Aldus Boek Compagnie
Najaar 2016
Steye Raviez ‘De beste mensenfotograaf die ik ken’ ‘Journalist Steven de Vogel en ik waren voor Vrij Nederland op een risicovolle journalistieke missie naar het Midden-Oosten gestuurd. In Koeweit werd de bevolking door soldaten op wrede wijze onderdrukt, nadat het kleine land door dictator Saddam Hoessein onverwacht was overrompeld en geannexeerd. Dat was de aanleiding voor Amerika zich tegen de dictator te keren. De gebeurtenissen verslaan was als waden door stroop. De Arabieren, de Amerikanen, de Engelsen en de Canadezen deden er alles aan het journalisten zo lastig mogelijk te maken.’ — Steye Raviez (1991)
2
Aldus Boek Compagnie
Aldus Boek Compagnie
3
Unieke observaties van fotojournalist, nu in boekvorm! Steye Raviez (1942) fotografeerde voor de Haagse Post, Vrij Nederland, Avenue en HP/ De Tijd. Hij won diverse prijzen, waaronder de Zilveren Camera. Vanaf de jaren zestig maakte hij portretfoto’s van iedereen die fotogeniek en/of bekend was en reisde hij de hele wereld rond voor omvangrijke fotoreportages. Na een lange fotocarrière ontstonden nieuwe ambities, zoals het vervullen van een langdurig docentschap in journalistieke fotografie aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Foto Alexander Vinogradov
Daarnaast schreef Steye Raviez meerdere misdaadromans (The End, Vuile Streken en Addergebroed), verscheen het boek Raviez’ Reve in opdracht van het Letterkundig Museum en een fotoboek over Jan Wolkers.
promotie: auteur beschikbaar voor interviews (digitaal) leesexemplaar voor de boekhandel, download: www.aldus-boek-compagnie.nl/mensenfotograaf.html social media-acties boekenleggers pos-materiaal op aanvraag
4
Aldus Boek Compagnie
Steye Raviez ‘De beste mensenfotograaf die ik ken’ ‘Zeergewaardeerde Kollega, Ik vind je de beste mensenfotograaf die ik ken, omdat je op je fotoos ook het innerlijk van de persoon uitbeeldt.’ Dat schreef Gerard Reve in een van zijn brieven aan Steye Raviez. Met de woorden ‘Kollega’ en ‘beste mensenfotograaf ’ onderstreepte Reve doelbewust Steye Raviez’ talenten op literair en beeldend gebied. In ‘De beste mensenfotograaf die ik ken’ zijn de vaak iconische foto’s en altijd persoonlijke teksten van Steye Raviez in boekvorm gebundeld, getuigenissen van zijn ontmoetingen met Nederlandse en internationale mensen uit de cultuur, sport en politiek: voetballegende Johan Cruijff, beeldend kunstenaar en schrijver Jan Wolkers, legerleider Desi Bouterse, tennisser Richard Krajicek, kunstschilder Carel Willink, regisseur Roman Polanski, schrijver Gerard Reve, fotograaf Ed van der Elsken, voormalig minister-president Dries van Agt, ‘ik’ Jan Cremer en vele anderen. De foto’s en teksten in ‘De beste mensenfotograaf die ik ken’ verschenen in 1991/1992 als de wekelijkse serie ‘Weerzien’ in Het Parool. Voor de boekuitgave heeft Steye Raviez alle teksten herzien en waar van toepassing geactualiseerd.
Verschijnt november 2016. Luxe paperback met flappen en foto’s en illustraties in z/w en kleur | boekenlegger 128 blz. | 170 × 240 mm € 24,99 isbn 978 90 825011 2 4 nur 401
Het dominante kenmerk in het fotowerk van Raviez is onopgesmukte eenvoud. De inhoud van zijn foto’s, de informatieve boodschap, is van essentieel belang; de vormgeving en techniek mogen die op geen enkele manier verdringen. — Louis Zweers, Geschiedenis Nederlandse fotografie Aldus Boek Compagnie
5
Johan Cruijff 1969. Georg Kessler, de bondscoach van het Nederlands elftal, stelde Johan Cruijff (toen eenentwintig) niet op voor de wedstrijd tegen Bulgarije in de voorronden om het wereldkampioenschap 1970 omdat de speler niet tijdig aanwezig was op de centrale training. Cruijff had een excuus: hij had een vliegtuig gemist op de terugweg in ItaliĂŤ, waar hij was om zaken te doen. (Er is niet zo heel veel fantasie voor nodig om te bedenken wat Cruijff, als hij ooit bondscoach zou zijn geworden, in een dergelijk geval zou hebben gedaan met bijvoorbeeld Van Basten, Gullit of Rijkaard.) 12
6
Aldus Boek Compagnie
Het werd een hele rel. De bondscoach hield voet bij stuk, Cruijff speelde niet tegen Bulgarije en kreeg een boete. Voor Kessler werd deze beslissing nog iets rampzaliger. Het Nederlands elftal speelde gelijk en de kans op het wereldkampioenschap in Mexico was daarmee verkeken. Dit fiasco bood Cruijff de gelegenheid de aanval op de bondscoach te openen. Hij verweet Kessler dat hij geen oog had voor zijn ‘persoonlijk belang’ en zei dat er privéredenen in het spel ‘zouden zijn geweest. ‘Kessler weet ervan,’ verklaarde de nummer 14 tegen journalisten. En vervolgens stak hij van wal: in Italië had hij negen schoenfabrieken bezocht en drie orders geplaatst voor in totaal zo’n duizend paar schoenen. Cruijff had namelijk een pandje in de Kinkerstraat gehuurd, waar hij samen met zijn vrouw Danny een ‘shoe boetiek’ was begonnen. Cruijff vond dat hij bij Ajax niet genoeg verdiende. En geld verdienen was een bittere noodzaak, omdat ‘mensen de fout maken voetbal als sport te zien’. Domme mensen, vond hij. ‘Voetbal is een vak,’ hield de jonge held vol. ‘Dan zeggen ze wel: je kunt later, als je niet meer speelt, toch iets anders gaan doen? Maar dat is niet waar. Ik blink nu toevallig uit in het vak van voetbal. Ik heb geen tijd een ander vak te leren. Ik moet dus nu veel geld verdienen, waar ik de rest van mijn leven op kan teren. Ik wil later net zo kunnen leven als nu. Maar ik weet overigens nu al dat zoiets niet kan, dat ik een stap terug zal moeten doen.’ Johan Cruijff verkeert, zoals men wereldwijd heeft meegekregen, niet meer onder ons. Hij werd zevenenzestig jaar en heeft tijdens zijn hele leven één ding ten zeerste betreurd: dat hij er nooit in is geslaagd het ambt van bondscoach te bekleden. Zijn ‘persoonlijke belangen’, zoals hij het indertijd formuleerde, hielden aan het eind van zijn leven oneindig veel meer in dan een schoenenwinkel in de Kinkerstraat. En voor zover ik kan beoordelen heeft hij gedurende zijn hele leven maar één stap terug hoeven doen. Stoppen met roken.
13
Aldus Boek Compagnie
7
Arie Elpert Haring Arie. Een leven aan de Amsterdamse zelfkant ‘Wat ik nu ga schrijven, zullen velen ook niet netjes vinden. Maar het zijn geen geile verzinseltjes van horen zeggen. Alles wat ik nu dus ga schrijven is echt gebeurd of gebeurt heden ten dage nog steeds. Ik zal er geen woord van liegen, ook al weet ik dat er toch veel nette mensen zijn, die hun hoofd zullen schudden en van alles denken.
Ik zal het schrijven en wie het vies, grof, gemeen
of rottig vindt, die moet er dan maar met z’n jatten van af blijven en een rustiger boek lezen van Cremer of welke fantast dan ook.’ — Haring Arie (1968)
8
Aldus Boek Compagnie
Aldus Boek Compagnie
9
Luxe heruitgave van dé Amsterdamse penozeklassieker! Arie Elpert (1923-1995) staat alom bekend als de beroemdste souteneur van de Amsterdamse Wallen én ‘stoute’ verhalenverteller. In 1968 leerde heel Nederland ‘Haring Arie’ kennen, na een spraakmakend tv-interview met Netty Rosenfeld en de door de vpro geboycotte bioscoopfilm van Roeland Kerbosch, Rondom het Oudekerksplein, over de Amsterdamse rosse buurt en zijn bewoners. De vier autobiografische boeken van deze oerAmsterdammer en rasverteller behoorden tot de moderne bekentenisliteratuur, die mede dankzij toenmalig Arbeiderspers-redacteur Martin Ros sinds de jaren zestig opgang maakte.
Foto Cor Jaring / Stadsarchief Amsterdam
promotie: voorintekening met 2,50 korting (digitaal) leesexemplaar voor de boekhandel, download: www.aldus-boek-compagnie.nl/haring-arie.html bijzonder beeldmateriaal voor de pers feestelijke presentatie aandacht in dagbladen, magazines en op blogs advertentie- en onlinecampagne boekenleggers pos-materiaal op aanvraag Exclusieve luxe heruitgave van dé Amsterdamse penozeklassieker uit de jaren zestig, met nooit eerder gepubliceerde foto’s, een nawoord, annotaties, en een voorwoord door Jamal Ouariachi. 1 0 Aldus Boek Compagnie
Arie Elpert Haring Arie. Een leven aan de Amsterdamse zelfkant Haring Arie is de bijnaam van penozefiguur Arie Elpert (1923-1995), die net zo vervlochten is met het Amsterdam van de jaren zestig als de nozems op de Dam of de provo’s bij het Lieverdje. Arie was op zijn geheel eigen manier nozem, provo en lieverdje in één en schreef in zijn autobiografische boeken openhartig en met een onnavolgbaar Bargoens taalgebruik over zijn moeilijke jeugd, vervreemd van zijn familie en zwervend op straat; over de tientallen baantjes die steeds weer stukliepen, zijn onstilbare seksuele drift, avonturen op zee, het harde leven in oorlogskampen, het nachtelijke venten in cafés met een emmertje haring waaraan Arie zijn bijnaam te danken heeft, zijn licht ontvlambare karakter en de drank die telkens weer hun tol eisten, de rol van levensgezellin Mien. En uiteraard Arie’s bespiegelingen over het leven in de Warme Buurt, het tegenwoordige Red Light District, dat toen nog gewoon de Walletjes werd genoemd en waar om elke hoek een nieuw avontuur op de loer lag. Arie’s eerste twee boeken verschenen in 1968 en 1969 bij De Arbeiderspers en zijn nu opnieuw verkrijgbaar via deze exclusieve gebundelde heruitgave. Voor liefhebbers van bekentenisliteratuur die de taal van de straat niet schuwen, is Haring Arie. Een leven aan de Amsterdamse zelfkant een boek vol met sterke verhalen die je gelezen móét hebben!
Verschijnt september 2016. Luxe paperback met flappen, voor- en nawoord, annotaties, oorspronkelijk boekontwerp, nieuw zetwerk en boekenlegger 368 blz. | 125 × 200 mm € 22,50 (voorintekenprijs t/m 15 september is € 19,99: zie de webshop op onze website www.aldus-boek-compagnie.nl) isbn 978 90 825011 1 7 nur 320
Aldus Boek Compagnie
11
i.
Ik ben geboren op 7 februari 1923 in Amsterdam. Op het Rusland bracht ik m’n eerste jaren door. Daar weet ik niets meer van. Later erfde mijn vader, die zeeman was, van zijn pleegmoeder een logement op de Rechtboomsloot, dicht bij de Walletjes. Vader had de beste plannen met m’n moeder. In die tijd kwam er nog een zusje bij. M’n vader had met m’n moeder afgesproken dat hij zou blijven varen. Zij zou dan het logement drijven. Op die manier zouden ze samen wat opbouwen, dachten ze. Later bleek dat mijn moeder, die toen nog erg jong was, er niet zo geschikt voor was. Overal maakte ze schulden en ze belazerde m’n vader ook met allerlei mannen. Dat gaf natuurlijk een hoop bonje, als hij van zee thuiskwam. Dat ging zo een hele tijd door, totdat mijn moeder weer moest bevallen, maar niet van m’n vader. Later heb ik gehoord hoe dat toen zo’n beetje is gegaan. Het kind is maar een paar maanden oud geworden, een meisje. Toen het stierf, gelukkig maar voor haar, begon voor mij de ellende. Op een dag werd ik door moeder en opoe (haar moeder) naar een gesticht voor weeskinderen in de Elandstraat gebracht. Ik wist niet hoe ik het had toen ze stiekem waren weggelopen en mij achterlieten bij die nonnetjes met hun uitgestreken smoelen. Ik werd kaalgeknipt en ik huilde vreselijk toen ze me met m’n kale koppie in bad stopten. Ik kreeg gestichtskleertjes aan. Alles grauw en akelig. Ik vertel nu alleen maar dingen die ik me nog herinner en dat is niet zo leuk. Ik zat in een soort kinderklasje. We waren matjes aan het vlechten. Ik stak m’n vingertje op omdat ik naar de plee moest, een grote doen. Maar die zuster gaf geen draad sjoege. Dus scheet ik in m’n broek. Even later, toen ik op de wc zat om me schoon te maken werd ik betrapt door een andere jongen. Ondanks mijn smeekbeden verraadde hij het aan de zuster. Die kwam meteen. Ze gaf me een paar lellen om m’n oren en rukte me van de plee af. Er kwam nog zo’n non bij. Samen rukten ze me m’n kleren uit en sleurden me naar de slaapzaal. Daar werd ik spiernaakt in een tobbe met ijskoud water gesodemieterd en als een hond afgeboend. Met de nodige klappen werd ik daarna naar een fonteintje gesleurd, dat vol water stond, en door die twee krengen met m’n hoofd onder water gehouden, tot ik haast stikte. Later werd ik als 16
1 2 Aldus Boek Compagnie
een stuk vuil m’n nest ingegooid. Ik weet niet meer wat er toen allemaal door m’n hoofd spookte. Ik dacht alleen maar, waarom hebben pappie en mammie dat nu gedaan, waarom komen ze nooit meer bij me. En dan ’s morgens. Ik piste altijd in m’n bed. Dan werd ik ook steeds weer in dat ijskoude water gewassen. Wat die sadisten daar ook mee probeerden te bereiken, het hielp toch niets. En de hele dag maar bidden. Onze Lieve Heertje zus en Onze Lieve Heertje zo. Altijd dat dreigen met God. Dat werd erin gestampt. Van liefde wisten ze in die gevangenis niets. Een gevangenis was het, de grauwe speelplaats, omringd door hoge muren met glas erop, voor het weglopen. Als je water vroeg werd het ruw geweigerd. Nee, dan pis je weer in je bed. ’s Middags om 3 uur dronk ik dan het water uit de wc-pot, ook al zaten er nog korsten poep aan. Dat kon me dan niets schelen. Als het had geregend lag ik languit op m’n buik in een plas op de binnenplaats te drinken, oplettend dat die nonnen me niet zagen. Want dan was je niet gelukkig. Zo verstreken weken en maanden en ik maar aan m’n ouders en ome Willem (de pleegvader van mijn vader) denken. Nooit kwam je dat gesticht uit, alsof je de grootste gangster was. Zondags kwam er bezoek van familieleden. De kinderen kregen dan hun zondagse pakkie aan. Maar alleen de kinderen die bezoek kregen. Dus vlaste ik iedere zondag op zo’n pakkie, dat helemaal zwart was. Hoge zwarte schoenen, zwarte korte broek en jasje, een wit hoog, stijf boordje en een zwart petje met een glimmende klep. In zo’n pakje was je net een oud mannetje. Eindelijk, na maanden, kreeg ik ook zo’n pakkie aan. Ik was vreselijk blij, want dat betekende Bezoek. Nog even een paar knauwen, omdat ik bij het aankleden niet stilstond en toen was het zover. Maar eerst moest ik beloven, dat ik zou zeggen, dat ik het hier reuze naar m’n zin had en dat ik niet wegwilde. Als ik dat niet deed zou Onze Lieve Heertje het horen en zou ik weer met m’n koppie onder water worden gehouden. In m’n angst deed ik precies wat ze me vroegen. We gingen door een hoop deuren. Nog een laatste waarschuwing en toen vertrok dat masker van die non in een lieve glimlach. ‘Veel plezier hoor, Adriaantje,’ zei ze. 17
Aldus Boek Compagnie
13
Fred Baggen Onder correctoren Onder correctoren. Het abc van elke zichzelf ... redigerende tekstcorrector (maar ook leuk voor redacteuren, vertalers, schrijvers, uitgevers, boekvormgevers en drukkers) is een grappige verzameling taalweetjes, curiositeiten, voorbeelden uit de corrigeerpraktijk, verhaaltjes, een exclusief interview met een literair vertaler, gekke typografische en taalkundige experimenten, en nog veel meer.
1 4 Aldus Boek Compagnie
MET VRIENDELIJKE ONDERSTEUNING VAN
Aldus Boek Compagnie
15
Het leukste boek over tekstcorrectie, spelling en taal! Fred Baggen (1967) is op het gebied van de letteren een autodidact. Na zijn opleiding tot docent tekenen/handvaardigheid koos hij voor een langdurige carrière in de reclame. Tegenwoordig is hij werkzaam als tekstcorrector en redacteur. Ook schrijft hij sinds enige jaren onverdroten aan verschillende boeken tegelijk, waaronder zijn debuutroman. Hij leest graag historische romans en naslagwerken over geschiedenis, kunst en maatschappij. Ook is hij een liefhebber van het werk van William Blake. Fred Baggen is de oprichter en uitgever van Aldus Boek Compagnie.
Foto Nicole van der Klaauw
promotie: interview door Frits Spits in De Taalstaat, Radio 1 met vriendelijke ondersteuning van Querido Academie (digitaal) leesexemplaar voor de boekhandel, download: www.aldus-boek-compagnie.nl/onder-correctoren.html social media-acties prijsvraag boekenleggers pos-materiaal op aanvraag
Onder correctoren in de media: ‘Ik heb het met een regelmatig terugkerende grijns van oor tot oor zitten lezen.’ — Hanneke Tinor-Centi, recensente 1 6 Aldus Boek Compagnie
Fred Baggen Onder correctoren Verbaas jij je ook over spreektaligheid als ‘Dat gaat ’m niet worden’, ‘Dat is ook zo’n dingetje’ en ‘Dat wassem’? Herken je de symptomen van Aaneenschrijveritis, Afbreke-ritis? Word je gekweld door Correctortortuur? Maak jij je schuldig aan Etymoliegen? Ben je een ,neuker? Roep jij met betrekking tot taalregels ook vaker: ‘O(n)logisch!’? Ben jij soms een Persklaarmaker From Hell? Ga je gebukt onder Tussen-n-leed? Lijd je wel eens aan Voetnood? Ben jij Z-proof? Dan is Onder correctoren een boek voor jou! Even onder correctoren: een handboek (‘zelfhulpboek’) is het beslist níet. Evenmin staan er pasklare antwoorden in. Het is van alles wat: serieus, satire, feit, fictie, taal en teken. Aanbevolen voor iedereen die lezen en taal een feest vindt!
Verschenen juni 2016. Paperback met illustraties in z/w en kleur | boekenlegger 232 blz. | 135 × 210 mm € 19,99 isbn 978 90 825011 0 0 nur 610
‘Verhalend, lichtvoetig, met spitsvondigheden, taalgrappen en woordspelingen die soms zelfs wat aan Battus’ Opperlandse taal- en letterkunde doen denken.’ — Herman Giesbers, Tekstblad 3, 2016 Aldus Boek Compagnie
17
onder correctoren
Correctorslatijn Laatst las ik een opvallende krantenkop: fruitdrankje bevat vruchtwater. Ik gruwelde bij de gedachte en sloeg snel twee Spa’tjes en twee spatjes achterover, om de baarmoederlijke smaak die ik in mijn mond meende te hebben gekregen, weg te spoelen. Maar toen ik nadacht over het feit dat het woord spawater verdacht veel lijkt op het woord spatwater, kreeg de associatie met gebroken vliezen, op de grond plenzend – spattend – (vrucht)water toch weer de overhand. Ik was er appelig van. Kut met peren vond ik het, temeer omdat ik al sinds jaar en dag Fruit2day, smoothies en allerhande sapjes naar binnen slurp omdat ik denk dat dat zo gezond is. En nu was mijn favoriete drankje besmet met… (ik kan het niet meer door mijn strot krijgen, het woord niet en het fructifiërende fruitwater al helemaal niet). De gedachte dat ik al die jaren genetisch gemanipuleerde fruitdrank had binnengekregen, baarde me zorgen. Om van deze emotionele gewaarwording te bekomen, besloot ik een poosje uterusten. Ik boekte een reisje naar een dorpje in het zuiden van underbar Deutschland, en wilde er op audiëntie bij Herr Mann und Frau Lein, om zo bij gewone mensen aus dem Volk ’s wagen te informeren naar de Ernst vom Dieselgate-Skandal in hun land. Algauw was ik in de Allgäu, en ontdekte dat Herr Mann und Frau Lein met z’n tweetjes een parochiekerkje runden en daar samen de dienst uitmaakten. Ik maakte een afspraak met deze pastoor en zijn meid, die God aanbaden en mij aanboden: wilde ik vielleicht iets met ze drinken? Viel kregen de meid en ik niet, leicht was het wel: de pastoor dronk miswijn, wij water. Herr Mann kletste erop los. Ik luisterde een half uur met een half oor naar hem, want hij hield een preek over Ad Hesie en 42 |
C
1 8 Aldus Boek Compagnie
het abc van elke zichzelf … redigerende tekstcorrector
Co Hesie – moleculair tegengestelde broers, zo probeerde hij te verduidelijken – waar maar geen eind aan kwam. Het was duidelijk een rookgordijn (diesel vermoedelijk), om de schande van de sjoemelsoftware die de Duitse automobielindustrie momenteel in zijn greep houdt, dood te zwijgen. ‘De wagen voor het volk* is zijn Kraft durch Freude kwijt,’ zei ik wel nog. Toen Herr Mann me vervolgens einlaadde zum Essen, wilde ik eerst een correctorsgrapje maken over die stad in het Ruhrgebied, maar Frau Lein spreidde het tafellaken voor het avondmaal en ik knikte ja gerne. Eenmaal aan tafel gezeten, sloeg Herr Mann een kruisje en begon het Weesgegroet. Frau Lein bad alle strofen hardop mee, ik bad eentje hardop mee. Maar toen de ‘vrucht van uw schoot’ zich aandiende, kwam in mijn lichaam en geest het fruitdrankvruchtwater weer bovenborrelen. Dat was de druppel. Haastig verliet ik Pfarrer und Magd en dit Ultima Cena interruptus. Later vertelde ik het relaas aan mijn vriendin, die het aan haar zus vertelde. Blijkbaar waardeerde haar zus mijn Kraft durch Freude-opmerking, want ze zei er iets over tegen haar moeder, die op haar beurt dit weer aan mijn vriendin doorspeelde. ‘“Goed gezegd, zei zij”, zei zij,’ zei zij. (Even onder correctoren, met betrekking tot aanhalingstekens) ‘Gedachten niet tussen aanhalingstekens,’ dacht ik dat de redacteur zei. Deze zin is een legitieme manier om niet te zondigen tegen de huisregels van zo ongeveer alle uitgeverijen, en desondanks tóch gedachten tussen aanhalingstekens te plaatsen.
Dit
* Ik bedacht v.w. dat V-wagens gek genoeg erg veel lijkt op V-wapens. Gezien de historische achtergrond van beide leek me dat het vermelden waard.
C|
43
Aldus Boek Compagnie
19
Najaar 2016
Aldus Boek Compagnie is een in 2016 opgerichte uitgeverij voor fictie en non-fictie, met speciale aandacht voor biografieĂŤn, bekentenisliteratuur en heruitgaven, en wil zich onderscheiden door een persoonlijke, aandachtige auteursbegeleiding, nauwkeurige redactie, en uitmuntende vormgeving en typografie. Onze boeken worden gedistribueerd via het cb, Culemborg, www.cb.nl. Wilt u een bestelling plaatsen? Graag! Wij verlenen op al onze boeken de gebruikelijke boekhandelskorting. Wilt u promotiemateriaal, leesexemplaren en/of boekenleggers aanvragen? Neem gerust contact met ons op. Aldus Boek Compagnie Andantestraat 33 1312 tr Almere 06-20 967 967 info@aldus-boek-compagnie.nl www.aldus-boek-compagnie.nl
Aldus Boek Compagnie
Vertegenwoordiging: Fred Teunissen Aronskelkweg 63 2555 gc Den Haag 06-53 643 848 w.f.teunissen@planet.nl