Isolatiemagazine 59 okt2013

ISOLATIE 59

Magazine

VAKBLAD VOOR DE NEDERLANDSE ISOLATIESECTOR

OFFICIEEL ORGAAN VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ONDERNEMERS IN HET THERMISCH ISOLATIEBEDRIJF (VIB), DE STICHTINGEN CINI, NCTI EN OOI - JAARGANG 15 - OKTOBER 2013

Studiecentrum Kernenergie Verwarmingsnet SCK•CEN: ’s winters weer sneeuw op de leiding Opdrachtgever Unica: “Werken met isolatiebedrijven waar we op kunnen bouwen” Verbeterde rookklasse utiliteitsisolatie in bestek opgenomen

Produktnews

MABI Bingo EVO

VORSPRUNG Two power packages www.mabi.ch

7KH 0$%, %LQJR = (92 DQG 0$%, %LQJR (92 SDFNHG ZLWK WHFKQLFDO 多QHVVH Experience the full range of advanced sheet metal work!

Pak d rland... e d e N in n graag e Show produkte EL Machin i b ie t a la M o nde Is ieuwste YDQ 0D De rijde streren onze n VHUYLFH H G Q H n MY OL o Wij dem Q JUDWLV HQ YULME H (

X U R abi AG, YR mann, M 372554 u h c S e Tor 0 97 t: 0049 16 Kontak Mobile: i team. het Mab s n e m dank na Hartelijk

eze kan

s!

MABI AG Insulation machinery Werdstrasse 10 CH-5106 Veltheim / Switzerland Phone: +41 56 463 65 65 Fax: +41 56 463 65 66 Internet: www.mabi.ch E-Mail: info@mabi.ch 6XEMHFW WR WHFKQLFDO PRGL多FDWLRQV ZLWKRXW QRWLFH

COMMENTAAR

INHOUD

Energievliegwiel komt op gang Blij met het nieuwe energieakkoord? Nou en of, nogal wiedes. Van de ene dag op de andere verandert dit beleidsplan de isolatiemarkt van een kopersmarkt in een aanbiedersmarkt met duurzame groei. Bedrijfsleven, vakbeweging en milieuorganisaties roepen unaniem dat ‘isolatie moet’. De SER staat erachter, de isolatiespecialisten staan klaar om met man en macht bij te dragen aan 100 petajoule energiebesparing op jaarbasis. Voor een goed begrip: 100 PJ is goed voor het energiegebruik van dik anderhalf miljoen huishoudens en de CO2-emissie van meer dan 40.000 auto’s. Jaar-in-jaar-uit. Daar kun je zomaar twee tot drie kolencentrales voor sluiten, ook al hebben we er sommige net goed en wel geïsoleerd.

Het spreekt voor zich dat het energie-akkoord de isolatiemarkt niet zó drastisch omgooit. Dat hoeft ook niet. Wel verwacht ik een voor iedereen gunstige beweging in de markt, zowel in de industriële als in de utiliteit. Nadrukkelijker dan ooit tevoren komen de grote energiebesparende en milieubeschermende prestaties van isolatie op tafel: in tal van projecten zal isolatie zich stevig bewijzen als een van de meest effectieve en meestal een van de meest rendabele investeringen in de realisatie van de ambitieuze energiedoelen. Het energieakkoord legt een breed en niet-vrijblijvend draagvlak onder de inzet van alle beschikbare middelen om het energiegebruik te beteugelen. Het prikkelt het bedrijfsleven concreet de energetische aspecten zwaar te laten wegen in beleidsafwegingen en zich niet blind te staren op initiële investeringen. Isolatie-investeringen maken het extra gemakkelijk energiedoelen te halen, dankzij de gunstige terugverdientijden. Die blijven gunstig, ook als we ‘economische isolatie-engineering’ opwaarderen tot optimale, duurzame isolatiesystemen. De beloning is er ook, sla het energieakkoord er maar op na: efficiënter en beter produceren, verbeterde internationale concurrentiekracht en – heel simpel – energierekeningen waar u een goed humeur van krijgt.

Het nieuwe akkoord geeft een flinke zet aan het energievliegwiel. De isolatiesector staat met vijfduizend goed opgeleide vakmensen klaar om de vaart er in te houden. En aan versterking wordt al hard gewerkt.

Joop van Wingerden

ISOLATIE Magazine is het vakblad voor de isolatiesector en tevens het officieel orgaan van de Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Thermisch Isolatiebedrijf (VIB), de Stichting Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Isolatiebedrijf (OOI), Nederlands Centrum voor Technische Isolatie (NCTI) en de Stichting Commissie Isolatie Nederlandse Industrie (CINI).

ISOLATIE Magazine verschijnt vier maal per jaar. Leden van de VIB en buitengewone leden ontvangen ISOLATIE Magazine uit hoofde van hun lidmaatschap. Het magazine wordt ook gratis toegezonden aan belanghebbenden.

U kunt het abonnement aanvragen/opzeggen via info@isoleren.nl

Uitgave: Print Rendement Tituslaan 13, 6642 AP Beuningen T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl Redactie: Ewald Lohmann Alinea-Stokvisch Wingerdstraat 63, 6641 BM Beuningen T (024) 675 18 93 E info@alinea-stokvisch.nl Redactieraad: Jan Zanen (VIB) Paul de Koning (NCTI en CINI) Willy Marks (Stichting OOI) Joop van Wingerden (Wiko isolatietechniek en steigerbouw) Remco Hiemstra (Armacell International) Frank Geukemeijer (Rockwool Technical Insulation BV)

Advertentieverkoop: Henk van der Bend Advertentietarieven op aanvraag T (024) 677 69 30 E info@printrendement.nl

9

”Werken met isolatiebedrijven waar we achter kunnen staan” De technische ruimte is het visitekaartje van het isolatiebedrijf, en ook het uithangbord van installatiebedrijf en opdrachtgever. “Juist daar zie je grote uitvoeringsverschillen”, signaleert Luc van den Brink, projectmanager van Unica Installatiegroep. “Daarvoor selecteren we isolatieondernemers die dat netjes doen. De vakman – ik doe het hem niet na – die de appendages mooi in de isolatie zet, werkt net zo snel als een ander”.

15

’s Winters sneeuw op de leiding

Er ligt ’s winters weer sneeuw op de leidingen van het SCK•CENverwarmingsnet in Mol. Het vijf kilometer lange verwarmingsnet van het Belgische Studiecentrum voor Kernenergie duurzaam gerenoveerd. De hoofdrol is weggelegd voor het isolatiesysteem met een solide, onderhoudsvrije ProRox Rocktight-mantel.

37

Blauw van de rookvrijheid

Bouwbesluit 2012 verlangt dat technische isolatiematerialen voor koeling en koude-installaties minimaal rookklasse S2. Het leidt tot ‘meer blauw in de schacht, achter het plafond en in de technische ruimte. Verschillende ingenieursbureaus schrijven Armacells blauwe Ultima voor op grond van de BL-s1,do-klassering.

Uitgever: Henk van der Bend Voor meer informatie over de VIB: Jan Zanen, Algemeen Secretaris VIB Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E info@isoleren.nl Voor meer informatie over de Stichting OOI: Mevrouw Willy Marks, Manager OOI Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein T (030) 630 04 04 F (030) 605 32 08 E info@ooi.nl Voor meer informatie over de Stichting CINI en NCTI: Paul de Koning, Manager NCTI T (0181) 69 80 30

Verder in dit nummer: Isolatie Journaal

4

NCTI: planmatige controle isolatiesystemen

12

ISO ’14 Keulen klaar voor ontvangst vakspecialisten

19

Akoestisch-thermische combi in Merford-programma

20

Specialistenhoek: waar is die beugel nou voor nodig?

21

Opleiding: diploma’s en werk aan de IMU

22

Kleine staalkaart isolatiebranche

25

Isolatiebranche in actie

28

Fotografie: Photol Alinea-Stokvisch

Energie-akkoord ontdekt isolatie

29

Isolatie in bedrijf: ‘de Haagse kracht’

31

Vormgeving: PINTA grafische producties, Benschop

Inspectie bedwingt asbest met sancties en communicatie

32

Asbipro: keuzes in product-leveranciercombinaties

40

Druk: Ten Brink Offset, Meppel

Brandwerende minerale wol-spuitmortel

44

CINI-Handboek door revisie 2014 weer up-to-date

46

Conti Thermo-Protect in eerste projecten

48

© 2013, Print Rendement

Bij de voorpagina: De bolle segmentenkop, een frequente verschijning in de procesindustrie en vaak ook het functionele meesterteken van de isolatiespecialist.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

3

ISOLATIE JOURNAAL Isoleren in Eindhoven De aandacht voor duurzaamheid en energiebeheersing neemt toe. Het ‘Energieakkoord voor duurzame groei’ dat onder SER-leiding tot stand is gekomen (zie ook pag. 29) benadert dit als absolute noodzaak voor economische groei. Tal van initiatieven, gestimuleerd door economische en maatschappelijke achtergronden, brengen vergroening in een stroomversnelling.

Concreet voorbeeld is de leegstand in de utiliteit, die omslaat in plannen voor herbestemming en groene renovatie.

Eindhoven nodigt ondernemers uit om voor de dag te komen met slimme verduurzaming door innovatie en samenwerking en kan dus de nodige isolatie-initiatieven verwachten. Het gaat om plannen voor duurzame renovatie van gemeentegebouwen. De gemeente wil

in 2045 energieneutraal zijn. De plannen beginnen met de Eindhovense Stadhuistoren, beter bekend als de GGD-toren die in 2017 compleet groen moet zijn.

Gemeentegebouwen in de omgeving daarvan worden tegelijkertijd aangepakt.

Een noviteit is de uitnodiging van Gemeente Eindhoven aan marktpartijen om bij te dragen aan de verduurzaming. Gevestigde marktpartijen, groot en klein (MKB), evenals kennisinstellingen en nieuwe partijen met innovatieve ideeën worden opgeroepen om deel te nemen aan dit project. Geïnteresseerden krijgen meer informatie op de zogeheten Exploratiedagen op 27 november en 2 december 2013.

Aanmelden voor één van deze dagen kan via: www.eindhoven.nl/duurzamegebouwen.

De methodiek staat vast: dat wordt The Natural Step.

Dit verdeelt duurzaamheid op in vier logische stappen: • De bodem niet uitputten (duurzame energie, beperking energiegebruik) • Geen schadelijke stoffen gebruiken • De natuur niet aantasten • Aandacht voor mensen (maatschappelijk verantwoord ondernemen).

Kortom: een uitnodiging aan samenwerkende isolatiespecialisten, installateurs, isolatiefabrikanten en NCTI.

Afscheid Leo Veldhuis Donderdag 17 oktober 2013 heeft Leo Veldhuis afscheid genomen als algemeen directeur van Van der Linden & Veldhuis Isolatie. Zijn opvolger Erik Warmink en vertegenwoordigers van het personeel zetten Leo Veldhuis en echtgenote Margaretha feestelijk in de bloemen en geschenken, als blijk van waardering voor een lange staat van dienst voor bedrijf en branche. Het afscheid vond plaats in het Delta-hotel te Vlaardingen, tegen een achtergrond waarin de ‘Lindveld’-directeur zich weerspiegeld zag in tienduizenden vierkante meters isolatieoppervlak. In een van de tankparken in het Botlek-gebied bijvoorbeeld, aan de overzijde van economie-ader Nieuwe Maas.

Leo Veldhuis blijft actief als bestuurder in de isolatie- en asbestsector, onder meer als VIB-voorzitter.

ADVERTENTIE

´KAN NIET´ bestaat niet!

ISOLATIESPECIALISTEN in brandtechnische, thermische en akoestische isolatie: Industriële- en scheepsisolatie Isolatiematrassen Steigerbouw Tracing Engineering/advies In binnen- en buitenland Kerkstraat 32a T (0487) 510 716 6651 KG DRUTEN F (0487) 510 745

isolatiebedrijf@franssen.nl www.franssen.nl

Vestiging Polen IZO-TECH Osadnik s.c.

ul.Wilkowicka 2 44-180 Toszek

T +32 333 3209 F +32 333 3209

biuro@izotechosadnik.pl www.izotechosadnik.pl

VISIE OP TOTALE DIENSTVERLENING ____ Onze klanten willen veilig en efficiënt uitgevoerd onderhoud. Bilfinger Industrial Services wil daar een essentiële bijdrage aan leveren.

- Isolatie - Steigerbouw - Rope Access - Conservering ____

- Tracing - Asbestverwijdering - Vuurbescherming - Lawaaibeheersing

BILFINGER INDUSTRIAL SERVICES www.is-bnl.bilfinger.com

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG VAN DER LINDEN & VELDHUIS

*UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV � INDUSTRIËLE ISOLATIE KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG � CONSTRUCTIEWERK YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN � ASBESTVERWIJDERING ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ‡ ZDUPWH LVRODWLH ‡ JHOXLGLVRODWLH ‡ NRXGH LVRODWLH

‡ LVRODWLHSODDWZHUN ‡ FU\RJHQH LVRODWLH ‡ EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ

Is o l a t ie a l s t w e e de na t u u r $ & !$ $ " )!' '%" (! !'%$'(& ( " & !$ $ %'( )' " & !$ $ " %%$ " ,

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ '(! !$ $ ' * $ $( $ %&# &* & +++ "!$ * " $" 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

Unieke oplossingen voor industriĂŤle processen IndustriĂŤle processen kennen vele

In 1962 begon Temati met de productie, verkoop en promotie van FosterÂŽ producten in de

uitdagingen, die om betrouwbare

Benelux. Met inmiddels 5 vestigingen in diverse landen, is Temati Europa’s enige producent

en vernieuwende producten vragen.

Temati heeft tientallen jaren ervaring en is uw ideale partner wanneer het om oplossingen gaat, die echt een verschil maken.

Temati B.V.

en distributeur van FosterÂŽ- en ChildersÂŽproducten.

Daarnaast leveren wij vele andere gespecialiseerde materialen voor industriĂŤle isolatie binnen en buiten Europa via ons internationale dealernetwerk.

Ons productenpakket blijft zich uitbreiden, zodat u zelf in de toekomst ook kunt blijven profiteren van onze specialistische kennis en verzekerd bent van steeds de beste oplossingen.

Tel: (+31) (0)251-229 172

Fax: (+31) (0)251-212 380

E-mail: temati@temati.com

www.temati.com

ADVERTENTIE

Reed Exhibitions neemt Isobeurs over

UW PARTNER IN ELEKTROWARMTE

De Duitse vakbeurs Iso komt in handen van Reed Exhibitons. Op 14 oktober 2013 is de overeenkomst getekend tussen Lambda Verlag en Reed.

In 1998 nam Lambda Verlag in Gars am Inn, uitgever van Isoliertechnik, Lutz Koophamel (Lambda het initiatief tot de tweeVerlag en organisator Iso) en jaarlijkse isolatiebeurs.

Reed-directeur Hans-Joachim Deze vond tot en met Erbel de overeenkomst.

2010 plaatst in Wiesbaden. In 2012 streek het isolatie-evenement neer in het beurscomplex te Keulen. Daar vindt op 8 en 9 mei 2014 ook de komende beurs plaats, met 160 exposanten. Vanaf 2016 neemt Reed Exhibitions Deutschland te Düsseldorf de beursorganisatie geheel in handen, met Lambda Verlag c.q. Isoliertechnik als partner.

Voor de 2014-editie zal Reed Exhibitions de organisatie met raad en daad ondersteunen.

> Tracingsystemen en verwarmingskabels > Verwarmingsjackets en siliconenmantels > Doorstroomheaters en verwarmingselementen > Vatverwarming en containerverwarming > Ribbenbuiskachels en ruimteverwarming > Alles in ATEX en niet-ATEX uitvoering

Adres:

Tel:

Robijnstraat 6 7554 TB Hengelo 088 - 88 98 850

info@huikeshoven.nl www.huikeshoven.nl www.elektrowarmte.nl

Armacell in Britse handen Armacell is overgegaan in Britse handen. Eind april heeft investeringsmaatschappij Charterhouse Capital Partners, gevestigd in Londen, overeenstemming bereikt met de Bahreinse investeringsmaatschappij Investcorp. De Britten betalen ruim 500 miljoen euro voor Armacell.

Investcorp is begin 2013 gestart met het verkoopproces. Naast Charterhouse toonden meerdere private-equityfondsen belangstelling voor de producent van technische (isolatie)schuimen. Diverse onderhandelingen liepen stuk op – in de ogen van Investcorp – te lage biedingen, waarna Investcorp andere desinvesteringsmogelijkheden overwoog zoals behoud van het bedrijf in combinatie met een claim-emissie. Uiteindelijk is Charterhouse teruggekeerd aan de onderhandelingstafel, met de tenslotte aanvaarde verhoogde bieding van ruim een half miljard.

Investcorp heeft Armacell in 2007 verworven van het Nederlandse Gilde, met investeringsfocus van ca. vijf jaar. In die periode is Armacells jaaromzet gegroeid tot ca. 430 miljoen euro, waarvan 60 procent buiten Europa. Het isolatieconcern heeft zich daarmee ontwikkeld tot toonaangevende wereldspeler. Er werken bijna 2500 mensen.

Temati-kantoor in Dubai Temati heeft een vestiging geopend in Dubai, Verenigde Arabische Emiraten. Kantoor en magazijn zijn gevestigd in de Jebel Ali vrijhandelszone (Zuid).

“Een logische stap in de Temati-ontwikkeling”, zegt Managing Director Frank Scheerder. “Met groeiende handelsactiviteiten in deze regio neemt de vraag ook toe naar gespecialiseerde en technische ondersteuning. Ons lokale Temati-team is in staat om precies die speciale ondersteuning te geven aan installatiebeheerders, voorschrijvers, engineers en isolatiebedrijven.” Shane Cherrington, General Manager bij Temati UK, vervult dezelfde functie bij de nieuwe vestiging in de VAE. Deze vestiging houdt net als de andere Temati-bedrijven een complete reeks isolatieproduc-

ten en hulpmaterialen op voorraad, waarmee onze klanten rechtstreeks toegang krijgen tot zowel de producten als iedere gewenste technische of logistieke ondersteuning.

Naast het Midden Oosten bereiken we nu ook India en Australazië.’ Temati is gespecialiseerd leverancier en distributeur van Foster, Handi-Foam, Temtex weefsels, Protectem flangebelts en PMU drainplugs. Naast de nieuwe vestiging in de VAE heeft Temati vestigingen in vijf Europese landen en een netwerk van internationale distributeurs.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

7

Zagen en verlijmen van isolatiematerialen Coolag Hamar verwerkt uw halffabricaat tot een prima eindproduct. In onze eigen productieruimte zagen, lijmen en frezen wij onder andere PIR- en PUR-hardschuim, steenwol, EPS en polystyreen.

Op al uw isolatievraagstukken heeft Coolag Hamar het juiste antwoord. Hoeken, bochten, uitsparingen, opvullingen etc. worden op maat gemaakt door uw isolatiespecialist!

9eebW] >WcWh 8L P_`bm[] '" +'*+ DH MWWbm_`a J$ &*', # +,+ ''' mmm$YeebW]^WcWh$db

(SZ OL[ VT

(S QHHY LLU NV\KLU [LHT ฀ ฀

=HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]KOVLRPZVSH[PL US PUMV']KOVLRPZVSH[PL US =HU KLY /VLR 0ZVSH[PL ^^^ ]HUKLYOVLRPZVSH[PL US PUMV']HUKLYOVLRPZVSH[PL US ฀ ฀ ฀ ฀ Kattestaart 6 - 8 3355 PP Papendrecht Tel. 078 - 6187300 Fax. 078 - 6183472 www.hervo.nl info@hervo.nl

ISOLATIE INTERVIEW

Unica Uncia is het grootste zelfstandige installatiebedrijf van ons land en actief als allround systeemintegrator – totaalinstallateur - die alle aspecten van de gebouwgebonden techniek verzorgt. Unica is sterk vertegenwoordigd in de utiliteit – in de breedste zin – de lichte industrie en in industriële automatisering. In de realisatie van datacentra is Unica een van de belangrijkste spelers. Datacentra vormen de essentiële knooppunten in de wereldwijde ICT-infrastructuur, waarin Nederland een grote rol speelt. Er werken 1700 mensen.

Op het gebied van duurzaamheid vervult Unica een voortrekkersrol. Zo was het bedrijf actief betrokken bij het experimentele duurzame stadsappartement ‘Concept House’ in Rotterdam Heijplaat, gerealiseerd in 2012.

Unica-projectmanager Luc van den Brink

“Werken met isolatiebedrijven waar we achter kunnen staan” ”De technische ruimte is het visitekaartje. Het visitekaartje van het isolatiebedrijf, en net zo goed het uithangbord van installatiebedrijf én opdrachtgever. Juist in de technische ruimte zie je grote uitvoeringsverschillen in isolatie”, signaleert Luc van den Brink, projectmanager van Unica Installatiegroep in Hoevelaken.

“Daarvoor selecteren we isolatieondernemers die dat netjes doen. Nee, dat is niet duurder. De vakman – ik doe het hem niet na – die de appendages mooi in de isolatie zet, werkt net zo snel als een ander”. De projectmanager werkt met een select aantal isolatiebedrijven waarop Unica kan bouwen in kwaliteit, flexibiliteit en in een scherp prijsniveau.

Hoe selecteert Unica als hoofdaannemer de isolatieondernemer? “Op grond van goede ervaringen hebben we een select aantal voorkeursbedrijven waarmee we veel samenwerken en waarop we kunnen bouwen. En we kijken óók naar de prijs”, antwoordt Luc van den Brink, projectmanager Unica en met name verantwoordelijk voor de realisatie van datacentra, van ontwerp en engineering tot en met coördinatie en oplevering. Luc van den Brink volgde de opleidingen Hogere Installatietechniek en HTS-Werktuigbouwkunde. Voor zijn specialisatie in Datacentra werkte hij o.a. als projectleider Utiliteit. Van den Brink houdt er van dicht bij de uitvoering te staan.

Doorlooptijd Tijdsdruk op projecten is noch voor installateurs noch voor isolatieondernemers een uitzondering. Toch kennen datacentra op dat vlak hun eigen dynamiek, die ook de isoleerder raakt. Luc van den Brink: “Het rendement van een datacenter zit in de exploitatie en niet in de bouw. Doorlooptijden zijn heel belangrijk, en die hebben de neiging korter te worden. Gisteren klaar dus.

Unica-Projectmanager Luc van den Brink: “Goede isolatieondernemer voor ons iemand die flexibel is, de planning vasthoudt en zijn afspraken nakomt. En die bij tegenslag zijn bijdrage levert zodat de opleverdatum niet opschuift”.

In die markt is een goede isolatieondernemer voor ons iemand die flexibel is, de planning vasthoudt en zijn afspraken nakomt. En die bij tegenslag zijn bijdrage levert zodat de opleverdatum niet opschuift. Dat is best lastig in de isolatiewereld: helemaal achteraan in de keten. Voor ons is het wel eens de vraag: wanneer gaan we precies isoleren? We kunnen de installatie pas testen als de isolatie eromheen zit, en tegelijkertijd zo laat mogelijk isoleren om beschadigingen te voorkomen. Dat lossen we op door bepaalde isolatiedelen nog even te laten wachten en andere vooruit te halen, door isolatiewerk af te schermen tegen transportschade of gebruik te maken van toegangscontrole tot bepaalde gedeeltes.”

“We maken doorgaans gebruik van ons tamelijk korte

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

9

dat trapje eerder gepakt is dan de steiger. Ik benadruk dat mensen in de hectiek van het werk de grenzen niet moeten opzoeken. Routine zorgt voor een andere gevaarbeleving, en dat maakt veilig werken nóg belangrijker. Het is geen onwil of opzet: iedereen weet heel goed wat veilig werken is. Je moet de realiteit onder ogen zien en er goed mee omgaan. Gewoon gezond verstand gebruiken.”

Scherpte

“…als de isoleerder met aanpassing van een detail tijd kan besparen, levert dat ons en de klant ook geld op …” lijstje van voorkeursbedrijven in de isolatiesector. Soms heeft onze klant zelf een voorkeur, bijvoorbeeld omdat een isolatiebedrijf al toegangspasjes heeft. Ook spreiding speelt een rol: we willen alternatieven hebben.

Bijvoorbeeld als het bedrijf geen ruimte heeft. Ik heb liever dat een opdrachtnemer duidelijk maakt ‘vol’ te zitten dan met afspraken in de knel te komen. Als wij van onze kant kunnen schuiven, zullen we dat niet nalaten.

Als het op spoed aankomt, maakt het isolatiebedrijf ruimte voor ons.”

Het kan beter Als we Luc van den Brink vragen wat de isoleerder kan verbeteren, komt er een bijzondere foto op tafel in de categorie ‘als het recht niet past omdat er een flens in de weg zit, lukt het scheef wel’. “In dit geval was het bestaand werk en functioneel goed, maar ik zou zoiets het liefst laten weghalen. Met andere woorden: ommanteling en beplating mag soms wel wat beter. Recht bijvoorbeeld. Dat zichtwerk is het visitekaartje, dus daar mogen de puntjes wel op de i worden gezet. Onze klanten zijn heel tevreden over het elastomeerwerk, maar de beplating kan soms mooier, strakker, vind ik. Isoleerders komen het project inmeten, en dan is het resultaat soms toch nét niet passend. We houden in onze ontwerpen zoveel mogelijk rekening met isolatie, zeker als we die terugkoppeling krijgen en het ook praktisch mogelijk is.

Als de isoleerder met aanpassing van een detail tijd kan besparen, levert dat ons en de klant ook geld op. In overleg optimaliseren we het systeem. Soms door de suggestie van de isoleerder te volgen, of bewust andere argumenten te laten prevaleren.”

Veiligheid Punt van aandacht voor isolatiebedrijven is – zo vindt Luc van den Brink – de veiligheid. “Als hoofdaannemer spreken we geregeld monteurs aan. We begrijpen best dat er vaak op lastige plekken moet worden gewerkt en

10

...............

ISOLATIE Magazine

“We willen een scherpe prijs, dat moge duidelijk zijn”, reageert Luc van den Brink op het branchebekende trefwoord ‘uitknijpen’. “Maar we willen wel samenwerken.

Als we te ver gaan, komt er vanzelf meerwerk, en mag je je afvragen wie nu wie uitknijpt. Bij een redelijk prijsniveau is het meerwerk ook redelijk en hoor je de isoleerders niet over kleinigheden. Het is geven en nemen, en we willen allemaal een plakje kaas op het brood. In onze positie zitten we tussen opdrachtgever en onderaannemer in. Zowel de installateur als het isolatiebedrijf moeten gewoon geld verdienen, terwijl de opdrachtgever het vanzelfsprekend zo goedkoop mogelijk wil houden. Als de hoofdaannemer een gering rendement op een project realiseert, heeft de onderaannemer daar ook mee te maken. Maar het is ook zo, dat de opdrachtgever voor de prijs van een lelijk eendje geen Rolls krijgt. Dat hoeft ook niet: vaak kun je met een creatief ontwerp en keuzes in systemen de goede mix maken die binnen het budget past. Het is de kunst de opdrachtgever tevreden te stellen. Dan kan, als het er op aan komt, een ander isolatiesysteem opportuun zijn. De ene opdrachtgever is gevoeliger voor energiebesparing dan de andere. Het hangt er vaak vanaf of de opdrachtgever zelf als eindgebruiker de gasrekening betaalt. De tendens is meer aandacht voor energie. Als je een energetisch slecht utiliteitsgebouw in de verhuur zet, kiest de huurder tegenwoordig wel een beter pand.”

Keuze en ideeën Als totaalinstallateur zit Unica liefst in een vroeg stadium aan tafel met de opdrachtgever, zoals ook de isolatieondernemer graag vooraan in de keten instapt. In het proces van keuzes, ideeën en informatie ziet Luc van den Brink ook een rol voor de fabrikant: “We krijgen, vooral op de projecten zelf, wel suggesties. Ook in de aanloopfase van projecten komen isolatie-ondernemers wel met ideeën, maar dat is geen dagelijkse kost. Dat hoeft ook niet, want als het gaat om nieuwe producten of systemen moet de informatie mijns inziens vooral komen van fabrikanten en leveranciers. Bovendien worden we net als de isolatie-ondernemer meestal geacht ‘conform bestek’ te offreren. Desgewenst geven we uiteraard graag in een vroeg stadium advies. Mochten we in het bestek van opdrachtgever of adviseur besparings- of verbeteringsmogelijkheden zien, dan nemen we dat als alternatieve opties mee in de offerte. Daar wordt geregeld gebruik van gemaakt. Ook isolatiebedrijven kunnen alternatieven voorstellen. Dat gebeurt in de praktijk niet vaak, maar we staan er wel voor open.”

Bewezen producten In de bouw van datacentra speelt duurzaamheid een rol, naast de topprioriteit van bewezen betrouwbaarheid.

OKTOBER 2013

“In datacentra zijn de koelsystemen cruciaal, dus daar werken we heel veel met Armaflex en dat ziet er prachtig strak uit. We hebben incidenteel ook wel eens een project uitgevoerd met Kooltherm resolschuim-schalen op grond van de gunstige isolatiewaarden. Over het algemeen is men bij datacentra voorzichtig met nieuwe producten: we kunnen ons absoluut geen stilstand veroorloven, en al helemaal niet ten gevolge van een proef met nieuwe producten. Bovendien betekent aandacht voor duurzaamheid niet automatisch een keuze voor meer isolatie. We bekijken de temperatuurtrajecten in het systeem: veel koelsystemen draaien tegenwoordig op aanvoer minimaal 14 °C en retourtemperatuur 20 °C, in plaats van 6-12. Bij het geringer verschil tussen medium en omgeving wordt de isolatiewaarde minder belangrijk. Dat betekent soms dunner isoleren, maar in bepaalde omstandigheden en bij bepaalde materiaalkeuzes soms ook niet isoleren. Bijvoorbeeld in een temperatuurtraject waar geen condensatie optreedt.

Dergelijke keuzes betekenen zeker niet per definitie ook energieverliezen. Je kunt een deel ongeïsoleerd laten op een plaats waar toch al koude welkom is. Niet in een leidingschacht, maar mogelijk wel onder een computervloer. Slimme engineering levert profijt op. We kijken vanzelfsprekend naar effectiviteit: in een cvinstallatie kun je er voor kiezen appendages deels ongeïsoleerd te laten, in een koelinstallatie kan dat nu eenmaal niet. En om even terug te komen op het project dat we met hardschuim hebben gedaan: een mooi pro-

duct, het isoleert prachtig, maar met die opzichtige reclame-opdruk ziet het er niet uit. De isoleerder kan het nog zo perfect monteren, maar in de uitlijning is het geen gezicht. We hebben dat materiaal dan ook zonder opdruk laten komen: de technische ruimte is voor onze klant en voor ons het visitekaartje.”

Kritisch op zichzelf “Ik kan er van genieten een isolatievakman aan het werk te zien. Het zijn kunstenaars, en ik doe het ze niet na: razendsnel uit de hand met een niet altijd scherp mes een vormdeel snijden, en het past. Prachtig, je moet snel werken en tegelijkertijd engelengeduld hebben.

Vooral bij appendages en in complexe technische ruimtes kun je heel goed de vakman en het verschil tussen bedrijven zien: wordt het stuikend, overlappend of onder verstek gezet, de echte vakman doet het allemaal even snel. We vragen geen CV’s van de isolatiespecialisten die voor ons werken, maar we herkennen de vakbekwaamheid wel aan het uitgevoerde werk.

Behoudens een incidentele beschadiging hoeven we zelden of nooit iets opnieuw te laten doen, afgezien van een nieuw passtukje of zo. Onderaannemers zijn kritisch genoeg op hun eigen werk, en dat geldt zeker ook voor isolatiespecialisten. We zijn een hoge standaard gewend en onze klanten zien vaak heel goed de kwaliteit.

Exploitanten van datacentra laten hun klanten de technische ruimtes zien: dat is hun visitekaartje en verkoopargument, met een zichtfunctie voor het isolatiewerk.”

Hoogwaardig isolatiewerk met Armaflex in datacenter

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

11

NCTI- NIEUWS Planmatige controle isolatiesystemen

Vraag is niet óf maar hoe regelmatig isolatie-inspecties?

Wat hebben kostenbeheersing, risicomanagement en maatschappelijk ondernemen met elkaar te maken?

Steeds meer ondernemingen vinden het belangrijk om de factoren te beheersen die hun financiële prestatie, voortgang van productie en goede reputatie in gevaar kunnen brengen. Eén van de middelen is frequente inspectie van productiemiddelen. Daar hoort ook planmatige controle van de isolatiesystemen bij.

Voor veel ondernemingen in de procesindustrie en hun isolatiepartners is de inspectie van isolatiesystemen al gemeengoed. Zeker nadat kennisinstituut NCTI begon met onafhankelijke inspecties waarmee isolatiebedrijven konden bewijzen dat zij volgens bestek en offerte hadden gepresteerd. Vooral door de quickscan en de thermische infraroodcheck kwam de isolatie-inspectie in een stroomversnelling. Zowel de quickscan als de thermografie maakten het mogelijk snel te zien waar reparaties nodig waren, zonder directe volledige ontmanteling van de isolatie.

latie. Directies snappen dat je elk bewegend deel in een machine regelmatig moet checken. Want elk onderdeel loopt een keer vast als het niet wordt onderhouden en gecheckt. Zo niet bij isolatie. Onder de isolatie kan de corrosie als onzichtbaar onkruid groeien, zonder dat iemand het merkt. Tot het op een dag fout gaat en het productieproces plotseling moet worden stilgelegd. Onterecht denkt men nog wel eens dat ijsvorming aan de buitenkant van de isolatie, ook een vorm van isolatie is.

Isolatie is een voor de hand liggende vorm van energiebesparing. Maar daar stopt het niet. Bijbehorende inspecties van isolatie zijn noodzakelijk in het kader van integriteit van de installaties, de veiligheid en gezondheid van werknemers en de omgeving.

Kritieke punten NCTI ziet dat ondernemingen nu de volgende stap zetten: van eenmalige, incidentele naar regelmatige inspecties. Dit betekent dat installaties planmatig aan de hand van meerjarenprogramma’s aan inspectie worden onderworpen. De manier verschilt waarop de programma’s zijn ingedeeld. Concerns met plants op een grote oppervlakte maken inspectieschema’s die er voor zorgen dat elk deel van het terrein aan de beurt komt.

Andere verdelen de frequentie over onderdelen van de installatie. Daarbij komen de kritieke punten in het proces het vaakst aan bod. In alle gevallen variëren de inspecties van quickscan en thermografie tot en met meer ingrijpende inspectie onder de isolatiemantel.

Overtuigingskracht De overstap van incidentele naar frequente inspectie lijkt logisch, maar is voor veel organisaties toch een grote sprong. NCTI sprak maintenance managers die alle overredingskracht nodig hadden om hun directie te overtuigen van de noodzaak van meer regelmatige inspecties. Het altijd terugkerende probleem is de onzichtbaarheid van onregelmatigheden ónder de iso-

12

...............

ISOLATIE Magazine

… het ziet er toch nog goed uit … ?

OKTOBER 2013

NCTI partner in isolatie NCTI biedt een gespecialiseerd dienstenpakket: • onafhankelijk advies • specificatiedienst • projectcalculaties • cursussen/training/workshops • inspecties/audits/quickscans • infrarood thermografie Voor informatie en suggesties kunt u NCTI bereiken via info@ncti.nl, tel: 0181-698030 of via de website op www.ncti.nl Geregelde inspecties optimaliseren de onderhoudskosten.

Samen met de verantwoordelijke managers werkt NCTI aan argumenten om beslissers bewust te maken van de voordelen van frequente inspectie van hun installaties. De integriteit van het productieproces is een motief dat het goed doet. In de procesindustrie blijft continuïteit de meest gevoelige factor. Ook in financieel opzicht. Als het om geld gaat, is het argument van de hoge energierekening door warmte- en koudeverlies zo bekend, dat het al bijna geen indruk meer lijkt te maken. Hoewel de stijgende brandstofprijzen het belang van de energiekosten op de prioriteitenlijst wel doen stijgen.

Reguliere inspectie Belangrijk financieel motief voor directies blijkt de beheersing van kosten op de langere termijn. In deze tijd waarin de bomen niet meer tot in de hemel groeien, willen ondernemingen en hun aandeelhouders niet voor financiële verrassingen komen te staan. Dus moeten ook onderhoudskosten strak volgens planning worden gebudgetteerd. En vinden directies het onaanvaardbaar dat zij plotseling worden geconfronteerd met onverwachte kosten voor een reparatie aan of onder de isolatie. Eenmalige kosten die bovendien altijd hoger uitvallen dan de gemiddelde, reguliere onderhoudskosten. Zo geldt dit ook voor geregelde inspectierondes op isolatie. Sectoren waarvoor periodieke inspecties wettelijk zijn geregeld - zoals de APK in het transport – bewijzen al dat regelmatige controle op kritieke punten, ongewenste situaties kan voorkomen. Regelmatige inspectie op isolatie is daarmee geen overbodige luxe. Onderhoudskosten kunnen

lager uitvallen doordat pijnpunten eerder zijn geconstateerd. Helaas geldt voor isolatie nog steeds een ‘install and forget-mentaliteit’ bij een groot aantal bedrijven. Aan de buitenkant ziet het er toch goed uit?

Reputatie Niet alleen de maintenance- of engineeringsmanager wordt scheef aangekeken bij dit soort niet begrote kosten, de hele organisatie maakt een slechte indruk.

De productieonderbreking en de reparatie-ingreep hebben duidelijk gemaakt hoe de onderneming en haar bestuur kennelijk niet alle risico’s beheersen.

Door niet stelselmatig de isolatie te inspecteren kan het zomaar voorkomen dat grote hoeveelheden extra energie moeten worden opgewekt om bepaalde processtromen op gang te houden. Een enorme kostenpost. Directies willen dit soort voorvallen te allen tijde voorkomen. Het staat haaks op hun streven naar maatschappelijk verantwoord ondernemen en een goede reputatie.

Aangewezen inspectiepartner Kennisinstituut NCTI is de aangewezen partner om de frequente inspecties uit te voeren. De onafhankelijkheid speelt hier een belangrijke rol. Daardoor beschikken managers die verantwoordelijk zijn voor de inkoop van isolatie over stevig onderbouwde rapporten. Rapporten, die al menige directie hebben overtuigd dat het niet langer gaat om de vraag of er een inspectie moet plaatsvinden, maar met welke regelmaat de isolatie moet worden gecontroleerd.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

13

INSTALLEER VEILIGHEID ZEER LAGE ROOKCONCENTRATIE BIJ BRAND

ini

male

r

oo

lin

g

m

kon

twik

ke

Het eerste rookarme flexibele isolatiemateriaal met Euroklasse BL-s1, d0. Armaflex速 Ultima verbetert, in het geval van brand, meetbaar het zicht in de vluchtwegen.

Europese brandklassering conform Bouwbesluit 2012.

Kiest u nu voor de nieuwe standaard - voor meer zekerheid!

Install it. Trust it.

Tel.: +49 25 17 60 30 info.de@armacell.com

Armaflex.com

ISOLATIE OP LOCATIE Studiecentrum voor Kernenergie Mol renoveert verwarmingsnet

”In de winter weer sneeuw op de leidingen” Er ligt ’s winters weer sneeuw op de leidingen van het verwarmingsnet. En dat zal de komende tientallen winters niet anders zijn. Het bijna vijf kilometer lange verwarmingsnet van het Belgische Studiecentrum voor Kernenergie in Mol is grondig en duurzaam gerenoveerd. De hoofdrol is weggelegd voor het isolatiesysteem met een solide, onderhoudsvrije ProRox Rocktight-mantel. Isolatiebedrijf Franssen uit Druten haalde de Europese aanbesteding binnen en realiseerde in enkele maanden een uniek ‘Project in het Groen’.

Als isoleren je vak is, zijn veelzijdige uitdagingen je deel. Het team van Isolatiebedrijf Franssen uit Druten had er in het Belgische Mol een wel heel aantrekkelijke te pakken: de vaktechnisch innovatieve isolatie van een stadsverwarmingsnet met Rocktight-mantel in de groene parkomgeving van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK•CEN). Bepaald geen straf om dit project uit te voeren, verwoordt projectleider Peter van der Heijden de impressie van het team. Tussen juni en november 2012 zijn er zo’n 8000 manuren weggezet, meestal met een twaalftal vakspecialisten. Het ging om het complete isolatietraject, van demontage, voorbehandeling en verduurzaming tot en met afwerking met een mechanisch sterk, waterdicht Rocktight-pantser. Deze glasvezelversterkte polyestermantel is speciaal voor dit project qua kleurstelling afgestemd op de landschappelijke omgeving.

Een modulaire tent met UV-werend landbouwzeil voorkomt te snelle uitharding van het Rocktight-materiaal. Op de voorgrond is een klassiek beplate aansluiting te zien en de voorbehandelde ongeïsoleerde leidingen.

Studiecentrum Het SCK•CEN verricht onderzoek naar toepassingen van kernenergie en aanverwante wetenschappelijke terreinen voor medische en industriële doeleinden. Het is een breed programma, dat zich uitstrekt tot medische technologie, oplossingen voor opslag van nucleair afval, bescherming van mens en milieu tegen schadelijke straling en de ontwikkeling van geavanceerde en duurzame nieuwe processen. Het centrum beschikt over drie reactoren en onder meer een ondergronds laboratorium. De specifieke wetenschappelijke schaal maakt de met name onderzoeksreactor BR2 uitermate geschikt voor de productie van medische isotopen, van belang voor opsporing en behandeling van kanker. Er werken 700 mensen in het centrum te Mol, dat de locatie deelt met VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek en Belgoprocess.

VITO, te vergelijken met het Nederlandse TNO, bestrijkt op deze locatie het niet-nucleaire deel van het toegepast technisch onderzoek, Belgoprocess is gespecialiseerd in verwerking en geconditioneerde opslag van radioactief afval.

Renovatie Technisch stafmedewerker en project-engineer Roel Van Baelen is namens de opdrachtgever SCK•CEN verantwoordelijk

Verdeelstation met regelafsluiters, aanvullend beschermd door matrassen uit waterdicht teflondoek. Deze matrassen worden ook veel in de scheepsbouw toegepast. voor het renovatieproject van de stadsverwarming, met een leidingtraject van bijna vijf kilometer. Hij schetst de achtergronden: “Het afstandsverwarmingsnet, uitsluitend voor verwarming en sanitairwater, bestaat dertig tot veertig jaar. Het maakte oorspronkelijk gebruik van de restwarmte van de stoomturbines van de twee kilometer verder gelegen kolencentrale. Enkele jaren geleden zijn we overgeschakeld op een efficiënt eigen systeem met een cascadeopstelling van drie gasgestookte ketels van driemaal 7,5 MW in combinatie met een 1,5 MW WKK-installatie. Inspecties van het verwarmingsnet wezen uit dat ook dit aan renovatie toewas. Met een bitumenmantel was het bestaande distributienet niet alleen onder-

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

15

houdsgevoelig, maar met scheurvorming door uitzetting en krimp ook niet erg fraai meer. Ook zijn in de loop van de tijd beschadigingen en enkele lekken ontstaan en ontdekten ook wespen, muizen en vogels de onovertroffen kwaliteiten van isolatiematerialen. Tijd voor ingrijpende renovatie dus. Totale vervanging is wel onderzocht, maar bleek budgettair niet haalbaar.”

Duurzame oplossing Een extern adviesbureau heeft in samenwerking met het SCK•CEN het project geëngineerd en op basis daarvan het bestek voor de Europese aanbesteding opgesteld. Specifieke afwegingen waren: - Inpassing van het leidingsstelsel c.q. het isolatiesysteem in de landschappelijke omgeving. Concreet: een blinkende plaatmantel is doorgaans de trots van de isolatiespecialist in industriële omgevingen, maar ‘buiten’ verdient een rustiger, harmonieuze uitstraling de voorkeur.

- Gevaar voor belopen en andere mechanische belasting.

Ongeveer zeventig procent van het distributienet, 4913 leidingmeters, bevindt zich buiten, op ongeveer een meter boven de grond, veelal parallel aan wegen en voetpaden. De isolatiemantel mag daarom ook bij stevige mechanische belasting geen krimp geven.

- Het systeem vereist in de buitenomgeving een absoluut waterdichte, weerbestendige ommanteling.

- Geen verrassing: isolatiewaarden en terugverdientijden moesten aan hoge eisen voldoen. Het leidingstelsel bestaat uit de gebruikelijke diameters, uiteenlopend van DN 15 tot DN 300. Bij een aanvoerdruk van 6 bar beweegt de statische druk zich rond 3 bar, met aanvoer-retourtemperaturen op 90/70.

Partners in het SCK•CEN-project: V. l.n.r. Frank Geukemeijer (Rockwool), Peter van der Heijden (Franssen Isolatietechniek) en Roel van Baelen (SCK•CEN). eigen productie van Isolatiebedrijf Franssen. Deze isolatiematrassen worden ook veelvuldig toegepast in de scheepsbouw, een van de specialismen van Franssen.

Montage

Het totale complex aan eisen heeft geleid tot de keuze voor leidingisolatie met aluminium gecacheerde Rockwool-schalen en een ProRox RockTight GRP-mantel. Hiermee is de invloed van omgevingsfactoren op het leiding- en isolatiesysteem gereduceerd tot vrijwel nihil. Aan de hand van een kleine proefopstelling is de meest harmonieuze kleur gekozen, licht aangepast ten opzichte van de in industriële omgevingen gebruikelijke tint.

Bij verdeelstations met de bijbehorende appendages is dit aangevuld met isolatiematrassen uit waterdicht teflondoek, uit de

Het betrokken adviesbureau heeft in samenspraak met de opdrachtgever de Europese aanbesteding begeleid, op basis van het programma van eisen en het bestek. Onderdeel van de aanbesteding was beoordeling van de vaktechnische competentie van het isolatiebedrijf en een praktijkonderzoek naar ervaringen met het beoogde Rocktight-systeem. Gerealiseerde Rocktight projecten in de petrochemie bleken overtuigend: drie tot vier jaar na de uitvoering staan de systemen er onberispelijk bij en bewijzen daarmee de beoogde duurzaamheid.

Applicatie van de vezelversterkte UV-uithardende polyestermantel vereist specifieke vakkennis. Het SCK•CEN heeft daarom als voorwaarde gesteld dat uitsluitend goed opgeleide en ervaren specialisten de montage van het Rocktight-systeem verzorgen. “Een terechte voorwaarde”, stelt Frank Geukemeijer, salesmanager van Rocktight-leverancier Rockwool. “Materiaal

Rocktight vormt een waterdicht, mechanisch sterk pantser. Het laat zich uitstekend voegen naar complexe vormen. Met het onderliggende Rockwool isolatiesysteem is een duurzaam isolatiesysteem gecreëerd. Komende winter zal er weer sneeuw op de leidingen liggen.

Stilleven bij de watertoren van SCK•CEN, waar diverse isolatiesystemen elkaar treffen: Rockwool-schalen, staalplaat, Rocktight en matrassen.

16

...............

ISOLATIE Magazine

OKTOBER 2013

en applicatie vergen specifieke vakkennis, aanvullend op de gebruikelijke methodieken. Rocktight functioneert optimaal mits het ook vakkundig wordt gemonteerd.” Een aantal medewerkers van Isolatiebedrijf Franssen beschikte reeds over Rocktight-ervaring, hun collega’s hebben voorafgaand aan het Belgische project de opleiding gevolgd om zich het specialisme eigen te maken. “Het is dan ook volledig naar tevredenheid uitgevoerd”, concludeert opdrachtgever Roel Van Baelen, kort voor de definitieve oplevering. “Het systeem is niet goedkoop, maar de toekomst zal onze keuze bevestigen. Het ziet er nu goed en netjes uit.”

Reparaties Rocktight is bij correcte montage duurzaam: het gaat probleemloos dertig jaar of langer mee waarbij de wat hogere initiële kosten tot gelijke of iets lagere exploitatiekosten leiden.

Het vergt geen tot weinig onderhoud. En mocht er al schade ontstaan, dan is het gemakkelijk te herstellen. Het SCK•CEN heeft er al ervaring mee, dankzij een vrachtwagen die een leidingbrug te optimistisch inschatte. Peter van der Heijden: “Een aluminium leidingkoker is niet zomaar te vervangen zonder een groter deel onderhanden te nemen. ProRox Rocktight laat zich juist goed lokaal herstellen. Door de aard van het materiaal, en dankzij het feit dat het slechts enkele millimeters dik is.” Frank Geukemeijer: “Die eigenschappen zijn ook in de voedingsmiddelenindustrie zeer welkom. Daar past men vaak Rocktight toe als gladde en absoluut waterdichte mantel. Na jaren intensief afspuiten kan het oppervlak iets ruwer worden.

Met een nieuwe, gemakkelijk aan te brengen laag Rocktight is het weer jaren klaar voor de dagelijkse hogedrukspuit.”

Dilatatie De realisatie van het project heeft goeddeels in de zomer plaatsgevonden. Prachtig om buiten in een groene omgeving een isolatieobject uit te voeren, maar het was natuurlijk gewoon hard werken met voor- en nadelen van locatie en seizoen. En met – zoals eerder genoemd – de daaraan verbonden vaktechnische uitdagingen.

Het project is gestart met demontage van het oude isolatiesysteem en inspectie van de stalen leidingen. Daarbij is 330 kubieke meter afval afgevoerd. Vervolgens zijn de leidingen ontroest en zijn ultrasone wanddiktemetingen uitgevoerd.

Daarvoor zijn vooral de zwaarstbelaste leidingdelen zoals

Na inspectie en voorbehandeling van de leidingen is het systeem geïsoleerd met schalen. Het inzetje toont de situatie voorafgaand aan de renovatie.

Bijna vijf kilometer leiding is geïsoleerd met gecacheerde Rockwool-schalen en een ProRox RockTight GRP-mantel. Ter hoogte van dilatatievoegen is stopwol tussen de schalen gevoegd. Deze voegen zijnafgedraaid met pvc-tape en vervolgens voorzien van een rubbermanchet. Daaroverheen zijn twee overlappende lagen Rocktight aangebracht. bochten bekeken. Vervolgens is het netwerk tegen corrosie beschermd met twee lagen Baril DualCure Unicoat, voorafgaand aan het feitelijke isolatiewerk. Deze coating, ca. 140 micron dik, heeft een temperatuurbestendigheid tot 110 °C. De montage van de steenwolschalen is op de gebruikelijke manier uitgevoerd. Wel moest gezien de grote leidinglengtes rekening worden gehouden met zo’n 250 dilatatievoegen. Op deze plaatsen is stopwol tussen de schalen gevoegd om de dilatatieconstructie mogelijk te maken. Om iedere vochtinbreng uit te sluiten, zijn deze voegen afgedraaid met pvc-tape en vervolgens voorzien van een rubbermanchet. Daaroverheen zijn twee overlappende lagen Rocktight aangebracht.

Onder zeil Een groot deel van het stadsverwarmingsnet loopt door een bos. Daarbij was weinig ruimte om een waterdichte omgeving te creëren, noodzakelijk voor de isolatiewerkzaamheden in het algemeen en de Rocktight-applicatie in het bijzonder. Een creatieve oplossing is gevonden met behulp van de bekende modulaire partytent, met daaroverheen UV-bestendig landbouwzeil.

Gezien het zomerseizoen moest immers worden voorkomen dat het materiaal voortijdig of te snel zou uitharden. Met behulp van UV-lampen kon op deze manier de uitharding gecontroleerd plaatsvinden. Condensvorming was geen punt van aandacht, dankzij de hogere buitentemperaturen. Vaak liep de temperatuur op tot ruim boven de 30 °C. Er is dan ook een koelunit ingezet als opslag- en werkplaats om het Rocktight-materiaal onder de voorgeschreven grens van 25 °C op maat te snijden.

Het systeem heeft zich al een hele en serieuze winter bewezen.

Opdrachtgever SCK•CEN beschikt nog niet over uitvoerige temperatuur- en energierapporten. “Het zal ook lastig zijn om de warmtehuishouding exact te analyseren”, zegt Roel Van Baelen. “Maar we hebben afgelopen winter voor het eerst weer sneeuw zien liggen op de leidingen, en dat is al een heel goed teken voor het effect van het isolatiesysteem.”

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

17

6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD .RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV +RHNHQEXLJHUV :DOVHQ :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ .RNHU DINRUWPDFKLQHV .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

Nu ook Experience een vestiging the Difference inwww.wiko.nl BelgiĂŤ

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

3DWHQWLHUWHV 6\VWHP 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP

,QNO VWXIHQO $QWULHE ,QNO VWXIHQO $QWULHE

,QNO 6FKZHLIEÂ JHO ,QNO 6FKZHLIEÂ JHO

,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ

,QNO :DO]HQ ,QNO :DO]HQ

%H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH

6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

7HO

)D[

)D[

VISIT US AT

www.wikobvba.be

0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH ( 0DLO ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH ,QWHUQHW

Oplossingsgericht denken, handelen en adviseren de basis voor onze werkwijze

Opdrachtgevers zien Insulation Solutions steeds vaker als het ‘kenniscentrum’ op het gebied van thermische, akoestische en brandveilige isolatie voor de utiliteitsbouw, industrie en scheepsbouw. Een groot compliment, waarvoor we ons dagelijks blijven inzetten.

Door een uitgekiende logistiek en eigen productie kunnen wij snel en meestal direct uit voorraad leveren tegen competitieve prijzen.

Insulation Solutions B.V. Minosstraat 40

1722

P.O. Box 5003 5004 EA Tilburg The Netherlands

THERMISCHE, AKOESTISCHE en BRANDVEILIGE ISOLATIEOPLOSSINGEN

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 www.insulationsolutions.nl

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3

ISOLATIE BEURZEN ISO ‘14 trekt 8000 professionals naar Keulen:

“Wij zorgen voor contacten tussen mensen” ISO `14 in het kort Donderdag 8 en vrijdag 9 mei 2014 ontmoeten 140 exposanten en 8000 isolatieprofessionals elkaar in Keulen. De al voor negentig procent volgeboekte vakbeurs ISO ‘14 belooft opnieuw een internationaal ontmoetingspunt te worden.

De geschiedenis van de Duitse ISO begint in de jaren ’90.

Komend voorjaar, op donderdag 8 en vrijdag 9 mei 2012, laat de ISO zich al weer voor de negende maal gelden: deze grootste Europese vakbeurs voor technische isolatie is dan weer het hoogtepunt in de jaaragenda van de branche. Meer dan 140 exposanten verwachten meer dan 8000 professionele bezoekers uit 34 landen. De beurs is al voor 90% volgeboekt.

Isolatietechniek komt in alle facetten breed en diep naar voren: materialen, techniek, machines, automatisering en dienstverlening.

De ISO vindt plaats op donderdag 8 en vrijdag 9 mei 2014 op het beurscomplex te Keulen.

Entreebewijzen kosten € 20,- (dagkaart) of € 25,voor een Passe-partout. Toegangsbewijzen zijn verkrijgbaar aan de kassa. In vele gevallen verstrekken exposanten uitnodigingen die kosteloos toegang bieden.

Nadere info vindt u op www.iso-messe.de. zal de beurs marktbepalende impulsen geven en daardoor een belangrijk instrument zijn voor de besluitvorming binnen de gehele bedrijfstak.

De uitstekende kwaliteit van de bezoekers en de exposanten is een waarborg voor het hoge niveau van deze beurs. Verwerkers, inkopers, beslissers, ingenieurs, architecten en planners zullen de gesprekspartners zijn van fabrikanten, handelaars en gebruikers.

Duurzaamheid Partnerschap Als toonaangevende Europese beurs oefent de ISO in Keulen grote aantrekkingskracht uit op technisch isolatiedeskundigen. Beslissers uit industrie, de handel en gespecialiseerde isolatie-ondernemers weten deze beurs te vinden. Hier wordt de basis gelegd voor talrijke zakelijke partnerschappen en toekomstige projecten.

De ISO zal ook in 2014 maatgevend zijn voor vraag en aanbod en voor de ontwikkelingen en trends in alle product- en themagebieden van de isolatietechniek. Naast klassiekers als energiebesparing, efficiëntie en procesbeheersing zal duurzaamheid en de groene toekomst als een rode draad door de innovatie lopen. Tegelijkertijd

ISO `14 vindt plaats in het beurscomplex te Keulen. De 140 exposanten verwachten 8000 bezoekers.

Bij het aangaan van de internationale milieu-uitdagingen zal de ISO een sleutelrol vervullen als aanjager, samen met ondernemers en organisaties die de bijzondere troeven van de sector voortdurend uitdragen.

Energielabeling, energieprestatienormen, klimaatbescherming en natuurlijk het industrieakkoord zijn, naast de verhoogde prijsdruk en de ontsluiting van nieuwe markten, boeiende uitdagingen. Deze vragen van de bedrijfstak overtuigende innovatieve technologische concepten.

Bereikbaarheid Het beursterrein van Keulen en de ISO zijn snel en gemakkelijk bereikbaar vanuit alle hoeken van de wereld. Tien snelwegen sluiten in een stervorm aan op een ringweg rond de miljoenenstad. Grenzend aan de beurs zijn 15.000 parkeerplaatsen beschikbaar. Met de trein (ICE) komt u op het beursterrein aan.

Beursbezoekers worden gratis met shuttlebussen naar de ingang van de ISO gebracht. De luchthaven KeulenBonn is een van de modernste luchthavens in Duitsland en biedt zeer goede verbindingen binnen Europa (130 bestemmingen). Het op vier na grootste beursterrein ter wereld is in slechts 12 minuten met de trein of taxi bereikbaar. De ISO speelt zich af op een oppervlak ter grootte van twee voetbalvelden, waar het goed scoren is: bijvoorbeeld door kennis te nemen van nieuwe trends en systeeminnovaties op alle terreinen van thermische isolatie, geluidisolatie en brandveiligheid.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

19

AKOESTISCHE ISOLATIE Akoestisch-thermische combi in Merford-programma

”Markt zoekt twee vliegen in één klap” De markt zoekt twee vliegen in één klap. Als het gaat om isoleren én geld besparen is isolatie daar van oudsher heel goed in. Met een nieuwe, aanvullende lijn isolatieplaat op basis van glasvezel lukt dat Merford ook breed in de combi van akoestische en thermische prestaties.

Als het gaat om geluidisolatie is Merford Noise Control een sprekend begrip en daaraan verandert niets. Ook niet met het nieuwe programma thermisch-akoestische isolatiematerialen op basis van vooral glasvezel: “We houden altijd de focus op geluidisolatie”, zegt manager Theo de Wildt. “Geluidisolatie staat sterk in de belangstelling. Zowel comfort als wet- en regelgeving stellen hogere eisen aan lawaaibestrijding. Ook voor toepassingen waar vooral naar de noodzakelijke thermische isolatie werd gekeken, komt geregeld verbeterde geluidbeheersing aan de orde. Merford wordt vaak ingeschakeld, omdat met laboratoriumfaciliteiten en de akoestische camera de tijd van ‘trial and error’ ver achter ons ligt: we sporen de knelpunten op en bepalen effectieve oplossingen. In die gevallen moet de akoestische oplossing thermische isolatieprestaties uiteraard respecteren: men zoekt twee vliegen in één klap.”

Glasvezel Met Aluglass heeft Merford al langer een thermisch isolerend en geluidabsorberend plaatmateriaal beschikbaar. Het is een 14 mm. alugecacheerde doorgestikte glasvezelmat, onder

Aramat: bestand tot 800 °C dankzij de meerlaagse opbouw van fibermatten.

20

...............

ISOLATIE Magazine

Aramat wordt toegepast in hogetemperatuur-omgevingen, zoals uitlaatsystemen, motorcompartimenten, ovens en andere hogetemperatuuromgevingen.

meer toegepast als hitteschild in een motorcompartiment. Het nieuwe programma is daarop een omvangrijke aanvulling, waarmee ruime toepassingsmogelijkheden ontstaan.

Producent is Izoglas, onderdeel van de Duitse Lingemann Groep.

In de diverse varianten van het Izoglass-programma is glasvezel ofwel glasfiber een isolatietechnische kerncomponent, met een alu-toplaag. Onder de naam Aralamino komt deze basissamenstelling op de markt, hittebestendig tot 470 °C. De lambdawaarde λ is 0,041 W/mk, de geluidsabsorptiecoëfficiënt NRC = 0,4 bij 9 mm. materiaaldikte. De αw-waarde bedraagt 0,35. De geluidsabsorptie wordt in de EU (EN 11654) meestal uitgedrukt als αw, gebaseerd op een meer representatief frequentiespectrum dan NRC. Aralamino wordt toegepast in transportmiddelen, haarden, ovens en verwarmingssystemen. Het isoleert in vliegtuigen bijvoorbeeld de magnetron, waarbij het lage gewicht een belangrijke pre is: in de luchtvaart betaalt iedere gewichtsbesparing zich in brandstofreductie terug.

De reeks Aramat, standaard 19 mm. dik, zet een tand bij.

Dankzij de meerlaagse opbouw van fibermatten haalt een temperatuurbestendigheid tot 800 °C en is toepasbaar in onder meer uitlaatsystemen, ovens en andere hogetemperatuuromgevingen. Aralamino is tweezijdig toepasbaar (glaswol of alu-cachering buitenzijde). De keuze hangt af van de thermische isolatiewensen en het frequentiegebied. Qua geluidisolerende prestatie ligt rond 350 Hz het snijpunt: daaronder creëert aluminium boven de mooiste stilte, daarboven absorbeert de omgekeerde montage beter.

OKTOBER 2013

Hybride

Op maat

Glasvezel is in het hele gamma een vaste factor, maar niet de enige functionele component. Een voorbeeld is Izoglass, dat als sandwichplaat een polyurethaan-kern heeft om de geluidabsorptie op te voeren tot NRC 0,5 op 25 mm resp. αw 0,55.

Thermisch kan dit product 305 °C. aan. Het wordt toegepast in onder meer ventilatietechniek en scheepsbouw. Een vergelijkbaar product qua opbouw is Izofol, vooral voor geluidabsorptie en ontdreuning van zware voertuigen en machines. Het grootste verschil is dan ook de zware ontdreunende laag AMS-folie. De temperatuurbestendigheid ligt hier op 90 °C. Een laatste variant is Arafol, dat vergelijkbaar is met Izofol, dat zonder PUR-kern meer geschikt is voor ‘rustiger lawaaimakers’.

Interessant, zeker voor seriematige en industriële toepassing, zijn de confectiefaciliteiten van Merford. In Gorinchem staan stans- en waterstraalsnijmachines gereed om het materiaal op maat te snijden. Afhankelijk van aantallen en contouren is een van beide bewerkingsprocédé’s het meest efficiënt.

Flexibel Het Izoglas-assortiment is gebaseerd op primair de multifunctionele isolatie-eigenschappen van glasvezel, dat hier zonder bindmiddel is toegepast. De relatief lage densiteit vergemakkelijkt de verwerking van dit plaatmateriaal op gebogen oppervlakken. Anders gezegd: de vormvrijheid is groot.

SPECIALISTENHOEK Een vaktechnische vraag? Mail de redactie van Isolatie Magazine en de specialist antwoordt. Deze maand de vraag: Waarom zou ik een leidingdrager nemen die bij het isolatiesysteem hoort. Er zijn toch goedkopere alternatieven die ook passen, en de leiding zal toch heus niet naar beneden komen?

Leidingdragers vormen bij koude-isolatie een mogelijk zwakke plek. Als de leiding niet thermisch is ontkoppeld van de leidingophanging, ontstaan er koudebruggen. Of liever, natuurkundig correct uitgedrukt: warmtebruggen. Er kan dus condensvorming optreden. Aan de ene kant leidt dit tot grotere energieverliezen, aan de andere kant worden het risico op corrosie en de kans op kostbare gevolgschade groter. Om koudebruggen te voorkomen, dient men een directe verbinding tussen de leiding en de bevestiging te vermijden.

Bij elastomeer isolatiesystemen garandeert gebruik van de Armafix leidingdrager, ook in het kritische gebied van ophanging van koud-mediumleidingen, een gesloten en betrouwbaar isolatiesysteem. De leidingdrager bestaat uit één deel AF/Armaflex, waarin segmenten drukvast, CFK-vrij geschuimd PUR/PIR zijn ingebed. Deze nemen de mechanische belasting op en garanderen een thermische ontkoppeling. Armaflex heeft met een gesloten celstructuur en een hoge waterdampdiffusieweerstand (µ-waarde) een ingebouwde dampremming en voorkomt zo condensvorming.

De Engelstalige brochure “Pipe supports: Comparison of the installation costs for various systems“ kunt u downloaden op www.armacell.com. voudig door de leidinginstallateur om de leiding leggen. Zonder extra natte verlijming wordt de drager met de zelfklevende sluiting gesloten.

De isoleerder verlijmt de leidingdrager dan alleen nog aan de kopse kanten met het slangmateriaal. De isolatiediktes van de leidingdragers zijn vanzelfsprekend afgestemd op het slangenprogramma van AF/Armaflex. Na montage vormen slang en leidingdrager een functionele en zelfs ook esthetische eenheid.

Vergeleken met andere leidingdragers kan met Armafix systeemmateriaal tijd en geld worden bespaard. De details betreffende de montage en de vergelijkende berekeningen kunt u nalezen in de nieuwe Engelstalige brochure van Armacell Leidingdragers: “vergelijking van de montagekosten van verschillende systemen” (“Pipe supports: Comparison of the installation costs for various systems”).

Voordelige oplossing Actuele vergelijkende berekeningen hebben aangetoond dat de Armafix leidingdrager niet alleen een grote mate van zekerheid biedt, maar ook gemakkelijker, schoner en sneller dan menig ander type beugel en leidingdrager kan worden gemonteerd. Terwijl bij gebruik van standaardbeugels de isoleerder vaak extra handelingen nodig heeft om de leidingophanging dampdicht te maken, laat de Armafix-drager zich een-

Uiteenlopende leidingdragers.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

21

OOI- NIEUWS EN INFORMATIE Groeiende behoefte aan vakmensen

Industriemonitor: veel perspectief techniek Technische sectoren kennen een bovengemiddelde groei van arbeidsproductiviteit. De isoleerders dragen daaraan ongetwijfeld bij, gewend als ze zijn aan de strakke deadlines en krappe planningen die we aanduiden als ‘flexibiliteit’. Maar hoe hard we ook werken, bij ongewijzigd beleid komt de techniek de komende jaren vakmensen tekort. Er is dus volop perspectief voor jonge isoleerders.

De Industriemonitor oktober 2013, in opdracht van Techniek Talent.Nu uitgevoerd door het Amsterdamse onderzoeksbureau SEO Economisch Onderzoek, becijfert dat de technische bedrijfstakken in Nederland tot 2018 een netto vervangingsbehoefte kennen van 200.000 arbeidsjaren. Dat resulteert onder invloed van gestegen productiviteit en aantrekken van krachten uit andere bedrijfstakken in een netto wervingsbehoefte van meer dan 100.000 arbeidsjaren. Voor een goed begrip: dat is het werk dat de isolatiesector in twintig jaar verzet. Het onderzoek is – nog – niet uitgesplitst per sector, maar gevoeglijk mag worden aangenomen dat het technische isolatiebedrijf een relatief bovengemiddelde behoefte aan nieuwe arbeidskrachten heeft. Dit geldt zeker wanneer het verwachte herstel van de economie intreedt. De gemiddelde leeftijd van medewerkers in het isolatiebedrijf is de afgelopen decennia geleidelijk gestegen. Dat resulteert logischerwijs in hogere uitstroomcijfers. Voor jong technisch talent bevestigt het onderzoek het uitstekende toekomstperspectief in technische bedrijfstakken als de isolatiebranche.

Enthousiasmeren De onderzoekers concluderen dat interesseren, enthousiasmeren en faciliteren van jongeren voor een technische opleiding een belangrijk aandachtspunt blijft. De komende vijf jaar kan de techniek in het algemeen elk jaar opnieuw zo’n 33.000 mensen meer gebruiken dan de school aflevert.

De monitor signaleert bovendien een ongelijke verdeling van de tekorten over verschillende technische sectoren en

Veel perspectief in de techniek in het algemeen en het isolatievak in het bijzonder. regio’s. Dit treft enerzijds hogere en wetenschappelijke beroepen en anderzijds ook vakgebieden zoals isolatie die bij het grote publiek relatief onbekend zijn.

Om jongeren daadwerkelijk te interesseren voor het perspectief in de techniek , hebben de verschillende bedrijfstakken hun wervende krachten gebundeld in TechniekTalent.Nu. Met tal van initiatieven komt techniek in het algemeen op het podium. Zo zoeken ‘Ambassadeurs van de Techniek’ de scholen op, worden beroepskeuzeprogramma’s ondersteund en kleurt TechniekTalent.Nu het beeld van de techniek bij van vooroordelen tot de moderne realiteit.

De stichting OOI vertegenwoordigt de isolatiesector in deze techniekkoepel. Stichting OOI haakt op de techniekpromotie in met eigen sectorgerichte activiteiten en natuurlijk een actueel opleidingsprogramma . Hiermee reduceert de sector het gevaar om – zoals de onderzoekers in de Industriemonitor signaleren – tekorten op te vangen door minder-optimale oplossingen. De nieuwe opleiding Isolatiemonteur Industrie IMI en komende utiliteit-uitvoering daarvan zijn enkele concrete voorbeelden.

Meer informatie: www.ooi.nl en www.techniektalent.nu.

De vakman Ieder kwartaal komt in Isolatie Plus, OOI-uitgave voor medewerkers in het Isolatiebedrijf, een vakman aan het woord. Over zijn vak vanzelfsprekend, zijn toekomstplannen, zijn dagelijks werk. In de komende editie is Aveson Jerley Job aan het woord. De binnenhuisarchitect wilde graag zijn pak verruilen voor stevige werkkleding. Hij rammelde bij Harsco aan de poort, kreeg zijn zin en heeft het naar zijn zin als meewerkend voorman.

22

...............

ISOLATIE Magazine

Steigerbouwdiploma’s heeft hij al op zak en nu volgt hij de opleiding Isolatiemonteur Industrie. “Om te beginnen, want daarna wil ik me verder in het isolatievak ontwikkelen.”

OKTOBER 2013

Gediplomeerd De afgelopen periode is de bedrijfstak verrijkt met nieuwe gediplomeerden in het isolatievak.

In Groningen kregen Jilt Venema, Jan Eisma en Rudolf Offerman (De Bruin Isolatie) behaalden het diploma Isolatiemonteur, op de foto links geflankeerd door docent Herman Berens. In deze industrieregio is het zo langzamerhand een OOI-traditie om de geslaagden op echte Groninger lekkernijen te tracteren.

Eveneens in Groningen was het feest voor de opmeters.

Zes kandidaten legden de examens met veel succes af.

Van links naar rechts docent Martin Witter, Willem Moorman , Hendrik Haandrinkman, Herman Hölscher, Richard Kuhl, Ronald Berens en Herman Koert.

Ook in de plaatwerksector was het raak, en wel in Amsterdam.

OOI-Regiodocent Herman Berens kon de diploma’s uitreiken aan, v.l.n.r., Peter Molenkamp (Harsco) , Baki El Haddad (Harsco), Osman Altinay (Van der Linden & Veldhuis Isolatie), en Ricardo de Klerk (Van der Linden & Veldhuis Isolatie).

In Einighausen bij Sittard valt Jordy Meerten (l) met zijn neus in de boter: Hij krijgt uit handen van zijn werkgever Berry Smeets (ITS) niet alleen zijn welverdiende diploma Isolatieplaatwerker uitgereikt, maar ook staat de Mabi Bingo voor hem gereed. De optimale combi van ‘Man & Machine’, volgens ons.

IMU volop in ontwikkeling In hoog tempo ontwikkelt stichting OOI de nieuwe branche-erkende opleiding Isolatiemonteur Utiliteit, kortweg IMU. In samenwerking met verschillende vooraanstaande utiliteits-isolatiebedrijven tekenen de contouren van de nieuwe opleidingen zich inmiddels scherp af. De dummies staan al op poten, de lesboeken zijn al in hoofdstukken ingedeeld.

Doelstelling van opleiding is optimale aansluiting van een efficiënt opleidingstraject op de praktijk van de utiliteit. De leergang start uiteraard met een instaptoets, die de praktische ervaring en theoretische bagage van de kandidaten objectief in beeld brengt. De cursus eindigt met een pittige tweedaagse eindtoets. Deze is samengesteld uit een theoretisch en praktisch deel, aangevuld met een beoordeling

omtrent houding en gedrag. Volgens de huidige plannen is de opleiding onderverdeeld in vijf blokken, die de belangrijkste utiliteitselementen behandelen. Natuurlijk aandacht voor de theorie en praktijk van elastomeer isolatie, akoestische isolatie, pir en gecacheerde wol, een blok schalen, dekens en plaat en – overeenkomstige de huidige ontwikkelingen – achtergrond en montage van brandveilige isolatie.

De opleiding Isolatiemonteur Utiliteit IMU gaat achttien lesdagen tellen.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

23

Welkom bij de Resolpro Group

Isolatie-innovatie zit in ons DNA

Group

Resolpro Group is inmiddels veel meer dan Asbipro en Resolco! De Resolpro Group is een groep van bedrijven met één missie: het besparen van energie met hoogwaardige- en brandveilige isolatiesystemen voor [LJOUPZJOL PUZ[HSSH[PLZ LU IV\^R\UKPNL [VLWHZZPUNLU °6T KL \P[Z[YHSPUN ]HU KL NYVLW [L ]LYZ[LYRLU OLIILU Asbipro en Flamepro een nieuw logo welke in lijn is met de huisstijl van de Resolpro Group.

Asbipro leverancier van technische isolatiematerialen Flamepro leverancier van brandwerende systemen Alert Leverancier van isolatiematerialen voor de bouw

Technische Isolatie

Brandwerende Systemen

Isolatie

International

Conversion

Panels

Resolco International producent van Resolschuim Resolco Conversion maatwerk in technische isolatiematerialen Resolco Panels producent van plaat- en sandwich panelen op basis van Resolschuim

Wij nodigen u graag uit als businesspartner van de Resolpro Group 0800-isolatie

www.resolpro.com

ISOLATIE BRANCHEGIDS Hoekstenen isolatietechniek verankerd in ‘Gouden Vierhoek’

Uniek maatwerk Nederlandse isolatiesector Zorgvuldig afgewerkt isolatiewerk is een eerste, uiterlijke indicatie voor een geslaagd isolatieproject. Het is functionele finishing touch van een compleet systeem dat de opdrachtgever tot in lengte van jaren verzekerd van veiligheid, een ongestoord procesverloop, een lage energierekening, behoud van dure installaties, en comfort. De Nederlandse isolatiesector kent een internationaal unieke structuur die direct en indirect bijdraagt aan sterke isolatiewerk.

Technisch isolatiewerk is meestal ingebed in een keten van werkzaamheden. Opdrachtgevers verlangen onberispelijk werk: alleen dan presteert het isolatiesysteem optimaal. Wat die prestaties precies zijn, hangt af van de installatie: het kan gaan om thermische isolatie, koude en cryogene isolatie, geluidbeheersing, brandveiligheid, beheersing van procesvariabelen, comfort en klimaatbeheersing, energiebesparing en zelfs mechanische bescherming. Tal van factoren spelen een rol, in wisselende onderlinge verhoudingen. De opdrachtgever kan vertrouwen op het gewenste onberispelijke isolatiewerk dankzij de inspanningen van adviseurs, raadgevend ingenieurs, ketenpartners zoals met name installateurs en natuurlijk de isolatiespecialisten zelf.

Vroeg instappen, laat opstappen De Nederlandse isolatiebranche stapt vroeg in, bij elk isolatieproject. Heel vroeg, lang voordat een project op de tekentafel komt. De branche stapt eveneens pas in een heel laat stadium op, meestal pas als het isolatiesysteem al vele malen zijn eigen investering terug heeft

Productie van elastomeerisolatie.

Technische isolatie: beeldbepalend voor het industriële landschap. verdiend. De betrokkenheid van de isolatiebranche begint immers bij ontwikkeling van materialen en technieken, opleiding van vakspecialisten, ontwikkeling van praktische normen, facilitering van slagvaardig ondernemerschap en solide advisering. Het eindigt in evaluatie, onderhoud en doorontwikkeling van innovatieve nieuwe systemen met actueel vakmanschap. Intensieve samenwerking van verschillende branche-instellingen met hun eigen kerntaken maken de Nederlandse isolatiesector uniek. Op deze pagina’s geven we een beknopte schets van de verschillende branche-instellingen die tezamen wel de ‘Gouden Vierhoek’ worden genoemd: ondernemersorganisatie VIB, kennisinstelling NCTI, norminstituut CINI en opleidingscentrum OOI. Overkoepelende doelstelling: hoogwaardige isolatieprestaties in alle takken van utiliteit en industrie, met een substantiële bijdrage aan maatschappij, economie en milieu.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

25

VIB Centraal in de branche staat de Nederlandse Vereniging van Ondernemers in het Thermisch Isolatiebedrijf, kortweg VIB. De vereniging is in 1931 opgericht als ondernemers- c.q. werkgeversvereniging met het doel de belangen van de isolatiebedrijven te behartigen en het vakniveau op een hoog plan te brengen. De VIB vormt een centraal brancheplatform rustend op twee pijlers: leden en buitengewone leden. Tot de leden behoren alle toonaangevende isolatiebedrijven, de buitengewone leden vertegenwoordigen het vrijwel volledige veld aan producenten en leveranciers van isolatiematerialen, -systemen en diensten. De samenwerking tussen leden en buitengewone leden binnen de branchevereniging bevordert de uitwisseling van vakinformatie en stimuleert zowel innovatie als kwaliteitsniveau.

De VIB beweegt uiteraard mee met het werkveld van de aangesloten bedrijven. Tal van isolatiebedrijven maken het hun opdrachtgevers gemakkelijker met

26

‘one stop shopping’-concepten die isolatiewerkzaamheden combineren met onder meer steigerbouw, aanleg van tracing, installatie van brandveilige voorzieningen of asbestsanering in onder meer de industrie.

Leden en buitengewone leden van de VIB vertegenwoordigen 80 tot 90 procent van de bedrijfstak in volume en omzet. In het bestuur zijn alle branchegeledingen evenwichtig vertegenwoordigd.

In samenwerking met nationale en internationale brancheorganisaties stimuleert de VIB vakopleiding, normontwikkeling en technische facilitering van adequate toepassing van technische isolatie.

De VIB is als brancheorganisatie aangesloten bij Koninklijke Metaalunie te Nieuwegein, waar ook het secretariaat is gevestigd. Dankzij de samenwerking met Metaalunie biedt VIB de leden naast branchespecifieke diensten en belangenbehartiging een zeer uitgebreid programma ondernemersdiensten. www.isoleren.nl.

Stichting OOI

CINI

Een goed isolatiesysteem staat of valt met kundige installatie. Als enige bedrijfstak in Nederland beschikt de isolatiebranche daarom over een eigen opleidingsschool dat een viertal erkende vakopleidingen verzorgt en alle vormen van vakgerichte scholing en opleidingen aanbiedt, organiseert. Dit O&O-fonds wordt door de branche gefinancierd en paritair bestuurd door werkgevers en werknemers.

Stichting OOI werkt op basis van onder meer beroepscompetentieprofielen en stemt het pakket opleidingen, trainingen, cursussen en assessments continu af op de beroepspraktijk.

De isolatiesector telt ongeveer 4500 vakspecialisten, die in deze technische sector een uitstekend beroepsperspectief vinden. De bedrijfstak verwacht een toenemende vraag naar vakmensen. Stichting OOI ontwikkelt daarom zelfstandig en in samenwerking met andere technische bedrijfstakken initiatieven om jongeren vroegtijdig kennis te laten maken met techniek in het algemeen en isolatietechniek in het bijzonder.

Vanuit de missie “bevordering van instroom, behoud en ontwikkeling van vakmanschap in de isolatiebranche” treedt Stichting OOI actief op als partner van isolatiebedrijven in de ontwikkeling van hun personeel.

Na de succesvolle ontwikkeling van de industrieopleiding IMI (Isolatiemonteur Industrie) ontwikkelt OOI momenteel een vergelijkbare opleiding (IMU) voor utiliteitsspecialisten.

OOI beschikt over opleidingscentra in Spijkenisse en Groningen en verzorgt daarnaast op locatie en in-company scholing en opleiding. www.ooi.nl.

CINI is het standaardisatie-instituut voor technische industriële isolatie, in onder meer chemie, petrochemie, procesindustrie, energiesector. De afkorting staat voor Commissie Isolatie Nederlandse Industrie. De behoefte aan onafhankelijke standaarden en kennisborging heeft 25 jaar geleden geleid tot de oprichting van CINI. Het instituut heeft alle kennis gebundeld in het CINI-Handboek, dat wereldwijd als standaardwerk wordt gehanteerd. Via een twaalftal technische commissies, bemand door specialisten uit het veld, volgt en documenteert CINI alle ontwikkelingen van nabij.

Het instituut onderhoudt nauwe contacten met de industrie, overheidsinstanties en branche-instellingen. Trefwoorden in het servicepakket van CINI zijn ‘Kwaliteit’, ‘Kennis’ en ‘Advies’. Partnerinstituut NCTI (Nederlands Centrum voor Technische Isolatie) is het ‘one-stop-shopping’-loket voor het volledige CINI-programma.

Speciaal voor opdrachtgevers en hun vertegenwoordigers waaronder supervisors, inspecteurs, maintenance managers en engineers is een tweedaagse CINI-cursus beschikbaar. Deze maakt deelnemers diepgaand vertrouwd met de achtergronden van technische isolatie en de hantering van de CINI-methodieken. Dit gebeurt aan de hand van een evenwichtige informatiemix met veel ruimte voor praktijkcases en praktische toepassing.

Desgewenst wordt de cursus uitgebreid met een site-bezoek, om in de harde praktijk isolatiesystemen te beoordelen. Belangstellenden kunnen de cursus naar keuze in het Nederlands of in het Engels volgen. De CINI-cursus wordt verzorgd door het NCTI. De cursus wordt gegeven in Spijkenisse en kan bij voldoende deelname uit één organisatie ook in-company worden verzorgd. www.cini.nl.

...............

ISOLATIE Magazine

OKTOBER 2013

NCTI De isolatiebranche beschikt over veel kennis en informatie over de achtergronden van technische isolatie in brede zin: applicatie, inspectie, onderhoud, economische aspecten, energiehuishouding en procesbeheersing en installatiebescherming zijn slechts enkele belangrijke aspecten. Om deze kennis in samenhang te bundelen, uit te dragen en te ontsluiten in de vorm van adviezen, heeft de bedrijfstak het Nederlands Centrum voor Technische Isolatie NCTI opgericht. Werkterrein is het totale terrein van technische isolatie in alle takken van industrie en utiliteit. Zowel opdrachtgevers en hun adviseurs als isolatieondernemers en –leveranciers maken gebruik van de diensten van NCTI: het instituut richt zich op de totale bedrijfskolom. Gezien de grote maatschappelijke betekenis van isolatie op terreinen als duurzaam ondernemen, energiebeheersing en milieubescherming, onderhoudt het NCTI nauwe contacten met overheden en andere relevante organisaties.

NCTI verzorgd onafhankelijk advies, opstelling en beoordeling van specificaties, conflictbemiddeling, kwaliteitsanalyses en –controles, QC, inspecties, audits, quickscans, infrarood thermografie, en isolatie- en life cycle cost-berekening. Bovendien heeft NCTI een uitgebreid programma aan cursussen, workshops en training op locatie, onder meer in samenwerking met CINI, VIB en OOI. NCTI werkt wereldwijd aan kennisontwikkeling en beschikbaar maken daarvan in alle facetten waarin technische isolatie een rol speelt. Denk aan procesverbetering, energiebesparing, emissiereductie, beheer van industriële installaties, optimalisatie van industrieplants en terugdringen van corrosie onder isolatie (CUI). www.ncti.nl.

Internationaal Isolatie is in toenemende mate een internationale bedrijfstak. Nederlandse isolatiebedrijven hebben letterlijk de wereld als werkterrein en ook omgekeerd leidt de multinationale industrie tot internationale isolatie-activiteiten.

De Nederlandse isolatiesector is dan ook intensief betrokken bij internationale organisaties. Zo maakt branche-organisatie VIB actief deel uit van de Europese federatie Fesi (Fédération Européenne des Syndicats d’Entreprises d’Isolation). Fesi is in 1970 opgericht als internationale denktank en vertegenwoordigt meer dan 3000 isolatieondernemingen uit zestien Europese landen. Door specialisten samen te brengen stimuleert Fesi ontwikkelingen op het gebied thermische, akoestische en brandveilige isolatie, in het belang van de aangesloten organisaties en hun leden. www.fesi.eu.

Fabrikanten, toeleveranciers en isolatieondernemingen werken daarnaast samen in de EiiF (European Industrial Insulation Foundation). Deze Europese stichting bevordert toepassing van industriële isolatie. Industriële isolatie is een van de belangrijkste en meest rendabele middelen om een duurzame maatschappij tot stand te brengen. EiiF brengt

Populair onder vakspecialisten: de teamtaart in Isolatie Plus, de uitgave voor medewerkers in het isolatiebedrijf: hoe groter, des te beter. Op de foto het team van C.J. van Waas Econtras, producent van isolatiematrassen. onder meer aan de hand van praktijkvoorbeelden en studies het enorme potentieel aan industriële energiebesparing onder de aandacht. Substantiële winsten worden al behaald met isolatie-investering met terugverdientijden van een jaar of korter. www.eiif.org.

Informatie De VIB geeft viermaal per jaar het vakblad Isolatie Magazine uit. Deze uitgave informeert bedrijfskolom en beleidsmakers over alle technische en maatschappelijke aspecten van technische isolatie. Dit gebeurt in de vorm van interviews, projectreportages, vaktechnische artikelen, nieuws en achtergronden. Isolatie Magazine is het officieel orgaan van de branche-instellingen VIB, CINI, NCTI en OOI. Isolatie Magazine wordt op aanvraag toegezonden aan professioneel geïnteresseerden: opdrachtgevers, adviseurs, raadgevend ingenieurs, onderhoudsmanagers, overheidsfunctionarissen en isolatiespecialisten en natuurlijk alle isolatie-ondernemers, fabrikanten en leveranciers. Via www.isoleren.nl is alle informatie over Isolatie Magazine te vinden. Ook kan men hier een kosteloos abonnement aanvragen en het archief raadplegen. Speciaal voor medewerkers in het isolatiebedrijf geeft Stichting OOI in samenwerking met VIB de kwartaaluitgave Isolatie Plus uit. Het blad informeert de 4500 medewerkers van de Nederlandse isolatiebedrijven over vakmanschap en opleidingsmogelijkheden. Een van de populaire rubrieken is ‘Taart voor het team’: een mooi, opvallend, uitdagend project of een prachtige vakprestatie wordt op locatie gevierd met taart.

Meer info: www.ooi.nl. Actueel nieuws uit vak en branche is altijd te vinden op www.isoleren.nl. De site geeft tevens een overzicht van alle aangesloten isolatiebedrijven en hun specialismen. Ook vindt u op www.isoleren.nl de gegevens van alle buitengewone leden.

Maatwerk In het actieve samenspel van de branche-instituten, organisaties en beschikbare kennis, middelen en informatie levert de Nederlandse isolatiesector uniek maatwerk, gebaseerd op partnerschap met opdrachtgevers en adviseurs.

Onafhankelijke kennis omtrent technologie, techniek en applicatie wordt op deze manier optimaal ingezet om de beste resultaten te bereiken. Dit draagt bij aan de bedrijfsvoering van opdrachtgevers en werkt positief uit op maatschappelijke eisen en doelstellingen als veiligheid, energiebesparing, comfort en duurzaamheid.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

27

ISOLATIE BRANCHEGIDS Technische isolatie. Reken maar!

Servicepakket isolatiebedrijven ”We isoleren en bouwen steigers, als het moet maaien we het gras en nemen we ook de koffie mee”, zo formuleerde een industriële isolatiespecialist de dienstverlening. De moderne isolatieonderneming profileert zich met integrale dienstverlening. De wel als lastig ervaren ketenpositie – in het latere gedeelte van het projectproces – is gesublimeerd tot toegevoegde waarde met voor- en achterwaartse ketenintegratie: multidisciplinaire dienstverlening. Op deze pagina een – niet uitputtend – overzicht van branche en activiteit.

Kernactiviteit van de Nederlandse isolatiebedrijven is isoleren. Dat is niet zo’n open deur als het lijkt. Internationaal gezien blinkt de Nederlandse sector uit in vakbekwaamheid en opdrachtgevers zijn gewend aan dat hoge niveau.

De hoge standaard is te danken aan de branchestructuur die al sinds het begin van de vorige eeuw vakkennis, vakbekwaamheid en ondernemerschap integraal bevordert en borgt. Opdrachtgevers herkennen dat: Nederlandse ondernemingen en hun isolatiespecialisten zijn over de hele wereld te vinden, zowel zelfstandig als in het kielzog van opdrachtgevers. Dit is beslist niet het privilege van grote industriële isolatiebedrijven. Tal van kleine en middelgrote isolatieondernemingen, met een groot aandeel familiebedrijven, hebben Europa en de wereld als werkterrein.

Middels het CINI-handboek en onder meer NCTI-cursussen maken grote opdrachtgevers en plantbeheerders structureel gebruik van Nederlandse kennis. Daarbij moet worden aangetekend dat de Nederlandse industrie van oudsher actief geïnvesteerd heeft in het niveau van het isolatiewerk en aan de wieg gestaan van CINI.

Sectoren en doelstellingen Isolatie vervult in bijna elke sector een min of meer belangrijke rol. Omvangrijke activiteiten zijn te vinden in chemie en petrochemie, energiesector, tankopslag, utiliteit, voedingsmiddelenindustrie en pharmacie, tuinbouw, scheepsbouw en offshore met heel verschillende accenten.

Energiebeheersing en bescherming van de installaties tegen invloeden van buitenaf spelen altijd een rol, meestal in samenhang met algemene en persoonlijke veiligheid, brandveiligheid, procesbeheersing en procesbetrouwbaarheid, klimaatbeheersing en comfort, en in toenemende mate ook geluidreductie en de verschillende facetten van duurzaamheid. Ook in esthetische zin moet isolatie een ‘plaatje’ zijn. In zijn totaliteit bestrijkt het werkterrein van de isolatiespecialist het traject vanaf cryogene isolatie tussen – 200 °C en – 100 °C tot en met refractaire (vuurvaste) isolatie met temperatuurbereiken tot + 1600 °C of zelfs hoger.

28

...............

ISOLATIE Magazine

De toolbox van de isolatiespecialist De isolatie-onderneming biedt een breed pakket diensten aan. Een goedgevulde ‘gereedschapskist’, met onder meer: • Thermische isolatie • Akoestische isolatie • Brandveilige isolatie en brandwerende voorzieningen • Brandwerende voorzieningen • Steigerbouw • Industriële toegangstechnieken waaronder rope-access • Thermografische inspectie • Elektrische tracing • Asbestsanering • Corrosiepreventie • Algemene dienstverlening in onderhoud en installatie.

Op www.isoleren.nl vindt u een compleet overzicht van alle bij de VIB aangesloten isolatiebedrijven en hun activiteitenpakket.

Isollatiematerialen Met een reeks isolatie- en afwerkingsmaterialen en combinaties daarvan en soms aanvullende technieken realiseert de isolatiespecialist temperatuurbeheersing, veiligheid en installatiebetrouwbaarheid. In alle gevallen draagt isolatie stevig bij aan het ondernemingsresultaat van de opdrachtgever: directe terugverdientijden in energiekosten blijven vaak beperkt tot zes à twaalf maanden en zelfs korter.

Installatie-integriteit en procesbeheersing betalen de investering in isolatie meestal nog eens vele malen terug.

Belangrijke groepen isolatiematerialen zijn minerale wollen, flexibele isolatiematerialen zoals elastomeer, geschuimd glas, hardschuimen, uiteenlopende matrassen, vacuümisolatie, en een keur aan afwerkingsmaterialen variërend van metaal- en kunststoffoliën, glasvezelversterkte polyestermantels en metaalplaat.

Temperatuurbereiken, omgevingsvariabelen en bedrijfsomstandigheden en exploitatiekosten bepalen het optimale systeem. Alle materialen die in Nederland op de markt zijn, dragen het CE-merk. De onderliggende certificaten, testresultaten en isolatieprestaties zijn eenduidig geformuleerd en via de fabrikant voor iedere geïnteresseerde beschikbaar.

Op www.isoleren.nl vindt u de lijst met buitengewone VIBleden, waaronder alle vooraanstaande fabrikanten en leveranciers.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Inzet 1,5 procent energiebesparing per jaar

Energie-akkoord: investeren in isolatie Het Energieakkoord leidt tot grote isolatie- en installatie-activiteiten ten gevolge van miljardeninvesteringen in alle sectoren. Werkgelegenheids- en opleidingsprogramma’s zijn nodig om de capaciteit daarvoor op te bouwen. Dit blijkt uit het Energieakkoord dat bedrijfsleven, vakbonden en milieubeweging in SER-verband hebben afgesloten.

Het ‘Energieakkoord voor duurzame groei’ zet in op 1,5 procent energiebesparing per jaar (100 PJ jaarlijks per 2020), toename van het aandeel duurzame energie tot 14 procent (2020), doorgroeiend tot 23 procent (2023) en 15.000 nieuwe banen.

Energiebesparing is de kern van het akkoord en tevens de eerste van de tien pijlers. De afspraken hierover richten zich zowel op de gebouwde omgeving als op vergroting van de energie-efficiëntie in de industrie, de agrarische sector en het overige bedrijfsleven. Al per

einde 2016 dient 35 procent van de doelstellingen te zijn gerealiseerd, en in 2018 ten minste 65 procent. Het akkoord voorziet in desnoods fiscale en andere al dan niet vrijwillige maatregelen om succes af te dwingen.

Zoals bekend is technische isolatie een van de meest effectieve energiebesparende maatregelen in industrie en utiliteit, met zeer terugverdientijden. De ambiteuze doelstellingen van het Energieakkoord maken verdere investeringen in technische isolatie noodzakelijk.

Er komt een onafhankelijk expertisecentrum om bedrijven en financiers te ondersteunen in de identificatie van de meest effectieve energiemaatregelen. Om meer middelen beschikbaar te houden voor investeringen in energiebesparing en energie-efficiëntieverbetering in het bedrijfsleven richt de EIA-regeling zich zoveel mogelijk op investeringen in energiebesparing. Hoge prioriteit krijgt rendabele benutting van (industriële) restwarmte op regionale schaal, naar analogie van reeds ontwikkelde initiatieven zoals De Nieuwe Warmteweg in Rotterdam.

Het akkoord zet energie-efficiëntie in industrie, agro en utiliteit hoog op de agenda, naast energiebesparing in de gebouwde omgeving en transport/mobiliteit. De expliciete benoeming van energiebesparende maatregelen, waaronder technische isolatie, versterken de maatschappelijk én politieke aandacht die nodig is om de Nederlandse en Europese energiedoelstellingen te realiseren.

Het grote potentieel aan energiebesparing en de korte terugverdientijden van isolatie-investeringen dragen sterk bij aan het doel van het energieakkoord: duurzame economische groei. Dit komt scherp naar voren in de Europese Ecofys-studie, die het potentieel aan industriële energiebesparing door verbeterde isolatie op meer dan 620 PJ becijfert: zes maal de Nederlandse doelstelling voor 2020. Het Europese potentieel geeft een goede indicatie voor de Nederlandse mogelijkheden.

Het energieakkoord stelt vast dat investeringen in kennis en opleiding in technische isolatie noodzakelijk zijn om de energiebesparing voortvarend en effectief aan te pakken. De Nederlandse isolatiesector loopt daarin internationaal voorop met het branchetechnisch instituut NCTI, norminstituut CINI en opleidingscentrum OOI. Veel opdrachtgevers maken gebruik van onafhankelijke NCTI-adviezen en energiescans. Om opdrachtgevers te verzekeren van optimale engineering en uitvoering investeren VIB-isolatiebedrijven structureel in training en opleiding.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

29

Voor meer informatie surf naar www.foamglas.com / industry of neem contact op via +31(0)30-603 42 75 / industry@foamglas.nl

Hertel Nederland staat voor excellente industriële dienstverlening. We zijn actief in de markten Oil & Gas, Power, Process, en Offshore. Daarin leveren we een totaalpakket aan geïntegreerde onderhoudsactiviteiten waaronder Steigerbouw, Access Solutions, Isolatie, Plant Integrity, Tracing, Schilderen, Conserveringswerken en Spuittechnieken.

Bij Hertel kennen we de markt en weten we daarom met welke uitdagingen onze klanten te maken krijgen.

Dankzij onze 117 jaar ervaring zijn we specialist op het gebied van project- en contractmanagement en beschikken we over een enorme expertise. Dit resulteert in duurzame en kwalitatieve oplossingen.

Tijdens de uitvoering werken we altijd volgens een multidisciplinaire benadering die uitgaat van een maintenance planning. Hierdoor hebben klanten altijd een vast aanspreekpunt en weten zij vooraf welke oplossingen en resultaten geboekt zullen worden.

Hertel heeft gezondheid, veiligheid en milieu (HSE) hoog in het vaandel staan. Daarom is ons beleid erop gericht om altijd en overal op een veilige en verantwoorde manier te werken.

Hertel Welplaatkade 9 Postbus 5190 3197 KR Botlek-Rotterdam T: +31 10 298 8222 F: +31 10 295 8241

ISOLATIE IN BEDRIJF Basis Den Haag, Van der Hoek Midden-Nederland:

”Je passie moet erin zitten” Vrijdagmorgen in Den Haag. De vroege isoleerder is iets té vroeg aan de Laan van Haamstede, op weg naar zijn project. Als de klus is afgerond rijdt hij snel langs de zaak, om zeker te zijn dat de materiaalleveringen netjes binnen staan. “De passie zit er in”, zegt Nol van Remmerden, verantwoordelijk voor de Haagse vestiging van Van der Hoek Isolatie Midden-Nederland. “De klant stelt hoge eisen, het Haagse team maakt het met passie waar in een strakke organisatie.”

De Haagse vestiging van Van der Hoek Isolatie MiddenNederland aan de Laan van Haamstede is de functionele thuisbasis van een negen man sterk team isolatiespecialisten.

Mannen met ervaring en passie voor hun vak, en ook stuk voor stuk mannen die de regio Haag kennen. Dat wil zeggen: de klanten kennen. Opdrachtgevers die graag profiteren van de planmatige, centrale bedrijfsvoering van het isolatiebedrijf. En tegelijkertijd willen bouwen op een vertrouwd team dat het isolatievak verstaat, en eventueel ongemak voor de opdrachtgever tot een minimum beperkt.

Dicht op de klant Van der Hoek Den Haag is een karakteristiek knooppunt van het isolatiebedrijf. Gericht op de regio en overal inzetbaar, met ondersteuning van de strakke landelijke organisatie. De dynamiek van de Haagse bestuursregio weerspiegelt zich in een specifieke stroom nieuwbouwprojecten, verbouwingen en renovaties. Van isolatiemonteurs wordt verwacht dat zich representatief opstellen en geen overlast veroorzaken. “Onze mensen kennen de huisregels, de toegangsprocedures en laten de radio uit zonder dat de klant dat hoeft te vragen”, luidt het kader voor ‘succesvol isoleren in Den Haag’. Naast kwaliteitsaspecten en administratieve procedures zijn ook de gedragsregels vastgelegd in het beleidsplan van Van der Hoek Isolatie.

Samen met ‘Nieuwegein’ vormt ‘Den Haag’ de eenheid ‘Van der Hoek Isolatie MiddenNederland’. De dagelijkse leiding is in handen van Frans van der Ven, bedrijfsleider Nol van Remmerden voert de supervisie, beiden verknocht aan het vak en dicht op de klant. “Hoe goed je het isolatiewerk ook uitvoert, de directe contacten met de klant vanuit het lokale team zijn onmisbaar”, zegt Nol van Remmerden. “Met de juiste man op de juiste plaats opereren we als isolatiespecialisten in het eerste elftal en bewaken we onze prestaties: het moet snel én goed, een tussenweg is er niet. Daarom werken we altijd met eigen goed opgeleide en gecertificeerde mensen die prima com-

Nol van Remmerden zit bijna vijftig jaar in het vak, met onverminderde passie. “We werken snel en goed, een tussenweg is er niet”. municeren met opdrachtgevers , hun afspraken nakomen en de oplevering halen. De klant waardeert die integrale kwaliteit. Het isolatiebedijf is immers het verlengstuk van de installateur. Het is in ieders belang om uitstekend isolatiewerk af te leveren.”

Snelle opdrachten Het Haagse isolatieteam heeft veel afwisseling in de opdrachten. Naast de grotere nieuwbouw- en renovatieprojecten komen zeer geregeld kleinere opdrachten op tafel die snel moeten worden gerealiseerd: de categorie ‘vandaag bespreken, morgen uitvoeren’. Aan de Laan van Haamstede is men daarop ingespeeld: dankzij de specifieke ervaring zijn deze opdrachten efficiënt in te plannen en te begroten, terwijl het magazijn alle benodigde materialen op voorraad heeft. Geregeld neemt een van de monteurs op weg naar zo’n spoedopdracht het materiaal ’s morgens wel even op de scooter mee: lekker snel in de Haagse binnenstad. Aan de andere kant van het spectrum staan natuurlijk de grote, langlopende opdrachten. Zoals de net afgeronde nieuwbouw van landbouwmachineproducent De Lely in Maassluis of - nu in uitvoering – renovatie en uitbreiding van NSstation Holland Spoor. “Een mix die ons heel goed ligt en goed past bij onze organisatie”, besluit Nol van Remmerden. “Ook als het er om gaat in die mix marktconform – dus scherp - te opereren: continuïteit is altijd een werk verder kijken”.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

31

ASBEST SANERING Mark Geers, Projectleider Inspectie SZW:

“Asbestsanering is een vak, met spilfunctie voor professionele DTA” De asbestproblematiek manifesteert zich in bouw en industrie, met grote praktijkverschillen. De meeste asbest- en saneringsincidenten doen zich voor in de bouw. De procesindustrie heeft de zaken beter op orde, maar ziet zelf wel knelpunten en belemmeringen in de bouw- en sloopgeoriënteerde wet- en regelgeving. Mark Geers, landelijk projectleider bij de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie), benadrukt de praktische benadering van de Inspectie: strenge handhaving en intensieve communicatie. Met goed geregelde ruimte voor innovatie en praktische uitvoerbaarheid. “Asbest saneren is een vak, met een spilfunctie voor de professionele DTA in veilige en correcte asbestsanering.” De Inspectie gaat de komende tijd de discussie aan om vermeende en reële knelpunten in kaart te brengen. ”Veilig werken zou vanzelfsprekend moeten zijn. Helaas is dat echter nu niet het geval.” Met deze vaststelling leidt de Inspectie SZW de Sectorrapportage Asbest 2013 in.

Achtergrond van deze uitspraak is het gegeven dat het certificatiestelsel - dat in 2012 is aangescherpt - het optreden van de Inspectie goeddeels overbodig zou moeten maken: certificatie impliceert immers kennisniveau, risicobesef en veiligheidsbewustzijn. “De rapportage toont aan dat er nog veel moet gebeuren. Maar we zien ook licht aan het einde van de tunnel”, zegt Mark Geers, projectleider Inspectie SZW.

Handhaving en communicatie Vaste deelnemers aan het jaarlijkse Nationale Asbestcongres kennen Mark Geers als de deskundige die namens de Inspectie SZW als eerste spreker de toon zet. Hij formuleert helder en streng waaraan het schort in de asbestsanering en hoe de Wet Aanscherping Handhaving en Sanctiebeleid SZW (WAHSS) overtredingen per 2013 snoeihard aanpakt: verdubbelde en verdrievoudigde boetes, van twee naar vijf jaar verlengde recidivetermijnen en zelfs de mogelijkheid om bedrijven gedurende enkele maanden preventief stil te leggen. “En dat blijft niet bij woorden en waarschuwingen: zaken die bij onze afdeling ‘Boete, Dwangsom en Inning’ belanden, worden geïnd ook”, zegt Mark Geers. “Waar het om gaat is de sector professioneler en veiliger te laten werken. Met dat doel werken de betrokken toezichthouders - Inspectie SZW, Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), gemeentelijk Bouw- en woningtoezicht en/of Regionale uitvoeringsdiensten en de Milieu Rechercheteams van de politie - intensief samen.

Professionele en veilige asbestsanering is ook het doel van het in 2012 aangescherpte certificatiestelsel in de asbestketen. Dit moet zich de komende jaren bewijzen, en zál zich ook bewij-

32

...............

ISOLATIE Magazine

Mark Geers, Projectleider Inspectie SZW: “Certificatieschema SC-530 biedt mogelijkheden om onder strikte voorwaarden af te wijken van het werkplan. Er is dus meer mogelijk dan menigeen denkt, maar dat kost de opdrachtgever wel tijd en geld: er moet over worden nagedacht en er is expertise nodig.” zen. Langs de lijn van strengere handhaving èn met inzet op communicatie. Handhaving is een belangrijk en krachtig wapen, maar met 53.000 asbestmeldingen per jaar komt - hoe goed we onze risicoselectie ook op orde hebben - natuurlijk niet alles in beeld wat mogelijk fout gaat. En dan nog: boetes sorteren effect, maar alleen in combinatie met goede communicatie dringt het risico- en veiligheidsbesef echt door tot de genen van asbestinventariseerders en -saneerders. Daarom gaan we het gesprek aan met sleutelfiguren uit de branche en met opdrachtgevers op bijeenkomsten, in werkgroepen, op congressen. Daarom is een handige, praktische on-line Zelfinspectie-tool ontwikkeld (www.zelfinspectie.nl/asbest).

Dit draagt bij aan een cultuurverandering onder DTA’ers en DAV’ers en spreekt evenzeer directieleden en bedrijfsleiders aan. De DTA’er - de ‘deskundig toezichthouder asbestsanering’- moet de spil zijn van de professionaliteit: op de saneringslocatie draait het om hem. Hij heeft de bagage, de bevoegdheid en dankzij ervaring en leeftijd meestal ook het overwicht op de DAV’ers – de ‘deskundig asbestverwijderaars’ - om veilige sanering te verzekeren.”

Focus op materiële overtredingen Indirect rekent de Zelfinspectietool een beetje af met het ‘ambtelijke imago’ van de Inspectie. Mark Geers: “Het is geënt

OKTOBER 2013

op de cruciale materiële elementen die de inspectie belangrijk acht, niet de administratie op zich, ook al moet die natuurlijk in orde zijn. Nodig is en blijft een feitelijk passend werkplan.

We letten met name op inhoudelijke overtredingen: wordt er dusdanig gewerkt dat zo weinig mogelijk asbestvezels vrijkomen, is er een goed opgebouwd containment met voldoende onderdruk en een deugdelijke drietraps decontaminatie: wezenlijke handhavingsaspecten. Kortom: we hanteren ‘de stok’ van handhaving en ‘de wortel’ van communicatie.

Draagvlak vergroot het effect van inspecties enorm. Het doordringt betrokkenen ervan dat asbestsaneerders professionals moeten zijn, die ook op hun vakmanschap willen en kunnen worden aangesproken. Ook de branche vindt dit, getuige de door hen met subsidie van ons ministerie gestarte campagne ‘Veilig in elke vezel’ (www.vezelveiligheid.nl).”

Verleidingen Asbest is een gevaarlijk materiaal. Ingeademde vezels veroorzaken met een incubatietijd van dertig tot veertig jaar mesothelioom, het dodelijke asbestkanker. Vanaf 1994 is gebruik en toepassing van asbest in Nederland verboden. Tot die tijd, geleidelijk afnemend vanaf de jaren zeventig, is het breed ingezet: het was sterk, duurzaam, brandveilig, goedkoop, gemakkelijk en veelzijdig te verwerken. Het is nog in grote hoeveelheden al dan niet latent aanwezig: zoals in scholen en andere utiliteitsgebouwen, in landbouwdaken, in chemie, petrochemie, procesindustrie. In installaties met hoge mediumtemperaturen is veel asbest toegepast, zoals in de procesindustrie, energiesector en de staalindustrie. Alle grote isolatieondernemingen hebben direct of indirect te maken met asbestsanering in industriële installaties. In de utiliteit hebben installateurs en isolatiespecialisten meestal indirect te maken met vooral gebouwgebonden asbesttoepassingen.

De massale toepassing van asbest in het verleden is - economisch gezien - gunstig voor de saneerders: er is nog tot in lengte van jaren meer dan genoeg werk, temeer daar de overheid actieve saneringstermijnen stelt zoals ten aanzien van het voorziene verbod in 2024 van asbestcementdaken. “Ondanks het vele werk zijn de economische verleidingen groot”, zegt Geers. “De prijzen staan onder druk. Bijvoorbeeld omdat de hoofdaannemer een project inclusief sanering heeft aangenomen en prijsdruk uitoefent op zijn asbestsaneerder. Of spoed afdwingt omdat het ‘treintje’ van vervolgwerkzaamheden eraan komt. Of de saneerder ontdekt tijdens zijn werk een nieuwe asbestbron, waarop dus een aanvullende inventarisatie moet volgen die tijd en geld kost. Dan is de verleiding groot die bron maar meteen mee te nemen in de lopende opdracht. En vergeet niet de druk die uitgaat van een groot project dat vele maanden werk oplevert, net als het perspectief van een reeks vervolgopdrachten.”

Veiligheid in de industrie Zoals eerder gezegd ziet de Inspectie SZW de DTA’er als spil in veilige asbestsanering, dankzij bevoegdheden, middelen, kennis en overwicht. Mark Geers ziet hier ook een risico: “De DTA’er is persoonlijk gecertificeerd na een heel korte praktijkopleiding. En gewoon in dienst van een bedrijf dat rendement moet maken. Prima, zolang hij zich voldoende bewust is van de risico’s waaraan hij blootgesteld kan worden. De DTA’er die het risico niet ziet - met de achteloze redenering ‘… er is nog nooit iets gebeurd …’ - moet zijn gedrag aanpassen, beseffen waarom het gaat en zich professional tonen: veilig werken moet voor hard werken gaan! Dat geldt vanzelfsprekend ook voor de DAV’er.”

“In industriële omgevingen zoals in de energiesector, chemie en petrochemie, profiteert de asbestsanering van een door-

Opbouw van een correct containment: goed afgedicht, op onderdruk en met gevaarlabels beveiligd.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

33

gaans wezenlijk hoger veiligheidsniveau dan in de bouw- en sloopbranches. Je komt zonder de bekende instructiefilm de plant niet op en wie de veiligheidsregels overtreedt of persoonlijke beschermingsmiddelen niet gebruikt, riskeert onmiddellijk ontslag en verwijdering van de plant. De Inspectie SZW verricht het overgrote deel van de asbestinspecties op bouw- en slooplocaties en slechts in beperkte mate in de industrie. We kunnen verwachten dat in industriële sectoren zoals chemie, petrochemie en energiecentrales de opdrachtgevers op een veel hoger veiligheidsniveau opereren, vanuit een onvergelijkbaar andere veiligheidscultuur.

Saneerders die op een industrieplant tijdens een onderhoudsstop een saneringsproject klaren, moeten daarom de nadruk vele malen sterker op veiligheid leggen dan op een willekeurige slooplocatie het geval is. Logisch, want de belangen zijn groot: er hoeft maar weinig mis te gaan om een groot ongeluk en miljoenenschades te veroorzaken, enorme reputatieschade aan te richten en vergunningen in gevaar te brengen.

Daar werkt het economisch belang van de opdrachtgever positief uit op veiligheid. De saneerder mag in zijn werk de goed geordende plant niet in gevaar brengen. Bovendien is in de industrie bij onderhoudswerkzaamheden bekend waar asbest is toegepast omdat de installaties goed gedocumenteerd zijn.”

Mark Geers, Projectleider Inspectie SZW: “… absoluut voorstander van innovaties, we staan open voor elke suggestie: het certificatiestelsel mag nieuwe technieken niet in de weg staan.”

Opdrachtgeverschap Met het oog op veilige asbestsanering stelt de wetgever eisen aan de uitvoerende partijen: de inventariseerders, de saneerders, de laboratoria. De Inspectie ziet in de praktijk evenzeer

Monsteranalyse door een gecertificeerd laboratorium.

34

...............

ISOLATIE Magazine

een doorslaggevende rol voor de opdrachtgever. Mark Geers: “We organiseren binnenkort voor de derde maal een rondetafelbijeenkomst met sleutelpersonen uit de saneringssector.

Thema is het samenspel tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. De opdrachtgever, ongeacht of het nu een energiebedrijf, de petrochemie of een onroerend goedbeheerder met honderden woningen en winkelpanden is, speelt een cruciale rol. Hun probleem is asbest in de installatie of gebouwen en zij moeten kunnen vertrouwen op veilige sanering door een gecertificeerde onderneming. Wij vinden dat de opdrachtgever ook de plicht heeft om na te gaan door wie hij dat probleem deskundig wil laten oplossen. Ook voor andere diensten en bedrijfsmiddelen verdiept een opdrachtgever zich daarin. Dat is ook een gezond eigenbelang. Ik heb de indruk dat een deel van de opdrachtgevers zich wel wat beter in de saneringsmarkt zou kunnen verdiepen. Met deze rondetafelbijeenkomst brengen we daarom saneerders in contact met belangrijke opdrachtgevers. Ik verwacht dus verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever voor degenen die van zijn installaties en gebouwen gebruik maken: werknemers, bezoekers, gasten, klanten etc.Van de opdrachtnemers verwacht ik dat ze dat vertrouwen als gecertificeerde bedrijven weten waar te maken. Nee, ik ga niet - wat opdrachtgevers wel eens vragen - een lijst opstellen met de beste tien, twintig of vijftig saneerders. De opdrachtgever kan heel goed zelf een selectie maken. Bovendien: gecertificeerd is gecertificeerd, zonder onderscheid of overheidsetiket. Wel wordt er op dit moment over actieve openbaarmaking van inspectiegegevens gedacht.

Andere toezichthouders zoals de Autoriteit Financiële Markten (AFM) en de Autoriteit Consument en Markt (ACM) doen dit ook. De Onderwijsinspectie verstrekt bijvoorbeeld gegevens die inzicht geven in de kwaliteit van onderwijsinstellingen. Dit moet allemaal natuurlijk heel zorgvuldig: er mag niets op de informatie af te dingen zijn. Dit kan leiden tot twee verbeteringen: de opdrachtgever is nog beter in staat de geschikte saneerder te selecteren terwijl het asbestverwijde-

OKTOBER 2013

turen bijvoorbeeld. Asbestsanering moet daar dus worden ingepast in onderhoudsstops. Het is ons bekend dat er bijvoorbeeld in de staalindustrie allerlei asbesttoepassingen zijn waarvoor alles uit de kast wordt gehaald om die te verwijderen. In de industrie kun je niet altijd rustig inventariseren en de sanering uitvoeren wanneer het uitkomt en evenmin kan de industrie zich tegenvallers in de sanering permitteren die de planning van een onderhoudsstop onderuit halen. Los nog van de vraag wat je precies aantreft bij demontage van leidingisolatie: een verpulverde pakking (risicoklasse-3) of laat het zich in zijn geheel als een complete pannenkoek verwijderen (risicoklasse-1)? In de industrie moet je vaak wachten tot de stop voordat je in een ketel kunt werken, een leiding kunt opengooien of een wand verwijderen voor de inventarisatie, terwijl elke dag telt. Of de omstandigheden verhinderen de bouw van een containment. Bijvoorbeeld omdat de hal te hoog is, of de procestemperaturen het containment in vlam zouden kunnen zetten. Je hoeft geen Einstein te zijn om te snappen dat je dan niet altijd de letter van de wet- en regelgeving kunt volgen. Maar dan wijs ik wel direct op de ruimte die het leidende certificatieschema (SC-530) nadrukkelijk biedt om beargumenteerd, gedocumenteerd en met goedkeuring van een Arbokerndeskundige een adequaat alternatief werkplan te hanteren. De regelgeving biedt hiervoor regelruimte. En als het echt niet anders kan, is het mogelijk op basis van een beheersplan het asbest ook te laten zitten en adequaat af te schermen. Vanuit de Inspectie SZW willen we de komende tijd meer aandacht schenken aan de procesindustrie en op tafel krijgen of en zo ja, welke knelpunten er nu daadwerkelijk bestaan. We gaan de discussie met de industrie graag aan waar mogelijk en wenselijk samen met de collega’s van de ILT - maar benadrukken ook dat het certificatieschema SC-530 dus al mogelijkheden biedt om in concrete gevallen en onder strikte voorwaarden af te wijken van het werkplan. Er is meer mogelijk dan menigeen denkt, maar dat kost de opdrachtgever natuurlijk wel tijd en geld: er moet over worden nagedacht en er is expertise nodig.”

Innovatie en validatie Opname van luchtmonsters ten behoeve van de risicoanalyse. ringsbedrijf de druk voelt om nog veiliger te gaan werken. We kennen als Inspectie opdrachtgevers die zich intensief informeren over de markt, zich gedegen voorbereiden op een saneringsproject en met eigen of ingehuurde expertise de kwaliteit bewaken. We willen in onze communicatie deze opdrachtgevers naar voren halen en laten zien dat goed opdrachtgeverschap geld kan besparen en het imago positief kan beïnvloeden. We zouden ook ons zelf tekort doen als we deze ‘goede praktijken’ niet zouden verzamelen en gebruiken om de arbeids- en milieuveiligheid in de asbestketen te verbeteren.”

Knelpunten en oplossingen “Natuurlijk kennen we de knelpunten die de industrie ondervindt bij asbestsaneringen”, reageert Mark Geers op kritiek vanuit de markt dat de wet- en regelgeving te weinig rekening houdt met saneren in industriële omgevingen.“ Een plant kan natuurlijk niet zo maar worden stilgelegd: er moet energie worden geleverd, de staalproductie moet doorgaan.

Stilleggen kost niet alleen tonnen of zelfs miljoenen per dag, vaak is het fysiek ook onmogelijk. Door hoge procestempera-

Als voorbeeld van ruimte in de regelgeving noemt Mark Geers toepassing van de zogenaamde FoamShield-techniek, dat asbestvezels bindt in gemakkelijk te verzamelen schuim. Deze techniek is eerder dit jaar gebruikt bij sanering van asbesthoudend stof uit meterkasten in een flatcomplex in Zeist. “Wij zijn bij deze locatie betrokken geweest en hebben vastgesteld dat de toe te passen werkmethoden daar voldeden aan de geldende Arbowet- en regelgeving. Nu is het woord aan de Stichting Ascert, de door de minister aangewezen beheersstichting en daarmee verantwoordelijk voor de certificatieschema’s. Ascert onderzoekt momenteel of innovatieve technieken van asbestsanering voldoende gevalideerd kunnen worden. Wij zijn absoluut voorstander van innovaties en staan open voor elke suggestie: het certificatiestelsel mag nieuwe technieken natuurlijk niet in de weg staan. Een generieke validatieprocedure kan heldere procedures bieden om nieuwe methodieken voor vergelijkbare praktijksituaties te accorderen. De Inspectie SZW heeft oog voor de praktijk en kent de praktijk. Wij willen graag een bijdrage leveren aan het mogelijk maken van innovatieve saneringsmethoden. Ik wil dus zeker aan tafel om vermeende knelpunten te evalueren en reële belemmeringen uit de weg te ruimen”, aldus Mark Geers.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

35

VCA is basisbagage 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 2QV SURJUDPPD 2QV SURJUDPPD

Producent & Distributeur van Isolatiematerialen met een uniek “one-stop-shopping� concept Coolag Hamar b.v. is Nederlands grootste en meest toonaangevende producent, leverancier en distributeur van thermische, brandwerende en akoestische isolatiematerialen. Coolag Hamar maakt deel uit van de SIG groep

9RRUPDFKLQH 6R 6ROR 9RRUPDFKLQH 6R 6ROR

.RNHUPDFKLQH .RNHUPDFKLQH 6FKDUHQ 6FKDUHQ =HWEDQNHQ =HWEDQNHQ &RPELQDWLHPDFKLQHV &RPELQDWLHPDFKLQHV +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE +RHNHQEXLJHUV 3DWHQWLHUWHV 6\VWHP ,QNO VWXIHQO $QWULHE :DOVHQ :DOVHQ 9RRUPDFKLQHV 9RRUPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV 3RQVPDFKLQHV $IZLNNHOV\VWHPHQ $IZLNNHOV\VWHPHQ 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV met 8QLYHUVHOH VQLMPDFKLQHV o.a. zusterbedrijven in BelgiĂŤ, Duitsland, Engeland, 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ 6QLMPDFKLQHV YRRU NDSSHQ ,QNO 6FKZHLIEÂ JHO ,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ .RNHU DINRUWPDFKLQHV Frankrijk, Ierland, Nederland ,QNO 6FKZHLIEÂ JHO en Polen.,QNO 7UDQVSRUWYRUULFKWXQJ Productie en .RNHU DINRUWPDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV *HEUXLNWH PDFKLQHV

distributie van thermische, brandwerende en akoestische ,QNO :DO]HQ isolatiematerialen is ĂŠĂŠn van,QNO :DO]HQ de kernactiviteiten van SIG. De door Coolag Hamar geleverde isolatiematerialen worden o.a. toegepast bij de isolatie van technische installaties in gebouwen, de industriĂŤle koeltechniek, de chemische-, petrochemische- en procesindustrie, %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG %H]RHN RQ]H VKRZURRP P +HW LV GH PRHLWH ZDDUG 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH 1HHP YULMEOLMYHQG FRQWDFW RS YRRU PHHU LQIRUPDWLH scheepvaart, off-shore olie- en gaswinning en OEM. 6RQGHUPDVFKLQHQ 6RQGHUPDVFKLQHQ 9HUWULHEV *PE+ 9HUWULHEV *PE+ 6W|FNDFNHUVWUDVVH 6W|FNDFNHUVWUDVVH '( %DG 6lFNLQJHQ '( %DG 6lFNLQJHQ 7HO

7HO

)D[

)D[

Q Q **' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )'

0DFKLQHV YDQ 0DFKLQHV YDQ 6R ]LMQ ]y 6R ]LMQ ]y ( 0DLO LQIR#VR JPEK GH LQIR#VR JPEK GH ( 0DLO ,QWHUQHW ZZZ VR JPEK GH ZZZ VR JPEK GH ,QWHUQHW

**' " ( , 3 $%'1 " '1$%& 3 3 111 **' "# ( , )'

Dutch Energy Services B.V. (DES) is de internationale specialist in onderhoud, revisie en inspectie van gas- en kolengestookte ketels, stoomketels van energiecentrales, afgassen-ketels en fornuizen.

Volledige 24/7-Flexibiliteit en slagvaardigheid zijn vanzelfsprekend, standaardoplossingen niet. Alle technische opties en dertig jaar ervaring worden ingezet voor het meest efficiĂŤnte en hoogwaardige HT-systeem.

Dutch Energy Services B.V. levert een uiterst compleet pakket, met alle disciplines in eigen beheer: • • • • • •

• • •

Mechanical Engineering Voorbereiding en uitvoering van lasprocedures QC-inspecties Fabricage, montage en reparatie van lage- en hogedruk leidingsystemen CoĂśrdinatie, voorbereiding en uitvoering van: - Stoomwezeninspecties - Complete NDO-onderzoeken Engineering, prefabricage, montage, reparatie van - Kanaaldeelsystemen - Dempersystemen - Compensatoren Interne (ducting) en externe isolatiesystemen CoĂśrdinatie, voorbereiding en uitvoering van - Retubing van fornuizen in de petrochemie - Asbestverwijderingsprojecten Apparatenbouw

3 111 **' "# ( , )'

Dutch Energy Services B.V., Dutch Energy Services B.V., Reeweg 20 (Haven 2410), 3088 KA ROTTERDAM, The Netherlands.

3 111 **' "# ( , )' Tel +31(0)10 – 429 12 67, Fax+ 31(0)10 – 429 85 70, KvK Rotterdam 57195994, Info: info@desbv.nl, Web: www.desbv.nl

ISOLATIE BRANDVEILIGHEID Bouwbesluit stimuleert rookvrije isolatiematerialen

Utiliteit verankert brandveiligheid in bestek Rookontwikkeling is de grootste veroorzaker van brandslachtoffers. Rook belemmert niet alleen de ademhaling maar vooral het zicht in vluchtwegen. De Europese brandveiligheidsklassen delen bouwmaterialen in op brandbaarheid, vorming van brandende druppels en rookproductie. Op grond van het Nederlandse Bouwbesluit 2012 dienen technische isolatiematerialen voor koeling en koude-installaties minimaal rookklasse S2 te halen. Verschillende ziekenhuizen en het Rotterdamse politiebureau zijn – met hun raadgevende ingenieurs waaronder Grontmij – voortrekkers in brandveiligheid in de utiliteit. Bij de grondige renovaties onder meer koel- en koudwaterinstallaties geïsoleerd met Armacell Ultima, het eerste elastomeer isolatiemateriaal dat met klassering BL-s1,do beantwoordt aan de norm.

Een afgerond gedeelte van de isolatie in een ziekenhuis nadert zijn voltooiing, de plafonds kunnen bijna dicht.

Alle koudwater- en koelleidingen zijn dan geïsoleerd met Armaflex Ultima. In een omvangrijk renovatieproject wordt het beddenhuis met bijbehorende technische voorzieningen gemoderniseerd. Later volgen de techni-

Brandveiligheid heeft prioriteit, en zeker in de zorg.

Het Zevenaarse ziekenhuis is een van de instellingen die toepassing van Ultima in de Algemene Technische Bepalingen heeft opgenomen op grond van de klassering BL-s1,do.

sche ruimtes. Op grond van brandveiligheid is het nieuwe, blauwe isolatiemateriaal voorgeschreven. De opdrachtgever realiseert in dit project optimale brandveiligheid en voldoet volledig aan Bouwbesluit 2012. Na voltooiing voldoet de instelling in alle opzichten aan de moderne eisen van veiligheid, efficiëntie, comfort en welzijn.

Terwijl isolatiebedrijf Lambeek uit Zevenaar het Ultimasysteem in de zorginstelling onder handen neemt, zijn de collega’s van Hervo uit Papendrecht druk met het Rotterdamse politiebureau, waar ze in de leidingschachten met hetzelfde materiaal blauwe meters maken.

Geen concessies

Isolatie van de hoofdleidingen in de schachten van De Witte Toren. Het rookarme gedrag bij brand is reden om het blauwe Ultima te selecteren.

Brandveiligheid heeft bij de renovatie van deze zorginstelling doorslag gegeven om – in een relatief laat stadium van het project – het klassieke Armaflex te vervangen door het brandveiliger alternatief Armaflex Ultima.

Op alle fronten is intensief aandacht geschonken aan brandveiligheid, bijvoorbeeld door uitsluitend halogeenvrije bouwmaterialen toe te laten. “Als brandveiligheid alle prioriteit heeft, zou het onlogisch zijn voor de technische isolatie een conventioneel materiaal te selecteren”, luidde de redenering.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

37

Armacell Ultima is volgens de Europese brandveiligheidseisen geklasseerd als BL-s1,do. Dit betekent dat het product heel moeilijk brandbaar is c.q. niet of nauwelijks bijdraagt aan de brandontwikkeling. De L preciseert in dit concrete geval dat het gaat om leidingisolatie. De toevoeging ‘d0’ laat zien dat het materiaal geen brandende deeltjes afscheidt. De productgerelateerde rookontwikkeling is met ‘s1’ gekwalificeerd als ‘gering’. Dit is de hoogst mogelijke klassering. Ter vergelijking: conventioneel elastomeer scoort rookklasse S3.

Het Bouwbesluit 2012 verlangt op grond van NEN-EN 13501-1 ‘s2’, dat wil zeggen ‘gemiddelde rookontwikkeling’. Ultima is het eerste elastomeer isolatiemateriaal dat voldoet aan deze eisen van het Bouwbesluit en zelfs beter scoort. Het is in 2012 op de markt gebracht om te voldoen aan de aangescherpte brandveiligheidseisen.

Het is ontwikkeld voor technische gebouwinstallaties, met name voor koel- en koudesystemen.

Nieuwe wet- en regelgeving vereist een zekere incubatietijd, zeker in de bouw waar projecten een vaak jarenlange doorlooptijd kennen. Ook in dit geval was de projectvoorbereiding ver gevorderd met bestek en aanbesteding voordat het nieuwe isolatiemateriaal in beeld kwam. In goed overleg met fabrikant en installateur kon alsnog de laatste stand der techniek worden gevolgd.

Het was bij wijze van spreken een inhaalslag in eent project waar brandveiligheid al hoge prioriteit had.

Armaflex Ultima is hier opgenomen in de Algemene Technische Bepalingen (ATB), waarmee dit facet van de brandveiligheid voortaan vastligt. Bestekken verwijzen standaard immers naar dergelijk ATB’s. In de volgende fases van de renovatie en eveneens volgens het actuele eisenprogramma is de toepassing van de systeemgebonden Armafix Ultima-beugeling, waarbij de pir/pur-draagelementen zijn ingebed in het elastomeerschuim. De beugel heeft dezelfde brandveiligheidsklassificatie als het isolatiemateriaal. In de combinatie van isolatiemateriaal, beugeling en uiteraard vakkundige montage komt het systeem dan ook in aanmerking voor een tienjarige systeemgarantie.

Alle koudwater- en koelleidingen zijn geïsoleerd met Armaflex Ultima. Evenals als de eis uitsluitend halogeenvrije materialen toe te passen heeft de opdrachtgever ook dit isolatiesysteem op grond van brandveiligheid voorgeschreven.

38

...............

ISOLATIE Magazine

Politiebureau De Witte Toren in Rotterdam wordt verdieping voor verdieping onder handen genomen.

De eisen die het Bouwbesluit stelt ten aanzien van rookgedrag van constructiematerialen zijn in het bestek opgenomen.

Compositie in blauw als rode draad in het technische lijnenspel. Jammer voor technici: dit werk zit zoals gebruikelijk ‘achter het plafond’ mooi te zijn.

OKTOBER 2013

De Witte Toren In Rotterdam heeft politiebureau De Witte Toren – na de renovatie herkenbaar aan de statig donkerblauwe gevelbeplating - de Ultima-primeur, op initiatief van raadgevend ingenieursbureau Grontmij. Adviseur Theo de Looper over deze selectie: “Verbeterd rookgedrag is de reden. Het Bouwbesluit verlangt rookklasse S2 of beter voor toepassing in verblijfsruimtes en vluchtwegen. Armaflex Ultima voldoet daaraan, en daarom heeft Grontmij het in het bestek opgenomen voorgeschreven als isolatiemateriaal voor gekoeld waterleidingen. Dat geldt niet alleen voor dit project, maar in het algemeen.

Bij de Witte Toren ging het om de hoofdleidingsystemen in de leidingschachten, het 6/12-circuit. Op de verdiepingen gaat dit over in 15/18, waarvoor alu-gecacheerde pir-isolatie is geselecteerd.”

“Hoe Ultima in de praktijk bevalt, kun je in principe pas beoordelen als ooit weer gedemonteerd wordt. We zitten nu nog in de bouwfase. Het zit er keurig omheen, zoals ook het geval was met de klassieke zwarte Armaflex. De isolatiewaarden zijn gelijk, het verschil zit in het verbeterde rookgedrag van Ultima,. Dat is de trigger”, verklaart Theo de Looper.

Duurzaamheid Opdrachtgevers zien graag verbeteringen, maar zijn minder enthousiast over kostprijsverhogingen. Hoe kijkt de adviseur tegen prijsdiscussies aan bij de introductie van een nieuw materiaal als Ultima? Theo de Looper: “Wij hebben dit materiaal in opgenomen in onze lijst standaard toe te passen isolatiematerialen. Natuurlijk moeten we het prijseffect in het overleg met de opdrachtgever meenemen. Dat kan tot discussie leiden, maar het staat in het bestek op grond van het verbeterde rookgedrag zoals het Bouwbesluit voorschrijft. Het zou mijns inziens beter zijn als het niet alleen zou gaan

Verwerking van Ultima wijkt niet of nauwelijks af van de montage van klassieke elastomeer-isolatie. De vakman vindt het nét iets prettiger verwerkbaar. Aangezien het oog van opdrachtgever en isolatiespecialist ook wat wil, wordt de blauwe lijmkleur gewaardeerd: het ziet er direct strak uit. om rookgedrag, maar ook om duurzaamheid in het algemeen. De Nederlandse bouwsector is sterk gericht op duurzaam bouwen. In dat verband zou het mooi zijn als tegelijkertijd met de producteigenschappen ook het productieproces is vernieuwd om – in vergelijking tot de ‘zwarte slang’ - duurzamer te produceren. Veel producenten van bouw- en constructiematerialen, zoals ook Armacell, schenken terecht aandacht aan veiligheids- en duurzaamheidsprogramma’s als Lean en Breeam. Je staat sterk als je een verbeterd en duurder product als Armaflex Ultima kunt baseren op én verbeterde eigenschappen én duurzame productie én conformiteit aan Lean-veiligheidscriteria. Dan beseft de opdrachtgever dat hij niet alleen investeert in goed rookgedrag, maar ook bijdraagt aan een betere wereld”, aldus Grontmijadviseur Theo de Looper.

Goed verwerkbaar

Detail van het isolatiesysteem in wording: een van de DN 100-leidingen in De Witte Toren in Rotterdam.

We kijken in Rotterdam ook even naar de praktijk. Op een van de bouwetages van De Witte Toren aan de Veilingweg kijk je uit op het bekende parkeerterrein van de politie. Maar het team van Hervo uit Papendrecht is geconcentreerd op de isolatie. Richard Smits is druk bezig Ultima in de schachten te monteren.

Hem bevalt het wel, en als hij een keuze zou moeten maken vindt hij Ultima net iets prettiger te verwerken dan klassieke Armaflex-varianten. “Het lijkt iets sneller te drogen, maar mogelijk spelen de hoge buitentemperaturen een rol”, oordeelt hij. Aangename verrassing in het nieuwe systeem: “Prachtig dat de lijm ook blauw is.

Daarmee ziet het isolatiewerk er direct mooi uit”, zegt Richard Smits.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

39

ISOLATIE LOGISTIEK & TECHNIEK Asbipro scherpt profiel aan

Service op maat, specialisme in product en techniek Topklanten bedienen met ultieme service in logistiek én kennis. Met duidelijke keuzes in product-leveranciercombinaties en borging van specialismen in isolatieproducten en -techniek in aparte units scherpt Asbipro dit profiel aan. Overeenkomstig de lijn van de overkoepelende Resolpro Group overkoepelt Asbipro gespecialiseerde bedrijfsunits rond de vakdisciplines tracing, brandveiligheid, geluidisolatie en hardschuim met het nieuwe PIRPlus dat verbeterde brandveiligheidsspecificaties levert. ”Topklanten verwachten topservice, topproducten én kennis van Asbipro en de zusterbedrijven binnen de Resolpro Group.

Met duidelijke keuzes voor leveranciers en producten, borging van kennis in gespecialiseerde units en actieve ontwikkeling van producten en applicaties willen we ons nog beter profileren.” Dit zegt Gert Jan de Koning, algemeen directeur van de Resolpro Group en samen met René Clarijs de stuwende kracht achter groothandel Asbipro te Schiedam. Het accent ligt uiteraard op de inhoud, bepaald door markt, techniek, productontwikkeling en applicaties. “Ook organisatorisch en

Flamepro, gericht op brandveiligheid, is het domein van René Clarijs . Hij combineert dit met dagelijkse leiding over Asbipro. Een relatief nieuwe ontwikkeling binnen Asbipro en de Resolpro Group zijn de tracing-activiteiten. “Tracing zonder isolatie bestaat niet”, verklaart Gert Jan de Koning de verbinding tussen isolatie en tracing.

Schematisch overzicht van een gangbaar tracing-systeem. Ter hoogte van (regel)afsluiters is het warmteverlies potentieel groter, dus wordt extra tracingkabel aangelegd.

40

...............

ISOLATIE Magazine

OKTOBER 2013

Opbouw van een zelfregulerende tracing-kabel. administratief zijn we ‘mean en lean’ klaar voor de toekomst: bonnenstroom en facturatie worden volledig gedigitaliseerd.”

Product en kennis Concreet betekent deze verscherping van het profiel dat de groothandel voor de verschillende productgroepen zoals minerale wollen en elastomeren kiest voor de topmerken met de daaraan verbonden kwaliteiten. Productgroepen die aanvullend op de fabrikantenservice gespecialiseerde kennis van de groothandel vergen, brengt Asbipro structureel onder in aparte units. Dit betreft bijvoorbeeld hardschuimen en de nieuw ontwikkelde activiteiten op het gebied van tracing.

Eerder koos de Resolpro Group met succes voor een vergelijkbare organisatie rond het Soundac-programma geluidisolatie in de businessunit ANR en Flamepro voor de activiteiten op het gebied van brandveiligheid. Laatsgenoemde unit is per 1 oktober 2013 het eigen domein van René Clarijs, die deze activiteit combineert met de dagelijkse leiding over Asbipro.

De producten en expertise binnen Flamepro omvatten zowel

de brandveilige doorvoeringen als bouwkundige voorzieningen: brandkleppen, brandwerende wanden en vloeren en bekleding van constructiedelen zoals stalen kolommen. De kennis binnen deze Resolpro-onderneming omvat product- en applicatiekennis, in combinatie met product- en systeemcertificatie en de bijbehorende testrapportages. “Het productgamma is sterk uitgebreid”, licht René Clarijs toe. “Brandveiligheid is een complex en boeiend terrein, waarop veel disciplines elkaar raken en overlappen, over de traditionele grenzen heen van bouwkunde en technische isolatie.”

Hardschuim Hardschuim is een belangrijk specialisme in de Resolpro Group.

Paradepaardje is Insulphen op basis van resolschuim, met de zeer lage λ-waarde 0,021en een hoge brandveiligheidskwalificatie S1. Een interessante noviteit in de hardschuimgroep is het in eigen huis ontwikkelde Pir-Plus, dat mag worden beschouwd als een hybride-schuim: het verbetert de brandklasse van pir met Insulphen-technologie en ligt qua prijsprestatie meer in de pir-lijn. Hoewel de brandveiligheidseisen volgens Bouwbesluit 2012 nog niet in alle bestekken geland lijken, is de wetgever duidelijk: rookkwalificatie S3 is ontoereikend voor toepassing in de bouw en is aangescherpt tot S2. Insulphen scoort het best met D-s1d0, Pir-Plus zit daar net onder met C-s2d0, maar past vaak beter in de prijstechnische scope.

Een relatief nieuwe ontwikkeling binnen Asbipro en de Resolpro Group zijn de tracing-activiteiten. “Tracing zonder isolatie bestaat niet”, verklaart Gert Jan de Koning de link. Ook dit kennisintensieve vakgebied is ondergebracht in een aparte unit. Michael Verdam neemt dit onderdeel onder zijn hoede en is tevens het vaktechnisch geweten.

Experience Center

Vorstveilig met zelfregulerende tracing, en natuurlijk pas echt comfortabel met een pak isolatie.

Isolatiematerialen, brandveiligheid, geluidisolatie, tracing, productontwikkeling en correcte applicatie zijn gebaseerd op kennis. De Resolpro Group bundelt de kennis in de verschillende bedrijfsunits en draagt deze actief over. Bij Asbipro in Schiedam is het Experience Center ingericht. Hier presenteren producenten hun nieuwe materialen en inzichten en verzorgen Resolpro-specialisten cursussen en trainingen. “Opdrachtgevers vragen steeds meer kennis van de isolatie-ondernemer. Zonder kennis en innovatie kan een onderneming niet bestaan. De isolatie-ondernemer niet, Asbipro niet”, zegt Gert Jan de Koning.

“Samen met onze topklanten zetten we in op kennis en innovatie en baseren daarop onze keuzes voor productgroepen, fabrikanten en partners in de isolatieketen.”

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

41

Electric Trace Heating Systems

Heating cables

Connection technology

Control systems BARTEC Safe.tÂŽ Technology

NEW Plug-in Connection System PLEXO TCS The PLEXO TCS connection system can be used for the complete range of BARTEC self-limiting heating tapes.

With only one system you can assemble heating connections, plug and socket splices and also end terminations, easily and safely. PLEXO TCS: Convenient. Flexible. Economical.

All our electric heating systems fulfill the relevant international standards and guidelines.

Check out our on-line promotional movie at BARTEC NEDERLAND b.v.

Boelewerf 25

NL-2987 VD RIDDERKERK

www.bartec.nl/plexo

Phone: +31 (180) 41 05 88

info@bartec.nl

www.bartec.nl

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y *HZRRQ SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 9DQ]HOIVSUHNHQG *UDÀ VRO LV SHUIHFWH LVRODWLHWHFKQLHN 'DW VSUHHNW YDQ ]HOI *UDÀ VRO NHQW JHHQ JHZRQH SURMHFWHQ DOOHHQ NULWLVFK YDNZHUN GDW SHUIHFWLH YHUGLHQW *UDÀ VRO VSHFLDOLVWHQ ]HWWHQ WURWV KXQ KDQGWHNHQLQJ RS XZ SURMHFW 2SGUDFKWJHYHUV YDQ GLFKWELM HQ YHUDI NLH]HQ GH ]HNHUKHLG YDQ *UDÀ VRO JHZRRQ YRRU SHUIHFW LVRODWLHZHUN ,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ LV JHVSHFLDOLVHHUG LQ ‡ ZDUPWH LVRODWLH ‡ JHOXLGLVRODWLH ‡ NRXGH LVRODWLH

‡ LVRODWLHSODDWZHUN ‡ FU\RJHQH LVRODWLH ‡ EUDQGZHUHQGH LVRODWLH HQ GRRUYRHULQJHQ

,VRODWLHEHGULMI *UDÀ VRO´ E Y 2QGHUQHPLQJVZHJ +1 $OSKHQ DDQ GHQ 5LMQ , ZZZ JUDÀ VRO QO 7

)

² /LG 9,% HQ .RQLQNOLMNH 0HWDDOXQLH

...............

Veelzijdige Prestaties

Kingspan Tarec®, een wereldspeler in hoogperformante, energiebesparende leidingisolatie biedt u alle belangrijke voordelen in één enkel product.

Kooltherm® leidingisolatie heeft de laagste thermische geleidbaarheid van alle gangbare isolatiematerialen – tot 0,021 W/mK bij 10°C.

Energiebesparing Superieur rook- en brandgedrag: Euroklasse BL-s1,d0 Uitstekende thermische prestaties Ruimtebesparing Lichtgewicht en eenvoudig te monteren Toepasbaar op warme en koude leidingen

Een compleet isolatiesysteem uit één materiaal.

Voor informatie neemt u contact op met:

KingspanTarec® Industrial Insulation NV Visbeekstraat 24 B - 2300 Turnhout, België Tel: +32 14 44 25 25 Fax: +32 14 42 72 21 E-mail: info.be@kingspantarec.com

www.KingspanTarec.com

ISOLATIE HOOG-TEMPERATUUR Thermoheat Benelux-vertegenwoordiging Mercor

Brandwerende minerale wol-spuitmortel Een innovatief programma spuitmortels op basis van minerale wol speelt Thermoheat nieuwe troeven in handen voor brandveilige constructie-isolatie voor toepassing in industrie, scheepsbouw, off shore, bouw en infrastructuur.

Verschillende productvarianten uit dit Mercor-programma zijn ontwikkeld voor sectorspecifieke brandklassen c.q. brandcurves. Een constructie met stalen kolommen in bijvoorbeeld de petrochemie is met deze bekleding tot vier uur brandwerend.

Thermoheat te Middelharnis is sinds dertig jaar gespecialiseerd in vuurvaste, hittebestendige isolatiematerialen en -systemen voor uiteenlopende toepassingen in industrie en bouw. De vuurvaste bekledingen vervullen een functionele rol in hoogtemperatuur procesinstallaties als passieve brandbescherming van constructies en installaties. Het bedrijf biedt opdrachtgevers ‘Total Refractory Management’, zoals het pakket vuurvaste en hittebestendige isolatiematerialen en oplossingen bij Thermoheat internationaal wordt aangeduid. Industriële opdrachtgevers kunnen nieuwbouw- en onderhoudsprojecten in binnen- en buitenland desgewenst volledig aan Thermoheat overlaten inclusief inspectie en supervisie, onafhankelijke materiaallevering, montage en onderhoud. De klant kan uiteraard ook modules uit het pakket inzetten. Vanuit Nederland en een steunpunt in Azië bestrijken de HT-specialisten onder meer de internationale petrochemie. Sinds begin 2013 is een eigen vestiging in Portugal actief. Traditioneel beschikt dit land over veel kennis en uitvoerend vakmanschap op het gebied van ovenbouw en daarmee creëert de vestiging een sterke synergie voor Thermoheat.

Tecwool 825 is overschilderbaar: de blauwe kanalen zijn geschilderd.

Hiervoor is geen voorbehandeling nodig: ‘spray and paint’ dus.

Wolgebaseerde spuitmortels In omgevingen waar processen, installaties en omgevingsfactoren bijzondere eisen stellen aan passieve brandwering, worden constructies brandwerend bekleed, bijvoorbeeld met spuitmortels. Veelal gebeurt dit met cementmortels. Het nieuwe programma Tecwool-spuitmortels bevat eveneens een cement als dragend bindmiddel, maar ontleent zijn eigen karakteristieken in brandbescherming en verwerking aan minerale wol.

Thermoheat heeft de Benelux-vertegenwoordiging verworven van Mercor in Gdansk, sinds 25 jaar de grootste Oost-Europese producent van complete systemen voor passieve brandbeveiliging. Er werken duizend mensen en het bedrijf beschikt over productievestigingen in onder meer Rusland, Spanje en Roemenië. Voor de constructieve brandwering zijn vooral Mercors plaatmaterialen, afdichtingsmaterialen alsmede verwante brandveilige afbouwproducten en spuitmortels van belang.

De spuitmortels worden gemaakt in drie varianten: Tecwool-F, -825 en –T. Eerstgenoemd product (380 kg/m3, λ 0,061 W/mK) is afgestemd op de standaard-brandcurve volgens ISO 834/NEN 6069 voor cellulose-houdende materialen en vooral voor bouwkundige toepassingen bedoeld. Een morteldikte van 32

44

...............

ISOLATIE Magazine

Het Poolse boorplatform Lotos is met Mercor-systemen, waaronder Tecwool, brandveilig. mm op een vierzijdig behandeld HEA 360-profiel resulteert in vier uur brandwerendheid (R240). Voor bijvoorbeeld tunnels wordt in Nederland de speciale brandcurve van Rijkswaterstaat gehanteerd.

Voor de petrochemie, waar de gestandaardiseerde hydrocarbon-brandcurve geldt, is Tecwool 825 geschikt. Dit zwaardere materiaal – 750 kg/m3 – bevat naast minerale wol ook vermiculiet. Het wordt verspoten op een vooraf met laspennen aangebracht RVS-gaasmat. Met een speciaal verfsysteem in alle mogelijke kleuren kan Tecwool-825 zich niet alleen isolatietechnisch maar ook qua uiterlijk naadloos bij de plant aanpassen.

De T-variant tenslotte is in grote lijnen vergelijkbaar met de Fversie en met 175 kg/m3 de lichtste. Het is dan ook vooral ontwikkeld als thermische buitenisolatie (λ 0,061 W/mK), toepasbaar om staalconstructies boven een vereiste minimumtemperatuur te houden.

OKTOBER 2013

De Tecwool-mortels zijn weer- en zeewaterbestendig.

Desgewenst geeft Thermoheat een garantie af. De mortels worden uiteraard onafhankelijk getest en gecertificeerd, onder meer door Efectis en Warrington. Ook test en bewaakt Mercor de productspecificaties met eigen laboratoriumfaciliteiten.

Verwerking In de verwerking zijn verschillende varianten denkbaar. In principe vertoont het oppervlak na aanbrengen een natuurlijke enigszins ruwe structuur. Door tijdens het spuiten het oppervlak te stucen ontstaat een glad oppervlak.

Ook in het ontwerp bestaan keuzes: men kan de vorm van het stalen profiel getrouw volgen of sneller werken volgens het box-model, dus om de kolom heen. Tot HEA-balken 300 wordt vrijwel altijd de box-toegepast, omdat dit efficiënter werkt en een mooi, gelijkmatige resultaat oplevert. Boven deze dimensies komen beide methoden dichter bij elkaar.

Betoncasting Thermoheat is thuis in het brede gebied van hoogtemperaturen: vuurvaste bekledingen, passieve brandbescherming en hoog-temperatuurisolatie. Bekende exponenten van dit specialisme zijn de weefselcompensatoren, Deze worden in eigen bedrijf geproduceerd, doorgaans in combinatie met inmeting en engineering. In offshore en scheepsbouw zijn de Firemaster Marine Plusdekens bekend, vanzelfsprekend voorzien van het bekende ‘stuurwiel’- als het MED-certificaat.

Een snelle ontwikkeling maakt het bedrijf door met betoncasting voor onder meer ovenbouw, staal- en aluminiumindustrie. In de afgelopen jaren is deze productiefaciliteit gestaag uitgegroeid en gemoderniseerd met 3D-ontwerpsystemen. Momenteel wordt ruim 35 ton beton per dag verwerkt.

Droog verpompen Voor de verwerking van de Tecwool-spuitmortels gebruikt Thermoheat een aangepaste techniek. In tegenstelling tot de natte verpomping van een klassieke premix wordt in dit systeem het water pas bij de nozzle toegevoegd. De machine zelf bevat dus droge materie zodat het systeem gemakkelijk opstart en goed te onderbreken is. Ook de minerale-wol-component in de mortel brengt voordelen met zich mee: dit reduceert het gewicht, verlengt de levensduur en levert de bekende prestaties op het gebied van thermische en akoestische isolatie en brandveiligheid. Het vertoont geen scheurvorming en kan zonder primer of coating direct op het staal worden toegepast, mits de ondergrond vetvrij is. Volgens Thermoheat voorkomt Tecwool ook corrosie onder isolatie. Er valt flink mee door te werken, want diktes tot veertig millimeter kunnen in één keer worden opgebracht. Dit betekent dat de gaasmat voorafgaand aan de spuitmortel wordt gemonteerd en niet halverwege het werk.

Bij onverhoopte reparaties volstaat het om een klein gedeelte te verwijderen en het materiaal handmatig aan te vullen. Bij grotere oppervlakken wordt een nieuwe laag opgebracht, maar ook dan zonder grotere delen te demonteren. Meestal wordt het systeem met een coating afgewerkt.

Board Naast het spuitmortelprogramma voert Thermoheat uit het Mercor-programma de brandveilige doorvoeringen Tecsel en het plaatmateriaal Tecbor. Dit vuurbestendige boardmateriaal wordt toegepast voor brandveilige bekleding van bijvoorbeeld tunnels en luchtkanalen. In veel toepassingen komt zowel plaatmateriaal als spuitmortel in aanmerking. Zo wordt het ook toegepast voor brandveilige bekleding van hoofdconstructies. Tecbor wordt geleverd in de variant A en B, in elkaar overlopend qua dikte, densiteit en isolatiewaarde (λ resp. 0,27 en 0,19 W/mK).

als een luchtspouw, natuurlijke convectie, windschermen enzovoorts, in relatie tot installatiespecificaties en tijdverloop. De in de loop van dertig jaar opgebouwde expertise in hoog-temperatuurisolatie, vuurvaste materialen en brandveiligheidsvoorzieningen is als het ware gevangen in een geavanceerd rekenprogramma. Het is niet ‘in de handel’ maar voor Thermoheat een belangrijk instrument in systeemontwikkeling en engineering.

De verwerking van Tecwool spuitmortel voor passieve brandbescherming van constructies is gemakkelijk, omdat het water pas bij de nozzle wordt bijgemengd. Dit vergemakkelijkt de startstopcyclus. Tecwool kan desgewenst glad worden afgewerkt door de aangebrachte laag direct te stucen.

Dimensionering Thermoheat kan in overleg met projectpartners met VCAgecertificeerde goed opgeleide teams het aanbrengen van de Tecwool-mortels verzorgen. Voor deze en andere hoog-temperatuurprojecten verzorgt het bedrijf doorgaans ook de engineering. De goedbewaakte trots is het in 2012 in gebruik genomen interne warmteberekeningsprogramma. Dit brengt alle effecten op de warmtestromen in beeld van systeemvarianten

OKTOBER 2013

De spuitmortel kan direct op het staal worden aangebracht of – volgens het box-systeem – om de kolom heen. De brandweerstand bedraagt, afhankelijk van laagdikte, maximaal R240.

ISOLATIE Magazine

...............

45

nieuws en informatie

CINI-Handboek door revisie 2014 weer up-to-date Abonnees op het CINI-Handboek ontvangen rond deze tijd de ‘Update 2014’ van het internationale standaardwerk voor technische isolatie. In deze revisie is de groeiende invloed van Europa goed zichtbaar, vooral door de invoering van CE-markering op isolatiematerialen. Het boek bevat ook innovaties en nieuwe materialen. Er zijn ook zaken verwijderd die niet meer tot de praktijk van de isolateur, opdracht-

Gebundelde kennis Alle kennis van CINI is gebundeld in het CINIhandboek. Via het bestelformulier op de website www.cini.nl kan een kopie in het Nederlands of Engels worden besteld. Voor overige vragen of suggesties kunt u contact opnemen via info@cini.nl of via telefoonnummer 0181-698030.

gever of adviseur behoren. Al met al is de Handboekeditie 2014 opnieuw een verbetering ten opzichte van voorgaande uitgaven.

De invoering van de CE-markering op materialen heeft vooral gevolgen voor Handboek-hoofdstuk 2, ‘Isolatiematerialen en hulpmaterialen’. Van alle materialen die inmiddels de CE-markering dragen, is dit nu ook in het Handboek terug te vinden. Dat moet ook, omdat de CE-markering een wettelijk verplichte aanduiding is waarmee een fabrikant aangeeft dat zijn product aan de Europese Norm (EN) voldoet. Die regels gaan onder meer over aard en veiligheid van producten. Van belang voor de isolatiebranche is dat de CE-markering er voor zorgt dat de producten vrij tussen de lidstaten kunnen worden verhandeld en toegepast.

Europa de EN-normering gelden, buiten Europa zal de keuze voor ASTM meer voorkomen. Er bestaan immers verschillen tussen EN en ASTM; het Handboek laat deze ook zien. Als het gaat om bijvoorbeeld de uiterste warmtebelasting van steenwol, mag het volgens ASTM qua temperatuur hoger worden belast dan volgens EN.

Omrekentabel meeteenheden Het naast elkaar hanteren van ASTM en EN onderstreept ook het internationale karakter van het Handboek. Omdat het overal ter wereld wordt gebruikt - en ook als standaard wordt voorgeschreven - is in de editie 2014 een omrekentabel opgenomen van verschillende meeteenheden. De omrekentabel maakt het gemakkelijk om van ons metrieke

De update van het Handboek maakt inzichtelijk aan welke eisen een normering moet voldoen. Alle materiaal dat in het Handboek voorkomt, moet zijn getest volgens een geldende norm. CINI hanteerde tot nu toe de Amerikaanse norm ASTM (American Society for Testing and Materials). Toen CINI twintig jaar geleden begon, was ASTM-normering maatgevend en compleet. In de loop der tijd zijn meer ENnormeringen op de markt gekomen. Sinds augustus 2012 geldt een CE-markering voor elk isolatiemateriaal waarvoor een EN-normering bestaat. De resultaten van de daarvoor uitgevoerde testen moeten op de verpakking staan.

Keuze ASTM en EN De redactie heeft besloten naast de ASTM-normering, ook de EN-normering te hanteren. Gebruikers kunnen op basis van hun locatie kiezen welke normering wordt gebruikt. Doorgaans zal binnen

46

...............

ISOLATIE Magazine

De CE-markering is een wettelijk verplichte aanduiding waarmee een fabrikant aantoont dat zijn product aan de Europese Norm (EN) voldoet. De CE-regels hebben betrekking op onder meer aard en veiligheid van producten.

OKTOBER 2013

Elf werkcommissies buigen zich permanent over de specifieke deelterreinen van technische isolatie en bewaken de hoogwaardige informatie in het Handboek. De verschillende werkcommissies worden centraal aangestuurd door de technisch coördinator. Vragen vanuit de markt en nieuwe ontwikkelingen bepalen het programma van de elf werkcommissies. De groepen zijn samengesteld door vakmensen (internationaal) uit de industrie en specialisten uit het isolatievak. De revisiecommissie bepaalt uiteindelijk de content van de eerstkomende update van het Handboek voor het nieuwe abonnementsjaar. Sommige commissies zijn minder actief dan andere, afhankelijk van de actualiteit van de thema’s. Wilt u in contact komen met een commissie?

Stuur dan een bericht aan info@ncti.nl.

naar het Anglo-Amerikaanse ‘Imperial Standard System’ te switchen. In één oogopslag kan de gebruiker overstappen van centimeter en meter op inch en yard - of desgewenst andersom (zie CINI 0.1.05).

Praktijk De praktijk is voor de samenstellers van het CINIHandboek doorslaggevend. De werkgroepen die verantwoordelijk zijn voor de uiteenlopende aandachtsgebieden van het Handboek, nemen de praktijk als uitgangspunt. De werkgroepleden zijn zelf actief in de isolatiesector, weten wat er in het veld speelt en verandert. Als er innovaties zijn - en materiaalproducenten bieden die met regelmaat aan de redactie aan - dan krijgen die pas een plek in het Handboek, nadat zij zich in de isolatiepraktijk hebben bewezen.

CINI vindt het dan ook essentieel dat het Handboek betrouwbaar is, onder meer doordat het strikt leveranciersonafhankelijk blijft.

veelheid informatie. In feite veel inspanning, als je bedenkt dat een abonnee niet meer dan 245 euro betaalt voor het jaarlijks volledig up-to-date gebrachte naslagwerk. Het CINI-Handboek is verkrijgbaar in Engels en Nederlands en beschikbaar in papieren boekvorm, op cd-rom en via internet.

Abonnees ontvangen automatisch de update; voor het boek zijn dat vervangende pagina’s, de cd-rom en de internetversie worden in oktober compleet vernieuwd.

Vindgemak De jaarlijkse revisie van het Handboek is precisiewerk als het gaat om de actuele en correcte inhoud. De mensen op het bureau van CINI en NCTI in Spijkenisse die het Handboek samenstellen, hebben ook nu weer alle informatie gecontroleerd. Zo zijn dit jaar alle lambdawaarden gecheckt. De redactie besteedt ook veel aandacht aan vorm en indeling.

De opzet moet uniform zijn, zodat de gebruiker gemakkelijk zijn weg vindt in de gigantische hoe-

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

47

ISOLATIE MATERIALEN Conti Thermo-Protect in eerste projecten

Innovatief isolatiemateriaal voor complexe leidingsystemen en appendages Het nieuwe elastomeer isolatiemateriaal Conti ThermoProtect wordt in eerste instantie als zelfvulkaniseerend materiaal toegepast als thermische isolatie voor complexe en onderhoudsgevoelige leidingen en appendages. Natuurlijk trekt deze vorm de aandacht, maar het materiaal is tevens op de markt in de vorm van voorgevulkaniseerde leiding- en vormdelen en slangen. Een ommanteling heeft het UV-bestendige en waterafstotende elastomeer niet nodig.

Laurens Eckebus, commercieel manager van Benelux-vertegenwoordiger Chabel te Haarlem, verwacht niet dat het nieuwe thermische isolatiemateriaal Conti Thermo-Protect op kilometerslange isolatietrajecten in Botlek, Europoort of Maasvlakte de actuele systemen verdringt. Proefprojecten in vooral de industrie en een aantal utiliteitsprojecten zetten het product neer als optimaal isolatiemateriaal voor complex leidingwerk en appendages. Het isolatiemateriaal is bedoeld voor hoge temperatuurtoepassingen vanaf 70 °C tot 250 °C. Voorlopig, want productontwikkelaars van ContiTech, hebben de globale mijlpalen van achtereenvolgens 400, 700 en zelfs 1000 °C. in het vizier.

Ook in de kouderichting zijn ontwikkelingen te verwachten.

Gezien de vele appendages en de hoge mediumtemperaturen is voor het hele systeem de zelfvulkaniserende uitvoering van het isolatiemateriaal ingezet.

Het voorgevulkaniseerde materiaal is flexibel genoeg om tot 50 °C te isoleren. ContiTech werkt aan een dampdichte folie met een µd-getal van 15.000 om de µ-waarde van het materiaal (500 à 100) op te voeren tot boven 1.000.000.

In de huidige vorm is Conti ThermoProtect sinds 2012 op de markt. Na introductie in Duitsland is Nederland snel gevolgd.

Vormvrijheid

Eneco heeft verschillende isolatie-configuraties ingezet bij warmteafleverstations van het Rotterdamse stadsverwarmingsnet: een klassiek systeem, een hybride systeem pur/pir/ Thermo-Protect en dit volledig met ContiTech Thermo-Protect uitgevoerde station. Nu het stookseizoen is begonnen start een evaluatietraject.

48

...............

ISOLATIE Magazine

Verwerking van het erg flexibele ongevulkaniseerde materiaal is gevoelsmatig even wennen, maar volgt in grote lijnen de gebruikelijke elastomeermethodieken. De flexibiliteit – zeg maar kneedbaarheid – maakt correcties en complexe detailvormen eenvoudig. De verschillende plaatdelen en naden verkleven zo goed als onzichtbaar tot één geheel. Boven 70 °C vulkaniseert het materiaal tot een blijvend flexibel elastomeer. Na inspectie of reparatie kan het geopende deel met een aanvullend nieuw materiaal, met een speciale kit of meegeleverde klembeugel op worden hersloten. Het ‘rauwe’ materiaal is zes weken houdbaar en afvalresten kunnen worden teruggenomen. Een grote vormvrijheid dus, zolang de mediumtemperatuur of een externe warmtebron het vulkanisatieproces maar op gang brengt. Tenzij gekozen wordt voor voorgevulkaniseerde leiding of vormdelen.

Probleemoplosser complexe delen Technisch is het geen probleem grotere leidingtrajecten te isoleren met Thermo-Protect. De vlakke lambdacurve op 0,06 tot 0,07 W/mK over een lang temperatuurtraject rechtvaardigt

OKTOBER 2013

die toepassing. Pas op 250 °C loopt de warmtegeleidingscoëfficiënt op tot 0,08 W/mK. Montage kan efficiënt verlopen door voorgevulkaniseerde leidingdelen met stroken ongevulkaniseerd materiaal te verbinden. Maar de kostprijs kan dan spelbreker zijn. Dat verandert bij complexe objecten. Bijvoorbeeld een flexibel leidingdeel, complexe leidingsystemen en grillige appendages zoals bij skids en manifolds. Daar biedt het materiaal mogelijkheden in de primaire isolatie en is het op voorhand al geschikt om het na onderhoud goed terug te zetten.

Het risico dat een isolatiedeel lange tijd geopend en dus nietfunctioneel achterblijft, vermindert. Voor alle standaardappendages levert de producent overigens ook kant- en klare vormdelen met klembeugel om het nog gemakkelijker te maken.

Het is een robuust materiaal, dat na montage beloopbaar, waterafstotend en UV/Ozon-bestendig is.

Ook in de utiliteit is het zelfvulkaniserende materiaal al toegepast, eveneens voor met name onderhoudsgevoelig werk.

Meestal komen oplossingen in beeld in overleg tussen opdrachtgever, isolatiespecialist en leverancier, waarbij de focus ligt op effectiviteit in ontwerp, realisatie en beheer over de lange economische levensduur van de installatie.

Een isolatiedikte van 10 tot 30 mm bereikt meestal optimale resultaten. In voorkomende gevallen is 10 mm doorgaans voldoende om bij hoge installatietemperaturen het vereiste persoonlijke veiligheidsniveau te garanderen.

Energiesector Een van de gebruikers is Eneco te Rotterdam. Hier is het zelfvulkaniserende materiaal gebruikt voor de isolatie van een warmte-afleverstation bij een klant op locatie. Het afleverstation koppelt de afnemer aan de Rotterdamse stadsverwarming. “Bij dit afleverstation is de gehele warmte-installatie bestaande uit afsluiters, regelaars, bochten, buis- en overige elementen voorzien van het nieuwe Thermo-Protect -isolatie-

Ongevulkaniseerd Thermo-Protect laat zich gemakkelijk ‘kneden’ en vormen rondom complexe delen. Bij mediumtemperaturen vanaf 70 °C. komt het vulkanisatieproces op gang. materiaal”, zegt Eneco’s Asset Manager Werner Boom.

Eneco heeft in dit project één station ‘conservatief’ (PUR/PIR) geïsoleerd, één station in combinatie tussen conservatief en ContiTech Thermo-Protect en één station in totaliteit met dit nieuwe materiaal. “Op dit moment begint ons stookseizoen en zullen er nog aanvullende metingen worden verricht om de isolatieprestaties van de verschillende materialen te evalueren”, aldus Werner Boom.

“De belangrijkste overweging voor toepassing van dit materiaal is de flexibiliteit en het gebruiksgemak. Doel was om een stootvrije isolatietoepassing te gebruiken die nauwelijks tot niet veroudert en nadien gemakkelijk te demonteren en monteren is voor onderhoudswerkzaamheden. Dat gemak telt mee, omdat het onderhoud wordt verzorgd door onze eigen monteurs, en dat zijn nu eenmaal geen isolatiespecialisten.”

Na-isolatie

ContiTech Thermo-Protect is ook leverbaar in voorgevulkaniseerde vormdelen, die bijvoorbeeld met een klemsluiting gemakkelijk toegankelijk blijven voor onderhoud.

Op grond van positieve ervaring in dit project ziet Eneco meer mogelijkheden. Werner Boom: “De eerste ervaringen zijn zeer positief. Hoewel het een nieuw materiaal is hebben ervaren isoleerders die gewend zijn te werken met conventionele elastomeer-producten of andere isolatiesystemen geen enkel probleem met het aanbrengen van dit kneedbare materiaal.

Het soortelijk gewicht van het materiaal is wel hoger dan de gebruikelijke vergelijkbare materialen. Dit levert echter geen probleem op. De ervaren en zelfs de niet-ervaren isoleerders waren snel in staat het materiaal goed en netjes aan te brengen. De hoge temperatuur van de installatie zorgde voor een goede vulkanisatie en dus uiteindelijk een degelijke oplossing.

Onze conclusie is dat dit materiaal een hoog potentieel heeft in onze toepassing. De ontwikkelingen staan nog in de kinderschoenen en zullen tot een breder scala aan mogelijkheden leiden op korte en middellange termijn, verwacht ik.

Momenteel onderzoeken we methoden om het materiaal toe te passen voor na-isolatie van ondergrondse buissystemen”, aldus Werner Boom namens Eneco.

OKTOBER 2013

ISOLATIE Magazine

...............

49

Geluidsisolatie voor professionals!

Met een compleet assortiment akoestische materialen heeft Merford voor ieder geluidsprobleem een sterke en doeltreffende oplossing.

Absorptie, voor het minder weerkaatsen van geluid op ’harde’ oppervlakken, zoals bij omkastingen, luchtkanalen, vaar- en voertuigen en in technische ruimtes, bedieningscabines en leslokalen.

loodvrije, brandveilige geluidsisolatie voor leidingen

Isolatie, voor het tegenhouden van geluid dat door een wand wil dringen, zoals bij vloeren en wanden in vaar- en voertuigen, omkastingen, metalen wanden, luchtkanalen en transportleidingen.

Ontdreuning, voor het dempen van resonanties van plaatvlakken, zoals bij waterslagen, omkastingen, gevelbeplating, luchtkanalen, stalen wanden en deuren.

Speciaal voor het verminderen van de geluidsafstraling van bijvoorbeeld transportleidingen, hemelwaterafvoeren en rioleringen is er Sonocool. Dit is een brandveilige (EN 13501 klasse B/C), loodvrije geluidsisolatie.

Alle geluidsisolerende producten van Merford zijn eenvoudig te bewerken en aan te brengen.

Bel voor advies en documentatie naar één van de onderstaande nummers.

Onze dealers in de isolatiebranche:

Coolag Hamar Tel. 0416 565 111 www.coolaghamar.nl Lid van Sig

Bracol Nederland B.V. Tel. 071 541 55 03 www.bracol.nl Lid van Sig

Merford Noise Control, Franklinweg 8 4207 HZ Gorinchem, Tel. 0183 67 50 00 www.merford.nl ISO/VCA** en VMRG gecertificeerd

Isover U Protect 1000 S Pipe Sections (Alu2): optimale isolatieprestaties voor leidingen ULTIMATE isolatieschalen voor CV- en industriële leidingen bieden u een alles-in-één oplossing. Deze CE-gemarkeerde schalen zijn zeer vormvast, mechanisch sterk, maar toch flexibel en zijn daardoor praktisch beschadigingsvrij.

Daarnaast bieden ULTIMATE schalen perfecte bescherming tegen thermische verliezen, geluid en brandgevaar.

ULTIMATE zorgt bovendien voor aanzienlijk betere werkomstandigheden door het lichte gewicht. Kortom, U Protect 1000 S Pipe Sections verenigen de beste isolatieprestaties in één product.

+ Uitstekende thermische isolatie

+ Hoge temperatuurbestendigheid

+ Licht in gewicht

= Effectieve akoestische bescherming

www.isover-technische-isolatie.nl

NIEUW Meer informatie en advies Saint-Gobain Isover Telefoon 0347 35 84 00 info@isover.nl

OOK DAT IS Uw isolatiewijzer voor AC/CV-, industrie-, marine- en OEM-toepassingen.

Technische isolatie, vormgegeven door experts.

Haal meer voordeel uit onze kennis.

EXPERT TOOL

Bestel gratis uw ProRox Process Manual via www.rockwool-rti.com

www.rockwool-rti.com

De combinatie van kwaliteitsproducten en gedreven specialisten is de sleutel tot het succes van ROCKWOOL Technical Insulation. Dankzij onze expertise en ruim 75 jaar ervaring kunnen onze klanten rekenen op duurzame ProRox steenwoloplossingen. Deze bieden een optimale brandveiligheid, warmteen geluidisolatie, energiebesparing en reductie van CO2-emissies.

We delen onze kennis ook graag met u. Bel 0475 35 36 18 of ga naar www.rockwool-rti.com voor een recente versie van onze expert tools die uw projecten vorm helpen geven.