#5
Mei 2018
Actualiteiten & ontwikkelingen De redactionele zorgpijlers
Bijzonder Zorgnieuws Aangenaam Verzorgd Medisch Belicht Talent Ontwikkeld Bewust Genieten
Kennis delen binnen de zorg Heel Holland Zorgt Zorg en Welzijn RAAKT. Volg ‘Heel Holland Zorgt’ op social media. Mis niets & like ons!
Maarten van der Weijden Zwemt de Elfstedentocht ETZ erkend
Met een spons
Prijswinnaars
als topklinisch
leren hechten
14de Wetenschapsdag Fran-
opleidingsziekenhuis
‘op het droge’
ciscus Gasthuis & Vlietland
p. 7
p. 25
p. 29
Professional
Advertentie
De Sifon
Broeihaard voor micro-organismen
MoveoSiphon ST24 Permanente thermische desinfectie Elektromechanische reiniging Reductie patiĂŤntenkolonisatie Reductie ziekenhuisinfecties Reductie antibiotica
Weet u wat er zich in uw sifon bevindt? Download de GRATIS Gids voor de perfecte staalafname op onze website!
Meer dan 10 jaar expertise! Infectiepreventie Manuele desinfectie No Touch desinfectie CSA Instrument Reprocessing Ontdek dit product: www.medtradex.com Lees meer over de problematiek: blog.medtradex.com Contacteer ons: +32 (0)2 769 70 00
ZZK - Template (Hele pagina - staand).indd 1
30/04/2018 14:33:09
Bijzonder Zorgnieuws Alles over ontwikkelingen en actualiteiten in de zorg Sharon ten Cate doneert cheque aan GHZ p. 6
Aangenaam Verzorgd Alles over gezondheid en welzijn van de patiënt HMC laat nieuwe groep nierpatiënten thuis dialyseren p. 13
Medisch Belicht Alles over de medische wetenschap Verloop van acute leukemie beter te voorspellen p. 20 Hartritmestoornis beter op te sporen met sensorvest p. 21
Talent Ontwikkeld Alles over leren en werken in de zorg
Bewust Genieten Alles over voeding, lifestyle en trends in de zorg Beter horen wat de doktor zegt dankzij de ‘luisterhulp’ p. 25
Voor deze krant sprak ik met Marijke Baden en Joke Fledderus, twee jonge professionals die vol overtuiging hun werk doen. Marijke in het UMC Utrecht en Joke op de Utrechtse Zorgacademie. Heel mooi en inspirerend om twee vrouwen te spreken die zich vol passie inzetten voor betere zorg. Ieder op hun eigen manier. Hun interviews lees je verder op in de krant. Veel leesplezier!
Sanne van Leeuwen hoofdredacteur
Vaste rubrieken Beroep in beeld, Lifestyle en Reportages
Martini Ziekenhuis inversteert in (oudere) medewerkers p. 27
van de redactie:
Voorwoord ‘Vol passie inzetten voor betere zorg’
Reportage
4
Van bijbaantje in de ouderenzorg
naar klinische geriatrie in het UMC
Marijke Baden begon op haar 15e jaar met een bijbaantje in de ouderenzorg, is na haar VWO-diploma doorgestroomd naar geneeskunde en nu werkzaam als AIOS klinische geriatrie in het UMC Utrecht.
Zorg en Ziekenhuis
5 Vroeg geleerd “Op mijn 15e begon ik, door toedoen van mijn moeder, in de ouderenzorg met mijn eerste bijbaantje. Ik heb echt van alles gedaan zoals, kamers poetsen, koffiedame, was tellen, gastvrouw op een PG groep maar ook de ADL zorg. Het werken met de oudere mensen vond ik ontzettend leuk en leerzaam. En zo ontstond mijn droom om geneeskunde te gaan studeren. Helaas werd ik uitgeloot, een poging om in België te studeren mislukte. En dus besloot ik om eerst een jaar psychologie te gaan studeren. Het jaar daarna mocht ik via decentrale selectie aan de VU dan eindelijk beginnen met de geneeskunde opleiding.”
Keuzes maken “Aanvankelijk dacht ik met de studie geneeskunde uiteindelijk huisarts te willen worden. Het feit dat je van geboorte tot graf betrokken bent bij mensen sprak mij enorm aan, het coschap huisartsgeneeskunde vond ik ook erg leuk. Maar al eerder tijdens mijn coschappen realiseerde ik me dat de omgang met en de problematiek van de kwetsbare oudere patiënt mij het beste ligt. Ik vind dat toch echt het leukste. En dus heb ik er voor gekozen een oudste coschap klinische geriatrie te doen. En daar ben ik nooit meer weggegaan. Ik ben sinds 2013 met veel plezier en enthousiasme bezig met mijn specialisatie tot klinisch geriater binnen het cluster Midden Nederland. Dit heeft altijd als de juiste keus gevoeld.”
‘Dit heeft altijd de juiste keus gevoeld’ Generalistische toevoeging “Vanuit de geriatrie behandel ik een breed palet van ziektebeelden. Tijdens mijn specialisatie word ik ook heel breed opgeleid. Zo heb ik twee jaar interne geneeskunde gedaan, een jaar ouderenpsychiatrie, 2 jaar klinische geriatrie, waarvan een deel in de periferie en een deel in de academie. Erg blij ben ik ook geweest met de mogelijkheid tot een keuze stage palliatieve zorg en chronische pijn. Al deze kennis en ervaring draagt er aan bij dat ik samen met de patiënt kijk hoe we de kwaliteit van leven in hun laatste fase zo goed mogelijk kunnen laten zijn. Samen zoeken we naar passende zorg. Dit doen we vaak multidisciplinair”
denken om ‘ons´ in te schakelen of in consult te vragen. En dus is het belangrijk dat wij onszelf zichtbaar weten te maken.” “Als je de toegevoegde waarde eenmaal hebt kunnen laten zien aan collega´s merk je dat ze je sneller inschakelen voor advies en eventuele overname van een behandeling. Bijvoorbeeld wanneer een kwetsbare oudere patiënt op de SEH belandt met wat aanvankelijk een mono probleem lijkt, maar al snel blijkt er multiproblematiek te spelen, of er is ook sprake van verwardheid. Dan beoordeel ik patiënt mee en kunnen we zo samen bepalen welke behandelingen wel of niet passen bij deze patiënt.” “Ik vind het heel belangrijk dat we met onze patiënt en diens naasten goed doorspreken wat er voor mogelijkheden zijn en welke consequenties er (eventueel ) bij komen kijken. Waarbij de vraag ook gesteld wordt; ‘moet alles wat kan’?” “Er wordt veel gehandeld vanuit ziektebeelden en wat je kan doen om deze te verhelpen, bijna als een soort automatisme. Maar draagt dat altijd bij aan de kwaliteit van het leven? Wat is voor iemand belangrijker? Welke consequenties kan iemand wel of niet dragen, denkt hierbij aan verlies van autonomie door bijvoorbeeld afhankelijk te worden van zorg van derden. Met goede uitleg, de voor en tegens doorspreken kan iemand heel bewust kiezen wat ze wel en niet willen in plaats van uit te gaan van protocollen. Dit gebeurt ook steeds meer.” “Ook is het belangrijk om gesprekken te hebben over de toekomst en wat iemand absoluut wel of niet meer zal willen in bepaalde situaties, we noemen dit ‘advance care planning.”
‘Ook is het belangrijk om gesprekken te hebben over de toekomst en wat iemand absoluut wel of niet meer zal willen in bepaalde situaties’
Zichtbaarheid “Kwetsbare ouderen worden een steeds grotere groep in onze samenleving. Specialistische zorg draagt dus bij aan hun kwaliteit van leven. En ik merk dat collega´s op de werkvloer zich dat steeds meer gaan beseffen en onze meerwaarde steeds meer zien. Maar het is nog niet vanzelfsprekend dat ze er aan
“We kijken vanuit de klinische geriatrie ook steeds vaker mee met de hoofdbehandelaar bij een oudere patiënt die een operatie moet ondergaan, denk bijvoorbeeld aan een hartklepvervanging of een darmoperatie bij darmkanker. We geven dan adviezen om de operatie zo goed mogelijk in te gaan, door te
komen en zo goed mogelijk ervan te herstellen. Soms kan dit ook betekenen, wanneer te patiënt te kwetsbaar is, dat het advies is om de operatie even uit te stellen om bepaalde problemen eerst te verhelpen, of om toch nog eens na te denken over een alternatieve behandeling. Je probeert baten en risico’s af te wegen bij de kwetsbare oudere patiënt.
‘Ik zeg wel eens gekscherend dat ik een soort algemeen APK uitvoer. Ik ben er voor opgeleid om naar het gehele plaatje te kijken en mij niet te focussen op één specifiek ding’ Ik zeg wel eens gekscherend dat ik een soort algemeen APK uitvoer. Ik ben er voor opgeleid om naar het gehele plaatje te kijken en mij niet te focussen op één specifiek ding.”
Mooiste vak “Ik vind mijn werk echt heel erg leuk. Het feit dat ik kan bijdragen aan de kwaliteit van leven van iemand in zijn of haar laatste levensfase geeft mij veel voldoening. Een groot gedeelte van mijn werk is communicatie en bejege-
“Ik zal mijn uiterste best doen om mijn steentje bij te dragen aan een zo goed mogelijke kwaliteit van leven voor de kwetsbare oudere patiënt’ ning. Dit is vaak nog een sterker ‘medicijn’ dan welke pil dan ook. Binnen de geriatrie ben je zowel bezig met ‘cure’ bijvoorbeeld door het behandelen van een longontsteking als ‘care’ door bijvoorbeeld iemand met de diagnose dementie te helpen aan passende zorg. Dit doen we vrijwel altijd samen, met een team en met de patiënten en diens naasten.” “Mijn tijd als AIOS zit er bijna op. Straks komt er een nieuwe fase aan. En ook daar zal ik weer mijn uiterste best doen om mijn steentje bij te dragen aan een zo goed mogelijke kwaliteit van leven voor de kwetsbare oudere patiënt.” “Maar eerst ga ik genieten van mijn verlof en de komst van onze tweede dochter.”
6
Franciscus Gasthuis & Vlietland één topklinisch opleidingsziekenhuis Hooggespecialiseerde zorg Topklinische zorg is hooggespecialiseerde zorg die niet door ieder ziekenhuis geboden wordt. Franciscus Gasthuis biedt Level 2 Traumatologie op de Spoedeisende Hulp en Post IC High Care neonatologie. Verder is er in Franciscus Gasthuis een Intensive Care (level 2 conform de CBO-richtlijn). In Franciscus Vlietland is van oudsher klinische geriatrie goed ontwikkeld, evenals diagnostiek en behandeling van dementie.
Franciscus Vlietland heeft ook als WBMV-functie (Wet Bijzondere Medische Verrichtingen) de behandeling van hartritmestoornissen met behulp van een ICD (Implanteerbare Cardioverter-Defibrillator). Er zijn verschillende expertisecentra in het ziekenhuis en er is extra aandacht voor de zorg voor kwetsbare ouderen, oncologie en obesitas patiënten.
Meer weten?
Wetenschap Door middel van wetenschappelijk onderzoek draagt Franciscus Gasthuis & Vlietland als STZ-ziekenhuis bij aan de verbetering van patiëntenzorg. Dit betreft wetenschappelijk onderzoek door artsen, maar ook door verpleegkundigen en andere zorgprofessionals. Het ziekenhuis stimuleert wetenschappelijk onderzoek, waar mogelijk samen met partners in de regio en met het Erasmus MC.
‘Extra aandacht voor de zorg voor kwetsbare ouderen, oncologie en obesitas’
Kijk op www.franciscus.nl
Opleiding Franciscus Gasthuis & Vlietland leidt in 19 verschillende vakgebieden medisch specialisten op, en heeft in 10 vakgebieden coassistenten (medisch studenten die stage lopen in het ziekenhuis). Daarnaast heeft het ziekenhuis binnen vele verpleegkundige, paramedische en technische vakgebieden studenten en stagiairs. Opleiding, bij- en nascholing en continue professionele ontwikkeling zijn in het ziekenhuis een samenhangend geheel. Door dit te blijven versterken en optimaliseren, verbetert dit de zorg voor de patiënten.
Sharon ten Cate doneert cheque aan het GHZ
Sharon ten Cate, voormalig huisarts in Gezondheidscentrum Goverwelle, heeft een mooi bedrag ingezameld voor de afdeling Ouderengeneeskunde van het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ). Tijdens de afscheidsreceptie van haar huisartspraktijk verzocht zij haar patiënten en andere genodigden geen cadeaus mee te brengen, maar een financiële bijdrage te doen aan de Stichting Vrienden van het GHZ. Huisarts Ten Cate heeft tijdens haar afscheidsreceptie bij Gezondheidscentrum Goverwelle een bedrag van bijna € 600 ingezameld. Hiermee worden enkele
ergonomische stoelen aangeschaft waarmee ouderen die slecht ter been zijn op een comfortabele manier uit bed kunnen komen en kunnen deelnemen aan de activiteiten in de huiskamer op de afdeling Geriatrie (Ouderengeneeskunde) van het ziekenhuis. ‘’Veel mensen in de regio hebben te maken met het Groene Hart Ziekenhuis. Ik ook als huisarts, maar zeker ook wel eens privé. Mijn idee om een donatie te doen aan St. Vrienden van het GHZ is eigenlijk ontstaan doordat ik het belangrijk vind dat patiënten een positieve ervaring hebben met de zorg in onze regio. De Stichting realiseert projecten in het
ziekenhuis die het verblijf van de patiënt en de bezoeker zo aangenaam mogelijk maken. Met de opkomende vergrijzing in dit gebied, krijgt het GHZ samen met de huisarts een steeds belangrijkere functie in de verzorging en genezing van ouderen. Met deze donatie heb ik met behulp van mijn patiënten een steentje kunnen bijdragen aan een prettiger ziekenhuisbezoek voor ouderen.’’
Bijzonder Zorgnieuws
7
ETZ erkend als topklinisch
Paralympisch handbiker traint met Rijndam Racers
opleidingsziekenhuis
Het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) in Tilburg en Waalwijk is erkend als topklinisch opleidingsziekenhuis. De STZ-status is na een uitgebreide visitatie voor de komende vijf jaar verlengd, zonder enig voorbehoud. Dit betekent dat het ETZ zich onderscheidt op het bieden van topklinische zorg, het verrichten van (wetenschappelijk) onderzoek en het opleiden van zorgverleners. Een commissie van de vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) heeft geconstateerd dat het ETZ voldoet aan alle criteria. Het voormalige St. Elisabeth Ziekenhuis was al tien jaar in het bezit van de STZ-status, maar na de fusie met het TweeSteden ziekenhuis op 1 januari 2016 was hervisitatie een vereiste. De STZ-inspecteurs zijn zeer positief over de eenwording van de ziekenhuizen, over het ongelooflijke tempo waarmee dit gebeurt en de grote energie die daarbij wordt tentoongespreid. In de fusie zijn alle STZ-thema’s overeind gebleven, aldus de commissie.
Trots Bart Berden, voorzitter van de Raad van Bestuur, is blij met de erkenning. “Het behouden van de STZ-status is iets waar met z’n allen trots
op mogen zijn. De waarden waar de STZ voor staat, zitten in het DNA van onze medewerkers. Fijn dat de commissie dit heeft geconstateerd. Verder wordt het opleidingsklimaat in het ETZ een parel genoemd, waarbij ons Leerhuis staat als een bunker. In het verlengde hiervan bevestigen de waarnemers de grote kracht waarmee de verpleegkundigen zich verder ontwikkelen. Zij pakken de verantwoordelijkheden en carrièrekansen die in het ETZ worden geboden. De ‘verpleegkundige power’ is uitzonderlijk, staat in de rapportage.”
TopZorg Voor patiënten is het plezierig om te weten dat sommige topklinische functies, zoals neurochirurgie en traumatologie, bijna van academisch niveau zijn. Dit zorgt voor een landelijke uitstraling, met patiënten die van heinde en verre naar het ETZ komen. Verder zijn de experimenten die in het ETZ plaatsvinden voor het TopZorg-programma uniek. Ze hebben tot zichtbare versterking en professionalisering van onderzoek en wetenschap binnen het ETZ geleid. De commissie spoort het ETZ aan om na te denken over voortzetting van de onderzoeksprojecten, waarbij zeer specialistische zorg wordt gekoppeld aan wetenschappelijk onderzoek.
Sommige topklinische functies, zijn bijna van academisch niveau.
Foto: ETZ Fotografie & Film
Op de foto ligt een patiënt klaar voor een bestraling met het Gamma Knife.
‘Zorgverlener ziet in dat digitalisering kwaliteit van de zorg verbetert’
Rijndam Racers, het handbiketeam van Rijndam Revalidatie, maakt zich op voor de HandbikeBattle op 14 juni 2018 in Oostenrijk. Het Rotterdamse team, vorig jaar winnaar, bestaat nu uit zes debutanten. Deze oud-revalidanten van Rijndam staan dus een flinke uitdaging te wachten. Jetze Plat, paralympisch handbiker, traint binnenkort mee. Op woensdag 18 april traint Jetze Plat, trotse bezitter van een gouden medaille, mee met de Rijndam Racers op een van de wekelijkse trainingsavonden. Het team traint elke woensdagavond samen met de Rotterdamse wielervereniging RWC Ahoy. Teamcaptain John Jongeneel: “We zijn ontzettend blij dat topsporters zoals Jetze Plat, maar ook wielrenster Lucinda Brand, betrokken zijn bij ons team. Het is mooi om te zien dat de handbikesport leeft en we hopelijk nog meer revalidanten kunnen enthousiasmeren!”
‘De teams bestaan uit mensen met een lichamelijke beperking die met een vast-frame handbike en dus volledig op armkracht fietsen’ HandbikeBattle De HandbikeBattle is een twintig kilometer lange rit door de Oostenrijkse Alpen met bijna 1.000 hoogtemeters en hellingen tot 11 procent, waarin teams van diverse revalidatiecentra tegen elkaar strijden. De teams bestaan uit mensen met een lichamelijke beperking die met een vast-frame handbike en dus volledig op armkracht fietsen. Rijndam Racers nemen deel aan de HandbikeBattle om aandacht te vragen voor sporten met een beperking, zoals dwarslaesie. Door sponsoring halen zij geld op voor een nieuwe handbike, zodat ook anderen de handbikesport kunnen beoefenen.
Reportage
8
Admiraal de Ruyter Ziekenhuis Kiest vol vertrouwen voor Alpheios
H
et Admiraal De Ruyter Ziekenhuis (ADRZ) schreef medio 2017 een aanbesteding uit voor het compleet inrichten van de schoonmaak op alle locaties. Zij besloten de aanbestedingsvraag als open vraag te stellen om zo vernieuwende voorstellen te krijgen;
”Vertel ons hoe wij de schoonmaak moeten inrichten en hoe we die invullen met een eigen schoonmaakdienst. Welke invulling willen jullie als leverancier hieraan geven en hoe wil je dit uitvoeren bij ADRZ” aldus Denny Hoogstrate, Inkoop ADRZ. “Door dit soort vraagstellingen worden we enthousiast. Het geeft mogelijkheden om echt onze toegevoegde waarde te tonen en aan ADRZ te laten zien wat
we voor hen kunnen betekenen” vertelt Eric Hagenaars, Senior Accountmanager Alpheios. Het enthousiasme dat Alpheios overbracht bij het beantwoorden van de gestelde vragen gaf de doorslag om voor de komende 5 jaar een samenwerkingsovereenkomst aan te gaan. “Alpheios worstelde niet met deze aanvraag, ze deden het gewoon” zegt Renske van Ewijk, Servicelijn Manager ADRZ, vol overtuiging.
Implementatie in fases De totale aanbesteding bevatte naast middelen, materialen, machines ook een softwarepakket voor calculaties,. Alpheios adviseerde het Triple-T schoonmaaksysteem dat bestaat uit een droge onderhoudsmethode in combi-
natie met microvezeldoeken. Bij de inzet van het nieuwe systeem werd alles direct positief ontvangen. “Mensen mopperen vaak bij veranderingen, maar deze keer bleef het mopperen uit. De medewerkers zagen direct dat de nieuwe middelen voor verbeteringen zorgen. Vooral de Triple-T Sanitary bracht veel enthousiasme.” stelt Margriet Zoutewelle, Teamleider schoonmaak ADRZ. De opstart met nieuwe middelen en materialen loopt. Hierdoor ligt de focus nu volledig op de implementatie van calculeren en kwaliteitsbeheer en op het vloeronderhoud. Daar zit ook direct de grootste vraag van het ADRZ. Door een hoge bezettingsgraad wordt geen gelegenheid gegeven om vloeren te polymeren op bijvoorbeeld patiëntenkamers
Zorg en Ziekenhuis
9 “Als we dat allemaal voor elkaar krijgen in 2018 hebben we het goed gedaan”, besluit Denny. Alle zorglocaties en poli’s in Zierikzee, Goes en Vlissingen worden door de eigen schoonmaakdienst van het ziekenhuis uitgevoerd. Dit komt neer op 90% van alle schoonmaaktaken.
Expertise mogelijkheden binnen Vebego Alpheios is onderdeel van een groter geheel. Dit wordt door Renske van Ewijk als een groot voordeel gezien. Hierdoor is Alpheios in staat om ook op andere vlakken vragen te kunnen beantwoorden. Renske: “In 2016 hebben wij te maken gehad met een ernstige VRE uitbraak waarin we echt op zoek waren naar handen en oplossingen om snel te kunnen desinfecteren. Eric kwam naar ons toe en ging direct aan de slag met onze uitdaging. Omdat desinfecteren middels de Alpheios vernevelmethode Alpha D3-Fogging in onze situatie niet de juiste keuze was, kwam hij heel snel met een “out of the box” oplossing vanuit zijn netwerk. Daarna konden we alsnog de volgende ochtend beginnen en was alles in no-time opgelost”. Op de ochtend dat we het interview voor dit artikel hielden, was er zelfs nog contact tussen Renske en Eric. Het ziekenhuis heeft een uitdaging in de bezetting van voedingsassistenten en vraagt nu ondersteuning vanuit de zorg voor dit soort taken. “Renske belde met de vraag of wij binnen Vebego een bedrijf hebben dat eventueel voedingsassistenten kan aanbieden. Door de hoeveelheid bedrijven en expertise binnen Vebego kan ik mijn klanten volledig bedienen. Ik voel me dan ook niet alleen ambassadeur van Alpheios maar voor heel Vebego, aldus Eric. of complete afdelingen. Hierdoor hebben de vloeren niet de gewenste uitstraling. Per vloersoort wordt de juiste praktische onderhoudsmethode bepaalt, rekening houdend met de omgevingsomstandigheden in het ziekenhuis. “Er is geen enkel ziekenhuis waar vloeren niet behandeld kunnen worden, je moet alleen de juiste onderhoudsmethode vinden die past” Licht Eric toe. Alpheios heeft de technieken en mogelijkheden in huis om vloeren die niet traditioneel gepolymeerd kunnen worden toch te voorzien van een goede behandeling met een stralende vloer als resultaat. “Het vloeronderhoud kwam nooit echt van de grond. Alpheios heeft geen standaard oplossing geboden maar echt geluisterd. Ze kwamen dan ook met een voorstel voor vloeronderhoud wat perfect past bij het ADRZ” verklaart een tevreden Margriet. “De standaard oplossingen werken overal, maar dit zijn Zeeuwen” vult Renske lachend aan. Een andere prioriteit die voor 2018 gesteld is, is het inzichtelijk en meetbaar maken van de kwaliteit en efficiency van de schoonmaak-
dienst. Om op basis van feiten gericht bij te kunnen sturen waar het nodig is en het ziekenhuis dus grip en controle heeft op de performance van de schoonmaak. ‘De door Alpheios aangeboden tool maakt het mogelijk om zelf te calculeren, taakverdelingen te maken en kwaliteitsmetingen uit te voeren’
‘De door Alpheios aangeboden tool maakt het mogelijk om zelf te calculeren, taakverdelingen te maken en kwaliteitsmetingen uit te voeren’
Bijzonder traject Eric is een graag geziene gast in Goes. Regelmatig is er contact om de voortgang te bespreken. Margriet: “Eric heeft me rustiger gekregen. Als hij er is ga ik echt zitten, drink ik een kop koffie en pak ik de tijd die dan nodig is”. Iedereen heeft het aanbestedingstraject als een leuke periode ervaren. Renske en haar team kregen verrassende antwoorden door open vragen te stellen en voor Alpheios was dit een traject waarin alle registers open konden. “We konden echt laten zien dat we onderscheidend zijn ten opzichte van anderen. We vulden geen lijstje in maar gingen uit van onze eigen expertise en kracht”. Renske, Margriet en Denny besluiten; “Je kiest voor het bedrijf maar toch ook zeker voor de mensen. Alpheios kwam, heeft de kans gekregen en die hebben ze waar gemaakt”.
“Deze monitor is belangrijk. We houden het echt wel goed schoon maar mensen willen cijfertjes zien” licht Margriet toe. Het team van Alpheios geeft niet alleen het bijbehorend advies, maar zorgt ook voor de ondersteuning en training om op een optimale manier met de tool te kunnen werken. www.alpheios.nl
10
Acute kinderbehandelkamer gesponsord tijdens Marathon Rotterdam Dit bedrag is opgehaald door twee hardloopteams die de marathon van Rotterdam hebben volbracht. De teams zijn gesponsord door familie, vrienden en bedrijven uit de regio. De Kooren Foundation heeft het bedrag aangevuld met € 6.475,- zodat de volledige behandelkamer in Franciscus Vlietland tot stand kan komen. De donatie wordt besteed aan de verbouwing van de Acute Behandelkamer voor kinderen in Franciscus Vlietland. Hier wordt spoedzorg verleend aan kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar. Met behulp van muurprojecties worden kinderen afgeleid tijdens een behandeling, waardoor zij minder stress en pijn ervaren. Dit betekent ook dat er minder pijnstilling toegediend hoeft te worden. De Kinderafdeling en de Stichting Vrienden Vlietland Ziekenhuis zijn zeer verheugd door de steun en betrokkenheid van de medewerkers van KOTUG en KOTUG/Smit en met de donatie van de Kooren Foundation.
Stichting Vrienden Vlietland Ziekenhuis verrast door Kotug en Kotug/Smit met een symbolische cheque ter waarde van € 14.700,- . De Stichting Vrienden Vlietland Ziekenhuis zamelt geld in voor de verbetering van de patiëntenzorg en het realiseren van een aangenamer verblijf voor patiënten en bezoekers.
Thuisbehandeling Immunotherapie bij nierkanker
P
atiënten van Rijnstate met nierkanker kunnen sinds kort hun immunotherapiebehandeling thuis toegediend krijgen. Dat scheelt heen en weer rijden naar het ziekenhuis en de behandeling vindt plaats in hun eigen, vertrouwde omgeving. Rijnstate loopt hier landelijk in voorop en biedt deze service al langer aan bij longkankerbehandeling en dat bevalt zowel patiënten als zorgverleners erg goed. Immunotherapie is een medicijn (een lichaamseigen eiwit) dat het afweersysteem van het lichaam versterkt. “Het lichaam krijgt eigenlijk hulp om de kankercellen zelf aan te vallen”, vertelt internist-oncoloog Rutger Koornstra. “Dat werkt op twee manieren: het medicijn zorgt ervoor dat er meer afweercellen in het lichaam komen en dat die afweercellen beter kunnen ‘vechten’ tegen de kankercellen.” “Immunotherapie is een intensieve en langdurige behandeling. De behandeling vindt elke twee weken plaats en duurt gemiddeld
twee uur. Via een infuus krijgt de patiënt het medicijn toegediend.”
Thuisbehandeling Een thuisbehandeling is voor bijna alle patiënten goed mogelijk. Er zijn een aantal medische randvoorwaarden waaraan een patiënt moet voldoen en uiteraard moet de patiënt het zelf ook prettig vinden. Ingrid van Berkel krijgt sinds oktober 2017 immunotherapie voor longkanker. Inmiddels heeft zij drie kuren thuis
‘Tijdens de immunotherapie werk ik gewoon door’
De verzamelde sponsorgelden worden gebruikt voor investeringen in het ziekenhuis die niet uit het reguliere (zorg)budget kunnen worden gefinancierd.
Nauw contact met Rijnstate Een gespecialiseerd verpleegkundige komt bij de patiënt thuis voor de immunotherapie en blijft gedurende de behandeling bij de patiënt. Uiteraard staat de verpleegkundige daarbij in nauw contact met de zorgverleners in Rijnstate. De gespecialiseerde zorg bij de patiënt thuis wordt geleverd door Eurocept Homecare. Deze landelijk werkende organisatie streeft ernaar om, in nauwe samenwerking met het ziekenhuis, complexe behandelingen in de thuissituatie mogelijk te maken.
Rijnstate expertisecentrum Immunotherapie Rijnstate is een van de zes expertisecentra in Nederland op het gebied van immunotherapie bij longkanker. Het Arnhemse ziekenhuis doet daarnaast veel wetenschappelijk onderzoek naar het effect van immunotherapie bij longkanker, nierkanker en blaaskanker.
A.R.T.Z. Oncologisch centrum gehad en daar is ze erg enthousiast over: “De behandeling in het ziekenhuis kost ongelofelijk veel tijd. Ik heb een eigen bedrijf en tijdens de immunotherapie thuis werk ik lekker door. Thuis, in mijn eigen vertrouwde omgeving, voel ik me gewoon het meest op mijn gemak.”
Onder de naam A.R.T.Z. Oncologisch centrum werkt Rijnstate samen met Slingeland Ziekenhuis in Doetinchem en Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede. Binnen A.R.T.Z. delen werkgroepen van specifieke kankersoorten kennis en expertise met elkaar. Hierdoor verbeteren de drie Gelderse ziekenhuizen hun oncologische zorg.
Aangenaam Verzorgd
Topsupport krijgt mooie erkenning voor geleverde topzorg aan atleten NOC*NSF Medisch sportgezondheidscentrum TopSupport ontving maandag 9 april een plaquette en de kwalificatie Partner TeamNL. NOC*NSF geeft hiermee erkenning voor de geleverde zorg en expertise van TopSupport aan Nederlandse topatleten. Tijdens de grote evenementen, maar ook in de voorbereidingen daarheen. TeamNL chefarts Cees-Rein van den Hoogenband reikte de onderscheiding uit aan het management van Topsupport: Wart van Zoest (medisch manager) en Lennart de Jonge (manager Topsupport). Dit deed hij in het bijzijn van een groot aantal trotse sportzorgprofessionals van het team TopSupport, die allen bijdragen aan de zorg voor deze sporters
‘Wij zijn bijzonder trots op deze erkenning. We zetten graag een stap extra en dat wordt met deze plaquette gewaardeerd’ Jarenlange verbinding Topsupport verzorgt al jaren succesvol de medische en sportmedische werkzaamheden voor de Nederlandse topsporters (TeamNL) en diverse topsportverenigingen zoals PSV en de Nederlandse hockeyselecties heren en dames. Regelmatig vergezellen sportzorgprofessionals van TopSupport atleten op grote toernooien zoals EK’s, WK’s, Olympische en Paralympische Spelen.
Welzijn van sporters “Wij zijn bijzonder trots op deze erkenning. We zetten graag een stap extra en dat wordt met deze plaquette gewaardeerd.”, aldus medisch manager Wart van Zoest. “Ik wil altijd het beste voor onze sporters. Topsporters en amateursporters, daarin maken wij bij TopSupport geen verschil. Het is fantastisch om de Olympische Spelen mee te maken. Maar als iemand na een kruisbandletsel weer fijn kan hockeyen in de vierde klasse, geeft dat evenveel voldoening. Uiteindelijk draait het om het welzijn van de sporter.”
11
Advertentie
Aangenaam Verzorgd
13
HMC laat nieuwe groep nierpatiënten thuis dialyseren Niet meer twee of drie keer per week naar het ziekenhuis voor dialyse, maar zelf je bloed kunnen zuiveren, in je eigen huis. Voor steeds meer HMC-patiënten behoort het tot de mogelijkheden, dankzij intensieve begeleiding van HMC en Mediq, partner in medische hulpmiddelen en zorgoplossingen. Mensen met een nieraandoening die afhankelijk zijn van dialyse in het ziekenhuis, zijn vaak vier of vijf uur van huis. Een enorme aanslag op hun dagelijks leven. HMC biedt al langer thuisdialyse aan, maar nu is dat ook bereikbaar voor een groep mensen die begeleiding van een verpleegkundige nodig heeft. Daarvoor is een samenwerking aangegaan met Mediq. Patricia Kremer is een van de eerste patiënten die ervoor in aanmerking komen. Als haar man thuis is, helpt hij haar met dialyseren. Moet hij werken, dan komt er een verpleegkundige van Mediq. “Voorheen zat ik twee keer per week drie uur in het ziekenhuis. Na het dialyseren voel ik me meestal niet fit, ook daarom is het fijn dat ik nu thuis kan blijven. Ik ben vrijer, zelfstandiger. Ook wat het moment van dialyseren
betreft. Het is een minder groot onderdeel van mijn leven geworden.”
Column Catrien Bouman Verpleegkundig Consulent Oncologie Cytostaticain Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten
Zonder blikken of blozen
Vertrouwde thuissituatie “Als Mediq vinden wij het belangrijk dat mensen zo veel mogelijk hun eigen leven kunnen blijven leiden. In het geval van thuisdialyse betekent dit dat de patiënt de behandeling in een vertrouwde thuissituatie kan ontvangen. Dit is niet alleen fijn voor de patiënt, maar ook voor het dialysecentrum. Daar ontstaat meer ruimte voor complexe zorgvragen”, aldus Ronald van der Meer, marktmanager Thuisdialyse van Mediq.
Intensieve training Mediq neemt de organisatie uit handen, zonder de regie over te nemen. Patiënten blijven onder controle van hun eigen specialist in HMC. De dialyseverpleegkundigen van Mediq krijgen voor hun nieuwe rol een intensieve training in HMC, waardoor zij bekend raken met de protocollen en werkwijze van het behandelteam van HMC. Naast het faciliteren van de behandeling voorziet Mediq ook in de training en ondersteuning van de patiënt in de thuissituatie.
Mediq neemt de organisatie uit handen, zonder de regie over te nemen Patiënten blijven onder controle van hun eigen specialist in HMC
Kortgeleden vertelde een patiënt mij een vermakelijk verhaal dat ik graag met jullie deel. Van humor wordt je niet beter, maar ziek zijn gaat je wel beter af, vond hij. “Op een voor mij veel te vroeg tijdstip in de ochtend, zat ik in de wachtkamer, te wachten op de uitslag van een CT-scan en ik ergerde me mateloos aan alles en iedereen. Natuurlijk lag het niet aan al die anderen, de ergernis betrof mijn eigen situatie. Niets ging zoals ik het wilde. Ik had kanker en de bijkomstige pijn kreeg ik niet onder controle. Ik werd geplaagd door een steeds terugkerende ontsteking waarbij de focus niet gevonden werd. Van de antibiotica kreeg ik diarree. En ik viel af. Ik at tegen de klippen op, maar mijn onderhuidse vet en mijn spieren waren tot een minimum geslonken. Ik had zoals gezegd ‘geen kont meer in de broek’. De natte vinger waarmee de vrouw tegenover mij de bladzijdes van het roddelblad luidruchtig omsloeg irriteerde mij. Ik nam aanstoot aan de aah’s en de ooh’s die ontlokt werden aan de vrouw naast mij, terwijl ze naar het schermpje van haar mobiele telefoon staarde. Het meest werd ik nog wel getergd door het kibbelende bejaarde echtpaar bij de balie dat van de assistente uitleg kreeg. Alleen mijn eigen vrouw deed het goed. Ze zat stilletjes naast mij en zweeg. Eindelijk riep de arts mij op, opgelucht stond ik op. Toen gebeurde het: mijn broek zakte terstond van mijn magere heupen af en mijn versleten gele Zeeman onderbroek was het enige dat mijn billen nog omsloot. In een reflex hees ik het kledingstuk omhoog. Ondanks mijn pijlsnelle reactie werden alle hoofden omgedraaid of opgeheven. Impulsief graaide ik in mijn broekzak, pakte mijn portemonnee eruit en zei: “Zóóóó, die weegt zwaar! Maar het meest bijzondere kwam nog, namelijk dat geen van de aanwezige personen reageerde. Iedereen deed er het zwijgen toe, had ik eindelijk mijn zin.”
14
Betere, snellere zorg door
digitaal netwerk Zuidoost-Brabantse ziekenhuizen De vier Zuidoost-Brabantse ziekenhuizen - St. Anna Zorggroep, Catharina Ziekenhuis, Elkerliek ziekenhuis en Máxima Medisch Centrum - hebben een digitaal netwerk tussen de ziekenhuizen gecreëerd om veilig en snel medische informatie uit te wisselen. Het gaat nu nog om beelden zoals MRI-scans en röntgenfoto’s, maar straks ook andere gegevens zoals labuitslagen. De zorg voor patiënten wordt met dit netwerk sterk verbeterd. Door de informatie-uitwisseling kan een ander ziekenhuis veilig en in een mum van tijd over informatie van een patiënt beschikken, waardoor onderzoeken niet meer in een ander ziekenhuis overgedaan hoeven te worden. Als
een patiënt bijvoorbeeld op de eerste hulp van een van de ziekenhuizen een CT-scan krijgt en blijkt een acuut herseninfarct te hebben, dan moet de patiënt snel voor behandeling naar een gespecialiseerd ziekenhuis in de regio, in dit geval het Catharina Ziekenhuis. Dankzij de digitale uitwisseling zijn de gegevens van de patiënt al ter plaatse, voordat de patiënt arriveert. Complexe zorgvraag Steeds vaker vindt een behandeling van een patiënt met een complexe zorgvraag, zoals oncologie, in meerdere ziekenhuizen plaats. Hiervoor zijn tussen de vier ziekenhuizen in de regio Zuidoost-Brabant oncologische multidisciplinaire overleggen georganiseerd.
Na toestemming van de patiënt beschikken de betrokken specialisten over de medische gegevens van de patiënt uit een van de aangesloten ziekenhuizen. In specifieke gevallen is er overleg met het Maastricht UMC+. Vandaar dat dit ziekenhuis ook is aangesloten op het digitale netwerk. De techniek die de vier ziekenhuizen inzetten voor het uitwisselen van informatie, is ook geschikt om in een later stadium aan te sluiten bij andere regionale netwerken. Bij de ontwikkeling van het systeem is er rekening mee gehouden dat de privacy van patiënten strikt is gewaarborgd en de uitwisseling veilig en volgens de standaarden plaatsvindt.
Aangenaam Verzorgd
Samenwerking HMC en RAV
voor sneller patiëntenvervoer tussen HMC-locaties
H
aaglanden Medisch Centrum en Regionale Ambulance Voorziening Haaglanden gaan samen stabiele, niet-spoedeisende patiënten sneller vervoeren tussen de drie HMC-locaties. Speciaal opgeleide verpleegkundigen van HMC begeleiden het vervoer. HMC heeft drie locaties in de regio Haaglanden: HMC Bronovo en HMC Westeinde in Den Haag, HMC Antoniushove in Leidschendam. Niet iedere locatie heeft dezelfde behandelings- of diagnostische mogelijkheden. Patiënten moeten daardoor voor behandeling of opname soms worden overgeplaatst van de ene HMC-locatie naar de andere. De Regionale Ambulancevoorziening (RAV) Haaglanden voert dit vervoer doorgaans uit, maar is ook verantwoordelijk voor de spoedambulancezorg in de regio. Hierdoor ontstaan soms vervelende wachttijden voor patiënten die overgeplaatst moeten worden en dit komt hun behandel- en genezingsproces niet ten goede. In een pilot van een jaar onderzoeken RAV Haaglanden en HMC of het mogelijk is om deze wachttijden tijdens de piektijden van 12.00 tot 20.00 uur te beperken. Ambulanceritten HMC-zorgmanager spoedeisende hulp Wendy Schmit over de samenwerking: “Uiteraard hebben stabiele patiënten geen voorrang boven de spoedeisende ambulanceritten. Maar in HMC vinden we het belangrijk dat al onze patiënten snel en goed op de juiste plek geholpen worden. Na extra scholing van RAV Haaglanden zijn onze verpleegkundigen goed in staat om stabiele patiënten in de ambulance te begeleiden.” Voortaan is gedurende de piektijden een ambulance met chauffeur beschikbaar. Ook staat een SEH-verpleegkundige paraat om mee te rijden. Deze werkwijze zorgt ervoor dat patiënten - het gaat om circa 250 per maand - snel en goed op de juiste plek worden geholpen en dat er minder drukte is op de spoedeisende hulp. Daarnaast hebben de ambulanceverpleegkundigen van RAV Haaglanden meer tijd voor spoedritten. Er zijn namelijk voldoende ambulances en chauffeurs, maar RAV Haaglanden heeft een beperkt aantal ambulanceverpleegkundigen. Door de inzet van verpleegkundigen van HMC voor ritten zonder spoed, blijven ambulanceverpleegkundigen beschikbaar voor spoedvervoer.
15
Reportage
16
Maarten van der Weijden Zwemt de Elfstedentocht
Zorg en Ziekenhuis
17 Wat ga je precies doen in augustus van dit jaar? Op 18 augustus spring ik in Leeuwarden in het water om de Elfstedentocht te zwemmen. Tweehonderd kilometer non-stop, om geld op te halen voor onderzoek naar kanker. Twee en een halve dag later, op 20 augustus, hoop ik de tocht te hebben volbracht. Dan is het exact 10 jaar geleden dat ik een gouden medaille heb behaald bij de 10 km open water zwemmen op de Olympische Spelen in Beijing
Dat is zwemmend nog nooit vertoond! Waarom doe je jezelf dat aan? Zoals bekend heb ik toen ik 19 jaar was, leukemie gehad. Ik heb het grote geluk gehad om daarvan te genezen. Sterker nog, daarna heb ik dus nog die gouden medaille behaald in Beijing. Daarna ben ik gestopt met zwemmen en in het bedrijfsleven aan de slag gegaan. Maar toch vond ik dat ik iets moest doen om mijn dankbaarheid te tonen dat ik het geluk heb gehad om te genezen. En dat kun je natuurlijk het beste doen door geld op te halen met iets waar je goed in bent. In mijn geval, zwemmen! Om zoveel mogelijk aandacht (en dus geld) te krijgen, moet je een unieke prestatie neerzetten. Als zwemmer is dat voor mij het zwemmen van de Elfstedentocht.
‘Sinds vorig jaar heb ik mijn eigen stichting, de Maarten van der Weijden Foundation, waarmee ik zoveel mogelijk geld probeer op te halen voor kankeronderzoek’
Maarten van der Weijden gaat tocht der tochten zwemmen Tweehonderd kilometer non-stop, om geld op te halen voor onderzoek naar kanker.
keronderzoek. Samen met patiëntenverenigingen heb ik een selectie gemaakt van 11 onderzoeken die zij belangrijk vinden en die door KWF zijn goedgekeurd. De onderzoeken zijn breed. Ze richten zich op meerdere veel voorkomende soorten kanker, maar ook op verbetering van de kwaliteit van leven van patiënten. Voor mij is het heel belangrijk dat patiënten hier zo nauw bij betrokken zijn. Dat maakt dit project ook uniek. Natuurlijk weten artsen heel goed welke kennis voor hen belangrijk is, daarom is ook KWF betrokken.
‘Maar ik vond het belangrijk om juist ook van patiënten te horen wat voor hen van belang is’
Ga je dat alleen doen? Nee, ik vraag zoveel mogelijk mensen om met mij mee te zwemmen en zich te laten sponsoren. In mijn eentje haal ik natuurlijk veel minder geld op dan als er veel mensen meezwemmen. Per stad mogen er 1000 mensen meedoen, dus als dat lukt, zijn we met 11.001 mensen bezig voor dit geweldige doel. Je kunt kiezen tussen 500 meter of 2 kilometer en je betaalt maar 11 euro per stad. Zo laagdrempelig dat iedereen mee kan doen!
Waar gaat de opbrengst naartoe? Iedere cent die we ophalen gaat naar kan-
Wat kunnen wij doen om jou te ondersteunen? Meezwemmen! De onderzoeken die wij steunen zijn enorm belangrijk voor patiënten. Niet alleen om de kans op genezing te vergroten, maar ook om hun leven tijdens hun ziekte zoveel mogelijk kwaliteit te geven. Juist jullie weten als geen ander wat de gevolgen van die vreselijke ziekte zijn. Het zou toch geweldig zijn als alle ziekenhuizen in augustus met minimaal één team vertegenwoordigd zouden zijn! Dus vraag je collega’s,
kies een stad (of meerdere steden) en zwem 500 meter of 2 km mee! Mocht dat niet gaan, dan zij we natuurlijk ook blij met je hulp als vrijwilliger of donateur. En vertel alsjeblieft zo veel mogelijk mensen over dit initiatief, zodat we zoveel mogelijk mensen in het water krijgen!
Denk je dat je de tocht gaat afmaken? Tsja, het wordt niet voor niets de Tocht der Tochten genoemd. Het is geen eenvoudige prestatie. Maar ziek zijn en al die behandelingen ondergaan is ook niet eenvoudig. Sterker nog, dat is loodzwaar. Dus het minste dat ik kan doen is alles uit mijzelf halen om dat voor elkaar te krijgen en zoveel mogelijk geld op te halen. Ik heb mij het afgelopen jaar zo goed mogelijk voorbereid, door enkele lange tochten te zwemmen. Zo ben ik het Kanaal heen en weer overgestoken, heb ik het wereldrecord 24 uur zwemmen gebroken en ben ik van Amsterdam naar Rotterdam gezwommen. Maar echt weten hoe het is om 200 km non stop te zwemmen, dat weet ik niet. Ik ga alles geven voor dit doel!
Wil je in augustus meezwemmen? Schrijf je dan nu in! Maar ook als je vrijwilliger wilt worden of wilt doneren, kijk dan voor meer informatie op www.11stedenzwemtocht.nl!
18
Hartchirurg Ali Keyhan-Falsafi beluistert het hart van patiënt Ton van der Snoek.
Alleen een klein sneetje op de linkerborst verraadt de grote hartoperatie die de 70-jarige Ton van der Snoek onlangs onderging. Hij is de eerste patiënt in Nederland die een aortaklepvervanging in het HagaHartcentrum van het HagaZiekenhuis kreeg volgens een nieuwe benadering, de RAT-methode (right anterior thoracotomy).
HagaHartcentrum eerste in Nederland met aortaklepvervanging via RAT-methode Hartchirurg Ali Keyhan-Falsafi paste de techniek toe. In plaats van de borstkas te openen is alleen maar een klein sneetje nodig. “Ik was eigenlijk altijd gezond. Maar in mijn vakantie in Spanje kreeg ik last van kortademigheid en ik was duizelig”, vertelt Ton van der Snoek. “Fietsen werd steeds zwaarder. Ik dacht eerst nog dat mijn fiets kapot was. Thuis bleven de klachten echter aanhouden. Daarom ben ik toch maar naar mijn huisarts gegaan. Die verwees mij naar het ziekenhuis. Maar dat haalde ik niet eens. Voor die tijd zakte ik al in elkaar. Via de ambulance kwam ik in het HagaHartcentrum terecht bij dokter Keyhan. Mijn aortaklep functioneerde niet goed meer en moest worden vervangen. Dokter Keyhan vertelde mij over de nieuwe RAT-methode, die veel minder ingrijpend is dan de gebruikelijke. Ik had er alle vertrouwen in. Hij belde mij even later op dat ik die vrijdag al kon komen. Dat was ineens heel
snel, maar achteraf ben ik daar heel blij mee. Mijn klachten waren na de operatie verdwenen. Alleen door het kleine sneetje op mijn borst is te zien dat ik een hartoperatie heb ondergaan. Ik stond de volgende dag al naast mijn bed en had bijna geen pijn. Het herstel ging zo snel. Na 3 weken kon ik alweer autorijden. Bij de ‘oude’ methode zou dat ondenkbaar zijn geweest. Als ik op de operatie terugkijk, denk ik: een tandartsbehandeling is vervelender.”
Per jaar zullen we ongeveer 50 patiënten via deze techniek kunnen opereren In Amerika wordt de techniek al langer gebruikt. Ali Keyhan leerde in Milaan hoe de ingreep moet worden uitgevoerd. “Bij een aor-
taklepvervanging wordt normaal gesproken de borstkas geopend”, legt hij uit. “Dat gaat via het borstbeen wat ingrijpend genoeg is. Patiënten ervaren de nodige napijn en er is kans op bloedingen. Het herstel duurt langer, de eerste 6 weken kan een patiënt niet veel doen. Bij de nieuwe methoden gaat dat heel anders. Via een klein sneetje -tussen de ribben- net boven het hart wordt de klep vervangen. Omdat het om een minimaal invasieve ingreep gaat, heeft de patiënt veel minder pijn, is er minder kans op bloedingen en is de patiënt snel weer mobiel. Per jaar zullen we ongeveer 50 patiënten via deze techniek kunnen opereren. Mijn collega-hartchirurgen Gerard Hoohenkerk, Aria Yazdanbakhsh en Khalil Ayaan gaan de techniek ook toepassen. Overigens is die niet voor iedere patiënt geschikt. Het hangt af van de ligging van de hartklep. We moeten er wel goed bij kunnen. Maar voor een grote groep patiënten gaat de nieuwe techniek wel de standaardbehandeling worden.”
Medische Belicht
19
Nederland start onderzoek naar opsporen severe combined immunodeficiency via de hielprik Is het mogelijk om een screening op de ernstige ziekte severe combined immunodeficiency (SCID) toe te voegen aan de bestaande hielprik bij pasgeboren? Die vraag gaan onderzoekers vanaf 1 april 2018 beantwoorden, in samenwerking met het RIVM. SCID is één van de 12 aandoeningen waarmee het hielprikprogramma wordt uitgebreid. Bij de hielprik wordt in de eerste week na de geboorte wat bloed afgenomen uit de hiel van een kind, waarna dit in een laboratorium wordt onderzocht op een aantal zeldzame, ernstige ziektes. De Gezondheidsraad adviseerde in 2015 om de hielprik uit te breiden van 17 naar 31 ziektes. Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft deze uitbreiding in december 2017 goedgekeurd. Begin 2017 werden alfa-thalassemie en bèta-thalassemie al toegevoegd aan de hielprik.
Begin 2017 werden alfa-thalassemie en bèta-thalassemie al toegevoegd aan de hielprik.
Op tijd behandelen De zogeheten SONNET-studie moet nu antwoord geven op de vraag hoe de test voor SCID binnen het bestaande hielprikprogramma kan worden ingepast. SCID is een ernstige zeldzame ziekte van het afweersysteem Elk jaar worden in Nederland ongeveer vier kinderen met de ziekte geboren, die zonder behandeling in hun eerste levensjaar overlijden.
Elk jaar worden in Nederland ongeveer vier kinderen met de ziekte geboren, die zonder behandeling in hun eerste levensjaar overlijden. “Wanneer de ziekte echter op tijd wordt behandeld met een stamceltransplantatie, kunnen de kinderen geheel genezen. Daar-
om is het van belang de ziekte vroeg op te sporen”, aldus Mirjam van der Burg, projectleider en universitair hoofddocent Primaire immuundeficiënties aan het Leids Universitair Medisch Centrum.
Nieuwe testmethode Vanaf april 2018 tot en met maart 2019 kunnen alle pasgeborenen in Gelderland, Utrecht en Zuid-Holland worden gescreend op SCID in het kader van de SONNET-studie. Voor de test op SCID wordt hetzelfde bloed gebruikt dat is afgenomen bij de hielprik. De SONNET-studie is nodig, omdat het testen op SCID in Nederland nieuw is. “Het is een relatief dure en complexe techniek waarvoor veel veranderingen in de laboratoria moeten worden doorgevoerd”, legt Van der Burg uit. Bij een positieve uitkomst van de pilot wordt invoering van de SCID-screening eind 2021 haalbaar geacht. De SONNET-studie wordt uitgevoerd door de Werkgroep Immuundeficiënties (WID), waarin alle universitair medische centra zijn vertegenwoordigd, in samenwerking met het RIVM.
Bij een positieve uitkomst van de pilot wordt invoering van de SCID-screening eind 2021 haalbaar geacht. Kijk voor meer informatie over de ziekte SCID of de SONNET-studie op www.sonnetstudie.nl
Franciscus Gasthuis
schaft Early Sense systeem aan Na een proefperiode op de verpleegafdeling longziekten heeft Franciscus Gasthuis een innovatief patiëntveiligheidssysteem aangeschaft. Dit zogeheten EarlySense systeem meet via een sensor onder het matras continu en volledig contactloos de belangrijkste vitale functies bij patiënten, zoals hartritme, ademhalingsfrequentie en beweeglijkheid. De patiënt ligt dus niet vast aan draden of snoeren. Zodra er zich een complicatie dreigt voor te doen bij de patiënt, ontvangt de verpleegkundige een alarm op de kleine draagbare pieper. EarlySense Met het systeem, dat in alle 28 bedden is geïnstalleerd, zijn volgens afdelingsmanager Lex Kahlmann levens gered en valincidenten voorkomen. EarlySense - wat vroegherkenning betekent - waarschuwt namelijk ook in een vroegtijdig stadium als een verwarde patiënt het bed dreigt te verlaten, met het risico op een valincident. Het ziekenhuis investeert in deze innovatieve technologie omdat deze de verpleegkundigen ondersteunt in de aandacht en verzorging van vitaal bedreigde patiënten. Daaronder bevinden zich veel kwetsbare ouderen. De toepassing van innovatieve technieken, de aandacht voor patiëntveiligheid in het algemeen en voor kwetsbare ouderen in het bijzonder zijn speerpunten van Franciscus Gasthuis & Vlietland. Volgens Lex Kahlmann is het EarlySense
Daaronder bevinden zich veel kwetsbare ouderen. systeem een belangrijke ondersteuning van de verpleegkundigen: “De technologie is mooi een hulpmiddel, en maakt inmiddels deel uit van het totale veiligheidssysteem, waarbij de rol van de verpleegkundige altijd voorop staat.”
20
Verloop van acute leukemie beter te voorspellen
Onderzoekers van het Erasmus MC hebben een manier gevonden om bij patiënten met acute myeloïde leukemie het verloop en de ernst van hun ziekte beter te voorspellen. Hierdoor kunnen ze een behandeling krijgen die meer op hen persoonlijk is toegespitst. De onderzoekers hebben hierover zojuist gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift New England Journal of Medicine (NEJM). Acute Myeloïde Leukemie (AML) is een vorm van bloedkanker en is de meest voorkomende vorm van acute leukemie bij volwassenen. Het is heel lastig om te voorspellen hoe bij een individuele patiënt de ziekte gaat verlopen en hoe
ernstig deze uitpakt. ,,Dat is echter wel belangrijk om te weten, omdat je dan de therapie kunt afstemmen op de persoon. En om te voorspellen hoe groot de kans is dat de ziekte terugkeert na behandeling’’, zegt onderzoeker Peter Valk, van de afdeling Hematologie van het Erasmus MC. Acute leukemie Bij acute leukemie ontstaan veranderingen (mutaties) in het DNA van de stamcellen in het beenmerg. Een patiënt met AML kan zeer verschillende mutaties hebben. Die veranderingen moet je opsporen met zogenoemde DNA sequencing. Het opsporen van al deze genetische afwijkingen kostte tot nu toe veel tijd en mankracht.
In dit onderzoek hebben de onderzoekers een nieuwe manier van DNA sequencing toegepast, namelijk Next Generation Sequencing (NGS). Deze methode maakt het mogelijk om DNA afwijkingen veel sneller in kaart te brengen. Met één enkele test kunnen alle mutaties die naast elkaar voorkomen bij de patiënt met leukemie worden bepaald. Dat kan zodra de patiënt de diagnose krijgt, maar ook nog gedurende de therapie. De onderzoekers hebben in een grote groep patiënten met AML gekeken welke mutaties nog aanwezig bleven, nadat ze een hoge dosis chemotherapie hadden gekregen en welke daarvan zorgen voor terugkeer van de leukemie. Valk: ,,Op deze wijze kunnen wij in een vroeg stadium de patiënten herkennen die onvoldoende baat hebben gehad van de chemo. Dit is van direct belang voor de klinische praktijk om de behandeling te kunnen bijsturen, ruimschoots voordat de leukemie de kop weer op steekt.’’
Rinstate maakt radioactieve stof om terugkeer prostaatkanker snel te ontdekken
M
annen die prostaatkanker hebben gehad en waarbij het vermoeden is dat de kanker terug is, kunnen in Rijnstate een PET scan maken met Gallium PSMA. Hiermee kunnen uitzaaiingen van prostaatkanker in een eerder stadium en nauwkeuriger in beeld worden gebracht. Een snelle en gerichte behandeling is hierdoor mogelijk en dat geeft een betere prognose voor de patiënt. Sinds kort maakt Rijnstate zelf het benodigde Gallium PSMA. Ton Rijnders, nucleair geneeskundige van Rijnstate: “Doordat we zelf het Gallium PSMA maken, kunnen we onze patiënten flexibeler inplannen en houden we korte wachttijden voor het maken van deze PET scan.” Gallium PSMA is een licht radioactieve stof die zeer gevoelig is voor tumorcellen van de prostaat. De stof koppelt zichzelf aan prostaatkankercellen. Als er uitzaaiingen zijn, laat de scan precies zien waar de kankercellen zich bevinden. Voorheen kwam het Gallium PSMA uit Nijmegen. De stof verliest echter al snel z’n radioactiviteit: elke 68 minuten bevat de stof 50% minder radioactiviteit. Rijnstate maakt nu zelf de benodigde Gallium PSMA. Patiënten kunnen daardoor sneller terecht voor een PET scan met deze stof. Voor de productie van Gallium PSMA is een vergunning verleend en een zware loodkast van 2.000 kilo geplaatst waarin de stof gemaakt wordt. De bereiding gebeurt volledig automatisch bij de afdeling Nucleaire Geneeskunde.
Uitkomst voor patiënten De Gallium PSMA PET-scan is een uitkomst voor patiënten die eerder behandeld zijn voor prostaatkanker, bijvoorbeeld met bestraling of een operatie. Als een patiënt na behandeling weer een stijgende PSA-waarde heeft (PSA is een eiwit in de prostaat en verhoogde PSA-waarden kunnen duiden op prostaatkanker) en er dus een vermoeden bestaat dat de kanker terug is, kan er een scan gedaan worden. Vervolgens kan er een gerichte behandeling gezocht worden.
Patiënten uit heel Gelderland Prostaatkanker is bij mannen de meest voorkomende kankersoort in Nederland. Per jaar
krijgen circa 12.000 mannen te horen dat ze prostaatkanker hebben en bijna 3.000 mannen sterven hieraan. Rijnstate is een van de grootste prostaatkankercentra van Nederland. De operatieve behandeling van prostaatkanker gebeurt in Rijnstate met behulp van een operatierobot. Mede door deze expertise heeft Rijnstate een regionale functie. Ziekenhuizen uit Apeldoorn, Deventer, Doetinchem, Winterswijk, Ede sturen hun patiënten voor een prostaatkankeroperatie naar Rijnstate. Daarnaast werkt Rijnstate op het gebied van oncologie onder de naam A.R.T.Z. Oncologisch Centrum samen met Slingeland Ziekenhuis (Doetinchem) en Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede).
Medische Belicht
21
Cryoablatie nieuwe techniek voor nierkanker in Catharina Ziekenhuis
H
et Catharina Ziekenhuis is als eerste ziekenhuis in deze regio gestart met een nieuwe behandeling voor niertumoren. “Deze techniek, cryoablatie, heeft een zeer hoog succespercentage en kan voor een bepaalde groep patiënten chirurgisch ingrijpen voorkomen”, legt interventieradioloog dr. Lonneke Yo uit. De urologen en de radiologen van het Catharina Ziekenhuis trekken bij deze behandeling samen op. Een cryoablatie wordt alleen uitgevoerd in een aantal gespecialiseerde centra in Nederland.
Bij cryoablatie wordt de tumor letterlijk van binnenuit bevroren. De tumorcellen sterven af door bevriezing, waarna het lichaam de afgestorven cellen zelf opruimt. Uroloog dr. Wout Scheepens: “De behandeling is geschikt voor niertumoren kleiner dan 4 centimeter waarbij een ander soort operatie niet mogelijk is omdat een operatie bijvoorbeeld een te zware ingreep is. Maar ook patiënten met nierfalen kunnen hiervoor in aanmerking komen.”
Scans Tijdens de behandeling brengt de interventieradioloog samen met de uroloog een dunne naald in de tumor in onder geleide van scans. “We doen dit op onze hybride operatiekamer, een state-of-the-art kamer met de allernieuwste beeldtechnieken. Hierdoor kunnen we de naald(en) zeer nauwkeurig plaatsen. Als de naald op de juiste plek zit, starten we het bevriezingsproces. De tumor in de nier wordt twee keer gekoeld tot -40 graden en sterft af. Je kunt de techniek een beetje vergelijken met het bevriezen van wratjes”, aldus Yo.
Vriendelijke behandeling Door deze nieuwe techniek in het Catharina
Hartritmestoornis beter op te sporen met sensorvest
P
atiënten met hartritmestoornissen kunnen trefzekerder en sneller worden behandeld als vóór de ingreep de ritmestoornis goed in beeld is gebracht. Dat kan door middel van een sensorvest dat 252 elektroden bevat, waarmee de cardioloog van tevoren een goed beeld van het te behandelen gebied krijgt. Hij hoeft hij dan niet pas tijdens de ingreep te zoeken naar de ritmestoornis. Erasmus MC is het eerste Nederlandse ziekenhuis dat het zogenaamde CardioInsight vest in gebruik heeft genomen. In Erasmus MC is vorige week de derde patiënt gediagnosticeerd met een hartritmestoornis met behulp van een nieuwe methode. Hierbij draagt de patiënt een sensorvest dat in verbinding staat met een systeem dat onregelmatige hartritmes met behulp van een 3D-kaartsysteem in kaart brengt. 252 elektroden registreren buiten het lichaam de bewegingen die het hart maakt. Een normaal hartfilmpje maakt
Ziekenhuis hoeven patiënten niet meer doorverwezen te worden naar een ander ziekenhuis ver buiten de regio. Scheepens: “Er is een aantal gespecialiseerde centra in Nederland, waarvan wij er nu één zijn. Wij zijn ontzettend blij dat we onze patiënten deze minimaal invasieve techniek nu ook kunnen aanbieden. We hoeven geen incisie in de buik te maken waardoor de kans op infecties minimaal is.”
de nieuwe methode. Szili-Torok: “Nu kunnen we voorafgaand aan de ingreep, bijvoorbeeld een ablatie, echt goed zien waar de ritmestoornis zit. We konden 30 tot 40% sneller werken. Dat is veel minder belastend voor de patiënt.”
gebruik van 12 elektroden. Voor de patiënt is het minder belastend dan de gebruikelijke methode waarbij via een slagader een katheter in of rond het hart wordt geplaatst om een stoornis op te sporen. Het systeem, dat door Medtronic is geleverd, kan worden gebruikt om een breed scala aan onregelmatige hartritmen in de bovenste en onderste kamers van het hart in kaart te brengen, en biedt 3D-kaarten van het hart. Het sensorvest dat de patiënt aan krijgt, koppelt elektrische gegevens van het lichaamsoppervlak met de anatomie van het hart-torso. De technologie verzamelt ECG-signalen van de borst, en combineert het met gegevens uit een CT-scan van het hart. De 3D kaarten die daarvan worden gemaakt, brengen de hartritmes gedetailleerd in beeld. Dr. Tamas Szili-Torok, cardioloog en elektrofysioloog in het Erasmus MC, is enthousiast over
Vest met 252 elektroden brengt hartritmestoornis in 3D beeld, voorafgaand aan ingreep
Reportage
22
Joke FleddĂŠrus-Rang
docent verpleegkunde en verzorging MBO Utrecht / Utrechtse Zorgacademie
Zorg en Ziekenhuis
23
D
e Utrechtse Zorgacademie is de academie van MBO Utrecht voor verpleegkundigen en verzorgenden in Utrecht. De Utrechtse Zorgacademie biedt twee opleidingen aan, die als BOL opleiding te volgen zijn.
Toen ik mijn tweede kindje kreeg, was werken als zowel docent als verpleegkundige jammer genoeg niet meer haalbaar. Maar we vinden het op onze school heel belangrijk dat docenten contact houden met de werkvloer.
“Tijdens mijn HBO-V-opleiding had ik al een bijbaan in de zorg. Ik heb in verpleeghuizen, in de gehandicaptenzorg en in het ziekenhuis gewerkt. Daardoor weet ik nu als docent wat de zorg allemaal te bieden en nodig heeft. Het werken gaf mij voldoening en ik was niet echt heel bewust bezig met het plannen van een carrière.
Daarom hebben we met de zorg- en welzijnsorganisaties regelmatig overleg en nemen de docenten deel aan docentstages. Zo blijven wij als docent nauw betrokken bij de veranderingen in de zorg op de werkvloer en kunnen we onze studenten goed voorbereiden op hun stages en werkplekken.”
Sommige zaken zijn bij toeval op mijn pad gekomen. Zoals bijvoorbeeld toen ik bij het Diakonessenhuis in Utrecht ging solliciteren. Ik had me goed voorbereid voor een gesprek voor een vacature voor de oproeppoule. Maar door een misverstand belandde ik bij een sollicitatiegesprek voor een plek op de longafdeling.
“Door een misverstand belandde ik bij een sollicitatiegesprek voor een plek op de longafdeling” Natuurlijk heb ik die kans gelijk gegrepen en gelukkig zagen zij het ook zitten met mij. Eigenlijk heb ik het op die longafdeling altijd leuk gevonden om naast het werk als verpleegkundige ook andere taken te doen. Zo was ik ook op andere vlakken actief in het ziekenhuis, bijvoorbeeld als studentbegeleider. Na vijf jaar merkte ik dat ik daar graag meer mee wilde doen. Dus toen besloot ik de opleiding HGZO (hoger gezondheidsonderwijs) aan de VU te gaan volgen om mijn lesbevoegdheid te behalen. Nog voor ik goed en wel afgestudeerd was, hoorde een oud-collega van de longafdeling dat ik de docentenopleiding deed. Zij werkte ondertussen zelf al bij de Utrechtse Zorgacademie en vroeg of ik interesse had in een baan daar. En zo werd ik docent Verpleegkunde en Verzorging.”
Contact met de werkvloer “De eerste jaren combineerde ik mijn docentschap nog met mijn werk als verpleegkundige. Een geweldig mooie combinatie. Wat ik op de werkvloer meemaakte kon ik in mijn lessen gebruiken als casus. Het gaf mij de mogelijkheid om concrete casuïstiek uit de praktijk voor te leggen en te bespreken hoe zij het zouden aanpakken. Ik merkte dat het voor studenten motiverend is om veel met praktijkvoorbeelden te werken en dat dit het leren ook leuker maakt.
“We vinden het ook belangrijk dat we flexibiliteit inbouwen in onze lessen voor onze studenten” Klein en flexibel “Als ik kijk naar mijn loopbaan heb ik eigenlijk altijd graag in een kleinere organisatie gewerkt. Het contact met collega’s is persoonlijker en directer. Dat merk ik ook bij ons op school. We schrijven onze eigen lesprogramma’s, kunnen snel schakelen bij veranderingen en leuke evenementen tussendoor en zijn daardoor heel flexibel. Maar vinden we het ook belangrijk dat we flexibiliteit inbouwen in onze lessen voor onze studenten. Daarom zijn we bezig met een traject ‘toekomstbestendig onderwijs’. In de stuurgroep zitten verschillende organisaties waar wij nauw mee samen werken. In april hebben we de kick-off en gaan we samen onderzoeken hoe we ons onderwijs zo kunnen gaan vormgeven dat we klaar zijn voor de zorg en onderwijs van de toekomst.”
“Hoe ver kunnen wij als school gaan om maatwerk te leveren voor onze studenten? En hoeveel verantwoordelijkheid kunnen de studenten aan? “
Zou het niet mooi zijn als leerlingen zelf kunnen bepalen welke lessen ze in een blok willen volgen? Dat we hen een systeem aanbieden van workshops waar zij zich op inschrijven en dat ze hun inschrijving op die workshops kunnen afstemmen op dat waar ze in hun stage mee bezig zijn. Bovendien kun je hen dan de mogelijkheid geven om, als ze bepaalde dingen al beheersen, ze dit via een verslag of filmpje kunnen laten zien.
Trots “Ik ben ontzettend trots op wat mijn studenten kennen en kunnen aan het eind van hun opleiding. Ze zijn dan klaar om als verpleegkundige of verzorgende IG aan de slag te gaan. In een sector waar een groot tekort is aan gemotiveerd en deskundig personeel. Jammer genoeg lijkt het er steeds meer op dat een MBO-diploma niet als ‘voldoende’ wordt gezien. Dat MBO’ers altijd maar moeten doorstromen naar het HBO. Door die druk lijken we wel eens te vergeten om te waarderen wat een MBO-verpleegkundige of -verzorgende allemaal kan. Bovendien is het niet voor iedereen goed of haalbaar om door te stromen.
Soms denk ik: “Ga eerst maar lekker werken en ervaring opdoen. Je bent zo hard nodig in deze sector.” Soms denk ik: “Ga eerst maar lekker werken en ervaring opdoen. Je bent zo hard nodig in deze sector.”. En als de tijd daar is kan het altijd nog. Gelukkig zijn er ook zaken als de Skills Hero (kampioen voor beste MBO-student per sector). Daar zie je wat voor ontzettend goede studenten er van het MBO komen en waartoe ze in staat zijn.”
Maatwerk “Hoe ver kunnen wij als school gaan om maatwerk te leveren voor onze studenten? En hoeveel verantwoordelijkheid kunnen de studenten aan? Ook dit is een onderwerp waar we ons in de stuurgroep over buigen.
Meer weten over MBO Utrecht? Kijk voor meer informatie op https://www.mboutrecht.nl
24
Beter horen wat de doktor zegt dankzij de ‘luisterhulp’ Patiënten die slechthorend zijn kunnen vanaf nu op vijf poliklinieken in het Albert Schweitzer ziekenhuis gebruik maken van een ‘luisterhulp’. Dat is een handzaam geluidversterkend apparaatje met daaraan gekoppeld een hoofdtelefoon.
miljoen mensen die in meer of mindere mate een probleem hebben met horen. Lang niet allemaal hebben zij een gehoorapparaat. Omdat het bij informatie over ziekte en gezondheid extra belangrijk is om goed te horen wat er gezegd wordt, houdt het ziekenhuis een proef van een halfjaar met deze dienstverlening.
op het verhogen van patiëntcomfort. Bij gebleken succes zal het aantal apparaatjes worden uitgebreid en gaan andere afdelingen ook meedoen. De specialismen die aan de proef deelnemen zijn Keel-, Neus- en Oorheelkunde, Geriatrie, Spoedeisende Hulp, Longziekten en Interne geneeskunde/Hematologie.
Een slechthorende patiënt kan de luisterhulp zelf vasthouden en richten op de arts of andere zorgverlener, om hem of haar beter te verstaan. Het volume is regelbaar. Nederland telt 1,5
Luisterhulpen De in totaal vijftien luisterhulpen zijn geschonken door het Vriendenfonds van het Albert Schweitzer ziekenhuis, de stichting die zich richt
Patiënten kunnen zelf vragen om de luisterhulp, maar medewerkers zullen het hulpmiddel ook actief aanbieden wanneer ze merken dat de patiënt niet zo goed kan horen.
Bewust Genieten
25
Met een spons leren hechten ‘op het droge’ Utrecht, 10 april 2018 - Ontwikkelingsorganisatie VSO heeft vandaag de campagne ‘Deel Je Kennis’ gelanceerd, waarbij iedereen wordt opgeroepen een tip, lifehack of wijze raad op het online platform www.vso.nl/deeljekennis te delen. Want iedereen weet wel iets wat het leven van een ander iets makkelijker kan maken. VSO werkt vanuit de overtuiging dat mensen in ontwikkelingslanden met de juiste kennis zelf hun armoede kunnen bestrijden. De campagne waarbij het delen van kennis centraal staat, past daarom goed bij de VSO-aanpak. Met deze ludieke ‘Deel Je Kennis’-actie wil VSO aandacht vragen
voor het werk dat zij doet. De campagne is ontwikkeld door GoPublic, het online bureau voor non-profitorganisaties en loopt tot 21 mei 2018.
Ontwikkelingorganisatie VSO lanceert online Lifehackcampagne ‘Deel je Kennis’ Mensen in ontwikkelingslanden kunnen met de juiste kennis zélf hun armoede bestrijden. Vanuit die overtuiging werkt VSO, dat onderdeel uitmaakt van een internationale organisatie en vakdeskundigen naar Afrika en Azië uitzendt om daar hun kennis en ervaring te delen. Met deze unieke aanpak werkt VSO aan een duurzame bestrijding van armoede. Om dit be-
langrijke werk bij een breder publiek onder de aandacht te brengen is de ‘Deel Je Kennis’-actie in het leven geroepen. Want kennis is de basis voor verbetering.
Leren hechten ‘op het droge’ Van het passen van een broek, zonder ‘m daadwerkelijk aan te trekken tot het snel pellen van een banaan en het langer vers houden van sla. Lifehacks zijn er in alle soorten en maten, maar het gemeenschappelijke doel ervan is om het leven te vergemakkelijken en tijd te besparen. VSO-vakdeskundigen zoals Ans Ohms en Gerieke Zandberg delen ook hun tips op het platform. Bij gebrek aan goed trainingsmate-
riaal heeft verloskundige Ans haar studenten in Cambodja met sponsen geleerd te hechten ‘op het droge’. De sponsen bleken uitermate geschikt om de nieuwste hechttechnieken op toe te passen. Gerieke heeft tijdens haar uitzending plastic flesjes gebruikt voor het toedienen van zuurstof en zo levens van vroeggeboren baby’s in Oeganda gered.
Meedoen Iedereen die een leuke tip of wijze raad heeft, kan meedoen op www.vso.nl/deeljekennis. Op de lifehacks kan gestemd worden en de inzenders met de meeste stemmen maken kans op mooie prijzen. Een onafhankelijke jury bestaande uit onder anderen lifehackgoeroe Sanne Roemen en Taco Oosterkamp, vaste columnist van Management Team en bekend van het boek ‘Schaamteloos delegeren’, beoordelen daarnaast de meest verrassende inzendingen.
Column Elise Disselhorst Projectleider Duurzame Inzetbaarheid
Opzij, opzij, opzij ... ...Maak plaats, maak plaats, maak plaats. We hebben ongelooflijke haast. Of althans, op sommige momenten, bijvoorbeeld als we in de auto zitten of als we in de rij in de supermarkt staan. Op andere momenten verbaas ik me juist over de enorme traagheid van mensen. Soms ben ik blij met het gedrag van anderen. Zo vloog ik pas vanaf Gran Canaria terug naar huis. Vanaf een half uur voor vertrek konden we boarden. Mensen verdrongen zich onmiddellijk voor de balie en al snel stond er een lange rij. Verheugen mensen zich wellicht op die niet comfortabele zitplaats in het vliegtuig? Of zijn ze bang om het vliegtuig te missen of wellicht dat hun grote hoeveelheid handbagage anders niet meer mee kan? Op andere momenten irriteer ik me. De ene keer juist vanwege de grote haast, de andere keer juist vanwege de enorme traagheid. Het is vooral in het verkeer. Zo heb ik meer dan eens ongeduldige automobilisten achter me op het kronkelige weggetje naar het werk. Ik voel me opgejaagd en bijna gedwongen om harder dan de toegestane snelheid te gaan rijden. Overigens moeten we sowieso aan het einde van de weg aansluiten in een lange file bij het stoplicht. Nergens voor nodig dus die haast. En wat zijn wandelaars en fietsers dan weer ontzettend traag. Oke, de mensen op een elektrische fiets niet meegerekend. Vreemd toch eigenlijk.
Kunnen mensen niet harder of hebben ze toch alle tijd van de wereld? Een andere keer misschien. Dan blijf ik wel even staan. Nou dag, tot ziens adjeu het gaat je goed. lezen van bovenstaande iets langer na bij je volgende aankoop.
26
Meamder krijgt
herdenkingsplek voor nabestaanden Met een cheque van € 5.000 van Monuta Helpt gaat Meander Medisch Centrum een herdenkingsplek realiseren voor nabestaanden van overleden patiënten van Meander Medisch Centrum. Ook de Raad voor Kerken en de Sint Ansfriduskerk dragen financieel bij aan de totstandkoming van een herdenkingsplek, omdat zij bij nabestaanden de behoefte zien aan een fysieke
plek voor herinneren, rouwen en herdenken. Geestelijk verzorger Gerben Brunsveld: “De wens om een herdenkingsplek in het prachtige park buiten het ziekenhuis in te richten, hadden we als ziekenhuis al langer. We merken dat steeds meer nabestaanden behoefte hebben aan een plek om hun geliefden, die in het ziekenhuis zijn overleden, te herdenken. Ook de bijeenkomst die wij jaarlijks organiseren op de Dag van Gedenken rondom Allerzielen
op 2 november, wordt goed bezocht. De herdenkingsplek die we gaan inrichten dient een duidelijk gemarkeerde plek te zijn die nabestaanden de ruimte biedt om te herinneren, te gedenken en te rouwen. De komende tijd zullen we een passende vorm en invulling gaan bedenken voor een rustige plek in het Meanderpark. De herdenkingsplek is een sponsorproject van Stichting Vrienden Meander Medisch Centrum.”
Sander Groeneveld en Johan Sienema van Monuta Amersfoort overhandigen de cheque aan
Foto: Meander Medisch Centrum
Gerben Brunsveld, geestelijk verzorger van Meander Medisch Centrum en Yvonne Wieland van de Vrienden van Meander
Talent Ontwikkeld
27
Vertrouwen en motivatie zijn cruciale succesfactoren bij re-intergratie van werkzoekenden Vertrouwen hebben in eigen kunnen en een sterke motivatie zijn de belangrijkste succesfactoren bij het vinden van een baan bij werkloosheid of bij re-integratie. Trainingen die zich enkel op vaardigheden richten (goed presenteren, goed zoeken) blijken niet voldoende. Dat betoogt Roland Blonk in zijn oratie bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar in de Arbeidsdeskundigheid en Inclusieve Innovatie van Arbeid aan Tilburg University op vrijdag 6 april 2018. Hoewel de economie weer op volle toeren draait, daalt de langdurige werkloosheid nauwelijks. En ook mensen die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn, vinden maar moeilijk een passende baan. En dat is jammer want werk is uitermate belangrijk voor het welzijn van mensen. Bij werklozen gaat de gezondheid vaak achteruit en zodra men weer aan de slag kan neemt de gezondheid toe. Werk is dus een soort medicijn.
en talent optimaal de kans krijgt. Ofwel: hoe realiseren we inclusieve innovatie van arbeid? Dat is de zoektocht die Blonk gaat verrichten en waarbij arbeidsdeskundige kennis een grote rol speelt.
Inclusieve innovatie van arbeid
Uitvoeringsorganisaties zouden meer moeten opereren als lerende organisaties. Dat betekent meer methodisch werken, waarin diagnostiek, interventie en het systematisch meten van verandering op gedragsaspecten de basis zijn. Dat biedt handvatten voor een meer op het individu toegesneden begeleiding, voor het sturen op kwaliteit van handelen.
werkzoekenden, toch zo’n miljoen mensen in Nederland? En dan niet zo maar werk, maar werk waar de persoon waarde aan ontleent
Roland Blonk (1958) Studeerde in 1990 af in de Klinische Psychologie aan de UvA waar hij in 1996 promoveerde op het proefschrift ‘Selfefficacy and treatment of childhood social incompetence’. Daarna werkte hij als coördinerend post-doc in het NWOprogramma Psychische Vermoeidheid in de Arbeidssituatie. Vanaf 1999 werkte hij bij TNO aan werk gerelateerde psychische klachten. Van 2005 tot 2015 was hij bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht op de door TNO ingestelde leerstoel Arbeidsparticipatie en psychische klachten, in het bijzonder activering en re-integratie. Bij TNO is hij sinds 2013 benoemd tot principal scientist.zijn aangenomen. Vervolgens gaan op zoek naar iemand die (een deel) van deze klussen kan overnemen. Met dit zogenaamde jobcarven snijdt het mes aan twee kanten want onze medewerkers kunnen hun tijd dan efficiënter benutten.
Arbeidsdeskundigheid Arbeidsdeskundigheid gaat over de relatie mens en arbeid, over het herstel daarvan bij een misfit tussen wat iemand te bieden heeft en de eisen die het werk stelt. Arbeidsdeskundigheid is een belangrijke schakel in het overbruggen van de afstand tussen individu en arbeidsmarkt. Voor die overbrugging is kennis nodig over het begeleiden van zowel individu als werkgever. Het zijn immers de werkgevers die banen leveren; zij bepalen wie wordt aangenomen en zij moeten de ruimte bieden voor herstel. Het zogeheten integratieve gedragsmodel stelt motivatie centraal en biedt handvatten voor de professional om te interveniëren.
Lerende organisaties
‘Dat biedt handvatten voor een meer op het individu toegesneden begeleiding, voor het sturen op kwaliteit van handelen’ UWV en steeds meer gemeenten maken die beweging al, door systematisch onderzoek te doen, samen te werken met kennisinstellingen en methodisch werken te implementeren.
Projecten Zo onderzoekt Blonk effectieve interventies op werkgeversniveau. Twee voorbeelden. Hij begeleidt een promotieonderzoek gericht op de re-integratieverplichting van werkgevers bij ziekte van een werknemer. En samen met de gemeente Lelystad, het Werkbedrijf, TNO en Hogeschool Windesheim wordt de groeiverwachting van bedrijven gematcht met werkzoekenden uit de doelgroep.
Column Anne-Rieke de Haan Adviseur arbeidsmarkt, Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis,
Doelgroep toen en nu Onlangs werkt ik mee aan een creatieve workshop met opleiders uit ons ziekenhuis. Het doel was ideeën genereren om arts-assistenten te werven en te binden. Ik was erg benieuwd naar de creativiteit van mijn collega’s. Al snel zaten zij in een goede flow en vlogen de wildste ideeën door de kamer. Wat mij opviel was dat deze professionals zich prima konden verplaatsen in de doelgroep. Zij waren immers ook eens co-assistent of ANIOS geweest. En blijkbaar is daar door de jaren heen niet zoveel in veranderd. Zaken die zij van belang vonden, zoals veel kansen krijgen om verder te leren en je te ontwikkelen, veel patiëntencontacten en een fijne sfeer, zijn nog altijd actueel.
‘Want de wijze waarop we ze kunnen bereiken, is in de loop van de tijd wél veranderd’ We kwamen tot de conclusie dat we als organisatie op deze punten goed scoren. Maar weten de huidige studenten geneeskunde dat ook, is de vraag. Wel, daar is nog werk aan de winkel. Diezelfde avond hebben we daarover verder gebrainstormd.
‘De ideeën hadden betrekking op de inzet van LinkedIn, digitale platforms en apps’ Genoeg om uit te putten om ons verhaal verder uit te dragen en de doelgroep te verrassen. Want dat gaan we natuurlijk wel op een moderne manier doen!
28
Martini Ziekenhuis
inversteert in (oudere) medewerkers
Het Martini Ziekenhuis investeert in de duurzame inzetbaarheid van alle medewerkers. Als onderdeel daarvan introduceert het ziekenhuis nu voor alle medewerkers van zestig jaar of ouder een generatieregeling. Het Martini Ziekenhuis is de enige zorginstelling in Noord-Nederland die deze generatieregeling aanbiedt. De regeling is optioneel opgenomen in de Cao Ziekenhuizen 2017-2019. Hans Feenstra, voorzitter Raad van Bestuur Martini Ziekenhuis: ‘Wij hebben als eerste zorginstelling in Noord-Nederland deze optie daadwerkelijk uitgewerkt in een regeling én daar geld voor gereserveerd. We hebben in de zorg iedereen hard nodig en willen dat iedereen in het Martini Ziekenhuis vitaal zijn pensioen kan halen.’ In een voorbeeld kan een medewerker die nu
fulltime werkt door deze regeling acht uur in de week minder gaan werken, terwijl hij die dag voor vier uren betaald wordt en wel over acht uren pensioen opbouwt.
Voor iedereen De regeling staat open voor alle medewerkers van het Martini Ziekenhuis, dus zowel voor zorg verlenende beroepen als medewerkers in de staf, logistiek of ondersteuning. Voorwaarde om aan de regeling mee te kunnen doen is dat medewerkers minimaal 24 uren in de week blijven werken. Een andere voorwaarde is dat de vrijgekomen uren ingevuld worden door een (nieuwe) collega. Feenstra: ‘Zo voorkomen we dat de collega’s van de medewerker die deelneemt aan de regeling daar harder door moeten gaan werken.’
Sterk in je werk Duurzame inzetbaarheid heeft te maken met vitaliteit, bekwaamheid en motivatie. Onder de noemer ‘Sterk in je werk’ investeert het ziekenhuis hierin om de medewerkers in alle levensfasen inzetbaar te houden . Zo biedt het ziekenhuis een scala aan regelingen en trainingen voor onder andere mantelzorg, talentontwikkeling, balans werk en privé, hartcoherentie en yoga. Nu voegt het ziekenhuis een generatieregeling voor oudere medewerkers aan dat palet toe.
Talent Ontwikkeld
29
Prijswinnaars 14de Wetenschapsdag Franciscus Gasthuis & Vlietland Op Goede Vrijdag werd voor de 14de keer de Wetenschapsdag in Franciscus Gasthuis georganiseerd. Het is een laagdrempelig platform voor A(N)IOS en arts-onderzoekers van om hun onderzoeksresultaten, interessante klinische casus of CAT te presenteren. Bekendmaking van de prijswinnaars De dag begon gelijk feestelijk met de bekendmaking van onze hernieuwde erkenning als topklinisch opleidingsziekenhuis (STZ) en eindigde traditioneel met de bekendmaking van de prijswinnaars. Marjolein Tasche voorzitter Raad van Bestuur was aanwezig om alle
deelnemers toe te spreken en te feliciteren met hun wetenschappelijke bijdrage. Zorgverbetering en kennisvergroting Wetenschappelijk onderzoek doen is een belangrijke pijler van een topklinisch opleidingsziekenhuis (STZ) en levert een waardevolle bijdrage aan zorgverbetering en kennisvergroting van artsen, verpleegkundigen en andere medewerkers in het ziekenhuis. Franciscus Academie De Franciscus Academie faciliteert en ondersteunt medewerkers en medisch specialisten in het doen van opleidingen en onderzoek.
Prijswinnaars Traditiegetrouw waren er prijzen te winnen voor de beste CAT (Critical Appraisal of a Topic), Beste Poster, Beste Publicatie, en de Beste Presentatie. Ook was er wederom een BOFstimuleringsprijs (stichting Bevordering Onderzoek Franciscus). Beste CAT -Els van Leest - AIOS SEH Beste Poster - Geertje de Boer - ANIOS Interne specialismen Beste Publicatie - Willem Rinkel - Arts onderzoeker Plastische chirugie BOF-stimuleringsprijs Benjamin Burggraaf - Arts onderzoeker Interne specialismen Beste Presentatie - Midas Mulder - AIOS Apotheek
Niet-aangeboren hersenletsel congres – najaar Congres Zorgprofessionals in balans
Donderdag 27 sep 2018 | Van Der Valk, Dordrecht
Vrijdag 22 juni 2018 | ReeHorst Ede
Eendaagse masterclass: Samenwerken in netwerken
Hoe goed zorg jij voor jezelf? Leer beter omgaan met hoge werkdruk. Kom naar het congres. Zorg met compassie voor jezelf, én je patiënt!
Donderdag 13 sept. 2018 | Woutschoten, Zeist
nursing.nl/congressen/balans/
3 topsprekers over netwerkleiderschap en de voorwaarden tot succesvol samenwerken. Resultaat: u krijgt sneller, efficiënter en zonder bureaucratie dingen voor elkaar!
De gevolgen van NAH zijn voor ieder individu anders daarom vraagt dit onderwerp om deskundigheid en maatwerk. Meld je aan en ontdek wat je kunt doen om samen stappen te zetten richting herstel. nursing.nl/congressen/nah-sept/
managersacademie.nl/netwerken
Dag van de Medicatieveiligheid – najaar Dinsdag 2 okt 2018 | ReeHorst, Ede
Congres Leiderschap en verandering bij VBHC Woensdag 27 juni 2018 | VUmc, Amsterdam Bij wie ligt het leiderschap? Wat levert VBHC eigenlijk op voor de patiënt? Meld u nu aan en ontdek wat er nodig is om een grote stap vooruit te zetten met VBHC
zorgvisie.nl/congressen/vbhc
Het Palliatieve Zorg Congres – najaar Dinsdag 18 sep 2018 | ReeHorst, Ede Palliatieve zorg vraagt om een specifieke begeleiding voor de patiënt én zijn naasten. Jij hebt grote invloed op de mate waarop jouw patiënt de laatste levensfase beleeft. Versterk je rol en kom naar het congres. nursing.nl/congressen/palliatieve_zorg/
Kennis is cruciaal om medicatie-incidenten te verminderen. Als je goed op de hoogte wilt zijn van de laatste ontwikkelingen rondom medicatieveiligheid dan is jaarlijkse medicatiescholing essentieel.
nursing.nl/congressen/medicatie veiligheid/
Agenda activiteiten & seminars
Eendaagse workshop “Houd eens op met dat softe gedoe: GA LEIDEN!” “Heb je alles geprobeerd maar zonder het gewenste resultaat? Pak dan door met acties en gezagsmiddelen, zodat gedaan wordt wat is afgesproken!” Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht debode.nl
Tweedaagse workshop “Lopen op eieren”, leidinggeven en aanspreken Welke leiderschapsstijl hanteer je in verschillende situaties? Geef leiding op basis van feiten, minder op gevoel of via, via. Je leert om met behulp van de Bode Methode® lastig gedrag bespreekbaar te maken en door te pakken. Locatie: Utrecht, 23 en 24 april 2018
debode.nl
Middag workshop “Haal meer uit het jaargesprek” voor leidinggevenden Veel medewerkers ervaren de 360 graden feedback als onbevredigend en zelfs bedreigend. De leidinggevenden leert om aanvullend of zelfs in plaats van de 360 graden feedback, objectieve informatie te vergaren om zo meer uit het jaargesprek te halen. Locatie: Utrecht, 28 mei 2018 debode.nl
Eendaagse workshop “Iedereen wil aardige collega’s, ook jouw collega’s”, feedback volgens de Bode Methode® Je krijgt gesprekstechnieken aangereikt om op een niet aanvallende manier problematische situaties te bespreken zodat conflicten worden voorkomen. Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht debode.nl
Dres Meeting Donderdag 31 mei & vrijdag 1 juni 2018 | Nijkerk Het programma van het DRES congres heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld tot een aanbod aan bijscholingsactiviteiten van hoog niveau, aansluitend op de wetenschappelijke actualiteit en gebracht door een keur van internationale sprekers. dresmeeting.nl
Eendaagse workshop “Voor jezelf opkomen”, assertiviteit op de werkvloer Je krijgt handvatten aangereikt hoe je meer durft door de ander duidelijk en precies te vertellen en te laten zien wat je wilt, zonder daarbij een schuldgevoel te krijgen. Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht
debode.nl
Eendaagse workshop “Druk, druk, druk” Wat kun je op organisatorisch en persoonlijk vlak doen om de tijd effectiever te benutten. Na deze workshop ga je door efficiënter werken meer bereiken, niet meer werken. Locatie: Utrecht 25 april 2018 debode.nl
Colofon Zorg en Ziekenhuis Uitgever, tevens redactie-adres: Allin1Mediaservice B.V. T (0487) 760200 E redactie@zorgenziekenhuis.nl Advertentieverkoop: Cross Media T (010) 7421941 E zorg@crossmedianederland.com Oplage: 30.000 exemplaren Drukwerk: JanssenPers Rotatiedruk B.V. Verspreiding: via personeelsruimten in de ziekenhuizen en geadresseerd aan directieleden en beslissers uit zorg en welzijn Meer informatie: zorgenziekenhuis.nl Aan de inhoud van Zorg en Ziekenhuis is alle mogelijke zorg besteed. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever Allin1Mediaservice B.V. van Zorg en Ziekenhuis aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van de inhoud. AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN © Zorg en Ziekenhuis Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Zorg en Ziekenhuis c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Zorg en Ziekenhuis wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.
Professional
Like ons en
Beleef zorg en welzijn heelhollandzorgt