ZorgenZiekenhuis maart 2018 by De Zorg Springt om Jou!

maart 2018

Actualiteiten & ontwikkelingen De redactionele zorgpijlers

Bijzonder Zorgnieuws Aangenaam Verzorgd Medisch Belicht Talent Ontwikkeld Bewust Genieten

Kennis delen binnen de zorg Heel Holland Zorgt Zorg en Welzijn RAAKT. Volg ‘Heel Holland Zorgt’ op social media. Mis niets & like ons!

Tanja Ineke

Bestuurder Libertas Leiden Veelzijdig en gedreven

Delfste Elfstedentocht

Brandwondenpatiënten

Teun Bastiaansen

In Reinier de Graaf

uit isolement met nieuwe

wint Heelkundeprijs

VR-bril p. 8

p. 15

p. 37

Professional

Advertentie

The world’s most advanced cleaning and hygiene show

Verruim uw blik 



Georganiseerd door:

Innovatie – de nieuwste innovaties en inspirerende seminar sessies Inclusief – de hele industrie op één locatie Internationaal – 800 wereldmerken en 35.000 professionals uit 150 landen Professioneel – uw meest complete schoonmaak en hygiëne beurs sinds 1967

Registreer nu voor gratis toegang

Officiële media partner:

intercleanshow.com

Bijzonder Zorgnieuws Alles over ontwikkelingen en actualiteiten in de zorg Intensieve samenwerking p. 7 Minister Bruins bij Amphia p. 9

Aangenaam Verzorgd Alles over gezondheid en welzijn van de patiënt Ook thuis gevarieerd eten p. 16 Gesprek met de doctor p. 17

Medisch Belicht Alles over de medische wetenschap Onderzoek Erasmus MC p. 23 Computer helpt bij neusbijholtechirugie p. 24

Talent Ontwikkeld Alles over leren en werken in de zorg

Bewust Genieten Alles over voeding, lifestyle en trends in de zorg Kok aan bed p. 32 KWF nieuwe ambassadeur p. 33

Aandacht voor Zorg en Welzijn De tekorten in de zorg nemen helaas nog steeds toe. Daarom is aandacht onder jongeren, studenten en werkzoekende voor de sector nog steeds van groot belang. De vergrijzing kunnen we niet terug draaien, maar we kunnen er met zijn allen wel aan bijdragen om de sector onder de aandacht te brengen bij alle leeftijdscategorieën. De Week van Zorg en Welzijn is daar een mooi voorbeeld van. Doet jouw ziekenhuis ook mee met de Week? Dan wens ik jullie heel veel plezier toe van 12 t/m 17 maart. Zet je beste beentje voor en laat zien wat een prachtig beroep je hebt!

Vaste rubrieken Beroep in beeld, Lifestyle en Reportages

Multidisciplinaire samenwerking p. 36

van de redactie:

Voorwoord ‘Laat zien wat een prachtig beroep je hebt’

Veel leesplezier!

Sanne van Leeuwen hoofdredacteur Zorg en Ziekenhuis

Reportage

Van leren

naar ontwikkelen en presenteren

e kijk op leren verandert ook in het Groene Hart Ziekenhuis. Jaco en Jolanda zijn allebei pragmatisch ingesteld en daardoor ontstaan er mooie dingen in het Groene Hart Ziekenhuis. “In een regionaal ziekenhuis, zijn de lijnen kort en kan er snel doorgepakt worden en dat leidt tot innovatieve projecten om onze medewerkers kennis en vaardigheden op te laten doen.”

Van vinkje naar vonkje “Lang geleden begon ik in het ziekenhuis als verpleegkundige. Uit eigen ervaring weet ik dat ik de verplichte e-learningmodules vaak ‘even’ in een nachtdienst deed en dan dacht: Zo daar ben ik weer voor 3 jaar vanaf. Ik geloof veel meer in leren op de werkvloer. Leren moet geen vinkje zijn. Leren moet een vonkje aanwakkeren. Het moet je nieuwsgierig en leergierig maken.

Mobiliteit “Sinds 2016 ben ik talent-adviseur voor het mobiliteitscentrum”, vertelt Jolanda. “Mobiliteit van medewerkers gaat onder andere over bewustzijn. Over het algemeen denkt men niet veel na over de inzet van PLB-uren of een pensioen. Maar de werkdruk neemt wel toe. Hoe kunnen we er voor zorgen dat onze medewerkers niet uitvallen en het tot hun pensioengerechtigde leeftijd goed volhouden? Dat is een stukje bewustzijn dat wij willen aanwakkeren. Sinds april 2016 hebben we 190 individuele gesprekken gevoerd. Dit is mede mogelijk geworden door de inzet van goede communicatie binnen het ziekenhuis en mond-tot-mondreclame. Ondertussen heeft een groot aantal mensen een stap gezet in hun loopbaan, zowel intern als extern. Zo was er een medewerkster die een hoge werkdruk ervaarde op de werkvloer. Samen zijn we gaan kijken hoe we die werkdruk konden reduceren. Tijdens het gesprek kwamen we tot de ontdekking dat ze nog recht had op ouderschapsverlof. Nu neemt ze dit verlof het komende jaar op. Zo ontlasten we haar en voorkomen we uitval. Mobiliteit is geen hogere wiskunde. Door in gesprek te gaan met een medewerker komen we meestal al snel tot een mogelijke oplossing. We organiseren 1 keer per maand een workshop. De inhoud hiervan is steeds anders. Zo besteden we de ene keer aandacht aan het maken van een cv, of een LinkedIn-profiel, gaat het de volgende keer over netwerken en een andere keer weer over vitaliteit. Het is fijn om te zien dat veel medewerkers gebruik maken van de mogelijkheden die we hen bieden en zo langer en vitaler kunnen blijven werken in ons ziekenhuis.”

Voorheen kregen we vaak de vraag: Wil je een e-learning maken over dit of dat onderwerp? Dat werd dan digitaal aangeboden en dan moesten we er maar van uitgaan dat het duidelijk en afdoende was. Maar wat als je die module al een jaar geleden gevolgd had en je stond ineens bij een apparaat waarvan je niet meer precies weet hoe het werkt? Om dan die module terug te zoeken en te moeten doorlopen kost teveel tijd. Dat moest beter kunnen! En zo kwamen we op een nieuwe tool waarin we gebruik maken van instructievideo’s. Deze tool heet ‘Ask Me’. Met korte video’s laten we zien hoe een apparaat werkt. Zo kan je als je bij een apparaat staat in 10 seconden of een minuut bekijken hoe het apparaat goed gebruikt moet worden. We nemen de video’s op met onze telefoon en een expert die het apparaat goed weet te bedienen. En daarna zetten we ze in Ask Me. . En het werkt!

Als snel kregen we van verschillende afdelingen de vraag of we dat ook voor hun konden maken. En het nieuws rijkte zelfs tot buiten ons ziekenhuis. En zo stonden we ineens op een congres in de Verenigde Staten te vertellen over hoe we instructie video’s hebben ingezet bij het leren op de werkvloer. Natuurlijk blijven we registreren. Maar als je alleen iets afvinkt zegt dat nog niets over hoe hij of zij handelt. Het gaat om gedragsverandering naast theoretische kennis. We toetsen meer in de praktijk en daarom hebben we toetsers opgeleid. Zij kunnen objectief beoordelen hoe een collega zijn werk doet. Zodat het geen kunstje is maar iets wat onderbouwt met theorie een doordachte handeling is geworden. Als blijkt dat iemand het nog niet helemaal onder de knie heeft verwijzen zij naar de E-learning bibliotheek.

Geen dikke notities meer “We zien dat onze nieuwe manier van leren en ontwikkelen werkt. We worden vaak door andere ziekenhuizen uitgenodigd om te vertellen over hoe wij dat voor elkaar gekregen hebben. En onze pragmatische aanpak werkt aanstekelijk. Wij schrijven geen dikke notities meer. Onze visie op leren staat op 1 A4! Als wij denken dat iets van toegevoegde waarde is voor de ontwikkeling van onze medewerkers starten we een pilot, want op de werkvloer kan je pas echt zien of iets werkt. “

Zorg en Ziekenhuis

Visie op leren 2018 “Leren zit in ons bloed” Het leerlandschap verandert snel, er vinden veel verschuivingen plaats. Informeel leren neemt een grotere rol in naast formeel leren. We toetsen meer in de praktijk dan in de theorie. En we zien dat er meer behoefte is aan leren op de werkvloer met korte instructie. De 5 kernwaarden van leren zijn volgens ons:  On demand leren  Praktijkgericht leren  Leren vanuit eigenaarschap  Interactief leren  Samen leren

Bij elke opleidingsvraag kijken we welke waardes terugkomen en hoe we de vraag het beste oppakken met een leeroplossing op maat.

Medewerkers leren op 5 manieren (Gottfredson en Mosher). We maken onderscheid in formeel en informeel leren, per leertype hebben we meerdere leeroplossingen beschikbaar om in te zetten: Beschikbare leeroplossingen voor formeel leren:  e-learning met toets (PPZ, CampusMed, ZorgPad Pro)  praktijk- en vaardigheidstrainingen  klinische lessen, symposia

Beschikbare leeroplossingen voor informeel leren:  performance support / werkplekleren (Ask Me)  video instructie (Landsteiner 4U, Mediasite)  games (Let’s Get Wiser)  bibliotheek als naslagwerk  leren met en van elkaar (sociaal leren)

We werken samen met veel andere zorginstellingen in de coöperatie Profportaal Zorg (PPZ). Klik op het pictogram om de video te bekijken die heel duidelijk weergeeft hoe we samenwerken met onze partners binnen PPZ. Uitgangspunten voor 2018: • Als opleidingsadviseurs hebben wij een ondersteunende rol. We verwachten een actieve bijdrage van inhoudsdeskundigen, om in co-creatie de beste oplossing te ontwikkelen en in te zetten. • De huidige e-learning modules worden gefaseerd vervangen door nieuwe ZorgPad Pro modules. Deze bestaan uit korte leerobjecten. In principe ontwikkelen we zelf geen traditionele e-learning meer. • Met de nieuwe tool Ask Me zetten we vol in op werkplekleren. In Ask Me gebruiken we vooral instructievideo’s gemaakt door inhoudsdeskundigen. Klik op het pictogram voor de promotievideo. • De online trainingen van Goodhabitz worden ingezet bij opleidingsvragen die te maken hebben met persoonlijke- en teamontwikkeling. • We hebben een eigen videokanaal ‘Landsteiner 4U’. Hierop plaatsen we video’s vanuit ons beveiligde videoplatform. • Toetsen van voorbehouden handelingen en apparatuur gebeurt vooral in de praktijk door middel van onze assessment tool en de rol als beoordelaar, theoriemodules worden steeds meer als naslag gebruikt via de bibliotheek. Versie 09/02/2018 [DEF] JvdW

Advertentie

VOOR ALLE VR AGEN OVER ZORG OF ONDERSTEUNING NU MET GR ATI S APP

‘Mijn psychiater en ik praten langs elkaar heen. Wat kan ik doen?’

‘De instelling waar mijn gehandicapte dochter woont, houdt ons slecht op de hoogte. Wat kan ik doen?’

‘De thuiszorg trekt al om 20.30 uur mijn steunkousen uit. Mag dat zomaar?’

Als ziekenhuis streef je ernaar dat je patiënten de best mogelijk zorg krijgen. Niet alleen door het geven van de juiste medische behandeling, maar ook door het bieden van voorlichting en een luisterend oor. Ook al wil je je patiënten zo goed mogelijk helpen, soms heb je zelf niet alle antwoorden. Of is er in de dagelijkse hectiek te weinig tijd om dieper op zaken in te gaan. Het Nationale Zorgnummer helpt mensen met vragen verder. Het Nationale Zorgnummer is een onafhankelijke advieslijn van patiënten-, cliënten- en gehandicaptenorganisaties. Wij zijn er voor mensen die vragen hebben over zorg, ondersteuning en participatie. Wij geven advies over bijvoorbeeld, vervoer, de behandeling, contact met zorgverleners, het medisch dossier, inkomen en rechtsbescherming. Onze medewerkers geven onafhankelijke informatie en advies. Daarnaast zijn we ook belangenbehartiger. Het Nationale Zorgnummer geeft mensen een stem én een steun in de rug. Het Nationale Zorgnummer is bereikbaar via 0900 23 56 780 (0,20 per gesprek tijdens kantoortijden), via de website of via onze gratis app in de Play Store (Android).

W W W.N AT I O N A L E ZO RG N U M M E R .N L

Bijzonder Zorgnieuws

Meer buitenlandse patiënten naar Erasmus MC

KLM Health Services bv, Royal Schiphol Group en Erasmus MC hebben het International Patient Center (IPC) opgericht. Doel van IPC is de Nederlandse hoog complexe zorg beschikbaar te stellen aan patiënten uit het buitenland. De gezondheidszorg in Nederland staat internationaal zeer hoog aangeschreven. Dat biedt kansen om van Nederland een belangrijke medical travel – bestemming te maken, reden voor de oprichting van het International Patient Center The Netherlands (IPC). Daarnaast wordt de wetenschappelijke kennis vergroot door meer patiënten in Nederland te behandelen. Dat komt ook de kwaliteit van zorg voor alle patiënten in Nederland ten goede. Nederlandse patiënten ondervinden geen nadelen van de behandeling van patiënten uit het buitenland. Behandeling van alle patiënten uit het buitenland in Erasmus MC loopt vanaf nu via IPC. De care coördinator van IPC bemiddelt tussen de patiënt en de specialistische zorgverlening en regelt met KLM Health Services en Royal Schiphol Group het (medisch) vervoer, de voorzieningen en het verblijf van de interna-

tionale patiënt. Brinio Veldhuijzen van Zanten, algemeen directeur KLM Health Services bv: “KLM Health Services zet haar kennis en ervaring graag in voor IPC ten behoeve van patiënten die willen reizen naar een centrum met goede behandelmogelijkheden. Erasmus MC is zo’n centrum.” CEO Jos Nijhuis van Royal Schiphol Group: “Schiphol is een van de best verbonden luchthavens ter wereld. Die positie zetten we samen met onze kennis en faciliteiten graag in voor internationale gezondheidszorg.” Ernst Kuipers, voorzitter Raad van Bestuur Erasmus MC: “Onze visie is om complexe medisch specialistische zorg van het Erasmus MC wereldwijd te koppelen aan de zorgvraag van de internationale patiënten. De Nederlandse gezondheidszorg is de beste van Europa en staat hoog in internationale ranglijsten. Nederland scoort gemiddeld een 9,3 op de Euro Health Consumer Index. Dat biedt kansen om van Nederland een belangrijke bestemming voor medical travel te maken.” IPC wordt geleid door managing director Stephanie de Blécourt.

Intensieve samenwerking samenwerking voor behoud medisch specialitische zorg in Friesland

p vrijdag 16 februari hebben de bestuursvoorzitters en de medisch specialisten van de vier Friese ziekenhuizen met De Friesland Zorgverzekeraar een convenant getekend over de medisch specialistische zorg in Friesland. Dat is een belangrijke stap in de samenwerking tussen de vier Friese ziekenhuizen en De Friesland Zorgverzekeraar. De samenwerking is nodig om de toegankelijkheid, de kwaliteit en de betaalbaarheid van de medisch specialistische zorg voor de burgers in Friesland voor de toekomst te borgen. Dat is in ieders belang. De komende maanden versterken de partners de samenwerking tussen de vier ziekenhuizen als ware sprake van één organisatie voor functies, die alleen op die manier toekomstbestendig worden en verder tot bloei kunnen komen. Het borstkankercentrum is daar een voorbeeld van.

Samenwerking biedt de partijen ook de mogelijkheid om ziekenhuisfuncties voor Friesland te behouden, als deze in de gevarenzone dreigen te komen door landelijke richtlijnen, dienstbelasting of structurele problemen bij vacaturevervulling. Het biedt ook kansen voor zorgvernieuwing en de introductie van nieuwe technologie. In dit alles dienen de partijen het belang van de patiënt. Het biedt tevens de beste waarborg voor de werkgelegenheid. De komende maanden werken de samenwerkingspartners aan een meerjarenafspraak tussen de ziekenhuizen en de zorgverzekeraar. Daarin gaat men de ambitie aan van budgettaire nulgroei, gekoppeld aan budgettaire zekerheid voor de ziekenhuizen. Het vraagt een andere bedrijfsvoering, minder gericht op ‘productie’ en meer op de kwalitatieve meerwaarde.

Column

Catrien Bouman Verpleegkundig Consulent Oncologie Cytostaticain Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten

Sterk verhaal Ik zit achter mijn bureau driftig op de toetsen van het toetsenbord te tikken: snel de rapportage over mijn patiënt afmaken en op tijd naar huis. Ik werk geconcentreerd en probeer me niet af te laten leiden door mijn collega die aan het bureau achter mij gaat zitten. Maar ze draait haar stoel naar mij toe en begint te vertellen over het informatiegesprek met een nieuwe patiënt die start met chemotherapie. “Zei die vrouw opeens tegen mij: Ik ken jou, jij hebt gewerkt op de verpleegafdeling waar ik zeven jaar geleden was opgenomen.” Mijn collega heeft een verhaal te vertellen en is niet van plan om mij dat te onthouden. Ze vervolgt: “Dus ik dacht goed na, maar ik kon me haar niet herinneren.”Ik mompel wat en type stoïcijns door. Ze moet aan mijn houding kunnen zien dat ik niet van plan ben om echt te luisteren. Maar ze laat zich niet afschepen en verlaagt haar stem. “Zei die vrouw: Ik had een poging tot zelfdoding gedaan.” Ja, daar brokkelt mijn voornemen al een beetje af. Een tentamen suïcide maakt indruk. Mijn vingers hangen vertwijfeld stil boven het toetsenbord. “En daarna zei ze heel stellig: ik - mocht - jou - niet!” Zo! Nu heeft ze mijn volle aandacht. Ik draai mij om en kijk haar met grote ogen aan. Niets vervelender dan een situatie die jij je niet herinnert, maar waarbij je wel beschuldigd wordt. “En toen?”, piep ik. Mijn collega knijpt haar ogen een beetje samen. Als ze vindt dat ze mij lang genoeg heeft laten wachten komt ze met de clou. “Zei ze: je was té aardig voor mij, dat kon ik in mijn toestand niet aanvaarden.” We lachen, mijn collega heeft gelijk, het is een sterk verhaal, ondanks de tragiek.

Eind van dit jaar moet er al veel gerealiseerd zijn; de ambitie is hoog. De urgentie is voor de een hoger dan voor de ander en datzelfde geldt voor de risico’s, die aan deze transitie zijn verbonden. Daarin dienen de ziekenhuizen en de zorgverzekeraar elkaar goed te verstaan en de ondertekening van het convenant is daarvan het tastbare begin.

Delftse Elfstedentocht in Reinier de Graaf

Heel Nederland wachtte deze week in spanning af. Zou het ijs dik genoeg zijn voor de tocht der tochten of niet? ‘IJsmeester’ en orthopedisch chirurg Stephan Vehmeijer van het Reinier de Graaf ziekenhuis was er zeker van. Hij gaf op 8 februari het startschot voor de tweede editie van de Delftse Elfstedentocht, want het ‘ijs’ in het ziekenhuis bleek dik genoeg. Onder begeleiding van de fysio- en ergotherapeuten gingen 30 patiënten de uitdaging aan. In winterse kleding liepen zij de Delftse Elftstedentocht. Ook de cliënten van zorgorganisatie Pieter van Foreest deden dit jaar mee. De jongste deelnemer was 6 en de oudste 92 jaar. Vehmeijer heeft genoten van de ‘barre’ tocht. “Het is een vrolijk, laagdrempelig evenement waar veel patiënten op hun eigen tempo aan mee kunnen doen. En bewegen is goed. Zo blijven patiënten fit en dat is belangrijk voor hun herstel.”

Delftse Elfstedenroute De Delftse Elfstedentocht is een initiatief van de fysio- en ergotherapeuten van Reinier de Graaf.

Zo willen zij patiënten op een ludieke manier in beweging krijgen. De vijfde verdieping van het ziekenhuis was speciaal voor deze tocht geheel in winterse sferen omgetoverd. Op de route van 300 meter liepen de deelnemers onder begeleiding van de fysio- en ergotherapeuten langs de elf Friese steden. Op een stempelkaart werden de prestaties bijgehouden. Halverwege de route genoten de sportievelingen van warme chocolademelk met slagroom bij de Koek en Zopiekraam. Na afloop kregen zij een medaille en een welverdiende kom erwtensoep.

“We hebben ontzettend veel plezier gehad en zijn erg blij dat er zoveel patiënten hebben meegedaan”, aldus ergotherapeut Maaike Philippo. “Ook de cliënten van de herstelunit van Pieter van Foreest hebben genoten. Sommige deelnemers hebben de route maar liefst 5 keer gelopen. Iedereen heeft vandaag een topprestatie geleverd.” Reinier de Graaf organiseert vaker evenementen om patiënten in beweging te krijgen. Vorig jaar heeft het ziekenhuis onder meer Pietengym.

Zorg en Ziekenhuis

Minister Bruins bij Amphia in gesprek over antibioticaresistentie Op maandag 5 februari 2018 bezocht minister Bruno Bruins van VWS Amphia. Hij werd ontvangen door prof. dr. Jan Kluytmans, de voorzitter raad van bestuur Amphia, Olof Suttorp en de voorzitter van het Medisch Specialistisch Bedrijf, Remco Djamin. Tijdens het bezoek is de minister uitgebreid geïnformeerd over de aanpak van antibioticaresistentie. Hij kreeg onder andere een rondleiding door het laboratorium voor Microbiologie. Bacteriën worden in toenemende mate ongevoelig voor antibiotica. Dit maakt het effectief behandelen van infectieziekten lastiger met ziekte, sterfte en onnodige kosten als gevolg. Amphia speelt in de grensregio een voorstrekkersrol in de aanpak van antibioticaresistentie.

Antibioticaresistentie toenemend risico Alle mensen dragen bacteriën bij zich. Van sommige bacteriën wordt een mens ziek. Om weer te herstellen zijn soms antibiotica nodig. Een belangrijk nadeel van antibiotica is dat bacteriën er ongevoelig voor kunnen worden, dit heet resistentie. Infecties met resistente bac-

teriën zijn dan steeds moeilijker te behandelen. Gevolgen hiervan kunnen zijn ziekte, sterfte en onnodige (zorg)kosten.

Prof. Dr. Jan Kluytmans: “Ik ben trots op deze unieke samenwerking. Want we leren veel van elkaar en zetten dat om in goede zorg voor onze patiënten”.

Amphia Nieuwbouw Het voorkomen van infecties en het tegengaan van verspreiding van bacteriën hebben mede een centrale rol gespeeld bij het ontwerp van het nieuwe ziekenhuis. Met éénpersoonskamers voorzien van eigen sanitair wordt verspreiding van bacteriën in het ziekenhuis veelal voorkomen. Hierdoor wordt de kwaliteit van zorg hoger.

i-4-1 health I-4-1-health is een samenwerking van 26 partnerorganisaties in de grensregio. Zij gaan infectierisico’s, antibioticagebruik en DNA van resistente bacteriën inzichtelijk maken om resistentie in de veehouderij, in de bevolking én in de zorg in kaart te brengen. Hierdoor kunnen besmettingsroutes van infectieziekten vroegtijdig worden opgespoord en risico’s voor de maatschappij worden beperkt.

Minister Bruins bij Amphia

Speerpunten ACM:

digitaal, groene energie, medicijnprijzen en havens

e Autoriteit Consument & Markt (ACM) zal in 2018 en 2019 haar aandacht speciaal richten op de digitale economie, de vergroening in de energiemarkt, de prijzen van geneesmiddelen en de concurrentie in de havenwereld. Het bestuur roept op tot meedenken over de invulling van de ACM Agenda 2018-2019.

Tweerichtingsverkeer Volgens bestuursvoorzitter Chris Fonteijn kan de ACM het niet alleen: “Hoe meer inzicht, hoe beter het toezicht. Doen wij de juiste dingen? Wij nodigen iedereen uit om met ons mee te denken en kennis en ervaring op deze gebieden met ons te delen”. Van 13 tot 27 februari 2018 staat de ACM Agenda daarom open voor reacties via denkmee.acm.nl of via sociale media.

Met vertrouwen online In de snel groeiende digitale economie wil de ACM met haar toezicht ervoor zorgen dat consumenten met vertrouwen producten en diensten online kunnen blijven aanschaffen. Dat er een goed en open internet beschikbaar is voor bedrijven en consumenten. Dat onderne-

mers kunnen innoveren, maar zich tegelijkertijd aan de regels blijven houden.

Goed omschakelen op groen In de energiemarkt wil de ACM de overstap naar duurzame energie efficiënt laten verlopen, zodat de energietransitie niet duurder wordt dan nodig is. Goed werkende markten zijn daarin onmisbaar. Bij de omschakeling mag de betrouwbaarheid niet in het geding komen. En de consument moet goed geïnformeerde en bewuste keuzes kunnen maken.

Prijzen van geneesmiddelen Concurrentie in de farmaceutische sector draagt bij aan innovatie en de betaalbaarheid

van medicijnen. De ACM ziet erop toe dat fabrikanten van geneesmiddelen zich houden aan de regels voor concurrentie. Bij dit toezicht heeft de ACM oog voor de innovatieprikkels in de sector. Dat draagt namelijk bij aan de ontwikkeling van nieuwe medicijnen.

Concurrentie in de havens De havens zijn een groot en belangrijk onderdeel van onze economie. De ACM heeft al langer speciale aandacht voor de havensector. De komende tijd gaat de ACM door met het verder versterken van de kennis, bewustwording en naleving van de mededingingsregels bij havenondernemers.

Veel klokkenluiders hebben zeer ernstige psychische klachten Klokkenluiders vervullen een belangrijke en onmisbare rol in de samenleving. Voor de klokkenluiders zelf zijn de gevolgen van het melden van misstanden echter dramatisch. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Tilburg University. Circa 80% kampt met zeer negatieve effecten voor werk en inkomen, en bijna 50% met zeer negatieve effecten voor het gezinsleven. Zo’n 45% kampt met bijzonder ernstige psychische klachten, zoals zeer ernstige angst- of depressiesymptomen. Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van onderzoek onder 27 Nederlandse klokkenluiders, dat wil zeggen mensen die misstanden hebben gemeld aan inspectiediensten en/of de media, nadat interne meldingen niets opleverden (of alleen tegenwerking). Om een goede indruk te krijgen van de omvang van de ernst van hun psychische klachten, is hun psychische gezondheid vergeleken met mensen met

dezelfde demografische kenmerken, met arbeidsongeschikten, met kankerpatiënten, met mensen zonder lichamelijke ziekten en met een doorsnede van de Nederlandse bevolking. De klokkenluiders in het onderzoek zijn bereikt via de Expertgroep Klokkenluiders en het (voormalige) Adviespunt Klokkenluiders.

Ernstige klachten Bij klokkenluiders komen ernstige psychische klachten ruim zes maal zo vaak voor als bij mensen met dezelfde leeftijd, geslacht en andere demografische kenmerken. Hun klachten zijn net zo ernstig als die van de slachtoffers van de vuurwerkramp Enschede 2-3 weken na de ramp. Het onderzoek toont verder dat circa de helft in het afgelopen jaar in GGz behandeling is geweest. Ook is gebleken dat mensen die al (veel) langer klokkenluider zijn, in dezelfde mate met zeer ernstige psychische klachten

ParkinsonPartner;

Parkinsonners

In het boek wordt de term parkinsonpatiënt vermeden. “Patiënt ben je in een klinische setting en niet in een relatie. Mijn man is ook zeiler, bergbeklimmer en kampeerder. In dat rijtje past de stoere naam parkinsonner. Deze naam heb ik gekozen als erenaam voor al die parkinsonners die dag in dag uit topsport bedrijven, om volwaardig te kunnen leven”, licht de Boer toe.

het boek over leven met parkinson voor partners p 11 april 2018 - Wereld Parkinson Dag - verschijnt het boek ParkinsonPartner, geschreven door gedragswetenschapper Nicolette de Boer. In ParkinsonPartner deelt de Boer haar eigen ervaringen als partner van een Parkinsonner en onderzoekt haar rol in en invloed op het ziekteverloop. Met ParkinsonPartner geeft zij praktische tips en adviezen voor partners van mensen met de ziekte van Parkinson. De echtgenoot van de Boer heeft sinds zes jaar de diagnose parkinson. Jaren eerder merkte zij dat haar man langzaam veranderde, dat maakte haar onzeker en soms wanhopig. Om te begrijpen wat er gebeurde en om zo goed mogelijk om te gaan met de situatie maakte ze notities, deze vormen de basis van ParkinsonPartner. Het boek toont hoe de Boer en haar partner droefheid en onzekerheid omzetten in kracht. “Als je met parkinson te maken krijgt dan kan je drie dingen doen: toelaten dat de ziekte jullie leven bepaalt, eraan onderdoor gaan of er sterker door worden. Wij hebben bewust de keuze gemaakt om hier samen sterker uit te komen en dat is elke dag een uitdaging”, vertelt de Boer.

Wereld Parkinson Dag De ziekte van Parkinson is een hersenaan doening waarbij cellen in een bepaald gebied van de hersenen beschadigen en afsterven.

kampen als mensen die meer recentelijk in die positie terecht zijn gekomen. Dit wijst erop dat veel klokkenluiders kampen met ernstige chronische psychische klachten.

Professionele begeleiding Deze resultaten onderschrijven het grote belang van een zeer goede en professionele ondersteuning van klokkenluiders. Voorkomen moet worden dat klokkenluiders, zoals nu het geval lijkt te zijn, “de prijs betalen” voor iets waar de samenleving als geheel grote voordelen van heeft. In die zin is te hopen dat het Huis van de Klokkenluiders snel zijn problemen te boven komt, zodat klokkenluiders steun krijgen en beschermd worden tegen alle negatieve effecten van het klokkenluiden. Dit onderzoek is, ook in internationaal opzicht, het eerste vergelijkende onderzoek naar de psychische gezondheid van klokkenluiders. Het is ook het eerste onderzoek waarbij gebruik is gemaakt van goed gevalideerde vragenlijsten. De resultaten sluiten nauw aan bij andere studies onder klokkenluiders die toonden dat klokkenluiders erg veel last hebben van het klokkenluider zijn.

De ziekte is langzaam progressief en niet te genezen. De Engelse arts James Parkinson beschreef ruim 200 jaar geleden als eerste de verschijnselen van dit toen nog onbekende ziektebeeld. De aandoening is naar hem vernoemd. Op zijn geboortedag, 11 april, wordt jaarlijks wereldwijd aandacht gevraagd voor de ziekte van Parkinson. ParkinsonPartner is vanaf 11 april 2018 verkrijgbaar bij de bekende boekhandels als paperback (ISBN13: 978-90-828062-0-5) voor € 19,95 en als ebook (ISBN13: 978-90-8280621-2) voor € 9,95. ParkinsonPartner wordt uitgegeven in eigen beheer.

Zorg en Ziekenhuis

Deventer Ziekenhuis

gekozen tot ‘Beste Werkgever’

et Deventer Ziekenhuis is dinsdagochtend gekozen tot de beste werkgever van Nederland in de categorie ziekenhuizen. Dat hebben onderzoeksbureau Effectory en vakblad Intermediair bekendgemaakt tijdens een werkgeversontbijt met CEO’s en HR-professionals in de Kromhouthallen in Amsterdam. Effectory en Intermediair beoordelen meer dan 300 organisaties met 400.000 werknemers in Nederland op goed werkgeverschap, onder meer door medewerkers te vragen naar hun oordeel over hun werkgever. Het Deventer Ziekenhuis kreeg in 2017 al te horen dat het de

maximale drie sterren mag voeren, en is nu ook uitgeroepen tot de beste werkgever onder de ziekenhuizen. Volgens Effectory en Intermediair blijkt uit onderzoek dat het Deventer Ziekenhuis significant hoger scoort op thema’s als bevlogenheid, betrokkenheid, tevredenheid en klantgerichtheid.

Prachtig visitekaartje Bestuursvoorzitter Gita Gallé van het Deventer Ziekenhuis koestert de uitverkiezing: ‘Dat we ons juist op bevlogenheid, betrokkenheid en klantgerichtheid onderscheiden, vind ik

heel belangrijk. Ik ben ervan overtuigd dat bevlogen medewerkers het verschil maken. Dat je met passie, motivatie en drive aan het werk bent, straal je uit naar patiënten en collega’s. Bovendien zetten bevlogen medewerkers graag die extra stappen voor patiënten. Dat we ons nu ‘Beste Werkgever’ mogen noemen, is tot slot natuurlijk ook een prachtig visitekaartje om talent aan ons ziekenhuis te binden.’ Beste Werkgevers van Effectory en Intermediair is Nederlands grootste keurmerk voor goed werkgeverschap. Jaarlijks beoordelen zij meer dan 400.000 medewerkers van meer dan 300 werkgevers.

Reportage

Veelzijdig en gedreven

Tanja Ineke, Bestuurder Libertas Leiden Tanja Ineke is sinds oktober 2017 bestuurder van Libertas in Leiden, een organisatie in Leiden die al meer dan 50 jaar ondersteuning en zorg biedt in alle fases van het leven. Libertas Leiden stimuleert en ondersteunt wijkwerk, levert zorg aan huis en biedt mensen een woonomgeving als ze niet meer zelfstandig thuis kunnen wonen. Naast bestuurder bij Libertas is Tanja onder andere voorzitter van Â COC Nederland, de vereniging die opkomt voor de belangen van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, trans- en intersekse personen, is ze actief als toezichthouder van de Raphaelstichting en de Nederlandse stichting voor het gehandicapte kind en commissaris van een woningcorporatie.

Zorg en Ziekenhuis

13 Steuntje in de rug

Mensenwerk

“Ik verkeer in de gelukkige omstandigheid dat ik gezond ben, een goede opleiding heb gehad. Dat geluk heeft niet iedereen. Een rode draad in mijn leven is dat ik vanuit die positieve positie kwetsbare mensen in onze samenleving een steuntje in de rug wil geven en waar mogelijk hun belangen wil behartigen. De belangrijkste stap zette ik zo’n 25 jaar geleden, toen mijn partner Marianne en ik pleegouder werden. Toen ontwaakte ook mijn activisme. Ik zag dat dingen anders en beter geregeld konden worden en stapte naar de Nederlandse Vereniging van Pleeggezinnen met mijn ideeën. Ik werd gevraagd om voorzitter te worden en leerde ik de Jeugdzorg van binnen en buiten kennen.”

“Mijn loopbaan begon ik in de financiële sector, maar al snel had ik door dat een commerciële functie mij geen voldoening gaf. Ook hierin zocht ik naar meer zingeving en maakte ik de overstap van een commerciële organisatie naar het GAK (het huidige UWV), daar heb ik 27 jaar met heel veel plezier gewerkt. Naarmate de jaren vorderden merkte ik dat ik steeds meer afstand voelde tot de bedoeling van de organisatie, tot het primaire proces. Door mijn pleegouderschap was mijn belangstelling voor de zorg als sector gegroeid. In 2014 maakte ik de overstap naar de zorg en werd directeur bij samen Voor Betere Zorg (VBZ) een regionale werkgeversorganisatie voor Zorg en Welzijn. Deze loopbaanstap betekende dat ik kon werken in een sector met ‘mensenwerk’, dichterbij de mensen voor wie onze ondersteuning echt verschil maakt in hun dagelijks leven. Een prachtige periode waarin ik naast jeugdzorg veel aspecten van de zorg leerde kennen. Nu, als bestuurder van Libertas, loop ik dagelijks door “mijn primaire proces”. Ik kan vanuit mijn positie samen met alle collega’s bij Libertas direct een bijdrage leveren aan goede zorg en goed werk en dat voelt fijn.”

Oplossingen voor aanpak van tekorten

Zij-instromers Samen met Randstad en NCOI gaan we zo’n 12 zij-instromers in 15 maanden opleiden tot VIG-ers. Deze zij-instromers ondervangen zo al een deel van de tekorten in de zomervakantieperiode en versterken daarna ons medewerkersbestand.

Libertas Leerhuis We willen ons leerklimaat verbeteren door een Leerhuis op te zetten. Op die manier willen we een aantrekkelijke werkgever zijn. Voor het maken van een plan hebben we een HBO stagiaire aangetrokken. Zo voorkomen we extra belasting van onze eigen medewerkers en laten we een student kennis maken met Zorg en Welzijn.

Mensen met afstand tot de arbeidsmarkt We vinden het belangrijk dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ook een kans krijgen om te participeren in het arbeidsproces. Denk hierbij aan snuffelstages voor statushouders en mensen die weer werkritme moeten opdoen. Hierover zijn we in gesprek met de gemeente Leiden. Hiernaast komt UWV een analyse doen om te kijken welke werkzaamheden worden uitgevoerd door onze medewerkers waarvoor ze niet voor zijn aangenomen. Vervolgens gaan op zoek naar iemand die (een deel) van deze klussen kan overnemen. Met dit zogenaamde jobcarven snijdt het mes aan twee kanten want onze medewerkers kunnen hun tijd dan efficiënter benutten.

Daadkracht “Wanneer ik hoor dat zaken niet gaan zoals wij denken dat ze moeten gaan, pak ik dat gelijk op. Dat verwacht ik ook van iedereen in de organisatie, ieder vanuit zijn of haar eigen rol. Ik hoorde bijvoorbeeld laatst tijdens een werkbezoek dat wij moeilijk aan medewerkers voor de thuiszorg in het centrum van Leiden kunnen komen. Dat komt onder andere doordat we te weinig parkeervergunningen hebben en medewerkers hun auto dus niet gemakkelijk bij een cliënt in de buurt kunnen parkeren. Onze , meestal vrouwelijke, thuiszorg medewerkers vinden het niet prettig als ze in het donker een heel stuk moeten fietsen of lopen naar het huis van een cliënt. Volgens de gemeentelijke regels hebben we geen recht op meer vergunningen. Als bestuurder ben ik dan in de positie om dit aan te kaarten bij de gemeente en ga ik binnenkort met de wethouder in gesprek of we meer parkeervergunningen kunnen krijgen. Ik vertrouw erop dat het goed komt, want goede zorg aan de bewoners is ons gezamenlijke belang. Behalve wat daadkracht is ook een goed netwerk ontzettend belangrijk. Door het gezamenlijk belang te zoeken kun je zaken die beter kunnen ook écht in beweging te krijgen.

pakken. We hebben al meer dan tien dingen bedacht die op korte, middellange en lange termijn een bijdrage kunnen leveren aan het terugdringen van de tekorten.”

Ont-regelen We kijken naar waar we met minder administratie en regels toe kunnen. Deels zijn het zaken die we zelf hebben bedacht en die we dus ook zelf kunnen veranderen. Daar waar anderen ons iets opleggen dat in onze optiek geen toegevoegde waarde heeft, kaart ik dit als bestuurder aan, bijvoorbeeld bij de overheid, de branchevereniging en de zorgverzekeraar. Samenwerking met ziekenhuizen “Vanuit cliëntperspectief is ketenzorg enorm belangrijk. Daarom wik ik de samenwerking met de ziekenhuizen bij ons in de regio graag verder vormgeven en verbreden. Het motto van Libertas Leiden is ‘Sterk in de Wijk’. Wij willen er aan bijdragen dat iedereen zo prettig en lang mogelijk in een gewone woning woont. Door meer eerstelijns zorg in de wijk te organiseren, kunnen we daar mijns inziens verbeteringen bereiken. Uit onderzoek van de branchevereniging Actiz blijkt bijvoorbeeld dat ruim 300.000 ouderen ieder jaar onnodig in het ziekenhuis belanden. Vroegtijdige diagnose en bijvoorbeeld meer kamers voor Eerstelijnsverbli9jf (ELV) kunnen deze opnames deels overbodig maken. In onze regio is er sinds kort een regionaal aanmeldpunt dat verwijzers 24/7 kunnen bellen voor de coördinatie van acute zorgsituaties. Dat draagt er aan bij dat mensen in hun eigen wijk kunnen herstellen. In dit kader van betere samenwerking voor de cliënt is ook het project “Warme overdracht” gestart. Door tijd vrij te maken voor een goede overdracht vanuit het ziekenhuis kunnen mensen met de juiste zorg weer thuis of op een woonzorglocatie verblijven tijdens hun verdere revalidatie. Wij hopen dat door een goede overdracht tussen verpleegkundigen uit het ziekenhuis, wijkverpleegkundigen, patiënt en verwanten een terugval voorkomen kan worden. We zijn nu met de nieuwe werkwijze gestart, maar het aantal ‘warme overdrachten’ blijft nog achter bij de verwachting. Ik zie dus nog genoeg zaken die we beter kunnen gaan doen en ik ben blij dat ik hier dagelijks een bijdrage aan kan leveren.”

Creatief inspelen op de arbeidsmarkt “De tekorten aan personeel in de sector zijn ook bij ons voelbaar, zeker in een periode van een griepgolf of vakantieperiode. Daar willen we dus creatief op inspelen. We hebben nu een werkgroep gevormd van medewerkers uit alle delen van de organisatie. Samen buigen we ons over mogelijkheden om deze tekorten aan te

Tanja Ineke, 56 jaar Woont met haar vrouw in Amsterdam met 2 (pleeg)dochters Bestuurder bij Libertas Leiden, een VVT en Welzijnsorganisatie Naast haar werk actief in diverse besturen en Raden van Toezicht

Advertentie

De nieuwe generatie scopendroogkast Om aan de hoge normen voor veiligheid en hygiëne te voldoen is het optimaal drogen en opbergen van endoscopen een essentieel onderdeel van de endoscopiewerkstroom.

sing voor het drogen en opbergen van endoscopen. De serie bestaat uit modulaire droog- en opbergkasten die u naar wens kunt combineren met ruimte voor maximaal

De NG-serie is ontworpen als flexibele oplos-

acht endoscopen per kast.

De basiselementen kunnen afzonderlijk worden gebruikt of worden uitgebreid met een extra module van vier of acht endoscopen.

Like ons en

Beleef zorg en welzijn heelhollandzorgt

036 547 21 50 • info@vanvlietmedical.nl • www.vanvlietmedical.nl

Aangenaam Verzorgd

Brandwondenpatiënten uit isolement met nieuwe VR-bril Vanwege infectiegevaar liggen patiënten met ernstige brandwonden langdurig op een geïsoleerde kamer. Hierdoor missen zij het contact met hun normale leefomgeving en voelen zich vaak eenzaam. De Nederlandse Brandwonden Stichting wil samen met de drie brandwondencentra Virtual Reality (VR) inzetten om dit sociaal isolement van brandwondenpatiënten te voorkomen en daarmee het herstel te bevorderen. De Vriendenloterij vindt dit project heel belangrijk en maakt met een gift van 320.000 euro de introductie van deze VR-technologie in de Nederlandse brandwondencentra mogelijk.

Wanneer iemand ernstige brandwonden op-

loopt, wordt hij langdurig opgenomen in één van de drie Nederlandse brandwondencentra (Groningen, Beverwijk en Rotterdam). Om infecties te voorkomen vindt deze opname vaak plaats op een geïsoleerde kamer of afdeling. Het sociaal isolement dat kinderen en volwassenen ervaren in een brandwondencentrum is zeer aangrijpend en emotioneel belastend. Voor een goed welzijn en herstel is contact met de buitenwereld, familie, vrienden, school en huisdieren van groot belang. Met de inzet van Virtual Reality kunnen brandwondenpatiënten ook tijdens de opname deel uitmaken van hun eigen leefomgeving en belangrijke levensmomenten die zij anders zouden moeten missen. Patiënten zullen zich hierdoor minder eenzaam voelen en sneller en beter herstellen van deze ingrijpende behandeling.

Uniek project in de zorg Virtual Reality wordt steeds vaker ingezet in de zorg. Dit VR-project in de brandwondenzorg is echter uniek, omdat onderzoek naar de effecten van Virtual Reality gecombineerd wordt met de implementatie in de brandwondencentra. Door de toepassing te onderzoeken zal wetenschappelijk aangetoond worden hoe Virtual Reality optimaal ingezet kan worden. De Nederlandse Brandwonden Stichting verwacht dat dit onderzoek als katalysator dient voor een brede toepassing van Virtual Reality in de zorg.

Thuis-beleving Dankzij de VR-technologie ervaren patiënten een tijdelijke thuis-beleving en sociale steun. De technologie helpt patiënten: bij het doorbreken van het isolement waardoor zij emotioneel minder lijden, met het vergroten van het gevoel van welzijn gedurende de geïsoleerde opname in het brandwondencentrum, met het

ervaren van een positieve vorm van controle en zelfredzaamheid, omdat de patiënt zelf kan bepalen wanneer hij virtueel ‘even naar huis’ kan, met het versnellen van het herstel, met het verbeteren van re-integratie na langdurig verblijf in een brandwondencentrum.

Emotionele reacties tijdens de pilot De gebruikte technologie is in samenwerking met Brandwondencentrum Groningen Martini Ziekenhuis ontwikkeld en volledig afgestemd op de behoefte van brandwondenpatiënten. Een van de proefcases was de bruiloft van Madelon Klok. Haar vader werd kort voor haar bruiloft opgenomen in het brandwondencentrum in Groningen, waardoor hij niet aanwezig zou kunnen zijn op haar bruiloft. Er werd een VR-camera in de trouwzaal geplaatst en vader Klok kreeg een VR-bril op. Tijdens de opgezette live-stream tussen trouwzaal en het brandwondencentrum Groningen, kon de vader van de bruid toch ‘aanwezig’ zijn bij dit belangrijke moment. “Toen ik aankwam zag ik de speciale VR-camera op de eerste rij naast mijn moeder. Ik zag deze camera de hele dag. Dat was geweldig! Daardoor was mijn vader er toch bij. Want je vader hoort toch gewoon op je bruiloft te zijn!” Madelon Klok “Het is alsof je er zelf bij bent, alsof je ze aan kan raken. Ik zag hoe gelukkig mijn dochter was. Daar gaat het om. Ik word er heel emotioneel door. Het is toch schitterend dat dit kan.” Borgert Klok

Column

Janny Wiersinga Polikliniek chirurgie

Trots Op een doordeweekse dag loop ik met een groep mensen door de gangen van het ziekenhuis Nij Smellinghe ziekenhuis. Voor mij loopt een patiënt die aan zijn vrouw voorstelt dat de dokter hem maar even in recordtijd zien moet omdat hij het schaatsen NIET wil missen. “ Als hem dat lukt, krijgt hij van mij een medaille!”, lacht zijn metgezel. Ook de patiënten zijn in de ban van de Olympische Spelen. Ik bedenk dat de instelling van ons ziekenhuis te vergelijken valt met de mentaliteit van eensporter: met alle aandacht voor verbetering op weg naar het hoogst haalbare! Of het nou om de aanmeldzuilen gaat, verdwaalde patiënten, of begeleiding: we kunnen het meteen gerust hart aan onze gastvrouwen overlaten. Die eerste positieve indruk is zo belangrijk. Een eloquente vitale dame attendeert mij er op, dat zij het voorstellen van de artsen op het scherm bij de poliklinieken een trouvaille vindt. “Zo weet ik toch mooi wie mij gaat behandelen! “ Dan noem ik ook even die olijke levensgenieter die al wijzend naar het wederom behaalde vaatkeurmerk te kennen geeft dat ons ziekenhuis daar best heel trots op mag wezen! De buurmandie naast hem zit beaamt volmondig deze constatering en is zichtbaar grutsk. Ook in het nieuwe jaar zijn we weer gemotiveerd aan de start verschenen. We mogen trots zijn! Met hard werkend personeel, investering in de zorg, expertise verschillende aandachtsgebieden, waarborgen privacy/veiligheid van de patienten, streven we naar het maximale met alle ruimte voor verbetering. Op de functieafdeling “nestelt” zich een groep mensen voor het beeldscherm. Patiënten moedigen onze Olympische sporters aan. Wanneer het om de zorg voor onze patiënten gaat, gaan we ook voor “goud”. Geloof mij, daar zullen wij hard voor blijven trainen..

Ziekenhuis helpt patiĂŤnten met kanker ook thuis gevarieerd te eten Martina Verhoef (midden) en Cinderella Letteboer (rechts), polikliniekassistenten oncologie, overhandigen de eerste kaarten aan Arjen Hakbijl. Arjen Hakbijl is sinds februari lid raad van bestuur van Ziekenhuis Gelderse Vallei en maakt in het kader van zijn kennismaking met het ziekenhuis als patiĂŤnt een tocht door het ziekenhuis. (foto Ernst Jan Brouwer)

Zorg en Ziekenhuis

oede voeding is voor patiënten met kanker heel belangrijk. Om hen te helpen ook thuis goed en gevarieerd te eten deelt het oncologisch centrum van Ziekenhuis Gelderse Vallei receptkaarten uit.

Door kanker of de behandeling hiervan (bijvoorbeeld met chemotherapie) verandert vaak het reuk- en smaakvermogen van patiënten. Dit heeft veel invloed op hoe eten en drinken smaakt en op hoeveel plezier patiënten hebben aan eten en drinken. Terwijl goede voeding juist bij (de behandeling van) kanker heel belangrijk is.

‘Goede voeding vergroot de conditie en daarmee de mogelijkheid een behandeling te doorstaan en ervan te herstellen.’ Recepten Om patiënten te helpen om goed en gevarieerd te eten, biedt het oncologisch centrum sinds kort seizoensgebonden receptkaarten

aan. De eerste recepten zijn: linzen met champignons, wintersoep en speculaastiramisu. Naast de receptkaarten, die per seizoen wisselen, kunnen patiënten de voedingswijzer, de bewegingsrichtlijnen en algemene tips bij reuk- en smaakveranderingen meenemen.

Crowdfundingsproject De kaarten zijn gemaakt dankzij het crowdfundingsproject in het ziekenhuis. Iedere medewerker kan met een ‘cheque’ een goed idee van een collega sponsoren. Het crowdfundingsproject draagt bij aan de directe of indirecte patiëntenzorg en daagt medewerkers uit tot initiatieven.

Oncologische zorg A.R.T.Z. Ziekenhuis Gelderse Vallei maakt deel uit van de Alliantie Regionale Top Zorg (A.R.T.Z). In het A.R.T.Z. Oncologisch centrum wordt de oncologische zorg van Rijnstate, Slingeland Ziekenhuis en Ziekenhuis Gelderse Vallei bij elkaar gebracht. In de samenwerking delen gespecialiseerde teams per kankersoort hun kennis en ervaring met elkaar, met als doel de oncologische zorg in Gelderland verder te verbeteren.

Treant:

Gesprek met de doktor? Neem het op!

et is voor patiënten vaak lastig om te onthouden wat een arts tijdens een consult besproken heeft. De medisch specialisten van Treant Zorggroep bieden patiënten van de drie ziekenhuislocaties in Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal daarom de mogelijkheid om tijdens het consult geluidsopnames te maken. Zo kan de patiënt het gesprek nog eens terugluisteren als er na afloop vragen of onduidelijkheden zijn. Voorzitter van medische staf van Treant Zorggroep Peter Kleingeld licht toe: ‘Vastleggen van de informatie die dokters tijdens een consult geven, kan voor patiënten erg waardevol zijn. Want alles onthouden, dat is vaak heel lastig. Mensen vinden een bezoek aan de dokter in het ziekenhuis in veel gevallen spannend of zijn onzeker over hun lot. Dat beseffen we heel goed. Toegankelijke en veilige zorg is voor ons belangrijk. We hopen op deze manier de patiënt meer grip te geven op het eigen zorgproces.’ Treant volgt met deze aanpak het advies dat artsenfederatie KNMG vorig najaar uitbracht. Uitgangspunt is dat de patiënt opnames maakt voor eigen nut; openbaarmaking van de opnames is niet toegestaan. Opnemen kan gewoon met de mobiele telefoon. Tijdens het consult geeft de zorgverlener aan dat het maken van geluidsopnames een mogelijkheid is. Natuurlijk kan de patiënt er ook zelf naar vragen.

Grip op zorg Naast de mogelijkheid tot het opnemen van gesprekken, is het voor Treant belangrijk dat patiënten online toegang krijgen tot hun eigen medisch dossier. Bijvoorbeeld om thuis de uitslagen van een laboratoriumonderzoek te bekijken. Daarom ontwikkelt Treant het digitaal patiëntenportaal mijnTreant. Elke ziekenhuispatiënt heeft via dit portaal eind 2019 online toegang tot zijn eigen dossier.

AFAS Foundation en Prinses MĂĄxima Centrum

starten Outreach-programma om genezingskans bij kinderkanker ruim te verdubbelen

AFAS Foundation steunt driejarig programma in IndonesiĂŤ, Malawi, Kenia en Kosovo met een bedrag van 1,5 miljoen

Zorg en Ziekenhuis

e AFAS Foundation wordt de founding partner van het Outreach-programma van het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie. In deze samenwerking ontwikkelen zij een programma om de genezingskans bij kinderkanker in Indonesië, Malawi, Kenia en Kosovo te vergroten van minder dan 10 procent naar 25 procent. De komende drie jaar schenkt de AFAS Foundation 1,5 miljoen euro.

Aanleiding van het Outreach-programma In Nederland is de genezingskans voor kinderen met kanker gemiddeld 75 procent. De kans op genezing van kinderkanker in ontwikkelingslanden daarentegen is minder dan 10 procent. Belangrijke oorzaken hiervan zijn een tekort aan geschoold personeel, gebrekkige diagnostiek, ondervoeding en het niet afmaken van de behandeling door slechte voorlichting aan ouders. Het Outreach-programma richt zich op de bestrijding van deze oorzaken door middel van twinning programs. Hierbij wordt kennis overgedragen aan partnerziekenhuizen, die op hun beurt weer collega’s in andere ziekenhuizen in de regio opleiden. De opgedane ervaring en kennis komt ook ten goede

‘De wens om met korte ketens aan de slag te gaan wordt hiermee ingevuld’ aan Nederlandse patiënten, artsen en onderzoekers. Zo krijgt het Prinses Máxima Centrum toegang tot tumormateriaal van patiënten met zeldzame aandoeningen voor laboratoriumonderzoek, leren Nederlandse collega’s tijdens werkbezoeken veel over het werken in bijzondere omstandigheden en verkrijgen ze kennis over de werking van geneesmiddelen bij Nederlandse kinderen met een andere etnische achtergrond. Gerben Eversdijk, voorzitter van de AFAS Foundation, is enthousiast over het programma: “Vanaf het eerste moment waren wij overtuigd van de absolute noodzaak om dit te gaan

doen. Ieder mens weet waarom dit zo belangrijk is. Wij zien uit naar de samenwerking met het Prinses Máxima Centrum, dat wereldwijd tot de top 5 op dit gebied behoort.” Diana Monissen, bestuursvoorzitter Prinses Máxima Centrum: “Wij zijn enorm blij met de samenwerking met AFAS Foundation. Want wij willen íeder kind met kanker genezen, ook in ontwikkelingslanden. Het grote contrast in genezingskans tussen rijke en arme landen is onacceptabel. Daar gaan we samen verandering in brengen.”

Deelprojecten van het programma

opleiden en trainen van artsen, verpleegkundigen, pathologen, laboranten, pedagogisch en psychosociaal medewerkers en datamanagers vormt de core business van het Outreach-programma. Dit gebeurt middels masterclasses, cursussen, werkbezoeken en advies op afstand. Het toegepast onderzoek is van cruciaal belang voor het beantwoorden van lokaal relevante vraagstukken en voor de continue verbetering van het project. Het is van groot belang dat de patiënten en hun ouders gedurende het proces een goede begeleiding krijgen. Zo moeten zij goed worden voorgelicht en een uitgebreid advies krijgen over de verschillende behandelmethoden.

Het Outreach-programma bestaat uit de verschillende deelprojecten. De implementatie van kankerregistratie is essentieel en de eerste activiteit binnen het programma. De implementatie en het gebruik van een database is een belangrijke factor voor het welslagen, monitoren en evalueren van het programma. Het

Het programma is gericht op agri/food-ondernemers, die hun verse streekproducten via korte ketens naar zorgorganisaties willen brengen

Reportage

Versterk burgerparticipatie bij crisisbeheer

Zorg en Ziekenhuis

risisbeheersing is een evenwichtig samenspel tussen overheid, bedrijfsleven, kenniscentra, media en de burgers. Het is opmerkelijk dat de burgers in dit proces vrijwel niet worden betrokken. Terwijl zij juist in noodsituaties als eerste alarmeren, communiceren en de noodzakelijke eerste hulp bieden. Daarom moeten deze ‘first responders’ een actieve rol toebedeeld krijgen bij rampen en crisissituaties. De manier waarop de overheid met de burgers communiceert is van een bedenkelijk niveau. Overheidsspotjes vertellen dat we ons huis op slot moeten doen tegen inbraken en dat we ons warm moeten aankleden als het vriest. Gemeenten communiceren liever niet over risico’s en dreiging, omdat men vermoedt dat de burgers in paniek raken. Positieve uitzonderingen zijn het AmberAlert en het NL-Alert. Tijdens calamiteiten worden omstanders achter het rood-witte lint gezet en wordt nauwelijks gebruik gemaakt van hun expertise. De burger heeft verder geen idee wat te doen bij de verschillende terreurdreigingsniveaus en de naam en bereikbaarheid van de wijkagent zijn bij vrijwel iedereen onbekend. Kortom een situatie die verbetering behoeft. Bij crisisbeheersing is het noodzakelijk de bevolking tot je bondgenoot te maken. Dat zal tot nieuwe inzichten en kwaliteitsverbetering leiden. Gemeenten doen er goed aan een overzichtelijk bestand bij te houden van hun inwoners gesorteerd op postcode, wijk, niet-zelfredzame groepen en specifieke deskundigheid. Er is dan digitaal gemakkelijk en proactief te communiceren over thema’s als radicalisering, infectieziekten, cybercrime en andere vormen van georganiseerde criminaliteit. Ook tijdens crisissituaties zal er via de e-mail en sociale media veel interactie zijn en kunnen burgers worden gestimuleerd de noodzakelijke maatregelen te nemen. Elke veiligheidsregio heeft een risicoprofiel opgesteld als basis voor het regionale veiligheidsbeleid. Daarin staan hoofdzakelijk fysieke risico’s zoals branden, pandemieën, vliegongevallen en wateroverlast. Over het algemeen geen risico’s waar de burger zich zorgen over maakt. Het risicoprofiel wordt completer wanneer deskundigen uit de samenleving bij het opstellen ervan worden betrokken. De risico’s zoals de burger die ervaart worden dan meegewogen. Ook tijdens crisissituaties kan de burger van veel meer betekenis zijn. Denk aan de inzet van zendamateurs, die nog verbinding maken als reguliere verbindingen uitvallen. Nu de dreiging van aanslagen substantieel is zal in EHBO opleidingen aandacht moeten komen

Crisisbeheersing is een evenwichtig samenspel tussen overheid, bedrijfsleven, kenniscentra, media en de burgers. Het is opmerkelijk dat de burgers in dit proces vrijwel niet worden betrokken. Terwijl zij juist in noodsituaties als eerste alarmeren, communiceren en de noodzakelijke eerste hulp bieden. Daarom moeten deze ‘first responders’ een actieve rol toebedeeld krijgen bij rampen en crisissituaties. De manier waarop de overheid met de burgers communiceert is van een bedenkelijk niveau. Overheidsspotjes vertellen dat we ons huis op slot moeten doen tegen inbraken en dat we ons warm moeten aankleden als het vriest. Gemeenten communiceren liever niet over risico’s en dreiging, omdat men vermoedt dat de burgers in paniek raken. Positieve uitzonderingen zijn het AmberAlert en het NL-Alert. Tijdens calamiteiten worden omstanders achter het rood-witte lint gezet en wordt nauwelijks gebruik gemaakt van hun expertise. De burger heeft verder geen idee wat te doen bij de verschillende terreurdreigingsniveaus en de naam en bereikbaarheid van de wijkagent zijn bij vrijwel iedereen onbekend. Kortom een situatie die verbetering behoeft. Bij crisisbeheersing is het noodzakelijk de bevolking tot je bondgenoot te maken. Dat zal tot nieuwe inzichten en kwaliteitsverbetering leiden. Gemeenten doen er goed aan een overzichtelijk bestand bij te houden van hun inwoners gesorteerd op postcode, wijk, niet-zelfredzame groepen en specifieke deskundigheid. Er is dan digitaal gemakkelijk en proactief te communiceren over thema’s als radicalisering, infectieziekten, cybercrime en andere vormen van georganiseerde criminaliteit. Ook tijdens crisissituaties zal er via de e-mail en sociale media veel interactie zijn en kunnen burgers worden gestimuleerd de noodzakelijke maatregelen te nemen. Elke veiligheidsregio heeft een risicoprofiel opgesteld als basis voor het regionale veiligheidsbeleid. Daarin staan hoofdzakelijk fysieke risico’s zoals branden, pandemieën, vliegongevallen en wateroverlast. Over het algemeen geen risico’s waar de burger zich zorgen over maakt. Het risicoprofiel wordt completer wanneer deskundigen uit de samenleving bij het opstellen ervan worden betrokken. De risico’s zoals de burger die ervaart worden dan meegewogen. Ook tijdens crisissituaties kan de burger van veel meer betekenis zijn. Denk aan de inzet van zendamateurs, die nog verbinding maken als reguliere verbindingen uitvallen. Nu de dreiging van aanslagen substantieel is zal in EHBO opleidingen aandacht moeten komen voor het stelpen van ernstige bloedingen en

het aanleggen van tourniquets. Buurtpreventie, waarbij burgers waakzaam zijn en elkaar via WhatsApp-groepen alarmeren zal door gemeenten moeten worden gestimuleerd. Laat hulpdiensten omstanders actief inzetten als handlangers. Schoolbesturen, kerkelijke organisaties en maatschappelijke instellingen zijn ook van meerwaarde in crisisbeheersing, wanneer zij daartoe van overheidswege de juiste ‘tools’ krijgen aangereikt. Maar ook in complexe crisissituaties zoals bijvoorbeeld de aardbevingen in Groningen en de kredietcrisis zou de stem van het volk zwaarder mogen wegen. Na afloop van rampen en crises worden talloze onderzoeksrapporten geschreven. Hierin worden hoofdzakelijk de meningen van hulpverleners, beleidsmedewerkers en bestuurders verwerkt. Het is cruciaal ook de direct getroffenen in het evaluatie- en onderzoeksproces een rol van betekenis te geven. Verantwoordelijke organisaties dienen deze waardevolle inbreng in crisisplannen en nazorgprotocollen te borgen. Burgerparticipatie verbetert het collectieve veiligheidsbewustzijn en de kwaliteit van crisisbeheersing. Dat zal tevens leiden tot een weerbaarder en veerkrachtiger samenleving. Bij calamiteiten staat het welbevinden van de burger centraal. Het is dan ook vanzelfsprekend diezelfde burger niet op afstand te houden, maar als structureel veiligheidspartner te omarmen. Een mooie uitdaging voor het openbaar bestuur en de veiligheidsdiensten. Samen sterk is het devies! Gert-Jan Ludden SVDC advies in crisisbeheersing

Advertorial

Bij het voorkomen van infecties speelt de schoonmaak een zeer belangrijke rol. Om infecties te voorkomen dienen schoonmaakmedewerkers op het juiste moment en op de juiste wijze preventiemaatregelen toe te passen bij het schoonmaken. Zodat een ruimte zoals een patiëntenkamer of een sanitaire ruimte niet alleen visueel schoon is, maar ook microbiologisch verantwoord schoon wordt opgeleverd.

Het Ikazia Ziekenhuis

investeert in de permanente ontwikkeling van schoonmaakmedewerkers via e-learning

ert de Graaf van brancheopleider SVS-Opleidingen: “Microbiologisch verantwoord schoon impliceert onder andere dat de schoonmaakmedewerker zich bewust dient te zijn van besmettingsrisico’s in de omgeving waar hij/zij schoonmaakt en de eigen invloed op infectiepreventie en patiëntveiligheid. Én dat de schoonmaker adequaat kan handelen. Handhygiëne bijvoorbeeld (handen wassen of desinfectie en handverzorging) is de belangrijkste preventiemaatregel. Hoe en wanneer je dit als medewerker moet toepassen is afhankelijk van de besmettingsrisico’s in de omgeving waar schoongemaakt moet worden. Ook de volgorde van handelingen is hierbij van belang.”

Monique Stam, Hoofd Schoonmaak en beddencentrale bij het Ikazia Ziekenhuis: “Onze schoonmaakmedewerkers leveren een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van zorg. Een scholingsplan voor al onze schoonmakers maakt daarom onlosmakelijk deel uit van het schoonmaakbeleid van ons ziekenhuis. De 18

Veel schoonmaakmedewerkers hebben in het verleden het vakdiploma ‘Schoonmaak in gezondheids- en zorginstellingen’ behaald. Om deze opgedane vakkennis op een efficiënte manier op peil te houden benaderde het Ikazia Ziekenhuis brancheopleider SVS, met wie het Ikazia ziekenhuis al langer een samenwerkingsverband heeft.

e-learningmodules van SVS sluiten naadloos aan bij onze behoefte om de kennis en vaardigheden met betrekking tot schoonmaak en hygiëne van alle schoonmaakmedewerkers op peil te houden. De e-learning is sinds 1 januari 2018 toegankelijk voor alle schoonmaakmedewerkers via Maaswijzer (het leermanagementsysteem van Ikazia Ziekenhuis) en is volledig geïntegreerd in ons scholingsbeleid.

‘Het is voor mij belangrijk dat al het schoonmaakpersoneel voldoende en adequaat wordt opgeleid en de ruimte krijgt om zich te ontwikkelen’

‘Onze schoonmaakmedewerkers leveren een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van zorg’

Naast instructie en begeleiding op de werkvloer, dienen de medewerkers alle e-learningmodules zelfstandig te doorlopen.” Diana Tempessy, eerste medewerker van de afdeling Schoonmaak en beddencentrale: “Ik vind het erg prettig dat ik op mijn eigen tempo en wanneer het mij uitkomt via de e-learningmodules mijn vakkennis op peil kan houden.” Voor een goede uitvoering van het scholingsplan via e-learning zijn randvoorwaarden en kaders uitgezet binnen het Ikazia Ziekenhuis. Zo is er een opleidingsruimte beschikbaar voor de medewerkers om e-learningmodules te kunnen doorlopen. De resultaten van de modules worden bijgeschreven in het digitale portfolio van de medewerker in het Leermanagementsysteem van het ziekenhuis. Indien de medewerker een module succesvol heeft doorlopen, ontvangt deze een certificaat. De mate waarin de medewerker de opgedane kennis en inzichten beheerst en toepast in de praktijk wordt gemeten via DKS-controles en praktijkaudits (procescontrole), uitgevoerd door de afdeling Hygiëne Infectiepreventie.

Medische Belicht

Onderzoek Erasmus MC

Matjes beter bij kleine navelbreuken dan hechten

Column René Drost Ingenieur in de zorg

De zorg en gekleurde jasjes Bij kleine navelbreuken werkt de kunstmatige versteviging door middel van een zogenaamd ‘matje’ beter dan een hechting. Bij het gebruik van een hechting komt de navelbreuk namelijk drie keer zo vaak terug. In Nederland worden jaarlijks zo’n 4.500 mensen geopereerd aan een navelbreuk. Dat is een buikwandprobleem dat veel klachten geeft, zoals pijn en beklemming van de darm. In sommige gevallen wordt er gebruik gemaakt van een hechting, maar er worden ook matjes gebruikt. Dat is een kunstmatige versteviging die met een operatie wordt ingebracht. Over dergelijke matjes was de afgelopen jaren in de media veel te doen. Bij kleine navelbreuken blijken deze matjes echter uitstekend te werken, concluderen onderzoekers van het Erasmus MC. De navelbreuk komt ruim drie keer zo vaak terug als er geen matje gebruikt wordt maar alleen een hechting. Kortom: in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn de matjes in dit geval veel beter.

“Ten opzichte van hechtingen geven deze matjes niet meer pijn of complicaties”, vertelt arts-onderzoeker Ruth Kaufmann. “

“Het leidt ertoe dat mensen minder vaak terug hoeven te komen om nog een keer geopereerd te worden. Dat kan ook een flinke besparing van de almaar stijgende Nederlandse zorgkosten opleveren”. In de media verschenen de afgelopen jaren berichten over negatieve gevolgen na operaties met matjes naar aanleiding van het gebruik van zogeheten matjes bij verzakking van de bekkenbodem. Destijds waren er verhalen over patiënten met permanente pijn en weinig zicht op verbetering. Bij navelbreuken is dat risico op pijn sowieso minder. “Daar liggen

minder zenuwen dan bij de bekkenbodem en de lies. Rondom de navel is het gebruik van de matjes daardoor veel minder pijnlijk”, aldus Kaufmann. Het onderzoek is uitgevoerd zonder subsidie van de bedrijven die matjes maken. De conclusie van het onderzoek is dan ook onafhankelijk. Het gaat in dit onderzoek om zogeheten kleine navelbreuken, met een diameter van 1 tot 4 centimeter. Bij grotere navelbreuken werd het voordeel van het gebruik van matjes al eerder aangetoond door onderzoekers van het Erasmus MC. Het is wereldwijd voor het eerst dat er een studie van deze omvang is gedaan naar het gebruik van matjes bij kleinere navelbreuken. Er zijn in de zogenoemde ‘HUMP’ (Hernia Umbilicalis: Mesh versus Primary suture) studie van het Erasmus MC 300 patiënten in binnen- en buitenland onderzocht. De helft van de onderzochte patiënten is aan de navelbreuk geopereerd met een hechting. De andere helft kreeg een matje ingebracht. Beide groepen werden twee jaar na de operatie gevolgd. Het onderzoek is uitgevoerd door de zogeheten ‘R.E.P.A.I.R.’ onderzoeksgroep van het Erasmus MC en opgestart door hoogleraren Hans Jeekel en Johan Lange. De resultaten verschijnen binnenkort in het toonaangevende medische tijdschrift The Lancet en zijn nu al online te lezen. Arts-onderzoeker Ruth Kaufmann hoopt dit jaar op het onderzoek te promoveren aan de Erasmus Universiteit.

Het is weer verkiezingstijd. Ik vind dat iets vermakelijks hebben. Wethouders en raadsleden die je anders weinig ziet, staan dan met gekleurde jasjes op de markt om iedereen te vertellen dat ze het beste met de stad voor hebben. En met de burger. En omdat de zorg een hot item is, ook met de zorg. Een van de politiek beladen punten in de zorg is momenteel de regeldruk. In de zorg wordt al jarenlang van hoog tot laag geklaagd over de veelheid van regels en bijbehorende administratie. Veel onnodig en nutteloos werk waardoor er te weinig tijd is voor de patiënt, zeggen we in koor. En we weten dat het aantal regels alleen maar toeneemt. Dat is voor een politicus gemakkelijk scoren: je zegt gewoon dat je het aantal regels gaat verminderen en dat dat goed is voor iedereen. Weer een stem bemachtigd. Maar kan die politicus die beloftes wel waarmaken? Kun je regels zomaar uitgummen? Elke regel is immers ooit ontstaan om het niveau van de zorg omhoog te brengen. Dan hebben het over kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid. Er was een aanleiding. En omdat in de zorg alles met alles te maken heeft, kun je niet zomaar regels schrappen. De gevolgen daarvan zijn lastig te overzien. In onze dagelijkse werkzaamheden komen we allemaal regels tegen die we moeilijk kunnen begrijpen omdat we de historie niet kennen. Wat doen we daarmee? Er over klagen of er over praten? Klagen helpt niet. Laten we proberen te begrijpen waarom zo’n regel er is. En als die reden er niet meer blijkt te zijn, dan graag met een feestje schrappen. Je mag er dan een gekleurd jasje bij aan trekken!

Computer helpt

bij neusbijholtechirugie

oor lastige bijholteoperaties gebruiken de KNO-artsen van Meander Medisch Centrum sinds kort een geavanceerd navigatiesysteem. “Dit is een uitkomst voor patiënten met chronische bijholteontstekingen, bij wie eerdere minder uitgebreide ingrepen onvoldoende leken te werken”, aldus KNO-arts Wietske Richard. Het systeem combineert de beelden van een CT-scan met de live beelden uit het inwendige van de neusbijholten.

Door deze technologie is het mogelijk om nog nauwkeuriger te opereren. Voorafgaand aan de operatie wordt een CT-scan gemaakt van het hoofd van de patiënt. Het navigatiesysteem gebruikt de gegevens van de CT-scan en op twee schermen worden zowel de live beelden van het hele operatiegebied als de positie van de operatie-instrumenten aangegeven op de CT-beelden in beeld gebracht. De arts kan daardoor zorgvuldig kwetsbare structuren omzeilen en uitgebreider opereren.

Zorg en Ziekenhuis

Het oogziekenhuis Rotterdam neemt eerste operatierobot voor oogchirurgie in Nederland in gebruik.

n Het Oogziekenhuis Rotterdam is de eerste operatierobot voor oogchirurgie in Nederland in gebruik genomen. De operatierobot van Preceyes bv zal in de toekomst gebruikt worden bij netvliesoperaties (operaties aan het achterste deel van het oog) om patiënten preciezer en veiliger te helpen. Ook maakt de robot op termijn nieuwe behandelingen mogelijk, waarmee aandoeningen aan het netvlies kunnen worden verholpen waar nu nog geen adequate behandelingen voor beschikbaar zijn.

Op dit moment worden alle netvliesoperaties nog enkel handmatig door een kleine groep hoog gespecialiseerde artsen uitgevoerd. Preceyes ontwikkelt in samenwerking met artsen, waaronder senior netvlieschirurg Koorosh Faridpooya van Het Oogziekenhuis Rotterdam, een robot die de arts zal gaan ondersteunen bij het uitvoeren van deze operaties. Het eerste systeem is in 2016 in gebruik genomen in Oxford. Het systeem in het Rotterdamse oogziekenhuis is het tweede PRECEYES Surgical System dat wereldwijd in gebruik is genomen. De artsen zijn erg blij met de komst van de robot: “Het oog is een klein en complex orgaan. Oogoperaties zijn daarom erg lastig. De operatierobot maakt het in de toekomst mogelijk om behandelingen preciezer uit te voeren,

waardoor we complicaties kunnen verminderen en de uitkomst van de operatie kunnen verbeteren. Ook kunnen we op termijn zelfs nieuwe behandelingen uitvoeren die op dit moment nog zeer moeilijk of zelfs niet mogelijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan het toedienen van medicijnen in zeer kleine bloedvaten achterin het oog en andere behandelingen die er in de toekomst voor kunnen zorgen dat mensen minder snel of niet het zicht verliezen.”, aldus Koorosh Faridpooya. Ook Nico Klay, bestuursvoorzitter van het Rotterdamse ziekenhuis, is trots op de komst van de robot: “Als oogheelkundig topinstituut vinden wij het van groot belang om te werken aan baanbrekende innovaties zoals deze. Met de ontwikkeling van deze robot zullen we patiënten in de toekomst nog beter kunnen helpen met oogproblemen die we op dit moment nog niet allemaal kunnen behandelen.”

Afstandsensor Aan de robot is een ‘parkeersensor’ gekoppeld die met geluidssignalen aangeeft hoe ver de oogarts met zijn instrumenten verwijderd is van het netvlies, Bovendien kan deze afstand door de robot gebruikt worden om snel en nauwkeurig te reageren, bijvoorbeeld door ervoor te zorgen dat het instrument dat aan de robot is gekoppeld niet het netvlies kan raken.

Voor veel netvliesoperaties kan dit grote voordelen in veiligheid en efficiëntie opleveren. De sensor is door Preceyes ontwikkeld en geïntegreerd met de robot in samenwerking met de Technische Universiteit Eindhoven, Medizinisches Laserzentrum Lübeck (Duitsland) en Austrian Center for Medical Innovation (Oostenrijk) als onderdeel van het Europese Horizon 2020 project EurEyeCase. Aan de Technische Universiteit Eindhoven werkt Yanick Douven in zijn promotieonderzoek aan de analyse van de sensordata. Preceyes is blij met de introductie in het Rotterdamse ziekenhuis. “De validatie van deze sensor is een belangrijke mijlpaal. Met de ondersteuning die deze sensor kan bieden, komen netvliesoperaties binnen het bereik van chirurgen met alle niveaus van ervaring. De robotsensorcombinatie belooft de veiligheid en de uitkomsten van dagelijkse chirurgische procedures te verbeteren ”, aldus prof. dr. Marc de Smet, hoofd medische zaken (CMO) bij Preceyes. “Tijdens het gebruik van de robot worden daarnaast veel data verzameld. Deze data helpen ons om de procedures telkens weer te kunnen verbeteren en chirurgen te trainen.”

Nieuwe behandeling in Maasziekenhuis Pantein: penisprothese bij ernstig erectieprobleem

e meeste mannen praten er niet graag over, maar erectieproblemen komen vaker voor dan gedacht. Met reguliere behandelingen zoals een erectiepil of injecties kunnen veel mannen geholpen worden. Als deze behandelingen geen oplossing bieden voor de erectieproblemen, kunnen mannen vanaf nu in Maasziekenhuis Pantein terecht voor het plaatsen van een penisprothese. Dit gebeurt door de urologen Balk van Maasziekenhuis Pantein en D’Hauwers van het Radboudumc.

Uitgebreid vooronderzoek Voordat een man in aanmerking komt voor

een penisprothese vindt een uitgebreid vooronderzoek plaats. In dit traject worden mannen intensief begeleid door de uroloog, seksuoloog en eventueel psycholoog. Uroloog Balk legt uit: “Erectieproblemen kunnen ontstaan door allerlei factoren. Het is belangrijk om eerst vast te stellen wat de oorzaken zijn. Medische, maar ook psychische of sociale factoren kunnen erectieproblemen veroorzaken. Afhankelijk hiervan wordt eerst een conservatieve behandeling gestart. Als er sprake is van een medische oorzaak wordt een behandeling gestart met medicatie: bijvoorbeeld met een erectiepil, een vacuümpomp of injecties. Pas als dit geen oplossing biedt voor

de erectieproblemen, komt het plaatsen van een penisprothese met kunstmatige zwellichamen ter sprake.”

Specialistische behandeling Het plaatsen van een penisprothese is een specialistische ingreep die slechts in een zeer beperkt aantal ziekenhuizen in Nederland wordt gedaan. Na verwijzing van de huisarts kunnen mannen in het Maasziekenhuis terecht voor deze behandeling.

St Jasdal

helpt onnodige darmkankeroperaties voorkomen

Zorg en Ziekenhuis

ertien Nederlandse ziekenhuizen hebben een rekenmodel ontwikkeld waarmee beter te voorspellen is welke patiënten met een vroeg stadium van darmkanker baat hebben bij een aanvullende operatie. Daarmee kan bij tientallen patiën-

ten per jaar een ingreep worden voorkomen die achteraf bezien onnodig was. MDL-arts John Groen was vanuit Ziekenhuis St Jansdal betrokken bij het onderzoek. De resultaten worden binnenkort in het gezaghebbende tijdschrift ‘Gastroenterology’ gepubliceerd. Patiënten bij wie darmkanker in een vroeg stadium ontdekt wordt, kunnen vaak worden behandeld door het tumorweefsel tijdens een kijkonderzoek van de darm, te verwijderen. Als er echter sprake is van uitzaaiing naar de lymfeklieren aan de buitenkant van de darmwand, dan is een operatie nodig. Tot nu toe was het lastig om onderscheid te maken tussen patiënten mét en zonder uitzaaiingen. Pas na de aanvullende operatie konden de artsen zien welke patiënten bij de meerderheid horen waarbij een operatie niet nodig was. Dit omdat er geen uitzaaiingen naar de lymfklieren waren en er in de darm niets meer was terug te vinden. Die ingrepen zijn onwenselijk, omdat een darmoperatie reële risico’s heeft voor de patiënt.

Tumorkenmerken Promovendus Yara Backes, MDL-arts Leon Moons en patholoog Miangela Laclé van het UMC Utrecht deden onderzoek naar dit probleem. Zij analyseerden welke tumorkenmerken duiden op lymfklieruitzaaiingen en ontwikkelden een rekenmodel. Dertien ziekenhuizen, waaronder het St Jansdal, leverden voor het pathologisch onderzoek weefselcoupes aan van vroege kanker in darmpoliepen. Alle ziekenhuizen die deelnamen aan de studie zijn aangesloten bij het samenwerkingsverband T1 CRC-werkgroep. Het onderzoek is mogelijk gemaakt door de Maag Lever Darm Stichting.

Derde single port kijkoperatie congres groot succes

e longkwabverwijdering via een enkele kleine incisie van drie centimeter (single port lobectomie) lijkt te mooi om waar te zijn: longkankerpatiënten hebben minder pijn, kleinere wonden, herstellen sneller en liggen korter in het ziekenhuis. Toch zijn deze lovende woorden volgens onze longchirurgen waarheid. St Jansdal werkt al vijf jaar met deze uiterst moderne operatietechniek. De longchirurgen zijn drie keer naar China geweest voor training en scholing. Vorige week werd voor de derde keer een tweedaags single port VATS congres georganiseerd in St Jansdal. VATS staat voor Video Assisted Thoracic Surgery. Het evenement was met name bedoeld voor longchirurgen en longartsen. De Spaanse chirurg Dr Diego Gonzales Rivas gaf een masterclass. Hij is tien jaar geleden begonnen met deze techniek en werkt nu in Shanghai in de grootste long chirurgische kliniek ter wereld. Zij doen ongeveer tienduizend longoperaties per jaar. Longkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen in Nederland. Slechts bij 25% van de patiënten is de ziekte nog in een stadium dat een operatie verricht kan worden.

De onderzoekers ontdekten dat ongeveer 40 procent van alle vroege darmkankers een gesteelde vorm hebben en dat daarbij de kans op uitzaaiingen naar de lymfklieren heel klein is. Zo identificeerden zij de groep patiënten die wel baat heeft bij een operatie, zodat deze lymfklieren weggehaald kunnen worden.

Ook vanuit kostenaspect is de single port techniek voordelig vergeleken met bijvoorbeeld de robot chirurgische benadering, welke al snel € 1.000,-- duurder is. In een tijd dat de zorgkosten alleen maar stijgen is het goed ook hier oog voor te hebben. Voordelen dus voor de patiënt maar ook voor het ziekenhuis en de zorgverzekeraar.

Dankzij het rekenmodel kan voorspeld worden voor welke darmkankerpatiënten het endoscopisch verwijderen van de tumor voldoende is en voor wie een aanvullende operatie nodig is. Zo kan het aantal operaties met de helft teruggebracht worden van 65 naar 32 procent. Het Nederlandse rekenmodel is op de website van de werkgroep T1 CRC gezet en is voor elke arts ter wereld te gebruiken.

Tijdens het congres werden vier live longoperaties verricht en als extra bijzonderheid werden er twee longoperaties verricht onder sedatie (=roesje) en niet in diepe narcose. Het voordeel voor de patiënt is een sneller herstel van de ademhaling en een sneller algeheel herstel.

Voorspellers van uitzaaiingen

Advertentie

DOE MEE 12 T/M 17

MAART Meld je aan via www.weekvanzorgenwelzijn.nl

Zorg en Ziekenhuis

Week van Zorg en Welzijn Open dagen bij Zorg en Welzijn!

Ruim duizend locaties van zorgen welzijnorganisaties in het hele land openen hun deuren voor het grote publiek. Kom ook kijken naar het werk van de ruim één miljoen medewerkers en vele vrijwilligers die zich dagelijks met passie en professionaliteit inzetten voor hun cliënten en patiënten. Op www.weekvanzorgenwelzijn.nl is te zien welke locaties bij jou in de buurt deelnemen.

Maandag 12 maart vliegt Maarten van der Weijden heel Nederland rond om de Week van Zorg en Welzijn te openen.

12 tot en met 17 maart

Ambassadeur Maarten van der Weijden Nog een paar dagen en dan begint de Week van Zorg en Welzijn! Van 13 tot en met 18 maart openen ruim duizend locaties in Nederland hun deuren voor je. Duizenden zorgprofessionals, vrijwilligers en cliënten staan deze week voor je klaar om te laten zien wat Zorg en Welzijn allemaal te bieden heeft en om je te vertellen wat hun werk en hun verblijf op die locatie zo bijzonder maakt. “Iedereen krijgt ooit in zijn leven te maken met een vorm van zorg of welzijn. Ik heb het

ook mogen ervaren en wat ben ik dankbaar voor de zorg die ik heb ontvangen. Gedreven en passievolle mensen die het onderste uit de kan halen om jou te helpen. Dus kom ook langs bij één van de deelnemende organisaties en ontdek wat Zorg en Welzijn allemaal te bieden heeft!” Maarten van der Weijden Kijk voor meer informatie op www.weekvanzorgenwelzijn.nl

Een kijkje

achter de schermen? Verrassende ontmoetingen en actuele reportages in het tv-programma ‘Heel Holland Zorgt’.

Drs. Ronald van Rooden voorzitter raad van advies Heel Holland Zorgt

Bekende Nederlanders stappen voor even uit hun dagelijkse leventje en lopen mee met professionals in de zorg. Van 13 t/m 17 maart iedere dag te zien bij SBS6 rond de klok van half 4. Kijk vooral ook op onze facebookpagina en mis niets. Beleef Zorg en Welzijn, Like Heel Holland Zorgt.

DE ULTIEME MOUNTAINBIKE UITDAGING! SCHRIJF JE NU IN!

DUCHENNEHEROES.NL

Duchenne Heroes

7 dagen lang, elke dag 70 of 100 kilometer off-road door de Benelux

strijd tegen de spierziekte Duchenne ´Als vader van een kind met Duchenne, heb je een verschrikkelijk gevoel van machteloosheid. Om dit weg te kunnen trappen en geld binnenhalen voor onderzoek geeft je iets van een doel, een missie!´ - Ruud Lamme, vader Duchenne kind en Hero sinds 2008.

Duchenne Heroes Duchenne Heroes, dé meest uitdagende mountainbiketocht van de Benelux vindt dit

jaar voor de dertiende keer plaats. We blijven strijden tegen de spierziekte Duchenne, die het

‘Om dit weg te kunnen trappen en geld binnenhalen voor onderzoek geeft je iets van een doel, een missie!’

leven van 600-800 jonge jongens in Nederland én hun gezinnen volledig op zijn kop zet.

Stichting Duchenne Parent Project De afgelopen jaren zijn duizenden deelnemers de uitdaging al aangegaan: 7 dagen lang, elke dag 70 of 100 kilometer off-road door de Benelux. Komend jaar staan we met minimaal 350 deelnemers aan de start en halen we opnieuw meer dan een miljoen euro voor Stichting Duchenne Parent Project.

Bewust Genieten

Preventie nu extra

Column Sanne van Leeuwen

toegankelijk voor heel Nederland

et huidige Nederlandse zorgsysteem is vooral geënt op ziekte. We gaan pas naar de dokter bij klachten. NIPED is opgericht door twee artsen vanuit hun bevlogenheid om Nederland gezonder te maken. Daarvoor is meer aandacht, geld en tijd nodig voor preventie. Om een groot publiek bewuster te maken van relevante gezondheidsthema’s werkt NIPED samen met diverse publieke en private partners. De komende weken steunt NIPED daarom het televisieprogramma ‘De RTL Gezondheidstest’ en het Nederlandse publiek kan dan kosteloos deelnemen aan de online vragenlijst van de Persoonlijke Gezondheidscheck, de wetenschappelijk onderbouwde test die bestaat uit een gevalideerde vragenlijst en (optioneel) medische thuistests.

RTL Gezondheidstest Vanaf donderdag 8 februari onderzoeken Wendy van Dijk en Ruben Nicolai in het programma zeven weken lang de gezondheid van Nederland en gaan zelf ook aan de slag. Wekelijks staat een ander thema centraal om de bewustwording over gezondheid en leefstijl te stimuleren. “Kijkers kunnen vervolgens via onze eigen Persoonlijke Gezondheidscheck app een complete en betrouwbare check doen. Dit geeft ze inzicht in hun gezondheid en ook adviezen om hun leefstijl te veranderen.”, aldus Govert Ho, Algemeen Directeur NIPED. “Dat brengt ons weer een stap dichter bij het uiteindelijke doel om heel Nederland gezonder te maken.”

Persoonlijke Gezondheidscheck De e-Health oplossing van NIPED (Netherlands Institute for Prevention and e-Health Development), de Persoonlijke Gezondheidscheck, stelt iedereen in staat om inzicht te krijgen in zijn of haar gezondheid en verantwoordelijkheid te nemen voor mogelijk noodzakelijke veranderingen in leefstijl, om daarmee veelvoorkomende gezondheidsproblemen te voorkomen. Bij deelname aan de check ontvangt men een gezondheidsrapport met informatie

Verwondering en concrete handvatten om een gezonde leefstijl toe te passen (én vol te houden). De check bestaat uit een vragenlijst en fysieke metingen zoals bloedonderzoek.

‘Meer aandacht, geld en tijd nodig voor preventie’ Met de gezondheidscheck krijgen deelnemers inzicht en advies over onder andere hart- en vaatziekten, longziekte COPD en hun leefstijl (roken, bewegen, alcohol, voeding, stress). De Persoonlijke Gezondheidscheck past ook binnen het preventief medisch onderzoek van de vernieuwde Arbowet, die sinds 1 juli 2017 geldt. Dit betekent dat werkgevers verplicht zijn om hun werknemers periodiek een preventief medisch onderzoek aan te bieden en daar ook op gecontroleerd kunnen worden.

Waarom een gezondheidscheck? “Als arts zie je patiënten meestal pas als er iets ernstigs aan de hand is. Het leed dat hen en hun familie overkomt had in veel gevallen voorkomen kunnen worden door tijdig inzicht in de gezondheid en soms een aanpassing in de leefstijl”, aldus oprichter Dr. Coenraad van Kalken. Arts en kankeronderzoeker Dr. Coenraad van Kalken en cardioloog Dr. Roderik Kraaijenhagen besloten hun krachten in 2005 te bundelen en zich in te zetten voor preventie samen met de beweging ‘Heel Nederland Gezonder’. En met succes! Inmiddels zijn er sinds de start meer dan 300.000 mensen preventief getest en hebben advies gekregen waarmee zij inzicht hebben gekregen in de eigen gezondheid.

Samen werken aan Heel Nederland Gezonder Het bovenstaande initiatief past binnen de ambitie van ‘Heel Nederland Gezonder’, een groeiende beweging van meer dan honderd private en publieke partijen om persoonlijke preventie voor iedereen vanaf 18 jaar laagdrempelig toegankelijk te maken. Heel Nederland Gezonder is geïnitieerd door de partijen rondom de Persoonlijke Gezondheidscheck: De Hartstichting, de Nierstichting, het Diabetes Fonds, het Longfonds, de Landelijke Huisartsenvereniging, het Nederlands Huisartsen Genootschap, de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskundigen, GGD GHOR Nederland en NIPED.

Dochterlief is 7 maanden aan het reizen. Na het behalen van haar VWO diploma vond madam het tijd voor een tussenjaar en heeft haar rugzak gepakt en trekt de wereld rond. Na een paar dagen familiebezoek in Dubai, trok ze door naar Sri Lanka. Een vreemd land, ander eten en misschien iets minder hygiënisch dan ze gewend is. Dus toen madam belde dat ze al een aantal dagen goed misselijk was, verwonderde dat mij niet zo. Haar wel dus… “Mam wil je de huisarts even bellen?” Uhhh waarom dacht ik nog, maar goed. Zoals van een goede moeder verwacht wordt belde ik maar even. “Uhh dat is wat moeilijk telefonisch. En ooit gaf ik een vriendin op afstand medisch advies en dat pakte minder goed uit. Dus laat haar vooral daar even naar een dokter gaan”, zei mijn huisarts. Dus ik zoek een ziekenhuis uit in de

‘Maar liefst € 3,70 kost dat consult. Bloedonderzoekje erbij, en wat medicijnen mee en we zijn € 20,- lichter.’ buurt voor dochterlief. Ze pakt de tuktuk en appt 10 minuten later. “Mammmmmm ’t kost 600 roepie.” Ik denk uh tsja fijn voor je. Een collega googelt even, en 1 minuut later bescheuren we ons. Maar liefst € 3,70 kost dat consult. Bloedonderzoekje erbij, en wat medicijnen mee en we zijn € 20,- lichter. Het is bijna niet de moeite waard om dat te gaan declareren. Na 2 dagen voelt mijn popje zich weer tiptop en gaat vrolijk verder met feesten, cultuurhappen en rondreizen. Ik weet niet wie er nou meer last had van misselijkheid. Madam in Sri Lanka, of ik hier in het koude Nederland. Maar lang leve de goede artsen in Sri Lanka!

Nieuw platform voor eten en welzijn in de zorg Er komt, in overleg met partijen in de zorg, een nieuw platform dat als doel heeft om de kwaliteit van eten, drinken en welzijn in de zorg te verhogen. De stichting Eten+Welzijn richt zich op thema’s als smaakvol, gezond en duurzaam eten en drinken, vitaliteit, welbevinden en mensgerichte zorg. De directe aanleiding voor de stichting in oprichting is dat meerdere platformen voor deze belangrijke thema’s recent zijn beëindigd. Zo besloot uitgeverij Vakmedianet om per 31 december 2017 te stoppen met onder meer Gastvrije Zorg, Gastvrijheidszorg met Sterren en de Dag van de Gastvrijheid. De themagroep HACCP van het programma Waardigheid en trots is op hetzelfde moment geëindigd.

Doelgroep- en mensgerichte werkwijze “We voelen de urgentie om juist nu stappen te zetten op het gebied van eten in relatie tot welzijn in de zorg”, aldus Rudi Crabbé, adviseur bij Smaak van het Huis en initiatiefnemer van de stichting, samen met Jelle Ferwerda (Smaak van het Huis) en Anton François (eigenaar AFHS en voormalig themacoördinator Waar-

digheid en trots). “Met de nieuwe stichting willen wij hieraan een lerende en activerende invulling geven. Gericht op een integrale aanpak en een doelgroep- en mensgerichte werkwijze, samen met de zorg en verschillende stakeholders die ook de meerwaarde van de stichting onderkennen en actief ondersteunen.” Zo attenderen branchevereniging ActiZ en het platform Patiënt & Voeding hun achterban naar eigen zeggen graag op de nieuwe stichting en zijn de initiatiefnemers in gesprek met andere geïnteresseerde partijen.

Draagvlak essentieel Activiteiten De activiteiten van de stichting strekken zich uit van de agri-sector tot op het bord, binnen de muren van de zorgorganisatie en in de wijk. Ze zijn gericht op het teweegbrengen van verandering in de keten en het bijdragen aan wezenlijke oplossingen. Een prominente rol speelt het vernieuwde sterrensysteem, waarmee zorgorganisaties hun prestaties en verbetermogelijkheden kunnen monitoren. Zorgorganisaties die zich bij de stichting aansluiten krijgen bovendien structureel toegang tot relevante content, netwerkbijeenkomsten, doelgroepgerichte workshops, een digitale leeromgeving en een kennismarkt.

Bij voldoende draagvlak onder organisaties en professionals in de zorg willen de initiatiefnemers de laatste stap zetten naar de oprichting van de stichting Eten+Welzijn. De website www. etenwelzijn.nl is gelanceerd, waar geïnteresseerden zich kunnen aanmelden om betrokken te raken bij de stichting in oprichting. Crabbé: “Draagvlak vanuit de zorg is essentieel voor ons. Hierdoor kunnen we samen met betrokken managers, gepassioneerde chefs, medewerkers actief op het gebied van eten en drinken en veranderaars in de voedselketen daadwerkelijk van start om eten en welzijn in de zorg de structurele aandacht te geven die het verdient.”

Zet je alcoholgebruik op pauze met IkPas

IkPas is een jaarlijks terugkerende campagne om tijdelijk geen alcohol te drinken. De campagne maakt mensen bewuster in het maken van een keuze om wel of niet te drinken. Ook doorbreekt het de gewoonte van het drinken van alcohol. Vanaf 1 maart start de IkPas-campagne die iedereen aanmoedigt om 30 dagen af te zien van alcohol.

Positieve effecten Elk jaar 30 dagen zonder alcohol levert veel op. Onderzoek onder deelnemers aan IkPas 2017 laat zien dat zij zich lichamelijk beter voelen. Deelnemers ervaren ‘quick wins’ als beter slapen, fitter voelen, geld uitsparen en minder kilo’s lichaamsgewicht. Het tijdelijk niet drinken draagt bovendien bij aan minder alcohol drinken ná die periode. Drinkgewoonten worden hiermee doorbroken. Zes weken na afloop van de

actie dronk bijna 45% minder glazen dan vóór IkPas. Gemiddeld gaan deelnemers van 14,2 naar 9,8 glazen, en drinken zij op 3,6 dagen in plaats van op 4,5 dagen. De helft rapporteert met IkPas het goede voorbeeld aan kinderen te geven.

‘Het tijdelijk niet drinken draagt bovendien bij aan minder alcohol drinken ná die periode’ Dit laat onderzoek van Tranzo, Wetenschappelijk Centrum Zorg en Welzijn van Tilburg University zien. Dit onderzoek toont dat 70% van de deelnemers een half jaar na de actie nog steeds ruim 30% minder drinkt dan vóór deelname aan IkPas. Bijna 11.000 deelnemers deden in 2017 mee.

Drinkfrequentie neemt toe naarmate leeftijd stijgt De categorie 55-plussers in IkPas 2017 drinkt het meest frequent. Voor de start van de actie dronk 56,6% van de mannen op 6 of 7 dagen in de week, bij vrouwen is dit percentage bijna 53%. Mensen die elke dag drinken is het hoogst onder 55-64 jarigen (36%) en 65+ers (53%).

Deelname vanaf 1 maart Aanmelden voor de IkPas-campagne kan via www.ikpas.nl. De 30-dagen actie start in de regio Haaglanden op 1 maart. Voor mensen die de traditionele vastenperiode aan willen houden, loopt de actie van Aswoensdag (14 februari) tot en met de zondag voor Pasen (25 maart). Deze actie duurt 40 dagen. GGD Haaglanden ondersteunt samen met Indigo Haaglanden en Brijder Verslavingszorg deze campagne in de regio.

Zorg en Ziekenhuis

DNA-dating op Lowlands wijst uit: tegenpolen trekken elkaar aan Tegenpolen trekken elkaar aan in de liefde, zo luidt de volkswijsheid. Dat fenomeen zou zomaar terug zijn te voeren op ons DNA, blijkt uit een liefdesexperiment dat LUMC-onderzoekers afgelopen zomer uitvoerden op Lowlands. Het genetisch materiaal van stelletjes verschilde meer van elkaar dan dat van twee willekeurige festivalgangers. De onderzoekers verzamelden op het muziekfestival bruikbare DNA-samples van 77 koppels en 282 vrijgezellen. Teruggekomen in het laboratorium keken ze naar variaties in het DNA in de buurt van het gebied waar de code voor een belangrijk onderdeel van het immuunsysteem ligt vastgelegd. Want, zo is de gedachte, hoe meer het immuunsysteem van je partner verschilt van het jouwe, hoe beter. Zo krijgt het nageslacht een unieke mix. En hoe iemands immuunsysteem in elkaar zit, pik je onbewust op via lichaamsgeur.

Stelletjes meer verschillend En die hypothese lijkt te kloppen, legt onderzoeker Karin van der Tuin van de afdeling Klinische Genetica uit. “We zagen dat het DNA van de stelletjes gemiddeld genomen meer van elkaar verschilde dan dat van twee willekeurige deelnemers aan ons experiment. Om helemaal zeker te weten dat dit verschil niet op toeval berust, hadden we achteraf gezien van meer stelletjes DNA moeten afnemen. Dan hadden we bijvoorbeeld ook kunnen zien of stellen die langer samen zijn of samenwonen, meer van elkaar verschillen.” Van der Tuin heeft ook goed nieuws voor de vrijgezellen: zij hebben bijna allemaal een mailtje gekregen met hun beste match. “Dat was nog een heel gedoe, want we moesten rekening houden met leeftijdsrange en geslacht, maar uiteindelijk is het voor bijna iedereen gelukt. We zijn heel benieuwd hoe het hen nu vergaat. Over een paar weken vragen we ze daarom of de match tot een ontmoeting heeft

geleid en kunnen we bepalen of degenen met een geslaagde date ook daadwerkelijk degenen zijn met de grootste verschillen in hun DNA. ”

Mogelijkheden voor DNA-daten

‘Hoe iemands immuunsysteem in elkaar zit, pik je onbewust op via lichaamsgeur. Of DNA-daten het daten van de toekomst is, blijft volgens de onderzoekers moeilijk te voorspellen. Van der Tuin: “Ons onderzoek laat wel zien dat er mogelijkheden voor zijn. Zeker in een tijd waarin DNA-onderzoek steeds eenvoudiger beschikbaar is en breder toegepast wordt. Maar uiteraard zijn er naast DNA nog veel meer factoren die een rol spelen bij een partnerkeuze.”

Workshopdag ouderenpsychiatrie in de praktijk Vrijdag 20 april 2018 | Van der Valk Veenendaal

Masterclass Klinisch redeneren

De beste sprekers op het gebied van ouderenpsychiatrie leren je psychiatrie bij degeneratie beter te begrijpen en ernaar te handelen.

Maak kennis met het nieuwe interprofessionele praktijkmodel van het klinisch redeneren om te kunnen beoordelen ‘hoe het gaat’ met je patiënt.

Donderdag 28 juni 2018 | ReeHorst Ede

Het Wondzorg Congres nursing.nl/congressen/ouderenpsychiatrie

Dinsdag 8 mei 2018 | ReeHorst Ede Tijdens Goede wondzorg voorkomt of minimaliseert de kans op complicaties. Leer meer over wondzorg en krijg een update van de laatste ontwikkelingen. nursing.nl/congressen/wondzorg

nursing.nl/congressen/klinischredeneren

Talent Ontwikkeld

VUmc en AMC steunen opleiding tropenarts

VUmc en AMC roepen de minister van VWS op om de opleiding tot tropenarts, recent omgedoopt tot ‘arts internationale gezondheidszorg’, te financieren. Tropenartsen werken aan het begin van hun carrière een periode in lage inkomenslanden. Eenmaal terug in Nederland zijn ze met hun ervaring waardevol in het onderwijs en voor de vervolgopleidingen tot medisch specialisten. Daarom steunen VUmc en AMC het landelijk pleidooi tot behoud van deze opleiding. De opleidingen geneeskunde van zowel VUmc als AMC hebben een sterk internationaal profiel. Zo is er een internationale minor in medicine met een module ‘global health, diversity and conflict’. De helft van de geneeskundestudenten VUmc en AMC kiezen voor een stage in het buitenland en velen volgen jaarlijks modules in global health. Bij het onderwijs en de voorbereidingscursussen voor buitenlandstages maken beide instellingen gebruik van de kennis en ervaring van de tropenartsen.

Bijzondere internationale ervaring Tropenartsen doen zeer nuttig werk in lage inkomenslanden waar ze samenwerken met lokale artsen. Dit gebeurt veelal op plekken waar goede gezondheidszorg verre van vanzelfsprekend is. Na een aantal jaar komen zij bijna allemaal terug naar Nederland. Twee derde van hen start dan de opleiding tot me-

Column

Anne-Rieke de Haan Adviseur Arbeidsmarkt ETZ, Tilburg.

disch specialist of huisarts. Zij staan vanwege hun brede kijk op en waardevolle kennis over cultuurverschillen in de zorg ook bij VUmc en AMC hoog aangeschreven. Ook hebben zij waardevolle kennis over de opkomende nieuwe infectieziekten en de ‘oude’ tropenzieken. Zij hebben bovendien geleerd om in een team samen te werken, complexe zorg met minimale middelen te organiseren en (lokale) mensen op te leiden in moeilijke omstandigheden. Vaak kunnen ze daar niet terugvallen op protocollen, maar moeten ze uitgaan van hun eigen vindingrijkheid.

‘De opleidingen geneeskunde hebben een sterk internationaal profiel’ Brede steun voor behoud opleiding Organisaties als Artsen zonder Grenzen en Dokters van de Wereld bepleiten de impact van deze artsen tijdens hun werkjaren in lage inkomenslanden. Eerder onderschreven verschillende Nederlandse ziekenhuizen en ook het KNMG het belang voor Nederland. VUmc en AMC onderschrijven dit belang. Zowel voor de directe patiëntenzorg in Nederland als vanwege hun voortdurende inzet bij initiatieven ter bevordering van de gezondheidszorg wereldwijd.

Wat doe je precies?

In ons ziekenhuis is een aantal moeilijk vervulbare vacatures. Het betreft functies waar meer zorgorganisaties moeilijk de juiste mensen voor kunnen vinden. Soms omdat er een tekort op de arbeidsmarkt is. Maar ook omdat sommige functies relatief onbekend zijn en onbekend maakt onbemind. Om daar iets aan te doen maken we ervaringsverhalen. We beschrijven wat de functie inhoudt en nog belangrijker, hoe medewerkers de functie ervaren en beleven. De eerste vraagen zijn meestal: ‘Wat doe je precies?’ of ‘Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?’.

‘Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit?’ Die laatste vraag is vaak lastig te beantwoorden. Want in een ziekenhuis is geen dag (of nacht) hetzelfde. Dus hoe omschrijf je dan een gemiddelde dienst? Toch ziet niemand dat als probleem. Vaak wordt het juist genoemd als een van de aantrekkelijkste aspecten van de functie. ‘Als ik binnenkom weet

‘In het ziekenhuis is geen dag (of nacht) hetzelfde’ ik nooit wat ik precies ga doen, heerlijk!’. Sowieso lopen mijn collega’s vaak over van enthousiasme wanneer zij vertellen over hun werk. Ze delen met liefde hun ervaringen, ook de minder positieve. Zo leveren zij een belangrijke bijdrage aan het werven van nieuwe collega’s!

Het TeAMS boek: Hoe train je

multidisciplinaire samenwerking in het ziekenhuis?

communicatie-experts en trainers, hebben een boek over het programma geschreven, dat deze week wordt gelanceerd.

Het TeAMS boek In de afgelopen decennia is de patiëntenzorg drastisch veranderd. De meeste behandelingen in het ziekenhuis worden tegenwoordig uitgevoerd door multidisciplinaire teams van medische professionals. Het optimaliseren van de samenwerking in deze teams is daarom een belangrijk thema voor ziekenhuizen.

‘Dit innovatieve programma, dat uniek is in de wereld’ Maar hoe pak je zoiets aan? Hoe leer je teams van medische professionals beter samen te werken en hoe sluit je zo goed mogelijk aan bij

hun praktijk? Welke doelen moet je nastreven? Wat moet je precies trainen en welke middelen kun je daarvoor het best inzetten? En hoe organiseer je deze initiatieven in een werkomgeving die zich kenmerkt door overvolle agenda’s en ingewikkelde werkschema’s?

In het boek worden gedetailleerd de verschillende onderdelen van het programma beschreven, zowel de inhoudelijke invulling en theoretische onderbouwing, als ook de benodigde organisatorische kaders en de strategische, tactische en operationele aanpak.

Het TeAMS programma

Het doel van dit boek is deze kennis te verspreiden en andere ziekenhuizen in staat te stellen een soortgelijk programma op te zetten.

TeAMS is een multidisciplinair en interprofessioneel trainingsprogramma voor teams in ziekenhuizen. Dit innovatieve programma, dat uniek is in de wereld, werd in 2014 in het VUmc ontwikkeld. Sinds 2015 loopt het en zijn een kleine duizend medische professionals getraind. De ontwikkelaars, een team van medisch specialisten, onderwijskundigen, psychologen,

Vrouw met reuma en kinderwens raakt iets later zwanger

rouwen met reumatoïde artritis (RA) en een kinderwens doen er langer over om zwanger te raken dan gezonde vrouwen. Dat lijkt samen te hangen met het hebben van actieve ziekte. RA kan zich immers rustig houden, maar ook ‘opvlammen’ en actief worden. Ook het chronisch gebruik van ontstekingsremmende pijnstillers (NSAIDs) en prednison in doses van meer dan 7,5 mg per dag lijken een negatieve invloed te hebben op de snelheid waarmee RA-patiëntes zwanger raken. Die conclusies trekt promovendus Jenny Brouwer na bestudering van ruim 300 jonge vrouwen met RA. De vrouwen, verenigd in het PARA-cohort, werden langdurig gevolgd.

‘Het doel is immers te streven naar een zo’n laag mogelijke ziekteactiviteit’ Brouwer keek naar de invloed van de ziekte op de vruchtbaarheid en naar de invloed van medicatie. Vrouwen met RA deden er gemiddeld zes maanden over om zwanger te raken. Bij 40 procent van de vrouwen duurde het langer dan een jaar. Gezonde vrouwen

hebben gemiddeld drie maanden nodig om zwanger te worden. Vrouwen met RA doen er dus verstandig aan hun wens tijdig te bespreken met de reumatoloog. De arts kan namelijk een behandeling instellen met medicijnen die veilig zijn tijdens de zwangerschap, zonder gebruik te maken van NSAID’s en prednison in doses van meer dan 7,5 mg per dag. Het doel is immers te streven naar een zo’n laag mogelijke ziekteactiviteit. Uit eerdere studies blijkt dat er steeds meer medicijnen beschikbaar zijn die veilig tijdens de zwangerschap kunnen worden gebruikt.

Het anti-Müllers Hormoon Een belangrijke vondst vindt Brouwer tevens dat bij vrouwen met RA het zogenoemde anti-Müllers Hormoon sneller afneemt dan bij gezonde vrouwen. “Het anti-Müllers Hormoon is een stof die wordt afgegeven tijdens de vroege rijping van de eicellen. Bij vrouwen met een eerdere afname van dit hormoon raken de eierstokken sneller verouderd.” De afname van het hormoon werd gemeten bij vrouwen die al geruime tijd RA hebben. Met name vrouwen met de stof ACPA in het bloed hadden lagere waarden van het anti-Müllers Hormoon. Bij hen is de RA vaker

actief. Brouwer vermoedt dat de afname van het hormoon het gevolg is van meer opgestapelde ziekteactiviteit in de loop der jaren. “Uit eerder onderzoek bleek al dat de patiënten ongeveer anderhalf jaar eerder in de overgang gaan. Vrouwen met RA doen er daarom verstandig aan tijdig over gezinsplanning na te denken.”

‘Chronisch gebruik van NSAID pijnstillers lijkt vruchtbaarheid negatief te beïnvloeden’ Nauwe samenwerking Tenslotte pleit ze voor nauwe samenwerking tussen reumatoloog en gynaecoloog, zoals in het Erasmus MC al gebeurt op de gespecialiseerde Kinderwens- en Zwangerschapspoli van de afdeling Reumatologie. “Zwangere vrouwen en hun ongeboren baby moeten goed worden gemonitord. De aanpak van de ziekte kan op de patiënte worden toegesneden. Goede communicatie en samenwerking tussen gynaecoloog en reumatoloog zijn heel belangrijk. Liefst al voordat de vrouw zwanger raakt.” Jenny Brouwer is fertiliteitsarts en promoveerde op 21 februari op haar onderzoek. De studie werd financieel mogelijk gemaakt door een subsidie van het Reumafonds.

Zorg en Ziekenhuis

Teun Bastiaansen

‘ Door zijn onderzoek kunnen amputaties in de toekomst mogelijk worden voorkomen of uitgesteld.’

wint Heelkundeprijs Amputaties voorkomen, dat is het doel van arts-assistent Teun Bastiaansen van Heelkunde met zijn promotieonderzoek. Het leverde hem de Heelkundeprijs op. Vaatchirurg Jan Wever - tevens opleider - reikte de prijs aan hem uit. De prijs wordt jaarlijks ter beschikking gesteld door stichting HagaVrienden. Bij zijn onderzoek keek Teun naar patiënten met perifeer arterieel vaatlijden (vernauwing in de slagaders van de benen). Hij promoveerde in februari 2017. “Patiënten met perifeer arterieel vaatlijden bij wie dotteren niet mogelijk is, worden normaal gesproken geholpen door middel van een operatie (het schoonmaken van het bloedvat of het aanleggen van een bypass)”, legt Teun uit. “Patiënten die niet geschikt worden bevonden voor een chirurgische behandeling of bij wie de chirurgische ingreep niet heeft geholpen, rest alleen nog amputatie van het aangedane ledemaat. Voor deze patiëntengroep is het noodzakelijk dat er naar alternatieve behan-

delopties wordt gezocht. Het bevorderen van de bloeddoorstroming bij onvoldoende doorbloeding in weefsels is een veelbelovend alternatief voor een chirurgische ingreep. Ik heb een aantal nieuwe behandelingen onderzocht om de doorbloeding te stimuleren en zo patiënten nieuwe behandelmogelijkheden te bieden.

proefschrift getuigt van de scherpe geest die wij in de dagelijkse praktijk ook van Teun ervaren. Goede patiëntenzorg en volledigheid staan daarbij voorop. De stimuleringsprijs die we nu jaarlijks uitreiken, bestaat uit een oorkonde en een vrij te besteden geldbedrag. Door zijn onderzoek kunnen amputaties in de toekomst mogelijk worden voorkomen of uitgesteld.”

‘Dat is belangrijk om een goed specialist te worden’

De Heelkundeprijs ontstond 15 jaar geleden dankzij de gulle donatie van een patiënt die anoniem wil blijven. Teun is er bescheiden onder dat hij de prijs kreeg, maar ook trots en blij verrast.

Goed specialist worden Bij het beïnvloeden van deze bloedvatvorming moet je denken aan gentherapie, celtherapie en groeifactortherapie. Ik heb me vooral gericht op het veranderen van de hele kleine slagadertjes naar iets grotere slagadertjes. Het doel daarvan is het verbeteren van het zuurstoftransport naar de aangedane weefsels.”

Lovende woorden Jan Wever reikte de prijs uit aan Teun. “Zijn

Op 1 juli 2018 rondt Teun zijn opleiding tot chirurg af. Over het opleidingsklimaat in het HagaZiekenhuis is Teun meer dan tevreden. “Dat is enorm goed. Tussen de assistenten onderling en de staf is er een goede relatie. Door het ruime aanbod en de instelling van de opleidersgroep word je hier de mogelijkheid gegeven je in de volle breedte als chirurg te kunnen ontwikkelen. Dat is belangrijk om een goed specialist te worden.”

Congres Reablement in de ouderenzorg Hoe bevorder je de zelfstandigheid van je patiënt of cliënt?

Zorg rondom het levenseinde Woensdag 28 maart 2018 | ReeHorst, Ede Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden Over o.a. palliatieve zorg voor mensen met dementie, aandacht voor doodsangst, nazorg aan naasten, terminale zorg thuis en humor in de palliatieve fase

congressenmetzorg.nl

Vrijdag 20 april 2018 | ReeHorst, Ede

Masterclassreeks Het nieuwe brein van de dokter 10 april t/m 22 mei 2018 | Zeist Krijg in 6 masterclasses een compleet beeld van de toekomst van medische kennis en de thematieken waar artsen in toekomst mee te maken krijgen. masterclass-nieuwebrein.nl

Voor alle geïnteresseerden werkzaam in zorg & welzijn Reablement is iemand helpen om voor zichzelf te zorgen. Energie, levensvreugde en het dagelijks leven staan hierbij centraal. Een reablementtraject is tijdsgebonden en doelgericht. Het maakt je werk interessanter en je ziet direct de positieve effecten. Hoe het werkt leer je op dit congres!

Congres Humor als verpleegkundige interventie

congressenmetzorg.nl

Het Jeukcongres

Vrijdag 18 mei 2018 | ReeHorst, Ede

Woensdag 30 mei 2018 | ReeHorst, Ede

Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden

Herken letsel door geweld

Over o.a. humor als verpleegkundige interventie, gebruik van humor bij dementie en in de palliatieve zorg, hostmanship en provocatief coachen Inclusief herziene uitgave ‘Humor als verpleegkundige interventie’

Over o.a. nieuwe ontwikkelingen, jeuk bij kanker, jeuk en seksualiteit, jeuk en allergie, jeuk in de terminale fase en welke verpleegkundige interventies je kunt inzetten.

Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden

congressenmetzorg.nl

Woensdag 13 juni 2018 | ReeHorst, Ede

Over o.a. geagiteerd deliriumsyndroom, ouderenmishandeling en -verwaarlozing, medisch beroepsgeheim en justitie, verdachte letsels, seksueel geweld opgevangen, kindermishandeling, niet-natuurlijke dood. opleidingkwaliteitsfunctionaris.nl

Zorg en Ziekenhuis

Agenda activiteiten & seminars Dag van . . . Bijzondere dagen en feestdagen

Eendaagse workshop “Houd eens op met dat softe gedoe: GA LEIDEN!” “Heb je alles geprobeerd maar zonder het gewenste resultaat? Pak dan door met acties en gezagsmiddelen, zodat gedaan wordt wat is afgesproken!” Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht debode.nl

Tweedaagse workshop “Lopen op eieren”, leidinggeven en aanspreken Welke leiderschapsstijl hanteer je in verschillende situaties? Geef leiding op basis van feiten, minder op gevoel of via, via. Je leert om met behulp van de Bode Methode® lastig gedrag bespreekbaar te maken en door te pakken. Locatie: Utrecht, 23 en 24 april 2018

debode.nl

Middag workshop “Haal meer uit het jaargesprek” voor leidinggevenden Veel medewerkers ervaren de 360 graden feedback als onbevredigend en zelfs bedreigend. De leidinggevenden leert om aanvullend of zelfs in plaats van de 360 graden feedback, objectieve informatie te vergaren om zo meer uit het jaargesprek te halen. Locatie: Utrecht, 28 mei 2018 debode.nl

24 maart

Wereld Tuberculosedag

Eendaagse workshop “Iedereen wil aardige collega’s, ook jouw collega’s”, feedback volgens de Bode Methode®

25 maart

Zomertijd 2018

27 maart

Dag van het Theater

30 maart

Goede Vrijdag

Je krijgt gesprekstechnieken aangereikt om op een niet aanvallende manier problematische situaties te bespreken zodat conflicten worden voorkomen. Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht

1 april

1e paasdag, dag van de grap

2 april

Wereld Autismedag

5 april

Wandel naar de Werkdag

7 arpil

Gezondheidsdag

debode.nl

11 april

Wereld Parkisondag

19 april Secretaressedag

Eendaagse workshop “Voor jezelf opkomen”, assertiviteit op de werkvloer Je krijgt handvatten aangereikt hoe je meer durft door de ander duidelijk en precies te vertellen en te laten zien wat je wilt, zonder daarbij een schuldgevoel te krijgen. Locaties: Akersloot, Amsterdam, Apeldoorn, Assen, Den Haag, Eindhoven, Maastricht, Rotterdam en Utrecht

debode.nl

Eendaagse workshop “Druk, druk, druk” Wat kun je op organisatorisch en persoonlijk vlak doen om de tijd effectiever te benutten. Na deze workshop ga je door efficiënter werken meer bereiken, niet meer werken. Locatie: Utrecht 25 april 2018 debode.nl

Colofon Zorg en Ziekenhuis Uitgever, tevens redactie-adres: Allin1Mediaservice B.V. T (0487) 760200 E redactie@zorgenziekenhuis.nl Advertentieverkoop: Cross Media T (010) 7421941 E zorg@crossmedianederland.com Oplage: 30.000 exemplaren Drukwerk: JanssenPers Rotatiedruk B.V. Verspreiding: via personeelsruimten in de ziekenhuizen en geadresseerd aan directieleden en beslissers uit zorg en welzijn Meer informatie: zorgenziekenhuis.nl Aan de inhoud van Zorg en Ziekenhuis is alle mogelijke zorg besteed. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever Allin1Mediaservice B.V. van Zorg en Ziekenhuis aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van de inhoud. AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN © Zorg en Ziekenhuis Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Zorg en Ziekenhuis c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Zorg en Ziekenhuis wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatie- en/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

Professional

Zorg en Ziekenhuis

SVS-TrEx Gezondheidszorg Permanente ontwikkeling van schoonmaakmedewerkers in de gezondheidszorg

Wat is SVS-TrEx? SVS-TrEx is een (digitaal) platform voor het monitoren van prestaties middels een systeem van meten, leren en ontwikkelen. Periodiek worden leerresultaten en prestaties van de medewerkers gemeten, gewaardeerd, gerapporteerd en verbeterd. SVS-TrEx is hét antwoord op de vraag hoe de kwaliteit van uw schoonmaakdienstverlening structureel kan worden verbeterd en geborgd. Dankzij SVS-TrEx is de medewerker in staat een essentiële bijdrage te leveren aan infectiepreventie en patiëntveiligheid, en daarmee een betere zorg. SVS-TrEx: Training for Excellence!

Meer weten over SVS-TrEx Gezondheidszorg? Ga naar www.svs-opleidingen.nl en download de brochure of neem voor meer informatie contact met ons op via 010-2931000

SVS-TrEx_Z&Z.indd 1

22-2-2018 13:18:19