Jaargang 2016 | Editie Rijnstreek
Zorg en Welzijn Voor elkaar
7 | POH-ER VERONA Verona loopt mee met patiĂŤnten
8| LOGEERHUIS Gemiva maakt thuiswonen voor Paul mogelijk
11| GEZINSHUIS Cardea geeft kinderen eigenwaarde
1 3 | AINARA Thuiszorg is meer dan de wijk in gaan
De Week van Zorg en Welzijn wordt mede mogelijk gemaakt door onze partners:
VANAF 8 MAART IEDERE DAG TE ZIEN BIJ SBS6
✓ Voor uw lichaam gemaakt
✓ Eenvoudig opmaken
rotse pa is t r ir
an er v tn
Well-F a
Is ook úw bed klaar voor de toekomst?
✓ Unieke verstelmogelijkheden
✓ Geschikt voor thuiszorg
Wilt u ook fris en uitgerust wakker worden? Ons LevelFit® bed helpt u daarbij! Het bed wordt voor uw lichaam gemaakt en hierdoor wordt uw lichaam volledig ondersteund tijdens uw nachtrust. LevelFit® is het eerste in hoogte en houding verstelbare boxspringbed. Dit biedt u gemak tijdens het schoonmaken en opmaken. Indien nodig ook geschikt voor thuiszorg. LevelFit®, een prachtig en heerlijk bed voor nu en een zorgbed voor later...
Ik zou graag vrijblijvend de GRATIS brochure ‘slapen’ aanvragen: Dhr. /
Mevr. Voorletter:
Zitcomfort
Naam:
Straat: Postcode:
Slaapcomfort
Traplift Nr.:
Badkamer
Woonplaats:
Telefoonnummer: Email:
Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Well-Fair BV, Antwoordnummer 727, 8070 WB Nunspeet
Bel voor de GRATIS brochure met 0341-277010 of kijk op www.well-fair.nl
WKZW/2016
Geboortedatum:
Well-Fair is sinds 1992 de specialist op het gebied van zelfstandig en comfortabel ouder worden.
Voorwoord
Aan wie geef jij je gouden hart ? Zoek op Facebook naar DeWeekvanZorgenWelzijn
Een kijkje achter de schermen? In het tv-programma ‘Heel Holland Zorgt’ maak je het mee. Vanaf 8 maart iedere dag te zien bij SBS6. In actie komen onder anderen: cabaretière Tineke Schouten, actrice Gerda Havertong en GTST-acteur Barto Braat. Kijk voor de uitzendtijden op www.weekvanzorgenwelzijn.nl of www.sbs6.nl
Andere tijden, andere zorg De Nationale Week van Zorg en Welzijn is een uitgelezen kans om als nieuwe cliënt, (aankomend) mantelzorger, vrijwilliger, buurtbewoner of student kennis te maken met een zorg- en/of welzijnsorganisatie bij je in de buurt. Wil je weten wat er zich allemaal afspeelt in een zorg- en/of welzijnsorganisatie, wie er werken en wat ze je kunnen bieden? Tijdens de Week van Zorg en Welzijn zijn er ongeveer 2000 locaties in heel Nederland geopend om je te laten zien wat ze in huis hebben. Tijdens de Week van Zorg en Welzijn staan medewerkers, vrijwilligers en cliënten voor je klaar om meer te vertellen over de zorg die ze bieden en hoe ze die zorg ervaren.
Nieuwe zorg De trend is om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen. Dit kan alleen met de inzet van mantelzorg van familie, vrienden of buren en vrijwilligers. Steeds vaker werken die in één team samen met zorgprofessionals, zoals
de wijkverpleegkundige. Moderne technische snufjes maken het ook mogelijk dat je steeds meer vanuit huis kunt blijven doen. Zoals het meten van je bloeddruk die je met behulp van een smartphone of computer doorgeeft aan de huisarts. Of je kunt via de iPad bellen met je verzorgende. Allemaal ontwikkelingen die het leven makkelijker maken en zorg op maat bieden. In deze Special maak je kennis met de ontwikkelingen in Zorg en Welzijn. We hopen dat je geïnspireerd raakt en dat wij je mogen verwelkomen bij een organisatie bij jou in de buurt. Op www.care2care.nl is te zien welke locaties bij jou in de buurt hun deuren openen!
Kom kijken bij Zorg en Welzijn 14 tot en met 19 maart is de Nationale Week van Zorg en Welzijn
‘De Week begint met Zorg en Welzijn’ Deze BN’ers openen de Week van Zorg en Welzijn in onze regio:
Jody Bernal Jessie Jazz Vuijk (Miss Nederland 2015)
Kees van der Staaij (SGP)
‘Heel Holland Zorgt’ is 5 dagen lang te zien bij SBS6! Kijk ook op www.care2care.nl voor alle activiteiten bij jou in de buurt
‘Zorg doe je samen’ In de verpleeg- en verzorgingshuizen werken zo’n 248.000 mensen. Margreet Windhorst werkt bij WIJdezorg als coach zelfsturing. Lees hoe zij zich inzet voor betere zorg.
zij wil douchen. Dat kan dagelijks zijn,
Minder regeltjes en meer gezond ver-
slag van een team (15 personeelsleden)
de trainingen hoe je feedback geeft. In
stand. Dat is het uitgangspunt bij de
met een manager die alle beslissingen
sommige gevallen wordt mijn hulp als
zorgverlening bij WIJdezorg. Zorgverle-
nam, naar een team dat zelf verant-
coach ingeroepen, maar uiteindelijk zie
ners beslissen samen met hun cliënten
woordelijkheid neemt. Per 1 september
je dat de meeste medewerkers blij zijn
hoe de zorg wordt ingericht. Margreet
zijn ook de teams binnen de muren van
dat ze zelf de regie krijgen. Zij zijn de
Windhorst helpt zorgteams bij deze
Huize Jacobus aan de slag met de nieu-
professionals.’’
nieuwe werkwijze.
we werkwijze. De proef met de thuis-
maar ook minder vaak: hoe goed de zorg is, bepaalt de cliënt.’’ Toch gaat de omschakeling niet helemaal vanzelf. ,,Werknemers vinden het lastig elkaar aan te spreken. Daarom leren we ze in
zorgteams leverde namelijk tevredener
Margreet geniet als ze iemand zo coacht
Margreet Windhorst komt gehaast
cliënten en tevredener medewerkers
dat hij of zij iets nieuws gaat doen.
Huize Jacobus in Oude Wetering binnen.
op. Margreet geeft trainingen zodat de
,,Uiteindelijk moet iedereen op dezelf-
Vanmorgen leek ze een rustig dagje
zorgteams hun nieuwe taken aankun-
de tandem. Dat zorgt voor inspiratie
te krijgen, maar eerst in Koudekerk
nen. ,,Ze maken zelf een rooster, een
en plezier in het werk en wellicht een
en daarna Nieuwkoop werd haar hulp
planning, regelen hun vergadering, zor-
lager ziekteverzuim. Het streven is een
gevraagd. Een ongeluk op de weg zorgde
gen dat er genoeg medisch materiaal is,
plek waar cliënten zich thuis voelen en
nog voor wat oponthoud. Gedecideerd
houden het kantoor netjes en verdelen
familie graag haar dierbare huisvest.
geeft ze een hand, ondertussen rond-
zelf alle taken. Straks moeten ze ook zelf
Zelfsturing helpt daarbij, dat is mijn
kijkend naar een vrije ruimte om te
leren omgaan met ziekteverzuim en de
overtuiging.’’
praten over haar werk. Ze is één van de
formatie en ze moeten de financiën in
twee coaches bij WIJdezorg na een lange
de gaten houden. Uiteindelijk moet de
carrière in de zorg (thuiszorg, zorgcen-
zorg wel betaalbaar blijven, maar let op:
trum, woonproject en coördinator). Het
de omschakeling is zeker geen bezuini-
coachen van mensen (totaal elf teams
ging. Het is bedoeld om de zorg beter te
waarvan vijf in Huize Jacobus) om zelf
maken.’’
beslissingen te nemen, past haar als nieuwe jas. ,,Ik legde als coördinator
De hogere tevredenheid van de cliënten
ook veel verantwoordelijkheden bij het
wijst uit dat het werkt. ,,Als iemand
team. Zorg doe je niet alleen, maar sa-
nu vraagt of ze zaterdag om acht klaar
men, was al mijn motto.’’
kan zijn om met haar dochter op stap te gaan, kan een verzorgende gelijk
Ruim een jaar geleden maakten de
antwoord geven. Een ander voorbeeld?
thuiszorgteams van WIJdezorg de om-
De cliënt bepaalt zelf hoe vaak hij of
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
Foto: Hielco Kuipers
Foto: Hielco Kuipers
Coach zelfsturende teams Margreet Windhorst:
|5
kwintes.nl
IK BEN MEZELF NIET DIANA (59), DREIGENDE HUISUITZETTING EN WAANBEELDEN
Bent u de grip op uw leven (even) kwijt? Kwintes ondersteunt mensen met psychiatrische of psychosociale problemen in het dagelijks leven. Kijk voor meer informatie op kwintes.nl
Week van Zorg en Welzijn
ZATERDAG 19 MAART DE LANDELIJKE OPEN DAG Ook dit jaar doet HOZO mee aan de landelijke open dag. De openingstijden zijn: 10:00 tot 15:00 uur. Adres: Bloemswaard, Garbialaan 3 Hillegom
Zorg voor heel Hillegom
Bloemswaard | Parkwijk Maronia | Zorg Thuis
● Zorg Thuis ● Dagbesteding/-activiteiten ● Moderne wooncentra
Garbialaan 3 Hillegom 0252 - 576 500 info@hozo.nl | www.hozo.nl
Een chronische ziekte: uw zorg is onze zorg
Hozo is een typisch Hillegomse organisatie, waar samenwerking en collegialiteit zorgen voor een plezierige werksfeer.
Kom kennismaken!
houdt Hillegom gezond
I www.rohwn.nl E info@rohwn.nl T 0252-767099
Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
6|
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Foto: Hielco Kuipers
POH’er Verona Leuven:
‘Dit is zorg dicht bij de mensen’ Nederland telt 9.449 huisartsen, van wie er velen hulp krijgen van een Praktijkondersteuner Huisarts (POH). Verona Leuven is POH’er en vertelt over haar werk en haar patiënten.
wel eens iets mee naar huis, maar ik lig er niet wakker van.’’ Huisarts Nieuwenhuisen blijft eindverantwoordelijk voor het werk van Verona. Hij stelt de diagnose en stuurt patiënten naar Verona. Elke week neemt hij de patiënten
Luisteren, vragen stellen en proberen zich
heeft aan bewegen, ga ik niet adviseren
met haar door. ,,Bij twijfel overleggen we,
in te leven in de patiënten. Zo vat Verona
om te gaan hardlopen. We zoeken dan sa-
want de lijntjes zijn kort. Dat geldt ook
Leuven haar werk als praktijkondersteu-
men naar een alternatief zoals wandelen,
voor de andere zorgverleners. Ik overleg
ner bij de Lissese huisarts Nieuwenhui-
een hond aanschaffen of een beweegmaa
elke drie maanden met de diëtist en de
sen samen. ,,Samen met de patiënten ga
tje. Ik kan niet in een half uurtje iemands
fysiotherapeut. Chronisch zieken behan-
ik op zoek naar de beste behandelwijze.’’
leefstijl veranderen. Patiënten moeten het
delen en begeleiden is teamwerk.’’
De praktijk van huisarts Nieuwenhuisen
uiteindelijk zelf doen. Ik loop alleen een
telt 3.000 patiënten. Een deel van die
stukje met iemand mee.’’ Bij Verona staat
patiënten komt geregeld bij Verona langs.
voorop dat door een goede begeleiding
Zij begeleidt de chronisch zieken zoals
de complicaties die bij een ziekte kun-
patiënten met diabetes, astma/COPD en
nen horen, zoveel mogelijk wegblijven
cardiovasculaire (hart- en vaat) aandoe-
en patiënten zo prettig mogelijk leven.
Met controles en adviezen wordt gepro-
ningen. Verona neemt longfunctietesten
,,Natuurlijk wringt dat soms, maar we
beerd om alle patiënten in goede conditie te
af, controleert cholesterol- en suikerge-
proberen zoveel mogelijk kwaliteit van
houden. Toch belanden de patiënten uit de
haltes, meet de bloeddruk, maakt hart-
leven te bewaren.’’
Lissese huisartsenpraktijk ook wel eens in het
filmpjes, checkt de voeten van patiënten
Verona is opgeleid als verpleegkundige.
ziekenhuis. Soms gaat het dan over heel an-
met diabetes, helpt bij het stoppen met
Ze werkte onder meer zes jaar in het
dere klachten zoals een pijnlijke knie of een
roken en geeft leefstijladviezen. ,,Alles
Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis, een
gebroken arm. Vaak gaat het ook om klachten
staat en valt met leefstijl. Stoppen met
tijdje op de uitslaapkamer en negen jaar
die bij de ziekte kunnen horen (zogeheten
roken, afvallen en meer bewegen zijn
in het LUMC op de hartlongchirurgie. Om
complicaties). Denk aan diabetespatiënten
voor veel chronische patiënten belangrijk.
als POH-S (Praktijkondersteuner Huisarts
die niet goed zijn in te stellen op insuline
Ik leg uit waarom dat zo is en als iets niet
Somatisch) te kunnen werken, volgde ze
of patiënten met hoge bloeddruk die maar
goed gaat, probeer ik samen met de pati-
een post-HBO-opleiding. ,,In het zieken-
niet wil dalen. Ook patiënten met astma die
ënt een oplossing te bedenken.’’
huis wordt iemand geopereerd en dan
niet onder controle is te krijgen of patiënten
Dat betekent dat ze iemand waarbij het
is hij of zij weg. Je ziet iemand één keer.
van wie van de COPD verslechtert, worden
afvallen niet lukt, kan doorverwijzen naar
De huisartsenzorg staat heel dicht bij de
doorverwezen. Daarnaast belanden patiënten
de diëtist. Een ander die moeite heeft met
mensen. Het is de basis van de gezond-
met hart- en vaatziekten nog wel eens in het
bewegen kan wellicht baat hebben bij be-
heidszorg. Dat maakt dit werk gevarieerd
ziekenhuis. Zo worden ze bij bijvoorbeeld een
geleiding van een fysiotherapeut. Een der-
en boeiend. Verder begeleid ik chronische
CVA, infarct, TIA of etalagebenen doorverwe-
de patiënt heeft misschien meer aan een
patiënten vaak langere tijd. Het contact is
zen om pas weer onder controle in de huisart-
goede website, schriftelijke informatie of
daardoor heel anders. Natuurlijk maak ik
senpraktijk te komen als de ziekte stabiel is.
praktische tips. ,,Iemand die een hekel
ook minder leuke dingen mee en neem ik
Toch naar het ziekenhuis
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
|7
Foto: Hielco Kuipers
Gehandicaptenzorg Sharon Hornes:
‘Paul is nu een scheet’ In de gehandicaptenzorg werken landelijk 162.000 mensen. Sharon Hornes is daar een van. Zij werkt in een logeerhuis van Gemiva-SVG. De 18-jarige Paul verblijft om de week in ‘haar’ huis.
8|
Paul Noorman is 18 jaar. Een boomlange man van 1.95 meter. In plaats van te studeren of te werken, brengt Paul zijn dagen door in een activiteitencentrum. Hij geniet van ‘klusjes’ als papier versnipperen, maar speelt ook met loco, rekent en leert woordjes lezen. Door zijn autisme en verstandelijke handicap heeft Paul het niveau van een drie- tot vierjarige.
Zij zag hoe Paul zich in de loop van de jaren ontwikkelde tot zijn huidige niveau. Grote winstpunten zijn dat Paul een beetje kan praten (ongeveer 150 woorden), zindelijk is, met de pot mee-eet en niet meer steeds wegloopt. Met het gevolg dat hij nog thuis kan wonen, zijn moeder haar werk op het ID College kan doen en ook broer Sander zich goed ontwikkelt.
Ciska Noorman is gek op haar zoon. En zij niet alleen. Paul heeft een heuse fanclub. Hij is dol op boodschappen doen en gaat graag naar de kinderboerderij. Bij de speelgoedwinkel krijgt hij legoboekjes. Paul woont nog deels thuis, bij zijn ouders en broer Sander (20) die licht-autistisch is, maar inmiddels stage loopt via het ID College. Om de week woont hij in een logeerhuis van Gemiva-SVG. Sharon Hornes is een van de verzorgenden die Paul al vijftien jaar kent.
Moeder Ciska Ciska herinnert zich nog goed hoe moeilijk Paul was toen hij voor het eerst naar het logeerhuis ging. ,,Je moest 24-7 met Paul bezig zijn. Hij klom op het dak, over hekken en liep weg. Hij at alleen maar krentenbollen, patat en pannenkoeken, dronk rode limonade of drinkyoghurt, trok alle kasten leeg als je even niet keek en was niet zindelijk.’’ Ook herinnert ze zich het bezoek van de verzekeringsman die het huis complimenteerde
met de inbraakbeveiliging. ,,Maar het was uitbraakbeveiliging voor Paul.’’ Het logeerhuis was een uitkomst want dat gaf het gezin Noorman adempauze. Samen met het logeerhuis en eerst het kinderdagcentrum en vervolgens het activiteitencentrum leerde Paul alles wat een ‘normale’ kleuter kan: naar het toilet, alles eten en praten. Alleen douchen en tandenpoetsen moet nog gezegd worden. ,,Ik kan nu van hem genieten. Ik zie dat hij steeds nieuwe dingen leert. De gaten in de ontwikkeling van een 3 tot 4-jarige worden langzaam gevuld.
‘HET LOGEERHUIS WAS EEN UITKOMST’ Van een monster dat alleen in de vensterbank zat en waarmee je geen contact had, is hij een gehoorzame vent geworden. Hij kan nog steeds de kast leegeten, maar meestal vermaakt hij zich met de iPad en de DS.’’ Ciska krijgt thuishulp als Paul een week thuis woont. ,,Mijn werkgever heeft veel begrip en mijn partner doet veel, maar zonder logeerhuis zou het een drama zijn. Veel kinderen belanden nu te vroeg in een instelling.’’
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Broer Sander
Gek op zijn broertje Paul Verzorgster Sharon
‘gele vla’. Zo noemt hij elk toetje. Hij helpt met afruimen en boodschappen doen. Hij heeft gewoon zijn eigen ritme. Het is soms net een groot gezin met kinderen die geen enkel contact
geniet hij van de momenten als Paul weer iets nieuws heeft geleerd. ,,Vanavond zei hij opeens ‘éét smakelijk’. Dat heeft hij nog nooit gezegd.’’ Ook al heeft Sander niet het idee dat hij aandacht tekort komt als Paul thuis is, toch is hij ook weer blij als Paul in ‘PAUL HEEFT GEWOON ZIJN het logeerhuis is. ,,Paul lust weinig EIGEN RITME’ dus als hij weg is, eten we gevarieerder. Ook kan ik dan rustiger in de met elkaar maken.’’ Als ze slaapdienst woonkamer zitten.’’ Paul mee opvoeheeft, hoeft ze nooit meer voor Paul den doet hij niet, maar hij let wel op het bed uit. ,,Het is echt een scheet hem. Zo heeft hij een einde gemaakt nu.’’ aan de gewoonte van Paul om het eten uit zijn mond te laten vallen, als Broer Sander hij genoeg had. Sander registreerde Broer Sander is gek op zijn broertje dat Paul op die manier precies kreeg Paul. ,,Als hij het naar zijn zin heeft, wat hij wilde: permissie om van tafel zie je zijn ogen stralen, krijgt hij te gaan. ,,Ik ben lid van ons gezin en kuiltjes in zijn wagen en loopt hij te we letten op elkaar. Op Paul alleen fladderen. Dat vind ik heel mooi.’’ Ook iets meer dan op de anderen.’’
Foto: Hielco Kuipers
Verzorgster Sharon heeft de MBO-opleiding SPW gedaan. Ze werkt al jaren in het logeerhuis waar maximaal zes, veelal autistische, kinderen tegelijk worden opgevangen. Om adequate hulp te verlenen, heeft ze veel cursussen gedaan want sommige kinderen hebben medicijnen nodig. Paul kent ze al 15 jaar. Ze herinnert zich nog dat hij ’s nachts zo onrustig was dat hij in de zogeheten Zweedse band ging. ,,Nu mag het niet meer, maar Paul werd er rustig van. Hij deed hem zelf om.’’ Met veel geduld heeft Paul zich ontwikkeld. ,,Bij ons is hij anders dan thuis. Hij pakt nooit iets, droogt zichzelf af en is heel behulpzaam. Als het zoutvaatje open op tafel staat, doet Paul het dicht. Hij blijft netjes aan tafel zitten bij het eten tot en met de
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
|9
R.K. Zorgcentrum Hof van Roomburgh 46 2314 ZC Leiden www.roomburgh.nl Tel. 071 589 22 00 info@roomburgh.nl
Roomburgh is een prachtig aan het Rijn-Schiekanaal gelegen zorgcentrum, dat op kleinschalige wijze, binnen de instelling en thuis, zorg verleent aan 180 ouderen. Klein van formaat, maar groot geworden in het bieden van kwaliteit en betrokkenheid.
Wil jij werken bij Forensisch Centrum Teylingereind?
Zorgzaam, betrokken en gastvrij!
Kijk dan op onze website: www.werkenbijteylingereind.nl
Forensisch Centrum Teylingereind is een justitiële jeugdinrichting in Sassenheim waar circa 90 jongens verblijven. Zij zijn op last van de kinderrechter in een gesloten omgeving geplaatst en worden behandeld op één van de kort- of langverblijfgroepen.
Wilt u meer weten? U kunt contact opnemen met Judith Rippe, uw zorgadviseur
071 - 589 22 00
Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
10 |
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Foto: Hielco Kuipers
Gezinshuisouder Dick Vaesen:
‘Geef kind gevoel waardevol te zijn’ Cardea helpt 2.870 kinderen en jongeren met ontwikkelings-, gedrags- en gezinsproblemen. Hiervoor zijn 400 professionals in dienst. Dick Vaesen vertelt over ‘zijn’ GOM.
meerdere professionals voor een groep jongeren/kinderen zorgen. Dick: ,,De kinderen wonen in mijn eigen huis en ik wil ook af en toe rustig op mijn eigen bank zitten. Ik heb bijvoorbeeld een meisje van
Kinderen een plek bieden waar ze zich
een zogeheten GOM te beginnen. Een gro-
13 in huis gehad dat geen moment alleen
thuis kunnen voelen. Dat doet Dick Vae-
te wens want Dick zag geregeld kinderen
gelaten kon worden. Dat ging gewoon niet
sen, werkzaam voor Cardea, samen met
die niet in een pleeggezin aarden, maar
meer. Aan de andere kant zie ik kinderen
zijn vrouw Ingrid. Dick heeft sinds twee
wel profijt hebben van een leven in een
tot rust komen. Ik loop een klein stukje
jaar een Gezinshuis Op Maat (GOM). Daar
gezinssituatie met één of twee vaste op-
van hun leven mee en het is mooi als ik
worden jongeren die even niet thuis kun-
voeders. Het gaat daarbij om kinderen die
ze weer het gevoel kan geven dat ze het
nen wonen, opgevangen én opgevoed.
zich om allerlei redenen moeilijk hechten.
waard zijn om er te mogen zijn. Daar
Ze zijn soms mishandeld (fysiek of psy-
heeft elk kind recht op.’’
Het is rustig in de eengezinswoning in
chisch), verwaarloosd of hebben ouders
Alphen aan den Rijn. Dick zet koffie ter-
met psychische problemen. Ze hebben
wijl we aan de blinkende en opgeruimde
vaak op verschillende adressen gewoond
eettafel gaan zitten. Alleen de vele jassen
en het is niet gelukt in een pleeggezin.
en schoenen in de lange gang verraden dat meerdere mensen in dit huis wonen.
Weer in een gezin wonen
Ingrid slaapt na een nachtdienst (ze heeft
Bij Dick en Ingrid wonen ze weer in een
een baan in de zorg) en de pubers verma-
gezin. Het verschil is dat kinderen opvoe-
ken zich in hun eigen kamer. Een meisje
den voor Dick een baan is. ,,Ik doe geen
van 12 en een jongen van 15 wonen al bij-
emotioneel beroep op de kinderen want
na twee jaar in Alphen aan den Rijn, een
dat kunnen ze vaak niet aan. Natuurlijk
derde wordt tijdelijk opgevangen omdat
raak ik gehecht aan ze, maar ik ben al blij
het thuis even niet meer ging. Bij Dick en
als ze zich hier thuis voelen. Ik verzorg ze,
Ingrid kan hij op adem komen, maar ook
geef structuur, complimenteer ze als ze
stoppen met alcohol en cannabis en terug
iets goed doen en leer ze omgaan met an-
naar school.
dere mensen en situaties. Maar dit is geen gewoon gezinnetje. Als dit huis niet meer
Dick heeft een lange carrière in de jeugd-
de beste plek is voor een kind, zoeken we
zorg. Hij werkte in kindertehuizen, bij
een andere oplossing. Dat weten ze ook.’’
pleegzorg, maar ving ook zelf pleegkinderen op. Zodra zijn jongste dochter het huis
Dat kan betekenen dat een kind alsnog
verliet, besloot hij samen met zijn vrouw
naar een zogeheten Leefgroep gaat waar
Hoe werkt het GOM? Cardea heeft acht Gezinshuizen Op Maat (GOM). Dick is als gezinsouder in dienst bij Cardea, negen uur per week per kind. Met drie kinderen (er is ook nog een vierde flexplek in zijn huis) heeft hij dus een baan voor 27 uur. Een keer per maand heeft hij een weekeinde vrij en ook voor een vakantie kan hij een beroep doen op collega’s bij Cardea. Dick heeft met een gedragsdeskundige werkbesprekingen waarbij de vorderingen van de kinderen worden besproken. Dick ziet zijn collega-gezinsouders op maandelijkse vergaderingen en tijdens trainingen. Ook interesse om een GOM te beginnen? Kijk op www.cardea.nl/gom.
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
| 11
Wil je met eigen ogen zien wat voor fantastisch werk er in de zorg voor mensen met een verstandelijke
OP ZOEK NAAR DAGOPVANG OF LOGEERADRES VOOR KIND OF VOLWASSENE?
beperking wordt gedaan? Wil je eens kennismaken met cliënten en begeleiders? Kom dan naar een van de vele locaties van ASVZ. Kijk voor de adressen op
DENK DAN EENS AAN EEN ZORGBOERDERIJ!
www.asvz.nl
DEZE DAGBESTEDING IS • Persoonlijk • • Kleinschalig • • Midden in de natuur • Kortom: Iedere dag buitengewoon! Wij vertellen u er graag alles over. Zorgboeren Zuid-Holland 0184 – 605 301 info@zorgboerenzuidholland.nl www.zorgboerenzuidholland.nl
Ondersteuning Thuis | Dagbesteding | Wonen | Diagnostiek & Behandeling
ActiVite staat garant voor de beste zorg. Onze medewerkers doen er alles aan om in overleg met u de zorg te bieden die bij u past. Zorg met een glimlach, noemen we dat. Zo kunt u blijven genieten van alle kleine dingen die het leven groots maken.
Geen wachtlijsten en thuis in alle wijken. Kijk voor informatie op www.activite.nl of bel (071) 516 14 15.
samen voor de beste zorg
Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
12 |
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
‘Werk waar je zelf beslissingen neemt’ Meer dan 130.000 zorgprofessionals zijn werkzaam in de thuiszorg. Ainara van Bork werkt bij Libertas Leiden en gaat dagelijks de wijk in. Zij vertelt over haar werk.
dat opschrijven. Ik maak de werkroosters en vraag desnoods extra hulp. Ook maak ik de wijkroutes voor de volgende dag. Dat is soms puzzelen. Als iemand vroeg naar het ziekenhuis moet, moet je schuiven.
Ainara van Bork werkt als verpleegkundige
sen permanent orders uitdeelt. Daar word
Ook overleg ik met de huisarts, zoals wel
(niveau 4) in de wijk bij Libertas Leiden.
ik heel kribbig van.’’
of niet inzwachtelen, of met de wijkver-
Samen met 25 collega’s biedt ze thuiszorg
pleegkundige. Ook schakel ik eventueel de
aan ongeveer 75 cliënten waarvan het
Begeleider
nachtdienst in die met een auto rondrijdt.
overgrote deel ouderen. Ainara (26) helpt
,,Leerlingen, maar ook stagiaires, moeten
Vanochtend was er bijvoorbeeld een cliënt
mensen in Leiden-Noord, de Kooi, maar
worden begeleid. De eersten zijn gewoon
met een veel te hoge bloedsuikerspiegel.
ook Leiderdorp. ,,Dit is een baan waarbij
in dienst en krijgen een salaris, maar gaan
Na overleg met de huisarts is afgespro-
je zelf beslissingen moet nemen. Dat vind
ook nog één dag naar school. Stagiaires
ken dat er vannacht extra geprikt moet
ik ook zo fijn aan dit werk.’’ Ainara gaat
komen een paar weken helpen, maar
worden.‘’
de wijk in, maar doet daarnaast nog veel
zitten vooral op school. Ik neem ze mee de
meer. Een overzicht.
wijk in. Meestal begin je met een simpele
Overleg
wasbeurt. Ik kijk of ze het goed doen, hoe
,,Een keer per maand is er kwaliteitsover-
De wijk in
ze met de cliënt praten en geef tips. Laatst
leg. Protocollen moeten geregeld worden
,,Elke ochtend gaan we om half acht de
gaf een leerling medicijnen op een fol-
aangepast en ik praat mee als praktijkdes-
wijk in. Eerst de cliënten die insuline moe-
dertje. Waarom geven wij die medicijnen,
kundige. Het gaat bijvoorbeeld over wat je
ten spuiten, een klus die we altijd samen
vroeg ik haar? De vrouw is slechtziend en
doet als je iemand overleden aantreft of als
doen. Daarna de doucheklanten, mensen
ziet de medicijnen niet goed op die drukke
iemand de deur niet opendoet. We probe-
met sondevoeding of een stoma, een
ondergrond.’’
ren te bedenken hoe we, achter een bureau
mevrouw met Parkinson of mensen die
bedachte, overheidsplannen in de praktijk
medicijnen van ons krijgen. Vandaag staat
Kantoor
er ook een hoogbejaarde man op de lijst
,,Rond 11.30 uur komen we terug op
waarvan we de benen moeten inzwach-
kantoor. Even koffie drinken en stoom
telen zodat het vocht verdwijnt. Heel naar
afblazen. Soms moeten we een collega
want de man is depressief en wil eigen-
opvangen die iets naars heeft meege-
lijk niet meer leven. Daar ga ik vanaf het
maakt. Meestal gaan we rond 12 uur weer
kantoor nog wel even met de huisarts over
de wijk in, maar als iemand iets vervelends
kunnen uitvoeren. Dat is leuk om te doen.’’
bellen. Veel mensen zijn blij met onze hulp. meemaakt, vangen we even haar werk Zo is er een mevrouw die de lekkerste
op. Zelf blijf ik ’s middags vaak op kan-
koffie van Leiden zet. Er is ook een man die
toor om de administratie te doen. Als we
elke dag gedoucht wordt, maar ondertus-
langer bezig zijn bij cliënten, moeten we
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
Foto: Hielco Kuipers
Foto: Hielco Kuipers
Wijkverpleegkundige Ainara van Bork:
| 13
Foto: Hielco Kuipers
Sociaal psychiatrisch verpleegkundige Ester Schellingerhout:
Kijken, praten, motiveren, maar vooral ‘er zijn’ In de geestelijke gezondheidszorg werken landelijk 82.000 mensen. Ester Schellingerhout is in dienst bij Rivierduinen en begeleidt in de wijk cliënten met psychische problemen. Lees over vijf maanden uit het leven van Eric. Ester Schellingerhout is sociaal psychiatrisch verpleegkundige bij Rivierduinen. Samen met haar collega’s begeleidt zij psychiatrische patiënten in hun eigen huis. Dat betekent kijken, praten, motiveren, uitleggen, maar vooral ‘er zijn’. De 21-jarige Eric is één van de patiënten die met hulp van Rivierduinen het leven weer op de rails krijgt. Vijf maanden uit zijn leven door de ogen van Ester.
5-10: Eric wordt door de huisarts doorverwezen naar Rivierduinen. Hij is angstig, hoort boodschappen via de televisie en denkt dat er afluisterapparatuur in huis zit. Er wordt een afspraak ingepland.
9-10: Eric komt op de poli, samen met zijn moeder die hem naar de huisarts
14 |
had gestuurd. Eric voelt zich niet veilig en wil hulp. Om de angst te verminderen en beter te slapen, kunnen medicijnen helpen. Daarnaast kijken we met Eric hoe we hem op allerlei levensgebieden kunnen steunen. Denk aan het hebben van sociale contacten, invulling van de dag, financiën op orde krijgen, weer naar school gaan of werken. Daarnaast is inzicht krijgen in zijn situatie nodig. Zo kan hij zijn gedrag veranderen en grip krijgen op zijn klachten en zijn leven.
12-10: Eric staat op het planbord bij de teambespreking. Besloten wordt dat hij de eerste tijd veel begeleiding krijgt. Ik ga om 15 uur langs. Gordijnen zijn nog dicht, binnen hangt een dikke cannabislucht en er is duidelijk lang niet schoon-
gemaakt. Eric heeft door de medicijnen beter geslapen. De komende dagen gaan we vaak langs.
15-10: Met toestemming van Eric even apart met zijn moeder gesproken. Het gaat al lang niet goed met Eric. Hij is gestopt met school en op het werk liep het ook mis. Hij blowt veel, heeft schulden, verwaarloost zichzelf en raakt geïsoleerd. Moeder uitleg gegeven dat Eric psychotisch is en dat dit gedrag deels bij de ziekte hoort. Er is tijd nodig om verandering te laten plaatsvinden. De opluchting is groot. Eric doet het niet expres. 19-10: Het gaat goed. Eric lijkt het contact op prijs te stellen en maatschappelijk werk mag langskomen om samen zijn financiën op orde te brengen. We praten over zijn cannabisgebruik en over de stress die de angst oproept. Blowen en stress helpen niet om de angst te laten afnemen en de psychose te verminderen. Het is handiger als hij stopt met cannabis. Dat is een brug te ver, maar Eric belooft te minderen. Mooi.
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Logo regio Ester Schellingerhout ‘er zijn’ is belangrijk
9-11: Eric staat weer op het planbord. De komende tijd is er weer veel contact. We blikken terug op hoe zijn leven is verlopen en hoe hij zijn toekomst ziet. Wat heeft hij nodig om zijn wensen te realiseren en hoe kunnen we hem steunen? Inzicht en verandering kosten tijd. Het is ook een investering, maar als je een doel voor ogen hebt, is de motivatie groter.
9-11: Eric lijkt stabiel. Hij is zelfs met zijn moeder boodschappen gaan doen. Ze komt wekelijks langs om te helpen met het huis schoonmaken. Eric gebruikt ook minder cannabis. 25-11: Samen met Eric werken we aan een stappenplan. Hij leert de voortekenen van een psychose herkennen zodat hij tijdig aan de bel kan trekken. Hij gaat nu ook naar het dagactiviteitencentrum waar hij mensen ontmoet en een doel heeft. Hij vindt het gezellig. 18-01: Eric heeft weer contact met een paar oude schoolvrienden. Hij heeft verteld wat er met hem aan de hand is en ze spreken nu vaker als groep af om iets te gaan ondernemen. Fijn dat hij een netwerk krijgt.
Foto: Hielco Kuipers
8-11: Crisisdienst. Eric is door de politie opgehaald. Hij stond op het balkon te schreeuwen en serviesgoed naar beneden te smijten. De buren hebben alarm geslagen. Eric is gestopt met zijn medicijnen want ‘het ging goed’. Eric krijgt een snelwerkend medicijn en gaat weer naar huis. Morgen staan we weer op de stoep.
9-2: Moeder wordt 50 jaar en er is feest. Eric weet nu beter wat stress en angst veroorzaakt en hoe hij hiermee kan omgaan. Hij kijkt uit naar het feest.
EEN ZORG MINDER: ONZE TRAPLIFT HOUDT U MOBIEL IN EIGEN HUIS Wanneer u minder mobiel wordt, zorgt onze
de binnenkant van uw trap kan worden geïn-
traplift ervoor dat u weer meer bewegingsvrijheid
stalleerd, blijft de brede kant van de trap beloop-
heeft in uw eigen huis. Met ons meest populaire
baar en kan zelfs de trapleuning blijven zitten.
model traplift, de Swing, maken we in een paar uur tijd alle verdiepingen van uw huis weer toegankelijk. En niet alleen voor u, maar ook voor uw partner, mantelzorgers, verzorgers of kinderen en kleinkinderen. Want de trap blijft perfect begaanbaar.
een zorg minder, mobiel in eigen huis. BEL GR ATIS 08
00-500 3 voor ee n afs
Een tevreden gebruiker vertelt: “Ik dacht altijd dat ons huis te klein was voor een traplift, en de opgang te smal. De adviseur van thyssenkrupp heeft ons laten zien dat het wel degelijk mogelijk was. Een hele zorg minder, want nu kunnen we samen in ons eigen huis blijven wonen.”
De Swing-traplift biedt in verschillende opzichten een passende oplossing. De traplift is op iedere
Wij nemen graag uw zorgen weg. Voor meer
mogelijke trap te installeren, zelfs als u een
informatie kunt u een e-mail sturen naar
wenteltrap heeft of een smalle, steile opgang.
info@tkencasa.nl. Of bel gratis met 0800-5003,
Met één traplift heeft u weer toegang tot alle ver-
dan maken onze collega’s een afspraak met u
diepingen van uw huis. Omdat de lift aan
voor een kosteloos bezoek aan huis.
praak
160206 ThyssenKrupp_Advertorial 205x130mm.indd 1
12-Feb-16 16:45:13 PM
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
| 15
Zorgverleners van Nederland, bedankt!
Omdat jullie altijd voor ons zorgen, zorgen wij nu gratis voor jullie auto. De zorgverleners van Nederland staan altijd voor iedereen klaar. En daar zijn wij bij Suzuki hartstikke blij mee. Vooral onze monteurs. Want meestal loopt alles op rolletjes, maar af en toe hebben ook zij hulp nodig. Bijvoorbeeld bij rugpijn, of een flinke jaap in de duim. Om jullie te bedanken voor al deze goede zorgen, bieden we jullie rondom de Nationale Week van Zorg en Welzijn een gratis zorgcheck van je auto aan. Zodat jullie zonder problemen op je werk komen en de beste zorg kunnen blijven geven. Alle zorgverleners van Nederland zijn de hele maand maart welkom bij ons. Of je nu een Suzuki rijdt of niet. Dus kom bij ons langs, of maak een afspraak op suzuki.nl Dan zorgen we graag een keer voor jullie.
Stel je voor... Een land waar iedereen zijn buren kent. Waar kinderen op straat spelen. Waar we niet langs elkaar heen leven, maar voor elkaar klaar staan. Waar respect is voor ouderen en anderen. Waar niemand eenzaam is of uitgesloten wordt.
In zo’n land wil iedereen graag wonen. U ook? Sluit u aan bij de mensen die zelf iets willen doen voor een fijner en socialer land. Doe mee met NLdoet! Of steun het Oranje Fonds met een donatie van 2,50. SMS Oranje naar 4333. Zo steunt u duizenden sociale initiatieven die Nederland mooier maken.
Samen zijn we Nederland
Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
16 |
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Goede zorg is teamwerk
Samenspel in belang van cliënt Wist je dat ruim 4 miljoen Nederlanders mantelzorger zijn? Mantelzorg betekent dat een familielid, vriend of kennis iemand die ziek of hulpbehoevend is, hulp geeft. Net als de 450.000 vrijwilligers in ons land, werken mantelzorgers steeds meer en steeds beter samen met professionals in Zorg en Welzijn.
Samenspel Mantelzorgers nemen steeds meer taken over van de zorgprofessional. Het is dus belangrijk dat de mantelzorger en de zorgprofessional elkaar goed op de hoogte houden. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de
Cerebro Vasculair Accident CVA is een afkorting voor Cerebro Vasculair Accident. Vrij vertaald is dit een ‘ongeluk in de bloedvaten van de hersenen’. De oorzaak is een bloeding in de hersenen (hersenbloeding) of een afsluiting van een bloedvat (infarct of TIA). Er treden dan ‘uitvalsverschijnselen’ op. Ronald Creton kon bijvoorbeeld niet meer goed praten en zijn rechterarm was verlamd.
gezondheid en kwaliteit van leven van de cliënt. En wie weet nu beter dan familie en vrienden wat belangrijk is voor hun naaste. Door dat samen goed te bespreken kunnen mantelzorger en zorgprofessional optimale zorg bieden. Dat merkt ook Anneke Guyt. Zij is als CVA-verpleegkundige gespecialiseerd in zorg voor mensen na een beroerte. “Zorg is teamwerk. Als professional help ik de cliënt en de mantelzorger. Maar een mantelzorger helpt mij weer door de cliënt zijn medicijnen te geven, zijn veters te strikken of mee te gaan naar een doktersafspraak. Bij nieuwe ontwikkelingen vraag ik de mantelzorger en de cliënt om mij snel te informeren. Zo kan ik mijn zorg ieder moment afstemmen op de behoeften van de cliënt.”
Samen dansen Voor mantelzorgers verandert er vaak in korte tijd heel veel. Een naaste wordt ziek en samen moet er gezocht
worden naar een nieuwe balans. Zo ook bij Ronald Creton en zijn vrouw Laetitia. Ronalds beroerte veranderde hun leven. “Ronald kon eerst niet meer praten. Ik begreep hem niet meer. Maar er was meer. Hij kon voor zijn beroerte heel goed piano spelen. Maar nu zat hij chaotisch te rammelen”, vertelt Laetitia. Ze moesten beiden erg wennen aan de nieuwe situatie en botsten vaak. Met de hulp van Anneke heeft het echtpaar dingen uitgesproken. Ronald gaat nu met een vrijwilliger naar concerten. Zo heeft Laetitia wat meer tijd voor zichzelf en speelt Ronald geen piano meer thuis. “Ook zijn we samen naar dansles gegaan”, vertelt Ronald. “Net als vroeger dansen we nu weer samen.” Door zaken bespreekbaar te maken, gebruik te maken van professionele hulp en de inzet van een vrijwilliger is de cirkel rond. Iedereen zet zijn talenten in en samen zorgen ze voor Ronald. Een samenspel in het belang van de cliënt.
Vrijwilliger worden? Wil je vrijwilliger worden? Loop tijdens de Week van Zorg en Welzijn binnen bij een zorg- of welzijnsorganisatie bij jou in de buurt. Zij zijn altijd op zoek!
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
| 17
ADVERTORIAL
Loop je ook een keer bij ons binnen?
Maak kennis met de apotheek
Altijd dichtbij Goede zorg die precies bij je past en is afgestemd op je wensen. Dat is wat iedereen het liefst zou willen. Bij Alphega apotheek doen we onze uiterste best om dit voor elkaar te krijgen. We denken met je mee, willen je ontzorgen en daar gaan we best ver in. We zijn altijd dichtbij en zijn er voor iedereen. Bij elke Alphega apotheek werkt het team van apotheker en assistenten nauw samen met (huis)artsen en zorgverleners om je zo goed mogelijk van dienst te zijn. Door een goede afstemming van medicijnen en de juiste voorlichting dragen we bij aan je gezondheid. Maar onze dienstverlening is breder dan de uitgifte van medicatie. Je kunt altijd rekenen op persoonlijke begeleiding, ongeacht je zorgvraag. Bij de Alphega apotheek kan je terecht voor goed advies en persoonlijke aandacht, handige oplossingen en uitgebreide aandacht voor preventie.
Achter de schermen bij Alphega apotheek Tuindorp in Hengelo “Door gebruik te maken van nieuwe technieken doen wij onze uiterste best om het voor jou zo gemakkelijk mogelijk te maken”, vertellen
18 |
Yolande en Renate, apothekers bij Alphega apotheek Tuindorp in Hengelo. “Een computersysteem dat bijhoudt wanneer je medicijnen bijna op zijn en ons daar op wijst is één van de voorbeelden. Wij zorgen ervoor dat jouw herhaalrecept bij je arts wordt aangevraagd en dat de medicijnen op tijd voor je klaar liggen. Zo voorkomen wij dat je zonder medicijnen komt te zitten en zorgen we dat je hier zelf niet achteraan hoeft te gaan.”
‘WIJ ZORGEN ERVOOR DAT JOUW HERHAALRECEPT BIJ JE ARTS WORDT AANGEVRAAGD’ “Wanneer je meerdere medicijnen op een dag moet innemen, kunnen we in de baxterrol precies die medicijnen samen verpakken die je op een bepaald moment moet inne-
Alphega apotheek is in heel Nederland vertegenwoordigd. Met meer dan 150 apotheken zijn we ‘altijd dichtbij’. Je bent vrij in de keuze van jouw apotheek, dus kom gerust eens bij ons langs om te ervaren wat wij voor je kunnen betekenen. Ook tijdens de Week van Zorg en Welzijn zetten diverse locaties hun deuren voor je open! Op www.weekvanzorgen welzijn.nl vind je de deelnemende Alphega apotheken. Meer informatie over de Alphega apotheek vind je op www.alphega-apotheek.nl
men. Zo voorkomen we dat je per ongeluk de verkeerde medicijnen inneemt, of dat je je medicijnen vergeet in te nemen. Ook bezoeken we onze klanten thuis wanneer dit nodig is. We nemen de tijd om je te helpen, bijvoorbeeld met uitleg over je medicijngebruik en zoeken samen met je naar oplossingen bij problemen. In Hengelo komt binnenkort ook een ‘snelbalie’. “Deze snelbalie is er voor klanten die chronisch medicijnen gebruiken. Zij ontvangen een mail met een code als hun herhaalrecept klaar ligt. Zo hoeven zij niet langer dan noodzakelijk te wachten. En hebben wij de ruimte om andere klanten rustig te helpen”, aldus Yolande en Renate.
Advies op maat Een heel team van apotheker en assistenten maakt het in elke Alphega apotheek iedere dag weer mogelijk dat je bij ons terecht kunt voor je medicijnen, gezondheidsproducten en een passend advies. Tijdens het uitgifte gesprek bespreken we hoe je je medicijnen moet innemen en waar je op moet letten. Ook geven wij advies over verzorgingsproducten en medicijnen die je zonder recept kunt verkrijgen.
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Zelf je zorgteam samenstellen
Zorgverlener als coach
Cliënten weten steeds beter aan te geven wat zij mankeren en wat dat voor hen betekent. Vaak hebben ze ook al een idee hoe het opgelost kan worden. Toch is er nog wel hulp nodig van een zorgverlener. De deskundigheid van een zorgverlener zal nooit helemaal verdwijnen, hij krijgt alleen steeds meer een coachende en adviserende rol. “Vroeger had de arts de leiding en volgde de patiënt”, vertelt Walter Schrader, huisarts in Leiden. “Inmiddels weten we dat de inbreng van de patiënt uiterst waardevol kan zijn. Wie een grotere rol heeft in zijn behandeling, voelt meer verantwoordelijkheid om er een succes van te maken. Patiënt en arts doen het sámen. Wel heeft de laatste als professional eindverantwoordelijkheid over het dossier.”
Elektronisch delen Omdat de cliënt actiever betrokken raakt bij zijn (medische) behandelingen, is het een logische stap dat hij ook zelf kan bepalen wat er met zijn dossier gebeurt. De gegevens die een arts in het ziekenhuis invoert, zijn niet standaard zichtbaar in de computer van de huisarts en anders-
om ook niet. Toch kan dit voordelen hebben. Zorg en medicatie kunnen hierdoor beter op elkaar afgestemd worden. Zeker als je ook nog de apotheker inzage in het dossier kunt geven.
‘DE INBRENG VAN DE PATIËNT IS UITERST WAARDEVOL’
In Leiden en omgeving is het voor cliënten mogelijk om eigenaar te worden van hun medisch dossier, laat Walter weten. “Niet alleen kan de cliënt zo lezen wat een arts heeft ingevoerd, hij bepaalt ook zelf welke andere zorgverlener dit digitale dossier mag inzien. Zo stelt de cliënt zijn eigen zorgteam samen en bepaalt hij welke gegevens zichtbaar zijn voor welke zorgverlener.”
Thuis bij patiënt Paul van der Putten: ‘Dagelijks meet ik thuis zelf mijn bloeddruk. In alle rust.’
Techniek ondersteunt behandeling Zorg- en welzijnsorganisaties vinden het steeds belangrijker dat hun cliënten zelf regie hebben over hun zorgproces. De zorgverlener kijkt samen met cliënt en de mensen in zijn naaste omgeving, wat deze nodig heeft aan zorg en/of ondersteuning zodat deze zoveel mogelijk zelf kan doen. Je neemt de cliënten geen zaken uit handen, maar zorgt dat zij zo zelfstandig mogelijk leven. Cliënten hebben de regie en de techniek helpt hen daar ook een handje bij. Voor longpatiënt Paul van der Putten is de techniek een uitkomst! De deur uitgaan voor bloeddrukcontroles vermoeide hem zo, dat zijn bloeddruk omhoogschoot tijdens de meting. Met een verkeerd beeld en een te hoge dosis medicatie als resultaat. “Sinds vorig jaar is alles onder controle”, vertelt Paul. “De huisarts heeft de juiste actuele gegevens en ik gebruik nu de juiste medicatie. Hoe dat komt? Dagelijks meet ik thuis zelf mijn bloeddruk. In alle rust. Via mijn laptop komen de meetgegevens bij mijn huisarts terecht.”
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
| 19
betaalbare
TIJD VOOR EEN tot 5 jaar garantie
E-BIKE!
*
5 dagen levertijd gratis demo en service bij u thuis laagste prijsgarantie Nederlands kwaliteitsproduct Uit onze fabriek in Nunspeet
28% Kortingen t o
t
* Garantie op locatie in Nederland , excl. Waddeneilanden. Bij normaal gebruik en onderhoud op accu en motorpakket twee jaar garantie. Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden.
Geldig op a lle e-bikes t/m za 26 m aart a.s.
Welkom bij Stella, het snelst groeiende e-bike merk van de Benelux!
1539,-
999 E-bikes tijdelijk v.a.
Een greep uit het kortingsassortiment
Inruil mogelijk
.-
Gratis E-bike Informatiepakket of proefrijden in uw omgeving? Stella, aangenaam. In 2015 gekozen door de ANWB als de beste Elektrische Fiets tot € 2.000,-. De Plus Magazine E-bike test heeft ons met 5 sterren
GRATIS
Brochure
bekroond als groepswinnaar. Geen wonder, want we maken gebruik van de beste materialen zoals AXA sloten, schakelsysteem van Shimano en de elektronica van Samsung. Wilt u een elegante, stoere, hippe, klassieke of een tijdloze Stella? Of één met een lage instap of drie wielen? Wij hebben
Ja, stuur mij de gratis brochure Dhr.
Mevr. Naam
inplannen in uw woonplaats? Bel gelijk met één van onze ervaren e-bike specialisten of ga naar onze website en bestel uw gratis informatiepakket.
Adres
GRATIS
Landelijke service aan huis!
Postcode/Plaats Telefoon Email Email
ze allemaal. Wilt u meer informatie of een gratis en vrijblijvende proefrit
E-bike Testcenters
Nunspeet Purmerend Waddinxveen
0341 - 25 22 66
1603-Zorg en Welzijn
Stuur de coupon zonder postzegel naar Stella Fietsen, antwoordnummer 725, 8070 WB Nunspeet
Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
20 |
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Ziektetrends eerder herkennen
Zorgtechniek buiten ziekenhuismuur
De laatste jaren gaat het razendsnel met de technologische ontwikkelingen: chirurgen opereren met behulp van een operatierobot, we communiceren via e-mail of app en zorgrobot Zora helpt bij revalidatie-oefeningen. Technologische ontwikkelingen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks bestaan. Het maakt ons leven sneller, gemakkelijker en met de opkomst van internet is een stortvloed aan informatie voor ons beschikbaar gekomen. Dat is terug te zien in het zorgproces. Mensen zijn goed op de hoogte van aandoeningen en behandelingen en lopen mondiger de spreekkamer in.
Actievere rol Lucien Engelen is directeur van Radboud REshape Center. Een van de belangrijkste speerpunten van het Radboud REshape & Innovati-
Lucien Engelen Directeur Radboud REshape Center
on Center is het stimuleren van de omslag van de traditionele gezondheidszorg naar Participatory Healthcare. Dat wil zeggen dat de zorgvrager een actievere rol krijgt. Lucien voorziet dat patiënten steeds meer hun gezondheidsgegevens beheren en beslissen met wie deze worden gedeeld. Dit is ook te danken aan betere technieken om thuis metingen te verrichten. Het gevolg is dat de rol van de zorgprofessional verandert. Deze wordt steeds meer een coach die meedenkt met de patiënt.
Beter monitoren De zorgprofessional kan bovendien door de moderne techniek en de actieve rol van de patiënt de metingen veel beter monitoren. “Neem bijvoorbeeld een patiënt met diabetes type 1 die dagelijks zijn bloedsuikerwaarden meet om de juiste hoeveelheid insuline toe te dienen”, benadrukt Lucien. “Waarom bundelen we deze gegevens niet met de onderzoeksgegevens die de arts al heeft? Dan is er voortdurend zicht óp en ook vóór de patiënt. Zo worden gezondheids- en ziektetrends eerder herkend.” Bijkomend voordeel is dat een ziekenhuisbezoek minder vaak noodzakelijk is door de thuismetingen. “Je kunt je arts ook zien en spreken via een videover-
binding. Vaak is dat voldoende, óók omdat de patiënt zijn gegevens al naar de arts heeft gestuurd.”
Nieuwe beroepen Met de komst van nieuwe technieken ontstaan er ook nieuwe, uitdagende beroepen. Andere beroepen sterven juist uit - wie kent de pillendraaier nog? - en bestaande beroepen veranderen. Zie jij je al werken als robot-instructeur, indicatiesteller of life-stylecoach? Enkele voorbeelden van nieuwe beroepen: Instructeur zorgrobots Leert robots niet alleen verpleegkundige vaardigheden aan, maar maakt vooral duidelijk hoe ze moeten omgaan met emotioneel kwetsbare patiënten. Ambulance-drone-verpleegkundige Bundelt de werkzaamheden van een ambulanceverpleegkundige en drone-bestuurder. 3D-printspecialist Zorgt ervoor dat protheses van kunststof of metaal op maat worden geproduceerd met 3D-printer. Preventeur Werkt bij een zorgverzekeraar en zorgt ervoor dat de gezondheid verbetert van gezinnen die een polis hebben bij deze verzekeraar. Bron: Stichting Toekomstbeeld der Techniek.
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
| 21
ADVERTORIAL
Logo regio Zelfredzaamheid en mobiliteit in huis
Voor ons een zorg minder… Mijn moeder woont nu al 30 jaar in het huidige huis. Een verhuizing is geen optie meer. Mam is nu nog vitaal, maar zoals ze zelf zegt: “Ik ga geen rondje meer hardlopen, maar gewoon wandelen.” Als er één ding is waar ik mij het meest zorgen over maak, is het haar mobiliteit en zelfredzaamheid. Dit wil ik haar absoluut niet wegnemen! Samen met mijn broers bespreek ik de mogelijkheden die de zelfredzaamheid in huis kunnen vergemakkelijken. Well-Fair, is een specialist op dit gebied, met vakkennis en persoonlijke aandacht voor de klant. Het Hoog-Laag bed helpt mijn moeder om ‘s ochtends makkelijk uit bed te komen en het opmaken van haar bed gaat nu moeiteloos, omdat ze niet meer hoeft te bukken. Indien mijn moeder ooit zorgbehoevend wordt, kan
zij nog heerlijk in haar eigen bed blijven slapen. Uit eigen ervaring als wijkverpleegkundige, weet ik dat de meeste mensen te laat actie ondernemen. Om het maximale uit een hulpmiddel te halen, moet het op tijd ingezet worden. Het is een investering in je eigen leven. Minimale lichamelijke belasting door een product, zorgt ervoor dat mam nog zelfstandig in haar eigen huis kan blijven wonen. Voor ons als kinderen een zorg minder.
Een tip aan de lezers: Bewustwording in goede tijd, uit respect voor de zelfstandigheid van uw ouders. Wees op tijd! Well-Fair is sinds 1992 de specialist op het gebied van zelfstandig en comfortabel ouder worden. Voor meer info kijk op www.well-fair.nl Mevr. K. Meeuwsen Mantelzorger van haar moeder
Wie draag jij een warm hart toe?
Stuur een gratis kaartje van D.I.O. De zorg raakt iedereen. Als beste servicedrogist en erkend specialist in zelfzorgmiddelen weten wij hoe belangrijk persoonlijk en deskundig advies is, daarom steunen we de Nationale Week van Zorg en Welzijn. Wie draag jij een warm hart toe en wil je verrassen met een kaartje? Van 7 t/m 27 maart 2016 ontvang je bij D.I.O. bij besteding vanaf € 5.- een voucher voor een GRATIS wenskaart t.w.v. € 2,50 (excl. postzegel) bij Greetz. Hiermee kun je je persoonlijke wenskaart maken op greetz.nl. Kijk voor de actievoorwaarden op diodrogist.nl. In samenwerking met:
Al meer dan 200 D.I.O. drogisterijen in Nederland. Kijk voor de dichtstbijzijnde op diodrogist.nl Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
22 |
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Innovatie opleidingen Zorg en Welzijn
Aan de wieg van vernieuwing De zorg verandert; het zorgproces speelt zich dichter bij huis af en vraagt om meer eigen regie van de cliënt. Dat betekent ook dat zorgberoepen veranderen. Nieuwe zorgberoepen ontstaan, oude verdwijnen en als zorg- en welzijnsprofessional heb je daar andere vaardigheden bij nodig. Denk aan de wijkverpleegkundige die tijdens het verwisselen van verbanden ook snel en zelfstandig inschattingen moet kunnen maken. Of de verpleegkundige die alle meetgegevens over de patiënt in een digitaal verpleegkundig dossier bijhoudt. Hoe zorgen onderwijsorganisaties ervoor dat zorgprofessionals goed voorbereid aan het werk kunnen?
Onderwijs en techniek Van vmbo tot hbo is er binnen de opleidingen Zorg en Welzijn aandacht voor technologie en innovatie. Denk aan het verlenen van zorg op afstand, of technologie die gebruikt wordt om mensen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Ook maken studenten hun eindopdracht vaak in opdracht van zorg- of welzijnsorganisaties, zodat het resultaat - hun innovatieve oplossing - direct toepasbaar is in de praktijk. En er ontstaan ‘innova-
Job geeft uitleg over zorgrobot Paro: ‘Dit is een therapeutische zorgrobot die onder meer wordt ingezet bij mensen met dementie.’
Leven lang leren
tiewerkplaatsen’ en ‘ontwikkellabs’ waar studenten hun skills en creativiteit inzetten voor innovatieve oplossingen voor problemen uit de praktijk.
Tegenwoordig is het niet alleen belangrijk wát de zorgverlener doet, maar ook hóe hij dat doet. Competenties, zoals kunnen plannen en organiseren, kunnen samenwerken en initiatief nemen, zijn daarom steeds prominenter verwerkt in opleidingen Zorg en Welzijn.
Dat gebeurt ook in Friesland. “Technologie is een manier om kwaliteit te kunnen blijven bieden”, zegt Job van ’t Veer, lector aan de 2-jarige masteropleiding Digitale Innovatie in Zorg & Welzijn aan NHL Hogeschool in Friesland. “Lopen onze studenten (zorgprofessionals die de opleiding naast hun werk doen) bij cliënten thuis tegen een probleem aan, dan zoeken ze vervolgens met technici van bedrijven of andere opleidingen naar passende oplossingen.” Dat had de JIBO-robot kunnen zijn, die je herinnert aan je dagelijkse pil. Of een sensor die registreert dat iemand ’s nachts al twee uur uit zijn bed is en dus mogelijk is gevallen. Dan krijgt een zorgverlener een alarmbericht. “Wij hopen dat onze studenten straks ook aan de wieg staan van dergelijke verbeteringen”, aldus Job.
Door de snelheid van de technologische en maatschappelijke ontwikkelingen is wat vandaag nieuw is morgen alweer achterhaald. Een leven lang leren is daarom het motto voor zorgprofessionals, maar niet alle ontwikkelingen worden met open armen ontvangen. Zorgprofessionals zijn soms huiverig voor nieuwe technische hulpmiddelen. Katja Moesker, student aan een deeltijd-zorgopleiding, ontdekte dat dit bij beeldbellen ook het geval is. “Veel zorgverleners voorzien hiermee een te grote afstand tot de cliënt en daling van de zorgkwaliteit. Uit mijn onderzoek is gebleken dat je zorgverleners vaak over de streep kan trekken wanneer de cliënten tevreden zijn over de technologische vernieuwing en de kwaliteit juist een impuls krijgt door meer contactmomenten, bijvoorbeeld bij beeldbellen.”
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
| 23
Volledig ontzorgd naar Schiphol… of uw regionale luchthaven
al vana
f
19,-
€ Schiphol Travel Taxi
per pers
oon
• Geen gesleep met koffers; • Vanaf uw deur tot aan de vertrekhal en retour; • 24 uur per dag, 7 dagen per week; • Door heel Nederland; • Gemakkelijk betalen met iDEAL of credit card; • Uw keuze: gedeelde of privé taxi.
Wel zo makkelijk. Wel zo zeker.
Schiphol Business Taxi • Snel met een luxe taxi van en naar de luchthaven voor een zakelijke trip; • Op tijd en vóór de vertrekhal uitstappen zodat u direct kunt inchecken; • Last minute reserveren mogelijk, géén wachttijden.
Wel zo snel. Wel zo comfortabel.
Reserveren: Via uw
reisbureau, Schiphol.nl
of bel met 0900 - 8876 (€ 0,10 p/min.)
Kom naar de Demodag Gezond Zitten!
Nu ook te boeken via de Schiphol App!
25% KORT ING op al onze sta-opstoe len
Goed zitten is heel belangrijk, net als gemakkelijk en veilig opstaan. Binnenkort organiseren wij daarom de Demodag Gezond Zitten. Tijdens deze gratis demodag krijgt u: • Uitleg over de juiste manier van zitten en veilig opstaan • Een persoonlijke zitanalyse met daaruit voortkomende testresultaten • Keuze uit een breed assortiment sta-opstoelmodellen • 25% korting op al onze sta-opstoelen • Een extra accessoire bij aankoop van een sta-opstoel op de demodag, u kunt kiezen uit: - Een gratis stoelverwarming t.w.v. € 249,- Een gratis hoofdkussen naar keuze - Een draaiplateau van € 425,- voor € 212,• Gratis thuisbezorging en installatie • Gratis inname van uw oude sta-opstoel bij levering
Demodagen in uw regio Gouda, zaterdag 19 maart 2016 Zoetermeer, vrijdag 22 april 2016 Tijd: Afhankelijk van het aantal aanmeldingen vinden er meerdere sessies plaats van ca. 1 uur. Kunt u niet op een van de bovengenoemde demodagen? Neem dan contact met ons op.
Meld u nu aan! Bel 088 - 10 20 100 of kom langs in een van onze winkels 088 - 10 20 100 Kijk voor alle demodagen op www.medipoint.nl/gezondzitten
Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
24 |
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
Positieve prikkeling bij dementie
hetzelfde werk kunt doen, gebeurt dat bij de Tovertafel niet, benadrukt Wil. “Eén verzorgende kan met een groepje bewoners aan de Tovertafel zitten. Het is juist een leuke en interessante toevoeging aan de activiteiten voor bewoners.”
Contact met je arts of verpleegkundige via de app of videomonitoring door de wijkverpleging is al redelijk ingeburgerd. Het maakt communiceren gemakkelijker, maar soms ook onpersoonlijker. Maar niet alle nieuwe techSamen aan de slag nieken scheppen een bepaalde afstand. Sommige zorgen De moeder van Léonie van juist voor beter en nauwer contact met een cliënt. De Tovertafel lijkt een heel gewone eettafel, maar van bovenaf worden er bewegende beelden op geprojecteerd. Bontgekleurde bloemen zweven bijvoorbeeld over tafel. Wie er eentje met zijn hand aanraakt, vergroot de bloem of geeft er een andere kleur aan. Herfstbladeren kun je met een veegbeweging laten dwarrelen. Het stimuleert op speelse wijze fysieke beweging van de ouderen en sociaal contact met de mensen aan tafel. De Tovertafel maakt duidelijk dat nieuwe technologie voordelen kan hebben voor hulpbehoevenden. Het is voor de familie een leuke manier om samen aan de tafel te spelen. Kinderen en kleinkinderen komen daardoor gemakkelijker op bezoek. Claudia de Widt, producent van de Tovertafel: “Ouderen met dementie
zitten vaak stil en staren voor zich uit. De Tovertafel kan dat tijdelijk veranderen. Onderzoek heeft uitgewezen dat ouderen meer bewegen dankzij de Tovertafel. Ze krijgen ook contact met de anderen rond de tafel en beleven plezier. De Tovertafel verbindt.”
Duyvenbode is één van de bewoners van De Wilbert. “Ik wil graag regelmatig bij mijn moeder zijn. Helaas is het moeilijk een gesprek met haar te voeren. Bij lekker weer maken we wel een ommetje, en nu gebruiken we ook de Tovertafel. Als ik de Tovertafel aanzet, gaat ze meteen aan de slag. Ze vindt spelvormen leuk en zo houden mijn moeder en ik persoonlijk contact.”
Goed gehumeurd In verpleeghuis De Wilbert in Katwijk hebben ze zo’n tafel in huis. “Bewoners worden blij van de Tovertafel”, ervaart teamleider Wil Bartels. “En door het contact met anderen betrekt het hen ook meer bij de realiteit. We gebruiken de Tovertafel ter ontspanning, de helft van onze bewoners met dementie vindt het leuk en is al gauw een half uur bezig.” Hoewel technologische vernieuwing er soms voor zorgt dat je met minder mensen
Foto: Active Cues
Foto: Active Cues
Interactief contact via de Tovertafel
Kijk voor openingstijden van verschillende locaties op www.care2care.nl
| 25
Regelmatig komt het voor dat een traplift snel nodig is Dat is bij Handicare geen probleem. Wij kunnen binnen 5 dagen een traplift bij u leveren. Onze monteurs installeren de traplift dan meteen. En ze ruimen alle rommel netjes op voordat ze weggaan. Zodat u meteen kunt genieten van uw traplift.
“Binnen 5 dagen was mijn traplift geleverd en gemonteerd”
Meer weten over een Handicare traplift? Vraag een gratis adviesgesprek of brochure aan via 072-75 111 75, www.handicare-trapliften.nl/info of onderstaande bon.
Stuur mij een gratis brochure Naam
Dhr.
Mevr.
Adres Postcode/ Plaats Telefoon Stuur deze bon (een kopie mag ook) in een ongefrankeerde envelop naar:
ZGWNKT0216
Handicare Trapliften, Antwoordnummer 805, 1700 WB Heerhugowaard.
Weten hoe het er in Zorg en Welzijn écht aan toe gaat? Kijk vijf dagen lang Heel Holland Zorgt bij SBS 6
26 |
Kom kijken tijdens de Nationale Week van Zorg en Welzijn van 14 t/m 19 maart 2016
ADVERTORIAL
Gratis oogmeting Pearle is met 300 winkels de grootste optiekketen in Nederland. Ga voor een gratis oogmeting naar een Pearlewinkel bij u in de buurt. U kunt hiervoor ook online een afspraak maken. Bij alle Pearle-winkels kan een afspraak gemaakt worden bij een Pearle-optometrist. Onze optometristen hebben hun eigen praktijk op locaties door heel het land. Goed geholpen door Pearle!
De optometrist
Wat is staar? Staar is een oogaandoening die hoort bij het ouder worden. Helaas! Maar wat is staar en hoe merkt u dat u staar krijgt? We vragen het aan Jon Hoogendoorn, optometrist bij Pearle Opticiens. Wat is staar? In het oog zit een ooglens. Normaal gesproken is de ooglens helder en kunt u er scherp door zien. Bij staar, ofwel cataract, wordt de ooglens echter steeds troebeler. Dit is een normaal proces dat hoort bij het ouder worden.
Hoe merkt u dat u staar heeft? Omdat het zicht bij staar geleidelijk achteruitgaat, merkt u hier vaak in het begin niet zoveel van. U krijgt bijvoorbeeld tijdens het autorijden last van het licht van tegenliggers. Of u kunt de ondertiteling op TV steeds minder goed lezen.
COLOFON De Special Zorg en Welzijn is een uitgave van Care2Care en Allin1Mediaservice in samenwerking met RegioPlus ter promotie van de Nationale Week van Zorg en Welzijn 2016 in een totaaloplage van ruim 6,1 miljoen exemplaren. Care2Care, Noordkade 64, Waddinxveen
Wat kan Pearle Opticiens voor u betekenen? Bij Pearle werken zowel opticiens als optometristen. Iedere opticien bij Pearle kan uw ogen opmeten. Kan de opticien echter niet voldoende verbetering in uw gezichtsscherpte krijgen of is er sprake van een hele snelle sterkteverandering, dan verwijst hij u door naar één van onze Pearle-optometristen. Een optometrist is op HBO-niveau opgeleid om de gezondheid van uw ogen te onderzoeken en kan eventuele oogafwijkingen of oogaandoeningen, zoals staar, opsporen. Tijdens een optometrisch onderzoek bij Pearle wordt door de
Oplage regionale editie: 287.000 Redactie: Roza van der Veer Redactiewerkgroep regionale werkgeversverenigingen en RegioPlus Fotografie: Hielco Kuipers, Corina Soethof Ontwerp & realisatie: Allin1Mediaservice, A1ms.nl
optometrist met een spleetlamp het voorste deel en de binnenkant van uw ogen uitgebreid onderzocht. De achterkant van de ogen, het netvlies, onderzoekt hij door onder andere het maken van een fundusfoto. Constateert de optometrist dat er sprake is van een beginnende vertroebeling van de ooglens én een sterkteverandering, dan zijn nieuwe brillenglazen of contactlenzen vaak nog voldoende. Is de staar echter al vergevorderd, dan is de lens in het oog ernstig vertroebeld. De optometrist verwijst u in dat geval door naar een oogarts. In het ziekenhuis kan dan tijdens een staaroperatie de eigen troebele lens vervangen worden door een nieuwe, heldere lens. Uiteraard wordt u ook doorverwezen naar een oogarts als de optometrist andere oogafwijkingen constateert!
Hoe vaak raadt u een oogmeting aan? Ik raad iedereen aan om tenminste één keer per jaar een oogmeting te laten doen. Gaat uw zicht echter snel achteruit, dan is het verstandig om uw ogen vaker op te laten meten.
Drukwerk: Janssen/Pers Rotatiedruk Verspreiding: Axender Met dank aan: Medewerkers en lidinstellingen van Care2Care en adverteerders. Met speciale dank aan onze partners: Pearle, Well-Fair, Dio Drogisterijen en Suzuki. Vragen/klachten over verspreiding: Mail naar krant@a1ms.nl
Disclaimer: De inhoud van deze Special Zorg en Welzijn is met grote zorgvuldigheid samengesteld. Desondanks kunnen aan de inhoud van deze krant geen rechten worden ontleend.
Gratis zonnebril op sterkte Nu bij elke bril* *
Kijk voor de voorwaarden op pearle.nl