ZorgenZiekenhuis November 2016 by De Zorg Springt om Jou!

november 2016

Actualiteiten & ontwikkelingen De redactionele zorgpijlers

Kennis delen binnen de zorg

Bijzonder Zorgnieuws Aangenaam Verzorgd Medisch Belicht Talent Ontwikkeld Bewust Genieten

Altijd up-to-date Zorg en Ziekenhuis is ook op Facebook en Twitter altijd actueel. Like ons en maak kans op een bioscoopbezoek!

Gezonde leefstijl

belangrijk voor iedereen

Programmamanager Voeding, Sport en Bewegen Voedingsconcept

Onontkoombaar

Nieuwe biomarker

De werkplek

Meer variatie en

Maar ook vermijdbaar?

Kan verloop kinderkanker

Ergonomische

minder verspilling p. 16

De menopauze p. 20

voorspellen p. 24

ziekenhuisstoelen p. 32

Advertentie

Ben jij mantelzorger? Je hoeft het niet alleen te doen Zorgen voor je zieke vader of je ge-

mogelijk is. Er komt dan een professionele

handicapte dochter. 1 op de 7 mensen in

verzorger die de mantelzorg tijdelijk over-

Nederland is mantelzorger. In de zorg is

neemt. Zodat je even op adem kan komen.

dat aantal nog hoger. Maar liefst 1 op de 3 zorgmedewerkers zorgt voor een naaste.

Meer informatie?

Niet zo gek dat zij zich vaak zwaar belast

Bel hiervoor met de IZZ zorgadviseurs via

of zelfs overbelast voelen.

088 - 131 16 12, bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 17.00 uur. Of kijk voor meer

Een mantelzorger is iemand die meer dan

informatie over mantelzorg op

8 uur per week en langer dan 3 maanden

www.izz.nl/hulpbijmantelzorg

zorgt voor iemand die chronisch ziek, gehandicapt of hulpbehoevend is. Deze extra zorg vraagt veel van mantelzorgers. En er blijft weinig vrije tijd over. Even met een vriendin naar de sauna of een dagje uit met het gezin zit er dan vaak niet meer in.

Een mantelzorgmakelaar neemt allerlei regeltaken van je over Hulp nodig?

Even tijd voor jezelf en je gezin “Als verpleegkundige werk ik al 31 jaar in een hecht team. Twee jaar geleden was ik mantelzorger voor een ernstig zieke collega. Samen met drie teamgenoten hebben we haar tot het einde verzorgd. Een zware taak naast mijn gezin en baan, maar ook een mooie taak. We zijn enorm dankbaar dat we

Als de combinatie van werk en mantelzorg

haar mochten helpen, in haar eigen

teveel wordt, is het goed om te weten dat er

vertrouwde omgeving bij de zorg die

ook ondersteuning mogelijk is. IZZ Zorgverzekering is er speciaal voor mensen in de

zij wenste.”

zorg en biedt daarom extra vergoedingen voor mantelzorg. Zij hebben professioneel

“Naast je gezin en baan is mantelzorg

opgeleide mantelzorgmakelaars in dienst

best zwaar. En ik ben niet de enige.

die adviseren bij mantelzorgtaken. Een mantelzorgmakelaar neemt allerlei regel-

Veel

zorgmedewerkers

zijn

man-

taken van je over, op het gebied van zorg,

telzorger. Zij zorgen naast hun baan in

welzijn en financiën. Maar geeft ook advies

de zorg voor een zieke bekende. Dan

en verwijst door naar de juiste organisaties die kunnen ondersteunen.

is het fijn als je hulp krijgt. IZZ Zorgverzekering weet waar zorgmedewerkers

Even tijd voor jezelf Iedereen heeft tijd voor zichzelf nodig. Bij mantelzorgers schiet dat er vaak bij in. Weet dan dat vervangende mantelzorg vaak

Zorg en Ziekenhuis

behoefte aan hebben en ondersteunt ons bij ons zorgwerk.”

Marjan ndige

verpleegku

Bijzonder Zorgnieuws Alles over ontwikkelingen en actualiteiten in de zorg Samen beslissen p. 7 3D-print bij complexe ingreep p. 9

Aangenaam Verzorgd Alles over gezondheid en welzijn van de patiënt Groot tekort publieke toiletten p. 15 Kansen door ToP-programma p. 19

Medisch Belicht Alles over de medische wetenschap

Talent Ontwikkeld Alles over leren en werken in de zorg

Vaste rubrieken Beroep in beeld, Lifestyle en Reportage

Frankelandgroep, Beste Werkgever in de zorg p. 36

Ziekenhuizen vergelijken sarcoïdose-behandelingen p. 23 Prostaatkanker nauwkeuriger opsporen p. 25

Bewust Genieten Alles over voeding, lifestyle en trends in de zorg Het beste menu van de zorg p. 29 Jongeren bewegen te weinig p. 31

Donkere dagen

van de redactie:

Voorwoord ‘Lekker met een krant voor de haard’

De klok is weer een uur achteruit en dat is het begin van de donkere dagen. Dagen dat we lekker met een krant voor de haard gaan zitten. Daar is deze krant natuurlijk ook goed voor. Neem hem een keer mee of lees onze digitale versie eens. Op www.zorgenziekenhuis.nl vind je alle edities online. En als je nu denkt ik heb deze herfst en winter wel wat meer tijd voor mezelf. Overweeg dan eens of je jouw verhaal wilt delen met ons. Ik hoor graag van je. Groeten Sanne

Sanne van Leeuwen hoofdredacteur Zorg en Ziekenhuis

beroep in beeld

Joke Huitinck

programmamanager Voeding, Sport en Bewegen

Joke Huitinck werkt sinds vier jaar als programmamanager Voeding, Sport en Bewegen in Ziekenhuis Gelderse Vallei. Het is haar taak om het onderscheidende thema in het ziekenhuis te implementeren, want in Ziekenhuis Gelderse Vallei wordt verder gekeken dan de kwaal alleen. Ze vertelt wat er in het ziekenhuis in Ede allemaal gedaan wordt om Voeding, Sport en Bewegen bij patiĂŤnten en medewerkers onder de aandacht te brengen.

Zorg en Ziekenhuis

beroep in beeld

Omdenken

Vanaf parkeerplaats

Vanuit haar functie als hoofd diëtetiek werd Joke in 2012 gevraagd om de rol van programmamanager op zich te nemen. Een uitdaging die ze graag aanging. “Aandacht voor voeding en bewegen is een onmisbaar onderdeel van onze zorg. Onze patiënten merken dat door een uitstekende voedingsservice en een goed advies voor voeding en bewegen, gebaseerd op de nieuwste inzichten uit (eigen) wetenschappelijk onderzoek. Niet alleen onze patiënten laten wij effecten van voeding en bewegen ervaren, ook onze eigen medewerkers moesten dat gaan voelen, beleven en uitdragen. Een hele klus, want dat vraagt nogal wat van artsen en verplegend personeel.”

Joke vertelt verder: ‘’Al vanaf het moment dat je op de parkeerplaats aan komt vind je informatie over gezonde voeding en beweging. Ook in het ziekenhuis zelf zijn er meerdere plekken waar mensen informatie kunnen vinden. Zo is er in de centrale hal een infotheek Voeding en Gezondheid. Daar kunnen onze patiënten rondkijken en informatie meenemen. We organiseren regelmatig een publieksactiviteit over gezonde voeding en goed bewegen. Met een gezondheidsmarkt, de nieuwe Schijf van Vijf, fittesten en gezonde hapjes laten we op een laagdrempelige manier mensen kennismaken met gezonde voeding en allerlei bewegingsmogelijkheden.

‘Wij geven patiënten handvatten waarmee zij zelf kunnen bouwen aan een gezonde leefstijl’ Handvatten Maar wat merk je daar dan van als patiënt? Stel dat ik naar een gynaecoloog ga, dan verwacht ik toch niet direct dat ik daar een goed gesprek over voeding en beweging ga voeren?, stel ik Joke als vraag. Zij antwoordt: “Ja, maar dat is ook een omslag. Het is wel aan de arts om je voor te bereiden op een eventuele ingreep. En het herstel gaat voorspoediger en dus sneller als je lichaam gezond en fit is. Dus kan de arts je vertellen hoe je je kunt voorbereiden door middel van goede voeding en bewegen. Natuurlijk is het aan de patiënt zelf wat hij daar mee doet, maar wij zien het wel als onze taak om mensen daar over te informeren. Wij bieden hen gezondheidswinst voor hun verdere leven. Dat doen we door het leveren van medische zorg en het doen van onderzoek en realiseren van innovatie. Wij geven patiënten handvatten waarmee zij zelf kunnen bouwen aan een gezonde leefstijl.”

Infotheek Voeding en Gezondheid Ziekenhuis Gelderse Vallei

Bijzonder maaltijdservicesysteem At Your Request

Samenwerking Ons grote voordeel is het feit dat we ons midden in de Food Valley van Nederland bevinden. Sinds 2007 werken Ziekenhuis Gelderse Vallei, het Voedingsziekenhuis van Nederland, en de afdeling Humane Voeding van Wageningen University samen in de Alliantie Voeding Gelderse Vallei. Deze Alliantie verbindt zorg aan voeding en zet zich in voor een betere gezondheid van patiënten. Zorg- en kennisinstellingen, regionale overheden en het bedrijfsleven werken samen aan kennisontwikkeling en innovaties.”

‘Voor iedereen is het belangrijk om zo gezond mogelijk te leven’ Eten à la carte Ziekenhuis Gelderse Vallei is beroemd om het bijzondere maaltijdservicesysteem. Joke Huitinck vertelt: “Als we gezonde voeding zo belangrijk vinden moeten we het natuurlijk ook zelf aanbieden. Dit doen we met At Your Request®. In samenwerking met Sodexo bieden we onze patiënten de mogelijkheid om zelf te kiezen en te bestellen. Iedere patiënt heeft een menukaart op het nachtkastje staan en kan zelf bepalen wanneer en wat hij of zij eet. We merken dat mensen hierdoor uiteindelijk beter gaan eten en dat helpt weer bij hun herstel. Omdat we willen dat mensen zo min mogelijk in bed liggen kan het eten dus overal in het ziekenhuis bezorgd worden.

À la carte in het ziekenhuis Patiënten kiezen zelf uit menukaart

Eigen regie Joke Huitinck: “In tijden waarin steeds meer regie komt te liggen bij de patiënt vinden wij het belangrijk om daar op in te spelen. Voor iedereen, maar vooral voor oudere mensen, mensen met een chronische ziekte of sporters is het belangrijk om zo gezond mogelijk te leven. Goede voeding is daarbij belangrijk. Maar hoe weet je of je tekorten hebt aan voedingsstoffen en hoe weet je wat jij nodig hebt? NutriProfiel, met voedingsadvies op maat, helpt daarbij. Door een gezamenlijke ontwikkeling met de Alliantie Voeding kunnen we iedereen een speciaal advies geven. NutriProfiel meet de vitamine- en mineralenwaarden van het bloed, analyseert het voedingspatroon, en geeft een persoonlijk voedingsadvies waarmee vitaminewaarden op peil worden gebracht en gehouden.”

Nazorg in beweging Wat is er te vinden in de infotheek? Patiënten en gasten kunnen een kijkje nemen in de infotheek Voeding en Gezondheid, er is veel informatie te vinden over gezonde voeding en bewegen.

Waar is de infotheek te vinden? De infotheek is te vinden in de centrale hal van het ziekenhuis.

Zorg en Ziekenhuis

We willen graag dat onze patiënten als ze naar huis gaan naast gezond eten ook goed blijven bewegen. Daarom zijn we het Fitadvies project gestart. De buurtsportcoach is daarin de intermediair tussen de patiënt en de sportfaciliteit bij hem of haar in de buurt. Hij/zij kan de patiënt sport en bewegen op maat adviseren. Zo hopen we dat onze patiënten ook na een verblijf in ons ziekenhuis blijven kiezen voor een gezonde leefstijl.”

Nutriprofiel, voedingsadvies op maat. Iedereen kan deze check laten uitvoeren: op eigen initiatief, via www.nutriprofiel.nl of op verwijzing van de huisarts.

Advertentie

DOE MEE

13 T/M 18

MAART Meld je aan via www.weekvanzorgenwelzijn.nl Zorg en Ziekenhuis

Bijzonder Zorgnieuws 7

Samen beslissen in het ziekenhuis patiënten en artsen starten campagne Samen beslissen door arts en patiënt over de meest geschikte behandeling gebeurt steeds meer, maar kan nog beter vinden Patiëntenfederatie Nederland en de Federatie Medisch Specialisten. Vier op de tien patiënten* hebben nu niet de ervaring dat zij een waardevolle bijdrage aan het gesprek met hun arts in het ziekenhuis leveren. Daarom lanceren zij samen met hun samenwerkingspartners de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) de campagne ‘Betere zorg begint met een goed gesprek’. Minister Edith Schippers heeft samen met ambassadeur van de campagne Bart Chabot het startsein gegeven met een oproep aan alle patiënten, artsen en ziekenhuizen om aan de campagne mee te doen. De campagne heeft als hoofddoel artsen en patiënten nog bewuster te maken van het belang van samen beslissen over de meest geschikte behandeling voor de patiënt. Daarin hebben zij beiden een eigen rol. De arts als specialist op het medische vlak en de patiënt als expert over eigen lijf en situatie.

Minister Schippers en Bart Chabot Geven startsein campagne ‘Betere zorg begint met een goed gesprek’

Initiatiefnemers De campagne is een initiatief van de Federatie Medisch Specialisten en de Patiëntenfederatie Nederland in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU). De campagne wordt financieel ondersteund door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het Zorginstituut Nederland en ZonMw.

Zorg en Ziekenhuis

Patiënten voelen zich te weinig betrokken  Patiënten geven aan dat artsen vaak wel meerdere behandelopties voorleggen, maar vijftien op de honderd patiënten* voelt zich te weinig betrokken bij de uiteindelijke beslissing over hun behandeling. Dit blijkt uit het eerste onderzoek over Samen Beslissen van de Patiëntenfederatie Nederland. Directeur Dianda Veldman van de Patiëntenfederatie: “Deze cijfers laten zien dat we er nog niet zijn. Het is nog te vaak een eenrichtingsverkeer in de communicatie tussen arts en patiënt. Juist de situatie van de patiënt is van belang om samen een goede beslissing te kunnen nemen.” Marcel Daniels, voorzitter Raad Kwaliteit van de Federatie Medisch Specialisten en cardioloog: “De campagne draagt bij aan een grotere bewustwording bij artsen én patiënten dat de medische kennis van de arts en de persoonlijke context van de patiënt even belangrijk zijn om samen tot een goede beslissing te komen. Communicatie daarover is dus ontzettend belangrijk, ook in de opleiding van artsen krijgt dit een steeds prominentere rol.”

Zichtbaarheid De campagne wil een impuls geven aan alles dat door patiëntenorganisaties, wetenschappelijke verenigingen, ziekenhuizen en universitair medische centra(umc’s) wordt gedaan om samen beslissen mogelijk te maken. Want alle partijen hebben dit hoog in het vaandel. Veel initiatieven zijn lokaal en blijven daardoor onder de radar. “Het is prachtig om zichtbaar te maken wat er al gebeurt in de ziekenhuizen” stelt Ernst Kuipers, voorzitter van de NFU. Sinds 4 oktober is de campagne al zichtbaar in het Westfriesgasthuis, Ziekenhuis Bernhoven en het AMC. Deze ziekenhuizen hebben meegewerkt aan de ontwikkeling van de campagne. Yvonne van Rooy, voorzitter NVZ: “Wij zien de campagne als een stimulans voor ziekenhuizen om te laten zien wat ze doen om samen beslissen door patiënt en arts te verbeteren. Patiëntenparticipatie is immers een belangrijk speerpunt voor al onze leden.”

Column Sanne van Leeuwen

Betere zorg begint met een goed gesprek Een mooi initiatief om patiënten meer regie te geven, denk ik als ik het artikel hiernaast lees. Maar als ik er iets langer bij stil sta, denk ik ook aan de woorden die ik steeds vaker van zorgprofessionals te horen krijgen. “De mensen worden steeds mondiger, googlen echt alles en komen al met een diagnose bij mij binnen”. Dus hoe rijm ik deze campagne dan? Oudere mensen zijn nog niet zo mondig als de jongere generatie, dat merk ik ook wel. Als ik met mijn moeder voor de tigste keer bij een arts ben om te kijken of hij nog iets van haar compleet misvormde voet weet te maken, merk ik dat mijn moeder toch nog een soort ontzag heeft voor die witte jas. “Waarom”, denk ik dan? “Er is een witte jas in Nederland die gezorgd heeft voor die monsterlijke voet van je”. Maar goed terug naar de campagne. Het doel is artsen en patiënten bewuster te maken van het belang van samen beslissen over de meest geschikte behandeling voor de patiënt. Uhhh duhhuh dat lijkt me nogal logisch dat het voor de patiënt is….. Maar goed dan krijg ik vijf opties te horen, en ga ik samen met de arts kijken welke het beste bij mij past. Ik wil gewoon de optie die zorgt dat ik weer gezond wordt. Die het meeste succes heeft. En natuurlijk zijn er situatie waar je kunt kijken naar wat het beste in je leven past op dat moment. Maar laten we wel zijn… ziek zijn komt nooit uit en behandeling dus ook niet!

Campagne  Ziekenhuizen, patiëntenorganisaties en wetenschappelijke verenigingen kunnen met de campagnemiddelen samen beslissen bij artsen en patiënten onder de aandacht brengen. Er is bijvoorbeeld online content, zoals video’s met Bart Chabot in gesprek met patiënten en artsen beschikbaar. Patiënten en artsen vinden ook informatie en hulpmiddelen die hen kunnen ondersteunen bij het samen beslissen. Ziekenhuizen, umc’s, wetenschappelijke verenigingen en patiëntenorganisaties hebben de mogelijk-

heid op de website te laten zien wat zij doen op het gebied van samen beslissen. Op www.begineengoedgesprek.nl zijn alle middelen te downloaden of aan te vragen. * De onderzoeksresultaten in dit bericht zijn een eerste peiling van een nog lopend onderzoek van Patiëntenfederatie Nederland. Meer info: www.patientenfederatie.nl/algemeen/ meldacties/meldactie-samen-beslissen

Tangenborgh opent Dementiehuis van de Toekomst

Zelfstandig thuis wonen is vaak moeilijk voor mensen met dementie. Zorgtechnologie kan eraan bijdragen dat zij langer en veilig in hun eigen woning kunnen blijven wonen. Het Tangenborgh Dementiehuis van de Toekomst bevat geavanceerde personenalarmering, slimme (digitale) techniek en bouwkundige aanpassingen die het welzijn en de veiligheid van bewoners met dementie verhogen.

Commissaris van de Koning Jacques Tichelaar Opent officieel het Dementiehuis van de toekomst

Donderdag 13 oktober is het Dementiehuis van de Toekomst officieel geopend door Commissaris van de Koning Jacques Tichelaar. Met een druk op de knop ging de voordeur automatisch open. Tichelaar werd welkom geheten door zorgrobot Zora.

Thuistechnologie Een melder die registreert of het fornuis nog aan is, een sensor die afwijkend slaapgedrag registreert en een filmpje stuurt naar de verzorger, een hygiënisch douche-toilet, robot Zora die helpt bij de gymnastiekoefeningen of meedoet met een spelletje, gordijnen die je opent met één druk op de knop en uiteraard de personenalarmering om hulp in te schakelen als het nodig is. Het zijn voorbeelden van thuistechnologie die het leven van iemand met (beginnende) dementie een stuk makkelijker en veiliger maken. Naast technologie is ook de inrichting en sfeer van de woonomgeving (liever intieme dan grote kamers, goede en passende verlichting, geen drempels) belangrijk voor het welzijn van de bewoner.

40 jaar ervaring “Tangenborgh heeft al zo’n 40 jaar ervaring met dementiezorg”, aldus Frank van der Linden, Raad van Bestuur van Tangenborgh.

Eerste online hoortest

voor bedrijven door LUMC, AMC en Hoorstichting

et een nieuwe online hoortest kunnen bedrijven het gehoor van werknemers op een laagdrempelige manier screenen. Werknemers kunnen de bedrijfsoorcheck zelfstandig doen op een smartphone, tablet of desktop. Deze eerste hoortest specifiek voor mensen die in een lawaaiige omgeving werken is ontwikkeld door het Leids Universitair Medisch Centrum, het Academisch Medisch Centrum en de Nationale Hoorstichting. De bedrijfsoorcheck is een spraak-in-ruis-test. De test is specifiek ontwikkeld voor werknemers en kan worden ingezet in de bedrijfsgeneeskunde. De test meet aan twee oren afzonderlijk en er zijn proeven mee gedaan op de werkvloer. De test duurt ongeveer 5 minuten.

10 jaar onderzoek naar gehoorschade LUMC en AMC doen al ruim 10 jaar onderzoek naar gehoorschade door lawaai op het werk en

Zorg en Ziekenhuis

in de vrije tijd, en ontwikkelen online instrumenten voor de opsporing van gehoorschade. De bedrijfsoorcheck werd ontworpen door dr. ir. Jan de Laat, klinisch-fysicus en audioloog bij het LUMC.

‘We dragen graag bij aan preventie van gehoorschade’ Samenwerking met de Nationale Hoorstichting De ontwikkeling van de test werd gefinancierd door de Nationale Hoorstichting. De Laat: “Wij vinden het belangrijk dat onze kennis en innovatieve technologie de weg vindt naar de maatschappij en we dragen graag bij aan preventie van gehoorschade. Daarom hebben we in dit project samenge-

“Onze visie is helder: we willen dat mensen met geheugenproblematiek zo lang mogelijk hun eigen leven kunnen leiden. De inzet van zorgtechnologie thuis is een van de manieren waarop we mensen hierbij willen ondersteunen.”

‘We willen dat mensen met geheugenproblematiek zo lang mogelijk hun eigen leven kunnen leiden’ Opleidingsdoelen Het Dementiehuis van de Toekomst wordt gebruikt voor opleidingsdoelen en voor het ontwikkelen en testen van nieuwe technologie. Het Dementiehuis is er voor professionals, mantelzorgers, familie en partners. Ook gemeenten, woningcorporaties en onderwijsinstellingen kunnen er inspiratie opdoen voor het wonen in een dementievriendelijke omgeving. Het Dementiehuis bevindt zich naast: woonzorglocatie De Bleerinck Spehornerbrink 1 te Emmen

werkt met de Nationale Hoorstichting.” De test wordt onder de naam HearOn op de markt gebracht door de vanuit de Nationale Hoorstichting opgerichte HearOn BV.

Validatie De test werd in verschillende fasen uitgeprobeerd door het AMC, onder leiding van prof. dr. ir. Wouter Dreschler, hoofd Experimentele Audiologie. Dreschler: “Gehoorschade kan heel bepalend zijn voor de mate waarin mensen kunnen werken en deelnemen aan de maatschappij. Daarom is vroegtijdige detectie en preventie belangrijk. Met deze hoortest geven we bedrijven een betrouwbaar en laagdrempelig screeningsinstrument in handen om gehoorschade vroegtijdig op te sporen.” In 2015 is de test als proef ingezet bij zes bedrijven waar werknemers in lawaai werken. De resultaten kwamen goed overeen met de gemiddelde gehoordrempels zoals gemeten met screeningsaudiometrie. ‘Onderzoek naar de toepasbaarheid van de Bedrijfsoorcheck (BOC)’ Lees het verschenen rapport op www.hearon.nl

Bijzonder Zorgnieuws 9

3D-print helpt bij complexe ingreep

Een driedimensionaal geprinte kopie van een patiënt-specifieke hartklep stelt hartchirurgen van het Maastricht UMC+ in staat om complexe operaties minutieus voor te bereiden en zo efficiënt en veilig mogelijk uit te voeren.

De kunsthartklep, die wordt geplaatst in een speciaal daarvoor ontworpen simulator, kan tevens worden gebruikt voor trainingsdoeleinden. In het wetenschappelijk tijdschrift Interactive CardioVasc Thoracic Surgery schrijven de Maastrichtse hartchirurgen over de voordelen van deze bijzondere vorm van personalized medicine. Een van de meest complexe ingrepen aan het hart is een operatie aan de zogeheten mitralisklep. Dit is de hartklep die zorgt voor verplaatsing van zuurstofrijk bloed van de longen naar het lichaam. Als deze niet goed functioneert, kunnen verschillende problemen ontstaan die uiteindelijk kunnen leiden tot hartfalen. Afhankelijk van de unieke karakteristieken van de patiënt kiezen chirurgen de meest optimale behandeling. Dat kan een operatie zijn waarbij de borstkas wordt geopend of een minimaal invasieve ingreep, waarbij slechts één of enkele kleine incisies vereist zijn. Hoe dan ook streeft de chirurg naar een veilige en efficiënte operatie, waarbij de patiënt wordt geholpen met zo min mogelijk bijwerkingen. Dat is echter niet altijd even gemakkelijk en is afhankelijk van de kennis, kunde en ervaring van de operateur.

‘Personalized medicine’ door simulatie van operatie Dr. Peyman Sardari Nia (2e van rechts) demonstreert het simulatiemodel

Simulator Toepassing van minimaal invasieve technieken voor een hartklepoperatie vergen vaardigheden die lastig in de vingers te krijgen zijn. Daarbij komt nog dat ervaring normaliter alleen kan worden opgedaan bij patiënten. De Maastrichtse hartchirurg Peyman Sardari Nia bedacht daarom een simulator om de operatie uit te voeren zonder dat er een patiënt aan te pas komt. Met de huidige ontwikkelingen in 3D-printing heeft hij inmiddels een extra dimensie toegevoegd. Van elke mogelijke hartklep kan nu een exacte siliconen kopie worden gemaakt. Op die manier kunnen de specifieke eigenschappen van iedere individuele patiënt worden nagebootst. Dat heeft een aantal voordelen, met name bij complexe gevallen.

Gespecialiseerd

3D-geprinte hartkleppen Van verschillende individuele patiënten Zorg en Ziekenhuis

“Je moet het eigenlijk zien als een bijzondere vorm van personalized medicine”, zegt Sardari Nia. “We plannen de ingreep namelijk op basis van de unieke structuur van de hartklep van

de patiënt. Zo komen we niet voor verrassingen te staan op de operatiekamer. Uiteindelijk leidt dat tot effectieve procedures met waarborging van de patiëntveiligheid.”

‘Je moet het eigenlijk zien als een bijzondere vorm van personalized medicine’ Inmiddels komen hartchirurgen van over de hele wereld naar Maastricht om zichzelf te bekwamen in het toepassen van nieuwe technieken, onder andere door gebruikt te maken van het simulatiemodel en de 3D-geprinte hartkleppen. Het Hart+Vaat Centrum van het Maastricht UMC+ beschikt zelf over een gespecialiseerd mitraalklepteam dat in staat is om patiënten te helpen op basis van hun individuele behoeften, vanaf het eerste gesprek tot de nazorg.

Burgemeester Karel Loohuis & Anita Pepping Openen officieel het Mammacentrum van Treant Zorggroep

Het Mammacentrum is specifiek bedoeld voor de diagnostiek en behandeling van borstafwijkingen, in het bijzonder van borstkanker.

Karel Loohuis, burgemeester van Hoogeveen, bracht de felicitaties over namens de gemeente Hoogeveen en beaamde in zijn speech dat Treant Zorggroep met de opening van het Mammacentrum zijn beloftes aan de gemeente heeft waargemaakt. Anita Pepping, journalist en medeauteur van Plenter@Pepping, vond het een eer om de opening te mogen verrichten. Als ervaringsdeskundige refereerde zij aan haar ervaringen van jaren geleden, toen eendagsdiagnostiek nog slechts een droom was. En dat je nu als patiënt niet meer op ‘een krakkemikkig houten stoeltje met een Story van vijf jaar oud’ hoeft te zitten.

Open huis druk bezocht Ruim 450 bezoekers maakten tijdens het open huis kennis met de diverse disciplines die betrokken zijn bij de mammazorg. Ze konden kijken bij de ruime onderzoeksruimtes en de

Zorg en Ziekenhuis

Foto: André Weima Fotografie

Open huis

Mammacentrum nieuwe diagnostische apparatuur en kregen uitleg over onder meer de nieuwste behandelingen, het bevolkingsonderzoek en de inloophuizen. Het koor ‘Zingen voor je Leven’ van de Stichting Kanker in Beeld liet zien en horen wat zingen en muziek kan betekenen voor patiënten en hun naasten.

Alles bij elkaar In het Mammacentrum in Hoogeveen kunnen patiënten op één dag en op één afdeling terecht voor alle benodigde onderzoeken. Ook een eventuele operatie vindt in Hoogeveen plaats. Op de andere twee ziekenhuislocaties van Treant in Emmen en Stadskanaal blijven de nabehandelingen, zoals chemokuren, en controles mogelijk. In het centrum is de nieuwste apparatuur voor beeldvorming en weefseldiagnostiek aanwezig. Hiermee is het doorgaans mogelijk om patiënten nog dezelfde dag een uitslag te

geven van hun eventuele borstafwijking. Het merendeel van de patiënten die het centrum bezoekt, kan nog dezelfde dag met een geruststellend bericht naar huis. Aan diegene bij wie borstkanker wordt vastgesteld, kan duidelijkheid worden geboden en vaak ook

‘Patiënten kunnen op één dag en op één afdeling terecht voor alle benodigde onderzoeken’ al een behandelplan worden vastgesteld. Met de bundeling van alle kennis en ervaring in één centrum, maakt Treant Zorggroep de best mogelijke diagnostiek en behandeling van borstkanker in Noord-Nederland mogelijk. Meer informatie is te vinden op www.treant.nl/mammacentrum.

Bijzonder Zorgnieuws 11

De zorg digitaal ziekenhuis-apps

nline afspraken beheren en behandelinformatie in vernieuwde Mijn Meander app

De Mijn Meander app van Meander Medisch Centrum is vernieuwd. Met de app kan de patiënt onder meer zijn polikliniekafspraken beheren, berichten uitwisselen met zijn zorgverlener en op het juiste moment in zijn behandelproces de juiste informatie ontvangen. Meander wil hiermee bijdragen aan een betere toegankelijkheid van de zorg en een positieve ziekenhuiservaring van patiënten. Om de app veilig en volgens privacyregels te kunnen gebruiken loggen gebruikers in met hun DigiD met SMS-functie. De app is gratis te downloaden via de Google Play en App Store. Meer informatie is te vinden op: www.meandermc.nl/portaal.

mmelander Ziekenhuis introduceert veilig appen met ziekenhuis en eigen zorgverlener

In een veilige app een persoonlijke vraag stellen aan Ommelander Ziekenhuis Groningen of de eigen zorgverlener. Dat is vanaf nu mogelijk voor iedereen in Noord- en Oost-Groningen en voor een groep patiënten van het ziekenhuis. Vandaag neemt het ziekenhuis als een van de eerste in Nederland de gratis en beveiligde app BeterDichtbij in gebruik. “Via deze app kunnen mensen heel simpel vragen aan ons stellen en contact onderhouden met hun zorgverlener. Gewoon via de eigen telefoon of computer, zodat alles ook nog eens rustig na te lezen is. Net

als bij WhatsApp, alleen dan met de zekerheid dat de belangrijke zorggegevens alleen voor de eigen arts en ziekenhuis toegankelijk zijn,” aldus Albert Koeleman, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Ommelander Ziekenhuis Groningen.

eilig appen met BeterDichtbij BovenIJ ziekenhuis

In een veilige app uw persoonlijke vraag stellen aan het BovenIJ ziekenhuis of uw eigen arts en onderzoeksuitslagen ontvangen op uw telefoon. Dat is vanaf nu mogelijk voor een groep patiënten van het BovenIJ ziekenhuis via de gratis en beveiligde app BeterDichtbij. “Dankzij BeterDichtbij kunnen we onze regionale zorg nu ook digitaal aanbieden en hierdoor nog dichterbij komen voor onze patiënten. Op het moment dat het hun past”, aldus Edwin van der Meer, voorzitter Raad van Bestuur van het BovenIJ ziekenhuis. “Steeds meer mensen zoeken online contact met hun zorgverlener, en de makkelijke gratis app BeterDichtbij brengt mensen in contact met hun ziekenhuis. BeterDichtbij beweegt mee en speelt in op de grote veranderingen in de zorg. Een extra service.”

Met allemaal een persoonlijk gezondheidsverhaal

TopSupporters

DLL Eindhoven Marathon

axenburgh Groep

In een veilige app uw persoonlijke vraag stellen aan ziekenhuis of uw eigen arts. Dat is vanaf nu mogelijk voor iedereen in het Vechtdal en voor een groep patiënten van Röpcke-Zweers Ziekenhuis (RZZ) via de gratis en beveiligde app BeterDichtbij. Hiermee ontvangt u altijd een betrouwbaar antwoord van het ziekenhuis of uw arts in de buurt. Dankzij BeterDichtbij kunnen we onze vertrouwde, regionale zorg nu ook digitaal aanbieden. De app kan ook worden gebruikt voor praktische vragen aan het ziekenhuis, bijvoorbeeld over een afspraak of parkeren, aldus Bestuurder Henri Janssen”.

njoj app maakt van wachten een belevenis

We doen bij ZorgSaam ziekenhuis erg ons best om de wachttijden zo kort mogelijk te houden. Het is echter niet te vermijden dat patiënten of bezoekers toch moeten wachten. Om die tijd zo leuk mogelijk te maken, bieden we nu in het ziekenhuis de Enjoj app aan. Men kan deze app downloaden op een smartphone. De app biedt o.a. spelletjes, lectuur en een kennisquiz. Daarnaast vindt men op de app nieuwtjes en wetenswaardigheden over ZorgSaam Ziekenhuis. Enjoj is ontstaan uit eigen ervaring van de bedenker. Na maanden van revalidatie is bij hem een drive gecreëerd om het verschil te maken voor wachtende en reizende mensen. Dagelijks maakt Enjoj voor tienduizenden mensen van wachten een belevenis. De zelf ontwikkelde Enjoj Software biedt de gebruiker toegang tot talloze op entertainment gerichte applicaties die het wachten veraangenamen.

Zorg en Ziekenhuis

TopSupporters

Onder professionele begeleiding van PSV en St. Anna TopSupport hebben achttien ‘TopSupporters’ de afgelopen vijf maanden getraind voor hun eigen afstand op de DLL Eindhoven Marathon. De TopSupporters hebben allemaal een persoonlijk gezondheidsverhaal; zo kampt de een met de gevolgen van een hersenbloeding en vecht de ander tegen kanker. Op www.psv.nl/topsupporters zijn hun individuele gezondheidsverhalen te lezen. Op weg naar de grote dag hebben de TopSupporters, na een medische keuring, wekelijks getraind onder begeleiding van Tom Lumens, personal trainer bij TopSupport, Harm Oppers van PSV en Martine Sanders van Sporthogeschool Fontys. Tevens hebben ze inspiratiesessies bijgewoond van sportarts Hans van Kuijk, orthopeed Thea Sybesma, Andre Ooijer en Toon Gerbrands.

Sporten is niet altijd vanzelfsprekend Door hun gezondheidsgeschiedenis was sporten niet altijd vanzelfsprekend voor de deelnemers. Blessureleed lag dan ook steeds op de loer. TopSupport zorgde voor de fysieke ondersteuning bij blessures maar de deelnemers pepten elkaar vaak ook mentaal op via hun eigen groepsapp. Het project TopSupporters is een samenwerking tussen PSV en medisch partner St. Anna TopSupport. Doel van dit project was om mensen met een bijzonder gezondheidsverhaal zoals een langdurige blessure, ziekte of anderszins te helpen in hun voorbereiding op één van de loopafstanden van de DLL Marathon van Eindhoven.

reportage

help, wat kan ik doen?

Menopauze dingen WOMEN Inc. Hét netwerk voor alle vrouwen die zichzelf en elkaar willen versterken. Dit jaar is de campagne ‘Behandel me als een dame’ gestart voor betere gezondheidszorg voor vrouwen. Steun deze actie!

Care for Women Catherine van Heest:

www.behandelmealseendame.nl ‘Kom als vrouw voor jezelf op en laat je niet wegsturen’

Meer informatie? Kijk eens op: www.overgangsklachten.org www.overgangsklachten.nu www.womeninc.nl www.careforwomen.nl

Zorg en Ziekenhuis

In Nederland zijn maar liefst 1,6 miljoen vrouwen in de overgang. De overgang vindt plaats tussen de 40 en 60 jaar en helaas wordt deze periode vaak onderschat. Veel artsen wijten de klachten niet aan de overgang, waardoor er verkeerde diagnoses gesteld worden. Ook werkgevers zijn vaak niet goed op de hoogte van de gevolgen van de overgang. En toch ontkomen we er niet aan.

reportage

at is de overgang nu eigenlijk? Tijdens de overgang verandert er veel in het vrouwelijk lichaam. Er vindt een transitie plaats van de vruchtbare naar niet vruchtbare fase. Het is een proces van jaren waarin een verstoorde hormoonhuishouding zorgt voor verschillende klachten. Feitjes, de 5 meest voorkomende klachten zijn: Opvliegers

De overgang kan opgedeeld worden in 3 fases: De pre-menopauze De pre-menopauze is de periode vóór het optreden van je allerlaatste menstruatie. In deze fase is de hormoonschommeling vaak het heftigst. In het begin merk je er nog niet zoveel van, maar hoe dichter je bij de menopauze komt, hoe meer je er van merkt. De eierstokken maken minder hormonen aan wat uiteindelijk resulteert in onvruchtbaarheid.

Nachtelijk zweten

Geestelijke klachten, zoals moeheid,

stemmingswisselingen en

concentratieproblemen

Libido verlies en verandering in

de vagina

Gewichtstoename

Onderzoek toont verband tussen overgangsklachten en ziekteverzuim De overgangsklliniek De overgangskliniek van ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten heeft samen met een bedrijfsgeneeskundige dienst (van Aalst Arbo Advies), in 2011 al onderzoek gedaan naar het optreden van ziekteverzuim bij vrouwen in de overgangsleeftijd. In een publicatie op de website van het gezaghebbende Amerikaanse tijdschrift Menopause, zijn de uitkomsten bekend gemaakt. Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer 34% van het ziekteverzuim van gezonde werkende vrouwen kan worden verklaard door overgangsklachten.

Henk Oosterhof In het onderzoek is gekeken naar een verband tussen overgangsklachten bij gezonde werkende vrouwen (in dit geval verpleegkundigen en ziekenverzorgenden) en de kans tot het optreden van ziekteverzuim. Henk Oosterhof, gynaecoloog in Nij Smellinghe en één van de schrijvers van het artikel, is zeer enthousiast over de uitkomsten van het onderzoek. “Het was natuurlijk al bekend dat de overgang een grote invloed heeft op het leven van vrouwen, maar het onderzoek toont de ernst van deze klachten aan. Nu het verband met ziekteverzuim wordt aangetoond, is ook duidelijk dat preventie en behandeling van deze klachten veel winst kan opleveren.” Dit is de eerste keer dat op deze manier onderzoek is gedaan naar een verband tussen overgangsklachten en ziekteverzuim, verder onderzoek zal worden verricht om dit te bevestigen.

Zorg en Ziekenhuis

Menopauze Tijdens de menopauze heb je de allerlaatste menstruatie. Voorafgaand zijn vrouwen vaak onregelmatig ongesteld en dat maakt het vaak moeilijk om vast te stellen of dit nou de laatste keer was of niet. Daarom kan je pas echt over de menopauze praten wanneer je een jaar lang niet meer gemenstrueerd hebt. Tijdens de menopauze hebben vrouwen soms moeite met het accepteren van hun onvruchtbaarheid. Deze periode is dan ook psychisch vaak een moeilijke tijd voor vrouwen. De acceptatie van het ouder worden en minder vrouw voelen kan leiden tot een moeilijke periode waarin ze op zoek gaan naar hun nieuwe ik. De Post-menopauze In deze laatste fase van de overgang komt je lichaam eindelijk weer een beetje tot rust. Je eierstokken zijn nu echt gestopt met het aanmaken van hormonen. Helaas betekent dit nog niet dat je ook van al de klachten verlost bent. Je moet in deze fase lichamelijk en psychisch weer een nieuw evenwicht zien te vinden. De klachten zullen gelukkig wel steeds meer afnemen, al duurt deze fase wel het langst van alle drie.

Wist je dat?

De overgang gemiddeld

7 tot 10 jaar duurt?

57% van de vrouwen in de

overgang last krijgt van

stemmingswisselingen?

30% van de vrouwen zelfs te maken

krijgt met depressieve gevoelens?

Maar liefst 76% rond de overgang

last heeft van opvliegers.

Deze opvliegers 3 tot 5 minuten

duren en een combinatie van

oververhitting, rillingen, hevige

transpiratie en hartkloppingen zijn?

Gouden tips Op tijd naar de huisarts Ga op tijd in gesprek met je huisarts. Misschien is er wel een vrouwelijke huisarts die zelf ervaren heeft wat de overgang met je doet. Dat praat wel zo makkelijk. Onderzoek laat zien dat huisartsen die het zelf ervaren hebben hun patiënten beter kunnen begeleiden. Dubbel consult Zorg dat je genoeg tijd hebt bij de huisarts. Vraag een dubbel consult aan, zodat je echt de tijd hebt om te bespreken wat er aan de hand is en wat je er aan kunt doen. Care for Women Raadpleeg andere specialisten die kennis hebben van de overgang. Zo kan je bijvoorbeeld bij Care for Women terecht voor een consult. Goede nachtrust Zorg voor een goede nachtrust. Slaapproblemen komen vaak voor bij de overgang. Door de schommelingen in je hormoonhuishouding slaap je vaak onrustig en heb je last van nachtelijk zweten. Met 5 á 6 uur slapen red je het echt niet meer. Dus pak je rust en voorkom andere klachten door slaapgebrek. Zorg voor je lichaam Maak er een gewoonte van om beter voor je lichaam te gaan zorgen. Met uitgebalanceerde gezonde voeding, niet roken en drinken en voldoende beweging zorg je voor een gezonder lichaam dat beter bestand is tegen de veranderingen van de overgang. En een opgeruimde geest.

Multi Media Mobile

voor tieners in Deventer Ziekenhuis De kinderafdeling van het Deventer Ziekenhuis heeft een nieuwe Multi Media Mobile waarmee tieners kunnen internetten, films kijken of gamen. Dat kan, als ze opgenomen zijn in het ziekenhuis, een welkom moment van afleiding bieden. Met name voor jonge kinderen zijn er in het Deventer Ziekenhuis veel spullen voorhanden om hun verblijf dragelijker te maken. Denk aan knuffels en leuke spelletjes, maar ook aan lego en boeken. Na een inzamelingsactie realiseerden kinderen van Deventer basis- en middelbare scholen bovendien mooie kunstwerken en dierenfoto’s. Daarmee kunnen kinderen die ziek zijn hun kamer een persoonlijk tintje geven.

Afleiding voor tieners

Nieuwe Multi Media Mobile

Voor kinderen in de leeftijd van 12 tot 17 jaar zijn er minder voorzieningen voorhanden. Daarom hebben studenten van de Aventus-opleiding

Werktuigbouwkunde en Media & Vormgeving een Multi Media Mobile voor deze groep ontwikkeld. Het geld ervoor is bijeengebracht door bedrijven in de regio. De Multi Media Mobile bestaat uit een bijzonder vormgegeven, metalen kast, inclusief computer, beeldscherm, internetverbinding, Spotify en een Netflix-abonnement. Tieners kunnen erop internetten, een film kijken, muziek luisteren of gamen. Het apparaat is mobiel, waardoor gebruikers er in alle rust mee op hun kamer kunnen spelen, of elders in het ziekenhuis. Ze kunnen er ook samen mee gamen.

Plannen Na de Multi Media Mobile moeten er, onder meer met hulp van de Rotary Deventer IJssel, nog meer voorzieningen komen. Zo wordt er door Deventer studenten van de Filmacademie gewerkt aan bijzondere videoprojecties die afleiding bieden aan jonge kinderen die een pijnbehandeling moeten ondergaan

Internet, Spotify, Netflix en games

Hechten, prikken en meten tijdens Open dag Flevoziekenhuis

uim 4.000 mensen bezochten de Open dag in het kader van 25 jaar Flevoziekenhuis. Er was veel te zien en te doen, en dat deden de bezoekers maar al te graag.

Hechten onder leiding van de plastisch chirurg, bloedprikken in een kunstarm met de laborant, ‘opereren’ in OK-uniform met de OK-assistent. Onze gipsverbandmeesters gipsten meer dan 300 kinderpolsen én de slurf van een olifantenknuffel. De internisten deden rond de 600 bloedglucosetesten; bijna allemaal met goede resultaten. Bestuursvoorzitter Anita Arts is blij met de dag: “We hebben bewoners uit Almere en omstreken een kijkje achter de schermen gegeven en actief mee laten doen. Er was heel veel belangstelling en de sfeer was geweldig. We vinden het fijn dat zoveel Almeerders het jubileum met ons mee hebben gevierd.”

‘Er was veel belangstelling en de sfeer was geweldig’ Feest De open dag had een feestelijk karakter, vanwege het 25-jarig bestaan van het Flevoziekenhuis. Bestuursvoorzitter Anita Arts opende de

Zorg en Ziekenhuis

feestelijke open dag door samen met een van de vele kinderen, een enorme taart met daarop het jubileumlogo van het Flevoziekenhuis aan te snijden. De smakelijke taart, gemaakt door de kok van het ziekenhuis, is uitgedeeld aan de bezoekers van de Open dag. De Almeerse Sharon Doorson sloot de dag af met een geslaagd optreden.

Live hartkatheterisatie Ruim 100 bezoekers keken via een beeldverbinding live mee met een hartkatheterisatie. Bij deze ingreep worden de kransslagaders met contrastvloeistof in beeld gebracht zodat eventuele vernauwingen kunnen worden opgespoord. De ingreep werd uitgevoerd door cardioloog Mickael Kortz in de interventiekamer. Het beeld en geluid uit de interventiekamer werden gestreamd naar het Auditorium. Cardioloog Nick Bijsterveld gaf de bezoekers een toelichting op de beelden. Bezoekers konden ook vragen stellen over de ingreep. Cardioloog Kortz: “Dit was real life een kijkje achter de schermen. De ingreep is goed verlopen. De patiënt was zeer tevreden over het verloop van de ingreep en de uitkomst. Er zijn bij deze patiënt geen vernauwingen geconstateerd, dat is belangrijke informatie voor de verdere behandeling”.

25 jaar Flevoziekenhuis Een kijkje achter de schermen

Aangenaam Verzorgd 15

Groot tekort

Column Sanne van Leeuwen

aan publiek toegankelijke toiletten

Noodsituatie De Maag Lever Darm Stichting heeft de noodklok geluid. Het is bar gesteld met de openbare toiletten in ons land en daar moet wat aan gedaan worden. Mensen met darmproblemen blijven vaker thuis omdat er weinig toegankelijke wc’s zijn. En ja dat is een noodsituatie.

1 op de 5 buikpatiënten wordt de toegang wel eens geweigerd. Met alle ongemakken van dien. ‘Ik ga vaak met een onzeker en gestrest gevoel het huis uit’, is een veelgehoorde conclusie. Sommigen blijven zelfs thuis uit angst voor ongelukjes. Samen met vier patiëntenverenigingen slaan wij, de Maag Lever Darm Stichting, daarom de handen ineen om het tekort aan openbare toiletten aan de kaak te stellen.

Cijfers

HogeNood app

Het is een veelgehoorde klacht van buikpatiënten. Het grote tekort aan publiek toegankelijke toiletten in Nederland. Maar hoe veel (of: hoe weinig) publieke toiletten zijn er eigenlijk? We gingen op onderzoek uit bij winkels, gemeenten en andere initiatiefnemers. In Amsterdam ligt het publiek toilet gemiddeld gezien het dichtste bij.

Om meer toiletten te vinden geven veel gemeenten de tip om de HogeNood app te gebruiken. Met meer dan 5.000 toiletten in deze app komen veel gemeenten er hierdoor een stuk rooskleuriger voor te staan. De app van HogeNood gebruikt niet alleen publieke toiletten van de gemeente, maar ook van winkels, hotelketens en andere bedrijven die hun toiletruimte beschikbaar stellen (soms tegen betaling).

Publieke toiletten niet bovenaan de agenda Een telefoontje naar lokale overheden spreekt boekdelen. We hebben contact gelegd met de 30 grotere gemeenten in Nederland en kregen van 16 van hen antwoord. Publieke toiletten staan niet bovenaan de agenda van Nederlandse gemeenten.

‘Teken de steunbetuiging voor meer openbare wc’s’

Grote steden

20 procent patiënten geweigerd

De gemeente met de meeste publieke toiletten is Amsterdam. Op 35 plaatsen kun je terecht voor een grote of kleine boodschap. Omgerekend naar het aantal inwoners houdt dat in dat Amsterdammers 1 openbaar toilet met bijna 24.000 anderen moeten delen.

Aan ruim 1.800 patiënten werd door patiëntenverenigingen eerder dit jaar gevraagd of de wc-deur in een openbare gelegenheid wel eens geweigerd werd. Bij twintig procent was dat inderdaad het geval.

Buikpatiënten verkeren te vaak in een isolement

‘Thuis deel je je wc toch ook niet met 2.650 anderen?’ Toch is het aantal publieke toiletten in Amsterdam nog relatief hoog. Rotterdam kent bijvoorbeeld 14 publieke toiletten (één toilet per 45.000 inwoners), Den Haag acht (één toilet per 65.000 inwoners) en Utrecht twee (één toilet per 170.000 inwoners).

Zorg en Ziekenhuis

Een tekort aan toegankelijke toiletten zorgt voor fysieke maar ook mentale klachten bij patiënten. “Het gaat om veel mensen, maar tegelijkertijd is de samenleving daar totaal niet op ingericht. Dat blijkt wel uit het tekort aan toegankelijke toiletten”, aldus chirurg Vera Rempe. bron: www.mlds.nl

Hoe kun je helpen? Dat is heel simpel! Teken de steunbetuiging op www.mlds.nl

Nu is de vraag of je blij moet worden van openbare wc’s, maar als de nood hoog is maakt ook dat niet meer uit. Ook mijn darmen functioneren niet altijd even prettig en zijn ontzettende huismussen. Mijn blaas echter, gaat met het grootste gemak vreemd en lijkt wel ieder wc– hokje van binnen te willen zien.

Praten over poep? Maar hoe gaan we dit bespreekbaar maken? Praten over poepen is toch nog een dingetje. Neem mijn zus, als het woord poep valt rent ze gelijk weg. Vriend R vindt dat vrouwen geen scheetjes mogen laten. Dat maakt het er allemaal niet makkelijker op.

Hoge nood En ja, ook ik heb wel eens een klein drama meegemaakt. Zo heb ik eens een luier van de kinderen gebruikt toen ik in een file op een brug stond. Met geen mogelijkheid kon ik daar ongezien langs de kant van de weg mijn blaas legen. En als ik met mijn moeder op stap ga, check ik eerst waar een wc in de buurt is. Geheid moet ze in de eerste winkel al haar darmen legen. En dan hebben wij nog niet eens echte klachten, maar al wel grote ongemakken. Dus hoe zou het dan zijn als je echt niet van je lijf op aan kan.

Met liefde 1 euro Ik ben dus een voorstander van openbare wc’s, maar laten we dan gelijk een petitie indienen dat er mensen zijn die ze onderhouden. Helpen we gelijk weer wat mensen aan het werk. Ik betaal met alle liefde € 1,- voor een schone wc!

advertorial

Huuskes

voedingsconcept

De bouw van het nieuwe ziekenhuis was voor het Medisch Spectrum Twente dĂŠ gelegenheid om ook haar gastvrijheidsconcept onder de loep te nemen. Het voedingsconcept binnen het ziekenhuis is hier een belangrijk onderdeel van. MST ging in gesprek met Huuskes.

Het nieuwe voedingsconcept Meer variatie en minder verspilling!

Zorg en Ziekenhuis

advertorial

Eén van de basisprincipes van het Medisch Spectrum Twente is dat de regie bij de patiënt moet liggen Het voedingsconcept van Huuskes voorziet hierin, de wens van de patiënt staat centraal, middels een tablet kan hij kiezen wat hij die dag wil eten.

et gemak smakelijk eten’, daar staat Huuskes voor. Dagelijks bereidt het bedrijf met verse ingrediënten zo’n 50.000 tot 60.000 maaltijden voor organisaties in de zorg. Tevens biedt Huuskes een compleet programma culinaire concepten en een assortiment van meer dan 35.000 artikelen. Het bedrijf biedt niet alleen standaard concepten, maar ondersteunt ook in maatwerkoplossingen.

Eigen regie en meer variatie Eén van de basisprincipes van het MST is dat de regie bij de patiënt moet liggen. Het voedingsconcept vult daar een belangrijke rol in. In het concept staat de wens van de patiënt centraal. De patiënt kiest zelf met behulp van een tablet wat hij die dag eet. Dit kan bijvoorbeeld één van de dagmenu’s zijn, maar het is ook mogelijk om zelf een maaltijd samen te stellen aan de hand van losse maaltijdcomponenten. Zodoende kan de patiënt elke dag zelf zijn menu samenstellen en eten waar hij op dat moment trek in heeft. Ook kan de patiënt bepalen waar hij eet en wanneer hij eet.

‘Met gemak smakelijk eten’ Esther Kool, projectleider bij MST vertelt: ‘De eerste reacties van patiënten op het nieuwe voedingsconcept zijn overweldigend. Patiënten zijn meer dan tevreden en verrast door de kwaliteit van de maaltijden en het niveau van dienstverlening. De feedback die we krijgen gaat echt over kleine details. Het is een concept waar we enorm trots op zijn.’

Meer flexibiliteit en minder verspilling Je verwacht bij een nieuw voedingsconcept met meer keuze en variatie in maaltijden ook meer verspilling. Echter is het tegendeel waar. Voedselverspilling is een probleem voor veel ziekenhuizen. Elke dag is het een komen en gaan van patiënten met afwijkende voedingsvoorkeuren en diëten. Afdelingen moeten veelal een dag van te voren hun maaltijdbestelling doorgeven, terwijl dan nog niet exact duidelijk is hoeveel en welke maaltijden zij de

Zorg en Ziekenhuis

volgende dag nodig hebben. Er worden dus veel maaltijden extra besteld, die vervolgens weer in de prullenbak verdwijnen. Met het nieuwe voedingsconcept kunnen patiënten tot een uur voor het uitserveren van de maaltijden hun bestelling doorgeven. Maaltijden worden vervolgens op bestelling geportioneerd en geregenereerd in de afdelingskeuken van het ziekenhuis en vervolgens met speciale transportkarren naar de afdeling gebracht. Huuskes levert een groot deel van de koelverse maaltijdcomponenten voor deze maaltijden. Het hanteren van een aantal vaste maaltijdcomponenten, die in een afdelingskeuken koud geportioneerd worden, zorgt voor flexibiliteit en voorkomt directe verspilling. Een bak gekookte aardappelen die vandaag niet op raakt, kan dus gerust morgen of overmorgen gebruikt worden. Er wordt dus veel minder voedsel weggegooid.

CuliCart Voor het nieuwe voedingsconcept bij MST wordt gebruik gemaakt van CuliCart, dat via Huuskes wordt afgenomen. Dit heeft als groot voordeel voor MST die direct met een ingevuld systeem kon starten. In het systeem staan ook alle diëten verwerkt. Voordeel hiervan is dat patiënten met een bepaald dieet ook alleen maaltijden en producten op zijn of haar tablet te zien krijgen die zij ook daadwerkelijk mogen nuttigen.

Gedegen implementatietraject Petra Kalsbeek, projectmanager bij Huuskes vertelt: ‘Het succes van een nieuw voedingsconcept staat of valt met een gedegen implementatie. Je kunt niet verwachten van medewerkers dat zij zomaar ineens enthousiast aan de slag gaan met een nieuwe werkwijze. Mensen hebben hun werk jarenlang op een bepaalde manier gedaan, dat verander je niet zomaar. Personeel moet overtuigd en in veel gevallen ook bijgeschoold worden. Huuskes heeft veel ervaring in dergelijke trajecten en ondersteunt organisaties met de implementatie van nieuwe voedingsconcepten. Van praktisch meedenken in het ontwerp van een

afdelingskeuken, tot introductiepresentaties en gastvrijheidstrainingen voor personeel. We ondersteunen klanten daar waar nodig.’

‘We zien gezamenlijk met vertrouwen uit naar de verdere toekomstige uitwerking van innovaties en ontwikkelingen’ Na een intensieve samenwerking van bijna 2 jaar is eind september de implementatie van het nieuwe voedingsconcept bij MST afgerond. Het nieuwe voedingsconcept, dat sinds het begin van dit jaar in het nieuwe ziekenhuis operationeel is, is een geheel nieuw concept dat door MST en Huuskes gezamenlijk ontwikkeld is. Marcel Hofmeijer: ‘Medisch Spectrum Twente was een turn-key project van grote omvang en vereiste grote inzet en betrokkenheid. Dit heeft geleid tot een top concept dat een voorbeeldfunctie heeft in Nederland. Daar zijn we trots op.’

Huuskes & de wereld van Ziekenhuizen Wilt u ook kennismaken met Huuskes & de wereld van ziekenhuizen? Neem telefonisch contact op via 053-4808707 of mail naar info@huuskes.nl. Wilt u meer informatie over Huuskes en MST? Dan kunt u vragen naar Petra Kalsbeek, Projectmanager bij Huuskes.

Knuffelen met konijnen en cavia’s in Reinier de Graaf ziekenhuis

Reinier de Graaf heeft op dierendag de aftrap gegeven van het zogenoemde ‘Dierenuurtje’. Patiëntjes kunnen tijdens deze bijeenkomsten knuffelen met konijnen en cavia’s in het ziekenhuis. Omgang met dieren heeft een positief effect op lichaam en geest. Voor de patiëntjes van Reinier de Graaf betekent het dat ze even niet hoeven te denken aan ziek zijn.

Het Dierenuurtje Elke twee weken even de zorgen vergeten

Gastvrijheid

Voor het Dierenuurtje komen elke twee weken gezonde, ingeënte konijnen en cavia’s van Kinderboerderij Tanthof uit Delft naar Reinier de Graaf. Daar kunnen de kinderen met toestemming van hun behandelaar en ouders in een speciaal ingerichte ruimte tijd met de dieren doorbrengen. Vrijwilligers van de Ronald McDonald Huiskamer begeleiden hen hierbij. De komst van de dieren vormt geen gevaar voor de hygiëne in het ziekenhuis. “Wij proberen waar het kan de buitenwereld

Gastvrijheid is een van de speerpunten van Reinier de Graaf. Tijdens de Gastvrijheidsweek werd aan alle medewerkers van het ziekenhuis gevraagd om met een idee te komen om van Reiner de Graaf een nog gastvrijer ziekenhuis te maken. Uit alle deze inzendingen kwam het ‘Dierenuurtje’ als winnaar uit de bus. Het Dierenuurtje is een pilot, met een voorlopige looptijd van twee maanden. Hierna wordt bezien of en in welke vorm het Dierenuurtje zal plaatsvinden.

vernieuwde afdeling Willem-Alexander Kinderziekenhuis e twee verpleegafdelingen van het Willem-Alexander Kinderziekenhuis zijn vernieuwd. De uitgekiende inrichting vol kleur en speelse elementen straalt rust en eenheid uit. De patiëntkamers bieden verpleegkundigen veel bewegingsruimte en zijn efficiënt ingericht. Voor de patiënten is er meer privacy.

digen vinden alles wat ze nodig hebben in de efficiënt ingedeelde ruimtes en kasten. De nieuwe kamers bieden veel bewegingsruimte en overzicht.” De patiëntkamers zijn gericht op de omliggende daktuin en het centrale hart van de afdeling, waarin de ondersteunende medische ruimten te vinden zijn.

“De oude afdelingen waren aan een uitgebreide vernieuwing toe,” vertelt verpleegkundig manager Maria de Taeye. “Dankzij het Kinderfonds hadden we extra budget om er ook echt iets moois van te maken. En dat is zeker gelukt.” Olivier Spek Architecten, Studio Olivier en ontwerpbureau Vingerling de Bruyne zorgden voor een praktische indeling en een bijzondere, gelaagde inrichting.

Veilig nest

Een eigen kamer Anders dan in de oude indeling met veel vierpersoonskamers zijn er nu vooral privékamers, allen met eigen sanitair. Voor de patiënten betekent dat meer privacy en comfort, vertelt De Taeye. “Ouders kunnen blijven slapen op de comfortabele slaapbank. En voor iedere patiënt is er een iPad. De verpleegkun-

Zorg en Ziekenhuis

‘Hoe fijn is het om, even naast alle ziekenhuiszorgen, te knuffelen met een konijn of cavia’

Het Dierenuurtje

Rust, eenheid en speelsheid

van het kind naar binnen te halen”, aldus hoofd Kinder- en jeugdafdeling, Jolanda Versteegen. “En je eigen huisdier, of dieren in het algemeen, kunnen daar een onderdeel van zijn. Hoe fijn is het om, even naast alle ziekenhuiszorgen, te knuffelen met een konijn of cavia. De vacht voelen, wat eten geven, tegen de dieren praten. Gewoon zoals je ook zou doen op de kinderboerderij.”

Het creëren van warmte en geborgenheid is voor Olivier Spek Architecten een belangrijk uitgangspunt voor de nieuwe afdelingen geweest. In de vormgeving komt dit terug in de metafoor van het centrale ‘nest’. “De afdelingen hebben elk een eigen thema: bos en strand,” vertelt adviseur zorg René van Luenen. “Kleuren en figuren zijn daarop afgestemd en doorgevoerd in de hele afdeling. Dit zorgt voor samenhang op de afdeling. Iedere kamer heeft een eigen vogel en kleurtint binnen het thema, naast de deur afgebeeld in dezelfde stijl als het vogeltje uit het logo van het Kinderziekenhuis.” Bosvogels sieren de bosafdeling, strandvogels de strandafdeling. De afdeling voelt daardoor als een veilig nest, waar kinderen als ze beter zijn, weer kunnen uitvliegen.

Patiënten denken mee “Om ervoor te zorgen dat iedereen zich thuis voelt op de nieuwe afdelingen, hebben we de kinderen zelf laten meedenken over de inrichting”, vertelt Van Luenen. “Onze patiënten zijn tussen de 0 en 18 jaar oud. Peuters houden nu eenmaal van andere dingen dan pubers. De kinderen laten meedenken over de inrichting hielp om de juiste toon te vinden. Zo werd de tienerkamer met een strandtent-thema mede ontworpen door een jongen die hier jaren patiënt was. Onze twijfels over het gebruik van kleur werden dan ook snel weggenomen. Om los te komen van het ziekenhuisgevoel waren alle kinderen het erover eens: weg met dat wit, hoe meer kleur, hoe beter.

Elke afdeling een eigen thema Hoe meer kleur, hoe beter

Aangenaam Verzorgd 19

Kansen

door ToP-programma

In Nederland worden jaarlijks ruim 2.500 kinderen ernstig te vroeg geboren bij een zwangerschap van minder dan 32 weken. Hiervan worden zo’n 275 kinderen op de Neonatale Intensive care afdeling (NICU) van Isala in Zwolle opgenomen. cognitieve ontwikkeling van het kind op de leeftijd van vijf en een half jaar. Zo vinden er minder heropnames plaats, evenals minder paramedische ondersteuning en minder huilbaby’s.

Ondersteuning thuis

ToP-programma biedt ouders van ernstig te vroeg geboren kinderen begeleiding Eenmaal thuis worden ouders geholpen signalen van hun baby te kennen Een vroeggeboorte is een stressvolle ervaring voor zowel ouders als kind, die aanzienlijke gevolgen kan hebben. Ook bij kinderen die, na opname, ogenschijnlijk gezond uit het ziekenhuis worden ontslagen, kunnen later leer-, gedragen/of motorische problemen tot uiting komen. Isala biedt kind en ouders begeleiding met het zogeheten ToP-programma. Dit is een preventief programma, waaraan ouders vrijwillig kunnen deelnemen. Eenmaal met hun kindje thuis, worden ouders geholpen om signalen van hun baby te (her-) kennen. Zo bevorderen zij de band met en ontwikkeling van hun baby. Tijdens het programma wordt nauw samengewerkt met andere zorgverleners van de polikliniek Kindergeneeskunde, onderdeel van het Isala Vrouw-kindcentrum. Zij zijn betrokken bij de nazorg van de te vroeg geboren baby. Daar komen ouders met hun te vroeg geboren kind gedurende de eerste 18 maanden regelmatig voor controle en begeleiding.

Corita Boons Kinderfysiotherapeut Corita Boons van Isala

Zorg en Ziekenhuis

begeleidt al enige tijd vroeg geboren kinderen en hun ouders na hun moeilijke start in het ziekenhuis. Met het ToP-programma (Transmurale ontwikkelingsondersteuning voor Prematuur geboren kinderen en hun ouders) geeft ze in de thuissituatie nazorg aan ouders van te vroeg geborenen (<32 wekenzwangerschap) en te licht geboren baby’s (<1500 gram) en hun ouders. Corita: ‘Een vroeggeboorte is een stressvolle ervaring voor zowel de ouder als het kind. Vroeg geboren baby’s zijn bijvoorbeeld vaker moeilijker te troosten en schrikken sneller dan op tijd geboren baby’s. Daarnaast kunnen ouders van een vroeggeboren kind moe of gestrest zijn na de vroeggeboorte van hun baby en alles wat dat met zich meebrengt. Dan kan het onvoorspelbare gedrag van hun baby veel energie kosten. ToP steunt daarom de ouders in de thuissituatie: om de signalen van de baby te leren (her-) kennen en er op een positieve manier op in te spelen.

Positieve gevolgen voor het kind Het kindje heeft veel baat bij deze begeleiding. Een betere moeder/kind interactie, een betere motorische ontwikkeling en een betere

Tijdens deze ontwikkelingsgerichte zorg maakt Corita gebruik van de door de ouder ingevulde vragenlijsten over hun welbevinden en ontwikkeling van hun kind. Eenmaal thuis moet een vroeg geborene zich vaak nog aanpassen aan de thuisomgeving. Voor de ouders zelf is het ook een verandering, nu ze mét kind thuis zijn. Corita stelt samen met de ouders een plan op. ‘Ik kijk wat het jonge kind, op dat specifieke moment, in dat gezin, nodig heeft voor groei, ontwikkeling en welzijn.  Samen kijk ik met ouders naar het gedrag en de bewegingen van hun baby: waar is hun kind aan toe, wat kan hun kind zelf en wat doet het om dat te bereiken, waar heeft de baby hulp bij nodig en hoe kunnen ouders die hulp geven.’

Zorg tot achtste levensjaar Het ToP programma eindigt rond het eerste levensjaar van het kind. Het kind wordt tot het achtste levensjaar gevolgd conform het landelijk neonataal follow-up protocol door de kinderartsneonatoloog, kinderfysiotherapeut en kinderpsycholoog van Isala.

ToP-programma Isala Zwolle Sinds juni 2013 is het ToP-programma vanuit Isala begonnen. Corita is een van de twee ToP-therapeuten voor de kinderen uit de regio Zwolle en werkt hierin samen met Rietje Klappe van de Praktijk voor kinderfysiotherapie ‘Speelruimte’. In 2015 hebben zij samen 28 kinderen en hun ouders uit Zwolle en nabije omgeving begeleid. Kosten voor deelname aan het ToP-programma worden vergoed door de zorgverzekeraar, in de basisverzekering.

reportage

Onontkoombaar maar ook onvermijdbaar?

Mirjam Kaijer Carola Stoutjesdijk ‘Als het een mannenkwaal was geweest, was het allang opgelost’

Zorg en Ziekenhuis

De menopauze…. het woord alleen al jaagt mij angsten aan. Toch weten we allemaal dat bijna elke vrouw er niet aan ontkomt. Gemiddeld genomen maken wij vrouwen de overgang door rond de 51 jaar en dan duurt het ook nog eens tussen de 7 tot 10 jaar. Veel vrouwen krijgen zelfs rond hun 40e al de eerste verschijnselen. Carola Stoutjesdijk (l) Care for Women specialist - Mirjam Kaijer (r) trainster, zangeres en auteur

reportage

aar hoeveel weten we er eigenlijk van? Bar weinig blijkt als ik in gesprek kom met Carola en Mirjam. Twee vrouwen die op een bijzondere manier een “passie” delen en daarmee ten tonele treden.

Neem maar een pilletje Veel artsen zijn nog niet eens goed op de hoogte van de effecten van de overgang. Veel vrouwen gaan met rare klachten naar de huisarts. Ze hebben stemmingswisselingen, hartklopping, weten niet meer wat ze met zichzelf aan moeten, libidoverlies, geen zin en puf meer, alles is te veel eigenlijk. Vaak wordt dit afgedaan als overspannen, oververmoeid of een burn-out. En helemaal erg is dat er ook nog pillen worden voorgeschreven die passen bij deze diagnoses. We hebben al zoveel hele sterke vrouwen zien omvallen, die te vaak het stempel depressief of burn-out opgeplakt kregen.

Carola en Mirjam delen een ‘passie’, de overgang

‘De afgelopen 30 jaar is er niets gedaan aan de overgangsklachten’ Ontkenning Maar ook vrouwen zelf weten niet wat ze mankeren en ongeveer de helft van de vrouwen met overgangsklachten herkent het zelf niet. Dat is best veel natuurlijk en daar moet wat echt wat aangedaan worden. Vrouwen moeten gewoon over hun klachten kunnen praten, er is echt niets mis mee en heel vrouwelijk. Het is dan ook erg als BN-ers gaan roepen dat het niet “sexy” is om over te praten. Dat helpt natuurlijk niet. De overgang is ook niet sexy, verre van dat zelfs. Maar het is er een bijna iedereen krijgt er mee te maken in welke heftigheid dan ook.

‘We moeten preventief aan de slag, pas dan krijg je echt effect’ Voorlichting En dus vinden wij het heel belangrijk dat er betere voorlichting komt. Een consult bij een Care for Women specialist zou in de basisverzekering moeten komen want uiteindelijk levert dat geld op. Door vrouwen (preventief) te vertellen wat er in hun lichaam gebeurd en wat ze kunnen verwachten kunnen ze beter inspelen op de verschijnselen. Zo kunnen vrouwen de regie in eigen hand houden en raken ze zichzelf en het overzicht niet of minder snel kwijt.

Zorg en Ziekenhuis

Ze bundelen hun krachten om te zorgen dat vrouwen veel beter geïnformeerd worden

Lifestyle verandering In de overgang komen de meeste essentiële vragen van je bestaan ineens op je af lijkt wel. Men vraagt zich af of dit nu de partner is waar ze de tweede helft van hun leven mee willen

‘Vrouwen moeten gewoon te veel ballen in de lucht houden, de overgang laat al die ballen vallen’ doorbrengen. Of dit nu wel de baan is die ze nog tot hun pensioen willen blijven doen. Het is een fase van herbezinning, een fase van acceptatie. Het accepteren van ouder worden, van veranderingen in je lichaam en gemoedstoestand, van dingen die je nodig hebt of belangrijk vindt. En uiteindelijk levert het je ook wat op, je vindt jezelf weer terug om verder te kunnen gaan in een nieuwe fase van je leven. Care for Women Care for Women bestaat uit een groot landelijk netwerk van bijna 100 praktijken, waarin Care for Women specialisten vrouwen helpen met hormonale problemen. Onderdeel is het Care for Women Opleidingscentrum, waar professionele zorgverleners zich verder kunnen scholen op het gebied van de gezondheid van de vrouw. Op deze wijze wil Care for Women het uitwisselen van kennis vanuit verschillende specialismen en het multidisciplinair werken bevorderen.

Om deze fase goed vorm te kunnen geven heb je tools nodig. Kleine simpele handvatten die je helpen om je leven weer vorm te geven. En heel soms heb je daar ook wat aanvullende supplementen bij nodig. Vitamines en hormonen die zorgen dat je lijf weer in balans komt, daar is niets mis mee. Het belangrijkste is dat er erkenning komt voor de klachten die de overgang met zich mee brengt. Het feit dat men accepteert dat het een rare fase in je leven is zal veel vrouwen al helpen. En werkgevers moeten gewoon op de hoogte zijn van wat dit met hun werknemers doet. Want de cijfers liegen er niet om!

Gedeelde ‘passie’ de overgang Carola Stoutjesdijk en Mirjam Kaijer kennen elkaar al jaren, werkten vroeger ooit samen in een ziekenhuis en komen elkaar op latere leeftijd weer tegen. De een is ondertussen trainster, zangeres en auteur, de ander specialist bij Care for Women. Maar beiden zijn ze bezig met de overgang en dus bundelen ze hun krachten om te zorgen dat vrouwen veel beter geïnformeerd worden over wat de overgang nu is. En gaan ze bij bedrijven langs om duidelijk te maken wat er met medewerkers gebeurd in de overgangsfase.

Advertentie

ReeH orst t e Ede

15 december 2016 Van 09.30 tot 16.30 uur

Congres Niet-aangeboren hersenletsel De nieuwe generatie scopendroogkast Om aan de hoge normen voor veiligheid en hygiëne te voldoen is het optimaal drogen en opbergen van endoscopen een essentieel onderdeel van de endoscopiewerkstroom. De NG-serie is ontworpen als flexibele oplos-

sing voor het drogen en opbergen van endoscopen. De serie bestaat uit modulaire droog- en opbergkasten die u naar wens kunt combineren met ruimte voor maximaal acht endoscopen per kast.

De basiselementen kunnen afzonderlijk worden gebruikt of worden uitgebreid met een extra module van vier of acht endoscopen.

Jaap Peters Organisatiekundige, DeLimes

Voor alle verpleegkundigen en verzorgenden Over o.a.: • Impulsief gedrag • Onzichtbare gevolgen • Bewegen • Foutloos leren • Cultuursensitieve communicatie • De Ronnie Gardiner Methode • Welke interventies wanneer? Voorzitter Raad van Bestuur

Greet Prins

036 547 21 50 • info@vanvlietmedical.nl • www.vanvlietmedical.nl

www.congressenmetzorg.nl Philadelphia Zorg

Complexe Complexe systemen, Complexe systemen, regels systemen, regels en protocollen regels en protocollen en protocollen maken maken het maken werk het werk binnen het werk binnen de zorg binnen de zorg de zorg Complexe Complexe systemen, Complexe systemen, regels systemen, regels en protocollen regels en protocollen en protocollen maken maken het maken werk het werk binnen het werk binnen de zorg binnen de zorg de zorg Complexe systemen, Complexe systemen, regels systemen, regels en protocollen regels enbesteden protocollen enbesteden protocollen maken maken het maken werk het binnen het binnen de zorg binnen de zorg de zorg steedsComplexe steeds ingewikkelder. steeds ingewikkelder. ingewikkelder. Werknemers Werknemers Werknemers teveel besteden teveel tijd aan teveel tijdwerk administratieve aan tijdwerk administratieve aan administratieve steedssteeds ingewikkelder. steeds ingewikkelder. ingewikkelder. Werknemers Werknemers Werknemers besteden besteden teveel besteden teveel tijd aan teveel tijdadministratieve aan tijdadministratieve aan administratieve steeds ingewikkelder. steeds ingewikkelder. ingewikkelder. Werknemers Werknemers Werknemers besteden besteden teveel besteden teveel tijdVanwege aan teveel tijdadministratieve aan tijd administratieve aanbezuinigingen administratieve zakensteeds zaken en komen zaken en komen niet en komen toe nietaan toe niet het aan toe leveren het aanleveren het vanleveren kwaliteit. van kwaliteit. van kwaliteit. Vanwege bezuinigingen Vanwege bezuinigingen zakenzaken en komen zaken en komen niet en komen toe nietaan toe niet het aan toe leveren het aanleveren het vanleveren kwaliteit. van kwaliteit. vanVanwege kwaliteit. Vanwege bezuinigingen Vanwege bezuinigingen bezuinigingen zaken zaken enveel komen zaken en komen niet en komen toe niet aan toe niet het aan toe leveren het aan leveren het van leveren kwaliteit. van kwaliteit. van Vanwege kwaliteit. Vanwege bezuinigingen Vanwege bezuinigingen bezuinigingen moeten moeten moeten organisaties veel organisaties veel organisaties bovendien bovendien bovendien meer meer doen meer doen met minder doen met minder met mensen, minder mensen, mensen, moeten moeten veel moeten organisaties veel organisaties veel organisaties bovendien bovendien bovendien meer meer doenmeer doen met minder doen met minder met mensen, minder mensen, mensen, moeten moeten veel moeten organisaties veel organisaties veel organisaties bovendien bovendien bovendien meer meer doen meer doen met minder doen met minder met mensen, minder mensen, mensen, wat leidt wat tot leidt wat onvrede tot leidt onvrede tot bijonvrede zowel bij zowel medewerkers bij zowel medewerkers medewerkers als cliënten. als cliënten. als cliënten. wat leidt wat tot leidt wat onvrede tot leidt onvrede tot bijonvrede zowel bij zowel medewerkers bij zowel medewerkers medewerkers als cliënten. als cliënten. als cliënten. wat leidt wat tot leidt wat onvrede tot leidt onvrede tot bijonvrede zowel bij zowel medewerkers bij zowel medewerkers medewerkers als cliënten. als cliënten. als cliënten. radicaal radicaal om. radicaal om. om. Zorginstelling Zorginstelling Zorginstelling Philadelphia Philadelphia Philadelphia gooide gooide het gooide roer heteen roer het paar een roerjaar paar eengeleden jaar paargeleden jaar geleden radicaal radicaal om. radicaal om. om. Zorginstelling Zorginstelling Zorginstelling Philadelphia Philadelphia Philadelphia gooide gooide het gooide roer heteen roer het paar een roerjaar paar eengeleden jaar paargeleden jaar geleden radicaal radicaal om. radicaal om. Zorginstelling Zorginstelling Zorginstelling Philadelphia Philadelphia Philadelphia gooide het gooide roer heteen roer het paar een roer jaar paar eengeleden jaar paar geleden jaar geleden Door Door te sturen Door te sturen op teverantwoordelijkheid sturen op verantwoordelijkheid opgooide verantwoordelijkheid krijgen krijgen medewerkers krijgen medewerkers medewerkers hun vak hun weer vak hun weer vakom. weer Door Door te sturen Door te sturen op teverantwoordelijkheid sturen op verantwoordelijkheid op verantwoordelijkheid krijgen krijgen medewerkers krijgen medewerkers medewerkers hun vak hunweer vak hunweer vak weer Door teHoe sturen Door te sturen op te verantwoordelijkheid sturen op verantwoordelijkheid op verantwoordelijkheid krijgen krijgen krijgen vak hun vak hun weer vak weer terug.Door terug. terug. vond Hoe vond men Hoe de vond men balans de men balans tussen de balans tussen regels tussen regels enmedewerkers vrijheid? regels enmedewerkers vrijheid? en Ismedewerkers vrijheid? dithun soort Is dit soort Isweer dit soort terug.terug. Hoe terug. vond Hoe vond men Hoe de vond men balans de men balans tussen de balans tussen regels tussen regels en vrijheid? regels en vrijheid? en Is vrijheid? dit soort Is dit soort Is dit soort terug. terug. Hoe terug. vond Hoe ook vond men Hoegeschikt de vond men balans de men balans tussen deuw balans tussen regels tussen regels en vrijheid? regels en vrijheid? en Is vrijheid? dit soort Is dit soort Is dit soort 'zelforganisatie' 'zelforganisatie' 'zelforganisatie' ook geschikt ook voor geschikt voor (bedrijf/)instelling? uw voor (bedrijf/)instelling? uw (bedrijf/)instelling? Waar Waar begint Waar begint u begint u u 'zelforganisatie' 'zelforganisatie' 'zelforganisatie' ook geschikt ook geschikt ook voor geschikt uw voor (bedrijf/)instelling? uw voor (bedrijf/)instelling? uw (bedrijf/)instelling? Waar Waar begint Waar begint u begint u u 'zelforganisatie' 'zelforganisatie' 'zelforganisatie' geschikt ook geschikt ook voor geschikt uw voor (bedrijf/)instelling? uw voor (bedrijf/)instelling? uw (bedrijf/)instelling? Waar Waar begint Waar begint u begint u u en hoe enricht hoe enuricht hoe ditook in? uricht dit in? u dit in? en hoe enricht hoe enuricht hoe dit in? uricht dit in? u dit in? en hoe enricht hoe enuricht hoe dit in? uricht dit in? u dit in?

Jaap Peters Jaap Peters Jaap Jaap Peters Jaap Peters Peters Jaap Jaap Peters Jaap Peters Peters Organisatiekundige, Organisatiekundige, Organisatiekundige, DeLimes DeLimes DeLimes Jaap Jaap Peters Jaap Peters Peters

Organisatiekundige, DeLimes Organisatiekundige, DeLimes Organisatiekundige, Organisatiekundige, Organisatiekundige, DeLimes DeLimes DeLimes Organisatiekundige, Organisatiekundige, Organisatiekundige, DeLimes DeLimes DeLimes

Tijdens Tijdens het Tijdens congres het congres het De congres Zelforganisatie De Zelforganisatie De Zelforganisatie leert leert u: leert u: u: Tijdens Tijdens het Tijdens congres het congres het De congres Zelforganisatie De De Zelforganisatie leert leert u: u: u: Tijdens Tijdens het Tijdens congres het congres het De congres Zelforganisatie De Zelforganisatie Zelforganisatie De Zelforganisatie leert u: deleert leert u: zelforganisatie u: zelforganisatie • Waarom • Waarom organisaties • Waarom organisaties organisaties uit diverse uit diverse uit sectoren diverse sectoren desectoren stap deleert naar stap zelforganisatie naar stap naar

• Waarom • Waarom organisaties • Waarom organisaties organisaties uit diverse uit diverse uit sectoren diverse sectoren desectoren stap denaar stap dezelforganisatie naar stap zelforganisatie naar zelforganisatie • hebben Waarom • hebben Waarom organisaties • hebben Waarom organisaties organisaties uit diverse uit diverse uit sectoren diverse sectoren desectoren stap denaar stap dezelforganisatie naar stap zelforganisatie naar zelforganisatie gemaakt gemaakt gemaakt hebben hebben gemaakt hebben gemaakt gemaakt gemaakt gemaakt gemaakt kunt geven kunt geven kunt aan zelforganiserende geven aan zelforganiserende aan zelforganiserende teamsteamsteams • hebben Hoe•uhebben Hoe leiding •uhebben Hoe leiding u leiding kunt geven kunt geven kunt aan zelforganiserende geven aan aan zelforganiserende teams teams • Hoe•regels uHoe leiding •uen Hoe leiding u leiding Complexe systemen, protocollen maken hetzelforganiserende werk binnen teams de zorg steeds ingewikkelder. kunt geven kunt geven kunt aan zelforganiserende geven aan zelforganiserende aan zelforganiserende teams teams teams •• Hoe leiding ••u leiding u Hoe••u uHoe Hoe medewerkers, uHoe Hoe medewerkers, u leiding medewerkers, cliënten cliënten en cliënten andere en andere betrokkenen en andere betrokkenen betrokkenen meekrijgt meekrijgt in meekrijgt hetinproces hetinproces het proces • Hoe•uHoe medewerkers, •gooide uHoe medewerkers, u het medewerkers, cliënten cliënten encliënten andere en andere betrokkenen en andere betrokkenen betrokkenen meekrijgt meekrijgt in meekrijgt inproces hetop inproces het proces Zorginstelling Philadelphia roer een paar jaar geleden radicaal om. Door tehet sturen •• Hoe ••uHoe medewerkers, ••udon'ts Hoe medewerkers, udon'ts medewerkers, cliënten cliënten ende cliënten andere en andere betrokkenen en andere betrokkenen betrokkenen meekrijgt meekrijgt in meekrijgt het inproces het inproces het De do’s De en do’s De en do’s uit ende don'ts uit praktijk de uit praktijk van praktijk devan zorg, devan publieke zorg, de publieke zorg, sector publieke sector en zorg sector en & zorg welzijn en & zorg welzijn &proces welzijn • De do’s •krijgen Deen do’s • don'ts De en do’s don'ts uit ende don'ts uit praktijk deuit praktijk de van praktijk devan zorg, devan publieke zorg, de publieke zorg, sector publieke sector en zorg sector en zorg welzijn en& zorg welzijn & welzijn verantwoordelijkheid medewerkers hun vak weer terug. Welke kaders stelden ze& vast zodat • De do’s • Deen do’s • don'ts Deen do’s don'ts uit ende don'ts uit praktijk deuit praktijk de vanpraktijk devan zorg, devan publieke zorg, de publieke zorg, sector publieke sector en zorg sector en& zorg welzijn en& zorg welzijn & welzijn er een balans kwam tussen regels en vrijheid? Is dit soort ‘zelforganisatie’ ook geschikt voor uw (bedrijf/)instelling? Waar begint u en hoe richt u dit in?

Greet Prins Greet Prins Greet Greet Prins Greet Prins Prins Greet Prins Prins GreetGreet Greet PrinsGreet Greet PrinsPrins Prins

Voorzitter Raad van Bestuur Voorzitter Raad van Bestuur Philadelphia Zorg Philadelphia Voorzitter Voorzitter Raad Voorzitter van Raad Bestuur van Raad Bestuur van BestuurZorg Voorzitter Voorzitter Raad Voorzitter van Raad Bestuur van Raad Bestuur van Bestuur Philadelphia Philadelphia Zorg Philadelphia Zorg Zorg Voorzitter Voorzitter Raad Voorzitter van Raad Bestuur van Raad Bestuur van Bestuur Philadelphia Zorg Philadelphia Zorg Philadelphia Zorg Philadelphia Philadelphia Zorg Philadelphia Zorg Zorg

Iedere Iedere deelnemer Iedere deelnemer deelnemer ontvangt ontvangt GRATIS ontvangt GRATIS hetGRATIS boek: het boek: het boek:

Iedere Iedere deelnemer deelnemer deelnemer ontvangt ontvangt GRATIS ontvangt GRATIS het boek: het boek: het boek: Tijdens het congres DeIedere Zelforganisatie leert u:GRATIS Iedere Iedere deelnemer Iedere deelnemer deelnemer ontvangt ontvangt GRATIS ontvangt GRATIS het GRATIS boek: het boek: het boek:

Het Werkt! Het Werkt! Het Werkt! Het Het Het Het Werkt! Werkt! Het Werkt! Werkt! Het Werkt! Werkt!

• Waarom organisaties uit diverse sectoren de stap naar zelforganisatie hebben gemaakt - hoe -zorginstelling hoe -zorginstelling hoe zorginstelling Philadelphia Philadelphia Philadelphia - hoe -zorginstelling hoe -zorginstelling hoe zorginstelling Philadelphia Philadelphia Philadelphia hoe zorginstelling hoe zorginstelling hoe zorginstelling Philadelphia Philadelphia Philadelphia • Hoe u leiding kunt geven aan zelforganiserende teams meer meer doet meer met doetminder met doetminder met regels minder regels van regels Johan van Johan van Faber Johan FaberFaber meer meer doet meer met doeten minder met doet minder met regels minder regels van regels Johan van Johan van Faber Johan Faber Faber • Hoe u medewerkers, cliënten andere betrokkenen meekrijgt in het proces meer meer doet meer met doetminder met doet minder met regels minder regels van regels Johan van Johan van Faber Johan Faber Faber • De do’s en don’ts uit de praktijk van de zorg, publieke sector en zorg & welzijn Een initiatief van

initiatief initiatief van Een initiatief Een van Een van initiatief initiatief van Een initiatief Een van Een van initiatief initiatief van Een initiatief Een van Een van

met met met In samenwerking In samenwerking In samenwerking met met met In samenwerking In samenwerking In samenwerking met met met In samenwerking In samenwerking In samenwerking

In samenwerking met

Saskia van Opijnen Saskia van Opijnen Saskia Saskia van Saskia Opijnen van Opijnen van Opijnen Saskia Saskia van Saskia Opijnen van van Saskia Saskia vanSaskia Opijnen van Opijnen Opijnen van Opijnen Opijnen

Directeur bestuurder, Noorderbreedte Directeur bestuurder, Noorderbreedte Directeur Directeur bestuurder, Directeur bestuurder, Noorderbreedte bestuurder, Noorderbreedte Noorderbreedte Directeur Directeur bestuurder, Directeur bestuurder, Noorderbreedte bestuurder, Noorderbreedte Noorderbreedte Directeur Directeur bestuurder, Directeur bestuurder, Noorderbreedte bestuurder, Noorderbreedte Noorderbreedte

www.managersacademie.nl/zelforganisatie

Meer informatie en inschrijven Meer informatie Meer informatie Meereninformatie inschrijven en inschrijven en inschrijven Meer informatie Meer informatie Meereninformatie inschrijven en inschrijven en inschrijven Meer informatie Meer informatie Meereninformatie inschrijven en inschrijven en inschrijven

www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie www.managersacademie.nl/zelforganisatie

Zelforganisatie advert ZW_205x138mm.indd Zorg en Ziekenhuis

02/11/16 2:19 PM

Medisch Belicht 23

Ziekenhuizen vergelijken

prestaties sarcoïdose-behandelingen internationaal Het Sint Antonius Ziekenhuis en het Erasmus Medisch Centrum gaan de uitkomsten van hun sarcoïdosebehandelingen toetsen aan die van vier gerenommeerde ziekenhuizen in het buitenland.

Patiëntenzorg  De twee Nederlandse ziekenhuizen werken samen met de Cleveland Clinic en het University of Cincinnati Medical Center in de Verenigde Staten, het Royal Brompton Hospital in Engeland en het University Hospital Leuven in België. Alle zes de ziekenhuizen zijn expertisecentrum voor de zeldzame longziekte sarcoïdose. De ziekte veroorzaakt ontstekingen in het lichaam en vooral in de longen. Hierdoor ontstaat inwendig littekenweefsel. Jaarlijks krijgen ongeveer tienduizend mensen in Nederland sarcoïdose. Dit aantal is zo laag dat het jaren zou duren om voldoende gegevens te krijgen om betrouwbare conclusies te kunnen trekken. Doordat de ziekenhuizen hun data onderling uitwisselen kunnen zij hun patiëntenzorg sneller naar een hoger niveau brengen en zijn er eerder voldoende gegevens beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek.

Uitkomstindicatoren  Vorig jaar zijn de ziekenhuizen begonnen met het verzamelen van data en intussen zijn de onderzoekspartners het eens over de indicatoren die worden gebruikt om de zorgkwaliteit te meten. Hoogleraar longgeneeskunde en longarts in het Sint Antonius Ziekenhuis, Jan

Grutters, is initiatiefnemer van de internationale benchmark: ‘We meten niet alleen de effecten van de behandeling op de longfunctie, maar ook onder meer de kwaliteit van leven die de patiënt ervaart, gewichtsveranderingen en of zich botontkalking voordoet als gevolg van bepaald medicijngebruik. Door onze gegevens uit te wisselen, zullen we sneller en preciezer weten welke aanpak het beste werkt.’ Het Sint Antonius ziekenhuis heeft de behandeling nu al aangepast. Zo gaan de behandelaars beter screenen op osteoporose en eerder een behandeling starten. Osteoporose is een vaak voorkomende klacht als gevolg van de sarcoïdose-behandeling.

Value based health care  De hele onderzoeksopzet is gebaseerd op de principes van value-based healthcare, de methodiek die is ontwikkeld door de Amerikaanse hoogleraren Michael Porter en Elisabeth Teisberg. Value based healthcare richt zich op het verbeteren van kwaliteit en tegelijkertijd het verlagen van de zorgkosten. Het Sint Antonius Ziekenhuis heeft subsidie ontvangen van ZonMW voor wetenschappelijk onderzoek naar de implementatie van value based healthcare. Bestuursvoorzitter van het St. Antonius, Douwe Biesma: ‘Meten en verbeteren van patiëntrelevante uitkomsten is een centraal onderdeel van onze strategie. Uit het sarcoïdose-onderzoek moet blijken of de methodiek van Porter en Teisberg ook toepasbaar is bij een dergelijke zeldzame chronische ziekte.’

Zeldzame longziekte sarcoïdose

Column René Drost • ingenieur in de zorg

November: Meldmaand vervalste hulpmiddelen Onlangs gingen we op bezoek bij mijn zoon en schoondochter met hun kind van 7 maanden. Bij een tankstation zocht ik naar een knuffel voor mijn kleinzoon. Ik had een beertje in mijn handen met zwarte kraaloogjes. Kun je er zo vanaf pulken, denk ik dan. Het gifgroene truitje van de beer ziet er niet alleen giftig uit maar is het waarschijnlijk ook als de baby daaraan gaat sabbelen. Onderaan het prijskaartje van het beertje staat Made in China. Op het prijskaartje is ook een CE logo afgebeeld. CE klinkt goed. CE staat voor Conformité Européenne. Dat betekent dat een product met zo’n logo tot stand is gekomen volgens de afspraken die we in Europa met elkaar hebben gemaakt. We hebben het over een CE-markering. CE zegt niets over de kwaliteit van het product wat je in je handen hebt. CE is dus geen keurmerk. Als ik goed naar het logo op het prijskaartje kijk, zie ik dat het CE logo net iets anders is dan het officiële CE logo. Bij medische hulpmiddelen is ook sprake van een CE-markering. Maar net zoals bij het beertje, kan er sprake zijn van een nagemaakt CE logo.

Veroorzaakt onstekingen in het lichaam en vooral in de longen Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) organiseert in samenwerking met de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) in november 2016 een meldmaand vervalste medische hulpmiddelen. Het gebruik van vervalste medische hulpmiddelen kan gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Het doel van de meldmaand is professionals in het veld te stimuleren om melding te maken van medische hulpmiddelen die vervalst zijn of niet voldoen aan de weten regelgeving voor medische hulpmiddelen. Melden kan via een digitaal meldformulier op www.igz.nl, waar ook meer informatie te vinden is over dit onderwerp. Bij twijfel, doen!

Zorg en Ziekenhuis

Nieuwe biomarker

kan verloop kinderkanker voorspellen AMC & Antoni van Leeuwenhoek â&#x20AC;&#x2DC;Ondekken eiwit dat het verloop van neuroblastoom kan voorspellenâ&#x20AC;&#x2122;

Zorg en Ziekenhuis

Medisch Belicht 25 De onderzoeksgroep van Wouter Moolenaar van het Antoni van Leeuwenhoek heeft een eiwit ontdekt dat het verloop van neuroblastoom kan voorspellen. Dit gebeurde in samenwerking met de groep van Rogier Versteeg van het AMC. Een belangrijke ontdekking, want er is wetenschappelijk gezien nog weinig inzicht in deze vorm van kinderkanker. De resultaten zijn in spetember gepubliceerd in het vooraanstaande vakblad Cancer Cell. Neuroblastoom is een van de meest voorkomende vormen van kanker bij zeer jonge kinderen. Gelukkig is de ziekte relatief zeldzaam; in Nederland worden ongeveer 35 kinderen per jaar erdoor getroffen. Neuroblastoom is een tumor van het zogenaamde sympathische zenuwstelsel en ontstaat meestal in de buik. Het ontstaat doordat onvolgroeide zenuwcellen niet kunnen uitrijpen. Opvallend aan neuroblastoom is dat de tumor soms vanzelf weer verdwijnt, vooral bij de jongste patiëntjes (kinderen onder de 2). Maar bij wat oudere kinderen groeit de tumor vaak door, en zeker als deze uitzaait, is hij erg lastig te behandelen.

Biologische puzzel In de hoop op nieuwe behandelingen wordt wereldwijd onderzoek gedaan naar de biologie van deze tumoren. Op dit moment is daar nog heel weinig over bekend. De onderzoeksgroepen van Moolenaar en Versteeg hebben nu een stukje van die biologische puzzel opgehelderd. Zij ontdekten dat een eiwit genaamd GDE2 een rol speelt bij de ziekte. En wel op een positieve manier: als neuroblastomacellen meer van dit GDE2 produceren gaan ze alsnog uitrijpen. Patiënten met veel GDE2 in hun tumor hebben dan ook een veel gunstiger prognose dan patiënten met tumoren met weinig GDE2. GDE2 kan dus dienen als biomarker, een stof die iets zegt over het verloop van een ziekte.

Werking GDE2 eiwit De groep van Moolenaar zocht ook uit hoe het GDE2 eiwit zijn werk doet in de neuroblastoomcellen. Het eiwit zit aan de buitenkant van de cel, en via een ingewikkelde reeks van tussenstappen zorgt het ervoor dat onvolgroeide neuroblastomcellen gaan uitrijpen en bovendien minder beweeglijk worden. Dit laatste betekent dat de cellen zich minder makkelijk door het lichaam kunnen verspreiden om uitzaaiingen te vormen.

‘We begrijpen nu vrij veel van het GDE2 eiwit, maar nog niet alles.’ Moolenaar “We begrijpen nu vrij veel van het GDE2 eiwit, maar nog niet alles. GDE2 heeft namelijk een ander eiwit op de celmembraan nodig om zijn werk te doen. We weten nog niet welke dat is, en hoe GDE2 er mee communiceert, al hebben we wel vermoedens. Als we dit eiwit kunnen identificeren, is dat niet alleen belangrijk voor onze basale kennis van neuroblastoom maar ook voor de toekomstige ontwikkeling van nieuwe medicijnen. En daaraan is een grote behoefte bij deze agressieve vorm van kinderkanker.”

Prostaatkanker

nog nauwkeuriger opsporen in Meander Medisch Centrum

eander Medisch Centrum in Amersfoort start vandaag met een nieuwe, patiëntvriendelijke methode om prostaatkanker in beeld te brengen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de licht radioactieve stof gallium, waarmee heel nauwkeurig prostaatkankercellen worden gelokaliseerd. Het is voor de behandeling van prostaatkanker namelijk heel belangrijk om te weten of de tumor alleen in de prostaat zit of ook daarbuiten, elders in het lichaam.

MRI-PSMA-fusie Om de diagnose prostaatkanker goed te kunnen stellen, is het belangrijk dat de arts precies weet waar de tumor in de prostaat zit en in welk stadium deze zich bevindt. Daarvoor wordt vaak een MRI-scan gemaakt. De MRI is steeds beter in het vinden van agressieve prostaatkanker. Op de MRI-scan worden soms meerdere gebieden in de prostaat als ‘verdacht’ aangemerkt. In deze gevallen is het in Meander Medisch Centrum nu mogelijk om de MRI beelden te combineren met de gallium-PSMA-scan. Een licht radioactieve stof, de tracer, hecht zich aan de tumor en maakt

Zorg en Ziekenhuis

deze zichtbaar. Op deze manier is er nóg meer zekerheid te krijgen over de plaats en aard van de afwijking. De Gallium-PSMA scan gebeurt met een zogenaamde PET/CT-scanner op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van Meander Medisch Centrum en is beschikbaar voor patiënten uit de wijde omtrek rond Amersfoort, van Gooi tot Veluwe.

‘De diagnose kan veel nauwkeuriger worden gesteld en is minder belastend voor de patiënt’ Uniek in Nederland Deze patiëntvriendelijke methode, genaamd MRI-PSMA-fusie, is uniek in Nederland. Een dergelijke MRI-PSMA-fusie wordt voor zover bekend niet toegepast in andere ziekenhuizen. Het aantal biopten (weefselafname) dat nodig is om de diagnose prostaatkanker te stellen, kan dankzij deze methode in de toekomst naar verwachting verder omlaag. De diagnose kan veel nauwkeuriger worden gesteld en is dan ook minder belastend voor de patiënt.

Uit eigen keuken Bijzonder is tevens dat de radioactieve stof gallium-68-PSMA wordt bereid in de eigen apotheek van het ziekenhuis. Hiervoor zijn een gallium-generator en geavanceerde apparatuur voor bereiding en kwaliteitscontrole aangeschaft. De eigen vervaardiging heeft als voordeel dat het middel snel en tegen lage kosten beschikbaar is. Via een infuus in de arm krijgt de patiënt het gallium toegediend. Dit middel is niet schadelijk voor de gezondheid en heeft geen bijwerkingen.

MRI-PSMA-fusie Een tracer hecht zich aan de tumor en maakt deze zichtbaar

lifestyle

19 november Internationale MannenDag, aandacht voor gezondheid en welzijn

Making a difference

Voor mannen! Wilt u meer weten over de Internationale MannenDag Kijk dan op www.internationalemannendag.org

Zorg en Ziekenhuis

Op 19 november is het Internationale MannenDag. Hoeveel mannen (en vrouwen) weten dit eigenlijk vragen wij ons op de redactie af. En waarom zijn dit soort dagen er. Een onderzoek naar het ontstaan van deze MannenDag levert een niet zo mannelijke achtergrond op. Want ja inderdaad, ook wij dachten redelijk stereotype over de invulling van deze dag.

lifestyle

Het is dus geen dag die draait om met de mannen bier te drinken, te sporten, te kijken wie de grootste auto heeft, wie het meest verdient, praten over veroveringen en gewoon op de bank ploffen en een potje voetbal kijken. Nee bij internationale MannenDag gaat het om gelijkwaardigheid, imago en beeldvorming en aandacht voor gezondheid en welzijn.

Mannendag Mannendag Het thema

Het thema van de international MannenDag 2016 is “De Middenweg”. De Middenweg is het alternatief voor extremen van zwakte en tirannie. Het vinden van een balans tussen de mannelijke en vrouwelijke kant en ontspannen aan het stereotype dat mannen soms zwaar valt. Wil je meer weten over deze MannenDag, kijk dan op www.internationalemannendag.org

De missie

De missie van deze dag, die gesteund wordt door de Verenigde Naties, is best diepgaand en vertelt een verhaal waar we niet zo snel aan denken. Zo is er aandacht voor het promoten van positieve rolmodellen van de ‘gewone’ man, het erkennen van de positieve mannelijke bijdragen aan de samenleving, aandacht voor discriminatie van mannen en strijden voor een betere positie van de man en de gezondheid van het mannelijk lichaam.

Kookworkshop Gezellig met vrienden of familie samenzijn

Even relaxen

Mannenuitjes

pak een boek

voor één dag

Thinking, Fast and Slow Internationale bestseller Daniel Kahneman € 14,99, ISBN 9780374533557 Herr Pep Best verkocht sportboek in Spanje! Marti Perarnau € 9,99, ISBN 9789045210728

Stuntrijder voor 1 dag Deze dag kun je allerlei waanzinnige stunts uitvoeren, onder leiding van een ervaren professionele stuntman die zijn sporen heeft verdiend. www.1001activiteiten.nl/stuntrijder-voor-1-dag

Borreltijd Spreek weer eens de vrienden van toen

Verwen jezelf tijdens de donkere dagen eens met een glas wijn op de bank In rode wijn zitten stoffen die de weerstand van het menselijk lichaam ondersteunen, waardoor je weerbaarder wordt tegen bijvoorbeeld griep en verkoudheid. Zorg en Ziekenhuis

Slapjanus uitje Het slapjanus uitje is een uitje voor.. inderdaad: slapjanussen! Sullige mannen die houden van even zo sullige activiteiten. Want stoere mannen activiteiten, daar houden slapjanussen echt niet van. www.groenuit.nu/arrangementen/slapjanus/

Escape Room In een escape room kun je je letterlijk op laten sluiten, de deur gaat op slot en jij moet (samen met anderen) zo snel mogelijk uit de kamer ontsnappen. Meestal is dit binnen 60 minuten. Uiteraard kun je eenmaal binnen gebruik maken van cryptische aanwijzingen, die je stapje voor stapje richting de uiteindelijke sleutel helpen om de deur van binnenuit te kunnen open. Door het hele land zijn er verschillende escape rooms te vinden. Google op escape room bij jou in de buurt.

Advertentie

MenaQ7 met goed opneembare vitamine K2 Draagt bij aan het behoud van normale botten... en meer Met het verloop der jaren gaat de conditie van onze botten ons steeds meer aan het hart. Vitamine K2 kan daar mogelijk een rol bij spelen.

Door de toevoeging van vitamine D is er een goede synergie voor het behoud van normale botten. Vitamine D draagt bij tot normale calciumgehalten in het bloed.

MenaQ7 Forte met 180 mcg vitamine K2 en 5 mcg vitamine D per V-capsule

Het aanbevolen gebruik is 1 tablet per dag. Vanaf 60 jaar tot 3 tabletten per dag.

MenaQ7 Forte bevat een hoger gehalte aan vitamine K2. Dit geeft een optimale voorziening van vitamine K2.

Vitamine K2, in de vorm menaquinone-7, komt voort uit fermentatie van natuurlijke bronnen. Een belangrijke innovatie zorgt voor een grotere zuiverheid en stabiliteit van menaquinone-7 in trans-vorm. Dit maakt dat de natuurlijke vitamine K2 in MenaQ7 goed opneembaar en beter beschikbaar is voor het lichaam.

60 tabletten € 14,95

Vitamine K2 is van belang voor de opbouw van sterke botten. Vitamine K kan tevens bijdragen aan een normale bloedstolling.

MenaQ7 is o.a. verkrijgbaar bij gezondheidswinkels, zoals De Tuinen, Gezond & Wel en Vitaminstore, drogisten en apotheken.

MenaQ7 per tablet: - 45 mcg vitamine K2 - 5 mcg vitamine D

IN H

ET NIEUW S

Aanbevolen gebruik 1 V-capsule per dag. 30 V-capsules € 17,95 60 V-capsules € 33,95

Let op! Vitamine K2 180 mcg niet gebruiken wanneer u antistollingsmiddelen van het cumarinetype neemt.

Health through nature, science and innovation Zorg en Ziekenhuis

www.springfieldnutra.com

Bewust Genieten 29

‘Het beste Menu van de Zorg 2016’ koks Rivas Zorggroep in finale Drie koks van Rivas Zorggroep dingen mee naar de titel ‘Het beste Menu van de Zorg’. Niels Bron, Niels Zillig en Robin Schaap staan donderdag 17 november in de finale. Deze vindt plaats tijdens de Dag van de Gastvrijheid in het Beatrixtheater in Utrecht. De koks nemen het dan op tegen twee andere teams. De wedstrijd is ontstaan met het idee koks te stimuleren elke dag weer een gevarieerd menu samen te laten stellen. ‘We hebben oog voor een gezonde en diverse maaltijd, maar smaak is altijd het allerbelangrijkst voor ons’, zegt Niels Zillig. ‘Eten moet tenslotte lekker zijn.’ Smaken Bij de bereiding van de maaltijden houden de koks rekening met veranderde smaak van bijvoorbeeld patiënten in het Beatrixziekenhuis en de bewoners van de Rivas-locaties. ‘Bij het koken voor de bewoners denken we aan de verminderde reuk waardoor de smaak is veranderd’, zegt Niels Bron. ‘Voor een maaltijd voor mensen met bijvoorbeeld kanker is het weer belangrijk om rekening te houden met veranderde smaak door chemotherapie.’ Voorwaarden ‘Het beste Menu van de Zorg’ moet aan een flink aantal voorwaarden voldoen. ‘Het gaat om de voorbereiding, uitvoering van de werk-

Column Elise Disselhorst Projectleider Duurzame Inzetbaarheid

zaamheden en de opbouw van het menu’, legt Niels Zillig uit. ‘Natuurlijk gaat het ook om de smaak, kleur en presentatie van de gerechten.’ De Rivas-koks moeten voor tien mensen koken. Drie borden gaan naar de jury: een gewone variant van het gerecht, één zonder toegevoegd zout en één met een afwijkende consistentie. De overige borden, in kleinere porties, zijn bestemd voor het publiek om te proeven.

‘Koks stimuleren om elke dag weer een gevarieerd menu samen te stellen’ Prijs De winnaar ontvangt € 5.000,-. Daarnaast is er nog een prijs van € 1.000,- voor het beste dessert. ‘We hopen natuurlijk deze wedstrijd te winnen’, zegt Robin Schaap. ‘We willen met onze deelname aan deze wedstrijd vooral laten zien dat een lekkere maaltijd voor bewoners en patiënten noodzakelijk is. Het geeft namelijk een positieve bijdrage aan het fysieke, mentale en maatschappelijke welzijn. Wat we met het prijzengeld gaan doen, weten we nog niet precies. Wellicht dat we voor zoveel mogelijk bewoners en patiënten een feestelijke avond met entertainment organiseren. Natuurlijk serveren we dan ons winnende menu. Maar eerst nog winnen.’

Lang(er) doorwerken Hoe lang moet / mag jij nog werken tot je pensioen? En heb je het gevoel dat je ook tot die tijd door kunt werken? Met andere woorden: ben jij duurzaam inzetbaar? Veel mensen denken bij inzetbaarheid aan iemands (fysieke en mentale) gezondheid en relateren dit aan ziekteverzuim. Nu heeft inzetbaarheid daar zeker mee te maken, maar het betreft meer dan dat. Bij inzetbaarheid gaat het naast je gezondheid (ook wel werkvermogen genoemd) namelijk ook om je vitaliteit (motivatie & energie) en je employability (vermogen om nu en in de toekomst adequaat werk te verrichten). Nu vraag je je wellicht af waarom het belangrijk is om onderscheid te maken tussen deze verschillende onderdelen van inzetbaarheid. Dit is in mijn ogen relevant omdat het informatie geeft over de factoren die ervoor kunnen zorgen dat je langer door kunt werken, en over de acties die je kunt ondernemen om hier invloed op uit te oefenen. Je investeerde wellicht zelf al in gezonde voeding en voldoende beweging, maar je kunt dus nog veel meer doen. Want doe jij ook werk waar je energie van krijgt en werk dat aansluit bij je kennis en vaardigheden? Ook werkgevers kunnen meer doen dan het voorkomen en verhelpen van verzuim. Het stimuleren van de vitaliteit en employability van medewerkers kan namelijk bijdragen aan de inzetbaarheid van het personeel. Kijk eens kritisch naar je werk, daag jezelf uit, en ga het gesprek aan met je werkgever. Investeer daarbij niet alleen in je gezondheid, maar ook vooral in je persoonlijke ontwikkeling en je drijfveren. En benut de voorzieningen die je werkgever biedt, zoals loopbaanbegeleiding of coaching.

Drie koks van Rivas Zorggroep staan in de finale van ‘Het beste Menu van de zorg 2016’ Zorg en Ziekenhuis

kinderen met Down in MMC Theatervoorstelling

Ter gelegenheid van het 12,5-jarig jubileum van de downpoli organiseerden Down&Doen en Máxima Medisch Centrum (MMC) een speciale theatervoorstelling met kinderen met het Downsyndroom in MMC. Alle downpatiëntjes van MMC waren uitgenodigd om deze speciale voorstelling bij te wonen. De kinderen met Down die mochten optreden tijdens deze speciale voorstelling en verbonden zijn aan Down&Doen vonden het extra spannend. Na maanden oefenen mochten zij dan eindelijk hun toneelkunsten vertonen op het toneel van MMC. “Onze deelnemers hebben zich langzaamaan ontpopt tot echte musicalsterren. Dit is de eerste keer dat we een voorstelling in een ziekenhuis geven en dat vinden we extra bijzonder”, geeft Eveline Eulderink oprichter van Down&Doen aan.

De kinderen die mochten optreden vonden het extra spannend Na maanden oefenen mochten zij hun toneelkunsten vertonen

Snuffelen in openbare kast ETZ geeft gelezen boeken tweede leven

Patiënten en bezoekers kunnen op de locaties ETZ Elisabeth en ETZ TweeSteden voor een klein bedrag gelezen boeken kopen. De opvallende, open boekenkasten staan in de buurt van de hoofdingangen van beide ziekenhuislocaties. De opbrengst is voor de Guus Meeuwis Muziekids Studio in ETZ Elisabeth en Same, een bisdom in Tanzania. Beide boekentorens staan al enige tijd in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (ETZ) en mogen zich in een grote belangstelling verheugen. De opbrengst van de afgelopen maanden is gedoneerd aan de stichting Stelvio for Life, voor onderzoek naar kanker. De komende maanden komt de verkoop van de boeken geheel ten goede aan de Muziekids Studio in het ziekenhuis en de ontwikkeling van het bisdom in Afrika.

Zorg en Ziekenhuis

Boeken doneren Vrijwel iedereen heeft wel boeken in de boekenkast staan die na lezen niet meer van hun plaats komen. Mensen kunnen deze boeken een tweede leven geven door ze in het ziekenhuis aan te bieden voor de boekenkast. De boeken kunnen heel gemakkelijk worden achtergelaten in de boekenkisten die naast de boekenkasten staan. Vrijwilligers controleren of de boeken geschikt zijn voor verkoop en zetten ze in de boekenkasten. De boeken zijn voor slechts 2 euro te koop. ‘Boek winst’ De boekenkasten zijn een initiatief van Inge en Frank Tofield, van de stichting ‘Boek winst’. Zie voor meer informatie: www.boek-winst.nu.

Theatershow Patiëntjes van de downpoli kwamen tijdens deze feestelijke gelegenheid de theatershow in MMC bewonderen. “Het is heel bijzonder dat onze patiënten van de afgelopen 12,5 jaar nu hier bij elkaar zijn gekomen tijdens deze bijzonder middag”, vertelt Vinus Bok, kinderarts in MMC en coördinator van het Down-team. Een bijzondere mijlpaal om vanmiddag bij stil te staan. Downpoli bestaat 12,5 jaar De bijzondere multidisciplinaire polikliniek voor kinderen met het syndroom van Down, van 0 tot 18 jaar, is gevestigd in het Vrouw Moeder Kind-centrum van Máxima Medisch Centrum in Veldhoven. De afgelopen 12,5 jaar is het aantal patiënten op de downpoli vervijfvoudigd en daarmee uitgegroeid tot de grootste in Zuid-Nederland. Gezondheid en Ontwikkeling De downpoli in Veldhoven is een voorbeeld voor tal van andere multidisciplinaire poli’s. De polikliniek heeft een gunstig effect op de ontwikkelingsmogelijkheden van de kinderen die er gebruik van maken. De voor down typerende afwijkingen aan zintuigen, hart, darmen, schildklier en huid worden (eerder) ontdekt en aangepakt. Ook wordt veel aandacht besteed aan zaken als (taal) ontwikkeling, communicatie, lichamelijke conditie en meedoen in de maatschappij.

Bewust Genieten 31

Jongeren in regio Haaglanden zijn tevreden over hun gezondheid. Maar liefst 87 tot 96 procent vindt hun gezondheid (zeer) goed. Het aantal jongeren dat rookt of drinkt is aanzienlijk gedaald ten opzichte van 2010. Wel zijn jongeren minder gaan bewegen; ruim 85 procent voldoet niet aan de Nederlandse norm van 60 minuten beweging per dag. Dit blijkt uit de door GGD Haaglanden uitgevoerde JongerenenquĂŞte 2015.

Jongeren drinken en roken minder maar bewegen te weinig

In het najaar van 2015 hebben bijna 17.000 jongeren van 12 t/m 18 jaar in regio Haaglanden anoniem een vragenlijst ingevuld over hun gezondheid en leefstijl. Naast een belangrijke aanvulling op bestaande gezondheidscijfers, zijn in de Jongerenenquete ook nieuwe gegevens opgenomen, zoals sociale acceptatie van homoseksualiteit en het gebruik van social media. Sociale acceptatie homoseksualiteit Bijna driekwart van de Haagse jongeren (74%) denkt dat homoseksuelen, lesbiennes en biseksuelen op school geaccepteerd zullen worden. 66% zou vriendschappen met hen sluiten en 81% zou een vriend(in) die uit de kast komt accepteren. Voor de regio is dit respectievelijk 81%, 78% en 92%. Haagse jongeren scoren dus significant lager met betrekking tot sociale acceptatie van homoseksualiteit dan hun leeftijdsgenoten in de regio. Dit geldt met name voor de wijken met achterstand. Meisjes denken hier over het algemeen positiever over dan jongens.

Zorg en Ziekenhuis

Social media en gamen Ruim driekwart (74% tot 84%) van de jongeren maakt dagelijks gebruik van social media. Dit percentage neemt toe met de leeftijd. In Den Haag zijn vooral jongeren in wijken zonder achterstand dagelijks actief op social media. Daarbij zijn meisjes actiever op social media, terwijl jongens vaker gamen.

Vrijwilligerswerk Bijna een op de vijf jongeren (19%) in de regio Haaglanden doet vrijwilligerswerk. Dit percentage ligt in het Westland (25%) significant hoger en in Den Haag (14%) juist aanzienlijk lager.

Spijbelen en pesten Het percentage jongeren dat de afgelopen drie maanden is gepest op school, is aanzienlijk lager dan in 2010. Dit geldt ook voor het percentage jongeren dat in de afgelopen vier weken heeft gespijbeld.

â&#x20AC;&#x2DC;In Den Haag zijn vooral jongeren in wijken zonder achterstand dagelijks actief op social mediaâ&#x20AC;&#x2122;

Activiteiten in de buurt Bijna de helft van de jongeren in Westland en Midden-Delfland (47% en 49%) is tevreden met het aantal activiteiten dat in de buurt georganiseerd wordt. Jongeren in Zoetermeer zijn het minst tevreden (33%). Ruim de helft van de Haagse jongeren mist een ontmoetingsplek, zoals een hangplek. Dit geldt vooral voor de achterstandswijken.

Intentie gedragsverandering Ruim driekwart van de jongeren in regio Haaglanden is van plan binnen drie maanden zijn/haar gedrag te veranderen. Gezonder eten, meer bewegen, minder stress en meer ontspannen en beter of meer slapen worden hierbij het vaakst genoemd.

advertorial

ScoreMedi dan zit je goed!

ScoreMedi ‘We ontwikkelen en produceren egonomische ziekenhuisstoelen, hulpmiddelen en accessoires’

Zorg en Ziekenhuis

Bij ScoreMedi staat de gezondheid van de mens, de patiënt en de hulpverlener centraal. We houden ons dagelijks bezig met het verbeteren van de kwaliteit van de werkplek.

advertorial

at is goed zitten? Denk jij wel eens na hoe je je dag zittend doorbrengt? Heb je weleens gekeken naar welke stoelen er eigenlijk staan en hoe je die het beste kunt gebruiken om een goede houding aan te nemen? Vaak is er geen tijd voor, of moet je het doen met de stoelen die er zijn. Toch is het heel belangrijk om goed te zitten. En daar kunnen onze ergonomisch verantwoorde stoelen je bij helpen. Wij geloven namelijk dat we met onze ergonomisch verantwoorde stoelen en accessoires jouw leven een stuk gezonder kunnen maken. Daar zijn we 40 jaar geleden mee begonnen. Met de invoering van de Arbowet werd er voor het eerst gekeken naar de houding die iemand aanneemt tijdens het werk. En daar kon nog veel aan verbeterd worden. Met wetenschappelijk onderzoek en hart voor de mensen die het werk doen, zijn wij gaan kijken hoe we kunnen helpen om een betere houding aan te nemen. Uit onderzoek van NASA, kwam in 1978 naar voren dat de werkhouding van een ruimtevaarder niet recht of hoekig is. Dat was voor ons de fundering om te komen tot stoelen en accessoires die helpen bij een gezonde zithouding.

Hoe doen we dat? Omdat we het belangrijk vinden om te horen hoe mensen onze producten ervaren, hebben we een eigen team van productontwikkelaars dat non-stop werkt aan nieuwe producten en productverbeteringen. Want wie kunnen ons nu beter aan nieuwe ideeën, voor ontwikkeling en verbetering van werkplekken, helpen dan onze partners en medische professionals uit ziekenhuizen en andere zorginstellingen. Niet alleen onze productontwikkelaars hebben wij in eigen huis, ook het productieproces, de montage, het testen en door ontwikkeling gebeurd allemaal op ons kantoor in Tolbert Groningen. En omdat we het directe contact met jou als gebruiker zo belangrijk vinden is ook de verkoop en klantenservice intern geregeld.

Contact Ben je nieuwsgierig geworden naar onze producten, kijk dan op onze website www.ziekenhuisstoelen.nl of neem contact op via de ScoreMedi dealer. Ook kun je ons bezoeken in onze stand op de Medica van 14 t/m 17 november in Düsseldorf, hal 14 stand F19.

Zorg en Ziekenhuis

Onze producten Om je houding tijdens je werk aangenaam en verantwoord te vorm te geven hebben we bij ScoreMedi verschillende producten ontwikkeld. Onze producten zijn zowel voor jou als voor de patiënt ergonomisch verantwoord.

Zadelkrukken De vorm en manier van zitten op de ScoreMedi zadelkrukken sluit perfect aan bij de theorie van NASA. Onze zadelkrukken zijn in verschillende types, hoogtes en maten te leveren, zodat jouw zadelkruk ook echt bij je bewegingsapparaat past. Uniek is het Score Balance mechaniek waardoor de zadelzitting dynamisch met je meebeweegt en hierdoor je lichaam volgt. Ons Balance mechaniek laat de grens tussen zitten en zweven vervagen. Een beetje Zero Gravity op aarde. En met de PUxx bekleding die makkelijk reinigbaar is, is deze zadelkruk ook heel geschikt om in de OK te gebruiken.

Bloedafname stoelen De Vena Varia en Vena Hydro bloedafnamestoelen worden in Nederland en het buitenland veelvuldig in ziekenhuizen en bloedlaboratoria ingezet. Soms vragen klanten ons om creatief mee te denken. Zo hebben we in samenwerking met het Fins laboratoriumbedrijf ISLAB de MPC stoel ontwikkeld. Deze stoel is heel geschikt voor hele kleine ruimtes en biedt nog steeds de benodigde ergonomie voor verantwoord werken. De stoel is in hoogte verstelbaar waardoor er zowel zittend als staand bloed afgenomen kan worden. En de armlegger is met één hand bedienbaar. Door de hoogte is het voor de patiënt makkelijker om in en uit te stoel te komen. Een win-win situatie dus.

MediMove Deze patiëntenstoel biedt gemak voor de medisch specialist en comfort voor de patiënt. De stoel kan zowel als behandelbank als transportstoel gebruikt worden. Zo hoeft de patiënt niet van bank te verwisselen en kan hij zowel liggend als zittend behandeld worden. Ook is er de mogelijkheid om verschillende accessoires toe te passen op de stoel en de compacte omvang en de PUxx bekleding maken de stoel mult-inzetbaar.

Samen met jou! Bij ScoreMedi kijken wij samen met zorgprofessionals continu naar de werkplek, op zoek naar ergonomisch verantwoorde oplossingen om een zo gezond mogelijke werkomgeving te creëren. Al onze stoelen mogen daarom uitgeprobeerd worden. Je krijgt de stoel twee weken op proef om zelf te ervaren wat het effect op jou en de patiënt is. Want goed zitten leidt tot een gezonder leven.

Arboportaal Werknemers die vaak of lang achter elkaar in ongezonde werkhoudingen werken, hebben meer kans op (blijvende) klachten aan spieren, pezen, banden of gewrichten. Bij ongezonde werkhoudingen (denk aan gebukt, met geheven armen of geknield werken) worden spieren en pezen lang of sterk aangespannen. Ook kunnen extreme houdingen (waarbij de uiterste gewrichtsstand wordt ingenomen) zorgen voor spanning op pezen, banden en spieren. Dat kan leiden tot vermoeidheid of zelfs tot schade. Het is daarom belangrijk om deze vorm van lichamelijke belasting zo veel mogelijk te beperken. Werkgevers zijn verplicht om maatregelen te nemen zodat werknemers zoveel mogelijk in een goede werkhouding kunnen werken. Regels over werkhoudingen De Arbowet kent geen specifieke bepalingen over werkhoudingen. Wel is elke werkgever verplicht ervoor te zorgen dat de fysieke belasting geen gevaar oplevert voor de veiligheid en de gezondheid van de werknemer. Dit staat in het Arbobesluit hoofdstuk 5.2 en 5.3. De werkgever moet daarom de organisatie van werk en werkmethoden zo organiseren en de werkplek zo inrichten dat deze voldoen aan regels in het Arbobesluit. Ook moeten werkhoudingen in de risico-inventarisatie en -evaluatie opgenomen zijn. Bij een te hoog risico moeten maatregelen in het Plan van Aanpak worden opgenomen. Hierin moet ook vermeld staan wie er verantwoordelijk is voor de maatregelen en vanaf wanneer de maatregelen gelden. Aandachtspunten bij werkhoudingen In het algemeen geldt voor alle gewrichten dat de normale houding (dichtbij de ‘ middenstand’) de gezondste werkhouding is. Op die manier worden spieren en pezen niet teveel aangespannen. Lukt het werken in een normale houding niet dan is het risico dat optreedt afhankelijk van hoe lang en hoe vaak deze houdingen voorkomen en van de tussenpozen (pauzes of andere, minder belastende, taken).

Advertentie

NIET AANGEBOREN HERSENLETSEL(NAH) CONGRES 2017

Wĳ vinden dat iedereen recht heeft op een gezond leven!

WWW.NURSINGCONGRESSEN.NL/NAH

18 JANUARI 2017 | REEHORST, EDE

ESSENTIËLE KENNIS VOOR DE DAGELIJKSE PRAKTIJK De - voor de buitenwereld vaak onzichtbare - gevolgen van NAH zijn meestal zeer ingrijpend en hebben een grote impact op het leven van de patiënt en diens omgeving. Hoe ga je als verpleegkundige of verzorgende om met de gevolgen die mensen met NAH ervaren? Je wordt gevraagd om maatwerk, want de gevolgen zijn voor ieder individu anders, dit vraagt om veel deskundigheid. Versterk je rol en kom naar het congres Niet Aangeboren Hersenletsel en leer o.a.: ¤

Over de gedragsmatige, emotionele en communicatieve gevolgen

Hoe je kunt helpen bij het verwerkingsproces

Om te gaan met cliënten die agressief gedrag vertonen

ScoreMedi stoelen zĳn speciaal ontwikkeld om werkpleksitaties van artsen, chirurgen en verpleegkundigen te verbeteren. Onze stoelen zĳn dé beste keuze om lekker en gezond je werk te kunnen doen.

€ 199,VROEGBOEKPRIJS TOT 20 DECEMBER! / ABONNEE PRIJS € 229,NORMALE PRIJS

EEN INITIATIEF VAN:

Kijk voor meer informatie en inschrijven op

Probeer het zelf. Gratis 2 weken op proef. Vraag jouw ideale ScoreMedi proefstoel aan via www.ziekenhuisstoelen.nl

WWW.NURSINGCONGRESSEN.NL/NAH NURSING VOOR VERPLEEGKUNDIGEN

NURSING_NL

SM_AD-0308--Change size to existing advert_100X138.indd 1 3/24/2016 1:28:14 PM

Advertentie Zorg en ziekenhuis.indd 1

28/09/16 7:02 PM

Certificate Program

Healthcare Management 17, 18 en 19 januari, 7 en 8 februari, 3, 4 en 5 april en 10 mei 2017 | Nyenrode Business Universiteit

Leer hoe u management en het primaire zorgproces sterker kunt verbinden Het Certificate Program Healthcare Management is speciaal ontwikkeld om de impact van de zorgmanager en de zorgspecialist in organisaties te vergroten. Het programma is verdeeld over 4 modules in 9 dagen waarbij bedrijfskundige en bedrijfseconomische onderdelen aan de orde komen. De kerndoelstelling is leren verbinden en uitstijgen boven uw eigen specialisme of organisatie. Uw resultaat: • U maakt kennis met bedrijfskundige en bedrijfseconomische concepten vanuit de marktsector toegespitst op de gezondheidszorg • Inzicht in de rollen en posities van medici, banken, verzekeraars en patiënten in het moderne zorglandschap • U heeft een frisse blik, vanuit verschillende invalshoeken, op uw eigen organisatie

Meer informatie en inschrijven:

Voorg aand editie e beoor s de met e eld en 8!

www.zorgvisie.nl/academy/Certificateprogram

Certificate Program advert_ 205mmx138mm .indd Zorg en Ziekenhuis

28/10/16 3:25 PM

Talent Ontwikkeld 35

Onderzoek naar kunstnier LUMC ontvangt Wiyadharma Fellowship

Column Mirjam Kaijer trainster, zangeres en auteur

Onderzoeker Cathelijne van den Berg ontving op 30 september het Wiyadharma Fellowship, voor haar onderzoek naar de gekweekte kunstnier. Het nieuwe fellowship is in het leven geroepen door de heer Hans van der Valk, die € 100.000 doneert aan de Bontius Stichting van het LUMC. Hij eert met het fellowship zijn vrouw Lingling Wiyadharma, die twee jaar geleden overleed aan de gevolgen van nierfalen. Biotechnologie Het LUMC zoekt onder leiding van prof. Ton Rabelink al enige jaren naar een biotechnologische oplossing voor patiënten met nierfalen. Het onderzoeksteam werkt aan een kunstnier, die gekweekt wordt met behulp van lichaamseigen stamcellen. Er is al veel onderzoek gedaan. Dit wijst erop dat een ‘op maat gemaakte’ nier voor patiënten in de – verre - toekomst mogelijk moet zijn. Cathelijne van den Berg kan met dit fellowship een nieuwe stap zetten in het onderzoeksproces. Instellen fellowship Hans van der Valk stelde het fellowship in naar aanleiding van het overlijden van zijn vrouw, twee jaar geleden. Lingling Wiyadharma leed aan een auto-immuunziekte die haar nierenaantastte. In 1984 kwam zij onder behandeling in het Academisch Ziekenhuis Leiden (nu LUMC). Van der Valk: “Na een niertransplantatie

heeft zij nog vele gelukkige jaren gekend. Maar het leven van een getransplanteerde nier is eindig en daarmee kwam ook een voortijdig einde aan het leven van mijn vrouw. Nierpatiënt zijn heeft veel impact. Ik heb decennia lang het ziekteverloop van mijn vrouw meebeleefd en de beperkingen en ernstige complicaties die daarmee samenhangen. Dit heeft mij ertoe gebracht het biotechnologisch onderzoek van professor Rabelink en zijn team te ondersteunen dat de ontwikkeling van een werkende kunstnier tot doel heeft.”

‘Het leven van een getransplanteerde nier is eindig’ Bouwstenen De bouwstenen voor de gekweekte kunstnier zijn er inmiddels, geeft Rabelink aan. “We weten hoe je van een stamcel een stukje nierweefsel kunt maken. Maar we weten nog niet hoe we die bouwstenen moeten samenvoegen tot een werkende nier. We zijn heel blij dat het Wiyadharma Fellowship ons onderzoek verder ondersteunt. Niet alleen omdat er nog veel geld nodig is, maar ook omdat dit fellowship een jonge top-onderzoeker aan ons ziekenhuis bindt. Jong talent willen we graag behouden!”

Keukentafel “Ik irriteer me suf aan mijn collega”, roept een verpleegkundige geïrriteerd tijdens de training communicatie. In de wandelgangen moppert ze tegen iedereen, maar tijdens het teamoverleg zwijgt ze in alle talen en laat ze mij de kastanjes uit het vuur halen.” Dit soort ongenoegen hoor ik wel vaker en daarom heb ik jaren geleden de keukentafel-oefening bedacht. Op muziek, en met de ogen dicht breng ik cursisten terug naar hun ouderlijk huis waar ik ze vraag wat ze qua communicatie aan die keukentafel van toen geleerd hebben. Wie zaten er aan die tafel? Werd daar naar je geluisterd, mocht je ruzie maken of moest alles harmonisch zijn? Werd je serieus genomen in datgene wat je vertelde en werd er over gevoelens gepraat of alleen maar over koetjes en kalfjes? Iedereen in het team vertelt zijn verhaal, zo ook de collega die, als puntje bij paaltje komt, haar mond houdt. “Ik ben bang voor conflicten vertelt ze, mijn vaders wil was wet. Ik heb nooit geleerd hoe ik voor mijzelf moet opkomen. Ik loop weg als het even lastig wordt.” Laatst vertelde zanger Gordon in een interview het tegenovergestelde. De zanger heeft vaak een ‘binnenbrandje’ en lijkt zich daar heel comfortabel bij te voelen. Hij vertelde dat hij vaak moest opboksen tegen zijn oudere broers en zussen, zichzelf moest overschreeuwen en verdedigen. Dit voorbeeld gooi ik er altijd gretig in. Na afloop loop ik naar de verpleegkundige die zo mopperde over haar collega. “En”, vraag ik nieuwsgierig: “heeft het je wat opgeleverd?” “Ja”, zegt ze met een glimlach, “ik snap nu beter waarom ze doet zoals ze doet.” Ze laat even een stilte vallen: “maar ik blijf het irritant vinden, geef mij maar een Gordon!”

Onderzoeker Cathelijne van den Berg ontving het Wiyadharma Fellowship Van links naar rechts: dhr. Hans van der Valk, onderzoeker Cathelijne van den Berg, professor Ton Rabelink Zorg en Ziekenhuis

Beste Werkgever in de zorg Frankelandgroep Frankelandgroep scoort met een 8,9 ruim boven de nummers 2 en 3. Stichting Sint Jozefoord bezet de tweede plaats met een Beste Werkgevers Score van 8,6. Op de derde plaats staat Buurtzorg Nederland, dat met een 8,5 de top 3 completeert. Het geheim van goed werkgeverschap Guido Heezen, oprichter van Effectory, over de geheimen van goed werkgeverschap: “Succesvolle organisaties scoren aantoonbaar goed op bevlogenheid en betrokkenheid. Om dit te bewerkstelligen is het belangrijk om een cultuur van vertrouwen te creëren. Medewerkers moeten ervan op aan kunnen dat er goed met hun belangen wordt omgegaan. Een duidelijke missie en inspirerend leiderschap zijn daarbij van groot belang.” Beste Werkgeversonderzoek 2016 Het Beste Werkgeversonderzoek is dit jaar voor de zestiende keer uitgevoerd door Effectory en Intermediair om een objectief

oordeel te vellen over goed werkgeverschap in Nederland. Aan het onderzoek namen 313 organisaties deel en in totaal beoordeelden 224.567 medewerkers hun werkgever. Beste Werkgevers is de grootste en meest betrouwbare lijst van de beste werkplekken in Nederland. Organisaties verdienen een positie op de ranglijst gebaseerd op gedegen onderzoek onder hun eigen medewerkers. Meer informatie over de winnaars en de geheimen van goed werkgeverschap is te vinden in het Beste Werkgevers Magazine 2016.

De Beste Werkgevers van Nederland Elk jaar presenteert Effectory, in samenwerking met Intermediair, een lijst met de Beste Werkgevers in Nederland. We geven graag de organisaties met de hoogste Beste Werkgevers Score een podium, zodat zij weer andere organisaties inspireren om ook aan goed werkgeverschap te werken. Ontdek de voordelen van goed werkgeverschap.

Alle winnaars op het podium bij het Beste Werkgevers Event 2016 Frankelandgroep slaat een gat met een 8,9

Op dinsdag 4 oktober is de zorginstelling Frankelandgroep uitgeroepen tot de Beste Werkgever in de zorg. Dit maakten Effectory en Intermediair bekend tijdens het Beste Werkgevers Event in Theater Amsterdam.

Kwaliteitseisen HMC krijgt groene vinkjes

✔

De Nederlandse Stomavereniging heeft HMC het groene vinkje voor goede stomazorg gegeven. Dat betekent dat de stomazorg in HMC goed is en voldoet aan de kwaliteitseisen van de vereniging. HMC voldoet zowel aan de normen voor mensen die een stoma voor de dikke of dunne darm (colo/ileostoma) hebben of krijgen en stomazorg voor mensen die een urinestoma hebben. De stomazorg is in 2016 aan de hand van een nieuwe set van 13 minimale normen getoetst. Deze normen zijn ontwikkeld vanuit het perspectief van patiënten die een stoma hebben. Op www.stomazorg.nl kunnen patiënten op eenvoudige wijze informatie over stomazorg in Nederlandse ziekenhuizen bekijken. HMC levert ook goede zorg bij prostaatkankeroperaties en heeft hiervoor van de ProstaatKankerStichting (PKS) een groen vinkje gekregen. De PKS beoordeelde HMC aan de hand van diverse kwaliteitscriteria. HMC heeft het groene vinkje voorgaande jaren ook van de PKS gekregen. In HMC kunnen patiënten terecht voor het voortraject en nazorg bij prostaatkankeroperaties. De daadwerkelijke operatie wordt in het Franciscus Gasthuis of het Maasstad Ziekenhuis gedaan. Meer informatie kunt u vinden op de patiëntenwijzer-prostaatkanker.

Zorg en Ziekenhuis

Talent Ontwikkeld 37

Promotieonderzoek:

meer bewegen effectief bij spierziekte FSHD

Mensen in de zorg OLVG benoemt prof. dr. Jan Kremer

Patiënten met de spierziekte Facioscapulohumerale Musculaire Dystrofie (FSHD) zijn vaak ernstig vermoeid, het dagelijkse leven is voor hen topsport. Je zou verwachten dat rustig aandoen helpt om energie te sparen. Maar het tegendeel blijkt waar. Revalidatiearts Nicole Voet van Klimmendaal Revalidatie-specialisten onderzocht het positieve effect van meer bewegen bij de spierziekte FSHD en promoveerde op 14 oktober 2016 op dit onderzoek. Vervetting bovenbeenspieren Tijdens een trainingsstudie met 57 FSHD-patiënten bleek dat na zestien weken fietstraining, de vermoeidheid bij de deelnemers fors afnam en men fysiek actiever werd. Dit gunstige effect was bij een meerderheid van de deelnemers drie maanden nadat de trainingen waren gestopt nog aanwezig. Bij 31 deelnemers werden tevens voorafgaand aan en na afloop van de trainingsperiode MRI-metingen van de bovenbeenspieren verricht. Hieruit bleek dat de vervetting van de bovenbeenspieren, door de trainingen werd afgeremd. Een toename van lichamelijke activiteit is dus effectief bij FSHD. Op die manier kan de vermoeidheid verminderen en de ziekteprogressie worden geremd. Nicole Voet: “Dat een toename van activiteit ook zou zorgen voor een afremming van de toename van vervetting in de bovenbeenspieren van FSHD was zelfs voor mij een onverwacht

resultaat. Dit heeft dan ook voor beroering in de medische wereld gezorgd. Aanvankelijk werd dit resultaat niet geloofd. De medische wereld moest wennen aan de omslag in denken. Nog niet heel lang geleden was men bang voor overbelasting door bewegen bij patiënten met een spierziekte. Door mijn onderzoek weten we nu dat actief blijven van groot belang is voor het welbevinden van patiënten met FSHD.” Nicole Voet Nicole Voet (1983) studeerde geneeskunde in Nijmegen en behaalde haar masterdiploma in 2007. Bovenstaand promotieonderzoek voerde zij uit op de afdeling Revalidatie van het Radboudumc tijdens haar opleiding tot revalidatiearts. Momenteel werkt zij als revalidatiearts bij Klimmendaal in Arnhem. Het onderzoek naar neuromusculaire aandoeningen zet Nicole bij Klimmendaal als postdoctoraal onderzoeker voort, in nauwe samenwerking met het Radboudumc. Klimmendaal Revalidatiespecialisten Revalidatiespecialisten van Klimmendaal bieden medisch specialistische revalidatie op diverse locaties in Oost-Nederland. Bij ons revalideren kinderen, jongeren en volwassenen met een fysieke of cognitieve beperking. Wij begeleiden hen naar een zo zelfstandig mogelijke plek in de maatschappij op een wijze die bij hen past.

Revalidatiearts Klimmendaal Nicole Voet voerde haar promotieonderzoek uit op de afdeling Revalidatie van het Radboudumc

De raad van toezicht van OLVG heeft prof. dr. Jan Kremer benoemd als lid van de raad van toezicht, met ingang van 1 november 2016. Kremer is gynaecoloog en heeft een passie voor patiëntgerichte kwaliteit en innovatie. Hij is pionier op het gebied van eHealth. Na het afronden van zijn opleiding tot gynaecoloog in 1996 gaf hij in Nijmegen leiding aan het IVF-team, en maakte de transitie naar een grote patiëntgerichte organisatie.

Vertrek Betty van de Walle Betty van de Walle-van Veen, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Elkerliek ziekenhuis in Helmond, heeft besloten dat zij per 1 mei 2017 afscheid neemt van het ziekenhuis. Betty van de Walle heeft dan ruim twaalf jaar als bestuurder voor het Elkerliek ziekenhuis gewerkt.

Nieuw lid Raad vanToezicht De Raad van Toezicht heeft een nieuw lid. Doede Vierstra volgt Cees van Rijn op, die na twee termijnen van 4 jaar afscheid neemt. Vierstra is 58 jaar oud en verdiende zijn sporen vooral in de wereld van levensmiddelen en energie. In 1983 studeerde hij in Groningen af op de studie Bedrijfseconomie, waarna hij meerdere internationale directiefuncties vervulde bij Unilever. Later zat hij onder meer in de Raad van Bestuur van Nuon. Naast zijn huidige reguliere werkzaamheden als interim bestuurder namens de Ondernemingskamer is hij ook actief als toezichthouder en is hij penningmeester in het bestuur van de Hermitage in Amsterdam.

Mariska Tichem locatiedirecteur De Raad van Commissarissen van MC Slotervaart heeft Mariska Tichem benoemd tot statutair directeur en locatiedirecteur. ‘MC Slotervaart is een mooi regionaal ziekenhuis en houdt zich staande in een sterk veranderd zorglandschap. De rust en stabiliteit die MC Slotervaart verdient is bij Mariska Tichem in goede handen’, aldus Willem de Boer, voorzitter van de directie.

Zorg en Ziekenhuis

Week van het Meekijken

duizend medische handelingen beoordeeld

Deze beoordelingen van medische handelingen zijn vastgelegd in een persoonlijk digitaal paspoort van elke verpleegkundige. Zo werkt Meander aan kwaliteit en zijn onze verpleegkundigen aantoonbaar bevoegd én bekwaam om deze handelingen uit te voeren. Verpleegkundigen In Meander Medisch Centrum is een grote groep verpleegkundigen opgeleid om collega’s te toetsen in de praktijk. Deze opgeleide assessoren kijken mee als een collega-verpleegkundige een medische handeling uitvoert, bijvoorbeeld het prikken van een infuus. Om het praktijkbeoordelen een impuls te geven, organiseerde Meander de Week

van het Meekijken waarin duizend medische handelingen door veertig assessoren werden beoordeeld en door de verpleegkundigen werden vastgelegd.

Een aantal van de 40 verpleegkundigen Opgeleid als assessor en ingezet om het toetsen in de praktijk tot een succes te maken

Motorische test

onderzoek vergroot kansen Europese tafeltennissers

oe kunnen Europese sporters beter presteren in de door China gedomineerde tafeltennissport? Als het aan bewegingswetenschapper en fysiotherapeut Irene Faber van het Radboudumc en Saxion ligt door de inzet van wetenschappelijke kennis. Zij ontwikkelde een testprogramma om jonge topsporttalenten op te sporen. Ook maakte zij een model met succesfactoren dat trainers helpt jonge tafeltennissers beter te begeleiden. Op 6 oktober promoveerde Irene Faber in Nijmegen.

1.200 testresultaten uit de periode van 1998 tot 2014 en vergeleek deze met de prestaties van de jonge sporters op latere leeftijd. Zij zag dat de nieuwe test stabiele scores oplevert en de talenten goed kan aanwijzen. Bovendien leveren de testresultaten een belangrijke bijdrage in het voorspellen van prestatie op de lange termijn.

Tafeltennis is een van de snelste sporten en je hebt als speler dan ook de nodige motorische vaardigheden nodig om erin uit te blinken. Om al vroeg te weten wie talent heeft voor de sport, gebruikt de Nederlandse Tafeltennis Bond sinds 1998 een motorische test. Daarmee testen ze jaarlijks zes- tot tienjarigen tijdens de landelijke Talentendag. Deze van oorsprong Duitse test is in eerste instantie door trainers doorontwikkeld. Het was echter niet bekend of de test ook bruikbaar was om te voorspellen of een talent ook succesvol zou worden in de toekomst.

Andere sporten Irene Faber: “ Het voordeel van deze test is dat een beter beeld ontstaat van de potentie van de jonge speler, dan door alleen naar de sportprestaties te kijken. Prestaties tijdens de Talentendag worden voor een groot deel bepaald door de hoeveelheid tafeltenniservaring en dat is niet perse voorspellend voor prestaties op de langere termijn. De test maakt overigens beter onderscheid tussen de spelers op de regionale Talentendagen dan bij de nationale Talentendagen, waarschijnlijk omdat er bij de landelijke dagen al enige voorselectie heeft plaatsgevonden.” Faber verwacht dat de test ook goed te gebruiken is voor het ontdekken van talent in andere balsporten, zoals tennis, squash of badminton.

Talent opsporen Irene Faber ontwikkelde op basis van die bestaande test een nieuwe test die vanaf 2010 in gebruik is. Ze analyseerde daarnaast meer dan

Succesfactoren Betekent een hoge testscore dan ook dat je succesvol gaat worden? Irene Faber: “Onze nationale toppers van nu hebben het indertijd

Zorg en Ziekenhuis

Praktijkbeoordelingen Landelijk vinden ook bij andere ziekenhuizen praktijkbeoordelingen plaats, maar niet op zo’n grote schaal.

Foto: Frank Noordanus/Meander Medisch Centrum

De afgelopen week heeft een grote groep speciaal opgeleide verpleegkundigen in Meander Medisch Centrum duizend praktijkbeoordelingen uitgevoerd van collegaverpleegkundigen.

beter gedaan op de testen dan gemiddeld, maar het is niet zo dat iedereen die goed scoort de top haalt.” Om talent voor tafeltennis tot bloei te laten komen, is meer nodig. Irene Faber bracht op basis van diepte-interviews met topsporters en hun trainers naast de fysieke aspecten zoveel mogelijk succesfactoren in kaart, zoals bijvoorbeeld oplossingsvermogen, creativiteit, motivatie, doorzettingsvermogen en de ondersteuning van ouders. “China heeft een hele sterke competitie. Daar is tafeltennis een grote sport, het hoort bij hun cultuur. Dat is in Nederland minder. Maar door slim in te zetten op andere succesfactoren, kunnen we ook heel ver komen.”

‘Door slim in te zetten op andere succesfactoren, kunnen we ook heel ver komen’ China de baas In samenwerking met de Europese tafeltennisunie werkt Faber nu vanuit de Internationale Tafeltennis Federatie aan een talentontwikkelingsprogramma waar de door haar onderzochte test en het begeleidingsmodel een onderdeel van uit gaan maken. Irene Faber: “Voor de tafeltennissport zou het heel goed zijn als Europa China een keer verslaat.”

Agenda

Congres Niet-aangeboren hersenletsel 15 december 2016 ReeHorst, Ede Voor alle verpleegkundigen, verzorgenden en overige geïnteresseerden. Congres over o.a.: • Impulsief gedrag, onzichtbare gevolgen, bewegen, foutloos leren • cultuur sensitieve communicatie, de Ronnie Gardiner Methode, welke interventies wanneer? • Informatie en aanmelden: www.congressenmetzorg.nl

congressenmetzorg.nl

Masterclass Vitaliteitsmanagement 20 januari 2017, Woudschoten, Zeist Steeds meer managers lopen tegen de grens van hun energie op en bewegen zich richting de gevarenzone voor een burn-out. Duurzaam presteren kan alleen wanneer u vitaal bent. Met het volgen van de Masterclass Persoonlijk Vitaliteitsmanagement voor managers wordt u bewuster van uw vitaliteitbehoeften en leert u strategieën te implementeren die voor u en/of uw team het meest effectief zijn. U leert op basis van wetenschappelijke inzichten en strategieën uit de topsport, tezamen met oefeningen, hoe u én uw team beter kunnen presteren. Wilt u het jaar 2017 ook vitaal starten? Kijk dan op de website voor meer informatie!

managersacademie.nl/ vitaliteitsmanagement Congres Ouderenpsychiatrie in de praktijk 18 april 2017 ReeHorst, Ede Je krijgt als verpleegkundige of verzorgenden steeds vaker te maken met ouderen met psychische stoornissen. Behandeling is meestal noodzakelijk, maar wie schakel je in? Krijg in één dag antwoord op vragen als Welke verschillende ziektebeelden zijn er bij Angststoornissen, Persoonlijkheidsstoornissen en Stemmingsstoornissen? Wat ontstaan en verloop er van? Welke verpleegkundige interventies kun je toepassen? En hoe werkt polyfarmacologie bij ouderen met een psychiatrische achtergrond? Kijk voor meer informatie en inschrijven op de website.

nursingcongressen.nl/ ouderenpsychiatrie

activiteiten & seminars Congres De Zelforganisatie

Dag van . . .

19 januari 2017 Kontakt der Kontinenten, Soesterberg

Bijzondere dagen en feestdagen

Wat kan uw organisatie leren van de omslag die Philadelphia en andere organisaties maakten naar regelarm organiseren? Welke leiderSoeschapsstijl is gewenst bij de invoering ervan? Waar begint u en wat zijn absolute do’s en don’ts in het proces? Tijdens deze dag hoort u inspirerende verhalen en praktische tips van experts en organisaties uit de gezondheidszorg, zorg & welzijn en de publieke sector.

managersacademie.nl/ zelforganisatie

november

Movember

08-11 16-11

Week Chronisch Zieken

10 november Dag van de Mantelzorg 14 november Wereld Diabetesdag 16 november Wereld COPD-dag 17 november Wereld Prematuren Dag 19 november Int. Mannendag 1 december Wereld Aidsdag 3 december Int. Gehandicapten Dag

Congres Niet-aangeboren hersenletsel

5 december Int. Vrijwilligersdag

18 januari 2017 ReeHorst, Ede

5 december Sinterklaas

Hersenziektes en hersenbeschadigingen kunnen leiden tot ingrijpende veranderingen. Hoe ga je als verpleegkundige of verzorgende om met de gevolgen die mensen met NAH ervaren? kom naar het congres Niet-aangeboren hersenletsel en leer o.a. van een ervaringsdeskundige, over de gedragsmatige, emotionele en communicatieve gevolgen, hoe je kunt helpen bij het verwerkingsproces, om te gaan met cliënten die agressief gedrag vertonen, over NAH en eindigheid: grenzen die mensen trekken in hun leven en het vroegtijdig signaleren van eenzaamheidsproblemen. Kijk online voor meer informatie en inschrijven.

nursingcongressen.nl/NAH

Nursing College 8 maart 2017 Radboudumc, Nijmegen Tijdens het Nursing College nemen bevlogen docenten jou in begrijpelijk taal mee in de wereld van de anatomie, pathologie en fysiologie. Je krijgt een uniek practicum in de snijzaal, brengt een bezoek aan het Museum voor Anatomie en Pathologie van het Radboudumc en je behandelt bijzondere casussen tijdens interactieve colleges over o.a. klinisch redeneren.

10 december Dag vd Mensenrechten

Colofon Zorg en Ziekenhuis Uitgever, tevens redactie-adres: Allin1Mediaservice T (0487) 760200 E redactie@zorgenziekenhuis.nl Advertentieverkoop: Cross Media T (010) 7421941 E zorg@crossmedianederland.com Oplage: 30.000 exemplaren Drukwerk: Janssen Rotadruk b.v. Verspreiding: via personeelsruimten in de ziekenhuizen en geadresseerd aan directieleden en beslissers uit zorg en welzijn Meer informatie: zorgenziekenhuis.nl Aan de inhoud van Zorg en Ziekenhuis is alle mogelijke zorg besteed. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever Allin1Mediaservice van Zorg en Ziekenhuis aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van de inhoud. AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN © Zorg en Ziekenhuis Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Zorg en Ziekenhuis c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Zorg en Ziekenhuis wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

nursingcongressen.nl/ nursingcollege Kennis delen binnen de zorg

Zorg en Ziekenhuis

iale c e ven p e S i r a pst e o r 25 g f o 0 f1 t Vana en word on pers ket nog ic ! een t kkelijker e aantr