ZorgenZiekenhuis Oktober 2016

Page 1

#5

oktober 2016

Actualiteiten & ontwikkelingen De redactionele zorgpijlers

Kennis delen binnen de zorg

Bijzonder Zorgnieuws Aangenaam Verzorgd Medisch Belicht Talent Ontwikkeld Bewust Genieten

Altijd up-to-date Zorg en Ziekenhuis is ook op Facebook en Twitter altijd actueel. Like ons en maak kans op een bioscoopbezoek!

Revalidatie

ik ben trots op mijn vak Specialist op het gebied van dwarslaesies Droom komt uit

Jonge mantelzorgers

Lancering PARC

PrEP

Opening rolstoel-

Bewuste keuze of niet?

De eerste Nederlandse

Als hiv-preventiepil is

toegankelijke boomhut p. 8

Mink aan het woord p. 12

Physical Activity Report Card p. 16

kosteneffectief p. 25


2

Advertentie

Wij vinden dat iedereen recht heeft op een gezond leven! Jumper Balance

Amazone Bicolor met lendensteun

ScoreMedi stoelen zijn speciaal ontwikkeld om werkpleksituaties van artsen, chirurgen en verpleegkundigen te verbeteren. Onze stoelen zijn dé beste keuze om lekker en gezond je werk te kunnen doen. Amazone Bicolor

Zorg en Ziekenhuis

Advertentie Zorg en ziekenhuis A4.indd 1

Probeer het zelf. Gratis 2 weken op proef. Vraag jouw ScoreMedi proefstoel aan via www.ziekenhuisstoelen.nl

4/4/2016 2:52:37 PM


3

Bijzonder Zorgnieuws Alles over ontwikkelingen en actualiteiten in de zorg Veel gaatjes kindergebitten p. 7 ZMC betrekt nieuw gebouw p. 11

Aangenaam Verzorgd Alles over gezondheid en welzijn van de patiënt Nieuwe dialysekliniek p. 15 Monitoring bij diabetes p. 19

Medisch Belicht Alles over de medische wetenschap

Talent Ontwikkeld Alles over leren en werken in de zorg

Vaste rubrieken Beroep in beeld, Lifestyle en Reportage

Eerste drie ziekenhuisartsen gestart bij MCH-Bronovo p. 36

van de redactie:

Voorwoord ‘Het interview met de jonge mantelzorger Mink zal me altijd bijblijven’ Zorg en Ziekenhuis

Mofixx slimme camerahouder p. 23 Littekens brandwonden, nieuwe operatietechniek p. 26

Bewust Genieten Alles over voeding, lifestyle en trends in de zorg Gamen voor de gezondheid p. 30 Duurzaam en gezond aan tafel p. 32

Voor deze editie heb ik meerdere mensen geïnterviewd, maar eentje zal mij altijd bijblijven. Het interview met de jonge mantelzorger Mink. Ik ken hem al sinds zijn vierde jaar, maar het gesprek dat we hadden voor het artikel op pagina 13 heeft diepe indruk op mij gemaakt. En het heeft hem aan het denken gezet. Want soms zijn dingen eigenlijk zo vanzelfsprekend dat je pas gaat inzien welke impact iets heeft als je er over na moet gaan denken. Ik wens je veel leesplezier. En mocht je zelf een bijdrage aan de Zorg en Ziekenhuiskrant willen leveren, mail me dan. redactie@zorgenziekenhuis.nl

Sanne van Leeuwen hoofdredacteur


4

reportage

SociaalPlus

helpt bij realiseren participatiewet Jan Jacobs: ‘Wij heten SociaalPlus omdat je bij ons mag zijn wie je bent’

Zorg en Ziekenhuis


reportage

R

uim 15 jaar heb ik een ICT bedrijf gehad, daar kwam ik voor het eerst in aanraking met mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Deze afstand was in mijn ogen echter geen beperking, maar een mooie uitdaging. Natuurlijk moet je met bepaalde dingen rekening houden, maar het levert ook heel veel op. Mensen die willen, kunnen vaak heel veel.

Ieder zijn kracht Er bleven vaak klusjes liggen waar niemand tijd voor had en die toch moesten gebeuren. En toen kwam daar een super gemotiveerde man, volledig afgekeurd en die heel graag toch aan de slag wilde. Hij heeft mijn magazijn met oude harde schijven helemaal uitgezocht en georganiseerd. Hij was blij dat hij aan het werk was en ik was blij dat ik iemand had gevonden die in staat was om deze werkzaamheden te verrichten. Na ruim 10 jaar werkt de man nog steeds in mijn voormalig bedrijf en is een uitstekend en gewaardeerd medewerker.

is het prachtig om mensen te zien opbloeien en in hun eigen waarde te zien groeien.

Specialisten in klantcontact Een van onze projecten is een klantcontactcenter. Ja, er werken hier mensen met een beperking, maar die ziet niemand aan de telefoon. En ze zijn echt specialisten in klantcontact. We krijgen opdrachten van diverse werkgevers binnen die onze specialisten voor hen uitvoeren. Wanneer ze bellen vertellen ze dat ze bij SociaalPlus werken en namens een bepaalde organisatie de klant benaderen. Deze introductie werkt echt. Mensen zijn geboeid door hun verhaal en zijn minder snel geneigd om hen af te schudden. Onze blinde medewerkers zijn een kei in luisteren en onze dove medewerkers zijn de specialisten in het schriftelijke klantcontact en chatactiviteiten. Eigenlijk is hun beperking in deze juist hun sterkte. En dat merken onze opdrachtgevers en de klanten.

Nieuw label Een nieuw pad Nadat ik mijn bedrijf had verkocht begon mijn ondernemersbloed toch weer te kriebelen. Ik wilde graag weer iets gaan doen maar wel iets dat een positieve bijdrage zou leveren aan de arbeidsmarkt en mensen die het moeilijker hebben. Bij SociaalPlus valt alles samen. En wat

Bij SociaalPlus labelen wij mensen niet met WSW, Wajong of iets anders. Wij zeggen: “We zijn allemaal sociaal”. Iedere mens heeft namelijk een natuurlijke neiging om zich te verbinden. Daarmee leer je jezelf beter kennen en dat is fijn. En als je jezelf beter kent kan je het ander ook beter begrijpen. Wij heten Sociaal-

Wat is de participatiewet?

5% van personeelsbestand met een arbeidsbeperking

I

edereen die kan werken maar daarbij ondersteuning nodig heeft, valt sinds 1 januari 2015 onder de Participatiewet. De wet is er om zoveel mogelijk mensen met of zonder arbeidsbeperking werk te laten vinden. De Participatiewet vervangt de Wet werk en bijstand (Wwb), de Wet sociale werkvoorziening (WSW) en een groot deel van de Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong).

Quotumheffing Wanneer de quotumheffing ingaat, is nog niet helemaal duidelijk. Maar zodra deze in werking wordt gesteld wordt er gekeken of werkgevers zich al aan de afspraken houden. Heeft een organisatie niet aan een bepaald percentage voldaan dan wordt een heffing van € 5.000, per arbeidsplek opgelegd.

Ondersteuning Samenwerken De invoering van de Participatiewet heeft er toe geleid dat taken verschoven zijn en andere instanties verantwoordelijk zijn gesteld. Zo zijn de gemeentes verantwoordelijk voor de correcte uitvoering van de wet. Werkgevers hebben afgesproken dat er tot 2026 125.000 extra banen komen voor mensen met een arbeidsbeperking. Dit zijn 100.000 banen bij bedrijven en 25.000 banen bij de overheid. Dat vraagt nogal wat van een organisatie. Want bij iedere organisatie met meer dan 25 werknemers in dienst moet 5% van hun personeelsbestand bestaan uit mensen met een arbeidsbeperking. En het is niet zo dat dit tot 2026 uitgesteld kan worden.

Zorg en Ziekenhuis

Wanneer een werkgever iemand aanneemt met een arbeidsbeperking komt er ondersteuning van onder meer de regionale Werkbedrijven en de Werkgeversservicespunten. De gemeenten werken samen met UWV, werkgevers, vakbonden en onderwijsinstellingen bij een zo goed mogelijke ondersteuning van de werknemer en werkgever. Denk hierbij aan een jobcoach en een mobiliteitsbonus.

Functiecreatie Niet iedere werkgever zal zo maar een werkplek beschikbaar hebben voor een werknemer met een arbeidsbeperking. Het vraagt om een aanpassing van het HR beleid, de visie op werk

5

Plus omdat je bij ons mag zijn wie je bent. En dat doet mensen goed en daar doen we het voor. Duurzaam en MVO zijn voor ons kernwaarden.

Mijn advies is dan ook om te stoppen met ‘participraatie’ Sociaal domein Ik heb de afgelopen periode de nodige ervaringen opgedaan. Met name werkgevers zijn positief als het gaat om het invullen van vacatures door mensen uit de doelgroep. Helaas constateer ik dat vooral de overheid en instanties tekort schieten in het aanbieden van kandidaten terwijl er voldoende aanbod zou moeten zijn. Het lijkt er soms op dat men meer gefocusseerd is op de eigen organisatie en het in stand houden hiervan dan op de daadwerkelijke uitstroom van deze doelgroep. Mijn advies is dan ook om te stoppen met “participraatie” en meer de focus te leggen op de belangen van de doelgroep door middel van “doen”. Creatief zijn en kijken naar de vermogens, kwaliteiten en mogelijkheden van mensen. Vooral nu de economie weer aantrekt, zijn er volop mogelijkheden om mensen met kwaliteiten duurzaam in te zetten. Daar gaan wij voor! Door Jan Jacobs, www.sociaalplus.nl

en vraagt om flexibiliteit. Diverse organisaties zijn overgegaan tot functiecreatie. Er wordt gekeken welke functies of taken op een andere manier ingericht kunnen worden, of kunnen worden toegevoegd aan het functiehuis. Wanneer de diverse taken eens goed onder de loep worden genomen blijkt vaak dat deze op een andere manier ingevuld kunnen worden. En geschikt zijn voor een werknemer met een arbeidsbeperking.

Hulp van buitenaf Ook zijn er verschillende organisaties die slim ingespeeld hebben op de participatiewet. Zij bieden werkgevers de mogelijkheid om via hen mensen met een arbeidsbeperking in dienst te nemen of via een andere constructie bij de organisatie te laten werken. SociaalPlus is zo’n organisatie die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt inzet op functies die goed bij hen passen. SociaalPlus verbindt vragen van werkgevers die willen met competenties van werknemers die kunnen. Want het draait bij de participatiewet toch vooral om er voor te zorgen dat ook zij weer deel kunnen uitmaken van het arbeidsproces. Zo bloeien deze mensen op en hebben zij weer het gevoel een bijdrage te kunnen leveren en erbij te horen. Bron: particiaptienieuws.nl/ www.rijksoverheid.nl


6

Advertentie

MenaQ7 met goed opneembare vitamine K2 Draagt bij aan het behoud van normale botten... en meer Met het verloop der jaren gaat de conditie van onze botten ons steeds meer aan het hart. Vitamine K2 kan daar mogelijk een rol bij spelen.

Door de toevoeging van vitamine D is er een goede synergie voor het behoud van normale botten. Vitamine D draagt bij tot normale calciumgehalten in het bloed.

MenaQ7 Forte met 180 mcg vitamine K2 en 5 mcg vitamine D per V-capsule

Het aanbevolen gebruik is 1 tablet per dag. Vanaf 60 jaar tot 3 tabletten per dag.

MenaQ7 Forte bevat een hoger gehalte aan vitamine K2. Dit geeft een optimale voorziening van vitamine K2.

Vitamine K2, in de vorm menaquinone-7, komt voort uit fermentatie van natuurlijke bronnen. Een belangrijke innovatie zorgt voor een grotere zuiverheid en stabiliteit van menaquinone-7 in trans-vorm. Dit maakt dat de natuurlijke vitamine K2 in MenaQ7 goed opneembaar en beter beschikbaar is voor het lichaam.

60 tabletten € 14,95

Vitamine K2 is van belang voor de opbouw van sterke botten. Vitamine K kan tevens bijdragen aan een normale bloedstolling.

MenaQ7 is o.a. verkrijgbaar bij gezondheidswinkels, zoals De Tuinen, Gezond & Wel en Vitaminstore, drogisten en apotheken.

MenaQ7 per tablet: - 45 mcg vitamine K2 - 5 mcg vitamine D

IN H

ET NIEUW S

Aanbevolen gebruik 1 V-capsule per dag. 30 V-capsules € 17,95 60 V-capsules € 33,95

Let op! Vitamine K2 180 mcg niet gebruiken wanneer u antistollingsmiddelen van het cumarinetype neemt.

Health through nature, science and innovation Zorg en Ziekenhuis

www.springfieldnutra.com


Bijzonder Zorgnieuws 7

Veel gaatjes

Column René Drost • ingenieur in de zorg

in Turkse en Marokkaanse kindergebitten Het is slecht gesteld met de tanden van jonge Rotterdamse kinderen. Meer dan twintig procent van de Nederlandse kinderen heeft al op zesjarige leeftijd één of meerdere gaatjes. Bij Surinaams-Hindoestaanse kinderen zien de onderzoekers twee keer vaker meer dan drie gaatjes in hun gebit dan bij Nederlandse kinderen. Voor Turkse en Marokkaanse kinderen loopt dit zelfs op tot vijf keer vaker. Het opleidingsniveau en inkomen van de ouders verklaren maar een deel van het probleem. Dat blijkt uit het grootschalige Generation R onderzoek op basis van onder andere ruim 4.000 gebitsfoto’s van zesjarige Rotterdamse kinderen. Kinderen met een allochtone achtergrond vormen een kwetsbare bevolkingsgroep. Zij hebben over het algemeen een minder gezonde start van het leven. Om beter in te kunnen spelen op de mondzorg die deze kinderen nodig hebben en bovenal om gebitsproblemen te voorkomen, is het van belang om te weten waarom zij een hoger risico hebben op gaatjes dan hun Nederlandse leeftijdsgenootjes.

Promovendus Justin van der Tas “Wij hebben van zeven etnische groepen in Rotterdam in kaart gebracht hoe het gesteld is met de mondgezondheid. Daaruit blijkt dat meer dan twintig procent van de Nederlandse kinderen al op zesjarige leeftijd één of meerdere gaatjes heeft. Ten opzichte van hen kwamen één of meer gaatjes anderhalf keer vaker voor onder Surinaams-Hindoestaanse kinderen en drie keer vaker onder Turkse en Marokkaanse kinderen. Ook van de andere onderzochte kinderen van Surinaams-Creoolse en Kaapverdiaanse afkomst heeft één op de drie kinderen een slechter gebit dan de Nederlandse kinderen. Bij deze laatste kinderen zien we dat het

opleidingsniveau en inkomen van de moeder wel een rol spelen.”

Prof. dr. Eppo Wolvius “De resultaten werden schrijnender naarmate de hoeveelheid gaatjes verder werd onderverdeeld. Surinaams-Hindoestaanse kinderen blijken twee keer vaker meer dan drie gaatjes te hebben dan Nederlandse kinderen. Onder Turkse en Marokkaanse kinderen zien we vijf keer vaker meer dan drie gaatjes in hun gebit. Bekend is dat opleidingsniveau van moeder en inkomen van de ouders meespelen bij de gezondheid van kinderen. Toch verklaart deze sociale ongelijkheid maar een deel en blijven de grote etnische verschillen, waarvan wij denken dat ze ook spelen in andere grote Nederlandse steden, bestaan als we deze factor meewegen. Wij vermoeden dat het voedingspatroon met vaak veel zoetigheid een rol speelt, vooral bij Turkse en Marokkaanse kinderen. Maar of dit ook echt zo is, moet blijken uit vervolgonderzoek.”

‘Opleidingsniveau en inkomen verklaren deel van probleem’ Generation R Studie De onderzoekers baseren hun resultaten op basis van gebitsfoto’s van ruim 4.000 kinderen en vragenlijsten van hun ouders uit de Generation R Studie. Dit is een grootschalige bevolkingsstudie naar de groei, ontwikkeling en gezondheid van kinderen in Rotterdam. De kinderen worden vanaf de vroege zwangerschap tot hun jongvolwassenheid gevolgd. De resultaten van deze studie zijn terug te vinden op de website van wetenschappelijke tijdschrift Caries Research.

Mondgezondheid 6-jarige kinderen in rotterdam Percentage kinderen dat al één of meer gaatjes heeft gehad op basis van etnische groep

32 %

34 %

36 %

Surinaams Creools

Kaapverdiaans

Prinsjesdag Het is weer achter de rug, Prinsjesdag, derde dinsdag van september. Dat betekent koets en hoeden. Het betekent ook de Miljoenennota met belangrijke cijfers over de zorg. Het is zaak om ons zorggeld zo slim mogelijk te besteden, is ieder jaar weer de boodschap. Voordat ik verderga, stel je nou eens voor dat de postcodeloterij bij je aan de deur komt met een auto. Een rode. En je zegt, nou nee ik had graag een oranje willen hebben. Neem maar weer mee en een prettige dag verder. Beetje ondankbaar, vindt u niet? Toch doen we het vaak zo in de zorg. Een ziekenhuis heeft een oplossing voor een probleem en andere ziekenhuizen zeggen dan: we hebben er naar gekeken en dat willen wij in elk geval niet, bij ons werkt dat niet. Voor wie het herkent: dit noemen wij het ‘not invented here syndroom’. Het klinkt dapper maar in feite is het oerdom. En het maakt de zorg onnodig duur. Een mooi voorbeeld van hoe het ook kan is het delen van de risico’s van zorg software door het Catharina ziekenhuis. Op een openbare website, het zogenaamde ZIRA platform wordt door dat ziekenhuis gedeeld welke risico klasse die software heeft. Elke zorginstelling die dat pakket in huis heeft, kan met deze informatie aan de slag om de eigen bedrijfsvoering zo goed mogelijk in te richten. Kijk, dat is pas slim!

59 %

59 %

Turks

Marokkaans

40 %

23 %

Nederlands

Zorg en Ziekenhuis

Nederlands Antilliaans

Surinaams Hindoestaans


8

Droom komt uit

1e rolstoeltoegankelijke boomhut Luisteraars van Evers Staat Op hebben â‚Ź 30.000,bijeengebracht voor deze boomhut

Zorg en Ziekenhuis

De droom van de 11-jarige Sayen is vandaag uitgekomen: de allereerste rolstoeltoegankelijke boomhut van Nederland is geopend. De boomhut staat in de tuin van de Kindervallei, een van de drie vakantiehuizen van het Ronald McDonald Kinderfonds. Feestelijke opening eerste rolstoeltoegankelijke boomhut


Bijzonder Zorgnieuws 9

Droom komt uit: spelen net als ieder ander kind. De boomhut was het idee en dé droomwens van Sayen, die zelf in een rolstoel zit. Zij heeft de boomhut vandaag onder het toezien van een grote groep kinderen officieel geopend met een heuse scheepstoeter, want de boomhut is eigenlijk een ‘boomschip’.

30 september is de boomhut live op de radio geopend ‘Ik vind het bijzonder dat we er vandaag bij waren en vanaf deze mooie plek hebben uitgezonden’

Sayen schetste “haar” hut samen met haar 14-jarige zus Faye. Daarmee gingen ze naar de Kindervallei. Het uiteindelijke ontwerp is van designer Suzanne van Ginneken. Sayen is beretrots: “Echt ongelooflijk gaaf dat mijn droomwens er gekomen is. Nu kan ik eindelijk óók het gevoel hebben hoe het is om hoog in een boom te spelen. En niet alleen ik, maar ook alle andere kinderen die in een rolstoel zitten.”

Aangepaste speeltuin met rolstoelsjeesbaan De boomhut staat in de geheel aangepaste speeltuin De Vlindertuin op het terrein van het vakantiehuis aan de Valkenburgse Geul. Kinderen met en zonderbeperking kunnen vanaf vandaag naar hartenlust spelen in een aangepaste drakenzandbak, een rolstoelsjeesbaan, rolstoelbasketbalveld en een rolstoeldraaimolen. Alle speelattributen zijn gefinancierd door zakelijke en particuliere sponsoren. Gasten van De Kindervallei en ook de scholieren van de nabijgelegen mythylschool kunnen er naar hartenlust spelen.

Ongehinderd spelen is van onschatbare waarde Miranda Noorlander, directeur/bestuurder a.i. van het Ronald McDonald Kinderfonds: “Het welzijn van kinderen is een van onze kernwaarden. We zijn de luisteraars van Radio 538 dan ook enorm dankbaar. Ongehinderd spelen is voor kinderen met een (meervoudige) beperking niet altijd vanzelfsprekend, maar net zoals voor hun gezonde leeftijdsgenootjes van onschatbare waarde. Het helpt hen om hun beperking even te vergeten, en het stimuleert hun ontwikkeling.”

Evers Staat Op Het populaire Radio 538 programma Evers Staat Op verbond zich vorig jaar aan de boomhut voor de Kindervallei. Het programma vierde zijn vijftienjarig bestaan met een vijftien uur durende marathonuitzending. Daarin werd het geld voor de boomhut ingezameld. Het bedrag kwam tot stand dankzij stoelverkoop en een sms-actie. Edwin Evers: “Het is heel gaaf dat we deze boomhut samen met de luisteraars van Radio 538 mogelijk hebben gemaakt. Ik vind het bijzonder dat we er vandaag bij waren en vanaf deze mooie plek hebben kunnen uitzenden.”

Zorg en Ziekenhuis

Ronald McDonald Kinderfonds Het Ronald McDonald Kinderfonds zorgt er al ruim 30 jaar voor dat zieke kinderen en hun familie dicht bij elkaar kunnen zijn, door het aanbieden van 13 Huizen vlak bij het ziekenhuis, 12 Huiskamers in het ziekenhuis waar kinderen even kunnen vergeten dat ze ziek zijn en drie vakantiehuizen voor chronisch zieke kinderen en kinderen met een (meervoudige) beperking. Het Ronald McDonald Kinderfonds ontvangt geen overheidssubsidie en functioneert dankzij vrijwilligers, sponsors en donaties. Voor meer informatie over de vakantiehuizen van het Ronald McDonald Kinderfonds: www.ronaldmcdonaldvakantie.nl

Everst Staat Op Inzameling tijdens marathonuitzending


10

Overlijden aan virale hepatitis is anno 2016 onnodig

Het aantal mensen dat in Nederland jaarlijks overlijdt aan virale hepatitis blijft stabiel. Ondanks de beschikbaarheid, sinds enkele jaren, van goede therapieën. Deze therapieën bereiken klaarblijkelijk de tienduizenden mensen met een hepatitisinfectie volstrekt onvoldoende. MDL-arts prof. dr. Rob de Man van het Erasmus MC, aanvaardt vrijdag 16 september een leerstoel aan de faculteit geneeskunde die als doel heeft de beschikbare hepatitis therapieën bij de patiënten terecht te laten komen. Want sterven aan hepatitis is onnodig. Tienduizenden mensen in Nederland hebben een hepatitis B of C besmetting onder de leden. Zo’n besmetting is akelig: patiënten kunnen er erg ziek van zijn en kunnen in de ziektewet belanden. In vijf procent van de gevallen ontaardt een infectie zelfs in leverkanker. Naar schatting overlijden 400 mensen jaarlijks aan hun besmetting.

Spectaculaire therapie Tot een decennium geleden was er geen goed werkzame therapie tegen hepatitis B en C.

Maar in 2005 kwam een goed medicijn op de markt tegen hepatitis B. Sinds dat jaar kan ook hepatitis C worden behandeld, met interferon.

Sterftecijfer daalt in Nederland niet, ondanks goede therapieën Sinds 2015 is bovendien een nieuwe, spectaculaire therapie tegen C op de markt, die inmiddels wordt vergoed door de zorgverzekeraar. Hepatitis C kan met de nieuwe therapie binnen drie tot zes maanden volledig genezen. Eventuele schade aan de lever herstelt zich grotendeels. Patiënten ontwikkelen geen verdere leverschade en ook geen leverkanker meer. Hepatitis B kan met de nieuwe antivirale therapie bijna volledig worden teruggedrongen, bij sommige patiënten is zelfs helemaal geen virus meer waarneembaar. Ook deze patiënten ontwikkelen geen leverschade of leverkanker meer.

Beatrixziekenhuis

start met laparoscopische liesbreukstraat

Sterftecijfer daalt niet Het sterftecijfer aan virale leverziekten en de incidentie van leverkanker laten echter geen enkele daling zien. ,,De therapie komt kennelijk niet bij de patiënten terecht,’’ zegt MDL-arts Rob de Man. ,,Sterfte aan hepatitis B en C is sinds 1996 gelijk gebleven met drie- tot vierhonderd mensen per jaar. Vergelijk dat met sterfte aan HIV en aids in datzelfde tijdvak. Die is gedaald van 350 naar 45 per jaar, die cijfers zijn spijkerhard.’’

Betere voorlichting Aan De Man nu de taak om middels onderwijs en onderzoek de naar schatting 68.000 geïnfecteerde mensen voor te lichten over de bestaande therapieën. ,,Ik ga in samenwerking met de afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg onderzoeken hoe wij deze mensen kunnen bereiken. De vraag is bijvoorbeeld hoe we kunnen zorgen dat huisartsen en specialisten oud-patiënten terugroepen. We zouden ook risicogroepen kunnen gaan screenen.’’ MDL-arts Rob de Man De Man heeft afgelopen maand zijn leerstoel ‘Hepatologie, in het bijzonder primaire levertumoren en de relatie met virale hepatitis’ aanvaard aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.

O

p 4 september jl. is het Beatrixziekenhuis van start gegaan met de laparoscopische liesbreukstraat. Daarbij kunnen patiënten die in aanmerking komen voor een laparoscopische liesbreukoperatie direct door naar het inloopspreekuur van de anesthesist voor een preoperatieve screening. Bovendien krijgen ze diezelfde dag nog een operatiedatum. Zo is alles voor de patiënt in één dag duidelijk en geregeld.

Vele voordelen

Chirurg Van de Schoot en zijn team Voeren een laparoscopische liesbreukoperatie uit Zorg en Ziekenhuis

Voor een groot aantal patiënten met een liesbreuk is de laparoscopische operatie een mogelijkheid. Dit wordt altijd met de specialist besproken. Chirurg Van de Schoot: “Deze operatie houdt in dat de liesbreuk, in plaats van via de gebruikelijke snee in de lies, verholpen wordt via kleinere sneetjes in de buik, waar een camera en operatiebenodigdheden doorheen gaan. De klassieke en de laparoscopische operatie zijn beide goed. De laparoscopische operatie biedt met name in het natraject vele voordelen voor de patiënt. De wondjes zijn aanzienlijk kleiner, waardoor het herstel sneller is en met minder pijn gepaard gaat. Bovendien kunnen de normale activiteiten zoals werk en sport sneller worden hervat. Na de operatie maken we een belafspraak met de patiënt. Vaak is dat een polikliniekafspraak niet eens meer nodig.”


Bijzonder Zorgnieuws 11

Wouter van der Kam

Na twee jaar bouwen en op de datum zoals bij aanvang van het project overeengekomen, overhandigde BAM op vrijdag 16 september de sleutel van het nieuwe ziekenhuis op feestelijke wijze aan Wouter van der Kam, voorzitter van de Raad van Bestuur van het Zaans Medisch Centrum.

Foto: Machteld Schoep, Mecanoo

‘Wij zijn blij met deze mijlpaal en het resultaat’

Het gebouw is klaar Zaans Medisch Centrum

Inrichten en proefdraaien Wouter van der Kam: “Wij zijn blij met deze mijlpaal en het resultaat. Nu breekt voor ons een hele drukke tijd van inrichten aan. De komende maanden gaan wij het nieuwe ziekenhuis inrichten met (medische) apparatuur, simuleren we alle relevante processen en gaan onze medewerkers trainen en proefdraaien, zodat we goed voorbereid zijn op de daadwerkelijke ingebruikname. Het is bijna zover: dan

Zorg en Ziekenhuis

Zaans Medisch Centrum

hebben de bewoners van de Zaanstreek een innovatief, echt Zaans ziekenhuis. Naar verwachting kunnen wij het nieuwe ziekenhuis rond de jaarwisseling in gebruik nemen.

Het eerste lean ontworpen en gebouwde ziekenhuis in Europa

Zekerheid door samenwerking Het Zaans Medisch Centrum, Vitaal ZorgVast en BAM sloten een zogenoemde DBMO-overeenkomst (Design, Build, Maintain and Operate) voor het ontwerp, de bouw, het onderhoud en de exploitatie van het nieuwe ziekenhuis. Met de oplevering start de exploitatie van het nieuwe ziekenhuis waarbij BAM voor een periode van 25 jaar verantwoordelijk is voor het technisch beheer en onderhoud , voor het leveren van schoonmaakdiensten en voor het energieverbruik van het ziekenhuis. Voor meer informatie kijk op: www.zaansmedischcentrum.nl/ nieuwbouw www.vitaalzorgvast.nl

Foto: Machteld Schoep, Mecanoo

Alle partijen zijn trots op de realisatie van dit unieke project; het eerste lean ontworpen en gebouwde ziekenhuis in Europa en met zijn patiëntvriendelijke uitstraling een aanwinst voor de wijde regio. Het nieuwe ziekenhuis van vijf bouwlagen en een vloeroppervlakte van circa 39.000 m2 is ontworpen door Mecanoo Architecten. Het nieuwe ZMC is gerealiseerd binnen planning en zonder overschrijding van kosten.


12

reportage

Mantelzorg

bewuste keuze of niet? Wat zou jij doen? Heb je er zelf ooit over nagedacht wat je gaat doen als je vader of moeder langdurig ziek wordt en hulp nodig heeft? Of wat je zult doen als je een gehandicapt kind krijgt? Veel mensen denken niet na over de eventuele mogelijkheid dat een naaste van de een op de andere dag hulpbehoevend kan worden. En toch gebeurt het vaker dan je denkt; dat de dag ineens daar is, dat ook jij mantelzorger wordt.

Zorg en Ziekenhuis


reportage

13

Jonge mantelzorger

Mink, aan het woord

M

ink is 16 jaar zit in 4 VWO en is de jongste van vier kinderen. Zijn tweelingbroers zijn 18 en zijn oudste broer Max is 21 jaar. Veel mensen zouden zeggen dat hij dus drie oudere broers heeft. Theoretisch gezien klopt dat ook. In de praktijk werkt het net iets anders. Max is dan wel 21 jaar oud, maar zit op het niveau van een kind van een jaar of 7/8 en is autistisch.

Net even anders “In groep 3 leerde ik rekenen op school. Thuis daagde ik mijn broers uit met wat ik op school had geleerd. De tweeling wist natuurlijk overal het antwoord op. Maar bij was Max was dat anders. Hij wist niet wat 2x3 was. Ik denk dat ik toen langzaam aan begon te beseffen dat Max anders is. Niet dat ik echt begreep wat het dan was of dat ik er echt mee bezig was. Als mijn tweelingbroers en ik bijvoorbeeld naar een museum wilde omdat er iets was wat ons interesseerde, was het moeilijk als het Max niet interesseerde. Voor hem is iets leuk of niet. En als hij het niet leuk vindt, doet hij ook echt geen moeite om er iets van te maken. En dat was dan wel eens jammer, want dan was voor ons de lol er ook snel af.

Aantal mantelzorgers Groeit steeds sneller In Nederland zijn er maar liefst rond de 3,7 miljoen mensen die voor iemand anders zorgen. En daarvan zijn er circa 750.000 die meer dan 8 uur per week en langer dan 3 maanden voor iemand zorgen. En omdat deze zorg vaak voor een bekende is vinden deze mensen het meestal een vanzelfsprekendheid. Maar dat is het zeker niet. Het aantal mantelzorgers neemt de komende decennia steeds meer toe, doordat we als mens steeds ouder worden en daardoor de zorgvraag toeneemt. Maar ook door de visie van de overheid dat mensen zo lang mogelijk thuis moeten blijven wonen en daar verzorgd zullen worden door hun naasten. Oftewel “De zorg dichterbij bij de mensen”.

Zorg en Ziekenhuis

Duidelijkheid en planning Op vakantie gaan is best moeilijk. Max houdt niet zo van veranderingen en wil altijd precies weten waar we heen gaan, hoe lang het dan duurt enz. We kunnen niet zomaar even onze spullen oppakken en vertrekken. Max heeft gewoon wat meer tijd nodig om te wennen aan iets nieuws. En wat hem dan te wachten staat. Het is niet zo dat mijn ouders dus nooit iets gingen doen met ons, maar het vroeg gewoon net even meer voorbereiding. Als Max “bijna” jarig is dan is hij daar al 2 maanden van tevoren mee bezig. En dat horen we dan iedere dag weer. Omdat hij geen idee heeft hoe lang iets duurt is dat soms best moeilijk. Want hij snapt gewoon niet hoe lang een week is of wat 10 minuten zijn. Hij kan wel een soort van klok kijken maar snapt de tijd niet.

‘Ik zal er altijd voor Max zijn. Als mijn ouders er niet meer zijn zullen mijn broers en ik voor hem zorgen.’ Rekening houden met Op sommige momenten is het wel lastig om met Max te wonen. Omdat je rekening met hem moet houden. Het is soms ook lastig om met hem te praten, omdat hij vaak doet of hij alles snapt maar dat is dan toch niet zo. Als iemand een grapje maakt gaat hij mee lachen. Niet dat hij de grap dan snapt ofzo, maar als iedereen lacht doet hij gewoon mee. Ik pas wel op wat ik tegen Max zeg. Met de tweeling maak ik veel meer ruzie en gooi ik er van alles uit. Bij Max kan je niet te ver gaan. Je weet nooit hoe hij reageert en is best onvoorspelbaar. Ik kan ook nooit lang boos op hem zijn, ik ga me dan toch zorgen om hem maken en dat wil ik niet. Hij kan er ook niets aan doen dat hij het niet altijd snapt.

Aandacht voor elkaar Als ik alleen met de tweeling ben, doet ieder gewoon zijn ding. En zijn zij echt de oudste thuis. Maar als Max er is, ben ik ineens niet meer de jongste. Ik voel me dan toch verantwoordelijk voor Max, ik ben zijn grote broer.

De jonge mantelzorger Groep wordt steeds groter Cijfers wijzen uit dat maar liefst 1 op de 4 jongeren mantelzorger is. Deze groep wordt steeds groter. Opgroeien met een vader, moeder, broer of zus die een ziekte of beperking heeft kan enorm veel druk op deze jongeren leggen. Het vraagt vaak van ze dat ze sneller verantwoordelijkheden op zich nemen, zich moeten aanpassen aan de mogelijkheden van hun familielid en ondertussen moeten ze zichzelf nog ontwikkelen en staande zien te houden. Mezzo, de landelijke vereniging voor iedereen die zorgt voor een naaste, zegt dat het opgroeien met een beperkte vorm van aandacht funest kan zijn voor jongeren. De jongeren zijn er aan gewend dat er meer aandacht uit gaat naar hun naaste die extra zorg nodig heeft. Dat kan niet alleen hun ontwikkeling remmen, het kan ook leiden tot lichamelijke en psychische klachten zoals vermoeidheid en stress. En het blijkt ook dat deze jongeren later vaker een beroep doen op de GGZ.

Steun vanuit de overheid Prinsjesdagnota 2017 Uit de Prinsjesdagnota voor 2017 blijkt dat ook de overheid meer geld uittrekt voor mantelzorg. € 0,6 miljoen wordt besteed aan de maatschappelijke bewustwordingscampagne Arbeid en Zorg. € 0,2 miljoen is beschikbaar om werkgevers bewust te maken van het belang dat mantelzorgers hun werk en zorgtaken goed kunnen combineren. Er komt zo meer aandacht voor verdere integrale ondersteuning van de mantelzorger.


14

reportage

Dag van de Mantelzorg 10 november

Mantelzorger op jonge leeftijd

Op 10 november is het voor de 18e keer de Dag van de Mantelzorg. Het thema is dit jaar “Mantelzorg doe je samen!”. Op deze dag worden mantelzorgers in het zonnetje gezet en worden op heel veel plekken in Nederland activiteiten en ontmoetingsbijeenkomsten voor mantelzorgers georganiseerd. Zodat ze elkaar kunnen ontmoeten en met iemand kunnen praten die hetzelfde ervaart. Want uit onderzoek van Mezzo blijkt dat mantelzorgers veel behoefte hebben aan meer erkenning en waardering. Deze mensen, die zo ontzettend waardevol zijn voor onze samenleving, verdienen het toch om hier waardering voor te ontvangen?

Mink samen met zijn broer Max

W

e zijn niet altijd even aardig tegen Max soms irriteert hij me gewoon. Max vraagt best veel aandacht en hij wil altijd overal aan meedoen. Maar daar zitten we gewoon niet altijd op te wachten. Er is toch een verschil in wat leuk vinden en doen. De tweeling gaat binnenkort met rijles beginnen, dat is best raar want Max zal dat nooit kunnen. Max vraagt ook best veel aandacht van mijn moeder. Hij bespreekt echt alles met haar en wil continu haar goedkeuring hebben. Dat is soms best vervelend. Ook omdat hij heel erg stottert. Dan duurt het soms zo lang en als ik dan net samen met mamma ben, vind ik het niet leuk als hij er tussendoor komt. We kunnen wel zeggen: “Max jij mag zo”. Maar dat

Hulp voor de jonge mantelzorger Er komt steeds meer aandacht voor de jonge mantelzorger. Er is al een tv-programma over gemaakt en er zijn verschillende websites waar jongeren tips kunnen vinden, verhalen van andere jongere mantelzorgers kunnen lezen en zien. Maar er zijn ook folders voor ouders om te zien welk gedrag normaal is voor een bepaalde leeftijd van een jonge mantelzorger en hoe zij daar het beste mee om kunnen gaan. Belangrijk natuurlijk want deze jongeren zijn onze toekomst en als wij nu niet goed voor hen zorgen, kunnen zij straks niet goed voor ons zorgen.

Zorg en Ziekenhuis

zo snapt hij niet dus blijft hij maar doorvragen. Dan denk ik oké laat maar.

wanneer iemand hulp nodig heeft of bied het sneller aan. Dat zit er nu eenmaal in.

Samen op pad

Leuke kant

Als Max normaal was geweest was ik nu dingen met hem gaan doen die we nu niet kunnen doen. Dan had ik echt een grote broer gehad waar ik van had leren voetballen en mee op stap kon gaan. Als ik nu iets met Max wil gaan doen, moet hij het ook echt leuk vinden en ben ik verantwoordelijk voor hem. Dat vind ik soms best lastig. Gelukkig kan je aan Max niet zo goed zien dat hij anders is dus op straat wordt hij niet nagekeken ofzo. Toen Max jonger was durfde hij nooit zoveel te zeggen. Maar nu praat hij met iedereen. Sinds hij is gaan werken in de horeca heeft hij echt geleerd om meer voor zichzelf op te komen en is hij een stuk zelfverzekerder geworden. Hij reist elke dag alleen met de trein naar zijn werk. Dat vind ik echt goed van hem en daar ben ik heel trots op.

Max is heel lief en zorgzaam, op zijn manier dan. En wil altijd alles voor je doen. Toen ik laatst aangereden was door een scooter, ging hij zelfs mijn sokken aandoen en vraagt hij om de 10 minuten of ik nog iets nodig heb. Door Max leer ik ook anders naar de wereld kijken. Zijn wereld lijkt voor mij soms heel simpel. Dat is voor hem natuurlijk helemaal niet zo. Maar het maakt wel dat ik me minder snel druk om iets maak.

Net even anders dan mijn vrienden Als ik mensen net leer kennen, vertel ik niet gelijk dat Max een beperking heeft. Ik zeg dan gewoon dat ik drie grote broers heb. Het is best spannend om dat te vertellen, omdat veel mensen niet weten wat het is. Of ze drukken er gelijk een stempel op. Gelukkig reageert bijna iedereen aardig en vragen mensen ook best vaak door. Ik denk dat ik wel net even wat anders ben dan mijn vrienden. Als ik iemand tegenkom met een beperking, gaan anderen er soms om lachen. Dan zou ik eigenlijk willen zeggen dat ze dat niet moeten doen, maar meestal houd ik dan toch maar mijn mond. Ik heb meer verantwoordelijkheidsgevoel en zie ook sneller

Toekomst Ik zal er altijd voor Max zijn. Als mijn ouders er niet meer zijn, zullen mijn broers en ik voor hem zorgen. Iemand moet op zijn geld letten, anders is hij morgen blut. Dat vind ik ook wel eng want ik denk dat mensen misbruik van hem zullen maken. Als Max met 100 euro betaalt en hij krijgt 50 euro terug, terwijl hij maar 15 euro hoefde te betalen, dan snapt hij dat niet. En verder hoop ik dat als Max straks ‘op zichzelf’ gaat wonen mijn moeder iets meer tijd voor zichzelf krijgt. Dat ze niet altijd klaar hoeft te staan voor Max en dat we af en toe weer even samen wat kunnen gaan doen, zonder dat ze in haar gedachten bij Max is. Op de volgende websites kunt u terecht voor vragen en meer informatie: www.mezzo.nl www.mantelzorgsteunpunt.nl www.dag-van-de-mantelzorg.nl


Aangenaam Verzorgd 15

Nieuwe dialysekliniek

in Gorinchem opent in oktober de deuren

Column Mirjam Kaijer trainster, zangeres en auteur

Elyse Klinieken voor Nierzorg heeft een nieuwe dialysekliniek aan de Gildenweg in Gorinchem. Nierpatiënten uit Gorinchem en omstreken die afhankelijk zijn van dialyse hoeven door de komst van dit nieuwe behandelcentrum minder lang te reizen om hun behandelingen te ondergaan.

Vijfde Elysekliniek De vestiging in Gorinchem is de vijfde Elysekliniek in Nederland. De organisatie biedt nierzorg in een kleinschalige, huiselijke setting met het doel de behandelingen voor patiënten minder belastend te maken. De intensieve dialysebehandeling moet meerdere malen per week plaatsvinden. Voor patiënten is het prettig om dan een betrokken

team zorgverleners te hebben. Daarom kiest Elyse voor een vast team, bestaande uit een nefroloog (specialist nieraandoeningen), dialyseverpleegkundigen, dialyse-assistenten, een diëtist en een maatschappelijk werker.

Nauwe samenwerking Vanuit het Albert Schweitzer Ziekenhuis is nefroloog dr. Korte aan Elyse Gorinchem verbonden. De kliniek ligt om de hoek van het Beatrixziekenhuis (onderdeel van de Rivas Zorggroep), zodat bij calamiteiten snel en efficiënt een beroep kan worden gedaan op aanvullende noodzakelijke zorg. Elyse Klinieken voor Nierzorg werkt voor de klinieken in Gorinchem nauw samen met het Albert Schweitzer Ziekenhuis en de Rivas Zorggroep.

Op de pedalen naar de top van de Amphia parkeergarage

E

en unieke ervaring was het voor veel deelnemers, fietsen in de nieuwe parkeergarage van het Amphia ziekenhuis. Uiteindelijk gingen 177 renners en 20 teams de uitdaging aan. Vier hellingen met elk een stijgingspercentage van circa 10% moesten worden getrotseerd. Jong en oud, op wielrenfietsen, mountainbikes of op een gewone fiets, verschenen aan de start.

Burgemeester fietst mee Burgemeester Depla zette als fervent fietser de eerste tijd neer. Uiteindelijk kwam in 49 seconden David van Eerd, als winnaar over de streep. Met zijn zes jaar was Simon de jongste telg van het wielrengezelschap. Met een tijd

van 1.39 seconden werd hij derde in de ‘Kids’ competitie. Bij de bedrijventeams kwam team Decathlon als snelste over de finish.

Voor het goede doel Naast fietsen voor plezier en voor de winst, werd er ook gefietst voor een goed doel, namelijk een kunstwerk dat in de tuin van het nieuwe ziekenhuis wordt geplaatst ter nagedachtenis aan de ramp die 70 jaar geleden plaats vond aan de Molengracht. Toen kwam een verdwaalde bom terecht op een boerderij. Hierbij kwamen 11 mensen tragisch om het leven. Het sponsorbedrag van de Klimtijdrit bedraagt €3.700,-. Amphia wil iedereen die hieraan heeft bijgedragen, heel hartelijk bedanken.

Enkele deelnemes

De jongste telg van het gezelschap

‘Sportieve ervaring voor herhaling vatbaar’

Simon 6 jaar

Zingende boodschap ‘Je krijgt alle vrijheid voor het schrijven van een column’, zegt de redactrice van dit blad. Wow, dat klinkt als muziek in mijn oren want ik maak als trainer in de gezondsheidzorg dingen mee waar ik heel wat A4’jes mee kan vullen. Mijn training heet ‘Back to Basic’, ooit opgezet toen ik als oud verpleegkundige ging invallen als intervisiebegeleidster in de ouderenzorg. Soms hou ik mijn hart vast of men de mens achter de patiënt nog ziet, zeker als het om dementerenden gaat. Destijds stond ik dan met mijn flap-overtje te oreren over deze kwestie. ‘’Stel dat je daar zelf in die stoel zit, of je vader of je moeder’. Iedereen knikt dan driftig, is het roerend met me eens, maar als ik drie weken later vraag waar we het over hebben gehad, dan zie ik ze koortsachtig nadenken en mij wat verontschuldigend aankijken. Daarom besloot ik de boodschap te zingen. Beetje onconventioneel, maar als je zingt over de kwetsbaarheid van een patiënt, of bewoner, dan boor je een hele andere laag aan dan wanneer je spreekt. Net als bij een begrafenis, je denkt je emoties goed onder controle te hebben totdat Marco Borsato door de luidsprekers galmt en iedereen in zijn tas gaat graaien naar zakdoeken. En dus besloot ik het prachtige lied: mijnheer Alzheimer, van Joep van het Hek te zingen. Over wat dementie met je doet. Het was muisstil. Sommigen waren ontroerd. En ik blij, want ik kwam veel sneller tot de kern. Ik neem jullie de komende tijd graag mee in mijn columns naar wat ik zie en meemaak. Helaas kan ik het niet voor jullie zingen, jullie zullen het toch met woorden moeten doen. Tot volgende maand!

www.lefenliedophetwerk.nl

Zorg en Ziekenhuis


16

Lancering

Physical Activity Report Card Wake-up-call

Het merendeel van de Nederlanse kinderen beweegt veel te weinig!

Zorg en Ziekenhuis


Aangenaam Verzorgd 17 De lancering van de eerste Nederlandse Physical Activity Report Card voor Kinderen en Jeugd is een feit in het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Als je denkt dat op de fiets naar school gaan genoeg is voor de dagelijkse hoeveelheid lichaamsbeweging van een kind, dan is het nu tijd voor een wake-up call. Voldoende bewegen is enorm belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Daarom is de Nederlandse Physical Activity Report Card voor Kinderen en Jeugd opgesteld op basis van diverse bevolkingsonderzoeken. Het rapport geeft op basis van de best beschikbare gegevens een evidence-informed beoordeling van negen indicatoren of het gebied van beweeg- en zitgedrag van de Nederlandse jeugd. De resultaten van het Nederlandse onderzoek werden op 19 september overhandigd aan het ministerie van VWS tijdens het release symposium in het Wilhelmina Kinderziekenhuis.

Conclusie rapport Uit het rapport blijkt onder andere dat de Nederlandse jeugd een voldoende scoort op het gebied van deelname aan sport en actief spelen, zoals buitenspelen. Het merendeel van de Nederlandse kinderen beweegt echter veel te weinig. Hoewel Nederlandse kinderen veel van hun dagelijkse beweging opdoen door bijvoorbeeld fietsen, is dat niet genoeg om aan de beweegnorm van 60 minuten matig tot intensieve fysieke activiteit per dag te komen. Ook kan het bewegen op school beter. Onze infrastructurele faciliteiten om te bewegen scoren voldoende, daar ligt het niet aan!.

gezond gewicht en gedrag” aldus Dr. Takken. Alleen fietsen naar school is dus niet genoeg! Elke dag minimaal 1 uur bewegen moet op het menu van alle kinderen en jongeren komen.

Samen bewegen Het goede nieuws is dat er een aanzienlijk aantal kinderen en jongeren maar een klein zetje in de rug nodig hebben om elke dag voldoende actief te zijn. Het merendeel van de Nederlandse kinderen zit op sport. Van belang is om vooral de adolescenten niet te laten uitvallen in sport en bewegen. Dat kan via sport in de buurt of via de verenigingen, maar ook scholen kunnen hier een belangrijke rol vervullen door middel van aantrekkelijke gymlessen en buitenschools sportaanbod. Het is ook belangrijk dat ouders het goede voorbeeld geven en meer samen met hun kind gaan sporten/bewegen.

De Report Card geeft beordelingen aan 9 indicatoren voor sport en bewegen: 72% van de Nederlandse jongeren voldoet niet aan de Nederlandse norm voor gezond bewegen; 37 % van de Nederlandse kinderen zit

‘Onvoldoende bewegen en te veel zitten legt een enorme tijdbom onder de gezondheid van de toekomstige Nederlandse bevolking’

te veel; 80% van de Nederlandse kinderen fietst naar school; 73% van de kinderen spelen actief buiten; 60-80% van de kinderen en jongeren wordt gefaciliteerd of gestimuleerd door familie & leeftijdsgenootjes om te gaan bewegen;

Gezondheid voor de toekomst “Onvoldoende bewegen en te veel zitten legt een enorme tijdbom onder de gezondheid van de toekomstige Nederlandse bevolking” aldus Dr. Tim Takken, inspanningsfysioloog in het Wilhelmina Kinderziekenhuis en initiatiefnemer van de Nederlandse Physical Activity Report Card voor Kinderen en Jeugd. “Te veel kinderen krijgen te weinig inspannende beweging. Dat is niet alleen slecht voor je hart, vaten en conditie, maar onvoldoende bewegen heeft ook negatieve gevolgen voor leerprestaties,

Zorg en Ziekenhuis

41-60% van de scholen hebben een

Over de Report Card In de Verenigde Staten en Canada bestaat al meer dan 10 jaar de traditie om jaarlijks een “schoolrapport” te maken van de landelijke prestaties van het beweeg- en sedentair gedrag van de jeugd. In 2012 is het initiatief genomen om dit wereld wijd te doen. Veertig landen in de wereld hebben de handschoen opgepakt, inclusief Nederland. Dit project maakt een wereldwijde vergelijking tussen landen mogelijk en de deelnemende landen kunnen van elkaars successen leren. De Nederlanse Report Card is te downloaden via: http://www.super-lab.nl/wp-content/uploads/Nederlandse_Report_Card_small.pdf

Bij het project zijn de volgende organisaties en kennisinstituten betrokken: • • • • • • • • • • • • • • •

Wilhelmina Kinderziekenhuis RIVM Kenniscentrum Sport NOC*NSF Mulier Instituut KLVO Jantje Beton PO-raad en MBO-raad UMC Utrecht Universiteit Utrecht Hogeschool Utrecht Gemeente Utrecht Universiteit Maastricht Vrije Universiteit Amsterdam Hogeschool Windesheim

actief schoolbeleid voor bewegen en/of vakleerkrachten beweginsonderwijs; 60-80% van de kinderen en jongeren zit op sport; In de Buurt & Gebouwde Omgeving zijn uitstekende beweeg en sport mogelijkheden; Het beleid van Overheid & niet-gouvernementele organisaties was niet goed te beoordelen.

Over Active Healthy Kids Nederland Active Healthy Kids Nederland is een initiatief vanuit het Wilhelmina Kinderziekenhuis om meer aandacht te vestigen op het belang van gezond bewegen voor kinderen. Active Healthy Kids Nederland stelt de Nederlandse Report Card en de Report Card plus (voor kinderen met een ziekte/beperking) samen. Meer info via: www.activehealthykids.nl


18

Duchenne Centrum Nederland moet zorg voor patiënten verbeteren Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), het Radboudumc in Nijmegen en het Kempenhaeghe/ Maastricht UMC+ in Heeze hebben een flinke subsidie van 1,6 miljoen euro gekregen van stichting Spieren voor Spieren. Deze Stichting zet zich in voor kinderen met een spierziekte. Het geld wordt gebruikt om het Duchenne Centrum Nederland op te richten, waarin de drie partijen vanaf 1 juli gaan samenwerken om de zorg voor patiënten met de ziekte van Duchenne in Nederland te coördineren en te verbeteren.

van het LUMC uit. De ziekte van Duchenne is een dodelijke spierziekte, die met name voorkomt onder jongens. Door een fout in het erfelijk materiaal wordt een bepaald eiwit niet aangemaakt in het lichaam. Daardoor breken spieren langzaam af. Nederland telt tussen de 400 en 500 patiënten. Zo’n 200 patiënten hebben Becker spierdystrofie, de mildere variant van de ziekte van Duchenne”, zegt hij. De precieze aantallen weet hij niet. “In Nederland is daar geen compleet overzicht van. Hetzelfde geldt voor andere landen.”

Inzet subsidie van Spieren voor Spieren Virtueel centrum In het virtuele centrum moet alle kennis van zoveel mogelijk patiënten met de ziekte van Duchenne en Becker spierdystrofie worden gebundeld. Het richt zich op zes thema’s: coördinatie, een patiëntregister en biobank voor heel Nederland, wetenschappelijk onderzoek, een uniform gebruik van meetinstrumenten in de deelnemende klinieken, psychologische zorg en biomarkers. Hierdoor kan efficiënter onderzoek worden gedaan en verbetert de zorg voor de patiënten. “We willen precies in beeld brengen hoe de ziekte verloopt en welke problemen patiënten ervaren”, legt hoogleraar Jan Verschuuren van de afdeling Neurologie

De subsidie van Spieren voor Spieren wordt allereerst ingezet om in kaart te brengen wie in Nederland allemaal deze spierziektes heeft en hoe het met deze patiënten gaat. Ook het actueel houden van deze informatie speelt hierbij een belangrijke rol. Een manier om dit te doen, is door de rol van de bestaande database sterk te verbeteren, zegt Jan Verschuuren. “Idealiter maken we een soort uittreksel van een medisch dossier. Er staat ook in of een patiënt last heeft van gedragsproblemen, hoe het met zijn hart, longen en loopvermogen gaat” vult Erik Niks, kinderneuroloog aan. “Bij deze spierziekte is er betrokkenheid van het brein waardoor deze jongens grotere kans hebben op leer- en

Tweede Kamerlid Renske Leijten bezoekt Elkerliek ziekenhuis Helmond

O

Op 19 september 2016 bracht Renske Leijten, Tweede Kamerlid namens de SP en woordvoerder Zorg en Welzijn, een werkbezoek aan het nieuwe Centrum voor Geboorte & Gezin van het Elkerliek ziekenhuis in Helmond.

Voorbeeldregio Doel van het werkbezoek was de goede samenwerking tussen geboortezorgverleners binnen het samenwerkingsverband JijWij te laten zien. De Peelregio is een voorbeeldregio voor integrale geboortezorg. Aanwezig bij het werkbezoek waren alle partijen die betrokken zijn bij JijWij, waaronder gynaecologen, verloskundigen, kraamzorg uit de regio en een kinderarts.

In gesprek Na ontvangst door Betty van de Walle, bestuursvoorzitter van het Elkerliek ziekenhuis en een introductie van JijWij door voorzitter Ine Pennings ging Renske Leijten met de verschillende zorgverleners in gesprek over het onderwerp

Zorg en Ziekenhuis

integrale geboortezorg en de praktijkervaringen binnen het regionale samenwerkingsverband.

gedragsproblemen. Gezien de tegenwoordig verbeterde levensverwachting, is het van belang dat leer- en gedragsproblemen eerder en beter in kaart worden gebracht en behandeld worden”, aldus Jos Hendriksen, neuropsycholoog in Kempenhaeghe/Maastricht UMC+. “Als je alle kennis in een database zet, en dit koppelt aan biomarkers kun je eerder patronen herkennen”, vertelt Annemieke Aartsma-Rus, hoogleraar humane genetica.

Optimalisatie en standaardisatie ”We zijn van plan om de zorg in Nederland te optimaliseren en te standaardiseren in overeenstemming met de internationale richtlijn en de mogelijkheden in Nederland en te evalueren of dit ook tot betere kwaliteit van leven en participatie in de maatschappij leidt’ licht Imelda de Groot, kinderrevalidatie-arts in het Radboudumc toe. Het idee van een nationaal platform tegen de ziekte van Duchenne is niet nieuw, zegt Verschuuren. “Zo’n 9 jaar geleden is ALADIN opgericht, All Against Duchenne In the Netherlands. Daarin zitten alle universitair medische centra en andere organisaties die zich bezighouden met de ziekte van Duchenne. Door deze subsidie van Spieren voor Spieren krijgen we nu de kans om met drie partijen een coördinerende rol te spelen en met alle centra samen de zorg voor deze patiënten naar een hoger niveau te tillen.”

dat voorafgaande aan de bevalling door alle partijen wordt gevolgd. Renske Leijten kon zich goed vinden in de visie van JijWij om de zorg voor moeder en kind zo dicht mogelijk bij huis te organiseren.

Lancering website Vervolgens lanceerde Renske Leijten de nieuwe website van JijWij die volledig is ontwikkeld voor laaggeletterde mensen. Na een demonstratie van verschillende functies van de website om informatie voor laaggeletterde mensen begrijpelijk te maken, stond een rondleiding door het nieuwe geboortecentrum op de agenda.

Multidisciplinair overleg Tenslotte heeft Renske tijdens haar werkbezoek een multidisciplinair overleg bijgewoond van gynaecologen, verloskundigen, een kinderarts en een kraamverzorger, waarin het begeleidingstraject van aanstaande moeders is besproken. JijWij hanteert – per zwangere en op basis van een risico-inschatting - een op maat gemaakt zorgpad. De verschillende zorgpaden zijn uitvoerig besproken, zo ook het traject

Renske Leijten, tweede kamerlid Op werkbezoek bij JijWij


Aangenaam Verzorgd 19

Monitoring betere methode dan vingerprikken

Dr. Erik H. Serné van VUmc coördineerde de studie hiernaar. De resultaten van dit onderzoek zijn gepresenteerd tijdens een diabetescongres in München en in het gezaghebbende tijdschrift The Lancet Diabetes & Endocrinology. Volgens Dr. Serné voelt een kwart van de volwassen patiënten met type 1 diabetes hypoglykemieën niet aankomen. “Dit verhoogt het risico op ernstige hypo’s sterk. Hierbij is de bloedsuikerwaarde dusdanig laag dat een patiënt dit zelf niet meer kan behandelen en hulp nodig heeft van anderen. We hebben bij het Diabetescentrum van VUmc nu voor het eerst aangetoond dat goede regulatie van de bloedsuikerwaardes ernstige complicaties aan ogen, nieren, zenuwen, hart en vaten voorkomt.” Normale glucosewaarden zijn voor diabe-

‘We hebben nu voor het eerst aangetoond dat goede regulatie van de bloedsuikerwaardes ernstige complicaties voorkomst’ tespatiënten cruciaal. Te lage bloedsuikerwaarden (een hypoglykemie of hypo) veroorzaken lichamelijke en geestelijke klachten. ’s Nachts onderbreekt het de gezonde slaap. Gelukkig voelen de meeste patiënten met diabetes een hypo aankomen. Ze kunnen vervolgens zelf maatregelen nemen. Een kwart van de patiënten met diabetes type 1 voelt, vaak door het herhaald voorkomen van hypo’s, deze niet meer aankomen. Deze ongevoeligheid om hypo’s waar te nemen geeft een sterk verhoogd risico op ernstige hypo’s, waarbij de hulp van anderen nodig is om bewusteloosheid te voorkomen. Het idee van de onderzoekers was dat een continue glucosemeter met een waarschuwend alarm zou kunnen helpen bij type 1 diabetes patiënten met een ongevoeligheid om hypo’s waar te nemen. Dit was echter nog niet aangetoond.

Zorg en Ziekenhuis

Continue glucose monitoring verlaagt het risico op lage bloedsuikerwaardes - ernstige hypoglykemieën - met ruim 50% bij patiënten die deze doorgaans niet voelen aankomen. Dit werkt beter dan vingerprikken.

Het onderzoek

Continue monitoring

Om na te gaan of de continue glucosemeter met waarschuwingsalarm behulpzaam zou kunnen zijn deden onderzoekers van VUmc een studie bij 52 volwassen proefpersonen met type 1 diabetes en een ongevoeligheid om hypo’s waar te nemen. Gedurende twee periodes van 16 weken controleerden zij hun suikerwaardes met een continue glucose monitor of met standaard vingerprikken. Alle patiënten doorliepen beide periodes en loting bepaalde de volgorde van de periodes. Tijdens beide periodes werd gemeten hoeveel tijd van de dag het suikergehalte binnen, boven en onder de normaalwaardes was en werd het aantal ernstige hypoglykemieën gemeten. Het gebruik van een continue glucosemeter met waarschuwingsalarm veroorzaakte een halvering van de tijd dat het suikergehalte te laag was. Een belangrijke bevinding was dat ook het aantal ernstige hypo’s gehalveerd werd. Helaas bleek dat de controle van de bloedsuikers weer verslechterde op het moment dat patiënten van continue glucose monitoring weer terugschakelden naar vingerprikken.

Voorkomt ernstige hypo’s bij mensen met type 1 diabetes

Vergoeding Helaas wordt op dit moment de glucosemeter met waarschuwingsalarm nog niet vergoed voor de groep type 1 diabetes patiënten met ongevoeligheid om hypo’s waar te nemen, om-

dat het niet bewezen effectief was. De onderzoekers hopen dat dit onderzoek bijdraagt aan een aanpassing van het vergoedingsstelsel.

Congres Promovendus Koen van Beers van het Diabetescentrum van VUmc heeft de resultaten van zijn onderzoek gepresenteerd op het 52e internationale diabetescongres The European Association for the Study of Diabetes Annual Meeting 2016, op 15 september 2016 in München, Duitsland.

Borderrun

organiseert en deelt uit

V

orig jaar september organiseerde Stichting Borderrun een auto-evenement voor het goede doel.

Een deel van de opbrengst mochten wij gisteren in ontvangst nemen. We ontvingen € 1.000,-, bestemd voor de kind- en jeugdafdeling van ZorgSaam en de aanschaf van nieuwe Zeehond Sammen. ZorgSaam is de organisatie van Stichting Borderrun heel dankbaar!

ZorgSaam is dankbaar Voor nieuwe zeehond Sammen


20

beroep in beeld

Catja Dijkstra revalidatie-arts: ‘Ik kijk naar de hele mens en niet naar een deelgebied’

Catja Dijkstra

Gespecialiseerd in hoge dwarslaesie Catja is een van de weinige medisch specialisten op het gebied van (hoge) dwarslaesies in Nederland. Ze werkt bij De Hoogstraat revalidatie in Utrecht, de oudste organisatie op het gebied van dwarslaesie revalidatie in Nederland. Daarnaast is Catja ook medisch manager dwarslaesie/orthopedie. Zorg en Ziekenhuis


beroep reportage in beeld

I

n 1992 begon ze met de opleiding Geneeskunde en had ze als droom om kinderarts te worden. Maar liefst 2/3 van de eerstejaars bleek diezelfde droom te hebben. Tijdens haar opleiding kwam ze erachter dat haar interesse veel breder lag en is ze gaan werken op algemene interne en gynaecologie. Daar leerde ze als jonge arts stressbestendigheid en hoorde ze na 1 jaar eigenlijk bij toeval iets over de specialisatie revalidatie. Ze is toen een half jaar in De Hoogstraat gaan werken om te zien of het iets voor haar zou zijn en raakte direct enthousiast. Aansluitend ging ze een jaar werken op de neurologie afdeling in het Antonius Ziekenhuis.

Het begin van een specialist En toen kwam daar die mogelijkheid om een revalidatie opleiding tot medisch specialist bij De Hoogstraat te volgen. En nog mooier; na die 4 jaar kwam haar droombaan als revalidatiearts op de afdeling dwarslaesie voorbij. Een kans die Catja met twee handen heeft aangegrepen. “Als revalidatiearts kijk ik naar de hele mens en niet naar een deelgebied. Daarnaast zijn we niet zozeer bezig met de oorzaak van ziekte of trauma maar naar: wat zijn de gevolgen, hoe kan iemand zo goed mogelijk terugkeren in de maatschappij en wat is de impact op de persoon en zijn of haar omgeving. Ik kijk dus heel breed naar de persoon en probeer daar met het team zo goed mogelijk op in te spelen. De revalidatie maakt gebruik van het ICF-model (International Classification of Functioning), wat een biopsychosociaal model is dat de invloed in kaart brengt van tijdelijke of blijvende gezondheidstoestanden en contextuele factoren op het functioneren van individuen.

‘Het sociale contact met de mensen is heel waardevol’ Mijn hart ligt echt bij de dwarslaesiezorg, een over het algemeen zeer ernstige aandoening met veel gevolgen. Het sociale contact met de mensen is heel waardevol. Ik heb ook het gevoel dat ik echt iets kan bijdragen in hun herstel en dat is een prettig gevoel. Sinds kort ben ik tevens aangesteld als medisch manager. Dit maakt dat ik naast mijn beroep als arts ook op een overkoepelend niveau een bijdrage aan de zorg en De Hoogstraat kan leveren. Hoe kunnen we zorg beter vormgeven? Hoe blijven we financieel gezond? Allemaal vragen die bijdragen aan de gespecialiseerde zorg die we bij De Hoogstraat leveren. Het feit dat ik ook op de werkvloer sta, maakt dat ik beter zicht heb op de processen en veel collega’s spreek. Al deze informatie kan ik weer gebruiken in mijn functie van medisch manager. Een prachtige combinatie die maakt dat ik mijn werk als arts nog beter kan uitoefenen.”

Zorg en Ziekenhuis

21

Zorg op maat “Bij De Hoogstraat hebben we alles onder een dak. Ergotherapie, fysio, logopedie, psychologische ondersteuning, maatschappelijk werk, sport, diëtetiek, onze cliënten worden op alle vlakken ondersteund. Onze verpleegkundigen zijn deels ook “therapeut” ze ondersteunen op psychosociaal vlak en helpen de cliënten om de dagelijkse dingen op hun eigen manier weer te kunnen doen. Hier komen mensen soms binnen in hun pyjama vanuit een ziekenhuis, maar die wordt bij ons meteen verwisseld voor gewone kleding. We gaan direct aan de slag en helpen de revalidant weer regie te krijgen op hun eigen leven. En dat werkt want ze ervaren onze zorg als een warm bad met zorg op maat.”

De Hoogstraat De Hoogstraat is een toonaangevende organisatie voor specialistische revalidatie, landelijk bekend om zijn succesvolle integratie van patiëntenzorg, innovatieve projecten en kennisontwikkeling door wetenschappelijk onderzoek. Ze helpen jong en oud bij het ontwikkelen en behouden van een zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ze maken, toetsen, gebruiken en delen kennis die leidt tot een steeds betere revalidatiebehandeling.

De weg naar herstel “Daarnaast hebben wij een andere terminologie voor het woord patiënt, wij noemen onze patiënten hier revalidant. Revalidanten met een lage dwarslaesie zijn ongeveer 2 maanden in De Hoogstraat voor revalidatie, de mensen met een hoge dwarslaesie zijn er rond de 3-5 maanden. Vergeleken met 10 jaar geleden is dat een halvering van de tijd. Dit komt natuurlijk deels door nieuwe technieken en betere/efficiëntere zorg, maar ook doordat de revalidanten meer en sneller wordt geleerd de eigen regie over hun leven en herstel weer in handen te nemen. In De Hoogstraat werken we met zorgpaden. Dat betekent dat we afhankelijk van de ernst en type van de dwarslaesie een behandeling inzetten. Na 3 á 4 weken volgt een teambespreking met de revalidant waarin mede besproken wordt wanneer het ontslag zal volgen. Twee weken na opname gaat de ergotherapeut, als het kan samen met de revalidant, op huisbezoek. Daar wordt gekeken of er aanpassingen nodig zijn. Indien dit nodig is, worden deze zo snel mogelijk bij de gemeente aangevraagd en kunnen eventuele huisgenoten, familie en vrienden tijdig inspelen op de veranderingen en de thuiskomst van de revalidant. Hierdoor heeft de revalidant zo snel mogelijk een overzicht van wat hem of haar te wachten staat. Daarnaast proberen we mensen ook zo snel mogelijk een weekend naar huis te laten gaan.”

Dwarslaesie Gelukkig is er een daling te zien van het aantal mensen met een complete dwarslaesie. Dit komt voornamelijk door de inzet van traumahelikopters en de betere/snellere chirurgie. De 8 gespecialiseerde dwarslaesie centra in Nederland zijn verenigd in het “Nederlands Vlaams Dwarslaesie Genootschap, de NVDG”. Niet alleen de artsen nemen zitting in dit genootschap, het hele team van begeleiding neemt hier deel aan. Samen delen ze kennis en onderzoeken ze nieuwe technieken en mogelijkheden die bijdrage aan het herstel. Veel onderzoeken naar herstel op laboratoriumniveau vinden plaats

in het buitenland. Jaarlijks is er een internationaal congres waar veel informatie en kennis opgehaald wordt door Catja. Een week waarin zij haar collega’s ontmoet en vol inspiratie van terugkomt.

Handbikebattle Vol trots vertelt Catja over de handbikebattle, een groot evenement dat jaarlijks in Oostenrijk georganiseerd wordt. Cliënten van diverse internationale revalidatiecentra bestrijden met handbikes een bergroute van 21 kilometer. Een prachtige klim met hier en daar stevige stijgingspercentages. Een mooi initiatief waar De Hoogstraat en haar revalidanten jaarlijks aan deelneemt.

‘Als wij het niet kunnen maken lukt het nergens ’ Droom “Ik hoop dat er over 10 jaar veel meer bekendheid is voor dwarslaesie en de levenslange gevolgen hiervan. Als je kijkt naar hoe de ziekte ALS op de kaart is gezet, wens ik dat dit op deze manier ook voor dwarslaesie het geval zal zijn. Er zijn heel veel mensen met een dwarslaesie in Nederland en er mag meer bekend worden over deze aandoening en de gevolgen voor de mensen. Voor De Hoogstraat hoop ik dat we toonaangevend kunnen zijn en blijven op het gebied van hoge dwarslaesie en dat we mensen steeds beter kunnen helpen. Als het gaat om hulpmiddelen voor deze groep hebben wij een afdeling adaptatietechniek die de meest fantastische aanpassingen kan maken zodat mensen ook op gebied van computer bediening of ADL zorg zo zelfstandig mogelijk zijn. Deze afdeling is supergespecialiseerd en als wij het niet kunnen maken lukt het nergens. Ik hoop dat we nog vele hulpmiddelen kunnen ontwikkelen die ervoor zorgen dat mensen zichzelf steeds beter zelf kunnen redden. Ik ben trots op mijn vak en hoop nog jaren een bijdrage te kunnen leveren aan de revalidatie van onze dwarslaesie revalidanten.”


22

Advertentie

Last van voetklachten? Wij bieden u graag een passende oplossing Medisch pedicure, podotherapie en orthopedische schoentechniek

r Al 30 jaa zorg uw voet t specialis

Alle voetzorg disciplines in eigen huis Gezamenlijke spreekuren

(met revalidatiearts, fysio of orthopeed)

Leverancier voor alle zorgverzekeraars Altijd dicht bij u in de buurt! Voor elke toepassing een oplossing

(o.a. orthopedische huis-, rubber- en verbandschoenen)

De nieuwe generatie scopendroogkast Om aan de hoge normen voor veiligheid en hygiëne te voldoen is het optimaal drogen en opbergen van endoscopen een essentieel

sing voor het drogen en opbergen van endoscopen. De serie bestaat uit modulaire droog- en opbergkasten die u naar wens

onderdeel van de endoscopiewerkstroom. De NG-serie is ontworpen als flexibele oplos-

kunt combineren met ruimte voor maximaal acht endoscopen per kast.

+

+

Nu ook shockwave therapie

(In onze filialen te Heythuysen, Tegelen, Rotterdam en Gouda)

+

De basiselementen kunnen afzonderlijk worden gebruikt of worden uitgebreid met een extra module van vier of acht endoscopen.

WWW.PENDERSVOETZORG.NL 036 547 21 50 • info@vanvlietmedical.nl • www.vanvlietmedical.nl

0475 493 900

U vindt onze vestigingen in: Heythuysen - Roermond - Weert - Tegelen - Venlo Tiel - Doetinchem - Delft - Den Haag - Gouda - Rotterdam

1 december 2016 - Kontakt der Kontinenten, Soesterberg

HOE MOEDIG BENT U ALS HET ER ÉCHT OP AANKOMT?

Herkent u het gevoel dat u na een moeilijk moment de ruimte verlaat en het idee hebt dat u er meer had kunnen uithalen? Heeft u gesprekken die u altijd maar vooruit blijft schuiven? Komen uw opmerkingen tijdens het werkoverleg altijd precies over zoals u zelf had bedoeld? • Leer over uw eigen schaduw en angst heen te stappen • Wordt moediger naar uw eigen leidinggevende om grenzen aan te geven • En wordt moediger naar de medewerkers als het gaat om feedback geven, durven delegeren en loslaten Aan het eind van de dag staat uw plan voor meer gedurfd leiderschap in 2017 gereed om uit te voeren. Schrijf u voor 31 oktober in en ontvang €100,- korting!

managersacademie.nl/gedurfdleiderschap gedurfd leiderschap put into_205x138mm.indd Zorg en Ziekenhuis

1

29/09/16 6:00 PM


Medisch Belicht 23

Mofixx

Slimme camerahouder

Het UMC Utrecht maakt deze week voor het eerst gebruik van Mofixx, een in eigen beheer bedacht chirurgisch instrument. Het is een instrument dat bij een kijkoperatie de camera fixeert en op deze manier artsen een stabieler beeld geeft tijdens de operatie.

Mofixx biedt een slimme en innovatieve oplossing Compacte camerahouder wordt eenvoudig aan de operatietafel gemonteerd Uroloog Arto Boeken Kruger zal bij een nieroperatie voor het eerst een kijkoperatie uitvoeren met Mofixx. Bij een kijkoperatie wordt via kleine buisjes de camera en instrumenten in de patiënt gebracht. De chirurg is hierbij afhankelijk van het beeld dat de camera opneemt. Een stabiel beeld is het hierbij van groot belang. Het met de hand vasthouden van een camera tijdens een operatie is een statische taak en kan tot een slechte ergonomische houding van de assisterende artsen leiden en is een zware belasting voor het lichaam.

Zorg en Ziekenhuis

Mofixx biedt een slimme en innovatieve oplossing: een uiterst compacte camerahouder die eenvoudig aan de operatietafel wordt gemonteerd. Met één druk op de knop kan de chirurg zelf de houder ontkoppelen en de camera in de door hem gewenste stand zetten. Hiermee wordt de assistent vrijgemaakt voor andere taken en voorkomt dit een onnatuurlijk en onprettige werkhouding. Daarnaast heeft de chirurg meer bewegingsvrijheid omdat de assisterende arts niet meer in de weg staat.

Samenwerking Pontes Medical begeleidde deze ontwikkeling in een samenwerking tussen het UMC Utrecht

en Indes. Joris Jaspers, hoofd Innovatie, Medische Technologie van het UMC Utrecht bedacht samen met collega ontwerper Jesse Bosma de Mofixx. “Het viel mij op dat veel as-

‘Opereren in slechte houdingen, ik vond dat dit beter kon’ sistenten en chirurgen onder slechte omstandigheden moesten opereren. Bij kijkoperaties moeten assistenten vaak op onmogelijke wijze uren lang in een slecht houding instrumenten vasthouden zodat de chirurg zijn werk kan doen. Ik vond dat dit beter kon.”


24

Bloeddrukcurve ontwikkeld voor kinderanesthesie

Onderzoekers van het UMC Utrecht en TNO hebben referentiecurves ontwikkeld waardoor anesthesiologen beter kunnen bepalen wanneer een bloeddruk van een kind onder narcose laag is in vergelijking met andere eerder geopereerde kinderen. Het risico op hersen- of orgaanletsel door narcose wordt hierdoor verkleind. Het onderzoek is gepubliceerd in Anesthesiology. Jaarlijks worden in Amerika en Europa meer dan 6 miljoen kinderen geopereerd onder narcose. Het is normaal dat de bloeddruk onder narcose daalt, omdat de zelfregulerende functies van het lichaam dan worden uitgeschakeld. Als de bloeddruk te laag wordt, dan kan dat schade opleveren aan de hersenen of andere organen. Om die reden wordt de bloeddruk tijdens een operatie nauwlettend in de gaten gehouden, maar er was geen

wetenschappelijk gedefinieerde bandbreedte waarbinnen de bloeddruk moest blijven.

Het onderzoek Anesthesioloog Jurgen de Graaff heeft het onderzoek geleid en de curve en bijbehorende bandbreedte ontwikkeld. “De schade is niet altijd direct na de operatie merkbaar en het is ingewikkeld om te bepalen of die ontstaat door een te lage bloeddruk of door andere aspecten van anesthesie. De uitkomsten van dit onderzoek zijn daarom ook erg relevant voor verder onderzoek”, aldus de Graaff. Tot nu toe was onbekend wat normaal voorkomende waarden zijn voor de bloeddruk van kinderen onder anesthesie. Anesthesiologen bepaalden of de bloeddruk te laag was aan de hand van kennis en inzicht van de bloeddrukwaarden van gezonde kinderen zónder anesthesie. De onderzoekers hebben meer dan 100.000 anesthesieverslagen van één Nederlands en

Aspergillus schimmel

Snelle aanpassing stelt artsen voor dilemma

D

e Aspergillus schimmel kan zich genetisch heel snel aanpassen, zowel in de natuur als in de mens. Dit blijkt uit onderzoek van het Radboudumc/CWZ en Wageningen University & Research dat is gepubliceerd in The Lancet Infectious Diseases. De nieuwe kennis plaatst artsen voor een dilemma. Een behandeling met medicijnen kan snel resistentie oproepen, maar géén behandeling biedt de schimmel de kans om zich beter in de longen te nestelen. De algemeen voorkomende schimmel Aspergillus fumigatus voelt zich erg op zijn gemak in composthopen waar hij bijdraagt aan de afbraak van natuurlijke materialen. Om te kunnen groeien in de natuur moet de schimmel zich aanpassen aan de soms snel veranderende omstandigheden. Onderzoekers van Schimmelexpertise Centrum Radboudumc/CWZ en Wageningen Universiteit hebben vastgesteld dat de Aspergillus schimmel zich niet alleen gemakkelijk aanpast aan veranderende omstandigheden in de natuur, maar dat ook kan in de longen van patiënten met een verminderde afweer.

Wel of niet behandelen? Het onderzoek van de Nijmeegse en Wageningse onderzoekers wijst erop dat elke verandering een prikkel kan zijn voor de schimmel om zich aan te passen. Dat geldt bijvoorbeeld niet alleen

Zorg en Ziekenhuis

voor het starten van een behandeling, maar ook de vervanging van het ene antischimmelmiddel door een ander en óok voor het stoppen van de behandeling. De wetenschap dat élke verandering in het omringende milieu tot veranderingen in de schimmel kan leiden, levert een moeilijk dilemma op voor artsen. Een behandeling met medicijnen kan tot schimmelresistentie leiden, maar niet behandelen of zelfs stoppen met behandelen stelt de schimmel in staat om zich beter te nestelen in de longen. In beide gevallen kan een situatie ontstaan waarbij de patiënt niet meer schimmelvrij is te krijgen. Dit onderzoek heeft vooral gevolgen voor longpatiënten die de Aspergillus schimmel langere tijd bij zich kunnen dragen, zoals patiënten met COPD of taaislijmziekte (cystische fibrose). Aanpassing van de huidige behandelingsrichtlijnen zal nodig zijn.

Beter begrip Meer onderzoek is nodig om aanpassing van de schimmel in de long beter te begrijpen en te bepalen hoe aanpassing van de schimmel in de patiënt het beste is te voorkomen. Daarom werken schimmelonderzoekers van het Schimmelexpertise Centrum Radboudumc/CWZ en WU intensief samen. Ze willen nu het aanpassingsvermogen van de Aspergillus schimmel en de resistentievorming beter proberen te begrijpen, zowel in de patiënt als in de natuurlijke omgeving.

Jurgen de Graaff Anesthesioloog negen Amerikaanse ziekenhuizen bekeken. Op basis van deze analyse zijn curves opgesteld gerelateerd aan gewicht, lengte, leeftijd en geslacht van kinderen, volgens dezelfde methode als gebruikt bij groeicurves van de Wereldgezondheidsorganisatie. De ontwikkelde curve en bandbreedte geven anesthesiologen tijdens een operatie een nauwkeuriger beeld van de bloeddrukwaarden waardoor het risico op hersen- of orgaanletsel wordt verkleind.

Draagbare tester MRSA tegen uitbraak Met een nieuwe, draagbare tester kan voortaan mogelijk verspreiding van de MRSA-bacterie in ziekenhuizen worden voorkomen.

Maastricht University Het apparaat is ontwikkeld door Maastricht University. De tester is een handige, snelle en goedkope manier om een bacterie te identificeren, vóórdat een uitbraak plaatsvindt, aldus de universiteit vrijdag. In een operatiekamer of op de afdeling intensive care laat de tester meteen een resultaat zien waardoor laboratoriumonderzoek overbodig zou moeten worden.

Besmetting Besmetting met MRSA (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus) is levensgevaarlijk voor mensen met een flink verminderde weerstand. Het kan onder meer leiden tot longontsteking of bloedvergiftiging. In de loop der jaren is de bacterie resistent geworden tegen gangbare antibiotica.


Medisch Belicht 25

PrEP als hiv-preventiepil is kosteneffectief

De hiv-preventiepil PrEP kan de komende tien jaar tussen de 1.000 en 2.500 nieuwe hiv-infecties voorkomen. Preventief gebruik van deze pil, die is samengesteld uit de virusremmers tenofovir en emtricitabine, is bovendien kosteneffectief.

de. Die grens is afhankelijk van de ernst van de ziekte. Een bedrag van 20.000 euro of minder per QALY geldt in Nederland hoe dan ook als kosteneffectief.

Transgenders en mannen die seks hebben met mannen lopen grootste risico. PrEP kost volgens de berekeningen van het Erasmus MC en AMC 11.000 euro per QALY bij dagelijks gebruik en 2000 euro per QALY als de preventiepil alleen in de dagen rond het seksueel contact wordt gebruikt. ,,Met iedere voorkomen infectie wordt bovendien een levenslange hiv-behandeling van omstreeks 500.000 euro voorkomen,’’ zegt onderzoeker David van de Vijver van de afdeling Virologie van het Erasmus MC.

Hiv-preventiepil

Kostenbesparend

Dagelijkse inname effectieve manier om meer infecties te voorkomen Dat bewijzen onderzoekers van het Erasmus MC en het AMC, die hun bevindingen vandaag publiceren in het toonaangevende wetenschappelijke tijdschrift Lancet Infectious Diseases. Uit onlangs gepubliceerde studies was al gebleken dat dagelijkse inname van de hiv-preventiepil een effectieve manier is om meer hiv-infecties te voorkomen, in aanvulling op het gebruik van een condoom.

Studieverband PrEP wordt op dit moment in Nederland alleen in studieverband gegeven aan transgenders en mannen die seks hebben met mannen. Zij behoren in Nederland tot de mensen die het grootste risico lopen op een besmetting met hiv. Het wordt nog niet vergoed door de ziekte-

Zorg en Ziekenhuis

kostenverzekeraars en de kosten zijn vooralsnog hoog: 7.400 euro per persoon per jaar bij dagelijkse inname. PrEP kan ook veilig ‘on demand‘ worden genomen, dus enkele uren voordat seksueel contact wordt aangegaan en enkele dagen erna. De kosten komen dan op ongeveer 3.850 euro per jaar.

Quality Adjusted Life Years De onderzoekers van Erasmus MC en AMC maakten bij de berekening van de kosteneffectiviteit gebruik van wiskundige modellen en rekenden de resultaten om naar zogeheten QALY’s, Quality Adjusted Life Years. Een QALY is een gewonnen levensjaar met goede kwaliteit van leven. Een geneesmiddel wordt in Nederland kosteneffectief bevonden als de kosten per kwalitatief goed gewonnen levensjaar minder zijn dan een bepaalde grenswaar-

,,Als tenslotte de patenten op de PrEP geneesmiddelen tenofovir en emtricitabine vervallen, mogen ook andere fabrikanten het middel gaan maken. We verwachten dat het middel dan goedkoper wordt, waardoor de toediening van PrEP bij risicogroepen zelfs kostenbesparend kan worden.’’ De onderzoekers berekenden dat bij een kostendaling van 40 procent, PrEP kostenbesparend wordt. HIV-infecties Nederland Jaarlijks vinden meer dan duizend nieuwe HIV-infecties plaats in Nederland, circa 70 procent van de infecties vindt plaats onder mannen die seksueel contact hebben met mannen. In de meeste gevallen gebeurt dat voordat mensen zelf weten dat ze hiv hebben. Gebruikers van PrEP beschermen niet alleen zichzelf tegen een infectie met hiv, maar ook de partners met wie ze seks hebben.


26

littekens brandwonden

Nieuwe operatietechniek oplossing

Mensen met brandwondenlittekens hebben vaak last van samentrekken van littekenweefsel. De huid komt strak te staan, waardoor gewrichten in een dwangstand komen en bewegen lastiger wordt. Veel hersteloperaties zijn nodig om dit te verbeteren. In de brandwondencentra is nu een nieuwe operatietechniek ontwikkeld die aantoonbaar zorgt voor een sneller en beter resultaat: perforatorgebaseerde interpositieplastiek. Deze nieuwe techniek, gebaseerd op nieuw onderzoek, biedt brandwondenpatiënten een betere kwaliteit van leven. Onderzoeker en Plastisch Chirurg in opleiding Carlijn Stekelenburg: ‘’Standaard wordt een huidtransplantaat gebruikt bij operaties van krimpende littekens. Het huidtransplantaat wordt dan tijdelijk van zijn doorbloeding afgesneden. Een groot nadeel is dat na transplantatie de getransplanteerde huid dan vaak weer krimpt. Met de nieuwe operatietechniek is dit probleem voor veel patiënten opgelost: we maken slimmer gebruik van de doorbloeding van de huid. Zo zorgen we ervoor dat we het probleem van strakke littekens oplossen.’’

Meer bewegingsvrijheid en mooiere huid

Wereldprimeur

Stekelenburg toonde aan dat een huidflap, aangesloten op een bloedvat, beter resultaat geeft dan het transplanteren met een huidtransplantaat. De reden hiervan is dat een huidtransplantaat na verloop van tijd krimpt. En dus alsnog een te strak litteken veroorzaakt. De huidflap rekt beter mee en lijkt meer op de gezonde huid. Stekelenburg: “De nieuwe operatietechniek is goed nieuws voor patiënten met brandwondenlittekens, die in het dagelijks leven vaak ernstig belemmerd worden. Doordat de huid te strak zit kunnen ze bijvoorbeeld niet goed hun arm strekken of hun nek draaien. Zij zitten letterlijk ‘te krap’ in hun vel. Door deze nieuwe techniek kunnen we ze beter helpen, met als gevolg dat zij meer bewegingsvrijheid krijgen en een mooiere huid.’’ Een ander groot voordeel van deze techniek is dat er veel minder hersteloperaties nodig zijn.

Brandwondenzorg Nederland is verheugd over de resultaten van de onderzoeksgroep in het Brandwondencentrum Beverwijk, waar Carlijn Stekelenburg deel van uitmaakt. Het is niet alleen wereldwijd het grootste onderzoek dat op dit gebied is uitgevoerd. Ook staan de Nederlandse brandwondencentra vooraan wanneer zij als één van de eerste in de wereld publiceert over de succesvolle toepassing van deze techniek bij brandwondenpatiënten. Zo wordt het belangrijkste doel bereikt: de allerbeste zorg voor brandwondpatiënten.

Promotie Carlijn Stekelenburg promoveerde met haar proefschrift ‘Progress in burn scar contracture treatment’ op vrijdag 23 september bij VUmc. Haar onderzoek werd mogelijk gemaakt door de Nederlandse Brandwonden Stichting.

‘We maken slimmer gebruik van de doorbloeding van de huid’ Transplantatie met eigen doorbloede huid De nieuwe operatietechniek, die Stekelenburg onderzocht in het Brandwondencentrum Beverwijk van het Rode Kruis Ziekenhuis en het Brandwondencentrum Groningen van het Martini Ziekenhuis, heet perforatorgebaseerde interpositieplastiek. Hierbij worden eigen doorbloede huidlappen met onderliggend vetweefsel getransplanteerd. Tijdens de operatie wordt de huidlap verplaatst naar de plek waar het trekkende brandwondenlitteken zit. Bloedvaten worden hierbij niet afgesneden, maar meegenomen naar de nieuwe plek. Na verloop van tijd groeit deze levende huid mee. Kortom: waar eerst een trekkend litteken zat, komt nu een gezond stuk huid.

Zorg en Ziekenhuis

Standaard wordt een huidtransplantaat gebruikt bij litteken Nadeel is dat getransplanteerde huid na transplantatie vaak weer krimpt


Medisch Belicht 27

Eerder duidelijkheid Met een nieuwe vorm van nucleair onderzoek is beter dan voorheen vast te stellen of iemand Alzheimer heeft. Dit onderzoek is vooral zinvol bij relatief jonge patiënten. Met dit onderzoek, sinds kort mogelijk in Meander Medisch Centrum in Amersfoort, zijn goede ervaringen opgedaan. Nederland telt ruim 260.000 mensen met dementie. Door de vergrijzing en het ouder worden van de bevolking zal dit aantal in de toekomst explosief stijgen. Maar liefst één op de vijf mensen krijgt een vorm van dementie. Dit treft niet alleen oude mensen. Naar schatting zijn er in Nederland 12.000 mensen met dementie

In de praktijk is het niet makkelijk om de diagnose te stellen

diagnose is belangrijk. Zowel voor patiënten en familieleden die daardoor weten waar ze aan toe zijn, als voor de arts om de juiste behandeling en medicatie te bieden. In de praktijk is het niet makkelijk om de diagnose te stellen. De nieuwe vorm van onderzoek in Meander Medisch Centrum geeft daarin meer zekerheid.”

veranderingen in het hersenweefsel zijn en niet of er feitelijk sprake is van amyloid-afzetting. De amyloid PET scan heeft vooral grote waarde om de ziekte van Alzheimer uit te sluiten. Als de amyloid PET normaal is, is de kans ruim 95% dat patiënt géén Alzheimer heeft. Voor de betrokkene en zijn of haar familie is dat heel belangrijk om te weten.

Schadelijk eiwit Als er een vermoeden op Alzheimer is, wordt iemand eerst onderzocht door de neuroloog of geriater. Die kan de nucleair geneeskundige inschakelen voor een amyloid-PET scan. John de Klerk, nucleair geneeskundige in Meander: “Bij de patiënt wordt een licht-radioactieve stof toegediend via een infuus. Daarna neemt hij of zij plaats in de PET-CT scan. Dit apparaat maakt geavanceerde computerbeelden van het hoofd. We kunnen op deze beelden zien of er eiwitophopingen tussen de hersencellen in liggen. Deze ophopingen, ook wel plaques, bestaan voor een groot deel uit het eiwit beta amyloid. Dit eiwit is schadelijk voor de hersencellen en wordt onder meer gevonden bij patiënten met de ziekte van Alzheimer”.

Foto: Frank Noordanus

Alzheimer

Grote verbetering die jonger zijn dan 65 jaar. Dianne Raaijmakers, neuroloog in Meander: “Bij veel mensen is het mogelijk om een diagnose te stellen, maar wanneer er twijfel of onduidelijkheid is, kan de amyloid-PET scan uitkomst bieden. Een vroege

Dit onderzoek is een verbetering ten opzichte van het onderzoek met behulp van de MRI. Een MRI laat pas in een late fase afwijkingen zien bij een patiënt met de ziekte van Alzheimer. Daarbij wordt alleen in beeld gebracht wat de

Ziekte van Kahler atiënten met de bloedkanker multipel myeloom, ook wel bekend als de ziekte van Kahler, zijn aanzienlijk beter af als de antistof Daratumumab wordt toegevoegd aan de standaardbehandeling. Dit blijkt uit een internationaal onderzoek aangestuurd door het Erasmus MC, dat onlangs werd gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift New England Journal of Medicine.

mumab gecombineerd met Bortezomib en Daxamethason gedurende acht kuren. 82 procent van de patiënten reageerde er goed op, tegen 63 procent die geen Daratumumab hadden gekregen. Na twaalf maanden was zestig procent nog zonder toename van ziekteactiviteit tegen 26 procent zonder Daratumumab. De bijwerkingen waren beperkt en verdwenen bovendien nadat de behandeling was voltooid.

Multipel myeloom is een kwaadaardige tumor in het beenmerg. ,,Voor deze ongeneeslijke ziekte zijn de vooruitzichten de afgelopen jaren beter geworden door de beschikbaarheid van nieuwe geneesmiddelen,’’ vertelt prof. dr. Pieter Sonneveld, hoofd van het Erasmus MC Kanker Instituut, en senior author Van het artikel in NEJM. ,,Maar voor het eerst is nu een nieuwe antistof tegen multipel myeloom, Daratumumab, gecombineerd met andere effectieve medicijnen bij patiënten die al eerder waren behandeld voor deze ziekte.’’

Conclusie

In een klinische trial door een internationaal consortium van hematologen is Daratu-

Het middel is in Nederlandse universitaire centra ontwikkeld, en kan straks wereldwijd

Zorg en Ziekenhuis

Nucleair geneeskundige en neuroloog, zien de amyloid PET scan als grote verbetering bij het stellen van de diagnose Alzheimer.

Multipel myeloom

Betere vooruitzichten voor patiënten

P

John de Klerk en Dianne Raaijmakers

De conclusie is dat Daratumumab een significante en aanhoudende verbetering geeft van de behandelresultaten bij patiënten met multipel myeloom die al eerder waren behandeld. Naar het effect van de nieuwe combinatie bij patiënten die nog niet eerder waren behandeld, is nog geen onderzoek gedaan.

Daratumumab geeft een significante verbetering

Multipel myeloom, ook wel bekend als de ziekte van Kahler, is een ongeneeslijke ziekte, die jaarlijks ongeveer negenhonderd Nederlanders treft. De ziekte ontstaat meestal als iemand rond de 60 jaar oud is. Patiënten leven daarna gemiddeld nog 6 jaar.

Daratumumab Daratumumab is een nieuwe antistof met een uniek werkingsmechanisme. De stof grijpt aan op een specifiek eiwit in de kankercel, waarna die de kankercel doodt.

standaard worden ingezet in combinatie met de bestaande middelen. Sonneveld hoopt dat het middel voor het einde van het jaar standaard behandeling kan worden. Op dit moment wordt het middel nog niet vergoed. Patiënten kunnen er in de Nederlandse universitaire medische centra wel mee worden behandeld in het zogeheten Compassionate Need programma.


28

lifestyle

Hallo Herfst

nazomerdagen en vallende bladeren Even niets doen Blijf een dagje thuis en rust eens echt uit met een boek of Netflix. Hoe lekker is dat, als het buiten weer donkerder wordt

Zorg en Ziekenhuis


lifestyle

29

Voor twijfelaars onder ons is de herfst misschien wel een van de moeilijkste seizoenen. Want is de temperatuur overdag lekker aangenaam, als we ’s morgens naar ons werk gaan is het met 6 graden toch ontzettend koud. Ter inspiratie voor de herfst hebben we wat trends en tips bij elkaar gezet. Hoe komen we de herfst door?

De herfst

welkom of niet?

Proef de herfst heerlijke smaken Paddenstoelen Herfst betekent paddenstoelen in alle soorten, maten en vormen. Heerlijk door de pasta, een stoofpotje, een salade of gewoon zo gebakken als groenten. Proef de herfst.

Hazelnoten In de herfst zijn ze weer volop te vinden. Hazelaars bloeien al vroeg in het jaar. Na bevruchting beginnen de hazelnoten te groeien. Zo in de herfst zijn de noten rijp en laten ze los. Hazelnoten bevatten veel vitaminen, waaronder vele vitaminen B en een hoge hoeveelheid aan vitamine E. Hazelnoten zijn dus erg gezonde noten!

Herfstthee Wanneer de dagen korter worden en het buiten guur is, geniet je binnen van Herfst Storm van Pickwick. Een speciale herfstthee die de lekkere smaak van thee combineert met de volle warme smaak van appel en kaneel.

Ik houd van de herfst, van de mooie nazomerse dagen, van de vallende bladeren in het bos, van de geur van regen op het gras en van het idee dat we het binnen weer gezellig gaan maken en de kaarsen uit het stof gehaald kunnen worden.

Herfstbos Snuif de frisse herfstgeuren op en geniet van de prachtige kleuren in het bos.

Maar ik vind de herfst ook moeilijk, want ik merk dat de kortere dagen mijn energie naar beneden halen. Dat ik als ik ’s avonds na het eten nog even naar buiten moet, een jas aan moet en mijn fietslampjes niet moet vergeten. Maar wat ik vooral moeilijk vind, is dat ik niet meer weet wat ik moet eten en voor een vrouw misschien nog erger, dat ik geen idee heb wat ik aan moet doen. Mmmm, ik bedenk me nu dat de gemiddelde lezer van deze krant daar iets minder problemen mee zal hebben, lang leve de witte jassen!

Modetrends: Warme kleuren Zachtere, kleiachtige kleuren worden gecombineerd met okergeel, roestrood en smaragdgroen. Combineer voor een ton-sur-ton effect en kies voor zachte materialen.

Erop uit in de herfst Boswandeling In het bos is het in de herfst mooier dan ooit. De vele kleurschakeringen, de geur van nat hout, de paddenstoelen en soms nog net dat zonnestraaltje op je huid. Alleen of met de hele familie in het bos kom je tot rust. Bezoek eens een boswerf om meer te weten te komen over de natuur of zet een speurtocht uit.

Museum Op een druilerige dag is een museum een mooi uitje voor groot en klein. Maar is het toch nog mooi weer ga dan eens naar het Nationaal Park de Hoge Veluwe. Pak een fiets, maak een wandeling en breng een bezoek aan het Kröller Müller museum.

Dagje welness Lekker opwarmen Met een melange van het beste wat de herfst te bieden heeft. Zorg en Ziekenhuis

Trick or treat 31 oktober is het weer halloween!

Ga een dag naar een welness en ontspan. Geniet van de warmte in de sauna’s en ook nog even buiten. Ga met die vriend of vriendin die je al veel te lang niet gesproken hebt en geniet.


30

Gamen

voor de gezondheid

Kinderen en jongeren meer laten bewegen door middel van serious gaming. Dát innovatieve project, ‘We BOOSTH Limburg’ gedoopt en financieel ondersteund door de Provincie Limburg, wordt binnenkort uitgerold.

Zorg en Ziekenhuis


Bewust Genieten 31

Het Maastricht UMC+ gaat onderzoeken of het gebruik van BOOSTH daadwerkelijk leidt tot duurzame gedragsverandering. Het project is gepresenteerd op Gezonde School ’t Spoor (onderdeel van stichting MosaLira) te Maastricht, en zal de komende twee jaar op verschillende basisscholen in Maastricht, Sittard-Geleen, Kerkrade en Venlo geïmplementeerd worden. Initiatiefnemers zijn het Centre for Overweight Adolescent and Children’s Healthcare (COACH), onderdeel van het Maastricht UMC+, en twee commerciële partijen, te weten 457 Independent en Goal043.

Leefstijl Veel jongeren hebben een ongezonde leefstijl. Ze eten te veel, te vet en te zoet, en bewegen te weinig. Consequentie daarvan is overgewicht, een van de belangrijkste volksgezondheidsproblemen in de wereld, in Nederland, en ook in Limburg. Zwaar overgewicht, ofwel obesitas, kan leiden tot serieuze gezondheidsproblemen, zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten, te hoge bloeddruk en slaapapneu. Om te voorkomen dat kinderen overgewicht of zelfs obesitas ontwikkelen, is een gezonde leefstijl erg belangrijk. Het veranderen van de leefstijl is echter weerbarstige materie. Het blijkt nog niet zo gemakkelijk ingesleten gewoontes te veranderen. We BOOSTH Limburg kan daarbij een handje helpen.

Jongeren besteden een belangrijk deel van hun tijd aan het spelen van computergames. Gamen Kinderen en jongeren besteden een belangrijk deel van hun tijd aan het spelen van computergames. ‘We BOOSTH Limburg’ maakt daar op een slimme manier gebruik van. Het is een avontuurlijke ‘jump and run’ game met drie werelden van elk twintig levels. Jongeren kunnen punten verdienen door de game te spelen.

‘We BOOSTH Limburg’ Een avontuurlijke ‘jump and run’ game

Zorg en Ziekenhuis

Maar om een level hoger te komen, moet de speler ook bewegen (lopen, rennen, voetballen, traplopen, steeds met de BOOSTH-activiteitenmeter om de pols). Via basisscholen en COACH worden de jongeren benaderd. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met de combinatiefunctionaris van Maastricht Sport en de JOGG-regisseur (JOGG staat voor Jongeren op Gezond Gewicht en bedoeld om overgewicht tegen te gaan bij kinderen/ jongeren in de leeftijd van 0-19 jaar). De game vormt een integraal onderdeel van de aanpak die een gezonde leefstijl van jongeren bevordert.

De game vormt een integraal onderdeel van de aanpak die een gezonde leefstijl van jongeren bevordert. Onderzoek BOOSTH is ontwikkeld door 457 Independent en game designer Goal043. Expertisecentrum COACH, dat de gezondheid van kinderen met overgewicht en obesitas beoogt te verbeteren onder meer door het verbeteren van de leefstijl, gaat wetenschappelijk onderzoek doen naar de vraag in hoeverre de interventie BOOSTH daadwerkelijk leidt tot meer bewegen. Daartoe wordt de game geëvalueerd onder ruim tweeduizend basisschoolleerlingen in Limburg en ruim honderd kinderen die deelnemen aan het COACH-programma. Kinderarts Anita Vreugdenhil van COACH/ Maastricht UMC+: “We denken met deze tool kinderen en jongeren op een speelse manier meer aan het bewegen te krijgen, zodat de kans op gezondheidsproblemen wordt verminderd. . Het onderzoeksteam van COACH zal de komende jaren onderzoek doen naar de concrete resultaten.”

Vitaal Limburg De gezondheid van jongeren en het wegwerken van de bestaande gezondheidsachterstanden zijn ook voor de Provincie Limburg belangrijke aandachtspunten. Verantwoordelijk gedeputeerde Marleen van Rijnsbergen van Werk en Welzijn: “Het belang van gezondheid en meer bewegen wordt op een andere, meer speelse manier duidelijk. Ik weet zeker dat mijn kinderen zullen gaan gamen.” We BOOSTH Limburg wordt door de Provincie ondersteund in het kader van de Agenda voor Gezondheid en Zorg en sluit aan bij het Kennis-Asproject Lime. Ook in de Sociale Agenda Limburg 2025 staat het begrip positieve gezondheid centraal, waarbij een goede balans in het dagelijks leven wordt nagestreefd. , waarbij een goede balans in het dagelijks functioneren wordt nagestreefd.

Column Elise Disselhorst Projectleider Duurzame Inzetbaarheid

Go with the flow Misschien herken je het wel. Je bent vol energie, je gaat op in wat je doet en je vergeet helemaal de tijd. Eigenlijk zou je veel vaker van dit soort momenten willen hebben, want deze flow draagt bij aan je productiviteit en geluk. Flow ontstaat echter niet als je er bewust naar zoekt. Wel kun je voorwaarden creëren die zo’n flow mogelijk maken. Je kunt in een flow raken als je uitdagende activiteiten uitvoert die passen bij je vaardigheden. Als je activiteiten onder je niveau uitvoert kan je passief worden of je gaan vervelen. En als je juist teveel van jezelf vraagt, kan je zorgelijk of angstig worden. Een juiste balans tussen je vaardigheden en activiteiten kan resulteren in een flow. Ik vind mijn werk over het algemeen leuk en uitdagend en de werkzaamheden passen ook bij mijn vaardigheden. Toch moet ik eerlijk toegeven dat ik niet heel vaak in een flow terecht kom. Ik denk omdat ik graag controle houd op de uitkomst, en daardoor niet altijd de maximale uitdaging aanga. Ik vind het bijvoorbeeld spannend om voor een groep een presentatie te geven, terwijl ik ondertussen van collega’s terug hoor dat ik dat prima kan. Als ik er over nadenk dan is het eigenlijk best zonde dat ik dit soort, voor mij spannende, situaties zoveel mogelijk uit de wegga. Laat jij ook wel eens uitdagende werkzaamheden over aan een collega, terwijl je ze best zelf zou kunnen? Daag je zelf eens uit. Je zult merken dat je jezelf ontwikkelt en ervaren dat je er energie en plezier uit haalt. En die flow, die volgt dan vanzelf.


32

Duurzaam en Gezond aan tafel Maaltijden in de zorg

D

at is de ervaring van stichting Diverzio met 14 Friese zorgorganisaties afgelopen jaar. In het programma ‘Duurzaam en Gezond aan Tafel’ kan een fors deel van de zorg in Nederland samen miljoenen besparen en honderdduizenden mensen gelukkiger maken.

“Soms komen we een chefkok tegen met alleen nog een stanleymes. Om de dozen met kant-en-klaarmaaltijden open te snijden”, zegt Koen Nouws Keij, directeur van Diverzio. Deze stichting maakt zich sterk om het eten voor kwetsbare groepen (patiënten en ouderen) opnieuw gezond, vers en eerlijk te maken. “Na bezuinigingen en focus op kosten heeft de zorgmaaltijd te veel ingeboet. De koks die het vak beheersen om met goed eten mensen gezond te maken, staan vaak machteloos. Het verdrietige is dat veelal die smakeloze maaltijden in de afvalbak belanden. Gemiddeld is de voedselverspilling in de zorg 30 tot 40 procent. Dat is niet nodig, maar het kost ons wel 200

miljoen euro per jaar. Om niet te spreken van menselijk leed en ondervoeding.”

Zorg naar minder kosten De sector lijkt ervan overtuigd te raken dat zoals het nu gaat, niet langer kán. Bert van der Hoek, bestuursvoorzitter van De Friesland Zorgverzekeraar onlangs in BoardRoom Zorg: “Het is schandalig dat we in dit land zo weinig uitgeven aan preventie, terwijl de reparatiekosten zijn opgelopen tot 45 miljard euro per jaar.” Via zijn Stichting De Friesland werkt de zorgverzekeraar daarom mee aan Duurzaam en Gezond aan Tafel in de Noordelijke regio. Door te investeren in een gezondere leefstijl verwacht de verzekeraar dat de zorg minder gaat kosten.

Meer handen aan het bed Beter eten kost minder, is de wijze les van zo’n 45 zorgorganisaties. Hun ervaringen vormen de basis van het landelijke programma Duurzaam en Gezond aan Tafel. Vrijwaard

Diverzio maakt zich sterk om eten voor kwetsbare groepen gezond te maken “Soms komen we een chefkok tegen met alleen nog een stanleymes om de dozen met kant-en-klaarmaaltijden open te snijden”

De maaltijden in de zorg kunnen binnen een jaar lekkerder, verser en duurzamer, en dat hoeft geen cent meer te kosten. Beter nog, de verspilling wordt er minder van en er wordt bespaard: grofweg € 50.000,- per organisatie. Het is een kwestie van een aantal simpele, maar essentiële stappen.

in Den Helder is een voorbeeld: de ouderenzorgorganisatie stapte af van kant-en-klaar en investeerde in een eigen ambachtelijke keuken. Bestuurder Coert Veenstra: “We kopen duurzamer in en we koken veel verser, lekkerder en efficiënter. Ik denk dat we op jaarbasis nu zoveel geld besparen dat we er vier extra ziekenverzorgenden voor in dienst kunnen nemen.” Edith Snoeij, voorzitter stuurgroep langdurige zorg in het programma Aanpak Verspilling van VWS is enthousiast: “Als je ziet hoe ze hun voedselverspilling hebben teruggebracht, dan ben je gekke Henkie als je dat niet ook doet.”

‘Als je ziet hoe ze voedselverspilling hebben teruggebracht, dan ben je gekke Henkie als je dat niet ook doet’ Ontwikkelprogramma In het ontwikkelprogramma Duurzaam en Gezond aan Tafel gaan zorgorganisaties (ziekenhuizen, ouderenzorg, GGZ) in Friesland, Groningen, Drenthe/Overijssel, Noord Holland, Zuid-Holland, Gelderland en Brabant van start. Ze werken in groepen toe naar betere kwaliteit, minder verspilling, duurzame inkoop (met o.a. verse producten uit de streek) én een gezond kostenplaatje. Diverzio organiseert dit met steun van het ministerie van VWS, Stichting De Friesland en regionale Rabobanken. Met 150 deelnemende zorginstellingen is Duurzaam en Gezond aan Tafel het grootste gezamenlijke initiatief in Nederland voor beter eten in de zorg. Meer informatie Het programma Duurzaam en Gezond aan Tafel vindt plaats op zes plekken in het land. Start is in november 2016 en afronding voor de zomer van 2017. Kijk voor meer informatie op: www.duurzaamgezondaantafel.nl

Zorg en Ziekenhuis


Bewust Genieten 33

Geluksstof serotonine Zaait ook angst in het brein Een internationale studie, waar het Radboudumc aan meewerkte, heeft een mogelijke verklaring gevonden voor de veelvoorkomende bijwerking van antidepressiva: ernstige angstklachten in de eerste dagen van gebruik. De wetenschappers brachten een nieuwe route in kaart waarlangs de signaalstof serotonine angst reguleert in het brein. Opheldering van deze route maakt het mogelijk medicijnen te testen die deze bijwerking kunnen opheffen. De resultaten van het onderzoek verschenen onlangs in Nature. Serotonine speelt een belangrijke rol in de regulering van emoties. Afwijkingen in het serotoninesysteem kunnen leiden tot angstklachten of depressies. Als behandeling hiervoor slikken veel mensen antidepressiva in de vorm van serotonineheropnameremmers, ook bekend als SSRI’s. Deze middelen verhinderen de heropname van serotonine in de hersenen, waardoor deze stof langer actief blijft in de verbindingen tussen zenuwcellen. Dit leidt onder andere tot onderdrukking van angstsymptomen, waardoor patiënten zich beter voelen.

Imaginaire angst Veel angstonderzoek richt zich op het hersengebied de amygdala. Hoge concentraties serotonine leiden daar namelijk tot demping van angstreacties. In de huidige studie verlegden de wetenschappers hun aandacht echter naar de bed nucleus, een gebied in het centrale deel van

Koud douchen minder ziekteverzuim

E

lke dag even koud douchen leidt tot minder ziekteverzuim. Dit blijkt uit een oriënterend onderzoek onder leiding van het AMC waarvan de resultaten zijn verschenen in het wetenschappelijk tijdschrift PLOS ONE. Onderzoeker Geert Buijze: “Dagelijks koud douchen is gezond. Dat geldt voor de vitale groep mensen die we hebben onderzocht. Voor mensen met ernstige gezondheidsklachten geldt deze conclusie niet, die hebben we niet meegenomen in ons onderzoek.” De studie kent een eerste oriënterende opzet en leunt zwaar op de antwoorden die de deelnemers zelf hebben ingevuld. “Deze resultaten zijn dermate interessant dat we verder onderzoek willen doen naar de werkzaamheid. Kennelijk doet het koude douchen iets met het afweersysteem, maar we weten niet wat. We hopen

Zorg en Ziekenhuis

de hersenen dat verantwoordelijk is voor de regulatie van basale emoties. Recent is duidelijk geworden dat dit gebied ook een rol speelt in de angstregulatie. “De amygdala en de bed nucleus zijn als broer en zus,” zegt Tamas Kozisc die vanuit het Radboudumc betrokken was bij het onderzoek. “We denken dat de bed nucleus een eigen rol speelt in de regulatie van angst. Er zijn aanwijzingen dat de amygdala vooral een rol speelt bij angst voor reële gebeurtenissen, terwijl de bed nucleus meer een rol speelt bij imaginaire angsten, zoals fobieën.”

Serotonine speelt een belangrijke rol in de regulering van emoties. Angstroute in kaart Om de angstroutes in het brein in kaart te brengen, schakelden de onderzoekers individuele zenuwcellen bij muizen aan of uit, en bestudeerden gedragsveranderingen in detail. De onderzoekers zagen dat een angstreactie leidt tot afgifte van serotonine in in de hersenstam, waarna de stof vervolgens terecht komt in de bed nucleus. De serotonine activeert daar een serie zenuwcellen (CRF-neuronen) die uiteindelijk uitkomen bij twee hersengebieden waar complexere hersenfuncties worden geregeld, zoals het beloningssysteem en alertheid. Verhoogde activiteit van deze CRF-neuronen versterkt via deze route de gevolgen van stress en angst.

Tegengesteld effect In de bed nucleus stimuleren antidepressiva de signalen van de CRF-neuronen, aangezien deze neuronen ‘luisteren’ naar serotonine. Hierdoor blijft het versterkende effect op angst langer actief. Dit is dus een tegenovergesteld effect van de werking van SSRI’s in de amygdala. Daar duurt het echter even voordat het angstremmende effect optreedt, terwijl de effecten in de bed nucleus direct zijn. Op korte termijn leiden de SSRI’s dus juist tot een toename van angstklachten. Pas na enkele weken lijkt er een nieuw serotonine-evenwicht in de hersenen te ontstaan, wat leidt tot afname van angst en depressie. Hoe dit precies werkt is nog niet bekend. Tamas Kosizc: “De bed nucleus is een heel basaal hersenonderdeel dat veel overeenkomsten vertoont tussen muis en mens. We kunnen aannemen dat het door ons beschreven systeem bij mensen ook zo werkt. Vervolgonderzoek met behulp van MRI zou uit kunnen wijzen of SSRI’s ook bij mensen invloed hebben in de bed nucleus en of zogenaamde CRF-blokkers de bijwerkingen van de SSRI’s kunnen tegengaan.”

Mogelijke verklaring gevonden Ernstige angstklachten bij antidepressiva

het biologisch effect van koud douchen op het lichaam te meten in de hersenactiviteit”, stelt onderzoeker Buijze.

deed vrijwillig mee en hield zelf de tijd bij. De deelnemers hielden ook bij of ze zich ziek meldden op hun werk en hoe ze zich voelden.

Onderzoek van het AMC

Tijdens de winter

Het AMC heeft dit onderzoek uitgevoerd vanwege de groeiende aandacht voor het effect van kou op de gezondheid. Het onderzoek is uitgevoerd door orthopedisch chirurg in opleiding Buijze, daarbij ondersteund door het Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid van het AMC, vanwege de link met arbeidsverzuim. Het is voor de eerste keer dat het effect van koud douchen is onderzocht bij een ‘gewone’ groep vrijwilligers. Bij sporters is het effect van kou op prestaties en gezondheid al vaker onderzocht.

Het onderzoek is gehouden in van januari tot april 2015 omdat er zich in de winter relatief veel mensen ziek melden vanwege de jaarlijkse griepgolf. Ook is in die periode het kraanwater in Nederland het meest koud, circa 10 graden. De deelnemers zijn tot negentig dagen na het experiment gevolgd. Na de analyse van de gegevens bleek dat er niet zozeer minder mensen zich ziek voelden in de vier groepen, maar dat de ziekte bij de mensen die koud douchten minder ernstig was en sneller verliep. Het gevolg was dat ze zich minder dagen ziek meldden dan de mensen die warm douchten. De koude douchers in dit onderzoek meldden zich 29 procent minder vaak ziek, ongeacht hoelang ze koud douchten. Dit komt in die drie maanden neer op gemiddeld een dagdeel minder ziekteverzuim dan de mensen die warm douchten.

Na een campagne op radio en tv meldden ruim vierduizend mensen zich aan bij Buijze. Van hen konden ruim drieduizend mensen meedoen. Er waren vier groepen. Een groep douchte gewoon, de andere drie moesten dagelijks dertig, zestig of negentig seconden koud douchen. Iedereen


34

Samen het verschil maken Dag van de Gastvrijheid 17 NOVEMBER 2016 BEATRIXGEBOUW UTRECHT

Hospitality Management Nederland (vHMN), foodcare professionals en Gastvrije Zorg bundelen wederom de krachten voor een nieuwe editie van de Dag van de Gastvrijheid 2016. DĂŠ plek waar alle professionals op het gebied van eten, drinken en gastvrijheid in de zorg elkaar ontmoeten: Alles draait deze dag om samen werken aan gastvrijheid. De unieke opzet zorgt ervoor dat iedereen uit het team zijn hart op kan halen. Zowel managers, voedingsassistenten, koks, hoofden voeding, inkopers, gastvrouwen als gastheren.

MEER INFORMATIE EN INSCHRIJVEN OP:

www.dagvandegastvrijheid.com Tijdens de Dag van de Gastvrijheid vindt de finale van het Beste menu van de zorg plaats! ORGANISATIE

Zorg en Ziekenhuis 0263_AD_DvdG_2016_205x281.indd

1

SPONSOREN

28-09-16 12:06


Talent Ontwikkeld 35

Drie ERC Starting Grants Subsidie voor UMCG-onderzoekers Drie onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen ontvangen een Starting Grant van de European Research Council (ERC). De Starting Grant, een persoonsgebonden subsidie van 1,5 miljoen euro, is bedoeld om getalenteerde wetenschappers vijf jaar lang te ondersteunen bij hun onderzoek.

Cardioloog Cardioloog Peter van der Meer onderzoekt het vroege ontstaan van hartfalen, voordat onherstelbare schade is opgetreden. Omdat het wegnemen van hartweefsel bij patiënten gevaarlijk voor ze is en zeker in vroege stadia van hartfalen onmogelijk is, maakt hij gebruik van pluripotente stamcellen: huidcellen die, door ze te reprogrammeren, tot stamcellen kunnen worden omgevormd. Hierdoor kunnen de onderzoekers

een stukje kloppend hartweefsel maken van een patiënt met hartfalen. Door dit bloot te stellen aan uitlokkende factoren, bijvoorbeeld chemotherapie die schadelijk is voor het hart, probeert Van der Meer nieuwe paden te vinden die betrokken zijn bij het ontstaan van hartfalen.

Geneticus Geneticus Sasha Zhernakova onderzoekt hoe darmflora van jonge baby’s wordt gevormd. Bij de geboorte hebben baby’s een beperkt aantal bacteriën en virussen in hun darmen. Gedurende hun eerste levensjaar wordt dit uitgebreid en wordt de darmflora stabiel. Hoe virussen en bacteriën zich ontwikkelen en hoe dit de gezondheid van de baby zal beïnvloeden, onderzoekt Zhernakova. Ze kijkt hierbij zowel naar de genetische factoren als naar omgevingsfactoren als voeding, inentingen en ziektes. Zhernakova

Europese diplomering

maakt voor haar onderzoek gebruik van de data van LifeLines-Next, waarin de data van 1500 baby’s van het eerste levensjaar is opgenomen.

Biomedisch onderzoeker Biomedisch onderzoeker Romana Schirhagl onderzoekt het gedrag van vrije radicalen in de cel als gevolg van stress. Deze radicalen spelen een belangrijke rol in het lichaam, zowel positief als negatief. Zo helpen ze om bacteriën en virussen te bestrijden, maar kunnen ze ook gezonde cellen beschadigen. Omdat vrije radicalen maar zeer kort bestaan, zijn ze moeilijk te bestuderen. Schirhagl maakt gebruik van een techniek met nanodiamantjes, zeer kleine diamantdeeltjes, die reageren op de magnetische velden van de vrije radicalen door van helderheid te veranderen. Daarnaast bestudeert ze hoe vrije radicalen reageren op bijvoorbeeld de aanval van een bacterie. Hiermee hoopt ze nieuwe kennis te vergaren over het verouderingsproces van cellen.

Column Albertine Receptioniste in het ziekenhuis

plastisch chirurg Meander

D

e afdeling plastische chirurgie in Meander Medisch Centrum biedt nu extra deskundigheid op het gebied van hand- en polsoperaties. Plastisch chirurg Eline van Amerongen behaalde het diploma van de FESSH, de Europese beroepsorganisatie van hand- en polschirurgen. Dit diploma betekent een erkenning van het vakmanschap op Europees niveau. Jaarlijks behalen slechts een handvol Nederlandse plastisch chirurgen dit diploma. Plastisch chirurg Eline van Amerongen behaalde het certificaat na een intensief traject van toetsing. Er is een hoge drempel om tot het examen te worden toegelaten. Deelnemers moeten al veel ervaring hebben als plastisch chirurg en alle operatietechnieken beheersen. Ook moeten zij aantoonbaar over wetenschappelijke kennis beschikken. Het

Europese diploma staat garant voor aantoonbare expertise in hand- en polschirurgie. Eline van Amerongen: “Mensen met hand- en polsproblemen ondervinden in het dagelijks leven veel ongemak van hun ziekte. Het beperkt hen in hun zelfstandigheid. Door de juiste behandeling en goede samenwerking is er vaak snel verbetering mogelijk. Binnen het hand- en polscentrum werken we nauw samen met de revalidatiearts, neuroloog, reumatoloog, radioloog, handtherapeut en de gipskamer. Deze aanpak maakt dat we mensen adequaat van hun klachten kunnen helpen, zodat zij weer zelfstandig verder kunnen. Vaak merken mensen pas hoe belangrijk hun handen zijn, als ze deze niet meer goed kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld door het carpaal tunnel syndroom of een andere handaandoening.”

Meander Medisch Centrum Alle kennis in huis voor het behandelen van alle hand- en polsklachten Zorg en Ziekenhuis

Deadlinestress Persoonlijk had ik geen goed gevoel bij deadlinestress. Ik herinner me nog goed hoe het op de middelbare school was. Altijd liet ik alles op het laatste moment aankomen en dan haalde ik de hele nacht door, mezelf vertwijfeld afvragend waarom ik zo lang gewacht had. Vrolijk werd ik er niet van in ieder geval. Maar als het dan toch weer gelukt was, vierde ik lacherig mijn triomf. Wat ik onlangs geleerd heb, is dat deadlinestress voor mensen zoals ik eigenlijk heel belangrijk is. Zonder deadline schuif ik beslissingen op, zonder me daar echt van bewust te zijn. Een fusie zette mijn leventje op z’n kop: iemand gaat vanachter een veilig bureau beslissen over mij. Als een pion kan ik opgepakt en zomaar ergens geplaatst worden. Of, erger, van het bord geveegd worden. Samen met mijn loopbaancoach kwam ik erachter dat deze deadlinestress me eindelijk de benodigde vleugels geeft om zelf iets te ondernemen. Ik werk hard aan mijn plannen. Ik laat me niet als een lammetje naar de slachtbank leiden. En dat voelt goed.


36

Nanoknife als nieuwe behandeling voor lever- en alvleeskliertumoren Met de beeldgestuurde kankertherapie Irreversibele elektroporatie (IRE), ofwel nanoknife, vernietigen elektrische stroomstootjes de tumorcellen. Uit het proefschrift van arts-onderzoeker Hester Scheffer, verbonden aan het VUmc, blijkt dat behandeling met nanoknife uitzaaiingen van leverkanker volledig vernietigt en dat alvleesklierkanker tijdelijk afgeremd kan worden. Scheffer toonde ook aan dat het een veilige techniek is, dat wil zeggen een techniek met aanvaardbare risico’s, die omliggend weefsel grotendeels spaart. Op 9 september promoveerde Scheffer.

Onomstotelijk aangetoond Scheffer geeft aan dat nog veel onbekend is over de optimale protocollen per weefsel- en

tumorsoort zoals voltage, aantal pulsen en snelheid van toedienen. Deze hangen onder andere af van de elektrische geleiding van de tumor en het omliggende weefsel. Er kan dus nog veel aan de techniek IRE verbeterd worden Dat IRE in staat is om tumoren op een veilige manier te vernietigen, heeft Hester Scheffer echter onomstotelijk aangetoond. Scheffer: “Ik verwacht dat IRE de komende jaren steeds meer zal worden toegepast en een belangrijke plaats gaat innemen binnen

‘IRE is in staat om tumoren op een veilige manier te vernietigen’ het oncologische behandelarsenaal. We gaan in VUmc inmiddels onvermoeibaar door met verder onderzoek naar IRE.”

Toepassing Nanoknife IRE wordt toegepast door een interventieradioloog bij onder andere mensen met lever- en alvleeskliertumoren waarbij een operatie of bestralen niet goed mogelijk is vanwege de ligging van de tumor rondom bloedvaten of galwegen. Voor haar proefschrift Lightning strikes’ – irreversible electroporation in interventional oncology onderzocht Hester Scheffer deze kankertherapie. Met haar promotieonderzoek toont Scheffer aan dat de behandeling uitzaaiingen van leverkanker volledig vernietigt. In het geval van alvleesklierkanker - een veel agressievere vorm van kanker - kan de ziekte tijdelijk afgeremd worden. Bovendien veroorzaakt de behandeling bij patiënten met alvleesklierkanker een immuunrespons, die mogelijk in de toekomst gebruikt kan worden om de vorming van uitzaaiingen te voorkomen.

patiënt en familieleden als meerdere specialisten de patiënt behandelen. De arts vervult zo een verbindende en coördinerende rol in het zorgproces. Renée Barge van de raad van bestuur geeft het belang van de functie weer: “De functie van ziekenhuisarts past goed binnen onze visie op de zorg; hij of zij moet een belangrijke plek krijgen binnen de klinische zorg. De komende periode zal hieraan in de praktijk worden vormgeven. Wij verwachten daar veel van ten aanzien van de kwaliteit van de zorg en de communicatie met betrokken familieleden én met de specialisten op de afdelingen”. MCH-Bronovo is één van de zeven ziekenhuizen die de opleiding aanbiedt.

Generalistische dokter

MCH-Bronovo Ziekenhuisartsen en raad van bestuur

Eerste drie ziekenhuisartsen officieel gestart bij MCH-Bronovo

O

p donderdag 1 september zijn de eerste drie ziekenhuisartsen - Marjolein de Boom, Patrick Leemans en Rossana Giugliano - officieel gestart in MCH-Bronovo.

Zij hebben de gloednieuwe profielopleiding Ziekenhuisgeneeskunde met succes afgerond.

Zorg en Ziekenhuis

Hierbij wordt in drie jaar tijd een basisarts breed opgeleid tot een generalistische specialist die verantwoordelijk wordt voor de dagelijkse klinische zorg. Waar de specialist zich op een specifiek onderdeel van de ziekte richt, weet de ziekenhuisarts veel van de algemene ziekteleer. De ziekenhuisarts is het aanspreekpunt voor

Ziekenhuisarts Marjolein de Boom licht haar motivatie toe: “Ik heb voor deze opleiding gekozen omdat ik na mijn afstuderen merkte dat ik een generalistische dokter wilde zijn. Omdat toen de ziekenhuisartsopleiding nog niet bestond, heb ik de huisartsopleiding gevolgd. Daar merkte ik dat ik toch ook graag klinisch (dus in een ziekenhuis) voor patiënten wilde zorgen en toen was daar de ziekenhuisartsopleiding. Voor mij dus precies hoe ik patiëntenzorg voor ogen had. Als ziekenhuisarts zorg je, samen met de specialist, voor de hele patiënt en zodoende kun je als ziekenhuisarts de opname begeleiden en stroomlijnen, bijvoorbeeld door de multimorbiteit van de patiënt te behandelen, je te verdiepen in de zorgprocessen die de patiënt doorloopt en door ontslagprocedures te optimaliseren.


Talent Ontwikkeld 37

Betere geboortezorg

als verloskundige en ziekenhuis samenwerken Tweederde van alle zwangere vrouwen in Nederland wordt vanwege risicofactoren tijdens de zwangerschap doorverwezen van een verloskundigenpraktijk naar het ziekenhuis. Zwangere vrouwen ervaren de kwaliteit van de geboortezorg echter hoger als zij tussentijds niet hoeven te switchen. Goede samenwerking tussen ziekenhuis en verloskundigenpraktijk draagt bij aan verhoging van kwaliteit van geboortezorg en het mentaal welzijn van de patiënt tijdens de zwangerschap. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Sophie Truijens aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e), in samenwerking met Máxima Medisch Centrum (MMC) en de Universiteit van Tilburg (UvT). In de periode rondom de zwangerschap en bevalling ondervinden vrouwen diverse lichamelijke en psychische veranderingen. Omdat tot voor kort geen geschikte instrumenten beschikbaar waren om de kwaliteit van geboortezorg en de beleving van de bevalling te meten vanuit het perspectief van de patiënt, heeft Truijens hiervoor vragenlijsten ontwikkeld en gevalideerd. Met deze en andere instrumenten onderzocht zij hoe zwangere vrouwen de kwaliteit van geboortezorg ervaren en hoe zij hun mentaal welzijn tijdens de zwangerschap beoordelen.

Optimale samenwerking Vanwege risicofactoren wordt ongeveer tweederde van de vrouwen tijdens de

zwangerschap of bevalling doorverwezen van een verloskundigenpraktijk naar het ziekenhuis. Truijens laat met haar onderzoek zien dat vrouwen die zorg blijven ontvangen in dezelfde zorginstelling (eerstelijns verloskundigenpraktijk of ziekenhuis) een hogere kwaliteit van zorg ervaren dan vrouwen die tijdens de zwangerschap zijn doorverwezen. Optimale samenwerking tussen verloskundigenpraktijken en ziekenhuis is dus belangrijk om de overdrachtsmomenten bij doorverwijzing zo goed mogelijk te laten lopen. Ten aanzien van deze samenwerking in de regio Eindhoven laat de studie van Truijens zien dat teamtrainingen waarbij kraamverzorgenden, eerstelijns verloskundigen en zorgverleners van het ziekenhuis samen trainen bij medisch simulatiecentrum Medsim bijdragen aan de verhoging van de kwaliteit van geboortezorg vanuit het perspectief van de patiënt.

Integrale geboortezorg Het proefschrift van Truijens, met als titel ‘patiënt-gerapporteerde uitkomsten in de geboortezorg’, onderbouwt dat de pilot ‘integrale geboortezorg’ die loopt in Máxima Medisch Centrum van groot belang is voor verbetering van de ervaring van de kwaliteit geboortezorg van zwangere vrouwen. Dit is een samenwerking tussen de afdeling gynaecologie van MMC en nu al ruim zestien eerstelijns verloskundigenpraktijken uit de regio. Hierbij wordt na toestemming elke aanstaande moeder in het Vrouw Moeder Kind-centrum (VMK-centrum) van MMC besproken tijdens een multidisciplinair overleg. Ook met kraamzorgorganisaties wordt nauw samengewerkt.

Landelijke integrale geboortezorg

Promovendus Sophie Truijens Sophie Truijens promoveerde op 15 september aan de TU/e Zorg en Ziekenhuis

Minister Schippers maakt het per 1 januari 2017 voor de verloskundige zorg voor alle regio’s in Nederland mogelijk om vrijwillig te kiezen voor de zogenaamde integrale geboortezorg. Deze nieuwe vorm van bekostiging wordt mogelijk als vrijwillige volwaardige optie naast de huidige bekostiging. Regio’s die dat willen kunnen dan zelf afspraken maken over de samenwerkingsvorm en de verdeling van de bekostiging. Schippers maakt dit mogelijk omdat landelijk de behoefte bestaat bij verschillende samenwerkingsverbanden van verloskundigen en gynaecologen om te investeren in gezamenlijke kwaliteitsverbetering. Het onderzoek van Truijens draagt daarom bij aan hoe de samenwerking tussen deze partijen verder kan worden verbeterd en hoe de ervaring van de kwaliteit geboortezorg van zwangeren voor de integrale geboortezorg nog verder kan worden verhoogd.

Mensen in de zorg OLVG in Amsterdam heeft sinds 1 juli een huisarts toegevoegd aan het palliatief team. Huisarts Marike de Meij zal tweeënhalve dag per week voor het palliatief team van het ziekenhuis werken. De Meij heeft als opdracht zorg te dragen voor nog betere palliatieve zorg voor patiënten in en buiten het ziekenhuis en tevens verbinding tussen de locaties Oost en West te versterken. Ook begeleidt zij huisartsen in opleiding binnen het palliatief team. Voor continuïteit en goede kwaliteit van zorg is optimale samenwerking tussen de patiënt, het ziekenhuis, de huisarts en thuiszorg vereist. Met de aanstelling van een huisarts binnen het palliatief team hoopt OLVG beter in te kunnen spelen op situaties thuis en er op die manier voor te zorgen dat de patient daadwerkelijk vaker thuis kan zijn. Ook hoopt men zo het aantal acute opnames van palliatieve patiënten terug te dringen. De voorzitters van het palliatief team, oncologen Maud Geenen en Jetske Meerum-Terwogt zijn verheugd met de komst van De Meij. Geenen: “Marike voegt als huisarts eigen expertise toe aan ons palliatief team. Een huisarts heeft nu eenmaal meer zicht op de situaties die zich thuis kunnen voordoen dan wij als ziekenhuisspecialisten. Dat zit ook in praktische zaken als het voorschrijven van de juiste morfinepomp of meedenken over een goed moment voor overdracht naar huisarts.” Daarnaast bevordert het de samenwerking tussen specialisten en huisartsen.

Opleidingsplaatsen palliatief team Binnen het palliatief team van OLVG zijn twee opleidingsplaatsen voor huisartsen. Op locatie Oost is sinds 1 september 2015 een AIOS huisartsgeneeskunde werkzaam. Op locatie West zal op 1 december een huisarts in opleiding starten. OLVG hoopt hiermee al tijdens de opleiding van de huisartsen een aandeel te hebben in de verbetering van transmurale samenwerking in de palliatieve zorg.


38

Advertentie

NIET AANGEBOREN HERSENLETSEL(NAH) CONGRES 2017 WWW.NURSINGCONGRESSEN.NL/NAH

18 JANUARI 2017 | REEHORST, EDE

ESSENTIËLE KENNIS VOOR DE DAGELIJKSE PRAKTIJK De - voor de buitenwereld vaak onzichtbare - gevolgen van NAH zijn meestal zeer ingrijpend en hebben een grote impact op het leven van de patiënt en diens omgeving. Hoe ga je als verpleegkundige of verzorgende om met de gevolgen die mensen met NAH ervaren? Je wordt gevraagd om maatwerk, want de gevolgen zijn voor ieder individu anders, dit vraagt om veel deskundigheid. Versterk je rol en kom naar het congres Niet Aangeboren Hersenletsel en leer o.a.: ¤

Over de gedragsmatige, emotionele en communicatieve gevolgen

¤

Hoe je kunt helpen bij het verwerkingsproces

¤

Om te gaan met cliënten die agressief gedrag vertonen

€ 199,VROEGBOEKPRIJS TOT 20 DECEMBER! / ABONNEE PRIJS € 229,NORMALE PRIJS

EEN INITIATIEF VAN:

Kijk voor meer informatie en inschrijven op

WWW.NURSINGCONGRESSEN.NL/NAH NURSING VOOR VERPLEEGKUNDIGEN

NURSING_NL

ZOR-0026_Advertentie_210x297.indd 2 ZOR-0026_Advertentie_210x297.indd 2 ZOR-0026_Advertentie_210x297.indd 2

SM_AD-0308--Change size to existing advert_100X138.indd 1

Change 28/09/16ad 7:02 to new PMsize.indd 1

MASTERCLASS MASTERCLASS VITALITEITSMANAGEMENT MASTERCLASS VITALITEITSMANAGEMENT MASTERCLASS Maak in één dag de vitaliteitsslag VITALITEITSMANAGEMENT Maak in één de vitaliteitsslag VITALITEITSMANAGEMENT met uzelf én dag uw team

01-08-16 16:31 01-08-16 16:31 01-08-16 16:31

Maak in in één dag de vitaliteitsslag met uzelf én uw team MASTERCLASS 12/09/16 Maak één dag de vitaliteitsslag met uzelf én uw team VITALITEITSMANAGEMENT met uzelf2017 én uw team 20 JANUARI

8:28 PM

Maak in één dag de vitaliteitsslag 20 JANUARI 2017 WOUDSCHOTEN, ZEIST 20 JANUARI 2017 met uzelf én2017 uw team WOUDSCHOTEN, ZEIST 20 JANUARI WOUDSCHOTEN, ZEIST

WOUDSCHOTEN, ZEIST 20 JANUARI 2017

Wegens succes Wegens succes herhaald! herhaald! Nú in Nú in Eindhoven! Eindhoven!

Hét Wondzorgcongres Hét Wondzorgcongres Maak de juiste keuzes en krijg handvatten voor de beste wondzorg!

Steeds meer managers lopen Steeds meer managers lopen Steeds meer managers tegen de grens van hunlopen energie tegen demeer grensmanagers van hun energie lopen tegen de grens van energie op enSteeds bewegen zichhun richting de op en bewegen zich richting de de grens van hun energie op entegen bewegen zich richting de gevarenzone voor een burn-out. gevarenzone voor een burn-out. Steeds meer managers lopen de op en bewegen zich richting gevarenzone voor een burn-out. Duurzaam presteren kan alleen Duurzaam presteren kan alleen tegen de grens vaneen hunburn-out. energie gevarenzone voor Duurzaam presteren kan alleen wanneer u vitaal bent. Met hethet volgen wanneer u vitaal bent. Met volgen op en bewegen zich richting de Duurzaam presteren kan alleen wanneer u vitaal bent. Met het volgen van de Masterclass Persoonlijk van de Masterclass Persoonlijk gevarenzone voor een burn-out. wanneer u vitaal bent. Met het volgen van de Masterclass Persoonlijk Vitaliteitsmanagement voor Vitaliteitsmanagement voor Duurzaam presteren kan alleen van de Masterclass Persoonlijk managers wordt u bewuster Vitaliteitsmanagement voor managers u bent. bewuster wanneerwordt u vitaal Met het volgen Vitaliteitsmanagement voor van uw leert managers wordt u bewuster van devitaliteitbehoeften Masterclass Persoonlijk van uw vitaliteitbehoeften enen leert managers wordt u bewuster u strategieën te implementeren Vitaliteitsmanagement voor van uw vitaliteitbehoeften en leert u strategieën te implementeren vanvoor uw vitaliteitbehoeften en leert die u en/of uw team het meest managers wordt u bewuster u strategieën te implementeren die voor u en/of uw team het meest u strategieën implementeren effectief zijn. Ute leert op basis van van uw vitaliteitbehoeften en die voor u en/of uw team het het meest effectief zijn. U en/of leert op basis vanleert die voor u uw team wetenschappelijke inzichten en meest u strategieën te implementeren effectief zijn. U leert op basis van wetenschappelijke inzichten en effectief zijn. U op basis van strategieën deleert topsport, die voor u uit en/of uw team tezamen het meest wetenschappelijke inzichten en team strategieën uit de topsport, wetenschappelijke inzichten en met oefeningen, éntezamen uw effectief zijn. U hoe leertuop basis van strategieën uit de topsport, tezamen met oefeningen, hoe u én uw team strategieën uit de topsport, tezamen beter kunnen presteren. wetenschappelijke inzichten en met oefeningen, hoe u énuuw team met oefeningen, én uw team beter kunnen presteren. strategieën uit dehoe topsport, tezamen beterbeter kunnen presteren. kunnen presteren. met oefeningen, hoe u én uw team

Maak de juiste keuzes en krijg handvatten voor de beste wondzorg!

20 december 2016 | Van der Valk Hotel, Eindhoven 20 december 2016 | Van der Valk Hotel, Eindhoven Weet jij om te gaan met de wonden die je dagelijks tegenkomt? Er is niet n beste jij manier eenmet complexe wond tejebehandelen. Weet om teom gaan de wonden die dagelijks tegenkomt? Er is niet n Leer hoe je opom basis van een goede anamnese de juiste diagnose kan stellen beste manier een complexe wond te behandelen. om tot behandelplan te komen. Bespaar de pati nt veelkan leed. Kom Leer hoehet je beste op basis van een goede anamnese de juiste diagnose stellen op 19 H t Wondzorgcongres! om totmei hetnaar beste behandelplan te komen. Bespaar de pati nt veel leed. Kom op 19 mei naar H t Wondzorgcongres! Krijg in één dag een update van de laatste ontwikkelingen met directe vertaalslag delaatste praktijk! Meld je nu gelijk aan! Krijgeen in één dag een update naar van de ontwikkelingen met een directe vertaalslag naar de praktijk! Meld je nu gelijk aan! l l

l l

l l l l l l

Hoe werk je samen met andere zorgprofessionals en de patiënt bij een multidisciplinaire Diabetische voet? Hoe werk je samenaanpak met andere zorgprofessionals en de patiënt bij een multidisciplinaire aanpak Diabetische voet? Leer huidmaligniteiten herkennen. Krijg tips om te weten waar je op moethuidmaligniteiten letten bij vreemdeherkennen. plekjes. Krijg tips om te weten waar je op Leer moet letten bij vreemde plekjes. Preventie en behandeling van skintears, intertrigo en jeuk. Preventie en behandeling van skintears, intertrigo en jeuk. Klinisch redeneren op het gebied van wondzorg. Klinisch redeneren op het gebied van wondzorg. Beoordeling van producten op kenmerken en eigenschappen een juiste te kunnen Beoordeling vanom producten opkeuze kenmerken en maken. eigenschappen om een juiste keuze te kunnen maken.

www.wondzorgcongres.nl www.wondzorgcongres.nl

WOUDSCHOTEN, ZEIST

Ontvang tot en Ontvang tot en met 15 november met 15 november € 30,- vroegboek€ 30,-korting! vroegboekkorting!

In vier stappen vitaal het nieuwe jaar 2017 in! In vier vier stappen het nieuwe jaarjaar 2017 in! in! In stappenvitaal vitaal het nieuwe 2017 1. In Persoonlijk meesterschap vier stappen vitaal het nieuwe jaar 2017 in! 1. •Persoonlijk Persoonlijk Hoe kunt meesterschap umeesterschap een vitale balans vinden (én behouden!) tussen 1. • Hoe kunt uen een vitale balans vinden (én behouden!) tussen herstel? Hoe kunt u een vitale balans vinden (én behouden!) tussen 1.• activiteit Persoonlijk meesterschap activiteit en herstel?vitaal het nieuwe jaar 2017 in! In• vier Welkestappen voordelen biedt dit u in de dagelijkse praktijk?

• Hoe kunt u een vitale balans vinden (én behouden!) tussen activiteit en herstel?

• Welke voordelen biedt dit u in de dagelijkse praktijk?

activiteit en herstel? • Welke voordelen biedt dit u in de dagelijkse praktijk? 1. Persoonlijk meesterschap 2. Persoonlijk energiegebruik • Welke voordelen biedt dit u in de dagelijkse praktijk? 2. Persoonlijk • Hoe kuntenergiegebruik u een vitale balans vinden (én behouden!) tussen Krijg inzichtininuw uw huidige energiebronnen 2. •Persoonlijk • Krijg inzicht energiegebruik huidige energiebronnen activiteit en herstel?

2.•• Is Persoonlijk energiegebruik Is ditgedrag gedrag lijn met uw belangrijkste drijfveren? Krijg inzicht inin uw huidige in lijn met uwdit belangrijkste drijfveren? • dit Welke voordelen biedt uenergiebronnen in de dagelijkse praktijk?

Krijg inzicht huidige energiebronnen • Is•dit gedrag in in lijnuw met uw belangrijkste drijfveren? • Is dit gedrag in lijn met uw belangrijkste drijfveren? 3. Masterplan 3. 2.Persoonlijk Persoonlijk Masterplan Persoonlijk energiegebruik • Krijg inzicht inMasterplan trucs enenergiebronnen technieken met bewezen resultaat Krijg inzicht insimpele simpele trucs en technieken met bewezen resultaat • Krijg inzicht in uw huidige 3. Persoonlijk 3.•• Leer Masterplan energie tete steken in datgene waar ú invloed over heeft • Persoonlijk Is dit gedrag insteken lijn met uwdatgene belangrijkste drijfveren? Leer energie in waar ú invloed over heeft

• Krijg inzicht in simpele trucs en technieken met bewezen resultaat praktische handvatten om • Krijg inzicht in simpele trucs en en strategieën technieken metuw bewezen resultaat ••• Ontvang Ontvang praktische handvatten en strategieën omover uw heeft Leer energie te steken in datgene waar ú invloed ensteken dat vaninuw team tewaar verwezenlijken • Leer energie te datgene invloed over heeft 3. vitaliteitsbehoefte Persoonlijk Masterplan enhandvatten dat van uwen team te úverwezenlijken • vitaliteitsbehoefte Ontvang praktische strategieën om uw Ontvang handvatten en strategieën om uw • •Krijg inzichtpraktische in simpele trucs en technieken met bewezen resultaat

vitaliteitsbehoefte en dat van uw team te verwezenlijken 4. Van Masterplan Actie! vitaliteitsbehoefte enindat van uwwaar team te verwezenlijken • Leer energie naar te steken datgene ú invloed over heeft

4. Van Masterplan naar Actie!

U wilt dat eenpraktische nieuwe koers blijvend isenenstrategieën op termijn niet verslapt • Ontvang handvatten om uw

wiltMasterplan dat een nieuwe koers blijvend is en op termijn niet verslapt 4. 4.U Van naar • Hoe verhoogt u duurzame teamprestaties? vitaliteitsbehoefte enActie! dat van uw team te verwezenlijken Van Masterplan naar Actie!

•U Hoe verhoogt teamprestaties? • Hoe verbetert u udeduurzame teamspirit? wilt dat eeneen nieuwe koers blijvend is isenenop U wilt dat nieuwe koers blijvend optermijn termijnniet nietverslapt verslapt

Hoe verbetert u duurzame de uteamspirit? hoe minimaliseert verzuim? Hoe verhoogt u 4.••• En Van Masterplan naar Actie!teamprestaties? • Hoe verhoogt u duurzame teamprestaties? •• En hoe minimaliseert u verzuim? U•wilt dat een nieuwe koers blijvend is en op termijn niet verslapt Hoe verbetert u de teamspirit? Hoe verbetert u de teamspirit? • •Hoe u duurzame teamprestaties? • En hoe minimaliseert u verzuim? En verhoogt hoe minimaliseert u verzuim? • Hoe verbetert u de teamspirit? ROBERT KNOL

• En hoe minimaliseert u verzuim? topsporter en trainer Oud-Olympisch

beter kunnen presteren.

ROBERT KNOL

Robert Knol beschikt over ruim 15 jaar

Oud-Olympisch topsporter en trainer ROBERT KNOL

ROBERT ervaring op hetKNOL gebied van stress- en

Robert Knol beschikt over ruim 15 jaar

Oud-Olympisch topsporter entrainer trainer Oud-Olympisch en timemanagement entopsporter heeft hij programma’s ROBERT KNOL

ervaring op het gebied vanruim stressen Robert Knol beschikt over ruim 15jaar jaar Robert Knol beschikt verzorgd voor bedrijven alsover Shell, ABN15 Oud-Olympisch topsporter en trainer timemanagement en heeft programma’s ervaring op hetgebied gebied vanhij stressen AMRO, NAM en Unilever. ervaring op het van stressRobert Knol beschikt over ruim 15 jaaren

timemanagement heeft hijprogramma’s programma’s verzorgd voor bedrijven alshij Shell, ABN timemanagement enenheeft ervaring op het gebied van stressen

verzorgd voor bedrijven alsShell, Shell,ABN ABN AMRO, NAM en Unilever. verzorgd voor bedrijven timemanagement en heeftals hij programma’s MANAGERSACADEMIE.NL/VITALITEITSMANAGEMENT AMRO, NAM en Unilever. verzorgdNAM voor en bedrijven als Shell, ABN AMRO, Unilever.

AMRO, NAM en Unilever. MANAGERSACADEMIE.NL/VITALITEITSMANAGEMENT MANAGERSACADEMIE.NL/VITALITEITSMANAGEMENT MANAGERSACADEMIE.NL/VITALITEITSMANAGEMENT

MANAGERSACADEMIE.NL/VITALITEITSMANAGEMENT

Zorg en Ziekenhuis Change format Advert_100x138.indd 1

Change 28/09/16size7:25 of existing PM advert | Vitaliteitsmanagement 100x138.indd 1

28/09/16 10:52 PM


39

Agenda

Secretaresses in de zorg Hét afdelings- en medisch secretaressecongres 24 november 2016 ReeHorst, Ede Als secretaresse heb je continu te maken met verschillende mensen. Het inzetten van communicatieve vaardigheden is daarbij van cruciaal belang, net als je taalkennis en secretariële vaardigheden. Kom ook naar dit congres en krijg theoretische en praktijkgerichte informatie mee, waardoor je nog beter invulling kunt geven aan je functie! Let op! De 6e persoon is gratis.

secretaressesindezorg.nl/congres

Masterclass Financieel Management in de zorg 1, 2 en 16 november 2016 Nyenrode Business universiteit, Breukelen Van u als zorgprofessional wordt verwacht om inzicht te hebben in de financiële gezondheid van uw organisatie. Hoe maakt u zich de belangrijkste financiële begrippen eigen en hoe krijgt u inzicht in de complexiteit van financieel management? Tijdens deze masterclass wordt gebruik gemaakt van gefundeerde theorie geïllustreerd met praktijkvoorbeelden, cases en oefeningen.

zorgvisie.nl/academy

Personalized Medicine Zorg en ICT congres 18 november 2016 Cinemec, Utrecht Op vrijdag 18 november 2016 organiseert het UMC Utrecht Julius Centrum het vierde congres over Zorg ICT met als thema: ‘Personalized Medicine en de rol van Big Data: grenzeloze mogelijkheden’. Zowel de ervaringen van het UMC Utrecht komen aan bod, als die van collega-instellingen, de GGZ, juridische aspecten en het bedrijfsleven. Het is een plenair congres zonder parallelsessies, u hoeft dus niets te missen. Onderwerpen van het congres: • Toekomstige ontwikkelingen in Personalized Medicine en het gebruik van Big Data • Gevolgen voor de arts en de patiënt • Klinische en technologische ontwikkelingen in diagnostiek en zorg • Gevolgen voor de mens achter de patiënt

juliusacademy.nl

activiteiten & seminars De Grote Thuiszorgdag

Dag van . . .

13 december 2016 ReeHorst, Ede

Bijzondere dagen en feestdagen

Het zijn roerige tijden in de thuiszorg. De betaalbaarheid staat onder druk en de complexiteit van de zorgvraag is toegenomen. Veel cliënten willen zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving kunnen functioneren. De Grote Thuiszorgdag richt zich op actuele ontwikkelingen, benodigde aanpassingen en vereiste competenties. Woon workshops bij, discussieer mee tijdens Het Grote Thuiszorgdebat of volg het managementtraject. Juist nú moet je zorgen dat je het hoofd boven water houdt.

thuiszorgcongres.nl

oktober

Stoptober

15 oktober

Dag van Handen Wassen

16 oktober

Wereldvoedseldag

20 oktober

Wereld Osteoporose Dag

22 oktober

Wereldstotterdag

27 oktober

Wereld Ergotherapie Dag

29 oktober

Wereld Psoriasis Dag

1 november

Wereld Veganisme Dag

08-11 16-11

Week Chronisch Zieken

10 november Dag van de Mantelzorg

Maag- Darm & Lever Problematiek 27 oktober 2016 ReeHorst, Ede Heb jij regelmatig te maken met patiënten met een MDL aandoening? Dan wordt er flink wat kennis van je verwacht op verschillende gebieden. Meld je aan voor het hét congres voor verpleegkundigen en verzorgenden op het gebied van MDL en leer meer over Omgaan met complicaties bij stomazorg, IBD, Aandacht voor voeding, Aandoeningen rondom de pancreas en galwegen en Ontwikkelingen op MDL gebied. Extra korting voor vroegboekers!

nursingcongressen.nl

28 dagen niet roken Stoptober in het Havenziekenhuis Diverse dagen in oktober Havenziekenhuis, Rotterdam De maand oktober staat in het teken van stoppen met roken. Met de landelijke campagne Stoptober worden rokers aangemoedigd om 28 dagen niet te roken in oktober. Ook in het Havenziekenhuis wordt hier aandacht aan besteed. Op diverse dagen staat er een informatiestand in het ziekenhuis waar geïnteresseerden informatie kunnen krijgen over stoppen met roken. Op deze dagen is de verpleegkundig specialist van de Rookstoppoli aanwezig om vragen te beantwoorden.

14 november Wereld Diabetesdag

Colofon Zorg en Ziekenhuis Uitgever, tevens redactie-adres: Allin1Mediaservice T (0487) 760200 E redactie@zorgenziekenhuis.nl Advertentieverkoop: Cross Media T (010) 7421941 E zorg@crossmedianederland.com Oplage: 30.000 exemplaren Drukwerk: Janssen Rotadruk b.v. Verspreiding: via personeelsruimten in de ziekenhuizen en geadresseerd aan directieleden en beslissers uit zorg en welzijn Meer informatie: zorgenziekenhuis.nl Aan de inhoud van Zorg en Ziekenhuis is alle mogelijke zorg besteed. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. De uitgever Allin1Mediaservice van Zorg en Ziekenhuis aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid ten aanzien van de inhoud. AUTEURSRECHTEN VOORBEHOUDEN © Zorg en Ziekenhuis Alle auteursrechten en databankrechten ten aanzien van (de inhoud van) deze uitgave worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze berusten bij Zorg en Ziekenhuis c.q. de betreffende auteur. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook. Zorg en Ziekenhuis wordt tevens elektronisch opgeslagen en geëxploiteerd. Alle auteurs van tekstbijdragen in de vorm van artikelen of ingezonden brieven en/of makers van beeldmateriaal worden geacht daarvan op de hoogte te zijn en daarmee in te stemmen e.e.a. overeenkomstig de publicatieen/of inkoopvoorwaarden. Deze zijn bij de redactie ter inzage of op te vragen.

havenziekenhuis.nl Kennis delen binnen de zorg

Zorg en Ziekenhuis


Fysiotherapie in goede handen met onze eigen IZZ Zorgverzekering

85% van de zorgmedewerkers heeft fysieke klachten door het zware werk. Daarom: Volledige vergoeding voor fysiotherapie Je kiest zelf je fysiotherapeut Tips en tools voor gezond werken

izz.nl/fysiotherapie De zorgverzekering van mensen in de zorg


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.