Renewable Energy by Alupress SA

ΤΕΥΧΟΣ 20 | ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 www.renewable-energy.gr

 Φωτοβολταϊκά στις στέγες, συμφέρουν και με τις νέες μειωμένες τιμές  Συμπαραγωγή με αεριοποίηση βιομάζας

Αφιέρωμα Αιολικά Αιγαία Ζεύξη: στην κατεύθυνση του 20-20-20

 Μικρά Υδροηλεκτρικά: μπορούν να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη

Καβείρια: το πρώτο θαλάσσιο πάρκο στην Ελλάδα

« Έργα ΑΠΕ με το κλειδί στο χέρι »

Κεραμοσκεπές Κεραμοσκεπές

Βιομηχανικές Βιομηχανικές στέγες στέγες Δώματα Δώματα

Πάρκα Πάρκα

Προσυναρμολογημένα ΠροσυναρμολογημέναΠλήρης Πλήρηςγκάμα γκάμα εξαρτήματα εξαρτήματα υποστηρικτικών υποστηρικτικώνυλικών υλικών

ΗΗολοκληρωμένη ολοκληρωμένηλύση λύσηστη στηστερέωση στερέωσηφωτοβολταϊκών φωτοβολταϊκών

ε το ε το θείτ θείτ κεφκεφ Επισ Επισ

ΤΕΥΧΟΣ 20 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012

ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΚΛΑΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ

8. 24. 26. 40. 70. 72.

ΕΛΛΑΔΑ: Ειδήσεις και θέματα από τον ελλαδικό χώρο. ΕΡΓΑ: Πάρκα και projects ΑΠΕ σε όλη την Ελλάδα. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: Ιδέες, καινοτομίες, υπηρεσίες. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: WT Polaris τεχνολογία αιχμής στις μικρές ανεμογεννήτριες. ΠΡΟΪΟΝΤΑ: Παρουσίαση νέων προϊόντων και υλικών. ΑΠΟ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Εξελίξεις, ειδήσεις, θέματα και δραστηριότητες του κλάδου από την διεθνή αγορά. 74. ΕΚΘΕΣΕΙΣ - ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ - ΗΜΕΡΙΔΕΣ

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ 12. ΠΑΡΑΛΟΣ ΤΕΧΝΙΚΗ Α.Ε.: Κραταιή παρουσία στις ΑΠΕ, τις Κατασκευές και τη Βιομηχανία.

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ 16. ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Η αναστολή των νέων αδειών στα φωτοβολταϊκά και οι νέες ταρίφες που ισχύουν. 19. ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ελκυστικές αποδόσεις στις οικιακές φ/β εγκαταστάσεις και με τις νέες μειωμένες ταρίφες. 20. ΑΠΟΨΕΙΣ: «Η άρση των στρεβλώσεων προτεραιότητα για όλους» του Στέλιου Λουμάκη, προέδρου του ΣΠΕΦ. 23. ΑΠΟΨΕΙΣ: «Παίζοντας παιχνίδια στην πλάτη των καταναλωτών», του Τάκη Γρηγορίου, υπεύθυνου για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών της Greenpeace. 29. ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ: «Φωτοβολταϊκά στοιχεία λεπτών υμενίων» των Π. Κοράλλη, Υπ. Διδάκτορος Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ, Δ.Ε. Μανωλάκου, Καθηγητή Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ και Μ. Κομπίτσα, κύριου ερευνητή Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

ΑΙΟΛΙΚΑ 32. ΑΓΟΡΑ: «Αιολική Ενέργεια: το μεγάλο στοίχημα». Από τους ανεμόμυλους της Κύθνου στα υπεράκτια αιολικά σε Αιγαίο και Ιόνιο. 35. ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ: «Μικρές Ανεμογεννήτριες» : νέος άνεμος στην αιολική ενέργεια. 42. ΑΠΟΨΕΙΣ: «Λίγα λόγια, πολλή δουλειά» του Παναγιώτη Γ. Παπασταματίου, πρόεδρου ΕΛΕΤΑΕΝ 44. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ: «Αδειοδοτική Διαδικασία και μεταβιβάσεις αδειών αιολικών πάρκων, βασικές παράμετροι». Επιμέλεια Μεταξάς & Συνεργάτες 46. ΑΡΘΡΟ: «Στην κατεύθυνση του 20-20-20: Η προώθηση των μεγάλων επενδύσεων και των διασυνδέσεων αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη του στόχου». Tου Αλέξανδρου Παρασκευόπουλου, υπευθύνου Περιβαλλοντικών και Ενεργειακών Μελετών της ROKAS RENEWABLES. 48. ΡΕΠΟΡΤΑΖ: «Καβείρια», το πρώτο θαλάσσιο αιολικό πάρκο στην Ελλάδα είναι το τρίτο σε μέγεθος στον κόσμο. 50. ΕΦΑΡΜΟΓΗ: Good Practice Wind, μια νέα πηγή πληροφοριών για την εναρμόνιση της Αιολικής Ενέργειας με περιβαλλοντικούς στόχους και κοινωνικές δράσεις. 52. ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ: «Επιθεώρηση και Πιστοποίηση Αιολικών Πάρκων», άρθρο του Χρ. Νιχωρλή, Διπλ. Μηχανολόγου Μηχανικού.

ΒΙΟΑΕΡΙΟ 54. ΑΓΟΡΑ: «Ενεργειακή Αξιοποίηση του Βιοαερίου» του Χρήστου Ζαφείρη, ΜSc, - Υπεύθυνου Δέσμης Έργων Βιοαερίου Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - ΚΑΠΕ, Τμήμα Βιομάζας.

ΒΙΟΜΑΖΑ

58. ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ: «Η συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας μέσω της αεριοποίησης βιομάζας ως εργαλείο ανάπτυξης» του Βασίλειου Κουμπάκη Βασίλειος - Μηχανολόγος Μηχανικός Μ. Sc.

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 64. ΑΡΘΡΟ: «Οι Ενεργειακές Υπηρεσίες και η ελληνική πραγματικότητα» του Γιώργου Καμάρα, Ενεργειακού Μηχανικού.

ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ 66. ΑΡΘΡΟ: «Μικρά Υδροηλεκτρικά – Προβλήματα και προκλήσεις. Πώς θα επαναφέρουμε τα ΜΥΗΕ σε τροχιά ανάπτυξης, έτσι όπως ιστορικά τους αρμόζει». Των Γ. Σηφάκη- Ηλ. Κακιόπουλου προέδρου και γενικού γραμματέα Δ.Σ. ΕΣΜΥΕ.

INDEX ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΩΝ

66 4

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

KÖMMERLING ............................. 2 EXALCO ...................................... 3 WT POLARIS ............................... 5 ALUMINCO SUNCO ...................... 7 ENERGY PHOTOVOLTAIC .............. 9

ALUMIL .............................................11 FISCHER ............................................15 HELEXPO .......................................... 63 ALFA ENERGY .........................Ες. Οπισθ. ALUSET....................................... Οπισθ.

Λεωφ. Κνωσσού 44, 71306, Ηράκλειο - Κρήτη Τηλ/ φαξ: 2810 250645

info@wtpolaris.eu

www.wtpolaris.eu

Χαμηλή ταχύτητα εκκίνησης Υψηλά επίπεδα απόδοσης Χαμηλό κόστος συντήρησης Σχεδιασμός βάση IEC 61400-2 Δυνατότητα επιλογής μεγαλύτερου ρότορα

RENEWABLE ENERGY MAGAZINE

Εγκατεστημένες και στην Ελλάδα

Windtech Polaris - Επίσημος και αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Polaris America σε Ελλάδα, Κύπρο και Βαλκάνια

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΕΚΔΟΤΗ

Τα νέα δεδομένα στα φωτοβολταϊκά

RENEWABLE ENERGY Διμηνιαία έκδοση για τις ΑΠΕ και την Εξοικονόμηση Ενέργειας Εκδότης - Δ/νση έκδοσης Μιχάλης Ροδίτης Αρχισυντάκτρια Κατιάνα Γκούφα Σύνταξη Εύη Πρωτόπαπα Υπεύθυνη διαφήμισης Μαρία Σπάλα Τμήμα συνδρομών Κατερίνα Ροδίτη Δ/νση παραγωγής Κάρλυ Σταυρακοπούλου Υπεύθυνος portal Άκης Ροδίτης Έκδοση Alupress A.E. Κρυστάλλη 28 11141 Αθήνα Τηλ.: 210.2112040-1 Fax: 210.2112042 E-mail: info@renewable-energy.gr Web: www.renewable-energy.gr Για τα αποσταλμένα προς δημοσίευση κείμενα και φωτογραφίες, το περιοδικό αποκτά αυτόματα το copyright της δημοσίευσης. Αναδημοσιεύσεις κειμένων ή φωτογραφιών με οποιοδήποτε τρόπο, δεν επιτρέπονται, παρά μόνον με γραπτή άδεια του εκδότη (Νόμος 2121/1993 όπως ισχύει σήμερα και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα). Τα ενυπόγραφα άρθρα, δεν απηχούν υποχρεωτικά και τις απόψεις της Δ/νσης του περιοδικού.

Τα στατιστικά δεδομένα του περασμένου Ιουνίου έφεραν αισιοδοξία στο χώρο των ΑΠΕ και ειδικότερα των φωτοβολταϊκών. Μέσα σε ένα μήνα οι εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών συστημάτων είχαν αγγίξει τα 97 MW, σημειώνοντας μηνιαίο ρεκόρ για τη χώρα μας, που καταγραφόταν από διεθνή sites. Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος του ΣΕΦ δρ. Αλέξανδρος Ζαχαρίου σε συνέντευξη του στο πρώτο μας τεύχος, προέβλεπε ότι ο ήλιος θα έδινε 50.000 θέσεις εργασίας ως το 2020. Μέσα στην οικονομική ύφεση οι ελπίδες για την πολυπόθητη και πολυδιαφημισμένη ανάπτυξη, τουλάχιστον μέσω των νέων έργων παραγωγής ηλιακής ενέργειας αυξάνονταν. Ωστόσο, η υπουργική απόφαση του Αυγούστου για αναστολή χορήγησης νέων αδειών για Φ/Β έργα και μείωση των τιμών, τόσο για τα πάρκα όσο και για τις στέγες, «πάγωσε» τα χαμόγελα. Και τώρα τι; Θα μπορέσουν οι κάτοχοι αδειών παραγωγής ενέργειας από Φ/Β να υλοποιήσουν τα πάρκα τους, χωρίς την απαιτούμενη χρηματοδότηση από τις τράπεζες, και μάλιστα μέσα στο στενό χρονικό περιθώριο των 12 μηνών που συζητείται; Θα βρουν αξιόπιστο επενδυτή όσοι αδυνατούν να προχωρήσουν, ή θα χάσουν το χρόνο, τον κόπο και τα χρήματα που έχουν επενδύσει ως τώρα; Οι επόμενοι μήνες θα σηματοδοτήσουν ένα ράλι προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Οι σοβαροί και αξιόπιστοι «παίκτες» θα συνεχίσουν όπως και να έχει, γιατί ακόμη και με τις νέες μειωμένες ταρίφες ο ήλιος εξακολουθεί να προσφέρει υψηλές αποδόσεις σε μια χώρα με ηλιοφάνεια όπως η δική μας. Είναι ακόμη γεγονός πώς όποιοι έχουν στα χέρια τους συμβάσεις πώλησης με «κλειδωμένες» υψηλές ταρίφες διαθέτουν ισχυρό διαπραγματευτικό ατού στη δευτερογενή αγορά Φ/Β. Δεν είναι όμως ευχάριστο για τις ελληνικές εταιρείες φωτοβολταϊκών και τους εργαζόμενούς τους να αντιμετωπίζουν ουσιαστικά -μέχρι νεωτέρας- τη θέσπιση ημερομηνίας λήξης στη δραστηριότητά τους! Άρα πλήττεται πραγματικά ο κλάδος; Μήπως δημιουργούνται νέες προοπτικές; Και ποιες είναι αυτές; Οι κυβερνώντες προφανώς έχουν σχέδιο και γνώση του τελικού στόχου και έχουν αξιολογήσει τις όποιες επιπτώσεις. Άλλωστε, το τελευταίο που περιμέναμε είναι ότι θα αγνοούσε η χώρα μας - στην παρούσα οικονομική κατάστασή της - τη διεθνή και ευρωπαϊκή τάση μείωσης των εγγυημένων τιμών. Όσοι έχουν προετοιμαστεί βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση. Διαβάζοντας προσεκτικά τις απόψεις των εκπροσώπων των αρμόδιων φορέων, μπορεί κανείς να βγάλει τα συμπεράσματά του. Να αξιολογήσει ποιοι ωφελούνται, ποιοι βλάπτονται και να πάρει ξεκάθαρη θέση. Η ανάγκη χάραξης μιας νέας πολιτικής στο χώρο της ενέργειας και ειδικότερα των ΑΠΕ, μάλλον δεν είναι προτεραιότητα της κυβέρνησης, που έχει να παλέψει με το θηρίο της ύφεσης. Ωστόσο, το αρμόδιο υπουργείο οφείλει να πάρει τις σωστές αποφάσεις που θα άρουν στρεβλώσεις, θα εξαλείψουν αδικίες, θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του συστήματος και βέβαια θα εγγυώνται την σταδιακή ενεργειακή απεξάρτηση της πλούσιας σε δωρεάν ήλιο και αέρα χώρας μας, από εισαγωγές ακριβών ορυκτών καυσίμων. Εν αναμονή υπουργικών αποφάσεων καταγράφουμε την επικαιρότητα, διερευνούμε τις ευκαιρίες και ρίχνουμε φως στα θέματα που αφορούν τον κλάδο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΛΟΣ ΤΩΝ:

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

Ο εκδότης

To forum για τις ΑΠΕ, τον επιστήμονα, τον τεχνικό, τον επαγγελματία, τον συντάκτη Θέλετε να μοιραστείτε τις γνώσεις σας; θέλετε να εκφράσετε την άποψή σας για κάποιο θέμα σχετικό με τις Ανανεώσιμες Πηγές και την Εξοικονόμηση Ενέργειας, ή να συμβάλλετε στην πληροφόρηση με ένα δικό σας ρεπορτάζ; Το Renewable Energy Magazine δίνει το βήμα στον επιστήμονα, τον τεχνικό, τον επαγγελματία, τον συντάκτη να δημοσιοποιήσει τα κείμενά του, τις απόψεις του και να τα επικοινωνήσει στους αναγνώστες μας. Αν επιθυμείτε να δείτε το άρθρο σας δημοσιευμένο στο περιοδικό και στην ιστοσελίδα μας, στείλτε μας το σχετικό υλικό, μαζί με ένα βιογραφικό σημείωμα και τα στοιχεία επικοινωνίας σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@energy-mag.gr. Η συντακτική ομάδα του περιοδικού θα μελετήσει την πρότασή σας και θα επικοινωνήσει μαζί σας.

ΕΛΛΑΔΑ

Έτοιμη η πρώτη ελληνική ανεμογεννήτρια στην Αμερική Η λειτουργία αιολικών πάρκων από τον ελληνικό όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στις ΗΠΑ είναι γεγονός. Σύμφωνα με πληροφορίες, εντός του καλοκαιριού τέθηκε σε λειτουργία η πρώτη ανεμογεννήτρια των αιολικών πάρκων που κατασκευάζει και θα λειτουργήσει ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στην Αμερική, τα οποία, με την ολοκλήρωση της κατασκευής τους, θα έχουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ της τάξης των 138 MW. Η συμφωνία της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ προβλέπει τη διάθεση του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος από τα

Μικρές Ανεμογεννήτριες: άνοιξε η αγορά Παρά το ρευστό πολιτικό και οικονομικό σκηνικό, ένα ευχάριστο νέο έρχεται στην ελληνική αγορά των ΑΠΕ. Η είδηση ότι άνοιξε η αγορά των μικρών ανεμογγενητριών, αποδεικνύει ότι αν κάποιος παραμένει συνεπής στους στόχους του, καταφέρνει να ανοίξει τον δρόμο προς τη βιώσιμη υλοποίηση μικρών ανεμογεννητριών στην Ελλάδα. Έχοντας ήδη στην κατοχή της την πρώτη απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων για μικρή ανεμογεννήτρια στην Αττική, η MiniWind ανακοίνωσε την έκδοση των πρώτων όρων σύνδεσης για μικρή ανεμογεννήτρια Endurance E-3120 50 kw, μετά τον Ν. 3851/2010. Η πράξη αυτή πρακτικά σηματοδοτεί το άνοιγμα της αγοράς των μικρών ανεμογεννητριών, αφού οι δύο κύριες αδειοδοτικές διαδικασίες που απαιτούνται για την εγκατάστασή τους, περιβαλλοντική αδειοδότηση και σύνδεση με το δίκτυο, έχουν πλέον αποσαφηνιστεί.

προς κατασκευή εγκαταστάσεις ΑΠΕ, ισχύος 391,5 MW, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. H εταιρεία διαθέτει άδειες παραγωγής για επιπλέον 1,482 MW αιολικών πάρκων, ενώ διαθέτει άδειες παραγωγής για 362 MW υδροηλεκτρικών έργων. Συνολικά, η εταιρεία λειτουργεί, κατασκευάζει ή έχει πλήρως αδειοδοτήσει 733 MW εγκαταστάσεων ΑΠΕ, στην Ευρώπη και την Αμερική. συγκεκριμένα αιολικά πάρκα για διάστημα 20 ετών. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του Ομίλου ανέρχεται σε 350 MW, ενώ ο Όμιλος διαθέτει υπό κατασκευή ή έτοιμες

Κιτ Βιοαιθανόλης Αν θέλετε να μυήσετε το παιδί σας στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας ή επιθυμείτε εσείς να περάσετε ευχάριστα την ώρα σας, ανακαλύπτοντας πώς μπορείτε να παράγετε ενέργεια από αλκοόλ χωρίς καύση, μπείτε στο www.caelesteshop.gr, που τελεί υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Ευγενίδου (Πλανητάριο Αθηνών), και παραγγείλετε το κιτ. Το συγκεκριμένο πακέτο είναι έτσι σχεδιασμένο, ώστε να φέρει κοντά σας τα πορίσματα των τελευταίων ερευνών σχετικά με την παραγωγή ενέρ-

γειας από αιθανόλη. Μέχρι πρόσφατα, η τεχνολογική πρόοδος βασιζόταν στην εκτεταμένη εκμετάλλευση ενεργειακών πηγών φυσικού καυσίμου, όπως το κάρβουνο, το πετρέλαιο, το αέριο και, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, το ουράνιο. Τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για οικονομική χρήση αυτών των μη ανανεώσιμων ενεργειακών πηγών, καθώς και για ελάττωση της ρύπανσης, που προκαλείται στο περιβάλλον από την κατανάλωσή τους. 8

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

Η παραγωγή ενέργειας προς όφελος του ανθρώπου με βάση βιοενεργητικά συστήματα αναφέρεται ως βιο-ενεργητική. Τα καύσιμα προϊόντα αυτών των διαδικασιών χρησιμοποιούνται ως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ως καύσιμα και ως πρώτες ύλες για τη χημική βιομηχανία. Τα προϊόντα της βιοτεχνολογίας, που χρησιμοποιούνται ως ανανεώσιμα καύσιμα, μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη κύκλων παραγωγής χωρίς απόβλητα. Μια μέθοδος παραγωγής βιο-καυσίμων είναι η παραγωγή αιθανόλης από υλικά που περιέχουν ζάχαρη, άμυλο ή κυτταρίνη από μαγιά ή βακτηρίδια. Αυτή η μέθοδος εφαρμόσθηκε στο παρελθόν για χιλιετίες με χρήση μαγιάς άρτου. Η διαδικασία ζύμωσης της αιθανόλης εκτελείται από μικροβιακά είδη. Στην Ιαπωνία, έχει αναπτυχθεί ένα βακτηρίδιο που παράγει αιθανόλη από χαρτί ή άχυρα ρυζιού, χωρίς να απαιτείται καμία προηγούμενη επεξεργασία αυτών των υλικών. Η χρησιμοποίηση της βιο-ενέργειας, εκτός από το να είναι μία πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση στη χρήση των καύσιμων υλών, των οποίων τα αποθέματα ελαττώνονται, αναμένεται να έχει μία ενδιαφέρουσα ψυχολογική και κοινωνική διάσταση, καθώς παρέχει τη δυνατότητα για μία συνολική αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος. Με αυτόν τον τρόπο, η βιο-ενεργητική αναμένεται να συνεισφέρει στην ενίσχυση του στόχου της προστασίας του βιο-περιβάλλοντος.

Η ΚΟΡυφΑΙΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕλλΑΔΑ ΓΙΑ ΤΑ φωΤΟβΟλΤΑϊΚΑ & ΤΙΣ Α.Π.Ε. Ε

Δ Ε Ι Κ Τ Ι Κ Η

Α ΕΙ ΡΓ ΝΕ Σ Ε ΝΗ Α ΣΙ Ο ΔΡΟ ΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡ

ΜΕΓΑΛΟΙ ΧΟΡΗΓΟΙ:

Π Α

ΓΕ

ΣΤ

ΗΝ

ΧΟΡΗΓΟΙ:

ΕΚΘΕΜΑΤΑ: Φωτοβολταϊκά Συστήματα * Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Οικολογοκή Δόμηση * Εξοικονόμηση Ενέργειας Ενεργειακή Αναβάθμιση Κτηρίων

ΕΚ

ΘΕ

ΣΗ

ENERG

Y- P H O T O V O

LTA

Υ Á ÐÏ ÄÏÓÇ Ó

Σ ÇÌÁÔ Á ÕØ Ç

ËÇÓ

Ι ÓÕ ÓÔ

Α ÖÙÔÏ

ÂÏÔÁ

ÚÊ Á

Σ Η

Ε Κ Θ Ε Τ Ω Ν

ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Tηλ.: 210 61 41 164, 210 61 41 223, Fax: + 30 210 80 24 267, e-mail: info@leaderexpo.gr, website: www.leaderexpo.gr

ΣΥΝΔΙΟΡΓΑΝΩΤΗΣ:

ΕΛΛΑΔΑ

Ο νέος παίκτης στον ελληνικό φωτοβολταϊκό κλάδο Ένας τομέας του ομίλου ΑΛΚΟ, η Alousystem Energy, δραστηριοποιείται ήδη στην ελληνική αγορά των Φωτοβολταϊκών Συστημάτων από τον Μάιο του 2012. Στα άμεσα σχέδιά της είναι να υλοποιήσει μέσω τη δική της βιομηχανική φωτοβολταϊκή εγκατάσταση στην επαγγελματική στέγη του εργοστασίου της στον Ασπρόπυργο. Έχει ανατεθεί ακόμη στην εταιρεία φωτοβολταϊκό πάρκο με ισχύ 1MWp σε περιοχή της Κερατέας. Το έργο είναι σε εξέλιξη και εκτιμάται ότι η υλοποίησή του θα ολοκληρωθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2012. Με αυτή την ανάθεση, η Alousystem Energy κάνει ένα εντυπωσιακό ξεκίνημα στον φωτοβολταϊκό κλάδο. Η Alousystem Energy είναι ένας τομέας τοu ομίλου της AΛΚΟ που έχει την έδρα του στην Αττική. Ακολουθώντας την παράδοση του Ομίλου για την διαρκή επέκταση των δραστηριοτήτων του, συμβάλλοντας παράλ-

ΡΑΕ: Παγώνει και τα φωτοβολταϊκά σε στέγες στην κορεσμένη Πελοπόννησο Τέρμα τα φωτοβολταϊκά και στις στέγες για την Πελοπόννησο, που χαρακτηρίστηκε από την ΡΑΕ περιοχή με κορεσμένο δίκτυο για απορρόφηση ισχύος από σταθμούς ΑΠΕ. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας «παγώνει» όχι μόνο την κατασκευή νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές (αιολικά, φωτοβολταϊκά κλπ.), αλλά και τους σταθμούς του «Ειδικού προγράμματος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις».

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ληλα στην ανάπτυξη των εθνικών οικονομιών των χωρών στις οποίες δραστηριοποιείται (Γερμανία, ΗΑΕ, Ελλάδα και Ρουμανία) και στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω της πραγματοποίησης των κατάλληλων επενδύσεων, η Alousystem Energy δημιουργήθηκε για να συνεισφέρει στον κλάδο των φωτοβολταϊκών (Φ/Β) παρέχοντας υπηρεσίες EPC Contracting σε 3 βασικές κατηγορίες, όπως Εφαρμογές Φωτοβολταϊκων Πάρκων, Βιομηχανικές Φωτοβολταϊκές Εφαρμογές και Οικιακές Φωτοβολταϊκές Εφαρμογές.

Η Alousystem Energy υιοθετεί την τεχνογνωσία των εταιρειών του ομίλου και την εξελίσσει στον χώρο των φωτοβολταϊκών συστημάτων, συμβάλλοντας ενεργά σε ένα πιο «πράσινο» περιβάλλον. Στόχος της η υψηλή ποιότητα και απόδοση των φωτοβολταϊκών συστημάτων στα έργα που αναλαμβάνει.

Αιτία γι’ αυτή την απόφαση της ΡΑΕ είναι ο ορισμός των 1900 MW ως όριο ασφαλούς απορρόφησης ισχύος, από σταθμούς ΑΠΕ που συνδέονται στο δίκτυο μεταφοράς και διανομής της Πελοποννήσου, περιλαμβανομένου και του τμήματος του ΕΣΜΗΕ κατάντη του ΚΥΤ Κουμουνδούρου, δηλ. προς Πελοπόννησο. Να σημειώσουμε ότι το όριο απορρόφησης θα αυξηθεί σημαντικά όταν ολοκληρωθούν τα έργα αναβάθμισης του Συστήματος

Μεταφοράς στην Πελοπόννησο, από την υψηλή τάση (150 κιλοβόλτ) στην υπερυψηλή (400 κιλοβόλτ), όπως είναι στην υπόλοιπη χώρα, έργα που εμφανίζουν σημαντικές καθυστερήσεις. Στις επενδύσεις περιλαμβάνονται η κατασκευή νέων Κέντρων Υπερυψηλής Τάσης σε Πάτρα και Μεγαλόπολη και οι συνδέσεις Αντίρριο- Πάτρα, Πάτρα- Μεγαλόπολη και Μεγαλόπολη- Κουμουνδούρου.

 www.alousystem.gr

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Κραταιή παρουσία στις ΑΠΕ, τις Κατασκευές και τη Βιομηχανία

πολυετής παρουσία της ΠΑΡΑΛΟΣ ΑΕ στον κατασκευαστικό τομέα και η εγνωσμένη εμπειρία στην ανέγερση ηλεκτρικών υποσταθμών και έργων διασύνδεσης, στάθηκε αφορμή για τη δυναμική είσοδό της στον τομέα της Αιολικής Ενέργειας. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο RENEWABLE ENERGY, ο Γιώργος Χριστόπουλος, ∆/νων Σύμβουλος της Πάραλος, παρουσιάζει το όραμα της εταιρίας και δίνει το στίγμα της πρόκλησης, στην οποία οφείλει να ανταποκριθεί η Ελλάδα. Η Πάραλος είναι μια καταξιωμένη εταιρία ανάληψης, εκτέλεσης τεχνικών έργων και εργασιών ολοκληρωμένης συντήρησης στον ευρύτερο κατασκευαστικό και βιομηχανικό τομέα. Πότε και πώς προέκυψε η ενασχόληση σας με τα αιολικά πάρκα; Η εταιρία μας δραστηριοποιείται στον τομέα της υλοποίησης έρ-

Ο κ. Γιώργος Χριστόπουλος, ∆ιευθύνων Σύμβουλος της ΠΑΡΑΛΟΣ ΑΤΕ

γων Ενέργειας από το 2004, κυρίως αναλαμβάνοντας την ανέγερση ηλεκτρικών υποσταθμών Υψηλής Τάσης για τη ∆ΕΗ. Αντίστοιχα έργα ηλεκτρικής ενέργειας υλοποιήσαμε σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες,

όπως Ναυπηγεία, τσιμεντοβιομηχανίες κλπ. Συνεπώς, με την έναρξη της ανάπτυξης του τομέα της αιολικής ενέργειας, η εταιρία μας είχε ήδη τους μηχανισμούς και την παρουσία στον χώρο, ώστε να δραστηριοποιηθεί ενεργά. Στη δραστηριοποίηση αυτή συνέβαλε η τεχνογνωσία μας, η εμπειρία και το ενεργό μας πελατολόγιο. Ποιες ακριβώς υπηρεσίες προσφέρετε στον επενδυτή; Οι υπηρεσίες ουσιαστικά ήταν μέχρι τώρα η ανάληψη όλων των έργων διασύνδεσης με το δίκτυο διανομής κυρίως Υψηλής Τάσης ως "με το κλειδί στο χέρι". Στις υπηρεσίες αυτές περιλαμβάνονται η υλοποίηση του Ηλεκτρικού υποσταθμού ανύψωσης σε Υψηλή Τάση και αν απαιτείται γραμμή μεταφοράς. Το τελευταίο διάστημα έχουμε επεκτείνει τη δραστηριότητα μας και στην πλήρη υλοποίηση όλου του πάρκου, συμπεριλαμβανομένης και της υλοποίησης των έργων υποδομής των ανεμογεννητριών.

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ww w. pa ra lo

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

« Ο σχεδιασμός μιας επένδυσης στα αρχικά στάδια καθορίζει την επιτάχυνση της κατασκευής και ελαχιστοποιεί τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στην πορεία της υλοποίησης » Ο εθνικός μας στόχος για τη διείσδυση των αιολικών πάρκων είναι 4.000 MW για το 2014 και 7.500 MW για το 2020. Μέχρι και τον περασμένο Μάιο το σύνολο των εγκατεστημένων MW ανερχόταν στα 1.723,1. Προβλέπετε ότι θα τα καταφέρουμε; Τι πρέπει να γίνει για να επιτευχθεί τελικά; Το βάρος της επιτάχυνσης ενός τέτοιου έργου, αφορά κυρίως τον τρόπο λειτουργίας των εμπλεκόμενων κρατικών φορέων. Μόνο με ουσιαστική απλούστευση των διαδικασιών και τη θέσπιση ενός φιλικού για τον επενδυτή πλαισίου, που ασφαλώς θα σέβεται κυρίως το περιβάλλον, μπορεί να επιτευχθεί ουσιαστική επίσπευση. Φαινόμενα έργων που αραχνιάζουν στα ράφια υπηρεσιών για δεκαετίες, δεν μπορούν να απαλειφθούν παρά μόνο με την καθολική αλλαγή της διαχείρισης της κάθε επενδυτικής πρότασης από

h.g c e -t

EnErgy SEctor Reliable inteRconnection systems - key factoR - of eneRgy investment success

τους αρμόδιους φορείς. Όσον αφορά στο αμιγώς τεχνικό τμήμα του έργου, καθοριστικός για την επιτάχυνση της κατασκευής είναι ο σχεδιασμός, που όσο πιο πολύ εμβαθύνει στις ιδιαιτερότητες μιας επένδυσης στα αρχικά στάδια, τόσο λιγότερα προβλήματα θα προκύψουν στην πορεία της κατασκευής. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η μεγαλύτερη πρόκληση στον τομέα της Αιολικής Ενέργειας στη χώρα μας; Το δυσμενές επενδυτικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας, λόγω των οικονομικών συγκυριών, δεν θα μπορούσε να μην επηρεάσει και τις ενεργειακές επενδύσεις. Βρισκόμαστε στη χώρα που, περισσότερο από κάθε άλλη, προσελκύει ενεργειακούς επενδυτές, τόσο λόγω ιδανικών καιρικών συνθηκών, όσο και λόγω της τιμολογι-

ακής πολιτικής, που καθιστούν την επένδυση ιδιαίτερα ελκυστική και αποδοτική. Το μόνο που μένει να κάνουμε εμείς είναι να διαμορφώσουμε ένα επενδυτικό περιβάλλον, που θα προσφέρει στον υποψήφιο επενδυτή σιγουριά και σταθερότητα. Ας ελπίσουμε πως έτσι θα γίνει με τη συμβολή όλων, αξιοποιώντας επιτέλους όλα όσα η πατρίδα μας απλόχερα μας χάρισε... τον ήλιο, τον αέρα, τη θάλασσα. Αυτή είναι και η πρόκληση! Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Ευρύ πεδίο δραστηριοτήτων Η ΠΑΡΑΛΟΣ Τεχνική δραστηριοποιείται στην εξ’ ολοκλήρου ανάληψη εκτέλεσης τεχνικών έργων και εργασιών ολοκληρωμένης συντήρησης στον ευρύτερο ενεργειακό και βιομηχανικό τομέα. Όπως προκύπτει από το σύνολο των έργων που έχει στο ενεργητικό της, η εταιρία διαθέτει υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας, εξασφαλίζοντας την ποιοτική ολοκλήρωση σύνθετων και τεχνολογικά προηγμένων έργων. Η εταιρία δραστηριοποιείται στους παρακάτω τομείς, προσφέροντας τις εξής υπηρεσίες:

Ηλεκτρική Ενέργεια • Ολοκληρωμένα τεχνικά έργα Υποσταθμών Υψηλής Τάσης ∆ ι ανομής κα ι Πα ραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας

• Μελέτη και Σ χεδιασμός (Οικοδομικά, Ηλεκτρολογικά, Μηχανολογικά και Σύστημα Προστασίας) • Επιλογή και Προμήθεια Εξοπλισμού • ∆ιαχείριση Έργου • Ανέγερση • Πλήρης Έλεγχος (η Εταιρία διαθέτει στο σύνολό του όλο τον απαιτούμενο εξοπλισμό) • Τελικές ∆οκιμές και Θέση σε λειτουργία (Commissioning)

Αιολική & Ηλιακή Ενέργεια • Ανάπτυξη και Κατασκευή Πάρκων ΑΠΕ on Turn Key Basis • Εκτίμηση Επένδυσης, Ανάπτυξη και ∆ιαχείριση Έργου • Μελέτη και Σχεδιασμός

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

• Κατασκευή Εξωτερικού ∆ικτύου ΜΤ • Προμήθεια Εξοπλισμού • Μελέτη Κατασκευή Υποσταθμού Υψηλής Τάσης (Οικοδομικές και Ηλεκτρομηχανολογικές Εργασίες) • Σύνδεση στο Εθνικό ∆ίκτυο Ηλεκτρικής Ενέργειας • Τελικές ∆οκιμές και Θέση σε Λειτουργία της Εγκατάστασης • Λειτουργία και Συντήρηση Παράλληλα, δραστηριοποιείται σε Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας και Ανακύκλωσης Υγρών Βιομηχανικών Αποβλήτων, σε Γενικά έργα εγκαταστάσεων και τέλος σε Μελέτες, Προμήθεια και Εγκαταστάσεις Συστημάτων Ανίχνευσης Εκρηκτικών και Τοξικών Αερίων.

 www.paralos-tech.gr

Η ολοκληρωµένη λύση στη στερέωση φωτοβολταϊκών Η fischer, έχοντας καθιερωθεί ως παγκόσµια δύναµη στα συστήµατα στερέωσης, παρέχει στο σύγχρονο επαγγελµατία πλήρη γκάµα των προϊόντων που χρειάζεται για να καλύψει τις απαιτήσεις κάθε έργου. ∆ιαθέτει πληθώρα επιλογών σε κάθε τύπο εφαρµογής, ώστε να παρέχει ευελιξία και προσαρµογή στις εκάστοτε συνθήκες, ενώ εξοπλίζει µε όλα τα συµπληρωµατικά υλικά στερέωσης.

Κεραµοσκεπές

Βιοµηχανικές στέγες

■ ∆υνατότητα επιλογής συστηµάτων µε προφίλ αλουµινίου ή γαλβανισµένου εν θερµώ χάλυβα (και συνδυασµού τους) fischer ΕΛΛΑΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗ Ε.Π.Ε. Γ. Παπανδρέου 125, Μεταµόρφωση 144 52, Αθήνα Τηλ.: 210 28 38 167, Fax: 210 28 38 169 e-mail: info@ﬁscher.gr • www.fischer.gr

∆ώµατα

■ Ταχύτητα και ευκολία στην εγκατάσταση µε προσυναρµολογηµένα εξαρτήµατα

Πάρκα

■ Πλήρης γκάµα υλικών στερέωσης και στεγάνωσης

EΝΕΡΓΕΙΑKH ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Η αναστολή των νέων αδειών στα φ/β και οι νέες ταρίφες που ισχύουν Τι αναφέρει η σχετική υπουργική απόφαση

νακοινώθηκε στα μέσα Αυγούστου από το ΥΠΕΚΑ η δέσμη μέτρων, κυρίως για τα φωτοβολταϊκά, που αποτελείται από τέσσερις παρεμβάσεις, που σκοπό έχουν την ενίσχυση του λογαριασμού των ΑΠΕ. Τα μέτρα περιλαμβάνουν την προσωρινή αναστολή χορήγησης νέων αδειών για έργα (πάρκα), τη μείωση των τιμών από 1/8/2012 για τα νέα πάρκα, αλλά και για τα συστήματα σε στέγες, καθώς και τη διάθεση του 25% του τέλους της ΕΡΤ για το λογαριασμό ΑΠΕ. Η αναστολή δεν αφορά φ/β σε στέγες ιδιωτών ή μικρών επιχειρήσεων. Στη σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ, αφήνονται αιχμές για τις στρεβλώσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο, τους κακούς υπολογισμούς και τη σημαντική απόκλιση των πραγματικών μεγεθών και εκτιμήσεων για τον υπολογισμό του ΕΤΜΕΑΡ, αλλά και στις οφειλές των εταιρειών Energa και Hellas Power που παραμένουν δεσμευμένες σε λογαριασμούς και οδήγησαν την αγορά σε σημείο κατάρρευσης. Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, με τις νέες παρεμβάσεις διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του συστήματος. Αναλυτικότερα, η ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ με τα νέα μέτρα, αναφέρει:

Δέσμη μέτρων Διάσωσης από πιθανή κατάρρευση της αγοράς Ενέργειας - Προστασία των καταναλωτών από υπέρογκες επιβαρύνσεις Το τεράστιο έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό εξαιτίας χρόνιων προβλημάτων και εσφαλμένου σχεδιασμού αντιμετωπίζεται σήμερα με συγκεκριμένες αποφάσεις.

Ο υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Μάκης Παπαγεωργίου

Οι στρεβλώσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο, οι κακοί υπολογισμοί, η σημαντική απόκλιση των πραγματικών μεγεθών και των εκτιμήσεων των παραμέτρων που χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό του ΕΤΜΕΑΡ, οι οφειλές των εταιρειών Energa και Hellas Power, που παραμένουν σε δεσμευμένους λογαριασμούς, και οι καθυστερήσεις χρόνων έφτασαν σε σημείο κατάρρευσης την αγορά ενέργειας, που θα προκαλούσε ανυπολόγιστες ζημιές στην οικονομία της χώρας. Αρχικοί υπολογισμοί για τη διάσωση της αγοράς οδηγούσαν σε υπέρογκες επιβαρύνσεις των απλών καταναλωτών, οι οποίοι θα καλούνταν για ακόμη μια φορά να σώσουν την κατάσταση με κατακόρυφες αυξήσεις στα τιμολόγια ρεύματος.

Αντιδράσεις Σωρεία αντιδράσεων για τα μέτρα κατά των φ/β από φορείς Οι φορείς του κλάδου των φωτοβολταϊκών αντέδρασαν έντονα στα μέτρα που ανακοίνωσε το ΥΠΕΚΑ, με διαβήματά τους στον πρωθυπουργό και σε όλη την πολιτική ηγεσία, τονίζοντας ότι με αυτά επιχειρείται η «εξόντωση» ενός κλάδου που είχε τάχιστη ανάπτυξη και είχε δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας. Επίσης, τονίζουν το άδικο των μέτρων που καταρρακώνουν βάναυσα την αξιοπιστία της πολιτείας έναντι του επιχειρηματικού κλίματος. Ο Σύνδεσμος Εταιριών Φωτοβολταϊκών, σε σχε-

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

τική ανακοίνωσή του, αναφέρει μεταξύ των άλλων: «Αν επιθυμούσε κανείς να γονατίσει την αγορά φωτοβολταϊκών και να την οδηγήσει στην κρίση, δεν θα επέλεγε καλύτερα μέτρα απ’ αυτά που ανακοίνωσε στις 10/8 ο υφυπουργός ΠΕΚΑ Α. Παπαγεωργίου. Το πακέτο μέτρων, όχι μόνο δεν πραγματοποιεί αυτά που υπόσχεται, αλλά οδηγεί σε επικίνδυνες ατραπούς την αγορά φωτοβολταϊκών στη χώρα μας, απειλώντας χιλιάδες θέσεις εργασίας. Οι αποφάσεις του ΥΠΕΚΑ αντιμετωπίζουν υποτίθεται το “τεράστιο έλλειμμα στον Ειδικό

Λογαριασμό εξαιτίας χρόνιων προβλημάτων και εσφαλμένου σχεδιασμού”. Με εξαίρεση όμως, την ενεργοποίηση ενός μέτρου που αποφασίστηκε το 2010 με το ν.3851/2010 και δεν εφαρμοζόταν ως σήμερα (μεταφορά πόρων του τέλους ΕΡΤ στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ), όλα τα άλλα μέτρα ουδόλως ανακουφίζουν άμεσα τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ, αφού αφορούν σε μελλοντικές επενδύσεις, που στην καλύτερη περίπτωση θα υλοποιούνταν μετά από 2-3 χρόνια». Ανάλογες ανακοινώσεις εξέδωσαν ακόμη

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ Οι παρεμβάσεις της σημερινής Κυβέρνησης με δέσμη μέτρων περιόρισαν σχεδόν στο ελάχιστο την επιβάρυνση στον τελικό καταναλωτή και ταυτόχρονα διασφάλισαν τη βιωσιμότητα της αγοράς ενέργειας και κατ' επέκταση της οικονομίας. Με αποφασιστικότητα και τη συνεισφορά όλων, επιτυγχάνεται ο εξορθολογισμός και η ομαλή λειτουργία της αγοράς. Σήμερα, ανακοινώνεται η πρώτη δέσμη με Υπουργικές Αποφάσεις που υπέγραψε ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, κ. Μάκης Παπαγεωργίου. Ενώ σε δεύτερη φάση θα ανακοινωθούν και νέα μέτρα μετά τις απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις. Συγκεκριμένα: 1. «Αναστολή διαδικασίας αδειοδότησης και χορήγησης προσφορών σύνδεσης για φωτοβολταϊκούς σταθμούς, λόγω κάλυψης των στόχων που έχουν τεθεί με την απόφαση Α.Υ./Φ1/ οικ.19598/01.10.2010 του Υπουργού Π.Ε.Κ.Α.» 2. «Τροποποίηση της απόφασης με αριθμό Υ.Α.Π.Ε./ Φ1/2262/31.1.2012 (Β’97) σχετικά με την τιμολόγηση ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκούς σταθμούς» Και οι Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις: 3. «Τροποποίηση του Ειδικού Προγράμματος Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συστημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώματα και στέγες κτιρίων» με τον Υφυπουργό Οικονομικών κ. Γιώργο Μαυραγάνη. 4. «Προσδιορισμός ποσοστού της εισφοράς υπέρ της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. του άρθρου 14 του ν.1730/1987, το οποίο αποτελεί πόρο του Ειδικού Λογαριασμού του άρθρου 40 του ν.2773/1999» με τον Υφυπουργό πάρα τω Πρωθυπουργώ, κ. Σίμο Κεδίκογλου. Η ανακοίνωση των μέτρων γίνεται στο πλαίσιο του διάλογου που ξεκίνησε με τους φορείς των ΑΠΕ, τις εισηγήσεις των ανεξάρτητων αρχών, των αρμόδιων διαχειριστών των δικτύων (ΑΔΜΗΕ/27.7.2012 και ΔΕΔΔΗΕ/1.8.2012) και λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη των τεχνολογιών και τις πραγματικές συνθήκες της αγοράς. Άλλωστε, έχουν ήδη ξεκινήσει οι συζητήσεις με εκπροσώπους όλων των φορέων στον χώρο της ενέργειας για αλλαγή του ρυθμιστικού πλαισίου της αγοράς, που θα υλοποιηθεί μετά από δημόσια διαβούλευση μέσω και της ΡΑΕ και προβλέπεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2012. Στόχος είναι η προστασία της αγοράς ενέργειας στο σύνολό της και της οικονομίας, πρωτίστως όμως των καταναλωτών. Ο σχεδιασμός δεν επηρεάζει τον αναπτυξιακό χαρακτήρα και το επενδυτικό περιβάλλον, ενώ συνυπολογίζει έγκαιρα και προβλέπει τις μελλοντικές εξελίξεις προκειμένου να σταθεροποιηθεί και να εξυγιανθεί η αγορά ενέργειας.

ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) και ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επενδυτών Φωτοβολταϊκών (ΠΑΣΥΦ), ενώ το κόμμα των Οικολόγων Πράσινων, παίρνει σαφή θέση, υποστηρίζοντας: «Οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε απαράδεκτες τις μειώσεις στα οικιακά Φ/Β τη στιγμή που τα νοικοκυριά θα έπρεπε να ενθαρρύνονται να γίνουν «μικροί πράσινοι επενδυτές» εξασφαλίζοντας πρόσθετο εισόδημα, δημιουργώντας διάσπαρτες θέσεις εργασίας, προστατεύοντας το περιβάλλον και αποτρέποντας την εγκατάσταση μεγάλων Φ/Β σε γεωργικές ή φυσικές περιοχές. Απεναντίας, στόχος εφικτός θα ήταν σε μια κυβερνητική θητεία να γίνουν 100.000 ηλιακές στέγες. Αντί η κυβέρνηση να καταβάλλει προσπάθειες να καλύψει έστω το συντηρητικό ευρω-

Οι σημερινές αποφάσεις σε συνδυασμό με τη δεύτερη δέσμη μέτρων με τις απαιτούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις, που θα ακολουθήσει την ολοκλήρωση της διαδικασίας για τη δανειοδότηση του ΛΑΓΗΕ από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, καθώς και τις προσπάθειες που γίνονται για την αποδέσμευση των λογαριασμών των Energa και Hellas Power, αποκαθιστούν σταδιακά τη ρευστότητα στην αγορά ενέργειας και αντιμετωπίζουν άμεσα τη δύσκολη σημερινή πραγματικότητα.

Αναστέλλεται προσωρινά η υποβολή νέων αιτημάτων για εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών Με την αναστολή της αδειοδοτικής διαδικασίας δεν εξετάζονται νέα αιτήματα για χορήγηση άδειας παραγωγής και έκδοση προσφοράς σύνδεσης, καθώς και τα αντίστοιχα αιτήματα που εκκρεμούν. Συνεχίζουν όμως ακωλύτως την αδειοδοτική διαδικασία έργα με άδεια παραγωγής, καθώς και έργα που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής και έχουν δεσμευτική προσφορά σύνδεσης. Από τις προβλέψεις της Υ.Α. εξαιρούνται τα Φ/Β στις στέγες και τα έργα που έως την ημερομηνία της αναστολής είχαν ενταχθεί σε διαδικασία fast track. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία (τέλος Ιουνίου 2012) η ισχύς των έργων που συνεχίζουν απρόσκοπτα την εξέλιξη τους (δηλ. δεν υπάγονται στις προβλέψεις της προαναφερθείσας Υ.Α. για την αναστολή της διαδικασίας αδειοδότησης και χορήγησης προσφορών σύνδεσης για Φ/Β σταθμούς) υπολογίζεται περίπου σε 5.500 MW, εκ των οποίων έργα συνολικής ισχύος 3.700 MW διαθέτουν άδεια παραγωγής, ενώ έργα συνολικής ισχύος 1.800 MW, που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής, διαθέτουν δεσμευτική προσφορά σύνδεσης. Από τα έργα αυτά περίπου 1.750 MW έχουν υπογράψει σύμβαση πώλησης. Τα παραπάνω αποτυπώνονται στον Πίνακα 1. Πίνακας 1:

Ισχύς (MW)

Έργα με Άδεια Παραγωγής

3.700

Έργα με Δεσμευτική Προσφορά Σύνδεσης, που εξαιρούνται από την υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής

1.800

Έργα με Σύμβαση Πώλησης

1.750

Λειτουργούντες Σταθμοί (δεν περιλαμβάνονται Φ/Β ειδικού προγράμματος στεγών)

820

Λειτουργούντες Φ/Β Σταθμοί προγράμματος στεγών

195

ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ Φ/Β

παϊκό στόχο (20-20-20) το 2020, κυβερνητικοί παράγοντες απεργάζονται την περαιτέρω επιδότηση των ορυκτών καυσίμων (που εκτός των άλλων επιβαρύνουν δυσβάσταχτα το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών). Και μάλιστα τελευταία χρονιά πριν την τιμολόγηση της εκπομπής ρύπων, την οποία ως κοινωνία θα πληρώσουμε (μέσω των λογαριασμών -και όχι μόνο- του ηλεκτρικού ρεύματος) ακριβά…». Τέλος, η Greenpeace Ελλάδος, σε ανακοίνωσή της αναφέρει: «Στο όνομα της διάσωσης της αγοράς ενέργειας και με πρόσχημα την προστασία των καταναλωτών, ο υφυπουργός κ. Παπαγεωργίου, Παρασκευή 10 Αυγούστου στις 4 μ.μ., ανακοίνωσε το πάγωμα της αγοράς φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα. Αποτελεί ίσως παγκόσμια πρωτοτυπία ότι,

1.015

ενώ στο δελτίο τύπου του ΥΠΕΚΑ αναγνωρίζονται οι χρόνιες στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας ως η αιτία των προβλημάτων ρευστότητας και επιβάρυνσης των καταναλωτών, ακολουθούν συγκεκριμένα μέτρα, που ουδεμία σχέση έχουν με την επίλυση αυτού του προβλήματος, αλλά απλά τερματίζουν την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών. Η ‘’λύση’’ του κ. Παπαγεωργίου οδηγεί την Ελλάδα σε ακριβές μονάδες ορυκτών καυσίμων και αυξημένη εξάρτηση από ενεργειακές εισαγωγές. Με αυτά τα μέτρα, απειλείται με κατάρρευση ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες πυλώνες ανάπτυξης της χώρας, με μία αγορά 25.000 θέσεων εργασίας και επιστρέφουμε σε αναπτυξιακές νοοτροπίες περασμένων δεκαετιών. Τις νοοτροπίες εκείνες που μας οδήγησαν στη σημερινή κρίση».

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

EΝΕΡΓΕΙΑKH ΠΟΛΙΤΙΚΗ Διάγραμμα 1: Επιδιωκόμενη Αναλογία σε σχέση με Ισχύ έργων με Σ.Π και σε λειτουργία

Διάγραμμα 2: Ισχύς Φ/Β έργων που συνεχίζουν ακωλύτως την αδειοδοτική διαδικασία και σε λειτουργία

Οι νέες ταρίφες για τα φ/β πάρκα

Οι νέες ταρίφες για τις στέγες Διασυνδεδεμένο

Χρονολογία

Γ (ανεξαρτήτως ισχύος)

Μήνας / Έτος

Tιμή (ευρώ/MWh)

Αύγουστος 2012

250,00

Φεβρουάριος 2013

238,75

>100 kW

≤100 kW

2012 Αύγουστος

180,00

225,00

Αύγουστος 2013

228,01

2013 Φεβρουάριος

171,90

214,88

Φεβρουάριος 2014

217,75

2013 Αύγουστος

164,16

205,21

Αύγουστος 2014

207,95

2014 Φεβρουάριος

156,78

195,97

Φεβρουάριος 2015

198,59

2014 Αύγουστος

149,72

187,15

Αύγουστος 2015

189,65

1,3xμΟΤΣν-1

1,4xμΟΤΣν-1

Φεβρουάριος 2016

181,12

Αύγουστος 2016

172,97

Φεβρουάριος 2017

165,18

Αύγουστος 2017

157,75

Για κάθε έτος ν από το 2015 και μετά

μΟΤΣν-1: Μέση Οριακή Τιμή Συστήματος κατά το προηγούμενο έτος ν-1.

Ταυτόχρονα στο τέλος Ιουνίου 2012 σε κανονική λειτουργία βρίσκονταν 1.015 MW φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, εκ των οποίων τα 195 MW αφορούσαν σε εγκαταστάσεις του ειδικού προγράμματος Φ/Β στις στέγες (βλ. Πίνακα 1). Η επιδιωκόμενη εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών σταθμών (Φ/Β) είναι 1.500 MW για το 2014 και 2.200 MW για το 2020, ενώ η συνολική ισχύς για την οποία έχουν υπογραφεί συμβάσεις πώλησης είναι 2.570 ΜW (εκ των οποίων τα 820 ΜW σε λειτουργία, εκτός των Φ/Β του ειδικού προγράμματος στεγών), ήτοι σημαντικά μεγαλύτερη από την επιδιωκόμενη ισχύ για το έτος 2014 αλλά και μεγαλύτερη από την αντίστοιχη για το έτος 2020 (βλ. Διάγραμμα 1 και 2).

Αποφασίζεται μείωση των τιμών για νεοεισερχόμενες Φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις Λαμβάνοντας υπόψη την ευρωπαϊκή εμπειρία, όπως αποτυπώνεται και στη γνωμοδότηση υπ’ αριθ. 5/2012 της ΡΑΕ, σε σχέση με τις εγγυημένες τιμές πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας από Φ/Β σταθμούς, προκύπτει ότι οι τιμές αυτές στην Ελλάδα, το πρώτο εξάμηνο του 2012, συνέχιζαν να είναι μεταξύ των υψηλότερων στην Ευρώπη. Επιπλέον, η σημαντικά υψηλότερη ηλιοφάνεια στη χώρα μας, συγκριτικά με τις περισσότερες χώρες, οδηγεί σε αρκετά υψηλότερο μεσοσταθμικό έσοδο ανά εγκατεστημένο kW, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα, παρά τις μειώσεις των εγγυημένων τιμών, οι επενδύσεις να αποφέρουν ικανοποιητικά έσοδα. Σύμφωνα και με στοιχεία από τις τελευταίες γνωμοδοτήσεις της ΡΑΕ, το κόστος προμήθειας και εγκατάστασης για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων, μεταξύ Ιανουαρίου 2012 και Αυγούστου 2012, έχει μειωθεί κατά 14% περίπου για Φ/Β εγκαταστάσεις σε 18

Μη Διασυνδεδεμένο

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

στέγες, κατά 10% περίΦεβρουάριος 2018 150,65 που για Φ/Β εγκαταστάΑύγουστος 2018 143,87 σεις έως 100kW και κατά 11% περίπου για Φ/Β εγκαταστάσεις άνω των 100kW. Επιπλέον, λόγω της ανάγκης να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του μηχανισμού πληρωμής των παραγωγών ΑΠΕ, ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα τόσο η λειτουργία των εγκατεστημένων μονάδων όσο και η υλοποίηση νέων και λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της οικονομίας (αυξημένο κόστος δανεισμού, επισφάλειες κτλ), κρίθηκε αναγκαίο να επικαιροποιηθούν οι υφιστάμενες εγγυημένες τιμές πώλησης της Η/Ε από Φ/Β σταθμούς.

Αποφασίζεται η διάθεση του 25% του τέλους υπέρ ΕΡΤ για την ενίσχυση του Ειδικού Λογαριασμού Η Κοινή Υπουργική Απόφαση εξασφαλίζει επιπλέον έσοδα για τον Ειδικό Λογαριασμό, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά το νόμο, που δίνει ακριβώς αυτή τη δυνατότητα. Εκτιμάται ότι τα έσοδα από την παρακράτηση υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού θα προσεγγίσουν φέτος περίπου τα 75 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσοστό της παρακράτησης θα επανεξετάζεται ανά έτος.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ - ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ

Νέα φωτοβολταϊκά στις στέγες, ακόμη και τώρα συμφέρουν Του Νικ. Παπαδόπουλου, Μηχανικού Πωλήσεων Οικιακών Φωτοβολταϊκών Συστημάτων της ENGAIA A.E.

Ψυχραιμία! Τα Φ/Β στη στέγη συνεχίζουν να αποτελούν αποδοτική επένδυση και με τις νέες μειωμένες ταρίφες. Διαβάστε το παράδειγμα μας και υπολογίστε τα χρήματα που μπορεί να εισπράξει ο επενδυτής.

έα δεδομένα, νέα στρατηγική. Μία δελεαστική επενδυτική ευκαιρία όπως αυτή των Οικιακών Φωτοβολταϊκών Εγκαταστάσεων είναι πια παρελθόν, δίνοντας τη θέση της σε μια ¨πιο λογική¨ για τα ελληνικά δεδομένα συμφωνία. Η δραματική μείωση της τιμής πώλησης της κιλοβατώρας από 0.495€ στα 0.25€, με τις παλιές αποσβέσεις των δύο ή τριών χρόνων μοιάζουν να είναι απλησίαστες. Οι λόγοι για τη συγκεκριμένη απόφαση είναι γνωστοί και δεν είναι σκόπιμο να αναλυθούν περισσότερο. Παρόλα αυτά, με αισιοδοξία και θετική διάθεση, οι νέοι οικονομοτεχνικοί υπολογισμοί από την πλευρά του ΥΠΕΚΑ είναι πλέον βιώσιμοι και σε κάθε περίπτωση ο υποψήφιος επενδυτής θα έχει έναν εταίρο απέναντί του, που τον σέβεται και τον υπολογίζει, αποδίδοντάς του τα κέρδη που του αναλογούν. Με αυτό ως βάση και παρακολουθώντας την τεχνολογική εξέλιξη από κοντά, ας συνεχίσουμε να επενδύουμε στα Φωτοβολταϊκά Συστήματα σε μία ηλιόλουστη χώρα όπως η Ελλάδα. Για να γίνουμε, όμως, λίγο πιο πρακτικοί, ας δώσουμε ένα παράδειγμα υπολογισμού κόστους εγκατάστασης, αναμενόμενης απόδοσης και τελικών εσόδων για τα 25 έτη του προγράμματος. Ας υποθέ-

σουμε ότι έχουμε μία κατοικία στην Κατερίνη του νομού Πιερίας με στέγη με νότιο προσανατολισμό, ικανής επιφάνειας για εγκατάσταση μεγέθους 10 kW. Από το Photovoltaic Geographical Information System (JRC) λαμβάνουμε τις αναμενόμενες αποδόσεις σε kWh και υπολογίζουμε τα έσοδα με τη νέα τιμή πώλησης. Για 14.000 kWh περίπου το χρόνο κερδίζουμε 3.500€ και αποσβένουμε μία επένδυση της τάξης των 20.000€ σε 5.7 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι τα υπόλοιπα 19 χρόνια με συντηρητικούς υπολογισμούς θα μας αποφέρουν κέρδη πάνω από

65.000€. Καθόλου άσχημα λοιπόν, αν σκεφτεί κανείς ότι 3.500€ με 4.000€ το χρόνο είναι 4 μισθοί επιπλέον στο εισόδημα του ιδιοκτήτη. Ψυχραιμία λοιπόν! Τα νέα δεδομένα εξακολουθούν να είναι άκρως ενδιαφέροντα. Αυτό που μένει είναι η επιλογή μιας εταιρείας αξιόπιστης, με εμπειρία και τεχνογνωσία στον χώρο, που να μπορεί ο υποψήφιος επενδυτής να εμπιστευθεί. Συνεχίζουμε, λοιπόν, να επενδύουμε στις Οικιακές Φωτοβολταϊκές Εγκαταστάσεις ενισχύοντας την πράσινη ανάπτυξη για τη χώρα μας.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΠΟΨΕΙΣ

Η άρση των στρεβλώσεων προτεραιότητα για όλους Του Στέλιου Λουμάκη - Προέδρου του Συνδέσμου παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά

Η μακρά περίοδος αδράνειας στα ενεργειακά θέματα, κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, έφερε την αγορά ενέργειας και ειδικότερα των ΑΠΕ στο χείλος της καταστροφής. Οι παραγωγοί ΑΠΕ παραμένουν ξεχασμένοι και για τρεις ως τέσσερις μήνες απλήρωτοι χωρίς να φταίνε, αφού οι στρεβλώσεις, οι παραλείψεις, οι αστοχίες και η ολιγωρία του Κρατικού μηχανισμού να εφαρμόσει ειλημμένες από καιρό αποφάσεις, οδήγησαν τα πράγματα στο μη περαιτέρω.

νέα διακυβέρνηση, δηλώνοντας πως επιθυμεί να επιλύσει τα χρόνια προβλήματα, προέβη σε μια σειρά μέτρων σταθεροποίησης, τα οποία όμως δεν πρέπει επ’ ουδενί να περιοριστούν στα φωτοβολταϊκά και στις ΑΠΕ, αλλά ούτε και να κλονίσουν την αξιοπιστία της χώρας. Οι επενδύσεις στην ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ είναι χαρακτηριστικά εντάσεως κεφαλαίου, παρελκύοντας ταυτόχρονα σημαντικό και ακριβό δανεισμό. Ως εκ τούτου αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα ο σεβασμός των εν λειτουργία μονάδων ΑΠΕ και η Κυβέρνηση πρέπει παντελώς και οριστικά να απέχει από οιαδήποτε σκέψη παρέμβασης στα οικονομικά τους άμεσα ή έμμεσα. Ακόμη και η συζήτηση τέτοιων αντιαναπτυξιακών σεναρίων ζημιώνει την εθνική προσπάθεια ανάκαμψης, αφού η επενδυτική κοινότητα λει-

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

τουργεί ενιαία στην αποκωδικοποίηση των μηνυμάτων της Πολιτείας. Η απασφάλιση της θρυαλλίδας αυτής πέραν της μη ηθικής και μη νόμιμης υπόστασης της, αλλά και των προσφυγών που θα την ακολουθούσαν, θα εκκινούσε και έναν ατέρμονα φαύλο κύκλο αμφισβητήσεων, «κουρέματος» απαιτήσεων και συνεπακόλουθα δανείων σε όλο το εύρος της οικονομίας, που θα καθήλωνε την επενδυτική εμπιστοσύνη στο ναδίρ για πάρα πολλά χρόνια. Παίρνοντας τα πράγματα με τη σειρά, μπορούμε καταρχήν να πούμε ότι ο διαχωρισμός του ΔΕΣΜΗΕ σε ΛΑΓΗΕ και ΑΔΜΗΕ από 1/2/12 βάσει του ν. 4001/2011 ανέδειξε τις χρόνιες στρεβλώσεις της αγοράς άμεσα στην ταμειακή επιφάνεια του Λειτουργού (ΛΑΓΗΕ) και μάλιστα περισσότερο εις βάρος των ΑΠΕ. Το λέγω αυτό, διότι ο ΛΑΓΗΕ

αποτελεί μοναδική πηγή εσόδων για τις ανανεώσιμες, σε αντίθεση με τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή που εισπράττει σημαντικά έσοδα και από τον ΑΔΜΗΕ. Βάσει των αναλυτικών μελετών που έχουν διεξαχθεί όσον αφορά το τέλος ΕΤΜΕΑΡ (πρώην ΑΠΕ), με προεξέχουσα αυτήν του ΙΟΒΕ από τον Ιούλιο 2011, έχει καταφανώς αποδειχθεί ότι το τέλος αυτό κατά 60% επιδοτεί την Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και τα ορυκτά καύσιμα που κυριαρχούν σε αυτήν και δεν πηγαίνει στις ΑΠΕ, για τις οποίες το καταβάλει ο καταναλωτής. Ο τρόπος με τον οποίο συμβαίνει αυτό, έχει να κάνει καταρχήν με τον Μηχανισμό ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΜΚ) και επιπλέον με τα Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ), τα οποία και επιδοτούν τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή εκτός του χρηματιστηρίου του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ) που εκκαθαρίζει ο ΛΑΓΗΕ και της μέσω αυτού διαμορφούμενης κάθε φορά Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ). Έτσι, το πλήρες κόστος της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής δεν αποτυπώνεται στην ΟΤΣ (χονδρεμπορική τιμή ρεύματος) και συνεπώς η σύγκριση του πλήρους κόστους των ΑΠΕ-που είναι το Feed-in-Tariff (FIT) τους- μαζί της είναι άδικη και ασύμμετρη. Συγκεκριμένα σήμερα, και καθ’ υπέρβαση κάθε λογικής, το τέλος ΕΤΜΕΑΡ υπολογίζεται ως η διαφορά του FIT των ΑΠΕ από την ΟΤΣ, αφήνοντας απ’ έξω τεράστια ποσά της τάξης των 750 εκατ. ευρώ ετησίως, που δίνονται στη συμ-

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΆ βατική ηλεκτροπαραγωγή μέσω του ΑΔΜΗΕ. Με απλούστερα λόγια, συγκρίνουμε δύο ανόμοια μεγέθη στη ζυγαριά μας (FIT με ΟΤΣ), από τα οποία η ΟΤΣ είναι νοθευμένη προς το ελαφρύτερο. Επιπλέον των ανωτέρω, η ύφεση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας έχει επιτείνει το πρόβλημα, αφού στο ενεργειακό ισοζύγιο οι ΑΠΕ αποκτούν, ορθώς ως εθνικός πόρος, ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο. Το αυξημένο αυτό μερίδιο, επιπλέον και της ύφεσης, προφανώς και θα αφαιρεθεί από τη συμβατική ηλεκτροπαραγωγή, που συνίσταται αφενός στον εγχώριο φθηνό λιγνίτη και αφετέρου στο εισαγόμενο ακριβό φυσικό αέριο. Στο σημείο ακριβώς αυτό και με στόχο να εξασφαλισθεί η λειτουργία των μονάδων φυσικού αερίου, ο ΜΜΚ επεμβαίνει ολοένα και περισσότερο, ώστε αυτές, λειτουργώντας στο τεχνικό τους ελάχιστο (παρ’ ότι πολλές φορές δεν χρειάζεται καν) και εκτοπίζοντας φθηνότερες λιγνιτικές μονάδες, παρακάμπτοντας την ανταγωνιστική λογική του ΗΕΠ που φυσιολογικά δίνει προτεραιότητα στις φθηνότερες πηγές, να αμείβονται στο μεταβλητό τους κόστος πλέον περιθωρίου 10% και χωρίς αυτό να προσμετρείται στο χρηματιστήριο του ΗΕΠ, και συνεπώς να συνδιαμορφώνει την ΟΤΣ, η οποία και παραμένει σε τεχνητά χαμηλά και χωρίς αντίκρισμα μεγέθη. Έτσι, σημαντικό μέρος της ηλεκτροπαραγωγής από φυσικό αέριο εκκαθαρίζεται από τον ΑΔΜΗΕ εκτός ΗΕΠ (αρμοδιότητας ΛΑΓΗΕ) σε τιμή Μεταβλητού Κόστους +10%, που εί-

« Βάσει των αναλυτικών μελετών που έχουν διεξαχθεί όσον αφορά το τέλος ΕΤΜΕΑΡ (πρώην ΑΠΕ), με προεξέχουσα αυτήν του ΙΟΒΕ από τον Ιούλιο 2011, έχει καταφανώς αποδειχθεί ότι το τέλος αυτό κατά 60% επιδοτεί την Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και τα ορυκτά καύσιμα που κυριαρχούν σε αυτήν και δεν πηγαίνει στις ΑΠΕ, για τις οποίες το καταβάλει ο καταναλωτής. » ναι πολλές φορές διπλάσια της ΟΤΣ. Εν κατακλείδι, όσο περισσότερο γίνεται χρήση του ΜΜΚ, τόσο τεχνητά χαμηλότερη και ελαφρύτερη, όσον αφορά αντιπροσώπευση, καθίσταται η ΟΤΣ (εκπροσωπώντας πλέον μόνο τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή), άρα και αυξάνει τεχνητά η διαφορά που πρέπει το τέλος ΕΤΜΕΑΡ να καλύψει (FIT μείον ΟΤΣ όπως προαναφέρθηκε). Με άλλα λόγια, η στρέβλωση αυτή φέρνει παραδόξως αντιμέτωπες τις ΑΠΕ με τον λιγνίτη, που είναι και οι δύο εγχώριες πηγές ενέργειας, διατηρώντας παντελώς στο απυρόβλητο το εισαγόμενο φυσικό αέριο, που φυ-

σιολογικά θα έπρεπε, ως συμβατική μορφή ενέργειας, να ανταγωνίζεται εκείνο τη λιγνιτική παραγωγή. Στην ανωτέρω επιδότηση της συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής πρέπει να αθροιστούν και τα ΑΔΙ που αυτή λαμβάνει, επειδή ακριβώς δεν είναι στοχαστική και για να εγγυάται, ανταγωνιστικά όμως, ισχύ ανά πάσα στιγμή. Αυτά ανέρχονται περίπου σε 450 εκατ. ευρώ ετησίως ή μεσοσταθμικά σε 9 ευρώ/MWh, που και πάλι δεν περιλαμβάνονται στην ΟΤΣ, αφού πληρώνονται χωριστά από τον ΑΔΜΗΕ. Έχει, λοιπόν, σε συνέχεια των ανωτέρω, αφεθεί ο ΛΑΓΗΕ να «χαροπαλεύει» με απίθανες στρεβλώσεις, που χαμηλώνουν τεχνητά τον αφαιρετέο της πράξης FIT – ΟΤΣ και που έχουν «αφανίσει» τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ που αυτός διατηρεί. Από το 1999 που πρωτοθεσπίστηκε το τέλος υπέρ ΑΠΕ, πάνω από 300 εκατ. ευρώ μέσω των στρεβλώσεων έχουν υπεκφύγει του σκοπού για τον οποίο τα κατέβαλε ο καταναλωτής και επιδότησαν την Προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας και τα ορυκτά καύσιμα που κυριαρχούν σε αυτήν. Επιπλέον, από τα έσοδα που αυτός ο λογαριασμός θα έπρεπε να έχει φέτος, σημαντικά ποσά που αφορούν δημοπρασίες δικαιωμάτων CO2, τέλος ΕΡΤ και τέλος λιγνίτη (συνολικά περίπου 142 εκατ. ευρώ) δεν έχουν εισρεύσει, όπως προϋπολογίστηκαν, λόγω ολιγωρίας του Κρατικού μηχανισμού. Αν εδώ αθροιστούν και τα «φέσια» που άφησε στον τότε ΔΕΣΜΗΕ η κατάρρευση των ιδιωτών παρόχων ρεύματος 182 εκατ.

Το 2012 το κόστος που επωφελείται ο καταναλωτής από τη λειτουργία των φωτοβολταϊκών ανέρχεται στα 245 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτό το ποσό θα έπρεπε να αφαιρείται από τη συνολική αποζημίωση τους για τον υπολογισμό του ΕΤΜΕΑΡ και όχι η αναλογούσα στην επίπλαστη ΟΤΣ αξία των 79 εκατ. ευρώ, που έτσι τροφοδοτεί με πλασματικό έλλειμμα 166 εκατ. ευρώ (245 – 79 εκατ.) τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ κάθε χρόνο. Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΠΟΨΕΙΣ

Ευρώ, και που κατά το μεγαλύτερο μέρος τους μεταφέρθηκαν στον ΛΑΓΗΕ (130 εκατ. ευρώ), αντιλαμβανόμαστε τη θνησιγένεια του σχήματος αυτού. Δυστυχώς, σε όλο αυτό το ζοφερό τοπίο ως μοναδική αιτία προβάλλονται οι ΑΠΕ και τα φωτοβολταϊκά, τα οποία δήθεν ευθύνονται για την εκ νέου αύξηση του τέλους ΕΤΜΕΑΡ, η οποία και πάλι δεν θα πάει σε αυτές, αλλά μέσω των στρεβλώσεων θα κατευθυνθεί στα ορυκτά καύσιμα. Αν και δεν συμμερίζομαι την επιχειρηματολογία των συνεχιζόμενων παρατάσεων ισχύος του ΜΜΚ, που θεσπίστηκε ως προσωρινό μόνο μέτρο το 2006, αλλά διατηρείται σε ισχύ ως και σήμερα, προσδίδοντας υπερτροφία στην ηλεκτροπαραγωγή από εισαγόμενο φυσικό αέριο εις βάρος των εγχώριων καυσίμων (λιγνίτης και ΑΠΕ), θα έπρεπε εφ’ όσον δεν μπορεί αυτός ο μηχανισμός να καταργηθεί για λόγους βιωσιμότητας των συμβατικών μονάδων φυσικού αερίου, το τέλος ΕΤΜΕΑΡ, που είναι το θύμα του, να πάψει να δυσφημεί τις ΑΠΕ, να καταργηθεί ως διακριτή χρέωση και να ενσωματωθεί στο κόστος ενέργειας, αφού ουσιαστικά μέσω των ενεργειακών επιλογών μας ως χώρα αποτελεί ένα τέλος εξισορρόπησης του συστήματος ηλεκτροπαραγωγής εν γένει. Με άλλα λόγια, δεν μπορεί οι ανατιμήσεις που αναλογούν στο αυξημένο κόστος του ρεύματος, λόγω της μεγάλης συμμετοχής του ολοένα και ακριβότερου εισαγόμενου φυσικού αερίου κατά 25 – 30% στο ισοζύγιο ηλεκτροπαραγωγής, να αποδίδονται μέσω του 22

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

« Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως φέτος το καλοκαίρι με καύσωνα, το σύστημα απέχει τουλάχιστον 20% από τα άλλοτε ιστορικά υψηλά του, εξοικονομώντας περίπου 1000 MW πανάκριβων εφεδρειών και εισαγωγών ρεύματος λόγω ακριβώς της λειτουργίας των Φ/Β διεσπαρμένα και κοντά στην κατανάλωση στο δίκτυο. » στρεβλά υπολογιζόμενου ΕΤΜΕΑΡ δήθεν αποκλειστικά στις ΑΠΕ. Όσον αφορά τα φωτοβολταϊκά ειδικότερα, η Πολιτεία οφείλει επιπλέον να απαγκιστρώσει σε κάθε περίπτωση την στρεβλή αποτίμηση του κόστους / οφέλους τους από την «μέση ΟΤΣ», αφού αυτά λειτουργούν ως επί τω πλείστον σαν αιχμιακές μονάδες. Έτσι, η μέση ΟΤΣ, ακόμη και ρεαλιστική να ήταν, περιλαμβάνει και νυχτερινές χαμηλές τιμές ρεύματος στο μέγεθος της, που ουδεμία σχέση έχουν με τη λειτουργία των Φ/Β αποκλειστικά την ημέρα και ειδικότερα τις ώρες αιχμής που αυτά αποδίδουν, όπου η ΟΤΣ είναι σχεδόν διπλάσια της μέσης 24ωρης τιμής της και τριπλάσια της νυχτερι-

νής. Απόλυτα ενδεικτικό της στρέβλωσης αυτής είναι το μέγεθος του αποφευγόμενου κόστους από τη λειτουργία των Φ/Β, όπου για το 2012 μόνο, αποτιμάται από μελέτη του ΑΠΘ, που ο ΣΠΕΦ ειδικά ανέθεσε, στα 245 εκατ. ευρώ. Δεν είναι καθόλου τυχαίο πως φέτος το καλοκαίρι με καύσωνα, το σύστημα απέχει τουλάχιστον 20% από τα άλλοτε ιστορικά υψηλά του, εξοικονομώντας περίπου 1000 MW πανάκριβων εφεδρειών και εισαγωγών ρεύματος λόγω ακριβώς της λειτουργίας των Φ/Β διεσπαρμένα και κοντά στην κατανάλωση στο δίκτυο. Αυτό το μέγεθος των 245 εκατ. ευρώ θα έπρεπε ετησίως να αφαιρείται από τη συνολική αποζημίωση τους για τον υπολογισμό του ΕΤΜΕΑΡ και όχι η αναλογούσα στην επίπλαστη ΟΤΣ αξία των 79 εκατ. ευρώ, που έτσι τροφοδοτεί με πλασματικό έλλειμμα 166 εκατ. ευρώ (245 – 79 εκατ.) τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ. Αν η Πολιτεία επιθυμεί μια υγιή και λειτουργική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, που στηριζόμενη στις ΑΠΕ θα οδηγεί μακροπρόθεσμα στην ενεργειακή απεξάρτηση μας από τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, με όλα τα θετικά που αυτή συνεπάγεται για την εθνική οικονομία, οφείλει πρωτίστως να άρει τις παραπάνω στρεβλώσεις, πιστώνοντας άμεσα τα χρήματα της ζημιάς που αυτές αποκλειστικά προκάλεσαν στον ΛΑΓΗΕ από δικούς της πόρους ή από αυτούς που τις καρπώθηκαν. Είναι απολύτως παράδοξο να επιζητεί να πληρώσουν την ζημιά των παραλείψεων της οι ΑΠΕ και τα φωτοβολταϊκά, όταν το 60% του ΕΤΜΕΑΡ όλα αυτά τα χρόνια στρεβλά επιδοτεί την Προμήθεια και τα ορυκτά καύσιμα.

ΑΠΟΨΕΙΣ - ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ

Παίζοντας παιχνίδια στην πλάτη των καταναλωτών Και ξαφνικά, μέσα στο κατακαλόκαιρο, Παρασκευή 10 Αυγούστου στις 4 το απόγευμα, ο Υφυπουργός ΠΕΚΑ, κ. Παπαγεωργίου ανακοίνωσε το πάγωμα της αγοράς των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα. Με πρόσχημα την προστασία των καταναλωτών.

νας κλάδος που αναπτύχθηκε ραγδαία τα τελευταία 3 χρόνια, εν μέσω κρίσης, συντηρώντας σήμερα περίπου 25.000 θέσεις εργασίας και προσφέροντας 600 εκ. € ετησίως σε κρατικά έσοδα και ασφαλιστικά ταμεία, βρίσκεται πλέον στο χείλος του γκρεμού. Η άνωθεν αναφορά στο ‘κατακαλόκαιρο’ έχει επιπλέον συμβολική σημασία: τις φετινές ημέρες καύσωνα, τα φ/β κρατούσαν εκτός συστήματος τουλάχιστον 700MW συμβατικών καυσίμων (κυρίως φυσικού αερίου), μειώνοντας το συνολικό κόστος της ηλεκτροπαραγωγής και συνεισφέροντας στην αποφυγή μπλακάουτ. Τα φ/β λοιπόν, όπως και οι υπόλοιπες ΑΠΕ, στην πραγματικότητα μειώνουν κατά εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ετησίως το κόστος του ηλεκτρικού συστήματος, κάτι που διέφυγε της προσοχής του Υπουργείου. Όπως προφανώς διέφυγε και το πραγματικό πρόβλημα: πώς αυτό το οικονομικό όφελος θα το απολαμβάνουν οι καταναλωτές, αντί να χάνεται σε έμμεσες επιδοτήσεις προς τα ορυκτά καύσιμα, όπως συμβαίνει σήμερα. Το ΥΠΕΚΑ, όμως, επέλεξε να αγνοήσει όλα αυτά και απλά να κόψει τα φ/β. Όσο για τη δήθεν δικαιολογία ότι οι υπάρχουσες αιτήσεις φ/β καλύπτουν τον εθνικό στόχο του 2020, αμφιβάλλω αν πείθει κανέναν, πέρα από τοn στενό κύκλο του γραφείου του Υφυπουργού και κάποιους ορκισμένους εχθρούς των ΑΠΕ. Δεν είναι μόνο αυτό που υπαγορεύει η απλή λογική, ότι δηλαδή δεν πρόκειται να γίνουν έργα όλες οι αιτήσεις (ειδικότερα υπό το σημερινό καθεστώς χρηματοπιστωτικής ασφυξίας), ούτε ότι ο στόχος για 2.200 MW είναι τραγικά ανεπαρκής για τις δυνατότητες της Ελλάδας, κάτι που έχουμε επισημάνει από την πρώτη στιγμή. Είναι, επίσης, ότι ο στόχος του 2020 αποτελεί απλά ένα σκαλοπάτι – η κατ’ ελάχιστον επίτευξη του οποίου είναι κοινοτική μας δέσμευση – προς ένα βιώσιμο μέλλον, όπου οι ΑΠΕ και η εξοικονόμηση ενέργειας θα είναι οι βασικοί πυλώνες της οικονομίας μας. Με απλά λόγια: πιάνουμε τον (ανεπαρκή) στόχο του 2020; Υπέροχα. Ας τον ξεπεράσουμε

και ας μειώσουμε αντίστοιχα τα ορυκτά καύσιμα. Κάνουμε καλό στο περιβάλλον, στην οικονομία, στη δημόσια υγεία και στους καταναλωτές. Αν λοιπόν κάποιος επιχειρούσε να ερμηνεύσει τα νέα μέτρα του ΥΠΕΚΑ, ξεπερνώντας αμήχανες δικαιολογίες τέτοιου τύπου, θα έφτανε στα εξής δύο συμπεράσματα: Πρώτoν, ότι για ακόμα μία φορά στην Ελλάδα υπό την πίεση χρόνου και με το μαχαίρι πραγματικά στον λαιμό, αντί να γίνουν οι απαραίτητες και αναγκαίες μεταρρυθμίσεις – έστω την ενδεκάτη ώρα – που θα ωφελήσουν το κοινωνικό σύνολο, προτιμήθηκε η προάσπιση συγκεκριμένων συμφερόντων μέσω της διατήρησης του σημερινού status-quo. Εν προκειμένω, κρίθηκε προτιμότερη η αποδυνάμωση ενός υγιούς κλάδου (φωτοβολταϊκών) που μειώνει το κόστος ηλεκτροπαραγωγής, προστατεύει το περιβάλλον και προσφέρει ανάπτυξη, εισόδημα και θέσεις εργασίας σε δεκάδες χιλιάδες πολίτες, αντί για αλλαγές που απειλούν το ελληνικό λόμπι των ορυκτών καυσίμων. Δεύτερον, τα μέτρα του ΥΠΕΚΑ φανερώνουν μία αναχρονιστική αντίληψη περί ενέργειας που, δυστυχώς, απειλεί με πισωγύρισμα αρκετών ετών τη χώρα. Σύμφωνα με αυτήν την αντίληψη, οι ΑΠΕ μοιάζουν περισσότερο με ένα ‘αναγκαίο κακό’, που προκύπτει από τις κοινοτικές μας υποχρεώσεις και στην καλύτερη των περιπτώσεων μπορεί να αποφέρει κέρδη σε μερικούς μεγάλους και γνωστούς παίχτες στην αγορά ενέργειας. Κατά τ’ άλλα, ας κοιτάξουμε να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους και να επενδύσουμε στα σίγουρα ορυκτά καύσιμα, κυρίως σε λιγνίτη και φυσικό αέριο. Αυτά ξέρουμε, αυτά εμπιστευόμαστε (αυτά μας έχουν φέρει εδώ που είμαστε σήμερα). Πρόκειται για μία αντίληψη που, αν επικρατήσει, θα οδηγήσει στην παγίωση ενός συστήματος μεγάλων και ακριβών μονάδων ορυκτών καυσίμων και εξάρτησης της χώρας από ενεργειακές εισαγωγές. Μακριά από ένα ευέλικτο και αποκεντρωμένο σύγχρονο ενεργειακό σύστημα, που θα βασίζεται στο μεγάλο συ-

Του Τάκη Γρηγορίου, υπεύθυνου για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών της Greenpeace

γκριτικό πλεονέκτημα της χώρας – τους ανεξάντλητους φυσικούς μας πόρους, ένα τέτοιο μοντέλο οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε υπέρογκες αυξήσεις των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος των καταναλωτών. Και για να μην προτρέχουμε πολύ, μία πρώτη γεύση από τις αυξήσεις αναμένεται να πάρουμε σύντομα, από τη νέα χρονιά, όταν και τερματίζεται η δωρεάν διάθεση των δικαιωμάτων ρύπανσης. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, οι ποσοστιαίες αυξήσεις στους λογαριασμούς της ΔΕΗ αναμένονται διψήφιες, κάτι που πολύ βολικά ξέχασε να μας πει το ΥΠΕΚΑ, όταν ανακοίνωνε τα νέα μέτρα που παγώνουν τα ‘ακριβά’ φωτοβολταϊκά, δήθεν για την προστασία των καταναλωτών. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για τη διαμόρφωση του ελληνικού ενεργειακού τομέα. Άμεση προτεραιότητα είναι η αναδιάρθρωσή του, ώστε να αναδειχθεί το συγκριτικό πλεονέκτημα των ΑΠΕ και, κυρίως, να μπορούν οι καταναλωτές να απολαμβάνουν τα οικονομικά οφέλη του φθηνότερου ηλεκτρικού συστήματος που έχουμε σήμερα (και μπορούμε να έχουμε ακόμα περισσότερο στο μέλλον) εξαιτίας των ΑΠΕ. Τέλος, θα πρέπει να γίνει σαφές σε όσους δεν το έχουν καταλάβει ακόμα, ότι το μέλλον ανήκει σε μία σύγχρονη και ενεργειακά αποδοτική οικονομία που θα βασίζεται σε 100% καθαρή ενέργεια. Ο Υφυπουργός ανακοίνωσε την επανεξέταση του πρόσφατου Οδικού Χάρτη για την Ενέργεια. Πολύ ωραία. Αυτή, λοιπόν, οφείλει να βελτιώνει τη φιλοδοξία του Οδικού Χάρτη και όχι να γυρνάει τη χώρα σε νοοτροπίες περασμένων δεκαετιών. Γιατί ας μην ξεχνάμε ότι σήμερα πληρώνουμε τα λάθη που κάναμε εδώ και αρκετές δεκαετίες, όντας προσκολλημένοι σε ένα μη βιώσιμο μοντέλο. Αποτελεί ελάχιστη υποχρέωση μας προς στις σημερινές και τις επόμενες γενιές να εφαρμόσουμε πολιτικές, που θα απορρέουν από ανάγνωση και κατανόηση των λαθών που μας έχουν φέρει εδώ που είμαστε σήμερα, βάζοντας έτσι βάσεις για μια υγιή και αειφορική ανάπτυξη. Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

EΡΓΑ

Φ/Β σταθμοί από τη ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ Περαιτέρω άνοιγμα του ομίλου στην αγορά της ενέργειας με έργα συνολικής ισχύος 10.900 kw Φωτοβολταϊκούς σταθμούς, συνολικής ισχύος 10.900 kw, θα διαθέτει ο όμιλος ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ, όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση όλων των Φ/B Πάρκων του ομίλου. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η εταιρεία διευκρινίζει ότι ολοκληρώθηκαν και τέθηκαν σε οριστική λειτουργία: • Φωτοβολταϊκός Σταθμός, ισχύος 500 kw, στις στέγες του εργοστασίου της ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ ΑΕ στο 5ο χλμ της παλαιάς εθνικής οδού Λάρισας - Αθηνών στη Λάρισα, από 16/12/2011. • Φωτοβολταϊκός Σταθμός, ισχύος 1000 kw, στον χώρο του εργοστασίου της, στο 8ο χλμ της εθνικής οδού Λάρισας -Θεσ/κης στη Λάρισα, από τη θυγατρική ΕΞΑΛΚΟ ΑΕ την 18/4/2012. • Φωτοβολταϊκός Σταθμός, ισχύος 1000 kw, στις στέγες του εργοστασίου στο 5ο χλμ της παλαιάς εθνικής οδού Λάρισας

Ενεργειακό χαρτοφυλάκιο 10 MW για τον Μπήτρο Σε λειτουργία Φ/Β σταθμός εδάφους -στέγης 2MW στη Σίνδο Θεσσαλονίκης που αποφέρει 1 εκατομμύριο ετησίως Την κατασκευή ενός ακόμη φ/β σταθμού ισχύος 2MW ολοκλήρωσε η BIGSOLAR Α.Ε. Ο σταθμός, ο οποίος ανήκει στην ΜΠΗΤΡΟΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΗ Α.Ε., βρίσκεται στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου και διασυνδέθηκε με το δίκτυο στις 20 Μαΐου. Ο βασικός εξοπλισμός του σταθμού, που μοιράστηκε σε έδαφος και στέγη, αποτελείται από 7.926 πλαίσια του Οίκου RENESOLA πολυκρυσταλλικού τύπου, ισχύος 240W ανά πλαίσιο και 6 inverters του Οίκου Power One (πέντε PVI 330 TL και ένας PVI 220 TL). Ο σταθμός χρηματοδοτήθηκε από την EFG Eurobank και αναμένεται να αποδίδει στην ΜΠΗΤΡΟΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΗ από την πώληση της παραγόμενης ενέργειας έσοδα της τάξης του 1 εκατομμυρίου ευρώ ετησίως. 24

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

-Αθηνών στη Λάρισα, από την ΕΞΑΛΚΟ ΑΕ την 7/6/2012. Επίσης, η ΕΞΑΛΚΟ ΑΕ αναμένει την έγκριση και άλλων τριών φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος 1400 kw, οι οποίοι, με την οριστικοποίηση των διαδικασιών έγκρισης, θα εγκατασταθούν στα εργοστάσια της στο 5ο χλμ της παλαιάς εθνικής οδού Λάρισας - Αθηνών και στο 8ο χλμ της εθνικής οδού Λάρισας - Θεσ/κης. Τέλος, στα πλαίσια της περαιτέρω επέκτασης του ΟΜΙΛΟΥ ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ στην Πράσινη Ενέργεια: • Η ΕΞΑΛΚΟ ΑΕ έχει υποβάλλει αίτημα στην Ρ.Α.Ε για τη δημιουργία ενός νέου φωτοβολταϊκού σταθμού, ισχύος 3000 kw, στην περιοχή του Δήμου Τεμπών Λάρισας. • H ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ έχει υποβάλλει αίτημα στην Ρ.Α.Ε για τη δημιουργία ενός νέου φωτοβολταϊκού σταθμού, ισχύος 4000 kw, στην περιοχή Κουλουρίου του Δήμου Λάρισας.

Σημαντική επίσης θα είναι και η συμβολή του σταθμού στην προστασία του περιβάλλοντος, δεδομένου ότι από τη λειτουργία του θα επιτυγχάνεται η μείωση της εκπομπής περίπου 5 χιλιάδων τόνων διοξειδίου του άνθρακα σε ετήσια βάση, ενώ την ίδια περίοδο θα παράγονται περίπου 2.700 ΜWh ενέργειας – ικανές να τροφοδοτήσουν 562 νοικοκυριά. Με αφορμή την έναρξη λειτουργίας του φ/β σταθμού των 2MW στη Σίνδο, ο κος Γιάννης Μπήτρος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΜΠΗΤΡΟΣ και Πρόεδρος της BIGSOLAR Α.Ε., δήλωσε: «Με την ολοκλήρωση του έργου των 2MW στη Σίνδο, ο Όμιλος αθροίζει 8,8MW σε μεγάλα έργα σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Πελοπόννησο, ενώ μαζί με έργα μικρότερης ισχύος, το ενεργειακό χαρτοφυλάκιό μας ανέρχεται σε 10MW. Υπενθυμίζουμε ότι 15MW ακόμη βρίσκονται σε διάφορα στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας. Όσον αφορά στην BIGSOLAR, για άλλη μια φορά υλοποίησε ένα έργο μεγάλης κλίμακας μέσα στους προβλεπόμενους χρόνους και με τις καλύτερες τεχνικές προδιαγραφές, επιβεβαιώνοντας τη θέση της στην κορυφή της εγχώριας αγοράς φωτοβολταϊκών»

EΡΓΑ

Φ/Β πάρκο 1MW σε βιομηχανική στέγη στη Φθιώτιδα Θα καλύψει έκταση περίπου 11.500 m2 και θα εξοικονομεί κάθε χρόνο 1.200 τόνους CO2 ετησίως Στην υπογραφή συμφωνίας για την κατασκευή Φ/Β πάρκου συνολικής ισχύος 1 MWp στον οικισμό «Παναγιά Δομοκού» Φθιώτιδας, προχώρησε η Conergy Ελλάδος με την εταιρεία Δ. ΝΟΜΙΚΟΣ Α.Β.Ε.Κ. Η Conergy έχει αναλάβει την υλοποίηση του έργου με το «κλειδί στο χέρι» και ειδικότερα την προμήθεια του εξοπλισμού τη μελέτη, την εγκατάσταση και τη θέση σε λειτουργία του Φ/Β πάρκου. Η Φ/Β εγκατάσταση θα υλοποιηθεί στη βιομηχανικού τύπου οροφή του εργοστασίου της εταιρείας στην περιοχή της Φθιώτιδας, και θα καλύψει έκταση περίπου 11.500 m2. Ο εξοπλισμός που θα προμηθεύσει η Conergy περιλαμβάνει 4.164 premium Φ/Β γεννήτριες Conergy PowerPlus 240P, 58 τριφασικούς μετατροπείς Conergy IPG 15T, 4 τριφασικούς μετατροπείς Conergy IPG 8T και βάσεις στήριξης Conergy SunTop. Αξίζει να σημειωθεί ότι όλος ο βασικός εξοπλισμός κατασκευάζεται εξολοκλήρου στη Γερμανία με τα πρότυπα ποιότητας της Conergy. Η Φ/Β εγκατάσταση αναμένεται να παράγει 1.350.000 kWh/έτος δηλαδή όσο θα κατανάλωναν ετησίως περίπου 350 νοικοκυριά, εξοικονομώντας έτσι 1.200 τόνους CO2 ετησίως. O πρόεδρος της Conergy Ελλάδος Δρ. Στέφανος Μελισσόπουλος δήλωσε σχετικά με τη συμφωνία: «Με την υλοποίηση μιας ακόμα Φ/Β εγκατάστασης 1MWp συ-

8,81MW για το 1ο εξάμηνο του 2012 Σημαντικά φ/β πάρκα από τον ελληνικό όμιλο Solar Cells Hellas Ο Όμιλος Solar Cells Hellas ολοκλήρωσε επιτυχώς το 1ο εξάμηνο του 2012 φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις συνολικής ισχύος 8,81MW. Τα φ/β πάρκα που κατασκευάστηκαν και βρίσκονται σε λειτουργία του Ομίλου SCH αφορούν μικρές, μεσαίες και μεγάλες εγκαταστάσεις σε διάφορες περιοχές ανά την Ελλάδα. Το μεγαλύτερο μέρος των φ/β πάρκων αποτελούν μεγάλης κλίμακας εγκα-

νεχίζουμε να προσφέρουμε στην ανάπτυξη της χώρας τη δύσκολη αυτή ώρα που έχουμε τόσο ανάγκη τέτοιου είδους επενδύσεις. Στο σημείο αυτό θα θέλαμε να τονίσουμε την σημασία των Φ/Β έργων που υλοποιούνται σε βιομηχανικές στέγες, έναν τομέα που μπορεί να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα. Ο γνώμονας με τον οποίο επιχειρούμε στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, ως μια πολυεθνική εταιρεία που δραστηριοποιείται σε 14 χώρες ανά τον κόσμο, είναι η παροχή ολοκληρωμένων λύσεων που να προσδίδουν στην επένδυση ασφάλεια και αξιοπιστία στη διάρκεια του χρόνου. Ευχαριστούμε τον κ. Νομικό προσωπικά για την εμπιστοσύνη που μας έδωσε και θα θέλαμε να του εγγυηθούμε ότι το έργο που θα του παραδώσουμε θα είναι σύμφωνο με τα πρότυπα ποιότητας Conergy». Από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Νομικός, πρόεδρος της Δ. ΝΟΜΙΚΟΣ Α.Β.Ε.Κ., δήλωσε αναφορικά με την υπογραφή της συμφωνίας: «Με μεγάλη χαρά σήμερα αναγγέλλουμε την υπογραφή της συμφωνίας με την Conergy για την Φ/Β αυτή εγκατάσταση. Η εταιρεία μας, με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα, έδινε πάντα μεγάλη σημασία όχι μόνον στην εξέλιξη της αλλά και στη βελτίωση των τοπικών κοινωνιών, στις οποίες επιχειρούσε, καθώς και της εθνικής οικονομίας. Σήμερα, θεωρούμε επιτακτική για τη χώρα την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και με βάση τις ίδιες αρχές προχωράμε στην επένδυση αυτού του Φ/Β συστήματος. Η επιλογή της Conergy έγινε μετά από μια επίπονη διαδικασία και είμαστε σίγουροι ότι στο πρόσωπο της βρήκαμε τον κατάλληλο συνεργάτη για την εγκατάσταση μας».

ταστάσεις φτάνοντας τα 7,95 MWκαι τα υπόλοιπα 230kW μικρότερες εγκαταστάσεις. Οι ενεργειακές αποδόσεις από αυτές τις εγκαταστάσεις υπολογίζονται στις 11.453.000kWh ετησίως, με ιδιαίτερα σημαντικό περιβαλλοντικό όφελος, αποτρέποντας παράλληλα την εκπομπή σημαντικής ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα που αναμένεται να ξεπεράσει τα 12.774.500 kg.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η TRITEC σχεδιάζει στην Ελβετία και κατασκευάζει στη Γερμανία ολοκληρωμένες πρωτοποριακές λύσεις για τη στήριξη φωτοβολταϊκων πλαισίων, με γνώμονα την ποιότητα και την αντοχή των υλικών της σε βάθος χρόνου. Η 25της εμπειρία της εταιρείας αποτελεί εχέγγυο τεχνογνωσίας, ποιότητας και αξιοπιστίας.

Πρωτοποριακές λύσεις για βάσεις στήριξης

 www.tritec-energy.com  evangelos.zoidis@tritec-energy.com

α τεχνολογικά και πακεταρισμένα συστήματα της TRITEC αφορούν σταθερές βάσεις στήριξης για κάθε είδους στέγες και ταράτσες με ντιζοστρίφωνο, άγκιστρο, σφυχτήρια, απλό θηλύκωμα με αποφυγή ``πληγώματος¨ των πλαισίων ή και ακόμα με αποφυγή διάτρησης του δώματος. Για την ασφαλή τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών πλαισίων σε δώματα και στέγες, απαιτείται η αναγνώριση των παραμέτρων που θα καθορίσουν τη μέθοδο εγκατάστασης, και κατ’ επέκταση τα συστήματα στήριξης που θα χρησιμοποιηθούν.

TRI-STAND: Για κεκλιμένες/επίπεδες στέγες και προσόψεις Η γνώση που αποκτήθηκε από την εφαρμογή του σε πολλά εγκατεστημένα ηλιακά συστήματα, το καθιστά κατάλληλο για κάθε εφαρμογή - από τα μικρά νησιωτικά συστήματα στα μεγάλα διασυνδεδεμένα συστήματα, σε κεκλιμένες και επίπεδες στέγες έως και σε προσόψεις. Το TS προφίλ αλουμινίου αποτελεί ένα σύστημα ανάρτησης, το όποιο επιτρέπει την εύκολη, γρήγορη και αποτελεσματική εγκατάσταση του συστήματος και το καθιστά σε μια από τις πιο δημοφιλείς λύσεις για την κατάσταση πλαισιωμένων ηλιακών συλλεκτών. Μετά την εισαγωγή

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

των ενοτήτων προφίλ αλουμινίου που συγκρατούν το βάρος των ηλιακών πλαισίων, δεν χρειάζεται πλέον να βιδωθούν στα πλάγια τα πλαίσια με σφικτήρες. Πέρα από την υψηλή αισθητική, το τεχνικό πλεονέκτημα είναι ότι δεν «πληγώνονται» τα πλαίσια - κάτι που πιθανόν μετά από πολλά έτη λειτουργίας και λόγω της θερμοκρασιακής επιβάρυνσης των υλικών κατασκευής, μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα (μεμβράνες EVA, TETLAR, γυαλί, πλαστικά, μέταλλα πλαισίων και βάσεων στήριξης), επιτρέπει επίσης την εύκολη αφαίρεση και τοποθέτηση των ενοτήτων για τη συντήρηση και πιθανόν Service του φωτοβολταϊκού συστήματος.

TRI-STAND Aero: Λιγότερο βάρος, χαμηλότερο κόστος, καμία διάτρηση δώματος Το αεροδυναμικά βελτιστοποιημένο σύστημα συναρμολόγησης για τις μικρές και μεγάλες επίπεδες στέγες. Πρόκειται για τη λογική εξέλιξη του αποδεδειγμένου συστήματος τοποθέτησης φωτοβολταϊκών TRISTAND, χωρίς καμιά περαιτέρω διάτρηση του δώματος. Χάρη στον πιστοποιημένο αεροδυναμικό σχεδιασμό του, προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα όσον αφορά την επιβάρυνση και το κόστος. Η πίσω όψη του είναι ντυμένη με ένα φύλλο επικαλυμμένου μετάλλου, έτσι ώστε να εμποδίζει τη διάτρηση του αέρα και ταυτόχρονα να δημιουργεί υποπίεση. Σε σχέση με

τις συμβατικές βάσεις, το νέο σύστημα τοποθέτησης φωτοβολταϊκών επιβαρύνει πολύ λιγότερο τις στέγες. Σε σύγκριση με ένα συμβατικό δώμα απαιτείται 50% λιγότερο έρμα, με αποτέλεσμα το χαμηλότερο κόστος των υλικών. Αντ ‘αυτού, η μονάδα θα πρέπει να βιδώνεται απευθείας στις προκαθορισμένες οπές στερέωσης. Το σύστημα ΑΕRΟ έχει υποστεί τεστ από τους καλυτέρους οίκους αεροδυναμικής, με διεθνή εμπειρία επάνω σε αυτόν τον τομέα. Για όλα τα συστήματα ισχύει το ίδιο πέρα από τα πιστοποιητικά της T�V Rheinland μπορεί κανείς να δει και τα αποτελέσματα των αεροδυναμικών μετρήσεων ανά σύστημα.

TRI-VENT: Κατάλληλο για τραπεζοειδείς στέγες Κατά την ανάπτυξη του ανταγωνιστικού συστήματος TRI-VENT - το όποιο σχεδιάστηκε ειδι-

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ κά για την εγκατάσταση των ηλιακών συλλεκτών στις επαγγελματικές στέγες με τραπεζοειδή επιφάνεια - δόθηκε έμφαση κυρίως στην υψηλή ευελιξία, την εύκολη εγκατάσταση και τη μεγίστη ασφάλεια. Το πλήρες σύστημα μπορεί να εγκατασταθεί πολύ εύκολα και με ελάχιστη χρήση εργαλείων. Μετά τη μέτρηση της οροφής, τοποθετούνται με πριτσίνια οι λάμες αλουμινίου, μήκους 20 cm έως 30 cm, στις προκαθορισμένες θέσεις – οι ενοχλητικές βίδες δεν είναι απαραίτητες σε αυτήν την περίπτωση. Αυτό εξοικονομεί ενέργεια, χρόνο και χρήμα. Σχεδιασμένο για εξαιρετική σταθερότητα σε ακραίες καιρικές συνθήκες, κάθε φωτοβολταϊκό πλαίσιο εξασφαλίζεται με τους TRI-VENT δακτυλίους συγκράτησης πλαισίων για να αποφευχθεί η ολίσθηση.

TRI-ROOF: Ενσωμάτωση σε στέγη Building Integrated Photovoltaic (BIPV) Το ευέλικτο σύστημα οροφής TRI-ROOF με άριστη δυνατότητα στεγανοποίησης σε οροφές, παρέχει απεριόριστη ελευθερία στην επιλογή των φωτοβολταϊκών πλαισίων και έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σχεδόν με όλα τα προϊόντα ανεξαρτήτως κατασκευαστή ή προέλευσης. Το TRI-ROOF εγγυάται τη στεγανότητα και αντοχή της εγκατάστασης, αντικαθιστώντας στις περισσότερες περιπτώσεις το μεγαλύτερο μέρος της υπάρχουσας, πιθανόν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει κατεστραμμένης στέγης/

αποθήκης, την οποία καλύπτει ομοιόμορφα. Μέσα από την υδρορροή που δημιουργείται στις ράγες που τοποθετούνται ανάμεσα στα πλαίσια, διαφεύγει το μεγαλύτερο μέρος του νερού της βροχής. Το υπόλοιπο νερό, που δέχονται οι ειδικά σχεδιασμένες περιμετρικές κολώνες υδρορροής, απομακρύνεται, έτσι ώστε να είναι εγγυημένη η στεγανότητα της οροφής. Το σύστημα TRIROOF είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να αντέχει άνετα σε ισχυρά φορτία ανεμοποίησης ή χιονιού, ακόμα και στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες. Η τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών πλαισίων γίνεται χωρίς βίδες και τα πλαίσια σταθεροποιούνται απλά και μόνο από τη βαρύτητα. Εκτός από το αισθητικό αποτέλεσμα, αυτό επιτρέπει επίσης την εύκολη αφαίρεση και τοποθέτηση των ενοτήτων για τη συντήρηση.

Υψηλές προδιαγραφές Η TRITEC εγγυάται τα υψηλότερα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας. Όλα τα συστήματα κατασκευάζονται με άριστα υλικά (ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ κράμα EN AW-6063 T66, INOX 14301) και σύμφωνα με τις πιο υψηλές προδιαγραφές. Τα συστήματα βάσεων της TRITEC υπόκεινται σε εγγύηση 5 ετών από την ημερομηνία αποστολής (επέκταση εγγύησης σε 10 έτη με συμμέτοχη στα σεμινάρια της TRITEC-WORKSHOPS/ ROADSHOWS). Αυτό αναφέρεται τόσο στην ακεραιότητα, καθώς και την τεχνική λειτουργικότητα των προϊόντων. Τέλος, η τεχνική υποστήριξη στους πελάτες εγκαταστάτες γί-

νεται με πολλαπλούς τρόπους, όπως μέσα από: - Το λογισμικό σχεδιασμού φωτοβολταϊκής εγκατάστασης TRIDESIGN. - Τα πολλαπλά σεμινάρια της TRITEC-WORKSHOPS/ ROADSHOWS. - Την άμεση τεχνική υποστήριξη σε θέματα άρτιας λειτουργίας, συντήρησης και μεγίστης απόδοσης της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης σε βάθος χρόνου. - Δωρεάν λογισμικό TRI-DESIGN γρήγορου και ασφαλούς σχεδιασμού φωτοβολταϊκής εγκατάστασης (βάσει Ευρωκώδικα 1055). - Υλικά κατασκευής υψηλών προδιαγραφών και πιστοποιημένα συστήματα από πρωτοπόρους οίκους έλεγχου ποιότητας. - Υψηλή αισθητική με απλότητα και ευκολία στην εγκατάσταση. - Ευελιξία ελαχιστοποίησης του χρόνου κατασκευής και παράδοσης έργου. - Άμεση τεχνική υποστήριξη στους εγκαταστάτες δικτύου VIIP της TRITEC, σε θέματα άρτιας λειτουργίας, συντήρησης και μεγίστης απόδοσης της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης σε βάθος χρόνου.

TRI-DESIGN: Λογισμικό υπολογισμού και επαγγελματικού σχεδιασμού Από το 2009 το λογισμικό υπολογισμού και επαγγελματικού σχεδιασμού της TRITEC κάνει παιχνίδι σε έξη βήματα την ασφαλή εγκατάσταση των φωτοβολταϊκών συστημάτων βάσει προδιαγραφών Ευρωκώδικα 1055. Ανάλογα με την επιλογή του δώματος/στέγης και τις περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν στο συγκεκριμένο σημείο της εγκατάστασης (ακτινοβολία, αέρας, χιόνι κ.λπ.) προσαρμόζει αυτόματα και αποτελεσματικά το σωστό σύστημα (βάση, φωτοβολταϊκό πλαίσιο, εναλλάκτες κ.λπ.). Τα οφέλη λογισμικού του ΤRI-DESIGN είναι: • Γρήγορος σχεδιασμός και ασφαλής εγκατάσταση, βάσει Ευρωκώδικα 1055 και απλή διαχείριση του φωτοβολταϊκού έργου. • Ένα και μοναδικό λογισμικό με συμβατά πρότυπα για τον σχεδιασμό φωτοβολταϊκών συστημάτων (βάσεις στήριξης, συλλέκτες και μετατροπείς/εναλλάκτες. • Συνεχής ανανέωση των βάσεων δεδομένων για συλλέκτες και εναλλάκτες. • Αυτόματες ενημερώσεις του ιδίου λογισμικού μέσω ιντερνέτ. • Εύκολο να αλλάξετε τη λίστα τεμαχίων (BOM) και ανταλλακτικών. • Εκτεταμένες επιλογές εκτύπωσης για μια επιτυχημένη παρουσίαση/ερμηνεία του έργου προς τους πελάτες. Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Σύστημα βάσεων στήριξης αλουμινίου για φ/β πάρκα, δώματα και στέγες

Η EXALCO, μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες Αλουμινίου στην Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1973 με έδρα τη Λάρισα. Σημειώνοντας μία μακρά και επιτυχημένη πορεία στην ιστορία του ελληνικού αλουμινίου, η εταιρεία από το 2010 έχει διεισδύσει στον χώρο των φωτοβολταϊκών, δημιουργώντας μια ολοκληρωμένη σειρά με βάσεις στήριξης αλουμινίου για φωτοβολταϊκά πάρκα, δώματα, κεραμοσκεπές και βιομηχανικές στέγες.

 www.exalco.gr  rd@exalco.gr

ο σύστημα EXALCO SUNERGY παράγεται στις εγκαταστάσεις της εταιρείας και αποτελείται εξ’ ολοκλήρου από αλουμίνιο, γεγονός που το καθιστά αδιάβρωτο σε κάθε είδους συνθήκες περιβάλλοντος, ακόμη και σε παραθαλάσσιες περιοχές ή περιοχές με υψηλή βιομηχανική ρύπανση. Διακρίνεται για την ευκολία και την ταχύτητα τοποθέτησής του και την υψηλή του σταθερότητα Έχει σχεδιαστεί με στατική μελέτη και με γνώμονα τις ακραίες καιρικές συνθήκες, ώστε να παρέχει ασφάλεια. Έχει πιστοποιηθεί από τον οργανισμό πιστοποίησης TUV Austria Hellas με βάση τους Ευρωκώδικες

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

1 και 9 και με βάση τον Ελληνικό Αντισεισμικό Κανονισμό και τον Ελληνικό Κανονισμό Οπλισμένου Σκυροδέματος, καθώς επίσης πρόσφατα πιστοποιήθηκε με βάση τα Αμερικάνικα Πρότυπα. Η EXALCO έχει δώσει το δικό της δυναμικό παρόν με τα συστήματα Exalco Sunergy σε πολλά έργα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Σε συνεργασία με μεγάλες τεχνικές εταιρείες μέχρι στιγμής έχει συμμετάσχει σε έργα συνολικής ισχύς 150MW, σε πάρκα και οικιακά έργα, παρέχει δε σε όλους τους ενδιαφερόμενους τεχνική υποστήριξη για τη σωστή εγκατάσταση κάθε έργου.

ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ - ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ

Φ/Β στοιχεία λεπτών υμενίων Ανόργανα φωτοβολταϊκά στοιχεία λεπτών υμενίων σε βάση χαλκοπυρίτη με υψηλή απόδοση και χαμηλό κόστος Παρουσιάζεται η τεχνολογία μιας νέας γενιάς φωτοβολταϊκών στοιχείων λεπτών υμενίων από ανόργανα υλικά, που στοχεύει στην αύξηση της απόδοσης και το μικρότερο κόστος. Των Π. Κοράλλη (φωτο), υποψηφίας διδάκτορος Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ Δ.E. Μανωλάκου, καθηγητή Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ Μ. Κομπίτσα, κύριου ερευνητή Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

Εισαγωγή στα φωτοβολταϊκά (Φ/Β) λεπτών υμενίων Η σημερινή αγορά Φ/Β στοιχείων κυριαρχείται κυρίως από την τεχνολογία πυριτίου (μονοκρυσταλλικό, πολυκρυσταλλικό, άμορφο ή συνδυασμός τους). Η επιπλέον αύξηση της απόδοσής τους, που κυμαίνεται μεταξύ 20 – 25%, συναντά σημαντικά εμπόδια, τα οποία οφείλονται

τόσο στην τεχνολογία των υλικών, όσο και στην παραγωγή των πλαισίων τους, εξαιτίας της δυσκολίας επεξεργασίας του υλικού μέχρι το τελικό επιθυμητό αποτέλεσμα. Οι παραπάνω λόγοι οδήγησαν τους ερευνητές σε αναζήτηση εναλλακτικών τεχνολογιών ανάπτυξης Φ/Β στοιχείων, με στόχο τη μείωση του πάχους των Φ/Β πλαισίων και συνεπώς του συνολικού βάρους της

κατασκευής, καθώς και του κόστους παραγωγής τους. Αυτές οι προδιαγραφές μπόρεσαν να επιτευχθούν με στροφή της τεχνολογίας στη χρήση των Λεπτών Υμενίων. Η χρήση των λεπτών υμενίων οδήγησε σε σημαντική μείωση της κατανάλωσης των υλικών παρασκευής, διεργασίες χαμηλών θερμοκρασιών κατά την παραγωγή και δυνατότητα κατασκευής εύκαμπτων Φ/Β πλαισίων.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ

Σχήμα 1: Τυπική σχηματική παράσταση ενός φωτοβολταϊκού στοιχείου λεπτών υμενίων χαλκοπυρίτη

• ΖnO: λεπτό υμένιο διαφανούς αγώγιμου οξειδίου, διαπερατού από την ηλιακή ακτινοβολία, • ΑΖΟ (Al-doped ZnO): εμπρόσθια ηλεκτρική επαφή. Το Εργαστηρίο Τεχνικών και Εφαρμογών Laser του ΕΙΕ και ο Τομέας Τεχνολογίας των Κατεργασιών της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ συνεργάζονται για την κατασκευή ενός μονολιθικά ολοκληρωμένου φωτοβολταϊκού πλαισίου μικρής κλίμακας με βάση απορροφητή χαλκοπυρίτη, με εφαρμογή της τεχνολογίας της μικρο-εγχάραξης με laser, η οποία παρουσιάζεται παρακάτω. Οι ελληνικές ομάδες βρίσκονται σε στενή συνεργασία και με τα Πανεπιστήμια Tokat και Trapzon της Τουρκίας, όπου αναπτύσσονται οι απορροφητές CIGS.

Εναπόθεση οπίσθιας και πρόσθιας ηλεκτρικής επαφής από μολυβδαίνιο (Mo) και οξείδιο του ψευδαργύρου (ΖnΟ) αντίστοιχα Σχήμα 2: Σχηματική παράσταση της τεχνικής PLD

Οι νέες τεχνολογίες βασίζονται σήμερα σε λεπτά υμένια ημιαγώγιμων χαλκοπυριτών, με καλή απορρόφηση του ηλιακού φάσματος και πάχους της τάξης μερικών μικρών (1μ = 10-3 mm). Οι χαλκοπυρίτες είναι σύνθετες ενώσεις χαλκού Cu, ινδίου Ιn, γαλλίου Ga και σεληνίου Se, γνωστές ως CIS/CIGS, με δυνατότητα πολλών διαφορετικών συστάσεων, μεγάλο εύρος ενεργειακών χασμάτων (1 – 1,7 eV) και βαθμό απόδοσης ενός στοιχείου ~20% [1] και πάνελ ~13% [2]. Ένα τέτοιου είδους φωτοβολταϊκό στοιχείο (Σχήμα 1) έχει τη δομή Μο/ CIGS/B/ZnO/AZO, όπου: • Μο: υμένιο μολυβδαινίου, ως οπίσθια ηλεκτρική επαφή - ανακλαστήρας, • CIGS: απορροφητής - ημιαγωγός τύπου p (ενεργή περιοχή Φ/Β στοιχείου), • Β: λεπτό υμένιο ημιαγωγού τύπου n (οι φορείς ηλεκτρισμού είναι ηλεκτρόνια - π.χ. ΖnSe η ZnS), 30

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

Το πίσω ηλεκτρόδιο αποτελείται από μολυβδαίνιο (Μο), παρά τη χαμηλή ανακλαστικότητα που παρουσιάζει λόγω του σκούρου του χρώματος. Η επιλογή του εν λόγω υλικού βασίζεται σε απαιτήσεις που επιβάλλονται από τη διεργασία και αφορούν κυρίως κατασκευαστικούς λόγους. Αφενός, το Μο ενώνεται με το σελήνιο (Se), δημιουργώντας ένα πολύ λεπτό στρώμα ΜοSe2, το οποίο παρουσιάζει μικρή ηλεκτρική αντίσταση (~13.7 μΩcm) που απαιτείται για τη διέλευση του ηλεκτρικού ρεύματος, αφετέρου, το υλικό παρουσιάζει σταθερότητα σε υψηλές θερμοκρασίες λόγω του μεγάλου σημείου τήξεώς του (2896 Κ) και είναι ανθεκτικό στις συνθήκες παρασκευής του CIGS, οι οποίες είναι ιδιαίτερα διαβρωτικές (π.χ. Χημική Εναπόθεση Ατμών – CVD) [3,4]. Το οξείδιο του ψευδαργύρου ZnO επιλέχτηκε στη Φ/Β τεχνολογία για να αντικαταστήσει το υλικό ITO (90% In2O3 + 10% SnO2), το οποίο είναι πολύ ακριβό λόγω της σπανιότητας του ινδίου. Το ZnO είναι ημιαγωγός τύπου n, μη τοξικό, σταθερό, έχει σχετικά καλή αγωγιμότητα και είναι διαπερατό στο ηλιακό φως στην πε-

ριοχή του ορατού και κοντινού υπεριώδους (για λ>375 nm). Η αγωγιμότητα του ZnO μπορεί να βελτιωθεί με εμφύτευση εξωτερικών προσμίξεων με άτομα της 3ης ομάδας του περιοδικού συστήματος (Al, Ga, In). Η συγκέντρωση και το είδος της πρόσμιξης, εκτός από την ηλεκτρική αγωγιμότητα, καθορίζει σε σημαντικό βαθμό τη διαπερατότητα, τη δομή και τη μορφολογία της επιφάνειας του ZnO [5]. Η εναπόθεση των λεπτών υμενίων έγινε με την τεχνική της εναπόθεσης με παλμικό laser υπό συνθήκες κενού (pulsed laser deposition – PLD). Είναι μία τεχνική που επιτρέπει την εναπόθεση σχεδόν κάθε υλικού πάνω σε επιλεγμένο υπόστρωμα (γυαλί, πυρίτιο, πολυμερές κλπ). Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα για τοποθέτηση περισσοτέρων του ενός στόχων, με κατάλληλη επιλογή των οποίων επιτυγχάνεται εναπόθεση περισσοτέρων του ενός λεπτού υμενίου διαδοχικά, με διαφορετική κάθε φορά σύνθεση και επομένως ιδιότητες. Για τη συγκεκριμένη εφαρμογή χρησιμοποιούνται ως υποστρώματα γυαλί μικροσκοπίου και πολυμερές (PET) σε διάφορες θερμοκρασίες. Ένα Nd:YAG laser (στα 355 nm, με 10 nsec διάρκεια παλμού) εστιάζεται πάνω στο στόχο (μεταλλικό έλασμα, κεραμικό κ.λ.π.) μέσα σε θάλαμο κενού (5 x 10-6 mbar). Ο στόχος εξαερούται και το υλικό εναποτίθεται στο υπόστρωμα. (βλ. Σχ. 2). Με διαφοροποίηση των συνθηκών εναπόθεσης που επιλέγονται κάθε φορά, όπως η θερμοκρασία και το είδος του υποστρώματος, η ροή ενέργειας κατά μήκος της δέσμης του laser, ή η πίεση του περιβάλλοντος αερίου, δίνεται η δυνατότητα σύνθεσης λεπτών υμενίων με πολλαπλές διαφορετικές ιδιότητες, ανάλογα με την εφαρμογή που θα έχουν.

Μονολιθική ολοκλήρωση Φ/Β πλαισίου - Εγχάραξη με laser Ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημα της τεχνολογίας των λεπτών υμενίων είναι η επίτευξη της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Φ/Β στοιχείων, μέσω της εγχάραξης των διαφόρων στρωμάτων. Η εγχάραξη των λεπτών υμε-

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ νίων αποτελεί το βήμα κλειδί για τη μετάβαση από μικρές και μεμονωμένες ηλιακές κυψέλες, στη μονολιθική τους ολοκλήρωση σε μεγάλης επιφάνειας φωτοβολταϊκά πλαίσια. Για τη μετάβαση από ένα απλό Φ/Β στοιχείο (cell) σε Φ/Β πλαίσιο (module), τα διάφορα στρώματα μονώνονται και συνδέονται μεταξύ τους ηλεκτρικά, με κανάλια (scribes), τα οποία επιτυγχάνονται με αφαίρεση του υλικού με χρήση laser (laser scribing). Η διαδικασία περιλαμβάνει την έκθεση των διαφόρων στρωμάτων των λεπτών υμενίων του Φ/Β πλαισίου σε εστιασμένη δέσμη laser, η οποία αποδομεί το υλικό με μεγάλη ακρίβεια και δίνει τη δυνατότητα για πολύ μικρού πλάτους κανάλια με τυπικό πλάτος καναλιού 50-60 μm. Η πρόκληση είναι η επίτευξη της ηλεκτρική διασύνδεσης των Φ/Β στοιχείων με τη μικρότερη δυνατή απώλεια υλικού, ενώ ένα επιπλέον πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι το βήμα αυτό δεν θα γίνεται έπειτα από την ολοκλήρωση της διαδικασίας κατασκευής των μεμενομένων Φ/Β στοιχείων, όπως γίνεται στις συμβατικές κατασκευές Φ/Β πυριτίου, όπου η εν σειρά διασύνδεση των στοιχείων γίνεται με μίκρο-ηλεκτροσυγκόλληση, αλλά θα εντάσσεται στα πλαίσια της διαδικασίας παραγωγής. Η σειριακή διασύνδεση των στοιχείων ενός φωτοβολταϊκού πλαισίου φαίνεται στο σχήμα 3 όπου τα κανάλια εξυπηρετούν τις παρακάτω λειτουργίες: • Ρ1: χωρίζει τα Φ/Β στοιχεία στο πίσω ηλεκτρόδιο. • Ρ2: πραγματοποιεί τη σύνδεση με το πρόσθιο ηλεκτρόδιο και καθο-

δηγεί τη ροή του ρεύματος από το ένα στοιχείο στο άλλο, ενώνοντάς τα • Ρ3: κόβει το πρόσθιο ηλεκτρόδιο και μονώνει από πάνω το στοιχείο, ενώ ολοκληρώνει τη διασύνδεση των στοιχείων του Φ/Β πλαισίου. Η απόσταση του εστιακού φακού από το υμένιο είναι καθοριστική για την επίτευξη καναλιού με το επιθυμητό πλάτος. Αυτό επιτυγχάνεται on-line με τη βοήθεια μιας τεχνικής που ονομάζεται φασματοσκοπία πλάσματος επαγομένου από Laser (LIPS - Laser Induced Plasma Spectroscopy) [6]. Μια οπτική ίνα καταγράφει την εκπομπή του πλάσματος, η οποία μεγιστοποιείται, για δεδομένη ενέργεια παλμού laser, όταν το λεπτό υμένιο ευρίσκεται στην εστία του φακού. Με την τεχνική αυτή, το κανάλι από την εγχάραξη του λεπτού υμενίου που μετρήθηκε σε οπτικό μικροσκόπιο με πλάτος 47 μm περίπου, παρουσιάζεται στην εικόνα 1.

Σχήμα 3: Η εν σειρά διασύνδεση των στοιχείων ενός Φ/Β πλαισίου

Εικόνα 1: Εγχάραξη λεπτού υμενίου Μο

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: [1]: I. Repins, M. Conteras, B. Egaas, C. DeHart, J. Scharf, Cl. Perkins, Prog. Photovoltaics Res. Appl 16 (2008) 235. [2]: M. Powalla, Proceedings of the 21th European photovoltaic solar energy conference, 2006, p. 1789-95. [3]: A.D. Compaan, Ι. Matulionis and S. Nakade, Opt. Las. Eng. 34 (2000) 3415. [4]: D.R Lide (Ed.), Handbook of Chemistry and Physics 73th edition, CRC Press (1993). [5] M. Girtan, M. Kompitsas,,R.Mallet and I.Fasaki, Eur. Phys. J. Appl. Phys. 51 (2010) 33212. [6] I. Bassiotis, A. Diamantopoulou, A. Giannoudakos, F. Roubani-Kalantzopoulou, M. Kompitsas, Spectrochimica Acta Part B 56 (2001) 671.

Σύντομο βιογραφικό

Η Νάγια Κοράλλη είναι Υποψήφια Διδάκτορας του Τομέα Τεχνολογίας των Κατεργασιών της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του Ε.Μ.Π., με επιβλέποντα Καθηγητή τον κ. Δ.Ε. Μανωλάκο και εργαστηριακός συνεργάτης σε μαθήματα προπτυχιακού επιπέδου. Συνεργάζεται με το Εργαστήριο Τεχνικών & Εφαρμογών Laser του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών στα πλαίσια της διδακτορικής της διατριβής, καθώς και με επιστημονικές ομάδες του εξωτερικού, ιδίως με Τούρκους επιστήμονες. Από το 2010 μέχρι σήμερα έχει συμμετάσχει σε εθνικά και διεθνή επιστημονικά συνέδρια (16ο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας «Ενέργεια & Ανάπτυξη 2011» - Αθήνα, 28th International Physics Conference – Bodrum Turkey, 3rd International Symposium on Transparent Conductive Materials – Crete Greece κ.λ.π.), ενώ πρόσφατα δημοσίευσε επιστημονικό άρθρο στο περιοδικό «Σύγχρονη Τεχνική Επιθεώρηση». Το 2011 εκλέχθηκε Δημοτική Σύμβουλος Πόρου και από το 2009 μέχρι σήμερα αποτελεί μέλος του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών. Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΓΟΡΑ

Αιολική Ενέργεια: το μεγάλο στοίχημα Από τους ανεμόμυλους της Κύθνου στα υπεράκτια αιολικά σε Αιγαίο και Ιόνιο Η ΕΛΕΤΑΕΝ ονόμασε τη δεκαετία 2010-2020, Δεκαετία του Ανέμου. Και όχι τυχαία. Η αιολική ενέργεια θα αποτελέσει τη ναυαρχίδα της πράσινης ανάπτυξης και της προσπάθειας επίτευξης των στόχων του 2020, τόσο σε εθνικό, όσο και σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Τριάντα χρόνια ιστορίας στην Ελλάδα Από τον 14ο αιώνα απαντώνται ανεμόμυλοι στη Μύκονο, τη Ρόδο και τη Χίο, ωστόσο η πρώτη εγκατάσταση σύγχρονης ανεμογεννήτριας στην Ελλάδα έγινε από τη ΔΕΗ το 1982 στην Κύθνο, με ισχύ 100kw. Ήταν αποτέλεσμα της συνεργασίας Ελλάδος με τη Δυτική Γερμανία. Η εγκατάσταση αυτή ήταν πειραματική και λειτουργούσε παράλληλα με τον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό, ο οποίος λειτουργούσε με πετρέλαιο. Στη συνέχεια, η ΔΕΗ δημιούργησε δύο άλλα αιολικά πάρκα, ένα στη Μύκονο (108kw, τεχνολογία της MICON) και ένα στην Κάρπαθο (175kw, τεχνολογία της HMZ). Χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικές τε-

χνολογίες, επειδή η ΔΕΗ είχε την πρόθεση να μελετήσει ποια ήταν καταλληλότερη για μελλοντικά προγράμματα. Επίσης, εγκατέστησε ακόμη δύο αιολικές μονάδες. Η πρώτη αφορούσε την εγκατάσταση αιολικών μηχανών James Howden ισχύος 400kw στη Μύκονο,

Πίνακας 1

η οποία είναι αποδεδειγμένα ένα εξαιρετικό σημείο για την εγκατάσταση αιολικών πάρκων, μιας και η μέση ταχύτητα του ανέμου ανέρχεται στα 11m/s. Η δεύτερη αφορούσε την εγκατάσταση ανεμογεννητριών ισχύος 350kw κάθετου τύπου της εταιρείας SIEMENS στη

ΕΛΕΤΑΕΝ Στατιστικά Στοιχεία Μάιος 2012 Σύνολο εγκατεστηµένων MW ανά έτος

1723,1 1635,2

1319,9 1153,8 995,1 848,7 748,1 601,7 407,1

479,3

291,4 243,2 275,1 0,8

1,1

1,5

3,9

18,3

24,9

25,5

26,2

37,7

105,3

1987 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Επιστηµονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας λαµβάνουν υπόψη τους την ισχύ των πάρκων που βρίσκονται σε κανονική ή δοκιµαστική λειτουργία στην Ελλάδα και βασίζονται σε πηγές των πρωταγωνιστών της αγοράς.

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ΑΙΟΛΙΚΑ νήσο Άνδρο, όπου η μέση ταχύτητα του ανέμου ανέρχεται στα 9m/s. Ωστόσο, η μεγάλη ευκαιρία για την εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας δόθηκε με τη χρηματοδότηση HORS QUOTA από την ΕΟΚ, το οποίο αφορούσε την εγκατάσταση ανεμογεννητριών των 25,100 και των 24 και 55kw στο Αιγαίο. Το 1998, η Ελληνική εταιρεία Χ. Ρόκας Α.Ε. κατασκεύασε το πρώτο ιδιωτικό αιολικό πάρκο στην Ελλάδα – Κοινότητα Μετόχι Σητείας – με ισχύ 10.2 MW, καλύπτοντας τις ενεργειακές ανάγκες 10.000 νοικοκυριών. Το 2004, η εταιρεία Ρόκας έγινε μέλος του ισπανικού Ομίλου Iberdrola, ένας από τους μεγαλύτερους «παίκτες» στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες. Σήμερα, η εταιρεία συνεχίζει να κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις στην ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας, με εγκατεστημένη ισχύ 205 MW και προσβλέπει στη συνέχιση της αναπτυξιακής της επέκτασης. Στον πίνακα 1 βλέπετε την εξελικτική πορεία και την εγκατεστημένη ανά έτος ισχύ μέχρι και το Μάιο του 2012. Το εξαιρετικά υψηλό αιολικό δυναμικό της χώρας (κατατάσσεται μεταξύ των πλέον ελκυστικών στην Ευρώπη), με απόδοση πάνω από 8 μέτρα/δευτερόλεπτο ή/και 2,500 ώρες παραγωγής αιολικής ενέργειας, σε πολλά σημεία της χώρας, επιτρέπει τη διείσδυση των αιολικών για την παραγωγή ενέργειας. Στον πίνακα 2 βλέπουμε την εγκατεστημένη ισχύ ανά περιφέρεια της χώρας.

Μεγάλες επενδύσεις Ήδη σήμερα, η αιολική ενέργεια έχει ξεφύγει από το καθεστώς περιθωριακής ενεργειακής τεχνολογίας και έχει καταστεί μια ώριμη βιομηχανία και μια αναπτυσσόμενη οικονομική αγορά που προσελκύει κεφάλαια και διεκδικεί τη θέση της. Μεταξύ των παγκόσμιων κολοσσών που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, είναι οι ισπανικές εταιρείες Endesa, σε συνεργασία με τον Όμιλο Μυτιληναίου, Iberdrola σε συνεργασία με τον Όμιλο Ρόκα, Acciona και Gamesa. Επίσης, στην ελληνική αγορά δραστηριοποιούνται και οι γαλλικές EDF και Veolia, η ιταλική Enel και οι γερμανικές WPD και WRE, οι οποίες προσβλέπουν στη συνέχιση της ανάπτυξης και της επιτυχίας τους στον χώρο. Στον πίνακα 3 βλέπουμε τα εγκατεστημένα MW ανά παραγωγό αιολικής ενέργειας και στον πίνακα 4 τα εγκατεστημένα MW ανά έτος και ανά κατασκευαστή α/γ.

Άνεμος στην απασχόληση Στην Ελλάδα, οι στόχοι του 2020 απαιτούν επενδύσεις περίπου 10 δις Ευρώ στην αιολική ενέργεια ή σε αναγκαίες υποδομές.

Πίνακας 2

ΕΛΕΤΑΕΝ Στατιστικά Στοιχεία Μάιος 2012 Εγκαταστηµένη ισχύς MW ανά περιοχή

Κεντρική (Στερεά) Ελλάδα

546,20

Πελοπόννησος

341,05

Ανατολική Μακεδονία και Θράκη

240,55

Κρήτη

174,20

Δυτική Ελλάδα

123,55

Ιόνια Νησιά

73,50

Νότιο Αιγαίο

70,96

Κεντρική Μακεδονία

41,00

Αττική

38,31

Βόρειο Αιγαίο

32,74

Δυτική Μακεδονία

24,00

Θεσσαλία

17,00

ΕΛΕΤΑΕΝ Στατιστικά Στοιχεία Μάιος 2012

Πίνακας 3

Εγκατεστηµένη ισχύς MW ανά παραγωγό Αιολικής Ενέργειας EDF

297,0

IBERDROLA Rokas

250,7

TERNA Energy

241,5

ENEL

200,8

ELLAKTOR

151,0

PPC Renewables

65,0

EUNICE

59,8

RF ENERGY

58,0

ACCIONA

43,6

BABCOCK & BROWN

42,0

PROTERGIA

35,6

ENERCON

27,5

WP IWECO

26,9

BCI

24,7

JASPER ENERGY

22,1

GAMESA

21,9

IKTINOS

ENVITEC ENTEKA ATTICA VENTURES PLASTIKA KRITIS WRE

19,8

16,1 15,3 12,4 11,9 10,2

AEROTECHNIKI

10,2

RENINVEST

10,0

ΛΟΙΠΟΙ <10

49,2

Πίνακας 4

ΕΛΕΤΑΕΝ Στατιστικά Στοιχεία Μάιος 2012 Εγκατεστηµένη ισχύς MW ανά κατασκευαστή

350

300

250

200

150

100

0 1987 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 5 μήνες

-50 ACCIONA

ENERCON

GAMESA

NEG Micon

NORDEX

SIEMENS

VESTAS

ΛΟΙΠΟΙ

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΓΟΡΑ ΕΛΕΤΑΕΝ Στατιστικά Στοιχεία Μάιος 2012

Απαιτούν 10.000 MW αιολικών πάρκων. Όπως έχει τονίσει ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ κ. Παναγιώτης Παπασταματίου, η αιολική ενέργεια προσφέρει οφέλη στην απασχόληση και στις τοπικές κοινωνίες. Σύμφωνα με στατιστική που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 2009 ανάμεσα στις ελληνικές επιχειρήσεις αιολικών πάρκων, βρέθηκε ότι, με βάση τα πραγματικά απολογιστικά στοιχεία απασχόλησης, είχε ήδη δημιουργηθεί μία μόνιμη θέση απασχόλησης για κάθε εν λειτουργία MW ως εξής: • 0,49 θέσεις πλήρους απασχόλησης/MW στην ανάπτυξη, υλοποίηση και λειτουργία αιολικών πάρκων. • 0,32 θέσεις πλήρους απασχόλησης/MW στη συντήρηση και λειτουργία αιολικών πάρκων μέσω του κατασκευαστή/προμηθευτή των ανεμογεννητριών. • 0,19 θέσεις πλήρους απασχόλησης/MW στην κατασκευή πύργων ανεμογεννητριών. Σήμερα στην Ελλάδα κατασκευάζονται οι πυλώνες των ανεμογεννητριών που εγκαθίστανται στη χώρα μας. Βιομηχανικές μονάδες υπάρχουν στο Αλιβέρι, στην Τρίπολη, την Ελευσίνα, στον Ασπρόπυργο, στη Λάρισα και αλλού. Να σημειώσουμε από την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας στην περίοδο 1999-2005 δημιουργήθηκαν 2.500-3.000 νέες θέσεις εργασίας, ενώ στην περίοδο 2005-2010 προστέθηκαν 4.500-6.000 νέες θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Αιολικής Ενέργειας (EWEA), ο Ευρωπαϊκός τομέας αιολικής ενέργειας δημιουργεί 33 νέες θέσεις εργασίας κάθε μέρα. Συνοπτικά, η αιολική ενέργεια δημιούργησε 30% περισσότερες δουλειές από το 2007 στο 2010, φθάνοντας σχεδόν τις 240.000, τη στιγμή που η ανεργία στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 9,6%. Το 2020 οι θέσεις εργασίας στον κλάδο θα ανέρχονται σε 520.000. Η συνολική αξία των εξαγωγών προϊόντων και υπηρεσιών ανήλθε σε 5,7 δις ευρώ το 2010. Ο κλάδος επένδυσε το 5% των εξόδων του σε έρευνα και ανάπτυξη, ποσοστό τριπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. «Κάθε χρόνο δημιουργεί αυξανόμενη οικονομική δραστηριότητα, περισσότερες δουλειές και εξαγωγές προς όφελος της Ευρώπης, που αγωνίζεται με την οικονομική κρίση. Μια κρίση που εντείνεται εξαιτίας των καυσίμων που εισάγονται σε διαρκώς υψηλότερο κόστος για τους ευρωπαίους πολίτες» δήλωσε τον περασμένο Απρίλιο ο καθηγητής Αρθούρος Ζερβός, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (EWEA). Στους πίνακες 5 και 6 βλέπετε την εγκατεστημένη ισχύ σε MW ανά κατασκευαστή α/γ. 34

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

2011 Εγκατεστηµένα MW ανά κατασκευαστή

2010 Εγκατεστηµένα MW ανά κατασκευαστή

57,6

ACCIONA

63,85

58,9

ENERCON

ACCIONA ENERCON

144,2

GAMESA

NORDEX

68,6

NORDEX VESTAS

VESTAS 0

Συνολική νέα εγκατεστηµένη ισχύς το 2010: 166,75 MW

Συνολική νέα εγκατεστηµένη ισχύς το 2011: 320,40 ΜW

ΕΛΕΤΑΕΝ Στατιστικά Στοιχεία Μάιος 2012 Εγκατεστηµένα MW ανά κατασκευαστή ανεµογεννητριών VESTAS

Μερίδιο αγοράς ανά κατασκευαστή ανεµογεννητριών 3%

854,36

4% ENERCON

391,19

SIEMENS

10%

NORDEX

196,20

GAMESA

ΛΟΙΠΟΙ

49%

11%

GAMESA SIEMENS

155,05

ENERCON

NORDEX

78,15

ΛΟΙΠΟΙ

22%

VESTAS

48,11 0,00

100,00 200,00 300,00 400,00 500,00 600,00 700,00 800,00 900,00

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η είδηση για την έγκριση του τρίτου μεγαλύτερου υπεράκτιου πάρκου στη Λήμνο από τη City Electric των Γιώργο Φειδάκη και Βίκτορα Ρέστη, αλλά και οι νέες υπό έκδοση άδειες των Τέρνα Ενεργειακή, Ελληνική Τεχνοδομική Άνεμος, Jasper, Venergia και Argos Aiolos σε Αιγαίο και Ιόνιο αποδεικνύουν ότι το μέλλον της Αιολικής Ενέργειας στη

χώρα μας είναι ευοίωνο, δίνει ελπίδα στο γενικότερο απαισιόδοξο κοινωνικο-πολιτικό αρνητικό κλίμα και βοηθά στην ανόρθωση της τρωθείσας οικονομίας της χώρας.

Πηγές: www.eletaen.gr, www.ewea.org, www.investingreece.gov.gr, nemertes.lis.patras. gr (Χασικίδη Ειρήνη-Φωτεινή).

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ - ΑΙΟΛΙΚΑ

Μικρές ανεμογεννήτριες: νέος άνεμος στην αιολική ενέργεια Η καλή είδηση της έκδοσης περιβαλλοντικών όρων και προσφοράς όρων σύνδεσης για μικρή ανεμογεννήτρια τον περασμένο Ιούνιο ήρθε εν τω μέσω του αυξανόμενου ενδιαφέροντος για τη δυνατότητα εγκατάστασης μικρών α/γ σε κτίρια ή γήπεδα.

ο RENEWABLE ENERGY MAGAZINE στο απόσπασμα του Συνοπτικού Οδηγού, που εξέδωσε η ΕΛΕΤΑΕΝ, συγκεντρώνει πληροφορίες για το θεσμικό πλαίσιο και την τεχνολογία, απαντώντας στα πιο συχνά ερωτήματα που απασχολούν τον επενδυτή. Η ελληνική νομοθεσία προβλέπει ιδιαίτερη τιμή για μικρές α/γ ισχύος μέχρι 50kW. Ασχέτως αυτού του ορίου, στην πραγματικότητα μικρές θεωρούνται ανεμογεννήτριες και μεγαλύτερης ισχύος, χωρίς φυσικά να απολαμβάνουν την προνομιακή τιμή. Ενδεικτικές τιμές για μερικά από τα χαρακτηριστικά μεγέθη μικρών α/γ είναι οι ακόλουθες: • Εγκατεστημένη ισχύς, ενδεικτικά μέχρι 75kW • Μέση διάμετρος πτερωτής - για ανεμογεννήτρια ισχύος 10kW, ενδεικτικά 8μ. - για ανεμογεννήτρια ισχύος 50kW, ενδεικτικά 15μ. • Μέσο ύψος πύργου: - για ανεμογεννήτρια ισχύος 10kW, ενδεικτικά 1Ομ. - για ανεμογεννήτρια ισχύος 50kW, ενδεικτικά 20μ. • Μέση ετήσια παραγωγή για μέση ταχύτητα ανέμου 7m/sec: - για ανεμογεννήτρια ισχύος 10kW, ενδεικτικά 30.000kWh - για ανεμογεννήτρια ισχύος 50kW, ενδεικτικά 150.000kWh Οι πιο συνηθισμένες παράμετροι για την κατηγοριοποίηση των μικρών α/γ είναι: Α. Η επιφάνεια σάρωσης του στροφείου (rotor swept area) [A] Β. Η διάμετρος του στροφείου (rotor diameter) [D] Γ. Η ονομαστική ισχύς λειτουργίας [Ρ] Η κατηγοριοποίηση των μικρών α/γ προκύπτει από το πρότυπο IEC 61400-2 βάσει της επιφάνειας σάρωσης. Πιο συγκεκριμένα, ισχύει ο πίνακας 1.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότεροι από 200 κατασκευαστές μικρών α/γ σε όλο τον κόσμο που παράγουν προϊόντα σε αυτή την κλίμακα. Οι μεγαλύτερες αγορές εντοπίζονται στην Αμερική, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα. Το 75% της παραγωγής των μικρών α/γ προορίζεται για αυτόνομα υβριδικά συστήματα, σε συνδυασμό με έξυπνα μίνι δίκτυα. Σήμερα λόγω της θέσπισης συστημάτων εγγυημένης τιμής kWh (feed in tariffs) που αφορούν ειδικά μικρές α/γ σε χώρες όπως η Ιταλία, το Ην. Βασίλειο, η Πορτογαλία και η Ελλάδα, δημιουργείται μια αυξητική τάση εγκατάστασης διασυνδεδεμένων συστημάτων στην κατηγορία των μικρών και πολύ μικρών α/γ και κατά συνέπεια ξεκινούν οι συνθήκες ωρίμανσης για αυτή την αγορά.

Τιμολόγηση της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας Η τιμολόγηση της ενέργειας που παράγεται από μικρές α/γ διαμορφώνεται ως ακολούθως (άρθρο 13, παράγραφος 1 του ν.3468/2006, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 5, παράγραφος 2 του ν.3851/2010): • για αιολική ενέργεια που αξιοποιείται με

εγκαταστάσεις ισχύος μικρότερης ή ίσης των 50kW, η τιμή ισούται με 250 €/MWh (τιμή ίδια για Διασυνδεδεμένο Δίκτυο και Σύστημα και για μη Διασυνδεδεμένα Νησιά), • για αιολική ενέργεια που αξιοποιείται με χερσαίες εγκαταστάσεις ισχύος μεγαλύτερης των 50kW, η τιμή ισούται με 87,85 €/MWh (Διασυνδεδεμένο Δίκτυο και Σύστημα) και 99,45€/MWh (μη Διασυνδεδεμένα Νησιά). Ο τρόπος αναπροσαρμογής των τιμών αυτών και λοιπές λεπτομέρειες μπορούν να αναζητηθούν στη σχετική διάταξη του νόμου, η οποία γενικά προβλέπει ως δείκτη αναπροσαρμογής τη μεσοσταθμική αναπροσαρμογή των τιμολογίων λιανικής της ΔΕΗ. Ο δείκτης αυτός εφαρμόζεται για όσο χρόνο τα τιμολόγια της ΔΕΗ καθορίζονται με υπουργική απόφαση. Όταν αυτό παύσει και η ΔΕΗ θα καθορίζει τα τιμολόγια της ελεύθερα, για την αναπροσαρμογή της τιμής πώλησης της ενέργειας από μικρές α/γ (όπως και για τις λοιπές Α.Π.Ε. πλην φωτοβολταϊκών) θα εφαρμόζεται το 80% του πληθωρισμού.

Βασικές άδειες ενεργειακής νομοθεσίας Οι α/γ ισχύος έως 100kW (και γενικά αιολικές εγκαταστάσεις συνολικής ισχύος έως 100kW) απαλλάσσονται από την υποχρέωση έκδοσης: • άδειας παραγωγής (άρθρο 4, παράγραφος 4δ του ν.3468/2006, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 2, παράγραφος 12 του ν.3851/2010),και • αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας (άρθρο 8, παράγραφος 8 του ν.3468/2006, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 8, πα-

Πίνακας 1: Κατηγοριοποίηση μικρών α/γ κατά το πρότυπο I EC 61400-2 Micro

Πολύ μικρές

Μικρές

Επιφάνεια σάρωσης

A ≤ 3,5m

3,5m < A ≤ 40m

40m2 < A ≤ 200m2

Διάμετρος Στροφείου

D ≤ 2,1m

2,1m < D ≤ 7m

7m < D < 16m

Ονομαστική Ισχύς

P ≤ 1kW

1kW < P ≤ 10kW

10kW < P < 75kW

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ράγραφος 13 του ν.3851/2010). Αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται η πλήρωση των κριτηρίων αξιολόγησης για τη χορήγηση άδειας παραγωγής (π.χ. δεν απαιτείται η προσκόμιση ανεμολογικών μετρήσεων από διαπιστευμένο κατά IEC-17025 φορέα). Σημειώνεται ότι στις ανωτέρω περιπτώσεις δεν εκδίδεται καμία διοικητική πράξη, όπως για παράδειγμα ήταν κατά το παρελθόν η Απόφαση Εξαίρεσης από τη Ρ.Α.Ε., δεδομένου ότι αυτό ρητά καθορίζεται στη νέα διατύπωση που εισήγαγε ο ν.3851/2010.

Περιβαλλοντική αδειοδότηση 1. Με βάση το άρθρο 8, παράγραφος 13 του ν.3468/2006, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3, παράγραφος 2 του ν.3851/2010, οι μικρές α/γ απαλλάσσονται από την υποχρέωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης (έκδοσης Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων Ε.Π.Ο. ή λήψης Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων Π.Π.Δ.) όταν εγκαθίστανται σε γήπεδα, εφόσον η συνολική τους ισχύς δεν υπερβαίνει τα 20kW. Στην περίπτωση αυτή, απαιτείται η χορήγηση βεβαίωσης απαλλαγής από Ε.Π.Ο. εντός αποκλειστικής προθεσμίας 20 ημερών από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή της οικείας αιρετής Περιφέρειας (Εγκύκλιος 17 ΥΠΕΚΑ, 18.11.2011). Επιπλέον, ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται σε κτίρια ή εντός οργανωμένων βιομηχανικών υποδοχέων, ανεξαρτήτως ισχύος, απαλλάσσονται τόσο από την υποχρέωση έκδοσης Απόφασης Ε.Π.Ο. όσο και βεβαίωσης απαλλαγής από Ε.Π.Ο. 2. Ωστόσο, σε διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης υπόκεινται οι μικρές α/γ με εγκατεστημένη ισχύ μικρότερη ή ίση με το ως άνω όριο των 20 kW εφόσον εγκαθίστανται: • σε γήπεδα που βρίσκονται σε οριοθετημένες περιοχές του δικτύου Natura 2000 ή σε παράκτιες ζώνες που απέχουν λιγότερο από 100 μέτρα από την οριογραμμή του αιγιαλού (εκτός βραχονησίδων), • σε απόσταση μικρότερη των 150 μέτρων από γήπεδο εγκατάστασης 1 όπου χωροθετείται άλλος αιολικός σταθμός για τον οποίο έχει εκδοθεί άδεια παραγωγής ή απόφαση Ε.Π.Ο. ή προσφορά σύνδεσης και εφόσον η ισχύς του συνόλου των εγκατεστημένων ανεμογεννητριών υπερβαίνει (αθροιστικά) το προαναφερθέν καθοριζόμενο όριο των 20kW, με βάση δημοσιοποιημένα στοιχεία ή ίδια προφανή γνώση του επενδυτή. 3. Η διαδικασία περιβαλλοντικής αδει1 Ως

γήπεδο εγκατάστασης νοούνται οι κορυφές του πολυγώνου του γηπέδου. 104247-8.pdf

2 http://www.rae.gr/downloads/sub2/KYA

οδότησης και οι απαιτούμενες μελέτες καθορίζονται από τις ΥΑ. 104247/2006 και 104248/2006 (ΦΕΚ Β‘ 663)2. Ωστόσο, ο νόμος 3851 /2010 και ο νόμος 4014/2011 έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ενδεικτικά έχει καταργηθεί το στάδιο της προκαταρκτικής περιβαλλοντικής επίπτωσης και αξιολόγησης) αλλά οι ανωτέρω υπουργικές αποφάσεις δεν έχουν ακόμα τροποποιηθεί. Σύμφωνα με την απόφαση του ΥΠΕΚΑ 1958/13.1.2012 (ΑΔΑ: ΒΟΝΝ0-ΜΒ0) για την κατάταξη των έργων σε κατηγορίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, οι μικρές α/γ κατατάσσονται στην κατηγορία Β (όπως ισχύει πλέον μετά την ισχύ του νέου περιβαλλοντικού νόμου 4014/2011). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι μικρές α/γ δεν υπόκεινται σε διαδικασία Ε.Π.Ο., αλλά θα λαμβάνουν τις λεγόμενες Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (Π.Π.Δ.) με απλή αίτηση τους στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος της οικείας Περιφέρειας. Για την πλήρη εφαρμογή αυτής της διαδικασίας θα πρέπει να εκδοθεί η υπουργική απόφαση που θα καθορίζει το περιεχόμενο των Π.Π.Δ. Μέχρι τότε, οι μικρές α/γ αδειοδοτούνται περιβαλλοντικά σύμφωνα με την παλιά κατηγορία Β4 και λαμβάνουν Ε.Π.Ο. από την αιρετή Περιφέρεια κατ‘ εφαρμογή της παρ. 3 του αρ. 30 του ν.4014/2011. 4. Μετά την έκδοση της απόφασης για το περιεχόμενο των Π.Π.Δ., οι ενδιαφε-

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ρόμενοι θα πρέπει να απευθύνονται στις Διευθύνσεις Περιβάλλοντος των οικείων αιρετών Περιφερειών ώστε να λάβουν Π.Π.Δ. Μέχρι τότε όμως, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθύνονται κατά περίπτωση ως ακολούθως: • Προκειμένου για μικρές α/γ που απαλλάσσονται από Ε.Π.Ο. (δηλ. για μικρές α/γ σε κτίρια ή εντός οργανωμένων βιομηχανικών υποδοχέων ή ισχύος μικρότερης των 20kW πλην της περίπτωσης 4.2) στις Διευθύνσεις Περιβάλλοντος των οικείων αιρετών Περιφερειών, προκειμένου να λάβουν βεβαίωση απαλλαγής από Ε.Π.Ο. Ειδικά σε αυτήν την αίτηση θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα από τον αιτούντα για παραλαβή του αριθμού πρωτοκόλλου της υπηρεσίας -αν είναι δυνατό πάνω σε αντίγραφο της αίτησης- ώστε να τεκμαίρεται με ασφάλεια η παρέλευση του 20ημέρου που προβλέπεται στο άρθρο 8 του ν.3468/2006, όπως ισχύει, και μετά την παρέλευση του οποίου η εν λόγω βεβαίωση θεωρείται χορηγηθείσα. Παρά την ύπαρξη της αποκλειστικής αυτής προθεσμίας, οι ενδιαφερόμενοι παροτρύνονται να επιδιώκουν με υπομονή τη χορήγηση της βεβαίωσης από την Περιφέρεια δεδομένου ότι ένας πλήρης φάκελος διευκολύνει σημαντικά την συνέχιση της αδειοδοτικής διαδικασίας και να επικαλούνται το αποκλειστικό της προθεσμίας μόνο σε έσχατη ανάγκη. Προκειμένου για μικρές α/γ που υποχρεούνται να λάβουν Ε.Π.Ο. (δηλ. για μι-

ΑΙΟΛΙΚΑ Πίνακας 2: Βαθμοί όχλησης μικρών ανεμογεννητριών Ονομαστική ισχύς

Ρ ≤ 20 kW

20 kW < Ρ ≤ 700kW

Ρ > 700kW

Βαθμός όχλησης

Μη οχλούσα

Χαμηλής όχλησης

Μέσης όχλησης

Πίνακας 3: Αποστάσεις από οικισμούς για την εγκατάσταση μικρών ανεμογεννητριών Ονομαστική ισχύς

Ρ ≤ 20 kW

Απόσταση από οικισμό

Εντός οικισμού

20 kW < Ρ ≤ 700kW

Ρ > 700kW

Εντός οικισμού ασχέτως απόστασης

>500 μέτρα

κρές α/γ ισχύος μεγαλύτερης των 20kW ή ισχύος μικρότερης των 20 kW που εμπίπτουν στην περίπτωση 4.2), οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει και πάλι να απευθύνονται στις Δ/νσεις Περιβάλλοντος των οικείων αιρετών Περιφερειών προκειμένου να λάβουν Ε.Π.Ο. ως έργα κατηγορίας Β4, σύμφωνα με την παρ. 3 του αρ. 30 του ν.4014/2011. Η αίτηση θα συνοδεύεται από Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Αν και δεν υπάρχει κάποια ειδική υπουργική απόφαση ή εγκύκλιος που να ρυθμίζει το περιεχόμενο της αίτησης για τις μικρές α/γ, με βάση την εμπειρία άλλων τεχνολογιών και τις διατάξεις του νόμου, εκτιμάται ότι η αίτηση θα πρέπει να περιλαμβάνει κατ‘ ελάχιστο τα ακόλουθα: • Τοπογραφικό διάγραμμα του γηπέδου με σημειωμένο το κτίριο ή τη θέση, όπου πρόκειται να εγκατασταθεί η μικρή α/γ σε συντεταγμένες ΕΓΣΑ87. • Απόσπασμα χάρτη ΓΥΣ κλίμακας 1:50.000. • Φωτογραφίες του χώρου εγκατάστασης. • Τομή της α/γ και διαστάσεις. • Στοιχεία του φορέα εγκατάστασης. • Στοιχεία του εξοπλισμού με βασικές πληροφορίες από τα τεχνικά φυλλάδια (πχ. φωτογραφία του εξοπλισμού, ταχύτητα περιστροφής κ.λπ.) που επιτρέπουν σε μη τεχνικούς να αποκτήσουν άποψη της σκοπούμενης εγκατάστασης. Αν και οι μικρές α/γ, όπως και όλες οι α/γ, δεν δημιουργούν ηχητική όχληση σε αποστάσεις μεγαλύτερες των 200-300 μ., θα πρέπει να επιδιώκεται να προσκομίζονται στοιχεία για την προκαλούμενη στάθμη θορύβου, ώστε να προληφθούν σχετικά ερωτήματα από τις αδειοδοτούσες υπηρεσίες. • Στοιχεία των απαιτούμενων εγκαταστάσεων υποδομής (τρόπος στήριξης/θεμελίωσης, τρόπος ανέγερσης κ.λπ.). Τέλος, προκειμένου μετά το πέρας της αδειοδοτικής διαδικασίας να αποφευχθούν προβλήματα με άλλες υπηρεσίες, η αρμοδιότητα των οποίων υφίσταται πιθανά ανάλογα με το είδος και τον χαρακτήρα του χώρου εγκατάστασης με βάση άλλες νομο-

3 Υπό

θεσίες (δασική, αρχαιολογική κ.λπ.), συνιστάται οι ενδιαφερόμενοι να απευθύνονται εγκαίρως με σχετικό αίτημα τους και στις ακόλουθες αρχές: Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων, Δασαρχείο, Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης, Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας, ΓΕΕΘΑ, ΓΕΑ.

Πολεοδομικά θέματα και θέματα χρήσεων γης Ταυτόχρονα με την αίτηση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλει αίτηση στην αρμόδια πολεοδομική αρχή. Δυστυχώς για τις μικρές α/γ δεν έχουν θεσπιστεί ειδικές διατάξεις σχετικά με τους όρους δόμησης στον χώρο, σε κτίρια ή άλλες δομικές κατασκευές. Με βάση το γενικό πλαίσιο και τις ειδικές αναφορές που αυτό περιλαμβάνει σε μερικές περιπτώσεις, ισχύουν τα ακόλουθα: 1. Βαθμοί όχλησης και αποστάσεις από οικισμούς Με Βάση την υπουργική απόφαση 13727/724/24.7.2003 (ΦΕΚ Β‘ 1087/5.8.2003), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με την Δ6/ Φ1/ οικ. 19500/4.11.2004 (ΦΕΚ Β‘ 1671/11.11.2004), σχετικά με την αντιστοί-

χιση δραστηριοτήτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τους βαθμούς όχλησης που αναφέρονται στην πολεοδομική νομοθεσία, οι ανεμογεννήτριες κατατάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες βαθμών όχλησης (άρθρο 1), όπως αναφέρει ο πίνακας 2. Με βάση την ίδια Υπουργική Απόφαση, ισχύουν οι ακόλουθοι περιορισμοί: • δεν επιτρέπεται (άρθρο 2 παρ.1) η χωροθέτηση μικρών α/γ σε παραδοσιακούς οικισμούς, περιοχές ιστορικών τμημάτων πόλεων και περιοχές RAMSAR, • επιτρέπεται (άρθρο 2 παρ.3) η εγκατάσταση σταθμών μηδενικής όχλησης, δηλαδή μικρών α/γ ισχύος μικρότερης ή ίσης από 20 kW, σε περιοχές: - εντός σχεδίου, - εντός ορίων οικισμών με πληθυσμό μικρότερο από 2.000 κατοίκους, - εντός ορίων οικισμών προϋφιστάμενων του 1923 και - εκτός σχεδίου Με βάση το από 24.4.1985 προεδρικό διάταγμα (ΦΕΚ Δ‘ 181), και συγκεκριμένα το άρθρο 7 παρ.3 αυτού, όπως τροποποιήθηκε με το από 16.5.1989 (ΦΕΚ Δ‘ 293), η ελάχιστη απόσταση από οικισμούς για εγκαταστάσεις μέσης όχλησης ορίζεται σε 500μ. Επομένως, οι απαιτούμενες αποστάσεις από οικισμούς έχουν ως εξής σύμφωνα με τον πίνακα 3. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι θα πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα, ώστε η προκαλούμενη ηχητική όχληση να μην ξεπερνά το όριο των 45db από κατοικίες. 2. Όροι δόμησης Με βάση το ν.2244/1994 άρθρο 3 παρ.4, εδάφιο τρίτο, όπως προστέθηκε με τον ν.2941 /2001 άρθρο 2 παρ.7, αντικαταστάθηκε με τον ν.3734/2009 άρθρο 27Α παρ. 9 και τροποποιήθηκε με τον ν.3851/2010 άρθρο 9 παρ. 8: • Για την εγκατάσταση μικρών α/γ δεν απαιτείται άδεια δόμησης, αλλά έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας από την αρμόδια Διεύθυνση Πολεοδομίας. • Ειδικά για την τοποθέτηση μικρών α/γ σε κτίρια και στέγαστρα, μπορεί, με απόφαση του Υπουργού Π.Ε.Κ.Α. να προβλέπεται μόνο γνωστοποίηση των εργασιών αυτών στον οριζόμενο, κατά περίπτωση, αρμόδιο φορέα. Τέτοια απόφαση δεν έχει ακόμα εκδοθεί. • Δεν απαλλάσσονται από την υποχρέωση έκδοσης οικοδομικής άδειας δομικές κατασκευές, όπως τα θεμέλια των πύργων ανε-

τους περιορισμούς που αναφέρονται στις παρ. 2 και 3 του αρ. 2 της ΥΑ 13727/724/24.7.2003 όπως ισχύει και που αναφέρθηκαν ανωτέρω Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ μογεννητριών, οικήματα στέγασης εξοπλισμού ελέγχου και μετασχηματιστών. • Για την έκδοση οικοδομικής άδειας ανέγερσης δεν απαιτείται έγκριση της αρμόδιας Επιτροπής Πολεοδομικού και Αρχιτεκτονικού Ελέγχου (Ε.Π.Α.Ε.), εκτός εάν η εγκατάσταση προβλέπεται να γίνει σε παραδοσιακούς οικισμούς ή περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, που προστατεύονται ως προς την πολεοδομική ανάπτυξη από ειδικά διατάγματα. • Η εγκατάσταση μικρών α/γ υπάγεται στις περί βιομηχανικών εν γένει εγκαταστάσεων διατάξεις του άρθρου 4 του από 24.5.1985 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ Δ’ 270) για την εκτός σχεδίων πόλεων δόμηση, καθώς και σε κάθε άλλη ειδική διάταξη του ίδιου προεδρικού διατάγματος, που αφορά σε έργα της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού Α.Ε., ανεξάρτητα από τον φορέα υλοποίησης τους. • Σε υπουργική απόφαση μπορεί να καθορίζονται ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης για την ανέγερση εγκαταστάσεων εκμετάλλευσης Α.Π.Ε. κατά παρέκκλιση των διατάξεων των άρθρων 1, 4 και 7 του από 24.5.1985 προεδρικού διατάγματος, που δημοσιεύθηκε στις 31.5.1985 (ΦΕΚ Δ 270), καθώς και ειδικές αποστάσεις από τα όρια οικισμών, κατά παρέκκλιση των διατάξεων του άρθρου 4 του ίδιου προεδρικού διατάγματος και των διατάξεων του άρθρου 7 του από 24.4.1985 προεδρικού διατάγματος που δημοσιεύθηκε στις 3.5.1985 (ΦΕΚ Δ 181). Το από 24.5.1985 προεδρικό διάταγμα [ΦΕΚ Δ 270), καθορίζει τα ακόλουθα: • άρθρο 1 παρ.1: αρτιότητα, οικοδομησιμότητα, περίφραξη • άρθρο 4: αποστάσεις εγκαταστάσεων μέσης όχλησης από οικισμούς, αποστάσεις από όρια γηπέδου, ποσοστό κάλυψης, ύψος, συντελεστής δόμησης, παρεκκλίσεις • άρθρο 7: όροι δόμησης για υποσταθμούς και κτίρια που στεγάζουν ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό

Σύνδεση στο δίκτυο Ταυτόχρονα με την αίτηση για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και την αίτηση στην αρμόδια πολεοδομική αρχή, ο ενδιαφερόμενος πρέπει να υποβάλει αίτηση σύνδεσης στον αρμόδιο Διαχειριστή, που μέχρι σήμερα είναι η ΔΕΗ Α.Ε. 1. Προσφορά σύνδεσης Αιτήσεις σύνδεσης για μικρές α/γ, όπως

και γενικά για σταθμούς Α.Π.Ε. & Σ.Η.Θ.Υ.Α., πλην φωτοβολταϊκών, υποβάλλονται στη Διεύθυνση Διαχείρισης Δικτύου, Πατησίων 27, 10432 Αθήνα, 8ος όροφος) με το έντυπο του παραρτήματος της Υ.Α. 13310/2007, που βρίσκεται αναρτημένο στον δικτυακό τόπο της ΔΕΗ4. Σύμφωνα με τη διαδικασία που έχει καθορίσει η ΔΕΗ, κατά την αίτηση προσκομίζονται τα ακόλουθα δικαιολογητικά: • Τοπογραφικό 1:5.000 ΓΥΣ της θέσης εγκατάστασης του σταθμού. • Τίτλος κυριότητας ή νόμιμης κατοχής του χώρου εγκατάστασης. • Τεχνικά χαρακτηριστικά και πιστοποιήσεις του εξοπλισμού. • Στοιχεία Μ/Σ ανύψωσης, όταν πρόκειται για σύνδεση στη μέση τάση.

από την υποβολή της αίτησης στην Δ/νση Περιβάλλοντος της αιρετής Περιφέρειας ή απόφαση Ε.Π.Ο ή Π.Π.Δ. κατά περίπτωση. Με Βάση τα ανωτέρω στοιχεία η ΔΕΗ, ως Διαχειριστής του Δικτύου, θα εκδώσει την Προσφορά Σύνδεσης, που θα είναι εξαρχής δεσμευτική σε κάθε περίπτωση, πλην των περιπτώσεων εκείνων κατά τις οποίες το έργο δεν απαλλάσσεται από έκδοση Ε.Π.Ο.. Στην τελευταία περίπτωση, η Προσφορά Σύνδεσης καθίσταται δεσμευτική με την προσκόμιση της Ε.Π.Ο. ή των Π.Π.Δ. κατά περίπτωση. Σημειώνεται ότι, κατά τον νόμο, ο τίτλος κυριότητας και η έγκριση της Πολεοδομίας, δεν απαιτούνται για την έκδοση της προσφοράς σύνδεσης από τη ΔΕΗ, αλλά απαιτούνται για την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης η οποία έπεται αυτών, με βάση σχετικές οδηγί-

• Μονογραμμικό ηλεκτρολογικό σχέδιο σύνδεσης του σταθμού, όπου θα παρουσιάζεται λεπτομερώς ο σημαντικός εξοπλισμός της εγκατάστασης, οι μονάδες παραγωγής με διακριτή αρίθμηση, οι Μ/Σ ανύψωσης τάσης, οι διατάξεις αντιστάθμισης και τα μέσα απόζευξης και προστασίας. • Σύντομη τεχνική περιγραφή. Όλα τα παραπάνω έγγραφα πρέπει να υποβάλλονται σε τρία αντίτυπα. Τα στοιχεία της αίτησης στη ΔΕΗ θα πρέπει να συμπληρωθούν: • με αντίγραφο της έγκρισης από την Πολεοδομία (μικρής κλίμακας ή δόμησης), όταν αυτή εκδοθεί, • με αντίγραφο της απαλλαγής από Ε.Π.Ο. ή αποδεικτικό παρέλευσης του 20ημέρου

ες και την πρακτική της ΔΕΗ. Σημειώνεται ότι οι σχετικές διατάξεις της Υ.Α. 13310/2007 που αφορούν τα ζητούμενα δικαιολογητικά για την χορήγηση προσφοράς σύνδεσης, δεν θα πρέπει να ακολουθούνται (τουλάχιστον όχι εξαντλητικά) για τις μικρές α/γ διότι αφενός δεν τις καταλαμβάνουν τυπικά, αφού η συγκεκριμένη Υ.Α. αφορά έργα τα οποία δεν απαλλάσσονται από την έκδοση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας (δηλαδή αιολικές εγκαταστάσεις συνολικής ισχύος έως 100 kW), αφετέρου δεν είναι κατάλληλες για τις μικρές α/γ. 2. Σύμβαση σύνδεσης και παροχή εγγυήσεων για τη σύνδεση Μετά την έκδοση από τη ΔΕΗ της δεσμευτικής προσφοράς σύνδεσης, την

http://www.dei.gr > Φωτοβολταϊκά και άλλες ΑΠΕ > Συνδέσεις Σταθμών ΑΠΕ > Έντυπα Αιτήσεων > αιτήσεις για λοιπούς Σταθμούς ΑΠΕ

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ΑΙΟΛΙΚΑ υποβολή του τίτλου κυριότητας και την έγκριση της Πολεοδομίας, ο φορέας υποβάλλει στη ΔΕΗ αίτηση για την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης. Με την υπογραφή της Σύμβασης αυτής, ο φορέας καταβάλλει στη ΔΕΗ όλο το κόστος σύνδεσης που έχει καθορισθεί στη δεσμευτική προσφορά. Ένα σημείο που είναι αδιευκρίνιστο σχετίζεται με την υποχρέωση να έχει εκδοθεί η έγκριση από την Πολεοδομία προκειμένου να υπογραφεί η σύμβαση σύνδεσης. Η ακολουθούμενη πρακτική από τη ΔΕΗ στην περίπτωση των μικρών φωτοβολταϊκών, για τα οποία όμως απαιτείται μόνο έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας όταν δεν συνοδεύονται από κάποια δομική κατασκευή (π.χ. μη προκατασκευασμένος οικίσκος), επιβάλλει την προσκόμιση της έγκρισης αυτής. Στην περίπτωση των μεγάλων α/γ για τις οποίες απαιτείται άδεια δόμησης για το θεμέλιο (διαδικασία σαφώς πιο χρονοβόρα από αυτή της έγκρισης εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας) αυτή δεν απαιτείται για την υπογραφή της σύμβασης σύνδεσης. Είναι ασαφές πώς θα αντιμετωπισθούν οι μικρές α/γ που απαλλάσσονται από την άδεια εγκατάστασης και θεμελιώνονται σε γήπεδο. Ένα επίσης βασικό σημείο στη διαδικασία, που θα πρέπει να είναι εκ των προτέρων γνωστό, είναι η υποχρέωση παροχής εγγυήσεων. Στις συμβάσεις σύνδεσης που συνάπτει ο Διαχειριστής με τους φορείς σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από Α.Π.Ε. οι οποίοι

εξαιρούνται από την υποχρέωση για λήψη άδειας παραγωγής (εν προκειμένω για μικρές α/γ έως 100kW), καθορίζεται (σύμφωνα με το άρθρο 8, παρ. 15 του ν.3468/2006, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 παρ.2 ν.3851 /2010), προθεσμία σύνδεσης στο Σύστημα ή το Δίκτυο, η οποία είναι αποκλειστική και ορίζεται εγγύηση ή ποινική ρήτρα (150€/kW εγκατεστημένης ισχύος), που καταπίπτει αν ο φορέας δεν υλοποιήσει τη σύνδεση εντός της καθορισθείσας προθεσμίας. Από την παροχή εγγυήσεων, σύμφωνα με την ίδια παράγραφο και το άρθρο του ν.3851/2010 εξαιρούνται:

• α/γ που εγκαθίστανται σε κτίρια, • α/γ για τις οποίες έχει υπογραφεί σύμβαση σύνδεσης πριν τη θέση σε ισχύ του ν.3851/2010.

Σύναψη Σύμβασης πώλησης και αγοράς της ενέργειας Μετά την υπογραφή της σύμβασης σύνδεσης με τη ΔΕΗ θα πρέπει να υπογραφεί η σύμβαση πώλησης ενέργειας με τον αρμόδιο Διαχειριστή που είναι ο ΔΕΣΜΗΕ (Κάστορος 72, Τ.Κ. 18545, Πειραιάς) για το Διασυνδεδεμένο Δίκτυο και η ΔΕΗ για τα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά. Σημειώνεται ότι, μετά την αναδιάρθρωση του Διαχειριστή και τη δημιουργία των ΑΔΜΗΕ και ΛΑΓΗΕ, όπως προβλέπεται από τον ν.4001/201 1, ο αντισυμβαλλόμενος θα αλλάξει. Ο τύπος της σύμβασης πώλησης έχει καθορισθεί με υπουργική απόφαση και βρίσκεται στον δικτυακό τόπο του Υ.Π.Ε.Κ..Α. στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.ypeka.gr > Υπηρεσία Εξυπηρέτησης ΑΠΕ > Θεσμικό Πλαίσιο> 30.08.2010 Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά αναφέρονται αναλυτικά στο δικτυακό τόπο του ΔΕΣΜΗΕ, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.desmie.gr > ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ > Δικαιολογιτικά Συμβάσεων Αγοραπωλησίας.

Σύσταση για μετρήσεις αιολικού δυναμικού με σκοπό την εγκατάσταση μικρών α/γ Η μέτρηση του αιολικού δυναμικού μιας περιοχής παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για την εκτίμηση της ενεργειακής παραγωγής και τον υπολογισμό των εισροών από τη λειτουργία μιας ανεμογεννήτριας. Επιπλέον η στατιστική αλλαγή των ακραίων καιρικών φαινομένων (ακραίες τιμές έντασης ανέμου & συχνότητα εμφάνισης), αποτελεί λόγο που καθιστά τη μέτρηση του αιολικού δυναμικού σημαντικό εργαλείο για το σωστό σχεδιασμό και ασφάλεια της επένδυσης. Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει με τη συνεργασία του εξειδικευμένου προμηθευτή να εκτιμήσει τη διαθεσιμότητα και την αξιοπιστία των δεδομένων ή γενικά πληροφοριών από άλλες πηγές για το αιολικό δυναμικό στην περιοχή ενδιαφέροντος και να αποφασίσει αν θα προβεί ή όχι σε μετρήσεις στη θέση εγκατάστασης της μικρής ανεμογεννήτριας. Οι μετρήσεις συνίσταται να ακολουθούν συγκεκριμένες προδιαγραφές που αρμόζουν στην εφαρμογή των μικρών ανεμογεννητριών ώστε να μπορούν να είναι αξιοποιήσιμες αλλά και συγκρίσιμες με άλλες μετρήσεις από άλλο επενδυτή σε άλλη περιοχή. Συστήνεται:

1. Μέτρηση της ταχύτητας και της διεύθυνσης του ανέμου σε ύψος κατ’ ελάχιστον 10 μέτρων από το έδαφος στη δέση εγκατάστασης της ανεμογεννήτριας. 2. Δειγματοληψία της στιγμιαίας τιμής των μετρούμενων μεγεθών ανά δευτερόλεπτο και καταγραφή των ακραίων τιμών, της μέσης τιμής και της τυπικής απόκλισης δεκαλέπτου. 3. Χρήση βαθμονομημένων κυπελλοφόρων ανεμόμετρων. 4. Ελάχιστη διάρκεια μετρήσεων 6 μηνών με 95% διαθεσιμότητα. Ενδεικνυόμενη διάρκεια μετρήσεων 1 έτος με 85% διαθεσιμότητα. 5. Οι διαστάσεις των βραχιόνων και η τοποθέτηση των οργάνων να συμφωνούν με το πρότυπο IEC 61400-12-1 και ακόμη καλύτερα οι μετρήσεις να γίνονται από διαπιστευμένο κατά ISO 17025 εργαστήριο ώστε να είναι αποδεκτές από τράπεζες και χρηματοδοτικούς φορείς.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Τεχνολογία αιχμής στις μικρές ανεμογεννήτριες

Η WT Polaris, εκπροσωπώντας κατ’ αποκλειστικότητα την Polaris America σε Βαλκάνια και Κύπρο, διαθέτει στην αγορά ανεμογεννήτριες των 20 kW, 39.9 kW και 50 kW, κατάλληλες για να καλύψουν ποικίλες ενεργειακές ανάγκες. Παρέχει την επόμενη γενιά στον τομέα των ανεμογεννητριών, βασιζόμενη σε αποδεδειγμένη τεχνολογία αιχμής. Υποστηρίζοντας ένα άρτιο τεχνολογικά προϊόν, η WT Polaris, εγγυάται με την τεχνογνωσία και το εξειδικευμένο προσωπικό της τη διασφάλιση και τήρηση των αυστηρότατων προδιαγραφών που θέτει η PolarisAmerica και απαιτούνται από τη φύση της εγκατάστασης. Στην Ελλάδα λειτουργούν ήδη δύο ανεμογεννήτριες της Polaris, οι οποίες είναι εγκατεστημένες παρέχοντας την ενέργεια τους στο δίκτυο συνολικά 40 kW (2 x 20 kW) στα Χανιά της Κρήτης.

 www.wtpolaris.eu  2810 250645

ι ανεμογεννήτριες (Α/Γ) της Polaris σχεδιάζονται σύμφωνα με τα πρότυπα IEC 61400 - 2 «Design requirements for small wind turbines», καθώς είναι από τις λίγες εταιρείες παγκοσμίως που κατασκευάζουν μικρές ανεμογεννήτριες αυτού τού μεγέθους και πληρούν της προδιαγραφές για τη διάμετρο του ρότορα (<200μ2). Η διαδικασία πιστοποίησης τους από το «Small Wind Certification Council» (SWCC), ανεξάρτητο οργανισμό ελέγχου μικρών Α/Γ που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις της Αμερικάνικης Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (AWEA - Small Wind Turbine Performance and Safety Standard) βρίσκεται σε εξέλιξη.

Υψηλή απόδοση με άμεση μετάδοση Η φιλοσοφία που εν γένει διέπει τον μηχανολογικό σχεδιασμό των ανεμογεννητριών της Polaris είναι η

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

απλότητα, «όσο το δυνατόν λιγότερα κινούμενα μέρη». Οι ανεμογεννήτριες της Polaris ενσωματώνουν την τεχνολογία άμεσης μετάδοσης και είναι σχεδιασμένες απλά και έξυπνα, καθιστώντας το κιβώτιο ταχυτήτων περιττό. Με λιγότερα κινητά εξαρτήματα, η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει την ικανότητα να μειώσει σημαντικά τον χρόνο συντήρησης, κατ' επέκταση και το κόστος, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα της ανεμογεννήτριας. Το βασικό πλεονέκτημα μιας γεννήτριας μόνιμων μαγνητών είναι ο απλός και στιβαρός σχεδιασμός της, που δεν απαιτεί ρεύμα διέγερσης, δαχτυλίδια ολίσθησης ή συστήματα ελέγχου διέγερσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υψηλή απόδοση ακόμα και σε χαμηλά φορτία. Για περιοχές με χαμηλότερη μέση ταχύτητα <5m/sec, η Polaris προσφέρει τις ανεμογεννήτριες της με ρότορα μεγαλύτερης διαμέτρου.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Στην ανεμογεννήτρια των 20Kw, η διάμετρος αυξάνεται κατά 2 μέτρα, φτάνοντας συνολικά τα 12 μέτρα, ενώ για την Α/Γ των 50kW κατά 1.3 μέτρα, φτάνοντας τα 16.5 μέτρα.

Ηλεκτρολογικά Για τη βελτιστοποίηση της απόδοσης και της αξιοπιστίας των ανεμογεννητριών της, η Polaris χρησιμοποιεί μεταβλητής συχνότητας οδηγούς (Variable Frequency Drive - VDF) για να ελέγξει την ταχύτητα της γεννήτριας και για να μεταφέρει την παραγόμενη ενέργεια στο δίκτυο. • Κάθε VFD περιλαμβάνει έναν αναστροφέα για τη γεννήτρια και έναν μετατροπέα για τη σύνδεση με το δίκτυο. • Η ανεμογεννήτρια αρχίζει να μεταφέρει ισχύ στο δίκτυο με το που αρχίζει να περιστρέφεται. Η παραγωγή αρχίζει από πολύ χαμηλότερη ταχύτητα φτερωτής, σε σχέση με την αντίστοιχη τεχνολογία των συμβατικών αναστροφέων. • Το VDF έχει διακόπτη ασφαλείας που κλείνει την γεννήτρια, όταν υπερβεί το όριο λειτουργίας λόγω ταχύτητας αέρα. • Το VFD έχει απόδοση 97% στην πλήρη ισχύ. • Ο έλεγχος και η επικοινωνία των ανεμογεννητριών γίνεται μέσω πρωτοκόλλων CANBus και Ethernet. Για να καλύψει τις απαιτήσεις διασύνδεσης στο δίκτυο, η Polaris εφοδιάζει τις ανεμογεννήτριες με εξοπλισμό για την περίπτωση νησιδοποίησης κατά VDE0126, σύμφωνα με τα πρότυπα της ΔΕΗ.

Ασφάλεια και αξιοπιστία Πέντε επίπεδα ελέγχου προσφέρουν ασφάλεια, αξιοπιστία και σιγουριά για απρόσκοπτη λειτουργία και συνεχή παραγωγή. • Αεροδυναμικός έλεγχος με πτερύγια αποκόλλησης ροής • Έλεγχος ροπής εξόδου γεννήτριας • Έλεγχος με δυναμικά φορτία • Δισκόφρενο διπλής σιαγόνας • Έλεγχος προσανεμισμού Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την πενταετή γραπτή εργοστασιακή εγγύηση για όλα τα εξαρτήματα, κάνουν τις μικρές ανεμογεννήτριες της Polaris να φαντάζουν μεγάλες. Για να εξασφαλιστεί η συνεχής

ομαλή λειτουργία, οι ανεμογεννήτριες είναι εφοδιασμένες με σύστημα απομακρυσμένης παρακολούθησης, 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα μέσω τυποποιημένων συνδέσεων στο Διαδίκτυο. Η παρακολούθηση παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη λειτουργία των ανεμογεννητριών, έτσι ώστε να μπορεί να εντοπιστεί έγκαιρα κάποιο σφάλμα στη λειτουργία της και την άμεση αποκατάσταση του.

Τεχνικές Προδιαγραφές - Γενικά χαρακτηριστικά σχεδιασμού Μοντέλο

Ονομ. Ισχύς (kW)

P10-20

P15-39.9

P15-50

39.9

Τύπος

Οριζόντιου άξονα - ανάντι

Κλάση

IEC 61400-2, SWT CLASS II

Μετ. Κίνησης - Βήμα δρομέα

Άμεσης κίνησης - Σταθερού βήματος

Ταχ. Εκκίνησης (m/sec) Ονομ. Ταχύτητα (m/sec)

2.5 10

Ταχ. Αποκοπής (m/sec)

Ταχ. Επιβίωσης (m/sec)

59 (212 km/h)

Διάμετρος Δρομέα (m) Ταχ. Περιστροφής

10 (12)

15.2 (16.5)

100 RPM

68 RPM

Πυλώνας

Σωληνωτός

Ύψος πυλώνα

21.3 - 30 - 36.3

Γεννήτρια

Με μόνιμους μαγνήτες

Έλεγχος Υπετάχυνσης

Έλεγχος ροπής από τον οδηγό

Σύστημα Πέδησης

Δισκόφρενο διπλών σιαγώνων

Έκτακτη ακινητοποίηση

Δυναμικό ωμικό φορτίο

Μετατροπέας

Οδηγός Μεταβλητής Συχνότητας (VFD)

Φάσεις - Τάση - Συχνότητα

3 - 400 VAC - 50 Hz

Σύστημα Επικοινωνίας

Μέσω διαδικτύου

Θερμοκρασιακές Συνθήκες Αντικεραυνική προστασία

-10 οC ως 40 οC Αποτροπή πλήγματος

Αλεξικέραυνο - Αντικεραυνική προστασία φτερών

Πινάκας Ετήσιας Παραγωγής Ενέργειας 1 Ταχύτητα ανέμου (m/sec)

Ενέργεια (kWh / έτος)

5.0

37.000

80.700

84.300

5.5

46.100

99.700

106.000

6.0

55.300

118.400

128.000

6.5

64.300

136.400

149.700

7.0

72.800

153.300

170.500

7.5

80.700

169.000

190.100

8.0

88.000

183.300

208.400

8.5

94.600

196.200

225.300

Οι αποδόσεις αναφέρονται σε πυκνότητα αέρα 1.225

Kg/m3

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΠΟΨΕΙΣ

Λίγα λόγια, πολλή δουλειά Η Αιολική Ενέργεια μπροστά στη νέα Κυβέρνηση και την προϋπάρχουσα κρίση Του Παναγιώτη Γ. Παπασταματίου, Πρόεδρου ΔΣ ΕΛΕΤΑΕΝ

ΕΛΕΤΑΕΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙΟΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Μέλος της European Wind Energy Association

κλάδος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας είναι ένας από τους ελάχιστους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας που προσέφερε σημαντικές επενδύσεις, απασχόληση και ανάπτυξη κατά το 2011, εξοικονομώντας πολύτιμους πόρους χάρη στη μείωση των εισαγωγών ακριβών εισαγόμενων καυσίμων. Η αιολική ενέργεια προσφέρει φθηνή ηλεκτρική ενέργεια και έτσι συμβάλει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Η συνολική αποζημίωση που λαμβάνουν οι σύγχρονοι σταθμοί φυσικού αερίου που υποκαθίστανται από τις Α.Π.Ε. (που για το 2011 ήταν της τάξης των 90 €/MWh), είναι τελείως συγκρίσιμη με την τιμή αποζημίωσης της ενέργειας από αιολικά και μικρά υδροηλεκτρικά (87,85 €/ MWh), που είναι οι κυρίαρχες μορ-

φές Α.Π.Ε., μιας και παράγουν το 78,2% της πράσινης ενέργειας. Για να διατηρηθούν τα ανωτέρω οφέλη πρέπει άμεσα να ενισχυθεί ταμειακά ο ΛΑΓΗΕ, προκειμένου να πάψουν οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εξόφληση της παραγόμενης ενέργειας Α.Π.Ε. Φυσικά, πέραν του άμεσου και επείγοντος προβλήματος της ταμειακής στήριξης του ΛΑΓΗΕ, η ανάπτυξη απαιτεί ισχυρές θεσμικές πολιτικές παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα. 1. Διασφάλιση της βιωσιμότητας του Μηχανισμού Στήριξης των Α.Π.Ε. και ομαλοποίηση των πληρωμών της παραγόμενης ενέργειας. Η ενίσχυση του ΛΑΓΗΕ, προκειμένου να σταθεροποιηθεί η κατάσταση και να διατηρηθεί ζωντανός ο κλάδος, πρέπει να συνδυαστεί με τη δρομολόγηση της εξίσου επείγουσας διαμόρφωσης ενός μόνιμου και βιώσιμου τρόπου χρηματοδότησης του

μηχανισμού στήριξης των Α.Π.Ε. που δεν θα παράγει ελλείμματα, σύμφωνα με τις προτάσεις του κλάδου1. Έχει αποδειχθεί ότι για το σημερινό έλλειμμα του ΛΑΓΗΕ, τις συνέπειες του οποίου επωμίζονται οι Α.Π.Ε., δεν ευθύνονται οι δήθεν ακριβές Α.Π.Ε. αλλά ο στρεβλός και απηρχαιωμένος τρόπος υπολογισμού του Ειδικού Τέλους που χρηματοδοτεί το Λογαριασμό Α.Π.Ε. (ΕΤΜΕΑΡ), ο οποίος οδηγεί σε ανάγκη τεχνητής υπερτίμησής του προς όφελος των προμηθευτών. Αυτό έχει τεκμηριωθεί με αρκετές μελέτες και αναλύσεις2. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη μελέτη του ΙΟΒΕ3, σύμφωνα με την οποία «Σημαντικό μέρος του θεσμοθετημένου κόστους στήριξης Α.Π.Ε. αντιστοιχεί σε κόστος που αποφεύγεται λόγω της διείσδυσης των Α.Π.Ε. Η συνδρομή της ενίσχυσης των Α.Π.Ε. αποτελεί μέρος μόνο (περίπου το 40%) του Ειδικού Τέλους Α.Π.Ε., όπως υπολογίζεται σήμερα». (επισυνάπτεται

Συνολικό πλαίσιο πρότασης για τη χρηματοδότηση του μηχανισμού στήριξης Α.Π.Ε, 14.10.2011 http://www.eletaen.gr/drupal/policy_papers/523 τον υπό-χώρο «Το Ειδικό Τέλος και το πραγματικό κόστος των Α.Π.Ε.» στον δικτυακό τόπο της ΕΛΕΤΑΕΝ http://www.eletaen.gr/drupal/company/474 3 Επιδράσεις από τη μεγάλης κλίμακας διείσδυση των Α.Π.Ε., ΙΟΒΕ, Ιούλιος 2011 http://www.eletaen.gr/drupal/company/476 1

2 Βλ.

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ΑΙΟΛΙΚΑ το Δελτίο Τύπου για την παρουσίαση της Μελέτης του ΙΟΒΕ). Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των ποσών, της τάξης τουλάχιστον του 60%, που πληρώνει ο Έλληνας καταναλωτής υπό τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων» (ΕΤΜΕΑΡ, πρώην Τέλος Α.Π.Ε.) αποτελούν επιδότηση του ανταγωνιστικού σκέλους των τιμολογίων λιανικής και άρα των ορυκτών καυσίμων. Αν όλα τα ποσά αυτά που έχει καταβάλει επί χρόνια ο Έλληνας καταναλωτής είχαν διοχετευθεί πράγματι υπέρ των Α.Π.Ε., τότε ο Λογαριασμός Α.Π.Ε. δεν θα είχε έλλειμμα. Συνοπτικά απαιτούνται: 1.1. Άμεση ταμειακή στήριξη του ΛΑΓΗΕ, ώστε να ομαλοποιηθούν οι πληρωμές των παραγωγών Α.Π.Ε. Τόσο οι θεσμικοί φορείς της πολιτείας, όσο και οι φορείς της αγοράς έχουν προτείνει κατά καιρούς διάφορες εναλλακτικές λύσεις (π.χ. δάνειο από Ταμείο Παρακαταθηκών, Αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης). Η βραχυπρόθεσμη λύση πρέπει να εφαρμοσθεί άμεσα και παράλληλα με τη δρομολόγηση μόνιμης λύσης. 1.2. Η μόνιμη και βιώσιμη λύση για να σταματήσει άμεσα η δημιουργία νέων ελλειμμάτων στον Ειδικό Λογαριασμό Α.Π.Ε. του ΛΑΓΗΕ είναι η ευθύνη πληρωμής του Ειδικού Τέλους Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων να μεταφερθεί πλήρως στους προμηθευτές και να ενσωματωθεί στο κόστος τους. 1.3. Το ΕΤΜΕΑΡ, ως διακριτό στοιχείο κόστους του προμηθευτή, να μετονομαστεί ώστε η ονομασία του να αντιπροσωπεύει την αληθή του φύση, που είναι η κάλυψη μιας χρηματικής διαφοράς (feed in tariff μείον οριακή τιμή συστήματος), η οποία δεν σχετίζεται και δεν αντανακλά κανένα κόστος, ούτε των Α.Π.Ε. ούτε της μείωσης των εκπομπών. Ως ορθή ονομασία προτείνεται το Τέλος Εξισορρόπησης, 1.4. Παράλληλα με τα ανωτέρω, προκειμένου ο καταναλωτής να λαμβάνει με διαφάνεια πλήρη ενημέρωση για το κόστος της ενέργειας που καταναλώνει, θα πρέπει να υπολογισθεί το αληθινό πρόσθετο κόστος/ όφελος χάρη στις Α.Π.Ε.

2. Τιμολόγηση ενέργειας από Α.Π.Ε. και ΣΗΘΥΑ 2.1. Να υπάρξει σαφής και καθαρή πολιτική δέσμευση της Κυβέρνησης ότι δεν θα υπάρξουν αναδρομικά μέτρα (μείωση τιμών, έκτακτη ή μόνιμη φορολογία κ.λπ.) που θα επηρεάσουν τις πληρωμές των ήδη συμβολαιοποιημένων έργων κατά κανένα τρόπο. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό για τη διατήρηση στοιχειώδους κλίματος επενδυτικής ασφάλειας. 2.2. Κατά την εξέταση του ύψους τιμολόγησης των κατηγοριών έργων Α.Π.Ε. και ΣΗΘΥΑ που έχει θεωρηθεί ως υψηλό, να ληφθεί αποτελεσματικά υπόψη το πραγματικό κόστος χρήματος και το ισχύον δυσμενές φορολογικό καθεστώς, ώστε να προσδιοριστούν με δίκαιο τρόπο οι εύλογες αποδόσεις και να γίνουν οι ορθές παρεμβάσεις. Αυτό πρέπει να γίνει με βάση την έκθεση που υπέβαλλε το ΥΠΕΚΑ στην Τρόικα στις αρχές Απριλίου και να προηγηθεί διαβούλευση. 2.3. Να υπάρξει σαφής και καθαρή πολιτική δέσμευση της Κυβέρνησης ότι δεν θα μεταβληθεί το σύστημα εγγυημένων τιμών (feed in tariff), που έχει αποδειχθεί το πιο αποτελεσματικό και φθηνό μοντέλο και ότι δεν υφίσταται θέμα αντικατάστασής του. 3. Θεσμικό περιβάλλον ανάπτυξης επενδύσεων Απαιτείται σαφήνεια κανόνων και ενιαία ερμηνεία και εφαρμογή όλης της νομοθεσίας που αφορά τις Α.Π.Ε. (περιβαλλοντική, δασική, χωροταξική, αγροτική, πολεοδομική, αρχαιολογική κ.λπ.). Για αυτό απαιτείται να εφαρμοσθούν άμεσα τουλάχιστον τα μέτρα που έχουν περιληφθεί στην έκθεση που υπέβαλλε το ΥΠΕΚΑ στην Τρόικα στις αρχές Απριλίου, όπως αυτά είχαν διαμορφωθεί κατά τη διαβούλευση με τον κλάδο. Τα μέτρα αυτά οργανώνονται ως ακολούθως: Οριζόντια θέματα (ενίσχυση του προσωπικού, της εξουσίας και των αρμοδιοτήτων της Υπηρεσία ΑΠΕ του ΥΠΕΚΑ – στελέχωση ΡΑΕ και Διαχειριστών – σχέδιο για την κωδικοποίηση της νομοθεσίας – σχέδιο για την ανάδειξη της ΥΑΠΕ σε υπηρεσία μιας στάσης)

• Θέματα ενεργειακής νομοθεσίας για τις Α.Π.Ε. (έκδοση Κανονισμού Αδειών Εγκατάστασης – Κανονισμός Αδειών Παραγωγής) • Θέματα χωροταξικής και πολεοδομικής νομοθεσίας (αποτελεσματική εφαρμογή του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ και του αρ. 9 του ν.3851/2010 σε σχέση με τα υποκείμενα σχέδια χρήσεων γης– τροποποίηση διατάξεων του ΕΧΠ-ΑΠΕ κ.λπ.) • Θέματα περιβαλλοντικής νομοθεσίας (κατευθύνσεις για τις Α.Π.Ε. κατά την εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, σχεδίων διαχείρισης και προστασίας - Εναρμόνιση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης με το ν.3851/2010 και το ν.4014/2011) • Θέματα δασικής νομοθεσίας (ριζική τροποποίηση ή προσαρμογή της πρόσφατης ΥΑ 1077/2012 – αποσαφήνιση της εγκατάστασης Α.Π.Ε. σε αναδασωτέες εκτάσεις) • Θέματα συναρμόδιων υπουργείων (αγροτική νομοθεσία, αρχαιολογική νομοθεσία κ.λπ.) • Θέματα ηλεκτρικής σύνδεσης (αντιμετώπιση καθυστερήσεων στους Διαχειριστές, ισότιμοι και διαφανείς κανόνες σύνδεσης κ.λπ.) Αυτοί είναι οι άξονες των λύσεων. Πάνω από όλα απαιτείται πολλή δουλειά, κοινή λογική και λίγα λόγια.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ

Αδειοδοτική Διαδικασία και μεταβιβάσεις αδειών Αιολικών Πάρκων Βασικές νομικές παράμετροι Επιμέλεια: «Μεταξάς & Συνεργάτες Δικηγόροι & Νομικοί Σύμβουλοι» (www.metaxaslaw.gr)

βασικός νόμος που διέπει την αδειοδοτική διαδικασία για τα αιολικά πάρκα, και ο οποίος τροποποίησε τον προηγούμενο Ν. 3468/2006, είναι ο Ν. 3851/2010 για την «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής». Σημαντικές ρυθμίσεις εισήχθησαν και με τον πιο πρόσφατο Ν. 4001/2011 «Για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις». Τα βασικά στάδια της αδειοδοτικής διαδικασίας έργων σχετικών με την αιολική ενέργεια είναι: Ι. Άδεια Παραγωγής Η άδεια για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας χορηγείται με απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (Ρ.Α.Ε.) με βάση τα κριτήρια που αναφέρονται στο άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 3851/2010. Η Ρ.Α.Ε. εξετάζει αν πλη44

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ρούνται τα κριτήρια αυτά και αποφασίζει για τη χορήγηση ή μη άδειας παραγωγής μέσα σε δύο (2) μήνες από την υποβολή της αίτησης, εφόσον ο φάκελος είναι πλήρης, άλλως από τη συμπλήρωση του. Ο φάκελος θεωρείται πλήρης, αν μέσα σε τριάντα (30) ημέρες από την υποβολή του δεν ζητηθούν εγγράφως από τον αιτούντα συμπληρωματικά στοιχεία. Η άδεια παραγωγής χορηγείται για χρονικό διάστημα μέχρι είκοσι πέντε (25) έτη και μπορεί να ανανεώνεται μέχρι ίσο χρόνο. Εάν μέσα σε τριάντα (30) μήνες από τη χορήγηση της δεν εκδοθεί άδεια εγκατάστασης, η άδεια παραγωγής παύει αυτοδικαίως να ισχύει, εκδιδομένης σχετικής διαπιστωτικής πράξης από τη Ρ.Α.Ε.. Εξαιρούνται από την υποχρέωση να λάβουν άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή άλλη διαπιστωτική απόφαση φυσικά ή νομικά πρόσωπα που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από αιολικές εγκαταστάσεις με εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ μικρότερη ή ίση των εκατό (100) kW.

ΙΙ. Προσφορά Σύνδεσης Μετά την έκδοση της άδειας παραγωγής από τη Ρ.Α.Ε., ο ενδιαφερόμενος προκειμένου να του χορηγηθεί άδεια εγκατάστασης, ζητά ταυτόχρονα την έκδοση: α) Προσφοράς Σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, ο οποίος θεωρεί τα τοπογραφικά διαγράμματα αποτύπωσης του τρόπου σύνδεσης. β) Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Ε.Π.Ο.), κατά το άρθρο 4 του ν. 1650/1986, όπως ισχύει, και γ) Άδειας Επέμβασης σε δάσος ή δασική έκταση, κατά την παρ. 2 του άρθρου 58 του ν. 998/1979 (ΦΕΚ 289 Α`), εφόσον απαιτείται, ή γενικά των αναγκαίων αδειών για την απόκτηση του δικαιώματος χρήσης της θέσης εγκατάστασης του έργου. Ο αρμόδιος Διαχειριστής με απόφαση του χορηγεί μέσα σε τέσσερις (4) μήνες την Προσφορά Σύνδεσης που ζητήθηκε, η οποία οριστικοποιείται και καθίσταται δεσμευτική: α) με την έκδοση της απόφασης Ε.Π.Ο. για

ΑΙΟΛΙΚΑ τον σταθμό Α.Π.Ε. ή, β) αν δεν απαιτείται απόφαση Ε.Π.Ο., με τη βεβαίωση από την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή της οικείας Περιφέρειας ότι ο σταθμός Α.Π.Ε. απαλλάσσεται από την υποχρέωση αυτή. Η Προσφορά Σύνδεσης ισχύει για τέσσερα (4) έτη από την οριστικοποίηση της και δεσμεύει τον Διαχειριστή και τον δικαιούχο. Βεβαίωση Ε.Π.Ο. ή απαλλαγή από αυτήν δεν απαιτείται για ανεμογεννήτριες που εγκαθίστανται εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων (ΒΙ.ΠΕ., ΒΙ.ΠΑ. κτλ), ή πάνω σε κτίρια και άλλες δομικές κατασκευές (Ν.3468/2006, αρθ.8, όπως αντικαταστάθηκε με τον Ν.3851/2010, αρθ.3, §2). Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να προσκομίζεται τοπογραφικό διάγραμμα ή έγγραφο προσφοράς σύνδεσης, απ’ όπου να προκύπτει σαφώς η εγκατάσταση σε υποδοχέα ή πάνω σε κτίριο αντίστοιχα. ΙΙΙ. Άδεια Εγκατάστασης Αφού καταστεί δεσμευτική η Προσφορά Σύνδεσης, ο δικαιούχος ενεργεί: α) για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης β) για τη σύναψη της Σύμβασης Σύνδεσης και της Σύμβασης Πώλησης, σύμφωνα με τα άρθρα 9, 10 και 12 και τους Κώδικες Διαχείρισης του Συστήματος και του Δικτύου. Σύμφωνα με το άρθ.187 του ν.4001/2011 (Α’179) που τροποποιεί το άρθ.8 του ν.3468/2006, η σύναψη της Σύμβασης Σύνδεσης προηγείται της Σύμβασης Πώλησης Ηλεκτρικής Ενέργειας. Οι Συμβάσεις αυτές υπογράφονται και ισχύουν από τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης, εφόσον απαιτείται, γ) για τη χορήγηση αδειών, πρωτοκόλλων ή άλλων εγκρίσεων που τυχόν απαιτούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας για την εγκατάσταση του σταθμού, οι οποίες εκδίδονται χωρίς να απαιτείται η προηγούμενη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης, δ) για την τροποποίηση της απόφασης Ε.Π.Ο. ως προς τα έργα σύνδεσης, εφόσον απαιτείται. Η άδεια εγκατάστασης χορηγείται μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου των δικαιολογητικών. Η άδεια εγκατάστασης ισχύει για δύο (2) έτη και μπορεί να παρατείνεται, κατ` ανώτατο όριο, για ίσο χρόνο, μετά από αίτηση του κατόχου της, εφόσον: α) κατά τη λήξη της διετίας έχει εκτελεσθεί έργο, οι δαπάνες του οποίου καλύπτουν το 50% της επένδυσης, ή β) δεν συντρέχει η προϋπόθεση της ανωτέ-

ρω περίπτωσης, αλλά έχουν συναφθεί οι αναγκαίες συμβάσεις για την προμήθεια του εξοπλισμού, ο οποίος απαιτείται για την υλοποίηση του έργου, ή γ) υφίσταται αναστολή με δικαστική απόφαση οποιασδήποτε άδειας απαραίτητης για τη νόμιμη εκτέλεση του έργου. ΙV. Ε.Π.Ο. Για την έκδοση απόφασης Ε.Π.Ο. κατά τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 1650/1986, όπως ισχύει, υποβάλλεται πλήρης φάκελος και Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.) στην αρμόδια για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αρχή. Η αρμόδια αρχή εξετάζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τα προτεινόμενα μέτρα πρόληψης και αποκατάστασης, μεριμνά για την τήρηση των διαδικασιών δημοσιοποίησης και αποφαίνεται για τη χορήγηση ή μη απόφασης Ε.Π.Ο. μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από τον χρόνο που ο φάκελος θεωρήθηκε πλήρης. Η απόφαση Ε.Π.Ο. για την εγκατάσταση σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. ισχύει για δέκα (10) έτη και μπορεί να ανανεώνεται, με αίτηση που υποβάλλεται υποχρεωτικά έξι (6) μήνες πριν από τη λήξη της, για μία ή περισσότερες φορές, μέχρι ίσο χρόνο κάθε φορά. Μέχρι την έκδοση της απόφασης ανανέωσης εξακολουθούν να ισχύουν οι προηγούμενοι περιβαλλοντικοί όροι. Κατά τη διαδικασία έκδοσης της άδειας εγκατάστασης αιολικού σταθμού, ελέγχεται η απόσταση κάθε ανεμογεννήτριας του σταθμού από την πλησιέστερη ανεμογεννήτρια σταθμού του ίδιου ή άλλου παραγωγού, η οποία καθορίζεται με ανέκκλητη συμφωνία των παραγωγών για την οποία ενημερώνεται η Ρ.Α.Ε. και οι αδειοδοτούσες αρχές. V. Άδεια λειτουργίας Η άδεια αυτή χορηγείται με απόφαση του οργάνου που είναι αρμόδιο για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και έλεγχο από κλιμάκιο των αρμόδιων Υπηρεσιών της τήρησης των τεχνικών όρων εγκατάστασης στη δοκιμαστική λειτουργία του σταθμού, καθώς και έλεγχο της διασφάλισης των αναγκαίων λειτουργικών και τεχνικών χαρακτηριστικών του εξοπλισμού του, που μπορεί να διενεργείται και από το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.). Η άδεια λειτουργίας χορηγείται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία είκοσι (20) ημερών από την ολοκλήρωση των ανωτέρω ελέγχων. Η άδεια λειτουργίας ισχύει για είκοσι (20) τουλάχιστον έτη και μπορεί να ανανεώνεται

μέχρι ίσο χρονικό διάστημα. Σημειώνεται πως σε περιπτώσεις αιολικών πάρκων με εγκατεστημένη ισχύ μικρότερη ή ίση με 100 kW δεν απαιτείται η έκδοση άδειας παραγωγής, άδειας εγκατάστασης ή άδειας λειτουργίας, ενώ δεν απαιτείται επίσης και περίοδος δοκιμαστικής λειτουργίας.

Μεταβιβάσεις αδειών Σε ό,τι αφορά στη δυνατότητα μεταβίβασης των αιολικών πάρκων, ο Νόμος 3851/2010 προβλέπει ότι ο κάτοχος άδειας παραγωγής μπορεί, μετά από απόφαση της Ρ.Α.Ε., να μεταβιβάσει την άδειά του σε άλλα φυσικά ή νομικά πρόσωπα, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που προβλέπει ο νόμος (εθνική ασφάλεια, δυνατότητα υλοποίησης του έργου με βάση την επιστημονική και τεχνική επάρκεια, δυνατότητα εξασφάλισης επαρκούς χρηματοδότησης, διασφάλιση υπηρεσιών κοινής ωφέλειας και προστασίας των πελατών) και εφόσον δεν παραβιάζονται οι διατάξεις για την προστασία του ανταγωνισμού (άρθρο 39 του νέου Κανονισμού της Ρ.Α.Ε., ΥΑΠΕ/Φ1/14810). Η διαδικασία της μεταβίβασης εξειδικεύεται στο άρθρο 40 του νέου Κανονισμού Αδειών της Ρ.Α.Ε.. Σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 40, ο κάτοχος της άδειας παραγωγής υποβάλλει στη Ρ.Α.Ε. αίτηση μεταβίβασης της άδειας, στην οποία αναφέρει και το πρόσωπο στο οποίο πρόκειται να μεταβιβασθεί η άδεια. Ταυτόχρονα, συνυποβάλλεται από το πρόσωπο, στο οποίο πρόκειται να μεταβιβασθεί η άδεια, δήλωση αποδοχής μεταβίβασης, καθώς και άλλα επιμέρους στοιχεία, όπως αυτά αναλυτικά περιγράφονται στο Παράρτημα 5 του ως άνω Κανονισμού.

Η δικηγορική εταιρεία «Μεταξάς & Συνεργάτες» (www.metaxaslaw.gr) ιδρύθηκε το 2002 με στόχο την παροχή εξειδικευμένων νομικών υπηρεσιών σε επιλεγμένους κλάδους δικαίου. Συγκροτείται από μια ομάδα καταρτισμένων νομικών συμβούλων με δυνατότητα παροχής ποιοτικών δικηγορικών υπηρεσιών σε όλους τους βασικούς τομείς της επιχειρηματικότητας με ιδιαίτερη εξειδίκευση στον τομέα της ενέργειας.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΡΘΡΟ

Στην κατεύθυνση του 20-20-20 Η προώθηση των μεγάλων επενδύσεων και των διασυνδέσεων ως αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη του στόχου Του Αλέξανδρου Παρασκευόπουλου, Υπεύθυνου Περιβαλλοντικών & Ενεργειακών Μελετών της ROKAS RENEWABLES

ανάπτυξη αιολικών πάρκων, έργων φιλικών προς το περιβάλλον, αποτελεί την ατμομηχανή της πράσινης επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Η εγκατεστημένη ισχύς τους στη χώρα μας ξεπερνά τα 1.500MW, καθιστώντας τον κλάδο τον πλέον ώριμο στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και με ιδιαίτερα σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. H Rokas Renewables κατέχει ηγετική θέση στην αγορά αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα, καθώς διαθέτει 17 αιολικά πάρκα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 255,3MW σε περιοχές της Εύβοιας, της Ροδόπης, της Αργολίδας, της Κρήτης, των νησιών του Αιγαίου κ.α. και ένα αιολικό πάρκο στην Κύπρο, ισχύος 20MW.

Προτάσεις πολιτικής Το θεσμικό πλαίσιο, το οποίο έχει πλέον αναμορφωθεί, ακολουθώντας τον ευρωπαϊκό στόχο, ο οποίος συνοψίζεται στο περίφημο «20-20-20» (20% μείωση των αερίων θερμοκηπίου, 20% αύξηση ενεργειακής αποδοτικότητας και 20% διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο) στοχεύει στη διείσδυση των ΑΠΕ κατά 20% στην τελική κατανάλωση ενέργειας και κατά 40% στην ηλεκτροπαραγωγή μέχρι το 2020, ενώ έχει προχωρήσει, σε συνδυασμό με άλλες νομοθετικές διατάξεις, σε σημαντικές ρυθμίσεις περιορισμού της γραφειοκρατίας, στοιχείο που απο46

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

τελεί την κύρια τροχοπέδη σήμερα στην ανάπτυξη των έργων. Ειδικότερα, το Σχέδιο Δράσης για την επίτευξη των στόχων του 20-20-20, το οποίο καταρτίστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), εκτιμά εγκατεστημένη ισχύ αιολικών πάρκων ίση με 7.500MW, κατ’ ελάχιστον μέχρι το 2020, με σκοπό την επίτευξη των στόχων. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι μέχρι το 2020 απαιτείται η εγκατάσταση 1.000MW ανά έτος, δηλαδή περίπου τα 2/3 των αιολικών πάρκων τα οποία έχουν εγκατασταθεί μέχρι σήμερα. Από τα παραπάνω καθίσταται σαφής η πρόθεση της πολιτείας για επιτάχυνση των επενδύσεων στον κλάδο της αιολικής ενέργειας. Ωστόσο, απαιτούνται επιπλέον κινήσεις καθώς ο στόχος που έχει τεθεί είναι αρκετά φιλόδοξος και έντονα αμφισβητήσιμος ως προς τη δυνατότητα επίτευξής του υπό τις παρούσες συνθήκες. Συγκεκριμένα, οι κατευθύνσεις στις οποίες πρέπει να στραφεί η πολιτεία, ώστε να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, συνοψίζονται παρακάτω: • Προτεραιότητα στις μεγάλες επενδύσεις, με την πραγματοποίηση των οποίων καθίστανται εφικτοί οι στόχοι διείσδυσης των ΑΠΕ. • Διασύνδεση των νησιών με ταυτόχρονη εγκατάσταση αιολικών πάρκων. • Άνοιγμα της αγοράς και παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη οικιακών και μικρών ανεμογεννητριών, ακολουθώντας το παράδειγμα των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων.

Τρόποι επίτευξης Πέραν των διατάξεων του θεσμικού πλαισίου, οι οποίες κινούνται στη σωστή κατεύθυνση, θεωρείται επιτακτική η δέσμευση της πολιτείας για την εφαρμογή συγκεκριμένων μέτρων και πρακτικών, τα οποία είτε είναι θεσμοθετημένα, αλλά δεν εφαρμόζονται απαρέγκλιτα, είτε δεν έχουν αποτελέσει μέχρι σήμερα προτεραιότητα. Συγκεκριμένα: • Η κατά γράμμα εφαρμογή του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, το οποίο έχει θεσπίσει τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά κριτήρια ένταξης των ΑΠΕ. • Η τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων των διαδικασιών αδειοδότησης. • Η εξειδίκευση των γνωμοδοτήσεων των αρμόδιων φορέων ως προς το αντικείμενο της γνωμοδότησης και τη φύση της γνώμης που παρέχεται. • Η ενίσχυση των ηλεκτρικών δικτύων με σκοπό τη δυνατότητα σύνδεσης μεγάλου αριθμού αιολικών πάρκων, ειδικότερα σε περιοχές που έχουν ήδη καταστεί κορεσμένες. • Η ενσωμάτωση των κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών ωφελειών στις παραμέτρους αξιολόγησης και τελικής απόφασης για τη πραγματοποίηση ή μη μιας επένδυσης.

Το παράδειγμα του έργου «Αιγαία Ζεύξη» Επικεντρώνοντας στον στόχο του 20-2020, μέσω της προτεραιότητας για τις μεγά-

ΑΙΟΛΙΚΑ λες επενδύσεις, θεωρείται σκόπιμο να αναφερθούμε σε ένα προτεινόμενο έργο μεγάλης κλίμακας, αναλύοντας τις παραμέτρους και τις θετικές συνέπειες που θα έχει και λαμβάνοντας υπόψη τις υπάρχουσες κοινωνικές ανάγκες και το περιβαλλοντικό κόστος - όφελος που συνεπάγεται η ανάπτυξή του. Το έργο περιλαμβάνει την ανάπτυξη αιολικών πάρκων (Α/Π) συνολικής ισχύος 706MW στα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου - Λέσβο, Χίο και Λήμνο - και την παράλληλη διασύνδεσή τους με το Ηπειρωτικό Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας. Διοικητικά το έργο χωροθετείται στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου (Π.Ε Λέσβου και Χίου), ενώ το δίκτυο διασύνδεσης διασχίζει και περιοχή της Στερεάς Ελλάδας (Π.E. Εύβοιας και Φθιώτιδας). Προβλέπεται η ανάπτυξη Α/Π ισχύος 306MW στη Λέσβο, 150MW στη Χίο και 250MW στη Λήμνο. Το υπό ανάπτυξη έργο έχει σχεδιαστεί ακολουθώντας τις βέλτιστες πρακτικές τεχνικών λύσεων και περιβαλλοντικής προστασίας. Χαρακτηριστικά αναφέρεται: • Όλα τα ηλεκτρικά δίκτυα έχουν σχεδιαστεί υπόγεια και στη συντριπτική τους πλειοψηφία επί υφιστάμενων οδών. Επιπλέον, οι υποσταθμοί ανύψωσης τάσης έχουν επιλεγεί να είναι κλειστού τύπου, ομοιάζοντες με ένα κοινό σπίτι, χωρίς καμία εμφανή ηλεκτρολογική διάταξη. • Η εναρμόνιση με τις διατάξεις του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ, διατηρώντας τις απαραίτητες αποστάσεις από σημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (αρχαιολογικοί χώροι, οικισμοί, περιβαλλοντικά προστατευόμενες περιοχές) και ικανοποιώντας τους κανόνες οπτικής ένταξης στο τοπίο. Το έργο έχει λάβει είκοσι οκτώ (28) Άδειες Παραγωγής, συνολικής ισχύος 706MW από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ Σεπτέμβριος 2010), καθώς και Προσφορά Σύνδεσης από τον Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΣΜΗΕ – Δεκέμβριος 2011). Επιπλέον, τον Οκτώβριο 2011 ολοκληρώθηκε η εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου, η οποία έχει κατατεθεί στην Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, και έχει ήδη διαβιβασθεί στους αρμόδιους για γνωμοδότηση φορείς. Το έργο «Αιγαία Ζεύξη» αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες επενδυτικές προτάσεις στον τομέα της αιολικής ενέργειας με κόστος που αγγίζει περίπου τα €1,85 δις. Αποτελεί παράδειγμα επένδυσης μεγάλης κλίμακας πολλαπλού σκοπού με σημαντικά θετικές συνέπειες, τόσο σε τοπικό, όσο και σε εθνικό επίπεδο. Οι πιο σημαντικές απ’ αυτές αναφέρονται παρακάτω:

• Δημιουργία μόνιμων θέσεων εργασίας: Με σκοπό την εύρυθμη λειτουργία και συντήρηση των Αιολικών Σταθμών, απαιτείται πλήρης στελέχωση στα τρία νησιά, αλλά και σε κεντρικό επίπεδο, από τεχνικό και διοικητικό προσωπικό. Η στελέχωση για τη Συντήρηση θα γίνει, σύμφωνα με την πάγια τακτική του ομίλου, προσλαμβάνοντας τεχνικούς που θα προέρχονται από τις περιοχές εγκατάστασης των αιολικών πάρκων. Συνολικά εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 143 νέες θέσεις εργασίας μόνιμου χαρακτήρα. Επιπλέον, κατά την τριετή περίοδο κατασκευής του έργου, εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν 810 νέες θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο.

• Ασφάλεια τροφοδοσίας ηλεκτρικής ενέργειας: Με τη διασύνδεση των τριών νησιών με το Διασυνδεδεμένο Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας εξασφαλίζεται η επαρκής και απρόσκοπτη τροφοδοσία αυτών με ηλεκτρική ενέργεια υψηλής ποιότητας και αντιμετωπίζεται το χρόνιο πρόβλημα κάλυψης των αιχμιακών φορτίων. • Καταβολή ανταποδοτικών τελών: Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, καταβάλλονται ανταποδοτικά τέλη υπό τη μορφή πίστωσης των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, κατά προτεραιότητα στους οικιακούς καταναλωτές των δημοτικών διαμερισμάτων, εντός των οποίων είναι εγκατεστημένο το έργο και εν συνεχεία στους οικιακούς καταναλωτές των λοιπών δημοτικών διαμερισμάτων. Με βάση την εκτιμώμενη παραγωγή του έργου και την ισχύουσα τιμολόγηση της ενέργειας που παράγεται από αιολικούς σταθμούς, τα ανταποδοτικά τέλη προς τους οικιακούς καταναλωτές ανέρχονται σε 2,8 εκ. € το χρόνο. Επιπρόσθετα, καταβάλλονται ανταποδοτικά τέλη απ’ ευθείας στους ΟΤΑ, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων αναπτύσσεται το έργο, της τάξης των 4,7 εκ. € το χρόνο. • Περιβαλλοντικά οφέλη τοπικής εμβέλειας: Η λειτουργία του έργου συνεπάγεται τη μετάπτωση των ρυπογόνων τοπικών ΑΣΠ σε κατάσταση ψυχρής εφεδρείας και τον σημαντικό περιορισμό των εκπεμπόμενων

αερίων του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2007, οι ΑΣΠ στα τρία νησιά εκπέμπουν αθροιστικά 345.000 τόνους CO2 ετησίως. Πέρα όμως από τις θετικές συνέπειες που προκύπτουν για τις τοπικές κοινωνίες, το έργο εξυπηρετεί και στόχους εθνικής σημασίας και εμβέλειας, όπως: • Οικονομική ανάπτυξη: Επιτυγχάνεται η εξίσωση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στα νησιά με το αντίστοιχο του Συστήματος και η εξοικονόμηση ιδιαίτερα υψηλών κονδυλίων, που διατίθενται από την πολιτεία μέσω των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας, με σκοπό την αντιστάθμιση του υψηλού κόστους παραγωγής επί των νησιών και την εξασφάλιση κοινών τιμολογίων χρέωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την επικράτεια. • Γεωπολιτική σταθερότητα: Το Βόρειο Αιγαίο αποτελεί, αδιαμφισβήτητα, περιοχή υψίστης σημασίας για τη χώρα μας. Η υλοποίηση ενός έργου αυτού του μεγέθους σε μια παραμεθόρια περιοχή της χώρας, σε συνδυασμό με τον ουσιαστικό αλλά και συμβολικό χαρακτήρα της διασύνδεσης, αποτελεί επένδυση εθνικής σημασίας. • Σημαντικό βήμα για την επίτευξη των δεσμευτικών Εθνικών στόχων περιορισμού στην εκπομπή ρύπων: Η κατασκευή των αιολικών πάρκων, συνολικής ισχύος 706MW, αλλά και η ανάπτυξη των υποδομών διασύνδεσης των τριών νησιών με το Σύστημα, θα αποτελέσουν καθοριστικής σημασίας βήματα προς την επίτευξη αυτών των στόχων. Επίσης, υπολογίζεται ότι ως αποτέλεσμα της λειτουργίας του έργου επιτυγχάνεται περιορισμός στις εκπομπές CO2 κατά 2,6 εκ. τόνους ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί στις εκπομπές καυσαερίων 1.000.000 αυτοκινήτων μέσου κυβισμού.

Συμπεράσματα Οι επενδύσεις στον κλάδο της αιολικής ενέργειας αποτελούν μέχρι σήμερα και όπως όλα δείχνουν, θα συνεχίσουν να αποτελούν το βασικό εργαλείο για τη, σε μεγάλο βαθμό, διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ειδικότερα, η πολιτική βούληση για την υλοποίηση επενδύσεων μεγάλης κλίμακας αποτελεί καθοριστικής σημασίας βήμα προς την επίτευξη αυτών των στόχων. Στην περίπτωση του έργου «Αιγαία Ζεύξη», οι θετικές συνέπειες σε τοπικό και εθνικό επίπεδο λειτουργούν πολλαπλασιαστικά υπό το πρίσμα της παρούσας οικονομικής συγκυρίας, όπου η ανάπτυξη έργων μεγάλης κλίμακας και ιδιαίτερα αυτών με ανταποδοτικό χαρακτήρα αποτελεί το ζητούμενο. Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Το τρίτο σε μέγεθος υπεράκτιο αιολικό πάρκο στον κόσμο, σε συνδυασμό με τη γραμμή διασύνδεσης του με το Εθνικό Δίκτυο της χώρας στη Βόρεια Ελλάδα, ανάγεται σε έργο εθνικής σημασίας, δεδομένου ότι συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη των εθνικών στόχων για τις ΑΠΕ στο 2020 (20-20-20).

«Καβείρια», το πρώτο θαλάσσιο αιολικό πάρκο της Ελλάδας

ον Ιούνιο του 2012 εκδόθηκε η πρώτη άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από θαλάσσιο αιολικό πάρκο στη χώρα μας ισχύος 498,15 MW από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) στην εταιρεία City Electric, θυγατρική της RF Energy, η οποία έκανε με αυτόν τον τρόπο το πρώτο βήμα εισαγωγής του καινοτόμου και ταχύτατα αναπτυσσόμενου τεχνολογικού τομέα των ΑΠΕ, στο ενεργειακό μείγμα της. Το Αιολικό Πάρκο «Καβείρια» στη θέση Πλάκα, στη θαλάσσια περιοχή βορειοανατολικά της νήσου Λήμνου, συνολικής ισχύος 498,15 MW αποτελείται από 81 ανεμογεννήτριες τύπου REpower 6M. Θα λειτουργεί ως ανεξάρτητη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής και θα είναι διασυνδεδεμένο με το ηπειρωτικό δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω υποθαλάσσιας στο θαλάσσιο τμήμα και υπόγειας στο χερσαίο, HVDC σύνδεσης. Σε συνάρτηση της λειτουργίας του προβλέπεται κατασκευή νέου ΚΥΤ και DC/AC Converter Station, σε κατάλληλη θέση ενδιάμεσα της γραμμής 400kV Φίλιπποι – Ν. Σάντα, στο οποίο και θα διοχετεύεται η παραγόμενη ενέργεια. Η υλοποίηση της ιδιωτικής αυτής επένδυσης, που θα προσεγγίσει τα 2 δις. €, θα επιφέρει οικονομική ανάπτυξη και προβολή στην περιοχή του βορειανατολικού Αιγαίου και της 48

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

νήσου Λήμνου. Το υπεράκτιο αιολικό πάρκο, σε συνδυασμό με τη γραμμή διασύνδεσης του με το Εθνικό Δίκτυο της χώρας στη Βόρεια Ελλάδα, ανάγεται σε έργο εθνικής σημασίας, δεδομένου ότι συμβάλλει σημαντικά στην επίτευξη των εθνικών στόχων για τις ΑΠΕ στο 2020 (20-20-20). Μετά την υλοποίηση του, το έργο θα παράγει «πράσινη» ενέργεια 1.692,3 GWh ετησί-

ως, ικανή να τροφοδοτήσει 423.000 νοικοκυριά περίπου (PEPESEC – KAΠΕ), όσο δηλαδή μια πόλη στο μέγεθος της Θεσσαλονίκης, ενώ η λειτουργία του θα συμβάλει στην αποφυγή εκπομπών CO2 κατά 996.300 τόνους ετησίως (EWEA). Το υπάρχον δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας θα αναβαθμιστεί και ο πετρελαϊκός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που λειτουργεί στο νησί, θα μπει σε «ψυχρή» εφεδρεία, εξοικονομώντας σημαντικά κεφάλαια ετησίως για την εισαγωγή και μεταφορά πετρελαίου στη Λήμνο. Με αφορμή το έργο αυτό, η νήσος Λήμνος θα αποτελέσει πόλο έλξης επενδύσεων, οικονομικής και τεχνολογικής φύσεως. Θα μετατραπεί από απλό τουριστικό προορισμό, σε «πράσινο» ενεργειακά προορισμό, αφού θα γίνουν και παράλληλες επενδύσεις σε τομείς των ΑΠΕ. Όλες οι Α/Γ του υπεράκτιου αιολικού πάρκου έχουν χωροθετηθεί εκτός των ορίων Natura 2000, των περιοχών οικολογικής προτεραιότητας, εκτός των ορίων αρχαιολογικών χώρων και σε μεγάλη απόσταση από τις ακτές, ώστε να μειώνεται η οπτική όχληση στο ελάχιστο. Η θέση εγκατάστασης του αιολικού πάρκου αναπτύσσεται εντός του θαλάσσιου χώρου βόρειο-βορειοανατολικά της Λήμνου. Το αιολικό πάρκο αναπτύσσεται σε απόσταση

ΑΙΟΛΙΚΑ 2,3 km έως 11,3 km από την ακτή και σε έκταση περίπου 60.974 στρεμμάτων. Η επιλογή της θέσης έγινε μετά από σχολαστική εξέταση της περιοχής, ώστε να ικανοποιεί τους περιορισμούς που προβλέπονται στην σχετική νομοθεσία, να μην έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, τους υπάρχοντες οικισμούς και τις εν γένει δραστηριότητες της ευρύτερης περιοχής, αλλά ταυτόχρονα να έχει ένα μέγεθος που να το καθιστά οικονομικά βιώσιμο. Η διάμετρος του δρομέα των ανεμογεννητριών είναι 126 μέτρα και το ύψος της πλήμνης (hub height) μπορεί να κυμανθεί από 85 - 90 μέτρα. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα θαλάσσια βάθη στη θέση εγκατάστασης των Α/Γ (20 – 50 m), το είδος του πυθμένα και του υπεδάφους αυτού, τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις και την εμπειρία που έχει συγκεντρωθεί από τις εν λειτουργία εγκαταστάσεις κυρίως στη Βόρεια Θάλασσα, οι δύο επικρατέστερες επιλογές για τη θεμελίωση των ανεμογεννητριών είναι ο μονοπάσσαλος (monopile) και τα συστήματα βαρύτητας (gravity base). Μέχρι στιγμής έχουν εγκατασταθεί 891 θεμελιώσεις monopile (μερίδιο αγοράς 77,5%) και 244 gravity base (μερίδιο αγοράς 21,2%), με την τάση όμως προς μεγαλύτερη εξισορρόπηση εξαιτίας της τεχνολογικής εξέλιξης που παρουσιάζεται στις gravity base θεμελιώσεις. Η εγκατάσταση των Α/Γ συμπεριλαμβανομένων των έργων θεμελίωσης τους θα γίνει με κατάλληλα πλωτά μέσα (πλωτές πλατφόρμες, γερανοί κλπ). Η παραγόμενη ενέργεια από το υπεράκτιο αιολικό πάρκο θα διοχετεύεται στην Γραμμή Μεταφοράς 400kV Φίλιπποι – Ν. Σάντα στη Β. Ελλάδα μέσω υποθαλάσσιας γραμμής μεταφοράς συνεχούς ρεύματος (HVDC High Voltage Direct Current). Στα δύο άκρα της γραμμής θα κατασκευαστούν 2 Σταθμοί Μετατροπής (CS - Converter Station) AC/ DC και DC/AC αντίστοιχα – ένας σε κάθε άκρο. Το μήκος του υποθαλάσσιου τμήματος της γραμμής αυτής θα είναι περίπου 117km και του ηπειρωτικού-υπόγειου αντίστοιχα 15km, ώστε να πληροί τον περιορισμό των 20km του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου Σχεδιασμού και Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ. Σε κατάλληλη θέση, στο βορειοανατολικό άκρο της Λήμνου, θα κατασκευαστεί ο Σταθμός Μετατροπής AC/DC και ο Υποσταθμός Ανύψωσης 33kV/150kV όπου και θα καταλήγει η τάση των 33kV, που θα παράγεται από τις ανεμογεννήτριες μέσω κατάλληλων καλωδίων. Από εκεί η παραγόμενη ισχύς θα διοχετεύεται μέσω HVDC καλωδίου μεταφορικής ικανότητας 550ΜW πρώ-

«Επενδύουμε στην Ελλάδα»

Ο κ. Γεώργιος Φειδάκης, Πρόεδρος της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο Αθηνών FG EUROPE A.E., μίλησε στο RENEWABLE ENERGY σχετικά με την απόκτησης Άδειας Παραγωγής για το τρίτο μεγαλύτερο υπεράκτιο αιολικό πάρκο στον κόσμο. «Η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), για τη χορήγηση Άδειας Παραγωγής στην Εταιρεία μας, μετά από την τροποποίηση του ενεργειακού νόμου, ο οποίος είχε προκαλέσει συνεχείς αναβολές και καθυστερήσεις τουλάχιστον δύο ετών, δείχνει την ευρύτητα πνεύματος και την υπευθυνότητα της παρούσας διοίκησης της Ρ.Α.Ε., η οποία στην περίοδο της διοίκησης αυτής συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του κλάδου των ΑΠΕ και στην επίτευξη των εθνικών στόχων 20/20 του 2020. Είθε και άλλες αντίστοιχες αρχές και δημόσιοι φορείς να ήταν αντίστοιχα παραγωγικοί και αποτελεσματικοί όσο η ΡΑΕ. Πιστοί στο όραμα μας, θα συνεχίσουμε να δραστηριοποιούμαστε και να επενδύουμε στην Ελλάδα, θα βοηθήσουμε τη χώρα στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας, μέσα από διαδικασίες διαφάνειας και ισονομίας»

τα υποθαλάσσια (117km) και έπειτα υπόγεια (15km) στη B. Ελλάδα σε κατάλληλη θέση, νότια της Ξάνθης, πλησίον του οικισμού της Γενισέας, από όπου διέρχεται η Γ.Μ. 400kV Φίλιπποι – Ν. Σάντα. Εκεί σε κατάλληλο γήπεδο θα κατασκευαστεί ο Σταθμός Μετατροπής DC/AC για την μετατροπή της συνεχούς τάσης σε εναλλασσόμενη, καθώς και νέο ΚΥΤ. Η σύνδεση του Σταθμού μετατροπής DC/AC με το νέο ΚΥΤ θα γίνει απευθείας στα 400kV. Εναλλακτικά η σύνδεση θα πραγματοποιηθεί στον προβλεπόμενο στη Μελέτη Ανάπτυξης Συστήματος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ) 2010 -2014, να κατασκευαστεί Υ/Σ του ΘΗΣ Καβάλας. Στην περίπτωση αυτή το μήκος της υποθαλάσσιας σύνδεσης θα είναι περίπου 145km και της υπόγειας 3km.

Οι δύο εναλλακτικοί αυτοί τρόποι σύνδεσης παρουσιάζονται στον ανωτέρω χάρτη. Αναμένεται έναρξη της κατασκευής του έργου στις αρχές του 2015 και εμπορικής λειτουργίας στις αρχές του 2018.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΕΦΑΡΜΟΓΗ

GP WIND

Οδηγός Καλών Πρακτικών Μια νέα πηγή πληροφοριών για την εναρμόνιση της Αιολικής Ενέργειας με περιβαλλοντικούς στόχους και κοινωνικές δράσεις

Το έργο συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Ευφυής Ενέργεια Ευρώπη (Intelligent Energy Europe) και συντονίζεται από την κυβέρνηση της Σκωτίας. Στην εκπόνηση του συμμετέχουν η αιολική βιομηχανία, περιφερειακές και τοπικές αρχές, περιβαλλοντικές οργανώσεις, ΜΚΟ, εταιρείες συμβούλων και πανεπιστήμια, από 8 ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Ισπανία, Ιρλανδία, Ιταλία, Μάλτα, Νορβηγία, Σκωτία και Ελλάδα) To GP WIND παρουσιάστηκε σε ημερίδα που οργάνωσε η ελληνική εταιρεία SPEED από στελέχη του ΑΠΘ, της ΑΔΕΠ και της Περιφέρειας Δυτ. Ελλάδας.

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ο Good Practice Wind είναι ένας νέος Οδηγός Καλών Πρακτικών και μια Εργαλειοθήκη για τους εμπλεκόμενους στον τομέα της ανάπτυξης χερσαίων και υπεράκτιων αιολικών πάρκων στην Ευρώπη. Το GP WIND επιτρέπει στον τομέα αιολικής ενέργειας να επιδείξει και να υιοθετήσει καλές πρακτικές, έτσι ώστε να προωθηθεί μια πιο διαφανήκαι ταχεία ανάπτυξη του κλάδου και η επίτευξη των Ευρωπαϊκών στόχων για ΑΠΕ το 2020. Η διερεύνηση των εμποδίων στην ανάπτυξη των χερσαίων και υπεράκτιων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από αιολική ενέργεια ήταν η αφορμή για τη δημιουργία του ιστότοπου. Προκειμένου να εντοπιστούν αυτά τα εμπόδια, άρχισαν να καταγράφονται και να κοινοποιούνται οι μέχρι τώρα ωφέλιμες πρακτικές, σε ό,τι αφορά τη εναρμόνιση των στόχων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με τους ευρύτερους περιβαλλοντικούς στόχους και την ενεργό συμμετοχή των κοινοτήτων στον σχεδιασμό και την υλοποίηση. Στην πορεία η ανταλλαγή εμπειριών από μια ευρεία ποικιλία εταίρων, επέτρεψε την ανάπτυξη του οδηγού καλών πρακτικών και τη δημιουργία μίας εργαλειοθήκης, που θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο και μετά την ολοκλήρωση του έργου.

Φιλόδοξο project Το έργο ξεκίνησε με τους εξής στόχους: • Τεκμηριωμένη υποστήριξη του σχεδιασμού, του προγραμματισμού και της υλοποίησης των πε-

•

ριβαλλοντικά και κοινωνικά ευαίσθητων έργων. Αύξηση του βαθμού συναίνεσης για χερσαία και υπεράκτια αιολικά πάρκα, και μείωση του χρονικού διαστήματος διεκπεραίωσης των αιτήσεων. Αύξηση της αποτελεσματικότητας στη διεκπεραίωση των αιτήσεων, μειώνοντας έτσι το κόστος της διαδικασίας. Υποβοήθηση της ταχύτερης, πιο διαφανούς και λιγότερο δαπανηρής ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας σε όλη την Ευρώπη, συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Ασφαλής καταχώριση των στοιχείων λειτουργίας και απόδοσης (project outputs) των έργων με τη συμμετοχή των συμμετεχόντων φορέων και δέσμευση για την υιοθέτηση των σχετικών καλών πρακτικών.

Η μεθοδολογία Το project αρχικά εστίασε στον εντοπισμό τυχόν εμποδίων στην αγορά, και σφαλμάτων στη διαδικασία, που οδήγησαν σε έργα που δεν προχωρούν αποτελεσματικά. Στη συνέχεια αναζήτησε παραδείγματα καλών πρακτικών, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση αυτών, και είναι εφαρμόσιμα σε άλλες περιοχές και τεχνολογίες. Αυτές οι συστάσεις καλών πρακτικών βασίζονται σε έρευνες των βασικών φορέων και των ενδιαφερομένων ομάδων, ενώ αναλύθηκαν και παρουσιάσθηκαν με χρήση κοινής μεθοδολογίας μια σειρά από ανα-

ΑΙΟΛΙΚΑ λυτικές μελέτες συγκεκριμένων περιπτώσεων υπεράκτιων και χερσαίων έργων αιολικής ενέργειας. Αυτό επέτρεψε τη διακρατική σύγκριση και τη διερεύνηση σχετικά με το ποιες προσεγγίσεις είναι κατάλληλες για εφαρμογή σε άλλες περιοχές. Το έργο τελικά επικεντρώθηκε σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα και στο πώς επιτυγχάνεται η τοπική συμμετοχή και υποστήριξη για καλοσχεδιασμένα και καλομελετημένα έργα αιολικής ενέργειας.

Πλοήγηση στην ιστοσελίδα GP WIND Ο Οδηγός Καλών Πρακτικών περιλαμβάνει περίπου 70 συστάσεις που υποστηρίζονται από πάνω από 130 παραδείγματα καλών πρακτικών, οι οποίες συγκεντρώνονται σε τρεις κατηγορίες: • Ελαχιστοποίηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων • Βελτιστοποίηση κοινωνικής αποδοχής

• Βελτιστοποίηση του χωροταξικού σχεδιασμού Η Εργαλειοθήκη επιτρέπει την πρόσβαση σε 3 κατηγορίες εγγράφων: • Την διαδικτυακή βιβλιοθήκη, που περιλαμβάνει περισσότερα από 300 έγγραφα που περιγράφουν τις καλές πρακτικές. Περιλαμβάνονται επίσης εργαλεία και καθοδήγηση που σας επιτρέπουν την αυτόνομη αξιολόγηση ορισμένων πτυχών ενός έργου αιολικής ενέργειας. • Ένα πίνακα σύγκρισης ανά Χώρα, που επιτρέπει τη σύγκριση μεταξύ 10 ευρωπαϊκών χωρών όσον αφορά τα περιβαλλοντικά και ρυθμιστικά θέματα, καθώς και εκείνα που σχετίζονται με την εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών. • 16 Θεματικές Μελέτες Συγκεκριμένων Περιπτώσεων, που χρησίμευσαν ως βάση για τον Οδηγό Καλών Πρακτικών.

Γενικές συστάσεις για την αρμονική ένταξη των αιολικών πάρκων στο φυσικό και οικονομικό περιβάλλον τους. • Προώθηση των τουριστικών χαρακτηριστικών του αιολικού πάρκου • Δημιουργία και διατήρηση επικαιροποιημένων και ολοκληρωμένων ιστοσελίδων, μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ενημερωτικών δελτίων σχετικά με το έργο και τις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις του και τα οφέλη του για την περιοχή • Αποφυγή χαρακτηρισμού των ενδιαφερόμενων μερών που εκφράζουν ανησυχίες ως NIMBYists («ενδιαφερόμενων μόνο για το δικό τους συμφέρον») • Ευαισθητοποίηση και επικοινωνία με πραγματικά στοιχεία, παροχή λεπτομερών πληροφοριών σχετικά με τα τοπικά οφέλη, διοργάνωση εκδηλώσεων γύρω από την αιολική ενέργεια • Θετική αντίδραση σε τοπικές πρωτοβουλίες • Άνοιγμα της συμμετοχής τοπικών οικονομικών παραγόντων σε έργα αιολικής ενέργειας και δίκαιη κατανομή των κερδών • Διευκόλυνση της υλοποίησης των προϋποθέσεων που επιτρέπουν τη δίκαιη κατανομή των οφελών • Χρήση των κερδών από την αιολική ενέργεια ως μοχλό για την ανάπτυξη άλλων έργων ανανεώσιμης ενέργειας • Εξεύρεση της σωστής ισορροπίας για την εξασφάλιση τόσο της συμμετοχής της κοινότητας όσο και την αποτελεσματική ανάπτυξη του αιολικού πάρκου • Χρήση ελκυστικών τρόπων για τη δημιουργία ενός ευρέος θετικού κλίματος για την αιολική ενέργεια

Αιολικό πάρκο Ροδόπης: παράδειγμα καλών πρακτικών σε σχέση με τη θετική επικοινωνία Το αιολικό πάρκο Ροδόπης, μια πρωτοποριακή εγκατάσταση αιολικών πάρκων μεγάλης κλίμακας στη Βόρεια Ελλάδα, έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και απασχόλησης, και τον εμπλουτισμό των εξειδικευμένων τοπικών δεξιοτήτων. Το τοπικό μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα έχει αυξηθεί λόγω του υλοποιούμενου συστήματος παροχών προς την κοινότητα, που περιλαμβάνει τη διανομή του 3% του ακαθάριστου εισοδήματος της παραγωγής ενέργειας στους τοπικούς δήμους. Αυτό έχει οδηγήσει σε διάφορες τοπικές επενδύσεις από τις δημοτικές αρχές των μάλλον απομακρυσμένων και απομονωμένων τοπικών κοινοτήτων, από τις οποίες έχουν επωφεληθεί οι δημότες.

Όλο το υλικό του GP WIND είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα (www. project-gpwind.eu).

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ

Επιθεώρηση και πιστοποίηση Αιολικών Πάρκων Εξειδικευμένες υπηρεσίες με πολλαπλά οφέλη από Οργανισμούς Τρίτου Μέρους

Tου Χρ. Νιχωρλή, Διπλωματούχου Μηχανολόγου Μηχανικού, ΕΜΠ, MBA, Προϊστάμενου του Τομέα Βιομηχανικών Υπηρεσιών της T�V AUSTRIA HELLAS

ναγνωρίζοντας την επικείμενη δυναμική ανάπτυξη του τομέα της αιολικής ενέργειας, δεδομένου του ισχύοντος επενδυτικού νόμου 3908/2011, και λαμβάνοντας υπόψη όλα τα χαρακτηριστικά αυτής (απαιτούμενη αύξηση ρυθμών ανάπτυξης, συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας, επενδύσεις υψηλής κλίμακας, συγκερασμός πολλών παραμέτρων για την αποδοτική υλοποίηση αυτών, απαίτηση για δυναμική υποστήριξη - δηλαδή προσαρμοσμένη στις ανάγκες της εκάστοτε επένδυσης), έχουν αναπτυχθεί νέα πακέτα εξειδικευμένων υπηρεσιών από Οργανισμούς Τρίτου Μέρους, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της αγοράς, οι οποίες χαρακτηρίζονται από το τετράπτυχο: • Υποστήριξη του συνόλου των εμπλεκομένων φορέων • Υποκατάσταση κενών • Μείωση επενδυτικού ρίσκου • Πρόσδοση υπεραξίας στις επενδύσεις.

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

Οι νέες εξειδικευμένες υπηρεσίες καλύπτουν συνήθως ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων στα αιολικά πάρκα, περιλαμβάνοντας: • Έλεγχο των μετρήσεων αιολικού δυναμικού της περιοχής εγκατάστασης του συστήματος • Έλεγχο της πληρότητας του τεχνικού φακέλου και ανασκόπηση της μελέτης βάσει διεθνών προτύπων • Έλεγχο της μελέτης εφαρμογής του αιολικού πάρκου • Έλεγχο κατά την παραλαβή και εγκατάσταση των υλικών που θα ενσωματωθούν στο έργο και πλήρη ανασκόπηση των συνοδευτικών τους εγγράφων, με σκοπό τη συμμόρφωση ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές του έργου • Επιτόπου επιθεώρηση και πιστοποίηση της εγκατάστασης από ειδικευμένους επιθεωρητές. Αφορά σε έργα πολιτικού μηχανικού, εκσκαφές, εγκατάσταση πυλώνων, ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις, γειώσεις, ανυψωτικά,

τήρηση προδιαγραφών μελέτης, ισχύουσας νομοθεσίας και διεθνών προτύπων • Επιτόπου παρουσία κατά τη διάρκεια δοκιμών παράδοσης – παραλαβής, και κατά την οριστική παραλαβή των έργων και την αυτοψία που θα πραγματοποιηθεί από τη Δ.Ε.Η. • Έκδοση τελικού πιστοποιητικού συμμόρφωσης της εγκατάστασης ως προς τις απαιτήσεις της εγκεκριμένης μελέτης και διεθνών προτύπων • Περιοδικούς επανελέγχους αιολικών πάρκων για την αξιοπιστία της εγκατάστασης (θερμογράφηση εγκαταστάσεων, έλεγχοι πτερυγίων, πυλώνων, gear boxes, ανυψωτικά, ηλεκτρολογικές μετρήσεις, μέτρα ασφαλείας). Πιο συγκεκριμένα, στην κατασκευή του αιολικού πάρκου οι υπηρεσίες των φορέων τρίτου μέρους διακρίνονται αναλόγως των επιμέρους φάσεων, στις οποίες αφορούν: (Ι) PRE-CONSTRUCTION • Έλεγχος – Τεκμηρίωση – Υποστήριξη του τεχνικού φακέλου του έργου και του συνόλου των επιμέρους μελετών - Διεθνή πρότυπα - State-of-the-art πρακτικές - Εκμεταλλεύσιμες βάσεις δεδομένων - Εξειδικευμένα εργαλεία και πληροφοριακά συστήματα • Ενδελεχείς ενεργειακές αξιολογήσεις - Ποιοτικός έλεγχος και τεχνικές διόρθωσης μετρήσεων - Μακροχρόνια χαρακτηριστικά ανέμου - Αναλυτικές προσομοιώσεις πεδίων ροής ανέμου - Διαχείριση του συνόλου των αναμενόμενων απωλειών - Πολυπαραμετρική ανάλυση αβεβαιότητας

ΑΙΟΛΙΚΑ (ΙΙa) CONSTRUCTION • Έλεγχος – Τεκμηρίωση των μελετών εφαρμογής • Επιθεωρήσεις καθ’ όλη τη φάση κατασκευής • Τήρηση ημερολογίου και αξιολόγηση της συνεργασίας των επιμέρους εργολάβων – επισήμανση προβλημάτων και διορθωτικές κινήσεις για την τήρηση του χρονοδιαγράμματος • Υποστήριξη συντονισμού έργου -καθημερινά- ως προς τις επιπτώσεις του παράγοντα των καιρικών συνθηκών στον προγραμματισμό εργασιών των επόμενων ημερών • Πιστοποίηση των εργασιών, σύμφωνα με τις μελέτες εφαρμογής (ΙΙb) CONSTRUCTION • Αξιολόγηση εξοπλισμού σύμφωνα με τις προδιαγραφές • Παρακολούθηση εργοστασιακών δοκιμών (FAT) • Έλεγχος εξοπλισμού κατά την παραλαβή και πλήρης ανασκόπηση των συνοδευτικών εγγράφων, με σκοπό τη συμμόρφωση ως προς τις τεχνικές προδιαγραφές • Παρακολούθηση - Καταγραφή κατά τις φάσεις του commissioning των Α/Γ και της οριστικής παραλαβής των έργων από Δ.Ε.Η. (III) POST-CONSTRUCTION • Έλεγχος πριν το τέλος της περιόδου εγγύησης του επιμέρους εξοπλισμού • Συστηματικές - περιοδικές επιθεωρήσεις και ανάλυση των καταγραφών του SCADA για τη αξιολόγηση της εύρυθμης – αποδοτικής λειτουργίας και διαχείρισης του έργου • Επιχειρησιακή πρόγνωση αιολικής παραγωγής, υποστηρίζοντας τον βέλτιστο προγραμματισμό συντήρησης, με σκοπό την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας ενδεχόμενων απώλειας κερδών λόγω εργασιών συντήρησης σε περιόδους ισχυρών ανέμων • Συνεργασία με ασφαλιστική – τεκμηρίωση απώλειας κερδών σε περιπτώσεις αντίξοων καιρικών συνθηκών Οι προσφερόμενες αυτές υπηρεσίες απευθύνονται σε όλο το φάσμα των εμπλεκομένων στην αγορά της αιολικής ενέργειας: • Σε επενδυτές- παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά πάρκα

• Σε εγκαταστάτες / εργολάβους αιολικών πάρκων • Σε developers αιολικών πάρκων • Σε νέους μηχανικούς και τεχνικούς αιολικής ενέργειας • Σε project managers και συντονιστές κατασκευής έργων • Σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα • Σε ασφαλιστικές εταιρίες Η αξιοπιστία και η ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών διασφαλίζεται μέσω των: • ικανών και έμπειρων επιθεωρητών με τεχνογνωσία και εξειδίκευση στα αιολικά συστήματα και στην επιθεώρησή τους • της πρωτοπορίας και του ηγετικού ρόλου στην ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας • της περαιτέρω ανάπτυξης του τμήματος Α.Π.Ε. του οργανισμού, έχοντας συνάψει στοχευμένες συνεργασίες με: - Μηχανικούς με προϋπηρεσία στην ανάπτυξη και κατασκευή έργων - Ειδικούς επιστήμονες ακαδημαϊκών ιδρυμάτων - Εξειδικευμένες εταιρείες στα Αιολικά • της πλήρους επιθεώρησης των διαδικασιών εγκατάστασης Τα οφέλη που προκύπτουν από μια τέτοια πιστοποίηση είναι πολλά. Ενδεικτικά η πιστοποίηση χρησιμεύει: • Στη διασφάλιση της ποιότητας, της ασφάλειας και της απρόσκοπτης λειτουργίας της εγκατάστασης που εγγυάται τη μέγιστη απόδοση και διαθεσιμότητα για τον επενδυτή • Στην ευκολότερη δανειοδότηση της επένδυσης από την Τράπεζα και στο μικρότερο κόστος ασφάλισής της

• Στην αξιόπιστη υλοποίηση της εφαρμογής της μελέτης του έργου • Στην αύξηση της αξιοπιστίας της επένδυσης έναντι τρίτων • Στην τελική επιβεβαίωση της τεχνικής αρτιότητας και της ορθής υλοποίησης της εγκατάστασης από Οργανισμό Πιστοποίησης Διεθνούς κύρους και αξιοπιστίας • Βελτιστοποίηση αξιοπιστίας των επιμέρους μελετών και του τεχνικού φακέλου του έργου • Στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας εργολάβων και τεχνικών Τέλος, διοργανώνονται και εκπαιδευτικά σεμινάρια σχετικά με: • Έλεγχο πριν το τέλος της περιόδου εγγύησης του επιμέρους εξοπλισμού • Συστηματικές – περιοδικές επιθεωρήσεις και ανάλυση των καταγραφών του SCADA για τη αξιολόγηση της εύρυθμης – αποδοτικής λειτουργίας και διαχείρισης του έργου • Επιχειρησιακή πρόγνωση αιολικής παραγωγής, υποστηρίζοντας το βέλτιστο προγραμματισμό συντήρησης, με σκοπό την ελαχιστοποίηση της πιθανότητας ενδεχόμενης απώλειας κερδών λόγω εργασιών συντήρησης σε περιόδους ισχυρών ανέμων • Συνεργασία με ασφαλιστική - τεκμηρίωση απώλειας κερδών σε περιπτώσεις αντίξοων καιρικών συνθηκών.

Περισσότερες πληροφορίες στους εξειδικευμένοι επιθεωρητές του Τομέα Βιομηχανικών Υπηρεσιών της T�V AUSTRIA HELLAS, στο 210-5220920 ή στο res@tuvaustriahellas.gr. Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΓΟΡΑ

Ενεργειακή Αξιοποίηση του Βιοαερίου Παρά την τροχοπέδη της γραφειοκρατίας και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές και κατασκευαστές μονάδων βιοαερίου στη χώρα μας, από τον Ιούνιο του 2010, στη ΡΑΕ έχουν κατατεθεί για χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα/ βιοαέριο συνολικά 248 αιτήσεις, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 2041,4 MW. Oι προοπτικές του κλάδου και η δυνατότητα ανάπτυξης του εντυπωσιάζουν. Του Χρήστου Ζαφείρη, ΜSc, - Υπεύθυνου Δέσμης Έργων Βιοαερίου Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας - ΚΑΠΕ - Τμήμα Βιομάζας

ο βιοαέριο παράγεται από την αναερόβια χώνευση κτηνοτροφικών κυρίως υποπροϊόντων, όπως είναι τα λύματα των χοιροστασίων, πτηνοτροφείων, βουστασίων καθώς και άλλων αγροτοβιομηχανικών μονάδων (σφαγεία, τυροκομεία, ελαιουργεία, οινοποιεία, ιχθυοτροφεία κ.α.) λύματατων βιολογικών καθαρισμών, από ενεργειακά φυτά (καλαμπόκι, σόργο), καθώς και από την αποσύνθεση του οργανικού κλάσματος απορριμμάτων (Διάγραμμα 1). Το βιοαέριο αποτελείται κυρίως από μεθάνιο (CH4) 55-70% και διοξείδιο του άνθρακα (CO2) 30-45%. Επίσης, περιέχει ελάχιστες ποσότητες άλλων αερίων, όπως άζωτο, υδρογόνο, αμμωνία και υδρόθειο, η

δε θερμογόνος δύναμή του κυμαίνεται από 20 έως 25 MJ/m3. Το βιοαέριο μπορεί να τροφοδοτήσει μηχανές εσωτερικής καύσης, (ΜΕΚ), καυστήρες αερίου ή αεριοστρόβιλους για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Το βιοαέριο μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο μεταφορών, μετά τη διαδικασία του καθαρισμού, δηλαδή την απομάκρυνση των σωματιδίων H2S, NH3, H2O και την αναβάθμισή του, δηλαδή την απομάκρυνση CO2 και προσθήκη προπανίου (Διάγραμμα 2). Χρήση του βιοαερίου ως καύσιμο μεταφορών απαντάται στη Σουηδία, Ελβετία, Γαλλία και Γερμανία, ενώ στη Σουηδία και τη Γερμανία, το βιοαέριο διοχετεύεται και στο δίκτυο του φυσικού αερίου.

Διάγραμμα 1: Mονάδα παραγωγής βιοαερίου.

Πηγή: RAMBOLL 54

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

Oι τεχνικές που έχουν αναπτυχθεί έως σήμερα για την αναβάθμιση του βιοαερίου είναι κυρίως οι εξής: απορρόφηση νερού, Pressure Swing Absorption (PSA), χημική απορρόφηση, απορρόφηση με διαλύτη διμεθυλαιθέρων πολυαιθυλενικής γλυκόλης (Selexol) (Εικόνα 1) και διαχωρισμός με μεμβράνες. Σε στάδιο ανάπτυξης βρίσκεται η κρυογονική διαδικασία που λαμβάνει χώρα σε συνθήκες πίεσης 80 bar και ψύξης -162οC. Στις συνθήκες αυτές, το CO2 συμπυκνώνεται σε υγρή μορφή σε χαμηλότερη πίεση και υψηλότερη θερμοκρασία από ότι το CH4 και έτσι μπορεί να διαχωριστεί.

Εφαρμογές βιοαερίου στην Ε.Ε Με στοιχεία του 2010 λειτουργούν 9.243 μονάδες βιοαερίου στις χώρες τις ΕΕ. Οι δύο χώρες που εμφανίζουν τη μεγαλύτερη παραγωγή βιοαερίου στην Ευρώπη είναι η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η συνολική παραγωγή βιοαερίου ανήλθε σε 4 εκ. ΤΙΠ το 2004, 4,9 εκ ΤΙΠ το 2005, 5,35 εκ ΤΙΠ το 2006, 6,0 εκ ΤΙΠ το 2007, 7,5 εκ ΤΙΠ το 2008, 8,3 εκ ΤΙΠ το 2009, και 8,7 εκ ΤΙΠ το 2010. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της Σουηδίας. Σύμφωνα με στοιχεία του Swedish Gas Center, το 2010 λειτουργούν 233 μονάδες, με συνολική παραγωγή βιοαερίου 1,3 TWh/y. Από τις ανωτέρω μονάδες 139 είναι βιολογικοί καθαρισμοί, 70 XYTA, 13 κεντρικές μονάδες συνδυασμένης χώνευσης, με συνολική παραγωγή βιοαερίου 0.56 TWh/y, 0.46 TWh/y και 0,16 TWh/y αντιστοίχως. Επίσης,

ΒΙΟΑΕΡΙΟ

Εικόνα 1: Μονάδες αναβάθμισης βιοαερίου στη Σουηδία (Πηγή: Owe Jonsson, Swedish Gas Center)

Διάγραμμα 2: Χρήσεις βιοαερίου Πηγή: X. Ζαφείρης/ΚΑΠΕ

υπάρχουν 48 μονάδες αναβάθμισης βιοαερίου (Εικόνα 1), 169 σταθμοί διανομής βιοαερίου, από τους οποίους 122 είναι δημόσιοι,18 σταθμοί διανομής βιοαερίου ειδικά για λεωφορεία (slow filling bus) (Εικόνα 2), καθώς και 32.000 οχήματα που κινούνται με μεθάνιο, εκ των οποίων τα 30.100 είναι επιβατικά, (Εικόνα 3) 500 φορτηγά και 1400 λεωφορεία. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι στη Σουηδία κινείται τρένο με βιοαέριο ως καύσιμο, το οποίο προέρχεται από λύματα αγελάδων (Εικόνα 4). Το σύνολο των πωλήσεων αερίου στη Σουηδία το 2010 εκτιμήθηκε σε 92.000 kNm3, εκ των οποίων το 65,3% (60.000 kNm3) αφορά βιομεθάνιο, και το υπόλοιπο αφορά το φυσικό αέριο. Το βιομεθάνιο που πωλείται στα πρατήρια καυσίμων στη Σουηδία, ακολουθεί τις προδιαγραφές Swedish standard, SS 155438, που αναπτύχθηκαν από το STG Technical Group number 85, και διακρίνεται σε ‘βιομεθάνιο τύπου Α’ για οχήματα που δεν διαθέτουν αισθητήρα λ1 και "βιομεθάνιο τύπου Β" για οχήματα που διαθέτουν αισθητήρα (Πίνακας 1). Τα οχήματα που κινούνται με βιοαέριο στη Σουηδία έχουν δυνατότη-

τα ελεύθερης στάθμευσης σε πολλές πόλεις, απαλλάσσονται των τελών κυκλοφορίας και των διοδίων στην πόλη της Στοκχόλμης, ακόμηέχουν ετήσια φοροαπαλλαγή 450 €, αν είναι επαγγελματικά οχήματα, ενώ τα ταξί κινούνται σε ειδικές λωρίδες. Επίσης, μείωση έως 40% φόρου σε

εταιρείες που χρησιμοποιούν οχήματα που κινούνται με βιοαέριο. Τέλος, δεν υπάρχει φορολογία στο βιοαέριο παρά μόνο ΦΠΑ. Tα τελευταία χρόνια, οι τάσεις ανάπτυξης του βιοαερίου κινούνται προς την κατεύθυνση δημιουργίας κεντρικών μονάδων, συνδυασμένης χώνευσης αποβλήτων στη Δανία, την ανάπτυξη μονάδων μικρής κλίμακας αγροτο-κτηνοτροφικών στη Γερμανία και τη χρήση του βιοαερίου ως καυσίμου για μεταφορές ή τη διοχέτευση στο δίκτυο του φυσικού αερίου στη Σουηδία, Ελβετία, Γερμανία και Αυστρία. Επίσης, στη Δανία δίνεται έμφαση στον διαχωρισμό του χωνεμένου υπολείμματος, χρησιμοποιώντας κατάλληλες τεχνικές, όπως διαχωρισμό, ιζηματογένεση, υπερ-διήθηση, αντίστροφη όσμωση, stripper, για την παραγωγή:

Πίνακας 1: Χαρακτηριστικά Βιοαέριου κίνησης στη Σουηδία, βάση προδιαγραφών SS 155438

Δείκτης Wobbe CH4 (273K,101,3kPa) H20 CO2 +O2+N2

Μονάδες

Βιοαέριο -Α

Βιοαέριο - Β

Μέθοδος

MJ/m3

44,7-46,4

43,9-47-3

SS-ISO 6976

97 ±1

97 ±2

ISO 6974

mg/m3

SS-EN ISO 10101-1

ISO 6974

Ολικό S

mg/m3

ISO 6326-1-2-4

NH3

mg/m3

ISO 6974

t-5

ISO 6327

Σημείο Δρόσου t = μέση ελάχιστη μηνιαία

Εικόνα 2: Σταθμός διανομής Βιοαερίου

Εικόνα 3: Όχημα Βιοαερίου

Εικόνα 4: Τραίνο βιοαερίου Πηγή: SGC, Margareta Persson

Ο αισθητήρας λ (ή αισθητήρας οξυγόνου) είναι ηλεκτρονική διάταξη που προσδιορίζει την περιεκτικότητα σε οξυγόνο ενός αερίου ή υγρού σε εξέταση. Εφαρμογές του συναντώνται στην αυτοκίνηση, για τον προσδιορισμό των ρύπων στα καυσαέρια

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΓΟΡΑ

Εικόνα 5 Πηγή: BIOSCAN A/S

α) 6% στερεού λιπάσματος, με αναλογία θρεπτικών συστατικών 17%Ν40%P- 20%K, β) 20% υγρού λιπάσματος, με αναλογία θρεπτικών συστατικών 83%Ν- 60%P- 80%K, και 74%νερού άρδευσης (Εικόνα 5). Τα ποσοστά εξαρτώνται από την πρώτη ύλη.

Εφαρμογές βιοαερίου στην Ελλάδα Έως τις 4 Ιουνίου του 2010, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης ο Ν.3851/2010, η εγκατεστημένη ισχύς μονάδων βιομάζας/βιοαερίου στην Ελλάδα ήταν 40,1 MW, με ελάχιστες αιτήσεις για χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας να υπάρχουν στην ΡΑΕ την περίοδο εκείνη για διευθέτηση. Από την ημερομηνία εκείνη μέχρι σήμερα έχουν κατατεθεί στη ΡΑΕ για χορήγηση άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα/βιοαέριο συνολικά 248 αιτήσεις, συνολικής

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

εγκατεστημένης ισχύος 2041,4 MW. Ένας αριθμός έργων βιοαερίου έχουν ήδη συμπεριληφθεί σε εθνικά προγράμματα για την ενέργεια. Στους ΧΥΤΑ Α. Λιοσίων στην Αττική και Ταγαράδων στη Θεσσαλονίκη λειτουργούν δύο σημαντικές επενδύσεις παραγωγής ηλ. ενέργειας με αξιοποίηση του παραγόμενου βιοαερίου σε ΜΕΚ, εγκατεστημένης ισχύος 23,5 MWe και 5 MWe αντιστοίχως. Επιπλέον, υπάρχει ήδη εγκατεστημένο αντίστοιχο έργο της ΕΥΔΑΠ στην Ψυττάλεια για την ενεργειακή αξιοποίηση της παραγόμενης ιλύος από τη μονάδα επεξεργασίας λυμάτων με συμπαραγωγή, εγκατεστημένης ισχύος 11,25 MWe. Τα έργα ενεργειακής αξιοποίησης βιοαερίου που βρίσκονται σε λειτουργία στον Ελληνικό χώρο, έχουν συνολική εγκατεστημένη ισχύ 43,5 MWe περίπου.

Η ιδέα της Κεντρικής Μονάδας Συνδυασμένης Χώνευσης στην Ελλάδα Καλές προοπτικές για την ελληνική πραγματικότητα φαίνεται να εμφανίζει το Δανικό πρότυπο κεντρικών μονάδων βιοαερίου (centralized biogas plants). Συγκεκριμένα, στη Δανία διαχειρίζονται περίπου 1.325.000 τόνους οργανικών αποβλήτων ετησίως, σε 20 κεντρικές μονάδες, με ετήσια παραγωγή βιοαερίου 50.000.000 m3, το οποίο συνεισφέρει στο ενεργειακό σύστημα της Δανίας περίπου 1 PJ συνολική ενέργεια. Η ιδέα της κεντρικής μονάδας συνδυασμένης χώνευσης βασίζεται στην παραγωγή βιοαερίου με τη διαδικασία της αναερόβιας χώνευσης (ΑΧ), χρησιμοποιώντας ένα ευρύ φάσμα οργανικών αποβλήτων που αποτελούνται κατά 80% από κτηνοτροφικά απόβλητα και κατά 20% από αγροτοβιομηχανικά απόβλητα, αστικά οργανικά απορρίμματα και λύματα βιολογικών καθαρισμών. Η κεντρική μονάδα εγκαθίσταται σε περιοχές με υψηλό δυναμικό αποβλήτων με σκοπό τη μείωση του κόστους μεταφοράς τους. Σημαντικό είναι το να ληφθεί μέριμνα, ώστε το τελικό προϊόν να είναι υψηλής ποιότητας και ασφαλές για ανακύκλωση ως λίπασμα. Για τον σκοπό αυτό, πριν τη μεταφορά τους στις δεξαμενές, για το κάθε είδος από τα απόβλητα συγκε-

ντρώνονται στοιχεία που αφορούν την α) προέλευσή τους (στοιχεία της εταιρείας που τα παρήγαγε, πρώτες ύλες και τρόποι κατεργασίας, διαθέσιμες ποσότητες κ.λπ.), β) περιεκτικότητά τους σε μακρο- και μικρο-στοιχεία, βαρέα μέταλλα, pH, ξηρή ουσία, κ.λπ., γ) οργανοληπτικές ιδιότητες, όπως χρώμα, υφή, οσμή, κ.λπ. και δ) πιθανά παθογόνα για την κατεργασία ή την τελική χρήση ως λίπασμα. Τα κτηνοτροφικά απόβλητα συλλέγονται σε δεξαμενές προ-συλλογής από διαφορετικές κτηνοτροφικές μονάδες σε επιλεγμένα σημεία και με κατάλληλα φορτηγά-βυτία μεταφέρονται στην κεντρική μονάδα όπου και αναμειγνύονται με άλλα οργανικά απόβλητα, ομογενοποιούνται και με σύστημα αντλιών οδηγούνται στους χωνευτές για να ξεκινήσει η διαδικασία της ΑΧ, που λαμβάνει χώρα σε θερμοκρασία 30-40oC (μεσόφιλη) ή 50-55oC (θερμόφιλη), κάτω από ελεγχόμενες συνθήκες υγιεινής, μειώνοντας τη δραστηριότητα των παθογόνων οσμών και της μόλυνσης του περιβάλλοντος. Τα προϊόντα της ΑΧ είναι: α) το βιοαέριο, το οποίο οδηγείται σε κατάλληλο αεριοφυλάκιο και αφού υποστεί διαδικασίες καθαρισμού και αφύγρανσης τροφοδοτεί μηχανές εσωτερικής καύσης ή αεριοστρόβιλους για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας και β) το χωνευμένο υπόλειμμα που με κατάλληλες διαδικασίες διαχωρισμού και εξάτμισης μπορεί να μετατραπεί σε στερεό υγρό λίπασμα και νερό άρδευσης. Η κεντρική μονάδα συνδυασμένης χώνευσης αντιπροσωπεύει ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης κτηνοτροφικών και οργανικών αποβλήτων με παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας (βιοαέριο) και με σημαντικά περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη: • Παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ • Μείωση των οργανικών αποβλήτων • Μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου • Μείωση παθογόνων οργανισμών • Αυξημένη απόδοση λίπανσης • Μείωση οσμών και οπτικής ρύπανσης • Εξοικονόμηση χρημάτων για τους αγρότες

ΒΙΟΑΕΡΙΟ

Προβλήματα από την αξιοποίηση του βιοαερίου στην Ελλάδα Τα σημαντικότερα προβλήματα σύμφωνα με τους επενδυτές και κατασκευαστικές εταιρείες στην κατασκευή μιας μονάδας βιοαερίου αναφέρονται: • στην έγκριση των περιβαλλοντικών όρων: θεωρείται εσφαλμένα το χωνεμένο υπόλειμμα σαν απόβλητο και όχι σαν λίπασμα, όπως συμβαίνει βάση νομοθεσίας σε όλες τις χώρες τις ΕΕ • Στο μονοπώλιο της ΔΕΗ: το οποίο δημιουργεί καθυστερήσεις και ανασφάλεια στους επενδυτές. • Στην αδυναμία της Ελληνικής νομοθεσίας: να ρυθμίζει ενιαία το κόστος διάθεσης των αποβλήτων, με βάση την αρχή "ο ρυπαίνωνπληρώνει". • Στην ελλιπή ενημέρωση: σχετικά με την ενεργειακή αξιοποίηση του βιοαερίου και τα αναμενόμενα οφέλη στην Αυτοδιοίκηση, τις Περιφέρειες και τους Οργανισμούς. • Στην κοινωνική αποδοχή. Η Ελλάδα πάσχει από μία υψηλού βαθμού αντίσταση από τις τοπικές κοινωνίες και από διοικητικούς φραγμούς για τη δημιουργία νέων ενεργειακών υποδομών. • Στην γραφειοκρατία: Ένα πολυστρωματικό σύστημα εγκρίσεων και σύνθετες γραφειοκρατικές διαδικασίες οδηγούν σε μακροχρόνιες διαδικασίες αδειοδότησης. • Στην απουσία χωροταξικού: Τα διοικητικά εμπόδια επαυξάνονται από την απουσία χωροταξικού σχεδιασμού

Προοπτικές βιοαερίου Εκτός από την παραγωγή του βιοαερίου με τη διαδικασία της αναερόβιας χώνευσης και την ενεργειακή του αξιοποίηση για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, καυσίμου μεταφορών, και τη διοχέτευσή του στο δίκτυο του φυσικού αερίου, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονη κινητικότητα σε θέματα όπως: • Παραγωγή βιοαερίου Bio-SNG (Bio-synthetic Natural gas) (2ης γενιάς), από λιγνο-κυτταρινούχες πρώτες ύλες, που προέρχονται κυρίως από δασικά υπολείμματα,

•

ενεργειακά φυτά, απόβλητα χαρτοβιομηχανίας κ.α. Με την τεχνολογία της αεριοποίησης παράγεται συνθετικό αέριο (CO- H2), από το οποίο στη συνέχεια με καταλυτική οξείδωση λαμβάνεται το Bio-SNG. Ανάπτυξη εξειδικευμένης τεχνολογίας για την κατασκευή, εγκατάσταση και λειτουργία νέων χωνευτών (digesters). Αυτοματοποίηση της ολοκληρωμένης αλυσίδας παραγωγής ενέργειας από την πρώτη ύλη ως το τελικό προϊόν. Ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων διανομής αερίου και θερμότητας. Βελτίωση των μεθόδων αναβάθμισης του βιοαερίου και ενίσχυση της διείσδυσής του τόσο στο δίκτυο του φυσικού αερίου, όσο και ως καυσίμου μεταφορών στις αστικές συγκοινωνίες και τα γεωργικά μηχανήματα. Παραγωγή βιο-υδρογόνου με αναμόρφωση αναβαθμισμένου βιοαέριου για χρήση σε κυψέλη καυσίμου (fuel cell) για παραγωγή ενέργειας. Χρήση βιοαέριου σε μικροαεριοστροβίλους (micro gas turbine) δυναμικότητος 25kW έως 100kW για παραγωγή ενέργειας. Παραγωγή βιοαερίου από ενεργειακά φυτά με τη διαδικασία της υγρής και ξηρής ζύμωσης που γίνεται κυρίως στη Γερμανία. Βελτίωση των μεθόδων εκτίμησης του δείκτη επικινδυνότητας καρκίνου (cancer unit risk factors) από τις εκπομπές καυσαερίων οχημάτων που κινούνται με βιοαέριο. Χρήση βιοαερίου για θέρμανση θερμοκηπίων, αποθηκών, ανοικτών χώρων (βεράντες αίθρια κ.α.), όπως επίσης χρήση θερμότητας σε τεχνολογίες και εφαρμογές (ανόπτηση, συγκόλληση, σύνδεση, θέρμανση, ξήρανση) στις βιομηχανίες χάρτου, μεταλλουργικών προϊόντων κ.α., με κατάλληλα υπέρυθρα θερμαντικά στρώματα (infrared heating systems)

Συμπεράσματα Μια μονάδα παραγωγής βιοαερίου δεν παρέχει μόνο τη δυνατότητα αξιοποίησης του ενεργειακού δυναμικού του βιοαερίου, αλλά συμμετέχει παράλληλα και στη συνολική

επεξεργασία των αποβλήτων της γεωργο-κτηνοτροφικής δραστηριότητας που τα παράγει. Η παραγωγή βιοαερίου έχει αλληλένδετα οικονομικά, περιβαλλοντικά και γεωργικά οφέλη, όπως: μείωση των εισαγωγών καυσίμων, μικρότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (CO2, CH4, NOx), εξοικονόμηση χρημάτων και αύξηση της απασχόλησης στον πρωτογενή τομέα. Το βιοαέριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο μεταφορών, αντικαθιστώντας τα συμβατικά καύσιμα σε ποσοστό που μπορεί να φτάσει το 15-20%, ενώ ως αναβαθμισμένο βιοαέριο μπορεί να διοχετευτεί στο δίκτυο του φυσικού αερίου και να χρησιμοποιηθεί και για παραγωγή βιο-υδρογόνου. Η αξιοποίηση της ενέργειας των αποβλήτων των γεωργοκτηνοτροφικών μονάδων, καθώς και ειδικών βιομηχανικών οργανικών υποπροϊόντων μπορεί να γίνει σε μία κεντρική μονάδα βιοαερίου με κύρια προϊόντα το βιοαέριο και το οργανικό λίπασμα, λύση που φαίνεται ελκυστική για την Ελλάδα. Η οικονομικότητα μιας τέτοιας μονάδας βασίζεται κατ’ αρχάς στο γεγονός ότι η πρώτη ύλη (γεωργοκτηνοτροφικά υποπροϊόντα, κλπ) έχει συχνά μηδενική ή αρνητική αξία και κατά δεύτερο λόγο ότι τα προϊόντα της μονάδας έχουν αναμφισβήτητα εμπορική αξία. Ως ανανεώσιμη πηγή ενέργειας εμπίπτει σε διατάξεις του Νόμου για την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας, η δε πώληση του πλεονάσματος της θερμότητας μπορεί να αποδώσει επιπρόσθετα έσοδα. Επιπλέον, η παραγωγή του χωνεμένου υπολείμματος μπορεί να θεωρηθεί πηγή εσόδων, αν το στερεό υπόλειμμα πωληθεί σαν λίπασμα.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ

Συμπαραγωγή ενέργειας με αεριοποίηση βιομάζας Tου Βασίλειου Κουμπάκη Μηχανολόγου Μηχανικού Μ. Sc. koumbakis@gmail.com

Η παρατηρούμενη μείωση της συμμετοχής των ενεργειακών προϊόντων ελληνικής προέλευσης στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, δεν είναι άσχετη με την αύξηση της ανεργίας, του δημοσίου χρέους και τη μείωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα, βασιζόμενη στην παραγωγή ενέργειας με εγχώρια καύσιμα, θα μπορούσε να μειώσει τις εισαγωγές ενεργειακών προϊόντων και παράλληλα να αυξήσει την απασχόληση αποκτώντας τεχνογνωσία. Η βιομάζα ως καύσιμο Η σημαντικότερη παροχή ενέργειας προέρχεται από τον ήλιο. Τη ροή αυτής της ενέργειας, εμείς την λαμβάνουμε υπό τις τρείς κύριες μορφές της: • τις άμεσες επιπτώσεις από τις ηλιακές ακτίνες, όπως είναι θέρμανση του αέρα, του νερού, της γης, (άνεμος, ροή υδάτων (ποτάμια), θαλάσσια κύματα, κ.λπ.) • την αποθηκευμένη ηλιακή ενέργεια στη βιομάζα, μέσω της φωτοσύνθεσής της • την αποθηκευμένη βιομάζα στα ορυκτά καύσιμα ως άνθρακες, πετρέλαια και φυσικό αέριο Έως και τον 18ο αιώνα, η βιομάζα κατείχε κυρίαρχο ρόλο στην επιλογή ως πηγή ενέργειας στις ανθρώπινες δραστηριότητες, που σταδιακά αντικαταστάθηκε από τις πυκνότε-

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ρες μορφές ενεργειακών φορέων, όπως είναι τα ορυκτά καύσιμα: άνθρακες, πετρέλαια και φυσικό αέριο (πίνακας 1). Ο Ελληνικός ενεργειακός ορυκτός πλούτος αποτελείται κυρί-

ως από λιγνίτες και αξιοποιείται για την ηλεκτροπαραγωγή στις περιοχές Μεγαλόπολης, Κοζάνης, Πτολεμαΐδας και Φλώρινας (πίνακας 2). Από τους προηγούμενους πίνακες

Πίνακας 1: Ενεργειακό περιεχόμενο διαφόρων καυσίμων Καύσιμο

Ενεργειακό περιεχόμενο

Βιομάζα

2380 - 4770

Λιγνίτες

500 - 2500

Άνθρακες

6440 - 8350

Πετρέλαιο

9500 - 10700

Φυσικό αέριο

Μονάδες

Kcal/kg

~ 12450

Πίνακας 2: Ενεργειακό περιεχόμενο ελληνικού λιγνίτη Καύσιμο

Ενεργειακό περιεχόμενο

Μεγαλόπολη

Κοζάνη – Πτολεμαΐδα

1.250 - 1.400

Φλώρινα

1.800 - 2.300

Μονάδες

700 - 1.100 Kcal/kg

ΒΙΟΜΑΖΑ φαίνεται ότι το ενεργειακό περιεχόμενο της βιομάζας είναι μεγαλύτερο από τον λιγνίτη, στον οποίο βασίζεται η ηλεκτροπαραγωγή στην Ελλάδα. Όταν μιλάμε σε αυτήν την εργασία για βιομάζα, αναφερόμαστε κυρίως σε φυτικά παράγωγα, όπως είναι τα υποπροϊόντα της δασικής παραγωγής (υπολείμματα υλοτόμησης), υποπροϊόντα της αγροτικής παραγωγής (στελέχη των φυτών καλαμπόκι, βαμβάκι, δημητριακών, κλαδέματα αμπελιών και οπωροφόρων δέντρων κ.λπ.) ή την απόβλητη βιομάζα από βιομηχανικές μονάδες, όπως ελαιοπυρήνες, πυρήνες ροδάκινου, βερίκοκου κ.λπ., υπολείμματα των εκκοκκιστηρίων, της οινοπαραγωγής, τα πριστήρια και τις βιομηχανίες επεξεργασίας ξύλου, τα κλαδέματα από τις αστικές δεντροστοιχίες και τα πάρκα, όπως και τη φθινοπωρινή πτώση των φύλλων σε αστικές περιοχές. Δηλαδή, την αξιοποίηση βιομάζας μηδενικής εμπορικής αξίας. Δεν αναφερόμαστε στην εμπορεύσιμη μορφής της βιομάζας, όπως είναι τα παραδοσιακά καυσόξυλα και τη νέα μορφή στερεό καύσιμο το pellets.

Επιπτώσεις από την επιλογή καυσίμου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Η άνιση κατανομή των κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων, δημιουργεί ανισότητες σε παγκόσμια κλίμακα, με ευνοημένους τους παραγωγούς, όταν οι καταναλωτές διατηρούν υψηλή τη ζήτηση των ορυκτών καυσίμων, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούνται σημεία τοπικής αέριας ρύπανσης, όπου έχουμε τη συγκεντρωμένη καύση των ορυκτών καυσίμων. Τα κέρδη από την διαχείριση των άνισα κατανεμημένων ενεργειακών αποθεμάτων είναι τόσο μεγάλα, ώστε εύκολα αποφασίζεται ένας πόλεμος για την απόκτησή τους. Στην Ελλάδα, το καύσιμο που επιλέχθηκε για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι ο λιγνίτης, λόγω των διαθέσιμων εγχώριων αποθεμάτων. Η υφιστάμενη τεχνολογία αξιοποίησης του είναι με καύση σε ατμολέβητες και ατμοστροβίλους που κινούν ηλεκτρικές γεννήτριες. Αυτό γίνεται στους ΑΗΣ, που είναι μεγάλες μονάδες κοντά στα λιγνιτωρυ-

χεία. Ο βαθμός εκμετάλλευσης της ενέργειας των καυσίμων στον ΑΗΣ είναι κάτω των 40%. Από τη διαδικασία συνεπάγεται σημαντικές ποσότητες εκπομπές καυσαερίων από την καύση του λιγνίτη, που επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα της περιοχής της μονάδας και υψηλές ενεργειακές απώλειες από τη μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας έως τους σημαντικούς καταναλωτές. Για τη μείωση των εκπομπών καυσαερίων στη χώρα μας εισήχθη το πιο ευγενή καύσιμο, το φυσικό αέριο για την παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας, με την ίδια όμως τεχνολογία. Αυτή η επιλογή φέρνει την ενεργειακή εξάρτηση από τις εισαγωγές φυσικού αερίου. Ο βαθμός απόδοσης των συστημάτων αυτών δεν διαφέρει πολύ από τους κλασσικούς ΑΗΣ με λιγνίτη. Η ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο γίνεται σε μεγάλες μονάδες που δεν είναι υποχρεωτικό να είναι κοντά στον καταναλωτή της, από το οποίο συνεπάγονται υψηλές απώλειες από τη μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ συγχρόνως αποκλείονται από αυτήν την πηγή ενέργειας τα περισσότερα από τα νησιά. Στα νησιά που δεν συνδέονται με το υφιστάμενο εθνικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, το ηλεκτρικό ρεύμα παράγεται με πετρελαιοκίνητες γεννήτριες που έχουν υψηλό κόστος παραγωγής και δημιουργούν ενεργειακή εξάρτηση από εισαγωγές πετρελαίου, ενώ έχουν υψηλές εκπομπές αέριων ρύπων. Η επιλογή του καυσίμου, όπως είναι λιγνίτης ή φυσικό αέριο, απαιτεί λόγω της τεχνολογίας την κατασκευή μεγάλων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, μακριά από τους καταναλωτές της. Αυτό είναι συνδεμένο με υψηλές ενεργειακές απώλειες της ηλεκτρικής ενέργειας στο δίκτυο μεταφοράς της, έτσι ώστε στον τελικό καταναλωτή καταλήγει κάτω από το 1/3 της αρχικής ενέργειας του καυσίμου. Η νέα τάση στην κατασκευή των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων είναι η κατασκευή μικρότερων μεγεθών ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων κοντά στον καταναλωτή. Εξετάζοντας την βιομάζα στην Ελλάδα, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι είμαστε σε μία περιοχή που ονομάστηκε Βαλκάνια από

την τούρκικη λέξη "balkan" που σημαίνει βουνό και χαρακτηρίζει όλη τη βαλκανική χερσόνησο, αποτελούμενη στο μεγαλύτερο μέρος της από δασώδη βουνά, και η βιομάζα τους είναι πυκνός ενεργειακός φορέας. Τα περισσότερα δάση μας είναι από πεύκα και έλατα και είναι πυρόφιλα, διότι οι βελόνες και κουκουνάρες που πέφτουν από τα δέντρα, δεν γίνονται φυλόχωμα όπως των φυλλοβόλων δασών, αλλά παραμένουν ως ξηρή εύφλεκτη ύλη στο δάσος. Από τη δεκαετία του 60 παρατηρείται στη χώρα μας αύξηση των δασικών πυρκαγιών ετησίως. Η εξήγηση ότι ευθύνονται εμπρηστές, καταπατητές, κτηνοτρόφοι, απρόσεκτοι καπνιστές και ανεύθυνοι χειριστές υπαίθριας φλόγας, δεν εξηγούν γιατί δεν έχουμε τέτοιας έκτασης δασι-

κές πυρκαγιές τη δεκαετία του 40, που στα ελληνικά βουνά διεξάγονταν για 10 χρόνια μάχες. Τακτικοί και άτακτοι στρατοί ζούσαν και επιχειρούσουν στα δασώδη βουνά μας, χρησιμοποιώντας πυροβόλα όπλα, κάπνιζαν, μαγείρευαν, ζεσταίνονταν σε υπαίθριες φωτιές που συχνά παρατούσαν χωρίς να σβήσουν, ακόμα και napalm χρησιμοποιήθηκε σε βομβαρδισμούς στα δάση. Παρόλα αυτά, δεν έχουμε καταγεγραμμένες δασικές πυρκαγιές την περίοδο αυτή. Πως δικαιολογείται αυτό; Σε τι οφείλεται ότι οι δασικές πυρκαγιές πια δεν είναι μόνο ελληνική υπόθεση, αλλά έχει γίνει μάστιγα και για τις αναπτυγμένες χώρες όπως Αμερική, Γαλλία, Αυστραλία, Ρωσία κλπ τον τελευταίο καιρό; Εκτός από την αλλαγή των κλιματολογικών συνθηκών, σημαντική ευθύνη έχει και η αλλαγή της πηγής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεΙούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ

δο μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο και στην Ελλάδα, και από κύρια ενεργειακή πηγή που ήταν τα τοπικά δάση, αυτή μεταφέρθηκε στις χώρες του ΟΠΕΚ. Έτσι, η παραγόμενη από τη φωτοσύνθεση βιομάζα που είναι συνάρτηση της ηλιακής ακτινοβολίας, συσσωρεύεται στα δάση και με την πρώτη ευκαιρία εκδήλωσης φωτιάς, αυτή γίνεται ανεξέλεγκτη πυρκαγιά με τα γνωστά σε όλους μας δυσάρεστα αποτελέσματα. Η χώρα μας έχει τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια και με την υψηλότερη ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας στην Ευρώπη, λόγω των γεωγραφικών μας χαρακτηριστικών και είναι η πιο ανοργάνωτη όσον αφορά τη λειτουργία των εμπλεκόμενων κρατικών υπηρεσιών. Αυτός είναι ένας από τους κύριους λόγους για τη δυσάρεστη πρω-

τιά μας στις καταστροφές από τις δασικές πυρκαγιές. Είναι ζήτημα της πολιτείας μας να επιλέξει: • ή θα αφήσει αναξιοποίητη τη δασική βιομάζα για να καεί στην επόμενη πυρκαγιά • ή θα την χρησιμοποιήσει για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. Η βιομάζα όταν είναι εν ζωή, παράγει οξυγόνο, όμως η νεκρή βιομάζα σαπίζει και παράγει μεθάνιο CH4, που συμβάλει στο φαινόμενο του θερμοκηπίου περισσότερο από το διοξείδιο του άνθρακα CO2, που είναι το κύριο προϊόν της καύσης της και είναι τροφή για τα φυτά. Στην σημερινή οικονομική κρίση συνεχίζουμε την αγορά ενέργειας από τις χώρες παραγωγής πετρελαίου, αντί να στραφούμε προς τους κατοίκους της υπαίθρου μας, στα δικά μας βουνά, δίνοντας τους και επαγγελματική διέξοδο στο αυξανόμενο πρόβλημα της ανεργίας. Η χρήση της βιομάζας ως καύσιμο σε λέβητες για την παραγωγή ατμού και τη χρήση του σε ατμοστρόβιλους για την ηλεκτροπαραγωγή, είναι τεχνολογία κατάλληλη για μεγάλες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το υψηλό κόστος συλλογής και μεταφοράς της βιομάζας σε μεγάλες αποστάσεις συνήθως καθιστά μία τέτοια επένδυση μη βιώσιμη. Ενώ φαίνεται ότι η χρήση της βι-

ομάζας είναι επιβεβλημένη, η συμβατική τεχνολογία παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας δεν επιτρέπει τη χρήση της για τον σκοπό αυτό. Θα πρέπει να επιλεγεί η κατάλληλη τεχνολογία, που να επιτρέπει τη διευρυμένη χρήση της βιομάζας για την παραγωγή αποκεντρωμένης ηλεκτρικής ενέργειας ή και θερμικής ενέργειας. Οι υφιστάμενες απόπειρες να στραφούμε προς τη βιομάζα ως καύσιμο με τη μορφή των καυσόξυλων στις οικιακές θερμάστρες και τζάκια για οικιακή θέρμανση, ενδέχεται να δημιουργήσουν πρόσθετα περιβαλλοντικά προβλήματα, λόγω του μικρού βαθμού απόδοσης αυτών των συστημάτων (στην καλύτερη περίπτωση ~ 40%) και την ανάγκη διπλάσιων ποσοτήτων ξύλου για την κάλυψη των οικιακών θερμικών αναγκών. Από τις γνωστές τεχνολογίες αξιοποίησης στερεών καυσίμων, αυτή που συγκεντρώνει τα περισσότερα πλεονεκτήματα είναι η αεριοποίηση της βιομάζας διότι: • Με την αεριοποίηση παράγεται αέριο αξιοποιήσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, αλλά και πρώτη ύλη για τη χημική βιομηχανία. Δύναται να κατασκευαστούν μικρές μονάδες, ακόμα και οικιακές μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. • Δημιουργεί τις συνθήκες για αποκεντρωμένη συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας, αυξάνοντας τον βαθμό αξιοποίησης των εγχώριων ενεργειακών πηγών, δίνοντας εισόδημα εκεί όπου δεν υπήρχε, διατηρώντας τον πληθυσμό στον τόπο του και προσφέροντας προϋποθέσεις για αποκεντρωμένη ανάπτυξη της οικονομίας. • Με τη μεγάλη της διασπορά, η βιομάζα μπορεί να τροφοδοτήσει μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ή και θερμικής ενέργειας και στα νησιά.

Αεριοποίηση

Εικόνα 1: Εναλλακτικές χρήσεις του παραγόμενου αερίου σύνθεσης 60

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

Η αεριοποίηση είναι διεργασία, κατά την οποία υδρογονάνθρακες στερεάς μορφής σε κατάλληλο αντιδραστήρα καταλήγουν σε καύσιμο αέριας μορφής. Οι αντιδράσεις που

ΒΙΟΜΑΖΑ διεξάγονται, παρέχουν εξώθερμη ενέργεια προκειμένου να δημιουργηθούν οι συνθήκες σχηματισμού με ενδόθερμες χημικές αντιδράσεις αέριου προϊόντος, που αποτελείται κυρίως από CO, H2, CO2, H2O, N2 και CH4. Το παραγόμενο από την αεριοποίηση αέριο ψύχεται και φιλτράρεται, προκειμένου να απομακρυνθούν τα σωματίδια που περιέχει, αποκαλείται αέριο σύνθεσης και είναι καύσιμο που χρησιμοποιείται σε μηχανές όπως Μ.Ε.Κ., μηχανές Stirling, αεριοστρόβιλους, κυψέλες καυσίμου κλπ (εικόνα 1). Η ηλεκτροπαραγωγή με την αεριοποίηση βιομάζας απαιτεί την συλλογή, θρυμματισμό, μεταφορά και αποθήκευση στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής, όπου γίνεται η τροφοδοσία στον αεριοποιητή για τον μετασχηματισμό των υδρογονανθράκων από στερεά σε αέρια μορφή και τη χρήση τους για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (εικόνα 2). Ο αεριοποιητής, όπως και ο κινητήρας εσωτερικής καύσης, κατά τη λειτουργία τους αποβάλουν θερμότητα για την ομαλή λειτουργία τους. Οι θερμοκρασίες της διαδικασίας είναι ευπροσάρμοστες για την παροχή θερμότητας με τηλεθέρμανση σε κατοικίες και οικισμούς, ενώ οι απαιτήσεις χώρου για την εγκατάσταση μονάδων αεριοποίηση βιομάζας είναι μικρές. Η αεριοποίηση της βιομάζας, παρά το παραγόμενο στο τέλος διοξειδίου του άνθρακα CO2, θεωρείται ουδέτερη ως προς τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα CO2, δηλαδή παράγει τόσο διοξειδίου του άνθρακα CO2, όσο είχαν δεσμεύσει τα φυτά στη διάρκεια της ζωής τους. Αξιόλογες ποσότητες βιομάζας

Εικόνα 2 : Μονάδα ηλεκτροπαραγωγής και τηλεθέρμανση με αεριοποίηση βιομάζας

μπορούν να αξιοποιηθούν για ηλεκτροπαραγωγή, με υψηλότερο βαθμό εκμετάλλευσης συγκρινόμενο με το βαθμό των ΑΗΣ.

Αποκεντρωμένη ηλεκτροπαραγωγή Η τεχνολογία της ηλεκτροπαραγωγής μέσω της αεριοποίησης βιομάζας, συνοδεύεται από αποβολή θερ-

μότητας και δίνει τη δυνατότητα για συνδυασμό της μονάδας ηλεκτροπαραγωγής με τηλεθέρμανση, αυξάνοντας το βαθμό αξιοποίησης της βιομάζας. Με βαθμό απόδοσης του συγκροτήματος κινητήρας εσωτερικής καύσης - ηλεκτρικής γεννήτριας της τάξης του 42% και αξιοποίηση κατά 38% της υπόλοιπης ενέργειας του καυσίμου για την παροχή θερμι-

Συγκριτικά ενεργειακά διαγράμματα Ηλεκτροπαραγωγή με καύση λιγνίτη και Ηλεκτροπαραγωγή με αεριοποίηση βιομάζας

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΤΕΧΝΙΚΟ ΘΕΜΑ

Αξιοποίηση των υποπροϊόντων της ηλεκτροπαραγωγής με αεριοποίηση βιομάζας

κής ενέργειας στη τηλεθέρμανση, ο συνολικός βαθμός αξιοποίησης της βιομάζας είναι της τάξης του 80% και είναι υψηλότερος από τις μονάδες των ΑΗΣ, που έχουν ηλεκτρικό βαθμό απόδοσης 38% και θερμική αξιοποίηση κατά 35% για τηλεθέρμανση. Η δυνατότητα κατασκευής σχετικά μικρών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής (10kW - 10ΜW) αεριοποίησης βιομάζας, όπως και οι μικρές διαστάσεις των μονάδων αυτών, προσφέρονται για αποκεντρωμένη ηλεκτροπαραγωγή σε περιοχές κοντά στη διαθέσιμη πρώτη ύλη και κοντά στον καταναλωτή της ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε περιοχές που έχουν απόβλητες ποσότητες βιομάζας, από καταναλωτές της ηλεκτρικής ενέργειας να γίνουν παραγωγοί της, απολαμβάνοντας τα αντίστοιχα οικονομικά οφέλη. Αυτά τα οφέλη σε συνδυασμό με την παροχή τηλεθέρμανσης των οικισμών, αυξάνουν την ποιότητα ζωής αυτών των περιοχών και τη δυνατότητα να διατηρηθεί ο πληθυσμός τους στον τόπο τους, που είναι ένα από τα ανεκπλήρωτα ζητούμενα της πολιτικής των τελευταίων ετών.

Η αεριοποίηση βιομάζας και η ηλεκτροπαραγωγή με κινητήρες εσωτερικής καύσης είναι τεχνολογίες συνδεμένες και με τα υποπροϊόντα τους. Αυτά είναι η θερμότητα και τα καυσαέρια του κινητήρα εσωτερικής καύσης. Η αποβολή της θερμότητας αυτής της διαδικασίας προέρχεται από τον αεριοποιητή και τον κινητήρα εσωτερικής καύσης και έχει κόστος η αποβολή αυτή. Είναι, όμως, ευπροσάρμοστη για τη χρήση της για συστήματα τηλεθέρμανσης. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να παρέχεται σε πολύ χαμηλό κόστος η θέρμανση οικισμών λόγω της απουσίας της αξίας του καυσίμου, προσφέροντας τηλεθέρμανση σε ορεινές και αγροτικές περιοχές και αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής τους με αυτή των αναπτυγμένων αστικών περιοχών. Η απόβλητη θερμότητα αυτής της διαδικασίας δύναται να χρησιμοποιηθεί και για άλλες εφαρμογές εκτός της τηλεθέρμανσης. Έχει αναπτυχθεί η τεχνολογία για την αφαλάτωση θαλασσινού νερού σε χαμηλές θερμοκρασίες, χρησιμοποιώντας την απόβλητη θερμότητα από τη διαδικασία της συμπαραγωγής. Μία τεχνολογία που θα αξιοποιεί την απόβλητη θερμότητα για την αφαλάτωση νερού, θα φανεί πολύ χρήσιμη στα άνυδρα νησιά μας. Άλλο υποπροϊόν της διαδικασίας ηλεκτροπαραγωγής μέσω της αεριοποίησης βιομάζας, είναι τα καυσαέρια από τον κινητήρα εσωτερικής καύσης. Τα καυσαέρια αυτά περιέχουν μόνο διοξείδιο του άνθρακα

CO2 υδρατμούς H2O και άζωτο Ν2. Τα καυσαέρια είναι καθαρά και είναι πολύ καλή τροφή για τα φυτά στη διαδικασία της φωτοσύνθεσής τους. Αυτό δίνει τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν τα καυσαέρια για την τροφοδοσία τους σε θερμοκήπια, τροφοδοτώντας τα φυτά με διοξείδιο του άνθρακα CO2 και εμπλουτίζοντας την ατμόσφαιρα με υγρασία H2O. Σε παρόμοιες εγκαταστάσεις παρατηρείται σημαντική αύξηση των καλλιεργειών σε θερμοκήπια που τροφοδοτούνται με καθαρά καυσαέρια από κινητήρες εσωτερικής καύσης, τροφοδοτούμενοι με αέρια καύσιμα.

Προσιτό κόστος και βραχύχρονη απόσβεση Το κόστος τέτοιων εγκαταστάσεων ηλεκτροπαραγωγής μέσω της αεριοποίησης βιομάζας είναι της τάξης των 3000 €/kW. Συγκριτικά με άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προσφέρει τη σταθερή ηλεκτροπαραγωγή της εγκατάστασης στην ονομαστική της ισχύ για 8000 ώρες ετησίως. Ο συνδυασμός χαμηλής αξίας της τροφοδοτούμενης βιομάζας με την υψηλή τιμή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα στο δίκτυο της ΔΕΗ (200-230 Ευρώ/ MWh), δίνουν βραχύχρονη απόσβεση της εγκατάστασης, της τάξης των 2-3 ετών. Ο συνδυασμός της ηλεκτροπαραγωγής με παροχή της θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση ή για αφαλάτωση νερού ή τροφοδοσία διοξειδίου του άνθρακα σε θερμοκήπια, συντομεύει την απόσβεση τέτοιας εγκατάστασης, προσφέροντας και πρόσθετα οφέλη στους χρήστες της.

Σύντομο βιογραφικό Ο Μηχανολόγος Μηχανικός M.Sc Βασίλειος Κουμπάκης δραστηριοποιείται ως ελεύθερος επαγγελματίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη σε κτιριακές ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις και μεγάλα ενεργειακά έργα, ενώ έχει εμπειρία τεχνικής διεύθυνσης σε εργοστάσια παραγωγής ηλιακών συστημάτων, πνευματικών συστημάτων, γεωργικών φαρμάκων, λεβητοποιία και τον σχεδιασμό μηχανολογικού εξοπλισμού. Ως εκπαιδευτικός στην ανωτέρα και δευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση είναι τομεάρχης του μηχανολογικού τομέα σε κεντρικό τεχνικό λύκειο της πόλης. Εκλεγμένο μέλος για 5 θητείες του Δ.Σ του Συλλόγου Μηχανολόγων Ηλεκτρολόγων Βορείου Ελλάδας έχει 7 κατοχυρωμένες στον ΟΒΙ ευρεσιτεχνίες (οι περισσότερες στον ενεργειακό τομέα). Έχει λάβει μέρος σε 4 συνέδρια με θέμα την ενέργεια και αρθογραφεί τακτικά σε τεχνικά περιοδικά. 62

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ΑΡΘΡΟ

Οι Ενεργειακές Υπηρεσίες και η ελληνική πραγματικότητα Οι ενεργειακές υπηρεσίες και οι αντίστοιχες εταιρείες (ΕΕΥ) που τις παρέχουν, αποτελούν για δεκαετίες βασικό «εργαλείο» στην Ε.Ε. για την ορθολογικοποίηση και την ανάπτυξη της αγοράς ενέργειας μέσω της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Του Γιώργου Καμάρα Διευθ/ντα Συμβούλου Helesco A.E.

ε τις ενεργειακές υπηρεσίες, εξασφαλίζεται το αποτέλεσμα, το οποίο παρέχεται σε επίπεδο μελετών, σχεδιασμού, προμήθειας / εγκατάστασης και λειτουργίας εξοπλισμού. Η εξασφάλιση αυτή παρέχεται μέσω της σύμβασης ενεργειακής απόδοσης (ΣΕΑ) και σύμφωνα με την οποία, αυτός που παρέχει τις ενεργειακές υπηρεσίες δεσμεύεται, αναλαμβάνοντας τεχνικό και οικονομικό ρίσκο, για το ενεργειακό και οικονομικό αποτέλεσμα. Με λίγα λόγια, η παροχή των ενεργειακών υπηρεσιών αμείβεται, εφ’ όσον υπάρχει ενεργειακό όφελος και το κόστος της επένδυσης αποπληρώνεται σταδιακά ανάλογα με αυτό. Αυτή είναι και η διαφορά μεταξύ των ΕΕΥ και μελετητών, προμηθευτών εξοπλισμού, εγκαταστατών κ.λπ. Παράλληλα, ένα πρόσθετο πλεονέκτημα στην παροχή ενεργειακών υπηρεσιών είναι η χρηματοδότηση των έργων, που σχεδιάζονται και υλοποιούνται από τις ΕΕΥ. Η χρηματοδότηση μπορεί να γίνει με ίδια κεφάλαια της ΕΕΥ, ή με κεφάλαια τρίτων (π.χ. χρηματοπιστωτικών οργανι-

σμών). Η δεύτερη περίπτωση είναι η πιο συνηθισμένη, διότι οι ΕΕΥ πρέπει να υλοποιούν ταυτόχρονα περισσότερα έργα, πράγμα που δεν είναι εφικτό αν δεσμεύουν τα κεφάλαια τους σε κάποια από αυτά. Ο τρόπος αυτός χρηματοδότησης ονομάζεται Χρηματοδότηση Από Τρίτους (ΧΑΤ) και υπάρχουν πολλά σχήματα εφαρμογής του. Στο εξωτερικό, ενεργειακές υπηρεσίες με ή χωρίς ΧΑΤ παρέχουν συνήθως πάροχοι και διανομείς ενέργειας, προμηθευτές εξειδικευμένου ενεργειακού εξοπλισμού και εταιρείες συμβούλων. Ο Ν. 3855/2010 εναρμονίζει το θεσμικό μας πλαίσιο με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/32, καθορίζοντας τη λειτουργία της αγοράς των ενεργειακών υπηρεσιών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε μια αντιπροσωπευτική περίπτωση δυσλειτουργίας του ελληνικού κράτους. Αφ’ ενός μεν υπήρξε μια καθυστέρηση εναρμόνισης 4 ετών, αφ’ ετέρου μέχρι σήμερα, 2 έτη μετά τη δημοσίευση του νόμου, δεν έχει δημιουργηθεί το μητρώο, αλλά και το πιο σημαντικό, δεν έχει τροποποιηθεί

Πίνακας 1: Πεδίο εφαρμογής ενεργειακών υπηρεσιών

EΕΥ

Οικιακός Τομέας

Ιδιωτικός

Δημόσιος

ΟΤΑ

Παραγωγή Ενέργειας (ΑΠΕ-ΣΗΘ)

√

Εικόνα 1: Υπ. Εξωτερικών Γερμανίας (Βερολίνο)

Τριτογενής Τομέας

Βιομηχανία

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

κατάλληλα το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την υπογραφή ΣΕΑ με το δημόσιο τομέα. Η ολιγωρία αυτή μπορεί να οφείλεται είτε στην έλλειψη κατανόησης της σπουδαιότητας του αντικειμένου, είτε στην άρνηση αλλαγής κατεστημένων διαδικασιών του δημοσίου, στις οποίες οφείλεται επί της ουσίας η σημερινή κατάσταση της χώρας (δημόσια έργα, επιδοτήσεις κ.λπ.). Είναι αδιανόητο, σήμερα, να μην υπάρχει πολιτική βούληση για την υιοθέτηση και την προώθηση μιας διαδικασίας ή ενός μηχανισμού που προσφέρει εγγυημένο αποτέλεσμα με σημαντική μείωση λειτουργικών δαπανών, που μοχλεύει ιδιωτικά κεφάλαια και που το τεχνικό και οικονομικό ρίσκο αναλαμβάνεται τελικά από ιδιώτες. Επί της ουσίας, σήμερα, το πεδίο εφαρμογής ενεργειακών υπηρεσιών είναι αυτό που εμφανίζεται στον Πίνακα 1. Στον ιδιωτικό τομέα (βιομηχανία, τριτογενής τομέας, παραγωγή ενέργειας) μπορεί μια ΕΕΥ να αναζητήσει πιθανούς πελάτες. Παρ’ όλα αυτά, η έλλειψη ρευστότητας των επιχειρήσεων και η δυσκολία εξασφάλισης χρηματοδότησης από χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς καθιστούν δύσκολο το εγχείρημα. Στον οικιακό τομέα δεν είναι δυνατή η εμπλοκή των ΕΕΥ, διότι αυτό θα είχε νόημα μόνο για σύμπλεγμα κατοικιών σε επίπεδο τετραγώνου ή οικισμού και συνδυαζόταν η δυνατότητα επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας με κεντρική παραγωγή και διάθεση ενέργειας. Η πολυϊδιοκτησία και η μείωση εισοδήματος είναι αποτρεπτικοί παράγοντες. Στον δημόσιο τομέα, όπως προαναφέρθηκε, δεν μπορούν να υπογραφούν ΣΕΑ λόγω έλλειψης των αναγκαίων τροποποιήσεων / ρυθμίσεων του θεσμικού πλαισίου. Το πρόβλημα

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ έγκειται στο ότι μια ΕΕΥ, αν αναλάβει ένα τέτοιο έργο, πρέπει να είναι αρμόδια για την επιλογή, την προμήθεια, την εγκατάσταση, την παραλαβή και την καλή λειτουργία του εξοπλισμού μέχρι την αποπληρωμή του έργου. Αυτό, με το ισχύον καθεστώς (Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου κλπ.), είναι αδύνατο. Παράλληλα σ’ αυτό, εκτός από κάποιες διαδικαστικές λεπτομέρειες, έρχεται να προστεθεί πλέον και η ανάγκη παροχής εγγυήσεων για την αποπληρωμή από την πλευρά του δημοσίου. Η προσπάθεια του ΚΑΠΕ για την επίλυση των προβλημάτων και την πιλοτική εφαρμογή ενεργειακών υπηρεσιών σε δημόσια κτίρια, δεν έχει αποφέρει αποτελέσματα. Για την επιβεβαίωση της σπουδαιότητας της παροχής ενεργειακών υπηρεσιών στον δημόσιο τομέα, παρατίθεται το ακόλουθο παράδειγμα Το έργο εξοικονόμησης ενέργειας στο Υπ. Εξωτερικών της Γερμανίας είχε τα ακόλουθα οικονομικά και ενεργειακά χαρακτηριστικά (Πηγή: dena) • Κόστος ενεργειακών δαπανών: 1,95 Μ€/έτος • Επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας: Σύστημα HVAC, φωτισμός • Εγγυημένη Εξοικονόμηση Ενέργειας: 604.000 €/έτος (30%) • Μείωση ενεργειακών δαπανών: 317.000 €/έτος • Κόστος επεμβάσεων: ~3 Μ€ • ΣΕΑ: 10 έτη • Μείωση CO2: 1.780 t/έτος Επισημαίνεται ότι οι περισσότερες ΕΕΥ στην Ε.Ε. παρέχουν ενεργειακές υπηρεσίες κυρίως ή αποκλειστικά στον δημόσιο τομέα. Αυτό συμβαίνει διότι: 1. Αποτελεί προτεραιότητα, λόγω της παλαιότητας του κτιριακού αποθέματος, σύμφωνα με την Οδηγία 2006/32, αλλά και με την επικείμενη αναθεώρησή της, στην οποία προβλέπεται ανακαίνιση του 3% της επιφάνειας των δημοσίων κτιρίων κάθε χρόνο. 2. Εξασφαλίζεται το βέλτιστο τεχνικά αποτέλεσμα, χωρίς να επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός. Παρά τις δυσκολίες, δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών. Οι προοπτικές αφορούν

στην ουσιαστική και επίκαιρη σήμερα, λόγω των αναμενόμενων αυξήσεων σε ηλεκτρισμό και καύσιμα, ανάγκη μείωσης των λειτουργικών δαπανών σε επιχειρήσεις, δημόσιο, νοικοκυριά κ.λπ., με παράλληλη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο με την εξοικονόμηση ενέργειας. Οι ΕΕΥ πρέπει κατ’ αρχήν να δραστηριοποιηθούν προς εναλλακτικές κατευθύνσεις έργων και επεμβάσεων, που δεν προϋποθέτουν μεγάλο κόστος υλοποίησης, δημιουργώντας έτσι μια δυναμική που θα αποδώσει μεσοπρόθεσμα. Παράλληλα, πρέπει να προετοιμαστεί το έδαφος για την προώθηση των ενεργειακών υπηρεσιών στις ΜΜΕ μέσω κλαδικής ομαδοποίησης, προσφέροντας συγκεκριμένα πακέτα λύσεων εξοικονόμησης και παραγωγής ενέργειας, με δυνατότητα εξασφάλισης χρηματοδότησης. Προετοιμασία χρειάζεται και για τον οικιακό τομέα για την προώθηση της μικρής συμπαραγωγής (βλ. Εικόνα 2), αλλά όπως προαναφέρθηκε και σε επίπεδο πολεοδομικών συνόλων, μιας και ο νέος ΓΟΚ περιλαμβάνει αυτή τη δυνατότητα, όπως και την «απόσυρση» κτιρίων. Όλα αυτά είναι πρακτικές που εφαρμόζονται με επιτυχία εδώ και χρόνια στην Ε.Ε. (βλ. Εικόνα 3), γιατί όχι και στη χώρα μας. Για τους γνωρίζοντες την ελληνική πραγματικότητα είναι αυτονόητο ότι κάθε καινούργια πρωτοβουλία, ιδιαίτερα όταν έχει να ανταγωνιστεί χρόνιες και αναποτελεσματικές πρακτικές, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, τα οποία όμως αντιμετωπίζονται με επιμονή και προσήλωση στον στόχο.

Σήμερα όλοι προσβλέπουμε σε μια σύντομη και ριζική αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, η οποία δεν μπορεί να μην περιλαμβάνει σοβαρά διαρθρωτικά μέτρα αλλά και τη δημιουργία ενός κατάλληλου επενδυτικού περιβάλλοντος, που θα μπορέσει να προωθήσει τέτοιου είδους προσπάθειες.

Εικόνα 2: Mikro CHP για τον οικιακό τομέα (Πηγή: bhkw forum, ASUE e.V.)

Εικόνα 3: Europaviertel Frankfurt am Main (Σχεδιασμός ενεργειακά αποδοτικής περιοχής – Συνδυασμός εμπορικής και οικιστικής χρήσης)

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΡΘΡO

Μικρά Υδροηλεκτρικά Προβλήματα και προκλήσεις Πώς θα επαναφέρουμε τα ΜΥΗΕ σε τροχιά ανάπτυξης, έτσι όπως ιστορικά τους αρμόζει Σήμερα ο κλάδος των ΜΥΗΕ είναι σε θέση μάχης για να μπορέσει μέσα στις δύσκολες συνθήκες που ζούμε να συμβάλει τόσο στην ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και του κλίματος, όσο και στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.

Ν.3851/10 έθεσε τα θεμέλια για τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή και οριοθέτησε τους στόχους της χώρας μας για την συμμετοχή των ΑΠΕ (άρα και των Μικρών Υδροηλεκτρικών) στην τελική κατανάλωση ενέργειας και την ηλεκτροπαραγωγή ως το 2020. Περαιτέρω, στη χώρα μας υπάρχει σημαντική «παιδεία» υπέρ των Υδροηλεκτρικών Έργων, ένεκα του προγράμματος εξηλεκτρισμού της χώρας, που εγκαινίασε τη 10ετία του 1950 η ΔΕΗ, και οδήγησε στην κατασκευή πληθώρας κυρίως Μεγάλων (αλλά και μικρών) Υδροηλεκτρικών Έργων, κάνοντας την τεχνολογία οικεία στον κόσμο. Έτσι, είναι λογικό, ο οποιοσδήποτε να περιμένει ότι η ανάπτυξη του κλάδου των ΜΥΗΕ μέσα στην πορεία ανάπτυξης όλων των ΑΠΕ,

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

θα ήταν απρόσκοπτη και σημαντικά υποβοηθούμενη. Ιδιαίτερα όταν τα ΜΥΗΕ έχουν αποδεδειγμένα και αναγνωρισμένα από όλους σημαντικά πλεονεκτήματα: • Είναι η πιο ώριμη τεχνολογία ΑΠΕ. • Παράγουν φθηνή ενέργεια από ΑΠΕ σε σχέση με άλλες τεχνολογίες. • Έχουν τη μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα (ποσοστό της ενέργειας που ενυπάρχει στην χρησιμοποιούμενη πρώτη ύλη και που εν τέλει μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια) σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες. • Σταθεροποιούν το Ηλεκτρικό Σύστημα. • Καταναλώνουν τον ελάχιστο ηλεκτρικό χώρο. • Έχουν μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία. • Είναι επενδύσεις που υλοποιούν κατά

Των Γιάννη Σηφάκη, προέδρου Δ.Σ. ΕΣΜΥΕ και Ηλία Κακιόπουλου Γενικού Γραμματέα Δ.Σ. ΕΣΜΥΕ

πλειοψηφία οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κυρίως της περιφέρειας. • Είναι επενδύσεις με μεγάλο χρόνο ζωής (> 50 έτη). • Η συνεισφορά τους μέσω της κράτησης του 3% ( ή 4% ανάλογα με το πού χωροθετούνται) από τα ακαθάριστα έσοδα τους προς τους κατοίκους των περιοχών εγκατάστασης και τους οικείους ΟΤΑ είναι σημαντικές. Σήμερα στην χώρα μας λειτουργούν 99 ΜΥΗΕ με συνολική ισχύ 206 ΜW με συμμετοχή περί το 10% στην ισχύ του εν λειτουργία ενεργειακού μείγματος από ΑΠΕ, παράγοντας το 16% της παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ στην χώρα μας. Το σύνολο του οικονομικά και τεχνικά εφικτού να αξιοποιηθεί μικροϋδροδυναμικού της χώρας μας υπολογίζεται περί τα 2.000 MW, δηλαδή έχει αξιοποιηθεί μόλις το 10% του δυναμικού, πολύ μακράν του μέσου όρου ανάπτυξης του τομέα στην Ευρώπη των 27 που είναι 60%. Χαρακτηριστικά μπορούμε να πούμε ότι στη χώρα μας λειτουργούν μόλις 99 ΜΥΗΕ, όταν στη γειτονική Ιταλία λειτουργούν 2.500 ΜΥΗΕ, ενώ στο σύνολο της Ευρώπης των 27 λειτουργούν πάνω από 26.000 ΜΥΗΕ! Δυστυχώς όμως, τα τελευταία 4 χρόνια η ένταξη νέων ΜΥΗΕ στο εν λειτουργία ενεργειακό μείγμα από ΑΠΕ γίνεται με πολύ αργούς ρυθμούς. Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται σημαντικά στα αδειοδοτικά προβλημάτα, κυρίως στις εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων που σχετίζονται με την Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ (ΕΥΠΕ) και κυρίως με τις αυθαιρεσίες αυτής, που για χρόνια κρατούσε τις μελέτες έργων στο συρτάρι της χωρίς να τις αξιολογεί. Η κορωνίδα των προβλημάτων στην αδειοδοτική διαδικασία ήρθε με την Υ.Α. 196978 (ΦΕΚ 518/05.04.11), η οποία εντελώς αντιεπιστημονικά και αυθαίρετα έθεσε παράλογα κριτήρια στην αξιολό-

ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ

γηση των ΜΥΗΕ, που δεν απαντώνται πουθενά αλλού στην Ευρώπη των 27. Το 2012 η πορεία ένταξης νέων ΜΥΗΕ στο Σύστημα θα είναι πάλι πολύ μικρή σε σχέση με τις δυνατότητες του κλάδου. Και αυτό γιατί από το 2008 έχουν εκδοθεί από το ΥΠΕΚΑ 3 μόνο άδειες εγκατάστασης και 4-5 άδειες από τις Περιφέρειες που εκκρεμούσαν 5-8 χρόνια. Να σημειωθεί ότι έχουν εκδοθεί για ΜΥΗΕ 930 ΜW άδειες παραγωγής που δεν έχουν γίνει άδειες εγκατάστασης, παρά το σημαντικό ενδιαφέρον των εταιριών του κλάδου να αδειοδοτηθούν για να επενδύσουν. Η τραγικά αργή αδειοδοτική διαδικασία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις διακυρηγμένες αρχές περί προώθησης της ανάπτυξης, και δη στις Περιφέρειες. Έργα που έχουν λάβει Άδεια Παραγωγής το 2005, ακόμη (εν έτει 2012) δεν έχουν λάβει ΕΠΟ, παρ' όλες τις συνεχείς οχλήσεις των επενδυτών προς τις αρμόδιες αρχές. Και για όλα αυτά τα χρόνια οι επενδυτές καλούνται να πληρώνουν κόστη εταιρικά, κόστη αδειοδοτικά, κόστη μελετητικά, κόστη επικαιροποίησης φακέλων, παράβολα, κλπ, χωρίς να έχουν το παραμικρό έσοδο. Τα ΜΥΗΕ μπορούν, όχι μόνο να καλύψουν του στόχους που έχουν τεθεί στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης ως το 2020 των 350 ΜW, αλλά μπορούν να εντάξουν στο Σύστημα έως και 1.000 ΜW, αρκεί να αφεθούν να αναπτυχθούν ελεύθερα, αφού μάλιστα περιβαλλοντικά ανήκουν στην κατηγορία Α2, δηλαδή δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον. Είναι σημαντικό να πούμε ότι στη χώρα μας λειτουργούν ΜΥΗΕ από το 1927, όπως ο Γλαύκος στην Πάτρα, ή το ΜΥΗΕ Λιτοχώρου που κατασκευάστηκε τη 10ετία του 1930 που ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς το 1945, κ.ά., και ουδέποτε παρατηρήθηκαν οικολογικά προβλήματα από τη λειτουργία τους ή υπήρξε διατύπωση παραπόνων για αυτά. Το γεγονός ότι ου-

δείς γνωρίζει την ύπαρξη των εν λόγω ΜΥΗΕ, αποδεικνύει το «αθόρυβο και αμόλυντο και περιβαλλοντικά ορθό» της λειτουργίας τους. Τα ΜΥΗΕ, σταδιακά, εξαγοράστηκαν από τη ΔΕΗ τη 10ετία του 1960, και είτε συνέχισαν αθόρυβα πάντα τη λειτουργία τους, είτε ενσωματώθηκαν σε μεγαλύτερες μονάδες της ΔΕΗ. Πληθώρα δε μεταλλουργικών επιχειρήσεων, κατασκευαστών σωληνώσεων, μηχανουργείων, κατασκευαστών στροβίλων, κ.ά. ζούσε στο παρελθόν από τα ΜΥΗΕ.

« Από το 1927 λειτουργούν στην χώρα μας ΜΥΗΕ αθόρυβα, αμόλυντα και περιβαλλοντικά ορθά, δίνοντας δουλειά σε πληθώρα επαγγελματιών »

Προκειμένου να επαναφέρουμε τα ΜΥΗΕ σε τροχιά ανάπτυξης, έτσι όπως ιστορικά τους αρμόζει, πρέπει: • Να διατυπωθεί απερίφραστα από την πολιτεία ότι τα ΜΥΗΕ μπαίνουν σε πρώτη προτεραιότητα ανάπτυξης, διότι είναι η οικονομικότερη και αποδοτικότερη μορφή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και με τεράστια εγχώρια προστιθέμενη αξία. • Να καταργηθεί ή να τροποποιηθεί ριζικά η αντιαναπτυξιακή και αντιεπιστημονική Υ.Α. 196978 ( ΦΕΚ 518/05.04.11). • Να επιτρέπεται να χωροθετούνται ΜΥΗΕ σε ειδικά προστατευόμενες περιοχές, υπό τον όρο της προστασίας του προστατευτέου αντικειμένου της περιοχής. • Να αποκτήσουν τα ΜΥΗΕ προτεραιότητα

στο δίκτυο λόγω του γεγονότος ότι σταθεροποιούν το δίκτυο, χρησιμοποιούν πολύ καλύτερα τις υποδομές με βάση την πολύ μεγαλύτερη ενεργειακή αποδοτικότητα τους και ακόμη υστερούν όσον αφορά την επίτευξη των στόχων για το 2020 σε σχέση με άλλες τεχνολογίες. • Να ξεκινήσει το Τραπεζικό σύστημα να χρηματοδοτεί έργα ΑΠΕ, να ιδρυθεί Πράσινη επενδυτική Τράπεζα στα πρότυπα της παλαιάς ΕΤΒΑ και της διεθνούς εμπειρίας, να χρηματοδοτήσει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα επενδύσεως τις Ελληνικές Τράπεζες για ειδικά προγράμματα ανάπτυξης των ΑΠΕ. Οι Τράπεζες να επεξεργαστούν κλαδικά προγράμματα για τα Μικρά Υδροηλεκτρικά κατά τα πρότυπα των προγραμμάτων για τα Φωτοβολταϊκά. Να αντιμετωπιστούν καθυστερήσεις στην πληρωμή επιδοτήσεων από τον αναπτυξιακό Νόμο. • Να σταματήσουν οι σημαντικές καθυστερήσεις πληρωμής της παραγόμενης ενέργειας από τον ΛΑΓΗΕ, που καταστρέφουν την οικονομική αποδοτικότητα όχι μόνο των ΜΥΗΕ αλλά και όλων των ΑΠΕ. Τονίζουμε, ότι η γειτονική μας Αλβανία πρόσφατα προχώρησε δια στόματος του Προέδρου της Μπερίσα, σε απερίφραστη στήριξη της ανάπτυξης ΜΥΗΕ στο έδαφός της, με παραχώρηση κρατικής γης έναντι 1€, προκειμένου να καταστεί εξαγωγική χώρα Υδροηλεκτρικής Ενέργειας στα Βαλκάνια (άρα και προς την Ελλάδα). Η Αλβανία, λοιπόν, και ΜΠΟΡΕΙ αλλά και ΘΕΛΕΙ. Εμείς μπορούμε. Καλούμε την πολιτική ηγεσία να υλοποιήσει τάχιστα το ΘΕΛΟΥΜΕ.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

B2B Κατάλογος εταιριών ΑΠΕ

www.renewable-energy.gr

πό τις αρχές Ιουλίου έχει ξεκινήσει η λειτουργία της δικτυακής έκδοσης του περιοδικού RENEWABLE ENERGY MAGAZINE. Μέσα από το portal παρέχεται πλήρη και καθημερινή ενημέρωση για θέματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, με ειδήσεις από την ελληνική και τη διεθνή αγορά, παρουσιάσεις νέων προϊόντων από τις εταιρίες του κλάδου, έργων, εφαρμογών κά. Μία προηγμένη εφαρμογή που παρέχεται δωρεάν στις εταιρίες που δραστηριοποιούνται

Καταχωρείστε και διαχειριστείτε μόνοι σας τα στοιχεία της εταιρίας σας, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας στον χώρο των ΑΠΕ και της εξοικονόμησης ενέργειας, είναι ο Β2Β Κατάλογος Εταιριών, μέσα στον οποίο μπορεί κάθε εταιρία να καταχωρηθεί, μέσω εξειδικευμένων εφαρμογών και τεχνικών, δίνοντας αρκετά στοιχεία από τη δραστηριότητά της. Μπορεί ακόμη να καταχωρήσει: • Το λογότυπό της • Μέχρι 4 φωτογραφίες (εταιρικές, έργων κλπ) • Μεμονωμένα προϊόντα ή υπηρεσίες της, με

φωτογραφίες ή άλλο ενημερωτικό υλικό (π.χ. καταλόγους σε pdf, τεχνικούς οδηγούς κλπ) • Πολύ σύντομα δε, θα μπορεί να καταχωρεί για άμεση δημοσίευση εταιρικά Δελτία Τύπου. Επισκεφθείτε τον Β2Β Κατάλογο Εταιριών και εκμεταλλευτείτε τις δυνατότητες προβολής που σας προσφέρει.

 www.renewable-energy.gr

Αποκτήστε μία σαφή εικόνα των δυνατοτήτων του B2B Καταλόγου Εταιριών

Για να καταχωρήσετε την εταιρία σας στον Β2Β Κατάλογο Εταιριών που δραστηριοποιούνται στον χώρο των Α.Π.Ε., θα πρέπει να καταχωρηθείτε πρώτα σαν εγγεγραμμένος χρήστης, επιλέγοντας το επιθυμητό όνομα χρήστη (username), έναν κωδικό (password) και δίνοντας έναν έγκυρο λογαριασμό e-mail. Πατήστε την επιλογή «Εγγραφή» στην κορυφή (δεξιά) του site και συμπληρώστε τα υποχρεωτικά πεδία της φόρμας που θα εμφανιστεί.

Πρακτική ταξινόμηση βασικών κατηγοριών και υποκατηγοριών δραστηριοτήτων

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Λίστα εταιριών επιλεγμένης κατηγορίας, με συνοπτικά στοιχεία εταιρίας, Νομό δραστηριοποίησης και λογότυπο.

Καρτέλα επιλεγμένης εταιρίας, με βασικά πληροφοριακά στοιχεία, company profile, λογότυπο και εταιρικές φωτογραφίες με δυνατότητα μεγέθυνσης.

Λίστα προϊόντων επιλεγμένης κατηγορίας, με συνοπτική περιγραφή προϊόντος, εταιρία που το διαθέτει και φωτογραφία του.

Καρτέλα προϊόντος με βασικά πληροφοριακά στοιχεία και φωτογραφία προϊόντος με δυνατότητα μεγέθυνσής της. Επίσης, κάθε προϊόν μπορεί να συνοδεύεται με επί πλέον πληροφοριακό υλικό, όπως τεχνικός κατάλογος σε αρχείο pdf κά.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ALUSET Easysystem η βάση στήριξης για όλα τα πάνελ Το πλήρες σύστημα αλουμινίου easysystem έχει σχεδιαστεί και αναπτυχθεί από την ALUSET ABEE σύμφωνα με τις βασικές απαιτήσεις των πλέον σύγχρονων προδιαγραφών (Ευροκώδικας 1, ΑΑ – ASD 2000). Η βάση έδρασης του στηρίγματος εδάφους αποτελείται από διατομές αλουμινίου πάχους 5 χιλ. καθώς και ανοξείδωτα εξαρτήματα (βίδες, περικόχλια κ.λπ.) που απαιτούνται για τη συναρμολόγηση. Τα προ-

φίλ και τα εξαρτήματα της σταθερής βάσης Φ/Β συστημάτων έχουν τη δυνατότητα να δεχθούν μονή ή διπλή σειρά πάνελ, οποιασδήποτε μορφής και διάστασης: μονοκρυσταλλικά, πολυκρυσταλλικά, thin film. Ο τρόπος στήριξης των πάνελ μπορεί να γίνει οριζόντια ή κάθετα ανάλογα με τη δυνατότητα του κάθε έργου. Η βάση στήριξης

έχει σχεδιασθεί και αναπτυχθεί από ειδικευμένο τεχνικό προσωπικό της εταιρείας, έτσι ώστε να συναρμολογείται και να μοντάρεται σε εξαιρετικά σύντομο χρόνο. Καλύπτει όλες τις ιδιαιτερότητες του κάθε οικοπέδου, έτσι ώστε να προσαρμόζεται σε διαφορετικούς τρόπους θεμελίωσης όπως: • Μικροπάσσαλοι πακτωμένοι με σκυρόδεμα • Βάσεις σκυροδέματος • Βιδωτοί μικροπάσσαλοι • Εμπηγνυόμενοι μικροπάσσαλοι (πασσαλόμπηξη)

 www.aluset.gr

THESAN Hemera, μια φωτοβολταϊκή στέγη ανάμεσα σε κεραμίδια Το σύστημα Hemera αποτελείται από μια σειρά ειδικών μονο/πολυ-κρυσταλλικών φωτοβολταϊκών συστοιχιών, που χρησιμοποιούν τα καλύτερα φωτοβολταϊκά στοιχεία στην αγορά. Οι συστοιχίες είναι τοποθετημένες ανάμεσα σε δύο σειρές κεραμίδια τερακότα και ενσωματωμένες σε προκατασκευασμένη επικάλυψη μονόριχτης στέγης με εξαιρετικές ιδιότητες μόνωσης. Ως ενσωματωμένο φωτοβολταϊκό σύστημα, το Hemera αποτελεί μια πολύ ελκυστική και βιώσιμη ενεργειακή λύση. Το σύστημα Hemera, όχι μόνο χαρίζει κομψή εμφάνιση στη στέγη όπου τοποθετείται,

αλλά επίσης επιτρέπει την παρακολούθηση από μακριά κάθε μεμονωμένης φωτοβολταϊκής συστοιχίας και τον άμεσο εντοπισμό οποιασδήποτε συστοιχίας παρουσιάζει πρόβλημα. Το Hemera εγκαθίσταται άμεσα επί του δομικού πλαισίου της στέγης με μειωμένο χρόνο εγκατάστασης. Το μειωμένο βάρος της στέγης παρέχει δομικά πλεονεκτήματα και χαμηλότερα έξοδα χάρη στα συμπα-

ALUMIL H2100 HELIOS Free Field, μονοπάσσαλο σύστημα για πάρκα Αναγνωρίζοντας την ανάγκη των εγκαταστατών της για ελαχιστοποίηση του χρόνου εγκατάστασης σε μεγάλες Φ/Β εγκαταστάσεις, η ALUMIL δημιούργησε το πρωτοποριακό σύστημα του μονοπάσσαλου στηρίγματος HELIOS 2100 - 180, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη και πρακτική λύση για την έδραση των Φ/Β πλαισίων. Η νέα αυτή σειρά είναι πιστοποιημένη από την T�V και έχει χρησιμοποιηθεί σε αρκετά Φ/Β πάρκα στην Ελλάδα, μειώνοντας τον χρόνο εγκατάστασης μέχρι και 50%. Το σύστημα Η2100 - 180 προσφέρει μια γρήγορη και οικονομική λύση θεμελίωσης σε σύγκριση με τα υπόλοιπα συστήματα στήριξης όπου χρησιμοποιείται μπετόν, το μέγεθος της εγκατάστασης είναι μεγάλο ή το έδα70

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

φος είναι ακατάλληλο. Τα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν μικρό χρόνο εγκατάστασης με ένα πάσσαλο ανά τρίγωνο στήριξης, καθώς και λιγότερο χρόνο για το αλφάδιασμα των πασσάλων. Ο εγκαταστάτης έχει να αλφαδιάσει μόνο κατά τη διεύθυνση Ανατολής - Δύσης, με ελάχιστη παρέμβαση στο έδαφος και λιγότερες βίδες. Το σύστημα προσφέρει εύκολη πρόσβαση για καλύτερη συντήρηση και διαθέτει εξαρτήματα υψηλής αντοχής, ενώ καλύπτεται από

γή δομικά στοιχεία, ενώ δεν απαιτούνται οπές για την αγκύρωση του φωτοβολταϊκού συστήματος. Απαιτείται μειωμένη συντήρηση σε σύγκριση με πιο παρεμβατικά συστήματα και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε καινούρια ή αναπαλαιωμένα κτίρια και/ή διατηρητέα κτίρια (συνιστάται για ιστορικά κέντρα).

 www.thesanhellas.gr

25ετή εγγύηση. Η στατική ανάλυση γίνεται με βάση τους Ευροκώδικες 1,3,9 και τον Ελληνικό Αντισεισμικό κανονισμό, με τη στατική μελέτη να παρέχεται μετά την επικύρωση της συνεργασίας. Επιπρόσθετα και η κλασσική τυπολογία 108 του συστήματος Η2100 έχει χρησιμοποιηθεί με μεγάλη επιτυχία σε πλήθος εγκαταστάσεων, προσφέροντας μία στιβαρή και ασφαλής κατασκευή. Η τυπολογία 108 προσφέρει μεγάλη ευελιξία στη συναρμολόγηση. Τα συστήματα στήριξης της σειράς HELIOS Free Field H2100 συνεργάζονται με όλους τους τύπους Φ/Β πλαισίων και υποστηρίζουν όλους τους τρόπους θεμελίωσης (πασσάλους, βίδες, μπετόν). Παραδίδονται έτοιμα (κομμένα και τρυπημένα) για συναρμολόγηση σύμφωνα με τις απαιτήσεις της εγκατάστασης. Υπάρχει πλήθος τυπολογιών και δυνατών παραλλαγών που καλύπτουν τις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες κάθε έργου.

ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ALFA ENERGY Συστήματα στέγης για κάθε εφαρμογή Σε αρμονία με τις σύγχρονες τάσεις και απαιτήσεις της αγοράς η ALFA παράγει και προσφέρει με την ALFA ENERGY μία πλήρως ολοκληρωμένη λύση για τη στήριξη φωτοβολταϊκών (Φ/Β) πλαισίων για κεραμοσκεπές, βιομηχανικές στέγες και στέγες κατοικιών με την παραγωγή ειδικά κατασκευασμένων βάσεων από προφίλ αλουμινίου. Τα Συστήματα Στήριξης Στέγης 1800 – 1801 – 1807 για τη στέγη χαρακτηρίζονται από τις εναλλακτικές λύσεις που προσφέρουν στον εγκαταστάτη, ανάλογα με τις απαιτήσεις της κατασκευής και την ιδιαιτερότητα του κάθε έργου. Τα ειδικά σχεδιασμένα ρυθμιζόμενα πέλματα, δίνουν τη δυνατότητα εξομάλυνσης των διαφορών που υπάρχουν σε κάθε στέγη. Το Σύστημα Στήριξης Κεραμοσκεπής 1800 συνοδεύεται από τα κατάλληλα εξαρτήματα για κάθε τύπο δοκαριού και με πολλές και διαφορετικές λύσεις για την απόλυτη και σίγουρη στήριξη των συλλεκτών.

Το ειδικά σχεδιασμένο Σύστημα Στήριξης Βιομηχανικής Στέγης 1800 αποτελείται από προφίλ και εξαρτήματα αλουμινίου που εφαρμόζουν απόλυτα σε κάθε τύπο βιομηχανικής στέγης. Τα συστήματα ALFA ENERGY έχουν σχεδιαστεί και μελετηθεί για τη στατική τους επάρκεια σύμφωνα με τον Ευροκώδικα 1 (EC1, ENV 1991 2-1, 2-3,2-4), τον Ευροκώδικα 9 (Design of Aluminium Structures, DD ENV 1991 1-1) και του ισχύοντα Ελληνικoύ Αντισεισμικού Κανονισμού 2000 (ΕΑΚ 2000), ώστε να

OIL CONVERT Σπιτικό βιοντίζελ Θέλετε να παράγετε τα δικά σας βιοκαύσιμα (βιοντίζελ) από τα τηγανέλαια (διαθέσιμα συνήθως δωρεάν στα εστιατόρια της γειτονιάς) με κόστος παραγωγής κάτω από € 0.20 ανά λίτρο; Το μόνο που έχετε να κάνετε, είναι να συλλέξετε τα τηγανέλαια από τα εστιατόρια της περιοχής σας - στις περισσότερες περιπτώσεις θα σας ευχαριστήσουν που τους απαλλάσσετε από απορρίμματα που δεν μπορούν εύκολα να ξεφορτωθούν - και να τα επεξεργαστείτε, χρησιμοποιώντας ένα από τα μηχανήματα της εταιρείας OilConvert, προκειμένου να παράγετe έτοιμο βιοντίζελ για το αυτοκίνητο, το ταξί, το φορτηγό, το σκάφος, την κεντρική σας θέρμανση κ.λπ. Η εταιρεία Oil Convert προτείνει αυτοματοποιημένα συστήματά μετατροπής φυτικών ελαίων και τηγανισμένων λαδιών σε βιοπετρέλαιο για χρήση σε οποιοδήποτε μηχάνημα πετρελαίου, π.χ. κεντρική θέρμανση, αυτοκίνητα πετρελαίου, φορτηγά ή αγροτικά, τρακτέρ και μηχανήματα γεωργίας, λεωφορεία κ.τ.λ. Παράδειγμα, το Το OC-100 που μετατρέπει σπορέλαια, καλαμποκέλαια, ηλιέλαια σε βιοντίζελ με δυνατότητα μετατροπής 100 λί-

ανταποκρίνονται πλήρως στις καταπονήσεις (ίδιο βάρος Φ/Β, ανεμοπίεση, χιονόπτωση, σεισμικότητα), προσφέροντας δυνατότητα επιλογής ανάλογα με την περιοχή τοποθέτησης. Επιπλέον, τα συστήματα έχουν πιστοποιηθεί και εγκριθεί για τη στατική τους επάρκεια σε πραγματικές συνθήκες από την T�V Rheinland. Η παραγωγή των προφίλ αλλά και όλων των απαραίτητων εξαρτημάτων γίνεται από ειδικό κράμα αλουμινίου εντός της ALFA, διασφαλίζοντας με την καθετοποίηση αρχικά την αμεσότητα στις παραδόσεις για οποιαδήποτε ποσότητα αλλά και τη λειτουργικότητα, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των συστημάτων στήριξης ALFA ENERGY. Το προφίλ που χρησιμοποιείται για την παραγωγή των βάσεων και των εξαρτημάτων είναι ειδικού κράματος (Αριθμ. Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας 20100100564) με ειδικές μηχανικές και χημικές ιδιότητες, οι οποίες έχουν επίσης ελεγχθεί και πιστοποιηθεί από τον ΕΒΕΤΑΜ.

 www.alfa-energy.gr

τρων λαδιού σε 100 λίτρα βιο-πετρέλαιο σε 2-2,5 ώρες. Λειτουργεί με την αρχή αντικατάστασης της γλυκερίνης του λαδιού με μεθανόλη, χρησιμοποιώντας καυστικό νάτριο (ΝαΟΗ) ως καταλύτη. Η διαδικασία, κατά την οποία δεν χρειάζεται καμία επέμβαση από τον χρήστη, διαρκεί περίπου δύο ώρες. Προ της διαδικασίας απαιτείται μόνον έλεγχος της ποιότητας του λαδιού (τιτλοδότηση [titration]) που θα χρησιμοποιηθεί, για να καθοριστούν οι κατάλληλες ποσότητες υλικών που θα χρειαστούν για την παραγωγή του Βιοντιζελ. Με την προσθήκη του φίλτρου OC-206, το Βιοντίζελ που παράγεται φτάνει τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές ΕΝ και ASTM. Με το OC-100 της OilConvert, εκτός του ότι παράγεται πετρέλαιο σε κόστος χαμηλότερο των 20 λεπτών/lt, υποστηρίζεται η προστασία του περιβάλλοντος, με τη μείωση των ρύπων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αφού χρησιμοποιείται 100% ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, καθώς και με τη μείωση των χιλιάδων τόνων αποβλήτων τηγανόλαδων που μολύνουν το έδαφος και τις χωματερές. Η τιμή του OC-100 είναι € 3.500,00 + ΦΠΑ.

 www.oilconvert.com

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΑΠ' ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Νέα Φωτοβολταϊκά από άνθρακα αξιοποιούν το υπέρυθρο φως Φωτοβολταϊκά βελτιωμένων αποδόσεων, τα οποία αξιοποιούν το φως υπέρυθρων συχνοτήτων, δημιούργησαν ερευνητές του ΜΙΤ, σύμφωνα με την επιστημονική επιθεώρηση Advanced Materials. Το νέο είδος φωτοβολταϊκών, σε αντίθεση με τα συμβατικά φωτοβολταϊκά στοιχεία που αποτελούνται από πυρίτιο και δεν εκμεταλλεύονται το φως χαμηλότερων συχνοτήτων, υπόσχεται να αλλάξει τα δεδομένα, ώστε μεγάλος μέρος, περίπου το 40%, της ηλιακής ενέργειας να μην πηγαίνει πλέον χαμένο και να μετατρέπεται και αυτό σε ηλεκτρισμό. Η νέα φωτοβολταϊκή κυψέλη κατασκευάζεται από δύο πρωτοποριακές μορφές άνθρακα: νανοσωλήνες από άνθρακα, μια κυλινδρική δομή από γραφίτη που ανακαλύφθηκε το 1991 και μικρές σφαίρες άνθρακα C60, τις λεγόμενες buckyballs, που πρωτοκατασκευάστηκαν στο εργαστήριο το 1985.

Η κατασκευή αυτής της φωτοβολταϊκής κυψέλης ήταν απότοκο της τελειοποίησης τεχνικών δημιουργίας νανοσωλήνων και της ευρείας παραγωγής τους. Να σημειώσουμε ότι με δεδομένο ότι οι νανοσωλήνες απορροφούν το φως με πολύ γρήγορους ρυθμούς, δεν απαιτείται μεγάλος αριθμός τους στην κατασκευή κάθε στοιχείου, με συνέπεια τα νέα φωτοβολταϊκά να έχουν πολύ μικρότερο βάρος από τα σημερινά. Το νέο είδος φωτοβολταϊκών στοιχείων με βάση τον άνθρακα, βρίσκεται ακόμη σε πρώιμη φάση και οι ερευνητές ελπίζουν να βρουν υποστηρικτές στο έργο τους, έτσι

Φωτοβολταϊκό στέγης έκτασης 102 στρεμμάτων H πολιτεία των ηλιακών ρεκόρ, το Νιου Τζέρσεϊ εγκαινίασε το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό σύστημα στέγης, ισχύος 9 MW, το μεγαλύτερο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το σύστημα Riverside Renewable Energy LLC, που ολοκληρώθηκε μόλις τον περασμένο Απρίλιο, καλύπτει έκταση 102 στρεμμάτων, πάνω στη στέγη αποθηκευτικών χώρων του ομίλου Holt, στο λιμάνι του Γκλόστερ. Αποτελείται από 27.526 φωτοβολταϊκά πάνελ και στοίχισε 42 εκατομμύρια δολάρια. «Το Φ/Β έργο του Riverside αποτελεί ένα ξεχωριστό παράδειγμα για το πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας, οι οποίες θα μας βοηθήσουν στη μετάβαση προς καθαρότερη, αποδοτικότερη και πιο οικονομική ενέργεια, η οποία δεν προέρχεται από το εξωτερικό» δήλωσε ο βουλευτής του Νιου Τζέρσεϊ, Ρόμπερτ Άντριους, ο οποίος μάλιστα ανακοίνωσε έκπτωση φόρου ύψους 11 εκατομμυρίων ευρώ για τη Holt. «Μέσω της συνεργασίας τους με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, οι ιδιωτικές επιχειρήσεις είναι σε θέση να δημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης, στοχεύοντας παράλληλα σε ένα καθαρότερο, υγιέστερο και αποδοτικότερο μέλλον του Νιου Τζέρσεϊ και της χώρας» συμπλήρωσε ο πολιτικός. 72

RENEWABLE/ENERGY Ιούλιος - Αύγουστος 2012

ώστε να προχωρήσουν περαιτέρω. Μάλιστα, εξετάζουν μελλοντικό συνδυασμό άνθρακα και πυριτίου, που ενδεχομένως να εκμεταλλεύεται το μέγιστο δυνατό από το φάσμα της ηλιακής ακτινοβολίας.

Φωτοβολταϊκή κιβωτός

Η εγκατάσταση του φωτοβολταϊκού συστήματος ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2011 και ολοκληρώθηκε νωρίτερα απ’ όσο προέβλεπε το χρονοδιάγραμμα, παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε σημείο όπου πνέουν ισχυροί άνεμοι και παρά τις όποιες δυσκολίες υπήρξαν λόγω της περιοχής που, ως λιμάνι, τελεί υπό την επιτήρηση του αμερικανικού Υπουργείου Εσωτερικής Ασφαλείας. Η εταιρεία Holt κατόρθωσε να ολοκληρώσει το έργο με μικρότερο κόστος από τον αρχικό προϋπολογισμό και υπολογίζει ότι το φωτοβολταϊκό σύστημα στέγης θα παράγει έως και 80% της ενέργειας που χρειάζεται ο τερματικός σταθμός. Να σημειώσουμε ότι το σύστημα αυτό θα αντισταθμίζει την εκπομπή περισσότερων από 8.100 τόνων διοξειδίου του άνθρακα, ποσότητα που κατά τον όμιλο αντιστοιχεί στη φύτευση 400.000 δέντρων ή στην απομάκρυνση 1.200 αυτοκινήτων από τους δρόμους της περιοχής.

Άνοιξε τις πύλες του πριν μερικά χρόνια, ωστόσο παραμένει ως σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ. Το μουσείο της Ηλιακής ενέργειας της Sanyo, στην επαρχία Γκίφου στο κέντρο της Ιαπωνίας, είναι ένα φουτουριστικό κτίριο, το οποίο καλύπτεται από φωτοβολταϊκά πάνελ. Το εντυπωσιακό κτίριο έχει διάμετρο 315 μέτρα, και οι ενεργειακές του ανάγκες καλύπτονται κατά κύριο λόγο από τον ήλιο. Την επιφάνεια καλύπτουν 5000 φωτοβολταϊκά πάνελ απαραίτητα για την ηλεκτροδότηση των 72.200 LEDs.

ΑΠ' ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Ισπανία: ΦΒ πάρκο 60 MW χωρίς επιδοτήσεις και feed in tarrifs Ο ισπανικός όμιλος Solaria Energia y Medio ambiente SA, η μοναδική εισηγμένη στο Ισπανικό Χρηματιστήριο Αξιών εταιρεία παραγωγής ηλιακής ενέργειας, ανακοίνωσε την έναρξη των εργασιών κατασκευής φωτοβολταϊκού πάρκου 60 MW, στην περιοχή Καλέρα ι Τσόθας στο Τολέδο, που θα επωφελείται των Feed - in tarrif. Η εταιρεία θα πωλεί την ενέργεια που θα παράγει το εν λόγω πάρκο στις τρέχουσες ισχύουσες τιμές στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και θα συναγωνίζεται τις εταιρείες παραγωγής ενέργειας από συμβατικές πηγές, χωρίς να επωφελείται από τον μηχανισμό εγγυημένων τιμών ή τα επενδυτικά κίνη-

τρα που δίνει η ισπανική κυβέρνηση. Το έργο θα κοστίσει περί τα 60 εκατ. ευρώ και αποτελεί μέρος των επενδυτικών σχεδίων της Solaria Energía y Medioambiente SA για τη χρονική περίοδο 2012-2015. Aξίζει να σημειώσουμε ότι η Solaria θα αξιοποιήσει τα δικά της πάνελ δεύτερης γενιάς, που προσφέρουν υψηλή αποδοτικότητα και την έχουν φέρει στην κορυφή του ανταγωνι-

Βιοντίζελ από μικροφύκια

SMA Solar Technology: Θετικά αποτελέσματα για το οικονομικό έτος 2012 Ακολουθώντας το θετικό ξεκίνημα για το οικονομικό έτος 2012, η SMA Solar Technology AG (SMA/FWB: S92) συνέχισε να αναπτύσσεται και κατά το δεύτερο τρίμηνο. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012, η επιχείρηση κατέγραψε πωλήσεις φωτοβολταϊκών μετατροπέων ισχύος 4,0 γιγαβάτ (πρώτο εξάμηνο 2011: 3,1 GW) και αύξησε τον κύκλο εργασιών συγκριτικά με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 16,6 % στα 833,7 εκατομμύρια ευρώ (πρώτο εξάμηνο 2011: 715,0 εκατ. ευρώ). Χάρη στη διεθνή παρουσία της σε 21 χώρες, η επιχείρηση αύξησε ακόμη περισσότερο τις πωλήσεις στις αγορές εκτός Γερμανίας. Ο μεικτός εξαγωγικός κύκλος εργασιών αυξήθηκε σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 12,1 % στα 463,9 εκατομμύρια ευρώ (πρώτο εξάμηνο 2011: 413,8 εκατ. ευρώ). Αυτό αντιστοιχεί σε ποσοστό εξαγωγών 53,7 % (πρώτο εξάμηνο 2011: 56,3 %). Η αύξηση της ζήτησης κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012 επηρεάστηκε σε σημαντικό βαθμό από την αλλαγή των συνθηκών επιδοτήσεων σε σημαντικές ευρωπαϊκές φωτοβολταϊκές αγορές. Οι εξελίξεις αυτές είχαν ως αποτέλεσμα την αυξημένη ζήτηση μετατροπέων για εγκαταστάσεις στέγης. Αλλά και η θετική εξέ-

σμού του κλάδου. Με αυτό το έργο, η επίτευξη ανταγωνιστικότητας (grid parity) στην Ισπανία, η οποία διαθέτει ώριμη υψηλή τεχνολογία στον τομέα των φωτοβολταϊκών, γίνεται πραγματικότητα. Να θυμίσουμε ότι στην Ισπανία, από τον περασμένο Φεβρουάριο, ισχύει προσωρινή διακοπή παροχής επιδοτήσεων για τις νέες εγκαταστάσεις που αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αποβλήτων. Ένας από τους λόγους είναι ότι λόγω και των επιδοτήσεων η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ξεπερνά κατά πολύ τις ανάγκες της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια των ωρών αιχμής στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, η προσφορά της είναι διπλάσια της ζήτησης.

λιξη των μεγάλων έργων με μετατροπείς Sunny Central αποδίδεται, μεταξύ άλλων, σε πρόωρα αυξημένη ζήτηση. Η λήξη των προθεσμιών για την προσαρμογή επιδοτήσεων για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις έως τα τέλη Ιουνίου και τα τέλη Σεπτεμβρίου είχε αντίστοιχα θετικές επιπτώσεις στη Γερμανία. Λόγω της θετικής ανάπτυξης των συναλλαγών κατά το πρώτο εξάμηνο, η Διοίκηση της SMA αυξάνει το κατώτατο όριο της πρόβλεψης πωλήσεων και κερδοφορίας για το 2012 που δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά τον Μάρτιο. Η αναθεωρημένη πρόγνωση προβλέπει αποτελέσματα προ φόρων και τόκων (EBIT) 100 εκατομμύρια ευρώ έως 150 εκατομμύρια ευρώ με κύκλο εργασιών 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ έως 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ (προηγουμένως: κύκλος εργασιών 1,2 δισεκ. ευρώ έως 1,5 δισεκ. ευρώ, EBIT 60 εκατ. ευρώ έως 150 εκατ. ευρώ). Αυτό αντιστοιχεί σε ένα περιθώριο κέρδους προ φόρων και τόκων 8 % έως 10 % (προηγουμένως: 5 % έως 10 %).

Δεν πουλάνε φύκια για μεταξωτές κορδέλες, αλλά για βιοντίζελ οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες που βλέπουν σπουδαίες προοπτικές για τα μικρο-φύκια ως πηγή βιοκαυσίμων, που μπορεί να αντικαταστήσει το πετρέλαιο. Εκτιμούν μάλιστα ότι πρόκειται για έναν αναπτυσσόμενο τομέα, που προσελκύει επενδύσεις και αξιοποιεί καινοτόμες τεχνολογίες απόσπασης. Σύμφωνα με έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Ενέργειας, τα μικρο-φύκια θα μπορούν τελικά να αντικαταστήσουν έως το 17% των αμερικανικών πετρελαϊκών εισαγωγών. Το εν λόγω υπουργείο υποστηρίζει τουλάχιστον 30 προγράμματα, συνολικού ύψους 85 εκατομμυρίων δολαρίων, για την παραγωγή βιοντίζελ από μικρο-φύκια. Μόνο το Πολεμικό Ναυτικό των Η.Π.Α. προβλέπει την αντικατάσταση στην προσεχή οκταετία του 50% της κατανάλωσής του σε καύσιμα με βιοκαύσιμα, τα οποία δεν ανταγωνίζονται καλλιέργειες, προορισμένες για ανθρώπινη διατροφή.

Ιούλιος - Αύγουστος 2012 RENEWABLE/ENERGY

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΕΚΘΕΣΕΙΣ MENA Solar Power Forum 17-19 Σεπτεμβρίου 2012 Άμπου Ντάμπι, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα Οργάνωση: DMG Events www.menasolarpower.com

2η Έκθεση Φωτοβολταϊκών Συστημάτων και Εξοικονόμησης Ενέργειας 27-30 Σεπτεμβρίου 2012 Αθήνα, Μετρό Συντάγματος Οργάνωση: Vertical Communications www.verticom.gr

Ημερίδα IENE « Bulgaria’s Green Energy Challenges» 10 Οκτωβρίου 2012 Σόφια, Βουλγαρία Οργάνωση: ΙΕΝΕ www.iene.gr

17ο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας «Ενέργεια & Ανάπτυξη 2012» 30-31 Οκτωβρίου, 2012 Αθήνα, Ελλάδα Οργάνωση: ΙΕΝΕ www.iene.gr

EU PVSEC 24-28 Σεπτεμβρίου 2012 Μόναχο, Γερμανία Οργάνωση: WIP - Renewable Energies www.photovoltaic-exhibition.com

Energy Photovoltaic 1-4 Νοεμβρίου 2012 Αθήνα, Ελλάδα Οργάνωση: Leaderexpo, Leadertech www.leaderexpo.gr

Solar Power UK 2-4 Οκτωβρίου 2012 Μπέρμιγχαμ, Αγγλία Οργάνωση: Solar Media www.solarpowerukevents.org

PV Taiwan 3-5 Οκτωβρίου 2012 Ταϊπέι, Ταϊβάν Οργάνωση: Taitra-Semi www.pvtaiwan.com

Renex, έκθεση για τις ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας 8-11 Νοεμβρίου 2012 Κωνσταντινούπολη, Τουρκία Οργάνωση: Hannover - Messe Sodeks Fuarcilik www.hmsf.com

13ο Forum Solarpraxis 22-23 Νοεμβρίου 2012 Βερολίνο, Γερμανία Οργάνωση: Solarpraxis AG www.solarpraxis.de

Pollutec Horizons 27-30 Νοεμβρίου 2012 Λυών, Γαλλία www.pollutec.com

REDEC 2012 International Conference on Renewable Energies for Developing Countries 28-29 Νοεμβρίου 2012 Βηρυτός, Λίβανος www.redec2012.ressol-medbuild.eu/

Green Power Grid Congress 4-5 Δεκεμβρίου 2012 Αμβούργο, Γερμανία Οργάνωση: Greenpower conferences www.greenpowerconferences.com

Energaia 5-7 Δεκεμβρίου 2012 Μονπελιέ, Γαλλία Οργάνωση: ENJOY Montpellier www.energaia-expo.com

Σεμινάριο ΙΕΝΕ: Energy Policy and Strategies in SE Europe 12 Δεκεμβρίου 2012 Βουκουρέστι , Ρουμανία Οργάνωση: ΙΕΝΕ www.iene.gr

Αίτηση Εγγραφής Συνδρομητή / Εκδήλωση Ενδιαφέροντος Αν επιθυμείτε να εγγραφείτε Συνδρομητής και να λαμβάνετε ανελλιπώς τις εκδόσεις μας, παρακαλώ συμπληρώστε την παρούσα φόρμα: ΟΝΟΜ/ΜΟ…………………………………………..............................……………….………….. ΕΤΑΙΡEΙΑ……………..........…......……..…….…… ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ…………………………...................…… ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ…………………….......................................…...........………… ΠΟΛΗ………...............................……………… ΤΚ…………….............…….......…… ΤΗΛ………………................………..……… FAX................................................................................EMAIL…………….........................................………………… ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ…………..…...............................................................…............

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ  ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ  ΑΙΟΛΙΚΑ  ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ  ΒΙΟΕΝΕΡΓΕΙΑ  ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΑ  ΗΛΙΟΘΕΡΜΙΑ  ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΓΕΝΙΚΑ  ΑΛΛΟ …………….........................………….…… Τσεκάρετε σχετικά:  Εγγραφή συνδρομητή (Αξία συνδρομής 60€ ετησίως, 6 τεύχη) Τρόπος πληρωμής:  Κατάθεση σε Eurobank (Λογ. 0026.001.90.0200571948),  Κατάθεση σε Τράπεζα Πειραιώς (λογ. 5045-017117-680)  Χρέωση κάρτας Visa  Χρέωση κάρτας MasterCard No κάρτας |_||_||_||_||_||_||_||_||_||_||_||_||_||_||_||_| Λήξη |_||_|/|_||_| CVV |_||_||_|

Στείλτε το παρόν απαντητικό δελτίο στο fax No 210.2112042, καθώς και την απόδειξη κατάθεσης στην Τράπεζα.

ΧΧΧ

RENEWABLE/ENERGY Ιούνιος 2012 A.E., Κρυστάλλη 28, 11141 Αθήνα, τηλ.: 210.2112040-1, fax: 210.2112042, e-mail: info@renewable-energy.gr ALUPRESS

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Φ/Β ΠΑΡΚΟΥ - ΣΤΕΓΗΣ - ΚΕΡΑΜΟΣΚΕΠΗΣ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΣΤΕΓΗΣ Η Alfa παράγει και προσφέρει με την ALFA ENERGY μία πλήρως ολοκληρωμένη λύση για τη στήριξη φωτοβολταϊκών (Φ/Β) πλαισίων για Φ/Β πάρκα, κεραμοσκεπές, βιομηχανικές στέγες και ταράτσες κατοικιών με την παραγωγή ειδικά κατασκευασμένων βάσεων από προφίλ αλουμινίου ειδικού κράματος. (Αρ. Διπλώματος Ευρεσιτεχνίας 20100100564).

Προϊόντα πιστοποιημένα από τους μεγαλύτερους και εγκυρότερους Οργανισμούς Πιστοποίησης Ποιότητας κατά ΕΝ ISO 9001: 2008 και παραγόμενα με πιστοποιημένες διαδικασίες παραγωγής φιλικές προς το περιβάλλον κατά ΙSO 14001: 2004.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΣΤΕΓΗ

profilgroup 22011

Τα συστήματα ALFA ENERGY έχουν σχεδιαστεί και μελετηθεί για την στατική τους επάρκεια σύμφωνα με τον Ευροκώδικα 1 (EC1, ENV 1991 21, 2-3, 2-4), τον Ευροκώδικα 9 (DESIGN OF ALUMINIUM STRUCTURES, DD ENV 1991 1-1) και του ισχύοντος Ελληνικού Αντισεισμικού Κανονισμού 2000 (ΕΑΚ 2000), ώστε να ανταποκρίνονται πλήρως στις καταπονήσεις (ίδιο βάρος Φ/Β, ανεμοπίεση, χιονόπτωση, σεισμικότητα) και προσφέρουν δυνατότητα επιλογής ανάλογα με την περιοχή τοποθέτησης.

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΟ ΠΑΡΚΟ

ΣΤΕΓΗ ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΟΛΛΗΤΩΝ ΨΑΛΙΔΙΩΝ

ΚΕΡΑΜΟΣΚΕΠΗ

ΣΤΕΓΗ ΜΕ ΡΥΘΜΙΖΟΜΕΝΑ ΨΑΛΙΔΙΑ ΧΩΡΙΣ ΤΕΓΙΔΕΣ

Alfa Aluminium Group

Εργοστάσιο & Έκθεση: 42 χλμ. Ε.Ο. Αθηνών Λαμίας, Αυλώνας Αττικής Τηλ: 2295 0 98840-2, Fax: 2295 0 98839 www.alfa-energy.gr, e-mail: info@alfa-press.gr

easysystem Βάσεις ∑τήριξης Φωτοβολταϊκών πλαισίων

mounting

aluset a l u m i n i u m

s y s t e m s

ÂÉÏÌÇ×ÁÍÉÁ ÄÉÅËÁÓÇÓ ÁËÏÕÌÉÍÉÏÕ: ËÁÊÊÁ ÊÁËÏÃÇÑÏÕ, ÌÅÃÁÑÁ, 19 100, ÁÔÔÉÊÇ, ÔÇË.: 22960 89002, FAX: 22960 89220 ALUMINIUM EXTRUSION PROFILE INDUSTRY: LAKKA KALOGIROU, (ALMIRES),19 100, MEGARA, GREECE TEL.: 30 22960 89002, FAX: 30 22960 89220 ALUSET ROMANIA: B-dul Biruintei nr. 100 (Neferal), Comuna Pantelimon, Jud. Ilfov, Tel: (0040)-21-350.20.26, 350.20.27, 350.20.28, Fax: (0040)-21-350.20.31

http://www.aluset.gr, email:info@aluset.gr