Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

Mniejszy od prognozowanego spadek PKB w 2013 r. Słoweński Urząd Statystyczny SURS podał, iż Produkt Krajowy Brutto (PKB) Słowenii w IV kwartale 2013 r. w porównaniu z IV kwartałem 2012 wzrósł o 2,1 proc. Było to pierwszy wzrostowy kwartał po ośmiu kolejnych okresach spadku (recesji). Według wstępnej prognozy PKB w 2013 r. skurczył się o 1,1 proc., to jest o 0,5 punktu procentowego powyżej prognozy KE i o 1,3 mniej, niż prognozował Urząd Analiz Makroekonomicznych i Rozwoju (UMAR). Analitycy są jednak ostrożni i podkreślają, iż pomimo poprawy prognoz na wzrost gospodarczy trzeba będzie jeszcze poczekać, a rząd RS w dalszym ciągu czekają poważne zadania – zrównoważenie budżetu, sanacja sektora bankowego i poprawa konkurencyjności. Po dwóch latach znaczących spadków wzrosły inwestycje brutto - o 3,3 proc. w tym w środki podstawowe o 5,9 proc., budowle i obiekty o 11,1 proc. oraz maszyny i urządzenia o 2,9 proc. Poprawa sytuacji w obszarze inwestycji wynika głównie z lepszego czerpania środków unijnych na inwestycje w budowę infrastruktury komunalnej, choć liczba takich projektów w dalszym ciągu pozostaje niewielka i są one o niewielkiej wartości. Głównym motorem wzrostu pozostaje eksport, który w IV kwartale wzrósł o 3,7 proc., a w 2013 r. o 2,9 proc. przekraczając wartość przed kryzysem. Jego znaczenie dla poprawy sytuacji gospodarczej Słowenii jest kluczowe, gdyż na ożywienie krajowe trudno w chwili obecnej liczyć uwzględniając fakt, iż słoweńską gospodarkę w czwartym kwartale cechował dalszy spadek konsumpcji krajowej. Ustawa oszczędnościowa ponownie obniżyła spożycie publiczne (o 2 proc.), a spożycie indywidualne gospodarstw domowych również zmalało o 2,7 proc. Wydatki indywidualne na dobra trwałe spadły aż o 4,5 proc., co w ocenie analityków nie było zaskoczeniem uwzględniając stale pogarszającą się sytuację na rynku pracy i liczbę bezrobotnych wynoszącą 130 tyś. Wartość dodana w IV kwartale 2013 r. wzrosła w większości grup działalności: największy wzrost odnotowano w budownictwie ( o 7,7 proc.), w przemyśle przetwórczym, gdzie po 7 kolejnych kwartałach spadku wzrosła o 2,1 proc. i w gastronomii (o 1,4 proc.). Poważnym zagrożeniem dla słoweńskiej gospodarki jest deflacja, która może zagrozić tej niewielkiej poprawie sytuacji gospodarczej. Wzrost cen jest coraz niższy, w lutym 2014 r. wyniósł zaledwie 0,1proc., w porównaniu do 2.7 proc. wzrost w analogicznym okresie roku poprzedniego. Słowenia, od roku 2012 znajdowała się w recesji, a jej system bankowy – po dokapitalizowaniu w grudniu 2013 r. największych banków kwotą 4,7 mld EUR – w dalszym ciągu ugina się pod ciężarem złych długów. Poważnym ograniczeniem dla wzrostu gospodarczego pozostaje niedokończona sanacja sektora bankowego, który w chwili obecnej nie kredytuje gospodarki. Międzynarodowe instytucje pozytywnie oceniają słoweńskie reformy i korygują w górę prognozy wzrostu gospodarczego na 2014 r. W ocenie KE spadek PKB w 2014 r. wyniesie zaledwie 0,1 proc. (wg. jesiennej prognozy 1 proc.), poprawiono również prognozę wzrostu na 2015 r. z 0,7 do 1,3 proc. W opinii analityków poprawie ulegną również wskaźniki dot. konsumpcji indywidualnej i publicznej (mniejsze spadki) oraz inwestycji, nieznaczne pozytywne zmiany w 2015 r. oczekiwane są również na rynku pracy. 1

2014

luty

Tabela: Wstępny szacunek produktu krajowego brutto w 2013 r.

2013 I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał Razem Niewyrównany sezonowo zmiana (%) do analogicznego okresu roku poprzedniego

-4,6

-1,4

-0,5

2,1

-1,1

0,1

0,2

0,4

1,2

-1,1

-3,1

-1,7

-0,8

1,9

-1,1

PKB wyrównany sezonowo zmiana (%) do poprzedniego okresu zmiana (%) do analogicznego okresu roku poprzedniego

Źródło: SURS

Tabela: Dekompozycja PKB 2013 I kwartał

II kwartał

III kwartał

IV kwartał

Razem

zmiana (%) do analogicznego okresu roku poprzedniego Popyt krajowy

-7,6

-3,4

-1,8

3,0

-2,5

Spożycie ogółem

-4,3

-2,6

-2,7

-0,5

-2,5

Spożycie indywidualne

-5,3

-2,7

-2,8

0,0

-2,7

Sektor non-profit

-4,8

-2,0

-3,3

0,8

-2,3

Spożycie publiczne

-1,4

-2,4

-1,9

-2,0

-20,6

-6,8

2,0

22,6

-2,5

-2,4

-1,7

-1,1

5,9

0,2

-3,7

-0,9

0,5

2,2

-0,5

Saldo obrotów z zagranicą

2,8

1,8

1,1

-0,7

1,3

Eksport

1,5

2,2

4,0

3,7

2,9

towary

0,8

1,6

4,6

4,8

2,9

usługi

5,2

4,8

1,8

-0,7

2,6

-2,3

-0,3

2,8

4,9

1,3

towary

-2,4

0,1

3,3

5,3

1,5

usługi

-1,5

-2,9

-0,3

2,7

-0,4

-4,6

-1,4

-0,5

2,1

-1,1

Inwestycje brutto Nakłady brutto na środki trwałe Przyrost rzeczowych obrotowych

Minus: import

PKB

środków

2014

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

luty

Źródło: SURS

2013 I kwartał

II kwartał

III kwartał

IV kwartał

Razem

zmiana (%) do analogicznego okresu roku poprzedniego A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo

-7,3

-4,8

-2,4

-0,3

-3,6

BCDE Górnictwo i przemysł, zaopatrzenie w energię elektryczną, wodę i gospodarka odpadami

-2,1

-1,8

-0,1

2,1

-0,5

W tym:

-3,5

-2,3

-0,8

2,1

-1,2

-17,2

-11,0

-6,4

7,7

-7,0

-3,7

0,0

0,8

1,5

-0,3

3,7

5,6

6,1

4,7

5,0

-2,4

-2,7

-3,5

-11,9

-4,6

L Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości

-0,6

0,2

-0,5

-0,4

-0,3

MN Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, administrowanie i działalność wspierająca

-2,6

-1,4

-0,6

-0,3

-1,2

OPQ Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne; edukacja, opieka zdrowotna i pomoc społeczna

-1,5

-1,4

-1,3

0,4

-0,9

RST Pozostała działalność usługowa

-6,0

-1,3

-1,0

7,9

0,0

Razem wartość dodana

-3,4

-1,4

-0,5

1,4

-1,0

-12,4

-1,4

-0,7

7,8

-1,9

-4,6

-1,4

-0,5

2,1

-1,1

C Przemysł F Budownictwo GHI Handel, transport, działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi J Informacja i komunikacja K Działalność ubezpieczeniowa

finansowa

Podatki od produktów netto Produkt Krajowy Brutto Źródło: SURS

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

Na słoweński „zły bank” przetransferowano już 1,8 mld należności do 185 przedsiębiorstw. Powstały w 2013 r. tzw. „zły bank” (Druzba za upravljanje terjatev bank – DUTB) - zarządzająca aktywami bankowymi spółka Bank Assets Management Company (BAMC) przejęła już trzy transze toksycznych aktywów słoweńskiego systemu bankowego. Łączna wartość pierwszej (42 przedsiębiorstw) wyniosła około 927 mln EUR (194,2 mln EUR z banku NKBM i 732,7 mln EUR NLB), a drugiej to około 520 mln EUR należności (248,8 mln EUR z NKBM i 271,1 mln EUR z NLB) wobec 51 przedsiębiorstw. Trzecia transza to aktywa o łącznej wartości 364 mln EUR (92 przedsiębiorstwa), z czego aktywa banku NLB wynoszą 153 mln EUR, a banku Nowa KBM 211 mln EUR. Na transfer czekają jeszcze dwie transze: czwarta o wartości 1,1 mld EUR (329,7 mln EUR z NKBM in 773 mln EUR z NLB) do 130 przedsiębiorstw i piąta wynosząca 387 mln EUR (38,7 mln EUR z NKBM in 348,6 mln EUR z NLB) do 112 firm. Łączna wartość złych kredytów przetransferowana na DUTB wyniesie 1,02 mld EUR z Nowa KBM i 2,28 mld EUR z banku NLB. Większość pierwotnych kredytów niespłacanych w terminie zaciągnęły przedsiębiorstwa z branży budowlanej oraz firmy angażujące się w lewarowane przejęcia w latach boomu. Te dwa sektory przysparzają bankom największych problemów, gdyż ponad połowa ich zobowiązań z tytułu kredytów nie jest spłacana terminowo. Wielkość odpisów dokonanych przez słoweńskie banki przekracza już 4,5 mld euro. Tak wysoki odsetek niespłacanych terminowo kredytów charakteryzujący słoweńską bankowość spowodowany został złymi decyzjami inwestycyjnymi podejmowanymi w okresie boomu. Dwa największe banki (Nowa KBM i NLB) należą do Skarbu Państwa, a struktura systemu bankowego jest konsekwencją ogólnego modelu słoweńskiej gospodarki, który spowodował silne powiązania władz państwowych ze sferą biznesu. Nova KBM, po anulowaniu akcji i wycofaniu banku z giełd, znajduje się na rządowej liście firm do sprywatyzowania, ale prywatny kapitał chyba w ogóle nie interesuje się tą instytucją, co nie powinno dziwić, toteż proces sprzedaży nie stoi w miejscu.

Parlament jednogłośnie uchwalił ustawę o inspekcji pracy Ustawa o inspekcji pracy to kolejny przepis w ramach pakietu działań na rzecz walki z tzw. „szarą strefą”. Ustawa reguluje kwestie organizacyjne i proceduralne już istniejącego Inspektoratu Pracy, w znaczący sposób zwiększając jego kompetencje oraz porządkując wzajemne relacje z innymi organami nadzoru i dodatkowo zwiększając liczbę inspektorów. Do najważniejszych nowości należy zaliczyć powołanie specjalistycznej Rady Inspekcji Pracy, która jest trójstronnym ciałem doradczym. Jej zadaniem będzie uchwalanie stanowisk i zaleceń na rzecz efektywnego działania inspekcji. Członków Rady na 5 letnią kadencję powoływał będzie minister odpowiedzialny za problematykę pracy z kręgów administracji, pracodawców i związków zawodowych. Dodatkowo ustawa wprowadza instytucję asystenta specjalisty, którego zadaniem będzie odciążenie inspektorów poprzez przejęcie obowiązków administracyjnych oraz prostszych zadań w ramach procedur nadzoru. Parlament uprościł procedury zamówień publicznych Z powodu klęski żywiołowej – zlodowacenia, które w Słowenii spowodowało poważne straty (uszkodzenia linii energetycznych, zniszczenia lasu) rząd uprościł procedury zamówień 4

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

publicznych, które powinny przyśpieszyć i ułatwić zamówienia (w szczególności odnowy infrastruktury energetycznej). Nowelizacja umożliwia korzystanie z szybkiej ścieżki zamówień w celu pilnego usunięcia skutków klęski żywiołowej oraz anuluje obowiązkowe okresy odwoławcze, które mogłyby opóźnić normalizację warunków, uniemożliwić zapobieganie szkodzie czy powodować zagrożenie życia lub zdrowia. Nowelizacja dotyczy głównie zamówień o mniejszych wartościach i likwiduje wymagania w zakresie publikacji zapowiedzi zamówienia, konieczności uzyskania zgody organu nadrzędnego ew. rządu oraz umożliwia zmiany już przyjętej oferty(tzw. uzupełnienie braków formalnych). Z treści ustawy wykreślono również wymagania dot. konieczności przełożenia gwarancji o spłacie zobowiązań wobec podwykonawców, co spotkało się z protestami Izby Rzemieslniczej.

Nowelizacja wprowadza również obowiązek wspólnych zamówień publicznych w instytucjach publicznych, których założycielem jest Skarb Państwa (dotyczy to w szczególności jednostek służby zdrowia).

Transakcje gotówkowe ograniczone do 5.000 EUR Słoweński parlament znowelizował Ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu ograniczając maksymalną wartość transakcji gotówkowych z 15.000 do 5.000 EUR. Płatność powyżej tego limitu będzie możliwa do realizowania jedynie za pośrednictwem nadzorowanych instytucji kredytowych i finansowych. Te zmiany w opinii rządu umożliwią lepszą analizę przepływów finansowych poszczególnych podmiotów oraz poszukiwanie źródeł nielegalnie uzyskanych korzyści majątkowych. W opinii Ministerstwa Finansów ostrzejsze, niż w UE, ograniczenia nie wpłyną negatywnie na prowadzenie działalności osób fizycznych i prawnych.

Rząd RS przyjął Strategię Antykorupcyjną - program działań wykrywania, zapobiegania i walki z korupcją Przyjęty 5 marca 2014r. Rządowy program antykorupcyjny szczegółowo określa zadania i kompetencje poszczególnych organów administracji w ramach piętnastu działań dzięki, którym zagrożenie korupcją powinno zostać poważnie ograniczone. Program opracowało Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w oparciu o przedłożone przez Komisję Antykorupcyjną zalecenia; jednocześnie zobowiązane jest do półrocznego raportowania z poczynionych postępów. W ramach już zrealizowanych działań ministerstwo opracowało instrukcję umożliwiającą identyfikację tzw. śladów ustawodawczych, które wskazują współpracujących zewnętrznych ekspertów przygotowujących teść ustaw ew. opiniujących te materiały oraz podają wysokość ich wynagrodzenia. Działania w ramach pakietu przewidują również nowelizację Ustawy o dostępie do informacji o charakterze publicznym, która umożliwi upublicznienie umów zawieranych przez podmioty będące bezpośrednią lub pośrednią własnością publiczną ew. gminną. Trwają również prace nad Ustawą o centralizacji zamówień publicznych w służbie zdrowia. Planowane są również zmiany przepisów dot. nadzoru nad stanem majątkowym funkcjonariuszy. Komisja Antykorupcyjna wydała zalecenia dot. odpowiedzialności za deficyt w sektorze bankowym, 5

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

zaleciła uchwalenie kodeksu etycznego dla funkcjonariuszy i administracji, dostęp publiczny do ewidencji Funduszu gruntów rolnych i lasów, przeprowadzenie analizy funkcjonowania różnych stowarzyszeń branżowych i zakaz pełnienie funkcji publicznych przez funkcjonariuszy łamiących przepisy antykorupcyjne. Szczegółowe działania oraz harmonogram wprowadzania ww. zaleceń zawiera Program. Więcej:http://www.vlada.si/en/media_room/government_press_releases/press_re lease/article/slovenia_a_programme_of_government_measures_to_combat_corr uption_more_effectively_45107/

RS planuje budowę 10 elektrowni wodnych – wstępna wycena projektu 1,3 mld EUR

W ramach Programu Projektów Infrastrukturalnych rząd RS planuje rozpoczęcie prac związanych z budową sieci elektrowni wodnych na rzece Sava. Według wstępnych ocen koszt projektu do 2034 r. wyniesie około 1,3 mld EUR, a jego realizacja mogłaby się rozpocząć już w 2018 r. Projekt podzielony byłby na III etapy – dwa pierwsze zostałyby sfinansowane z własnych środków Słowenii – trzecia część o tzw. znaczeniu lokalnym finansowana byłaby z innych źródeł. Według planów koszty budowy Słowenia pokryłaby z dostępnych środków własnych i kredytów, w ramach opłat koncesyjnych planuje również znaczne wpływy, które umożliwią realizację tego projektu. Rekordowy deficyt budżetowy w styczniu 2014 - już 20 proc. deficytu planowanego na 2014 r.

Według wstępnych ocen Ministerstwa Finansów RS deficyt budżetowy w styczniu wyniósł 223 mln EUR tj. jedną piątą planowanego na cały 2014r. Wpływy do budżetu w analizowanym okresie wyniosły 661 mln EUR – aż o 300 mln mniej niż w poprzednim miesiącu (wówczas z budżetu UE wpłynęło 287 mln EU). W styczniu wpływy z UE wyniosły 27 mln EUR. W porównaniu z grudniem i listopadem ubiegłego roku znacząco wzrosły wydatki i transfery bieżące, a w szczególności koszty odsetek. Tegoroczny deficyt planowany jest na poziomie 1 mld EUR (w 2013 r. 1,535 mld EUR).

EBRD w Słowenii

W dniu 26 lutego 2014 r. zarząd EBRD zatwierdził nową, czteroletnią strategię dla Słowenii na lata 2014-2017. EBRD skoncentruje się w tym okresie na restrukturyzacji sektora przedsiębiorstw, stabilizację sektora finansowego i wspieranie tzw. „zielonej energetyki”. W komunikacje EBRD podkreśliło, iż Słowenia zobowiązała się do kontynuowania programu reform zgodnie z Narodowym Programem, w związku z czym oczekują, iż pilnie zajmie się m.in. problemami w sektorze przedsiębiorstw. W opinii EBRD przedsiębiorstwa są nadmiernie zadłużone oraz słabo zarządzane; rząd powinien zapewnić wsparcie banków dla inwestycji. EBRD wskazuje, iż Słowenia rozpoczęła proces sanacji sektora finansowego, który w ich opinii powinien być bezzwłocznie kontynuowany, do kolejnych powinny należeć prywatyzacja i restrukturyzacja sektora finansowego, co wraz ze strategią zarządzania 6

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

majątkiem Skarbu Państwa jest podstawowym warunkiem dla zapewnienia wzrostu sektora prywatnego i w rezultacie poprawy sytuacji gospodarczej. EBRD deklaruje gotowość wspierania Słowenii na jej drodze reform, przy czym skoncentruje się na następujących priorytetach: restrukturyzacji sektora przedsiębiorstw, stabilizacji sektora finansowego oraz „zielonej energetyce”, głównie wsparciu dla małych i średnich firm, oraz w obszarze budownictwa mieszkaniowego. Do 2014 r. EBRD finansowała w Słowenii 68 projektów o łącznej wartości 789 mln EUR, z czego 33 proc. przeznaczone było dla sektora przedsiębiorstw, 33 proc. dla instytucji finansowych, 21 proc. dla sektora energetyki i 13 proc. na infrastrukturę. Komisja Europejska w analizie postępu Słowenii podkreśla konieczność restrukturyzacji i prywatyzacji

W swojej analizie postępu Słowenii przy likwidacji nierównowagi makroekonomicznych podkreśla przede wszystkim konieczne działania na rzecz restrukturyzacji gospodarki i prywatyzacji. Pozytywnie ocenia plan sprzedaży banków NKBM i Abanka jeszcze w 2014 r.. oraz dotychczasowe osiągnięcia. Słowenia - poza Hiszpanią – jest jedynym krajem, wobec którego KE nie podjęła działań naprawczych, jednak znajduje się pod stałą kontrolą KE. KE z zadowoleniem przyjęła zakończone stress testy sektora bankowego i podjęte działania naprawcze wobec trzech największych banków, co potwierdza spadek oprocentowania słoweńskich obligacji. Bruksela podkreśla konieczność pilnej kontynuacji reform (sprzedaż banków), w szczególności sektora finansów i rozpoczęcie działania przez DUTB – t.j. „zły bank”. KE podkreśla, iż w ocenie prywatyzacji kierowała się będzie rzeczywistą realizacją sprzedaży, a nie deklaracjami. Rozpoczęte procedury prywatyzacji 15 przedsiębiorstw są w jej ocenie pierwszym ważnym sygnałem dla rynków międzynarodowych. KE podkreśla również, iż nie opowiada się za konkretną formą własności, jednak w przypadku Słowenii własność państwowa okazała się nieefektywna. Dla dalszej poprawy konieczne jest przyjęcie przepisów ws. Słoweńskiego Funduszu Inwestycyjnego (SDH) i pilne opracowanie jasnej strategii zarządzania majątkiem Skarbu Państwa. Słowenia nie powinna obawiać się możliwości korzystania z pomocy merytorycznej i finansowej europejskich instytucji np. EBRD. KE podkreśla, iż konieczne są działania w obszarze stabilizacji finansów publicznych, gdzie poza tegorocznymi planami wskazana jest implementacja reguły fiskalnej i określenie średnioterminowych ram dla realizacji tej normy. Bruksela wskazuje również konieczność rewizji wydatków publicznych w celu ich racjonalizacji i poprawy efektywności wydatkowania, ponownie zalecając korzystanie pomocy i wiedzy międzynarodowych instytucji finansowych (Banku Światowego i MFW).

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

Liczba emerytów wzrosła w 2013 r. o 4,1 proc.

W raporcie rocznym Słoweński Zakład Ubezpieczeń Emerytalnych i Rentowych (ZPIZ) podaje, iż liczba emerytów wzrosła w 2013 r. o 2,9 proc. , a na jednego ubezpieczonego przypada 1,38 osoby korzystającej z ubezpieczenia emerytalnego, co jest najwyższym dotychczasowym wskaźnikiem. Liczba emerytów korzystających ze świadczeń w ramach ubezpieczenia obowiązkowego wyniosła w 2013 r. 602.300, przy czym ich liczba w porównaniu z rokiem poprzednim była aż o 4.1 proc. wyższa. Ten znaczący wzrost w ocenie ZPIZ wynikał z upływającego okresu przejściowego w związku z wprowadzeniem reformy emerytalnej i stopniowym podwyższaniem wieku emerytalnego. ZPIZ miał zrównoważone wpływy i wydatki (około 5 mld EUR), z czego z budżetu na wypłaty świadczeń otrzymał 1,5 mld EUR (o 15,2 proc. więcej niż planowano). Na koniec 2013 r. łączna wartość niewpłaconych świadczeń emerytalnych wynosiła około 310 mln EUR. Średnie świadczenie emerytalne i rentowe wyniosło w ubiegłym roku 566 mln EUR, świadczenie emerytalne przysługujące osobom po osiągnięciu pełnego wieku emerytalnego było nieznacznie wyższe – 615 EUR. Realna wartość emerytur obniżyła się już czwarty rok z rzędu – p 1,9 proc. Urząd Analiz Makroekonomicznych i Rozwoju (UMAR) prognozuje dalszą poprawę sytuacji gospodarczej w 2014r. W ocenie UMAR sytuacja gospodarcza Słowenii w II półroczu 2013 r. ulegała systematycznej, choć nieznacznej poprawie, za wyjątkiem rosnącego bezrobocia i problemów na rynku pracy. UMAR ocenia, iż trend ten utrzyma się w br. Na poprawę prognoz wpływa przed wszystkim poprawa koniunktury na arenie międzynarodowej oraz rozpoczęcie przez Słowenię procesu sanacji system bankowego i dokapitalizowania banków. Analitycy podkreślają konieczność dalszych działań, szczególnie w obszarze sanacji finansowej przedsiębiorstw. Poprawia się sytuacja w budownictwie co spowodowane jest dobrym czerpaniem środków unijnych i realizowanymi projektami infrastrukturalnymi, rośnie również eksport. W 2013 r. poprawiła się kosztowa konkurencyjność Słowenii, której wzrost był najwyższy w UE. W 2014 r. na niskim poziomie utrzyma się inflacja, co wynika z negatywnej konsumpcji wewnętrznej. Pomimo kwartału o ujemnej inflacji, UMAR podkreśla, iż w 2014r. nie należy obawiać się deflacji. Trwająca wycena szkód spowodowana zlodowaceniem, które dotknęło Słowenię w 3-7 lutego, nie spowodowała korekty prognozy PKB na 2014 r. (-0,8%) przez UMAR, który podkreśla iż zniszczenia nie pozostaną bez wpływu na aktywność gospodarczą.

Agencje ratingowe podwyższyły oceny banków słoweńskich Agencja ratingowa Moody’s podwyższyła ratingi dwóch największych słoweńskich banków NLB in NKBM, co w ich opinii potwierdza słuszność rozpoczętej w grudniu 2013 r. sanacji system bankowego oraz dokapitalizacji ww. instytucji przez Słowenię. Moody’s o jeden punkt poprawił ratning zobowiązań długoterminowych dla NLB i NKBM do Caa1, a Abanki Vipa do Caa2. Perspektywa NLB i NKBM została oceniona jako stabilna, a Abanku Vipa jako pozytywna.

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

W 2013 r. 4,4 proc. wzrost liczby turystów zagranicznych W 2013 r. w obiektach noclegowych w Słowenii o 2,3 proc. wzrosła liczba turystów, przy czym liczba noclegów w analizowanym okresie wzrosła o 0,4 proc. Turyści krajowi stanowili 33 proc. turystów, którzy zrealizowali 38 proc. noclegów, jednak ich liczba w porównaniu z rokiem 2012 zmniejszyła się o 1,6 proc., a liczba noclegów aż o 3,4 proc., co wynika z pogarszającej się sytuacji na rynku pracy i malejących dochodów obywateli. Nie bez znaczenia są ograniczenia wprowadzane przez Fundusz Zdrowia, który znacznie ograniczył refundację pobytów w sanatoriach. Turyści zagraniczni coraz chętniej odwiedzają Słowenię, a ich liczba systematycznie rośnie. W 2013 r. ich liczba wzrosła o 4,4 proc., a liczba zrealizowanych noclegów o 2,8 proc. Agencje ratingowe pozytywnie oceniają słoweńskie reformy W styczniu agencja ratingowa Moody’s potwierdziła długoterminowy rating Słowenii na dotychczasowym poziomie Ba1, Moody's Investors Service podwyższył perspektywę ratingu Słowenii do "stabilnej" z "negatywnej” uzasadniając to rozpoczęciem przez rząd procesu sanacji systemu bankowego i jego stabilizacji poprzez dokapitalizowanie banków. Te działania pozytywnie wpłynęły na ocenę redukując niepewność, co do zdolności zaciągania kredytów przez RS i redukcję prawdopodobieństwa, iż Słowenia może potrzebować pomocy zagranicznej. Ocena pozostaje niska z powodu utrzymującej się recesji. PKB Słowenii w 2013 r. zmniejszył się o 2 proc., prognozy na 2014 r. przewidują, iż spadnie o kolejne 0,7 proc. Poziom zadłużenia w sektorze przedsiębiorstw w dalszym ciągu pozostaje, w porównaniu z pozostałymi krajami w regionie, wysoki. Moody’s przewiduje, podobnie jak IMF, możliwość poprawy oceny w średnim okresie pod warunkiem, iż kontynuowane będą działania na rzecz zrównoważenia gospodarki, nie tylko w uzależnieniu od eksportu, lecz również stabilnego popytu wewnętrznego. Na ew. pogorszenie oceny wpłynąć może znaczące pogorszenie sytuacji makroekonomicznej, podwyższenie kosztów zadłużeni lub problemów wynikających ze stabilizacji systemu bankowego. Przegląd sektora bankowego oraz testy pokazały, iż Słowenia sama będzie w stanie dokapitalizować swój system bankowy. Moody’s ocenia, iż łączne koszty sanacji wyniosą 11,1 proc. PKB, jednocześnie wskazuje na spadek oprocentowania słoweńskich obligacji, co ułatwia pozyskiwanie środków finansowych. W ocenie agencji dzięki zdecydowanym działaniom na rzecz zakończenia procesu dokapitalizowania ryzyka budżetowe uległy zrównoważeniu. Równowaga budżetowa może ulec zakłóceniu w przypadku, gdyby banki potrzebowały dodatkowe środki. W ocenie Moody's po zakończeniu sanacji zadłużenie publiczne osiągnie 76 proc. BDP, podczas gdy na koniec 2012 wynosiło 54,4 proc. BDP. W ocenie agencji zadłużenie ustabilizuje się na poziomie 80 proc. w latach 2016 – 2017.

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

EBRD poprawia prognozy gospodarcze Słowenii Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju poprawił prognozę rozwoju gospodarczego Słowenii podwyższając z 2,5 do 2 proc. prognozowany spadek PKB w 2014 r. Według analityków tej instytucji PKB w 2013 r. skurczył się o 1,7 proc. (listopadowa prognoza podawała wartość 2,4 proc.). EBRD ostrzega, iż w wyniki stress testów potwierdziły znacząco wyższe wartości słabych kredytów i dodatkowe potrzeby kapitałowe banków, które wynoszą ogółem około 13 proc. PKB. W opinii analityków, mimo iż Rząd RS zapewnił środki i zapobiegł konieczności pozyskania pomocy zewnętrznej nie pozostaje to bez negatywnego wpływu na krajową gospodarkę, która będzie się w dalszym ciągu rozwijała bazując wyłącznie na popycie zagranicznym. Rząd RS opublikował informacje o pomocy dla sektora gospodarki w latach 2008-2013 Według Raportu Słowenia przeznaczyła w analizowanym okresie ponad 3 mld EUR na ochronę i rozwój gospodarki. Pomoc udzielana była pośrednictwem różnorodnych instrumentów: inwestycji, współfinansowania, subwencji, gwarancji i innych form pomocy udzielanej przez właściwe ministerstwa, służby rządowe i inne instytucje państwowe poszczególnym przedsiębiorstwom. Raport będzie aktualizowany, co pół roku i pozwala na zapoznanie się z beneficjantami, wysokością, celem i datą otrzymania pomocy. Raport jest dostępny na stronie internetowej: http://www.vlada.si/teme_in_projekti/Drzava_za_razvoj_slovenije/

Słowenia powołała do życia nowy Urząd ds. Rozwoju i Europejskiej Polityki Spójności Urząd będzie odpowiadał za koordynację narodowych polityk europejskich i jak najlepsze czerpanie środków unijnych, co ma kluczowe znaczenie dla umacniania wzrostu gospodarczego, konkurencyjności, rozwoju społecznego i tworzenia nowych miejsc pracy. Nowy organ administracji zapewniał będzie właściwą koncentrację na zarządzanie środkami spójności, dzięki jego lokalizacji jako organu administracji centralnej, co pozwoli również na lepszą kontrolę czerpania środków i w efekcie podejmowanie ew. działań. Urzędem kierował będzie sekretarz stanu podlegający bezpośrednio Premierowi.

Inflacja Wzrost cen w lutym wyniósł zaledwie 0,1 proc., w porównaniu ze styczniem, kiedy osiągnął 0,8 proc. Średnioroczny wzrost cen wyniósł 1,4 proc. W okresie minionych 12 miesięcy usługi zdrożały o 1,7 proc., a ceny towarów spadły o 0,6 proc. – staniały art. trwałego użytku (wzrost cen o 1,5 proc.), ceny art. codziennego użytku pozostały bez zmian. W miesiącu grudniu po raz kolejny odnotowano deflację, która wyniosła -0,9 proc. Na spadek cen wpłynęły przede wszystkim obniżki cen grupie odzieży (spadek o 7,0%) i obuwia (spadek o 4%). 10

2014

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

luty

Spadły również ceny w grupach usług telekomunikacyjnych (o 1,5 %), nowych samochodów osobowych (o 1,8 %), owoców (o 4,1 %) oraz wyposażenia sportowego (o 12,6 %), co wynika z rozpoczętych już w grudniu sezonowych obniżek cen. Średnioroczny wzrost cen wyniósł 1,8 proc. (w 2012 r. – 2,6 proc.), a od początku roku ceny wzrosły zaledwie o 0,7 proc (w porównaniu z 2,7 proc. wzrostem w roku poprzednim). Usługi zdrożały o 0,6 proc. a towary o 0,7 proc. Średnioroczne najbardziej wzrosły ceny związane z utrzymaniem mieszkania (o 5,2 %), następnie w napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe (o 3,0 %), żywności i napojów bezalkoholowych (o 2,2 %), usług restauracji i hoteli (o 1,4 %) oraz zdrowie (o 0,2%). Niewielkie obniżki cen odnotowano w grupach inne towary i usługi (o 3,2 %), odzież i obuwie (o 2,9 %), komunikacja i łączność (o 1,5 %), wyposażenie mieszkań (o 0,9 %), transport (o 0,3 %) oraz rekreacja i kultura (o 0,1 %).

II 14 II 13

0OGÓŁEM 1 Żywność, napoje bezalkoholowe i alkoholowe oraz wyroby tytoniowe 2 Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe 3 Odzież i obuwie 4 Mieszkanie 5 Wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego 6 Zdrowie 7 Transport 8 Łączność 9 Rekreacja i kultura 10 Edukacja 11 Restauracje i hotele 12 Inne towary i usługi

II 14 I 14

II 14 XII 13

I-II 14 I-II 13

II 141) Ø 05

II 14-III 13 II 13-III 12

0,2

0,0

-0,6

0,5

1,5

122,89

1,0

-0,9

0,8

1,4

3,4

137,98

2,8

-0,1

0,1

2,7

6,1

162,00

-4,7

1,8

-14,8

-3,6

-1,3

87,68

0,6

0,3

-0,5

2,1

3,2

150,88

-0,6

0,0

-0,9

-1,0

119,30

-0,7

0,0

-0,4

-0,6

-0,7

110,64

-1,0

-0,1

-0,4

0,1

110,05

-1,5

-0,7

-0,5

-1,6

-1,0

92,86

0,1

0,6

0,4

0,2

0,0

108,08

-0,2

0,1

0,0

-0,1

1,5

122,16

1,1

0,2

0,0

0,9

3,1

132,87

2,0

0,1

2,4

1,9

1,5

127,94

2014

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

Towary

luty

-0,7

-0,1

-1,4

-0,2

1,1

121,89

1,8

0,1

0,9

1,8

2,3

124,59

Usługi Źródło:SURS

Więcej: http://www.stat.si/eng/novica_prikazi.aspx?id=5990 Produkcja przemysłowa Produkcja przemysłowa w grudniu w porównaniu z listopadem 2013 r. wzrosła o 3 proc. W porównaniu z grudniem 2012 r. była wyższa aż o 5 proc. W okresie od stycznia do grudnia 2013 r. wartość produkcji, w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego nieznacznie (o 0.7 proc.) spadła. W 2013 r. wartość produkcji wzrosła w górnictwie (o 3,4 proc.) i w zaopatrzeniu w energię elektryczną i gaz – o 3 proc, w przetwórstwie przemysłowym spadła o 1,3 procent. Ceny produkcji sprzedanej przemysłu w 2013 były o 1,5 proc. niższe niż w roku poprzednim. Spadek cen zanotowano w przetwórstwie przemysłowym (o 1,5 proc.), a wzrost w górnictwie i wydobywaniu (o 4,2 proc.). Wartość zapasów w analizowanym okresie spadła o 3,7 proc.

Tabela 1: Wskaźniki produkcji przemysłowej

Przemysł (NACE) B Górnictwo i wydobywanie C Przetwórstwo przemysłowe D Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę D Grupowania przemysłowe (MIGs) A Dobra zaopatrzeniowe AE Dobra związane z energią AI Surowce B Dobra inwestycyjne C Dobra konsumpcyjne CD Dobra konsumpcyjne trwałe CN Dobra konsumpcyjne nietrwałe

XII 2013 XI 2013 102.7

XII 2013 XII 2012 105.3

I-XII 2013 I-XII 2012 99.3

XII 2013 Ø 2010 102.6

133.0

178.9

103.4

116.2

102.0

104.8

98.7

100.1

98.8

99.2

103.0

118.6

104.3

107.2

100.9

103.4

106.8

108.2

102.4

121.6

101.2

107.2

100.3

96.6

101.5

107.8

95.8

103.0

101.3

100.3

99.0

99.7

99.1

87.2

88.6

72.3

101.4

104.6

101.6

108.6

Źródło: SURS Tabela 2: Produkcja sprzedana

2014

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

Przemysł (NACE)

luty

XII 2013 XI 2013 102.7

XII 2013 XII 2012 105.1

I-XII 2013 I-XII 2012 98.5

XII 2013 Ø 2010 97.1

120.3

136.3

104.2

103.6

102.6

104.8

98.5

97.1

100.0

106.3

100.9

95.2

B Górnictwo i wydobywanie C Przetwórstwo przemysłowe Grupowania przemysłowe (MIGs) A Dobra zaopatrzeniowe AE Dobra związane z energią AI Surowce B Dobra inwestycyjne C Dobra konsumpcyjne CD Dobra konsumpcyjne trwałe CN Dobra konsumpcyjne nietrwałe

99.7

106.0

101.1

95.2

101.6

108.2

93.7

96.1

101.7

99.4

99.8

99.4

98.6

88.0

91.5

78.8

104.5

102.9

102.2

109.0

Źródło: SURS Tabela 3: Wskaźnik zapasów

Przemysł (NACE) B Górnictwo i wydobywanie C Przetwórstwo przemysłowe Grupowania przemysłowe (MIGs) A Dobra zaopatrzeniowe AE Dobra związane z energią AI Surowce B Dobra inwestycyjne C Dobra konsumpcyjne CD Dobra konsumpcyjne trwałe CN Dobra konsumpcyjne nietrwałe

XII 2013 XI 2013 100.4

XII 2013 XII 2012 97.5

I-XII 2013 I-XII 2012 96.3

XII 2013 Ø 2010 102.1

153.1

77.3

75.9

64.2

100.1

97.7

96.5

102.6

102.5

99.4

96.3

100.3

101.8

99.9

96.8

101.3

99.4

100.2

100.3

109.2

99.1

92.5

93.6

101.7

98.1

85.1

87.9

65.1

99.5

93.9

94.7

112.2

Źródło: SURS

http://www.stat.si/eng/novica_prikazi.aspx?id=6007 Wyniki handlu zagranicznego

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

2014 luty

Wartość słoweńskiego eksportu w okresie od stycznia do grudnia 2013 r. w porównaniu z analogicznym okresem 2012 r. wzrosła o 2,6 proc., a import wzrósł o 0,3 proc.. Stopień pokrycia importu eksportem wynosi 97,6 proc. Wartość eksportu w 2013 r. wyniosła 21,6 mld EUR, a importu 22,1 mld EUR. Deficyt wyniósł 540 mln EUR. Największym kupcem słoweńskich towarów pozostają kraje UE, do których trafia 74,9 proc. słoweńskiego eksportu, a ich udział w imporcie wynosi 79 proc. Negatywny trend zarówno importu jak i eksportu z krajami ugrupowania uległ odwróceniu po włączeniu Chorwacji do UE. W dalszym ciągu rośnie słoweński eksport do krajów spoza UE. Jego wartość w analizowanym okresie była o 2,6 proc. wyższa w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, import z krajów tego ugrupowania w analogicznym okresie wzrósł o 6,8 proc. XII 2013

I–XII 2013

1000 EUR Eksport UE-27 Kraje pozaczłonkowskie Import UE-27 Kraje pozaczłonkowskie Saldo Stopień pokrycia w %

XII 2013 XII 2012

I–XII 2013 I–XII 2012

indeksy

1.620.745

21.602.598

108,5

102,6

1.162.901

16.201.760

108,7

102,6

457.845

5.400.838

107,9

102,6

1.700.160

22.143.733

100,9

100,3

1.348.149

17.500.676

100,9

98,7

352.011

4.643.057

100,9

106,8

-79.415

-541.135

-2)

95,3

97,6

-2)

Więcej: http://www.stat.si/eng/novica_prikazi.aspx?id=6001

Obroty HZ Polska – Słowenia Rośnie znaczenie Polski, jako dostawcy na rynek słoweński. Wartość obrotów HZ w 2013 r. (wg. danych Banku Słowenii) wyniosła 107,5 mln EUR, po stronie importu z Polski 47,6 mln EUR i 59,9 mln EUR po stronie eksportu. W okresie styczeń – październik słoweński eksport do Polski osiągnął 546,6 mln EUR tj. o 2,8 proc. więcej w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego, a import z Polski w analizowanym okresie wyniósł 418,5 mln EUR tj. o 4 proc. więcej. Polska jest dla Słowenii 8 partnerem po stronie eksportu (z udziałem 3,2 proc.) i 10 partnerem pod względem słoweńskiego importu (z udziałem 2,2 proc.). Polsko-słoweńskie obroty handlu zagranicznego (wg. danych Banku Słowenii) w 2012 r. ponownie przekroczyły 1 mld EUR osiągając 1.098,7 mln EUR, gdzie import z Polski wyniósł 475,9 mln EUR (wzrost o 1,3 proc.), a słoweński eksport do Polski spadł o 4 proc. osiągając wartość 622,8 mln EUR. 14

2014

Biuletyn ekonomiczny Ambasady RP w Lublanie

luty

Sytuacja w sektorze produkcji budowlano-montażowej Wartość produkcji budowlano-montażowej w grudniu 2013 r. była o 17,1 proc. niższa w porównaniu z poprzednim miesiącem i o 4,4 proc. wyższa w porównaniu z grudniem 2012 r. W okresie styczeń-grudzień 2013 była o 2,9 proc. niższa w porównaniu z analogicznym okresem roku 2012. W porównaniu z 2010 rokiem (nowy rok bazowy) wartość produkcji spadła o 38,3 proc., w tym wartość budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej w porównaniu z 2010 r. zmniejszyła o 20 proc., a wartość budowy budynków aż o 64,1 procent. XII 2013 XII 2013 I–XII 2013 XII 2013 XI 2013 XII 2012 I–XII 2012 Ø 2010 Produkcja budowlano-montażowa

82.9

104.4

97.1

61.7

Budowa budynków

81.4

100.9

79.5

35.9

Budowa obiektów inżynierii lądowej

86.2

103.1

105.7

80.0

i wodnej

Źródło: SURS Więcej: http://www.stat.si/eng/novica_prikazi.aspx?id=6054 Ważniejsze wskaźniki Wskaźnik PKB - % wzrostu PKB na 1 mieszkańca w EUR Stopa bezrobocia w % Inflacja średnioroczna w % Eksport % wzrostu Import % wzrostu Inwestycje %wzrostu Inwestycje udział w PKB w %

2011

2012

2013

2014 (prognoza)

2015 (prognoza)

0,7

-2,5

-1,1

0,5

0,7

24.513

22.063

22.748

23.574

23.974

11,8

13,1

13,6

13,5

1,8

2,6

1,8

0,3

1,1

0,6

2,9

4,2

4,8

5,6

-4,7

1,3

3,5

5,2

-5,5

-8,2

0,2

-0,5

18,6

17,8

17,9

17,7

17,8

Źródło: Urząd Analiz Makroekonomicznych i Rozwoju RS, http://www.umar.gov.si/