P.F. THOMÉSE

Verbroken verbindingen

De grote kunstenaar heeft besloten eerlijk te zijn tegenover zijn vrouw, zoals dat heet. Niet dat dit soort banale waarheid hem een bal interesseert, maar de ontstane situatie, die gewone mensen ‘pijnlijk’ zouden noemen, maakt zulke platvloerse openhartigheid onvermijdelijk. Nadat hij voor Helen opnieuw een fagotconcert had gecomponeerd, kon hij wachten op de jaloerse verdachtmakingen en de ongefundeerde beschuldigingen. “Alwéér een fagotconcert?”, sneerde zijn vrouw. “Voordat je haar kende, vond je het een achterhaald neuzelinstrument voor het rondblazen van muzikaal achtergrondbehang. En nu lig je ermee te neuken!”, schreeuwde ze weinig accuraat. Zijn prachtige Helen heeft zijn tweede fagotconcert overigens heel precies uitgevoerd, alsof hij en zij één lichaam vormden. Of liever: zij het lichaam en hij het hoofd.

Zijn gedroomde artistieke symbiose wil hij niet langer laten bezoedelen door de kleingeestige concessies die het monogame, burgerlijke huwelijk van hem eist.

“Vuile, hypocriete leugenaar!” “Gore #metoolul!” Meer had ze hem na al die lange jaren vol lief en leed niet te zeggen. Het zei hem alles. Het contrast met Helen kon niet groter zijn.

In het verleden was hij, als er iets gespeeld had met een leerlinge of een vrouw die hij had leren kennen, uit loyaliteit elke keer bij zijn gezin gebleven. Dat gebeurde natuurlijk vanwege hun dochter. Alma en hij hebben een band die verder gaat, echt ver. Soms heeft hij het gevoel dat hij met Alma getrouwd is en niet met Puck.

Het komt erop neer dat hij uit zijn eigen huis is gezet. Hij begrijpt nog steeds niet hoe snel het allemaal is gegaan ineens. Er kwamen verhuizers die zijn boeken inpakten, zijn partituren, zijn correspondenties met collega’s, zijn muziekprentenverzameling. Zijn studievleugel ging door het raam naar buiten. Voordat hij er erg in had, restten er van zijn

P.F. THOMÉSE sanctuarium enkel kale wanden, vlekken, stofnesten en een paar rondslingerende kladblaadjes.

Het meest ingrijpende is dat Alma de kant van haar moeder heeft gekozen en niets meer met hem te maken wil hebben. Als hij haar belt, neemt ze niet op. Zijn berichten laat ze onbeantwoord. Dit is precies waar hij altijd bang voor is geweest. Maar zijn verliefdheid op Helen draagt hem, draagt hem door alle ellende heen. Helen is bij alles ook een soort dochter voor hem, gezien haar leeftijd zou ze het kunnen zijn. Tegelijk lijkt ze ook ouder dan hij. Ze is niet alleen als een dochter voor hem, ook als een moeder. En zijn nieuwe vrouw, dat is ze natuurlijk het meest van al, nu Puck zich op zo’n onwaardige wijze heeft gediskwalificeerd. Gek genoeg heeft hij de vrouwen in zijn leven altijd als ouder beschouwd. Ouder en wijzer. Zelfs zijn dochter. Een vrouw is voor hem idealiter een binnenste om in weg te kruipen, een baarmoeder die hem draagt. Een nieuw lichaam dat hij het zijne noemen mag.

Helen heeft als Amerikaanse dat sterke, dat van zichzelf overtuigde. Alsof ze nooit aan zichzelf hoeft te twijfelen.

Had hij haar maar bij zich, kon hij zich maar troosten met haar lichamelijke aanwezigheid. Net nu, nu hij zo’n behoefte heeft aan troost, aan seksuele troost welteverstaan. Hij heeft een groot, onverzadigbaar verlangen zich één te voelen, zijn geest te laten samenvallen met haar lichaam, dat zozeer het zijne is geworden.

Zijn geliefde bevindt zich op dit moment echter met lichaam en al in haar eigen land. Ook zij heeft banden, ook zij moet zich losmaken om vrij te zijn, om er helemaal voor hem te kunnen zijn. Hij realiseert zich dat hij nooit concreet heeft nagedacht over haar leven daarginds. In zijn beleving hoort ze bij hem. Maar nu ze door een onvoorstelbare afstand van elkaar gescheiden worden gehouden, wil hij weten waar en hoe haar Amerikaanse bestaan zich afspeelt. Op Google Maps heeft hij haar huis gevonden, hij denkt tenminste dat dat het moet zijn. Elk Avenue, Waterbury, Connecticut. Lang kijkt hij naar het clichématige witte vrijstaande huis met een veranda aan de voorkant, alsof hij, als hij maar lang genoeg kijkt, door de ramen naar binnen kan gluren en haar daar ziet zitten in haar Amerikaanse woonkamer met haar Amerikaanse man en hun Amerikaanse hond, als ze die hebben. Kinderen heeft ze goddank niet, voor zover hij weet. Maar het huis geeft niets prijs en hij gelooft eerlijk gezegd ook niet dat zij daarbinnen is.

41 VERBROKEN VERBINDINGEN Zelf bivakkeert hij tijdelijk in het Ibis Hotel naast het Centraal Station en hoopt, nee verwacht van haar dat ook zij in een hotel of motel heeft ingecheckt. Op de een of andere manier zou hij het ongepast vinden als ze nog bij haar man zou slapen. Zelf doet ze er een beetje onduidelijk over. Ze skypet met hem vanuit een internetcafé in Waterbury, hij moet steeds wachten tot zij verbinding met hem zoekt. Hoe langer de tijdelijke toestand aanhoudt, des te onduidelijker dat Amerikaanse verblijf van haar op hem overkomt. Zo moeilijk kan het niet zijn om de banden te verbreken met een man om wie ze niets geeft. Voor hem was het veel ingrijpender. Me dunkt. Het heeft hem zijn enige kind gekost, het dierbaarste wat hij op aarde bezit. Op zijn werk na wellicht, daarin moet hij eerlijk zijn.

Met Helen ligt het anders. Helen valt samen met zijn werk, ís zijn werk. Zonder haar hadden zijn twee fagotconcerten niet bestaan. Zonder haar helemaal niets, beseft hij, want sinds ze weg is, heeft hij geen noot meer gecomponeerd. Hoe zou hij, zijn vleugel staat in een loods van het verhuisbedrijf. Met een computerprogramma componeren, dat verdomt hij. Hij is geen automaat, hij schrijft geen robotmuziek!

In zijn binnenste rijpt het plan om haar in Connecticut te bevrijden van die onbekende, overbodig geworden man, die haar langer vasthoudt dan de bedoeling kan zijn. Maar hij is er vooral op uit om zichzelf te bevrijden van een knagende onzekerheid. Het skypen valt hem steeds zwaarder. Hij voelt de afstand zo sterk dat hij de sessie liever afbreekt dan haar de hele tijd te moeten zien zonder haar te kunnen bereiken. Elke keer lijkt ze verder weg dan de dag ervoor. De afstand tussen hen groeit met de tijd. Als hij niets onderneemt, zal ze op een dag voor zijn ogen in een vreemde zijn veranderd.

Ook Helen zegt last te hebben van de afstand, die voor haar tot afstandelijkheid leidt, zegt ze. Het is beter als we elkaar even niet zien. “Hoezo beter?”, schreeuwt hij tegen het scherm. Er is iets met de verbinding. Het scherm is vastgelopen. Hij belt haar op haar mobiel, maar dat wordt niet opgenomen. Hij stuurt haar een mailtje: bel me terug, nu meteen. Verweesd staart hij naar het scherm dat haar niet meer aan hem teruggeeft. Op de gang hoort hij opgewonden stemmen voorbijkomen. Hij hoort de omroeper op het Centraal Station onverstaanbaar over de perrons schallen. Dan is het weer stil.

Hij overweegt een derde fagotconcert te schrijven, alleen om het haar te kunnen berichten. Third bassoon concerto in