freepress
ΤΕΥΧΟΣ 121 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2019 ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ
ΑΘΗΝΑΪΚΟ & ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΕΙΔΗΣΕΩΝ ISSN: 2585-3570
www.amna.gr/freepress
ΑΝΤΙ EDITORIAL
Είναι φανερό ότι κάθε χρώμα δεν μπορεί να νοηθεί παρά μόνο σε στενή συνάρτηση με το μαύρο. ..................... Ποίηση - ή, καλύτερα, η αναίρεση του μηδενός - είναι μια σκοτεινή λειτουργία του φωτός, που συντελείται βαθύτερα από κάθε τι στο αίμα. Άνθρωποι που δεν διακρίνονται από αυτή τη δωρεά διαθέτουν τον ελεύθερο χρόνο τους και τεράστια ποσά προσπαθώντας να την αναπληρώσουν με άλλα μέσα. ..................... Το κάθε τι κινείται προς το κέντρο. Το κέντρο μετακινείται συνεχώς. ..................... Το άσπρο και το μαύρο αν και θεωρούνταιι αντίθετα είναι στην πραγματικότητα ελαττωματικές καταστάσεις του φωτός οφειλόμενες σε πλημμελή λειτουργία του. Έπειτα από μια μακρά περίοδο παρατηρήσεων ο ευσυνείδητος ποιητής ανακαλύπτειι ότι ανάμεσά τους δεν υπάρχει καμμία διαφορά και στρέφει την προσοχή του προς σπουδαιότερα ζητήματα.
Νάσος Βαγενάς, Ο Λαβύρινθος της Σιωπής (1982), από τη συλλογή Νάσος Βαγενάς, Βιογραφία - ποιήματα 1974-2014, εκδόσεις Κέδρος, 2015.
Εκδότης: Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων Α.Ε., Πρόεδρος & Γενικός Διευθυντής: Ευτύχης Παλλήκαρης Διευθυντής Έκδοσης: Χρίστος Καλουντζόγλου, Αρχισυντάκτης: Αλέξης Ηλιάδης, Αρχισυντάκτης Β. Ελλάδας: Μπάμπης Γιαννακίδης, Σχεδιασμός: Σπύρος Καραγιαννίδης, Διεύθυνση: Τσόχα 36, Αθήνα 11521, Τηλ. 210-6400560, e-mail: mag@ana.gr, Διαφήμιση: ads@ana.gr, Φωτογραφίες: ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ, ΕΡΑ, Εκτύπωση: ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ printing.gr Τα κείμενα που φιλοξενούνται στο περιοδικό δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις του ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟΥ ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Αθήνα-Πειραιάς: Κεντρικοί σταθμοί του Μετρό και του ΗΣΑΠ, Σταθμός Λαρίσης ΟΣΕ, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), Μουσείο Παιχνιδιών, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Ελληνικός Κόσμος, Κέντρο Επισκεπτών Αστεροσκοπείου-Θησείο, Νομισματικό Μουσείο, Γαλλικό Ινστιτούτο, Εθνικό Θέατρο (θέατρο REX-κτήριο Τσίλλερ), Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν (Υπόγειο), Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Θέατρο Vault, Στοά του Βιβλίου, Βιβλιοπωλεία Ιανός, Public (Συντάγματος και Πειραιά), Λιβάνης, Κέδρος, Εκδόσεις Αιώρα, ΕΛΤΑ (Σύνταγμα), επιλεγμένα καταστήματα στην Αθήνα (Κολωνάκι, Σύνταγμα, Εξάρχεια, Παγκράτι, Γκάζι, Αμπελόκηποι, Μοναστηράκι, Νέος Κόσμος, Πλάκα). Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ΧΑΝΘ, Βασιλικό Θέατρο, Θέατρο Μονής Λαζαριστών, Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, Mediterranean Hotel, βιβλιοπωλεία Μάλλιαρης-Παιδεία, Πρωτοπορία, Mind the book, Πράσινο Σύννεφο, One Salonica Outlet Mall, Public, UCHU-Spirit Body Wellness και σε επιλεγμένα καταστήματα.
https://www.amna.gr/freepress
Εξώφυλλο: Λιουμπόβ Ποπόβα, Μελέτη για το σκηνικό του έργου «Γη σε Αναβρασμό», 1923, Φωτομοντάζ και κολάζ σε κοντραπλακέ, 49×82.7 © MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
3
Του Αλέξη Ηλιάδη
ΛΑΥΡΙΟ
Αναπαράσταση εξόρυξης.
εκεί όπου έβγαζαν το ασήμι
Υ
Υπόγειες στοές από τις οποίες έβγαζαν ασήμι και μολύβι, φρέατα, εργαστήρια με χώρους θραύσης, με πλυντήρια και δεξαμενές για την επεξεργασία και τον καθαρισμό μεταλλεύματος: ένας άγνωστος σε πολλούς, όμως ξεχωριστός αρχαιολογικός χώρος. Θεωρείται -λόγω παλαιότητας και έκτασης- μοναδικός στον κόσμο. Βρίσκεται μόλις οκτώ χιλιόμετρα από το Λαύριο, στην καρδιά του καταπράσινου, πευκόφυτου Εθνικού
Το freepress 4
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Δρυμού Σουνίου, στην κοιλάδα της Σούριζας. Για την Αθήνα της κλασικής εποχής (5ος και 4ος αι. π.Χ.) το υπέδαφος της περιοχής του Λαυρίου, πλούσιο σε μεταλλεύματα αργυρούχου μολύβδου, αποτελούσε μεγάλη πηγή δύναμης. Τα μεταλλεία ήταν εξαιρετικά σημαντικά. Είναι ενδεικτικό ότι ο στόλος με τον οποίο οι Έλληνες νίκησαν τους Πέρσες στη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, το 480 π.Χ., ναυπηγήθηκε με έσοδα από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Λαυρίου. Επίσης, ενδεικτικό της σημασίας των μεταλλείων της περιοχής είναι ότι το λαυρεωτικό ασήμι στήριξε οικονομικά, σε μεγάλο βαθμό, τη δημιουργία των κορυφαίων αρχιτεκτονημάτων της Αθηναϊκής Δημοκρατίας του Χρυσού Αιώνα.
κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο:
www.ana.gr/freepress
Αεροφωτογραφία αρχαιολογικού χώρου ΔΡΥΜΟΥ-ΣΟΥΡΙΖΑ.
Μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα Η μεταλλευτική και μεταλλουργική δραστηριότητα, που έκανε πανίσχυρη την Αθήνα, περιελάμβανε τρία στάδια: το πρώτο ήταν ο εντοπισμός μεταλλοφόρου κοιτάσματος και η εξόρυξη του μεταλλεύματος. Ακολουθούσε η επεξεργασία του και ο καθαρισμός του από άχρηστα στοιχεία. Το τελικό στάδιο περιελάμβανε την τήξη του αργυρούχου μεταλλεύματος για να ληφθεί ο αργυρούχος μόλυβδος και την τήξη του αργυρούχου μολύβδου προκειμένου να διαχωριστεί ο άργυρος από τον μόλυβδο.
Τα μνημεία Στον αρχαιολογικό χώρο της Σούριζας έχουν εντοπιστεί πολλά μεταλλευτικά φρέατα που είχαν ανοιχθεί για τον εντοπισμό μεταλλοφόρου κοιτάσματος. Μερικά από αυτά έχουν μεγάλο βάθος το βαθύτερο φθάνει τα 99 μέτρα. Επίσης, υπάρχουν στόμια υπόγειων στοών που είχαν δημιουργηθεί για την ανεύρεση και την εξόρυξη μεταλλεύματος. Πολύ εντυπωσιακά είναι τα εργαστήρια για την επεξεργασία και τον καθαρισμό του μεταλλεύμα-
τος, που χρονολογούνται στον 5ο και 4ο αι. π.Χ. και στα οποία φαίνεται η βαθμιαία πρόοδος στην τεχνολογία που εφαρμοζόταν. Εκεί υπήρχαν τράπεζες θραύσης του μεταλλεύματος (άλλες λαξευμένες σε μεγάλες πέτρες και άλλες σε βράχους) και χώροι για το άλεσμα και το κοσκίνισμά του. Τα κύρια στοιχεία των εργαστηρίων ήταν το πλυντήριο (καθαριστήριο το ονόμαζαν οι αρχαίοι) και η μεγάλη υπαίθρια δεξαμενή που συγκέντρωνε τα νερά της βροχής και τα νερά των ρεμάτων, τα οποία διοχετεύονταν στο πλυντήριο. Κύρια μέρη του πλυντηρίου ήταν η δεξαμενή, οι αύλακες και τα φρεάτια. Το νερό που χρειαζόταν για τον καθαρισμό του μεταλλεύματος έρρεε από τη δεξαμενή και κατέληγε στις αύλακες. Εκεί και στα ενδιάμεσα φρεάτια κατακάθιζαν τα γεώδη, περιττά, υλικά και το νερό καθαρό πια μπορούσε να ξαναχρησιμοποιηθεί μεταγγιζόμενο χειρωνακτικά στη δεξαμενή.
Η λειτουργία του πλυντηρίου «Η δεξαμενή του πλυντηρίου ήταν κτιστή και η πρόσθια πλευρά της σχηματιζόταν από μεγάλες πλάκες. Σε αυτές και σε σταθερό ύψος από το δάπεδο υπήρχε σειρά οπών, από τις οποίες έρρεε το νερό και άδειαζε η δεξαμενή. Για τη διαδικασία καθαρισμού του μεταλλεύματος έχουν διατυπωθεί δύο υποθέσεις», λέει στο «Πρακτορείο» η αρχαιολόγος Ελένη Ανδρίκου, προϊσταμένη της ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
5
Αναπαράσταση λειτουργίας πλυντηρίου, σύμφωνα με την υπόθεση Ε. Κακαβογιάννη.
Εφορείας Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής. «Σύμφωνα με τον Κ. Κονοφάγο, μπροστά από κάθε οπή του φράγματος της δεξαμενής τοποθετείτο ένα ξύλινο ρείθρο με κατωφερική κλίση μέχρι την αύλακα. Στα ξύλινα ρείθρα τοποθετείτο το κονιορτοποιημένο μετάλλευμα. Καθώς το νερό έρρεε από την οπή παρέσυρε τα ελαφρύτερα του μεταλλεύματος και συνεπώς άχρηστα υλικά. Στη συνέχεια, το πλυμένο μετάλλευμα τοποθετείτο στον κεντρικό ορθογώνιο χώρο προκειμένου να στραγγίσει».
Αναπαράσταση εξόρυξης.
6
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
«Η δεύτερη υπόθεση -λέει η κ. Ανδρίκου- στηρίζεται στα αρχαιολογικά δεδομένα και συνυπολογίζει το γεγονός ότι για τη χρήση των ρείθρων αφενός μεν δεν υπάρχει σχετική πληροφορία από την αρχαιότητα σε κείμενα ή σε απεικονίσεις, αφετέρου δε δεν υπάρχουν αρχαιολογικές / ανασκαφικές ενδείξεις για την ύπαρξή τους. Κατά τον Ε. Κακαβογιάννη, η δεξαμενή γέμιζε με νερό αφού είχαν κλείσει οι οπές απορροής. Ο μεταλλουργός τοποθετούσε μικρή ποσότητα κοσκινισμένου μεταλλεύματος μέσα σε μία πήλινη λεκάνη, την οποία γέμιζε μέχρι τη μέση περίπου με νερό. Ακολούθως, κρατώντας τη από τις δύο λαβές την κινούσε κυκλικά, ώστε να προκληθεί περιδίνιση. Με τον τρόπο αυτό οι βαρύτεροι κόκκοι του αργυρούχου μεταλλεύματος κατακάθονταν στον πυθμένα, ενώ οι ελαφρύτεροι των άχρηστων υλικών επέπλεαν. Το ακάθαρτο νερό αδειαζόταν πίσω στη δεξαμενή, στον πυθμένα της οποίας κατακάθιζαν τα γεώδη υλικά. Εφόσον η διαδικασία είχε επαναληφθεί πολλές φορές και το νερό της δεξαμενής παρέμενε θολό, άνοιγαν τις οπές και αυτό έρρεε στην αύλακα, ώστε να αρχίσει η διαδικασία καθαρισμού του. Την ιλύ από τον πυθμένα της δεξαμενής την απομάκρυναν με φτυάρια, όπως και από τα άλλα μέρη του πλυντηρίου. Σωροί από τέτοια ιλύ υπάρχουν πολλοί, είναι οι λεγόμενοι πλυνίτες. Η υπόθεση αυτή στηρίζεται από το γεγονός ότι στις ανασκαφές των πλυντηρίων βρίσκεται μεγάλος αριθμός από πήλινες λεκάνες, η παρουσία των οποίων δεν μπορεί να ερμηνευθεί με την απλή χρήση τους ως καθημερινών σκευών. Το μετάλλευμα αφού στράγγιζε μεταφερόταν σε άλλο χώρο, όπου πλαθόταν σε σχήμα πλίνθων και
Φωτογραφίες: Copyright © ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ / ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ / © Hellenic Ministry of Culture and Sports / Archaeological Receipts Fund.
Αναπαράσταση λειτουργίας πλυντηρίου, σύμφωνα με την υπόθεση Κ. Κονοφάγου.
αφηνόταν να στεγνώσει. Η πλινθοποίηση ήταν απαραίτητη προκειμένου το μετάλλευμα να τροφοδοτηθεί στην κάμινο για την τήξη του».
ενημερωτικές πινακίδες και μακέτα αφής για άτομα με αδυναμία στην όραση».
Δίκτυο διαδρομών
Σε κάθε περίπτωση, η περιήγηση στον αρχαιολογικό χώρο της Σούριζας είναι μια εμπειρία. Η αρχαία Αθήνα έχει συνδεθεί με τη φιλοσοφία, τη δημοκρατία, την τέχνη, όμως στο Λαύριο βρίσκουμε μια «άλλη» αρχαία Αθήνα επίσης πολύ σημαντική και εντυπωσιακή.
Στον αρχαιολογικό χώρο της Σούριζας υπάρχει πλήθος υλικών καταλοίπων που σχετίζονται με την έντονη μεταλλευτική δραστηριότητα τόσο με την αρχαία όσο και με τη νεότερη, καθώς υπάρχουν κατάλοιπα των εργασιών, των κτηρίων και των διαμορφώσεων της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου. Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής δημιουργεί στον χώρο αυτό ένα δίκτυο διαδρομών περιήγησης σε μια έκταση 180 στρεμμάτων. Όπως λέει στο «Πρακτορείο» η αρχαιολόγος Μαρία Στάθη, υπεύθυνη του αρχαιολογικού χώρου, «δημιουργούμε μία κεντρική διαδρομή μήκους 1.543 μέτρων, μία "Πράσινη" διαδρομή, που συνδέει τους επισκέψιμους περιφραγμένους αρχαιολογικούς χώρους των αρχαίων μεταλλουργικών εργαστηρίων Δρυμού - Σούριζας και του συγκροτήματος του αρχαίου μεταλλουργικού εργαστηρίου “Ασκληπιακού”. Κατά μήκος της διαδρομής θα υπάρχουν στάσεις για ενημέρωση και πληροφόρηση καθώς και καθιστικό με πέργκολα για ανάπαυση. Επιπλέον θα δημιουργηθεί και διαδρομή για κινητικώς εμποδιζόμενα άτομα, μήκους 320 μέτρων, “Μπλε” διαδρομή, με καθιστικό στο οποίο θα υπάρχουν
Αναπαράσταση θραύσης μεταλλεύματος. ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
7
Αφιέρωμα στη Δυτική Μακεδονία
Πεντάλοφος Κοζάνης
Πεντάλοφος Κοζάνης
Τ
α «Μαστοροχώρια» του Βοΐου είναι ζωντανά «πέτρινα μουσεία» απολύτως συνυφασμένα με την ομορφιά της φύσης. Οι μάστορες της πέτρας, έχουν σφραγίσει με την τέχνη τους όλη τη Μακεδονία, αφήνοντας πίσω τους
αξιοθαύμαστα δείγματα λαϊκής αρχιτεκτονικής: αρχοντικά, εκκλησίες, καλντερίμια, γεφύρια. Ένα τέτοιο αρχιτεκτονικό διαμάντι είναι ο Πεντάλοφος Κοζάνης, το μεγάλο κεφαλοχώρι του Βοΐου που απλώνεται στις πλαγιές της Πίνδου, σε υψόμετρο 1060 μέτρων. Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Ζουπάνι, ενώ η σύγχρονη ονομασία προήλθε από τους πέντε λόφους που περικλείουν τον οικισμό. Οι Ζουπανιώτες ήταν άριστοι τεχνίτες της πέτρας, κτιστάδες, πελεκητές, καλφάδες, περιζήτητοι σε όλη την επικράτεια της τότε οθωμανικής αυτοκρατορίας. Έκτισαν μερικά από τα ομορφότερα χωριά και εκκλησιές του Πηλίου, αλώνιζαν όλη την Ελλάδα οργανωμένοι σε σινάφια και συντεχνίες και μιλούσαν τη δική τους γλώσσα, τα Κουδαρίτικα. Ο Νοέμβριος είναι ο μήνας που τα χρώματα της Πίνδου προσφέρουν μοναδικές εικόνες στον επισκέπτη ενώ η βόλτα στα λιθόστρωτα καλντερίμια ανάμεσα στα παλιά διώροφα και τριώροφα αρχοντικά του χωριού αποτελεί μοναδική εμπειρία.
© Dianellos
Το γεφύρι της Πορτίτσας στα Γρεβενά
Έ
ίναι το δημοφιλέστερο και ωραιότερο
γεφύρι της περιοχής κτι-
σμένο πάνω από τον ποταμό Βενέτικο και είναι τοποθετημένο στην βάση ενός φαραγγιού που σχηματίζουν οι βράχοι του γραφικού χωριού Σπήλαιο και της Λυκότρυπας. Η κατασκευή του πέτρινου γεφυριού υπολογίζεται ότι έγινε το 1743 και σύμφωνα με τοπικές πηγές χτίστηκε με προσφορές από το Μοναστήρι του Σπηλαίου. Είναι δίτοξο με το άνοιγμα του 8
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Του Σπύρου Κουταβά
μεγάλου τόξου να φτάνει τα 13,80 μ. και του μικρού τα 5 μ. Το συνολικό του μήκος είναι 34 μ. και το πλάτος του 2,70 μ. , το δε συνολικό του ύψος του φτάνει τα 7,80 μ. Η διάσχιση του φαραγγιού κατά την διάρκεια του χειμώνα και της άνοιξης γίνεται με καγιάκ ενώ κατά την περίοδο του καλοκαιριού και του φθινοπώρου είναι μια μοναδική εμπειρία για πεζοπόρους. Το γεφύρι συνέδεε την καθημερινότητα των κατοίκων του Σπηλαίου με το χωριό Μοναχίτι.
Η πόλη της Καστοριάς
© Stravou
Η
πανέμορφη φύση της Καστοριάς προσφέρεται τόσο για χειμερινό, όσο και για θερινό τουρισμό. Ο καλύτερος τρόπος για να νοιώσει κανείς την ατμόσφαιρα της πόλης είναι κάνοντας το μικρό γύρο της λίμνης, ξεκινώντας
από τη νότια παραλία και ακολουθώντας τον παραλίμνιο δρόμο μέσα από τα κατακόκκινα πλατανόφυλλα που σκεπάζουν τον μικρό δρόμο έως την Βόρεια παραλία. Η διαδρομή σε κάθε εποχή κρύβει τις δικές της εκπλήξεις αλλά οι φτερωτοί φύλακες της, οι πελεκάνοι της λίμνης, είναι παρόντες όλες τις εποχές του χρόνου. Για τον επισκέπτη της περιοχής κρίνεται επιβεβλημένη και μια στάση στο Σπήλαιο του Δράκου με τις επτά υπόγειες λίμνες και τις δέκα πωσιακό σταλακτικό διάκοσμο. Η Καστοριά έχει διατηρήσει σε ορισμένα σημεία της πόλης τον παραδοσιακό της χαρακτήρα και την βυζαντινή αρχιτεκτονική. Ξεχωρίζει η μεσαιωνική γειτονιά με την ιστορική πλατεία Ντολτσό. Η λίμνη της Καστοριάς θεωρείται από τις ωραιότερες λίμνες της Ελλάδος και έχει κηρυχθεί «Μνημείο Φυσικού Κάλλους».
© Stravou
αίθουσες που φέρουν εντυ-
Αφιέρωμα στη Δυτική Μακεδονία
Ο Άγιος Αχίλλειος στη Μικρή Πρέσπα © Stravou
© Stravou
Φλώρινα
Η
λεκάνη της Πρέσπας συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Ευρώ-
πης, είναι ο επίγειος παράδεισος των μεταναστευτικών πουλιών και ένα απόλυτο ησυχαστήριο για όσους επιθυμούν να νοιώσουν την ατμόσφαιρα των λιμνών με τα χρυσοκόκκινα φύλλα της οξιάς να καθρεπτίζονται τον Νοέμβριο στα νερά τους. Πριν από οτιδήποτε άλλο πρέπει να διασχίσετε την πλωτή γέφυρα που οδηγεί στο νησάκι του Αγίου Αχιλλείου, στη Μικρή Πρέσπα. Εκεί θα θαυμάσετε τα ερείπια της ομώνυμης τρίκλιτης βασιλικής που χρονολογείται από το 10ο αιώνα μ.Χ. όπου ο αείμνηστος καθηγητής Νίκος Μουτσόπουλος μετά από ανασκαφή βρήκε τα οστά του Τσάρου Σαμουήλ.
Πρέσπες
© Stravou
Στον προαύλιο χώρο του βυζαντινού μνημείου φιλοξενούνται τα τελευταία 30 χρόνια οι καλοκαιρινές εκδηλώσεις των Πρεσπών γνωστές ως “Πρέσπεια”.
10
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Φλώρινα. Ο ποταμός Σακουλέβας στην παλιά πόλη
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Δημήτρης Φραγκουλιώτης Γράφημα: Πέγκυ Βαριτάκη
Έγκαιρη, έγκυρη και αντικειμενική ενημέρωση με τη σφραγίδα του:
www.ana.gr ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
11
Ο κόσμος των μανιταριών είναι υπέροχος
Boletus aereus
12
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Της Μαίρης Τζώρα
Έ
Ένας υπέροχος κόσμος: ο κόσμος των μανιταριών. Χρώματα, σχήματα, γεύση, γνώση, πολιτισμός. Οι «δρόμοι» τους, μέσα στα δάση της Πίνδου συναρπάζουν. Τα μανιτάρια τα βρίσκουμε όλο το χρόνο, ακόμη και κάτω από τα χιόνια. Με οδηγό τον πρόεδρο Μανιταρόφιλων Ελλάδας, Γιώργο Κωνσταντινίδη, το οδοιπορικό στο βασίλειο των μανιταριών, αποκτά ιδιαίτερη αξία γιατί το «ταξίδι» μάς αποκαλύπτει άγνωστες σε πολλούς πτυχές. Η Πίνδος, όπως μας εξηγεί ο κ. Κωνσταντινίδης, είναι μια περιοχή που βρίσκεται στο μεταίχμιο δυο βασικών κλιματικών ζωνών της Ελλάδας. Πάνω από τη νοητή γραμμή Ήπειρος - Δυτική Μακεδονία Θεσσαλία, έχουμε το μεταβατικό ηπειρωτικό κλίμα, ενώ από την άλλη πλευρά, βρίσκονται τα μεσογειακά οικοσυστήματα. Αυτό το χαρακτηριστικό της περιοχής, το ότι δηλαδή, απλώνεται μεταξύ των δυο βασικών ομάδων κλίματος, ευνοεί τα είδη μανιταριών που καρποφορούν και από τις δύο πλευρές. Στη ζώνη της Πίνδου, όπου οι βροχοπτώσεις είναι πολλές, ίσως οι περισσότερες στην Ελλάδα, τα δασικά της οικοσυστήματα από δρυ, οξιά, ελάτη, πεύκη, φιλοξενούν και συμβιώνουν με χιλιάδες είδη μανιταριών. «Αυτή η Amanita caesarea ζώνη έχει ιδιαίτερο πλούτο σε είδη και ποσότητες», τονίζει ο κ. Κωνσταντινίδης, ο οποίος μας παραθέτει στη συνέχεια σημαντικά στοιχεία για τον κόσμο των μανιταριών στη χώρα μας. Όπως αναφέρει, στην Ελλάδα, «συνολικά έχουμε καταγράψει πάνω από 3.000 είδη μανιταριών, τα μισά από εκείνα που υπολογίζεται ότι υπάρχουν, με βάση την αναλογία ανάμεσα στα μανιτάρια και στα φυτά». Τα φυτά, σημειώνει, είναι καταγεγραμμένα συστηματικά στην Ελλάδα και με βάση τον αριθμό τους, υπολογίζεται πως τα μανιτάρια που θα καταγραφούν τελικά στη χώρα μας, είναι γύρω στα 7.000 είδη. Ανάμεσα στα είδη που καρποφορούν υπάρχουν κορυφαία, γευστικά μανιτάρια, όπως για παράδειγμα, «ο Αμανίτης ο καισαρικός» (Amanita caesarea), που ήταν το αγαπημένο των Ρωμαίων αυτοκρατόρων, «τα Βασιλικά» (Boletus spp.), αυτά που οι Ιταλοί αποκαλούν porcini. Εξαιρετικό έδεσμα, είναι και τα υπόγεια μανιτάρια, η λευκή και μαύρη τρούφα, της οποίας ο εντοπισμός γίνεται από ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά. Εντυπωσιακά μανιτάρια, είναι οι Κλωνωτές (Ramaria spp.), με τη λαϊκή ονομασία Χτενάκια, που μοιάζουν με κοράλλια. Τα είδη των μανιταριών είναι πολλά, άλλα φαγώσιμα, άλλα τοξικά και παραισθησιογόνα και βέβαια υπάρχουν πλέον αρκετά καινούργια, σε παγκόσμιο επίπεδο, είδη, σημειώνει ο πρόεδρος Μανιταρόφιλων και προσθέτει: «Έχουν δηλαδή καταγραφεί και δημοσιευτεί από την περιοχή μας αρκετά ως καινούργια παγκόσμια είδη, όπως τα: Τούβερ το ομορφόσπορο (Tuber pulchrosporum), Γένεα της οξιάς (Genea fageticola), Γένεα ή ψευδοφυματώδης (Genea
pseudoverrucosa), Γαλακτίτης ο λευκόφιλος (Lactarius populicola), Ερυθρωπή η μεσογειακή (Russula mediterraneensis) κ.ά.». Τα μανιτάρια είναι συνδεδεμένα με την επιβίωση, την ιστορία, την παράδοση, των κατοίκων στην περιοχή. Γνωρίζουμε, λέει ο κ. Κωνσταντινίδης, ότι στην Κατοχή και τον Εμφύλιο, οι πληθυσμοί στις αγροτικές περιοχές επιβίωσαν καταναλώνοντας άγρια, αυτοφυή μανιτάρια, τα οποία έχουν υψηλή θρεπτική αξία. Στα μανιτάρια οφείλονται και οι ονομασίες ορισμένων χωριών. Υπάρχουν δύο χωριά στα Γιάννενα, το Γκρίμποβο και Γκρίμπιανη που σημαίνουν και τα δύο, «μανιταρότοπος». Στις μέρες μας, η πρώτη πόλη που ονομάστηκε το 2007 επισήμως, ανά τον πλανήτη, «πόλη των μανιταριών», είναι τα Γρεβενά και είναι η έδρα Μανιταρόφιλων της Ελλάδας. Λίγα χιλιόμετρα μακρύτερα, στο χωριό Λάβδα Γρεβενών, στο παλιό Δημοτικό Σχολείο, δημιουργήθηκε το πρώτο Μουσείο Μανιταριών. Λίγο αργότερα, στην ίδια ζώνη, στην Καλαμπάκα, λειτούργησε ένα άλλο μουσείο, ενώ στο Βουτύρο Ευρυτανίας σήμερα είναι σε εξέλιξη εργασίες για τη δημιουργία και τρίτου. Οι πρωταγωνιστές στην ίδρυση και των τριών μουσείων, είναι μέλη των Μανιταρόφιλων Ελλάδας. Τα μανιτάρια τα βρίσκουμε όλο το χρόνο, ακόμη και τον χειμώνα κάτω από τα χιόνια, είναι τα χιονόφιλα ή κρυόφιλα, όπως αποκαλούνται. Ένα από αυτά, όπως λέει ο κ. Κωνσταντινίδης, είναι η Φλαμουλίνη η βελουδόποδη (Flammulina velutipes), μανιτάρι που οι θεραπευτικές του ιδιότητες σε ευρύ φάσμα ασθενειών επιβεβαιώθηκαν με κλινικές έρευνες. Έχει κόκκινο χρώμα της φωτιάς στο καπέλο και το πόδι του μοιάζει επενδυμένο με καφέ βελούδο. Για τη συλλογή των μανιταριών απαιτείται γνώση και εμπειρία. Οι ευκαιρίες για όσους ενδιαφέρονται είναι πολλές. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται δέκα σύλλογοι, οι οποίοι διοργανώνουν περίπου 50 ενημερωτικές εκδηλώσεις κάθε χρόνο σε διάφορες περιοχές. Επίσης υπάρχουν συγγράμματα, οδηγοί πεδίου και ιστοσελίδες με όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες. Ωστόσο, η αρχική γνωριμία, θα πρέπει να συνοδεύεται από έναν έμπειρο συλλέκτη, γιατί «με τα μανιτάρια δεν παίζουμε».
Cantharellus pallens
shutterstock
ΠΟΡΤΟΛΑΓΟΣ
shutterstock
Του Βασίλη Λωλίδη
14
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ένας τόπος μικρός,
Ο
Οι τελευταίες, ίσως, ζεστές και ηλιόλουστες μέρες του όψιμου καλοκαιριού, στην καρδιά πλέον του φθινόπωρου, αποτελούν ιδανική ευκαιρία και μεγάλη πρόκληση για κάθε ανήσυχο περιηγητή, δραστήριο ταξιδιώτη, απλό επισκέπτη, να αναζητήσει ένα φυσικό περιβάλλον που θα του εξασφαλίσει ηρεμία, χαλάρωση, νέες εμπειρίες, εικόνες που θα γεμίσουν το μυαλό πριν την ένταση των χειμερινών μηνών που ακολουθούν. Στην αναζήτηση αυτή επιβάλλεται να συμπεριλάβει μια από τις ομορφότερες λιμνοθάλασσες της Βόρειας Ελλάδας στα όρια της Ανατολικής Μακεδονίας με τη Θράκη. Ανεξάρτητα με το αν κάποιος είναι φυσιολάτρης, θρησκευόμενος ή απλά περίεργος πρέπει να επισκεφθεί τη λιμνοθάλασσα της Βιστωνίδας και το γραφικό ψαροχώρι του Πόρτο Λάγος, ανατολικά της Ξάνθης στα όρια με τη γειτονική Κομοτηνή και αν το επιθυμεί να προσκυνήσει στο μοναδικό μοναστικό συγκρότημα που βρίσκεται χτισμένο πάνω σε δυο μικρά νησάκια (νησίδες) μέσα στη λιμνοθάλασσα. Για τους περισσότερους από τους χιλιάδες κάθε χρόνο επισκέπτες του Πόρτο Λάγος ο τόπος αυτός είναι συνυφασμένος με το εντυπωσιακό μοναστικό κτίσμα του Αγίου Νικολάου και το άλλο μικρότερο παρεκκλήσι όπου βρίσκεται αντίγραφο της ιεράς εικόνας της Παναγίας της Παντάνασσας. Τα μοναστικά αυτά κτίσματα, που αποτελούν Μετόχι της Μονής Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, επικοινωνούν τόσο μεταξύ τους όσο και με τη στεριά με εντυπωσιακές ξύλινες γέφυρες που κατασκευάστηκαν μέσα στη λίμνη. Η Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία στον μικρό αλλά γραφικό ναό του Αγίου Νικολάου έχει μια ιδιαίτερη μυσταγωγία. Είναι η μυσταγωγία της ίδιας της φύσης και του υγρού στοιχεία που αγκαλιάζει τον επισκέπτη, τον συνεπαίρνει, τον ηρεμεί και τον χαλαρώνει. Στο μικρό μοναστικό συγκρότημα, που είναι ιδιαίτερα καλοφροντισμένο και φιλόξενο, γεμάτο πάντα με λουλούδια της κάθε εποχής, το θρησκευτικό συναίσθημα συνυπάρχει με την απαράμιλλη ομορφιά της φύσης και τα διαφορετικά είδη ψαριών και πουλιών, που κάθε ένας, μικρός και μεγάλος, μπορεί να θαυμάσει.
shutterstock
αλλά τόσο προικισμένος με αξιοθέατα
shutterstock
Αρκεί μια βόλτα προς το ναό του Αγίου Νικολάου και το μικρό παρεκκλήσι της Παναγίας της Παντάνασσας, για να αντιληφθεί ότι το δημιούργημα του Θεού στον τόπο αυτό βρίσκει το πραγματικό του νόημα. Σε αυτόν τον γαλήνιο τόπο ο επισκέπτης θα συναντήσει πολλά είδη πουλιών, όπως αγριοπελεκάνους, πελαργούς, πάπιες, φλαμίνγκο και πολλά άλλα είδη, κάποια από τα οποία είναι σπάνια κι έχουν χαρακτηριστεί προστατευόμενα, τα οποία ζουν και αναπαράγονται στη λίμνη Βιστωνίδα. Μια κυριακάτικη βόλτα στο Πόρτο Λάγος θα δώσει την ευκαιρία για επίσκεψη στο γραφικό και ήσυχο λιμάνι της ομώνυμης κοινότητας, να περπατήσετε στην παραλία και να χαζέψετε στο παζάρι που στήνεται εκεί κάθε Κυριακή πρωί. Λίγα χιλιόμετρα πιο ανατολικά, με κατεύθυνση την Κομοτηνή και διαμέσου της παλιάς εθνικής οδού Ξάνθης - Ροδόπης, επιβάλλεται μια γευστική αυτή τη φορά στάση στο Φανάρι. Έναν όμορφο παραθαλάσσιο οικισμό με μικρό λιμάνι ελλιμενισμού αλιευτικών σκάφων και σκαφών αναψυχής. Διαθέτει υπέροχες παραλίες για κολύμπι, ψαροταβέρνες διπλά στη θάλασσα και είναι ιδανικός τόπος για καλοκαιρινές αποδράσεις ή ολιγοήμερες διακοπές. Το Πόρτο Λάγος είναι ομολογουμένως ένας μικρός οικισμός, ένα απλό χωριό. Όμως, η πλούσια χλωρίδα και πανίδα του, το ειδυλλιακό τοπίο της λίμνης Βιστωνίδας, ο ιστορικός ναός του Αγίου Νικολάου, αυτή η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του μοναστικού συγκροτήματος μέσα στη λιμνοθάλασσα, έχουν συμπεριλάβει το Πόρτο Λάγος σ’ ένα από τους πιο σημαντικούς ταξιδιωτικούς και εκδρομικούς προορισμούς στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
15
Του Αντώνη Πολυχρονάκη
ΒΕΡΟΛΙΝΟ 30 χρόνια μετά την πτώση του τείχους
Foto: David von Becker
Π
Προσάρτηση (Άνσλους/Anschluss) είχε χαρακτηρίσει την ένταξη της Ανατολικής στην Δυτική Γερμανία το 2010 ο Ματίας Πλάτσεκ, ο τότε σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός του (ανατολικογερμανικού) κρατιδίου του Βρανδενβούργου. Ο όρος παραπέμπει στην προσάρτηση της Αυστρίας από τον ναζιστική Γερμανία και ήταν επόμενο να προκαλέσει σάλo. Αποσκοπούσε όμως στο να πυροδοτήσει τον διάλογο γύρω από ένα αμφιλεγόμενο θέμα, το θέμα του εσωτερικού «διχασμού», το οποίο ακόμα προβληματίζει και παραμένει 30 χρόνια μετά την πτώση τους τείχους (η επέτειος γιορτάστηκε στις 9 Νοεμβρίου) επίκαιρο. Και μπορεί το τείχος από μπετόν να γκρεμίστηκε αφού λίγα μόνο κομμάτια του διατηρήθηκαν, σα να ήθελαν οι Γερμανοί να εξορκίσουν το κακό, αλλά το ερώτημα που πλανάται διαρκώς είναι: μήπως υψώθηκε εν τω μεταξύ ένα νέο αόρατο, ψυχικό τείχος το οποίο ίσως θα υπάρχει για μερικές δεκαετίες ακόμα; Το αρχικό σύνθημα «Εμείς είμαστε ο λαός», που στρέφονταν κατά του καθεστώτος Χόνεκερ, μετατράπηκε αργότερα σε «Είμαστε ένας λαός» κατά τις διαδηλώσεις των Ανατολικογερμανών πριν από τρεις δεκαετίες, εκφράζοντας την επιθυμία τους να ενωθούν με την Δυτική Γερμανία. Έγιναν όμως οι Γερμανοί πραγματικά ένας λαός, ένα ενιαίο κράτος με ισότιμους πολίτες; Οι πρόσφατες εκλογές στην Θουριγγία και λίγο πριν στην Σαξωνία και το Μαγδεμβούργο, όλα ανατολικογερμανικά κρατίδια, δείχνουν ότι υπάρχει ένα βαθύ ρήγμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Η ραγδαία άνοδος της Ακροδεξιάς, ιδίως της φιλοναζιστικής πτέρυγάς της πρόσφατα στη Θουριγγία, το αποδεικνύει. Το ψυχικό τείχος ανάμεσα τα δυτικά και τα ανατολικά κρατίδια αποτυπώνεται πλέον πολιτικά και σε αριθμούς. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό; Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, το 50-60% των Ανατολικογερμανών αισθάνονται, πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Παρά τον πρώτο ενθουσιασμό τους γρήγορα ένοιωσαν ταπεινωμένοι. Το νόμισμά τους καταργήθηκε και εισήχθη το δυτικογερμανικό
μάρκο. Μεταξύ 1990 και 1998 έλαβε χώρα η απόλυτη αποβιομηχάνιση της Ανατολικής Γερμανίας. Η εμπειρία της Τreuhand, δηλαδή, του Ταμείου διαχείρισης και αξιοποίησης των κρατικών μέχρι τότε επιχειρήσεων, ήταν μια τραυματική εμπειρία γι αυτούς. Αγοράστηκαν αντί πινακίου φακής όσες επιχειρήσεις είχαν ενδιαφέρον για τους δυτικούς και οι άλλες έκλεισαν. Η ανεργία, λέξη άγνωστη για τους Ανατολικογερμανούς μέχρι τότε, εκτοξεύτηκε τα πρώτα χρόνια στο 30%, εξού και η μαζική μετανάστευση στη Δύση που ερήμωσε ολόκληρες περιοχές. Μόνο τα δύο πρώτα χρόνια, το 1989 και το 1990, μετανάστευσαν προς αναζήτηση καλύτερης τύχης στη Δύση 750.000 άνθρωποι, ενώ από το 1990 έως σήμερα η πληθυσμός των ανατολικών κρατιδίων μειώθηκε κατά 1,2 εκατομμύρια! Το 80% από τους «εσωτερικούς μετανάστες» ήταν νέοι και οι ανατολικογερμανικές περιοχές στερήθηκαν έτσι το πιο δυναμικό κομμάτι τους. Παρέμειναν οι πιο ηλικιωμένοι, μία από τις σοβαρές οικονομικές αδυναμίες της Ανατολής, που δεν μπορούσαν πια να προσαρμοστούν σε ένα εντελώς νέο και άγνωστο σε αυτούς σύστημα. Έμειναν πίσω απογοητευμένοι αφού δεν υπήρχε πια γι αυτούς μέλλον. Αυτό δεν μπορεί να μην επέδρασε στον ψυχισμό τους, συμφωνούν οι κοινωνιολόγοι. Όπως και στον ψυχισμό εκείνων που πήγαν στα δυτικά κρατίδια. Ήταν εξευτελιστικό, σίγουρα ένοιωθαν συμπλεγματικά ή τουλάχιστον άβολα. Η πρόβλεψη του Χέλμουτ Κολ ότι σύντομα η χώρα τους θα μετατραπεί σε μια ανθούσα οικονομικά περιοχή δεν επαληθεύτηκε και οι υποσχέσεις για καλύτερες μέρες αποδείχτηκαν φρούδες. Τα «νέα κρατίδια», όπως ονομάζονται πλέον, μετατράπηκαν σε μια ημιπεριφερειακή οικονομία. Και μετά ήρθε και η οικονομική κρίση το 2008/9, ενώ αργότερα και η προσφυγική, δύο κρίσεις οι οποίες αφορούσαν βέβαια και τα δυτικά κρατίδια, ενώ η δεύτερη σχεδόν καθόλου τα ανατολικά, αφού ελάχιστοι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν εκεί. Με την συστηματική όμως προπαγάνδα του ακροδεξιού, φασίζοντος, κόμματος «Εναλλακτική για την Γερμανία» (AfD)» η προϋπάρχουσα δυσαρέσκεια και ο θυμός μεγάλωσαν και μετατράπηκαν σε συνολική αμφισβήτηση του «κατεστημένου του Βερολίνου».
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
17
1961 ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA PHOTO / DPA / FILES
Μεταρρυθμίσεις και ανατροπές παντού Οι ανεπτυγμένοι δυτικοί αντικατέστησαν τα πάντα και τους πάντες και καθοδηγούσαν τους «καθυστερημένους» ανατολικούς. Όμως σε ορισμένα θέματα δεν ήταν καθόλου «καθυστερημένοι». Το εκπαιδευτικό σύστημα της Ανατολικής Γερμανίας ήταν το πρότυπο για τους Φινλανδούς, οι οποίοι το προσάρμοσαν στις δικές τους συνθήκες και τώρα θεωρούνται πρωτοπόροι σε παγκόσμιο επίπεδο. Εν τούτοις στα ανατολικά κρατίδια επιβλήθηκε το δυτικό μοντέλο. Τα πρότυπα ολοήμερα σχολεία, οι παιδικοί σταθμοί, οι πολυκλινικές καταργήθηκαν και δημιουργήθηκαν άλλα από την αρχή, δίνοντας την αίσθηση στους πολίτες ότι αυτά για τα οποία πάσχισαν μια ζωή δεν είχαν νόημα, οι προσπάθειες μιας ζωής είχαν πάει χαμένες. Είναι χαρακτηριστικό επίσης ότι όλοι οι πρυτάνεις, όπως και οι περισσότεροι καθηγητές πανεπιστημίων είναι δυτικοί και ότι από τους 45 προέδρους ομοσπονδιακών δικαστηρίων μόνο 3 προέρχονται από την Ανατολή. Η δυτική ελίτ κυριάρχησε φυσικά και στην οικονομία. Τριάντα χρόνια μετά την πτώση του τείχους μόνο το 4,2% των επιτελικών θέσεων κατέχεται από Ανατολικογερμανούς και μόνο μια Ανατολικογερμανίδα έχει καταφέρει να γίνει έστω μέλος Διοικητικού Συμβουλίου σε μεγάλο δυτικογερμανικό όμιλο (στην Volkswagen). Επίσης, καμία ανατολικογερμανική εταιρεία δεν έχει εισαχθεί στο χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης και κανένας μεγάλος όμιλος δεν έχει την έδρα του στην ανατολική πλευρά της Γερμανίας. Ακόμα και σε εταιρείες που έχουν την έδρα τους εκεί, σπανίζουν οι ντόπιοι σε ηγετικές θέσεις. Εν μέρει αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό για τα πρώτα χρόνια, αλλά η συνεχιζόμενη «εισβολή» ή εισαγωγή ειδικών, τριάντα χρόνια μετά την πτώση του τείχους, αποτελεί την πρώτη ύλη για να παγιώνεται το ψυχικό τείχος. Έστω και αν η καγκελάριος Μέρκελ ή ο πρώην πρόεδρος της Γερμανίας Γιόακιμ Γκάουκ είναι Ανατολικογερμανοί. Αυτό δεν φαίνεται να παρηγορεί τους υπόλοιπους συμπατριώτες τους. Είναι μόνο δύο εξαιρέσεις που υπερτονίζουν τον κανόνα. Και όμως η κοινή λογική αλλά και επιστήμονες υποστηρίζουν ότι εκείνοι που μεγάλωσαν στην πάλαι ποτέ Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας (ΛΔΓ) θα ήταν οι καταλληλότεροι για την μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο, αφού θα γνώριζαν καλύτερα τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες των ανθρώπων, θα μπορούσαν να μπουν στη θέση τους και να λάβουν υπόψη τις ευαισθησίες τους. Και κυρίως να αμβλύνουν το αίσθημα κυριαρχίας από τους Δυτικογερμανούς.... Επειδή όμως αυτό δεν συνέβη δημιουργήθηκαν στερεότυπα, προκαταλήψεις. Από τη μια οι δυτικοί «ξερόλες» και αλαζόνες δυτικοί που αγόρασαν τα πάντα, κατέλαβαν όλες τις σημαντικές θέσεις και δεν τους πήραν ποτέ σοβαρά και από την άλλη οι ανατολικόγερμανοί ευεργετημένοι, αλλά αχάριστοι που τους χρυσοπλήρωσαν και δεν ξέρουν ούτε καν τι ψηφίζουν. Αυτές οι απόψεις καθιερώθηκαν και είναι δύσκολο να βγουν από τα κεφάλια των ανθρώπων, έστω και αν έχουν αμβλυνθεί με τον καιρό. Ο ψυχικός διχασμός είναι δεδομένος Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Αλενσμπαχ / Allensbach ενώ το 71% των δυτικογερμανών δηλώνει απλώς Γερμανός, μόνο το 44% των Ανατολικογεραμνών δηλώνει το ίδιο. Το 47% δηλώνει Ανατολικογερμανός...
Ο
18
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
30 χρόνια μετά την πτώση του τείχους
1989 ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA PHOTO / DPA / FILES
Τα νεώτερα στοιχεία
Τ
«Εδώ υπήρχε κάποτε ένα τρομερό τείχος που χώριζε τους ανθρώπους» Barbara Henniger, 1999
Τί δείχνουν άραγε τα νεώτερα στοιχεία της «Επιτροπής για την κατάσταση της ενοποίησης»; Έχει αλλάξει κάτι; Η απάντησή της είναι ναι μεν αλλά.... Για πρώτη φορά το 2017 μετακινήθηκαν περισσότεροι πολίτες από τη Δύση προς την Ανατολή, συγκεκριμένα 93.415, ενώ αντίστροφα 89.418. Ο μέσος μισθός ενός Ανατολικογερμανού ανερχόταν μεν πέρυσι στο 84% ενός Δυτικογερμανικού, αλλά ακόμα και σε αναπτυσσόμενες πόλεις όπως η Λειψία και η Δρέσδη οι μισθοί έχουν απλώς εξομοιωθεί με τους μισθούς των πιο αδύναμων περιοχών της δυτικής Γερμανίας. Η ανεργία κυμαίνονταν κατά μέσο όρο στην δυτική πλευρά στο 4,8%, ενώ στην ανατολική στο 6,9%, το 2005 ήταν όμως 9,9 και 18,7% αντίστοιχα. Μία εξήγηση είναι όμως η εσωτερική μετανάστευση από την Ανατολική στην Δυτική Γερμανία και η γήρανση του ενεργού πληθυσμού της πρώτης. Το ποσοστό κινδύνου φτωχοποίησης ήταν πέρυσι στα ανατολικά κρατίδια 17,5% και 15% στη Δύση. Το 2005 ήταν 20,4% και 13,2% αντίστοιχα. Οι συντάξεις θα εξισωθούν μέχρι το 2024, ήδη των Ανατολικογερμανών ανέρχονται στο 96,5% των δυτικών. Για σύγκριση: η υψηλότερη σύνταξη σε ανατολικογερμανικό κρατίδιο είναι στο Βρανδενμούργο (1145 ευρώ), ενώ η υψηλότερη σε δυτικό στο Ζάαρλαντ (1243 ευρώ). Δέκα χρόνια μετά την προκλητική δήλωση περί προσαρτήσεως, ο καταγόμενος από το ανατολικογερμανικό Πότσνταμ, Ματίας Πλάτσεκ τέθηκε επικεφαλής της «Επιτροπής για τα 30 χρόνια από την πτώση του τείχους», η οποία προετοίμασε τους εορτασμούς για την επέτειο της 9ης Νοεμβρίου. Ως κεντρικό σύνθημα έθεσε τον διάλογο μεταξύ των Γερμανών ώστε να ξεκινήσουν οι πολίτες να αμφισβητούν τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. «Σε καμία περίπτωση» έχει δηλώσει «δεν θα ήθελα να απομακρυνθούμε και άλλο μεταξύ μας. Το μέλλον μας θέτει ήδη προ μεγάλων προκλήσεων και μπορούμε μόνο από κοινού να τις αντιμετωπίσουμε». Το πόσο δύσκολο είναι το είχε περιγράψει εύστοχα -και προφητικά- κάποτε ο Βίλι Μπραντ : «Συχνά, οι τοίχοι που βρίσκονται στο μυαλό των ανθρώπων αντέχουν περισσότερο απ’ όσο οι τσιμεντένιοι».
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
19
Της Βίκυς Χαρισοπούλου
Η Τέχνη προστατεύει και από τη βροχή ...
Ή
Στη Θεσσαλονίκη
«[...] Όχι, δεν μπορώ, εάν βρέξει θα γίνει μούσκεμα η αποθήκη. Φέρε μου πρώτα ένα κόντρα πλακέ στις ίδιες διαστάσεις και μόνο τότε θα σου δώσω τον πίνακα [...]»
Ήταν ένα ψυχρό καλοκαίρι στα μέσα της δεκαετίας του ΄50 στην μετασταλινική “ψυχρή” (του “ψυχρού πολέμου” αλλά και του “ψυχρού-βόρειου κλίματος”) Μόσχα – στο προάστιο Ζβενίγκοροντ (περί τα 40 χιλιόμετρα έξω από την πρωτεύουσα), όπου ο Σεργκέι Νικολάεβιτς Χόλνμπεργκ- θετός γιός του Πάβελ Σεργκέεβιτς Ποπόφ (αδερφού της ζωγράφου Λιουμπόβ Ποπόβα) δεχόταν την επίσκεψη του Ζακυνθινής καταγωγής Έλληνα - υπαλλήλου της καναδικής πρεσβείας και συλλέκτη έργων τέχνης, Γεωργίου Κωστάκη ... ...Το πρώτο πράγμα που είδα καθώς ανέβαινα από τη σκάλα στον δεύτερο όροφο ήταν ένας πίνακας της Ποπόβα και πάνω του κρεμόταν μια σκάφη. Αργότερα περπατήσαμε στον κήπο. Διέκρινα το παράθυρο της αποθήκης που ήταν καρφωμένο μ’ ένα κόντρα πλακέ. Πάνω στο κόντρα πλακέ ήταν γραμμένος ένας αριθμός κι από κάτω η υπογραφή: «Ποπόβα». Μπήκα στην αποθήκη και είδα από την άλλη πλευρά του κόντρα πλακέ έναν εξαιρετικό πίνακα της ζωγράφου:(ήταν το έργο με τίτλο: Χωροδυναμική Κατασκευή, 1921, Λάδι και σκόνη ξύλου σε κοντραπλακέ, 71×63.9, που σήμερα βρίσκεται στην συλλογή του MOMus. (Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη - Μονή Λαζαριστών, Θεσσαλονίκη... ”...Χρειάστηκε να πάω στη Μόσχα και να ψάξω για κόντρα πλακέ. Δεν βρήκα στις διαστάσεις που έπρεπε κι έτσι αγόρασα δύο μικρότερα φύλλα και τα μετέφερα στο Ζβενίγκοροντ. Ως αντάλλαγμα ο σπιτονοικοκύρης μου έδωσε τον υπέροχο πίνακα. Μου πούλησε και τους υπόλοιπους ζωγραφικούς πίνακες και μάλιστα σε πολύ χαμηλή τιμή..» (Georgii Kostaki. Moi avangard. Vospominaniia kollektsionera (Γιώργος Κωστάκης. Η πρωτοπορία μου. Απομνημονεύματα ενός συλλέκτη- εκδ. Modus-Graffiti, Μόσχα 1993, σ. 59–60) Η “Χωροδυναμική κατασκευή” όπως και περισσότερα από 200 έργα και αντικείμενα, όλα προερχόμενα από την συλλογή Κωστάκη, εκτίθεται στις εγκαταστάσεις του MOMusΜουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη - Μονή Λαζαριστών της Θεσσαλονίκης. Η έκθεση με τίτλο: Έκθεση “Λιουμπόβ Ποπόβα. Φόρμα. Χρώμα. Χώρος” συμπληρώνεται με ορισμένα σπάνια έργα από ιδιωτικές συλλογές. Είναι η πρώτη μεγάλης κλίμακας έκθεση έργων της Ποπόβα που διοργανώνεται τις τελευταίες τρεις δεκαετίες διεθνώς και παρουσιάζει σειρές σχεδίων της καλλιτέχνιδος που δεν είχαν ποτέ έως τώρα εκτεθεί.
H Λιουμπόβ Ποπόβα μπροστά από ένα «Ζωγραφικό Αρχιτεκτόνημα», 1919
20
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Βιογραφία και μετα-βιο-εργο-γραφία... Η Λιουμπόβ Σεργκέγιεβνα Ποπόβα (1889-1924) , η ‘αμαζόνα’ της ρωσικής πρωτοπορίας, σπούδασε αρχικά σε εργαστήρια στη Μόσχα και στη συνέχεια ταξίδεψε για να διευρύνει την καλλιτεχνική της μόρφωση στο εσωτερικό της Ρωσίας, Κίεβο και στην Ιταλία (1910-1912), όπου γνώρισε τη ρωσική εικαστική παράδοση και την τέχνη της Αναγέννησης. Το 1912 εργάστηκε στο εργαστήριο του Τάτλιν στη Μόσχα και συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι, μαζί με άλλους Ρώσους καλλιτέχνες. Από το 1914 ακολούθησε μια σταθερή εκθεσιακή πορεία, συμβάλλοντας σημαντικά στα κινήματα του Κυβοφουτουρισμού, του Σουπρεματισμού και στη συνέχεια του Κονστρουκτιβισμού. Παρουσίασε μεγάλη καλλιτεχνική δραστηριότητα με ευρύ φάσμα εικαστικής παραγωγής, καθώς ασχολήθηκε με το θέατρο, ενώ εργάστηκε στο σχεδιασμό υφασμάτων για το Πρώτο Κρατικό Εργοστάσιο Εκτύπωσης Υφασμάτων της Μόσχας. Παράλληλα παρήγαγε σχέδια για αφίσες, εξώφυλλα περιοδικών, βιβλία και πορσελάνες. Μετά το θάνατό της το 1924, διοργανώθηκε στη Μόσχα μεγάλη αναδρομική έκθεση, αντιπροσωπευτική του εύρους της εικαστικής παραγωγής της...
η πρώτη μεγάλης κλίμακας έκθεση έργων της Λιουμπόβ Ποπόβα “ Σύμφωνα με τον τιμοκατάλογο της έκθεσης “0,10 Τελευταία Φουτουριστική Έκθεση” που έγινε τον Δεκέμβριο του 1915 στην Α. Πετρούπολη, το έργο “Γυναίκα που ταξιδεύει” 1915 Λάδι σε καμβά: 158,5Χ 123 πωλούνταν προς 250 ρούβλια. Η αντιστοιχία ρουβλίου / δολ. ΗΠΑ το 1914 ήταν 1 δολ = 1,9 ρούβλια. Αυτό σημαίνει ότι το έργο πωλούνταν προς 131,5 δολ. ΗΠΑ. Το 1915 о μέσος μηνιαίος μισθός στην Πετρούπολη ήταν 35 ρούβλια (1 κιλό ψωμί κόστιζε 0,07 ρ. , 1 κιλό κρέας 0,66 ρ.). Ο πίνακας λοιπόν κόστιζε περίπου 7 μηνιαίους μισθούς. Στα απομνημονεύματά του ο Κωστάκης γράφει ότι ένας πίνακας της Ποπόβα κόστιζε τότε περίπου 800 - 1000 ρούβλια (η επίσημη αντιστοιχία ήταν 1 δολ. προς 4 ρούβλια), δηλ. πρέπει να αγοράστηκε προς περίπου 250 δολ. ΗΠΑ ή κάτι λίγο παραπάνω. Ο συγκεκριμένος πίνακας αγοράστηκε το 2000 από το ελληνικό κράτος προς 5.000.000 δολ. ΗΠΑ, βάσει της εκτίμησης του 1998.Στην επανεκτίμηση της συλλογής που έκανε, κατόπιν παραγγελίας μας ο οίκος Sothebys (Σεπτέμβριος 2012), ο πίνακας εκτιμήθηκε προς 8.000.000 λίρες Αγγλίας, δηλ. προς 9.463.880 ευρώ και 12.648.931 δολ. ΗΠΑ. Σήμερα η εκτίμησή του είναι περίπου 10% πάνω από την τελευταία αξία” ... (Κείμενο της διευθύντριας του Momus Μαρίας Τσαντσάνογλου η οποία έχει μαζί με το Ρώσο συνάδελφο της Andrei Sarabianov την επιμέλεια της έκθεσης.
Επάνω: Σχέδιο για το «Σουπρέμους», 1916-17, Μελάνι σε χαρτί, 8.8 × 7.81919
Η έκθεση “Λιουμπόβ Ποπόβα. Φόρμα. Χρώμα. Χώρος”που φιλοξενείται στους δύο ορόφους της Μονής Λαζαριστών εγκαινιάστηκε στις 11 Οκτωβρίου 2019 και θα λειτουργεί έως την 1 Μαρτίου 2020. Μέρες & ώρες λειτουργίας: Τρ-ΤεΠα-Σα-Κυ 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-22:00, Δευτέρα κλειστά).
“Γυναίκα που ταξιδεύει” 1915 Λάδι σε καμβά: 158,5Χ 123
Φωτογραφίες: © MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Κάτω: Χωροδυναμική Κατασκευή, 1921, Λάδι και σκόνη ξύλου σε κοντραπλακέ, 71×63.9
Ο Μάκης Παπαδημητρίου ως «Μήδεια», στο θησείον…
© Aggeliki Kokkove
Η
Η «Μήδεια» του Μποστ, είναι «ένα έργο που επικρίνει τους επικριτάς, προβληματίζει τους κριτάς και ελευθερώνει τους θεατάς», όπως έλεγε ο ίδιος ο συγγραφέας. Ο σκηνοθέτης Νικορέστης Χανιωτάκης πήρε το κείμενο και το δούλεψε για να το παρουσιάσει στο «θησείον, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ», με τον Μάκη Παπαδημητρίου στον πρωταγωνιστικό ρόλο της παιδοκτόνου μάνας.
Απ’ το πρώτο ανέβασμα του έργου το 1993, ο Μποστ ήθελε «οι θεατές περισσότερο να χαμογελάνε και λιγότερο να χαχανίζουν».
Θησείον, Ένα Θέατρο για τις Τέχνες Διανομή: Μάκης Παπαδημητρίου, Κώστας Τριανταφυλλόπουλος, Γιάννης Δρακόπουλος, Νίκος Πουρσανίδης, Γεράσιμος Σκαφίδας, Μπέτυ Αποστόλου, Άννα Κλάδη. Στον ρόλο της Καλόγριας Πόλυ η Μίνα Αδαμάκη. Η μουσική της παράστασης είναι πρωτότυπη, παίζεται ζωντανά επί σκηνής από τους ηθοποιούς και φέρει την υπογραφή της Monika! Παραστάσεις: Κάθε Τέταρτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή στις 19:00 και τις Παρασκευές στις 21:15. Επιπλέον παραστάσεις στις 23 και στις 30 Δεκεμβρίου (ημέρα Δευτέρα), στις 21:15.
Τι φιλοδοξούν να μας δείξουν στη σκηνή οι συντελεστές της παράστασης; Στο ερώτημα απαντά ο Μάκης Παπαδημητρίου: «Δεν πρόκειται περί φιλοδοξίας αλλά περί επιθυμίας. Θα έλεγα ότι επιθυμούμε να αποδώσουμε το κείμενο του Μποστ και τίποτα παραπάνω. Σε αυτά τα έργα, το “παραπάνω” μάλλον κακό κάνει παρά καλό και σίγουρα κανείς μας δεν θέλει να μπει στη διαδικασία να ξαναγράψει -πόσω μάλλον να παίξειένα έργο που είναι τόσο όμορφα γραμμένο με αυτό το ιδιαίτερο και εξαιρετικό χιούμορ του Μποστ. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι το καλύτερό του και αναδεικνύει πολλά θέματα της εποχής του (αρχές της δεκαετίας του 90) παραμένοντας ταυτόχρονα μια σύγχρονη νεοελληνική κωμωδία ή καλύτερα μια σάτιρα της ελληνικής κοινωνίας. Μια σάτιρα της εποχής εκείνης των πολιτικών σκανδάλων, της μικροπρέπειας, της αδιαφορίας, των ρουσφετιών, της αρπαχτής κλπ. που μοιάζει τόσο πολύ με τη δική μας, σαν να μην πέρασαν ποτέ αυτά τα σχεδόν τριάντα χρόνια. Ο στόχος του Μποστ είναι, οι θεατές να γελούν παρά να χαχανίζουν, είναι νομίζω μια επιθυμία δική του αλλά και της παράστασης και γενικότερα μια επιθυμία μιας παράστασης που σέβεται τον θεατή και πέρα από το αστείο - σε όποια μορφή - θέλει να τον κάνει να σκεφτεί και να προβληματιστεί. Στο κείμενο του Μποστ υπάρχουν πολλές αναφορές σε πράγματα, σε γεγονότα, σε ονόματα (συγκαλυμμένα) που βάζουν τον θεατή σε ενεργή θέση παρακολούθησης και όχι σε μια παθητική στάση. Αυτή είναι η επιθυμία μας λοιπόν. Ο “τρόπος” είναι όλη η παράστασή μας. Σας περιμένουμε».
© Aggeliki Kokkove
22
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ο Άκης Σταματιάδης κερνάει «Ροδάκινο Κομπόστα»...
...στον Τεχνοχώρο Εργοτάξιον
Μ
Μια κωμωδία παρεξηγήσεων, βασισμένη στο έργο του Ισπανού συγγραφέα Μιγκέλ Μιχούρα, σκηνοθετεί ο Άκης Σταματιάδης, κερνώντας τους θεατές (για δεύτερη χρονιά!) «Ροδάκινο Κομπόστα». Τι σχέση μπορεί να έχουν οι ήρωες με ένα απότιστο γλαστράκι και πόσο εξαρτώνται από το «Ροδάκινο Κομπόστα»; Οι απαντήσεις σε ένα βιωματικό master class από άπειρους ληστές… Σ ένα μικρό διαμέρισμα της Μαδρίτης , μία καυτή καλοκαιριάτικη μέρα, συναντιέται η αταίριαστη παρέα. Μια επίδοξη καλλιτέχνης, ένας γριπιασμένος- υποχόνδριος λάτρης όπλων, μία σκληρή «γυναίκα αράχνη», ένας ερωτευμένος γλυκούλης νεαρός, μια αδιάκριτη –ερωτομανής σπιτονοικοκυρά, ο μαφιόζος « Δούκας» και μία απίστευτα παρατηρητική νεαρή καλόγρια. «Πήραμε ένα κείμενο με ευρηματική υπόθεση, δουλέψαμε τους χαρακτήρες, τους φέραμε πιο κοντά μας και το αποτέλεσμα είναι μια κωμωδία με ανατροπές, που πέρυσι, πρώτη χρονιά παραστάσεων, την χειροκρότησε το κοινό. Γι αυτό συνεχίζουμε για δεύτερη χρονιά, έχοντας δουλέψει κι άλλα στοιχεία», λέει στο Πρακτορείο, ο Άκης Σταματιάδης. Γνωρίζω τον Άκη Σταματιάδη από τα καλά χρόνια της τηλεόρασης, όταν υπέγραφε μερικές από τις πιο κλασικές κωμωδίες της μικρής οθόνης και τον ρωτώ πως και γιατί στο σανίδι…. «Δεν είναι για να καθόμαστε με τα χέρια δεμένα. Είναι ρίσκο μια θεατρική παραγωγή και μάλιστα μια τέτοια παραγωγή, όπου όλα περνούν από τα χέρια ελάχιστων ανθρώπων για να μειωθεί το κόστος. Διάλεξα μια ομάδα νέων και ταλαντούχων ηθοποιών για να ενσαρκώσουν τους ήρωες του έργου και με έχουν δικαιώσει», μας λέει ο Άκης Σταματιάδης.
Σκηνοθεσία-Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Άκης Κων. Σταματιάδης Μουσική: Άκης Τριανταφύλλου Σκηνικά-Κοστούμια: Ιρένα Κωνσταντινίδου Βοηθοί σκηνοθέτη: Ευγενία Σούκη-Νάντια Γερμενή Παίζουν (με σειρά εμφάνισης): Στέλα Σταθοπούλου, Γιώργος Χουσάκος, Αντρέας Ιωάννου, Νάντια Γερμενή, Λίνα Λαμπροπούλου, Ευγενία Σούκη, Ονούφριος Ντοβλέτης. Τεχνοχώρος « ΕΡΓΟΤΑΞΙΟΝ». Διογένους 1. Δάφνη (δίπλα στον σταθμό του μετρό). Τηλέφωνο θεάτρου: 6983930220. Παραστάσεις: Σάββατο 9.15μμ. Κυριακή 8.00μμ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
23
Του Χρίστου Καλουντζόγλου
EXPO 2020:
Σ
«
«Συνδέοντας ιδέες, δημιουργώντας το μέλλον», είναι το moto της φιλόδοξης διοργάνωσης της διεθνούς έκθεσης EXPO 2020, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που θα φιλοξενηθεί στο Ντουμπάι
από τις 20 Οκτωβρίου 2020 έως τις 10 Απριλίου 2021. Η αντίστροφη μέτρηση για την πρώτη έκθεση αυτού του είδους στη Μέση Ανατολή, την
Αφρική και τη Νότια Ασία, έχει αρχίσει και οι διοργανωτές έχουν ως στόχο να αποτελέσει μία παγκόσμια πλατφόρμα συζήτησης και ανάδει-
Το Ντουμπάι ως γέφυρα ιδεών
ξης της δημιουργικότητας, ένα βήμα συνεργασίας και δικτύωσης επιχειρήσεων που αναζητούν πρόσβαση σε νέες αγορές. «Το κύριο μήνυμα της έκθεσης αφορά στην προαγωγή των ιδεών της δίκαιης και βιώσιμης ανάπτυξης και της ελευθερίας κίνησης
ιδεών, αγαθών και ανθρώπων», δηλώνει στο Πρακτορείο ο πρεσβευτής των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Αθήνα, Μοχάμεντ Μιρ Αλ Ράισι. Προσθέτοντας ότι σε ένα περιβάλλον με μεγάλες προκλήσεις, τα ΗΑΕ προσπαθούν να μετατρέψουν τις προκλήσεις σε στρατηγικές και οικονομικές ευκαιρίες.
Η προβολή της Ελλάδας στην ΕXPO Στο πλαίσιο αυτό, τα Εμιράτα θεωρούν την Ελλάδα «σημαντικό εταίρο» και γι αυτό προσβλέπουν στην ελληνική συμμετοχή στην EXPO 2020 για την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων. «Η EXPO 2020 είναι μία χρυσή ευκαιρία για τους Έλληνες επιχειρηματίες για επαφές και συνεργασίες με αναπτυξιακό χαρακτήρα», επισημαίνει ο πρεσβευτής των ΗΑΕ στην Αθήνα, τονίζοντας ότι οι τομείς κοινού ενδιαφέροντος είναι οι εμπορικές
συναλλαγές,
η
ενέργεια, οι υποδομές, οι μεταφορές, η αξιοποίηση ακινήτων και η εφοδιαστική αλυσίδα. Τη διοργάνωση της ελληνικής συμμετοχής στην EXPO 2020 έχει αναλάβει ο οργανισμός Enterprise 24
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Ο πρεσβευτής των ΗΑΕ στην Αθήνα, Μοχάμεντ Μπιν Αλ Ράισι, στο βήμα του συνεδρίου για την Ανεκτικότητα, στην Αθήνα.
Greece, εστιάζοντας στην προβολή των νευραλγικών τομέων της οικονομίας και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της σύγχρονης Ελλάδας . Το ελληνικό περίπτερο στην EXPO είναι εμπνευσμένο από τη μυθολογία και συγκεκριμένα από τον μύθο του μίτου της Αριάδνης. Όπως στον μύθο η ευρηματικότητα του Θησέα και της Αριάδνης οδήγησε στην έξοδο από τον Λαβύρινθο, έτσι και η σύγχρονη Ελλάδα χρησιμοποιώντας ως μίτο τα ταλαντούχα μυαλά της και την καινοτομία, μεταβαίνει με ασφάλεια στην σταθερή ανάπτυξη. Το μήνυμα της ελληνικής παρουσίας στο Ντουμπάι είναι “η σύγχρονη Ελλάδα δείχνει το δρόμο προς το μέλλον” και στους χώρους του περιπτέρου θα προβάλλονται οι πιο δυναμικοί πυλώνες της ελληνικής οικονομίας: το ανθρώπινο δυναμικό, η ναυτιλία και η εφοδιαστική αλυσίδα, η ενέργεια, ο τουρισμός και ο πολιτισμός, ο αγροδιατροφικός τομέας, η φαρμακοβιομηχανία και η τεχνολογία. «Με 192 συμμετέχοντα έθνη, ελπίζουμε ότι η Ελλάδα θα αξιοποιήσει τη θέση του Ντουμπάι ως πύλη προς τις γειτονικές χώρες του Κόλπου, την ευρύτερη Μέση Ανατολή, την Αφρική και τη Νότια
Στο πλαίσιο της Εβδομάδας Ανεκτικότητας, φιλοξενήθηκε η ομάδα Special Olympics Hellas, που αναφέρθηκε στην εμπειρία από τη συμμετοχή των αθλητών στους Παγκόσμιους Αγώνες Special Olympics στο Άμπου Ντάμπι, τον περασμένο Μάρτιο.
Ασία, εξυπηρετώντας μια περιοχή με πληθυσμό σχεδόν 3,2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων», τονίζει στο Πρακτορείο ο πρεσβευτής των ΗΑΕ στην Αθήνα. EXPO 2020 σε αριθμούς Έκταση εκθεσιακού χώρου: 4,38 τετραγωνικά χιλιόμετρα Συμμετοχή: 192 χώρες Επισκέπτες: 25 εκατομμύρια Εκδηλώσεις: 60 live events κάθε μέρα
Έτος Ανεκτικότητας το 2019 Επενδύοντας στην εικόνα της χώρας ως γέφυρας επικοινωνίας μεταξύ λαών και διαφορετικών πολιτισμών, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ανακήρυξαν το 2019 ως Έτος Ανεκτικότητας. Στα Εμιράτα συμβιώνουν αρμονικά περίπου 200 εθνικότητες και ανάμεσά τους περίπου 12.000 Έλληνες, που είναι «οι καλύτεροι πρεσβευτές για τη χώρα μας», όπως λέει ο πρεσβευτής των ΗΑΕ στην Αθήνα. Η ελληνική παρουσία στα Εμιράτα και η συμμετοχή στην EXPO 2020 ήταν ένα από τα θέματα που συζητήθηκαν στο πλαίσιο της Εβδομάδας Ανεκτικότητας, που διοργάνωσε στα μέσα Οκτωβρίου η πρεσβεία των ΗΑΕ στην Αθήνα, προωθώντας παράλληλα τον διαθρησκειακό διάλογο και προβάλλοντας τις πρωτοβουλίες της εμιρατινής κυβέρνησης για την ανάπτυξη του μοντέλου ανοχής που προσφέρουν τα Εμιράτα στην ευρύτερη περιοχή.
Με την εφαρμογή του Πρακτορείου για smartphones-tablets
ειδήσεις 24x7x365 ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
25
Της Νικόλ Καζαντζίδου
Η Χαλκιδική “έβγαλε” την Παγκόσμια Mrs. India του 2019
Ο
Ομορφιά και στιλ από τη μακρινή Ινδία “πλημμύρισε” πρόσφατα το δεύτερο πόδι της Χαλκιδικής, όπου ταξίδεψαν περίπου 150 Ινδές καλλονές για να λάβουν μέρος στον τελικό διαγωνισμό ομορφιάς της διεθνούς διοργάνωσης «Haut Monde Mrs. India Worldwide 2019». Δικαίωμα διεκδίκησης του τίτλου Mrs. India Worldwide 2019 είχαν 172 φιναλίστ. Ωστόσο, λόγω προβλημάτων με την έκδοση βίζας, κάποιες δεν κατάφεραν να ταξιδέψουν στην χώρα μας. Στο διάστημα της δεκαήμερης παραμονής τους στη Βόρεια Ελλάδα, οι κυρίες από την Ινδία και τα άλλα μέλη της αποστολής επισκέφθηκαν διάφορες περιοχές της Χαλκιδικής, όπως την Άθυτο, την Αρναία, το Άλσος Αριστοτέλη και μέσα από σειρά φωτογραφήσεων, έγιναν μέρος της διαφημιστικής καμπάνιας της Χαλκιδικής. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση που έκανε ο πρόεδρος της διοργάνωσης, Μπαράτ Μπραμάρ. “Πρόκειται για διαγωνισμό με μεγάλη απήχηση στην Ινδία, για αυτό αποτελεί μια καλή ευκαιρία για την προβολή τόσο της Χαλκιδικής, όσο και της ευρύτερης περιοχής” είπε. Οι Ινδές καλλονές, οι οποίες λόγω καλλιστείων γνώρισαν όχι μόνο τη Χαλκιδική αλλά και τη Θεσσαλονίκη, είναι όλες έγγαμες γυναίκες ηλικίας από 21 έως 45 ετών. Κάποιες ήρθαν από την Ινδία, ενώ κάποιες άλλες από τις χώρες όπου ζουν με τις οικογένειές τους. Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός διοργανώνεται για ένατη χρονιά και αποτελεί, πλέον, θεσμό για την Ινδία. Πραγματοποιείται σε διάφορες χώρες του κόσμου. Αυτή ήταν η δεύτερη φορά που φιλοξενήθηκε στη χώρα μας. Πέρσι οι διοργανωτές επέλεξαν τη Ρόδο ενώ φέτος, με αφορμή το γεγονός ότι η Ινδία ήταν τιμώμενη χώρα της 84ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (84η ΔΕΘ) του Σεπτεμβρίου, οι διοργανωτές “ψήφισαν” Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα την όμορφη Χαλκιδική. Ο διαγωνισμός οργανώθηκε υπό την αιγίδα του υπουργείου Τουρισμού της Ελλάδας και του ΕΟΤ και με τη στήριξη της πρεσβείας την Ινδίας στην Ελλάδα.
26
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Του Μπάμπη Γιαννακίδη
“Ηχόραμα” στη Θεσσαλονίκη Ο Λευτέρης Κογκαλίδης επιλέγει από το προσωπικό του αρχείο και αφιερώνει!
Ν
Νέα διάσταση αποκτούν οι πρώτες Δευτέρες κάθε μήνα για τους φίλους της μουσικής, της τέχνης και του πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη. Με πρωτοβουλία της ΔΕΘ-Helexpo και με “ψυχή” τον γνωστό δημοσιογράφο Λευτέρη Κογκαλίδη, διαμορφώθηκε ένα μηνιαίο πολιτιστικό πρόγραμμα, με αντικείμενο την παρουσίαση αφιερωμάτων σε διάσημους τραγουδιστές, χορευτές, ηθοποιούς, συναυλίες κ.α. Ο τίτλος αυτού: “Ηχόραμα”. Το πρόγραμμα, για τις ανάγκες του οποίου αξιοποιείται εξοπλισμός ήχου και προβολής εικόνων σε μεγάλη οθόνη, φιλοξενείται στην αίθουσα “Αιμίλιος Ριάδης”, εντός του Εκθεσιακού Κέντρου. Το μεγάλο ατού του προγράμματος είναι ότι φέρει την “υπογραφή” του πολύπειρου και καταξιωμένου δημοσιογράφου – μουσικού παραγωγού Λευτέρη Κογκαλίδη. Ενός ανθρώπου με “βαρύ” αποτύπωμα στο χώρο της ελληνικής ραδιοφωνίας, την οποία και υπηρετεί για περισσότερο από μισό αιώνα. Οι παλαιότεροι έχουν συνδέσει το όνομα Λευτέρης Κογκαλίδης με τη δημοφιλή και μία από τις μακροβιότερες ραδιοφωνικές εκπομπές, τη “Ράδιο Νοσταλγία” που ήταν στον αέρα από το 1995 έως το 2013 (από τον 9,58 και την ΕΡΑ 2) και τη συνεργασία του με τρία πολύ γνωστά ονόματα του χώρου, τους: Γιώργο Παπαστεφάνου, Γιάννη Πετρίδη και Αλέξη Κωστάλα. Τον Σεπτέμβριο του 2015, ο Λευτέρης Κογκαλίδης επανέφερε την εκπομπή στο προσκήνιο των ερτζιανών (Σαββατοκύριακα 6-8μμ) μέσω του Ραδιοφωνικού Σταθμού του ΑΠΕ-ΜΠΕ στη Θεσσαλονίκη, του “Πρακτορείο FM 104,9”.
Από τον Σινάτρα στον Άντι Γουίλιαμς Το ξεκίνημα έγινε τη Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2019 με αφιέρωμα στον Φρανκ Σινάτρα και στα ντουέτα του με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του μουσικού πενταγράμμου του 20ου αιώνα, όπως οι Bing Crosby, Dean Martin, Louis Armstrong, Sammy Davis Junior, Elvis Presley, Ella Fitzgerald, Dina Shore, Judy Garland, Peggy Lee, Ethel Meman, Lena Horn, Shirley Jones και η κόρη του, Nancy Sinatra. Τώρα ο Λευτέρης Κογκαλίδης προετοιμάζεται για το 2ο αφιέρωμα που θα έχει άρωμα Χριστουγέννων καθώς είναι προγραμματισμένο για την πρώτη Δευτέρα του Δεκεμβρίου. Είναι ένα αφιέρωμα στον Άντι Γουίλιαμς, έναν πολύ αγαπημένο τραγουδιστή στην Αμερική, ο οποίος ακούστηκε πολύ και στη χώρα μας. Μιλώντας για την επιλογή του στο περιοδικό ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ του ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Λευτέρης Κογκαλίδης σημειώνει πως “οι Αμερικανοί αγαπούν πολύ τα χριστουγεννιάτικα προγράμματα τα οποία, συνήθως, παρουσιάζει ένας ηθοποιός ή τραγουδιστής. Ο Άντι Γουίλιαμς ήταν εκείνος που έκανε οχτώ τέτοια χριστουγεννιάτικα προγράμματα. Μάλιστα ο ίδιος επέλεξε αργότερα τις καλύτερες σκηνές από εκείνα τα οχτώ προγράμματα διαμορφώνοντας ένα “σούπερ χριστουγεννιάτικο πρόγραμμα”. Ε, αυτά που διάλεξε ο Άντι Γουίλιαμς, θα παρουσιάσω εγώ στο κοινό”, εξηγεί ο Λευτέρης. 28
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Το προσωπικό του αρχείο. Το υλικό που αξιοποιεί για το “Ηχόραμα” είναι διαλεγμένο από το προσωπικό του αρχείο, ένα από τα πλουσιότερα και πλέον ενημερωμένα αρχεία του είδους στη χώρα. Οι γνωρίζοντες μιλούν για πραγματικό θησαυρό, ανεκτίμητης αξίας. «Μπορείς να δώσεις αριθμούς όταν μιλάς για το προσωπικό σου αρχείο που, όπως
Από αριστερά Παπαστεφάνου, Κωστάλας, Πετρίδης, Κογκαλίδης
γνωρίζουμε, περιλαμβάνει δίσκους βινυλίου και CDs αλλά και πολύτιμα βιβλία μουσικής όπως και άπειρες φωτογραφίες;» ρωτήσαμε τον Λευτέρη Κογκαλίδη. «Χιλιάδες, αρκετές χιλιάδες» απαντά, αδυνατώντας να ποσοτικοποιήσει τον θησαυρό του, που αναπτύσσεται σε όλους του χώρους του σπιτιού του. Ανάμεσά τους βρίσκονται αρκετά σπάνια και συλλεκτικά κομμάτια.
Η αγαπημένη Τζούντι Γκάρλαντ «Ένα από αυτά που ξεχωρίζω”, όπως λέει, “είναι ένα διπλό μουσικό άλμπουμ με την αγαπημένη μου τραγουδίστρια όλων των εποχών, μια ερμηνεύτρια που δεν την γνωρίζουν πολλοί, την Τζούντι Γκάρλαντ, μητέρα της Λάιζα Μινέλι και σύζυγο του σκηνοθέτη μεγάλων μιούζικαλ της δεκαετίας του ΄50, του Βινσέντε Μινέλι. Η Τζούντι Γκάρλαντ λοιπόν, το 1939, πιτσιρίκα ακόμη, έπαιξε έναν μικρό ρόλο ως Ντόροθι στην ταινία “Ό μάγος του ΟΖ” και κέρδισε όσκαρ για το τραγούδι “Over the Rainbow” που ερμήνευσε. Εικοσιδύο χρόνια αργότερα, το 1961, όταν βρισκόταν στο απόγειο της επιτυχίας της έδωσε μία συναυλία στο Carnegie Hall, το διασημότερο τότε θέατρο της Νέας Υόρκης, όπου πήγαν για να την ακούσουν και να την χειροκροτήσουν όλοι οι γνωστοί συνθέτες, τραγουδιστές, στιχουργοί και ηθοποιοί της Αμερικής. Στη συναυλία εκείνη η Τζούντι Κάρλαντ ερμήνευσε μεγάλες επιτυχίες κορυφαίων Αμερικανών συνθετών από το πρώτο ήμισυ του αιώνα. Αυτή η συναυλία δυστυχώς δεν έγινε ταινία αλλά έγινε διπλό άλμπουμ, το οποίο στη συνέχεια έγινε διπλό CD. Αυτό το CD είναι ένα από τα συλλεκτικά της συλλογής μου.” Με την ευκαιρία και καθώς ολοκληρώνεται η συζήτησή μας, κάνει γνωστό πως το τρίτο κατά σειρά αφιέρωμα στο πλαίσιο του “Ηχοράματος” είναι προγραμματισμένο για τη Δευτέρα 7 Ιανουαρίου και θα είναι αφιέρωμα στην Τζούντι Κάρλαντ και σε εμφανίσεις που έκανε τραγουδώντας ντουέτο με κορυφαία ονόματα του 20ου αιώνα. Για τα επόμενα αφιερώματα οι ανακοινώσεις... προσεχώς. *Οι προβολές (με τις οποίες ανοίγουν τα αφιερώματα) ξεκινούν στις 20:00. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη, όπως και η στάθμευση εντός του Εκθεσιακού Κέντρου, με είσοδο από την Πύλη Εμπορίου.
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
29
Της Αναστασίας Καρυπίδου
Ταξίδι στον απίθανο κόσμο των ορυκτών
Έ
Ένα ραντεβού γνωριμίας με τον μαγικό κόσμο των ορυκτών κλείστηκε πρόσφατα με σημείο συνάντησης το λιμάνι της Θεσσαλονίκης! Εκεί, οι επισκέπτες μπορούν να ανακαλύψουν τα μυστικά του γραφίτη, του γαληνίτη, του λεπιδόλιθου και του φθορίτη και όχι μόνο! Άλλωστε, πόσοι γνωρίζουν πώς το κινητό τηλέφωνο περιέχει 15 σπάνια μέταλλα και δεκάδες άλλα ορυκτά; Και πόσοι ξέρουν πως εάν δεν υπήρχε το ίνδιο δεν θα μπορούσαμε ποτέ να κατασκευάσουμε οθόνες για τις τηλεοράσεις; Εκεί, στην προβλήτα Α’ του λιμανιού, η Θεσσαλονίκη απέκτησε το “Αριστοτέλειο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας”, σε χώρο που παραχωρήθηκε από την απελθούσα διοίκηση του Γιάννη Μπουτάρη. Αυτή την περίοδο φιλοξενείται στον χώρο η πρώτη και άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση με θέμα: “Τα ορυκτά και ο άνθρωπος” – “Τα ορυκτά και η τέχνη”. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα έως τις 31 Μαϊου του 2020 να δουν από κοντά ορυκτά/εκθέματα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και να μάθουν πως τα ορυκτά βρίσκονται γύρω μας, όπως στο φαγητό που τρώμε, στις καθημερινές μετακινήσεις μας, στην επικοινωνία, την εργασία, την τέχνη ακόμη και στα ...γυναικεία καλλυντικά.
Το freepress 30
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Η έκθεση έχει τη μουσειολογική γίνει φροντίδα του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή και τη χορηγία του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδας. Το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται εκ μέρους του κόσμου είναι πολύ μεγάλο. Όπως έγινε γνωστό, μέχρι και τα Χριστούγεννα όλες οι πρωινές ξεναγήσεις στο Μουσείο είναι ήδη κλεισμένες από σχολεία όλων των βαθμίδων. Στις ξεναγήσεις παρουσιάζεται η ιστορία των ορυκτών σε κάθε εποχή, από την αρχαιότητα έως σήμερα και πώς αυτά συνδέονται με τη σύγχρονη τεχνολογία και την εξέλιξη της επιστήμης. Ένα μέρος της έκθεσης αφορά τα μεταλλεύματα που χρησιμοποιούνται στη ζωή μας αλλά και τα μέταλλα που βρίσκονται στο ανθρώπινο σώμα. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα πατώντας ένα κουμπί να βλέπουν σε μια οθόνη τα σπάνια ορυκτά που υπάρχουν στον ανθρώπινο οργανισμό. Η έκθεση εγκαινιάστηκε στις 27 Οκτωβρίου, από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη. Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 09:30 – 14:30 και 17:30 – 19:30. Σαββατοκύριακα 12:00 – 15:00.
κυκλοφορεί και στο διαδίκτυο:
www.ana.gr/freepress
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Του Αντώνη Βαζογιάννη
Η τελευταία επιθυμία…
ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA / FACUNDO ARRIZABALAGA
Οι συγκλονιστικές ιστορίες της Μαριέκε Βέρβουρτ και των Κονιέτσκα, Νούβολι, Σχούνμπαερτ που επέλεξαν την ευθανασία
Η Μοριακέ Βέρβουρτ με τη Ζεν, το αγαπημένο της σκυλί
ΑΠΕ-ΜΠΕ / EPA / KERIM OKTEN
Π
Πολλές φορές η ζωή ξεπερνά την «τέχνη των τεχνών», τον κινηματογράφο. Ακόμα κι όταν τα κινηματογραφικά σενάρια αποτελούν μέρος της πραγματικότητας. Όπως, για παράδειγμα, της οσκαρικής ταινίας «Η θάλασσα Μέσα μου» (του Αλεχάντρο Αμεναμπάρ, με πρωταγωνιστή τον Χαβιέ Μπαρδέμ), που είναι βασισμένη στην αληθινή ιστορία του ισπανού συγγραφέα Ραμόν Σαμπέδρο, ο οποίος κλινήρης επί 30 χρόνια ύστερα από ατύχημα, διεκδίκησε νομικά το δικαίωμα στην ευθανασία. Λιγότερο από ένα μήνα πριν, το βράδυ της Τρίτης 22 Οκτωβρίου, η Μαριέκε Βέρβουρτ, Βελγίδα «χρυσή» Παραολυμπιονίκης, επέλεξε την ευθανασία, εγκαταλείποντας τη θεραπεία που ακολουθούσε. Έκλεισε τα μάτια της και... κοιμήθηκε για πάντα στα 40 της χρόνια. Είχε προετοιμαστεί γι 'αυτό, για μεγάλο χρονικό διάστημα, κρατώντας στα χέρια της τα απαραίτητα έγγραφα. Η αλήθεια είναι ότι δεν ήθελε να πεθάνει. Ήθελε να ζήσει. Αλλά να ζήσει με τους όρους της. Η ευθανασία είναι ο θάνατος που προκαλείται, συνήθως από γιατρό, σε ένα εχέφρον άτομο που το ζήτησε. Νόμιμη στο Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και τον Καναδά. Τη ζητούν περισσότερο άνθρωποι που πάσχουν από καρκίνο και από νοητικές ή νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Οι συχνότερες ανησυχίες τους, είναι η απώλεια αυτάρκειας και αξιοπρέπειας, η αδυναμία άσκησης δραστηριοτήτων που τους επιτρέπουν να απολαμβάνουν τη ζωή, η απώλεια ελέγχου των σωματικών λειτουργιών, η επιβάρυνση που συνεπάγεται για τα μέλη της οικογένειας και τους φροντιστές και η έλλειψη προοπτικών κλινικής βελτίωσης. Η συγκλονιστική ιστορία της Μαριέκε Βέρβουρτ, γνωστή από την προηγούμενη δεκαετία, σκόρπισε συγκίνηση ανά τον κόσμο και προκάλεσε νέες συζητήσεις σχετικά με την ευθανασία, ένα εξαιρετικά πολύπλοκο θέμα με νομικές, ιατρικές, κοινωνικές και θρησκευτικές προεκτάσεις. Το Μάρτιο του 2015 το ποδόσφαιρο... λύγισε, όταν ο 41χρονος Βέλγος Λορέντσο Σχούνμπαερτ καθυστέρησε την πράξη της ευθανασίας του για να δει στο στάδιο Jan Breydel, για τελευταία φορά την αγαπημένη του ομάδα Μπριζ να αγωνίζεται (3-0 την Μουσκρόν). Πήρε την κόρη του, τη γυναίκα του, έκανε το γύρο του γηπέδου, αποθεώθηκε, πανηγύρισε και μια ημέρα αργότερα, τη Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015, έκλεισε για πάντα τα μάτια του. Έπασχε από καρκίνο και είχε υποβληθεί σε 37 επεμβάσεις τις τελευταίες δύο δεκαετίες. «Η μεγαλύτερη μου επιθυμία πριν πεθάνω ήταν να δω ξανά την ομάδα μου», είχε δηλώσει ο Σχουνμπάερτ, γνωστός ως Λόρες, πριν από τον αγώνα. «Είμαι απίστευτα ευτυχισμένος τώρα. Αυτό θα είναι μια 32
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
πολύτιμη μνήμη για την κόρη μου που μπορεί να απολαύσει όλη της τη ζωή. Το τελευταίο μου όνειρο έχει γίνει πραγματικότητα. Μπορώ να πεθάνω εν ειρήνη τώρα. Θα γιορτάσω από τον ουρανό», είπε μετά τον αγώνα. Η Βέρβουρτ, έχοντας αποφασίσει να σκορπιστεί η τέφρα της στο αγαπημένο της Λανθαρότε στα Κανάρια Νησιά, επέλεξε, ως τελευταία επιθυμία, μια βόλτα ως συνοδηγός με μία Race Lamborghini Huracan Evolution στη πίστα Zolder στο Βέλγιο, με τους γονείς της και τη Ζεν, το αγαπημένο της σκυλί, ως... μάρτυρες. Η συνεχής απειλή ενός επιληπτικού επεισοδίου είχε κάνει απαγορευτική για εκείνη την οδήγηση. «Έχω εκπληρώσει πολλά όνειρα στη ζωή μου, αυτό είναι το τελευταίο», είπε. Τέσσερις ημέρες πριν από τον θάνατό της, ανήρτησε μια φωτογραφία στο λογαριασμό της στο Instagram, ενώ αγωνιζόταν, γεμάτη ένταση με σκυμμένο κεφάλι και έχοντας τα δύο της χέρια στους τροχούς του αναπηρικού αμαξιδίου: «Δεν μπορώ να ξεχάσω τις καλές αναμνήσεις», έγραψε. Η Μαριέκε έπασχε από μία εκφυλιστική νόσο των μυών, η οποία προκαλεί αφόρητο πόνο και παράλυση στα πόδια. Η ζωή της, όπως είπε κι έγραψε η ίδια στα δύο βιβλία της, ήταν μία συνεχής μάχη. Όλα ξεκίνησαν με ένα οδυνηρό πρήξιμο στο ένα πόδι. Από εκεί εξαπλώθηκε στα γόνατα και στα 20 της χρόνια ήταν απόλυτα εξαρτημένη από μια αναπηρική καρέκλα. Ένα σοκ για μία ανήσυχη έφηβη που μέχρι τότε κολυμπούσε, έκανε ποδήλατο, πολεμικές τέχνες και αναρρίχηση.
Ο Λορέντσο Σχούνμπαερτ για τελευταία φορά στο στάδιο Jan Breydel, με την κόρη του και τη γυναίκα του
Εγκατέλειψε τις σπουδές της και βρήκε ένα καταφύγιο στον αθλητισμό. Ξεκίνησε με το μπάσκετ με αναπηρικές καρέκλες, προσπάθησε το τρίαθλο. Μάλιστα το 2007 έκανε το Ironman της Χαβάης για παρα-αθλητές. Το 2008 η κατάστασή της επιδεινώθηκε σε τέτοιο βαθμό που έπρεπε να εγκαταλείψει το άθλημα. Ο πόνος μεγάλος, το ίδιο και η απώλεια της ανεξαρτησίας. Τότε αποκάλυψε ότι ήθελε να αυτοκτονήσει. Όμως η ψυχολόγος της, τής συνέστησε να μιλήσει με τον Dr Βιμ Ντίστελμανς, έναν από τους κορυφαίους ειδικούς στον τομέα της παρηγορητικής φροντίδας. Της πρότεινε μια εναλλακτική λύση: ευθανασία. «Εύχομαι οι άνθρωποι να μην βλέπουν την ευθανασία ως έγκλημα», έλεγε με αγωνία έως το τέλος της. Ο Γερμανός διεθνής ποδοσφαιριστής Φρίνχελμ Κονιέτσκα και ο Ιταλός διαιτητής Τζοβάνι Νούβολι, έδωσαν τη δική τους μάχη για να κερδίσουν το... δικαίωμα στον θάνατο. Ο Κονιέτσκα, γνωστός με το προσωνύμιο «Τίμο», λόγω της ομοιότητάς του με τον Ρώσο στρατάρχη Σέμιον Τιμοσένκο, είχε σημειώσει (24.8.1963) το πρώτο γκολ στην Ιστορία της Bundesliga, πέθανε σε ηλικία 73 ετών στις 12 Μαρτίου 2012, έχοντας υποφέρει χρόνια από καρκίνο. Ο Ιταλός πρώην διαιτητής ποδοσφαίρου, έπασχε από τη νόσο Lou Gehrig (ALS). Όταν η ιταλική κυβέρνηση αρνήθηκε να του δώσει το δικαίωμα στην ευθανασία, προχώρησε σε απεργία πείνας που του στοίχισε τη ζωή στις 23 Ιουλίου 2007. «Αν δεν είχα τα χαρτιά αυτά (σ.σ: τα έγγραφα της ευθανασίας), δεν θα ήμουν σε θέση να πάω στους Παραολυμπιακούς Αγώνες. Ήμουν ένας πολύ καταθλιπτικός άνθρωπος, σκεφτόμουν πώς θα αυτοκτονήσω. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που έχουν τα χαρτιά εδώ στο Βέλγιο, έχουν ένα καλό συναίσθημα, δεν πρέπει να πεθάνουν από τον πόνο, μπορούν να επιλέ-
ξουν μια στιγμή και να είναι με τους ανθρώπους που θέλουν να είναι μαζί τους. Θέλουν να είναι βέβαιοι ότι έχουν έναν ήρεμο, όμορφο θάνατο», εξηγούσε η Μαριέκε Βέρβουρτ. O προπονητής της, Ρούντι Μπούλενς, ήταν ο πρώτος που έμαθε την απόφασή της για ευθανασία και εκείνος που ήθελε να είναι δίπλα της όταν πέθανε. Η Βελγίδα Ολυμπιονίκης επέλεξε, την εκρηκτικότητα των μικρών αποστάσεων στην αναπηρική καρέκλα της, που τις έφεραν τις μεγαλύτερες επιτυχίες και της επέτρεψαν να γνωρίσει την Ολυμπιακή δόξα. Προπονήθηκε σκληρά, χωρίς να καταφύγει σε δικαιολογίες, έστω κι αν συχνά αναρωτιόταν «Ξέρετε κάποιον που χρειάζεται μορφίνη για να προπονηθεί»; Κατέκτησε ένα χρυσό και ένα ασημένιο μετάλλιο στα 100 και 200μέτρα των Παραολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου 2012. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στο Ρίο, πήρε ένα χάλκινο στα 100 και ένα ασημένιο στα 400 στην κατηγορία T52. Ο Τζος και ο Οντέτε Βέρβουρτ δεν διαφέρουν από τους υπερήφανους γονείς αθλητών που ταξιδεύουν για να στηρίξουν την κόρη τους. Αλλά αυτοί, γνώριζαν επιπλέον ότι θα έπρεπε να υποστηρίξουν την απόφασή της να τερματίσει τη ζωή της με την ευθανασία. «Οποιαδήποτε στιγμή μπορώ να πάρω τα χαρτιά μου και να πω ότι αρκετά! Θέλω να πεθάνω, μου δίνει ειρήνη όταν πονάω πολύ, δεν θέλω να ζήσω σαν φυτό», αναγνώρισε σε συνέντευξή της πριν από τους Αγώνες του Ρίο. Και ενώ αμέσως μετά το Ρίο έδειχνε να μην σκέφτεται την ευθανασία, στις αρχές του 2018 άλλαξε και πάλι γνώμη: «Είμαι και πάλι στη διαδικασία της ευθανασίας, θα αποφασίσω να το κάνω, είναι αδύνατο να ζήσω υπό αυτές τις συνθήκες». Υπήρχαν βέβαια και εκείνοι που έδειχναν έκπληκτοι, όταν το 2016 δημοσιοποίησε τα σχετικά με την ευθανασία έγγραφα, τονίζοντας πως έμοιαζε «σαν να ζητούσε συγγνώμη για μια ανήθικη πράξη». Όταν σταμάτησε να αγωνίζεται είπε: «Άλλοι άνθρωποι σταματούν να αθλούνται, επειδή λένε ότι δεν θέλουν να το κάνουν πια, πρέπει να σταματήσω γιατί το μυαλό μου λέει ναι, προχώρησε ακόμα, μπορείς ακόμα να το κάνεις αλλά το σώμα μου κλαίει, λέει βοήθεια, σταμάτα την προπόνηση, με σπας». Η Βέρβουρτ αναγκαζόταν να κάνει συχνά εισαγωγές στο νοσοκομείο, συνέχισε να χρησιμοποιεί κοινωνικά δίκτυα, για να επικοινωνεί με τους θαυμαστές της, να ευχαριστεί τους γιατρούς της, να δημοσιεύει εικόνες-αναμνήσεις. Υπέφερε από τέτοιους πόνους, που ξυπνούσε τους γείτονές της φωνάζοντας τη νύχτα, οι νοσηλευτές την επισκέπτονταν τέσσερις φορές την ημέρα. Ήταν όμως αποφασισμένη να μην χάσει ούτε ένα δευτερόλεπτο της ζωής που της είχε απομείνει. Έχει προγραμματίσει την κηδεία της που περιελάμβανε πολλά αφρώδη κρασιά, όπως αυτά που είχε στο ψυγείο της και άνοιγε στο δείπνο ως μέρος της ανακούφισης από τον πόνο. «Έχω προετοιμάσει τα πάντα, έγραψα σε όλους όσοι βρίσκονται στην καρδιά μου, έγραψα σε κάθε πρόσωπο μια επιστολή όταν θα μπορούσα να το κάνω ακόμα με τα χέρια μου», είπε πει στο BBC. «Έχω γράψει κείμενα που πρέπει να διαβάσουν, θέλω όλοι να πιουν ένα ποτήρι κρασί, επειδή είχα μια πραγματικά καλή ζωή, είχα μια πολύ άσχημη ασθένεια, αλλά χάρη σε αυτή την ασθένεια, ήμουν σε θέση να κάνω πράγματα που οι άνθρωποι μπορούν μόνο να ονειρεύονται, γιατί ήμουν πνευματικά τόσο ισχυρή. Θέλω οι άνθρωποι να θυμούνται ότι η Μαριέκε ήταν ζωντανή μέρα με τη μέρα και να απολάμβανε κάθε μικρή στιγμή». Η Μαριέκε Βέρβουρτ είχε αποδεχθεί ότι ο χρόνος της στη Γη θα ήταν λίγος, αλλά ήταν αποφασισμένη να ζήσει κάθε στιγμή. Χρειάστηκε θάρρος για να καταφέρει να ζήσει αλλά και να πεθάνει με τους δικούς της όρους. Έτσι έζησε και έτσι πέθανε. Ίσως να πίστευε, ότι αν η ζωή είναι όμορφη- όπως λένε-, μπορεί να υπάρχει και... όμορφος θάνατος....
Η τελευταία επιθυμία… ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
33
Επιμέλεια: Τάνια Η. Μαντουβάλου
shutterstock
Health and beauty
Το μεταβολικό σύνδρομο επηρεάζει έναν στους τρεις ενήλικες ίγουρα έχετε ακούσει τον όρο μεταβολικό σύνδρομο και κάποιοι αναρωτιέστε τι μπορεί να σημαίνει. Σύμφωνα με τον Παθολόγο–Διαβητολόγο, Συντονιστή Διευθυντή και Υπεύθυνο του Διαβητολογικού Κέντρου Γ.Ν. Πειραιά Τζάνειο, Dr Ανδρέα Μελιδώνη, το μεταβολικό σύνδρομο δεν είναι ασθένεια, αλλά ένας συνδυασμός μεταβολικών διαταραχών, που συμβαίνουν στον ανθρώπινο οργανισμό και έχουν ως κοινό αιτιολογικό παράγοντα την ινσουλινοαντίσταση. Ο συνδυασμός αυτός περιλαμβάνει υψηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή χοληστερίνη, υψηλό σάκχαρο, καθώς επίσης και αυξημένο λίπος γύρω από την μέση.
Σ
Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί ο ακριβής ορισμός του μεταβολικού συνδρόμου, το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο ασθενειών όπως είναι ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιακές παθήσεις και το εγκεφαλικό επεισόδιο, παρά τις προσπάθειες πολλών επιστημόνων να οριοθετήσουν τα χαρακτηριστικά του, αναφέρει ο Dr Μελιδώνης. «Η προσπάθεια οριοθέτησης έγινε το 1988 από τον G. Reaven, ο οποίος παρουσίασε ότι η κεντρικού τύπου παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία έχουν κοινό αίτιο, την ινσουλινοαντίσταση. Η ύπαρξη ή μη του μεταβολικού συνδρόμου, δίχασε και εξακολουθεί να διχάζει, τον ιατρικό κόσμο. Το ίδιο συμβαίνει και στα κριτήρια διάγνωσης του συνδρόμου, όπου δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία». 34
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Διαφωνίες για κριτήρια διάγνωσης Κατά τη Διεθνή Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF) πρέπει να συνυπάρχουν το λιγότερο δύο απ’ τις παρακάτω διαταραχές για να διαγνωστεί το μεταβολικό σύνδρομο: 1. Περιφέρεια μέσης >94 cm για τους άνδρες και >80 cm για τις γυναίκες 2. Σάκχαρο νηστείας >100 mg/dl για όλους 3. Αρτηριακή πίεση >130/85 mmHg για όλους 4. Τριγλυκερίδια >150 mg/dl για όλους 5. Χοληστερόλη (καλή) HDL < 40 mg/dl (άνδρες) και < 50 md/dl (γυναίκες) Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), αντίθετα, αναφέρει ότι για τη διάγνωση πρέπει να συνυπάρχουν το λιγότερο τρία από τα ακόλουθα κριτήρια: 1. Περιφέρεια μέσης >102 cm (άνδρες) και >88 cm (γυναίκες) 2. Γλυκόζη αίματος νηστείας >110 mg/dl για όλους 3. Αρτηριακή πίεση: Συστολική πίεση >130mmHg ή Διαστολική πίεση 85mmHg για όλους 4. Τριγλυκερίδια αίματος >150 mg/dl για όλους 5. Χοληστερόλη(καλή): HDL < 40 mg/dl για τους άνδρες και < 50 md/dl για τις γυναίκες
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
35
shutterstock
Health and beauty
ηλικία είναι ένας επιπλέον παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου ξεκινώντας από τα 45 έτη για τους άνδρες και τα 55 έτη για τις γυναίκες. Σημαντικό επίσης ρόλο έχουν και περιβαλλοντικοί αλλά και γενετικοί παράγοντες, γεγονός που σημαίνει ότι ορισμένα άτομα έχουν περισσότερο την τάση να παρουσιάσουν μεταβολικό σύνδρομο σε σχέση με άλλα, συμπληρώνει ο κ. Μελιδόνης. «Διαφορετικές επίσης είναι οι απόψεις των ειδικών και για την κύρια αιτία που οδηγεί στο μεταβολικό σύνδρομο.
Η
Το NCEP (Αμερικανικό Εθνικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για τη Χοληστερίνη) θεωρεί ότι η παχυσαρκία και ιδιαίτερα η κοιλιακή παχυσαρκία ευθύνεται για το σύνδρομο, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Διαβήτη θεωρούν ότι κύρια αιτία και αφετηρία είναι η ινσουλινοαντίσταση, ανεξάρτητα από την παχυσαρκία. Το αποτέλεσμα όμως είναι το ίδιο για στις δύο περιπτώσεις: Διαταραχή του μεταβολισμού των λιπιδίων, αρτηριακή υπέρταση και δημιουργία αθηρωματικής πλάκας, ένας συνδυασμός που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για σακχαρώδη διαβήτη 8 φορές και τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων 4 φορές.
Πιάτο Υγιεινής Διατροφής για τους «γλυκούληδες» • Το ½ του πιάτου περιλαμβάνει λαχανικά και φρούτα (με έμφαση σε προϊόντα εποχής)
• Το ¼ του πιάτου περιλαμβάνει άπαχη πρωτεΐνη: Με έμφαση στην κατανάλωση ψαριών, οσπρίων και πουλερικών. Είναι σημαντικό να μειωθεί η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και να αποφευχθεί η κατανάλωση επεξεργασμένων κρεάτων.
36
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Τα μούρα προστατεύουν την υγεία των εγκεφαλικών νευρώνων Αξίζει να τονιστεί ότι οι ασθενείς που έχουν το μεταβολικό σύνδρομο και δεν το γνωρίζουν είναι αρκετοί, καθώς δεν παρουσιάζουν συμπτώματα αφού το σύνδρομο εντοπίζεται μόνο με ειδικές ιατρικές εξετάσεις. Η American Heart Association εκτιμά ότι σχεδόν το 23% των ενηλίκων στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μεταβολικό σύνδρομο. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι 1 στους 3 ενήλικες. Ο ακρογωνιαίος λίθος για την αντιμετώπιση του μεταβολικού συνδρόμου είναι η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και του τρόπου ζωής. Ιδιαίτερα η μεσογειακή διατροφή και η σωματική άσκηση, η μείωση βάρους, ακόμα και σε ένα ποσοστό της τάξης του 7-10%, είναι ικανή να μειώσει το μεταβολικό σύνδρομο, αρκεί να γίνει αργά και σταθερά στο χρόνο. Μεγάλη σημασία έχει επίσης ο συχνός εργαστηριακός έλεγχος των τιμών γλυκόζης, τριγλυκεριδίων, χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης.
• Το ¼ του πιάτου περιλαμβάνει ακατέργαστα δημητριακά (ολικής άλεσης προϊόντα). (Τα ακατέργαστα δημητριακά παρουσιάζουν πιο ήπια επίδραση στο σάκχαρο του αίματος και την ινσουλίνη σε σύγκριση με τα επεξεργασμένα). • Υγιεινά Φυτικά Έλαια – με μέτρο: Με έμφαση στην κατανάλωση ελαιόλαδου. Αποφυγή των μερικώς υδρογονωμένων ελαίων και trans λιπαρών.
• Σημαντική είναι η ενυδάτωση και η πρόσληψη υγρών, χωρίς θερμίδες.
ΑΤΖΕΝΤΑ
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Τέσσερις εποχές Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Αναδρομή γάμου, Στον Τεχνοχώρο Εργοτάξιον Ένας ευκατάστατος έμπορος ανταλλακτικών σε αναζήτηση νέων εμπειριών, η σύζυγός του που θέλει να γίνει συγγραφέας best seller, ένας ψυχολόγος σε σύγχυση και μία γραμματέας που τα θέλει όλα. Σκηνοθεσία: Σταύρος Καλλιγάς. Παίζουν: Τάσος Αντωνίου, Κατερίνα Φελλά, Κωνσταντίνος Μπάζας και Μένια Μαθιουδάκη. Παραστάσεις κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 21:15
Ο Βουρκόλακας, για δεύτερη χρονιά
Μουσικό θέατρο για παιδιά και νέους. Ένα διαχρονικό αριστούργημα που υμνεί τις εναλλαγές της φύσης και την κυκλικότητα του χρόνου, οι Τέσσερις εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι έρχονται μέσα από μια πρωτότυπη παράσταση με «πράσινο» χαρακτήρα στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μουσική επεξεργασία, πρωτότυπη σύνθεση: Νίκος Γαλενιανός Σκηνοθεσία: Σοφία Πάσχου. Παραστάσεις: 22, 24, 26, 27, 28, 30 Νοεμβρίου 2019 1, 3, 4, 5, 6, 10, 11, 12, 13, 15, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 27, 28, 29, 31 Δεκεμβρίου 2019
Ένα Αλλιώτικο Καλοκαίρι, στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ανοίγει την παιδική σκηνή του με το έργο Ένα Αλλιώτικο Καλοκαίρι του Βρετανού συγγραφέα Μάικ Κένι, σε μετάφραση Κωστή Σκαλιώρα και σκηνοθεσία Μάρθας Κλουκίνα, με την Αγγελική Φράγκου και τον Χάρη Τσιτσάκη. Παραστάσεις κάθε Κυριακή στις 12.00 μ.μ., στο Φουαγιέ α΄ορόφου.
Tape, στο Θέατρο 104
Το έργο του Αμερικανού συγγραφέα Stephen Belber, «Tape», σε δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθεσία του Θοδωρή Βουρνά και μετάφραση της Εμμανουέλας Αλεξίου στο Θέατρο 104. Πρωταγωνιστούν οι Αποστόλης Τότσικας, Δημήτρης Λιακόπουλος, Εμμανουέλα Αλεξίου. Πρεμιέρα στις 23 Νοεμβρίου, παραστάσεις κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21:15.
Το έργο του Αργύρη Εφταλιώτη παρουσιάζεται για δεύτερη σεζόν στον Τεχνοχώρο Εργοτάξιον. Το μοναδικό θεατρικό έργο του Αργύρη Εφταλιώτη (1900), αποτελεί ένα κείμενο βαθιά εμπνευσμένο από τον πλούτο των δημοτικών τραγουδιών, το οποίο αποτυπώνεται σε μια σύγχρονη διασκευή που συνδιαλέγεται με τη λαϊκή παράδοση αλλά αγγίζει το σήμερα. Σκηνοθεσία- ερμηνεία: Αυτή και Αυτοί. Παραστάσεις κάθε Πέμπτη στις 21:15
Φεστιβάλ Αφήγησης στην Αθήνα Το Κέντρο Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών διοργανώνει το 9ο Φεστιβάλ Αφήγησης στην Αθήνα. Πραγματοποιείται στο «Σπίτι των Παραμυθιών-Το Μουσείο Αλλιώς», στις 22, 23 και 24 Νοεμβρίου. Θέμα: «Από τη γραφή στο λόγο- βήμα τρίτο». Την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ έχει η Εύη Γεροκώστα. Υπεύθυνος για τη διοργάνωση είναι ο Γιώργος Ευγενικός
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
37
«Στα χνάρια του χαμένου τηλεσκοπίου» Κάθε 1η Κυριακή του μήνα, ώρα 11:00 -13:00, για παιδιά ηλικίας 7-11 ετών. Ξεκινώντας από το κτίριο που φιλοξενεί το ιστορικό τηλεσκόπιο Δωρίδη, μέσα από πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό που αφορά στους αστέρες (χρώματα, μεγέθη, φάσεις εξέλιξης) καταλήγουν στους υπαίθριους χώρους του Αστεροσκοπείου για ηλιακή παρατήρηση. Μυθικοί ήρωες, ζώα και αντικείμενα παίρνουν σχήμα και ενθουσιάζουν. "Πως δημιουργείται ένα αστέρι;", "Τι είναι οι κόκκινοι γίγαντες ή οι λευκοί νάνοι;", "Τί είναι ένα αστρικό σμήνος ή ένας γαλαξίας;", είναι κάποια από τα ερωτήματα που οι νεαροί επισκέπτες καλούνται να απαντήσουν μέσα από ένα παιχνίδι γνώσης και ψυχαγωγίας. Στο τέλος της δράσης, περιμένει τα παιδιά μια έκπληξη!
«Μικροί Εξερευνητές του Διαστήματος» Kάθε 2η Κυριακή του μήνα, ώρα 11:00 -13:00, για παιδιά προσχολικής ηλικίας (4-6 ετών). Μια δράση που περιλαμβάνει κατασκευές και διαδραστικά εκπαιδευτικά παιχνίδια που εισάγουν τους μικρούς μας φίλους σε θέματα Αστρονομίας και Διαστημικής Φυσικής. Επικοινωνία: 210 3490055, drasi@noa.gr Πρωινές επισκέψεις στο Αστεροσκοπείο: Επισκέψεις από οργανωμένες ομάδες για μαθητές δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου πραγματοποιούνται καθημερινά εντός της εβδομάδας στο μουσείο Γεωαστροφυσικής και στο ιστορικό τηλεσκόπιο Δωρίδη. Δευτέρα έως Παρασκευή, ώρες 9:00 με 14:00 κατόπιν συνεννόησης στο 210 3490160. Τακτικές βραδινές ξεναγήσεις: Οι βραδινές ξεναγήσεις απευθύνονται στο ευρύ κοινό, καθώς και σε παιδιά άνω των 6 ετών. Περιλαμβάνουν περιήγηση στο μουσείο (κτήριο Σίνα) και παρατήρηση από το τηλεσκόπιο Δωρίδη, καιρού επιτρέποντος. Το πρόγραμμα των βραδινών ξεναγήσεων διαμορφώνεται εντός του έτους ως εξής: κάθε Τετάρτη, Παρασκευή & Σάββατο 19:00 – 20:30 | Νοέμβριος έως Μάρτιος 20:00 – 21:30 | Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Απρίλιος 21:00 – 22:30 | Μάιος έως Αύγουστος Επικοινωνία: 210 3490160, 210 3490036, visitorcenter@noa.gr Υπεύθυνη Κέντρου Επισκεπτών Θησείου Δρ. Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, αστροφυσικός. ametal@noa.gr, 2103490036
38
ΤΟ ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΟ
Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ι Κ Η Τσέχωφ στο ΚΘΒΕ “Γράφοντας το πιο θλιμμένο και ανελέητο έργο του, τις Τρεις Αδελφές, πιθανόν ο παρατηρητικός γιατρός Τσέχωφ ν’ αναλογιζόταν πόσο παράφορα, αλλά αναπότρεπτα, μας ωριμάζουν οι απώλειες. Αργά ή γρήγορα όλοι μας αναγκαζόμαστε να μάθουμε την τέχνη του αποχωρισμού –από αγαπημένους, εραστές, αυταπάτες, προσδοκίες, από την αθωότητα” γράφει ο Λιθουανός σκηνοθέτης Τσέζαρις Γκραουζίνις που επανέρχεται στο ΚΘΒΕ με τις “Τρεις Αδελφές” του Αντον Τσέχωφ. Η παράσταση ανεβαίνει κάθε ΤετάρτηΚυριακή σε μετάφραση Γιώργου Σεβαστίκογλου στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Ο Μότσαρτ για παιδιά Τα παιδιά γνωρίζουν το συνθέτη Wolfgang Amadeus Mozart μέσα από ένα ευφάνταστο κείμενο, ακούγοντας ζωντανά από την Κ.Ο.Θ. (Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης) μερικές από τις πιο γνωστές μελωδίες του. Παραστάσεις: από 25 έως και 28 Νοεμβρίου, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Αίθουσα Τελετών). Ημέρες & Ώρες: Δευτέρα 25/11 ώρα: 11:30, Τρίτη 26/11 ώρα: 10:00 & 11:30, Πέμπτη 28/11 ώρα: 10:00 & 11:30
Καραγκιόζης στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών
Ο Καραγκιόζης για δέκα σαββατιάτικες παραστάσεις στο Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Δέκα χρόνια μετά το θάνατο του Ευγένιου Σπαθάρη, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος φιλοξενεί τον άξιο μαθητή του Χρήστο Στανίση που παρουσιάζει πέντε νέα πρωτότυπα έργα Καραγκιόζη. Πρεμιέρα: Σάββατο 23 Νοεμβρίου, στις 17:00. Το πρόγραμμα των παραστάσεων: «Περσέας και Ανδρομέδα» (Σάββατο 23 & 30 Νοεμβρίου), «Θησέας και Μινώταυρος» (Σάββατο 7 & 14 Δεκεμβρίου), «Το πνεύμα των Χριστουγέννων» (Σάββατο 21 & 28 Δεκεμβρίου), «Η βασίλισσα του χιονιού» (Σάββατο 4 & 11 Ιανουαρίου 2020) και «Η χρυσομαλλούσα κόρη» (Σάββατο 18 & 25 Ιανουαρίου 2020).
Η Θεσσαλονίκη στους ζωγράφους Έργα των : Πολύκλειτου Ρέγκου, Σπύρου Βασιλείου , Κώστα Λούστα, Νίκου-Γαβριήλ Πεντζίκη, Θάλειας-Φλωρά – Καραβία, Κώστα Μαλέα, Alex Barkoff, Esprit-Marie Cousinery, Emile Gerlach κ.α. κοσμούν την έκθεση «Η Θεσσαλονίκη στους ζωγράφους» που διοργανώνει στο πλαίσιο των “Δημητρίων” η Πινακοθήκη της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών. Η έκθεση θα είναι ανοιχτή για το κοινό ως τις 2 Φεβρουαρίου 2020. Ωράριο λειτουργίας: Τρ. – Τετ. – Παρ. Σαβ. 10:00 – 16:00 / Πεμ. 10:00 – 18:00.