Λεωφόρος Δημοκρατίας

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ΔΗΜΟΣ ΠΕΝΤΕΛΗΣ

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΤΟΠΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

AN INTERDISCIPLINARY TEAM FOR PUBLIC SPACE, BUILDINGS & INFRASTRUCTURE

www.cpd-consultants.gr

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

ΦΟΡ ΟΣ Κ ΗΦΙΣ Ι

ΑΣ

Η παρούσα έκθεση συντάχθηκε και κατατίθεται εθελοντικά και δημοσίως από την ομάδα μας για την αναγνώριση των προβλημάτων του Δήμου Πεντέλης, και ειδικότερα των Μελισσίων, με στόχο τη διατύπωση προτάσεων και την εκκίνηση ενός δημόσιου διαλόγου με τη δημοτική αρχή, τις δημοτικές παρατάξεις, την τεχνική υπηρεσία, και την τοπική κοινωνία.

ΛΕΩ

Αφού εξετάστηκαν πολλά και διαφορετικά προβλήματα, διαπιστώθηκε πως στόχος μια πιθανής μείζονος παρέμβασης στην παρούσα συγκυρία θα έπρεπε να είναι η ανασυγκρότηση του κέντρου των Μελισσίων, προσδοκώντας σε ένα σύγχρονο σχεδιασμό υψηλής ποιότητας (διεθνών προδιαγραφών), ξεκινώντας από πιλοτικές λύσεις χαμηλού κόστους με μέγιστο θετικό αποτέλεσμα, με τη συμμετοχή των πολιτών και την αλληλεπίδραση μαζί τους σε βάθος χρόνου. Σ

ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ

Τ

Η ΕΛ

ΩΦ

ΛΕ

ΟΣ

ΟΡ

Ν ΠΕ

Οι λύσεις που θα προταθούν ως πιλοτικές δεν θα πρέπει να αφήνουν μετέωρο τον τελικό σχεδιασμό, αλλά αντίθετα να τον «περιγράφουν» έμπρακτα από την πρώτη στιγμή της εφαρμογής τους, κάτι που εντείνει τη συνθετότητα και δυσκολία του εγχειρήματος. Για αυτό διατυπώνεται ένα σαφές όραμα για την περιοχή και διερευνώνται επιλογές και προτεραιότητες που θα οδηγήσουν προς την τελική λύση. Ακολουθεί συνοπτική γενική περιγραφή της περιοχής, διαπίστωση των προβλημάτων, διατύπωση οράματος και ανάλυση της προσέγγισης που προτείνουμε να ακολουθηθεί κατά τομέα παρέμβασης.

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

2. ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ O νεοσύστατος Δήμος Πεντέλης, συγκεντρώνει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, σημαντικές δυνατότητες και προβλήματα που προκύπτουν από τη γεωγραφική του θέση, την ιστορική εξέλιξη και τις κοινωνικές του δυναμικές. Η ενοποίηση σε μια διοικητική δομή των τριών πρώην δήμων και κοινοτήτων (Μελίσσια, Πεντέλη, Νέα Πεντέλη) δημιουργεί έναν από τους μεγαλύτερους σε έκταση Δήμους της Αττικής, με ένα διαρκώς αυξανόμενο πληθυσμό (τη δεκαετία του 2000 οι κάτοικοι αυξήθηκαν κατά 5000, σχεδόν κατά το 1/6). Τα δημογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά της πόλης αλλάζουν διαρκώς. Η μεγάλη αύξηση των μόνιμων κατοίκων και η έντονη ανοικοδόμηση τα περασμένα χρόνια, έχουν αλλάξει έντονα την εικόνα της, συχνά με αντιφατικό τρόπο. Σήμερα, ο Δήμος είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με το πολεοδομικό συγκρότημα της Αθήνας, με έντονες καθημερινές ροές αυτοκινήτων και ανθρώπων, πυκνώσεις και αραιώσεις στον αστικό ιστό, υπερτοπικές δραστηριότητες και πληθώρα χρήσεων εμπορίου και αναψυχής. Συνδυάζει την ποιότητα της αστικότητας με τη γειτνίαση σε περιαστικό πρασίνο. Έχει κατοίκους διαφορετικών ηλικιών, επιθυμιών και κοινωνικών στρωμάτων. Στόχος είναι ένας δημόσιος χώρος φιλικός προς τις συνευρέσεις όλων των πληθυσμιακών ομάδων, με προσβάσιμους χώρους πρασίνου, ανάπτυξη

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ποικίλων εμπορικών δραστηριοτήτων και πολιτιστικών δυνατοτήτων. Μια πόλη ζωντανή κάθε μέρα και ώρα, και όχι τόπος διανυκτέρευσης ή εστίασης και αναψυχής στις αργίες. Που ενδιαφέρεται για τους νέους, φροντίζει τους ηλικιωμένους και θέλει να ενισχύσει τη συναναστροφή μεταξύ των κατοίκων της.

3. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ Αυτό που γίνεται σήμερα αντιληπτό ως «κέντρο των Μελισσίων» συγκροτείται από την κύρια γραμμική ανάπτυξη χρήσεων κέντρου κατά μήκος της Λ.Δημοκρατίας και από τις δε υτερεύουσες εμπορικές αναπτύξεις κατά μήκος των οδών Π.Τσαλδάρη, Ελ.Βενιζέλου, Α.Παπανδρέου και Πηγής. Το βασικότερο πρόβλημα σχετικά με το κέντρο της πόλης είναι ότι δεν υφίσταται ως το απόλυτο σημείο στο χώρο που συγκεντρώνει τις σημαντικότερες και εντατικότερες χρήσεις, τις ροές πεζών και οχημάτων, τις δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες και εξυπηρετήσεις, αλλά και τον πλέον αξιόλογο και ζωντανό δημόσιο χώρο της πόλης. Το γεγονός ότι το κέντρο των Μελισσίων δεν έχει σήμερα τη δυναμική και τη μορφή που θα του αντιστοιχούσε, έχει επίπτωση στην ποσότητα και την ποιότητα των χρήσεων που συγκεντρώνονται σε αυτό, όπως επίσης και στο βαθμό οικειοποίησης των δημόσιων χώρων από τους κατοίκους. Η παρουσία σημαντικών εκτάσεων πρασίνου και άλλων

Πλατείες/Ανοιχτοί Χώροι/Πάρκα Κοινόχρηστες Κοινοφελείς Λειτουργίες

Διάγραμμα του δικτύου δημόσιων και κοινόχρηστων κοινοφελών χώρων, και η σχέση τους με την Λεωφόρο Δημοκρατίας.

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

αδόμητων χώρων, δεν μπορεί υπό αυτούς τους όρους να λειτουργήσει ως συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής και αποτελεί σημαντικό λανθάνον δυναμικό. Μείζονα ρόλο στην απαξίωση και στην αδυναμία συγκρότησης ενός δυναμικού κέντρου στα Μελίσσια διαδραματίζει η κυριαρχία του ΙΧ, τόσο επί του δημόσιου χώρου, όσο και επί κάθε άλλου τρόπου και μέσου μεταφοράς. Το γεγονός ότι τα Μελίσσια διασχίζονται από δύο υπερτοπικές κυκλοφοριακές ροές είναι κομβικής σημασίας και δύσκολα μπορεί να ανατραπεί, με ή χωρίς νέες οδικές υποδομές. Οι προβληματικές συνθήκες κυκλοφορίας επί της Λ.Δημοκρατίας, η παράνομη στάθμευση και το διπλοπαρκάρισμα, ο περιορισμός της κυκλοφορίας σε μία μόνο λωρίδα ανά κατεύθυνση χωρίς ο υπόλοιπος χώρος να αποδίδεται σε άλλα μέσα μεταφοράς, οι καθυστερήσεις στους μεγάλους σηματοδοτούμενους κόμβους και η γενικότερη οδική αταξία και ανασφάλεια, μπορεί να αποτρέπουν την περαιτέρω επέκταση των διαμπερών ροών και να κρατούν χαμηλά τις ταχύτητες, αλλά δε διασφαλίζουν μια παρουσία του ΙΧ στο κέντρο με ποιοτικούς όρους και με οφέλη για τον πολίτη και τις επιχειρήσεις. Παρότι οι επιχειρήσεις συνηθίζουν να θεωρούν ως πλεονέκτημα την προσπέλαση με ΙΧ χωρίς περιορισμούς στα καταστήματά τους, το πραγματικό αποτέλεσμα δεν είναι το προσδοκώμενο. Η απαξίωση του κέντρου και η κυριαρχία του αυτοκινήτου έχουν οδηγήσει επίσης σε μια πλημμελή διαχείριση των διαδρόμων κίνησης των πεζών, με

Η κατάληψη των πεζοδρομίων από μόνιμες κατασκευές των καταστημάτων, αυτόκινητα και άλλες εφήμερες κατασκευές αποτελούν βασικό εμπόδιο στη κίνηση των πεζών αλλά και στην ανάπτυξη του δημόσιου χώρου. Ταυτόχρονα η περιοχή είναι γεμάτη δυνατότητες, με ανοιχτά και αχρησιμοποίητα οικόπεδα, το Άλσος των Ολυμπιιονικών και μικρούς χώρους πρασίνου. Αυτά μπορούν να αποτελέσουν τη“μαγιά” της αναβάθμισης.

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

αποτέλεσμα να καθίσταται εξαιρετικά δυσχερής η μετακίνηση με τα πόδια σε αυτό και ουσιαστικά να αποθαρρύνεται. Τα εμπόδια στα πεζοδρόμια είναι αμέτρητα και οφείλονται αφενός στην έλλειψη σχεδιασμού, ειδικής μέριμνας και ελέγχου από πλευράς του δημόσιου τομέα. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

Θεωρούμε ως προβλήματα:

• θέση και μορφή στύλων φωτισμού

• την παρουσία διαφημιστικών πινακίδων

• θέση και πυκνότητα πινακίδων σήμανσης

• την πολυμορφία στην πλακόστρωση

• μορφή στάσεων ΟΑΣΑ

• την παρουσία εισόδων γκαράζ

• θέση και μορφή καφάο ΔΕΗ και ΟΤΕ

Εκτός από την αδυναμία κίνησης πεζή, η μετακίνηση με τη δημόσια συγκοινωνία δεν είναι επίσης προνομιακή, δεδομένου ότι τα λεωφορεία αντιμετωπίζουν τις προβληματικές συνθήκες της υπόλοιπης κυκλοφορίας (δε διαθέτουν αποκλειστική λωρίδα), ενώ το ποδήλατο φαίνεται ότι μέχρι στιγμής δεν έχει αρχίσει να διεκδικεί το χώρο του στην περιοχή, σε αντίθεση με άλλους δήμους.

• ύπαρξη ανισοσταθμιών • ανεπαρκής συντήρηση πλακόστρωσης ή ακατάλληλα υλικά • έλλειψη μέτρων αποτροπής στάθμευσης επί του πεζοδρομίου • μεταβαλλόμενο πλάτος πεζοδρομίου έως ανεπαρκές σε αρκετά σημεία • θέση και μορφή κάδων απορριμμάτων • μη σχεδιασμένες φυτεύσεις • θέση περίπτερων • ακατάλληλες χρήσεις για κέντρο πόλης, όπως πχ τα βενζινάδικα Αφετέρου, η αυθαίρετη χρήση του πεζοδρομίου από κάθε ιδιώτη με στόχο την προσωπική του ευκολία και το κέρδος επιφέρει επίσης πολύ αρνητικά αποτελέσματα.

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

• την επέκταση καταστημάτων στην πρασιά με κινητές ή μόνιμες κατασκευές • τη θέση και μορφή ζαρντινιέρων • τη στάθμευση στην πρασιά

Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής, είναι η χρήση του αυτοκινήτου ακόμα και για μικρές ενδοδημοτικές μετακινήσεις και η δημιουργία ενός φαύλου κύκλου ο οποίος δεν μπορεί να σπάσει με τα ίδια εργαλεία με τα οποία δημιουργήθηκε. Φυσικά δε μπορεί να αγνοηθεί το έντονο ανάγλυφο της περιοχής το οποίο θέτει σημαντικούς περιορισμούς, αλλά εκτιμάται πως δεν έχουν εξαντληθεί οι προσπάθειες για στροφή σε πιο ήπιες και βιώσιμες λύσεις μεταφοράς.

Η απουσία ενός ενιαίου σχεδιασμού των πεζοδρομίων και του δημόσιου χώρου είναι εμφανής. Παράλληλα πρόχειρες λύσεις και κατασκευές δημιουργούν εμπόδια στις διαδρομές πεζών.

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

4. ΕΝΑ ΟΡΑΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟΥ

ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟΤΗΤΑΣ

ΚΟΜΒΟΙ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Το πλαίσιο των πολλαπλών παρεμβάσεων. Στρατηγικές και κατευθύνσεις του σχεδιασμού.

Το όραμα που περιγράφει η πρότασή μας για το κέντρο των Μελισσίων, είναι η ανασυγκρότηση και η ανάπτυξή του σε ανθρώπινη κλίμακα, με παροχή δημόσιου χώρου υψηλής ποιότητας και εγκατάσταση τοπικής και υπερτοπικής εμβέλειας χρήσεων ήπιας αναψυχής, πολιτισμού, κοινωνικών δραστηριοτήτων και εμπορίου, με στόχο την προσέλκυση μιας κρίσιμης μάζας επισκεπτών που απαιτούνται για να του δώσουν ζωή και δυναμική όλες τις ώρες της ημέρας και όλες τις ημέρες του χρόνου. Η προσέγγιση που προτείνεται δεν προβάλει ως λύση την γενικευμένη εμπορευματοποίηση του χώρου, αλλά αντίθετα την ριζική βελτίωση της προσπελασιμότητας και της ποιότητας του ελεύθερου δημόσιου χώρου και την αρμονική ένταξη και συνύπαρξη μικρής κλίμακας επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που θα τον εμπλουτίζουν και δεν θα αποκλείουν καμία κοινωνική ομάδα από αυτόν. Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η ανάδειξη της μετακίνησης πεζή, ως κύρια μορφή μετακίνησης εντός του κέντρου των Μελισσίων και η εξυπηρέτηση της κυκλοφορίας ΙΧ μόνο στο βαθμό που δεν μπορούν να αποκλεισθούν οι διαμπερείς κινήσεις, με απόλυτο περιορισμό του χώρου που αποδίδεται σε αυτήν, τιθάσευση των ταχυτήτων, αύξηση της οδικής ασφάλειας και περιορισμό της στάθμευσης. Με τον τρόπο αυτό ανοίγονται νέες δυνατότητες για

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

ενίσχυση των οικολογικών τρόπων μεταφοράς (δημόσια συγκοινωνία, ποδήλατο), ενώ το κέντρο των Μελισσίων αποκτά δυναμική και ποιότητα τέτοια που θα το βοηθήσει μεσο-μακροπρόθεσμα να αναδείξει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και να αποτελέσει ξεχωριστό προορισμό στο λεκανοπέδιο. Αποτολμώντας ένα ακόμα βήμα μπροστά, το κέντρο των Μελισσίων θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο περιβαλλοντικής και ενεργειακής διαχείρισης ανοιχτών δημόσιων χώρων. Αυτή τη λογική εξυπηρετεί η πρότασή μας για τη ζώνη μηδενικών εκπομπών και τους κόμβους βιώσιμης ενέργειας. Η καρδιά της πρότασής μας, είναι η μετατροπή της κεντρική λεωφόρου των Μελισσίων, της Λεωφόρου Δημοκρατίας, σε ένα μεγάλο γραμμικό κέντρο, που ορίζεται από το δημαρχείο, τους νέους ή ενοποιημένους δημόσιους χώρους και την προς σχεδιασμό πλατεία Πόγκα. Το σύνθημά της πρότασής μας είναι: ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΤΟΠΟΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ!

Μια νέα δημιουργική σχέση του αυτοκινήτου με τον πεζό είναι αναγκαία. Διεθνή παραδείγματα που παραθέτουμε ενδεικτικά δείχνουν ότι χωρίς να αποκλείεται το ΙΧ, μπορεί να συνυπάρχει υπό την ηγεμονία της κίνησης των πεζών, δίνοντας τη δυνατότητα για τη δημιουργία ζωντανών και ασφαλών δημόσιων χώρων .

ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ 2 1

ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ / ΝΕΕΣ ΠΛΑΤΕΙΕΣ / ΝΕΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΠΕΖΩΝ

1. ΝΕΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΟΙΚΟΠΕΔΩΝ ΚΑΙ ΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ

2. ΠΛΑΤΕΙΑ ΠΟΓΚΑ

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

Έναρξη της παρέμβασης από την ζώνη του Δημαρχείου

Δημιουργία ενός νέου δήμόσιου χώρου στο χωρό του δημοτικού οικοπέδου, αξιοποιώντας και το σημειακό πράσινο

Ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα στην περιοχή του άλσους Ολυμπιονικών

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Ενίσχυση των συνδέσεων ανάμεσα στους κοινόχροιστούς χώρους

Κυκλοφοριακή αναβάθμιση του κόμβου. Ενίσχυση της βιώσιμης κινητικότητας

Δημιουργία της πλατείας Πόγκα σαν το τέλος (ή αρχή) της διαδρομής

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

5. ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ - ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ Με τον τρόπο που έχει αναπτυχθεί η πόλη των Μελισσίων, ο στόχος απόκτησης ενός κλασικού κέντρου «πυρηνικής» μορφής δεν διαφαίνεται εφικτός στο άμεσο μέλλον, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν δυνατότητες και λύ σεις για την τόνωση της κεντρικότητας και την αναβάθμιση της λειτουργικότητας και της ποιότητας των υφιστάμενων γραμμικών κέντρων, με τρόπο που θα διακρίνει σαφώς το κύριο κέντρο από τα δευτερεύοντα, δηλαδή τη Λ.Δημοκρατίας έναντι των άλλων οδών. Ένας στόχος που θα μπορούσε να είναι θεμιτός και εφικτός είναι η ανάπτυξη ενός πολυπολικού κέντρου κατά μήκος της Λ.Δημοκρατίας, το οποίο θα συμπυκνώνει, θα δημιουργεί και θα εξυπηρετεί ροές μεταξύ των διαφορετικών πόλων σε ένα πλαίσιο βιώσιμης κινητικότητας.

αναψυχή, ψώνια και δουλειές. Επίσης αποτελεί μια «ραχοκοκαλιά» δημόσιου χώρου και δραστηριοτήτων, η οποία μπορεί να επεκταθεί με οργανωμένα δίκτυα ήπιας κινητικότητας και πρασίνου σε όλη την έκταση του Δήμου, καθώς διασχίζεται κάθετα από ρέματα και νοητούς άξονες κοινόχρηστων χώρων και κοινωφελών κτηρίων. Επιπλέον, ταυτίζεται με τον κύριο άξονα της δημόσιας συγκοινωνίας που διατρέχει τον Δήμο και αποτελεί τον «χαμένο κρίκο» του δικτύου ποδηλατοδρόμων που έχει εγκριθεί και υλοποιείται στους όμορους Δήμους και την ευρύτερη περιοχή των βορείων προαστίων.

Μια πολυπολική ανάπτυξη του κέντρου των Μελισσίων θα μπορούσε να «αγκιστρωθεί» στους ακόλουθους πόλους:

Σε επαφή με τη Λ.Δημοκρατίας καταγράφεται ένας πλούτος δημόσιων και ιδιωτικών ακινήτων, δομημένων και αδόμητων, τα οποία αποτελούν ένα σημαντικό αστικό λανθάνον δυναμικό για ανάπτυξη νέων δημόσιων χώρων και δραστηριοτήτων που θα δώσουν πνοή και δυναμική στο κέντρο. Τα ακίνητα αυτά θα πρέπει να εξεταστούν ένα προς ένα ως διακριτές περιπτώσεις, αλλά μέσα στο ενιαίο πλαίσιο και την στοχοθεσία ανασυγκρότησης του κέντρου. Πρόκειται για:

1) Δημαρχείο - υπεραγορά ΑΒ- Νέος Δημόσιος χώρος

• τον αδόμητο χώρο της πλατείας Πόγκα

2) Εκκλησία Ζωοδόχου Πηγής - ρέμα/πάρκο πεζόδρομος Αλ. Παναγούλη

• τη μεγάλη πρασιά των καταστημάτων μπροστά από τον κόμβο Λ.Δημοκρατίας – Ελ. Βενιζέλου – Π.Τσαλδάρη – Α.Παπανδρέου

3) Πλατεία Πόγκα Πρόκειται για μια απόσταση περίπου 800 μ., η οποία μπορεί να διανυθεί με τα πόδια, ακόμα και υπό τις σημερινές δυσχερείς συνθήκες, και προσφέρεται για

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

• την αδόμητη έκταση μεταξύ των οδών Μ.Μπότσαρη, 3ης Σεπτεμβρίου και Ελ.Βενιζέλου • τις παραρεμάτιες εκτάσεις της Ζωοδόχου Πηγής

Η σχέση του αυτοκινήτου με τον πεζό και άλλα μέσα κυκλοφορίας μπορεί να αποκτήσει αρκετές διαφορετικές μορφές χωρίς την απόλυτη ηγεμονία του πρώτου.

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

• τον πεζόδρομο Αλ.Παναγούλη και τις παρακείμενες πρασιές • το δημοτικό χώρο στάθμευσης δίπλα από το Lidl και τους όμορους χώρους αστικού πρασίνου 6. ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ- ΟΔΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ Η περιοχή των Μελισσίων τέμνεται από δύο κύριους υπερτοπικούς οδικούς άξονες των βορείων προαστίων: 1) Τη σύνδεση της Λ.Κηφισίας και του Δήμου Αμαρουσίου με την Λ.Πεντέλης, την περιοχή της Πεντέλης ή τα Βριλήσσια και κατ’ επέκταση τη Λ.Μεσογείων (τμήμα της σύνδεσης αποτελεί η Λ.Δημοκρατίας).

2) Τη σύνδεση του κέντρου της Κηφισιάς με τη Λ.Πεντέλης, την Πεντέλη ή τα Βριλήσσια και κατ’ επέκταση τη Λ.Μεσογείων (τμήμα της σύνδεσης αποτελούν οι οδοί 25ης Μαρτίου, Ελ.Βενιζέλου, Π.Τσαλδάρη και Πηγής). Οι δύο συνδέσεις αν και δεν ανήκουν στο δίκτυο αυτοκινητοδρόμων και ελεύθερων λεωφόρων του λεκανοπεδίου, εντάσσονται στο κύριο και δευτερεύον αρτηριακό δίκτυο και σε μεγάλο βαθμό παραλαμβάνουν διαμπερείς ροές που θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν αποτελεσματικότερα από την Αττική Οδό, που δεν επιλέγεται λόγω των διοδίων. Στόχος της παρέμβασης που προτείνεται είναι

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

να τιθασεύσει αυτές τις ροές στο επίπεδο της μικροκλίμακας της οδού και να μετατρέψει τη Λ.Δημοκρατίας σε ένα ασφαλές οδικό περιβάλλον, στο οποίο ο πεζός θα νιώθει τουλάχιστον το ίδιο ισχυρός και σημαντικός με το ΙΧ. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μειώνοντας το πλάτος του χώρου κυκλοφορίας στο απολύτως απαραίτητο (έως 4 μ. ανά κατεύθυνση) και αποδίδοντας τον υπόλοιπο χώρο κυρίως στον πεζό. Στο μεγαλύτερο μήκος της Λ.Δημοκρατίας, ο χώρος που μπορεί να ανακτηθεί είναι έως 4 μ. ανά κατεύθυνση, καθώς το σημερινό πλάτος κάθε κατεύθυνσης είναι έως 8 μ. Σε αυτά τα 4 μ. οι επιλογές που υπάρχουν είναι οι εξής (η βέλτιστη επιλογή αποτελεί αντικείμενο περαιτέρω μελέτης): • Απόδοση του χώρου στον πεζό • Κατασκευή ποδηλατόδρομου • Κατασκευή λεωφορειολωρίδας • Δημιουργία εσοχών φορτοεκφόρτωσης • Δημιουργία συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης • Συνδυασμός των ανωτέρω Επιπλέον, η χρήση υλικών επίστρωσης και ειδικών χρωματισμών που θα διαφοροποιούν τον συγκεκριμένο οδικό χώρο από μια συμβατική ασφαλτοστρωμένη οδό, συμβάλει στον περιορισμό της ταχύτητας των οχημάτων. Στο πλαίσιο της ίδιας φιλοσοφίας μπορεί να προταθεί η άρση των ανισοσταθμιών που οφείλονται στα συμβατικά κράσπεδα ή τουλάχιστον ο περιορισμός τους από τα 15

Πληθώρα επιλογών, μπορούν με πολύ φθηνό τρόπο να αποδώσουν στους πολίτες ένα σύγχρονο δημόσιο χώρο συνάντησης και βιώσιμης κινητικότητας

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

εκ. που είναι σήμερα, στα 7,5 ή και τα 5 εκ, όπως και η διαμόρφωση κατάλληλων ραμπών, όπου η άρση της ανισοσταθμίας δεν είναι εφικτή.

τα εμπόδια και δεν διασφαλίζουν έναν ασφαλή διάδρομο απρόσκοπτης κίνησης για τους πεζούς, πόσο μάλλον για τα Άτομα Μειωμένης Κινητικότητας.

Στο επίπεδο της μακροκλίμακας, η «οδική δίαιτα» είναι πιθανό/ επιθυμητό να εκτρέψει όσους προσπαθούν να διασχίσουν διαμπερώς το Δήμο, προς την πλέον αξιόλογη εναλλακτική λύση της Αττικής οδού. Έτσι, θα μπορούσε να μειωθεί ακόμα και ο συνολικός κυκλοφοριακός φόρτος που διέρχεται από την περιοχή.

Αναφορικά με το δίκτυο ποδηλατοδρόμων, η μελέτη του ΕΜΠ προτείνει τη σύνδεση Κηφισιάς-Βριλησσίων με έναν ποδηλατόδρομο κατά τον άξονα Β-Ν. Εξίσου σημαντική, ή και σημαντικότερη, θα ήταν κατά τη γνώμη μας μια ποδηλατική σύνδεση του Αμαρουσίου με τη Λ.Πεντέλης κατά τον άξονα Δ-Α μέσω της Λ.Δημοκρατίας. Η μελέτη θα περιλαμβάνει προβλέψεις για την ενδεχόμενη υλοποίηση και των δύο αξόνων, δηλαδή ενός «ποδηλατικού σταυρού» που θα «αρδεύει» οριζόντια και κάθετα την περιοχή των Μελισσίων.

Η βελτίωση/διευκόλυνση της δημόσιας και δημοτικής συγκοινωνίας, όπως και η ανάπτυξη δικτύου ποδηλατοδρόμων, σε συνδυασμό με την ενθάρρυνση του περπατήματος, θα μπορούσε να περιορίσει, επίσης, σημαντικά τις τοπικές κυκλοφοριακές ροές, όπως και τη ζήτηση για στάθμευση στο κέντρο του Δήμου. Επιπλέον, η αντικατάσταση των σηματοδοτούμενων κόμβων από κυκλικούς κόμβους (roundabout) μπορεί να αυξήσει ως ένα βαθμό την κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού ή τουλάχιστον να εξορθολογήσει τη λειτουργία της, ώστε κυρίως στις ώρες εκτός αιχμής να μην σημειώνονται άσκοπες καθυστερήσεις. Αυξάνει επιπλέον την οδική ασφάλεια και, εφόσον συνδυαστεί με μια πολιτική «προτεραιότητας πεζού» (shared space) ή με πεζοφάναρα, επιτρέπει την ευκολότερη διάσχιση της οδού από τους πεζούς στα κατεξοχήν επικίνδυνα σημεία του οδικού δικτύου που είναι οι διασταυρώσεις. Προτείνονται, επίσης, παρεμβάσεις στα υφιστάμενα πεζοδρόμια, που καταλαμβάνονται απ’ όλων των ειδών

Κρίσιμο στοιχείο στο χαρακτήρα της προτεινόμενης παρέμβασης θα είναι η διαχείριση της στάθμευσης. Σήμερα, εκτός της παράνομης στάθμευσης σε οδικά τμήματα όπου απαγορεύεται από τη σήμανση, εντοπίζονται και φαινόμενα διπλοπαρκαρίσματος ή στάθμευσης πάνω στο πεζοδρόμιο, όπως και οι συνήθεις παραβάσεις που αφορούν τη στάθμευση σε μικρότερη απόσταση των 5 μ. από διαβάσεις πεζών και διασταυρώσεις οδών, 12 μ από στάσεις λεωφορείων και σήματα STOP και 20 μ. από σηματοδοτούμενους κόμβους (αρ.34 ΚΟΚ). Συνεπώς, πρώτη προτεραιότητα θα αποτελέσει η εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου στάθμευσης με κατασκευαστικά μέσα (δηλαδή η αποτροπή της ελεύθερης στάθμευσης καθ’ όλο το μήκος της οδού) και θα εξεταστεί το ενδεχόμενο χωροθέτησης περιορισμένων εσοχών φορτοεκφόρτωσης ή

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Παραδείγματα κυκλικών κόμβων (roundabout) αντί για σηματοδοτούμενους. Αυξάνεται η κυκλοφοριακή ικανότητα της οδού, εξορθολογίζεται η λειτουργία της, ενώ προσφέρεται δυνατότητα για δημόσιο χώρο στον πεζό. Μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγαλύτερες ή μικρότερες ροές και κινήσεις αυτοκινήτων

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ελεγχόμενης στάθμευσης σε κατάλληλες θέσεις, καθώς και η δυνατότητα στάθμευσης στα μετόπισθεν των ΟΤ που εφάπτονται στη Λ.Δημοκρατίας ή σε οργανωμένους χώρους στάθμευσης εντός δημόσιων και ιδιωτικών ακινήτων, ακόμα και σε συνεργασία με τις υφιστάμενες υπεραγορές. Στους προτεινόμενους χώρους στάθμευσης θα μπορούσε να υπάρξει πρόβλεψη για σημεία φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων, καθώς σε σύντομο χρονικό διάστημα αναμένεται να υπάρξει σχετική απαίτηση από το θεσμικό πλαίσιο, την αγορά και τους πολίτες. Η νέα μορφή και ο ρόλος της Λ.Δημοκρατίας, ως οδός «βιώσιμης κινητικότητας», δε θα αποτελέσει μια μεμονωμένη, αποσπασματική παρέμβαση, αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο δίκτυο ήπιας κινητικότητας σε όλη την έκταση του δήμου, με στόχο να συνδέει τις περιοχές κατοικίας με τους ελεύθερους χώρους και τους χώρους πρασίνου, τα ρέματα, το βουνό, τα κοινωφελή κτίρια και τα γραμμικές εμπορικές αναπτύξεις κατά μήκος του κύριου οδικού δικτύου. Το δίκτυο αυτό δεν θα χαραχθεί βάσει της γεωμετρίας των οδών, αλλά των προελεύσεων και των προορισμών της πόλης, ενώ τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά των οδών θα ληφθούν υπόψη κατά τον προσδιορισμό του είδους της παρέμβασης (διαπλάτυνση πεζοδρομίου, πεζοδρόμηση, woonerf, ποδηλατόδρομος, λεωφορειολωρίδα κτλ) και το χαρακτήρα τους. Ένα τέτοιο δίκτυο θα μπορούσε να διερευνηθεί στο πλαίσιο της προτεινόμενης εργασίας σε επίπεδο προκαταρκτικής μελέτης.

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

7. ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ- ΦΥΤΕΥΣΕΙΣ Στο πλαίσιο μιας ενιαίας και διεπιστημονικής προσέγγισης θα μελετηθούν και οι ανάγκες για επιπλέον πράσινο και φυτοτεχνικές παρεμβάσεις. Θα δοθεί έμφαση στη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, που προσελκύουν τη συνύπαρξη, ώστε οι κάτοικοι να επιλέξουν τη διαδρομή για περίπατο και αναψυχή. Η αισθητική βελτίωση, η οπτική καθοδήγηση και η οικολογική αναβάθμιση είναι πρωταρχικοί στόχοι. Μελέτες αποδεικνύουν ότι η γραμμική φύτευση δένδρων ενθαρρύνει την ασφαλέστερη οδήγηση, σε περιπτώσεις οδών «κοινής χρήσης» (shared space). Οι δυνατότητες αυτές θα μελετηθούν εκτενώς. Οι τρείς προτεινόμενοι πόλοι θα μελετηθούν ειδικά, λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση, τις ανάγκες για συντήρηση, διατήρηση (όπου δύναται) της υφιστάμενης βλάστησης. Όλα τα φυτά που θα προταθούν θα είναι συμβατά με το κλίμα και τις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής, με πρόκριση στα ενδημικά φυτά του Αττικού τοπίου και του Πεντελικού Όρους. Τέλος, λύσεις με γλάστρες και ζαρντινιέρες διαφόρων μεγεθών και χρωμάτων θα βοηθήσουν τη συγκοινωνιακή παρέμβαση. Συνθέσεις από δέντρα, θάμνους, αρωματικά και ετήσια και πολυετή ανθοφόρα φυτά θα συμβάλουν στο τελικό αισθητικό και οπτικό αποτέλεσμα. Επίσης θα μελετηθεί η δυνατότητα συλλογής των ομβρίων και χρήσης τους για πότισμα, σε μια λογική εξοικονόμησης και ορθής διαχείρισης των υδάτινων πόρων.

Ένας ενιαίος σχεδιασμός του δημόσιου χώρου απαιτεί να εντάσσονται οι φυτεύσεις, οι πλακοστρώσεις, τα υλικά, η ύδρευση, αποχέτευση και ο φωτισμός σε μια στρατηγική αισθητικής και λειτουργικής αναβάθμισης καθώς και βιώσιμης ενέργειας.

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

Όπως αναφέρθηκε, θα μπορούσε να διερευνηθεί σε επίπεδο προκαταρκτικής μελέτης ένα δίκτυο ήπιας κινητικότητας για όλο το δήμο. Εκτός από τις διαδρομές που θα προταθούν, θα ληφθεί συγχρόνως υπόψη η ανάγκη για προστασία και αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, που προωθείται από Οικο-διαδρομές. Σε αντιστοιχία με τις «Γκρι Υποδομές» (οδικό δίκτυο, αγωγοί κλπ) και τις Κοινωνικές Υποδομές (νοσοκομεία, σχολεία κλπ), ορίζονται και οι «Πράσινες Υποδομές». Τα δομικά στοιχεία που αποτελούν τις Πράσινες Υποδομές είναι οι κόμβοι και οι συνδέσεις. Μεγάλα τμήματα μωσαϊκού (πάρκα, βουνό κλπ) θα είναι οι κρίσιμοι κόμβοι και οι διάδρομοι πρασίνου θα είναι οι συνδέσεις που θα κάνουν το δίκτυο αυτό λειτουργικό. Η διεθνής τάση είναι η δημιουργία δικτύων αστικού και περιαστικού πρασίνου, παρά η αντιμετώπιση των χώρων πρασίνου ως μεμονωμένα τμήματα. Από οικολογικής άποψης ένα ολοκληρωμένο δίκτυο πρασίνου έχει πολύ μεγαλύτερα θετικά αποτελέσματα από ότι το άθροισμα των επιμέρους χώρων που το αποτελούν. Αν ταυτόχρονα χρησιμοποιηθούν και οι παραρεμάτιες περιοχες, μπορεί να μεγιστοποιηθεί η προσβασιμότητα και η συνδεσιμότητα του όλου δικτύου. Κατά περίπτωση μπορούν να δημιουργηθούν ακόμα και «Μπλε Διαδρομές» με παραποτάμια βλάστηση είτε προσφέροντας στους κατοίκους διαδρομές περιπάτου, είτε αποτρέποντας την ανεξέλεγκτη πρόσβαση με σκοπό τη διατήρηση της βιοποικιλότητας μέσα στον αστικό ιστό.

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

8. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΜΒΡΙΩΝ- ΔΙΚΤΥΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ

του, καθώς και τη μείωση των πλημμυρικών απορροών.

Πολύ σημαντική παράμετρος είναι, επίσης, η χρήση διαπερατών υλικών για την κατασκευή πεζοδρομίων και επιστρώσεων με στόχο την αύξηση της κατείσδυσης των ομβρίων στον υδροφόρο ορίζοντα και τον εμπλουτισμό

και ήπια κινητικότητα αλλά και την ανάδειξη της περιοχής παρέμβασης σε κεντρικό σημείο αναφοράς του Δήμου θεωρούμε αναπόσπαστο κομμάτι της πρότασης την ορθολογική διαχείριση της ζήτησης

Δεδομένης της γενικότερης επιδίωξης για ήπιας μορφής παρέμβαση, φιλικής προς το περιβάλλον, θα επιδιωχθεί Βασικό σημείο του σχεδιασμού των αντιπλημμυρικών έργων οδοποιίας είναι η ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική συλλογή των ομβρίων υδάτων και χρήση τους για την προστασία του συνόλου της περιοχής και των γειτονικών κάλυψη των αρδευτικών αναγκών της περιοχής. περιοχών που βρίσκονται εκτός της. Αυτό συμβαίνει Θα επιδιωχθεί, ακόμα, το σύνολο των παρεμβάσεων διότι πρώτον, κάθε πιθανή αστοχία στο σχεδιασμό που απαιτεί το δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων και τα των αντιπλημμυρικών έργων δεν επηρεάζει μόνο την επιμέρους στοιχεία του (φρεάτια, σχάρες υδροσυλλογής, περιοχή της μελέτης, αλλά και περιοχές κατάντη και κλπ) να σχεδιασθούν έτσι ώστε να προκαλούν την εκτός αυτής. Δεύτερον, διότι αστοχία στο σχεδιασμό ελάχιστη δυνατή οπτική όχληση, χωρίς όμως αυτό να μπορεί να προκύψει όχι μόνο λόγω συνθηκών που αποβαίνει σε βάρος της λειτουργικότητας. επικρατούν στην προς μελέτη περιοχή, αλλά και συνθηκών και παραγόντων εκτός της περιοχής μελέτης Κομμάτι της υδραυλικής μελέτης, τέλος, αποτελεί και η μελέτη των παρεμβάσεων που θα γίνουν σε τυχόν που δεν έχουν ληφθεί υπόψη. Για τους παραπάνω λόγους, θα δοθεί ιδιαίτερη σημασία στη σωστή σύνδεση υφιστάμενα δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων και των αντιπλημμυρικών έργων των προς μελέτη τμημάτων ύδρευσης τα οποία διέρχονται από την οδό. Σε κάθε περίπτωση θα αποφευχθούν οι όποιες παρεμβάσεις με τα λοιπά υφιστάμενα τμήματα του οδικού δικτύου ή του δικτύου αντιπλημμυρικής προστασίας της περιοχής. τα επηρεάζουν, όταν όμως αυτό είναι ανέφικτο, θα γίνουν συγκεκριμένες προτάσεις τροποποίησής τους, σε Κατά την εκπόνηση της μελέτης αποστράγγισης της οδού συνεργασία πάντα με την Υπηρεσία. θα γίνει λεπτομερής διερεύνηση της επιφάνειας του καταστρώματος της οδού και, αναλόγως της μορφής 9. ΖΩΝΗ ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΕΚΠΟΜΠΩΝ ΚΑΙ ΚΟΜΒΟΙ του, θα σχεδιαστεί το αποχετευτικό – αποστραγγιστικό ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ σύστημα έτσι ώστε να μην συγκρατούνται όμβρια στο οδόστρωμα που να δυσχεραίνουν ή να καθιστούν Στοχεύοντας σε μια ολοκληρωμένη παρέμβαση στη επικίνδυνη την ομαλή λειτουργία του δρόμου. Λεωφόρο Δημοκρατίας με γνώμονα τη βιώσιμη

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

ενέργειας με προτεραιότητα στην μεγιστοποίηση της εξοικονόμησης ενέργειας μεταξύ υφιστάμενης και μελλοντικής κατάστασης αλλά και κάλυψη σημαντικού μεριδίου της ζήτησης μέσω παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μικρής κλίμακας τοπικά διαθέσιμες. Οι τρεις προτεινόμενοι πόλοι ανάπτυξης του κέντρου των Μελισσίων μπορούν να αναδειχθούν ως «Κόμβοι Βιώσιμης Ενέργειας» με την ενσωμάτωση τεχνολογιών και συστημάτων διαχείρισης ενέργειας που θα καθιστούν την περιοχή επέμβασης μια μικροδομή «Έξυπνης Πόλης» κατά τα πρότυπα της διεθνούς τάσης προς πόλεις χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας και σχεδιασμό ολοκληρωμένων συστημάτων ενέργειας, τηλεπικοινωνιών και περιβαλλοντικών υποδομών. Συγκεκριμένα, προτείνεται σε πρώτη φάση η καταγραφή της παρούσας κατάστασης όσον αφορά τις καταναλώσεις ενέργειας στην περιοχή παρέμβασης αλλά και των υφιστάμενων ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων (καφάο, πίλαρς, δίκτυα, φωτιστικά πλατειών και οδών, κτλ.). Σε δεύτερη φάση θα υλοποιηθεί σχεδιασμός παρεμβάσεων για τη μετατροπή της περιοχής μελέτης σε «Ζώνη Μηδενικών Εκπομπών», ενώ παράλληλα θα προταθεί η λήψη των αναγκαίων μέτρων για την μετακίνηση, αντικατάσταση και γενικότερη τεχνικά και αισθητικά άρτια διαχείριση των υφιστάμενων Η/Μ εγκαταστάσεων. Ενδεικτικές παρεμβάσεις θεωρούμε την εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων τεχνολογίας LED, χαμηλής κατανάλωσης ενέργειας, υψηλής απόδοσης και

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

διάρκειας ζωής. Παράλληλα θα μπορούσε να προβλεφθεί η «έξυπνη» διαχείριση του φωτισμού μέσω αυτοματισμών με στόχο την ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης. Επιπλέον, σε αρμονία με τα δομικά στοιχεία του χώρου θα αξιοποιηθούν όλες οι κατάλληλες επιφάνειες (στέγαστρα, στάσεις λεωφορείων δώματα δημοτικών κτιρίων, προσόψεις κτιρίων, κτλ.) για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ θα διερευνηθεί και η πιλοτική εγκατάσταση μικρής ανεμογεννήτριας καθέτου άξονα κατάλληλη για εγκατάσταση σε αστικό χώρο. Στην περιοχή επέμβασης μπορεί επίσης να γίνει πρόβλεψη για τη μελλοντική εγκατάσταση Πράσινων Σταθμών Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων. Στους Κόμβους Βιώσιμης Ενέργειας μπορούν να ενσωματωθούν ηλεκτρονικοί πίνακες ενημέρωσης χρηστών αφ’ ενός για τη λειτουργία της «Ζώνης Μηδενικών Εκπομπών» (κλιματολογικά δεδομένα, παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας της ζώνης κ.ο.κ.), αφετέρου για το σύστημα συγκοινωνιών του Δήμου (δρομολόγια, κυκλοφορικές ρυθμίσεις κ.ο.κ.). Τέλος, σε συνδυασμό με τα απαιτούμενα έργα διαχείρισης ομβρίων αλλά και υγρών στοιχείων (σιντριβάνια) στο δημόσιο χώρο θα προβλεφθεί η αξιοποίηση των πλέον ενεργειακά αποδοτικών εξοπλισμών είτε αφορούν νέες εγκαταστάσεις είτε αφορά επέμβαση σε υφιστάμενες.

Πολλαπλές μέθοδοι για την υλοποίηση της Ζώνης Μηδενικών Εκπομπών και των Κόμβων Βιώσιμης Ενέργειας. Ηλεκτρονικά συστήματα ενεργειακής διαχείρισης (Smart Grid- Smart Neighbourhood). Δίκτυο Ηλεκτρικών Οχημάτων και Σταθμοί Φόρτισης.

Λεωφόρος Δημοκρατίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΤΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ

Με αυτό τον τρόπο το προτεινόμενο έργο καλύπτει τη δέσμευση του Δήμου για μείωση των εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου σε τοπικό επίπεδο στο πλαίσιο συμμετοχής του στην Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία «Σύμφωνο των Δημάρχων». Οι προτεινόμενες παρεμβάσεις θα αποτιμηθούν με βάση την θετική επίπτωση στο ενεργειακό προφίλ του Δήμου ώστε να συμπεριληφθούν στο Σχέδιο Δράσης για την Αειφορό Ενέργεια και να αναδειχθούν ως καινοτόμες και καλές πρακτικές (Best Practice) με δυνατότητα επανάληψής τους σε άλλες αντίστοιχες περιοχ ές του εθνικού και Ευρωπαϊκού αστικού χώρου.

10. ΦΑΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ- ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Το στοιχείο που διαφοροποιεί τη συγκεκριμένη πρόταση και διαδικασία, από τον συμβατικό τρόπο σχεδιασμού, έγκρισης και υλοποίησης των δημόσιων έργων, είναι η υλοποίηση σε φάσεις, βάσει των οικονομικών διαθέσιμων του Δήμου, αλλά και μέσω ανοιχτών και συμμετοχικών διαδικασιών με την εμπλοκή και υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας. Στο επίπεδο της κατασκευής προτείνονται τα ακόλουθα βήματα: 1) σχεδιασμός της τελικής λύσης σε επίπεδο προμελέτης 2) κατοχύρωση του δημόσιου χώρου που θα προκύψει από την αφαίρεση οδικού χώρου με εφήμερες κομψές κατασκευές χαμηλού κόστους και διακριτό χρωματισμό

ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

3) κατασκευή των οδικών κόμβων 4) ανάπλαση των υφιστάμενων πεζοδρομίων και ενοποίηση με τα νέα 5) διαμόρφωση των πλατειών και των χώρων πρασίνου 6) υλοποίηση προτάσεων στα ιδιωτικά ακίνητα Για το σύνολο του σχεδιασμού και κατασκευής του Έργου, προτείνεται η ενημέρωση των δημοτικών παρατάξεων, των τοπικών φορέων, των επαγγελματιών της περιοχής και των κατοίκων από την αρχή της μελέτης, με διενέργεια εκδηλώσεων και διανομή ενημερωτικού υλικού και καταχωρίσεις στον τύπο. Εκτός, όμως, από την ενημέρωση, κρίνεται σημαντικό να κληθούν τα ενδιαφερόμενα μέρη να τοποθετηθούν σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, να γνωμοδοτήσουν, ακόμα και να συμμετέχουν στις διαδικασίες σχεδιασμού και υλοποίησης κάποιων ή του συνόλου των παρεμβάσεων. Με τον τρόπο αυτό, αφενός ο σχεδιασμός του Έργου θα προσαρμοστεί καλύτερα στις τοπικές ανάγκες, επιθυμίες και ιδιαιτερότητες, αφετέρου θα αντιμετωπιστούν έγκαιρα οι όποιες επιφυλάξεις και ενστάσεις και το έργο θα μπορέσει να προχωρήσει σε κλίμα συναίνεσης. Η κατασκευή του έργου κατά στάδια και ιδιαίτερα το γεγονός ότι από τα πρώτα κιόλας στάδια θα αρχίσει να δοκιμάζεται στην πράξη η λειτουργία της οδού με διαφορετική χρήση του χώρου, συμβάλλει σημαντικά στην επιλογή των καταλληλότερων λύσεων, πριν να δαπανηθούν μεγάλα ποσά σε ανελαστικές κατασκευές.

Ο δημόσιος χώρος δημιουργείται με, από και για τους πολίτες, με πιλοτικές και φθηνές εφαρμογες

AN INTERDISCIPLINARY TEAM FOR PUBLIC SPACE, BUILDINGS & INFRASTRUCTURE

http://www.cpd-consultants.gr Ταξίλου 47, Ζωγράφου τηλ.: +30 210 77 10 866