ANBO Magazine 3

3 MAGAZINE

Nº

MEI 2019

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

LOSSE PRIJS € 5,95

DOSSIER

Gezin& Familie Familiebanden

Wat maakt ze zo bijzonder?

Veiligheids10daagse

Groot succes!

INTERVIEW

ANGELA GROOTHUIZEN

‘Het draait om samen herinneringen maken’ ANBO 1

t/m 31 mei

7,50

KORTING PER LEVENSJAAR*

Beweeglijk zitten is beter zitten. Daar staan wij voor,

met de nieuwe generatie stoelen van Prominent. Een revolutie in dynamisch zitcomfort. Maak uw persoonlijke selectie uit een mix van honderden modellen, materialen en kleuren.

De stoel die je beweegt

Sta-op stoel Tivoli Vaste lage prijs In stof 990,-

Stap over op het beweeglijke zitten en ontvang t/m 31 mei 7,50 euro korting per levensjaar.* U bent welkom in ĂŠĂŠn van onze 42 winkels voor een gratis zitanalyse. Kijk op prominent.nu of bel 0341 - 78 34 28 voor een persoonlijk zitadvies bij u thuis.

Relaxstoel Craft In stof v.a. 1490,64 jaar, nu v.a. 1010,-

Sta-op stoel Wilson In stof v.a. 1865,68 jaar, nu v.a. 1355,-

Relaxstoel Stockholm In stof v.a. 1690,66 jaar, nu v.a. 1195,-

Relaxbank Craft In stof v.a. 1690,64 jaar, nu v.a. 1210,-

*Actie niet geldig op basicsmodellen.

9.0 klanttevredenheid 100 dagen trustpilot omruilgarantie

48 uur bezorging

Gratis thuisadvies

Gespreid betalen

www.prominent.nu

COLOFON & SERVICE

VOORWOORD

Hoofdredacteur Jurriën Beerda Redactie Fleur Akersloot, Margot Eggenhuizen, Mandy Janssen, Alex van Scherpenzeel, Atie Schipaanboord, Renée de Vries, Marije Remmelink Fotografie Anouk de Kleermaeker, Babs van Geel, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen Eindredactie Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Zoetermeer Bladmanagement Yvonne Herman de Groot, Floris Venneman Druk en verspreiding PostNL Copyright 2018 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl Advertenties Bureauvijftig BV, Zoetermeer, tel. 085 303 53 84 Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 90 (bereikbaar op werkdagen tussen 10 en 15 uur). U betaalt per jaar € 45,-. Bekijk de 10 redenen om lid te worden op anbo.nl/ aanmelden.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt € 32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 90 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 10 en 15 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice.

Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons even via 0348 46 66 90.

Quintet Wat gaan ontwikkelingen toch snel, zeker als je iets verder uitzoomt.

Mijn ouders en grootouders groeiden op in een tijd met steeds lagere zuigelingensterfte en (dus) grote gezinnen: vijf tot acht kinderen was heel normaal. Zelf kom ik uit een gezin met drie kinderen en ik heb sinds kort zelf een gezin met drie kinderen! In de tijd dat we dit magazine maakten, ben ik vader geworden van een zoon: Joaquin Leo Taeke Beerda, roepnaam Quin. Onbedoeld heb ik hierdoor geholpen een uitstervend fenomeen te rekken: het middelste kind (nakomertje Quin heeft twee oudere zussen van 7 en 10 jaar).

De toekomst blijkt aan gezinnen met één of twee kinderen. Tijdschrift Ouders Van Nu meldde vorig jaar dat het aantal gezinnen met drie of meer kinderen sinds de jaren zeventig in ons land bijna is gehalveerd. In 2006 woonden er in 17 procent van de gezinnen met kinderen drie of meer kinderen thuis. In 2050 heeft naar verwachting 15 procent van de gezinnen drie of meer kinderen.

Volgens Adam Sternbergh, schrijver van het artikel The Extinction of the Middle Child in New York Magazine, zijn de goede eigenschappen van middelste kinderen onmisbaar voor de wereld. Daar ben ik het helemaal mee eens: mijn middelste kind is fantastisch (de overige twee ook, maar daar gaat het nu niet om), mijn vriendin is een middelste kind en mijn middelste zus is geweldig (de oudste ook, maar daar gaat het nu niet om).

In deze mooie uitgave die voor u ligt vertelt Angela Groothuizen over haar gezin en familie, waaronder haar vader die ze (beter) heeft leren kennen via het programma Verborgen Verleden. We hebben twee keer vijf generaties vrouwen op de foto en we hebben gesproken met Else-Marie van Eerenbeemt die zich al 40 jaar verdiept in familiebanden.

“Een familieband kan je heel krachtig en sterk maken, maar doordat hij zo diep is, ook heel kwetsbaar.”

Heel veel lees- (en kijk)plezier!

Jurriën Beerda Hoofdredacteur PS Uiteraard hoor ik heel graag wat u van dit magazine vindt! Dat kan via: magazine@anbo.nl

@JurrienBeerda

www.linkedin.com/in/jurrienbeerda

ANBO 3

3

Nº

Inhoud OP DE COVER

ANGELA GROOTHUIZEN

‘Herinneringen maken’ DOSSIER GEZIN & FAMILIE 16

INTERVIEW ANGELA GROOTHUIZEN ‘Over mijn familie heb ik nu een opgeruimd gevoel’

22 HOE GAAN ANDERE CULTUREN

OM MET OUDEREN?

FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

25 GEEN HOKJES

Als je gezin niet in de standaard mal past

28 SENIOR & JUNIOR

16

In het autobedrijf

32 JE KLEINKIND NIET MEER ZIEN 35 FAMILIE-EXPERT

LEDENVOORDEEL

Wandelen in Marbella, een rondvaart door de Amsterdamse grachten, koken met Cooqing en nog veel meer!

40 DRUK, DRUK, DRUK

€300,-

KORTING

OP EEN RELAXFAUTEUIL VAN HOMETIME

66

4 ANBO

ELSE-MARIE VAN DEN EERENBEEMT ‘Breken met je ouders bestaat niet’

Feiten en cijfers over onze vrije tijd

En ook 42 VIJF GENERATIES in één familie

25 Leven in een niet-traditioneel gezin

Geen hokjes

46 VEILIGHEIDS 10-DAAGSE

GROOT SUCCES

50 FAMILIE EN VAKANTIE

De generatievakantie breekt door!

54 ANBO EXPERTS

Vraag toeslagen op tijd aan

58 EUROPESE VERKIEZINGEN

Dichterbij dan u denkt

64 COEN STIEMER

Wil gelezen worden

ELK NUMMER 3 Colofon en voorwoord 7 Column Liane den Haan 8 Op de bres 10 Raad & Daad 12 Opgelost 66 Ledenvoordeel 71 Werf een lid 72 Puzzel 75 Column John de Wolf

32

42

35

64 ANBO 5

40% KORTING

TOT

makes my day

OP GESELECTEERDE

E-BIKES1

ONTDEK DE NIEUWE COLLECTIE E-BIKE MIDDENMOTOREN! ACTIE GELDIG T/M 1 JUNI 2019

SCORE:

8.4 8.4

2019

DE BESTE KLANTBEOORDELING VAN NEDERLAND!

SCORE:

Vicenza Superior Nero Steps

Trekking Premium MDB

Livorno Superior MDB

NIEUW!

NIEUW!

epowered by

DE LIVORNO: DE MEEST VERKOCHTE E-BIKE VAN NEDERLAND!

epowered by SCORE:

SCORE:

8.4

1904.1 - ANBO

8,9

Gemiddelde beoordeling uit meer dan 6750 reviews!

2019

8.2

2019

2019

Bosch Active Line Plus middenmotor

Krachtige Shimano Steps E5000 middenmotor

Uitgerust met Bosch Active Line middenmotor

Shimano Hydraulische schijfremmen

Shimano Hydraulische schijfremmen

Shimano Hydraulische schijfremmen

Dé perfecte trekkingfiets

Elektronisch en automatisch schakelsysteem

Verkrijgbaar als dames- en herenmodel

A-kwaliteit motoren Bij Stella heb je de keuze uit e-bikes met verschilende types middenmotoren van gerenommeerde merken zoals:

epowered by

NCY MOTOR ULTRA EFFICIE

Puur rijplezier Natuurlijke rijervaring Stabiele wegligging

Zorgeloos fietsen door automatisch schakelen Natuurlijk rijgevoel Licht en krachtig

40 E-BIKE TESTCENTERS MET EIGEN WERKPLAATS BIJ JOU IN DE BUURT!

FIETSEN BINNEN 5 WERKDAGEN!4

E-BIKES AL V.A.

€ 999,INCL. GRATIS SERVICE AAN HUIS!

L ACCU

S ACTIERADIU L TOT WE

200 KM BEZOEK EEN E-BIKE TESTCENTER BIJ JOU IN DE BUURT!

3 JAAR ACCUGARANTIE + ACTIERADIUS TOT 200 KM! 3

ALTIJD GRATIS SERVICE AAN HUIS!2

DIAMOND XX

GRATIS PROEFRIT ÉN SERVICE AAN HUIS BEL NAAR 0341 - 25 22 66 OF KIJK OP STELLA.NL

NIEUW FLAGSHIPSTORE

Niet i.c.m. andere lopende acties en inruil. Alleen geldig bij aanschaf van een nieuwe Stella E-bike. Alleen geldig op de adviesprijs en op alle Hybrid+ modellen. Bestellingen via NFP of BFN uitgezonderd. Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Vraag naar de voorwaarden. 2Garantie en service op locatie in Nederland, excl. Waddeneilanden. 3Bij normaal gebruik en onderhoud drie jaar garantie op de accu (op de Hybrid Collectie e-bikes aangekocht na 8 mei 2017) en twee jaar garantie op het motorpakket. 4Bij voorraadmodellen en afhaal bij de Stella fabriek.

1

PROFITEER OP stella.nl/anbo

COLUMN LIANE DEN HAAN

Afscheid nemen

Mensen komen en gaan. Dat is nu eenmaal zo in een organisatie. En dat is ook goed. Jezelf blijven ontwikkelen is mooi en als ANBO zetten we ons daar dan ook voor in. Zowel in onze belangenbehartiging als binnen onze eigen organisatie. Het is altijd een feest als er nieuwe collega’s komen, kennismaken, van elkaar leren en weer nieuwe dingen ontdekken.

Hartstikke leuk. Maar als je niet zo goed bent in afscheid nemen, zoals ik, is het weggaan van mensen lastig.

Zeker als het een collega betreft waar je de afgelopen 7,5 jaar dag en nacht mee hebt samengewerkt.

Als bestuurder bij ANBO heb ik veel te maken met de media. Dat is over het algemeen leuk en uitdagend, soms vervelend en ingrijpend.

Media-optredens worden voorbereid met mijn woordvoerder Renée en we gaan altijd samen op pad. Het is belangrijk dat mijn woordvoerder goed thuis is in al onze onderwerpen.

Dat is bij ANBO veel en complex.

Pensioenen, het zorgstelsel, de woningmarkt, het openbaar vervoer…. niet niks dus.

U kunt zich voorstellen dat mijn woordvoerder en ik veel lezen om bij te blijven op deze onderwerpen.

Daarbij worden we gelukkig gevoed door onze belangenbehartigers en

lobbyisten. Renée is voor mij dus heel speciaal. Omdat ze inhoudelijk mijn steun en toeverlaat is, maar ook omdat we lief en leed met elkaar gedeeld hebben de afgelopen 7,5 jaar.

Er is bij ANBO hard gewerkt aan een toekomstbestendige organisatiestructuur met mooie diensten en ondersteuning aan onze leden. De processen daaromheen zijn niet door iedereen begrepen. Helaas zijn er boze en ontevreden mensen naar de pers gestapt. En ja, tegenwoordig is er jammer genoeg veel feitenvrije journalistiek. Dit heeft veel gedaan met de mensen in onze organisatie maar vooral met de woordvoerders, die keihard gewerkt hebben om het positieve verhaal en de feiten in de pers te krijgen. Niet interessant natuurlijk; als het ergens goed gaat is het geen nieuws. Ondanks het feit dat we de media toen niet ten positieve hebben kunnen keren, ben ik nog steeds buitengewoon trots op woordvoering en speciaal op Renée. We zijn samen blijven staan als een huis. We zijn blijven geloven in onze koers, in onze collega’s en in elkaar. De mensen van ANBO zijn een hechte club en we delen successen, maar ook tegenslagen met elkaar. Renée heeft daar altijd een belangrijke en verbindende rol in gehad.

FOTO PATRICIA STEUR

t e i n t a a best “We zijn samen blijven staan als een huis.”

Een ANBO zonder ‘mijn’ Renée kan ik mij dan ook nog helemaal niet voorstellen. Ook al zullen we elkaar vast nog regelmatig gaan zien en spreken, er gaat door haar vertrek toch een hoop veranderen in mijn dagelijkse leven op kantoor. Er zullen vast flink wat traantjes vloeien als we haar uitzwaaien. Afscheid nemen bestaat dus wel. Maar als mensen in je hart zitten dan blijven ze daar voor altijd.

Dank je wel, lieve Renée. Voor alles!

Liane den Haan Directeur-bestuurder ANBO

magazine@anbo.nl www.twitter.com/lianedenhaan

ANBO 7

GESPREKSSTOF

OP DE

BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anboraadendaad.nl of bel de Raad & Daad Advieslijn op 0348 46 66 88.

Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.

ZORG GOED VOOR ZORGSTAGIAIRS “Regel goede begeleiding voor stagiairs in verpleegzorg en laat hen niet meedraaien als volwaardige ondersteuning. En als je denkt dat het verantwoord is om leerlingen wél in te zetten als werknemer, betaal ze dan ook als zodanig.” Dat betoogden ANBO-bestuurder Liane den Haan en PvdA-Kamerlid John Kerstens in maart in zorgvakblad Skipr. Stagiairs in de verpleegzorg werken nu vaak volledig mee - ook ‘s avonds en ‘s nachts - terwijl zij enkel hun stage-

vergoeding krijgen. Dat demotiveert.

Bovendien is de werkdruk torenhoog door de personeelstekorten in de (verpleeghuis)zorg, waardoor begeleiding er te vaak bij inschiet.

Stages zijn een belangrijk en essentieel onderdeel van de opleiding. Daar hoort bij dat je een leervergoeding krijgt en geen echt salaris. In de cao is afgesproken dat dat ongeveer 320 tot 400 euro per maand is, voor een stage van vier dagen in de week. Als een

APOTHEKERS MOETEN CONTANT GELD ACCEPTEREN Ook apothekers moeten verplicht contant geld accepteren. Dat eist een groep consumentenorganisaties waaronder de Consumentenbond, ANBO en Ieder(in).

Begin maart stuurden zij een brief naar de Tweede Kamer. Ook CDA en 50Plus

8 ANBO

organisatie een leerling wil inzetten als werknemer, dan hoort daar een passend salaris bij.

willen dat apotheken contant geld accepteren en dienden daartoe een motie in. Er zijn in Nederland zo’n vier miljoen mensen die minder goed in staat zijn om (altijd) te pinnen. Bijvoorbeeld laaggeletterden, mensen met een visuele beperking, mensen die onder bewind staan, dak- en thuislozen en een deel van de ouderen. Daar komen de mensen die niet wíllen pinnen - bijvoorbeeld vanwege privacy - nog bij. Van de 75-plussers rekent nog in 61 procent contant af.

Evaluatie woningwet: urgentie ontbreekt. Alweer.

Naar aanleiding van de evaluatie van de Woningwet heeft ANBO opnieuw haar zorgen uitgesproken over de bereikbaarheid van een huurwoning voor steeds meer mensen. Ook maken we ons zorgen over het gebrek aan langetermijnvisie voor nieuw- en verbouw.

Vooral eenpersoonshuishoudens - een groeiende groep - zullen het moeilijker krijgen op de huurwoningmarkt. De minister van Binnenlandse Zaken wil het maximuminkomen waarmee je nog in aanmerking komt voor een sociale huurwoning verder verlagen, waardoor een grotere groep mensen naast het toch al beperkte aanbod grijpt.

Woningbouwcorporaties zouden veel meer mogelijkheden moeten krijgen om naast sociale huur ook voor het middensegment te gaan bouwen. Het zou helpen om de verhuurderheffing aan te passen of te staken. Maar voor

het moment is het vooral belangrijk dat de inkomensgrenzen worden bijgesteld, zodat corporaties meer groepen kunnen bedienen die nu al moeilijk aan een woning komen, schreef ANBO-bestuurder Liane den Haan aan de Tweede Kamer. Wel is ze blij met de verruiming van het passend toewijzen voor ouderen met laag inkomen en met vermogen. (Regels die voorschrijven welke (zorg)woningen beschikbaar zijn voor welke inkomensgroepen.) Daar hoort wat ANBO betreft ook nog meer maatwerk bij.

ANBO wil oplossing ABP voor terugvordering AOW-toeslagn Door een fout in de communicatie tussen de Sociale Verzekeringsbank (SVB) en ABP zien honderden deelnemers van het ABP zich plots geconfronteerd met een terugvordering die varieert tussen de 9.000 en 12.000 euro. ANBO vindt dat het ABP zich hier veel te hard opstelt en wil een nettere oplossing voor die deelnemers.

Het gaat over de AOW-partnertoeslag die gedurende ruim vier jaar is uitgekeerd. Oorzaak is de klaarblijkelijk slechte communicatie tussen de SVB

en ABP. De meeste mensen hebben dat geld te goeder trouw uitgegeven en moeten nu opeens enorm gaan bezuinigen, want ze raken niet alleen hun toeslag kwijt, maar moeten dat geld ook nog eens terugbetalen. Terwijl de fout geheel bij ABP en de SVB ligt.

GESPREKSSTOF

Roze zorgcertificaat Roze Loper bereikt Zeeland De Roze Loper, het keurmerk voor inclusieve, roze-vriendelijke zorg, heeft Zeeland bereikt: Stichting Ouderenzorg Noord-Beveland is de eerste Zeeuwse ouderenzorgorganisatie die de certificeringsaudit succesvol heeft afgerond.

ANBO en COC, samenwerkingspartner in Roze 50+, zijn trots op deze stap.

De Roze Loper heeft als doel de sociale acceptatie van LHBTI’s - lesbiennes, homo’s, biseksuelen, transgenders en intersekse personen - in zorg- en welzijnsinstellingen te bevorderen. Cliënten en medewerkers voelen zich na het traject meer gezien en voelen zich veilig in hun seksuele- en genderidentiteit. Daarnaast wordt de organisatie zelf meer inclusief naar minderheidsgroepen in het algemeen. De Roze Loper maakt LHBTI-vriendelijkheid van de organisatie objectief toetsbaar, aan de hand van drie thema’s: bewustwording, respect en openheid, empowerment en continue passende aandacht en privacy en veiligheid.

ANBO 9

GESPREKSSTOF

Raad&DAAD GEEN UPDATES MEER VOOR WINDOWS 7

Microsoft zal vanaf 14 januari 2020 Windows 7 niet meer ondersteunen.

Dat betekent dat er geen veiligheidsupdates meer worden verstuurd. Dat maakt computers en laptops met Windows 7 kwetsbaar, omdat zij niet langer aan alle veiligheidseisen voldoen. Het advies is om vóór 14 januari 2020 over te stappen op Windows 10.

PSD2: nieuwe Europese betaalrichtlijn een feit Ook in Nederland is PSD2, de nieuwe Europese richtlijn over betalingsverkeer, ingevoerd. Door PSD2 wordt het gemakkelijker om andere partijen dan de eigen bank toegang te geven tot de betaalrekening. De belangrijkste regel: u beslist! Want gebruikmaken van de mogelijkheden die PSD2 biedt is geen verplichting. U beslist zelf of en wanneer er een situatie is waarin u het prettig vindt dat een zogeheten derde partij toegang krijgt tot uw betaalgegevens. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) ziet toe op de belangrijkste privacy bepalingen in de nieuwe wetgeving. In het volgende ANBO Magazine veel meer informatie over PSD2!

Op vakantie naar een land met verbod op flitspaalsignalering?

Gaat u met de auto op vakantie naar het buitenland en maakt u gebruik van een navigatiesysteem, een tablet of een smartphone? Houdt u er dan rekening mee dat een aantal landen een verbod kent op het gebruik van flitspaalsignalering. Met zo’n signalering meldt het systeem als u in de buurt van een flitspaal komt. In Bel 10 ANBO

gië, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland is een dergelijke signalering verboden en strafbaar. Vaak is alleen uitschakelen van de functie niet voldoende; u moet dan de software op het apparaat geheel verwijderen.

Neemt hiervoor contact op met de fabrikant van uw apparatuur.

GESPREKSSTOF

Raad&Daad

Successen

Elke week laat ANBO Raad & Daad op Facebook zien wat er is bereikt. Een greep uit de successen.

PENSIOENFORMULIEREN

Zorgverzekering en uw vakantie Nog een vakantietip. Gaat u binnen de EU op vakantie, of naar IJsland, Noorwegen, Zwitserland of Liechtenstein? Vergeet u dan niet een EHIC aan te vragen. EHIC staat voor European Health Insurance Card. Als u tijdens uw vakantie ziek wordt, hebt u met de EHIC recht op medische zorg in genoemde landen. Let op, in sommige landen is de dekking beperkter dan in Nederland. U hebt in het buitenland recht op zorg als de inwoners van dat land. U hebt dus geen recht op het Nederlandse pakket. Het is daarom verstandig om ook de medische kosten in uw reisverzekering op te nemen. Meer informatie over de EHIC vindt u op: www.hetcak.nl/EHIC

Aan de lijn: ANBO-medewerker Gerard Huls Als u onze Raad & Daad Advieslijn belt, is de kans groot dat u Gerard Huls aan de telefoon krijgt. Samen met zijn collega’s helpt hij maandelijks ongeveer 500 leden die allemaal hun eigen verhaal hebben. Gerard: “Mensen kunnen vaker zelf hun weg vinden, maar kloppen bij ons aan als ze vastlopen. Dat betekent dat we steeds meer maatwerk leveren. Ik ben blij als ik hoor van leden dat ze zich gehoord en geholpen voelen. Heel motiverend als ze terugbellen dat de oplossing heeft gewerkt!” anboraadendaad.nl

Onze ANBO Raad & Daad Advieslijn is benaderd door een dochter met een vraag van haar moeder. Deze heeft pensioenformulieren ontvangen die ingevuld moeten worden. Vanwege de voor haar onbegrijpelijke pensioenkeuze-vragen, wil mevrouw onze hulp. Helaas was mevrouw geen ANBO-lid. Dat is ze nu wel, zodat wij onze ANBO Consulent Martien van Veen konden inschakelen. Die heeft moeder en dochter ook nog gewezen op onze Belastingservice (omdat er veel verandert in de inkomenssituatie). Dit tot volle tevredenheid van beiden.

ADMINISTRATIE De administratie is geen leuke bezigheid maar voor sommige mensen ook nog eens een lastig karwei.

Er kwam een vraag binnen van een ANBO-lid dat niet meer uit de achterstand van haar administratie kwam. Door omstandigheden kan ze niet terugvallen op de eerdere hulp die zij heeft gehad. Daarom hebben wij een ANBO Consulent langsgestuurd. Die heeft samen met haar de achterstand in een middag bijgewerkt. Opgelost!

SMARTPHONE Een van onze leden had samen met zijn vrouw een nieuwe smartphone gekregen van hun zoon.

Telefoonnummers en whatsapp waren erop gezet, maar na een maandje wisten ze eigenlijk niet meer zo goed hoe het werkte. Helaas wonen kinderen en kleinkinderen ver weg. Wij hebben onze ANBO Consulent gevraagd tijdens een huisbezoek meer uitleg te geven en een update te installeren. Hij heeft een goede handleiding op het beginscherm van hun computer gezet, diverse toepassingen uitgelegd en het echtpaar laten oefenen.

(of bel de Raad & Daad Advieslijn op (0348) 46 66 88)

ANBO 11

OPGELOST

De zaak ‘Ponsen’

Oude uren in ere hersteld De heer J. Ponsen uit het plaatsje Sumar in de Friese gemeente Tytsjerksteradiel, nam eind mei 2018 contact op met onze Raad & Daad Advieslijn. Zijn vraag ging over huishoudelijke hulp.

12 ANBO

OPGELOST Meneer Ponsen (88, naar eigen zeggen ‘van de vierde generatie’) woont nog steeds en met veel plezier geheel zelfstandig. Hij krijgt daarbij waar nodig hulp van de buren en vier uur huishoudelijke hulp per week van thuiszorgorganisatie Kwadrantgroep De Friese Wouden.

HET PROBLEEM Van de huishoudelijke hulp zelf krijgt meneer in april 2018 te horen dat het aantal uren huishoudelijke hulp met één uur per week wordt teruggebracht naar drie uren. De gemeente heeft dat op 30 april beschikt en daarover een mailbericht gestuurd.

Omdat de heer Ponsen ernstige reuma aan zijn handen heeft maakt hij geen gebruik van een computer. Hij wordt dus niet goed geïnformeerd door de gemeente over het voorgenomen verminderde aantal uren huishoudelijke hulp.

CONTACT Wij nemen allereerst contact op met de Kwadrantgroep om via de thuiszorgorganisatie de beschikking van de gemeente te achterhalen. Het is van groot belang dat er een schriftelijke beschikking is, omdat daartegen bezwaar kan worden aangetekend.

De heer Ponsen heeft ANBO’s jurist Claudia Compier gemachtigd om namens hem bezwaar te maken en om hem in de verdere procedure te vertegenwoordigen.

NIEUW BELEID De gemeente Tytsjerksteradiel vermindert de huishoudelijke ondersteuning van de heer Ponsen en beroept zich daarbij op nieuw beleid.

Dit beleid steunt op een onderzoeksrapport van KPMG. Steeds vaker

gebruiken gemeenten dit rapport om de definitie van een ‘schoon huis’ nader in te vullen. Namens de heer Ponsen stellen wij ons op het standpunt dat het besluit van de gemeente Tytsjerksteradiel niet is gebaseerd op deugdelijk onderzoek. Zo heeft de gemeente nooit een bezoek aan de heer Ponsen gebracht om de situatie zelf in ogenschouw te nemen. Bovendien zijn, zonder nader onderzoek te doen, enkele schoonmaakactiviteiten aan het zogeheten ‘KPMG-rapport’ toegevoegd.

UITSPRAAK De vraag of het KPMG-rapport onafhankelijk en deugdelijk is stond lang ter discussie. De rechtbank Gelderland vond van niet; in andere delen van het land waren er rechtbanken die daar anders over dachten.

Ook de vervolgvraag, of gemeenten het KPMG-onderzoek zonder nader onderzoek naar eigen inzicht mogen aanvullen, deed zich in meerdere procedures voor.

Inmiddels heeft de Centrale Raad van Beroep, als hoogste rechter, uitspraak gedaan in de zaak tegen de gemeente Nijkerk in Gelderland. Gemeenten mogen zich alleen op de normtijden uit het KPMG-rapport baseren, als de belangrijkste uitgangspunten uit dat rapport ook worden overgenomen.

In Nijkerk was dit niet het geval. In Tytsjerksteradiel is dat evenmin aan de orde. Beide gemeenten gingen uit van eigen beleid en andere schoonmaakactiviteiten.

MAATWERK De Centrale Raad van Beroep heeft daarnaast aangegeven dat gemeenten de normen niet altijd één op één over

kunnen nemen. Zij blijven verplicht om maatwerk te leveren. In het individuele geval moet worden getoetst of de ‘standaard’ normtijden voor de desbetreffende cliënt inderdaad voldoende passend zijn. Na openbaarmaking van deze uitspraak kreeg ANBO het verzoek van de gemeente Tytsjerksteradiel om het bezwaar in te trekken. Zij bood de heer Ponsen aan om het besluit terug te draaien en hem weer zijn oude ondersteuning van vier uur per week zou geven.

ANBO en de heer Ponsen zijn daarmee akkoord gegaan.

ANDERE VRAGEN? Heeft u zelf een vraag? Of komt u ergens niet uit? Kijk dan op www.anboraadendaad.nl of neem contact op met onze ANBO Raad & Daad Advieslijn via 0348 46 66 88. Onze deskundige medewerkers zijn elke dag bereikbaar van 10.00 tot 15.00 uur. Mailen kan uiteraard altijd: raadendaad@anbo.nl

ANBO 13

Blijf zelfstandig thuis wonen TE E R PROFI ULI T/M J

0,€5O0 RTI N G K

STANNAH TRAPLIFTEN

STANNAH INLOOPDOUCHE Van bad naar inloopdouche in 1 dag

Betaalbare traplift voor elke trap

Uw badkamer wordt niet ingrijpend verbouwd

Ruime keuze uit nieuw en gebruikt

100% waterdicht!

Ruimtebesparende, opklapbare stoel

Voorzien van antislipstructuur en antibacteriële hars

Levertijd vanaf 3 dagen

Verkrijgbaar in alle kleuren

Voor vrijblijvende informatie over de producten van Stannah stuurt u de ingevulde coupon in een ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

9125

’s Werelds meest gekozen merk trapliften

0800 - 5066

VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 9125

Dhr/Mevr: Postcode:

BEL GRATIS

Huisnummer:

Tel. nummer: E-mail: Graag ontvang ik informatie over:

□ Trapliften

□ Inloopdouche

Stannah gaat zorgvuldig om met uw gegevens. www.stannah.nl/privacy

WIJ ZIJN ER OM HET LEVEN GEMAKKELIJKER TE MAKEN

WWW.STANNAH.NL

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

Gezin& Familie Dichter Gerrit Achterberg schreef ooit: ‘familie duurt een mensenleven lang.’ Familie kan verstikken en verbinden, kan diepe wonden slaan maar ook de zwaarste stormen doorstaan. De hoeksteen van de samenleving, de kern van de beschaving … over het familie- en gezinsleven raken we nooit uitgepraat.

Een dossier vol verhalen, feiten en fabels over de wonderlijke fenomenen gezin en familie. Veel leesplezier!

ANBO 15

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

16 ANBO

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

Presentator, muzikant en theatermaker Angela Groothuizen

‘Het draait om samen herinneringen maken’ Een zestigste verjaardag in het vooruitzicht, dochters die op het punt staan om uit te vliegen en puzzelstukjes uit de familiegeschiedenis die op hun plek vallen. Voor Angela Groothuizen hét moment om de balans op te maken. “Met een beetje mazzel word ik honderd. Hoe ga ik die veertig jaar invullen?”

TEKST MARGOT EGGENHUIZEN FOTO’S ANOUK DE KLEERMAEKER

Nooit een saai moment in huize Groothuizen. Terwijl reparateurs op de achtergrond aan de kapotte vaatwasser sleutelen, vertelt presentator, tv-coach, muzikant en theatermaker Angela Groothuizen (59) aan de grote keukentafel over haar familie. Het zijn allemaal bezige bijen, creatief ook, een hechte club. Haar dochters hebben zelfs – zonder dat ze het zo bedoelden – inspiratie geleverd voor Angela’s nieuwe theatervoorstelling ‘Lueke binge’. “Die naam verwijst naar een zelfgemaakte strippenkaart die ik vijftien jaar geleden op Moederdag kreeg. ‘Ik gaa met je

lueke binge’, stond erop. Lola was destijds acht en Nona zes, maar ze hadden toen al door dat het in het leven gaat om samen dingen doen, om herinneringen maken. Een gekleide asbak is natuurlijk ook leuk, maar het draait niet om spullen.”

‘Over mijn familie heb ik nu een opgeruimd gevoel’ ANBO 17

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

‘Mijn moeder ging van prinsesje naar assepoesje’ LUMMELEN “De afgelopen twee jaar heb ik lekker niks gedaan – wel tv-programma’s en een column, maar geen theater. Ik heb echt kunnen lummelen, dat is zo belangrijk om creatief te blijven. Daarvoor stond ik jarenlang elk seizoen in het theater. Dat is alles opslokkend, maar aan de andere kant ook zo leuk om te doen. Theater is mijn kunst, mijn vrije werk. Het geld komt van andere dingen. Het liefst sta ik in kleine zalen, want wat ik doe, is juist heel klein. Lueke binge wordt weer een persoonlijke voorstelling. Toen ik 59 werd, realiseerde ik me ineens dat ik bijna zestig ben. Whoe, dat is iets wat andere mensen overkomt! Het lijkt ook nog zo kort geleden dat ik vijftig werd. Maar ik ga nu lekkerder dan ooit. Wel heb je op deze leeftijd alles al een keer meegemaakt, dus je moet op zoek naar nieuwe dingen waar je enthousiast van wordt.”

NIET VAN ADEL “Met een beetje mazzel word ik honderd en heb ik nog veertig jaar te gaan. Hoe ga ik die tijd invullen? De voorstelling draait om je positie bepalen in een veranderende wereld. Het gaat over vooruitkijken, maar zeker ook over terugkijken.

Door terug te kijken ben ik beter voorbereid om verder te gaan. Mijn moeder is vorig jaar gestorven, een hele generatie is aan het gaan. Nu kom ik als het ware bovenaan te staan.

Daarom was het ook zo mooi om mee te doen aan Verborgen verleden (een tv-programma waarin de stamboom van een bekende Nederlander wordt uitgeplozen, red.). Als je 18 ANBO

weet waar je vandaan komt, weet je waar je naartoe kan. Je ziet altijd dat iedereen van adel is, maar ik niet hoor. In mijn stamboom zag je alleen maar landman, landman, landman.”

TORPEDO’S EN U-BOTEN “In het programma heb ik de vraag gesteld: wat heeft mijn vader gedaan in Afrika en in de oorlog? We wisten bijna niets van die periode in zijn leven, mijn moeder ook niet, alleen dat hij eind jaren dertig als jonge kunstschilder naar Noord-Afrika is vertrokken. Toen brak de oorlog uit en is hij aan boord gestapt van een koopvaardijschip. Daar heeft hij jarenlang op gevaren. Hij heeft midden in het oorlogsgeweld gezeten: om hem heen waren torpedo’s en U-boten.

Nooit geweten! Tijdens het programma kreeg ik ook een boek overhandigd dat is geschreven door een Engelsman.

Hij zat bij mijn vader aan boord en beschrijft wat er allemaal gebeurde. Op bladzijde 93 heeft hij het over mijn vader als ‘die vrolijke jonge Hollander’ en over dat de oorlog zijn humeur niet heeft bedorven. Ik heb het boek nu twee keer gelezen en ga het nóg een keer doen.”

DOSSIER GEZIN & FAMILIE LEUKE MAN “Verborgen verleden heeft voor zo’n verschuiving in mijn beleving gezorgd. Een paar weken voordat ik werd geboren, is mijn vader verlamd in het ziekenhuis beland. Hij heeft er een jaar gelegen. Daarna knapte hij op, maar hij had het zwaar. Iedereen zei altijd tegen me: ‘Het was zo’n leuke man.’ Maar dat wist ik niet, we hebben nooit echt een band opgebouwd. Door wat het programma voor mij heeft uitgezocht, heb ik een heel ander beeld gekregen. Over mijn familie heb ik nu een opgeruimd gevoel. Van vrienden hoorde ik weleens over hun ouders die in concentratiekampen hadden gezeten. Ze wilden daar nooit over praten, maar in zo’n gezin heeft iedereen het wel altijd gevóéld. Mensen vertelden niks, want het land moest worden opgebouwd. Dat hebben ze natuurlijk wel op een fantastische manier gedaan, daarom leven wij nu in welvaart.”

ASSEPOESJE “Van mijn andere familie heb ik een boek waarin een hoofdstuk aan mijn moeder is gewijd. Mijn oma kreeg elk jaar een kind, en mijn moeder was vaak bij een tante en een oom die kinderloos en rijk waren. Ze had het heel goed daar. Toen ze naar huis terugkeerde, ging ze van prinsesje naar assepoesje.

Mijn moeder werd de spil van het gezin. Op haar twaalfde ging ze van school om voor haar broertjes en zusjes te zorgen. Vijftien kinderen waren er. Ze was veertien toen de oorlog begon. Kind zijn in de oorlog, daar is geen moer aan. Als ik mijn moeder ernaar vroeg, zei ze alleen dat ze er niet zoveel van had meegekregen, omdat ze met z’n allen in een klein kamertje verbleven. Haar broers en zussen zeiden tijdens haar afscheid: ‘Maar gelukkig hadden we Atie.’ Ach, ze was zo’n leuke vrouw...”

‘ Mijn eettafel zit vaak vol met jongvolwassenen’ DEUR ALTIJD OPEN “Ondanks dat mijn vader ziek was, was er altijd inloop. Dat is de levensles die ik van mijn moeder heb meegekregen: zet je deur altijd open voor iedereen. Mijn eettafel zit vaak vol met jongvolwassenen. Dat doet me denken aan de gezelligheid van vroeger. Mijn dochters zijn slimme, creatieve ANBO 19

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

meiden – de een zit op de kunstacademie, de ander op de filmacademie. Ik zie er wel tegenop: hoe moet dat straks als de kinderen het huis uit zijn? Ik zal ervoor zorgen dat dit altijd een plek is waar mensen komen, dat de gezelligheid blijft.

Af en toe neem ik mijn gezin mee naar een première, maar

LUEKE BINGE IN HET THEATER Vanaf september staat Angela Groothuizen in het hele land in theaters met haar nieuwe muzikale programma Lueke binge. Ze kijkt terug op haar leven en blikt vooruit: welke dromen zijn er nog? Een voorstelling vol verhalen en mooie liedjes die ze samen met haar muzikale kompaan Nico Brandsen schreef. Kijk voor de speellijst en kaartverkoop op: www.angelagroothuizen.nl/agenda

20 ANBO

‘Je hebt een leven samen én een leven apart van elkaar’

ze hebben niet de behoefte om te figureren in mijn leven in de pers. Daar zijn ze gewoon niet zo in geïnteresseerd, in de spotlights. Ze kunnen het wel maar ze zoeken het niet op.”

ZWAKKE PLEK “Thuis is een zwakke plek, als het niet goed gaat met je kinderen of je relatie, dan vraag je je tijdens het werk toch af wat je aan het doen bent. Zij zijn het allerbelangrijkst. We zijn een harmonisch gezin, niet van het ruzie maken maar juist van elkaar ondersteunen. Twaalf jaar geleden stopte Rob, mijn partner, met werken. Hij kreeg een burn-out, zo eentje waardoor je nooit meer teruggaat naar je oude werksituatie.

Hij was regisseur en succesvol in de reclamewereld. Jarenlang zag ik het gebeuren: ’s ochtends haastig weg en ’s avonds pas om elf uur weer thuis. Toen besloten we dat hij het huishouden ging doen. Ik moest het loslaten dat hij de onderbroeken anders opvouwt dan ik. Dat doet hij trouwens veel beter! Ineens kon hij mee met schoolreisjes, daar genoot hij van. Hij is er ook veel voor zijn eigen vader geweest tijdens de laatste jaren van diens leven.”

DOSSIER GEZIN & FAMILIE SAMEN EN APART “Financieel moet ik thuis in mijn eentje alle bordjes ophouden. Rob is wel mijn achtervang: als ik een column of een liedje schrijf, gaat hij nog een keer over de tekst heen. Mijn werk is goed doordat hij ernaar gekeken heeft. Hij schrijft zelf ook veel, maar ik weet niet precies wat want ik mag het niet lezen. Dat vind ik prima. We hebben nu 26 jaar een relatie, dat kan alleen als je elkaar ook láát. Ik zie om ons heen veel relaties uit elkaar ploffen. Het is allemaal ook best ingewikkeld. Rob ontwikkelt zich op een andere manier dan ik, maar we verliezen de kern niet uit het oog. Dat is volgens mij de kracht van een goede relatie: je hebt een leven samen én een leven apart van elkaar.”

DE HEMEL “Waar we met z’n allen enorm van genieten, is ons huisje in Vinkeveen. Eenentwintig jaar geleden kochten we een stuk legakker met een huisje erop, inmiddels hebben we iets groters gebouwd. Het is de hemel, een soort paradijs, de beste plek op aarde. Rob is er nu – even weg van de drukte van de stad – en na een halfuur kreeg ik een appje: ‘Kom je ook?’

Het is een heerlijke plek, ook om te schrijven. Dat zal ik blijven doen tot ik mijn laatste adem uitblaas. Maar ik begrijp het ook als mensen na veertig jaar willen stoppen met werken. We moeten gewoon kijken: wie wil na zijn 67ste door en wie niet? Mijn broers en zussen doen het rustiger aan, maar zijn nog wel huizen aan het bouwen of aan het mantelzorgen. We zijn geen familie van stilzitters.”

ANGELA

Groothuizen Angela Groothuizen (1959) groeide in Alkmaar op als jongste in een creatief gezin met vijf kinderen. Ze werd landelijk bekend met de meidengroep Dolly Dots, waarmee

Verborgen verleden In februari was in het tv-programma Verborgen verleden te zien hoe Angela Groothuizen in haar familiegeschiedenis dook. Het uitpluizen van haar stamboom leverde informatie op over een voorvader die onderwijzer was in het Noord-Hollandse dorpje Eenigenburg en over een dappere walvisvaarder, maar vooral ook over de oorlogsperiode van haar vader. De aflevering terugkijken kan via NPO Start.

ze in de jaren tachtig veel optrad. Ook nadat de groep eind jaren tachtig stopte, bleef ze muziek maken. En presenteren, onder meer de programma’s De Uitdaging, Wie is de Mol? en binnenkort Obese. Als coach en jurylid was ze te zien in onder meer The Voice of Holland en The Voice Senior. Sinds 1994 maakt ze ook theaterprogramma’s. Haar nieuwe voorstelling Lueke binge is vanaf september te zien.

Angela is 26 jaar samen met Rob Mooij en samen hebben ze twee volwassen dochters. Het gezin woont in Amsterdam. www.angelagroothuizen.nl

www.npostart.nl

ANBO 21

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

Ouderenzorg in Nederland: zakelijk, zelfstandig en zeker Hoe zit dat in andere culturen?

In veel niet-westerse culturen zorgen kinderen voor hun ouders als deze hulpbehoevend worden, zoals dat in het verleden ook in Nederland ging.

Sommige mensen zien ons systeem als kil en zakelijk, maar het biedt wel zekerheid. Daar valt veel voor te zeggen.

TEKST MARIJE REMMELINK FOTO’S MARGO DE WIJK EN SJAAK VAN DER GEEST

Sinds de jaren ’50 en ’60 is de ouderenzorg in Nederland geïnstitutionaliseerd. Door sociale zekerheden zijn mensen op hun oude dag financieel en materieel niet meer afhankelijk van hun kinderen. Daardoor is het niet noodzakelijk om, zoals je in andere culturen vaak ziet, je ouders op latere leeftijd in huis te nemen. ‘Zo lang mogelijk zelfstandig 22 ANBO

blijven wonen’ is het credo. Dit verlangen vloeit voort uit idealen die in Nederland sterk heersen: autonomie en zelfbeschikking. Maar het wordt ook vanuit de overheid gestimuleerd, nadat bleek dat de kosten van geïnstitutionaliseerde zorg de pan uit rezen.

DOSSIER GEZIN & FAMILIE HANG NAAR ONAFHANKELIJKHEID Door de Nederlandse hang naar onafhankelijkheid willen zowel ouders als kinderen dat ouderen later zelfstandig wonen en dat ieder een eigen leven leidt. Hoewel ouderen voor emotionele zaken liever hun (klein)kinderen raadplegen, wordt voor dagelijkse hulp betaalde zorg ingeschakeld.

Het voordeel van deze manier is dat iedereen vrij is om zijn eigen leven te leiden, maar het kan ook eenzaamheid in de hand werken. Zeker als kinderen niet beschikbaar zijn voor emotionele hulp. Die eenzaamheid wordt in Nederland als grootste probleem van ouderdom beschouwd.

ANDERE CULTUREN In sommige andere culturen is het ondenkbaar dat ouderen geen dagelijkse en financiële hulp van hun kinderen ontvangen. “In de Turkse cultuur worden ouderen heel anders behandeld dan in de Nederlandse. Dat komt doordat Turkse ouders hun kinderen heel beschermd opvoeden en altijd betrokken blijven”, vertelt Tugba Kaya. Zij heeft Turkse ‘roots’ en werkte jarenlang als verpleegkundige. Nu is ze directeur en bestuurslid bij HVP Zorg, dat huishoudelijke verzorging, maatwerkvoorziening ondersteuning en persoonlijke verzorging en verpleging verzorgt. Kaya: “Wij hebben elkaar nodig en wonen daarom ook bij elkaar in de buurt. In Nederland is het normaal om niet dichtbij je ouders te wonen. Dan kun je uit elkaar groeien. Volgens Turkse maatstaven heb je dan geen goede band, maar dat hoeft natuurlijk niet zo te zijn.”

CLAIM Volgens antropoloog Sjaak van der Geest (Emeritus Professor Medische Antropologie op de Universiteit van Amsterdam) spreken Marokkaanse Nederlanders schande van de wijze waarop ‘autochtone’ Nederlanders voor hun bejaarde ouders zorgen. Nederlanders op hun beurt zijn verbaasd dat Turkse ouders een dusdanig sterke claim durven leggen op hun schoondochter, dat ze zelfs proberen de vrouw voor hun oudste zoon te kiezen om verzekerd te zijn van een goede verzorging als ze oud zijn.

GHANA Van der Geest heeft van 1994 tot 2010 antropologisch onderzoek gedaan van oud-worden en zorg in Ghana. In Ghana is afhankelijkheid de bekroning van een geslaagd leven. De ‘oogsttijd’. “Als je een goede ouder bent geweest heb je later recht op goede zorg. Het is er vanzelfsprekend dat kinderen en kleinkinderen dat op zich nemen.”

DE KEERZIJDE Toch is ouder worden in Ghana niet voor iedereen een paradijs. De overheid levert geen bijdrage aan het materiële welzijn en daardoor zijn veel ouderen er materieel en emotioneel slecht aan toe. Wie in zijn jongere jaren geen goede ouder is geweest hoeft niet te rekenen op steun. Als je kinderen niet rijk of belangrijk zijn, zal je oude dag ook heel moeilijk worden. Het romantische beeld van ouderenzorg in niet-westerse culturen klopt volgens van der Geest niet helemaal. Na jaren van onderzoek kiest hij zonder twijfel voor het zakelijke, maar zekere Nederlandse systeem in plaats van het romantische, maar onzekere Ghanese.

De publicaties van Van der Geest zijn op zijn website te vinden: www.sjaakvandergeest.socsci.uva.nl

ANBO 23

ADVERTENTIE

HERSENSCANS VERTELLEN GEEN LEUGENS!

Ik kon mijn bril weer niet vinden!

Ruth is een actieve en altijd drukke gepensioneerde. “Ik had altijd over alles de controle, maar op een gegeven moment kreeg ik het gevoel dat ik de controle kwijt begon te raken.”

Zo kon ik me niet herinneren, waar ik mijn bril of sleutels had gelegd. Ik was voortdurend mijn tijd aan het verspillen met het zoeken naar iets. Nu gebruik ik dagelijks Clear Brain.

Helder het hoofd Verliest u het overzicht als u haast hebt? Vergeet u de namen van mensen die u al jaren kent?

Dit wordt leeftijdsgerelateerd geheugenverlies genoemd.

Een baanbrekende nieuwe tablet New Nordic heeft deze baanbrekende tablet voor uw hersenen ontwikkeld.

De tablet draagt bij aan uw mentale gesteldheid en cognitieve functies, zoals geheugen, aandacht en concentratie.

gecontroleerd onderzoek toont hieronder aan hoe het extract de geheugenen concentratiedelen van de hersenen – de rode hersengolven activeert in vergelijking met de inactievere blauwe hersengolven van de testpersonen die een placebotablet hadden ingenomen (een tablet zonder de actieve stof).

- Voor mij is het van belang om mijn hoofd erbij te houden voor mijn dagelijkse zorgen, plezier met mijn kleinkinderen te hebben, de tuin bij te houden en met mijn buren een kaartje te leggen.

Ik hoop dat ik lang actief kan blijven met mijn hoofd erbij. Ik wil erop uit met mijn familie en vrienden.

BEGIN NU MET CLEAR BRAIN!

Walnoot Behalve het speciale groenethee-extract bevat de Clear Brain tablet extracten uit walnoot, granaatappel, pijnboomschors en peper alsook vitaminen die voedingsstoffen aan de hersenen geven*.

De testresultaten zijn verbluffend De tablet Clear Brain™ is rijk aan aminozuur L-theanine dat in groene thee voorkomt. Hersenscans van testpersonen laten duidelijk zien hoe de activiteit van de hersengolven al binnen een uur is verhoogd. Wetenschappelijk en

Verkrijgbaar bij:

VRAGEN? *Vitamine B die bijdraagt aan een normale functie van het zenuwstelsel, pantotheenzuur dat bijdraagt aan een normaal geestelijk vermogen, en tot slot jodium dat bijdraagt aan een normale cognitieve functie, d.w.z. geheugen, concentratie en aandacht.

Bel 010-204 55 28 of kijk op:

newnordic.com

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

Leven in een niet-traditioneel gezin

Geen hokjes Vader, moeder, zoon en dochter. Dat is het traditionele beeld van de ‘hoeksteen van de samenleving.’ Tegenwoordig zie je steeds meer varianten; samengestelde gezinnen, homohuwelijken, moeders met bonuskinderen en lesbische vrouwen met kinderen via een donor. Hoe is het om niet in de traditionele hokjes te passen?

TEKST FLEUR AKERSLOOT

Veronica Mahn is 58 en heeft uit een eerdere lesbische relatie drie zoons. Haar huidige vrouw heeft ook twee dochters en een zoon.

“In mijn eerste relatie met een vrouw zijn drie jongens geboren. Mijn huidige vrouw Blanca had uit haar eerdere heterorelatie ook drie kinderen, van dezelfde leeftijd. Soms hadden we dus zes kinderen in huis. Mijn jongens zijn dol

op de kinderen van Blanca en als ze er waren dan sliepen ze graag op de kamer van hun halfzusje of halfbroertje. Heel gezellig.”

OPEN HOUDING “Eigenlijk zijn we nooit raar aangekeken, de buren vonden het eerder interessant en leuk. Later met Blanca was het iets anders. Zij kwam natuurlijk uit een heterorelatie en ineens liep ze met een vrouw rond. Mijn kinderen kregen op school wel opmerkingen dat ze twee moeders hadden maar daar zijn nooit grote problemen uit gekomen. We hebben altijd een open houding gehad en kunnen overal over praten.”

ANBO 25

DOSSIER GEZIN & FAMILIE BELANG VAN DE KINDEREN “Als lesbisch stel zet je heel bewust kinderen op de wereld, misschien wel bewuster dan een heterostel. Dat ik en mijn ex uit elkaar gingen vond ik verschrikkelijk. Ik wilde mijn verantwoordelijkheid voor de kinderen nemen maar dat was niet makkelijk. En in die tijd had ik als niet-natuurlijke moeder geen poot om op te staan. In 2001 mochten homo’s en lesbische stellen trouwen. Ik wilde voor de wet hetzelfde zijn als hetero’s en trouwen met Blanca bevestigde dat. De vader van de kinderen van Blanca is er geweldig mee omgegaan. Zijn gezin werd ineens door twee vrouwen gerund. Dat we allemaal het belang van de kinderen voorop hebben gesteld, daar ben ik enorm trots op.”

maar er is ook nooit echt over gesproken. Voor ons was al heel vroeg duidelijk dat een traditioneel gezin niet voor ons was weggelegd, daar zijn we nu blij mee. We zien het nog vaak gebeuren dat mannen na een lang heterohuwelijk alsnog uit de kast komen.”

KLOKKENMAKER “Wij waren een van de eerste mannelijke stellen die een samenlevingscontract lieten registreren bij de notaris. Toen daarna het burgerlijk huwelijk werd opengesteld voor mensen van hetzelfde geslacht zijn we ook getrouwd. Van Amsterdam zijn we verhuisd naar een gereformeerd dorp boven Groningen. Albert is klokkenmaker geweest. Hij houdt nu het torenuurwerk van de begraafplaats van Westerdijkshorn bij en luidt de klokken van de katholieke kerk. We horen dus helemaal bij de katholieke gemeenschap. We worden er gezien als mens en dat is het allerbelangrijkst. We zijn niet alleen onze geaardheid maar gewoon Albert en Gerard.”

ELKE DAG UIT DE KAST KOMEN “De emancipatie is nog niet voltooid. We beseffen dat we als homostel kwetsbaar zijn want homoacceptatie is afgenomen. Eigenlijk moet je als homo elke dag uit de kast komen en dat is natuurlijk vreemd. Daarom ben ik bezig met de Chosen Family, ben Roze ambassadeur voor Roze50plus en ben in gesprek met de gemeente om diversiteit in het programma te krijgen. Ook de emancipatie van ouderen is iets wat nu erg speelt. En toevallig ben ik en ouder en ben ik gay.”

Gerard Robben is 66 jaar is 43 jaar samen met partner Albert. Zij hebben als een van de eerste mannenstellen een samenlevingscontract bij de notaris laten opmaken.

“Ik heb Albert 43 jaar geleden op een vrijdag ontmoet en de woensdag erop woonden we samen. Toen we ons gingen voorstellen aan elkaars ouders is het nooit een punt geweest 26 ANBO

Anja Westerweel is 62 jaar en heeft met haar ex-partner twee zoons via kunstmatige inseminatie.

“Rond mijn 24e wist ik dat ik kinderen wilde. Op dat moment was dat voor een lesbische vrouw nog niet zo vanzelfsprekend, totdat een ex van mij met kunstmatige inseminatie begon. Dat wilde ik ook wel. Later toen ik mijn vriendin ontmoette heb ik dat voorgesteld. Nu zeg ik weleens grappend tegen mijn kinderen dat ik hun geestelijk vader ben omdat ik ze heb bedacht terwijl mijn ex dacht dat het niet mogelijk was om ze te krijgen.”

DOSSIER GEZIN & FAMILIE rug. De omgeving zag hen altijd als heel leuk stel samen.

Dus dat ze uit elkaar gingen was wel een shock. Maar dat Meija vervolgens met een vrouw aankwam, daar haalde men de schouders over op. Ook de kinderen hadden er weinig problemen mee dat hun moeder ineens een vriendin had.”

HEEL TRADITIONEEL “Als niet-traditioneel gezin moet je aan een paar zaken extra aandacht geven. Je maakt heel bewuste keuzes. Voor ons was het bijvoorbeeld een absolute voorwaarde dat de donor bekend was omdat we wilde dat de kinderen wisten wie hun vader was. En we vonden het belangrijk dat de kinderen van dezelfde vader en moeder zouden zijn. De beslissing wie er moeder zou worden was bij ons juiste wel weer heel traditioneel. Ik had een goede baan met uitzicht op carrière en mijn vriendin had op dat moment geen baan.”

PESTERIJEN “Toen we verhuisden naar een kinderrijke buurt kregen we daar veel positieve reacties. Op school zijn er wel wat pesterijen geweest. Toen een kind op school tegen een van onze jongens zei dat hij geen vader had, hebben wij ervoor gezorgd dat hun vader op een kerstdiner meehielp op school en daarmee was het klaar. Nu zeggen de kinderen dat twee moeders nooit een probleem was. Maar in hun pubertijd, toen ik en hun moeder gingen scheiden, heeft de jongste het er wel moeilijk mee gehad. Nu worden ik, mijn nieuwe vriendin, mijn ex en haar nieuwe vrouw op feestjes van de kinderen uitgenodigd en roept de jongste: ‘Kijk dit zijn mijn vier moeders!”

Manon Linschoten (49) heeft een relatie met Mija, die 2 dochters uit haar heterohuwelijk heeft.

KERST IS EEN HAPPENING “Meija heeft met haar ex-man twee mooie dochters, dat zijn nu mijn bonus-dochters. De jongste heeft in de klas wel eens gezegd dat haar moeder lesbisch is. Haar vrienden hebben er er totaal geen probleem mee, integendeel. Het is bij ons thuis een zoete inval. Vooral kerst is echt een grote happening; vorig jaar hadden we twintig mensen aan tafel.”

HECHTE BAND “Dat het zo harmonieus gaat komt doordat Meija, haar ex en de kinderen zo goed met elkaar kunnen praten. Er zijn nooit dingen die lang onuitgesproken zijn. Doordeweeks eten zij minstens een keer per week met elkaar. Dan worden de kleine en de grote dingen besproken. Al zijn de kinderen straks beide uit het huis, dit zullen zullen ze blijven doen.

Zo hecht is die band. Daar had ik de eerste jaren nog wel last van, dat ik als buitenstaander in zo’n hechte situatie kwam. Nu heb ik mijn weg daarin gevonden en zou ik het niet anders meer willen!”

“Ik ben sinds mijn 18e uit de kast, maar mijn partner Meija heeft een huwelijk van twintig jaar met een man achter de ANBO 27

INTERVIEW

Senior

Junior &

Hans Twigt (64 jaar) begon Autobedrijf De Waal toen hij 25 was. Inmiddels werkt hij er al jaren samen met zijn vrouw en twee zoons, waaronder de 32-jarige Niels. Een echt familiebedrijf waar jong en oud op de werkvloer staan.

TEKST FLEUR AKERSLOOT

Hans Twigt met zijn zoons Niels (midden) en Maikel.

28 ANBO

INTERVIEW

SR.

“Ook al is alles overgedragen, ik blijf toch betrokken.”

SR. Hans: “Toen de jongens nog

naar school gingen werkten ze al bij ons als zaterdagbaantje. Maar het was nooit vanzelfsprekend dat ze in het bedrijf zouden komen werken later. Van meet af aan hebben wij gezegd dat ze kunnen doen en laten wat ze willen. Wat we óók hebben gezegd is: als je in het bedrijf wilt werken, moet je eerst een aantal jaar elders ervaring opdoen. Meteen het zoontje van de baas zijn werkt niet. En bij een ander leer je weer meer dan onder je eigen vader.”

JR. Niels: “Als kind al liepen mijn

broer en ik in de zaak rond en wasten we de auto’s. Inmiddels hebben we het bedrijf overgenomen.

Mijn broer doet de verkoopafdeling en ik stuur de werkplaats aan. Het is wel gek om leiding te geven aan medewerkers die ouder zijn dan ik. De werksfeer is heel open dus ze kunnen het gelukkig wel hebben. Hiërarchie is er bij ons niet echt. Ik kan niet zonder hen en zij niet zonder mij.”

SR. Hans: “Mijn eigen zoons

aannemen in het bedrijf was natuurlijk wel spannend en een intensief traject, want ze moesten alles leren. Ze hebben een aantal jaar hard gewerkt en vorig jaar het bedrijf officieel overgenomen. Maar een familie-

bedrijf, daar kom je nooit helemaal los van. Ook al is alles overgedragen, ik blijf toch betrokken.”

Niels: “Met familie werken

JR. kan intensief zijn. Gelukkig

zitten we niet voortdurend op elkaars lip omdat we onze eigen werkzaamheden en werkplek hebben. Een voordeel van met familie werken is wel dat je lekker direct kan zeggen wat je vindt. Wij kunnen elkaar bij wijze van spreken het ene moment nog stijf vloeken en tien minuten later weer over te gaan tot de orde van de dag. Dat gaat niet met een gewone collega.”

SR. Hans: ”Het werk is wel ver-

anderd in de loop der jaren.

Vroeger keek een klant minder naar de kosten, tegenwoordig willen ze graag vooraf weten wat ze kwijt zijn aan het onderhoud van de auto. Ook zijn we afgelopen jaren behoorlijk gegroeid, ik ken niet alle klanten meer persoonlijk. De jongens gelukkig wel.”

Niels: “En de onderhoudsJR. frequenties veranderen. Er komen meer en meer elektrische voertuigen en dat maakt het vak voor ons wel spannend want we weten niet hoe de vlag erbij hangt over twintig jaar. We bereiden ons er wel op voor met cursussen en investeringen in apparatuur.”

diagnose. Tegenwoordig oriënteren klanten zich veel meer online, dus vinden de jongens reviews heel belangrijk. Ik heb daar nooit wat mee gehad. In mijn tijd was het veel meer mond op mond reclame. Als een klant tevreden was vertelde hij dat aan zijn buurman en die kwam dan ook naar mij toe met zijn auto.

Nu worden klanten nagebeld of ze tevreden zijn, dat heb ik van mijn leven niet gedaan!”

JR. Niels: “Mijn vader en andere

monteurs zitten al zo lang in het vak. Daar leren we elke dag van.

Vroeger werkte mijn vader non-stop maar nu neemt hij meer vrije tijd.

Voorlopig is het fijn dat hij bij kan springen en mee kan helpen, want ongemerkt doet ‘ie nog een hoop.

Mijn moeder verzorgde tot een half jaar geleden de administratie en helpt hier nog zo nu en dan. Zij houdt ons met beide benen op de grond.”

JR.

“Het is wel gek om leiding te geven aan medewerkers die ouder zijn dan ik.”

Hans: “Vroeger liepen de

SR. monteurs met een steeksleutel

in hun hand, tegenwoordig lopen ze met een computer. De tijd is heel anders, er zit veel meer elektronica in auto’s, dat vraagt om een andere benadering, qua probleemstelling en

ANBO 29

Onze

HOND

+ Routeboekje:

4 4 ste ja a r ga ng • nu m mer 3 • Apr i l 2 0 19 • lo s se nu m mer s € 6 , 2 5

NUMMER 2 / APRIL - MEI 2019 / € 8,99 / WWW.TOERACTIEF.NL

6 wandel- en fietsroutes

Net erkend:

Grote lobbes?

Portugese Mastiff

Leonberger

Typisch Hollands en bijzonder schoon Broek in Waterland

Op naar de Biesbosch

vanuit Werkendam

AGRESSIE

nieuwe inzichten

Beleef het Friese lentelandschap

Persoonlijkheid

Outcross

Verschilt per ras!?

Saarlooswolfhond

Kleurrijke sport NUMMER 2 / APRIL - MEI 2019

Treibbal

Speciale aanbieding!

Ga naar de website van de betreffende titel of bel 085-7600237 (lokaal tarief)

Historisch: Gos d’Atura Català RAADAR XL: PETscan door dierenartsen HISTORISCH FAMILIELANDGOED • HOFJESSTAD HAARLEM • BEZINNEN IN DE KLUIZENAARSHUT

7x voor

€ 42,50

33%

KORTING

10x voor

€ 39,50

i.p.v. € 62,95

14x voor

€ 79,50

37%

KORTING

i.p.v. € 62,50

37%

KORTING

20x voor

€ 69,50

i.p.v. € 125,85

45%

KORTING

i.p.v. € 125,-

Toeractief lezen betekent elke keer weer genieten van hét wandel- en fietsmagazine van Nederland. Met zeven keer per jaar informatie over natuur en cultuur, én unieke wandel- en fietsroutes in Nederland.

Alles over honden en hondensport leest u in het tijdschrift Onze Hond! Het grootste hondenblad van Nederland. Een goede mix van kynologie (fokken en showen), wetenschap, gedrag, opvoeding en medische zaken.

www.toeractief.nl/anbo

www.onzehond.nl/anbo

JAARGANG 17 | NUMMER 3 | MAART/APRIL 2019 | € 6,99

N OM A DEN VA N JOËL B ONS › › › Z A NG COAC H M A R G R EE T HONIG › › › A NN A LUC I A R IC H T ER HEEF T HEIMWEE › › › K L A S S IEK IN FIL MS WONEN IN HISTORIE

Wo ne n i n hi st o ri e

70

NR.

2019

JAARGANG

13

N R 738 ››› SIN DS 1952 ››› MAART 2019 ››› PASSIE VOOR KL ASSIEK ››› € 8.99

WIN 5 CD’S VAN

MAART/APRIL 2019 - JAARGANG 13 - PRIJS € 6,99

WIN!

teakhouten serviesset zie pagina 7

Doen:

JAARGANG 17 | NUMMER 3 | MAART/APRIL 2019

groen in het

interieur!

Zó lok je dieren naar je achtertuin

KRISTIAN BEZUIDENHOUT

204

pagina’s aan tuininspiratie

Prachtige reportages vol ideeën

STOER KOKEN

Schuberts ‘ONVOLTOOIDE’ VOLTOOID met een SMARTPHONE!

150ste sterfjaar HECTOR BERLIOZ

Dossiers: Het perfecte gazon Rozen snoeien

LYRIS CH OVER

Ravenna Festival

VOEDSEL BEREIDEN

IN DE OPEN HAARD

Dé tuintrends voor 2019!

En verder Dokterswoning vol zeldzame decoraties | Verlangen naar die goede oude tijd | Wonen in een kerk | Kasteel Arenenberg, woonhuis van Napoleon III | Voorjaarsschoonmaak: blazen volstaat!

'S L ANDS BEROEMDS TE COUNTERTENOR

MAARTEN ENGELTJES Held van de hoge mannenzang ›››

W W W . L U I S T E R . N L

6x voor

€ 29,50

29%

KORTING

9x voor

€ 39,50

i.p.v. € 41,95

12x voor

€ 49,50

38%

KORTING

8x voor

€ 49,50 i.p.v. € 71,95

i.p.v. € 62,90

41%

KORTING

i.p.v. € 83,85

18x voor

€ 69,50

32%

KORTING

45%

KORTING

i.p.v. € 125,80

16x voor

€ 89,50

38%

KORTING

i.p.v. € 143,85

Herenhuis is het eerste woonmagazine in Nederland dat volledig gericht is op het wonen in historische panden.

Zes keer per jaar reportages over restauraties, historie, lifestyle en onderhoud.

Buitenleven is hét inspiratiemagazine op het gebied van tuin, huis en buitenleven. Vol met doehet-zelf-ideeën, tuinreportages, leuke uitjes en tips om optimaal te genieten van je vrije tijd en tuin.

Buitenleven verschijnt negen keer per jaar.

Luister - Het magazine met alles over de boeiende wereld van klassieke muziek met nieuws, recensies, de concertagenda, interviews, luistertips en meer.

Luister verschijnt acht keer per jaar.

www.herenhuis.nl/anbo

www.buitenleven.nl/anbo

www.luister.nl/anbo

Lieke Gezond in beweging Kom in beweging met FitStap!

12 weken wandelen Met een professionele trainer Gezellige groepstrainingen Aandacht voor gezonde voeding en een fit brein Handige tips en advies via de gratis app Geschikt voor iedereen!

Zet de eerste stap naar een fitter leven. Ga naar www.fitstap.nl voor alle informatie en om aan te melden.

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

Je kleinkind niet meer zien Het stille verdriet van grootouders

Naar schatting tienduizenden grootouders zien hun kleinkinderen niet. Een stil verdriet dat een rouwrandje aan je leven geeft.

Voorzitter Simône Willms-van der Pijl van Stichting Voor Mijn Kleinkind heeft het zelf meegemaakt en weet precies hoe het voelt om niet alleen je eigen kind, maar ook je kleinkind te moeten missen.

TEKST FLEUR AKERSLOOT BEELD HADEWYCH VEYS

32 ANBO

Willms-van der Pijl: “Zo’n 4 procent komt door de scheiding van de ouders, maar met alle andere oorzaken meegenomen kom je waarschijnlijk op zo’n 6 procent van de grootouders die hun kleinkinderen niet zien. Het is een onderbelicht probleem, mensen schamen zich ervoor en durven het niet te delen met vrienden of familie. Het doet veel pijn en grootouders vinden het moeilijk om over te praten. Wat helpt is in contact komen met lotgenoten. Daarom organiseert Stichting Voor Mijn Kleinkind regelmatig bijeenkomsten waar mensen hun verhaal kunnen doen. Want de verhalen zijn allemaal verschillend maar de gevolgen en de pijn die je voelt zijn wel hetzelfde.”

“ Je rouwt om iemand die nog leeft en dat is heel ingewikkeld.”

VERSCHILLENDE OORZAKEN De oorzaak van het geen contact meer hebben met de kleinkinderen ligt dus vaak in een echtscheiding.

Dan is het voor de vader of moeder al moeilijk genoeg om de kinderen veel te zien. Grootouders komen daar nog eens achteraan. Maar er zijn veel meer oorzaken, denk aan psychische stoornissen als borderline of narcisme.

Ook religie en cultuur kunnen leiden tot een breuk. Willms- van der Pijl: “Opmerkelijk is dat in veel gevallen de grootouders voor de breuk een belangrijke rol speelden in de opvang of verzorging van de kleinkinderen.

Ze hebben meestal een vaste oppasdag gehad of zelfs een poos bij elkaar in huis gewoond. Eigenlijk is het ook wel logisch. Want als je constant op elkaars lip zit, is de kans op een clash natuurlijk groter.”

jouw kleinkind lijkt, of even oud is.

Bij een tankstation vragen ze of je voor kaartjes voor het pretpark wilt sparen.

Dat doet pijn.”

HOPEN DAT HET GOEDKOMT Op de bijeenkomsten van de stichting worden verhalen gedeeld en wordt besproken hoe je met de situatie om kunt gaan. Willms-van der Pijl: “Erover praten en horen hoe anderen ermee omgaan helpt. Ik zie dat mensen daar echt steun aan hebben. Niemand snapt het zo goed als iemand die hetzelfde meemaakt. Je rouwt om iemand die nog leeft en dat is heel ingewikkeld.

In tegenstelling tot een overlijden blijft dit verdriet hangen want je hoopt dat het nog goed komt en je kunt er elke dag in je leven mee geconfronteerd worden. Je ziet een kind ziet dat op

KINDERRECHTENVERDRAG Op politiek vlak is Stichting Voor Mijn Kleinkind ook druk. Nederland heeft een aantal jaar geleden een kinderrechtenverdrag ondertekend.

Daarin staat dat de bloedband tussen grootouders en kleinkinderen wordt erkend. Alleen wordt dat verdrag in Nederland nog niet nageleefd, weet Willms-van der Pijl. “Want het verdrag zou betekenen dat je als grootouder recht hebt op contact en toch is dat nu niet zo. Gelukkig gaat de overheid dit herijken. Onze stichting is daar nauw bij betrokken.”

MACHTSMIDDEL Het gaat bij de stichting niet alleen om de gevoelens van de grootouders zelf maar ook over de rol van opa’s en oma’s in het leven van kinderen.

“Stel: een kleinkind is een jaar of 6 als een breuk ontstaat, en van de ene op andere dag zien ze opa en oma niet meer. Dan denkt een zo’n kind ‘Oh, ze houden niet meer van ons.’ Natuurlijk zijn er situaties waarbij je denkt dat het maar beter is zo. Maar helaas gebeurt het maar al te vaak dat kleinkinderen worden ingezet als machtsmiddel om maar niet meer het gesprek met elkaar aan te hoeven gaan .”

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

SIMÔNE WILLMS VAN DER PIJL Sinds anderhalf jaar is Simône Willms van der Pijl (1964) voorzitter van de Stichting Voor Mijn Kleinkind. Ze is getrouwd en heeft uit haar eerste huwelijk een dochter en een zoon. Haar dochter heeft het contact met de familie verbroken waardoor zij haar kleindochter (van negen jaar) al zes jaar niet meer ziet en ze haar kleinzoon nog nooit heeft ontmoet.

Stichting Voor Mijn Kleinkind biedt ondersteuning aan grootouders die hun kleinkind moeten missen. Grootouders kunnen bijeenkomsten bewonen en op de website een dagboekje bijhouden voor de kleinkinderen. Ook kunnen ze er een profiel aanmaken waardoor ze vindbaar zijn. Is het contact met uw kleinkind ook verbroken? Kijk op: www.voormijnkleinkind.nl

ANBO 33

s ! ti eld gd ra o or G gekbez

& uis th

Maak nu vrijblijvend kennis

Voor maar

21.

Probeer nu!

5 verse maaltijden

95

ALS BESTE UIT DE TEST

Bestelbon

Ja, ik wil graag gebruik maken van de probeeractie. Hiermee ontvang ik 5 verse maaltijden voor slechts €21,95 of ontvang een gratis informatie-pakket over de gezonde maaltijden van Uitgekookt (zonder verdere verplichtingen).

Maak uw keuze uit onderstaande pakketten:

■ ■ ■ ■ ■

Vijf maaltijden uit de Hollandse keuken Vijf maaltijden uit de Wereldse keuken Drie maaltijden Hollandse keuken + twee maaltijden Wereldse keuken Drie vegetarische maaltijden + twee maaltijden met vis Gratis informatiepakket gezonde maaltijden

Naam

Dhr. /

Mevr.

Adres Postcode Plaats Telefoon E-Mail Geef uw keuze online/telefonisch door óf vul de bon volledig in en stuur deze in een envelop zonder postzegel naar Uitgekookt, Antwoordnummer 82706, 8270 WB IJsselmuiden Wij nemen telefonisch contact met u op om een bezorgmoment af te spreken.

Met onze vijf beloftes bent u verzekerd van: • Verse ingrediënten • Dagvers gekookt • Veel keuze • Persoonlijke bezorging • Géén vaste verplichtingen Geen tijd, zin of mogelijkheid om zelf te koken? Kies dan voor de gezonde kant-en-klaar maaltijden van Uitgekookt!

Bestel eenvoudig uw vers bereide maaltijden via uitgekookt.nl of geef uw bestelling telefonisch door via 085-0406065 en uw proefpakket wordt gratis thuisbezorgd

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

Breken met je ouders kan niet Wat maakt familiebanden zo bijzonder?

Else-Marie van den Eerenbeemt verdiept zich al 40 jaar in familieverhoudingen. Met liefde en plezier, want familie raakt iedereen en is altijd interessant. Een familieband is niet te doorsnijden en van enorm belang. Daarom bekijkt Van Eerenbeemt iemand altijd in de context van minimaal drie generaties. “Pas als je dat ziet kun je iemand echt begrijpen.”

TEKST MARIJE REMMELINK

WAT IS ER ZO BIJZONDER AAN FAMILIERELATIES? “Een familieband is een levenslange en onuitwisbare band.

Hij is onvervangbaar. Omdat hij zo diep is kan een band je heel krachtig en sterk maken, maar juist ook heel kwetsbaar. Problemen in de familie kunnen daardoor enorme gevolgen hebben, ook op volgende generaties. Eveneens bijzonder: iedere familie heeft een eigen pincode, die iemand van buiten de familie nooit zal weten. Ouder-kind-

relaties zijn helemaal speciaal, die zijn niet te doorsnijden.

Breken met je ouders, dat bestaat niet.”

“ Iedere familie heeft een eigen pincode.”

ANBO 35

DOSSIER GEZIN & FAMILIE voelen. Zeg eens tegen je kind: “Weet je wel wat je voor mij hebt betekend?” en zie wat er gebeurt. Mijn ervaring leert dat veel mensen dat pas doen als ze heel oud zijn. Zonde!”

EN VERZOENING? “Verzoening kun je zien als een soort ultiem doel, samen met erkenning en loyaliteit. Kinderen hebben altijd een diep verlangen om zich te verzoenen met hun ouders, zelfs als ze zijn overleden. En dat is maar goed ook, want een moeder die zich verzoent met haar moeder, geeft daarmee aan haar kinderen aan dat je familiebanden niet zomaar verbreekt en dat brengt continuïteit en veiligheid.”

“Onderschat nooit hoe belangrijk u voor uw kinderen en kleinkinderen bent.”

WAAROM KUN JE NIET BREKEN MET JE OUDERS? “In iedereen zit een ijzersterke, aangeboren loyaliteit naar ouders. Alle kinderen zijn loyaal aan hun ouders.

Andersom is dat trouwens niet altijd 36 ANBO

het geval. Dat kan komen doordat ouders zelf beschadigd zijn. Je hoort wel eens over zogenaamd verbroken banden, bijvoorbeeld: “Ik zie mijn moeder niet meer.” Maar als die moeder dan komt te overlijden, blijkt dat de band er wel degelijk is. Mensen die erg lijden onder de band met hun ouders kunnen er wel voor kiezen om de band te onderbreken, maar echt breken… Nee, dat kan niet.”

WAT IS BELANGRIJK IN EEN OUDER-KINDRELATIE? “Drie belangrijke elementen in die band zijn erkenning, verzoening en loyaliteit. Erkenning gaat over het ‘zien’ van iemand, trots op iemand zijn toen dat van betekenis was. Ik roep iedereen op om erkenning te geven, want het kan als een enorme bevrijding

WAARIN VERSCHILT FAMILIE VAN VRIENDSCHAPPEN? “Familie is er in je leven en vrienden kies je. Een vriendschap is anders dan een familieband omdat een vriendschap in de levensloop verandert.

Vriendschappen kunnen levenslang zijn, maar zijn vaak tijdelijk. Familiebanden blijven altijd. Een ander verschil is dat je deze band kunt verbreken, want het is een gekozen relatie.

Zoals je ook de band met je ex kunt verbreken, tenzij dat de vader of moeder van je kinderen is natuurlijk.”

DAAROVER GESPROKEN, JE ZIET DAT STEEDS MEER MENSEN GAAN SCHEIDEN. WELKE IMPACT HEEFT DAT OP KINDEREN? “Alle kinderen zijn afhankelijk van een duurzame relatie tussen hun ouders. Hoe hun ouders met elkaar of met hun ouders omgaan heeft een effect op hoe kinderen dat later zullen doen. Scheiden betekent een faillissement van de liefde. Mensen lijden

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

“Individueel sterk maken, maakt relationeel zwak.” daar heel erg onder. Vooral de kinderen. En helemaal als het de kinderen wordt verboden om één van de ouders te zien.

Wat er dan in feite gebeurt, is dat die aangeboren en sterke loyaliteit geblokkeerd wordt. Er bestaat niet zoiets als een ex-ouder. Dat kan leiden tot problemen als geen vertrouwen hebben in de liefde, bindingsangst, zelf geen kinderen durven krijgen.”

BEN JE DAARDOOR ‘TEGEN SCHEIDEN’?

“Dat niet, scheiden gebeurt. Maar ik pleit er wel voor dat kinderen beide ouders blijven zien. Kinderen blijven trouw aan beide ouders. Ik ben een voorstander van duurzame relaties.”

WAT IS ER IN ‘DE FAMILIE’ NOG MEER VERANDERD TEN OPZICHTE VAN VROEGER? “Je ziet tegenwoordig minder grote gezinnen en meer samengestelde gezinnen. Door verschillende banden onderling kan daardoor alles behoorlijk complex worden. En verder was vroeger naast erkenning, verzoening en loyaliteit, dankbaarheid heel belangrijk. Je hield je ouders altijd in ere. Daarnaast zie je dat de ‘ik-mentaliteit’ van de jaren ’80 en ’90 weer aan het wegebben is. Gelukkig, want dat tijdperk heeft heel veel mensen eenzaam gemaakt. Individueel sterk maken, maakt relationeel zwak, zeg ik altijd. Nu mag je weer zeggen dat je naar je moeder gaat, en kan je met je vader op de foto. Een tijdje was dat taboe. Sowieso wordt er tegenwoordig veel aandacht besteed aan deze band. Kijk maar naar alle romans die nu uitkomen, waarin moeders en vaders altijd een grote rol hebben.”

“Grootouderschap is een herkansing in het leven.”

Else-Marie van den Eerenbeemt Else-Marie van den Eerenbeemt is familietherapeut, specialist familieverhoudingen, docent intergenerationele familiedynamiek, publicist en onderzoeker op het gebied van de ouderkind relatie. Ze geeft lezingen, interviews en masterclasses. Ook een lezing bijwonen?

Aanvragen kan via haar website. www.else-marie.nl/lezingen

WELKE ROL HEBBEN OUDEREN IN DE FAMILIE? “Als kinderen volwassen worden of zelf kinderen krijgen, denken hun ouders vaak dat ze niet meer belangrijk zijn.

Maar ouders blijven altijd van wezenlijk belang. Na het overlijden van de ouders staan ook volwassen kinderen anders in het leven. Alle ouders blijven belangrijk voor hun kinderen en hun kleinkinderen. Grootouderschap is een herkansing in het leven. Helemaal als die kleinkinderen gescheiden ouders hebben. Kinderen die goede grootouders hebben gehad na een scheiding maken het aantoonbaar beter dan kinderen die geen grootouders hebben gehad. En ouderen die geen kleinkinderen hebben kunnen een bakermat of steunpilaar zijn voor neefjes en nichtjes. Onderschat dus nooit hoe belangrijk u voor uw kinderen en kleinkinderen bent. U blijft van betekenis en u bent nodig.”

ANBO 37

Veilig douchen binnen 1 dag TOT

€1100 LEEFTIJDSKORTING*

+

Extra ondersteuning

Gisteren

+

Eigen productie en montageteam

+

Anti-slip profiel

Lage instap

Levenslange garantie op wandpanelen

Ruim 10.000 douches geplaatst

Geplaatst binnen 1 dag

Goedkoopste van de Benelux

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Pure instapbad NIEUW

Naam Straat + nr Postcode Telefoon

* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

Plaats ANBO 07_05_19

ANBO 39

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

FEITEN & CIJFERS

Druk, druk, druk Op de kleinkinderen passen, sporten, tuinieren, vakanties … het beeld van de bedaarde pensionado die het rustig aan doet is niet meer van deze tijd.

Wist u bijvoorbeeld dat 32% van het totale aantal vakanties in Nederland door 55-plussers geboekt wordt? Feiten en cijfers over hoe we onze vrije tijd doorbrengen.

• 53 uur per week hebben 65-plussers aan vrije tijd • 79% van de 50-plussers besteedt vrije tijd aan internetten • 28% van de opa’s en oma’s past eens per week op hun kleinkinderen • 74% van de 65-plussers gaat minimaal 1x per jaar met vakantie.

• 15% van de 65-plussers brengt hun vakantie met kinderen en/of

kleinkinderen door

• 3,03 vakanties worden gemiddeld per jaar geboekt per 45-plusser.

• 11.775.000 vakanties werden ondernomen door 55-plussers.

Dat is 32% van het totale aantal vakanties dat de Nederlandse bevolking jaarlijks boekt.

• 1.595 euro besteden 45-plussers jaarlijks gemiddeld per persoon aan vakanties

• 29% van de 50-plussers gaat vaker dan twee keer per jaar met vakantie 40 ANBO

FEITEN & CIJFERS

• 42% van de 65-plussers doet wekelijks aan sport.

• 75% van de 55-plussers beweegt vijf dagen per week een half uur, en voldoet hiermee aan de beweegnorm van het NNGB.

• 19% van de mensen tussen 55 en 67 jaar is lid van een sportvereniging.

• 2,8 uur per week besteden 67-80 jarigen aan tuinieren.

Bronnen: Bureauvijftig Nationale 50PlusPanel

ANBO 41

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

VIJF

generaties

We worden met z’n allen steeds ouder. De stijgende levensverwachting betekent ook steeds grotere families. Vijf generaties in één familie, honderd jaar geleden was dat bijna ondenkbaar. Vandaag de dag zie je ze steeds meer. Hoe is het om zoveel leeftijden in één familie te verenigen?

EEN EEUW LEEFTIJDSVERSCHIL Op 20 februari 2019 werd Lisa, de achterachterkleindochter van Geertje geboren. Daarmee telt de familie nu vijf generaties. Betovergrootmoeder verschilt 104 jaar met haar achter-achterkleindochter.

AAN GEZELSCHAP GEEN GEBREK Op de foto is elke generatie vertegenwoordigd: Geertje (104), Agnes (81), Mirjam (64), Linda (36) en Lisa (0).

Geertje van Haaren-Verheij is de oudste van het stel. De van origine Rotterdamse woont al sinds 1951 in Amersfoort.

Hoewel ze tot op hoge leeftijd zelfstandig heeft gewoond, is woonzorgcentrum Nijenstede sinds 2013 haar thuis. Niet meer kunnen koken, haar lust en haar leven, heeft haar altijd weerhouden in een woonzorgcentrum te gaan wonen.

Ook nadat haar man Frans in 1991 na 55 jaar huwelijk overleed. Toch zat er in 2009 niets anders op en verhuisde ze alsnog naar een verzorgingshuis. Mirjam vertelt: “Zelfs op die eenpitter wist ze, hoewel het niet mocht, de meest 42 ANBO

heerlijke maaltijden te bereiden.” Eenzaam is Geertje niet want ze heeft geen gebrek aan gezelschap.

HECHTE FAMILIEBAND Alle familieleden wonen dicht bij elkaar en hun band is hecht. Agnes woont net als Geertje in Amersfoort. Mirjam en Linda wonen in Leusden. Zowel Agnes als Mirjam en Linda bezoeken Geertje zo vaak mogelijk. Minstens één keer per week. Ook de andere familieleden gaan graag en vaak bij haar langs. Ron, de broer van Mirjam, bezoekt oma wel drie of vier keer per week. Haar favoriete uitjes zijn wandelen naar de stad, boodschappen doen, met mooi weer op een terras van de zon genieten en met Ron op de duofiets. “We zijn heel hecht en houden ervan om samen dingen te doen”, vertelt Mirjam. Dat maakt hun familieband zo speciaal. “Vroeger gingen we met kerst altijd met z’n allen een weekje weg. We waren dan met een enorme groep, dat was echt fantastisch.” Nog steeds komt de hele familie graag bij elkaar. Bijvoorbeeld wanneer

DOSSIER GEZIN & FAMILIE

“ De tijd vliegt om als we samen zijn” Geertje haar verjaardag viert met een uitgebreide brunch, al sinds haar 80e verjaardag een geliefde traditie.

BIJZONDER VERJAARDAGSCADEAU Op de verjaardag van Jellie Cloo werd haar achterkleindochter Yamila geboren. Dat is op zich al bijzonder, maar het feit dat Jellies moeder Aukje daarmee betovergrootmoeder werd maakte deze gebeurtenis extra speciaal. De familie telt nu vijf generaties met 90 jaar verschil tussen het oudste en jongste familielid.

“MIJN OMA VOELT ALS MIJN TWEEDE MOEDER” Aukje (91), Jellie (69), Anja (52), Cherety (26) en Yamila (1) zijn te zien op de foto. “Ik vond het vroeger heerlijk om bij mijn opa en oma te zijn”, vertelt Anja. ”Opa wist alle namen van de bomen die we zagen in het bos en van

oma leerde ik dubbel patience”. Ook Cherety heeft mooie herinneringen aan de rol van haar oma in haar jeugd.

“Hopelijk krijgt mijn dochter net zo’n hechte band met haar opa en oma als ik met die van mij heb.” Omdat Cherety als kind vaak bij haar oma logeerde, voelt Jellie nu als een tweede moeder voor haar. Haar ouders en haar oma passen regelmatig op haar dochter Yamila, wat ze allemaal zo lang mogelijk willen blijven doen. Cherety en Anja vinden het beiden belangrijk dat opa en oma betrokken worden bij het opgroeien van Yamila. Zo is het in de familie altijd gegaan. Daarbij vindt Anja het gewoon hartstikke bijzonder om mee te maken dat haar eigen dochter nu moeder is.

ALTIJD TIJD TE KORT De dames zijn er trots op dat ze deel uitmaken van deze familie; vijf generaties vrouwen. Hun band is bijzonder sterk en iedereen ziet elkaar regelmatig. Vooral de band tussen Jellie, Anja en Cherety is zeer hecht. Ze wonen relatief dichtbij bij elkaar en kunnen ze elkaar makkelijk opzoeken. Dat doen ze dan ook vaak. Er wordt dan gekletst, gegeten en er worden spelletjes gedaan of kniepertjes gebakken. Of ze gaan samen de deur uit om te winkelen of naar de bioscoop te gaan. “De tijd vliegt om als we samen zijn”, vertelt Anja. “Altijd komen we tijd tekort.”

ANBO 43

HET GEMAK VAN ONZE MAALTIJDSERVICE!

Ruime keuze - Dieetmaaltijden - Gratis dieetadvies Gratis bezorgd - Geen verplichtingen

Ontdek nu 5 heerlijke maaltijden voor slechts ( 19,95!

Macaronischotel

Runderhachee met rode kool

Nu met

Grootmoeders kippannetje

Gratis

12 dessert s t.w.v. € 9 9 ,

11

Uw actieco

de

1 0 9 - 1 9 04: 1

Nasi goreng met kipsaté

Direct bestellen:

0800 - 023 29 75 of ga naar www.apetito.nl/proefpakket

Runderlapje in jus

Ook natriumarm!!

Informeer naar de mogelijkheden.

Geldig t/m 30 juni 2019, alleen voor nieuwe klanten. Kijk voor de overige actievoorwaarden op www.apetito.nl/desserts.

50363 Apetito advertentie 210x130 ANBO Q2.indd 1

28-01-19 12:57

m / vm / v

ET ANBO 2019

Een laatste zorg minder Veel mensen vinden het moeilijk Een laatste zorg minder om na te denken over hun laatste Veel mensen vinden het moeilijk wensen. Toch is het belangrijk dat om na te denken over hun laatste wel te doen. Uw uitvaart, de wensen. Toch is het belangrijk dat verdeling van uw inboedel en de wel te doen. Uw uitvaart, de afwikkeling van uw nalatenschap. verdeling van uw inboedel en de Het geeft veel rust als deze zaken afwikkeling van uw nalatenschap. van tevoren goed geregeld zijn.

Het geeft veel rust als deze zaken van tevoren goed geregeld zijn.

Wie in uw omgeving kan dat voor u doen? De Stichting Steunfonds Wie in uw omgeving kan dat voor u Humanisme doet dit al meer dan doen? De Stichting Steunfonds 50 jaar integer en zorgvuldig.

Humanisme doet dit al meer dan 50 jaar integer en zorgvuldig.

U kunt het Steunfonds benoemen tot executeur. Zo kunt u erop U kunt het Steunfonds benoemen vertrouwen dat deze zaken goed tot executeur. Zo kunt u erop geregeld worden. vertrouwen dat deze zaken goed geregeld worden.

JA JA

, ik wil meer informatie over een executeur van het , ik wil meer informatie Steunfonds Humanisme. over een executeur van het Steunfonds Humanisme.

Vul de bon in of bel: 020 521 90 36 Vul de bon in of bel: of vraag de brochure aan op: 020 521 90 36 steunfondshumanisme.nl of vraag de brochure aan op: steunfondshumanisme.nl

Telefoon: Telefoon:

 persoonlijk  zorgvuldig  betrouwbaar  met respect

Adres: Adres:

 persoonlijk  zorgvuldig  betrouwbaar  met respect

Naam: Naam:

De medewerkers van de Stichting Steunfonds Humanisme

Postcode / woonplaats: Postcode / woonplaats:

De medewerkers van de Stichting Steunfonds Humanisme

ANBO 45

MeerMeer informatie informatie over over het Humanistisch het Humanistisch Verbond Verbond vindtvindt u op uwww.humanistischverbond.nl op www.humanistischverbond.nl

Wie regelt alles na mijn overlijden?

Wie regelt alles na mijn overlijden?

Stuur Stuur dezedeze bon bon in een in een envelop envelop zonder zonder postzegel postzegel naar: naar: Steunfonds Humanisme, Antwoordnummer 10938, Amsterdam Steunfonds Humanisme, Antwoordnummer 10938, 10001000 RA RA Amsterdam

ET ANBO 2019

FIJN & VEILIG WONEN

Veiligheids10daagse groot succes Mentale weerbaarheid, voorbereiding op babbeltrucs, phishing , veiliger internetbankieren en het beveiligen van apparaten. Het kwam allemaal aan bod tijdens de Veiligheids10daagse van 1 tot en met 12 april. Ook kregen bezoekers meer inzicht in de mogelijkheden om hun huis beter te beveiligen, bijvoorbeeld met hang- en sluitwerk, kierstandhouders en domotica.

TEKST TEKST RENÉE DE VRIES FOTO’S ERIK VAN ‘T WOUD

De Veiligheids10daagse is het antwoord van het ministerie van Justitie en Veiligheid, ANBO en het bedrijfsleven op criminaliteit in en om het huis. Met goede informatie worden mensen weerbaarder en met slimme tips kunnen ze zich beter voorbereiden. “Denk aan het beveiligen van je smartphone, het beschermen van je privacy online, veiliger bankieren, maar ook: hoe herken ik nepnieuws, hoe beveilig ik mijn woning, hoe bescherm ik mijzelf tegen overvallers en inbrekers? Online én offline: u kunt het risico dat u slachtoffer wordt van criminelen verkleinen”, zegt ANBO-bestuurder Liane den Haan. “Wij ouderen zijn 46 ANBO

FIJN & VEILIG WONEN soms te goed van vertrouwen. Het is veilig, of het gebeurt mij niet, is de gedachte. Maar het gebeurt wél, neem dat van mij aan”, vertelt ANBO-lid Paul van Gorcum.

CAMPAGNE “Doel van de bijeenkomsten is vooral om mensen weerbaarder maken. Criminelen verzinnen steeds nieuwe methoden en bevinden zich steeds vaker op internet,” zegt minister van Justitie Grapperhaus, die de derde bijeenkomst van de Veiligheids10daagse afsloot. “Met onder andere e-mails proberen ze mensen op te lichten, via berichten die soms nog maar moeilijk van echt te onderscheiden zijn. Mensen moeten steeds beter opletten waar ze op reageren. Vandaar dat we binnenkort een campagne beginnen met als hoofdboodschap: eerst checken, dan klikken.”

VERDACHTE SITUATIE? Ook Sue Preenen, plaatsvervangend hoofdofficier van het Openbaar Ministerie van het parket Noord-Holland is aanwezig: “De weerbaarheid vergroten tegen criminaliteit in en om uw huis en op uw computer heeft voor het OM hoge prioriteit. Daarom steunen wij de Veiligheids10daagse en werken we samen met politie en vele andere partners om Nederland veiliger te maken. Wordt u toch slachtoffer of ziet u een verdachte situatie, meld dit dan zo spoedig mogelijk bij de politie.”

Wilt u thuis advies over een veilige woonomgeving?

ANBO Woonconsulenten bezoeken zelfstandig wonende leden aan huis en brengen risico’s op brand, inbraak en valgevaar in kaart. Zij geven op basis daarvan praktische veiligheidsadviezen.

Daarnaast geeft de consulent advies voor woningaanpassingen om langer zelfstandig te blijven wonen. Ook een woonconsulent op bezoek?

Bel ANBO’s Raad & Daad Advieslijn op 0348 46 66 88 (op werkdagen tussen 10:00 en 15:00).

1000 bezoekers in 10 dagen De Veiligheids10daagse startte bij Samsung. Andere bedrijven en organisaties die meededen waren ABN-AMRO, Brandweer Nederland, het CCV, Google, ING, Interpolis, het Living Lab Zorgtechnologie, de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB), Nu.nl, het OM, de Politie, Rabobank, Samsung, SNS, Startpagina en WDTM. Zij stelden hun kantoren open en gaven overal in het land workshops. Tussen 1 en 12 april bezochten 1000 mensen de bijeenkomsten.

Indringers of oplichters aan de deur? Enkele tips • • • •

Kijk, voor u open doet wie heeft aangebeld Open de voordeur bij woongebouwen met een centrale toegang alleen voor uw eigen bezoek Zorg dat u de deur op een kier kunt zetten met bijvoorbeeld een deurketting of kierstandhouder Wilt u iets pakken, bijvoorbeeld uw telefoon of geld? Laat mensen dan buiten wachten en doe uw deur dicht

Kijk voor meer tips op:

anbo.nl/veiligwonen

ANBO 47

Goed zitten voor een actief leven met de relaxstoelen van moeder Els & dochter Sophie

We stellen u graag voor aan moeder en dochter: Els (68) en Sophie (40) uit Hilversum.

Moeder en dochter hebben een hechte band en ondernemen veel samen. Samen op citytrip, een dagje winkelen of heerlijk naar de sauna. Ook zijn ze allebei gek op interieur en styling. Daarom was het ook niet verwonderlijk dat ze samen op zoek gingen naar een relaxfauteuil voor moeder Els. Inmiddels zijn zowel Els als Sophie trotse bezitters van een relaxstoel.

48 ANBO

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR PROMINENT

OP ZOEK NAAR EEN NIEUWE RELAXSTOEL Els ging zes jaar geleden op zoek naar een relaxstoel voor in huis. Ze vertelt: “Mijn oude stoel zat niet meer lekker en ik vond het soms lastig om uit de stoel op te staan. Samen met mijn dochter ging ik op zoek naar een relaxstoel.” Via vrienden vernam ze over de uitgebreide keuze in stoelen met allerlei functies.

Het grote verschil met ‘gewone’ stoelen is dat relaxstoelen bekendstaan om een veelzijdigheid aan aanvullende comfortopties. Wat dacht u bijvoorbeeld van extra nekcomfort tijdens het lezen, of een elektrisch verstelbare rugleuning en voetklep? En wilt u nóg relaxter zitten? Dan zijn er ook wellnessopties mogelijk als stoelverwarming of een uitgebreide rugmassagefunctie.

DE STOEL DIE JE BEWEEGT Inmiddels geniet Els alweer zes jaar dagelijks naar volle tevredenheid van haar relaxstoel. “Heerlijk een moment voor mezelf met een goed boek in de stoel. Hierdoor kom ik echt even tot rust. Mijn dagen zijn gevuld met vrijwilligerswerk, oppassen op de kleinkinderen en nog veel meer activiteiten.

Na het zitten in mijn relaxstoel heb ik weer volop energie om van alles te ondernemen.”

Dochter Sophie ging mee met haar moeder met het uitzoeken van de relaxfauteuil. “In eerste instantie had ik niet verwacht zelf ook een relaxfauteuil aan te schaffen”, zegt ze.

“Maar na een paar keer zitten in de York* bij mijn ouders was ik overstag.” Moeder Els vervolgt lachend: “Ze was niet meer uit mijn stoel te krijgen als ze bij ons was. Hoogste tijd dus om zelf op zoek te gaan naar een relaxstoel.”

STIJLVOLLE STOEL MET EEN KLASSIEKE UITSTRALING Sophie koos voor relaxstoel Tivoli*, een stijlvolle stoel met een klassieke uitstraling. “Na een drukke dag met werk, de kinderen en sport vind ik het heerlijk om in de stoel met de benen omhoog te gaan zitten.” Sophie koos voor een opvallende rode kleur. Zo is de stoel een echte eyecatcher in de kamer. “Dit is het bewijs dat heerlijk zitten en een mooi design hand in hand gaan.”

Zelf ervaren? *De York en Tivoli zijn stoelen uit de collectie van Prominent.

Wilt u net als Els en Sophie het comfort van een relaxstoel ervaren? U bent altijd welkom in één van onze 43 showrooms of op: www.prominent.nu

Aandacht en een persoonlijk advies “De aandacht die er voor mij was in de showroom van Prominent vond ik heel prettig”, vertelt Els. “Er werd uitgebreid de tijd genomen om te luisteren naar mijn wensen. Tijdens de zitanalyse is er goed gekeken welke ondersteuning mijn lichaam nodig heeft. Ook is er meegedacht hoe de stoel in mijn interieur zou passen. Dat vind ik, naast comfort, een erg belangrijk aspect. Uiteindelijk kwam ik samen met de adviseur tot de keuze voor de York-relaxfauteuil. Ideaal vind ik dat de stoel geheel op maat samen te stellen is: van kleur en materiaal tot de voet. Ook zit er een sta-op hulp in, wat nu meestal nog niet nodig is, gelukkig, maar ik vind het fijn dat dit er al wel in zit voor de toekomst. Dit zorgt ervoor dat ik heerlijk zit en dat de stoel een perfecte aanvulling is op de rest van mijn meubels.”

ANBO 49

Familie & vakantie Samen de mooiste tijd

Multigeneratie-vakanties zijn snel enorm populair geworden. Tijdens zo’n familiereis gaan minimaal drie generaties samen op vakantie: opa en oma, ouders en kleinkinderen. En dat gaat verder dan een weekje op een bungalowpark. Het is voordelig om de kosten van een reis te delen. Maar het leukste is natuurlijk om samen herinneringen voor het leven te maken.

Startpagina.nl biedt inspiratie en tips voor de perfecte familievakantie.

TEKST JOOST MARSMAN

50 ANBO

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR STARTPAGINA.NL

EEN VERRE REIS Veel families kiezen bij een gezamenlijke vakantie voor een camping of bungalowpark. Maar ook verre bestemmingen zijn ideaal voor een familiereis.

Steeds meer reisbureaus bieden op maat verzorgde familievakanties aan, waarbij aandacht is voor de perfecte combinatie van ontspanning en activiteiten voor alle leeftijden. Denk aan een rondreis door Sri Lanka, een safari in Zuid-Afrika of een bezoek aan de tempels van Indonesië.

EEN CRUISE Je denkt er misschien niet zo snel aan, maar een cruise is eigenlijk perfect voor een generatievakantie.

De kleinkinderen leven zich uit in het zwembad of de gameroom, terwijl volwassenen ontspannen op het zonnedek of in de cocktailbar. Aan boord heb je echt tijd om eens even goed bij te praten, terwijl de uitstapjes aan land zorgen voor voldoende afwisseling en cultuur. Ook praktisch: je kunt de kleintjes nooit echt kwijtraken!

EEN CAMPING OF GLAMPING Dit is een van de populairste bestemmingen voor vakantie met familie en dat is niet zo gek. Ze bieden de meeste vrijheid. Je kunt kiezen voor grote 6-persoons safaritent om met z’n allen in te verblijven maar ook voor twee tenten naast elkaar. Of een combinatie van tent en caravan of camper op verschillende plekken op de camping. Zo bepaal je helemaal zelf hoe dicht je op elkaars lip wilt zitten. En elkaar vinden doe je toch wel: overdag aan het zwembad en ‘s avonds bij de barbecue. Kijk voor de mooiste bestemmingen op: Startpagina.nl/ANBO

EEN BOOT Wil echt iets heel anders dan normaal? Denk dan eens aan een vaarvakantie. Huur een boot en vaar uit. Dat kan in Nederland maar ook in bijvoorbeeld Frankrijk, Italië of Duitsland. Je hebt geen vaarbrevet nodig: vooraf krijg je alle instructies voor een

geslaagde vaarvakantie. De drie generaties bepalen samen de koers. Waar vaar je heen, waar meer je aan, welke plekken wil je graag bezoeken? En bij mooi weer neem je natuurlijk een frisse duik, gewoon vanaf je eigen boot. Eén voorwaarde: de kleinkinderen moeten hun zwemdiploma hebben.

EEN VAKANTIEHUIS Ook een vakantiehuis huren biedt veel vrijheid. Dat kan op een bungalowpark maar het hoeft natuurlijk niet. Denk een een huis aan het strand of in de bossen. Grootste voordeel: u hoeft met niets of niemand rekening te houden, niet op tijd te zijn voor het hotel ontbijt en ’s avonds bepaalt u zelf wanneer het stil moet zijn. Er zijn meer dan genoeg websites waarop u een vakantiehuis rechtstreeks huurt van de eigenaar. Ook de mooiste vakantiehuizen vindt u via: Startpagina.nl/ANBO

Tips!

1.

Zorg dat er genoeg vrijheid en ruimte is, zodat iedereen ook kan doen waar hij zin in heeft. Plan niet alles vol en kijk eens of je in verschillende samenstellingen op pad kunt: een uitstapje van opa en oma met de kleinkinderen, of een etentje met z’n tweeën.

voor een ruime accommodatie. Niet alleen om zeker te zijn van voldoende 2. Zorg bedden en stoelen; twee badkamers is ook erg prettig. Houd rekening met elkaar en probeer idealiter een bestemming uit te kiezen waarbij er voor iedereen in de buurt wat te doen is.

Startpagina is al 20 jaar een gebruiksvriendelijke partner voor veilig en gemakkelijk internetten. U vindt er altijd een overzichtelijk aanbod met links naar betrouwbare websites. Heeft u vragen, over welk onderwerp dan ook?

Klik dan eens door naar het onderdeel GoeieVraag op www.startpagina.nl.

3. Zorg voor de juiste reisdocumenten. Als de kleinkinderen alleen met

grootouders reizen moeten deze vaak een toestemmingsverklaring van de ouders bij zich hebben. Sommige bestemmingen eisen nog extra bewijs van de familiaire relatie of toestemming van beide ouders.

Kijk voor meer tips op:

Startpagina.nl/ANBO

ANBO 51

Otolift, dé meest gekochte traplift van Nederland

k e le ra il D u n st e we ne re l d! ter � � � � �

Uw trapleuning blijft zitten Brede kant van de trap blijft vrij Niet goed = geld terug Huren, nieuw en tweedehands Slechts 48 uur levertijd

Ge l dig t /0m1 9 3 1- 0 5 -2

€750,-

Korting!

Stuur mij een gratis brochure

Bel gratis 0800 444 770 8

Naam Adres Telefoon

ANBO2019

Postcode/plaats

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

www.otolift.nl

Duurzame energie delen Bij Powerpeers kiest u zelf uw energiebron

Stapt u jaarlijks over naar een andere leverancier? Het is de beste manier om een goedkoop energiecontract af te sluiten, maar ook een hele klus. Dat kan beter, dachten we bij ANBO. Daarom gingen we op zoek naar een blijvend voordelige oplossing voor ANBO-leden. We vonden Powerpeers.

Energie van Powerpeers is goed, goedkoop en groen. Speciaal voor ANBO-leden geldt een exclusieve aanbieding.

ANBO-lid Bert Putters (76) koos in 2018 voor Powerpeers. “Ik zag het in het ANBO Magazine staan en dacht: dat is goedkoop.”

Met de 12 zonnepanelen op zijn dak wekt hij ongeveer evenveel energie op als hij nodig heeft. “Als je dak perfect ligt kun je je overige energie ook nog delen, dus dan is overstappen helemaal een goed idee. Als je stroom deelt, krijg je daar een vergoeding van 4 cent per kilowattuur voor. “Maar ook als je geen zonnepanelen hebt is Powerpeers financieel aantrekkelijk”, aldus Putters.

POWERPEERS & ANBO: MOOI VOOR ELKAAR Powerpeers is per direct en gratis opzegbaar. U zit nergens aan vast. Daarbij is groene energie afnemen van uw familie, vrienden of buren persoonlijk en duurzaam. Aan het verduurzamen van onze leefomgeving dragen ANBO en Powerpeers graag bij. Doet u met ons mee?

ENERGIE

Unieke aanbieding voor ANBO-leden!

BESPAAR € 85,- PER JAAR* Duurzaam: 100% Nederlandse groene stroom van zelfgekozen energiebronnen Korting blijft ieder jaar geldig, er is dus geen reden meer om ieder jaar over te stappen Persoonlijke hulp bij overstappen naar Powerpeers Toegang tot een persoonlijk energiedashboard Zelf groene stroom delen?

Maak gebruik van dit ledenaanbod, kijk op anbo.nl/energie of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 90. Hou dan wel de volgende gegevens paraat: • • • • • •

Naw-gegevens Telefoonnummer E-mailadres Meterstand gas en elektra Slimme meter ja/nee Gaat u voor het aanbod van 1 of 3 jaar (het prijsvoordeel bij 3 jaar bedraagt ongeveer 5 euro per maand) • Heeft u zonnepanelen en weet u hoeveel ze opwekken? *Dit kortingsbedrag is berekend als 50% korting op de vaste leveringskosten voor stroom én gas. Bij alleen gas of alleen stroom is de korting dus de helft. De korting wordt ieder jaar verrekend op de jaarnota.

Wat is Powerpeers?

Powerpeers, onderdeel van Vattenfal, is een nieuw energiebedrijf waarmee u zelf kiest van welke energiebron u groene stroom afneemt. Heeft u vrienden, familie of buren met zonnepanelen? Dan kunt u via Powerpeers stroom van hen afnemen. In het online energiedashboard ziet u precies hoeveel stroom u van wie ontvangt. Powerpeers garandeert dat u altijd stroom heeft. Daarbij bieden alle energie-opwekkers hun stroom aan tegen hetzelfde lage energietarief. Met Powerpeers bent u dus altijd verzekerd van duurzame energie. In 2018 is Powerpeers door Pricewise verkozen tot beste groene energieleverancier.

ANBO 53

ANBO

EXPERTS

Dagelijks komen bij ANBO Raad & Daad veel vragen binnen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Onze experts staan klaar om advies te geven. Een greep uit de vragen en antwoorden.

IK HEB GEEN GELD VOOR EEN NOODZAKELIJKE WONINGAANPASSING. WAT NU? CLAUDIA COMPIER, JURIST

Heeft u zelf geen geld voor het aanpassen van uw woning, dan kunt u terecht bij het Wmo-loket van uw gemeente. U kunt hier een éénmalige voorziening aanvragen, bijvoorbeeld voor het beter toegankelijk maken van uw huis, de aanschaf van een traplift of een verhoogd toilet. Let op: aan de aanvraag zijn voorwaarden verbonden, die per gemeente kunnen verschillen. Keurt de gemeente uw aanvraag goed, dan krijgt u een officieel besluit. Daarin staan het maximale budget dat u mag uitgeven én de voorwaarden. Als u een voorziening koopt die niet aan de voorwaarden voldoet, moet u een deel van het budget weet terugbetalen.’

‘De gemeente kan uw aanvraag afkeuren. Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar wat u zelf (nog) kunt. Soms duurt het erg lang voordat u een besluit van de gemeente ontvangt. Toch is het niet verstandig de voorziening alvast aan te schaffen. Bijvoorbeeld: als u zelf een verbouwing voorfinanciert, kan de gemeente aannemen dat u goed in staat bent om de maatregelen op eigen kracht en met eigen financiële middelen te treffen (ook al zou u het geld geleend hebben). Nog een voorbeeld: als u recent verhuisd bent naar een huis met een trap, financiert de ge 54 ANBO

meente vaak geen traplift. U had hier immers bij de keuze van het huis rekening kunnen houden. Ga dus nooit over tot aankoop van een voorziening voordat u een besluit heeft ontvangen.’

De contactgegevens van het Wmo-loket vindt u op de website van uw gemeente.

VERGEET U NIET OP TIJD UW TOESLAG AAN TE VRAGEN?

ALEX VAN SCHERPENZEEL, ANBO-EXPERT FINANCIËN

‘Veel mensen van wie het inkomen is gedaald of de persoonlijke situatie is veranderd, checken niet op tijd of zij in aanmerking komen voor bijvoorbeeld zorg- en/ of huurtoeslag. Dat is wel belangrijk om tijdig te doen, omdat voor de aanvraag een aanmeldingstermijn geldt.

U moet de toeslag over 2018 vóór 1 september 2019 aanvragen.

ANBO EXPERTS

Heeft u een vraag?

Bent u gestopt met werken of bent u alleengaand geworden?

Dit zijn de inkomensgrenzen voor bijvoorbeeld de zorgtoeslag in 2018: • U hebt geen toeslagpartner: € 28.720 • U hebt een toeslagpartner: € 35.996 (gezamenlijk)

Komt u ergens zelf niet uit? Neem dan contact met ons op. Wij hebben diverse deskundige vrijwilligers die gratis bij leden op huisbezoek gaan. Als u een huisbezoek door een van onze ANBO (woon) consulenten of Sociaal Netwerkers wenst, dan kunt u dit aangeven bij de Raad & Daad Advieslijn via telefoonnummer: 0348 46 66 88. Of stuur een e-mail: raadendaad@anbo.nl

Is uw inkomen is lager dan die bedragen? Maak dan een proefberekening op www.toeslagen.nl en kijk of u aan de voorwaarden voldoet, of laat de aanvraag door iemand van de ANBO Belastingservice doen.’ Bel daarvoor op werkdagen tussen 10:00 en 15:00 uur naar 0348-466691 of mail naar: ledenservice@anbo.nl

HELP! DE HUUR VAN MIJN VRIJESECTORWONING GAAT PER 1 JULI MET 8% OMHOOG. KAN IK HIER IETS TEGEN DOEN? ATIE SCHIPAANBOORD, ANBO EXPERT GEZONDHEID EN WONEN

‘Er is geen wettelijk maximum aan de huurverhoging in de vrije sector. De verhuurder mag de hoogte van de huur zelf bepalen. Er mag overigens maar één keer per jaar een verhoging worden doorgevoerd. Vaak staan in het huurcontract wel regels over verhoging van de huur; de indexeringsclausule. In dat geval hoeft de verhuurder u

geen huurverhoging voor te stellen maar ligt deze al vast in de clausule. Gebruikt uw verhuurder een ander percentage dan in het contract staat? Dan kunt u (mondeling of schriftelijk) bezwaar maken bij uw verhuurder. Heeft uw huurcontract geen indexeringsclausule? Dan kan de verhuurder u alleen via een nieuw huurcontract een hogere huur aanbieden. Ook hier geldt geen maximum voor de verhoging.’

ANBO 55

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR CBR

Een Gezondheidsverklaring voor uw rijbewijs regelen.

Wat komt erbij kijken?

Verloopt uw rijbewijs op of na uw 75ste verjaardag?

Dan heeft u een Gezondheidsverklaring nodig om uw rijbewijs te verlengen. Online via uw computer of tablet regelt u dit het snelst.

WAT IS EEN GEZONDHEIDSVERKLARING? Iedereen die een rijbewijs gaat halen, vult een vragenlijst in over zijn of haar gezondheid: de Gezondheidsverklaring. Met deze vragenlijst beoordeelt het CBR of iemand veilig de weg op kan. Verloopt uw rijbewijs op of na uw 75ste? Dan vult u de Gezondheidsverklaring opnieuw in bij het verlengen van uw rijbewijs. Daarna gaat u naar één of meerdere artsen voor een onderzoek. De Gezondheidsverklaring kost in 2019 € 37,80.

Hier komen de kosten voor het medische onderzoek nog bij.

In vier stappen uw Gezondheidsverklaring regelen Op www.cbr.nl/75plus leest u stap voor stap hoe het aanvragen van een Gezondheidsverklaring in zijn werk gaat. Bij elke stap staat een filmpje waarin u ziet wat u kunt verwachten.

STAP 1: DigiD met sms-controle aanvragen STAP 2: Gezondheidsverklaring invullen via Mijn CBR

VUL UW GEZONDHEIDSVERKLARING VROEG IN Het is op dit moment erg druk bij het CBR. Daarom is het verstandig om minimaal vier maanden voordat uw rijbewijs verloopt de Gezondheidsverklaring in te vullen. Heeft u problemen met uw gezondheid? Dan adviseren we u om vijf maanden van tevoren de Gezondheidsverklaring in te vullen.

STAP 3: Bezoek aan één of meerdere artsen STAP 4: Beoordeling door het CBR

WAT VINDEN 70-PLUSSERS VAN AUTORIJDEN?

HOE VULT U EEN GEZONDHEIDSVERKLARING IN? Er zijn twee manieren om uw Gezondheidsverklaring in te vullen: op papier of online. De papieren Gezondheidsverklaring kunt u kopen in de webshop van het CBR en bij de meeste gemeenten.

Op papier is de Gezondheidsverklaring vaak € 10 duurder dan online.

ONLINE IS HET SNELST Als u uw Gezondheidsverklaring online invult via mijn.cbr.nl ontvangt het CBR direct uw informatie. Daarna gaat u naar één of meerdere artsen. Sinds kort kunnen artsen de resultaten van hun onderzoek direct met ons delen via een digitaal platform: ZorgDomein. Eerder duidelijkheid voor u dus. Vraag daarom of een arts met ZorgDomein werkt als u een afspraak maakt. Via Mijn CBR kunt u de status van uw aanvraag op elk moment bekijken.

56 ANBO

Heeft u een Gezondheidsverklaring nodig?

Op www.cbr.nl/75plus ziet u stap voor stap hoe het werkt.

TIP!

Komt u ergens niet uit? Vraag een vriend of familielid om even te helpen.

GERUIS GERUISEN ENGERINKEL GERINKELIN INDE DEOREN OREN

ANBO TIPT Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten.

Eindelijk Eindelijk kan kan ik ik van van de de stilte stilte genieten genieten Lillema Lillemaherinnert herinnertzich zichnog nogprecies precieshet hetmoment momentwaarop waarop de deproblemen problemenmet methaar haaroren orenontstonden. ontstonden.“Ik “Ikwas wasop op weg wegnaar naarBoedapest Boedapestwaar waarikikhet hetweekend weekendzou zou doorbrengen. doorbrengen.IkIkhad hadvoortdurend voortdurendlast lastvan vaneen eenvreselijk vreselijk geluid geluidininmijn mijnoren. oren.IkIkkreeg kreeghet hetadvies adviesEar EarTone Tonetetegaan gaan gebruiken. gebruiken.Tegenwoordig Tegenwoordigheb hebikikgeen geenproblemen problemenmeer. meer.

Een Eenpaar paarjaar jaargeleden geledengingen gingenLilLillema lemanaar naarBoedapest.

Boedapest.“We “Wereisden reisden per perbus busen enererwas waseen eenhoop hooplalawaai. waai.IkIkhad hadhet hetgevoel gevoelofofde dehele hele bus busaan aanhet hetschudden schuddenwas wasen enikik hoorde hoordevoortdurend voortdurendeen eengeluid geluidinin mijn mijnoren”. oren”.

Boek

ADVERTENTIE ADVERTENTIE

Voelde Voeldemij mijgeïrriteerd geïrriteerd

Toen ToenLillema Lillemaweer weerthuiskwam thuiskwam bleef bleefzezeeen eengeluid geluidininhaar haaroren oren horen. horen.Ze Zekreeg kreegvan vaniedereen iedereentete horen horendat datererniets nietsaan aantetedoen doen

was wasen endat datzezeermee ermeezou zoumoeten moeten leren lerenleven. leven.Ze Zeraakte raakteheel heelgegestrest stresten engeïrriteerd. geïrriteerd.

Probeerde ProbeerdeEar EarTone Tone

Door Doorhaar haarbaan baanop opeen eenververkoopkantoor koopkantoorbij bijeen eengroothangroothandelaar delaariningezondheidsvoeding gezondheidsvoeding ontdekte ontdektezezeEar EarTone.

Tone.“Ik “Ikkan kan nu nualles alleswat watererom ommij mijheen heengegebeurt beurtvolgen volgenen enhet hetgeeft geeftmij mij veel veelkwaliteit kwaliteitvan van leven”. leven”.

De Degezondheid gezondheidvan vanhet hetoor oor

Kleine dingen Marcel van Roosmalen kent u wellicht van zijn columns in NRC Handelsblad of van zijn (sport)boeken over onder andere Vitesse en Theo Janssen. Op 5 maart is zijn nieuwe boek verschenen: Het Zijn De Kleine Dingen Die Het Doen. Een tragikomisch maar liefdevol portret over zijn moeder. Ze is op hoge leeftijd, woont zelfstandig, maar steeds meer dingen gaan mis: een voordeursleutel raakt zoek, een treinreis verloopt rampzalig, een kerstdiner kan niet meer worden gekookt. ‘Het zijn de kleine dingen die het doen’ is het verslag van een wereld die onherroepelijk kleiner wordt. Een genadeloos maar ook liefdevol portret van moeder en zoon, die ondanks grote en kleine tegenslagen manmoedig volhouden.

In samenwerking met Meulenhoff Boekerij geven we vijf exemplaren weg. Wilt u kans maken op een van de vijf boeken? Stuur dan een mail naar: magazine@anbo.nl

Hebt Hebtuuook ooklast lastvan vanvreemde vreemdegeluiden geluidenininuw uworen, oren,isishet het nooit nooitstil stilen enkunt kuntuumensen mensenom omuuheen heenmoeilijk moeilijkverstaan? verstaan?Dit Dit zijn zijntypisch typischtekenen tekenenvan vanaan aanvoeding voedingen enleeft leeftijd ijdgerelateerde gerelateerdegehoorprogehoorproblemen. blemen.Horen Horenisishet hetvermogen vermogenom omgeluid geluidwaar waartetenemen nemenvia viatrillingen trillingen ininhet hetoor ooren enom omzenuw-prikkels zenuw-prikkelstetevertalen vertalenininde dehersenen. hersenen.De Demeeste meeste schade schadevan vanhet hetgehoorsysteem gehoorsysteemkan kantot toteen eenminimum minimumworden wordenteruggeteruggebracht brachtdoor doorhet hetregelen regelenvan vande deelektrolytenbalans elektrolytenbalansen ende deneurotransmissie neurotransmissie ininhet hetbinnenoor. binnenoor.Ear EarTone Tonebevaat bevaatzeer zeergeconcentreerde geconcentreerdeingrediënten: ingrediënten: pijnboomschors, pijnboomschors,ginkgo ginkgobiloba, biloba,magnesium. magnesium.Door Doormagnesium magnesiumzorgt zorgt Ear EarTone Toneervoor ervoordat datde denormale normaleelektrolytenbalans elektrolytenbalansininhet hetbinnenoor binnenoor * wordt wordtbeschermd beschermden enininstand standgehouden. gehouden.* Ginkgo Ginkgobiloba bilobadraagt draagtbij bijtot tothet het behoud behoudvan vanhet hetnormaal normaalgehoor. gehoor.****

Verkrijgbaar Verkrijgbaarbij: bij:

VRAGEN? VRAGEN? Bel Bel010-204 010-20455 5528 28ofofkijk kijkop: op:

newnordic.com newnordic.com

*Magnesium *Magnesiumkan kanbijdragen bijdragenaan aaneen eennormaal normaalelektrolyt elektrolytevenwicht evenwichtenenhelpt helptom omdedenormale normalewerking werkingvan van het hetzenuwstelsel zenuwstelseltetebehouden. behouden.****Evaluatie Evaluatiegezondheidsclaim gezondheidsclaimisislopende. lopende.Voedingssupplementen Voedingssupplementenkunnen kunnen geen geengevarieerde gevarieerdeenenevenwichtige evenwichtigevoeding voedingvervangen, vervangen,noch nocheen eengezonde gezondelevensstijl. levensstijl.

VERKIEZINGEN

Europese Verkiezingen DICHTERBIJ DAN U DENKT

Van 23 tot en met 26 mei vinden de verkiezingen voor het Europees Parlement plaats. Voor veel mensen is Europa helaas nog een ver-van-mijn-bed show maar dat beeld is echt achterhaald. Uw stem bepaalt mee welk standpunt het Europees Parlement inneemt over zaken die direct van invloed zijn op uw dagelijks leven. Dus roepen we onze lezers op: verdiep u in deze verkiezingen en ga stemmen op 23 mei.

De verkiezing van de leden van het Europees Parlement wordt eens in de 5 jaar gehouden. Het Europees Parlement behoort samen met de Europese Commissie en de Raad van de Europese Unie tot de drie organen die de EU-regels vaststelt.

en afspraken rond de invoering van nieuwe technologieĂŤn. Uitgangspunt hierbij is, dat er alleen Europese regels komen als het onderwerp de nationale mogelijkheden en belangen overstijgt. Dus Europa regelt grensoverschrijdende zaken.

EUROPA IS BELANGRIJK VOOR NEDERLAND Misschien wel de belangrijkste reden om te gaan stemmen. Als open handelsnatie heeft Nederland belang bij goede Europese afspraken. De toenemende digitalisering en globalisering, het klimaat, de interne markt en veiligheidsvraagstukken; allemaal zaken die niet meer nationaal te regelen zijn. Ook houdt Europa zich bezig met consumentenbescherming

HET EUROPEES PARLEMENT HEEFT VEEL MACHT Het Europees Parlement is zeer invloedrijk. Zonder zijn goedkeuring kunnen er geen nieuwe EU-regels tot stand komen. Het Europees Parlement functioneert op dezelfde manier als ons landelijk parlement. Over nieuwe beleidslijnen en wetten wordt flink gedebatteerd. De verschillen van mening lopen soms ver uiteen en kunnen leiden tot ingrijpende amen-

58 ANBO

dementen. En dan hebben we het niet over kleinigheden: het parlement heeft onder meer inspraak in verband met economische groei, beperking van het energieverbruik en voedselveiligheid. Uw stem bepaalt wie aan zet is en brengt de wereld waarin u graag wilt leven een stap dichterbij.

Stemmen kan dus echt invloed hebben op de koers van de EU. ZETELS EN PARTIJEN Het Europees Parlement bestaat nu nog uit 751 zetels uit 28 lidstaten.

Als het Verenigd Koninkrijk inderdaad uit Europa treedt dan worden dit er minder. Uit iedere lidstaat is een vast aantal parlementariĂŤrs afkomstig; afhankelijk van het aantal inwoners. Nederlandse EU-burgers

VERKIEZINGEN worden vertegenwoordigd door 26 Europarlementariërs (afhankelijk van de Brexit kunnen dat er 29 worden).

Afgevaardigden voor het Europees Parlement worden per land gekozen.

In het Europees Parlement zitten geen afzonderlijke nationale partijen, maar Europese partijen. Vaak gaat het om nationale partijen die een verbinding zijn aangegaan met partijen uit (minimaal) 5 andere lidstaten.

Dit zijn alle acht Europese fracties: • Europese Volkspartij (christendemocraten) • Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten • Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa • Fractie De Groenen/

Bas Eickhout

GROEN LINKS “Investeren in groen of vervuilers de hand boven het hoofd houden? Macht voor burgers of macht voor multinationals? Samen sterk of verdeeld in de wereld? Over die vragen gaan deze verkiezingen. En die gaan ons allemaal aan: jongeren en ouderen. Met iedere stem voor een groen en sociaal Europees Parlement hebben we meer kans op groene en sociale wetten voor meer dan 500 miljoen Europeanen.”

Vrije Europese Alliantie • Europese Conservatieven en Hervormers • Europees Unitair Links/ Noords Groen Links • Europa van Vrijheid en Directe Democratie • Europa van Naties en Vrijheid PROCEDURE VAN DE VERKIEZINGEN IN NEDERLAND De verkiezingen worden gehouden van 23 tot en met 26 mei. In de landen van de Europese Unie wordt op verschillende dagen gestemd. In Nederland dus op 23 mei. Er bestaat binnen Europa geen uniforme verkiezingsprocedure voor het Europees Parlement; elk land regelt dit voor zich. Onze politieke partijen komen

Sophie in ‘t Veld

D66 “De Europese Verkiezingen van 2019 gaan over hoe Europa er na Brexit uit gaat zien. We kunnen kiezen om nauwer tot elkaar komen in Europa of om de kop in het zand te steken. De meest directe invloed die u op die keuze heeft, is door te gaan stemmen voor het Europees Parlement.”

ook met eigen verkiezingsprogramma’s waar u vervolgens op kunt stemmen. Deze zijn uiteraard wel met de Europese fracties afgestemd.

UW STEM TELT, MEER DAN OOIT Men verwacht grote verschuivingen in de stemverhoudingen en dus zetelverdeling, dus maak gebruik van uw democratisch recht om te gaan stemmen. U heeft wel degelijk invloed. Meer weten over de verkiezingen voor het Europees Parlement?

Op de websites van politieke partijen vindt u meer informatie.

Kijk ook eens op: www.europese-verkiezingen.eu www.ikstemdezekeer.eu

Paul Tang

PVDA ‘’Europa moet er zijn voor de 99% die inkomen nodig hebben om rond te komen, die publieke voorzieningen nodig hebben voor een goed leven. Het moet beschermen tegen de concentratie van macht en geld bij de 1%.‘’

ANBO 59

“ Waar we ook zijn, we zijn altijd met thuis verbonden.”

Interpolis Thuiswacht® - connected by Toon is een huisbeveiligingssysteem met een camera met sirene, twee deur- en raamsensoren en speciale sleutelhangers. Het werkt eenvoudig. Via een app bekijken gebruikers vanaf iedere locatie de situatie in hun huis en krijgen ze een berichtje wanneer er iets ongewoons gebeurt. Zo hebben zij altijd toezicht op hun huis en spullen. Ook als ze niet thuis zijn.

Veel van de mensen die Interpolis ThuisWacht gebruiken, zijn al wat ouder.

Nieuwsgierig naar de keuze voor zo’n slimme beveiligingsoplossing, gingen we op onderzoek uit. Waarom kozen zij voor ThuisWacht?

LEEN DE VRIES VERTELT: “Helaas is in het verleden bij mij thuis weleens ingebroken. Ik merkte dat ik sindsdien behoefte had aan een systeem waarmee ik op afstand de situatie in mijn huis kon bekijken. Via een e-mail kwam ThuisWacht bij mij onder de aandacht. Een fijn systeem als je het mij vraagt. Compact en gemakkelijk in gebruik, 60 ANBO

“ Na de installatie wist ik dat ik mij minder zorgen hoefde te maken.” mét camera. Precies wat ik zocht! Als ik van huis ga, schakel ik het systeem in. Ook ‘s avonds, want het beeld is als het buiten donker is nog steeds goed. Via een app op mijn telefoon bekijk ik de situatie in mijn huis. Mocht er een inbraakpoging zijn, dan krijg ik een melding. Iedereen loopt de kans op een inbraak, maar na de installatie van ThuisWacht wist ik dat ik mij minder zorgen hoefde te maken. Als ik de deur uitga, ben ik er echt geruster op!“

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR INTERPOLIS

“ ThuisWacht geeft ons een gerust gevoel.”

WIM DE ROOIJ VERTELT: “Als mijn vrouw en ik op vakantie zijn, willen we graag weten hoe het er thuis aan toe gaat. Bij ons vorige beveiligingssysteem kregen we alleen een melding als het alarm afging.

We waren dan ongerust en sliepen daardoor niet lekker. We zijn er zelfs vanaf ons vakantieadres een keer voor naar huis gereden. Dat was voor ons het omslagpunt. We besloten over te stappen. Interpolis ThuisWacht gaf ons direct vertrouwen. Door de eenvoud van het bedieningsgemak en de informatie over de thuissituatie naar mijn smartphone. We kunnen met een gerust hart van huis, en mocht er iets voorvallen dan kunnen we snel en gemakkelijk maatregelen treffen. Waar we ook zijn, we zijn altijd met thuis verbonden. Dit geeft ons een gerust gevoel.”

MET EEN GERUST HART VAN HUIS Ook zorgeloos genieten van een vakantie, weekendje weg, dagje uit, of een bezoek aan uw (klein)kinderen?

U koopt het Interpolis ThuisWacht-pakket nu voor de tijdelijke prijs van € 319,-. Dit is inclusief een abonnement voor onder andere video-opslag. Het abonnement ter waarde van €4,95 per maand is het 1e jaar gratis en daarna maandelijks opzegbaar. Met ThuisWacht zijn uw huis en spullen goed beveiligd.

En kunt u focussen op wat echt belangrijk is.

HEEFT U VRAGEN OVER THUISWACHT? Lees meer op interpolis.nl/thuiswacht of bel op 013 462 20 20. Een e-mail sturen kan ook naar: slimthuis@interpolis.nl

Hoe werkt ThuisWacht?

Als u van huis gaat, zet u Interpolis ThuisWacht aan. Het systeem communiceert met de deur- en raamsensoren. Deze signaleren de eerste tekenen van inbraak, nog vóórdat een deur of raam geopend is. De ingebouwde bewegingssensor signaleert beweging in uw huis.

Bij een verdachte situatie ontvangt u een melding via een app op uw smartphone en in uw huis gaat de sirene af. U kunt de melding eenvoudig doorzetten naar iemand in uw vriendenkring of - tegen betaling- een professionele beveiliger inschakelen. Via de app maakt u verbinding met de camera en kunt u live meekijken wat er thuis gebeurt. U ziet ook wanneer gezinsleden, die in het bezit zijn van een sleutelhanger, thuiskomen. Binnenkort is het systeem uit te breiden met rookmelders. Als een rookmelder afgaat, geeft Thuiswacht het signaal door aan de andere gekoppelde rookmelders. U krijgt dan ook een melding op uw smartphone. Zo is thuis altijd dichtbij.

WIST U DAT… ongeveer 287.000 Nederlanders in 2017 te maken kregen met een woninginbraak of een poging daartoe?

• Ruim 20% daarvan kreeg in datzelfde jaar opnieuw bezoek van inbrekers.

• Meer dan 85% van de inbraken vond overdag plaats.

• In juli, augustus en december vonden de meeste inbraken plaats. In januari de minste.

• De meeste Nederlanders hebben een of meer maatregelen getroffen: 79% buitenverlichting, 67% extra sloten, 20% rolluiken en 13% een alarminstallatie.

Bron: ANP / Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid / CBS

ANBO 61

Weten jouw dierbaren wat je wenst?

Bij een overlijden is er veel te regelen. Helaas gebeurt het nogal eens dat, juist op een moment dat er sprake is van veel emoties, naar allerlei zaken moet worden gezocht.

Om dit te voorkomen, is het raadzaam vooraf dingen vast te leggen. Dit kan via de Hartstichting in het ‘Erfenisdossier’. Dit voorkomt een zoektocht en misschien zelfs niet terug te draaien beslissingen.

Bovendien geeft het invullen van het Erfenisdossier een gerust gevoel in de wetenschap dat alles goed geregeld is. Het Erfenisdossier is geen vervanging voor het testament, maar een handig hulpmiddel om alle bezittingen in kaart te brengen.

De Hartstichting vindt dat iedereen recht heeft op een gezond hart.

Een hart dat je de kracht geeft om te groeien, te genieten, lief te hebben, te léven!

Helaas is dit niet voor iedereen vanzelfsprekend. Als we niets doen, stijgt het aantal hartpatiënten de komende jaren aanzienlijk.

Daarom werken we aan oplossingen om hart- en vaatziekten eerder te kunnen herkennen en opsporen én beter te behandelen.

Vraag het Erfenisdossier aan Weten nabestaanden waar ze gegevens kunnen vinden als je er zelf niet meer bent? Wat je voor je huisdier wenst? Hoe persoonlijke bezittingen verdeeld moeten worden? Welke verzekeringen dienen te worden opgezegd? In het Erfenisdossier leg je al deze zaken die nabestaanden bij een overlijden moeten regelen overzichtelijk vast.

Al is het misschien een onderwerp waar je niet graag bij stilstaat, het is nooit te vroeg om hierover na te denken.

Vraag daarom nu vrijblijvend het Erfenisdossier van de Hartstichting aan voor jezelf of iemand anders via de antwoordcoupon of email: erfenisdossier@hartstichting.nl

www.hartstic hting.nl

Kijk voor meer informatie op hartstichting.nl

Hartstichting Postbus 300, 2501

Mijn Erfenisd

ossier

CH Den Haag

Antwoordcoupon

Ik ontvang graag gratis het Erfenisdossier van de Hartstichting.

De antwoordcoupon graag sturen naar: Hartstichting, t.a.v. Team Nalatenschappen, Antwoordnummer 300 2501 VB Den Haag.

Een postzegel is niet nodig.

Meer informatie? Bel dan naar 070 - 315 55 74.

Naam: ............................................................................................................................................................................................................................. M / V Adres: .............................................................................................................................................................................................................................................

Postcode: .....................................................................................Plaats:............................................................................................................................

✁

Telefoonnummer: .................................................................................................................................................................................................................

E-mail: ...........................................................................................................................................................................................................................................

Ja, ik ontvang graag meer informatie over de activiteiten en producten van de Hartstichting

ANBOmei19

Geboortedatum: ..................................................................................................................................................................................................................

Advertentie

Zijn jouw gewrichten ook ouder geworden?

3 voor jouw gewrichten x steun

Movizin bevat rozenbottel, gember en boswellia. Een op maat gemaakt trio van bekende kruiden- en plantenextracten die bijdragen aan het behoud van soepele gewrichten.

GEMBER

Met de leeftijd kan het gewrichtskraakbeen wat ondersteuning gebruiken. Natuurlijke, plantaardige stoffen kunnen helpen de gewrichten soepel en flexibel te houden.

Het menselijk lichaam is ontworpen voor gebruik. Idealiter je hele leven. De spieren en de conditie worden onderhouden door een actief leven, maar het gewrichtskraakbeen kan soms wel wat ondersteuning gebruiken.

KNIEËN, HEUPEN EN RUG Dankzij het kraakbeen, wat een elastisch weefsel is in onze gewrichten, kunnen we ons vlot bewegen. Het voorkomt dat botten over elkaar schuren en heeft ook de functie als schokdemper.

Het is niet ongewoon dat je met de jaren wat hulp kunt gebruiken voor bijvoorbeeld je knieën, heupen, vingers, schouders, rug en nek. Velen weten

Gember is een bekend kruid afkomstig uit Azië en India, dat vele goede eigenschappen heeft. Gember kan bijvoorbeeld helpen bij het soepel houden van gewrichten.

misschien niet dat planten uit de natuur de gewrichten kunnen helpen.

COLLAGEENVORMING Het gezondheidsbedrijf Wellvita heeft Movizin Complex ontwikkeld op basis van plantenextracten. Naast extracten van de drie heilzame planten; boswellia, rozenbottel en gember bevat Movizin ook vitamine C en vitamine D. 70% van het kraakbeen in onze gewrichten bestaat uit collageen. Vitamine C draagt bij tot een normale collageenvorming, voor de normale werking van de botten en het kraakbeen. Vitamine D draagt bij tot de instandhouding van sterke botten en een normale spierwerking.

De Gezondheidsraad aanbeveelt senio-

ren en mensen met een donkere huidskleur aan extra vitamine D te gebruiken voor het behoud van sterke botten.

PRODUCT VAN HET JAAR Movizin Complex is een nieuw product in Nederland, maar de tabletten zijn erg populair bij onze noorderburen. In Denemarken wordt Movizin al jaren verkocht en werd het in 2013 uitgeroepen tot Gezondheidsproduct van het jaar door de consumenten. (In de grootste gezondheidsbijlage van Denemarken, van het tijdsschrift Villa Nyt). Een prestigieuze prijs voor een voedingssupplement, wat aanduidt dat Movizin een waardevolle aanvulling kan zijn voor iedereen die een goede gewrichtsfunctie wil ondersteunen.

TEVREDEN GEBRUIKERS VAN MOVIZIN:

Dit is onze formule voor soepele gewrichten!

Twijfel jij of een voedingssupplement met plantenextracten iets voor jou is?

Hier kun je twee van de vele gebruikers ontmoeten die hulp hebben gekregen van Movizin Complex.

Twaalf jaar geleden moest ik helaas mijn supermarkt verkopen…

Ik kreeg een baan in een ziekenhuis maar dit was ook te vermoeiend voor mijn schouders en armen. Toen heeft de coach van de sportschool waar ik train me aanbevolen om de training aan te vullen met Movizin. De laatste drie jaar heb fulltime bij een benzinestation gewerkt maar het belangrijkst is dat ik met mijn fantastische kleinkinderen kan spelen. Dat betekent alles voor mij. Ik ben zeer blij met de hulp van de tabletten en wetend dat ik alles doe om voor mijn lichaam te zorgen, geeft me een goed gevoel.

Mona

Ik heb een hectisch werkleven gehad binnen de t vbranche en ben er absoluut niet aan gewend om stil te zitten. Veel van mijn vrienden lezen boeken en breien in hun vrije tijd… en dat is goed. Voor mij hangt levenskwaliteit echter af van dat ik kan blijven zwemmen, fietsen en zeilen. Ik bestelde Movizin Complex vanwege mijn heupen, en ik ben er zeer blij mee. De hulp van Movizin Complex betekent veel voor me. De plantenextracten helpen om mijn gewrichten soepel te houden en ik geniet nog steeds van elke zeiltocht.

Bengt

BOSWELLIA

Hars van de boswelliaboom wordt al lang gebruikt, in onder andere India, voor een natuurlijke ondersteuning en bijdragen aan het behoud van soepele gewrichten.

ROZENBOTTEL

Rozenbottel is een veel voorkomende struik in de Benelux.

De bessen van de rozenbottel helpen om de gewrichten soepel te houden.

PROBEER MET 50% KORTING! Bestel Movizin Complex met Wellvita’s leveringsservice Tijdelijk voor

€ 16,95 180 tabletten

BEL: 020-262 36 00 ONLINE: www.wellvita.nl Geen verplichte afname of vooruitbetaling!

De aanbieding geldt slechts één keer per persoon per product.

Hullenbergweg 278-308 1101 BV Amsterdam

KAG - NR: 4356-0817-1192

HOBBY’S

64 ANBO

Coes Stiemer schrijft verhalen en gedichten

HOBBY’S

Gelezen worden Coen Stiemer is 71 en gaf vorig jaar zijn eerste boek uit, getiteld ‘Donderjagen’. Want het duurde even, maar hij ontdekte dat schrijven is wat hij het liefste doet. Helemaal omdat hij weet dat hij zijn lezers vaak aan het lachen maakt met zijn stukjes.

TEKST FLEUR AKERSLOOT BEELD META STIEMER-MARTENS

“Het liefst had ik vroeger een beroep gekozen waar veel activiteit in zou zitten. Dat was bij mijn werk als verzekeringsadviseur natuurlijk helemaal niet zo. Ik ben daar toevallig ingerold en heb uiteindelijk 30 jaar in het verzekeringswerk gezeten. Rond mijn 50e heb ik een burn-out en een depressie gehad en uiteindelijk mijn baan opgezegd.

Ik heb altijd plezier gehad in talen dus ben ik Duits gaan studeren om leraar te worden. Zo heb ik nog een aantal jaar voor de klas gestaan.”

WEEKKRANTJE “Na mijn werkzame leven ben ik Kunst- en Cultuurwetenschappen gaan studeren. Ik heb eigenlijk altijd wel geweten dat ik die kant op wilde. Tijdens mijn burn-out experimenteerde ik al wat met schrijven, onder andere stukjes voor een regionaal weekkrantje. Ik schreef steeds meer, maar deed er verder niks mee.”

28 UITGEVERS “Vorig jaar, toen ik weer wat tijd had omdat mijn studie was afgerond, heb ik mijn beste stukken uitgezocht. Ik wilde het graag laten publiceren. Na 28 uitgevers aangeschreven te hebben kwam ik bij mijn huidige uitgever terecht. Toen ging het ineens heel snel en lag mijn boek afgelopen december in de winkels. Multatuli schreef al ‘Ik wil gelezen worden.’ En dat is precies hoe ik het voel. Dat er mensen zijn die het lezen en leuk vinden, daar krijg ik een kick van.”

ONLINE CURSUS “Elke ochtend spring ik gelijk achter mijn computer, daar voel ik me het prettigst. En ik loop altijd met een boekje rond. Als ik wat meemaak of er valt me wat in, dan schrijf ik het op en daar ga ik weer mee aan de slag. Elke

“Als ik iets leuk vind ben ik niet te stuiten.” dag komt er wel een stukje of een gedichtje uit. Vorig jaar ben ik ook begonnen met dichten. Eerst heb ik de online cursus How To Make A Poem gevolgd en eigenlijk had ik de smaak al snel te pakken. Dat typeert mij, als ik iets leuk vind dan ben ik niet te stuiten.”

ZOVEEL PLEZIER “In 2014 heb ik prostaatkanker gehad. Tijdens mijn operatie kreeg ik complicaties waardoor ik echt op de rand van de dood heb gelegen. Sindsdien kijk ik anders tegen het leven aan. Alles is nu een extraatje en daar wil ik goed mee omgaan. Dat doe ik het liefst met schrijven. Jezelf gedrukt te zien geeft zoveel plezier. En nog meer plezier geeft het mij als anderen om mijn stukjes moeten lachen. Als het mensen iets doet dan ben je goed bezig, vind ik.”

ANDERE BOEG “Mijn tweede boek is bijna af en die laat ik nog even rijpen.

Tot nu toe heb ik vooral humoristische stukjes geschreven.

Hierna zou ik het wel eens over een andere boeg willen gooien en een novelle of roman willen schrijven. Wie weet…”

BOEK

In samenwerking met Uitgeverij Elikser geven we vijf exemplaren weg van het boek Donderjagen van Coen Stiemer. Wilt u daar kans op maken? Mail dan naar:

magazine@anbo.nl

ANBO 65

Ledenvoordeel ANBO

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u veel voordeel!

Blijf op de hoogte ANBO’s Mandy Janssen regelt voordeel- en kortingsacties voor leden. “Als u op de hoogte wilt blijven van alle voordelen, kunt u zich aanmelden voor de nieuwsbrief. Stuur een mail naar m.janssen@anbo.nl, dan zorg ik voor de inschrijving. U ontvangt eens per drie weken een nieuwsbrief met daarin alle voordelen.

Die wilt u toch niet missen?”

€300 KORTING

ANBO Agenda VANAF 7 MEI

VAN DER VALK HOTEL TIEL VITAAL ARRANGEMENT VANAF 7 MEI

MET KORTING RELAXEN IN EEN STOEL VAN HOMETIME 31 MEI

ANBO WANDELDAG 19 JULI

10 DAGEN BUSREIS OPERA VERONA EN GARDAMEER 17 T/M 20 OKTOBER

MARBELLA 4-DAYS FIESTA, 4 DAGEN WANDELEN IN MARBELLA TOT 1 AUGUSTUS

KOKEN MET COOQING TOT 2 JULI

RONDVAART DOOR AMSTERDAMSE GRACHTEN MET REDERIJ LOVERS TOT 2 JULI

THE HAPPINESS PROJECT IN MUSEUM BODY WORKS T/M 30 NOVEMBER

HEERLIJK, MET KORTING UIT ETEN anbo.nl/ledenvoordeel

66 ANBO

Vanaf 7 mei

Sfeervol relaxen bij Hometime

Comfortabel zitten wil natuurlijk iedereen. Belangrijk is dan dat de stoel goed op maat is. Al onze relaxfauteuils zijn in diverse maten te verkrijgen, zodat de stoel echt voor u als gegoten zit. De stoelen zijn voorzien van een of meerdere relaxfuncties.

Van kantelstand tot ingebouwde voetenklep. Speciaal voor ANBO leden hebben wij een relaxfauteuil van Nederlandse makelij met een aantrekkelijke korting geselecteerd (van €2150,- voor €1850,-). De stoel kan in diverse materialen en kleuren geleverd worden. Voor meer informatie bent u van harte welkom in onze winkel. Hometime, Achterstraat 14 in Woerden 0348-415053, of kijk op: www.hometime.nl

LEDENVOORDEEL Vanaf 7 mei

Vitaal arrangement Van der Valk Hotel Tiel

Boek een Vitaal arrangement in Van der Valk Hotel Tiel en verblijf in een slimme kamer. De slimme kamers in Van der Valk Hotel Tiel zijn voorzien van HUE verlichting.

Met deze verlichting kunt u met één klik alle lampen aan- of uitzetten in de kleurtoon die u zelf wilt. Op deze manier creëert u de sfeer die bij uw stemming past.

Daarnaast zorgen de bewegingssensoren ervoor dat de verlichting automatisch aangaat als u ’s nachts naar de wc gaat.

Prijs vanaf €65,45 p.p. (op basis van 2 personen) Arrangement inclusief (voor 1 persoon): • 1x overnachting op een slimme kamer • 1x ontbijt • Gratis gebruik van de Fitness en het zwembad in het hotel Voorwaarden arrangement • Prijs is exclusief toeristenbelasting en gemeentelijke heffingen à €2,10 p.p.pn.

• Prijs is op basis van 2 persoon per kamer.

U kunt telefonisch reserveren +31 (0)344 - 62 20 20 of via tiel@valk.com

SLIMME KAMERS EXCLUSIEVE KORTING ANBO leden ontvangen een exclusieve upgrade naar een slimme kamer met HUE verlichting. t.w.v. €10,- per persoon.

19 juli 2019

10 dagen busreis Opera Verona en Gardameer

€30 KORTING

Peter Langhout Reizen

LEDEN-G KORTINOON

PER PERS

Kortingscode: ANBOOpera Reserveren via: www.peterlanghout.nl Zoek met reiscode BE40830 of bel met Peter Langhout Reizen 0172 468800.

Actie is geldig tot 19 juni 2019.

Ga mee op een muzikale reis, inclusief mooie en leuke excursies.

We bezoeken hier twee operavoorstellingen, Aida en La Traviata, in het sfeervolle historische amfitheater. Maak ook kennis met de gezellige plaatsen aan het Gardameer en de machtige bergen van de Dolomieten. Een bezoek aan het wereldberoemde Venetië maakt het programma compleet. Van €759,- voor €729,- p.p.

Exclusief • Reserveringskosten €20,- (€15,- via internet) en calamiteitenfonds €2,50 per boeking.

• Toeslag 1-persoonskamer €170,-, optioneel upgrade operatickets Gradinata Numerata €155,-

ANBO 67

LEDENVOORDEEL Tot 1 augustus

17 t/m 20 oktober

4 DAGEN

Wandelen in Marbella Een uitdagende vierdaagse met pittige hellingen? Genieten van prachtige wandelingen door de stad Marbella, de natuur en langs het strand? Dat kan! Van 17 t/m 20 oktober 2019 tijdens de vierdaagse van Marbella. U heeft keuze uit routes van 10, 20 of 30 km. 16 Oktober heeft u toegang tot het openingsfeest Marbella 4-Days Fiesta. Speciaal voor onze lezers; wandelvakantie inclusief vlucht, 4-sterren hotel, ontbijt en startbewijs voor de wandelvierdaagse.

€20* KORTING

Koken met Cooqing Bent u een kookliefhebber die de fijne kneepjes van het vak wil leren van een echte chef-kok? Met de Cooqing Voucher kookt u samen met de chef van uw favoriete restaurant een heerlijk menu voor vrienden en familie. Zo bent u de chef-kok-voor-een-dag in uw ‘eigen’ restaurant.

20%

KORTING

ALEEN VOOR LED E

N

De Cooqing Voucher kost €89,-, maar als ANBO lid krijgt u nu 20% korting, dus u betaalt €71,20. U ontvangt de korting door de kortingscode ANBO20 te gebruiken tijdens het bestellen van de Voucher op cooqing.nl. Voor meer informatie gaat u naar cooqing.nl/voucher.

Deze actie is geldig tot 1 augustus.

Tot 2 juli

RONDVAART DOOR AMSTERDAMSE GRACHTEN Wilt u Amsterdam eens vanuit een uniek oogpunt zien? Ontdek onze hoofdstad vanaf een van de rondvaartboten van Rederij Lovers. U stapt aan boord en vaart een uur lang door de Amsterdamse grachten.

Met de gidsenservice beschikbaar in meerdere talen mist u niks over alle hotspots die u tegenkomt. Een bezoek aan Amsterdam is pas compleet, als u de stad vanaf het water hebt beleefd.

Op vertoon van uw ANBO ledenpas ontvangt u 50% korting u betaalt €8,- in plaats van €16,- (prijs kind 4 t/m12 jaar is €5,- in plaats van €10,-)

*ledenkorting per persoon, te boeken op: www.kras.nl/LR83455 bel met KRAS 088-0885886 (lokaal tarief) of ga naar een TUI-winkel o.v.v. Marbella 4-days Walking ANBO aanbieding.

68 ANBO

Meer informatie vindt u op: Lovers.nl of telefonisch via telefoonnummer: 020 -530 1090.

5 0% KO RTING

LEDENVOORDEEL tot 2 juli

MUSEUM BODY WORLDS THE HAPPINESS PROJECT

50% KORTING

Zin in een bijzonder uitje? Het anatomisch museum BODY WORLDS: The Happiness Project in hartje Amsterdam neemt u mee op een wonderbaarlijke reis door het menselijk lichaam, op zoek naar wat ons gelukkig maakt en wat het effect hiervan is op onze gezondheid. Meer dan 200 anatomische preparaten van echte menselijke lichamen tonen de complexiteit, de veerkracht en de kwetsbaarheid van ons lichaam. Op vertoon van uw ANBO ledenpas ontvangt u 50% korting. U betaalt €12,- in plaats van €23,95,- (prijs kind 4 t/m 12 jaar is €7,50 in plaats van €15,-) Meer informatie vindt u op:

Bodyworlds.nl

of via telefoonnummer: 020 -2160 601. Geldig tot 1 september 2019.

Tot 1 augustus

Wandel mee!

ANBO & KONINKLIJKE WANDEL BOND NEDERLAND

IS GRAST-IN -1 ALLE T PAKKE

t/m 30 november

Heerlijk!

30% KORTING

MET KORTING UIT ETEN! Gaat u met ons mee de paden op, de lanen in tijdens de ANBO Wandeldag op vrijdag 31 mei 2019? Samen met de Koninklijke Wandel Bond Nederland (KWBN) nodigen wij u uit al wandelend te genieten van De Bokkeduinen (Amersfoort). Na ontvangst met koffie met gebak, wandelt u gezellig samen door het schitterende natuurgebied.

Deelname kost slechts € 24,50. U ontvangt bovendien gratis een Alles-in-1 pakket van KWBN (t.w.v. €28,50).

Koffie en gebak zijn ook inbegrepen. U kiest zelf of u 5, 10 of 15 km. loopt. Meer informatie en inschrijven via:

Dagelijks zoeken ze bij HEERLIJK.nl hoogstpersoonlijk naar culinaire adresjes waar u beslist een keer gegeten moet hebben! HEERLIJK.nl let niet alleen op een prima prijs-kwaliteit verhouding, maar zorgt er ook voor dat u minimaal 30% korting op de originele menuprijs krijgt. ANBO leden ontvangen €10 extra korting op de totaalrekening. Dat is toch HEERLIJK? Ga naar www.heerlijk.nl/aanbieding, zoek uw favoriete restaurant en reserveer! Tijdens het online reserveren vult u de volgende vouchercode in: anbo2019. De korting ontvangt u automatisch in het restaurant en is te verzilveren t/m 30 november 2019.

www.wandel.nl/anbo

ANBO 69

Wilt u ook blijven genieten van een heerlijke douche in een veilige badkamer? Wij maken uw badkamer veilig in 1 dag, zonder hak- of breekwerk. Op maat gemaakt naar uw wensen.

Molenaar ontzorgt u in het volledige proces van advies en inmeting, tot montage, afvoer materialen en schoonmaak. Zo komt ontspannen douchen weer binnen handbereik.

Tot 900 euro BTW-voordeel! U betaalt geen 21% maar slechts 10% BTW bij aankoop van een comfortdouche uit de Primair of Deluxe collectie.*

Binnen 1 dag geregeld, u kunt dezelfde dag douchen!

Jarenlange ervaring, 10.000+ klanten gingen u voor Eigen vakkundige montagedienst, 45 plaatsingen per week Zonder ingrijpende verbouwing, ook afvoer van het oude bad

*

100% tevredenheidsgarantie, conform de CBW voorwaarden

Kijk voor de voorwaarden op www.molenaar.nl/actie. Geldig t/m 25 mei 2019

Uw badkamer weer veilig met Molenaar!

✠Ja, stuur mij de uitgebreide brochure over badkamers Naam

Dhr.

Mevr.

Adres Postcode

Plaats

Telefoon E-mail

wk19-ANBO

Zonder postzegel naar: Molenaar, Antw. nr. 540, 8070 VB Nunspeet

Bel 0341 - 23 23 00 voor de gratis brochure of kijk op www.molenaar.nl

Werf een nieuw lid en krijg...

TWEE PATHÉ FILM VOUCHERS

CADEAU Gun uw vrienden de voordelen van ANBO • Gratis het Startend Ontzorgd-abonnement van De Woningwachter • Uw stem wordt gehoord in de politiek • Persoonlijk advies via ANBO Raad & Daad • Fikse korting op zorgpremie • Hulp bij belastingaangifte • Gratis 7x per jaar ANBO Magazine • Uitstekend verzekerd tegen schade • Besparen op uw energierekening • Korting op reizen, uitstapjes en sporten • Goedkope rijbewijskeuring

T.W.V.

€ 22,00

PATHÉ FILM VOUCHER De Pathé Film voucher is geldig voor één reguliere filmvoorstelling in een Pathé bioscoop; De voucher is alle dagen van de week geldig; Voor 3D, IMAX (3D), Dolby Cinema (3D), 4DX (3D)-voorstellingen geldt een toeslag.

De voucher is niet geldig bij premières, evenementen en/of speciale voorstellingen.

De e-voucher kan ook worden verzilverd aan de ticketmachine.

De Pathé Filmvoucher is op www.pathe.nl en in de app inwisselbaar bij alle Pathé bioscopen.

www.pathe.nl

HUIDIG ANBO-LID

JA, ik maak iemand lid en krijg twee Pathé Film vouchers cadeau.

HET NIEUWE ANBO-LID BETAALT € 45 PER JAAR

JA, ik word lid van ANBO en krijg twee Pathé Film vouchers cadeau.

Voorletters

Voornaam

Tussenvoegsel

Achternaam Postcode Lidnummer

m/v

Achternaam Straat

Huisnr.

Tussenvoegsel

Huisnr.

Postcode Woonplaats Geboortedatum E-mailadres

Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/lidwerftlid.

Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Wilt u meer dan één nieuw lid aanmelden, kopieer dan de bon of ga naar onze website.

Telefoonnummer Ik machtig ANBO om de contributie automatisch af te schrijven* IBAN

N L

Datum Handtekening * Deelname aan deze actie kan alleen als u ANBO machtigt tot automatische afschrijving van het contributiegeld.

Ik word lid van ANBO vanwege (s.v.p. aankruisen): Belangenbehartiging

Korting op energie

Overig ledenvoordeel

Belastingservice

Korting op zorgverzekering Raad & Daad

Schadecollectief

LWLI_01_MAG3_ANBMAG_1919_C

EXTRA INFORMATIE Deze actie is geldig tot 2 juli 2019. U krijgt de twee vouchers per geworven lid in juli thuisgestuurd, zolang de voorraad strekt.

Het nieuwe lid moet wel de contributie hebben voldaan. Ga voor de voorwaarden naar anbo.nl/lidwerftlid.

PUZ ZEL

e e M Hoofdprijs HEALTH CHECK De Health Check bij Vitaal Lab geeft u inzicht in uw eigen gezondheid. Aan de hand van een digitale vragenlijst en metingen in het lab, krijgt u een persoonlijke adviesrapportage om uw leefstijl te verbeteren.

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! Geef uw oplossing vóór 2 juli 2019 door via anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

T.W.V.

€ 65 De Health Check bestaat uit de volgende onderdelen • Digitale vragenlijst; • Lengte, gewicht en BMI; • Bloeddruk & hartslag; • Lichaamsverhouding (o.a. vetpercentage, spiermassa en vocht); • Prestatietesten (balans, lenigheid, knijpkracht en reactiesnelheid); • Persoonlijk adviesgesprek met leefstijladviseur; • Persoonlijk adviesrapport

Waarom een Health Check?

• Controleren of er verbeterpunten liggen op het gebied van uw vitaliteit; • Stimuleren van een gezonde leefstijl; • Vroegtijdig opsporen van eventuele ziektes of aandoeningen.

Kijk voor meer informatie op de website van Vitaal Lab www.vitaallab.nl

Tweede prijs

10 BOEKEN JOHAN CRUIJFF & 10 BOEKEN YVETTE VAN BOVEN

T.W.V.

€ 14

Kruiswoord

Johan Cruijff – Mijn verhaal is een heel uit de genummerde vakjesboek, over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk. persoonlijk het enige met zijn n de oplossing. eígen De 5e verhaal. en 7e letter van dit woord zijn de 3e en 4e letter van de eindoplossing.

Als je het leest, is het alsof hij zelf tegen je praat. Eindelijk T.W.V. wij de echte Johan kennen. greep 7 eten leren 10 pont 13 pijnlijk gevolg 14 uitroep 15 bandiet 16 gordijnroe-

€ 19

B A S K A N A R A I L S T E A L B K A J A T O S E E D G E V T A L E E B L O N E G O R S L A S T A M I D E K I E N

G W E K R K E O K T B O O E S T S N O S N K A L T E

R I P E A U R K O K B E V E R E D R D L I G E P P P T R I A K C O D E R A D M O E

V H A K A P L E D R U S S Z S O N B U E L R P U U N T

O E R L A I G A G R G O E E K N T N E A S I E E E N

R V E E O V E R M D E S A G E N T N A T IJ S T E L E E X U D T E V A A R T E L A A L M C L A T E I E T R N O E S T R R A S I W I T T E E L

R IJ K S T I L P

A omschors 20 vochtig aanvoelend 22 bureau 24 robuust 26 girafachtig dier,95 R Yvette van vogel Boven-32 omsingeling ‘Home Made Zomer’ 0 geheel 31 pratende 33 waterhoudend 34 lekkernij A is een boek vol zonovergoten recepten. 42 herkauwer 43 overmatig uig 38 afspraak 40 houten stok met voetsteun P Yvette liet zich voor de recepten in dit 50 schoolattribuut 52 edelzangnoot 47 gewezen 48 plechtige verklaring O T blik 56 sentimenteel 57 verkeer opleven zee in 58 grote hoeveelheid 59 danspas boek inspireren door haar Amg 62 zoogdier 64 getij partijook 67 nachtgewaad 69 verlichting medeleven sterdam en66 politieke Parijs, maar vooral door OPLOSSING PUZZEL NR. 1: WERKNEMER hotse namende71 de moeite waard zijn 74 plaats voor het publiek 77 metterzomers die zij samen met haar man Oof prijzen worden onder de goede inzendingen bordspel 80 roodachtig 83 wat 84 rondhout 85 tenger De 87 studoorbrengt in82 padvindster de Provence, in een boomverloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht. ng 88 ijveriggaard 90 deel van eenfamilie boom 91 bloedvat bij een grote vlak bij Avignon. 93 deel van een koe 95 vijl r 98 zeer vloeibaar 99 voedingsstof 100 slim 101 grote loopvogel 102 kam verdikte huid.

72 ANBO

nheid 2 model 3 soort pompoen 4 nachthagedis 5 mannelijk dier 6 klap-

Mede mogelijk gemaakt door Sanders Puzzelboeken

LEGPUZZEL

Legpuzzel

3

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

Hierin leest u dan de oplossing. De eerste 4 letters van dit woord zijn de laatste 4 letters van de eindoplossing.

5 10

3

4

5

2 4

1

EVER IEDER EZEL NADAT GALA NIEUW IGLO 1 OASIS MILD PANDA EVER NIKS 3 UZELF DUS EZEL REUS EGO GALA RUPS 6 EIS IGLO SLIJK IELCAMERA MILD SMID IETEINDER NIKS REUS SOFA OUD GRIEKS PIN RUPS TAAL HOOGTE PRO SLIJK TOGA IDEAAL RUK SMID WATT SPA KERRIE SOFA 4 ZANG UFO SIROOP TAAL TOGA AARD ZIEK WIJN SULTAN WATT ABRI 4 ZANG AMBT 5 7 AARD ZIEK BIJNA BIJVAK ABRI ANKERAS DAAS DRAAI AMBT KAASKOP 5 BIJVAK ETUI 8 ERNST BIJNA KRULMOS 3 DUS EGO EIS IEL IET OUD PIN PRO RUK SPA UFO WIJN

7

7

6

6

9

9

S 8

P Z E M I N G E O I K A S O R A S O I E O S S T T E E N I R I T E I A T

I N D E V U D E A A R F A S L IJ L O U O I E D E H Z E U W I A D E A A R

R

S

A

P

D K O P R E G E L

2

3

4

5 1

GRIJPBAAR 6 8 INDIVIDU CAMERA AUTOPECH KOPREGEL

© Sanders puzzelboeken

6 2

NADAT PAPRIKA NIEUW RESPECT 8 OASIS ROOSTER AUTOPECH PANDA TESTRIT BOTSAUTO UZELF UKKEPUK

EINDER BOTSAUTO GRIEKS GRIJPBAAR 9HOOGTE INDIVIDU IDEAAL KOPREGEL ASSISTENT KERRIE EINDRONDE SIROOP 9 INADEMING SULTAN ASSISTENT LOODZWAAR EINDRONDE PLAKSTIFT 7 INADEMING ANKERAS LOODZWAAR DAAS DRAAI KAASKOP PLAKSTIFT ETUI ERNST KRULMOS

A 1

2 LUIHEID PAPRIKA RESPECT ROOSTER TESTRIT IEDER LUIHEID UKKEPUK

7 3

8 4

9 5

6

© Sanders puzzelboeken

10 7

8

9

10

ANBO 73

COLUMN JOHN DE WOLF John de Wolf (Schiedam, 1962) is oud-profvoetballer (Sparta, Feyenoord, Wolverhampton) en nu trainer van FC Spakenburg. In 2016 ging hij aan de slag als ambassadeur Ouderenwerkloosheid voor het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Sinds 2018 is hij ambassadeur Werk & Inkomen bij ANBO. Heeft u een vraag aan John de Wolf? Stuur hem dan een e-mail. j.dewolf@anbo.nl

s e i t a r e n e g r e Vi Wolven Behalve vitaliteit, werk en sport heb ik nóg een passie. Of eigenlijk moet ik zeggen: op het lijstje van passies staat er één met stip bovenaan: mijn familie. Vier generaties De Wolven.

“In mijn huis bewaar ik tastbare herinneringen aan mijn jeugd” Vorig jaar kwam het RTL-programma Eigen Huis en Tuin bij mij over de vloer en toen vertelde ik al hoe ik hecht aan familie. In mijn huis bewaar ik tastbare herinneringen aan mijn jeugd en in het bijzonder aan mijn vader, die twintig jaar geleden overleed. In die context hoor je trou 74 ANBO

wens vooral dat ik mijn familie nodig heb omdat ik zelf gezegend ben met twee linkerhanden, maar niets is minder waar. Waar het kan verzamel ik ze om mij heen. Thuis, én aan het Gardameer, waar wij al jaren met zijn allen op vakantie gaan.

Vier generaties betekent ook dat ik steeds meer kenmerken vertoon van de klassieke sandwich-generatie. Aan de ene kant zijn er mijn kinderen: ze gingen het huis uit, ontmoetten hun grote liefde en vulden onze familie aan met inmiddels twee prachtige kleinkinderen. Aan de andere kant is er mijn moeder. Jarenlang was zij onze rots in de branding, en nu zijn wij dat voor haar. Zelfstandig wonen gaat eigenlijk niet meer en samen gaan

we een volgende fase in. Eén waarin de familie meer voor háár gaat zorgen, in plaats van andersom.

Ik ben blij dat ik dat voor haar kan doen. Oud worden is niet altijd leuk, maar met onze familie helpen we haar waar we kunnen. Zo heeft ze het ons geleerd tenslotte.

John de Wolf

“Jarenlang was mijn moeder onze rots in de branding, nu zijn wij dat voor haar”

Plus mei 2019:Layout 1 31-3-2019 13:54 Page 1

NU vanaf SLECHTS

€ 239,95

p.p.

5-daagse Alles Inclusief Vakantie Op basis van eigen vervoer

• 4x overnachting • 4x fantastisch ontbijtbuffet • 4x heerlijke lunch • 4x culinair 3-gangendiner • Regelmatig entertainment en vermaak • De gehele dag gratis koffie & thee

Beleef het genieten!

• Alle drankjes GRATIS tussen 17:00 en 24:00 uur) (bier, fris, wijn, jenevers en sappen)

JULI 2019 1 juli 5 juli 9 juli 13 juli 17 jul 21 juli 25 juli 29 juli

AUGUSTUS 2019 2 augustus 6 augustus 10 augustus 14 augustus 18 augustus 22 augustus 26 augustus 30 augustus

SEPTEMBER 2019 3 september 7 september 11 september 15 september 19 september 23 september 27 september excl. eventuele lokale toeslagen

PRIJS p.p. € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95 € 239,95

• GEEN reserveringskosten • GEEN aanbetaling • GEEN 1-persoonstoeslag • GRATIS eigen parkeerplaats

Wald-Hotel Bad Fredeburg, In der Schmiedinghausen 36 57392 Bad Fredeburg T

0049-2974-96250 Nederlands gesproken www.wald-hotel.nl

Gastenwaardering: 7,9

Door gasten voor gasten Op Goedverblijf.nl vindt u zorgvuldig geselecteerde hotels met aantrekkelijke arrangementen, beoordeeld door ervaringsdeskundigen als inspiratiebron voor een onvergetelijk verblijf.

Meer informatie en reserveren: Bel + 31 (0)85 489 90 19 (ma - vr 9 tot 17.30 u | za 10 tot 16 u) Bezoek www.goedverblijf.nl/anbo0319 Reisnummer anbo0319

van:

vanaf:

171,00

104,00

p.p.

www.goedverblijf.nl/anbo0319a

van:

vanaf:

109,00

69,00

p.p.

www.goedverblijf.nl/anbo0319b

boek snel !

Hotel Eperland Gelegen in heuvelachtig Epen de ideale uitvalsbasis om de Limburgse cultuur te proeven! van:

vanaf:

149,00

99,00

p.p.

www.goedverblijf.nl/anbo0319c

3-daags halfpension arrangement - 2x overnachting incl. ontbijt - 2x heerlijk 3-gangen diner - Gratis entree Holland Casino - Gratis fiets- en wandelroutes - Gratis WiFi & parkeren Aankomst ma t/m wo: € 112,50 p.p., do t/m za: € 119 p.p. m.u.v. feestdagen & vakanties

Gastenwaardering: 8,2

Hotel Restaurant Ruyghe Venne Dit hotel is omgeven door vele bos en heidevelden. Tip: bezoek tijdens uw verblijf Kamp Westerbork. van:

vanaf:

169,00

119,00

p.p.

www.goedverblijf.nl/anbo0319d

3-daags Westerbork arrangement - 2x overnachting incl. ontbijt - 1x 3-gangen keuzediner - 1x 4-gangen rijsttafel bij “Lotus” - Gratis fiets- en wandelroutes - Gratis WiFi & parkeren Aankomst vrijdag & zaterdag: toeslag € 10 p.p.

Aankomst oktober: vanaf € 109 p.p.

Gastenwaardering: 8,0

Gastenwaardering: 8,3

Hotel Bentheimer Hof

Boetiek hotel BonAparte

Door de vele kastelen & burchten in Bad Bentheim, zijn er uiteenlopende mogelijkheden voor excursies!

Geniet van luxe en rust in dit unieke hotel en maak kosteloos gebruik van alle wellnessfaciliteiten!

Historisch Bad Bentheim - 2x overnachting incl. ontbijt - 2x dagmenu - Stadsplattegrond - Begeleide avondwandeling - Gratis WiFi Aankomst do t/m za: toeslag tot € 10 p.p.

Aankomst oktober: vanaf € 95 p.p.

van:

vanaf:

175,00

109,00

p.p.

www.goedverblijf.nl/anbo0319e

3-daags diner special - 2x overnachting incl. ontbijt - 1x 3-gangen keuzediner - 1x 4-gangen keuzediner - 1x borrelgarnituur - Gratis WiFi & parkeren Aankomst vrijdag & zaterdag: toeslag € 10 p.p.

Gastenwaardering: 7,5

Gastenwaardering: 8,2

Hotel Wyllandrie

Restaurant Hotel de Potkachel

Dit karkakteristieke hotel staat trots boven op de Kuiperberg, de rand van kunststadje Ootmarsum.

Dichtbij Valkenburg en bruisend Maastricht. Verken het heuvellandschap te voet of met de fiets.

3-daags Ootmarsum arrangement - 2x overnachting - 2x uitgebreid ontbijtbuffet - 1x 3-gangen diner op dag 1 - Gratis fietsroutes - Gratis WiFi & parkeren Aankomst vrijdag & zaterdag: € 74 p.p.

van:

vanaf:

156,00

89,00

p.p.

www.goedverblijf.nl/anbo0319f

Heuvelland arrangement - 2x overnachting incl. ontbijt - 2x heerlijk 3-gangen diner - Late check-out tot 12:00 uur - Korting op bezienswaardigheden - Gratis WiFi & parkeren Er wordt een toeslag berekend voor verblijf op vrijdag, zaterdag en feest- & evenementdagen

Arrangementen zijn geldig t/m 31/10/19. Prijzen zijn o.b.v. 2 personen per kamer, excl. wisselende citytax en reserveringskosten à € 9,50 per boeking. Wijzigingen en typefouten voorbehouden.