DOSSIER BELASTING: wij kunnen het wel iets gemakkelijker maken
ROMANTISCHE RIVIERCRUISE Ga mee!
DISCRIMINATIE omdat je te oud bent
JAN/FEB 2025 | NR.1 | PRIJS: € 5,95
Samen sterk
‘Als ik al wijzer ben geworden, dan was het een langzaambijzonder proces’ ANDRÉ VAN DUIN
Inbegrepen bij uw 5-daagse alles-inclusief vakantie: Ontvangst met lunch of koffie met gebak of iets anders lekkers
4 x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet
4 x lunch of lunchpakket
4 x driegangen keuzediner of dinerbuffet Koffiecorner: koffie en thee gehele dag GRATIS
Dagelijks van 17:00 tot 24:00 uur alle drankjes GRATIS: frisdrank, vruchtensap, bier, wijn, jenever en Apfelkorn Iedere avond vertier en entertainment, met o.a. een wandeling en live muziek. Hierbij wordt regelmatig iets lekkers geserveerd, zoals een bittergarnituur of een hartige snack GRATIS diverse auto-, fiets- en wandelroutes
Vraag ’m nu gratis aan op
LEEFTIJD IS MAAR EEN GETAL . Het zegt niets over hoe gezond en fit je bent, hoe scherp de geest is en wat je nog allemaal kan. Nu we langer en beter oud worden, kun je ouderen echt niet meer over één kam scheren. Toch gebeurt dat keer op keer, zo blijkt uit ons recente onderzoek over leeftijdsdiscriminatie. Het resultaat is schokkend: bijna een op de drie 65-plussers heeft de afgelopen vijf jaar discriminatie ervaren vanwege zijn of haar leeftijd. En dat gebeurt op allerlei vlakken. Denk bijvoorbeeld aan de verplichte rijbewijskeuring. Zodra je 75 jaar wordt, lijkt de overheid te vinden dat je wel een aandoening moet hebben die je rijvaardigheid beïnvloedt. Maar bij slechts 0,5% is dat ook het geval. Zodat ruim 200.000 andere ouderen ieder jaar zonder aanleiding toch het hele traject door moeten dat tijd en geld kost.
En als je als oudere wel iets mankeert, dan word je in de zorg in veel gevallen niet serieus genomen. Dan worden klachten
Anneke Sipkens geeft een perspresentatie over leeftijdsdiscriminatie in Nieuwspoort
Anneke Sipkens - Directeur-bestuurder directie@anbo-pcob.nl of Postbus 2012, 3440 DA Woerden
PS: Benieuwd wat we allemaal voor u hebben gedaan vorig jaar? Lees het vanaf pagina 7.
al snel afgedaan als ‘ouderdomsklachten’. Waardoor er sprake is van onderdiagnose en onderbehandeling bij deze groep. Veel respondenten storen zich ook aan de toon waarop ze benaderd worden. ‘Ze praten tegen me alsof ik een kleuter ben.’ Leeftijdsdiscriminatie komt overal voor. Mensen zijn te oud om een auto te leasen, om bloed te doneren, voor een autoverzekering, voor een preventief gezondheidsonderzoek, voor een hypotheek of lening, zelfs om een hond uit het asiel te adopteren. Puur op basis van een getal. Ons pleidooi: stop met mensen weg te zetten op basis van hun leeftijd. Realiseer je dat er ontzettend veel verschillen zijn en dat mensen tot op hoge leeftijd vitaal kunnen blijven. Zie de mens. Niet het getal. Wij willen als ANBO-PCOB ook in 2025 laten zien dat ouderen respect en waardering verdienen. 3
OuderenWijzer januari/februari 2025
wat je suiker doet, zonder vingerprikken1 of scannen2, direct op je telefoon3 Zo kun jij elke dag kleine stappen zetten, die op de lange termijn een groot verschil maken. Het FreeStyle Libre 2 systeem is voor mensen met diabetes. Vraag je behandelaar naar de mogelijkheden.
Dossier belasting
Belasting betalen is nooit leuk. Maar belasting terugkrijgen wel. De honderden invullers van ANBO-PCOB zijn alweer bijgeschoold en staan te popelen om leden te helpen om de aangifte inkomstenbelasting (digitaal) in te vullen.
André van Duin
Met zijn nieuwe album
La Bohème laat André van Duin zijn gevoelige kant horen. Stilzitten is er niet bij. ‘Thuiszitten en koffie drinken moet je ook wel doen als je ouder wordt, maar niet te veel.’
37
Ga mee met de riviercruise van ANBO-PCOB
Ontspannen vanaf het water genieten van het landschap dat in al zijn schoonheid langzaam aan je voorbijtrekt. Dát gevoel maakt een cruisevakantie nou zo speciaal.
7 Jaaroverzicht 2024
12 Post 14 Nieuws
21 Column Wouke van Scherrenburg
34 Opgelost en geregeld Een erg late tandartsrekening
42 Haal het eruit! Waardevol bewaarboekje vol ledenvoordeel
44 Zorgreeks
Aandacht voor de laatste levensfase
48 Onderzoek leeftijdsdiscriminatie: een op de drie ouderen merkt het
53 Column Jaap Jongbloed Rust roest
55 De grote vraag ‘Is het leven maakbaar?
60 Leven voor de egelopvang
62 Gezegd en gezwegen
‘Ik had nooit gedacht dat hij dit zou doen’
66 Uit & thuis
70 Leuke initiatieven
Met Janny in Varsseveld Bijeenkomsten Krachtig ouder worden
76 Laatbloeier: de natuurschilder
78 Puzzel mee en win! All-inclusive genieten
80 Jong over oud Kamers met aandacht
82 Word nu lid!
83 Servicepagina
Als het gaat om ouderen leven er helaas nog veel stereotiepe, vaak negatieve, beelden. ANBO-PCOB wil laten zien hoe sterk, sprankelend, wijs, zorgzaam, grappig, blij en bijzonder ouderen zijn door ze te vereeuwigen op een prachtige kalender die we eind van dit jaar gaan uitbrengen.
We werken voor de kalender samen met fotograaf Arnaud Mooij. Hij is momenteel een boek aan het maken over bijzondere en maatschappelijk betrokken ouderen. In dit boek, met de titel Grijs Goud, vertelt hij niet alleen hun persoonlijke verhalen, maar laat hij vooral zien hoe uniek elke oudere is en hoeveel ouderen bijdragen aan de maatschappij.
Zo heeft Arnaud al portretten gemaakt van een actrice (84 jaar), wiskundedocent (75 jaar), een antropoloog (84 jaar), een hoogleraar (75 jaar), een kampioene powerliften (77 jaar) en een schaapsherder (80 jaar). Wilt u ook in het boek en op de kalender komen?
Meld u nu dan aan!
Voor het boek en de kalender zoeken we modellen die:
• Volop genieten van het leven
• Niet passen in het clichébeeld van een oudere
• Een bijzonder verhaal, een opvallende hobby of leefstijl hebben
• Liefst iets met anderen doen (een team, familie, vriendengroep), maar alleen mag
natuurlijk ook
• Bereid zijn voor het boek/de kalender hun verhaal te vertellen en op de foto te gaan
Aanmelden
Denkt u dat u perfect zou passen in het boek en op onze kalender? Stuur dan uiterlijk 1 maart a.s. in het kort uw verhaal, uw naam, leeftijd en liefst ook een foto van uzelf naar: magazine@anbo-pcob.nl onder vermelding van ‘Kalender’. Of stuur het op naar ANBO-PCOB, Postbus 2012, 3440 DA Woerden onder vermelding van ‘Kalender’.
Meer informatie over fotograaf Arnaud Mooij vindt u op zijn website www.grijs-goud.nl.
2024 gaat de boeken in als het jaar waarin ANBO en PCOB zijn samengesmolten tot ANBO-PCOB. De meest invloedrijke ouderenorganisatie van Nederland die uw stem nóg krachtiger heeft laten klinken. Lees hier wat we hebben gedaan voor u.
De uitgebreide versie vindt u op www.anbo-pcob.nl/2024
Het Nationaal Seniorenpanel, een initiatief van ANBO-PCOB, is in het leven geroepen om de stem van ouderen in Nederland hoorbaar te maken. In 2024 waren er zes baanbrekende onderzoeken die veel publiciteit opleverden, mede dankzij de grote bereidheid van leden om hieraan bij te dragen. We konden steevast rekenen op veel deelnemers, soms wel zo’n 8.000!
1. Krachtig ouder worden
2. Digitalisering
3. Koopkracht
4. Geluksbarometer
5. Leeftijdsdiscriminatie
6. Openbare toiletten
• Ruim 12.000 handtekeningen tegen regelkolder mantelzorgers
• Aandacht bij de politiek voor 2,5 miljoen mensen die moeite hebben met de digitalisering
• Dringend beroep op de Eerste Kamer om akkoord te gaan met de extra verhoging van het minimumloon, en daarmee met een extra verhoging van de AOW
• Bijdragen Woontop 2024, waarin overheid, corporaties en marktpartijen de handen ineen slaan om de woningnood op te lossen.
ANBO-PCOB zette zich in 2025 vooral in rond de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Gaat dat een beetje eerlijk voor de gepensioneerden? Omdat deelnemers in de nieuwe pensioenregeling geen individueel bezwaarrecht hebben, benutte ANBO-PCOB namens hen het zogeheten ‘hoorrecht’. Maar dat hoorrecht werkte niet altijd zoals het zou moeten. ANBO-PCOB sprak daarom in de Tweede Kamer haar zorgen uit. Ook riepen we de Tweede Kamer op om de Wet Toekomst Pensioenen waar nodig aan te passen om behoud van koopkracht beter mogelijk te maken. In vrijwel alle transitieplannen blijkt de koopkracht op termijn af te nemen. De minister besliste dat er een onderzoek komt.
De Seniorencoalitie is het samenwerkingsverband tussen ANBOPCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOMNL. Samen behartigen we de belangen van 3,7 miljoen senioren in Nederland. En laten we uw stem nóg krachtiger horen.
ANBO-PCOB ziet vergrijzing als een kans voor alle generaties. Lees erover in ons visieboekje.
Onze reactie op het coalitieakkoord van het nieuwe kabinet: zonder visie stevent Nederland af op een grijze ramp. We zien ouderen niet terugkomen in het akkoord. Wat coalitie en kabinet presenteren is loszandbeleid, waarvoor Nederland en zeker de ouderen op termijn de tol zullen betalen. Hoe gaat dit kabinet dit aanpakken, vroegen we.
ONS NIEUWE MAGAZINE
KRIJGT VAN U EEN
Op 3 september verscheen het eerste nummer van Ouder en Wijzer: het nieuwe magazine van ANBO-PCOB.
Ruim 14.000 leden zijn geholpen met de aangifte inkomstenbelasting door onze 600 belastinginvulhulpen. De Tevredenheidsscore is 8,8.
Een webinar is een lezing/presentatie via internet. Het pensioenwebinar van ANBO-PCOB liet zien hoezeer dit onderwerp leeft bij ouderen. Er waren ruim 1.100 aanmeldingen en dik 500 vragen en opmerkingen vooraf. Ook het Belastingwebinar op 7 maart werd goed bezocht: 759 leden deden mee. Verder waren er in 2024 nog twee webinars voor afdelingsbesturen en één voor afdelingswebmasters over de nieuwe website.
WAUW: MEER DAN
60.000
VRAGEN BEANTWOORD!
Het team Ledenservice en het Adviesteam van ANBO-PCOB staan klaar voor vragen van leden, zowel telefonisch als per mail. Het Adviesteam kan u ook in contact brengen met een ANBO-PCOB Consulent, die bij u thuis komt om hulp te bieden.
Tipgidsen zijn kleine, zeer informatieve boekjes met alle relevante informatie over een interessant onderwerp. Er zijn al elf tipgidsen. De drie populairste zijn:
1. Levenstestament
2. Pensioen
3. Mantelzorg
In 2024 verschenen 7 nieuwe tipgidsen: Pensioen, Testament, Voeding, Osteoporose, Alternatieve Woonvormen, Belastingtips 2024-2025 en de 44 meest gestelde vragen over zorgverzekeringen. Vraag ze gratis aan op www.anbo-pcob.nl/tipgidsen
12.500 NIEUWE LEDEN IN 2024!
De nieuwe fusieorganisatie blijkt aantrekkelijk voor ouderen. In 2024 heeft ANBO-PCOB een recordaantal nieuwe leden geworven: maar liefst 12.500! Nog mooier: onder hen ook veel jonge senioren: een kwart van de nieuwe leden is onder de 69 jaar.
De nieuwe website van ANBO-PCOB is op 3 september live gegaan. Fris, overzichtelijk en heel informatief. Met vrijwel elke dag nieuws, informatie over belangrijke thema’s, vragen en antwoorden en onze standpunten. Iedere afdeling heeft een eigen pagina. Als lid kunt u inloggen voor informatie die alleen voor u toegankelijk is. Zoals gratis voorbeeldbrieven, bezwaarschriften, checklists en tipgidsen: www.anbo-pcob.nl
van Zeeland tot Groningen
ANBO-PCOB organiseerde in 2024 regelmatig regionale ledendagen in het land in samenwerking met de afdelingen. Alle leden in de regio ontvangen een uitnodiging voor deze leuke en informatieve middag. We laten zien wie we als vereniging zijn, waarna de deelnemers hier met elkaar verder over praten aan gesprekstafels. Een Bekende Nederlander met een inspirerende presentatie fungeert als publiekstrekker. De bijeenkomsten zijn een groot succes. Er komen vaak honderden mensen op af, die zo met elkaar kennismaken. We zullen hier dan ook zeker mee doorgaan in 2025.
Met de fusie tot ANBO-PCOB is er een nieuwe vereniging ontstaan die over de volle breedte van alles te bieden heeft. Elkaar ontmoeten en samen activiteiten ondernemen is een van de kernelementen van onze vereniging. De ruim 200 lokale afdelingen vervullen hier een belangrijke rol. Ze organiseren gezellige koffieochtenden, gezamenlijke wandelingen, mooie reisjes en interessante lezingen en uitstapjes naar bedrijven. De vier verenigingsadviseurs kunnen ondersteunen met de organisatie van activiteiten.
Er zijn ook lokale initiatieven die spontaan ontstaan door leden uit de vereniging. Zo organiseren Erica Daams en haar team de ZilverGoud-bijeenkomsten in Rotterdam. En is op Tholen een activiteitenteam gestart dat niet eerst een bestuur opricht maar gewoon direct begint bij de kern: fijne ontmoetingen voor ouderen in de buurt. 5.250
Vindt u het leuk om zelf activiteiten te organiseren? Neem dan contact op met uw verenigingsadviseur:
• Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel: j.puthaar@anbo-pcob.nl;
• Brabant, Gelderland, Utrecht: l.rinkema@anbo-pcob.nl;
• Zuid-Holland en Zeeland: s.vandeuzen@anbo-pcob.nl;
• Noord-Holland en Flevoland: jw.graveland@anbo-pcob.nl.
Trefpunt is onze digitale ontmoetingsplaats. U kunt zien wie er bij u in de buurt woont. U kunt leden ‘in het echt’ ontmoeten en samen leuke dingen doen, maar dat hoeft niet. Plaats eens een oproep op het prikbord. www.uwtrefpunt.nl
Op 1 januari 2024 telde Nederland bijna 3,7 miljoen inwoners van 65 jaar of ouder. Die kun je niet allemaal onder één noemer scharen. Dé oudere bestaat niet.
ANBO-PCOB maakt zich daarom sterk voor de herwaardering van ouderen in Nederland. Want er heerst een groeiende negatieve beeldvorming over ouderen in Nederland. Zij worden gezien als een grijze golf, een kostenpost, een last voor de zorg. Ten onrechte.
ANBO-PCOB wil het woord ‘ouderen’ weer positief laden. Want ouderen zijn de motor van de samenleving. Zij dragen wijsheid met zich mee, ze zorgen ervoor dat de voetbalkantine blijft draaien, zij dragen bij aan de opvoeding van hun kleinkinderen, zij besturen de vele verenigingen in ons land en zijn mantelzorgers voor hun partners, familie en vrienden.
Zonder ouderen staat alles stil.
Om te laten zien wat ouderen zoal bijdragen aan de samenleving, plaatsten we begin 2024 een oproep in onze magazines. We riepen onze leden op te laten zien wat zij zoal doen voor anderen en voor de maatschappij. Dat ouderen inderdaad het verschil maken, bleek wel uit de bijna duizend reacties die we op onze oproep kregen. De opsommingen die we terugkregen, waren indrukwekkend. De meeste verschilmakers hadden niet één, maar soms wel tien vrijwilligersbanen. www.anbo-pcob.nl/ouderenmakenhetverschil
Als 60-plussers over hun toekomst praten, is het populairste gespreksonderwerp de woning, gevolgd door bewegen en jong van geest blijven. Het is goed dat we over onze toekomst praten, want de overheid legt de regie steeds meer bij ouderen zelf. ANBO-PCOB organiseert daarom (binnen de Seniorencoalitie) leuke en interessante bijeenkomsten in het land met de titel ‘Krachtig Ouder Worden’. Met steun van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Tot 2026 organiseren we samen jaarlijks zo’n honderd grotere regiobijeenkomsten en kleinschalige lokale bijeenkomsten.
• kregen 50 gespreksbegeleiders een training op locatie en volgden ze een online cursus over de gespreksmethodiek
• namen in totaal 1.200 mensen deel aan de inspirerende gesprekken
• waren er vijf regiobijeenkomsten in Zwolle, Baarn, Amsterdam, Groningen en Alblasserdam
• werd er bij de bijeenkomsten ook een kennismarkt georganiseerd waarin meer dan 50 organisaties zich presenteerden
• werden er bij de bijeenkomsten 1.000 ‘goodiebags’ uitgedeeld
Een blik in onze brievenbus en opmerkelijke berichten die u met ons deelde.
Zij won de superprijs!
In het eerste nummer van Ouder en Wijzer mochten we een superprijs bij de puzzel weggeven: de Batavus Finez e-bike. Mevrouw Peters-Köpp uit Vorden was tot haar eigen grote verrassing de gelukkige winnares. Onlangs kreeg zij de mooie prijs uitgereikt door het team van Bike Totaal Bleumink. Ze is erg blij met haar prachtige, nieuwe e-bike. We wensen haar veel mooie fietskilometers toe.
‘Iedereen die denkt dat afgevallen bladeren dood zijn, heeft ze nog nooit zien dansen op een winderige dag’
Shira Tamir
De fusie van ANBO en PCOB is landelijk een succes. Ook in Dronten zorgt de fusie voor creatieve ideeën. De heer Klaas van Slooten vervaardigde een kunstwerk van het nieuwe logo in metaal. Hij overhandigde dit tijdens de ontmoetingsmiddag aan het bestuur, met een korte toespraak over de fusie. Het beeldje en de toespraak lokten veel applaus van de aanwezigen uit. Het bestuur was vereerd door de positieve reacties van de aanwezigen over de fusie.
Arie Arkenbout, voorzitter ANBO-PCOB Dronten
Ben heeft sinds een jaar of tien parkinson. Hij heeft altijd ingewoond bij een echtpaar waarvan de vrouw twee jaar geleden is overleden. Voor de man van het echtpaar werd de zorg voor Ben te zwaar. Bovendien heeft hij sinds kort een nieuwe vriendin waardoor Ben zich te veel voelt. Mede daardoor heeft hij de stap genomen om te verhuizen naar een woonzorgcentrum voor parkinson-patiënten. Ben kent nog niet veel mensen, dus een kaartje zal hem goed doen.
Wilt u Ben een kaartje sturen?
Mail dan naar kaartje@anbo-pcob.nl of bel naar 0348-46 66 66.
WILT U OOK REAGE REN? magazine@ anbo-pcob.nl of schrijf naar
Ouder en Wijzer Post Postbus 2012
3440 DA Woerden
Er zijn groeiende zorgen over de lees-achterstand van de huidige jeugd. Dus waarom gaan wij als opa en oma niet vaker met hen samen lezen? Ook op afstand is dat mogelijk met FaceTime! Ik kwam op dit idee tijdens corona. En het werd zo leuk om via het internet leescontact met de kleinkids te houden dat we er na de lockdowns mee door zijn gegaan. Mijn band met mijn kleinkinderen groeide en bloeide. Ik geef niet alleen een boek, maar ga het ook samen met hen lezen, soms om-en-om een hoofdstuk. Is het niet een mooi idee om vanuit ANBO-PCOB ook een project Grootouders voor Leesplezier te beginnen? Dan kunnen we elkaar stimuleren en ervaringen uitwisselen.
Eric-Jan Tuininga, Leusden. E-mail: ejtuininga@gmail.com Of kijk op www.uwtrefpunt.nl bij de prikbordberichten.
Compliment voor de decemberuitgave. Het geluksdossier knalt er echt uit. Geweldig mooi om te lezen. Geef Frida Ellen Untoro een extra compliment voor haar verhaal: zo eerlijk en positief gemotiveerd… dan kan mijn dag, week en komende jaar niet meer stuk.
René Jongen, Valkenburg aan de Geul
ANBO-PCOB is zeer verbaasd en ook boos dat het Tijdelijk Noodfonds Energie in 2025 niet wordt voortgezet. Staatssecretaris Participatie en Integratie Jurgen Nobel informeerde de Tweede Kamer over een aantal maatregelen rond de voortgang van de aanpak van armoede en schulden. Een van de maatregelen is om te stoppen met het Noodfonds.
Afgelopen jaar hielp het Tijdelijk Noodfonds 110.000 huishoudens met gemiddeld 97 euro per maand om de hogere energiekosten te kunnen betalen. Onbegrijpelijk dat het kabinet en de energiemaatschappijen niet tot een voortzetting van het Noodfonds hebben kunnen komen.
ANBO-PCOB roept alle betrokken partijen en organisaties op om op korte termijn maatregelen te nemen om te voorkomen dat 110.000 huishoudens in de kou komen te zitten!
Vorig jaar raakten 7.400 mensen ernstig gewond in het verkeer. 684 verkeersdeelnemers overleefden het ongeval niet. Vooral veel oudere fietsers waren slachtoffer. Volgens de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid was meer dan de helft van de verkeersdoden in 2023 60 jaar of ouder (55%). Bij de ernstig verkeersgewonden was dat 58%.
De afgelopen maanden is ANBO-PCOB uitvoerig in de media gekomen. Een kort overzicht.
30 DECEMBER – ANBO-PCOB BIJ MAX MELDPUNT OVER DE RIJBEWIJSKEURING
De rijbewijskeuring voor 75-plussers was onderwerp in Max Meldpunt. Aanleiding waren klachten over de lange duur en de hoge kosten van de keuringen. ANBOPCOB-beleidsadviseur Alex van Scherpenzeel pleitte in de uitzending voor het stoppen met de medische keuring voor 75-plussers.
4 DECEMBER – DE TELEGRAAF PAKT UIT MET ONZE GELUKSBAROMETER
60% van de ouderen geeft hun leven een acht of hoger. Sterker nog: volgens 39% is het leven na hun vijftigste zelfs de gelukkigste tijd van hun leven. Deze resultaten en nog heel veel meer komen uit ‘De Ouderen Geluksbarometer’ van ANBO-PCOB. De Telegraaf besteedde er een hele pagina aan.
20 NOVEMBER – ANBO-PCOB IN NOS JOURNAAL OVER VERDWIJNEN BANKFILIALEN
In het NOS Journaal was een item over het verdwijnen van bankfilialen. Eric Brendel, inkomensdeskundige bij ANBO-PCOB, vertelde dat ons dat zorgen baart. Een deel van onze achterban doet zijn bankzaken nog niet digitaal en is aangewezen op de bankfilialen.
Vicky Maeijer, staatssecretaris Langdurige en Maatschappelijke Zorg, bracht woensdag 11 december een bezoek aan de regiobijeenkomst van ‘Krachtig ouder worden’ in Alblasserdam. Ze nam actief deel aan een tafelgesprek met ouderen. ‘We kunnen op meerdere punten stappen zetten.’
Ruim honderd mensen bezochten de regiobijeenkomst. In groepjes werd doorgepraat rond thema’s zoals wonen, zorg, sociaal contact en fit blijven. De staatssecretaris schoof aan en deed actief mee. ‘Ik vond het heel mooi om hierbij te zijn’, aldus Maeijer. ‘Het is mooi en inspirerend dat mensen zich open en kwetsbaar opstellen. Er werd gezocht naar verbinding: hoe blijf je met elkaar praten en van elkaar leren?’
Om de stem van de ouderen sterker te doen klinken in Den Haag, werkt ANBO-PCOB al geruime tijd samen met de Koepel Gepensioneerden, SOMNL en NOOM in de Seniorencoalitie. De KBO-bonden uit Gelderland, Zuid-Holland en Noord-Holland hebben zich hier nu bij aangesloten.
Belangrijke thema’s voor de Seniorencoalitie zijn pensioen, koopkracht, veiligheid, digitalisering, wonen en zorg. Samen met de KBO-bonden vertegenwoordigt de Seniorencoalitie meer dan 500.000 ouderen. Voorzitter John Kerstens van Koepel Gepensioneerden is blij met de versterking van de Seniorencoalitie met de drie genoemde organisaties: ‘Dit is een mooie stap naar verdere samenwerking. Eendracht maakt macht tenslotte.’ Anneke Sipkens van ANBO-PCOB: ‘Dit maakt dat we namens nog meer senioren kunnen spreken over belangrijke onderwerpen, en toont aan dat ons model van samen optrekken werkt.’
Arie van Alphen, voorzitter KBO Gelderland: ‘Onze deelname aan de Seniorencoalitie is goed voor alle senioren. Samen staan we immers sterker.’ Ab Ruigrok, voorzitter
KBO Zuid-Holland: ‘Natuurlijk is ook voor de ouderen uit Zuid-Holland belangenbehartiging op landelijk niveau van belang.’ Joost Cornelis, voorzitter KBO Noord-Holland: ‘Dankzij de aansluiting bij de Seniorencoalitie komen we straks lokaal, provinciaal én landelijk voor de belangen van onze ouderen op.’
WILT U MEER NIEUWS?
Wilt u op de hoogte blijven van wat er speelt binnen ANBO-PCOB en wat we allemaal voor u doen? Abonneer u dan nu op onze (gratis) digitale nieuwsbrief. Ga naar anbo-pcob. nl/nieuwsbrief en meld u aan.
Met zijn nieuwe album
La Bohème laat André van Duin zijn gevoelige kant horen. De gebruikelijke tournee bij een nieuwe plaat laat hij dit keer achterwege, maar stilzitten doet hij allerminst. ‘Thuiszitten en koffie drinken moet je ook wel doen als je ouder wordt, maar niet te veel.’
André vertaalde voor het album verschillende liedteksten van nummers van Aznavour. Geen letterlijke vertaling, maar tekst met een eigen draai. ‘Ik blijf wel dicht bij de kern van de boodschap zoals Aznavour die heeft bedoeld.’ Voor de vertaling van de songteksten maakte hij dankbaar gebruik van de vertaalmachine van Google. ‘Ik versta namelijk geen woord Frans.’ In veel van de liedjes verwerkte hij kleine verwijzingen naar zijn eigen leven. In het nummer Geen Tijd, gebaseerd op Le Temps, zingt hij TEKST: SASKIA GROOTEGOED FOTO’: JANITA SASSEN
een klassieker van Aznavour, voor hem te zingen. Ik wist dat Matthijs net als ik een bewonderaar van hem is. Al tijdens het zingen zag ik dat bij Matthijs de tranen in de ogen sprongen. Dat was een bijzonder moment. In de dagen die volgden hoorde ik van veel mensen dat het nummer hen had geraakt. Door de overweldigende reacties ontstond het idee een heel album in deze stijl op te nemen.’
Bij de familie Van Duin stond vroeger thuis de radio altijd aan. Geregeld kwamen er Franse liedjes voorbij. Die raakten de jonge André in het hart. ‘Ik houd enorm van Franse muziek, en in het bijzonder van het oeuvre van Charles Aznavour. Hij zingt eigenlijk maar over één thema: de liefde. Toen ik gevraagd werd om tijdens een van de laatste afleveringen van De Wereld Draait Door iets voor Matthijs van Nieuwkerk te doen, besloot ik La Bohème,
over de vergankelijkheid van het bestaan. Dat werd in zijn woorden ‘de maximale baktijd’, een knipoog naar Heel Holland Bakt. ‘Ik vind het leuk om met woorden te spelen en dan op zo’n bruggetje uit te komen. Misschien zijn mensen wel een beetje verrast door deze kant van mij. Ik word toch vaak gezien als de grote ontregelaar. Daar waren ze bij Heel Holland Bakt ook wel een beetje bang voor toen ik aantrad als vervanger van Martine Bijl. Maar inmiddels zijn ze wel gerustgesteld denk ik.’
‘Ik heb bij Heel Holland Bakt behoorlijk ideale werkdagen. Ik loop een beetje rond, maak af en toe een praatje en een grap. Allemaal heel rustig aan. Net als bij Denkend aan Holland overigens. Binnenkort ga ik voor de opnames samen met Janny van der Heijden er weer een dagje op uit. Bootje varen, af en toe een praatje maken met een boswachter, dat soort dingen. Dit werk houd je natuurlijk wel lang vol. Vroeger
1947 Geboren in Rotterdam Delfshaven als Adrianus Kyvon, 20 februari
1964 Debuteert bij AVRO’s Nieuwe Oogst
1968 Sluit zich aan bij De Snip en Snap Revue
1968 Eerste tv-show Een
Avond TV Met André
1972 Start van De Dik Voormekaar Show op de radio vanaf 1977 ook op tv te zien
Grote hits waaronder Het Bananenlied, ‘k Heb Hele
Grote Bloemkole en Willempie
1977 Eerste van de vier lp’s als chansonnier van het Nederlandse lied: And’re André 2016-2020 Dramaserie
Het geheime dagboek van Hendrik Groen
2011 Benoemd tot officier in de Orde van Oranje Nassau
2016 Start presentatie
Heel Holland Bakt
2019 Start Denkend aan Holland op tv
2019 Ere-Gouden Kalf voor zijn complete oeuvre
2024 Gouden Televizier
Oeuvre Ring
2024 Verschijning La Bohème
ging ik met mijn shows het hele land door. Naar Vriezeveen met de auto en weet ik al niet waarnaartoe. Dat gaat er bij La Bohème niet van komen vermoed ik, al weet je het nooit. Nu ik 77 ben, beweeg ik wel wat voorzichtiger door het leven. Mijn snelheid op straat is niet meer wat het vroeger was. Ik let goed op dat ik niet struikel, want dan ben je ver van huis. Kijk maar naar Jan Slagter die thuis over een vloerkleedje struikelde en iets in zijn arm scheurde. Daar had hij nog tijden last van. Ik rijd ook geen auto of fiets meer. Het is goed om wat voorzichtiger te doen op deze leeftijd. De kermisattractie moet je laten zitten, maar je moet wél blijven leven.’
‘Al tijdens het zingen zag ik dat bij Matthijs de tranen in de ogen sprongen’
‘Ik heb van mezelf best een goede discipline, maar ik ben er nou ook weer niet heel erg mee bezig. Mijn partner houdt wel in de gaten hoe ik eruitzie, of mijn wallen niet te groot worden. Ik let op wat ik eet, maar het foute voer zoals patat en kroketten vind ik ook heerlijk. De afgelopen jaren heb ik de nodi -
ge ziektes gehad, maar alles doet het weer. Op sommige dagen als de wekker gaat, vrees ik dat het niets gaat worden die dag. Ik moet steeds meer op gang komen in de ochtend, maar na een douche en een kopje koffie gaat het meestal weer prima. Hoe gezond je ouder wordt ligt natuurlijk ook aan hoe je in elkaar zit. Je moet wat dat betreft een beetje geluk hebben. Dat geldt overigens ook voor je carrière.’
‘Het was altijd mijn grote droom om artiest te worden en tot mijn eigen stomme verbazing is dat gelukt. Als jonge jongen luisterde ik, terwijl mijn vriendjes buiten aan het voetballen waren, op de zolderkamer naar de artiesten op de radio. De wens om te entertainen zat er al jong in. Ik liet als kind geen gelegenheid voorbijgaan om de mensen te vermaken met een optreden; op verjaardagsfeesten stond ik tussen de schuifdeuren, in de klas deed ik een act als de meester jarig was. Ik heb altijd duidelijk voor ogen gehad wat ik wilde doen: artiest worden en mensen aan het lachen maken. Dat ik nu ben waar ik ben heb ik ook te danken aan de bijzondere mensen die op mijn pad kwamen, zoals Joop van den Ende. Toen ik als tiener mijn bandparodie-act niet kon slijten bij de omroepen, boekte Joop me voor optredens. Hij runde toentertijd een schnabbelbureautje vanuit de achterkant van een feestwinkel. Hij heeft me enorm op weg geholpen. Het is belangrijk om kieskeurig te zijn met de mensen die je om je heen verzamelt. Die bepalen namelijk voor een deel
Met Janny van der Heijden en scheepshond Nhaan in Denkend aan Holland
‘Ik ga door totdat het absoluut niet meer kan’
waar je in je leven terechtkomt. Maar het allerbelangrijkste is dat je vertrouwen hebt in jezelf. Want het duurt vaak wel even voordat je dat van anderen krijgt.’
‘Ik denk dat ik kan zeggen dat ik nu alles heb wat mijn hartje begeert. Tegelijkertijd heeft het een leven lang geduurd om op dit punt te komen. Soms verlang ik terug naar de energie die ik had als veertiger, maar dan wel met de wijsheid van nu. Voorlopig ben ik niet van plan om te stoppen met werken. Ik ga door totdat het absoluut niet meer kan. Door mijn werk ben ik veel onder de mensen, dat houdt me jong. Mensen zeggen vaak: hoe ouder hoe wijzer. Nou, als ik al wijzer ben geworden, dan was het een bijzonder langzaam proces. Ik ben alleen met sociale dingen wel wat kieskeuriger geworden.
We gaan er het komende jaar gewoon weer het beste van maken. Een nieuw seizoen Heel Holland Bakt, af en toe bootje varen, op vakantie met mijn partner en leuke dingen doen. Eigenlijk de dingen die ik altijd doe. Hoe het uitpakt moet je maar altijd afwachten. Maar ik heb er in ieder geval zin in.’
Houd contact met jonge mensen. Vroeger was je net zo
1. Uw mooiste voornemen?
‘Gewoon doorademen en meer niet. Het is altijd weer spannend wat het komende jaar gaat brengen. De wereld zit op het moment zo krakkemikkig in elkaar. We moeten maar afwachten of we het allemaal overleven.’
2. Doet u zelf uw belastingaangifte?
‘Daar heb ik echt helemaal geen verstand van. Gelukkig heb ik iemand die me daarmee helpt. Ik besteed zo veel mogelijk praktische zaken uit. Ik heb wat dat betreft een heerlijk luxe leven.’
3. Is het leven maakbaar?
‘Het is goed je dromen na te jagen, maar je hebt ook een dosis geluk nodig in het leven. Hoe het met je gezondheid gaat, heb je ook maar deels in de hand.’
4. Wie is uw oudste vriend?
‘Joop van den Ende. Hij was vanaf het begin belangrijk voor mijn carrière. We zien elkaar bijna iedere week. Dan gaan we lekker samen eten.’
5. Wat is de grootste wijsheid die u hebt opgedaan?
‘Kruip als je ouder wordt niet weg, maar blijf belangstelling houden voor de dingen. Houd contact met jonge mensen. Misschien hebben die soms gekke ideeën. Maar als ik terugkijk naar mezelf, dan weet ik dat ik vroeger net zo was.’
FOTO: JANITA SASSEN
WOUKE VAN SCHERRENBURG
is journalist en politiek verslaggever in hart en nieren. Ze werkte jaren in Den Haag voor de NOS en is nog steeds actief als gespreksleider, interviewer en columnist.
COLUMNISTEN
ZIJN VRIJ OM HUN
PERSOONLIJKE
MENING TE UITEN
EN VERWOORDEN
NIET DE MENING
VAN ANBO-PCOB.
In Zuid-Europa leven ouderen en hun (klein)kinderen al generaties lang samen. In Frankrijk worden kleinschalige maisons de retraite (oftewel verzorgingshuizen voor ouderen die geen kinderen in de buurt hebben die kunnen bijspringen), zoveel mogelijk in het dorp zelf gebouwd zodat bewoners in de omgeving blijven waar ze hun hele leven woonden. In ons land groeit ook de behoefte om samen met de kinderen een woning te delen ook al omdat er een wooncrisis is, dus twee vliegen in één klap zou je zeggen. Maar de meeste gemeenten zijn mordicus tegen gesplitst wonen. Zij gokken liever op de bouw van seniorenwoningen waarvan het kabinet er over vijf jaar 290.000 gebouwd wil hebben. Een
belachelijke gok, nu duidelijk wordt dat dat aantal nooit wordt gehaald. Vorig jaar kwamen er slechts een paar duizend bij. Gemeenten die halsstarrig vasthouden aan het verbod op woningsplitsing en niet verder willen dan een mantelzorghuisje in de achtertuin, zijn oerdom bezig. Wat denken die lokale politici? Dat achter een aanvraag voor woningsplitsing een malafide huisjesmelker zit die arbeidsmigranten in de woning wil stapelen? Weg met die angst lijkt me, want een gesplitste woning is een win-winsituatie voor ouderen en woningzoekenden. Ondertussen bloeien er steeds meer initiatieven van ouderen zelf op in wijken en buurten. In de Volkskrant las ik het hartverwarmende verhaal over voorzorgcirkels. Oftewel netwerken van oudere bewoners die voor elkaar koken, boodschappen doen, klusjes uitvoeren, gezamenlijk activiteiten ondernemen of gewoon bij elkaar komen voor een babbel. Een idee dat afstamt van het OostNederlandse naoberschap. Dit alles in het besef dat het belangrijk is om een goed netwerk om je heen te hebben als je nog fit bent, want deze voorzorgcirkels zijn geen vervanging van de wijkverpleging.
De bedenker van dit initiatief is psycholoog en ouddirecteur van zorginstellingen Henk Geene. Hij schreef een handboek en sindsdien zijn er al tientallen cirkels opgezet. In dit geval wel met enthousiaste medewerking van de gemeenten. Maar onvermijdelijk komt voor menigeen het moment dat er professionele zorg nodig is. Met de groei van het aantal ouderen zal die vraag alleen maar toenemen. De ellende met wachtlijsten, personeelstekorten en daardoor ondermaatse, zelfs falende zorg is bekend. De enige plekken waar de zorg gegarandeerd goed is, het eten heerlijk en de kamers riant, zijn weggelegd voor mensen met een hele dikke portemonnee, want de maandelijkse kosten in dat type instelling variëren van vijf- tot zevenduizend euro.
Wie dat geld niet heeft, loopt ook het risico op verzorgenden die met vervalste diploma’s aan de slag zijn gegaan. Zorgfraude die alsmaar toeneemt en met name de meest kwetsbaren treft. Achter deze fraude zitten criminelen. Een politierapport waar RTL de hand oplegde, meldt dat deze boeven de zorg al te makkelijk kunnen misbruiken om aan te verdienen (niet-geleverde zorg declareren) of als dekmantel te gebruiken. De inmenging in de zorg door de georganiseerde misdaad groeit, waarschuwt de politie. Gelukkig worden de instellingen zelf steeds waakzamer, maar criminaliteit helemaal uitbannen lijkt me wensdenken.
Elektrisch verstelbaar hoog laag specialist
Verrijdbare boxsprings en ledikanten
Later nog uit te breiden met functionaliteiten
€ 500 korting + gratis retour van uw oude bed gratis vakkundige gratis bezorging en installatie +
Bezoek één van de winkels
Plan een vrijblijvende thuisafspraak in Vraag de gratis brochure aan
In welke Aldenhuijsen stapt u?
Belasting is een interessant fenomeen. Althans, als je een gesprek hebt met professor Stevens die ons stelsel zo goed als bedacht heeft. En ziet hoe het nu rammelt doordat de maatschappij verandert. Het leukste aan belasting, is wel belasting terugkrijgen. De honderden invullers van ANBO-PCOB zijn alweer bijgeschoold en staan te popelen om u te helpen.
TEKST: RIANNE VAN DER MOLEN
FOTO: MAARTEN LAUPMAN
PROF. DR. LEO STEVENS EMERITUS-HOOGLERAAR FISCALE ECONOMIE
Emeritus-hoogleraar fiscale economie
Leo Stevens (80) ziet hoe ons belastingstelsel rammelt door de veranderende samenleving. ‘Het idee om de belasting naar draagkracht te verdelen, staat onder druk.’
Leo Stevens mag dan 80 zijn geworden, het enthousiasme voor zijn vakgebied is onverminderd groot.
Vooral voor het idee dat belastingwetenschap eigenlijk gedragswetenschap is. Ons belastingstelsel draagt volgens hem de sporen van wat mensen ten diepste drijft. Toen hij nog colleges gaf aan de Erasmus Universiteit, vroeg hij studenten eens hoe zij met hun broers of zussen de kosten van een gezamenlijk cadeau zouden verdelen, voor een huwelijksjubileum van hun ouders. ‘Daar liggen interessante parallellen met de belastingheffing. Moet iedereen evenveel betalen? Ook als jij nog student bent en jouw zus een prachtig salaris heeft als accountant? Uit zo’n casus rolt een breed debat en dat maakt belastingen meteen inzichtelijk.’
De maatschappelijke visie op belastingen is door de jaren heen nogal veranderd. Zelf is de emeritus-hoogleraar opgegroeid in de naoorlogse periode waarin solidariteit vanzelfsprekend leek. Het land moest weer
worden opgebouwd. Er was een groot vertrouwen in de overheid en men geloofde dat de economie het beste functioneert als overheid en bedrijfsleven in gedeelde verantwoordelijkheid samenwerken, met een focus op goed onderwijs, sociale zekerheid en een adequate infrastructuur. Die gedachte vormde lang de basis van ons belastingstelsel en ook van de herziening in 2001, waar Stevens zelf als onafhankelijk wetenschapper bij betrokken was. Nu ziet hij met pijn in het hart hoe het belastingstelsel is ontwricht door ondoordachte politieke beslissingen, met dramatische ontsporingen als de toeslagenaffaire en het box-3-debacle. Het vertrouwen in de overheid neemt daardoor zienderogen af.
‘De wij-samenleving die er ooit was, is een ik-maatschappij geworden met steeds meer consumentistische eigenschappen. Het idee om de bekostiging van de collectieve voorzieningen naar draagkracht te verdelen, komt daardoor steeds meer onder druk te staan. Ook worden belastingen geregeld als beleidsinstrument ingezet zonder een deugdelijke kosten-batenanalyse. Dit om allerlei, vaak partijpolitiek gedreven, beleidsdoelstellingen te realiseren.’ Hij hekelt ook het efficiency-denken, ingegeven door het idee dat de uitvoeringsdiensten van de overheid als een bedrijf functioneren. ‘Soms worden burgers zelfs ‘klanten’ genoemd. Ook bij de Belastingdienst. Een gruwel, want je kunt niet voor een andere belastingdienst kiezen. Ik wil niet als “klant”, maar gewoon als “burger” behandeld worden.’
‘De wijsamenleving die er ooit was, is een ik-maatschappij geworden’
BOX-3-PERIKELEN
Stevens vertelt over de tijd waarin hij met Gerrit Zalm en Willem Vermeend werkte aan de – destijds broodnodige – herziening van het belastingstelsel. Gekozen werd voor de eenvoudige – maar fictieve – vermogensrendementsheffing van box 3. Een rendement van 4 procent leek toen gemakkelijk haalbaar. ‘Het zou een tijdelijke oplossing zijn, tot het mogelijk was om belasting te heffen op basis van de daadwerkelijke rendementen. Daarvoor moest nog een systeem worden opgezet dat banken en vermogensbeheerders zou verplichten de fiscus te informeren over de vermogensinkomsten van hun klanten. Omdat de spaarrentes en andere vermogensinkomsten doorgaans hoger waren dan 4 procent, viel met dat fictieve rendement eerst prima te leven. Tot de kredietcrisis kwam en de marktrente uiteindelijk zelfs negatief werd. Verbijsterend was dat werd nagelaten tijdig over te schakelen op de oorspronkelijk beoogde vermogenswinstbelasting; het gevolg van beleidsmatige gemakzucht en politiek onvermogen.’ Momenteel wordt een hersteloperatie uitgevoerd en hard gewerkt aan een vervangend stelsel, al stemmen de ontwikkelingen Stevens niet posi -
tief. Hij ziet dat de kennis van het belastingstelsel onder politici afneemt en maakt zich zorgen dat de keuze voor praktische oplossingen ten koste gaat van eerlijke belastingregels voor iedereen. ‘Het is treurig dat men in ons parlement niet meer in staat is een evenwichtig belastingstelsel te bouwen, gewoon omdat partijen hun eigen partijprogramma willen doordrukken. Ik verlang ernaar dat de politiek weer gaat beseffen dat samenwerken win-winsituaties oplevert.’
Politici roepen vaak dat zij de belastingregels eenvoudiger gaan maken, maar dat is volgens Leo Stevens een illusie. ‘We hebben een gecompliceerde samenleving en om die reden ook een ingewikkeld belastingstelsel.’ Zelf zou hij al heel tevreden zijn als politici de belastingheffing niet ingewikkelder zouden maken dan nodig is. En het liefst iets minder bezig zijn met het bedienen van de eigen achterban. ‘Ze verdiepen zich daardoor onvoldoende in de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van de regels. Het is funest dat de grillige politieke verhoudingen onzekerheid creëren over de bestendigheid ervan. Dat schaadt het vertrouwen in de overheid. Het is hard nodig om dat zo snel mogelijk terug te winnen.’
In 2023 heeft de Belastingdienst 13,9 miljoen aangiften inkomstenbelasting ontvangen. 9 miljoen mensen móesten aangifte doen. 4,9 miljoen deed dat uit eigen beweging.
• 8,2 miljoen Nederlanders deden aangifte via Mijn Belastingdienst. Digitaal dus, via de website van de Belastingdienst.
• 560.000 mensen gebruikten de aangifte-app op hun tablet of smartphone.
• 129.000 mensen maakten gebruik van een HUBA, een ‘Hulp bij belastingaangifte’ zoals ook ANBO-PCOB haar leden biedt.
• 60.000 mensen deden hun aangifte nog op papier.
Als u een aangiftebrief van de Belastingdienst krijgt. Dat is het geval als u bijvoorbeeld meerdere inkomsten hebt, of een eigen huis, of vermogen. De aangifte over het jaar 2024 moet vóór 1 mei 2025 door de Belastingdienst zijn ontvangen. Tenzij er in uw brief een andere datum staat.
Als u aftrekposten heeft: bijvoorbeeld zorgkosten die u niet vergoed kreeg of als u geld aan goede doelen geeft. Voor deze aangifte heeft u tijd tot vijf jaren na het jaar waarover u aangifte doet.
• Inkomensheffing: dat is het bedrag dat u via de aanslag inkomstenbelasting betaalt
• Loonheffing: die wordt ingehouden op uw AOW, pensioen, salaris e.d.
• Omzetbelasting: ook wel btw genoemd
• Vennootschapsbelasting: de belasting die bedrijven moeten betalen
In het algemeen zijn wij in Nederland trouwe betalers; € 384,5 miljard van de aanslagen is op tijd betaald. € 5,6 miljard is niet op tijd betaald (in 2023).
19.7
De Dienst Toeslagen heeft in 2023 6 miljoen huishoudens geholpen met een of meerdere toeslagen. De totale uitgaven van € 19,7 miljard zijn zo verdeeld:
• Zorgtoeslag: € 7,8 miljard
• Huurtoeslag: € 4,2 miljard
• Kinderopvangtoeslag: € 4,2 miljard
• Kindgebonden budget: € 3,6 miljard
Hoeveel geld krijgt de Belastingdienst binnen? Veel geld, heel veel geld zelfs. Als we kijken naar de vier grootste belastingsoorten, heeft de Belastingdienst in 2023 ongeveer € 390 miljard ontvangen.
De jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting komt er weer aan. Ziet u daar tegenop? Dan bent u niet enige; heel veel mensen ervaren dat. Al is het alleen maar dat u het lastig vindt om met de computer uw aangifte te doen.
ANBO-PCOB helpt u thuis met het invullen van de aangifte. Ook checkt
ANBO-PCOB mogelijke huur- en zorgtoeslag. Zo weet u zeker dat alles goed wordt ingevuld.
Heeft u hulp nodig bij het invullen en indienen van uw belastingaangifte? Of bij het aanvragen van huur- en/of zorgtoeslag? Meld u dan aan voor de Belastinghulp. Er komt dan een opgeleide vrijwilliger bij u thuis om u te helpen.
Meld u aan voor de ANBO-PCOB Belastinghulp en krijg:
• Hulp van een goed-opgeleide vrijwilliger bij u thuis
• Hulp bij het (digitaal) invullen, controleren en indienen van uw aangifte inkomstenbelasting
• Een gratis check van uw recht op zorg- en/of huurtoeslag
• Waar nodig hulp bij het aanvragen van uitstel
• U laat geen geld liggen
• Meer dan 60% krijgt geld terug
• De waardering voor deze belastinghulp is een 8,8
Krijgt u voor de eerste keer hulp van een nieuwe ANBOPCOB-invuller? Dan zal de vrijwilliger u vragen om een privacyverklaring in te vullen. Met deze verklaring gaat u akkoord met het verlenen van onze hulp. De privacywet (AVG) vereist dit. De invuller neemt deze mee als hij op bezoek komt en vult deze samen met u in. Heeft u onze vrijwilliger eerder al gemachtigd om u te helpen, maar
liep de machtiging op 31 december 2024 af dan ontvangt u van de Belastingdienst een brief met daarin een code. Bewaar de brief goed; uw vrijwilliger heeft deze code nodig om een nieuwe machtiging aan te vragen.
Heeft u interesse? Volg dan hiernaast het stroomschema en meld u aan. Kijk voor meer informatie op www.anbo-pcob.nl/ belastinghulp.
Belastinginvulhulp
Alle belastingvrijwilligers doorlopen een scholingsprogramma. Na succesvolle afronding ontvangen ze een ANBO-PCOB-pas. Ze zijn dan klaar voor het nieuwe invulseizoen. Wanneer een belastinginvulhulp bij u op huisbezoek komt, kan hij zich identificeren met die pas. Vraag hier gerust naar. Zo bent u verzekerd van deskundige belastinghulp. De invuller mag maximaal vijftien euro onkostenvergoeding vragen (plus vijf euro extra als er sprake is van een fiscaal partner die geen lid is van ANBO-PCOB).
’Ook als u altijd uw aangifte zelf doet, kan het nuttig zijn om één keer gebruik te maken van deze service. U weet dan zeker dat u geen geld laat liggen. Ook kan de belastingvrijwilliger nagaan of u recht hebt op huur- en zorgtoeslag.’
1.
Bent u vorig jaar ook door de ANBO-PCOB Belastinghulp geholpen?
Nee ga naar 2 Ja ga naar 3
2.
Neem contact op met de ANBO-PCOB Belastinghulp. Die is iedere werkdag telefonisch bereikbaar, van 09.00 tot 16.00 uur, via 0348-46 66 66. Of via e-mail: contact@anbo-pcob.nl. U krijgt dan de contactgegevens van een vrijwilliger bij u in de buurt. U neemt zelf contact met de vrijwilliger op voor het maken van een afspraak.
3.
Wilt u dat dezelfde vrijwilliger u dit jaar weer helpt?
Nee ga naar 2 Ja ga naar 4
4.
Neem contact op met de betreffende vrijwilliger voor het inplannen van de afspraak. Vraag wel of hij/zij nog actief is voor ANBO-PCOB. Is dit niet het geval of heeft u zijn/haar gegevens niet meer, neem dan contact op met de ANBO-PCOB Belastinghulp via 0348-46 66 66 (iedere werkdag van 09.00 tot 16.00 uur). Of via e-mail: contact@anbo-pcob.nl. Geef de naam van de vrijwilliger door en wij geven u de contactgegevens. Is uw voorkeur niet meer beschikbaar, dan geven we de gegevens van een ander. In beide gevallen neemt u zelf contact op.
Alleen eenvoudige aangiften
De Belastinghulp is bedoeld voor eenvoudige aangiften. Hierbuiten vallen bijvoorbeeld inkomen uit aanmerkelijk belang box 2, winst uit onderneming, inkomsten als zzp’er, buitenlandse bezittingen of buitenlandse inkomsten anders dan pensioen. Als u geen eenvoudige aangifte heeft, kan ANBO-PCOB u helaas niet helpen. Onze vrijwilligers zijn daar niet voor opgeleid. Meer informatie: www.anbo-pcob.nl/belastinghulp
TEKST: ANITA HARTE
FOTO’S: ALDO ALLESSIE
INVULLER BEA HELPT TINEKE
‘Je voelt je toch verantwoordelijk voor iemands aangifte’
Bea Marsen (68) was IC-verpleegkundige op de neonatologie. Ze had ‘wel iets met cijfertjes’, deed altijd haar eigen belastingaangifte en meldde zich in 2020 aan voor de startcursus om belastinginvulhulp te worden. Inmiddels heeft ze zo’n zestig klanten. ‘Soms komt er nog eens eentje bij, een buurvrouw van een klant of iemand via ANBO-PCOB. Dat kan als er geen andere invuller in de buurt woont.’
In het begin vond ze haar werk als invuller nog wel eens spannend. ‘Je voelt je toch verantwoordelijk voor iemands aangifte.’ Moeilijk vindt ze het niet. ‘En als ik toch denk: o, ingewikkeld, dan bel ik zelf met de belastingdienst. Of met de vaste krachten van ANBO-PCOB die alles van belastingen weten. Dat contact loopt echt heel goed.’ De jaarlijkse scholing helpt haar ook. Zowel de digitale scholing, als die op kantoor in Woerden. ‘Dat is heel prettig. Ook om kennis uit te wisselen met andere invullers.’
De meeste klanten bellen haar in januari al voor een
afspraak. Hoort ze iemand niet, dan belt Bea zelf. In februari en maart is ze elke dag druk. Ze neemt voor iedereen ongeveer anderhalf uur. Al weet ze dat bij sommigen al met een kwartier klaar is. ‘Dan drinken we nog een kopje koffie en praten we nog even. Bij een enkeling eet ik zelfs een broodje mee. Mensen moeten soms echt hun verhaal kwijt. Vooral die diverse contacten maken het mooi.’
Tineke Gast (84 ) is een van de vaste klanten van Bea. Vroeger had ze een winkel. Ze werkt wel met de computer, ‘maar ik ben geen liefhebber’, zegt ze. De aangifte deed ze ook nooit zelf, dat deed de boekhouder. Toen die overleed en de aangifte niet meer zo ingewikkeld was, belde ze met de ANBO-PCOB. Dat doet ze sowieso wel vaker als ze een vraag heeft. ‘Ik word altijd heel vriendelijk geholpen.’ Het contact met Bea werd snel gelegd. ‘Zij belde me en sinds vier jaar komt ze nu bij mij thuis. Ik heb de spullen dan klaarliggen en daar ben ik nogal secuur in. Toch heeft ze nog wel eens vragen, daarom zit ik ernaast.’
Achteraf doet Bea altijd een afschrift van de aangifte door de brievenbus. Prima, zegt Tineke, ‘maar als ze naar huis gaat, weet ik al dat het goed is.’
Bea voelt ondertussen een beetje als een goede kennis, zegt Tineke. ‘We drinken samen koffie, praten wat en dat is altijd heel gezellig. We hebben het dan over allerlei dingen, waar je eens met iemand over wil praten
Het is fijn dat Bea me helpt.’
INVULLER
‘Het vertrouwengeeftdat ik via de ouderenbond kom’
Dat Jaap Overbeek (74) na zijn pensionering mensen ging helpen met hun belastingaangifte, is geen toeval. ‘Ik was inspecteur bij de Belastingdienst.’ Voor iedere afspraak trekt hij een uur uit. Ook als hij weet dat de aangifte zo is ingevuld. ‘Dan heb je tijd voor een kopje koffie en een gesprek over andere dingen.’ Hij ziet dat mensen dat heel plezierig vinden en dat doet hem goed. ‘Ik vind het zelf ook mooi om te doen.’
Dat hij altijd naar de mensen toe gaat, is praktisch (‘thuis hebben ze alle spullen liggen’) en heel soms ‘een handicap’, zegt hij. Als er geen wifi is bijvoorbeeld. ‘
Gelukkig heb ik dan altijd nog mijn eigen hotspot.’
Jaap komt vanuit de ANBO-PCOB en kreeg zijn klanten tot nu toe vooral via de plaatselijke afdeling of door mond-tot-mondreclame. ‘Het geeft vertrouwen dat wij via de ouderenbond komen.’
Met de nieuwe organisatie wordt ook de opleiding voor belastinginvullers aangepast. Jaap zit in de klankbordgroep en heeft al gezien dat er ‘heel veel informatie’ in
de nieuwe digitale training zit. Dat er daarnaast in het voorjaar verdiepingsbijeenkomsten zijn om up-to-date te blijven, vindt hij heel goed. Hij is net zo positief over het ANBO-PCOB-forum. De plek waar belastinginvullers vragen en antwoorden met elkaar delen. ‘In november werd daar al van alles uitgewisseld!’
Ank Verver (86) verhuisde zes jaar geleden vanuit Brabant naar een appartementencomplex in Kudelstaart. Dat betekende dat ze op zoek moest naar een nieuwe belastinginvulhulp. Via een buurvrouw kwam ze uiteindelijk bij Jaap terecht. Ze is heel blij met zijn hulp. ‘Ik vertrouw Jaap ten volle. Dat straalt hij ook uit – rust en vertrouwen. En het feit dat hij bij de belastingdienst heeft gewerkt, geeft wel aan dat hij verstand heeft van wat hij doet.’
Toen haar man nog leefde, deed hij de belastingaangifte, vertelt Ank. ‘Ik heb er geen verstand van. Ik heb ook geen computer, dat is mijn ding niet. Geef mij maar naald en draad, zeg ik altijd.’ Dat Jaap haar nu helpt, vindt ze fantastisch. Zelf legt ze dan alle spullen vast klaar, een van haar dochters controleert dat en is erbij als Jaap komt. Dat doet ze bewust, zegt Ank. ‘Mijn kortetermijngeheugen laat me soms in de steek.’
Ank over Jaap: ‘Hij is heel prettig om mee samen te werken en het is altijd heel gezellig als hij komt. Een kopje koffie, even een praatje.’ En dat hij na het invullen altijd nog even terugkomt om een kopie te brengen van wat hij heeft ingevuld, vindt ze ‘heel attent.’
TEKST: ALEX VAN SCHERPENZEEL
Gepensioneerden laten geld liggen bij de Belastingdienst omdat zij geen aangifte inkomstenbelasting doen. ‘Het heeft voor mij geen zin om aangifte te doen, ik heb geen aftrekposten’, horen wij regelmatig. Toch kunt u wellicht geld terugkrijgen. Lees hier hoe.
Als gepensioneerde heeft u geen aftrekposten nodig om toch geld terug te krijgen. De meeste gepensioneerden hebben immers meer dan één inkomen: de AOW en een aanvullend pensioen. En door ons belastingstelsel is één ding zeker. Als je meer dan één inkomen hebt, klopt de loonheffing die is ingehouden niet. Bij lage inkomens betekent dat vrijwel altijd dat er te veel loonheffing is ingehouden. De enige manier om dat terug te krijgen? Aangifte inkomstenbelasting doen!
Waarom klopt die loonheffing eigenlijk niet? Daarvoor moeten we het belastingstelsel uitleggen. Het bedrag dat je moet betalen wordt door twee onderdelen bepaald. Het eerste is het tarief, het tweede de heffingskorting.
Het tarief is het percentage aan belasting en premie volksverzekeringen dat u over uw inkomen bent verschuldigd.
De heffingskorting is de korting die u krijgt op het verschuldigde bedrag. De hoogte van die korting hangt af van de hoogte van uw inkomen én van uw leeftijd. En bij gepensioneerden met een laag inkomen is het totaalbedrag van de korting vaak hoger dan de belasting die u moet betalen. In dat geval hoeft u dus niets te betalen.
Bij twee of meer inkomens houdt een van de uitkerende instanties rekening met de heffingskorting. Voor gepensioneerden houdt de SVB daarmee rekening bij de AOW. Dat betekent in de praktijk dat geen loonheffing wordt ingehouden op de AOW. Een deel van de heffingskorting gebruikt u dan niet.
Het pensioenfonds houdt op elke euro de loonheffing in. Waarbij ze geen rekening kunnen houden met het deel van de korting dat u niet hebt gebruikt.
Alleen via de aangifte inkomstenbelasting kunt u het niet-gebruikte deel alsnog laten verrekenen.
Een voorbeeld
Een voorbeeld van een gehuwde AOW’er, geboren vóór
1 januari 1946. Naast de AOW ontvangt deze persoon in 2024 een aanvullend pensioen van 7.112 euro. Op de AOW is geen loonheffing ingehouden, op het aanvullend pensioen is 1.359 euro loonheffing ingehouden.
Nog een voorbeeld
Ook als sprake is van een hoger inkomen, kan het systeem van de heffingskortingen leiden tot een teruggave. Niet van de volledige loonheffing, maar wel van een deel.
In dit voorbeeld heeft de betrokkene naast de AOW een aanvullend pensioen van 18.000 euro. Hierop is een bedrag van 3.079 euro ingehouden.
De berekening in de aangifte inkomstenbelasting
Vullen we de aangifte inkomstenbelasting in, dan zien we dat de Belastingdienst de ingehouden loonheffing terug zal betalen. Op basis van het inkomen is namelijk geen belasting en premie volksverzekeringen verschuldigd. De teruggave is een ruime dertiende maand AOW!
De berekening in de aangifte inkomstenbelasting
Als we deze cijfers in de aangifte verwerken, blijkt dat de betrokkene recht heeft op een teruggave van 845 euro.
Wilt u weten of u ook recht heeft op een teruggave?
Maak gebruik van de ANBO-PCOB
Belastinghulp. Kijk op pagina 29 hoe u zich kunt aanmelden of bel op werkdagen tussen 09.00 uur en 16.00 uur met 0348-46 66 66. Of mail naar: contact@anbo-pcob.nl
TEKST: RIANNE VAN DER MOLEN
FOTO: SHUTTERSTOCK
Een verlate tandartsrekening kost Josina Vermaille (70)* uit Almere eindeloos veel tijd en onrust. Wie moet dit bedrag betalen en waarom reageert haar verzekeraar niet?
Afgelopen maart ploft er een brief op haar deurmat. Verrast opent Josina Vermaille de envelop. Het blijkt een factuur van haar tandarts in Almere. Ze moet een rekening betalen van bijna 1000 euro. Eerst snapt ze er niets van. Waar gaat dit over? Ze is helemaal niet bij de tandarts geweest. Dan ziet ze dat de factuur gaat over een behandeling – de vernieuwing van een implantaat – van bijna drie jaar eerder. ‘Waarom ik die rekening zo laat kreeg? Dat is nog altijd de grote vraag. Er stond ook geen e-mail of telefoonnummer bij, dus ik kon ze niet bereiken.’
Ze mailt direct haar verzekeraar. Bij hen dient ze de rekening in, maar na een paar weken begint ze onrustig te worden. Verschillende keren belt ze
PCOB-adviseur Emma Riede in de zaak duikt, ziet ze al snel berichten over de bewuste tandartspraktijk, die door de inspectie in 2022 is gesloten. Al langere tijd zou er geen goede mondzorg zijn gegeven aan patiënten. De sluiting is tijdelijk, maar het bedrijf kan later ook niet voldoen aan de eisen van de inspectie en sluit in 2023. ‘Wij hebben als eerste onderzocht of het zo laat versturen van een rekening nog valt binnen de juridische termijnen’, zegt Emma, ‘dat bleek het geval. Bij consumenten verjaart een factuur na vijf jaar als het gaat om een dienst, zoals bij mevrouw.’
Voor Emma is vooral de respons van de zorgverzekeraar klachtwaardig. Daarom dient ze een klacht bij hen in, omdat er maar geen beslissing komt. Ondertussen onderzoekt ze wie de bewuste rekening moet betalen. ‘We ontdekten dat de rekening klopte en buiten de verzekering van mevrouw viel. Dat jaar had ze haar tandheelkundige vergoeding al verbruikt. De rekening betalen is haar verantwoordelijkheid, maar haar verzekeraar heeft dit niet
‘De factuur was van drie jaar ervoor!’
haar verzekeraar en ze krijgt steeds te horen dat ze teruggebeld wordt. ‘Maar dat gebeurde niet. Die rekening bleef maar op ‘in behandeling’ staan. Vervolgens kreeg ik in oktober een aanmaning met rente. Daar schrok ik ontzettend van.’
Ze besluit ANBO-PCOB in te schakelen om uit te vinden wat hier nu precies aan de hand is. Als ANBO-
handig aangepakt. Mevrouw heeft ontzettend vaak gebeld en kreeg maar geen antwoorden.’
Extra kosten
Bij Emma en haar collega Marijke Deuzeman vindt ze wel antwoorden. ‘Zij hebben snel een oplossing gevonden’, zegt Josina, ‘daar ben ik echt heel blij mee.’ Als duidelijk is dat ze de rekening wel moet betalen, wordt vanuit ANBO-PCOB contact gelegd
Het ANBO-PCOB Adviesteam helpt u graag met vragen en problemen. U kunt ons iedere werkdag van 10.00 tot 15.00 uur bereiken via telefoonnummer 0348-46 66 88. Mailen kan altijd: adviesteam@anbo-pcob.nl
Op onze website kunt u nog meer opgeloste zaken bekijken: anbo-pcob.nl/opgelost
met de eiser. Met haar kleine AOW kan Josina het bedrag namelijk niet in één keer betalen. Ze vragen om de ontstane rente op de rekening teniet te doen, vanwege de vertraagde gang van zaken. Ook stellen ze een betalingsregeling voor. ‘Ze gingen akkoord met een betaling van 80 euro per maand en het vervallen van de rente.’
Josina is opgelucht dat alle onzekerheid voorbij is, al voelt het voor haar oneerlijk. ‘Ik ben de dupe van de hele situatie. Elke maand 80 euro ophoesten is ontzettend veel. Maar wat kan ik nog doen? Ik heb geen andere optie.’ Tegelijk is ze blij met de hulp van ANBO-PCOB. ‘Dat Emma en Marijke contact hebben gelegd met de verzekeraar en de geldeiser, was zo fijn. Hun hulp was echt geweldig.’
*Dit is niet haar echte naam.
Noord-Italië en Zwitserland
10-daagse busreis
Maak kennis met het natuurschoon van Noord-Italië en het berglandschap van Zwitserland. We verblijven in het Italiaanse Domodossola.
Excursies naar Milaan en Lago Maggiorre
Adembenende vergezichten
Prachtige Italiaanse bergen en meren
Treinretour Täsch - Zermatt
Vertrek tussen mei en september
vanaf p.p. 1099
Somerset and the Cotswolds
9-daagse busrondreis
Engeland staat bekend om tradities, kathedralen, landhuizen, tuinen en pittoreske dorpjes. We rijden door de sfeervolle Cotswolds met dorpjes en tuinen.
Beleef de charme van het ‘Old England’
Met lokale stadsgids in Bath en Cambridge
Bezoek prehistorisch Stonehenge
Shakespeare’s Stratford-upon-Avon
Vertrek tussen mei en september
vanaf p.p. 1099
TEKST EN FOTO’S: ED LODEWIJKS
Ontspannen vanaf het water genieten van het landschap dat in al zijn schoonheid langzaam aan je voorbijtrekt. Dát gevoel maakt een cruisevakantie nou zo speciaal. Helemaal op een knus schip dat op zijn gemak de rivier afzakt. En dat is nou precies wat we gaan doen op de komende ANBO-PCOB-ledenreis. Beleef hier alvast een voorproefje van een memorabele trip.
We hebben er al een paar mooie dagen op zitten, op de MPS Horizon met kapitein Pascal en zijn bemanning. We zijn vetrokken vanuit Arnhem over de Rijn richting Duitsland. Vandaag varen we, na het passeren van de sluis bij Koblenz, de Moezel op en zitten lekker op het zonnedek. Na de robuuste, drukbevaren Rijn, oogt de Moezel juist heel intiem. Veel smaller en rustiger. Voor onze ogen ontvouwt zich een romantisch decor van glooiende heuvels vol met wijnranken, zover het oog reikt. Op de toppen stoere kastelen en langs de oevers slaperige dorpen en stadjes, met puntige kerktorens en vakwerkhuizen. Aan dek komen de fototoestellen massaal tevoorschijn om alles vast te leggen. Terwijl er ondertussen ‘kaffee und kuchen’ wordt geserveerd. Het leven is goed aan boord.
Halteplaats vandaag én verste punt van de reis, is het stadje Cochem, zo’n beetje dé etalage van het Moe -
zeldal. Dat vraagt natuurlijk om een bezoekje. En dat is hier, net als op alle andere plekken tijdens onze reis, heel goed te doen, omdat het schip vlak bij het oude centrum kan afmeren. We wandelen zo naar het marktplein toe, dat omgeven is met in zoete kleuren gehulde vakwerkhuizen. Met de winkeltjes, cafeetjes, terrassen en de smalle straatjes eromheen heeft Cochem een hoog schattigheidsgehalte. We gaan ook even met de stoeltjeslift 225 meter omhoog de heuvel op en wandelen daar naar het Pinner Kreuz, waarvandaan we een vrij uitzicht hebben over het Moezeldal. Met als blikvanger de Reichsburg, het grootste kasteel van de streek. Heel sierlijk met al zijn ronde torentjes. En in de diepte zien we een miniatuur Horizonnetje, dat op ons ligt te wachten.
De volgende ochtend varen we in alle vroegte weer richting Koblenz. Het zachte licht van de opkomende zon en de lage mistflarden zorgen voor een mystieke sfeer. We kunnen er heel stil aan dek van genieten,
Linksboven
Welkom op het captainsdiner!
Links
Zoetje kleurtjes op de markt in Cochem
Rechts
Relaxen aan dek mét uitzicht
‘Wat een prachtaanlegplek weer pal voor een rij historische panden’
want de meeste passagiers liggen nog op één oor. Aan het einde van de middag arriveren we in Koblenz. Wat een prachtaanlegplek weer pal voor een rij historische panden. Hup, de loopplank af en we staan midden in de Altstad. Heel sfeervol met een rijke uitstraling. Zoals het barokke stadhuis op de Jesuitenplatz, de Liebfrauenkirche en de twee strakke torens van de Florinskirche. Even verderop staat het spierwitte Kurfürstliches Schloss met zijn ronde zuilen in de zon te pronken. En dat doet ook het ruiterstandbeeld van Keizer Wilhelm op de Deutsches Eck, het punt van de stad waar de Rijn en de Moezel samenvloeien. Veertien meter hoog, ongenaakbaar. En ’s avonds als de zon net onder is, hult de stad zich voor onze ogen in de warme gloed van alle lampjes, die zich onder een diepblauwe lucht spiegelen in de rivier.
We leggen tijdens onze riviercruise onderweg ook nog aan in Keulen, Düsseldorf en het Romeinse stadje Andernach, dus vijf keer in totaal. Dat zorgt op deze
Links
De rijke uitstraling van Koblenz
Onder
Het is smullen aan boord
zevendaagse reis voor een mooi ritme. Overdag varen, ergens in de (na)middag aanleggen en de nacht langs de kade doorbrengen. Motor uit, rust! En om lekker te eten hoef je ook niet van boord, want ontbijt, lunch en diner worden in het restaurant van de Horizon verzorgd. Verder heeft het schip naast het zonnedek ook binnenin nog een grote lounge met bar. Zo kan iedereen doen en laten wat hij wil. Aan boord blijven, zelf de wal op, of met een excursie mee. Want die worden ook georganiseerd.
‘Overdag varen, ergens in de middag aanleggen en de wal op om te ontdekken’
Zo gaan wij vanuit Keulen met een touringcar mee naar het achttiende-eeuwse Schloss Augustusburg in het plaatsje Brühl. Opgetrokken in barok en rococo. Dat staat al garant voor uitbundigheid, maar de entreehal van dit slot slaat echt alles. Samen met een enorme staatsietrap in het midden maken al het bladgoud, kristal, marmeren vloeren, zuilen, beelden en weelderige wand- en plafondschilderingen een verpletterende indruk. De Keulse keurvorst Clemens August moet daar als eigenaar destijds veel plezier aan hebben beleefd, zeker als hij de blikken van de gasten zag. Wij zijn niet minder onder de indruk.
Na deze en alle andere belevenissen varen we op dag zeven van onze cruise weer midden door het Hollandse rivierlandschap. Plat en groen, met boerderijen, weilanden, koeien en schapen. Dat heeft ook weer zijn charme. Bijna weer thuis! We verlaten de brede Rijn, slaan af naar de veel smallere Nederrijn om daarna in Arnhem aan de kade aan te leggen. Met nog één bezienswaardigheid tot slot vlak boven onze neus. De John Frostbrug. Ja, die hele beroemde uit de Tweede Wereldoorlog.
Boven En weer zo’n popperig dorpje
Midden Verwennerij aan boord
Onder Het uitbundige Schloss Augustusburg
Vanaf € 1.099
Geen
eenpersoonshut-toeslag!
Ontdek de romantische sfeer van het sprookjesachtige Moezeldal. Het ene moment geniet u op het zonnedek, waar prachtige panorama’s voorbijglijden. Het volgende moment struint u door een authentiek stadje en belandt u in een gezellige weinstube met een heerlijk glaasje Moezelwijn. Een reis vol afwisseling, ontspanning en verwennerij.
Cruise per mps Horizon
• Prenight optioneel bij te boeken
• Geniet van de prachtige panorama’s van het Moezeldal
• Volpension: ontbijt, lunch en diner
Vanafprijs en vertrekdatum
Donderdag 12 juni 2025 € 1.099 p.p.
Niet inbegrepen
• Reis naar en van Arnhem
• Niet genoemde excursies en entreegelden, eigen maaltijden en drankjes.
• Extra nacht op 11 juni bij te boeken à € 45 per persoon o.b.v. logies/ontbijt
Deze ledenreis is exclusief voor ANBO-PCOB te boeken via www.dejongintra.nl/ CRCR4h9 of bel 0180-45 78 03.
Vermeld dat het gaat om de ANBO-PCOB-ledenreis met de reiscode CRCR4h9.
Genoemde prijs geldt alleen als u op deze manier boekt.
Inbegrepen
• Welkomstcocktail
• 6 overnachtingen en havengelden
• Volpension: ontbijt, lunch en diner aan boord
• Twee avonden met live muziek
• Captains Dinner: feestelijke afscheidsavond
• Gastheer of -vrouw van ANBO-PCOB
• Reisleiding vanuit de Jong Intra Vakanties
• U hoeft geen 1-persoonstoeslag te betalen voor uw hut
• Inclusief reserveringskosten, bijdrage Calamiteitenfonds en bijdrage SGR
Gegarandeerd vertrek vanaf 70 personen, maximaal 90 personen. Vertrek en aankomst in Arnhem.
MEER INFORMATIE EN BOEKEN?
Kijk voor een uitgebreidere beschrijving van deze prachtige reis op www.dejongintra.nl/crcr4h9. Daar ziet u waar het schip iedere dag naartoe vaart en aanlegt. Geen internet? Bel dan naar 0180-45 78 03. Vermeld de ANBO-PCOB-reiscode CRCR4h9.
Dit boekje bevat (bijna) alles wat ANBO-PCOB u te bieden heeft. Het is een bewaarexemplaar.
Haal het ledenvoordeelboekje er daarom uit:
1. Maak de nietjes los waarmee het boekje aan het magazine vastzit
2. Haal het ledenvoordeelboekje eruit
3. Doe de nietjes weer dicht
4. Kijk wat voor voordeel u allemaal krijgt
5. Noteer uw lidnummer op pagina 2 van het boekje
6. Bewaar het boekje: uw voordeel geldt heel het jaar 2025
voor leden
Wat dat wekelijkse bezoekje met mij doet
Wij zijn apetito. Bezorger van maaltijden, maar vooral bezorger van een lach. Onze medewerkers zetten zich met veel plezier in om het voor u zo fijn mogelijk te maken. Die glimlach, dat vriendelijke gebaar, dat moet wel de apetito-bezorger zijn. We werken met vaste bezorgers en komen op vaste momenten, zodat er altijd een vertrouwd gezicht voor de deur staat. Dat voelt goed.
Ontdek wat apetito met ú doet. Ons brede aanbod voldoet aan elke wens en smaak. Heeft u specifieke wensen, zoals een glutenvrij, lactosevrij of eiwitrijk dieet? We helpen u graag bij het selecteren van uw maaltijden.
Bestel een voordelig proefpakket en ontvang 4 maaltijden voor slechts € 22,50.
Deze
Meer weten? Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 088 - 2012 123. Vermeld bij uw bestelling actiecode 202-OEW1V25.
Elke dag een lach
TEKST: MARIJE REMMELINK
FOTO: JANITA SASSEN
Sterven en de dood zijn in Nederland geen populaire gespreksonderwerpen. Dat we er niet over praten, maakt sterven een onbekend en eng proces – voor wie overlijdt en voor de naasten. ‘Ondanks het verdriet, kan het levenseinde ook een prachtige tijd zijn’, ziet longarts Sander de Hosson. Als we weten wat we ongeveer kunnen verwachten, komt er ruimte om de mooie kant ervan te zien.
GRATIS BROCHURE
‘PRAAT OP TIJD OVER JE LEVENSEINDE’
De Patiëntenfederatie Nederland heeft een brochure, getiteld: Praat op tijd over je levenseinde. Over passende zorg in de laatste levensfase. Ook ANBO-PCOB heeft eraan bijgedragen. Download de brochure gratis via anbo-pcob.nl/brochure-levenseinde
‘DOKTER, IK BEN ZO BANG OM TE STIKKEN’, hoort longarts Sander de Hosson vaak van zijn patiënten. Stikken is volgens De Hosson een existentiële angst waar veel van zijn patiënten mee rondlopen. ‘Maar iedereen die in de sterfzorg werkt, weet dat mensen niet zullen stikken. In de sterffase schakelt je lichaam min of meer uit, daardoor zijn terminale patiënten vaak suffig en in de laatste uren zelfs (sub) comateus. De meeste sterfbedden zijn heel rustig en comfortabel. Het geeft veel rust als mensen dat weten.’
Goed in het níet praten
Veel mensen weten niet hoe een sterfbed eigenlijk verloopt. Mensen die sterven niet, en mensen die naast een sterfbed zitten evenmin. De Hosson vindt dat er meer aandacht moet komen voor sterven, palliatieve zorg en stervensbegeleiding. Want als we er meer over gaan praten, wordt het allemaal een stuk minder spannend en dan kunnen we ook de mooie kant ervan zien. ‘Ik ben overtuigd van één ding: wie de dood ziet, ziet het leven’, aldus De Hosson. Hij zet zich al 25 jaar in voor meer bewustzijn rondom dit onderwerp. Onder andere met zijn boe -
ken en zijn indrukwekkende columns in LINDA. Ook heeft hij zorgplatform Carend opgericht, waar van alles te vinden is over palliatieve zorg. De laatste levensfase is een onderbelicht, maar heel belangrijk onderwerp: ‘Als longarts kan ik heel zieke mensen een behandeling geven die hun leven verlengt. Vaak wel met veel bijwerkingen. ‘Ik weet niet of het iets aan de kwaliteit van je leven gaat toevoegen’, zeg ik er altijd bij. Het is lastig, maar ook belangrijk om het daar goed over te hebben. We zijn in Nederland hartstikke goed geworden in het níét praten over de dood. Terwijl er drie realiteiten zijn in het leven: je wordt geboren, je betaalt belasting en je gaat dood.’
Wat hoort bij een ‘normaal’ sterfbed
De Hosson ziet dat als er goede stervensbegeleiding en medische zorg is, er meer rust komt. Daarvoor is een aantal randvoorwaarden noodzakelijk. Stipt op nummer één staat dat de omgeving veilig moet zijn. Een hectische ic voldoet daar vaak niet aan. Het is belangrijk dat je het traject van tevoren met elkaar bespreekt, want om één voor twaalf kun je vaak niks meer
‘We zijn in Nederland hartstikke goed geworden in het níét praten over de dood’
regelen. Hoewel het sterfbed niet altijd voorspelbaar is – de duur verschilt bijvoorbeeld nogal – zijn sommige zaken wel voorspelbaar. Als je voortijdig vertelt dat dit hoort bij een ‘normaal’ sterfbed, schrikken mensen er niet zo van. Een bekend voorbeeld is reutelen. ‘Stervende mensen krijgen vaak wat slijm achter in hun keel dat ze niet meer kunnen wegslikken of weghoesten, dat geeft een reutelend geluid’, legt De Hosson uit. ‘De patiënt heeft daar zelf geen last van, maar naasten vinden het geluid vaak akelig. Daarnaast kunnen mensen ademstops krijgen, dan stoppen ze tien tot veertig seconden met ademen. Wat ik ook altijd vertel, is dat mensen er in de sterffase anders uit gaan zien: ze worden vaak bleek en grauw en je ziet ook wel dat het gelaat
invalt en de neus spitser wordt. Sommige mensen gaan in de verte kijken, waardoor het lijkt alsof ze door je heen kijken. En wie sterft wordt suf. Op de laatste dag van het leven is driekwart van de mensen niet meer aanspreekbaar. Wacht er daarom niet te lang mee als je nog belangrijke dingen wilt zeggen. Over een dag of zelfs een uur kan het heel anders zijn.
Dit zijn allemaal dingen die bij een normaal, rustig en comfortabel sterfbed horen. De Hosson: ‘Als er andere dingen optreden waar een stervende wel last van heeft, kunnen we ingrijpen. Voor benauwdheid en verwardheid hebben we bijvoorbeeld goede medicijnen. Wij zorgverleners hebben niet de regie. De regie van het
sterven ligt bij de natuur, of bij God als je daarin gelooft. Ons doel is om ervoor te zorgen dat het zo aangenaam en comfortabel mogelijk wordt. Dat klinkt heel raar over sterven en ik vind “comfortabel” een rotwoord, maar zo is het wel. Een vorm van sterfbegeleiding die we kunnen geven is gewoon vertellen, praten, luisteren.’
Je wereld gaat stilstaan
Wat staat mij te doen als ik hoor dat ik op korte termijn ga overlijden? ‘Praat over je wensen’, adviseert De Hosson. ‘Praat over de praktische zaken, zoals juridische dingen en je uitvaart, maar ook over het leven, waar je de tijd die je nog hebt aan wilt besteden en hoe je je levenseinde voor je ziet. Als je euthanasie wilt, start dat traject dan
‘Je wereld gaat echt even stilstaan’
op tijd. Ik zie niet vaak dat mensen nog een hele bucketlist gaan afvinken. De meeste mensen willen het liefst gewoon in hun achtertuin zijn, of nog even naar het strand, met de mensen die ze liefhebben. Sterven is zo’n intiem proces, alle lagen worden afgepeld en op geen enkel ander moment zijn relaties meer waardevol dan tijdens een sterfbed. Je wereld gaat echt even stilstaan.
Neem er die tijd ook voor en laat het doordringen. We weten uit onderzoek dat hersenactiviteit in je gehoor en je gevoelscentra aanwezig blijven tot het laatste moment. Praat dus mét en niet over diegene, zeg lieve dingen en raak hem of haar aan. Ik raad mensen die waken ook weleens aan om een ontzettend dure fles wijn te kopen, en naast het bed te toasten op het leven van degene die overlijdt. Natuurlijk wil je je geliefde niet missen, maar doordat je zo naar de essentie gaat, kan de laatste levensfase ook een prachtige tijd zijn.’
Kijk voor meer afleveringen van deze zorgreeks op www.anbo-pcob.nl/ dossier-toekomstige-zorg/
1. ALS ER GEEN CHEMO- OF IMMUNOTHERAPIE MEER IS, KAN DE DOKTER NIETS MEER DOEN EN BEN IK UITBEHANDELD
‘Een patiënt is nooit uitbehandeld. Een behandeling gaat niet alleen om levensverlengende chemo- of immunotherapie. Er kan nog heel veel gedaan worden om de kwaliteit van leven in de laatste levensfase te verhogen. We kunnen als zorgverleners de weg naar de dood verlichten en verzachten.’
2. DE PATIËNT KAN KIEZEN TUSSEN EUTHANASIE EN PALLIATIEVE SEDATIE
‘Patiënten kiezen of ze wel of geen euthanasietraject in willen gaan, dát is een keuze. Als je daar niet voor kiest, krijg je goede palliatieve zorg, waarvan palliatieve sedatie een onderdeel kán zijn. Palliatieve sedatie is het verlagen van het bewustzijn met als doel om symptomen adequaat te bestrijden in de laatste levensfase. Dat is een behandeling die de behandelend arts zal inzetten als er lijden is in het sterfbed waar geen goede behandelingen meer voor zijn.’
3. MET MORFINE OF PALLIATIEVE SEDATIE KAN JE HET LEVEN VERSNELD BEËINDIGEN
‘Wij geven morfine om symptomen als pijn en benauwdheid te bestrijden, maar je gaat er niet sneller van dood. Als arts mag je namelijk niet zomaar iemand doodmaken. Als de behandelend arts morfine inzet, is dat niet hetzelfde als palliatieve sedatie. Bij palliatieve sedatie wordt alleen het bewustzijn verlaagd. Ook dat bespoedigt de dood niet.’
T/m 22 februari
Comfortabel en zorgeloos vanuit huis de beste stoel vinden klinkt als muziek in de oren, toch? En als kers op de taart ontvangt u nu ook nog 500,- inruilkorting. Ga naar prominent.nu/thuisadvies of bel 0341 - 27 40 90 voor een vrijblijvend advies bij u thuis. Altijd ruim 1000 modellen op voorraad en binnen 1-5 werkdagen in huis.
Fauteuils Vanaf 490,Relaxstoelen Vanaf 790,-
Sta-op stoelen Vanaf 790,-
Ons nieuwste collectieboek gratis ontvangen?
Ga naar prominent.nu of bel 0341-27 40 90 voor meer informatie.
*Korting geldig bij banken vanaf 1600,- en stoelen vanaf 1200,-
Hoekbanken Vanaf 1690,-
NIEUW! Met zitdiepte verstelling
TEKST: KOEN TUERLINGS, INGRID NIES
ILLUSTRATIES: LOTTE DIJKSTRA
Leeftijd mag geen reden zijn om iemand uit te sluiten of minder te behandelen. Toch gebeurt het veel. Hoe vaak ervaren ouderen leeftijdsdiscriminatie? En in welke situaties? Ouder en Wijzer zocht het uit. De resultaten zijn opvallend: bijna een op de drie 65-plussers heeft de afgelopen vijf jaar discriminatie ervaren vanwege zijn of haar leeftijd. Dit blijkt uit een peiling van het Nationaal Senioren Panel, in opdracht van ANBO-PCOB, waaraan 6.527 ouderen deelnamen.
‘De premie van mijn autoverzekering ging met 95% omhoog! Ik viel nu onder de risicogroep’, schrijft Jan* (83). Peter (79) had een kredietlimiet van 10.000 euro, ‘maar vanaf 75 jaar werd dit gemaximaliseerd op 3.000 euro’. Puur vanwege zijn leeftijd.
‘Ik wil graag reizen en dan een auto huren in het buitenland, maar boven 75 jaar is dit niet mogelijk! Dat beperkt mijn vrijheid!’, aldus Monique (78). Verder melden ouderen dat huisartsen klachten al snel toeschrijven aan de ouderdom, operaties vanwege de leeftijd niet meer gedaan worden en dat bevolkingsonderzoeken stoppen bij een bepaalde leeftijd.
ARME OUDEREN MEER LAST 32% van de ouderen heeft in de afgelopen vijf jaar te maken gehad met een vorm van leeftijdsdiscri -
minatie. Dit gebeurt bij financiële instellingen, in de zorg, op de werkvloer of ergens anders. Het komt even vaak voor bij mannen als bij vrouwen en zowel bij jonge als oudere senioren. En ja, het financiële plaatje speelt wel mee. Ouderen die moeite hebben om rond te komen of in de schulden zitten, ervaren veel vaker leeftijdsdiscriminatie: maar liefst 61%.
Leeftijdsdiscriminatie is verboden, maar de wet laat het soms toch toe. Zo mogen verzekeraars bijvoorbeeld oudere autobestuurders hogere premies laten betalen. Waarom? Omdat statistieken zeggen dat ze meer risico lopen op schadeclaims. Dat maakt het voor veel ouderen niet minder pijnlijk. Zij voelen zich onterecht buitengesloten, benadeeld of niet serieus genomen.
GEEN HYPOTHEEK OF LENING Zo kreeg 12% van de 65-plussers de afgelopen vijf jaar te maken met benadeling of uitsluiting door een financiële instelling. Ze konden geen hypotheek of lening krijgen, geen verzekering afsluiten, geen credit -
card krijgen en geen auto leasen. Of ze kregen een stevige premieverhoging voor de kiezen na een bepaalde leeftijd. Zoals Bert (75): ‘Toen ik 75 werd, ging mijn autoverzekering met 100 euro omhoog.’ Steven (72): ‘De aanvraag voor een hypotheek was heel lastig. En voor een overlijdensverzekering was ik te oud. Afsluiten was niet mogelijk.’
Een auto leasen lukt ook John (82) niet. ‘Ik kreeg te horen: wij leasen niet aan personen van uw leeftijd.’
12% van de 65-plussers werd benadeeld door een financiële instelling
‘ACH MEVROUWTJE, HET IS DE OUDERDOM’
Leeftijdsdiscriminatie komt ook voor in de zorg. Een op de zes ouderen heeft negatieve ervaringen gehad met zorgverleners vanwege zijn of haar leeftijd. Soms werden klachten direct afgedaan als ‘ouderdomsklachten’ (12%). Of erger: 3% kreeg zelfs geen behandelingen, medicijnen of therapieën omdat ze te oud zouden zijn. Ad (84): ‘Vanwege mijn leeftijd kom ik niet in aanmerking voor een niertransplantatie.’ Veel respondenten storen zich ook aan de toon waarop ze benaderd worden. Annie (84): ‘Ze praten tegen me alsof ik een kleuter ben. Alsof mijn ervaring er niet toe doet. “Ach mevrouwtje het is de ouderdom.”’
Veel ouderen ervaren het ook als onrechtvaardig dat bevolkingsonderzoeken naar borst- en darmkanker stoppen bij mensen boven de 75 jaar. De reden is dat de verhouding tussen het nut en risico maar voor een heel specifieke groep gunstig zou kunnen zijn. Maar voor ouderen voelt het alsof zij er niet meer toe doen. Mia (75): ‘Geen borstonderzoek meer na je 75ste. Ook geen uitleg waarom niet. Afgeschreven denk ik.’
61% van de ouderen heeft in de afgelopen vijf jaar betaald of vrijwillig werk gedaan. Maar het blijkt soms moeilijk om een eerlijke kans te krijgen op de werkvloer. 9% van de werkende ouderen kreeg afwijzingen, minder loopbaankansen of aannames over hun inzetbaarheid vanwege hun leeftijd. Of er wordt niet meer in ze geïnvesteerd. Willem (70): ‘Naarmate het pensioen in beeld kwam, kreeg ik geen “bijspijkering” meer aangeboden.’ En alhoewel er geen maximumleeftijd is voor vrijwilligerswerk, wordt soms door organisaties toch een leeftijdsgrens gehanteerd. Zo moest Maarten stoppen met vrijwilligerswerk omdat hij 80 jaar was geworden. ‘Ik mocht niet meer op een busje rijden voor vervoer van personen.’ Gerard (78) wilde vrijwilligerswerk doen bij een organisatie. ‘Maar dat was niet mogelijk voor iemand van boven de 70 jaar.’
Sommige uitsluitingen zijn wel heel schrijnend. Zoals Josefien (86) die geen dier uit het asiel mocht adop -
Het onderzoek over leeftijdsdiscriminatie is uitgevoerd door het Nationaal Seniorenpanel in opdracht van ANBOPCOB. In de periode van 14 tot en met 25 november 2024 deden 6.527 65-plussers mee aan het onderzoek. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers is 77 jaar. De resultaten zijn representatief op basis van leeftijd, geslacht en opleidingsniveau.
*In verband met de privacy zijn de namen gefingeerd
teren, ‘omdat het dier dan binnen een paar jaar weer ter adoptie moest worden aangeboden, als ik zou overlijden.’ En Anna (76): ‘Ik ben actief en gezond. Ik wil graag in een woongroep wonen, maar overal is de leeftijdsgrens 70 jaar.’
ELK NADEEL HEEFT ZIJN VOORDEEL
Onderscheid naar leeftijd heeft ook een positieve kant, zoals voordelen en korting speciaal voor ouderen. Denk aan korting voor treinkaartjes of in musea. Hoe belangrijk vinden senioren deze voordelen? Heel belangrijk! Ruim vier op de vijf vinden dat deze kortingen behouden moeten blijven. Toch zijn er verschillende meningen over hoe ze gegeven moeten worden. 52% vindt het eerlijker als kortingen op inkomen gebaseerd worden, terwijl 31% liever kortingen op leeftijd ziet.
TE OUD VOOR EEN LENING
‘Ik heb een overwaarde op mijn huis van ruim vier ton. Maar ik kon geen cent lenen toen ik een andere auto moest kopen, vanwege mijn leeftijd (75 jaar). Ik reed in een Audi A6 die ik wilde inruilen voor een kleinere auto.’
Barbara Muselaars
‘De maand dat ik 70 werd mocht ik nog plasma doneren, de maand erna niet meer’
TE OUD OM BLOED TE DONEREN
‘Terwijl we steeds horen dat er een gebrek aan bloeddonoren is, was ik toen ik 70 jaar werd ineens niet meer geschikt. In het begin van de maand dat ik 70 werd, mocht ik nog plasma doneren, de maand erna niet meer. Ik was goed gezond, gebruikte geen medicijnen en had al meer dat tweehonderd maal gedoneerd. Begrijpt u het, ik niet.’
Marinus van den Brink
TE OUD VOOR EEN
OVERBRUGGINGSHYPOTHEEK
‘We hadden een hypotheek bij Florius. Vanwege de verkoop van ons huis en aankoop van een nieuw huis hadden we voor een korte periode van drie weken een overbruggingshypotheek nodig. Dit stelt je in staat de overwaarde van je oude woning tijdelijk te gebruiken. Helaas ondervonden wij dat onze vertrouwde bank, Florius, ons dit weigerde vanwege onze leeftijd, ondanks
onze uitstekende financiële positie. Dit leidde tot veel frustratie. Dankzij de hulp van onze makelaar en een andere financieel adviseur vonden we uiteindelijk een oplossing bij ING, die zonder problemen een hypotheek inclusief overbruggingshypotheek bood. Inmiddels wonen we al drie jaar met veel plezier in ons nieuwe huis, maar Florius is ons als klant kwijtgeraakt.’
Marja de Goede
OOK TE OUD VOOR EEN
AUTOVERZEKERING
‘Ik ben 84 jaar oud en werd door Centraal Beheer getrakteerd op een prijsverhoging van € 70 naar € 130 voor mijn autoverzekering per maand omdat ik in de risicogroep val! Heb uit protest de auto verkocht en ben gaan leasen!’
Jo Poell
TE OUD OM SERIEUS TE NEMEN
‘De echte leeftijdsdiscriminatie (ageïsme is een betere term) is niet altijd duidelijk. Naarmate je ouder wordt, gaat men steeds meewariger naar je kijken, alsof je ervaring en kennis er niet meer toe doen. De roep om ook stemrecht te geven aan 16-jarigen is tekenend. Het feit dat 18-jarigen betaald politicus kunnen worden, is dat ook. Kennelijk is het adagium dat de jeugd dezelfde fouten moet maken als de vorige generaties, zodat het onnodig is om te profiteren van de kennis en ervaring van de ouderen. Overigens sluit het een het ander niet uit: dat er ook wijze jongeren en dwaze ouderen zijn.’
Jaap Cordia (81)
‘De lening voor zonnepanelen was niet voor mensen van 75 jaar en ouder’
TE OUD VOOR ZONNEPANELEN
‘Er werd in de gemeente Apeldoorn veel reclame gemaakt voor de aanschaf van zonnepanelen. Als lokmiddel werd een rentevrije lening in het vooruitzicht gesteld en dat is natuurlijk leuk meegenomen als je toch al had besloten om zonnepanelen te laten installeren. Na het invullen van alle (en dat waren er nogal wat) gegevens kreeg ik na het indienen de mededeling dat er een leeftijdslimiet van 75 jaar van toepassing was.’
W.A. Gerretsen
TE OUD VOOR EEN OPERATIE
‘Tien jaar geleden werd geconstateerd dat mijn beide bovenarmpezen gescheurd waren. Ik deed nog van alles: zoals iedere dag zwemmen en de tuin onderhouden, maar ik was te oud voor een hersteloperatie. De grens was 65 jaar.’
Naam bij redactie bekend
TE OUD VOOR
AUTOVERZEKERING
‘De inruilauto werd niet meer verzekerd door Allianz, omdat ik op mijn leeftijd (83) moest weten dat psychische en fysieke klachten een te groot risico waren. Ik had achttien schadevrije jaren en een poliskorting allrisk van 80%.’
Cees Koopmanschap
TE OUD OM TE LEASEN
‘Ik was twee jaar geleden 84 jaar en wilde een auto leasen. De Renault-dealer zei dat dat niet mogelijk was, omdat de verzekering dat niet toestond na de leeftijd van 80 jaar. Ik heb toen een auto gekocht, ben nu 87 en rijd nog steeds met plezier in deze auto.’
Theo Dekkers
In onze vakantieweken geniet u een week lang van verwennerij op basis van volpension! Maaltijden, uitstapjes, gezamenlijke activiteiten en tijd voor uzelf in uw eigen accommodatie. Er even tussenuit, maar vooral genieten! Dat wilt u toch ook?
Hele weken van vrijdag tot vrijdag tussen:
> 9 mei en 23 mei
>13 juni en 11 juli
> 29 augustus en 3 oktober
Vanaf € 815 per persoon
Informatiefolder aanvragen? of reserveren?
Website: www.ackersate.nl/seniorenreizen
Mail: info@ackersate.nl
Telefoon: 0342-471274
Vakantiepark Ackersate Harremaatweg 26, Voorthuizen
Verhuur van accommodaties, kampeerplaatsen en speciale vakantieweken
Voor meer informatie: www.gardentours.nl
James Wattstraat 2a, 3261 MB Oud Beijerland
Tel.: 088 - 007 13 00, e-mail: info@gardentours.nl Website: www.gardentours.nl
JAAP JONGBLOED
Nu presentator
Jaap Jongbloed (69) op papier met pensioen is, heeft hij tijd om zijn passie voor sport en gezondheid te delen. Met podcasts, webinars en bijeenkomsten hoopt hij ouderen in beweging te krijgen. Kijk op jaapjongbloed.nl
Het is een waarheid als een koe: rust roest. Of, zoals mijn trainer het in het Engels uitdrukt: motion is lotion. En we weten het ook wel, maar we doen het te weinig: bewegen! Bewegen verlengt je leven, maar de roltrap verkort je tocht naar de volgende verdieping. En zo zijn er natuurlijk in de afgelopen halve eeuw nog veel meer van die heerlijke uitvindingen bijgekomen die alles zo makkelijk maken. De afstandsbediening die ervoor zorgt dat je niet hoeft op te staan om de televisie aan te zetten. De e-mail, waardoor je geen brieven meer op de bus hoeft te doen. De mobiele telefoon, die je het loopje naar het vaste toestel in de gang bespaart. De elektrische fiets, de thuisbezorgde maaltijd, de stofzuiger die als een robot zijn weg vindt door het huis. En ga zo maar
door. We worden er lui van, olympisch lui. De enige marathon die we nog kennen is een Netflix-marathon.
Mijn cameraman vertelde me laatst dat hij bij thuiskomst op zijn mobieltje in één keer de lichten aandoet, de gordijnen sluit en de tv aanzet. Het wachten is nog op de hond die zichzelf uitlaat en de auto die onbestuurd voor komt rijden om je op te halen. Het is ironisch: we hebben alle tijd en middelen om te bewegen, maar we doen het steeds minder. Want waarom zou je lopen als je kunt scrollen?
Onderzoek wijst uit: als je regelmatig beweegt en een beetje de vaart erin houdt dan heb je 30% minder kans op alzheimer.
In de Blue Zones, de gebieden met de meeste 100-plussers, stappen de herders onverdroten door de bergweiden en dansen de oma’s met hun kleinkinderen. Hoewel langzamerhand ook daar de moderne tijd en de fastfood-ketens de bmi’s omhoog stuwen. Bewegen vraagt energie, kost moeite. Of toch minder dan je zou denken? Ik ga mijn moeder als voorbeeld geven. Vindt ze zelf vreselijk, maar ik doe het toch. Omdat het zo duidelijk laat zien wat een actief bestaan kan opleveren. En hoe bewegen een vanzelfsprekend onderdeel van je dagelijks leven kan uitmaken.
Mijn moeder is 93 en heeft nog nooit een sportschool van binnen gezien. Begrippen als kettlebell of leg-pressmachine zijn als Chinees voor haar.
Mijn moeder is – sorry mamma – enigszins eigenwijs: ze wil alles zelf doen. Woont zelfstandig op een onpraktische afstand van de dichtstbijzijnde supermarkt. En ze wil dat graag zo houden. Ze heeft een tuin die zo groot is dat drie hoveniers een dagtaak zouden hebben aan het onderhoud. Maar ze zit zelf op haar knieën onkruid te wieden. En ze heeft een hond. Twee keer per dag laat ze die uit, weer of geen weer. Het levert haar ook nog eens een gezellig praatje op met een passerende buurvrouw. Vier jaar geleden is ze gestopt met tennissen. Maar dat maakt niet uit, want een tuin en een hond zorgen ervoor dat ze om zich heen haar eigen kleine privé-Blue Zone heeft gecreëerd!
Brede kant van de trap blijft vrij
Uw trapleuning kan blijven zitten
Nieuw, huur en tweedehands
Standaard 5 jaar garantie
Snelle levering
Vrijblijvend thuisadvies
Maak vandaag nog een afspraak voor een gratis en vrijblijvend thuisadvies. Omdat elke situatie anders is, maken wij de traplift helemaal op maat.
Hoe uw trap er ook uitziet en wat uw wensen ook zijn; samen zoeken we naar de perfecte oplossing.
Naam
Adres
Postcode/plaats
Telefoon
Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Koninklijke Otolift Trapliften, Antwoordnr. 17014, 2810 VK Bergambacht
Of scan de QR-code met de camera van uw telefoon.
TEKST: RIANNE VAN DER MOLEN FOTO'S: MARK KOHN
We leven in een tijd dat alles maakbaar lijkt. Je kunt alles worden als je maar je best doet. En zolang je maar gezond eet en veel beweegt, kun je honderd jaar worden. Of is het niet zo simpel? We vroegen het aan een filosoof, een predikant en een ondernemer/coach.
‘Aan de ene kant lijkt het leven niet maakbaar, omdat er van alles gebeurt wat je niet in de hand hebt. Maar wij gaan wel op een makende manier met alles wat we meemaken om.
Neem bijvoorbeeld onze gezondheid. Na een diagnose vragen we onszelf af wat we kunnen doen om de ziekte te stoppen of te genezen. Of we laten pre-scans maken, waarmee we hopen te voorkomen dat ziekten te laat ontdekt worden. We proberen het niet-maakbare te verkleinen, door er makend mee om te gaan.
Dat lukt ons in toenemende mate. Door de vooruitgang van de wetenschap en de techniek zijn er steeds meer manieren om ons leven in eigen hand te nemen. Zelfs de dood is maakbaar geworden. Juridisch is het inmiddels mogelijk om zelf te bepalen wanneer je sterft.
Onze interesse in die maakbaarheid komt voort uit bezorgdheid over wat kan komen, maar versterkt die ook. We verlangen vooral naar een onbezorgde gezondheid en daar kunnen we nu net niet zelf voor zorgen. Onbezorgde gezondheid is een cadeau: ze wordt je gegeven of niet. Als je vergeet dat je dit lichaam gekregen hebt en jezelf blindstaart op wat je ervan maakt, houd je jezelf voor de gek.’
EVELIEN PLAISIER PREDIKANT
‘Doe je best, werk hard en dan komt het goed. Die uitspraak hoor ik nog regelmatig, maar is dat wel zo? Er zijn zoveel mensen zonder keuzes. En het kleine groepje dat wel kan zeggen dat ze het gemaakt hebben, is zich misschien niet bewust van alle kansen die ze hebben gekregen. We hebben te leven met het leven zoals het komt. Er zijn dagen en periodes die niet gaan zoals je wil en daar mogen we best wat milder naar kijken. Het helpt voor mij om op die momenten te denken: uiteindelijk rommelen we allemaal maar wat aan.
Tegelijk zit er een dubbele laag in maakbaarheid. Bij klimaatverandering is juist onze maakbaarheid de oorzaak van het probleem. De gedachte dat we de wereld naar onze hand kunnen zetten en zomaar mogen uitputten, heeft veel schade toegebracht. Alleen al om die reden zouden we onszelf als mensen minder vaak bovenaan moeten plaatsen.
Maakbaarheid heeft ook een gevoel van concurrentie in zich. Hoe doe ik het ten opzichte van die ander? Dat vergelijken is vermoeiend. Ik denk dat het beter is wanneer we proberen als deel van het grote geheel te leven en voor elkaar te zorgen, zonder die concurrentiestrijd. Daar wordt de wereld mooier van.’
We hebben te leven met het leven zoals het komt
In hoeverre is volgens u het leven maakbaar? Praat mee op onze digitale ontmoetingsplaats www. uwtrefpunt.nl (en klik op ‘Doe mee’ en ‘De grote vraag’). Of schrijf naar De Grote Vraag, postbus 2012, 3440 DA Woerden.
ARKO VAN BRAKEL ONDERNEMER, COACH, TRAINER EN SPREKER
‘Het leven is wat je overkomt, terwijl je druk bezig bent andere plannen te maken . Die quote van John Lennon vat voor mij mooi het antwoord op deze vraag samen. Ik geloof niet dat het leven maakbaar is, maar wel dat een duidelijk, betekenisvol doel je kan helpen om betere keuzes te maken.
Zelf heb ik veel meegemaakt. Zo ben ik altijd fit geweest en heb ik gezond geleefd, maar kreeg ik toch hartproblemen. En in 2003 overleed mijn compagnon, totaal onverwacht en veel te jong. Ellende kun je niet voorkomen, maar je kunt wel richting geven aan wat je in je leven tegenkomt. Toen ik mijn knie verbrijzelde en mijn schouder brak bij een skiongeluk en geopereerd moest worden, stopte mijn hart ermee tijdens de operatie. Dat was natuurlijk heel pittig. Natuurlijk voelde ik me toen even heel slecht. Maar vervolgens denk ik altijd: hoe kunnen we dit oplossen? Zo’n doel is belangrijk. Vijf dagen na de operatie hield ik in een rolstoel een lezing over omgaan met tegenslagen.
Accepteer dat het leven niet altijd gaat zoals je wil en bedenk dat je zelf invloed hebt als iets naars je overkomt. Wendbaar omgaan met moeilijke situaties maakt het leven leuker en natuurlijker. Bepaal een doel voor jezelf, zo creëer je perspectief.’
Wilt u graag écht lekker zitten en lichamelijk perfect ondersteund worden? Onze stoelen worden van top tot teen voor u op maat gemaakt en geven u elke dag opnieuw een ultiem zitcomfort. Zo ontvangt u Duitse degelijkheid voor de beste prijs. Zet nu de eerste stap en vraag meer informatie aan!
€50,* per levensjaar
Hou oud is uw stoel?
7 jaar x 50= 350 inruil
15 jaar x 50= 750 inruil
De specialist in:
Sta-op-stoelen
Relaxstoelen
Massagestoelen
Relaxbanken
Uitstekend
Vraag onze brochure aan
✓ Bekijk alle collecties stoelen
✓ Relaxstoelen v.a. €795,-
✓ Inclusief prijslijst
Ga naar meubelzorg.nl of bel ons: 085-1107989
TEKST: KIRSTEN DORRESTIJN
FOTO’S: JANITA SASSEN
Riet Schouten (83) vangt al 45 jaar wilde dieren op, waarvan de laatste zes jaar alleen egels. Ze gaat zelfs ’s nachts haar bed uit om baby-egels melk te geven. Het verzorgen en voeden geeft haar een tevreden gevoel.
Er is net een verzwakte egel binnengekomen bij de Egelopvang in Bellingwolde, een dorpje in het oosten van Groningen. Riet Schouten (83) komt van achter uit haar tuin met een stok aangelopen om speciale egelmelk in haar keuken klaar te maken. Het egeltje ligt opgerold op een warmhoudkussentje onder een fleecedeken in de ‘ziekenboeg’. ‘Ik weet niet of hij het redt’, zegt Riet.
In het hok ernaast liggen vier jonge egels van vijf maanden oud te slapen. Riet pakt er een en legt het bolletje in haar handpalm, met de stekeltjes van zijn rug op haar hand. De pootjes en het snoetje zijn ingetrokken. Maar dan komt er langzaam een piepklein, nat neusje tevoorschijn. En zwarte kraaloogjes. Riet aait de stugge haartjes rondom de buik van het diertje. ‘Deze sterkt goed aan.’
Het begon allemaal in 1977 met de opvang van één jonge ransuil met een gebroken poot. ‘De voorzitter van IVN - Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid waar ik actief was, was huisarts en kreeg ook weleens vogels te verzorgen. Hij had geen tijd voor de ransuil. In overleg met mijn man heb ik een hokje in de garage gezet.’
Bij de kippenboer in het dorp haalde Riet dode eendagskuikens. ‘Onder in de zak zat stinkende smurrie. Ik knipte eraf wat nog goed was en gaf dat met een pincet aan de ransuil.’ Al snel na de komst van de ransuil kwam er een tweede hok, voor een meeuw. Het duurde niet lang of het halve huis stond vol met hokken.
De eerste egels die binnenkwamen, kregen een plekje in de kelder. ‘Het hele huis stonk naar egel’, vertelt Riet. ‘Egels poepen de hele dag door en ze lopen er daarna rustig doorheen.’
Tot zes jaar geleden was de opvang gericht op wilde dieren: alle soorten vogels, waaronder uilen en buizerds, maar ook konijnen, hazen, steenmarters. Nu vangt Riet alleen nog maar egels op. Allemaal komen ze ziek, gewond of verweesd binnen. Egels zijn qua voedsel en verzorging makkelijker dan vogels, volgens Riet. ‘Ik hoef geen rauwe vis meer te snijden, eendagskuikens te knippen en insectenpap te voeren.’
De baby-egels, die in augustus en september binnenkomen, voedt Riet elke twee uur met een pipetje. Ook ‘s nachts. In haar nachthemd voedt ze de baby-egeltjes op een stoel in de keuken.
Op dit moment zitten er 43 jonge egels in de opvang. Bij topdrukte zijn het er weleens 120. Dagelijks wordt Riet geholpen door een vrijwilliger, elke dag iemand anders. Om 7.00 uur begint het met het voeren van de egels: kattenbrokjes, paté en schoon water. Ze verschonen de hokken, de handdoeken en fleecedekentjes gaan in de wasmachine.
Egels komen soms verkouden binnen
en ze kunnen ‘verschrikkelijk’ hoesten, volgens Riet. Soms hebben ze diarree of zijn ze verwond door een bosmaaier of robotgrasmaaier. Riet geeft medicijnen en verzorgt wonden.
De voornaamste reden waarom Riet egels blijft opvangen, is omdat het haar een nuttig gevoel geeft. ‘Het eerste wat ik wilde worden, was moeder. Toen ik kleuterjuf was, voelde ik me gewaardeerd. Maar toen ik trouwde, werd ik ontslagen. Ik had een huishouden met een man en twee kinderen, maar ik voelde geen waardering. Door de dieren te verzorgen voel ik me nuttig. Alle mensen die een egel langsbrengen zeggen: “Wat ben ik blij dat u er bent!”. En het geeft me een tevreden gevoel als een egeltje dat ziek was, weer opknapt en vrijgelaten kan worden in de natuur.’
Riet kijkt op de klok. Het binnengekomen egeltje moet anti-wormenmiddel krijgen. Ondertussen is ze ook alweer gebeld door iemand die onderweg is met een verzwakte egel. Aan de slag.
• Zorg dat ze niet in een vijver kunnen vallen waar ze niet uit kunnen klimmen. Maak een uitklimmogelijkheid door een stuk kippengaas over de rand te hangen.
• Ruim de tuin niet te netjes op. Maak een hoek voor takken en bladeren, of maak een composthoop.
• Zorg dat egels de tuin in en uit kunnen door een gat in het hek of de schutting te maken.
OPGETEKEND
GEZEGD & GEZWEGEN
´Mijn
stem niet gebruiken, was het toppunt van eenzaamheid’, zegt Nelly (77). Zij verloor haar man twintig jaar geleden door zelfdoding en besloot het niet te verzwijgen.
‘Mijn opa koos voor zelfdoding. Dat kwam ik pas te weten toen ik 26 was. Tot dat moment wist ik alleen dat hij vroeg overleden was en dat ik er niet over moest praten. Ik dacht: hij was toch meer dan dat? Het was herfstvakantie toen een agent het nieuws bracht dat mijn man op de rails was gaan liggen. Onze zoon was thuis, onze dochter was een dagje weg. Ik heb gezegd: “We gaan niks regelen voor onze dochter terug is.” Toen ’s avonds mijn ouders op bezoek kwamen, besloot ik: het taboe op zelfdoding is nu afgelopen. Ik wil dat we erover kunnen praten, dat mijn kinderen weten wie hun vader was. Dat het niet moest gaan zoals het bij mijn opa ging. Op de rouwkaart schreef ik: “Even was je ons vergeten, te lang om in leven te blijven.” Collega’s, vrienden en buren heb ik gevraagd om herinneringen op te schrijven. Dat was de manier om een ruimer beeld van hem te krijgen, vooral voor mijn kinderen.
Ik wist dat het slecht ging met mijn man, vooral op zijn werk. Doorgaan en niet opgeven, totdat het niet anders kan, dat was zijn manier. Ik ver-
wachtte dat hij zou instorten, maar had nooit gedacht dat hij dit zou doen. Het was een blikseminslag. In zijn bureau hebben we een briefje gevonden: “Als je dit leest, dan ben ik er niet meer. Ik wil een kleine, stille begrafenis.” Ik heb toen tegen de kinderen gezegd: “Daar heeft hij niets over te zeggen. We gaan doen wat wij nodig hebben. Wij moeten verder en iedereen mag weten wat er gebeurd is.”
Ik stond op een T-kruising. Rechtdoor kon niet meer, die weg was afgesneden. Ik kon de kant kiezen van slachtofferschap of de kant om er zelf iets van te maken. Ik koos voor het laatste en heb steeds de levenskracht gevoeld om verder te gaan. Dat ik kinderen had, was levensreddend. Voor hen kwam ik mijn bed uit. Later, toen de kinderen de deur uit waren, dacht ik ‘s avonds: heb ik mijn stem wel gebruikt vandaag? Voor mij was mijn stem niet gebruiken het toppunt van eenzaamheid.
Ik heb me ook schuldig gevoeld, maar heb het snel de kop ingedrukt. We hadden een gewoon huwelijk, soms goed, soms slecht, altijd met het vertrouwen dat we het na ons
pensioen samen goed zouden hebben. Ik heb het niet geweten en niet zien aankomen. Als iemand echt dood wil, dan is dat niet te voorkomen. En toch, het had niet gehoeven, daar heb ik nog het meest mee geworsteld. Een psychiater hielp me om de tunnelvisie bij zelfdoding te begrijpen: dat de dood dan de enige manier lijkt om het probleem op te lossen. Dat zegt niets over ons, de nabestaanden. Mijn man was een toegewijde vader en partner, heel gericht op de kinderen. Hij kon goed verhalen vertellen en was in goede tijden een vrolijke man. Dat blijven zien, dat vind ik zo belangrijk.
“Je kunt me altijd bellen.” “Je kunt altijd komen eten.” Daar heb je –zeker de eerste tijd – weinig aan. Je hebt meer aan iemand die zegt: “Ik ga met je wandelen.” Zo liep een buurvrouw onverwacht met me mee toen ik diep van verdriet alleen naar buiten ging. Haaks daarop staat de ervaring met de collega die toen ik voor het eerst weer ging werken aan de andere kant van de weg ging lopen. Ik stak over en sprak haar aan. Ja, vanaf het begin heb ik besloten: dit wordt geen taboe. Ik denk nog steeds: hier moet over gepraat worden.
Een tijd lang was het net of er een plastic wand zat tussen mij en de rest van de wereld. Ik heb weleens gevoeld of die wand er echt was en heb dit gegeven verwerkt in een sprookje, met de zeven godinnen van verdriet in de hoofdrol. Ik heb veel geschre -
Heeft u ook een persoonlijk verhaal dat u anoniem wilt delen?
Stuur dan een bericht naar: magazine@anbo-pcob.nl of Postbus 2012, 3440 DA Woerden
ven om mijn hoofd leeg te krijgen, om niet gek te worden van alle gedachten. Ik schreef over mijn man en over hoe verdrietig ik was. Toen ik mijn dochter mijn oude laptop gaf, heeft ze mijn teksten gevonden en gelezen. Ze was ontroerd en vond het mooi.
Op zijn sterfdag blijf ik thuis en komen de kinderen en mijn zus. Wanneer die dag eraan komt, gaat mijn lichaam nog steeds in de stressstand en bereidt mij voor op iets verschrikkelijks. Vorig jaar zei ik tegen mezelf:
niet echt in. Zijn kleren had ik tot nu toe bewaard, voor de kinderen. Bij het wegdoen schoot door me heen: dit is een daad van ontrouw. Is dat ver gezocht, na al die jaren? Het is een daad, in ieder geval een afsluiting.
Natuurlijk vraag ik me soms af hoe zou het zijn als hij was blijven leven. Mag ik blij zijn met wie ik nu ben en hoe mijn leven is? En als ik daar ja op zeg, is dat dan alsnog toestemming geven aan hem om dood te gaan?
‘Mensen hebben een uur vertraging, ik heb levenslang’
maar het ís al gebeurd. Toch ben ik dan licht in mijn hoofd en huilerig. Op de sterfdag zelf is het over. Het is meer dan twintig jaar geleden, maar het is er altijd. Pas hoorde ik bij de fitness mensen praten over vertraging door een treinongeval. Ik kon het niet aanhoren, ging helemaal trillen. Ik zei alleen maar: “Stop: mijn man is voor de trein gaan liggen.” Mensen hebben een uur vertraging, ik heb levenslang. Binnenkort laat ik het huis waarin we als gezin hebben gewoond achter me. Het voelt als een nieuw begin. Als ik door het huis loop, denk ik: Wat heeft hij hier nog aangeraakt?
Gaat hij mee of blijft hij hier? Want hij huist nog hier, ook al geloof ik er
Als we praten over vroeger, zeg ik nog altijd “mijn man”. Toch hoort hij niet meer bij het leven dat ik nu leid. Ik ben gestopt met werken, ik ben gaan schrijven en heb veel nieuwe mensen leren kennen. Hij maakt geen deel uit van dit nieuwe leven. Iemand vroeg: “Wat zou je man vinden van wat je nu doet?” Ik zei: “Daar heeft hij geen stem meer in. Als ik me dat was blijven afvragen, had ik geen stap kunnen zetten. Het is aan mij om mijn toekomst vorm te geven.”
Denkt u aan zelfdoding?
Bel dan 0800- 0113, u belt geheel anoniem.
3
het beste bed kenmerken van
1. Makkelijk op- en schoonmaken
2. Unieke verstelmogelijkheden
3. Persoonlijk aangepast
2
3 voor nu én later
1
Ber & Elly Tweepersoons hoog-laag bed “Ook ná de aankoop zijn ze er voor je.”
Lees ruim 1.100 klantervaringen op
Vraag gratis de brochure aan
✓ Boordevol informatie en inspiratie
✓ Lees ervaringen van klanten
✓ Bekijk de uitgebreide collectie
Ga naar well-fair.nl of bel ons: 0341 27 7010
Of u nu lekker thuis blijft of eropuit gaat: wij hebben leuke tips voor u!
Ariadne auf Naxos speelt zich af bij een steenrijke man, waar koortsachtig een feestavond wordt voorbereid. Wanneer de gastheer uit tijdnood en om het vuurwerk niet in gevaar te brengen, beveelt om een opera en een klucht in elkaar te schuiven, zijn de rapen gaar.
Te zien t/m 2 maart 2025 in diverse Nederlandse theaters. reisopera.nl
De muziek en carrière van Rob de Nijs komen in deze musical tot leven. Door de ziekte van Parkinson is Rob tot weinig in staat. Zijn vrouw Jet hem neemt hem mee terug naar zijn jongere jaren, waarbij alle hoogte- en dieptepunten van zijn indrukwekkende artiestenbestaan voorbijkomen.
Te zien t/m 27 december 2025 in diverse Nederlandse theaters. mallebabbemusical.nl
De tentoonstelling Zien en Geloven neemt u mee terug naar de late middeleeuwen, een tijd waarin christenen hun religieuze beleving versterkten door hun zintuigen te prikkelen.
Te zien t/m 4 mei 2025 Lasondersingel 129 7514 BP Enschede rijksmuseumtwenthe.nl
De tragikomedie Galerie The Waverly is een verhaal over de laatste jaren van een grootmoeder (Anne Wil Blankers). Zij kampt met de nietsontziende ziekte alzheimer.
Te zien t/m 16 maart 2025 in diverse Nederlandse theaters. ntk.nl
In deze tentoonstelling staan de geschiedenis én het plezier van het toetje in Europa centraal. Aan de hand van kookboeken, bakvormen, serviezen, schilderijen en nog veel meer duiken bezoekers in de overheerlijke, zoete wereld van het dessert.
Te zien t/m 6 april 2025
Kunstmuseum Den Haag Stadhouderslaan 41 2517 HV Den Haag T: 070-338 1111 kunstmuseum.nl
2 wraps groene pesto
100 gram carpaccio geroosterde pijnboompitjes snippers Parmezaanse kaas rucola
Smeer pesto op de wraps en beleg ze met de plakjes carpaccio. Daarna de pijnboompitjes, de Parmezaanse kaas en de rucola erover. Rol de wraps op, verpak ze in folie en zet minstens een half uur in de koelkast. Haal de wraps uit de folie, daarna in plakjes snijden. Kan een dag van tevoren bereid worden.
Kans maken op een van deze mooie boeken?
Bel vóór 25 februari 2025 naar 0909-0108 (€ 0,60 per gesprek) optie 2 of sms naar 3669:
Voor Schandalig mooie opera: magazine<spatie>opera
Voor De dagen die komen: magazine<spatie>dagen
SCHANDALIG
MOOIE OPERA
FRANCIS VAN
BROEKHUIZEN
Verhalen en schandalen uit de operawereld.
Francis geeft
een kijkje in de operawereld achter de schermen, en vertelt persoonlijke verhalen over haar ervaringen op en achter het operatoneel. Uitgeverij Luitingh-Sijthoff|
€ 21,99
LEKKER
HOLLANDS
RUDOLPH
VAN VEEN
2
Een ode aan de Nederlandse keuken. Dit is de smaak van thuis. Kosmos Uitgevers | € 27,99
DE DAGEN
DIE KOMEN
MÉLISSA
DA COSTA
Amande trekt zich terug in een afgelegen huis in Auvergne. Ze besluit de oude, verwaarloosde tuin nieuw leven in te blazen. Uitgeverij Manteau | € 22,99
In het tactische bordspel Azul moet je voor de Portugese koning Manuel I de muren van zijn koninklijk paleis met kleurige tegels versieren.
o.a. verkrijgbaar via Bol.com| € 30,99
Addie Moore (Jane Fonda) klopt aan bij haar buurman Louis Waters (Robert Redford). Ondanks dat ze al decennialang buren zijn, hebben ze zelden contact gehad. Addie probeert een band op te bouwen in een poging om samen nog wat van de rest van hun leven te maken.
De film Our souls at night is o.a. te zien via Netflix.
Heeft u ook zo’n zin om er even lekker tussenuit te gaan? In een andere omgeving genieten van de natuur, goed gezelschap en een uitstekende verzorging: dat is vakantie!
Of u nu wel of geen zorg nodig heeft, u bent van harte welkom. Kom alleen of samen met uw partner, vriend(in) of mantelzorger.
Je went er in no-time aan en dan wil je nooit meer anders.
• Installatie zonder hakken of breken.
• Eigen technische dienst.
• Zeer hoge tevredenheidsscore.
Inclusief installatie 1.140 euro incl. btw (Installeert u zelf: 795 euro incl. btw)
En altijd: 3 weken gratis op proef en 5 jaar garantie. Niet langer aarzelen; BESTEL NU!
Nooit te oud voor vakantie!
Klant beoordeling 9,7
‘Ons seksleven hee een geweldige boost gehad’
Deskundige info en handige tips
√ Stijlvolle erotiekwinkel
√ Voor comfort, plezier en ondersteuning
Uw huis verkopen?
• Uw huis verkopen?
Er blijven wonen?
• Er blijven wonen?
• Geen huur betalen?
Plan een gratis en vrijblijvend intakegesprek
Plan een gratis en vrijblijvend intakegesprek
Geen huur betalen? Maandelijks geld ontvangen?
• Maandelijks geld ontvangen?
• Dat kan!
Dat kan!
“Wat een fijne website!
Veel voor samen genieten
Voor hulp & ondersteuning Verleidelijke
Eindelijk een site om me eens goed te oriënteren op dit gebied. Veel goede uitleg en advies waar we iets aan hebben.
Mijn nieuwe aanwinst inmiddels ontvangen en nog eens extra verrast door de mooie verpakking.”
Fantaseer, Lach en Durf voor een Leven Lang Liefhebben
www.depaarsekeizerin.nl
Profiteer nu van de mogelijkheden op de woningmarkt Graag komen wij bij u langs voor een vrijblijvend en kosteloos intakegesprek. U kunt uw adviesafspraak telefonisch of via de website inplannen. Altijd discreet.
Profiteer nu van de mogelijkheden op de woningmarkt Graag komen wij bij u langs voor een vrijblijvend en kosteloos intakegesprek.
U kunt uw adviesafspraak telefonisch of via de website inplannen. Altijd discreet.
Bel of App:
Bel of App:
Telefoon: 076 561 59 55
Tel.: 076 561 59 55
Mobiel/WhatsApp: 06 27 08 26 65
Mobiel/WhatsApp: 06 27 08 26 65
Online:
Website: www.fvzvastgoed.nl
Mail: info@fvzvastgoed.nl
Online: Website: www.fvzvastgoed.nl Mail: onfo@fvzvastgoed.nl
FVZ Vastgoed antwoord op uw financiële woonvragen www.fvzvastgoed.nl
ANBO-PCOB trekt door het land met leuke en informatieve bijeenkomsten, waarbij we alle leden in de betreffende regio uitnodigen. We laten zo zien wie we als vereniging zijn en hoe fijn het is om elkaar lokaal te ontmoeten. Max de Krijger was erbij in Varsseveld waar Janny van der Heijden –van Heel Holland Bakt – een inspirerende presentatie gaf over gezonde voeding.
ANBO-PCOB organiseert regionale bijeenkomsten in heel het land. Alle leden in de regio ontvangen een uitnodiging voor deze leuke en informatieve middag. We laten zien wie we als vereniging zijn en wat de mogelijkheden zijn om elkaar lokaal te ontmoeten. Een Bekende Nederlander fungeert als publiekstrekker.
Iets leuks doen samen met ANBOPCOB-leden en als kers op de taart een Bekende Nederlander. Dat recept werkt goed, zo blijkt in Varsseveld waar de zaal goed vol zit. Eerst even peilen hoe iedereen erbij zit. Waarom zijn jullie lid van ANBO-PCOB? ‘Voor de gezelligheid, we ontmoeten nieuwe mensen en jullie komen op voor onze toekomst’, luiden de antwoorden. En wat verwachten jullie van de afdeling? Eerst geroezemoes en dan volgt het antwoord klassikaal: ‘Contactmiddagen en omzien naar elkaar.’ Nog eentje. Wat kun je zelf bijdragen aan de activiteiten van ANBO-PCOB? ‘Chauffeur zijn bij samenkomsten’ en ‘hand-en-spandiensten zoals koffiezetten’, wordt geopperd. Daarna volgt de koffie met koek, voordat iedereen op het puntje van zijn stoel zit en er een stilte valt. Janny van der Heijden komt binnen en bestijgt kwiek de bühne.
Drie kwartier lang worden de luisteraars overladen met handige tips over de eerste levensbehoeften en meer. ‘Eet, drink, lach, beweeg en leef met liefde’, zegt Janny zichtbaar in haar element. Ze noemt de term
matig eten. ‘Eet nooit meer dan 80 procent van de maaginhoud. Af en toe een rode wijn is prima. Uit de band springen ook, maar niet elke dag’, zegt ze overtuigend. Vanuit de zaal wordt gezegd dat een alleenstaande niet altijd zin heeft om een gezond prakje voor zichzelf klaar te maken. Ook blijven na de eenzame maaltijd vaak kliekjes over. Daar weet Van der Heijden wel raad mee. ‘Eet met elkaar, nodig mensen uit. Dat zorgt voor verbroedering’, is haar tip. Zo is ook meteen de pan leeg. Tips volgen, terwijl buiten een koude wind te horen is. ‘In de winter kun je spruitjes eten. Dat is niet ouderwets. Die wintergroente zit vol vitamine C. En worteltjes zijn goed voor de ogen’, zegt ze en wacht op een reactie in de zaal. En die komt. ‘Heb je ooit een konijn met een bril gezien?’ Er klinkt gelach vanuit de zaal, die blijft leuk.
Er wordt enthousiast nagepraat. Jeanne Keukens is tevreden met deze middag: ‘Het is voor het eerst dat ik erbij ben. Wanneer het onderwerp interessant is, dan kom ik zeker weer.’ Inmiddels wordt er geschonken en geproost. Uit de band springen, vandaag mag het van Janny.
Het recept voor een geslaagde middag: directeurbestuurder Anneke Sipkens (foto links) legt uit waar de vereniging voor staat. Janny van der Heijden geeft handige tips over voeding. En de zaal praat volop mee.
Eerst even peilen hoe iedereen erbij zit. Waarom zijn jullie lid van ANBO-PCOB?
TEKST: JEROEN FIDDER FOTO’S: MARCO DE SWART, FRANK DE ROO, MEES ELDERS
Kunt u in uw eigen huis blijven wonen als u minder mobiel wordt? Welke buurtvoorzieningen wilt u? Zijn er mensen die u kunnen helpen als u zorg nodig heeft? En hoe blijft u fit? Deze en andere vragen komen aan bod tijdens de bijeenkomsten van ‘Krachtig ouder worden’. Ook in 2025 zijn er bijeenkomsten in de buurt. Wat kunt u daarvan verwachten?
Ruim de helft van alle 60- tot 75-jarigen praat over de toekomst. Dit blijkt uit onderzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) onder ruim duizend mensen. Het populairste gespreksonderwerp is de woning, gevolgd door bewegen en jong van geest blijven. Van de mensen die nog niet over hun toekomst praten, zegt een kwart dit binnen vijf jaar wel te willen doen.
Senioren willen zich dus wel degelijk goed voorbereiden op de toekomst. Met ‘Krachtig ouder worden - praat vandaag over morgen’ brengt de Seniorencoalitie het gesprek op gang. Dit is het samenwerkingsverband tussen ANBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOMNL. Tot 2026 organiseren we samen jaarlijks zo’n honderd grotere regiobijeenkomsten en kleinschalige lokale bijeenkomsten.
De Seniorencoalitie wierf vijftig gespreksbegeleiders uit de achterban. De kandidaten kregen een training op locatie en volgden een online cursus over de gespreksmethodiek. ‘Ze hebben inmiddels zo’n goede band dat het een vriendenclub is
geworden’, glimlacht programmamanager Carolien Appelman. ‘Een van de gespreksbegeleiders vertelde me dat hij het zo’n ontzettend leuke baan vindt. Hij leert er zelf veel van en leert mensen kennen. Vooral is hij dankbaar dat de deelnemers er iets aan hebben.’ Studenten notuleren tijdens de gesprekken en zijn betrokken bij de dialoog. Deze connectie tussen generaties is waardevol en voegt echt iets toe, ziet Carolien.
Een bijeenkomst van ‘Krachtig ouder worden’ begint met presentaties van Jetty Mathurin (cabaretière, actrice en presentatrice, bekend van televisie en theater) en Peter Hilhorst (Raad voor Volksgezondheid & Samenleving). Daarna gaan de deelnemers in groepjes in gesprek, over thema’s als wonen, zorg, sociaal contact en vitaliteit. Mensen vertellen hun verhaal en waar ze tegenaan lopen. Dat is vaak emotioneel. Carolien: ‘Het kan iets kleins lijken, terwijl het juist groot is voor diegene. Zoals geen hulp durven vragen aan de kinderen. Mensen zijn open en eerlijk. Ze ervaren steun bij elkaar en denken met elkaar mee. Samen denken ze na over
programmamanager
Carolien
Appelman
‘WIE
Niels Reinbergen (82) en zijn vrouw Anna komen uit Driehuis bij Haarlem. ‘Mensen denken liever niet na over de toekomst, maar wij hebben dat altijd wel gedaan. Want we hebben geen kinderen en geen familie die een rol van betekenis kunnen spelen. We hebben voldoende sociale contacten en zijn nog redelijk gezond. Maar stel dat een van ons overlijdt en de ander zo achteruitgaat dat iemand anders een beslissing voor je moet nemen, bijvoorbeeld als je dementeert? Hoe regelen we dat goed? Mijn vrouw heeft die vraag ingebracht in haar groepje. We weten dat we dit formeel via de rechter kunnen regelen. We kunnen dit ook aan een vriend vragen, maar wil je diegene wel opzadelen met zulke belangrijke beslissingen?’
de vraag: wat kan ik morgen doen om stappen te zetten?’ Tot slot is er een gezellige borrel met een kenniscafé met lokale organisaties. De deelnemers krijgen ook de Tipgids Krachtig ouder worden mee. Carolien: ‘Ik hoor van mensen dat ze het fijn vinden dat ze daarmee alvast eerste stappen kunnen zetten, zoals navraag doen over een traplift, nu toch echt meer bewegen of kijken hoe je meer sociale contacten kunt krijgen.’
Ze is blij met de betrokkenheid van de organisaties. ‘Zij helpen ook om lokale gesprekken te organiseren in wijken en buurten. Ook gemeenten zijn positief en helpen mee.’ De lokale bijeenkomsten worden gehouden in bijvoorbeeld buurthuizen en bibliotheken. Zo dicht mogelijk
Door heel Nederland faciliteert de Seniorencoalitie de dialoog tussen senioren. U gaat naar huis met nieuwe inspiratie of zelfs al met praktische oplossingen. Kijk op www. deseniorencoalitie.nl (zie onder ‘Regiobijeenkomsten’) voor een actueel overzicht van regiobijeenkomsten en lokale bijeenkomsten. U kunt zich ook aanmelden als gespreksbegeleider, via contact@deseniorencoalitie.nl.
bij de woonomgeving, zodat ook mensen die slechter ter been zijn, kunnen meedoen en meepraten.
Deelnemers aan de gesprekken zijn het erover eens dat ouderen een volwaardig onderdeel zijn van de samenleving en veel te bieden hebben. Veel ouderen zijn actief en helpen anderen. Carolien: ‘Krachtig ouder worden betekent niet per se dat je stoer, sterk en fit bent. Het is ook krachtig als je kwetsbaar durft te zijn en om hulp kunt vragen. Die wederkerigheid is waardevol.’
Deelnemers vinden het belangrijk dat er iets gebeurt met hun inbreng. ‘Dat is ook het doel’, reageert Carolien. ‘Omdat ouderen mét elkaar praten en er niet óver ouderen wordt gepraat, krijg je heel waardevolle informatie over wat mensen écht nodig hebben. We notuleren anoniem en rapporteren aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De overheid kan daar echt iets mee.’
Zoals wanneer het gaat over de sociale cohesie in wijken en buurten. Mensen willen in hun huis blijven wonen, maar wel met voorzieningen en ondersteuning dichtbij, want niet iedereen heeft kinderen (in de buurt). ‘Als je een operatie hebt gehad, is het fijn als iemand uit de buurt boodschappen kan doen. Ook is het prettig als een wijkconsulent je kan ondersteunen, bijvoorbeeld bij het invullen van een digitaal medisch dossier.’
‘JE HEBT HET ER EIGENLIJK WEINIG OVER’
Lieke Hoogerwerf (63) is actief in de lokale politiek in Baarn. ‘Het is evident dat er dingen veranderen op het gebied van bijvoorbeeld zorg en wonen. Ik bedacht vandaag dat we vaker zo’n gesprekstafel moeten hebben. Ik zit in allerlei clubjes. We kijken enorm naar elkaar om, maar je hebt het er eigenlijk weinig over. Dat neem ik mee vandaag.’
Bij Lieke zelf speelt een vraag over het wonen. ‘Ik woon nu in een betaalbaar huurhuis waar ik over een paar jaar best weg wil, zodat er een klein gezin kan wonen. Maar ik heb nog geen idee waar ik dan kan wonen.’
Nederlands maatwerk
365 dagen slaapgarantie
t.w.v. € 1.499,-*
Tot € 900,- leeftijdskorting
4x Hoeslaken
4x Molton
2x Kussen van Natuurlijk Latex
Elke situatie en wens is anders, maak vandaag nog een afspraak voor een gratis en vrijblijvend thuisadvies. In uw eigen vertrouwde omgeving stelt u uw meest ideale slaapsysteem samen op basis van uw voorkeur en behoeftes.
Advies aan huis
Verwarming & massage
Gratis brochure?
Bel naar 0561 - 70 02 24, scan de code of ga naar www.bedder.nl/!
* Actie loopt van 01-01-2025 t/m 31-03-2025
* Vraag naar de voorwaarden
Kunstschilder Vic Gremmer is wat je noemt een laatbloeier. De bewoner van de mooie Biesbosch besloot pas op zijn zestigste zijn creativiteit een kans te geven. En met succes, inmiddels is hij al aardig bekend bij kenners. We gaan vandaag met hem mee om geïnspireerd te worden door zijn liefde voor de natuur waar hij in woont.
Het huis van Vic staat op een terp, zodat de voeten en de doeken ook in de winter droog blijven. We dalen af naar de steiger en laten ons vandaag varen. Met een ferme ruk gaat de buitenboordmotor aan de praat. Pruttelend maar met volle kracht varen we de Biesbosch in. Eerst de Bevert, een smalle kreek, en daarna het Gat van Paulus, een brede vaart. Rietkragen wuiven aan de boorden van het water, alsof ze onze richting aan willen geven. Een kleine dodaars vlucht weg, Vic heeft zijn verrekijker meteen paraat.
Schetsblok
Vic kent de diersoorten bij naam. Lepelaar, wintertaling, oeverzwaluw, zeearend en bever; hij heeft ze allemaal al eens in de ogen gekeken en een aantal op het doek vastgelegd. Stilletjes hoop ik vandaag op een ontmoeting met de prachtig gekleurde ijsvogel, duikend naar een visje. We passeren een koppel wilde eenden en twee aalscholvers die zich drogen op een dode tak. Daarna gaan we rechtsaf. De wijde blik is weg. Een smalle kreek – de Droge Bevert – omarmt ons nu,
we schuilen tussen de vele wilgen. Zachtjes dringen we het oerwoud in, want zo voelt het. Plotseling zet Vic de motor uit en laat de stroming van het water de richting van de boot bepalen. Hij is verzonken in het beeld van de takken die weerspiegelen in het water. Al snel is het eerste opzetje gezet op de witte bladzijde van het schetsblok. De tijd glijdt voorbij voor de schilder. Hij kan dit uren volhouden, steeds weer ziet hij nieuwe structuren en lichtval. ‘Hoelang ik ermee bezig ben? Ik heb geen idee, dat hou ik niet bij’, zegt hij lachend.
Wens in vervulling
Als kind was hij al verzot op de natuur. ‘Zo mooi, met een rugzak, een brandertje en een slaapzak op de fiets de Dordtse Biesboschnatuur in.
Of met een roeibootje het water op. Ik heb toen wel wat geschetst, maar dat was meer de natuurbeleving’, blikt hij terug. Het zaadje kiemde echter pas negen jaar geleden, met de start van een schildercursus. ‘Ik kreeg schilderles van de bekende Martin Copier als cadeau op mijn zestigste verjaardag. Er volgden exposities en ik verkocht zelfs wat. Al vind ik dat soms wel jammer, want dan kan ik het niet meer laten zien. Dit bevestigde wel dat mijn
‘Straks na de winter barst alles weer los’
creatieve kant een kans moest krijgen en ik er dus mee verder moest gaan. Ik schilder nu zo’n drie tot vier dagen per week. En dit jaar ging mijn ultieme wens in vervulling: een expositie in het Biesboschmuseum’, zegt hij tevreden. Een avontuurlijk prentenboek is nog een niet gerealiseerde wens. ‘Hoofdpersonage is een nieuwsgierig bosuilenjong dat avonturen beleeft in de magische, mystieke Biesbosch. Hij heeft een bijzondere vriendschap met een zeearend, de grootste roofvogel in Nederland en broedvogel in de Biesbosch.’
Melancholisch
De dag verstrijkt en het licht verandert. De blaadjes vallen, de herfst is aan zet. Dat maakt melancholisch, maar deze schilder is vooral ook geboeid door deze vergankelijkheid.
‘Want straks na de winter barst alles weer los. Ieder seizoen is prachtig’, zegt hij en laat de motor weer lopen. De potloden en het schetsboek zijn opgeborgen, de blik is weer die van een stuurman op een oude zalmschouw. We varen op open water en zien steeds weer andere composities en dieren. Soms naderen we de oever en zien sporen van de
bever, even later varen we midden op de brede vaart en zien de vele waterplanten onder ons voorbijglijden. Linksaf en het huis van Vic is weer te zien na een flauwe bocht in de kreek. Het was een mooie tocht met veel indrukken.
IJsvogel
Tijd om te schilderen. We lopen naar zijn atelier dat uitzicht biedt op de landerijen en een stuk van de Biesbosch. Platen van dieren sieren de muur. Schilderijen waar hij veel uren aan gewerkt heeft, staan en hangen her en der in de ruimte die kunst ademt. Ze tonen een landschap, in ijzige kou en zinderende hitte. Een uil zoekt een prooi, de zon zakt weg in een kreek. Een dode boom wordt nog sprekender door de donkere lucht. De kunstenaar nestelt zich achter het doek en dirigeert met de kwast. Blauw en oranje kleuren het doek. Wat vandaag niet lukte in de natuur, komt in het atelier wel tot stand. Ik heb vandaag toch een ijsvogel gezien.
We hebben voor deze editie weer een prachtige prijs die u kunt winnen als u de oplossing van de puzzel goed hebt. Hoe het werkt? Maak de puzzel, noteer de oplossing en bel of sms de oplossing door. U kunt zovaak meedoen als u wilt. Succes!
Bel 0909-0108 (€ 0,60 per gesprek), kies voor optie 1 (puzzelprijs) en spreek de oplossing in. Uw telefoonnummer wordt automatisch genoteerd.
Sms naar 3669 de tekst MAGAZINE <spatie> OPLOSSING
Dus bijvoorbeeld: magazine broodkruimel (€ 0,60 per deelname). Hebt u een geheim nummer? Sms dan behalve de oplossing ook uw telefoonnummer.
Prijswinnaars krijgen persoonlijk bericht.
Oplossing puzzel editie 3, 2024: jubileumboek
U kunt meedingen naar deze prijs tot 25 februari 2025.
HORIZONTAAL
HORIZONTAAL 2 een van de Drie Koningen, 10 aaneengesloten rij militairen, 11 evenzeer, 12 omloop, 13 onvolledig, 16 grap, 18 verbinding, 19 jaartelling, 20 ik (Latijn), 22 plaats in Noord-Holland, 24 moderne kunststroming, 26 wandelhoofd, 27 ontkennend voegwoord, 29 binnenste van been, 31 familielid, 33 parasiet, 35 gordijnstang, 37 roem, 38 deel van een voetbalveld, 39 muurholte, 40 interest, 42 teken van de dierenriem, 43 land, 45 koninklijke aanspreektitel, 47 onbuigzaam, 48 waarmerken, 50 deel van een trap, 53 kledingstuk, 55 sluimering, 56 grote watervlakte, 57 smalle ondiepte in zee, 59 kinbaardje, 60 calculeren, 63 militaire insluiting, 64 lage temperatuur, 65 Spaanse borrelhapjes, 66 schoolmeubel.
2 een van de Drie Koningen, 10 aaneengesloten rij militairen, 11 evenzeer, 12 omloop, 13 onvolledig, 16 grap, 18 verbinding, 19 jaartelling, 20 ik (Latijn), 22 plaats in Noord-Holland, 24 moderne kunststroming, 26 wandelhoofd, 27 ontkennend voegwoord, 29 binnenste van been, 31 familielid, 33 parasiet, 35 gordijnstang, 37 roem, 38 deel van een voetbalveld, 39 muurholte, 40 interest, 42 teken van de dierenriem, 43 land, 45 koninklijke aanspreektitel, 47 onbuigzaam, 48 waarmerken, 50 deel van een trap, 53 kledingstuk, 55 sluimering, 56 grote watervlakte, 57 smalle ondiepte in zee, 59 kinbaardje, 60 calculeren, 63 militaire insluiting, 64 lage temperatuur, 65 Spaanse borrelhapjes, 66 schoolmeubel.
2 een van de Drie Koningen, 10 aaneengesloten rij militairen, 11 evenzeer, 12 omloop, 13 onvolledig, 16 grap, 18 verbinding, 19 jaartelling, 20 ik (Latijn), 22 plaats in NoordHolland, 24 moderne kunststroming, 26 wandelhoofd, 27 ontkennend voegwoord, 29 binnenste van been, 31 familielid, 33 parasiet, 35 gordijnstang, 37 roem, 38 deel van een voetbalveld, 39 muurholte, 40 interest, 42 teken van de dierenriem, 43 land, 45 koninklijke aanspreektitel, 47 onbuigzaam, 48 waarmerken, 50 deel van een trap, 53 kledingstuk, 55 sluimering, 56 grote watervlakte, 57 smalle ondiepte in zee, 59 kinbaardje, 60 calculeren, 63 militaire insluiting, 64 lage temperatuur, 65 Spaanse borrelhapjes, 66 schoolmeubel.
1 commando, 2 jong dier, 3 hoge stand, 4 bovenlijf, 5 op welke manier, 6 bouwland, 7 zangstuk, 8 zeevis, 9 rivier in Italië, 14 Duitse componist, 15 bevestigingsmiddel, 16 op den duur, 17 kookgerei, 20 bezitster, 21 deel van een concertgebouw, 23 ruzie, 25 episch-lyrisch gedicht, 26 niet tegen, 28 naaldboom, 30 serieuze stemming, 32 vlaktemaat, 33 zeer gevorderd, 34 iep, 36 projectieplaatje, 41 blauwwit metaal, 44 uitstekend lipje, 46 gast, 47 signaal, 49 een therapie volgen, 51 aaneenschakeling, 52 eentonig geluid, 54 lacune, 56 winst, 58 schapenkaas, 60 deel van een fiets, 61 vrouwelijk dier, 62 zot.
1 commando, 2 jong dier, 3 hoge stand, 4 bovenlijf, 5 op welke manier, 6 bouwland, 7 zangstuk, 8 zeevis, 9 rivier in Italië, 14 Duitse componist, 15 bevestigingsmiddel, 16 op den duur, 17 kookgerei, 20 bezitster, 21 deel van een concertgebouw, 23 ruzie, 25 episch-lyrisch gedicht, 26 niet tegen, 28 naaldboom, 30 serieuze stemming, 32 vlaktemaat, 33 zeer gevorderd, 34 iep, 36 projectieplaatje, 41 blauwwit metaal, 44 uitstekend lipje, 46 gast, 47 signaal, 49 een therapie volgen, 51 aaneenschakeling, 52 eentonig geluid, 54 lacune, 56 winst, 58 schapenkaas, 60 deel van een fiets, 61 vrouwelijk dier, 62 zot.
1 commando, 2 jong dier, 3 hoge stand, 4 bovenlijf, 5 op welke manier, 6 bouwland, 7 zangstuk, 8 zeevis, 9 rivier in Italië, 14 Duitse componist, 15 bevestigingsmiddel, 16 op den duur, 17 kookgerei, 20 bezitster, 21 deel van een concertgebouw, 23 ruzie, 25 episch-lyrisch gedicht, 26 niet tegen, 28 naaldboom, 30 serieuze stemming, 32 vlaktemaat, 33 zeer gevorderd, 34 iep, 36 projectieplaatje, 41 blauwwit metaal, 44 uitstekend lipje, 46 gast, 47 signaal, 49 een therapie volgen, 51 aaneenschakeling, 52 eentonig geluid, 54 lacune, 56 winst, 58 schapenkaas, 60 deel van een fiets, 61 vrouwelijk dier, 62 zot.
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.
Gezellig & compleet verzorgd
Puzzel mee en win een all-inclusive arrangement in Preston Palace, het gastvrije all-in family-resort in Twente. Dit gezellige hotel en uitgaanscentrum heeft talrijke faciliteiten onder één dak. Zoals een subtropisch zwemparadijs, een indoor-kermis, een uitgaanscentrum en elke avond entertainment. Er zijn diverse restaurants, barretjes, een knusse koffiecorner met vers gebak en luxe koeken en heel veel fiets- en wandelroutes in de groene omgeving.
Preston Palace is een unieke belevenis voor iedereen.
De prijs:
• All-inclusive midweek (twee nachten) voor twee personen in een Royal hotelkamer
• Aankomst tussen zondag en woensdag mogelijk (een jaar geldig, m.u.v. vakanties en/of feestdagen)
• All-inclusive, dus compleet verzorgd: inclusief ontbijt-, lunch- en dinerbuf-
fet, alle consumpties, entertainment, subtropisch zwemparadijs, indoor-kermis en spelfaciliteiten
• Gratis wifi en gratis parkeren
Meer informatie: www.prestonpalace.nl of bel 0546-54 21 21
TEKST: SASKIA GROOTEGOED
FOTO’S: KAMERS MET AANDACHT
De van oorsprong
Syrische Zainab al Rashed (21) woont sinds augustus vorig jaar op kamers bij Jasper en Annet in Zuidhorn. Daar heeft ze een rustige plek om te studeren gevonden en leert ze alles over de Nederlandse keuken en taal.
‘Toen ik vijf jaar oud was, ben ik met mijn ouders vanwege de oorlog in Syrië gevlucht naar Libanon. Drie jaar geleden zijn we naar Nederland gekomen. Eerst woonden we in een AZC; daarna kregen mijn ouders gelukkig een huis toegewezen. Het was fijn dat we een eigen plek kregen. Maar toen ik begon met mijn opleiding werd het voor mij lastiger om thuis te wonen. Ik heb vier zussen en twee broertjes. De kleintjes zijn altijd erg druk en er is altijd veel lawaai in huis. Ik kon me daardoor niet goed op mijn studie concentreren. Ik doe een opleiding in de dienstverlening en wil later graag apothekersassistente worden. Ik heb mijn woonsituatie besproken op school en zij hebben toen met mij meegedacht over hoe ik een eigen plek zou kunnen vinden. Zo kwam ik in contact met de organisatie Kamers met Aandacht. Zij helpen jongeren die zelfstandig willen wonen, maar daarbij wel wat hulp kunnen gebruiken. Via hen leerde ik Jasper en An-
net kennen die thuis een kamer wilden verhuren. Hun kinderen zijn volwassen en het huis uit. Ze hadden kamers over en vonden het fijn als er weer wat gezelligheid in huis zou zijn. Tijdens de eerste ontmoeting heb ik verteld over wie ik ben en mocht ik de kamer bekijken. Ik voelde meteen dat het goed was. Het zijn echt lieve mensen en ze helpen me ontzettend. Ik ben van mezelf heel netjes en rustig. We passen goed bij elkaar. Een dag in de week eten we samen; de ene week kook ik Arabisch, de andere keer koken zij. Dat is dan de klassiek Nederlandse keuken. Dat vind ik erg leuk, want het is helemaal nieuw voor mij. Doordat ik veel praat met mijn gastgezin gaat mijn Nederlands echt met grote stappen vooruit. Ik vind het belangrijk om snel de taal te leren. In het AZC had ik een paar maanden taalles, maar dat ging soms erg langzaam, omdat er mensen van allerlei niveaus meededen. Inmiddels kan ik het journaal al redelijk volgen. Omdat
Jasper en Annet allebei werken, zien we elkaar overdag niet vaak. Maar ’s avonds kijken we samen televisie en kletsen we bij. Het is fijn om contact met hen te hebben, want ik heb nog niet veel vrienden in Nederland. Ik ga nog wel geregeld naar huis om mijn familie te zien, maar vind het fijn om daarna weer naar mijn eigen kamer terug
‘Mijn Nederlands gaat echt met grote stappen vooruit’
te gaan. Ik ben heel blij dat ik via Kamers met Aandacht op deze plek en bij deze mensen terecht ben gekomen. Het is heel bijzonder om zo te kunnen wonen, Nederlands te leren en te kletsen. Sinds ik bij Jasper en Annet woon, gaat alles goed met mij. Ik heb nu een huurcontract voor een jaar. Waar ik daarna ga wonen is nog spannend, maar het komt vast goed.’
Meer weten? www.kamersmetaandacht.nl 06-111 346 85, info@kamersmetaandacht.nl
Foto boven: Sleuteloverdracht kamer
Foto links: De gezellige kamer van Zainab
Foto onder:
Zainab en Jasper bereiden samen een heerlijke maaltijd
MAAK IEMAND LID EN KRIJG EEN
VVV CADEAUKAART CADEAU
Laat hem of haar voordelig kennismaken. Het eerste jaar voor slechts € 29,95.
HUIDIG ANBO-PCOB LID
JA, ik maak iemand lid en krijg een VVV Cadeaukaart van € 15 cadeau
Voornaam Tussenvoegsel
Achternaam
Postcode Huisnr.
Lidnummer
E-mailadres
VOORWAARDEN
Actie geldt tot en met 25 februari 2025. Eén VVV Cadeaukaart per geworven lid. Hoe meer leden, des te meer bonnen.
Geef uw gegevens bij voorkeur door via www.anbo-pcob.nl/lidwerftlid
Of vul de bon in en stuur deze naar:
ANBO-PCOB o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.
JA, ik word lid van ANBO-PCOB en betaal het eerste jaar slechts € 29,95 (normaal € 48 per jaar of € 4 per maand)
Heer Mevr. Voorletters Tussenvoegsel
Achternaam
Straat
Postcode Woonplaats
E-mailadres
Handtekening
OuderenWijzer januari/februari 2025
Geboren op: / /
Huisnr.
Datum: / /
OuderenWijzer is een
uitgave van ANBO-PCOB en verschijnt 8 x per jaar.
Contact met ANBO-PCOB?
W: anbo-pcob.nl
E: contact@anbo-pcob.nl
T: 0348-46 66 66
Lid worden?
Ga naar anbo-pcob.nl/word-lid Of bel 0348-46 66 66
Opzeggen?
Leden: schriftelijk 1 maand voor einde lidmaatschap contact@anbo-pcob.nl of www.anbo-pcob.nl/opzeggen
Adres
Postbus 2012, 3440 DA Woerden
Hoofdredacteur: Ingrid Nies
Redactiemedewerker: Suzanne Meeboer
Aan dit nummer werkten mee
Aldo Allessie, Elsbeth van Apeldoorn, Femke van den Berg, Monica Boschman, Kirsten Dorrestijn, Saskia Grootegoed, Anita Harte, Rob Hoekstra, Jaap Jongbloed, Mark Kohn, Max de Krijger, Mans Kuipers, Maarten Laupman, Ed Lodewijks, Rianne van der Molen, Marije Remmelink, Janita Sassen, Alex van Scherpenzeel, Wouke van Scherrenburg, Arjan Visser.
Concept en vormgeving
Studio Room, Hilversum
Druk
Senefelder Misset, Doetinchem
Adverteren
Dock35 Media
Frank Roosenbeek 0314-35 58 30 frank@dock35media.nl
Bladerbare versie
Leden kunnen OuderenWijzer ook gratis online lezen. Ga naar anbo-pcob.nl/magazine
Gesproken versie
OuderenWijzer is via CBB ook beschikbaar in gesproken vorm. Bel: 0348-46 66 66 of mail naar contact@anbo-pcob.nl
Copyright/advertenties
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van de uitgever. ANBO-PCOB draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters.
Ouder worden doe je niet alleen. Ontmoetingen met anderen en mee blijven doen, zorgen voor vreugde in het leven. Als ANBO-PCOB - dé invloedrijkste ouderenverenigingzetten we ons in zodat ouderen gezien en betrokken blijven. We geven ouderen een stem in Den Haag en bieden informatie, voordeel, advies en hulp. Leden ontmoeten elkaar in de ruim tweehonderd lokale afdelingen en online op ons Trefpunt. We werken graag samen met andere partijen. ANBO-PCOB: Samen sterk
VERSCHIJNT OP 25 FEBRUARI
WAAROM DE DOCHTER VAN NELLI COOMAN NIET MOCHT HARDLOPEN
DOSSIER: Hoe vitaal zijn we nou allemaal?
DE GROTE VRAAG Hoe blijf je positief in deze tijden?
DOE MEE AAN ONS ONDERZOEK
Is uw woonplaats wel seniorvriendelijk?
OuderenWijzer januari/februari 2024
wonen, maar moeite met traplopen?
Ga weer veilig de trap op en af met een
Otolift traplift.
Brede kant van de trap blijft vrij
Uw trapleuning kan blijven zitten
Nieuw, huur en tweedehands
Standaard 5 jaar garantie
Snelle levering
Vraag nu ons gratis informatiepakket aan Otolift.nl/pakket | 0800 - 444 770 8
Of scan de QR-code
Open de camera of Google
Lens op uw telefoon en scan de code.
