ANBO Magazine 5 2018

5 MAGAZINE

Nº

NOVEMBER 2018

GEZONDHEID INKOMEN WONEN VOORDEEL

DOSSIER

Geldzaken

Pensioen van jou, pensioen van mij Nieuwe verdeling bij scheiding

Btw omhoog

ANBO wil compensatie

‘Ik stop pas HANS KAZÀN als ik in een kistje lig’ INTERVIEW

ANBO 1

Buitengewoon genieten!

€250 tot

Introductiekorting

1

geldig t/m 20.11.2018

Vicenza Superior MDB, nu óók uitgerust met Bosch middenmotor.

De Vicenza Superior MDB is uitgerust met een zeer krachtige en fluisterstille Bosch middenmotor. Dat maakt de Vicenza Superior MDB de ideale toerfiets. De dual shock voorvork zorgt voor een comfortabele rit en met de hydraulische schijfremmen kom je veilig en snel tot stilstand. Aan luxe mag het niet ontbreken, want de Vicenza Superior MDB is uitgerust met een Bosch Intuvia display en maar liefst 8 versnellingen.

Krachtige Bosch Middenmotor 8 versnellingen

Gratis proefrit aan huis

Bezoek een E-bike Testcenter

Zelf een e-bike uitproberen? Bel voor een gratis proefrit naar 0341 - 25 22 66 of kijk op stella.nl

Stella breidt uit naar 40 E-bike Testcenters in 2018.

Zo zijn we altijd bij jou in de buurt! Je bent van harte welkom om onze e-bikes te testen.

Gratis brochure Vraag de gratis brochure aan op stella.nl.

Je ontvangt deze digitaal én via de post!

fietsen.nl/anbo

1

Niet i.c.m. lopende acties en inruil. Enkel bij aanschaf van een nieuwe Stella elektrische fiets.

Alleen geldig op de adviesprijs. Bestellingen via NFP of BFN uitgezonderd. Prijswijzigingen, druk- en zetfouten voorbehouden. Vraag de Stella E-bike adviseur naar de voorwaarden.

1810.1 - ANBO

Hydraulische schijfremmen Duidelijk display Gesloten kettingkast

COLOFON & SERVICE

VOORWOORD

Money, money, money

Hoofdredacteur Jurriën Beerda Redactie Fleur Akersloot, Mandy Janssen, Alex van Scherpenzeel, Atie Schipaanboord, Nanda Troost, Renée de Vries Fotografie Anouk de Kleermaeker, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen, Jolijn Schiphorst Eindredactie Margot Eggenhuizen, Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Rotterdam Bladmanagement Yvonne Herman de Groot, Floris Venneman Druk en verspreiding PostNL Copyright 2018 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl Advertenties Bureauvijftig BV, Rotterdam, tel. (085) 303 53 84 Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via (0348) 46 66 90 (bereikbaar op werkdagen tussen 10 en 15 uur). U betaalt per jaar € 42,50. Bekijk de 10 redenen om lid te worden op anbo.nl/ aanmelden.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven (acht magazines) bedraagt € 32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op (0348) 46 66 90 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 10 en 15 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice.

Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons even via (0348) 46 66 90.

Duiten, doekoe, cash, pecunia, poen en slappe was. Synoniemen van waar deze uitgave om draait: geld. Waarover mijn moeder altijd zei: het maakt niet gelukkig, maar het is wel makkelijk als je het hebt.

Waar ik in het vorige ANBO Magazine schreef dat de meeste liedjes over de liefde gaan, bedenk ik nu dat ook veel nummers om geld draaien. Tijdens het schrijven van dit voorwoord begint direct ‘Money, money, money’ van ABBA zich af te spelen in mijn hoofd. Er zijn meer overeenkomsten tussen seks en geld. Bijvoorbeeld dat we er niet heel makkelijk over praten. Seksuoloog Ellen Laan vertelde in het vorige nummer: ‘blijf praten met je partner over seks’. Nu ben ik geen financieel expert, maar ik zou hetzelfde willen aanraden voor geld. Volgens mij kunnen we veel van elkaar leren: hoe we omgaan met geldzaken en hoe(veel) we (be)sparen. En ook als besparen geen optie (meer) is, is er vaak hulp mogelijk. Niemand hoeft zich te schamen voor geldproblemen of armoede. Het kan ons allemaal overkomen. Maar laten we erover praten. Dan vinden de beste tips en juiste informatie hun weg en kunnen we elkaar écht helpen.

Over tips gesproken: in dit nummer leest u een interview met onze ANBO Consulent Ben Leusink die een lid geholpen heeft de financiële boel op orde te krijgen.

Ook leest u alles over het partnerpensioen en wat te doen met uw pensioen bij scheiding. En uiteraard hebben we een heleboel bespaartips, zowel van professionals als van onze leden!

Een van de tips ga ik volgend jaar zeker ter harte nemen: was altijd met een volle trommel. Begin volgend jaar komt er namelijk een kleine Beerda bij. Deze aankondiging had natuurlijk ook prima gepast in het vorige ‘seksnummer’, maar dat kwam net iets te vroeg. Het onderwerp past ook prima in deze editie; een kind kost tot zijn achttiende gemiddeld 80.000 euro. Ik ga dus snel even alle bespaartips doornemen …

Jurriën Beerda Hoofdredacteur PS Uiteraard hoor ik weer graag wat u van dit magazine vindt! Dat kan via: magazine@anbo.nl

@JurrienBeerda

www.linkedin.com/in/jurrienbeerda

ANBO 3

5

Nº

OP DE COVER GOOCHELAAR HANS KAZÀN

‘Geen flauw idee wat er op mijn bankrekening staat’

Inhoud DOSSIER GELDZAKEN 16

INTERVIEW HANS KAZÀN

Over zaken, familie en zeeroverskisten

22 DE ANBO CONSULENT HELPT

Van financiële warboel naar orde

26 BIJNA MET PENSIOEN? FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

Bekijk dan deze 5 belangrijke keuzes

28 EERLIJK OVER GELD

16

LEDENVOORDEEL

Voordelig een cursus volgen, naar André Rieu, op wintersport, naar de kerstmarkt en nog veel meer!

FEITEN EN CIJFERS

31

DUBBELTJE OP Z’N KANT ANBO-leden delen hun tips & trucs

tot

50% KORTING

op Inventum-apparaten

66

Nieuw ANBO-jaar

32 PARTNERPENSIOEN

Nabestaanden verdienen beter

36 KOOP EEN NIEUWE TV!

En nog 4 bespaartips van Startpagina

Het laatste kwartaal van het jaar is vaak erg duur. Daarom schrijft ANBO de contributie voor volgend jaar pas eind januari af, als u betaalt via een automatische incasso. Betaalt u via een acceptgiro, dan ontvangt u die half januari. Bij leden die vanaf 2017 lid zijn geworden, wordt het lidmaatschap pas verlengd als het lidmaatschapsjaar afloopt. Bent u bijvoorbeeld in juni 2017 lid geworden? Dan ontvangt u de automatische incasso of acceptgiro in de jaren daaropvolgend in mei. De Ledenraad heeft de contributie voor 2019 vastgesteld op € 45,-. De contributie voor partnerleden bedraagt € 35,-.

4 ANBO

39 IEDER EEN EIGEN PENSIOEN

Financiële gevolgen bij scheiding

41

CHECKLIST Zo voorkomt u financiële uitbuiting

42 DE A IS VAN AOW

HET GROTE GELD ABC

44 RINA REINDERS DEELT HAAR

22

HUISHOUDBOEKJE

‘Met minder geld kun je prima

leven’

“Al die ambtelijke taal, wat bedoelen ze nou?”

46 NATIONALE WERKBEZOEKDAG

In de agenda: 21 november

48 DE BTW GAAT OMHOOG

ANBO strijdt voor compensatie

50 EEN TESTAMENT OPMAKEN?

Bereid u goed voor

En ook 52 OVERWINTEREN IN SPANJE

44

56

54 APPS, SITES EN FILMS

Tips van hoofdredacteur Jurriën Beerda

56 ANBO EXPERTS

Antwoord op al uw vragen

60 HOBBY: tekenen om de wereld en

de tijd te vergeten

62 SENIOR & JUNIOR

‘Ik wil de wereld doorgeven’

ELK NUMMER 3 Colofon / voorwoord 7 Column Liane den Haan 8 Op de bres en Raad & Daad 12 Opgelost 66 Ledenvoordeel 71 Werf een lid en krijg een

broodrooster cadeau 72 Puzzel mee 74 Column John de Wolf

ANBO 5

Weten jouw dierbaren wat je wenst?

Bij een overlijden is er veel te regelen. Helaas gebeurt het nogal eens dat, juist op een moment dat er sprake is van veel emoties, naar allerlei zaken moet worden gezocht.

Om dit te voorkomen, is het raadzaam vooraf dingen vast te leggen. Dit kan via de Hartstichting in het ‘Erfenisdossier’. Dit voorkomt een zoektocht en misschien zelfs niet terug te draaien beslissingen.

Bovendien geeft het invullen van het Erfenisdossier een gerust gevoel in de wetenschap dat alles goed geregeld is. Het Erfenisdossier is geen vervanging voor het testament, maar een handig hulpmiddel om alle bezittingen in kaart te brengen.

Het hart is de motor van het leven. De Hartstichting wil dat iedereen uit het leven kan halen wat erin zit. Daarom werkt de Hartstichting dag in dag uit aan oplossingen om ieders hart zo sterk mogelijk te houden of weer sterk te maken.

Door hart- en vaatziekten te helpen voorkomen, eerder op te sporen en zo snel en efficiënt mogelijk te kunnen behandelen.

Vraag het Erfenisdossier aan Weten nabestaanden waar ze gegevens kunnen vinden als je er zelf niet meer bent? Wat je voor je huisdier wenst? Hoe persoonlijke bezittingen verdeeld moeten worden? Welke verzekeringen dienen te worden opgezegd? In het Erfenisdossier leg je al deze zaken die nabestaanden bij een overlijden moeten regelen overzichtelijk vast.

Al is het misschien een onderwerp waar je niet graag bij stilstaat, het is nooit te vroeg om hierover na te denken.

Of misschien had je laatst een gesprek met je broer, tante of buurman over dit onderwerp.

Vraag nu vrijblijvend het Erfenisdossier van de Hartstichting aan voor jezelf of iemand anders via de antwoordcoupon of email: erfenisdossier@hartstichting.nl

www.hartstic hting.nl Hartstichting Postbus 300, 2501

Mijn Erfenisd

ossier

CH Den Haag

Antwoordcoupon

Ik ontvang graag gratis het Erfenisdossier van de Hartstichting.

De antwoordcoupon graag sturen naar: Hartstichting, t.a.v. Miriam Zoons, Antwoordnummer 300 2501 VB Den Haag.

Een postzegel is niet nodig.

Meer informatie? Bel dan naar 070 - 315 55 74.

Naam: ............................................................................................................................................................................................................................. M / V Adres: .............................................................................................................................................................................................................................................

Postcode: .....................................................................................Plaats:............................................................................................................................

✁

Telefoonnummer: .................................................................................................................................................................................................................

E-mail: ...........................................................................................................................................................................................................................................

Ja, ik ontvang graag meer informatie over de activiteiten en producten van de Hartstichting

ANBOnov18

Geboortedatum: ..................................................................................................................................................................................................................

COLUMN LIANE DEN HAAN

Leve de g Vorig jaar ben ik vijftig geworden.

Honderd jaar geleden was dat al best wel oud. Volgens de huidige levensverwachting ben ik gelukkig nog heel jong en nog maar net over de helft. Als ik gezond blijf natuurlijk. En zelfs als ik ernstig ziek word, is er een grote kans dat ik óf beter word óf dat mijn ziekte met medicatie onder controle te houden is en chronisch wordt.

We worden ouder en blijven langer gezond. Dat is toch geweldig! Maar waarom lijkt ‘vergrijzing’ dan een ander woord voor ‘duur’ en ‘vervelend’? Vergrijzing is juist goed! Bij ANBO doen we ons best het beeld van ouder worden te veranderen en daarin staan we gelukkig niet alleen.

De vele organisaties waar wij mee samenwerken helpen ons daarbij.

Kim Putters, de directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau – een van de belangrijkste adviseurs van de regering en collega-raadslid in de Sociaal-Economische Raad

(SER) – schreef naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van Prinses Beatrix: “We moeten stoppen met somberen over de vergrijzing en het praten over ouderdom als kostenpost. Laten we onze ‘oude’ beschaving vieren.”

Dat zegt ook arts en sociaal geriater Lodewijk Crijns: “de meeste mensen hebben de verwachting dat ze ook op hoge leeftijd nog gezond en actief kunnen zijn. En voor veel mensen wordt die verwachting ook werkelijkheid.” Ik zie het aan mijn moeder, die met haar 75 jaar wekelijks vele uren besteedt aan werken en zorgen. Als ik om mij heen kijk en bijvoorbeeld onze geweldige vrijwilligers bezig zie is ze niet de enige.

In een eigen peiling (2018) zei maar liefst 60 procent van de 80-minners vrijwilligerswerk, mantelzorg, oppaswerkzaamheden of een combinatie daarvan te doen. 60 procent!!!

Dat is enorm. Als we al deze inzet zouden kapitaliseren dan zouden we

FOTO PATRICIA STEUR

vergrijzin

zien dat deze groep een groot maatschappelijk en economisch kapitaal vertegenwoordigt.

Het is natuurlijk niet iedereen gegeven om gezond en gelukkig ouder te worden. Daar moeten we rekening mee houden. Maar net als Kim Putters en Lodewijk Crijns pleiten wij voor een herwaardering van het ouder worden en een positieve kijk op vergrijzing. Wij gaan voor goed ouder worden!

Liane den Haan Directeur-bestuurder ANBO magazine@anbo.nl www.twitter.com/lianedenhaan

ANBO 7

GESPREKSSTOF

OP DE

BRES

WEER EEN ZETEL VOOR ANBO Na de twee zetels bij pensioenfonds ABP en twee zetels in pensioenfonds PWRI is wederom een kandidaat benoemd die namens ANBO uw belangen vertegenwoordigt; mevrouw Corrie van den Ingh-van Wijk is op 1 juli 2018 benoemd in het verantwoordingsorgaan van het pensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf.

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Kijk voor het meest actuele nieuws op anbo.nl.

Krasse knarren kúnnen kraken; overheid wil te veel van ouderen ANBO onderschrijft de conclusie van het Planbureau voor de Leefomgeving in hun rapportage ‘Krasse knarren kúnnen kraken’.

Het bureau stelt dat de overheid te veel vraagt van ouderen. Ze moeten én langer thuis blijven wonen, én daarvoor investeren in hun woning én nog eens investeren in verduurzamen van hun huis. Wij vinden dat de overheid niet alleen beter in de gaten moet houden wat je van ouderen kunt vragen, maar ook moet nadenken over de impact van een veranderende bevolking. Samenhangend beleid op wonen, wijken en welzijn is cruciaal voor een goede oude dag.

Meer lezen? Kijk dan op anbo.nl/knarren

Steeds meer mensen werken door na pensioen; kabinet staat stil.

Eén op de twintig gepensioneerden heeft een betaalde bijbaan. In 2003 was dit nog één op dertig. Dat heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek bekendgemaakt. Voor sommigen is het doorwerken noodzakelijk, omdat zij niet kunnen rondkomen van hun AOW en pensioen. ANBO vindt dat het kabinet deze groep gepensioneerden niet helpt. Verschillende maatregelen, zoals de verhoging van het btwtarief, zetten het besteedbaar inkomen verder onder druk. Wij blijven ons inzetten om de koopkracht van gepensioneerden te verbeteren.

Lees hier meer over op anbo.nl/doorwerken

8 ANBO

GESPREKSSTOF

Lokale overheden moeten meer doen aan

woningproblematiek Van Huis Naar Thuis ANBO vindt dat gemeenten meer moeten doen in de lokale woningproductie. Er is behoefte aan nieuwbouw en aan doorstroming.

Mensen blijven langer zelfstandig wonen. Maar omdat men liever kiest voor woningaanpassing, is er een groot tekort aan eengezinswoningen.

ANBO waarschuwde al bij de hervorming van de langdurige zorg dat de woningmarkt niet zou mee ontwikkelen. Een gebrek aan samenhangend beleid dat nu tot problemen leidt op de woningmarkt.

Wij vinden dat het Rijk moet ingrijpen en gemeenten dwingen om zélf aan de slag te gaan met wonen, wijken en welzijn. In samenwerking met lokale woningcorporaties, projectontwikkelaars én particulieren.

We weten al jarenlang dat de demografische ontwikkelingen nopen tot lokale actieplannen om te zorgen dat mensen op een prettige manier oud worden. Tot nu toe ontbreekt op lokaal niveau te vaak een visie op woningaanbod en -voorraad in relatie tot de lokale behoeften.

Gebruiksvriendelijkheid medicatie kan én moet beter

Medicatie kan nog altijd veel gebruiksvriendelijker. Dat concludeert ANBO na eigen onderzoek onder bijna 7700 senioren (leden en niet-leden). Van hen gebruiken er bijna 6400 dagelijks medicatie, waarvan 86% dagelijks zelfs meerdere soorten. Ruim 40% van de ondervraagde medicatiegebruikers zegt problemen te ervaren. Zo’n 63% van hen ervaart problemen met doordrukstrips, het doormidden breken van pillen (34%) en het openen van de verpakking (23%). Van de ondervraagden gebruikt ruim driekwart dagelijks meerdere medicijnen. Als je veel verschillende medicijnen gebruikt, raak je bovendien sneller in de war, wat over- of ondergebruik in de hand werkt.

ANBO meent dat het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen een belangrijke rol kan spelen bij verbetering. Maar het zou ook goed zijn als farmaceuten zelf meer investeren in betere verpakkingen en slimme hulpjes. Dat vergroot het gebruiksgemak en uiteindelijk de werking.

Wilt u hierover meer lezen? Kijk dan op

anbo.nl/medicatie

ANBO 9

GESPREKSSTOF

Raad& DAAD

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anboraadendaad.nl of bel de Raad & Daad Advieslijn op (0348) 46 66 88. Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.

ANBO BELASTINGSERVICE IN 2019 Als eerste een compliment voor al onze vrijwilligers voor hun inzet tijdens het afgelopen belastingjaar! Samen hebben jullie ervoor gezorgd dat de aangiftes van onze leden binnen de afgesproken termijnen zijn ingediend.

Door de nieuwe Europese privacyregels (de AVG) verandert de werkwijze van de ANBO Belastingservice in 2019. De belangrijkste wijziging door deze wet is dat het initiatief voor contact altijd vanuit u als lid moet komen. Dit betekent ook dat uw ‘vaste ANBO vrijwilliger Belastingservice’ u hierover niet meer actief kan benaderen. U kunt natuurlijk wel direct contact met hem/haar opnemen. Hierbij dient u wel te checken of de vrijwilliger nog in functie is, anders is deze ANBO-service niet verzekerd. Wilt u komend jaar hulp bij uw belastingaangifte en/of met uw toeslagen? Bel dan ná 1 januari met onze Ledenservice. Meer bijzonderheden over onze Belastingservice kunt u in ANBO Magazine 6 lezen.

Mocht u dit lezen en belangstelling hebben voor de rol van vrijwillige belastinginvulhulp, meldt u dan aan via belastingservice@anbo.nl. Wij zijn altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Na een digitale test op het vakgebied en uitleg over de randvoorwaarden, verwelkomen wij u graag in ons team! Vanzelfsprekend ontvangt u voldoende scholing om u op uw rol voor te bereiden.

Rijbewijskeuring; wanneer verplicht?

Heb ik altijd een testament nodig?

Nee, dat hoeft niet. Het erfrecht is in Nederland in een wet vastgelegd.

Deze wet regelt naar wie uw erfenis gaat na uw overlijden. In eerste instantie de echtgenoot/geregistreerd partner en/of de kinderen. Wilt u uw erfenis op een andere manier regelen? Dan heeft het zin een testament op te maken. Kijk voor meer informatie op anbo.nl/testament

Of u verplicht gekeurd moet worden voor het verlengen van uw rijbewijs, hangt onder andere af van uw leeftijd én het soort rijbewijs. Voor rijbewijs A (motor) en B (personenauto) is een keuring alleen verplicht als u 75 jaar of ouder bent. Bent u jonger dan 75 jaar, dan volgt alleen een keuring als u één van de vragen van de Eigen Verklaring met ‘ja’ beantwoordt. Wilt u een rijbewijs C (vrachtauto) of rijbewijs D (bus) verlengen, dan wordt u altijd gekeurd. De keuringsarts is door het CBR aangewezen.

ANBO heeft, met een landelijk netwerk van officieel geregistreerde keuringsartsen, afspraken. In elke provincie voeren zij speciaal voor u betaalbare rijbewijskeuringen uit. Het overzicht vindt u op: anbo.nl/rijbewijs 10 ANBO

GESPREKSSTOF

LAGERE EIGEN BIJDRAGEN VANAF 2019 Als de Tweede Kamer akkoord gaat met de plannen, zult u vanaf 2019 minder eigen bijdrage gaan betalen voor uw zorgvraag. Hoeveel minder hangt af van het soort zorg. Voor de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) betaalt u in 2019 nooit meer dan € 17,50 per vier weken. Dat geldt voor iedereen, ongeacht inkomen, vermogen en zorggebruik. Gemeenten mogen wel een lagere bijdrage in rekening brengen, maar nooit een hogere.

Betaalt u een eigen bijdrage voor de Wlz (Wet langdurige zorg), bijvoorbeeld omdat u in een zorginstelling woont, dan bent u in 2019 beter af als u spaargeld heeft.

Nu wordt acht procent van uw belast vermogen meegeteld. Vanaf 2019 is dat nog vier procent.

Raad&Daad Successen

Elke week deelt ANBO Raad & Daad op Facebook wat er is bereikt. Ook de afgelopen tijd hebben we weer veel problemen van onze leden opgelost.

COMPLEXE ERFENIS Een van onze leden heeft onlangs haar echtgenoot verloren en ontving omtrent de nalatenschap een ingewikkeld vragenformulier van de rechtbank. Het betreft een complexe erfenis en mevrouw kwam er zelf niet uit. Tot ANBO Consulent Ben Leusink op bezoek ging: “Mevrouw was blij verrast door de mededeling dat ik pas zou vertrekken als het formulier helemaal ingevuld was. We zijn er goed uitgekomen en ze stuurt nu zelf het formulier op. Ik heb afgesproken dat zij ANBO kan bellen voor een vervolgafspraak als de rechtbank aanvullende vragen stelt.” Opgelost!

VERHUISD EN OP ORDE Een lid dat nogal met haar gezondheid tobt, ging verhuizen. Op haar nieuwe adres wilde ze zich gelijk laten inschrijven bij een huisarts. Dat bleek moeilijker dan ze dacht. Ook gaf ze aan wel wat hulp te kunnen gebruiken bij het ordenen van haar administratie. Wij hebben ANBO Consulent Elly Roelink langs gestuurd. Elly heeft

een huisarts in de buurt kunnen regelen én de administratie op orde gebracht. Ze heeft mevrouw daarnaast aangemeld voor thuisadministratie van Humanitas. Hierdoor krijgt ze een keer per maand ondersteuning. Opgelost!

WILDGROEI VAN SLEUTELKASTJES? Toen een van onze leden in huis was gevallen en bewusteloos was geraakt, had de thuiszorg grote moeite de woning binnen te komen. Een sleutelkastje zou in dit geval uitkomst hebben geboden. Een voorstel tot het plaatsen van zo’n kastje werd echter van de hand gewezen door de woningcorporatie. De sleutel aan haar buurman geven was voor mevrouw geen optie. Tussenkomst van ANBO Consulent Wolf Spenke mocht niet baten; het plaatsen van een sleutelkluisje werd definitief afgewezen. Spenke: “Om wildgroei van kastjes te voorkomen wil de woningcorporatie thuiszorginstellingen het probleem op laten lossen door onderling tot een uniform sleutelkastje te komen. Maar die instellingen zijn onmogelijk op één lijn te krijgen.” Niet opgelost dus? Toch wel: uiteindelijk heeft mevrouw besloten haar buurman een huissleutel toe te vertrouwen.

ANBO 11

OPGELOST

De zaak ‘Hurrelbrink’ Leuker kunnen ze het niet maken, maar ook niet altijd makkelijker. Ons lid, meneer Hurrelbrink, kwam in de mallemolen terecht van de Belastingdienst. Hij is er zelf uitgekomen, met een klein beetje hulp van ons.

Meneer Hurrelbrink ontvangt in 2017 een forse nabetaling van zijn invaliditeitspensioen. Door een administratieve fout had zijn pensioenfonds een deel van zijn pensioen nooit uitgekeerd. Een mooie financiële meevaller!

Maar deze meevaller heeft uiteindelijk ook heel veel gedoe gegeven. Vooral met de Belastingdienst. Door de nabeta 12 ANBO

ling moest meneer Hurrelbrink natuurlijk een behoorlijk bedrag bijbetalen. Daar had hij rekening mee gehouden.

Hij had echter niet gerekend op de automatische systemen van de Belastingdienst. Die gingen er namelijk van uit dat hij in 2018 eenzelfde hoog inkomen zou hebben.

Dat leidde tot een fikse voorlopige aanslag.

OPGELOST

Teveel betaald

Tussendoor heeft hij ook geld teruggekregen van de Belastingdienst.

Op de pensioenuitkering is namelijk de volledige inkomensafhankelijke zorgpremie ingehouden. Omdat hij ook ander inkomen heeft waarop deze bijdrage wordt ingehouden, heeft hij teveel betaald. De Belastingdienst betaalde spontaan het verschil aan meneer Hurrelbrink.

Onterecht

Maar dezelfde systemen gingen er ook hier van uit dat dezelfde situatie in 2018 zou gelden. Hurrelbrink kreeg dus vast als voorschot het bedrag terug dat in 2018 teveel zou zijn ingehouden.

Onterecht natuurlijk. Hij zag inmiddels door de bomen het bos niet meer en nam contact op met onze Raad & Daad Advieslijn.

Hij zag door de bomen het bos niet meer

Zelf opgelost!

Nadat Hurrelbrink alle stukken had opgestuurd, bleek al snel dat hij zelf al veel bomen op hun plek had gezet! Hij had zelf gezorgd voor correcte invulling van de niet eenvoudige aangifte inkomstenbelasting 2017. Bovendien heeft hij ervoor gezorgd dat de voorlopige aanslag 2018 is aangepast.

Een fikse voorlopige aanslag

ANBO-hulp

Alles wat ANBO voor hem hoefde te doen, was het stopzetten van het voorschot van de zorgpremie. Onze beleidsadviseur Alex van Scherpenzeel heeft hiervoor gezorgd. Bovendien kon hij ‘middeling’ (zie kader voor uitleg) aanvragen voor meneer Hurrelbrink. Daarvoor had de Belastingdienst hem geen hulp geboden, maar hem verwezen naar een (dure) adviseur. Bij ANBO is dat natuurlijk zonder kosten. De middeling levert een leuke teruggave op.

Tevreden

De heer Hurrelbrink is op twee manieren tevreden. Aan de ene kant omdat hij zelf al veel dingen heeft kunnen regelen; aan de andere kant over onze hulp die hem toch weer geld opleverde.

WAT IS MIDDELING? Met middeling zorg je ervoor dat bij wisselende inkomsten, of bij eenmalige hoge inkomsten, het inkomen over drie jaren met elkaar wordt gemiddeld.

De Belastingdienst middelt dan ook de inkomstenbelasting over die drie jaren.

Is het verschil met de al betaalde belasting meer dan € 545,- dan krijgt u het verschil terug.

SUCCES De ANBO Raad & Daad Advieslijn is van alle markten thuis op de gebieden inkomen, gezondheid en wonen. Wilt u ook hulp hebben bij aanvraag van een pensioen of van iets anders omdat u er zelf niet zo goed uitkomt? Kijk dan op anboraadendaad.nl of neem contact op met de ANBO Raad & Daad Advieslijn via 0348 46 66 88 of raadendaad@anbo.nl

ANBO 13

Snel en professioneel: een veilige badkamer in 1 dag

Weer fluitend onder de douche Mensen willen van hun oude dag kunnen genieten. Gewoon in hun eigen huis, waar men zich al jaren op zijn gemak voelt. Neem de badkamer. Misschien is het voor u de plek om even op te laden na een lange dag of juist hét moment om de dag fris te beginnen. Het is in ieder geval een kamer waar u zich te allen tijde op uw gemak wilt voelen. Maar wat als uw badkamer niet meer voldoet aan uw huidige behoeften?

Veilig douchen in 1 dag Jaarlijks komen veel ouderen ten val in hun badkamer, douche of toilet.

Vaak zijn het ongelukken met verregaande consequenties. U kent misschien ook wel iemand die dit is overkomen. Veel mensen voelen zich hierdoor niet meer veilig in hun eigen badkamer. Wij geloven dat dat anders kan.

Daarom creëren we comfort en veiligheid op plekken die niet meer zo voelen. Dat kan al binnen één dag. Zonder rotzooi, en vooral zonder zorgen.

Naar uw wens Door een breed aanbod aan stijlen, kleuren, patronen en motieven creeert u de badkamer waar u nog jarenlang plezier van heeft. Van klassiek wit, een industriële look of zelfs een douche in natuur- en houttinten.

Tevens is er volop keuze in de accessoires zoals de thermostaatkraan,

douchekop, douchestoeltje en handgreep. Van basiscollectie tot luxe.

En wilt u de badkamer helemaal in stijl brengen dan hebben we uiteraard ook bijpassende wastafelmeubels en toiletten.

“Een veilige en comfortabele douche in 1 dag geplaatst zonder grote verbouwing”

Deskundig Met onze jarenlange ervaring, kwaliteit en kennis zorgen we dat ontspannen douchen weer snel binnen handbereik komt. Niemand zit te wachten op een grote verbouwing van hun huis. Wij zijn er om u te ontzorgen. Vanaf de eerste ontmoeting met onze adviseur, tot het laatste detail dat door onze monteurs wordt opgeleverd. Met de oplossingen van Molenaar wordt uw badkamer weer de fijne plek die u gewend bent.

✁

Ja, stuur mij de uitgebreide brochure over badkamers

Naam

Dhr.

Mevr.

Adres Postcode

Plaats

Bel 0341 - 23 23 00 voor de gratis brochure of kijk op www.molenaar.nl

Telefoon E-mail

wk45-Anbo

14Zonder ANBOpostzegel naar: Molenaar, Antw. nr. 540, 8070 VB Nunspeet

KLANT BEOORDELING

8,7

DOSSIER GELDZAKEN

Geldzaken:

Pensioen &Planning Geld maakt niet gelukkig ... maar het is wel makkelijk als je het hebt! Wij maken ons sterk voor een waardevast inkomen. Dat doen we richting politiek en onze sociale partners. Daarnaast proberen we zoveel mogelijk voordeel voor u te regelen, want ook dĂĄt is belangenbehartiging. Daarom voor de tweede keer dit jaar een dossier over geldzaken. Dit keer met de focus op pensioen en financiĂŤle planning. Inclusief handige tips, checklists, nuttige informatie en ja, ook een beetje vermaak.

ANBO 15

DOSSIER GELDZAKEN

Goochelaar Hans Kazàn (65)

‘Ik stop pas met werken als ik in een kistje lig’ Goochelaar en presentator Hans Kazàn (65) is een zakenman met een goedlopend bedrijf. Maar cijfers en geld doen hem helemaal niets – het gaat hem om de liefde voor zijn vak. En voor zijn familie, want de levens van de Kazàns zijn aardig met elkaar vervlochten.

“Van mijn familie wéét ik: wij zullen altijd voor elkaar opkomen.”

TEKST MARGOT EGGENHUIZEN FOTO’S ANOUK DE KLEERMAEKER

“Eigenlijk leid ik twee levens ineen. In Nederland ben ik Hans Kazàn en in Spanje zit ik in de bergen, in een houten blokhut met om het huis wat geiten en een moestuin.

Spanje was altijd al onze favoriete vakantiebestemming. Toen ik een keer aan het einde van zo’n vakantie uit zee kwam lopen, dacht ik: ik heb helemaal geen zin om terug te gaan,

16 ANBO

waarom gaan we niet in Spanje wonen? De kinderen waren nog klein en iedereen in Nederland was bezorgd over hoe dat moest met onderwijs en vriendjes. Maar ik dacht alleen maar: ze hebben in Spanje toch ook scholen en kinderen om mee te spelen? We hebben geen seconde spijt gehad van onze beslissing.

Nog steeds voelen we ons er erg thuis.”

DOSSIER GELDZAKEN

ANBO 17

DOSSIER GELDZAKEN

DOORZAGEN “Mijn zoons zijn in Nederland gaan studeren, maar op Steven na woont iedereen weer in Spanje. Oscar bijvoorbeeld, die na een half jaar Psychologie in Amsterdam stopte met zijn studie, hij vond het maar vaag. Daarna volgde hij een opleidingsprogramma bij een groot bedrijf. Hij liep in een strak pak, koffertje onder de arm. Opeens viel het kwartje: hij wilde liever een vrij beroep, optreden met een goochelshow.

Toen hij dat vertelde, had hij zijn broer Renzo al gestrikt om mee te doen en Renzo’s vriendin Mara ook. Renzo had haar gevraagd: ‘Zou ik jou een keer mogen doorzagen?’ Ze vond het prima. Ik heb de kinderen wel meteen gewaarschuwd dat dit een van de moeilijkste beroepen is die je kunt bedenken. Tot het moment dat je je hoofd te ruste legt is het altijd onzeker en onrustig: je eet en slaapt nooit op dezelfde plek of op hetzelfde tijdstip. Dat weerhield Steven er niet van om ook het vak in te gaan als comedian. Alleen mijn dochter is iets anders gaan doen. Ze heeft tijdens de zwangerschappen van Mara voor haar ingevallen en deed het fantastisch. Maar ze wilde er niet in verder.”

GEEN DUBBELE AGENDA’S “Het toverwoord in onze familie is harmonie. We hebben heel veel geluk dat ook de schoondochters en -zoon er zo goed bij passen. Iedereen helpt elkaar. Je moet je met je familie staande houden in deze wereld, zo zie ik dat. Soms zien we elkaar een tijd niet vanwege de drukke schema’s, maar toch zijn we er altijd voor elkaar. Het zijn de enige mensen waarvan ik wéét: wij zullen altijd voor elkaar opkomen. Er zijn geen dubbele agenda’s. Als je een aanvraag voor een optreden krijgt en zelf geen tijd hebt, dan speel je het verzoek door naar een ander. Ik heb het altijd normaal gevonden dat het zo goed gaat binnen onze familie. Maar ik besef ook dat het niet vanzelfsprekend is, dat het in veel families heel anders is. Ik hoop dat het bij ons nog heel lang zo blijft. We hoeven er gewoon niet voor te werken. Hetzelfde geldt voor mijn huwelijk: waarom is het met Wendy al ruim veertig jaar goed? We vinden dezelfde dingen leuk, misschien werkt het daarom wel. Oei, dat klinkt wel erg saai, haha. We belopen gewoon hetzelfde pad en hier en daar plukken we een ander bloempje, maar eigenlijk zijn we constant bij elkaar. Ze gaat ook mee als ik voor langere tijd weg moet voor werk. Dan 18 ANBO

kunnen we ’s avonds tenminste gezellig eten, wijntje erbij.

Niets duurs, een pizza vinden we heerlijk, als we maar samen kunnen zijn.”

STOMVERBAASD “We zijn met niets begonnen toen we trouwden. Wat heb je nodig? Pannen, dacht ik, dus ging ik naar een warenhuis en kocht daar een set van vier in elkaar passende pannetjes.

Daarna hadden we een huis nodig, maar we hadden geen geld. Het werd een zomerhuisje in Hellendoorn. Het was van twee oudere dames geweest, de een was overleden. De ander vroeg of we de tuin wilden bijhouden, de tuinspullen zou ze voor ons achterlaten. Toen we een week later langskwamen om erin te trekken, bleek dat ze niet alleen de harken en schoppen had laten staan, maar de héle inboedel. Een gevulde boekenkast, kleden, meubels, servies en zelfs lakens.

Stomverbaasd waren we! Toen ik vroeg waarom ze alles weggaf, zei ze: ‘In een vorig leven waren wij getrouwd. Ik heb je slecht behandeld, dat wil ik goedmaken.’ Ik zei meteen dat ik daar niet in geloofde, in reïncarnatie. Ze zei: ‘Dat geeft niet, zo is het gewoon.’ Ineens hadden we een compleet huis. Dit verhaal kreeg nog een krankzinnig vervolg. Tien jaar later

DOSSIER GELDZAKEN

“Geen flauw idee wat er op mijn bankrekening staat” ging het beter met ons – ik verdiende inmiddels geld en we hadden een vervallen landhuis gekocht in Bathmen.

Toen Wendy bij de kassa van de supermarkt stond, viel haar oog op een van de roddelbladen. ‘Hans Kazàn erft van ex-vrouw een groot landgoed’, stond er met dikke letters op de cover. Wie is die ex-vrouw?, dacht Wendy geschrokken. Ze nam het blad mee en thuis werd duidelijk dat er een paar verhalen door elkaar waren gaan lopen. We hebben er samen erg om gelachen.”

GEMEEN KUNSTJE “Over het algemeen heb ik een goede relatie met de roddelbladen. Je bent publiek bezit, zelfs de kinderen zijn ermee opgegroeid. Ik heb de kinderen ook nooit achtergehouden. Dan verstoppen de fotografen zich in een vuilnisbak en wat krijg je dan voor foto’s? Het scheelt dat we niets te verbergen hebben, ik heb niet nog ergens een andere vrouw ofzo. Toen het elf jaar geleden zakelijk even niet goed ging, gebeurde er wel iets raars. Er werden nare verhalen geschreven die niet klopten en we hadden geen idee waar ze vandaan kwamen. Het bleek een vriend te zijn van de zakenpartner waar we mee in de clinch lagen. Een faillissement, lees je overal, maar eigenlijk heeft deze zakenpartner gewoon een heel gemeen kunstje uitgehaald. Hij heeft alles afgepakt wat ik had opgebouwd. Het bijzondere was: de zaken liepen hartstikke goed. We hadden in Spanje een nieuw theater geopend en tijdens elke show was de zaal gevuld. We zijn gewoon pootje gelicht, een heel gemene truc. Ik was er zelf bij en ben dom en naïef geweest.

ANBO 19

DOSSIER GELDZAKEN gewoon in het water en zag ik onder water wel of er een rots was die ik over het hoofd had gezien. Dat doe ik niet meer. Maar verzuurd ben ik niet. Zelfmedelijden vind ik net zo’n vervelende eigenschap als tegen jezelf opkijken.

Het gaat om de gulden middenweg. Verzamel alles wat je hebt eens in je handen en bedenk dan: waar zeur ik over?

Ik besef wel dat ik dat makkelijk kan zeggen omdat we zo close zijn als familie én omdat we geestelijk en lichamelijk gezond zijn. Als dat fout gaat, verandert alles.”

“ Zo’n zeeroverskist waar je af en toe wat geld uit pakt, dat lijkt me wel wat” Buiten dat al het geld was verdwenen hadden we ook geen huis meer en was onze toekomst afgepakt. De droom van samen met de kinderen optreden in ons eigen theater was aan diggelen. Daar was ik wel even naar van.”

ROCKY BALBOA “Als zoiets je overkomt, val je terug op je familie. Oscar had net een film gezien met Sylvester Stallone, over bokser Rocky Balboa. Hij vertelde dat daarin wordt gezegd: ‘Het gaat er niet om hoe hard je kunt slaan, maar om hoe goed je kunt incasseren.’ Dat zette me aan het denken: waarom liet ik me neerslaan? Ik zei tegen mezelf: ‘Kom op, Kazàn. Stel je niet zo aan.’ Voorzichtig ben ik weer opgekrabbeld, met hulp van Wendy en de kinderen. Er is geen handleiding voor hoe je de draad weer moet oppakken, je leert het door weer door te gaan. Ik besefte dat ik een fout had gemaakt, dat ik deze zakenpartner te veel vertrouwen had gegeven.

Dat iemand andere belangen heeft en iets in zijn eigen zak steekt, dat kende ik niet. In mijn familiekring is vertrouwen heel normaal en dat verwachtte ik van anderen ook.

Ik ben daarna voorzichtiger geworden. Niet wantrouwig, maar minder naïef. Vroeger sprong ik bij wijze van spreken 20 ANBO

GEVULDE ZEEROVERSKIST “De hele financiële administratie heb ik inmiddels overgedragen aan Wendy. Zij vindt het ook geen leuke klus, maar ze wil dat ik me kan focussen op optreden. Daar word ik blij van. En Wendy wil een blije man, dus zo is het voor iedereen goed. Cijfers interesseren me niet. Geld ook niet.

Ik heb geen flauw benul wat er nu op mijn bankrekening staat. Het zullen geen miljoenen zijn, haha. Vanochtend was mijn portemonnee leeg en dan stopt Wendy er weer wat in. Soms droom ik van zo’n zeeroverskist met een bolle klep, waar ik dan af en toe wat uit kan pakken om een kopje koffie te drinken of iets leuks te kopen. Voor de rest denk ik niet na over geld. Dat klinkt misschien onverstandig, maar ik heb gelukkig Wendy aan mijn zijde. Ik ben niet achterlijk, ik wil gewoon niet dat het andere dingen gaat beïnvloeden. Als ik een decor wil hebben met palmbomen en gouden lijsten, dan wil ik daar vrij over kunnen nadenken.

Niet bij voorbaat al weten: dat kan toch niet. Misschien kan het financieel uiteindelijk ook niet, maar dan word ik in elk geval niet beperkt in het bedenken van nieuwe acts.

Beslissingen neem ik op gevoel. Ik doe iets omdat ik het leuk vind, als ik er nog wat mee verdien is dat mooi mee-

DOSSIER GELDZAKEN genomen. De kinderen denken meer na over hun financiën dan ik. Een huis kopen, hypotheken, geld opzij leggen – daar zijn zij meer mee bezig.

Ze bouwen allemaal aan hun eigen bedrijven en hebben heel verstandige partners. Dat geeft me een gerust gevoel.”

“Het toverwoord in onze familie is harmonie”

DRONKEN SCHAAPHERDERS “65, ook met dat getal heb ik niets. Ik weet alleen dat je dan bijna AOW krijgt, dat zie ik als een cadeautje. Maar ik ben nog niet bezig met mijn pensioen. Mijn werk is mijn hobby en andersom. Ik stop pas als ik in een kistje lig. Vroeger vond ik mensen van 65 oud, nu vind ik alleen ándere mensen van 65 oud, haha. Wel tellen alle jaren voor ons nu dubbel, zo voelt het. Wendy en ik willen zoveel mogelijk bij elkaar zijn. Daar worden we gelukkig van. In Spanje passen we ook vaak op de kleinkinderen als hun ouders weg zijn voor werk. We wonen aan een snelstromend beekje en beneden bij de boom is een dieper deel waar je kunt zwemmen. Er zitten veel schildpadden, vissen en kikkers. Zo mooi om te zien hoe de kinderen opgaan in die beestjes en eindeloos lang kunnen wachten tot ze een visje hebben gevangen. Als je dan na zo’n dag de paarden in de vallei ziet lopen en dronken schaapherders in de verte hoort zingen, dan besef ik dat we het goed hebben. Dat we over la calidad de la vida, de kwaliteit van leven, helemaal niets te klagen hebben.”

HANS KAZÀN Hans Kazàn (1953) begon met goochelen toen hij op 9-jarige leeftijd een goocheldoos van Sinterklaas kreeg.

Hij produceert al jarenlang zijn eigen magic shows voor theater en televisie.

Begin jaren negentig presenteerde hij het tv-programma Prijzenslag. Kazàn is getrouwd met Wendy en heeft vier volwassen kinderen – Oscar, Renzo, Steven en Lara – en kleinkinderen. De twee oudste zonen en Renzo’s partner Mara treden wereldwijd op met hun illusieshow Magic Unlimited. Steven is

Kerst met Kazàn

comedian en staat regelmatig samen

Vrijwel de hele familie Kazàn komt

heeft een vastgoedbedrijf. Kazàn ver-

bij elkaar voor een kerstshow op

ruilde in 1999 het Overijsselse Bathmen

23 december. In Hotel Theater Figi

voor de Spaanse zuidkust. Hij zette er

in Zeist laat Hans zijn goochelkun-

een eigen theater op, maar zakelijk liep

sten zien, comedian Steven brengt

het in 2007 mis. Niet snel daarna begon

zijn beste grappen en Oscar, Renzo

de familie weer met optreden. Kazàn

en Mara (Magic Unlimited) verbazen

is inmiddels behalve goochelaar en

met hun illusies. Met ANBO leden-

presentator ook gastspreker.

met zijn vader op het podium. Lara

voordeel naar deze voorstelling?

Kijk snel op pagina 66!

www.kazan.nl

ANBO 21

DOSSIER GELDZAKEN

“Al die ambtelijke taal, wat bedoelen ze nou?”

22 ANBO

DOSSIER GELDZAKEN

Bezoek van ANBO Consulent

Van warboel naar orde (met een beetje hulp)

Brieven vol ambtelijke taal, ingewikkelde aanvragen bij zorginstellingen, aangepaste polissen, al die post van verschillende instanties; geen wonder dat het bij veel mensen soms een administratieve warboel is. ANBO Consulent Ben Leusink helpt orde te scheppen in de chaos.

Ben Leusink komt graag bij onze leden thuis om ze te helpen met hun administratie. Dit keer bezoekt hij mevrouw Krol uit Groningen. Aan haar tuintafel vertelt Leusink hoe hij te werk gaat. “Van tevoren verdiep ik me in degene die ik ga helpen. Zo is mevrouw Krol weduwe van de bekende schrijver Gerrit Krol. Dan zoek ik daar het een en ander over op. Door er iets persoonlijks van te maken wordt het toch ook leuker?

Mevrouw Krol vroeg om hulp bij de administratie, meer hoef ik daarover vooraf niet te weten. We gaan gewoon aan de slag.”

ENVELOP VERGETEN Mevrouw Krol zit fier in haar tuinstoel, maar voelt zich niet meer zo fit.

Ze heeft lang voor haar man gezorgd en dat heeft sporen nagelaten.

“Lichamelijk is er al zoveel mis met mij, de rest wil ik daarom zo goed

mogelijk op orde hebben. Die administratie en de post die ik kreeg, ik snapte het gewoon niet meer. Als oud mens lees ik het wel, maar een half uur later ben ik het vergeten. Soms begreep ik ook niet eens waar die post over ging. Al die ambtelijke taal, wat bedoelen ze nou? Dan legde ik zo’n brief weer weg en prompt was ik die hele envelop vergeten. Zo stapelde de boel zich op.”

ANBO 23

DOSSIER GELDZAKEN

DE BON VAN DE SLAGER En hoe begint dat orde scheppen dan? Beiden lachen en roepen: “Met scheuren!” Leusink: “Pak maar een vuilniszak, zei ik. We lopen alle brieven na en vragen: kan deze weg?

Als het opruimt dan krijg je er ook lol in.” Mevrouw Krol knikt: “Ben was heel duidelijk hoor, heb je het betaald en heb je het belastingtechnisch niet nodig, dan kan het weg. Nou dat heb ik moeten leren.” Ben legt uit: “Voor de belasting moet je de administratie vijf jaar bewaren. Voor aftrekposten moet je sommige rekeningen ook bewaren. Maar de bon van de slager kan bijvoorbeeld meteen weg.” Mevrouw Krol knikt. “We doen het nu een aantal keer samen, de volgende keer moet ik het zelf kunnen.” Opgewekt vervolgt ze: “We hebben vorige keer ook de polissen doorgenomen. Na een uur hadden we al 1.500 euro verdiend!”

BAKKEN, MAPPEN OF ORDNERS? Mevrouw Krol vindt vrijwilligers als Ben enorm waardevol. “Ik ben zo geholpen, daar ben ik dankbaar voor.

Zoals de VVE, daar snap ik ook niks van. Ben leest voor mij het reglement door. Althans, als ik die nog kan vinden. Ik had altijd alles in ordners en toen heb ik het ooit in bakjes gedaan en nou kan ik niks meer terugvinden.” Ben: “Hoe je het bewaart, moet je zelf weten. Maar in mappen kan in ieder geval nooit iets wegraken. Met bakjes kan er altijd iets uit vallen.”

24 ANBO

TE INGEWIKKELD OM ZELF TE DOEN Ben is sinds vier jaar vrijwilliger bij ANBO. Daarvoor werkte hij als pensioenadviseur. “Ik ken de systemen en weet hoe ik overzicht kan creëren.

Hoe werkt het sociale stelsel, wat is een DigiD, welke verzekeringen heb je nodig? Ik ben daar al veertig jaar dagelijks mee bezig, voor mij is het simpel. Daarom ben ik als vrijwilliger aan de slag gegaan toen ik met pensioen ging. Mensen komen voor vragen te staan waar ze het antwoord niet op weten. Bijvoorbeeld als een van de partners in een zorginstelling moet worden opgenomen. De Sociale Verzekeringsbank stuurt je dan een brief met de vraag: ‘Wil je de AOW van ongehuwde?’ Bijna niemand weet daar het antwoord op. Voor de meesten geldt van niet, maar voor sommigen wel. Hoe weet je nou bij welke groep je hoort? Dus dan nemen we de zaak even door.”

PAS WEG ALS HET KLAAR IS “Ook bij het overlijden van de partner blijft de ander achter met een hoop vragen. Wat moet er geregeld worden en vooral hoe? Waar heb je recht op? Of stel: je partner zit in een zorginstelling en jij wilt jullie huis verkopen. Dat kan niet zomaar. Je moet rekening houden met vermogen, spaargeld en de overwaarde van je woning. Dat realiseer je je pas als het zover is. De rechter komt eraan te pas als een van beide handelingsonbekwaam wordt, wat weer allerlei ingewikkelde administratie en

“Ik ben er echt om te helpen. Het maakt me niet uit of dat een half uur of twee uur duurt” formulieren met zich meebrengt. Het eerste wat ik zeg als ik binnenkom bij iemand die daarmee vastloopt is: ‘Ik ga pas weg als het formulier ingevuld in de envelop zit.’ Ik ben er echt om te helpen. Het maakt me niet uit of dat een half uur of twee uur duurt.”

EEN OBJECTIEVE BLIK Ben komt tijdens zijn bezoekjes van alles tegen. “Of het nou papierwerk is, een contract met de zorginstelling of het CAK; mensen weten niet hoe ze de zaken op een rij krijgen. Kinderen willen wel helpen, maar komen er vaak ook niet uit. Bovendien kan het prettig zijn iemand in te schakelen die ‘boven de partijen’ staat, met een objectieve blik.”

MET DE RUG TEGEN DE MUUR Bij de meeste mensen is een uur of twee hulp genoeg om ze weer op het goede spoor te zetten. Ben: “Ik kom maar twee of drie keer bij mensen langs, daarna is het niet meer nodig.”

Wat hem wel verbaast is hoe weinig mensen hulp vragen. “Pas als het helemaal fout gaat en ze met de rug tegen de muur staan vragen ze om hulp.” Mevrouw Krol: “Geldzaken zijn natuurlijk ook een intimiteit die je niet met iedereen deelt.” Leusink: “Ik heb in al die jaren zoveel gezien, ik kijk nergens meer van op. Ik wil gewoon helpen de zaken op orde te krijgen. En dat lukt altijd.”

ANBO Consulent worden?

Wilt u zelf ANBO Consulent worden? Dan ontvangen wij graag uw motivatiebrief en curriculum vitae. U kunt u deze sturen naar: vrijwilliger@anbo. nl. Na een screening krijgt u een opleiding aangeboden. U gaat vervolgens aan de slag en bent minimaal 32 uur per maand beschikbaar en bereid naar leden toe te reizen. Meer informatie vindt u op ANBO.nl/consulent

ANBO IS ER VOOR Ú Het overzicht bewaren is niet zo simpel, vertelt ANBO Consulent Ben Leusink. “De belastingdienst, de gemeente, de Sociale Verzekeringsbank, ze geven allemaal een beetje advies, maar hoe krijg je dat tot een geheel? Dat is het lastige. Voor iedereen, jong én oud. Kom je er niet uit, dan is er voor jongeren niks, maar voor ouderen is er ANBO.” Loopt u soms ook vast in wet- en regelgeving? De ANBO Consulent is er ook voor u. Neem contact op met onze Raad & Daad Advieslijn: 0348 46 66 88 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 15.00 uur) of via: raadendaad@anbo.nl

ANBO 25

DOSSIER GELDZAKEN

Bijna met pensioen?

Vijf belangrijke zaken om te overwegen

Gaat u bijna met pensioen? Dan is het verstandig om u nog even goed te verdiepen in de mogelijkheden. Voor de pensioendatum kunt u namelijk een aantal belangrijke keuzes maken. Zoals uitruil, de hooglaag constructie of een combinatie van verschillende regelingen.

TEKST WILLEM REIJN

Vooropgesteld: verschillende pensioenfondsen hanteren vaak verschillende regelingen. Op de website van uw pensioenfonds(en) vindt u animatiefilmpjes, die meer inzicht geven in de mogelijkheden die dat pensioenfonds biedt.

De meeste fondsen hebben tools op hun website waarmee ze deelnemers helpen om keuzes te maken. Die zijn vaak 26 ANBO

bereikbaar via namen als ‘mijn-naampensioenfonds’, bijvoorbeeld MijnABP of MijnPFZW. Veel mensen hebben echter bij verschillende pensioenfondsen of verzekeraars pensioenaanspraken lopen. Die zijn niet opgenomen onder die tools. Een totaaloverzicht vindt u op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

DOSSIER GELDZAKEN

Kies slim voor een pensioenuitkering die bij u past FINANCIËLE SITUATIE EN TOEKOMSTPLANNEN Het is belangrijk om uw eigen financiële situatie en plannen in kaart te brengen. Heeft u een vrijwel afgelost eigen huis, staat er nog een leuke spaarpot op de bank? De keuzes kunnen ook per huishouden anders uitvallen: hebben beide partners een pensioen, is er een groot leeftijdsverschil en zijn er verplichtingen uit het verleden door bijvoorbeeld een echtscheiding? Allemaal zaken om rekening mee te houden.

DEFINITIEVE KEUZES Hieronder volgt een aantal keuzes die u kunt maken vóór de pensioendatum. Die keuzes zijn definitief, dus een goede voorbereiding is essentieel.

1.

U kunt kiezen voor uitruil partner- of ouderdomspensioen.

U kunt het partnerpensioen laten vallen om uw pensioen op te hogen.

Een eenvoudige keuze voor alleenstaanden. Voor samenwonenden zal de keuze mede afhangen van de inkomens en eventuele leeftijdsverschillen.

U kunt vaak ook een deel van het ouderdomspensioen inleveren voor een beter partnerpensioen.

2.

U kunt eerder of later met pensioen.

Meestal kunt u vijf jaar eerder of later met pensioen. Als u eerder met pensioen gaat, heeft dat twee verlagende

gevolgen. Uw pensioen valt lager uit (want u krijgt langer pensioen), maar ook bouwt u minder pensioen op. Bedenk ook dat u tot uw AOW-leeftijd onder het gewone belastingregime valt en dat uw AOW pas uitgekeerd wordt vanaf de bijbehorende leeftijd.

3.

U kunt met deeltijdpensioen, op voorwaarde dat uw werkgever daar in mee gaat natuurlijk. U moet wel beloven voor dat deel niet meer te gaan werken. De gevolgen zijn een iets lager pensioen en een iets lagere opbouw. Maar het kan een prettige manier zijn om af te bouwen en dat is wat volgens ANBO-peilingen heel veel mensen graag willen.

4.

U kunt kiezen voor de hoog-laag constructie: een hoger pensioen in de eerste jaren en een lager pensioen daarna. De verhouding mag maximaal 100 procent tegen 75 procent zijn. Het mag overigens ook andersom. Per fonds verschillen de mogelijkheden: gaat

het om de eerste vijf of de eerste tien jaar, gaat het om 100-75 of 100-90 procent. Omdat veel mensen de eerste jaren na hun pensionering actiever zijn dan op lagere leeftijd kan deze regeling interessant zijn.

5.

U kunt de regelingen combineren.

Bijvoorbeeld eerder met pensioen en de hoog-laag-constructie gebruiken om een gelijkblijvend inkomen voor en na de AOW-datum te creëren.

Pensioenfondsen hebben hiervoor meestal een handige rekentool op hun website.

Keuzes kunnen per huishouden anders uitvallen Kijk voor meer informatie op ANBO.nl/pensioen

ANBO 27

Eerlijk over geld

FEITEN & CIJFERS

50-plussers blijken weinig ruzie te maken over geldzaken, vinden sparen leuker dan zelf geld beleggen en doen massaal aan vrijwilligerswerk. De feiten en cijfers op een rij.

%

25 65 33 47 15 28 ANBO

Feiten van de 50-plussers bespreekt de persoonlijke financiën meerdere keren per week, slechts 5% praat er nooit over. maakt nooit ruzie over financiën of financieel gerelateerde onderwerpen van de ouderen houdt een financieel huishoudboekje bij. van de 50-plussers maakt zich geen zorgen over hun financiële toekomst, 24% is neutraal. komt regelmatig aan het einde van de maand geld tekort.

%

64 62 35 17

Feiten

FEITEN & CIJFERS

van de 50-plussers ziet zichzelf als spaarzaam persoon. Bij de babyboomers is dat zelfs 71%. zet maandelijks geld opzij op een spaarrekening. van de nog werkende 50-plussers zou genoegen nemen met een lager pensioen als hij/zij eerder kon stoppen met werken. van de 50-plussers vindt zelf geld beleggen leuk.

Men zet zich na het pensioen massaal (onbetaald) actief in voor zwakkeren in de samenleving: ouderen, gehandicapten en andere minderheidsgroepen. Dit varieert van mantelzorg tot het voorlezen van kinderen met een leerachterstand.

Bronnen: Bureauvijftig Nationale 50plus Panel

ANBO 29

Dé meest gekochte traplift van Nederland

4

1 2 3

Voordelen van de Otolift Modul-Air Slechts 48 uur levertijd!

1

Dunste enkele rail ter wereld

Dankzij onze unieke technologie kunnen wij zowel rechte als gebogen trappen binnen 48 uur van een traplift voorzien!

2

Brede kant van de trap blijft vrij

3

Volledig opklapbaar

4

Uw trapleuning blijft zitten

• Marktleider in Nederland

• Alle keuze in trapliften, nieuw en gebruikt

Niet goed = geld terug Bent u niet tevreden met uw Otolift?

Geen probleem. Wij bieden u een unieke niet-goed-geld-terug-garantie aan op de Otolift Modul-Air.

• Huren al vanaf één maand mogelijk

Ja, stuur mij de gratis brochure

Bel gratis 0800 444 770 8

Naam

voor een gratis thuisadvies of om onze gratis brochure te bestellen.

Adres

Voor meer informatie kunt u terecht op www.otolift.nl

Postcode/plaats Telefoon ANBO2018

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: Otolift Trapliften, Antwoordnummer 17014, 2810 VK Bergambacht

Dé meest gekochte traplift van Nederland

LEDEN DELEN BESPAARTIPS

“Bij mij gaat geen druppel verloren” Besparen, wie wil dat nou niet? Op internet zijn heel veel tips te vinden.

Maar wij vonden het interessanter om het eens aan onze leden te vragen: wat zijn úw bespaartips?

Ze kwamen in overvloed.

Arjan Bosch (67)

UIT SCHIEDAM “Bespaartips, daar heb ik er nogal wat van. Ik heb in de bijstand gezeten en dan leer je dat wel. Ik beperk me er tot één: koop en eet geen voorverpakte groenten en/of maaltijden maar kook zelf. Dat is beter voor je portemonnee.

Voorverpakte of gesneden groenten zijn veel duurder dan een krop sla, andijvie enzovoorts. Het is ook nog eens beter voor je gezondheid.

‘Bewerkt’ voedsel is ouder en verliest zijn vitamines sneller door het snijden.

Het is goedkoop omdat het wel vult, maar niet voedt. Er zit dus weinig in wat je lichaam wel nodig heeft. Aan voorverpakt voedsel wordt ook veel te veel suiker en zout toegevoegd. Tot slot geeft het plezier. Bewerkt voedsel wordt aan een gemiddelde smaak aangepast, die niet de jouwe is. Eten is een van de betere manieren om jezelf te plezieren, maar dan goed. Dat is niet ‘even snel’. Je waardeert het als iemand tijd en aandacht heeft besteed aan een goede maaltijd voor je. Toch?”

Paula Sleegers (76)

UIT WAALWIJK “Ik neem een bad en gebruik dat water om de vloeren schoon te maken en om het toilet door te spoelen. Er gaat geen druppel verloren.”

Rietje de HaanKooistra (77)

UIT UTRECHT “Besparen doe ik onder andere door tubes tandpasta of crème die bijna leeg zijn door te knippen en net zo lang te gebruiken tot ik de overgebleven inhoud volledig heb benut. Ik doe restjes eten direct in een plastic bakje of zakje en vries het in. Reuze makkelijk voor een druk moment: even in de magnetron en klaar. Jus bewaar ik in de koelkast. De volgende keer dat ik vlees braad gebruik ik het en zo gaat die heerlijke jus lang mee. In plaats van kleding en schoenen voor het seizoen te kopen, wacht ik op de uitverkoop na het seizoen. Scheelt werkelijk enorm, aan het eind vaak zo’n zeventig procent! Voor cadeautjes neus ik in

verschillende kringloopwinkels. Vaak hagelnieuwe producten voor een fractie van de nieuwprijs. Ik heb ook altijd geschenken in voorraad. Dat is een overblijfsel/idee uit de tijd dat de kinderen klein waren en ze onverwacht werden uitgenodigd voor een feestje.

Ik lees zorgvuldig de reclamekrantjes en maak gebruik van de voordelige aanbiedingen. Vooral op drogisterijartikelen kun je veel besparen. Oude enveloppen gebruik ik als boodschappenbriefje. In plaats van frisdranken drink ik vruchtensiroop met water. En ik was altijd met een volle trommel.

Ik kan nog wel even doorgaan, maar houd het hierbij.”

Dit is slechts een selectie van de vele tips die binnen zijn gekomen.

Wilt u alle tips bekijken? Ga dan naar ANBO.nl/geldzaken. Wilt u zelf nog tips delen?

Mail dan naar: magazine@anbo.nl

ANBO 31

INTERVIEW

32 ANBO

INTERVIEW TWEEDE KAMERLID PIETER OMTZIGT (CDA)

‘Partnerpensioen ook nu nog hard nodig’ CDA en CU willen gelijke regeling Een huilende weduwe aan de deur van de fabriek, overgeleverd aan armoede. Dit beeld is gelukkig allang achterhaald. De meeste vrouwen bouwen tegenwoordig – net als hun partner – een behoorlijk pensioen op.

Toch kunnen veel mensen nog altijd in de financiële problemen komen als hun partner overlijdt. Daarom hebben Tweede Kamerleden Pieter Omtzigt (CDA) en Eppo Bruins (ChristenUnie) een initiatiefnota voor een nieuwe partnerpensioenregeling ingediend bij de Tweede Kamer.

Het doel van de initiatiefnota is dat Nederlanders een betere, eenvoudigere en min of meer gelijke partnerpensioenregeling krijgen. Mensen kunnen nu in relatief vergelijkbare situaties een totaal verschillend pensioen krijgen (zie kader op pagina 35). Wij hebben Omtzigt hierover een aantal vragen voorgelegd.

WAT IS PARTNERPENSIOEN? “Het partnerpensioen is het pensioen waar iemand recht op heeft na het overlijden van de echtgenoot of partner.

Die partner kan al met pensioen zijn, maar kan natuurlijk

ook overlijden voordat hij of zij de AOW-leeftijd bereikt heeft. De regelingen voor dit partnerpensioen zijn zeer verschillend tussen pensioenfondsen.”

WE ZIEN DE TERMEN PARTNERPENSIOEN EN NABESTAANDENPENSIOEN DOOR ELKAAR GEBRUIKT WORDEN. GAAT HET OM HETZELFDE? “Het nabestaandenpensioen is zowel het partnerpensioen als het (half)wezenpensioen. Dat laatste is het pensioen voor kinderen van de overledene totdat zij een bepaalde leeftijd bereikt hebben.”

ANBO 33

INTERVIEW

NABESTAANDENPENSIOEN DEKT DAN TOCH HET BESTE DE LADING? “Jazeker.”

HET NABESTAANDENPENSIOEN IS TE INGEWIKKELD ZEGT U. WAAROM? “De regels verschillen enorm per fonds. Heel af en toe is er zelfs een pensioenregeling zonder nabestaandenpensioen. Wat vaker voorkomt is dat je bij verandering van baan het recht op nabestaandenpensioen bij overlijden vóór je AOW verliest. Als je dan dus op je 60ste van baan en pensioenfonds verandert en op je 63ste overlijdt, heeft je partner nauwelijks nog recht op een nabestaandenpensioen.”

WAT WILT U VERANDEREN? “Het zou ideaal zijn als er een uniforme regeling is, die overal (ongeveer) hetzelfde is. Dan verlies je geen rechten als je van baan verandert.”

34 ANBO

‘Een uniforme regeling zou ideaal zijn’

zijn veel hypotheken en andere lasten vaak noodzakelijkerwijs berekend op twee inkomens. Als er eentje wegvalt, blijven de lasten gelijk. Het is altijd verstandig om te kijken of je zo’n klap kunt opvangen. Sommige mensen doen dat overigens ook met een overlijdensrisicoverzekering op de hypotheek.”

VERWACHT U DAT DIT GAAT LUKKEN? “Ik heb de nota nu geschreven omdat de sociale partners bezig zijn met de onderhandelingen over een nieuw stelsel. Dat is een goed moment om dit mee te nemen.”

VOLGENS DE PENSIOENFEDERATIE KOST DIT GELD, KLOPT DAT? “Het is een keuze of je alleen een ouderdomspensioen toekent, of ook een nabestaanden- en arbeidsongeschiktheidspensioen. Al die rechten kosten geld. Waar het mij om gaat, is dat er geen lobby is voor een goed nabestaandenpensioen. Toekomstige weduwen/weduwnaars is een groep die moeilijk te organiseren is. Daarom is daar veel op bezuinigd. Overigens is er een wettelijk recht op uitruil voor alleenstaanden. Die hoeven dit daardoor niet te betalen.”

PER WANNEER? “Wanneer het nieuwe stelsel ingaat.

En als ze er niet uitkomen, vraag ik de sociale partners of ze in ieder geval dit willen rechtzetten.”

WANNEER KAN ALLES ZIJN VERANDERD? “Dat zal nog een aantal jaren duren.

In de tussentijd moeten pensioenfondsen veel duidelijker maken hoe hun regeling is. En ze moeten aan deelnemers duidelijker maken dat er uitruilmogelijkheden zijn.”

HET NABESTAANDENPENSIOEN IS IETS VAN ‘VROEGER’ TOEN DE MAN NOG KOSTWINNER WAS. IS HET ÜBERHAUPT NOG NODIG? “Dat is een terechte vraag. Om twee redenen is dit, ook in de 21ste eeuw, nog nodig. Ten eerste is de inkomensverdeling vaak scheef. Als de meestverdienende partner overlijdt, kan er zonder nabestaandenpensioen sprake zijn van een inkomensterugval van zeg zestig tot tachtig procent en dat is niet op te vangen. Ten tweede

HOE ZOU DIT GEFINANCIERD MOET WORDEN? “Het is ook een collectieve keuze of je een iets hoger ouderdomspensioen wilt hebben zonder nabestaandenpensioen of een iets lager ouderdomspensioen met een fatsoenlijk nabestaandenpensioen voor je partner als je zelf komt te overlijden. Die keuze moet je weloverwogen maken.”

HEEFT U ZELF NOG IETS TOE TE VOEGEN? “De pensioenen voor weduwen, wezen en mensen die een arbeidsongeval gehad hadden, zijn ouder dan het ouderdomspensioen. Dit zijn namelijk typische risico’s die je als individu niet kunt dragen. Dat kun je alleen als collectief in bijvoorbeeld pensioen-

INTERVIEW fondsen. Dat was zo in de 19e eeuw en hoewel er veel veranderd is, blijven dit belangrijke stukken van een pensioenstelsel, die we niet moeten vergeten. Moderniseren is prima, maar afschaffen betekent echt dat je huilende weduwen aan de poort krijgt.”

VOORBEELDEN In de initiatiefnota geven Omtzigt en Bruins een aantal voorbeelden* van waar het misloopt. Wij hebben één voorbeeld overgenomen van een situatie die regelmatig voorkomt bij onze leden.

VOOR EN NA Man en vrouw trouwen op 60-jarige leeftijd nadat beiden gescheiden zijn. Nu de man met pensioen gaat, dringt het tot hem door dat het grootste deel van zijn nabestaandenpensioen na zijn overlijden naar zijn ex-partner gaat en er maar een klein nabestaandenpensioen voor zijn huidige vrouw is.

Het pensioenfonds heeft dat dus niet automatisch weer aangevuld naar 70%. Na het overlijden van de man krijgt de vrouw dus eerst alleen een klein nabestaandenpensioen. Later AOW en een klein eigen ouderdomspensioen. Voor het overlijden bedraagt het gezinsinkomen:

Man: Vrouw: Totaal:

€ 54.800 € 18.200 € 73.000

Na het overlijden bedraagt het gezinsinkomen:

Pieter Omtzigt (44) zit sinds 2003 in de Tweede Kamer namens het CDA. Hij houdt zich bezig met pensioenen, belastingen, financiën en Europese zaken. Hij was namens de Kamer pensioenrapporteur en zette zich in om voorstellen voor meer EU-regelgeving op het Nederlandse pensioenstelsel tegen te houden, wat deels gelukt is. Omtzigt is geboren in Den Haag en woont momenteel met zijn vrouw en dochters in Enschede.

“Geen huilende weduwen aan de poort” Pensioenakkoord Bij het sluiten van dit magazine was er nog geen pensioenakkoord. De kans is groot dat dit bij het verschij-

Vrouw: € 18.200 Anw-uitkering: € 0 Nabestaandenpensioen: € 4.000 Anw-hiaatpensioen: € 0 Totaal: € 22.200 (= 30% van het inkomen voor het overlijden)

* De voorbeelden zijn (deels) bewerkingen van de voorbeelden opgenomen in de Netspar Brief van Bastiaan Starink en Michael Visser: Nabestaandenpensioen niet verzekerd, Netspar brief 11, oktober 2017.

nen van dit magazine wel het geval is – dan wel dat het pensioenakkoord van de baan is. Voor nadere informatie verwijzen wij u graag naar onze website www.anbo.nl, e-mailnieuwsbrieven (www.anbo.nl/nieuwsbrief) en social mediakanalen. Heeft u vragen? Mail dan naar raadendaad@anbo.nl of bel onze Raad & Daad Advieslijn.

Onze medewerkers zijn iedere werkdag bereikbaar, van 10.00 tot 15.00 uur, via 0348 46 66 88.

ANBO 35

Vijf verrassende bespaartips

Zo houdt u meer over TEKST JOOST MARSMAN

36 ANBO

Het financiële leven is na pensionering vrij overzichtelijk; qua inkomsten zal er niet veel meer veranderen. Waar u wél invloed op heeft, zijn uw uitgaven. Daar valt vaak meer te winnen dan u denkt.

Met de deze vijf verrassende tips kunt u aardig wat besparen. Ook als u nog niet met pensioen bent!

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR STARTPAGINA.NL

Laat u goed informeren en let op het energielabel Tip 1

HOUD EEN KASBOEKJE BIJ “Ach, één kopje koffie op het terras.

En de zon schijnt dus doe er maar een taartje bij. En dan die leuke trui die ik gisteren zag, toch maar kopen?” Ongemerkt geven we veel geld uit aan kleine dingen. En vaak vragen we ons tegen het eind van de maand af waar alles toch aan is opgegaan. Herkenbaar? Dan is een ‘ouderwets’ kasboekje de oplossing voor u. Hierin staan per week de meest voorkomende uitgavenposten. Houd het bij en u krijgt een goed beeld van hoeveel geld u per week kwijt bent aan bijvoorbeeld boodschappen of kleding en schoenen. Onderzoek wijst uit dat alleen al het bijhouden van een kasboek ervoor zorgt dat mensen minder gaan uitgeven.

Tip 2

KOOP EEN NIEUWE TV Dat klinkt raar: geld uitgeven om geld te besparen? Deze tips is met name interessant voor wie een oudere tv heeft.

Dat zijn meestal plasma-televisies en die zijn het duurst in verbruik. U heeft er bovendien vaak een decoder bij nodig en die kost al snel 30 euro per jaar.

Koopt u een nieuwe (niet al te grote of dure) led-tv, dan kunt u de kosten er binnen een jaar of vier al uit hebben en kan het besparen beginnen! Laat u dus goed informeren en let op het energielabel.

Tip 3

EET GEZONDER Gezonder eten is een leuke manier om geld te besparen. Tip 1: koop seizoensgroente. Hoewel je veel groenten en fruit tegenwoordig het hele jaar door kunt krijgen, zijn veel soorten in bepaalde maanden goedkoper. Let erop bij de supermarkt! Tip 2: eet minder vlees. Niet alleen gezond en goed voor het milieu, maar ook voor je portemonnee. Een overzicht van lekker vegetarische recepten vindt u op

museum gaat, koop dan een museumjaarkaart voor € 59,90. Daarmee kunt u naar binnen in meer dan 400 musea.

De rekensom is simpel: hoe meer musea u bezoekt, hoe meer u bespaart! De leukste musea vindt u natuurlijk via Startpagina.nl/ANBO

Startpagina.nl/ANBO

GELD BESPAREN? Tip 4

NEEM EEN ABONNEMENT (MAAR LET OP!) Uw favoriete tijdschriften en kranten los in de winkel kopen is bijna nooit de voordeligste optie. Door een jaarabonnement te nemen bespaart u al gauw zo’n 25% op de winkelprijs. Let bij het afsluiten wel op of uw abonnement automatisch stopt na de afgesproken periode. Noteer in uw agenda wanneer uw het abonnement moet opzeggen of doe het meteen na het afsluiten. Dan weet u zeker dat u op tijd bent.

Tip 5

GA VAKER CULTUUR SNUIVEN Door de bezuinigingen op cultuur geven veel musea geen ouderenkorting meer. Toch kunt u besparen. Als u vaker dan vier of vijf keer per jaar naar het

MAAK EEN PLAN U wilt besparen op uw uitgaven, maar hoe begint u? Op de website van het Nibud (een onafhankelijke stichting die informeert en adviseert over financiën van huishoudens) staat hoe u in vier stappen een praktisch bespaarplan maakt. En ziet u direct wat het oplevert. Bij het Nibud kunt u trouwens ook een kasboekje bestellen. startpagina.nl/anbo

Startpagina is al 20 jaar een gebruiksvriendelijke partner voor veilig en gemakkelijk internetten. U vindt er altijd een overzichtelijk aanbod met links naar betrouwbare websites.

Heeft u vragen, over welk onderwerp dan ook? Klik dan eens door naar het onderdeel GoeieVraag op www.startpagina.nl.

ANBO 37

Blijf thuis wonen met een Stannah traplift EEN STANNAH TRAPLIFT ZORGT EEN STANNAH ZORGT ERVOOR DAT U TRAPLIFT IN UW GELIEFDE ERVOOR DAT U IN UW GELIEFDE WONING KUNT BLIJVEN WONEN: WONING KUNT BLIJVEN WONEN:

ER FITE PRO E T I FVAE NR O PR U N VAN NU

Betaalbare traplift voor elke trap Betaalbare traplift voor elke trap Ruime keuze uit nieuw en gebruikt Ruime keuze uit nieuw en gebruikt Ruimtebesparende, opklapbare stoel Ruimtebesparende, opklapbare stoel Levertijd vanaf 3 dagen Levertijd vanaf 3 dagen Servicedienst elke dag beschikbaar Servicedienst elke dag beschikbaar

KORTI

8171 8171

Voor vrijblijvende informatie over de trapliften Voor vrijblijvende over de trapliften van Stannah stuurtinformatie u de ingevulde coupon in een van Stannah stuurt u de ingevulde coupon in een ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., ongefrankeerde envelop naar Stannah Trapliften B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

Dhr/Mevr: Dhr/Mevr: Tel. Nummer: Postcode: Tel. Nummer: Postcode: Email: Huisnummer: Email: Huisnummer:

, 0 0 , 5 0 € 0 G €5 N KORTING

Stannah gaat zorgvuldig om met uw gegevens. www.stannah.nl/privacy Stannah gaat zorgvuldig om met uw gegevens. www.stannah.nl/privacy

BEL BEL GRATIS GRATIS

0800 0800 -- 5066 5066

VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VOOR VRIJBLIJVENDE INFORMATIE. VRAAG NAAR TOESTEL 8171 VRAAG NAAR TOESTEL 8171

’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT ’S WERELDS MEEST GEKOZEN TRAPLIFT WWW.STANNAH.NL WWW.STANNAH.NL

DOSSIER GELDZAKEN

NIEUWE AFSPRAKEN BIJ SCHEIDING

Ieder een eigen pensioen De standaardverdeling van het pensioen bij echtscheiding gaat veranderen.

In plaats van dat het pensioen bij echtscheiding wordt gedeeld, krijgen expartners in het nieuwe wetsvoorstel elk een zelfstandig recht op pensioen.

Daarvoor heeft minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer.

FOTO: RIJKSOVERHEID

TEKST WILLEM REIJN

In de nieuwe wet kunnen partners – net als nu – nog altijd zelf kiezen of zij hun pensioen willen verdelen, en zo ja, hoe. De huidige wet geeft ook een standaardverdeling: als de partners geen keuze maken of er niet uitkomen, hebben ze ieder automatisch recht op de helft van het opgebouwde pensioen, volgens de methode van verevening. Je meldt de scheiding bij het pensioenfonds en je krijgt de helft van het pensioen van je partner uitgekeerd.

ECHTGENOTE DWARSBOMEN Aan dat systeem zitten nadelen. Partners gaan niet voor niets uit elkaar; op deze manier blijven ze toch afhankelijk.

Zo beslist iemand zelf wanneer hij met pensioen gaat, maar de ex-partner moet daar gewoon op wachten. Onlangs heeft een rechter nog moeten ingrijpen toen een ex zijn pensioen gewoon zo lang mogelijk uitstelde om zijn voormalige echtgenote te dwarsbomen. Dat mag niet, vond de rechter. Ook ben je afhankelijk van andere keuzes, zoals deeltijdpensioen en hoog-laagconstructies.

VAN VEREVENING NAAR CONVERSIE Om hier vanaf te zijn wil minister Koolmees de standaard van verevening vervangen door conversie. Daarbij krijgt de partner zijn of haar deel als een zelfstandig pensioen.

Dat betekent dat je zelf kunt beslissen wanneer jouw deel van het pensioen ingaat en je niet afhankelijk bent van je ex. Dat is mooi, maar ook hier kleven nadelen aan. Bij het overlijden van de ex-partner krijg je nu weer recht op je volledige eigen pensioen, maar straks bij conversie niet meer.

WOUTER KOOLMEES

HOGER PENSIOEN? De waarde van dat partnerpensioen (in geval van opbouw) wordt wel verdisconteerd in de hoogte van het toegewezen pensioen. Maar zo kan de ex-partner dus een hoger pensioen (de helft van het pensioen plus de waarde van het partnerpensioen) toegewezen krijgen dan degene die het pensioen heeft opgebouwd.

De nieuwe wet wordt waarschijnlijk begin volgend jaar van kracht. Wij zullen er te zijner tijd uiteraard weer aandacht aan besteden.

ANBO 39

Advertentie

Zijn jouw gewrichten ook ouder geworden?

voor jouw 3 gewrichten x steun

Movizin bevat rozenbottel, gember en boswellia. Een op maat gemaakt trio van bekende kruiden- en plantenextracten die bijdragen aan het behoud van soepele gewrichten.

GEMBER

Met de leeftijd kan het gewrichtskraakbeen wat ondersteuning gebruiken. Natuurlijke, plantaardige stoffen kunnen helpen de gewrichten soepel en flexibel te houden.

Het menselijk lichaam is ontworpen voor gebruik. Idealiter je hele leven. De spieren en de conditie worden onderhouden door een actief leven, maar het gewrichtskraakbeen kan soms wel wat ondersteuning gebruiken.

KNIEËN, HEUPEN EN RUG Dankzij het kraakbeen, wat een elastisch weefsel is in onze gewrichten, kunnen we ons vlot bewegen. Het voorkomt dat botten over elkaar schuren en heeft ook de functie als schokdemper.

Het is niet ongewoon dat je met de jaren wat hulp kunt gebruiken voor bijvoorbeeld je knieën, heupen, vingers, schouders, rug en nek. Velen weten

Gember is een bekend kruid afkomstig uit Azië en India, dat vele goede eigenschappen heeft. Gember kan bijvoorbeeld helpen bij het soepel houden van gewrichten.

misschien niet dat planten uit de natuur de gewrichten kunnen helpen.

COLLAGEENVORMING Het gezondheidsbedrijf Wellvita heeft Movizin Complex ontwikkeld op basis van plantenextracten. Naast extracten van de drie heilzame planten; boswellia, rozenbottel en gember bevat Movizin ook vitamine C en vitamine D. 70% van het kraakbeen in onze gewrichten bestaat uit collageen. Vitamine C draagt bij tot een normale collageenvorming, voor de normale werking van de botten en het kraakbeen. Vitamine D draagt bij tot de instandhouding van sterke botten en een normale spierwerking.

De Gezondheidsraad aanbeveelt senio-

ren en mensen met een donkere huidskleur aan extra vitamine D te gebruiken voor het behoud van sterke botten.

PRODUCT VAN HET JAAR Movizin Complex is een nieuw product in Nederland, maar de tabletten zijn erg populair bij onze noorderburen. In Denemarken wordt Movizin al jaren verkocht en werd het in 2013 uitgeroepen tot Gezondheidsproduct van het jaar door de consumenten. (In de grootste gezondheidsbijlage van Denemarken, van het tijdsschrift Villa Nyt). Een prestigieuze prijs voor een voedingssupplement, wat aanduidt dat Movizin een waardevolle aanvulling kan zijn voor iedereen die een goede gewrichtsfunctie wil ondersteunen.

TEVREDEN GEBRUIKERS VAN MOVIZIN:

Dit is onze formule voor soepele gewrichten!

Twijfel jij of een voedingssupplement met plantenextracten iets voor jou is?

Hier kun je twee van de vele gebruikers ontmoeten die hulp hebben gekregen van Movizin Complex.

Twaalf jaar geleden moest ik helaas mijn supermarkt verkopen…

Ik kreeg een baan in een ziekenhuis maar dit was ook te vermoeiend voor mijn schouders en armen. Toen heeft de coach van de sportschool waar ik train me aanbevolen om de training aan te vullen met Movizin. De laatste drie jaar heb fulltime bij een benzinestation gewerkt maar het belangrijkst is dat ik met mijn fantastische kleinkinderen kan spelen. Dat betekent alles voor mij. Ik ben zeer blij met de hulp van de tabletten en wetend dat ik alles doe om voor mijn lichaam te zorgen, geeft me een goed gevoel.

40 ANBO

Mona

Ik heb een hectisch werkleven gehad binnen de t vbranche en ben er absoluut niet aan gewend om stil te zitten. Veel van mijn vrienden lezen boeken en breien in hun vrije tijd… en dat is goed. Voor mij hangt levenskwaliteit echter af van dat ik kan blijven zwemmen, fietsen en zeilen. Ik bestelde Movizin Complex vanwege mijn heupen, en ik ben er zeer blij mee. De hulp van Movizin Complex betekent veel voor me. De plantenextracten helpen om mijn gewrichten soepel te houden en ik geniet nog steeds van elke zeiltocht.

Bengt

BOSWELLIA

Hars van de boswelliaboom wordt al lang gebruikt, in onder andere India, voor een natuurlijke ondersteuning en bijdragen aan het behoud van soepele gewrichten.

ROZENBOTTEL

Rozenbottel is een veel voorkomende struik in de Benelux.

De bessen van de rozenbottel helpen om de gewrichten soepel te houden.

PROBEER MET 50% KORTING! Bestel Movizin Complex met Wellvita’s leveringsservice Tijdelijk voor

€ 16,95 - 180 tabletten.

Geen verplichte afname of vooruitbetaling!

BEL: 020-262 36 00 ONLINE: www.wellvita.nl Hullenbergweg 278-308 1101 BV Amsterdam

KAG - NR: 4356-0817-1192

Voorkom financiële uitbuiting Naar schatting loopt één op de tien senioren kans nu of in de toekomst financieel te worden uitgebuit. Helaas is financieel misbruik vaak een glijdende schaal. Door van te voren goed na te denken over de organisatie van uw geldzaken kunt misbruik voorkomen.

Deze checklist helpt daarbij.

GEBRUIKSAANWIJZING Het gaat bij de vragen niet om inzicht in inkomsten en uitgaven of bezittingen en schulden, maar om de manier waarop u uw financiën heeft georganiseerd. Bijvoorbeeld: wie doet wat? En: zijn er bepaalde afspraken gemaakt? Door deze checklist worden dat soort zaken duidelijk. De checklist is sterk vereenvoudigd. De checklist volledig invullen?

Kijk op ANBO.nl/grip. Heeft u geen internet, maar wilt u wel de uitgebreide checklist? Neem dan contact op met onze Ledenservice via 0348 46 66 90. De Ledenservice is iedere werkdag bereikbaar van 10.00 tot 15.00 uur.

ALLE VRAGEN BEANTWOORD? Berg deze checklist na het invullen goed op, bijvoorbeeld bij uw financiële papieren. Zo kan iemand anders in geval van nood zien wat de afspraken zijn rondom uw financiën. Dat is ook een manier om financieel misbruik te voorkomen.

Aan de hand van de vragen geeft u informeel weer hoe u uw financiën heeft geregeld. Er is een mogelijkheid om dit formeel vast te leggen. Dat kan bijvoorbeeld via een levenstestament. Uw notaris kan u hierover verder informeren.

DOSIER GELDZAKEN

CHECKLIST Bewaart u uw financiële administratie in een of meerdere mappen? Heeft u bijvoorbeeld een aparte map voor uw verzekeringspapieren?

Heeft uw partner ook inzicht in uw financiën?

Heeft u bank- en spaartegoeden, effecten, lijfrentepolissen, ander onroerend goed?

Heeft u leningen afgesloten, heeft u schulden?

Heeft u een uitvaartpolis of spaargeld voor de uitvaart?

Heeft u afspraken gemaakt met uw kinderen en kleinkinderen over (jaarlijkse) schenkingen?

Betrokkenheid van anderen: pinnen, (internet)bankieren en belastingaangiften Krijgt u wel eens hulp bij uw bankzaken? Bijvoorbeeld bij het invullen van acceptgiro’s, en/of bij internetbankieren? Van wie ontvangt u deze hulp?

Geeft u uw pinpas wel eens af? En wie beschikt er over uw pincode?

Heeft u een en/of-rekening? Zo ja, op wiens namen staat deze?

Wat is de relatie met deze persoon?

Heeft u één of meerdere personen een machtiging gegeven voor één of meerdere bankrekeningen? Zo ja, wie zijn gemachtigd?

Wat is de relatie met deze persoon/personen?

Heeft u (een) spaarrekening(en)? Heeft u één of meerdere personen een machtiging gegeven voor één/ of meerdere spaarrekeningen?

Betaalt u de vaste lasten (bijv. huur/hypotheek, energie, water, zorgverzekering, belastingen) via automatische incasso? Welke betalingen gaan via automatische incasso?

Regelt u zelf de belastingaangiften? Zo nee, wie helpt u hierbij?

Let op: verduidelijk alle afspraken die gemaakt zijn.

Meer informatie vindt u op

ANBO.nl/gripopgeldzaken

Het Grote Geld A ABC

DOSSIER GELDZAKEN

Iedereen die zich bezighoudt met geld, en wie doet dat nou niet, komt financiële termen tegen. Maar wat betekenen die woorden nou allemaal?

Dat is lang niet altijd duidelijk.

Daarom hebben wij een aantal termen op een rij gezet, inclusief toelichting.

DE A VAN AOW Nu is het nog 66, maar vanaf 1 januari 2019 al 66 jaar en 4 maanden: het moment dat je een pensioen krijgt op grond van de Algemene Ouderdomswet of AOW. Iedereen die in Nederland woont en een inkomen heeft, betaalt AOW-premie. Dat geld wordt niet opgespaard maar direct weer uitgegeven aan iemand die recht heeft op AOW. In het buitenland gewoond? Dan heeft u over die tijd geen AOW opgebouwd en krijgt u dus minder.

C D

DE C VAN COMPENSATIE Een woord dat bij ANBO vaak voorbijkomt! Belangenbehartigers, zoals ANBO, strijden vaak voor compensatie: een tegemoetkoming. Bijvoorbeeld omdat de btw op boodschappen stijgt en sommige groepen daarvoor de rekening betalen.

DE D VAN DEKKINGSGRAAD Als het over pensioenen gaat hoor je deze term vaak. De dekkingsgraad is de verhouding tussen wat er in de kas van het pensioenfonds zit, en alle verplichtingen bij elkaar. Als alle verplichtingen (nu en in de toekomst) € 100,- zijn, dan moet er eigenlijk minimaal € 105,- in kas zitten. Bij veel pensioenfondsen is de dekkingsgraad al jaren hét zorgenkind.

E

DE E VAN EIGEN RISICO Het Eigen Risico geldt vaak bij verzekeringen, zoals de zorgverzekering. Het is bedoeld als een ‘rem’ op het melden van schade of zorg. Het Eigen Risico in de zorg is €385 per jaar en dat hoge bedrag zorgt er volgens ANBO voor dat mensen minder snel naar de dokter gaan. Niet altijd een goede zaak.

42 ANBO

DOSSIER GELDZAKEN

G

DE G VAN GELD Poen, pecunia, slappe was, duiten, pegels ... er zijn nogal wat woorden voor ‘geld’. De encyclopedie zegt: geld is alles wat binnen een bepaalde gemeenschap aanvaard wordt als ruilmiddel. Wij zeggen: je moet er genoeg van hebben om je rekeningen te betalen en nog iets over te houden voor een cadeautje, vakantie of onverwachte uitgave. Voor sommige gepensioneerden wordt dat erg krap, omdat het pensioen in waarde daalt.

J

DE J VAN JOB “Op zoek naar een uitdagende job?” Steeds vaker spreekt met van het Engelse ‘job’ als het gewoon over een baan gaat. Een baan heb je nodig om geld te verdienen. Maar dat blijkt volgens allerlei onderzoeken niet eens het belangrijkste aspect van de ‘job’. Werken gaat in de eerste plaats om zingeving, sociale contacten en het gevoel erbij te horen in de samenleving. Daar is geen woord Engels bij!

M

P

DE M VAN MIDDELING Middeling is een belastingtechnische term. Wie ene jaar veel en het andere jaar (veel) minder inkomen heeft, kan een verzoek tot middeling indienen bij de fiscus. De inkomsten uit werk en woning van drie aaneengesloten jaren worden bij elkaar opgeteld en gedeeld door drie.

Over dat gemiddelde inkomen wordt per jaar de belasting berekend. Zijn de nieuwe bedragen lager dan de oude, dan kan dat leiden tot een belastingteruggave.

DE P VAN ‘PIN ONLY’ Pinnen is een ingeburgerde vorm van betalen en voor de veiligheid maken sommige winkels, ov-bedrijven en zelfs gemeenten het verplicht. Dat mag niet zomaar, want contant geld is een wettig betaalmiddel. Wij vinden dan ook dat producten waar geen andere aanbieder voor is – zoals een rijbewijs of een paspoort – gewoon contant betaald moeten kunnen worden.

Q

DE Q VAN QUOTE Een quote is niet alleen een citaat (vaak van een beroemd persoon) of de titel van een bekend tijdschrift. De term heeft zijn wortels in de financiële wereld. Het staat voor – en hier quoten wij wikipedia – ‘de verplichte minimum bedragen voor de aankoop van bepaalde effecten’. Het is trouwens ook Engels voor ‘beurskoers’.

W

DE W VAN WOONKOSTENTOESLAG De landelijke overheid is verantwoordelijk voor de zorgen huurtoeslag; bij de gemeente zijn ook allerlei regelingen die ervoor zorgen dat een (te) laag inkomen wordt aangevuld. Het lastige is dat het veel verschillende regelingen zijn én dat veel mensen niet weten dat ze bestaan! Zoals bijvoorbeeld de Woonkostentoeslag, die wordt uitgekeerd als de woonlasten opeens te hoog zijn in relatie tot het inkomen.

Lees het complete ABC op

anbo.nl/geldzaken

ANBO 43

DOSSIER GELDZAKEN

Rina Reinders leeft van haar AOW en ondanks haar hoge ziektekosten redt ze het prima. Want het gevoel van rijkdom zit volgens haar niet in het hebben van veel spullen. Aan ANBO vertelt ze over haar leefstijl en geeft ze een inkijkje in haar huishoudboekje. “Niet iedereen snapt dat je met minder ook prima kunt leven.”

“Loop ik door de stad en heb ik zin in een ijsje, dan denk ik: ‘Thuis heb ik nog ijs in de vriezer en dat is goedkoper en net zo lekker’. Eenmaal thuis denk ik er dan meestal niet meer aan. En als ik al ergens in de stad een ijsje koop dan neem ik een kinderijsje want dat is net zo lekker maar alleen iets minder groot. Ik ga verder nooit op een terrasje zitten, daar vind ik gelukkig ook niks aan en bovendien heb ik thuis veel betere spullen. Ik woon alleen, dat maakt het makkelijker om zuinig te leven want er is niemand die er een andere mening op na houdt op financieel gebied.”

DURE AANVULLENDE VERZEKERING “Ik heb al 30 jaar de ziekte van Lyme. Na een jarenlange zoektocht ben ik bij een uitstekende alternatieve behandelaar gekomen. Dankzij die behandelingen en de supplementen en mijn aangepaste voeding (alles biologisch, alles zelf bereid), gaat het goed. Ik heb daarom een dure aanvullende verzekering zodat een deel van mijn behandelingen wordt vergoed. De rest betaal ik zelf. Dat is wel een flinke kostenpost.”

EEN ABONNEMENT BIJ DE ZELFOOGSTTUIN “Ik koop bijna alles bij Ekoplaza, de natuurvoedingswinkel. Doordat verschillende organen zijn aangetast door de Lyme gebruik ik geen groente met bestrijdingsmiddelen of vlees met medicijnresten. Ik koop zoveel mogelijk in de aanbieding. En ik heb een abonnement bij een zelfoogsttuin. De tuinder doet het werk en de leden mogen het hele jaar oogsten. Dat kost zo’n 225 euro per jaar en daar eet ik grotendeels mijn groente van. Als je dat allemaal biolo 44 ANBO

gisch zou moeten kopen in een winkel dan ben je een heel ander bedrag kwijt.”

‘Eén keer heb ik hulp gehad van een vriendin’ ALTIJD AL ZUINIG “Na mijn echtscheiding kwam ik met twee kinderen in de bijstand. Ik ben Nederlands gaan studeren om op een behoorlijke manier aan werk te komen. Er was toen (35 jaar geleden) grote werkloosheid, vooral in het onderwijs en ik kwam niet aan de bak. Na verloop van tijd deed ik er nog een opleiding bij om daarna mijn eigen toko te starten, maar de Sociale Dienst werkte nogal tegen. Uiteindelijk lukte het me om als zzp’er met soms een baantje erbij uit de bijstand te zijn, gemiddeld beneden bijstandsniveau, maar na vier jaar ging het niet meer en moest ik mijn hand weer ophouden. Soms had ik een tijdelijk schoolbaantje, maar daar heb ik geen pensioen mee op kunnen bouwen.

Eén keer heb ik hulp gehad van een vriendin die vlak na mijn echtscheiding mijn telefoonaansluiting heeft betaald.

Ik wilde niet geholpen worden maar ik wist dat zij veel geld had en dus heb ik het aangenomen.”

FOTO: SVEN SCHOLTEN (IN OPDRACHT VAN RENTREE WONEN)

Gewoon gelukkig met weinig geld

DOSSIER GELDZAKEN VERENIGING VOOR HOGER OPGELEIDE VROUWEN “Hoe andere mensen geld uitgeven daarover kan ik niet oordelen, sommige mensen hebben het nodig om veel geld uit te geven. Iets ervan zeggen doe ik niet want daar krijg je een nare sfeer van en iedereen kan dat voor zichzelf beslissen. Ik ben lid van de VVAO, een vereniging voor hoger opgeleide vrouwen.

Ik ben daar de enige ‘armoedzaaier’, de anderen wonen in riante huizen. Daar kreeg ik wel eens de reactie op mijn leefstijl ‘Maar zo kun je toch niet leven?’. ‘Nou ik zit hier toch levend naast je?” zei ik. Niet iedereen snapt dat je met minder ook prima kunt leven. Je hebt de economie van het grote geld en de economie van het kleine geld en in die laatste daar zit ik in.

En daar is een dubbeltje nog altijd 10 cent.”

Lees het volledige interview en de handige bespaartips van Rina op anbo.nl/geldzaken

*INKOMSTEN*

RINA REINDERS

*UITGAVEN*

MAAND Huur 531 Ziggo tv Internet + bellen 64 Energie 65 CAK Zorgverzekering 133 Woon- en WA-verz.

9 Water 12,50 Rioolbel.

14 Gemeentel. bel.astingen 33 Waterschap 14

JAAR MAAND

1.115 13.380 AOW Zorgtoeslag 95 1.140 Huurtoeslag 261 3.132 Vakantiegeld 802

TOTAAL 18.454 JAAR 6.372 224 768 780 229 1.596 108 150 168 396 168

JAAR Alternatieve behandelingen 376 Voedingssupplementen 979 Reiskosten beh.

164 Chiropractor 40 Bankkosten 19 NS kortingskaart 88 Vakantie 312 Abonnementen/lidmaatschappen 588

TOTAAL 13.525

Uitgaven aan voeding, kleding en boeken zijn in dit overzicht niet opgenomen. Bovenstaande bedragen zijn in euro’s.

Voor 1 juli was de netto AOW minder (€ 1.107). Voor het gemak hebben we dat voor het hele jaar gelijkgetrokken.

ANBO 45

WERK & INKOMEN

Nationale Werkbezoekdag

Kansen voor oudere werkzoekenden Tijdens de Nationale Werkbezoekdag op 21 november openen bedrijven hun deuren voor nieuwsgierige werkzoekenden. Vooral voor de grote groep 50- en 60-plussers biedt deze dag kansen. Dat zegt initiatiefnemer Pieter Vermeer van Stichting DeBroekriem, een netwerkorganisatie voor werkzoekenden.

Voor oudere werkzoekenden is het vaak lastiger om ertussen te komen als sollicitant. “Ik roep dan ook iedereen op om een afspraak in te plannen bij één van de organisaties die dit jaar meedoen”, aldus Vermeer. “We streven ernaar verspreid over heel het land zoveel mogelijk organisaties te betrekken uit uiteenlopende branches. Dus laat jezelf zien!”

ALLEEN MAAR VOORDELEN ANBO is partner van deze dag. “Of je nu op zoek bent naar een andere baan of je wilt je oriënteren, het is goed om in verschillende branches binnen te kijken”, vertelt ANBO-bestuurder Liane den Haan. “Vanuit ANBO roepen we vooral ook werkgevers op om oudere werkzoekenden uit te nodigen. Ten eerste omdat er nog zoveel vooroordelen zijn over deze doelgroep, terwijl zij minder vaak ziek zijn, veel levenservaring en een groot commitment hebben. Dus eigenlijk heeft het alleen maar voordelen om ook ouderen op de werkvloer te hebben.”

ZELF EEN BEDRIJF BENADEREN De komende tijd melden honderden organisaties zich aan via de website werkbezoekdag.nl. Vanaf 1 november kunnen werkzoekenden contact opnemen met een organisatie waar ze graag op werkbezoek willen, maar Vermeer roept werkzoekenden ook op om gewoon zelf een bedrijf te benaderen voor een werkbezoek. “Wat zo’n bezoek inhoudt? Dit kan variëren van een netwerkgesprek tot een rondleiding of meeloopdag.

46 ANBO

Het kan zelfs zomaar zijn dat er vacatures zijn en werkzoekenden uiteindelijk via deze weg aan een nieuwe baan komen.”

Kijk voor meer informatie, waaronder over deelnemende bedrijven, op: www.werkbezoekdag.nl

Gun U zelf comfort en gemak Stop nu met vegen.

Ga voor hygiëne en wellness!

Klant beoordeling

9,1

Kies een verwarmde toiletzitting met onderdouche:

• Prijs: € 745,- incl. btw en 3 jaar garantie.

• Spatoilet past op vrijwel iedere wc-pot • Installatie door ons zonder hakken en breken: € 150,- alles inclusief.

Eenvoudige installatie – gebruiksvriendelijk – met geurvreter – verwarmde zitting – afstandsbediening gratis proberen – betalen achteraf *Wij leveren ook wc-liften, verhogers, handgrepen, e.d. *Informeer of uw gemeente de aanschaf via de WMO vergoedt.

Waar wacht u nog op?

072 5629 269 / 020 6141 232 • spatoilet.com

3

Kennismakingsaanbod speciaal voor ANBO-leden

NUMMERS VOOR

€12,50

JAARGANG 16 | NUMMER 8 | OKTOBER/NOVEMBER 2018 | € 5,99

DE MOOISTE ROUTES, DE LEUKSTE TIJD

+ Routeboekje: 6 wandel- en fietsroutes

NUMMER 6 / NOVEMBER - DECEMBER 2018 / € 7,70 / WWW.TOERACTIEF.NL

WIN! een snoeipakket zie bladzijde 7

Voor het laatst te bezoeken:

Alles over Nederland

trekvogelland

Een heus wildernisgevoel

op de Veluwe

Ga naar www.buitenleven.nl/anbo

Hannoveraanse Zweethond

GEZONDHEIDSPROBLEEM NUMMER EEN

Onderzoek

Pientere pookjes

Dwerg- en Toypoedels

Zwerfhonden in India

World Dog Show 2018 Interview: Dr. Jack Windig over Fairfok

in Kijkduin

GRAFFITI SPOTTEN IN BREDA • HOLLANDS HEUVELLANDSCHAP • RONDJE FOCHTELOËRVEEN

Toeractief Hét wandel- en fietsmagazine van Nederland.

Boordevol informatie over natuur, geschiedenis, praktische tips, interessante wetenswaardigheden en unieke wandel- en fietsroutes.

Ga naar www.toeractief.nl/anbo

FAG OT P IONIER BR A M VA N S A MBEEK › › › DE R E V I VA L VA N HE T JEUGD OR K E S T › › › V R O U WEL IJK E COMP ONIS T EN IN Z AT ER DAGM AT INEE

NR 734 ››› SINDS 1952 ››› SEPTEMBER-OKTOBER 2018 ››› PASSIE VOOR KL ASSIEK ››› € 7.99

WIN 5 CD’S VAN

4 3 ste ja a r ga ng • nu m mer 8 • ok tober 2 0 18 • lo s se nu m mer s € 5, 2 5

Historisch rasportret

Eindhoven

Wegwaaien

rondom Huizen

HOND Medisch PARODONTALE ZIEKTE

Hightech en design

GOOISE PARELS

NUMMER 6 / NOVEMBER - DECEMBER 2018

rond de paddenstoel

Buitenleven Alles over tuin, dieren, planten, huis en buitenleven. Met doe het zelf ideeën, tuinreportages, uitjes en tips om optimaal te genieten van je vrije tijd.

Onze

JAARGANG 16 | NUMMER 8 | OKTOBER/NOVEMBER 2018

de tuin van Piet Oudolf

Alisa Weilerstein

Onze Hond Het blad voor de hondenliefhebber. Deskundigen schrijven over gedrag, opvoeding en rassenkennis. Daarnaast interviews met hondenmensen, medische zaken en informatie vanuit de Raad van Beheer.

Luister Het magazine met alles over de boeiende wereld van klassieke muziek.

Met nieuws, recensies, de concertagenda, interviews, luistertips en meer.

Barbara Hannigan & Reinbert de Leeuw INTIEM DUBBELINTERVIE W

JE AN - GUIHEN QUE YR A S

Stercellist en muzikale duizendpoot

ALISA WEILERSTEIN Leerproces in Weense Schoolbanken

Ga naar www.onzehond.nl/anbo

Ga naar www.luister.nl/anbo

›››

W W W . L U I S T E R . N L

#5 • NOVEMBER/DECEMBER • PRIJS € 7,75 wonen in historie

Wo n e n i n h i s t o r i e

67

nr.

2018

j a a rg a n g

12

WIN 3x2

kaarten voor

SEPTEMBER/OKTOBER 2018 - JAARGANG 12 - PRIJS € 5,99

Archie Shepp Bekeerde beeldenstormer

10 november

Rob Franken Verdient postuum grotere bekendheid

Donny McCaslin Bowie-saxofonist verrast opnieuw

Kandace Springs

Schiet als een komeet omhoog

Makaya McCraven “We zijn allen Universal Beings”

Jazzism Van soul en latin tot hiphop, blues en world.

Lees interviews met de artiesten van nu, achtergrondverhalen over de helden van toen en welke nieuwe albums je niet mag missen.

Sociaal bewogen powervrouw

Sabrina Starke Shai Maestro, Phronesis, Marquis Hill, Josef Leimberg, Reisreportage Jazz in Zürich, I.m. Tomasz Stańko, Lionel Loueke, Lead Belly, Poppy Ajudha, Monophonics, JTOTHEC, Bram Weijters, Lucia Cadotsch, Jungle, Shishani & the Namibian Tales, Eddie Rosner, Art Ensemble of Chicago, Jaimie Branch en meer …

Ga naar www.jazzism.nl/ abonnement

BINNENKIJKEN in Leeuwarden

‘Op wit raak ik niet snel uitgekeken’

HET BOUDOIR

Tegenhanger van de huidige mancave

Huis Bartolotti

&

de kunst van het imponeren

EEN KLIMAAT NEUTRAAL MONUMENT?

Ja dat kan!

Herenhuis Herenhuis is het eerste woonmagazine in Nederland dat volledig gericht is op het wonen in historische panden.

Met reportages over restauraties, historie, lifestyle en onderhoud.

Ga naar www.herenhuis.nl/ abonnementen

Bel voor informatie of voor het afsluiten van een abonnement naar BCM MEDIA 085-7600237 (lokaal tarief)

DOSSIER GELDZAKEN

ANBO strijdt voor compensatie btw-verhoging Groente, fruit, genees- en hulpmiddelen, boeken, concertkaarten, de fietsenmaker en het openbaar vervoer; een huishouden is hier volgend jaar gemiddeld € 300,- extra aan kwijt als gevolg van de btw-verhoging.

Die raakt vooral senioren met een smalle beurs. ANBO strijdt voor compensatie.

ONDERAAN DE STREEP Het lage btw-tarief gaat vanaf 1 januari 2019 omhoog van 6 naar 9 procent.

Dat komt neer op € 300,- per jaar extra voor een huishouden, becijferde ING. In ruil voor de btw-verhoging wordt de loonbelasting verlaagd. Hierdoor hoopt het kabinet dat huishoudens er onderaan de streep toch op vooruit 48 ANBO

gaan. Bovendien verwacht het kabinet dat deze maatregel de werkgelegenheid stimuleert, omdat het goedkoper wordt om personeel aan te nemen.

NIET MEER MAAR MINDER ANBO is fel tegen de verhoging van de btw. Mensen met een laag inkomen, onder wie gepensioneerden met

een inkomen tot ongeveer € 13.800,betalen geen inkomstenbelasting. Het totaal aan belastingkorting -zoals de ouderenkorting, of de alleenstaande ouderenkorting- is voor hen namelijk hoger dan de loonbelasting die zij over hun aanvullend pensioen betalen.

Zelfs als de inkomstenbelasting helemaal afgeschaft zou worden, profite-

DOSSIER GELDZAKEN ren deze mensen niet. De verhoging van de btw komt voor de koopkracht van deze groep dus extra hard aan.

Deze huishoudens zullen niet méér te besteden krijgen maar juist minder.

BOVENDIEN… • is afgelopen jaar al duidelijk geworden dat de prijzen van boodschappen, kleding, benzine, huur en verzekeringen flink stijgen; • gaat de belasting op gas omhoog en die op elektriciteit omlaag, terwijl het kabinet weet dat deze overgang van gas naar elektra voor veel mensen te duur is;

• wordt ziek zijn duurder. De btw-verhoging maakt medicijnen nóg duurder, terwijl de eigen bijdragen de afgelopen jaren al een flinke hap uit de koopkracht hebben genomen; • is het kabinet jaar op jaar te optimistisch over de ontwikkeling van de zorgpremie. Verzekeraars passen al jaren tekorten bij uit hun algemene reserves. Dat gaat niet eeuwig goed.

NIET LINKSOM, DAN MAAR RECHTSOM Wij hebben ons vanaf het begin tegen de btw-verhoging verzet. Eerst met een online petitie, waarvoor maar

liefst 90.000 handtekeningen verzameld werden. Later door de Tweede Kamer herhaaldelijk te wijzen op de gevolgen. Toch is besloten de btw te verhogen. ANBO zet zich nu in voor een andere maatregel die huishoudens met de laagste inkomens wat verlichting kan geven. Wij willen dat het verschil tussen het bedrag van de belastingkorting en het bedrag van de loonbelasting uitbetaald wordt aan de mensen die daar recht op hebben (zie het rekenvoorbeeld hieronder). Daarover praten we nu met de politiek.

Rekenvoorbeeld van de uitbetaling heffingskorting (2018) als compensatie voor de btw-verhoging Echtpaar, partner 1 ontvangt alleen AOW-pensioen, partner 2 AOW + een aanvullend pensioen van € 2.500,-. Jaarinkomen van partner 1 is € 10.250,- (afgerond); van partner 2 € 12.750,De inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen voor partner 1 is 18,65% = € 1.911,Hier gaan de volgende heffingskortingen af:

− Algemene heffingskorting:

€ 1.156,-

− Ouderenkorting

€

− Totaal

€ 2.574,-

− Verschil

€

1.418,-

663,-

De inkomstenbelasting en premies volksverzekeringen voor partner 2 is 18,65% = € 2.377,Hier gaan de volgende heffingskortingen af:

− Algemene heffingskorting:

€ 1.156,-

− Ouderenkorting

€

− Totaal

€ 2.575,-

− Verschil

€

1.418,-

Wat is btw?

De afkorting btw staat voor ‘belasting toegevoegde waarde’. De overheid heft deze belasting op de verkoop van producten en diensten. Alleen de consument betaalt btw. Er zijn twee tarieven: het lage van (nu nog) 6 procent en het hoge, van 21 procent. Het lage tarief geldt voor boodschappen, de fietsenmaker, boeken, groente en fruit, geneesmiddelen, concertkaartjes, abonnementen op een tijdschrift en het openbaar vervoer. Het hoge btw-tarief wordt gebruikt voor bijvoorbeeld diensten die je inkoopt bij een ondernemer, zoals de schilder of de loodgieter. Maar ook voor kleding, serviesgoed, drogisterijproducten, alcohol en nog veel meer. Het hoge btw-tarief werd in 2012 al verhoogd, van 19 naar 21 procent.

198,-

De totale korting is dus hoger dan het bedrag dat u moet betalen. Dat verschil wordt nu niet aan u uitbetaald. Wij stellen voor om het verschil aan beide partners uit te betalen (€ 664,- + € 198,- =) € 862,-, oftewel bijna € 72,- extra per maand te besteden.

ANBO 49

DOSSIER GELDZAKEN

‘Je wordt bang gemaakt dat je de zaken niet goed geregeld hebt’ Schoondochter ANBO-leden waarschuwt: notarisbezoek? Bereid u goed voor!

TEKST JOOST MARSMAN

De schoonouders van Jeanette Schols (52) hebben onlangs voor het eerst een testament laten opmaken. Toen Jeanette dat eens goed onder de loep nam, kreeg zij het vermoeden dat ze flink waren opgelicht en dat dit waarschijnlijk bij veel meer ouderen gebeurt. Ze zocht de zaak uit en nam contact op met ANBO. “Ik wil vooral anderen waarschuwen.”

50 ANBO

“Mijn schoonouders lazen in de bijlage van hun regionale krant een advertorial van een financieel adviseur. Een advertorial is een soort advertentie maar ziet er minder commercieel uit.

In de tekst werd gesuggereerd dat je je eigen huis moet ‘opeten’ mocht je ooit in een verpleegkliniek komen.

En dat je vermogen, waarvan het de bedoeling is dat je kinderen het erven, dan als sneeuw voor de zon verdwijnt.

Met een vrijblijvend en gratis eerste adviesgesprek zou deze adviseur een voorstel kunnen doen om dat op te lossen.”

TOCH WEL GESCHROKKEN “Mijn schoonouders hebben een huis ter waarde van € 150.000,- aflossingsvrij en willen graag dat mijn man en zijn zus dat erven. Daarnaast wilden ze toch al laten vastleggen dat mijn man zou worden aangewezen als bewindvoerder van de erfenis bij overlijden van zijn zus. Na het lezen van de advertorial waren ze best geschrokken en besloten ze een afspraak te maken met de financieel adviseur, een specialist in erfrecht, om die twee zaken voor te leggen.”

HEEL ONGEBRUIKELIJK “Tijdens dat eerste gesprek concludeerde de erfrechtspecialist dat er een testament moest worden opgemaakt.

Hiervoor heeft hij een afspraak gemaakt bij de notaris, waar mijn schoonouders voor het eerst het testament onder ogen kregen. Ze hadden van tevoren geen concept gezien en geen eerdere afspraak met de notaris gehad. Op zich al heel ongebruikelijk, maar goed. Een paar passages werden voorgelezen en ze konden het ter plekke ondertekenen. Dat deden ze.”

“Hij noemde het nog ‘een schappelijk prijsje’ ook!”

NIET IN DE HAAK “Toen alles afgerond was, stuurden mijn schoonouders ons het testament toe. “Dan weten jullie er ook van.” Ik heb helemaal geen juridische achtergrond, maar ik zoek wel graag dingen uit. En ik ontdekte al snel dat er iets niet in de haak was. Ten eerste bleek het een heel, heel standaard testament te zijn, waarvoor mijn schoonouders in totaal ruim € 2.600,- moesten betalen. Ook ontbrak de passage dat mijn echtgenoot als bewindvoerder moet worden aangewezen. En na wat onderzoek bleek dat mijn schoonouders helemaal niet bang hoefden te zijn dat ze hun huis zouden moeten opeten als één van de twee naar een verpleeghuis moet. De bijdrage aan kosten wordt voornamelijk bepaald aan de hand van het inkomen. Bezit speelt een veel minder grote rol. De belangrijkste reden om te investeren in het opmaken van een testament was voor hen dus helemaal niet van toepassing!”

KRANKZINNIG HOOG BEDRAG “Het verhaal klopt van geen kanten.

De financieel adviseur rekende

DOSSIER GELDZAKEN € 1.430,- voor een gesprek van een half uur plus één telefoontje. En € 1.240,- notariskosten is wel erg stevig voor een simpele aanpassing in een standaard testament, een aanpassing die bovendien niet eens was doorgevoerd! Al met al een krankzinnig hoog bedrag. Ik heb contact opgenomen met de notaris en de financieel adviseur, die elkaar de zwartepiet toe bleven schuiven. Uiteindelijk wilde de notaris de aanpassing doen maar dat zou mijn schoonouders nog eens € 300,- extra kosten. Hij noemde het nog ‘een schappelijk prijsje’ ook. Ik dacht: ‘mooi niet!’”

MOOIE FLES WIJN “Ik zat nog te bedenken hoe ik hier nu het beste mee om kon gaan, toen mijn schoonouders gebeld werden door de notaris. Dat hij een uitzondering zou maken en de aanpassingen kosteloos zou doorvoeren. Ook kregen ze dit keer keurig een concept opgestuurd én ontvingen ze een mooie fles wijn. Waarschijnlijk voelde hij nattigheid.”

een bescheiden vermogen hebt, dan is het bij de wet meestal wel prima geregeld. Door mensen onnodig angst aan te jagen dat hun bezit als sneeuw voor de zon wegvloeit, haalt dit soort ‘adviseurs’ ze over een testament op te laten maken. Waar veel te veel voor gerekend wordt en wat in veel gevallen dus niet eens nodig is! Wat ik de lezers van ANBO Magazine vooral wil meegeven is: geloof nooit zomaar wat je in een advertentie leest en doe eerst zelf onderzoek, of vraag kinderen of kennissen je te helpen.”

Testament opmaken?

Let op de volgende zaken • Bereid u goed voor op een notarisbezoek.

Bijvoorbeeld via brochures en folders die het Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) heeft voor veel zaken die de notaris regelt. Haal die op bij een notariskantoor en kijk of het noodzakelijk is om naar de notaris te gaan en wat er voor uw bezoek nodig is.

ALS SNEEUW VOOR DE ZON “Dit bedrijf profiteert van onzekerheid bij ouderen. Je wordt bang gemaakt dat je je zaakjes niet goed voor elkaar zou hebben. Maar als je

• Ga niet over één nacht ijs; er zijn veel notariskantoren, zoek een notaris die bij u past.

• Belangrijk is dat alle notarissen verplicht zijn lid te worden van de KNB.

JEANETTE SCHOLS

• De KNB bewaakt en bevordert de kwaliteit van het notariaat.

• Bovendien stelt de KNB beroeps- en gedragsregels op waar notarissen zich aan moeten houden. Ieder notariskantoor wordt eens per drie jaar door een daartoe opgeleide collega-notaris getoetst.

• Als u een klacht heeft over de handelwijze, rekening of houding van een notaris, kunt u de KNB vragen om te bemiddelen. Kijk op www.knb.nl/de-notaris/klacht-over-notaris wat u in dat geval kunt doen.

ANBO 51

Overwinteren aan de Spaanse kust Verruil de vrieskou voor de zon!

Steeds meer mensen verruilen ’s winters de Nederlandse kou voor de zon. Ze verblijven niet een weekje in een hotel, maar een maand of langer in een compleet ingericht appartement aan de Spaanse kust. Alsof u thuis bent, maar dan met heerlijk zomers winterweer!

Om te kunnen overwinteren in Spanje heeft u allereerst een comfortabele accommodatie nodig. Een hotel is vaak te duur. Een overwinterplaats moet betaalbaar zijn, in een fijne omgeving liggen en faciliteiten en services als een helpdesk, excursies, activiteiten, linnengoed en schoonmaak bieden. De Spaanse badplaats Oropesa del Mar – drie jaar geleden verkozen tot de Spaanse Vakantieplaats van het Jaar – heeft het allemaal. Hier vindt u een van de grootste vakantiedorpen van Spanje, met kilometerslange zandstranden, winkels en restaurants voor alle smaken en budgetten.

52 ANBO

De appartementencomplexen van reisspecialist Granfiesta liggen direct aan het strand van Oropesa del Mar. In het Granfiesta Huis heeft elk appartement twee slaapkamers, twee badkamers en een balkon met een zitje en zeezicht. ’s Winters verblijven hier ongeveer 200 overwinteraars, onder wie veel Nederlanders. Tijdens excursies en andere activiteiten die vrijblijvend worden aangeboden kunt u kennismaken met medebewoners. Het vakantieresort

ANBO REIZEN heeft Nederlandstalige beheerders en u kunt gebruikmaken van een schoonmaak- en linnenservice. De omgeving verkennen op de fiets? Via de receptie zijn huurfietsen zó geregeld.

Lokale gerechten proeven? Restaurant Puerta del Sol, bij het strand van Oropesa, serveert de lekkerste streekgerechten, zoals grote pannen paella met verse zeevruchten!

Tip

Voor de deur van uw appartement ligt een heerlijk zandstrand waar u kunt ontspannen en wandelen. Of maak een uitstapje naar een van de vele charmante plaatsen en bezienswaardigheden in de omgeving, bijvoorbeeld Barcelona. U kunt de Catalaanse hoofdstad op eigen houtje bezoeken, maar ook kiezen voor een georganiseerde excursie van Granfiesta Travel. De opvallende architectuur van Gaudí (met als hoogtepunt de Sagrada Família), de levendige Ramblas, het Picasso Museum, het legendarische voetbalstadion Camp Nou, het uitgestrekte stadsstrand: er is genoeg te zien en te doen. Vanaf de berg Tibidabo, met bovenop de imposante basiliek Iglesia del Sagrat Cor, heeft u een prachtig uitzicht over de stad.

Ook niet missen tijdens een verblijf aan de Spaanse oostkust: het stadje Benicàssim dat bekendstaat om de vele sinaasappel- en amandelbomen, de klassieke schoonheid van het nostalgische Castellón, de prachtige stad Valencia, de oude kasteelstad Peñíscola, de Spaanse natuurparken en het grootste zoutwater-wellnessresort van Europa, Marina d’Or. www.granfiestatravel.nl/overwinteren

15% KORTING

Op reis met ANBO

Speciaal voor ANBO-leden biedt Granfiesta 15% korting op overwinteren in Playa Dorada Oropesa del Mar. U boekt al een maand in een van alle gemakken voorzien appartement voor 4 volwassenen vanaf € 580,- (de korting is al doorberekend in de prijs en is exclusief nutskosten). Deze aanbieding geldt voor een verblijf in de maanden december, januari, februari en maart.

OP REIS Boek uw vakantie met 15% korting op www.granfiestatravel.nl of bel met 0485-745 444.

Vermeld bij uw boeking de actiecode ‘ANBO’.

ANBO 53

ANBO TIPT Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten.

Apps

Tikkie Heeft u een avondje uit eten met familie of vrienden, een gezamenlijk cadeau of iets anders voorgeschoten? Dan kan het nog wel eens wat moeite kosten om de gemaakte kosten terug te krijgen. Want wat is ook alweer uw IBAN? De gratis betaal-app Tikkie biedt uitkomst. Het enige wat u nodig heeft is de app op uw telefoon en een Nederlandse betaalrekening.

Wanneer u van iemand nog geld krijgt stuurt u diegene een Tikkie. Dat gaat heel makkelijk: open de app, vul het verschuldigde bedrag in, meld waarvoor het is en deel het via WhatsApp. Delen kan overigens ook via bijvoorbeeld Facebook Messenger, mail, sms of per QR-code. Voor de ontvanger werkt het even simpel: het bedrag kan met enkele ‘tikkies’ op de telefoon worden overgemaakt. De ontvanger hoeft de app overigens niet ook te hebben om te kunnen betalen.

De app is ontwikkeld door ABN Amro, maar ook als u bij een ander bank zit kunt nu er gebruik van maken. Tikkie maakt gebruik van iDeal; handig én veilig. ABN meldt dat fraude via Tikkie niet mogelijk is. Partijen kunnen wel misbruik maken van de app door ‘willekeurig’ Tikkies te versturen. Check dus altijd of u wel een Tikkie verwacht en wie de afzender is. Bovendien moet er in de link die u krijgt altijd tikkie.me staan.

Tikkie is te downloaden via zowel de App Store als de Play Store. De dienst is dus niet beschikbaar voor Windows-smartphones.

Films

De Fabeltjeskrant All You Need Is Love In september was het 50 jaar geleden dat De Fabeltjeskrant voor het eerst werd uitgezonden.

Generaties ‘kijkbuiskinderen’ groeiden op met Meneer de Uil, Juffrouw Ooievaar, Ed & Willem Bever, Zaza Zebra en Truus de Mier. Om het 50-jarig bestaan te vieren is er een animatiefilm gemaakt van De Fabeltjeskrant. Vanaf 18 december in de bioscoop.

54 ANBO

Deze film is uiteraard geïnspireerd op het gelijknamige tv-programma met Robert ten Brink. Ten Brink heet in de film Maarten ter Horst en wordt gespeeld door Fedja van Huêt. Vanaf 6 december in de bioscoop.

ANBO TIPT

Apps

Financiële toekomst Hoe het met u zit weet ik niet, maar ik ben (helaas) geen financieel expert. Ik zou wel graag (nog) meer zicht op en controle over de financiën willen hebben. Onlangs werd ik gewezen op

Peerby

de website www.mijngeldzaken.nl. Via de site is het mogelijk

Wist u dat we zo’n tachtig procent van onze spullen niet of

de cijfers kan zowel handmatig als via de DigiD. Na een flink

nauwelijks gebruiken? Mijn kampeerspullen gebruik ik één à twee

aantal stappen wordt duidelijk weergegeven wat de situatie

keer per jaar, mijn boor gebruik ik vrijwel niet en onze auto staat

tot én tijdens het pensioen zal zijn. Ook bij risicoscenario’s als

het gros van de tijd voor de deur. Waarom dan spullen kopen

overlijden en werkloosheid.

om binnen vijftien minuten een goed beeld te krijgen van de huidige en toekomstige financiële situatie. Het inlezen van

als we ze ook kunnen lenen? Dat doen we natuurlijk al heel lang in kleine kring: via familie, vrienden, buren, kennissen. Internet

De technologie achter MijnGeldzaken.nl wordt ook gebruikt

heeft hier (zoals op zoveel gebieden) verandering in gebracht.

door banken en verzekeraars. Ook maken diverse bedrijven als pensioenuitvoerder APG en uit-

Heeft u bijvoorbeeld wel eens gehoord van de app Peerby? Via

zendbureau Randstad gebruik van diensten

deze deel-app, overigens een Nederlands initiatief, kunt u gemakkelijk spullen lenen. Download de app en maak een account

Web

aan. U kunt dan direct zien hoeveel mensen bij u in de buurt al gebruikmaken van Peerby. Als u iets wilt lenen doet u een oproep. Peerby stuurt die vervolgens rond. Zodra iemand u kan helpen en op ‘ja’ klikt start een chatgesprek. In het chatgesprek kunt u zelf de afspraken maken. Uiteraard kunt u zelf ook reageren op oproepen van anderen. Zodoende is delen niet alleen goed voor uw portemonnee, maar ook voor uw sociale contacten.

Denk er overigens wel aan om goede afspraken te maken voordat u iets leent of uitleent. Hoe lang wordt iets (uit)geleend en wat te doen als er iets kapot gaat? Naast de versies voor de telefoon is er ook een webversie van Peerby: www.peerby.com van de onderneming. Gegevens zijn volgens MijnGeldzaken.nl goed beveiligd ‘op bankniveau’ en ze worden nooit aan derden

Win filmkaartjes!

verstrekt. Het is ook mogelijk om anoniem gebruik te maken van het platform, al is een e-mailadres wel een vereiste om ermee aan de slag te gaan.

Wat Watis iser erleuker leukerdan daniets ietsgeven? geven?In Insamenwerking samenwerkingmet met filmfilmdistributeur distributeur Dutch Dutch FilmWorks FilmWorks geven geven we bioscoopkaartjes we bioscoop-

Er zijn drie abonnementen: Brons, Zilver en Goud. Brons is

kaartjes weg: 3x4weg: kaartjes 3x4 kaartjes voor De Fabeltjeskrant voor De Fabeltjeskrant (zodat u (zodat bijvoor-

gratis. Zilver kost € 65,- en Goud € 385,- euro per jaar. Met

ubeeld bijvoorbeeld met uw kleinkinderen kunt en 3x2 voor met uw kleinkinderen kunt gaan) engaan) 3x2 kaartjes

de gratis service zijn er al heel wat mogelijkheden. Wilt u nog

kaartjes voor Is AllLove.

You Need Love. Kans All You Need KansIs maken?

Stuurmaken? dan eenStuur mail aan

meer? Dan kunt u tot 1 december gebruikmaken van speciaal

dan magazine@anbo.nl een mail aan magazine@anbo.nl en vermeld erbij naar en vermeld welke film erbijuw

ANBO-voordeel: u krijgt dan € 20,- korting op het Zilver-

naar voorkeur welkeuitgaat. film uw voorkeur uitgaat.

abonnement van € 65,-. Gebruik daarvoor dan de kortingscode ANBO2018

www.mijngeldzaken.nl

ANBO 55

ANBO

EXPERTS ‘ Iedere bank heeft een overstapservice’

Dagelijks komen bij ANBO Raad & Daad veel vragen binnen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Onze experts staan klaar om advies te geven. Een greep uit de vragen en antwoorden.

Kan ik zonder problemen overstappen naar een andere bank?

ALEX VAN SCHERPENZEEL, ANBO EXPERT FINANCIËN

“Ja, dat kan met de Overstapservice. Het maakt niet uit bij welke bank u zit; de Overstapservice is een initiatief van de gezamenlijke banken in Nederland. Dat maakt overstappen van de ene naar de andere bank eenvoudiger en zorgt ervoor dat uw betalingsverkeer soepel doorloopt.

De Overstapservice leidt gedurende dertien maanden bij- en afschrijvingen op uw oude betaalrekening door naar uw nieuwe of bestaande betaalrekening bij een andere bank. Voor deze ruime periode is gekozen omdat vrijwel alle bij- en afschrijvingen minimaal één keer per jaar plaatsvinden. Ongeveer een maand voordat de Overstapservice stopt, krijgt u hierover bericht van uw nieuwe bank.”

Alle bijzonderheden over de Overstapservice vindt u op: www.overstapservice.nl

56 ANBO

ANBO EXPERTS

EEN KLEIN PENSIOEN AFKOPEN, KAN DAT?

Heeft u zelf een vraag?

WILLEM REIJN, ANBO EXPERT PENSIOEN

Vanaf 1 januari 2019 wordt dat moeilijker omdat de regels op die datum veranderen. Dit zijn de nieuwe regels.

Lukt het niet om ergens zelf uit te komen? Neem dan contact met ons op. Wij hebben diverse deskundige

Heeft uw opgebouwde pensioen een waarde tussen € 2 en € 474,11? Dan mogen pensioenuitvoerders dat pensioen niet meer afkopen.

Wel mogen zij deze kleine pensioenen samenvoegen met andere kleine pensioenen. Die worden dan ondergebracht bij de pensioenuitvoerder waar u op dit moment pensioen opbouwt.

vrijwilligers die gratis bij leden op huisbezoek gaan. Indien u een huisbezoek door een van onze ANBO (woon)consulenten of Sociaal Netwerkers wenst, dan kunt u dit aangeven bij de Raad & Daad Advieslijn via telefoonnummer: 0348 46 66 88. Of stuur een e-mail:

Een pensioen met een waarde onder de €2 vervalt onder de nieuwe regels. De pensioenuitvoerders hoeven deze niet uit te betalen. Neem vóór 1 januari 2019 contact op met uw uitvoerder als u het hier niet mee eens bent. Weet u niet meer of u ergens nog een klein pensioen heeft opgebouwd? Een overzicht van al uw pensioenen vindt u op: www.mijnpensioenoverzicht.nl

raadendaad@anbo.nl

NIEMAND REAGEERT OP MIJN SOLLICITATIEBRIEVEN. HOE KOM IK WEER AAN HET WERK?

JOHN DE WOLF, ANBO OUDERENAMBASSADEUR

“Tegenwoordig is het schrijven van brieven niet meer voldoende. Er zijn verschillende manieren om jezelf in de kijker te spelen. Probeer een ingang te vinden bij het bedrijf waar je solliciteert; een gesprek is een reuzenstap in het vinden van een baan. Je kunt jezelf ‘verkopen’ en men ziet wat je hebt te bieden.

Maak gebruik van je netwerk, kijk of er bekenden in dat bedrijf werken die een kruiwagen voor je kunnen zijn, en geef vooral niet op!”

‘Geef vooral niet op!’

ANBO 57

Schone, persoonlijke én goedkopere energie ANBO & Powerpeers De prijs voor energie stijgt en het ziet er niet naar uit dat dit de komende jaren gaat veranderen.

Integendeel. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een goede, goedkope en groene energiepartner met een mooi aanbod voor ANBOleden. Maak nu kennis met Powerpeers.

‘Tot nu toe zeer goede ervaringen met Powerpeers.

Overstappen ging feilloos’ Edgar uit Alblasserdam 58 ANBO

Tot voor kort was de enige oplossing voor goedkopere energie jaarlijks overstappen naar een andere leverancier. De ervaring leert dat maar weinig mensen dit doen. En als je dat wél doet, is het ieder jaar weer een vervelende klus. Daarom wilden we een blijvend voordelige oplossing voor onze leden.

Powerpeers is een nieuw energiebedrijf dat helemaal past in de huidige tijd. U kunt via Powerpeers zelf bepalen van wie u energie wilt ontvangen. Bijvoorbeeld van uw familie, vrienden of buren met zonnepanelen. Of een Nederlandse aanbieder van energie uit wind, zon of water. Heeft u zelf zonnepanelen? Dan kunnen andere klanten van Powerpeers kiezen om stroom van u af te nemen.

Schijnt de zon niet en/of is het windstil? Geen probleem! Powerpeers garandeert dat uw koelkast,

‘Duidelijke uitleg, vriendelijk te woord gestaan.

Het dashboard is zeer overzichtelijk’ Willeke uit Veendam wasmachine en verwarming het altijd blijven doen. Onder meer door middel van windmolenparken op zee.

GRATIS OPZEGBAAR EN DUURZAAM Powerpeers heeft het vertrouwen van ons gekregen, omdat de onderneming haar product per direct én gratis opzegbaar heeft gemaakt. Zo kunt u gaan en staan waar u wilt, zonder het risico op een boete. Ook biedt Powerpeers u een handig ener-

‘Heb zelf (nog) geen panelen, maar vind het erg leuk om stroom van mijn ‘buren’ te krijgen’

Dit is Powerpeers

Wilbrink uit Utrecht

Powerpeers is onderdeel van het

giedashboard waarmee u doorlopend inzicht heeft in de kosten en met wie u energie deelt of van wie u energie heeft afgenomen. Zo maakt Powerpeers energie persoonlijk.

Een ander belangrijk punt is duurzaamheid. Powerpeers en ANBO vinden het belangrijk om bij te dragen aan het verduurzamen van onze leefomgeving. Powerpeers doet dat

door ervoor te zorgen dat klanten met zonnepanelen de zelf opgewekte zonne-energie delen met andere klanten van Powerpeers. Samen creëren we een omgeving waar ook onze kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen iets aan hebben. Energie voor elkaar!

Zweedse Vattenfall, dat ook eigenaar is van Nuon. Het idee voor de onderneming is zo’n vijf jaar geleden ontstaan. “Wij zijn als Powerpeers erg blij met deze samenwerking. ANBO en Powerpeers streven er allebei naar de energiemarkt persoonlijker en transparanter te maken”, zegt Raymond van Eck, directeur van Powerpeers. “Door deze samenwerking kunnen ANBO-leden, zonder een grote investering in energiebesparende maatregelen, al een eerste stap zetten op het gebied van duurzaamheid en kostenbesparing.”

anbo.nl/energie

Unieke aanbieding voor ANBO-leden!

Uw voordelen voor het variabel product van Powerpeers: • Bespaar tot wel € 440* • 50% korting op de vaste leveringskosten

Gebruikmaken van dit ledenaanbod?

Kijk op anbo.nl/energie of gebruik deze uitknipbon.

Wilt u graag een aanbieding ontvangen van Powerpeers?

Knip dan deze antwoordkaart uit en stuur ’m in een envelop aan: ANBO o.v.v. Powerpeers, Postbus 2012, 3440 DA Woerden

om ieder jaar over te stappen

Dhr. Mevr. Naam:

• Dagelijks opzegbaar zonder boete

Straatnaam:

• De variabele leveringstarieven wijzigen twee keer per

Huisnr. + toevoeging:

jaar (1 januari en 1 juli) • Draag bij aan een schonere wereld samen met familie,

Woonplaats:

vrienden en kennissen

Telefoonnummer:

• Persoonlijke hulp bij overstappen naar Powerpeers

E-mailadres:

*Voorbeeldberekening voor een periode van vijf jaar op basis van een tweepersoonshuishouden. Afgezet tegen de gemiddelde jaarkosten van de drie grootste leveranciers, gebaseerd op contracten voor onbepaalde tijd met variabele tarieven.

Postcode:

Aantal bewoners op dit adres: ANBO-lid: Ja Nee Handtekening:

Per e-mail ontvangt u een bericht waarmee u simpel en snel uw maandbedrag kunt berekenen.

ENCO_01_MAG5_ANBMAG_1845_N

• Korting blijft ieder jaar geldig, er is dus geen reden meer

HOBBY’S

Tekenen om de wereld en de tijd te vergeten

TEKST FLEUR AKERSLOOT

Hobby, of therapie? Voor Marianne van den Berg is tekenen veel meer dan een leuke bezigheid. Het heeft haar al door veel moeilijke periodes geholpen.

Ze wordt er gelukkig van en kan zich er uren in verliezen. “Voor mij is het pure ontspanning. Alles eromheen valt weg.”

“Mijn partner en ik hebben altijd leuke vakanties gehad en samen veel gedaan. Maar sinds een paar jaar is het met mijn gezondheid achteruit gegaan. Ik wilde iets hebben wat ik thuis op m’n gemak kon doen. Zo kwam ik weer bij het tekenen uit. Vroeger hield ik er al van. Op de mavo moesten we van onze biologieleraar één keer per maand een bloem uit elkaar halen en die zo gedetailleerd mogelijk natekenen.

Het hoogst haalbare was je tekening terugkrijgen ondertekend met MDMC - Met De Meesters Complimenten.

Eén keer is me dat gelukt!”

GEEN GELD VOOR KRIJTJES “Vroeger tekende ik met potlood want ik had geen geld voor krijtjes. Toen ik een paar jaar geleden weer begon pakte ik als eerste de paar krijtjes die ik had. Mijn eerste tekening was een paard. Dat lukte en daar werd ik zo blij van dat ik dacht, daar ga ik mee door. Ik kocht krijt en fotopapier en ben aan de slag gegaan. Op zwart fotopapier kun je met krijt mooi wrijven en smeren. Mijn partner en ik wonen niet samen. Als we om 4 uur afspreken moet hij me om 5 uur alsnog uit m’n atelier halen. Ik vergeet de tijd gewoon.”

BORSTKANKER “Toen ik twee jaar geleden borstkanker kreeg kon ik na de behandelingen niet wachten om weer m’n atelier in te 60 ANBO

HOBBY’S duiken. Even de wereld en de tijd vergeten. Heerlijk is dat.

Tijdens de ziekte heeft het tekenen me zo geholpen, wat had ik zonder gemoeten? Al die behandelingen, dan is het zo prettig dat je iets hebt waarbij je alles even kunt vergeten.

Voor mij is het pure ontspanning. Alles eromheen valt weg.”

PAUL VAN VLIET, PIM FORTUYN EN PRIEGELWERK “Ik teken altijd van een voorbeeld. Bij de kringloopwinkel zoek ik in fotoboeken naar leuke beelden. Die laat ik dan uitvergroten. Vooral foto’s van dieren en portretten. Ik vind het geweldig als mensen hier binnenkomen en in één keer zien ‘hé dat is Paul van Vliet’. Maar mijn favoriete model is Pim Fortuyn. Ik teken ook wel eens de beelden van Leonardo da Vinci na. Priegelwerk. Maar als het lukt ben ik helemaal opgetogen, want daar gaan wel wat uurtjes in zitten.”

HEEL BIJZONDER “Eén heb ik er weggegeven. Een tijdje terug vroeg mijn ex-man of ik een tekening wilde maken van zijn overleden vader. Hij had alleen een onduidelijk pasfotootje van hem. Daar heb ik een tekening van gemaakt en die hangt nu bij hem aan de muur. Dat vind ik dan wel weer heel bijzonder.”

“Ik teken ook wel eens de beelden van Leonardo da Vinci na.

Priegelwerk.”

GEEN AFSTAND “Geen tekening gaat de deur uit. Ze hangen ook allemaal aan de muur. Mijn atelier hing al vol en mijn woonkamer inmiddels ook. Laatst had ik een geitje getekend en die was zo leuk geworden. Dan ga ik op m’n dooie gemakje in de huiskamer zitten en kijk ik welke eraf moet om plaats te maken. Die gaat dan weer naar het atelier. Ik maak ze met zoveel liefde dat ik er geen afstand van kan doen.”

ANBOLID

Als de kat van Marianne de kans kreeg sprong hij bovenop haar tekeningen. Dat maakte werken aan de keukentafel onmogelijk. Samen met haar zoon bouwde Marianne haar rommelige garage om tot atelier. Daar kan ze in alle rust uren werken aan haar krijttekeningen.

“Ik ben een heel aantal jaren geleden ANBO-lid geworden. Een paar jaar geleden heeft een vrijwilliger van ANBO me geholpen met mijn computer. Het magazine lees ik altijd. Ik heb er zelfs een tekening uit gemaakt; een foto van een vrouw met een doek in haar haar. Heel leuk gelukt.”

ANBO 61

INTERVIEW

Senior

Junior &

Het oudste en het jongste fractielid kwamen afgelopen jaar op een paar maanden na tegelijk in de Tweede Kamer. CDA’ers Lenny Geluk (75) en Anne Kuik (31) zien beiden het belang van jong en oud op de werkvloer.

TEKST FLEUR AKERSLOOT

62 ANBO

INTERVIEW SR. Lenny: “Een paar weken

achterban aan. Mensen zoeken een boegbeeld. Dat is met ouderen ook zo. In het parlement waren niet veel ouderen en ouderen voelden zich niet vertegenwoordigd. Nu ik er zit, hebben ze echt iemand in de fractie die op leeftijd is. De brede schakering, met de slagvaardigheid van jongeren en de discipline van ouderen, zorgen dat de effectiviteit binnen de fractie toeneemt. Dat zie ik ook bij Anne, die is zo snel en slagvaardig.”

JR. Anne: “Ik was 23 toen ik in

JR. Anne:“Toen ik werd verko-

geleden ben ik 75 geworden, dat heb ik gevierd met mijn kinderen en kleinkinderen. Het is natuurlijk heel leuk dat dat kan. De kleinkinderen houden mij bij de tijd wat betreft social media en muziek. We hebben het ook over de zaken die hen raken en waar ik als kamerlid mee te maken heb, zoals de OV-jaarkaart, de schuldopbouw of huisvesting van studenten.”

Groningen in de gemeenteraad kwam. In het begin werkte ik met Bernard Koops, hij was toen de 65 al gepasseerd en dat was voor mij de eerste keer dat ik met zo’n groot leeftijdsverschil te maken had. Maar eigenlijk merkte ik daar niks van. De samenwerking was zo leuk. Hij kon mij met al zijn ervaring helpen. En ik hielp hem met mijn kennis van bijvoorbeeld social media. Door zo samen te werken laat je aan je achterban ook zien dat je er echt bent voor jong en oud.”

SR.

“Ik wil de wereld doorgeven”

SR. Lenny:“In oktober 2018 ben

ik in de Tweede Kamer gekomen. In de eerste maanden deelde ik met Anne een kamer. Jonge mensen in de fractie spreken een jongere

zen was ik 30. Dat is jong, maar na al die jaren als gemeenteraadslid en als fractievoorzitter in de gemeenteraad voel ik me absoluut geen broekie. Wel vind ik het prettig om te werken met ervaren mensen waar ik van kan leren.”

Lenny: “Ik wil de wereld doorgeven, daar heb ik een verantwoordelijkheid in. Ik ben van de oorlogsgeneratie en weet waarom Europa zo belangrijk is. Ik heb twee emancipatiegolven meegemaakt en weet dus waar we vandaan komen.

Dat breng ik met mijn leeftijd: ik zie die belangen en mijn kennis wil ik doorgeven.”

SR.

JR. Anne:“Tijdens de campag-

neperiode heb ik Lenny leren kennen. Toen dacht ik al: ‘We zouden wel een mooi gevarieerd team zijn straks’. Natuurlijk blijft diversiteit lastig, want er mist altijd wel iets.

Maar ik denk dat het op het vlak van leeftijd en verdeling over provincies aardig is gelukt. Voor ons is het belangrijk dat mensen zich kunnen herkennen in wie hen vertegenwoordigt.”

SR. Lenny:“Ik volg Anne adem-

loos. Zoals ze dingen oppakt en vragen stelt. In fractieverband gaat het om het resultaat van de groep.

En met al die verschillen, in ons geval leeftijd, brengen we ieder onze eigen kennis en kunde in. Doelen haal je niet op eigen kracht, we maken deel uit van een groot verband. Daarom ben ik er zo op uit dat jong en oud deel uitmaken van de fractie, want dat is een representatie van de samenleving.”

JR.

“Je laat zien dat je er bent voor jong en oud”

JR. Anne: “Lenny is heel rustig

en laat zich niet gek maken.

Daar kan ik nog wel van leren, ik ben veel onrustiger. Lenny is ook altijd complimenteus, als ik in een programma ben geweest krijg ik daarna een appje van d’r met ‘goed gedaan!’.”

ANBO 63

NU vanaf SLECHTS

€ 179,95

p.p.

5-daagse Alles Inclusief Vakantie Op basis van eigen vervoer

• Ontvangst met koffie en gebak • 4x overnachting • 4x ontbijtbuffet • 4x lunch • 4x 3-gangendiner • Regelmatig entertainment en vermaak

• Gratis WIFI • Entertainment • Luxe kamers • Gratis busexcursie • Gratis boottocht • Gratis uitstapjesboekje • GEEN reserveringskosten • GEEN aanbetaling • GEEN 1-persoonstoeslag • GRATIS eigen parkeerplaats • exclusief evt. lokale toeslagen

• Inclusief alle drankjes (tussen 17:00 en 24:00 uur)

!

B e le e f h e t g e n ie t e n DATUM

PRIJS pp

DATUM

PRIJS pp

Dinsdag 8 januari Zaterdag 12 januari Woensdag 16 januari Zondag 20 januari Donderdag 24 januari

€ 179,95 € 179,95 € 179,95 € 179,95 € 179,95 € 179,95

Dinsdag 5 februari Zaterdag 9 februari Woensdag 13 februari Zondag 17 februari Donderdag 21 februari

€ 179,95 € 179,95 € 179,95 € 169,95 € 169,95 € 169,95

Maandag 28 januari

Maandag 25 februari

NIEU de hele d W: ag GRAT koffie en IS thee van onze koffieco rner en tussen 1 6:00-17:0 0 uur GRATIS gebaksb uffet

Wald-Hotel Bad Fredeburg, In der Schmiedlinghausen 36 57392 Bad Fredeburg T 64 ANBO

0049-2721-9830 Nederlands gesproken www.wald-hotel.nl

ONTDEK HET GEMAK van onze maaltijdservice!

Voorbeeld

20,-

Waardebon ter waarde van

€

in te leveren bij bestellingen van 7 à la carte maaltijden naar keuze (meer dan 130 maaltijden) of een dinerdoos naar keuze met 7 voorgeselecteerde maaltijden.

Uw actiecode: 302 - 18101

Van € 44,45 voor slechts

€ 24 , 45*

Direct bestellen?

bel 0800 – 023 29 75 of ga naar www.apetito.nl/waardebon

Art. nr. 9396 0

Geldig t/m 31 december 2018, alleen voor nieuwe klanten, eenmalige deelname per adres.

Kijk voor de overige actievoorwaarden op www.apetito.nl/waardebon. *prijs geldt voor maaltijden zoals afgebeeld.

Ruime keuze - Dieetmaaltijden - Gratis dieetadvies - Wekelijks bezorgd - Eenvoudig bestellen - Geen verplichtingen

50129 Apetito Adv waardebon ANBO bezorgmoment.indd 1

03-10-2018 11:19

Een laatste zorg minder Veel mensen vinden het moeilijk om na te denken over hun laatste wensen. Toch is het belangrijk dat wel te doen. Uw uitvaart, de verdeling van uw inboedel en de afwikkeling van uw nalatenschap.

Het geeft veel rust als deze zaken van tevoren goed geregeld zijn.

JA

Wie in uw omgeving kan dat voor u doen? De Stichting Steunfonds Humanisme doet dit al meer dan 50 jaar integer en zorgvuldig.

, ik wil meer informatie over een executeur van het Steunfonds Humanisme.

U kunt het Steunfonds benoemen tot executeur. Zo kunt u erop vertrouwen dat deze zaken goed geregeld worden.

Vul de bon in of bel: 020 521 90 36 of vraag de brochure aan op: steunfondshumanisme.nl

Telefoon:

Postcode / woonplaats:

Adres:

 persoonlijk  zorgvuldig  betrouwbaar  met respect

Naam:

De medewerkers van de Stichting Steunfonds Humanisme

ANBO 65

Meer informatie over het Humanistisch Verbond vindt u op www.humanistischverbond.nl

Wie regelt alles na mijn overlijden?

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Steunfonds Humanisme, Antwoordnummer 10938, 1000 RA Amsterdam

m/v

ET ANBO 2018

Ledenvoordeel ANBO

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen.

Altijd op de hoogte blijven van de laatste acties?

Abonneer u dan op de gratis digitale nieuwsbrieven via anbo.nl/nieuwsbrief.

zondag 23 december

Mandy’s aanraders ANBO’s Mandy Janssen regelt voordeelen kortingsacties voor leden. “Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen: ook in dit nummer vindt u veel voordeel!”

ANBO Agenda NOVEMBER/DECEMBER 2018

KERSTMARKTEN IN KEULEN EN DUSSELDORF 12-14 DECEMBER 2018

SPECIAAL ARRANGEMENT IN WINTERBERG 23 DECEMBER 2018

KERST MET DE FAMILIE KAZAN 2 MEI 2019

BUSREIS ANDR’E RIEU IN WENEN T/M 31 MEI 2019

HEERLIJK MET KORTING UIT ETEN T/M 31 DECEMBER 2019

KORTING EN GRATIS TABLET BIJ NHA-CURSUS T/M 31 DECEMBER 2019

INVENTUM HUISHOUDARTIKELEN MET KORTING WINTERSPORTBOEKING BIJ INTERHOME MET KORTING anbo.nl/ledenvoordeel

66 ANBO

€24,50 SLECHTS

P.P.

KERST MET DE

FAMILIE KAZÀN De familie Kazàn maakt de feestdagen extra magisch met hun exclusieve show ‘Kerst met Kazàn’.

Geniet van de stand-up magic van Nederlands bekendste goochelaar Hans Kazàn. Lach om de unieke grappen van comedian Steven Kazàn en laat je betoveren door de sensationele illusies van Magic Unlimited. Deze sfeervolle show is op zondag 23 december te zien in Theater Figi in Zeist Voor slechts € 24,50 p.p. kunt u dit spektakel live bijwonen. ANBO-leden krijgen bij aankoop van een kaartje een gratis kopje koffie met petit four. Reserveer via 030-692 74 00 en vermeld daarbij de actiecode ‘ANBO’.

Overnachten kan natuurlijk ook! Geniet van een ontspannen hotelarrangement inclusief toegangsticket, diner en overnachting met ontbijt.

Vanaf € 94,50 p.p.

Ga naar www.figi.nl of bel 030-692 74 00

€40 + Gratis cadeau bij NHA-cursus KORTING

LEDENVOORDEEL

Wilt u een taal leren spreken? Meer kennis opdoen van computerprogramma’s? Een nieuwe hobby vinden? Bij NHA heeft u de keuze uit 70 taalcursussen, 50 hobbycursussen, 25 computercursussen en meer dan 300 beroepsopleidingen, al vanaf € 99,-. ANBO-leden krijgen € 40,- korting op alle cursussen.

Ook ontvangt u bij inschrijving een welkomstcadeau.

U kunt iedere NHA-cursus gewoon thuis volgen. Via de digitale leeromgeving wordt u begeleid door een privé-docent. U start wanneer u wilt en bepaalt uw eigen tempo. Kies bijvoorbeeld Spaans, Frans, Nagelstyling, Budgetcoach, Boekhouden of Fotografie.

Meer weten over NHA en uw ledenvoordeel?

Of een gratis proefles volgen? Ga dan naar www.nha.nl/anbo of bel met een medewerker van NHA op nummer 077-306 70 00.

50% TOT

INVENTUM

Wintersport

KORTING

KORTI N

G

HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN!

10 %

Van hetelucht-friteuse tot polsbloeddrukmeter, van waterkoker tot weegschaal… Inventum heeft samen met rting! kogeorganiseerd ANBO een voordeelactie waarbij ANBOleden tot 50% korting krijgen op een wisselende selectie van Inventum producten. Deze actie geldt tot en met 31 januari 2019. De selectie is te bekijken en te bestellen via www.inventum.eu/anbo

10 %

Bij Interhome houden we enorm van wintersport. Of u nou alleen, met uw partner of met een grote groep gaat, bij Interhome vindt u altijd een geschikte vakantiewoning. Al jarenlang is Oostenrijk onze topbestemming, vooral de dorpen rondom het skigebied Zillertal met haar prachtige pistes en gezellige après-ski. Maar ook Zwitserland en Frankrijk behoren tot de mogelijkheden. Kijk op op www.interhome.nl of bel 070-414 10 00 en ontdek ons uitgebreide aanbod appartementen en chalets.

ANBO-leden krijgen 10% korting met de code “ANBO10P”. www.interhome.nl

ANBO 67

LEDENVOORDEEL van 12 tot 14 december 2018

10 %

Mini-Kerst in Winterberg!

KORTI N

G

Kan de Kerst u niet vroeg genoeg komen?

Dan is dit speciale arrangement van Vakantiehotel Der Brabander geknipt voor u! ANBO-leden krijgen korting op een minikerst-verblijf van 12 tot 14 december 2018 in dit gezellige hotel in Winterberg.

VAN € 519 VOOR

€499 P.P.

Vertrek: donderdag 2 mei

6-DAAGSE BUSREIS

ANDRÉ RIEU IN WENEN

Het hele hotel is al in kerstsfeer en alle kamers hebben een eigen kerstboompje. U wordt ontvangen met een welkomstcocktail en hapje en verder vult uw verblijf precies in zoals u het wilt. Strijk neer voor een borrel in het sfeervolle café, geniet van diner en ontbijt in het gezellige huisgastenrestaurant, loop mee met de fakkeltocht en bezoek de beroemde Kerstmarkt in Dortmund. Ontspan helemaal in het verwarmde buitenbad of in het luxe wellnesscomplex van het hotel. En bij een min-kerst hoort uiteraard een volledig verzorgd kerstdiner én een bezoek van de Kerstman!

Geniet van een bijzonder optreden van André Rieu in Wenen. Met haar rijke muzikale geschiedenis vormt deze romantische muziekstad de perfecte ambiance voor zo’n schitterend concert. Inclusief stadstour met gids, een excursie naar het Wienerwald met bezoek aan het klooster Heiligenkreuz en hotelovernachtingen met ontbijt en diner. *Exclusief reserveringskosten van € 20,- (€ 15,- via internet), calamiteitenfonds (€ 2,50 per boeking) en toeslag 1-persoonskamer (€ 85,-). Let op: bij minder dan 25 deelnemers gaat de reis niet door.

Reserveer online via www.peterlanghout.nl en zoek met reiscode BE44796, kortingscode: AnboRieu, of bel met Peter Langhout Reizen: 0172-46 88 00

68 ANBO

ANBO-leden krijgen 10% korting zodat dit volledig verzorgde arrangement al vanaf € 125,- p.p. te boeken is (normale prijs vanaf € 139,-) op basis van een Standaardkamer. Exclusief toeristenbelasting van € 2,50 p.p. per nacht.

Boeken kan online via www.brabander.nl/anbo-kerstreis of telefonisch via 0049 298 193 20 (elke dag van 09.00 uur tot 21.00 uur).

Vermeld telefonisch wel even ANBO, dan weet u zeker dat u deze mooie korting ontvangt.

LEDENVOORDEEL geldig t/m 31 mei 2019

Heerlijk

€5

€10 KORTING

met korting uit eten!

Dagelijks zoeken ze bij HEERLIJK.nl hoogstpersoonlijk naar culinaire adresjes waar u beslist een keer gegeten moet hebben! HEERLIJK.nl let niet alleen op een prima prijs-kwaliteit verhouding, maar zorgt er ook voor dat u minimaal 30% korting op de originele menuprijs krijgt. ANBO leden ontvangen € 10,- extra korting op de totaalrekening. Dat is toch HEERLIJK?

LEDEN KORTING

3 dagen

Kerstmarkten in Keulen en Düsseldorf De gezelligste tijd van het jaar komt er weer aan! Boek een paar heerlijke dagen weg en bezoek de mooiste kerstmarkten van Duitsland, in Keulen en Düsseldorf. U verblijft 2 nachten in het Comfort Hotel Monheim (op basis van logies en ontbijt). Deze stad ligt precies tussen Keulen en Düsseldorf, zodat u volop de tijd heeft om kerstinkopen te doen op de kerstmarkten en in de beroemde winkelstraten.

• Eigen vervoer • Vanaf € 65,- p.p.* • Vertrek in november en december *Exclusief reserveringskosten van € 20,- (€ 15,- via internet), calamiteitenfonds € 2,50 per boeking en parkeerkosten.

Ga naar www.heerlijk.nl/aanbieding, zoek uw favoriete restaurant en reserveer! Vul bij het reserveren de volgende vouchercode in: anbo2018. De korting is geldig t/m 31 mei 2019 en ontvangt u automatisch in het restaurant.

Reserveer online via www.peterlanghout.nl en zoek met reiscode BEA9409, kortingscode: AnboKerstmarkt, of bel met Peter Langhout Reizen: 0172-46 88 00

Save the date!

2019

ANBO Wellness Week 4 februari t/m 10 februari

ANBO Midweek Duinrell 13 t/m 17 mei

ANBO Golfdag 22 mei te Zeewolde golfbaan Golf4all

ANBO Wellness Week 7 oktober t/m 13 oktober

ANBO 69

Hallo, ik ben Louisa!

e ièr and m ll e Pr r Ho o vo

“Met ‘Louisa’ kom ik tegemoet aan het verlangen van veel verzamelaarsters naar een levensecht klederdrachtmeisje.”

Een vlot meisje verheugt zich op het dorpsfeest “Louisa” is heel blij: vandaag mag ze voor het eerst alleen met haar broer naar het dorpsfeest. Haar hele gezicht straalt! In haar geborduurde dirndl-jurkje en met haar vlechtjes ziet ze er heel vlot uit, net als een echt “WiesnMadl”. Haar aanstekelijke glimlach betovert iedereen, die haar ontmoet.

81 cm hoog!

Exclusief bij The Ashton-Drake Galleries De kunstenaarspop “Louisa” is geheel van vinyl gemodelleerd en verschijnt als een exclusief ontwerp van de kunstenares Monika Peter-Leicht uitsluitend bij The Ashton-Drake Galleries. “Louisa” kan dankzij haar zeven gewrichten heel veel houdingen aannemen. Een echtheidscertificaat bewijst de authenticiteit van de kunstenaarspop. Reserveer “Louisa” beter meteen vandaag!

Poses vrij te kiezen

“Louisa” wordt u toegezonden met een handmatig genummerd echtheidscertificaat

Het aanbod is beperkt – reserveer daarom nog vandaag!

✁ PERSOONLIJK REFERENTIE-NUMMER: 19325 Met 1-HEEL-JAAR-teruggeef-garantie

Tijdelijk beperkte aanbieding: Antwoord uiterlijk voor 24 december 2018

Ja, ik reserveer de kunstenaarspop “Louisa”

A.u.b. de gewenste betalingsmethode aankruisen (✘): Ik betaal het totaalbedrag na ontvangst van de rekening Ik betaal in vijf gemakkelijke maandtermijnen

Productnummer.: 722-JE019.01 Productprijs: € 299,90

Naam/voornaam

(ook betaalbaar in 5 maandtermijnen à € 59,98) plus € 12,95 verzendkosten

A.u.b. in blokletters invullen

Straat/huisnummer

WEEE: 97075536

Levering inclusief kleding, zoals afgebeeld.

Deze pop is geen speelgoed, maar een hoogwaardig verzamelaarsobject voor ambitieuze verzamelaars. Elke pop is uniek en kan in geringe mate van de afbeelding afwijken.

Voor online-bestelling referentie-no.: 19325

S.v.p. opsturen naar: The Bradford Exchange Ltd. Antwoordnummer 282 • 8200 VB Lelystad • klantenservice@bradfordexchange.nl

Telefoon: 010 80 80 97 8

Telefoon (alleen voor nadere informatie)

Geboortedatum

✗

✁

www.bradfordexchange.nl

Postcode/woonplaats

E-mail (alleen voor afwikkeling bestelling)

Handtekening Gegevensbescherming: Gedetailleerde informatie over gegevensbescherming is te vinden op www.bradfordexchange.nl/gegevensbescherming. Wij sturen u geen aanbiedingen van The Bradford Exchange per e-mail, telefoon of sms. U kunt uw contactvoorkeuren te allen tijde wijzigen, door via nevenstaand adres of telefoonnummer contact met ons op te nemen. Deel het ons a.u.b. via telefoon, e-mail of schriftelijk mee, als u geen aanbiedingen per brief wenst te ontvangen.

Werf een nieuw lid en krijg allebei een...

GRATIS GRATIS BROODROOSTER WATERKOKER

Werf een nieuw lid en krijg Gun uw vrienden de voordelen van ANBO allebei een Inventum Waterkoker • Gratis het Startend Ontzorgd-abonnement van De Woningwachter • Uw stem wordt gehoord in de politiek • Persoonlijk advies via ANBO Raad & Daad • Fikse korting op zorgpremie • Hulp bij belastingaangifte • Gratis 8x per jaar ANBO Magazine • Uitstekend verzekerd tegen schade • Besparen op uw energierekening • Korting op reizen, uitstapjes en sporten • Goedkope rijbewijskeuring

• Korting € 40,- bij NHA

T.W.V.

€ 24,95

DE BROODROOSTER Is geschikt voor 2 sneetjes brood en heeft een regelbare bruiningsgraad. Een stop, opwarm- en ontdooifunctie met een vermogen van 750 watt.

HET NIEUWE ANBO-LID BETAALT € 42,50 PER JAAR

HUIDIG ANBO-LID

JA, ik maak iemand lid en krijg een broodrooster cadeau.

Voornaam Tussenvoegsel Achternaam

JA, ik word lid van ANBO en krijg een broodrooster cadeau.

Voorletters Tussenvoegsel m/v Achternaam

Postcode Huisnr.

Straat Huisnr.

Lidnummer

Postcode Woonplaats Home Made Zomer (maak uw keuze, 1 boek p.p.)

EXTRA INFORMATIE Deze actie is geldig tot 11 december 2018. U ontvangt één broodrooster per geworven lid en zolang de voorraad strekt. U krijgt de broodrooster in januari thuisgestuurd, mits het nieuwe lid de contributie heeft voldaan.

Ga voor de voorwaarden naar anbo.nl/lidwerftlid.

Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/lidwerftlid.

Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Wilt u meer dan één nieuw lid aanmelden, kopieer dan de bon of ga naar onze website.

Geboortedatum E-mailadres Telefoonnummer Ik machtig ANBO om de contributie automatisch af te schrijven* IBAN

N L

Datum Handtekening * Deelname aan deze actie kan alleen als u ANBO machtigt tot automatische afschrijving van het contributiegeld.

Ik word lid van ANBO vanwege (s.v.p. aankruisen): Belangenbehartiging

Korting op energie

Overig ledenvoordeel

Belastingservice

Korting op zorgverzekering Raad & Daad

Schadecollectief

LWLI_01_MAG5_ANBMAG_1845_C

Johan Cruijff – Mijn verhaal

PUZ ZEL

e e M

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! Geef uw oplossing vóór 11 december 2018 door via anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

Hoofdprijs

INVENTUM BLENDER De Inventum blender NB450B heeft een vermogen van 500 watt. De blender heeft twee snelheden en een pulse-stand en is eenvoudig te bedienen met een draaiknop. De kunststof kan heeft een inhoud van 1,5 liter. De kan is afneembaar, zodat je deze in de koelkast kunt zetten of de inhoud gemakkelijk kunt overschenken.

T.W.V.

€ 29,99

www.inventum.eu

T.W.V.

€ 14

Tweede prijs

10 BOEKEN JOHAN CRUIJFF & 10 BOEKEN YVETTE VAN BOVEN Oplossing Zweedse puzzel Johan Cruijff – Mijn verhaal is een heel persoonlijk boek, het enige met zijn eigen verhaal. Als je het leest, is het alsof hij zelf tegen je praat. Eindelijk leren wij de echte Johan kennen.

T.W.V.

€ 19

Yvette van Boven - Home Made Zomer is een boek vol zonovergoten recepten. Yvette liet zich voor de recepten in dit boek inspireren door haar leven in Amsterdam en Parijs, maar vooral ook door de zomers die zij samen met haar man Oof doorbrengt in de Provence, in een boomgaard bij een grote familie vlak bij Avignon.

,95

72 ANBO

OPLOSSING PUZZEL NR. 4: LEPELTJE-LEPELTJE De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

T&O

G J O M B S A L M N C D G

IJ

V E R L I E A S R O C M A M E R I A A R D O S T E L I

I N E E N S C H A P E S D O O R N

B K A A L S A K E R Z E Z E A L O A N L OW K E B E L E R P J P O O E M I A N P T L A A K E G S

S T S O M M E O N M E M N T T E T A O K T T T I H E A L N S T

V O E R A T L E S M E E N D E E R G A I K E T E M E E T L E B E E N

J V O N I G N K O T R E E G A E N O N E T P E E A N N N G O

lepeltje-lepeltje

Z E G E U R S O E E L M P A O D E L D O E H O R P P R I E E R I K E L N C E T E O L I E L E F O R

N E R T S E R N S T T E L K E N S

G

R

BEVOCHTIGEN

SOORT ONDERWIJS

Zweedse puzzel COMPUTERDESKUNDIGE Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

ZWEEDSE PUZZEL

VURIG PAARD

Mede mogelijk gemaakt door Sanders Puzzelboeken Spanjaard lekkernij gemis

GORDEL

hartelijk

LICHT BRUINROOD

SCHIJNVRUCHT V.D. ROOS

in elkaar TRAGEDIE

dampen

jenever

KASTEELVOOGD

SOEPGROENTE

KIPPENPRODUCT

DEEL V.E. GEWEER

asociaal

LICHTE SLAAP

DEEL VAN EEN TUIN SNAAR-

12

RODDEL

vertrek

persoonlijk vnw. ziek

ONTDAAN

ONZIN

UITING

AVOND-VAN KOU menigte UITVOERING

geur

BOUWMATERIAAL

PL. IN W.VLAANDEREN

grappenmaker

evenmin

MODEL

vakantieverblijf

geloofsafvallige oma ROETACHTIG (Fries)

WOORD-Bijbelse GEBRUIKfiguur

ZENUWZIEKTE GELIJKHEID

deel v.h. jaar

WOONSCHIP

statief

SOORT ONDERWIJS

hardhout

dikvloeibaar hasjsigaret liegen grootAVONDmoeder

SMAL AFVOERKANAAL

UITVOERING

BOTERTON

RIV. IN SPANJE

7

VULKAAN OP SICILIË

BOERDERIJHANDELAAR DIER WOORD-

half-

strafwerktuig

bedorven

PL. IN ENGELAND

contra

MODIEUS

REKBAAR

kerkelijk4 gebruik

VOORZETSEL DEEL VAN EEN VIS lange

brede sjaal ADELLIJK BEHULPZAAM met ZIJNveel

spoed

strijdbijl

SNELHEID RIV. IN SCHOTLAND

schommelen

ZANGNOOT

TRAAG

NAAIWERK (GEWEST.)

2

GELIJKMATIG

klein vertrek dot STRELING

RUW EN ONVERBLOEMD

in het jaar

2

DL. V.E. EQUATORIAALKIJKER

4

4

5

5

66

77

smeerstof MUZIEKNOOT

WELPENLEIDSTER

10

88

-

9

9

MU

Europeaan

WELPENLEIDSTER

MIJNHEER

snelschrift

3

13

TRAAG

ONGEMANIERD

3

WACHTDAG I.E. HAVEN

neon 5 (symbool) 8 strijkinstrument

flink

INGEVOUWENINGEVOUWEN STROOK STROOK 6

2

herhaaldelijk

SCHEEPSLEUNING

66 7balk.8 3 onderstaande 4 5 Breng de letters uit de genummerde vakjes1over2 naar Deze letters vormen samen de oplossing.

1

STRELING

gelijk

FRISDRANK

REGELMATIG VIERVLAK

1

JONG VARKEN

16

MODIEUS

9

GEVANGENIS

VAN IRAN

riv. in Duitsland

MIJNHEER BOERDERIJDIER

VOORZETSEL

PARTIJBLAD

weg niet echt

FRISDRANK

iedereen

ONGEMANIERD treffen11

RUW EN ONVERBLOEMD toegangs-

label

BOOMKWESCHEEPSKERSTERM LEUNING HOUDING

VERVELEND WEZEN

3 godin v.d. vrede

niveau

EERSTE STARTPOSITIE

ONTDAAN

DL. V.E. EQUATORIAALKIJKER

kletskous

KEREL

WORTEL

voeg5 woord deel v.e. voet HOOFDSTAD

WOONSCHIP

graszode

GELIJKMATIG

DRIJFVEER

bedehuis tegenwoordig

GEBRUIK

8

boom

NAAIWERK (GEWEST.)

PLAATS IN DRENTHE

GEDEELTELIJK

pl. in Gelderland

LAATSTE GEDEELTE

ijzerhoudende grond

BEVOCHTIGEN

3

ZANGNOOT serieusheid

revalidatietoestel

10

OMLIJSTING

erfelijke factor schriftelijk bewijsstuk

voorzetsel9

KNAAGDIER

boom

pl. in Drenthe

COMPUTERDESKUNDIGE

6 HOUDING

VURIG PAARD

SCHRIFTTEKEN

puzzel

11 ORDENEN JONG VARKEN

HOOFDSTAD KORAALVAN IRAN EILAND

TEGEN

BOOMKWE- bakmengsel KERSTERM tropisch

OOSTERLENGTE

14

NOTARISAMBT

INSECTENETER

8

LANGLAUFTRAJECT

GEVANGENIS

5

OVERLAST

2

WILD ZWIJN

scheepsinstrument werkkracht

VOERTUIG

aanvaarden berggeel

soort trap

ATOOMverharde DEELTJE huid tuinkruid

ondergrondse WINTERS spoorweg

IN VEILIGHEID BRENGEN

RIV. IN SPANJE

INWONER VAN ESTLAND

VERWONDING

overal plankenkast

soort struisvogel

W.-INDISCH EILAND

HONDENRAS MOND

PA

ALVORENS

1

zeuren

INSTRUMENT DRIJFVEER

peulvrucht

4

NED. NORM

tel

JAZZSTIJL

MATERIAAL

verpleegster schrijfvloeistof

GEDEELTELIJK

7 redelijk

marterachtig dier

1

WORTEL EERSTE benevens ITAL. STARTPOSITIE KEUKENKRUID

lastdier

TIJDPERK

MET STRIK

OOK

BRANDALARM

aardbewoner

15 europium telwoord (symbool) team WERPKOORD ERFELIJK

jeugdig PLAATS IN NIET MEER AANWEZIG NACHTDRENTHE VLINDER

bijdoen

9 onstuimige golf PLUSPUNT uitverkoop

ZWEEDSE PUZZEL

verwijderdheid

10 10

9

10

11 11

© Sanders puzzelboeken

11

12

13

14

15

16

ANBO 73

COLUMN JOHN DE WOLF John de Wolf (Schiedam, 1962) is oud-profvoetballer (Sparta, Feyenoord, Wolverhampton) en nu trainer van FC Spakenburg. In 2016 ging hij aan de slag als ambassadeur Ouderenwerkloosheid voor het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Sinds dit jaar is hij ambassadeur Werk & Inkomen bij ANBO. Heeft u een vraag aan John de Wolf? Stuur hem dan een e-mail. j.dewolf@anbo.nl

De beste n e g in r e t e b r e v t h c a r k koop ANBO laat het in Den Haag vaak genoeg weten: met betrekkelijk eenvoudige ingrepen kan de inkomenspositie van senioren worden verbeterd. Gepensioneerden hebben de afgelopen jaren 15 procent ingeteerd op hun pensioen. Zij profiteren niet van de belastingverlaging waarmee de btw-verhoging op bijvoorbeeld de boodschappen door het kabinet wordt goedgepraat. ANBO heeft rond Prinsjesdag genoeg voorstellen gedaan om ook gepensioneerden te laten profiteren van de economisch goede tijden.

Als ambassadeur voor werkzoekende 45-plussers blijf ik strijden tegen de vooroordelen jegens oudere werkzoekenden. Er zijn nog nooit zo veel vacatures geweest, terwijl er nog 300.000 werkzoekenden, overwegend 45-plussers, langs de kant staan. Ondertussen klagen inmiddels complete sectoren over krapte en vacatures die ze niet vervuld krijgen.

74 ANBO

Werkgevers, wees eens creatiever! Gun oudere werkzoekenden de kans zich om te scholen. Ik ben een mooi voorbeeld tegengekomen in Friesland. Een man die al zeven jaar op zoek was naar werk kon na een korte bijscholing aan de slag bij een bedrijf dat zonnepanelen legt. Een betrekkelijk nieuwe bedrijfstak met volop mogelijkheden.

Wie midden 40, 50 is, heeft zoveel te geven en nog zoveel jaren voor de boeg.

Dat maakt het ‘t waard om te investeren in (om)scholing. Daarvan zie ik mooie voorbeelden, bijvoorbeeld in de zorg. Ook een sector waar veel handjes nodig zijn en waar sommige werkgevers creatief genoeg zijn om nieuwe mensen aan zich te binden.

Mijn oproep gaat natuurlijk ook richting werkzoekenden. Kijk waar de kansen liggen. Zorg dat je bij een werkgever aan tafel komt. Dan kan hij je in de ogen kijken en kan jij laten zien wie je bent en wat je wilt. De Nationale Werkbezoekdag op 21 november biedt daarvoor mooie kansen. Pak ze! Een baan is immers de beste koopkrachtverbetering!

John de Wolf

Veilig douchen binnen 1 dag TOT

€1100 LEEFTIJDSKORTING*

+

Extra ondersteuning

Gisteren

+

Eigen productie en montageteam

+

Anti-slip profiel

Lage instap

Levenslange garantie op wandpanelen

Ruim 10.000 douches geplaatst

Geplaatst binnen 1 dag

Goedkoopste van de Benelux

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Pure instapbad NIEUW

Naam Straat + nr Postcode Telefoon

* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

Plaats ANBO 06_11_18

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw Comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

Uw Uw testament testament een een hele hele puzzel? puzzel?

Niet met dit boekje!

Niet met dit boekje!

Het Nederlandse Rode Kruis merkt dat veel Het Nederlandse Rode Kruis merkt dat veel mensen het moeilijk vinden om een testament mensen het moeilijk vinden om een testament te maken. Daarom hebben we een handig te maken. Daarom hebben we een handig werkboekje gemaakt dat u daarbij helpt. U zult werkboekje gemaakt dat u daarbij helpt. U zult merken dat het niet ingewikkeld hoe� te zijn. merken dat het niet ingewikkeld hoe� te zijn.

Een goed geregeld testament is een hele Een goed geregeld testament is een hele geruststelling, zowel voor uzelf als voor uw geruststelling, zowel voor uzelf als voor uw naasten. U kunt het boekje aanvragen met naasten. U kunt het boekje aanvragen met de onderstaande bon, via onze website de onderstaande bon, via onze website www.rodekruis.nl/5-stappen, of door www.rodekruis.nl/5-stappen, of door te bellen naar 070 - 44 55 678. te bellen naar 070 - 44 55 678.

Is de bon uit deze advertentie al weg of wilt u het blad niet beschadigen? Stuur dan een briefje met Is de bon deze advertenti e al weg ofenwilt het blad niettelefoonnummer beschadigen? Stuur dan een briefje met ‘stuur mij uit grati s het 5-stappenboekje’ uwunaam, adres, en geboortedatum ‘stuur het mij Nederlandse gratis het 5-stappenboekje’ en uw naam, adres, telefoonnummer en geboortedatum naar: Rode Kruis, Antwoordnummer 10943, 2501 WB Den Haag naar: het Nederlandse Rode Kruis, Antwoordnummer 10943, 2501 WB Den Haag

Aanvragen is Aanvragen is gra�s en geheel gra� s en geheel vrijblijvend vrijblijvend

LG 1 8 0 0 8 LG 1 8 0 0 8

Ja, stuur mij gra�s het 5-stappenboekje Ja, stuur mij gra�s het 5-stappenboekje Naam Naam Adres Adres Postcode Postcode E-mail E-mail Woonplaats Woonplaats Geboortedatum Geboortedatum Telefoonnummer Telefoonnummer

M/V M/V

Ja, houd mij op de hoogte van hulpverlening of nieuws van het Rode Kruis.

Ja, houd mij op de hoogte van hulpverlening of nieuws van het Rode Kruis.

Stuur deze strook in een ongefrankeerde envelop naar: Het Nederlandse Rode Kruis Stuur deze strook in een ongefrankeerde envelop naar: Het Nederlandse Rode Kruis Antwoordnummer 10943 Antwoordnummer 10943 2501 WB Den Haag 2501 WB Den Haag Het Rode Kruis gaat zorgvuldig om met uw persoonsgegevens. Kijk voor meer informatie op www.rodekruis.nl/privacy Het Kruis gaat zorgvuldig met uw persoonsgegevens.

Kijk voor meer informati e op www.rodekruis.nl/privacy Als uRode dit boekje aanvraagt gaatom u ermee akkoord dat wij u schrift elijk/telefonisch benaderen om uw mening over het boekje en over het Rode Kruis te vragen.

Als u dit boekje aanvraagt gaat u ermee akkoord dat wij u schriftelijk/telefonisch benaderen om uw mening over het boekje en over het Rode Kruis te vragen.