ANBO Magazine 5 - 2020

5

Nº

SEPTEMBER 2020

120 JAAR

UW GIDS VOOR GOED OUDER WORDEN LOSSE PRIJS € 5,95

DOSSIER

Fijn&veilig wonen

Onze visie op

Goed wonen Extra dossier

Pensioen

‘‘Iedereen moet mee kunnen ALI B doen, punt uit’’

INTERVIEW

ANBO 1

Wegens succes verlengd

Ontspan deze zomer met Prominent

400,+250,EXTRA JUBILEUM KORTING

De zomer is in volle gang. We genieten vooral thuis! Met een relaxstoel of bank van Prominent wordt uw huis een heerlijke plek om deze zomer door te brengen. Ga voor een ontspannen zomer met Prominent en omdat we dit jaar 20 jaar bestaan, krijgt u van ons 400 + 250 euro ĂŠxtra jubileumkorting op uw nieuwe relaxstoel of bank.

Bel 0341 - 27 40 90 of ga naar www.prominent.nu

ELEKTRISCH VERSTELBAAR

J-102 relaxstoel Vaste lage prijs Nu v.a. 690,-

Toscana sta-op stoel In stof v.a. 1995,Nu v.a. 1345,-

C-101 relaxstoel In stof v.a. 1790,Nu v.a. 1140,-

E-100 relaxstoel In stof v.a. 2165,Nu v.a. 1515,-

Ontvang ons gratis inspiratieboek, kijk op prominent.nu of bel 0341 - 27 40 90

T-501 relaxbank In stof v.a. 1690,Nu v.a. 1040,Altijd een winkel in de buurt Kijk voor alle 43 adressen en de openingstijden op prominent.nu

COLOFON & SERVICE Hoofdredacteur Jurriën Beerda Redactie Fleur Akersloot, Margot Eggenhuizen, Mandy Janssen, Kirsten de Jonge, Roy van der Marel, Bernadet Naber, Willem Reijn, Marije Remmelink, Alex van Scherpenzeel, Atie Schipaanboord Fotografie Anouk de Kleermaeker, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen Eindredactie Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Zoetermeer Bladmanagement Yvonne Herman de Groot, Floris Venneman Druk en verspreiding PostNL Copyright 2020 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl Advertenties Bureauvijftig BV, Zoetermeer, mail: florisvenneman@bureauvijftig.nl Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 90 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt per jaar € 48. Bekijk de redenen om lid te worden op anbo.nl/aanmelden.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt € 32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 90 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 9 en 17 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice.

Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons even via 0348 46 66 90.

VOORWOORD

Oost west Nederland best In Nederland, Europa, de wereld, hebben we volgens mij nog nooit zo veel thuis gezeten als dit jaar. Het coronavirus kluisterde de meesten van ons aan huis, of we dat nou wilden of niet. Het is nu ik dit schrijf hoogzomer (eind juli) en het aantal coronabesmettingen neemt op veel plekken weer toe. Ook in Nederland.

Hopelijk is deze toename van korte duur en kunnen we op het moment dat deze uitgave verschijnt nog net zoveel als we nu kunnen. En liever meer natuurlijk.

Al met al heeft 2020 het belang van fijn en veilig wonen luid en duidelijk kenbaar gemaakt. Dat het in Nederland over het algemeen heel fijn wonen is neemt niet weg dat we voor een aantal grote uitdagingen staan. Het onderwerp is niet voor niks een van onze drie speerpunten (naast inkomen en gezondheid). Daarom vonden we het weer tijd om eens uitgebreid stil te staan bij het dossier fijn en veilig wonen.

ANBO voert al decennia een sterke lobby omtrent goed wonen voor ouderen. Die druk op de politiek is nu misschien wel harder nodig dan ooit. In maart volgend jaar zijn er Tweede Kamerverkiezingen en naar verwachting speelt het thema wonen een belangrijke rol. De goede wil is er wel, maar die wordt wat ons betreft nog te weinig omgezet in daden. Veel gemeenten hebben op dit moment beperkt zicht op de demografische ontwikkelingen en geen idee hoeveel woningen voor ouderen ze nu hebben en wat er in 2040 nodig is. Ook inzicht in de nabijheid van basisvoorzieningen ontbreekt vaak. Daarom hebben ANBO en ActiZ dat uitgezocht en op een rij gezet in een openbare online tool (te vinden via www.anbo.nl/tool). Lees meer over onze lobby in het uitgebreide artikel dat begint op pagina 22.

Naast wonen hebben we uiteraard meer voor u in petto. Er is veel te melden rondom het onderwerp pensioen. Daarom staan we ook uitgebreid stil bij dit thema. We gaan in op de vraag waarom er een ander pensioenstelsel komt, u vindt meer informatie over het (veranderende) nabestaandenpensioen én ons allereerste webinar. Heel veel leer- en leesplezier.

Jurriën Beerda Hoofdredacteur

PS Uiteraard hoor ik heel graag wat u van dit magazine vindt! Dat kan via: j.beerda@anbo.nl

@JurrienBeerda

www.linkedin.com/in/jurrienbeerda

ANBO 3

5

Nº

Inhoud

OP DE COVER

ALI B

‘Thuis betekent voor mij familie’ DOSSIER FIJN EN VEILIG WONEN 16 ALI B

‘In elke tegenslag zitten kansen’

22 THUIS IN DE POLITIEK

ANBO strijdt voor goed wonen

FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

26 EXPERTINTERVIEW

Psycholoog en hoogleraar Nan Stevens over het belang van vriendschap

31

AUSTERLITZ ZORGT Blijven wonen in de vertrouwde omgeving

16

36 TRAP ER NIET IN!

De nieuwste trucs van criminelen

41 WONING AANPASSEN

Hoe financiert u dat?

LEDENVOORDEEL

Walsen in Keulen met André Rieu, mooie kortingen op uitjes, computerbeveiliging, telefoonabonnementen en nog veel meer.

50% KORTING OP HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN

78

4 ANBO

En ook 34 FEITEN & CIJFERS

over wonen

46 SLIM SLAPEN

Technologie in de slaapkamer

26 NAN STEVENS

“Vriendschap is goed voor onze vitaliteit en veerkracht”

51 DOSSIER PENSIOEN

Wat is er aan de hand in pensioenland?

62 ANBO TIPT

Tips van hoofdredacteur Jurriën Beerda

ELK NUMMER 3 Colofon en voorwoord 7 Column Liane den Haan 8 Op de bres 10 Raad & Daad 12 Opgelost 64 ANBO Experts 68 ANBO-stel 72 ANBO-vrijwilliger 74 ANBO-lid 76 Ledenvoordeel 81 Werf een lid en krijg een

broodrooster 82 Puzzel

31

72

34 ANBO 5

Uitstekend Klantwaardering op Trustpilot

Ruim 12.000 klanten gingen u voor!

Douchen zonder zorgen...

Zomer voordeel! kan oplopen tot

€ 1.100,-

Veiligheid. Onze douches onderscheiden zich door de laagste instap in de markt. Zo kunt u veilig en zonder zorgen douchen.

Eenduidige prijs. Bij Molenaar kennen we geen financiële verrassingen achteraf. Daar kunt u op vertrouwen.

In 1 keer goed. Molenaar streeft ernaar om alles in 1 keer goed te doen. Minimale overlast, maximale gemoedsrust.

A-kwaliteit. We werken alleen met kwaliteitsproducten en materialen. En dat ziet u terug in het uiteindelijke resultaat.

Eigen team. Onze monteurs zijn echte specialisten. Zij doen er alles aan om uw douche zo vakkundig mogelijk te plaatsen.

Gratis veilige badkamergids ontvangen?

Bel 0341 - 23 23 00 of kijk op www.molenaar.nl

‘Kies net als ik voor veiligheid, snelheid én zekerheid. Een Molenaar douche is al binnen een dag klaar.

Truc van 1 dag!.’ Hans Kazàn

*

...met een veilige Molenaar douche.

Bekijk de voorwaarden op molenaar.nl/actie. Geldig t/m 13-09-2020

*

COLUMN LIANE DEN HAAN

Echte helden

e i t n a k a v p o k Oo Mijmerend kijk ik naar de zee. Wat is het toch heerlijk om op vakantie te zijn. Even alles loslaten en je bezighouden met zaken als ‘wat en waar gaan we eten? Gaan we wat bezichtigen? Of is het te warm en gaan we aan het strand liggen?’. Ik vind het heerlijk om mij helemaal onder te dompelen in de omgeving en de cultuur.

Omdat we door het coronavirus niet naar ons gebruikelijke plekje mogen zijn we nu op Cyprus. Het voelt raar om niet op vakantie te kunnen gaan naar waar je dat het liefst zou willen en ik mis mijn vrienden vreselijk.

Maar eerlijk is eerlijk, het is ook leuk om weer nieuwe plekjes te ontdekken.

Ayia Napa is een lust voor het oog, prachtige witte zandstranden met een stralende zon verblijden ons elke ochtend.

Niet alles gaat zoals gepland. Helaas besluit mijn hart opeens om van het normale ritme af te wijken en begint de marathon; maar liefst 245 slagen per minuut. Mijn jongste dochter belt de ambulance en gaan we op bezoek in een privékliniek dichtbij het hotel. Aan de monitor, bloedverdunners, zuurstof en het infuus. Binnen no time is het allemaal geregeld en krijg ik hartfilmpjes, een hartecho en medicijnen en mag ik de nacht, in een

prachtige ziekenhuisnachtjapon (lila met strikjes en zwarte stipjes) blijven slapen.

De volgende dag gaat alles weer goed, alle uitslagen en het hart zijn volgens de cardioloog perfect en ik mag weer verder met vakantie vieren. Een dag later lig ik er weer een nachtje omdat de dokter de blauwe en rode plekken op mijn hand niet vertrouwt en het zekere voor het onzekere wil nemen.

Het kan volgens hem een probleem met de bloedcirculatie zijn en hij wil geen enkel risico nemen.

Gelukkig mocht mijn jongste dochter, inmiddels behoorlijk ongerust, ook de nacht blijven. Weliswaar kreeg zij geen mooie nachtjapon (verschil moet er zijn) maar wel de volgende ochtend een ontbijtje. Ondanks het feit dat het een privékliniek was, had het gebouw flink wat onderhoud nodig. Alles, inclusief apparatuur, was oud en werkte niet optimaal.

Met als gevolg een slapeloze nacht aan de monitor, die continu aangaf dat ik helemaal geen hartslag meer had. Dat is telkens flink schrikken kan ik u zeggen.

Maar wat een lieve zorgprofessionals.

Van dokters tot aan de verpleegkundigen. Zo betrokken, zorgzaam en

behulpzaam. Geweldig. Zo zie je maar weer. Of je nu in het mooiste ziekenhuis met de nieuwste apparatuur ligt in Nederland, of in een aftands ziekenhuis waar het bloedheet is met ouderwetse spullen op Cyprus, de zorgprofessionals doen hun werk met liefde en zijn er voor je in tijden van nood en onzekerheid.

Echte helden.

PS Met mij gaat het inmiddels weer goed.

Liane den Haan Directeur-bestuurder ANBO

l.denhaan@anbo.nl www.twitter.com/lianedenhaan

ANBO 7

GESPREKSSTOF

OP DE

BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anboraadendaad.nl of bel de Raad & Daad Advieslijn op 0348 46 66 88.

Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.

Overwaarde meetellen bij eigen bijdrage verpleeghuis: een slecht idee Het Centraal Planbureau (CPB) presenteerde onlangs een voorstel om risico’s van de eigen bijdrage die mensen betalen als ze in een verpleeghuis wonen, beter te spreiden.

ANBO vindt dit een slecht idee.

Het CPB heeft bij dit voorstel het huidige systeem als uitgangspunt genomen, dat al lang niet meer van deze tijd is. Het systeem is aan vervanging toe, niet aan nog meer aanpassingen. Bovendien geldt het voorstel maar voor een heel klein deel van de verpleeghuisbewoners. Namelijk de mensen die jaren in een verpleeghuis wonen. Dat is ongeveer vijf tot zes procent van alle ouderen die het betreft: 94 procent van de bewoners in een verpleeghuis woont er minder dan een jaar.

Het CPB stelt daarnaast voor om behalve het pensioeninkomen en financieel vermogen ook de overwaarde uit het huis mee te nemen in de berekening van de eigen bijdrage die u moet betalen voor het verpleeghuis. Maar 8 ANBO

in het inkomen dat de Belastingdienst vaststelt, zit al de fiscale waardering voor het eigen huis en de waardering van het spaargeld en/of beleggingen.

De eigen bijdrage is inkomensafhankelijk. Hoe hoger het inkomen, hoe hoger de bijdrage. Op zich niets mis mee. Maar het is wel vreemd dat mensen voor dezelfde dienstverlening verschillende bedragen moeten betalen. ANBO ziet liever een betere koppeling tussen wat mensen aan dienstverlening krijgen en wat ze daarvoor betalen. In feite betekent dit een scheiding tussen het woon- en het zorgdeel.

ANBO wil in navolging van de commissie Bos een herziening van de drie bestaande wetten rond de ouderen-

zorg (ZvW, Wmo en Wlz) en een veel vloeiender overgang van zelfstandig wonen naar het verpleeghuis.

PLANNEN GAAN NIET DOOR In het vorige ANBO Magazine zijn wij ingegaan op de nieuwe plannen om vermogen op een andere manier te belasten.

De nieuwe staatssecretaris van FinanciĂŤn heeft toen het vorige magazine bij de drukker lag, aangekondigd dat deze plannen niet doorgaan. Zodra er meer duidelijkheid is, laten wij dat u uiteraard weten.

Oproep: waar moeten ouderen straks wonen?

Binnen veel gemeenten komt de woningbouw voor senioren nog steeds onvoldoende van de grond. Terwijl er op dit moment al 80.000 extra seniorenwoningen nodig zijn. Oorzaak? Gebrek aan visie, te hoge grondprijzen, geen samenwerking tussen partijen en gebrek aan daadkracht. Daarom lanceerden ANBO en ActiZ een online toolkit met praktische instrumenten waar gemeenteraden, wethouders maar ook burgers concreet mee aan de slag kunnen.

zelfstandig blijven wonen. Bovendien komt hun woning vrij voor starters en families in een woningmarkt die helemaal op slot zit.”

Tweede Kamerlid Vera Bergkamp (D66) nam de toolkit in ontvangst. Zij pleit er ook al jaren voor dat er meer geschikte woningen voor senioren worden gebouwd: “Het is echt tijd dat gemeenten aan de slag gaan. Als oudere mensen verhuizen naar een geschikte seniorenwoning, kunnen ze langer

ANBO vindt dat wethouders ruimtelijke ordening, wonen en sociaal domein de handen ineen moeten slaan om met elkaar een woonleefvisie te ontwikkelen. Helaas gebeurt dat in de praktijk nog onvoldoende. Veel gemeenten hebben geen inzicht in hoeveel seniorenwoningen er nu en

SPAARTAKS: ALWÉÉR OP DE SCHOP?

doorschemeren dat hij de plannen van zijn voorganger nog eens goed gaat bestuderen.

Vorig jaar september verraste de toenmalige staatssecretaris van Financiën met een plan om de heffing van inkomstenbelasting over vermogen drastisch te veranderen. Nou ja, drastisch; het voorstel moest in 2022 ingaan en het plan was alleen voordelig voor mensen met spaargeld.

Het grote probleem bleef ook met dit plan in stand; heffingen zijn niet gebaseerd op de werkelijkheid, maar op aannames en ficties. De huidige staatssecretaris heeft onlangs laten

ANBO heeft deze gelegenheid aangegrepen om ons standpunt over deze belastingheffing weer voor het voetlicht te brengen. Eerlijk belasting heffen kan alleen als je dat doet over het feitelijke behaalde rendement en niet over aannames en ficties. Dus de rente op je bankrekeningen, het dividend op aandelen en de verhuurinkomsten van een tweede woning zijn van belang.

GESPREKSSTOF

over twintig jaar nodig zijn. Bovendien kijken veel wethouders naar hun eigen portefeuille en te weinig naar het collectieve publieke belang. Er is nog onvoldoende besef van de urgentie, terwijl we weten dat investeren in seniorenwoningen ervoor zorgt dat er minder zorg nodig is.

Het tekort groeit alleen maar door de vergrijzing in Nederland. ANBO en ActiZ benadrukken daarom het belang om niet langer te wachten.

Meer informatie vindt u op anbo.nl/oproep

en in het artikel ‘Thuis in de politiek’ op pagina 33

ANBO vindt steun voor dit voorstel in de uitspraak van de Hoge Raad uit juni vorig jaar. In een arrest bepaalde de Hoge Raad dat sprake is van inbreuk op het eigendomsrecht als de belasting die je over je vermogen moet betalen hoger is dan het rendement dat je behaalt.

ANBO 9

GESPREKSSTOF

Raad&DAAD GEEN BOETE ALS DE PARKEERAPP FOUT ZIT Weer een interessante uitspraak, dit keer in een zaak over een parkeerboete. Het ging om een automobilist die dacht netjes het parkeertarief van € 2,20 betaald te hebben via zijn parkeer-app. De app gaf echter niet aan dat de parkeerplek alleen mocht worden ingenomen door mensen met een parkeervergunning of met een dagkaart. Gevolg: een boete van € 75,30.

De automobilist ging daar niet mee akkoord; hij had betaald zoals de app had aangegeven. De app bevatte niet de juiste informatie, omdat de betreffende gemeente dit niet had doorgegeven.

Nadat deze automobilist tot en met het Gerechtshof in het ongelijk werd gesteld (hij had zelf moeten controleren of de informatie van de app klopte met de werkelijke situatie), gaf de Hoge Raad hem wel gelijk. De Hoge Raad stelde vast dat de gemeente de mogelijkheid biedt om

parkeergeld te betalen met een parkeerapp of bij de parkeerautomaat, zonder onderscheid te maken tussen die betaalwijzen. Omdat de parkeerapp onjuiste gegevens over de verschuldigde parkeerbelasting liet zien, heeft de gemeente niet voldaan aan haar ER ZIJN DIVERSE PARKEERAP PS informatieplicht. Een BESCHIKBAAR VOOR OP DE SMARTPHONE dure grap voor de gemeente. Niet alleen de boete werd kwijtgescholden, de gemeente moest ook de proces- en advocaatkosten van de betrokkene betalen: ruim € 5.400.

WIJZIGINGEN DOORGEVEN AAN DE SVB Wij komen het regelmatig tegen; mensen die AOW ontvangen en vergeten een wijziging in hun situatie te melden bij de Sociale Verzekeringsbank. Soms leidt dat tot een nabetaling omdat er te weinig AOW is uitbetaald. Helaas gaat het heel vaak om terugbetalen van te veel ontvangen AOW. En dat kan oplopen tot duizenden euro’s. Let dus op dat u wijzigingen tijdig doorgeeft.

10 ANBO

Een overzicht van de zaken die u binnen vier weken moet doorgeven: • De woon- of leefsituatie: u gaat uit elkaar of u gaat apart van elkaar wonen, of er komt iemand bij u wonen

• Huwelijk, scheiden of samenlevingscontract: u gaat trouwen of scheiden in het buitenland (een Nederlands huwelijk of echtscheiding geeft de gemeente door), of u sluit een samenlevingscontract met iemand anders. Ook scheiding van tafel en bed valt hieronder.

• Verhuizing naar het buitenland: u emigreert of u en uw partner emigreren of één partner emigreert en de ander blijft in Nederland Wijzigingen geeft u het snelst door via Mijn SVB. Heeft u geen computer, dan gaat de wijziging via een formulier. Deze vraagt u op bij uw SVB-kantoor.

GESPREKSSTOF

Btw en zonnepanelen Normaal kun je alleen als ondernemer btw verrekenen.

Btw staat voor belasting toegevoegde waarde. Bij haast alles wat wij kopen, zit btw in de prijs inbegrepen.

Ook als je zonnepanelen aanschaft. Om het gebruik van duurzame energie te bevorderen, heeft de overheid bepaald dat je ook als particulier in aanmerking kunt komen voor btw-teruggave op de aanschaf en de installatie van zonnepanelen.

Daar moet u wel wat voor doen. De eerste (en belangrijkste) stap is dat u zich inschrijft bij de Belastingdienst als kleine ondernemer. Dat moet u met een speciaal formulier doen. Het kan overigens alleen als uw naam op de rekening van de energieleverancier staat én op de factuur van de leverancier van de zonnepanelen.

In het formulier geeft u aan of u in aanmerking wilt komen voor de zogeheten ‘kor’, de kleine ondernemersregeling. Wilt u daar meer over weten?

Lees verder op:

Veel valse e-mails en andere berichten uit naam van de Belastingdienst Criminelen hebben wederom de Belastingdienst uitgekozen als middel om mensen geld afhandig te maken. Geregeld worden valse berichten verstuurd (e-mails, brieven, whatsapp-berichten, sms’jes) en valse telefoontjes gepleegd uit naam van de Belastingdienst.

De Belastingdienst stuurt nooit een bericht via whatsapp, sms of e-mail over bijvoorbeeld betalingsachterstanden.

Heeft u via deze kanalen een bericht gekregen uit naam van de Belastingdienst? Reageer daar niet op en verwijder het bericht direct.

Twijfelt u of de Belastingdienst echt de afzender is van een e-mail, poststuk of een telefoontje? Controleer voordat u betaalt of de afzender echt de Belastingdienst is. Bel bijvoorbeeld naar de Belastingtelefoon of bekijk uw gegevens in Mijn Belastingdienst of Mijn Toeslagen.

www.anbo.nl/zonnepanelen

Aan de lijn: ANBO-medewerker Peter Spierings Als u onze Raad & Daad Advieslijn belt is de kans groot dat u Peter Spierings aan de lijn krijgt.

Samen met zijn collega’s helpt hij maandelijks ongeveer 500 leden, die allemaal hun eigen verhaal hebben. anboraadendaad.nl of bel de Raad & Daad Advieslijn via 0348 46 66 88

ANBO 11

OPGELOST

ANBO CONSULENT SJAAK VAN VUGHT

12 ANBO

OPGELOST

Parkeerkaart verlengen?

Dat gaat zomaar niet!

De geldigheid van de parkeerkaart van de familie Van Wankum in Amersfoort liep af.

Zij vroegen hulp aan ANBO bij de verlenging. Consulent Sjaak van Vugt ging bij de familie langs en hielp bij het invullen en versturen van de aanvraag. Geregeld, dacht Van Vugt, maar al snel kwamen hij en de familie Van Wankum van een koude kermis thuis. De echte uitdaging moest nog beginnen.

PROBLEEM 1 Vanuit Parkeerservice Amersfoort kwam het bericht dat bij hen geen aanvraagformulier aanwezig was. Dit terwijl Van Vugt de aanvraag per post had opgestuurd. Geen probleem, dacht Van Vugt toen nog. Hij maakte een scan van het formulier en zond dat per e-mail naar de gemeente. De mail kwam een aantal malen niet aan.

Toch had Van Vugt bij de gemeente geïnformeerd naar het e-mailadres dat hij moest gebruiken. Het kostte uiteindelijk een aantal dagen voordat de gemeente de ontvangst kon bevestigen.

PROBLEEM 2 De gemeente eiste een recente pasfoto van mevrouw Van Wankum. Maar de familie had geen recente pasfoto’s in huis. ‘Dan laat u toch een nieuwe maken?’ Kennelijk was het de gemeente ontgaan dat Nederland middenin grote beperkingen was als gevolg van coronacrisis. Daardoor was het maken van een nieuwe pasfoto schier onmogelijk. Gelukkig kon onze consulent de gemeente ervan overtuigen om de pasfoto op de oude parkeerkaart over te zetten op de nieuwe parkeerkaart.

PROBLEEM 3 De gemeente verlangt een afschrift van een bestaand identiteitsbewijs.

Had dat niet eerder gevraagd kunnen worden? Inmiddels waren drie weken verstreken.

PROBLEEM 4 Als klap op de vuurpijl moest een medisch onderzoek plaatsvinden. Terwijl glashelder was dat de gezondheidstoestand van mevrouw Van Wankum, die aanleiding gaf tot de afgifte van de eerste parkeerkaart, in ieder geval niet beter was geworden. Regels zijn regels, vond de gemeente en hield vast aan het onderzoek. Van Vugt deed verschillende (vruchteloze) pogingen om het onderzoek achterwege te laten omdat het geen nieuwe informatie zou kunnen opleveren. Wel kon hij regelen dat het onderzoek via een telefonisch vraaggesprek met mevrouw Van Wankum kon plaatsvinden.

DE OPLOSSING Door de vasthoudendheid van onze ANBO Consulent konden wij de familie Van Wankum helpen in deze administratieve rompslomp. De familie moest wel de kosten van de procedure

betalen, maar de nieuwe parkeerkaart is inmiddels aan hen uitgereikt.

Een onvoorstelbaar lang en ingewikkeld proces volgend op een relatief eenvoudig verzoek is daarmee tot een einde gekomen. De familie Van Wankum was gelukkig blij met onze inzet.

Opgelost!

Ook hulp nodig? Bel of mail ANBO Raad & Daad!

Heeft u een vraag? Of komt u ergens niet uit? Kijk dan op www.anboraadendaad.nl of neem contact op met onze ANBO Raad & Daad Advieslijn via 0348 46 66 88. Onze deskundige medewerkers zijn iedere werkdag bereikbaar van 10.00 tot 15.00 uur. Mailen kan uiteraard altijd: raadendaad@anbo.nl

ANBO 13

Mag ik nu op de traplift?

PROFITEER NU VAN

â‚Ź500,KORTING

Stannah is dĂŠ wereldmarktleider in trapliften Voor iedere trap een betaalbare oplossing, ook buitenshuis Ruimtebesparende rail en stoel

BEL GRATIS

0800 - 5066

Groot aanbod aan jonge tweedehands liften met natrekbare historie

Naast bellen kunt u ook documentatie aanvragen via www.stannah.nl, per e-mail via info@stannah.nl, of per post:

envelop naar Stannah B.V., Antwoordnummer 17006, 2170 VB, Sassenheim.

Dhr./Mevr.:

Postcode:

Tel.:

E-mail:

ANBO MAGAZINE

Ja, stuur me een brochure. Stuur de ingevulde coupon in een ongefrankeerde

DOSSIER FIJN EN VEILIG WONEN

Fijn en veilig wonen Eigen haard is goud waard. En naarmate we ouder worden veranderen onze woonwensen. Hoe blijf je tot op hoge leeftijd veilig en plezierig wonen? Daar maakt ANBO zich al sinds haar oprichting sterk voor. Hoe we dat doen en wat u zelf kunt doen om fijn en veilig te wonen leest u in dit dossier vol tips, inspiratie en persoonlijke verhalen.

ANBO 15

16 ANBO

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

Rapper, entertainer en ondernemer Ali B

‘ Iedereen moet mee kunnen doen, punt uit’ Rapper, entertainer en ondernemer Ali B wil heel Nederland laten zien dat voor elkaar zorgen leuk is. Hij heeft de afgelopen maanden op verschillende manieren samengewerkt met ANBO om mensen die door de coronacrisis vereenzaamden een hart onder de riem te steken. “Op een dag ben ik zelf oud en dan wil ik ook gewoon mee kunnen blijven doen.”

TEKST JOOST MARSMAN FOTO’S ANOUK DE KLEERMAEKER

Een gesprek met Ali B (38) is als een rit in een achtbaan. Hij neem voor ons de tijd om uitgebreid te praten, maar zijn dagen zijn vol. Behalve rapper en cabaretier is hij namelijk ook succesvol ondernemer, tv-presentator en jurylid in zo ongeveer elke talentenjacht die op de televisie te zien is. Tussendoor vindt hij ook nog tijd om ouderen in tijden van corona te verrassen met muziek, bloemen en activiteiten. We ontmoeten hem in het kantoor van één van zijn bedrijven. Uiteraard in Almere, de stad die Ali B past als een warme jas. “Ik ben in Zaandam geboren, in hartje Amsterdam opgegroeid en rond mijn 14e met mijn moeder en mijn broer naar Almere verhuisd. Ik woon hier dus al bijna 25 jaar en het verveelt geen moment.”

PIONIERS “Ik hou van Amsterdam, maar het verschil is: in Amsterdam lift je mee op de geschiedenis en in Almere kun je nog zelf geschiedenis schrijven.

Ik vind het veel leuker om zelf geschiedenis te schrijven. Als ze over een jaar of vijftig praten over deze fantastische plek, met zoveel groen, zoveel ruimte, dan gaat het over de pioniers die de stad hebben gemaakt, die het karakter hebben bepaald. Daar wil ik onderdeel van zijn.”

‘We willen Nederland laten zien dat voor elkaar zorgen leuk is’ ANBO 17

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

‘In elke tegenslag zitten enorme kansen’ groep beleggers, over vastgoed en duurzaamheid. Ik wist eigenlijk niets van dat onderwerp, maar ik ontdekte al snel dat er een ‘wie betaalt, bepaalt’ cultuur heerst in de vastgoedwereld. Wat dus betekent dat van de meeste ruimtes de invulling wordt bepaald door de mensen die ervoor hebben betaald. Maar dat vond ik niet correct, want die bestemmingen worden weggegeven door de overheid en de overheid moet het leven voor ons allemáál beter maken. Dus ik heb in die toespraak gezegd dat ik vind dat we veel meer aan community dienend vastgoed moeten gaan doen. Dat wil zeggen: breng de overheid en grote vastgoedpartijen bij elkaar rondom maatschappelijke uitdagingen zorg dat de gebouwen die je neerzet een positieve impact hebben op de samenleving. Dat idee sloeg wel aan daar.”

SOCIAAL EXPERIMENT “Zo ben ik nu met de gemeente Almere in gesprek over een project om 180 woningen te bouwen waar jong en oud samen gaan wonen, omdat ik geloof dat als Nederland ouder wordt en de zorg minder vanuit de overheid komt, we naar een samenleving toe gaan waarin we weer meer voor elkaar moeten zorgen. Ik ga niet accepteren dat we ouderen wegstoppen in tehuizen. Ook zij moeten mee kunnen doen tot hun laatste snik. Ze moeten de dingen kunnen doen waar ze blij van worden, die ze inspireren. Op een dag ben ik zelf oud en dan wil ik ook niet weggestopt worden, ik wil gewoon mee kunnen blijven doen.”

NIET CORRECT “Vorig jaar op de Provada (een grote vastgoedbeurs, red.) raakte ik in gesprek met de directeur van ING Vastgoed.

Hij vroeg me of ik een toespraak wilde houden voor een 18 ANBO

DAAR WIL IK BIJHOREN “Een van de grootste maatschappelijke uitdagingen die we hebben is dat mensen ouder worden en de zorg onbetaalbaar. Of we nou meer voor elkaar willen zorgen of niet, we zullen wel moeten. Dat kun je op twee manieren doen: tegen mensen zéggen dat ze meer voor elkaar moeten gaan zorgen, of laten zien dat voor elkaar zorgen zo leuk is dat iedereen zelf zegt: daar wil ik bijhoren. We hebben dus een concept bedacht waarbij we 60 seniorenwoningen gaan bouwen, 60 jongerenwoningen en 60 woningen voor de groep die daartussen zit. Als je er wilt wonen, moet je ook meedoen aan het programma. In de praktijk betekent dat: jouw unieke talent niet alleen voor jezelf inzetten, maar ook voor de gemeenschap. Zo komen er gezamenlijke ruimtes, waar jongeren ouderen kunnen helpen met bijvoorbeeld hun mobiele telefoon of computer. En andersom kunnen ouderen jongeren weer helpen met hun levenservaring en goede adviezen.”

MAATSCHAPPELIJKE IMPACT “We werken voor dit project onder andere samen met het ROC, om jongeren meer buiten de schoolmuren te laten ervaren wat ze binnen die muren leren. Want als je dingen die je op school leert direct in de praktijk kunt brengen in

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN de samenleving, dan voel je gelijk de maatschappelijke impact die je kunt hebben en ga je veel gemotiveerder naar school. Zo snijdt het mes dus aan twee kanten. Dat verhaal gaan we vertellen, dat plan gaan we uitvoeren en zo laten we aan Nederland zien dat voor elkaar zorgen leuk is. En dat gaat in Almere gebeuren.”

ZEGENINGEN “Almere is mijn woonplaats, maar thuis betekent voor mij vooral ‘familie’. Als mijn familie gezond en tevreden is ben ik de gelukkigste man ter wereld, de rest is heel mooi meegenomen. Het maakt me dan veel minder uit waar ik ben. Mijn moeder is echt mijn held en mijn grote voorbeeld, een enorm sterke vrouw. Vier jaar geleden is mijn vader overleden. Mijn band met hem was niet makkelijk, niet hecht. Gelukkig is dat de laatste drie jaar van zijn leven beter geworden. Ik heb de kans gekregen om dingen met mijn vader te herstellen voor het te laat was. Dat is een van de grootste zegeningen van mijn leven.”

VIER ALBUMS OP EEN DAG “Natuurlijk heeft de coronacrisis impact op mij en mijn bedrijven. Toen ik begin maart een voor een alle optredens afgezegd zag worden, schrok ik daar wel even van. Ik heb een heel team van mensen die van mij afhankelijk zijn, dus dan doet dit wel iets met je. Maar ik ben niet door corona meer thuis gaan zitten, ik was eigenlijk meer 'on the road' dan ooit. Ook voor de muziek, want dat is en blijft een rode draad. In september breng ik 32 liedjes uit, vier albums op één dag. Ik heb natuurlijk veel verschillende stijlen, van die 100% NL radioliedjes tot echte streetwise rapmuziek. We hebben de albums gebaseerd op vier verschillende Spotify afspeellijsten, dus het wordt heel afwisselend.”

lig. Dat is omdat ik non-stop heb geïnvesteerd in mezelf.

Veel fouten heb gemaakt en daarvan heb geleerd. Een van mijn motto’s is: maak van je shit een hit. Ik ben in mijn jeugd verslaafd geweest aan drugs en aan gokken. Het had ook zomaar verkeerd kunnen aflopen. Maar dat is niet gebeurd omdat ik inzag dat ik op een doodlopende weg zat en ik op een dag besloten heb dat er iets moest veranderen.

Nu ben ik groeiverslaafd. Ik gebruik negativiteit om positiviteit te creëren en te groeien, als mens, als artiest, als ondernemer. Van negatieve ervaringen kun je ontzettend veel leren. Ik gebruik ze als brandstof om verder te komen, beter te worden.”

ROLSTOEL “In elke tegenslag zitten enorme kansen. Een voorbeeld: ik kwam laatst een meisje tegen bij Holland's Got Talent, die door een ziekte in een rolstoel was beland. Dat is een tegenslag, negatief. Om weer uit die rolstoel te komen moest ze revalideren, waarbij ze in feite de oefeningen moest doen van een professionele sporter. Toen ze uiteindelijk weer uit die rolstoel kwam had ze zoveel lol in het intensief trainen gekregen dat ze nu Nederlands kampioen gewichtheffen is. Dus haar shit is een hit geworden.”

THEATERSHOW “Vanaf januari ga ik ook weer touren met mijn theatershow. Als mensen naar het theater komen om te lachen en geïnspireerd te raken, dan doen we dat op basis van het meest actuele verhaal. Ik moet dus een nieuwe show maken, want er is nogal wat gebeurd in de wereld de afgelopen maanden. En natuurlijk heb ik ook nog mijn werk als jurylid in The Voice Of Holland, We Want More, X-factor en dit jaar ook Holland’s Got Talent.”

MAAK VAN JE SHIT EEN HIT “Alles wat ik nu meemaak, waar ik nu sta, dat is niet toevalANBO 19

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

‘ Thuis betekent voor mij familie’

ANDEREN HELPEN GROEIEN “Om de lessen die ik heb geleerd met anderen te delen hebben we het platform ikwilgroeien.nl in het leven geroepen. Als je me het eerlijk vraagt is dat waar ik de meeste energie van krijg: anderen helpen groeien. Wanneer ik zie dat ik met mijn ervaring en de fouten die ik heb gemaakt anderen verder kan helpen, dan doet dat echt iets met me. We willen mensen van alle leeftijden helpen zichzelf te ontwikkelen. Op het platform kun je contact maken met gelijkgestemden en je krijgt tips waar je echt iets mee kunt. Wij geloven dat zelfontwikkeling de basis moet zijn.

Elke avond voor de televisie hangen en eindeloos Netflixen wordt nu als normaal gezien. Maar in je vrije tijd aan jezelf 20 ANBO

werken, een boek lezen waar je iets van leert, dat is uitzonderlijk. Dat willen we omdraaien. Ikwilgroeien.nl moet de grootste zelfontwikkelingscommunity van Nederland worden. Want leren stopt nooit.”

HET PODIUM “Dat geldt voor alle leeftijden, ook als we naar de ouderen in onze maatschappij kijken. Die lopen tegen allemaal dingen aan. Elke oudere heeft beperkingen overwonnen en weet dus hoe het is om van shit naar hit te gaan. Ambitieuze ouderen die andere senioren inspireren om er samen wat van te maken, die moet je niet verstoppen. Die moet je een podium geven, een platform bieden. Als je als oudere

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN tegen een probleem oploopt, wat het ook is: pak het aan. Lees erover, praat erover, ga samen met anderen aan de slag. Waarom zou je niet op je 70ste nog een bedrijf kunnen beginnen? Alles kan, als je beseft dat je nooit hoeft te stoppen met jezelf ontwikkelen.”

Ali B & ANBO HOE IS DE SAMENWERKING MET ANBO BEGONNEN? “Op een dag belde een Marokkaanse vriend en ik vroeg wat hij aan het doen was. Hij zei dat hij bloemen aan het uitdelen was in een verzorgingshuis voor ouderen. Gewoon omdat hij had gezien en gelezen hoe ouderen in die huizen vereenzaamden door corona. Ik ben er toen heengegaan en heb met eigen ogen mogen aanschouwen wat een simpel bosje bloemen deed met die mensen. In deze lastige tijd helpt een klein gebaar om mensen het gevoel te geven niet alleen te zijn. Dat vond ik zo'n goed idee dat ik contact heb gezocht met de sierteeltindustrie en ANBO om te kijken of we dat niet op grote schaal konden organiseren. Het is toch geweldig dat we dit jaar op Goede Vrijdag 150.000 bossen bloemen hebben mogen uitreiken?”

EN TOEN DACHT JE: DAAR ZIT MUZIEK IN? “Door het succes van de bloemenactie besefte ik hoe je met een klein gebaar veel voor mensen kunt betekenen. Daar is ook het idee van ‘De Ali B Vrienden Tour’ uit voortgekomen: met bevriende artiesten concerten geven op de stoep of in de tuin van verpleeghuizen. Gerard Joling, Poke, Wolter Kroes, Ronnie Flex, Karin Bloemen, Alain Clark, Dennis van der Geest, Glen Faria, Dennis van Aarssen en Aristakes Jessayan deden mee.

Die eerste kennen de ouderen wel en Ronnie Flex meestal niet. Maar als oma kan zeggen dat Ronnie Flex is langs geweest, is dat toch weer een connectie tussen oma en haar kleinkinderen.”

GAAT DE SAMENWERKING NOG VERDER? “Jazeker! We hebben samen met ANBO ook thuiszorgmedewerkers in het zonnetje gezet. En in de zomer zijn we een actie gestart met Royal Delft.

Ik wil generaties verbinden en ANBO ook. Daarom gaan ANBO en Royal Delft ouderen aanbieden om thuis, met hun kinderen of kleinkinderen, een Delfts Blauw tegeltje te beschilderen. Met speciale verf en de bijzondere penselen die de meester-schilders in Delft ook gebruiken. En als ze willen, kunnen ze natuurlijk ook samen naar het museum en de fabriek komen om daar te zien hoe het iconische Delfts Blauw wordt gemaakt. En daarmee stopt de samenwerking niet. Ik weet zeker dat we nog veel meer activiteiten bedenken om generaties te verbinden.”

Meer weten over deze actie? Ga naar:

ALI

BOUALI Ali Bouali (Zaanstad, 16 oktober 1981), beter bekend als Ali B, is rapper, cabaretier en ondernemer. Hij is getrouwd en heeft drie kinderen: Amin (2009), Omar (2011) en Nouri (2018). Daarnaast werkt hij als televisiepresentator en stand-upcomedian en beheert samen met zijn vrouw het managementkantoor SPEC. Hij brak als rapper door met hits als ‘Rampeneren’, ‘Leipe mocro flavour’ en zijn bijdrage op ‘Wat zou je doen?’ van Marco Borsato. Bij het grote publiek is hij momenteel vooral bekend als jurylid bij de Nederlandstalige talentenjachten X Factor, The voice of Holland, The Voice Kids, Holland's Got Talent en We Want More. Als ondernemer richt Ali B. zijn pijlen vooral op vastgoed(projecten) en start-ups in de technologiesector.

anbo.nl/delftsblauw

ANBO 21

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

Thuis in de politiek Wat goed wonen betreft is het voor senioren vijf over twaalf

FOTO OVERHANDIGING TOOLKIT WONEN: ANBO en ActiZ hebben een online-toolkit geïntroduceerd met praktische instrumenten waar gemeenteraden, wethouders maar ook burgers concreet mee aan de slag kunnen. De toolkit is eind juni overhandigd.

Op de foto van links naar rechts: Liane den Haan (directeur-bestuurder ANBO), Ronald Schmidt (bestuursvoorzitter van Cordaan), Vera Bergkamp (Tweede Kamerlid D66) en Alexander Hammelburg (raadslid van D66).

Volgend jaar zijn er weer verkiezingen voor de Tweede Kamer. Het thema ‘wonen’ zal daarin een belangrijke rol spelen, want het is een groot en groeiend probleem. Ook voor ouderen. De goede wil is er maar die wordt te weinig omgezet in daden. Het gaat niet snel genoeg. ANBO voert al decennia een sterke lobby omtrent goed wonen voor ouderen.

Die druk op de politiek is nu misschien wel harder nodig dan ooit. Gezien de grote en door vergrijzing toenemende druk op de zorg, is het voor ouderen vijf óver twaalf.

TEKST JOOST MARSMAN

22 ANBO

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN Op dit moment woont 90 tot 95 procent van de ouderen (65+) zelfstandig thuis. Hiervan zal de groep alleenstaande ouderen toenemen. Nu zijn dit nog 920.000 mensen maar in 2040 bedraagt deze groep 1,7 miljoen. Voor het eerst in de geschiedenis is in veel gemeenten meer dan de helft van de volwassen bevolking – 6,9 miljoen van de 13,7 miljoen mensen – ouder dan 50 jaar. Wat betreft de 65-plussers: ook dit aantal zal de komende jaren snel stijgen. Op het hoogtepunt in 2040 leven er vermoedelijk 4,7 miljoen 65-plussers in Nederland (26 procent van de totale bevolking), onder wie 2 miljoen 80-plussers. Rond de 140.000 mensen wonen nu al in deels ongeschikte woningen of te ver van voorzieningen.

HET HEMD VAN HET LIJF Meer mensen gaan rond hun pensioengerechtigde leeftijd nadenken over hun woonsituatie richting toekomst. Zoals u weet vragen wij u regelmatig via peilingen en enquêtes het hemd van het lijf, ook als het over wonen gaat. We zien door de jaren heen een toenemende verhuisbehoefte bij ouderen. Uit een recente peiling bleek dat 30 procent van u op zoek is naar een andere woning. Een kleine 90 procent hiervan laat weten dat dit niet tot zeer moeizaam lukt. Ook geeft u aan behoefte te hebben aan meer voorzieningen en sociale contacten in de directe woonomgeving. Dit komt overeen met de landelijke trend: behoefte aan passende huisvesting, waaronder vernieuwende woonvormen, neemt toe. Het thema ‘wonen’ leeft onder ouderen.

WEINIG INZICHT, WEINIG VISIE Toen we erin doken ontdekten we dat slechts 40% van de gemeenten een visie heeft op wonen en iets minder dan de helft daarvan inzicht heeft in de demografische opbouw van de inwoners. Ook ontbreken woon-leefvisies met bijpassende bouwplannen voor zowel de korte als de lange termijn. Dus blijven gemeenten, corporaties, zorgorganisaties, vastgoedontwikkelaars en financiers naar elkaar kijken, zonder tot concrete plannen te komen. De gevolgen hiervan zien we dagelijks: gebrek aan doorstroming op de woningmarkt, sociaal isolement, een toenemende zorgvraag en te weinig personele capaciteit, overspannen mantelzorgers en onnodige crisissituaties waarbij mensen op de Spoedeisende Hulp terecht komen, of met spoed naar een verpleeghuis moeten. Waar dan vaak niet direct plek is.

TASKFORCE WONEN EN ZORG We sturen regelmatig stevige beleidsbrieven naar Tweede Kamer als inbreng in de woondebatten. In de hoorzitting ‘wonen en zorg’ van september 2019 hebben we de noodzaak om te investeren in seniorenhuisvesting opnieuw aangekaart. De taskforce wonen en zorg is met een pakket maatregelen gekomen om gemeenten te ondersteunen.

Het rapport Oud en Zelfstandig in 2030 van de commissie Bos geeft duidelijkheid over de knelpunten en biedt oplossingsrichtingen. Wij onderschrijven de conclusies van de commissie. Het belangrijkste advies over wonen?

GA (VER)BOUWEN De fysieke woonomgeving is voor ouderen cruciaal om zelfstandig te kunnen (blijven) wonen en zo min mogelijk afhankelijk te worden van zorg. Er wordt (ook) voor ouderen veel te weinig gebouwd en verbouwd. Met als gevolg niet alleen een suboptimaal woningaanbod voor senioren maar ook een belemmering van de doorstroming op de woningmarkt. Investeren in woningbouw is dan ook in preventieve zin een slimme zet.

BETER WONEN, LAGERE ZORGKOSTEN Goed ouder worden begint bij goed wonen in leefbare wijken die uitdagen tot bewegen en tot ontmoeten. Dit voorkomt onnodig beroep op de zorg. We zien nog vaak dat de gevolgen van de vergrijzing vanuit zorg benaderd worden. Maar zorg is wat ons betreft het sluitstuk van een keten die begint bij wonen.

Er zijn veel te veel mensen die in een niet passend huis wonen, in een woonomgeving die ongeschikt is geworden.

Er is in Nederland nu al een tekort van tienduizenden seniorenwoningen en zo’n 15.000 verpleeghuisplekken. Steeds meer ouderen komen in de problemen omdat gemeenten niet goed voorbereid zijn op de groeiende groep senioren.

Daarom is onze dringende oproep aan de politiek: investeer preventief in wonen, welzijn en wijken om te voorkomen dat het beroep op zorg onnodig groot wordt.

HET COLLECTIEVE BELANG Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO: “WetANBO 23

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

FOTO UITZENDING SENIORENWONINGEN: Begin van dit jaar heeft RTL Z een uitzending gemaakt over het belang van een geschikte woning voor ouderen. Onze directeur-bestuurder Liane den Haan heeft in de uitzending gemeenten opgeroepen om hun verantwoordelijkheid te pakken en om samen met woningcorporaties aan de slag te gaan met nieuwe woonvormen voor ouderen.

houders ruimtelijke ordening, wonen en sociaal domein zouden de handen ineen moeten slaan om met elkaar een woon-leefvisie te ontwikkelen. Helaas zien we in de praktijk dat dit nog onvoldoende gebeurt. Veel gemeenten hebben geen inzicht in hoeveel seniorenwoningen er nu en over twintig jaar nodig zijn. Bovendien kijken veel wethouders naar hun eigen portefeuille en te weinig naar het collectieve, publieke belang. Veel gemeenten hebben op dit moment beperkt zicht op de demografische ontwikkelin 24 ANBO

gen van hun inwoners, hoeveel geschikte woningen ze voor deze doelgroep nu hebben en wat er in 2040 nodig is. Ook inzicht in de nabijheid van basisvoorzieningen ontbreekt vaak. Daarom hebben ANBO en ActiZ dat uitgezocht.”

EEN GLASHELDERE WOONOPGAVE Om inzichtelijk te maken hoe groot de opgave is hebben we samen met Actiz - de branchevereniging voor zo’n 400 organisaties die zich richten op zorg en ondersteuning aan ouderen, (chronisch) zieken en jeugd - een online dashboard ontwikkeld. Voor het eerst is nu inzichtelijk wat de woonopgave voor de vergrijzing is: landelijk én per gemeente. Ook is duidelijk wat de financiële impact van vergrijzing is voor het woningbeleid van gemeenten. De kosten worden geraamd op landelijk 13 miljard euro. Met de data die we op een rij zetten, krijgen gemeenten een praktisch handvat om aan de slag te gaan.

Bekijk de situatie in uw gemeente via: anbo.nl/tool

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN DRIE VLIEGEN IN ÉÉN KLAP Wonen is meer dan een dak boven het hoofd. Voor ouderen is hun sociale netwerk belangrijk, terwijl de woonomgeving aan vier vrij eenvoudige basisvoorwaarden moet voldoen: medische voorzieningen, winkels, een ontmoetingspunt en openbaar vervoer. Zelfstandig wonen hoeft niet per sé in het huis te zijn waar u altijd heeft gewoond.

Maar het behoud van uw eigen voordeur en vrijheid om het leven zoveel mogelijk in te richten zoals u het zelf wilt, is essentieel voor goed ouder worden. ANBO pleit ervoor in te zetten op levensloopbestendig bouwen. Deze woningen zijn dan voor meerdere doelgroepen en verschillende levensfases geschikt. Zo vangen we twee vliegen in één klap: een goede woning voor een senior levert een woning voor een starter of gezin op. En eigenlijk drie vliegen, want het beroep op zorg neemt af.

ANBO wil de volgende vijf punten op de politieke agenda 1

2

3

EEN VERPLICHTE WOONLEEFVISIE Gemeenten moeten verplicht een (lange en korte termijn) woon-leefvisie hebben op basis van demografische ontwikkelingen. Met bouwplannen en -afspraken voor levensloopbestendige woningen voor senioren en starters.

STIMULEREN VAN SOCIALE COHESIE Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de sociale cohesie binnen woonvormen en in wijken. Zij vergroten deze door te zorgen voor financiering van gemeenschappelijke ruimtes, door het faciliteren van activiteiten en door het bieden van ruimte in regelgeving voor kleinschalige horeca en winkelvoorzieningen.

INVESTEREN IN NIEUWE WOONVORMEN VOOR SENIOREN Er moet met grote urgentie werk gemaakt worden van het creëren van nieuwe woonvormen in geclusterde settings. Woonvormen die sociale cohesie en

onderlinge samenhorigheid stimuleren en die intramuraal wonen voorkomen.

4

KNELPUNTEN WEGHALEN De knelpunten die de ontwikkelingen van nieuwe woonvormen tegengaan moeten we weghalen. a. Knelpunten in de toewijzingsregels b. Verhuurderheffing

5

MEER SPEELRUIMTE VOOR WONINGBOUWCORPORATIES Woningbouwcorporaties moeten (weer) de ruimte krijgen om naast sociale huur ook voor lage vrije sector segment te bouwen.

Kerncijfers uit ons onderzoek in samenwerking met Actiz • Er zijn nu 920.000 alleenstaande ouderen, in 2040 zijn dat er 1,7 miljoen.

• 90-95% van alle ouderen woont zelfstandig thuis, deels in woningen die niet levensloopbestendig zijn en ver van voorzieningen die ouderen op loopafstand nodig hebben.

• Het kost landelijk 7,5 miljard euro om woningen die nu in de buurt van voorzieningen liggen, aan te passen zodat mensen er goed oud kunnen worden.

• Het kost 6 miljard euro om woningen aan te passen voor ouderen die willen verhuizen naar plekken waar meer voorzieningen zijn.

ANBO 25

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

26 ANBO

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

Vrienden voor het leven Het belang van vriendschappen op latere leeftijd Belangrijk onderdeel van fijn wonen is het hebben van een goed sociaal netwerk. Het belang van vriendschap op latere leeftijd wordt nog wel eens onderschat. Op de eerste plaats komt de familie, de partner en de kinderen (als die er zijn) en daarna mensen buiten de familie, wordt gedacht. Maar in toenemende mate beseffen mensen hoe belangrijk vriendschappen zijn. Psycholoog en emeritus bijzonder hoogleraar Nan Stevens doet al jaren onderzoek naar vriendschap en stelt ons gerust: “Ook op latere leeftijd kun je vriendschappen sluiten.”

TEKST MARIJE REMMELINK BEELD GERARD BERENDSE

WAT IS VRIENDSCHAP? “Iedereen weet wel wat vriendschap is. Maar één definitie geven is heel moeilijk omdat er zoveel in omloop zijn.

Zelf gebruik ik de volgende: vriendschap is een vrijwillige relatie waar twee mensen elkaar mogen en graag in elkaars gezelschap zijn. Kenmerkend voor de relatie zijn wederzijdse betrokkenheid, genegenheid en zorg voor elkaar.

Omdat een vriendschap vrijwillig is kan deze beëindigd worden. Dus moet men enige moeite doen om het in stand te houden.”

WAT IS HET GROTE VERSCHIL TUSSEN VRIENDSCHAPPEN EN FAMILIEBANDEN? “De vrijwilligheid van de vriendschapsrelatie, de wederzijdse keuze die daaraan ten grondslag ligt is anders dan bij familiebanden. Je wordt geboren bij een bepaalde

familie dus je familieleden heb je niet gekozen. Jij hoort bij jouw familie en hoeft je meestal niet in te spannen om de relatie in stand te houden. Wel om die te verbeteren, als je dit wilt.”

“Vriendschappen worden belangrijker naarmate je ouder wordt” ANBO 27

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

“Soms wordt onderscheid gemaakt tussen sociale vrienden en intieme vrienden” WAT VOOR SOORTEN VRIENDSCHAP ZIJN ER? “Er zijn gradaties natuurlijk. Dat varieert van kennissen tot beste vrienden. Soms wordt onderscheid gemaakt tussen sociale vrienden en intieme vrienden. Met sociale vrienden deel je een bepaalde activiteit regelmatig, zoals bij wandelvrienden, kaartvrienden en muziekvrienden. In dit soort vriendschap wordt voornamelijk goed gezelschap gezocht. Binnen intieme vriendschap wordt vaker persoonlijke ervaringen uitgewisseld en emoties gedeeld.

Mensen staan open voor elkaar, zijn meer persoonlijk betrokken en ondersteunen elkaar. Er zijn ook veelzijdige vriendschappen die zowel sociaal als intiem zijn.”

WAAROM IS VRIENDSCHAP BELANGRIJK? “We hebben een fundamentele behoefte aan verbondenheid. Aan een aantal duurzame relaties waarbij er sprake is van wederzijdse affectie, betrokkenheid en zorg. Vriendschap is één relatie die deze behoefte kan vervullen, naast 28 ANBO

familieleden, buren en anderen. Met het ouder worden raken we sommige relaties kwijt en wordt de kring om ons heen kleiner. Door nieuwe relaties te ontwikkelen, zoals vriendschappen, kunnen wij deze behoefte aan verbondenheid blijven vervullen. En dat is goed voor onze vitaliteit en veerkracht.”

WELKE FUNCTIES HEEFT VRIENDSCHAP? “Vriendschap kan verschillende functies vervullen: gezelschap zijn, hulp en steun bieden als je dat nodig hebt, ook affectie, liefde en bevestiging van eigenwaarde. Het feit dat iemand met jou bevriend wil zijn is al bevestigend. Als je een transitie ondergaat of een probleem hebt kunnen vrienden die dit ook meegemaakt hebben, je speciale aandacht geven en vanuit hun ervaring ondersteuning en advies bieden. Ook kunnen zij als voorbeeld dienen voor hoe je met een situatie om kunt gaan.”

HOE VERANDEREN VRIENDSCHAPPEN NAARMATE JE OUDER WORDT? “Met het ouder worden vallen bepaalde rollen of bezigheden weg. Je stopt met werken en je kinderen gaan uit huis. De meesten van ons krijgen dan meer vrije tijd en hebben meer behoefte aan gezelschap. Ook wordt je met allerlei uitdagingen geconfronteerd. Net als in elke levensfase, maar met ouder worden kom je een paar pittige tegen, zoals achteruitgang van gezondheid, verlies van dierbaren en het moeten begrijpen van een snel

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

“Vriendschap is goed voor onze vitaliteit en veerkracht” veranderende wereld. Ik denk dat vrienden daar een speciale rol in kunnen spelen. Als je vrienden van ongeveer dezelfde leeftijd zijn, maken zij gelijksoortige situaties mee. Daar kun je veel aan hebben. Daarom benadruk ik graag het belang van vriendschap op latere leeftijd.”

IS HET NOODZAKELIJK DAT VRIENDEN (ONGEVEER) HETZELFDE DENKEN? “Je wordt meestal aangetrokken tot mensen omdat je iets in hen herkent, bijvoorbeeld hun gevoel voor humor, bepaalde interesses of hun achtergrond. Daardoor kan een soort gevoel van vertrouwdheid ontstaan. Maar het is niet nodig hetzelfde te denken. Het kan juist plezierig zijn om te sparren met iemand die heel anders over bepaalde zaken denkt.”

IS NIEUWE VRIENDEN MAKEN OP LATERE LEEFTIJD MOEILIJKER? “Hoe gemakkelijk het is voor iemand om vrienden te maken is echt iets persoonlijks, dat hoeft niet te veranderen als je ouder wordt. Wat wel verandert is dat de gelegenheden waar je mensen moeiteloos leert kennen en waar vriendschappen makkelijk ontstaan, minder vaak voorkomen.

Denk aan het werk, via kinderen (andere ouders) of via de inbreng van een partner. Daardoor kan het moeilijker zijn nieuwe mensen te ontmoeten die open staan om vriendschappen te sluiten. Zelf open blijven staan voor anderen en geïnteresseerd zijn in mensen is een goede basishouding.”

Over Nan Stevens Psycholoog hoofddocente

Nan Stevens was tot einde 2014 psychogerontoloog aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en van 2002 tot 2012 bijzonder hoogleraar Toegepaste Sociale Gerontologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ze ontwikkelde verschillende cursussen om het welbevinden van ouderen te bevorderen. Sinds haar pensionering is ze actief gebleven als spreker, onderzoeker bij diverse projecten en als docent van de cursus Zin in Vriendschap.

Vrienden maken op latere leeftijd 1. Denk na over je eigen relatiekring. Zit daar iemand tussen met wie je de banden weer aan wilt halen? Dat is soms makkelijker dan het opdoen van totaal nieuwe contacten.

2. Als je nieuwe mensen wilt tegenkomen, ga dan naar een club of een activiteit waar jij zin in hebt, om mensen te ontmoeten met wie je iets gemeenschappelijks hebt.

Of ga vrijwilligerswerk doen. Samen aan een goed doel werken is een goede manier om elkaar te leren kennen.

3. Leg de lat niet te snel te hoog. Hechte vriendschappen moeten groeien. Neem de tijd om mensen rustig te leren kennen.

4. Het kan juist boeiend zijn om mensen met een andere achtergrond te leren kennen (qua leeftijd, herkomst of cultuur). Daar valt een hoop van te leren.

5. Wees mild en vergevingsgezind voor jezelf en voor de ander. Soms zullen er kleine of grote storingen zijn. Een milde blik en een gezonde dosis humor kunnen dan geen kwaad.

6. Maak af en toe de balans op, wat mis ik in mijn contacten? Wie zou ik erbij willen hebben?

7. Durf initiatief te nemen om contact te maken en de relatie verder te ontwikkelen.

ANBO 29

Zelfstandig en comfortabel ouder worden...

Tot

€ 750,inruil*

*Vraag naar de voorwaarden

7 Unieke beloftes: 1.

2.

3.

4.

Hoog-laag functie Rug-, been- en nekverstelling Met 1 voetdruk volledig verrijdbaar Met 1 voetdruk volledig stabiel op poten 5. Geen kabels zichtbaar 6. Geen motoren zichtbaar 7. 6 maanden slaapgarantie

30 ANBO

EEN HEERLIJK BED VOOR NU EN LATER

GRATIS

BROCHURE?

0341-277010 www.well-fair.nl

Onze klantenbeoordeling:

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

ANBO 31

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

Wie door het dorpscentrum van Austerlitz loopt, treft al snel het grote nieuwbouwproject Hart van Austerlitz aan. Hier wordt op dit moment de laatste hand gelegd aan de bouw van een multifunctioneel dorpsgebouw, met daarin onder andere 25 zorgwoningen. Zorgbehoevende Austerlitzers kunnen hierdoor gewoon in hun eigen dorp blijven wonen.

TEKST ROY VAN DER MAREL

JAN SMELIK

Enkele kilometers ten oosten van Zeist ligt Austerlitz. Door de ligging, middenin de bossen van de Utrechtse Heuvelrug, lijkt het dorp compleet geïsoleerd van de rest van Nederland. In combinatie met het kleine aantal inwoners zorgt die isolatie voor een hechte groep mensen, die zich hier thuis voelt en er vaak jarenlang wil blijven wonen. Die kans vervliegt als mensen zorgbehoevender worden dan het dorp tot op heden kon dragen. Vaak moet er 32 ANBO

uitgeweken worden naar omliggende plaatsen, waar mensen geen (sociale) connectie mee hebben. Met alle gevolgen van dien, zoals sociale isolatie en eenzaamheid.

UIT DE HAND GELOPEN HOBBY Dat moest anders, vonden Jan Smelik en de anderen achter Austerlitz Zorgt. Met een clubje van vijf actieve bewoners stond hij in 2012 aan de wieg van de zorgcoöperatie die nu actief is in het dorp: “Het is een uit de hand gelopen hobby, waarvan ik nu, voor een deel, mijn werk heb gemaakt”, vertelt hij.

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN VRAAG EN AANBOD BIJ ELKAAR De eerste fase na de oprichting van Austerlitz Zorgt stond in het teken van het inrichten van lokale welzijnsdiensten.

“Zo is er Austerlitz Rijdt, waarbij vrijwilligers van en naar het ziekenhuis rijden voor mensen die dat zelf niet meer kunnen, of Austerlitz Beweegt; een beweeggroep voor ouderen. Austerlitz Bezorgt, voor de boodschappen. Wij brengen vraag en aanbod bij elkaar.”

BLIJVEN WONEN IN JE EIGEN OMGEVING “Daarna kwam fase twee”, gaat Smelik verder. “Daarin zijn we gaan kijken naar de totstandkoming van zorgwoningen in Austerlitz. Dankzij die woningen hoeven mensen hun dorp niet meer uit als ze zorg nodig hebben.” Die zorgwoningen in het Hart van Austerlitz (zie afbeelding voor een impressie) zijn straks van alle gemakken voorzien.

Bovendien komen ze, zoals de naam al aangeeft, in het hart van het dorp te staan. Men kan er zelfstandig wonen en wanneer de zorgvraag verandert speelt Austerlitz Zorgt daar op in. Om te zorgen dat de beoogde groep mensen hier ook daadwerkelijk komt wonen, is een uitvoerige toewijzingsprocedure opgezet. De eventuele zorgvraag speelt hierbij een rol, maar de binding met het dorp is van even groot belang. Men dient de laatste drie jaar in Austerlitz te hebben gewoond of minimaal zes van de afgelopen tien jaar. Zo is gewaarborgd dat kwetsbare ouderen niet uit hun vertrouwde omgeving hoeven te stappen.

DE REST VAN HET DORP LEVENSLOOPBESTENDIG Na oplevering komt de derde fase voor Smelik en de zorgcoöperatie al voorzichtig in beeld. “Daar moeten we nog mee beginnen, maar ons doel is om ook de rest van het dorp levensloopbestendig te krijgen. Op dit moment telt Austerlitz zo’n 200 ouderen van 70+. Dat worden er straks twee keer zo veel. Daar moeten we als gemeenschap op voorbereid zijn.”

LANDELIJK NETWERK Het werk van Austerlitz Zorgt kan overal in Nederland worden toegepast. Andere zorgcoöperaties komen dan ook graag meekijken in Austerlitz en passen de lessen direct in de praktijk toe. Gezamenlijk worden hun kennis, ervaringen en kracht gebundeld bij het landelijk netwerk Nederland Zorgt Voor Elkaar (NLZVE), waar Smelik niet geheel toevallig óók bestuurslid van is. “Ieder bewonersinitiatief

dat zich bezighoudt met welzijn, wonen en/of zorg kan zichzelf bij NLZVE op de kaart zetten”, zegt hij. “Verspreid over het land hebben wij adviseurs die bijvoorbeeld kunnen helpen bij de gemeente in beeld te komen en op de lange termijn in beeld te blijven. Met de ondersteuning van NLZVE hebben we over een paar jaar veel meer ‘Hart van ... ’-complexen in Nederland.”

Verzorgingshuis zonder muren Ook al gaat het maar om tientallen meters, voor wooninitiatieven als Hart van Austerlitz zullen nieuwe bewoners moeten verhuizen. Dat er ook naar de woonvraag van senioren gekeken kan worden zonder die verhuizing bewijst de gemeente Eindhoven. In het project Bejaardentehuis zonder muren wil Eindhoven de buurten dusdanig inrichten dat een verzorgingshuis niet meer nodig is, omdat senioren langer zelfstandig thuis wonen. Met een uitvoerig onderzoek zijn de eerste stappen in dit project gezet. Meer informatie hierover is te vinden op de website van Centraal Bureau voor de Statistiek; www.cbs.nl

ANBO 33

FEITEN & CIJFERS

WONEN IN CIJFERS In 2019 telde ons land 5,7 miljoen 55-plussers, naar schatting zijn dat er in 2040 zo’n 6,9 miljoen. Hoe wonen we nu en hoe zorgen we dat senioren in de toekomst fijn en veilig kunnen wonen? Een aantal feiten en cijfers op een rij.

34 ANBO

HOE WONEN 55-PLUSSERS? In 2018 woonde…

• • • • •

65% in een koopwoning 26% in een flat of appartement 10% in een seniorenwoning 30% in een aanpasbare woning 54% langer dan twintig jaar in de huidige woning

FEITEN & CIJFERS

TOEKOMSTBESTENDIG Nu we langer fit blijven, willen we ook langer zelfstandig thuis wonen. Dat kan vaak met (kleine) aanpassingen. In 2019 hadden 1,2 miljoen woningen aanpassingen nodig om bewoonbaar te blijven.

• 67% vindt de huidige woning geschikt bij gezondheids- of ouderdomsklachten • 33% vindt de huidige woning niet zo geschikt of ongeschikt bij gezondheids- of ouderdomsklachten • 31% maakt zich weleens zorgen over de toekomstige woonsituatie • 7% is in een ander huis gaan wonen om zelfstandig te kunnen blijven wonen

Over tien jaar…

• Woont 30% het liefst kleiner • Woont 55% het liefst even groot • Woont 32% het liefst in een matig stedelijk gebied • Woont 24% het liefst in landelijk gebied • Zou 26% met andere leeftijdsgenoten willen wonen • Zou 31% met jongere mensen willen wonen

AANPASSEN OF VERHUIZEN? Als de huidige woning in de toekomst (toch) niet geschikt blijkt, passen 55-plussers hun woning het liefst aan. Een traplift wordt het vaakst overwogen (ruim 80%), gevolgd door kleine aanpassingen als steunen en aangepaste drempels (ruim 60%) en een aangepaste douche (ruim 40%).

De belangrijkste verhuisredenen zijn: • Gezondheids- of ouderdomsklachten • Woning te groot • Geen tuin meer willen • Dichter bij kinderen, familie of vrienden willen wonen

• 36% past de woning het liefst aan • 25% verhuist het liefst • 39% weet nog niet wat ze in deze situatie zouden doen

EEN NIEUWE WONING Als 55-plussers besluiten te verhuizen, doen ze dat het liefst naar een flat of appartement. Een minderheid verhuist liever naar een vrijstaande woning, rijtjeshuis of een ander soort woning.

Verhuiswens naar een flat of appartement: • 60% van de 55-plussers • 64% van de 65- tot 75-jarigen • 73% van de 75-plussers

Bronnen: Cijfers via Bureauvijftig: CBS (2020), CBS StatLine (2019), I&O Research (2018), Ministerie van VWS (2018) en RaboResearch (2020).

ANBO 35

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

Trap er niet in!

Criminelen gebruiken steeds andere slimme trucs

Wat doet u als er aangebeld wordt en iemand vraagt om uw hulp? Of u wordt gebeld door een zogenaamde bankmedewerker die zegt dat er geld van uw rekening verdwijnt? Of u staat in de supermarkt en wilt pinnen maar iemand anders staat wel erg dichtbij? We moeten steeds meer op onze hoede zijn want de trucjes om mensen geld afhandig te maken zijn legio en veranderen ook constant.

TEKST ATIE SCHIPAANBOORD

Voor ANBO is uw veiligheid van groot belang. We doen er veel aan om u met voorbeelden te laten zien hoe u alert kunt zijn en wat u kunt doen om te voorkomen dat u zelf slachtoffer wordt. De afgelopen jaren hebben we samen met het ministerie van Justitie en Veiligheid en vele andere partijen de Veiligheids10Daagse georganiseerd. Helaas heeft corona roet in het eten gegooid en moeten we de Veiligheids10Daagse verplaatsen naar april 2021.

Het ministerie start deze maand (september) wel met een campagne gericht op senioren en veiligheid. Met vier korte filmpjes en vier webinars geeft het ministerie infor 36 ANBO

matie, voorbeelden en tips. Ze doen dit samen met acteur Kees Hulst, ook wel bekend van de serie Hendrik Groen.

ANBO zal deze filmpjes en webinars verspreiden, dus hou onze website, e-mailnieuwsbrieven en Facebookpagina in de gaten. We hebben de meest voorkomende voorbeelden van oplichting voor u op een rij gezet.

BABBELTRUCS De bekendste is wel de babbeltruc aan de deur. Die kent vele varianten. Er wordt ingespeeld op iemands gevoel en er wordt hulp gevraagd. Soms zijn het mensen die zogenaamd van een energieleverancier komen om iets te

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN controleren. Wie het ook is en wat de smoes ook is, laat niemand zomaar binnen. Gebruik een kierstandhouder of een deurspion om te zien wie er aan de deur staat. Als het een bedrijf betreft, vraag legitimatie. Sluit desnoods de deur weer om te checken via de telefoon of het bedrijfsbezoek echt klopt.

WHATSAPP-FRAUDE Bij deze vorm van oplichting krijgt u een WhatsApp-berichtje van een bekende, vaak een familielid, die vertelt dat de telefoon gestolen of kapot is en dat er een nieuwe is aangeschaft. Het nieuwe nummer gaat samen met een fotootje waarop u inderdaad uw familielid herkent. Na wat heen en weer geklets om verder vertrouwen te winnen, wordt er met een smoes geld gevraagd. Maak nooit zomaar geld over en al helemaal niet via een meegestuurde link. Check het oorspronkelijke telefoonnummer en zorg dat u eerst daadwerkelijk de persoon zelf spreekt.

SHOULDERING Met ‘shouldering’ wordt bedoeld dat mensen, vaak zijn ze met twee, over uw schouders meekijken om uw pincode te achterhalen. Vervolgens wordt u door de één met een smoes aangesproken waarbij de u uw pas ontfutselt. Zorg

altijd dat er afstand is tussen u en iemand anders bij het pinnen en bedek het kastje tijdens het pinnen met uw andere hand.

PHISHING Phishing is een vorm van internetfraude. Het gaat vaak om mails van banken, overheidsinstanties of bedrijven die laten weten dat er iets verschrikkelijk mis is. Bankpassen moeten vervangen worden, rekeningen zijn niet betaald, boetes dreigen. Gooi deze mails zonder verder te openen direct weg en vooral klik nooit op een meegestuurde link.

SPOOFING Bij ‘spoofing’ wordt u gebeld door een aardige behulpzame bankmedewerker, vaak de fraudehelpdesk, die u vertelt dat er iets mis is met uw rekening en dat er geld wordt weggesluisd. In uw schermpje ziet u zelfs dat het klopt omdat de naam van de bank vermeld wordt. U wordt behoorlijk bang gemaakt. Er wordt u een oplossing geboden in de vorm van een tijdelijke rekening, de kluisrekening. Zo hopen ze u te bewegen zelf geld over te maken dat u nooit meer terugziet. Als u gebeld wordt, hang direct op. De bank zal u nooit bellen met dit soort verhalen. Kluisrekeningen bestaan niet.

LIANE DEN HAAN, DIRECTEUR-BESTUURDER ANBO

FERDINAND GRAPPERHAUS MINISTER VAN JUSTITIE & VEILIGHEID “Hoewel Nederland steeds veiliger wordt, voelt het niet altijd zo. Mede doordat mensen via media en sociale media geconfronteerd worden met persoonlijke verhalen van slachtoffers van babbeltrucs, oplichting en phishing. En als het u overkomt is de impact groot. Daarom willen we ervoor zorgen dat mensen minder snel slachtoffer worden. En dat zij, áls ze slachtoffer worden, weten wat ze moeten doen en altijd aangifte doen. Mensen schamen zich ten onrechte als ze in een val getrapt zijn.”

“We weten vanuit de bijeenkomsten en onze veiligheidsconsulenten dat mensen dénken dat ze goed voorbereid zijn, bijvoorbeeld op babbeltrucs en phishing. Toch blijken ze hun vaardigheden te overschatten. Om te zorgen dat mensen voorbereid zijn en zich assertief en weerbaar voelen, blijven we over deze onderwerpen publiceren. We willen dat u zich beter kunt wapenen tegen diefstal en oplichting en weerbaar wordt, om veilig te kunnen wonen.”

ANBO VEILIGHEIDSCONSULENT ANBO Veiligheidsconsulenten bezoeken zelfstandig wonende leden aan huis, brengen risico’s op inbraak in kaart en bespreken met u het gevaar van babbeltrucs. Zij geven praktische veiligheidsadviezen. Als u ook een veiligheidsconsulent op bezoek wilt belt u ANBO’s Raad & Daad Advieslijn op 0348 46 66 88 (op werkdagen bereikbaar tussen 10:00 en 15:00 uur).

ANBO 37

Kleiner wonen Hoe pak je dat aan?

Nederlanders verhuizen gemiddeld 7 keer in hun leven. De eerste paar keer worden de huizen steeds groter, de laatste paar keer steeds kleiner. De kinderen zijn al jaren het huis uit, het onderhouden van de tuin wordt steeds lastiger en waar heeft u eigenlijk al die vierkante meters nog voor nodig? En dan komen de lastige vragen. Startpagina.nl heeft ze voor u op een rij gezet om u op weg te helpen bij het zoeken naar een kleinere woning.

TE HUUR

TEKST JOOST MARSMAN

38 ANBO

WAAR WILT U WONEN? Dat is het eerste waar u over moet gaan nadenken. Verhuizen is een heel proces.

U doet het maar een paar keer in uw leven. En dit is misschien wel de laatste keer. Begin dus ruim op tijd met het in gang zetten van dat proces. Overleg met uw partner, praat erover met uw kinderen, vrienden en familie. Dichtbij de (klein)kinderen wonen lijkt misschien aanlokkelijk. Maar als dat ver weg is van waar u nu woont, betekent het wel dat u waarschijnlijk een heel nieuw sociaal leven moet opbouwen op de nieuwe stek. Heeft u dat er voor over?

UUR

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR STARTPAGINA.NL

HOE WILT U WONEN? Als u weet waar u wilt wonen, is de volgende vraag: hoe wilt u wonen? Wilt u per se nog een tuin of zou een dakterras of balkon ook voldoende zijn? Overweeg dan een appartement in plaats van een woonhuis. Denk ook aan vragen als: hoeveel slaapkamers heeft u nodig? Wat als de kinderen en kleinkinderen op bezoek willen komen? Mag er nog een trap in het nieuwe huis zitten? Houdt u van rust of zoekt u juist reuring?

Landelijk wonen in een dorp is heel iets anders dan de levendigheid en het culturele aanbod dat wonen in de stad biedt. Belangrijke vragen om te stellen voordat u echt op zoek gaat naar een nieuwe woning.

TE HUUR

HUREN OF (WEER) KOPEN? Een andere essentiële keuze is: gaat u voor een koop- of een huurhuis? Beide opties hebben vooren nadelen. Gaat u van koop naar huur met een flinke overwaarde? Dan heeft u een aardig appeltje voor de dorst. Als u van een koophuis verhuist naar een kleinere koopwoning houdt u meestal ook nog een leuk bedrag over. Verhuizen van koop naar huur betekent wel wat (fiscale) veranderingen maar kan best een goed idee zijn, afhankelijk van uw situatie. Van huur naar koop is over het algemeen iets minder makkelijk. Goed om te weten: door nieuwe regels kunt u makkelijker een hypotheek krijgen of verhogen als u 57 of ouder bent. U hoeft dus niet meteen op zoek naar een huurhuis als u kleiner of aangepast wilt wonen. Laat u over dit soort zaken goed adviseren door een professional.

TE HUUR

IS HUIZENRUIL EEN OPTIE? Woningruil komt steeds vaker voor. Hierbij verkopen en kopen twee of meerdere huizenbezitters onderling een woning op hetzelfde moment. Je ziet zo’n ruil bijvoorbeeld bij ouderen die graag een kleinere woning willen. Die kunnen dan van woonruimte wisselen met een jong stel dat juist meer ruimte nodig heeft. Het grote voordeel is de zekerheid dat u nooit met dubbele woonlasten komt te zitten, het is immers ‘gelijk oversteken’. Toch moet u wel op een aantal zaken letten. Ga voor meer informatie naar een hypotheekadviseur of kijk op:

3 gouden verhuistips 1

MAAK EEN VERHUISPLAN Een efficiënte verhuizing vergt een gestructureerde aanpak. Daarom is het altijd goed om op voorhand een verhuisplan op te stellen. In dit verhuisplan schrijft u op wat er allemaal moet gebeuren, wanneer het moet gebeuren en wie er verantwoordelijk voor is.

2

MAAK EEN LIJST MET ‘MEE’ OF ‘WEG’ De meeste senioren verhuizen naar een kleinere woning. Dat betekent afstand doen van grote meubelen en waarschijnlijk ook van heel wat andere spullen. Op voorhand een lijstje maken met spullen die verkocht of weggegooid mogen worden is dan ook aan te raden.

3

SCHAKEL EEN GESPECIALISEERD VERHUISBEDRIJF IN Verschillende verhuisbedrijven zijn gespecialiseerd in seniorenverhuizing en zij kunnen niet alleen alle spullen, maar ook mensen zelf overbrengen naar hun nieuwe woning. Bovendien gaan de verhuizers vaak net iets verder: ze zetten alles op hun plaats, monteren meubelen en sluiten elektrische apparaten voor u aan.

Startpagina is al meer dan 20 jaar een gebruiksvriendelijke partner voor veilig en gemakkelijk internetten. U vindt er altijd een overzichtelijk aanbod met links naar betrouwbare websites. Heeft u vragen, over welk onderwerp dan ook? Klik dan eens door naar het onderdeel GoeieVraag op www.startpagina.nl.

startpagina.nl/anbo

ANBO 39

ADVERTORIAL

“Ik ben enorm blij met de verbetering van mijn ogen en ik vertel al mijn vrienden hoe enthousiast ik ben over Blue Berry.”

‘Waar is uw bril?’

Mona, 65, is een gezonde vrouw die vol in het leven staat. Ze is nog zeer actief en heeft een druk sociaal leven.

Een aantal jaren terug maakte ik mij zorgen over mijn gezichtsvermogen. Ik wilde dat dit gezond bleef.

Getipt over bosbessen Toevallig las Mona in een krant over het product Blue Berry en de vele mensen die met behulp van dit product met hun oogproblemen zijn geholpen.

“Ik begreep dat Blue Berry een aantal bestanddelen bevat, welke allemaal een positief effect hebben op je ogen*. Van bosbessen en luteïne had ik gehoord, ik besloot het te proberen.”

Kleinkind ontdekte de verandering Mona merkte al snel enige verbetering.

Iets grappigs gebeurde toen zij een uitstapje maakte met haar kleinkind.

“Oma, u bent uw bril vergeten!” zei de 10-jarige, toen zij onderweg waren.

Toen realiseerde Mona zich het goede effect van de Blue Berry tabletten.

“Mijn opticien is erg tevreden over wat er met mijn ogen is gebeurd, en ik vertel aan al mijn vrienden, hoe blij ik ben met Blue Berry”, zegt 40 ANBO Mona lachend.

Blue Berry - het originele Zweedse product Blue Berry is het originele product, geproduceerd in Zweden. In tegenstelling tot veel namaak bevat Blue Berry naast bosbessen en luteine ook andere natuurlijke bestanddelen welke tezamen een unieke samenstelling vormen. Deze is speciaal ontwikkeld met als doel de werking van de ogen te ondersteunen* wanneer men ouder wordt. New Nordic was de eerste producent die goudsbloem introduceerde, welke rijk is aan het natuurlijke pigment luteïne.

Voordelen van Blue Berry™ Tabletten • Bevat een hoog gehalte aan natuurlijke luteïne die zich ook in de macula van uw oog bevindt - het deel dat verantwoordelijk is voor het centraal gezichtsvermogen • Met oogvitaminen voor het behoud van een normaal gezichtsvermogen** • De enige bosbessentablet ter wereld met natuurlijk ogentroost extract • Geproduceerd met in Zweden WILDE BOSBESSEN uit Sca ndinavië

Verkrijgbaar bij:

*Het bosbessenextract en ogentroostextract helpen om de gezondheid van het oog te behouden. Evaluatie gezondheidsclaim is lopende. **Vitamine A en zink dragen bij aan het in stand houden van een normaal gezichtsvermogen. Voedingssupplementen kunnen geen gevarieerde en evenwichtige voeding vervangen, noch een gezonde levensstijl.

VRAGEN? Bel 010-204 55 28 of kijk op:

www.newnordic.nl

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

Mijn woning aanpassen, hoe betaal ik dat?

De almaar stijgende huizenprijzen hebben twee voor de hand liggende gevolgen.

Ten eerste wordt verhuizen naar een andere, beter passende woning lastiger.

Mensen blijven vaker langer wonen in hun huidige woning. Ten tweede stijgt de overwaarde op die woning. En dat biedt mogelijkheden voor wie zijn huis wil aanpassen aan zijn levensfase.

TEKST ALEX VAN SCHERPENZEEL

ANBO 41

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN Een lastig toegankelijke badkamer, drempels die een obstakel vormen of de trap die steeds wat treetjes hoger lijkt te worden; uw woning past niet meer bij de huidige fase in uw leven. Als u het verder prima naar uw zin heeft in het huis en de buurt, denk dan niet direct aan verhuizen maar pas uw huidige woning aan. Door de hoge huizenprijzen hebben de meeste woningen een overwaarde. Die zou u voor woningaanpassing of verduurzaming kunnen inzetten. Wij hebben een overzicht gemaakt van de mogelijkheden en de gevolgen voor uw portemonnee. Niet alleen voor woningbezitters, ook voor huurders.

UIT EIGEN MIDDELEN Heeft u zelf voldoende geld ter beschikking, dan kunt u de aanpassing uit eigen middelen betalen. Dat is wel zo makkelijk; geen rompslomp met het aangaan van leningen en u krijgt geen (nieuwe) schuld. Bijkomend voordeel kan zijn dat u minder inkomstenbelasting hoeft te betalen over uw vermogen. Als uw totale vermogen onder € 61.692 uitkomt (het bedrag in 2020 als u een fiscaal partner heeft), betaalt u zelfs helemaal geen inkomstenbelasting meer over uw vermogen.

OVERWAARDE ‘BIJLENEN’ Als u de overwaarde gaat ‘bijlenen’ sluit u een nieuwe hypotheek af, waarbij u – kort gezegd – een deel van de overwaarde uitbetaald krijgt. Uiteraard kunt u alleen de overwaarde uit de stenen halen als uw huis ook daadwerkelijk overwaarde heeft. Bij de meeste aanbieders moet u daarnaast de AOW-leeftijd hebben bereikt. Op basis van de waarde van de woning én uw leeftijd wordt berekend hoeveel overwaarde u kunt ‘lenen’. Een voorbeeld zoals het bij de overwaarde hypotheek van ABN AMRO werkt.

nemen. Als de woningaanpassing € 25.000 kost, kunt u kiezen om alleen dat bedrag uit de overwaarde op te nemen. Het restant kunt u dan bijvoorbeeld gebruiken voor een aanvulling op uw inkomen. Als u het bedrag van de overwaarde hypotheek gedeeltelijk voor de woningaanpassing gebruikt, helpt de Belastingdienst u een handje. De hypotheekrente die betrekking heeft op het deel van de overwaarde dat u aan de woningaanpassing heeft besteed, is namelijk aftrekbaar. Weer een voorbeeld: U heeft € 100.000 uit de overwaarde gehaald.

Hierover bent u op jaarbasis bijvoorbeeld € 2.700 rente verschuldigd. U heeft € 50.000 besteed aan de aanpassing van uw woning.

U mag dus € 1.350 als aftrekpost opvoeren.

Overigens zal de andere € 50.000, als u die nog niet heeft uitgegeven, meetellen als vermogen bij de aangifte inkomstenbelasting.

SALE & LEASE BACK Sale & lease back is een al langer bestaande constructie.

Daarbij verkoopt u uw woning aan een derde - commerciële - partij die u tussen de 70 en 80 procent van de overwaarde uitbetaalt. U betaalt voor de rest van uw leven een vergoeding aan die partij. Omdat de woning dan niet meer uw eigendom is, heeft u in het algemeen geen zeggenschap meer over eventuele woningaanpassingen.

Onder het kopje ‘aanpassingen aan huurwoningen’ leest u hier meer over.

Maar er zijn natuurlijk meer aanbieders. Deze constructie gaat altijd via een zogenoemde opeethypotheek. De rentebetalingen worden bij de totale schuld opgeteld. Deze wordt dus wel hoger.

WONING AAN (ÉÉN VAN) DE KINDEREN VERKOPEN Deze mogelijkheid komt steeds vaker voor. Mensen verkopen hun woning al aan één van de kinderen, maar blijven er wel zelf wonen. U verkoopt de woning tegen een marktconforme prijs, maar u kunt ook voor een ander bedrag gaan. Het bedrag van de (over)waarde komt onmiddellijk tot uw beschikking. Als tegenprestatie betaalt men vaak een huurprijs als vergoeding aan de kinderen.

Met deze constructie is het van groot belang om goede afspraken te maken en vast te leggen. Niet alleen over hoe lang u in de woning mag blijven wonen, maar ook wie verantwoordelijk is voor het onderhoud, de reparaties én de woningaanpassing. Dat laatste zou u natuurlijk kunnen financieren uit de verkoopprijs.

U hoeft natuurlijk niet de volledige overwaarde op te

Houd er rekening mee dat het bedrag dat u uitbetaald

U bent beiden 70 jaar en uw huis is € 350.000 waard. U heeft geen hypotheek meer. U kunt ruim € 118.000 opnemen uit de overwaarde. Zou u beiden 75 jaar zijn, dan zou u bijna € 144.000 kunnen opnemen.

42 ANBO

DOSSIER FIJN & VEILIG WONEN

STIMULERINGSFONDS VOLKSHUISVESTING (SVN) Binnen dit fonds is een aantal regelingen waardoor bewoners langer in hun eigen huis kunnen blijven wonen. Alle regelingen zijn gebaseerd op leningen met een specifiek doel, die een lage rentevergoeding kennen. Probleem in de praktijk is dat de regelingen door gemeenten worden uitgevoerd. En niet alle gemeenten bieden alle regelingen aan. Informeer bij uw gemeente welke mogelijkheden er zijn, of kijk op: www.svn.nl

AANPASSINGEN AAN HUURWONINGEN Huurders hebben het recht om de woning naar eigen inzicht aan te passen zonder toestemming van de verhuurder. Het moet dan wel gaan om veranderingen binnenshuis die de verhuurder ‘zonder noemenswaardige kosten’ ongedaan kan maken. Wat onder deze kosten valt, is niet helder. U kunt als stelregel gebruiken dat u voor ingrijpende aanpassingen van de woning altijd toestemming van de verhuurder nodig heeft.

Denkt u bijvoorbeeld aan de badkamer. Een goede verhuurder heeft informatie beschikbaar over wat u wel mag doen en wat u niet mag doen. Overleg altijd met uw verhuurder over een gewenste aanpassing. Dat voorkomt problemen.

Wat nu als de woning door een ziekte of handicap van één van de bewoners aangepast moet worden? Als u hiervoor een vergoeding krijgt vanuit de Wmo, is uw verhuurder verplicht om de woningaanpassing te laten uitvoeren.

Heeft u een woningaanpassing zelf betaald en gaat u verhuizen? U kunt de aanpassing dan ter overname aan de verhuurder aanbieden. Er bestaat daarbij zelfs een wettelijk recht op een vergoeding. Dat is het geval als de aanpassing de verhuurder voordeel oplevert. Bijvoorbeeld omdat hij een hogere huur kan vragen of lagere onderhoudskosten heeft. Dit wettelijke recht gaat boven eventuele afspraken in het huurcontract.

Vergoedingen voor woningaanpassing Via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kan de gemeente aanpassingen al dan niet gedeeltelijk vergoeden. In sommige gevallen kan uw zorgverzekeraar een vergoeding geven.

1. VERGOEDING VIA GEMEENTE Kunt u de aanpassingen zelf niet uitvoeren en betalen? Dan kunt u de gemeente vragen de aanpassingen te vergoeden. U vraagt bij het Wmo-loket of het sociaal wijkteam van uw gemeente of u een vergoeding krijgt. Helaas voeren niet alle gemeenten hetzelfde beleid. Het is dus belangrijk om u goed te laten informeren voordat u de aanpassing laat uitvoeren.

De gemeente kan bijvoorbeeld een eigen bijdrage vragen.

De gemeente vergoedt ook aanpassingen voor mensen met een indicatie voor zorg op basis van de Wet langdurige zorg (Wlz) en die deze zorg thuis ontvangen. Heeft u een indicatie voor een aanpassing van de woning op basis van de Wlz, dan hoeft u geen eigen bijdrage te betalen.

2. VERGOEDING VIA ZORGVERZEKERAAR Soms vergoedt uw zorgverzekeraar hulpmiddelen of aanpassingen in uw woning.

Bijvoorbeeld als het gaat om technische hulpmiddelen als bediening van verlichting, ramen en deuren. Maar ook apparatuur om u te wekken en te waarschuwen.

Een voorbeeld is een lichtflits bel voor mensen met een gehoorbeperking. Vraag altijd bij uw zorgverzekeraar om meer informatie.

ANBO 43

FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

krijgt en niet uitgeeft, bij uw vermogen komt. U gaat hierover inkomstenbelasting betalen. Ondanks dat de woning niet meer in uw bezit is, gaat de Belastingdienst u wel behandelen als eigenaar. U heeft dan immers het zogenoemde vruchtgebruik van de woning. De bijtelling voor de woning blijft dus hetzelfde als u nu gewend bent. Overigens zijn er ook voor de kinderen fiscale gevolgen. Laat u dus goed informeren over deze optie.

Meer kwaliteit van leven dankzij een traplift Mevrouw Drexhage wilde graag thuis blijven wonen. In het huis dat ze kende en in haar eigen vertrouwde buurt in Noord-Holland. Bovendien leek verhuizen haar een enorm gedoe. Door haar gezondheid werd het nemen van de trap echter steeds moeilijker.

En een traplift laten plaatsen op de trap van haar meer dan 100 jaar oude huis, leek haar onmogelijk. Toch bleek het tegendeel waar en sinds kort kan ze met een traplift weer genieten van haar gehele woning.

44 ANBO

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR THYSSENKRUPP

“Ik dacht, een traplift kan nooit op mijn trap! Maar dat kan dus wel. Ik was echt verbaasd dat het kon” LIEVER NIET VERHUIZEN Haar fysieke beperkingen opgeteld bij de wens om op haar huidige adres te blijven wonen, leidde tot haar keuze.

“Ik kom heel moeilijk de trap op en mijn situatie gaat achteruit. Op een bepaald moment dacht ik bij het nemen van de trap gewoon: ‘Ik geloof dat ik toch maar eens aan een traplift ga’. Verhuizen is nog niet zo gemakkelijk en ik heb een heel erg leuk huis in een leuke buurt. Ik wil hier dus graag blijven.”

TRAPLIFT OP EEN TRAP UIT 1905 Toch duurde het even voordat mevrouw Drexhage definitief koos voor een traplift. “Op een gegeven moment nam ik alleen nog de trap als ik ’s avonds naar bed ging en ’s morgens na het opstaan. Tussendoor ging ik de trap niet meer op. Dus ik deed met de bovenverdieping niets anders meer dan slapen en douchen.”

Ze had al lange tijd in gedachten om een traplift te laten plaatsen, maar haar huis uit 1905 heeft een lastige trap.

Destijds werden de trappen een stuk complexer bedacht dan hoe we ze tegenwoordig vinden in moderne bouw.

“Ik dacht, een traplift kan nooit! Maar het bleek wel te kunnen. Ik was echt verbaasd dat het kon.”

ENORM BLIJ MET DE TRAPLIFT Het exact opmeten van de trap werd door een trapliftadviseur van thyssenkrupp gedaan met de speciale HoloLens-technologie. Veertien dagen later was de traplift geïnstalleerd. “Vorige week is hij keurig volgens de afspraken geplaatst. De monteur kwam om 9:00 uur en om

13:00 uur was hij klaar. Ik ben er heel blij mee en het ziet er allemaal goed uit.”

“De bediening is ideaal. Echt mooi. Dit is ook echt geschikt voor ouderen. Er is niks ingewikkelds aan het gebruik van de traplift. Ik ga nu weer wat makkelijker even naar boven voor het een of ander en het stoeltje neemt ingeklapt heel weinig ruimte in. Heel praktisch, want ik heb ook maar een klein halletje.”

Voor iedereen die slecht kan traplopen is de traplift een aanrader, aldus mevrouw Drexhage. “Het ding was er nooit gekomen als ik nog goed had kunnen lopen, maar je moet het doen zolang het nog kan. Het is gewoon een stukje kwaliteit van leven.”

Over thyssenkrupp trapliften thyssenkrupp Home Solutions werd in 1953 opgericht als De Reus Liften. In 1957 breidde De Reus Liften zijn assortiment uit met de allereerste traplift in Nederland. Door de jaren heen kregen de innovatieve trapliften verschillende prijzen voor hun ergonomische ontwerp. Met een sterke focus op klantgerichtheid heeft thyssenkrupp al meer dan 50.000 trap- en huisliften geïnstalleerd.

Kijk voor meer informatie over trapliften van thyssenkrupp op de website: thyssenkrupp-homesolutions.nl

of bel met een trapliftadviseur op het gratis telefoonnummer 0800-5003.

Op pagina 79 staat in het ledenvoordeel een mooie aanbieding van thyssenkrupp.

ANBO 45

SMARTHOME

Slim slapen Technologie in de slaapkamer

Door technologie te integreren in huis worden lastige dingen ineens gemakkelijker. Zeker in de slaapkamer zorgt domotica voor comfort. En of het nou om nieuwe of een oude woning gaat, slimme apparaten zijn meestal heel simpel te installeren.

TEKST FLEUR AKERSLOOT

46 ANBO

SMARTHOME De meeste mensen beginnen bij de verlichting om hun huis slimmer te maken. Dat kan al heel simpel door een slimme stekker in uw stopcontact te steken en er vervolgens eigen verlichting op aan te sluiten. Zo is een bestaande lamp voortaan te bedienen via een bijpassende slimme schakelaar of app.

SLIMME LAMPEN Een stapje verder gaat u door slimme lampen aan te schaffen. Onder andere IKEA en Philips verkopen lampen die op afstand te bedienen of met een tijdschema in te stellen zijn. De Philips Hue-verlichting kan zelfs uw natuurlijke bioritme volgen, zodat u wakker wordt met natuurlijk licht en naar bed gaat met intiem warm licht. De slimme lampen werken met een afstandsbediening, slimme schakelaar of app. Ook kunt u ze bedienen via de voice assistent van bijvoorbeeld Amazon Alexa, Apple Siri of Google Home.

Ook handig: een bewegingsdetector zodat u ‘s nachts nooit in het donker - of met veel te fel licht - naar de wc hoeft.

Een veelgebruikte draadloze bewegingssensor is die van Philips Hue. Deze kan bijvoorbeeld op het nachtkastje staan en zorgt dat de verlichting aan gaat bij beweging. U kunt het zo instellen dat de sensor overdag uitgeschakeld is en alleen ‘s nachts actief is.

SLIMME GORDIJNEN Nog zo’n fijne oplossing; gordijnen die u op afstand open en dicht kunt doen. Handig als u zelf nog in bed wilt blijven liggen of als u niet mobiel bent. Maar ook een uitkomst als u op vakantie bent en toch de gordijnen overdag open en ‘s nachts dicht wilt hebben. De installatie is heel eenvoudig. U maakt uw eigen gordijnrail slim door er een zogeheten Slide op te klikken. Slimme rolgordijnen bestaan ook, bijvoorbeeld bij IKEA. Die zijn via een afstandsbediening te besturen of werken met een verbindingshub via de app of Google Home.

SLIMME BEDDEN Een slim bed kan voor een betere nachtrust zorgen. Bijvoorbeeld als u wakker ligt van een snurkende partner. Zo registreert het bed Auping Smart Base het aantal decibel en zet indien nodig het hoofdeinde automatisch een stukje omhoog of geeft de snurker een liefdevol zetje. Er zijn ook oplossingen voor bijvoorbeeld de temperatuur van uw bed. De matrashoes Luna zit vol sensoren die meten hoe u

slaapt en past de temperatuur daar op aan. En dan is er nog het ReST Bed, dat de hele nacht de druk op het matras registreert en de stevigheid daarop aanpast.

SLIMME OCHTEND- EN AVONDROUTINES Alle apparaten die in huis gekoppeld zijn aan een smart systeem kunt u met één commando bedienen. Roep bijvoorbeeld ‘Goedemorgen!’ en de gordijnen gaan automatisch open, de lichten en het koffiezetapparaat gaan aan en u hoort vanzelf uw favoriete nieuwszender, het weerbericht of muziek. Dat klinkt als een ideale start van de dag toch? Zo’n routine kunt u ook instellen voor als u de deur uit bent of ‘s avonds als u naar bed gaat. De lampen en apparaten in huis gaan uit, de verwarming springt op avondstand en op de slaapkamer blijft bijvoorbeeld een zacht leeslampje branden.

WAAR LET JE OP BIJ HET KIEZEN VAN EEN SMART SYSTEEM? Wie in huis slimme technologie wil toepassen begint bij het kiezen van een basissysteem. Daarmee is de grootste stap naar een slim huis gezet. Vervolgens kunnen er aan dit systeem eindeloos nieuwe apparaten worden toegevoegd. Want of het nou om verlichting, de thermostaat, een bed of gordijnen gaat, elk product heeft een eigen app. En om straks niet met twintig apps te eindigen is het handig om één overkoepelend smart systeem uit te kiezen waarmee alle apparaten te bedienen zijn.

Er zijn inmiddels heel wat systemen op de markt.

Maar welk systeem past bij u? De Apple Home Kit biedt goede bescherming van uw privacy, maar ondersteunt weinig producten buiten Appleapparaten. Andere bekende systemen zijn de Google Home en Amazon Alexa. Deze slimme speakers werken los als voice assistent en kunnen ook worden gebruikt om slimme apparaten mee te bedienen. Let daarom bij het aanschaffen van slimme apparaten op de logo’s ‘Works with Apple HomeKit’, ‘Works with hey Google’ of ‘Works with Amazon Alexa’. Klein puntje nog: alhoewel Alexa populair is, spreekt ze (nog) geen Nederlands. Laat u goed informeren want dit is pas een kleine greep uit de beschikbare systemen.

ANBO 47

Een goede nachtrust maakt u FITTER EN GELUKKIGER Moeilijk kunnen inslapen, ’s nachts wakker worden of juist veel te vroeg ontwaken. Vroeger had u er nooit last van, maar plots worden deze problemen steeds groter.

Bijna de helft van alle 50-plussers worstelen met slaapproblemen.

Maar waarom gaat slapen steeds moeizamer als u een dagje ouder bent en wat kunt u eraan doen?

Voor Fons (68) en Anna (61) leent het een boxspring met extra comfort zich er perfect voor!

48 ANBO

Naarmate we ouder worden verandert het slaappatroon.

De slaap wordt korter, minder diep en het kan voorkomen dat u vaker wakker wordt. Ook neemt de slaapbehoefte af omdat we overdag minder actief zijn en meer rusten.

Prikkels, geluiden of de verhoogde toiletgang zijn ineens de normaalste wakkermakers geworden. Het lijkt misschien onwaarschijnlijk, maar uw slaapkamer kan een nadelige invloed hebben op de kwaliteit van uw slaap. Zorg daarom voor een goede slaapomgeving, en dat begint bij het gemak van een boxspring met extra comfort.

‘We vinden het nu heerlijk om lekker lang in bed te liggen’

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR BETER BED

8-tips om beter te slapen 1

2

Geef uw slaap prioriteit. Als u slaapt worden er allerlei herstelprocessen opgestart in uw lichaam. Van hersenen tot huid, van spijsvertering tot hoornvlies.

Zorg voor een goed bed, matras en passend hoofdkussen, afgestemd op uw persoonlijke slaapomgeving.

3

Zorg voor voldoende daglicht en maak het 's avonds lekker donker. Als het donker is wordt uw lichaam slaperig. Of overweeg een slaapmasker.

4

Drink in de avond geen cafeïne. Dit blijft namelijk tot wel 6 uur actief in het lichaam. Kruidenthee is daarentegen juist een heel goed idee. Het kalmeert en brengt u in diepere slaap.

Een goede nachtrust hangt samen met een kwalitatief bed, een persoonlijk matras en passend hoofdkussen. ‘Nu we wat ouder worden merken we dat ons lichaam meer hersteltijd nodig heeft om de volgende dag weer fris en fruitig én zonder klachten op te staan. Met ons nieuwe bed voelen we ons 10 jaar jonger’, lacht Anna. ‘We genieten optimaal van de kwaliteit en de luxe opties als uitstapverlichting en elektrisch in hoogte verstelbare bedbodems’. Door de verhoogde bedrand stappen we niet alleen makkelijk in- en uit bed, maar ook het stofzuigen en bed opmaken zijn voort-

5 Sta elke dag op dezelfde tijd op, ook als

u maar kort heeft geslapen. Als u vroeg opstaat bent u fitter dan wanneer u een gat in de dag slaapt.

6 Zorg dat u op een gezond gewicht

blijft. Dit is niet alleen bevorderlijk voor uw slaapkwaliteit, het vermindert ook snurken en apneu. Beweeg elke dag, maar doe dit niet te actief vier uur voor het slapen gaan.

7 Ontwerp een avondritueel dat u helpt

uw hoofd leeg te maken en uw lichaam klaar te maken voor de nacht. Luister naar ontspannende muziek, drink wat kruidenthee of neem een warm bad.

8 Indien u langer dan een half uur aan

het woelen bent, ga er dan even uit.

Neem even de tijd, eet iets of schrijf uw gedachten op papier en ga na 15 á 20 minuten weer opnieuw naar bed.

aan eenvoudige en rugbesparende klussen’. Een boxspring met extra comfort hoeft dus helemaal niet ouderwets te zijn. ‘Het is juist een bed dat past bij ons leven van nu én dat van de toekomst’, zegt Fons.

Maar wat is nu het beste voor u? De beste oplossing kan voor iedereen anders zijn. ‘Beter Bed is samen met ons op zoek gegaan naar onze perfecte slaapomgeving. En met resultaat: we hebben de nachtrust van onze dromen’.

Beter Bed is al ruim 35 jaar een expert in slapen. De beddenwinkel combineert een uitgebreid, innovatief en slim gepositioneerd assortiment merken en kwaliteitsproducten met scherpe prijzen en verregaande service. Onze medewerkers weten als geen ander wat een goede rust- en de beste slaapbeleving voor mensen betekent. En ze zijn pas echt tevreden als u dat ook bent. De collectie is verkrijgbaar in ruim 100 winkels in Nederland en België en via www.beterbed.nl

ANBO 49

Spanje op z’n best!

Inclusief 4 luxe Schott Zwiesel glazen (t.w.v. € 34,-) Proef Spanje op z’n best in de weergaloos lekkere wijnen van Casa Safra, al jaren de favorieten van onze klanten: de goudbekroonde Gran Reserva en de mooie stijlvolle Verdejo. De wijnen van Casa Safra zijn klein van prijs en groot van smaak. En in de fonkelende wijnglazen die bij dit pakket horen, laten ze zich van hun allerbeste kant zien. Salud!

8 FLESSEN + 4 GLAZEN 113,92

49,99 per pakket

LET OP:

actieprijs alleen geldig met code AB27CS

Bestel via WIJNVOORDEEL.NL/CASA-ANBO 1

TRUSTPILOT SCORE

50

...

Naam

Wijnpakket Casa Safra 8 flessen incl. glazen € 113,92 € 49,99 per pakket (3233701)

De getoonde acties zijn niet van toepassing op reeds geplaatste bestellingen | Druk- en/of typefouten voorbehouden | Geldig t/m 14 september 2020 of zolang de voorraad strekt.| De code is niet in te wisselen i.c.m. andere actiecodes.

Stuur dit ingevulde formulier zonder postzegel naar: Wijnvoordeel, Antwoordnummer 616, 8400VB Gorredijk ANBO

M

Straat

Nummer

Plaats

Postcode

V

E-mail 20200109ANBO

BESTELBON

Ja, ik bestel

Telefoon

Geboortedatum

Betaal gemakkelijk achteraf met Afterpay. U gaat akkoord met de Algemene Voorwaarden van Afterpay, zoals vermeld op Afterpay.nl. Alleen volledig ingevulde bonnen kunnen in behandeling worden genomen.

Vragen? Telefoon 031-7702796 (ma t/m vr van 8:30 tot 18:00 - za van 8:30 tot 14:00) of mail naar contact@wijnvoordeel.nl

‘Geen 18, geen alcohol’

DOSSIER PENSIOEN

ONZE PENSIOENEN

Wat is er aan de hand?

Er is veel te melden rondom het onderwerp pensioen. Daarom staan we de komende pagina’s uitgebreid stil bij dit thema. Onze pensioenspecialist Willem Reijn geeft antwoord op de vraag waarom er een ander pensioenstelsel komt. Hij heeft diverse artikelen geschreven, onder meer over het nabestaandenpensioen. Ook vertelt hij hoe wij voor én achter de schermen opkomen voor uw belangen.

ANBO 51

DOSSIER PENSIOEN

Liever minder zeker, dan zeker minder Het hobbelige pad naar een mooier stelsel Mooi, er is een akkoord over het uitwerken van het pensioenakkoord. Maar we zijn er nog niet. ANBO maakt zich vooral zorgen over hoe lang het nog duurt totdat het nieuwe pensioenstelsel een feit is: op 1 januari 2026. We gaan in drie stappen naar een nieuw stelsel. Maar het zijn wel lange, lange stappen.

52 ANBO

DOSSIER PENSIOEN Officieel moeten de pensioenfondsen voor die datum ‘over’ zijn naar het nieuwe stelsel. Maar dat wordt een uitdaging. APG, de uitvoerder van het ambtenarenfonds ABP, heeft al laten weten dat het feitelijk niet mogelijk is om voor die datum over te stappen. ABP is met drie miljoen deelnemers het grootste fonds van Nederland.

Kortom: het duurt nog even. Daarom spreken we bij ANBO van een drietrapsraket. Het nieuwe stelsel is trap 3, de transitie trap 2 en de overgangsperiode tot 2026 als trap 1. We laten alle stappen de revue passeren.

STAP

03

Het nieuwe stelsel

In het nieuwe pensioenstelsel lijkt minder zekerheid te worden gegeven dan in het huidige stelsel. Op papier is er zelfs geen garantie, tegen nu een zekerheid van 97,5 procent. Maar met de huidige regels zouden alle grote fondsen nu moeten korten. Zo zeker is het huidige systeem niet, vooral niet door de belachelijk lage rekenrente.

Dat is alvast goed nieuws: de rekenrente verdwijnt in het nieuwe stelsel. Daarvoor komt een ‘projectierendement’ in de plaats. Die gebruiken we nu feitelijk ook al, namelijk om de premie vast te stellen. Dat betekent overigens niet dat we niets meer met de extreem lage marktrente te maken hebben: pensioenfondsen beleggen in obligaties en die leveren bijna niets op. Waarom ze dat doen? Omdat een fonds over twee jaar (vul elk jaar naar believen in) geld moet overmaken naar een gepensioneerde. Had het fonds begin 2020 alleen aandelen gehad, dan zou er voor elke 1000 euro nog maar 600 euro over zijn (los van het herstel na de coronacrisis).

Nieuw is ook dat rendementen verschillend over generaties worden toebedeeld. Jonge deelnemers kunnen meer ri-

sico lopen dan oudere deelnemers. Voor dat risico worden ze beloond en ouderen, die meer zekerheid willen voor een stabiel inkomen, krijgen minder van dat rendement. Maar andersom geldt ook: bij verlies gaan jongere deelnemers veel harder achteruit dan gepensioneerden.

Per saldo is het wel de bedoeling dat de pensioenuitkeringen worden geïndexeerd. Dat wil zeggen: bij meevallers wordt er verhoogd, bij tegenvallers verlaagd. De verwachting is dat in twee op de drie jaren wordt verhoogd en een keer verlaagd en dat per saldo de pensioenen ‘koopkrachtig’ zijn, zoals in het pensioenakkoord staat.

Een flink aantal uitgangspunten dat ANBO heeft uitgedragen, is terug te vinden in het nieuwe stelsel. Zo blijft er solidariteit tussen deelnemers, door risico’s als langer leven, nabestaandenpensioen en mee- of tegenvallers op de beurs samen te delen. Daarvoor kan een fonds een solidariteitspot inrichten. Maar anders dan bij de reserves nu, hoeft die niet eerst te worden gevuld voordat indexaties mogelijk zijn.

Weliswaar krijgt de deelnemer inzicht in zijn aanspraak op het pensioenvermogen, maar het is geen persoonlijke spaarpot. Deelnemers krijgen te zien hoeveel premie in het potje is gegaan, hoeveel rendement (positief of negatief) er is gemaakt en hoeveel kosten er vanaf moeten. En wordt een voorspelling gedaan hoeveel pensioen dat oplevert in normale omstandigheden dan wel in goed of slecht economisch weer.

STAP

02

De transitie

Met een nieuw pensioenstelsel moeten de oude rechten worden omgezet in nieuwe rechten. Die omzetting is de transitie en een ander veel gebruikt woord is ‘invaren’.

Verwant daaraan is invaarproblematiek: het is geen sineANBO 53

DOSSIER PENSIOEN cure om rechten om te zetten en de belangen zijn enorm – zeker voor gepensioneerden. Maar het is ook een belang dat fondsen niet uit elkaar vallen met oude en nieuwe rechten. In een gesloten fonds lopen ouderen veel risico.

We hebben nu een uitkeringsregeling: het fonds belooft een uitkering. We gaan een premieregeling in, dat wil zeggen: er is geld gestort en straks zien we hoe hoog de uitkering wordt. Dat met allerlei waarborgen omgeven: de premie en het rendement moeten hoog genoeg zijn om tot de doelstelling van het pensioenakkoord te komen: 80 procent middelloon na 42 jaar werken.

Die transitie is van essentieel belang. Een vereenvoudigd voorbeeld: een 67-jarige heeft gemiddeld 20 jaar te leven en in zijn pot zit 300.000 euro. Zonder rendement kan hij dus 15.000 euro laten uitkeren (dat rendement heeft hij nodig om te indexeren). Met twee ton zou dat 10.000 euro zijn.

Maar onze gepensioneerde heeft nog helemaal geen pot, want hem is een uitkering toegezegd. En bovendien is beloofd dat het pensioenfonds zou proberen het pensioen tenminste waardevast te houden. Dat is niet gelukt: er is aan indexatie nog zo’n twintig procent in te halen. Bovendien is veel vermogen van oud naar jong gegaan, omdat de dalende rente de verplichtingen van de jongeren omhoog heeft doen spuiten. In het nieuwe systeem hoeft dat niet meer.

De vraag is dus: hoe verdeel je het pensioenvermogen eerlijk over al die potten? Waar houd je rekening mee, geheel of gedeeltelijk – of niet. Een van de voorgestelde regels is om te zorgen dat de toegezegde uitkering voor en na de transitie hetzelfde blijft. Maar vooralsnog is niet duidelijk op welke manier met deze problematiek wordt omgegaan: fondsen moeten dat zelf uitzoeken. En komen ze er niet uit, dan is er een mediation-commissie die bemiddelt of desnoods de knoop doorhakt.

Maar wat als deelnemers het er niet mee eens zijn? Het kabinet wil ze het huidige individuele bezwaarrecht tijdelijk afnemen. En wat als ouderenorganisaties zich collectief tegen de verdeling keren? Hoe zou de rechter dan oordelen?

54 ANBO

Zoals gezegd: het belangrijkste woord hier is invaarproblematiek.

STAP

01

De overgangsperiode

Het is zomer 2020 en het nieuwe stelsel moet uiterlijk op 1 januari 2026 een feit zijn. Hoe moet het in die - lange tussentijd? Het huidige systeem met zijn financiële regels is nog steeds wettelijk voorgeschreven en de nieuwe regels zijn pas over een kleine zes jaar van kracht.

Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft toegezegd dat gezien de economische omstandigheden pensioenfondsen die boven een dekkingsgraad van 90 procent staan, niet hoeven te korten. Dat is niet geruststellend. Vier van de vijf grootste fondsen staan onder die 90 procent en zouden drie tot vijf procent moeten korten. Met de huidige regels zouden bovendien in de komende jaren meer kortingen kunnen volgen.

Los van die kortingen, worden pensioenen uitgehold omdat ze niet worden geïndexeerd. Een grove berekening leert dat er op 1 januari 2026 een achterstand van 35 procent bestaat – en daar komen eventuele kortingen nog bovenop.

Het vervelende: het nieuwe systeem is erop gericht om gepensioneerden te compenseren voor prijsstijgingen. Het is nagenoeg uitgesloten dat kortingen of achterstandsindexatie nog goed worden gemaakt.

ANBO heeft bovendien onder de aandacht gebracht dat voor de huidige generatie gepensioneerden het nieuwe stelsel überhaupt al te laat komt. De gemiddelde gepensioneerde is zo’n 75 jaar oud. Hij is in de 80 voordat het nieuwe stelsel effectief wordt. Hij zal dus weinig genieten van ‘meer perspectief op indexatie’ zoals minister Koolmees belooft.

DOSSIER PENSIOEN Ofwel: zoals ANBO nadrukkelijk onder de aandacht heeft gebracht, zal de oudere van nu wel het zuur van het huidige stelsel, maar niet het zoet van het nieuwe stelsel proeven.

Waarom een ander pensioenstelsel?

Waarom moet er zo nodig een nieuw stelsel komen als we al ‘het beste stelsel ter wereld’ hebben? In de ranglijst van adviesbureau Mercer, staat Nederland steevast aan de top. “Omdat dit stelsel wel solide is, maar helemaal niet zo goed is voor bijvoorbeeld de indexatie van de pensioenen van ouderen”, zegt Liane den Haan, directeur-bestuurder van ANBO. “We hebben wel ijverig gespaard, want er zit zo’n 1500 miljard euro in de pensioenpotten. In twaalf jaar is de pensioenpot nagenoeg verdubbeld. Maar als je dan nog niet kunt indexeren, dan klopt dat stelsel niet. Wat we nu hebben is dat ouderen niet begrijpen dat ze niet worden geïndexeerd en jongeren bang zijn dat er te weinig in de pot zit. Dat moet anders, beter.”

ZEKERHEID VS RISICO Grote probleem in het huidige stelsel is de discussie over de toezegging: als je deelnemers een pensioen belooft, moet je dat ook waarmaken, zegt toezichthouder De Nederlandsche Bank. Hoe kun je je deelnemers zekerheid bieden? Door tegen marktrente te rekenen, want die krijg je altijd, en door flinke reserves te kweken voor moeilijke tijden. Heel wat berekeningen later blijk je met een reserve van 28 procent (dus 128 procent in kas, de dekkingsgraad) je deelnemers een zekerheid van 97,5 procent te bieden.

CONCLUSIE ANBO Het nieuwe stelsel biedt inderdaad meer uitzicht op indexatie. Het systeem ademt mee met de economie. De huidige zekerheid is een schijnzekerheid: er is 12 jaar niet verhoogd en nu is er zelfs kans op verlagingen. ANBO is dus voor het nieuwe stelsel, maar vindt de transitie onduidelijk en de overgangsperiode zelfs ongewenst. Daarom stelt ANBO voor om de nieuwe regels zo snel mogelijk toe te passen, om onnodige, onwenselijke en schadelijke kortingen te voorkomen. ANBO wil ook aan tafel blijven om te komen tot eerlijke oplossingen voor de geschetste problemen.

“Dan hebben we meteen twee problemen”, zegt Liane den Haan. “Die marktrente is de afgelopen twaalf jaar van vier procent naar bijna nul gedaald. Dat betekent dat je ongeveer al het geld dat je in de toekomst wilt uitkeren, nu al in kas moet hebben. Dat is natuurlijk belachelijk als pensioenfondsen in het verleden zo’n zeven procent rendement maakten en in de toekomst nog zeker vier procent verwachten.”

Indexeren mag pas volledig bij een dekkingsgraad van zo’n 128 procent. “Als ABP, het grootste fonds in Nederland, 400 miljard in kas heeft, met een dekkingsgraad van 100, dan moet het eerst nog eens 100 miljard verdienen om te mogen indexeren.

Nou, tel die twee zaken op en je weet een ding: van die zekerheid word je arm. Twaalf jaar niet indexeren, betekent dat een pensioen twintig procent minder waard is geworden. Dat moet anders. Liever minder zeker, dan zeker minder.”

ANBO 55

DOSSIER PENSIOEN

Pensioen: wanneer en hoe?

De besluiten, voornemens en keuzes op een rij.

De oudedagsvoorziening is niet alleen pensioen, maar ook AOW. Van belang daarbij is natuurlijk: wanneer kun je met pensioen? En haal je je AOW-datum wel werkend als je een zwaar beroep hebt? Belangrijk is ook dat iedere werkende voldoende pensioen opbouwt: de zzp-kwestie. Steeds meer werknemers bouwen zelfs helemaal geen pensioen op. Kortom: het nieuwe stelsel staat in de steigers, maar is nog lang niet voltooid.

AOW-LEEFTIJD MINDER SNEL OMHOOG Met het bereiken van een akkoord over het nieuwe pensioenstelsel, gaat de AOW-leeftijd minder snel omhoog. De eerdere verhoging, door minister-president Rutte ‘hysterisch’ genoemd, is al deels teruggedraaid. In 2024 is de AOW-leeftijd 67 jaar. De verhoging van de AOW-leeftijd na 2025 moet nog in de wet worden vastgelegd. Die verhoging komt neer op acht maanden langer werken voor elk gewonnen levensjaar. Daarmee wordt de 1-op-1 koppeling losgelaten: in dat systeem betekende elk extra levensjaar tevens een jaar langer werken. De te verwachten AOW-leeftijd kunt u vinden op de website van de Sociale Verzekeringsbank door uw geboortedatum in te typen. https://bit.ly/uw-aow-leeftijd REGELING VOOR ZWAAR WERK Voor de vakbonden was het van groot belang dat mensen met zwaar werk eerder kunnen stoppen dan de AOW-leeftijd. Op regelingen om vervroegd met pensioen te gaan, stond een boete. Deze boete komt te vervallen voor een uitkering van maximaal 21.000 euro per jaar, met een maximum van drie jaar. Werknemers worden verondersteld een deel 56 ANBO

van hun pensioen naar voren te halen als aanvulling, waardoor een redelijk inkomen wordt bereikt. Maar het is de inzet van kabinet en sociale partners dat mensen gezond hun pensioen kunnen halen. Het kabinet geeft in de periode 2021-2024 een miljard uit aan projecten om de ‘duurzame inzetbaarheid’ in zware sectoren te verbeteren.

€ €

DOSSIER PENSIOEN

€

WITTE VLEKKEN EN ZZP’ERS Uit onderzoek is gebleken dat steeds meer werknemers die in vaste dienst zijn, toch geen pensioen opbouwen. Inmiddels telt die groep zo’n 800.000 mensen, een omvang die minister Koolmees onaangenaam verraste.

Het kabinet gaat deze ‘witte vlekken’ samen met de sociale partners aanpakken. Onder werknemers die geen pensioen opbouwen zijn ook mensen die via een uitzendbureau werken: zij bouwen het eerste halfjaar niets op. Dat moet anders, vinden partijen. Daarnaast zijn er zzp’ers die veel te weinig of geen pensioen opbouwen. Zij kunnen momenteel slechts korte tijd bij hun pensioenfonds blijven. Die toegankelijkheid moet worden vergroot. Verder gaan sociale partners en kabinet kijken of er een verplichting tot pensioen opbouwen kan worden opgelegd, dan wel een regeling waar een zzp’er automatisch aan meedoet, tenzij hij daar nadrukkelijk van afziet.

Bedrag ineens opnemen Het huidige pensioenstelsel kent al een aantal keuzemogelijkheden voor deelnemers. Zoals eerder of later met pensioen gaan, hoog-laagregelingen (eerst hoger pensioen, dan lager of andersom) en het omzetten van partnerpensioen in een hoger ouderdomspensioen of vice versa.

Daar komt nu een mogelijkheid bij: het eenmalig opnemen van een bedrag van maximaal tien procent van de pensioenpot van de deelnemer. Consequentie is wel dat het pensioen lager wordt en dat de uitkering kan leiden tot lagere zorg- of huurtoeslagen, omdat het inkomen in dat jaar veel hoger uitvalt.

Om te voorkomen dat het pensioen te laag zou kunnen worden, mag de deelnemer niet én een hoog-laag-constructie én een eenmalige uitkering nemen. Het wordt dus kiezen.

ANBO 57

DOSSIER PENSIOEN

Nabestaandenpensioen wordt flink verbeterd Ook het nabestaandenpensioen gaat flink op de schop. Er zijn nu veel verschillende regelingen, waar deelnemers weinig van weten. Die regeling wordt geĂźniformeerd en verbeterd. Dat is goed nieuws, en hoog tijd.

58 ANBO

DOSSIER PENSIOEN Een kleine twee jaar geleden kaartte CDA-kamerlid Pieter Omtzigt de problematiek rond het nabestaandenpensioen in dit magazine aan. Mensen zijn zich niet bewust van hoe hun nabestaandenpensioen, ook wel partnerpensioen geheten, is geregeld. Daardoor kunnen zij bij overlijden van hun partner voor grote problemen komen te staan.

Omtzigt kwam met zijn collega Eppo Bruins van de ChristenUnie met een initiatiefwet. “De ideeën kunnen sociale partners meenemen bij het nieuwe pensioenstelsel”, zei Omtzigt. Dat hebben werkgevers en werknemers ook gedaan in hun advies vanuit Stichting van de Arbeid.

PARDOES NIETS GEREGELD Een van de grote problemen is dat het partnerpensioen zowel op opbouwbasis, zeg maar sparen, kan worden geregeld als op risicobasis, zeg maar een verzekering.

Stap je over naar een andere werkgever en daarmee naar een ander pensioenfonds, dan kun je pardoes niets meer geregeld hebben. Voor de meeste mensen die al met pensioen zijn, verandert er niet zoveel. Zij krijgen in vrijwel alle gevallen 70 procent van het ouderdomspensioen van de overleden partner. Eenzelfde soort percentage geldt voor de inkomsten uit AOW: de AOW-uitkering voor alleenstaanden is bruto ongeveer 73 procent van het gezamenlijke AOW-inkomen van een echtpaar.

ARMOEDE DREIGT Maar het was moeilijker voor mensen die de AOW-leeftijd nog niet hebben bereikt. Pensioen is normaal gebaseerd op het inkomen minus de hoogte van de AOW. Voorheen gaf de overheid in plaats van die AOW een weduwenuitkering. Maar die Anw is voor bijna alle gevallen geschrapt.

Als je onder de 66 jaar bent, krijg je geen AOW. Je kunt bij het overlijden van je partner terugvallen naar amper 30 procent van het eerdere inkomen. “Armoede dreigt voor honderdduizenden weduwen”, waarschuwde Omtzigt dan ook. Dat wordt anders.

EENDUIDIG SYSTEEM Het nabestaandenpensioen wordt gebaseerd op het gehele inkomen en zal zo’n 50 procent bedragen. Overigens kunnen sociale partners hier van afwijken, maar in beginsel is overal hetzelfde systeem van toepassing. Het partnerpensioen voorafgaand aan overlijden betreft een levenslange uitkering. Voor alle regelingen geldt dat die op risicobasis plaatsvindt, ofwel als een soort verzekering. Dat betekent

dat de hoogte van het partnerpensioen niet afhangt van hoe lang iemand al bij een bedrijf werkt.

TUSSEN WAL EN SCHIP Ook krijgt de weduwe of weduwnaar de mogelijkheid - binnen grenzen - de hoogte van de uitkering te bepalen, bijvoorbeeld door te kiezen voor een hoog-laagconstructie. Dan krijg je de eerste jaren meer pensioen en daarna minder. Ook een hogere uitkering tot maximaal een jaarsalaris met een beperkte periode is mogelijk.

Om te voorkomen dat mensen tussen twee banen tussen wal en schip vallen, blijven ze ook in die tijd verzekerd.

Dat geldt eveneens als ze zijn ontslagen: zolang je een werkloosheidsuitkering ontvangt, ben je verzekerd.

EEN STUK KLEINER Een flinke verbetering, vindt Omtzigt. Maar, zo heeft hij al laten weten, de regeling moet ook gelden als mensen arbeidsongeschikt zijn. Daarmee zijn niet alle inkomensproblemen opgelost, ziet de Stichting van de Arbeid zelf ook. Het beste zou zijn als de weduwenuitkering zou terugkeren. “De overheid heeft zich steeds meer teruggetrokken en de verantwoordelijkheid voor een nabestaandenvoorziening in belangrijke mate neergelegd bij individuen en sociale partners. Als de Anw een volwaardige basisvoorziening zou vormen, dan zouden de problemen in praktijk een stuk kleiner zijn dan nu.”

ANBO ziet overigens hier en daar nog open eindjes, die vragen oproepen. ANBO zal die inbrengen tijdens de behandeling van de nieuwe wet.

Wezenpensioen Ook het wezenpensioen wordt aanmerkelijk verbeterd en gaat altijd gelden tot de leeftijd van 25 jaar. De uitkering kan worden opgetrokken naar 20 procent voor ‘halfwezen’ en 40 procent voor hele wezen.

ANBO 59

DOSSIER PENSIOEN

Kijk ‘m terug

ANBO’s eerste webinar, over pensioen ANBO heeft afgelopen zomer voor het eerst een webinar georganiseerd.

Aanleiding daarvoor was het nieuwe en veelbesproken pensioenakkoord. Voor al onze leden een belangrijk onderwerp.

Lees wat er zoal werd besproken.

Terugkijken kan ook.

Voor dit eerste webinar hebben we tweehonderd plaatsen gecreëerd voor onze leden. Die waren binnen enkele dagen allemaal weg. Daar was ook reden toe. Een van de ontwerpers van het nieuwe pensioenstelsel, Dick Boeijen, heeft helder en begrijpelijk uitgelegd hoe het nieuwe stelsel wordt ingericht. Boeijen is senior actuaris en pensioenexpert bij PGGM, de uitvoeringsorganisatie van pensioenfonds Zorg en Welzijn. Willem Reijn, senior beleidsadviseur pensioenen bij ANBO, heeft tijdens het webinar aangegeven hoe ANBO tegen het nieuwe pensioenstelsel aankijkt. Kort samengevat: positief, maar wat gebeurt er tot het stelsel wordt ingevoerd? Dat duurt namelijk nog tot 2026.

U kunt het webinar terugkijken op www.anbo.nl/webinar.

Daar vindt u ook veel gestelde vragen (en uiteraard de antwoorden daarop) over het pensioenakkoord, waaronder: gaan we er met het nieuwe pensioenstelsel op vooruit? Is het nieuwe stelsel niet te veel afhankelijk van de beurs?

Er is al lang geen sprake meer geweest van indexatie, dat scheelt veel pensioen. Krijgen we dat geld nog eens terug?

Kunnen mijn huidige rechten zo maar worden omgezet in het nieuwe stelsel, of heb ik daar zelf ook wat over te zeggen? Verandert er iets aan mijn pensioen? anbo.nl/webinar

60 ANBO

Op de foto van links naar rechts: Dick Boeijen (een van de ontwerpers van het nieuwe pensioenstelsel), presentator (en ANBO-medewerker) Lynn Kamphuis en Willem Reijn, pensioenspecialist bij ANBO.

Wat is een webinar?

Een webinar is een onlinebijeenkomst.

Iedereen neemt van achter zijn of haar eigen computer, smartphone of tablet deel aan het event. Het woord webinar is een combinatie van de woorden web en seminar, een omvangrijke bijeenkomst rond een bepaald onderwerp.

Veilig douchen binnen 1 dag TOT

€1100 LEEFTIJDSKORTING*

+

Extra ondersteuning

Gisteren

+

Eigen productie en montageteam

+

Anti-slip profiel

Lage instap

Levenslange garantie op wandpanelen

Ruim 10.000 douches geplaatst

Geplaatst binnen 1 dag

Goedkoopste van de Benelux

Nature Line GRATIS BROCHURE ONTVANGEN?

WWW.VEILIGDOUCHEN.NL BEL GRATIS 0800 0200 962

Ja, ik ontvang graag het gratis informatiemagazine Pure instapbad NIEUW

Naam Straat + nr Postcode Telefoon

* Bekijk de algemene actievoorwaarde op onze website.

Plaats ANBO 01_09_20

ANBO 61

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar: Zwaluw comfortsanitair Antwoordnummer 3035 - 3860VZ Zeewolde, Nederland

ANBO TIPT Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten.

Zorg, Zin en Waardigheid

BOEK

In ‘Zorg, Zin en Waardigheid’ neemt Pieter Grimbergen (1959) de lezer mee op de weg die hij zelf heeft afgelegd. In twaalf gesprekken met ervaringsdeskundigen passeren thema’s als zingeving, kwetsbaarheid, liefde, levenskracht en moed de revue. In de reflecties toont de auteur etsen van Rembrandt en deelt hij het gedachtegoed van de man die hem heeft geïnspireerd, priester en schrijver Henri Nouwen. Het boek past in deze tijd waarin vragen over zorg, zingeving en waardigheid in toenemende mate relevant zijn.

Samen met uitgeverij LannooCampus mogen we drie boeken weggeven. Heeft u interesse? Mail dan waarom u blij bent ANBO-lid te zijn: magazine@anbo.nl

STOEL

Maak kans op een

relaxstoel van Prominent In samenwerking met Prominent mogen we één stoel ter waarde van 1750 euro weggeven. Mail als u hier kans op wilt maken naar magazine@anbo.nl. Meld daarbij dan waarom u blij bent lid te zijn van ANBO. Prominent laat naar eigen zeggen ‘al ruim twintig jaar iedereen ervaren wat écht goed zitten is’. En Prominent vindt dat stoelen iets voor u moeten doen: u ontspannen én activeren of u helpen met opstaan. Of ga lekker languit liggen, laat u masseren of verwarmen. Maar vooral wil Prominent u optimaal ondersteunen in elke houding. Daarom werkt de onderneming iedere dag aan de nieuwe generatie stoelen.

Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/prominent en www.prominent.nu

62 ANBO

ANBO TIPT

CURSUS

Schrijven over je levensloop

Een van de eerste lessen die ik leerde op de School voor Journalistiek is dat schrijven net is als autorijden: iedereen kan het, alleen de een wat beter dan de ander. Ik moest hieraan denken toen ik de tekst zag van Sarah Elfenbein (pseudoniem van ons lid Sarah Schellekens). Ze biedt een cursus autobiografisch schrijven aan en meldt in de tekst ‘iedereen kan het’.

Cursisten krijgen schrijftips en elke les wordt een bepaalde technische vaardigheid geoefend. Er is aandacht voor beeldend schrijven, stijl, spanningsboog en perspectief. Schrijven is een creatief proces

en schrijven over je leven betekent volgens haar dat je zaken in kaart gaat brengen, structuur aanbrengt.

Het is een belangrijke vorm van zelfreflectie. Het nodigt uit onze passies en drijfveren te leren kennen.

Door te schrijven herinneren we ons dingen die we dachten vergeten te zijn. Heeft u interesse? Neem dan contact op via: sarahschellekens@ziggo.nl

BOEK

De Doorzetster is een persoonlijk relaas over Marianne’s avontuurlijk leven met Roel Visser. Als kinderloos echtpaar schenken ze hun ‘ouderliefde’ aan anderen. Een medische misser bedreigt het leven van Roel (1946-2008). Kort na zijn openhartoperatie krijgt hij een bijna-doodervaring. Dat verdiept zijn geloofsleven en dat van zijn partner Marianne.

Roel bekeert zich tot de Rooms-Katholieke Kerk en Marianne bereidt zich voor op een pastorale functie.

Na zijn overlijden wordt Marianne bang voor haar eigen eenzaamheid. Ze klampt zich vast aan de kerk en aan een foute man. Totdat ze de confrontatie met haar alleenzijn aangaat.

Zonder enig reisgezelschap gaat ze naar Istanbul. Terug in Haarlem ziet ze Peter (1935). Een levensgenieter. Vroeger had hij een seksshop en later twee optiekzaken. Ze stapt op hem af met de woorden: “Ik vind jou een leuke man.” Daarna neemt hij haar mee op een reis van drie maanden op zijn motorjacht. Dat wekt de woede van de pastoor.

De Doorzetster In haar nieuwe boek ‘De Doorzetster; Een Ode Aan De Liefde’ gaat schrijfster (en ANBO-lid) Marianne Visser van Klaarwater in op het overwinnen van levensproblemen waarmee we vroeg of laat allemaal te maken krijgen. De foto op de cover is genomen voorafgaand aan het 120-jarig jubileummagazine dat begin dit jaar is verschenen en gemaakt door ‘onze’ fotograaf Anouk De Kleermaeker.

Terwijl de relatie met Peter zich ontwikkelt, gaat Marianne ook steeds meer haar eigen weg. Haar werk brengt haar in contact met bekende Nederlanders, onder wie André Rieu, het Nederlands koningspaar en zelfs met paus Franciscus.

Na de aanslag op de MH17 raakt Peter in een zware depressie. Marianne staat voor de keuze: laat ze hem los of bindt ze samen met hem de strijd aan?

In samenwerking met Visser van Klaarwater en haar uitgeverij U2pi mogen we drie boeken weggeven. Wilt u kans maken op een exemplaar? Mail dan naar: magazine@anbo.nl

ANBO 63

ANBO

EXPERTS

Dagelijks komen bij ANBO Raad & Daad veel vragen binnen over de meest uiteenlopende onderwerpen. Onze experts staan klaar om advies te geven. Een greep uit de vragen en antwoorden.

Ik ben gaan samenwonen met mijn nieuwe partner. Nu moeten wij allebei heel veel zorgtoeslag terugbetalen. Dat kan toch niet?

ALEX VAN SCHERPENZEEL, ANBO EXPERT FINANCIËN

“Helaas zien wij dat vaker. Mensen gaan samenwonen met elkaar en beseffen niet dat dat niet alleen heel leuke zaken oplevert, maar soms ook heel vervelende. De AOW wordt anders als u gaat samenwonen, maar ook de toeslagen.

Sluit u bijvoorbeeld een samenlevingscontract, dan bent u elkaars toeslagpartner. Maar er zijn nog veel meer situaties, waarbij u – zonder dat u dat eigenlijk beseft – een toeslagpartner hebt. U kunt op de website van de Belastingdienst checken of u ook een toeslagpartner hebt: https://bit.ly/ toeslagpartner_belastingdienst 64 ANBO

Met een toeslagpartner wordt de zorgtoeslag over het gezamenlijk inkomen berekend. Had u allebei vóór het samenwonen ieder apart zorgtoeslag, dan zal dat met samenwonen in de meeste gevallen een stuk lager worden.

Als u dat niet op tijd doorgeeft, kan de terugbetaling over een aantal jaren betrekking hebben. Een voorbeeld: • U woont alleen en u hebt een inkomen van € 25.000.

Dat geeft u in 2020 recht op een zorgtoeslag van € 63 per maand.

• U hebt een relatie die ook een inkomen van € 25.000 heeft. Ook hij/zij heeft recht op € 63 zorgtoeslag per maand.

• U woont sinds 2019 samen. U sluit een samenlevingscontract en wordt daarmee elkaars toeslagpartner.

• Uw gezamenlijk inkomen wordt dan € 40.000. De AOW gaat immers voor uw beiden omlaag.

• Uw gezamenlijk inkomen is nu te hoog voor zorgtoeslag. De grens ligt in 2020 bij € 38.945 • Het recht gaat voor uw beiden naar € 0 zorgtoeslag • Geeft u de wijziging niet door, dan blijft de zorgtoeslag doorbetaald worden. Op enig moment zult u dit echter moeten terugbetalen. Voor het gehele jaar 2020 gaat het dan om 12 x € 63 = € 756 x 2 = € 1.512!”

“Terugvordering over een aantal jaren kan dan om duizenden euro’s gaan. Ons advies: het is niet het leukste werk, maar check voordat u gaat samenwonen alle gevolgen op financieel vlak. En zorg ervoor dat u het samenwonen ook op tijd doorgeeft aan de verschillende instanties.”

ANBO EXPERTS

Heeft u een vraag?

Mijn man moet in een zorginstelling worden opgenomen. Als wij kiezen voor een particuliere zorginstelling, hoeven wij dan geen eigen bijdrage te betalen aan het CAK?

Komt u ergens zelf niet uit? Neem dan contact met ons op. Wij hebben diverse deskundige vrijwilligers die gratis bij leden op huisbezoek gaan.

Als u een huisbezoek door een van onze ANBO Woon- of Veiligheidsconsulenten wenst, dan kunt u dit aangeven bij de Raad & Daad Advieslijn via telefoonnummer: 0348 46 66 88. Of stuur een e-mail: raadendaad@anbo.nl

ATIE SCHIPAANBOORD, ANBO EXPERT WONEN

“Ook bij wonen in een particuliere zorginstelling kan een eigen bijdrage verschuldigd zijn. Een particulier verzorgingshuis ziet uw echtgenoot als een zelfstandige bewoner. Daarom betaalt hij als bewoner de huur voor het verblijf en servicekosten voor de te leveren diensten zelf. De kosten voor de zorg kunnen vergoed worden.

Of via de Zorgverzekeringswet of via de Wet langdurige zorg.”

“Als uw echtgenoot alleen thuiszorg nodig heeft, kan hij een beroep doen op de Zorgverzekeringswet. Dat regelt hij via de zorgverzekeraar. Hiervoor geldt in het algemeen geen eigen bijdrage. Heeft hij 24-uurszorg nodig?

Dan kan hij in aanmerking komen voor een vergoeding vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz). Hiervoor is een indicatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ).

Met die indicatie heeft hij recht op zorg via een Volledig Pakket Thuis (VPT) of een Modulair Pakket Thuis (MPT).”

“Hij kan deze vergoedingen ook krijgen in de vorm van een persoonsgebonden budget, zodat hij zelf de zorg kan kiezen. Voor Wlz-zorg betaalt hij wel een eigen bijdrage aan het CAK.” ANBO 65

Spatoilet®, al 14 jaar de allerbeste toiletzitting met onderdouche Stop nu met vegen. Ga voor hygiëne en wellness!

9,5

• Prijs: € 745,- incl. btw en DRIE jaar garantie • Spatoilet® past op vrijwel iedere toiletpot • Installatie door ons zonder hakken en breken € 150,- inclusief btw, materialen en voorrijkosten Als je wacht tot je “eraan toe bent, is het te laat”. DOE HET NU! Eenvoudige installatie – gebruiksvriendelijk – met geurvreter – verwarmde zitting – warm water – met afstandsbediening – gratis 2 weken uitproberen – betalen na de proefperiode * Wij installeren op verzoek ook wc-liften; wc-verhogers; handgrepen; beugels e.d. * Informeer bij Uw gemeente of u voor vergoeding via de Wmo in aanmerking komt.

Bel voor meer info of bestel: 072 – 5629 269 / 020 6141232 of via: www.spatoilet.com

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR THYSSENKRUPP

Zo lang mogelijk comfortabel thuis blijven wonen

Als traplopen een probleem wordt, kunt u natuurlijk de slaap- en of badkamer naar beneden verplaatsen. Dat is vaak nog best een hele verbouwing én u kunt eigenlijk de helft van uw huis niet meer gebruiken! Een traplift kan dan uitkomst bieden. Veel mensen denken dat het plaatsen van een traplift ook een grote verbouwing met zich meebrengt, maar niets is minder waar.

MAATWERK Na een adviesgesprek bij u thuis wordt uw traplift op maat gemaakt en 2 tot 3 weken later binnen enkele uren op uw trap gemonteerd. Dankzij de modernste technologieën kunt u op een fijne en veilige manier nog vele jaren blijven genieten van uw eigen woning. Het laten plaatsen van een traplift is relatief eenvoudig, financieel vaak te overzien en het is dé oplossing voor ouderen die elke verdieping in hun huis willen blijven gebruiken.

De heer Van Druenen kreeg vanwege gezondheidsproblemen moeite met het nemen van de wenteltrap en liet een traplift plaatsen: “Wij kunnen nu de wenteltrap helemaal gebruiken, zowel lopend als met de traplift.”

STEILE OF SMALLE TRAP? GEEN PROBLEEM! En als u denkt dat uw trap niet geschikt is voor een traplift; er kan meer dan u denkt. Vooral in wat oudere woningen zie je vaak smalle en steile trappen, of zelfs een deur vlak naast de onderste treden. In veel woningen zijn de voorschriften uit moderne bouwbesluiten (nog) niet toegepast. Dit kan weleens de reden zijn dat u op een gegeven moment niet meer veilig uw trap op komt.

Een veelgehoorde vraag is of een smalle trap na het plaatsen van een traplift nog wel beloopbaar blijft voor anderen.

In 99% van de gevallen kan daarvoor een passende oplossing gevonden worden.

STIJLVOLLE TRAPLIFT DIE PAST BIJ UW PERSOONLIJKE WENSEN EN INTERIEUR Een thyssenkrupp traplift wordt altijd op maat gemaakt nadat deze bij u thuis is ingemeten. Heeft u een trap met (krappe) bochten? Kies dan voor de Swing. Dit model van thyssenkrupp is uniek in zijn soort en past door de gepatenteerde ASL-technologie op bijna elke trap. Typerend voor deze traplift zijn de uitgebreide standaard opties: bekleding in het materiaal en de kleur van uw keuze, gebogen armleuningen voor een extra veilig gevoel en een stoel die wegdraait van de diepte.

Ook adverteren in ANBO magazine?

Een traplift proberen of meer informatie?

Wij begrijpen dat u een traplift graag eerst bekijkt en probeert. Bel, op het gratis telefoonnummer 0800-5003, met een adviseur van thyssenkrupp voor de mogelijkheden en om te horen of er wellicht een showroom dicht bij u in de buurt is.

“Nooit gedacht dat een traplift mogelijk was op onze smalle steile trap.

Toch gelukt!”

Gewoon thuis blijven wonen in uw eigen vertrouwde omgeving; is dat niet wat iedereen wil? Om ook op hogere leeftijd comfortabel thuis te kunnen blijven wonen, is het soms noodzakelijk om aanpassingen te doen in huis. Denk aan het installeren van douche- en toiletbeugels, het verwijderen van drempels en bijvoorbeeld het plaatsen van een traplift.

OVER THYSSENKRUPP Het bedrijf thyssenkrupp Home Solutions werd in 1953 opgericht als De Reus Liften. In 1957 breidde De Reus Liften zijn assortiment uit met de allereerste traplift in Nederland. Door de jaren heen kregen de innovatieve trapliften verschillende prijzen voor hun ergonomische ontwerp. Met een sterke focus op klantgerichtheid heeft thyssenkrupp al meer dan 50.000 trap- en huisliften geïnstalleerd.

thyssenkrupp-homesolutions.nl

44 ANBO

ANBO 45

we inent vieren 20 jaar Prom % korting! thuis met 50

ale prijs, haalt helft van de norm n uit Voor precies de ijs-kortingen. een keuze make end hoge set-pr Edition Sets’ en ere dit met ongek uit de ‘Limited volgens de reguli jaar en vieren huis. U kunt kiezen ls zijn geopend Wij bestaan 20 sets. ere stoelen in Al onze 43 winke én een of meerd inent.nu/jubileum stalenbundel. um .prom jubile www r u nu een bank op: de 20-jaa s te vinden zijn en kleuren uit de jubileumset waar diverse stoffen ls winke .prominent.nu Kijk voor alle of ga naar www openingstijden. ak afspra 40 90 voor een Bel 0341 - 27

nce

Modern elega

tijdloos en modern perfect in een hoekbank, Deze set past een 2,5-zits bestaat uit s. interieur en ende kussen oel en bijpass . een bijzetst alen en kleuren tiental materi Kies uit een

Jubileum-set

9,1 De beste service beoord eling van Nederl and

Groots te keuzev rijheid

Fiets je vakantie tegemoet!

Persoo nlijke bezorg ing aan huis 2

Beste prijskwalite itsverhou ding

1990,-

Altijd service bij jou in de buurt 2

Cosmo Livorno

middenmotor

voorwiel- en

Trekking

middenmotor

Advies op maat met een persoonlijke afspraak

nce Timeless elega comfortabel. tijdloos en uiterst Deze set is erd in een bank is uitgevo en De 2,5-zits keus uit stoff stof. Ruime gemêleerde ctie. de jubileumcolle en kleuren uit

Jubileum-set

4980,2490,-

2

uit een 2,5-zits set bestaat Deze stoere comfortabele uteuil en een bank, relaxfa en en kleuren zelf de stoff bijzetstoel. Kies mcollectie. uit de jubileu

Jubileum-set

3

Plan jouw persoo nlijke afspraa k in één van onze E-bike Testcen ters en wij zorgen ervoor dat er genoeg ruimte voor jou gereserveerd is. Zo kun jij altijd veilig jouw ideale e-bike testen. Uiteraa rd hanteren we alle richtlijnen van het RIVM.

5980,2990,-

in de buurt Altijd een winkel en de 43 adressen Kijk voor alle ent.nu n op promin openingstijde - 27 40 90 of bel 0341

stella mak es my

2005 - ANBO

270.indd 1

11:18

Magazine_v2.indd

1

GRATIS PROEF RIT EN ADVIES BIJ JOU AAN HUIS

stella.nl/proefrit

BESTEL NÚ HEEL VOORDELIG JOUW NIEUWE E-BIKE ONLINE stella.nl/websho

PERSOONLIJK

We kijken graag samen met u naar de mogelijkheden.

E AFSPR

AAK Genoeg ruimte voor jou én persoonli advies. Dat is jk een persoonli jke afspraak!

Kies jouw E-bike Testcenter en plan direct jouw persoonlijke afspraak!

p

stella.nl/proefrit

day

Prijswijzigingen, druk-

22-05-2020

wk26-P1-plus-210x

magazine@anbo.nl

Binnen 5 werkd agen fi etsen 3

1

3980,-

voorwiel- en

nce Natural elega

Neem dan gerust contact op met ANBO via:

en zetfouten voorbehouden. 2 Service, bezorging en garantie

op locatie in Nederland,

excl. Waddeneilanden. 3 Bij voorraadmodellen en

stella.nl/an bo afhaal bij de Stella fabriek.

25-05-20 14:29

ADVERTORIAL

HERSENSCANS VERTELLEN GEEN LEUGENS!

Ik kon mijn bril weer niet vinden!

Ruth is een actieve en altijd drukke gepensioneerde. “Ik had altijd over alles de controle, maar op een gegeven moment kreeg ik het gevoel dat ik de controle kwijt begon te raken.”

Zo kon ik me niet herinneren, waar ik mijn bril of sleutels had gelegd. Ik was voortdurend mijn tijd aan het verspillen met het zoeken naar iets. Nu gebruik ik dagelijks Clear Brain.

Helder het hoofd ADV. NORDIC

Verliest u het overzicht als u haast hebt? Vergeet u de namen van mensen die u al jaren kent?

Dit wordt leeftijdsgerelateerd geheugenverlies genoemd.

Een baanbrekende nieuwe tablet New Nordic heeft deze baanbrekende tablet voor uw hersenen ontwikkeld.

De tablet draagt bij aan uw mentale gesteldheid en cognitieve functies, zoals geheugen, aandacht en concentratie.

gecontroleerd onderzoek toont hieronder aan hoe het extract de geheugenen concentratiedelen van de hersenen – de rode hersengolven activeert in vergelijking met de inactievere blauwe hersengolven van de testpersonen die een placebotablet hadden ingenomen (een tablet zonder de actieve stof).

- Voor mij is het van belang om mijn hoofd erbij te houden voor mijn dagelijkse zorgen, plezier met mijn kleinkinderen te hebben, de tuin bij te houden en met mijn buren een kaartje te leggen.

Ik hoop dat ik lang actief kan blijven met mijn hoofd erbij. Ik wil erop uit met mijn familie en vrienden.

BEGIN NU MET CLEAR BRAIN!

Walnoot Behalve het speciale groenethee-extract bevat de Clear Brain tablet extracten uit walnoot, granaatappel, pijnboomschors en peper alsook vitaminen die voedingsstoffen aan de hersenen geven*.

De testresultaten zijn verbluffend De tablet Clear Brain™ is rijk aan aminozuur L-theanine dat in groene thee voorkomt. Hersenscans van testpersonen laten duidelijk zien hoe de activiteit van de hersengolven al binnen een uur is verhoogd. Wetenschappelijk en

Verkrijgbaar bij:

VRAGEN? *Vitamine B die bijdraagt aan een normale functie van het zenuwstelsel, pantotheenzuur dat bijdraagt aan een normaal geestelijk vermogen, en tot slot jodium dat bijdraagt aan een normale cognitieve functie, d.w.z. geheugen, concentratie en aandacht.

Bel 010-204 55 28 of kijk op:

newnordic.comANBO 67

ANBO-STEL

‘Met Kerst ga ik naar huis,’ zei ze dan

68 ANBO

Rinus (65) en Toos (61) van Rossum

ANBO-STEL

“Uiteindelijk bleef ze gewoon” De buurvrouw van Toos en Rinus van Rossum trok na het overlijden van haar man bij hen in. Ze werd liefdevol opgenomen in hun gezin en is met warmte en liefde verzorgd tot het bittere eind. Bijzonder? Nee hoor, Toos en Rinus vonden het heel gewoon.

TEKST FLEUR AKERSLOOT FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

“Ik ben al veertien jaar lid van ANBO, sinds mijn vijftigste”, zegt Rinus. “Ik ben lid geworden omdat ik het blad wilde lezen en je kan bij ANBO je ei kwijt als je zorgen hebt.” Toos: “Plus de collectieve korting op zorgverzekeringen. We zijn ook ooit geholpen door een belastinginvulhulp. En er staat veel nuttigs in het blad.”

STAAR “Onze overburen, Jan en Corry zijn door ons ook lid geworden”, vertelt Toos. “Onze overbuurvrouw Cor, of eigenlijk noemden we haar Corretje, heeft voordat ze overleed, negen maanden bij ons ingewoond. Het is nu ruim twee jaar geleden en we missen haar nog altijd. We waren ontzettend op haar en haar man Jan gesteld. Ik heb voor Jan gezorgd toen hij was gevallen en een nieuwe heup kreeg. Toen ze allebei aan staar geholpen werden ben ik met ze meegegaan en heb ik ze allebei gedruppeld. Later kreeg Jan ook nog een nieuwe hartklep en heb ik hem verzorgd. Dat zorgen zit in mijn aard, ik werk in de ouderenzorg en ik ben een mensenmens. Ik hou ontzettend van mijn werk. Ik mag officieel maar tien minuten bij een cliënt zijn, maar dat is niks voor mij. Ik zit er liever nog een kwartier in mijn eigen tijd dan dat ik na tien minuten de deur uit ren.”

HERRIE Toos: “Toen Jan een beroerte kreeg heb ik 112 gebeld en een week later is hij in het bijzijn van mij en Cor overleden.“ Rinus: ”Cor at in die tijd ‘s avonds bij ons en ging daarna naar huis. Tot ze bij haar naast gingen verbouwen.

Vanwege de herrie zou ze een paar weken bij ons logeren.

Maar de paar weken werden maanden. ‘Met Kerst ga ik naar huis,’ zei ze dan. En vervolgens: ‘Met Pasen ga ik naar huis’. Uiteindelijk bleef ze gewoon. Op een dag is ze gevallen. Ze was 89 en ze wilde geen behandeling meer en toen was het snel afgelopen. Ze is bij ons thuis overleden.”

‘IK HOU VAN JOU’ Toos: “Als je me zou vragen of ik weer zoiets zou doen, dan zou ik zeggen nee, want er bestaat geen tweede Jan en geen tweede Cor. Het was voor ons ook een grote eer dat wij hun surrogaat kinderen mochten zijn. Onze dochter Angela was ook dol op ze. Ze noemde ze opa en oma. Het was ook echt hun kleinkind. Als ik werkte, paste Cor op.

Die twee hadden een heel bijzondere band. Toen Angela geboren werd, lag Cor in het ziekenhuis met darmkanker.

Angela was voor haar reden om door te zetten. Het gaf haar moed. Haar laatste woorden waren aan Angela gericht: ‘ik hou van jou’.”

ANBO 69

FAWLTY TOWERS

De mooiste nostalgische programma’s ziet u bij

THE FLYING DOCTORS

BLACK ADDER

50

89

70 ANBO Kijk voor meer informatie en uitzendtijden op www.kijkbijons.nl en de app

50 Vind ONS op

THEMA: DIEPE SLAAP

ADVERTORIAL

Slaap is noodzakelijk voor het lichaam. Goed slapen is essentieel voor herstel van je lichaam. Als je te weinig slaapt, heeft dit invloed op je humeur, je welzijn en de gezondheid van je lichaam.

ANBO online Website en nieuwsbrieven

‘Tegenwoordig slaap ik als een roos’

De ANBO-website staat boordevol informatie over onze drie speerpunten: Inkomen, Gezondheid en Wonen.

Kijk op: www.anbo.nl

Birthe weet maar al te goed hoe het voelt als je voor je gevoel niet geslapen hebt. Birthe had hier bijna 2 jaar lang last van. - Als ik’s ochtends opstond, voelde ik me moe en was ik niet in vorm. Het viel me ontzettend zwaar om elke dag mijn werk te doen. Sinds ik de Melissa™ -tabletten neem sta ik blij op en voel ik me sterk.

Samen met haar man beheert Birthe een klein timmerbedrijf waar ze de boekhouding voor haar rekening neemt. Ik was een compulsieve eter omdat ik’s nachts niet kon slapen.

- We hadden het goed samen en waren gelukkig. Helaas kwam er een kink in de kabel toen ik zo’n 5 jaar geleden’s nachts steeds wakker werd en niet meer goed in slaap kon komen. De gevolgen hiervan waren heftig. Ik had vaak een slecht humeur en ik voelde me dag in, dag uit moe. Ik greep naar eten als troost, omdat ik daar voor mijn gevoel nog iets van energie uithaalde. Hierdoor zaten op een gegeven moment al mijn kleren te strak en werd ik nog verdrietiger en depressief. Dit heeft bijna 2 jaar geduurd.

IK KREEG HET ADVIES OM MELISSA TE PROBEREN Op een goede dag besprak ik mijn problemen met mijn buurvrouw. Zij adviseerde mij om de Melissa-tabletten uit te proberen, waarover ze veel goede dingen had gehoord. Ik vroeg ernaar bij de drogist en de winkelmedewerker vertelde me dat

Met onze digitale nieuwsbrieven bent u direct op de hoogte van de laatste nieuwtjes.Inschrijven kan via: anbo.nl/nieuwsbrief

de tabletten citroenmelisse bevatten. Citroenmelisse draagt bij aan een gezonde en rustgevende slaap en zorgt voor ontspanning zonder dat je er suf van wordt.

De tabletten dragen ook bij aan een goed functioneren van het zenuwstelsel*. En dus kocht ik mijn eerste verpakking en ging ik hoopvol naar huis.

IK SLAAP NU ELKE NACHT DOOR ZONDER TUSSENTIJDS WAKKER TE WORDEN

Het is een fantastisch gevoel om elke avond naar bed te gaan in de wetenschap dat ik kan gaan slapen zonder midden in de nacht wakker te worden en niet meer in slaap kan komen. Het geeft me zoveel zelfvertrouwen! Ik ben blij dat ik mijn leven weer op de rails heb! Het is werkelijk ongelooflijk hoe slecht slapen je kwaliteit van leven kan beïnvloeden. Daar heb ik vroeger nooit bij stilgestaan! *Magnesium en B-vitaminen dragen bij aan een normale werking van het zenuwstelsel.

VERKRIJGBAAR BIJ:

Volg ons op social media www.facebook.com/anbo.nl twitter.com/ANBO_Nederland (algemeen) twitter.com/ANBOpers (voor de pers) www.linkedin.com/company/anbo www.instagram.com/anbo_nederland www.youtube.com/ANBOnl

Rustgevende diepe slaap op een natuurlijke en gezonde manier

De tablet bevat een citroenbalsemextract, dat helpt een goede nachtrust in stand te houden, het aminuzuur L-theanine, een kamille-extract, vitamine-B-complex en magnesium. Het bestanddeel B-vitamine draagt bij aan een normale functie van de geest en het zenuwstelsel.

• GEEN HORMONEN • GEEN VERSLAVING • GEEN SLAPERIGHEID

VRAGEN? Bel 010-204 55 28 of kijk op: www.newnordic.nl

ANBO 71

ANBO-VRIJWILLIGER

ANBO ambassadeur en Belastinginvulhulp Janny Ottens

“ De medemens is mijn hobby zeg ik altijd” Nooit eerder stond Janny Ottens in ANBO Magazine. Terwijl ze toch al dertig jaar als belastinginvulhulp in touw is. Op de voorgrond treden is gewoon niets voor haar. Maar nu ze 80 is geworden is het hoog tijd om haar in de schijnwerpers te zetten.

TEKST FLEUR AKERSLOOT FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

“In mijn hoogtijdagen zag ik wel twee ANBO-leden per dag. De laatste jaren bouw ik mijn vrijwilligerswerk als belastinginvulhulp af. Het is niet zomaar een papiertje invullen. Ik werk met ouderen en dat vraagt tijd en geduld.

Ik doe het met veel vreugde. Als dank geven mensen mij wel eens een bloemetje of een pakje bonen uit de eigen moestuin. Dat waardeer ik natuurlijk, maar het gaat me om het blij maken van ANBO-leden. Dat lukt gelukkig, want ze krijgen vaak wat terug van de belasting. Dat is toch mooi werk?”

DERTIG JAAR LATER “Het vrijwilligerswerk heb ik altijd naast mijn gewone werk gedaan. Veertig jaar werkte ik in de zorg. Ook in de ouderenzorg. Ik was hoofd verzorging en huishouding in een verzorgingshuis. Nou, dan kwamen er ook vragen of ik kon helpen met dit of dat. Zo rolde ik vanzelf in het belastingwerk voor ouderen. Voor mijn ouders, mijn zus en voor mezelf deed ik altijd al de belastingpapieren dus was ik al thuis in het invullen. En nu, dertig jaar later, doe ik dat nog altijd bij ANBO.” ECHT LASTIG “Veel ouderen kunnen net als ik wel zelf hun belastingpapieren invullen. Maar er zijn er ook veel die het niet alleen kunnen. Trouwens, de jeugd kan het ook niet hoor. Het is niet ingewikkeld voor wie er plezier in heeft maar als je niet zo’n cijfertjespersoon bent dan is het gewoon echt 72 ANBO

lastig. Bij veel dames is de partner weggevallen en hebben kinderen het te druk om te helpen. Als ze dan ANBO-lid zijn kan ik ze helpen.”

STEUNTJE IN DE RUG “De invulhulp doe ik alleen voor ouderen uit mijn buurt die hulp nodig hebben. Mensen vinden het vervelend dat ik nu afbouw, want het is niet makkelijk om een vervanger te vinden. Het liefst zou ik iemand inwerken en de mensen vertrouwd laten worden met mijn opvolger. Veel ouderen zijn alleen en het is vervelend als je er in je eentje voorstaat. Een steuntje in de rug is dan welkom.”

OP DE TRAP “De mensen die ik help, zie ik één keer paar jaar om de belasting in te vullen. Maar we ontmoeten elkaar soms ook bij andere gelegenheden. Dan word ik vaak wel even aangesproken over wat belastingvragen. Leuk toch? Je bent in de wereld om elkaar te helpen, vind ik. We hebben elkaar gewoon nodig. Zelf vraag ik ook weleens hulp. Ik sta niet graag op de trap dus dan vraag ik iemand om dat voor mij te doen. “ LIEFDE EN VREUGDE “De medemens is mijn hobby zeg ik altijd. Ik vind mensen helpen belangrijk. En dat doe ik met liefde en vreugde en hoop dat ik nog lang de kracht krijg om bezig te blijven. Ik ben nog heel dankbaar dat ik op mijn leeftijd

ANBO-VRIJWILLIGER

Ook vrijwilliger worden?

Bent u ook geïnteresseerd om als belastinginvulhulp aan de slag te gaan? Of kent u iemand die dit wel zou willen doen? Kijk dan eens op: anbo.nl/belastinginvuller

of stuur een mail naar vrijwilliger@anbo.nl

onder vermelding van ‘Belastinginvulhulp’.

Wat is de ANBO Belastingservice?

“We hebben elkaar gewoon nodig, zelf vraag ik ook weleens hulp” in goede gezondheid verkeer ook al ben ik lang niet meer zo fit als toen ik 18 was. Toch kijk ik liever naar wat ik wel kan, daar word ik blij van. Bij mij functioneert alles goed en mijn geest is ook nog scherp. Ik rij ook nog auto, dat geeft echt vrijheid. Als de mogelijkheid er is ga ik naar mijn zus om haar te helpen. Op familiebezoek of boodschappen doen. Mensen blij maken is het uitgangspunt voor mij. Als je van cijfers houdt en je ouderen blij wilt maken, dan is dit vrijwilligerswerk een perfecte baan.”

De Belastingservice verzorgt eenvoudige IB-aangiftes en checkt toeslagen. Deze service is alleen toegankelijk voor leden. Een goed opgeleide vrijwilliger komt bij u thuis en helpt u graag met het invullen en indienen van de inkomstenbelasting zodat u hier geen zorgen over heeft en krijgt waar u recht op heeft. Ook checkt de vrijwilliger uw recht op de huur- en zorgtoeslag en helpen zij u met het aanvragen van uw zorg- en huurtoeslag als u daarvoor in aanmerking komt. De vrijwilliger ontvangt voor deze service van het lid een onkostenvergoeding van 12 euro. Het lid betaalt 17 euro als er sprake is van een fiscaal partner die geen lid is van ANBO.

ANBO 73

ANBO-LID

ANBO-lid Rob van Thoor

“ Ik ben met pensioen, maar nog altijd bezig”

74 ANBO

ANBO-LID Het avontuurlijk leven van Rob van Thoor (75) leidde hem over de hele wereld. Eerst als machinist op een schip, vervolgens op het ministerie van Defensie en na het voorzitterschap van kringloopbedrijven kwam hij op het pad van energetisch genezen.

Geïnspireerd door oude tradities bekwaamde hij zich in de ontspanningstechnieken van Soehma en schreef daar drie boeken over.

TEKST FLEUR AKERSLOOT FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER

“Soehma is een combinatie van ademhalingstechniek, ontspanning, bewegen en geluiden maken waarmee mensen op een simpele manier kunnen ontspannen. Door Soehma te beoefenen kun je weer in balans met jezelf komen.”

“Ik ben op het pad van genezen en helen gekomen dankzij mijn schoonmoeder. Zij leed aan Ulcus Cruris (een open wond op het onderbeen die niet wil genezen). Omdat de dokter niets meer voor haar kon doen zijn we naar een ‘heler’ gegaan. Het was een boertje die een beetje over haar been heen streek. Dat was alles. Maar binnen zes weken was haar been dicht. Ongelofelijk. Dat wilde ik ook leren.”

“Ik ben gewoon begonnen. Autodidactisch. Magnetiseren, paranormaal genezen, energetische therapie, noem het maar op, ik ben ermee aan de slag gegaan. Voordat ik het wist had ik een goedlopende praktijk. Van daaruit ben ik me verder gaan ontwikkelen.”

EEN KWARTIERTJE PER DAG “Mijn grootvader had mij als klein jongetje meegenomen naar stadsmuseum Utrecht. Het Vikingschip dat ik daar zag maakte zo’n diepe indruk op me. Ik heb me verdiept in oud-Europese culturen en ben de runen gaan bestuderen.

Bij oud-Europese culturen werd de Soehma beoefend om te ontspannen. Na een aantal jaar heb ik dat onder de knie gekregen en ben ik les gaan geven.”

“Nog steeds hoor ik van oud-leerlingen dat dat het beste is wat ze is overkomen. Het is net zoiets als yoga, mindfulness

en tai chi. Bij Soehma krijg je je eigen verantwoordelijkheidsgevoel weer terug. Soehma brengt lichaam en geest in rust en in evenwicht. Een kwartiertje per dag oefenen, dat is voldoende. Mediteren, geluiden maken, bewegen, daar draait het om. Ik heb mijn eigen boeken uitgegeven met uitleg en oefeningen. Want ik ben dan wel met pensioen, ik ben nog altijd bezig. Ik heb nu net deel drie van mijn Soehma-boek geschreven.”

ANBO-lid omdat: “Als lid van ANBO sta ik sterker om de belangen van mij en anderen te laten behartigen.”

120 jaar ANBO Wij spraken Rob van Thoor in het kader van ons 120-jarig bestaan. Hij stond ook op de cover van het eerste magazine van dit jaar. Ook de twee nog komende nummers voor dit jaar, die verschijnen op 20 oktober en 8 december, komen leden en vrijwilligers aan het woord naar aanleiding van ons jubileum. Elders in dit magazine staan nog meer ‘120 jaar ANBO-verhalen’.

ANBO 75

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u weer veel voordeel. En wist u dat uw ANBO-pas bij onze vaste kortingspartners het hele jaar door geld waard is?

Mandy’s aanraders ANBO’s Mandy Janssen regelt voordeel- en kortingsacties voor leden. Wilt u op de hoogte blijven van alle voordelen?

Ga naar anbo.nl/nieuwsbrief en schrijf u in voor ANBO Actie. U ontvangt eens per drie weken een nieuwsbrief met daarin alle voordelen. Die wilt u toch niet missen?

ANBO Agenda T/M 20 OKTOBER 2020

€ 250 EXTRA KORTING OP THYSSENKRUPP TRAPLIFT T/M 20 OKTOBER 2020

ZOMERAANBIEDING SYSTEM MECHANIC TOT 20 DECEMBER 2020

BOEKEN 3-DAAGSE BUSREIS NAAR ANDRÉ RIEU IN KEULEN T/M DECEMBER 2020

KORTINGEN OP ACTIVITEITEN EN UITJES T/M DECEMBER 2020

KORTING OP TELEFOONABONNEMENTEN T/M DECEMBER 2020

KORTING OP INVENTUM HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN anbo.nl/ledenvoordeel

76 ANBO

TOT WEL

70% KORTING Geldig t/m december 2020

Als ANBO-lid verveelt u zich nooit Kortingen op activiteiten en uitjes

Via de ANBO Ticketshop profiteert u als ANBO-lid van diverse kortingen op leuke uitjes. Het aanbod is zeer gevarieerd en gemakkelijk online te bestellen. U kunt bijvoorbeeld met korting naar: musea, pretparken en dierenparken. Ook actieve uitjes zoals een wandel- of fietstocht met de GPS of één van de leuke thuis activiteiten behoren tot de mogelijkheden.

1. Ga naar:

anbo.nl/ticketshop

2. Bestel direct uw e-tickets met de actiecode AB2UGS79 en uw ANBO lidmaatschapsnummer 3. Geniet van de leukste uitjes met korting

LEDENVOORDEEL EXTRA

Geldig t/m december 2020

€15 Korting op KORTING telefoonabonnementen via UnitedConsumers

Loopt uw mobiele telefoon abonnement binnenkort af?

Stap over of verleng uw mobiele telefoonabonnement via UnitedConsumers en profiteer van exclusief voordeel op de providers KPN, Vodafone, Tele2, T-Mobile en Ben. Bovenop de reguliere korting van UnitedConsumers, ontvangt u als ANBO-lid € 15 éxtra korting! Dit geldt voor zowel Sim Only abonnementen als abonnementen met toestel. Met een breed assortiment is er altijd een abonnement dat bij u past. Bekijk het aanbod op:

Heeft u nog vragen? De klantenservice van UnitedConsumers helpt u graag verder. Deze is bereikbaar via 0348 - 238084.

www.unitedconsumers.com/anbomobiel

Geldig tot 20 oktober

iolo System

Mechanic

€i.9p ,95 .v.

€39 ,95

zomeraanbieding

Heeft u een trage pc? Herstel en versnel uw computer met het online systeem System Mechanic. Hiermee heeft u 24 uur per dag uw eigen computer-reparateur in huis. Profiteer nu van de speciale jubileumlicentie van System Mechanic en ontvang een licentie van 15 maanden voor € 9,95 ( incl. btw). Deze actie is exclusief geldig voor ANBO-leden tot 20 oktober 2020.

De software van System Mechanic: • optimaliseert de prestaties van uw computer(s); • mag op alle computers thuis worden gebruikt, zonder extra kosten; • zorgt ervoor dat u minder snel een nieuwe computer hoeft aan te schaffen.

System Mechanic werkt volledig automatisch. Eenmaal geïnstalleerd kunt u ervan op aan dat uw computer weer presteert, zonder dat u daar omkijken naar heeft. U heeft recht op gratis (Nederlandstalige) ondersteuning onder support op de website of telefonisch via 0348 – 238 098 (op werkdagen tussen 10:00 – 12.00 uur).

www.iolotechnologies.nl/nederlands/anbojubileum

ANBO 77

LEDENVOORDEEL Geldig t/m december 2020

korting op Inventum huishoudelijke artikelen

50%

KORTING

op een wisselende selectie producten Korting op Inventum huishoudelijke artikelen van hetelucht-friteuse tot polsbloeddrukmeter, van waterkoker tot weegschaal.

Inventum heeft samen met ANBO een voordeelactie georganiseerd waarbij ANBO-leden tot 50% korting krijgen op een wisselende selectie van Inventum producten. De selectie is te bekijken en te bestellen via: www.inventum.eu/anbo

7 t/m 9 januari 2021

Wals met André Rieu

3

DAAGSE BUSREIS

op zijn magische klanken in Keulen Samen met zijn orkest zorgt de violist voor spektakel op het podium.

Inclusief • Vervoer per luxe touringcar • Twee overnachtingen 4* hotel Mercure Düsseldorf Neuss • Verzorging op basis van halfpension • Stadstour Keulen o.l.v. een Nederlandse gids • Rondleiding Dom Keulen met Nederlandse audiotour • Entreekaart concert incl. zitplaats cat. 1, 2, 3 of 4

78 ANBO

Boeken kan tot 20 december 2020 Online via:

www.valkvakanties.nl

Graag vermelden dat u gebruik maakt van de ledenkorting van € 25 per factuur o.v.v. uw ANBO lidmaatschapsnummer.

Of telefonisch bij Van der Valk Vakanties: 0348 - 238069.

Meer informatie: www.valkvakanties.nl/reizen/andre-rieu-keulen

LEDENVOORDEEL Geldig t/m oktober 2020

STIJLVOLLE SWING TRAPLIFT

€250 EXTRA KORTING

van thyssenkrupp Home Solutions

De Swing traplift van thyssenkrupp past vrijwel zeker ook op uw trap. Deze traplift is uniek in zijn soort en won zelfs een prijs voor een traplift met bochten: De REHACARE Design Award 2008/2009. Een prijs- en kwaliteitskeurmerk voor uitzonderlijk design. Volgens het onafhankelijke Liftinstituut zet de Swing traplift de standaard op het gebied van veiligheid.

We doen graag iets extra's voor ANBO leden. Naast lopende acties bieden we u € 250 extra korting. Bel voor informatie over deze actie met de adviseurs van

thyssenkrupp via het gratis telefoonnummer 0800-5003 of ga naar: thyssenkrupp-homesolutions.nl

Meld dat u ANBO-lid bent en van deze korting gebruik wilt maken.

Doorlopend ledenvoordeel Bedrijf:

Wat ze u bieden:

Bedrijfsfitnessonline

Tot 26% korting op een abonnement

EBC Nederland

Krijg grip op uw financiën, € 100 korting op een Financieel Inzicht Gesprek

Heilbron

Bespaar tot € 60 op uw zorgverzekering via ANBO zorgcollectief

Inventum

Tot 50% korting op geselecteerde huishoudelijke apparaten

Ticketshop

Tot 70% korting op tickets

NHA

10% korting op alle cursussen + welkomstcadeau

UnitedConsumers

Gegarandeerde korting op alle brandstoffen met de unieke tankkaart

Dobbi Wasservice

5% korting

Hulpmiddelenwereld

5% korting

Interhome

10% korting

Vignetbestellen.nl

10% korting op Milieusticker en/of tolvignet

OogVoorOren

€ 100 korting

Prominent

20% korting

System Mechanic

€9,95 voor abonnement van 15 maanden

UWassistent

Korting op klus-, tuin- en huishoudelijk hulp

Van der Valk

Vanaf €109, voor 1 overnachting o.b.v. 2 personen ANBO 79

PLUS + Reisspecial okt 20I:Layout 1 12-7-2020 17:20 Page 1

aal

norm

,95

NU vanaf SLECHTS

€ 249

€ 179,95

p.p.

5-daagse Alles Inclusief Vakantie Op basis van eigen vervoer

• 4x overnachting • 4x ontbijtbuffet • 4x lunch • 4x diner in buffetvorm • Regelmatig entertainment en vermaak • Gratis gebruik zwembad en sauna • U ontvangt een gratis uitstapjes-boekje!

• Gratis gebruik van onze kegelbaan

• Inclusief alle drankjes (tussen 17:00 en 24:00 uur) bij in! , hier zit alles is u th r a a m monnee Laat uw porte OKTOBER 2020 PRIJS p.p. maandag 5 oktober € 239,95 dinsdag 13 oktober € 249,95 zaterdag 17 oktober € 249,95 woensdag 21 oktober € 249,95 zondag 25 oktober € 239,95 donderdag 29 oktober € 249,95

• Gratis WIFI • Kamers per lift bereikbaar • Eigen zwembad en sauna • Entertainment • Gezellige Engelse Pub • Luxe kamers met minibar • Kegelbaan • GEEN reserveringskosten • GEEN aanbetaling • GEEN 1-persoonstoeslag • GRATIS eigen parkeerplaats • exclusief evt. lokale toeslagen

NOVEMBER 2020 PRIJS p.p. dinsdag 10 november € 179,95 NIEUW: zaterdag 14 november € 179,95 de hele dag GRATIS koffie en thee van woensdag 18 november € 179,95 onze koffiecorner zondag 22 november € 179,95 en GRATIS gebaksbuffet maandag 30 november € 179,95 Prijzen p.p. obv een standaardkamer

Hotel Bilstein, Freiheit 40, 57368 Lennestadt-Bilstein T

0049-2721-9830 Nederlands gesproken www

hotelbilstein.nl

Werf een nieuw lid en krijg allebei een...

INVENTUM BROODROOSTER Gun uw vrienden de voordelen van ANBO • Uw stem wordt gehoord in de politiek • Persoonlijk advies via ANBO Raad & Daad • Fikse korting op zorgpremie • Hulp bij belastingaangifte • Gratis 7 x per jaar ANBO Magazine • Uitstekend verzekerd tegen schade • Korting op reizen, uitstapjes en sporten • Goedkope rijbewijskeuring

T.W.V.

€ 24,99

INVENTUM BROODROOSTER De Inventum broodrooster GB420B beschikt over een vermogen van 750 watt en is geschikt voor het roosteren van twee sneetjes brood tegelijk. De broodrooster is voorzien van een traploos regelbare bruiningsgraad.

Gebruik de handige ontdooifunctie om bevroren brood

te ontdooien en direct te roosteren. De uitneembare kruimellade vangt alle kruimels op, zodat u deze gemakkelijk kunt weggooien.

• voor 2 sneetjes brood • regelbare bruiningsgraad • 750 watt

HET NIEUWE ANBO-LID BETAALT € 48 PER JAAR

HUIDIG ANBO-LID

JA, ik maak iemand lid: en krijg een Inventum broodrooster cadeau Voornaam Tussenvoegsel

JA, ik word lid van ANBO en krijg een Inventum broodrooster cadeau Voorletters Tussenvoegsel m/v Achternaam Straat Huisnr.

Achternaam

Postcode Postcode

Huisnr.

Woonplaats

Geboortedatum E-mailadres Telefoonnummer Ik machtig ANBO om de contributie automatisch af te schrijven*

E-mailadres

IBAN

N L

Datum EXTRA INFORMATIE Deze actie is geldig tot 20 oktober 2020. U ontvangt maximaal 1 broodrooster, zolang de voorraad strekt, mits het nieuwe lid de contributie heeft betaald.

Handtekening

Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/lidwerftlid Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Ik word lid van ANBO vanwege (s.v.p. aankruisen):

* Deelname aan deze actie kan alleen als u ANBO machtigt tot automatische afschrijving van het contributiegeld.

Belangenbehartiging

Korting op energie

Overig ledenvoordeel

Belastingservice

Korting op zorgverzekering Raad & Daad

Schadecollectief

LWLI_01_MAG5_ANBMAG_2036_C

Lidnummer

aan boord te krijgen is. (6)

n kooi. (4)

14 Gaan staan om iets te stichten. (9)

PUZ ZEL

15 De kapitein is weer zichzelf. (4)

heid voor sterrenkijkers. (6)

(3)

17 Die vent komt na de hoofdmaaltijd, de slappeling. (8)

MAAKvoor KANS MOOIE PRIJZEN! 18 Bedaren een OP rustige race. (8)

Geef uw oplossing vóór 20 oktober 2020 door via 19 Hol met gaas. (3)

ingen die langer gemaakt zijn. (6)

anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: 21 De lengte van de getuige. (5) ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

26 In die religieuze groep is alles goed geregeld. (4) Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer 28 Dat de tocht terug mooier. (4) temaakt vermelden.

t word je zwaarmoedig. (6)

e e M

20 Iemand met jeuk maakt het ijsvrij. (7)

e tennisster. (3)

)

rdig om actief te zijn bij deze overheids-

2

7

3

30 Tijden van geloop. (4) 32 Griezelig dicht op elkaar. (3) 4

5

8

Hoofdprijs

5X MYHOTELCARD

13

13

14

Maak kans op één van de 10 MyHotelCards. Met de MyHotelCard kunt u een jaar lang voordelig overnachten in 200 3- en 4 sterren hotels in de Benelux en Duitsland. Er zijn ook 300 tijdelijke hotelarrangementen (andere voorwaarden, 11 altijd voordelig) te boeken. U boekt al vanaf € 58 voor 2 personen een overnachting inclusief ontbijt en heeft u geen verdere maaltijd verplichtingen. Er worden geen reserveringskosten in rekening gebracht en betalen doet u pas in het hotel. Er zijn inmiddels al meer dan 100.000 tevreden MyHotelCardhouders. Meer info: 15 www.myhotelcard.nl

Tweede prijs 19

20

OPLOSSING PUZZEL NR. 4

22

Met de Inventum staafmixer set CMX435S kunt u mixen, mengen en kloppen. De set 26 bevat naast de staafmixer namelijk een garde en een maatbeker. De staafmixer 28 heeft een vermogen van 400 watt. Met de 2 snelheden kunt u o.a. snel pureren 31 32 of slagroom kloppen. Naast de traploze snelheidsstanden, heeft deze staafmixer een turbo-stand. De rvs staafmixervoet is afneembaar, zodat deze makkelijk schoongemaakt kan worden.

24

1,5 liter inhoud 2 snelheden en pulsestand 30 10 afneembare kunststof kan

Meer info: 82 ANBO

www.inventum.eu

De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

25

T.W.V.

29

© Sanders puzzelboeken

• • 2 •

€ 89,50

21

INVENTUM STAAFMIXER 24

T.W.V.

30

34

€ 34

,99

T H O O E F A B R I A R T M E T E A E R S P IJ K A A S P IJ L K M G E R E R R G E M E L N

L S B U I S L K G L I E K S A A R W T N A H O O G T N E E T O I L E T G P J E R B R O E K I E R C I N E M A H B K T S O M B E I E E N T E W E R R

sportclub

SPORTCLUB

N O O D D E U R

T T V S A P O S T J O E U D O E R

D E R O P E F A G E P E S M T E I T G O E E R R U D E R K E N E G N

S L E N V V S A

• ISOLATIE

• WOLKENKRABBER

• KINDERTEHUIS

• WONINGBOUW

Mede mogelijk gemaakt door Sanders Puzzelboeken

PUZZEL

• WOONCOMPLEX

• KOOPOVEREENKOMST

• ZOLDER WOORDZOEKER

• LAGE-ENERGIEWONING

De overgebleven letters vormen een gezegde.

De overgebleven letters vormen een gezegde.

E

S

R

A

G

N

I

T

S

E

V

S

I

U

H

T

L

S

H

G

E

E

T

E

T

A

A

N

O

I

S

N

E

P

S

T

H

B

D

N

L

U

N

U

B

L

A

N

D

H

U

I

S

M

I

H

E

S

I

I

I

G

E

G

L

B

R

E

O

L

V

H

O

B

U

L

O

U

E

R

N

S

W

L

E

P

A

K

K

A

D

K

E

I

E

X

H

H

N

E

T

I

V

E

R

Z

O

R

G

I

N

G

S

T

E

H

U

I

S

K

B

U

W

K

I

D

I

R

K

E

I

E

A

L

R

U

U

T

T

E

E

H

O

E

R

T

O

N

E

N

I

G

P

S

R

E

R

U

W

Z

B

S

N

E

E

N

A

R

S

G

E

M

B

W

R

T

D

I

O

R

O

G

I

H

D

E

E

L

E

W

O

K

O

E

S

E

E

N

N

E

U

N

N

T

L

V

K

N

O

C

O

N

L

T

T

K

R

W

I

V

W

A

G

O

O

M

A

N

N

S

I

N

U

O

E

O

N

IJ

N

K

I

G

B

P

Z

A

I

O

D

N

I

D

I

E

W

O

S

K

G

T

N

R

O

Y

R

N

O

E

G

S

I

U

H

N

E

P

P

A

R

T

G

O

U

H

G

W

L

L

I

O

N

T

E

I

G

E

N

I

N

G

K

O

W

G

N

I

N

O

W

E

I

G

R

E

N

E

E

G

A

L

N

D

G

N

I

N

O

W

S

R

E

D

I

E

B

R

A

G

A

F

© Sanders puzzelboeken

als het huis gebouwd is, breekt men de stelling af • ARBEIDERSWONING

6• BEL-ETAGEWONING • DAKKAPEL • DIENSTWONING • DOORGANGSHUIS • EENGEZINSWONING • GROND • HUISEIGENAAR

• HUISVESTING • HUURDER • HUURWONING • HYPOTHEEK • ISOLATIE • KINDERTEHUIS • KOOPOVEREENKOMST • LAGE-ENERGIEWONING

• LANDHUIS • LINTBEBOUWING • ONTEIGENING • PENSIONAAT • STUDIO • STULP • TE KOOP • TRAPPENHUIS

• TUINWIJK • VERZEKERING • VERZORGINGSTEHUIS • VLOER • WOLKENKRABBER • WONINGBOUW • WOONCOMPLEX • ZOLDER

ANBO 83

Grootste keuzevrijheid

Persoonlijke bezorging 1 aan huis

Beste prijskwaliteitsverhouding

Binnen 5 werkdagen 2 fi etsen

Altijd service bij 1 jou in de buurt

Beleef ultiem fietsplezier

door de unieke samenwerking van Stella en Shimano

Shimano onderscheidt zich doordat het bedrijf schakelsystemen, remsys-

NIEUW! 2021 MODEL

temenen complete aandrijfsystemen in samenhang met elkaar ontwikkelt.

Hierdoor ervaar je een goede performance van motor en batterij, optimale levensduur en een zeer prettige natu-

Livorno Premium Shimano middenmotor

urlijke rijbeleving. >

De voordelen van de elektronische Shimano Di2-naaf Schakelt automatisch en soepel Fiets altijd in de juiste versnelling Een betere actieradius Optimale levensduur Avalon Premium Shimano middenmotor

Onderhoudsvriendelijk

Vienna Comfort Shimano middenmotor

E-BIKES AL V.A.

Plan jouw persoonlijke afspraak op stella.nl/proefrit of bel 0341 - 25 22 66

â‚Ź999,incl. service bij jou thuis1

GRATIS PROEFRIT BIJ JOU AAN HUIS

GRATIS E-BIKE ACTIEBROCHURE

Bel direct voor een afspraak

Vraag nu de gratis actiebrochure

naar 0341 - 25 22 66 of

aan op stella.nl en ontvang deze

kijk op stella.nl

digitaal en via de post!

§stella make s my day

stella.nl

84 ANBO

1

Service, bezorging en garantie op locatie in Nederland, excl. Waddeneilanden. 2 Bij voorraadmodellen gedurende looptijd van de actie.