MAART 2022 // LOSSE PRIJS € 5,95
DOSSIER
Geldzaken
INTERVIEW MIDAS DEKKERS
‘ Elk jaar extra is een kans om iets leuks mee te maken’ Is leasen het nieuwe kopen?
Contant geld blijft nog heel lang
ANBO Belastingservice ANBO 1 Laat geen geld liggen
Met zorg bereid.
Speciaal voor u
Probeer nu 5 maaltijden voor € 19,95!
Inclusief 12 heerlijke ijsdesserts gratis!
Wat uw woon- of eetsituatie ook is: bij apetito willen we u culinair verrassen. Laten genieten van gemak… met onze keuze uit 150 vriesverse maaltijden! 5 van deze maaltijden kunt u nu proberen in een proefpakket voor slechts € 19,95. Gratis aan huis bezorgd en zonder verdere verplichtingen. Bij uw bestelling ontvangt u 12 ijsdesserts gratis! Dat smaakt naar meer toch? Eet u natriumarm, vegetarisch of glutenvrij? Ook dat kan. Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 0800 - 023 29 75 (gratis) en maak uw keuze. Vermeld bij de bestelling actiecode: 108-ANBO03B22. Eet smakelijk!
Bestel & geniet van:
Deze actie is enkel voor nieuwe klanten en geldig t/m 30 april 2022. Kijk voor de overige voorwaarden op apetito-shop.nl/proefpakket.
Runderlapje in jus met bloemkool en aardappelpuree
2 ANBO
Runderhachee met rode kool en aardappelen
Nasi goreng met kipsaté
www.apetito-shop.nl
Macaronischotel met rundergehakt
Grootmoeders kippannetje
COLOFON & SERVICE Hoofdredacteur Jurriën Beerda Aan dit nummer werkten mee Fleur Akersloot, Margot Eggenhuizen, Renate Evers, Roy van der Marel, Willem Reijn, Marije Remmelink, Alex van Scherpenzeel, Atie Schipaanboord. Fotografie Babs van Geel, Anouk de Kleermaeker, Ron Rensink, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen Eindredactie Joost Marsman Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications Copyright 2021 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl Advertenties Mediavijftig BV mail: florisvenneman@bureauvijftig.nl Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo. nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 90 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt per jaar € 48. Bekijk de redenen om lid te worden op anbo.nl/aanmelden. Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt € 32,50 per jaar. Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 90 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 9 en 17 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl. Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging. Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 90.
VOORWOORD
Geldzaken en levenslessen Er gaat geen dag voorbij of er is wel nieuws te melden over het dossier van deze editie: geldzaken. Een onderwerp dat oh zo belangrijk is voor ons allemaal. Ook van oudsher een onderwerp waar ANBO zich mee bezighoudt. Niet zo gek, gezien het feit dat we op 9 september 1900 zijn opgericht om te strijden voor een ‘allemanspensioen’. En laat nou net om die Algemene Ouderdomswet veel te doen zijn op dit moment. In het regeerakkoord staat namelijk dat het kabinet het minimumloon extra gaat verhogen. Een meer dan welkom plan lijkt mij. Zeker omdat uitkeringen die gekoppeld zijn aan het minimumloon meestijgen. En hier zit gelijk de maar: behalve de AOW. Onbegrijpelijk. In samenwerking met andere ouderenorganisaties proberen we dit plan van tafel te krijgen. Op diverse manieren. Zo stonden we samen met KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM bijvoorbeeld op Valentijnsdag bij de Hofvijver in Den Haag, met een grote Valentijnskaart en een levensgroot liefdesslot dat aan een hek was vastgeklonken. De boodschap aan het kabinet-Rutte IV: haal het koppel AOW-minimumloon na ruim 40 jaar niet zomaar bruut uit elkaar! In het dossier komen ook andere ontwikkelingen aan bod. Wist u bijvoorbeeld dat de acceptgiro en de Maestro-betaalkaart gaan verdwijnen? En wist u dat er tegenwoordig veel meer valt te leasen dan alleen auto’s? En dat contant geld nog lang niet verdwijnt? Onze financieel beleidsadviseur Alex van Scherpenzeel zegt daarover onder andere: “In verschillende media verschijnen weleens spookverhalen dat contant geld zijn langste tijd heeft gehad. Nu is dat natuurlijk zo -aan alles komt een einde- maar dat gaat nog heel lang duren.” Uiteraard is er aandacht voor een van de mooiste diensten van ANBO: onze Belastingservice. De jaarlijkse belastingaangifte kan lastig zijn, maar wij kunnen daar bij helpen. Het zou zonde zijn als u geld laat liggen. Wilt u er gebruik van maken? Kijk dan op www.anbo.nl/ belastingservice of bel naar 0348 - 724 866. Gelukkig zijn er ook belangrijker zaken dan geld in het leven. Ik zou dit keer graag afsluiten met een mooie levensles die bioloog Midas Dekkers ons leert in dit nummer: “Het grootste probleem en het grootste genot in het leven is om te aanvaarden wie je bent. Dat je in de spiegel kijkt en denkt: hé dat ben ik, nou dat valt reuze mee, niets meer aan doen.”
Jurriën Beerda Hoofdredacteur PS Uiteraard hoor ik heel graag wat u van dit magazine vindt! Dat kan via: j.beerda@anbo.nl
@JurrienBeerda
www.linkedin.com/in/jurrienbeerda
ANBO 3
2
Nº
Inhoud OP DE COVER
MIDAS DEKKERS
‘Het belangrijkste op de wereld is suffen’
16
MIDAS DEKKERS ‘Ik ben vrij kortzichtig wat leeftijden betreft’
DOSSIER GELDZAKEN 24 EXPERTINTERVIEW
ALEX VAN SCHERPENZEEL ‘Er is toekomst voor cash’
28 FEITEN EN CIJFERS FOTO ANOUK DE KLEERMAEKER
Over de toekomst van betalen
30 WAT TE DOEN MET SPAARGELD?
16
35 DE ACCEPTGIRO VERDWIJNT Wat nu?
39 LEASEN
Wat is wijsheid?
LEDENVOORDEEL
Korting op fietsen en e-bikes, hulp in de tuin en zwemmen bij ruim 80 locaties.
10% KORTING
OP KWALITEITSSLOTEN
67
4 ANBO
En ook
24
44 LAAT GEEN GELD LIGGEN Met onze Belastingservice
47 WOONONDERZOEK
Over uw woonwensen
50 BLIJF IN BEWEGING Fiets je fit!
Alex van Scherpenzeel
‘Mensen mogen zelf bepalen hoe zij aan het betalingsverkeer deelnemen’
52 ANBO TREFPUNT
Onze ‘hosts’ stellen zich voor
61
ANBO-LID Betsy de Keizer
64 FIJN & VEILIG WONEN
Check uw woonverzekeringen
73
52
ANBO ACTIVITEITEN In Rotterdam en Utrecht
ELK NUMMER 3 Colofon en voorwoord 7 Column Anneke Sipkens 8 Op de bres 11 ANBO advies 56 Digitaal vaardiger 67 Ledenvoordeel 74 Puzzel
61
ANBO ‘hosts’ Ben Dijkman (links) en Ben Oostdam
ANBO 5
ontdek Vief!
Bezoek vief.nl, deel je verhaal en geef ons tips om de website nog beter te maken. Vief maken we samen. We krijgen in ons leven allemaal te maken met verlies. Je merkt dat je steeds vaker kleine dingen vergeet. De tuin bijhouden wordt een uitdaging. Of digitalisering gaat je soms te snel. Verlies kan plotseling zijn, wanneer een naaste overlijdt of je een zware diagnose krijgt. Maar ook geleidelijk gaan, gewoon doordat je ouder wordt of een chronische aandoening hebt. Het hoort erbij, natuurlijk. Maar hoe je ermee omgaat, dat is wat het verschil maakt.
Wie zoveel mogelijk grip op en regie over z’n eigen leven houdt, is gezonder en gelukkiger. Verhalen en ervaringen delen helpt om de draad weer op te kunnen pakken. Om vooruit te kijken. Daarom hebben we vief.nl gelanceerd. Hier kun je je ervaringen delen en vind je inspiratie, tips en slimme oplossingen die je verder helpen. Deel je verhaal, vertel ons welke onderwerpen jij interessant vindt en wat je nog mist. Zo help je ons vief.nl steeds beter te maken.
vief.nl
vief
grip op nu en morgen
6 ANBO
COLUMN ANNEKE SIPKENS
Digitale geldzaken Ik ken de verhalen van vroeger nog goed: loonwerkers die aan het einde van de week met een loonzakje contant geld naar huis kwamen. En nog niet eens zo lang geleden liep je gewoon bij een kantoor van je bank naar binnen als je geld wilde opnemen. Die filialen zaten zo ongeveer op elke hoek van de straat. Ook u zult zich dit nog wel kunnen herinneren.
Het zijn mooie ontwikkelingen, maar er zitten ook wat elementen aan die onze extra aandacht verdienen. Zo gaan de ontwikkelingen voor sommigen te snel om bij te benen. ANBO blijft hier aandacht voor vragen. Gelukkig zijn er banken die coaches in dienst hebben, speciaal om mensen te helpen die moeite hebben met de digitalisering.
Maar dit verandert heel snel. Binnen één generatie heeft Nederland zich ontwikkeld naar een samenleving waarin veel zaken en handelingen digitaal worden gedaan. Zeker in het betalingsverkeer verandert er veel en snel. We kunnen wel zeggen dat Nederland koploper is in het invoeren van elektronisch betalingsverkeer.
De veiligheid van het elektronisch betalingsverkeer is een ander belangrijk aandachtspunt. Want iedereen moet natuurlijk wel veilig kunnen internetbankieren. De banken zijn hier druk mee bezig maar ook u als klant kunt zichzelf wapenen tegen internetcriminelen. Een ANBO veiligheidsadviseur kan bij u langskomen met tips over hoe u voorkomt dat uw bankrekening wordt leeggeroofd.
Het was toch best bijzonder toen ik mijn eerste bankpasje kreeg waarmee je zomaar in de winkel kon betalen. Je moest wel goed je pincode onthouden! Ineens hoefde je niet altijd je portemonnee meer bij je te hebben als je iets wilde kopen. Al snel daarna was de pincode ook niet altijd meer nodig. En later kwam er betalen met je smartphone bij. Zelfs mijn betaalpas kan ik sindsdien thuis laten liggen. En de laatste jaren komen er steeds meer speciale sieraden op de markt die je als betaalmiddel kunt gebruiken, zoals een smartwatch of een ring. Zelf heb ik die nog niet trouwens, maar waarschijnlijk gaat dat niet zo lang meer duren.
Digitaal je bankzaken regelen biedt veel gemak en voordelen. Als ANBO helpen we u graag, daar kunt u van op aan. Want samen staan we sterk! Mocht u nog vragen of opmerkingen hebben, dan hoor ik die graag. Mail naar: directie@anbo.nl Of schrijf me, via Postbus 2012, 3440 DA Woerden.
Directeur-bestuurder Anneke Sipkens
ANBO 7
GESPREKSSTOF
OP DE
BRES
Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.
AOW en minimumloon Een onbegrijpelijk plan Een onaangename verrassing in het regeerakkoord: het kabinet gaat het minimumloon extra verhogen. Uitkeringen die gekoppeld zijn aan het minimumloon stijgen mee. Behalve de AOW, heeft het kabinet in al haar wijsheid besloten. In het debat over de regeringsverklaring bleek dat het kabinet voorlopig niet van plan is om de ontkoppeling van de AOW en het minimumloon van tafel te halen. Onbegrijpelijk, vindt ANBO, want dit plan gaat gepensioneerden hard in de portemonnee raken. Niet alleen de problematiek rondom de koppeling is van belang, maar ook dat er geen enkel perspectief op verbetering is, met de hoge inflatie van nu. De energieprijzen exploderen en ook veel andere kosten stijgen snel. Uit cijfers van het Nibud blijkt dat alle soorten huishoudens dit jaar koopkracht zullen gaan inleveren. Voor ouderen wordt de situatie dus alleen maar slechter. Tel daarbij op dat senioren de afgelopen elf jaar al 5% aan koopkracht hebben ingeleverd, terwijl werkenden er 18% op vooruit gingen. Dat is niet meer uit te leggen. Het kabinet heeft beloofd dat er wordt gekeken hoe de koopkracht kan worden verbeterd, maar daar heeft ANBO geen vertrouwen in. In het debat zei premier Rutte namelijk dat er dit jaar niet veel mogelijk zal zijn. Deze reactie is al even onbegrijpelijk als het plan zelf, vindt ANBO. Vooral ook omdat een meerderheid van de Kamer maatregelen wil om de koopkracht te verbeteren. Het kabinet schuift een mogelijke aanpassing op de lange baan. Senioren die nu de hoge energierekening moeten beta8 ANBO
ANBO directeur-bestuurder Anneke Sipkens gaf ons standpunt weer in een uitzending van Max Meldpunt.
len en steeds minder boodschappen kunnen kopen van hun inkomen, kunnen niet op een lange baan geschoven worden. Voor die groep zijn liever gisteren dan vandaag maatregelen nodig. ANBO zal in de seniorencoalitie met de andere ouderenbonden hard inzetten op: • AOW koppelen aan het hogere minimumloon • Invoering van de voorstellen die ANBO heeft gedaan om een duurzame verbetering van de koopkracht te realiseren • Eenvoudige compensatieregeling voor de hogere energieprijzen
Rapport: helft nieuwbouw voor senioren Ongeveer de helft van alle woningen die de komende jaren worden gebouwd moet een levensloopbestendige woning voor ouderen zijn. Dat concludeert ABN-AMRO in een rapport over de woningmarkt. Want er is nu veel te weinig aanbod dat voldoet aan de behoeftes van ouderen. ANBO is het helemaal eens met de conclusies.
GESPREKSSTOF
Het aantal ouderen stijgt snel en daarom zijn er veel meer passende en betaalbare ouderenwoningen nodig, concludeert de vastgoedafdeling van de bank. Meer seniorenwoningen betekent namelijk ook dat de doorstroming op de woningmarkt op gang komt. In een passende woning hebben ouderen volgens de ABN-AMRO-onderzoekers minder snel zorg nodig: ze kunnen langer zelfstandig blijven. Dat is van groot belang om de kosten voor de zorg niet te hard te laten stijgen. Daarnaast is het nodig dat er woonvormen komen waar sociaal contact tussen de bewoners vanzelfsprekend is, stelt het rapport. ‘Nabuurschap’ gaat een belangrijke rol spelen in de toekomst van de zorg. Het zijn allemaal punten waar ANBO al langer voor pleit. Het rapport van ABN-AMRO benadrukt nog eens hoe nodig het is meer te investeren in ouderenhuisvesting.
Kabinet moet met antwoord komen op vergrijzing Voorafgaand aan het hiervoor genoemde rapport van ABN-AMRO riepen de gezamenlijke ouderenorganisaties het nieuwe kabinet op om de demografische trends op de woningmarkt niet langer te negeren. De overheid heeft namelijk geen goed antwoord op de toenemende vergrijzing. De gebrekkige doorstroming op de woningmarkt laat dit pijnlijk duidelijk zien. Er zijn veel te weinig interessante woonalternatieven voor ouderen, die daardoor niet verhuizen. Dat is niet prettig voor ouderen, want velen willen graag naar een kleinere woning met zorg in de buurt. Maar het belemmert ook de doorstroming op de woningmarkt. Daarnaast zijn wijken en de bijbehorende voorzieningen niet ingericht op de groeiende groep ouderen. Senioren hebben behoefte aan activiteiten en contacten dicht bij huis, maar die zijn er onvoldoende. Het gevolg: een toenemend sociaal isolement en een groter beroep op zorg. Nederland vergrijst. Dat is mooi. Want de steeds vitalere ouderen zetten zich massaal in voor vrijwilligerswerk en mantelzorg. Zonder hen zou Nederland vastlopen. Maar de vergrijzing zorgt ook voor uitdagingen. Naast de al genoemde noodzaak voor voldoende geschikte woningen
voor ouderen gaat het ook om behoud van voldoende handen voor de zorg en het op peil houden van de koopkracht van ouderen. ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM vroegen het nieuwe kabinet in de brief om anticiperend vermogen, een integraal beleid en daadkracht. Zij geven in vijf punten goede handvatten voor zulk beleid. Meer informatie én de genoemde vijf punten vindt u op anbo.nl/vergrijzing
ANBO 9
Uw oude stoel inruilen?
€ 500.korting*
Uw perfecte stoel vrijblijvend thuis uitproberen? Stap 1. Ontdek
Stap 2. Ervaar
Stap 3. Geniet
Ontvang 500 euro retour voor uw oude stoel!
Kies uw favoriete stoelen uit de gratis brochure of op www.velderhof.nl
Probeer deze stoelen vrijblijvend bij u thuis of in de Velderhof winkel.
Uw keuze gemaakt? U ontvangt zo snel mogelijk uw nieuwe stoel of bank!
U ontvangt nu tijdelijk bij Velderhof 500 euro retour voor uw oude stoel. Direct profiteren? Bel voor meer informatie of ga naar www.velderhof.nl voor de gratis brochure.
Willeke’s 1.249.favoriet v.a. 749.-
Relaxstoel Nu v.a. Varese 970.-
Kom naar de winkel, of winkel thuis!
Relaxstoel 1.445.Mella v.a. 945.-
Relaxstoel Nu v.a. Endine 970.-
Onze unieke service & garantie
Ja, stuur mij de gratis brochure Naam
Bezoek de winkel of maak een afspraak voor een thuisadvies. Bel 0499 - 729 366 of kijk op www.velderhof.nl
Adres
Lees meer over onze zekerheden in onze gratis brochure.
Pc.
Plaats
✁
10 ANBO
Relaxstoel 1.520.Liro v.a. 820.-
Tel. Zonder postzegel in envelop: Velderhof, Antw.nr. 10396, 4800 VB Breda
*Kijk op velderhof.nl/algemene-voorwaarden
Bel nu 0499 - 729 366
advies Rookmelders vanaf 1 juli 2022 altijd verplicht Lang niet alle huishoudens hebben een rookmelder. In ongeveer 24% van de huishoudens ontbreekt de melder. Vanaf 1 juli 2022 moet in iedere woning een rookmelder zijn geïnstalleerd. Deze verplichting bestaat sinds 2003 voor nieuwbouwhuizen, maar geldt vanaf 1 juli 2022 dus voor alle woningen. In de nieuwe wetgeving staat dat ook in bestaande woningen op iedere verdieping een rookmelder moet hangen. Heeft u een eigen woning? Dan bent u zelf verantwoordelijk voor het plaatsen van voldoende melders. ANBO kan u daarbij helpen. Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/rookmelder
Het coronavirus en ANBO’s Belastingservice De ANBO Belastingservice vindt plaats via huisbezoek. Door corona was dit lange tijd niet mogelijk. Gezien de versoepelingen (bij het schrijven van dit artikel althans) is huisbezoek door onze vrijwilligers weer mogelijk. De vrijwilliger komt bij u thuis om u te helpen met de aangifte inkomstenbelasting en eventueel met uw zorg- en huurtoeslag. De veiligheid van u en onze vrijwilliger staat voorop bij onze dienstverlening. Bespreek bij het maken van de afspraak voor het huisbezoek de regels die u graag in acht neemt. Misschien hebt u liever een grotere afstand dan 1,5 meter of u wilt iets over vaccinaties
Woont u in een huurwoning? Dan is uw verhuurder verantwoordelijk. Neem contact op met uw verhuurder als u nog niet voldoende rookmelders in uw woning heeft. Uiteraard is de rookmelder vooral bedoeld om u bij brand tijdig te waarschuwen. Maar na 1 juli zou een schade-uitkering lager kunnen uitvallen als u geen rookmelder had. Belangrijk dus om dit te regelen.
of over het gebruik van een mondkapje afspreken. Maak uw wensen duidelijk. Het staat onze vrijwilligers uiteraard ook vrij hun wensen kenbaar te maken om hun vrijwilligerswerk veilig en gezond te kunnen doen. Wilt u gebruik gaan maken van de Belastingservice? U kunt iedere werkdag telefonisch contact opnemen, van 09.00 tot 17.00 uur, via 0348 46 66 91. Of via e-mail: ledenservice@anbo.nl
ANBO 11
ANBOADVIES
Hoe is het met de belasting over uw spaargeld?
Vlak voor Kerstmis 2021 veegde de Hoge Raad de vloer aan met de manier waarop Nederland belasting heft over spaargeld en beleggingen. Het probleem in het kort: sinds 2001 moet de Belastingdienst vermogen belasten op basis van de hoogte van het vermogen zelf. En niet op basis van de opbrengst die je krijgt. Bijvoorbeeld de rente op je spaarrekening. Met de al jaren dalende rente is bij de meeste spaarders door dit systeem de belasting die ze moeten betalen hoger dan de rente die ze van de bank krijgen. Dat vindt de Hoge Raad een gevolg dat nooit de bedoeling kan zijn. Wat het dan wel gaat worden? Daar is het kabinet naar aan het zoeken. ANBO vindt al jaren dat je gewoon belasting moet heffen over het rendement dat je hebt. Dat is eerlijk en ook eenvoudig. Hebt u ook belast spaargeld? In uw belastingaanslag staat bij de specificaties ‘Voordeel uit sparen en beleggen’. Dit zit er voor u in het vat.
12 ANBO
• U hebt bezwaar gemaakt tegen de heffing van belasting over uw vermogen. Een wijziging zal de Belastingdienst automatisch meenemen over alle jaren waar uw bezwaar zich tegen richtte. • U hebt geen bezwaar gemaakt tegen de heffing van belasting over uw vermogen. In beginsel hebt u dan geen recht op een correctie met terugwerkende kracht. Toch is het kabinet aan het bekijken of u ook voor een correctie van uw aanslag in aanmerking komt. • Tegen iedere aanslag inkomstenbelasting die u ontvangt (en waarbij ook uw vermogen is betrokken) maakt u binnen zes weken na dagtekening van de aanslag bezwaar. Het automatiseringssysteem van de Belastingdienst kan nog geen andere werkwijze aan. Daarom heeft men besloten om alle aangiftes inkomstenbelasting waar sprake is van belast vermogen, nog niet in behandeling te nemen. Behalve als u in aanmerking komt voor een teruggave. Dan zal deze wel worden behandeld, zodat u op tijd de teruggave ontvangt.
ANBOADVIES
Interessante cijfers over leeftijd in Nederland In 2020 waren inwoners van Nederland gemiddeld 42,3 jaar oud. In 1975 was dat nog 33,2 jaar en in 1950 30,8 jaar. Ten opzichte van toen zijn er vooral meer ouderen en minder jongeren onder de twintig. Een grote groep bestaat uit mensen die geboren zijn tussen 1946 en 1970, de naoorlogse babyboom. Begin 2020 waren zij tussen de 51 en 75 jaar oud. Op 1 januari 2020 telde Nederland 3.457.535 inwoners ouder dan 65 jaar. Dat is 19,8 procent van de bevolking. In 1990 was nog 12,8 procent van de inwoners ouder dan 65 jaar.
Gerard Huls
over een vraag aan de ANBO Advieslijn ANBO-medewerker Gerard Huls beantwoordt vragen van leden aan de ANBO Advieslijn. Dit keer gaat de vraag over de kamerverhuurvrijstelling. Als je een deel van je eigen woning verhuurt, kun je in aanmerking komen voor de zogenoemde kamerhuurvrijstelling. Dat houdt in dat de inkomsten niet via de aangifte inkomstenbelasting worden belast. Eén van de voorwaarden is dat de huuropbrengst minder is dan € 5.711 (grens voor 2022).
woning te verhuren aan een stichting, die onder meer lezingen wil geven. Het lid wil graag weten of zij ook in deze situatie aanspraak kan maken op de vrijstelling. Helaas is dat niet het geval. Het moet namelijk gaan om verhuur aan een persoon die ook nog eens op het betreffende adres moet zijn ingeschreven.
De vraag die Gerard voorgelegd kreeg ging over deze situatie. Een ANBO-lid is van plan om een deel van haar ANBO 13
GEREGELD
Berekening eigen bijdrage Deel 2: de lage eigen bijdrage Als u in een zorginstelling wordt opgenomen, krijgt u te maken met een eigen bijdrage. Die bijdrage moet u betalen op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz). Het CAK berekent deze bijdrage op basis van uw inkomen. Heeft u een partner, dan telt het inkomen van uw partner ook mee. In het vorige ANBO Magazine hebben wij u meegenomen in de hoge eigen bijdrage. Dit keer bespreken wij de berekening van de lage eigen bijdrage. Woont u in de instelling, maar uw partner woont nog steeds thuis, dan betaalt u de lage eigen bijdrage.
Situatie 1: uw partner ontvangt geen zorg thuis
Zoals aangegeven hangt de eigen bijdrage af van de hoogte van het inkomen. De basis voor de berekening voor uw eigen bijdrage in 2022 is uw inkomen zoals de Belastingdienst dat over 2020 heeft vastgesteld. Dus van twee jaren terug. Daarnaast is de eigen bijdrage afhankelijk van de zorg die uw partner thuis eventueel ontvangt.
Eigen bijdrage per jaar
10% van € 30.000
€ 3.000,00
De eigen bijdrage per maand =
(€ 3.000 / 12=)
€
Laten we ervan uitgaan dat uw inkomen in 2020 op de aanslag van de Belastingdienst € 15.000 was. Ook op de aanslag van uw partner staat een inkomen van € 15.000. U had met elkaar in 2020 een klein beetje spaargeld.
Uw fiscale inkomen 2020
€ 15.000,00
Fiscale inkomen van uw partner in 2020
€ 15.000,00
Totaal inkomen
€ 30.000,00
Uw bijdrageplichtige inkomen
€ 30.000,00
250,00
Situatie 2: uw partner ontvangt zorg via een modulair pakket thuis* Uw fiscale inkomen 2020
€ 15.000,00
Fiscale inkomen van uw partner in 2020
€ 15.000,00
Totaal inkomen
€ 30.000,00
Aftrek modulair pakket thuis (mpt)
€ -6.325,00
Uw bijdrageplichtige inkomen
€ 23.675,00
Eigen bijdrage per jaar
10% van € 23.675
€
De eigen bijdrage per maand =
(€2.367,50/ 12=)
€ 179,29
U betaalt en uw partner betalen ieder 50%
2.367,50
€
98,65
* Met een modulair pakket thuis (mpt) ontvangt u
14 ANBO
(modules van) de zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) thuis.
GEREGELD Als u wel spaargeld hebt, dat boven de vrijstelling uitkomt, wordt de berekening wel anders. Voor een stel geldt dat in 2020 een bedrag van € 61.692 is vrijgesteld. Wij gaan in het voorbeeld uit dat u op 1 januari 2020 € 75.000 had. Het verschil van € 13.308 zit in uw aanslag van de Belastingdienst. Situatie 1: uw partner ontvangt geen zorg thuis Uw fiscale inkomen 2020
€
15.237,00
Fiscale inkomen van uw partner in 2020
€
15.000,00
Totaal inkomen
€
30.237,00
Aftrek AOW-gerechtigde leeftijd
Dit is een vaste aftrek. Deze is voor iemand die alleenstaand is en de AOW-leeftijd heeft bereikt.
-€
1.064,64
Bijtelling vermogen (4%)
+€ In uw aangifte is al rekening gehouden met uw vermogen. Voor de eigen bijdrage komt nog een extra bijtelling van 4%.
532,32
€ 29.704,68
Uw bijdrageplichtige inkomen Eigen bijdrage per jaar
10% van € 29.704,68
€
2.970,47
De eigen bijdrage per maand =
(€ 2.970,47/ 12=)
€
247,54
Uw fiscale inkomen 2020
€
15.237,00
Fiscale inkomen van uw partner in 2020
€
15.000,00
Totaal inkomen
€
30.237,00
-€
1.064,64
-€
6.325,00
+€ In uw aangifte is al rekening gehouden met uw vermogen. Voor de eigen bijdrage komt nog een extra bijtelling van 4%.
532,32
€
23.379,68
Situatie 2: uw partner ontvangt zorg thuis via een modulair pakket thuis*
Aftrek AOW-gerechtigde leeftijd
Dit is een vaste aftrek. Deze is voor iemand die alleenstaand is en de AOW-leeftijd heeft bereikt.
Aftrek modulair pakket thuis (mpt) Bijtelling vermogen (4%)
Uw bijdrageplichtige inkomen Eigen bijdrage per jaar
10% van € 29.704,68
€
2.337,97
De eigen bijdrage per maand =
(€ 2.970,47/ 12=)
€
194,83
U betaalt 50% = € 98,18
Uw partner betaalt 50% = € 96,65
Uiteraard zijn nog tal van andere situaties mogelijk die de hoogte van uw eigen bijdrage bepalen. Wij hopen u in ieder geval wat meer inzicht in het hoe en vooral het waarom van de berekening te hebben gegeven.
ANBO 15
INTERVIEW
Bioloog en schrijver Midas Dekkers
‘Elk jaar extra is een kans om iets leuks mee te maken’ Jarenlang was hij vooral te vinden in bibliotheken of in zijn stadse werkkamer, maar nu trekt bioloog Midas Dekkers (75) steeds vaker de natuur in. Om te suffen, beschouwen en mijmeren over het leven. ‘Ik ben nu 75 en ben reuze benieuwd hoe het is om 76 te zijn.’ TEKST MARGOT EGGENHUIZEN FOTO’S ANOUK DE KLEERMAEKER
Kaketoes, vergankelijkheid, poep, wormen, roodharige vrouwen: Midas Dekkers heeft als bioloog antwoord op veel vragen. Maar als we het hebben over een lang en gelukkig leven en de vraag of we dat allemaal nastreven, ook hij, blijft het even stil. “Poeh.” En dan: “Ik vind van wel. Ik besef dat ik eerst miljoenen jaren dood ben geweest en dan leef ik heel eventjes en daarna ben ik weer miljoenen jaren dood. Dus het is maar een heel klein lichtflitsje in een zee van duisternis. En dat lichtflitsje wil ik dan wel graag zo lang mogelijk laten branden.” En het liefst nog zo leuk mogelijk ook: “In ieder geval moet je de mogelijkheid tot geluk zo lang 16 ANBO
mogelijk maken. Elk jaar dat je langer leeft, is een jaar meer kans om iets leuks mee te maken.” OUDE GRIEKEN Dat langer leven lukt steeds beter. De medische wetenschap draagt daar aan bij – ziektes kunnen beter worden behandeld – maar het is niet alleen iets van deze tijd om heel oud te worden, vertelt Dekkers: “In de oudheid, bij de oude Romeinen en Grieken, zat er af en toe ook weleens eentje tussen die de honderd haalde. Dus het is niet zo dat we door de medische wetenschap ouder worden, het is zo dat méér mensen daardoor in de buurt van de 100 jaar
INTERVIEW
‘Ik ben vrij kortzichtig wat leeftijden betreft’ ANBO 17
INTERVIEW
‘Ik ben altijd een binnen-bioloog geweest’ uitkomen. Maar wat de medische wetenschap niet kon en niet kan en naar mijn smaak ook nooit zal kunnen, is ervoor zorgen dat we veel ouder dan 100 jaar worden. Omdat onze uiterste leeftijd niet bepaald wordt door de medische wetenschap, maar door de biologie.” CELDELINGEN Een mensenleven oprekken tot 80 of 90 jaar lukt vaak nog, zegt Dekkers, maar daarna is het meestal wel afgelopen: “Er is een soort regel dat je doodgaat nadat je een aantal celdelingen hebt doorgemaakt. En nou is de grap: de meeste van die celdelingen – laten we even zeggen dat er 50 delingen in een cel zitten – worden gebruikt als je nog maar heel jong bent. Dat is logisch, in het begin moet je je lichaam nog opbouwen. Dus tegen de tijd dat je naar de kleuterschool gaat heb je de meeste van je celdelingen er al op zitten. Biologisch gezien heb je dan de meeste levenskracht al verbruikt. Aan het begin van het leven hól je naar het graf, aan het einde van je leven kruip je er steeds langzamer naartoe.” BENIEUWD NAAR 76 Met ouder worden heeft Dekkers zelf geen enkel probleem. 75 jaar zijn past bij hem: “Ik ben vrij kortzichtig wat leeftijden betreft. Toen ik 16 was, wilde ik graag 17 worden. Toen ik 17 was, wilde ik graag 18 worden. En nou ja, zo ging dat steeds verder. Ik ben nu 75 en ik hoop 76 te worden. Want dat ben ik nog nooit geweest, ik ben reuze benieuwd hoe het is om 76 te zijn. En ik heb het vage vermoeden dat als ik 76 ben, ik nieuwsgierig ben naar hoe het is om 77 te zijn. Ik hoop op het einde zo ver gevorderd te zijn dat ik heel benieuwd raak naar hoe het is om dood te zijn.” KLIMAATZONES Over de dood en ouder worden praat Dekkers met de nuchterheid die we al decennia lang kennen van zijn tv-programma’s, (radio) columns en boeken. “In mijn jeugd heb ik ontzettend veel tijd verdaan met achter mijn pik aanlopen. Gedoe met meisjes en ook wel met jongens. Onrust. Ontzettend veel energie ging daar in zitten. Ik heb ook wel heel veel plezier beleefd aan die tijd, dat valt niet te ontkennen. Maar de rust die over je komt als al die 18 ANBO
INTERVIEW hormonale onzin een keertje ophoudt is toch ook wel prettig. Hoewel, zelfs nu heb ik nog weleens onrustige momenten. En vroeger had ik ook weleens een rustig moment. Het is meer een soort stemming, vergelijk het met het weer en het klimaat. Het weer verandert elke dag, het klimaat verandert in een veel trager tempo. Het is net alsof je als je ouder wordt van de ene klimaatzone in de andere klimaatzone terechtkomt.” VERLANGEN Dat veel mensen er alles aan doen om jong over te komen en zich jonger willen voelen dan ze zijn, begrijpt Dekkers niet: “Dat is zo’n flauwekul, daar kan ik me echt boos om maken. Het is niet waar en je moet dat helemaal niet willen. Je moet jezelf zo oud voelen als je bent. Dat is de bedoeling, dat is de wet van de biologie. Ik bén 75, en ik doe er dan ook heel verstandig aan om me 75 te voelen. Maar ook om me te gedragen naar iemand van 75. Overal op straat zie ik mensen lopen van 80 die doen alsof ze 70 zijn. Maar toen ze 70 wáren, toen waren ze helemaal niet blij om 70 te zijn. Toen wilden ze 60 zijn. Dus als je je steeds maar probeert jonger te gedragen dan dat je in feite bent, dan ben je nooit tevreden. Dan verlang je altijd naar iets wat voorbij is, maar toen het nog niet voorbij was, verlangde je ook naar iets wat al voorbij was. Zo kan ik ook chagrijnig worden, mijn leven lang.” BEELD VAN OUDERDOM Je hebt daar dan niet alleen zelf last van, het draagt ook bij aan een verkeerde beeldvorming van ouderen. “Er heerst in het algemeen de neiging om bang te zijn voor alles wat vreemd is”, vertelt Dekkers. “Oude mensen onder elkaar zeggen geen lelijke dingen over de ouderdom, jónge mensen die nog geen kennis hebben van de ouderdom zeggen daar onaangename dingen over. Dat komt deels doordat jonge mensen en oude mensen elkaar tegenwoordig veel te weinig tegenkomen. Maar het is voor een groot deel ook de schuld van de oude mensen zelf. Want die willen niet oud zijn, die willen zich met behulp van make-up en een nieuw vlot jurkje jonger voordoen dan ze zijn. Dus ja hé, als zelfs de oude mensen zelf al geen waarde hechten aan de ouderdom, hoe zou een jong iemand dan op dat idee moeten komen?” BEGRENZING Voor de bioloog is het helder: “Een vis moet zwemmen,
‘Het belangrijkste op de wereld is suffen’ een vogel vliegen en als je een mens bent moet je door de stad wandelen. Als je jong bent doe je dat al huppelende en als je oud bent doe je dat al schrijdende. Daar is het lichaam voor gebouwd. Je kan maar beter doen wat je lichaam zegt, want dat lichaam heeft miljoenen jaren evolutie achter de rug en dat weet het beter dan jij.” Bewegen is goed, maar sporten is een nutteloze bezigheid, betoogde Dekkers al eerder in zijn boek Lichamelijke Oefening. “Het is alles umsonst, het helpt niet. Je kunt wel ontzettend veel naar de sportschool gaan, maar dat neemt niet weg dat je elk jaar spierkracht verliest. Of je nou sport of niet: op je 50e heb je een minder fit lichaam dan op je 25e. Dat is een biologische wet.” ANBO 19
INTERVIEW
‘Je lichaam heeft miljoenen jaren evolutie achter de rug’ BINNEN-BIOLOOG In de sportschool kom je Dekkers dan ook niet tegen, hij brengt zijn tijd door in de bibliotheek. Of anders in zijn werkkamer, omringd door boeken en met zijn ogen gericht op de schrijfmachine waarmee hij nog altijd zijn manuscripten tikt. Sinds twee jaar woont hij niet alleen in de stad, maar ook een deel van de tijd op het Overijsselse platteland: “Ik ben mijn hele leven lang een binnen-bioloog geweest. Ik ben een leven lang vaker in de bibliotheek geweest dan in een bos. Dankzij de bibliotheek heb ik allerlei boeken geschreven over hoe de natuur in elkaar steekt en nu ben ik gedeeltelijk buiten gaan wonen om te controleren of het waar is wat ik allemaal over die natuur geschreven heb.” Lachend: “En tot mijn opluchting valt het reuze mee.” SUFFEN Bijkomend voordeel van zijn verblijf in het oosten van het land: er is tijd om te wandelen en te ‘suffen’. “Het belangrijkste op de wereld is suffen, dat je gewoon je gedachten de losse teugel laat en dan komt er van alles en nog wat in je hoofd op. En als je gelukkig bent, ben je die gedachte tegen de tijd dat je thuis bent weer vergeten. Maar dan heb je er toch eventjes lekker op kunnen kauwen.” Dat kauwen gaat hem steeds beter af: “In het ideale, meest romantische geval is het zo dat je met het klimmen der jaren steeds rustiger en steeds beschouwender wordt en misschien zelfs steeds tevredener over wat er tot dan toe allemaal gebeurd is. Net zo lang totdat je het uur van je dood bereikt hebt en glimlachend nog een beetje zoetjes namijmerend afscheid van het hele zaakje kunt nemen. Maar ik geef toe dat dat een hele romantische voorstelling is en dat dat lang niet iedereen in het leven gegund is. Maar mocht het lukken, dan zou dat mij het ideale einde lijken.” 20 ANBO
Wat loopt daar? In zijn nieuwste boek, Wat loopt daar?, gaat Dekkers als bioloog dieper in op de mensenrassen om hem heen. “We zijn allemaal mensen en zijn allemaal evenveel waard en horen allemaal tot één soort. Maar dat neemt niet weg dat je jonge mensen hebt en oude, met hele andere belangstellingen en ideeën. In mijn nieuwe boek kun je de mensen ook indelen in witte mensen, gele mensen, bruine mensen en zwarte mensen. We moeten niet alleen aanvaarden dat daartussen verschillen bestaan, daar moeten we ook blij om zijn. Die variatie, dat is nou juist waar het in de biologie om draait.” www.atlascontact.nl
INTERVIEW
VRAAG & ANTWOORD WELKE LEVENSLES ZOU U EEN ANDER WILLEN GEVEN? “De levensles der levenslessen die ik te bieden heb is dat het grootste probleem en het grootste genot in het leven is om te aanvaarden wie je bent. Dat je in de spiegel kijkt en denkt: hé dat ben ik, nou dat valt reuze mee, niets meer aan doen.” SPORTEN IS NUTTELOOS, VINDT U. MAAR HOE ZIT HET MET BEWEGEN? “Ik denk dat we in de jaren 50 een goede balans hadden in lichaamsbeweging die helemaal vanzelf kwam. Toen je nog de kolenkit de trap op moest sjouwen, voer voor de konijnen moest snijden of lopend of per fiets naar school ging. Als je nou gewoon zorgt dat je op een dag normaal lichamelijk beweegt, dan komen we een heel end, denk ik.” 25 JAAR GELEDEN SCHREEF U DE VERGANKELIJKHEID, OVER OUDER WORDEN. IS HET BOEK NOG STEEDS ACTUEEL? “Helaas wel. Ik heb het indertijd geschreven omdat de mensen naar mijn smaak veel te veel bezig waren met alles wat jong was en nog glom van de nieuwigheid, en veel te bang waren voor alles wat er in de tweede levensfase aan de orde is, zoals aftakeling en achteruitgang. De mensen juichen nu nog steeds om alles wat nieuw is en zijn nog steeds bang voor alles wat ouder wordt. Dus misschien is het wel een universele eigenschap van de mens om zo naar het leven te kijken.” WELK BOEK ZOU U NOG WILLEN SCHRIJVEN? “Mijn mooiste idee is nog steeds een boek over de schaduw. Alles moet maar licht zijn, terwijl ik persoonlijk het idee heb dat de mens toch meer een wezen van schaduw is. En dat de mooiste dingen in het leven – de mooiste momenten, de beste herinneringen die je hebt – zich afspelen ergens in de schaduw, van de slaapkamer bijvoorbeeld.”
MIDAS DEKKERS Midas Dekkers (1946) werd geboren in Haarlem en groeide op in Amsterdam, waar hij ook biologie ging studeren. Hij heeft een lange lijst aan (educatieve) boeken over mensen en dieren op zijn naam staan, geschreven voor kinderen en volwassenen. Van 1980 tot 2007 was hij columnist bij het VARA-radioprogramma Vroege Vogels en op tv presenteerde hij verschillende programma’s over mens en dier. In veel van zijn werk – waaronder boeken over bestialiteit, kinderen krijgen, sporten en vergankelijkheid – neemt Dekkers geen blad voor de mond. Zijn uitgeverij omschrijft hem als: ‘Midas praat zoals hij schrijft, of schrijft zoals hij praat.’ Dekkers woont samen met zijn vriendin afwisselend in de Randstad en in Overijssel.
ANBO 21
Ontdek hoe het is om echt goed te zitten
400,Inruil korting
s o b n r o o D t r e b o R Chantal Bles & Gun jezelf de combinatie van ultiem zitcomfort en aantrekkelijk design. Kom nu proefzitten in één van onze ruim 40 winkels en ontvang 400,- inruilkorting op jouw favoriete stoel of bank én tot wel 50% korting op alle Jubileumsets. Kijk op prominent.nu of vraag het aan onze adviseur in de winkel. Wil je liever de winkel aan huis? Maak dan een afspraak voor ons bekroonde thuisadvies.
Actievoorwaarden van toepassing. Vraag ernaar bij de adviseur.
Heerlijk zitten vanaf 1190,- Waar wacht je nog op?
Bel 0341 - 27 40 90 of kijk op prominent.nu
DOSSIER GELDZAKEN
€ Geldzaken Ach, geld. Je wilt er het liefst niet teveel mee bezig zijn. Toch speelt het een grote rol in ons leven. Belangrijk dus om je er af en toe in te verdiepen. Van voordeel halen uit uw belastingaangifte tot de toekomst van betalen. Ook onze eigen ‘financiële man’ Alex van Scherpenzeel komt uitgebreid aan het woord en vertelt hoe ANBO opkomt voor uw belangen als het om geldzaken gaat. Veel leesplezier!
ANBO 23