ANBO Magazine 3 2023

DOSSIER

Mantelzorg

MET GRATIS TIPGIDS

LEDEN OVER

Zorg voor

een naaste

SUCCES ANBO ADVIES

1000 euro terug

INTERVIEW IVO NIEHE

‘Ik wil gewoon mooie dingen maken’

Ik laad ’m op en laat ’m aan.

Dan krijg ik direct informatie bij een noodsituatie.

U vindt een mobiele telefoon wel handig, maar niet het allerbelangrijkst. Als u visite heeft, zet u ’m dan ook uit. En ook als u gaat eten of slapen. Er zijn zelfs dagen dat u ’m helemaal weglegt omdat u denkt: “Als ze me nodig hebben, weten ze me wel te vinden.” Dat is dus niet altijd het geval. Want als uw mobiele telefoon uitstaat, kunt u geen NL-Alert ontvangen en wordt u niet gewaarschuwd bij een noodsituatie bij u in de buurt. Waardoor u niet weet wat er aan de hand is en wat u moet doen. Zorg er daarom voor dat uw mobiele telefoon altijd opgeladen is en aanstaat. Voor uw eigen veiligheid. En de veiligheid van de mensen om u heen. Vragen? Ga naar nl-alert.nl

NL-Alert. Direct informatie bij een noodsituatie.

COLOFON & SERVICE

Hoofdredacteur Jurriën Beerda

Aan dit nummer werkten mee

Fleur Akersloot, Eric Brendel, Renate Evers, Willemijn Land, Ed Lodewijks, Marije Remmelink, Atie Schipaanboord, Alex van Scherpenzeel, Arjan Visser, Yvonne Witter.

Fotografie Janita Sassen, Berend Smits, Nationaal Archief, Shutterstock

Vormgeving Houke Leupen

Eindredactie Joost Marsman

Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications

Copyright 2023 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427

Redactieadres ANBO, Postbus 2012

3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl

Advertenties Mediavijftig BV mail: florisvenneman@bureauvijftig.nl

Lid worden? Dat kan natuurlijk altijd. Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 66 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt voor het eerste jaar €29,95, daarna is het €4 per maand. Bekijk de redenen om lid te worden op anbo.nl/aanmelden.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt €32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Als u uw gegevens wilt wijzigen kan dit via de Ledenservice: bel ons op 0348 46 66 66 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 9 en 17 uur) of stuur een e-mail naar ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden en abonnees van ANBO Magazine. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring

Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er uiteraard een ingesproken versie van het ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 66.

Zorgen voor elkaar, belangrijker dan ooit

Zorgt u al langere tijd voor een naaste? Dan bent u net als vijf miljoen andere mensen in ons land mantelzorger. Waarschijnlijk vindt u het niet meer dan logisch: als iemand die je dierbaar is om hulp vraagt, dan geef je die met liefde. Het is fantastisch dat zo veel mensen zich inzetten voor anderen!

Het betekent niet dat mantelzorgen altijd even makkelijk is, kan ik uit eigen ervaring vertellen. Ik heb jarenlang gezorgd voor mijn moeder, nu doe ik dat voor mijn vader van 94. Hij heeft hulp nodig sinds een licht herseninfarct en een val. Ik merk dat het heel veel met me doet. Continu ben ik bezig met de vraag hoe ik zijn leven zo fijn mogelijk kan maken. Zorgen dat hij geen pijn heeft, dat hij goed slaapt en eet, dat er bezoek komt, noem maar op. Toch ben ik heel blij dat ik in deze fase zoveel voor hem kan en mag betekenen.

Die vijf miljoen mantelzorgers zijn zo ontzettend belangrijk. En ze zullen in de toekomst alleen maar belangrijker worden, nu van ouderen wordt verwacht dat ze zo lang mogelijk thuis blijven wonen. De professionele zorgverlener komt pas zo laat mogelijk in beeld.

Veruit de meeste mantelzorgers genieten van de leuke momenten van het zorgen, blijkt uit onderzoek. Tegelijkertijd voelt één op de tien mantelzorgers zich zwaar belast. ANBO vindt daarom dat ze meer ondersteuning en erkenning verdienen. Mantelzorgers met een betaalde baan zouden meer hulp moeten krijgen van hun werkgever, bijvoorbeeld met flexibeler werktijden. En mantelzorgers zijn veel tijd kwijt aan zaken regelen bij instanties voor hun naaste. Dat kost gewoonweg te veel energie. Maak het makkelijker!

Mantelzorger zijn is dus mooi, maar soms ook zwaar. In dit magazine leest u er alles over. Zoals feiten en cijfers, persoonlijke verhalen van ANBO-leden die mantelzorger zijn en een interview met de directeur van MantelzorgNL. Ook als u nu (nog) niet te maken hebt met mantelzorg is het meer dan de moeite waard om de verhalen te lezen.

Heeft u ervaringen met mantelzorg geven of krijgen en wilt u die graag delen? Ik hoor het graag! U kunt contact met mij opnemen door een mail te sturen naar:

Of schrijf me, via Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Directeur-bestuurder

Anneke Sipkens

OP DE COVER

14

LEDENVOORDEEL

Van kamperen tot luxe accommodaties bij RCN

Vakantieparken

14 IVO NIEHE

‘Omring jezelf met mensen die de dingen mooier maken’

DOSSIER MANTELZORG

20 EXPERTINTERVIEW

ESTHER HENDRIKS

Sinds dit jaar bestuurder van MantelzorgNL

24 FEITEN EN CIJFERS OVER MANTELZORG

Iedereen krijgt er vroeg of laat mee te maken

28 MANTELZORGERS

Over de zorg voor een naaste

33 TIPGIDS MANTELZORG

Ter ondersteuning van (komende) mantelzorgers

10% KORTING

‘Als je iets voor een ander kunt doen, dóe het dan!’

“Je

OP DE BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: adviesteam@anbo.nl.

Eindelijk beweging bij de banken

ABN AMRO, Rabobank, ING en Volksbank garanderen dat hun klanten hun dagelijkse bankzaken ook niet-digitaal kunnen blijven regelen. Dit hebben de vier banken recentelijk met elkaar afgesproken. Een mooi resultaat, waar ANBO zich jaren voor heeft ingezet.

De afgelopen jaren hebben banken vooral ingezet op digitalisering van hun dienstverlening. Maar uit een rapport van De Nederlandsche Bank blijkt dat in Nederland maar liefst 2,6 miljoen mensen niet goed kunnen meekomen met de digitalisering. Dat maakt het regelen van hun bankzaken lastig. Mede dankzij het rapport zijn de vier grootbanken wakker geschud. Ook zij erkennen nu dat iedereen recht heeft op toegankelijk betalingsverkeer.

WELKE ACTIES HEBBEN DE VIER BANKEN NU OPGEPAKT?

• De telefonische dienstverlening wordt verbeterd. Door een betere bereikbaarheid, een persoonlijkere dienstverlening en eenvoudiger keuzemenu’s. Ook kunnen steeds meer bankzaken via de telefoon geregeld worden. Bijvoorbeeld het activeren van een bankpas. Daar hoeft u niet meer voor naar een bankkantoor.

• Bij aanvang komen er tenminste tien lokale bankinformatiepunten waar klanten terecht kunnen, zoals in bibliotheken en wijkcentra. In juni moeten deze locaties actief zijn.

• Banken gaan meer samenwerking aan met maatschappelijke organisaties als ANBO. Zo krijgen ze beter inzicht in de specifieke behoeften van mensen die onvoldoende kunnen meekomen.

• Banken maken een gezamenlijke informatiekaart. Daarmee kunnen klanten gemakkelijk de weg naar de juiste hulp vinden. De kaart moet vanaf juli beschikbaar zijn.

• Banken gaan breder inzetten op het verbeteren van de vaardigheden in digitaal betalen. Ze gaan hierover in overleg met maatschappelijke organisaties. Ook organiseren ze trainingen.

ANBO en andere maatschappelijke organisaties overleggen geregeld met onder meer de banken over deze initiatieven. Zo worden we periodiek geïnformeerd over de voortgang en oefenen we invloed uit op dit proces.

Eindelijk erkenning voor senioren uit Suriname

Er komt eindelijk compensatie voor Surinaamse senioren. Dat staat in de Voorjaarsnota van het kabinet. Daarmee lijkt een einde te komen aan een jarenlange strijd - ook door ANBO - voor erkenning van Surinamers die geen AOW krijgen over de periode dat zij in Suriname woonden in de jaren dat het nog onderdeel was van het Koninkrijk der Nederlanden. Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/suriname

We krijgen veel vragen van leden over het nieuwe pensioenstelsel. Hoe dit voor gepensioneerden precies gaat uitpakken is nu nog onbekend. Dat kan pas door een pensioenfonds worden berekend als de nieuwe pensioenregels zijn ingevoerd. Maar er zijn wel degelijk bepaalde zekerheden en verwachtingen die we hier met u willen delen.

Een van de zekerheden is dat ANBO zich bij veel pensioenfondsen inzet én blijft inzetten om de omzetting naar het nieuwe pensioenstelsel voor gepensioneerden goed te laten verlopen.

De verwachting is dat het pensioen in het nieuwe stelsel eerder omhoog gaat als het goed gaat met de economie, maar ook eerder omlaag als de economie slechter draait. Dat is in het huidige stelsel anders: tot dit jaar zijn veel pensioenen jarenlang niet verhoogd. Terwijl het in deze periode goed ging met de economie en de pensioenfondsen goede rendementen behaalden. Overigens zijn veel pensioenen dit jaar wel verhoogd. Dat kwam mede doordat de wettelijke regels hiervoor tijdelijk zijn versoepeld. Daarmee wordt vooruitgelopen op het nieuwe pensioenstelsel.

KAN UW PERSOONLIJK PENSIOENVERMOGEN OP RAKEN?

In het nieuwe pensioenstelsel krijgt iedereen een persoonlijk pensioenvermogen. Hierdoor kunt u zien welk deel van het totale pensioenkapitaal op uw naam staat en hoeveel beleggingsrendement hier telkens aan wordt toegekend. Gepensioneerden ontvangen vanuit dit pensioenvermogen een levenslang ouderdomspensioen. Uw persoonlijk pensioenvermogen kan dus niet opraken als u een hoge leeftijd bereikt. Als u ouder wordt dan waarmee het pensioenfonds rekening heeft gehouden, wordt uw pensioenvermogen aangevuld.

OMVANG PERSOONLIJK PENSIOENVERMOGEN

Voor het berekenen van ieders persoonlijke pensioenvermogen zijn door de overheid rekenregels opgesteld. Deze

regels zijn verplicht, pensioenfondsen kunnen dus niet zomaar hun eigen rekenmethodes gaan gebruiken. Daarbij moet een fondsbestuur kunnen aantonen dat er rekening is gehouden met de belangen van alle deelnemers. De Nederlandse Bank houdt hier toezicht op.

HOOGTE PENSIOENUITKERING

Uw pensioenuitkering is in het nieuwe stelsel bij aanvang naar verwachting minimaal hetzelfde als uw huidige reeds lopende uitkering. Een voorwaarde hiervoor is wel dat de dekkingsgraad bij uw fonds op het moment van de omzetting voldoende hoog is. Daarna kan uw pensioenuitkering op dit niveau worden gehouden uit het rendement op de beleggingen en mogelijk uit een reserve dat het fonds hiervoor aanhoudt.

PARTNERPENSIOEN

Voor iemand die al gepensioneerd is of die al een partnerpensioen ontvangt verandert er in het nieuwe pensioenstelsel inhoudelijk niets. Deze partnerpensioenen blijven hetzelfde.

Pensioenspecial

In de eerstvolgende uitgave van ANBO Magazine staan we uitgebreid stil bij het onderwerp pensioen in het algemeen en het nieuwe stelsel in het bijzonder. Deze uitgave ligt vanaf 29 augustus bij u in de brievenbus.

Zekerheden en verwachtingen met het nieuwe pensioenstelsel

ADVIES

Minder vakantiegeld AOW?

De AOW is per 1 januari 2023 fors omhoog gegaan. Desondanks viel bij veel

mensen het vakantiegeld AOW tegen. Hoe komt dat? ANBO zocht het uit.

De netto-AOW is een percentage van dit netto minimumloon. Voor gehuwden is dat 50% van dat loon, voor alleenstaanden is dat 70%. De netto AOW wordt vervolgens weer omgerekend naar een brutobedrag. Dat geldt ook voor de berekening van de vakantie-uitkering AOW. Het netto vakantiegeld is afgeleid van het netto vakantiegeld bij het minimumloon. En toch kan het gebeuren dat in een bepaald jaar het netto AOW-vakantiegeld lager is dan het jaar ervoor. En dat terwijl het minimumloon (en dus de AOW) wel hoger is.

De hoogte van de AOW-uitkering is gebaseerd op het wettelijk minimumloon. Het minimumloon wordt ieder halfjaar aangepast aan de gemiddelde loonontwikkeling. Om de precieze AOW-bedragen te bepalen, rekent men het bruto minimumloon om naar een netto minimumloon. Daarbij houdt men rekening met de inkomstenbelasting, de heffingskortingen en de premies.

Dat komt door de belasting. Bij een verhoging van het bruto minimumloon kan een hoger belastingtarief van toepassing zijn, dat betekent dat de netto vakantieuitkering bij het minimumloon lager kan uitvallen. En omdat de netto AOW daaraan gekoppeld is, wordt ook de vakantie-uitkering AOW lager.

Terugbetalen heffingskorting bij bereiken

AOW-leeftijd

De heffingskorting is het bedrag dat in mindering komt op de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen die u moet betalen. Heeft u geen inkomen, dan betaalt u ook geen belasting en premies. Onder bepaalde voorwaarden kunt u dan een deel van de heffingskorting uitbetaald krijgen.

Let op: zodra u de AOW-leeftijd bereikt gaat u wel inkomen ontvangen en dus ook belasting en premies betalen. Dan wordt dus ook de heffingskorting in mindering gebracht. Heeft u al een deel van de heffingskorting uitbetaald gekregen, dan heeft u in feite twee keer de korting gekregen. Gevolg: terugbetalen.

Zie hiernaast een voorbeeld van iemand die in tweede helft van 2022 de AOW-leeftijd heeft bereikt. Betrokkene heeft een AOW-inkomen van €1.778 ontvangen. Hierop is €54 loonheffing ingehouden. Er is in 2022 €2.407 heffingskorting uitbetaald.

Een flinke tegenvaller om zo’n bedrag te moeten terugbetalen. ANBO adviseert daarom: zet de uitbetaling van de heffingskorting stop voor het jaar waarin u de AOW-leeftijd bereikt.

De rekening wordt dan:

Verschuldigd € 605

Verrekende heffingskorting € 605

Verschil € 0

Ingehouden loonheffing € 54

Teruggave € 54

Al verleende teruggave € 2.407

Terugbetaling € 2.353

Stimuleringsregeling Wonen en Zorg (SWZ)

Met een groeiend aantal 55-plussers neemt behoefte aan levensloopbestendige of gemakkelijk aanpasbare woningen toe. Er ontstaan dan ook steeds meer initiatieven om samen met anderen een innovatieve en kleinschalige woonvorm te realiseren.

Er zijn steeds meer organisaties en ondernemers die dit soort woonvormen realiseren voor 55-plussers, vaak gecombineerd met zorg. Hierdoor kunnen zij onder gelijkgestemden in hun vertrouwde omgeving blijven wonen, met behoud van privacy.

Probleem is dat het huidige aanbod en de bouw van dit soort woningen sterk achterblijft bij de vraag. De Stimuleringsregeling Wonen en Zorg (SWZ) helpt particuliere initiatiefnemers en sociale ondernemers daarom bij de financiering van kleinschalige innovatieve woonvormen, zoals een woonhof, transformatie van een leegstaand schoolgebouw of voormalig verzorgingstehuis, of gemeenschappelijk wonen in een appartementencomplex. Dit kunnen zowel huur- als koopwoningen zijn, of een combinatie hiervan, met een minimum van 5 wooneenheden.

De stimuleringsregeling bestaat uit verschillende onderdelen:

• Subsidie in de initiatieffase: in deze fase onderzoekt en toetst u de haalbaarheid van het initiatief. Voor de initiatieffase kunt u aanvragen indienen tot en met 31 december 2023.

• Lening tijdens het ontwikkelen van de plannen: de periode waarin u het projectplan voor een woonzorgarrangement ontwikkelt en de bouw voorbereidt.

• Borgstelling tijdens de bouw: de periode waarin u het woonzorgarrangement realiseert en aansluitend (ver) huurt of (ver)koopt. De Staat stelt zich borg voor een lening van maximaal 15% van de stichtings- of verwervingskosten bij deze fase.

Natuurlijk geldt een aantal andere voorwaarden. Kijk hiervoor op:

www.rvo.nl/subsidies-financiering/swz

een nieuwe camper of verduurzamen? je huis

Bedenk wat je allemaal met je overwaarde kunt doen

Is je huis meer waard dan je hypotheek? Dan heb je overwaarde. Als AOW’er kun je deze overwaarde verzilveren met de Levensrente Hypotheek van a.s.r. Bedenk eens wat je met dat geld kunt doen: Misschien een schenking aan de kinderen? Zonnepanelen? Of toch liever een camper of een nieuwe keuken?

Hoe werkt het?

Je sluit je huidige lening over naar een Levensrente Hypotheek met een hoger bedrag tot maximaal 50% van de waarde van je woning. Met deze nieuwe lening betaal je eerst de oude lening terug en kosten zoals de notaris en je adviseur. Het bedrag dat overblijft, krijg je in één keer op je rekening gestort. Je betaalt elke maand alleen rente over de lening. De hoogte van je lening en de rente blijven levenslang hetzelfde, zolang je in je huis woont. Dus geen zorgen en geen verrassingen!

Meer weten? Kijk op asr.nl/levensrente-hypotheek. Of vraag naar de Levensrente hypotheek bij je adviseur.

Is de hypotheek van mijn garagebox aftrekbaar?

Elk magazine lichten we één van de vele vragen uit die het Adviesteam van ANBO heeft behandeld. Dit keer een ANBO-lid dat op 7 januari 2022 een garagebox koopt in de wijk waar hij ook woont. Voor de aanschaf heeft hij een hypotheek afgesloten van €14.000. Daarover heeft hij rente betaald, maar ook allerlei andere kosten via de notaris. Welke kosten zijn aftrekbaar en waar komen die kosten in de aangifte over 2022?

Een garagebox wordt als een bezitting gezien. Daarmee komt deze in de aangifte bij inkomsten uit sparen en beleggen (Box 3). Hiervoor geldt een vast rendement waarin rekening is gehouden met de op de bezitting drukkende kosten. De kosten (hypotheekrente en andere financieringskosten) zelf zijn dus niet aftrekbaar. De hypotheekschuld komt wel in mindering op de waarde.

Het gaat daarbij ook om de stand van zaken op 1 januari van het betreffende belastingjaar. Op 1 januari 2022 was de box nog niet in bezit, dus deze doet niet mee in de aangifte over 2022. Pas in 2023 speelt deze een rol. Dit wordt het in de aangifte:

WOZ-waarde bezitting (stel): € 20.000

Af: schuld

- € 14.000

= € 6.000

Drempel* (2023) met fiscale partner + € 6.800

In de aangifte komt per saldo = € 12.800

*Dit deel van de schuld is fiscaal niet aftrekbaar.

De berekening klopt alleen als er geen andere schulden zijn. Het saldo komt dus bij uw overige bezittingen. Blijft het totaal per 1 januari 2023 onder €114.000 (met fiscale partner), dan is geen belasting over het vermogen verschuldigd.

Meer dan duizend euro terug dankzij interventie ANBO Advies

ANBO-LID KEES JONGSMA (RECHTS) EN ANBO CONSULENT JACQUES ERADES

Het is soms lastig om de juiste toegang en informatie te krijgen bij instanties, zoals een gemeente. Dat ondervond ook ANBO-lid Kees Jongsma. Hij betaalde zonder dat hij het wist jarenlang teveel voor zijn Wmo-bijdrage.

Het verhaal van meneer Jongsma begint goed, vertelt hij zelf. “Op een zonnige namiddag kwam een vriendelijke medewerker van de gemeente bij mij thuis vertellen dat zij goed nieuws had. De eigen bijdrage voor de Wmohulp was verlaagd van 125 naar 19 euro per maand. Dat goede nieuws kwam onverwacht, maar ik was er blij mee.” Zijn blijdschap sloeg een week later om in verbazing. Het CAK (de instantie die is belast met wettelijke, administratieve taken op het gebied van zorg en welzijn) kwam met een naheffing. “Omdat ik veertien maanden zou achterlopen met mijn bijdrage van 19 euro, terwijl ik mijn bijdrage van 125 euro netjes had betaald. Ik trok gelijk aan de bel, omdat ik van mening was dat ik veertien maanden teveel voor mijn maatschappelijke ondersteuning had betaald. Ik vond echter geen gehoor.”

Meneer Jongsma raakte verzeild in een conflict met de gemeente over zijn Wmo-bijdrage voor zijn scootmobiel en huishoudelijke hulp. “Ik kreeg aanvankelijk geen voet aan de grond. Ten einde raad zocht ik hulp bij ANBO. Dát bleek een schot in de roos.”

In samenwerking met ANBO Advies en ANBO Consulent Jacques Erades (tevens gepensioneerd medewerker Sociale Zaken) is de casus in kaart gebracht. “Dit maakte bij de gemeente zoveel indruk, dat we te maken kregen met een zware delegatie”, vertelt Jongsma. “Een senior jurist, een leidinggevende manager sociale zaken en een Wmo-manager. Na een moeizaam begin verliepen de onderhandelingen uiterst prettig en constructief. Na twee ontmoetingen op gemeentegrond kwamen we tot een overeenkomst. Ik kreeg een compensatie van duizend euro voor teveel betaalde Wmo-hulp en kwijtschelding over een specifieke periode van de CAK-bijdrage. Wat in het begin een strijd leek van David tegen Goliath werd uiteindelijk beslecht op basis van respect voor elkaars standpunten en uitermate vriendelijke en luisterende medewerkers van de gemeentelijke Sociale Zaken Haarlemmermeer.”

Reactie van ANBO

Consulent Jacques Erades

“Onze samenleving is enorm ingewikkeld geworden. Je kunt zomaar met je leefwereldperspectief, dat wil zeggen: zoals jij de wereld beleeft, in botsing komen met de ‘systeemwereld’. Denk daarbij aan de overheid, wet- en regelgeving en uitvoeringsorganisaties. Uit het verhaal van Kees Jongsma blijkt dat je als ANBO-lid nooit alleen staat om voor je recht op te komen. Of het nu gaat om acute problemen of zorgen waar je maar niet uitkomt. ANBO Advies is er ook voor u.”

Hulp nodig? Bel ons!

Heeft u zelf een vraag? Kijk dan op:

www.anbo.nl/advies

of neem telefonisch contact op met ons Adviesteam via 0348 46 66 88. Onze deskundige medewerkers zijn iedere werkdag bereikbaar van 10.00 tot 15.00 uur. Mailen kan uiteraard altijd:

adviesteam@anbo.nl

Televisiepresentator, -producent en -programmamaker Ivo Niehe

met

Eerder dit jaar verscheen ‘De Afterparty, persoonlijke verhalen over wat u nooit te zien kreeg’, geschreven door Ivo Niehe. De man die als televisieinterviewer overal over de vloer komt maar zelf – ‘Ik zeg het je eerlijk’ –het liefst buiten beeld blijft.

Later zal hij beweren dat het ‘allemaal plagerij’ was, maar Ivo Niehe lijkt toch oprecht teleurgesteld als er niet een vrouw maar een man op het afgesproken tijdstip in het trapgat van zijn kantoor in Amsterdam verschijnt. “Nou vooruit, kom maar verder dan.” Het gesprek mag hooguit één uur duren. Over het vak wil hij met liefde praten, maar prijsgeven hoe het er thuis, met vrouw en kinderen, aan toe gaat? Nee. Dat gaan we niet doen. “Mijn vrouw komt uit een intellectueel gezin. Haar vader was een Europese topadvocaat die zijn jongste dochter met een wat oudere man van de TROS-televisie zag binnenkomen en dacht: wat gaan we nu beleven? Het zijn echt twee werelden en we hebben meteen besloten om die gescheiden te houden. Overigens ben ik zelf ook niet zo’n doorpakker die eens eventjes alle familiegeheimen komt ontrafelen. Ik ben eigenlijk veel te netjes opgevoed voor dit vak; ik wil gewoon mooie dingen maken. Mijn hoofd zit vol plannen, dat gaat dag en nacht door.”

HUILEN

Als jongetje speelde hij circus met 68 tinnen beestjes: ‘Vanmiddag, Circus Ivo, toegang 25 cent.’ Hij zong in een schoolband, was aanvoerder van allerlei sportteams, studeerde Frans, was frontman van The Whiskers, werkte als model in Parijs, werd op zijn 29ste bij de televisie aangenomen, ontmoette in een ras tempo grootheden als Oprah Winfrey, Roald Dahl, Freddy Heineken en Audrey Hepburn, stopte na veertig jaar op 1 januari 2022 met zijn TV Show, is sinds 27 maart 2022 te zien in Ivo op Zondag, te beluisteren in de podcast Je Derde Leven en

TEKST ARJAN VISSER FOTO’S JANITA SASSEN

‘ Omring jezelf

mensen die de dingen mooier maken’

‘Mijn hoofd zit vol plannen, dat gaat dag en nacht door’

nu óók nog te lezen in De Afterparty – terwijl de plannen voor nieuwe projecten zich alweer opstapelen. Eigenlijk is het Circus Ivo nooit gestopt. “Wat mooi dat je dat zo ziet. En ik denk dat je gelijk hebt. Wat ontbreekt in jouw voorbereiding – die we toch wel enigszins overdreven mogen noemen – zijn de theatershows. Daar komt voor mij namelijk alles samen: muziek maken en verhalen vertellen. Ik hou ervan om mensen te entertainen, maar ik haal er zelf minstens zoveel uit. Vooruit, ik zal iets prijsgeven dat ik liever voor mezelf had gehouden: ik heb twee keer in mijn leven heel erg hard moeten huilen. De eerste keer bij de geboorte van onze oudste zoon. Ik was 45 en ik had nooit gedacht dat zoiets me nog zou overkomen. Ik ben in het bos gaan lopen en heb geschreeuwd, gehuild en gelachen van blijdschap. Ik word vader! En de tweede keer, dat was in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag, het theater waar mijn ouders heengingen als ze een nieuw toneelstuk van Paul Steenbergen of Mary Dresselhuys wilden zien. Het gebeurde na de première van mijn eerste theatershow; ik was euforisch. Mijn vrouw kwam naar de kleedkamer. Ik riep: ‘Het is me gelukt!’ Waarop zij de legendarische woorden sprak: ‘Wat is er precies gelukt?’ Zij wist namelijk precies wat er nog niet goed aan was. Het programma zou in de loop der jaren steeds beter worden, maar voor mij gold op dat moment maar één ding: ik had iets gedaan waar ik mijn leven lang al van had gedroomd.’

HOU HET KORT

Het is zijn geliefde televisietruc om van onderwerp te veranderen en toch de aandacht vast te houden: en toen gebeurde er dit. Terwijl we praten over de vaak fascinerende verhalen die in De Afterparty staan opgetekend en Niehe nog iets wil zeggen over de vriendschap met John Kraaijkamp, op wiens uitvaart hij uiteindelijk nog heeft gesproken, gaat de telefoon. Niehe zegt: “Hou het kort want ik zit hier met een journalist, althans, iemand die zich daarvoor uitgeeft.” En als hij ophangt: “Wat wil je nog meer weten? Waar gaan we heen? Neem het stuur!” Misschien iets over de eindigheid? Heeft zijn enorme werklust iets met doodsangst te maken? Ernstig: “Nee, ik houd me niet bezig met de dood, maar ik zal je iets anders vertellen. Toen ik een jaar of 35 was hebben ze me een bezoek aan een waarzegster cadeau gedaan en haar laatste woorden –ze was een Duitse – waren: ‘Es wird ein Moment geben wo was Sie im Kopf halen nicht mehr ausgeführt wird.’ Dat is mijn enige angst; dat ik mijn plannen niet meer kan

uitvoeren. Zo heb ik een televisieserie over de Côte d’Azur bedacht waarin het – behalve over de historie, de glamour, de aantrekkingskracht van de regio op grote kunstenaars zoals Picasso – vooral ook gaat over de naderende ondergang van wat wij vroeger de Rivièra noemden, veroorzaakt door de veranderingen van het klimaat. Weet je wat ze daar zeggen? Nog tien jaar en we wonen hier in de Sahara. En dan heb ik ooit nog eens het idee gehad om een boekje te schrijven met als titel: BN’er: je moet het niet willen.”

TOT IN DE EEUWIGHEID

“Toen ik bij de televisie begon, kon ik nog met mijn borst vooruit door de P.C. Hooftstraat lopen. Ik hoorde bij het medium van Henk Terlingen, ‘Apollo Henkie’, een onbereikbare wereld waarin alle omroepsters nog bij naam gekend werden; je stelde toen echt nog iets voor, hoor. En er is nog een verschil met die beginjaren … dat kan ik je het best aan de hand van dit voorbeeld vertellen: het was een van mijn grote wensen om een keer commentaar te leveren bij het Eurovisiesongfestival en dat wist ik uiteindelijk op een geweldige manier te verknallen door zelfs door de liedjes heen te praten. Een en ander leidde tot de onvergetelij-

‘Ik houd me niet

bezig met de dood’

ke kop boven een recensie in het AD: ‘De ramp Niehe’. En daar was de kous mee af. Tegenwoordig blijft elke misser tot in de eeuwigheid rondzwerven op het internet. Daarbij word je als BN’er ook nog eens nauwlettend in de gaten gehouden. Zelfs geruchten kunnen ervoor zorgen dat je kop eraf gaat. Niet dat ik enig risico loop, want ik draai in dat wereldje nauwelijks mee. Ik geef al een tijdje geen interviews en ik mijd de talkshows waar je met zes mensen aan tafel om beurten gaat zitten

VRAAG & ANTWOORD

WAAR HAALT U UW INSPIRATIE VANDAAN?

“Mijn oude tante zei ooit: ‘Als er een opera in Dresden wordt opgevoerd, kan ik er niet naartoe, maar ik koop wel twee dagen lang álle Duitse kranten voor de recensies.’ Dit is écht een familietrekje: onwaarschijnlijke nieuwsgierigheid. Wij, Niehes, willen niet alleen weten hoe iets is, maar er vooral ook achter zien te komen hoe het verder gaat.”

IS ER IETS WAT U VERRAST BIJ HET OUDER WORDEN?

“Dat ik ondanks fysieke yoga, tennis en weet ik veel wat nog meer, toch merk dat ik strammer word. Lichamelijke klachten – hoe klein ze ook zijn – maken je heel nederig, vind ik.”

OVER WELKE MAATSCHAPPELIJKE ONTWIKKELINGEN MAAKT U ZICH DRUK?

“De maatschappelijke ongelijkheid tussen mensen die door de media verder wordt aangewakkerd. We draaiden ooit een reportage in een afgelegen Thais dorpje waar de bevolking de prachtigste mutsjes maakte om in haar bestaan te voorzien. Een paar jaar later zag ik dat er inmiddels elektriciteit was aangelegd in het dorp. In de bibliotheek stond een tv waarop vooral naar Dallas werd gekeken. Ineens zagen ze hoe het leven van ánderen eruitzag: grote huizen, dikke auto’s en overspel. Zo raakten ze hun levensgeluk kwijt en kregen er jaloezie voor in de plaats.”

roepen wat jíj nou van de stikstofcrisis vindt. Hou toch op! Waarom zou ik mijn mening geven over iets waar ik helemaal niets van afweet?’ Er is al bijna twee uur verstreken als de fotografe – ‘Goddank, dit keer wel een vrouw’ – zich meldt. Niehe doet meteen suggesties voor foto’s die bij het artikel kunnen worden afgedrukt. “Misschien die van Prins Bernhard en mij, gezeten in gele fauteuils, omringd door neushoorns?” Dan wordt de journalist uitgeleide gedaan. Een ferme hand en een klop op de schouder. “Je kwam binnen en ik dacht meteen: leuke vent. En je wist, heel af en toe, ook nog op de juiste knop te drukken. Zullen we de volgende keer in een kroeg afspreken?”

WELKE LEVENSLES WILT U ANDEREN MEEGEVEN?

“Omring jezelf met mensen die de dingen mooier maken en aan wier leven je een bijdrage kan leveren. Als iemand een probleem heeft, ga ik niet meejammeren van o, o, o wat erg allemaal! Nee. Ik kom meteen in actie. Als je iets voor een ander kunt doen, dóe het dan! Hoe minimaal die bijdrage ook is.”

WAT DOET U GRAAG IN UW VRIJE TIJD?

“Naar Ajax! Al neemt mijn liefde voor de club – helaas – in hoog tempo af. Het kan me minder schelen of ze kampioen worden of niet; als je het plezier in het spel maar weer terugziet. Nu lijkt het erop dat, met het vertrek van de beste spelers én de coach, de ziel volledig uit Ajax is verdwenen. Verder houd ik heel erg van tennissen en van interviews afzeggen. Dat laatste doe ik eigenlijk het liefst.”

Een praktisch bed vol gemak

dát is een Aldenhuijsen

Verrijdbare één- en tweepersoons (elektrisch verstelbare) boxsprings en ledikanten

Makkelijk uw bed opmaken, verschonen en onder uw bed stofzuigen

Een Aldenhuijsen is nog altijd later uit te breiden met functionaliteiten zoals hoog laag

Meer tijd voor leuke dingen

Met een praktisch bed vol gemak van Aldenhuijsen wordt het bed opmaken makkelijker en eronder schoonmaken eenvoudiger. Hierdoor houdt u meer tijd over voor leuke dingen. Bovendien slaapt u in een Aldenhuijsen voortreffelijk, waardoor u uitgerust aan de nieuwe dag kunt beginnen.

Bekijk de mogelijkheden in de gratis brochure of kom er in alle rust alles over te weten in ons slaapadviescentrum in Uden (NB), Rotterdam (ZH) of tijdens een thuisbezoek. Altijd vrijblijvend.

Mantelzorg

“We benne op de wereld om mekaar om mekaar, te hellepe niewaar …” Adele, Leen en Piet zongen het al ruim een halve eeuw geleden. Zorgen voor elkaar is van alle tijden en mantelzorg is actueler dan ooit. Door vergrijzing en het personeelstekort in de zorg zijn we meer en meer aangewezen op naasten om ons te helpen als we dat nodig hebben. Daarom een dossier vol feiten, cijfers en verhalen over mantelzorg. Wat is het, hoe doen we het en wat levert het op? “Naastenliefde is de kurk, waarop we allen drijven …”

“Je kunt niet zeggen: ‘Vandaag ben ik geen mantelzorger’”

Esther Hendriks is de nieuwe bestuurder van MantelzorgNL

Een vergrijzende samenleving kent een aantal uitdagingen. Bijvoorbeeld over hoe we de zorg organiseren. Want wij kunnen wel vaker en meer beroep doen op mantelzorgers, maar op wie kunnen zij zelf rekenen? Als nieuwe bestuurder van MantelzorgNL wil Esther Hendriks mantelzorgers zoveel mogelijk ondersteunen en onze samenleving ‘mantelzorg-minded’ maken: “Praat niet over, maar mét onze mantelzorgers, vraag wat zij nodig hebben. En laten we dat gaan inrichten.”

TEKST MARIJE REMMELINK

“U BENT SINDS JANUARI BESTUURDER

VAN MANTELZORGNL. WAT HEEFT U DE AFGELOPEN PERIODE VOORAL GEDAAN?

“Ik heb me tot nu toe vooral beziggehouden met kennismaken, luisteren en ondergedompeld raken in de vele facetten van mantelzorg. Ik wil weten hoe we goede landelijke en regionale afspraken kunnen maken op basis van wat we weten over mensen en hun unieke situaties. Daarvoor is het belangrijk om mét mantelzorgers te praten, niet óver ze.”

U BENT VOLGENS MANTELZORGNL ‘EEN BESTUURDER DIE DE AMBITIES VAN DE ORGANISATIE KAN VORMGEVEN’. WAT

ZIJN DIE AMBITIES EN HOE GAAT U DIE VORMGEVEN?

“Mantelzorgers verdienen een podium en het is mijn ambitie om ervoor te zorgen dat dat podium er komt. Daarnaast wil ik dat mantelzorg een integraal onderdeel wordt van de zorg voor en het welzijn van mensen. Dat informele zorg (mantelzorgers, vrijwilligers en het netwerk) centraal staat. Hoe

“ We moeten mantelzorgminded worden”

DOSSIER MANTELZORG

ik die ambities ga vormgeven weet ik op dit moment nog niet, daarvoor wil ik mezelf wat tijd gunnen. Maar wat we ook gaan doen, het belangrijkst is dat mantelzorgers zich daar senang bij voelen.”

EVEN TERUG NAAR DE BASIS: WAT IS MANTELZORG EIGENLIJK PRECIES, EN WAAR KOMT DE TERM VANDAAN?

“Mantelzorg is alle onbetaalde en vrijwillige hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving in Nederland. De term is bedacht door prof. dr. Hattinga Verschure in de jaren 70 en verwijst naar het omslaan van een mantel die de ander verwarmt.”

WAT IS HET VERSCHIL TUSSEN MANTELZORG EN VRIJWILLIGERSWERK?

“Vrijwilligerswerk kies je zelf en kun je begrenzen. Je doet een paar uur per week iets voor een ander, doet dan de deur achter je dicht en komt volgende week weer terug. In het begin is er vaak nog geen (emotionele) band. Mantelzorgers doen meestal veel meer en de mantelzorger en de zorgvrager kennen elkaar al. Voor mantelzorg kies je vaak niet, het ‘overkomt’ je. Je kunt daarom niet zeggen: ‘Vandaag ben ik geen mantelzorger’. Door de emotionele band is het heel moeilijk om nee te zeggen. Juist die band maakt het mooi en zwaar tegelijk.”

MET WELKE VRAAG BELLEN MENSEN DE MANTELZORGLIJN HET VAAKST?

“Mensen hebben vaak vragen over woningaanpassingen, mantelzorgwoningen, urgentie, maar ook over verhuizen. Samenwonen is echt een onderwerp aan het worden. Mensen willen weer dichter bij elkaar wonen.”

WAT WE VOORAL LEZEN EN HOREN OVER MANTELZORG IS NIET BEPAALD POSITIEF: DAT ER MEER BEROEP WORDT GEDAAN OP MANTELZORGERS EN DE DRUK OP ZE HOGER WORDT. MET ZELFS PSYCHISCHE KLACHTEN TOT GEVOLG.

“Je kan de krant niet openslaan of het gaat over mantelzorg. Het is goed dat er aandacht voor is, maar we moeten echt oppassen met woorden als arme mantelzorgers. Mantelzorgers zijn mensen die echt vanuit kracht een hele wezenlijke bijdrage leveren. En met de meeste mantelzorgers gaat het goed. Dus laten we dat koesteren, zonder te vergeten dat er een paar uitdagingen zijn.”

WAT ZIJN DIE UITDAGINGEN?

“De meeste mantelzorgers hebben niet zoveel moeite met de zorg zelf, maar wel met alles wat erbij komt kijken. Dingen regelen, financiële en administratieve taken, zorgen dat er hulpmiddelen komen. Gemiddeld zijn mantelzorgers hier vier uur per week aan kwijt. Dit kost nog te veel energie, vooral omdat veel zaken onduidelijk zijn. Willen we als samenleving meer mantelzorg-minded worden, dan moeten we hier echt iets aan doen.”

MANTELZORG-MINDED?

WAT IS MANTELZORGNL EN WAT DOEN JULLIE?

“Wij zijn een vereniging met leden en we hebben een Mantelzorglijn waar iedereen – ook niet leden – naartoe kunnen bellen en een professionele adviseur aan de lijn krijgen. Alleen voor leden bieden we ook juridisch advies. Daarnaast publiceren we een magazine en geven we webinars en trainingen. Bijvoorbeeld over belastingen, juridische dienstverlening en hoe je mantelzorgers ondersteunt. En we zijn natuurlijk de belangenbehartiger van mantelzorgers in Den Haag en de rest van de samenleving.”

“Volgens de statistieken moet straks één op de drie mensen in de zorg werken. En waar we nu vijftien potentiële hebben voor een zorgbehoevende, hebben we er in 2040 nog maar zes. Dus dat vraagt wel dat je met elkaar moet gaan nadenken: hoe willen we dat straks eigenlijk als samenleving organiseren? Hoe kunnen we iets wat mensen van nature willen doen – voor mensen zorgen en bij elkaar zijn – op een goede manier faciliteren als samenleving?

Daarvoor moeten we aan mantelzorgers vragen: wat heb jij nou nodig, wat zou jou helpen? En laten we dan afspreken dat we dat gaan inrichten samen. We moeten de situatie in Nederland ook niet zien als een arbeidsmarktvraagstuk, maar als een vergrijzingsvraagstuk. Als we het zo bekijken, komen we tot andere oplossingen.”

“Mensen willen dichter bij elkaar wonen”

WAT IS EEN VOORBEELD VAN ZO’N OPLOSSING?

“Veel ouderen willen wel doorstromen naar een kleiner huis, maar kunnen dat niet. Heel veel van hen zouden best wel met elkaar willen wonen – in een hofje bijvoorbeeld – en zo een beetje voor elkaar zorgen. Dat is niet alleen fijn voor ouderen, maar zou ook goed zijn voor het arbeidsmarktprobleem. Daarom moeten we echt breder gaan kijken.”

TIPGIDS MANTELZORG

Tipgids Mantelzorg

We hebben speciaal voor u een tipgids Mantelzorg gemaakt. De gids is tot stand gekomen in samenwerking met MantelzorgNL en bevat tips over waar u terecht kunt voor informatie. Wat u kunt doen om het zelf vol te houden. Hoe het huis aan te passen is en welke handige hulpjes het leven kunnen vergemakkelijken.

ESTHER HENDRIKS

Vanaf 1 januari 2023 is Esther Hendriks de nieuwe bestuurder van MantelzorgNL. Daarvoor werkte ze bij Coöperatie VGZ.

De Mantelzorglijn

De Mantelzorglijn is iedere werkdag bereikbaar van 09.00 tot 17.00 uur via:

Meer informatie over deze uitgave vindt u op pagina 33 én op onze website via:

Telefoonnummer: 030 – 760 60 55

WhatsApp: 06 27 23 68 54

anbo.nl/tipgids-mantelzorg mantelzorglijn@mantelzorg.nl

“Mantelzorg doe je vanuit kracht, laten we dat koesteren”

DOSSIER MANTELZORG

Mantelzorg

‘Het is niet de vraag óf je mantelzorger wordt, maar wanneer’. De laatste tijd lezen we steeds meer berichten van deze strekking. Maar wat zeggen de statistieken ons? Hoeveel Nederlanders zijn mantelzorger? En hoe ‘scoort’ ons land ten opzichte van andere Europese landen? Feiten en cijfers over mantelzorg op een rij.

Algemeen

Het aantal Nederlanders dat mantelzorg verleent, hangt nauw samen met de definitie van mantelzorg die wordt gehanteerd. Wij gaan uit van de volgende definitie: ‘Mantelzorg is alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit zijn of haar directe sociale omgeving. Het gaat niet alleen om zorg, maar ook om vervoer, administratie of emotionele steun.’

• Veel mensen zijn bereid om elkaar te helpen, 1 op de 3 Nederlanders van 16 jaar en ouder is mantelzorger

• Circa 17% van de mantelzorgers helpt langdurig (langer dan 3 maanden) en intensief (meer dan 8 uur per week)

• Vooral 45 - 64-jarigen geven relatief vaak mantelzorg

• 1 op de 4 mantelzorgers beschouwt zichzelf als mantelzorger

• 1 op de 3 mantelzorgers weet in de gemeente niet de weg naar informatie, advies of andere vormen van mantelzorgondersteuning te vinden

• 29% van de mantelzorgers maakt gebruik van één of meerdere vormen van mantelzorgondersteuning

• Elk jaar op 10 november is het de Dag van de Mantelzorg

Hoe wordt mantelzorg beleefd?

• Met veel mantelzorgers gaat het goed. Ze krijgen een fijn gevoel door anderen te helpen.

• Ongeveer 1 op de 10 mantelzorgers vindt het een zware belasting. Dit uit zich in gezondheidsproblemen, een gevoel van tijdsdruk, verzuim op het werk of achterblijvende studieresultaten.

• De intensiteit van de mantelzorg neemt af bij een grotere sociale afstand

• Mantelzorgers helpen hun partner gemiddeld 20 uur per week

• Mantelzorgers helpen hun kind gemiddeld 14 uur per week

• Mantelzorgers helpen hun ouders gemiddeld 5 uur per week

• Mantelzorgers helpen hun vrienden of buren gemiddeld 4 uur per week

We krijgen er allemaal mee te maken

Soorten en maten

In de diverse groep van mantelzorgers onderscheiden we:

De oudere mantelzorger

• Hebben behoefte aan het delen van zorg met andere naasten en vrijwilligers

• Ook praktische hulp bij klussen, vervoer en onderhoud als ook behoefte aan regelhulp bij (zorg)administratie

De werkende mantelzorger

• 1 op de 20 werknemers combineert betaald werk met minstens 8 uur mantelzorg per week

• Ook al is de combinatie van zorg en werk lastig, ze willen graag wel blijven werken

De jonge mantelzorger (tot 25 jaar)

• In Nederland groeit 1 op de 5 jongeren op met een langdurig ziek gezinslid

• Ze hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel

• Ze ervaren een tekort aan zorg van hun ouder(s)

Mantelzorgers met een niet-westerse achtergrond

• De zorgvrager wil liever geholpen worden door familie dan door zorgprofessionals

• Soms is er een taboe op psychische of lichamelijke aandoeningen

• Er is een traditionele opvatting over zorg door kinderen aan ouders

De waarde van mantelzorg

• De totale inzet van mantelzorgers in 2019 is berekend op 1,5 miljard uur

• De maatschappelijke kosten van de ureninzet worden geraamd op 20,3 miljard euro

• Het laten vervangen van alle mantelzorg door publiek gefinancierde zorg zou circa 44 miljard euro kosten

Mantelzorg in Europa

In Europa voelen Nederlanders zich het minst verplicht voor hun zieke ouder te zorgen. Op de stelling ‘het is de plicht van het kind om te zorgen voor een zieke ouder’ antwoordt slechts 16% van de Nederlanders ‘ja’. Mediterrane, Midden- en OostEuropese landen voelen de plicht naar hun ouders toe het sterkst:

Mantelzorg in 2040

In de toekomst zullen er meer ouderen zijn die behoefte hebben aan hulp. Daarnaast zullen er minder zorgprofessionals zijn die hen daarbij kunnen helpen.

• In 2018 waren er ongeveer 5 mantelzorgers per zorgontvanger (75-plussers), in 2040 zal dit gedaald zijn naar ongeveer 3 mantelzorgers

• Verwacht wordt dat in 2040 het verlenen van mantelzorg steeds meer door ouderen wordt gedaan

Bronnen: www.scp.nl, European Value Study (EVS), www.mantelzorg.nl, Ecorys

Een bed voor het leven?

Heerlijk uitgerust wakker worden en ook nog makkelijk uw bed op- en schoonmaken?

Ontdek het comfort en gemak van een levensloopbestendig bed voor nu en later.

“Ik blijf bij je”

Drie mantelzorgers over de zorg voor hun naaste

Veel ANBO-leden zijn mantelzorger voor iemand. Mantelzorg verlenen is een mooie, maar ook pittige taak. Dat ervoeren ook Eveline van de Putte, José Kneepkens en Veronique Stapelbroek, die we vroegen terug te blikken op die periode. “Ik wilde absoluut niet dat mijn moeder naar een verzorgingstehuis

zou gaan, dus ik besloot: ik blijf bij je.”

Op het moment dat duidelijk wordt dat de 92-jarige moeder van Eveline van de Putte niet meer alleen in haar seniorenwoning kan wonen, staat Van de Putte voor een dilemma: “Mijn moeder was warrig, angstig en vaak in paniek. Ze had last van waanbeelden”, vertelt Van de Putte, die destijds al meerdere keren per week van haar woonplaats Den Haag naar haar moeder in Zeeland reed. “Maar ik wilde absoluut niet dat ze naar een verzorgingstehuis zou gaan. Mijn vader heeft daar gewoond en ik had er een heel slechte ervaring mee. Ik wilde dat ze thuis zou blijven, zodat ze in haar eigen veilige omgeving kon sterven. Dus ik besloot: ik blijf, hoe lang het ook duurt. En ik trok bij haar in.”

Maar haar moeder raakte steeds vaker en erger in paniek, en het dag en nacht verlenen van zorg werd steeds zwaarder. De huisarts gaf een indicatie voor 24-uurs zorg, maar er was nergens personeel te vinden. De enige uitkomst was verhuizen naar het hospice waar haar vader ook had gewoond. Daar kwam het medicijngebruik van de moeder van Van de Putte

EVELINE VAN DE PUTTE

ter sprake, niet voor de eerste keer: Van de Putte wist namelijk zeker dat haar moeder zo warrig en angstig was geworden door de inmiddels zware pijnmedicatie. Tot dusver gingen de artsen daar niet in mee, maar op aandringen werd er in het hospice toch gestopt.

Al na een paar dagen werd haar moeder weer rustig. Ze knapte helemaal op en het ging zelfs zo goed dat ze niet langer in het hospice kon blijven. Van de Putte: “Ze verhuisde in december 2018 naar de vleugel kleinschalig wonen, terwijl we in augustus van dat jaar dachten dat ze niet lang meer zou leven. Ik was al in gesprek met de dominee. Uiteindelijk heeft ze nog een vol jaar geleefd. Ik heb haar in haar rolstoel mee naar buiten genomen, we hebben fijne gesprekjes gehad en ik heb haar echt kunnen vertroetelen. Ik ben zo veel mogelijk bij haar geweest. Op het moment dat ze bedlegerig werd, ben ik in Zeeland gebleven. Ik sliep in de seniorenwoning en deed ’s ochtends iets voor mezelf, de rest van de dag was ik bij mijn moeder. Ik ben bij haar gebleven tot ze na 28 dagen overleed. Zo intensief zorgen voor iemand is zwaar – ook omdat het heel emotioneel is – maar heeft zeker ook een mooie kant. Ik heb haar veiligheid en geborgenheid kunnen bieden. Vroeger veegde zij de monsters onder mijn bed vandaan, nu verjaagde ik de spoken voor haar.”

JOSÉ KNEEPKENS

De man van José Kneepkens overleed na een ziekbed van twee-en-half jaar aan slokdarmkanker. De ziekte had een enorme impact op hun leven, vertelt Kneepkens: “Wij konden samen erg genieten van lekker eten en drinken. Elke middag om vijf uur schonk mijn man voor mij een glaasje wijn in en nam hij zelf een Trappist. Toen hij niet meer goed kon eten, maakte ik elke dag soep voor hem. Op aanraden van de diëtist altijd met heel veel room. Hij zat op een calorierijk dieet en ik moest caloriearm eten. Dat werkte natuurlijk niet. Op een gegeven moment kon hij alleen nog maar sondevoeding verdragen. Ik ben toen gestopt met koken, want ik wilde niet dat het hele huis zou ruiken naar wat ik klaarmaakte. Sindsdien bestel ik al mijn maaltijden kant-en-klaar, dat bevalt goed. Maar heel eerlijk: eten is nog steeds een dingetje.”

“Zelf rust nemen vond ik wel heel lastig”

JOSÉ KNEEPKENS, HIERONDER OP DE FOTO MET HAAR OVERLEDEN MAN.

“Dankzij wetenschappelijk onderzoek leven wij nog.”

“Hartziekten zijn een rode draad door het leven van mijn partner Bert en mij. We hebben heel wat meegemaakt samen, zoals een hartruis, lekkende hartkleppen en hartritmestoornissen. Dankzij alle behandelmogelijkheden van tegenwoordig, zijn we er gelukkig nog steeds.”

“Met ons testament blijft onderzoek in de toekomst mogelijk.”

“Wij hebben de Hartstichting opgenomen in ons testament. Dan gebeurt er iets nuttigs met ons geld als wij er niet meer zijn en helpen we mensen die in de toekomst met hartproblemen te maken krijgen. Zo geven we onze dankbaarheid voor het leven door.”

Inspiratieschrift aanvragen

Ik ontvang graag gratis het Inspiratieschrift.*

Aanhef: Dhr Mevr Anders:

Voornaam:

Achternaam:

Adres:

Postcode:

Woonplaats:

Weet u wat er komt kijken bij het maken van een testament? Het Inspiratieschrift helpt u op weg naar een testament dat bij u past.

Met o.a.

• praktische tips van deskundigen

• een handig stappenplan

• ruimte om uw wensen te noteren

Stuur deze antwoordkaart naar: Hartstichting

Team Nalatenschappen

Antwoordnummer 300

2501 VB Den Haag

Postzegel is niet nodig.

U kunt ook de QR code scannen of het inspiratieschrift online aanvragen via hartstichting.nl/schrift

“Ik geniet nog van het leven dankzij wetenschappelijk onderzoek. Dat geluk geef ik graag door!”

Herman (66 jaar)

“Hij is ontzettend dapper geweest en ik heb hem nooit horen klagen. Mijn dochters hebben in die periode veel geholpen. Ze gingen regelmatig met hem naar het ziekenhuis. Daarnaast kregen we hulp van de thuiszorg. Ik kan gelukkig goed om hulp vragen, ik heb veel geregeld en met mijn man kunnen bespreken. Ik vroeg ook vaak vrienden om even langs te komen. Zelf rust nemen vond ik wel heel lastig. Ik ging weleens weg, maar daar voelde ik me helemaal niet goed bij. Ik was ook gewoon heel graag bij hem. Ik heb met veel liefde voor hem gezorgd, en soms was dat te veel. Nu denk ik: kon ik het maar weer doen.”

VERONIQUE STAPELBROEK

Veronique Stapelbroek zorgde zo’n 48 jaar voor haar man. Dat was niet altijd even makkelijk, want doordat hij veel kwalen had, kon hij al jaren niet meer zoveel. Daarbij kreeg Stapelbroek geen hulp bij de zorg voor haar man, en deed zij dus alles alleen. Na jaren van op en af ziek zijn overleed hij een half jaar geleden uiteindelijk aan een hersenbloeding. Inmiddels heeft Stapelbroek de draad weer opgepakt. Ze gaat twee-en-halve dag naar de dagbesteding, heeft computerles en gaat naar een creatieve club. “Ik kan niet goed thuis zitten,” vertelt ze, ”dan komen de muren op me af. Dus ik ben constant bezig. Sinds het overlijden van mijn man is er veel veranderd. Ik ben ook gestopt met roken. Om mezelf te belonen koop ik kleren, doe ik leuke dingen of ga ik uit eten. Mijn dochter en haar kinderen komen geregeld langs om me te helpen. Het is fijn dat zij er zijn.”

Lucht

Over de veertien laatste dagen met haar moeder schreef Eveline van de Putte het boek Lucht. Een ontroerend verhaal over zorg, troost en veiligheid, en over loslaten, leven en sterven. Meer informatie over het boek vindt u op:

www.evelinevandeputte.com of scan de qr-code

“Ik kan niet goed thuis zitten, dan komen de muren op me af”

VERONIQUE STAPELBROEK

GENIET VANDAAG VAN DE BADKAMER VAN MORGEN

SNEL EN ONBEZORGD GENIETEN VAN EEN HEERLIJKE INLOOPDOUCHE

Je eigen huis, die fijne plek met alle herinneringen, daar wil je het liefst toch nog heel lang blijven wonen?

Dan is een Molenaar badkamer écht iets voor jou. Een badkamer die helemaal klaar is voor een nieuw hoofdstuk. Door het bad of de douche te vervangen voor een comfortabele inloopdouche kun je nog jaren onbezorgd genieten van je huis. En de plaatsing wordt door Molenaar snel en zonder gedoe gedaan, vaak al in één dag. Dat is écht Molenaar!

Natasja Froger

Molenaar. De badkamer van morgen.

Vraag vandaag nog ons inspiratiemagazine aan of plan een persoonlijk adviesgesprek.

Telefoon: (0341) 23 23 00

Of ga naar onze vernieuwde website: www.molenaar.nl

VEILIGE INLOOPDOUCHE IN 1 DAG

In één dag vervangen we je oude bad of douche voor een veilige en comfortabele inloopdouche met lage instap. Molenaar douches hebben een veilige antislip douchevloer, onderhoudsarme Wallpanels en bieden veel bewegingsruimte. We nemen al je zorgen uit handen, van advies aan huis tot en met de plaatsing. Zo maken we van de badkamer weer een fijne plek om nog lang van te blijven genieten.

Vroeg of laat krijgt vrijwel iedereen ermee te maken: de zorg voor een partner of een andere dierbare. Dit staat bekend als mantelzorg. In Nederland is momenteel één op de drie mensen van boven de zestien jaar mantelzorger. Om (komende)

mantelzorgers te ondersteunen, hebben we een gratis tipgids Mantelzorg gemaakt.

Mantelzorg kan uiteenlopen van kleine taken verrichten voor een buur of goede vriend tot het verlenen van intensieve zorg bij ziekte of beperking van een dierbare. De zorg is langdurig en je wordt er geleidelijk aan in betrokken. Het bieden van zorg aan een dierbare doe je uit liefde en voelt meestal als een vanzelfsprekende taak. Het kan voldoening schenken. Maar wanneer de zorgintensiteit toeneemt, kan de belasting ook groter worden. Om deze zorg duurzaam te kunnen leveren, is het essentieel om ook goed voor jezelf te zorgen. In de tipgids Mantelzorg komen de volgende onderdelen aan bod:

1. Als u voor het eerst ondersteuning nodig heeft

2. Waar kunt u terecht voor informatie en advies?

3. Welke vergoedingen zijn er?

4. Welke mogelijkheden zijn er op woongebied?

5. Handige hulpjes voor in huis

6. Hoe zorgt u voor uzelf/respijtzorg

7. Wat moet u juridisch regelen?

De tipgids is tot stand gekomen in samenwerking met MantelzorgNL. De gratis gids is te downloaden via:

www.anbo.nl/tipgids-mantelzorg

Tipgids

TIPGIDS MANTELZORG 2

Kleiner koken

Mag het een onsje minder zijn?

Wie alleen of met z’n tweeën woont, staat vaak voor een dilemma in de supermarkt: de verpakkingen voor groente, vlees(vervangers) en vis zijn vooral gericht op gezinnen en dus vaak veel te groot. In samenwerking met het Voedingscentrum hebben we een aantal tips op een rijtje gezet om slim in te kopen en te koken voor een- of tweepersoonshuishoudens.

TIPS VOOR IN DE SUPERMARKT

• Woont u alleen of met z’n tweeën? Dan kunt u portieverpakkingen kopen, zoals kleine blikjes peulvruchten, zakjes gesneden groente of een mini-bloemkool. Vaak zijn deze in verhouding wel wat duurder.

• Veel groente- en fruitsoorten kunt u los kopen, zoals paprika’s, prei, bananen en appels. U koopt zo precies wat u nodig heeft.

• Koop groentesoorten die wat langer houdbaar zijn, dan hoeft alles niet in een keer op. Denk aan winterpeen, uien, bieten en kool.

• Kies voor makkelijk te doseren diepvriesgroente, -fruit en -vis.

• Koop een voorraad lang houdbare producten, zoals zilvervliesrijst, volkorenpasta, blikjes peulvruchten, vis uit blik en ongezouten noten.

TIPS VOOR THUIS

• Verdeel grotere verpakkingen met vlees in kleine porties en bewaar in de diepvries

• Bewaar producten op de juiste plek, dan blijven ze langer goed. Bekijk het bewaaradvies van producten op:

www.voedingscentrum.nl/bewaarwijzer

• Haal per dag alleen de hoeveelheid (volkoren)brood uit de vriezer die u nodig heeft.

• Kook voor meerdere dagen en vries porties in.

• Gebruik één ingrediënt op verschillende manieren. Bijvoorbeeld de ene dag een oosterse bloemkoolsoep en de dag erna een stamppot met bloemkool. Kijk voor makkelijke, gezonde recepten op:

www.voedingscentrum.nl/recepten

• Heeft u restjes van een maaltijd in de koelkast? Eet die dan binnen twee dagen op en verhit door en door, tot stomend heet.

• Geen zin om altijd alleen te eten? In veel gemeenten zijn initiatieven waar u kunt eten en andere mensen kunt ontmoeten. Informeer eens bij het wijkcentrum of de zorginstelling bij u in de buurt.

KANT- EN- KLAAR MAALTIJDEN KOPEN OF MAALTIJDEN LATEN BEZORGEN

In de supermarkt en bij sommige slagerijen en groentewinkels zijn kant-en-klaar maaltijden te koop. Ook zijn er bedrijven die maaltijden bezorgen. Vraag in uw

omgeving naar de goede ervaringen van anderen, of zoek op internet naar een aanbieder. Via de website of bestellijsten kunt u aangeven welke maaltijden u wilt hebben. De maaltijden worden op een afgesproken tijd of dag bezorgd.

Er zijn gezonde, maar ook minder gezonde kanten-klaar maaltijden. Bij de keuze van maaltijden kunt u er op letten of de maaltijden voldoende groente en niet te veel zout bevatten. Probeer daarnaast steeds voor een maaltijd met andere groente te kiezen en wissel af tussen maaltijden met mager vlees, vis of een vleesvervanger zoals peulvruchten, noten, ei. U kunt koelverse en vriesverse maaltijden thuis opwarmen in de magnetron.

Over het Voedingscentrum

In Nederland wordt al sinds 1941 voorlichting gegeven over goed eten door het Voedingscentrum (dat toen nog Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad heette). Sindsdien is er veel veranderd. Het aanbod van eten en drinken is enorm gegroeid: op steeds meer plekken kun je voedsel de hele dag door kopen. Juist in deze tijd is voorlichting nodig over wat goed eten is. Kijk voor meer informatie op

www.voedingscentrum.nl

Lekker en gezond eten zonder zelf te koken

Laat onze chefs voor je koken

Altijd in 4 minuten een maaltijd op tafel

Vers bereid door onze chefs

Bereid met alleen natuurlijke ingrediënten

Elke week meer dan 20 nieuwe gerechten

Gratis gekoeld aan huis bezorgd

Altijd een verse maaltijd in je koelkast

EXCLUSIEF

voor lezers van dit blad

€5,- extra korting op onze kennismakingsaanbieding

4 maaltijden nu voor €20,-

Jouw kortingscode*

10.000+ klantreviews

* De code is alleen geldig voor nieuwe klanten

Vrijwilliger worden?

ANBO Belastinghulp is op zoek naar u!

Veel leden maken elk jaar dankbaar gebruik van onze Belastinghulp aan huis. Daarom zijn wij jaarlijks op zoek naar nieuwe vrijwilligers die het leuk vinden om tegen een kleine vergoeding mensen te helpen bij het doen van hun belastingaangifte.

Heeft u er plezier in om met cijfers en mensen te werken, nieuwe mensen te ontmoeten en uzelf te ontwikkelen via de door ons aangeboden training? Stuur dan een e-mail naar:

m.bloks@anbo.nl

of neem telefonisch contact op via:

0348 46 66 90 / 06 13 34 20 85

Op dit moment zijn wij met name op zoek naar mensen uit de regio’s: Amsterdam, de kop van Noord-Holland, West-Friesland, GoereeOverflakkee, Schouwen-Duiveland, Gorinchem, Nunspeet, Barneveld, het westen van NoordBrabant, Woerden, Gouda, Amersfoort, Leeuwarden, Sneek, De Peel en Veendam.

Woont u buiten deze regio’s en wilt u vrijwilliger worden? Ook dan bent u van harte welkom!

Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/belastinginvuller

mail naar m.bloks@anbo.nl of bel

naar: 0348 46 66 90 / 06 13 34 20 85

Ontdek deze vijf mooie wandeltroutes

Door heel Nederland liggen prachtige wandelroutes, variërend van korte ommetjes tot langere tochten door diverse landschappen. Onze partner Wandel.nl heeft wandelaars via hun sociale media-kanalen gevraagd wat hun favoriete routes zijn. Daar zijn er vijf uitgekomen die we hier graag met u delen.

DUINHEIDEWANDELING SCHOORLSE DUINEN (NOORD-HOLLAND)

De Schoorlse Duinen, gelegen in Noord-Holland, vormen het hoogste duingebied van Nederland. Deze prachtige, maar soms uitdagende wandeling van 11 kilometer is absoluut de moeite waard. Geniet van de heide die in augustus prachtig paars kleurt en het unieke uitzicht op zee vanaf diverse uitkijkpunten. De rondwandeling is in beide richtingen gemarkeerd met paarse paaltjes en biedt flink wat klimwerk en mul zand.

KLOMPENPAD ROSANDEPAD (GELDERLAND)

Het 13 kilometer lange Rosandepad is een van de mooiste Klompenpaden in Nederland. Deze route kunt u zowel linksals rechtsom wandelen en is gemarkeerd met klompsymbolen. Geniet van de gevarieerde omgeving met bossen, parken en uiterwaarden, evenals historische bezienswaardigheden zoals

de Oude Kerk van Oosterbeek, de watermolen en Landgoed Mariëndaal. Dit landgoed staat bekend om zijn ‘Groene Bedstee’, een tunnelvormige beukenhaag van meer dan 300 meter lang.

NS-WANDELING VELUWEZOOM (GELDERLAND)

De NS-wandeling Veluwezoom, van Dieren naar Velp, is een must voor elke wandelliefhebber. Deze 15 kilometer lange tocht biedt klim- en daalmogelijkheden over majestueuze boomrijke lanen, adembenemende uitzichten over de Posbank en het volgen van kabbelende beekjes door het dal van de Beekhuizense Beek. Vanaf station Dieren loopt u direct de Onzalige Bossen in, waar u op de Carolinaberg een uniek kruispunt met 14 wandelpaden vindt. Halverwege de route verandert het landschap in heidepaden, waarna u de Posbank oploopt. Vanaf hier kunt u kiezen om de route in te korten richting station Rheden, of door te lopen naar station Velp en het dal van de Beekhuizense Beek te verkennen.

VENNEN VAN HUIS TER HEIDE (BRABANT)

De Vennen van Huis ter Heide-route, nabij Tilburg, is een gevarieerde rondwandeling van ongeveer 8 kilometer. Deze tocht voert u over mooie vlonderpaden en biedt prachtige uitzichten over het vennengebied. Onderweg kunt u een kudde Schotse Hooglanders tegenkomen, die essentieel zijn voor het behoud van het gebied. Vergeet niet uw verrekijker mee te nemen, want

het gebied is populair bij veel watervogels. De route is gemarkeerd met groene pijlen en daardoor eenvoudig te volgen.

TWISKEROUTE (NOORD-HOLLAND)

Recreatiegebied het Twiske biedt een ideale plek om te ontsnappen aan de drukte van Amsterdam en te genieten van de natuur. Dit veenplassengebied in de Zaanstreek bevindt zich ten noorden van Amsterdam, tussen de dorpen Landsmeer, Oostzaan en Den Ilp. Verken hier de Twiske-route, een rondwandeling van 16,4 kilometer, vernoemd naar de gelijknamige rivier waar u langs en overheen wandelt. Onderweg kunt u Schotse Hooglanders tegenkomen en loopt u tussen wilgen, meidoorns, vlieren en braamstruiken

Over wandel.nl

Alle genoemde routes zijn te bekijken op

www.wandel.nl

een initiatief van onze partner Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN). KWbN gelooft dat wandelen bijdraagt aan een gezonder en gelukkiger leven. Met wandel.nl wil de organisatie zoveel mogelijk mensen inspireren, motiveren en ondersteunen om in beweging te komen via wandelen.

Suggesties?

In deze beweegrubriek willen we u inspireren om makkelijk meer en vaker te bewegen. Heeft u suggesties? Mail die dan naar:

contact@anbo.nl

FOTO: FIEKE FENNEMAN

FOTO: HENK MONSTER - WIKIMEDIA

FOTO: MAAIKE VAN MEERTEN

FOTO: LEON VAN DER VLUGT

Anderhalf jaar met de nieuwe ANBO Ledenraad Waar staan we nu?

In mei 2021 mochten alle leden van ANBO hun stem uitbrengen voor de ledenraadverkiezing. De ledenraad beslist mee over de strategische koers van ANBO op lange termijn. Inmiddels zetelt de raad dus al anderhalf jaar. Tijd voor een rondje langs de velden. Daarvoor spreken we Huguette Tichler – Schlemper, Tjebbe Tip en technisch voorzitter Pieter van Keulen.

HUGUETTE TICHLER – SCHLEMPER was zestien jaar lang actief in de gemeentepolitiek als raadslid en wethouder en daarna 12 jaar toezichthouder. In die tijd hield ze zich naast onder meer wonen ook bezig met ouderenzorg. “Ik heb geen schotten in mijn hoofd”, aldus Tichler – Schlemper. “Ik verbind het ene altijd met het andere en zie hoe alles met elkaar te maken heeft. Mijn man was twintig jaar ouder dus ik ben gewend om met ouderen om te gaan en vanuit hun perspectief te denken. Van ANBO ben ik al heel lang lid en met mijn inbreng aan de Ledenraad wil ik graag een bijdrage leveren aan het werk van ANBO.”

TJEBBE TIP werkte voor ANBO als netwerk-coördinator OLA (Ondersteuning Lokale Afdelingen) toen hij in 2015 zijn werkzaamheden neerlegde. Maar jaren later begon het toch weer te kriebelen en meldde hij zich aan als ANBO Consulent. Weer iets later stelde hij zich met succes kandidaat voor de Ledenraad. “ANBO staat voor een aantal uitdagingen waarbij het belangrijk is dat de koers bepaald én vastgehouden wordt. We moeten ervoor zorgen dat onze kerntaak, de belangenbehartiging van ouderen, primair blijft.

HUGUETTE TICHLER – SCHLEMPER

LEDENRAAD

U vindt alle leden van de Ledenraad op onze website: anbo.nl/ledenraad

Dat wil ik graag bewaken. In 2015 is het één en ander gebeurd, maar ik ben van mening dat we niet moeten kijken naar gisteren, maar naar morgen. Laten we ons daarop focussen.”

PIETER VAN KEULEN is met veel ervaring als organisatieadviseur ook een mooie aanwinst voor de Ledenraad. In ANBO Magazine las hij de oproep voor de nieuwe Ledenraad. “Ik vind dat wij politiek gezien niet goed met ouderen omgaan. Als je hoort welke plannen ze in Den Haag hebben voor ouderen, word je niet blij. Maar we worden allemaal oud. Dus toen ik die oproep zag dacht ik: nu ga ik strijden voor ANBO, want ANBO is gewoon een hele goede vereniging; van, voor en door leden. We hebben 4,5 miljoen ouderen in Nederland, we moeten ons geluid laten horen en ons gezicht laten zien.”

DE ROL VAN DE LEDENRAAD

De Ledenraad geeft advies aan directeur-bestuurder Anneke Sipkens over het gevoerde en nog te voeren beleid. Ledenraadsleden doen dit namens de leden van ANBO. Daarnaast controleert de Ledenraad of het beleid goed is uitgevoerd en adviseren ze over hoe het verder moet. Het Ledenraad is geen controlerend orgaan, dat is de raad van toezicht, die weer door de Ledenraad wordt benoemd.

DÉ BELANGENBEHARTIGER VOOR OUDEREN

“De leden van de Ledenraad hebben stuk voor stuk een geweldige achtergrond”, aldus Van Keulen. “Bijvoorbeeld in de politiek in de gemeentelijke overheid en zelfs in het leger. Daarnaast is de groep heel divers en hebben we dus veel verschillende invalshoeken, waardoor we elkaar ook scherp houden.” De Ledenraad komt drie keer per jaar bijeen en hoewel dat vaak óók gezellig is, is dat zeker niet het doel van de bijeenkomsten; er worden vooral kritische noten gekraakt. De Ledenraad heeft zich de laatste anderhalf jaar voornamelijk gebogen over hoe ANBO kan blijven groeien en sterker kan worden als belangenbehartiger van ouderen. “Klaverjasverenigingen hebben we genoeg in Nederland”, vindt Van Keulen. “Maar wie houdt zich bezig met pensioenen, huisvesting voor ouderen en gezondheidszorg?” Tip vult aan: “Om dat te kunnen doen moeten we blijven beseffen wat onze kerntaken zijn. We moeten ons blijven focussen op het behartigen van de belangen van ouderen. Op landelijk maar ook op lokaal niveau. Iedereen in de Ledenraad weet dat we voor behoorlijke uitdagingen staan en dat je in een jaar niet alles kunt veranderen. Maar Anneke Sipkens en haar team zijn goed op weg, en we willen allemaal graag bijdragen aan die mega-operatie.”

“We moeten ons geluid laten horen en ons gezicht laten zien”

PIETER VAN KEULEN

'Ik dacht 's avonds: hoe moet ik naar boven?'

Agnes (71 jaar) en Aad (84 jaar) van Boven wonen in een ruim huis in Zoetermeer. Agnes heeft haar eigen atelier op de eerste verdieping waar zij beelden maakt. En op zolder staat de werkbank van Aad. Maar ze kreeg steeds meer last van haar knieën als ze de trap op liep. Toch wil het stel liever niet verhuizen. Een traplift bleek de goede oplossing te zijn, maar het moest er wel een zijn die precies bij hen paste.

Aad: “Alleen Otolift kon precies uitvoeren wat we wensten. We wilden de traplift namelijk aan de smalle kant van de treden, zodat wij op de brede kant kunnen lopen. De traplift gaat nu in één keer helemaal naar zolder. Daar staat de wasmachine en is mijn knutselkamer." Agnes voegt hieraan toe: ‘’Nu de traplift er is, heb ik bijna niet meer zelf trapgelopen. Ik ben blij met de doorlopende lift, zodat ik kan blijven zitten als ik naar zolder moet.”

Wel of niet verhuizen?

Aad gebruikt de traplift niet en wil er dus makkelijk langs kunnen lopen. Ook vindt hij het een fijn idee dat de traplift er is. Agnes gaat wel met de lift naar boven en beneden. Agnes:

“Ik heb slijtage in mijn knieën, maar conditie heb ik genoeg. Wandelen gaat goed en fietsen ook, behalve dus het traplopen.” Traplopen zorgt bij Agnes voor zoveel pijn dat het eigenlijk niet meer gaat. “In de avond stond ik echt voor die trap dat ik dacht: hoe moet ik naar boven? Zo’n pijn had ik in mijn knieën.

OTOLIFT TRAPLIFTEN

We hadden wel al een tweede leuning gemaakt, maar dat helpt maar een beetje.” Wat de oplossing was om de pijn te vermijden, werd duidelijk tijdens een vakantie: “Op vakantie ontdekte ik pas hoe fijn het is als je geen trappen hoeft te lopen. We sliepen in een villa waar alles gelijkvloers was. Dat was zo ideaal dat ik zei: ik wil verhuizen!” Maar daar was Aad het niet mee eens: “Doordat we hier blijven wonen, kunnen we zo veel meer doen. We kunnen makkelijk op vakantie, naar terrasjes en de kinderen wat geven.’’ Daarnaast zijn Aad en Agnes ook heel blij met dit huis. “Hier hebben we ook nog een tuin, waar we graag eten en een wijntje drinken met vrienden”, aldus Agnes.

Traplopen doet Agnes niet meer vanwege de pijn in haar knieën. Maar ze is, net als Aad, nog wel heel actief. Zo is Agnes lid van een wandelclub en speelt Aad badminton. Ook fietsen ze samen graag flinke stukken. “Wij fietsen zo’n 45 tot 50 kilometer, soms ook 60 op een dag. Maar we hebben nu wel elektrische fietsen hoor”, vertelt Agnes. Aad vertelt over de fietsvakanties: “We hebben ook meerdere keren meerdaagse fietstochten gedaan. Nu willen we nog het Gardameer rond.”

Staat u net als Agnes en Aad ook voor de keuze om wel of niet te verhuizen en wilt u meer informatie over de trapliften van Otolift?

Bel dan gratis naar 0800 - 444 770 8 of ga naar www.otolift.nl

Laat geen toeslagen liggen!

U kunt nog tot 1 september 2023 een toeslag aanvragen voor het jaar 2022. Ontvangt u al een toeslag? Dan hoeft nu niets te doen. Ontvangt u nu geen toeslag? Een paar minuten rekenen en u weet of u toch recht heeft op een toeslag. Wij nemen u mee in de berekening van de zorg- en huurtoeslag.

ZORGTOESLAG 2022

De zorgtoeslag is een compensatie voor de premie van de basis zorgverzekering. U bent verplicht om de basisverzekering te hebben. De zorgtoeslag geldt dan ook alleen voor de basisverzekering. De toeslag hangt af van uw inkomen. Hoe hoger uw inkomen, hoe lager de toeslag. Komt uw inkomen boven de maximale grens uit, dan heeft u geen recht op zorgtoeslag. Ook uw vermogen (spaargeld, beleggingen, tweede woning) mag niet te hoog zijn.

Grenzen 2022

Maximaal inkomen

Jaar Maximaal inkomen Maximaal inkomen zonder toeslagpartner met toeslagpartner

2022

€31.998

Maximaal vermogen

€40.944

Jaar Maximaal vermogen Maximaal vermogen zonder toeslagpartner met toeslagpartner

2022

€120.020

€151.767

DE BEREKENING

De basis voor de toeslag is uw verzamelinkomen in de aangifte inkomstenbelasting. Hebt u aangifte inkomstenbelasting gedaan over 2022? Pak uw aangifte erbij; aan het einde staat uw verzamelinkomen. Bijvoorbeeld:

Het saldo van uw vermogen (en dat van uw eventuele partner) vindt u terug onder de noemer ‘Voordeel uit sparen en beleggen’. Bijvoorbeeld:

Heeft u geen partner, is uw verzamelinkomen minder dan €31.998 en is uw vermogen minder dan €120.020? Dan kunt u voor zorgtoeslag in aanmerking komen.

Heeft u een partner? Tel dan de twee verzamelinkomens (van u en van uw partner) bij elkaar op. Is de uitkomst minder dan €40.944? En is uw gezamenlijk vermogen minder dan €151.767? Dan kunt u voor zorgtoeslag in aanmerking komen. Lees verderop in het artikel hoe u deze aanvraagt.

Heeft u geen aangifte inkomstenbelasting gedaan? Tel dan de jaaropgaven van uw inkomen (salaris, AOW, pensioen) bij elkaar op. Ook die van uw eventuele partner. Check of het totaal onder de grens blijft. Voor het vermogen gaat het om de situatie op 1 januari 2022. Berekenen wat uw totale vermogen op die datum was. Dus het saldo van uw bank- en spaarrekeningen, uw beleggingen en dergelijke. Check hier ook of het totaal onder de grens blijft.

Zomer Voordeel

Bekijk de gehele collectie op www.velderhof.nl of bel 0499 - 729 366

Onze rijdende showroom komt bij u thuis!

Bel 0499 - 729 366 voor meer informatie of vraag de gratis brochure aan.

Of ga naar onze website www.velderhof.nl.

• Alphen a/d Rijn

• Apeldoorn

• Best

• Breda

• Delden

• Haren

• Heerhugowaard

• Laren

• Neerbeek

• Velp

•

HUURTOESLAG 2022

Huurtoeslag is van toepassing als uw huur niet in verhouding is tot uw inkomen. Het gaat alleen om woningen in de sociale sector. Voor 2022 is deze huurgrens €763,47. Is uw huur lager, dan bepaalt de verhouding huur en inkomen of u voor huurtoeslag in aanmerking komt. Er is bij de huurtoeslag namelijk geen harde inkomensgrens. Ook uw vermogen speelt een rol bij de huurtoeslag. Dat is wel een harde grens.

Maximaal vermogen voor de huurtoeslag 2022

zonder met Medebewoners toeslagpartner toeslagpartner

Maximaal vermogen €31.747 €63.494 samen €31.747 per medebewoner

Een medebewoner is bijvoorbeeld een inwonend (meerderjarig) kind. Met een proefberekening (zie qr-code) ontdekt u of u in aanmerking komt voor huurtoeslag.

ZORGTOESLAG 2023

De inkomensgrenzen voor de zorgtoeslag zijn in 2023 verruimd. Maar dat valt samen met verhoging van de AOW en van een flink aantal aanvullende pensioenen. Dus is een nauwkeurige berekening nodig om het recht op zorgtoeslag 2023 vast te stellen.

Maximaal inkomen zorgtoeslag

Jaar Maximaal inkomen Maximaal inkomen zonder toeslagpartner samen met toeslagpartner

2022 €38.520 €48.224

DE PROEFBEREKENING

Op de website van Belastingdienst/Toeslagen kunt u een proefberekening maken. Hiervoor heeft u de gegevens van uw jaarinkomen nodig en (voor de huurtoeslag) uw huurprijs:

bit.ly/belastingdienst-proefberekening

Of scan de QR-code:

Hulp nodig?

AANVRAGEN

Natuurlijk kan ANBO u helpen met de aanvraag van uw toeslag. Neemt u daarvoor contact op via telefoonnummer 0346 – 46 66 66 of per mail via:

contact@anbo.nl

U vraagt een toeslag aan in MijnToeslagen. Daarvoor moet u inloggen met uw DigiD: Of scan de QR-code:

bit.ly/Belastingdienst-inloggen

Kom op tijd in actie; de aanvraag moet vóór 1 september bij de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst binnen zijn!

ANBO Tipgidsen

Online-gidsen over allerlei onderwerpen

De digitale ANBO Tipgidsen zijn verkrijgbaar via onze website. De gidsen gaan over de meest uiteenlopende onderwerpen. Een aantal is gemaakt in samenwerking met (één van) onze partners. Op deze pagina’s vindt u ze allemaal. Doe er uw voordeel mee!

Mantelzorg

deze is nieuw. Op pagina 33 vindt u meer informatie over deze gids

Blijf in beweging met laagdrempelige beweegtips voor iedereen

Energie

naast informatie over het energieplafond ook diverse bespaartips

Woningaanpassingen met een overzicht van allerlei mogelijke aanpassingen

Belastingtips met bijvoorbeeld informatie over toeslagen en zorgkosten

Smartphone

8 meest gestelde vragen, zowel voor Android als iPhone

Let op!

Voice over spraaktechnologie

Digitaal met elkaar in contact

over bijvoorbeeld videobellen, WhatsApp en social media

Niet digitaal?

Bent u niet digitaal vaardig, maar wilt u wel graag (één van de) tipgidsen? Dat kan uiteraard. Bel dan even naar de Ledenservice. Onze medewerkers zijn

iedere dag bereikbaar van 9.00 tot 17.00 uur via telefoonnummer

0348 46 66 66.

Slim wonen met slimme apparaten voor in en rond uw woning

De komende tijd zal er nog een (flink) aantal bijkomen. Als u bent ingelogd op het ledengedeelte Mijn ANBO, kunt de gratis gidsen downloaden via:

anbo.nl/tipgidsen

Heeft u nog niet eerder ingelogd?

Uw account staat al voor u klaar. U hoeft het alleen nog te activeren. Dit doet u eenvoudig via:

anbo.nl/mijn-anbo/activeren

Hier voert u uw e-mailadres in. Als u op ‘verzenden’ klikt, krijgt u een automatische mail. In die mail zit een link waarop u kunt klikken om uw account te activeren. U zit dan in het Mijn ANBO-gedeelte en kunt daar uw eigen wachtwoord instellen. Vanaf dan kunt u inloggen met uw wachtwoord en uw e-mailadres via www.anbo.nl/mijn-anbo of door op ‘Mijn ANBO’ te klikken, rechtsboven in de website.

Lukt het niet? Mail dan naar:

mijnanbo@anbo.nl

Ultiem gebruikersgemak en een zorg minder voor later!

Makkelijk opmaken en verschonen

Eenvoudig onder het bed stofzuigen

Op elke hoogte in- en uitstappen

Elektrisch verstelbaar in elke positie

Volledig verrijdbaar en deelbaar

In elke maat verkrijgbaar, 1 & 2 persoons

Gratis brochure!

Gratis thuisadvies in heel Nederland!

Onze adviseurs komen kosteloos en vrijblijvend bij u thuis langs om u te informeren over de mogelijkheden die Bedder u kan bieden Maak nu een afspraak en ontvang per tot €

900,leeftijdskorting

persoon een gratis ergonomisch hoofdkussen!

Komt u liever langs de showroom, deze actie is geldig tot 31 juli 2023

Maak nu een afspraak!

T: 0561-700224

Nieuw: Nostalgiehoekje

De roerige jaren ‘60

Dit keer staan we in ons Nostalgiehoekje stil bij de jaren ‘60 van de vorige eeuw. Heeft u zelf suggesties? Deel ze vooral met ons via: contact@anbo.nl

De jaren zestig van de vorige eeuw was een periode van opkomende welvaart, verandering en protesten. Studenten die het Maagdenhuis bezetten. Provo’s die zelfs internationale bekendheid kregen door de rookbommen tijdens het huwelijk van prinses Beatrix en Claus von Amsberg. Maar ook de Dolle Mina’s die met ludieke acties opkwamen voor de rechten van de vrouw.

Er ontstonden nieuwe jeugdculturen. Zoals de hippies die onder het motto ‘make love, not war’ de wereld wilden verbeteren. Maar denk ook aan de rebelse nozems, pleiners, dijkers, kikkers en bullen. Jongens met een vetkuif, spijkerbroek en leren jas en meisjes in panty en provocerende minirok bepaalden het straatbeeld. Het was ook het decennium van de maanlanding, Woodstock en de invoering van de vrije zaterdag. Uit de radio klonk muziek van The Golden Earring, Anneke Grönloh en Boudewijn de Groot. The Beatles traden op in het West-Friese dorp Blokker en in Scheveningen braken fans tijdens het concert van The Rolling Stones de concertzaal af.

Driekwart van de Nederlanders had inmiddels een tv en er kwam een tweede televisienet bij. Er werd gekeken naar ‘t Schaep met de 5 pooten en Farce Majeure. Ook buitenlandse producties werden populair. Denk aan series als Peyton Place en De Wrekers (The Avengers). Die laatste televisieserie is momenteel te zien bij televisiezender ONS.

ONS is dé tv-zender voor mensen die nostalgie een warm hart toedragen. www.kijkbijons.nl

MINIROK

HUWELIJK BEATRIX

ANBO TIPT

Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten. Heeft u zelf een interessante of leuke tip, meld dit dan via:

contact@anbo.nl

Workshop Klein Geluk voor mantelzorgers

Zorgt u voor een naaste en vindt u het (soms) lastig om tijd te vinden voor uw eigen ontspanning? Dat is een situatie die ik me goed kan voorstellen. Ik wil u hierbij dan ook graag even attenderen op Fello. Dat is een organisatie die zich inzet voor (werkende) mantelzorgers.

Speciaal voor u organiseert Fello een online-workshop onder de naam Klein Geluk. In deze workshop leert u met simpele, dagelijkse oefeningen om met meer gemak en aandacht voor uzelf de zorgtaak te volbrengen. Dit wordt gedaan aan de hand van opdrachten en oefeningen. Mantelzorgers krijgen concrete handvatten en tips en horen verhalen van

ANBO Trefpunt

anderen die in dezelfde situatie zitten. Het webinar is gratis voor de eerste tien aanmeldingen. Daarna zijn de kaartjes tien euro. Het webinar vindt plaats op woensdag 21 juni om 10.00 uur. Aanmelden kan via:

www.fello.nl/anbo-klein-geluk

Normaal gesproken sta ik op deze plek stil bij producten, apps, uitjes en gadgets van anderen. Daar wil ik nu graag een uitzondering voor maken. Ik wil even stilstaan bij onze eigen digitale ontmoetingsplaats ANBO Trefpunt. Een geweldig initiatief dat inmiddels alweer anderhalf jaar bestaat. Inmiddels hebben zo’n 2500 leden zich aangemeld. Leden die digitaal contact met elkaar hebben. Of fysiek met elkaar afspreken. Bijvoorbeeld om te wandelen of naar de film of het museum te gaan. Andere voordelen van ons platform zijn: niemand kan er anoniem op, je kunt makkelijk mensen in de buurt vinden of met gemeenschappelijke interesses én je kunt eigen groepen aanmaken.

anbotrefpunt.nl

Kom vooral eens een kijkje nemen op:

Work shop

Tuinen van Appeltern

Heeft u al eens gehoord van de Tuinen van Appeltern? Dit tuininspiratiepark is een nieuwe partner van ANBO. De Tuinen bevinden zich in het plaatsje Appeltern, vlakbij Nijmegen en Tiel in het land van Maas en Waal. Het park is vier seizoenen lang toegankelijk. In de maanden december, januari en februari alleen in het weekend, de andere maanden iedere dag. De tuinen zijn rolstoelvriendelijk en er zijn voldoende zitplekken. Honden zijn aangelijnd welkom.

Onze mening: het is er heerlijk toeven. Niet alleen om inspiratie op te doen, maar ook om even te ontsnappen aan de alledaagse drukte. En het is leuk voor alle leeftijden. Ik was er begin mei met mijn gezin, waaronder drie kinderen van 14, 11 en 4. Papa en mama vermaakten zich in het heerlijke groen en genoten van de rust.

Nelleke

Eerder dit jaar ben ik via LinkedIn benaderd door Henk Geurtsen. Hij vertelde me dat hij naar aanleiding van het overlijden van zijn vrouw Nelleke, in december 2021, een boek heeft geschreven. Daarin beschrijft hij onder andere hoe het euthanasieproces in zijn werk is gegaan en hoe ze die periode beleefd hebben. “Ik denk en heb ook gemerkt vanuit reacties van lezers en recensenten, dat dit boek heel waardevol is voor mensen die met een ongeneeslijke ziekte, de eventuele keuze voor euthanasie en overlijden te maken krijgen. Centraal staat hoe wij ondanks de situatie het leven zijn blijven vieren en hoe ik na het overlijden van Nelleke die positieve lijn heb weten voort te zetten.”

De kinderen genoten van het groen, een speurtocht en een speciaal voor kinderen ingericht ontdekkingseiland. Met andere woorden: een fijne tip voor een heerlijk dagje uit, alleen, met zijn tweeën of met de (klein)kinderen. Als lid krijgt u nu maar liefst vijftig procent korting op de entreeprijs. Kijk voor meer informatie op:

Op het moment dat u dit leest heb ik het boek uit en ik wil het graag aan iemand doorgeven die het goed kan gebruiken. Wilt u de uitgave, inclusief de mooie toevoeging van Henk Geurtsen, graag hebben? Mail dan naar: contact@anbo.nl

Meer informatie over het boek vindt u op:

www.futurouitgevers.nl/portfolio-item/nelleke

of scan de QR-code:

Fantaseer, lach, durf en experimenteer

“Ons seksleven heeft een geweldige boost gehad. Wilt u dat ook?”

persoonlijke aandacht veilige producten deskundig advies onafhankelijke tests leuke & praktische tips stijlvol ingepakt discrete (anonieme) verzending

Beste speeltjes na je 50ste

Voor hem, voor haar en voor samen. Kies uit de beste en mooiste producten voor eindeloos genieten

Voor hulp en ondersteuning

Soms is hulp welkom. Bijv. bij pijn bij vrijen of een mindere erectie. Daar hebben we goede producten voor.

Stijlvolle nachtkleding

Waarom zou u ΄s nachts ophouden om er mooi uit te zien? De allermooiste nachtkleding en lingerie.

Sterke bekkenbodemspieren

Het trainen van bekkenbodemspieren met een kegelset zorgt voor extra gevoel tijdens seks. En het is makkelijk en leuk!

Op deze pagina delen we correspondentie met onze leden. Heeft u iets leuks, moois of opvallends te delen? Of heeft u iets over het ANBO Magazine dat u kwijt wilt? Meld het via:

contact@anbo.nl

De naam van deze rubriek is nu ‘Contact’ gedoopt. Wat vindt u daarvan? Laat het weten via:

contact@anbo.nl

ANBO-lid K. Kuurtstra mailde ons ook nog een

alternatief:

Onderwerp:

K. Kuurstra contact@anbo.nl

K. Kuurstra

Mijn idee: Schrijf en blijf en deel mail

Met vriendelijke groet, K. Kuurstra Eindhoven

INTERVIEW ANBO-LID TOON CAPEL

In ANBO Magazine 2 hebben we ons lid Toon Capel geïnterviewd. Daarop zijn we benaderd door een ander lid dat graag contact met hem wilde omdat ze meneer Capel ‘van vroeger’ kende. We hebben de twee met elkaar in contact gebracht en we kregen deze mooie reactie:

Toon Capel

Jurriën Beerda <j.beerda@anbo.nl>

Ontmoeting

Dag Hoofdredacteur, Vanmiddag Heleen Toet op visite gehad. Twee ANBO-ers van 97 jaar jong. Bijzonder! Heleen was tot voor kort Redacteur van Anders Wonen het periodiek van de Vereniging Centraal Wonen dat zo’n 100 vormen van anders wonen omvat. Ik mag je voor haar groeten met dank voor de bemiddeling.

Verjaardagen? Vloek of zegen?

Dit verhaal heb ik opgeschreven om aan te geven dat je leven niet stopt na je vijftigste.

Op 7 mei 1996 zou ik vijftig worden. Dat moest gevierd. Al mijn leeftijdsgenoten deden het. Ze huurden tenten en orkesten af. Ik wilde dat niet. Al dat geld voor een feest waar je zelf toch niks aan hebt, ging ik aan mezelf uitgeven. Een jaartje reizen.

Dat is toch wat studenten doen voordat ze aan het werk gaan? Jaja, maar ik heb nooit gestudeerd, ik heb vanaf mijn veertiende gewerkt, een uitgestelde studentensabbatical kan toch ook als je al gestudeerd hebt op het leven? Niet dan?

Daags voor Koninginnedag 1996 vloog ik naar Guatemala. Wát een reis, als je alleen zomervluchten naar Ibiza bent gewend. In een cafeetje zag ik iemand met een Volkskrant en vroeg hogelijk verbaasd aan het meisje hoe ze eraan kwam. ’Meegenomen uit het vliegtuig,’ zei ze. ‘Ik ben net aangekomen. Ik doe Spaans om bij de KLM verder te kunnen als purser.’

We zetten de koffiekopjes naast elkaar en bleken in hetzelfde taalinstituut te studeren. Ik vertelde over mijn intenties voor deze reis. Dat ik mijn verjaardag uit de weg wilde gaan. ‘Oh nee, dat gaat niet gebeuren,’ zei ze.

Mijn vijftigste verjaardag vierden we met zeven meiden in wat nu het sjiekste hotel in Antigua is, maar waar toen nog geen elektriciteit was en de oude kloostergangen alleen met kaarsjes waren verlicht. Ik zal het nooit meer vergeten. Dat het begin was van een tweede leven – daar kan ik nog uren over vertellen – of schrijven.

Elle Eggels

Inmiddels twee jaar lid. Ik geniet van het tijdschrift en lees vaak dingen waarop ik wil reageren. Heb dat, tot nu dan, niet gedaan.

IS UW WONING ÈCHT klaar voor uw oude dag ?

Hebt U al gedacht aan een “toiletbril-met-onderdouche” ?

Want als het goed schoonmaken van uw onderlichaam moeilijker wordt en U wilt niet afhankelijk zijn van uw partner of hulp, dan is een “wc-met-onderdouche” onontbeerlijk !

NEEM NU EEN SPATOILET®

dé beste en meest betrouwbare toiletbril-met-onderdouche

Want wat doet U als U uw onderlichaam niet meer zelf kunt reinigen door ouderdom, ziekte of handicap? Als je dus een ander moet vragen om de billen schoon te maken ? Iedereen vindt dat zeer gênant!

DUS blijf zo lang mogelijk zelfstandig met een Spatoilet® en geniet van optimale service…!! Zie het artikel in de Consumentenbond van April 2023

Voordelen van een Spatoilet®:

• Verwarmde toiletzitting

• Reiniging van Uw onderlichaam met warm water

• Vaginale reinigingsfunctie

• Ingebouwde föhn voor optimale droging

• Massage- en pulsefuncties

• EN installatie zonder hakken of breken

PLUS

• 100% hygiëne

• Bespaar tot 90% op toiletpapier

• EN nooit meer ‘natte-doekjes’ !

De bediening is uiterst eenvoudig:

• Met extra duidelijke afstandsbediening

• Instelbaar voor 4 gebruikers

• Soft-closing toiletbril

Kortom een heel compleet apparaat voor een uiterst scherpe prijs:

Frisse service W.V... koopt in 2021 een Spatoilet – een toilet met sproeier – waar hij erg blij mee is. Door een val van zijn vrouw in de toiletruimte breken de kunststof boutjes van de zitting af. V... mailt Spatoilet. Al snel krijgt hij een telefoontje dat er nieuwe boutjes onderweg zijn. Maar nadat Vos de boutjes heeft vervangen, werkt de afstandsbediening die bij het toilet hoort niet meer. Er is weer telefonisch contact. V... probeert van alles, maar het lukt hem niet om het euvel op te lossen. De leverancier stelt voor om de volgende dag zelf langs te komen. Op een zondag nog wel. Hij plaatst een nieuwe schakelaar in de ontvanger van de wc, waarna alles weer werkt. De leverancier kan net op tijd voor de aangekondigde ijzel weer op pad. Een flinke rit van een paar uur. Spatoilet kan wel een potje breken bij V....

Bron: Consumentenbond April 2023

• 940 euro INCLUSIEF installatie. (daarkomt èchtgeencentmeerbij!)

(Bij zelf installeren kost de Spatoilet® 695 euro)

Probeer de Spatoilet nu DRIE WEKEN, gratis voor niets! U betaalt na de proefperiode.

Al meer dan 16 jaar is de Spatoilet een zeer betrouwbaar apparaat en daarom geven wij 5 jaar volledige garantie. Onze klanttevredenheid is hoog en dat willen we zo houden!

Kijk voor meer specificaties op SPATOILET.COM

9,7

Meergeneratie-woongemeenschap Eikpunt

De woningmarkt zit op slot, wordt vaak gezegd. Ook voor ouderen, omdat er niet voldoende seniorenwoningen zijn. Maar is dat wel zo? Langzamerhand komt er steeds meer variatie in het aanbod. Burgers nemen vaker het heft in handen en er zijn initiatieven van corporaties en andere marktpartijen. Ieder magazine staan we daarom stil bij een ‘alternatieve woonvorm’. Dit keer bij meergeneratiewoongemeenschap Eikpunt in Lent, bij Nijmegen.

De jongste en oudste bewoner van Eikpunt schelen bijna 88 jaar met elkaar. In de gemeenschap wonen 65 volwassenen en 25 kinderen sinds 2016 zo duurzaam mogelijk samen in 40 huurwoningen en 9 koopwoningen. Met subsidie van de provincie Gelderland en de gemeente Nijmegen, steun van corporatie Talis en de Woningbouwvereniging Gelderland (WBVG) kon de droom van de bewonersgroep werkelijkheid worden. Samen hebben zij dit initiatief gerealiseerd.

De bewoners doen zo veel mogelijk in zelfbeheer. De huurwoningen vormen een beheercoöperatie; de koopwoningen zijn door de eigenaren in collectief particulier opdrachtgeverschap gerealiseerd. Vier pijlers vormen de kern van het project: stilte en bezinning, gemeenschapsvorming, ecologische duurzaamheid en aanwezigheid van meerdere generaties in een gebalanceerde verhouding. Jong en oud wonen samen, ondernemen activiteiten en leren van elkaar. In de ontmoetingsruimten komen bewoners elkaar tegen en ook zijn er veel contacten met buurtbewoners.

Meer informatie over Eikpunt is te vinden op:

Kennisplatform ZorgSaamWonen

ZorgSaamWonen is een landelijk kennisplatform, opgericht in november 2019. De missie van het platform is om kennis en ervaringen te delen over wonen, welzijn en zorg. ZorgSaamWonen wil het fysieke en sociale domein, de stenen en de mensen, met elkaar verbinden. Kijk voor meer informatie op:

TEKST YVONNE WITTER FOTO’S BERNARD SMITS

Ga met ons mee Salzkammergut: lief én ongenaakbaar

De Oostenrijkse streek Salzkammergut is het allebei: lief en ongenaakbaar. De vriendelijke meertjes, popperige stadjes en ronde heuvels gaan hier samen met diep uitgesleten dalen tussen steile bergwanden. In combinatie met de pracht en praal van de stad Salzburg fascinerend om doorheen te reizen. Ed Lodewijks deed dat met veel plezier voor deze nieuwe ledenreis van ANBO.

TEKST EN FOTO’S ED LODEWIJKS

De volle, frisgroene kruinen van de kastanjebomen zorgen voor een geborgen sfeer op de elegante wandelpromenade. In het bladstille water van het meer spiegelt zich de strakblauwe lucht met op de achtergrond de heuvels en bergen aan de overkant. Dicht bij de oever staat op een klein eiland een droom van een kasteeltje. Kan het romantischer? Een verliefd stel op leeftijd vindt dat zo te zien niet. Met de armen om elkaar heen gaan ze helemaal op in deze setting.

KLASSIEK SPROOKJE

Hier in het stadje Gmunden aan de Traunsee komt zo’n beetje alles samen van de lieflijke kant van het Salzkammergut. Slanke, puntige kerktorens verraden al van verre de stadjes en dorpen die eromheen liggen. Over de weg bereikbaar, maar nog veel leuker; met de boot. Het kasteeleiland, Seeschloss Ort, maakt Gmunden extra speciaal. Ik wandel ernaartoe over de lange promenade en daarna over de 1300 meter lange houten brug. Met zijn ronde koepel en witgepleisterde muren lijkt de eeuwenoude burcht zo weggelopen uit een klassiek sprookje.

CHARMANT MEER

De Wolfgangsee is een ander charmant meer. Tijd voor een boottochtje vanaf de steiger in het plaatsje St. Wolfgang, dat zelf ook zeker de moeite waard is. Even slenteren door de smalle kronkelstraatjes met toeristische winkeltjes. Een paar grote traditionele panden hangen van onder tot boven vol met bloeiende geraniums en zorgen voor een vrolijke aanblik. De boottocht met een traditioneel schoepenradschip voert dwars over het meer naar het plaatsje St. Gilgen, geboorteplaats van de moeder van de Oostenrijkse componist Wolfgang Amadeus Mozart. Het bronzen beeld van een vioolspelende Mozart voor het raadhuis schenkt daar heel sierlijk aandacht aan. Zowel vanuit St. Gilgen als St. Wolfgang gaan kabelbanen naar de al wat hogere bergtoppen, als voorproefje van het ruigere gezicht van Salzkammergut.

TEGEN EEN BERG GEPLAKT

Dan sta ik oog in oog met de Hallstättersee. Dit meer met steile bergwanden eromheen doet me denken aan een fjord, zoals in Noorwegen. Op een smalle landtong lijkt het stadje Hallstatt van een afstand tegen een van die wanden aangeplakt. Dat blijkt ook echt zo als ik er rondwandel. De straten met de vele rijk gedecoreerde houten huizen liggen terrasvormig tegen de Salzberg opgestapeld. Zelden zoiets gezien. Niet voor niets staat het stadje op de Unesco Werelderfgoedlijst en is het razend populair bij toeristen.

ZOUTE WEELDE

De Salzbergbahn brengt me naar de Rudolfsturm boven op de berg. Met een echt verpletterend uitzicht. Op Hallstatt, dat nu als een postzegel in de diepte ligt, op het meer en op de omliggende bergen, waarvan de bijna drieduizend meter hoge Dachstein de bekendste is. Leuk weetje is dat de Salzberg en Salzkammergut hun naam danken aan het zout dat al vanaf de Romeinse tijd in de mijnen ofwel ‘zoutkamers’ in deze streek is gedolven. Het bracht grote rijkdom, nog altijd zichtbaar.

GLORIETIJD

Dat geldt zeker ook voor het stadje Bad Ischl, even verderop. Dit mondaine kuuroord met zijn zoutbaden trok vanuit de hele wereld vele beroemde bezoekers. Maar ook de Oostenrijkse keizer Jozef I en zijn vrouw keizerin Sissi hadden hier niet toevallig hun zomerresidentie, de Kaiservilla. Leuk om even te bekijken, zeker ook het prachtige park eromheen. Ook de vele monumentale panden in Bad Ischl zelf herinneren aan de glorietijd in de negentiende eeuw.

Speciaal voor u

Probeer nu 4 voormaaltijden € 19,95!

Wat uw woon- of eetsituatie ook is: bij apetito willen we u culinair verrassen. Laten genieten van gemak… met onze keuze uit 130 vriesverse maaltijden! 4 ervan kunt u nu proberen in een proefpakket voor slechts € 19,95.

Inclusief gratis Grand Desserts!

Gratis aan huis bezorgd en zonder verdere verplichtingen. Bij uw bestelling ontvangt u bovendien 6 heerlijke Grand Desserts gratis! Dat smaakt naar meer toch?

Eet u natriumarm, vegetarisch of glutenvrij? Ook dat kan. Ga naarapetito-shop.nl/proefpakket of bel 088 - 2012 123 en maak uw keuze. Vermeld bij de bestelling actiecode: 407-ANBO06D23. Eet smakelijk!

Deze actie is enkel voor nieuwe klanten en geldig t/m 31 juli 2023. Kijk voor de overige voorwaarden op apetito-shop.nl/proefpakket.

Bestel & geniet van:

Runderhachee met rode kool en aardappelen

Nasi goreng met kipsaté

Macaronischotel met rundergehakt

Grootmoeders kippannetje

FEEST VOOR HET OOG

Maar de overtreffende trap van alle grandeur bewaar ik voor het laatst, Salzburg! In twee woorden te vangen: barok en muziek. Ik kon me haast niet voorstellen dat in deze geboortestad van Mozart, ingeklemd tussen de Mönsch- en Kapuzinerberg, zo ongelofelijk veel kerken en paleizen op zo’n piepklein stukje grond zijn verrezen. Maar dat is toch echt zo. Het ene gebouw is nog uitbundiger, indrukwekkender en soms ook protseriger dan het andere. Gelegen aan mooie, ruime pleinen verbonden door smalle stegen en chique winkelstraten. Een feest voor het oog. En helemaal fascinerend om van bovenaf te bekijken. Dat kan op de Festung Hohensalzburg, die boven de stad uittorent en met een steil bergbaantje makkelijk is te bereiken. Letterlijk en figuurlijk een hoogtepunt van deze reis!

MEER INFORMATIE EN BOEKEN?

Deze reis is exclusief voor ANBO-leden te boeken via:

www.dejongintra.nl/ebanb98

of bel 0180 45 78 03. Vermeld dat het gaat om de ANBO-ledenreis met de reiscode ebanb98. Genoemde prijs geldt alleen als u op deze manier boekt.

12-daagse busreis Sprookjesachtig Salzburgerland met ANBO

GEENEENPERSOONSKAMERTOESLAG!

Glooiende almen, idyllisch gelegen meertjes en de betoverende stad Salzburg met zijn culturele erfgoed zijn slechts enkele hoogtepunten in het Salzburgerland. We verblijven in het pittoreske Annaberg im Lammertal, omgeven door de bergen van het Salzkammergut en de Gosaukamm met de bekende Bischofsmütze als hoogste punt.

Vanafprijs en vertrekdatum

Zaterdag 16 september 2023

Inbegrepen

• Koffie voor vertrek op de wisselplaats

• Luxe comfort class touringcar

• Deskundige chauffeur tevens reisleider

• Gastheer of –vrouw van ANBO

• 2 overnachtingen in Zuid-Duitsland

• 9 overnachtingen in Hotel Dachtstein West in Annaberg im Lammertal

• 11x ontbijt en 11x diner

• 1x koffie met gebak in het hotel

€1229 per persoon

• 1x diner in Hotel im Weissen Rössl aan de Wolfgangsee

• 1x muziekavond in het hotel

• Nederlandssprekende stadsgids in Salzburg

• Afscheidsdiner op de wisselplaats

Niet inbegrepen

• Niet genoemde maaltijden en drankjes

• Tenzij anders vermeld, zijn optionele excursies en entreegelden voor bijvoorbeeld kastelen en musea niet inbegrepen

• Eventuele lokale gidsen en entreegelden

• €37,50 reserveringskosten, Calamiteitenfonds en SGR-bijdrage op basis van 2 personen

Gegarandeerd vertrek vanaf 25 personen (maximaal 44 personen) Let op: er is een beperkt aantal één- en tweepersoonskamers beschikbaar, dus wees er snel bij. Opstapschema: diverse opstapplaatsen door heel Nederland mogelijk via wisselplaats Didam (Gelderland) of de Zuidlijn. Die gaat via het Duitse Königsforst (bij Keulen).

KOOP VIRIZIL MET GINSENG

Zo kreeg ik hulp bij erectie en uithoudingsvermogen

Een goed seksleven is altijd heel belangrijk geweest voor de 64-jarige Fredrik. Hij besloot een jaar geleden hulp te zoeken om het goede seksleven te bewaren. Het kwam echt als een verrassing dat dit op een meer natuurlijke manier kon.

Het gevoel van mannelijkheid wordt vaak verbonden met het seksleven, energieniveau of vitaliteit. Er zijn zaken die je leven kunnen doen veranderen en dat is heel normaal. Dat weet Fredrik maar al te goed. In verband met een schouderblessure en een periode met veel gepieker kwam het seks- en energieniveau heel natuurlijk op een waakvlammetje te staan.

De helpende hand van Moeder Natuur

“Ik ben een man in de bloei van mijn leven, zei ik tegen mezelf. Dit is het moment om echt alles te geven en van het leven te genieten”, vertelt Fredrik, die al snel hulp zocht via het internet.

Toen hij een behandeling kreeg voor zijn schouder, kreeg hij advies, dat een grote invloed zou hebben. Hij vernam dat ginseng de energie en potentie kan ondersteunen.* Het natuurlijke ingrediënt wekte onmiddellijk Fredriks interesse. Hij ging op zoek naar een

plantaardig en natuurlijk produkt.

- Toen ik Wellvita’s advertentie voor Virizil zag, was ik onder de indruk. Virizil zijn tabletten met concentraat van ginseng, aminozuren en zink. Het leek me perfect en heb meteen een doosje besteld... het is de beste beslissing die ik in lange tijd genomen heb. Ik ben erg tevreden over Virizil.

Kan het zeker en vast aanbevelen De potentie en het seksleven van een man zijn vaak een verhaal op zich. Het ligt heel gevoelig en er hangt ook best wel een taboe over wat er in de slaapkamer gebeurd. Maar Fredrik wou hier niet aan toegeven. Hij wou er openlijk over praten. Virizil wil hij daarom ook aanraden aan al zijn vrienden en kennissen.

- Waarom niet? Ik wil ook andere mensen helpen die, net als ik, de plantaardige en natuurlijke ingrediënten van de tabletten kunnen leren kennen. Virizil is een geheim dat ik maar al te graag met iedereen wil delen, glimlacht de openhartige

DE INGREDIËNTEN VAN VIRIZIL

GINSENG kan de mannelijke potentie ondersteunen en je helpen met je uithoudingsvermogen en vitaliteit.*

ZINK draagt bij tot de instandhouding van normale testosterongehalten in het bloed. Zink draagt bovendien ook

bij tot een normale vruchtbaarheid en voortplanting.

De aminozuren, L-ARGININE

L-CITRULLINE , zijn ook populair geworden in supplementen die door atleten worden gebruikt.

*Gezondheidsclaim in afwachting van Europese toelating.

Ieders’ seksleven kan veranderen met de leeftijd - de meeste mannen zullen dit kunnen bevestigen. Het fysieke prestatievermogen van een 65-jarige kan anders zijn dan dat van een een 25-jarige, daardoor kan je nieuwe uitdagingen ervaren in de slaapkamer. De duur, frequentie en kwaliteit van de erectie van mannen kunnen veranderen gedurende het hele leven. Hoewel het normaal is, kan het de gemoedstoestand en het zelfvertrouwen beïnvloeden.

Is dit iets wat je kan herkennen? Is het antwoord ‘ja’, dan is de kans groot dat je het nog aan niemand hebt verteld. Sommige mensen worstelen alleen met deze zorgen. Als we erover zouden praten, zouden we snel ontdekken dat veranderingen in het seksleven normaal zijn. Er zijn bovendien ook voordelen aan ouder worden: we krijgen meer ervaring en leren ook onszelf kennen. Omarm de veranderingen en zie ze als het begin van een nieuw hoofdstuk in je seksuele leven.

SEKSLEVEN: PRESTATIE & UITHOUDINGSVERMOGEN

De reden waarom mannen veranderingen ervaren in hun seksuele activiteit en prestaties kan moeilijk te achterhalen zijn. Er kunnen namelijk zowel lichamelijke als psychische factoren zijn. Wens je je potentie te ondersteunen? Overweeg dan hulp te zoeken in de natuur. Virizil bevat ginseng, dit kan de mannelijke potentie ondersteunen en een positieve invloed hebben op het mentale welzijn en energieniveau*.

Probeer voor de helft van de prijs

Probeer een VIRIZIL-abonnement voor de helft van de prijs op het 1e doosje.

Prijs vanaf € 21,95*

(Incl. Verzendkosten € 26,85)

*Mogelijk om te kopen als losse bestelling of met herhaalgemak. De getoonde prijs is met herhaalgemak. Je kan je bestelling op ieder moment wijzigen.

020-262 36 00

Ma t/m Do 8-16 uur

Vrijdag 8-14:30 uur

wellvita.nl

90

TABLETTEN

ANBO-lid mevrouw De Vries

Leven met gehoorverlies

Ongeveer een derde van de mensen in de leeftijd tussen 65 en 74 jaar heeft enige vorm van gehoorverlies. Dat betekent dat het een van de meest voorkomende gezondheidskwalen onder ouderen is. ANBO-lid mevrouw De Vries (ze wil liever niet met haar echte naam in het blad en ook niet herkenbaar op de foto) is slechthorend en vertelt hoe we rekening kunnen houden met mensen met een verminderd gehoor.

Vanaf de leeftijd van vijftig jaar neemt het percentage mensen met slechthorendheid sterk toe. Slechthorendheid is een van de meest voorkomende chronische aandoeningen. Bij mevrouw De Vries (60 jaar) zit slechthorendheid in de familie. Al 17 jaar heeft zij last van evenwichtsstoornissen met steeds verder toenemende doofheid. Ze gebruikt verschillende apparatuur zoals gehoorapparaten, een Com Pilot en een Roger Pen zodat ze makkelijker gesprekken kan volgen. Ook kan ze dankzij haar apparatuur nog bellen, zolang mensen maar rustig praten en herhalen.

RADEN

Slechthorendheid is op allerlei vlakken beperkend. Niet alleen bellen kost moeite, ook in levende lijve is een gesprek voeren een stuk lastiger. Iemand die niet goed hoort, moet vaak de gemiste woorden raden. Dat maakt bijvoorbeeld sociale bijeenkomsten een stuk minder leuk. Ook op straat voelen mensen met een slecht gehoor zich minder prettig omdat ze het verkeer niet goed horen aankomen.

Sinds de coronaperiode zijn bijvoorbeeld vergaderingen vaker online, vertelt De Vries. “Daar kan ik moeilijk aan

TEKST FLEUR AKERSLOOT

UW HUIS BLIJFT UW THUIS

Nu met 0% BTW*

Met een S200 traplift

Uw huis is niet zomaar een huis. Het is een vat vol herinneringen. Het groeide met u, uw gezin en de steeds veranderende omstandigheden mee en kan dat ook in de toekomst blijven doen. De trapliften van TK Home Solutions, eerder bekend als thyssenkrupp, werden namelijk ontwikkeld om u maximale onafhankelijkheid te bieden in uw dagelijkse routine. Zo kan uw huis nog heel lang uw thuis zijn.

Meer informatie over product of actie? Bel 0800-5003 of ga naar www.trapliften.nl

meedoen.” En dat vindt ze misschien wel het ergste van slechthorendheid, dat het haar buitensluit. “Ik vind slechthorend zijn een ramp. Doof worden vind ik erger dan alles wat er verder aan mij mankeert. Nu er zoveel via internet gebeurt, kan ik het niet meer volgen. Terwijl ik ontzettend nieuwsgierig ben en graag op de hoogte blijf van alles in de wereld. Ik kan nu bijna nergens meer heen omdat er vaak geen ringleiding is.” Een ringleiding zorgt ervoor dat slechthorenden met een hoortoestel het geluid van een geluidsinstallatie kunnen beluisteren zonder storend omgevingsgeluid. Dat kan thuis met televisie en radio en in het openbaar in theaterzaal of kerkgebouw.

LEUKER

Er zijn diverse kleine aanpassingen mogelijk die het leven van een slechthorende een stuk makkelijker en leuker kunnen maken. Geen achtergrondmuziek in winkels bijvoorbeeld. Zorg er ook voor dat er geen muziek aanstaat als iemand die slechthorend is bij u thuis komt. “Het belangrijkste is rustig en duidelijk praten”, vertelt ons ANBO-lid. “Veel mensen gaan hard praten, maar dan lijkt het alsof het geluid tegen mijn hoorapparaten aan ‘ketst’. Het komt niet binnen. Houd ook rekening met de ruimte, hoe hol het is, hangen er gordijnen? Is er een vloerkleed? En, zorg dat mensen die minder goed horen uw mond kunnen zien bewegen. Dus geen hand voor de mond of uw gezicht de andere kant op houden. Of van ver weg praten.”

Mevrouw De Vries maakt graag gebruik van de chatfuncties bij bedrijven. “In plaats van te bellen met klantenservice is het veel makkelijker om te chatten of appen. En sinds vorig jaar is er de app 112NL waarmee mensen die slechthorend zijn en problemen hebben om te horen, contact kunnen opnemen met 112 via een chat.

KUNNEN

Meer doen om een slechthorend persoon te helpen?

• Vraag af en toe of de ander u wel goed heeft verstaan

• Herhaal eventueel wat u heeft gezegd, zo nodig in andere woorden

• Schrijf belangrijke zaken zo nodig in het kort op

• Aarzel niet om mensen met gehoorproblemen aan te spreken (niet buitensluiten)

• Lijkt iemand iets te hebben gemist, zorg dan dat diegene op de hoogte is

• Indien mogelijk: zorg voor ringleiding. In de thuissituatie zal dat niet vaak kunnen, maar wel bij bedrijven en dergelijke.

“Het belangrijkste is rustig en duidelijk praten”

PICTOGRAM VOOR ALS ER EEN RINGLEIDING AANWEZIG IS. EEN RINGLEIDING ZORGT ERVOOR DAT SLECHTHORENDEN MET EEN HOORTOESTEL HET GELUID VAN EEN GELUIDSINSTALLATIE

BELUISTEREN ZONDER STOREND OMGEVINGSGELUID. DE ANDERE TWEE AFBEELDINGEN KUNNEN GEBRUIKT WORDEN OM AAN TE GEVEN DAT IEMAND SLECHTHOREND IS.

DIGITAAL VAARDIGER

Van Rummikub tot Sudoku

Spelletjes voor telefoon, pc en tablet

Bent u fan van Rummikub, Patience of Scrabble, maar heeft u niemand in de buurt om mee te spelen? Dat hoeft geen probleem te zijn. Er zijn heel veel spellen die u (ook) digitaal kunt spelen. In samenwerking met onze partner SeniorWeb zetten we er een aantal op een rij.

We beginnen met Solitaire, een kaartspel dat u alleen kunt spelen. De regels zijn eenvoudig: leg afwisselend rode en zwarte kaarten op elkaar, beginnend met de kaart met de hoogste waarde en eindigend met de laagste. Speel zo de vier azen vrij en sorteer de kaarten vervolgens op kleur (ruiten, harten, klaveren en schoppen), van laag naar hoog. Het spel kan lastig zijn en het lukt niet altijd om het uit te spelen. Als u meer ervaring heeft met Solitaire, kunt u andere varianten proberen, zoals Spider of FreeCell. Er is een groot aanbod aan gratis en betaalde Solitaire-ap-

ps. Als de een niet bevalt, zijn er nog genoeg andere opties om uit te kiezen, zoals Solitaire voor Android-apparaten, Solitaire voor iPhone of iPad, Solitaire op de Mac en Solitaire op Windows-pc’s (vanaf Windows 10) in de Windows Store.

EEN ANDER LEUK SPEL

Een ander leuk spel is Tetris. Als u ooit het Vlaamse tv-programma Blokken hebt gezien, weet u waarschijnlijk al hoe het werkt. Blokken van verschillende kleuren en

vormen vallen langzaam naar beneden en de speler moet horizontale rijen vormen met de blokken. Als alle vakjes van een rij zijn gevuld, verdwijnt deze en krijgt de speler punten. Hoe meer rijen er zijn gevuld, hoe sneller de blokken vallen.

Tetris kan worden gespeeld op Android-apparaten en iPhone/iPad en kan online worden gespeeld op computers via websites zoals Tetrisspellen.nl. Gebruik de pijltjestoetsen op het toetsenbord om te spelen. Druk op de pijl omhoog om het blok te draaien en met de andere pijltjestoetsen kunt u de blokken naar links of rechts bewegen.

EEN POPULAIR GEZELSCHAPSSPEL

Rummikub is een populair gezelschapsspel dat ook online kan worden gespeeld. Het spel bestaat uit een rekje met stenen met cijfers van één tot en met dertien in verschillende kleuren. Het doel is om rijen van minstens drie stenen te maken, ofwel door stenen met opeenvolgende cijfers te combineren of door stenen met hetzelfde cijfer maar in verschillende kleuren te combineren. Als een speler er niet in slaagt een rij te maken, moet hij een extra steen pakken. De speler die als eerste alle stenen weg speelt, wint het spel.

Rummikub is beschikbaar als app op Android- en iOS-apparaten, en als computerversie op zowel Windows als Mac.

TAALSPEL

Wordfeud is een taalspel dat lijkt op het bekende bordspel Scrabble. Spelers moeten woorden vormen met zeven willekeurige letters die op een digitaal woordplankje staan. Elke letter heeft een bepaalde waarde en er zijn speciale vakken op het speelbord die de waarde van een woord kunnen verdubbelen of verdrievoudigen. Spelers kunnen

ONDERWERP AANDRAGEN?

Heeft u een digitaal onderwerp waar u graag eens meer over leest? Laat het ons weten via:

het spel spelen tegen vrienden of willekeurige tegenstanders en tijdens het spelen met elkaar chatten.

Wordfeud is beschikbaar als app op zowel Android- als iOS-apparaten.

PUZZELSPEL

We sluiten af met Sudoku, een puzzelspel dat van oorsprong uit Japan komt en werkt met cijfers in plaats van woorden. Het spel bestaat uit negen blokken van negen vakjes waarin de cijfers 1 tot en met 9 moeten worden ingevuld, met als regel dat elk cijfer maar één keer mag voorkomen in elke rij, kolom en in elk blok. Het oplossen van Sudoku-puzzels vereist geen wiskundige kennis, maar eerder logisch inzicht.

Sudoku is beschikbaar als app op zowel Android- als iOS-apparaten en kan ook online worden gespeeld op:

Sudokunet.nl

Meer weten?

Heeft u hulp nodig met uw computer, tablet, smartphone of een ander digitaal apparaat? Word dan nu lid van SeniorWeb. U kunt dan onder andere gebruikmaken van hulp via internet, per telefoon of aan huis. Daarnaast ontvangt u als lid exclusieve informatie en tips in tijdschrift Enter, deskundige controle van verdachte mails en kunt u onbeperkt online cursussen volgen. Word nu lid en ontvang, omdat u ook ANBO-lid bent, tot eind 2023 €5,50 korting op uw contributie. U betaalt tot eind 2023 dus slechts €12,50 in plaats van €18. Bovendien ontvangt u het tipboekje Veilig webwinkelen.

Ga naar

www.seniorweb.nl/anbo contact@anbo.nl

of bel met 030 – 276 99 65 voor meer informatie

Vragen over computer, tablet of smartphone?

‘Computerproblemen probeer ik zelf op te lossen. Lukt dat niet, dan schakel ik SeniorWeb in.’

SeniorWeb helpt u op weg!

Meneer Achterberg, SeniorWeb-lid uit Utrecht vertelt: ‘Ik ben lid geworden van SeniorWeb omdat de digitale apparaten voor mij abracadabra zijn. Vaak probeer ik problemen zelf op te lossen. Maar lukt dat niet, dan neem ik contact op met SeniorWeb. Ik heb al vaak PCHulp aan huis gehad van hen. Daar ben ik zo blij mee! Zo had ik ooit een zwart laptopscherm. Ik kreeg het ding niet meer aan de praat en wist niet meer wat ik moest doen. Er kwam een PCHelper van SeniorWeb langs. Zij regelde dat de laptop weer werkte. Zo fijn!’

PCHulp

Voor SeniorWeb-leden is computerhulp binnen handbereik. De vrijwilligers van onze dienst PCHulp helpen u op weg bij uw digitale problemen. Of het nu om uw Windows-pc, tablet, Mac of smartphone gaat. De computerhulp wordt door leeftijdgenoten gegeven in begrijpelijke taal.

Word nu lid van SeniorWeb en maak direct gebruik van PCHulp. Daarnaast ontvangt u dan 4x per jaar computertijdschrift Enter en elke week informatieve nieuwsbrieven. Ook kunt u 45 gratis online cursussen volgen!

De computerhulp voor u

Word lid van SeniorWeb

Word nu lid en betaal tot eind 2023 maar € 12,50 i.p.v.

€ 18,-. Dat is maar liefst

€ 5,50 korting, speciaal voor ANBO-leden! Ook ontvangt u een tipboekje over veilig webwinkelen cadeau.

Meld u vandaag nog aan via www.seniorweb.nl/anbo of bel ons op

030 - 276 99 65 (werkdagen 9.00 - 17.00 uur) als u ons persoonlijk wilt spreken. Wij helpen u graag!

Ledenvoordeel

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u weer veel voordeel. En wist u dat uw ANBO-pas bij onze vaste kortingspartners het hele jaar door geld waard is?

ANBO-medewerker Ledenservice / ANBO Adviesteam

Henk Schellevis tipt

Heerlijk buitenleven bij RCN Vakantieparken

Van kamperen tot luxe accommodaties

“Ik ben een echte natuurliefhebber en dus kies ik mijn vakantiebestemmingen daarop uit. Het buitenleven is voor mij namelijk het echte vakantiegevoel. Ik wil dan wel de luxe en comfort van een mooi vakantiepark. Goed verzorgde faciliteiten en een gezellige sfeer. RCN Vakantieparken zitten op prachtige plekken in Nederland, Frankrijk en Duitsland. Dit jaar heb ik mijn vakantie in Frankrijk geboekt. Ze hebben er accommodaties voor minder validen, een geweldige service en ik vind het fijn dat je bij de receptie en bistro Nederlands kunt spreken.”

Boek bij RCN Vakantieparken met korting

ANBO-leden krijgen bij RCN Vakantieparken 10% korting bovenop lopende acties en kortingen. Kijk voor meer informatie over deze aanbieding op:

anbo.nl/rcn

Wilt u liever persoonlijk contact bij het boeken van uw vakantie? Bel dan met 085 – 0400 700.

10% KORTING

Wilt u op de hoogte blijven van alle voordelen? Ga naar anbo.nl/nieuwsbrief en schrijf u in voor onze ANBO Ledenvoordeelnieuwsbrief. U ontvangt eens per drie weken een mail met daarin alle voordelen. Die wilt u toch niet missen?

Alle aanbiedingen op deze ledenvoordeelpagina’s zijn geldig tot en met 31 december 2023 tenzij anders vermeld.

ANBO is niet aansprakelijk en draagt geen financiële verantwoordelijkheid voor de totstandkoming en uitvoering van de overeenkomsten tussen aanbieders van ledenvoordeel en ANBO-leden.

LEDENVOORDEEL

Beter bewegen dankzij Medipoint

Korting op alle hulpmiddelen

Door regelmatig te bewegen blijven we mentaal en fysiek fit. Ook als we ouder worden is bewegen dus essentieel. Wordt lopen, staan of fietsen lastiger dan heeft Medipoint aangepaste fietsen, rollators en meer hulpmiddelen voor u. Met uw ANBO-lidmaatschap krijgt u 10% korting op het gehele koopassortiment. Tot en met augustus 2023 ontvangt u zelfs 20% korting op de Travixx Traveller rollator met een extra grote tas, handige stokhouder, luxe lederen zitting en brede rugband. Meer weten? Ga langs bij een winkel of uitleenpunt bij u in de buurt of kijk voor de actievoorwaarden op:

anbo.nl/medipoint-assortiment

of bel naar 088 10 20 100 voor de klantenservice van Medipoint.

10% KORTING

* Deze korting is niet geldig i.c.m. andere (leden)kortingen, acties of waardebonnen. U kunt van één kortingsvorm tegelijk gebruik maken bij een aankoop.

Vers aan Tafel Maaltijdservice is uw chef aan huis

Elke dag gezond én vers eten

Elke dag een gezonde en lekkere maaltijd op tafel zonder zelf te koken? Bij Vers aan Tafel koken de chefs de lekkerste gerechten; een smakelijke vegetarische maaltijd, stamppot met worst, of een pasta met groenten. U kiest en het eigen bezorgteam van Vers aan Tafel brengt de maaltijden bij u thuis. En het handige is; u bestelt minimaal 6 maaltijden wanneer u dat wilt en zit nergens aan vast.

Benieuwd of Vers aan Tafel iets voor u is?

10% KORTING

De proefbox met de zes populairste maaltijden is voor ANBO-leden nu slechts € 29,99*. Daarna krijgt u als ANBO-lid een vaste korting van 10%. U kunt zich online aanmelden via: of telefonisch via 085 - 401 64 44.

*De ledenkorting geldt niet op de Proefbox.

anbo.nl/versaantafel

Univé helpt, ook bij mantelzorg

Van informatie tot vervangende mantelzorg

Zorgt u onbetaald en langdurig voor een naaste? Dan bent u mantelzorger. Daarbij is het belangrijk dat u ook goed aan uzelf denkt en voor uzelf zorgt. Een veel voorkomende valkuil is namelijk dat u als mantelzorger overbelast raakt. Neem daarom tijdig maatregelen om dit te voorkomen. Univé is er om u hierbij te helpen. Heeft u een aanvullende zorgverzekering bij Univé afgesloten, dan vergoedt Univé verschillende cursussen en ook vervangende mantelzorg. Zo kunt u even op adem komen.

Wilt u meer weten over hoe Univé u als mantelzorger kan helpen? Kijk dan op:

www.unive.nl/zorgverzekering/mantelzorg

Wilt u liever iemand spreken? Dan kunt u contact opnemen via telefoonnummer 0592 - 34 89 99 Of loop eens binnen bij één van de ruim 100 Univé-winkels.

Ontzorgd Verhuizen doet alles voor uw verhuizing Makkelijker

Verhuizen gaat gepaard met grote veranderingen. U neemt afscheid van uw vertrouwde plek en de mensen om u heen. Maar zelfs als u in uw eigen buurt blijft, brengt een verhuizing veel stress met zich mee. Het inpakken, verplaatsen en opnieuw installeren van meubels maar ook het ophangen van lampen en het aansluiten van uw telefoon- en internetverbinding zijn behoorlijke klussen. Ontzorgd Verhuizen is hét verhuisbedrijf voor senioren en maakt uw verhuizing met een complete service zo makkelijk mogelijk.

Als ANBO-lid krijgt u naast 75 euro korting op de verhuisprijs, ook gratis levering en gebruik van verhuisdozen én uw telefoon- tv en internetverbinding wordt kosteloos opnieuw geïnstalleerd. Bekijk de hele actie op:

anbo.nl/verhuizen

of bel voor meer informatie of een vrijblijvende offerte met 0348 – 724 634

o.a.

€75 korting

Laat uw idealen voortleven in uw testament

Wilde Ganzen steunt mensen die met kleine, slimme projecten armoede aanpakken in hun eigen buurt of dorp. Door Wilde Ganzen op te nemen in uw testament geeft u, ook als u er niet meer bent, deze aanpakkers de kans om armoede van onderop te doorbreken.

Meer informatie over onze projecten of de brochure over nalaten ontvangen?

Bel of mail met Emmy Janssen: 033 - 204 5522, emmy@wildeganzen.nl. wildeganzen.nl/nalaten

UWassistent staat voor u klaar

Hulp in en om het huis

Iedereen heeft zo nu en dan hulp nodig. Voor een eenmalige klus in huis, voor wat extra handen in de huishouding of iemand die uw tuin onderhoudt. UWassistent biedt hulp op maat van ervaren en betrouwbare dienstverleners. Zo kunt u rekenen op de juiste ondersteuning voor de klussen waar u zelf niet aan toe komt.

ANBO-leden krijgen een vaste korting van 5%. Kijk voor de aanbieding op:

www.uwassistent.nl/anbo

óf bel met 085 - 201 30 72

Doorlopend ledenvoordeel

Een selectie van onze partners:

ANBO Fietsvoordeelshop tot 15% korting op fietsen en e-bikes

ANWB Rijopleiding opfristraining € 89,50 (normale prijs € 110,-)

AXA 10% korting op geselecteerd hang en sluitwerk

5% korting

De Woningwachter 10% korting op plaatsing inloopdouches en andere werkzaamheden

Denksport 20% korting op jaarabonnement

Fletcher Hotels voordeel op 3-gangen diner voor 2

Interhome 10% korting op uw vakantiewoning

Inventum tot 50% korting op geselecteerde huishoudelijke apparaten

NHA 10% korting op alle thuiscursussen

OogvoorOren 50 euro korting per hoortoestel

Optisport 10% korting op zwemmen

SeniorenTAB 10% korting op smartphones en tablets voor senioren

Tuinen van Appeltern 50% korting op de reguliere entreeprijs

Tworby 100 euro korting op de aanschaf

ZilverFitness gratis proefles en 5% korting

Kijk voor het complete aanbod doorlopend ledenvoordeel op:

P U Z M Z E E E L

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN!

Geef uw oplossing vóór 29 augustus door via de webpagina www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

Hoofdprijs

5X JOHAN CRUIJFF

MIJN VERHAAL

Johan Cruijff – Mijn verhaal is een heel persoonlijk boek, het enige met zijn eigen verhaal. Als je het leest, is het alsof hij zelf tegen je praat. Eindelijk leren wij de echte Johan kennen.

Tweede prijs

3X HOME MADE ZOMER VAN YVETTE VAN BOVEN

T.W.V. €22,99

Home Made Zomer is een boek vol zonovergoten recepten. Van Boven liet zich voor de recepten in dit boek inspireren door haar leven in Amsterdam en Parijs, maar vooral door de zomers die zij samen met haar man Oof doorbrengt in de Provence, in een boomgaard bij een grote familie vlakbij Avignon.

T.W.V. €22,99

Oplossing puzzel nr.2

VRIENDSCHAPPELIJK

De prijzen worden verloot onder de goede inzendingen. Winnaars krijgen persoonlijk bericht. De puzzelactie is exclusief voor leden.

anbo.nl/puzzel

vriendschappelijk

KRUISWOORD

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

9 kwetsend

13 liefkozen 14 fout

15 wegbedekking

17 rivier in Frankrijk

19 kleine ui 21 plaksel

van de gloeilamp 88 innig

91 beste prestatie

92 gifslang 93 deel van de rug 94 slotduel

95 afzetgebied

96 smalle lichtbundel.

VERTICAAL

1 tropisch hardhout

2 hijstoestel

3 alcoholvrij bier 4 frites

5 vakantie 6 bezittelijk

voornaamwoord

7 bij 8 beroep 9 arena

10 koude lekkernij

11 lichtpaars

12 kort afgebroken

geluid 16 internetpagina

18 te vertrouwen

20 petroleum 23 deel

van de hals 25 gedachte

27 tv-zender 29 paling

30 vent 32 onbepaald voornaamwoord

33 beroemde

boeienkoning

34 schema 35 meer dan

voldoende

37 wintersportartikel

38 dom 39 langdurig

41 niets uitgezonderd

44 elk

46 sprookjesfiguur

48 sausje voor

borrelhapjes

49 sluiskolk 52 roem

58 tamme loot

59 openbaar

61 regenachtig 64 deel van de borstkas

65 Friese vluchtheuvel

66 opschudding

67 naaldtekening

68 sportief

69 plaaggeest

71 verbinding

74 melkklier

75 laatste gedeelte

78 werelds

79 kleurmiddel

80 telwoord 81 doelpunt

82 medezeggenschap

83 schik 84 troep

85 ambtskleed 86 nobel

89 tijdrekening 90 ieder.