ANBO Magazine 2 2024

DOSSIER Digitalisering

DE ONLINE WERELD Een verrijking of juist niet?

GA MEE MET ONZE REIS Naar Normandië en Bretagne

INTERVIEW ANNE WIL BLANKERS

‘‘Met ouder worden ervaar ik meer vrijheid”

Krijg een VVV Cadeaukaart

Voor

ieder lid dat u werft

Kent u iemand die de informatie, diensten of hulp van ANBO ook goed kan gebruiken? Laat hem of haar dan voordelig kennismaken met ANBO. Dat kan nu voor slechts € 29,95.

Voor ieder lid dat uwerft,krijgtúeenVVV Cadeaukaartt.w.v.

€15

Dus hoe meer leden, hoe meer cadeaukaarten.

VVV CADEAUKAART

Ga naar

Maak iemand lid

anbo.nl/lidwerftlid

of bel 0348 46 66 66

U kunt uiteraard ook gebruikmaken van de QR-code of onderstaande bon invullen en retour sturen naar ANBO.

HUIDIG ANBO-LID

JA, ik maak iemand lid en krijg een VVV Cadeaukaart cadeau

Voornaam Tussenvoegsel

Achternaam

Postcode Huisnr.

Lidnummer

E-mailadres

VOORWAARDEN Actie geldt tot en met 22 april 2024.

* Het nieuwe lid betaalt dit introductietarief voor het eerste jaar.

Daarna is het jaarlidmaatschap €4 per maand of €48 per jaar.

Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/lidwerftlid

De voordelen van een lidmaatschap

• Blijf op de hoogte door het ANBO Magazine, website, webinars en bijeenkomsten

• Stel uw vragen op het gebied van wonen, koopkracht en zorg aan het ANBO Adviesteam

• Voor hulp aan huis bij uw belastingaangifte, uw administratie op orde brengen en meer

• Kom in contact met andere leden via ons digitale ontmoetingsplatform Trefpunt

• Profiteer van ledenvoordeel, van zorgverzekering en hulpmiddelen tot vakanties en klusdiensten

• ANBO behartigt uw belangen en die van alle senioren in Nederland in politiek Den Haag

JA, ik word lid van ANBO voor het instaptarief van €29,95 (normaal € 48)*

Heer Mevr. Voorletters Tussenvoegsel

Achternaam

Geboren op: / /

Straat Huisnr.

Postcode Woonplaats

E-mailadres

Datum Handtekening

Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Telefoonnummer

COLOFON & SERVICE

Hoofdredacteur Jurriën Beerda

Aan dit nummer werkten mee Fleur Akersloot, Eline van Bemmel, Eric Brendel, Dominiek Chenault, Rob Hoekstra, Willemijn Land, Monique Pantophlet, Marije Remmelink, Atie Schipaanboord, Alex van Scherpenzeel, Yvette Sens, Yvonne Witter. Fotografie Fotografie Anouk de Kleermaeker, Babs van Geel, Janita Sassen, Schutterstock

Vormgeving Houke Leupen

Eindredactie Joost Marsman

Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications

Copyright 2024 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427

Redactieadres ANBO, Postbus 2012

3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl

Advertenties Dock35 Media

Frank Roosenbeek 0314 35 58 30 frank@dock35media.nl

Lid worden? Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 66 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt voor het eerste jaar €29,95, daarna is het €4 per maand.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt €32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Dat kan via de Ledenservice: 0348 46 66 66 of ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring

Gesproken magazine Er is een gesproken versie van het magazine beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 66.

Een uitgave van ANBO-PCOB

Per 1 januari 2024 zijn Vereniging ANBO en Vereniging PCOB onder algemene titel gefuseerd in de Vereniging ANBO-PCOB, gevestigd te Woerden, ingeschreven bij de KvK onder nummer 92555128.

Digitale dilemma’s

Alle speerpunten van ANBO-PCOB gaan me nauw aan het hart. Maar er is er één die dubbele gevoelens oproept. Iedereen is voor een goed pensioen, een prettige woonomgeving of een goede gezondheidszorg. Digitalisering heeft echter zowel positieve als negatieve impact. In mijn werk zie ik dagelijks beide kanten. De digitale wereld is zowel verbindend als verdelend.

Uw reacties in deze uitgave bevestigen dit: digitalisering verrijkt ons leven door makkelijker contact met familie en vrienden, toegang tot kennis en cultuur en het versimpelen van dagelijkse taken, zoals bankzaken of boodschappen doen. Tegelijk wordt een groeiende digitale kloof zichtbaar tussen mensen die meekomen en mensen die achterblijven. Lees vooral ook ons interview met hoogleraar Alexander van Deursen in deze uitgave. Hij is gespecialiseerd in zowel de digitale kloof als digitale inclusie.

ANBO-PCOB is vurig voorstander van inclusie. Daarom hebben we ons aangesloten bij de Alliantie Digitaal Samenleven. Samen hebben we één doel: dat iedereen in de digitale samenleving mee kan (blijven) doen. Niet iedereen heeft de middelen, vaardigheden of de interesse om de digitale sprong te wagen. Wanneer organisaties besluiten hun diensten uitsluitend digitaal aan te bieden, kunnen sommigen zich daardoor buitengesloten voelen. Daarom maken wij ons er hard voor dat bijvoorbeeld financieel verkeer of overheidszaken altijd een niet-digitaal alternatief hebben.

Dat doen we ook door voorlichting en cursussen te geven of ondersteuning te bieden, al dan niet in samenwerking met partners. Zodat iedereen die dat wil de kans krijgt om de vruchten te plukken van de digitale wereld. Uiteraard zonder de (veilgheids)risico’s uit het oog te verliezen. Samen zorgen we dat digitalisering ons verenigt in plaats van verdeelt.

Heeft u vragen of opmerkingen die u wilt delen? Neem dan vooral contact met me op. Dat kan digitaal door een mail te sturen naar:

Het kan uiteraard ook niet-digitaal. Schrijf me dan via:

Postbus 2012

3440 DA Woerden

directie@anbo.nl

Directeur-bestuurder

Anneke Sipkens

OP DE COVER ANNE WIL BLANKERS

‘Met ouder worden ervaar ik meer vrijheid’

16

LEDENVOORDEEL

Leer alles over computers, smartphones en tablets

Inhoud

16 ANNE WIL BLANKERS

‘Levenservaring komt bij het spelen goed van pas’

DOSSIER DIGITALISERING

22 EXPERTINTERVIEW

ALEXANDER VAN DEURSEN Hoogleraar over de digitale kloof

28 FEITEN EN CIJFERS

Over digitalisering

30 DIGID-APP

Waarom is die zo handig?

34 LEDEN OVER DIGITALISERING

‘Zeer handig, maar soms ook irritant’

36 DIGITALE TIPS

38 DIGITAAL VAARDIGER Het belang van back-ups

40 TIKKIE

Zo werkt het

10% KORTING OP VERS AAN TAFEL

72

FOTO JANITA SASSEN

En ook

14 FUSIE ANBO EN PCOB

We praten u graag bij

42 INTERVIEW CEES HOLTKAMP

‘Ik geniet nu meer van wat er is’

46 VOORBEREIDING OP TOEKOMSTIGE ZORG

Proactieve zorgplanning; wat is dat?

53 ALTERNATIEVE WOONVORMEN

Over kangoeroewoningen

54 ELSKE DOETS

Wil een leeftijdloze samenleving

58 BLIJF IN BEWEGING

Let op uw lichaamshouding

66 LEDENREIS

Naar Normandië en Bretagne

ELK NUMMER

5 Colofon en voorwoord

8 Op de bres

10 ANBO Advies

57 Nostalgiehoekje

62 ANBO Tipt

70 Ledenvoordeel

Alexander van Deursen

“Met een apparaat en een internetverbinding ben je er nog niet”

46

54

OP DE BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: adviesteam@anbo.nl.

Seniorencoalitie vindt gehoor voor beter hoorrecht

Seniorenorganisaties moeten serieuzer worden genomen bij het uitoefenen van het zogeheten ‘hoorrecht’ bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Minister Carola Schouten van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft in de Tweede Kamer sociale partners en pensioenfondsen opgeroepen om gepensioneerdenorganisaties vroeger bij de overgang te betrekken en te kijken hoe dat beter kan.

Minister Schouten gaf haar commentaar in antwoord op vragen van CDA-kamerlid Inge van Dijk. De problematiek van het hoorrecht was verwoord in een brief die de Seniorencoalitie van ANBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOM-NL eerder aan de Tweede Kamer had verstuurd. Willem Reijn (ANBO-PCOB) en John Kerstens (Koepel Gepensioneerden) hadden de noodzaak op een betere uitoefening van het hoorrecht ook eerder in een gesprek met minister Schouten onderstreept.

Het hoorrecht is het recht om de transitieplannen bij pensioenfondsen te toetsen. In die plannen wordt de verdeling van het totale vermogen over individuele pensioenpotten geregeld. Dan gaat het bij de circa 190 fondsen om totaal 1500 miljard euro. De plannen worden opgesteld door organisaties van werkgevers en werknemers. Voor gepensioneerden is die verdeling van

direct belang, omdat die bepaalt hoe hoog de pensioenuitkering na de overgang naar het nieuwe stelsel (‘invaren’) wordt.

Meer informatie én de brief vindt u op:

anbo.nl/hoorrecht

Zet de vergrijzing op de politieke agenda!

De Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050 bracht medio januari haar rapport over vergijzing en migratie naar buiten. Vergrijzing is hierin naast migratie een belangrijk thema. ‘De vergrijzing van de bevolking piekt in de komende 10 tot 15 jaar en resulteert in een blijvend ‘oudere’ samenleving naar 2050’, aldus de commissie.

De Seniorencoalitie (bestaande uit de landelijke seniorenorganisaties ANBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, SOMNL en NOOM), vraagt dringend aandacht om het onderwerp vergrijzing stevig te agenderen. Vandaar dat er een brief inclusief manifest naar de informateur verzonden is om te bepleiten dat de vergrijzing met spoed op de agenda van het nieuwe kabinet komt.

“Helaas hebben we moeten constateren dat het vraagstuk van de vergrijzing en de ouder wordende samenleving (te) weinig prioriteit heeft gekregen in verkiezingsprogramma’s. We doen hierbij een oproep om de vergrijzing en de consequenties hiervan, wel hoog op de agenda te plaatsen” beklemtoont Anneke Sipkens, directeur-bestuurder ANBO-PCOB.

Maak van de vergrijzing een kans door de juiste maatregelen te nemen. Nederland moet zich verder beter voorbereiden op de ‘dubbele vergrijzing’.

Meer informatie én de brief vindt u op:

anbo.nl/vergrijzing-op-de-agenda

Namens Nederland: samen nadenken

over de toekomst, nu én straks

NL2025 is samen met meer dan 70 mede-initiatiefnemers een nieuwe editie van Namens Nederland gestart, één van de grootste enquêtes in Nederland. Ook ANBO-PCOB doet mee met dit initiatief. Na het succes van 2014 en 2020 krijgt iedereen in Nederland opnieuw de kans om via deze enquête actief bij te dragen aan de vormgeving van de toekomst van ons land.

In een tijd waarin meningen over wat er nu én straks moet gebeuren uiteenlopen, zoekt Namens Nederland naar gemeenschappelijke grond en streeft naar een onafhankelijk en inclusief toekomstbeeld voor Nederland. Dit initiatief wordt breed gedragen door onder andere maatschappelijke organisaties, mediapartijen, vakbonden, bedrijven en verenigingen.

De enquête van Namens Nederland is beschikbaar op

www.namensnederland.nl

ADVIES

Het Noodfonds Energie is er voor huishoudens met een hoge energierekening (meer dan 8 tot 10% procent van uw bruto inkomen) en huishoudens die per maand een bruto inkomen hebben van maximaal € 3.200 (alleenstaanden) of € 4.480 (samenwonend). Aanvragen kan tot en met 31 maart.

Maak gebruik van Noodfonds Energie nu het nog kan Kinderopvangtoeslag na de AOW-leeftijd

Bij het Noodfonds Energie wordt eerst een online check gedaan, waarna de aanvraag digitaal kan worden ingevuld. Deze extra barrières kunnen ertoe leiden dat mensen die het hard nodig hebben afzien van de aanvraag. ANBO-PCOB-directeur Anneke Sipkens: “Ook niet of minder digitaal vaardige mensen moeten in staat worden gesteld hun zaken zelfstandig te regelen. Dat is bij deze regeling moeilijk, vandaar dat wij extra hulp bieden aan leden die het lastig vinden.”

WILT U HULP MET UW AANVRAAG?

Het ANBO Adviesteam helpt leden graag. U kunt contact opnemen door een e-mail te sturen naar adviesteam@anbo.nl of door te bellen naar 0348 - 46 66 88 (op werkdagen tussen 10.00 en 15.00 uur)

Meer informatie vindt u op:

anbo.nl/noodfonds

Het recht op kinderopvangtoeslag hangt van drie zaken af: de leeftijd van het kind, waar en hoe vaak het kind wordt opgevangen en de ouder moet inkomsten uit arbeid hebben. De leeftijd van de ouder maakt dus niet uit! Het kan best zo zijn dat de ouder de AOW-leeftijd al heeft bereikt, maar nog steeds betaald werk verricht. Als aan de andere voorwaarden wordt voldaan, heeft ook deze ouder recht op de kinderopvangtoeslag. Voor alle duidelijkheid; werkt de ouder niet (meer), dan bestaat geen recht op kinderopvangtoeslag. Mogelijk is er wel recht op kindgebonden budget.

Hoe lang moet ik mijn financiële administratie bewaren?

Voor particulieren geldt geen wettelijke bewaarplicht. Maar in het algemeen adviseert de overheid om uw administratie vijf jaar te bewaren. Voor bedrijven en zelfstandigen geldt wel een wettelijke bewaarplicht van zeven tot tien jaar.

Dat het belangrijk kan zijn om uw administratie langer te bewaren, bleek onlangs uit een zaak bij het Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening). In de betreffende zaak had de betrokkene een geschil met het UWV. Het UWV stelde dat in de periode 2000 tot 2004 aan de betrokkene bedragen waren overgemaakt naar de betaalrekening.

Jubelton is echt afgeschaft

Omdat betrokkene geen bankafschriften uit die tijd meer had, verzocht hij zijn bank om een kopie van de afschriften over die periode. Maar voor banken geldt een wettelijke bewaarplicht van zeven jaar en die periode was al verstreken. Voor de betrokkene in deze zaak had het dus zeker kunnen helpen als hij die oude afschriften had bewaard.

Gedurende een aantal jaren konden ouders hun kinderen helpen met een belastingvrije schenking voor de aankoop of financiering van een huis. Bij de start was die belastingvrije schenking 100.000 euro. In de media werd daarom al gauw van de jubelton gesproken.

Net zo snel als deze regeling is ingevoerd, is ze ook weer geschrapt, met een overgangsjaar in 2023. Wie in 2022 nog niet het volledige belastingvrije bedrag (toen 106.671 euro) had geschonken, kon nog in 2023 het restant belastingvrij schenken. Bijvoorbeeld: u hebt in 2022 uw kind voor de financiering van de aankoop van een woning een bedrag van 80.000 euro geschonken. U kon dan in 2023 nog een keer een belastingvrij bedrag van 26.671 euro schenken. Op voorwaarde dat ook dit bedrag voor de aankoop of financiering van het huis werd gebruikt.

Vanaf 1 januari 2024 kunt u nog steeds schenkingen doen aan uw kinderen. Maar die zijn dan niet meer volledig belastingvrij. Wilt u weten tot welke bedragen u wel belastingvrij kunt schenken? Kijk op:

EEN BED voor het leven

Voor nu én later

Heerlijk uitgerust wakker worden en ook nog makkelijk uw bed op- en schoonmaken? Ontdek het comfort en gemak van een levensloopbestendig bed voor nu en later.

Gratis

Bel 0341 277 010 of ga naar www.well-fair.nl

Wij sparen wat af

Volgens cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB) zijn in 2023 de banktegoeden van Nederlandse huishoudens met 14,9 miljard euro gegroeid naar een bedrag van 576,3 miljard euro. De toename in 2023 is vergelijkbaar met de periode voor corona.

In de jaren 2013-2019 bedroeg de groei gemiddeld 10,1 miljard euro per jaar.

Tijdens de coronajaren (2020-2022) steeg dat bedrag naar gemiddeld 37,8 miljard euro per jaar. In die jaren bleef het beschikbare inkomen van de meeste huishoudens door de omvangrijke overheidssteun op peil, terwijl de lockdowns zorgden voor een daling van de consumptie.

Van de 576,3 miljard euro aan banktegoeden van huishoudens in Nederland staat bijna tachtig procent (458,9 miljard euro) op spaarrekeningen. Het overige deel staat op betaalrekeningen (117,4 miljard euro).

Foutieve informatie

In 2023 werd ruim 1,7 miljard euro rente bijgeschreven op spaarrekeningen. Dat is ruim drie keer zoveel als in 2022, toen 0,5 miljard euro werd bijgeschreven. De stijging is te danken aan de rente op spaarrekeningen die sinds de zomer van 2022 gestaag is toegenomen. In 2012 piekte de bijgeschreven rente op spaarrekeningen nog op 6 miljard euro, om daarna geleidelijk te dalen. In 2022 werd met 0,5 miljard euro het laagste bedrag genoteerd sinds DNB deze cijfers bijhoudt (1998).

Op pagina 9 van ANBO Magazine nummer 1 zijn twee onjuiste bedragen genoemd. De vermelde vermogensgrens per 1 januari 2024 moet zijn € 36.952. De Tweede Kamer heeft het aanvankelijk voorgestelde tarief voor de belasting over vermogen aangepast van 34% naar 36%.

ANBO-PCOB: een fusie vol voordelen

Zoals u weet zijn ANBO en PCOB gefuseerd tot ANBO-PCOB. De juridische fusie was op 1 januari van dit jaar een feit. Het ‘echte’ werk is pas daarna begonnen. We praten u heel graag kort bij over de huidige stand van zaken.

NIEUW LOGO

Misschien bent u het in een van onze uitingen al tegengekomen: het nieuwe ANBO-PCOB-logo. Daarin komen de kleuren van beide voormalige verenigingen terug. Ook hadden beide organisaties het ‘infinity-teken’ (oftewel het oneindigheidssymbool) in hun oude logo’s. Dat teken vindt u ook terug in het nieuwe logo.

NIEUW MAGAZINE

Tot de zomer verschijnen er nog aparte PCOB en ANBO Magazines. Vanaf 3 september ligt het eerste magazine van ANBO-PCOB bij u in de brievenbus. De magazines van PCOB en ANBO verschijnen nog op 23 april en 4 juni.

Het nieuwe magazine verschijnt dit jaar op:

• 3 september

• 22 oktober

• 3 december

NIEUWE WEBSITE

‘ Levenswijsheid krijg je niet cadeau’

Net als twee aparte magazines blijven er voorlopig ook nog twee aparte websites: www.pcob.nl en www.anbo.nl. U kunt nu ook al terecht op www.anbo-pcob.nl, maar die is op dit moment nog summier en verwijst ook door naar de andere twee websites. Op 3 september is er dan niet alleen een nieuw magazine, maar ook een nieuwe gezamenlijke website.

Tot slot hebben we voor u in tien redenen onder elkaar gezet waarom de fusie een goed idee is.

1. Samen zijn wij sterker. Eenheid in verscheidenheid is onze kracht, doordat wij wederzijds respect tonen voor elkaars identiteit.

2. We hebben veel gemeen: we bevinden ons allemaal in dezelfde levensfase van bezinning, reflectie en het verlangen betekenisvol te leven met de mensen om ons heen.

3. In Den Haag telt de macht van het getal en kunnen we opgeteld meer bereiken.

4. We kunnen de contributie voor leden betaalbaar houden en nog meer waarde bieden aan het lidmaatschap.

5. We kunnen efficiënter werken door bijvoorbeeld samen één mooi magazine en één actuele website te gaan maken en gezamenlijk in de media de standpunten van onze achterban te verwoorden.

6. Opgeteld zijn we een interessante vereniging voor bestaande én nieuwe leden van 60-plus en kunnen we investeren in nieuwe ontwikkelingen.

7. We doen al veel dezelfde dingen. Op andere punten vullen we elkaar goed aan, ook samen met de andere partners van de Seniorencoalitie.

8. PCOB heeft meer dan tweehonderd lokale afdelingen, ANBO heeft veel leden die zich graag lokaal zouden inzetten.

9. ANBO heeft een goed georganiseerde dienstverlening voor bijvoorbeeld hulp bij het invullen van de belastingaangifte, waar PCOB straks bij aan kan sluiten.

10. We inspireren en bemoedigen elkaar om samen de vereniging tot bloei te laten komen.

Heeft

Dan kunt u altijd mailen naar:

of bellen naar 0348 46 66 66.

“Verhalen vertellen is het leukste wat er is”

Actrice Anne Wil Blankers

“Levenservaring komt bij het spelen goed van pas”

Ze wordt de grande dame van het Nederlands toneel genoemd, maar

Anne Wil Blankers (82) ziet zichzelf vooral als een ‘bofferd’ die van verhalen vertellen haar werk heeft mogen maken.

Op de Markt, in het oude centrum van Wijk bij Duurstede, heerst een gezellige drukte. Her en der staan fietsen en een enkele motor geparkeerd. De terrassen zitten vol. Terwijl in het nabijgelegen Calypsotheater de fotoshoot wordt voorbereid, geeft Anne Wil Blankers in Hotel Brasserie Florian een interview. Ze bestelt koude chocolademelk en vraagt een bak water voor Oscar. Of hij ook een koekje mag? “Nou, vooruit dan maar.” Eigenlijk is ‘t niet eens echt haar hondje. Dat wil zeggen: het was vooral haar echtgenoot die zich met de opvoeding van de teckel heeft beziggehouden. “Toen Ger begon te dementeren, heb ik de zorg overgenomen. Het is heel gezellig, maar ook weleens lastig, omdat ik me bij alles wat ik onderneem moet afvragen: wat doen we met Oscar? Toch zal hij altijd bij me blijven wonen, al was het maar omdat hij zo met Ger verbonden is.”

DAT IS ‘M HELEMAAL

Zij was vijftien, hij eenentwintig en ze luisterden allebei op de plantenafdeling van de Rotterdamse Bijenkorf naar muziek. Malagueña Salerosa van Trío Los Paraguayos.

Ze weet het nog precies. “Ik zag hem en dacht meteen: ja, die! Dat is ‘m helemaal. We gingen zonder iets te zeggen uit elkaar, maar later die dag kwam ik hem op de roltrap van de V&D wéér tegen. Hé, dat is diezelfde jongen!” Hij sprak haar aan, het klikte onmiddellijk. Ze hadden afspraakjes – eerst in ’t geheim omdat hij niet, zoals als zij, katholiek was opgevoed – kregen verkering en sloten in 1964 een oecumenisch huwelijk dat werd geleid door een dominee en de pastor die aan de Toneelacademie van Maastricht verbonden was. Want dáár zat ze inmiddels, na een Schoevers-opleiding, nooit serieus van plan geweest om van acteren haar vak te maken.

EEN BOFFERD

Gisteren deed ze het nog: praten met een klein publiek over zestig jaar toneelspelen in ‘Anne Wil Blankers vertelt’. “Dat is zó enig om te doen! Het is heel eenvoudig, eigenlijk. Ik begin gewoon bij het begin, in Rotterdam, de stad waar ik geboren ben. Ik vertel over mijn eerste optreden, als Sneeuwwitje in een bolderwagen, tijdens de Bevrijdingsoptocht van 1945, over gedichtjes voordragen op de

TEKST ARJAN VISSER FOTO’S JANITA SASSEN

INTERVIEW

“Mooi aan ouder worden is dat ik breder ben gaan denken”

lagere school, over mijn jaren op de middelbare school, dat ik nóóit aan theater had gedacht tot ik via een vriend van mijn vader bij het amateurtoneel terechtkwam en de regisseur van het gezelschap zei: jij moet naar de toneelschool! Afijn, zo komt alles aan bod: de lessen die ik heb gehad, hoe ik niet in de huid van een ander kruip, maar dat juist het tegenovergestelde gebeurt. En ik vertel hoe ik – net als hier, nu – altijd om me heen kijk, bepaalde bewegingen registreer, flarden van gesprekken opvang en alles in mijn rugzak gooi, klaar om misschien ooit eens tijdens een voorstelling te gebruiken. Het mooie van zo’n vertelmiddag is dat het er heel informeel aan toe gaat; het zaallicht blijft aan en het publiek mag me gewoon onderbreken om vragen te stellen.” Ja, ze is óók trots. “Al besef ik vooral dat ik een bofferd ben. In mijn tijd kon je na de Toneelschool, dankzij een goed subsidiestelsel, nog een gezelschap kiezen. In mijn eerste jaar bij de Haagsche Comedie had ik meteen een grote rol naast Ko van Dijk.” Hij gaf haar ooit een briefje: Jij barst van het talent, jij wordt een groot actrice. Het is vergeeld en verkreukeld inmiddels, maar ze heeft het al die tijd bewaard.

DRIE STERKE VROUWEN

Ten tijde van dit interview zit Anne Wil nog in de repetitiefase van haar zoveelste – “Niet meer te tellen!” – rol. Ze staat, samen met Renée Fokker en Henriëtte Tol, op het toneel in een voorstelling die volgens het impresariaat gaat over ‘drie sterke vrouwen die langzaam beginnen te wankelen’. “Ik vind het iedere keer weer heerlijk om me af te vragen hoe zo’n personage in elkaar zit. Wat heeft ze meegemaakt? Hoe was ze als meisje? En dan komt ook die rugzak tevoorschijn: zit daar misschien iets in wat ik voor dit karakter kan gebruiken?” Ze voelt meer ontspanning, durft een rol anders te benaderen. “Levenservaring komt bij het spelen goed van pas. Ik kan me prima verplaatsen

in een vrouw van zestig, al wordt het fysiek wat lastiger te verkopen. Op het toneel kun je nog veel maskeren, maar als je me voor een film of tv-serie close up in beeld brengt, zie je hier” – ze wijst naar een paar rimpeltjes in haar gezicht – “heel duidelijk een streepjescode zitten.” O ja, het is allemaal héél snel gegaan, maar wat kun je eraan doen? “Dat is mijn Rotterdamse inslag, denk ik. Vorig jaar zijn mijn collega’s Paul van Vliet en Willem Nijholt overleden. Die generatie is nu aan de beurt. Mijn man is ook 88 geworden.”

NET ZO NUCHTER

De laatste tweeënhalf jaar van zijn leven woonde hij in een verzorgingshuis. “Ger bleef steeds dingen herhalen en kon heel agressief worden als hij verkeerd werd begrepen. Dat was eng, maar vooral erg verdrietig. Ik heb heel wat zitten huilen in de auto zeg, poeh… En als ik daarna weer bij hem kwam, was hij alles vergeten en begon de ellende weer van voren af aan. Het was uitputtend, verschrikkelijk. Gelukkig was hij het laatste half jaar redelijk gekalmeerd. Die tijd hebben we elke dag urenlang samen naar natuurfilms gekeken. Hand in hand. ‘Kijk’, zei hij dan, ‘zie je die panter? Hij gaat daar wel rustig liggen, maar het zal niet lang meer duren voordat – ah! Zie je? Daar gaat ‘ie al!’ Hij had altijd

“Ik zeg nu gewoon nee als ik ergens geen zin in heb”

gelijk. Er was van alles stuk gegaan in zijn hoofd, maar dat deel is tot het allerlaatst intact gebleven: hij wist heel goed hoe dieren in elkaar zaten, hè Oscar?” De teckel begint onmiddellijk te kwispelen. “Ja lieverd, we gaan zo. Ik kan me nog altijd verheugen – verhalen vertellen is het leukste wat er is – maar ik heb tegen Christo, mijn zoon, gezegd: als je denkt dat het een beetje sneu gaat worden, moet je me onmiddellijk van het toneel halen. Dat heeft hij beloofd. Christo is net zo nuchter als ik. Toen ik laatst allemaal spulletjes héél zorgvuldig had uitgezocht en me hardop afvroeg wat daar later mee moest gaan gebeuren, zei hij: ‘Maak je maar geen zorgen.’ ‘O?’ vroeg ik, ‘wat ga je ermee doen dan?’ ‘Nou, gewoon: de fik er in!’”

ANNE WIL BLANKERS

Anne Wil Blankers is geboren op 21 oktober 1940 in Rotterdam. Ze is tweevoudig winnares van de toneelprijs de Theo d’Or. In 1994 ontving ze de Theo Mann-Bouwmeesterring. In 1996 is Blankers benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Ze heeft onder meer koningin Wilhelmina gespeeld, zowel in Soldaat van Oranje als in de NCRV-serie Koningin Wilhelmina. Tot 1 april staat ze nog in het theater met Renée Fokker en Henriëtte Tol in: ‘Fokker Blankers Tol’. Kijk voor meer informatie op:

VRAAG & ANTWOORD

WAT IS UW FAVORIETE AVONDJE UIT?

“Toch wel naar een toneelvoorstelling, denk ik. Niet om kritisch naar mijn collega’s te kijken of zo, nee, helemaal niet; ik ben bereid alles leuk te vinden. Eerst lekker uit eten en dan naar het theater. Heerlijk. Héérlijk!”

HOUDT U VAN WANDELEN?

“Dat ben ik, na het overlijden van mijn man, veel meer gaan doen. Het hondje uitlaten natuurlijk, maar dat is voor een plasje en een hoopje en dan weer terug. Ik maak langere wandelingen, met vrienden en vriendinnen. Erg leuk, al is ’t nou ook weer niet zo dat ik morgen het Pieterpad wil gaan lopen.”

www.theater.nl/fokker-blankers-tol

WAT IS VOOR U HET MOOISTE AAN OUDER WORDEN?

“Dat ik steeds meer vrijheid krijg, dat ik breder ben gaan denken en me ook makkelijker ergens over durf uit te spreken. Als ik ergens geen zin in heb, zeg ik het gewoon. Dat zou vroeger niet in me zijn opgekomen.”

ZOU U EEN TEST WILLEN DOEN WAARUIT

BLIJKT DAT U WEL OF NIET ALZHEIMER HEBT?

“Ja, waarom niet? Ik denk dat ik de uitslag wel aankan. Ik zie het ook niet als een enorm drama… We worden te oud, denk ik weleens. Ik hoop dat ik straks, als alles helemaal versleten is, kan zeggen: laat maar zitten zo, ’t is mooi geweest.”

Speciaal voor u

Probeer nu 4 maaltijden voor slechts € 22,50!

Wat uw woon- of eetsituatie ook is: bij apetito willen we u culinair verrassen. Laten genieten van gemak… met onze keuze uit 130 vriesverse maaltijden! 4 ervan kunt u nu proberen in een proefpakket voor slechts € 22,50.

Gratis aan huis bezorgd en zonder verdere verplichtingen. Bij uw bestelling ontvangt u bovendien een heerlijke paasstol gratis! Dat smaakt naar meer toch?

Eet u natriumarm, vegetarisch of glutenvrij? Ook dat kan. Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 088 - 2012 123 en maak uw keuze. Vermeld bij de bestelling actiecode: 406-ANBO3P24. Eet smakelijk!

Deze actie is enkel voor nieuwe klanten en geldig t/m 1 april 2024. Kijk voor de overige voorwaarden op apetito-shop.nl/proefpakket.

Bestel & geniet van:

Runderhachee met rode kool en aardappelen

Inclusief heerlijke paasstol gratis!

Nasi goreng met kipsaté

www.apetito-shop.nl

Macaronischotel met rundergehakt

Grootmoeders kippannetje

Digitalisering

De wereld wordt steeds digitaler. Van online bankieren tot vakanties boeken en van kunstmatige intelligentie tot nepnieuws: internet en technologische ontwikkelingen hebben positieve én negatieve kanten. Hoe gaat u daarmee om? Welke invloed heeft het op uw leven? In dit dossier draait alles om de digitale wereld. Met interviews, ervaringen en tips over leren van en leven met digitalisering.

Alexander van Deursen over digitale inclusie

“De motivatie neemt toe”

Het internet is voor de één een zegen en voor de ander een vloek. Inmiddels is duidelijk dat niet iedereen profiteert van de voordelen die het wereldwijde web ons biedt. Hoogleraar digitale ongelijkheid

Alexander van Deursen doet onderzoek naar hoe internetgebruik bijdraagt aan je positie in de maatschappij. “Digitalisering zet de toch al benadeelde groep op een nog grotere achterstand.”

TEKST MARIJE REMMELINK

HET OVERKOEPELENDE THEMA VAN UW ONDERZOEKEN IS ‘DIGITALE INCLUSIE’. WAT HOUDT DIGITALE INCLUSIE EIGENLIJK IN?

“Heel simpel gezegd betekent het dat iedereen kan profiteren van internet en technologische ontwikkelingen die bepalend zijn voor het dagelijkse leven. De stappen die nodig zijn om te profiteren, noem ik toegang tot het internet.”

BEDOELT U DAARMEE DAT JE EEN APPARAAT EN EEN INTERNETVERBINDING HEBT?

“In de jaren ’90 was het idee dat als je een computer en een internetverbinding had, je meedeed en automatisch alle voordelen behaalde. Men sprak toen van een digitale kloof: je doet óf wel óf niet mee. We zijn er inmiddels achter dat het niet zo zwart-wit is. We spreken nu van het spectrum van digitale ongelijkheid. Aan welke kant van dat spectrum je zit, hangt af van vier fases: motivatie, materiële toegang, digitale vaardigheden en gebruik.”

WAT HOUDEN DEZE FASES PRECIES IN?

“Motivatie gaat over het hebben van een positieve houding en gemotiveerd zijn om het internet te gebruiken. Materiële toegang over het hebben van een inter-

“Met een apparaat en een internetverbinding ben je er nog niet”

netverbinding (fysieke toegang) en de (kwaliteit van de) gebruikte hard- en software. Dan heb je nog digitale vaardigheden, wat gaat over of je weet hoe je internet gebruikt, en als laatste je gebruik: of je internet economisch, sociaal, cultureel of persoonlijk gebruikt.”

IN NEDERLAND GEBRUIKT ZO’N 95 PROCENT VAN DE BEVOLKING DAGELIJKS INTERNET. MAAR UIT UW ONDERZOEKEN BLIJKT DAT WE DESONDANKS NIET ALLEMAAL EVENVEEL

PROFITEREN VAN WAT INTERNET ONS BIEDT. HOE ZIT DAT?

“Sommige groepen gebruiken internet om hun positie in de maatschappij te verbeteren. Maar voor andere groepen draagt internet daar veel minder aan bij. Denk aan

ouderen, laagopgeleiden, mensen met een lager inkomen, ondergemiddeld geletterden en - in mindere mate - vrouwen. Het is niet zo dat zij geen baat hebben bij internet, maar dat zij in relatieve zin op een nog grotere achterstand worden gezet ten opzichte van een hogere sociaaleconomische klasse. En zo verstrekt internet bestaande vormen van ongelijkheid.”

KUN JE DAT TOELICHTEN?

“We ontdekten dat hoe meer middelen iemand tot zijn beschikking heeft (bijvoorbeeld opleiding, bezit, geletterdheid of sociaal netwerk), hoe meer internet ‘oplevert’. En aan de andere kant: hoe minder middelen je hebt, hoe kleiner de bijdrage van internet is aan iemands welzijn en hoe lastiger het is om negatieve aspecten af te wenden.”

DAT IS GEEN GOED VOORUITZICHT VOOR DE GROEP DIE MINDER TOEGANG TOT INTERNET HEEFT.

“Klopt. En wat het extra lastig maakt: digitale ongelijkheid en sociale ongelijkheid beïnvloeden elkaar. Want internet kan zaken opleveren die je positie in de maatschappij kunnen verbeteren. Zoals je aankopen online doen en zo minder uitgeven, of via internet een betere baan vinden. Als het over sociale ongelijkheid gaat, wordt de rol van technologie niet vaak besproken, maar dat is wel degelijk een belangrijk onderdeel. En mijn vrees is: hoe complexer de technologie wordt en hoe groter de potentiële impact, hoe groter de ongelijkheid.”

WAT KUNNEN WE DOEN OM DEZE ONGELIJKHEID

KLEINER TE MAKEN?

“Ten eerste moet je inzicht krijgen in de leefwereld van de mensen op wie je je richt. Zo ontdek je wat zij met internet zouden willen en kunnen bereiken. Vervolgens kijk je waarom dat niet lukt. Waar treden de grootste problemen op? Hebben ze de apparatuur niet, missen ze de vaardigheden? De vier fases geven daar inzicht in. Er zijn proeftuinen waar mensen een apparaat en een goedkope internetverbinding krijgen, maar daarmee ben je er dus nog niet.”

WAAROM LUKT HET OUDEREN MINDER GOED OM

TE PROFITEREN VAN INTERNET?

“Als we kijken naar de vier fases, zien we dat de motivatie heel erg aan het toenemen is. Alleen in de alleroudste

“Als overheid heb je de plicht om te zorgen dat alle burgers je kunnen bereiken”

groep is er een klein percentage dat echt niet wil meedoen. Ouderen gebruiken relatief vaak een desktop en de tablet wordt ook steeds populairder. Waar ouderen minder goed op ‘scoren’ is functionele digitale vaardigheden. Dat is heel jammer, want als zij dat wel zouden beheersen, zouden ze op inhoudelijke informatie vaardigheden in het algemeen beter scoren dan jongeren. Die hebben namelijk veel minder kritische vaardigheden. Ouderen zijn heel kritisch. Zij bekijken zoekresultaten en een website veel grondiger.”

WE HEBBEN ONZE LEDEN VOORGELEGD HOE ZIJ OVER DIGITALISERING DENKEN. VAN DE MINPUNTEN DIE ZIJ NOEMEN SPRINGEN ERUIT DAT HET ONPERSOONLIJK WORDT, DAT DE KANS GROOT IS DAT JE TEGEN EEN DIGITALE MUUR AANLOOPT EN DAT VEEL PARTIJEN INMIDDELS GEEN NIET-DIGITAAL ALTERNATIEF MEER AANBIEDEN.

“Heel herkenbaar. Vooral ouderen hebben behoefte aan iemand van vlees en bloed. Daar zijn ze mee opgegroeid, dus dat is niet zo vreemd. Dat gevoel wordt natuurlijk

versterkt doordat zij jongeren alleen maar boven hun smartphone zien hangen. Vooral commerciële bedrijven die zoveel mogelijk winst willen maken, sluiten kanalen die duurder zijn, zoals een balie. Als overheid heb je, vind ik, de plicht om ervoor te zorgen dat alle burgers je kunnen bereiken. Gelukkig zie je daar nu een grote omslag. Zij hebben ook meegedaan met de hype om zoveel mogelijk digitaal te maken, maar nu is het vaak de insteek

Alexander van Deursen

alle kanalen open te houden. Dus een balie, een telefoon en een website. Het is belangrijk dat mensen weten dat je zaken op verschillende manieren kunt regelen, dat is ook een rol voor de overheid. Eenvoudige dingen kunnen vaak prima offline, en voor ingewikkeldere zaken is het fijn om naar een balie te kunnen gaan.”

Alexander van Deursen is adjunct hoogleraar en voorzitter van de vakgroep communicatiewetenschap aan de BMS-faculteit van de Universiteit Twente. Van Deursen heeft nationale en internationale organisaties en overheden geadviseerd over de maatschappelijke implicaties van het internet, met name over de vraag hoe de bijdrage van technologie aan de toenemende maatschappelijke ongelijkheid kan worden verantwoord. Op dit moment leidt Van Deursen drie onderzoeksprojecten, waarbij het overkoepelend thema digitale inclusie is.

ANBO magazine 182x116

Heeft u ook zo’n zin om er even lekker tussenuit te gaan? In een andere omgeving genieten van de natuur, goed gezelschap en een uitstekende verzorging: dat is vakantie!

Of u nu wel of geen zorg nodig heeft, u bent van harte welkom. Kom alleen of samen met uw partner, vriend(in) of mantelzorger.

Wij zijn op zoek naar u! Vrijwilliger worden?

Veel leden maken elk jaar dankbaar gebruik van onze hulp aan huis. Daarom zijn wij jaarlijks op zoek naar nieuwe vrijwilligers die het leuk vinden om mensen te helpen. Bijvoorbeeld bij het doen van hun belastingaangifte of om hun administratie op orde te krijgen. Maar we komen ook langs als iemand een vraag heeft over huishoudelijke hulp of als er een andere hulpvraag is.

Op dit moment zijn wij met name op zoek naar mensen uit de regio’s: Amsterdam, de kop van Noord-Holland, West-Friesland, Goeree-Overflakkee, Schouwen-Duiveland, Gorinchem, Nunspeet, Barneveld, het westen van

Noord-Brabant, Woerden, Gouda, Amersfoort, Leeuwarden, Sneek, De Peel, Veendam en Rotterdam.

Heeft u tijd en lijkt het u leuk om onze leden thuis te helpen? U bent van harte welkom!

Woont u buiten deze regio’s en wilt u graag vrijwilliger worden? Ook dan bent u uiteraard van harte welkom!

Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/vrijwilligers

m.bloks@anbo.nl

Mail naar: of bel

naar: 0348 46 66 32 / 06 13 34 20 85

Feiten en cijfers over digitalisering

Digitalisering is niet te stuiten. En dan te bedenken dat we een aantal decennia geleden nog nooit van een mobiele telefoon hadden gehoord. Ondertussen is het volstrekt normaal dat bijna iedereen niet alleen een smartphone, maar ook een laptop of tablet in huis heeft en 24/7 online kan zijn.

Internet thuis

Nederland is binnen de EU absolute koploper als het gaat om handigheid met internet, maar ook als je kijkt naar het aantal huishoudens met toegang tot internet. Zo’n 97% heeft een internetaansluiting. Finland en Duitsland zijn een goede tweede met 96% en Denemarken en Spanje zijn met 95% derde.

• Nederland 97%

• Duitsland 96%

• Finland 96%

• Denemarken 95%

• Spanje 95%

• Zweden 94%

• Luxemburg 94%

• Cyprus 93%

• Ierland 92%

• België 91%

Hoe vaak zijn we online?

We zijn vrijwel dagelijks online. Dat geldt voor alle generaties. Slechts 29% van de 75-plussers heeft nog nooit gebruik gemaakt van internet. Dat zijn dan vaker vrouwen dan mannen.

Dagelijks online:

• 45-55: 95%

• 55-65: 88%

• 65-75: 78%

• 75+: 49%

Wat doen we zoal op internet?

Je zou het misschien niet meteen verwachten, maar zo’n 38% van alle 75-plussers belt regelmatig via internet. Daarnaast gebruiken we natuurlijk vooral sms, whatsapp en social media. Het sturen van tekstberichten is ongekend populair en dat neemt alleen maar toe. Zo verstuurden in 2015 slechts 35% van alle 65-plussers tekstberichten tegenover 76% in 2020 en bij de 75-plussers steeg dat aantal van 7% naar 44%.

Wat doen we nog meer? We zoeken informatie over onze gezondheid, we kijken naar het nieuws, we ‘bingen’ (meerdere afleveringen achter elkaar kijken) series en we winkelen. Vooral dat winkelen is interessant. Waar in 2019 nog 45% van alle mensen tussen de 65-75 jaar iets online kochten, was dat in 2020 al 59% en bij de oudere generatie ging de stijging van 17% naar 25%.

50-plussers en social media

Mocht er ooit nog een marketeer beweren dat hij de oudere doelgroep online niet kan bereiken, dan heeft hij duidelijk niet goed gekeken. Want dit zijn de cijfers van nu:

Privacy

Leeftijd Actief op social media

45-65 jaar

65-75 jaar

75 jaar en ouder

91,9%

76%

39,8%

Het enige cijfer dat reden geeft tot zorg, is dat van internetveiligheid. Internetgebruikers van 75 jaar en ouder doen namelijk het minst vaak aan bescherming van hun persoonlijke gegevens: slechts zo’n 70% besteedt daar aandacht aan tegenover 81% in de iets jongere doelgroep (65-75 jaar). Daarmee zijn we nog steeds Europese koplopers, maar toch.

En als het gaat om geld?

Hoe is het gesteld met onze geldzaken via internet? Weet de 50-plusser daar raad mee? Jazeker.

Als we kijken naar de babyboomers (69-83 jaar) regelen zij

• 71% via een laptop/computer

• 42% via z’n mobiel

• 25% via een tablet

• 4% regelt helemaal geen bankzaken online

Trendsetters

Als we kijken naar de stille generatie (84+) regelen zij

• 54% via een laptop/computer

• 19% via z’n mobiel

• 22% via een tablet

• 24% geeft aan geen geldzaken online te regelen

En dan hebben we altijd nog de trendsetters: van de 69-83 jarigen beschikt

• 11% over een smartwatch

• 16% over een geluidsinstallatie met een app (bijvoorbeeld Sonos)

• 18% over een mediaspeler zoals Apple TV of Chromecast

• 7% over een slimme speaker zoals Alexa

• 4% regelt helemaal geen bankzaken online

Bronnen: Bureauvijftig, CBS, Ruigrok NetPanel

Hoe werkt de DigiD-app?

Als u via internet iets wilt regelen voor uw pensioen, zorgverzekering, belasting of andere zaken, moet u steeds vaker inloggen met DigiD. DigiD staat voor Digitale Identiteit. Met dit digitale paspoort laat u zien wie u bent op internet. Heel handig – als u de app eenmaal geïnstalleerd heeft. Maar veel mensen (jong en oud) vinden dat lastig. Wij helpen u op weg.

WAAROM IS DE DIGID-APP ZO HANDIG?

• Altijd en overal makkelijk inloggen

• Snel inloggen met uw telefoon (of tablet)

• Geen moeilijk wachtwoord meer onthouden, alleen uw pincode

• Veilige manier van inloggen

STAP 1

Zo installeert u de DigiD-app. Download de DigiD-app uit de ‘store’ (winkel). Voor een telefoon of tablet met Android-besturing (versie 7.0 of hoger) gaat u naar Google Play en voor een Apple (iOS, versie 12 of hoger) naar de App Store.

STAP 2

Zo activeert u de DigiD-app Hier moet u even voor gaan zitten, maar als u de DigiD-app op uw telefoon of tablet opent, loodst die u stap voor stap door het proces. Er zijn drie manieren om de app te activeren: via een sms-code, een ID-check of per brief. Voor alle drie geldt: u meldt zich eerst in de app aan met uw DigiD-gebruikersnaam en wachtwoord.

TEKST

• Sms-code

Als u een telefoonnummer aan uw DigiD-account heeft gekoppeld, vraagt u een activeringscode aan, die u per sms ontvangt. Die vult u in op de app en vervolgens kiest u een persoonlijke, vijfcijferige inlogcode. Invoeren en klaar.

• ID-check

Heeft u een smartphone met

NFC-lezer, dan kunt u daarmee uw identiteitskaart, paspoort of rijbewijs (uitgegeven na 14 november 2014) scannen en zo de app activeren.

• Brief

Heeft u geen telefoonnummer toegevoegd aan uw DigiD en kunt u ook de ID-check niet uitvoeren, dan kunt u via de app een activeringscode aanvragen, die u na drie werkdagen per brief ontvangt. Code invoeren en klaar.

Handige hulp

Op onze website vindt u nog meer informatie over DigiD:

STAP 3

Zo logt u in met de DigiD-app

Om uw online zaken te regelen, kunt u met de DigiD-app op twee manieren inloggen:

Op uw smartphone of tablet

Log in op de site van uw keuze met een pincode. Dat gaat zo: u kiest de optie ‘Inloggen met DigiD’ en vervolgens voor ‘Inloggen op dit apparaat’. Vul nu uw persoonlijke pincode in op uw DigiD-app en u bent online waar u wilt zijn.

Op uw vaste computer of laptop thuis

Ga op uw computer of laptop thuis naar de gewenste site en kies hier voor ‘Inloggen met DigiD’ en vervolgens voor ‘Open de DigiD-app’. Op de app kiest u voor ‘Start’.

Vul vervolgens de koppelcode in die in de app verschijnt. Daarmee activeert u de scanner op uw telefoon of tablet.

Op uw beeldscherm ziet u nu een QR-code (het vierkantje met zwartwitte blokjes). Scan de QR-code met de DigiD-app op uw telefoon of tablet. Daarna nog even uw pincode invullen en u kunt aan de slag.

Heeft u nog geen DigiD? Of wilt u iemand anders machtigen om zaken voor u te regelen? Kijk op: anbo.nl/digid

Uiteraard vindt u ook meer op

www.digid.nl

www.digid.nl/aanvragen-en-activeren

4 vragen over trapliften

We begrijpen dat het kiezen van de juiste traplift een belangrijke beslissing voor u is. In dit artikel geven we antwoord op uw vragen. Ontdek hoe Otolift op maat gemaakte oplossingen biedt voor elke trap, met aandacht voor snelle levering, persoonlijke aanpassingen en uitgebreide garantie.

1

Past een traplift op mijn trap?

Trappen zijn er in verschillende soorten en maten. Met maatwerk zorgt Otolift ervoor dat er vrijwel altijd een traplift is die bij uw situatie en wensen past. Moderne technieken en innovaties zoals de Reverse Drive Technology, maken plaatsing al mogelijk op trappen van slechts 70 centimeter breed. Uw traplift wordt op maat gemaakt zodat hij perfect past en zo min mogelijk ruimte in beslag neemt.

2

Blijft mijn trap beloopbaar?

De beloopbaarheid van uw trap is belangrijk, daarom zijn onze trapliften volledig opklapbaar en zo ontworpen dat ze zo compact mogelijk geplaatst worden. In de meeste gevallen kan de traplift zowel aan de binnenzijde als de buitenzijde worden geplaatst. Plaatsing aan de binnenzijde betekent dat de brede zijde van de trap vrij blijft. Hierdoor is de trap zo goed mogelijk beloopbaar en kan de trapleuning vaak blijven zitten.

crèmewit, grijs, bruin of zwart. Daarnaast is er een extra optie waarbij u ervoor kunt kiezen om de rail in iedere gewenste RALkleur te laten coaten. Voor de bekleding van de stoel kiest u uit stof, kunstleer of leer in diverse kleuren.

4

Heb ik garantie op mijn traplift?

Bij Otolift krijgt u maar liefst vijf jaar volledige garantie op uw traplift. Deze garantie geldt ook op slijtagegevoelige onderdelen én op zowel nieuwe als tweedehands trapliften. Mocht er toch een keer iets zijn, dan helpen wij u natuurlijk zo snel mogelijk. Met meer dan 120 eigen monteurs op de weg heeft Otolift het grootste servicenetwerk van Nederland voor trapliften.

Is een traplift ook de oplossing voor u?

3

Hoe integreer ik een traplift in mijn interieur?

Omdat trapliften altijd volledig op maat worden gemaakt, heeft u de mogelijkheid om de traplift te personaliseren. Voor de rail van de traplift heeft u de keuze uit standaardkleuren zoals

Bent u benieuwd welke traplift het beste bij uw situatie past? Maak dan een afspraak voor een gratis en vrijblijvend thuisadvies voor een advies op maat, of vraag het gratis informatiepakket aan. Bel naar 0800 - 444 770 8 of kijk op Otolift.nl

Langer thuis met een traplift van Otolift

Brede kant van de trap blijft vrij

Uw trapleuning kan blijven zitten

Nieuw, huur & tweedehands

Standaard 5 jaar garantie

Snelle levering

Vrijblijvend thuisadvies

Maak vandaag nog een afspraak voor een gratis en vrijblijvend thuisadvies. Omdat elke situatie anders is, maken wij de traplift helemaal op maat. Hoe uw trap er ook uitziet en wat uw wensen ook zijn; samen vinden we altijd de perfecte oplossing.

Stuur mij een informatiepakket

Naam

Adres

Postcode/plaats

Telefoon

Anbo24

Stuur deze bon in een ongefrankeerde

envelop naar: Koninklijke Otolift Trapliften, Antwoordnr. 17014, 2810 VK Bergambacht

Heeft digitalisering uw leven verrijkt of juist niet?

“Het kan zeer handig zijn, maar is soms ook irritant”

Op onze digitale ontmoetingsplaats ANBO Trefpunt vroegen we bezoekers naar hun digitale ervaringen. We hebben er een aantal op een rij gezet. Alle reacties zijn terug te lezen op:

www.anbotrefpunt.nl

WIL HILLE

“Iedereen schrijft over de techniek, soms leuk, soms lastig. En terecht. Maar door mijn computer heb ik via ANBO een ontzettend leuk e-mailcontact gevonden. Allebei niet zo’n behoefte om te wandelen, te eten, musea bezoeken. Een man die ik nooit persoonlijk zal ontmoeten, maar met nota bene een dagelijks contact over privé-onderwerpen, politiek, noem maar op. We raken

maar niet uitgepraat. Toevallig met iemand een klik. Dat lijkt me een enorm pluspunt van de digitalisering, toch?”

ROB SITS

“Soms kan het zeer handig zijn, maar soms zeer irritant. Bijvoorbeeld bij gebruik van bankzaken die gecompliceerd zijn. Ook bedrijven hebben er een handje van om eenvoudige dingen zeer gecompliceerd te maken. Vandaar niet altijd.”

ROB HANOU

ROB HANOU

“Het vergemakkelijkt heel veel. Bankieren, reserveren, administratie. Sociale media: makkelijk contacten onderhouden. Maar voorzichtig zijn met wat je plaatst en waarop je reageert. Het kan tijdrovend zijn.”

ANNEMARIE KALKHOVEN

“Het heeft mijn werk gemakkelijker gemaakt. Ik ben nu met pensioen. Ik heb via sites meerdere nieuwe mensen leren kennen om mee te fietsen, wandelen of naar het theater te gaan. Dat was zonder internet niet zo gemakkelijk geweest. Ook vind ik het gemakkelijk om even een mailtje te sturen of iemand te WhatsAppen, maar dat gebruik ik om afspraken te maken. Ik denk dat sommige mensen juist eenzamer worden. Als je te veel met internet bezig bent en niet mensen echt ontmoet, is het een verarming.”

WIL HILLE

DOSSIER DIGITALISERING

M.J.M. VAN GALEN

“Digitalisering, alleen maar voordelen. Je kan alles online regelen, bijna alles. Als je niet zou willen hoef je de deur niet meer uit. Digitalisering geeft je meer tijd voor andere dingen. Alles is op te zoeken, zeker tegenwoordig met kunstmatige intelligentie, ik ben daar een fan van. Dit plaatje, ook gemaakt met AI, door mijzelf hoor.”

FRITS SCHRAUWEN

“Dingen veranderen en als oudere generatie moeten we proberen daarin ook onze weg te vinden, ondanks dat het kortetermijngeheugen en de snelheid afnemen. Het nadeel van digitalisering in de praktijk is naar mijn mening dat systemen érg kwetsbaar zijn en derhalve omgeven moeten worden door allerlei barrières: een veelvoud van codes, entreeprocedures en wachtwoorden moeten voorkomen dat ‘digiboeven’ er niet vandoor gaan met jouw privégegevens. Die liggen overigens regelmatig met honderdtallen en meer op straat. Dus gebruik meerdere

wachtwoorden en verander ze regelmatig. Niet écht comfortabel voor ouderen. Nog ingrijpender: door de digitalisering verdwijnen in rap tempo de mogelijkheden om iemand in plaats van ‘iets’ aan de lijn te krijgen. Met als gevolg (en dat heet dan ‘om u beter van dienst te kunnen zijn’) eerst een flink aantal keuzemogelijkheden die doorlopen moeten worden voordat je het item vindt wat voor jouw vraag van toepassing is. Is het dan nog niet passend, dan word je doorgesluisd naar een medewerker die in de meeste gevallen in gesprek is. Het gevraagde ogenblikje geduld loopt vaak behoorlijk uit de hand. Op basis van dit soort zeer regelmatige ervaringen ben ik (nog) geen lid van de ‘digitaliseringsfanclub’.”

JOLANDE COLDER

“Persoonlijk heb ik niet zoveel problemen met digitalisering, maar ik vind het een heel slechte zaak dat veel bedrijven, maar ook overheden, niet meer per telefoon benaderbaar zijn. Er zijn duizenden oudere en ook jongere mensen die niet digitaal vaardig zijn en die worden dus zwaar gediscrimineerd door deze ontwikkelingen!”

Wilt u ook op Trefpunt?

ANBO Trefpunt is exclusief voor leden. Inloggen en een profiel aanmaken doet u met uw Mijn ANBO-wachtwoord via:

www.anbotrefpunt.nl

FRITS SCHRAUWEN

M.J.M. VAN GALEN

JOLANDE COLDER

Tips op digitaal gebied

Er zijn veel initiatieven, producten en diensten die u op digitaal gebied kunnen helpen, inspireren of vermaken. Op deze pagina’s delen we een aantal interessante zaken.

DigiHandig-app en DigiHulplijn

Voor mensen die wel over een pc, tablet of smartphone beschikken, maar nog niet digitaal hun bankzaken (willen) regelen is er nu de zogeheten DigiHandig-app. Daarmee kunt u net zo lang oefenen tot u klaar bent om echt digitaal te bankieren. Voor vragen of hulp over dagelijkse bankzaken is er nu (naast de telefoonnummers van banken) een extra en laagdrempelig kanaal: wie digitaal op weg geholpen wil worden, kan telefonisch hulp krijgen door met de gratis DigiHulplijn te bellen via 0800 – 1508.

Het nummer is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 08.00 en 22.00 uur en zaterdag tussen 09.00 en 18.00 uur. Om iedereen kennis te laten maken met het gemak en de mogelijkheden van de DigiHandig-app en de DigiHulplijn zijn filmpjes gemaakt. Die zijn te vinden op:

www.toegankelijkbankieren.nl/actueel/

Isdatechtzo.nl

Internet heeft de verspreiding én creatie van nepnieuws helaas in een stroomversnelling gebracht. De opkomst van kunstmatige intelligentie zal dat proces mogelijk nog eens extra aanjagen. Om de negatieve impact van digitale desinformatie te verminderen is de website isdatechtzo.nl in het leven geroepen. De site wil helpen om burgers te informeren.

App en Hulplijn

Isdatechtzo.nl is ontwikkeld door Netwerk Mediawijsheid in samenwerking met Beeld en Geluid Den Haag en ECP | Platform voor de InformatieSamenleving. De site informeert over de werking van nepnieuws en hoe u herkent of een bericht betrouwbaar is. Voor de nieuwschecks op de website werkt Beeld en Geluid Den Haag samen met meerdere ‘factcheckorganisaties’. Isdatechtzo.nl is ontwikkeld in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Kijk voor meer informatie op:

www.isdatechtzo.nl

IDO’s

Voor veel mensen is zaken regelen met publieke dienstverleners niet eenvoudig. Daarom moet digitale dienstverlening worden verbeterd én moeten er meer lokale plekken komen waar mensen geholpen kunnen worden. De overheid doet dit onder meer via de Informatiepunten Digitale Overheid (IDO’s) bij bibliotheken. U kunt daar terecht voor vragen over bijvoorbeeld DigiD (lees meer over DigiD op pagina’s 28 en 29), toeslagen, gemeentelijke regelingen of andere digitale overheidszaken. Een IDO is voor iedereen gratis toegankelijk. Ook als u geen lid bent van de bibliotheek. Loop gerust eens binnen bij de bibliotheek bij u in de buurt of kijk op:

www.informatiepuntdigitaleoverheid.nl

QR-code

U heeft het vast al eens ergens gezien: het blokje met vierkantjes, hokjes en streepjes. De QR-code. QR staat voor Quick Response en dat is precies wat je met deze code kunt: snel naar een website of pagina gaan. Dat kan best handig zijn. Als u ergens een QR-code ziet, kunt u deze vierkante zwart-witte barcode met de camera van de smartphone scannen. Via een tik op een verschenen link, opent u dan direct de bijbehorende site.

Heeft u nog een oude smartphone en lukt het niet om te scannen met uw camera? Er zijn verschillende apps

die QR-codes kunnen scannen, waarvan de meeste gratis zijn. Betrouwbare en handige apps waarmee u QR-codes kunt scannen zijn: QR Code & Barcode Scanner en QR Code Scanner.

Een QR-code leidt u naar een website, maar het is niet altijd duidelijk wie achter de website zit. Staat de code in uw vertrouwde tijdschrift, in de krant, het bushokje of op een verpakking van een product? Dan zit het wel goed. Als u de QR-code toegestuurd krijgt via de mail, kunt u terecht wantrouwig zijn. Want waarom zouden ze u een QR-code mailen als ze ook een link naar een website kunnen sturen? Staat een QR-code op een collectebus, maar twijfelt u? Vraag dan of de collectant zijn of haar legitimatie wil laten zien.

In ANBO Magazine maken we ook geregeld gebruik van QR-codes. Bijvoorbeeld deze, die u naar een pagina over ons Adviesteam leidt:

Back-ups van WhatsAppgesprekken maken

De bekende digitale berichtendienst WhatsApp biedt een handige functie om de chatgeschiedenis en mediabestanden veilig te stellen. Zelfs na verlies of vervanging van uw telefoon. We leggen in samenwerking met onze partner

SeniorWeb uit hoe u automatische back-ups instelt voor zowel iOS- als Androidtoestellen. Zodoende raakt u nooit belangrijke informatie kwijt.

WhatsApp-gebruikers kunnen berichten en mediabestanden (denk aan foto’s en video’s) opslaan. Hierdoor kunt u altijd weer bij de chatgeschiedenis. Ook als de telefoon is kwijtgeraakt, gereset of vervangen. Bij het installeren van WhatsApp moet dan de oude chatgeschiedenis teruggezet

worden. Gebruikers kunnen zelf af en toe een back-up (ook wel reservekopie genoemd) maken. Maar het is makkelijker om in te stellen dat WhatsApp dat automatisch regelmatig doet.

BACK-UP MAKEN VAN WHATSAPP (IOS)

Een back-up heet bij Apple ook wel een reservekopie. Deze wordt opgeslagen in iCloud van Apple. Een reservekopie maken gaat als volgt:

• Open de app WhatsApp

• Tik op Instellingen

• Tik op Chats

• Tik op Reservekopie chats

• Tik in het venster ‘Reservekopie chats’ op ’Autom. reservekopie’

• Tik op de gewenste frequentie, bijvoorbeeld Dagelijks

• Ga weer terug in het menu door linksboven op het pijltje te tikken

Voortaan maakt WhatsApp automatisch de back-up op het ingestelde moment. Direct een reservekopie maken?

Tik in het venster ‘Reservekopie chats’ op Maak nu reservekopie. Het systeem gaat direct aan de slag.

BACK-UP MAKEN VAN WHATSAPP (ANDROID)

Zo maakt u een back-up van WhatsApp in Google Drive:

• Open de app WhatsApp

• Tik rechtsboven op de drie puntjes

• Tik op Instellingen

• Tik op Chats

• Tik op Back-up van chats

• Tik op Back-up maken naar Google Drive

• Tik op de gewenste frequentie van de back-up, bijvoorbeeld Dagelijks

• Geef aan of er alleen via wifi een back-up mag worden gemaakt, of ook via het mobiele netwerk. U kunt ook aangeven of u back-ups wil maken van video’s. Tik achter ‘Back-up maken via mobiel netwerk’ op het schuifje om dit aan of uit te zetten. Wij kiezen ervoor om het uit te zetten, om data te besparen.

ONDERWERP AANDRAGEN?

Heeft u een digitaal onderwerp waar u graag eens meer over leest? Laat het ons weten via:

contact@anbo.nl

Voortaan maakt WhatsApp automatisch de back-up op het ingestelde moment. Direct een reservekopie maken?

Tik in het venster ‘Back-up van chats’ op Back-up maken. Het systeem gaat direct aan de slag.

Meer weten?

Wilt u meer weten over het maken van een back-up van WhatsApp of van uw digitale apparaat? Ga naar:

www.seniorweb.nl/back-up-maken

Of bekijk het webinar over het maken van een back-up van de smartphone of test uw kennis met de Back-up-quiz! Heeft u hulp nodig met het instellen van een back-up? Word dan nu lid van SeniorWeb. U kunt dan onder andere gebruikmaken van hulp via internet, per telefoon of aan huis. Ook volgt u als lid onbeperkt onze online cursussen, ontvangt u exclusieve tips in tijdschrift Enter en kunt u verdachte mails insturen. Word nu lid en ontvang, omdat u ook ANBO-lid bent, € 5,50 korting op uw contributie. U betaalt in 2024 maar € 32,50 in plaats van € 38. Bovendien ontvangt u een SeniorWeb Puzzelboekje.

Ga naar:

www.seniorweb.nl/anbo

of bel met 030 – 276 99 65 voor meer informatie

DOSSIER DIGITALISERING

Tikkie, zo werkt het

‘Ik stuur je wel even een Tikkie.’ Dat hoor je steeds vaker. Dit digitale betaalverzoek is niet alleen onder jongeren populair. Ook senioren (die massaal op WhatsApp zitten) blijken het handig te vinden. Maar wat is Tikkie precies? Hoe werkt het? En hoe veilig is het? Wij zochten het voor u uit.

TEKST ROB HOEKSTRA

Tikkie is een gratis app waarmee gebruikers eenvoudig geld kunnen terugvragen bij anderen. Bijvoorbeeld na een uitstapje met een groep vrienden of familie. Of na een gezellig groepsetentje, waarbij één iemand alles heeft voorgeschoten. Met de app kan die persoon een Tikkie, ofwel een betaalverzoek, sturen naar iedereen die bij het uitstapje of etentje aanwezig was. Dat kan via WhatsApp, e-mail of sms. Met daarin het verschuldigde bedrag vermeld per persoon.

HEB IK DE TIKKIE-APP NODIG ALS IK VIA EEN BETAALVERZOEK MOET BETALEN?

Als u een Tikkie van iemand heeft gehad en deze persoon dus een bedrag moet betalen, dan heeft u de app zelf niet nodig. U moet wel over internetbankieren beschikken. U tikt dan op het Tikkie, oftewel de betaallink op uw telefoon of computerscherm, en betaalt met iDEAL (het betaalsysteem voor internetbankieren) via uw eigen bank. Tikkie is verbonden met het rekeningnummer van de persoon die u het betaalverzoek heeft gestuurd. Wilt u zelf een Tikkie sturen naar andere mensen, dan heeft u wel de Tikkie-app nodig.

HOE KOM IK AAN DE APP? EN HOE WERKT HET?

Als u een mobiele telefoon met internet (smartphone) of tablet heeft, kunt u de app gratis downloaden via Google Play Store (als u een Android-toestel hebt) of via de App Store (als u een iPhone heeft).

• Ga naar Google Play Store of App Store op uw telefoon of tablet

• Tik in het zoekscherm (met het vergrootglas) het woord Tikkie in

• Klik op installeren

• Voer bij het allereerste gebruik uw naam, telefoonnummer en rekeningnummer (IBAN) in

• Maak via de ‘+’ (rechtsonder) een nieuw Tikkie aan

• Type het bedrag dat u per persoon terug wilt krijgen

• Geef aan waarvoor u het geld terugvraagt: bijvoorbeeld etentje

• Verzend uw Tikkie naar de personen via WhatsApp, sms of e-mail

• Heeft u de optie ‘Ja graag’ geselecteerd? Dan krijgt u een melding, zodra iemand heeft betaald

DOSSIER DIGITALISERING

WAAROM TIKKIE? WAT ZIJN DE VOORDELEN?

Een van de grootste pluspunten van Tikkie is het gemak. U hoeft geen bankrekeningnummers meer met elkaar uit te wisselen als iemand u iets verschuldigd is of als u iemand moet betalen. Het is ook niet nodig om elkaars rekeningnummer te kennen. Want u stuurt uw verzoek via WhatsApp, e-mail of sms. Het scheelt dus een hoop handelingen en tijd. Met een beetje geluk heeft u het voorgeschoten bedrag nog dezelfde dag alweer terug op uw rekening.

KAN IK ALLEEN VIA TIKKIE EEN ONLINE BETAALVERZOEK STUREN?

Nee. Bijna iedere bank biedt een ‘betaalverzoek-service’ aan. Via bijvoorbeeld Rabobank, ING, SNS en andere banken kunt u ook een betaalverzoek sturen. Log in bij uw eigen bank op uw computer, tablet of smartphone. Klik op ‘betaalverzoek’. Vul het bedrag in. Selecteer degenen aan wie u het verzoek wilt sturen en geef het onderwerp aan. Verstuur uw betaalverzoeken via e-mail, sms of WhatsApp. De omschrijving van het betaalverzoek ziet u terug bij de afschrijving in de app van uw bank, op uw computer of op uw bankafschrift.

IS TIKKIE VEILIG?

Tikkie is ontwikkeld door een gerenommeerde bank:

ABN AMRO. De betaling verloopt via iDEAL. U rondt altijd de betaling af via uw eigen bank. Daarmee is Tikkie een veilige betaalmethode.

Wees er wel zeker van dat u een echt Tikkie-verzoek krijgt. De link van een echt Tikkie-betaalverzoek ziet er altijd zo uit: https://tikkie.me/pay/[code]. De ‘code’ is steeds een andere. Er zijn fraudeurs die de app nabouwen en dan een ‘neplink’ sturen, bijvoorbeeld: tikkie.com in plaats van tikkie.me.

Krijgt u een Tikkie, controleer dan altijd de link. Die begint met https, gevolgd door tikkie.me/pay. Als u het niet vertrouwt, neem dan contact op met de afzender van het betaalverzoek, om te controleren of het van hem of haar afkomstig is. Meld eventuele fraude ook bij Tikkie.

WAT KAN ER NOG MEER MET TIKKIE?

Tikkie kan gebruikt worden bij donaties aan een goed doel. Bijvoorbeeld met een QR-code op de collectebus. U scant dan de code met uw smartphone en bepaalt zelf het te doneren bedrag. In sommige cafés en restaurants kunt u met Tikkie Check de rekening betalen. Door de QR-code op uw tafeltje of menukaart te scannen en het tafelnummer in te vullen.

Banketbakker Cees Holtkamp

“ Ik geniet nu meer van wat er is”

De 82-jarige banketbakker Cees Holtkamp heeft in zijn leven vaak te horen gekregen dat hij geen toekomst heeft. “Zo vaak dat ik geen plannen durfde te maken.” Uiteindelijk kwamen er wel degelijk plannen: wie kent niet zijn bitterballen en kroketten, vooral die met garnalen? Hij vertelde erover in het boek

PR:OUD, een ode aan ouder worden.

GESPREK MICAELA BARTELS FOTO’S SEVILAY MARIA VAN DORST

Drie generaties zijn Cees Holtkamp voorgegaan wanneer hij in 1969 met zijn vrouw Petra een banketbakkerszaak opent aan de Amsterdamse Vijzelgracht. Patisserie Holtkamp is al snel een begrip. Jaren zal hij sleutelen aan de receptuur van de befaamde bitterballen en kroketten: “Je gaat voor de perfectie, anders heeft het geen zin.” In 2002 nemen dochter Angela en haar man Nico Meijles het stokje over. Alleen voor duimendraaien is Holtkamp niet in de wieg gelegd. Met Kees Raat maakt hij het boek Koekje (klassieke en moderne baksels), daarna komt van zijn hand De Banketbakker uit: een naslagwerk met 300 oudHollandse lekkernijen. Hoe die tot stand komen laat hij ook zien in instructievideo’s op Foodtube.nl die hij, al sinds ze een kleuter was, maakt met kleindochter Stella Meijles. Voor al die bijdragen aan de Nederlandse gastronomie heeft hij in 2021 ‘Het Mes van Johannes’ ontvangen; een culinaire prijs, vernoemd naar publicist Johannes van Dam.

TOEKOMST

“Ik ben geboren met een heupdysplasie. Daar was in die tijd nog niet zo veel aan te doen. Ik ging steeds meer achteruit en lag maandenlang in mijn bed in de woonkamer, terwijl mijn vrienden op zoek gingen naar meisjes in de dansschool. Een fysiotherapeut uit

Delft heeft me uiteindelijk toch weer lopen en fietsen geleerd. Ik had toen zo in het familiebedrijf kunnen stappen, maar had behoefte aan een nieuwe start. Weg van de plaats waar ik zo lang uit het raam had gestaard.”

VASTBERADEN

“Ik solliciteerde bij een banketbakker in de Van Baerlestraat. Twee weken hoorde ik niets. Toen belde hij dat ik kon beginnen – niemand anders had gesolliciteerd. Veel recepten van daar gebruiken we nog steeds. Wel heb ik wat dingen aangepast. Dat spreekt voor zich. In Amsterdam had ik een kamer bij de ouders van Petra, die mijn vrouw zou worden. In 1969 namen wij samen een winkel over na een klein marketingonderzoek: vanaf een bankje telden we hoeveel mensen langsliepen. Het interieur uit 1928 van Piet Kramer – architect van veel bruggen in Amsterdam – hebben we erin laten zitten. Nu kan iedereen dat waarderen, toen vond men dat oubollig: de trend was glas en wit.”

PERFECTIE

“Geld verdienen was nooit ons doel, wél dat er in de etalage iets kwam te staan waar je trek in krijgt. We gingen altijd voor perfectie, anders heeft het geen zin.

CoOlgaandeur

Ontdek écht goed zitten in uw woonkamer

Comfortabel en zorgeloos vanuit huis de beste stoel vinden klinkt als muziek in de oren, toch? En als kers op de taart ontvangt u nu ons gratis Aan huis voordeelpakket. Ga naar prominent.nu/thuisadvies of bel 0341 - 27 40 90 voor een vrijblijvend advies bij u thuis.

Altijd ruim 1000 modellen op voorraad en binnen 1-5 werkdagen in huis.

Ons nieuwste inspiratiemagazine gratis ontvangen? Ga naar prominent.nu of bel: 0341 - 27 40 90 voor meer informatie.

Actievoorwaarden van toepassing. Vraag ernaar bij de adviseur. *Bijna alle modellen zijn ook met sta-op functie leverbaar.

• Gratis stijladvies t.w.v. 179,-

• Gratis taxatie oude stoel

• Gratis zitanalyse

• Professionele levering

Sorisso relaxstoel* Vanaf 1190,Nu v.a. 790,-

S-100 relaxstoel* Vanaf 2090,Nu v.a. 1690,-

Toscana relaxstoel* Vanaf 1090,Nu v.a. 690,-

A-101 relaxstoel* Vanaf 1490,Nu v.a. 1090,-

E-100 relaxstoel* Vanaf 1590,Nu v.a. 1190,-

J-100 sta-op stoel

In stof 690,Direct leverbaar

En dan ook niet opeens makkelijker worden, maar trouw blijven aan het recept. Het duurt even, maar dan hebben mensen het door. Op de garnalenkroketten heb ik een half jaar geoefend. Op een gegeven moment namen de kinderen geen vriendjes meer mee naar huis: ze konden geen kroket meer zien.”

LOSLATEN

“Toen Angela en Nico onze zaak gingen overnemen, vond ik dat ongelofelijk moeilijk: het was ons leven, we hebben er zo veel energie in gestopt. En ik was nog maar 60. Hoe nu verder? Petra had er veel minder moeite mee: ze vond de frisse blik van de kinderen leuk. Soms vroeg ze, met een knipoog: ‘Waarom hebben wij dat nooit bedacht?’”

DOORGAAN

“Ik denk dat het helpt als je optimistisch bent. Het glas zit bij mij altijd halfvol, en het leven wordt alleen maar leuker. Gelukkig wordt de ‘het moet zo gek mogelijk’-houding minder. Ik geniet nu meer van wat er is. Dat het op een gegeven moment eindigt, weet ik. Maar heeft het zin om daar lang bij stil te staan? Petra en ik hebben met elkaar afgesproken dat de ander niet moet blijven treuren als een van ons wegvalt. Of dat gaat lukken weten we niet.

Voor nu vind ik mensen blij maken het mooiste wat er is en zolang ik nog plezier heb in wat ik doe, ga ik door.”

100% GELUKKIG

“Ik had nooit kunnen denken dat ik hier nu zó zou zitten: 100% gelukkig. Het lijkt alsof er steeds weer iemand op mijn pad komt die me meeneemt op avontuur. Zo was Jonah Freud van de kookboekenwinkel op de Haarlemmerdijk een boek aan het maken met Kees Raat. Hij had vijftig hedendaagse koekjes, ik voegde er vijftig klassieke aan toe. Het werd een enorm succes. Vervolgens vroeg Jonah: ‘Wil je niet een boek met banketbakker recepten doen?’ Dat werd De banketbakker, met klassiekers. Het sloeg in als een bom – ik kan het nóg niet geloven. En Ronald Hoeben, die filmpjes maakt voor Foodtube, vroeg eens of ik appeltaart wilde maken. Prima – ik zeg eigenlijk nooit nee. Mijn kleindochter Stella was toen vijf; ik was op haar aan het passen. Ze stond er gewoon naast en gooide de appeltjes in de pan. Inmiddels zijn we 120 afleveringen verder.”

HERINNEREN

“De foto’s van onze dierbaren heb ik in de keuken neergezet: mijn zusje dat één jaar geworden is, mijn ouders, de ouders van Petra en overleden vrienden. Dan zien ze wat wij doen en zien anderen dat zij er zijn.”

PR:OUD

Met het PR:OUD willen initiatiefnemer

Micaela Bartels en fotograaf Sevilay Maria van Dorst een ander licht schijnen op ouder worden. Het koffietafelboek is een eerbetoon aan de schoonheid, veerkracht en (eigen)wijsheid van de ouder wordende mens. Als lid van ANBO kunt u PR:OUD nu bestellen voor €65 in plaats van €95 Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/pr-oud

De kortingscode is: ANBO

Proactieve zorgplanning

“Dit is een gesprek dat je moet blijven voeren”

Met de hond blijven wandelen, zo lang mogelijk leven of een levenseinde zonder pijn. Als u weet wat u belangrijk vindt, praat u een stuk makkelijker met uw zorgverleners en naasten. Bovendien is het de basis voor de zorg

die u straks krijgt. Stel praten over wat er voor u toe doet dus niet uit tot later, maar leg nu vast wat ‘kwaliteit van leven’ voor u betekent.

Passende zorg wordt steeds belangrijker. Het kan de kwaliteit van de zorg verbeteren en tegelijk bijdragen aan het tegengaan van personeelstekorten. Passende zorg houdt in dat de zorg wordt afgestemd op de individuele behoeften en voorkeuren van de patiënt. Dat gaat verder dan alleen medische behandelingen; er wordt ook gekeken naar sociale, emotionele en praktische aspecten van zorg. Gepersonaliseerde zorg heeft als grootste voordeel dat zorgontvangers meer autonomie en betrokkenheid ervaren.

PROACTIEVE ZORGPLANNING

Proactieve zorgplanning speelt een grote rol in passende zorg. Maar wat betekent dat nou precies? Proactieve

zorgplanning is een continu en dynamisch proces van gesprekken over levensdoelen en keuzes en welke zorg daar nu én in de toekomst bij past. Deze gesprekken kun je voeren met familie en naasten, maar het is belangrijk dat ook zorgverleners op de hoogte zijn van uw levensdoelen. Want om goede en passende medische zorg aan te bieden, is het belangrijk dat zij weten wat u wel en juist niet wilt. Zorg kan zo afgestemd worden op uw persoonlijke wensen, waarden en behoeften. Welke dat ook zijn. Als u bijvoorbeeld veel geluk haalt uit pianospelen of lezen, of mobiel zijn voor u belangrijk is, passen bepaalde medicijnen en behandelingen niet bij hoe u graag wilt leven. Hoe beter een behandelaar de patiënt kent, hoe beter de zorg kan worden afgestemd.

TEKST MARIJE REMMELINK FOTO: BABS VAN GEEL

“Proactieve zorgplanning begint met bewustwording, waar geniet ik van?”

HENK JAN SCHUIJT

GA EN BLIJF IN GESPREK

“Proactieve zorg wordt vaak geassocieerd met palliatieve zorg of beslissingen bij levensbedreigende situaties”, legt Henk Jan Schuijt uit. Hij is hoofdonderzoeker in het St. Antonius Ziekenhuis. “Maar in tegenstelling tot palliatieve zorg, gaat proactieve zorgplanning niet over ziekte of dood, maar over leven. Of leven met een ziekte. Proactieve zorgplanning begint met bewustwording. Waar geniet ik van? Wat of wie is belangrijk voor mij? Wat wil ik echt niet missen? Dat gaat niet over één gesprek. Het is een dynamisch proces waarvan de uitkomsten per levensfase kunnen veranderen. Het is daarom belangrijk om je doelen en wensen te documenteren en te blijven bespreken met je behandelaar.“

IEDER MENS IS ANDERS

Paulieke Oosterwijk werkt als arts-onderzoeker traumachirurgie in het St. Antonius Ziekenhuis en promoveert daar ook op het onderwerp proactieve zorgplanning. “Er zijn steeds meer mogelijkheden wat betreft de zorg die je kunt ontvangen. En ieder mens is anders. Dus wat mensen verwachten van toekomstige zorg, verschilt heel erg. Pas als helder is wat belangrijk is in je leven, kun je de stap maken naar ‘wat-als scenario’s’. Denk aan: wat als ik mijn heup breek, wat als ik gereanimeerd moet worden, wat als ik een longontsteking krijg?”

“Passende zorg gaat verder dan medische handelingen”

Schuijt: “Dat zijn vaak niet zulke leuke onderwerpen, maar het is wel belangrijk om erbij stil te staan. Als je in het ziekenhuis belandt met een acuut probleem en er snel gehandeld moet worden, wil je niet nog over dat soort zaken moeten nadenken. Dan loop je achter de feiten aan. Het is heel moeilijk om zulke gesprekken te voeren als er sprake is van tijdsdruk, pijn of verwardheid. En als iemand buiten bewustzijn is, is het extra belangrijk dat de zorgverlener of naasten weten wat de wensen zijn.”

HOE LEG JE JE WENSEN VAST?

Als u eenmaal weet wat voor u belangrijk is in het leven, leg het dan vast. Dat kan op verschillende manieren. Zowel bij uw huisarts en in het ziekenhuis zijn er formulieren die u kunt invullen. Er zijn ook mensen die een boekje met hun wensen bij zich hebben. Ook zijn er mensen die hun levensdoelen laten vastleggen bij de notaris. “Een notaris kan heel veel dingen vastleggen, maar voor proactieve zorgplanning is een notaris niet de juiste persoon”, waarschuwt Schuijt. “Want als je midden in de nacht op de spoedeisende hulp belandt, neemt die notaris niet op. Bovendien is een notaris geen zorgverlener. Als het gaat over het inrichten van zorg leg je dat vast bij een zorgverlener, zoals je behandelend arts.”

Maar wat nou als ik alles heb vastgelegd bij het ziekenhuis waar ik onder behandeling ben, en onverwachts in een ander ziekenhuis terechtkom? “We zijn hard bezig om het beter te structureren, maar tot die tijd is het dus belangrijk dat je zelf ook zo’n documentatie hebt of meeneemt”, adviseert Schuijt.

“Wat mensen verwachten van toekomstige zorg, verschilt heel erg.”

PAULIEKE OOSTERWIJK

GEZONDHEIDSZORG

HET IS NOOIT TE VROEG

“Kwetsbare mensen denken vaker na over hun levenseinde of wat-als scenario’s, maar het is nooit te vroeg om na te denken over wat belangrijk is in het leven en welke zorg daarbij past”, aldus Oosterwijk. “Let er wel op dat het een dynamisch proces is. Het gaat niet om één gesprek. En als je het eenmaal vastgelegd hebt, is het dus niet voor de rest van je leven klaar. Want je wensen veranderen per levensfase. Het is een gesprek dat je blijft voeren.”

Goed voorbereid op toekomstige zorg

Dit artikel is het derde in een reeks over de Nederlandse gezondheidszorg. Hiermee willen we u informeren en bewust maken van het belang van goede voorbereiding op toekomstige zorg. Zodat u belangrijke beslissingen op basis van de juiste informatie kunt nemen, wanneer dat nodig is.

EERDER IN DEZE REEKS:

Een gebroken heup: wel of niet opereren?

Te lezen via:

anbo.nl/gebroken-heup

Komt ouderdom echt met gebreken?

Te lezen via:

anbo.nl/vitale-veroudering

NOG TE VERSCHIJNEN ARTIKELEN IN DEZE REEKS:

• Valpreventie

• Geriatrische revalidatie

• Zorgplanning

• Behandelgrenzen

• Levenseinde

• Nalatenschap/levenstestament

• Uitvaart

De artikelen worden ook gepubliceerd op:

anbo.nl/toekomstige-zorg

Op deze websites vindt u meer over proactieve zorgplanning:

www.watertoedoet.info

www.mijnkwaliteitvanleven.nl

www.thuisarts.nl/keuzehulpen/verken-uwwensen-voor-zorg-en-behandeling

Ziet u op tegen de aangifte inkomstenbelasting?

ANBO helpt!

De jaarlijkse aangifte inkomstenbelasting komt er weer aan. Ziet u daar ieder jaar tegenop? Is uw persoonlijke situatie het afgelopen jaar veranderd of vindt u digitaal aangifte doen lastig? Geen zorgen: ANBO helpt u met de aangifte inkomstenbelasting.

• Een ANBO-belastinginvulhulp komt bij u thuis

• Betrouwbare hulp tegen een kleine eigen bijdrage

• Meer dan 60% van onze leden krijgt geld terug

• ANBO helpt jaarlijks meer dan 9.000 mensen

• Gratis check van uw recht op zorg- en/of huurtoeslag

ANBO-leden waarderen de belastinghulp met een 8,8

Laat geen geld liggen!

Bel de ANBO Belastinglijn: 0348 46 66 66 of ga naar: anbo.nl/belastinghulp

Ultiem comfort & gebruikersgemak

Wij bieden gratis thuisadvies. Onze adviseurs komen vrijblijvend bij u thuis langs om u kosteloos te informeren.

Traploos in elke hoogte verstelbaar

Op elke hoogte in- en uitstappen

Makkelijk onder het bed stofzuigen Volledig verrijdbaar en deelbaar

Een groot gemak met opmaken

365 dagen slaapgarantie

0561

Nederlands product

CO2 neutraal geproduceerd

Incl. demontage & afvoer oude bed

Scan

Kangoeroewoningen

De woningmarkt zit op slot, wordt vaak gezegd. Ook voor ouderen, omdat er niet voldoende seniorenwoningen zouden zijn. Maar is dat wel zo? Langzamerhand komt er steeds meer variatie in het aanbod.

Burgers nemen vaker het heft in eigen hand, maar er zijn ook initiatieven van corporaties en andere marktpartijen.

Ieder magazine staan we daarom stil bij een ‘alternatieve woonvorm’. Dit keer bij kangoeroewoningen.

Je vindt ze door het hele land, maar het zijn er niet heel veel. Soms bouwen particulieren kangoeroewoningen of verbouwen ze het eigen huis tot kangoeroewoning. In de stad Groningen heeft een woningbouwcorporatie elf setjes kangoeroewoningen. Telkens is een woning met één slaapkamer gekoppeld aan een woning die twee slaapkamers heeft. De zorgvrager woont meestal in de kleine woning en de zorggever in de grotere woning. Iedere woning heeft een eigen badkamer, keuken en woonkamer. Bewoners hebben een eigen huurcontract en kunnen hiermee in aanmerking komen voor huurtoeslag. De woningen

Kennisplatform

ZorgSaamWonen

Kangoeroewoningen bestaan uit aan elkaar gekoppelde, zelfstandige woningen of wooneenheden met een inpandige verbinding voor ouderen of mensen met beperkingen en hun familie. Dus een volwaardige woning met in de buidel een woning voor oude ouders of kinderen met beperkingen. Mantelzorger en zorgvrager kunnen op deze manier bij elkaar wonen.

ZorgSaamWonen is een landelijk kennisplatform, opgericht in november 2019. De missie van het platform is om kennis en ervaringen te delen over wonen, welzijn en zorg. ZorgSaamWonen wil het fysieke en sociale domein, de stenen en de mensen, met elkaar verbinden. Kijk voor meer informatie op:

www.zorgsaamwonen.nl

TEKST YVONNE WITTER

“We moeten leven toevoegen aan de dagen, niet andersom”

Elske Doets pleit voor een leeftijdloze samenleving

150 jaar geleden werden we gemiddeld zo’n 40 jaar oud. Dat is jonger dan de huidige gemiddelde leeftijd van Nederlanders, namelijk 42,2 jaar. Dat klinkt als goed nieuws, maar is oud zijn in Nederland eigenlijk wel leuk? In haar boek ‘De leeftijdloze samenleving’ presenteert Elske Doets haar nieuwe visie op jong en oud.

Het gevoel dat je erbij hoort en van betekenis bent, is een belangrijke levensbehoefte. Dat verandert niet ineens als je ouder wordt. Maar onze perceptie van wie ouder wordt of het al is, verandert wel. Mensen met een mooie leeftijd op de teller, worden ineens beschouwd als kwetsbaar en duur. En wie met pensioen is, wordt zelfs plotseling verplicht waardeloos. Dat is een van de conclusies van Elske Doets na haar onderzoek naar ouder worden in Nederland. “Je ziet het bij zowel ouderen die thuis wonen als die in een zorginstelling wonen: ouderen worden niet meer als mens gezien. Zij worden gezien als hun diagnose. Als we ouderen zo blijven benaderen, wordt vergrijzing inderdaad een enorm probleem.”

DE WAARDE VAN DE LAATSTE JAREN

Als hospitality-ondernemer begrijpt Doets niet dat we zo met elkaar omgaan. “Ouderenzorg draait vaak over controle. Met handelingen, protocollen en extreme drang naar efficiëntie nemen we ouderen heel veel vrijheid af. En zorgmedewerkers – die hun werk vaak als hun roeping zien – zitten vast in een te strak systeem. Alles is gericht op het verlengen van het leven. Maar we moeten leven toevoegen aan de dagen, niet andersom. Dat is voor niemand waardevol, en het kost de maatschappij ook nog eens onevenredig veel geld. Een jaar verblijven in een zorginstelling kost de overheid 120.000 euro. Voor een maand in een privé-instelling betaal je 4000 euro. Natuurlijk is dit alleen weggelegd voor een bevoorrechte groep, maar dit voorbeeld toont aan dat het wel degelijk anders kan. Publiek geld gaat vooral naar systemen en managers. We moeten zorgen dat het naar de juiste zaken en de juiste mensen gaat.”

MAATSCHAPPELIJKE DIENSTPLICHT

Ouderen worden steeds vitaler. En zij hebben ook de behoefte om mens te zijn – en te blijven. “Als je hier in Bergen – het meest vergrijsde dorp van Nederland – de golfbaan opstapt, zie je allemaal heren die hele goede banen hebben gehad en die makkelijk nog iets zouden kunnen doen. We zouden hun potentieel echt beter moeten benutten.”

Naast de zorgrevolutie is een maatschappelijke dienstplicht een van de oplossingen waar Doets voor pleit. Meer contact tussen jongeren en ouderen maakt een wereld van verschil, zo stelt Doets ook in haar boek. Ouderen

hebben levenswijsheid en kunnen jongeren leren omgaan met tegenslag en verlies. En voor ouderen zorgt contact met jongeren dat ze onderdeel blijven van de maatschappij. Maar hoe zit dat dan met het concept ‘rustig genieten van je oude dag’? Doets: “We moeten af van het idee dat je op een bepaalde leeftijd met pensioen móet gaan. Laat mensen dat zelf bepalen. Ik geloof dat we allemaal ons hele leven actief moeten blijven. Stel genieten niet uit tot je hele leven te genieten.”

“Als we ouderen als diagnose blijven benaderen, wordt vergrijzing inderdaad een probleem”

Elske Doets

Reisondernemer Elske Doets begon in de coronaperiode BuddyBold, een platform waarmee ze jongeren koppelt aan senioren. Dat was de aanleiding voor haar boek ‘De leeftijdsloze samenleving’, waarin ze pleit voor een samenleving waarin senioren serieus genomen worden, waar gebruik wordt gemaakt van hun kwaliteiten en waar jong en oud elkaar blijven ontmoeten. We mogen vijf exemplaren van het boek weggeven. Wilt u daar kans op maken? Mail dan naar:

www.buddybold.nl www.elskedoets.nl

IS UW WONING ÈCHT klaar voor uw oude dag ?

Hebt U al gedacht aan een “toiletbril-met-onderdouche” ?

Want als het goed schoonmaken van uw onderlichaam moeilijker wordt en U wilt niet afhankelijk zijn van uw partner of hulp, dan is een “wc-met-onderdouche” onontbeerlijk !

NEEM NU EEN SPATOILET®

dé beste en meest betrouwbare toiletbril-met-onderdouche

Want wat doet U als U uw onderlichaam niet meer zelf kunt reinigen door ouderdom, ziekte of handicap? Als je dus een ander moet vragen om de billen schoon te maken ? Iedereen vindt dat zeer gênant!

DUS blijf zo lang mogelijk zelfstandig met een Spatoilet® en geniet van optimale service…!! Zie het artikel in de Consumentenbond van April 2023

Voordelen van een Spatoilet®:

• Verwarmde toiletzitting

• Reiniging van Uw onderlichaam met warm water

• Vaginale reinigingsfunctie

• Ingebouwde föhn voor optimale droging

• Massage- en pulsefuncties

• EN installatie zonder hakken of breken

PLUS

• 100% hygiëne

• Bespaar tot 90% op toiletpapier

• EN nooit meer ‘natte-doekjes’ !

De bediening is uiterst eenvoudig:

• Met extra duidelijke afstandsbediening

• Instelbaar voor 4 gebruikers

• Soft-closing toiletbril

Kortom een heel compleet apparaat voor een uiterst scherpe prijs:

Frisse service W.V... koopt in 2021 een Spatoilet – een toilet met sproeier – waar hij erg blij mee is. Door een val van zijn vrouw in de toiletruimte breken de kunststof boutjes van de zitting af. V... mailt Spatoilet. Al snel krijgt hij een telefoontje dat er nieuwe boutjes onderweg zijn. Maar nadat Vos de boutjes heeft vervangen, werkt de afstandsbediening die bij het toilet hoort niet meer. Er is weer telefonisch contact. V... probeert van alles, maar het lukt hem niet om het euvel op te lossen. De leverancier stelt voor om de volgende dag zelf langs te komen. Op een zondag nog wel. Hij plaatst een nieuwe schakelaar in de ontvanger van de wc, waarna alles weer werkt. De leverancier kan net op tijd voor de aangekondigde ijzel weer op pad. Een flinke rit van een paar uur. Spatoilet kan wel een potje breken bij V.... Bron: Consumentenbond April 2023

• 1040 euro INCLUSIEF installatie. (daarkomt èchtgeencentmeerbij!) (Bij zelf installeren kost de Spatoilet® 745 euro)

Probeer de Spatoilet nu DRIE WEKEN, gratis voor niets! U betaalt na de proefperiode.

Al meer dan 16 jaar is de Spatoilet een zeer betrouwbaar apparaat en daarom geven wij 5 jaar volledige garantie. Onze klanttevredenheid is hoog en dat willen we zo houden!

Kijk voor meer specificaties op SPATOILET.COM

9,7

Nostalgiehoekje Koninklijke televisie

We staan dit keer stil bij het Nederlandse Koninklijk Huis, oftewel het huis Oranje-Nassau. Heeft u zelf suggesties? Deel ze vooral met ons via: contact@anbo.nl

De geschiedenis van het huis Oranje-Nassau is sinds de vijftiende eeuw nauw verbonden met die van Nederland. Sinds die tijd leveren ze een bijdrage aan het bestuur van Nederland. Niet alleen via koninginnen en koningen, maar ook via stadhouders. Op deze pagina staan we vooral even stil bij een aantal momenten uit de vorige eeuw. In de Tweede Wereldoorlog was toenmalig koningin Wilhelmina diverse keren te horen op Radio Oranje. Op de foto ziet u haar in 1942 in gesprek met enkele Nederlanders (waaronder Engelandvaarders) in haar buitenhuis in Engeland.

Of herinnert u zich bijvoorbeeld de beelden nog van Juliana aan Drachten in 1972 mét paraplu? Of weet u nog de dag dat Willem-Alexander werd gedoopt in Den Haag. Dat gebeurde door dominee Kater in de Sint Jacobskerk in Den Haag. En velen van u herinneren vast nog beelden van Beatrix, eerst als prinsesje en later als koningin.

ONS gaat binnenkort nostalgische beelden uitzenden vanaf 1900 tot het moment dat koning Willem- Alexander de troon bestijgt op 30 april 2013. Het gaat om unieke en exclusieve beelden die nergens anders te zien zijn. Dus neem plaats in uw meest comfortabele stoel en laat u meevoeren naar een tijd van koninklijke grandeur en elegantie.

JULIANA MET ENGELANDVAARDERS

1949 CONCOURS HIPPIQUE

JULIANA IN DRACHTEN

DOOP WILLEMALEXANDER

BEELD ANEFO/NATIONAAL ARCHIEF

Stem af op ONS en geniet van een seizoen vol historie en nostalgische televisie.

Let op uw houding

De dagen worden langer en binnenkort gaat de zomertijd weer in. Een mooie tijd om (nog) meer te gaan bewegen. Let u tijdens het bewegen weleens op uw houding? In samenwerking met de experts van Wandel.nl geven we u een aantal tips om scherp te zijn en te blijven op uw houding.

Een goede lichaamshouding is belangrijk voor ieder mens, maar zeker voor wie een actief leven leidt. Bij een goede houding is de ruggengraat uitgelijnd en gebalanceerd. Zo worden botten op de juiste manier ondersteund en functioneren spieren en banden soepel.

Een correcte houding is wanneer beide voeten recht onder de heupen of beide voeten stevig op de grond staan. Hierbij worden bil- en buikspieren een beetje aangespannen. Vermijd een holle rug, maar zorg ook dat u niet inzakt. Door uzelf ‘lang’ te maken en de schouders licht naar ach-

”Vermijd een holle rug, maar zorg ook dat u niet inzakt.”

teren te trekken, opent de borstkas zich. Dit bevordert een goede ademhaling. Vergeet ook uw hoofd niet. Veel mensen zijn geneigd om het hoofd naar voren te ‘duwen’. Een juiste positie kunt u bepalen door met de duim en wijsvinger een L te maken, de duim op het borstbeen te zetten en de onderkant van de kin te laten rusten op de wijsvinger.

SLAAPHOUDING

Wist u dat uw slaaphouding niet alleen van invloed is op de kwaliteit van uw slaap, maar ook op uw algehele lichaamshouding? Tijdens de slaap gaan allerlei lichaamsprocessen door. De slaaphouding bepaalt hoe uitgerust u wakker wordt. Een verkeerde slaaphouding heeft namelijk invloed op de bloedstroom naar het hoofd, de stabiliteit van de wervelkolom, de productie van hormonen en het herstel van tussenwervelschijven. De beste houding is op de linkerzij. Dit ondersteunt de spijsvertering. Buiken rugslapers doen er goed aan om eens te onderzoeken of een zijligging voordelen brengt. Bij buikslapers ligt het hoofd vaak in een onnatuurlijke hoek en hangt de onderrug te ver door. Rugslapers hebben eerder last van snurken en slaapapneu. Een goed (niet te hard) matras en kussen kunnen de slaaphouding verbeteren.

ZITHOUDING

We zitten overdag veel te veel. En als we zitten, is dat meestal onderuit gezakt op de bank, of op een stoel die niet goed op het lichaam is afgesteld. Door veel te zitten zakken we als het ware in elkaar. We laten ons hoofd te ver naar voren zakken, waardoor er druk op de ruggengraat en een bolling in de ruggengraat ontstaat. Daarnaast hangen de schouders vaak te ver naar voren. Een slechte zithouding werkt door in de loophouding. Het is een gewenning, maar wel een verkeerde, met mogelijke gevolgen als hoofd- en nekklachten. Wees u bewust van hoe u

zit en sta ieder half uur op om even te bewegen. Wilt u weten of u goed zit? Plaats de voeten recht onder u met de knieën in een hoek van negentig graden. Strek uzelf op, rol de schouders licht naar achteren en trek de kin iets in (zoals hierboven reeds beschreven).

Over Wandel.nl

Alle genoemde tips en meer zijn te bekijken op www.wandel.nl, een initiatief van onze partner Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN). KWbN gelooft dat wandelen bijdraagt aan een gezonder en gelukkiger leven. Met Wandel.nl wil de organisatie zoveel mogelijk mensen inspireren, motiveren en ondersteunen om in beweging te komen via wandelen. U kunt zich inschrijven voor de gratis nieuwsbrief via:

www.wandel.nl/nieuwsbrief

Suggesties?

In deze beweegrubriek willen we u inspireren om makkelijk meer en vaker te bewegen. Heeft u suggesties? Mail die dan naar:

contact@anbo.nl

Volgende nummer:

In de derde uitgave van ANBO Magazine in 2024 is het dossier Vervoer. Een onderwerp dat leeft, gezien de vele reacties op anbotrefpunt.nl. De vraag die we op de digitale ontmoetingsplaats stelden luidt: met welk vervoer reist u het liefst? Op de cover van deze uitgave staan actrices Linda Wagenmakers en Doris Baaten.

Daarnaast vindt u in dit nummer de vertrouwde rubrieken, zoals:

• ANBO Advies

• ANBO Tipt

• ANBO Trefpunt

• Ledenvoordeel

• De puzzel

Dit jaar verschijnt ANBO Magazine nog in de week van:

• 23 april (ANBO Magazine 3)

• 4 juni (ANBO Magazine 4)

Daarna volgt een nieuw (maar qua inhoud zeker vertrouwd) magazine onder de vlag van ANBO-PCOB. De eerste verschijnt op 3 september en daarna nog op:

• 22 oktober

• 3 december

LINDA WAGENMAKERS EN DORIS BAATEN (FOTO JANITA SASSEN).

E-mail

Van:

Aan:

Tineke Groenendijk ANBO <contact@anbo.nl> fietsers

Contact

Op deze pagina delen we correspondentie met onze leden. Heeft u iets leuks, moois of opvallends te delen? Of heeft u iets over het ANBO Magazine dat u kwijt wilt? Meld het via: contact@anbo.nl

E-mail

Van: Aan:

E-mail bericht

Onderwerp:

LS, Al tijden wil ik u eens mailen. Ik hoor steeds maar berichten in het nieuws over de vele fietsongelukken met ouderen. Deze worden in de media geweten aan de snelheid van de elektrische fiets.

Bij ons in de buurt komen héél veel fietsers langs en allemaal schijnen ze hun verkeersexamen te zijn vergeten. Het allergrootste gevaar schuilt in het feit dat ze zonder richting aan te geven, linksaf slaan. Hierdoor moeten alle andere weggebruikers vreselijk op hun hoede zijn. Ik denk dat tachtig procent zijn hand niet uitsteekt. De overige twintig procent steekt zijn hand uit, maar gaat gelijk oversteken. Ik heb altijd geleerd: kijk over je linkerschouder, geen verkeer, steek je hand uit, kijk nogmaals over linkerschouder, geen verkeer, steek over.

Daarnaast blijven fietsers vaak met z’n drieën of zelfs vieren naast elkaar rijden. Met een zacht tikje op de claxon wordt er gepikeerd achterom gekeken en fietsen ze gewoon door. De wegen zijn hier smal, maar daar wordt geen rekening mee gehouden. Lekker met zijn vieren naast elkaar. Ook ondanks alle tractoren die er langs willen. Drie naast elkaar, één de sigaar heb ik geleerd.

Tot slot: er wordt totaal niet gelet op medeweggebruikers. En maar kwekken en lachen. De voorste roept waar ze heen moeten en die wordt blind gevolgd. Op de hoek hier zit een vrij gevaarlijk kruispunt. Er staat zelfs een stopbord. Gewoon doorkletsen en doorfietsen. Ook fietsers hebben een verantwoordelijkheid!

E-mail

Aan:

E-mail bericht

E-mail bericht

Kortom, wij twijfelen erg of de ongelukken komen door de snelheid van de elektrische fiets. Fietsers zijn erg met zichzelf bezig, letten niet op het overige verkeer en lappen verkeersregels aan hun laars. Misschien moet er eens een commercial aan te pas komen om fietsers te wijzen op hun rechten en plichten. Zodat er minder slachtoffers vallen en minder ‘veroorzakers’ voor de rest van hun leven getekend zijn.

Met vriendelijke groet, Tineke Groenendijk

Onderwerp:

ANBO TIPT

Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën Beerda zijn favorieten. Mocht u zelf een interessante en/of leuke tip hebben, meld dit dat via:

magazine@anbo.nl

Oppepper4life

Bent u bekend met de wensstichting Oppepper4life? Wij niet, totdat we er op werden geattendeerd door ons lid Gerard Berentsen. Hij heeft deze stichting opgericht, samen met zijn vrouw. De organisatie wil aandacht en vreugde schenken aan chronisch zieke kinderen en volwassenen en hun sociale omgeving. Vrijwilligers van de stichting vervullen een ultieme, immateriële wens tijdens een wensdag vol blijheid en ontspanning. Zodat mensen even niet aan het ziek zijn hoeven te denken. Nieuwsgierig geworden? Neem dan vooral een kijkje op:

De Terugreis

Wensstichting

De Terugreis is een ‘tragikomedische’ film van Jelle de Jonge. De hoofdrollen worden vertolkt door Leny Breederveld en Martin van Waardenburg. Ze spelen een echtpaar. Hij is bokkig, zij dementerend. Samen rijden ze naar Spanje om een laatste bezoek te brengen aan een stervende vriend. In een oude auto, met oude wegenkaarten, snort het kibbelende stel dwars door een totaal veranderd Europa. Langzaam ontdooit hij, en leert weer wat liefhebben is. De film draait vanaf 21 maart in de bioscoop.

We kunnen vijf keer twee bioscoopkaarten weggeven voor deze film. Wilt u daar kans op maken? Mail dan naar:

contact@anbo.nl

Monster Jam

Wilt u in mei een dagje uit? Bijvoorbeeld met uw kleinkinderen? En zijn die toevallig fan van (grote) auto’s? Dan hebben we een leuke tip voor u: Monster Jam. ’s Werelds grootste stadiontour met ‘monstertrucks’ komt naar ons land. Op 11 en 12 mei kunt u kijken naar stunts van onder meer zogeheten Marvel-trucks Black Panther, The Amazing Spider-Man, Thor en Iron Man. Meer informatie vindt u op:

www.monsterjam.nl

We hebben vier kaartjes om weg te geven. Die zijn geldig op zondag 12 mei. Wilt u er kans op maken? Mail dan naar:

contact@anbo.nl

Event

Boek

De leukste oma van de wereld

Een week voor de boekenweek, op 7 maart, is De leukste oma van de wereld verschenen. In deze uitgave is werk van Marjan Berk, over grootouders en kleinkinderen, gebundeld. Met een nieuw verhaal en een nieuw voorwoord. In de verhalen in dit boek vertelt ze even liefdevol als opbeurend over het alledaagse leven van een oma. Van de geboorte van het eerste kleinkind tot het geheim van de lekkerste spaghetti bolognese, en van merkwaardig elektronisch speelgoed tot chaotische familievakanties.

In samenwerking met uitgeverij Atlas Contact mogen we een aantal exemplaren weggeven. Wilt u daar kans op maken? Mail dan naar:

© 2024 FMS, INC. © MARVEL 2024. DEELNEMERS ONDER VOORBEHOUD.

Heerlijk relaxen en makkelijk opstaan...

Een relaxfauteuil voor het leven?

Een goede en gezonde zithouding, heerlijk relaxen en makkelijk opstaan?

Ontdek het comfort van de op maat gemaakte relaxfauteuils en banken.

Vraag gratis het uitgebreide inspiratiemagazine aan.

DE VERKEERSQUIZ

VAN CBR EN ANBO

Wie eenmaal het rijbewijs heeft, komt als het goed is tot zijn 75ste niet in contact met het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Omdat er in het verkeer regelmatig iets verandert, bieden CBR en ANBO u de gelegenheid uw kennis te testen. Dat is in de eerste plaats leuk. En het is ook een goede manier om te testen of uw kennis nog up-to-date is! Doet u mee? Daar gaan we.

VRAAG 2

Wie moeten hier gebruikmaken van de fietsstrook? Er kunnen meer antwoorden goed zijn.

A fietsen

B snorfietsen

C bromfietsen

D speed pedelecs

Bij welk bord moeten tegenliggers u voor laten gaan?

Onder de goede inzendingen verloten we een aantal prijzen, beschikbaar gesteld door het CBR. Stuur uw antwoorden daarom voor voor 23 april in naar:

contact@anbo.nl

U kunt uiteraard ook een kaartje sturen naar ANBO Magazine, CBR Verkeersquiz, Postbus 2012, 3440 DA, Woerden. Vermeld duidelijk uw naam en adres. Alleen dan kunnen we u uw prijs toesturen.

U leest een bericht op uw smartphone tijdens het rijden. Waar heeft dat invloed op?

A alleen op uw reactievermogen

B alleen op het inschatten van verkeerssituaties

C op uw reactievermogen en op het inschatten van verkeerssituaties

ANTWOORDEN VAN DE VORIGE QUIZ:

Waar heeft dit symbool mee te maken?

Antwoord:

mistachterlicht

U rijdt hier 70 kilometer per uur. Is dit veilig?

Antwoord: Nee

Welke bestuurders mogen u hier aan de rechterzijde inhalen?

Antwoord: alleen fietsen en snorfietsen

VRAAG 3

VRAAG 1

Normandië en Bretagne

In het spoor van 80 jaar D-day

6 juni 1944 - 6 juni 2024. Tachtig jaar geleden zetten de geallieerden voet aan wal in Normandië. D-day, het begin van de bevrijding van West-Europa. Anno nu trekken de historische slagvelden, soldatenkerkhoven en ontelbare monumenten en musea nog altijd massaal bezoekers van over de hele wereld. Ed Lodewijks raakte er ter voorbereiding op de nieuwe ledenreis diep van onder de indruk. Dat wordt misschien ook voor u wel een reis om niet snel te vergeten!

Het is nog vroeg in de ochtend op het strand van Arromanches. De zon probeert door de mistflarden heen te breken. Verspreid over het strand en in het water doemen enorme schimmen op. Ze liggen er nog altijd, de caissons die ooit hier de mobiele haven vormden, waarmee geallieerden hun troepen en zwaar materieel in de junidagen van 1944 aan land brachten. Als de mist optrekt, sta ik oog in oog met de overblijfselen van deze grootse logistieke operatie. Het naastgelegen Musée du Débarquement vertelt minutieus hoe alles is gegaan, van de eerste plannen in 1942, de voorbereiding en bouw van alle onderdelen in Engeland, tot het eindresultaat. Verbluffend.

HEROÏSCHE STRIJD

Van een heel andere omvang, maar niet minder heroïsch, was de strijd rond de Pegasusbrug over het kanaal van Caen. Hier landden in de nacht van 5 op 6 juni Britse soldaten in zes zweefvliegtuigen, onder leiding van majoor John Howard. Hun missie was het ongeschonden in handen krijgen van twee strategische bruggen, voor een snelle opmars van de invasietroepen. Met bescheiden strijdmiddelen en ook nog eens weinig verliezen lukte dat wonderwel. Het Mémorial Pegasus herinnert aan de operatie.

VELDEN VOL WITTE KRUIZEN

Dat duizenden soldaten de invasie met hun leven betaalden, wordt zichtbaar op de velden vol witte kruizen op de Amerikaanse militaire begraafplaats in Colleville. Op het strand van Colleville, met de codenaam Omaha Beach, werd een bloedige strijd geleverd, mede door beschietingen vanuit twee grote Duitse batterijen op de nabijgelegen kliffen van Pointe du Hoc. Pas toen die werden uitgeschakeld door Amerikaanse Rangers, die vanuit zee tegen de steile wanden als alpinisten aan touwen omhoog klommen, boekte de landing vooruitgang. De verwoeste bunkers op Pointe du Hoc liggen er nog altijd bij zoals ze werden achtergelaten. Een verstild monument.

ONTROEREND

Nog zo’n legendarische plek, Sainte Mère Eglise. Hier bungelde de Amerikaanse parachutist John Steele een nacht lang aan de kerktoren. U kent de scène uit de film The Longest Day vast nog wel. Nog altijd hangt aan de toren een levensgrote soldatenpop aan een parachute. Het Airborne Museum laat alles zien van deze bevrijding vanuit de lucht. En dan zijn er overal nog tientallen privé-musea met soms bonte collecties tanks, kanonnen en ander materieel dat hier in onvoorstelbare hoeveelheden is ingezet. Elk stadje of dorp heeft wel een monument met zijn eigen verhaal. Sommige recent nog voorzien van bloemen. Ontroerend. Wat mij ook raakt, is de massale toeloop van het publiek. Uit de hele wereld. Onder hen veel nazaten en landgenoten van de geallieerde troepen, maar óók van de Duitse soldaten. Oude, en ook veel jonge mensen, soms met schoolklassen tegelijk.

PUNTIGE TAART

Onderweg naar alle historische plekken uit de oorlog, ontdek ik de schoonheid van Normandië. Kleinschalig en knus met zijn smalle weggetjes, akkers, weilanden, boerderijen en stille dorpjes met steevast een eenvoudige kerk in het midden. Heel anders is de oude stad Bayeux met zijn giga gotische kathedraal, en het beroemde wandkleed Tapis de Bayeux, zeventig meter lang en vijftig centimeter hoog. Een geborduurd verslag van de Slag bij Hastings in 1066, toen Willem de Veroveraar vanuit Normandië Engeland binnenviel. Oorlog is van alle tijden.

Dan Mont Saint-Michel. Een kilometer uit de kust rijst deze rots met bovenop een groot klooster als een puntige taart omhoog uit zee. Al van verre niet te missen in het

UW HUIS BLIJFT UW THUIS

Nu tot €1000,- korting*

Met een S200 traplift

Uw huis is niet zomaar een huis. Het is een vat vol herinneringen. Het groeide met u, uw gezin en de steeds veranderende omstandigheden mee en kan dat ook in de toekomst blijven doen. De trapliften van TKE, eerder bekend als thyssenkrupp, werden namelijk ontwikkeld om u maximale onafhankelijkheid te bieden in uw dagelijkse routine. Zo kan uw huis nog heel lang uw thuis zijn.

Meer informatie over product of actie? Bel 0800-5003 of ga naar www.trapliften.nl

nieuwe S200 traplift. Actie onder voorwaarden, zie trapliften.nl

vlakke landschap. Fascinerend. In Saint-Malo, een geheel ommuurde stad, waren piraten lange tijd de baas (onder bescherming van de Franse koning) en zorgden zij met hun heerschappij over de zeeën voor grote welvaart. Het is er heerlijk struinen over de hoge stadswallen met uitzicht over de rotskust en de zee.

LEKKER RUIG

Het landschap is lekker ruig hier. Zoals rond Cap Fréhel, waar de zee met schuimende golven te pletter slaat tegen de hoge kliffen. Én vruchtbaar. Het is de streek van het fruit. Vooral van de appel, waar ook drank van wordt gestookt, zoals cider, pommeau en calvados. Rechtstreeks te proeven en te koop bij de boer. Net als verse vis, mosselen en oesters bij de stalletjes en restaurantjes langs de kust. Puur en gezellig. En tot slot, regiohoofdstad Rouen, met zijn kloppend historisch hart. Met een niet te tellen aantal vakwerkhuizen, een kolossale gotische kathedraal en het Gros-Horloge, de veertiende-eeuwse gouden klok. Spektakel als slot van een reis vol indrukken.

MEER INFORMATIE EN BOEKEN

Deze reis is exclusief voor leden van ANBO-PCOB en te boeken via

www.dejongintra.nl/eefr399

of telefonisch via 0180 45 78 03. Vermeld dat het gaat om de ANBO-PCOB ledenreis met de reiscode eefr399

De getoonde prijs geldt alleen als u op deze manier boekt.

10-daagse reis met ANBO-PCOB naar de Normandische invasiestranden en Bretagne

ONTROERENDENINDRUKWEKKEND

In de vroege ochtend van 6 juni 1944 begon D-Day, toen een geallieerd leger landde in Normandië, bestaande uit Amerikanen, Britten en Canadezen. Tijdens deze reis bezoekt u monumenten die herinneren aan deze historische strijd, evenals het beroemde tapijt van Bayeux, Mont Saint-Michel en de ruige Bretonse kust. Onze laatste overnachtingen zijn in Rouen, waar we de stad uitgebreid verkennen tijdens een rondleiding.

Culturele reis in het spoor van D-Day Normandië en Bretagne in één reis

Verblijf in prima 3-sterrenhotels

Al jaren een topper

Vanafprijs en vertrekdatum

Maandag 15 juli 2024 € 1.299 p.p.

Maandag 05 augustus 2024 € 1.299 p.p

Maandag 30 september 2024 € 1.199 p.p.

Inbegrepen

• Koffie voor vertrek op de wisselplaats

• Luxe comfort class touringcar

• Deskundige chauffeur tevens reisleider

• Gastheer of -vrouw van ANBO of PCOB

• 2 overnachtingen in Caen

• 5 overnachtingen in Dinard

• 2 overnachting in Rouen

• 9 x ontbijt en 9 x diner

• Afscheidsdiner op de wisselplaats

• Toeslag 1-persoonskamer

vanaf

€1199 per persoon

• Reserveringskosten, Calamiteitenfonds en SGR-bijdrage

Niet inbegrepen

• Niet genoemde maaltijden en drankjes

• Tenzij anders vermeld, zijn optionele excursies en entreegelden voor bijv. kastelen en musea niet inbegrepen. Wij verplichten u tot niets, u bepaalt zelf waar u aan deelneemt. Een actueel overzicht volgt bij uw reisdocumenten.

Gegarandeerd vertrek vanaf 25 personen, maximaal 44 personen. Opstapschema: diverse opstapplaatsen door heel Nederland mogelijk via wisselplaats Didam (Gelderland).

Ledenvoordeel

Inventum

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u weer veel voordeel. En wist u dat uw ANBO-pas bij onze vaste kortingspartners het hele jaar door geld waard is?

ANBO Senior Marketeer

Yvette Sens tipt tot 50% korting*

“Of het nou voor het klimaat of de portemonnee is, iedereen heeft de kachel liever wat lager staan. Ik ook. Maar ik ben en blijf een koukleum. Zeker als ik thuis achter mijn computer werk of ‘s avonds als ik op de bank zit, krijg ik het snel koud. Ik heb er nu een warmtekussen van Inventum voor. Heerlijk. Zo kan de thermostaat in huis laag blijven staan. Bij Inventum vind je veel meer om lekker warm te blijven, een elektrische onder- of omslagdeken bijvoorbeeld. Dat scheelt in energiekosten. En als ANBO-lid krijg je ook nog korting tot wel 50% op geselecteerde producten*.”

Bent u ook benieuwd naar de kortingen die u als ANBO-lid op Inventum producten krijgt?

Kijk voor meer informatie op

anbo.nl/inventum

Op de hoogte blijven van alle voordelen? Ga naar anbo.nl/nieuwsbrief en schrijf u in voor onze ANBO Ledenvoordeelnieuwsbrief. U ontvangt eens per drie weken een mail met daarin alle voordelen. Die wilt u toch niet missen?

Alle aanbiedingen op deze ledenvoordeelpagina’s zijn geldig tot en met 31 december 2024 tenzij anders vermeld. ANBO is niet aansprakelijk en draagt geen financiële verantwoordelijkheid voor de totstandkoming en uitvoering van de overeenkomsten tussen aanbieders van ledenvoordeel en ANBO-leden.

Kom ook naar de

SeniorenAcademie

Leer alles over computers, smartphones en tablets

Wilt u ook meer weten over de digitale wereld? Internetbankieren, online zaken regelen en handiger worden met uw smartphone of tablet, u leert het bij de maandelijkse bijeenkomsten van de HCC!seniorenacademie. U bent van harte welkom op een van de 50 locaties in heel Nederland voor informatie en simpele reparaties. Word nu lid en u kunt naast deelnemen aan de vele bijeenkomsten van de SeniorenAcademie, ook gebruikmaken van de helpdesk, presentaties en workshops volgen en profiteren van veel ledenvoordeel. ANBO-leden ontvangen een introductiekorting van 48% en betalen het eerste jaar geen € 45,95 maar slechts € 23,99. Bekijk de aanbieding op: anbo.nl/hcc

48% INTRODUCTIE KORTING

De eerste rollator met verlichting Korting op de Travixx Lumière*

Wat goed om u te zien! Met de Travixx Lumière bent u nu namelijk ook ‘s avonds zichtbaar. Deze rollator is de eerste en enige rollator mét LED-verlichting. De rollator heeft voor- en achterverlichting. Dat maakt u voor andere weggebruikers goed zichtbaar. Wel zo veilig. De vaste verlichting is slim verwerkt in het design en is gemakkelijk op te laden.

ANBO-leden krijgen 10% korting op de Travixx Lumière. Meer informatie vindt u op:

Of bel: 088 10 20 100

anbo.nl/medipoint-travixx

* Deze korting is niet geldig i.c.m. andere (leden)kortingen, acties of waardebonnen. U kunt van één kortingsvorm tegelijk gebruik maken bij een aankoop.

10% KORTING*

Wijzer eten met Vers aan tafel

Kiezen met de eetwijzer

Wist u dat Vers aan Tafel niet alleen heerlijke

gerechten bezorgd maar ook een handige eetwijzer heeft? Hiermee weet u precies of de maaltijd rijk aan eiwit of groente is, lactosevrij of zoutarm is. Zo kunt u genieten van gezonde, gevarieerde en natuurlijk verse gerechten. En, bij Vers aan Tafel is bestellen altijd vrijblijvend. U heeft geen (periodieke) afnameverplichting. De maaltijden worden op een vaste werkdag gratis bezorgd door de eigen bezorgdienst. Als ANBO-lid krijgt u 10% korting bij Vers aan Tafel. Bekijk de actie hier:

anbo.nl/versaantafel

of bel voor meer informatie met 085 - 401 64 44.

Op vakantie in het voorjaar

Korting op alle RCN Vakantieparken

Heeft u ook al zin in een vakantie in het voorjaar? Geniet van de eerste zonnestralen, de buitenlucht en elkaar. De vakantieparken van RCN liggen op de mooiste locaties in de bossen, duinen of heide. Of u nu met een eigen caravan gaat of voor een accommodatie kiest, het kan allemaal. Zo kunt u lekker genieten van de rust en de ruimte op de manier die bij u past. ANBO-leden krijgen gegarandeerd korting, ook bovenop andere kortingen.

Benieuwd naar de aanbieding? Kijk op:

anbo.nl/rcn

Of bel met het Contact Center op 085 – 0400 700

10% KORTING

Verzekeringen op maat

Kies uw pakket bij Univé

Alles bij elkaar hebben we heel wat verzekeringen nodig: een aansprakelijkheidsverzekering, een verzekering voor onze auto, ons huis of onze inboedel. En denk ook aan een reisverzekering en een rechtsbijstandverzekering. Bij Univé zorgen ze dat u een verzekeringspakket op maat heeft, met precies de verzekeringen die bij u passen. En sluit u meerdere verzekeringen af dan kan uw korting tot wel 10% extra oplopen bovenop de 5% korting die u als ANBO-lid al krijgt.

Meer over Univé en uw voordeel leest u op:

anbo.nl/unive-verzekeringen

Of bel met: 0592 348 999.

5% KORTING

Doorlopend ledenvoordeel

DELTA Energie

Fietsersbond

50% korting op vaste leveringskosten stroom en/of gas

6 maanden gratis lidmaatschap

Fletcher Hotels voordeel op 3-gangen diner voor 2 personen en hotelovernachtingen

Ontzorgd Verhuizen zonder zorgen verhuizen en € 75 korting

OogvoorOren

Ring

€ 50 korting per hoortoestel

10% korting op bel- en alarmsystemen

Rijbewijskeuringen korting bij aantal artsen op rijbewijskeuring

SeniorenTAB

SpeedComfort

10% korting op smartphones en tablets voor senioren

20% korting op ventilator

System Mechanic uw PC beveiligd voor slechts € 29,95

UWassistent Korting op klus-, tuin- en huishoudelijke hulp

ZilverFitness gratis proefles en 5% korting

Kijk voor het complete aanbod doorlopend ledenvoordeel op:

anbo.nl/ledenvoordeel

P U Z M Z E E E L

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN!

Geef uw oplossing vóór 23 april door via de webpagina www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

Hoofdprijs

KOFFIETAFELBOEK PR:OUD

De oorspronkelijke betekenis van ‘oud’ is niets meer dan ‘lang hebben geleefd’. Toch zien we oud in de westerse samenleving vooral als iets dat minder wordt. Minder goed, minder mooi, minder … jong. PR:OUD schijnt een ander licht op ouder worden. Het koffietafelboek is een sprankelend eerbetoon aan de schoonheid, veerkracht en (eigen)wijsheid van de ouder wordende mens.

www.pr-oud.com

€29,99

Tweede prijs

INVENTUM

PANINIGRILL

De paninigrill is geschikt voor het bereiden van heerlijke panini’s en tosti’s. Laat uw fantasie los met de lekkerste ingrediënten om de panini’s mee te vullen. De bakplaten zijn voorzien van een antiaanbaklaag en zijn dus simpel te reinigen met keukenpapier.

www.inventum.eu

Oplossing:

belastingadviseur

Oplossing puzzel nr.1

BELASTINGADVISEUR

De prijzen worden verloot onder de goede inzendingen. Winnaars krijgen persoonlijk bericht. De puzzelactie is exclusief voor leden.

anbo.nl/puzzel

in India

zijde van de hals 71 badplaats in Zuid-Israël 73 zeevogel 78 verkiezing 79 poolbedekking 81 reisdeken 84 grondstof voor bier 86 arrestantenhok 87 shoarmabroodje 90 wagen 92 uitroep 94 spinsel 96 ondersteek 97 eetlepel (afk.) 99 politieke partij 100 muzieknoot.

KRUISWOORD

Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

HORIZONTAAL

1 zwoegen 7 beroep bij het toneel

15 vogel 16 toetje

17 van de grond nemen

19 landbouwwerktuig

21 aarden vaas 22 flauwe glans

24 vallei 25 lidwoord

26 toiletartikel

28 reep papier 30 cafébediende

32 zeer gevorderd

33 Engelse duim 35 gelofte

36 viseter 38 graanpakhuis

39 snaarinstrument 41 kreet

42 nachtvogel 43 opbrengst

44 vrouw van adel 46 onzeker

48 paardenslee

49 afslagplaats bij golf

50 erffactor 51 patisserie 53 feestkleding

55 zangvogel 56 klapper 58 beroep 61 plezier

62 De Nederlandsche Bank 65 getijde

67 vervoermiddel 69 grenswachter

72 siervoorwerpje aan een ketting

74 deel van het jaar 75 heidemeer

76 spijkerstof 77 langwerpig stuk hout

78 suiker in klontjes 80 stuk doek 82 drinkglas

83 binnenvaartuig 84 opsomming van keuzes

85 schelpvormig versiersel 88 grote hoeveelheid

89 klaar 90 lage temperatuur

91 huisbediende in livrei 93 schijn

95 meer dan wenselijk 96 rust 98 gang

99 Indiase tokkelluit 101 groentedrank

102 zich vertonen.

VERTICAAL

2 dreumes 3 ruw en onverbloemd 4 sap uit naaldbomen 5 familielid

6 week persoon 7 verrijdbare vuilnisbak 8 jong dier 9 daar

10 pleger van een misdaad 11 naaldboom 12 seconde 13 voegwoord

14 literair product 16 parasiet 18 bewogen 20 bolleboos

22 vrouwelijk opperwezen 23 stevig 25 riviermond 27 patent

29 artistieke leiding 31 insluiting van een vesting 32 vissenorgaan 34 lidwoord

37 onderaardse gang 38 oliehoudend zaad 40 bederf

43 deel van de borstkas 45 dik 46 wild rund uit de ijstijd 47 enfin 50 toon

52 regering 54 gevoel voor schoonheid 57 veerkrachtig 59 nonsens

60 verhaal 62 Europese rivier 63 wasgelegenheid 64 judoterm 66 zoet

68 besef 69 plaats in India 70 achterzijde van de hals

71 badplaats in Zuid-Israël 73 zeevogel 78 verkiezing 79 poolbedekking

81 reisdeken 84 grondstof voor bier 86 arrestantenhok 87 shoarmabroodje

90 wagen 92 uitroep 94 spinsel 96 ondersteek 97 eetlepel (afk.)

99 politieke partij 100 muzieknoot.

Mede mogelijk gemaakt door Sanders Puzzelboeken

© Sanders puzzelboeken

Actie!

Nu € 500 voor uw oude bed!

2 x zo snel uw bed opmaken en eronder stofzuigen

Een Aldenhuijsen is nog altijd later uit te breiden met o.a. elektrisch verstelbaar, hoog laag en extra opties

Voortreffelijke nachtrust door assortiment Aldenhuijsen matrassen

Deelbaar, verrijdbaar, elektrisch verstelbaar en hoog laag

Eigen fabricaat van betrouwbare (Europese) kwaliteit

Met jarenlange ervaring en kennis komen we graag bij u thuis en kunt u langskomen in een van onze 3 slaapadviescentra

Persoonlijke service: van advies tot meenemen van uw oude bed. Alles goed geregeld.

Luxe, flexibiliteit en op ieder moment de beste keuze

Ontdek de meerwaarde van een Aldenhuijsen in onze eigen slaapadviescentra in Uden, Rotterdam en Hilversum. Onze slaapadviseurs rijden door heel Nederland, waardoor u ook gebruik kunt maken van een vrijblijvend thuisadvies

Bezoek de Aldenhuijsen Binnenloopdagen

Normaliter werken wij alleen op afspraak. Tijdens de Aldenhuijsen Binnenloopdagen openen wij de deuren (zonder afspraak) van Slaapadviescentrum Rotterdam en Hilversum. Kijk op de website voor de actuele datums. Slaapadviescentrum Uden is maandag t/m vrijdag (zonder en met afspraak) geopend van 10:00 - 17:00 uur. U bent meer dan welkom!

Origineel

Design

Solide

Royaal