Teaser ANBO Magazine 2 2024

DOSSIER Digitalisering

DE ONLINE WERELD Een verrijking of juist niet?

GA MEE MET ONZE REIS Naar Normandië en Bretagne

INTERVIEW ANNE WIL BLANKERS

‘‘Met ouder worden ervaar ik meer vrijheid”

Krijg een VVV Cadeaukaart

Voor

ieder lid dat u werft

Kent u iemand die de informatie, diensten of hulp van ANBO ook goed kan gebruiken? Laat hem of haar dan voordelig kennismaken met ANBO. Dat kan nu voor slechts € 29,95.

Voor ieder lid dat uwerft,krijgtúeenVVV Cadeaukaartt.w.v.

€15

Dus hoe meer leden, hoe meer cadeaukaarten.

VVV CADEAUKAART

Ga naar

Maak iemand lid

anbo.nl/lidwerftlid

of bel 0348 46 66 66

U kunt uiteraard ook gebruikmaken van de QR-code of onderstaande bon invullen en retour sturen naar ANBO.

HUIDIG ANBO-LID

JA, ik maak iemand lid en krijg een VVV Cadeaukaart cadeau

Voornaam Tussenvoegsel

Achternaam

Postcode Huisnr.

Lidnummer

E-mailadres

VOORWAARDEN Actie geldt tot en met 22 april 2024.

* Het nieuwe lid betaalt dit introductietarief voor het eerste jaar.

Daarna is het jaarlidmaatschap €4 per maand of €48 per jaar.

Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/lidwerftlid

De voordelen van een lidmaatschap

• Blijf op de hoogte door het ANBO Magazine, website, webinars en bijeenkomsten

• Stel uw vragen op het gebied van wonen, koopkracht en zorg aan het ANBO Adviesteam

• Voor hulp aan huis bij uw belastingaangifte, uw administratie op orde brengen en meer

• Kom in contact met andere leden via ons digitale ontmoetingsplatform Trefpunt

• Profiteer van ledenvoordeel, van zorgverzekering en hulpmiddelen tot vakanties en klusdiensten

• ANBO behartigt uw belangen en die van alle senioren in Nederland in politiek Den Haag

JA, ik word lid van ANBO voor het instaptarief van €29,95 (normaal € 48)*

Heer Mevr. Voorletters Tussenvoegsel

Achternaam

Geboren op: / /

Straat Huisnr.

Postcode Woonplaats

E-mailadres

Datum Handtekening

Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Telefoonnummer

COLOFON & SERVICE

Hoofdredacteur Jurriën Beerda

Aan dit nummer werkten mee Fleur Akersloot, Eline van Bemmel, Eric Brendel, Dominiek Chenault, Rob Hoekstra, Willemijn Land, Monique Pantophlet, Marije Remmelink, Atie Schipaanboord, Alex van Scherpenzeel, Yvette Sens, Yvonne Witter. Fotografie Fotografie Anouk de Kleermaeker, Babs van Geel, Janita Sassen, Schutterstock

Vormgeving Houke Leupen

Eindredactie Joost Marsman

Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications

Copyright 2024 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427

Redactieadres ANBO, Postbus 2012

3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl

Advertenties Dock35 Media

Frank Roosenbeek 0314 35 58 30 frank@dock35media.nl

Lid worden? Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 66 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt voor het eerste jaar €29,95, daarna is het €4 per maand.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt €32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Dat kan via de Ledenservice: 0348 46 66 66 of ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBOleden. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring

Gesproken magazine Er is een gesproken versie van het magazine beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 66.

Een uitgave van ANBO-PCOB

Per 1 januari 2024 zijn Vereniging ANBO en Vereniging PCOB onder algemene titel gefuseerd in de Vereniging ANBO-PCOB, gevestigd te Woerden, ingeschreven bij de KvK onder nummer 92555128.

Digitale dilemma’s

Alle speerpunten van ANBO-PCOB gaan me nauw aan het hart. Maar er is er één die dubbele gevoelens oproept. Iedereen is voor een goed pensioen, een prettige woonomgeving of een goede gezondheidszorg. Digitalisering heeft echter zowel positieve als negatieve impact. In mijn werk zie ik dagelijks beide kanten. De digitale wereld is zowel verbindend als verdelend.

Uw reacties in deze uitgave bevestigen dit: digitalisering verrijkt ons leven door makkelijker contact met familie en vrienden, toegang tot kennis en cultuur en het versimpelen van dagelijkse taken, zoals bankzaken of boodschappen doen. Tegelijk wordt een groeiende digitale kloof zichtbaar tussen mensen die meekomen en mensen die achterblijven. Lees vooral ook ons interview met hoogleraar Alexander van Deursen in deze uitgave. Hij is gespecialiseerd in zowel de digitale kloof als digitale inclusie.

ANBO-PCOB is vurig voorstander van inclusie. Daarom hebben we ons aangesloten bij de Alliantie Digitaal Samenleven. Samen hebben we één doel: dat iedereen in de digitale samenleving mee kan (blijven) doen. Niet iedereen heeft de middelen, vaardigheden of de interesse om de digitale sprong te wagen. Wanneer organisaties besluiten hun diensten uitsluitend digitaal aan te bieden, kunnen sommigen zich daardoor buitengesloten voelen. Daarom maken wij ons er hard voor dat bijvoorbeeld financieel verkeer of overheidszaken altijd een niet-digitaal alternatief hebben.

Dat doen we ook door voorlichting en cursussen te geven of ondersteuning te bieden, al dan niet in samenwerking met partners. Zodat iedereen die dat wil de kans krijgt om de vruchten te plukken van de digitale wereld. Uiteraard zonder de (veilgheids)risico’s uit het oog te verliezen. Samen zorgen we dat digitalisering ons verenigt in plaats van verdeelt.

Heeft u vragen of opmerkingen die u wilt delen? Neem dan vooral contact met me op. Dat kan digitaal door een mail te sturen naar:

Het kan uiteraard ook niet-digitaal. Schrijf me dan via:

Postbus 2012

3440 DA Woerden

directie@anbo.nl

Directeur-bestuurder

Anneke Sipkens

OP DE COVER ANNE WIL BLANKERS

‘Met ouder worden ervaar ik meer vrijheid’

16

LEDENVOORDEEL

Leer alles over computers, smartphones en tablets

Inhoud

16 ANNE WIL BLANKERS

‘Levenservaring komt bij het spelen goed van pas’

DOSSIER DIGITALISERING

22 EXPERTINTERVIEW

ALEXANDER VAN DEURSEN Hoogleraar over de digitale kloof

28 FEITEN EN CIJFERS

Over digitalisering

30 DIGID-APP

Waarom is die zo handig?

34 LEDEN OVER DIGITALISERING

‘Zeer handig, maar soms ook irritant’

36 DIGITALE TIPS

38 DIGITAAL VAARDIGER Het belang van back-ups

40 TIKKIE

Zo werkt het

10% KORTING OP VERS AAN TAFEL

72

FOTO JANITA SASSEN

En ook

14 FUSIE ANBO EN PCOB

We praten u graag bij

42 INTERVIEW CEES HOLTKAMP

‘Ik geniet nu meer van wat er is’

46 VOORBEREIDING OP TOEKOMSTIGE ZORG

Proactieve zorgplanning; wat is dat?

53 ALTERNATIEVE WOONVORMEN

Over kangoeroewoningen

54 ELSKE DOETS

Wil een leeftijdloze samenleving

58 BLIJF IN BEWEGING

Let op uw lichaamshouding

66 LEDENREIS

Naar Normandië en Bretagne

ELK NUMMER

5 Colofon en voorwoord

8 Op de bres

10 ANBO Advies

57 Nostalgiehoekje

62 ANBO Tipt

70 Ledenvoordeel

Alexander van Deursen

“Met een apparaat en een internetverbinding ben je er nog niet”

46

54

OP DE BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: adviesteam@anbo.nl.

Seniorencoalitie vindt gehoor voor beter hoorrecht

Seniorenorganisaties moeten serieuzer worden genomen bij het uitoefenen van het zogeheten ‘hoorrecht’ bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel. Minister Carola Schouten van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft in de Tweede Kamer sociale partners en pensioenfondsen opgeroepen om gepensioneerdenorganisaties vroeger bij de overgang te betrekken en te kijken hoe dat beter kan.

Minister Schouten gaf haar commentaar in antwoord op vragen van CDA-kamerlid Inge van Dijk. De problematiek van het hoorrecht was verwoord in een brief die de Seniorencoalitie van ANBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOM-NL eerder aan de Tweede Kamer had verstuurd. Willem Reijn (ANBO-PCOB) en John Kerstens (Koepel Gepensioneerden) hadden de noodzaak op een betere uitoefening van het hoorrecht ook eerder in een gesprek met minister Schouten onderstreept.

Het hoorrecht is het recht om de transitieplannen bij pensioenfondsen te toetsen. In die plannen wordt de verdeling van het totale vermogen over individuele pensioenpotten geregeld. Dan gaat het bij de circa 190 fondsen om totaal 1500 miljard euro. De plannen worden opgesteld door organisaties van werkgevers en werknemers. Voor gepensioneerden is die verdeling van

direct belang, omdat die bepaalt hoe hoog de pensioenuitkering na de overgang naar het nieuwe stelsel (‘invaren’) wordt.

Meer informatie én de brief vindt u op:

anbo.nl/hoorrecht

Zet de vergrijzing op de politieke agenda!

De Staatscommissie demografische ontwikkelingen 2050 bracht medio januari haar rapport over vergijzing en migratie naar buiten. Vergrijzing is hierin naast migratie een belangrijk thema. ‘De vergrijzing van de bevolking piekt in de komende 10 tot 15 jaar en resulteert in een blijvend ‘oudere’ samenleving naar 2050’, aldus de commissie.

De Seniorencoalitie (bestaande uit de landelijke seniorenorganisaties ANBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, SOMNL en NOOM), vraagt dringend aandacht om het onderwerp vergrijzing stevig te agenderen. Vandaar dat er een brief inclusief manifest naar de informateur verzonden is om te bepleiten dat de vergrijzing met spoed op de agenda van het nieuwe kabinet komt.

“Helaas hebben we moeten constateren dat het vraagstuk van de vergrijzing en de ouder wordende samenleving (te) weinig prioriteit heeft gekregen in verkiezingsprogramma’s. We doen hierbij een oproep om de vergrijzing en de consequenties hiervan, wel hoog op de agenda te plaatsen” beklemtoont Anneke Sipkens, directeur-bestuurder ANBO-PCOB.

Maak van de vergrijzing een kans door de juiste maatregelen te nemen. Nederland moet zich verder beter voorbereiden op de ‘dubbele vergrijzing’.

Meer informatie én de brief vindt u op:

anbo.nl/vergrijzing-op-de-agenda

Namens Nederland: samen nadenken

over de toekomst, nu én straks

NL2025 is samen met meer dan 70 mede-initiatiefnemers een nieuwe editie van Namens Nederland gestart, één van de grootste enquêtes in Nederland. Ook ANBO-PCOB doet mee met dit initiatief. Na het succes van 2014 en 2020 krijgt iedereen in Nederland opnieuw de kans om via deze enquête actief bij te dragen aan de vormgeving van de toekomst van ons land.

In een tijd waarin meningen over wat er nu én straks moet gebeuren uiteenlopen, zoekt Namens Nederland naar gemeenschappelijke grond en streeft naar een onafhankelijk en inclusief toekomstbeeld voor Nederland. Dit initiatief wordt breed gedragen door onder andere maatschappelijke organisaties, mediapartijen, vakbonden, bedrijven en verenigingen.

De enquête van Namens Nederland is beschikbaar op

www.namensnederland.nl

ADVIES

Het Noodfonds Energie is er voor huishoudens met een hoge energierekening (meer dan 8 tot 10% procent van uw bruto inkomen) en huishoudens die per maand een bruto inkomen hebben van maximaal € 3.200 (alleenstaanden) of € 4.480 (samenwonend). Aanvragen kan tot en met 31 maart.

Maak gebruik van Noodfonds Energie nu het nog kan Kinderopvangtoeslag na de AOW-leeftijd

Bij het Noodfonds Energie wordt eerst een online check gedaan, waarna de aanvraag digitaal kan worden ingevuld. Deze extra barrières kunnen ertoe leiden dat mensen die het hard nodig hebben afzien van de aanvraag. ANBO-PCOB-directeur Anneke Sipkens: “Ook niet of minder digitaal vaardige mensen moeten in staat worden gesteld hun zaken zelfstandig te regelen. Dat is bij deze regeling moeilijk, vandaar dat wij extra hulp bieden aan leden die het lastig vinden.”

WILT U HULP MET UW AANVRAAG?

Het ANBO Adviesteam helpt leden graag. U kunt contact opnemen door een e-mail te sturen naar adviesteam@anbo.nl of door te bellen naar 0348 - 46 66 88 (op werkdagen tussen 10.00 en 15.00 uur)

Meer informatie vindt u op:

anbo.nl/noodfonds

Het recht op kinderopvangtoeslag hangt van drie zaken af: de leeftijd van het kind, waar en hoe vaak het kind wordt opgevangen en de ouder moet inkomsten uit arbeid hebben. De leeftijd van de ouder maakt dus niet uit! Het kan best zo zijn dat de ouder de AOW-leeftijd al heeft bereikt, maar nog steeds betaald werk verricht. Als aan de andere voorwaarden wordt voldaan, heeft ook deze ouder recht op de kinderopvangtoeslag. Voor alle duidelijkheid; werkt de ouder niet (meer), dan bestaat geen recht op kinderopvangtoeslag. Mogelijk is er wel recht op kindgebonden budget.

Hoe lang moet ik mijn financiële administratie bewaren?

Voor particulieren geldt geen wettelijke bewaarplicht. Maar in het algemeen adviseert de overheid om uw administratie vijf jaar te bewaren. Voor bedrijven en zelfstandigen geldt wel een wettelijke bewaarplicht van zeven tot tien jaar.

Dat het belangrijk kan zijn om uw administratie langer te bewaren, bleek onlangs uit een zaak bij het Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening). In de betreffende zaak had de betrokkene een geschil met het UWV. Het UWV stelde dat in de periode 2000 tot 2004 aan de betrokkene bedragen waren overgemaakt naar de betaalrekening.

Jubelton is echt afgeschaft

Omdat betrokkene geen bankafschriften uit die tijd meer had, verzocht hij zijn bank om een kopie van de afschriften over die periode. Maar voor banken geldt een wettelijke bewaarplicht van zeven jaar en die periode was al verstreken. Voor de betrokkene in deze zaak had het dus zeker kunnen helpen als hij die oude afschriften had bewaard.

Gedurende een aantal jaren konden ouders hun kinderen helpen met een belastingvrije schenking voor de aankoop of financiering van een huis. Bij de start was die belastingvrije schenking 100.000 euro. In de media werd daarom al gauw van de jubelton gesproken.

Net zo snel als deze regeling is ingevoerd, is ze ook weer geschrapt, met een overgangsjaar in 2023. Wie in 2022 nog niet het volledige belastingvrije bedrag (toen 106.671 euro) had geschonken, kon nog in 2023 het restant belastingvrij schenken. Bijvoorbeeld: u hebt in 2022 uw kind voor de financiering van de aankoop van een woning een bedrag van 80.000 euro geschonken. U kon dan in 2023 nog een keer een belastingvrij bedrag van 26.671 euro schenken. Op voorwaarde dat ook dit bedrag voor de aankoop of financiering van het huis werd gebruikt.

Vanaf 1 januari 2024 kunt u nog steeds schenkingen doen aan uw kinderen. Maar die zijn dan niet meer volledig belastingvrij. Wilt u weten tot welke bedragen u wel belastingvrij kunt schenken? Kijk op:

EEN BED voor het leven

Voor nu én later

Heerlijk uitgerust wakker worden en ook nog makkelijk uw bed op- en schoonmaken? Ontdek het comfort en gemak van een levensloopbestendig bed voor nu en later.

Gratis

Bel 0341 277 010 of ga naar www.well-fair.nl

Wij sparen wat af

Volgens cijfers van De Nederlandsche Bank (DNB) zijn in 2023 de banktegoeden van Nederlandse huishoudens met 14,9 miljard euro gegroeid naar een bedrag van 576,3 miljard euro. De toename in 2023 is vergelijkbaar met de periode voor corona.

In de jaren 2013-2019 bedroeg de groei gemiddeld 10,1 miljard euro per jaar.

Tijdens de coronajaren (2020-2022) steeg dat bedrag naar gemiddeld 37,8 miljard euro per jaar. In die jaren bleef het beschikbare inkomen van de meeste huishoudens door de omvangrijke overheidssteun op peil, terwijl de lockdowns zorgden voor een daling van de consumptie.

Van de 576,3 miljard euro aan banktegoeden van huishoudens in Nederland staat bijna tachtig procent (458,9 miljard euro) op spaarrekeningen. Het overige deel staat op betaalrekeningen (117,4 miljard euro).

Foutieve informatie

In 2023 werd ruim 1,7 miljard euro rente bijgeschreven op spaarrekeningen. Dat is ruim drie keer zoveel als in 2022, toen 0,5 miljard euro werd bijgeschreven. De stijging is te danken aan de rente op spaarrekeningen die sinds de zomer van 2022 gestaag is toegenomen. In 2012 piekte de bijgeschreven rente op spaarrekeningen nog op 6 miljard euro, om daarna geleidelijk te dalen. In 2022 werd met 0,5 miljard euro het laagste bedrag genoteerd sinds DNB deze cijfers bijhoudt (1998).

Op pagina 9 van ANBO Magazine nummer 1 zijn twee onjuiste bedragen genoemd. De vermelde vermogensgrens per 1 januari 2024 moet zijn € 36.952. De Tweede Kamer heeft het aanvankelijk voorgestelde tarief voor de belasting over vermogen aangepast van 34% naar 36%.

ANBO-PCOB: een fusie vol voordelen

Zoals u weet zijn ANBO en PCOB gefuseerd tot ANBO-PCOB. De juridische fusie was op 1 januari van dit jaar een feit. Het ‘echte’ werk is pas daarna begonnen. We praten u heel graag kort bij over de huidige stand van zaken.

NIEUW LOGO

Misschien bent u het in een van onze uitingen al tegengekomen: het nieuwe ANBO-PCOB-logo. Daarin komen de kleuren van beide voormalige verenigingen terug. Ook hadden beide organisaties het ‘infinity-teken’ (oftewel het oneindigheidssymbool) in hun oude logo’s. Dat teken vindt u ook terug in het nieuwe logo.

NIEUW MAGAZINE

Tot de zomer verschijnen er nog aparte PCOB en ANBO Magazines. Vanaf 3 september ligt het eerste magazine van ANBO-PCOB bij u in de brievenbus. De magazines van PCOB en ANBO verschijnen nog op 23 april en 4 juni.

Het nieuwe magazine verschijnt dit jaar op:

• 3 september

• 22 oktober

• 3 december

NIEUWE WEBSITE

‘ Levenswijsheid krijg je niet cadeau’

Net als twee aparte magazines blijven er voorlopig ook nog twee aparte websites: www.pcob.nl en www.anbo.nl. U kunt nu ook al terecht op www.anbo-pcob.nl, maar die is op dit moment nog summier en verwijst ook door naar de andere twee websites. Op 3 september is er dan niet alleen een nieuw magazine, maar ook een nieuwe gezamenlijke website.

Tot slot hebben we voor u in tien redenen onder elkaar gezet waarom de fusie een goed idee is.

1. Samen zijn wij sterker. Eenheid in verscheidenheid is onze kracht, doordat wij wederzijds respect tonen voor elkaars identiteit.

2. We hebben veel gemeen: we bevinden ons allemaal in dezelfde levensfase van bezinning, reflectie en het verlangen betekenisvol te leven met de mensen om ons heen.

3. In Den Haag telt de macht van het getal en kunnen we opgeteld meer bereiken.

4. We kunnen de contributie voor leden betaalbaar houden en nog meer waarde bieden aan het lidmaatschap.

5. We kunnen efficiënter werken door bijvoorbeeld samen één mooi magazine en één actuele website te gaan maken en gezamenlijk in de media de standpunten van onze achterban te verwoorden.

6. Opgeteld zijn we een interessante vereniging voor bestaande én nieuwe leden van 60-plus en kunnen we investeren in nieuwe ontwikkelingen.

7. We doen al veel dezelfde dingen. Op andere punten vullen we elkaar goed aan, ook samen met de andere partners van de Seniorencoalitie.

8. PCOB heeft meer dan tweehonderd lokale afdelingen, ANBO heeft veel leden die zich graag lokaal zouden inzetten.

9. ANBO heeft een goed georganiseerde dienstverlening voor bijvoorbeeld hulp bij het invullen van de belastingaangifte, waar PCOB straks bij aan kan sluiten.

10. We inspireren en bemoedigen elkaar om samen de vereniging tot bloei te laten komen.

Heeft

Dan kunt u altijd mailen naar:

of bellen naar 0348 46 66 66.

“Verhalen vertellen is het leukste wat er is”

Actrice Anne Wil Blankers

“Levenservaring komt bij het spelen goed van pas”

Ze wordt de grande dame van het Nederlands toneel genoemd, maar

Anne Wil Blankers (82) ziet zichzelf vooral als een ‘bofferd’ die van verhalen vertellen haar werk heeft mogen maken.

Op de Markt, in het oude centrum van Wijk bij Duurstede, heerst een gezellige drukte. Her en der staan fietsen en een enkele motor geparkeerd. De terrassen zitten vol. Terwijl in het nabijgelegen Calypsotheater de fotoshoot wordt voorbereid, geeft Anne Wil Blankers in Hotel Brasserie Florian een interview. Ze bestelt koude chocolademelk en vraagt een bak water voor Oscar. Of hij ook een koekje mag? “Nou, vooruit dan maar.” Eigenlijk is ‘t niet eens echt haar hondje. Dat wil zeggen: het was vooral haar echtgenoot die zich met de opvoeding van de teckel heeft beziggehouden. “Toen Ger begon te dementeren, heb ik de zorg overgenomen. Het is heel gezellig, maar ook weleens lastig, omdat ik me bij alles wat ik onderneem moet afvragen: wat doen we met Oscar? Toch zal hij altijd bij me blijven wonen, al was het maar omdat hij zo met Ger verbonden is.”

DAT IS ‘M HELEMAAL

Zij was vijftien, hij eenentwintig en ze luisterden allebei op de plantenafdeling van de Rotterdamse Bijenkorf naar muziek. Malagueña Salerosa van Trío Los Paraguayos.

Ze weet het nog precies. “Ik zag hem en dacht meteen: ja, die! Dat is ‘m helemaal. We gingen zonder iets te zeggen uit elkaar, maar later die dag kwam ik hem op de roltrap van de V&D wéér tegen. Hé, dat is diezelfde jongen!” Hij sprak haar aan, het klikte onmiddellijk. Ze hadden afspraakjes – eerst in ’t geheim omdat hij niet, zoals als zij, katholiek was opgevoed – kregen verkering en sloten in 1964 een oecumenisch huwelijk dat werd geleid door een dominee en de pastor die aan de Toneelacademie van Maastricht verbonden was. Want dáár zat ze inmiddels, na een Schoevers-opleiding, nooit serieus van plan geweest om van acteren haar vak te maken.

EEN BOFFERD

Gisteren deed ze het nog: praten met een klein publiek over zestig jaar toneelspelen in ‘Anne Wil Blankers vertelt’. “Dat is zó enig om te doen! Het is heel eenvoudig, eigenlijk. Ik begin gewoon bij het begin, in Rotterdam, de stad waar ik geboren ben. Ik vertel over mijn eerste optreden, als Sneeuwwitje in een bolderwagen, tijdens de Bevrijdingsoptocht van 1945, over gedichtjes voordragen op de

TEKST ARJAN VISSER FOTO’S JANITA SASSEN

INTERVIEW

“Mooi aan ouder worden is dat ik breder ben gaan denken”

lagere school, over mijn jaren op de middelbare school, dat ik nóóit aan theater had gedacht tot ik via een vriend van mijn vader bij het amateurtoneel terechtkwam en de regisseur van het gezelschap zei: jij moet naar de toneelschool! Afijn, zo komt alles aan bod: de lessen die ik heb gehad, hoe ik niet in de huid van een ander kruip, maar dat juist het tegenovergestelde gebeurt. En ik vertel hoe ik – net als hier, nu – altijd om me heen kijk, bepaalde bewegingen registreer, flarden van gesprekken opvang en alles in mijn rugzak gooi, klaar om misschien ooit eens tijdens een voorstelling te gebruiken. Het mooie van zo’n vertelmiddag is dat het er heel informeel aan toe gaat; het zaallicht blijft aan en het publiek mag me gewoon onderbreken om vragen te stellen.” Ja, ze is óók trots. “Al besef ik vooral dat ik een bofferd ben. In mijn tijd kon je na de Toneelschool, dankzij een goed subsidiestelsel, nog een gezelschap kiezen. In mijn eerste jaar bij de Haagsche Comedie had ik meteen een grote rol naast Ko van Dijk.” Hij gaf haar ooit een briefje: Jij barst van het talent, jij wordt een groot actrice. Het is vergeeld en verkreukeld inmiddels, maar ze heeft het al die tijd bewaard.

DRIE STERKE VROUWEN

Ten tijde van dit interview zit Anne Wil nog in de repetitiefase van haar zoveelste – “Niet meer te tellen!” – rol. Ze staat, samen met Renée Fokker en Henriëtte Tol, op het toneel in een voorstelling die volgens het impresariaat gaat over ‘drie sterke vrouwen die langzaam beginnen te wankelen’. “Ik vind het iedere keer weer heerlijk om me af te vragen hoe zo’n personage in elkaar zit. Wat heeft ze meegemaakt? Hoe was ze als meisje? En dan komt ook die rugzak tevoorschijn: zit daar misschien iets in wat ik voor dit karakter kan gebruiken?” Ze voelt meer ontspanning, durft een rol anders te benaderen. “Levenservaring komt bij het spelen goed van pas. Ik kan me prima verplaatsen

in een vrouw van zestig, al wordt het fysiek wat lastiger te verkopen. Op het toneel kun je nog veel maskeren, maar als je me voor een film of tv-serie close up in beeld brengt, zie je hier” – ze wijst naar een paar rimpeltjes in haar gezicht – “heel duidelijk een streepjescode zitten.” O ja, het is allemaal héél snel gegaan, maar wat kun je eraan doen? “Dat is mijn Rotterdamse inslag, denk ik. Vorig jaar zijn mijn collega’s Paul van Vliet en Willem Nijholt overleden. Die generatie is nu aan de beurt. Mijn man is ook 88 geworden.”

NET ZO NUCHTER

De laatste tweeënhalf jaar van zijn leven woonde hij in een verzorgingshuis. “Ger bleef steeds dingen herhalen en kon heel agressief worden als hij verkeerd werd begrepen. Dat was eng, maar vooral erg verdrietig. Ik heb heel wat zitten huilen in de auto zeg, poeh… En als ik daarna weer bij hem kwam, was hij alles vergeten en begon de ellende weer van voren af aan. Het was uitputtend, verschrikkelijk. Gelukkig was hij het laatste half jaar redelijk gekalmeerd. Die tijd hebben we elke dag urenlang samen naar natuurfilms gekeken. Hand in hand. ‘Kijk’, zei hij dan, ‘zie je die panter? Hij gaat daar wel rustig liggen, maar het zal niet lang meer duren voordat – ah! Zie je? Daar gaat ‘ie al!’ Hij had altijd

“Ik zeg nu gewoon nee als ik ergens geen zin in heb”

gelijk. Er was van alles stuk gegaan in zijn hoofd, maar dat deel is tot het allerlaatst intact gebleven: hij wist heel goed hoe dieren in elkaar zaten, hè Oscar?” De teckel begint onmiddellijk te kwispelen. “Ja lieverd, we gaan zo. Ik kan me nog altijd verheugen – verhalen vertellen is het leukste wat er is – maar ik heb tegen Christo, mijn zoon, gezegd: als je denkt dat het een beetje sneu gaat worden, moet je me onmiddellijk van het toneel halen. Dat heeft hij beloofd. Christo is net zo nuchter als ik. Toen ik laatst allemaal spulletjes héél zorgvuldig had uitgezocht en me hardop afvroeg wat daar later mee moest gaan gebeuren, zei hij: ‘Maak je maar geen zorgen.’ ‘O?’ vroeg ik, ‘wat ga je ermee doen dan?’ ‘Nou, gewoon: de fik er in!’”

ANNE WIL BLANKERS

Anne Wil Blankers is geboren op 21 oktober 1940 in Rotterdam. Ze is tweevoudig winnares van de toneelprijs de Theo d’Or. In 1994 ontving ze de Theo Mann-Bouwmeesterring. In 1996 is Blankers benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Ze heeft onder meer koningin Wilhelmina gespeeld, zowel in Soldaat van Oranje als in de NCRV-serie Koningin Wilhelmina. Tot 1 april staat ze nog in het theater met Renée Fokker en Henriëtte Tol in: ‘Fokker Blankers Tol’. Kijk voor meer informatie op:

VRAAG & ANTWOORD

WAT IS UW FAVORIETE AVONDJE UIT?

“Toch wel naar een toneelvoorstelling, denk ik. Niet om kritisch naar mijn collega’s te kijken of zo, nee, helemaal niet; ik ben bereid alles leuk te vinden. Eerst lekker uit eten en dan naar het theater. Heerlijk. Héérlijk!”

HOUDT U VAN WANDELEN?

“Dat ben ik, na het overlijden van mijn man, veel meer gaan doen. Het hondje uitlaten natuurlijk, maar dat is voor een plasje en een hoopje en dan weer terug. Ik maak langere wandelingen, met vrienden en vriendinnen. Erg leuk, al is ’t nou ook weer niet zo dat ik morgen het Pieterpad wil gaan lopen.”

www.theater.nl/fokker-blankers-tol

WAT IS VOOR U HET MOOISTE AAN OUDER WORDEN?

“Dat ik steeds meer vrijheid krijg, dat ik breder ben gaan denken en me ook makkelijker ergens over durf uit te spreken. Als ik ergens geen zin in heb, zeg ik het gewoon. Dat zou vroeger niet in me zijn opgekomen.”

ZOU U EEN TEST WILLEN DOEN WAARUIT

BLIJKT DAT U WEL OF NIET ALZHEIMER HEBT?

“Ja, waarom niet? Ik denk dat ik de uitslag wel aankan. Ik zie het ook niet als een enorm drama… We worden te oud, denk ik weleens. Ik hoop dat ik straks, als alles helemaal versleten is, kan zeggen: laat maar zitten zo, ’t is mooi geweest.”

Speciaal voor u

Probeer nu 4 maaltijden voor slechts € 22,50!

Wat uw woon- of eetsituatie ook is: bij apetito willen we u culinair verrassen. Laten genieten van gemak… met onze keuze uit 130 vriesverse maaltijden! 4 ervan kunt u nu proberen in een proefpakket voor slechts € 22,50.

Gratis aan huis bezorgd en zonder verdere verplichtingen. Bij uw bestelling ontvangt u bovendien een heerlijke paasstol gratis! Dat smaakt naar meer toch?

Eet u natriumarm, vegetarisch of glutenvrij? Ook dat kan. Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 088 - 2012 123 en maak uw keuze. Vermeld bij de bestelling actiecode: 406-ANBO3P24. Eet smakelijk!

Deze actie is enkel voor nieuwe klanten en geldig t/m 1 april 2024. Kijk voor de overige voorwaarden op apetito-shop.nl/proefpakket.

Bestel & geniet van:

Runderhachee met rode kool en aardappelen

Inclusief heerlijke paasstol gratis!

Nasi goreng met kipsaté

www.apetito-shop.nl

Macaronischotel met rundergehakt

Grootmoeders kippannetje

Digitalisering

De wereld wordt steeds digitaler. Van online bankieren tot vakanties boeken en van kunstmatige intelligentie tot nepnieuws: internet en technologische ontwikkelingen hebben positieve én negatieve kanten. Hoe gaat u daarmee om? Welke invloed heeft het op uw leven? In dit dossier draait alles om de digitale wereld. Met interviews, ervaringen en tips over leren van en leven met digitalisering.