ANBO Magazine 3 2024

DOSSIER

VERVOER

Hoe bewegen we ons voort?

We zijn onvoorbereid op toekomstige zorg

INTERVIEW DORIS BAATEN & LINDA WAGENMAKERS

“Met

het ouder worden leer je relativeren”

dagen alles inclusief! Overnachten, eten, drinken en entertainment.

Enjoyhotel Eburon Tongeren

Tongeren - Belgisch Limburg

NIEUW Enjoyhotel in België

Enjoyhotel Eburon Tongeren is gevestigd in een voormalig klooster in het centrum van Tongeren. Deze oudste stad van België biedt veel cultuur in een prachtige groene omgeving. Een ideale uitvalsbasis voor wandel- en fietstochten.

Enjoyhotel Clervaux Luxemburg

Clervaux - Luxemburgse Ardennen

NIEUW Enjoyhotel in Luxemburg

5VANAFDAGEN

€419,95 p.p.

Enjoyhotel Clervaux Luxemburg is gelegen in het voetgangersgebied van Clervaux, in de Luxemburgse Ardennen. Deze schitterende omgeving bestaat uit glooiende heuvels, dichte bossen, kabbelende rivieren en schilderachtige valleien. De ideale bestemming voor wie van natuur en cultuur houdt.

COLOFON & SERVICE

Hoofdredacteur Jurriën Beerda

Aan dit nummer werkten mee Fleur Akersloot, Eline van Bemmel. Eric Brendel, Dominiek Chenault, Rob Hoekstra, Willemijn Land, Ed Lodewijks, Marije Remmelink, Atie Schipaanboord, Alex Scherpenzeel, Yvette Sens, Yvonne Witter.

Fotografie Babs van Geel, Jasper Hof, Anouk de Kleermaeker, Mark Kohn, Janita Sassen, Shutterstock Vormgeving Houke Leupen

Eindredactie Joost Marsman

Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications

Copyright 2024 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427

Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl

Advertenties Dock35 Media

Frank Roosenbeek 0314 35 58 30 frank@dock35media.nl

Lid worden? Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 66 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt voor het eerste jaar €29,95, daarna is het €4 per maand.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt €32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Dat kan via de Ledenservice: 0348 46 66 66 of ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBO-leden. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring

Gesproken magazine Er is een gesproken versie van het magazine beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 66.

Een uitgave van ANBO-PCOB

Per 1 januari 2024 zijn Vereniging ANBO en Vereniging PCOB onder algemene titel gefuseerd in de Vereniging ANBO-PCOB, gevestigd te Woerden, ingeschreven bij de KvK onder nummer 92555128.

Meer dan van A naar B

Vervoer is een onderwerp dat iedereen na aan het hart gaat. Dat kan gaan over de e-bike, die is straks mogelijk op afstand af te remmen ‘zodat steden weer wat veiliger worden’. Maar ook over niet altijd even betrouwbaar busvervoer, waar Nieuwsuur onlangs uitvoerig bij stilstond. Alle reden om eens dieper in het onderwerp te duiken.

Maar waarom is vervoer nou zo’n belangrijk thema? Dat komt doordat het meer is dan een middel om van A naar B te komen. Tot op hoge leeftijd mobiel blijven betekent vrijheid en grip op uw leven. Het geeft u toegang tot zaken die leuk of noodzakelijk zijn. Bezoek aan vrienden, familie of kennissen, naar het ziekenhuis of fijn even naar het theater.

Voor kortere afstanden zijn lopen en fietsen heerlijke, gezonde opties. Wanneer we verder moeten reizen, kiezen velen van ons voor het gemak van de auto. Maar niet iedereen heeft de middelen of de mogelijkheid om auto te rijden. Zonder auto ben je al snel aangewezen op het openbaar vervoer. Dat is op veel plekken in Nederland heel goed geregeld, maar op heel veel plekken ook minder goed of zo goed als afwezig.

Vervoer is dus niet voor iedereen eenvoudig. Dat legt een grote verantwoordelijkheid bij ons allemaal. Gelukkig zijn er alternatieven. Denk bijvoorbeeld aan ANWB Automaatje, Valys of regiotaxi, die in dit magazine ook aan bod komen. En die alternatieven zijn hard nodig. Iets wat mijn 95-jarige vader ontdekte nadat hij met pijn in het hart na zestig jaar afstand moest doen van zijn auto. Waardoor hij voor vervoer afhankelijk werd van familie en vrienden.

Voor een toekomst waarin iedereen toegang heeft tot betrouwbaar vervoer, is een sterke lokale samenwerking noodzakelijk. Lokale overheden spelen hierin een cruciale rol. Maar ik zie ook een rol voor ons, ANBO-PCOB, met onze honderden vrijwilligers en afdelingen. Laten we deze uitdaging samen aangaan, zodat iedereen, ongeacht leeftijd of mobiliteitsbeperking, kan blijven deelnemen aan onze mooie maatschappij. Samen komen we (ook letterlijk!) verder.

Heeft u vragen of opmerkingen die u wilt delen? Neem dan vooral contact met me op. Dat kan digitaal door een mail te sturen naar:

Het kan uiteraard ook niet-digitaal.

Schrijf me dan via: Postbus 2012

3440 DA Woerden

directie@anbo.nl

Directeur-bestuurder

Anneke Sipkens

“Ouderen

OP DE BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: adviesteam@anbo.nl.

Uitvoeringsagenda Wonen:

100.000 nieuwe woningen per jaar nodig

Iedereen in Nederland moet in een huis kunnen wonen dat bij hem of haar past. Jong of oud, alleenstaand of samenwonend, starter of doorstromer. Daarvoor zijn ieder jaar 100.000 nieuwe woningen nodig. Zowel koop als huur, waarvan een derde in het sociale segment, een derde in het middensegment en een derde in het vrije marktsegment.

Dat schrijven twaalf organisaties (provincies, gemeenten, corporaties, bouwers, ontwikkelaars, investeerders, makelaars en bij de woningbouw betrokken consumentenorganisaties) in de zogeheten Uitvoeringsagenda Wonen. Die is mede opgesteld om het volgende kabinet bouwstenen te geven om het woningtekort aan te pakken. Het document is op 29 februari door alle partijen op de Woontop Nederland ondertekend. Ook ANBO-PCOB tekende mee.

Kijk voor meer informatie én voor de Uitvoeringsagenda Wonen op:

anbo.nl/doorstroming

Ministerie van VWS en de Seniorencoalitie roepen op: Praat vandaag over morgen

Om het gesprek over later te stimuleren, heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de landelijke campagne ‘Praat vandaag over morgen’ gelanceerd. Want door op tijd dat gesprek aan te gaan, kunt u straks de dingen doen die u belangrijk vindt. ANBO-PCOB doet mee via de Seniorencoalitie met Krachtig ouder worden.

Wat vindt u belangrijk voor later?’ De helft van de mensen tussen de 60 en 75 jaar praat over de toekomst, blijkt uit nieuw onderzoek. Om het gesprek over later te stimuleren, lanceert het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de landelijke campagne ‘Praat vandaag over morgen’. Want door op tijd dat gesprek aan te gaan, kunt u straks de dingen doen die u belangrijk vindt. De campagne roept dan ook op: praat over hoe u fit wilt blijven, hoe u wilt wonen en wat u voor elkaar kunt doen als er zorg nodig is.

MINISTER HELDER VALT ZELF IN DE DOELGROEP

Conny Helder (minister van VWS): “Als 65-jarige behoor ik zelf tot de doelgroep. Ik ben dan ook bewust bezig met hoe ik mijn zelfstandigheid zo lang mogelijk kan behouden. Door actief te blijven, zowel fysiek als mentaal. Door na te denken over hoe ik later wil wonen. En door het gesprek te voeren met mijn gezin en vrienden over wat wij in de toekomst voor elkaar kunnen betekenen.”

DE SENIORENCOALITIE DOET OOK MEE

Naast de landelijke campagne organiseren de Seniorencoalitie, het Senioren Netwerk Nederland, Ouder Worden 2040 en ActiZ activiteiten en bijeenkomsten om zoveel mogelijk mensen een gesprek over hun toekomst te laten voeren. De Seniorencoalitie (samenwerking van ANBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOMNL) organiseert een reeks aan lokale en regionale gesprekken voor 60-plussers onder de titel ‘Krachtig ouder worden: praat vandaag over morgen’. Dit jaar zijn regionale bijeenkomsten gepland in de omgeving van Zwolle, Utrecht, Amsterdam, Groningen en Rotterdam. In 2025 en 2026 zullen de gesprekken in de rest van het land plaatsvinden. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden via de website: www.deseniorencoalitie.nl

ANNEKE SIPKENS, DIRECTEUR-BESTUURDER VAN ANBO-PCOB, TIJDENS DE AFTRAP VAN ‘PRAAT VANDAAG OVER MORGEN’. FOTO: MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

ADVIES

Toeslagen aanvragen

Heeft u recht op zorg- of huurtoeslag?

Vraag deze dan tijdig aan bij de belastingdienst! Dat kan standaard tot 1 september van het eerstvolgende jaar. U kunt bijvoorbeeld nog zorgtoeslag over 2023 aanvragen tot 1 september 2024. Toeslag voor 2022 kunt u niet meer aanvragen.

Check uw inkomen op uw aangifte inkomstenbelasting 2023. Daarmee kunt u op de website van de Belastingdienst een proefberekening maken:

bit.ly/toeslagen-proefberekening

Of scan de QR-code:

Heeft u geen internet? Onze vrijwilligers van de ANBO Belastinghulp kunnen u ook helpen. Bel hiervoor met 0348 46 66 66. Bent u door ons geholpen met de aangifte inkomstenbelasting? Dan heeft onze vrijwilliger uw recht op toeslagen al beoordeeld.

Fiscaal voordeel met giftenaftrek

Als u geld geeft aan goede doelen, kunt u uw inkomen daarmee verminderen en zo minder belasting betalen. Het moet wel gaan om door de Belastingdienst erkende goede doelen. Bovendien moet uw gift uit vrijgevigheid zijn gedaan. Een verplichte bijdrage is geen gift, ook niet als het een erkend goed doel is.

U heeft verschillende mogelijkheden om fiscaal voordeel te behalen. U kunt bijvoorbeeld een overeenkomst aangaan met een goed doel. Daarin bepaalt u dat u gedurende een aaneengesloten periode van vijf jaren ieder jaar een vast bedrag betaalt. Het voordeel van deze mogelijkheid is dat uw gift volledig aftrekbaar is. Dit wordt een periodieke gift genoemd.

Uw inkomen is € 35.000 en U geeft een periodieke gift van € 500 Uw fiscaal voordeel in 2024 is € 96

Wilt u zich niet voor zo’n lange periode vastleggen, dan kunt u natuurlijk zelf bepalen of u een gift doet en van welk bedrag. Deze gift is ook aftrekbaar, maar niet volledig. Op het totaal komt 1% van uw inkomen in mindering. Dit noemen we gewone giften.

Uw inkomen is € 35.000

en U geeft een gewone gift van € 500

Uw fiscaal voordeel in 2024 is € 29

U kunt bij gewone giften ook kiezen voor het samenvoegen van giften in één jaar.

Uw inkomen is € 35.000

en U geeft een gewone gift van € 1000

Uw fiscaal voordeel in 2024 is € 124

U heeft de rest van het jaar de tijd om een goed doel uit te zoeken als u van dit fiscaal voordeel gebruik wil maken.

Uitstel voor uw aangifte aanvragen?

Vóór 1 mei moet u de aangifte inkomstenbelasting hebben ingediend, als u tenminste van de Belastingdienst een brief heeft gehad waarin staat dat u aangifte moet doen. Vraag uitstel aan vóór 1 mei 2024. Dan krijgt u uitstel tot 1 september.

Belangrijk; doet u samen aangifte met uw partner? Dan moet u ieder apart uitstel aanvragen.

HOE KUNT U UITSTEL AANVRAGEN?

• Online: u logt in op MijnBelastingdienst, ga naar het betreffende jaar en vraag uitstel aan.

• Kunt u niet in Mijn Belastingdienst? Dan kunt u bellen voor uitstel naar 0800 - 0543. Houd uw BSN bij de hand, dan is het snel geregeld.

• Of vraag schriftelijk uitstel aan met het uitstelformulier. Dat kunt u downloaden van de website van de Belastingdienst, vul het formulier in op de computer en print het. Daarna stuurt u het met de post.

Vraag alleen uitstel aan als het niet anders kan. Als u moet bijbetalen, rekent de Belastingdienst namelijk rente als zij de aanslag ná 1 juli 2024 opleggen. De rente is 7,5%.

UW HUIS BLIJFT UW THUIS

Nu tot €1000,- korting*

Met een S200 traplift

Uw huis is niet zomaar een huis. Het is een vat vol herinneringen. Het groeide met u, uw gezin en de steeds veranderende omstandigheden mee en kan dat ook in de toekomst blijven doen. De trapliften van TKE, eerder bekend als thyssenkrupp, werden namelijk ontwikkeld om u maximale onafhankelijkheid te bieden in uw dagelijkse routine. Zo kan uw huis nog heel lang uw thuis zijn.

Meer informatie over product of actie? Bel 0800-5003 of ga naar www.trapliften.nl

Rijbewijs verlengen? Zo doet u

dat

Nederland telt 2,8 miljoen 65-plussers met een autorijbewijs. Dat is bijna 45% meer dan tien jaar geleden, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat komt deels doordat er meer 65-plussers zijn, maar ook omdat deze groep steeds vaker een rijbewijs heeft. Bij vrouwen boven de 75 is het aantal zelfs verdubbeld. Vanaf

pagina 22 gaat CBR-directeur Alexander Pechtold in op onder andere de verplichte keuring voor autorijders vanaf 75 jaar. Uw rijbewijs wordt na de keuring steeds maximaal 5 jaar verlengd. Om uw rijbewijs verlengd te krijgen, moet u een aantal stappen ondernemen:

STAP1: HET AANVRAGEN EN INVULLEN VAN EEN

GEZONDHEIDSVERKLARING

• Voorafgaand aan de keuring moeten automobilisten een gezondheidsverklaring invullen. Die is tegen betaling online verkrijgbaar via mijnCBR.nl en kost €44,50 (peildatum januari 2024).

• De Gezondheidsverklaring is ook te koop als papieren formulier bij de meeste gemeenten. Weten of dat in uw gemeente ook zo is? Bel naar het telefoonnummer 1400 of kijk op Kijk op rijksoverheid.nl

• U kunt bij het CBR en medische keuringsbureaus ook papieren Gezondheidsverklaringen aanvragen. Houd er rekening mee dat medische keuringsbureaus hiervoor administratie- en verzendkosten in rekening kunnen brengen.

• Bij RegelZorg kunt u een papieren Gezondheidsverklaring zowel telefonisch als via de website regelen. U heeft hiervoor geen DigiD nodig. De kosten zijn €54,50 (peildatum januari 2024).

STAP 2: EEN AFSPRAAK MAKEN VOOR EEN

MEDISCHE KEURING

U kunt zelf op zoek naar een arts die medische keuringen uitvoert of een afspraak maken via een zogenaamd medisch keuringsbureau. Zij hebben afspraken gemaakt met keuringsartsen en hebben locaties door heel Nederland.

U kunt bij hen zowel online als telefonisch een afspraak maken. Als lid van ANBO-PCOB krijgt u korting als u het regelt via RijbewijskeuringsArts.nl.

Om een afspraak in te plannen belt u 085 01 80 800. De organisatie is iedere werkdag bereikbaar van 09.00 tot en met 17.00 uur. Geef tijdens het gesprek aan dat u ANBO-PCOB lid bent en geef uw lidmaatschapsnummer door. Neem uw ledenpas ook mee naar de afspraak om verzekerd te zijn van de korting.

Heeft RijbewijskeuringsArts.nl geen locatie bij u in de buurt? ANBO-PCOB leden hebben toegang tot een lijst met rijbewijskeuringsartsen. Die is te bekijken via:

anbo.nl/rijbewijskeuring

STAP 3: NA DE MEDISCHE KEURING

Na de keuring stuurt de arts de gegevens naar het CBR. Die organisatie beslist over uw aanvraag. Heeft u een positief besluit ontvangen, dan kunt u uw rijbewijs aanvragen bij uw gemeente.

Heeft u toch nog vragen? Neem dan contact op met het ANBO Adviesteam via: of 0348 46 66 88.

Er komt een moment dat gewoon ‘een lekker bed’ niet meer voldoende is.

Met een Aldenhuijsen maakt u uw bed 2x zo snel op én eronder schoon, waardoor u meer tijd en energie heeft voor leuke dingen. Doordat een Aldenhuijsen altijd later nog uit te breiden is met o.a. elektrisch verstelbaar, hoog laag en extra opties past een Aldenhuijsen op ieder moment bij u in uw leven en kunt u zolang mogelijk in uw eigen vertrouwde omgeving blijven wonen.

Voortreffelijke nachtrust door assortiment Aldenhuijsen matrassen Deelbaar, verrijdbaar, elektrisch verstelbaar en hoog laag

Eigen fabricaat van betrouwbare (Europese) kwaliteit

Persoonlijke service: van advies tot meenemen van uw oude bed. Alles goed geregeld en volledig ontzorgd.

Kom langs bij een van onze Slaapadviescentrums of maak een vrijblijvende thuisafspraak. Uden is maandag t/m vrijdag (zonder afspraak) geopend van 10:00 - 17:00 uur. In Slaapadviescentrum Rotterdam en Hilversum organiseren we Aldenhuijsen Binnenloopdagen. Kijk op de website voor de actuele datums.

Heerlijk relaxen en makkelijk opstaan...

Een relaxfauteuil voor het leven?

Een goede en gezonde zithouding, heerlijk relaxen en makkelijk opstaan?

Ontdek het comfort van de op maat gemaakte relaxfauteuils en banken.

Vraag gratis het uitgebreide inspiratiemagazine aan.

Gratis brochure? Bel 0341 277 010 of ga naar www.well-fair.nl

“De druk wordt er echt niet minder om”

Doris Baaten & Linda Wagenmakers

“Met het ouder worden leer je relativeren”

Ze kenden elkaar alleen van ‘Hee, hallo!’, maar tijdens de repetities

voor Rust en Vreugd, een voorstelling gebaseerd op de dagboeken van ‘Hendrik Groen’, bleek het onmiddellijk te klikken tussen Doris Baaten en Linda Wagenmakers. “Ik zie al jaren wat ze doet, hoe goed ze is.”

Doris speelt Emma, een 68-jarige weduwe die aarzelend haar entree maakt op een volkstuinencomplex. Linda kruipt in de rol van Roos, Emma’s nogal opstandige buurvrouw. Ze drinken samen wijntjes en proberen misstanden – het gevolg van een nogal dictatoriaal bewind van de verenigingsvoorzitter – in het park aan te pakken.

EEN BÉÉTJE AANGEPAST

Tijdens het interview, in een Amsterdams café, lijkt Doris kalm en bedachtzaam, terwijl Linda de indruk wekt van haar hart geen moordkuil te willen maken. De vraag of er voor de rolverdeling van Rust en Vreugd aan typecasting is gedaan, dringt zich dan ook snel op. “Haha, dat kreeg ik tijdens de eerste lezing ook te horen!” zegt Linda. “Maar het verschil tussen Roos en mij is dat er niemand luistert als zij dingen aan de kaak stelt, terwijl er bij mij wel wat gebeurt als ik mijn mond opentrek. Ik bezit, net als Roos, een sterk rechtvaardigheidsgevoel, maar ik heb ook geleerd niet steeds overal in te springen, zeker niet als ik er helemaal niks mee te maken heb. Het is een trekje dat ik van mijn vader heb geërfd. Hij is nog steeds zo. Op de bres voor iedereen! Niet altijd effectief. Ik ben door het leven een béétje aangepast.”

BIJ DE NONNEN

“Emma en ik hebben dezelfde leeftijd”, zegt Doris, “en ze heeft, net als ik, geen groene vingers. Mijn cactus kijkt me af en toe aan met zo’n blik van ‘vijf jaar zonder water is best een beetje veel’. Emma is ook een stadsmens, iemand die van gezelligheid houdt: terrasjes pikken, musea bezoeken, dat soort dingen. De inschrijving voor een huisje op Rust en Vreugd, jaren eerder, was vooral een idee van haar man. Na zijn overlijden komt ze de papieren tegen en denkt: ik ga toch even kijken. Ze krijgt meteen een huisje, vindt afleiding en daarmee een manier om haar rouw te verwerken. Daardoor gaat dit verhaal over meer dan alleen de beslommeringen van zo’n maatschappij in het klein.”

ACHTER DE ELLEBOGEN

“Wat ik leuk vind aan Emma, is dat ze zich ook niet alles zomaar laat zeggen. Ik ben in Maastricht bij de nonnen op school geweest. Toen ik in het kleuterklasje zat, zei een van die zusters tegen mijn moeder: ‘Die dochter van u, die heeft het achter de ellebogen!’ Achter de ellebogen? Ik was vier! Maar er was iets aan de manier waarop ik keek, een blik die haar om een of andere reden niet beviel. Het is me later nog weleens overkomen, dat iemand iets in mijn ogen

TEKST ARJAN VISSER FOTO’S JANITA SASSEN

“Mijn jurk van het Songfestival in 2000 ligt nog gewoon op zolder”

dacht te zien, waardoor ik al snel begon weg te kijken. Niet opvallen, dat was het beste. Ik ging mezelf verstoppen. Tot er, rond mijn puberteit, een ommekeer kwam: ik verfde mijn haren zwart, ging me dwars gedragen en wilde na de middelbare school zo snel mogelijk weg uit Limburg, naar de Academie voor Kleinkunst in Amsterdam. Het grappige is dat ik in mijn vak veel mensen tegenkom die, net als ik, slecht tegen regels kunnen.”

SHE USED TO BE MINE

Waar Doris zich in eerste instantie nog wilde verstoppen, koos Linda er juist voor de spotlights op te zoeken. “Mijn vader kwam uit een gebroken gezin, had al zijn energie nodig om overeind te blijven en zag mij niet echt staan. Zingen was mijn lust en mijn leven, maar auditie doen voor Miss Saigon, terwijl ik eigenlijk al aan een studie rechten was begonnen, was vooral een schreeuw om bevestiging. Dat ik werd aangenomen, was geweldig natuurlijk, tot ik me realiseerde dat mensen me nu leuk vonden omdat ik ergens goed in was. Na een tijdje schoot ik daarvan in een kramp, want díe aandacht wilde ik niet. Hoe kan ik mijn ware ik laten zien? Niet een deel, maar het hele plaatje? Bekendheid werd iets raars, dat ik aan het Songfestival mocht meedoen was een hele eer, maar daarna… ik had het gevoel dat ik helemaal terug moest naar af.”

VERSCHRIKKELIJK HUILEN

“Die periode van soul searching heeft best lang geduurd. De omslag kwam in 2020. We waren met het gezin in Londen en bezochten de musical Waitress. Gezellig avondje uit, niks aan de hand, tot ineens ‘She used to be mine’ werd gezongen en ik verschrikkelijk moest huilen. Dat was mijn nummer! Dát is wat ik moet doen: mensen raken met mijn stem. En voor wie ik van binnen echt ben, is het veel belangrijker dat ik gezien wordt door familie en

vrienden, mijn eigen, intieme kring. Het was een keerpunt. Waitress kwam naar Nederland, ik kreeg een van de hoofdrollen en voelde me weer helemaal op mijn plek.”

STRALENDE MENSEN

“Kijk”, zegt Doris, “dit vind ik zo leuk aan haar: ze straalt! Zie je dat? Ik hou van stralende mensen. Daarom is ze ook zo goed voor die rol van Roos. Linda: “En ik weet nog hoe blij ik was toen ik hoorde dat Doris gecast was voor Emma. Ik zie al jaren wat ze doet, hoe goed ze is. Het is echt een droom nu samen met haar op het toneel te mogen staan.”

Win kaartjes voor Rust en Vreugd!

Linda en Doris spelen beiden in Rust en Vreugd, een muzikale komedie van Bos Theaterproducties, die van 2 april tot en met 15 juni 2024 te zien is. Een speellijst vindt u op:

www.theater.nl

Wij mogen 3 x 2 kaartjes weggeven aan lezers van ANBO Magazine. Kans maken? Mail dan naar: contact@anbo.nl

VRAAG & ANTWOORD

HEEFT PASEN SPECIALE BETEKENIS

VOOR JE?

Linda: “Pasen staat voor een nieuw begin, vergeving. Ik heb me losgemaakt van de kerk waarin ik ben grootgebracht, maar de connectie met God van die dagen blijft altijd bestaan.”

Doris: “Tijdens de katholieke feestdagen moet ik vooral aan mijn moeder denken. Ik ging als kind met haar mee naar de Onze Lieve Vrouwenbasiliek waar Sterre der Zee staat. Na haar dood stelde ik me voor dat ze één was geworden met het genadebeeld van Maria. Die gedachte geeft me kracht.”

WIE IS JE OUDSTE VRIEND OF VRIENDIN?

Linda: “Ik kreeg pas in 1996, tijdens Miss Saigon, mijn eerste echte beste vriendin. Sinds ze uit de showbizz is gestapt, moeten we meer moeite doen elkaar te zien, maar eenmaal samen pakken we de draad heel makkelijk weer op.”

Doris: “Mijn zus is mijn liefste vriendin. Mijn hartsvriendin is zeventien jaar geleden overleden en het is heel gek, maar het voelt alsof die leegte nooit meer kan worden opgevuld.”

WAT IS ER FIJN AAN OUDER WORDEN?

Linda: “Dat ik, door allerlei dingen mee te maken, steviger in mijn schoenen ben komen te staan. Ik heb mijn eigen waarheid gevonden en ben minder snel

onder de indruk van de mening van anderen.”

Doris: “Dat is zeker waar: je leert relativeren. Tegelijkertijd word ik ook onzekerder over mijn werk. Is het nog goed genoeg, zullen ze me blijven vragen? Mensen denken vaak dat het me makkelijk afgaat omdat ik het al zo lang doe, maar de druk wordt er echt niet minder om.”

4. WAT DOE JE OM FIT TE BLIJVEN?

Linda: “Ik heb een abonnement op de sportschool… en daar maak ik geen gebruik van. Mentaal fit blijven, dat vind ik minstens zo belangrijk.”

Doris: “De kleine trampoline die ik in de corona-tijd uit de berging gehaald heb, gebruik ik nog steeds. Ik rol ‘m voor de televisie en kijk, terwijl ik ‘jog’, naar tennis of wielrennen. Dan is het toch net alsof we samen lekker sportief zijn.”

DOEN JULLIE AAN ‘ONTSPULLEN’?

Linda: “Ben ik niet zo goed in. Mijn jurk van het Songfestival in 2000 ligt nog gewoon op zolder. Samen met die andere jurk, in rood, wit, blauw en goud, voor het geval we als eerste zouden eindigen…”

Doris: “Ik gooi niet snel iets weg, maar ik koop ook heel weinig en als iemand iets ziet wat ‘ie leuk vindt roep ik: ‘Neem maar mee!’ Dat is ook een vorm van ontspullen, toch?”

Linda wordt op 30 november 1975 geboren in Arnhem. In 1996 kreeg ze de rol van Kim in de musical Miss Saigon. Ze leende haar stem aan de Nederlandse versie van Disney’s Mulan en Prinses en de kikker. In 2000 vertegenwoordigde ze Nederland tijdens het Eurovisiesongfestival. Linda is getrouwd met Greg Kromosoeto en heeft twee dochters: Lois en Eve. Haar eerste soloalbum (2006) was ‘Full Circle’. In 2023 kwam de single ‘For loving you’ uit.

DORIS BAATEN

Doris wordt op 12 april 1956

geboren in Maastricht. Ze speelde onder andere in de musical Les Misérables, Evita (de hoofdrol), Mama Mia! en Annie. Ze had rollen in Shouf Shouf, Gooische Vrouwen, Voetbalvrouwen en De man van La Mancha. In 2012 kreeg ze de Musical Award voor beste vrouwelijke bijrol in Hij gelooft in mij.

LINDA

WAGENMAKERS

Heeft u?

✘ Spier- en gewrichtspijn

✘ Reumatische klachten

✘ Rug- en nekpijn

Ontdek de kracht

van de Well-Sun

✔ Heerlijke infraroodwarmte

✘ Problemen met de doorbloeding

✔ Directe pijnverlichting voor spieren en gewrichten

✔ Positieve uitwerking op reumatische klachten en doorbloedingsproblemen

✔ Zonder hak- en breekwerk geïnstalleerd in elke ruimte

✔ Energiezuinig

Gratis brochure?

Bel 0341 277 010 of ga naar

www.well-fair.nl

Vervoer

Op de fiets, in de auto, met bus, trein of taxi; van A naar B komen kan op heel veel manieren. En tot op hoge leeftijd mobiel blijven betekent vrijheid en grip op je leven. Daarom een dossier over vervoer. Hoe verplaatsen we ons, welke obstakels zijn er en hoe kan het beter? Vol interviews met experts, ervaringen van leden, feiten, tips en inspiratie over mobiliteit en vervoer.

“Ik ben een groot liefhebber van de auto”

Alexander Pechtold, algemeen directeur van het CBR

“Ouderen kunnen behoorlijk goed inschatten wat hun beperkingen zijn”

Begin dit jaar waren er 11,66 miljoen mensen met een Nederlands autorijbewijs. Het CBR probeert te zorgen dat alle verkeersdeelnemers veilig thuiskomen, onder andere door hun rijvaardigheid te testen. Maar van verplichte keuringen is algemeen directeur Alexander Pechtold geen voorstander – ook niet voor 75-plussers. “Mensen moeten zelf ook hun verantwoordelijkheid nemen.”

U BENT NU VIER JAAR ALGEMEEN

DIRECTEUR BIJ HET CENTRAAL BUREAU

RIJVAARDIGHEIDSBEWIJZEN (CBR). TOEN U AANTRAD WAS ER EEN AANTAL KNELPUNTEN, WAARONDER DE CORONA-ACHTERSTAND DIE

LANGE WACHTTIJDEN VOOR HET AFRIJDEN

VEROORZAAKTE. HOE GAAT HET NU?

“Bij mijn aantreden vier jaar geleden hadden we met name problemen met de overschakeling naar een nieuw computersysteem, wat niet helemaal goed is verlopen. Vooral 75-plussers waren daar de dupe van: omdat het verlengen van hun rijbewijs langer duurde dan normaal, kwamen veel van hen zonder geldig rijbewijs te zitten. Deze problematiek ligt inmiddels al ruim twee jaar achter ons. We raden 75-plussers die hun rijbewijs moeten verlengen aan om vier maanden voor het verlopen van het rijbewijs de gezondheidsverklaring in te vullen. Mensen

die problemen met hun gezondheid hebben, vragen we een maand eerder in actie te komen. Dan kom je vrijwel zeker niet zonder rijbewijs te zitten.”

DAARNAAST WAREN DOOR DE CORONAACHTERSTAND DE WACHTTIJDEN VOOR HET

PRAKTIJKEXAMEN BEHOORLIJK OPGELOPEN. TOT SOMS WEL 20 WEKEN.

“Door corona is het CBR bij elkaar opgeteld zo’n vijf maanden dicht geweest. Jongeren die moesten afrijden voor hun B-examen, hebben daardoor een tijdje wat langer moeten wachten. Inmiddels zit dat ook weer binnen de acceptabele grens. Overal in Nederland kan je op een realistische termijn examen doen. De opleiding duurt natuurlijk ook een paar maanden. Dus als je een goede opleider hebt, weet hij dat goed te plannen.”

WAT IS ER GEBEURD OM DIE WACHTTIJDEN TE VERKORTEN?

“We hebben vooral geprobeerd om goed en gekwalificeerd personeel aan te trekken. Dat is niet makkelijk in deze arbeidsmarkt, maar we slagen daar best goed in. Onze collega’s hebben ook veel overgewerkt. Op die manier hebben we de achterstanden flink teruggedrongen. Bij andere instellingen, zoals in de gezondheidszorg, het openbaar vervoer en bij de rechtbanken, zie je dezelfde uitdagingen.”

VEEL MENSEN DENKEN BIJ HET CBR VOORAL AAN RIJEXAMEN DOEN. MAAR JULLIE HOUDEN

JE MET VEEL MEER BEZIG DAN ALLEEN DE AUTOMOBILIST.

“Dat klopt. Onze hoofdtaak is mensen veilig op de weg te krijgen en te houden. We houden ons niet alleen bezig met de auto en de brommer, maar ook met aanhangwagens, vrachtwagen, de binnenvaart, kippentransport en rondvaartboten. Wij proberen op al die vlakken bij te dragen aan de verkeersveiligheid. Dat doen we door de rijvaardigheid en de medische geschiktheid van bestuurders, en de vakbekwaamheid van professionals in de sector transport en logistiek te beoordelen. En als mensen

“Iets meer dan een miljoen rijbewijsbezitters is 75 jaar of ouder”

ziektebeelden hebben, onder invloed van alcohol of drugs achter het stuur kruipen of verkeerd rijgedrag vertonen, dan komen ze ook bij ons. De breed gedragen ambitie om naar nul verkeersdoden te gaan in 2050 is denk ik een illusie, maar we werken hard aan het verbeteren van de verkeersveiligheid. De politie is daarbij een belangrijke partner.”

OP 1 JANUARI 2024 HADDEN 2,8 MILJOEN 65-PLUSSERS EEN NEDERLANDS RIJBEWIJS.

DAT IS BIJNA 45 PROCENT MEER DAN 10

JAAR GELEDEN. VINDT U DAT EEN GOEDE ONTWIKKELING?

“Een rijbewijs is een belangrijk middel om in je eigen mobiliteit te voorzien. Bij jongeren zien we dat het hun

startkwalificatie op de arbeidsmarkt verbetert, en het helpt ouderen om actief hun sociale contacten te onderhouden, boodschappen te doen of naar de huisarts te gaan. Overigens zijn iets meer dan een miljoen rijbewijsbezitters 75 jaar of ouder. Het aantal vrouwen met een rijbewijs in deze groep is de afgelopen tien jaar verdubbeld. Het is een weerspiegeling van onze welvaart en mobiliteit.”

OP DIT MOMENT KUNNEN MENSEN DIE OUDER ZIJN

DAN 75 JAAR, MET EEN GEZONDHEIDSVERKLARING

HUN RIJBEWIJS VERLENGEN. SOMMIGE MENSEN

VINDEN DAT JE VANAF DIE LEEFTIJD REGELMATIG

EEN VERPLICHTE KEURING MOET KRIJGEN OM TE

BEOORDELEN OF JE NOG RIJBEVOEGD BENT. WAT

VINDT U DAARVAN?

“Ik ken mensen van 90 jaar met wie ik blind zou meerijden. En mensen van 40 waarmee ik de wijk nog niet uit durf. De grens van 75 jaar is natuurlijk arbitrair, maar je moet ergens een grens trekken. We weten dat vanaf 75 jaar de kans op een ongeluk toeneemt. Over het algemeen kunnen ouderen zelf behoorlijk goed inschatten wat hun beperkingen zijn. Als het veilig kan, helpen wij ze om hun rijbewijs te verlengen. Ik sta voor ons systeem zoals het nu is.”

EN OVER DIE MENSEN VAN 40 WAARMEE U DE WIJK

NIET UIT DURFT, IS EEN VERPLICHTE KEURING

ONGEACHT LEEFTIJD EEN GOED IDEE?

“Ik vind niet dat we ongelukken moeten proberen te beperken door extra regels, wetten en verplichte testen. Mensen moeten zelf ook hun verantwoordelijkheid nemen. Hun sociale omgeving heeft daarin ook een rol. Of kijk naar leasemaatschappijen, verzekeringsmaatschappijen en werkgevers; misschien kunnen zij een korting aanbieden voor mensen die bereid zijn eens in de zoveel tijd een toets te doen. Daarvoor hoef je niet langs het CBR. Ik vind dat geen verantwoordelijkheid van het CBR of de overheid.”

ONLANGS HEBBEN WE ONZE LEDEN GEVRAAGD WAT

HUN FAVORIETE MANIER VAN VERVOER IS. VEEL VAN

HEN GEVEN DE VOORKEUR AAN DE AUTO. WAT IS UW

FAVORIETE VERVOERSMIDDEL?

“Ik ben een groot liefhebber van de auto. Voor mijn werk rij ik vijf dagen per week van Wageningen naar Rijswijk en weer terug, dus dan is met de auto gaan het handigst. Maar ik heb sinds kort ook weer een fiets en ik merk dat ik dan veel meer zie. Die variatie vind ik denk ik het leukst.”

Alexander Pechtold

In november 2019 werd Alexander Pechtold benoemd tot algemeen directeur van het CBR. Daarvoor had hij een carrière in de politiek, onder andere als fractievoorzitter en politiek leider van D66, Tweede Kamerlid en minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Alexander Pechtold tipt

“Veel mensen die 75 worden, beginnen te vroeg met de aanvraag van hun nieuwe rijbewijs. Als er niks aan de hand is, kunt u gewoon wachten op de brief van het RDW. Die komt drie maanden voor u 75 wordt. Als u wel gezondheidsklachten heeft die van invloed kunnen zijn op uw rijgedrag, bespreek dan met uw huisarts of het verstandig is om de aanvraag eerder te starten. Op de website van ANBO zijn goede vragen en antwoorden te vinden over het verlengen van het rijbewijs. En ook op onze eigen site natuurlijk.”

Kijk voor meer informatie op: anbo.nl/rijbewijs-verlengen www.cbr.nl

Van A naar B kan beter

Overheid en verzekeraars helpen niet mee

We trekken er allemaal graag op uit. Ook als we ouder worden. Met de auto, de fiets, het openbaar vervoer of gewoon lopend. Dat is goed, want het houdt ons mobiel en we kunnen op die manier zo lang als mogelijk sociale contacten onderhouden en onze zelfstandigheid behouden. En dat zorgt weer voor regie over ons leven.

Maar worden senioren goed geholpen bij het behouden van hun mobiliteit?

De overheid, maar ook verzekeraars, helpen in ieder geval niet goed mee. Die werpen namelijk allerlei blokkades op die ervoor zorgen dat de mobiliteit in het geding kan komen. Vooral als het gaat om de auto en het openbaar vervoer.

MEDISCHE KEURING

Laten we beginnen met de auto, nog altijd het populairste vervoermiddel. De overheid vindt dat u bij het bereiken van de leeftijd van 75 jaar opeens een bijzonder persoon bent. Van de ene dag op de andere gaat men

er dan van uit dat u wel iets moet mankeren en dat u daarmee de verkeersveiligheid aantast. U moet vanaf die leeftijd namelijk iedere vijf jaar een medische keuring ondergaan.

KEURINGSARTS

Deze keuring brengt kosten met zich mee. Om te beginnen de Gezondheidsverklaring. Die kost (op het moment van schrijven van dit artikel) € 44,50. Moet u daarna een medische keuring ondergaan, dan is het starttarief € 107,60. Dan kan het nog gebeuren dat de keuringsarts u doorverwijst naar een specialist. De kosten van de specialist komen er dan nog bij.

KANON OP EEN MUG

Als een en ander nou een positieve invloed zou hebben op de verkeersveiligheid, zijn de kosten niet voor niets. Helaas is de bijdrage aan onze veiligheid te verwaarlozen. Volgens het jaarverslag 2022 van het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR, u leest vanaf pagina 20 een interview met directeur Alexander Pechtold) hebben zij 789.791 Gezondheidsverklaringen in behandeling genomen. In 3.521 gevallen is het rijbewijs ingetrokken wegens medische ongeschiktheid. Dus in slechts 0,4 procent is sprake van medische ongeschiktheid. Met andere woorden; de leeftijdsgebonden keuring is schieten met een kanon op een mug. ANBO-PCOB vindt dat iedereen op zijn tijd en ongeacht leeftijd een opfriscursus moet hebben.

VERSCHILLEN

U moet uw auto verzekeren. Dan kunt u te maken krijgen met een verzekeraar die aan leeftijdsdiscriminatie doet. Zie ook het kader bij dit artikel. Sommige verzekeraars rekenen een hogere premie voor oudere automobilisten. Een rondje langs een vergelijkingssite levert deze verschillen op.

We gaan uit van een WA-verzekering aangevuld met een beperkt casco (WA+) dekking. Kilometers per jaar tussen 10.000 en 12.000 voor een auto met een waarde rond de € 20.000. Het eigen risico is € 150 per jaar.

• Voor iemand die 1-1-1980 is geboren varieert de maandpremie van € 38,34 tot € 94,94.

• Bent u op 1-1-1945 geboren, dan is de goedkoopste aanbieder € 42,69 en de duurste € 106,54.

Dit is onderscheid maken op basis van leeftijd. Helaas mogen verzekeraars dat doen, het valt onder het gerechtvaardigd onderscheid. Vanwege datzelfde principe krijgen ouderen overigens ook korting op OV.

OPENBAAR VERVOER

Ook het openbaar vervoer helpt u niet. Hier wordt u wel geholpen met kortingen, maar om die te kunnen verzilveren moet er wel openbaar vervoer zijn. In de loop der jaren zien wij dat vooral in dunbevolkte gebieden de dienstregeling wordt uitgehold, waardoor (bijvoorbeeld) steeds minder bussen in het streekvervoer rijden.

ANBO-PCOB pleit er juist voor om een goede dienstregeling in het streekvervoer aan te bieden, omdat daar juist een grote vraag naar goed vervoer is. Niet iedereen kan of heeft de middelen om met een auto te reizen. Alternatieven voor de eigen auto en het ov vindt u op pagina 32 en 33.

De paden op, de lanen in Hoe bewegen we ons voort?

De lente is begonnen en dat betekent: naar buiten! Met de auto, op de fiets of een lekkere wandeling. We hebben op een rij gezet hoe we ons voortbewegen en hoe dit verschilt per leeftijdscategorie.

Hoe vaak zijn we online?

Zo’n 86% van de mensen bezit één of meerdere auto’s. Het autobezit is het hoogst in de leeftijdsgroep 35 tot 44 jaar (88%) maar nog steeds ook erg hoog bij de 55-plussers (87%). Het bezit van een e-bike is, ondanks de groeiende populariteit onder jongeren, nog steeds het hoogst onder de 54-plussers (47%).

*(er waren meerdere antwoorden mogelijk)

Welke afstanden leggen we dagelijks af?

De auto is met stip het meest populair in alle leeftijdsgroepen. Wat ook opvalt, is hoe zelden we gebruik maken van de trein. Daarnaast zien we een toename van het gebruik van de fiets bij de 65-75 jarigen

Een aantal leuke weetjes

In 2019 waren er anderhalf miljoen 70-plussers met een rijbewijs

• Ruim één miljoen 60-plussers heeft juist geen rijbewijs.

• De grootste toename in rijbewijzen is bij vrouwen

• Een derde van alle vijftigplussers ziet op tegen reizen met het openbaar vervoer

• Er staan 1,2 miljoen auto’s op naam van een 70-plusser

• 65-plussers zijn in de periode van 2013-2017 33% meer kilometers gaan afleggen

• Tussen 2013-2017 zijn mensen 13,4% sneller gaan fietsen

• Vitale 70-plussers kunnen een afstand van 500 meter binnen 10 tot 20 minuten wandelend over de weg afleggen.

Niet iedereen is even mobiel

Mooi om te zien hoe behulpzaam de gemiddelde Nederlander is: er zijn ongeveer evenveel 50-plussers die een ander helpen om van A naar B te komen als 50-plussers die geholpen worden. Waarom niet lekker met de trein of bus?

De voornaamste reden om niet met het openbaar vervoer te reizen is toch wel het feit dat iemand een auto heeft. We zien daarnaast dat openbaar vervoer als duur wordt ervaren. Ook zaken als de afstand, de tijden en de betrouwbaarheid en veiligheid kunnen een rol spelen.

Wat zijn de alternatieven?

75-plussers maken aanzienlijk vaker gebruik van wmo-vervoer. Een huurauto of deelauto is veel minder in trek.

Bewegingsradius wordt beperkter met leeftijd

Er is een duidelijk verschil in hoe makkelijk men zich van A naar B begeeft. Zo geeft één op de tien 75-plussers aan het moeilijk te vinden om zich te verplaatsen. Bij de groep 65-74 jarigen is dat 3% en bij de 55-64 jarigen 2%. Ongeveer een op de drie 75-plussers (32%) heeft de laatste vijf jaar te maken gehad met een afname in hun bewegingsradius. Bij één op de tien 75-plussers (12%) was dit zelfs een sterke afname.

Veel fietsslachtoffers onder ouderen

De stijging van het totaal aantal verkeersslachtoffers onder ouderen komt vooral door het aantal fietsslachtoffers in de afgelopen tien jaar en dan met name fietsers van 80 jaar en ouder.

• Bijna één derde van de verkeersdoden onder fietsers is een 70’er (32%)

• Ruim een kwart (27%) is 80 jaar of ouder.

Het aantal verkeersdoden onder deze laatste groep is sinds 2010 toegenomen met gemiddeld 4% per jaar. Deze toename blijkt ook uit de registratie van bezoek aan de Spoedeisende Hulp. Het risico om ernstig gewond te raken was in 2022 voor de meeste leeftijdsgroepen vrijwel gelijk aan eerdere jaren, alleen voor tachtigplussers is het gedaald ten opzichte van 2020-2021.

Bronnen: Bureauvijftig, CBS, Ruigrok NetPanel

Traploos in elke hoogte verstelbaar

Een groot gemak met opmaken

Op elke hoogte in- en uitstappen

Makkelijk onder het bed stofzuigen Volledig verrijdbaar en deelbaar

365 dagen slaapgarantie

Scan de QR code en ontvang onze brochure met alle unieke kenmerken van onze hoog/laag boxsprings. Ultiem

Nederlands product

CO2 neutraal geproduceerd

Demontage & afvoer oude bed

Gratis brochure

DE VERKEERSQUIZ

VAN CBR EN ANBO

Wie eenmaal het rijbewijs heeft, komt als het goed is tot zijn 75ste niet in contact met het Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen (CBR). Omdat er in het verkeer regelmatig iets verandert, bieden CBR en ANBO u de gelegenheid uw kennis te testen. Dat is in de eerste plaats leuk. En het is ook een goede manier om te testen of uw kennis nog up-to-date is! Doet u mee? Daar gaan we.

VRAAG 2

VRAAG 3

VRAAG 1

Welk symbool heeft te maken met de motor?

Bij welk bord moet u bestuurders op de kruisende weg voor laten gaan?

Onder de goede inzendingen verloten we een aantal prijzen, beschikbaar gesteld door het CBR. Stuur uw antwoorden daarom voor voor voor 4 juni in naar:

contact@anbo.nl

U kunt uiteraard ook een kaartje sturen naar ANBO Magazine, CBR Verkeersquiz, Postbus 2012, 3440 DA, Woerden. Vermeld duidelijk uw naam en adres. Alleen dan kunnen we u uw prijs toesturen.

Voor wie geldt deze geslotenverklaring?

A. Alleen vrachtauto’s met aanhangwagen

B. Alleen personenauto’s met aanhangwagen

C. Alle motorvoertuigen met aanhangwagen

ANTWOORDEN VAN DE VORIGE QUIZ:

Wie moeten hier gebruik maken van de fietsstrook? Er kunnen meer antwoorden goed zijn.

Antwoord: fietsen en snorfietsen

Bij welk bord moeten tegenliggers u voor laten gaan?

Antwoord: bord C (derde bord)

U leest een bericht op uw smartphone tijdens het rijden. Waar heeft dat invloed op?

Antwoord: op uw reactievermogen en op het inschatten van verkeerssituaties

Met welk vervoer reist u het liefst?

“Fietsen, hoe voorzichtig ik ook ben, is niet zonder risico”

Op onze digitale ontmoetingsplaats ANBO Trefpunt hebben we bezoekers gevraagd naar hun ervaringen met vervoer. We vroegen ze met welk vervoer ze het liefst reizen en of ze dat ook het meest gebruiken. We hebben een aantal reacties op een rij gezet.

JOHNY VERSLUIJS

“Het liefst maak ik gebruik van de auto. Wij wonen in een klein dorp en de OV-voorziening is minimaal. Om fatsoenlijk met de bus te gaan moeten wij een kwartier lopen. Zelf ben ik 69 jaar en mijn vrouw is 78. Na 38 jaar chauffeur in het streekvervoer te zijn geweest, vind ik nog steeds dat het de grootste fout van de overheid is geweest: marktwerking. Openbaar vervoer is een sociale behoefte en daar hadden ze van af moeten blijven.”

LONNIE PLOEGMAKERS

“Omdat ik dertig jaar geleden de auto de deur uit heb gedaan, doe ik bijna alles op de fiets. En beschouw ik fietsen ook als een goede fitnessoefening. Ik vind het heerlijk

om met de trein te reizen en merk dat ook een bus me op vele plaatsen brengt. En tijd heb ik genoeg. Helaas ben ik de afgelopen maanden al twee keer door andermans toedoen op de fiets aangereden en gevallen. Fietsen, hoe voorzichtig ik ook ben, is niet zonder risico.”

LONNIE PLOEGMAKERS

JOHNY VERSLUIJS

ATIE MEIJVOGEL

“In principe doe ik alles met de gewone fiets. Ik heb een e-bike in de schuur staan, maar merkte dat mijn conditie en spierkracht in de benen behoorlijk achteruit ging. Nu fiets ik alweer een halfjaar ‘gewoon’ en dat bevalt prima. Voor een dagje fietsen pak ik dan wel de e-bike.

De langere afstanden doe ik met de trein en bus en als er noodzaak is pak ik de auto, dat is meestal naar de stort of naar de Kringloop omdat ik daar nog weleens te vinden ben voor leuke en soms nuttige dingetjes.”

FRED LOUPIAS

“Het liefst doe ik alles op de fiets, tenzij een pakket te groot is, of te zwaar voor de fiets. Als alternatief neem ik dan het openbaar vervoer. De auto gebruik ik alleen

als wij ergens buiten Almere moeten zijn; mijn familie woont in Lelystad, Amsterdam en Rotterdam.”

TINEKE OUWENDIJK

“Ik gebruik heel graag mijn auto. Reden: Mijn baan was vertegenwoordiger en daar had ik de auto voor nodig. Familie woont verspreid door heel Nederland en vindt dan het gebruik van de auto gemakkelijk, van deur tot deur. Sinds mijn man is overleden, kan ik toch overal zelfstandig naar toe gaan. Ik heb kanker en kan tot op heden weg gaan wanneer het mij uitkomt, dus pas me aan met mijn ziekte. Onlangs naar een prachtige opera bij de Nationale Opera in Amsterdam, dus weer genieten. Blijf

genieten zolang het kan en aanpassen qua vervoer aan je gezondheid.”

Alle reacties zijn terug te lezen op:

www.anbotrefpunt.nl

Wilt u ook op Trefpunt?

ANBO Trefpunt is exclusief voor leden.

Inloggen en een profiel aanmaken doet u met uw Mijn ANBO-wachtwoord via:

www.anbotrefpunt.nl

FRED LOUPIAS

ATIE MEIJVOGEL

TINEKE OUWENDIJK

Tips op vervoersgebied

Er zijn interessante initiatieven, producten en diensten die u op het gebied van vervoer kunnen helpen en/of inspireren. Op deze pagina’s delen we een aantal interessante zaken.

Valys en Wmo-vervoer/Regiotaxi

VALYS

Valys is er voor reizigers met een mobiliteitsbeperking. U mag er alleen gebruik van maken als u niet met het openbaar vervoer kunt reizen. Daarnaast is er nog een aantal voorwaarden. U moet bijvoorbeeld een Valyspas hebben. Eén van de volgende documenten heeft u nodig om de Valyspas te kunnen aanvragen:

Speciaal vervoer

• een bewijs van de gemeente waaruit blijkt dat u recht hebt op vervoer uit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo);

• een bewijs van de gemeente waaruit blijkt dat u recht heeft op een rolstoel of scootmobiel uit de Wmo;

• een gemeentelijke gehandicaptenparkeerkaart;

• een OV-begeleiderskaart;

• een verklaring van of namens uw gemeente die vermeldt dat - ondanks dat u niet beschikt over bovenstaande documenten - er wel een noodzaak voor bovenregionaal vervoer bestaat.

De klantenservice van Valys is iedere werkdag van 09.00 tot 17.00 uur telefonisch bereikbaar via 0900 - 9630. Kijk voor meer informatie op:

www.valys.nl

WMO-VERVOER/REGIOTAXI

In gebieden waar het openbaar vervoer niet rijdt, kunt u gebruik maken van Wmo-vervoer (of Regiotaxi). Het is een vervoersvoorziening die vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) kan worden geregeld. In de taxi betaalt u per rit. De tarieven van de Regiotaxi zijn hoger dan de prijzen van het openbaar vervoer, maar lager dan de tarieven van een reguliere taxi. Hoe u een rit bestelt en wat de prijzen zijn verschilt per regio. Wmo-vervoer vraagt u aan via het Wmo-loket of zorgplein van uw gemeente.

Fietsmaatjes

Kent u Fietsmaatjes? Deze organisatie fietst met mensen die er graag op uit gaan, maar dat niet meer zelfstandig kunnen. Zij worden gekoppeld aan vrijwilligers die net zo graag op de fiets stappen. Samen trekken ze eropuit op een duofiets met elektrische trapondersteuning: een e-bike waarbij je naast elkaar zit. Nieuwsgierig geworden? Neem dan vooral een kijkje op:

www.fietsmaatjes.nl

U kunt de organisatie ook mailen via info@fietsmaatjes.nl of bellen: 06 28 13 37 09. Aanmelden als fietsmaatje kan via:

www.fietsmaatjes.nl/locaties

Vrijwillige chauffeur

ANWB AutoMaatje

AutoMaatje is een initiatief van de ANWB waarbij vrijwillige chauffeurs minder mobiele plaatsgenoten vervoeren. De chauffeurs gebruiken daarvoor hun eigen auto. U betaalt alleen een kleine onkostenvergoeding van 35 eurocent per kilometer aan de chauffeur. U hoeft hiervoor geen lid te zijn van de ANWB. Sinds de start in 2015 is er veel belangstelling; er zijn al ruim een half miljoen ritten gemaakt. Inmiddels is de dienst actief in meer dan 115 gemeenten. Wilt u hier meer over weten? En er gebruik van maken, of wellicht zelf chauffeur worden? Kijk dan op:

www.anwb.nl/automaatje

Speciaal voor u

Met zorg bereid.

Probeer nu 4 maaltijden voor slechts € 22,50!

Wat uw woon- of eetsituatie ook is: bij apetito willen we u culinair verrassen. Laten genieten van gemak… met onze keuze uit 130 vriesverse maaltijden! 4 ervan kunt u nu proberen in een proefpakket voor slechts € 22,50.

Inclusief stroopwafels in bewaarblik gratis!

Gratis aan huis bezorgd en zonder verdere verplichtingen.

Dat smaakt naar meer toch?

Bij uw bestelling ontvangt u bovendien 8 heerlijke stroopwafels in traditioneel bewaarblik gratis!

Eet u natriumarm, vegetarisch of glutenvrij? Ook dat kan. Ga naar apetito-shop.nl/proefpakket of bel 088 - 2012 123 en maak uw keuze. Vermeld bij de bestelling actiecode: 407-ANBO4K24. Eet smakelijk!

Deze actie is enkel voor nieuwe klanten en geldig t/m 28 juni 2024. Kijk voor de overige voorwaarden op apetito-shop.nl/proefpakket.

Bestel & geniet van:

Runderhachee met rode kool en aardappelen

Nasi goreng met kipsaté

www.apetito-shop.nl

Macaronischotel met rundergehakt

Grootmoeders kippannetje

Er komt een moment dat gewoon ‘een lekker bed’ niet meer voldoende is.

Met een Aldenhuijsen maakt u uw bed 2x zo snel op én eronder schoon, waardoor u meer tijd en energie heeft voor leuke dingen. Doordat een Aldenhuijsen altijd later nog uit te breiden is met o.a. elektrisch verstelbaar, hoog laag en extra opties past een Aldenhuijsen op ieder moment bij u in uw leven en kunt u zolang mogelijk in uw eigen vertrouwde omgeving blijven wonen.

Voortreffelijke nachtrust door assortiment Aldenhuijsen matrassen Deelbaar, verrijdbaar, elektrisch verstelbaar en hoog laag

Eigen fabricaat van betrouwbare (Europese) kwaliteit

Persoonlijke service: van advies tot meenemen van uw oude bed. Alles goed geregeld en volledig ontzorgd.

Kom langs bij een van onze Slaapadviescentrums of maak een vrijblijvende thuisafspraak. Uden is maandag t/m vrijdag (zonder afspraak) geopend van 10:00 - 17:00 uur. In Slaapadviescentrum Rotterdam en Hilversum organiseren we Aldenhuijsen Binnenloopdagen. Kijk op de website voor de actuele datums.

E-bike versus gewone fiets

Een e-bike of een gewone fiets? Wat is het beste?

Of ter afwisseling misschien wel allebei? Om de keuze wat makkelijker te maken, hebben we de voor- en nadelen van de e-bike en de gewone fiets voor u op een rij gezet.

Voordelen gewone fiets

GOEDKOPER

Een gewone fiets is goedkoper in aanschaf dan een e-bike. Belangrijk is wel dat u een kwalitatief goede fiets koopt. Laat u daarover goed informeren via bijvoorbeeld een erkende rijwielhandel.

GEZOND ÉN GOED VOOR UW CONDITIE

Een gewone fiets is goed voor uw conditie. Simpelweg omdat u moet trappen. U moet dus meer doen, komt zo lekker in beweging en verbrandt behoorlijk wat calorieën. Ook bij kortere afstanden.

GAAT LANG MEE

Een gewone fiets gaat lang mee. Over het algemeen langer dan een e-bike. Niet verwonderlijk, aangezien een elektrische fiets veel meer gevoelige onderdelen heeft die kapot kunnen gaan. Een goede stadsfiets van € 800 gaat volgens de Fietsersbond twee keer zo lang mee als een instapmodel e-bike van € 2000.

MINDER DIEFSTALGEVOELIG

Een gewone fiets wordt ook vaak gestolen. Zeker in wat grotere steden is er meer risico op diefstal. Maar e-bikes zijn helemaal gewild.

Nadelen gewone fiets

HARD(ER) WERKEN

Soms is fietsen echt hard werken! Daarom is een soepel lopende fiets met versnellingen reuzehandig. Nederland is vlak, maar af en toe moet u toch een heuveltje op of een viaduct. Dan kost het met een gewone ‘trapfiets’ toch wat meer kracht.

OVERBELASTING SPIEREN EN GEWRICHTEN

Constante krachtsinspanningen door flink doortrappen, bijvoorbeeld heuvelop, kunnen leiden tot overbelasting van spieren en gewrichten. Daardoor loopt u meer kans op mogelijke verrekkingen of ontstekingen.

TEKST ROB HOEKSTRA

Voordelen e-bike

COMFORTABEL

U fietst fluitend in een glooiend landschap, komt nergens bezweet aan en u heeft altijd het gevoel de wind in de rug te hebben. Zorg wel voor een opgeladen accu, anders is het alsnog trappen geblazen.

LANGERE AFSTANDEN AFLEGGEN

Langere afstanden legt u gemakkelijk af met een elektrische fiets. Daardoor vergroot een e-bike uw mobiliteit en flexibiliteit. Ook als u wat minder goed ter been bent of uw conditie wat minder is.

SNELLER

Met een e-bike bent u gemakkelijker en sneller op de plaats van bestemming. Ideaal als u ergens op tijd moet zijn.

Nadelen e-bike

DUUR

Een nieuwe e-bike kost veel geld. Volgens de Fietsersbond kun je een instapmodel e-bike van € 2000 vergelijken met een ongemotoriseerde stadsfiets van € 800. Maar de gewone fiets gaat twee keer zo lang mee. Als de e-bike 5 jaar meegaat en de ongemotoriseerde fiets 10 jaar, kost de normale fiets u € 80 per jaar en de e-bike € 400 per jaar.

MINDER CONDITIE

Fijn dat het fietsen makkelijker gaat op een e-bike, maar dat betekent ook dat u minder conditie opbouwt dan op een gewone fiets. Volgens de Fietsersbond moet u eigenlijk 25% meer fietsen om hetzelfde effect te krijgen.

DIEFSTALGEVOELIG(ER)

E-bikes zijn gewild bij het dievengilde. Elektrische fietsen leveren veel meer op dan gewone fietsen.

GROTERE KANS OP ONGELUKKEN

Met een e-bike fietst u sneller en is de kans op een ongeval groter dan met een gewone fiets. Vaak hebben e-bikers niet in de gaten hoe hard ze gaan en schatten ze daardoor verkeerssituaties niet altijd goed in.

ZWAAR

Een e-bike is wat zwaarder dan een gewone fiets. Inclusief accu gemiddeld zo’n 25 kilo. Dat merkt u niet tijdens het fietsen, maar wel bij het op- en afstappen en als u de e-bike bijvoorbeeld in de fietsenstalling wilt plaatsen.

Meer weten?

Wilt u meer weten over de voor- en nadelen van gewone fietsen en e-bikes? Kijkt u dan eens op de website van de Fietsersbond (www.fietsersbond.nl), de Consumentenbond (www.consumentenbond.nl) en de ANWB (www.anwb.nl). U kunt ook onze Tipgids Fietsen gratis downloaden via:

Heeft u geen internet, maar wilt u de gids wel graag ontvangen? Bel dan onze Ledenservice via 0348 46 66 66. anbo.nl/tipgids-fietsen

Grote bestanden versturen?

Vijf makkelijke manieren

E-mailprogramma’s begrenzen de grootte van bijlagen. Grote bestanden versturen via e-mail lukt daarom soms niet. Denk aan een wat langere video of een verzameling foto’s. Gebruikers mogen per keer maar 20 tot 25 MB (megabyte) versturen. Toch grotere bestanden versturen?

Dat kan op de volgende manieren.

MEERDERE E-MAILS GEBRUIKEN

Wilt u heel veel bestanden versturen, verdeel die dan over verschillende e-mails.Zo blijft u onder de limiet per mail. Gebruik als het even kan niet meer dan twee à drie mails, anders wordt het onoverzichtelijk.

BESTANDEN KLEINER MAKEN

Een andere mogelijkheid is het comprimeren van een bestand of een aantal bestanden. Daarmee verkleint u de grootte ervan. U pakt het bestand (of de bestanden) als het ware in. Het nieuwe, verkleinde bestand is een zogeheten ‘zip-bestand’. Deze werkwijze heet dan ook ‘zippen’. Het zip-bestand is vervolgens wel te versturen via bijvoorbeeld e-mail. De ontvanger pakt het weer uit. De bestanden staan nu in de oorspronkelijke grootte op de computer van de ontvanger. Niet alle bestanden zijn geschikt om te comprimeren. Het proces werkt goed voor tekstbestanden, denk aan Word. Ook bij Excel-bestanden kan het. Helaas zijn verkleinde foto’s en video’s maar een fractie kleiner dan de originele. Maar misschien net verkleind genoeg om toch via e-mail te versturen.

BESTANDEN STUREN VIA WETRANSFER

Online zijn er verschillende diensten om gratis grote bestanden te versturen. De bekendste is WeTransfer. Via die dienst delen gebruikers gratis maar liefst 2 GB (gigabyte) aan documenten, foto’s, video’s, presentaties en andere bestanden. Het maakt niet uit of het één heel groot bestand is of verschillende kleine. Bestanden versturen met WeTransfer kan gratis zolang de totale verzending onder de 2 GB blijft.

DELEN VIA AIRDROP

Grote bestanden uitwisselen tussen Appleapparaten? Dan is AirDrop een handige manier om ze

ONDERWERP AANDRAGEN?

Heeft u een digitaal onderwerp waar u graag eens meer over leest? Laat het ons weten via:

contact@anbo.nl

te delen. Het nadeel is wel dat zender en ontvanger bij elkaar in de buurt moeten zijn.

BESTANDEN DELEN VIA CLOUD

Het is ook mogelijk een clouddienst te gebruiken voor het sturen van grote bestanden. De bekendste zijn iCloud, OneDrive, Google Drive en Dropbox. Meestal gebruiken mensen clouddiensten als een persoonlijke back-up van bestanden. Maar de diensten zijn dus ook handig om bestanden met anderen te delen. Zij krijgen dan toegang tot één of meerdere mappen.

Meer weten?

Wilt u meer weten over het versturen van grote bestanden? Lees alle artikelen op:

www.seniorweb.nl

Heeft u hulp nodig? Word dan nu lid van SeniorWeb. U kunt dan onder andere gebruikmaken van hulp via internet, per telefoon of aan huis. Ook volgt u als lid onbeperkt onze online cursussen, ontvangt u exclusieve tips in tijdschrift Enter en kunt u verdachte mails insturen. Word nu lid en ontvang, omdat u ook ANBO-lid bent, € 5,50 korting op uw contributie. U betaalt in 2024 maar € 32,50 in plaats van € 38. Bovendien ontvangt u een SeniorWeb Puzzelboekje.

Ga naar:

www.seniorweb.nl/anbo

of bel met 030 – 276 99 65 voor meer informatie

Technologie speelt steeds vaker een belangrijke rol bij veiligheid. Denk hierbij aan de ontwikkelingen van camera’s en videodeurbellen.

Deze producten kunnen bijdragen aan de veiligheid van u en uw dierbaren en zorgen voor extra gemak wanneer u uw eigendommen in de gaten wil houden.

Veiligheid voor u en uw dierbaren

GEMAK EN VEILIGHEID GAAN HAND IN HAND

Zo bestaan de producten van Ring uit een reeks aan videodeurbellen, camera’s en alarmsystemen, die allemaal gemakkelijk te bedienen zijn vanaf een app. Met de videodeurbel kunt u bijvoorbeeld controleren wie er aanbelt voordat u de deur opent en bestellingen ontvangen zonder dat u zich hoeft te haasten naar de deur. U communiceert gemakkelijk met uw mobiele telefoon of tablet via tweerichtingsspraak. Ring deurbellen hebben een wijdhoeklens, waarbij u veel zicht hebt op de omgeving en degene voor de deur. Zo kunt u berichten achterlaten voor uw dierbaren. Ook is het mogelijk om grenzen aan te geven, zodat alleen gefilmd wordt wat u gefilmd wil hebben.

EXTRA BESCHERMING

Zowel videodeurbellen als de camera’s geven een scherp beeld en zijn helder in nachtzicht, waardoor u ook in het donker op de hoogte kunt blijven van wat er om u heen gebeurt. Ideaal als u ‘s avonds de garage of schuur in de gaten wilt kunnen houden. Als u behoefte heeft om meer van uw huis te beschermen, dan is er Ring Alarm, een betaalbaar doe-het-zelf-beveiligingssysteem.

RING APP EN TOEGANG

Het fijne aan de producten van Ring is dat deze gemakkelijk te installeren en bedienen zijn. De installatieprocedure via de app is verder heel eenvoudig. Volg de stappen, er is bij iedere stap een duidelijke uitleg, waardoor het niet fout kan gaan. Daarnaast is de app volledig in het Nederlands te gebruiken. Vervolgens kunt u alle producten bekijken en beheren via de mobiele Ring-app (telefoon of tablet) of op een computer (via Ring.com). Dit kan gekoppeld worden aan meerdere telefoons of tablets. Zo kunt u met verschillende mensen meekijken én instellingen van producten wijzigen. U kunt zelf bepalen wie toegang heeft tot uw Ring-apparaten door gedeelde gebruikers en gastgebruikers toe te voegen. Als eigenaar kunt u extra gebruikers toegang geven tot het apparaat door ze gedeelde gebruikers te maken, of gastgebruikers. Zo staat u altijd met uw dierbaren in contact.

EXTRA: RING PROTECT

Met een abonnement op Ring Protect bieden de alarmkits het extra voordeel van geassisteerde monitoring. Dan worden contactpersonen van u gebeld als er een noodgeval is. Het is ook mogelijk om de alarmkit uit te breiden met de noodknop, die een melding stuurt naar gedeelde gebruikers wanneer deze wordt ingedrukt. Zo kunnen zij meteen langs komen wanneer zij in de buurt zijn, of via een camera en de tweerichtingspraak inchecken wat er aan de hand is.

Ring Protect Plus biedt dekking voor een onbeperkt aantal videodeurbellen en beveiligingscamera’s van Ring op één locatie voor slechts €10 per maand of €100 per jaar.

Hierbij worden video’s die door de deurbel en/of camera van Ring zijn gemaakt vastgelegd en opgeslagen in uw account. U kunt ze bekijken en/of downloaden wanneer het u uitkomt.

Over Ring

Sinds de oprichting in 2013 is Ring op een missie om buurten veiliger te maken. Van de allereerste videodeurbel tot het Ring alarmsysteem, Ring biedt gebruikers een complete home security productlijn. Hiermee is het dé aanbieder op het gebied van betaalbare beveiliging voor het hele huis en de hele buurt. Ring zet zich in om beveiliging toegankelijk en makkelijk te maken voor iedereen.

www.ring.com

Joos Ockels:

“Het leven wordt vriendelijker voor je als je ouder wordt”

Net als voormalig echtgenoot Wubbo, met wie ze een halve eeuw samen was, draagt Joos Ockels graag uit: leef vooral niet té achteloos. We zijn immers – zoals de Nederlandse ruimtevaarder zo mooi formuleerde – allemaal astronauten van het ‘ruimteschip Aarde’.

En wat goed is voor de aarde, is goed voor ons.

Wubbo Ockels, die in 1985 aan boord van de Challenger het heelal verkende, overleed in 2014 aan nierkanker. Ook de aarde heeft kanker, stelde hij toen treurig vast. Joos Ockels wil voorkomen dat de ziekte de planeet fataal wordt. Er is tenslotte geen reserveplaneet. Met stichting Happy Energy richt ze zich op positieve scenario’s: “Elke stap, hoe klein ook, telt.” Daarnaast maakt ze de laatste jaren, tot haar genoegen, haar eigen ‘ruimtereizen’, waarin ze haar nieuw verworven vrijheid proeft. Niet alleen maar ‘vrouwvan’ zijn heeft de verhoudingen veranderd: “Als ik nu binnenkom, is dat als Joos.”

VERANDERING

Nadat Wubbo Ockels was overleden, heeft haar leven een nieuwe wending genomen. “Het is er niet beter of slechter op geworden – het is gewoon anders”, vertelt ze in het boek PR:OUD, een ode aan ouder worden. “Er is meer ruimte voor dingen die ík wil. Ik heb ook een nieuw onderkomen gezocht. In ons oude huis voelde het alsof Wubbo nog rondliep. Ik weet dat sommige mensen zoiets juist fijn vinden, maar ik had dat niet. Bovendien vind ik verhuizen heerlijk: het is een manier om je leven op te ruimen. Je

moet alles weer een plek geven en dingen wegdoen. Ik leer er enorm van. En het is goed voor je geheugen: je moet opnieuw onthouden waar alles ligt.”

OPTIMISME

Joos kende Wubbo vanaf haar dertiende; ze zijn samen opgegroeid. “Ik heb pedagogiek gedaan, Wubbo natuurkunde. Daar had ik nooit veel mee; met ruimtevaart wel, zeker toen hij zich na zijn ruimtereis ging bezighouden met duurzaamheid. Duurzaamheid en milieu zijn voor mij prangende kwesties. Met onze stichting Happy Energy hoop ik mensen vrolijker te stemmen over de toekomst van onze planeet. Wubbo vond optimisme een morele verplichting: pessimisme leidt tot niets.”

PERSPECTIEF

Het perspectief bepaalt volgens Joos hoe je kijkt. “Wubbo keek vanuit de ruimte naar de aarde en besefte: we zijn helemaal alleen. Vanaf de aarde bezien lijkt het namelijk misschien alsof het wolkendek eindeloos doorgaat, maar de atmosfeer is een dun laagje. Dat leert je anders kijken. Dat moet je zien over te brengen. In een ruimteschip wordt alles continu

GESPREK MICAELA BARTELS FOTO’S SEVILAY MARIA VAN DORST

“Ik ben dankbaar dat ik weer alles kan doen wat ik graag wil.”

Ingrid (74 jaar)

“Levens blijven gered worden dankzij mijn testament.”

“Jaren geleden voelde ik mij door een hartziekte ellendig en had ik nauwelijks energie. Dankzij de juiste behandeling geniet ik gelukkig weer van het leven.

Ik gun het andere mensen ook om na een hartziekte weer een normaal leven te leiden. Daarom heb ik de Hartstichting opgenomen in mijn testament. Zo draag ik bij aan wetenschappelijk onderzoek naar nieuwe behandelingen om nog meer levens te redden.”

Wilt u meer weten?

Bel of mail met Ans de Bruijckere

Adviseur Nalatenschappen

T. 070 315 56 07

Denkt u wel eens na over uw testament?

Ontvang gratis het Inspiratieschrift voor een persoonlijk testament.

• Tips van de notaris en andere deskundigen

• Een handig stappenplan

• Ruimte om uw eigen wensen te noteren

Vraag aan via hartstichting.nl/schrift

M. nalatenschappen@hartstichting.nl

“ We spelen poker met de atmosfeer”

gecheckt. Is er genoeg zuurstof? Werken de pompen? Zit er nergens een gaatje? Je weet wat de risico’s zijn als iets niet goed functioneert. De opdracht is dat ding goed te houden. Dat doen we op aarde niet. We spelen poker met die atmosfeer. Het ondenkbare – dat wij eraan gaan als civilisatie – moeten we denkbaar zien te maken, met behulp van fictie, verhalen, sciencefiction en kunst. We hebben beelden en verhalen nodig van hoe het zou kunnen zijn als we afzien van meer-en-meer-en-meer.”

LEVENSFASE

Joos zit in een volgens haar ‘superfijne levensfase’. “Niets meer moeten, alleen maar dingen doen die passen. Het

is een periode waarin je met veel dingen tevreden kunt zijn. Het leven wordt vriendelijker voor je als je ouder wordt, in die zin dat je mag zijn wie je bent. Je hebt van alles meegemaakt. En juist omdat het een tijd is van komen en gaan, krijg je ook het gevoel dat je tevreden mág zijn. Uiterlijk wordt minder belangrijk. Ik ben sowieso blij dat ik uit een tijd stam waarin niet alles daar zo erg om draaide.”

GENERATIES

Jaren geleden was ze een week op Terschelling met haar dochter en twee vriendinnen. “Ik dacht: deze meiden zijn hartstikke leuk, hun vriendinnen waarschijnlijk óók. Waarom neemt niet iedereen een vriendin mee, de volgende keer? Het jaar erop verbleven we daar een week met acht vrouwen tussen de dertig en zeventig. Dat was zó ongelooflijk leuk, dat doen we nu elk jaar. De jongeren vinden het bijzonder omdat ze merken hoe boeiend het leven van 60-plussers kan zijn. Wij ouderen vinden het heerlijk omdat we ‘feeling’ houden met hoe jongeren in het leven staan. Op sommige punten is dat volstrekt anders. Zo neemt de nieuwe generatie ondanks drukke banen rustig de tijd om te gaan hardlopen, een halfuurtje te mediteren of oefeningen te doen. Ik vind dat mooi – wij ouderen zijn dat helemaal niet gewend.”

PR:OUD

Met het PR:OUD willen initiatiefnemer

Micaela Bartels en fotograaf Sevilay Maria van Dorst een ander licht schijnen op ouder worden. Het koffietafelboek is een eerbetoon aan de schoonheid, veerkracht en (eigen)wijsheid van de ouder wordende mens. Als lid van ANBO kunt u PR:OUD nu bestellen voor € 65 in plaats van € 95. Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/pr-oud

De kortingscode is: ANBO

Technologie in de geriatrische revalidatie

Zo bereiden we ons voor op de toekomst

De zorg en technologie, hoe gaat dat nou samen zonder dat de zorg ‘koud’ wordt? ‘Slim met een hart’ is het antwoord van specialist ouderengeneeskunde Leonoor van Dam van Isselt. Zij doet onderzoek naar geriatrische revalidatie, specifiek naar het gebruik van technologie. “Technologie moet je slim combineren met face-to-face zorg. Zo wordt de zorg beter, efficiënter en wordt het geen ‘koude zorg’.”

Geriatrie is een specialisme gericht op ouderen en revalidatie is een medische term die herstel betekent. Is geriatrische revalidatie dan revalidatie voor ouderen? Zo simpel is het niet, legt Van Dam van Isselt uit. Als specialist ouderengeneeskunde in de geriatrische revalidatie is zij associate professor bij het Universitair Netwerk voor de Care-sector, Zuid-Holland (UNC-ZH) in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). “Geriatrische revalidatie is revalidatie voor kwetsbare ouderen. Met als doel om ze te helpen terug te keren naar de thuissituatie. Zodat ze zo goed mogelijk en zo lang mogelijk zelfstandig kunnen leven en wonen en ook weer kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven.” Geriatrische revalidatie is een belangrijke schakel tussen klinische zorg en langer thuis blijven wonen; het kan voorkomen dat mensen opgenomen moeten worden in een verpleeghuis of ziekenhuis.

REVALIDATIECENTRA

In Nederland vindt geriatrische revalidatie nu nog vaak plaats op revalidatieafdelingen in verpleeghuizen. Maar steeds vaker zijn er aparte revalidatiecentra, iets waarvoor Van Dam van Isselt pleit: “Een verpleeghuis is heel erg gericht op wonen en welzijn, terwijl het revalidatie-klimaat juist focust op behandeling, herstel en teruggaan naar huis. Het is tijdelijke zorg. Dat is een andere vorm van zorg, die bijvoorbeeld ook andere dingen vraagt van de inrichting van een gebouw.”

VOOR WIE IS GERIATRISCHE REVALIDATIE?

Geriatrische revalidatie is niet voor alle ouderen die opgenomen zijn geweest in het ziekenhuis. Van Dam van Isselt stelt dat je ‘kwetsbaar’ bent als je een verhoogd risico hebt op negatieve uitkomsten, zoals zorgafhankelijk blijven of overlijden. Bijvoorbeeld als je meerdere chro-

TEKST MARIJE REMMELINK FOTO’S: JASPER HOF

“Zorg dat je in beweging blijft en eet en drink gezond”

nische aandoeningen hebt die elkaar negatief kunnen beïnvloeden, zoals hartfalen, de ziekte van Parkinson en diabetes. Dat noemen we complexe multimorbiditeit. “Als je dat hebt, en dan ook nog je heup breekt, dan raken die andere aandoeningen vaak ook verstoord en kan je niet thuis revalideren, dan ga je naar ons. In geriatrische revalidatie speelt dus niet alleen leeftijd een rol, maar ook de mate van kwetsbaarheid.”

BEHANDELING

Geriatrische revalidatie is een multidisciplinaire behandeling: er vinden verschillende behandelingen tegelijkertijd en in afstemming met elkaar plaats. Bijvoorbeeld fysiotherapie, ergotherapie, logopedie en voedingsadvies en de begeleiding van een psycholoog. Bij iedereen die binnenkomt wordt gekeken naar wat een passende multidisciplinaire behandeling voor die persoon is. Dat wordt bepaald aan de hand van de revalidatiedoelen en hoeveel training iemand aankan. Dat laatste wordt belastbaarheid genoemd. Van Dam van Isselt: “Mensen met een chronische aandoening leren we ook zelfmanagement: hoe ze kunnen voorkomen dat ze weer een terugval krijgen en moeten worden (her)opgenomen in het ziekenhuis? Dus hoe zorg je goed voor jezelf, beweeg

je voldoende en neem je op tijd je medicijnen in. En wat kun je doen als je voelt dat je aandoening begint op te spelen. Omdat er veel tegelijkertijd speelt, is dit behoorlijk complex. Meestal is het zoeken naar hoe je alles goed op elkaar afstemt. Maar het lukt verrassend vaak: zo’n tachtig procent van de revalidanten gaat weer naar huis.”

“Gebruikmaken van technologie is nog een hele uitdaging”

HERSTELLEN NA EEN VAL

De grootste groep patiënten moet herstellen van een botbreuk als gevolg van een val. Zoals een gebroken heup, bovenarm of enkel, maar ook wervelinzakkingen als gevolg van een val. Herstel na een beroerte komt ook vaak voor. En daarnaast heb je mensen met een ernstige COPD-opvlamming, hartfalen en de ziekte van Parkinson, en mensen die herstellen van grote operaties of die langdurig in het ziekenhuis hebben gelegen. Ook is er een groeiende groep oncologische revalidatie. We worden natuurlijk allemaal een keer oud. Een deel van de algemene achteruitgang en kwetsbaarheid is niet te voorkomen. Maar een deel wel. “Zorg dat je in beweging blijft zodat je kracht, conditie en balans niet te veel achteruit gaan en eet en drink gezond”, adviseert Van Dam van Isselt.

SLIM MET EEN HART

In haar onderzoeken richt Van Dam van Isselt zich specifiek op het thema technologie. Daarbij staat centraal hoe ze in de geriatrische revalidatie slim gebruik kunnen maken van technologische middelen om zowel de behandelingen beter te maken als de klinische bedden en het personeel zo efficiënt mogelijk in te zetten. “Slimmer betekent: gebruikmaken van technologie. Het betekent meer thuis. Maar technologie moet je wel combineren met face-to-face zorg, anders wordt het ‘koude zorg’. We gaan dus voor slim met een hart. Gebruikmaken van technologie is nog een hele uitdaging, want we moeten het echt gaan omarmen en gaan zien als het nieuwe normaal.

SENSOREN EN APPS

Van revalidanten krijgen we niet van iedereen, maar wel verrassend vaak positieve reacties. Dat komt omdat ze ervaren dat het ze helpt bij hun herstel. We kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van bewegingssensoren, die

beweegactiviteit en inactiviteit goed in beeld kunnen brengen. Dat geeft inzicht en je kan zo ontdekken dat als je op een bepaald moment in de ochtend teveel of te weinig hebt gedaan, je later op de dag pijn krijgt. Revalidanten krijgen zo een goed beeld van hoeveel ze daadwerkelijk bewegen. Ook maken we steeds vaker gebruik van trainings-apps, waardoor revalidanten meer en zelfstandiger kunnen oefenen. Hierdoor herstellen ze sneller en beter.”

HUIVERIG

Professionals zijn soms minder enthousiast, concludeert Van Dam van Isselt. “Het schort soms aan digitale vaardigheden en we zijn het ook nog niet gewend. Het vergt oefening en is ook een totaal andere manier van werken. Je zoekt eigenlijk naar een herontwerp van de behandeling die je aanbiedt. Daarbij moet je je afvragen welk deel van de behandeling je kan invullen met technologie en van welk deel het essentieel is dat het face-to-face blijft. Professionals zijn soms huiverig dat straks alles achter een scherm terechtkomt. Dat is inderdaad geen leuk toekomstbeeld, gelukkig gaat het er ook niet zo uitzien. Ik heb er vertrouwen in dat we straks weten hoe we technologie slim kunnen inzetten om geriatrische revalidatie te verbeteren.

Goed voorbereid op toekomstige zorg

Dit artikel is de vierde in een reeks over de Nederlandse gezondheidszorg. Met deze reeks willen we u graag informeren en u bewust maken van het belang van goede voorbereiding op toekomstige zorg. Zodat wanneer dat nodig is, u belangrijke beslissingen op basis van de juiste informatie kunt maken.

EERDER IN DEZE REEKS:

Een gebroken heup: wel of niet opereren?

Te lezen via:

anbo.nl/gebroken-heup

Komt ouderdom echt met gebreken? Te lezen via:

anbo.nl/vitale-veroudering

Proactieve zorgplanning. Te lezen via:

anbo.nl/proactieve-zorgplanning

NOG TE VERSCHIJNEN ARTIKELEN IN DEZE REEKS:

• Valpreventie

• Zorgplanning

• Behandelgrenzen

• Levenseinde

• Nalatenschap/levenstestament

• Uitvaart

De artikelen worden ook gepubliceerd op:

www.anbo.nl/toekomstige-zorg

ONDERZOEK

Ouderen onvoldoende voorbereid op later: We rekenen blindelings op zorg en overheid

Veel ouderen gaan er vanuit dat de overheid, hun partner en de zorg het wel zullen regelen als er iets met hen gebeurt, en dat ze de zorg krijgen waar ook hun ouders op konden rekenen. Helaas is dat nu al vaak niet meer het geval. We moeten zelf zorgen dat ons huis geschikt is en we moeten elkaar langer en intensiever helpen. Bent u voorbereid op die toekomst? Dat vroegen we 7.718 senioren in ons onderzoek Krachtig Ouder Worden.

Door de vergrijzing en de toegenomen druk op de woningmarkt en zorg zullen we steeds meer zelf moeten regelen voor onze oude dag. Realiseren senioren zich dat? We legden respondenten deze vraag voor:

Stel dat u plotseling zo hulpbehoevend wordt dat u 24 uur per dag hulp nodig heeft, maar u kunt op dat moment nog nergens terecht. Hoe vangt u dan de situatie op tot er plek is?

Meer dan 40% van de senioren verwacht dat hun partner samen met de thuiszorg deze zorgsituatie zal opvangen. Maar wat als die optie niet beschikbaar is? Een op de vijf vertrouwt erop dat professionele zorgverleners dit zullen regelen. Anderen rekenen op een netwerk van kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden, samen met de thuiszorg. Verontrustend is dat 20% geen idee heeft hoe ze deze complexe situatie zouden moeten aanpakken.

Mijn Partner zal de eerste hulp voor zijn/haar rekening nemen, samen met de thuiszorg.

Ik neem aan dat de professionele zorgverleners dat zullen regelen.

Mijn net werk van kinderen, kleinkinderen, familie en vrienden zal dan de meeste hulp voor hun rekening nemen, samen met de thuiszorg.

Ik heb geen idee hoe ik dat zou moeten regelen 42% 20% 18%

20%

Veel senioren die erop rekenen dat hun partner en de thuiszorg het oplossen, hebben daar nog nooit over gesproken met de partner. Ook wie rekent op de hulp van kinderen, familie en vrienden, heeft daar vaak nog nooit met hen over gesproken. Er zijn dus meer gesprekken nodig om goed voorbereid te zijn, juist in een fase waarin dit nog voelt als ver weg. Jan (67 jaar) waarschuwt: “Begin eerder dan nodig is maatregelen te nemen. Je kunt er dan aan wennen, ermee leren omgaan en genieten van de maatregelen die je al genomen hebt.”

UITGAAN VAN MANTELZORG IS ONEERLIJK

Mantelzorg wordt hoe dan ook een van de belangrijkste pijlers in de zorg. 48% van de zelfstandig wonende senioren zorgt op dit moment voor iemand in de omgeving – en de behoefte aan mantelzorg zal alleen maar groter worden.

Dat op mantelzorgers wordt gerekend in de overheidsplannen vindt 47% van de zelfstandig wonende senioren een oneerlijke verwachting. Want het is sterk afhankelijk van de situatie of mantelzorg daadwerkelijk kan plaatsvinden. Wat zijn de zorgalternatieven voor kwetsbare mensen zonder sociaal vangnet? Een vrouw van 90 schreef: ‘Ik weet niet op wie ik een beroep zou kunnen doen. Ik heb geen mantelzorger, geen familie en alleen vriendinnen

“Ik heb geen mantelzorger, geen familie en alleen vriendinnen die even oud zijn”

die even oud zijn.’ Wat veruit de meeste ouderen (90%) beslist niet willen, is permanent bij kinderen of familie gaan wonen als ze zorg nodig hebben.

INVESTEER IN HET SOCIALE NETWERK

Als we vooral voor elkaar moeten gaan zorgen, moeten we investeren in onze contacten. Met het ouder worden krimpt het sociale netwerk vaak. In het onderzoek geeft een kwart van de nog zelfstandig wonende senioren aan dat ze weinig contact hebben met vrienden, familie, buren of kennissen. Bij senioren met (ernstige) gezondheidsproblemen is dit nog minder: 37% spreekt hen niet regelmatig. En 9% van de senioren heeft minder dan tien personen in zijn sociale netwerk.

ONDERZOEK

De oplossing kan zijn: nieuwe mensen leren kennen. 30% is bewust bezig om nieuwe mensen te leren kennen. Maar dat blijkt nog niet zo makkelijk. Een 90-jarige vrouw: “Hoe vind ik mensen die dezelfde interesses hebben als ik? Ik heb meerdere keren iets geprobeerd, maar zonder resultaat.” Een 90-jarige man verzucht: “Ik moet eerst mijn verlegenheid overwinnen.”

WAAR WILLEN WE WONEN?

Als het gaat om de woonwens is één ding overduidelijk: in geen geval naar een verpleeghuis (0%)! Senioren blijven het liefst zo lang mogelijk zelfstandig wonen, met thuiszorg, zegt 55%.

WOONWENS ALS WE ZORG NODIG HEBBEN

Zo lang mogelijk zelfstandig thuis met thuiszorg.

In een woonzorgcentrum met eigen appartement en zorg op afroep.

Zelfstandig in een gemeenschap waar iedereen elkaar kent en voor elkaar zorgt

“Verhuizen kan altijd nog”

En heeft wie zelfstandig wil blijven wonen een huis dat geschikt is voor het geval ze hulpbehoevend worden? We legden ze een situatie voor:

Stel dat u plots dagelijks hulp- en zorgbehoevend wordt. Kunt u dan in uw huidige woning blijven wonen?

Maar liefst 39% zegt dat de woning niet geschikt is om er te blijven wonen als ze zorgbehoevend worden. Is deze groep dan in elk geval wel bezig om hun huis klaar te maken voor ‘later’, vroegen we. Slechts 7% van hen is

bezig om de woning geschikt te maken. 43%, denkt er weliswaar over na, maar is nog niet begonnen, terwijl een kwart er nog helemaal niet over heeft nagedacht. De redenen hiervoor variëren. “Het is een huurwoning, dus ik kan en mag niets veranderen”, merkt een 85-jarige vrouw op. Anderen voelen zich nog te jong, zoals de 83-jarige vrouw die zegt: “Voor mijn gevoel is die situatie nog ver weg.” Weer anderen zien op tegen de rompslomp en de kosten van een verbouwing. Iets meer dan een kwart is überhaupt niet van plan om de woning geschikt te maken. Zoals een 82-jarige man opmerkt: “Verhuizen kan altijd nog.”

WOONHOFJES

Een forse groep senioren (42%) wil liefst in een woonzorgcentrum of woongemeenschap wonen als meer zorg nodig is. Maar dit alternatief is vaak niet (meer) voorhanden in de buurt. Daarom adviseert driekwart van de ondervraagde senioren de overheid om weer moderne woonzorgcentra en meer woonhofjes/woongemeenschappen te bouwen. Bijna een kwart pleit ervoor dat de overheid ouderen juist moet stimuleren om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen, met thuiszorg waar nodig. Er is duidelijk behoefte aan diverse opties, zodat iedereen een passende woonsituatie kan vinden.

Over het onderzoek

Top 5

Wat zou u willen doen om uw huis geschikt te maken?

1. Traplift installeren

2. Slaapkamer/badkamer beneden

3. Toilet verhogen

4. Drempels verwijderen

5. Garage ombouwen tot slaap- en/of badkamer

Het onderzoek Krachtig Ouder Worden is in opdracht van ANBO-PCOB uitgevoerd door het Nationaal Seniorenpanel. In de periode van 30 januari tot 17 februari 2024 deden 7.718 senioren (65+-jaar) die volledig zelfstandig wonen mee aan het onderzoek en 94 senioren waarbij wonen en zorg gecombineerd zijn. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers is 76 jaar.

OPMERKELIJKE CIJFERS

0% wil in een verpleeghuis wonen

74% vindt het oneerlijk dat de overheid rekent op mantelzorgers

30% van de senioren wil nieuwe mensen leren kennen

90% wil niet permanent bij kinderen, familie of vrienden wonen als ze zorg nodig hebben

48% verleent nu zelf zorg of ondersteuning aan iemand uit de directe omgeving

29% van de 80-plussers heeft een woning die ongeschikt is als ze niet meer de trap op kunnen

24% heeft geen regelmatig contact (meer) met mensen uit hun sociale netwerk

9% van de senioren heeft minder dan tien personen in zijn sociale netwerk

WAT VINDT ANBO-PCOB?

Anneke Sipkens, directeur ANBO-PCOB: “Dit onderzoek laat zien dat mensen nog te veel verwachten dat overheid, partner en professionele hulp het wel zullen regelen. We weten dat dat niet zo is en dat het nu al aan alle kanten schuurt. Het onderzoek maakt pijnlijk duidelijk dat dit nog niet tussen de oren zit bij ouderen. Dat zorg steeds vaker niet beschikbaar is en dat we in die gevallen elkaar moeten helpen, zal veel senioren nog zwaar vallen. Want hoe moeten ouderen die bijna geen sociaal netwerk hebben dit oplossen? ANBO-PCOB vindt dat mensen hier echt zelf meer over na moeten denken. En de overheid zou ouderen veel meer mee moeten nemen in deze omslag van denken. Als ANBO-PCOB zien wij het als onze taak mensen te stimuleren zich beter voor te bereiden op het ouder worden. Ouderen die hun netwerk willen uitbreiden kunnen bij ANBO-PCOB terecht om nieuwe mensen te ontmoeten.”

IS UW WONING ÈCHT klaar voor uw oude dag ?

Hebt U al gedacht aan een “toiletbril-met-onderdouche” ?

Want als het goed schoonmaken van uw onderlichaam moeilijker wordt en U wilt niet afhankelijk zijn van uw partner of hulp, dan is een “wc-met-onderdouche” onontbeerlijk !

NEEM NU EEN SPATOILET®

dé beste en meest betrouwbare toiletbril-met-onderdouche

Want wat doet U als U uw onderlichaam niet meer zelf kunt reinigen door ouderdom, ziekte of handicap? Als je dus een ander moet vragen om de billen schoon te maken ? Iedereen vindt dat zeer gênant!

DUS blijf zo lang mogelijk zelfstandig met een Spatoilet® en geniet van optimale service…!! Zie het artikel in de Consumentenbond van April 2023

Voordelen van een Spatoilet®:

• Verwarmde toiletzitting

• Reiniging van Uw onderlichaam met warm water

• Vaginale reinigingsfunctie

• Ingebouwde föhn voor optimale droging

• Massage- en pulsefuncties

• EN installatie zonder hakken of breken

PLUS

• 100% hygiëne

• Bespaar tot 90% op toiletpapier

• EN nooit meer ‘natte-doekjes’ !

De bediening is uiterst eenvoudig:

• Met extra duidelijke afstandsbediening

• Instelbaar voor 4 gebruikers

• Soft-closing toiletbril

Kortom een heel compleet apparaat voor een uiterst scherpe prijs:

Frisse service W.V... koopt in 2021 een Spatoilet – een toilet met sproeier – waar hij erg blij mee is. Door een val van zijn vrouw in de toiletruimte breken de kunststof boutjes van de zitting af. V... mailt Spatoilet. Al snel krijgt hij een telefoontje dat er nieuwe boutjes onderweg zijn. Maar nadat Vos de boutjes heeft vervangen, werkt de afstandsbediening die bij het toilet hoort niet meer. Er is weer telefonisch contact. V... probeert van alles, maar het lukt hem niet om het euvel op te lossen. De leverancier stelt voor om de volgende dag zelf langs te komen. Op een zondag nog wel. Hij plaatst een nieuwe schakelaar in de ontvanger van de wc, waarna alles weer werkt. De leverancier kan net op tijd voor de aangekondigde ijzel weer op pad. Een flinke rit van een paar uur. Spatoilet kan wel een potje breken bij V....

Bron: Consumentenbond April 2023

• 1040 euro INCLUSIEF installatie. (daarkomt èchtgeencentmeerbij!) (Bij zelf installeren kost de Spatoilet® 745 euro)

Probeer de Spatoilet nu DRIE WEKEN, gratis voor niets! U betaalt na de proefperiode.

Al meer dan 16 jaar is de Spatoilet een zeer betrouwbaar apparaat en daarom geven wij 5 jaar volledige garantie. Onze klanttevredenheid is hoog en dat willen we zo houden!

Kijk voor meer specificaties op SPATOILET.COM

9,7

Laat uw idealen voortleven in uw testament

Wilde Ganzen steunt mensen die met kleine, slimme projecten armoede aanpakken in hun eigen buurt of dorp. Door Wilde Ganzen op te nemen in uw testament geeft u, ook als u er niet meer bent, deze aanpakkers de kans om armoede van onderop te doorbreken.

Meer informatie over onze projecten of de brochure over nalaten ontvangen?

Bel of mail met Emmy Janssen: 033 - 204 5522, emmy@wildeganzen.nl. wildeganzen.nl/nalaten

Daten na je 50ste: Ineens weer verliefd

Liefde is groots en toch zit liefde juist in de kleine dingen. Iemand die naar je dag vraagt, een kopje thee voor je zet, samen met je een vakantie plant of met je geniet van een zonnige lentedag. Precies dat misten Janny en Barend in hun leven. Ze waagden de sprong op datingsite 50PlusMatch en vonden er de liefde van hun leven.

JANNY, 66 JAAR

“Na mijn scheiding ben ik eerst aan mezelf gaan werken. Ik was mezelf kwijtgeraakt. Wat vond ik leuk, waar had ik behoefte aan? Vorig jaar dacht ik: nu ben ik er klaar voor en ben ik gaan kijken op een datingsite. Ik werd overspoeld door mailberichten. Daar zat ook een berichtje van Barend tussen.

We hebben elkaar eens gebeld en zaten meteen anderhalf uur aan de telefoon. De volgende dag zijn we koffie gaan drinken. We gaven elkaar meteen een omhelzing. Dat zou ik anders nooit doen, maar nu gebeurde het gewoon.

We zijn allebei bezige bijtjes. Barend werkt veel en heeft allerlei hobby’s zoals z’n drone en vliegeren. En ik werk in de kinderopvang en ben druk met m’n kleinkinderen.

We zien elkaar in het weekend. We gaan vaak wandelen en kijken graag films. Soms gaan we naar dansfeesten, daar houden we allebei ontzettend van. Jaren 70- en 80-muziek, dan staan we allebei als twee jonge honden op de dansvloer.

Dit is een heel nieuw hoofdstuk in mijn leven. Ik geniet er met volle teugen van en ben er heel dankbaar voor om dit allemaal mee te maken. Ik zou anderen ook aanraden om die stap te zetten en te gaan daten. Het hoeft niet de eerste keer raak te zijn, maar gewoon iemand leren kennen is al zo leuk.”

TEKST FLEUR AKERSLOOT FOTO’S MARK KOHN

7gratisdagen proberen

Kom ook daten bij ANBO-PCOB: Zo werkt het!

BAREND, 69 JAAR

“Zal ik hier ooit een leuk iemand vinden? Dat vroeg ik me weleens af als ik op de datingsite zat. Vorig jaar kwam ik terug van een paar maanden reizen en besloot toch eens een kijkje te nemen op 50PlusMatch. Ik zag Janny en dacht: daar wil ik weleens mee bellen. Voor mij is het heel belangrijk dat ik met iemand kan praten en dat zat meteen goed. Ook vond ik het belangrijk dat ze net als ik van reizen houdt.

Ik wilde zes weken met de caravan op de bonnefooi door onder andere Duitsland, Tsjechië en Oostenrijk. Dat zag Janny wel zitten, ook al had ze dat nog nooit gedaan. Schitterend was het. Er was geen dag dat we het niet eens waren met elkaar. Een lot uit de loterij dat je zo iemand vindt en dat je zo met elkaar kan omgaan. We hebben al die weken alleen maar leuke dingen meegemaakt. Eigenlijk is alles wat je met Janny doet leuk, ze geniet en is overal voor in. Toen ik in m’n eentje reisde, kon ik niet delen met een ander wat ik meemaakte. Nu delen we al die ervaringen met elkaar. De reis die ik alleen heb gemaakt voordat ik haar ontmoette, gaan we aankomende zomer met z’n tweeën doen.

Onze relatie groeit. We zijn elk weekend samen. En ook al spreken we elkaar dagelijks, toch hebben we nog genoeg te bespreken als we elkaar dan weer zien. Vraag me niet waarover het gaat, maar we hebben altijd iets te bespreken.”

ANBO-PCOB heeft nu een eigen datingsite! De eerste leden hebben zich al ingeschreven, de eerste liefdes bloeien op. Doet u ook mee?

Hoe werkt daten bij ANBO-PCOB? Je kunt bij het zoeken aangeven of je alleen wil zoeken naar ANBO-PCOB-leden, of naar alle aangesloten leden. Daarnaast kun je zoeken op leeftijd, regio, opleiding, hobby’s, levensovertuiging, enzovoort. Als het klikt, kun je elkaar via de datingsite berichten sturen en misschien later besluiten elkaar te ontmoeten.

Ga naar:

www.50plusmatch.nl/anbo-pcob

Mooi aanbod voor leden

ANBO-PCOB-leden krijgen zeven dagen gratis lidmaatschap om de ANBO-PCOB-datingsite uit te proberen.

Daarna geldt het speciale aanbod:

Periode Bedrag per maand

1 maand € 29,95

3 maanden € 19,95 + 1 maand gratis!

6 maanden € 14,95 + 2 maanden gratis!

Let op: gebruik actiecode ‘ANPC’ op de betaalpagina, dan krijgt u de gratis extra maanden lidmaatschap.

Langer thuis met een traplift op maat

Uw woning is een plek van comfort, herinneringen en veiligheid. Hier wilt u het liefst zo lang mogelijk blijven wonen, maar wat als de trap een uitdaging wordt en verhuizen de enige optie lijkt? Dan kan een traplift de oplossing bieden. Een traplift zorgt voor zelfstandigheid en de mogelijkheid om langer in uw vertrouwde woning te blijven wonen.

Iedere situatie is uniek en daarom verdient elke traplift een persoonlijke aanpak. De Otolift Modul-Air Smart is een op maat gemaakte traplift, aangepast aan uw specifieke trapsituatie en wensen. Deze traplift past op bijna elke trap, waardoor de verdiepingen in uw vertrouwde huis toegankelijk blijven. De Otolift Modul-Air Smart kenmerkt zich door een uniek ontwerp met ‘s werelds dunste enkele rail.

‘Iedere situatie is uniek en daarom verdient elke traplift een persoonlijke aanpak.’

Compact design

Dankzij Reverse Drive Technology en de volledig opklapbare stoel is de Otolift Modul-Air Smart geschikt voor smalle trappen vanaf 70 centimeter breed. Als u kiest voor plaatsing aan de binnenzijde van uw trap kan de trapleuning in de meeste gevallen blijven zitten. Dit zorgt ervoor dat de trap veilig beloopbaar blijft voor andere gebruikers.

Door het compacte design van de Otolift Modul-Air Smart integreert hij naadloos in uw interieur en hoeft u geen ingrijpende aanpassingen aan uw woning te doen.

Veiligheid en comfort

Om veiligheid en comfort te garanderen, is de Modul-Air Smart van Otolift uitgerust met verschillende veiligheidsfuncties. Klemsensoren zorgen ervoor dat de traplift automatisch stopt als er obstakels op de trap worden waargenomen. De traplift is uitgerust met een gordel en armleuningen die ervoor zorgen dat u veilig en comfortabel zit, terwijl de traplift langs de trap beweegt.

Maatwerk door geavanceerde meettechnieken

De rail van de traplift bestaat uit innovatieve modules, zodat de Otolift Modul-Air Smart vakkundig en zeer snel op maat gemaakt wordt. Met geavanceerde meettechnieken, waaronder nauwkeurige fotometing en 3D-beeldvorming, wordt een perfecte oplossing gecreëerd die naadloos aansluit op uw trap.

Uw ideale traplift

Bent u benieuwd wat er mogelijk is voor uw situatie? Vraag gratis een informatiepakket aan of maak een afspraak voor vrijblijvend thuisadvies.

Bel 0800 - 444 770 8 of ga naar Otolift.nl

Ontdek écht goed zitten in uw woonkamer

Comfortabel en zorgeloos vanuit huis de beste stoel vinden klinkt als muziek in de oren, toch? En als kers op de taart ontvangt u nu ons gratis Aan huis voordeelpakket. Ga naar prominent.nu/thuisadvies of bel 0341 - 27 40 90 voor een vrijblijvend advies bij u thuis. Altijd ruim 1000 modellen op voorraad en binnen 1-5 werkdagen in huis.

Ons nieuwste inspiratiemagazine gratis ontvangen? Ga naar prominent.nu of bel: 0341 - 27 40 90 voor meer informatie.

Actievoorwaarden van toepassing. Vraag ernaar bij de adviseur. *Bijna alle modellen zijn ook met sta-op functie leverbaar.

• Gratis stijladvies

t.w.v. 179,-

• Gratis taxatie oude stoel

• Gratis zitanalyse

• Professionele levering

Sorisso relaxstoel* Vanaf 1190,Nu v.a. 790,-

S-100 relaxstoel* Vanaf 2090,Nu v.a. 1690,-

Toscana relaxstoel* Vanaf 1090,Nu v.a. 690,-

A-101 relaxstoel* Vanaf 1490,Nu v.a. 1090,-

E-100 relaxstoel* Vanaf 1590,Nu v.a. 1190,-

J-100 sta-op stoel

In stof 690,Direct leverbaar

ANBO TIPT

Er zijn oneindig veel producten, apps, uitjes en gadgets die het leven leuker, makkelijker en/of interessanter maken. In elk nummer van ANBO Magazine tipt hoofdredacteur Jurriën

Beerda zijn favorieten. Mocht u zelf een interessante en/of leuke tip hebben, meld dit dat via:

Krachtig ouder worden

De Seniorencoalitie (bestaande uit ANBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, NOOM en SOMNL) organiseert de komende drie jaar regionale bijeenkomsten om met elkaar in gesprek te gaan over onze toekomst. De bijeenkomsten organiseren we onder de naam ‘Krachtig ouder worden; Praat Vandaag Over Morgen’. We praten over het belang van behoud van eigen regie, wat u allemaal zelf kunt regelen als het gaat om huisvesting en zorg en het belang van vitaliteit. Wat hebben we in eigen hand en waar hebben we hulp van anderen nodig? Na de bijeenkomst is er een regionale kennismarkt waar u onder het genot van een hapje en een drankje meer informatie over deze onderwerpen kunt krijgen.

We nodigen u uit om deel te nemen aan deze regiobijeenkomsten. Dit jaar vinden ze plaats op de volgende data:

• 29 mei in Zwolle

• 25 september in Utrecht

• 15 oktober in Amsterdam

• 13 november in Groningen

• 11 december in Rotterdam

Lees meer over Krachtig ouder worden op pagina 7.

Anathema

Event

In 2025 en 2026 volgen er meer regionale bijeenkomsten in de rest van het land. U kunt zich aanmelden via de website:

www.deseniorencoalitie.nl

Bent u al bekend met Anathema? Dat is een app over seksuele gezondheid voor senioren. De app biedt informatie over onderwerpen waar mensen niet makkelijk over praten of vragen over stellen aan bijvoorbeeld hun arts. De informatie is laagdrempelig beschikbaar en omvat ook suggesties voor oefeningen. Bij het ouder worden neemt de kans toe dat de seksuele beleving verandert. De app focust op het behouden of weer terugvinden van positieve en aangename ervaringen. De Anathema-app is dit hele jaar nog gratis beschikbaar via de Play en App Store. De app is ontwikkeld binnen een Europese samenwerking. ANBO-PCOB heeft de inbreng van het perspectief vanuit senioren geleverd.

Het St. Antonius Ziekenhuis is op zoek naar mensen van 70 jaar of ouder die een keuzehulp voor mensen met een gebroken heup willen beoordelen. Een keuzehulp is bedoeld als ondersteuning bij een keuze voor een bepaalde behandeling. In dit geval gaat het om de keuze voor wel of niet opereren na een gebroken heup. Om de keuzehulp verder te verbeteren zijn er senioren nodig die de keuzehulp willen beoordelen. Het maakt hiervoor niet uit of u al kennis heeft over een gebroken heup of niet. Het gaat om een (video)be-

Ring

lafspraak van ongeveer 30 minuten. Daarin vertelt u wat u van de keuzehulp vindt. Om de keuzehulp te bekijken heeft u een computer of tablet met internettoegang nodig. Als u interesse heeft kunt u uw naam en telefoonnummer en/of e-mailadres mailen naar:

Arts-onderzoeker Thamar Kroes van het Centrum voor Traumageriatrie van het St. Antonius neemt dan contact met u op voor meer informatie. t.kroes@antoniusziekenhuis.nl

In samenwerking met onze ledenvoordeelpartner Ring, bekend van bel- en alarmsystemen, mogen we een aantal producten weggeven. Wilt u daar kans op maken?

Mail dan naar:

Laat weten waarom u deze producten graag wil testen én of u uw bevindingen wilt delen in ons magazine. Kijk voor meer informatie op:

Wij werden door ons lid Machteld Blickman gewezen op de interessante tentoonstelling Living Looonger: hoe oud wil je worden? De tentoonstelling laat de mogelijkheden én gevolgen zien van een langer leven. U kunt ervoor nog tot 5 januari 2025 terecht in de Studio van NEMO op het Marineterrein in Amsterdam.

In het vorige magazine hebben we aandacht besteed aan wensstichting Oppepper4all.nl. Per abuis is de naam van de stichting twee keer verkeerd geschreven, vandaar dat we er nu nog een keer op terugkomen. De organisatie wil aandacht en vreugde schenken aan chronisch zieke kinderen en volwassenen en hun sociale omgeving. Kijk vooral ook eens op:

Laat anderen ook profiteren van het ANBOlidmaatschap!

Kent u iemand die de hulp van ANBO ook goed kan gebruiken?

Laat hem of haar voordelig kennismaken met ANBO. Dat kan nu voor slechts € 29,95*.

Maak iemand lid en ontvang een VVV Cadeaukaart van €15

* Het nieuwe lid betaalt dit introductietarief voor het eerste jaar. Daarna is het ANBO-lidmaatschap € 4 per maand. anbo.nl/lidwerftlid of bel 0348 46 66 66

HUIDIG ANBO-LID

JA, ik maak iemand lid en krijg een VVV Cadeaukaart cadeau

Voornaam

Achternaam

Tussenvoegsel

Postcode Huisnr.

Lidnummer

E-mailadres

VOORWAARDEN Actie geldt tot en met 3 juni 2024. Eén VVV Cadeaukaart per geworven lid. Hoe meer leden, des te meer bonnen.

Geef uw gegevens bij voorkeur door via anbo.nl/lidwerftlid

JA, ik word lid van ANBO voor het instaptarief van €29,95 (normaal € 48)*

Heer Mevr. Voorletters

Achternaam

Tussenvoegsel

Geboren op: / /

Straat Huisnr.

Postcode Woonplaats

E-mailadres

Datum

Of vul de bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Telefoonnummer

Handtekening

ABN AMRO wijst klanten en helpers de weg in digitaal bankieren

ABN AMRO zet zich op allerlei manieren in om klanten en zogeheten ‘helpers’ te ondersteunen bij digitaal bankieren. Helpers zijn mensen die anderen in de digitale wereld graag een helpende hand toesteken of hen wijzen op de mogelijkheden.

ABN AMRO biedt hulpmiddelen en cursussen aan om digitaal bankieren nog gemakkelijker te maken. Zo ontdekt u welke manier van bankieren het beste bij u past.

VOOR IEDEREEN EEN MANIER OM TE BANKIEREN

Klanten en helpers die benieuwd zijn naar de laatste ontwikkelingen kunnen zich aanmelden voor de online cursussen van ABN AMRO. Denk aan allerlei handige tips over veilig en digitaal bankieren, maar ook over hoe u gemakkelijk de instellingen van uw app aanpast. Wilt u weten wat u allemaal met de ABN AMRO-app kunt doen? De cursus ‘Voor iedereen een manier om te bankieren’ geeft een goede indruk van alle hulpmiddelen die ABN AMRO biedt om thuis uw bankzaken online te kunnen regelen. Wist u bijvoorbeeld dat u de instellingen in de ABN AMRO app zo kunt aanpassen dat deze meer bij u past? Zo kunt u gemakkelijk inloggen met uw vingerafdruk of het lettertype vergroten. Alle cursussen zijn gratis en gewoon vanuit huis te volgen.

Meld u aan!

Ga naar:

www.abnamro.nl/cursus

en meld u aan om te kijken welke cursussen ABN AMRO allemaal te bieden heeft. Voor meer informatie kijk op: of neem telefonisch contact met ons op: 088-226 2612 (zonder keuzemenu).

www.abnamro.nl/toegankelijkheid

Wij zijn op zoek naar u! Vrijwilliger worden?

Veel leden maken elk jaar dankbaar gebruik van onze hulp aan huis. Daarom zijn wij jaarlijks op zoek naar nieuwe vrijwilligers die het leuk vinden om mensen te helpen. Bijvoorbeeld bij het doen van hun belastingaangifte of om hun administratie op orde te krijgen. Maar we komen ook langs als iemand een vraag heeft over huishoudelijke hulp of als er een andere hulpvraag is.

Op dit moment zijn wij met name op zoek naar mensen uit de regio’s: Amsterdam, de kop van Noord-Holland, West-Friesland, Goeree-Overflakkee, Schouwen-Duiveland, Vlissingen, Terneuzen, Gorinchem, Nunspeet, Barneveld, het westen van NoordBrabant, Eindhoven, Woerden, Gouda,

Amersfoort, Leeuwarden, Sneek, De Peel, Varsseveld, Lichtenvoorde, Veendam en Rotterdam.

Heeft u tijd en lijkt het u leuk om onze leden thuis te helpen? U bent van harte welkom!

Woont u buiten deze regio’s en wilt u graag vrijwilliger worden? Ook dan bent u uiteraard van harte welkom!

Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/vrijwilligers

Mail naar: of bel

m.bloks@anbo.nl

naar: 0348 46 66 32 / 06 13 34 20 85

Praag is práchtig!

Een brede rivier, met op de ene oever een reusachtige burcht en op de andere een romantische, oude stad. Ertussen een koninklijke brug als rode loper. Dit is het hart van Praag. Ed Lodewijks kwam in de Tsjechische hoofdstad ogen en oren tekort op zijn verkenning van de nieuwe ledenreis van ANBO-PCOB. Krijgt u ook al zin om hiernaartoe te gaan?

De avond valt. Ik sta pal aan het bladstille water van de Moldau met uitzicht op de sierlijke bogen van de Karelsbrug. Hoog daarachter de Praagse Burcht. Vele honderden lampen hullen dit decor in een feeëriek schijnsel, dat afsteekt tegen een lucht die langzaam van licht- naar diepblauw kleurt. Ik ben lang niet de enige die van dit schouwspel geniet en het vastlegt met de camera. Hoeveel foto’s zullen hier al niet zijn gemaakt?

FOTOGENIEK

Praag is ongelooflijk fotogeniek. Dat vindt zijn oorsprong in zijn strategische ligging aan de rivier, waar tal

van Europese handelswegen samenkwamen. Zo streken hier door de eeuwen heen kooplieden, koningen en kerkvorsten neer. Zij lieten de weelderige woonhuizen, paleizen en kathedralen bouwen die hier nog altijd staan te pronken. Net als die befaamde, vijfhonderd meter lange en tien meter brede brug, met zijn grote torens aan beide zijden, waarvoor in 1357 de Boheemse koning Karel IV de eerste steen legde. Het krioelt er van de toeristen, kunstenaars en muzikanten. Maar wie er, zoals ik de volgende ochtend, lekker bijtijds is, heeft de brug en vergezichten bijna voor zich alleen.

KLEURIGE GEVELS

Leuk om daarna het leven op gang te zien komen op het Oudestadsplein. Duizend jaar oud en negenduizend vierkante meter groot. Hier staat het raadhuis met zijn beroemde astronomische klok, en andere blikvangers als de barokke Sint-Nicolaaskerk en de gotische Tynkerk met zijn twee identieke torens. Maar ook de grote woonhuizen met hun kleurige gevels zijn in het zachte ochtendlicht een lust voor het oog. Ik laat alles even rustig op me inwerken op een bankje midden op het plein. Bij een paar houten stalletjes stijgt rook op van vuren, waarboven grote hammen aan het spit ronddraaien. Die worden hier straks als een smakelijk en populair lunchgerecht aan de man gebracht. Met een vers getapt biertje erbij. Ook een Tsjechische specialiteit.

Ik ga nu eerst op verkenning in de kronkelstraatjes rond het oude plein. Die zijn tot de laatste vierkante meter gevuld met toeristenwinkeltjes, bars en restaurants. Logisch, want bezoekers uit de hele wereld willen hier graag naartoe. Even verderop kom ik op een grotere boulevard terecht, met veel chique mode- en sieradenwinkels. En leuke boetiekjes met kleurig en kunstzinnig glaswerk, van vazen, serviezen tot lampen. Tsjechië heeft een oude glasmakerstraditie.

RIJK VERSIERD

Dan gaat de Oude Stad over in de Nieuwe Stad. Nou ja, met zijn 650 jaar ook niet echt piep meer. Maar de bouwstijl die je hier nu ziet, is wel jeugdiger. Jugendstil uit het begin van de negentiende eeuw met veel weelderige figuren en vloeiende vormen. Meest in het oog springende voorbeeld is het rijk versierde Representatiehuis, een complex met muziekzalen, expositieruimtes en een schitterend café-restaurant. Ook rond het Wenceslausplein

is veel jugendstil te zien. Pronkstuk hier is het overdekte winkel- en cultureel centrum Paleis Lucerna. Grappig is het beeld van de ridder, die op een op zijn kop hangend paard zit. Ik keer terug naar de Oude Stad en bezoek ook de oude Joodse wijk. Indrukwekkend met zijn vijf synagogen en de Oude Joodse Begraafplaats, waar zo’n twaalfduizend grafstenen door ruimtegebrek dicht op en door elkaar staan en liggen. Praag kende door de eeuwen heen een grote joodse gemeenschap. Daarvan zijn er in de Tweede Wereldoorlog tachtigduizend vermoord door de nazi’s.

OVERWELDIGEND

De volgende dag besteed ik bijna helemaal aan de Praagse burcht. Je kunt vanaf de rivier omhoog lopen, een stevige klim. Omdat het openbaar vervoer van de stad uitstekend is, kies ik voor het gemak van de tram. Die zet me op het hoogste punt af, vlak bij het gigantische complex met zijn paleizen, kerken, kunstschatten en tuinen. Als zetel van de Tsjechische president nog altijd het

centrum van de macht. Alles bij elkaar overweldigend. Met als middelpunt de gotische Sint-Vituskathedraal. Door zijn Gouden Poort schreden tal van koningen door

ONS GEHEIM v r de perfecte broek

Dankzij de elastische tailleband is de broek makkelijk aan en uit te trekken. De superstretchkwaliteit zorgt voor maximaal comfort en knelt echt nergens.

GELDIG T/M 04-06-2024!

99.95

59.95

Bestel vandaag nog en BESPAAR € 40 bij aankoop van deze broek. Perfect draagcomfort voor een lage prijs en dat ook nog eens zonder portokosten te betalen!

Alle maten 1 prijs

1579-403 boommos

1580-203 erwtengroen

1580-103 lichtblauw

1579-703 jeansblauw

1579-503 taupe

1579-903 zand

1580-303 steengrijs

1579-803 wit

1580-403 papaja

1580-603 rood

1579-603 sering

1580-703 roze

1580-503 marine

1580-003 zwart

Normale maten 38-54 (lengte 104 cm)

Korte maten 19-25 (lengte 98 cm)

Extra korte maten 195-275 (lengte 94 cm)

67% katoen, 28% polyamide, 5% Elastan; Wasbaar

PASVORM TIP

Bent u 1,65 meter of korter en bestelt u normaal maat 44?

Probeert u dan de korte maat 22 en ontdek de meerwaarde van perfect passende mode!

Bent u kleiner dan 1,56 m, kiest u dan eens de extra korte maat 215.

Bestel nu:

030 – 65 92

500 of online op goldner-fashion.com/broek

de eeuwen heen naar binnen. Vijftien van hen liggen hier begraven. De versieringen in de kerk zijn overdadig, met veel zilveren relikwieën en juwelen. Naast de kerk staat het Koninklijk Paleis, waarin een imposante ridderzaal huist. Aan de oostzijde is de Sint-Jorisbasiliek echt een plaatje met zijn roodgele barokgevel.

MACHTIG UITZICHT

Wat ik tussen al dit bouwkundig geweld niet verwacht, zijn 24 piepkleine, middeleeuwse huisjes in het Gouden Straatje, vernoemd naar de goudsmeden die hier ooit waren gevestigd. Schattig in zijn eenvoud. Het is ook genieten van het machtige uitzicht vanaf de burchtwallen op de stad. Maar Praag ligt pas echt aan mijn voeten na een klim van de 315 torentreden van de Sint-Vituskathedraal. In de diepte ook een nietige Karelsbrug, waar ik even later weer naar afdaal. Een relaxte wandeling via de prachtige paleistuinen en door de steile straatjes van de Burchtwijk met ook hier weer kleurige, monumentale panden. Als ik eenmaal beneden achterom kijk, lijkt de burcht na alle ervaringen nog een maatje groter.

MEER INFORMATIE EN BOEKEN

Deze reis is exclusief voor leden van ANBO-PCOB en te boeken via

www.dejongintra.nl/efpra99

of telefonisch via 0180 45 78 03. Vermeld dat het gaat om de ANBO-PCOB ledenreis met de reiscode EFPRA99

De getoonde prijs geldt alleen als u op deze manier boekt.

6-daagse busreis met ANBO-PCOB

Naar historisch Praag

Verblijf in een hotel in het centrum van Praag

Ontdek de historische locaties en culturele rijkdommen

Inclusief drie dagen met een Nederlandssprekende stadsgids

Vanafprijs en vertrekdatum

Maandag 17 juni 2024

Maandag 16 september 2024

Inbegrepen

€ 699 per persoon

€ 699 per persoon

• Koffie voor vertrek op de wisselplaats

• Luxe comfort class touringcar

• Deskundige chauffeur tevens reisleider

• Gastheer of -vrouw van ANBO-PCOB

• 1 overnachting in Duitsland inclusief ontbijt en diner

• 4 overnachtingen in Hotel Prague Centre Plaza inclusief ontbijt

• 2 x 3-gangendiner in lokale restaurants

• 1 x folklore-avond met zang en dans inclusief 3-gangendiner en onbeperkt drank

• 2 dagen Nederlandssprekende stadsgids in Praag

• Nederlandssprekende stadsgids in kasteel Konopiště

• Afscheidsdiner op de wisselplaats

• U betaalt geen 1-persoonskamertoeslag

• Reserveringskosten, Calamiteitenfonds en SGR-bijdrage inbegrepen

Niet inbegrepen

• Niet genoemde maaltijden en drankjes

• Tenzij anders vermeld, zijn optionele excursies en entreegelden voor bijv. kastelen en musea niet inbegrepen. Wij verplichten u tot niets, u bepaalt zelf waar u aan deelneemt. Een actueel overzicht volgt bij uw reisdocumenten.

Gegarandeerd vertrek vanaf 25 personen, maximaal 44 personen. Opstapschema: diverse opstapplaatsen door heel Nederland mogelijk via wisselplaats Didam (Gelderland).

Ledenvoordeel

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke voordelen. Leuke, interessante en aangename producten, uitstapjes, reizen en evenementen. Ook in dit nummer vindt u weer veel voordeel. En wist u dat uw ANBO-pas bij onze vaste kortingspartners het hele jaar door geld waard is?

Eric Brendel tipt slechts

€3 per maand

Symphony.live

“Ik geniet graag van klassieke muziek maar kan niet altijd naar een concert. Ik kijk en luister daarom tegenwoordig naar Symphony.live. Voor liefhebbers van klassieke muziek is dat een must. Een video streamingdienst met prachtige concerten registraties van geweldige orkesten van over de hele wereld. Dat krijg je elders echt niet zomaar te zien en te horen. Echt een ontdekking.”

Wilt u ook van klassieke muziek genieten via Symphony.live?

Voor ANBO leden kost dat slechts € 3 per maand i.p.v € 6,99. En het abonnement is per maand opzegbaar. Kijk voor meer informatie:

anbo.nl/symphonylive

Op de hoogte blijven van alle voordelen? Ga naar anbo.nl/nieuwsbrief en schrijf u in voor onze ANBO Ledenvoordeelnieuwsbrief. U ontvangt eens per drie weken een mail met daarin alle voordelen. Die wilt u toch niet missen?

Alle aanbiedingen op deze ledenvoordeelpagina’s zijn geldig tot en met 31 december 2024 tenzij anders vermeld.

ANBO is niet aansprakelijk en draagt geen financiële verantwoordelijkheid voor de totstandkoming en uitvoering van de overeenkomsten tussen aanbieders van ledenvoordeel en ANBO-leden.

ANBO Senior Beleidsadviseur

Een dagje uit in Bloemenpark Appeltern

Beleef de mooiste tuinen

Voor wie van tuinieren houdt is Bloemenpark Appeltern niet te missen dit voorjaar. Meer dan 200 prachtige voorbeeldtuinen waar de mooiste planten en bloemen staan; u vindt er volop ideeën voor uw eigen tuin of balkon. En bent u geïnspireerd, dan kunt u meteen uw slag slaan op de plantenmarkt. Voor kinderen is er ook genoeg te beleven in het natuurspeelpark, de voetgolfbaan, de boomhutten of het bamboedoolhof.

ANBO-leden krijgen nu 50% korting op regulier entreekaartje. Kijk voor de hele actie op:

of bel met 0487 54 17 32 anbo.nl/appeltern

50%

Ontzorgd Verhuizen staat voor u klaar

Uw verhuizing van A tot Z geregeld

Verhuizen is een hoop geregel; de spullen van A naar B, internetaansluiting omzetten, kasten in en uit elkaar halen, en lampen en schilderijen ophangen. Ontzorgd Verhuizen maakt u dat zo makkelijk mogelijk. Met een eigen verhuisregisseur die ervoor zorgt dat uw verhuizing op rolletjes loopt. Moet de oude vloerbedekking er nog uit? Heeft u meubels over? Dan kan ook dat netjes voor u worden afgevoerd. Het verhuisbedrijf kan bovendien voor u in- en uitpakken. Ook adreswijzigingen doorgeven aan instanties kunnen we voor u regelen. U beslist zelf waar u Ontzorgd Verhuizen voor inschakelt.

Als ANBO-lid krijgt u €100 korting op uw verhuisprijs én een gratis all risk verhuisverzekering t.w.v. €55. Kijk voor alle mogelijkheden en de aanbieding op:

anbo.nl/ontzorgdverhuizen

Of bel voor meer informatie met: 085 041 01 01

Blijven fietsen met Tworby

Uw tweewieler wordt een driewieler

Voor veel mensen betekent fietsen vrijheid en zelfstandigheid. Zelf op de fiets een boodschap doen, naar een afspraak of een mooie tocht maken. Bovendien is regelmatig een eindje fietsen hartstikke gezond. Ook als u niet meer zo stabiel bent kunt u toch blijven fietsen. Tworby bouwt uw huidige fiets vakkundig en snel om tot een stijlvolle driewieler. Wilt u weten of dit iets voor u is? Ga dan eens langs bij een van de Tworby dagen of verkooppunten. ANBO-leden krijgen € 100 cashback na de aanschaf van een Tworby én een gratis fietstas. Kijk voor meer informatie en de agenda van de Tworby dagen op: of bel met 085-0642009 anbo.nl/tworby

Fietsen en e-bikes bij fietsvoordeelshop.nl

Korting op veel A-merken

Van een goede fiets heeft u jarenlang plezier. Maar welke fiets past bij u? En kiest u een e-bike of een gewone fiets? Bij Fietsvoordeelshop.nl bekijkt, vergelijkt en test u het grote assortiment e-bikes en fietsen van A-merken onder de beste omstandigheden. Met overzichtelijke showrooms, deskundig advies en standaard 5 jaar garantie op alle e-bikes met een Bosch of Shimano motor. Er is altijd een Fietsvoordeelshop.nl winkel bij u in de buurt. Daarmee bent u ook nog eens voordelig uit, want u betaalt altijd een scherpe prijs, wat uw keuze ook is. En u als ANBO-lid krijgt er ook nog eens minimaal 15% korting op de adviesprijs. Kijk voor de hele aanbieding op:

anbo.nl/fietsvoordeelshop

Sterk en fit met ZilverFitness

Trainen met korting

Als we ouder worden is regelmatig bewegen en trainen des te belangrijker. In de eerste plaats om fit te blijven maar ook om botten sterk te houden en onze balans te trainen. Met ZilverFitness sport u in een kleine groep gelijkgestemden met een ervaren coach. Het lesprogramma voor 55+’ers bevat speciale boten spierversterkende oefeningen. Wilt u ook meetrainen? Als ANBO-lid krijgt u 5% korting op het maandlidmaatschap bij één van de 28 locaties. Kijk voor meer informatie op:

anbo.nl/zilverfitness

of bel 030 752 35 48

5% KORTING

Doorlopend ledenvoordeel Ledenvoordeel

Een selectie van onze partners:

anbo.nl/ledenvoordeel

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN!

Geef uw oplossing vóór 4 juni door via de webpagina

www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

Zin in een kleurrijke dag vol (tuin)inspiratie en plezier?

Ga dan naar het inspiratiepark voor de hele familie: bloemenpark Appeltern. Hier vindt u meer dan 100 voorbeeldtuinen, een vaste plantentuin van meer dan 10.000 m² en de natuurlijke speeltuin voor kinderen op Adventure Island. Het park is makkelijk toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Honden zijn - aangelijnd - van harte welkom.

www.appeltern.nl

Tweede prijs

2023 was het warmste jaar ooit gemeten. Of we daar dit jaar weer overheen gaan is nog even afwachten. Maar de kans dat het weer warm wordt is groot. Een ventilator kan op warme dagen verkoeling bieden. De ventilator van Inventum beschikt over een krachtige motor en instelbare snelheden. De ventilator is gemakkelijk te verplaatsen.

www.inventum.eu

Oplossing puzzel nr.2 ZOMERTIJD

De prijzen worden verloot onder de goede inzendingen. Winnaars krijgen persoonlijk bericht. De puzzelactie is exclusief voor leden.

anbo.nl/puzzel

LEGPUZZEL

Legpuzzel

Legpuzzel

Leg de woorden uit de woordenlijst in het diagram zodat een ingevuld kruiswoordraadsel ontstaat. Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

Leg de woorden uit de woordenlijst in het diagram zodat een ingevuld kruiswoordraadsel ontstaat. Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

Leg de woorden uit de woordenlijst in het diagram zodat een ingevuld kruiswoordraadsel ontstaat. Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.

© Sanders puzzelboeken

Langer thuis wonen met een Otolift traplift

Als traplopen niet meer zo makkelijk gaat, kan uw trap een hindernis worden. Bij Otolift begrijpen wij dat u het liefst zo lang mogelijk in uw eigen huis blijft wonen. Omdat elke situatie anders is, maken wij de traplift helemaal op maat. Hoe uw trap er ook uitziet en wat uw wensen ook zijn; samen vinden we altijd de perfecte oplossing.

Vrijblijvend thuisadvies

Wilt u meer informatie over onze trapliften? Vraag dan gratis ons informatiepakket aan. Of maak een afspraak voor een vrijblijvend thuisadvies. U weet dan precies wat er mogelijk is voor uw situatie.