Teaser ANBO Magazine 4

Page 1

DOSSIER

Zorg voor ouders

ONDERZOEK

Hoe digitaal zijn we?

VERKLEIN HET RISICO

Op vallen en botbreuken

INTERVIEW ISA HOES

“Ik voel me vaak nog een soort kind”
NR. 4 // JUNI 2024 // LOSSE PRIJS € 5,95

Hoe kan het voor zo’n prijs?

9 7 3 1 2 5 30 Jaar Enjoyhotels Alle fouten voorbehouden en exclusief eventuele toeristenbijdrage. Geen boekingskosten Kijk voor meer Enjoyhotels op www.enjoyhotels.nl of bel 020 - 225 48 81 De vanaf prijs is de laagste prijs voor een bepaalde aankomstdatum. Prijzen variëren per aankomstdatum.
5 dagen alles inclusief! Overnachten, eten, drinken en entertainment. Ontvangst met warme lunch of koffie met gebak 4 x Overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet 4 x Warme lunch of lunchpakket 4 x Driegangenkeuze menu Dagelijks alle drankjes van 17:00 t/m 24:00 GRATIS: Bieren, wijnen, fris- en vruchtendranken, jenevers en apfelkorn Koffiecorner: koffie en thee gehele dag GRATIS Avondvullende entertainment programma’s Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd GRATIS div. auto-, fiets- en wandelroutes en een lunchpakket GRATIS uitstapjesboekje t.w.v. €6,95 en gebruik infotheek Inbegrepen bij uw 5-daagse alles-inclusief vakantie: De Enjoyhotels BROCHURE 2024 Vraag ’m nu gratis aan op www.enjoyhotels.nl GRONINGEN Enjoy Deluxe Wellnesshotel Groningen Loppersum €41995 p.p. 5VANAFDAGEN LIMBURG Enjoyhotel Riche Valkenburg €34995 p.p. 5VANAFDAGEN 7 SAUERLAND Enjoyhotel am Kurpark Brilon Brilon €35995 p.p. 5VANAFDAGEN 9 BELGISCH LIMBURG Enjoy Eurotel Lanaken Lanaken - Maastricht €38995 p.p. 5VANAFDAGEN 1 MIDDEN-RIJNDAL Enjoyhotel am Rhein Kestert €32995 p.p. 5VANAFDAGEN 3 SAUERLAND Enjoyhotel Sauerland (Winterberg) Winterberg €28995 p.p. 5VANAFDAGEN 2 BELGISCH LIMBURG Enjoyhotel Eburon Tongeren Tongeren €32995 p.p. 5VANAFDAGEN 6 GELDERSE ACHTERHOEK Enjoyhotel Landgoed Ehzerwold Almen €41995 p.p. 5VANAFDAGEN 8 OST-FRIESLAND Enjoyhotel Greetsiel Greetsiel €41995 p.p. 5VANAFDAGEN 10 Gratis gebruik van spa en sauna 5 Keuze uit 34 Enjoyhotels! ALLES INCLUSIEF 5 dagen met eigen auto! NIEUW Enjoyhotel in België NIEUW Enjoyhotel in Nederland WESTERWALD Enjoyhotel Westerwald Wirges €29995 p.p. 5VANAFDAGEN 4 NIEUW Enjoyhotel in Duitsland 10 4 6 8 Advertentie

COLOFON & SERVICE

Hoofdredacteur Jurriën Beerda

Aan dit nummer werkten mee Fleur Akersloot, Eline van Bemmel. Eric Brendel, Dominiek Chenault, Willemijn Land, Annemieke Lenssinck, Stijn Rademaker, Marije Remmelink, Atie Schipaanboord, Alex Scherpenzeel, Yvette Sens, Koen Tuerlings,Yvonne Witter Fotografie Babs van Geel, Jasper Hof, Anouk de Kleermaeker, Janita Sassen, Shutterstock

Vormgeving Houke Leupen

Eindredactie Joost Marsman

Realisatie Bureauvijftig BV, Haarlem Bladmanagement Yvonne Herman de Groot Druk en verspreiding Paragon Customer Communications

Copyright 2024 ANBO Magazine, ISSN 1877-3427

Redactieadres ANBO, Postbus 2012 3440 DA Woerden, magazine@anbo.nl

Advertenties Dock35 Media Frank Roosenbeek 0314 35 58 30 frank@dock35media.nl

Lid worden? Ga naar anbo.nl/aanmelden of bel onze Ledenservice via 0348 46 66 66 (bereikbaar op werkdagen tussen 9 en 17 uur). U betaalt voor het eerste jaar €29,95, daarna is het €4 per maand.

Voor bedrijven Een abonnement voor bedrijven bedraagt €32,50 per jaar.

Gegevens wijzigen Dat kan via de Ledenservice: 0348 46 66 66 of ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? U dient uiterlijk één maand voor het einde van uw lidmaatschap op te zeggen. Dit kan via anbo.nl/opzeggen of via Postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. opzegging. U kunt ons via ledenservice@anbo.nl ook mailen. Uiteraard horen wij graag de reden van uw opzegging.

Privacy ANBO legt gegevens vast van ANBO-leden. Hierbij houden wij ons aan de wet- en regelgeving op het gebied van de bescherming van persoonsgegevens, zoals de AVG. Wij gebruiken uw gegevens onder meer om u te informeren over relevante producten en diensten van door ons zorgvuldig geselecteerde partners en aanbieders. Stelt u hier geen prijs op, stuur dan een e-mail naar ledenservice@anbo.nl, of een brief naar Postbus 2012, 3440 DA Woerden t.a.v. Ledenservice. Meer informatie: anbo.nl/privacyverklaring

Gesproken magazine Er is een gesproken versie van het magazine beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of bel ons via 0348 46 66 66.

Een uitgave van ANBO-PCOB Per 1 januari 2024 zijn Vereniging ANBO en Vereniging PCOB onder algemene titel gefuseerd in de Vereniging ANBO-PCOB, gevestigd te Woerden, ingeschreven bij de KvK onder nummer 92555128.

Zorgen

In deze uitgave hebben we een dossier dat mij ook persoonlijk na aan het hart gaat: zorg voor ouders. Velen van u hebben waarschijnlijk zorg gehad voor ouders en/of schoonouders, of hebben deze nog steeds. Of u krijgt zorg van uw kinderen. Na het overlijden van mijn moeder is het vanzelfsprekend dat wij als kinderen mijn vader zijn gaan ondersteunen. Dat begint met kleine dingen en wordt steeds belangrijker.

Terugkijkend hadden we zaken eerder moeten zien aankomen. Pas toen mijn vader van de trap was gevallen, drong het echt tot ons door dat er iets moest gebeuren. De zoektocht door het doolhof van regelingen in de ouderenzorg begon. Er moest een traplift komen, via de Wet maatschappelijke ondersteuning, oftewel de Wmo.

Dan krijg je eerst een keukentafelgesprek. Overdag. Dat al zijn kinderen ver weg wonen en overdag niet altijd beschikbaar zijn in verband met hun baan, maakte dat lastig. Ook toen er op een gegeven moment 24 uur per dag en zeven dagen per week zorg nodig was, bleek de thuiszorg dat niet te kunnen bieden. Wij moesten zelf met oplossingen komen.

Hoe konden wij zorgen dat mijn vader die benodigde zorg wel kon krijgen? Hoe doe je dat met een indicatiestelling? En wat zijn dan de mogelijkheden en kosten? Lukt het met een persoonsgebonden budget? Of komt dat qua kosten niet uit? Of is het dan toch beter om uit huis te gaan? Hoe vind je dan een plek die aansluit en waar ook ruimte is? Wat betekent dat dan voor het huis dat achterblijft en voor de eigen bijdrage? Zoveel vragen.

De informatie die je zoekt, staat overal en nergens. Ik ben blij dat we als ANBO-PCOB een begin hebben gemaakt om alles rond zorg voor ouders overzichtelijk bij elkaar te zetten. Hopelijk maakt dat de zoektocht voor iedereen een beetje makkelijker.

Tot slot nog een ander onderwerp: vanaf 3 september krijgt u het nieuwe ANBO-PCOB Magazine in de bus. Met natuurlijk de vertrouwde elementen en nieuwe. Fijne zomer!

Heeft u vragen of opmerkingen die u wilt delen? Neem dan vooral contact met me op. Dat kan digitaal door een mail te sturen naar:

Het kan uiteraard ook niet-digitaal.

Schrijf me dan via: Postbus 2012 3440 DA Woerden

directie@anbo.nl

Directeur-bestuurder

Anneke Sipkens

ANBO 3
VOORWOORD

OP DE COVER ISA HOES

12 ISA HOES

‘Geestelijk vind ik deze fase geweldig’

DOSSIER ZORG VOOR OUDERS

18 EXPERTINTERVIEW

ANNETJE BOOTSMA

Specialist ouderengeneeskunde

24 FEITEN EN CIJFERS

Over zorgen voor ouders

26 LEDEN OVER ZORG VOOR OUDERS

‘Ik deed het met mijn hart’

30 VEELGESTELDE ‘ZORGEN VOOR’ VRAGEN

Van zorgverlof tot bewindvoering

LEDENVOORDEEL

Gebruiksvriendelijke tablets en smartphones

4 ANBO
FOTO JANITA SASSEN 10% KORTING OP EEN FIETSVAKANTIE IN DE NATUUR 71 Inhoud
Nº4 12
‘Ik voel me vaak nog een soort kind’

34 NIEUWE TELEFOON?

Zo zet u gegevens over!

36 BLIJF IN BEWEGING

Met ‘walking’ en ‘slow sports’

39 ALTERNATIEVE WOONVORM

Het Brokanthuis in Hengelo

40 TERUGLEVERKOSTEN MET ZONNEPANELEN

Hoe zit dat nu precies?

42 WE KOMEN OP VOOR UW PENSIOENRECHTEN

Via het ‘hoorrecht’

46 VOORBEREIDING OP TOEKOMSTIGE ZORG

Vallen en botbreuken voorkomen

50 ONDERZOEK

Hoe digitaal zijn we?

62 GEZONDER GAAN ETEN

Zo doet u dat

ELK NUMMER

3 Colofon en voorwoord

6 Op de bres

8 ANBO Advies

45 Nostalgiehoekje

58 ANBO Tipt

68 Ledenvoordeel

72 Puzzel

“Kinderen die het dichtstbij staan, krijgen vaak het meest te verduren”
ANBO 5
Annetje Bootsma
En ook 18
46
26
42

GESPREKSSTOF

OP DE BRES

Achter de schermen helpen we leden dagelijks met advies en belangenbehartiging. In deze rubriek houden we u op de hoogte. Zelf een vraag? Ga naar anbo.nl/advies of bel de ANBO Advieslijn op 0348 46 66 88. Mailen kan ook: adviesteam@anbo.nl.

Koopkrachtontwikkeling gepensioneerden hapert

Gemiddeld zijn gepensioneerden er in de periode van 2011 - 2022 in hun koopkracht nauwelijks op vooruit gegaan. Voor werkenden steeg de koopkracht in deze periode tot wel 30%. Dat is de wrange conclusie die ANBO-PCOB trekt uit een in april verschenen rapport van het Centraal Bureau voor de Statistiek.

De koopkracht geeft aan hoeveel een huishouden gemiddeld kan kopen. Dit is afhankelijk van het inkomen, de geheven belastingen en de waardevermindering van geld (de inflatie). Hierbij is het van belang hoe het inkomen zich ontwikkelt ten opzichte van de inflatie. Als het inkomen sneller stijgt dan de inflatie, stijgt de koopkracht. Bij veel gepensioneerden was dit dus niet de situatie.

Er zijn wel grote verschillen tussen gepensioneerden. Huishoudens met een relatief hoog aanvullend inkomen bovenop de AOW zijn er in koopkracht tot 11% op achteruit gegaan. Voor AOW’ers die geen of een klein aanvullend pensioen hebben steeg de koopkracht wel, tot ruim 14%.

De meeste gepensioneerden hebben geen invloed meer op de hoogte van hun inkomen. Hun koopkracht is sterk afhankelijk van de verhoging van

de AOW en het aanvullende pensioen. Juist de aanvullende pensioenen zijn tot 2022 nauwelijks verhoogd. Dit had dus vooral een negatief effect op de koopkracht van gepensioneerden met een hoger aanvullend inkomen. Gelukkig zijn de meeste pensioenfondsen vanaf 2022 de pensioenen wel weer gaan verhogen.

6 ANBO

Banken moeten toegankelijker worden

ANBO-PCOB vindt dat banken moeten werken aan hun toegankelijkheid. De ontevredenheid onder klanten die minder goed uit de voeten kunnen met digitaal bankieren moet verminderen. Ook demissionair minister Steven van Weyenberg van Financiën vindt dat hun plicht.

Steeds meer bankfilialen verdwijnen, terwijl ruim twee miljoen volwassen Nederlanders hun eigen bankzaken niet volledig kunnen regelen.

Om dat te verbeteren hebben banken een actieplan opgesteld in het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer. ANBO-PCOB is hier als belangenbehartiger ook in vertegenwoordigd. In het actieplan hebben de banken zichzelf volgens de minister stevige doelstellingen opgelegd. In 2026 moeten klanten in een kwetsbare positie net zo tevreden zijn over de dienstverlening van banken als de gemiddelde klanten. Ook moet het aantal mensen dat zelf zijn bankzaken niet regelt zijn afgenomen.

Van Weyenberg heeft vertrouwen in dit actieplan. Door banken zelf de regie te geven, hebben ze ook ruimte om de betere dienstverlening zelf in te vullen. Niet overal

(G)een extra stijging AOW?!

ANBO-PCOB heeft begin april een dringend beroep gedaan bij leden van de Eerste Kamer om akkoord te gaan met de extra verhoging van het minimumloon. En daarmee met een extra verhoging van de AOW, want die is gekoppeld aan de ontwikkeling van het minimumloon.

De Tweede Kamer stemde eerder al voor het wetsvoorstel om het minimumloon per 1 juli met 1,2% extra te verhogen. Op 16 april stemde een meerderheid van de Eerste Kamer helaas tegen.

hoeven traditionele loketten te komen volgens de minister. Hij wijst op banken die servicepunten openen of werken aan betere telefonische bereikbaarheid.

ANBO-PCOB onderschrijft de visie van de minister.

Een extra verhoging van de AOW gaat daarom niet door.

ANBO-PCOB vindt dit gevolg onbegrijpelijk, want steeds meer AOW-gerechtigden hebben het financieel moeilijk.

ANBO 7 GESPREKSSTOF

ADVIES

Nieuw: Toeslagen-app

De Dienst Toeslagen heeft in maart van dit jaar de Toeslagen-app geïntro duceerd. Met de app kunt u eenvoudig en snel uw huidige toeslagen inzien. U kunt ook via de app wijzigingen in uw situatie doorgeven. Met de app hoeft u niet in te loggen via DigiD. Alleen het aanvragen van een toeslag kan niet via de app. Dat moet u nog steeds via MijnToeslagen doen.

U kunt de app downloaden in Google Play Store (als u een Android-tele foon heeft) of via de Apple App Store (als u een Apple telefoon heeft).

Ontvangt u AOW? Geef wijzigingen tijdig door

De hoogte van uw AOW hangt onder meer af van uw leefsituatie. U bent verplicht om binnen vier weken de volgende wijzigingen aan de

Sociale Verzekeringsbank door te geven:

• U woont niet meer op hetzelfde adres als uw partner

• U en uw partner wonen samen en u bent niet getrouwd. U gaat uit elkaar

• U woont alleen en gaat met iemand samenwonen

• Iemand komt bij u en uw partner wonen

• U verblijft tijdelijk op een ander adres

• U leeft duurzaam gescheiden van uw partner (duurzaam gescheiden leven betekent dat mensen die getrouwd of geregistreerd partner zijn niet samen in 1 huis wonen, maar ieder apart)

• U leeft duurzaam gescheiden van uw partner en uw partner komt weer bij u wonen

• U leeft duurzaam gescheiden en u gaat met iemand anders samenwonen

• U leeft duurzaam gescheiden omdat u of uw partner de scheiding heeft aangevraagd, maar de scheiding gaat niet door

• Iemand huurt een kamer bij u in huis, of is kostganger bij u in huis

Maar ook bij deze situatie:

• U sluit een samenlevingscontract

• U sluit een huwelijk of geregistreerd partnerschap buiten Nederland

• U gaat scheiden buiten Nederland

• U gaat scheiden van tafel en bed

Geeft u de wijziging niet op tijd door, dan kan de SVB u een boete opleggen.

8 ANBO

Advieskosten hypotheek

Als u een hypotheekadviseur in de arm neemt voor het afsluiten van een nieuwe hypotheek, kan dat behoorlijk in de papieren lopen. Een deel van die kosten kunt u via de aangifte inkomstenbelasting terugkrijgen, want de advieskosten zijn aftrekbaar. Maar let op, dat is niet altijd het geval!

De hypotheek zelf moet voor aftrek in aanmerking komen. Dat is in ieder geval een hypotheek waarop u aflost. Uw schuld neemt in de loop van de jaren steeds af. Maar het kan ook gaan om een aflossingsvrije hypotheek die u vóór 2013 hebt afgesloten.

Een aflossingsvrije hypotheek die u vóór 2013 al had en die u ná 2012 hebt overgesloten naar een andere hypotheek komt ook voor aftrek in aanmerking.

Heeft u advieskosten gemaakt voor zo’n hypotheek? Dan zijn die kosten aftrekbaar.

Een opeethypotheek die vaak bij een overwaarde hypotheek wordt afgesloten voldoet niet aan de voorwaarden. U lost namelijk niet af. De advieskosten voor een dergelijke hypotheek zijn dan ook niet aftrekbaar. Hetzelfde geldt als u wel een adviesgesprek heeft gehad en daarvoor heeft betaald, maar dat gesprek heeft niet geleid tot het sluiten van een hypotheek. De kosten zijn dan niet aftrekbaar.

ANBO 9
ANBOADVIES

Voorjaars voordeel

Er komt een moment dan verdient u meer dan gewoon een ‘lekker

bed’...

...dan bent u toe aan een Aldenhuijsen. Met een Aldenhuijsen maakt u uw bed 2x zo snel op én eronder schoon, waardoor u meer tijd en energie heeft voor leuke dingen. Doordat een Aldenhuijsen altijd later nog uit te breiden is met o.a. elektrisch verstelbaar, hoog laag en extra opties past een Aldenhuijsen op ieder moment bij u in uw leven en kunt u zolang mogelijk in uw eigen vertrouwde omgeving blijven wonen.

Voortreffelijke nachtrust door assortiment Aldenhuijsen matrassen

Deelbaar, verrijdbaar, elektrisch verstelbaar en hoog laag

Eigen fabricaat van betrouwbare (Europese) kwaliteit

Persoonlijke service: van advies tot meenemen van uw oude bed. Alles goed geregeld en volledig ontzorgd.

Kom langs bij een van onze Slaapadviescentrums of maak een vrijblijvende thuisafspraak. Uden is maandag t/m vrijdag (zonder afspraak) geopend van 10:00 - 17:00 uur. In Slaapadviescentrum Rotterdam en Hilversum organiseren we Aldenhuijsen Binnenloopdagen. Kijk op de website voor de actuele datums.

Nu €480
Bekijk alle mogelijkheden van een Aldenhuijsen op www.aldenhuijsenslaapsystemen.nl Gratis brochure en waardebon t.w.v. €480? Bel naar 0413 - 74 54 00 of www.aldenhuijsenslaapsystemen.nl/brochure 4,8 / 5 • Uitstekend
Design Solide
Royaal Origineel
Advertentie

Scootmobiel via de Wmo

Heeft u een aandoening waardoor u niet langer mobiel bent? En om mobiel te blijven in uw dagelijks leven heeft u een scootmobiel nodig? Wellicht komt u bij uw gemeente in aanmerking voor een vergoeding voor een scootmobiel via de Wmo. Dat is de Wet maatschappelijke ondersteuning.

Meestal kunt u kiezen uit twee mogelijkheden:

• Een vergoeding in natura. De gemeente verstrekt u een scootmobiel

• Een persoonsgebonden budget. Met het budget koopt u zelf een scootmobiel. Soms is het budget niet voldoende en moet u een bedrag bijbetalen.

Wanneer u een vergoeding via de Wmo krijgt, of het om een vergoeding in natura gaat of bij het persoonsgebonden budget, moet u verplicht een eigen bijdrage betalen. Dat gebeurt eens per maand. Vaak is dit voor een periode van vijf tot zeven jaar. Hoe hoog deze eigen bijdrage is, hangt af van uw inkomen en persoonlijke situatie.

Uitstekend initiatief ING

ING maakte onlangs bekend hun betaalpassen en creditcards dusdanig aan te passen dat mensen die blind of slechtziend zijn de creditcard kunnen herkennen tussen de andere kaarten.

Met dit initiatief komt de dienstverlening aan mensen met een visuele beperking op een hoger plan. De creditcard heeft een inkeping; de gewone betaalpas een afgeronde hoek. Je kunt dus makkelijker het verschil voelen. Een uitstekend initiatief vindt ANBO-PCOB. Wij hopen dat de andere banken snel zullen volgen met soortgelijke aanpassingen.

ANBO 11 ANBOADVIES
“De eerste aardverschuiving kwam van buitenaf, de tweede ontstond in mijn eigen lijf”
12 ANBO INTERVIEW

Actrice en schrijfster Isa Hoes

“Geestelijk vind ik deze fase geweldig”

Isa Hoes is er altijd van uitgegaan dat ze 92 zal worden. Zelfs de diagnose borstkanker die in april 2021 werd gesteld, bracht die overtuiging nauwelijks aan het wankelen. Ze noemt het een ‘wake-up call’. “En het lijkt wel alsof ik door mijn ziekte ook enigszins met mijn moeder in het reine ben gekomen.”

Er zijn twee grote ‘voor- en na-momenten’ in het leven van Isa Hoes: het zelfgekozen levenseinde van Antonie Kamerling, haar grote liefde, in 2010 en – elf jaar later –het moment waarop werd vastgesteld dat het knobbeltje in haar rechterborst inderdaad kwaadaardig was. “De eerste aardverschuiving kwam van buitenaf, de tweede ontstond hier, van binnen, in mijn eigen lijf. Het was erg eng, een regelrechte schok, maar weet je wat ik het allerzwaarst vond? Merlijn en Vlinder te moeten vertellen dat ik kanker had. Hoe kon ik hun zoiets aandoen? Moesten ze dan nóg een ouder verliezen? Dat zei ik ook tegen de arts in het Antoni van Leeuwenhoek-ziekenhuis: ‘Ik kan helemaal nog niet dood!’”

LOSLATEN EN DOORGAAN

“Na het overlijden van Antonie is er een bizarre drie-eenheid ontstaan. En ik wás al een echte joodse moeder. Omarmend – letterlijk. Dit had ik me als jong meisje al voorgenomen: mijn kinderen zullen nooit op een tweede plek staan. Ik kan nogal drammerig zijn en wil het liefst

alles bespreken. ‘Nee hè’, zegt Merlijn dan, ‘daar gáán we weer!’ Ja, inderdaad, daar gaan we weer. Laten we hier eens goed over praten. Geen dingen laten zitten. Zo werkt het vaak tussen hem en mij. Vlinder is aanschouwelijker, meer op zichzelf, een luisteraar. Laatst zag ik dat ze ergens verdrietig om was. Gelukkig had ik toen de wijsheid om te vragen: ‘Of wil je er juist níet met mij over praten?’ Ze kon alleen maar knikken. Vond ik moeilijk, maar toch: ik moet het loslaten. Toen Merlijn een paar jaar geleden uit huis ging, moesten Vlinder en ik daar erg aan wennen. Wat was het stil ineens! Sindsdien wonen Vlinder en ik gezellig samen. Dit jaar vliegt ook zij uit, of nou ja, voor twee maanden naar Amerika, maar toch: heel spannend en geen idee wat er na die tijd gaat gebeuren. Ik zal haar vreselijk missen, maar het is goed zo. Het begin van iets nieuws. Ook voor mij.”

Ze noemt het ‘mijn pad van zelfontplooiing’, ingeslagen nadat bevestigd werd dat het, hoe ingrijpend ook, een milde vorm van kanker was geweest. “Een wake-up call.

ANBO 13
INTERVIEW

Ik was bijna letterlijk in slaap gesukkeld. Zo liep I’M, het platform voor de 40plus-vrouw dat ik met Medina Schuurman had opgericht, al een tijdje niet zo lekker meer. Ik durfde hardop de vraag te stellen: word ik hier nog gelukkig van? En het antwoord was: nee. Medina schrok in eerste instantie, maar al snel bleek dat ook voor haar de lol er een beetje af was. We hebben wel zeshonderd keer tegen elkaar gezegd: het gaat niet, waarom niet? Het was even heftig, maar nu voelde het toch als een bevrijding. Door die confrontatie met kanker ben ik veel gerichter naar mezelf gaan kijken. Wie ben ik? Wat wil ik?”

INZICHT EN COMPASSIE

Eén ander project dat door de diagnose een andere wending zou krijgen, was een boek dat over haar ouders zou gaan. Haar psychiater was gefascineerd geweest door de verhalen die ze met name over de ingewikkelde relatie met haar in 2010 overleden moeder had verteld. “Ik heb het écht geprobeerd, maar het is niet gelukt. Na twee jaar heb ik het voorschot – een gigantisch bedrag dat ik goed kon gebruiken – teruggestuurd en gezegd: ik stop ermee. Toen

“Het lijkt alsof ik door mijn ziekte ook met mijn moeder in het reine ben gekomen”

kwam die borstkanker en ik merkte hoe prettig ik het vond een dagboek bij te houden tijdens dat hele proces. Over de onderzoeken, de huilbuien, de hulp van vrienden en vriendinnen, maar bijvoorbeeld ook over de ayahuasca-ceremonie waar ik aan heb meegedaan om antwoord te krijgen op de vraag óf ik wel geopereerd wilde worden (het drinken van deze Zuid-Amerikaanse hallucinerende drank kan helpen bij het verkrijgen van bepaalde inzichten, red.). Gaandeweg bleek dat bepaalde stukken die ik over vroeger had geschreven heel goed pasten bij alles wat me op dat moment overkwam. Zo begon mijn moeder tóch een plek te krijgen in Over leven (het boek van Isa Hoes dat is verschenen bij uitgeverij Boekerij, red.).”

GETRAUMATISEERDE MOEDER

“Het kan haast geen toeval zijn dat ik een tijdje terug door War Child werd gevraagd mee te werken aan Oorlog is erfelijk. Ik weet niet of ik vóór de kanker ook ja zou hebben gezegd. De opnames waren heel zwaar, ik ben in geen tijden ergens zó nerveus voor geweest. Het was voor het eerst dat ik iets prijs durfde te geven wat zo privé, zo pijnlijk was: de gecompliceerde relatie met mijn joodse, door de oorlog getraumatiseerde moeder… Ze had in de jaren negentig meegewerkt aan het grote getuigenissen-project van Steven Spielberg. Ik had al de kans gekregen om het interview met haar in het Joods Museum te bekijken, maar door onhandigheid – of ongeduld, ik weet het niet – heb ik er toen maar een deel van meegekregen. Dit keer heb ik alles, van het begin tot het einde, gezien. Toen het licht aanging, voelde ik vooral compassie en dacht: ach, waarom heb ik het toch zo moeilijk gehad met jou? Dus ja, er zijn dingen veranderd; het lijkt wel alsof ik door mijn

14 ANBO INTERVIEW

ziekte ook enigszins met mijn moeder in het reine ben gekomen. Is het erg als iets nooit helemaal goedkomt?

Nee toch? Misschien dat ik straks, als ik op mijn 92ste mijn ogen sluit, nog altijd denk: ik heb bij mijn moeder nooit echt helemaal mezelf kunnen zijn. Maar dit, wat ik nu voel, is al zó fijn: het is een heel stuk zachter geworden tussen ons.”

VRAAG & ANTWOORD

HOE OUDER, HOE MOOIER?

“Ja, al moet ik wel wennen aan het ouder wordende lichaam. Soms kijk ik met verbazing naar mijn handen: waarom heb ik eigenlijk al die aders? Die zag ik eerder nooit. Ik voel me vaak nog een soort kind, maar dat lijf denkt daar duidelijk anders over. Geestelijk vind ik deze fase geweldig. Er is meer ruimte, ik zie zo veel meer en ik voel me ook een stuk zelfverzekerder.”

MET WIE BEN JE HET LANGST BEVRIEND?

“Nu ik wat meer rust in mijn leven heb gekregen, voel ik ook de behoefte opkomen de banden met vrienden van vroeger aan te halen, maar degene met wie ik al meer dan dertig jaar heel close ben, is Marc-Marie Huijbregts. We kunnen overal grappen over maken, we zijn het niet altijd met elkaar eens, maar als de basis liefde is, kun je het samen heel lang volhouden.”

HOE HANDIG BEN JE DIGITAAL?

“Ik kan inmiddels een aardig filmpje in elkaar knutselen. Als ik er de tijd voor had zou ik het ook heel cool willen kunnen doen. Dat lukt nu niet. Dus: ik kan ermee uit de voeten en als ik het echt niet meer weet heb ik altijd nog twee vraagbakens in de buurt: mijn kinderen.”

ISA HOES

Isa Hoes is op 13 juni 1967 geboren in Leiden. Ze is van oorsprong toneelspeelster en ze heeft de Toneelschool in Maastricht gevolgd. Ze is bij het grote publiek bekend geworden door haar rol als Myriam van der Pol in de soapserie van RTL: Goede Tijden, Slechte Tijden. Daarnaast speelde ze onder meer in All Stars, Rozengeur & Wodka Lime en De Ontsnapping. Vorig jaar verscheen Over leven, een boek over haar ervaring met borstkanker. Dit jaar is ze te zien in Oorlog is erfelijk, een drieluik van de EO in samenwerking met War Child. Ook speelt ze in de horrorfilm Jimmy die vanaf augustus in de bioscoop draait.

ANBO 15 INTERVIEW

T/m 22 juni minimaal

ONTDEK ÉCHT GOED ZITTEN IN UW WOONKAMER 400,Inruil korting

Comfortabel en zorgeloos vanuit huis de beste stoel vinden klinkt als muziek in de oren, toch? En als kers op de taart ontvangt u nu ons gratis ‘Aan huis voordeelpakket’. Ga naar prominent.nu/thuisadvies of bel 0341 - 27 40 90 voor een vrijblijvend advies bij u thuis. Altijd ruim 1000 modellen op voorraad en binnen 1-5 werkdagen in huis.

Nu met gratis Aan huis voordeel pakket

• Gratis stijladvies t.w.v. 179,-

• Gratis taxatie oude stoel (minimaal 400,- inruilkorting)

• Gratis zitanalyse

• Professionele levering

Ons nieuwste inspiratiemagazine gratis ontvangen? Ga naar prominent.nu of bel 0341-27 40 90 voor meer informatie.

Actievoorwaarden van toepassing, vraag ernaar bij de adviseur.

*Bijna alle modellen zijn ook met sta-op functie leverbaar.

Gabrio sta-op stoel Vanaf 1390,Nu v.a. 990,- Vancouver sta-op stoel Vanaf 1590,Nu v.a. 1190,- Toscana relaxstoel* Vanaf 1190,Nu v.a. 790,- A-101 relaxstoel* Vanaf 1490,Nu v.a. 1090,- C-100 relaxstoel* Vanaf 1890,Nu v.a. 1490,- Wilson sta-op stoel Vanaf 2165,Nu v.a. 1765,-
Advertentie

Zorg voor ouders

Als we jong zijn zorgen onze ouders voor ons. Maar met het verstrijken van de tijd draaien de rollen langzaam om. Steeds meer zorgen ‘kinderen’ van boven de vijftig voor hun ouders. Dat heeft invloed op het dagelijks leven van zowel de ouders als de kinderen. Daarom een dossier over zorgen voor ouders. Hoe doen we dat in Nederland?

Wat zeggen de professionals erover? En welke ervaringen hebben onze leden met zorg voor ouders?

ANBO 17
DOSSIER ZORG VOOR OUDERS

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.