ANBO Magazine 3 2017

ANBO

3

APRIL 2017

MAGAZINE

WWW.ANBO.NL

Speciaal voor ú:

LENTE VOORDEEL

• UIT ETEN • REIZEN • THEATER • FITNESS • CURSUSSEN • GOLFEN

Dossier

Lang zullen we leven En zo houd je het leuk!

DE KUNST VAN HET VOORUITKIJKEN Wat zeggen de experts?

LEDENRAADVERKIEZING

Laat uw stem horen

ANBO

COLOFON & SERVICE ANBO Redactiecommissie Lidia van den Eijnde, Joyce Huls, Mandy Janssen, Alex van Scherpenzeel, Atie Schipaanboord, Renée de Vries

Speciaal voor ú:

pag.

19

BEELD COVER © IVAN SOLIS/STOCKSY UNITED

Druk Roularta Copyright 2017 ANBO Magazine ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012, 3440 DA Woerden E-mail: magazine@anbo.nl Advertenties Media Plus bv, Baarn Tel (035) 692 59 99

ANO_N3_02.indd 2

APRIL 2017

MAGAZINE

WWW.ANBO.NL

Realisatie SPN bv, Baarn Bladmanagement Caroline van der Kooij Vormgeving Heleen Kurpershoek Eindredactie Esther Speelman, Marije van der Haar-Peters

Lid worden? www.anbo.nl/aanmelden of via de Ledenservice, tel. (0348) 46 66 90 (ma. t/m vr. van 09.00 tot 17.00 uur).

De contributie bedraagt € 40 per jaar.

Zie ‘10 redenen om lid te worden’ op www.anbo.nl/aanmelden.

Wijzigingen Kunt u doorgeven aan de Ledenservice, tel (0348) 46 66 90, of via ledenservice@anbo.nl.

Lidmaatschap opzeggen? www.anbo.nl/ opzeggen of via ledenservice@anbo.nl of postbus 2012, 3440 DA Woerden o.v.v. ‘opzegging’ en graag met vermelding van reden. U dient uiterlijk vier weken vóór afloop van uw lidmaatschap op te zeggen.

Hebt u vragen over uw woonsituatie, inkomen of gezondheid? Bel de ANBO Raad & Daad Advieslijn, tel (0348) 46 66 88 (werkdagen van 10.00-15.00 uur). Mailen kan ook: raadendaad@anbo.nl.

Prijzen ANBO Magazine Abonnement voor bedrijven € 32,50 per jaar (acht magazines).

Privacy ANBO legt gegevens van ANBOleden vast. Uw adres kan gebruikt worden om u te informeren over producten en aanbiedingen van ANBO en zorgvuldig geselecteerde andere instanties.

Stelt u hier geen prijs op? E-mail dan naar ledenservice@anbo.nl of stuur een briefje naar: ANBO, t.a.v. Ledenservice, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

Gesproken magazine Voor blinden en slechtzienden is er een ingesproken ANBO Magazine op cd beschikbaar. Meld u aan via ledenservice@anbo.nl of tel (0348) 46 66 90.

3

pag.

7

LENTE VOORDEEL

• UIT ETEN • REIZEN • THEATER • FITNESS • CURSUSSEN • GOLFEN

Dossier

Lang zulllen we leven En zo houd je het leuk!

DE KUNST VAN HET VOORUITKIJKEN Wat zeggen de experts?

LEDENRAADVERKIEZING

Laat uw stem horen

pag. 8 34 38

44 46 54 57 61

Inhoud

TREK UW EIGEN PLAN Recept voor een goed keukentafelgesprek GOED PENSIOEN VOOR ZORGPROFESSIONALS Stem op ANBO’s kandidaat voor het PFZW-bestuur BETAAL NIET TE VEEL Tips voor uw aangifte inkomstenbelasting SAMEN TEGEN EENZAAMHEID Met Fonds ANBO Dichtbij MET ANBO NAAR DE AZOREN LEDENVOORDEEL UW STEM TELT! Dit zijn de kandidaten voor ANBO’s Ledenraadverkiezingen

pag. 61 DOSSIER LANG BLIJVEN WE LEVEN

8

16 19

LEUK OUDER WORDEN Zo doe je dat INFOGRAPHIC Wat leden willen LENTE-VOORDEEL VOOR ANBO-LEDEN: Bewegen, leren & genieten

EN OOK

4 31 42 48 50 58

ANBO’S INZET RAAD & DAAD DAADKRACHT WERF EEN LID EN KRIJG EEN BLOEMENCADEAUBON OP DE WERKVLOER PRIJSPUZZEL

27/03/17 12:13

50

ZO VADER, ZO ZOON

‘Hij leerde me om altijd positief te blijven’

DAAD T H C A R K

42

‘MOET IK ECHT BETALEN VOOR ZORG DIE NIET IS GELEVERD?’ ANBO schiet te hulp

54

Altijd mooi weer op de Azoren

Als ik op een verjaardag uitleg wat ANBO doet voor leden, zijn mensen doorgaans direct enthousiast. We helpen mensen tenslotte heel direct, bijvoorbeeld om ingewikkelde vragen over het pensioen, de zorg of de woningcorporatie te beantwoorden. We helpen steeds vaker kinderen van onze leden, die de mogelijkheden van verpleegzorg thuis of in een instelling niet begrijpen, en worstelen met de juiste zorg voor hun moeder of vader. We helpen zelfs steeds vaker leden in de rechtszaal, wanneer een gemeente beslissingen neemt die niet in de haak zijn. Verder zenden we vrijwilligers uit als de belastingaangifte moet worden gedaan, het keukentafelgesprek moet worden voorbereid of een sociaal netwerk moet worden gebouwd. Ik mag wel zeggen: een lidmaatschap heeft nut en daar ben ik hartstikke ANBO HELPT OM trots op.

HET LEVEN EEN Maar laten we wel BEETJE LEUKER wezen: een lidmaatTE MAKEN schap helpt u ook gewoon in uw portemonnee. En omdat wij vinden dat ons pakket aan ledenvoordeel heel uitgebreid, handig en vooral ook leuk is, wilden we dat eens in het zonnetje zetten. Ik vind het bijvoorbeeld geweldig dat we nu ook korting geven op de cursussen van de NHA. Of dat u voordeel krijgt op vele sportscholen in de buurt. Gezond ouder worden begint tenslotte met bewegen. Hebt u trouwens al gezien dat we op 17 mei een heuse ANBO Golfdag organiseren? Niet alleen voor mensen met een ruime beurs en gevorderde spelers, maar gewoon om eens iets nieuws te leren. Ik doe zelf ook mee. Zie ik u daar?

We leven hopelijk nog lang en gelukkig. Dan helpt het om het leven een beetje leuker te maken. En daar is ANBO ook voor!

BEELD PATRICIA STEUR STYLING EMANUELA GIORGI

Welkom

Directeur-bestuurder Liane den Haan (49) is verantwoordelijk voor de collectieve belangenbehartiging, woordvoering en politieke lobby van ANBO. Reageren?

Kijk op www.twitter.com/lianedenhaan of mail naar magazine@anbo.nl.

ANBO

ANO_N3_02.indd 3

3

27/03/17 12:13

PUZZEL MEE

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN! Geef uw oplossing vóór 23 juni door, bij voorkeur via www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

HOOFDPRIJS 2 JAAR DAG & NACHT PC-HULP VAN SYSTEM MECHANIC

T.W.V.

€69,99

System Mechanic (Nederlandstalig) herstelt en versnelt uw pc met één muisklik. Het voorkomt crashes en maakt het systeem stabieler, 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. Andere voordelen: lager energieverbruik en snellere internetverbinding.

Compatible met Windows 10 (maar ook met Windows 8, 8.1, 7, Vista en XP).

U wint een licentie voor twee jaar. www.iolotechnologies.nl

TWEEDE PRIJS

11 11 3434

58

88 37 37

47 5151 5050 5 536 36 47

HORIZONTAAL 3 Land met het

VERTICAAL 1 Vorm van internet-

beste zorgsysteem van Europa in 2016 11 Brandstof 13 Sentiment 14 Rayon 15 Bruinige kleur 17 Gezichtsbeharing 19 Medicinae doctor (afk.)

20 Kunstmatige slaap 23 Krachteloos 25 Duitse keizer 26 Als boven 28 Nationale sportgebeurtenis (afk.) 30 Kilometer (afk.) 31 In het bijzonder (afk.) 32 Egyptische zonnegod 33 Landstreek 35 Stad met scheve toren 38 Zingende Edith 39 Huishoudkundige 42 Drietenige luiaard 43 Vereniging met strikte regels 44 Zuiver gewicht 47 Geslepen vlak van edelsteen 48 Gemeente in Limburg 50 Stad in Frankrijk 51 Om en bij.

fraude 2 Continent 4 Zelfzuchtige 5 Naaldboom 6 En volgende (afk.)

7 Vurig paard 8 Vrouwelijk roofdier 9 Hoge berg 10 Raad & .... 12 Frans departement 16 Bijenhouder 18 Stad in de VS (afk.) 21 Familielid 22 Volksgroep 24 In het jaar des Heren (Lat. afk.) 27 Van fijnkorrelig kalkgesteente 29 Duplicaat 30 Groep van vier 31 Chinees staatsman 34 Bolgewas 36 Guit 37 Gekregen hoeveelheid voedsel 40 Middag 41 Overdosis (afk.)

42 Ouderenbond waar u lid van bent 45 Terbeschikkingstelling (afk.) 46 IJzerhoudende grond 47 Sprookjesfiguur 49 Symbool voor selenium.

T.W.V.

€10

10X KANS OP EEN BLOKKERCADEAUKAART De Blokker Cadeaukaart wordt geactiveerd met een saldo van € 10. Met deze pas kunt u uw aankopen betalen in alle Blokkerwinkels én in de webshop. www.blokker.nl

Oplossing vorige puzzel: ledenraad.

De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

ANBO

ANO_N3_13.indd 58

27/03/17 12:54

DOSSIER

LANG ZULLEN WE LEVEN

Zing, sport, lach, eet &

geniet van het leven!

Een passende woning en goede medische zorg zijn belangrijk als de jaren gaan tellen. Maar waar we ĂŠcht gelukkig van worden, is persoonlijke aandacht. Iets nieuws doen. Daarom: ANBO-korting op heel veel dingen die het leven leuker maken.

ANBO

ANO_N3_20.indd 7

7

27/03/17 13:03

Liane den Haan, ­ directeur-bestuurder van ANBO.

8

ANBO

ANO_N3_04.indd 8

28/03/17 11:33

Leuk

DOSSIER

LANG ZULLEN WE LEVEN

ouder worden In 2050 is 1 op de 4 Nederlanders 65-plus.

Om straks zelf de touwtjes in handen te houden, moet volgens ANBO nú nieuw beleid worden gemaakt. Drie experts geven hun visie op het nieuwe ouder worden.

Hoe pakken we dat aan?

doel is om mensen zelf de touwtjes in handen te laten houden. Ze moeten hun eigen keuzes kunnen maken, wat er ook gebeurt.

TEKST JOLENTA WEIJERS BEELD RUUD POS

VOORUITKIJKEN ALS KUNST

E

r wordt wat af-onderzocht als het om de toekomst gaat. Die is ook intrigerend, natuurlijk. Hoe leven we straks in 2030? Of in 2050? Geleerden en instituten proberen vat te krijgen op wat ons te wachten staat. Ook ANBO, want zeker voor senioren verandert er de komende decennia veel. Het is goed om nu al te weten welke problemen we straks tegenkomen. Maar vooral: welke kansen er zijn. En wat er moet gebeuren om ze bereikbaar te maken. ANBO heeft daar duidelijke ideeën over. “Vergrijzing is geen bedreiging, maar een kans op meer welzijn en welvaart. Dan zullen we dingen wel anders moeten gaan doen,” zegt directeurbestuurder Liane den Haan.

Wat er anders moet worden aangepakt, is te lezen in de ANBOvisie ‘En we leven nog lang en gelukkig – Op weg naar 2030’. In dit boekje staan twaalf aanbevelingen, bedoeld als voorzet voor verdere discussie. Wat de uitkomst van die discussie ook is, één ding staat wat ANBO betreft als een paal boven water: het ultieme

Niet elke glazen bol is even helder. Bovendien is de ene blik op de toekomst de andere niet.

Met elk nieuw kabinet dat aantreedt, wordt volgens ANBO weer pijnlijk duidelijk dat het ontbreekt aan visionaire ideeën over een vergrijzende samenleving. Gelukkig zijn er instituten zoals het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP), dat bestaat bij de gratie van toekomstverkenningen. Het SCP spreekt niet voor niets over ‘de kunst van het vooruitkijken’. Want om goed de toekomst te kunnen zien, moet je weten wat er nú speelt en of dat straks nog van belang is. Pas als de punten op papier staan, zijn ze te verbinden en wordt zichtbaar wat de afbeelding voorstelt. Eerst die punten dus, oftewel de feiten. In 2030 telt Nederland 7,5 miljoen 50-plussers. Het Centraal Bureau voor de Statistiek voorspelt

ANBO

ANO_N3_04bis.indd 9

9

27/03/17 15:06

Over de gevolgen van de vergrijzing lezen we dag in, dag uit in de krant. De verzorgingsstaat is veranderd in een participatiemaatschappij, we gaan op latere leeftijd met pensioen en blijven langer zelfstandig in ons eigen huis wonen. Dat heeft allemaal nogal wat gevolgen. Voor onze banen, voor de gezondheidszorg, voor wie ons helpt en waarmee, voor hoe huizen ­eruitzien, voor de ­portemonnee.

Alles verandert in een razend tempo en dat is niet voor iedereen even makkelijk. “We moeten wennen aan zo veel veranderingen,” zegt ook Liane den Haan. En dat terwijl de mens van nature niet van verandering houdt – met name de oudere mens. Want je weet wat je hebt en niet wat je krijgt. Zekerheid willen we, en ­veiligheid.

JORIS SLAETS Prof. dr. Joris Slaets is als hoogleraar ouderengeneeskunde

verbonden

aan

het UMC Groningen. Als directeur van kennisinstituut Leyden Academy pleit hij voor een omslag in de zorg voor ouderen.

dat er in 2040 4,8 miljoen 65-plussers zijn, bijna 2 miljoen meer dan nu. Op dit m ­ oment is 1 op de 6 mensen in Nederland o ­ uder dan 65 jaar.

In 2050 is die verhouding heel anders, staat in het SCP-rapport ‘De toekomst tegemoet’: 1 op de 4 is dan ouder dan 65.

PIRAMIDE OP Z’N KOP De vergrijzing van Nederland is een van de belangrijkste demografische ontwikkelingen. ­ Die heeft dan ook flink wat consequenties, vooral omdat in die ‘grijze golf’ straks veel hoogbejaarden zitten. Want hoewel we langer gezond blijven, komt de ouderdom onvermijdelijk met gebreken.

Tegenover de groeiende groep 75-plussers staan straks minder jongere mensen die voor hen kunnen zorgen. Op dit moment is de snelst groeiende leeftijdsgroep die van de 100-plussers. En in 2050 zijn er z­ o veel o ­ uderen dat het idee van de opbouw van de bevolking in piramidevorm is achterhaald.

10

ALL YOU NEED IS… “Maar wat we tegenwoordig vooral willen, is leefplezier,” aldus hoogleraar ouderengeneeskunde Joris Slaets. “En liefdevolle zorg, niet te vergeten.” Want mensen zijn gelukkiger als ze liefde ­ervaren. Dat klinkt misschien zweverig, maar het is heel tastbaar.

Met zijn kennisinstituut Leyden Academy richt Slaets zich op ­vitaal ouder worden. Omdat hij als geen ander weet: “Het zwitserlevengevoel is vals.”

Onderzoek laat zien dat geld niet zaligmakend is. Ouderen voelen zich pas echt gelukkig als ze vrienden en familie om zich heen hebben en liefdevol worden verzorgd. “Daar zou de maatschappij meer op moeten inzetten,” zegt Slaets. “We leven in een rijk land, maar twee ton op de bank levert geen welbevinden op. Je wordt gelukkig van goed contact met kinderen en kleinkinderen.” Nu ­Nederland zichzelf opnieuw aan het uitvinden is, zouden we ook daar eens bij stil moeten staan, vindt Slaets. We denken met z’n

‘WE VOELEN ONS PAS ECHT GELUKKIG MET VRIENDEN EN FAMILIE OM ONS HEEN’ allen bijvoorbeeld diep na over de kwaliteit van de zorg voor ­kwetsbare ouderen. Natuurlijk is het belangrijk dat artsen goed zijn opgeleid, dat het verpleeghuis schoon is en dat er gezond eten op tafel komt. Maar als je alles op een rijtje zet, waar gaat het dan écht om? Vraag het ouderen zelf, zegt Slaets, en ze zullen vertellen dat ze het grootste welbevinden ervaren in relaties met anderen.

Die geven een identiteit, een reden om te leven. Een liefhebbende partner of ouder kunnen zijn, opa of oma voor de kleinkinderen, dát is waar het om gaat.

ANBO

ANO_N3_04.indd 10

27/03/17 12:30

ANBO

ANO_N3_04.indd 11

11

27/03/17 12:30

12

ANBO

ANO_N3_04.indd 12

27/03/17 12:30

LIEVER NAAR BUITEN Intussen is de maatschappij ingericht op zo ­efficiënt mogelijke verzorging van ouderen. Er zijn protocollen voor wassen, aankleden, eten en zelfs toiletbezoek. De medische zorg laat ons langer leven dan ooit. Maar er is vaak geen tijd om een oudere in een rolstoel even mee naar buiten te nemen. “Terwijl dat is waar mensen naar verlangen,” zegt Slaets. “Het gaat erom te genieten, ook als je boven de 80 bent en te kampen hebt met fysieke beperkingen.”

Waar gaat het fout? “De zorg is gericht op het oplossen van ziekten en problemen. Dat is ­logisch als je het over jongere mensen hebt, die kunnen nog jaren mee. Maar het idee is ontstaan dat gezondheid te allen tijde ­maakbaar is. En dat is niet zo. Als je boven de 80 bent, krijg je onvermijdelijk gebreken.

Mensen beginnen dat te begrijpen en te

CRETIEN VAN CAMPEN Dr. Cretien van Campen is onderzoeker bij het Sociaal en Cultureel Planbureau. Ook is hij associate lector Innoveren met Ouderen aan hogeschool Windesheim in Zwolle, waar hij onderzoek doet naar de kwaliteit van zorg en leven voor kwetsbare ouderen.

‘IN 2050 WORDEN ECHT NIET ALLE 75-PLUSSERS VERZORGD DOOR ROBOTS’ a­ ccepteren. Ze hoeven niet zo nodig dure medicijnen waardoor ze misschien drie ­maanden langer leven, maar die niet bijdragen aan hun levensvreugde.” Deze mentaliteitsverandering is terug te vinden in de harde cijfers, zegt Slaets. “De ziekenhuisconsumptie neemt af doordat artsen eerlijker zijn over de zin en onzin van levens­verlengende behandelingen.”

We hebben onze prioriteiten niet op orde, vindt de hoogleraar.

Dat is al jaren zo, het lukt alleen niet om van al die regeltjes en protocollen af te komen. Terwijl anders zorgen voor kwetsbare ­ ­ouderen niet eens duurder hoeft te zijn. Als het geld dat nu wordt opgemaakt aan ‘overbodige en schadelijke zorg’ wordt besteed aan ‘liefdevolle zorg’, zijn we al een heel eind.

POSITIEVE HOUDING Slaets is geen roepende in de woestijn. Ook onderzoeker Cretien van Campen van het SCP merkt op: “Langer blijven leven lukt ons wel. Maar zijn we ook gelukkiger? We kunnen ons leven rekken, maar hoe beleven we onze laatste decennia?” In het SCP-rapport ‘De toekomst tegemoet’ valt vooral op hoeveel verschil er is tussen de ene en de andere oudere, zegt Van Campen. “Je hebt oud en gelukkig en je hebt oud en ongelukkig.” Een belangrijk onderscheid, want: “Mensen die vinden dat hun leven geen zin meer heeft, gaan eerder dood.”

Zou de overheid dus meer moeten investeren in het geluk van mensen? Van Campen: “Dat gebeurt al. Er wordt wel geroepen dat de overheid geen geluksmachine is, maar de overheid zorgt wel voor scholing, zorg, infrastructuur en arbeid. Allemaal zaken die belangrijk zijn voor ons geluk.” Op individueel niveau is volgens Van Campen vooral de balans tussen een langer leven en een ­gelukkig leven van belang. “Naast de gezondheid zijn relaties, een positieve houding, een goed huis, mobiliteit en hobby’s belangrijk.”

Maar met een terugtredende overheid en een groeiend aantal 65-plussers, van wie er veel beperkingen hebben, wordt het er niet makkelijker op. “Een groot deel van de ouderen kan prima voor zichzelf zorgen en kwetsbaarheid kan deels worden opgevangen met buurthulp en technologie. Maar denk niet dat in 2050 alle 75-plussers worden verzorgd door robots. De menselijke factor blijft van belang. Al was het maar om alles te organiseren.”

ANBO

ANO_N3_04.indd 13

13

27/03/17 12:30

Juist over die menselijke factor moeten we ons zorgen maken. Onderzoeker Cretien van Campen: “Mantelzorgers en vrijwilligers zijn nu al vaak overbelast. Straks zijn er minder jonge mensen, vooral op het platteland. Waar halen we dan nieuwe mantelzorgers ­vandaan?”

Het is daarom aan de overheid om mensen te laten begrijpen dat we zo lang mogelijk actief moeten blijven en dat we elkaar moeten helpen. Maar ook om daar mogelijkheden ­ voor te creëren. “Ik signaleer nu al een mentaliteitsverandering,” zegt Van Campen. ­ “Als je vroeger oud werd, ging je achter de geraniums zitten uitrusten. Dat is verleden ­ tijd. De oudere van nu wil zo lang mogelijk ­actief blijven. Door vrijwilligerswerk te doen of te gaan fietsen.” Bovendien, vervolgt hij, zoeken Nederlanders de oplossing voor hun problemen tegenwoordig eerder bij zichzelf dan bij de overheid. “Wil je naar je moestuin, maar ben je slecht ter been? Dan schaf je een elektrische fiets aan.” Het punt is dat ons systeem nog niet aansluit op deze nieuwe ­

r­ ealiteit. “Vroeger had je haves en have-nots. Dat was overzichtelijk en daar kon je de vangnetten op inrichten. Tegenwoordig is de maatschappij complexer en moeten mensen meer ballen in de lucht houden. Dat vraagt veel vaardigheden en die heeft lang niet iedereen. Er ­ontstaat een kloof tussen cans en can-nots. Hoe dichten we die? Dat weten we nog niet. Daar maak ik me zorgen over.”

Een tweede kloof is die tussen mensen die een beroep kunnen doen op familie en vrienden, en mensen die niemand hebben. “Er ontstaan wel buurtinitiatieven, maar die zijn vaak afhankelijk van het enthousiasme van enkelen. De vraag is of er in 2050 genoeg van die initiatieven zijn voor de grote groep kwetsbare ouderen.”

IN EIGEN HAND ANBO is blij met de inzichten van zowel Joris Slaets als Cretien van Campen. Niet voor niets zijn ANBO’s aanbevelingen voor de toekomst verzameld onder de titel ‘En we leven nog lang en ­ ­gelukkig’. Want het gaat er niet alleen om een lang leven te h ­ ebben, het leven moet het ook waard zijn om te leven.

Wat ANBO van de overheid vraagt, sluit naadloos aan bij wat ­andere deskundigen zeggen: geef oudere mensen de kans om hun eigen leven in te richten zoals ze dat het liefst doen. Zij weten als geen ander wat hen gelukkig maakt. Schep dus mogelijkheden.

Neem hindernissen weg. En vooral: praat met hen.

12 aanbevelingen voor lang & gelukkig

1. Pin mensen niet vast op leeftijd,

denk liever in levensfasen. Er is bijvoorbeeld een tijd van ­werken, een tijd van opvoeden, een tijd van mantelzorgen en een tijd om zelf hulp te ontvangen.

2. Onderzoek

hoe basis­ behoeften

als inkomen, wonen, zorg en welzijn anders kunnen worden

doen. En maak leren aantrekkelijk.

5. Stem

beleid goed af, zodat

­gepensioneerden niet twee-, drieof vierdubbel in hun portemonnee worden getroffen.

6. V ersterk

de positie van mantel-

zorgers en vrijwilligers.

7. E is van gemeenten een woonvisie

die rekening houdt met de levens-

­gefinancierd.

loop van de inwoners.

discriminatie, en leg dat vast in

nodig hebben om zo lang moge-

wetten.

lijk zelfstandig thuis te kunnen

3. S top nou eens écht met leeftijds- 8. B lijf 4. Z org dat mensen die langer ­willen doorwerken, dat ook kunnen

nadenken over wat mensen

blijven wonen. En maak daar geld voor vrij.

9. Investeer

in

de

persoonlijke

­netwerken waarmee mensen zelfstandig kunnen blijven.

10. Zorg

dat iedereen recht heeft

op dezelfde voorzieningen en tegen dezelfde kosten. Het mag niet uitmaken in welke gemeente je woont.

11. Leg

alle stukjes ouderenbeleid

naast elkaar, haal tegenstrijdigheden en ballast eruit en maak er één samenhangend beleid van.

12. N ieuwe

plannen maken? Prima.

Maar betrek senioren daarbij.

Vanaf het begin.

Kijk voor meer informatie op www.anbo.nl/langengelukkig en www.facebook.com/welevenlangengelukkig.

14

ANBO

ANO_N3_04.indd 14

27/03/17 12:30

EXCLUSIEVE LEDENAANBIEDINGEN Met ANBO kunt u flink besparen, ook dankzij onze exclusieve ledenaanbiedingen.

Als ANBO-lid profiteert u van aantrekkelijke acties. Ook dat is belangenbehartiging!

Altijd op de hoogte blijven van de laatste voordeelitems? Abonneer u dan op onze gratis digitale nieuwsbrieven via www.anbo.nl/nieuwsbrief.

LEDEN VOORDEEL

TOT WEL

LAAT NU UW WONING SCHILDEREN

20% KORTING

Kan uw woning wel een lik verf gebruiken?

In samenwerking met De Woningwachter start ANBO een Schildercollectief voor leden.

HOE MEER, HOE BETER Het ANBO Schildercollectief wordt opgezet met de gedachte: hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Hoe meer mensen meedoen, hoe voordeliger het wordt. Daarnaast vinden we een persoonlijke en betrouwbare aanpak belangrijk. De klant staat dus centraal. U krijgt achteraf een officieel certificaat en goede garantie op het geleverde schilderwerk.

BURENACTIE

Houd bij uw aanmelding rekening met de ‘burenactie’:

Doe met mensen in uw buurt mee met het ANBO

hoe meer buren meedoen, hoe hoger de korting die u krijgt!

Schildercollectief en maak ze gratis lid van ANBO. U ontvangt

De Woningwachter neemt telefonisch contact op voor een

per aangebracht lid € 50 korting op uw factuur. Hoe meer

afspraak bij u thuis. Hierbij staat transparante communicatie

buren u opgeeft, hoe hoger uw korting. Daarnaast vergoedt

voorop. U kunt bij elke stap meekijken en ontvangt een

De Woningwachter uw eigen ANBO-lidmaatschap voor 2017.

vrijblijvende en gespecificeerde offerte met uw wensen op papier. Als u akkoord gaat, worden de werkzaamheden

OOK PROFITEREN?

gedaan wanneer het u uitkomt*. Sigma voert vervolgens een

Meld u voor 1 juli vrijblijvend aan op een van deze manieren:

onafhankelijke keuring uit op het schilderwerk, waarna u een

• Ga naar www.dewoningwachter.nl en vul uw gegevens in.

garantiecertificaat ontvangt.

• Vul onderstaande bon in en stuur deze op.

• E-mail uw gegevens naar info@dewoningwachter.nl.

• Geef uw gegevens telefonisch door via 0800-1025.

* Het schilderen van uw huis vindt plaats in de volgende perioden: buitenschilderwerk van april tot en met oktober 2017, binnenschilderwerk van november 2017 tot en met februari 2018. Niet in combinatie met andere acties.

GA NAAR WWW.DEWONINGWACHTER.NL OF VUL DE BON IN EN STUUR ‘M OP

JA, ik meld mij aan voor het ANBO Schildercollectief en wil graag een afspraak maken met een medewerker van De Woningwachter voor een vrijblijvende offerte. mensen uit de buurt gratis lid van ANBO.

Achternaam

Voorletters

Straat Postcode

Huisnr.

Woonplaats

m/v

E-mailadres ANBO-lidmaatschapsnummer Geef hier 3 voorkeursdata aan voor een vrijblijvende werkopname:

Geboortedatum

1.

ochtend / middag

Telefoonnummer (vast)

2.

ochtend / middag

Telefoonnummer (mobiel)

3.

ochtend / middag

ANO_N3_12.indd 57

ANBOSC2017

Ik maak

27/03/17 12:54

DOSSIER

LANG ZULLEN WE LEVEN

ANBO LEDENVOORDEEL GROEIT MET U MEE

ú wilt

INFOGRAPHIC HELEEN KURPERSHOEK BEELD ISTOCK

Wat

Kijk op www.anbo.nl/ ledenvoordee l voor het complete aanbod

ANBO is er voor u. Met betrouwbaar advies en praktische hulp, én door plaats te nemen aan de

onderhandelingstafel om uw belangen te behartigen. Maar ook met exclusieve buitenkansjes! We vroegen 659 leden naar hun mening over ANBO’s ledenvoordeel. Wat is goed? Wat kan er beter?

33%

81% 81% is bekend met het ledenvoordeel via ANBO REDEN OM LID TE WORDEN 33% is lid geworden van ANBO vanwege het ledenvoordeel. Het aanbod wordt dan ook steeds uitgebreider. Wist u bijvoorbeeld dat u met de Ckaart korting krijgt op allerlei culturele uitstapjes? www.ckaart.nl

16

ANBO

ANO_N3_16.indd 16

27/03/17 12:59

PROFITEER MEE!

37%

37% heeft weleens gebruikgemaakt van het ledenvoordeel. Denk aan sporten, reizen en uitstapjes met korting, maar ook aan een voordelige schadeverzekering of ANBO’s Belastingservice. Een meerderheid van de ANBO-leden is aangesloten bij het zorgcollectief en bespaart daarmee jaarlijks minimaal € 100.

23%

HULPMIDDELEN 24% zou graag korting willen op hulpmiddelen. Daarom hebben we goede afspraken gemaakt met Hulpmiddelwereld: u krijgt 10% korting op diverse hulpmiddelen. www.hulpmiddelwereld.nl/ anbo

24%

LEREN MET KORTING 23% mist aanbiedingen op het gebied van educatie en cursussen.

Dat is nu geregeld: bij NHA Opleidingen krijgen ANBO-leden op elke cursus € 40 korting. Zo hebt u uw lidmaatschap er direct uit. www.nha.nl

31% VEILIGHEID IN EN OM HET HUIS 31% van de leden ziet graag extra aandacht voor veiligheid, zoals korting op anti-inbraakproducten. Hier wordt aan gewerkt.

ANBO

ANO_N3_16.indd 17

17

27/03/17 12:59

ANBO REIZEN

Terceira

WAAR EEN KLEIN EILAND GROOT IN IS Al is het Portugese Ilha da Terceira kleiner dan Texel, het aanbod aan activiteiten, cultuur en natuur is er groots. En ook niet onbelangrijk: het eiland heeft een heerlijk klimaat. TEKST RIANNE SEPERS BEELD TUI

Hotel Do Caracol

54

De kleurrijke Azoren vormen het westelijkste puntje van Europa. Deze archipel midden in de Atlantische Oceaan hoort namelijk bij Portugal. Het is een prachtige vakantiebestemming, niet echt toeristisch en het hele jaar zonnig zonder dat het té heet wordt. De archipel bestaat uit negen bewoonde en acht onbewoonde eilandjes, waarvan de verste zo’n 600 kilometer uit elkaar liggen. Een van de belangrijkste toegangspunten is Ilha da Terceira, het derde eiland in de archipel. Het werd in de vijftiende eeuw ontdekt en vormt een prachtige combinatie van natuurschoon en historische bouwwerken. Die laatste zijn vooral te zien in Angra do Heroísmo,

de schilderachtige hoofdstad. Ooit was Angra de belangrijkste bevoorradingsplek voor schepen die de Atlantische Oceaan overstaken of naar Indië voeren, en dat is nog goed te zien aan de imposante kerken, forten, kloosters en paleizen. De historische binnenstad staat dan ook op de Werelderfgoedlijst.

MAGISCH PANORAMA Een wandeling door de smalle straatjes, langs prachtige tuinen, hoge muren en eeuwenoude monumenten is als een wonderlijke reis door de tijd. De twee beste plekken voor een magisch panorama van de oude stad zijn het uitkijkpunt bij de

ANBO

ANO_N3_11.indd 54

27/03/17 12:54

Aanbieding

8-DAAGSE VLIEGREIS NAAR DE AZOREN VANAF € 449 P.P.

gele obelisk in het stadspark en de top van de groene Monte Brasil.

De Azoren liggen op de breuklijn tussen drie tektonische platen: het Afrikaanse, Amerikaanse en Euraziatische continent.

Dat zorgt ervoor dat de eilanden in beweging zijn en de meest westelijke eilanden jaarlijks ongeveer 3 centimeter verder van de rest komen te liggen. Ook bij Terceira, dat tot de Centrale Azoren behoort, gebeurt van alles. Onder het wateroppervlak stroomt magma uit de aardkorst, waardoor er telkens een stukje land bij komt. Maar niet alleen onder water is de natuur fascinerend, ook op het eiland zelf is veel te zien. Door de constante temperatuur en voldoende regen groeit en bloeit alles erop los.

VERBLIJF

PRIJS

Hotel Do Caracol****

Vanaf € 449 p.p. En u

in Angra do Heroísmo

krijgt een TUI-reis-

ligt direct aan zee. Het

cheque cadeau!

centrum van de stad ligt op 3 kilometer af-

INCLUSIEF

stand, de bushalte op

• Retourvlucht met TUIFly

30 meter. Het hotel beschikt over een bar,

• Transfers luchthaven

snackbar, restaurant,

– accommodatie v.v.

zwembaden, terras-

• Luchthavenbelasting en brandstofheffing

sen en sportfaciliteiten. Comfortabele

• 7x overnachting in

kamers met televisie,

een tweepersoons-

minibar, kluisje en

kamer

airco, badkamer met

GRATIS

REISCHEQUE

• 7x ontbijtbuffet

• Optionele excursie: walvisexcursie v.a. € 54 p.p.

• Optie halfpension (7x ontbijt én diner): € 17 p.p.p.n.

• Autohuur v.a. € 49 per dag

toilet en douche,

WARM ZEEWATER Een van de allermooiste plekjes is de Algar do Carvão. Dit grottenstelsel ligt in de krater van de Caldeira Guilherme Moniz, met een omtrek van 15 kilometer de grootste vulkaankrater van de Azoren.

De groene grotten met hun indrukwekkende stalactieten en stalagmieten en een kraakhelder binnenmeer zijn van een adembenemende schoonheid.

Ook de moeite waard op Terceira: Praia da Vitória en Praia dos Biscoitos. Het stadje Praia da Vitória heeft het mooiste zandstrand van het eiland, waar het zeewater altijd tussen 20 en 25 graden is.

Praia dos Biscoitos is het middelpunt van de wijnstreek van Terceira. De beroemde Vinho Verdelho wordt hier gebotteld.

In Casa Agrícola Brum is het wijnmuseum gevestigd. Hier is onder meer de bijzondere likeurwijn Angelica te proeven en kunnen alle fasen van de wijnproductie worden gevolgd.

balkon met zitje.

EXCLUSIEF

VERTREKDATUM

• Calamiteitenfonds:

Elke donderdag

€ 2,50 per boeking

van 20 april t/m

• Vluchttoeslagen

28 september 2017.

ANBO biedt u in samenwerking met TUI de mooiste reizen aan.

INFORMATIE & BOEKEN: www.tui.nl/anbo of bel met TUI: 0900–88 47 (€ 0,70 per gesprek).

AANRADERS

➜ Dé regionale specialiteit is alcatra, een stoofschotel met rundvlees, spek, ui, wijn en specerijen.

➜ Wandel van de Estrada das Doze Ribeiras naar Santa Barbara, het hoogste punt van het eiland, voor een spectaculair uitzicht.

➜ Overal op Terceira zijn impérios te vinden, kleine, bonte kapelletjes.

Typisch voor de Azoren.

➜ De openbare bibliotheek in Angra heeft een aantal bijzondere private kunstverzamelingen, waaronder religieuze beeldhouwwerken in hout en ivoor.

ANBO

ANO_N3_11.indd 55

55

27/03/17 12:54

Aan de keukentafel

RECEPT

VOOR EEN GOED

GESPREK

Een goed begin is het halve werk, zeker bij het keukentafel­ gesprek. Toch vraagt 67 procent van de Wmo-aanvragers geen hulp bij de voorbereiding, blijkt uit onderzoek. Terwijl een persoonlijke benadering goede ideeën kan opleveren.

ANBO helpt u graag! TEKST SUZANNE GEURTS BEELD ISTOCK

“E

en tijdje terug had ik een boze mevrouw aan de telefoon,” vertelt ­ Liesbeth Boerwinkel, beleids­ adviseur en juriste bij ANBO. “Zij heeft COPD, een chronische longziekte, en de ­gemeente was van plan het aantal uren huis­ houdelijke hulp terug te schroeven.

We praatten een tijdje, maar wat ik ook probeerde, ze bleef in die woede hangen.

34

Totdat ik vroeg: ‘Mevrouw, waar wordt u nou gelukkig van?’

Die vraag had ze niet verwacht. Opeens verzachtte haar stem, de sfeer veranderde compleet. ‘Gewoon, wat gezelligheid en een praatje,’ antwoordde ze. Ze vertelde dat ze zich eenzaam voelde en altijd uitkeek naar de gesprekjes met haar thuishulp.

Aan het einde van ons gesprek spraken we af dat ze contact ging zoeken met lotgenoten bij de patiëntenvereniging van het ­Longfonds, een mogelijkheid waar ze zelf nog nooit eerder aan had gedacht.”

ANBO

ANO_N3_22.indd 34

27/03/17 13:03

Dit gesprek bevestigde wat Liesbeth Boerwinkel al ­vermoedde: achter een Wmo-aanvraag schuilt vaak ook een ander, dieperliggend probleem.

Iets waar iemand misschien niet makkelijk over praat, of zich niet eens van bewust is. Het bracht haar en haar collega’s op het idee voor het ANBO-modelplan, waarmee u stap voor stap een persoonlijk Wmo-plan kunt ­opstellen.

Dit kan worden meegenomen in het keuken­ tafelgesprek, waarin de gemeente o ­ nderzoekt welke oplossing voor u de beste is. “Weinig mensen weten dat je tijdens dit g­ esprek ook een persoonlijk plan mag i­nbrengen. Sterker nog, dit is een recht: het staat in de wet.

De gemeente mag zo’n plan dan ook nooit ­zomaar van tafel vegen.”

IN EEN EIGEN WMO-PLAN KUNT U AANGEVEN WAT Ú BELANGRIJK VINDT oplossingen ook individueel. Als iets voor de een werkt, hoeft dat niet ook voor de ander te gelden.” Het ANBO-modelplan helpt om behoeften en drijfveren helder te krijgen. “Mensen gaan hierdoor met een nieuwe blik naar hun situatie kijken. Dat levert vaak nieuwe mogelijkheden op.”

Dat moet ook, want de Wmo heeft als doel dat mensen zo lang mogelijk aan de maatschappij kunnen deelnemen. “Een oplossing kan van alles zijn; van een huisdier nemen tot lid worden van een vereniging. Soms redt iemand zich prima alleen, de andere keer lukt het met hulp van familie en kennissen. Als daarnaast nog ondersteuning nodig is om zelfstandig te blijven wonen, kunnen mensen een beroep doen op de gemeente.”

IEDER MENS IS UNIEK

STEVIGER IN UW SCHOENEN

Met behulp van zo’n persoonlijk plan leert de gemeente uw situatie en wensen kennen, maar óók u als persoon. Wat kunt u zelf en wie kan u helpen? Hebt u ondersteuning nodig en zo ja, in welke vorm? En vooral: wat vindt u belangrijk, nu en in de toekomst? Liesbeth Boerwinkel: “Iedereen heeft zijn eigen karakter, geschiedenis, interesses en voor­ ­ keuren. Ieder mens is uniek, daarom zijn de

Volgens de Wmo zijn gemeenten verplicht om een persoonlijk plan in het keukentafelgesprek te bespreken. Maar gebeurt dit ook? Dat wisselt, weet Liesbeth Boerwinkel. “Maar dat komt ook doordat maar weinig mensen ermee komen. Gemeenten hebben er dus weinig ervaring mee en moeten er nog mee leren werken.”

Daarom roept ANBO leden op om na een Wmo-melding een persoonlijk plan op te stellen, bijvoorbeeld op basis van het ­ ­ANBO-modelplan. Want hoe meer mensen dit doen, hoe vanzelfsprekender het voor gemeenten wordt.

Ook een belangrijk voordeel van zo’n plan, is dat u steviger in uw schoenen staat. U neemt meer zelf het initiatief. Tijdens dat ­keukentafelgesprek, maar ook ervoor en erna. Dat is hard nodig, want uit eerder onderzoek van ANBO blijkt dat er veel onduidelijkheden zijn over het gesprek en het proces. Zo krijgt bijna de helft van de ondervraagden niet eens een gespreksverslag, terwijl u daar wel recht op hebt.

ZO ZIJN ONZE MANIEREN Kijk eens op www.anboraadendaad.nl voor de

‘Checklist

keukentafelgesprek’

en

‘ANBO Spelregels Onderzoek Wmo 2015’, gebaseerd op de wet en uitspraken van rechters. Vorig jaar bracht staatssecretaris Van

Rijn

ANBO’s

Spelregels

bij

alle

gemeenten onder de aandacht. Kortom: ­ met de Checklist en Spelregels zit u ­ijzersterk aan de keukentafel.

TREK UW EIGEN PLAN Binnen twee weken na uw Wmo-melding nodigt de gemeente u uit voor het keukentafelgesprek, dat ­ ­binnen zes weken zal plaatsvinden. Maar een persoonlijk plan kunt u zeven dagen

ANBO

ANO_N3_22.indd 35

35

27/03/17 13:04

WE HOREN GRAAG UW ERVARINGEN ANBO kan u helpen bij het opstellen van een persoonlijk plan, maar u kunt ons ook helpen! Het ministerie van VWS wil n ­ amelijk graag

dat

Wmo-aanvragers

zo’n

plan

maken en werkt aan een landelijk model ­ dat is gebaseerd op ervaringen uit de ­praktijk. Als u uw ervaringen met ons deelt, helpt u het ministerie én kunnen wij het ANBO-modelplan

verbeteren.

Mail

uw

bevindingen naar Liesbeth Boerwinkel, ­ l.boerwinkel@anbo.nl.

HOE MEER MENSEN ZO’N PLAN MAKEN, HOE BETER. OOK VOOR DE GEMEENTE na uw melding al bij de gemeente indienen.

U kunt het ook pas tijdens het gesprek op tafel leggen, maar licht de gemeente dan wel van tevoren in. Op www.anboraadendaad.nl vindt u het ANBO-modelplan (zie ook het kader hiernaast) dat helpt bij het opstellen.

Het is wel belangrijk dat u openstaat voor de zaken waarnaar wordt gevraagd. Zo gaat de eerste stap over zingeving en geluk. U kunt bijvoorbeeld terugdenken aan uw tijd als kind of jongvolwassene, en noteren waar u toen van genoot. Liesbeth Boerwinkel: “Een ­persoonlijk plan opstellen is lastig voor i­ emand die vasthoudt aan harde eisen zoals: ‘Ik wil minimaal drie uur per week huishoudelijk ­ hulp’ of: ‘Mijn wc moet altijd schoon zijn.’”

Daarom adviseert zij om het plan in te vullen met een vertrouwd persoon erbij, bijvoorbeeld een familielid, mantelzorger of ANBO ­Consulent. Eventueel kunt u de gemeente om

36

een andere cliëntondersteuner vragen. “Samen lukt het vaak beter om op ideeën te komen. Een moeder is misschien vergeten waar ze vroeger van genoot, terwijl haar ­ dochter daar een heldere ­herinnering aan kan hebben: ‘Mam, weet je nog dat…’ En neem er de tijd voor! Zo’n plan hoeft niet binnen een paar uur af te zijn.

Leg het document gerust even weg, denk erover na en ga de ­volgende dag verder.”

Nog een laatste advies: laat ook uw eventuele mantelzorger een persoonlijk plan invullen. Want de gemeente moet ook rekening houden met zijn of haar behoeften, staat in de Wmo. Een op de vijf mantelzorgers voelt zich immers overbelast. In dit plan kunnen persoonlijke wensen staan, zoals regelmatig een ‘adempauze’.

In 3 stappen een persoonlijk plan

1 2 3

UW DRIJFVEREN BEPALEN Waar wordt u gelukkig van? Wat geeft u een tevreden ­gevoel? Ga ook na wat u als kind, jongvolwassene en op

latere leeftijd blij maakte. Misschien komen er ervaringen ­bovendrijven waar u nu uw voordeel mee kunt doen.

BEHOEFTEN VASTSTELLEN Omschrijf drie concrete behoeften, gebaseerd op stap 1.

Bijvoorbeeld contact met anderen, u ergens in verdiepen,

bewegen, uitstapjes maken, een verzameling bijhouden, in huis bezig zijn, kennissen opzoeken…

WENSEN VERVULLEN Bepaal wat er nodig is om de behoeften die u hebt ­genoteerd bij stap 2, te vervullen. Denk aan uw woning en

omgeving, maar ook aan vervoer, begrip en ondersteuning, contact met anderen, omgaan met de computer, et cetera.

Wat kunt u zelf? Wie kan u helpen? Wat mist u nog? En welke ondersteuning hebt u verder nodig?

U

kunt

het

volledige

modelplan

downloaden

via

www.anboraadendaad.nl. Voor extra hulp kunt u terecht bij een ANBO Consulent, die ook kan aanschuiven bij uw ­keukentafelgesprek. Neem hiervoor contact op met Raad & Daad Advieslijn, raadendaad@anbo.nl of (0348) 46 66 88 (werkdagen van 10.00-15.00 uur).

ANBO

ANO_N3_22.indd 36

27/03/17 13:04