ANBO Magazine 7

7 WWW.ANBO.NL ● NOVEMBER 2014

EEUW(IG) Iedereen straks

● DOSSIER: LANGER LEVEN ● SAMENWONEN EN GELD ● HOMOVRIENDELIJKE ZORGINSTELLINGEN ANO_N7_01 1

10/10/14 10:38

WELKOM U kent ze vast ook: kinderen die denken dat geld uit de lucht komt vallen, en dat ze zonder inspanning alles kunnen krijgen wat hun hartje begeert. Kleine prinsjes en prinsesjes, die niet weten dat het normaal is om eerst te werken voordat je iets

3

ontvangt. Die moeite hebben met sparen omdat ze alles nú willen. Die geen idee hebben dat iets voor een ander doen niet alleen vermoeiend, maar ook fijn kan zijn. Omdat hun

C

ouders ze dat niet hebben geleerd. Omdat het materiële

z

aanbod overvloedig is.

R O W

Natuurlijk kun je je daaraan ergeren. Maar ik maak me vooral zorgen. Want deze kinderen kinder worden ouder dan ooit. Velen van hen zullen ooit honderd kaarsjes uitblazen, als we de voorspellingen mogen geloven.

Dat betekent beteken dat ze heel lang gaan werken.

Dat ze veel geld g opzij moeten zetten voor zorg en pensio pensioen. En dat ze elkaar straks hard

ZULL ZULLEN WIJ ZE LATEN ZIEN DAT HET LATE ANDERS KAN? AND nodig he hebben om het te redden. Ik weet niet of ze klaar zijn voor die uitdaging.

20

Hoogleraar Andrea Maier: ‘Oud worden en zo min mogelijk aftakelen, daar teken ik voor!’

Gelukkig kunnen we ze daarbij helpen.

Door te la laten zien dat het ook anders kan.

Door open ope te zijn over de financiële ups en downs in ons leven. Door voor elkaar klaar te staan. s De naoorlogse generatie weet imme immers als geen ander dat saamhorigheid onbeta onbetaalbaar is. En hoe je je schouders eronder zet a als het moeilijk wordt.

Zelf probeer ik mijn kinderen te leren om er voor elkaar é én voor anderen te zijn. En als

24

oma jarig is, ko kopen ze een cadeautje voor haar.

Van hun eigen spaargeld. Zodat ze niet alleen de prijs van din dingen leren, maar ook de waarde.

Lees meer over het lange leven dat kinderen van nu te wachten sstaat in het dossier op pagina 7.

WERKT U OOK LANGER DOOR?

Directeur-bestuurder Liane d den Haan (47) is verantwoordellijk k voor de collectieve belangenbehartiging, woordvoering en politieke lobby van ANBO. Reageren? Kijk op www.twitter.com/lianedenhaan of mail naar magazine@anbo.nl.

2

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_02 2

10/10/14 11:36

INHOUD AOW-PARTNERTOESLAG Hebt u er nog recht op?

DE ROZE LOPER Homovriendelijke zorginstellingen

38

LEERGELD Hier geef ik het aan uit

Certificaat voor

LIEFDE IS…

zorginstellingen

De financiële kant van samenwonen

ROZE OUDEREN WELKOM!

HARTVERWARMEND TIROL Met ANBO naar de Achensee

OP DE WERKVLOER Junior & senior

DOSSIER LANGER LEVEN

DOSSIER LANGER LEVEN

7

8

EEN BLIK IN DE TOEKOMST Allemaal 100 jaar Wat staat kinderen van nu te wachten?

30 38 43 44 46 58 7 8

UW KLEINKIND STRAKS 100?

14

WE ZULLEN DÓÓRGAAN...

WERKEN NA UW PENSIOEN

24

HOOGLERAAR ANDREA MAIER WIL VEROUDERING AANPAKKEN

20

EN OOK ANBO LOBBY

14

DE NIEUWE GENERATIE ‘Ik hoop oop dat ze e doen wat at h hun n hart ze e ingeeft’

4

COLOFON EN SERVICECENTER

26

ZO ZIT HET

33

ANBO ZORGCOLLECTIEF

52

WERF EEN LID

54

LEDENVOORDEEL

61

PRIJSPUZZEL

62 ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_02 3

3

10/10/14 11:36

MAAK KANS OP MOOIE PRIJZEN!

PUZZEL MEE

Geef uw oplossing vóór 16 december 2014 door, bij voorkeur via www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar: ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.

HOOFDPRIJS

T.W.V.

€450

MIDWEEK OF WEEKEND IN BEACH RESORT MAKKUM Dit mooie vakantiepark met bungalows, luxe villa’s en appartementen ligt aan het Friese IJsselmeerstrand in een prachtig natuurgebied. Hier kunt u heerlijk fietsen, wandelen, varen en tennissen. U verblijft in een bungalow van het type ‘Schakel’. U wint een verblijf in 2015.

Altijd prijs: cadeaubon t.w.v. € 25! Kijk snel op www.makkumbeach.nl/anbo.

TWEEDE PRIJS 29

62

47

33

24

14

40

13

29

HORIZONTAAL 1 Bankreke-

VERTICAAL 2 Slaghout 3 Ge-

ningnummer 5 Divisie 12 Terroristische daad 14 Duits-Poolse rivier 15 Omroep van Luxemburg 16 Aperitief 17 Goed zo! 18 Bloeddruk (afk.) 20 Besef 21 Film van Steven Spielberg 22 Keltische priester 24 Jenever 25 Karakter 27 Gevleugeld dier 29 Oude belasting 31 Klooster 33 Leer van het heldendicht 36 Gevoel 38 Dwarsmast 39 Aanbod van producten 41 Betrekkingen met de buitenwereld (Eng. afk.) 42 Baai 44 Zeevogel 46 Griekse godin van de dageraad 48 Edelgas 49 Belemmering 51 Bergijsveld 52 Slotwoord van een gebed

meente in Noord-Brabant 4 Nomen nescio (afk.) 5 Deel van een tekst 6 Stad in Portugese Algarve 7 Gewicht (afk.) 8 Waternimf aan de Rijn 9 Gebergte op Kreta 10 Nooit (Eng.) 11 Hoofdzakelijk 13 Slowakije (op auto’s) 15 Betoog 17 Steenafval 19 Lady (1961-1997) 23 Vallei 26 Gebogen been 28 Bevallig 29 Aromatisch kruid 30 Uiterst 32 Drugshandelaar 34 Groep experts in een discussiegroep 35 Uitwas op de kop van hoendervogels 37 Verbruikt 40 Tijding 43 Vraagwoord 45 Afstandsmaat (afk.) 47 Spaanse uitroep 49 Platendraaier 50 Vader

T.W.V.

€138

WEEKEND VOOR TWEE IN HAMPSHIRE HOTEL – MOOI VELUWE Win een overnachting voor twee personen incl. ontbijt in dit prachtige hotel op de Veluwe, en geniet van de uitstekende faciliteiten.

U kunt uw weekend plannen t/m 31 maart 2015 o.b.v. beschikbaarheid.

Meer informatie over het hotel: www.hampshire-hotels.com/mooiveluwe.

Oplossing vorige puzzel: raadpleging.

De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_13 62

10/10/14 15:53

DOSSIER LANGER LEVEN

100 JAAR NU BIJZONDER STRAKS GEWOON In dit dossier P. 8

LANG ZAL ZE LEVEN… EEN BLIK IN DE TOEKOMST

P. 14 UW KLEINKIND STRAKS 100?

P. 20 HOOGLERAAR ANDREA MAIER: ‘MIJN STREVEN: VEROUDEREN ZONDER ZIEKTES’ P. 24 WE ZULLEN DÓÓRGAAN OVER WERKEN NA UW PENSIOEN ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_20 7

7

10/10/14 16:48

1

2

3

4

5

6

7

8

9

17

18

19

20

21

22

23

24

25

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74

75

76

77

85

86

87

88

89

90

91

92

93

8

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_21 8

10/10/14 16:49

9

10

11

12

13

14

15

16

25

26

27

28

29

30

31

32

41

LANG ZAL ZE LEVEN! Blik in de toekomst van

50

59

DOSSIER LANGER LEVEN

een kind van nu

Honderd jaar worden is een prestatie waar nu de burgermeester nog voor uitrukt. Maar met behulp van nieuwe ontwikkelingen (zoals organen uit een 3D-printer) is het straks de gewoonste zaak van de wereld. Hoe houd je het leuk, zo’n leven lang?

68

TEKST FLOOR VAN DIJCK BEELD EDOUARD JANSSENS

77

78

79

80

81

82

83

84

93

94

95

96

97

98

99

100

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_21 9

9

10/10/14 16:50

mma de Jong uit Almere mag vandaag vijf kaarsjes uitblazen op een grote, roze taart. Ze is aan het keten met vriendinnetjes en staat er niet bij stil dat ze nog een heel leven voor zich heeft. Een láng leven. Want de kans dat Emma 100 jaar wordt, is groter dan ooit. Vijftig à zestig procent zelfs, schatten wetenschappers. Over de exacte levensverwachting lopen de meningen van de kenners uiteen. Maar een duidelijke trend is dat de gemiddelde levensverwachting per decennium met tweeëneenhalf jaar stijgt, en dat al sinds honderdvijftig jaar. Wetenschappers zien hier niet zo snel verandering in komen. Hoogleraar Erik Buskens, directeur van het Centrum voor Healthy Ageing van de Universiteit Groningen, voorspelt dat alle records de komende jaren worden gebroken. “Ik denk dat een derde van alle gezonde, fitte mannen en vrouwen die nu 60 jaar zijn, de 100 gaat halen.”

hele leven actief voor de gemeenschap.

De Ridder: “De technologie gaat ons helpen om onszelf te helpen, met werk maar ook wanneer we ziek zijn. Technologie wordt gebruiksvriendelijker, maar er komt steeds meer apparatuur en informatie bij. Daar moet je wel mee kunnen omgaan.” Waarschijnlijk zal Emma’s carrière een stuk afwisselender zijn dan die van vorige generaties. Grote kans dat ze verschillende beroepen zal uitoefenen.

In landen als de Verenigde Staten en Canada, waar geen pensioengrens is, is dat al te zien.

Daar hebben mensen na verloop van tijd vaak een tweede en zelfs derde carrière. De maatschappij zal tegen de tijd dat Emma volwassen is, meer gericht moeten zijn op kennis en onderwijs op latere leeftijd. Zodat Emma haar hele werkende leven mee kan blijven doen.

TWEEDAAGSE WERKWEEK

PENSIOEN & POEN

Hoe gaat onze Emma al die jaren invullen? De komende vijftien à twintig jaar zal ze bezig zijn met een opleiding. En dan, begin 20, start ze haar carrière. Een lange, want met het huidige systeem heeft ze op z’n vroegst met 71 jaar recht op AOW - mits zo’n voorziening tegen die tijd nog bestaat. Daarmee duurt het werkende leven van Emma meer dan vijftig jaar. Maar futuroloog prof.

Wim de Ridder, hoogleraar toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente, stelt dat de kans groot is dat Emma straks maar twee dagen voor geld werkt. “Wat betaald werk betreft, neemt technologie steeds meer over. De geschiedenis laat zien dat het aantal werkzame uren per week al sinds eind negentiende eeuw daalt. In de participatiemaatschappij die eraan komt, werken we alleen nog voor de basisvoorzieningen. De gedachte erachter is dat technologie niet alleen voor goedkope basisproducten zorgt, maar mensen ook in staat stelt in hun ‘vrije tijd’ veel overheidstaken zelf te vervullen. Je verbouwt zelf of gezamenlijk groenten, je bouwt je eigen huis (met 3D-printers), je helpt mee aan de veiligheid in de buurt en je zorgt voor mensen die zorg nodig hebben.

Daarmee wordt de overheid kleiner, want mensen blijven hun

Dat werkende leven duurt misschien wel haar hele leven. Want de vaste pensioenleeftijd gaat ook bij ons verdwijnen, voorspelt Leo Witkamp, directeur van Media Pensioendiensten en PNO Zorg: “Met pensioen gaan wordt een flexibel

E

10

IN LANDEN ZONDER PENSIOENLEEFTIJD IS EEN TWEEDE OF DERDE CARRIÈRE HEEL NORMAAL gegeven, afhankelijk van gezondheid, levensvreugde én hoe je er financieel voorstaat.

De vrijheid om zaken zelf te regelen neemt toe, en misschien komt er ook meer vrijheid om je werk in te delen, zoals een deeltijdpensioen. Ik hoop wel dat Emma nog recht heeft op AOW, wat ik een mooie voorziening

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_21 10

10/10/14 16:50

vind.” Zeker is dat Emma en haar generatiegenoten, meer nog dan jongeren van nu, voor zichzelf zullen moeten zorgen. Ze zal haar studie zelf moeten betalen en geld opzij moeten zetten voor periodes waarin ze niet werkt.

Zoals voor haar pensioen en bijvoorbeeld een sabbatical - geen overbodige luxe bij een werkzaam leven dat vijftig jaar duurt. Witkamp: “Gelukkig beseffen jongeren steeds meer dat ze een eigen verantwoordelijkheid hebben, dat de staat minder voor ze regelt. En met behulp van apps en slimme computerprogramma’s, die er dan vast zijn, wordt financiële planning makkelijker.” Futuroloog De Ridder voorspelt bovendien dat geld minder belangrijk wordt: “Omdat we meer voor onszelf moeten zorgen, verandert de rol van geld. We leven straks meer in diensten.

Het sociale kapitaal, dat wil zeggen: zorg voor elkaar, is in een participatiemaatschappij zoals ik die voorzie, veel belangrijker dan geld.”

EVEN EEN LEVER PRINTEN Voor veel mensen roept het vooruitzicht om 100 te worden het schrikbeeld op van ziek, zwak, dement en hulpbehoevend zijn. Gelukkig klopt dat beeld niet altijd, zegt professor

DE FUTUROLOOG: ‘BETAALD WERKEN HOEFT STRAKS BIJNA NIET MEER. WE ZORGEN VOOR OUDERS EN KINDEREN EN MAKEN DINGEN OM TE RUILEN’ Gerben Westerhof, adjunct hoogleraar psychogerontologie (psychologie van het ouder worden) aan de Universiteit Twente. “Er blijven nu al heel veel mensen tot op zeer hoge leeftijd zelfstandig wonen, die ook goed voor zichzelf kunnen zorgen.” Dankzij verbeterde zorg gaat ons lichaam langer mee. Erik Buskens van het Centrum voor Healthy Ageing: “Je kunt nu betrekkelijk gezond oud worden met aandoeningen waar je vroeger aan doodging, zoals hart- en vaatziekten. Chronische aandoeningen zullen mensen steeds vaker zelf onder controle kunnen houden, onder begeleiding van een arts. En door toegenomen technologie zoals zorgrobots én met een goed sociaal netwerk, kunnen we langer en beter voor onszelf zorgen.”

Was een kunstheup veertig jaar geleden een noviteit, nu is zo’n aanpassing heel gewoon. Die ontwikkeling zet door, dus er komen steeds meer kunstmatige mogelijkheden om ons lichaam gezond te houden. Futuroloog De Ridder: “Binnen vijf of tien jaar zal het

TIPS VOOR EMMA (EN VOOR U) GEZOND Onze hersenen worden ons

zullen we een genetisch paspoort

GELUK Blijf kennis vergaren en sta

belangrijkste kapitaal, maar gezonde

krijgen, zodat we precies weten voor

open voor andere zienswijzen. Ga

hersenen kunnen niet zonder een

welke ziekten we aanleg hebben.”

op zoek naar activiteiten die voldoe-

gezond lichaam. Zorg daarom voor

GELD Houd rekening met toekomst-

ning geven, maar niet te veel stress

voldoende lichamelijke inspanning,

wensen

financiële

opleveren. En: investeer in sociale

rook niet, drink beperkt alcohol,eet

tegenslagen, en maak een planning.

relaties. Wees maatschappelijk actief

met mate en vooral gezond. Futu-

Leen zo min mogelijk en laat u goed

en onderhoud contacten, zodat u er

roloog De Ridder: “In de toekomst

voorlichten.

niet alleen voor komt te staan.

en

mogelijke

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_21 11

11

10/10/14 16:50

DE FUTUROLOOG: ‘ZONDER NETWERK BEN JE IN DE TOEKOMST NERGENS, DUS SOCIALE VAARDIGHEDEN ZIJN ONS NIEUWE KAPITAAL’

mogelijk zijn om nieuwe organen zoals een lever of zelfs een hart, te printen met behulp van een bioprinter. Daar kunnen we overigens dan alles mee printen, ook voedsel.”

Is de generatie van Emma wellicht al onsterfelijk? Buskens verwacht van niet: “Leeftijden van 120 en ouder blijven nog steeds uitzonderlijk. Daarna heeft het lichaam dermate schade opgelopen dat het hard gaat. Uiteindelijk raakt het lichaam op, met name de stamcellen. De rimpels die je van buiten ziet, zitten ook van binnen.” Toch zijn er stromingen die voorspellen dat oud worden in de toekomst niet meer is dan een chronische ziekte, en het wetenschappelijk onderzoek gaat ook steeds verder. Buskens: “Sommige organismen, zoals kwallen, hebben letterlijk het eeuwige leven, die kunnen zichzelf vernieuwen. Als je weet wat die kwallen onsterfelijk maakt, kunnen we onderzoeken of dat bij mensen ook kan. Maar die tijd is nog ver weg.”

PROJECT 1 TOT 100 De anonieme portretten van fotograaf Edouard Janssens in de serie 1 tot 100 jaar laten zien dat de tijd niet stilstaat. Nooit. Bij niemand. Wie ben ik, lijken de geportretteerden zich af te vragen. Wat heb ik met mijn leven gedaan? Wat zal morgen brengen? De Europese Commissie liet in 2012 alle foto’s afdrukken en zes maanden zij aan zij tentoonstellen in Brussel, in het kader van het Europees Jaar van actief ouder worden en solidariteit tussen generaties. Leuk detail: de fotograaf plaatste zijn eigen foto midden tussen die van de andere mannen. www.edouardjanssens.com

12

RUST ROEST Uit onderzoek van hoogleraar Westerhof blijkt dat ouder worden zeker niet ongelukkiger maakt. “Van alle generaties denkt 90 procent - in verschillende gradaties - positief over zijn of haar leven. Sinds de jaren 70 is daar weinig aan veranderd.” Buskens voorspelt: “De 100-jarigen van straks zullen bovendien in betere conditie zijn. En als je de verjaardagen van je achterkleinkinderen nog kunt vieren en een sociaal netwerk hebt, dan is 100 jaar worden juist mooi.” Uit onderzoek blijkt dat tot op hoge leeftijd maatschappelijk actief blijven, je vitaal en gelukkig maakt. Buskens vindt langer doorwerken daarom een goed idee. “Het betekent dat je hersenen blijven werken en er minder achteruitgang plaatsvindt. Onderzoek toont aan dat als je op latere leeftijd dingen leert, het hersenvolume en de plasticiteit van het brein toenemen. Het is net als met lichamelijke beweging: rust roest.

Studeer, doe een cursus, blijf bij. En investeer in de mensen om je heen.” Dat is ook de tip van De Ridder: “Zonder netwerk ben je in de toekomst nergens, dus je sociale vaardigheden zijn je nieuwe kapitaal.” Emma beseft het nog niet, maar dat ze nu zo gezellig met haar vriendinnetjes speelt, is een goede start van een lang en gelukkig leven. Óp naar de honderd kaarsjes.

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_21 12

10/10/14 16:51

SUPERVOORDELIGE HERFSTAANBIEDINGEN Knip de bon(nen) van uw keuze uit en vergeet niet uw ANBO-pas te tonen wanneer u gebruikmaakt van deze aanbiedingen. Altijd op de hoogte van de laatste voordeel- & kortingsitems?

Abonneer u dan nu op onze gratis digitale nieuwsbrieven via www.anbo.nl/nieuwsbrief.

€25 KORTING P.P.

LEDEN VOORDEEL

HOTELARRANGEMENT IN DE BOSSEN VAN NIJMEGEN Hotel Golden Tulip Val Monte ligt midden in het beboste heuvelgebied van Berg en Dal, vlak bij Nijmegen. ANBO-arrangement: koffie of thee met appelgebak, 2x overnachting incl. ontbijt, 1x tweegangendiner, late check-out (tot 18 uur) op zondag. VOORDEEL ANBO-leden betalen € 89 p.p. (i.p.v. € 114), excl. € 1,50 toeristenbelasting p.p.p.n. en € 5 reserveringskosten. Geen eenpersoonstoeslag bij Moderate eenpersoonskamer. RESERVEREN Via info@goldentulipvalmonte.nl of (024) 684 20 00 o.v.v. kortingscode ‘ANBO-winterarrangement’. Deze actie is geldig t/m 31 maart 2015 o.b.v. beschikbaarheid. Meer informatie: www.goldentulipvalmonte.nl.

30%

KORTING

KERSTCONCERT CHRISTMAS DREAMS FROM VIENNA Een schitterend kerstconcert in december op prachtige locaties in Alkmaar, Amsterdam, Oudenbosch, Apeldoorn, Eindhoven en Delft! Met sterren van de Weense Staatsopera en The New Romanian Chamber Orchestra & Choir. VOORDEEL ANBO-leden betalen € 34,50 p.p. i.p.v. € 49,50 p.p. (maximaal 2 tickets), keuze uit diverse concertlocaties (Concertgebouw Amsterdam € 41,50 p.p. incl.

stoel,

garderobe en consumpties) RESERVEREN Via www.plusticket.nl kiest u de gewenste datum en locatie. Vermeld als kortingscode ‘ANBO’. Geen internet? Boek dan via (026) 377 97 36 (€3,75 bestelkosten) o.v.v. kortingscode ‘ANBO’.

TOT

€24,50 KORTING*

GEEN RESERVERINGSKOSTEN BIJ LANDAL GREENPARKS Steek lekker de open haard aan in uw gezellige vakantiebungalow, en geniet samen van een verblijf midden in de natuur in een van de parken van Landal GreenParks.

VOORDEEL ANBO-leden besparen maximaal € 24,50 op de reserveringskosten.

Deze actie is geldig voor de verblijfsperiode van 4 november tot 22 december 2014 in speciaal geselecteerde parken in Nederland en Duitsland. RESERVEREN *Kijk voor meer informatie, prijzen, deelnemende parken, typen en volledige voorwaarden op www.landal.nl/ANB20L of bel 0900–8842 (€ 1 per gesprek) o.v.v. kortingscode ‘ANB20L’.

30%

KORTING

LUXE BADJASSEN VAN BODYGOED Verwen uzelf met een heerlijk warme badjas van superlichte coral fleece. Deze hoogwaardige fleecesoort is zacht, soepel en draagt zeer behaaglijk. De dames- en herenbadjassen hebben een mooie sjaalkraag en lange mouwen en zijn verkrijgbaar in diverse kleuren en dessins. VOORDEEL ANBO-leden betalen € 24,50 (excl. verzendkosten) i.p.v. € 35. BESTELLEN Via www.bodygoed.nl o.v.v. kortingscode ‘anbo2014’. Liever telefonisch bestellen? Dat kan via 06-48 71 13 49 o.v.v. kortingscode ‘anbo2014’. Deze aanbieding is geldig tot 1 maart 2015.

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

nw_ANO_N7_12.indd 61

61

14/10/14 16:01

DOSSIER LANGER LEVEN

UW KLEINKIND KAN WEL 100 WORDEN...

Moeten we daar jaloers op zijn?

En wat wilt u ze ‘meegeven’?

‘IK HOOP DAT ZE DOEN WAT HUN HART ZE INGEEFT’

14

Anneke (67) en Frans Versluis (67)

en ik komen beiden uit ondernemers-

beperkingen en afhankelijkheid. En

hebben zes kleinkinderen. De twee

gezinnen, en het was vroeger thuis

tegenwoordig moeten kinderen de

jongste zijn Niek (2 weken) en

vanzelfsprekend dat ik meehielp in de

zorg voor hun ouders oppakken, dat

Wessel (20 maanden).

zaak. Maar ik koos toch mijn eigen

wens ik ze niet toe. Ook over de

Frans: “Positief denken, dat is wat ik

pad. Ik hoop dat mijn kleinkinderen

toekomst van de wereld maak ik me

mijn kleinkinderen wil bijbrengen.

ook doen wat hun hart ze ingeeft.”

weleens zorgen. Misschien is de

Ik hoop dat ze hun talenten zullen

Frans: “Ik gun ze ook veel levens-

ellende niet veel groter dan vroeger,

uitbouwen en de zwakke punten voor

ervaring, zowel zakelijk als privé. Dat

maar toen hoorde en wist je niet altijd

lief nemen.”

vind ik essentieel.”

alles. Doordat het wereldnieuws zo

Anneke: “En dat het sociale, zelfver-

Anneke: “Zelf hoef ik niet zo nodig

continu aanwezig is, bekruipt me

zekerde mensen worden die met

100 jaar te worden, want zo oud

soms het gevoel dat het overal op de

beide benen op de grond staan. Frans

worden

wereld oorlog is.”

gaat

vaak

gepaard

met

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_23 14

13/10/14 08:56

Judith (53) en Wally Keuning (55) hebben

moeten zíj wel niet doorwerken? Er zijn

vijf kleinkinderen: Flynn (9 maanden),

best veel onzekerheden. Ik hoop dat ze

Bobbi (1), Emily (1), Julie (2) en Lilly (2).

een stevige basis meekrijgen. Wanneer je

Judith: “Ik zou best 100 jaar willen worden,

als gezin een saamhorig blok vormt, sta

op voorwaarde dat ik gezond blijf en geen

je sterk en kun je problemen het hoofd

belasting word voor mijn omgeving.”

bieden.”

Wally: “Dat wil iedereen toch? Tenzij je

Wally: “Het gaat om structuur. Het is

heel ongelukkig bent.”

grappig om te zien dat onze kinderen hun

Judith: “Over de toekomst van onze klein-

kinderen op dezelfde manier opvoeden als

kinderen heb ik gemengde gevoelens. Als

wij dat hebben gedaan.”

er straks nog maar genoeg werk is... Door-

Judith: “Ik vind het belangrijk dat het

dat er minder kinderen geboren worden,

tevreden mensen worden. Dat ze niet

zal de werkgelegenheid stijgen. Maar er

kijken naar anderen die meer hebben, en

wordt ook veel werk geautomatiseerd. En

dat ze begrijpen dat het in het leven niet

wij moeten tot ons 67ste werken, hoelang

alleen om je carrière draait.”

‘HOELANG ZULLEN ZÍJ WEL NIET MOETEN DOORWERKEN?’

TEKST MANDY KLEEWEIN BEELD RUUD POS

T

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_23 15

15

13/10/14 08:57

‘ALS WE MAAR RESPECTVOL MET DE AARDE OMGAAN’ Marian

16

drie

je beter met tegenslagen omgaan.

ik vertrouw erop dat we er nog lang

kleinzoons: de pasgeboren Sjors,

Klop

(56)

heeft

Dat zou ik ze willen meegeven. Toen

op kunnen leven, maar ik hoop wel

Kick (2) en Dolf (4).

ik jong was, werd vaak gezegd: ‘Jouw

dat mijn kleinkinderen er respectvol

“Ik gun mijn kleinzoons een stevige

wil staat achter de deur.’ Daardoor

mee zullen omgaan. En als ze écht

thuisbasis, zodat ze kunnen uitgroei-

hebben wij ons onnodig laat ontwik-

oud worden, hoop ik dat er mensen

en tot stabiele, tevreden personen.

keld. Dat is nu gelukkig anders.

zijn die voor hen willen zorgen en

Sommige

heb

De aarde is goed en mooi, met die

hen willen bijstaan. Want eenzaam-

je niet zelf in de hand, maar als je

omstandigheden

overtuiging ben ik opgevoed. Ik ben

heid is vreselijk, dat hoor en zie ik de

tevreden bent en kunt vechten, kun

niet bang dat de aarde verpietert en

laatste tijd steeds vaker.”

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_23 16

13/10/14 08:57

Het ANBO Energiecollectief

Honderden euro’s besparen op uw energierekening?

Dat kan met het 6e ANBO Energiecollectief !

U bespaart honderden euro´s met een vast laag tarief voor een jaar.

Geen tussentijdse prijsstijgingen.

Dit formulier graag volledig invullen.

Ik ben ANBO-lid, met lidnummer Ik ben geen ANBO-lid VOORLETTERS

TUSSENVOEGSELS

ACHTERNAAM

• • • • • •

De veiling is geweest.

Schrijf u snel in en ontvang uw persoonlijke besparing.

U bekijkt wat het u oplevert.

Dan beslist u pas over deelname.

U kunt nog tot 15 december deelnemen.

Hoe meer inschrijvers, hoe scherper de tarieven.

M/V

STRAAT + NR POSTCODE en PLAATS E-MAILADRES TELEFOONNUMMER

Huidige leverancier elektriciteit Ik heb een dubbele meter PIEKVERBRUIK (kWh)

DALVERBRUIK (kWh)

Ik heb een enkele meter JAARVERBRUIK ELEKTRICITEIT (kWh) HEEFT U EEN CONTRACT VOOR EEN BEPAALDE TIJD?

Hoe kom ik aan mijn persoonlijke besparing?

• Ga naar www.anbo.nl/amenergiecollectief • Bel de ANBO Energielijn (088) 669 90 60.

• Of vul de bon hiernaast in.

JA

NEE

JA

NEE

Huidige leverancier gas JAARVERBRUIK GAS (m3) HEEFT U EEN CONTRACT VOOR EEN BEPAALDE TIJD?

Vraag uw besparing aan.

Stuur het ingevulde formulier, voor 15 december 2014, in een gesloten envelop naar: ANBO Energiecollectief, antwoordnummer 47359, 1070 WC AMSTERDAM (postzegel niet nodig).

Dé belangenorganisatie voor senioren

Ledenvoordeel Inschrijving is vrijblijvend. Als u gebruik wilt maken van de korting en deel wilt nemen aan het collectief moet u ANBO-lid zijn of ANBO-lid worden.

ENCO 01 ADVE ANBMAG 1445 k

20

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_22 20

10/10/14 17:01

DOSSIER LANGER LEVEN

ANDREA MAIER:

MINDER SNEL VEROUDEREN? WE ONDERZOEKEN HOE Ouderdom komt met gebreken, toch? Niet per se, zegt Andrea Maier (36). Zij is de jongste hoogleraar interne geneeskunde van Nederland, gespecialiseerd in ouderengeneeskunde. ‘Ik wil zorgen dat we met de jaren zo min mogelijk aftakelen.’

TEKST ANA KARADAREVIC BEELD JIRI BÜLLER BEWERKING AAD GOUDAPPEL

Hoogleraar Andrea Maier over ouderengeneeskunde ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_22 21

21

10/10/14 17:02

Hoogleraar Andrea Maier over ouderengeneeskunde

A

ndrea Maier (36) werkt in het VU medisch centrum in Amsterdam als internist ouderengeneeskunde. Ze ontvangt patiënten op haar spreekuur, zowel heel oude mensen als mensen onder de pensioenleeftijd, en doet onderzoek naar het vertragen van ouderdom. Want Andrea Maier heeft een missie: ze wil ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk gezond kunnen blijven leven.

Hoe raakt een jonge hoogleraar zo geïnteresseerd in ouderdom?

“Ik had een pianolerares van in de 90 toen ik een kind was. Ik moest hard werken om haar te pleasen, ze dwong veel respect af. Ik heb besloten dat ik ook op die manier oud wil worden: vitaal en tot op hoge leeftijd actief. Ik heb zo veel ouderen ontmoet die cognitief scherp waren, dat ik ervan overtuigd ben geraakt dat we dat allemaal moeten kunnen bereiken.”

vaak toe bij oudere mensen, maar hun lichaam heeft niet meer de veerkracht om de ziekte tegen te gaan.”

Komt het eeuwige leven voor mensen in zicht?

“Er zijn onderzoekers die zeggen dat we in principe onsterfelijk zijn. Maar het gaat mij niet om onsterfelijkheid, het gaat om gezond ouder worden. Ik zou er geen moeite mee hebben als we 300 jaar worden en doorwerken tot ons 290ste, als we die tijd maar in goede gezondheid doorbrengen. Ik wil zorgen dat we zo min mogelijk aftakelen, dat het levenseinde met ziekte heel kort duurt en dat we plotseling doodgaan. Dat zou fantastisch zijn.”

‘OP HET EIND VAN JE LEVEN EEN KORTE ZIEKTE EN EEN PLOTSELINGE DOOD, DAT ZOU FANTASTISCH ZIJN’

Kunt u vertellen wat veroudering precies is?

“Veroudering is de opeenhoping van schade. Vergelijk het met je lievelingsspijkerbroek. Die draag je heel vaak en daardoor wordt op een gegeven moment de stof zachter. Die zachtere stof is veroudering. Veel medische interventies zijn gericht op het repareren van scheuren in spijkerbroeken.

Als iemand van 50 jaar een hartinfarct krijgt, wordt hij geopereerd en krijgt hij medicijnen. Na een paar weken gaat hij weer aan het werk. Dezelfde procedure past men

U onderzoekt hoe de spierafbraak bij mensen kan worden tegengegaan, waardoor ook de veroudering zou worden vertraagd. Kunt u dat uitleggen?

“Ik werk mee aan een wereldwijd onderzoek naar een stofje dat de spierafbraak bevordert. We willen dat stofje afremmen, waardoor hopelijk de afbraak van spieren wordt vertraagd.

Mensen verliezen spiermassa vanaf hun 20ste. Tegen de tijd dat iemand 80 jaar is, is de helft van de spiermassa verdwenen. Samen met een grote farmaceut is een middel ontwikkeld dat we nu testen op een groep kwetsbare ouderen, mensen die minder goed ter been zijn.

Hierna gaan we het testen op andere groepen ouderen.

Daarna, als het onderzoek positieve resultaten oplevert, gaan we praten met zorgverzekeraars over een mogelijke vergoeding. Maar het kan nog jaren duren voordat het middel op de markt komt.”

WAAR JONG EN OUD ELKAAR ONTMOETEN In

22

de

voormalige

scheepswerf

Zo belde een 85-jarige met de vraag

van jongeren is er belangstelling, zoals

De Westhof in Zoeterwoude-Dorp

of hij een boek waaraan hij werkt

mijn studenten aan het VU medisch

werken Andrea Maier en haar man aan

volgend jaar daar mag presenteren.

centrum. En een middelbare school

een ontmoetingsplek voor 80-plussers

Natuurlijk mag dat! Ik vind het prachtig

heeft gevraagd of er ook plek is voor

en 25-minners. Andrea: “Ouderen

dat mensen zelf initiatief nemen, dat is

geïnteresseerde

nemen zelf al contact met mij op.

juist de bedoeling. Ook van de kant

informatie op www.dewesthof.nl.

scholieren.”

Meer

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_22 22

10/10/14 17:02

Op het moment worden we wel steeds ouder, maar niet in goede gezondheid...

“Als we kijken naar de afgelopen dertig jaar, neemt de levensverwachting nog steeds toe. Maar het aantal jaren dat we in goede gezondheid doorbrengen, neemt af.

Mensen zijn lichamelijk minder actief en eten vaak ongezond. Daardoor komt suikerziekte steeds vaker voor. Het gevolg is dat mensen als ‘patiënt’ oud worden.

Dat wordt de komende decennia het grote probleem in de gezondheidszorg.”

Wat is het verschil tussen nu oud worden en hoe dat bij onze kleinkinderen zal gaan?

om een boek te lezen maar ook om überhaupt te bewegen, of om te bridgen of dammen. Als je niet beweegt, komen belangrijke delen van de hersenen stil te liggen.”

U bent een ontmoetingsplek aan het opzetten voor en met ouderen. Hoe is dat idee ontstaan?

“Als je bij een bedrijf vertrekt, draag je je kennis over aan een collega. Ik zou willen dat dat ook gebeurt wanneer mensen in de laatste fase van hun leven zijn. Nu blijft veel kennis van ouderen onbenut. Zonde! Daarom willen mijn man en ik 80-plussers en 25-minners samenbrengen.

Zodat ouderen hun kennis en wijsheid aan de jongere generatie kunnen overdragen.”

‘ZONDE ALS AL DIE KENNIS VAN OUDEREN VERDWIJNT. DAAROM BEGINNEN WE EEN ONTMOETINGSPLEK’

“Honderdtwintig jaar geleden gingen mensen dood aan griep of een longontsteking. Dat gebeurt niet meer. Gemiddeld werden mensen toen 45 jaar, nu worden we 80. Dat is heel knap. De levensverwachting is gestegen doordat er riolen zijn aangelegd en er schoon drinkwater uit de kraan komt. Mijn doel is nu om preventief veroudering te tackelen.”

Wat voor soort kennis moet er worden overgedragen?

“Een mooi voorbeeld is een mondfluiter. Met zijn vingers kan zo iemand de mooiste muziek maken. Tijdens mijn oratiefeest heb ik een mondfluiter van 75 uit Friesland uitgenodigd. Er zijn er nog maar drie in Nederland. Dat soort tradities wil ik graag behouden.”

U vindt het belangrijk dat mensen tot op hoge leeftijd blijven meedoen. Wat bedoelt u daar precies mee?

Hoe wilt u zelf oud worden?

“Lichamelijke en geestelijke activiteit zijn heel belangrijk om het lichaam en het brein te prikkelen. Mijn belangrijkste advies is dus: blijf bezig! In de dagelijkse klinische zorg letten wij vooral op het vermogen om te denken en te lopen, en op de sociale deelname aan de maatschappij. Die drie dingen hangen met elkaar samen.

Als je je omringt met actieve mensen, word je gestimuleerd om mee te blijven doen. Voor veel mensen is het lastig om op oudere leeftijd nieuwe vrienden te maken.

Toch is het belangrijk, want degenen die succesvol ouder worden, zijn vaak hun hele leven sociaal actief.”

“Mijn schoonvader is 85 jaar, mijn schoonmoeder is 83. Zij kamperen nog regelmatig samen, de laatste keer gingen ze er drie weken op uit. Ze zijn een voorbeeld voor hoe mijn man en ik oud willen worden: actief en vitaal.”

OVER ANDREA MAIER Andrea

Maier

(Aurich,

1978)

studeerde

geneeskunde in Lübeck en werd in het Leids Universitair Medisch Centrum opgeleid tot internist ouderengeneeskunde. In het VU medisch

Wat kun je doen om ook je geest gezond te houden?

centrum in Amsterdam werd ze vorig jaar als

“Bewegen! Er is onderzoek gedaan onder mensen bij wie de hersenfuncties licht achteruitgaan. Als zij twee keer per week sporten, gaan hun hersenfuncties weer vooruit. Dat is logisch, want je hebt je brein niet alleen nodig

jongste in Nederland ooit benoemd tot hoogleraar interne

geneeskunde,

met

als

specialisatie

gerontologie (ouderengeneeskunde).

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_22 23

23

10/10/14 17:02

DOSSIER LANGER LEVEN

WE ZULLEN D Wilt u nog werken na uw pensioen?

We leven met z’n allen steeds langer - een van de redenen waarom het kabinet de pensioenleeftijd verhoogt. Maar hoeveel mensen werken ook nog als ze 70 zijn?

En waarom? ANBO vroeg het zo’n 7000 mensen: leden en niet-leden, werkenden en AOW’ers. TEKST TABITHA POOLEN BEELDBEWERKING MARLOES MAUL

BIJNA 10%

VAN DE AOW’ERS DIE DOORWERKEN, DOET DAT OP VERZOEK VAN HUN BAAS.

38%

van de mensen die

POPULAIR: CHAUFFEURSWERK

nog

Chauffeur is een van de meest

AOW

is voor mensen die niet willen doorwerken als ze gepensioneerd

de

te stoppen met werken.

90%

ontvangen, wil straks

genoemde beroepen die werkende

doorwerken

AOW’ers uitoefenen (10%). Ook

omdat

zijn,

meest geliefde leeftijd om

van de werkende AOW’ers werkt tot 10 uur per week. 32% werkt 11 tot 20 uur per week.

32% geen

65 JAAR

het financieel nodig

administratie, onderwijs, zorg en post

is. Dat is meer dan

bezorgen zijn populair.

VAN DE AOW’ERS VERRICHT GEEN BETAALD WERK.

de huidige werkende AOW’ers,

van

hen

noemt 23% dit als reden.

27%

van de respondenten vindt het goed dat de AOW-leeftijd wordt verhoogd. 37% vindt het slecht.

Niet-gepensioneerden zijn wat strenger: 52% vindt het slecht dat de AOW-leeftijd wordt verhoogd en 16% vindt het goed.

24

10%

VAN DE WERKENDE AOW’ERS WIL DOORGAAN TOT 80 JAAR, OF ZELFS NOG LANGER.

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_25 24

13/10/14 09:19

3

N DÓÓRGAAN…

36%

van de AOW’ers die niet meer werken, vindt het welletjes

MEE BLIJVEN DOEN

geweest. Zij geven aan dat zij

Deelnemen aan de maatschappij

na een lang werkzaam leven

is belangrijk voor zowel werkende

nu recht hebben op pensioen.

AOW’ers als werkenden die straks

‘DE SOCIALE CONTACTEN VIND IK LEUK’ Theo Valk (80) uit Aalsmeer: “Sinds ik op mijn 63ste de VUT in ben gegaan, heb ik verschillende banen gehad via uitzendbureaus voor 65-plussers. Ik ben bijvoorbeeld buscoördinator geweest bij de Nederlandse Spoorwegen. Wanneer bij gepland onderhoud bussen werden ingezet, was ik ter plaatse op het station om alles te regelen. Dat was leuk om te doen, omdat je veel met mensen te maken hebt. Die sociale contacten had ik ook met het personeel en de gasten van het hotel waar ik nachtportier was. M Mijn ijn pensioen en AOW zijn van dien aard dat we in een prachtig huis wonen, lekker kunnen eten en drinken en mooie kleding leding kunnen kopen. kopen. Van wat ik bijverdien, kunnen we leuke dingen doen.

Een vakantie naar Turkije bijvoorbeeld, of een dagje Artis met de klein kleinkinderen. Het et is soms best moeilijk om een werkende 65-plusser te zijn.

De laatste jaren ben ik oproepbaar geweest als surveillant bij tentamens bij een grote universiteit. Een paar weken geleden kreeg ik bericht dat mijn diensten niet meer gewenst waren. Het uitzendbureau vertelde me dat ik te oud was geworden. Gek vind ik dat, want ik ben nog gezond en pienter genoeg om dit werk te doen.

Het liefst wil ik doorwerken tot het echt niet meer lukt. Dus wie weet ga ik weer aan de slag als er nog iets leuks voorbijkomt.”

willen doorwerken. 45% van de werkende AOW’ers en 50% van de werkenden geven dit als reden op om door werken.

53%

VAN DE ‘DOORWERKERS’ VINDT HET VOORAL LEUK OM TE BLIJVEN WERKEN.

70 JAAR

HOBBELS BIJ DOORWERKEN

is de populairste leeftijd om te stoppen

Voor werken na het bereiken van de AOW-leeftijd zijn geen landelijk vast-

met werken onder doorwerkers. Van de

gestelde regels. Vaak is men afhankelijk van de werkgever of van afspraken

AOW’ers die nog werken, wil 31% tot

in de cao. Ongeveer 20% van de werkende AOW’ers loopt daardoor tegen

het 70ste jaar doorgaan. Van de werken-

problemen aan. Ze ontvangen minder loon, krijgen een oproepcontract in

den die straks willen doorwerken, wil

plaats van een vast contract of moeten meer belasting betalen.

zelfs 37% stoppen op zijn 70ste.

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_25 25

25

13/10/14 09:20

COLOFON EN SERVICE RUIM 20% van de niet-werkende AOW’ers vindt de inkomsten uit AOW

65% van de respondenten

en een eventueel

vindt dat AOW-gerechtig-

pensioen voldoende,

den die blijven werken,

en heeft het extra

extra pensioen moeten

salaris dus niet nodig.

kunnen opbouwen. 25% vindt van niet.

‘JONGEREN ZIJN FLEXIBEL, DAAR LEER IK VAN’ Anna Haakma Hogerhuis (67) uit Tzummarum: “Tijdens mijn werkende leven ben ik kraamverzorgende geweest. Op mijn 60ste ging mijn man met de VUT en ben ik ook gestopt. Wel b bleef leef ik als oproepkracht werken. Nu bellen ze zo nu en dan of ik een gezin wil doen, en dan ben ik acht dagen achter elkaar een paar uur per dag aan het werk. Ik haal er veel voldoening uit. Het geluk zien van ouders met hun pasgeboren kind, wat is er mooier dan dat? Het is belangrijk om plezier in je werk te hebben als je langer doorwerkt.

Maar ook collega’s zijn van betekenis, je hebt een band met elkaar. Ik kan leren van hoe jongere collega’s in het leven staan en hoe flexibel ze vaak zijn. Zij kunnen weer van mijn ervaring gebruikmaken. Ik ben zelf ook moeder en weet dus uit ervaring hoe het is om kinderen te krijgen.

Voorlopig werk ik door, mits de gezinnen mij accepteren en mijn gezondheid het toelaat, natuurlijk.”

10% van de mensen die recht hebben op AOW, heeft daarnaast een betaalde baan. En dat wordt meer: 24% van de 65-minners wil blijven werken als zij straks AOW ontvangen.

26

ANBO Hoofdredactie Marte van Santen Redactiecommissie Tabitha Poolen, Alex van Scherpenzeel, Renée de Vries Traffic management Tabitha Poolen

SOMS IS DOORWERKEN FINANCIEEL GEWOON NODIG OMDAT AOW EN PENSIOEN NIET TOEREIKEND ZIJN

Realisatie SPN bv, Baarn Bladmanagement Caroline van der Kooij Art direction Irene Crone Vormgeving Marloes Maul Eindredactie Esther Speelman, Marije van der Haar-Peters Druk Roularta Copyright 2014 ANBO Magazine ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012, 3440 DA Woerden Tel (0348) 46 66 66 e-mail: magazine@anbo.nl Advertenties Media Plus bv, Baarn Tel (035) 692 59 99 Lid worden? Via www.anbo.nl of via het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90 (ma. t/m vr. van 10.00 tot 16.00 uur).

Aanmelden kan ook bij de dichtstbijzijnde afdeling. Contributie lidmaatschap € 37,30.

Contributie tweede lid op hetzelfde adres € 33,80. ANBO-leden ontvangen in 2014 acht keer gratis ANBO Magazine.

Lidmaatschap opzeggen? Doe dat vóór 1 december 2014 via servicecenter@anbo.nl of tel (0348) 46 66 90.

Contributie wordt niet gerestitueerd.

Hebt u vragen? Bel de ANBO Raadslijn, tel.

(0348) 46 66 88 (werkdagen van 10.00-15.00 uur). Mailen kan ook: raadslijn@anbo.nl Prijzen ANBO Magazine Losse nummers € 4,50. Abonnement voor bedrijven € 32,50 per jaar voor acht magazines.

Wijzigingen Kunt u doorgeven aan het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90, of via servicecenter@anbo.nl.

Privacy ANBO legt gegevens van ANBOleden vast. Uw adres kan gebruikt worden om u te informeren over producten en aanbiedingen van ANBO en zorgvuldig geselecteerde andere instanties. Stelt u hier geen prijs op? E-mail dan naar servicecenter@anbo.nl of stuur een briefje naar: ANBO, t.a.v. Servicecenter, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_25 26

13/10/14 09:20

ANTWOORD EN ADVIES VAN ANBO Bij de ANBO Raadslijn kunt u terecht met al uw vragen over bijvoorbeeld pensioen, inkomen, werk en wonen. Ook een vraag? Bel ons! Tel (0348)

46 66 88

ZO ZIT HET

(werkdagen van 9.00-15.00 uur). Mailen kan ook: raadslijn@anbo.nl

GEEN HUURVERHOGING BIJ ZIEKTE OF HANDICAP?

9695 levenstestamenten werden er

sIn sommige situaties geldt inkomen

in het tweede kwartaal van

r afhankelijke huurverhoging (voo die sen zogeheten scheefwoners, men ale meer verdienen dan de voor soci s) niet huurwoningen vastgestelde gren is wanneer in het huishouden iemand dimet een chronische ziekte of han bij de cap. U kunt dan bezwaar maken of wel verhuurder. Of u de verhoging r niet hoeft te betalen, is onder mee De e. afhankelijk van de zorgindicati one vrijstelling geldt niet voor de gew rnde huurverhoging. Kijk voor de bijzo er heden op www.rijksoverheid.nl ond dsRaa ‘huurwoning’ of bel de ANBO

2014 afgesloten. Dat is een

lijn, (0348) 46 66 88.

stijging van ruim 90 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.

Bron: Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB)

langdurige zorg, gaat er ook wat veranderen in een aantal financiële tegemoetkomingen in de zorg. Zo verdwijnen de algemene tegemoetkoming van de Wet tegemoetkoming chronische en de compensatie voor het eigen risico in de Zorgverzekeringswet (CER). Deze tegemoetkomingen worden alleen nog voor 2013

NIEUWSAPP Voor NOS hoeft u de

OM PRIVACYREDENEN WORDEN DE NAMEN VAN VRAGENSTELLERS NIET VERMELD.

Door de veranderingen in de

zieken en gehandicapten (Wtcg)

Teletekst televisie niet meer aan te zetten. Het nieuws, verkeersinformatie en sportuitslagen kunt u

VRIJSTELLING SCHENKBELASTING

ADVIES: STUUR DE CAK-ANTWOORDKAART IN!

ook bekijken in een app.

uitbetaald. Voortaan bepalen gemeenten of u in aanmerking komt voor een tegemoetkoming in verband met een zorgvraag.

Het CAK, dat de Wtcg en de compensatie eigen risico uitbetaalde, heeft belanghebbenden hierover inmiddels een brief gestuurd. Bij deze brief zit een antwoordkaart waarop u uw gegevens aan de gemeente kunt doorgeven. Zo

Tussen 1 oktober 2013 en 1 januari 2015

weten ze daar wie mogelijk in aan-

geldt een ruimere vrijstelling van € 100.000

merking komt voor vervangende

voor belastingvrij schenken. Maar als ik vóór

ondersteuning. Even invullen en

1 oktober 2013 al een keer een schenking

opsturen dus, anders loopt u mo-

heb gedaan, is die ton dan extra?

gelijk een tegemoetkoming mis.

Antwoord: Over het algemeen geldt dat u het bedrag van de eerdere schenking aan dezelfde

persoon

in

mindering

moet

brengen op de € 100.000. Maar er zijn uitzonderingen. Neem voor de zekerheid contact op met de Belastingtelefoon voordat u een schenking doet, tel. 0800–05 43.

3.246.340 MENSEN ONTVINGEN IN MEI 2014 AOW. Bron: CBS

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_05 33

33

10/10/14 14:56

IN BEELD

HEBT U STRAKS NOG RECHT OP AOW-PARTNERTOESLAG?

INFOGRAPHIC THEO SMIT

B e

Wanneer u AOW ontvangt en een jongere partner hebt met een laag (of geen) inkomen, hebt u recht op een financiële tegemoetkoming van de overheid.

Maar let op: de regels voor deze AOW-partnertoeslag veranderen per 1 januari

Da

2015. Wat betekent dit voor u?

Ve

to

pa

Bereikt u op of na 1 januari 2015 de AOW-leeftijd?

Dan hebt u geen recht op partnertoeslag

Da

we

vo

uit u

DE HUIDIGE REGELING Wie AOW ontvangt en getrouwd is of samenwoont met een partner die de AOW-leeftijd nog niet heeft bereikt, heeft recht op een partnertoeslag. De hoogte hangt af van het inkomen van de

!

jongere partner: hoe hoger het inkomen, hoe lager de toeslag.

• Ontvangt uw partner een salaris van bruto meer dan € 1330,92 per maand, dan is de partnertoeslag 0.

• Heeft uw partner een pensioen of uitkering, dan stopt de toeslag als het bruto inkomen hieruit meer dan € 737,76 per maand is. U hebt recht op een partnertoeslag totdat uw jongere partner zelf de AOW-leeftijd bereikt.

B U

va

De

?

30

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_16 30

10/10/14 16:45

AOW-PARTNERTOESLAG PER 1 JANUARI 2015 Bereikt u op of na 1 januari 2015 de AOW-leeftijd? Dan komt u niet in aanmerking voor AOW-partnertoeslag. Zelfs niet als uw jongere partner zelf geen inkomsten heeft.

Bereikt u vóór 1 november 2014 de AOW-leeftijd en heeft uw jongere partner geen inkomsten?

Dan ontvangt u een volledige partnertoeslag. Op de website van de Sociale Verzekeringsbank (www.svb.nl) kunt u via ‘Mijn SVB’ uitrekenen hoe hoog deze toeslag in uw geval is. Hiervoor hebt u wel een DigiD-inlogcode nodig. Krijgt uw partner in of na 2015 wel een inkomen dat boven de inkomensgrens uitkomt?

uitkering en ‘af en toe wat meer werken’. Als u hier het fijne van wilt weten, kunt

Bereikt u vóór 1 november 2014 de AOW-leeftijd en heeft uw jongere partner eigen inkomsten onder de inkomensgrens?

u navraag doen bij de SVB.

Dan ontvangt u een gedeeltelijke partner-

Dan ontvangt u geen toeslag meer, ook niet als het inkomen van uw partner later wegvalt of onder de inkomensgrens komt. Er wordt een uitzondering gemaakt voor incidentele betalingen, zoals de afkoop van een pensioen, een eindejaars-

toeslag. Wordt het inkomen van uw partner hoger of lager, maar blijft het onder de inkomensgrens? Dan wordt de toeslag hoger of lager. Komt het inkomen boven de inkomens-

Bereikt u vóór 1 november 2014 de AOW-leeftijd en heeft uw jongere partner inkomsten boven de inkomensgrens?

grens, dan stopt de toeslag definitief. U krijgt in dat geval geen toeslag meer, ook niet als het inkomen van uw partner wegvalt of onder de inkomensgrens komt.

Dan ontvangt u geen partnertoeslag. Ook niet als het inkomen van uw partner op of na 1 januari 2015 lager wordt of wegvalt. U hebt wél recht op AOW-partnertoeslag wanneer het inkomen van uw partner vóór 1 januari 2015 onder de inkomensgrens komt of wegvalt.

BEREIKT U IN NOVEMBER 2014 DE AOW-LEEFTIJD? U hebt vanaf februari 2015 recht op AOW en u hebt recht op een partnertoeslag vanaf februari 2015 als u vóór 1 januari 2015 getrouwd bent of samenwoonde.

De overige voorwaarden (hiervoor beschreven) zijn ook van toepassing.

BEREIKT U IN DECEMBER 2014 DE AOW-LEEFTIJD? U hebt vanaf maart 2015 recht op AOW en u hebt recht op een partnertoeslag vanaf maart 2015 als u vóór 1 januari 2015 getrouwd bent of samenwoonde.

?

De overige voorwaarden (hiervoor beschreven) zijn ook van toepassing.

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_16 31

31

10/10/14 16:45

ZORG OP MAAT via het ANBO-zorgcollectief

Op 1 januari kunt u van zorgverzekeraar veranderen.

Een goed moment om uw pakket eens opnieuw te bekijken. Past uw verzekering nog bij uw situatie?

Voor advies kunt u terecht bij de ANBO SUCSEZ Zorgadvieslijn. Een greep uit de vragen die daar de afgelopen tijd binnenkwamen.

IK HOOR VAAK DE TERMEN ‘NATURAPOLIS’ EN ‘RESTITUTIEPOLIS’.

1 WAT IS HET VERSCHIL? Met een naturapolis kunt u alleen terecht bij zorgverleners die een contract hebben met uw zorgverzekeraar. Wilt u toch naar een andere zorgverlener, dan moet u vaak een deel van de kosten zelf betalen. Het aandeel dat voor uw rekening komt, wordt de laatste jaren steeds groter.

Met een restitutiepolis hebt u het recht om zelf uw zorgverlener te kiezen en wordt de zorg compleet vergoed. Daar betaalt u dan wel een hogere premie voor. Er zijn ook combinaties mogelijk van een natura- en een restitutiepolis.

52

ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_15 52

10/10/14 16:44

HOE WEET IK OF MIJN ZORGVERZEKERAAR ALLE KOSTEN 2 VERGOEDT?

IN 2015 VERANDERT ER VAN ALLES IN DE LANGDURIGE ZORG. 5 HEEFT DAT GEVOLGEN VOOR DE

Tot voor kort waren zorgverzekeraars verplicht om een vast

HOOGTE VAN MIJN PREMIE?

minimumdeel van uw zorgkosten te vergoeden. Ook als zij

Met de komst van de Wet langdurige zorg (Wlz) op

géén contract hadden met de betrokken zorgverlener.

1 januari 2015 verdwijnt de AWBZ. Een groot deel van de

Dat minimum verdwijnt per 1 januari 2015. Hoe de zorgver-

langdurige zorg wordt overgeheveld naar de basisverze-

zekeraars hiermee om zullen gaan, weten we pas in de loop

kering. Als gevolg van de uitgebreidere dekking zou de

van 2015. Maar de verandering geldt alleen voor de natura-

jaarpremie voor de basisverzekering ongeveer met 100

polis. Hebt u een restitutiepolis? Dan moet de verzekeraar

euro stijgen. Die verhoging wordt echter grotendeels door

wél 100 procent van de kosten vergoeden. Meer weten

de overheid betaald, verzekerden betalen 20 euro per jaar

over de verschillen tussen een natura- en restitutiepolis,

extra. De bijdrage van de overheid is overigens tijdelijk en

of wilt u weten wat uw verzekeraar vergoedt? Bel dan de

wordt in vier jaar afgebouwd naar nul. Ook belangrijk om te

Zorgadvieslijn.

weten: de premiestijging in verband met de wetswijziging staat los van de premieverhoging die zorgverzekeraars zelf doorvoeren.

IK IN 2015 NOG VRIJ OM 3 BEN MIJN EIGEN HUISARTS TE KIEZEN?

Ja, u kunt van huisarts veranderen als u dat wilt. Ook als u een naturapolis hebt. Bijna alle zorgverzekeraars hebben een overeenkomst met alle huisartsen. Wilt u zeker weten of uw nieuwe huisarts een overeenkomst heeft met uw zorgverzekeraar, dan kunt u hiervoor terecht bij de Zorgadvieslijn.

HET VERSTANDIG OM EEN EIGEN RISICO NEMEN? 4 ISHOOG

Iedereen heeft een verplicht eigen risico. Dit is het bedrag dat u per jaar zelf moet betalen voor zorg in het basispakket. Voor 2015 is dat 375 euro. Als u wilt, kunt u het rhogen tot maximaal 875 euro per jaar. bedrag vrijwillig verhogen er premie (dit kan wel 20 euro per maand U betaalt dan minder nneer u bijvoorbeeld in het ziekenhuis schelen). Maar wanneer terechtkomt, moet u meer zelf betalen. Het is belangrijk hogen van het eigen risico rekening mee om daar bij het verhogen

RUIM € 10 BESPARE 0 N?

Kies voor korting. K ies voor h ANBO Zo et rgcollecti ef. Kortin van 10% o g e n p de basis verzekeri tot 17,5% n g op de aan vullende verzekeri ng bij ma ar liefst 1 verzekera 6 zorgars. Nu o ok bij Zilv Kruis. Bek eren ijk uw kort ing op de bijsluiter bijj dit ma gazine, g www.anb a naar o.nl/amzo rg c o llecttief of bel de ANBO SU CSEZ Zorgadvie slijn: (018 2) 30 45 0 0.

de zorg, zoals die van de huisarts en de te houden. Bepaalde spoedeisende hulp,, valt niet onder het eigen risico.

MET AL UW VRAGEN OVER UW VERZEKERING KUNT U TERECHT BIJ DE ANBO SUCSEZ ZORGADVIESLIJN! ANBO ● NUMMER 7 ● 2014

ANO_N7_15 53

53

10/10/14 16:44

WERF EEN NIEUW LID DIT KRIJGT U Allebei een Inventum mini-blender

Gratis 8x per jaar ANBO magazine in de brievenbus Nog meer voordelen en kortingen

GRATIS MINIBLENDER

ANO_N7_10 54

➜ Fikse korting op uw z ➜ Hulp orgprem bij bela ie stingaan ➜ Goed gifte verzeke rd tege ➜ Besp n schad aren op e u w energ ➜ Kortin iereken g op re ing izen, uit en artik stapjes elen ➜ Nieu we men sen ont ➜ Uw s moeten tem wo rdt geh Den Ha oord in ag en b ij uw ge meente

10/10/14 14:59

GUN UW VRIENDEN DE VOORDELEN VAN ANBO

NU GRATIS TOT EIND 2014!

Tot en met eind 2015 betaalt u slechts € 38.

Geef uw gegevens bij voorkeur door via www.anbo.nl/ lidwerftlid. Of vul deze bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Wilt u meer dan één nieuw lid aanmelden, kopieer dan de bon of ga naar onze website.

HUIDIG ANBO-LID

■ JA, IK MAAK IEMAND LID EN KRIJG DE MINI-BLENDER.

Achternaam Voorletters Postcode

m/v Huisnummer

E-mailadres Lidnummer IBAN

NIEUW ANBO-LID

■ JA, IK WORD LID VAN ANBO EN ONTVANG OOK

EEN MINI-BLENDER. TOT EN MET EIND 2015 BETAAL IK SLECHTS € 38.

■ MIJN PARTNER, WONEND OP HETZELFDE ADRES, WORDT OOK LID EN BETAALT € 33,80.

Achternaam Voorletters

m/v

Straat Postcode

Huisnummer Woonplaats

Geboortedatum

DIT MOET U DOEN

E-mailadres Telefoonnummer Indien uw partner ook lid wordt:

Ga naar WWW.ANBO.NL/LIDWERFTLID En vul uw gegevens in.

Achternaam partner Voorletters partner

m/v

Geboortedatum partner E-mailadres partner

✓ Ik machtig ANBO om de contributie automatisch af te schrijven* ■ van mijn bankrekening:

IBAN: Datum Handtekening

ANO_N7_10 55

Extra informatie Actie geldig tot 15 december 2014. Maximaal één mini-blender per lid. Zolang de voorraad strekt. U ontvangt de miniblender in januari 2015, mits het nieuwe lid de contributie heeft voldaan.

Ga voor de voorwaarden naar www.anbo.nl/lidwerftlid en maak hem of haar lid voor maar € 38. Tijdens de actie kunt u alleen betalen via automatische afschrijving. Het lidmaatschap geldt vanaf de eerstvolgende maand na aanmelding t/m 31 december 2015. Nieuwe leden zijn daarmee het laatste kwartaal van 2014 gratis lid. Doneren kan op IBAN NL 46 ABNA 0547903650 t.n.v. ANBO te Woerden.

LWLI_01_MAG7_ANBMAG_1445_C

Of vul de bon in en stuur ’m op!

* Deelnemen aan deze actie kan alleen als u ANBO machtigt tot automatische afschrijving van het contributiegeld.

Ik word lid van ANBO vanwege (s.v.p. aankruisen): ■ Belangenbehartiging ■ Korting op energie ■ Korting op zorgverzekering ■ Overig voordeel & korting ■ Activiteiten in de buurt ■ Belasting-invulservice

10/10/14 14:59