8 WWW.ANBO.NL ● DECEMBER 2014
KORTING OP PREMIE?
ZIE BIJGEVOEGDE ZORGKRANT!
: j i m r o o v Kun jij en?
o d n e p p a h c s bood ter? k o d e d r a a mee n n? ramen lappe ken? o k p e o s n a een p ? de was doen
GEZOCHT HELPENDE HANDEN
● DOSSIER: 25 PAGINA'S OVER LANGDURIGE ZORG ● STAATSSECRETARIS VAN RIJN WIL ZORG OP MAAT ANO_N8_01.indd 1
18/11/14 15:03
WELKOM ‘Je weet wat je hebt, niet wat je krijgt’, luidt een bekende uitdrukking. Dat is ook het gevoel dat veel ANBO-leden hebben
FAMILIE
VRIEND
THUISZORG
VERPLEGER
BUURVROUW
over de veranderingen in de langdurige zorg die per 1 januari op stapel staan. Ze maken zich bezorgd of ze op hun thuiszorg worden gekort. Of ze hun vaste hulp kunnen houden. Of hun toch al drukke mantelzorgers niet nog verder worden belast. En of ze, als dat echt nodig is, nog in een verpleeghuis terechtkunnen. Begrijpelijk dus dat er veel onrust heerst. Gezondheid is immers ons grootste goed. Bovendien is zorg niet alleen een noodzakelijke, maar ook een heel intieme dienst. Hulpverleners hebben lichamelijk contact met ons, komen bij ons thuis. Logisch dat we precies willen weten waar we aan toe zijn, en op vertrouwde mensen willen kunnen terugvallen. Tegelijkertijd vind ik het jammer dat er zo veel wantrouwen en weerstand is. Want ik geloof er heilig in dat de wijzigingen onze zorg uiteindelijk
RUIM BAAN VOOR MAATWERK, DÁÁR DRAAIT HET OM ten goede zullen komen. Weg met de eenheidsworst, ruim baan voor maatwerk, dáár draait het om. Zodat iedereen precies die
14
Staatssecretaris Van Rijn: ‘Ik wil dat de zorg weer dicht bij de mensen komt’
hulp en woonvoorziening krijgt die het best past. En heus, wie die echt nodig heeft, kan altijd op professionele steun rekenen. Maar soms zal het ook betekenen dat er minder formele zorg beschikbaar is, en dat we een groter beroep moeten doen op elkaar. Maar is dat werkelijk zo erg? Uit ANBO-onderzoek blijkt keer op keer dat we het liefst door mensen uit onze eigen omgeving worden verzorgd. Eeuwenlang was dat vanzelfsprekend. Laten we samen zorgen dat het dit in 2015 ook weer wordt. Want van saamhorigheid wordt uiteindelijk iedereen beter. Niet alleen de ontvanger, maar ook degene die hulp geeft.
Directeur-bestuurder Liane den Haan (47) is verantwoordelijk voor de collectieve belangenbehartiging, woordvoering en politieke lobby van ANBO. Reageren? Kijk op www.twitter.com/lianedenhaan of mail naar magazine@anbo.nl.
2
ONLINE MARKTPLAATS VOOR HULP
32
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_02.indd 2
18/11/14 15:36
INHOUD
31
OP DE WERKVLOER Junior & senior
LEERGELD
BESTEL NU!
Hier geef ik het aan uit
MET ANBO OP REIS La dolce vita in Toscane
54 49 44
DOSSIER HULP GEZOCHT ENQUÊTE: OP WIE KUNT U STRAKS TERUGVALLEN?
22 DE WMO IN DE PRAKTIJK
DOSSIER HULP GEZOCHT
7
7 8
INTERVIEW MET STAATSSECRETARIS MARTIN VAN RIJN
14
ALLES OVER DE NIEUWE WMO
18
IN BEELD: LANGDURIGE ZORG
22
GOUDEN TIPS VAN THUISZORGMEDEWERKERS
28
ZIJ HELPEN VIA WEHELPEN.NL
25
WEHELPEN.NL: ZORG VOOR ELKAAR
32
Senior & junior ‘Jonge collega’s houden me scherp’
54
EN OOK ANBO LOBBY
4
COLOFON EN SERVICE
34
ZO ZIT HET
39
WERF EEN LID EN U KRIJGT ALLEBEI EEN ENERGIEMETER
52
LEDENVOORDEEL
61
PRIJSPUZZEL
62 ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_02.indd 3
3
18/11/14 15:37
puzzel mee
maak kans op mooie prijzen! Geef uw oplossing vóór 27 januari 2015 door, bij voorkeur via www.anbo.nl/puzzel. Daar vindt u ook meer informatie over de prijzen. Of stuur een kaartje naar ANBO Puzzels, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Vergeet niet uw naam, adres en telefoonnummer te vermelden.
hoofdprijs
WEEKEND OF OP LANDAL
t.w.v.
€350
MIDWEEK DE VERS
Dit bungalowpark ligt midden in de bossen op de grens van Noord-Brabant en Limburg. Een ideale uitvalsbasis voor een rondvaart over de Maas of een fietstocht naar Venray. U wint een weekend of midweek in een standaard 4- of 6-persoonsbungalow. Aankomstdata tot 14 december 2015, m.u.v. schoolvakanties en feestdagenperioden, zie www.landal.nl/uitgesloten. Reserveren kan vanaf zes weken voor aankomst d.m.v. een reserverings formulier. Niet gewonnen, wel voordelig er tussenuit? Kijk voor lastminuteaanbiedingen op www.landal.nl/lastminutes.
11
62
12
48
37
26 26
88
24 24
50 25 13 50 25 13 45 45
horizontaal 1 Autonoom
vertiCaal 1 Daarnet 2 Ver-
10 Eenheid van elektrische spanning 11 Levendigheid 12 Muzieknoot 13 Plaats in Gelderland 14 Britse prinses (1961-1997) 17 Snelheidswedstrijd 19 Ketting 20 Ezelsgeluid 21 Baltische staat 23 Telwoord 24 Lidwoord 25 Volmaakt 27 Onderdeel van een Engels ontbijt 30 Uitroep van spijt 31 Voorstelling van een heilige 34 Uit mannen en vrouwen bestaand 37 Dokter en vijand van James Bond 38 Land in Afrika 39 Wachthokje 40 Keukengerei 42 Voorzetsel 43 Symbool voor cerium 44 Hondje uit ‘De tovenaar van Oz’ 47 Deel van het spijsverteringsstelsel 48 Onderdak.
kiezing 3 Autoletters van Litouwen 4 Stuurboord (afk.) 5 Neiging 6 Drietenige luiaard 7 Met aandrang tot eten bewegen 8 Terreurbeweging 9 Gave om grootse dingen te doen 10 Groep 15 Prinses 16 Iets wat voordelig is 18 Oude lengtemaat 19 Gezwind 22 Gravin van Holland 26 Deel van de dag 27 Deel van een schip 28 Eenheid van elektrische weerstand 29 Sportterrein 32 Sportief begeleider 33 Geen cent 34 Gebaar 35 En anderen (afk.) 36 Gaarne 41 Mannetjeshond 45 Onder voorbehoud (afk.) 46 Trekdier 47 Muzieknoot.
tweede prijs
t.w.v.
€40
12X RUMMIKUB TURBO EN TRIOMINOS TURBO GOLIATH De klassiekers Rummikub en Triominos zijn er nu ook in een turbo-versie. Lange speelsessies worden snelle rondes met een tijdslimiet. Meer info: www.goliathgames.nl. Oplossing vorige puzzel: toekomst. De prijzen worden onder de goede inzendingen verloot. Winnaars krijgen persoonlijk bericht.
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_13.indd 62
19/11/14 10:08
dossier hulp gezocht
ZORG Voor LATER IS EEN ZORG VAN NU In dit dossier P. 8 ENQUÊTE: op wie kunt u een beroep doen? P. 14 STAATSSECRETARIS MARTIN VAN RIJN OVER DE NIEUWE WMO P. 18 WEGWIJZER LANGDURIGE ZORG P. 25 WIJ HELPEN VIA WEHELPEN.NL P. 28 TIPS VAN THUISZORGMEDEWERKERS P. 32 altijd een helpende hand IN DE BUURT
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_20.indd 7
7
19/11/14 11:11
DOSSIER HULP GEZOCHT
OP WIE KUNT U STRAKS STEUNEN?
8
ANO_N8_21.indd 8
19/11/14 11:21
ANBO-onderzoek De langdurige zorg wordt hervormd. Van ons wordt verwacht dat we meer zelf gaan regelen, met hulp van onze omgeving. ANBO onderzocht of u daar klaar voor bent. Resultaat van de enquête ‘Eigen regie en zelfredzaamheid’: er dreigen mensen buiten de boot te vallen. TEKST TABITHA POOLEN BEELD ISTOCK ILLUSTRATIE HELEEN KURPERSHOEK
D
e AWBZ wordt opgeheven. Gemeenten krijgen meer zorgtaken op hun bord. Er komen ‘keukentafelgesprekken’ om te kijken wat voor zorg iemand nodig heeft. Kortom: er gaat nogal wat veranderen in de langdurige zorg per 1 januari. Logisch dat veel mensen de kat uit de boom kijken: je weet wat je hebt, niet wat je krijgt. Maar ANBO is blij met de veranderingen. Want op deze manier blijft de langdurige zorg uiteindelijk betaalbaar en dus voor iedereen toegankelijk. Bovendien kunnen de veranderingen de kwaliteit ten goede komen. Mits de hervorming op een goede manier wordt doorgevoerd. En wat vindt u? Dat wilde ANBO graag weten, om uw vragen goed te kunnen beantwoorden en vooral uw belangen te kunnen behartigen in politiek Den Haag. Daarom is er een onderzoek gedaan onder elfduizend 50-plussers met als titel ‘Eigen regie en zelfredzaamheid’. Wat blijkt: bijna een derde van alle ondervraagden weet niet hoe ze alles zelf moeten regelen als ze straks zorg nodig hebben, en bij wie ze terechtkunnen. ANBO-directeur Liane den Haan: “Het is ook moeilijk om nu al na te denken over de toekomst. Maar er wordt straks wel van ons verwacht dat we weten op wie we een beroep kunnen doen als we zorg en ondersteuning nodig hebben.”
hulp van vrienden of familie; we willen het liefst gewoon alles zelf blijven doen. Maar de overheid wil méér zeggen met ‘eigen regie’ en ‘zelfredzaamheid’. Zij wil dat mensen zelf de touwtjes in handen nemen (en houden) als ze ziek worden en hulp nodig hebben. De bedoeling is dat we – meer dan nu – kijken wat we zelf nog kunnen doen en vervolgens hoe mensen om ons heen kunnen helpen. Pas daarna springt de overheid bij, indien nodig. ANBO-directeur Liane den Haan begrijpt dat het nodig is om meer hulp van de omgeving te vragen, willen we de zorg betaalbaar houden. “Onafhankelijk zijn betekent niet dat je alles zelf moet doen. We moeten het echt samen gaan doen. Maar we willen niet alleen de lasten, ook de lusten van het nieuwe systeem. We moeten zelf kunnen bepalen op welke manier we ons leven inrichten. En als we ziek zijn, willen we meedenken over de inrichting van onze zorg.” Zelf meedenken over een probleem, dat is precies wat Loes Kindt (60) doet. Zij heeft MS en zit in een rolstoel sinds ze in 2009 verlamd raakte. “Ik heb onderzocht welke mogelijkheden er waren en kwam uiteindelijk terecht bij een alternatief medicijn. Mijn neuroloog was er zelf niet mee gekomen, maar werkt wel mee. Ik ben nu de hele dag wakker en kan zelfs weer de deur uit. Door eigen toedoen ben ik zo vooruitgegaan.”
LIANE DEN HAAN: ‘ONAFHANKELIJK ZIJN BETEKENT NIET DAT JE ALLES ZELF MOET DOEN’
HET VOORDEEL VAN ZELF DOEN ‘Eigen regie’ en ‘zelfredzaamheid’ zijn termen die politici en ambtenaren vaak in de mond nemen als het om toekomstige zorg gaat. Typische ambtelijke begrippen die eigenlijk van alles kunnen betekenen. Daarom vroeg ANBO hoe ú deze woorden interpreteert. ‘Zelfredzaam zijn’ betekent dat je niet afhankelijk bent van anderen, vindt 65 procent van de Nederlandse senioren die meededen aan het onderzoek. En 52 procent vindt ‘niet afhankelijk zijn van anderen’ een belangrijke voorwaarde om het gevoel te hebben dat ze zelf bepalen hoe ze hun leven inrichten. Dus zonder
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_21.indd 9
9
19/11/14 11:23
STAATSSECRETARIS NEEMT ZORGEN ANBO SERIEUS Staatssecretaris Martin van Rijn, die de veranderingen in de langdurige zorg onder zijn hoede heeft, staat open voor ANBO’s zorgen en suggesties. ANBOdirecteur Liane den Haan heeft het onderzoek ‘Eigen regie en zelfredzaamheid’ aan hem aangeboden. “Daarbij hebben we hem op het hart gedrukt te letten op de mensen zonder hulp in de omgeving en op lager opgeleiden.” De staatssecretaris begrijpt dat het belangrijk is dat alle Nederlanders weten wat er daadwerkelijk gaat veranderen in de zorg en wat de gevolgen daarvan zijn. Daarom heeft hij een bewustwordingscampagne opgezet om iedereen te informeren over de veranderingen in de zorg. Verder maakte hij de afgelopen maanden een tour door het land. Wethouders en mensen die zorg nodig hebben, gaven aan waar zij tegenaan lopen. Van Rijn heeft ook een ANBO-bijeenkomst
bezocht.
Daar
discussieerden leden, zorgorganisaties en andere belanghebbenden over de zorgplannen. De staatssecretaris neemt zo veel mogelijk opmerkingen mee om de veranderingen per 1 januari zo vlot mogelijk te laten verlopen.
HULP VAN VRIENDEN EN FAMILIE Zijn we ziek en hebben we zorg en ondersteuning nodig, dan gaan de ondervraagde 50-plussers ervan uit dat we met name zullen terugvallen op onze partner en kinderen. Slechts 20 procent denkt op de hulp van buren en vrienden te kunnen rekenen. Loes Kindt krijgt op dit moment twee keer tweeëneenhalf uur per week huishoudelijke hulp. Ze heeft een zoon met een hersenbeschadiging die ze moeilijk kan inschakelen. Haar andere zoon heeft jonge kinderen en een drukke baan. Met haar partner heeft ze een latrelatie. “Als het echt nodig is, rijdt hij op en neer. Maar hij werkt nog, dus dat kan niet voor elk wissewasje.” Loes weet dat ze anderen gewoon om hulp kan vragen, zeker haar oud-collega’s in de zorg. Dat doet ze dan ook. “Gisteren kwam de groep van het werk nog op bezoek, en dan nemen ze meteen het heft in handen. Ze gaan het hele huis door en daarna is alles weer schoon.” De oud-collega’s nemen haar ook weleens ergens mee naartoe. Maar ze zijn zelf ook al wat ouder en doen hun eigen vrijwilligerswerk. “Ik kan ze dus niet vragen om me nóg vaker te helpen. Als ik straks misschien minder hulp krijg, weet ik niet hoe het verder moet. Ik denk dat mijn partner hier dan toch nog vaker naartoe moet komen.” Ook Henriette van Seters (63) heeft gemerkt dat het soms moeilijk is de hulp goed te organiseren. “Mijn 89-jarige, licht dementerende moeder moest opgenomen worden. Ik woon zelf in Frankrijk en mijn broers in Canada en de Verenigde Staten. Alleen mijn zus woont in Nederland, maar niet in de buurt van onze moeder. We kregen te maken met een logge zorginstelling in Amersfoort. Mijn zus werkt voltijds in het onderwijs en kan overdag niet bellen of gebeld worden. We vroegen daarom of mijn zus en ik samen de taak van contactpersoon op ons konden nemen. Dan kon ik het telefonische werk en de mailcontacten doen. En als ik in Nederland was, kon ik naar afspraken gaan. Maar de instelling wilde niet meewerken en er ontstond veel verwarring.” Na vijf maanden van het kastje naar de muur te zijn gestuurd, kon Henriettes moeder ergens anders terecht. Een verademing voor haar familie. “De nieuwe instelling werkt veel beter met ons samen. Er zijn kortere lijntjes en alle medewerkers staan altijd voor je klaar.”
ALS JE NIEMAND HEBT Nu hebben Loes en de moeder van Henriette nog redelijk wat hulptroepen met oud-collega’s en kinderen. Maar wat als je niemand hebt? Uit het ANBO-onderzoek blijkt dat bijna een kwart van de senioren denkt niet te kunnen rekenen op hulp van familie en vrienden. “Dat zijn er veel te veel,” reageert Liane den Haan. “Daar moet de overheid rekening mee houden. Het is belangrijk dat deze mensen niet tussen wal en schip vallen, maar zorg van de gemeente krijgen als dat nodig is.”
10
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_21.indd 10
19/11/14 11:23
ANBO wil het recht op zorg vastgelegd zien in de zogeheten ‘zorgprofielen’ waar Zorginstituut Nederland op dit moment aan werkt. Het zorgprofiel is de nieuwe vorm van de vroegere indicatiestellingen. Hiermee stelt de overheid vast hoeveel en wat voor zorg iemand nodig heeft. “Als we hierin meenemen of iemand wel of niet hulp van de
BIJNA EEN KWART VAN DE SENIOREN ZEGT NIEMAND TE HEBBEN OM OP TERUG TE VALLEN omgeving kan krijgen, hebben we een garantie dat ook mensen zonder sociaal netwerk zorg krijgen. Een garantie dat er voor iedereen die zorg nodig heeft, een plek is. Ongeacht of dat thuis is, in een zorginstelling of in een andere woonvorm.” De groep waar ANBO zich de meeste zorgen over maakt, is die van lager opgeleide senioren. Zeventig procent van de mensen die aangeven niet te weten op wie zij kunnen terugvallen, heeft een mbo-opleiding
of lager. Ook blijkt dat hoger opgeleide senioren langer verwachten zichzelf te kunnen redden, of te kunnen aankloppen bij familie of vrienden. Liane den Haan: “Zij vinden naar verwachting beter hun weg in de nieuwe regels dan lager opgeleiden. Met als gevaar dat die laatste groep buiten de boot valt. Wat ertoe kan leiden dat zij te laat aankloppen bij de gemeente en dan meer of duurdere zorg nodig hebben.” Ook Henriette van Seters ziet hier een mogelijk probleem. “Als ik met mijn drie hbo-opleidingen de zorg voor mijn moeder al niet voor elkaar krijg, hoe moeten mensen met een lagere opleiding of mensen die al dementerend zijn, daar dan hun weg in vinden?”
OP WIE IN UW NETWERK KUNT U REKENEN,
WIE STAAT VOOR U KLAAR?
MOCHT U HULP NODIG HEBBEN? (meerdere antwoorden waren mogelijk)
(Huwelijks)partner
68%
Kinderen Kleinkinderen Familie behalve (klein)kinderen Buren Vrienden Kennissen Vereniging Sociale/sportieve club Religieuze verbanden
32%
56%
44%
Senioren gaan ervan uit
43,4% 38,2%
dat ze met name kunnen terugvallen op partner en kinderen als ze zorg
5,8% 50% 50% 11,4% 51% 49% 18,3% 42% 48% 19,5% 49% 51% 9,9% 64% 36% 1,4% 47% 53% 1,7% 47% 53% 2,6% 57% 43%
Ik kan geen aanspraak maken op een netwerk
51%
49% 53% 47%
Weet niet/geen mening 0%
10%
en ondersteuning nodig hebben. Mannen verwachten in dit opzicht meer van hun partner dan vrouwen.
24%
man vrouw
8,7% 20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_21.indd 11
11
19/11/14 11:23
FAMILIE
14
VRIEND
THUISZORG
VERPLEGER
BUURVROUW
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_22.indd 14
19/11/14 11:29
dossier hulp gezocht
Martin van Rijn:
Zorg op maat, daar sta ik voor De langdurige zorg wordt straks anders georganiseerd. Het doel: maatwerk bieden én kosten besparen. ANBOdirecteur Liane den Haan vraagt de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Martin van Rijn, hoe hij daarvoor gaat zorgen. Vallen mensen zonder sociaal vangnet straks niet buiten de boot? TEKST MARTE VAN SANTEN beeld rijksoverheid ILLUSTRATIE AAD GOUDAPPEL
Liane den Haan in gesprek met staatssecretaris Van Rijn ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_22.indd 15
15
19/11/14 11:30
Liane den Haan in gesprek met staatssecretaris Van Rijn
L
iane den Haan (LdH): “Veel van onze leden verzuchten: ‘Alwéér een stelselwijziging in de zorg.’ Is het echt nodig?” Martin van Rijn (MvR): “Anders zouden we het niet doen! De uitvoering van de langdurige zorg is de afgelopen decennia afstandelijk en bureaucratisch geworden. Ik wil dat de zorg weer dicht bij de mensen komt, en dat ze de hulp krijgen die het best bij hun individuele situatie past. Kortom: maatwerk. De tweede reden voor de verande ringen is dat de kosten voor de langdurige zorg de pan uit rijzen. We worden met z’n allen steeds ouder. Dat betekent dat we meer en ook zwaardere zorg nodig hebben. De komende tien jaar zal het aantal mensen met dementie bijvoorbeeld verdubbelen. Om te garanderen dat zij allemaal de zorg krijgen waar ze recht op hebben, moeten we die slimmer organiseren.”
Langer thuis blijven LdH: “Decentralisatie lijkt het toverwoord. Wat betekent dat concreet voor mensen?” MvR: “De zorg dichterbij brengen. De bedoeling is dat je de personen die je hulpvraag behandelen, straks persoonlijk ontmoet. We doen dat door de huidige AWBZ in drieën te verdelen. De verzorging en verpleging – zo’n 17 procent van de AWBZ-zorg – komen vanaf 1 januari in het basiszorg pakket en worden uitgevoerd door de zorgverzeke raars. Voor thuiszorg, ondersteuning en begeleiding – zo’n 18 procent – worden gemeenten verantwoordelijk. Zij zijn verplicht om iedereen die dat nodig heeft passende zorg te bieden. Ook de jeugdhulp – 5 procent – gaat naar g emeenten. De overige 60 p rocent van de AWBZ wordt ondergebracht in de nieuwe Wet lang durige zorg (Wlz). Allemaal met als doel om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen. Vooral ook omdat ze dat zelf graag willen.” LdH: “Klopt, dat blijkt ook uit ANBO-onderzoek. Maar veel senioren zijn bang dat ze hun thuiszorg kwijtraken.” MvR: “Ik kan niet garanderen dat alles bij het oude blijft. Zoals gezegd gaan gemeenten naar de individuele situatie
van mensen kijken. Daarbij wordt ook in kaart gebracht wat familie, vrienden, buren en vrijwilligers kunnen doen. Niet verplicht, maar als zij kunnen helpen heeft dat de voorkeur. Mocht dat onvoldoende soelaas bieden, dan blijft er altijd het vangnet van de overheid.” LdH: “ANBO vindt het normaal dat je elkaar helpt waar nodig. Nog maar een paar decennia geleden dacht niemand eraan om voor huishoudelijke hulp formele zorg in te schakelen. Het is een voorrecht dat we in een maatschappij leven waarin dat vanzelfsprekend is geworden. Maar nu wordt het tijd om weer onze eigen verantwoordelijkheid te nemen. Jammer genoeg ervaren veel mensen het alsof hen iets wordt afgenomen. Terwijl het juist fijn is om elkaar te kunnen helpen.” MvR: “Precies. Ik krijg vaak de kritiek dat het kabinet in het kader van de bezuinigingen alle zorg op mantel zorgers probeer af te wentelen. Maar het gaat ons er vooral om de kwaliteit van leven te verbeteren van mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben. Veel ouderen voelen zich eenzaam. Dat los je niet op met for mele zorg, wel door hun sociale netwerk te mobiliseren.” LdH: “Daar raakt u een gevoelig punt. Een kwart van de senioren heeft n amelijk het gevoel dat ze geen netwerk hebben om op terug te vallen, blijkt uit ons onder zoek. Dat zijn vooral laagopgeleide, minder welvarende mensen. Vallen zij straks niet buiten de boot?” MvR: “Zoals gezegd kunnen zij zo nodig altijd op hulp van de gemeente rekenen. Ook hoop ik dat organisaties zoals ANBO gaan kijken hoe we, samen met de mensen die dat nodig hebben, een betrokkener samenleving kunnen krijgen.” LdH: “Dat doen we zeker. Op 1 januari beginnen we met ANBO Raad & Daad, een nieuwe, uitgebreidere vorm van individuele dienstverlening voor leden. Als onderdeel daarvan leiden we consulenten op die voor alle leden hun sociale situatie in kaart gaan brengen. Zo nodig kunnen we mensen adviseren en bijstaan, zodat ze hun netwerk kunnen vergroten en versterken.” MvR: “Dat is precies wat ik bedoel. Uiteindelijk moeten we het samen doen.”
Martin van Rijn: ‘Voor mensen zonder sociaal netwerk blijft de overheid een vangnet’
16
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_22.indd 16
19/11/14 11:30
VRIEND
THUISZORG
VERPLEGER
BUURVROUW
FAMILIE
VRIEND
THUISZORG
VERPLEGER
BUURVROUW
De menselijke maat
Betaalbaar én beter
LdH: “We zijn het erover eens dat het goed is om mensen te ondersteunen in hun wens om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Maar dan moet er wel geld zijn om ze daarbij te helpen. Veel A NBO-leden snappen dan ook niet dat veel instellingen moeten sluiten en dat het kabinet tegelijkertijd bezuinigt op de thuiszorg.” MvR: “Passende zorg sluit zo goed mogelijk aan op wat mensen nog zelf kunnen. Dat maakt het beter én goedkoper dan een collectief standaardaanbod. De one size fits all-benadering die we nu hebben, leidt tot verspilling. B ovendien kost het veel geld om de bureaucratische instanties erachter in stand te houden. Ook wat dat betreft moet de menselijke maat terugkomen. Alleen zo kunnen we ook in de toekomst voldoende geld overhouden om de zware, langdurige zorg voor kwetsbare ouderen te bekostigen.” LdH: “Een andere onderwerp waar ANBO-leden zich zorgen over maken, is dat er rechtsongelijkheid ontstaat. Dat een vrouw in gemeente A andere hulp krijgt dan haar zus met dezelfde aandoening in gemeente B.” MvR: “Ik zou bijna zeggen: ik hoop het. Want het hangt er dus maar net van af hoe de persoonlijke situatie van die vrouwen is. Misschien woont de dochter van de een om de hoek en wil die graag helpen, terwijl de ander geen kinderen heeft. Maatwerk, daar draait het om.” LdH: “Als iemand uiteindelijk toch naar een verzorgingshuis moet, laat de kwaliteit ervan soms te wensen over.” MvR: “Dat heeft de Inspectie voor de Gezondheidszorg onlangs helaas ook vastgesteld. Weet u, dertig jaar geleden, toen veel van die instellingen werden gebouwd, schreef je je op je 58ste in voor een tehuis. De mensen die er gingen wonen, hadden vaak weinig zorg nodig. Tegenwoordig komen we er – gelukkig – pas op hoge leeftijd terecht. Dat betekent dat er andere eisen worden gesteld aan bijvoorbeeld de gebouwen en de kwaliteit van het personeel. Lang niet alle instellingen hebben daar op tijd op ingespeeld. Het staat boven aan mijn lijstje om die achterstand de komende jaren goed te maken.”
LdH: “Hoe kan het dat in sommige instellingen kamers leegstaan, terwijl ze tegelijkertijd een wachtlijst hebben?” MvR: “Zorgkantoren in de regio’s verdelen het beschikbare geld over de instellingen. Dat doen ze op basis van een inschatting die de instellingen zelf maken over h oeveel zorg ze dat jaar denken te gaan verlenen. Als halverwege het jaar opeens blijkt dat zich meer cliënten melden dan verwacht, kan het gebeuren dat er een wachtlijst ontstaat terwijl er kamers leeg staan. Dat is vervelend, maar we kunnen het benodigde geld niet opeens bij een andere instelling in de regio weghalen.” LdH: “Kom je aan de zorg, dan kom je aan mensen. Dat leidt onherroepelijk tot kritiek. Wat motiveert u om al deze grote veranderingen toch door te willen voeren?” MvR: “Door de ervaringen met mijn ouders weet ik uit de eerste hand hoe ingrijpend langdurige zorg kan zijn. Dit motiveert me elke dag weer om er voor honderd procent voor te gaan. Zodat ook toekomstige generaties gebruik kunnen maken van toegankelijke, betaalbare en vooral nog betere zorg.”
Liane den Haan: ‘Hoe kan het dat in instellingen kamers leegstaan, terwijl ze ook een wachtlijst hebben?’
Hebt u ook een vraag aan staatssecretaris Van Rijn over de veranderingen in de zorg? Stel uw vraag dan persoonlijk. Op 15 januari zit Van Rijn achter de telefoon bij de ANBO Raadslijn om uw vragen te beantwoorden. Ga naar www.anbo.nl/zorgvraag.
Over Martin van Rijn Econoom Martin van Rijn (58), zoon van een timmerman, is sinds november 2012 namens de PvdA staatssecretaris van VWS. Voorheen was hij onder andere baas van de uitvoeringsorganisatie PGGM en werkte hij als topambtenaar op de ministeries van VROM, BZK en VWS. Van Rijn is getrouwd en heeft twee kinderen.
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_22.indd 17
17
19/11/14 11:30
dossier hulp gezocht
Klop klop,
waar moet ik zijn?
Het juiste loket voor langdurige zorg De verantwoordelijkheid voor langdurige zorg en ondersteuning ligt vanaf 1 januari voor een belangrijk deel bij de gemeente. Waar kunt u straks op rekenen en bij wie moet u zijn? De belangrijkste veranderingen op een rij. tekst ARNOUD KLUITERS beeld Annemarie kleywegt
WAAROM VERANDERT DE ZORG eIGENLIJK?
ten dat mensen meer zorg op maat krijgen.
Nederland vergrijst in hoog tempo. Dat
Nieuwe wet, nieuwe naam
betekent dat de vraag naar (langdurige) zorg
Het kabinet gaat de hulp en ondersteuning voor mensen die langdurig zorg nodig hebben, op een andere manier organiseren. Nu vergoedt het Rijk deze kosten nog via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Op 1 januari 2015 houdt de AWBZ op te bestaan en komt er een tweedeling: zware zorg en lichtere vormen van zorg. De zware (instellings)zorg voor de kwetsbaarste ouderen en gehandicapten wordt ondergebracht in de nieuwe Wet
toeneemt. Om daaraan te kunnen voldoen, is het nodig om de organisatie van de zorg aan te pakken. Bovendien past de manier waarop de zorg nu is geregeld, niet meer bij hoe mensen hun oude dag willen invullen. Ze willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven. Daarom
18
zorgt de verantwoordelijke staatssecretaris Van Rijn via de gemeen-
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_17.indd 18
19/11/14 11:00
langdurige zorg (Wlz), die het Rijk nog altijd financiert. Lichtere vormen van zorg worden voortaan zo lang mogelijk thuis aangeboden. Aanspreekpunten hiervoor worden de zorgverzekeraars en de gemeenten.
Intensieve blijft
zorg
hulp. Bij ondersteuning via de gemeente kan het gaan om hulp bij het huishouden, vervoer en bijvoorbeeld maaltijdservice. Voor persoonlijke verpleging en verzorging kunt u voortaan bij uw zorgverzekeraar terecht. Dit valt onder het basispakket en is gratis. Het eigen risico is hier niet van toepassing en er geldt ook geen eigen bijdrage.
Lichtere vormen van zorg worden voortaan zo lang mogelijk thuis aangeboden
Onder de Wlz vallen kwetsbare ouderen en mensen met een (chronische) beperking die blijvend 24 uur per dag intensieve zorg en/of permanent toezicht nodig hebben. Dat zijn mensen (oud en jong) met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking, of met een psychische stoornis. Andere zorgvragers, ook ouderen, blijven voortaan zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen. Dat is het nieuwe uitgangspunt. Partners of inwonende kinderen helpen gewoon mee voor zover mogelijk, en ook wordt gekeken welke rol het overige sociale netwerk kan spelen. Misschien kunnen buren, familieleden en vrienden een handje toesteken? Zij zijn overigens niet verplicht om hulp te bieden. Is er niemand die kan of wil helpen, dan kan worden gekeken of voor bepaalde klussen vrijwilligers kunnen worden ingezet, zoals klussen in huis, vervoer of leren met de computer om te gaan. Lukt dat allemaal niet of is het niet voldoende, dan biedt de gemeente
Wmo 2015: gemeente in actie
De nieuwe verantwoordelijkheden van de gemeenten staan in de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) 2015. Het doel van de wet is dat mensen zelfstandig moeten kunnen blijven meedoen in de samenleving. Er zijn ook wat taken aan toegevoegd die overgaan van de AWBZ naar de Wmo 2015: • Ondersteuning bij zelfredzaamheid. Begeleiding thuis bij dagelijkse taken, zoals het voeren van het huishouden, het bijhouden van administratie en het aanbrengen van structuur in de dag. • Dagbesteding. Activiteiten waarbij in groepsverband structuur en een zinvolle dagbesteding worden geboden. • Beschermd wonen en opvang aanbieden voor mensen met een psychiatrische stoornis. Het bieden van een veilige en afgeschermde woon- en leefomgeving, of het bieden van s tructuur in de omgeving. • Ondersteuning van mantelzorgers. Zodat zij kunnen rekenen op hulp wanneer dit nodig is. • Ondersteuning van cliënten voor onder andere de preventieve zorg, zorg en welzijn, wonen, werk en inkomen, logeeropvang en kort verblijf.
HIER KUNT U VANAF 1 JANUARI OP REKENEN Ontvangt u op dit moment zorg en ondersteuning uit de Wmo? Dan krijgt u die vanaf volgend jaar nog steeds. Wel is het zo ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_17.indd 19
19
19/11/14 11:01
dat iedere gemeente de hulp in 2015 anders gaat organiseren. Als dit voor u gevolgen heeft, neemt de gemeente contact met u op om de situatie te onderzoeken. Beslist uw gemeente na het onderzoek dat uw ondersteuning wijzigt? Dan moet uw gemeente u van tevoren op de hoogte stellen en u de tijd geven om deze wijzigingen op te vangen. Bijvoorbeeld door zelf oplossingen te regelen het sociale netwerk in te zetten. Gebruikelijk is dat hiervoor een termijn van zes weken wordt aangehouden. ANBO weet uit o nderzoek dat veel mensen geen hulp kunnen of durven vragen. Gemeenten hebben ook een rol en moeten mensen helpen om hun sociale netwerk uit te breiden en
nieuwe Wmo-verordening. Dit kan dus verschillen per gemeente. In de loop van 2015 wordt duidelijk hoe dit gaat lopen en wat er gebeurt in de jaren die volgen. U weet dan ook welke invloed de veranderingen hebben op uw persoonlijke situatie.
zonodig te activeren. Bent u een nieuwe Wmo-cliënt? Voor een ondersteuningsvraag kunt
Ik heb een persoonsgebonden budget (pgb)
u zich melden bij de gemeente. De gemeente is wettelijk verplicht
van de gemeente op grond van de Wmo. Wat
om te onderzoeken wat uw situatie precies is. Hiervoor gaat u in
kan ik verwachten?
gesprek met een consulent of vertegenwoordiger binnen uw
Met een pgb kunt u zelf de benodigde zorg of ondersteuning inkopen. Voor mensen met een pgb verandert er wel het een en ander. Zo wordt vanaf 2015 het budget niet meer recht streeks overgemaakt op uw bankrekening. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) beheert het geld en betaalt namens de gemeente de reke ningen rechtstreeks aan de zorgaanbieder. Daarnaast zijn de voorwaarden aangescherpt om voor een pgb in aanmerking te komen. U moet het budget goed kunnen beheren én er goede en veilige ondersteuning van kunnen inkopen. U kunt altijd, onder voorwaarden, kiezen voor een pgb of zorg in natura. Op www.anboraadendaad.nl gaan we dieper in op dit onderwerp.
gemeente. Dat kan thuis, maar ook op een andere locatie. De consulent bekijkt wat uw persoonlijke situatie is, beoordeelt of u zelfstandig kunt meedoen in de maatschappij en of u zichzelf kunt redden. Op anboraadendaad.nl gaan we dieper in op dit onderwerp. Krijg ik als Wmo-gebruiker straks dezelfde hulpmiddelen v ergoed?
Ja, u krijgt de hulpmiddelen nog vergoed voor de termijn waar binnen uw indicatie geldt. De gemeente onderzoekt daarna samen met u welke hulpmiddelen nodig zijn of blijven, maar zal wel eerst nagaan wat u nog zelf kunt – eventueel met behulp van anderen uit uw omgeving. Mijn indicatie voor verpleging en verzorging uit de AWBZ loopt tot eind 2015. Verandert mijn situatie per 1 januari?
Als uw indicatie voor AWBZ-zorg in 2015 doorloopt, houdt u tot uiterlijk 31 december 2015 recht op die zorg. Op 1 januari 2016 vervallen alle indicaties, met uitzondering van de indicaties voor beschermd wonen. Daarvoor geldt een overgangstermijn van ten minste vijf jaar. Blijf ik dezelfde huishoudelijke hulp/persoonlijk verzorger houden?
Dat hangt ervan af of de gemeente met dezelfde organisatie of persoon blijft samenwerken en wat de gemeente opneemt in haar
20
Betaal ik een eigen bijdrage voor de Wmo?
Ja. De hoogte is afhankelijk van... ... het aantal personen in uw huishouden; ... uw leeftijd; ... het verzamelinkomen van u en uw partner; ... de zorg, hulp en voorzieningen die u krijgt; ... de gemeente waar u woont.
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_17.indd 20
19/11/14 11:01
Of u dezelfde huishoudelijke hulp houdt, hangt af van de gemeente DIT KAN ANBO VOOR U BETEKENEN Door alle wetsveranderingen is het begrijpelijk dat u zich afvraagt hoe ondersteuning er in de nieuwe Wordt ook mijn vermogen meegerekend om
situatie uit zal zien. Met alle nieuwe regels is het moeilijk
de hoogte van de eigen bijdrage te bepalen?
om door de bomen het bos nog te zien. ANBO helpt u een
Dat mág wel, maar hoeft niet. Er zijn regels voor de hoogte van de eigen bijdrage. Méér vragen mag niet. Gemeenten mogen wel een lagere eigen bijdrage vragen.
weg te vinden in het woud van al die wetten en regels. We helpen u bijvoorbeeld met het goed voorbereiden op het belangrijke gesprek met de gemeenteconsulent. Daarna stapt u met meer zelfvertrouwen het gesprek in. Neem eens een kijkje op www.anboraadendaad.nl voor
Gaan verschillende gemeenten de zorg- en
antwoorden op veel vragen rondom de veranderingen in
ondersteuningstaken verschillend uitvoeren?
de zorg. Staat het antwoord op uw vraag er niet bij of
Elke gemeente heeft eigen regels, gebaseerd op hoe zij u het beste denken te kunnen ondersteunen. Daarnaast is iedere situatie anders. Maar u wordt niet overgeleverd aan de willekeur van de gemeente, want er gelden wel basisregels.
hebt u behoefte aan meer informatie, dan kunt u contact opnemen met de ANBO Raadslijn, tel. (0348) 46 66 88, op werkdagen tussen 10.00 en 15.00 uur. U kunt de Raadslijn natuurlijk ook mailen of schrijven. De kans is groot dat we u op die manier goed kunnen helpen. Is dat niet het geval, dan brengt de Raadslijn u in
Hoe helpt de gemeente mij bij een aanvraag
contact met een van de speciaal
voor zorg of ondersteuning?
hiervoor opgeleide ANBO-
De gemeente moet cliëntondersteuners aanbieden. Hun ondersteuning is volledig onafhankelijk van het besluit dat de gemeente uiteindelijk neemt over een aanvraag of het bieden van een oplossing. Voorop staat dat u zelf mag kiezen door wie u zich laat ondersteunen.
consulenten. Op locatie, bijvoorbeeld bij u thuis, geeft hij of zij u kundig advies. U kunt ook een ANBOvoorlichtingsbijeenkomst bezoeken. Vraag bij uw eigen afdeling na of een dergelijke bijeenkomst wordt georganiseerd. ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_17.indd 21
21
19/11/14 11:01
IN BEELD
WAT BETEKENT DE WMO VOOR U IN DE PRAKTIJK?
INFOGRAPHIC THEO SMIT
Waar kunt u straks aankloppen als u ondersteuning nodig hebt? En hoe is nu het budget voor langdurige zorg verdeeld?
IN VIER STAPPEN NAAR PASSENDE ZORG IN 2015 Stel: u hebt zorg nodig. Vanaf 1 januari is de gemeente hiervoor verantwoordelijk. Geen paniek! Dit zijn de vier stappen naar passende hulp.
1
U MELDT ZICH BIJ DE GEMEENTE “Ik heb ondersteuning nodig.”
?
2
GESPREK MET GEMEENTE (‘keukentafelgesprek’) Onderwerpen die worden besproken: • Persoonlijke situatie • Eigen mogelijkheden • Mogelijkheden partner, familie etc. • Behoefte van belangrijkste mantelzorger • Beschikbare algemene voorzieningen van de gemeente • Eventuele noodzaak en mogelijkheden van maatwerkvoorziening Alle leefgebieden komen aan de orde (woning en mobiliteit, zorg en inkomen, arbeid). Bij het gesprek kunnen aanschuiven: • Mantelzorger • Cliëntondersteuner
!
1 2 AANVRAAG Er volgt een aanvraag bij de gemeente.
3
3 4
22
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_16.indd 22
19/11/14 10:38
UITGAVEN LANGDURIGE ZORG 2013: € 28,5 MILJARD
5%
(AWBZ EN WMO-HUISHOUDELIJKE HULP)
JEUGDHULP NAAR GEMEENTEN
Gemeenten hebben een jeugdhulpplicht: kinderen tot 18 jaar ontvangen de hulp die nodig is. Kinderen die op grond van ernstige beperkingen hun verdere leven 24-uurszorg of permanent toezicht nodig hebben, houden aanspraak op de Wet langdurige zorg (Wlz).
17%
60%
24-UURSZORG IN DE WET LANGDURIGE ZORG:
• Zorg voor de kwetsbaarste ouderen en mensen met een beperking • Criterium: 24-uurszorg nabij of permanent toezicht • Zorg in een instelling of thuis (met pgb of VPT) • Langdurige GGZ
NIEUWE ZORG IN DE ZORGVERZEKERINGSWET (ZVW):
• • • • •
Wijkverpleging Persoonlijke verzorging Extramurale behandeling Extramurale palliatieve zorg Intensieve kindzorg
4
BESLUIT VAN DE GEMEENTE De gemeente laat weten of u in aanmerking komt voor passende ondersteuning, zodat u zelfstandig kunt blijven wonen en kunt participeren in de samenleving. Eventueel met gebruik van algemene en/of maatwerkvoorzieningen, al dan niet in de vorm van een pgb (persoonsgebonden budget).
18%
ONDERSTEUNING OP GROND VAN DE NIEUWE WMO BIJ:
• Participatie en zelfredzaamheid cliënt • Mantelzorg
BRON: MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT
PASSENDE ZORG ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_16.indd 23
23
19/11/14 10:38
dossier hulp gezocht
Natuurlijk heeft de gemeente een Wmo-loket waar u terechtkunt voor informatie over voorzieningen, regels en bijdragen. Maar hoe werkt langdurige zorg in de praktijk? Ervaringsdeskundigen weten dit als geen ander.En daarmee kunt u uw voordeel doen. TEKST MARGREET ALGRA BEELD ISTOCK
van mantelzorgers & thuiszorgmedewerkers s Thuiszorgtip Handig overzicht: wie kunnen we bellen voor een boodschap of vervoer?
Maak een ‘wie doet wat’-lijstje Gea Suurmeijer (52), verzorgende IG (individuele gezondheidszorg) bij Icare: “Soms ben ik drie telefoontjes verder voordat ik degene heb gevonden die bijvoorbeeld wat boodschappen kan doen. Het is zo handig om precies te weten wie we waarvoor kunnen benaderen. Een takenoverzicht met namen en contactgegevens maakt voor iedereen inzichtelijk wie de zorg regelt, wie verantwoordelijk is voor vervoer en wie de tuin of de boodschappen doet.”
4 1 een organisatie die bij u past
Jorina van Leeuwen (50), zorgmanager
bij Allerzorg: “Wie thuiszorg nodig heeft, mag zelf een organisatie kiezen. In de basis bieden ze allemaal dezelfde zorg,
maar er zijn wel degelijk v erschillen. De een biedt bijvoorbeeld 24-uurszorg, de
ander koopt dat extern in. Het is daar om slim om contact op te nemen met
verschillende organisaties, persoonlijke wensen door te geven en te overleggen wat de mogelijkheden zijn. Ook de
ervaringen van buurtgenoten met de
thuiszorg zijn een bron van informatie.
Op basis van al die informatie kunt u het aanbod vergelijken. Zo maakt u een
bewuste keuze, en dat vergroot de kans op een prettige samenwerking.”
28
Aanpassingen in huis in overleg
Margo Berends (46), wijk verpleegkundige en project medewerker bij Buurtzorg:
“Bepaalde aanpassingen die mensen
alvast
op
eigen
initiatief doen, zijn onhandig.
We komen bijvoorbeeld bij cliënten waar het bad is
verwijderd en de opstap van
de nieuwe douche te hoog is. Of het nieuwe seniorenbed kan
niet
op
werkhoogte
worden versteld. Zonde! Aan
passingen vooraf bespreken
met iemand die er verstand van heeft, bijvoorbeeld een thuiszorgmedewerker,
komt teleurstellingen.”
voor
Bedenk: alles kost geld
Gea Harmsen (51), verzorgende IG bij TSN Thuiszorg: “Na een opname zijn het ziekenhuisbed en de po-stoel voor thuis vaak al geregeld vanuit het ziekenhuis of revalidatiecentrum. Maar die hulp middelen kunt u niet eindeloos kosteloos gebruiken. Bij langdurig gebruik is een nieuwe aanvraag nodig, via de gemeente of zorgver zekeraar. Soms betaalt u een eigen bijdrage. Ook voor zorg betaalt u een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. Het Centraal Administra tie Kantoor (CAK) houdt de kosten bij. Omdat het lang kan duren voordat u de rekening krijgt, is het verstandig om via www.hetcak.nl een voorberekening te maken.
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_19.indd 28
19/11/14 11:09
ips
mantelzorgt
Niets mis met tweedehands
Vaak is het huren van hulpmiddelen duurder dan een simpel exemplaar kopen
5
Cora Postema (55) is mantelzorger van echtgenoot Wim. Hij werd in 2009 getroffen door een herseninfarct. “De douchestoel kostte ons
Zoek een cliëntondersteuner
tien euro eigen bijdrage per maand. Toen we informeerden of het niet
Eliane Heseltine (55) zorgt sinds 2005 voor echtgenoot John die een her-
voordeliger was om de stoel te ko-
seninfarct heeft gehad. “Ik had een conflict met een zorginstelling en
pen, bleek de restwaarde nog vijf-
kwam er niet meer uit. Ik was te emotioneel betrokken. Ik heb via de
honderd euro te zijn. De douchestoel
gemeente hulp gevraagd aan een cliëntondersteuner. Met haar begelei-
ging retour en ik haalde voor een
ding lukte het wél om concrete afspraken te maken. Ik werd geholpen
paar tientjes een douchekruk bij
door een casemanager. Dat is iemand die veel weet van een bepaald
Blokker. Onze scootmobiel kochten
ziektebeeld, zoals CVA, alzheimer of parkinson, en wat erbij komt kijken.
we op Marktplaats. We hadden de
Cliëntondersteuning is ook mogelijk voor mensen die om andere rede-
maandelijkse eigen bijdrage er bin-
nen langdurige zorg nodig hebben. Per gemeente is de ondersteuning
nen een half jaar uit. Vaak scheelt zelf
anders georganiseerd, maar het Wmo-loket is altijd het startpunt.”
hulpmiddelen regelen geld, formulie-
Is dit het juiste formulier?
ren invullen en wachttijd. Het zorgt er ook voor dat we ons minder afhankelijk voelen, en dat is prettig.”
Marjo Brouns (56) is mantelzorger van haar man Mon.
Plan afspraakvrije dagen
Hij liep een partiële dwarslaesie op door een ongeval.
Annette Stekelenburg (49) is moeder van drie
“Bij het Wmo-loket kreeg ik de aanvraagformulieren
kinderen van wie er twee een progressieve
voor een gehandicaptenparkeervergunning mee. Om-
spierziekte hebben. Haar man heeft een mil-
dat er een pasfoto nodig was van mijn man, moesten
dere vorm van de ziekte. “Zodra wij met lang-
we naar een fotograaf. Dat was voor ons een hele on-
durige zorg in aanraking kwamen, leek het of
derneming. Terug bij het loket hoorde ik dat het for-
we zelf geen agenda meer hadden. Instellin-
mulier verouderd was en de pasfoto overbodig. Zulke
gen plannen afspraken zonder te vragen of
slordigheden zijn niet altijd te voorkomen. Wel helpt
het uitkomt. We kregen het gevoel dat ons le-
het om meteen de formulieren door te nemen met
ven door anderen werd bepaald. We besloten
een medewerker. En maak melding van missers, dat
twee dagen per week vrij te roosteren, zon-
voorkomt hopelijk dat anderen hetzelfde overkomt.”
der afspraken. Dat bracht rust. Soms betekent
8
afzeggen een maand wachten op een nieuwe
vraag hulp via de gemeente voor een cliëntondersteuner.
afspraak. Maar ik heb geleerd om te denken: zolang er niemand doodgaat omdat we het uitstellen, doen we het.”
ANBO ● nummer 8 ● 2014
ANO_N8_19.indd 29
29
19/11/14 11:09
DOSSIER HULP GEZOCHT
32
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_26.indd 32
27/11/14 14:45
WEHELPEN.NL Iedereen heeft soms behoefte aan een helpende hand. Iemand die een boodschapje doet, iets repareert of gewoon even koffie komt drinken. Dat is nu te regelen via WeHelpen.nl, een online marktplaats om hulp te krijgen én te geven. TEKST WOUTER BOONSTRA BEELD ISTOCK, HELEEN KURPERSHOEK
Z
es jaar geleden kreeg Coen van de Steeg (44) een ongeluk. Hij liep hersenletsel op en moest twee jaar revalideren. Een behoorlijke be lasting voor zijn vrouw, die naast de zorg voor haar man een jong gezin draaiend moest houden én een drukke baan had. Kortom: er was hulp nodig, maar daarmee wilden ze niet steeds dezelfde mensen in hun naaste omgeving lastigvallen. Van de Steeg kon weinig prikkels en direct contact met mensen verdragen, maar twitteren ging wel. Zo kwam hij in contact met Maaike Schnabel, die van borst kanker aan het herstellen was. Net als Van de Steeg wilde ze niet alleen op de bank zitten, maar er weer toe doen en binnen haar mogelijkheden anderen helpen. Ze wisselden ideeën uit en ontwikkelden samen het concept van WeHelpen: een online marktplaats voor het vinden, delen en organiseren van hulp. Mantelzorger Arjan in ’t Veld was met eenzelfde soort initiatief b ezig en sloot zich bij hen aan. Hij bedacht een manier om de zorg voor zijn moeder met MS digitaal af te stemmen met andere helpers. Op deze manier wilden de drie het vragen en aanbieden van hulp een voudiger maken. Het initiatief kreeg financiële steun van PGGM, Rabobank, VitaValley, Bureauvijftig, The Caretakers en verzekeraars Achmea, CZ en Menzis.
“WeHelpen.nl is gratis en toegankelijk voor alle Nederlanders. We noemen het ‘een geschenk aan de samenleving’,” zegt algemeen directeur Gertjan van Rossum. De dienst, met inmiddels 15.000 hulpbieders en ruim 2000 hulpvragen, komt als geroepen nu we allemaal meer zelf moeten gaan regelen voor onze zorg. Maar hoe werkt het precies? “Veel mensen willen iets voor een ander doen, alleen moet het wel aansluiten bij hun interesse en in hun agenda passen,” aldus Van Rossum.
‘WEHELPEN KOMT ALS GEROEPEN NU WE ALLEMAAL MEER ZELF MOETEN GAAN REGELEN VOOR ONZE ZORG’ “We bieden een flexibel systeem dat we verbinden met het net werk dat hulpvragende mensen al hebben. Daarnaast stimule ren we dat mensen elkáár helpen, door wederkerigheid aan te moedigen: jij doet wat voor mij, ik doe wat voor jou.” En lid worden is simpel: een e-mailadres, accountbevestiging en wachtwoord zijn voldoende om aan de slag te gaan.
ZORG IN EIGEN HAND ANBO was direct enthousiast over WeHelpen. Het initiatief sluit goed aan bij de reorganisatie in de langdurige zorg, waar door mensen de zorg meer in eigen hand moeten nemen. “Die omslag gaat niet zonder slag of stoot,” zegt hoofd belangen behartiging Alex van Scherpenzeel. “Alle praktische hulp is dus welkom. Het aantal gebruikers en het gemak van de website maken WeHelpen aantrekkelijk.” Het feit dat mensen zelf bepalen wie komt helpen, en niet de gemeente, is volgens hem een voordeel. “De gemeente regelt noodzakelijke hulp en ondersteuning, zoals huishoudelijke hulp of hulpmiddelen, maar soms wil je iets extra’s. Of gewoon iets gezelligs doen. ANBO ● NUMMER8 ● 2014
ANO_N8_26.indd 33
33
27/11/14 14:46
Via WeHelpen kan dat snel en makkelijk, met mensen uit de buurt die zichzélf hebben aangemeld.” Toch is het makkelijker gezegd dan gedaan, hulp vragen aan een vreemde. “Er is misschien wat lef voor nodig, hulp vragen ís ook moeilijk,” beaamt Van Scherpenzeel. “Maar WeHelpen is heel laagdrempelig. De meeste senioren van nu kunnen bovendien prima met een computer overweg, dus dat is geen obstakel. En lukt het niet, dan kan een kind of buur helpen. Via de website kun je simpele dingen regelen, zoals hulp bij het ramen lappen of boodschappen doen. Maar het helpt mensen ook om nieuwe contacten op te doen.” Dat bevestigt WeHelpen-directeur Van Rossum. “Een mevrouw zocht iemand om haar kapotte leeslamp te maken (zie ook pagina 26, red.). De man die reageerde, bleek een paar deuren verderop te wonen. Nu zeggen ze elkaar gedag. WeHelpen stimuleert dus ook ontmoetingen in de wijk.”
‘JE REGELT HULP BIJ HET RAMEN LAPPEN ÉN JE DOET NIEUWE CONTACTEN OP’
EEN GOED NETWERK Kunnen er ook kwaadwillenden opduiken in het systeem? “Natuurlijk moet je altijd opletten wat je in je openbare profiel zet,” zegt Van Rossum. “Op de site geven we daar tips voor. Verander bijvoorbeeld regelmatig je wachtwoord. Verder controleren we of de persoon die een account aanmaakt, ook echt toegang heeft tot het e-mailadres waarmee hij zich registreert. Ook de gegevensbeveiliging is van hoog niveau: het digitale inbraakcentrum van de Rabobank test de site regelmatig. Voor de zekerheid heeft WeHelpen een ‘meld misbruik’-knop. Gelukkig zijn we nog geen vervelende zaken tegengekomen.” WeHelpen biedt ook mantelzorgers ondersteuning, met een digitale agenda en een logboek. Hiermee kan een besloten hulpnetwerk van familie en vrienden voor iemand worden opgezet. “Er komen steeds meer van zulke netwerken bij,” constateert Van Rossum. ‘Twintig à dertig per week. En kom je tot de conclusie dat er te weinig mensen in de eigen omgeving zijn om een goed netwerk te vormen, dan kun je alsnog terecht op onze sociale marktplaats. Als mantelzorgers zelf een hulpvraag hebben, kunnen ze die trouwens in één moeite meenemen.” ANBO raadt al haar leden aan eens een kijkje op de website te nemen. Om hulp te vragen en/of te geven.
34
COLOFON EN SERVICE ANBO Hoofdredactie Marte van Santen Redactiecommissie Tabitha Poolen, Alex van Scherpenzeel, Renée de Vries Traffic management Tabitha Poolen Realisatie SPN bv, Baarn Bladmanagement Caroline van der Kooij Art direction Irene Crone Vormgeving Heleen Kurpershoek Eindredactie Esther Speelman, Marije van der Haar-Peters Druk Roularta Copyright 2014 ANBO Magazine ISSN 1877-3427 Redactieadres ANBO, Postbus 2012, 3440 DA Woerden Tel (0348) 46 66 66 e-mail: magazine@anbo.nl Advertenties Media Plus bv, Baarn Tel (035) 692 59 99 Lid worden? Via www.anbo.nl of via het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90 (ma. t/m vr. van 10.00 tot 16.00 uur). Aanmelden kan ook bij de dichtstbijzijnde afdeling. Contributie lidmaatschap € 37,30. Contributie tweede lid op hetzelfde adres € 33,80. ANBO-leden ontvangen in 2014 acht keer gratis ANBO Magazine. Lidmaatschap opzeggen? Doe dat vóór 1 december 2015 via servicecenter@anbo.nl of tel (0348) 46 66 90. Contributie wordt niet gerestitueerd. Hebt u vragen? Bel de ANBO Raadslijn, tel. (0348) 46 66 88 (werkdagen van 10.00-15.00 uur). Mailen kan ook: raadslijn@anbo.nl Prijzen ANBO Magazine Losse nummers € 4,50. Abonnement voor bedrijven € 32,50 per jaar voor acht magazines. Wijzigingen Kunt u doorgeven aan het Servicecenter, tel (0348) 46 66 90, of via servicecenter@anbo.nl. Privacy ANBO legt gegevens van ANBOleden vast. Uw adres kan gebruikt worden om u te informeren over producten en aanbiedingen van ANBO en zorgvuldig geselecteerde andere instanties. Stelt u hier geen prijs op? E-mail dan naar servicecenter@anbo.nl of stuur een briefje naar: ANBO, t.a.v. Servicecenter, Postbus 2012, 3440 DA Woerden.
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_26.indd 34
27/11/14 14:46
SUPERVOORDELIGE HERFSTAANBIEDINGEN Knip de bon(nen) van uw keuze uit en vergeet niet uw ANBO-pas te tonen wanneer u gebruikmaakt van deze aanbiedingen. Altijd op de hoogte van de laatste voordeel- & kortingsitems? Abonneer u dan nu op onze gratis digitale nieuwsbrieven via www.anbo.nl/nieuwsbrief.
€30
KORTING
LEDEN VOORDEEL
6 DVD’S + LANDKAART ‘WIJ EUROPA – 600 JAAR GESCHIEDENIS’ Hoe is het Europa dat we nu kennen ontstaan? Dit informatieve verzamelwerk (speelduur: ruim 4,5 uur) neemt u mee naar de tijd van onder anderen Copernicus, Luther, Galilei, Cromwell en Stalin en laat de geschiedenis met behulp van acteurs tot leven komen. Inclusief schitterende landkaart. VOORDEEL ANBO-leden betalen € 19,99 i.p.v. € 49,99 (excl. bijdrage verzendkosten à € 2,95). BESTELLEN Via www.source1webshop.nl/ANBO. Deze actie is geldig t/m 26 januari 2015.
€30
KORTING
DRIE DAGEN GENIETEN OP DE VELUWE Hampshire Hotel – Mooi Veluwe ligt midden in het Speulder- en Sprielderbos. Paleis het Loo, Nationaal Park De Hoge Veluwe en het Kröller-Müller Museum liggen vlakbij. Arrangement: 2x overnachting incl. ontbijtbuffet, 1x plateservice op dag van aankomst, informatiepakket met wandelroutes, gratis gebruik hotelsauna VOORDEEL ANBO-leden betalen € 69 i.p.v. € 99 p.p. o.b.v. 2 personen, excl. gemeentelijke heffingen. Eenpersoonstoeslag: € 15 per nacht. RESERVEREN Via www.hampshire-hotels.nl/anboveluwe of 0577-46 25 88 o.v.v. ANBO. Deze actie is geldig t/m 31 maart 2015 o.b.v. beschikbaarheid, m.u.v. feestdagen.
25%
KORTING
GEZELLIG: DE BREAD & DIP Haal het vakantiegevoel in huis met de prachtig vormgegeven Bread & Dip van Vacu Vin. Het brood kan in het bakje, de tapas in de keramieken schaaltjes en de kaasjes op de bamboeplank die ook te gebruiken is als deksel. VOORDEEL ANBO-leden krijgen 25% korting op de Bread & Dip (€ 18,75 i.p.v. € 24,99) en op veel meer producten van Vacu Vin in de webshop. BESTELLEN Via www.iicshop.nl o.v.v. de kortingscode anbo2014. Deze actie is geldig t/m 31 december 2014.
50%
KORTING
NAAR DE NATIONALE GEZONDHEIDSBEURS De Nationale GezondheidsBeurs, 5 t/m 8 februari 2015 in de Jaarbeurs Utrecht, is de grootste op het gebied van een gezonde leefstijl. Met motiverende sprekers, workshops, proeverijen, gezondheidstesten, demonstraties en advies. Een leuk én gezond dagje uit! VOORDEEL ANBO-leden betalen € 10 i.p.v. € 20 p.p., excl. bestelkosten à € 1,50. RESERVEREN Via www.plusticket.nl of 026-377 97 36 o.v.v. actiecode ANBO. Meer informatie op www.gezondheidsbeurs.nl.
ANBO ● NUMMER 8 ● 2014
ANO_N8_12.indd 61
61
19/11/14 09:59
WERF EEN NIEUW LID
En krijg allebei een gratis energiemeter U ONTVANGT Allebei een energiemeter
Het nieuwe lid ontvangt gratis 8x per jaar ANBO magazine in de brievenbus
Nog meer voordelen en kortingen
De energiemeter houdt het energieverbruik bij en berekent automatisch uw energiekosten.
ANO_N8_10.indd 52
GRATIS ENERGIEMETER
Lid zijn loo
n
t! ➜ Nog me er bespare n op uw energierek ening ➜ Fikse ko rting op uw zorgpremie ➜ Hulp bij belastinga angifte ➜ Goed ve rzekerd te g en schade ➜ Korting op reizen, uitstapjes en artikele n ➜ Nieuwe mensen on tmoeten ➜ Uw stem wordt geh oord in Den Haag en bij uw g emeente
18/11/14 15:46
GUN UW VRIENDEN DE VOORDELEN VAN ANBO Geef uw gegevens bij voorkeur door via www.anbo.nl/lidwerftlid. Of vul deze bon in en stuur deze naar: ANBO o.v.v. ‘LWL’, Postbus 2012, 3440 DA Woerden. Wilt u meer dan één nieuw lid aanmelden, kopieer dan de bon of ga naar onze website.
TOT EIND 2015 BETAALT HET NIEUWE LID € 38 ANBO komt op voor alle senioren. meer leden is meer invloed, meer korting en een nog betere individuele dienstverlening!
HUIDIG ANBO-LID
■ JA, IK MAAK IEMAND LID EN KRIJG DE ENERGIEMETER. Achternaam Voorletters Postcode
m/v Huisnummer
E-mailadres Lidnummer
NIEUW ANBO-LID
■ JA, IK WORD LID VAN ANBO EN ONTVANG OOK EEN ENERGIEMETER. TOT EN MET EIND 2015 BETAAL IK SLECHTS € 38. ■ MIJN PARTNER, WONEND OP HETZELFDE ADRES, WORDT OOK LID EN BETAALT € 33,80. Achternaam Voorletters
m/v
Straat Postcode
DIT MOET U ALS BESTAAND LID DOEN Ga naar WWW.ANBO.NL/LIDWERFTLID En vul uw gegevens in.
Huisnummer Woonplaats
Geboortedatum E-mailadres Telefoonnummer Indien uw partner ook lid wordt: Achternaam partner Voorletters partner
m/v
Geboortedatum partner E-mailadres partner
✓ Ik machtig ANBO om de contributie automatisch af te schrijven* ■ van mijn bankrekening:
IBAN: Datum
Of vul de bon in en stuur ’m op!
ANO_N8_10.indd 53
* Deelnemen aan deze actie kan alleen als u ANBO machtigt tot automatische afschrijving van het contributiegeld. Ik word lid van ANBO vanwege (s.v.p. aankruisen): ■ Belangenbehartiging ■ Korting op energie ■ Korting op zorgverzekering ■ Overig voordeel & korting ■ Activiteiten in de buurt ■ Belasting-invulservice Extra informatie Actie geldig tot 26 januari 2015. Maximaal één energiemeter per lid. Zolang de voorraad strekt. U ontvangt de energiemeter in maart 2015, mits het nieuwe lid de contributie heeft voldaan. Ga voor de voorwaarden naar www.anbo.nl/lidwerftlid en maak hem of haar lid voor maar € 38. Tijdens de actie kunt u alleen betalen via automatische afschrijving. Het lidmaatschap geldt vanaf de eerstvolgende maand na aanmelding t/m 31 december 2015. Doneren kan op IBAN NL 46 ABNA 0547903650 t.n.v. ANBO te Woerden.
LWLI_01_MAG8_ANBMAG_1451_C
Handtekening
18/11/14 15:47