ACTIE!
Ouderen maken
het verschil
DOSSIER
Onze koopkracht loopt achter
DE GROTE VRAAG
Is de mens van nature goed?
SEPTEMBER 2024 | NR. 1 | PRIJS: € 5,95
Samen sterk
‘Als je zo terugkijkt,tevreden is oud worden niet zo erg’ MARTINE VAN OS
ILLUSTRATIE: LOTTE DIJKSTRA
Omdat we (hopelijk) allemaal ouder en wijzer mogen worden. En omdat ANBOPCOB graag fungeert als vraagbaak en wegwijzer.
ANBO-PCOB maakt zich sterk voor de herwaardering van ouderen in Nederland. Er is namelijk niets mis met het woord ‘ouderen’. Het is een gewoon, neutraal woord net als ‘jongeren’, ‘bakkers’ of ‘fietsers’. Dat het woord gevoelig ligt, heeft alles te maken met de onderwaardering en het disrespect voor ouderen. Zij worden gezien als een grijze golf, een kostenpost, een zware last voor de zorg.
ANBO-PCOB wil daar verandering in brengen door het woord ‘ouderen’ positief te laden. Want ouderen zijn de motor van de samenleving. Zij dragen wijsheid met zich mee, ze zorgen ervoor dat de voetbalkantine blijft draaien, zij dragen bij aan de opvoeding van hun kleinkinderen, zij besturen de vele verenigingen in ons land en zijn mantelzorgers voor hun partners, familie en vrienden.
Kortom: ouderen maken het verschil. En daar maakt ANBO-PCOB zich sterk voor.
HET WAS EIND JUNI VORIG JAAR. De ledenraden van ANBO en PCOB kwamen voor het allereerst bij elkaar om te verkennen of een fusie mogelijk was. Er was meteen een connectie tussen de verschillende mensen, echt heel mooi. De gesprekken waren positief, opbouwend, respectvol. We gingen allemaal blij en opgetogen naar huis, ik ook. Want de fusie geeft ons de mogelijkheid om ons te ontwikkelen en van betekenis te zijn voor ouderen. Zonder de fusie was dat voor ons allebei een stuk moeilijker geweest.
En nu staan we hier, samen sterk. De enige echte landelijke belangenbehartiger voor ouderen. De fusie werd in december al beklonken, en we zijn meteen op 1 januari gestart met een mooi team van ANBO- en PCOB-medewerkers. Schouder aan schouder hebben we hard gewerkt aan een nieuwe web-
site, een nieuwe huisstijl en aan dit prachtige nieuwe magazine OuderenWijzer dat u nu in handen heeft. Ik realiseer me dat de meesten van u zich nu pas realiseren dat we echt één zijn. We vormen samen één vereniging: de leden, de medewerkers, vrijwilligers, de afdelingen, ledenraadsleden en de raad van toezicht. En alleen samen kunnen we er een succes van maken.
Hier gaan we en staan we voor als ANBO-PCOB: we zetten ons in zodat ouderen gezien worden en betrokken blijven. We brengen mensen bij elkaar. We geven ouderen een stem, bieden steun en organiseren samenzijn. Want ouder worden doe je niet alleen. Ontmoetingen met anderen en mee blijven doen, zorgen voor vreugde in het leven. Samen zijn we sterk.
Anneke Sipkens - Directeur-bestuurder directie@anbo-pcob.nl of Postbus 2012, 3440 DA Woerden
PS: Ik zou het heel leuk vinden als u laat weten wat u van dit magazine vindt!
OuderenWijzer september 2024
Bankieren in de buurt met ING
Voor de meeste bankzaken hoef je tegenwoordig eigenlijk helemaal de deur niet meer uit. Die kun je via de Mobiel Bankieren App of internetbankieren ook zelf doen. Wel zo makkelijk. Maar dat geldt niet voor iedereen.
Een grote groep mensen vindt het regelen van hun bankzaken soms nog best ingewikkeld. Zij kunnen hier best wat hulp bij gebruiken. Kom je er zelf in de app of met hulp van de klantenservice niet uit? Dan is het goed te weten dat ING meer dan 200 plekken heeft waar medewerkers klaarstaan om je te helpen. We zijn er wanneer je ons nodig hebt.
Zelf blijven doen
Het is prettig om zelf overzicht en grip te hebben op je eigen bankzaken. Of je nu een automatische incasso wilt instellen of een bedrag wilt overmaken van je spaarrekening naar je betaalrekening, het is goed om dit zelf te kunnen. Met digitaal bankieren hoef je hiervoor de deur niet meer uit.
Zonder afspraak binnenlopen
Maar gaat digitaal bankieren voor jou nog even te snel, vind je het best spannend of heb je het al eens geprobeerd en lukt het niet helemaal? Dan kun je nog gewoon zonder afspraak terecht bij de medewerkers
van een van de ING Servicepunten. Die vind je in dorpen of steden vaak in winkels zoals de Primera, Bruna of ReadShop. De medewerkers zijn speciaal door ING opgeleid om je verder te helpen met je bankzaken en als je dat wilt, leggen zij ook de Mobiel Bankieren App aan je uit. En als je je eigen tablet of smartphone meeneemt, kun je het direct zelf proberen.
Hulp als je dat nodig hebt
De medewerkers van het ING Servicepunt leggen je graag uit hoe het werkt en helpen je hier verder mee. Zij kunnen je ook aanmelden voor een workshop digitaal bankieren. Loop gewoon eens even binnen bij het servicepunt bij jou in de buurt. Je gaat er altijd geholpen de deur uit.
De ING Servicepunten vind je op ing.nl/locaties.
Dossier koopkracht
De gemiddelde koopkracht steeg de laatste 45 jaar bijna 60 procent. Maar gepensioneerden gingen er in al die jaren nauwelijks op vooruit. Hoe kan dat?
Sinds kort is ze officieel pensioengerechtigd. Ze verheugt zich op een andere invulling van haar drukke bestaan. ‘Ik vind het spannend om uit te vinden wat er nog meer mogelijk is. Acteren lijkt me geweldig.’
ANBO-PCOB maakt zich sterk voor de herwaardering van ouderen. Vertel ons wat u zoal doet voor elkaar en voor de maatschappij, vroegen we. We kregen bijna duizend reacties. Indrukwekkend!
OOK IN DIT NUMMER
6 Post
8 Nieuws
19 Column Wouke van Scherrenburg Jong van geest
32 Opgelost en geregeld
37 Interrailen: dat jeugdige gevoel van vrijheid
49 De Grote Vraag
Is de mens van nature goed?
56 Zo, die zijn actief!
ANBO-PCOB Noord-Drenthe
58 Gezegd en gezwegen ‘Ik wil ze liever niet zien’
62 Dag van een vrijwilliger De hockeytrainer
66 Uit & thuis
69 Column Jaap Jongbloed Hoe wil je oud worden?
70 Zes tips om niet te vallen
72 Ledenvoordeel
Dit hebben we u te bieden!
78 Win een elektrische fiets!
Maak nu de puzzel
80 Jong over oud
‘We raken nooit uitgepraat’
82 Word nu lid!
83 Servicepagina
Een blik in onze brievenbus en opmerkelijke berichten die u met ons deelde.
Mijn nichtje Feline, bijna drie jaar oud, kijkt naar onze keukenklok (type stationsklok) met een prominente rode secondewijzer. Als de secondewijzer op de 12 staat, stopt hij even om de minutenwijzer voorrang te geven en te laten verspringen. Ze merkt op: ‘Wat gaat ie langzaam’. Ik heb geen idee wat haar referentiekader is. Op haar leeftijd duren minuten nog uren. Terwijl bij mij, 62 lentes jong, uren helaas voorbij vliegen als seconden.
Mieke Kerkhof, X @mieke_kerkhof
2.555
HONDERD JARIGEN TELT
NEDER LAND NU
Ruim twee keer zo veel als twintig jaar geleden. CBS verwacht dat Nederland rond 2040 meer dan vijfduizend honderdplussers heeft.
‘Ouderen van nu zijn ook niet meer tuttig, dus deze cover is echt van deze tijd’
(Eerste
reactie op de testcover)
De Vierdaagse op je 90ste
Wandelen is een mooi iets om de dag door te komen. Ik loop het hele jaar veel. Ik doe sinds mijn 86ste ook mee met de Nijmeegse Vierdaagse. Dit jaar ook. Ik ben denk ik met mijn 90 jaar de oudste vrouwelijke deelnemer. Ik wandel het liefste met de militairen mee. Die houden er lekker de gang in.
Groeten uit Roosendaal, Blanche Troost-Tompot
Stuur een kaartje naar
mevrouw Muis
Mevrouw Muis (90) is sinds 1,5 jaar helemaal doof. Haar hoofd is helder en nu ze niets meer hoort voelt ze zich erg eenzaam. Vroeger breide ze iedere winter jasjes en dekentjes voor landen in Oost-Europa. Maar dat gaat niet meer vanwege artrose. Wie beurt haar op met een kaartje?
Wilt u een kaartje sturen naar mevrouw Muis?
Mail dan voor het adres naar kaartje@anbo-pcob.nl of bel naar 0348-46 66 66.
WILT U OOK REAGE REN? magazine@ anbo-pcob.nl of schrijf naar
Ouder en Wijzer Post Postbus 2012 3440 DA Woerden
Zonder www kan ook Internetadressen beginnen altijd met ‘www’. Maar ook zonder die drie w’s werken ze. En het is veel simpeler om een websitenaam in te typen zonder www. Daarom vermelden we in dit magazine de ‘www’ niet altijd meer voor een internetadres.
‘De cover is aantrekkelijk om te zien. De linkerbalk doet me denken aan een boekenwijzer en dus wel grappig dat het ouderenwijzer heet.
De woordspeling bevalt me.’
(Eerste reactie op de testcover)
Sinds 2019 heeft de Wmo een abonnementstarief. Iedereen, ongeacht de hoogte van het inkomen, betaalt een vast bedrag per maand als eigen bijdrage voor een Wmo-voorziening. Het kabinet wil echter per 1 januari 2026 weer een inkomensafhankelijke bijdrage invoeren voor alle Wmo-voorzieningen. Dat vindt ANBO-PCOB geen goed idee. ‘De Wmo moet wel toegankelijk blijven voor iedereen.’
ANBO-PCOB reageerde op de internetconsultatie van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de wijzigingen in de Wmo. Samen met organisaties als Ieder(in), Patiëntenfederatie Nederland, MantelzorgNL, MIND, Per Saldo, Alzheimer Nederland, Spierziekten Nederland, Wij Staan Op! en Gehandicapten Patiënten Platform Zeist.
Samen benadrukten we de risico’s van het invoeren van een inkomensafhankelijk eigen bijdrage. Hierdoor zal de eigen bijdrage voor de Wmo soms fors toenemen, bovenop de stapeling van zorgkosten. Mensen die dat niet kunnen betalen en hun sociale netwerk niet (nog meer) kunnen inzetten, komen in de knel te zitten en gaan zorg mijden, is de vrees.
Van 12 tot en met 19 oktober is de Week van de palliatieve zorg. Wat is palliatieve zorg? Kijk voor info en folders op overpalliatievezorg.nl
De afgelopen maanden is ANBO-PCOB uitvoerig in de media gekomen. Een kort overzicht.
29 JULI – ANBO-PCOB IN RTL NIEUWS OVER VERDWIJNEN BRIEVENBUSSEN
In het noorden van het land verdwijnen honderden brievenbussen. Sommige dorpen hebben straks helemaal geen brievenbus meer. Dat is een kwalijke zaak, vinden we bij ANBO-PCOB. ‘Als je een rollator of scootmobiel hebt ga je niet zomaar twee kilometer verderop naar een brievenbus’, zeiden we op RTL Nieuws.
9 JULI – ANBO-PCOB BIJ OMROEP FLEVOLAND OVER DOORSTROMEN WONINGMARKT
Omroep Flevoland maakte een item over wooncoaches in Almere die de doorstroming voor wonen moeten stimuleren. Er kwamen veel reacties op Facebook. ANBO-PCOB is voorstander van doorstroming op de woningmarkt. De woordvoerder: ‘Je maakt je leven comfortabeler en meer passend bij je omstandigheden.’
30 JUNI – VEEL AANDACHT VOOR ONZE FLITSPEILING OVER NIEUWE KABINET
Slechts twee op de tien ouderen zijn zeer positief over het nieuwe kabinet. Bijna de helft is bij voorbaat zeer negatief. 33% wacht eerst af. Zo blijkt uit een flitspeiling van ANBO-PCOB onder bijna zevenduizend 65-plussers. Vooral lokale media waren zeer geïnteresseerd in de resultaten.
Zo krijgt u ook leeftijdskorting bij reizen met OVpay
Iedereen vanaf 65 jaar heeft recht op leeftijdskorting in de bus, tram of metro. Vanaf nu kan die korting niet alleen via uw OV-chipkaart, maar ook via de betaalpas of creditcard.
Het werkt als volgt: download de OVpay-app in de Google Play-store of App-store. Log in op de app door uw naam en e-mailadres in te vullen. Vervolgens krijgt u een e-mail met een code die u in de app invult. Voeg uw betaalpas of creditcard toe. Dat doet u door in de app naar ‘Passen’ te gaan en vervolgens op ‘+ pas toevoegen’ te klikken. Selecteer de optie ‘Leeftijdskorting toevoegen’.
Maak vervolgens een profiel aan, daarvoor vult u in uw naam en geboortedatum. Ook maakt u in de app een duidelijke foto van uzelf. U heeft nu leeftijdskorting toegevoegd en u kunt reizen in bus, tram en metro met korting.
Tegelijkertijd met dit nieuwe magazine gaat ook onze prachtige en zeer overzichtelijke nieuwe website de lucht in. U kunt er alles vinden van ANBO-PCOB: onze nieuwsberichten, de toegang tot Trefpunt, de standpunten van ANBO-PCOB, belangrijke dossiers, handige downloads, het bladerbare magazine en de gesproken versie, mooie aanbiedingen van ons ledenvoordeel en informatie over de afdelingen. Kortom: te veel om op te noemen. Dus ga vooral zelf eens kijken op: anbo-pcob.nl
De woningmarkt zit op slot. Ook voor ouderen, omdat er niet voldoende seniorenwoningen zijn. Gelukkig komt er langzamerhand steeds meer variatie in het aanbod. Burgers nemen vaker het heft in handen, maar er zijn ook initiatieven van corporaties en andere marktpartijen. In onze nieuwe tipgids, die we samen met ZorgSaamWonen voor u hebben samengesteld, staan we daarom stil bij alternatieve woonvormen.
U kunt de tipgids gratis downloaden via anbo-pcob.nl/tipgids-alternatieve-woonvormen
WILT U MEER NIEUWS?
Wilt u op de hoogte blijven van wat er speelt binnen ANBO-PCOB en wat we allemaal voor u doen? Abonneer u dan nu op onze (gratis) digitale nieuwsbrief. Ga naar anbo-pcob.nl/ nieuwsbrief en meld u aan.
Er zijn nieuwe afspraken gemaakt over het leveren van langdurige zorg. De afspraken zijn gebundeld in het Generiek Kompas, dat per 1 juli is opgenomen in het Register van het Zorginstituut Nederland en direct in werking treedt. ANBO-PCOB was betrokken bij het samenstellen.
Het Generiek Kompas is bedoeld voor mensen die in hun dagelijks leven naast mantelzorg ook professionele zorg nodig hebben. Het legt de nadruk op het voorkomen van een grotere zorgvraag door te kijken wat ouderen zelf, of samen met hun netwerk, kunnen en hoe de zorg daarop kan aansluiten.
De grootste verandering is dat het Generiek Kompas de vraag van de cliënt volgt, ongeacht waar de zorg geleverd wordt of vanuit welke wet. Wat precies nodig of passend is, is niet alleen een kwestie van zorg, ondersteuning of behandeling. Zingeving en vitaliteit zijn bijvoorbeeld niet te vangen in richtlijnen, het gaat om de optelsom van het geheel. Het Kompas is ontworpen door zeventien partijen, waaronder ANBO-PCOB.
In de volgende Ouder en Wijzer leest u er meer over.
Online fraude komt steeds meer voor. De vorm van oplichting met nep e-mails en websites kan u veel geld kosten. Oplichters gaan steeds slimmer te werk en zijn vaak lastig op te sporen.
De Nederlandse Vereniging van Banken heeft nu de campagne ‘Herken fraude. Voorkom fraude’.
Met tips als:
• Check vergelijkingssites en reviews of de webshop betrouwbaar is
• Kijk of er een aanklikbaar keurmerk op de website staat
• Controleer of de webshop bekend is op deze site: politie.nl/checkdeverkoper
Kijk voor tips op voorkomfraude.nl
We zijn op zoek naar nieuwe vrijwilligers die het leuk vinden om mensen te helpen bij het doen van hun belastingaangifte en te kijken of ze recht hebben op huur- en/of zorgtoeslag. ANBO-PCOB biedt u de nodige ondersteuning, training en voordelen. Voor meer info: 0348-46 66 11, m.evenhuis@anbo-pcob.nl
Als 60-plussers over hun toekomst praten, is het populairste gespreksonderwerp de woning, gevolgd door bewegen en jong van geest blijven. Het is goed dat we over onze toekomst praten, want de overheid legt de regie steeds meer bij ouderen zelf. ANBO-PCOB organiseert daarom (binnen de Seniorencoalitie) interessante bijeenkomsten in het land met de titel ‘Krachtig Ouder Worden’. Er zijn nog plaatsen. Meld u gratis aan!
‘Senioren willen zich wel degelijk goed voorbereiden op de toekomst’,
stelt Anneke Sipkens, directeurbestuurder van ANBO-PCOB. ‘Dat is positief, want er komen meer ouderen, maar minder voorzieningen. De overheid zet in op meer eigen regie. Mensen moeten zelf zorgen dat hun huis geschikt is en moeten vooral elkaar gaan helpen. Met de bijeenkomsten ‘Krachtig Ouder Worden - praat vandaag over morgen’ gaan we daarover op een leuke manier het gesprek aan. De middagen zijn een groot succes. Het zijn bijeenkomsten vol informatie, inspiratie en goede gesprekken.’
De eerstvolgende regiobijeenkomsten zijn in:
Baarn (25 september)
Amsterdam (15 oktober) Groningen (13 november) Alblasserdam (11 december)
Aanmelden
U kunt zich kosteloos aanmelden via deseniorencoalitie.nl (zie onder ‘Regiobijeenkomsten’). Elke regiobijeenkomst begint om 12.30 uur (inloop) en duurt tot 17.30 uur.
Sinds 3 april van dit jaar is Martine van Os officieel pensioengerechtigd. Ze vindt het ‘een rare, geforceerde lijn’, maar verheugt zich tegelijkertijd op een andere invulling van haar, soms wel erg drukke, bestaan. ‘Ik vind het óók spannend om uit te vinden wat er allemaal nog meer mogelijk is.’
Misschien – nee, eigenlijk is het wel zeker, maar daar kan nog niets over gezegd worden – gaat ze straks weer acteren. Dat is haar grootste passie, al zo lang als ze het zich kan herinneren.
‘Ik was een jaar of vijf, zes. We zaten met vrienden van mijn ouders in ons Groningse landarbeidershuisje. Er werd muziek gedraaid en ik wilde héél graag dansen maar ik zat op de bank, ingeklemd tussen al die grote mensen, en het lukte niet om
me los te wurmen. Dát gevoel: een drang vanbinnen, een intrinsieke behoefte om me uit te drukken, te bewegen, te acteren. Het is een psychologisch verhaal dat ik zelf in elkaar heb gedraaid, maar ik denk dat die uitingsdrang zo sterk was omdat mijn vader bij alles wat ik wilde ondernemen zei dat ik me maar beter gedeisd kon houden. En dat hij daarmee zijn eigen onzekerheid op mij projecteerde.’
Joop van Os, in 1995 op 70-jarige leeftijd overleden, was jarenlang hoofd Actuele Programma’s bij de NOS. ‘Geweldige vader, maar een ingewikkelde man, licht ontvlambaar en daardoor ook nogal onberekenbaar. Door zijn werk was hij erg gestrest, wat bij ons thuis voor erg veel spanning zorgde. Mijn ouders hadden vaak behoorlijk heftige ruzies. De reactie van mijn broer was: terugtrekken, afsluiten, terwijl ik voortdurend liep te bemiddelen en als een soort schaapherder de boel bij elkaar probeerde te houden.’
Ze noemt het zelf een harde schijf die nu eenmaal door de omstandigheden op een bepaalde manier werd geprogrammeerd. In haar werk voor de televisie had ze profijt van die enorme voelsprieten en wist ze mogelijke onmin op redacties tijdig de kop in te drukken, maar de keerzij – niet goed genoeg voor jezelf opkomen – speelde haar vaker parten.
‘Ik heb eens een psycholoog horen zeggen dat mensen depressief worden als ze het gevoel krijgen dat ze het leven niet in eigen hand hebben. Ik ben nooit écht depressief geweest, maar heb me wel een periode heel lam gevoeld. Het is in de loop der jaren een stuk beter gegaan. Vind ik zelf. Ik herinner me hoe tevreden ik was nadat ik, volgens mij, heel gedecideerd een lastig telefoongesprek had gevoerd, maar het eerste wat mijn man tegen me zei toen ik ophing was: “Jij denkt misschien dat het heel hard en kordaat was, maar dit was een héél normale conversatie.”’
1957 Geboren in Den Haag op 3 april
1976 - 1980 Volgt opleiding aan de Academie voor Expressie, ontmoet latere echtgenoot, Wouter Stips
1987 - 1990 Speelt juffrouw
Dücker in de Tros tv-serie
‘Familie Oudenrijn’
1987 - 1994 Radioprogramma
‘Binnenlandse Zaken’
1988 Martine en Wouter krijgen een dochter: Bo
1990 Zoon Julian wordt geboren
1994 - 2001 Maakt ‘Lieve Martine’ voor de KRO
2004 - 2011 Speelt Pieta in een Sinterklaas-filmreeks
2005 Omroep Max
2008 - heden Presenteert samen met Sybrand Niessen de dagelijkse talkshow
‘Tijd voor Max’
2011 - heden Volgt ouderen op kampeervakantie in de serie
‘We zijn er bijna!’
2015 ‘Nooit meer alleen’, MAX-programma over ouderen en eenzaamheid
2023 Speelt ‘de geest van het verleden’ in ‘Scrooge live’
Die man, dat is Wouter Stips, kunstenaar van beroep. Ze leerde hem kennen op de Academie voor Expressie. Hij was haar docent. En twaalf jaar ouder. ‘We zaten in verschillende fases. Eerst was ik een student en had hij al de nodige levenservaring opgedaan, ik had weinig geld en hij een goed salaris. Zo tussen mijn dertigste en vijftigste gingen we redelijk gelijk op, daarna begonnen die fases zich weer duidelijker af te tekenen. Wouter wilde het rustiger aan gaan doen, terwijl ik daar nog helemaal niet aan toe was. Inmiddels merk ik dat ook bij mij het ‘heilige moeten’ begint te verdwijnen en zitten we weer op één lijn.’
‘Ik vroeg me weleens af: zijn dit nu mijn of háár gedachten’
Natuurlijk is de gedachte weleens in haar opgekomen dat ze er op een dag – afkloppen – alleen voor komt te staan. Een mens lijdt het meest om het lijden dat hij vreest, maar toch… ‘Ik ben gewoon heel slecht in afscheid nemen. Dat gaat van afwasborstels tot vrienden.’ Het is een ‘programmering’ die grotendeels door haar innige relatie met haar moeder, Phili Viehoff, tot stand is gekomen. ‘We maakten zo sterk deel uit van elkaars leven dat ik me weleens afvroeg: zijn dit
nu mijn of háár gedachten? Ze is negentig jaar geworden, overleden in 2015. Ik heb het daar erg moeilijk mee gehad. Ken je het gedicht van Annie M.G. Schmidt, Zonder jou? Dat begint met de regel: “De wereld is zo wonderlijk leeg zonder jou”. Dat gevoel had ik heel sterk. En heb ik nog. Soms.’
Het lijkt niet eens zo heel lang geleden dat ze, als 25-jarige, aan haar carrière bij radio en televisie begon. ‘Dan kijk ik om me heen en denk: huh, ben ik hier al? Eigenlijk is alles gelukt in mijn leven: ik heb –ondanks die ruzies van mijn ouders – best een leuke jeugd gehad, het werk was altijd al naar mijn zin, maar de laatste jaren bij MAX zijn echt fantastisch, ik ben moeder van twee geweldige kinderen en getrouwd met de allerliefste man. Als je met zoveel tevredenheid kunt terugkijken, is het een stuk minder erg om oud te worden.’
Over haar toekomstplannen blijft ze vaag: acteerwerk waarover ze niets kan zeggen, een televisieprogramma dat ‘in de maak is’ en een nogal rigoureuze overweging: misschien gaat ze, na zestien jaar, wel stoppen met de dagelijkse talkshow Tijd voor Max. Dat moet toch een vreselijke toestand worden voor de vrouw die al in snikken uitbarst als er een oude afwasborstel moet worden afgedankt?
‘Nou nee… ja, oké, waarschijnlijk wel. Aan de andere kant is het ook goed zelf afscheid te nemen voordat een ander voor jou gaat beslissen dat het tijd is om te gaan.
Het is iets tegenstrijdigs: ik ben erg geneigd te blijven zitten, maar ik vind het óók spannend om uit te vinden wat er allemaal nog meer
‘Je kunt ook heel eigenwijs worden op je oude dag’
mogelijk is. En áls ik nog iets anders wil, moet ik het wel nú doen. De jaren dat je nog in goede gezondheid kunt werken raken per slot beperkt.’ Het zou zo maar eens kunnen dat ze over een tijdje ook de rust zal vinden om iets langer dan die ene week – waarin ze vooral bezig is te bedenken wat ze daarna gaat doen – op vakantie te gaan. Japan staat hoog op haar lijstje, Wouter wil graag naar Indonesië. Martine ziet zichzelf niet, zoals de deelnemers van de televisie-hit We zijn er bijna!, in een camper door Europa trekken.
‘Ze hebben me wel veel geleerd, niet zozeer over hoe je als oudere je leven moet invullen of zo, maar door zo schaamteloos, zonder masker, zichzelf te zijn. Ze parkeren hun campers het liefst met de deuren naar elkaar toe, zodat ze bij het uit bed stappen meteen een praatje kunnen maken. Zo ver hoeft het voor mij niet te gaan – ik ben erg op mijn privacy gesteld – maar ik probeer het wel minder belangrijk te vinden hoe een ander over me denkt.’
‘Ik was een soort schaapherder, die de boel bij elkaar probeerde te houden’
1. Hoe belangrijk is uiterlijk?
‘Het is voor mij nooit erg belangrijk geweest. Natuurlijk vind ik het niet leuk als ik er heel moe uitzie of zo, maar ik heb geen behoefte aan cosmetische ingrepen. Een gezicht dat langzaam ouder wordt, kan net zo goed heel mooi zijn.’
2. Gelooft u dat wijsheid met de jaren komt?
‘Zeker. Maar of het altijd goede wijsheid is? Je kunt ook heel eigenwijs worden op je oude dag. Op zich is alle opgedane kennis natuurlijk heel bruikbaar. Daarom vind ik het ook zonde als mensen die nog heel energiek zijn en volop in het leven staan, móeten stoppen met werken.’
3. Hoe ontspant u zich?
‘Door de dag te beginnen met een kruiswoordpuzzel. Mijn moeder deed dat ook altijd. Het is heerlijk om je even terug te trekken in je eigen wereld.’
4. Met wie bent u het langst bevriend?
‘Ik heb veel langdurige vriendschappen. Dat gaat over trouw, ja, maar heeft ook te maken met het feit dat ik moeilijk los kan laten.’
5. Wat is het geheim van een goed huwelijk?
‘Een goed huwelijk is als een breiwerk dat steeds een stukje groter wordt. Wat het uiteindelijk wordt? Een deken, denk ik, waar we lekker samen onder kunnen kruipen.’
Een relaxfauteuil voor het leven?
Een goede en gezonde zithouding, heerlijk relaxen en makkelijk opstaan?
Ontdek het comfort van de op maat gemaakte relaxfauteuils en banken.
Vraag gratis het uitgebreide inspiratiemagazine aan.
Gratis brochure? Bel
Check vergelijkingssites en reviews om te achterhalen of de webshop betrouwbaar is.
Kijk of er een aanklikbaar keurmerk op de website staat.
Controleer of de webshop bekend is bij de politie op politie.nl/checkdeverkoper. voorkomfraude.nl
FOTO: JANITA SASSEN
WOUKE VAN SCHERREBURG
is journalist en politiek verslaggever in hart en nieren. Ze werkte jaren in Den Haag voor de NOS en is nog steeds actief als gespreksleider, interviewer en columnist.
COLUMNISTEN
ZIJN VRIJ OM HUN
PERSOONLIJKE
MENING TE UITEN
EN VERWOORDEN
NIET DE MENING
VAN ANBO-PCOB.
Ik schrijf dit aan een mini- tafeltje in een hotel pal voor de Franse grens. Op weg naar een dierbare vriendin die een huis in Frankrijk heeft en naar een weekje samen. Om bij te praten, te wandelen en lekker te eten. Om te discussiëren over de alarmerende toestand in de wereld. Zo’n tien jaar geleden had ik de ruim 800 km naar haar dorp in één dag gereden. Nu slaap ik in een onbekend hotel en heb daar enorm de pest over in. Waarom? Omdat ik mentaal makkelijk een lange dag rijden aankan, maar mijn lijf zegt hohoho. Een lastig conflict dat we vaker zien bij senioren. Het valt voor velen niet mee afscheid te moeten nemen van dingen die we probleemloos deden, want onze geest is nog jong. En er
zijn er ook die geen afscheid kunnen nemen van hun sociale status, hun invloedrijke positie in het werkzame leven. Dat moet nog lastiger zijn.
Iedereen heeft kunnen lezen in hoeveel verenigingen van eigenaren (vve’s) onderling ruzie is, waardoor er bewoners zijn die zich bedreigd en geïntimideerd voelen met het machteloze gevoel niets tegen de oppermachtige baasjes van de vve te kunnen uitrichten. De voorzitter is regelmatig de man (misschien is er ook een vrouw, maar dat is me niet bekend) die, na een werkzaam leven met invloed en aanzien, geen afscheid kan nemen van de macht en de spotlights. Hij is eraan verslaafd geraakt, dus zijn wil blijft wet en dat leidt tot ruzies die belastend zijn voor de overige bewoners.
Dan hou ik veel meer van de senioren die zich jonger voelen dan ze zijn. Dat pakt in het gewone leven, buiten de schijnwerpers en zonder hunkering naar macht, goed uit. Ze staan nog volop in het leven. Zij zetten zich in voor het onmisbare vrijwilligerswerk, blijven tot ver na hun pensionering zzp’er, nemen de kleinkinderen mee op een avontuurlijke kampeervakantie, mantelzorgen voor familie en vrienden. Ouderen die nieuwsgierig blijven naar de ander, naar de rest van de wereld. Die openstaan voor andere opvattingen en graag daarover in gesprek gaan. Die meegaan in de moderniteit en niet blijven steken in het verlangen naar het leven zoals het ooit was en dat voorgoed voorbij is.
Die net als ik ’s morgens stijf uit bed komen en een kwartiertje of langer plus warme douche nodig hebben om weer soepel de dag te beginnen. Die moeite hebben met net zo kaarsrecht te zitten en lopen als vroeger, ondanks ijverige oefeningetjes. Die zich, ook net als ik, ergeren aan de stereotypen over de oudere mens. De stigmatiserende verhalen dat we de maatschappij belasten, in te grote huizen wonen en jongeren hun kansen op een woning ontnemen. Dat we alleen nog maar geïnteresseerd zijn in ons eigen hachje en onze spaarreking. Ouderen die zich jonger voelen dan ze zijn, maken niet alleen hun eigen leven maar ook het leven van de anderen aangenamer. Zolang ze maar niet de machtigen zijn op het wereldtoneel.
Als traplopen niet meer zo makkelijk gaat, kan uw trap een hindernis worden. Bij Otolift begrijpen wij dat u het liefst zo lang mogelijk in uw eigen huis blijft wonen. Omdat elke situatie anders is, maken wij de traplift helemaal op maat. Hoe uw trap er ook uitziet en wat uw wensen ook zijn; samen vinden we altijd de perfecte oplossing.
Vrijblijvend thuisadvies
Wilt u meer informatie over onze trapliften? Vraag dan gratis ons informatiepakket aan. Of maak een afspraak voor een vrijblijvend thuisadvies. U weet dan precies wat er mogelijk is voor uw situatie.
Automatisch opklapbare voetensteun
Automatisch draaibare zitting
Montage op uw treden
De gemiddelde koopkracht is de afgelopen 45 jaar bijna 60 procent gestegen. Behalve voor gepensioneerden, die gingen er in al die jaren nauwelijks op vooruit. Hoe kan dat?
TEKST:
FOTO:
Door het jarenlang uitblijven van pensioenindexatie ontvangen veel gepensioneerden minder pensioen dan waar ze op hadden gerekend. Toch zien we dat het inkomen van gepensioneerden als groep steeds hoger wordt. Hoe zit dat?
We vroegen het Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van CBS.
De meeste gepensioneerden hebben weinig grip op hun inkomenssituatie. Omdat zij de hoogte van hun inkomen niet meer kunnen veranderen – door bijvoorbeeld meer uren te gaan werken of voor zichzelf te beginnen – is hun koopkrachtontwikkeling sterk afhankelijk van de indexering van de AOW en aanvullende pensioenen, en van fiscale maatregelen. Sinds de financiële crisis in 2008 zijn veel pensioenen jarenlang niet geïndexeerd. Dat wil zeggen: ze zijn niet aangepast aan loonontwikkelingen en prijsontwikkelingen. De prijzen stegen daardoor harder dan de pensioenen, waardoor gepensioneerden minder te besteden hadden dan waar ze op hadden gerekend.
EEN INDEXATIEGAT VAN 20 PROCENT
Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) legt uit hoe dat
zit: ‘Het verhogen van pensioenen is alleen mogelijk als de financiële positie van het fonds goed genoeg is. Door de lage rentestand was de dekkingsgraad (de verhouding tussen hoeveel geld het pensioenfonds heeft en hoeveel het moet uitkeren) zo’n tien jaar lang te laag om de pensioenbelofte waar te maken. Sommige fondsen konden de inflatiecorrectie niet betalen, andere fondsen moesten de uitkeringen verlagen. Als de inflatie laag is, is dat vaak nog wel te overzien. Maar de afgelopen jaren hebben we hele hoge inflatie gehad, soms wel 10 procent. Al voor 2023 was er een indexatie-gat van 20 procent. Doordat het niet duidelijk was hoe dit zich zou ontwikkelen, zorgde dat bij veel gepensioneerden voor onzekerheid.’
Toch zien we dat de doorsnee gepensioneerde van nu het beter heeft dan de doorsnee pensioneerde in 1977 of zelfs 2007. ‘In de jaren 80 lag het inkomen van zo’n 25 procent van de gepensioneerden onder de armoedegrens. Tegenwoordig is dat nog maar 3 procent’, verklaart Van Mulligen. ‘Het is goed om te weten dat de koopkracht van een individu en het gemiddelde inkomen van een groep als geheel heel verschillende dingen zijn’, benadrukt hij. ‘Vooral onder gepensioneerden komen inkomenscijfers van het CBS vaak niet overeen met hoe mensen dit individueel ervaren. “Dat kan niet kloppen, ik ben erop achteruitgegaan”, horen we vaak. Dat komt omdat veel nieuwe gepensioneerden een hoger inkomen hebben dan mensen die al met pensioen
zijn. Het aantal AOW’ers met geen of heel weinig aanvullend pensioen boven op de AOW wordt kleiner en het aantal met een flink aanvullend pensioen groter. Zo wordt de groep gepensioneerden steeds rijker, terwijl de koopkracht voor velen toch achteruitgaat.’
Gepensioneerden met geen of een heel klein aanvullend pensioen, zijn er de laatste jaren wat op vooruitgegaan. Bij mensen met maandelijks tot 200 euro boven op de AOW, steeg de koopkracht met 14,6 procent, bij degenen met maandelijks 200 tot 500 euro extra was dat 8,5 procent. Dat komt doordat de AOW gekoppeld is aan het minimumloon, en dat wordt ieder jaar wel geïndexeerd. Voor hen heeft een percentuele verandering van het pensioen niet zoveel impact, omdat ze toch al niet veel ontvangen. Voor gepensioneerden met relatief hoge aanvullende inkomens geldt het tegenovergestelde: niet een verandering van de AOW, maar de achterblijvende indexering van het pensioen heeft de meeste impact
‘Zo wordt de groep gepensioneerden steeds rijker, terwijl de koopkracht voor velen toch achteruitgaat’
op hun koopkracht. Deze groep ging er in de periode van 2011 tot 2022 dan ook op achteruit. Wie tussen de 1.000 en 2.000 euro aanvullend per maand had, daalde 5,2 procent. Wie meer dan 3.000 euro kreeg had in 2022 10,9 procent minder koopkracht dan in 2011.
‘Dat kan niet kloppen, die CBS-cijfers horen we vaak’
In 2023 hebben sommige pensioenfondsen voorzichtig geïndexeerd. Hebben we dat gemerkt in onze portemonnee? ‘Het is nu nog te vroeg om iets te zeggen over de koopkracht van 2023’, antwoordt Van Mulligen, ‘rond Prinsjesdag publiceren we de koopkrachtontwikkeling van het jaar ervoor. Het zou kunnen dat het er voor 2023 wat beter uitziet, aan de andere kant was de inflatie nog steeds erg hoog, dus dat moeten we nog even afwachten.’ Dat geldt ook voor de gevolgen van het nieuwe pensioenstelsel. ‘De veranderingen hebben vooral betrekking op mensen die pensioen opbouwen, hun pensioenen worden meer geïndividualiseerd. Voor mensen die al pensioen ontvangen, zal er niet zoveel veranderen.’
Twee op de drie senioren (66%) sparen maandelijks een bedrag, mits er aan het eind van de maand voldoende overblijft. 13% zegt niet te sparen, wat sterk afhankelijk is van hun inkomen en financieel vermogen. 25% van de senioren met een laag inkomen en 25% van de senioren zonder financiële buffer spaart niet. Opvallend: 17% van de 80-plussers spaart niet.
Grafiek hieronder:
Waar de koopkracht van gepensioneerden bleef hangen van 1989 tot 2022, steeg deze wel bij werknemers, zelfstandigen en mensen met een bijstandsuitkering
16% van de senioren heeft nog nooit een overzicht gemaakt van de inkomsten en uitgaven.
16% 33%
83% van de senioren heeft het afgelopen jaar niet rood gestaan op de bankrekening. En 89% van de senioren in Nederland is momenteel vrij van schulden of leningen (los van de eventuele hypotheek). 33% van de senioren die het afgelopen jaar rood stond of schulden had ervaart negatieve gevoelens of maakt zich hierover zorgen.
13% van de senioren in Nederland heeft geen financiële buffer. Oftewel: geen spaargeld, beleggingen, contant geld of geld op de betaalrekening om op korte termijn te gebruiken indien nodig. Het ontbreken van zo’n buffer kan duiden op een grotere financiële kwetsbaarheid, omdat deze senioren geen reserves hebben om onverwachte uitgaven of financiële tegenslagen op te vangen. Van de senioren met een laag inkomen heeft maar liefst 28% geen buffer.
Hoe groot is uw buffer % 65-plussers
Geen buffer
Minder dan € 10.000
€ 10.000 - € 20.000
€ 20.000 - € 50.000
€ 50.000 of meer
De samenstelling van de bevolking verandert gaandeweg. Het aantal AOW’ers met geen of heel weinig aanvullend pensioen boven op de AOW wordt kleiner en het aantal met een substantieel aanvullend pensioen groter. Hierdoor stijgt het gemiddelde inkomen van AOW’ers als groep. Maar daar heeft de oudere die nu geen of weinig aanvullend pensioen heeft helemaal niets aan. Zijn of haar koopkracht is nog steeds even laag.
Waarop bezuinigden we het afgelopen jaar?
TEKST: WILLEM REIJN, ERIC BRENDEL
Het team Belangenbehartiging van ANBO-PCOB
ANBO-PCOB gelooft in een maatschappij, waarin ieders waarde en kwaliteiten tot op hoge leeftijd worden erkend en benut. De inkomenspositie van senioren moet in verband daarmee zodanig zijn, dat de participatie en integratie in de samenleving maximaal zijn.
De koopkracht van gepensioneerden moet wat ANBO-PCOB betreft gelijke tred houden met die van de totale bevolking. Waarom? Boodschappen bijvoorbeeld kosten voor gepensioneerden net zoveel als voor werkenden.
Het is hard nodig om het bestaande verschil in koopkrachtontwikkeling weg te werken. In de periode 2011 tot 2022 bijvoorbeeld zijn gepensioneerden er in koopkracht nauwelijks op vooruitgegaan. Voor werkenden steeg de koopkracht in deze periode tot wel 30 procent! Er zijn wel grote verschillen zichtbaar binnen de groep gepensioneerden. Huishoudens met een relatief hoog aanvullend inkomen boven op de AOW zijn er in die periode in koopkracht tot 11 procent op achteruitgegaan. Voor AOW’ers die geen of een klein aanvullend pensioen hebben steeg de koopkracht wel, tot ruim 14 procent.
Belangrijk vinden wij ook hoe het inkomen zich ontwikkelt ten opzichte van de inflatie. Als het inkomen sneller stijgt dan de inflatie, stijgt de koopkracht. Bij veel gepensioneerden was dit dus niet de situatie; ze worden door de hogere inflatie als het ware ingehaald.
De kern van koopkrachtbehoud en -verbetering ligt aan de inkomenskant; een verhoging van het bruto-inkomen
DOSSIER KOOPKRACHT
Gepensioneerden gingen er de afgelopen tien jaar nauwelijks op vooruit. Gepensioneerden met een relatief hoog pensioen gingen er in koopkracht zelfs op achteruit. Sommigen zelfs 10,9%. Terwijl alles wel duurder werd.
EIEREN 96,6%
duurder dan 10 jaar geleden
SIGARETTEN 96,5%
duurder dan 10 jaar geleden
BOTER 90,8%
duurder dan 10 jaar geleden
VLIEGEN 89,6%
duurder dan 10 jaar geleden
GAS 82,5%
duurder dan 10 jaar geleden
CAMPINGS 64,2%
duurder dan 10 jaar geleden
AARDAPPELEN 63,1%
duurder dan 10 jaar geleden
KRANTEN 59,0%
duurder dan 10 jaar geleden
STROOM 55,2%
duurder dan 10 jaar geleden
levert een betere koopkracht op. Maar niet als de overheid andere maatregelen neemt die de koopkracht negatief beïnvloeden. Verhoging van het tarief voor de inkomstenbelasting kan een hoger bruto-inkomen volledig tenietdoen.
De meeste gepensioneerden hebben geen invloed meer op de hoogte van hun inkomen. Hun koopkracht is sterk afhankelijk van de verhoging van de AOW en het aanvullende pensioen. Juist de aanvullende pensioenen zijn tot 2022 nauwelijks verhoogd. Dit had dus vooral een negatief effect op de koopkracht van gepensioneerden met een hoger aanvullend inkomen. De meeste pensioenfondsen hebben vanaf 2022 de pensioenen wel weer verhoogd. Maar ook dat gebeurde niet door invloed van gepensioneerden; als gevolg van geopolitieke ontwikkelingen in Europa steeg de rente fors, zodat pensioenfondsen de pensioenen konden verhogen.
‘Gepensioneerden hebben geen invloed meer op de hoogte van hun inkomen’
ANBO-PCOB spant zich voor u in om uw koopkracht te verbeteren. Dat doen wij door beïnvloeding van het koopkrachtbeleid van de overheid. In ieder geval bij de jaarlijkse begrotingsbehandelingen (Prinsjesdag), maar zeker ook bij individuele Kamerleden.
ONZE ACTUELE SPEERPUNTEN ZIJN
• Handhaving koppeling AOW en minimumloon
• Eerlijke overgang voor gepensioneerden naar het nieuwe pensioenstelsel
• Invoering van fiscale maatregelen voor ouderen met een laag inkomen
Het beeld dat alle senioren in Nederland het financieel goed hebben, is achterhaald.
Van de 3,7 miljoen 65-plussers in Nederland maakt 46% (2,2 miljoen) zich weleens zorgen over hun huidige financiële situatie. 13% heeft geen financiële buffer. Een onverwachte uitgave van 400 euro brengt ruim een kwart van de senioren (28%) in de problemen. Arme ouderen mijden zorg en bezuinigen op sociale activiteiten, zo blijkt uit het
Koopkracht Onderzoek van het Nationaal Seniorenpanel van ANBO-PCOB, waar 6.786 senioren aan meededen.
Senioren hebben over het algemeen niet veel invloed op hun inkomsten. Na pensionering zijn de meesten afhankelijk van de AOW, het aanvullend pensioen en fiscale maatregelen. Als dan de inkomsten niet stijgen maar de kosten voor levensonderhoud en zorg wel, daalt hun koopkracht.
Helft ouderen piekert
Een financieel zorgeloze oude dag is niet voor iedereen vanzelfsprekend. Bijna de helft van de senioren (46%) piekert weleens over geld, terwijl een op de acht zich regelmatig of vaak zorgen maakt. Zo is Jan, 75 jaar, bang voor zijn financiële toekomst: ‘Vooral dat alles duurder wordt. Misschien word ik straks geconfronteerd met hoge eigen bijdragen voor zorg of hulp.’
Henny, 73 jaar, kan geen leuke dingen meer ondernemen: ‘Ik moet het doen met alleen AOW. Ik ben al heel lang niet op vakantie geweest.’
En Thérèse, 72 jaar, vindt dat het perspectief ontbreekt: ‘Mijn kosten stijgen, maar in de inkomsten zit geen rek meer. Ik vind het erg dat ik nog steeds niet kan uitzien naar een ‘zorgeloze’ oude dag, waarin ik nog leuke dingen kan doen met kleinkinderen of een keer naar het theater kan.’
Hoogte van het netto-maandinkomen
Er zijn grote verschillen in wat senioren per maand netto overhouden.
Maandelijkse financiële ruimte
Hoeveel houdt u over per maand na aftrek van de vaste kosten?
Hoeveel is er over na aftrek vaste kosten voor levensonderhoud??
% 65-plussers
Een onverwachte uitgave
Een onverwachte uitgave van 400 euro brengt ruim een kwart van de senioren (28%) in de problemen. 23% zegt dan zuiniger te moeten leven om de maand door te komen, terwijl 5% niet weet hoe ze de rest van de maand moeten doorkomen. Vooral onder senioren zonder financiële buffer vormt dit een risico.
Zij worden extremer geraakt. Zo raakt 66% in de problemen bij een onverwachte uitgave van 400 euro. Daarvan moet 38% direct bezuinigen om de maand door te komen en weet 27% niet hoe ze financieel de rest van de maand moeten overbruggen.
‘Ik vind het erg dat ik nog steeds niet kan uitzien naar een ‘zorgeloze’ oude dag’
Bezuinigen op zorg
Bezuinigen is voor de één een noodzakelijke strategie en voor de ander een bewuste keuze zonder echte noodzaak om de financiële lasten te moeten verminderen. >
‘Laten we ophouden met doen alsof álle ouderen alles maar kunnen betalen’
‘Ik erger me aan de algemene opvatting dat boomers financieel alle ruimte hebben om alles te doen wat ze willen. Voor mij geldt dat in ieder geval niet, en ik ben daarin niet de enige. Al heb ik een aardig pensioen, de kosten van levensonderhoud stijgen, maar mijn inkomen neemt niet of nauwelijks toe. Ik kom uit een arbeidersgezin maar ging wel naar het gymnasium, waar ik terechtkwam tussen kinderen van dokters en advocaten. Ik kon niet met alle uitjes mee, had geen chique kleren en ik had geen kans op een erfenis of andere meevallers. Ik was gewend meer voor anderen te zorgen dan voor mijzelf. Zo wilde ik geen partneralimentatie van mijn ex-man ontvangen, alleen voor mijn dochter. Mijn huidige man heeft een psychische aandoening waardoor hij nauwelijks heeft kunnen werken. Dus leefden we jarenlang vooral van mijn inkomen. Voorzien in onze basisbehoeften gaat, maar dat is het. Ik kan bijvoorbeeld niet een elektrische fiets kopen, ook al heb ik ‘m nodig voor mijn mobiliteit. En vakantie zit er niet of nauwelijks in. Waar ik verdriet van heb is dat ik me geen uitjes met mijn kleinkinderen kan permitteren. Ik ben me ervan bewust dat mijn huidige financiële situatie een gevolg is van situaties en mijn eigen keuzes uit het verleden. Ik ben dus zeker niet arm en evenmin zielig, maar laten we alsjeblieft ophouden met doen alsof álle ouderen alles maar kunnen betalen.’
‘Een op de vijf senioren beperkt of mijdt sociale activiteiten om te bezuinigen’
Twee op de drie senioren hebben het afgelopen jaar geprobeerd om de financiële lasten te verminderen en bewust te bezuinigen op uitgaven.
Bijna de helft van de senioren heeft het energieverbruik verminderd door de thermostaat lager te zetten of energiezuinige apparaten te gebruiken. Bezuinigen wordt echter problematisch wanneer dit leidt tot het uitstellen of mijden van zorg. Het afgelopen jaar heeft 9% van de senioren in Nederland zorg gemeden of uitgesteld vanwege de kosten, waarbij vooral senioren met een laag huishoudinkomen (21%) en zonder financiële buffer (26%) relatief vaak zorg hebben gemeden. Zo is Ton, 73 jaar, gestopt met bepaalde voorgeschreven medicijnen die niet langer vergoed werden. Margriet, 77 jaar: ‘Ik ben niet naar de huisarts gegaan omdat ik bang was om doorgestuurd te worden naar een specialist, waardoor ik ineens eigen risico zou moeten betalen.’ Genieke, 71 jaar: ‘Ik ga niet voor een gehoorapparaat of implantaat.’
Minder sociale activiteiten
Een kop koffie op het terras, een activiteit met een club, een verjaardag of een uitje: het zijn de contacten met anderen die het leven mooi maken, maar die ook een aanslag op de portemonnee zijn. Een op de vijf senioren (20%) heeft het afgelopen jaar dan ook sociale activiteiten beperkt of gemeden om te bezuinigen. Senioren met een laag inkomen (39%) en zonder financiële buffer (48%) bezuinigden vaker dan gemiddeld op sociale activiteiten. Deze ontwikkeling baart zorgen. Het mijden van sociale activiteiten kan leiden tot sociale isolatie en gevoelens van eenzaamheid, wat op zijn beurt kan leiden tot gezondheidsproblemen.
Een op de vijf senioren (20%) heeft het afgelopen jaar sociale activiteiten beperkt of gemeden om te bezuinigen. Vooral senioren met een laag inkomen (39%) en zonder financiële buffer (48%) bezuinigen hierop.
DOSSIER KOOPKRACHT
Onzekerheid nieuwe pensioen
Bezuinigingen zijn vaak een reactie op beperkte inkomsten. Bij senioren gaat het dan vooral over de aanvullende pensioenen. 59% van de senioren maakt zich weleens zorgen over de gevolgen van het nieuwe pensioenstelsel voor het toekomstige inkomen.
Bij David, 85 jaar, zijn ‘de details van het nieuwe pensioenstelsel niet helemaal bekend’.
En Jan, 70 jaar, zegt: ‘Er is nog veel onduidelijkheid over het invaren en behoud van besteedbaar inkomen.’ Mary, 73 jaar, vertrouwt het niet: ‘We zijn jarenlang niet geïndexeerd. De omzetting kost miljoenen, misschien wel miljarden. Waar wordt dit geld vandaan gehaald? Het is niet doorzichtig en er is geen goed overzicht.’
Ondanks de grote uitdagingen rond de nieuwe pensioenwet, staat een aanzienlijk deel van de senioren in Nederland er financieel goed voor. Het is belangrijk om te erkennen dat dit niet voor iedereen geldt. Voor driekwart van de senioren heeft de financiële situatie een negatieve invloed op hun algemene geluksgevoel. Dat is een trieste conclusie. Want elke oudere verdient een zorgeloze oude dag, vrij van financiële zorgen.
‘Elke oudere verdient een zorgeloze oude dag, vrij van financiële zorgen’
Het Koopkracht Onderzoek 2024 is uitgevoerd door Abbi Insights op het Nationaal Seniorenpanel in opdracht van ANBO-PCOB. In de periode van 28 mei tot en met 16 juni 2024 deden 6.786 senioren mee aan het onderzoek. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers is 74 jaar.
‘Zo kun je sober leven met een rijk gevoel’
‘Als jong meisje werkte ik mee in de fabriek waar mijn vader mede-eigenaar van was. Ik ben dus gewend om flink aan te pakken. De jaren 60 waren een tijd waarin veel ruimte was voor eigen ideeën, die heb ik dan ook altijd gehad. Door je van niemand wat aan te trekken kun je je eigen toekomst maken. Mode vind ik voor mensen die anderen achternalopen, daar doe ik dus niet aan. Ik heb geleerd om van niks iets te maken. Mijn interieur is helemaal tweedehands of zelfgemaakt. Zo kun je je interieur een persoonlijkheid geven. Dan zie ik een lap stof en maak ik er kussens van. Ik knip al vijftig jaar mijn eigen haar, maak mijn eigen kleding, heb geen abonnement op kranten en bladen – dat is toch vaak alleen opinie –kweek mijn eigen groenten en heb laatst mijn verzekeringen doorgenomen. Het is niet een sport om alles goedkoop of tweedehands te krijgen, ik doe het omdat ik het leuk vind. Vrienden mogen ook altijd naaigoed komen brengen. En als zij dan eten meenemen, maken we er een gezellige avond van. Ondanks dat ik zuinig ben, heb ik het gevoel dat ik decadent leef. Ik ben enthousiast en help anderen. Dat zal ik doen zolang als ik kan. Ik ben nu nog maar 76. Zo kun je sober leven met een rijk gevoel.’
In de nieuwe kurkvloer zaten kleurverschillen, dat zag iedereen. Toch kreeg
Janny Kole (63) het maar niet voor elkaar om dit met de verkoper op te lossen. ‘We waren op dat moment echt radeloos.’
Janny mailde met Emma Riede van het ANBO-PCOB Adviesteam die de impasse wist te doorbreken.
periode bij zitten. Omdat Henk tobt met zijn gezondheid, komt de verhuizing grotendeels op Janny’s schouders terecht. Een van de dingen was een vloer uitkiezen. ‘We wilden kurk, dat hadden we in ons oude huis ook.’ Ze bestellen de vloer bij een zaak in Sneek. Dat lijkt allemaal soepel te gaan en de vloer ligt er keurig voordat ze verhuizen. ‘Maar al direct zag ik kleurverschillen. Meteen heb ik gebeld met het bedrijf, maar ik kreeg te horen dat het wel bij zou kleuren.’
Een frisse start moest het worden, dachten Janny Kole (63) en haar man Henk toen ze gingen verhuizen binnen Bolsward. Door de komst van nieuwe buren voelden ze zich gedwongen om hun fijne rijtjeshuis na 26 jaar te verlaten. ‘Die mensen hadden een hond die de hele dag
Maar de kleurverschillen trekken niet bij. Opnieuw neemt Janny contact op. De ondernemer komt langs, belt met de fabrikant en zet een fles onderhoudsmiddel voor de deur. ‘Dat moesten we er maar op smeren, dan zou het goedkomen.’ Zelf ziet ze weinig verschil, maar ze laat het even zitten. Er zijn belangrijkere dingen: Henk krijgt de diagnose blaaskanker en moet geopereerd worden. ‘Dat
‘Hoe kon ik nu voor elkaar krijgen dat er iets zou gebeuren?’
blafte, jankte en kermde. Gek werden we ervan. Een gesprek bleek niet mogelijk.’ Janny en Henk benaderen de woningcorporatie. ‘We zeiden: dit houden we echt niet vol. Na een emotioneel gesprek kregen we dit huis aangeboden.’
Janny vertelt het verhaal om uit te leggen hoe zij en haar man er in die
kostte even al onze energie.’ In januari belt ze opnieuw met het bedrijf. Dat belooft contact op te nemen met de leverancier, maar daarna blijft het weer stil. ‘Toen werd ik echt boos. Hoe kon ik nu voor elkaar krijgen dat er iets zou gebeuren?’
Ze besluit ANBO-PCOB in te schakelen. Via de mail komt ze in contact
Het ANBO-PCOB Adviesteam helpt u graag met vragen en problemen. U kunt ons iedere werkdag van 10.00 tot 15.00 uur bereiken via telefoonnummer 0348-46 66 88. Mailen kan altijd: adviesteam@anbo-pcob.nl
Op onze website kunt u nog meer opgeloste zaken bekijken: anbo-pcob.nl/opgelost
met adviseur Emma Riede, die haar het advies geeft om het bedrijf in gebreke te stellen. ‘Dat was ontzettend fijn, want we waren op dat moment echt radeloos.’
Door de inzet van ANBO-PCOB gaat het ineens snel. ‘De leverancier meldt zich voor een afspraak. Hij concludeert: dit kleurverschil is er al vanaf dag één, dat trekt nooit meer bij. Deze mensen moeten een nieuwe vloer hebben, ik regel dit bij de fabrikant.’ De bewuste ondernemer laat zich van zijn beste kant zien en legt een nieuwe vloer. Omdat kleurverschillen vaker voorkomen bij kurk, kiezen ze nu voor laminaat. Janny: ‘Jammer dat het zoveel moeite heeft gekost, maar het ziet er echt prachtig uit. We zijn blij dat ANBO-PCOB naar ons geluisterd heeft en advies heeft gegeven. Dat heeft me gesteund om door te gaan, zodat het uiteindelijk is opgelost.’
© 2024 Abbott. Alle rechten voorbehouden. De sensorbehuizing, FreeStyle, Libre, en gerelateerde merkaanduidingen zijn eigendom van Abbott. iPhone en App Store zijn handelsmerken van Apple Inc. Android en Google Play zijn handelsmerken van Google LLC. Andere handelsmerken zijn eigendom van hun respectievelijke eigenaren. Afbeeldingen zijn alleen voor illustratieve doeleinden. Geen echte patient of gegevens. De app FreeStyle LibreLink is alleen compatibel met bepaalde mobiele telefoons en besturingssystemen. Bekijk www.FreeStyleLibre.com voor meer informatie over apparaatcompatibiliteit en besturingssystemen voordat je de app gebruikt. 1. Vingerprikken zijn vereist als glucosemetingen niet overeenkomen met symptomen of verwachtingen. 2. Jendel J. et al, Diabetes Ther (2021) https://doi.org/10.1007/s13300-021-01172-1 3. Meldingen worden alleen ontvangen wanneer de alarmen zijn ingeschakeld en de sensor zich binnen een afstand van 6 meter zonder belemmering van de smartphone bevindt. ADC-85310 v2 05/25 Vraag een gratis sensor aan op www.FreeStyleLibre.com Optionele alarmen3 Lagere waardenHbA1c 2 Geen routinematigvingerprikken1 mmol/L 6,2
ABN AMRO vindt het belangrijk dat bankieren toegankelijk is voor iedereen. Wie wat hulp nodig heeft bij bankzaken kan in de eigen buurt terecht bij de Hulp bij Bankzaken Adviseur. Met een verdubbeling van het aantal adviseurs wil de bank een positieve bijdrage leveren aan de zelfredzaamheid van haar klanten.
‘Zelf je bankzaken kunnen regelen is belangrijk, en draagt bij aan de zelfredzaamheid van mensen’, zegt Gudy van der Wal-Verbruggen, directeur Hulp bij Bankzaken en Financiële Toegankelijkheid.
‘ABN AMRO heeft al veel stappen op dit terrein gezet. Een groot succes zijn de Hulp bij Bankzaken Adviseurs. Deze speciaal opgeleide medewerkers van de bank staan klaar voor iedereen die wel wat hulp bij bankzaken kan gebruiken.’
Van Texel tot Limburg
Klanten komen via de Hulp bij Bankzaken Lijn (088-226 26 12) in contact met een van de tweehonderd Hulp bij Bankzaken Adviseurs.
Gudy: ‘Onze adviseurs werken door
het hele land, van Texel tot Limburg. Dankzij deze mobiele bankkantoren staan we als bank nog dichter bij onze klanten.’ De adviseur kan bij de klant thuis langskomen, maar dat is zeker niet altijd nodig. Zij kunnen vragen vaak ook telefonisch of via beeldbankieren beantwoorden.
Steuntje in de rug
ABN AMRO wil met de Hulp bij Bankzaken Adviseurs en andere maatregelen de toegankelijkheid verbeteren en een positieve bijdrage leveren aan de financiële zelfredzaamheid van klanten. Gudy: ‘In deze tijd van vergrijzing en toenemende digitalisering is dat belang-
rijker dan ooit. Hoe meer mensen we als organisatie kunnen helpen, hoe beter.’
Kunt u wel een steuntje in de rug gebruiken bij het doen van de dagelijkse bankzaken?
Of kent u zo iemand?
Bel dan de Hulp bij Bankzaken Lijn ( 088-226 26 12 ) en vraag naar een van de Hulp bij Bankzaken Adviseurs. Zo kunnen we waar nodig de juiste hulp bieden.
Elsbeth Kassies was 18 jaar toen ze met vriendinnen door Europa Interrailde. ‘Destijds pakten we de trein naar Griekenland en namen we ons eigen tentje mee. Nu treinen we met onze Interrail-pas iets minder ambitieus – maar nog wel zo’n 3.000 kilometer in vijf reisdagen –via Heidelberg, Interlaken en Lausanne naar Bologna. En het gevoel van vrijheid is weer helemaal terug.’
WIJ HADDEN EEN SNELLE TREIN
KUNNEN NEMEN, maar kiezen voor een mooiere route langs de Rijn naar het zuiden. Kastelen, ruïnes en hellingen met wijngaarden schieten aan ons voorbij. Net op tijd zie ik een bordje ‘Lorelei’ staan aan de voet van een rots aan de rivier. Ik hoop een verleidelijk zoet gezang van een nimf te horen, maar hoor alleen het gezellige gezoem van de trein. Een medewerker van de Deutsche Bahn komt ons de bestelde drankjes brengen. In echt glas- en aardewerk, geen wegwerpservies. Dubbel duurzaam!
In het Zwitserse Interlaken nemen we de Golden Pass-lijn richting Lausanne. Wat is ‘ie geweldig! Het is een luxe panoramatrein met extra grote, hoge ramen, en het uitzicht is precies zoals het in Zwitserland hoort te zijn: meren, koeien met koeienbellen om hun nek en chalets die tegen de berghellingen geplakt lijken te zijn. Echt zo’n Marklin-landschap – of was het toch Rail Away? We verbazen ons over de Aziatische
toeristen die slapen of zich over hun telefoon buigen en zich niet lijken te interesseren voor het uitzicht. Of zijn wij nou gewoon zo romantisch aangelegd? In het plaatsje Zweisimmen maken we een tussenstop om de overgang van breedspoor naar smalspoor te kunnen maken. Zo’n smalspoor is nodig om in de bergen scherpere bochten te kunnen nemen. Wel zo handig, met al dat geslinger over de bergen.
Lausanne, in het Franstalige deel van Zwitserland, is een charmante, mondaine stad. Het voelt hier al wat zuidelijker aan, maar het regent pijpenstelen als we er zijn. Lekker dus om tijdens onze stadswandeling overdekt te lopen onder de markttrappen (de Escaliers du Marché) naar de gotische kathedraal uit de 13de eeuw. In de klokkentoren van dit grote bouwwerk bevindt zich een kamertje van waaruit een nachtwacht in de gaten hield of er geen brand was in de stad, of dat er geen vijanden op de stad afkwamen. Van tien uur ’s avonds tot twee uur ’s nachts riep deze wachter naar beneden
Linksboven
Het is even wennen, de app van Interrail
Links
Luxe hapjes op de panoramatrein de Golden Pass-lijn richting Lausanne.
Rechts
Het enorme piazza Maggiore in Bologna. Het is even klimmen maar dan heb je ook wat.
dat het uur had geslagen. ‘C’est le guet, il a sonné l’heure.’ Nog steeds wordt deze traditie in ere gehouden en roept de nachtwacht dat er weer een uur voorbij is.
Wij maken het niet mee, want er wacht nog een bezoek aan de uitgestrekte wijngaardterrassen van Lavaux op de hellingen van het meer van Genève. We soppen over de steile paden tussen de wijngaarden door. Heel even nog verlicht de ondergaande zon het meer en de hellingen. Maar al snel wordt de regen ons te gortig en nemen we het treintje weer terug naar de stad.
De volgende dag zitten we weer hoog en droog in de trein, de lampen zijn aan en iedereen zit er tevreden bij. Bij een groep Fransen worden rode en witte wijn, kaasjes en crackertjes uitgedeeld. Andere reizigers zijn aan het werk op hun laptop. Een Engelse en Amerikaanse zakenman bespreken een presentatie die ze gaan geven.
We stappen uit in Italië, in Bologna, waar we de vele antieke booggalerijen (arcades) bewonderen die de
Links
De uitgestrekte, steile wijngaarden van Lavaux zijn UNESCOwerelderfgoed
Onder
De porticiarcades - van Bologna.
stad sieren. Ideaal bij regen of hitte. Oorspronkelijk werden ze bedacht om een groot woningtekort in de stad tegen te gaan: Bologna, de eerste universiteitsstad van Europa, groeide enorm rond 1300. De straten waren te smal om woningen uit te breiden, dus deden ze het maar erboven, door extra kamers te bouwen boven de straat, leunend op pilaren. En ook later, in nieuwere wijken, werden deze arcades nog vaak gebouwd. Bijna 40 kilometer van deze zogenoemde portici geven de stad, samen met de rode kleur van daken en gebouwen, een bijzonder karakter.
‘We slapen als roosjes onder de krakend verse lakens in de nachttrein’
We hadden best wat langer willen blijven, maar moeten weer terug naar Nederland. Het wordt de nachttrein deze keer. We slapen als roosjes onder de krakend verse lakens en laten ons het ontbijt, dat na een klop op de deur wordt gebracht, goed smaken. Wie had dat durven dromen toen ik 18 was en het moest doen met een harde bank en een schouder van een vriendin…
Een Interrail-pas is er variërend van vijf dagen treinen tot drie maanden. U kunt er onbeperkt mee reizen in 33 Europese landen. Bijna alle treinen kunt u nemen, naar waar u maar wilt.
Zwitserland, Engeland en de Scandinavische landen zijn dure treinlanden, dus met Interrail extra voordelig. Als 60+’er krijgt u korting, en een 1ste-klas-pas kost maar een kwart extra. Kleinkinderen of neefjes en nichtjes tot 12 jaar kunnen gratis mee.
Plannen en registreren doet u met een app op uw telefoon. Er is ook een papieren Interrail. Zie voor meer informatie interrail.eu/nl
Boven
De Fontana del Nettuto, Neptunus. Herkent u het logo van Maserati?
Links
Onze eerste trein in ons eigen Amsterdam Centraal mag er ook zijn.
Onder
De nachttrein: de bedden worden voor je uitgeklapt door een behulpzame medewerker.
Kies voor het model 'Touring' van Spark Bike waar veiligheid en rijcomfort centraal staat. Dankzij de lage instap en compacte banden, bereik je snel de grond, wat het risico op valpartijen bij het op- en afstappen verlaagt. De 'Touring' biedt een praktische oplossing voor alledaags gebruik en verhoogt de veiligheid tijdens het fietsen.
BEKEND VAN:
Snel met beide voeten op de grond
Lage instap
Makkelijk op- en afstappen
Kleine wielen met breed profiel
Sta snel op de grond
Maatwerk en Nederlands product
Fietsen worden volledig op wens van de klant in Nederland geproduceerd
Remlicht
Goed zichtbaar voor achteropkomend verkeer
KOM LANGS VOOR EEN GRATIS
PROEFRIT EN ERVAAR HET ZELF!
30 268
Veel ‘ouderen’ willen beslist niet oud genoemd worden. Dat ligt niet aan het woord, maar aan de onderwaardering en het disrespect voor deze generatie. Ouderen worden gezien als een grijze golf, een kostenpost, een zware last voor de zorg. ANBO-PCOB maakt zich sterk voor de herwaardering van ouderen in Nederland. We willen laten zien wat ze allemaal doen. Want ouderen maken het verschil.
MAAKT ZICH STERK
voor de herwaardering van ouderen in Nederland. Tijdens een evenement van ANBO-PCOB op 30 augustus zijn driehonderd verschilmakers in het zonnetje gezet en kregen zij een speciale attentie. Kijk voor meer info op anbo-pcob.nl/ ouderenmakenhetverschil
Dat ouderen inderdaad het verschil maken, bleek wel uit de bijna duizend reacties die we op onze oproep kregen. Daarin vroegen we ouderen om ons te laten weten wat zij - of iemand die ze goed kennen - allemaal doen voor de maatschappij en voor elkaar. De opsommingen die we terugkregen, waren indrukwekkend. De meeste verschilmakers hadden niet één, maar soms wel tien vrijwilligersbanen.
De conclusie is duidelijk: zonder ouderen zou al het vrijwilligerswerk instorten. Zij zijn de drijvende kracht achter musea, monumenten,
verenigingen, sportclubs, kerken en goede doelen. Ze zorgen voor vluchtelingen, voor de minderbedeelden en zijn mantelzorger op grote schaal. Ze dragen kennis over, voeden hun kleinkinderen mede op, werken aan het behoud van de natuur en brengen muziek in de samenleving.
Dat doen ze allemaal als vanzelfsprekend, met liefde voor de aarde en de medemens en uit zorg voor elkaar. Lees deze tien mooie voorbeelden en besef dat u bij deze generatie mag horen. En dat u daar trots op mag zijn. Dank u wel voor alles wat u doet!
Peter van Zuilen (77) werkt al zeventien jaar als vrijwilliger in de schooltuinen bij hem in de buurt. Op dinsdagavonden staat hij klaar met koffie en thee voor de donoren van de bloedbank. Vrijwilligerswerk is wat hem betreft het geheim om jong te blijven.
‘Ik ging met vervroegd pensioen op mijn 60ste en ik dacht meteen: ik ga de tuin van de school waar mijn vrouw werkt eens bijhouden. Inmiddels doe ik dat ook voor een andere school in de buurt. Elke week ben ik er, en dat al jarenlang.
Ik zorg voor het zaai- en teeltplan en ga het hele schooljaar met de kinderen aan de slag. Leuk hoor, dan zien ze hun eigen groentes groeien. Het is vrijwilligerswerk, maar ze rekenen wel op me. Het zit in hun lespakket. Na de lessen hou ik de tuin om het schoolgebouw bij. Dat is best flink snoeien en harken, maar daar blijf ik fit van. En het geeft veel voldoening.
Na mijn 70ste mocht ik niet meer doneren bij Sanquin, de bloedbank. Toen ben ik gastheer geworden. Elke twee weken serveer ik koffie en thee, en ik breng natuurlijk de bekende roze koeken rond. En klets even bij met de vaste donoren.
Vrijwilligerswerk moet je leuk vinden. Anders houd je het niet vol. Ik heb er zelf ook baat bij. Ik ben onder de mensen, en in mijn geval onder de jonge kinderen, daar blijf ik ook jong van.’
Supervrijwilliger Joke Verdoold (70) uit Moordrecht is onder meer energiecoach in de gemeente, gids bij een graanmolen en actief als adviseur voor ‘Veiligheid in en om de woning’ van ANBO-PCOB. Ook verzorgt ze muziek- en sprookjesvoorstellingen.
Hoeveel actieve uren er precies in haar dagen zitten? ‘Al gauw zestien hoor’, zegt Joke lachend. ‘Ik moet acht uur slapen, maar verder ben ik graag actief. Ooit heb ik een groot auto-ongeluk gehad, waarna ik meer dan een jaar moest revalideren en weinig kon doen. Vreselijk vond ik dat, daar werd ik alleen maar chagrijnig van.’
Het meeste vrijwilligerswerk komt spontaan op haar pad. Zo nam ze eens een vriendin uit Amerika mee langs de korenmolen in Nieuwerkerk aan den IJssel. ‘De molen was nog niet open voor publiek, maar we mochten wel even naar binnen. De molenaar vertelde een leerling-molenaar net over de werking van de molen, wat ik prompt voor mijn vriendin vertaalde. Toen we weggingen, vroeg hij of ik misschien gids wilde worden. Dat leek me wel leuk.’ Hoewel ze flink druk is met al haar vrijwilligersfuncties, krijgt Joke vooral energie van wat ze doet. ‘Ik heb ook kwaaltjes, maar ik praat liever over andere onderwerpen. Het leven is nog zo kort, je kunt maar beter aan de gang blijven als het even kan. Ik maak van alles mee en ontmoet elke week wel weer een nieuw iemand. Dat houdt me fris. Daar ga ik zolang als ik kan van genieten.’
Vera van Brakel (75) uit Amersfoort maakt sinds de coronatijd vlogs over haar leven. Ze wil laten zien hoe vol en interessant het leven kan zijn als je ouder wordt. Ook geeft ze cursussen aan andere senioren om te leren vloggen.
De coronaperiode zette de bezige Vera opeens stil. Met veel plezier werkte ze voor die tijd als vrijwilliger bij het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid en interviewde ze schrijvers in de lokale bibliotheek. ‘Opeens had ik zeeën van tijd. Ik was eens gastvrouw geweest bij de cursus Vloggen voor Senioren en besloot dat spontaan te proberen. In die tijd werden we overspoeld door ellende via de televisie en internet, ik snakte naar iets positiefs.’
Vera vertelt in haar vlogs over de quarantaine, gaat voor het eerst videobellen en neemt haar kijkers mee naar buiten. ‘Veel ouderen gingen somberen in die tijd en ik wilde wat lichts brengen. Met mijn camera liep ik door Amersfoort, langs allemaal plekken die mensen een prettig gevoel geven.’
Zo ontmoette ze in de stad een man die haar vertelde dat zijn moeder was overleden en dat hij een jas liet maken van allerlei losse lapjes stof uit haar huis. “Mag ik met je mee om hem op te halen”, vroeg ik meteen. Dat bleek zo’n mooi moment. Zo rol ik van het ene avontuur in het andere.’ Ze gelooft dat je als oudere nieuwsgierig moet blijven. ‘Ga eropuit! Het leven heeft zoveel te bieden.’
Hilberto Sint Jago (82) uit Schiedam is volgens Ruthmila Cicilia van Stichting Zorgcocon een kanjer van een vrijwilliger. Voor de stichting helpt hij vrijwillig ouderen van Caribische en Zuid-Amerikaanse afkomst met klussen.
Of het nu gaat om een vloer leggen, gordijnen ophangen of een afzuigkap vastzetten, Ruthmila Cicilia weet dat ze altijd op Hilberto kan rekenen. ‘Hij staat altijd voor ons klaar.’ De stichting helpt oudere daklozen zonder huisvesting – de zogeheten bankslapers – aan een appartement. ‘Met hulp van Hilberto konden we die huizen zo opknappen dat deze mensen nu op een fijne plek wonen.’
Anderen helpen zit in zijn aard, vertelt Hilberto. ‘Dat doe ik graag. Klussen vind ik altijd leuk. Ik hou van timmeren en zagen. Of dat nu thuis is of bij een ander. Ik wil graag bezig blijven, dat houdt mij fit. En de mensen zijn altijd dankbaar dat ik hen help.’
Ruthmila: ‘Hij wordt ontvangen met koffie en een koekje en iedereen is blij om hem te zien. Voor hem is het een soort gezellige dagbesteding en ik zie iedere keer hoe blij mensen zijn als hij een paar klusjes gedaan heeft.’
Natuurlijk heeft Hilberto niet meer de spierballen die hij ooit had, maar dankzij zijn dagelijkse portie gymnastiek zorgt hij ervoor dat hij zo fit mogelijk blijft. ‘Ik ben nooit ziek en mijn lichaam blijft tot nog toe gezond. Ook als ik klaar ben met het werk, doe ik een paar oefeningen. In beweging blijven houdt mijn leven mooi.’
Paul Morak (87) uit Rotterdam is een goochelaar en een manipulator en staat bekend om zijn vingervlugheid. Sinds zijn 60ste is hij vrijwilliger van Magic Care. De stichting zet zich in om kwetsbare kinderen in bijvoorbeeld ziekenhuizen te leren goochelen.
‘Heel lang ben ik beroeps geweest en heb ik daar geld mee verdiend. Rond mijn 60ste vond ik het tijd om wat terug te doen voor de maatschappij.’
Tijdens zijn lange carrière wist Paul precies hoe hij met zijn act kinderen kon betoveren, maar het vrijwilligerswerk voor Magic Care bleek anders. ‘In een ziekenhuis maak je geen feestje, maar wil je een kind voor een paar minuten uit het ziekzijn halen.’
Veel kinderen die hij bezoekt zijn
De agenda van Ine Willes (73) staat zoals ze het zelf zegt ‘knotsvol’. Al meer dan vijftig jaar doet ze vrijwilligerswerk. Iedereen kent haar in Oirschot. Er gaat geen dag voorbij dat Ine niet in de weer is voor anderen.
‘Ik ben begonnen met wekelijkse telefoondiensten voor ouderenhulp. Ook zit ik in de culturele raad, een gospelorganisatie en ik ben coördinator in een museum. Regelmatig bezoek ik hulpbehoevende alleenstaande mensen voor een praatje of een wandeling. Iets doen voor de mensen om mij heen, dat is voor mij een tweede natuur. Ik ga graag met mensen om. Dat anderen het goed hebben, is belangrijk voor mij. Ik heb veertig jaar een horecazaak gehad met mijn man. Eigenlijk was ik daar ook een soort sociaal werker. Na de hersenbloeding van mijn man heb ik hem verzorgd. Toen hij in de coronaperiode overleed was dat heel zwaar en verdrietig. Ik heb ook veel pijn door mijn artrose. Maar ik ben
ernstig ziek. ‘Vroeger was ik nooit gespannen voor optredens, maar de eerste keer voor Magic Care was ik zo zenuwachtig. Ik was bij Bob, hij lag aan allemaal slangetjes en was ontzettend verlegen. Voor hem toverde ik overal vandaan zilveren pijpjes. Uiteindelijk moest hij steeds iets harder lachen. Dat was prachtig. Voor zo’n lach doe ik dit werk.’
Een van de mooiste optredens was voor hem de goochelcursus voor een groep van tien kinderen met een laag zelfbeeld. ‘We leerden ze allemaal een trucje, dat ze een voor een op het podium mochten doen. Dat ze dat durfden, was voor hen zo’n grote overwinning. Voor mij kreeg die dag een gouden randje. Dat ik dit nog op mijn leeftijd mag doen, voelt echt als een grote beloning.’
een positief gestemd mens. Er zijn zoveel leuke dingen in het leven. Ik geniet van mijn kinderen, kleinkinderen, mijn hobby’s, het museum. Je richten op het moois zolang dat kan, dat vind ik belangrijk. Dat wil ik ook aan anderen laten zien. Ik vind het mooi om te zien dat zoveel andere ouderen ook bijdragen aan de samenleving. Ik spoor mensen ook aan om actief te worden en iets voor een ander te betekenen. Dat is fijn voor de ander, maar ook voor jezelf.’
Arie Tromp (79) uit Krimpen aan den IJssel was predikant en is nu taalcoach van Syrische vluchtelingen en beheert de website ‘Tot Nut van ’t Algemeen’ en van de lokale afdeling van de PCOB.
Toen er een asielboot aan de kade in Krimpen aan den IJssel kwam liggen, zocht de gemeente vrijwilligers om deze mensen welkom te heten.
Arie en zijn vrouw Marjan meldden zich direct. ‘Wij geloven in het tonen van naastenliefde.’
In eerste instantie maken ze een wandelingetje met een aantal asielzoekers door hun woonplaats. Arie heeft direct een klik met Rabah, een van de Syrische mannen. ‘Hij vertelde hoe hij urenlang onder een vrachtauto had gelegen. Als hij in slaap gevallen was, zou hij waar -
Haar zicht en mobiliteit zijn niet optimaal, maar dat houdt Elza van Staaveren (71) niet tegen om regelmatig op pad te gaan om zwerfvuil te prikken. En buurtgenoten, jong en oud, kunnen op haar hulp rekenen.
‘Om de dag ben ik bezig met zwerfvuil prikken. Lachgasflessen, plastic flesjes, blikjes, ik ruim het allemaal op. Het statiegeld dat ik ermee ophaal, geef ik weer door aan de kerk of een goed doel.
En al ben ik niet zo mobiel, vanachter mijn pc en met de telefoon krijg ik toch veel voor elkaar. Want niets doen en toekijken, dat is niks voor mij. Ik bel de gemeente meteen op als ik een dumping zie en schrijf ingezonden brieven naar de krant. De kracht van woorden zal ik nooit onderschatten. Ik heb lang contact gehad met een gedetineerde in de VS, die zelfs met hulp van mijn brieven vrij is gekomen. Twee keer in de week komt een 11-jarige jongen bij mij die wat
schijnlijk zijn omgekomen. Dat raakte me.’
Arie is niet het type dat graag stilzit. Zijn agenda met vrijwillige taken is goed gevuld. Zo beheert hij verschillende websites, zoals die van de lokale PCOB-afdeling. ‘Dat fröbelen op de computer vind ik heel plezierig.’
Maar na die eerste indrukwekkende ontmoeting met Rabah, besluit hij dat er ruimte is voor meer vrijwilligerswerk. Nu geeft hij Nederlandse les aan twee jonge vrouwen, Rabah en zijn vrouw. ‘Dat heeft ons leven echt verrijkt. Het is prachtig om te zien hoe belangrijk familie voor hen is, terwijl onze samenleving steeds individualistischer is. Ze vertellen vaak hoe dankbaar ze zijn voor onze hulp. Fijn, maar dat we voor de gezinnen fungeren als een soort opa en oma, is misschien nog wel mooier.’
steun nodig heeft. Dan doen we een spel, lezen, rekenen of we gaan wat leuks doen. Ik help hem en tegelijkertijd haal ik er ook plezier uit. In mijn buurt wonen veel asielzoekers. Eén mevrouw help ik in het bijzonder. Zij komt uit een cultuur waar de mensen alles samen doen. Nu is ze hier alleen en moet ze moeilijke brieven in een andere taal lezen. Als je de mogelijkheid hebt om een ander te helpen, dan moet je dat doen. Ik vind het ook fijn als mensen voor mij klaarstaan.’
Frans Burgering (78) is voorzitter en schipper/verteller van een stichting met 130 vrijwilligers die samen de Waterlijn en Keijlijn runnen. Ze organiseren rondvaarten en stadsrondritten door Amersfoort. Volgens de ANWB het leukste uitje van Utrecht.
Enthousiast vertelde een vriend van Frans hem een jaar of tien geleden over de vrijwillige klus die hij deed als schipper en verteller op een rondvaartboot. ‘Ik was nieuwsgierig, en na één keer meelopen meteen om’, vertelt Frans. De club organiseert vier verschillende rondvaarten door de stad, maar je kunt bijvoorbeeld ook een biertocht doen, een vaartocht met muziek of een trip langs de mooiste plekjes van middeleeuws Amersfoort. Wie gids wil worden, krijgt eerst een cursus over wat je mag vertellen tijdens het varen. ‘Het werk als bestuurder is nodig en belangrijk, maar schipper/verteller zijn, vind ik nog leuker. Voor mij is het een ontspannende hobby waarbij ik de geschiedenis van Amersfoort mag delen en mensen blij maak. Niemand is chagrijnig, ze vinden het heerlijk om met je op pad te gaan. Daarbij is het ontzettend leuk dat je steeds met andere mensen werkt.’ Al die vrolijke mensen die hij ontmoet, geven Frans energie. ‘Daarbij vraagt het gids-zijn echt wat van je. Je moet toch je best doen om steeds weer een goed verhaal te vertellen, dat is inspannend. Maar ik geloof dat het een positieve inspanning is die je geestelijk en lichamelijk fit houdt. En dit is fantastisch om te doen.’
Nel van den Bos (78) uit Castricum staat elke week in de wereldwinkel, ze bezoekt zieken van de vrouwenvereniging en gaat langs bij gasten van de Zonnebloem. En dan is dat nog maar een greep uit de vele vrijwilligersactiviteiten waarmee Nel haar dagen vult.
‘Ik ben ook betrokken bij activiteiten van een psychiatrische instelling, ik breng en haal mensen naar voorstellingen, ik doe veel voor de kerk en schrijf voor het verenigingsblad van een museum.
Het helpen is me met de paplepel ingegoten. Al vanaf mijn zesde werkte ik mee in de bibliotheek. Ik hielp in de kinderkerk, deed CJV jongerenwerk en heb vroeger kampen begeleid. Mijn drie zussen, broer en ik zijn opgevoed met het idee: je bent er ook voor anderen. Als je om je heen kijkt en helpt waar je kan, dat doet al zoveel. Voor anderen en voor jezelf. Soms is een praatje of een lach al voldoende. Ik doe het niet om er zelf iets uit te halen, maar ik ben wel blij als mensen het waarderen. En ik vind het mooi om met iemand een band op te bouwen. Tijd voor mezelf heb ik nu niet veel. Ik doe regelmatig een stapel ongelezen magazines weg omdat ik er niet aan toekom. Dus zo langzaamaan draag ik een aantal dingen over aan opvolgers. Maar vaste gasten van de Zonnebloem zal ik blijven bezoeken. En zolang het gaat, blijf ik ook in de wereldwinkel staan. Dat vind ik zo leuk.’
Dankzij de elastische tailleband is de broek makkelijk aan en uit te trekken. De superstretch zorgt voor maximaal comfort en knelt echt nergens.
Bestel vandaag nog en BESPAAR € 40 bij aankoop van deze broek. Perfect draagcomfort voor een lage prijs en dat ook nog eens zonder portokosten te betalen!
1579-409 grijsgroen
1580-209 lichtgroen
1580-109 lichtblauw
1579-709 blauw
1579-509 taupe
1579-909 beige
1580-309 steengrijs
1579-809 wit
1580-409 oranje
1580-609 rood
1579-609 sering
1580-709 roze
1580-509 marine
1580-009 zwart
Bent u 1,65 meter of korter en bestelt u normaal maat 44?
Probeert u dan de korte maat 22 en ontdek de meerwaarde van perfect passende mode! Bent u kleiner dan 1,56 m, kiest u dan eens de extra korte maat 215.
TEKST: ARJAN BROERS FOTO: MARK KOHN
Het behoort tot de grote raadsels van ons mens-zijn: we kunnen zowel grootse als gruwelijke dingen doen (en alles daartussenin). Sinds mensenheugenis vragen we onszelf af: zijn wij van nature goed? Een psycholoog, een filosoof en een emeritus-predikant aan het woord.
MARK VAN VUGT EVOLUTIONAIR PSYCHOLOOG
Ik zie
‘Vanuit mijn vak, de evolutionaire psychologie, moet je zeggen dat we van nature deels goed zijn en deels slecht. We hebben als mensen geleerd dat we kunnen leven en overleven in groepsverband, daar zit onze kracht. Niettemin is er in elke groep of stam ook altijd concurrentie om voedsel, seksuele partners, macht. We hebben allerlei manieren gevonden om ons samenleven te regelen en agressie te onderdrukken, zoals loyaliteit aan de groep en empathie waardoor we met elkaar meevoelen. Maar elke groep creëert ook ‘een ander’, een concurrent, een tegenstander of vijand. Met roddel, xenofobie, racisme en geweld tot gevolg. De onrust in Nederland, Europa en de wereld groeit en dat is fascinerend en ook gevaarlijk. Onze democratische samenleving staat of valt met de bereidheid om elkaar tegemoet te komen. En wie had er rekening mee gehouden dat de Russen bereid zijn om soms zelfs duizend soldaten per dag te offeren aan de oorlog? Ik zie geen progressie in onze ontwikkeling als mens. Vrede is inderdaad niet vanzelfsprekend. We moeten ons ervoor blijven inspannen, want onze primitieve mechanismen zijn sterk. Voor je het weet zitten we weer in een bloedige stammenstrijd. Autoritaire politieke leiders spelen in op onze primitieve emoties. In de oertijd gingen we elkaar met knuppels of pijl en boog te lijf, nu hebben we wapens waarmee we veel grotere schade kunnen aanrichten, niet alleen aan ‘de ander’, maar ook aan onszelf.’
DÉSANNE VAN BREDERODE SCHRIJVER EN FILOSOOF
‘We dragen van nature goed en kwaad in ons en we doen er goed aan om dat te erkennen. Ik ging als kind naar vrije scholen, waar ik werd gepest en geslagen. Men hanteerde er een mensbeeld waarin het goede in mensen werd gezien, maar juist daardoor konden de pesters met veel wegkomen. “Zo zijn kinderen niet.”
Mij werd uitgelegd dat de pestaanvoerder het thuis niet gemakkelijk had. Dat inzicht was niet leuk, maar ik heb er veel aan gehad – ik heb er zelfs mijn werk van kunnen maken. In mijn romans kruip ik ook in de huid van mensen die kwaad doen of door allerlei omstandigheden in iets kwaads terechtkomen.
Wat mensen niet willen zien, is dat kwaad doen lekker kan zijn, genotvol. Kijk naar het pestgedrag van sommige PVV’ers. Dat zij kwetsen, proberen de linkse mensen dan lief uit te leggen – maar dat is juist de bedoeling! Een boom kun je een schop geven, maar die doet geen huilie-huilie. Dan is de lol er snel vanaf.
Je kunt een goed mens willen zijn, maar dat kan geen doel op zich zijn. Goedheid wordt opgewekt omdat je aangesproken of geraakt wordt en gaat handelen. Goedheid is vooral iets relationeels, het ontstaat in contact met anderen. Daarmee is het ook risicovol, want het is aan de anderen om te bepalen of zij jouw gedrag als goed beleven. Door goed te zijn geef je in die zin macht uit handen.’
Op
WAT VINDT U?
Is de mens van nature goed of slecht? Wat vindt u? Laat uw mening weten op onze Facebook-pagina facebook.com/anbo-pcob of schrijf naar: De Grote Vraag, Postbus 2012, 3440 DA Woerden
JEAN-JACQUES SUURMOND
EMERITUS-PREDIKANT EN SCHRIJVER
We zijn in de kern goed, maar drijven af
‘De mens is geschapen naar het evenbeeld van God, dus zijn we in de kern goed. Maar we dwalen van die kern af door bijvoorbeeld hebzucht of angst. Zo belanden we ver van huis, ver van onze goddelijke kern.
Dat wij mensen “geneigd zijn tot alle kwaad”, zoals de Heidelbergse Catechismus zegt, betekent niet dat we kwaad zijn, maar dat we ernaar neigen. We zijn zondaars in de Bijbelse zin van het woord, dat het beeld oproept van een boogschutter die zijn doel mist. Wij gedragen ons vaak zo dat we het doel van ons leven missen; de goddelijke kern van goedheid, liefde en creativiteit.
Dit roept spanning in ons op, die zorgt voor het verlangen om een beter mens te worden. Goedheid is eindeloos, creatief, scheppend. Het kwade is benauwend en saai. Het herhaalt zich, zoals Poetin de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog heeft herschapen. Echt grote mensen worden gedreven door liefde. Het kwade bestaat niet zelfstandig, het goede is groter. Vergelijk het met een auto met een deuk erin. De deuk kan niet zonder de auto, de auto wel zonder de deuk. Maar de deuk zorgt ervoor dat je je voorzichtiger gaat gedragen in het verkeer. Wat wij kwaad of slecht noemen, is wat mystici een “donkere gave” noemen, een leerschool.
Volgens mystici zou je het hele leven kunnen zien zoals de verloren zoon in de parabel van Jezus: we zijn op weg naar huis.’
Hoog-Laag
Elektrisch verstelbaar
Verrijdbaar & deelbaar
Zitpositie
Heerlijk uitgerust wakker worden, makkelijk uw bed op kunnen maken, eenvoudig onder uw bed stofzuigen, op elke hoogte inen uitstappen en tevens voorbereid zijn op de toekomst? Het kan allemaal met een levensloopbestendig bed van Bedder.
Wilt u thuis, in alle rust, zorgeloos uw bed samenstellen? Een goed idee! U ontvangt zelfs een gratis Thuis Voordeelpakket t.w.v. €978,-*. Bel nu naar 0561 - 70 02 24 of ga naar www.bedder. nl/ en maak online een afspraak. U bent natuurlijk ook van harte welkom in één van onze showrooms.
Steenstraat 2 in Oldemarkt & Telefoonweg 86 in Ede Open van dinsdag t/m vrijdag: 10:00 – 17:00 uur Op afspraak open op maandag, zaterdag en zondag.
Vraag nu uw Thuis Voordeelpakket aan!
Tot € 900,- leeftijdskorting
Gratis comfortkussen ter waarde van € 39,-*
Kosteloze slaapscan
Vrijblijvend thuisadvies
*vraag naar de voorwaarden
Gratis brochure en uw Thuis Voordeelpakket t.w.v €978,-* ontvangen?
Bel naar 0561 - 70 02 24, scan de code of ga naar www.bedder.nl/gratis-brochure/!
In een wereld waar technologie een steeds belangrijkere rol speelt, zijn de innovatieve trapliften van Otolift een uitstekend voorbeeld van hoe comfort en design samengaan. Wesley Vreeswijk, monteur bij Koninklijke Otolift Trapliften, vertelt u graag meer over de technologie van onze trapliften.
Maatwerk oplossingen voor elke trap
We gebruiken geavanceerde meettechnieken om een traplift te ontwerpen die naadloos aansluit op uw trap. Met onze meetkit creëren we een 3D-beeld dat de basis vormt voor het ontwerp van de rail. Zo wordt de traplift op maat gemaakt voor uw specifieke situatie. Door de modulaire raildelen kan de traplift zeer snel bij u geïnstalleerd worden.
De Otolift Modul-Air Smart heeft de dunste enkele rail ter wereld en een opklapbare stoel. In de meeste gevallen kan de traplift zowel aan de binnen- als de buitenzijde van de trap worden geïnstalleerd. Plaatsing aan de binnenzijde betekent dat de trapleuning vaak kan blijven zitten en de trap beloopbaar blijft.
Gebruiksvriendelijke bediening en slimme functies
De Otolift Modul-Air Smart is uitgerust met gebruiksvriendelijke bedieningselementen en een intelligent dashboard. Op dit dashboard ziet u een liveweergave met de status van uw traplift. Met één druk op de knop komt de traplift naar u toe. Dit zorgt voor een zorgeloze ervaring, elke keer weer.
Geavanceerde technologie voor uw gemak
De krachtige motor van de traplift zorgt voor een betrouwbare rit, waardoor u zich veilig en comfortabel
voelt. De Reverse Drive Technology zorgt ervoor dat de stoel deels of geheel achteruit omhoog kan rijden. Dit voorkomt dat u op smalle trappen met uw knieën tegen de muur botst. De Otolift Modul-Air Smart is voorzien van verschillende veiligheidsfuncties zoals klembeveiliging, een veiligheidsgordel en een noodstop.
Is een traplift ook de oplossing voor u?
Bent u benieuwd welke traplift het beste bij uw situatie past? Maak dan een afspraak voor een gratis en vrijblijvend thuisadvies voor een advies op maat, of vraag het gratis informatiepakket aan. Bel naar 0800 - 444 770 8 of kijk op Otolift.nl
“Dat zit goed!”
* Deze korting geldt op geselecteerde modellen. Kijk op velderhof.nl/algemene-voorwaarden voor de actievoorwaarden. Bekijk de gehele
thuis proef zitten?
U vindt ons door heel Nederland! Wij komen graag bij u langs!
⎷ Persoonlijk advies op maat
⎷ Vrijblijvend stoelen naar keuze thuis uitproberen
⎷ Kleuren en stoffen in uw eigen interieur bekijken
⎷ Direct taxatie van uw huidige meubilair
⎷ Een leenstoel direct tot uw beschikking
Alphen a/d Rijn Euromarkt 44
Amstelveen Marthahoeve 21
Apeldoorn Asselsestraat 34
Berkel & Rodenrijs Westerwater 4A
Best Koningin Julianaweg 13
Breda Slingerweg 87
Delden Langestraat 55
Doetinchem Havenstraat 150
Geleen Egelantier 5
Goes Kreukelmarkt 11
Haren Rijksstraatweg 205
Heerhugowaard Industriestraat 6
Katwijk (ZH) Ambachtsweg 20A
Laren Brink 10 D
Papendrecht Markt van Matena 12
Purmerend Netwerk 1
Velp Hoofdstaat 59
Vught Marktveld 41
Wolvega Industrieweg 10C
Zeist Slotlaan 128
Zwolle Stadionplein 6
appeltaart bij uw bezoek
TEKST: ANITA HARTE
Voor Albert, Aly en Gea was het min of meer vanzelfsprekend. Toen ANBO-PCOB landelijk één organisatie werd, wilden zij dat in Assen ook. De activiteit die ze bedachten was een schot in de roos.
De drie initiatiefnemers uit Assen winnen met hun activiteiten taart voor honderd personen! Heeft u ook een bijzondere activiteit georganiseerd binnen ANBO-PCOB? Mail naar magazine@anbo-pcob.nl Misschien winnen jullie dan ook taart.
De drie leden van de PCOB-werkgroep in Assen (‘we zijn een soort tijdelijk bestuur’) begonnen dit voorjaar met een eerste kennismakingsbijeenkomst. Ze nodigden zelf de PCOB-leden uit, de ANBO-leden kregen een brief vanuit het landelijk bureau. ‘Het werd een middag van senioren onder elkaar’, vertelt Albert Weemstra. ‘Iedereen ging gemengd bij elkaar aan tafel zitten.’ Onder leiding van verenigingsadviseur Jan Puthaar werd een beetje afgetast waar de behoeftes lagen. ‘Het is voor beide kanten een beetje zoeken naar de gulden middenweg’, zegt Albert. Behoud van de christelijke identiteit speelt daarbij voor PCOB’ers een rol. ‘Dat kan ook. Door niet alleen bijvoorbeeld een boswachter of burgemeester uit te nodigen, maar ook paas- en kerstmiddagen te organiseren. Als je elkaar maar gewoon de vrijheid gunt.’
Al snel volgde een tweede middag. Een schot in de roos, zegt Aly Mulder. ‘We hadden een filmmiddag georganiseerd. Met koffie, wat lekkers en de film Wildernis in Drenthe van Henk en Janetta Bos. Iedereen hier in de regio kent hen, dus dat sprak aan.’ Tachtig mensen waren er. En waar sommige ANBO-leden eerst nog wat onwennig waren, sloten ze
al snel aan bij de PCOB’ers, zag Gea Klooster. Ze keek er niet van op. ‘Wij zijn nuchtere Noorderlingen, het gaat zoals het gaat.’ Het werd een gezellige middag en na afloop waren de ANBO-leden enthousiast. Zo’n veertig mensen lieten hun mailadres achter, zij waren geïnteresseerd in meer. ‘Die kunnen we de volgende keer dan gewoon zelf uitnodigen’, zegt Gea.
Die volgende keer komt zeker, zegt Albert. ‘We zijn dé seniorenvereniging in Drenthe en willen zo aantrekkelijk mogelijk zijn voor alle senioren. Maar we stoeien ook nog een beetje met hoe we dat doen.’ Daarom zijn ze van plan om eerst de ANBO-leden een keer alleen uit te nodigen. Want zij hebben ook vragen over het samengaan, zegt Albert.
Net als de leden van de Assense ANBO-PCOB, hebben ook Albert, Aly en Gea heel verschillende achtergronden. Ze werken pas twee jaar samen en leren elkaar steeds beter kennen. Ze zijn vooral benieuwd naar de toekomst en proberen die zo positief mogelijk vorm te geven. ‘Mét twee uitgestoken handen’, besluit Aly.
Nuchtere Noordelingen zijn het in Assen, die zodra ze van de fusie hoorden de stap maakten naar ANBO-PCOB Noord Drenthe. De film Wildernis in Drenthe was een groot succes. Rechtsmidden: Albert Weemstra.
Inspiratie nodig? Heeft u een leuk idee voor een activiteit maar weet u nog niet hoe? Vraag de afdelingsadviseurs via j.puthaar@anbo-pcob.nl
OPGETEKEND DOOR: MONICA BOSCHMAN
GEZEGD & GEZWEGEN
‘Door mijn ziekte zijn ook mijn vriendschappen en contacten veranderd’, zegt Anna (65). ‘Nog steeds heb ik weinig energie. Zo ben ik de afgelopen tijd helaas enkele vriendinnen kwijtgeraakt.’
‘Het eerste half jaar had ik door de operatie en de chemokuren mijn handen vol aan mezelf. Ik moest mensen teleurstellen in hun verlangen om te komen. Het meeste bezoek heb ik afgehouden, op een paar mensen na. Ik had al mijn energie nodig om het thuis draaiend te houden: mijn geliefde heeft de ziekte van Alzheimer. Nog steeds heb ik weinig energie. Zo lig ik na het ontbijt even op bed en ga ik ook na het middageten rusten. Wat ik ingewikkeld vind aan ziek zijn, is het uitspreken van mijn behoefte om mensen niet te zien. Gisteren vroeg bijvoorbeeld iemand uit de straat of ze kon komen. Als ik kom maar zeg, is de hele ochtend weg met koffie drinken en praten. Die tijd breng ik liever door in de tuin, ik heb al zo weinig ruimte voor mezelf. Maar nee zeggen is moeilijk, dus ik zeg: “Deze week heb ik al te veel, ik ben te moe, misschien volgende week.” Er komt een moment dat ik zeg: “Kom maar.” Want ik wil mensen niet afwijzen en de buurcontacten vind ik belangrijk. Mensen uit de straat hebben veel voor ons gedaan na mijn operatie. Ze brachten eten aan de deur en kwamen vragen
wat ze konden doen. We hebben er dankbaar gebruik van gemaakt. Maar nu kan ik er nog steeds niet genoeg zijn voor anderen. Door mijn ziekte is er veel verschoven. Mijn lijf is veranderd, ik kan weinig aan en lange dagen red ik niet. Het is voortdurend schipperen tussen wat ik zelf nodig heb en wat ik vind dat ik moet doen om mensen niet kwijt te raken. De tijd samen red ik wel, maar daarna ben ik niets meer waard. Ik heb geleerd de tijdsduur van afspraken te beperken. En het is heerlijk om met vrienden buitenshuis te lunchen. Bijpraten, gezellig eten, niets hoeven doen en op tijd weer naar huis. Op straat een praatje maken of één kopje koffie drinken is voor mij soms fijner dan een ochtend samenzijn.
Gesprekken zijn ingewikkelder geworden. Er zijn mensen die meteen hun eigen ziekteverhalen vertellen en mensen die het naadje van de kous willen weten over mijn behandelingen. Ik wil best vertellen hoe het met me gaat, maar niet steeds in het ziekteverhaal terechtkomen. Ik ben zoveel meer dan mijn ziekte en word er zelf al elke dag mee geconfronteerd
dat ik niet meer ben wie ik was. Dat verlies van identiteit is ingewikkeld en kan ik maar met een paar mensen echt delen. Ik merkte pas later dat mensen de eerste tijd hun eigen verhalen hebben achtergehouden. Ze vertelden bijvoorbeeld niet dat ze zelf ziek waren geweest, omdat het niet zo’n erge ziekte was als die van mij. Of ze verzwegen hun vakantie. Dan dacht ik: hé, Ik ben niet verdwenen, ik kan wel luisteren en je verhaal horen. Ik heb misschien niet de energie om er lang over door te praten, maar wil wel weten hoe het met jou is, waar je mee bezig bent. Ik ben de afgelopen tijd helaas enkele vriendinnen kwijtgeraakt. Bij één goede vriendin is het contact nu beperkt tot kaarten met Kerst en verjaardagen. Er is geen enkele handreiking voor contact of een ontmoeting. Ik snap het niet, maar heb geen energie er zelf aan te trekken. Een andere vriendin stond een dag na de operatie ineens aan mijn bed, omdat ze toevallig in het ziekenhuis was. Daarna heb ik haar niet meer gezien. Zo heb ik meer verhalen van verlies van vriendschap. Gelukkig zijn er belangrijke mensen gebleven. Met één vriendin is het contact intensiever geworden. Naast onze afspraken zijn we elkaar brieven gaan schrijven. Ze reageert op mij en vertelt ook haar verhaal, dat is voor mij heel waardevol. Soms schrijf ik een tijdje niet, omdat het niet lukt. Dan krijg ik een brief extra, want ze begrijpt het. Het is geweldig dat ie -
Heeft u ook een persoonlijk verhaal dat u anoniem wilt delen?
Stuur dan een bericht naar: magazine@anbo-pcob.nl of Postbus 2012, 3440 DA Woerden
mand aan je denkt en dat laat weten. Een andere vriendin stelde de mooie vraag wat ik werkelijk wilde. Ze woont ver weg en kan moeilijk reizen. Ik zei: schrijf me maar, je hoeft niet steeds te komen. Nu stuurt ze om de paar dagen post, een kaart met berichten over haar dagelijks leven. Die constante aandacht, in liefde, zonder iets terug te vragen, dat is zo fijn. Af en toe schrijf ik een kaart of appje terug. Voor meer heb ik geen energie.
bereid het los te laten. Ik realiseer me dat zelfs mijn beste vriendinnen niet kunnen voelen hoe moe ik ben, hoe gelaagd het allemaal is en hoeveel werk het voor me is dingen te verwerken en door te gaan.
Afspraken, taken, verantwoordelijkheden: ik moet nu het leven dragen voor twee en daar kan weinig bij.
Wanneer ik heel moe ben, ben ik snel verdrietig. Er zijn momenten waarop ik denk: ik weet niet of ik dit leven nog leuk vind, ik kan maar beter
‘Schrijf me maar, je hoeft niet steeds te komen’
Sommige gezamenlijke vrienden zijn meer aanwezig dan vroeger. Ik vind het ontroerend dat ze blijven. Misschien snappen ze het omdat ze zelf dingen hebben meegemaakt. En vriendschap kan ook doorgaan als je elkaar minder ziet. Er komen ook nieuwe mensen op mijn pad en het is zeker mogelijk dat er nieuwe vriendschappen ontstaan. Daar verheug ik me op.
De kanker die ik heb, kan snel terugkomen. Daar ben ik niet dag en nacht mee bezig, maar ik leef wel met die wetenschap. Ik moet leven met wat er is, dat geldt ook voor mijn vriendschappen. Natuurlijk heb ik zelf belang bij fijne relaties, maar als ik merk dat er van de ander niets komt, ben ik sneller dan vroeger
doodgaan. Maar dan voel ik: dat ben ik toch niet, die dit denkt. Ik ben nu weerbaarder dan een jaar geleden, ik kan meer en ik wil graag leven, maar het is wel een zwaar leven.
In een verborgen kastje in mijn hoofd zitten al mijn verlangens. Je hoeft het maar te vragen en ik lepel zo mijn plannen op. Het is een verlangen en tegelijkertijd moet ik dat verlangen temmen, omdat ik mijn wensen niet waar kan maken in het hier en nu. Ik weet gewoon niet hoe het verder gaat. Maar als ik mag blijven leven, heb ik door deze plannen zeker een perspectief. Nu kan ik het niet overzien, ik weet niet eens of er een later is. Ik ben in een ander leven aanbeland en probeer er het beste van te maken.’
500
voor uw oude bed
Er komt een moment, dan verdient u meer dan ‘gewoon een lekker bed’...
...dan verdient u een Aldenhuijsen. Met een Aldenhuijsen maakt u uw bed 2x zo snel op, eronder schoon en kunt u de in- en uitstaphoogte precies naar wens instellen. Een Aldenhuijsen is ook nog altijd later uit te breiden met functionaliteiten zoals elektrisch verstelbaar, hoog laag en extra opties. Dé slimme keuze als u langer thuis wilt blijven wonen met alle flexibiliteit.
Voortreffelijke nachtrust door Aldenhuijsen matrassen
Verrijdbaar, elektrisch verstelbaar, hoog laag en accessoires
Eigen fabricaat met kwaliteit waarop u kunt rekenen
Gratis brochure en € 500 voor uw oude bed?
Bel naar 0413 - 74 54 00 of www.aldenhuijsenslaapsystemen.nl/brochure
Bezoek de winkels
Frontstraat 14, Uden
Maandag t/m vrijdag
10:00 – 17:00 uur
Met en zonder afspraak
Maasstadweg 100, Rotterdam
Iedere zaterdag 10:00 – 17:00 uur
Overige dagen op afspraak
Van der Lindelaan 2c, Hilversum
Iedere vrijdag en zaterdag
10:00 - 17:00 uur
Overige dagen op afspraak
Thuisafspraak door het hele land
Nodig een slaapadviseur kosteloos en vrijblijvend bij u thuis uit
Maandag t/m zaterdag Bekijk alle mogelijkheden op www.aldenhuijsenslaapsystemen.nl • 0413 - 74 54 00
Ga voor uw Olympisch Goud!
Geen BTW op uw traplift deze zomer*
Uw huis is niet zomaar een huis. Het is een vat vol herinneringen. Het groeide met u, uw gezin en de steeds veranderende omstandigheden mee en kan dat ook in de toekomst blijven doen. De trapliften van TKE, eerder bekend als thyssenkrupp, werden namelijk ontwikkeld om u maximale onafhankelijkheid te bieden in uw dagelijkse routine. Zo kan uw huis nog heel lang uw thuis zijn.
Meer informatie over product of actie? Bel 0800-5003 of ga naar www.trapliften.nl
* Op een nieuwe S200 traplift. Actie onder voorwaarden, zie trapliften.nl
TEKST: FLEUR AKERSLOOT
FOTO’S: ALDO ALLESSIE
DAGBOEK VAN EEN
Hockeyen doet Albert Aalbers (72) al zijn hele leven. Twintig jaar geleden besloot hij als vrijwilliger trainer te worden en begon met oefeningen voor de allerkleinsten. Nu geeft hij al zeven jaar training aan Heren 5 in Wageningen. Elke dinsdag staat hij op het veld. Wij liepen mee.
18:15 De voorbereiding voor de training van vanavond. Albert schrijft schematisch op waar hij aan wil werken met het team. Zijn map is ook een archief waarin hij kan terugkijken naar trainingen van voorgaande jaren.
18:45 Op dinsdagavonden staat
Albert van 19:30 tot 22:30 op het veld voor twee trainingen. Voor vertrek eet hij samen met zijn vrouw. Als hij vanavond weer thuiskomt zal hij er niet te laat induiken want op woensdagochtend traint hij twee damesteams.
19:15 Omkleden. Want training geven doe je niet in je dagelijkse kleren. Dat werkt toch minder overtuigend. Sportkleding aan dus.
19:20 Er is storm voorspeld. Albert leest het weer aan de hand van wolken: ‘Ik doe het als zeiler op de ouderwetse manier, aan de lucht kan ik zien wat voor weer eraan komt.’
De training kan gelukkig gewoon doorgaan vanavond.
20:30 Na de technische oefeningen verzamelt het team in de dug-out voor een korte pauze. Daarna in het tweede gedeelte van de training spelen ze een wedstrijdje. Volgens het team het leukste onderdeel van de avond.
Doet u ook vrijwilligerswerk binnen ANBO-PCOB of daarbuiten? Vindt u het leuk als de fotograaf een dag met u meeloopt en onze redacteur u telefonisch interviewt?
Geef u dan op en vertel in het kort wat u zoal doet.
Mail naar: magazine@anbo-pcob.nl of schrijf ons: De Vrijwilliger Postbus 2012 3440 DA Woerden
19:30 Wanneer de heren hun warmingup doen, zet Albert de materialen klaar voor het technische gedeelte van de training. Dit keer heeft Albert oefeningen met het lastige bounceboard; een balk van rubber waar de ballen van terugkaatsen.
Verbeterde bloedsomloop
Pijnverlichting
Verbeterde mobiliteit
Heeft u?
✘ Spier- en gewrichtspijn
✘ Reumatische klachten
✘ Rug- en nekpijn
✔ Heerlijke infraroodwarmte
✘ Problemen met de doorbloeding
✔ Directe pijnverlichting voor spieren en gewrichten
✔ Positieve uitwerking op reumatische klachten en doorbloedingsproblemen
✔ Zonder hak- en breekwerk geïnstalleerd in elke ruimte
✔ Energiezuinig
Gratis brochure?
Bel 0341 277 010 of ga naar
www.well-fair.nl
Of u nu lekker thuis blijft of eropuit gaat: wij hebben leuke tips voor u!
Kom naar PiXlife Nature Xperience in Ouddorp en beleef de natuur als nooit tevoren.
Doe mee met een van de vele activiteiten, beklim de megauitkijktoren en ga mee op zeehondentocht. Volg een expeditie of workshop en geniet van een heerlijke kop koffie op het terras.
PiXlife Nature Xperience
Brouwersdam Binnenzijde 25 3253 MN Ouddorp T: 0111-20 21 20 pixlife.nl
Waarom ruiken bloemen vaak zo heerlijk? En sommige andere planten juist heel afschuwelijk? Kom het ruiken, bekijken en ontdekken in het bezoekerscentrum in de Oude Sterrewacht in Leiden.
Te zien en te ruiken t/m 1 december 2024
Oude Sterrewacht
Hortus Botanicus Rapenburg 73, 2311 GJ Leiden hortusleiden.nl/geurbeleving
September
Me is een muziekfestival in Amersfoort voor ontdekkers en verdwalers. Met avontuurlijke (diner)concerten, verrassend muziektheater en vrolijke familieshows. 26 t/m 29 september 2024 september-me.nl
BredaPhoto Festival keert terug met het thema Journeys, de reis als metafoor voor een levensveranderende ontwikkeling. Van de zoektocht naar de eigen identiteit en een betekenisvol leven tot de intens fysieke reis op zoek naar vrijheid en simpelweg overleven.
13 september t/m 3 november 2024 op diverse locatie in Breda. bredaphoto.nl DAT IS LEUK! Bootexcursie naar de zeehonden
Een schurende komedie over echt en onecht op het toneel, in de kunst en in de liefde. Met Liz Snoijink en Porgy Franssen.
Doek! Vanaf 20 september te zien in diverse Nederlandse theaters. kikproductions.nl
Meng 200 g roomkaas met 2 el zure room en breng op smaak met peper en zout. Vul er 4 pepertjes en mini paprika’s mee. Wikkel rond 4 soepstengels telkens een plakje gedroogde ham. Leg op een schaal met zongedroogde tomaatjes, gevulde pepers en mini-paprika’s, mini-mozzarella, Italiaanse salami en olijven.
Kans maken op een van de boeken?
Bel vóór 22 oktober 2024 naar 0909-0108 (€ 0,60 per gesprek) optie 2 of sms naar 3669:
Voor Trees that bark: magazine<spatie>trees
Voor De Zeeuwse jaren: magazine <spatie>jaren
Voor Misdaad op leeftijd: magazine<spatie>misdaad
Het brein houdt van boeken. Dus prikkel uw fantasie, word wijzer en verdwijn in de wereld van een ander.
TREES THAT BARK MARK KOHN
Een fotografische zoektocht naar herkenning en vooral erkenning van een andere levensvorm: bomen.
Uitgeverij Zilt | € 32,99
DE ZEEUWSE JAREN FREEK DE JONGE
2
De jaren zestig vormden niet alleen Freek de Jonge, maar veranderden ook een hele samenleving. Uitgeverij Atlas Contact | € 24,99
3
MISDAAD OP
LEEFTIJD CJ WRAY
Een charmante cosy crime over twee nationale schatten met een officieel geheim en een dubbelleven. Wereldbibliotheek | € 22,99
Een groep zeventigplussers (o.a. Jeroen Krabbé en Renée Soutendijk) gaan gezamenlijk met een busreis naar Zuid-Frankrijk. Er ontstaan vriendschappen en er worden geheimen met elkaar gedeeld.
Te streamen op Netfllix
Met meer dan driehonderd van de grootste hits van de afgelopen honderd jaar is Hitster het perfecte spel voor een avond lachen, zingen, dansen en het delen van herinneringen. Scan een muziekkaart en laat de muziek de rest doen. Weet u nog wanneer het nummer is uitgebracht?
Verkrijgbaar via bol.com, € 21,23
Persoonlijk aangepast 6 maanden slaapgarantie
Vrijblijvend advies Hal 8 | Stand 08D05
Vraag gratis de brochure aan de
Scan de QR-code, ga naar well-fair.nl of bel 0341 27 7010
JAAP JONGBLOED
Nu presentator
Jaap Jongbloed (69) op papier met pensioen is, heeft hij tijd om zijn passie voor sport en gezondheid te delen. Met podcasts, webinars en bijeenkomsten hoopt hij ouderen in beweging te krijgen. Kijk op jaapjongbloed.nl
Het is acht uur als mijn wekker gaat. Zoals iedere dag. Fris en fruitig opent deze geheelonthouder de gordijnen. Ik laat het zonlicht tien minuten lang over mijn gezicht glijden. Het heilzame effect van de stralen vertelt mijn lichaam dat de dag begint. Dan zijg ik neer in yoga-zit voor de dagelijkse meditatie. Vervolgens zet ik mezelf met een ijskoude douche definitief aan voor opnieuw een hyper-fitte dag.
Tja… misschien zou dit de ideale situatie zijn, de realiteit is het zeker niet. Mijn nachten zijn niet steeds even lang, ik duik na het ontwaken onder een aangenaam warme douche en fris en fruitig voel ik me echt niet altijd. Al helemaal niet wanneer ik een gezellige avond met wat glazen wijn achter de rug heb.
Ga ik met alle tekortkomingen in mijn leefstijl een gezond lang leven tegemoet of wordt het niks op deze manier? Dat is de vraag. Eigenlijk weet ik het antwoord wel: waarschijnlijk zou het stukken beter kunnen. Maar ook stukken slechter. Want ik eet veel groente en fruit, ik sport me een ongeluk, ik rook niet en ik kan gelukkig meestal ook van de drank afblijven.
Ik kies voor de gulden middenweg. Ja, ik wil graag lang van het leven blijven genieten, maar ik wil het ook leuk hebben in het heden! De kunst is om de balans te vinden. Maar hoe doe je dat? Daarover wil ik het op deze plaats de komende maanden af en toe hebben. Als gefascineerde leek. Wat is het gezonde evenwicht? Eén ding is zeker: oud worden is fijn, maar wel op een vitale manier. Ik wil graag het WK Voetbal van 2050 meemaken en de kroning van Amalia, maar alleen helder van geest! Niet als een plantje dat zit weg te kwijnen in een rolstoel.
Mijn moeder is 93 en nog goed bij de tijd. Zij heeft altijd gezond geleefd. Min of meer onopzettelijk. Veel gesport omdat ze dat gewoon leuk vond, weinig gedronken, nooit gerookt, steeds een hond gehad waarmee ze lange wandelingen maakt en met plezier in de tuin gewerkt. Plus een fijn sociaal netwerk. Een fraai vitaliteits-repertoire, zo kom je een eind.
Maar presteer dat maar eens. De techniek maakt ons leven veel te gemakkelijk: boodschappen aan huis, afstandsbediening, elektrische fiets en ga zo maar door. En onze omgeving is vol verleidingen: maar liefst 80% van de voeding in de supermarkt is ongezond.
Inderdaad: de route naar een gezond lang leven is een ingewikkelde speurtocht, maar wel een razend interessante. Dit weet ik wel zeker: ik wil niet worden zoals de gemiddelde Amerikaan. Die blaast na zijn 65ste nog maar één keer in gezondheid de kaarsjes op z’n verjaardagstaart uit… Op die manier ouder worden?
Nee, laat dan maar zitten!
Jaarlijks vallen ongeveer één miljoen mensen van 65 jaar en ouder. Gelukkig kunt u zelf veel doen om een val te voorkomen! Met deze zes eenvoudige tips blijft u sterk staan en verkleint u de kans op een val.
1. ZORG VOOR GOED PASSENDE SCHOENEN
Het is belangrijk dat u schoenen draagt die goed zitten. Zo voorkomt u dat u struikelt. Let op dat de zolen niet te glad zijn, de hakken niet te hoog en de veters niet te lang.
2. CONTROLEER UW MEDICIJNEN
Sommige medicijnen geven een duizelig of slaperig gevoel. Bij meerdere medicijnen tegelijk groeit het risico op vallen. Laat uw medicijnen controleren door de huisarts of apotheker.
3. EET LEKKER EN GEZOND
Gezond eten en drinken houdt uw botten en spieren sterk. Denk aan genoeg groenten, fruit en eiwitten. Eiwitten zitten bijvoorbeeld in melk, kaas, vis, vlees, ei en vleesvervangers.
4. CONTROLEER UW OGEN
Goed kunnen zien is belangrijk om uw evenwicht te kunnen bewaren. Dus zorg voor genoeg licht in huis. Laat ieder jaar uw ogen controleren. En poets uw bril elke dag.
5. VOORKOM DAT U THUIS VALT
Verklein de kans op een val door uw huis veiliger te maken. Zet losse snoeren vast, leg geen spullen op de trap en leg een anti-sliplaag onder het vloerkleed.
‘Zolang je kan lopen, staan en bewegen, kun je zelfstandig blijven’
6. TRAIN UW EVENWICHT
Door uw evenwicht en spieren te trainen, blijft u sterker staan. Er zijn speciale cursussen hiervoor. Vraag het uw huisarts, fysiotherapeut of bij het gezondheidscentrum.
‘IK
Joke en Betty volgden samen de cursus valpreventie In Balans. Joke: ‘Ik ben weleens eerder gevallen.’ Betty: ‘Ik word er iets zekerder van.’ Wat leer je tijdens zo’n cursus? Joke: ‘Je leert hoe je op kan staan, veilig kan lopen en je werkt aan je balans. Ook wordt er veel aandacht besteed aan je beenspieren, enkels en voeten. Je krijgt er echt spierballen van! Zolang je kan lopen, staan en bewegen, kun je zelfstandig blijven. Je bent zo van niemand afhankelijk. Dat vind ik een heel prettig idee.’ Daar stemt Betty mee in: ‘Ik voel ook dat het goed is voor mijn lichaam. Ik zou het iedereen aanraden om ook een cursus valpreventie te doen.’
Kijk voor meer tips en verhalen over valpreventie op hoesterkstaik.nl
Bij de Thuisnotaris maakt u eenvoudig uw (levens) testament. Dat kan door online een vragenlijst in te vullen. Daarna ontvangt u, gratis en in begrijpelijke taal, een uitgebreid verslag. Vervolgens kunt u daar een officieel testament van laten maken. Als lid van ANBOPCOB ontvangt u 10% korting per (levens)testament (normaal € 275 per akte). Liever uitgebreide begeleiding? Ontvang dan ook 10% korting op een gesprek met een erfrechtspecialist (normaal € 99).
anbo-pcob.nl/thuisnotaris
10%
korting op (levens) testament
Ziet u op tegen uw verhuizing? Schakel dan Ontzorgd Verhuizen in. Niet alleen omdat het verhuisbedrijf voor senioren echt álles voor u kan doen, maar vooral door de persoonlijke manier waarop zij dat doen. Zorgen en stress zijn van de baan.
Als ANBO-PCOB-lid ontvangt u € 100 korting op de verhuisprijs, gratis gebruik van verhuisdozen en een gratis allriskverhuisverzekering van € 75.
anbo-pcob.nl/ontzorgdverhuizen
Telefoon: 085-041 01 01
minimaal 15% korting
Bij Fietsvoordeelshop.nl krijgt u als ANBO-PCOB-lid minimaal 15% korting op de consumentenadviesprijs. U kunt kiezen uit een ruim assortiment fietsen en e-bikes van bekende A-merken, zoals Gazelle, Sparta, Batavus, KOGA, Trek, Kalkhoff en Cube.
anbo-pcob.nl/fietsvoordeelshop
Telefoon: 085-071 77 29
€100
korting en gratis verhuisverzekering
STROOM EN GAS VOOR LEDEN VAN ANBOPCOB
De komende weken kunt u als ANBO-PCOB-lid profiteren van bijzonder lage tarieven bij ANBO-PCOB Energie. Loopt uw contract af of heeft u momenteel variabele tarieven, dan kan dit voor u een goed moment zijn om uw tarieven vast te zetten en hiermee voor zekerheid te kiezen. Het voordeel kan oplopen van enkele tientallen tot honderden euro’s per jaar.
HOE?
Wij helpen u graag. Onze energieadviseurs van ANBO-PCOB Energie (Energiebesteding B.V.) bekijken uw persoonlijke situatie en indien mogelijk kunnen zij het direct voor u in orde maken.
KOM ERBIJ!
Sluit u net als duizenden andere leden aan bij ANBO-PCOB Energie! Al onze klanten, huidige en nieuwe, betalen dezelfde scherpe tarieven. Wij doen niet aan cadeautjes, die vaak een sigaar uit eigen doos zijn. Zo zijn onze klanten blijvend verzekerd van structureel lage energietarieven.
Wilt u liever teruggebeld worden, laat dan uw gegevens achter op de volgende webpagina: anbo-pcob-energie.nl/tarieven
Voor vrijblijvend advies en ons beste aanbod: ga naar anbo-pcob-energie.nl en laat uw gegevens achter.
Bellen of mailen kan ook: bel ons op 085-4863360 of mail ons op anbo-pcob@ energiebesteding.nl
Blijvend lage prijs voor stroom & gas Uitstekende klantenservice
Persoonlijk & betrouwbaar Online inzage in uw verbruik
Maandelijks kostenoverzicht per e-mail Ook per post mogelijk
10% korting
Hups is uw partner bij kleine klusjes in en om het huis, zoals schilderijen of spiegels ophangen, schilderen, meubels (de)monteren, lampen vervangen of ophangen, vloeren leggen, behangen, kleine reparaties en meer. Als lid van ANBO-PCOB betaalt u geen € 24,95 eenmalige inschrijfkosten.
anbo-pcob.nl/klushulp-hups
€ 24,95 korting
Rustig baantjes trekken of met gewichten en muziek een Aqua'Fit-les volgen? Optisport heeft ruim tachtig zwemlocaties in Nederland waar u terechtkunt om fit te blijven. Als lid van ANBO-PCOB ontvangt u op vertoon van uw ledenpas 10% korting op een los entreekaartje (recreatief en banenzwemmen). Plus 10% korting op 12- of 25-bezoekenkaarten voor Aqua'Groepslessen (max. zes personen per kaart). Niet in combinatie met andere acties of 65+-artikelen.
anbo-pcob.nl/optisport
10% korting op maaltijden
Bij Vers aan Tafel Maaltijdservice heeft u keuze uit meer dan 170 vriesverse maaltijden. Daarnaast bieden zij kleine eiwitverrijkte maaltijden aan en lekkere eiwitverrijkte tussendoortjes, zoals ijsjes en cake. De maaltijden worden op een vaste werkdag gratis bij u thuisbezorgd door het eigen bezorgteam. Als ANBO-PCOB-lid geniet u van 10% korting op de maaltijden van Vers aan Tafel.
anbo-pcob.nl/versaantafel Telefoon: 085-401 64 44
In de winkel van ANBO-PCOB profiteert u van exclusieve aanbiedingen op producten, speciaal voor u geselecteerd. Ze worden bij u thuisbezorgd (€ 6,95 verzendkosten) met twee jaar fabrieksgarantie. Betaal eenvoudig en veilig via iDEAL of bankoverschrijving.
Een paar producten kort uitgelicht:
REFURBISHED LAPTOP MET WINDOWS 11 HP ELITEBOOK 840
• 12 maanden garantie op laptop + accu
• Windows 11 geïnstalleerd
• Optioneel: pakket accessoires (laptoptas, antivirus licentie en draadloze muis)
€ 19,95
i.p.v.
€ 29,95
ERGONOMISCH KNIEKUSSEN NEXXT LEG PILLOW
• Ideaal voor de zijslaper
• Ventilerend materiaal
• Vermindert rug-, heup- en rugklachten
• Bevordert de slaapkwaliteit
Neem een kijkje in dewinkelvananbo-pcob.nl
Of bel 085-486 33 64
OMDAT U ERTOE DOET!
Sanders Puzzelboeken
Univé Een selectie van onze partners:
Ring
RCN
System Mechanic
Bloemenpark
Appeltern
Zilverfitness
SeniorenTAB
NHA
Medipoint
Reisgids Mantelzorg
Fletcher
20% korting op abonnement
5% korting op schadeverzekeringen
10% korting op bel- en alarmsystemen
10% korting bij RCN-vakantieparken
Uw pc beveiligd voor slechts € 29,95
50% korting op regulier entreekaartje
Gratis proefles en 5% korting
10% korting op smartphones en tablets voor senioren
10% korting op alle thuiscursussen
10% korting op koopassortiment
20% korting
Voordeel op 3-gangendiner voor 2 personen en hotelovernachtingen
kijk voor het complete aanbod doorlopend ledenvoordeel op: anbo-pcob.nl/ledenvoordeel
Hebt U al gedacht aan een “toiletbril-met-onderdouche” ?
Want als het goed schoonmaken van uw onderlichaam moeilijker wordt en U wilt niet afhankelijk zijn van uw partner of hulp, dan is een “wc-met-onderdouche” onontbeerlijk !
dé beste en meest betrouwbare toiletbril-met-onderdouche
Want wat doet U als U uw onderlichaam niet meer zelf kunt reinigen door ouderdom, ziekte of handicap? Als je dus een ander moet vragen om de billen schoon te maken ? Iedereen vindt dat zeer gênant!
DUS blijf zo lang mogelijk zelfstandig met een Spatoilet® en geniet van optimale service…!! Zie het artikel in de Consumentenbond van April 2023
Voordelen van een Spatoilet®:
• Verwarmde toiletzitting
• Reiniging van Uw onderlichaam met warm water
• Vaginale reinigingsfunctie
• Ingebouwde föhn voor optimale droging
• Massage- en pulsefuncties
• EN installatie zonder hakken of breken
PLUS
• 100% hygiëne
• Bespaar tot 90% op toiletpapier
• EN nooit meer ‘natte-doekjes’ !
De bediening is uiterst eenvoudig:
• Met extra duidelijke afstandsbediening
• Instelbaar voor 4 gebruikers
• Soft-closing toiletbril
Kortom een heel compleet apparaat voor een uiterst scherpe prijs:
Frisse service W.V... koopt in 2021 een Spatoilet – een toilet met sproeier – waar hij erg blij mee is. Door een val van zijn vrouw in de toiletruimte breken de kunststof boutjes van de zitting af. V... mailt Spatoilet. Al snel krijgt hij een telefoontje dat er nieuwe boutjes onderweg zijn. Maar nadat Vos de boutjes heeft vervangen, werkt de afstandsbediening die bij het toilet hoort niet meer. Er is weer telefonisch contact. V... probeert van alles, maar het lukt hem niet om het euvel op te lossen. De leverancier stelt voor om de volgende dag zelf langs te komen. Op een zondag nog wel. Hij plaatst een nieuwe schakelaar in de ontvanger van de wc, waarna alles weer werkt. De leverancier kan net op tijd voor de aangekondigde ijzel weer op pad. Een flinke rit van een paar uur.
Spatoilet kan wel een potje breken bij V....
Bron: Consumentenbond April 2023
• 1.040 euro INCLUSIEF installatie. (daarkomt èchtgeencentmeerbij!) (Bij zelf installeren kost de Spatoilet® 745 euro)
Probeer de Spatoilet nu DRIE WEKEN, gratis voor niets! U betaalt na de proefperiode.
Al meer dan 16 jaar is de Spatoilet een zeer betrouwbaar apparaat en daarom geven wij 5 jaar volledige garantie. Onze klanttevredenheid is hoog en dat willen we zo houden!
Keuze uit alarmknop met halsketting en kledingclip (€55,-) of polsband (€90,-) Keuze uit 2 abonnementen:
1. alarmeren naar eigen contactpersonen (€8,95 p/mnd)
2. alarmeren naar de Persafe meldkamer (€12,95 p/mnd)
Verzekerd van hulp met één druk op de knop. Persafe maakt slim gebruik van je mobiele telefoon. De alarmknop of polsband wordt draadloos met jouw smartphone verbonden.
24/7 reserve Werkdagen 09:00 - 17:00
• ACHTERLICHT
• BAGAGE
• BAKFIETS
• ACHTERLICHT
• BANDENLICHTER
• BAGAGE
• BETROUWBAAR
• BAKFIETS
• COMFORTABEL
• CRANK
• DESIGN
• BANDENLICHTER
• BETROUWBAAR
• COMFORTABEL
• DIENSTFIETS
ACHTERLICHT
• CRANK
• ELEKTRISCHE FIETS
BAGAGE
• DESIGN
• FIETSBEL
We hebben voor deze eerste
• NAVIGATIE
• OLIEN
• ONDERWEG
• POMP
• PROEFRIT
• NAVIGATIE
• OLIEN
• ONDERWEG
• REFLECTOR
• POMP
• REMLICHT
• ROUTE
FRAME
• PROEFRIT
• REFLECTOR
ROUTE
• SCHIJFREMMEN
HANDVAT
• SMEER
• SOLUTIE
• REMLICHT
• ROUTE
SCHIJFREMMEN
BAKFIETS
• DIENSTFIETS
• FIETSKETTING
• ELEKTRISCHE FIETS
• FIETSPAD
editie een prachtige prijs die u kunt winnen als u de oplossing van de puzzel goed hebt. Hoe het werkt? Maak de puzzel, noteer de oplossing en bel of sms de oplossing door. U kunt zo vaak meedoen als u wilt. Succes!
• FIETSTAS
BANDENLICHTER
• FIETSBEL
BETROUWBAAR
• FIETSKETTING
• FIETSTOCHT
• FRAME
• HANDVAT
JASBESCHERMERS
• SPIN
KILOMETERS
• SCHIJFREMMEN
• SMEER
• STANDAARD
• SOLUTIE
KRAT
• STANG
• TUBE
• SPIN
SMEER
SOLUTIE
SPIN
COMFORTABEL
• FIETSPAD
• FIETSTAS
CRANK
• FIETSTOCHT
• JASBESCHERMERS
DESIGN
• FRAME
• KILOMETERS
• KRAT
KWALITEIT
• VELGREM
MANDJE
• STANDAARD
• STANG
• VERLICHTING
• TUBE
• VERSNELLING
MOUNTAINBIKE
• VELGREM
• VERTROUWEN
STANDAARD
STANG
TUBE
DIENSTFIETS
• HANDVAT
• JASBESCHERMERS
• KWALITEIT
• MANDJE
ELEKTRISCHE FIETS
• KILOMETERS
FIETSBEL
• KRAT
• MOUNTAINBIKE
Bel 0909-0108 (€ 0,60 per gesprek), kies voor optie 1 (puzzelprijs) en spreek de oplossing in. Uw telefoonnummer wordt automatisch genoteerd.
Sms naar 3669 de tekst MAGAZINE <spatie> OPLOSSING
Dus bijvoorbeeld: magazine broodkruimel (€ 0,60 per deelname). Hebt u een geheim nummer? Sms dan behalve de oplossing ook uw telefoonnummer.
Prijswinnaars krijgen persoonlijk bericht.
Oplossing puzzel in komend magazine
SLUITINGSDATUM
U kunt meedingen naar deze prijs tot 22 oktober 2024.
NAVIGATIE
• VERLICHTING
• VOORVORK
OLIEN
• WEDSTRIJD
• WIEL
ONDERWEG
• VERSNELLING
VELGREM
VERLICHTING
• VERTROUWEN
• VOORVORK
VERSNELLING
FIETSKETTING
• KWALITEIT
• MANDJE
FIETSPAD
• MOUNTAINBIKE
FIETSTAS
FIETSTOCHT
POMP
PROEFRIT
REFLECTOR REMLICHT
• WEDSTRIJD
• WIEL
VERTROUWEN
VOORVORK
WEDSTRIJD
WIEL
© Sanders puzzelboeken
De overgebleven letters vormen de oplossing.
De overgebleven letters vormen de oplossing.
© Sanders puzzelboeken
De overgebleven letters vormen de oplossing.
OuderenWijzer september 2024
Ter waarde van € 3.499
DE BATAVUS FINEZ E-BIKE. VERGROOT UW WERELD. FIETS VOL VERTROUWEN.
Met de Batavus Finez krijgt u het ultieme gevoel van vrijheid en comfort. Met deze superstabiele fietsen bepaalt u zelf hoe ver u fietst. Comfort ontmoet doordacht design. Merkbaar in elk detail. Uitgerust met innovatieve verlichting (V-light en remlicht) en een
krachtige Bosch-motor. Voor korte ritjes door de stad of lange toertochten. Welke rit u ook gaat maken, met de navigatiefunctie komt u op uw bestemming. Met de Batavus Finez zit u goed.
Batavus maakt al 120 jaar fietsen voor iedereen. Van kinderfiets, stadsfiets tot e-bike. IJzersterk uit het juiste frame gesneden. Voor welke Batavus u ook kiest, u weet dat het goed zit.
Toen de Maastrichtse
student Leila
Zimmerman (20) soep bracht bij Margré (82) hadden ze meteen een klik. Inmiddels zijn ze bel-penvriendinnen, een nieuw initiatief van Oma’s Soep.
Ondanks dat de twee vele decennia schelen, raken ze nooit uitgepraat.
‘Als je maatje wordt voor een oudere zou je je af kunnen vragen waar je het over moet hebben. Maar dat is met Margré totaal niet aan de orde. Margré is een ware spraakwaterval en we raken nooit uitgepraat. Ik leerde haar kennen toen ik met soep bij haar aan de deur kwam. Ik ben vrijwilliger geworden bij Oma’s Soep, omdat ik het leuk vind om contact te hebben met ouderen en op deze manier iets voor hen kan betekenen. De soepbezorging is namelijk een mooie aanleiding voor een praatje. Bij sommige ouderen waar ik langsging was ik soms de enige met wie ze die week hadden gesproken. Dat is heel schrijnend.
Een paar maanden geleden heb ik me opgegeven om pen/belvriendin bij Oma’s Soep te worden. Mijn vriendinnen vragen weleens hoe ik al dat vrijwilligerswerk in mijn agenda gepropt krijg. Naast mijn drukke studentenleven werk ik ook in een verzorgingstehuis, het ziekenhuis én ik heb een eigen YouTube-kanaal. Maar voor Oma’s Soep
en Margré maak ik gewoon tijd. Ik spreek Margré nu meestal eens per week. Soms via de telefoon, soms haal ik haar op en kletsen we bij op het terras met een wijntje. We hebben veel dezelfde interesses. Zo houden we allebei van muziek en hebben we het plan opgevat om samen naar een jazzavond te gaan. Ik weet zelf niet zoveel van jazz, maar Margré is er dol op. Als we afspreken hebben we het echt niet alleen over bejaardenonderwerpen. Margré heeft me al een paar keer ontzettend goed advies gegeven. Toen ik worstelde met een vak op school, drukte ze me op het hart hoe belangrijk het was dat ik het onder de knie zou krijgen. Geregeld lucht ze ook haar hart bij mij.
Haar man voor wie ze lang mantelzorger was, is al lang geleden overleden. Dat is verdrietig. Omdat ze geen kinderen heeft en haar familie ver weg woont, ziet ze nu weinig mensen. Voor veel eenzame ouderen is het een grote stap om zelf contact te zoeken. Als er men -
sen wegvallen, trekken ze zich terug en vereenzamen ze steeds verder. Margré wil geen slachtoffer zijn en onderneemt veel. Ik vind het dapper dat ze niet bij de pakken neer is gaan zitten. Het vraagt best wel wat van ouderen om de eerste stap te zetten. Maar je kunt ze een handje helpen om dat te doen. Als ik in de stad een oudere achter een rollator
‘Hetbestvraagt wel wat om de eerste stap te zetten’
voorbij zie komen, neem ik altijd even de tijd om contact te maken. Ik kijk iemand dan even aan, glimlach en zeg hoi. Het is een kleine moeite, maar kan iemands dag helemaal goedmaken. Durf gewoon op een oudere af te stappen en maak een praatje, zeg ik tegen mijn vriendinnen. Het kost je niets en je doet een ander vaak een groot plezier.’
Meer weten over de activiteiten van Stichting Oma’s Soep tegen Eenzaamheid? Zie: omassoep.nl Bekijk de video van Margré en Leila op YouTube: https://bit.ly/youtube-leila
Boven: Gastronomisch genieten met Margré.
Links: Leila op stap met Margré
Onder: Floor en Leila brengen Margré ook een portie van Oma’s Soep
Vraag hier het actiepakket aan om lid te worden Of ga naar anbo-pcob.nl/actiepakket Of bel 0348-46 66 66
Als lid kunt u rekenen op:
• 8 x het spiksplinternieuwe magazine
Ouder en Wijzer in de bus
• Hulp en advies van het Adviesteam
• Luide en constructieve stem in Den Haag
• Lokale bijeenkomsten en ontmoetingen
• Digitale ontmoetingen via Trefpunt
• Voordelen die echt euro’s besparen
OuderenWijzer is een uitgave van ANBO-PCOB en verschijnt 8 x per jaar.
Contact met ANBO-PCOB?
W: anbo-pcob.nl
E: contact@anbo-pcob.nl
T: 0348-46 66 66
Redactieadres
Postbus 2012
3440 DA Woerden
Lid worden?
Ga naar anbo-pcob.nl/word-lid
Of bel 0348-46 66 66
Opzeggen?
Leden: schriftelijk 1 maand voor einde lidmaatschap anbo-pcob.nl/opzeggen
Hoofdredacteur: Ingrid Nies
Redactiemedewerker: Suzanne Meeboer
Aan dit nummer werkten mee
Fleur Akersloot, Aldo Allessie, Monica Boschman, Arjan Broers, Saskia Grootegoed, Anita Harte, Jaap Jongbloed, Elsbeth Kassies, Mieke Kerkhof, Mark Kohn, Mans Kuipers, Rianne van der Molen, Marije Remmelink, Janita Sassen, Wouke van Scherrenburg, Arjan Visser.
Concept en vormgeving Studio Room, Hilversum
Druk
Senefelder Misset, Doetinchem
Adverteren
Dock35 Media
Frank Roosenbeek 0314-35 58 30 frank@dock35media.nl
Bladerbare versie
Leden kunnen OuderenWijzer ook gratis online lezen. Ga naar anbo-pcob.nl/magazine
Gesproken versie
OuderenWijzer is via CBB ook beschikbaar in gesproken vorm. Bel: 0348-46 66 66 of mail naar contact@anbo-pcob.nl
Copyright/advertenties
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder toestemming van de uitgever. ANBO-PCOB draagt op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor advertenties/bijsluiters.
Ouder worden doe je niet alleen. Ontmoetingen met anderen en mee blijven doen, zorgen voor vreugde in het leven. Als ANBO-PCOB - dé landelijke ouderenvereniging - zetten we ons in zodat ouderen gezien en betrokken blijven. We geven ouderen een stem in Den Haag en bieden informatie, voordeel, advies en hulp. Leden ontmoeten elkaar in de ruim tweehonderd lokale afdelingen en online op ons Trefpunt. We werken graag samen met andere partijen. ANBO-PCOB: Samen sterk
INTERVIEW MET CATHERINE KEYL ‘Spannend om iets helemaal nieuws te gaan doen’
DOSSIER:
Alles over het nieuwe pensioenstelsel
DE GROTE VRAAG Is het leven toeval, voorbestemd of deel van een groter plan?
HOE VER WILLEN WE GAAN?
Behandelingen kunnen uw leven rekken, maar is het dat ook altijd waard?
OuderenWijzer september 2024
Landhotel Lippischer Hof
Ontvangst met warme lunch of koffie met gebak
4 x Overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet
4 x Warme lunch of lunchpakket
4 x Driegangenkeuze menu
Dagelijks alle drankjes van 17:00 t/m 24:00 GRATIS: Bieren, wijnen, fris- en vruchtendranken, jenevers en apfelkorn
Koffiecorner: koffie en thee gehele dag GRATIS Avondvullende entertainment programma’s Hierbij wordt regelmatig een bittergarnituur geserveerd GRATIS div. auto-, fiets- en wandelroutes en een lunchpakket GRATIS uitstapjesboekje t.w.v. €6,95 en gebruik infotheek
Vraag ’m nu gratis aan op www.enjoyhotels.nl
Enjoyhotel Am Erzengel
