eTT+<äTe÷≥ |ü⁄wÿü sê\T uÛ≤s¡rj·TT\≈£î uÛ≤>∑´eX¯eTTq e#˚à >=|üŒ neø±X¯+. á düeTj·T+˝À ‘·eT ‘·eT X¯øÏÔøÏ, ns¡Ω‘·≈£î ‘·–q≥T¢ <Ûäsêàìï Ä#·]+#ê*. yÓ’~ø£e÷sêZìï uÀ~Û+#˚ ãTTwæ yêø±´\qT, Ä ãTTwüß\T $X¯«dæ+∫, Ä#·]+∫q <Ûsä êàìï nqTdü]+#·&yÉ T˚ eTq J$‘· ø£seÔ¡ ´eTì ô|<ä\› T uÀ~Û+#ês¡T. >√<ëeØ |ü⁄wüÿsê\ düeTj·T+ >∑Ts¡Te⁄ nH˚ Á>∑V≤ü + ˇø=ÿø£ÿ sê•˝À ˇø=ÿø£ÿ dü+e‘·‡s¡+ ñ+≥÷ ñ+≥T+~. 12 sêX¯ó˝À¢qT Á|üj·÷DÏdü÷Ô ñ+≥T+~. Ä Á|ü j · ÷ D+˝À, dæ + Vü ≤ sê•˝À Á|ü y ˚ • +∫q|ü ⁄ &É T >√<ëeØ |ü⁄wüÿsê\ì, ø£Hê´sê•˝À Á|üy˚•+∫q|ü⁄&ÉT ø£ècÕí |ü⁄wüÿsê\ì ù|s=ÿ+{≤s¡T. Ä sê•˝À ñqï düeTj·T+˝Àì yÓTT<ä{Ï 12 s√E\qT Ä~ |ü⁄wüÿs¡eTì, ∫e] 12 s√E\qT n+‘·´ |ü⁄wüÿs¡+ n+{≤s¡T. |ü⁄wüÿs¡ ø±˝≤˝À¢ ø£s¡Ôyê´\T |ü⁄wüÿs¡ düeTj·÷\˝À qB»˝≤\T <˚e‘·\jÓTTø£ÿ ‘˚»düT‡qT bı+~ ñ+{≤sTT. ø±ã{Ϻ Ä düeTj·÷\˝À e÷qe⁄\T kÕïq+, <ëq+, »|ü+, ns¡Ãq, <Ûë´q+, ôVAeT+, ‘·sŒ¡ D+ yÓTT<ä˝q’… nqTcÕ˜Hê\qT, |æ ‘ · è <˚ e ‘· \ ≈£ î |æ + &É Á|ü < ëHê\qT #˚ j · ÷ \ì eTVü ≤ s¡ T ¸\T Á|üuÀ~Û+#ês¡T. Ä<Ûë´‹àø£ kÕ<Ûäq\≈£î, yÓ÷ø£å \øå±´ìøÏ uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹ m≈£îÿe ÁbÕeTTU≤´ìïdüT+Ô ~. 3
á ∫qï |ü⁄düÔø£eTT jÓTTø£ÿ Á|üjÓ÷»q+ |ü⁄wüÿs¡+ n+fÒ @$T{Ï? Ä düeTj·T+˝À @$T #˚j÷· *? nH˚ $wüj÷· \qT #ê˝≤eT+~øÏ dü+øÏ|å +Ôü >± ‘Ó*j·TCÒjT· &ÉyT˚ á |ü⁄düøÔ +£ jÓTTø£ÿ Á|üj÷Ó »q+. >√<ëeØ |ü⁄wüÿs¡ $X‚cÕ\qT dü+øÏ|å +Ôü >± dü+ø£\q+ #˚dæ Ç∫Ãq &܈ˆ sπ yÓTfi¯fl ne<ÛëqT\T >±]øÏ <Ûqä ´yê<ë\T. |ü⁄wüÿs¡ $<ÛTä \ ìs¡«Vü≤D˝À ÁX¯<,∆ä uÛøÑ ,ÔÏ $XÊ«düeTT n‘·´+‘· ø°\ø£eTsTTq$. n‹ |ü$Á‘·yÓTÆq >√<ëeØ |ü⁄wüÿsê\ <Ûë]àø£ ø±s¡´Áø£e÷\˝À ô|’ $<Û+ä >± Ä#·]+∫ ‘·]+#· e\dæ+~>± ÁbÕs¡qú . Ä e÷s¡+Z ˝À á ∫ìï |ü⁄düøÔ +£ ø=+‘·yT˚ s¡ø¬ H’ ê ñ|üj÷Ó –düT+Ô <äì $X¯«dædTü HÔ êïeTT. yÓ’.$. nqTsê<Ûä, ◊.@.mdt. ø£MTwüqsY - <˚yê<ëj·T, <Ûäsêà<ëj·TXÊK Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«eTT ~.01`06`2015
4
>√<ëeØ |ü⁄wüÿsê\T |ü⁄D´uÛÑ÷$T eTq<˚X¯+ uÛ÷Ñ <˚$ì düø\£ JeC≤‹øÏ ‘·*>¢ ± uÛ≤$kÕÔsT¡ . ~e´eT+>∑fi¯ $Á>∑ V ü ≤ yÓ T Æ q ‘· * ¢ > ± uÛ Ñ s ¡ ‘ · e ÷‘· q T ø=\TkÕÔ + . ‘· e TqT ÄÁX¯ s TT+#· T ø=ìqyê]ì s¡ ø Ï å + ∫, nqï+ô|{Ï º Ä<ä T ≈£ î H˚ qBeT‘·\T¢\ìï+{Ï˙ Á|ü‹s√p düà]kÕÔ+. >∑+π> #· j·TeTTH˚ ø£èùwí >√<ëe] düs¡dü«‹ ˆ qs¡à<˚ dæ+<ÛäT ø±y˚] »˝Ò-dæàHé düìï~Û+ ≈£îs¡T ˆˆ >∑+>∑, j·TeTTq, düsd¡ «ü ‹, >√<ëe], ø£èwüí yÓTT<ä˝q’… |ü$Á‘· q<äT\qT düà]dü÷Ô kÕïq+ #˚ùd,Ô |ü$Á‘·yTÓ qÆ nìï q<äT\˝ÀqT kÕïq+ #˚dqæ fÒ¢ nì ‘·\Tdü÷Ô ø√{≤¢~eT+~ kÕïq düeTj·T+˝À á XÀ¢ø±ìï |ü]dƒ ÷ü Ô ñ+{≤s¡T. |ü⁄wüÿs¡ kÕïHê\T m+<äT≈£î #Ój·÷´*? |ü⁄D´qB kÕïHê<äT\≈£î ãj·T\T<˚] yÓfifl¯ &É+ <ë«sê, kÕe÷õø£ <ä è wæ º eè~∆ bı+~, kÕ«sêú ì ï ø=+‘· e s¡ ¬ ø ’ H ê ‘· – Z + #· T ø=ì, dü s ê«+‘· s ê´$TjÓ Æ T q uÛ Ñ > ∑ e +‘· T DÏ í ùd$+#· T ≈£ î H˚ dü + kÕÿs¡ + @s¡Œ&ÉT‘·T+~. n+<äTøπ |ü⁄wüÿs¡ kÕïHê\T #Ój÷· ´*. á Á|ü|ü+#·+ eTVü‰X¯øÏÔ dü«s¡÷|ü+. n+<äT˝À nH˚ø£ X¯≈î£ \Ô THêïsTT. Ä X¯≈î£ \Ô ˝À »\+ ˇø£{.Ï |ü$Á‘· »˝≤ìøÏ |ü⁄wüÿs¡+ nì ù|s¡T ñ+~. ªªb˛wüjT· r‹ |ü⁄wüÿs¡' ` b˛wædTü +Ô ~ ø£qTø£ |ü⁄wüÿs¡+μμ 5
nHêïs¡T. |ü⁄wüÿ\‘ê«ìï ø£*–+#˚~ |ü⁄wüÿs¡+. |ü⁄wüÿs¡T&ÉT n+fÒ mes¡T? |ü⁄wüÿsê\ düeTj·T+˝À @ <˚e‘·\T ekÕÔsT¡ ? |üPs¡«+ ‘·T+~\T&ÉH˚ eTVü≤]¸ ñ+&˚yê&ÉT. Äj·Tq #ê˝≤ø±\+ |üsy¡ T˚ X¯«s¡TDÏí Äsê~Û+#ê&ÉT. Äj·Tq <äjT· e\q 3 ø√≥¢ 50 \ø£\å |ü⁄D´rsêú\≈£î sêC…’, |ü⁄wüÿs¡T&ÉT nH˚ Á|üdæ~∆ì dü+bÕ~+#ê&ÉT. áX¯«s¡Tì nwüºeT÷s¡TÔ\˝À ˇø£f…Æq »\eTj·T eT÷]Ô˝À kÕúHêìï dü+bÕ~+#ê&ÉT. |ü⁄wüÿs¡TìøÏ, ÁãVü≤à≈£î dü+ã+<Ûä+ ˇø£| ü &ÉT ÁãVü≤à ‘·q ‘·|dü Tü ‡‘√ |üsy¡ T˚ X¯«s¡TDÏí dü+‘√wæ+|üCdÒ ,æ nìï ø√¬sÿ\qT rπsà |ü⁄wüÿs¡TDÏí ‘·q düèwæøº ±s¡´+˝À düV‰ü j·T+>± ñ +&É{≤ìøÏ ‘·qøÏeTàì n&ç>±&ÉT. n˝≤π> nHêï&ÉT áX¯«s¡T&ÉT. »\s¡÷|ü+˝À ñqï |ü⁄wüÿs¡TDÏí ‘·q ø£eT+&É\+˝À ô|≥Tºø=ì ÁãVü≤à düèwæº #˚d˚ Tü HÔ êï&ÉT. |ü⁄wüÿs¡TìøÏ, >∑Ts¡TìøÏ (ãèVü≤düŒ‹øÏ) dü+ã+<Ûä+ <˚e‘·\≈£î >∑Ts¡Te⁄ ãèVü≤düŒ‹. ÁbÕDT\qT Áã‹øÏ+#·&+É n‘·ì <Ûsä à¡ +. n+<äTøπ CÀ´‹wü+˝À >∑Ts¡Te⁄≈£î ªJeμ nH˚ ù|s¡T ≈£L&Ü ñ +~. ÁbÕDT\qT Áã‹øÏ+#·&ÜìøÏ »˝≤\T ø±e\dæ ñHêïsTT. <ëìø=i≈£î ãèVü≤düŒ‹ ÁãVü≤àqT >∑÷]à ‘·|dü Tü ‡ #˚d,æ |ü⁄wüÿs¡TDÏí ‘·q nBÛq+˝À ñ+#·eTì ÁbÕ]úkÕÔ&TÉ . nsTT‘˚, |ü⁄wüÿs¡TìøÏ ÁãVü≤àqT $&ç∫ ñ+&É&ÜìøÏ Çwüº+˝Òø£, ÁãVü≤àqT ≈£L&Ü ‘·q‘√ ãèVü≤düŒ‹e<ä› ñ+&Ée\dæ+~>± ÁbÕ]úkÕÔ&TÉ . n+<äT≈£î ÁãVü≤à ˇø£ @sêŒ≥T #˚XÊ&ÉT. 6
Á>∑V≤ü dü«s¡÷|ü⁄&Óq’ ãèVü≤düŒ‹H˚ >∑Ts¡T&ÉT, ˝Òø£ >∑Ts¡Te⁄ nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T. Ç~ y˚Twü+, eèwüu+ÑÛ yÓTT<ä˝q’… 12 sêX¯ó\˝À, ˇø=ÿø£ ÿ sê•˝À ˇø=ÿø£ ÿ dü + e‘· ‡ s¡ + #=|ü q ñ+≥÷, eTT+<äT≈£î Á|üj÷· DÏd÷ü Ô ñ+≥T+~. ãèVü≤düŒ‹ Á|ü‹ sê•˝ÀqT Á|üy•˚ +#˚ dü+<äs“¡ +¤ ˝À, yÓTT<ä{Ï 12 s√E\T |ü⁄wüÿs¡T&ÉT ãèVü≤düŒ‹‘√ ñ+&Ü\ì @sêŒ≥T »]–+~. á ˇ|üŒ+<ä+ Á|üø±s¡+ ô|q’ #Ó|Œæ q |ü⁄wüÿs¡ ø±˝≤˝À¢ |ü⁄D´rsêú\≈£î n~Û|‹ü jÓTÆ q |ü⁄wüÿs¡T&ÉT ãèVü≤düŒ‹‘√ Äj·÷ q<äT˝À¢ ìedækÕÔ&TÉ . á |ü$Á‘· düeTj·T+˝À |ü⁄D´|ò\ü + MT<ä nù|ø£å ø=B› ÁãVü≤à $wüßí eTùV≤X¯«s¡T\T, Ç+Á<ë~ <˚e‘·\T, düeTdüÔ ãTTwüß\T, |æ‘è· <˚e‘·\T, |üs¡«ø±\+ <ëfÒ+‘·es¡≈£î |ü⁄wüÿs¡ kÕúq+˝À ìyêdü+ @sêŒ≥T #˚dTü ≈£î+{≤s¡T. M]‘√u≤≥T |ü⁄wüÿs¡ düeTj·T+˝À uÛ÷Ñ eT+&É\+˝Àì düeTdüÔ |ü⁄D´rsêú˝>Ò ±ø£, Ç‘·s¡ ˝Àø±˝À¢ì |ü$Á‘·rsêú\˙ï Ä q~˝À #√≥T #˚dTü ≈£î+{≤sTT. |ü⁄wüÿs¡ q<äT\T >∑Ts¡T&ÉT ìedæ+#˚ 12 q<äT\qT |ü⁄wüÿs¡ q<äT\T nì ù|s=ÿ+{≤s¡T. Á|üy˚X¯ sê• ` |ü⁄wüÿs¡ q~ y˚Twü+ ` >∑+>±q~, eèwüu+ÑÛ ` qs¡à<ä, $T<∏Tä q+` düs¡dü«‹, ø£sêÿ≥ø£+ ` j·TeTTq, dæ+Vü≤+` >√<ëe], ø£q´ ` ø£èwü,í ‘·T\ ` ø±y˚], eè•Ãø£+` ;ÛeTs¡~,∏ <Ûqä TdüT‡`yêVæ≤ì (ÁãVü≤à|ü⁄Á‘·), eTø£s+¡ ` ‘·T+>∑uÁÑÛ <ä, ≈£î+uÛ+Ñ ` dæ+<ÛTä , MTq+ `Á|üD‘° êq~. 7
>√<ëeØ q~ |ü⁄≥Tºø£ ø£<∏ä >ö‘·eT eTVü≤]¸ eTVü‰‘·|dü «æ . nqï<ëq+˝À n‘·ìøÏ n‘·H˚ kÕ{Ï. ø£s¡Te⁄ düeTj·÷\˝À ≈£L&É ‘·q ‘·|üX¯ÙøÏÔ‘√ y˚˝≤~eT+~ eTVü≤s¡T¸\≈£î ì‘ê´qï<ëq+ #˚d÷ü Ô ñ+&˚yê&ÉT. >∑+>±q~ì <äøDåÏ uÛ≤s¡‘<· X˚ ÊìøÏ |ü+|æ+#ê\ì ø=+<äsT¡ <˚e‘·\T uÛ≤$+#ês¡T. yês¡T ˇø£ >√e⁄ì ‘·j÷· s¡T #˚d,æ >ö‘·eTTì bı˝≤˝À¢ |ü+≥qT ‹+≥Tqï≥T¢>± ˇø£ e÷j·TqT CÒXÊs¡T. Ä >√e⁄qT >ö‘·eTT&ÉT ˇø£ <äs“¡ ¤ |ü⁄\¢‘√ n<ä*+#·>± yÓ+≥H˚ n~ eTs¡DÏ+∫+<ä≥. >ö‘·eTT&ÉT >√Vü≤‘·´ #˚XÊ&Éì ì+~dü÷,Ô eTVü≤s¡T¸\T n+<äs÷¡ >ö‘·eT ÄÁX¯eT+ qT+&ç yÓ[flb˛j·÷s¡T. >√Vü≤‘ê´ <√wü ìyês¡D≈£î >ö‘·eTT&ÉT ‘·|dü Tü ‡ #˚dæ •e⁄ì yÓT|æŒ+#ê&ÉT. •e⁄&ÉT ‘·q »≥qT ˇø£<ëìì |æ+&É>±, <ëì qT+&ç »\eTT yÓ\Te&ç+~. Ä »\+ #˚‘· >√e⁄ J$+∫+~. >√e⁄≈£î |ü⁄qs¡q® àqT Ç∫Ã+~ ø£qTø£ >√<ëe] nsTT+~. >ö‘·eTTì#˚ ‘˚ã&ç+~ >∑qTø£ >ö‘·$T nsTT´+~. •e⁄ì »{≤p≥+˝Àì >∑+>∑˝Àì ˇø£ uÛ≤>∑+ <äøDåÏ uÛ≤s¡‘+· ˝À Á|üeVæ≤+∫+~ >∑qTø£ <äøDåÏ >∑+>∑ nsTT´+~. >√<ëeØ q~øÏ ô|]–q |ü$Á‘·‘· d”‘êsêeT\ø£åàDT\T >√<ëeØ qB rs¡+˝À |ü+#·e{Ï˝À düTe÷s¡T 10 dü+e‘·‡sê\T ìedæ+#ês¡T. d”‘ê<˚$ kÕïq+ #˚jT· &É+ eT÷\+>± >√<ëeØ »˝≤\ |ü$Á‘·‘· eT]+‘· ÇqTeT&ç+∫+<äì ø±[<ëdüT y˚T|òTü dü+<˚X¯ ø±e´+˝À yÓTT<ä{Ï XÀ¢ø+£ ˝À ªª»qø£ ‘·qj·÷ kÕïq |ü⁄D√´<äπøwüßμμ nH˚ e#·q+ <ë«sê e]í+#ê&ÉT. 8
>√<ëeØ q~ uÛÖ‹ø£ $X‚cÕ\T <äøDåÏ uÛ≤s¡‘<· X˚ +¯ ˝À ñqï q<äT\˝À >√<ëe] $TøÏÿ* ô|<ä~› . >√<ëe] q~ eTVü‰sêÁwü+º ˝Àì Hêdæø˘ |ü≥Dº ≤ìøÏ 30 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝Àì Á‘·´+ãø˘ Á>±e÷ìøÏ #˚s¡Te>± ñqï ÁãVü≤à–]˝À ñ <äsTT+∫+~. Ä ø=+&Éô|’ >√<ëe]øÏ #Ó+~q ˙{Ï _+<äTe⁄\T yÓTT<ä≥>± ø£*ùd Á|ü<˚XÊìï ªª>∑+>±<ë«sYμμ nì |æ\TkÕÔs¡T. Ç~ |ü•ÃeT düeTTÁ<ä rsêìøÏ düTe÷s¡T 70 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+˝À ñ+~. nø£ÿ&ÉqT+&ç eTVü‰sêÁwü,º ‘Ó\+>±D, Ä+Á<ÛÁä |ü<X˚ Ÿ sêÁcÕº˝À¢ düTe÷s¡T 1400 øÏ˝ÀMT≥s¡¢ <ä÷s¡+ Á|üj÷· DÏ+∫ ã+>±fi≤U≤‘·+˝À ø£\Tk˛Ô+~. |ü&eÉ T{Ï ø£qTeT\˝À |ü⁄{Ïqº |æ\¢ >√<ëe] ‘·*>¢ √<ëe]>±, nK+&É >√<ëe]>± sê»eTùV≤+Á<äesêìøÏ #˚sT¡ ‘√+~. dü|üÔ >√<ëes¡T\T dü|sÔü T¡ ¸\ ÁbÕs¡qú y˚Ts¡≈î£ á nK+&É >√<ëe] @&ÉT bÕj·T\T>± N* düeTTÁ<ä+˝À ø£\Tk˛Ô+~. Ä @&ÉTbÕj·T\qT dü|>Ôü √<ëes¡T\T n+{≤s¡T. n$ á $<Û+ä >± |æ\eã&ÉT‘·THêïsTT. 1. ‘·T\´uÛ≤>∑ 2. ÄÁ‘˚j·T 3. uÛÑs¡<ë«» 4. >ö‘·$T 5. eè<ä› >ö‘·$T 6. øö•ø£ 7. edæwü˜. rs¡ú πøåÁ‘ê\T CÀ´‹]¢+>∑ øπ Áå ‘·yTÓ qÆ Á‘·´+ãø£+, Hêdæø,˘ u≤düs,¡ ø±fi‚X«¯ s¡+, <Ûsä à¡ |ü⁄], uÛÁÑ <ë#·\+, |ü{dºÏ +ü , sê»eT+Á&ç, <Ûeä fi‚X«¯ s¡+, |ü*yÓ\, ø√{Ï|ü*¢, <äøå±sêeT+, ø=eP«s¡T, yê&É|ü*¢, bÕ\ø=\T¢, yÓTT<ä˝…’q 9
Á|üd<æ ∆ä øπ Áå ‘ê\T >√<ëe] q~ ˇ&ÉTq¶ ñHêïsTT. Çø£ÿ&É eTTø°ÔX¯«s¡, ø±fi‚X¯«s¡, ;Ûy˚TX¯«s¡, ø√{Ï*+π>X¯«s¡, e÷s¡ ÿ +&˚ X ¯ « s¡ , ø=ù|ŒX¯ « s¡ , ø£ e T+&É ˝ Ò X ¯ « s¡ , ≈£ î +&É ˝ Ò X ¯ « sê~ HêeT<Ûj ˚ ÷· \‘√ #ê˝≤ XËe’ øπ Áå ‘ê\T ñHêïsTT. Ç$>±ø£, uÛÁÑ <ë#·\+˝À sêeT<ëdüT ø£èwæ#˚‘· »>∑Á‘·Œdæ<ä∆yÓTÆq d”‘êsêeT \ø£åàDT\T, sê´* Á>±eT+˝À yÓ\dæ*q¢ l »>∑H√àVæ≤˙ øπ X¯ekÕ«$T, <Ûsä à¡ |ü⁄]˝ÀqT, kÕ>∑ s ¡ dü + >∑ e TkÕú q yÓ T Æ q n+‘· π s «~˝ÀqT yÓ \ dæ * ¢ q l \ø°àå qèdæ+Vü≤kÕ«$T, yÓTT<ä˝q’… mH√ï yÓw’ eíü øπ Áå ‘ê\T ≈£L&Ü ñHêïsTT. sê»eT+Á&ç˝Àì ø√{Ï*+>±\ sπ e⁄, |ü⁄wüÿsê\ sπ e⁄, ø=eP«s¡T˝Àì >√bÕ<ë\ sπ e⁄, n|üŒq|ü*,¢ sêCÀ\T e+{Ï Á>±e÷˝À¢ì kÕïq|òTü {≤º\T Á|ü|+ü #·yê´|ü+Ô >± Á|üd~æ ∆ #Ó+<ësTT. eT+<∏ìä , <Ûsä à¡ |ü⁄], bı&É>≥∑ |¢ *ü ,¢ ø£|˝æ XÒ «¯ s¡|⁄ü s¡+, eTTø±ÿeT\ yÓTT<ä˝q’… Á>±e÷\T, lsêeT|ü⁄s¡+, >∑+>∑\≈£îÁs¡T, yÓTT<ä˝q’… nH˚ø£ nÁ>∑V‰ü sê\T y˚<$ä <ä´≈£î kÕúHê\T>±, X¯‘êu≤›\T>± Á|üU≤´‹ >∑&+ç #êsTT. M≥ìï+{Ï‘√u≤≥T #ê˝≤#√≥¢ nqï<ëq düÁ‘·e⁄\T ≈£L&Ü >√<ëeØ rsê\˝À X¯‘êu≤›\T>± $\dæ˝≤¢sTT. |ü⁄wüÿs¡ ø±˝≤˝À¢ eTq ø£s¡Ôyê´\T |ü⁄wüÿs¡ düeTj·÷\˝À qB»˝≤\T <˚e‘·\ ‘˚»düT‡qT bı+~ ñ+{≤sTT. ø±ã{Ϻ Ä düeTj·÷\˝À e÷qe⁄\T kÕïq+, <ëq+, »|ü+, ns¡Ãq, <Ûë´q+, ôVAeT+, ‘·sŒ¡ D+ yÓTT<ä˝q’… nqTcÕ˜Hê\qT, |æ ‘ · è <˚ e ‘· \ ≈£ î |æ + &É Á|ü < ëHê\qT #˚ j · ÷ \ì eTVü ≤ s¡ T ¸\T Á|üuÀ~Û+#ês¡T. Ä<Ûë´‹àø£ kÕ<Ûäq\≈£î, yÓ÷ø£å \øå±´ìøÏ uÛ≤s¡rj·T 10
dü+düÿè‹ m≈£îÿe ÁbÕeTTU≤´ìï ÇdüT+Ô ~. eTTøÏ`Ô ãTTD$eTTøÏÔ e÷qe⁄&ÉT |ü⁄&ÉT‘·÷H˚ 3 s¡ø±\ ãTTD≤\‘√ |ü⁄&É‘ê&ÉT. n$ <˚e`ãTTwæ`|æ‘è· `ãTTDeTT\T. eTq≈£î $~Û+#·ã&çq ø£sà¡ \qT #˚jT· &É+ <ë«sê ãTTDeTT r]b˛sTT, ãTTD $eTT≈£î&Ô eÉ ⁄‘ê&ÉT. n|ü⁄&ÉT Ä Je⁄ìøÏ yÓ÷ø£+å bı+<ä&ÜìøÏ ns¡Ω‘· ô|s¡T>∑T‘·T+~. ÁX¯<ä∆ Á|ü<Ûëq+ á ø£sà¡ qT #ê˝≤ ÁX¯<>∆ä ± #˚j÷· * >∑qTø£ ÁXÊ<äø∆ s£ à¡ nH˚ ù|s¡T ≈£L&É e∫Ã+~. Ç~ |æ‘s· T¡ \ Áù|‘·‘«· $eTTøÏøÔ ,Ï |ü⁄D´˝Àø£ ÁbÕ|æøÔ ,Ï Áã‹øÏ ñqï dü+‘·‹øÏ nes√<Ûë\T ‘=\>∑&ÜìøÏ, e+XÊ_Ûeè~∆ø,Ï X¯ó uÛ Ñ + »s¡ > ∑ & ÜìøÏ ñ|üj÷Ó –düT+Ô ~. uÛÑ^s¡<∏äTì ø£èwæ ` düe÷» kÂuÛ≤>∑´+ bÕ‘êfi¯ ˝Àø£+˝À ø£|æ\ eTVü≤]¸ ø√bÕ–ïøÏ <ä>∑∆eTsTT, ñ‘·eÔ T >∑‘T· \T ˝Òø£ ã÷&ç<ä s¡÷|ü+˝À ñ+&çb˛sTTq dü>s∑ |¡ ⁄ü Á‘·T\T 60 y˚\ eT+~ì ø±s¡TD´ <äèw摺 √ ñ<ä]∆ +∫, dü«sêZìøÏ |ü+|æ+∫q #·\ì¢ ‘·*¢ >∑+>∑eTà! uÛÑ^s¡<∏äTì ø£èwæ, eTT+<äT>± n‘·ì |æ‘·s¡T\ ø=s¡≈£î ñ<˚ › • +∫Hê, n~ j· T T>∑ j · T T>±\T>± dü e ÷» kÂuÛ ≤ >±´ìøÏ ñ|ü ø £ ] dü ÷ Ô H ˚ ñ+~. n|ü Œ {Ï q T+&ç j ˚ T |ü ⁄ D´q<ä T \≈£ î , eTq nuÛTÑ ´<äj÷· ìøÏ dü+ã+<Û+ä ÁbÕs¡+uÛ+Ñ nsTT´+~. 11
lsêeTTì Ä<äs¡Ù+ <ä X ¯ s ¡ < ∏ ä T ì eTs¡ D yês¡ Ô q T $ìq ‘· s ¡ T yê‘· , n‘· ì øÏ ñ‘·ÔeT>∑‘·T\T ø£\>±\ì sêeT\ø£åàDT\T >∑+>± q~˝À kÕïq+ #˚dqæ ≥T¢, |æ+&É Á|ü<ëHê\T #˚dqæ ≥T¢, ‘·sŒ¡ D≤\T e~*q≥T¢ yê©àøÏ sêe÷j·TD+˝À $e]+|üã&ç+~. |ü⁄D´q<äT\˝À Á|ü‹yês¡T |æ‘è· ø£sà¡ \T #˚jT· &ÜìøÏ Ç~ ˇø£ Ä<äsÙ¡ + nsTT´+~. u\sêeTTì rs¡új·÷Á‘·\T ≈£ î s¡ T π ø å Á ‘· + ˝À eTVü ‰ uÛ ≤ s¡ ‘ · j· T T<ä ∆ + »s¡ T >∑ T ‘· ÷ ñ+&É>±, n+<äT˝À bÕ˝§ZqT≥≈£î Çwü+º ˝Òø,£ ã\sêeTT&ÉT rs¡j ú ÷· Á‘·\≈£î e∫Ã, dü|>Ôü √<ëe]˝À kÕïq+ #˚dqæ ≥T¢ uÛ≤>∑e‘·+˝À ñ+~. |ü⁄wüÿs¡ ìj·Te÷\T neø±X¯ + ñqïyês¡ T |ü ⁄ wü ÿ s¡ $ ~Û ì Ä#· ] +#· & ÜìøÏ eTT+<äTs√E s¬ +&ÉT |üP≥˝À¢, ˇø£ |üP≥ ñ|üyêdü+ ñ+&ç, eTs¡THê&ÉT ñ<äjT· + eTT+&Éq+ (>∑T+&ÉT) #˚sTT+#·Tø=ì kÕïq, <ëq, ÁXÊ<ä,∆ ‘·sŒ¡ D≤<äT\qT Ä#·]+#·&+É ñ‘·eÔ T+. |ü⁄wüÿs¡ø±˝≤\˝À Ád”Ô dü+|üsÿ¡ +, q÷HÓ sêdüTø√e&É+ (‘·\≈£î, ˇ+{Ïø)Ï , e÷+kÕVü‰s¡+, yÓTT<ä˝q’… $ ìwæ<ä∆ ø£sà¡ \T. ìwæ<y∆ä TÓ qÆ ø£sà¡ \qT #˚ùdÔ bÕ|ü+ dü+uÛ$Ñ düT+Ô ~. |ü⁄wüÿs¡kÕïq $<Ûëq+ |ü$Á‘· >√<ëeØ |ü⁄wüÿs¡ düeTj·T+˝À |ü]ƒ+#·e\dæq eT+Á‘ê\T, XÀ¢ø±\T, yêø±´\T #ê˝≤ ñHêïsTT. neø±X¯eTT ñqïyês¡T 12
es¡TD, |üee÷q, n|òüTeTs¡¸D dü÷ø£ÔeTT\qT ≈£L&Ü |ü]ƒdü÷Ô e÷s¡q® yÓTTq]+#ê*. |ü⁄wüÿs¡ ‘·s¡ŒD≤\T á |ü⁄wüÿs¡ ~Hê\˝À Ä q~πø>±ø£ |ü⁄wüÿs¡T&ÉT, ãèVü≤düŒ‹, ÁãVü≤à, Hêsêj·TDT&ÉT, uÛ≤düÿs¡T&ÉT yÓTT<ä˝q’… <˚e‘·\≈£î, Çwü<º e˚ ‘·\≈£î #Ó+~q eT+Á‘ê\qT »|æ+∫, ‘·sŒ¡ D≤\T Çyê«\ì ÁbÕNq Á>∑+<∏ë\˝À ñ+~. |ü⁄wüÿs¡ <ëHê\T á ÁøÏ+~ |ü{øºÏ ˝£ À dü÷∫+∫q≥T¢ @ s√Eq @ <ëHê\T #˚j÷· ˝À ≈£L&Ü ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. #˚j·Te\dæq <ëqeTT\ $es¡eTT\T 1e s√E düTes¡,í s¡»‘·, <Ûëq´, uÛ÷Ñ <ëHê\T 2e s√E eÁdü,Ô \eD, <Ûq˚ T, s¡‘ï· <ëHê\T 3e s√E >∑T&É (u…\+¢ ), nX¯«, XÊø£, |ò\ü <ëHê\T 4e s√E |òTü è‘· (Äe⁄HÓsTT´), ‘Ó\’ , ø°så ,¡ eT<ÛTä <ëHê\T 5e s√E <Ûëq´, X¯ø≥£ , eTVæ≤wæ, eèwüu,ÑÛ Vü≤\ <ëHê\T 6e s√E Wwü<,äÛ ø£s÷¡ Œs¡, ø£d÷ü ]Ô , #·+<äq <ëHê\T 7e s√E >∑èVü≤, |”s,¡ƒ X¯jT· ´, Ä+<√[ø± <ëHê\T 8e s√E #·+<äq, |ü⁄wüŒe÷\, eT÷\ ÄÁs¡ø› £ (n\¢+) 9e s√E |æ+&É,<ëd”, ø£Hê´, ø£+ãfi¯ <ëHê\T 10e s√E XÊø£, kÕ\Á>±eT, |ü⁄düøÔ £ <ëHê\T 13
11e s√E >∑C≤~ <ëHê\T 12e s√E ‹\, n» (y˚Tø£) <ëHê\T |ü⁄wüÿs¡ <ëHê\ |òü˝≤\T düTes¡+í , s¡»‘·+ ` á ˝Àø£+˝À düTKuÛÀ>±\T, dü÷s¡´#·+Á<ä ˝Àø£ ÁbÕ|æ.Ô uÛ÷Ñ <ëq+ ` uÛÑ÷|ü‹‘·«+ eÁdü+Ô ` edüT˝Àø£ ÁbÕ|æÔ >√<ëq+ ` s¡TÁ<ä˝Àø£ ÁbÕ|æÔ Ä»´ <ëq+ ` Äj·TTcÕ´_Ûeè~∆ Wwü<äÛ <ëq+ ` Äs√>∑´+ kÕ\Á>±eT <ëq+ ` $wüßí˝Àø£+ >∑èVü≤<ëq+ ` ∫s¡kÂK´+ <ëd”, X¯jT· ´ ` dü«s¡dZ Tü K+ ‹\<ëq+ ` Ä|ü<ä\T ‘=\>∑T‘êsTT
14
dü+øÏå|üÔ |ü⁄wüÿs¡kÕïq $<ÛëqeTT 1 . yÓTT≥ºyTÓ T<ä≥ q~˝À ~>∑uÀe⁄q|ü⁄&ÉT á ÁøÏ+~ eT+Á‘·eTT‘√ sπ –|ü+&É+‘· eTè‹Ôøq£ T (eT{Ïìº ) q~˝À eT÷&ÉTkÕs¡T¢ y˚jT· e˝…qT. |æ|üŒ˝≤<ë‘·‡eTT‘·ŒH˚ï ø£è‘˚´ ˝Àø£uÛÑj·T+ø£] ˆ eTè‹Ôø±+ ‘˚ eTj·÷ <ä‘êÔ+ ÄVü‰sês¡ú+ Á|üø£\Œj·T ˆˆ 2. kÕïqeTTq≈£î eTT+<äT nqT»„qT rdæø=qT≥ ! bÕeì ‘·«+ »>∑‘·÷ŒCÒ´ düs¡«rs¡úeTj˚T X¯óuÛÒ ˆ ‘·«sTT kÕï‘·TeTqTC≤„+ y˚T <˚Væ≤ >ö‘·$T bÕeì ˆˆ dæ+Vü≤+>∑‘˚ <˚e>∑Tsö |æ‘·è≤D≤+ ‘ês¡D≤j·T #· ˆ düs¡«bÕ|ü$eTTø£Ô´s¡ú+ rs¡úkÕïq+ ø£s√eT´Vü≤yéT ˆˆ rs¡úsê» qeTdüTÔuÛÑ´+ düs¡«˝À¬ø’ø£ bÕeq ˆ ‘·«sTT kÕïq+ ø£s√eT´<ä´ uÛÑeã+<Ûä$eTTø£Ôj˚T ˆˆ 3. l |ü⁄wüÿs¡ >ö‘·MT kÕïq dü+ø£\ŒeTT nkÕ´+ eTVü‰q<ë´+ düeTdübÔ Õ|üøj å£ ÷· s¡+ú , dæ+Vü≤+>∑‘˚ <˚e>∑Tsö, kÕs¡∆Á‹ø√{Ïrs¡údüVæ≤‘·, rs¡úsê» düe÷>∑e÷K´ eTVü‰|üs¡«DÏ |ü⁄D´ø±˝Ò |ü$Á‘· >√<ëeØ kÕïqeTVü≤+ ø£]ùw´ˆ (ô|$’ <Û+ä >± #Ó| ü ø=ì eT÷&ÉTkÕs¡T¢ kÕïq+ #˚jT· e˝…qT.) 4. Á|üyêVü≤kÕïq+ (qB Á|üyêVü≤eTTq≈£î m<äTs¡T>± ì\ã&ç, á ÁøÏ+~ XÀ¢øe£ TTqT |ü]+ƒ #·e˝…qT) 15
>∑+π> #· j·TeTTH˚ ø£èùwí >√<ëe] düs¡dü«‹ ˆ qs¡à<˚ dæ+<ÛäT ø±y˚] »˝Ò-dæàHé düìï~Û+ ≈£îs¡T ˆˆ l |üsy¡ T˚ X¯«s¡Á|”‘´· s¡+ú Á|üyêVü≤kÕïqeTVü≤+ ø£]ùw´ ˆ (eT÷&ÉTkÕs¡T¢ kÕïq+ #˚jT· e˝…qT) 5. dü÷sê´_ÛeTTKkÕïq+ (dü÷s¡´uÛÑ>∑yêqTìyÓ’|ü⁄q≈£î ‹]–, á ÁøÏ+~ yêø£´eTT\qT |ü]+ƒ #·e˝…qT) z+ $TÁ‘· s¡$ dü÷s¡´ uÛ≤qT K>∑ |üPwü Væ≤s¡D´>∑s“¡ ¤ eTØ#ê´~‘·´ dü $ Á‘· s ¡ ÿ uÛ ≤ dü ÿ π s uÛ À ´ qeT' ˆ |ü ~ à˙ #Û ê j· ÷ ñcÕ dü y ˚ T ‘· l dü ÷ s¡ ´ Hêsêj· T D<˚ e ‘êeTT~› X ¯ ´ l dü÷s¡´ Hêsêj·TD <˚e‘ê Á|”‘´· s¡+ú dü÷sê´_ÛeTTK kÕïqeTVü≤+ ø£]ùw´ˆ (eT÷&ÉTkÕs¡T¢ kÕïqeTT #˚jT· e˝…qT) 6. nsÈ¡´ Á|ü<ëqeTT\T (ÁøÏ+~ XÀ¢ø£eTT\qT |ü]ƒdü÷Ô Äj·÷ <˚e‘·\≈£î ns¡È´eTT\qT áj·Te˝…qT) >∑+>±<˚$øÏ ` $wüßíbÕ<ëã®dü+uÛÑ÷‘˚ >∑+π> Á‹|ü<∏ä>±$Tì ˆ >∑èVü‰D≤s¡È´+ eTj·÷ <ä‘·Ô+ »˝Ò düìïVæ≤‘ê uÛÑe ˆˆ z+ >∑+>±jÓÆT qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) j·TeTTq≈£î ` ø±[+~ dü÷s¡´‘·qj˚T |üè<∏äø˘ kÕ>∑s¡>±$Tì ˆ >∑èVü‰D≤s¡È´+ eTj·÷<ä‘·Ô+ j·TeTTH˚ >ö‘·MT»˝Ò ˆˆ z+ j·TeTTHêjÓÆT qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) 16
düs¡dü«rq~øÏ ` <˚$ e÷qdüdü+uÛÑ÷‘˚ düs¡dü«‘·´|òüTHê•ìˆ >∑ è Vü ‰ D≤s¡ È ´ + eTj· ÷ <ä ‘ · Ô + >ö‘· e ÷´+ dü ì ï~Û + ≈£ î s¡ T ˆˆ z+ düs¡dü«‘Ó’´ qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) >√<ëeØq~øÏ ` Á‘·´+ãø£»{À<ä÷“¤‘˚ >ö‘·eTkÕ´|òüTHê•ì ˆ dü|üÔ<Ûë_∆+>∑‘˚ >∑+π> >∑èVü‰D≤s¡È´+ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ˆˆ z+ >√<ëe¬s’´ qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) >√yêVü≤q »{≤p≥ >√eT+&É\ düeTì«‘˚ˆ >√$+<ä#·s¡D√<ä÷“¤‘˚ >√<ëe] qyÓ÷-düTÔ ‘˚ˆˆ z+ >ö‘·yÓTÆ´ qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) ÁãVü‰àÁ~ •Ks√<ä÷“¤‘˚ >∑èVü‰D≤s¡È´+ qyÓ÷-düTÔ‘˚ˆˆ >ö‘·eTÁbÕ]ú‘˚ >∑+π> >∑èVü‰D≤s¡È´+ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ˆˆ z+ >ö‘·MT dü«s¡÷|æD…Æ´ >∑+>±jÓÆT qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡´È $Tj·T´e˝…qT) ãèVü≤düŒ‹øÏ ` ãèVü≤düŒ‘˚ düTsê<Ûä´ø£å düs¡«<˚e qeTdüÿè‘·ˆ >∑èVü‰D≤s¡È´+ eTj·÷ <ä‘·Ô+ dæ+Vü≤k˛ú uÛ≤s¡´j·÷ düVü≤ z+ ‘êsêdüV≤æ ‘· ãèVü≤düŒ‘·jT˚ qeT' Ç<äeTs¡´È + düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡´È $Tj·T´e˝…qT) rs¡úsêE |ü⁄wüÿs¡Tq≈£î ` 17
rs¡úsê» eTVü‰uÛ≤>∑ |ü⁄wüÿsê|òüT$HêX¯ø£ˆ |ü⁄wüÿsêK´ >∑èVü≤D≤s¡È´+ düs¡«rsêú_Û|üPõ‘· ˆˆ z+ |ü⁄wüÿsêj·T qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) #·‘T· s¡TàKø£sk¡ ÕúsTTø£eT+&É\T»˝À<ä“e¤ >∑èVü‰D≤s¡È´+ eTj·÷ <ä‘·Ô+ rs¡úsê» qyÓ÷-düTÔ‘˚ ˆˆ z+ |ü⁄wÿü sêj·T qeT' Ç<äeTs¡´È + düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡´È $Tj·T´e˝…qT) dü÷s¡´Hêsêj·TDeT÷]ÔøÏ ` uÛ≤H√ uÛ≤düÿs¡ e÷sêÔ+&É #·+&És¡•à ~yêø£s¡ ˆ Äs√>∑ ´ e÷j· T T]«»j· T + Á•j· T + |ü ⁄ Á‘ê+X¯ à <˚ V æ ≤ y˚ T ˆˆ z+ dü÷sê´j·T qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) ~yêø£s¡ qeTdüTÔuÛÑ´+ bÕbÕC≤„qÁ|üD≤X¯ø£ˆ Á‘·sT÷eTj·÷s¡ÿ $XÊ«‘·àHé >∑èVü‰D≤s¡È´+ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ˆˆ z+ ~yêø£sêj·T qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) $q‘ê‘·qjÓ÷ <˚e' ø£s¡àkÕø°å düTπsX¯«s¡'ˆ Äs√>∑´e÷j·TT]«»j·T+ Á•j·T+ |ü⁄Á‘ê+X¯Ã <˚Væ≤ y˚Tˆˆ z+ uÛ≤düÿsêj·T qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) @Væ≤ dü÷s¡´ düVü≤ÁkÕ+XÀ ‘˚CÀsêX‚ »>∑‘·Œ‘˚ˆ nqTø£+|üj·T e÷+ <˚e >∑èVü‰D≤s¡È´+ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ˆˆ z+ e÷sêÔ+&Üj·T qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) \ø°àå Hêsêj·TDT\≈£î ` |ü⁄wüÿsêø£å »>∑Hêï<∏ä \øå±à´ düVü≤ »Hês¡›qˆ 18
ns¡ È ´ + >∑ è Vü ‰ D >ö‘· e ÷´+ dæ + Vü ≤ j· T Tπ ø Ô ãèVü ≤ dü Œ ‘˚ ˆˆ z+ \ø°àå düV≤æ ‘· $wüyí ˚ qeT' Ç<äeTs¡´È + düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡´È $Tj·T´e˝…qT) bÕs¡«r|üs¡y˚TX¯«s¡T\≈£î ` nwüºeT÷πsÔ eTùV≤XÊq >∑+>±<Ûäs¡ ø£èbÕì<Û˚ˆ >ösê´ düVü≤ >∑èVü‰D≤s¡È´+ j·T<∏√ø£Ô |òü\<√ uÛÑe ˆˆ z+ >öØ düVæ≤‘· áXÊHêj·T qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡´È $Tj·T´e˝…qT) düs¡dü«r ÁãVü≤à\≈£î ` #·‘·Ts¡T“¤» »>∑Á‘·‡wüº' dü‘·´˝Àø£dæú‘êe´j·Tˆ düs¡dü«‘ê´ #· düVæ≤‘√ >∑èVü‰D≤s¡È´+ qyÓ÷-düTÔ ‘˚ˆˆ z+ düsd¡ «ü r düV≤æ ‘· ÁãVü≤àDÒ qeT' Ç<äeTs¡´È + düeTs¡Œj·÷$T. >∑D|ü‹øÏ ` >∑DHê<∏ä <äj·÷dæ+<Û√, q‘· $|òüTï $Hê•H˚ ˆ >∑èVü‰D≤s¡È´+ eTj·÷<ä‘·Ô+, >ö‘·e÷´+ $ãT<Ûë]Ñ· ˆˆ l eTVü‰>∑D|ü‘j · T˚ qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) dü|üÔs¡T¸\≈£î ` ø£X¯´b˛-Á‹s¡“¤s¡<ë«CÀ $XÊ«$TÁ‘√-<∏ä >ö‘·eT' ˆ edæc˛˜ »eT<ä–ïX¯Ã düô|’Ô‘˚ ãTTwüj·TdüÔ<∏ë ˆˆ ø£X¯´bÕ~ dü|üÔ]¸uÛÀ´ qeT' Ç<äeTs¡È´+ düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡È´$Tj·T´e˝…qT) 19
ns¡T+<Ûä‹øÏ ` ns¡T+<Ûä‹ eTVü‰<˚$ edæwü˜Á|æj·TuÛ≤$Tì ˆ <ë+|ü‘·´s¡ø£åD≤sêúj·T Ç<äeTs¡È´+ <ä<ëeT´Vü≤yéT ˆˆ ns¡T+<Û‘ä ´’Ó qeT' Ç<äeTs¡´È + düeTs¡Œj·÷$T. (ns¡´È $Tj·T´e˝…qT) 7. |æ‘·è<˚e‘·\≈£î ‘·s¡ŒDeTT\T ` ndü+kÕÿsêX¯Ã j˚T πø∫»®˝≤XÊ' |æ‘·s√ eTeTˆ ‘˚cÕe÷bÕ´j·THêsêúj·T Bj·T‘˚ dü*\+ eTj·÷ˆˆ (nì <äøDåÏ +yÓ|’ ⁄ü q≈£î ‹]– ‘·sŒ¡ DeTT\qT Çj·T´e˝…qT) j˚T πø #êdüà‘·Tÿ˝Ò C≤‘ê' n|ü⁄Á‘ê' >√Á‹D√ eTè‘ê'ˆ ‘˚ >∑èVü≤í+‘·T eTj·÷ <ä‘·Ô+ eÁdüÔ ìw”Œ&ÉH√<äø£+ˆˆ (nì eÁdüeÔ TTqT |æ+&ç ˙s¡T e<ä\e˝…qT) j˚T πø #êdüà‘·Tÿ˝Ò C≤‘ê' n|ü⁄Á‘ê' >√Á‹D√ eTè‘ê'ˆ ‘˚ >∑Vü≤í+‘·T eTj·÷ <ä‘·Ô+ dü÷Á‘·ìw”Œ&ÉH√<äø£+ˆˆ (nì »+<ÓeTTqT |æ+&ç ˙s¡T e<ä\e˝…qT) rs¡eú TT rdüTø=qT≥ ` nø±\ eTè‘·T´Vü≤s¡D+ düs¡«yê´~Û ìyês¡DyéT ˆ düeTdüÔ bÕ|ü ø£åj·Tø£s¡+ l eTVü‰$wüßí bÕ<√<äø£+ bÕeq+ X¯óuÛÑyéT ˆˆ >√<ëeØ q~˝Àì ˙{Ïì eT÷&ÉTkÕs¡T¢ rs¡eú TT>± Á>∑V≤æ +#·e˝…qT. Vü≤]' zyéT ˆˆ 20
|ü⁄wüÿsê\T eTq≈£î n+~+#˚ dü+<˚X¯+ 1. Væ≤+<ä÷ eTVü‰ düeTTÁ<ä+, ã+>±fi≤U≤‘·+, |üdæ|òæø˘ eTVü‰ düeTTÁ<ä+, n{≤¢+{Ïø˘ eTVü‰düeTTÁ<ä+ eT]j·TT Ä]ÿ{Ïø˘ eTVü‰düeTTÁ<ä+ n+≥÷ _Ûqï Á|ü<˚XÊ˝À¢ì ˙{Ïì y˚s¡Ty˚s¡T ù|s¡¢‘√ |æ\TdüTÔHêï+! ø±ì, ìC≤ìøÏ ñqï~ ˇπø ˇø£ÿ »\sê•. n<˚$<Û+ä >±, <ÓM’ X¯≈î£ \Ô qT s¡øs£ ø¡ ±\ s¡÷bÕ\˝À, s¡øs£ ø¡ ±\ ù|s¡‘¢ √ eTq+ ù|s=ÿ+≥÷ ñ+{≤+. ø±ì ñqï~ ˇπø ˇø£ÿ |üse¡ ÷‘·à! _Ûqï‘·«+˝À @ø£‘«· + n+fÒ Ç<˚! q<äT\T eTq≈£î á @ø£‘«· |üse¡ ÷sêúìï uÀ~ÛdTü HÔ êïsTT. 2. ø£Hê´≈£îe÷] qT+&ç ø±oàsY es¡≈î£ , <ë«s¡ø£ qT+&ç ns¡TD≤#·˝Ÿ Á|ü<˚XŸ es¡≈£î _Ûqï _Ûqï dü+Á|ü<ëj·÷\T, _Ûqï _Ûqï Ä#ês¡ e´eVü‰sê\T, mHÓïH√ï uÛÒ<ë\T ñHêï, nìï+{Ïì ˇø£{Ï>± #˚dæ #·÷|æ+#˚~ eTq uÛ≤s¡rj·T dü+düÿè‹. á @ø£‘ê«ìï kÕ~Û+#·&+É ˝À qB |ü⁄wüÿsê\T n‘·´+‘· Á|ü<ëÛ qyÓTqÆ bÕÁ‘·qT b˛wædTü HÔ êïsTT. n<˚ uÛ≤s¡rj·T‘· jÓTTø£ÿ $•wü‘º !· 3. q<äT\T, ‘êeTT mø£ÿ&É |ü⁄{ÏHº ê, mìï n&É+¶ ≈£î\T e∫ÃHê, ìs¡+‘·s+¡ ‘·eT Á|üj÷· D+ ø=qkÕ–dü÷,Ô Jesê• eTqT>∑&≈É î£ düV‰ü j·T+ #˚d÷ü ,Ô ∫es¡≈î£ düeTTÁ<ëìïCÒ], n+<äT˝ÀH˚ ø£\TdüTHÔ êïsTT. ªªeTq J$‘ê\˝À mìï ˇ&ÉT<äT&ÉT≈£î\T dü+uÛÑ$+∫Hê, >∑e÷´ìï eT]∫b˛e<äT.› ùdyêuÛ≤e+‘√ ì‘·´+ J$‘ê\qT >∑&TÉ |ü⁄‘·÷, |üse¡ ÷‘·à kÕìï<Ûë´ìï CÒs¡&ÜìøÏ Á|üj·T‹ï+#·+&ç. eTq+ |ü$Á‘·+>± ñ+fÒ n+<äs¡÷ eTq <ä>∑Zs¡≈£î ekÕÔs¡Tμμ n+≥÷ q<äT\T eTq≈£î |üs√ø£+å >±, n‘·´<äT“¤‘y· TÓ qÆ dü+<˚XÊìï ÇdüTHÔ êïsTT. eTq J$‘ê\qT eTq dü+düÿè‹øÏ nqT>∑TD+>± eT\#·Tø=ì |ü⁄wüÿs¡ 21
ø±s¡´Áø£e ÷˝À¢ dü+|üPs¡í uÛÑøÏÔ $XÊ«kÕ\‘√ bÕ˝§Zì ‘·]<ë›+, <Óy’ êqTÁ>∑V‰ü ìï bı+<äT<ë+! πøåeT+>± yÓ[fl ˝≤uÛÑ+>± ‹]–e<ë›+ ! rs¡új·÷Á‘·\T #˚dü÷Ô ñ+fÒ @s¡Œ&˚ n˝ÖøÏø£ ‘·è|æÔ eTq Vü≤è<äj·÷\˝À düÁ‘·Œes¡Ôqq÷, yÓ’sê>±´ìï ø£*Z+∫,yÓT\¢yÓT\¢>± |üs¡+<ÛëeTTì |üs¡eT|ü<ä+ <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£î yÓ&ÉT‘·T+~. n+<äT˝À dü+<˚V≤ü + ˝Ò<Tä ! |ü⁄D´+ |ü⁄s¡TcÕs¡ú+ nqï≥T¢, rs¡új·÷Á‘·\T, |ü⁄wüÿsê\T yÓTT<ä˝q’… $ dü+kÕÿsêìï n+~kÕÔsTT, ùdyêuÛ≤yêìï ô|+#·T‘êsTT. |üPs¡«+ eTVü≤s¡T¸\T rÁeyÓTÆq ‘·|üdüT‡ #˚ùdyês¡ì ø£<∏ä\T $+≥÷ ñ+{≤eTT. yê] ‘·|dü Tü ‡\‘√ düe÷qyÓTqÆ Á|üÁøÏjT· qT eTq eTVü≤s¡T¸\T eTqø£+~+#ês¡T. |ü⁄wüÿs¡ kÕïHê\T, rs¡ú $<ÛTä \T ˇø£ >=|üŒ ‘·|dü Tü ‡ nì e]í+#ês¡T. ÁX¯<‘∆ä √ Ä#·]+∫, eTq+ ‘·]<ë›+! eTq Ä|òd” sü ¢¡ Ç+{À¢H√, eTq ã+<ÛTä e⁄\ Ç+{À¢H√ X¯óuÛøÑ ±s¡´eTT ñ+<äì ‘Ó*ùd,Ô eTq+ eTq nìï |üqT\q÷ Á|üøÿ£ ≈£î ô|{Ï,º yê]ì ø£\e&ÜìøÏ ‘·|üŒø£ yÓ&ÉT‘·THêï+! Ç+ø£, eTq+ J$+#·&ÜìøÏ n‘·´edüsy¡ TÓ qÆ ˙{Ïì Ç∫Ã, nqï+ ô|{Ï,º ÁbÕD≤ìï ì\u…{ºÏ s¡ødåÏ Tü qÔ ï eTq q<äT\≈£î |ü⁄wüÿsê\ |ü+&ÉT>∑\T e∫Ãq|ü⁄&ÉT, eTq ø£è‘·»‘„ \· qT ‘Ó\T|ü⁄ø√e&ÜìøÏ yÓfifl¯ &É+ eTq ø£˙dü ø£seÔ¡ ´+ ø£<ë! øπ eå T+>± yÓ[fl ˝≤uÛ+Ñ >± ‹]–e<ë›+ !! - Ç‹X¯yTé ` ªª‘·«Bj·T+ edüTÔ >√$+<ä! ‘·TuÛÑ´y˚Te düeTs¡Œj˚T ˆˆμμ (ùV≤ >√$+<ë! ˙ edüTeÔ ⁄qT ˙πø düeT]ŒdüTHÔ êïqT.) 22