Andhra Pradesh Telugu July 2018 by Andhra Pradesh Magazine

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

dü eTdüT˝≤ ;#Y ô|òdæºe˝Ÿ »\dü+Á<ä+... »qdü+Á<ä+!

eTTÁ<ä+ m|ü⁄Œ&É÷ ˇπø˝≤ e>∑s¡TdüTÔ+<äì $düT≈£îÿH˚yêfi¯ó¢, m|ü⁄Œ&ÉT #·÷dæHê ø=‘·Ô>± $+‘·>± ñ+<äì ñ<˚«>∑|ü&˚yêfi¯ó¢` ¬s+&˚ s¡ø±\ eTqTwüß\T ø£<ë ñ+{≤s¡T! á _ÛqïyÓTÆq n_Ûs¡T#·T*ï ˇπø ñ‘ê‡Vü≤+˝≤ ø£*ù|<˚ ;#Y ô|òdæºe˝Ÿ nì ã+<äs¡T (eT∫©|ü≥ï+) eT+–q|üP&ç ;#Y rsêq pHé 9 qT+∫ eT÷Á&√E\ bÕ≥T »]–q eTdüT˝≤ ;#Y ô|òdæºe˝ŸqT #·÷ùdÔ nì|æ+#·ø£e÷q<äT. õ˝≤¢ q\TeT÷\\ qT+∫ e÷Á‘·y˚T ø±≈£î+&Ü sêh+˝Àì |ü\T ÁbÕ+‘ê\ qT+∫ e∫Ãq |üsê´≥≈£î\ dü+<ä&ç ¬øs¡{≤\ ¨s¡TqT $T+∫b˛sTT+~. eT+Á‹ ø=\T¢ s¡M+Á<ä‘√ bÕ≥T ÁbÕs¡+uÛÑ ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zqï n‹<∏Tä \T CÀ´‹ Á|ü»«\q #˚dæ yÓ\T>∑T\T õy˚Tà Ç\÷éTH˚f…&é u…\÷Hé‡qTm>∑Ts¡y˚XÊs¡T, ôd’ÿwæ|t _¢+|tqT >±*˝ÀøÏ e~˝≤s¡T. bÕsê ¬>’¢&ç+>¥, ôV≤©¬s’&ç+>¥, ø±sY πsdæ+>¥ |üsê´≥≈£î\qT ÄVü‰¢<ä|ü]ùdÔ, düeTTÁ<ä|ü⁄ Je⁄\ dü+s¡ø£åDô|’ ^dæq ôd’ø£‘· •˝≤Œ\T Ä˝À∫+|üCXÒ ÊsTT. ˇø√ÿ Á{Ï|≈t î£ Äs¡T>∑Ts¡T #=|ü⁄Œq ìs¡«Væ≤+∫q ôV≤©¬s&’ é <ë«sê ôV≤©ø±|üsº ˝Y À ;#Y |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê\˙ï #·T{§º#êÃs¡T ø=+<äs¡T |üsê´≥≈£î\T. ;#Y ø£ã&û¶, ;#Y yê©u≤˝Ÿ b˛{°˝À¢ Áø°&Üø±s¡T\+‘ê ¨sê¨Ø ‘·\|ü&Ü¶s¡T. $T˙ uÀ{Ï+>¥ CÀHé˝À ∫Hêïs¡T\+‘ê ñ˝≤¢dü+>± uÀ{Ï+>¥ #˚dæ Äq+~+#ês¡T. |æ\\¢ $uÛ≤>∑+ e<ä› @sêŒ≥T#˚dqæ Vü≤˝Ÿÿ, dü÷|üseY ÷´Hé, ôdŒ’ &ÉseY ÷´Hé, u≤´{Ÿe÷Hé, ◊dte÷´Hé, ◊s¡Hée÷´Hé e+{Ï dü÷|üsY V”≤s√\ u§eTà\ e<ä› ∫Hêïs¡T\T πø]+‘·\‘√ ôd©Œ¤\T rdüT≈£îHêïs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ |üsê´≥ø£XÊK, õ˝≤¢ n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>∑+ Ä<Ûä«s¡´+˝À á ;#Y ô|òdæºe˝Ÿ˝À dæ˙ dü+^‘· <äs¡Ù≈£î&ÉT ø√{Ï dü+^‘· $uÛ≤e], Á|üeTTK jÓ÷>± ì|ü⁄DTsê\T e÷˙‡ >∑T˝≤{Ï\ Á|ü<äs¡Ùq Äø£s¡¸D>± ì*#êsTT. á ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ yêÚ≤´‘·>± u≤|ü⁄ eTqesê\T >±j·TÁ‹ uÛ≤s¡Z$ eéVü≤]+#ês¡T.

á dü+∫ø£˝À... düŒ+<äq (bÕsƒ¡≈£î\ ˝ÒK\T)

5 qeìsêàD dü$÷ø£å.... eTs√ eTVü‰dü+ø£\Œ Bø£å! qe ìsêàD Bø£å n+fÒ n#·+#·\ $XÊ«dü+ ì+|ü&É+ ˇø£ÿfÒ ø±<äT, ì+&ÉT ìs¡düq ‘Ó\|ü&É+ ≈£L&Ü nì á pHé 2 dü÷Œ¤]Ô #ê{Ï #Ó|æŒ+~.

Á|ü»\+<ä] dü+‘·èù|Ô e÷ n_ÛeT‘·+ #·+Á<äu≤ãT bÕ\q yÓTÆHêØº\≈£î dü«s¡íj·TT>∑+

12 13

<˚XÊìøÏ, Á|ü|ü+#êìøÏ Á|üø£è‹ ùd<ä´y˚T X¯s¡D´+ neTsêe‹˝À n+≈£îs¡ ÁbÕ+‘ê_Ûeè~ΔøÏ lø±s¡+

14 16

Á|ü»\≈£î eT]+‘· #˚s¡Te>± bÂs¡düs¡|òüsê\T 3 \ø£å\ eT+~ j·TTe‘·≈£î ñ<√´>±\ ø£\Œq

17 18

n$˙‹s¡Væ≤‘· s¡yêD≤ XÊK

22 b˛\es¡+ ìsêàD+˝À Á|ü<Ûëq n+ø£+ |üP]Ô

$<äT´‘Y ñ<√´>∑T\≈£î 25 XÊ‘·+ |òæ{ŸyÓT+{Ÿ ¬s’‘·T ùde˝À e´ekÕj·T $X¯«$<ë´\j·T+ bÕ]ÁXÊ$Tø±+Á<ÛäøÏ dü]ø=‘·Ô #˚s¡TŒ n+>∑Héyê&û {°#·s¡T¢, Äj·÷\≈£î r|æø£ãTs¡T |ü{Ïºd”eT |òü*‘·+>±H˚ &Ó˝≤º≈£î ˙s¡T ¬s’‘˚ sêE... ¬s’‘˚ ã+≥T »\ dü+s¡ø£åD˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ »j·Tπø‘·q+ ¨<ë m+<äT≈£î Çe«s¡T? ìs¡T<√´>∑uÛÑè‹ô|’ düs¡«Á‘ê Vü≤s¡¸+

20 21 25 26 29 30 31 32 35

#·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢≈£î ªª#·+Á<äqïμμ yÓ\T>∑T\T eT+Á‹ ø£{Ïºq >∑T&ç... á #·<äTe⁄\ ˇ&ç es¡Ôe÷q+

36 38 40

Á|üø£è‹`eTq+: q$«‘˚ qTe⁄«+&É\T

‘=\–b˛‘·Tqï ‘Ó\T>∑T |ü<ë\T MTs¡÷ XÊdüHê\T #·<äy=#·TÃ Äs√>∑´dæ]

44 46 47

28 z Ç+{Ïyês¡eTj·÷´+

48 50 53 54 57 59 60 66

27 sêh ∫Vü‰ï\T

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

dü+bÕ<äø°j·T+ ‘Ó\T>∑T, Ç+^¢wüß uÛ≤wü˝À¢ Á|ü#·T]‘·+

dü+|ü⁄{Ï 63 XÊ*yêVü≤q X¯ø£+ 1940

dü+∫ø£ 2 CÒ´wü˜eTT - ÄcÕ&ÛÉeTT

ø£$TwüqsY mdt yÓ+ø£fÒX¯«sY ◊◊mdt dü+bÕ<ä≈£î&ÉT ø£+<äT\ s¡y˚Twt ìsê«Vü≤ø£ dü+bÕ<ä≈£î&ÉT qTHêï qπswt düVü≤ dü+bÕ<ä≈£î\T ˙s¡Tø=+&É Á|ükÕ<é &É;“s¡T sêeTø£èwüí |ü{≤ïj·Tø˘ C≤dæÔ >√bÕ\ Á|ükÕ<é eTTK∫Á‘·+ b˛\es¡+˝À ø°\ø£ |òüT≥º+ ¬s+&Ée ø£esY eTdü÷˝≤ ;#Y ô|òdæºe˝Ÿ eT÷&Ée ø£esY ∫Á‘·e÷*ø£ Hê\Ze ø£esY #·+Á<äqï $»j·÷\T

Á|ü#·Ts¡D düe÷#ês¡, bÂs¡dü+ã+<Ûë\ XÊK düe÷#ês¡ uÛÑeHé, m.dæ.>±sY¶‡ ôV’≤<äsêu≤<é ` 500 028 s¡#·sTT‘·\T yÓ*ãT∫Ãq n_ÛÁbÕj·÷\T ‘·|üŒìdü]>± Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ #Ó+~q$ ø±qø£ÿs¡˝Ò<äT. s¡÷|üø£\Œq ø±ØÔø˘ ;düT bò˛{À\T ‘·e÷à lìyêdü ¬s&ç¶ bò˛{À Ç+&çj·÷, $»j·Tyê&É

eTTÁ<äD ø±ø˘‡≥Hé Ä|òtôd{Ÿ Áô|’y˚{Ÿ *$Tf…&é ôV’≤<äsêu≤<é Email: apchiefeditor@gmail.com www.ipr.ap.nic.in

dü«sêí+Á<Ûä eTq dü+ø£\Œ+

sê

h Á|üjÓ÷»Hê\qT |ü]s¡øÏå+#·Tø√e&ÜìøÏ, eTq+ m<äTs=ÿ+≥Tqï Á|ü‘˚´ø£ |ü]dæú‘·T\qT ‘Ó*j·TC…j·T´&ÜìøÏ eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT @ neø±XÊ˙ï, @ y˚~ø£˙ e<äT\Tø√e&É+ ˝Ò<äT. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>±H˚ &Ûç©¢˝À »]–q Á|ü‹cÕº‘·àø£ ˙‹ ÄjÓ÷>¥ düe÷y˚X¯+˝À ≈£L&Ü Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nedüsê\ >∑T]+∫, eTØ eTTK´+>± HÓs¡y˚s¡ì #·≥ºã<äΔ yê>±›Hê\ >∑T]+∫ eTTKéT+Á‹ $es¡+>±, $|ü⁄\+>± e÷{≤¢&Üs¡T. Á|ü<Ûëì, $$<Ûä sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\ düeTø£å+˝À sêÅcÕºìøÏ »]–q, »s¡T>∑T‘·Tqï nHê´j·÷\ >∑T]+∫ Äj·Tq ìdü‡+ø√#·+>±, ìs=àVü≤e÷≥+>± ≈£î+&Éã<ä›\T ø={≤ºs¡T. n<äq|ü⁄ düeTj·÷ìï rdüTø=ì eTØ, Çs¡yÓ’ ìeTTcÕ\ ùd|ü⁄ eTq ø£wüºqcÕº\qT @ø£s¡Te⁄ ô|{≤ºs¡T. C≤rj·T MT&çj·÷‘√ düVü‰ <˚X¯eT+‘ê eTs√kÕ] eTq düeTdü´\ MT<ä <äèwæº kÕ]+#˚˝≤ #˚XÊs¡T. eTs√|üø£ÿ Hê\T>√ @≥ es¡Tdü>± qeìsêàD Bø£å, eTVü‰ dü+ø£\Œ+ ø±s¡´Áø£e÷\qT ìs¡«Væ≤+∫, n≥T Á|üuÛÑT‘·« j·TÁ‘ê+>±ìï, Ç≥T Á|üC≤düeT÷Vü‰ìï Bøå±ã<äTΔ\T>±, ø±s√´qTàKT\T>± ì*bÕs¡T. sêh Ä$sê“¤yêìï Ç|üŒ{Ïø° ˇø£ dü+s¡+uÛÑ+˝≤ ø±ø£, ˇø£ dü+≈£åî_Û‘· düeTj·T+˝≤, ˇø£ dü+ø£˝≤ŒìøÏ >∑Ts¡TÔ>± ìs¡«Væ≤+#·Tø√e&É+ yÓqTø£ m+‘√ Ä˝À#·q ñ+~. $uÛÑ»q #˚<äT>∑Ts¡T‘·T\qT eTq+ mqï{ÏøÏ eT]∫b˛˝Ò+. nsTT‘˚, yê{Ïì @fÒ{≤ ìs¡s¡úø£+>± e˝…¢ y˚düTø√e&É+ ø±≈£î+&Ü, Ä düyêfi¯¢qT n~Û>∑$T+∫, |ü≥Tº<ä\‘√, |ü]ÁX¯eT‘√, ∫‘·ÔX¯ó~Δ‘√ eTT+<äT¬øfi≤¢\qï ‘·|üq, dü÷Œ¤]Ô á sêh+˝À Á|ü‹ ˇø£ÿ]˝À ø£*–+#ê\qï ñ<˚›X¯´+‘√H˚ eTTKéT+Á‹ á y˚&ÉTø£ >±ì y˚&ÉTø£qT Á|ü‹ @&É÷ ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡T. >∑‘êìï eT]∫b˛‘˚, uÛÑ$wü´‘·TÔqT ì]à+#·Tø√˝ÒeTT. n˝≤>∑ì, bÕ‘· $wüj·÷\H˚ ‘·\T#·T≈£î+≥÷ ø±˝≤ìï >∑&çù|j·T&É+ e\¢ Á|üjÓ÷»q+ ˝Ò<äT. n+<äTπø, eTq ø±fi¯¢ MT<ä eTq+ ì\ã&É>∑*π> kÕúsTTøÏ #˚s¡Tø√&ÜìøÏ mìï ø±s¡´Áø£e÷\T #˚j·÷˝À nìï{Ïì á Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|ü{Ïº+~. á ø£èwæ |òü*‘·+>±H˚, |ü{Ïºd”eT kÕø±s¡yÓTÆ, Çyêfi¯ ø£ècÕí &Ó˝≤º≈£î es¡+>± e÷]+~. b˛\es¡+˝À ø°\ø£ |òüT≥ºyÓTÆq &Éj·÷Á|òüyéT yê˝Ÿ ìsêàD+ |üPs¡ÔsTT+~. øÏj·÷ ø£+ô|˙ X¯s¡y˚>∑+>± ñ‘·Œ‹Ô yÓ’|ü⁄ <ä÷düT¬øfi¯¢&É+‘√, sêj·T\d”eT eTTK∫Á‘·+ e÷]b˛‘√+~. ‘êC≤>± <˚X¯+˝À $$<Ûä $uÛ≤>±˝À¢ dü‘êÔ #ê{Ïq XÊK\T, dü+düú\T, e´≈£îÔ\≈£î Á|ü‹cÕ˜‘·àø£ dü+düú k˛ÿ#Y n+~+#˚ nyês¡T¶˝À¢ 22 |ü⁄s¡kÕÿsê\T <äøÏÿ+#·T≈£îì, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ dü‘êÔ #ê{Ï+~. ˇø£ |üø£ÿ Hê´j·T+ ø√dü+ b˛sê&ÉT‘·÷, eTs√ |üø£ÿ n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\qT ì]«sêeT+>± #˚|ü&ÉT‘·÷ ≈£L&Ü, dü+πøåe÷ìøÏ ô|<ä› |”≥ y˚j·T&É+ #·+Á<äu≤ãT Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‘˚´ø£‘·. ‘êC≤>± n+>∑Héyê&ç {°#·s¡¢≈£î, Äj·÷\≈£î >∑D˙j·T+>± J‘ê\qT ô|+#·&É+, ìs¡T<√´>∑ uÛÑè‹øÏ s¡+>±ìï dæ<äΔ+ #˚j·T&É+, ù|<ä\ Äs√>∑´ |ü]s¡ø£åD≈£î ø=‘·Ô |ü<∏äø±\qT #˚|ü≥º&É+ M{Ï˝À uÛ≤>∑y˚T. Çìï s¡ø±\T>± ø£èwæ »s¡T>∑T‘√+~ ø±ãfÒº, ˙‹ ÄjÓ÷>¥ ≈£L&Ü Á|ü>∑‹ |ü<∏ä+˝À kÕ>∑T‘·Tqï sêh+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸì >∑T]Ô+∫+~. sêh Á|ü»\≈£î Ç~ >∑s¡« ø±s¡D+.

ø£+<äT\ s¡y˚Twt m&ç≥sY

Printed and Published by RAMESH BABU KANDULA on behalf of Director/Commissioner, Information and Public Relations Dept.; Printed at M/s Caxton Offset Pvt. Ltd., 11.5.416/3, Red Hills, Hyderabad - 500 004; Published at Office of Director/ Commissioner , I&PR Dept, Govt of Andhra Pradesh, Samachar Bhavan, AC Guards, Hyderabad - 500028. Editor: Ramesh Babu Kandula, Ph: 040-23300258.

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

düŒ+<äq

ªÄ+<ÛäÁ|ü<˚XŸμ @&Ü~ #·+<ë 220 s¡÷bÕj·T˝Ò ªÄ+<ÛäÁ|ü<˚XŸμ e÷dü|üÁ‹ø£≈£î #·+<ë<ës¡T\T>± #˚sê\qT≈£î+≥Tqï yês¡T yê]¸ø£ #·+<ë ì$T‘·Ô+ 220 s¡÷bÕj·T\ eTìj·÷s¡¶sYqT |ü+bÕ*. &çe÷+&é Á&Ü|òtº (&ç&ç) nsTT‘˚, ªnøö+{Ÿ‡ Ä|ò”düsY, düe÷#ês¡, bÂs¡ dü+ã+<Ûë\ XÊK, $»j·Tyê&Éμ ù|]≥ rdæ |ü+bÕ*. ‘·eT |üP]Ô ∫s¡THêe÷qT, ‘êeTT ªÄ+<ÛäÁ|ü<˚XŸ ª |üÁ‹ø£qT @ uÛ≤wü˝À ø√s¡T≈£î+≥THêïs√ ≈£L&Ü Ä eTìj·÷s¡›s¡T˝À sêj·÷*. &ç&ç nsTT‘˚, Ä $esê\qT &ç&ç‘√ bÕ≥T »‘· #˚dæ mq«\|tqT á ÁøÏ+~

m<äTØ~ ¬>\TdüTÔqï qyê´+Á<Ûä #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT >±] bÕ\qøÏ Hê\Tπ>fi¯ó¢ ì+&çq dü+<äs¡“¤+>± $&ÉT<ä˝…’q pHé e÷dü Ä+Á<äÁ|ü<˚XŸ dü+∫ø£ n<äT“¤‘·+. neX‚cÕ+Á<Ûä>± $T–*q sêÅcÕºìï @&Ü~πø&Ü~ eTTqTà+<äT≈£î q&ç|ædüTÔqï qyê´+Á<Ûä kÕs¡~∏ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&çøÏ Á|ü‘˚´ø£ <Ûäqýê<ë\T. Hê\Tπ>fi¯ó¢>± sêÅcÕºìøÏ m<äTs¡e⁄‘·Tqï Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\qT, eTTKéT+Á‹ #˚düTÔqï m<äTØ‘·ì eTTK∫Á‘· ø£<∏äq+ dü$es¡+>± n+~+∫+~. Á|ü‘˚´ø£ yê´kÕ\T, $X‚cÕ\÷ n+~+∫q dü+bÕ<äø£ esêZìøÏ n_Ûq+<äq\T. ` eT*¢ e÷\ø=+&Éj·T´, ø£+<äT≈£Ls¡T.

ˇø£ÿ&ç ø√dü+ n+<äs¡eT÷! nX‚wü Ä+Á<Ûä Á|üC≤˙ø£+ n+<ä]ø√dü+ eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT ˇø£ÿ&Ó’ ì*#ês¡T. neX‚cÕ+Á<Ûäì qyê´+Á<Ûä>± r]Ã ~~›, n<˚ Áø£eT+˝À dü«sêí+Á<Ûäì kÕ~Û+#˚ ~X¯>± Á|ükÕúq+ kÕ–düTÔqï Ä Hêj·T≈£îì ø√dü+ eTq+ n+<äs¡+ ì\yê*‡q ‘·s¡TD$T<äì >∑Ts¡TÔ #˚dæ+~ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ pHé e÷dü dü+∫ø£. ` Ç|æŒ* nbÕŒsêe⁄, sê+#·+Á<ë|ü⁄s¡+, lø±≈£îﬁ¯+

∫s¡THêe÷≈£î |ü+bÕ*: nøö+{Ÿ‡ Ä|ò”düsY, düe÷#ês¡, bÂs¡dü+ã+<Ûë\XÊK, ôdø£+&é bò˛¢sY` m˙ºÄsY n&çàìÅùdº{Ïyé u≤¢ø˘, |ü+&ç{Ÿ HÓÁVüA ãdt ùdºwüHé, ø£èwüí\+ø£, $»j·Tyê&É ` 520013. bò˛Hé. +91 91212 15246 eTìj·÷s¡¶sYqT ≈£L&Ü Ç<˚ ∫s¡THêe÷≈£î |ü+bÕ*. #·+<ë<ës¡T\T ‘·eT ∫s¡THêe÷ e÷s¡TŒ, ø±|”\T n+<äø£b˛e&É+ >∑T]+∫ á bò˛Hé HÓ+ãs¡T≈£î ø±˝Ÿ #˚dæ $esê\T ø£qTø√ÿe#·TÃ: +91 93937 53454

s¡#·sTT‘·\≈£î >∑eTìø£: ªÄ+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸμ |üÁ‹ø£ô|’ n_Ûe÷q+‘√ s¡#·q\qT |ü+|ü⁄‘·Tqï s¡#·sTT‘·\T s¡#·q‘√bÕ≥T ‘·eT u≤´+≈£î nøö+{Ÿ bÕdt ãTø˘ yÓTT<ä{Ï ù|J bò˛{À ø±|” >±˙, u≤¢+ø˘ #Ó≈£îÿ ø=fÒºdæ |ü+|æ‘˚H˚, Á|ü#·T]‘·yÓTÆq s¡#·q\T bÕ]‘√wæø£+ Äj·÷ nøö+{Ÿ˝À »eT #˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+<äì nøö+{Ÿ‡ n~Ûø±] ‘Ó*j·TCÒdüTÔHêïs¡T. s¡#·sTT‘·\÷, s¡#·sTTÁ‘·T\T Bì ÁbÕ<Ûëq´‘· Á>∑Væ≤+∫, e÷‘√ düVü≤ø£]+#·e\dæ+~>± ø√s¡T≈£î+≥THêï+. s¡#·q\T apchiefeditor@gmail.comøÏ Ç`yÓTsTT˝Ÿ <ë«sê |ü+|üe\dæ+~>± $»„|æÔ. ` dü+bÕ<ä≈£î\T

s¡#·sTT‘· eTT‘˚Ô$ s¡M+Á<äHê<∏é >±s¡T Äs¡TÁ<ä sêdæq ˇø£ dæìe÷ ^‘êìï ñ<äVü≤]+#·&É+ <ë«sê Ä |ü<ëìï bÕsƒ¡≈£î\øÏ eT]+‘· #˚s¡Te #˚j·T&É+ q∫Ã+~. ` bÕø£Hê{Ï düTBÛsY, á yÓTsTT˝Ÿ <ë«sê

Vü≤]$\T¢ yÓT&É>±ﬁ¯¢ ø£$‘· ª... ∫Á‘·Á^yê\T yê*q #√≥T ø£+fÒ/ nqTe÷q dü+<˚Vü‰˝Ò¢ì qeTàø±\ Á|ü<˚X¯+ ø£+fÒ/ ~e´ πøåÁ‘·+ |ü⁄D´ düú\+ Ç+πø<ä˙...μ nqï ø£$‘ê |ü+≈£îÔ\T #·<äTe⁄‘·T+fÒ, >=|üŒ s¡#·sTT‘· <Ûäq>√bÕ˝Ÿ eTTKØ® düèõ+∫q ª∫Á‘·Á^e+μ >∑Ts=Ô∫Ã+~. qqï|üH˚ì s¡$ ø£$‘· #·~$q ‘·sê«‘· e÷ Ç+{Ï u≤\ÿ˙˝À Ä>∑+ #˚ùd bÕe⁄sê\qT $düTø√ÿe&É+ e÷H˚dæ, Áù|$T+#·&É+ yÓTT<ä˝…{≤ºqT. ` ø£qø£y˚T&É\ s¡»ì, $»j·Tyê&É

¬s+&ÉT>±¢düT\ |ü<äΔ‹ Ç+ø±Hê? y˚πs«s¡T ≈£î˝≤\≈£î y˚πs«s¡T |üﬁ‚¢\ |ü<äΔ‹ ‘·|üŒì 12 X¯‘ê_›øÏ #Ó+~q u≤\#·+Á<äT&˚ n+fÒ, Ç|üŒ{Ïø° ø=ìï #√≥¢ ¬s+&ÉT>±¢düT\ |ü<äΔ‹ ø=qkÕ>∑T‘·T+&É≥+ m+‘· ùV≤j·T+ nì|ædüTÔ+~. |ü˝≤ï{Ï >±<∏ë |üs¡+|üs¡ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ dü+∫ø£≈£î ˇø£ ÄuÛÑs¡D+. ` ø£+#Ós¡¢ lìyêdüT\T, eT<äq|ü˝…¢

n\ø£\T n+fÒ nqïeTj˚T´ ø£<ë... n\ø£\T nq>±H˚ eTT+<äT >∑Ts=Ô#˚Ã~ |ü<äø£$‘ê |æ‘êeTVüQ&ÉT nqïeTj·T´. ªz&ÉqT »]ù| eTT#·Ã≥ >∑qπsμ ø£è‹˝À ªø=+<äiT ≈£î{Ï˝≤\ø£eTT\T yÓT<ä\...μ nqï Á|üjÓ÷>∑+ <ë«sê n\ø£eTT\+fÒ ≈£L&Ü HÓ]≈£îs¡T˝Òqì ‘ê´>∑sê» kÕ«$T yês¡T ‘Ó*bÕs¡T. á ¬s+&É÷ ø±≈£î+&Ü, ‘=*–b˛‘·Tqï ‘Ó\T>∑T |ü<ë\T

p˝…’ 2018

s¡#·q\÷ |ü+|ü&Üìø°, Ç‘·s¡ ñ‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\≈£L nÁ&ÉdüT N|òt m&ç≥sY, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü |üÁ‹ø£, düe÷#ês¡, bÂs¡dü+ã+<Ûë\XÊK, ôdø£+&é bò˛¢sY` m˙ºÄsY n&çàìÅùdº{Ïyé u≤¢ø˘, |ü+&ç{Ÿ HÓÁVüA ãdt ùdºwüHé, ø£èwüí\+ø£, $»j·Tyê&É ` 520013 bò˛Hé: 0866-2974164. 5

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

sêh $uÛÑ»q nH˚ ˇø£ sê»ø°j·T <äTX¯Ãs¡´≈£î neX‚cÕ+<ÛäÁ>± $<Ûä«+düeTsTT´, |ü&ç˝Ò∫ ñ‘·TÔ+>∑ ‘·s¡+>∑yÓTÆ qyê´+<ÛäÁ>± ne‘·]+∫q Ä+<ÛëÁeì, πø+<äÁ+ bÕ\Œ&çq qeTàø£<√ÁVü≤+‘√ eTs√kÕ] n‘·˝≤≈£î‘·\ eTsTT´+~. ÄHê{Ï neø£‘·eø£ $uÛÑ»q nqsêúìøÏ $T+∫q H˚{Ï <ä>±ø√s¡T‘·Hêìï |üÁ‹|òüT{Ï+∫+~ yês¡+s√E\ qeìsêàD Bø£å.. eTs√ eTVü‰dü+ø£˝≤ŒìøÏ |æ\T|ü⁄ì∫Ãq #·+<äÁu≤ãT n&ÉT>∑T˝À n&ÉT>∑T y˚dæ ø£~*+~ ◊<äTø√≥¢ »qyêVæ≤ì.

qeìsêàD düMTø£å.... eTs√ eTVü‰dü+ø£\Œ Bø£å!

◊<äTø√≥¢ dü«sê\ kÕeT÷Væ≤ø£ Á|ü‹»„ 6

p˝…’ 2018

$˙‹, nXÊÅd”Ôj·T $uÛÑ»q e\¢ sêÅcÕºìøÏ »]–q qcÕºìï eTq ø£wüº+‘√ |üP]+#·&ÜìøÏ dü+dæ<äΔ+>± ñHêïeTT. qeTàø£Á<√Vü≤+, ≈£îÁ≥ sê»ø°j·÷\‘√ sêÅcÕºìøÏ #˚düTÔqï nHê´j·÷ìï dü+|òüT{Ï‘·+>± Á|ü‹|òüT{Ï+#·&ÜìøÏ düe÷j·T‘·Ô+>± ñ+{≤eTT......... Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ qe ìsêàD Bø£åqT á ø£åD+˝À eTqeT+<äs¡+ #˚|ü&ÉT‘·THêï+. C…’ Væ≤+<é C…’ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸμμ pHé 2 ñ<äj·÷q $»j·Tyê&É u…+õ dü]ÿ˝Ÿ˝À ¬s+&ÉT ì$TcÕ\ bÕ≥T kÕ–+~ eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ç Á|ü‹»„! ∫‘·÷Ôs¡T ã+>±s¡TbÕfi¯´+ eT+&É\+˝À ø±e* <=s¡sêE... ø£&É|ü <äTeP«s¡T eT+&É\ πø+Á<ä+˝À >∑+bÕ Ä~\ø£ÎeTà... eT∫©|ü≥ï+ rsêq eTqe&ÉT U≤C≤yÓ÷sTTqTB›Héì uÛÑ÷C≤H˚düTø=ì eTVü≤àeT<é düπs«sY.... >∑T+≥÷s¡T ø±≈£îe÷qT q&çu§&ÉTq¶ ø=düHê lÁ|æjT· \øÏÎ... >√<ë] ‘·÷s¡TŒ ˇ&ÉTq¶ ÄÁ‘˚jT· |ü⁄s¡+˝À kÕ>∑T sêeTT... |ü&eÉ T{Ï >∑≥Tº >√ø£es¡+˝À HÓsT¡ ‡ |ü<äà... ô|<ä>∑+{≤´&É s¡#·Ãã+&É <ä>∑Zs¡ eTVü≤ã÷uŸ bòÕ‹eTTìïkÕ... sêj·T\d”eT.... ø√kÕÔ... ñ‘·sÔ ê+Á<Ûä ÁbÕ+‘ê\≈£î, ≈£î˝≤\≈£î, eT‘ê\≈£L nr‘·+>± kÕe÷qT´\ qT+∫ e÷qT´\ es¡≈£L, eT+Á‘·T\ qT+∫ eT{Ïº eTqTwüß\ es¡≈L£ ... n+<äs÷¡ @ø£yTÓ Æ ˇø£ÿ ô|≥Tºq Á|ü‹düŒ+<äq>± #˚XÊs¡T Á|ü‹»„. yÓTT‘·Ô+ ¬s+&˚ ì$TcÕ\T` eTs√Á|ü|ü+#·+ s¡eTàqï≥Tº... qeìsêàD≤ìøÏ ˝…eTàqï≥Tº ø£<ä+ ‘=øÏÿ |ü<ä+ ø£*|æ düø£\ Ä+Á<Ûä»Hêe[ Hêj·T≈£î&ç >=+‘·TøÏ e+‘· |ü*øÏ+~. eTq Á|üy˚Tj·T+ ˝Ò≈£î+&ÜH˚ »]–q ø√‘· ø±ã{Ïº, >∑T+&Óø√‘· ø£qTø£` pHé 2 Ä$sê“¤e ~q+ ø±<äT, nXÊ+‹eTj·T+! n|ü⁄Œ\T... nedüú\ neX‚cÕ+Á<ÛäøÏ pHé 2 Äsê“¤{≤\ dü+ãs¡+ ø±<äT, Ä˝À#·q\... Ä#·sD¡ \ dü+<äs“¡ +¤ nì nqT≈£îHêïs¡T ø±ãfÒº qe ìsêàD Bø£øå Ï lø±s¡+ #·T{≤ºsT¡ #·+Á<äu≤ãT. ˝Ò∫, ìã<ä‘Δ ‘· √ ì\ã&ç, düeTdü´\øÏ düyê\T $dæ], #Ó’‘·q´+‘√ #Ó*$T #˚dæ, sêÅcÕºìï qyê´+Á<Ûä eTõ©øÏ #˚sêÃsêj·Tq. >±j·÷\T H˚]Œq bÕsƒê*ï, >∑TDbÕsƒê©ï >∑Ts¡TÔô|≥Tºø=ì, dü+øå√uÛ≤ìï ≈£L&Ü kÕeø±X¯+>± kÕqT≈£L˝≤+X¯+>± #˚düT≈£îHêïs¡T. neTsêe‹ ($»j·Tyê&É)øÏ ‘·s¡* sêø£ eTTqTù| áCŸ Ä|òt &É÷sTT+>¥ _õHÓdt $uÛ≤>∑+˝À Ä+Á<Ûë nÁ>∑kÕúHêìøÏ <ä÷düT≈£îb˛sTT+~— n+<ä] ø£+fÒ m≈£îÿe>± 11 XÊ‘·+ Á>√‘Y πs{Ÿ kÕ~Û+∫+~. nsTT‘˚, #·+Á<äu≤ãT kÕs¡<´ä∏ +˝À Ä•+∫q \øå±´\ì nqT≈£îqï eé~Û ø£+fÒ eTT+<˚ kÕ~ÛdTü qÔ ï e&ç˝À <ä÷düT≈£îb˛‘·Tqï qyê´+Á<Ûä πø+Á<ä+ #˚‹˝À <ä>±|ü&ç+~. ªªsêh $uÛ»Ñ q »]– Hê\Tπ>fi¯ó¢ >∑&∫ç Hê Ç|üŒ{Ïø° Hê´j·T+ »s¡>˝∑ <Ò Tä ..... Bø£å≈£î eT<ä›‘·T>± ø£<ä*s¡+&ç... >∑fi¯+ $|æŒ ñ<äj·T+ 9 >∑+≥\≈£î Á|ü‹»„ #˚<ë›+... Vü≤≈£îÿ\qT kÕ~Û+#·T≈£î+<ë+...μμ nì {°«{Ÿ #˚XÊs¡T #·+Á<äu≤ãT. Ç+ø± Ç‘·πs‘·s¡ e÷<Ûäé÷\ <ë«sê |æ\T|æ#êÃs¡T. mø£ÿ&É ì*#ê+ nqï eT<∏äq+ qT+∫... @y˚T$T ¬>*#ê+ nqï dü$÷ø£å qT+∫, á pHé 2 eTs√ ø=‘·Ô |üØø£åì #·$#·÷&Ü*‡ e∫Ã+~. sêh+ j·÷e‘·÷Ô ì{≤s¡T>± ì*∫+~. sêh $uÛÑ»q düeTj·T+˝À »]–q yÓ÷dü+ ø£+fÒ m≈£îÿe>± H˚&ÉT πø+Á<ä+ #˚‘· <ä>± #˚j·Tã&É{≤ìï J]í+#·Tø√˝Òì Ä+Á<ÛäC≤‹ @ø£‘ê{Ïô|’ ø£~*+~. ªsêÅcÕº_Ûeè~ΔøÏ n¨sêÁ‘ê\÷ nVü≤]ïX¯\T bÕ≥Tã&ÉT‘·Tqï eTTKéT+Á‹ ø√dü+ y˚TeT+‘ê ñHêïeTì #ê{Ï #Ó|æŒq≥Tº>± ø√{≤¢~ >=+‘·Tø£\ kÕeT÷Væ≤ø£ X¯øÏÔ Á|ü‹»„ #˚dæ+~. sêh

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

yê´|üÔ+>± qe ìsêàD Bøå± y˚~ø£˝…øÏÿ Á|ü‘·´ø£å+>± bÕ˝§Zqï 30.3 \ø£å\ eT+~ e÷Á‘·yT˚ ø±<äT, u…{’ ≤` Ç+{≤, |üì˝À >∑ì˝À ø±sêâHê˝À... mø£ÿ&É ñHêï, sêh Á|üC≤˙ø£+ j·÷e‘·÷Ô Ä ¬s+&ÉT ì$TcÕ\T Á|ü‹»„ì ìq~+∫+~.

y˚&ÉTø£ y˚fi¯ ø±~~... Á<√Vü≤ø±\+! qe ìsêàD Bø£å n+fÒ n#·+#·\ $XÊ«dü+ ì+|ü&+É ˇø£ÿfÒ ø±<äT, ì+&ÉT ìs¡düq ‘Ó\|ü&É+ ≈£L&Ü nì á pHé 2 dü÷Œ¤]Ô #ê{Ï #Ó|æŒ+~. ªªÄ+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ k˛<äs¡k˛<äØeTDT\≈£î X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T. sêh Á|ü»\+‘ê Äj·TTsês√>±´\‘√ dü+‘√wü+>± ñ+&Ü\ì uÛÑ>∑e+‘·T&çì ÁbÕ]údüTÔHêï,μμ n+≥÷ {°«{Ÿ <ë«sê Á|ü<Ûëì yÓ÷B X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T ‘Ó*bÕs¡T. ª@+ dü+‘√wü+ ñ+<äì y˚&ÉTø£\T »s¡T|ü⁄ø√yê\μì eTTKéT+Á‹ Á|ü•ï+#ês¡T. ª$uÛÑ»q≈£î ìs¡düq>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|ü»\T ìs¡düq >∑fi¯+ $ì|ædüTÔ+≥T+fÒ.. sêÅcÕºìøÏ nHê´j·T+ #˚dæ Ç|ü⁄Œ&ÉT X¯óuÛ≤ø±+ø£å\T #ÓãT‘êsê?. πø+Á<ä+ ¨<ë‘√ düVü‰ $uÛÑ»q Vü‰$÷\T HÓs¡y˚s¡Ã˝Ò<äì, Á|ü»\+‘ê rÁe Äy˚<äq˝À ñ+fÒ {°«{Ÿ <ë«sê Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|ü»\qT dü+‘·è|æÔ |üs¡#ê\ì $÷s¡T nqT≈£î+≥THêïsê?,μn+≥÷ sêh ÇqŒ¤πsàwüHé f…ø±ï\J, |ü+#êj·T‘Y sêCŸ, s¡÷s¡˝Ÿ &Óe\|tyTÓ +≥T eT+Á‹ Hêsê ˝Àπøwt |òü÷≥T>± ã<äT*#êÃs¡T. sêÅcÕºìøÏ @$T#êÃs¡ì, @+ #˚XÊs¡ì y˚TeTT ne‘·s¡D ~H√‘·‡e+ »s¡T|ü⁄≈£î+{≤eTì rÁedü«s¡+‘√ Á|ü•ï+#ês¡T #·+Á<äu≤ãT. qeìsêàD Bø£å ÁbÕs¡+uÛÑ+ dü+<äs¡“¤+>± $»j·Tyê&É˝À e÷{≤¢&ÉT‘·÷, nXÊÅd”Ôj·T+>± sêÅcÕºìï $uÛõÑ +∫q+<äTe\¢ sêh+ 20@fi¯ófl yÓqøÏÿ b˛sTT+<äì, n+<äTøπ y˚&ÉTø£\T »s¡T|ü⁄≈£îH˚ dü+<äs¡“¤+ ø±<äT eTq~ nHêïs¡T #·+Á<äu≤ãT. ªªb˛\esêìøÏ ÇkÕÔeTqï ì<ÛäT\qT πø+Á<ä+ Çe«˝Ò<äT. nH˚ø£ ø=ÁØ\‘√ Çã“+~ô|{ÏºHê düø±\+˝À &ÉãT“\T Çe«ø£b˛sTTHê 55XÊ‘·+ |üqT\T |üP]Ô#˚XÊ+. ø±øÏHê&É e<ä› ô|Á{À ¬ø$Tø£˝Ÿ |ü]ÁX¯eT @sêŒ≥T $wüj·T+˝Àq÷ s¡÷.5500 ø√≥¢qT eTT+<˚ #Ó*¢+#ê\+≥÷ ÁbÕC…≈£îº≈£î n&ÉT¶|ü&ÉT‘·THêïs¡T. $XÊK≈£î ¬s’˝Ò« CÀHé $wüj·T+˝À ˇ&çXÊqT ¬s#·Ã>={Ïº Çã“+~ ô|{≤º\ì #·÷XÊs¡T. $XÊK˝À –]»q $X¯«$<ë´\j·T+, ˝À≥T ã&Ó®{Ÿ $wüj·T+˝À πø+Á<ä+ düVü≤ø£]+#·˝Ò<äT,μμ nHêïs¡T d”m+. Hê\Tπ>fi¯¢ |ü]bÕ\q˝À sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ e∫Ãq |ü\T nyês¡T¶\ >∑T]+∫ ≈£L&Ü Äj·Tq Á|ükÕÔ$+#ês¡T. ªª|ü+#êsTTr sêCŸ XÊK≈£î 54, $<äT´‘Y s¡+>∑+˝À 23, yÓ<’ ´ä ùde\ $uÛ≤>∑+˝À 19, |üsê´≥ø£+˝À 18, s¬ yÓq÷´˝À 6, kÕ>∑T˙{Ï s¡+>∑+˝À 3 #=|ü⁄Œq nyês¡T¶\T kÕ~Û+#ê+. |üX¯ódü+es¡Δø£, j·TTe»q, s¡yêD≤, ]õÅùdºwüHé‡ $uÛ≤>±˝À¢q÷ nyês¡T¶\T e#êÃsTT,μμ nHêïs¡T. >∑‘+· ˝À »]–q qeìsêàD Bø£\å ≈£î _Ûqï+>±, á kÕ] Á|ü»˝À¢ |ü≥Tº<\ä m≈£îÿe ø£ì|ædTü +Ô <äì, øπ +Á<ä+ <ä>± #˚d+æ <äqï ø£dæ Á|ü‹ ˇø£ÿ]˝À ñ+<äì Äj·Tq n_ÛÁbÕj·T|ü&Ü¶s¡T.

düdü´XÊéT˝≤+Á<ÛäøÏ s¡+>∑+ dæ<äΔ+ ø£s¡Te⁄ s¡Væ≤‘· sêh+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT r]Ã~<äT›‘·Tqï eTTKéT+Á‹, yês¡+ s√E\ qe ìsêàD Bøå± ø±s¡´Áø£eT+˝À düdü´XÊéT˝≤+Á<Ûä Ä$cÕÿsêìøÏ s¡+>∑+ dæ<äΔ+ #˚XÊs¡T. C§qï–] qeìsêàD Bø£å˝À

ø£s¡Te⁄s¡Væ≤‘· sêh+>± e÷πsÃ n+X¯+ô|’ Á>±eT düuÛÑ≈£î Vü‰»¬s’q #·+Á<äu≤ãT, »\Vü‰s¡‹, |ü+≥≈£î+≥\T, 66 #ÓsT¡ e⁄\≈£î X¯+≈£îkÕú|qü e+{Ï ø±s¡´Áø£e÷˝À¢ bÕ˝§ZHêïs¡T. 5 \ø£å\ |ü+≥≈£î+≥\≈£î ô|’˝≤Hé Ä$wüÿs¡D #˚XÊs¡T. Hê\Tπ>fi¯¢˝À kÕ>∑T˙{Ï s¡+>±ìøÏ ô|<ä›|”≥ y˚dæ ÁbÕC…≈£îº\ ìsêàD+ ø√dü+ s¡÷.52,000 ø√≥T¢ Á|üuÛÑT‘·«+ Ks¡TÃ #˚dæ+<äHêïs¡T. sêh+˝À 54 ÁbÕC…≈£îº\ |üqT\T »s¡T>∑T‘·T+&É>±, yê{Ï˝À Ç|üŒ{Ïπø 8 |üPs¡Ôj·÷´j·Tì, eTs√ 15 ÁbÕC…≈£îº\T 2,3 HÓ\˝À¢ |üP]Ô#˚kÕÔeT˙ nHêïs¡T. e+X¯<Ûës¡ ÁbÕC…≈£îº ù|òCŸ`2 ‘·«s¡˝À ÁbÕs¡+_ÛkÕÔeTì, $»j·Tq>∑s¡+˝À ‘êsêïø£ ø°]ÔkÕ>∑s¡+ ÁbÕC…≈£îº 2019 pHé Hê{ÏøÏ |üP]Ô#˚kÕÔeT˙ d”m+ #ÓbÕŒs¡T. ø£ècÕí &Ó˝≤º˝À eTs√ u≤´πsõ ì]à+∫ nø£ÿ&É qT+&ç kÕ>∑sY ≈£î&çø±\Te≈£î ˙]∫Ã k˛eT•\≈£î ˙fi¯ófl rdüT¬øfi≤ÔeTHêïs¡T. ø±>±, ˙{Ï uÛÁÑ <ä‘,· ø£sT¡ e⁄s¡V≤æ ‘· sêh+ nH˚ n+X¯+ô|’ sêhyê´|ü+Ô >± 9,876 Á>±eT düuÛÑ\T »]>±sTT. ˙s¡T`#Ó≥Tº, ˙s¡T`Á|ü>∑‹, #Óø˘ &ÜéTT\T, |ü+≥≈£î+≥\T,q<äT\ nqTdü+<Ûëq+, b˛\es¡+ ÁbÕC…≈£îº ÁbÕ<Ûëq´‘ê Áø£eT+˝À |üP]Ô#d˚ Tü qÔ ï ÁbÕC…≈î£ \º T, uÛ÷Ñ >∑s“¡ ¤ »˝≤\ ô|+|ü⁄, Á‘ê>∑T˙s¡T e+{Ï n+XÊ\ô|’ Á|üuÛÑT‘·«+ #Ó|üŒ{Ïºq #·s¡´\ô|’ ne>±Vü≤q ø£*π>˝≤ ø±s¡´Áø£e÷\T »]>±sTT. $$<Ûä |ü<∏äø±\T ø±s¡´Áø£e÷\≈£î dü+ã+~Û+∫ 3,818 X¯+≈£îkÕú|üq\T, 8,917 #√≥¢ ÁbÕs¡+uÛÀ‘·‡yê\T, 3450 Á|ü<äs¡Ùq\T »]>±sTT.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À e´ekÕj·T |üìeTT≥T¢ nedüs¡yÓTÆq$ u≤&ÉT>∑≈£î rdüTø√e&ÜìøÏ ÄHé ˝…’Hé˝À n+<äTu≤≥T˝À ñ+&˚˝≤ z j·÷|tqT rdüTø=kÕÔ+,μμ nHêïs¡T d”m+. ¬s’‘·T\qT s¡TD$eTTøÏÔ #˚ùd+<äT≈£î 24 y˚\ ø√≥¢ s¡TDe÷|ò” #˚ùd |òüTq‘· ‘·eT Á|üuÛÑT‘ê«ì<˚ nHêïs¡T. ‘·÷s¡TŒ >√<ëe] õ˝≤¢ neT˝≤|ü⁄s¡+ eT+&É\+˝À qeìsêàD Bø£˝å À bÕ˝§Zqï #·+Á<äu≤ãT e÷{≤¢&TÉ ‘·÷, <˚X+¯ ˝À 50.50 \ø£å\ eT+~øÏ |òæ+#·qT¢ n+~düTÔqï @¬ø’ø£ sêh+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nHêïs¡T. ø±>±, sêhyê´|üÔ+>± á yês¡+˝À 3.86 \ø£å\ eT+~øÏ |òæ+#·q¢ |ü+|æD° »]–+~. 48,480 eT+~øÏ ø=‘·Ô πswüHé ø±s¡T¶\T, 36,570 eT+~ \_Δ<ës¡T\≈£î >∑èVü‰\T eT+ps¡j·÷´sTT.

sêqTqï~ $<ë´HêeT dü+e‘·‡s¡+

á @&Ü~ ø=‘·Ô 15 &çÁ^, 50 Ç+≥sY ø±˝ÒJ\T sêh+˝À @sêŒ≥Tø±qTHêïsTT. qeìsêàD Bøå± ø±s¡´Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>± ø£&|É ü õ˝≤¢˝À es¡TÃe˝Ÿ ø±¢dt s¡÷+\qT M&çjÓ÷ ø±qŒ¤¬sHé‡ <ë«sê ÁbÕs¡+_Û+∫q #·+Á<äu≤ãT Ä y˚Ts¡≈£î Á|üø£{Ï+#ês¡T. sêh+˝À 6 y˚\ bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ á es¡TÃe˝Ÿ ø±¢dt s¡÷+\T @sêŒ≥T#˚j·÷\ì ìs¡ísTT+∫ <˚X¯+˝ÀH˚ z #·]Á‘· düèwæº+#·eTHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ 3 y˚\ es¡TÃe˝Ÿ ø±¢dt s¡÷+\T ÁbÕs¡+uÛÑeTj·÷´j·Tì eTs√ 3 y˚\T ‘·«s¡˝À ÁbÕs¡+_ÛkÕÔeTHêïs¡T. ø£+f…+{Ÿ ø±s√ŒπswüHé <ë«sê á`‘·s¡>∑‹ >∑<äT\T ìs¡«Væ≤kÕÔeTHêïs¡T. 2019 ∫e] Hê{ÏøÏ dü+|üPs¡í nø£åsêdü´‘· kÕ~ÛkÕÔeTHêïs¡T. &çÁ^ #·~$q ìs¡T<√´>∑ nqTã+<Ûä s¡+>±\ eéªkÕj·T+μ j·TTe‘·≈£î s¡÷.1000 ÇdüTÔHêïeTì, $<ë´s¡Tú\ dü]º|òæ¬ø≥¢ ø√dü+ $»j·Tq>∑s+¡ õ˝≤¢ X¯è+>∑es¡|⁄ü ø√≥ qeìsêàD Bø£˝å À bÕ˝§Zqï #·+Á<äu≤ãT ø±sê´\j·÷\ #·T≥÷º ‹]π> nedüs¡+ ˝Ò≈£î+&Ü ø=‘·Ô $<Ûëq+ eékÕj·T nqTã+<Ûës¡+>±\ n+X¯+ô|’ #·s¡ÃqT #˚|ü{≤ºs¡T. Á|ü|ü+#·eT+‘ê rdüTø=kÕÔeTHêïs¡T dæm+. bòÕ‹e÷ ø±˝ÒJ $<ë´s¡TΔ\≈£î Hê´j·T+ ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥T¢ e÷s¡T‘·THêïsTT ¬s’‘·T\T eékÕj·T+‘√H˚ Ä–b˛≈£î+&Ü #˚kÕÔeTHêïs¡T. Äs√ s√E ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ e\e|ü˝…¢˝Àì »eVü≤sY qy√<äj·T $<ë´\j·T+ Äes¡D˝À »]–q qeìsêàD Bø£å˝À eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T, yÓTs¡T¬>’q Jeq n+X¯+ô|’ #·sÃ¡ qT #˚|{ü ≤ºsT¡ . >∑‘+· ˝À 22 $T*j·THé j·T÷ì≥¢ ø£s¬ +{Ÿ ø=s¡‘· ñ+&˚<äì ø£¬s+{Ÿ ø√dü+ ¬s’‘·T\T, Á|ü»\T |ü&ç>±|ü⁄\T ø±ùdyês¡ì, ‘êqT n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e#êÃø£ ¬s+&ÉT HÓ\˝À¢ $<äT´‘Y ø=s¡‘·qT n~Û>∑$T+#êq˙ nHêïs¡T. |üeq, kÂs¡ $<äT´‘Y ô|’ <äèwæº kÕ]+#êeTì, uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À $<äT´‘Y ñ‘·Œ‹Ôì eT]+‘· ô|+#·T‘êeT˙, nsTT‘˚, ø£¬s+{Ÿ #ÛêØ®\T ô|+#·uÀeTì nHêïs¡T.

neTà ` nu≤“sTT.. z M&çjÓ÷ ø±˝Ÿ!

dü+|òü÷\T>± @s¡Œ&ç eékÕj·T Ä<Ûë]‘· |ü]ÁX¯eT\yÓ’|ü⁄ eTfi≤¢* nHêïs¡T. eékÕj·Ts¡+>∑+˝À <˚X¯+˝À eT÷&ÉT XÊ‘·+ eè~Δ ñ+fÒ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ˝À 17.3 XÊ‘·+ eè~Δ ñ+&É≥+ eTq |üìrs¡T≈£î ì<äs¡Ùq+ nHêïs¡T. ªªuÛ÷Ñ kÕs¡ |üØø£\å T ìs¡«Væ≤+∫ ñ∫‘·+>± dü÷ø£Î b˛wüø±\qT n+~+#·&+É ‘√ sêh+˝À s¡÷.350 ø√≥¢ $\TyÓ’q s¡kÕj·Tqø£ ms¡Te⁄\ yê&Éø£+ ‘·–Z+~. 8

#·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢˝À øödü\éTà nH˚ eTVæ≤fi≤ Ç+{ÏøÏ yÓ[fl ô|ò’ãsY Á–&é, Ç+≥¬sï{Ÿ m˝≤ |üì#˚düTÔ+<äì n&ç>±s¡T. $÷ nu≤“sTT‘√ bò˛Hé˝À e÷{≤¢&É<ëeT+≥÷ ø£s¡÷ï\T˝À bÕì|üP] yê´bÕs¡+ #˚düT≈£îH˚ Vü≤]u≤ãT‘√ dæm+ M&çjÓ÷ <ë«sê e÷{≤¢&Üs¡T. ªªH˚qT $÷ Ç+{Ïø=#êÃ. m˝≤ ñHêïe⁄? Çø£ qT+∫ $÷ ‘·*¢‘·+Á&ÉT\‘√ H˚sT¡ >± M&çj÷Ó bò˛qT e÷{≤¢&TÉ ≈£îH˚˝≤ Ç+≥¬sï{Ÿ Ç#êÃeTT,μμ nìï kÕøå±‘·÷Ô eTTKéT+Á‹ e÷{≤¢&É≥+‘√ Vü≤]u≤ãT Äq+<ä+‘√ ‘·_“ã“j·÷´&ÉT. Çø£ @&Ées√E HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ Hêj·TT&ÉTù|≥˝À »]–q qeìsêàD Bø£å, eTVü‰dü+ø£\Œ düu˝ÑÛ À¢ bÕ˝§Zqï dæm+ Á|ü»\‘√ eTVü‰ dü+ø£\Œ+ #˚sTT+#ês¡T. eTVü‰ dü+ø£\Œ Bø£˝å À uÛ≤>∑+>± HÓ\÷¢sT¡ õ˝≤¢˝À ˇ+≥] eTVæ≤fi¯\≈£î m˙ºÄsY

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

---uÛÑs√kÕ <ë«sê |òæ+#·Hé n+~+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. Á>±$÷D ÁbÕ+‘ê˝À¢ 30 @fi¯ófl, |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê˝À¢ 35 dü+e‘·‡sê\T <ë{Ïq $yêVü≤+ ø±ì eTVæ≤fi¯\≈£î Á|ü‹HÓ˝≤ s¡÷.1000 #=|ü⁄Œq ô|q¸Hé #Ó*+¢ #ê\ì ìs¡sí TT+#ês¡T. n{≤¢π> 18 @fi¯ófl ì+&ç $&Ü≈£î\T bı+~q eTVæ≤fi¯\≈£î, uÛÑs¡Ô≈£î <ä÷s¡+>± ñqïyê]øÏ ≈£L&Ü s¡÷.1000 ô|q¸Hé Çe«qTHêïs¡T. sêh yê´|ü+Ô >± 3qT+∫ 4\ø£å\ ˇ+≥] eTVæ≤fi¯\T ñ+{≤s¡ì n+#·Hê. Á|üuÛÑT‘·«+ rdüT≈£îqï ìs¡íj·T+‘√ sêh yê´|üÔ+>± 90 XÊ‘·+ ≈£î≥T+u≤˝À¢ Á|ü‹ Ç+{ÏøÏ @<√ ˇø£ |æ+#ÛH· é \_Û+#·qT+~. HÓ\÷¢sT¡ õ˝≤¢ ô|fi¯≈¢ L£ s¡T eT+&É\+ ‘ê˝≤«sTTbÕ&ÉT˝À ø=‘·Ô>± ì]à+∫q m˙ºÄsY >∑èVü‰˝À¢ ˇø£<ëìì #·+Á<äu≤ãT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T.

w <˚XÊìπø

d”&é Vü≤uŸ>± ø£s¡÷ï\TqT r]Ã~<ä›qTHêï+. w 33.84 \ø£å\ øÏ«+{≤fi¯fl HêDýÓTÆq $‘·ÔHê\T, \ø£å ≥qTï\ yÓTÆÁø√ q÷´Á{Ïj·T+{Ÿ‡ ¬s’‘·T\≈£î dü_‡&ûô|’ n+<äCÒXÊ+.

düMTø£å... dü+ø£˝≤Œ\T>± Á|ü‹C≤„bÕ\q kÕ–+~˝≤... qeìsêàD Bø£å (pHé 2) w 2022` <˚X¯+˝À 3 nÁ>∑>±$T sêÅcÕº\˝À ˇø£{Ï(‘·\dü] Ä<ëj·T+ s¡÷.2.95 \ø£å\T). w 2029` <˚X¯+˝À n‘·T´‘·ÔeT sêh+(‘·\dü] Ä<ëj·T+ s¡÷.9.65 \ø£å\T). w 2050` Á|ü|ü+#·+˝À n‘·T´qï‘· Á|üe÷D≤\ sêh+ (‘·\dü] Ä<ëj·T+ s¡÷.1.67 ø√≥T¢). ˙{Ï uÛÑÁ<ä‘· - ø£s¡Te⁄ s¡Væ≤‘· sêh+ (pHé 3) w 13 õ˝≤¢\˝À ˙{Ï bÕs¡T<ä\ ÁbÕC…≈£îº\ô|’ >∑‘· Hê\Tπ>fi¯¢˝À s¡÷.49,981 ø√≥T¢ Ks¡TÃ #˚XÊ+. w ˙s¡T`Á|ü>∑‹, »\ dü+s¡ø£åD ñ<äé÷\ <ë«sê uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤\T ô|+#ê+. w >∑‘· Hê\Tπ>fi¯¢˝À 7.25 \ø£å\ |ü+≥≈£î+≥\T ‘·yê«eTT. w >√<ëe]`ø£ècÕí q<äT\ nqTdü+<Ûëq+‘√ |ü$Á‘· dü+>∑eT+ #˚XÊ+. w sêh JeHê&ç b˛\es¡+ ôV≤&é esYÿ‡, ≈£î&ç`m&ÉeT ø±\Te\T ø£*|æ 57% |üP]Ô #˚XÊ+. 2019 Hê{ÏøÏ Á>±${° <ë«sê ˙s¡T n+~+#ê\ì dü+ø£*Œ+#ê+. w e+X¯<Ûës¡, Hê>±e[,>√<ëe], ø£ècÕí, ô|Hêï q<äT\ eTVü‰ dü+>∑e÷ìøÏ n&ÉT>∑T\T y˚düTÔHêï+. w 54 ÁbÕC…≈£îº\qT ÁbÕ<Ûëq´‘ê Áø£eT+˝À |üP]Ô#˚j·÷\ì dü+ø£*Œ+#ê+. ¬s’‘·T dü+πøåeT+- Äs√>∑´ uÛÑÁ<ä‘· (pHé 4) w s¡÷.24 y˚\ ø√≥¢ s¡TD ñ|üX¯eTq+˝À s¡÷.15,038 ø√≥T¢ ¬s’‘·T\ U≤‘ê˝À¢ »eT#˚XÊ+. <ë<ë|ü⁄ 60 \ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T ≈£î≥T+u≤˝À¢ yÓ\T>∑T\T ì+bÕ+. w øö\T ¬s’‘·T\≈£î s¡÷.3098 ø√≥T¢ s¡TD≤\T Çe«&É+ <˚X¯+˝ÀH˚ ˇø£ #·]Á‘·. w 94.46 \ø£å\ uÛÑ÷kÕs¡ |üØø£å ø±s¡T¶\qT |ü+|æD° #˚dæ <˚X¯+˝ÀH˚ eTT+<äT ì*#ê+.

p˝…’ 2018

w j·T+Árø£s¡D

Áb˛‘·‡Væ≤düTÔHêï+. ¬s’‘·T s¡<∏ë\ ù|s¡T‘√ 12 y˚\ Á{≤ø£ºs¡T¢ dü_‡&ûô|’ n+<äCÒdüTÔHêï+. w Hê\Tπ>fi¯¢˝À s¡÷.3370 ø√≥¢ ÇHé |ü⁄{Ÿ dü_‡&û n+<äCÒXÊ+. á @&Ü~ s¡÷.1904 ø√≥¢ ÇHé |ü⁄{Ÿ dü_‡&û 16.85 \ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T\≈£î Ç#êÃ+. w >∑‘· Hê\Tπ>fi¯¢˝À |ü+&É¢ ñ‘·Œ‹Ôì 169.61 \ø£å\ yÓTÁ{Ïø˘ ≥qTï\ qT+∫ 281.66 \ø£å\ yÓTÁ{Ïø˘ ≥qTï\≈£î ô|+#ê+. w ¬ssTTHé >∑qT¢, Á&√qT¢,yê‘êes¡D n+#·Hê $TwüqT¢, j·÷|t <ë«sê eékÕj·T düeTdü´\ |ü]cÕÿs¡+. w <˚X¯+˝ÀH˚ Äø±« s¡+>∑+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ yÓTT<ä{ÏkÕúq+˝À ì*|æ, J$@ |üs¡+>± 33.32 XÊ‘·+ eè~Δ kÕ~Û+#ê+. w á`b˛dt $ìjÓ÷>∑+ <ë«sê #Íø£ &çb˛\˝À nÁø£e÷\≈£î ø£fiËfl+ y˚dæ s¡÷.800 ø√≥T¢ Ä<ë#˚XÊ+. w Ç|üŒ{Ïes¡≈£î sêh+˝À 1.44 ø√≥¢ ‘Ó\¢πswüHé ø±s¡T¶\T ñHêïsTT. ø=‘·Ô>± 1.91 \ø£å\T C≤Ø #˚j·TqTHêï+. dü+πøåeT+`kÕ~Ûø±s¡‘· (pHé 5) w n+<ä] dü+πøåeT+`#·+Á<äqï <Û˚´j·T+. Ä \ø£å´kÕ<Ûäq˝À uÛ≤>∑+>±` w 47,31,774 eT+~øÏ m˙ºÄsY uÛÑs√kÕ |ü<∏äø£+ øÏ+<ä dü+πøåeT |æ+#Û·qT¢. w #·+Á<äqï ;e÷ <ë«sê 2.5 ø√≥¢ ndü+|òüT{Ï‘· ø±]à≈£î\≈£î s¡÷.2 \ø£å\ qT+&ç s¡÷.5 \ø£å\ es¡≈£î ;e÷ kÂø£s¡´+. w s¡÷.50 y˚\ ø√≥¢ e´j·T+‘√ 19 \ø£å\ >∑èVü‰\ ìsêàD+. ns¡Ω‘· >∑\ Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° |üø±ÿ Ç\T¢. w m˙ºÄsY yÓ’<ä´ ùde <ë«sê 1.31 ø√≥¢ ù|<ä ≈£î≥T+u≤\≈£î @&Ü~øÏ s¡÷.2.50 \ø£å\ es¡≈£î ñ∫‘· yÓ’<ä´ kÕj·T+.

w ;d”\≈£î

ø±s¡TNø£≥¢˝Àq÷ ø£s¡Ôe´bÕ\q!

eìsêàD Bø£å yês¡+ s√E\ ø±s¡´Áø£eT+˝À eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT |üs¡´≥qq˝À es¡Ôe÷Hê+Á<Ûä |ü]dæú‹øÏ n<ä›+ |ü{Ïºq dü+|òüT≥q mdt. ø√≥ (X¯è+>∑es¡|ü⁄ø√≥) ˝À #√≥T #˚düT≈£î+~. Ç{°e\ #·+Á<äu≤ãT Vü‰»¬s’q mdt. ø√≥ qeìsêàDBø£å düuÛÑ≈£î uÛ≤Ø es¡¸+ e\¢ n+‘·sêj·T+ ø£*–+~. eT+Á‹ k˛$T¬s&ç¶ #·+Á<äyÓ÷Vü≤Hé¬s&ç¶ e÷{≤¢&ÉT‘·T+&É>± ˇø£ÿkÕ]>± es¡¸+ ≈£î]dæ+~. ˇø£ÿ ô|≥Tºq ø±s¡àãT“\T ø£eTTàø=ì, ˇø£ÿkÕ]>± á<äTs¡T>±\T\≈£î düuÛ≤ ÁbÕ+>∑D+ ∫>∑Ts¡T{≤≈£î˝≤ eDÏøÏ+~. ¬s+&ÉTyÓ’|ü⁄˝≤ πs≈£î\T m–]b˛e&É+‘√ y˚~ø£ ≈£L*b˛‘·T+<˚yÓ÷qì ìsê«Vü≤≈£î\T Vü≤&É*b˛j·÷s¡T. eTT+<äT C≤Á>∑‘·Ô>± n~Ûø±s¡T\T $<äT´‘Y düs¡|òüsêqT ì*|æy˚XÊs¡T. Ä düeTj·÷ìï ≈£L&Ü d”m+ eè<Ûë b˛ìe«≈£î+&Ü ôd˝Ÿ {≤sYÃ yÓ\T>∑T˝À myÓTà˝Ò´ ø√ﬁ¯¢ \*‘·≈£îe÷] Ç∫Ãq $q‹|üÁ‘ê\qT |ü]o*+#ês¡T. $q‹ |üÁ‘ê\T Ç#˚Ã yê]ì s¡eTàì, ôd˝Ÿ ˝…’{Ÿ yÓ\T‘·Ts¡T˝ÀH˚ yê{Ïì #·÷dæ ‘·>∑T Ä<˚XÊ*#êÃs¡T. $uÛÑ»q düeTj·T+˝À ÄHê{Ï πø+Á<äÁ|üuÛÑT‘·«+ #˚dæq yÓ÷dü+, eT∞¢ áHê&ÉT H˚{Ï πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ #˚dæq qeTàø£Á<√Vü≤+ e\¢ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ∫eTàNø£{À¢ ≈£Ls¡T≈£îb˛sTT+~. m+‘·{Ï Á|ü‹≈£L\ |ü]dæú‘·T\HÓ’Hê düyê\T>± d”«ø£]+∫, dü+ø£˝≤Œìï ø±+‹ ~${°>± |ü{ºÏ eTT+<äT≈£î q&ç#˚ ‘·‘«· + #·+Á<äu≤ãT~. ÄHê{Ï neX‚cÕ+Á<Ûäì qyê´+Á<Ûä>±, dü÷s√´<äj·T sêh+>± r]Ã~<äT‘› T· qï Ä dü÷Œ¤]‘Ô √H˚, sπ |ü{Ï dü«sêí+Á<Ûä kÕ<Ûqä ~X¯>± n&ÉT>∑T\T y˚düTÔHêïs¡T. Hê´j·T+>± sêÅcÕºìøÏ sêe*‡q Á|ü‘˚´ø£ ¨<ë, n+<äe*‡q ì<ÛäT\T, <äø£ÿe*‡q eqs¡T\ $wüj·T+˝À ˇø£ |üø£ÿ πø+Á<ä+‘√ n\Tô|s¡T>∑ì b˛sê≥+ #˚düTÔH˚, eTs√ |üø£ÿ ‘·q nbÕs¡ bÕ\HêqTuÛÑe+‘√ sêÅcÕºìï Á|ü>∑‹|ü<∏ëq q&ç|ædüTÔHêïs¡T. n+<äTπø, es¡¸;uÛÑ‘·‡+˝À... ø±s¡TNø£≥¢˝À ∫qï ø±+‹πsK kÕj·T+‘√ ø£s¡Ôe´bÕ\q #˚jT· &É+ mdt. ø√≥ qeìsêàDBø£å düuÑÛ dü+<äs“¡ +¤ >± »]–q ˇø£ dü+|òüT≥q e÷Á‘·y˚T ø±<äT, es¡Ôe÷Hê+Á<Ûä |ü]dæú‹øÏ <äs¡ŒD+.

35 y˚\T, md”‡\≈£î s¡÷.40 y˚\T, md”º\≈£î s¡÷.50 y˚\T, yÓTÆHê]{°\≈£î s¡÷.50 y˚\T #=|ü⁄Œq #·+Á<äqï ô|[¢ø±qTø£ w >∑‘· Hê\Tπ>fi¯¢˝À ø±|ü⁄ ø±s√ŒπswüHé≈£î s¡÷.3,100 ø√≥¢ πø{≤sTT+|ü⁄\T. w HÓ\ HÓ˝≤ Çe÷yéT\≈£î s¡÷.5,000, eTÚ»q¢≈£î s¡÷.3,000 bÕ]‘√wüø£+. w Áu≤Vü≤àD ø±s√ŒπswüHé≈£î >∑‘· Hê\Tπ>fi¯¢˝À s¡÷.210 ø√≥¢ πø{≤sTT+|ü⁄\T 91,144 eT+~øÏ Ä]úø£ düVü≤j·T+. w Á¬ø’düÔe⁄\ C…s¡Tdü˝…+ j·÷Á‘·≈£î s¡÷.40 y˚\ Ä]úø£ kÕj·T+. w s¡÷.750 ø√≥¢‘√ ;d”\≈£î Ä<äs¡D |ü<∏äø£+ |ü⁄qs¡T<äΔs¡D, 70 XÊ‘·+ dü_‡&ûô|’ |üìeTT≥¢ |ü+|æD°, 5\ø£å\ eT+~øÏ \_Δ. w m˙ºÄsY $<˚o $<ë´<äs¡D, n+uÒ<äÿsY $<˚o $<√´qï‹ <ë«sê md”‡, md”º, ;d”\≈£î $<˚XÊ\˝À #·<äTe⁄≈£îH˚+<äT≈£î s¡÷.10 \ø£å\ Ä]úø£ kÕj·T+. w »>∑J®eHé CÀ´‹ |ü<∏äø£+ <ë«sê 12.41 \ø£å\ md”‡, md”º\ ≈£î≥T+u≤\≈£î 75 j·T÷ì{Ÿ\ es¡≈£î ñ∫‘· $<äT´‘Y. C≤„quÛÑ÷$T`ñbÕ~Ûø£\Œq (pHé 6) w C≤„quÛÑ÷$T>±, ÇH√ïy˚wüHé yê´*>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT s¡÷bı+~+#·&Éy˚T <Û˚´j·T+>± |üì#˚düTÔHêï+. w ã&çø=kÕÔ |ü<∏äø£+ øÏ+<ä 8,9e ‘·s¡>∑‹ u≤*ø£\≈£î 5,62,338 ôd’øÏfi¯ófl n+<äCÒXÊ+. w sêh+˝À 47 XÊ‘·+ bÕsƒ¡XÊ\\T 100 XÊ‘·+ |òü*‘ê\qT kÕ~Û+#êsTT. w 2,358 &çõ≥˝Ÿ ø±¢dt s¡÷eTT\T @sêŒ≥T #˚XÊ+, 4,000 es¡TÃe˝Ÿ ø±¢dt s¡÷eTT\T @sêŒ≥T#˚j·TqTHêï+. w q÷{ÏøÏ q÷s¡T XÊ‘·+ mHés√˝…à+{Ÿ neT\T #˚düTÔHêï+. w 175 ìjÓ÷»ø£esêZ\˝À 175 dü÷ø£Î, ∫qï, eT<Ûä´‘·s¡Vü‰ |ü]ÁX¯eT\T HÓ\ø=\TŒ‘·THêï+. w |ü]ÁX¯eT\≈£î 24 >∑+≥\ $<äT´‘Y n+~düTÔHêï+. w ªáCŸ Ä|òt &É÷sTT+>¥ _õHÓdtμ˝À ˇø£≥e kÕúq+˝À ñHêï+. w øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡, ÇdüTE, V”≤s√ yÓ÷{≤sY ø±sYŒ, nb˛˝À f…’sY‡ e+{Ï |ü]ÁX¯eT\qT ‘Ó∫Ã Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT Ä{ÀyÓ÷u…’˝Ÿ Vü≤uŸ>± e÷s¡TdüTÔHêï+. w $XÊK|ü≥ºD+ ◊{Ï Vü≤uŸ>± s¡÷bı+<äT‘·T+~. n≥T kÕ|òtºy˚sY, Ç≥T Vü‰sY¶y˚sY \≈£î πø+Á<ä+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ qT r]Ã~<äT›‘·THêï+ w eT÷&ÉT uÛ≤>∑kÕ«eT´ dü<ädüT‡\T $»j·Te+‘·+>± ìs¡«Væ≤+#ê+. 2018˝À »]–q uÛ≤>∑kÕ«eT´ dü<ädüT‡˝À $$<Ûä dü+düú\‘√ 734 ˇ|üŒ+<ë\T ≈£î<äTs¡TÃ≈£îHêï+. M{Ï <ë«sê 4,39,765 ø√≥¢ ô|≥Tºã&ç, 11,02,125 ñbÕ~Û neø±XÊ\T w Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ dü+düú <ë«sê 2020 Hê{ÏøÏ 14 \ø£å\ ñbÕ~Û neø±XÊ\T ø£*Œ+#˚ ~X¯>± #·s¡´\T #˚|ü&ÉT‘·THêï+. eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T`yÓTs¡T¬>’q Jeq+ (pHé 7) eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷˝À¢ kÕ~Û+∫q Á|ü>∑‹: w Á|ü|ü+#êìπø ‘·\e÷ìø£+>± Á|üC≤sê»<Ûëì neTsêe‹ w sêh+˝À ø√‘·˝Ò¢ì, ø=s¡‘·˝Òì $<äT´‘·TÔ

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

w 17,000

øÏ˝À$÷≥s¡¢ y˚Ts¡ d”d” s√&É¢ ìsêàD+ |üP]Ô w 6 $e÷HêÁX¯j·÷\T, 6 z&Éπse⁄\ n_Ûeè~Δ w 100 XÊ‘·+ ˇ&çm|òt neT\T, &çôd+ãsY 2018 Hê{ÏøÏ ˇ&çm|òt |ü¢dt \ø£å´+ w s¡÷.313.73 ø√≥¢‘√ 7,944 n+>∑Hé yê&û uÛÑeHê\T, 71 dæ&ç|æz uÛÑeHê\ ìsêàD+. w nq+‘·|ü⁄s¡+, ø£&É|ü õ˝≤¢˝À¢ 4,000 yÓT>± yê{Ÿ k˛˝≤sY bÕs¡Tÿ\T. w @&Ü~ ø±\+˝À 13õ˝≤¢\˝À 723 zesY ôV≤&é {≤´+≈£î\ eTs¡eTà‘·TÔ\T,60 s¡ø±\ ˙{Ï HêD´‘ê Á|üe÷D≤\qT ‘Ó*ù|˝≤ ôdHê‡s¡¢ @sêŒ≥T. w 2018 dü«#·Ã düπs«ø£åD˝À ª|òüTq e´s¡Δ |ü<ësêΔ\ ìs¡«Vü≤Dμ˝À C≤rj·TkÕúsTT >∑T]Ô+|ü⁄ bı+~q ‹s¡T|ü‹. w <˚X¯+˝Àì düT+<äs¡ q>∑sê\˝À $XÊK|ü≥ºD+, $»j·Tyê&É\≈£î #√≥T. w ≈£L∫|üP&ç Hê{≤´sêe÷ìøÏ s¡÷.100 ø√≥T¢, kÕ+düÿè‹ø£ >∑eT´kÕúq+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ. w Á|ü‹ yêsê+‘·s¡+ Vü‰´|” dü+&˚, Á|ü‹ dü+e‘·‡s¡+ Äq+<äq>∑sê\ dü<ädüT‡, Äq+<äeTj·T Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ kÕ<ÛäH˚ \ø£å´+. eTVü‰dü+ø£\Œ+ (pHé 8) w 2018`19˝À JM@ \ø£å´+ s¡÷.6,35,692, eè~Δπs≥T \ø£å´+ 16.91 XÊ‘·+. w eékÕj·T+ nqTã+<Ûäs¡+>±\˝À eè~Δ \ø£å´+ 22.66XÊ‘·+ w bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>∑+˝À 13.07 XÊ‘·+ eè~Δ \ø£å´+. w ùdyê s¡+>∑+˝À 15.91 XÊ‘·+ eè~Δ \ø£å´+. w $÷ ø√dü+ Á|ü»˝Ò eTT+<äT bò˛Hé ˝…’Hé <ë«sê Á|üC≤ düeTdü´\ dü‘·«s¡ |ü]cÕÿs¡+. w düT|ü]bÕ\q˝À f…ø±ï\J $ìjÓ÷>∑+˝À <˚XÊìπø Ä<äs¡Ù+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ. w ]j·T˝Ÿ f…’+ >∑e¬sïHé‡ <ë«sê $$<Ûä Á|üuÛÑT‘·« XÊK\ |üìrs¡T, dü+πøåeT |ü<∏äø±\ neT\Tô|’ H˚s¡T>± eTTKéT+Á‹ ø±sê´\j·T+ qT+&˚ |üs¡ý˚ø£åD. w $düÔè‘·+>± d”d” {°$ ¬øyÓTsê\ @sêŒ≥T, b˛©dt eédüúqT Ä<ÛäT˙ø£]+∫ H˚s¡düTú\ ø£<ä*ø£\qT >∑eTìdü÷Ô, H˚sê\qT ìs√~Û+#·≥+, nedüs¡yÓTÆq #√≥ ‘·ø£åD #·s¡´\T. w @|” ô|ò’ãsY HÓ{Ÿ <ë«sê 13 õ˝≤¢˝À¢ Á|ü‹ Ç+{ÏøÏ πøe\+ s¡÷.149 \πø Ç+≥¬sï{Ÿ kÂø£s¡´+, f…*bò˛Hé ø£HÓø£åHé. 2019 Hê{ÏøÏ ø√{Ï ø£HÓø£åqT¢. w Á&√qT¢, ôdHê‡s¡T¢, ◊z{Ï |ü]ø£sê\T, &çõ≥˝Ÿ ø±¢dt s¡÷+\ @sêŒ≥T<ë«sê nìï bÂs¡ ùde\T düT\uÛÑ+>± n+<˚˝≤ #·s¡´\T. w Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+˝Àì Á|ü‹ XÊK˝À ãjÓ÷yÓTÁ{Ïø˘ <ë«sê Vü‰»s¡T. w á`Ä|ò”düT $<Ûëq+ <ë«sê y˚>∑e+‘·yÓTÆq, »yêãT<ë] bÕ\q. w ªdüe÷»y˚T <˚yê\j·T+, Á|ü»˝Ò <˚e⁄fi¯óflμ nì eTq≈£î m˙ºÄsY Ç∫Ãq dü+<˚X¯+ qT+∫ dü÷Œ]Ô bı+<äT‘·÷ Ä]úø£ dü+düÿs¡D\ |òü˝≤\qT Á|ü»\+<ä]ø° n+~+∫, ù|<ä]ø£+˝Òì, Ä]úø£ ndüe÷q‘·\T ˝Òì, Á|üXÊ+‘·, düTs¡øÏå‘·, Äq+<ä<ëj·Tø£yÓTÆq düe÷» ìsêàDy˚T eTq \ø£å´+. á \ø£å´ kÕ<ÛäH˚ ø£s¡Ôe´+>± |üì#˚düTÔqï Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ düVü≤ø£]kÕÔqì eTVü‰dü+ø£\Œ+ #˚düTÔHêïqT.

Á|ü‹»„

$˙‹, nXÊÅd”Ôj·T $uÛÑ»q e\¢ sêÅcÕºìøÏ »]–q qcÕºìï eTq ø£wüº+‘√ |üP]+#·&ÜìøÏ dü+dæ<äΔ+>± ñHêïeTT. qeTàø£ Á<√Vü≤+, ≈£îÁ≥ sê»ø°j·÷\‘√ sêÅcÕºìøÏ #˚düTÔqï nHê´j·÷ìï dü+|òüT{Ï‘·+>± Á|ü‹|òüT{Ï+#·&ÜìøÏ düe÷j·÷‘·Ô+>± ñ+{≤eTT. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ |ü⁄q]«uÛÑ»q #·≥º+˝Àì n+XÊ\T, Hê{Ï Á|ü<Ûëì Vü‰$÷\T neT\j˚T´ es¡≈£î <Ûäs¡àb˛sê{≤ìï ø=qkÕ–<ë›eTT. dü«sêí+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ìsêàD+˝À n\Tô|s¡T>∑ì ÁX¯eTJe⁄\+ eTqeTT. Á|ü‹ dü+øå√uÛ≤ìï ˇø£ neø±X¯+>± eT\#·T≈£î+<ëeTT. <˚X¯uÛÑøÏÔ‘√, kÕe÷õø£ u≤<Ûä´‘·‘√, Áø£eT•ø£åD‘√ eTq sêh Á|ü>∑‹ ø√dü+, ÁX‚j·TdüT‡ ø√dü+ eTq+<äs¡+ uÛÑT»+, uÛÑT»+ ø£*|æ |üì#˚<ë›+. 2022 Hê{ÏøÏ eTq sêÅcÕºìï <˚X¯+˝À eT÷&ÉT nÁ>∑>±$T sêÅcÕº\˝À ˇø£{Ï>±, 2029 Hê{ÏøÏ <˚X¯+˝À n‘·T´‘·ÔeT sêh+>±, 2050 Hê{ÏøÏ Á|ü|ü+#·+˝À n‘·T´qï‘· Á|üe÷D≤\T ø£*–q sêh+>± r]Ã~<ä&› yÉ T˚ |ü$Á‘· \ø£å´+>± ìπs›•+#·T≈£îHêïeTT. n$˙‹˝Òì, Ä]úø£ ndüe÷q‘·\T ˝Òì, n+<ä]ø° ñbÕ~Û ø£*Œ+#˚ Äs√>∑´ø£s¡yÓTÆq, Äq+<äeTj·TyÓTÆq sêÅcÕºìï ì]à+#·T≈£î+<ëeTT. á \ø£å´ kÕ<Ûäq≈£î düeTs¡ŒD uÛ≤e+‘√, ìwüº‘√, Á‹ø£s¡D X¯ó~Δ>± ø£èwæ#˚<ë›eTT. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ qe ìsêàD Bø£qå T á ø£D å +˝À eTqeT+<äs+¡ #˚|&ü TÉ ‘·THêïeTT.

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Á|ü»\+<ä] dü+‘·èù|Ô e÷ n_ÛeT‘·+ sêh Ä]úø£ eT+Á‹ j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT w w w w w w w w

sê

h Á|ü»\+<äs¡÷ dü+‘·è|æÔ>± ñ+&Ü\H˚<˚ ‘·eT n_ÛeT‘·eTì, Ç+<äTø√dü+ >∑‘· Hê\Tπ>fi¯¢˝À Á|üC≤ dü+πøåeT+ ø√dü+ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷.5,20,237 ø√≥¢qT Ks¡TÃ #˚dæ+<äì sêh Ä]úø£ eT+Á‹ j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT ‘Ó*bÕs¡T. <˚X¯+˝À Hê\Tπ>fi¯¢ qT+∫ dæús¡+>± &ÉãT˝Ÿ &çõ{Ÿ Á>√‘Y kÕ~Û+∫q sêh+ @|”j˚Tqì nHêïs¡T. ñ<√´>∑T\≈£î |”ÄØ‡ ãø±sTT\ øÏ+<ä yÓTT<ä≥ $&É‘·>± s¡÷.260 ø√≥T¢ ‘·ø£åDy˚T $&ÉT<ä\ #˚j·TqTHêïeTHêïs¡T. q>∑<äT s¡÷|ü+˝À H˚s¡T>± ñ<√´>∑T\ U≤‘ê˝À¢ Ä yÓTT‘·Ô+ »eT #˚j·TqTHêïeTHêïs¡T. $T–*q yÓTT‘·Ô+ J|”m|òt≈£î »eT #˚kÕÔeTHêïs¡T. ô|q¸q¢s¡¢≈£î e+<ä XÊ‘·+ y˚Ts¡ s¡÷.715 ø√≥T¢ ‘·ø£åD+ $&ÉT<ä\ #˚kÕÔeTHêïs¡T. d”|”m|òt øÏ+<ä s¡÷.734 ø√≥T¢ ‘·«s¡˝À #Ó*¢+#·qTHêïeTHêïs¡T. ø£+Á{Ïã÷´≥Ø ô|q¸q¢ d”ÿyéT˝À 10 XÊ‘·+, $T–*q 90 XÊ‘·+ yêfi¯¢ U≤‘ê˝À¢ »eT #˚kÕÔeTHêïs¡T. m˙ºÄsY uÛÑs√kÕ øÏ+<ä eTs√ 3.50 \ø£å\ ô|q¸qT¢ Çe«qTqï≥T¢ eT+Á‹ j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT ‘Ó*bÕs¡T. ns¡TΩ\+<ä]ø° πswüHé ø±s¡T¶\T n+<äCÒj·TqTHêïeTHêïs¡T. sêh+˝À 103 dü+πøåeT |ü<∏äø±\T |üø£&É“+B>± neT\T #˚düTÔHêïeTHêïs¡T. dü∫yê\j·T+˝Àì ‘·q ø±sê´\j·T+˝À #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT Á|üuÛÑT‘·«+ Hê\Tπ>fi¯¢ bÕ\q˝À #˚|ü{Ïºq n_Ûeè~Δ |üqT\ $esê\qT $˝Òø£s¡T\≈£î Äj·Tq $e]+#ês¡T. ‘·eT Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ã Hê\Tπ>fi¯ó¢ 12

$»j·Te+‘·+>± Hê\Tπ>ﬁ¯¢ bÕ\q Hê\Tπ>ﬁ¯¢˝À dü+πøåe÷ìøÏ s¡÷.5,20,237 ø√≥T¢ Ks¡TÃ ñ<√´>∑T\≈£î, ô|q¸qs¡¢≈£î, d”|”m|òt \≈£î s¡÷.1,710 ø√≥T¢ ‘·ø£åDy˚T #Ó*¢kÕÔ+ ø=‘·Ô>± 3.50 \ø£å\ |æ+#Û·qT¢ ã&Ó®{Ÿ πø{≤sTT+|ü⁄\qT |üP]ÔkÕúsTT˝À $ìjÓ÷–+∫q Á|üuÛÑT‘·«+ e÷<˚ πø+Á<ä+ qT+∫ e∫Ã+~ s¡÷.12,879 ø√fÒ¢ ÄsY._.◊.ì #˚‹˝À ô|≥Tº≈£îì πø+Á<ä+ ÇcÕºsê»´+

|üPs¡Ôe⁄‘·T+<äì, bÕ\q $»j·Te+‘·+>± kÕ>∑T‘√+<äì nHêïs¡T. ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ $uÛÑ»q ø±s¡D+>± sêh+ rÁe Ä]úø£ ø£cÕº˝À¢ ñ+<äHêïs¡T. á |ü]dæú‘·T˝À¢ πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ düVü≤ø£]+#·ø£b˛sTTHê, á Hê\Tπ>ﬁ¯¢˝À 103 dü+πøåeT |ü<∏äø±\øÏ @&Ü~øÏ \øå± 30 y˚\ ø√≥¢ #=|ü⁄Œqï Ks¡TÃ #˚XÊeTì Ä]úø£ eT+Á‹ j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT ‘Ó*bÕs¡T. >∑‘·+˝À @ Á|üuÛÑT‘·«+ ã&Ó®{Ÿ πø{≤sTT+|ü⁄\T 100 XÊ‘·+ y˚Ts¡ $ìjÓ÷–+∫q <ëK˝≤˝Ò¢eì nHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘· Á|üuÛÑT‘·«+ 109 XÊ‘·+ y˚Ts¡ ã&Ó®{Ÿ πø{≤sTT+|ü⁄\T $ìjÓ÷–+∫+<äHêïs¡T. >∑‘· Hê\Tπ>ﬁ¯¢ e÷~]>± sêuÀj˚T @&Ü~ ≈£L&Ü $»j·Te+‘·yÓTÆq bÕ\q n+~kÕÔeTHêïs¡T.

eTs√ 3.50 \ø£å\ ô|q¸qT sêh+˝À m˙ºÄsY uÛÑs√kÕ |ü<∏äø£+ øÏ+<ä $‘·+‘·Te⁄\≈£î, ø£ﬁ≤ø±s¡T\≈£î, øÏ&ûï u≤~Û‘·T\≈£î 50 \ø£å\ |æ+#Û·qT¢ n+~düTÔHêïeTì sêh+˝À ù|<ä\qT eT]+‘· Ä<äTø√yê\H˚ ñ<˚›X¯+‘√ eTs√ 3.50 \ø£å\ ô|q¸qT¢ eT+ps¡T #˚j·TqTHêïeTì j·TqeT\ ‘Ó*bÕs¡T. ‘·«s¡˝À ns¡TΩ\≈£î á ô|q¸qT¢ n+<äCÒj·TqTHêïeTì. sêh+˝À ñqï eTTì‡bÕ©º˝À 200\≈£î ô|’>± nqï ø±´+{°qT¢ @sêŒ≥T #˚j·TqTqï≥T¢ eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. |ü≥ºD, Á>±eT˝À¢ 19 \ø£å\ Çﬁ¯¢ ìsêàD≤\T #˚|ü{≤ºeTHêïs¡T. s¡÷.1000 ø√≥¢‘√ j·T÷‘Y bÕ\d” s¡÷bı+~+#êeTHêïs¡T. sêh+˝À ñqï ns¡TΩ\+<ä]ø° πswüHé ø±s¡T¶\T n+<äCÒj·TqTHêïeTHêïs¡T. mìïø£˝À¢ Ç∫Ãq Vü‰$÷\T HÓs¡y˚s¡Ã&Éy˚T ø±≈£î+&Ü Çe«ì Vü‰$÷\qT ≈£L&Ü neT\T #˚XÊeTHêïs¡T. #·+Á<äqï ø±qTø£\T, #·+Á<äqï ô|[¢ ø±qTø£\T e+{Ï |ü<∏äø±\qT mìïø£˝À¢ Vü‰$÷ Çe«≈£îHêï neT\T #˚XÊeTHêïs¡T. ø±´|æ≥˝Ÿ mø˘‡ô|+&ç#·sY øÏ+<ä s¡÷.42,268 ø√≥T¢ e´j·T+ #˚XÊeTHêïs¡T. ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ>±

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

#·+Á<äu≤ãT bÕ\q yÓTÆHêØº\≈£î dü«s¡íj·TT>∑+

ñqï|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü Ç+‘· uÛ≤Ø>± Ks¡TÃ #˚j·T˝Ò<äì j·TqeT\ ‘Ó*bÕs¡T.

ñ<√´>∑T\ dü+πøåe÷ìøÏ ô|<ä›|”≥ sêh+ rÁe Ä]úø£˝À≥T˝À ñHêï ñ<√´>∑T\T n&ç–q+<ä˝≤¢ #˚XÊeTHêïs¡T. ñ<√´>∑T\ 25 s¡ø±\ ø√]ø£\qT rsêÃeTHêïs¡T. |”ÄØ‡ øÏ+<ä s¡÷.3,919 ø√≥T¢ #Ó*¢+#ê*‡ ñ+<äHêïs¡T. Bìô|’ m˙®y√, ñ<√´>∑ dü+|òü÷\‘√ e÷{≤¢&ç, ¬s>∑T´\sY ñ<√´>∑T\≈£î yÓTT<ä{Ï $&É‘·>± s¡÷.260 ø√≥T¢ ø±´wt s¡÷|ü+˝À yê] U≤‘ê˝À¢ »eT#˚j·TqTqï≥T¢ eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. $T–*q yÓTT‘·Ô+ J|”m|òt≈£î »eT #˚kÕÔeTHêïs¡T. ô|q¸qs¡¢≈£î e+<ä XÊ‘·+ y˚Ts¡ n+fÒ s¡÷.715 ø√≥T¢ ‘·ø£åDy˚T $&ÉT<ä\ #˚kÕÔeTHêïs¡T. d”|”m|òt øÏ+<ä s¡÷.734 ø√≥T¢ #Ó*¢+#·qTHêïeTHêïs¡T. yê{Ï˝À 10 XÊ‘·+ ø£+Á{°ã÷´≥Ø>±, $T–*q 90 XÊ‘·+ yê]øÏ #Ó*¢kÕÔeTHêïs¡T. Bìe\¢ Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ ‘·ø£åD+ s¡÷.1,710 ø√≥¢ uÛ≤s¡+ |ü&ÉqT+<äHêïs¡T. |üì#˚dæq yê]πø J‘ê\T #Ó*¢+#·&Üìπø d”m|òtm+mdt |ü<äú‹ neT\T #˚düTÔHêïeTHêïs¡T. ñ<√´>∑T\ düeTdü´\≈£î ‘·ø£åD+ düŒ+~+∫q Á|üuÛÑT‘·«+ Ç<˚qHêïs¡T. >∑‘·+˝À $q‹Á|ü‘ê*ùdÔ |üø£ÿq |ü&˚ùdyês¡Hêïs¡T. mø±q$Tø˘ Á>√‘Y˝À <˚X¯+˝À @|” HÓ+.1>± ì*∫+<äì eT+Á‹ nHêïs¡T Bì˝À eékÕj·T n_Ûeè<˚Δ nÁ>∑kÕúqeTHêïs¡T. bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>∑+˝Àq÷ n_Ûeè~Δ kÕ~Û+#êeTHêïs¡T. düØ«ôddt s¡+>∑+˝À Ä•+∫q y˚Ts¡˝À n_Ûeè~Δ kÕ~Û+#·˝Ò<äHêïs¡T. BìøÏ Á|ü<Ûëq ø±s¡D+ sêh+˝À |ü≥ºD°ø£s¡D dü«\Œ+>± ñ+&É&É+ e˝Ò¢qì eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. 2014`15 ˝À s¡÷.93,699 \T ‘·\dü] Ä<ëj·T+ ø±>±, 2017`18˝À s¡÷.1,42,054 nsTT+<äHêïs¡T. BìøÏ ø±s¡D+ eékÕj·T+˝À n_Ûeè<˚ΔqHêïs¡T. eékÕj·T+˝À Á|ü>∑‹ ø±s¡D+>± sêh+˝À Á>±$÷DT\ Ä]úø£ |ü]dæú‹ yÓTs¡T>±Z ñ+<äHêïs¡T. sêh $uÛÑ»q ‘·s¡yê‘· eékÕj·T+˝À n~Ûø£ eè~Δπs≥T kÕ~ÛdüTÔHêïeTì eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. eékÕj·T+˝À 34.04 XÊ‘·+, bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>∑+˝À 22.10 XÊ‘·+, düØ«ôddt s¡+>∑+˝À 43.50 XÊ‘·+ n_Ûeè~Δ kÕ~Û+#êeTHêïs¡T. <˚X¯ yê´|üÔ Á>√‘Y πs{Ÿ˝À 2014`15˝À @|” ¬s+&√ sê´+≈£î kÕ~ÛùdÔ, 2015`16˝À yÓTT<ä{Ï kÕúq+˝À ì*∫+<äHêïs¡T. 2016`17˝À ¬s+&√ sê´+≈£î, 2017`18˝À yÓTT<ä{Ï sê´+≈£î kÕ~Û+∫+<äHêïs¡T. πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ä<äTø√≈£îHêï yÓTT<ä{Ï sê´+≈£î kÕ~Û+#·&É+ Á|üuÛÑT‘·« |üìrs¡T≈£î ì<äs¡ÙqeTì j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT nHêïs¡T. ]»s¡T« u≤´+≈£î Ä|òt Ç+&çj·÷qT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q #˚‹˝À ô|≥Tº≈£îì ÇcÕºsê»´+>± eéVü≤]k˛Ô+<äì Ä]úø£ eT+Á‹ eT+&ç|ü&Ü¶s¡T. sêh $uÛÑ»q #·≥º+ Á|üø±s¡+ @|”øÏ Ç∫Ãq s¡÷.350 ø√≥T¢ ‹]– rdüTø√e&É+ @$T≥ì Äj·Tq Á|ü•ï+#ês¡T. Ç~ u≤´+≈£î ìã+<Ûäq\≈£î e´‹πsø£eTHêïs¡T. Hê\Tπ>fi¯¢˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ qT+∫ s¡÷.12,879 ø√≥T¢ e#êÃj·TeTHêïs¡T. ˝À≥T ã&Ó®{Ÿ øÏ+<ä eTs√ s¡÷.12 y˚\ ø√≥T¢ sêyê*‡ ñ+<äHêïs¡T. B+‘√ bÕ≥T #·≥ºÁ|üø±s¡+ sêyê*‡q$, $uÛÑ»q dü+<äs¡“¤+>± bÕs¡¢yÓT+{Ÿ˝À Ç∫Ãq Vü‰$÷\ y˚Ts¡≈£î ì<ÛäT\T πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ $&ÉT<ä\ #˚j·T&É+ ˝Ò<äHêïs¡T. ÇdüTø£˝À ‘·\<ä÷]Ã Á|ü|ü+#êìï |ü{Ïº+#·Tø√ì ñh|üøÏå˝≤ Á|ü‹|üøå±\T sêh+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï n_Ûeè~Δì #·÷&É≥+ ˝Ò<äì j·TqeT\ m<˚›yê #˚XÊs¡T. >∑‘·+˝À mqï&É÷ »s¡>∑q+‘· n_Ûeè~Δ á Hê\Tπ>fi¯¢˝À »]–Hê, #˚e˝Òì $eTs¡Ù\‘√ ìC≤\qT eÁø°ø£]+∫, Á|ü»\qT |üø£ÿ<ë] |ü{Ïº+#ê\qTø√e&É+ <äTsêàs¡ZeTì nHêïs¡T. v

p˝…’ 2018

eTT

KéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT bÕ\q yÓTÆHêØº\≈£î dü«s¡íj·TT>∑+ nì yÓTÆHêØº ô|ò’HêHé‡ ø±s√ŒπswüHé #Ó’s¡àHé m+&ç Væ≤<ëj·T‘Y e]í+#ês¡T. sêh $uÛÑ»q ‘·s¡Tyê‘· ¬syÓq÷´ ˝À≥T ñqï|üŒ{Ïø° Ä Á|üuÛ≤e+ yÓTÆHêØº\ô|’ |ü&É≈£î+&Ü yê]øÏ dü+πøåeT |ü<∏äø±\T neT\T #˚düTÔHêïs¡Hêïs¡T. >∑&É∫q 4 @fi¯¢˝À yÓTÆHêØº\≈£î s¡÷.2480 ø√≥T¢ Ks¡TÃ #˚dæq≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. 2018`19˝À s¡÷.1106 ø√≥T¢ πø{≤sTT+∫q≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. »HêuÛ≤ ÁbÕ‹|ü~ø£q #·÷ùdÔ <˚X¯+˝À @ sêh+ Çìï ì<ÛäT\T πø{≤sTT+#·˝Ò<äHêïs¡T. n+<äTe\¢ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉTì yÓTÆHêØº\T Äràj·T ã+<ÛäTe⁄>± uÛ≤$kÕÔs¡ì ù|s=ÿHêïs¡T. yÓTÆHêØº\≈£î nH˚ø£ |ü<∏äø±\T neT\T #˚düTÔHêïs¡ì #ÓbÕŒs¡T. <äT\ΩHé |ü<∏äø£+, s√wæDÏ |ü<∏äø£+, <äTø±DYèTø±Hé |ü<∏äø£+, Çe÷yéT\≈£î >ös¡e y˚‘·q+, kÕÿ\sY wæ|t |ü<∏äø£+ e+{Ï$ n+<äCÒdüTÔqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. $<˚o $<ä´ ø√dü+ Á|üdüTÔ‘·+ Ç#˚Ã s¡÷.10 \ø£å\qT s¡÷.15 \ø£å\≈£î ô|+∫q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. yÓTÆHêØº\T n+<äs¡÷ d”m+≈£î n+&É>± ñ+{≤s¡ì #ÓbÕŒs¡T. 2019 mìïø£˝À¢ eTTKéT+Á‹øÏ @ø£Áê+>± eT<ä›‘·T |ü\T≈£î‘êeTHêïs¡T. sê»ø°j·T+>± nqTuÛÑe+ ø£*–q #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT, Á|ü<Ûëìì ìs¡ísTT+#˚ kÕúsTT˝À ñ+{≤s¡ì #ÓbÕŒs¡T. Äj·Tq sêh Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ sêJ˝Òì b˛sê≥+ #˚düTÔHêïs¡Hêïs¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

<˚XÊìøÏ, Á|ü|ü+#êìøÏ Á|üø£è‹ ùd<äý˚T X¯s¡D´+ Á|üø£è‹ eékÕj·T<ës¡T\ dü<ädüT‡˝À eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT

Á|üø£è‹ e«ekÕj·T<ës¡T\ dü<ädüT‡˝À eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT.

ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ◊{Ï s¡+>∑+˝À <˚X¯+˝ÀH˚ HÓ+ãsY 1 >± ñ+<äì, Çø£ eTT+<äT eTq sêh+ Á|üø£è‹ ùd<ä´+˝À nÁ>∑kÕúq+˝À ñ+&Ü\˙ nHêïs¡T eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT. 2024 Hê{ÏøÏ 60 \ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T\T á $<ÛëHêìï nqTdü]+#˚$<Ûä+>± Á|üD≤[ø£\T s¡÷bı+~+∫q≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. <˚X¯+˝À yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï Á|üø£è‹ e´ekÕj·T sêh+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸì r]Ã~<äT›‘êeTì Á|üø£{Ï+#ês¡T. 14

<˚XÊìøÏ, Á|ü|ü+#êìøÏ Á|üø£è‹ ùd<äý˚T X¯s¡DéTì eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT nHêïs¡T. >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ Ä#ês¡´ Hê>±s¡T®q $X¯«$<ë´\j·T+ m<äTs¡T>± u…’_˝Ÿ Á>ö+&é‡ »]–q Á|üø£è‹ e«ekÕj·T<ës¡T\ dü<ädüT‡˝À Äj·Tq e÷{≤¢&Üs¡T. eTT+<äT>± sêh+˝À |ü≥Tº<ä\‘√ Á|üø£è‹ eékÕj·÷ìï $»j·Te+‘·+>± #˚düTÔqï \øå± 63 y˚\ eT+~ì n_Ûq+~+#ês¡T. eTTK´+>± á eékÕj·T+ #˚ùd &Ü«Áø± eTVæ≤fi¯\ô|’ Á|üX¯+dü\T ≈£î]|æ+#ês¡T. á @&Ü~ 5 \ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T\qT Js√ ã&Ó®{Ÿ Á|üø£è‹ eékÕj·T (C…&é_mHém|òt) $<Ûëq+˝ÀøÏ rdüT≈£îsêe&Üìø£ \ø£å´+>± ìs¡ísTT+∫q≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. 2024 Hê{ÏøÏ 60 \ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T\T á $<ÛëHêìï nqTdü]+#˚$<Ûä+>± Á|üD≤[ø£\T s¡÷bı+~+∫q≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. Ç+<äT≈£î s¡÷.16 y˚\

ø√≥T¢ Ks¡TÃ ne⁄‘·T+<äì ‘Ó*bÕs¡T. <˚X¯+˝À yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï Á|üø£è‹ e´ekÕj·T sêh+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸì r]Ã~<äT›‘êeTì Á|üø£{Ï+#ês¡T. Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&Ü #˚j·Tì kÕúsTT˝À eTq+ Çø£ÿ&É Á|üø£è‹ ùd<ä´+ #˚düTÔHêïeTHêïs¡T. á e´ekÕj·T $<ÛëHêìøÏ dü+ã+~Û+∫ @|” Á|üuÛÑT‘·«+, düôdºsTTqãT˝Ÿ Ç+&çj·÷ ô|ò’HêHé‡ ô|òdæ*{° (mdt◊m|òtm|òt) dü+düú eT<Ûä´ »]–q ˇ|üŒ+<ä+ #·]Á‘ê‘·àø£+ nì, sêh #·]Á‘·˝À Ç~ z düTesêí n<Ûë´j·T+ nHêïs¡T. ms¡Te⁄\T, ÁøÏ$T dü+Vü‰s¡ø£ eT+<äT\ e\¢ ‘ê‘êÿ*ø£+>± ~>∑Tã&ç ô|]–Hê, ‘·s¡Tyê‘· ñ‘·Œ‹Ô e´j·T+ ô|]– ¬s’‘·T\T qwüºb˛e&Éy˚T >±ø£ uÛÑ÷kÕs¡+ ø°åDÏ+∫+<äì, |üP]Ô>± yê‘êes¡D ø±\Twü´+ @s¡Œ&ç+<äì #ÓbÕŒs¡T. ÁøÏ$Tdü+Vü‰s¡ø£ eT+<äT\T #·*¢q ÄVü‰s¡+ ‹ì Á|ü»\T s√>±\ u≤]q |ü&ÉT‘·THêïs¡Hêïs¡T. Á|üø£è‹

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

@|” n+fÒ f…ø±ï\J˝À HÓ+ãsY 1 nH˚yês¡T.. Ç|üŒ&ÉT Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ n+fÒ eékÕj·T+˝Àq÷ HÓ+ãsY 1 nHê*. 2024 Hê{ÏøÏ @|” Á|üø£è‹ eékÕj·T sêh+>± e÷sê*. n+<äT≈£î ô|≥Tºã&ç s¡Væ≤‘· ` Á|üø£è‹ eékÕj·T+ô|’ <äèwæº ô|{≤ºeTT. 60 \ø£å\ eT+~ ¬s’‘·T*ï á |ü]~Û˝ÀøÏ rdüTø=#˚Ã+<äT≈£î ø£èwæ#˚düTÔHêïeTT. - eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT ùd<ä´+ e\¢ eékÕj·T Ks¡TÃ\T ‘·≈£îÿe, ~>∑Tã&ç m≈£îÿe‘√bÕ≥T |üsêés¡D+ ≈£L&Ü <Óã“‹q<äì #ÓbÕŒs¡T. n+‘˚ø±≈£î+&Ü $ìjÓ÷>∑<ës¡T&çøÏ ø£\Twæ‘·+ ø±q≥Te+{Ï ÄVü‰s¡+ \_ÛdüTÔ+<äì, ‘·<ë«sê ÄdüŒÁ‘·T\ Ks¡TÃ\T ≈£L&Ü ‘·>∑TZ‘êj·THêïs¡T. Á|üø£è‹ eékÕj·T+˝À eTq+ <˚XÊìπø ø±≈£î+&Ü, Á|ü|ü+#êìπø Ä<äs¡Ù+>± ì*∫q+<äT≈£î dü+‘√wü+>± ñ+<äHêïs¡T. ¬s’‘·T\T, eTVæ≤fi¯\T ñ‘ê‡Vü≤+‘√ á ñ<äé÷ìï eTT+<äT≈£î rdüT≈£îyÓfi≤¢\Hêïs¡T. eTq ¬s’‘·T\T á eékÕj·T $<ÛëHêìøÏ sêj·Tu≤s¡T\T>± ñ+&Ü\qï Äø±+ø£å e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T dæ.m+. ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ◊{Ï s¡+>∑+˝À <˚X¯+˝ÀH˚ HÓ+ãsY 1 >± ñ+<äì, Çø£ eTT+<äT eTq sêh+ Á|üø£è‹ ùd<ä´+˝À nÁ>∑kÕúq+˝À ñ+&Ü\˙ nHêïs¡T eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT. Ç|üŒ{Ïπø á ùd<ä´+˝À m+‘√ Á|ü>∑‹ kÕ~Û+#·&ÜìøÏ bÕ≥T|ü&çq Á|üuÛÑT‘·« dü\Vü‰<ës¡T {Ï.$»j·T≈£îe÷sY, eékÕj·T XÊK Á|æì‡|ü˝Ÿ ôdÁø£≥Ø sê»X‚KsY, eékÕj·T dæã“+~ì, ¬s’‘·T\qT, eTTK´+>± eTVæ≤fi≤ ¬s’‘·T\qT n_Ûq+~+#ês¡T. sêh+˝À Ä<äs¡Ùe+‘·T˝…’q ¬s’‘·T\T ñ+&É≥+ e\¢ eékÕj·Ts¡+>∑+˝À <˚X¯+˝À HÓ+ãsY 1 >± ì*#êeTHêïs¡T. á s¡+>∑+˝À C≤rj·T eè~Δ πs≥T 3 XÊ‘·+ ñ+fÒ, sêh+˝À 18 XÊ‘·+ ñ+<äì #ÓbÕŒs¡T. Á|üø£è‹ eékÕj·T+˝À Á|ü|ü+#êìøÏ Hêj·Tø£‘·«+ eVæ≤+#ê\Hêïs¡T. Á|üø£è‹ e«ekÕj·÷ìøÏ ‘·q dü+|üPs¡í eT<ä›‘·T ñ+≥T+<äì, Çø£ÿ&É≈£î e∫Ãq C≤rj·T, n+‘·sê®rj·T dü+düú\T á ñ<äé÷ìï eTT+<äT≈£î rdüT≈£îyÓfi≤¢\Hêïs¡T. uÛÑ$wü´‘Y˝À eTq+ ‹H˚ ÄVü‰s¡+ @ bı\+˝À, @ ¬s’‘·T |ü+&ç+#ê&√ ‘Ó\TdüT≈£îH˚ f…ø±ï\J edüTÔ+<äì #ÓbÕŒs¡T. ¬s’‘·T\˝À ñ‘ê‡Vü≤+ ì+ù|$<Ûä+>± d”m+ #·+Á<äu≤ãT Á|üdü+–+#ês¡T. n+‘·≈£î eTT+<äT d”m+ #·+Á<äu≤ãT düeTø£å+˝À @|” Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·s¡|ü⁄q Á|üuÛÑT‘·« dü\Vü‰<ës¡T $»j·T≈£îe÷sY, mdt◊m|òtm|òt n<Ûä´≈£åî&ÉT dü‘·´ Á‹bÕ]ƒ sêh+˝À Á|üø£è‹ eékÕj·T+ $düÔs¡D≈£î dü+ã+~Û+∫q ˇ|üŒ+<ä (m+zj·TT) |üÁ‘ê\ô|’ dü+‘·ø±\T #˚XÊs¡T.

Á|üø£è‹ eékÕj·T+˝À @|” <˚XÊìøÏ, Á|ü|ü+#êìπø Ä<äs¡Ù+ ¬s+&ÉTqïπsfi¯¢˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À Á|üø£è‹ eékÕj·T+ >∑D˙j·T+>± n_Ûeè~Δ #Ó+~+<äì, á $wüj·T+˝À ÁX¯$T+∫q $»j·T≈£îe÷sYì, ¬s’‘·T\qT <˚X¯$<˚o ì|ü⁄DT\T Á|üdü+dæ+#ês¡T. Vü‰»¬s’q ¬s’‘·T\˝À ñ‘ê‡Vü‰ìï, yês¡T |ü+&ç+∫q |ü+≥\ m–®_wüHéqT #·÷dæq yês¡T ÄX¯Ãs¡´+ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. s¡kÕj·T s¡Væ≤‘· ÄVü‰s¡+ n+~+#·&É+‘√bÕ≥T |üsêés¡D≤ìï ø±bÕ&ÉT‘·÷ uÛÑ$wü´‘Y ‘·sê\≈£î eTq+ n+~+#˚ z >=|üŒ es¡+>± Á|üø£è‹ ùd<ë´ìï n_Ûe]í+#ês¡T. eTTK´ n‹~Û>± $#˚Ãdæ ◊ø£´sê»´ dü$T‹ |üsêés¡D dü+düú m–®≈£L´{Ïyé &Ó’¬sø£ºsY m]ø˘ k˛˝Ÿ ôV’≤yéT e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Á|üø£è‹ eékÕj·T+˝À @|” ¬s’‘·T\T q÷‘·q $|ü¢e+ rdüT≈£îe#êÃs¡ì ø=ìj·÷&Üs¡T. |ü≥Tº<ä\, ÁX¯eT, #·+Á<äu≤ãT e+{Ï düeTs¡TΔ&Ó’q Hêj·T≈£î&ÉT ñqï+<äTq á s¡+>∑+˝À nqT≈£îqï \øå±´\qT kÕ~Û+#·>∑\s¡qï qeTàø£+ ñ+<äHêïs¡T. Á|üuÛÑT‘·« j·T+Á‘ê+>∑+ düVü≤ø±s¡+, n+‘·sê®rj·T+>± $$<Ûä dü+düú\ düVü≤ø±s¡+‘√ eT+∫ |òü*‘ê\T kÕ~ÛkÕÔs¡qï ÄXÊuÛ≤e+ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. eTVæ≤fi≤ dü+|òü÷\ Ä<Ûä«s¡´+˝À eTVæ≤fi≤ ¬s’‘·T\T

p˝…’ 2018

21e X¯‘êãΔ+˝À z ø=‘·Ô n<Ûë´j·T+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡Hêïs¡T. Ms¡T nqTdü]+#˚ $<ÛëHê\T Ç‘·s¡ sêÅcÕº˝À¢, Ç‘·s¡ <˚XÊ˝À¢ neT\T #˚j·Te#·Ãì #ÓbÕŒs¡T. ÄHês√>∑´+ ø±s¡D+>± sê˝Òø£b˛sTTq Á|üø£è‹ eékÕj·T |æ‘êeTVüQ&ÉT, |ü<äàl nyês¡T¶ Á>∑V”≤‘· düTuÛ≤wt bÕ˝Òø£sY M&çjÓ÷ Á|üdü+>±ìï Á|ükÕs¡+ #˚XÊs¡T. eTìwæ Äs√>±´ìøÏ dü+ã+~Û+∫q nH˚ø£ düeTdü´\≈£î |ü]cÕÿs¡+ Á|üø£è‹ eékÕj·Ty˚Tqì ù|s=ÿHêïs¡T. á eékÕj·T $<ÛëHêìøÏ @|”˝À Á|üuÛÑT‘·« eT<ä›‘·T \_Û+#·&É+ |ü≥¢ Äj·Tq dü+‘√wü+ e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. πø+Á<ä eékÕj·T XÊK ø±s¡´<ä]Ù mdt ¬ø |ü{≤ïj·Tø˘ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ $|ü¢yê‘·àø£ e÷s¡TŒ≈£î @|”˝À Hê+~Û |ü*ø±s¡Hêïs¡T. Çø£ÿ&É bÕ˝Òø£sY eékÕj·T $<Ûëq+ ˇø£ düeT÷Vü≤ ñ<äéT+>± #˚|ü{Ïº Ç‘·s¡ sêÅcÕº\≈£î Ä<äs¡Ù+>± ì*#ês¡Hêïs¡T. á dü<ädüT‡≈£î 8 y˚\ eT+~ Vü‰»s¡T ø±e&É+, á eékÕj·T $<ÛëHêìï \øå± 60 y˚\ eT+~ nqTdü]+#·&É+ dü+‘√wü+>± ñ+<äì #ÓbÕŒs¡T. Á|ü|ü+#· u≤´+ø˘, Ädæj·÷ &Óe\|tyÓT+{Ÿ u≤´+ø˘, >√¢ã˝Ÿ mì«sêHéyÓT+≥˝Ÿ |òü+&é e+{Ï dü+düú\T @|”øÏ ì<ÛäT\T düeT≈£LsêÃ\Hêïs¡T. es¡˝Ÿ¶ _õHÓdt øöì‡˝Ÿ ÄHé düôdºsTTqãT˝Ÿ &Óe\|tyÓT+{Ÿ dü+düú #Ó’s¡àHé dü˙ï eØZdt e÷{≤¢&ÉT‘·÷ s¡kÕj·THê\T, |ü⁄s¡T>∑T\ eT+<äT\ yê&Éø£+‘√ eékÕj·T+ |üP]Ô>± <Óã“‹+<äHêïs¡T. Çø£ÿ&É ¬s’‘·T\qT, yês¡T |ü+&ç+∫q |ü+≥\qT dü«j·T+>± #·÷XÊqì, Çø£ÿ&É á dü<ädüT‡˝À bÕ˝§Zq&É+ Äq+<ä+>± ñ+<äHêïs¡T. @|” Á|üuÛÑT‘·«+ <˚XÊìøÏ, Á|ü|ü+#êìøÏ Ä<äs¡Ù+>± ì\TdüTÔ+<äì ø=ìj·÷&Üs¡T. mdt◊m|òtm|òt n<Ûä´≈£åî\T dü‘·´ Á‹bÕ]ƒ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ eTTKéT+Á‹ \øå±´\≈£î nqT>∑TD+>± Á|üø£è‹ eékÕj·T+ #˚j·T&É+‘√bÕ≥T Çø£ÿ&É≈£î 8 y˚\ eT+~ ¬s’‘·T\T sêe&É+ #ê\ dü+‘√wü+>± ñ+<äHêïs¡T. kÕ«>∑‘√|üHê´dü+ #˚dæq $»j·T≈£îe÷sY, d”ÄØŒ (ø£eTT´ì{° ]k˛sY‡ |üs¡‡Hé)\qT, ¬s’‘·T\qT V”≤s√\T>± n_Ûe]í+#ês¡T. <˚X¯+˝À Á|üø£è‹ eékÕj·T+ #˚ùd sêh+ @|” ø±uÀ‘·T+<äì Á|üø£{Ï+#ês¡T. eTVæ≤fi≤ ¬s’‘·T\qT, d”ÄØŒ\qT Á|ü‘˚´ø£+>± n_Ûq+~+#ês¡T. 2024 Hê{ÏøÏ 60\ø£å\ eT+~ì á eékÕj·T+ yÓ’|ü⁄ e÷s¡Ã&ÜìøÏ d”ÄsY|”\T ôd’ì≈£î˝≤¢ |üì #˚j·÷\ì, ˇø£ÿø£ÿs¡T nsTT<äT>∑Ts¡T d”ÄØŒ\qT, e+<ä eT+~ ¬s’‘·T\qT e÷sêÃ\ì ø√sês¡T. eékÕj·T XÊK Á|æìŒ|ü˝Ÿ ôdÁø£≥Ø sê»X‚KsY e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Ç~ #·]Á‘ê‘·àø£ ~q+ nì, ¬s’‘·T\T qe ìsêàD Bø£å #˚|ü{≤ºs¡ì nHêïs¡T. n+‘·sê®rj·T Á|üeTTKT\ düeTø£å+˝À >∑T]Ô+|ü⁄ rdüT≈£îe#êÃs¡ì ¬s’‘·T\qT Á|üX¯+dæ+#ês¡T. á eékÕj·T |ü<äΔ‹‘√ ¬s’‘·T\ dü+πøåeT+, Á|ü»\ Äs√>∑´+ yÓTs¡T>∑T |ü&ÉT‘êj·Tì, |üsêés¡D düeT‘·T\´‘· @s¡Œ&ÉT‘·T+<äHêïs¡T. ø±\TcÕ´ìøÏ Ç<˚ |ü]cÕÿs¡+ nì #ÓbÕŒs¡T. eékÕj·T XÊK eT+Á‹ k˛$T¬s&ç› #·+Á<äyÓ÷Vü≤q ¬s&ç¶ nyÓT]ø± yÓ[¢q+<äTq dü<ädüT‡≈£î sê˝Òø£b˛j·÷s¡T. Äj·Tq dü+<˚XÊìï $»j·T≈£îe÷sY #·~$ $ì|æ+#ês¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Ä≥+ø±\≈£î ‘Ós¡

neTsêe‹˝À n+≈£îs¡ ÁbÕ+‘ê_Ûeè~ΔøÏ lø±s¡+ 1691 mø£sê\ $d”Ôs¡í+˝À ìsêàD≤ìøÏ s¡+>∑+ dæ<äΔ+

dæ+>∑|üPsY dü+düú\‘√ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ ø°\ø£ ˇ|üŒ+<ä+ kÂø£sê´\T, |üsê´≥ø£+, $<ä´, ùdyês¡+>±\˝À düMTø£è‘ê_Ûeè~ΔøÏ dæ+>∑|üPsY ø£Hê‡]ºj·T+ düVü≤ø±s¡+ ø±yê\ì Äj·Tq ø√sês¡T. @|”øÏ dæ+>∑|üPsY e+{Ï sê»<Ûëì ì]àkÕÔeTì, mìïø£\ Á|ü#ês¡+˝À Vü‰MT Ç#êÃqì, n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq yÓ+≥H˚ dæ+>∑|üPsY yÓ[¢ sê»<Ûëì ìsêàD≤ìøÏ düVü≤ø£]+#ê\ì ø√]q≥T¢ #·+Á<äu≤ãT >∑Ts¡TÔ #˚XÊs¡T.

nìï$<Ûë˝≤ düVü≤ø£]kÕÔ+ dæ+>∑|üPsY eT+Á‹

neTsêe‹ n+≈£îs¡ n_Ûeè~Δ ÁbÕC…≈£îº ˇ|üŒ+<ä+ dü+<äs¡“¤+>± eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT, dæ+>∑|üPsY ø£eT÷´ìπøwüqT¢, düe÷#ês¡XÊK\ eT+Á‹ mHé áX¯«s¡Hé.

eTsêe‹ q>∑s¡ |ü]~Û˝À n‘·´+‘· ø°\ø£yÓTÆq n+≈£îs¡ ÁbÕ+‘· n_Ûeè~Δ ÁbÕC…≈£îº≈£î lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. <ë<ë|ü⁄ 1691 mø£sê\ $d”Ôs¡í+˝À á ÁbÕC…≈£îºøÏ+<ä $$<Ûä s¡ø±\ ìsêàD≤\T #˚|üfÒº+<äT≈£î s¡+>∑+ dæ<äΔyÓTÆ+~. Ç|üŒ{Ïes¡≈£î n+‘·sêj·T+ ø£*–+∫q Hê´j·T|üs¡yÓTÆq ∫≈£îÿ\T, Ä]úø£ Çã“+<äT\≈£î ‘Ós¡|ü&ç+~. á ÁbÕC…≈£îºqT n‹y˚>∑+>± ì]à+#˚+<äT≈£î M\T>± dæ+>∑|üPsY dü+düú\‘√ sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ pHé 7q ¬s+&ÉT ø°\ø£yÓTÆq ˇ|üŒ+<ë\T ≈£î<äTs¡TÃ≈£îqï~. á ˇ|üŒ+<ä ø±s¡´Áø£eT+˝À eTTK´eT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT, dæ+>∑|üPsY ø£eT÷´ìπøwüqT¢, düe÷#ês¡XÊK\ eT+Á‹ mHé áX¯«s¡Hé düeTø£å+˝À d”ÄsY&û@, @&ûd” n~Ûø±s¡T\T, dæ+>∑|üPsY dü+düú\ &Ó’¬sø£ºs¡T¢ ne>±Vü≤Hê ˇ|üŒ+<ä |üÁ‘ê\ô|’ dü+‘·ø±\T #˚XÊs¡T. á ˇ|üŒ+<ä|üÁ‘ê\ô|’ @&ûd” ‘·s¡|òü⁄q d”m+&ç \ø°åàbÕs¡úkÕs¡~∏, mHé@◊ôV≤#Y &Ó’¬sø£ºsY $qÁeT lyêdüÔe ñHêïs¡T. eTs√ ˇ|üŒ+<ä+ô|’ d”ÄsY&û@ ‘·s¡|òü⁄q ø£$Twüqs¡T l<ÛäsY, @&û|” ‘·s¡|òü⁄q &Ó’¬sø£ºsY {ÏjÓ÷ u≤Hé ôd+>¥ (¬ø*«Hé {ÏjÓ÷) dü+‘·ø±\T #˚XÊs¡T. á dü+<äs¡“¤+>± dæ+>∑|üPsY dü+düú\ Á|ü‹ì<ÛäT\T e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ìπs›•‘· n+≈£îs¡ ÁbÕC…≈£îº ÁbÕ+‘·+˝À n‹‘·«s¡˝ÀH˚ ªù|òCŸ Js√μ ÁbÕC…≈£îº≈£î lø±s¡+ #·T≥ºuÀ‘·Tqï≥T¢ yÓ\¢&ç+#ês¡T. dæ+>∑|üPsY, Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘ê«\ eT<Ûä´ |üs¡düŒs¡ düVü≤ø±s¡+ ø√dü+ @sêŒf…Æq dü+j·TTø£Ô ø±sê´#·s¡D neT\T ø£$T{° (C…◊mHédæ) ‘·èrj·T düe÷y˚X¯+ $»j·Tyê&É˝À »]–+~. eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT dæ+>∑|üPsY eT+Á‹ áX¯«s¡Hé‘√ eTTU≤eTTœ #·s¡Ã\T »]bÕs¡T. ‘·<äq+‘·s¡+ C…◊mHédæ uÛÒ{°˝À dæ+>∑|üPsY,$»j·Tyê&É eT<Ûä´ H˚s¡T>± $e÷q düØ«düT\T, @{≤ |ü~y˚\ eT+~øÏ •ø£åD Ç#˚Ã˝≤ HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ πø+Á<ä+ @sêŒ≥T, p˝…’ HÓ\˝À dæ+>∑|üPsY˝À »]π> es¡˝Ÿ¶ dæ{°Hé dü$Tà{Ÿ˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ ...yÓTT<ä˝…’q n+XÊ\ô|’ #·]Ã+#ês¡T.

n+≈£îs¡ ÁbÕ+‘· nuÛÑeè~Δ ÁbÕC…≈£îº≈£î ˝…øÏÿ+|ü⁄ á dü+<äs¡“¤+>± eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT e÷{≤¢&ÉT‘·÷ n+≈£îs¡ ÁbÕ+‘· n_Ûeè~ΔÁbÕC…≈£îº |üqT\ |üP]ÔøÏ H˚{ÏqT+∫ (Js√ &˚{Ÿ Ä|òt ø£qÁdüºø£åHé) s√E\ ˝…øÏÿ+|ü⁄ yÓTT<ä˝…’+<äHêïs¡T. sê»<Ûëì neTsêe‹øÏ ô|≥Tºã&ÉT\T, eTÚ*ø£ 16

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À |ü≥ºD, Ä]úø£, bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~Δô|’ ‘êeTT Á|ü‘˚´ø£ <äèwæºô|{≤ºeTì, ÄVü‰s¡+, e´ekÕj·T+,s¡yêD≤ |ü≥ºD Á|üD≤[ø± s¡+>±˝À¢ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î nìï $<Ûë˝≤ düVü≤ø£]+#˚+<äT≈£î dæ<äΔ+>± ñHêïeTì dæ+>∑|üPsY eT+Á‹ áX¯«s¡Hé yÓ\¢&ç+#ês¡T. Ç+<äTø√dü+ dæ+>∑|üPsY˝À Á|ü‘˚´ø£+>± neTsêe‹ bÕs¡ºqsYwæ|t ø±sê´\j·T+ (@|æz) @sêŒ≥T #˚dæq≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. qyê´+Á<Ûä≈£î ô|≥Tºã&ÉT\T ô|fÒº ø£+ô|˙\qT rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ ø£èwæ #˚düTÔHêïeTHêïs¡T. p˝…’˝À dæ+>∑|üPsY˝À es¡˝Ÿ¶ dæ{°Hé dü$Tà{Ÿ˝À eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT bÕ˝§Z+{≤s¡ì ‘Ó*bÕs¡T. neTsêe‹ sê»<Ûëì >∑T]+∫ $$<Ûä <˚XÊ\≈£î $e]+#˚+<äT≈£î Ç<√ eT+∫ neø±X¯eTì áX¯«s¡Hé ‘Ó*bÕs¡T.

dæ+>∑|üPsY≈£î HÓ\s√E˝À¢ $e÷q düØ«düT e#˚Ã p˝…’ 8q dæ+>∑|üPsY qT+∫ e∫Ãq $e÷q+ >∑qïes¡+ $e÷HêÁX¯j·T+˝À ~π> $<Ûä+>± #·s¡´\T rdüTø√yê\ì eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT ø√sês¡T. $<˚XÊ\ qT+∫ $e÷Hê\T ~>∑&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq nìï eTÚ*ø£ edü‘·T\÷ dæ<äΔ+>± ñHêïj·THêïs¡T.

ªyÓTwtμ˝À 10y˚\ eT+~øÏ •ø£åD Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ dü+düú, dæ+>∑|üPsYq≈£î #Ó+~q dæÿ˝Ÿ‡ mHéJ yÓ+#·sY‡ ø£Hê‡]¸j·T+ dü+j·TTø£Ô uÛ≤>∑dükÕ«eT´+˝À eT©º m+≥sYÁô|q÷´sYwæ|t n+&é dæÿ˝Ÿ‡ Vü≤uŸ (yÓTwt) @sêŒ≥Tø±qTqï~. HÓ\s√E˝À¢H˚ ø±s¡´Áø£eT+ ÁbÕs¡+_Û+#ê\ì eTTK´eT+Á‹ dü÷∫+#ês¡T. ‘=\T‘· \ø£å #·<äs¡|ü⁄ n&ÉT>∑T\ ì]à‘· ÁbÕ+‘·+˝À Bìï ÁbÕs¡_Û+#·qTHêïs¡T. ¬s+&√<äX¯˝À ◊<äT \ø£å\ #·<äs¡|ü⁄ n&ÉT>∑T\≈£î $düÔ]+#·qTHêïs¡T. @{≤ |ü~y˚\ eT+~øÏ •ø£åD Çyê«\qï Bì \ø£å´+. C…◊mHéd” uÛÒ{° eTT–dæq yÓ+≥H˚ dæ+>∑|üPsY Á|ü‹ì<ÛäT\‘√ @|”mHémHé&ûd” m+&ç, d”Çy√ ø√>∑+{Ï kÕ+ã•esêe⁄ düe÷y˚X¯yÓTÆ #·s¡Ã\T »]bÕs¡T. uÛÑ$wü´‘Y ø±sê´#·s¡Dô|’ eTTK´yÓTÆq ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îHêïs¡T.

p˝…’ 8q dæ+>∑|üPsYq≈£î #·+Á<äu≤ãT dæ+>∑|üPsY˝À p˝…’ 8 qT+∫ 10e ‘˚Bes¡≈£î »]π> es¡˝Ÿ¶ dæ{°Hé dü$Tà{Ÿ˝À eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT bÕ˝§ZH˚+<äT≈£î n+^ø£]+#ês¡T. Ä s√E »]π> y˚Tj·TsY‡ bò˛s¡+˝ÀqT, n˝≤π> 9q ÁbÕs¡+uÛÑ |”¢qØ ôdwüHé˝À eTTK´eT+Á‹ Á|üdü+–+#·qTHêïs¡T. p˝…’ 10q d”ÄsY&û@ ø£$Twüqs¡T ≈£L&É á dü<ädüT‡˝À bÕ˝§Zì neTsêe‹ Á|üD≤[ø£ >∑T]+∫ $e]+#·qTHêïs¡T. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

bÂs¡ düs¡|òüsê XÊK n~Ûø±s¡T\‘√ düe÷y˚X¯+˝À eT+Á‹ |ü‹ÔbÕ{Ï |ü⁄˝≤¢sêe⁄. .

Á|ü»\≈£î eT]+‘· #˚s¡Te>± bÂs¡düs¡|òüsê\T eTs√ ¬s+&ÉTqïs¡ \ø£å\ ‘Ó\¢ø±s¡T¶\ |ü+|æD° á HÓ\ qT+N 2 πøJ\ ø£+~|ü|ü⁄Œ... ‘·«s¡˝À bÕe÷sTT˝Ÿ, ñ|ü⁄Œ

sê

h bÂs¡düs¡|òüsê\ ùde\T Á|ü»\≈£î eT]+‘· #˚s¡Te ø±qTHêïsTT. Á|üdüTÔ‘·+ ø√{Ï 44 \ø£å\ ø±s¡T¶\T ñ+&É>±, eTs√ 2.42 \ø£å\ ø±s¡T¶\T n+<äCÒj·TqTqï≥T¢ sêh bÂs¡düs¡|òüsê\ XÊK eT+Á‹ Á|ü‹ÔbÕ{Ï |ü⁄˝≤¢sêe⁄ #ÓbÕŒs¡T. E˝…’ HÓ\ qT+∫ ø±s¡T¶<ës¡T\≈£î ø£+~|ü|ü⁄Œ ¬s+&ÉT πøJ\ #=|ü⁄Œq |ü+|æD° #˚ùd˝≤ #·s¡´\T rdüTø√yê\ì dü+ã+~Û‘· ñqï‘ê~Ûø±s¡T\qT eT+Á‹ Ä<˚•+#ês¡T. πswüHé &çb˛\ <ë«sê ‘·«s¡˝À bÕe÷sTT˝Ÿ, ñ|ü⁄Œ e+{Ï ì‘êédüs¡ edüTÔe⁄\T n<äq+>± Çe«qTHêïeTì ‘Ó*bÕs¡T. ‘·èD <ÛëHê´\T ≈£L&Ü Ç#˚Ã Ä˝À#·q ñ+<äHêïs¡T. _j·T´+, Äs√>∑´ ø±s¡T¶\T y˚s¡Ty˚s¡T>± Çyê«\ì Á|üuÛÑT‘·«+ Ä˝À#·q #˚düTÔqï≥T¢ eT+Á‹ #ÓbÕŒs¡T. ø=‘·Ô>± 2 \ø£å\ 42 y˚\ ‘Ó\¢ πswüHé ø±s¡T¶\T Çe«qTqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. M{Ï˝À ø=ìï ñqïyê{Ï˝À s¡<ä›sTTq$ ≈£L&Ü ñqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. ù|<äyês¡T mes¡÷ Çã“+~ |ü&É≈£î+&Ü ø±s¡T¶\T C≤Ø #˚kÕÔeTHêïs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· ø±s¡T¶\˝À e÷s¡TŒ\T, #˚s¡TŒ\T #˚dæ nìï s¡ø±\ düeTdü´\T |ü]wüÿ]kÕÔeTì #ÓbÕŒs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ ø√{Ï 44 \ø£å\ ø±s¡T¶\T ñHêïj·Tì, Ç|ü⁄Œ&ÉT eTs√ 2.42 \ø£å\ ø±s¡T¶\T ÇkÕÔeTì, e÷s¡TŒ\T, #˚s¡TŒ\T #˚j·Te\dæq ø±s¡T¶\T Ç+ø√ 3.80 \ø£å\T ñqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. Çfi¯ó¢, Äs√>∑´+ e+{Ï Ç‘·s¡Á‘ê |ü<∏äø±\ø√dü+ ‘Ó\¢ ø±s¡T¶\T ø√s¡T‘·THêïs¡ì, yê]øÏ _j·T´+ rdüT≈£îH˚ ÄdüøÏÔ ˝Òø£b˛e&É+ e\¢ _j·T´+ ø±s¡T¶\T, Äs√>∑´ ø±s¡T¶\T y˚s¡T #˚ùd Ä˝À#·q #˚düTÔqï≥T¢ $e]+#ês¡T. ø£+<äT\T uÛ≤Ø kÕúsTT˝À Á|üuÛÑT‘·«+ ø=qT>√\T #˚dæ+<äì, n+<äTe\¢ ˇø√ÿ ‘Ó\¢ ø±s¡T¶\≈£î HÓ\≈£î ¬s+&ÉT øÏ˝À\ HêDýÓTÆq ø£+~ |ü|ü⁄Œ Çyê«\ì ìs¡ísTT+∫q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. nsTT‘˚ øÏ˝À <Ûäs¡ s¡÷.40 ø±≈£î+&Ü, s¡÷.30 \≈£î Çyê«\qï Ä˝À#·q ñ+<äì, eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT nqTeT‹ rdüTø=ì ÇkÕÔeTì #ÓbÕŒs¡T.

83 #·+Á<äqï $˝ÒCŸ e÷˝Ÿ‡ sêh+˝À Á|üdüTÔ‘·+ 83 #·+Á<äqï $˝ÒCŸ e÷˝Ÿ‡ ìs¡«Væ≤düTÔqï≥T¢, pHé HÓ\˝À eTs√ 71 e÷˝Ÿ‡ ÁbÕs¡+_Û+#·&É+‘√ n$ 144øÏ #˚sêj·Tì ‘Ó*bÕs¡T. ˇø√ÿ cÕ|ü⁄≈£î s¡÷.15 y˚\ qT+∫ s¡÷.18 y˚\ s¡÷bÕj·T\ es¡≈£î Ä<ëj·T+ edüTÔqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. ‘ÓHê*˝À z e÷˝Ÿ≈£î s¡÷.18 y˚\ s¡÷bÕj·T\T, Væ≤+<ä÷|ü⁄s¡+˝À eTs√ e÷˝Ÿ≈£î s¡÷.15y˚\T e∫Ãq≥T¢ $e]+#ês¡T. nsTT‘˚ ø=ìï ì‘ê´edüs¡ edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\T ãj·T≥ e÷¬sÿ{Ÿ≈£î, $˝ÒCŸ e÷˝Ÿ‡≈£î eT<Ûä´ e´‘ê´dü+ ñqï≥T¢ ‘Ó*dæ+<äHêïs¡T. $ìjÓ÷>∑<ës¡T\≈£î 60 XÊ‘·+, &û\sY≈£î 40 XÊ‘·+ ˝≤uÛÑ+ #˚≈£Lsê\qï ñ<˚›X¯+‘√ M{Ïì @sêŒ≥T

p˝…’ 2018

#˚dæq≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. ø=ìï edüTÔe⁄\T bÕ´øÏ+>¥ ˝Ò≈£î+&Ü $&ç>± n$Tà‘˚ $ìjÓ÷>∑<ës¡T&çøÏ ‘·≈£îÿe <Ûäs¡‘√bÕ≥T &û\sY Ä<ëj·T+ ô|s¡T>∑T‘·T+<äHêïs¡T. #Íø£ <Ûäs¡\ <äTø±D≤\qT e÷˝Ÿ‡>± e÷s¡Ã&É+ e\¢ yê]øÏ düs¡|òüsê #˚ùd $<äT´‘Y≈£î yêDÏ»´ #ÛêØ®\T edü÷\T #˚düTÔHêïs¡ì, <ëìì >∑èVü≤ $ìjÓ÷>∑ #ÛêØ®\T edü÷\T #˚j·÷\ì &û\s¡T¢ ø√s¡T‘·THêïs¡ì, n~ Hê´j·TyÓTÆq ø√]πøqì nHêïs¡T. $<äT´‘Y XÊK‘√ e÷{≤¢&ç Ä düeTdü´qT |ü]wüÿ]kÕÔeTì #ÓbÕŒs¡T. ø£$÷wüHé ô|+#·eTì &û\s¡T¢ ø√s¡T‘·Tqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. &û\s¡¢ ‘·s¡|ü⁄q Á|ü‹ õ˝≤¢ qT+∫ ˇø£] #=|ü⁄Œq m+|æø£ #˚dæ, ˇø£ ø£$T{°ì @sêŒ≥T #˚kÕÔeTì, yê]‘√ Á|ü‹ HÓ˝≤ düe÷y˚X¯+ @sêŒ≥T #˚dæ |ü]dæú‹ì dü$÷øÏåkÕÔeTHêïs¡T. düeTdü´\T @yÓTÆHê ñ+fÒ yê{Ïì |ü]wüÿ]kÕÔeTì #ÓbÕŒs¡T. yê]øÏ á e÷˝Ÿ‡ô|’ ne>±Vü≤q ø£*–+∫ Á>±$÷D ÁbÕ+‘ê˝À¢ ≈£L&Ü M{Ïì $düÔ]+|üCÒkÕÔeTì #ÓbÕŒs¡T. ]\j·THé‡ dü+düú‘√ ˇ|üŒ+<ä+ (m+zj·TT) #˚düTø√e\dæ ñ+<äì, ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î~]q ‘·s¡Tyê‘· e÷˝Ÿ‡˝À ‘·s¡*+#·&ÜìøÏ nqTyÓ’q sê´ø˘\T, uÀs¡T¶\T e+{Ï yê{ÏøÏ nsTTq Ks¡TÃqT yêπs uÛÑ]kÕÔs¡Hêïs¡T. sêh+˝Àì 12 \ø£å\ 50 y˚\ eTTdæ¢+ ≈£î≥T+u≤\≈£î s¡+C≤Hé ‘√bòÕ‘√ 8øÏ˝À 100 Á>±eTT\ HêD´yÓTÆq düs¡T≈£î\T n+<äCÒdæq≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. >∑&É∫q Hê\Tπ>ﬁÀ¢ dü+Áø±+‹, s¡+C≤Hé, ÁøÏdüºeTdt dü+<äs¡“¤+>± ‘·eT Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷.14.51 ø√≥¢ $\TyÓ’q ÄVü‰s¡ |ü<ësêΔ\T Ç∫Ãq≥T¢ eT+Á‹ |ü⁄˝≤¢sêe⁄ $e]+#ês¡T.

HêD´‘· ˝Òì düs¡T≈£î\T yÓq≈£îÿ Ç∫Ãy˚XÊ+ dæ$˝Ÿ düô|’¢dt ø±s√ŒπswüHé m+&ç @.dü÷s¡´≈£îe÷] e÷{≤¢&ÉT‘·÷, s¡yêD≤ kÂø£sê´\T, Ç‘·s¡ n+XÊ\qT <äèwæº˝Àô|≥Tºø=ì Á|üdüTÔ‘êìøÏ #·+Á<äqï $˝ÒCŸ e÷˝Ÿ‡ì ‘ê\÷ø± πø+Á<ë\˝À @sêŒ≥T #˚düTÔqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. düs¡T≈£î\T s¡yêD≤ #˚j·T&ÜìøÏ ˝≤Ø\T yÓﬁ‚¢ s¡Vü≤<ës¡T\T ñ+&Ü\Hêïs¡T. düs¡T≈£î\ HêD´‘·≈£î ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTÔqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. ¨˝Ÿùd˝Ÿ yê´bÕs¡T\T HêD´‘·˝Òì düs¡T≈£î\T s¡yêD≤ #˚ùdÔ ‹]– yê]πø Ç∫Ãy˚kÕÔeTHêïs¡T. s¡+C≤Hé ‘√bòÕ øÏ+<ä Ç#˚Ã düs¡T≈£î\ $\Te s¡÷.485\T nì, n$ s¡÷.245\≈£î e∫Ãq≥T¢ $e]+#ês¡T. ùde÷´ HêD´‘· u≤>√b˛‘˚ ‹]– Ç∫Ãy˚dæq≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. f…+&ÉsY˝ÀH˚ Ä ìã+<Ûäq\˙ï ù|s=ÿqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. y˚*eTTÁ<ä\T |ü&Éì yê]øÏ n‘·´+‘· düT\uÛÑ‘·s¡yÓTÆq |ü<äΔ‹ <ë«sê πswüHé n+~+#˚+<äT≈£î nqTyÓ’q e÷s¡Z<äs¡Ùø±\qT s¡÷bı+~+#ê\ì eT+Á‹ n~Ûø±s¡T\qT Ä<˚•+#ês¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

3 \ø£å\ eT+~ j·TTe‘·≈£î ñ<√´>±\ ø£\Œq Á|üø±X¯+ õ˝≤¢˝À Á‘ê>∑T˙{Ï kÂø£sê´\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ yê≥sY Á–&é |ü<∏äø£+ øÏ+<ä 2,900 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T πø{≤sTT+|ü⁄.

Nsê\ |üs¡´≥q˝À Á|ü»\‘√ eTy˚Tø£yÓTÆq ◊{Ï, |ü+#êj·Tr sêCŸ XÊK eT+Á‹ Hêsê ˝Àπøwt.

sê

h+˝À3 \ø£å\ eT+~ j·TTe‘·≈£î ◊{Ï.s¡+>∑+˝À ñ<√´>∑ neø±XÊ\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ#·s¡´\T rdüT≈£îHêïeTì sêh |ü+#êj·Tr sêCŸ, ◊{° XÊU≤eT+Á‹ Hêsê ˝Àπøwt nHêïs¡T. ø=‘·Ôù|≥ õ˝≤¢ |ü]wü‘Y ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\ ÁbÕ+>∑D+˝À Nsê\ eékÕj·T e÷¬sÿ{Ÿ ø£$T{° n<Ûä´≈£åî&ÉT Á|üe÷D d”«ø±s¡+ ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ eT+Á‹ Hêsê ˝Àπøwt eTTK´ n‹~∏>± bÕ˝§ZHêïs¡T. á dü+<äs¡“¤+>± e÷{≤¢&ÉT‘·÷ sêh+˝À ◊{Ï ø£+ô|˙\T kÕú|æ+#·&ÜìøÏ øÏjÓ÷ yÓ÷{≤sY‡, ôV≤dæm˝Ÿ ø£+ô|˙\T eTT+<äT≈£î e#êÃj·THêïs¡T. sêh+˝À ìs¡T<√´>∑T\≈£î uÛÑè‹ Á|ü‹ HÓ\ 1000 s¡÷bÕj·T\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ ã&Ó®{Ÿ˝À 1200 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T πø{≤sTT+#·&É+ »]–+<äHêïs¡T. sêh+ 16 y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T ˝À≥T ã&Ó®{Ÿ˝À≥T ñqï|üŒ{Ïø° eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT n_Ûeè~Δ dü+πøåeT ø±s¡´Áø£e÷\T düeTs¡úe+‘·+>± neT\T #˚düTÔHêïs¡Hêïs¡T. ñeTà&ç sêh+˝À 50 \ø£å\ ô|q¸qT¢ ÇùdÔ Á|ü‘˚´ø£ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À 50 \ø£å\ eT+~øÏ ô|q¸qT¢ |ü+|æD° #˚j·T&É+ »s¡T>∑T‘·T+<äì Äj·Tq nHêïs¡T. πø+Á<ä+ Á|üuÛÑT‘·«+ düVü≤ø£]+#·q|üŒ{ÏøÏ, ˝À≥T ã&Ó®{Ÿ nsTTq|üŒ{Ïø° 24 y˚\ ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\‘√ ¬s’‘·T s¡TDe÷|ò” neT\T #˚j·T&É+ »]–+<äì nHêïs¡T. sêh+˝À 25 y˚\ øÏ˝À$÷≥s¡¢ dæyÓT+≥T s√&ÉT¢ ì]à+#·&ÜìøÏ #·s¡´\T rdüT≈£îHêïeTHêïs¡T. >∑&ç∫q 4 dü+e‘·‡sê˝À¢ 17 y˚\ øÏ˝ÀMT≥s¡T¢ dæyÓT+≥T s√&ÉT¢ ì]à+#êeTHêïs¡T. sêuÀj˚T dü+e‘·‡s¡+˝À 8 y˚\ øÏ˝À MT≥s¡T¢ dæyÓT+≥T s√&ÉT¢ ì]àkÕÔ eTHêïs¡T. sêh+˝À nìï Á>±e÷˝À¢ n+>∑Héyê&ç uÛÑeHê\T, |ü+#êj·Tr _*¶+>¥‡, Á|ü‹ Ç+{ÏøÏ Á‘ê>∑T ˙{Ï ≈£îfi≤¢sTT, Á|ü‹ Ç+{ÏøÏ eTs¡T>∑T<=&ç¶, m˝Ÿ.á.&û. ã\T“\T @sêŒ≥T #˚j·T&ÜìøÏ #·s¡´\T rdüT≈£îHêïeTHêïs¡T. Á|üø±X¯+ õ˝≤¢˝À Á‘ê>∑T˙{Ï kÂø£sê´\T ø£*Œ+#·&ÜìøÏ yê≥sY Á–&é |ü<∏äø£+ øÏ+<ä 2,900 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T πø{≤sTT+#·&É+ »]–+<äì eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. Nsê\ ìjÓ÷»ø£es¡Z |ü]~Û˝À ‘ês¡T s√&ÉT¢ ìsêàD+

ø√dü+ 10 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T eT+ps¡T #˚XÊeTHêïs¡T. ìjÓ÷»ø£es¡Z |ü]~Û˝À 24 Á>±eT |ü+#êj·Tr˝À¢ s√&ÉT¢ |üP]Ô #˚j·÷&ÜìøÏ 72 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\ nedüs¡eTì myÓTà˝Ò´ ø√sês¡ì, <äX¯\ yêØ>± nìï s√&ÉT¢ eT+ps¡T #˚kÕÔeTì eT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T. á ø±s¡´Áø£eT+˝À bÕ˝§Zqï sêh n≥MXÊK eT+Á‹ •<ë› sê|òüTesêe⁄ e÷{≤¢&ÉT‘·÷sêh+˝À n_Ûeè~Δ dü+πøåeTy˚T <Û˚´j·T+>± eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT |üì#˚düTÔHêïs¡ì nHêïs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT ¬s+&ÉT n+¬ø\ n_Ûeè~Δ˝À ì*bÕs¡Hêïs¡T. sêh+˝À 40 dü+e‘·‡sê\˝À »s¡>∑ì n_Ûeè~Δì eTTKéT+Á‹ 4 dü+e‘·‡sê\˝À¢ #˚dæ #·÷bÕs¡Hêïs¡T. sêh+˝À |ü+#êj·Tr sêCŸ XÊK <ë«sê 3,500 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\‘√ dæyÓT+≥T s√&ÉT¢ ì]à+#·&Üì eT+Á‹ #·s¡´\T #˚|ü{≤ºs¡Hêïs¡T. sêÁwüº+˝À |ü+#êj·Tr sêCŸ, ◊{Ï eT+Á‹>± Hêsê ˝Àπøwt u≤<Ûä´‘·\T #˚|ü{Ïº ◊{Ï s¡+>∑+˝À $|ü¢yê‘·àø£ yÓTÆq e÷s¡TŒ\T rdüT≈£îe#êÃs¡Hêïs¡T. Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|ü&ÉT‘·Tqï n_Ûeè~Δ ø±s¡´Áø£e÷\≈£î Á|ü»\T eT<ä›‘·T Çyê«\ì Äj·Tq nHêïs¡T. ø±s¡´Áø£eTT˝À bÕ˝§Zqï sêh e÷¬sÿ{Ï+>¥, |üX¯ódü+es¡Δø£ XÊU≤ eT+Á‹ Ä~Hêsêj·TD ¬s&ç¶ e÷{≤¢&ÉT‘·÷, e÷¬sÿ{Ÿ ø£$T{° n<Ûä´≈£åî\T ¬s’‘·T\ düeTdü´\T ô|’ ‘·ø£åDy˚T düŒ+~+#ê\ì nHêïs¡T. sêh+˝À ¬s’‘·T\qT Ä<äTø√e&ÜìøÏ e÷¬sÿ{Ÿ Ç+Á≥yÓq¸Hé |ü<Ûäø£+ ÁøÏ+<ä 500 ø√≥¢ s¡÷bÕj·T\T ì<ÛäT\T ñHêïj·THêïs¡T. ¬s’‘·T\T |ü+&ç+∫q ø£+<äT\T, X¯q>∑\≈£î –≥Tºu≤≥T <Ûäs¡\T ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT ‘êy˚T eT<ä›‘·T <Ûäs¡ Ç∫Ã yê{Ïì ø=qT>√\T #˚j·T&ÜìøÏ #·s¡´\T rdüT≈£î+{≤eTì Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T.á dü+<äs¡“¤+>± Nsê\ ìjÓ÷»ø£es¡Z |ü]~Û˝À dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ dü+|òü÷\ eTVæ≤fi¯\≈£î 10.35 ø√≥T¢ s¡÷bÕj·T\ #Ó≈£îÿqT eT+Á‹ n+<äCÒXÊs¡T. nq+‘·s¡+ ø=‘·Ôù|≥ õ˝≤¢ |ü]wü‘Y ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝À $<ë´s¡Tú\‘√ eT+Á‹ eTTU≤eTTœ ø±s¡´Áø£e÷ìï ìs¡«Væ≤+#ês¡T. bÕsƒ¡XÊ\˝À nedüs¡yÓTÆq kÂø£sê´\T >∑T]+∫ eT+Á‹ $<ë´s¡Tú\qT n&ç– ‘Ó\TdüT≈£îHêïs¡T. á ø±s¡´Áø£eT+˝À Nsê\ XÊdüq düuÛÑT´\T ÄeT+∫ ø£èwüí yÓ÷Vü≤Hé, ˇ+>√\T myÓTà˝Ò´ <ëe÷#·s¡¢ »Hês¡›Hé sêe⁄, |üs¡÷Ãs¡T myÓTà˝Ò´ @\÷s¡T kÕ+ã•esêe⁄, n<ä›+øÏ myÓTà˝Ò´ >={ÏºbÕ{Ï s¡$ ≈£îe÷sY, –<ä›\÷s¡T myÓTà˝Ò´ l eTT‘·TÔe÷\ nXÀø˘ ¬s&ç¶, ø£ì–] myÓTà˝Ò´ ø£~] u≤ãT sêe⁄, yÓ’.bÕ˝…+ myÓTà˝Ò´ bÕ\|ü]Ô &˚$&é sêE, õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY M.$qjYT #·+<é, C≤sTT+{Ÿ ø£˝…ø£ºsY mdt.Hê>∑\øÏÎ, ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

n$˙‹s¡Væ≤‘· s¡yêD≤ XÊK ª$÷ eTT+–{À¢ s¡yêD≤ XÊKμ ø±s¡´Áø£eT+˝À s¡yêD≤XÊK eT+Á‹ øÏ+»sê|ü⁄ n#ÓÃHêïj·TT&ÉT, s¡yêD≤ XÊK ø£$TwüqsY u≤\düTÁãVü≤àD´+.

eT+Á‹ n#ÓÃHêïj·TT&ÉT Á|üX¯+dü w Á>±e÷˝À¢ m˝Ÿm˝ŸÄsY y˚Tﬁ≤ w 3 HÓ\˝À¢ \ø£å ˝…’ôdqT‡\T

ø£$T{° Á|üe÷<ë\qT $X‚¢wæ+∫ ‘·–q #·s¡´\T rdüT≈£î+≥T+<äì $e]+#ês¡T. ø£˝…ø£ºs¡T¢ ÁX¯eT e‹Ô&ç‘√ ñqï|üŒ{Ïø° á u≤<Ûä´‘·\T düeTs¡Δe+‘·+>± ìs¡«Væ≤düTÔHêïs¡Hêïs¡T. Á|üe÷<ë\T yÓTÆqdt 11 XÊ‘êìøÏ ‘·>±Zj·Tì, yÓTÆqdt 50 XÊ‘·+ ‘·–Z+#ê\ì eTTK´eT+Á‹ Ä<˚•+#ês¡ì #ÓbÕŒs¡T. b˛©düT\ düVü≤ø±s¡+, Á|üC≤ uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ Á|üe÷<ë\T ‘·–ZkÕÔeTHêïs¡T. ‘êeTT #˚|ü{Ïºq nìï #·s¡´\qT |ü]o*+∫q πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡T\T ≈£L&Ü ÄX¯Ãs¡´+ e´ø£Ô+ #˚düTÔHêïs¡ì eT+Á‹ n#ÓÃHêïj·TT&ÉT #ÓbÕŒs¡T. Ä{À\≈£î ≈£L&Ü ˝…’|òt {≤ø˘‡ Á|üy˚X¯ ô|&ÉT‘·Tqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. ‘·«s¡˝À <ëìøÏ dü+ã+~Û+∫q Jy√ $&ÉT<ä\e⁄‘·T+<äHêïs¡T.

3 HÓ\˝À¢ \ø£å ˝…’ôdqT‡\T

»\≈£î ø±e\dæq nìï |üqT\T ÄHé˝…’Hé˝À #˚j·T&É+ <ë«sê s¡yêD≤ XÊK˝À n$˙‹ì |üP]Ô>± s¡÷|ü⁄e÷|æq≥T¢ s¡yêD≤, ;d” dü+πøåeT, #˚H˚‘· XÊK\ eT+Á‹ øÏ+»sê|ü⁄ n#·ÃHêïj·TT&ÉT #ÓbÕŒs¡T. n+<äT≈£î ø£èwæ #˚dæq dæã“+~ì Äj·Tq Á|ü‘˚´ø£+>± n_Ûq+~+#ês¡T. >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢ ‘·Tfi¯S¢s¡T eT+&É\+ eT+<ä&É+ Á>±eT+˝Àì õ˝≤¢ |ü]wü‘Y ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝À s¡yêD≤ XÊK Ä<Ûä«s¡´+˝À ª$÷ eTT+–{À¢ s¡yêD≤ XÊKμ ø±s¡´Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>± @sêŒ≥T #˚dæq m˝Ÿm˝ŸÄsY (˝…]ï+>¥ ˝…’ôdHé‡) y˚Tfi≤ ø±s¡´Áø£eT+˝À eT+Á‹ e÷{≤¢&Üs¡T. Á|ü»\ e<ä›≈£î |ü]bÕ\q rdüT≈£îe∫Ãq |òüTq‘· eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT<äì nHêïs¡T. >∑‘·+˝À ÄØº@ ø±sê´\j·÷ìøÏ yÓ[¢ Á&Ó’$+>¥ ˝…’ôdHé‡ bı+<ë\+fÒ Á|ü»\T HêHê nedüú\T |ü&˚yês¡Hêïs¡T. ÁuÀø£s¡T¢, \+#ê\T, s√E\ ‘·s¡ã&ç ø±sê´\j·T+ #·T≥÷º ‹s¡>∑&É+ e+{Ï Çã“+<äT\T ñ+&˚eì #ÓbÕŒs¡T. Á>±e÷\˝À yêVü≤Hê\T q&çù|yês¡+<ä]ø° Á&Ó’$+>¥ e#·Ãì, nsTT‘˚ yês¡T ÄØº@ ø±sê´\j·÷ìøÏ yÓfi¯¢&ÜìøÏ uÛÑj·T|ü&ç ˝…’ôdqT‡\T rdüTø√s¡ì #ÓbÕŒs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT n˙ï ÄHé˝…’Hé #˚j·T&É+ <ë«sê n$˙‹ì |üP]Ô>± ìs¡÷à*+#êeTHêïs¡T. s¡yêD≤ XÊK n$˙‹˝Òì XÊK>± ‘êqT >∑s¡«+>± #ÓãT‘·THêïqHêïs¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT Á|ü»\ eTT+–{À¢πø s¡yêD≤ XÊK e∫Ã ˝…’ôdqT‡\T n+<äCÒdüTÔ+<äì #ÓbÕŒs¡T. ‘=* <äX¯˝À ø±˝ÒJ\≈£î yÓ[¢ $<ë´s¡Tú\≈£î Ç∫Ãq≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. ¬s+&Ée <äX¯˝À Á>±e÷˝À¢øÏ yÓ[¢ m˝Ÿm˝ŸÄsY \T n+<äCÒdüTÔqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. á ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ Á|ü»\ qT+∫ eT+∫ düŒ+<äq ek˛Ô+<äHêïs¡T. ns¡Ω‘· ñqï Á|ü‹ ˇø£ÿ]øÏ m˝Ÿm˝ŸÄsY n+<äCÒj·T&É+ ‘·eT \ø£å´+ nHêïs¡T. s√&ÉT¶ Á|üe÷<ë\T ‘·–Z+#·&ÜìøÏ Á|ü»\˝À #Ó’‘·q´ ø£*–düTÔqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. s√&ÉT¶ Á|üe÷<ë\ ìyês¡D≈£î õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY n<Ûä´ø£å‘·q nìï õ˝≤¢˝À¢ ø£$T{°\qT ìj·T$T+#êeTì, Ä

Á|ü

p˝…’ 2018

eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT, eT+Á‹ n#ÓÃHêïj·TT&ÉT\ Ä<˚XÊ\ Á|üø±s¡+ #˚|ü{Ïºq ª$÷ eTT+–{À¢ s¡yêD XÊKμ ø±s¡´Áø£eT+ <ë«sê 3 HÓ\˝À¢ \ø£å eT+~øÏ m˝Ÿm˝ŸÄsY \T n+<äCÒdæq≥T¢ s¡yêD≤ XÊK ø£$TwüqsY u≤\düTÁãVü≤àD´+ #ÓbÕŒs¡T. >∑‘·+\ Á&Ó’$+>¥ ˝…’ôdHé‡ bı+<ä&ÜìøÏ düTBs¡È Á|üÁøÏj·T ñ+&˚<äì, <ë+‘√ #ê˝≤ eT+~ Á&Ó’$+>¥ #˚j·T>∑\ kÕeTs¡Δ´+ ñHêï ˝…’ôdHé‡ rdüT≈£îH˚yês¡T ø±<äHêïs¡T. <ë<ë|ü⁄ 33 XÊ‘·+ eT+~ ˝…’ôdHé‡ ˝Ò≈£î+&ÜH˚ Á&Ó’$+>¥ #˚düTÔqï≥T¢ ‘·eT |ü]o\q˝À ‘˚*q≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. düs¡Œ+#·T\T, m+|”{°\≈£î ≈£L&Ü ˝…’ôdqT‡\T ˝ÒeHêïs¡T. <ë+‘√ eT+Á‹ Ä<˚XÊ\ Á|üø±s¡+ Á>±e÷\≈£î yÓ[¢ ˝…’ôdqT‡\T Çyê«\ì ìs¡ísTT+∫q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. s√&ÉT¶ Á|üe÷<ë\ ìyês¡D |ü]ø£sê\ ø=qT>√\T\T yÓTT≥ºyÓTT<ä{ÏkÕ]>± Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷.10 ø√≥T¢ ã&Ó®{Ÿ πø{≤sTT+∫q≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. d”Œ&é >∑qT¢, XÊ«düqT |üØøÏå+#˚ |ü]ø£sê\qT, yêVü≤Hê\qT ô|’øÏ ˝Òù| ÁπøHé \qT ø=qT>√\T #˚dæq≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. d”Œ&é >∑q¢qT eTq <˚X¯+˝À mø£ÿ&Ü yê&É≥+˝Ò<äì, eTq sêh+˝ÀH˚ yÓTT<ä{ÏkÕ]>± yê&ÉqTqï≥T¢, yê{Ïì ÄÅùdº*j·÷, nyÓT]ø±\˝À yê&É‘ês¡ì $e]+#ês¡T. ˇø√ÿ d”Œ&é >∑Hé KØ<äT s¡÷.6 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ì ‘Ó*bÕs¡T. á >∑Hé <ë«sê m<äTs¡T>± e#˚Ã yêVü≤q+ m+‘· y˚>∑+>± edüTÔ+<√ ‘Ó\TdüTø√e#·ÃHêïs¡T. yÓTT‘·Ô+ 49 d”Œ&é >∑qT¢, 420 XÊ«dü |üØø£å |ü]ø£sê\T, 13 {À$+>¥ yêVü≤Hê\qT ø=qT>√\T #˚dæq≥T¢ $e]+#ês¡T. yê{Ïì b˛©dt, s¡yêD XÊK yê]øÏ n+<äCÒkÕÔeTì #ÓbÕŒs¡T. $»j·Tyê&É Á{≤|òæø˘ &ûd”|” $÷sê Á|ükÕ<é e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Á|ü‘˚´ø£ Á&Ó’yé <ë«sê Á|ü»˝À¢ ôV≤˝…à{Ÿ <Ûä]+#ê\qï ne>±Vü≤q ø£*ŒdüTÔqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. eT+Á‹ n#ÓÃHêïj·TT&ÉT |ü\Te⁄]øÏ m˝Ÿm˝ŸÄsY\T n+<äCÒXÊs¡T. 13 õ˝≤¢\≈£î #Ó+~q b˛©dt, Á{≤|òæø˘ n~Ûø±s¡T\≈£î d”Œ&é >∑qT¢, XÊ«dü |üØø£å |ü]ø£sê\T n+<äCÒXÊs¡T. C…+&Ü }|æ {À$+>¥ yêVü≤Hê\qT Ä$wüÿ]+#ês¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

$<äT´‘Y ñ<√´>∑T\≈£î 25 XÊ‘·+ |òæ{ŸyÓT+{Ÿ $<äT´‘Y XÊK eT+Á‹ ø£ﬁ≤ yÓ+ø£Á{≤e⁄

$<äT´‘Y XÊK ñ<√´>∑T\ |òæ{ŸyÓT+{Ÿô|’ eT+Á‹ ø£ﬁ≤ yÓ+ø£Á{≤e⁄ Á|üø£≥q..

<äT´‘Y ñ<√´>∑T\≈£î 25 XÊ‘·+ |òæ{ŸyÓT+{Ÿ u…ì|òæ{Ÿ Çe«&ÜìøÏ eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT n+^ø£]+∫q≥T¢ $<äT´‘Y XÊK eT+Á‹ øÏ$T&ç ø£fi≤ yÓ+ø£Á{≤e⁄ #ÓbÕŒs¡T. dü∫yê\j·T+ 4e u≤¢ø˘ |ü_¢dæ{° ôd˝Ÿ˝À Äj·Tq $<äT´‘Y XÊK ñ<√´>∑ dü+|òü÷\ CÒ@d” Hêj·T≈£î\‘√ ø£*dæ $÷&çj·÷‘√ e÷{≤¢&Üs¡T. d”m+ #·+Á<äu≤ãT Á|ü»\, ñ<√´>∑T\ |üø£åbÕ‹>± ù|s=ÿHêïs¡T. Á|üC≤ Á|üjÓ÷»Hê\T, sêÅcÕº_Ûeè~Δì <äèwæº˝Àô|≥Tºø=ì á ìs¡íj·T+ rdüT≈£îqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. ‘·eT Á|üuÛÑT‘·«+ @s¡Œ&çq ‘·s¡Tyê‘· yÓTT<ä{Ï |”ÄØ‡˝À 30 XÊ‘·+ |òæ{Ÿ yÓT+{Ÿ u…ì|òæ{Ÿ Ç#êÃeTHêïs¡T. >∑&É∫q Hê\Tπ>fi¯¢˝À $ìjÓ÷>∑<ës¡T\ô|’ n<äq+>± $<äT´‘Y #êØ®\ uÛ≤s¡+ yÓ÷|ü≈£î+&ÜH˚ ñ<√´>∑T\≈£î 25 XÊ‘·+ |òæ{ŸyÓT+{Ÿ ÇdüTÔqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. 2018 |”ÄØ‡, ñ<√´>∑ dü+|òü÷\T, Á|üuÛÑT‘·« ø±s¡´<äs¡TÙ\‘√ e÷{≤¢&ç á $wüj·T+˝À Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·T~ ìs¡íj·T+ rdüT≈£î+<äì #ÓbÕŒs¡T. á ìs¡íj·T+ e\¢ 31,543 ñ<√´>∑T\‘√bÕ≥T 26,493 eT+~ ô|q¸Hé <ës¡T\T yÓTT‘·Ô+ 58,036 eT+~øÏ n+fÒ nìï ≈£î≥T+u≤\≈£î Á|üjÓ÷»q+ #˚≈£Ls¡T‘·T+<äì $e]+#ês¡T. 15 @fi¯¢ ˝À|ü⁄ düØ«dt ñqïyê]øÏ ¬s+&ÉT Ç+ÁøÏyÓT+≥T¢, 15 @fi¯¢ <ë{Ïqyê]øÏ eT÷&ÉT Ç+ÁøÏyÓT+≥T¢ Çyê«\ì ìs¡íj·T+ rdüT≈£îqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. á n+X¯+˝À ñ<√´>∑ dü+|òü÷\T, Á|üuÛÑT‘·«+ kÕeTs¡dü´|üPs¡ø£ yê‘êes¡D+˝À ˇø£ ˇ|üŒ+<ëìøÏ sêe&É+ dü+‘√wü+>± ñ+<äHêïs¡T. $<äT´‘Y ñ<√´>∑T\≈£î dü+ã+~Û+∫ á ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îqï+<äTq Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ n<äq+>± s¡÷.860 ø√≥¢ uÛ≤s¡+ |ü&ÉT‘·T+<äì #ÓbÕŒs¡T. ñ<√´>∑T\T, yê] ≈£î≥T+u≤\T dü+‘√wü+>± ñ+&Ü\qï ñ<˚›X¯+‘√ Á|üuÛÑT‘·«+ á ìs¡íj·T+ rdüT≈£î+<äHêïs¡T. ñ<√´>∑T\qT dü+‘·è|æÔ |ü]ùdÔ eT+∫ |òü*‘ê\T ekÕÔj·Tì #ÓbÕŒs¡T. eTs¡DÏ+∫q 32 eT+~ ¬sk˛ÿ (Á>±$÷D $<äT´‘Y düVü≤ø±s¡

dü+|òüT+) ñ<√´>∑T\ ≈£î≥T+u≤\˝Àì yê]øÏ ñ<√´>±\T Çe«&ÜìøÏ ≈£L&Ü d”m+ n+^ø£]+∫q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. sêh+˝À yÓTT‘·Ô+ 9 ¬sk˛ÿ\T ñHêïj·Tì, yê{Ï˝À qcÕº\T e#˚Ã @&ç{Ïì Á|üuÛÑT‘·« XÊK˝À ø£*|æy˚dæq≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. n‘·T´‘·ÔeT $<äT´‘Y |ü+|æD°, n‹ ‘·≈£îÿe düs¡|òüsê qcÕº\‘√ <˚X¯+˝À yÓTT<ä{Ï kÕúq+˝À eTq sêh+ ì*∫+<äì eT+Á‹ #ÓbÕŒs¡T. <˚X¯+˝À á qcÕº\T 18 XÊ‘·+>± ñ+<äì, <ëìì 15 XÊ‘êìøÏ ‘·–Z+#ê\ì πø+Á<ä ìs¡ísTT+∫+<äì, nsTT‘˚ eTq sêh+˝À 9.72 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T ñ+<äì $e]+#ês¡T. sêh+˝À #˚|ü{Ïºq dü+düÿs¡D |òü*‘·+>±, ñ<√´>∑T\ ø£èwæ |òü*‘·+>± Ç~ kÕ~Û+∫q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. á $wüj·T+˝À ñ<√´>∑T\qT Á|ü‘˚´ø£+>± n_Ûq+~+#ês¡T. ø=‘·Ô>± #˚|üfÒº dü+düÿs¡D˝À¢ $<äT´‘Yì ì\« #˚ùd j·T÷ì≥¢qT HÓ\ø=\ŒqTqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. Á|üjÓ÷>±‘·àø£+>± $»j·Tq>∑s¡+ õ˝≤¢ eT≈£îÿe˝À, HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢˝À á j·T÷ì≥T¢ @sêŒ≥T #˚düTÔqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. $+&é, k˛˝≤˝Ÿ $<äT´‘Y ñ‘·Œ‹Ôô|’ ≈£L&Ü <äèwæºô|{Ïºq≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. $<äT´‘Y dü+düÿs¡D˝À¢ <˚X¯+˝À @|” yÓTT<ä{Ï kÕúq+˝À ñ+<äì eT+Á‹ ø£ﬁ≤ yÓ+ø£Á{≤e⁄ nHêïs¡T.

d”m+ #·+Á<äu≤ãT≈£î, eT+Á‹ ø£fi≤ yÓ+ø£Á{≤e⁄≈£î ø£è‘·»„‘·\T sêh+ Ä]úø£+>± øÏ¢wüº|ü]dæú‘·T˝À¢ ñqï|üŒ{Ïø° $<äT´‘Y πs≥T¢ ≈£L&Ü ô|+#·≈£î+&Ü ‘·eT≈£î 25 XÊ‘·+ |òæ{ŸyÓT+{Ÿ Ç∫Ãq+<äT≈£î eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT≈£î, eT+Á‹ øÏ$T&ç ø£fi≤ yÓ+ø£Á{≤e⁄≈£î $<äT´‘Y ñ<√´>∑ dü+|òü÷\ CÒ@d” #Ó’s¡àHé {Ï. #·+Á<äX‚KsY, ø£˙«qsY y˚<äyê´dt\T ø£è‘·»„‘·\T ‘Ó*bÕs¡T. $<äT´‘Y |ü+|æD°, düs¡|òüsê qcÕº\T ‘·–Z+#·&ÜìøÏ ‘êeTT ø£èwæ #˚düTÔqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. Ä+<√fi¯q <Û√s¡DÏ ˝Ò≈£î+&Ü kÕeTs¡dü´|üPs¡«ø£ yê‘êes¡D+˝À ˇø£ n+^ø±s¡+ ≈£î~]q+<äT≈£î dü+‘√wü+>± ñqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. 2004˝À 7 ¬sk˛ÿ\T Á|üuÛÑT‘·«+˝À ø£*XÊj·Tì, #·ìb˛sTTq 32 eT+~ ¬sk˛ÿ ñ<√´>∑T\ ≈£î≥T+u≤\ yê]øÏ ñ<√´>∑T\T Çe«&ÜìøÏ eTTKéT+Á‹ n+^ø£]+#·&É+ #ê˝≤ dü+‘√wü+>± ñ+<äHêïs¡T. ‘·eT XÊK˝À dæã“+~ ø=s¡‘·>± ñ+<äì, dæã“+~ì ìj·T$T+#ê\ì ø√]q≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. W{Ÿ k˛]‡+>¥ ñ<√´>∑T\ n+X¯+ô|’ ≈£L&Ü #·]Ã+#êeTì ¬s+&ÉT s√E\ ‘·s¡Tyê‘· ìs¡íj·T+ rdüT≈£î+{≤eTì #ÓbÕŒs¡ì yês¡T ‘Ó*bÕs¡T. v

p˝…’ 2018

¬s’‘·T ùde˝À

&Ü. |ü]XÊ |ü⁄Hêïsêe⁄

Ä#ês¡´ mHé. õ. s¡+>± e´ekÕj·T $X¯«$<ë´\j·T $düÔs¡D ùde\T

yê

‘êes¡D e÷s¡TŒ\T eT]j·TT ¬s’‘·T\ nedüsê\ø£qT>∑TD+>±, uÀ<Ûäq, |ü]XÀ<Ûäq eT]j·TT $düÔs¡D s¡+>±\˝À ø±sê´#·s¡D\qT s¡÷bı+~+#·T≈£î+≥÷, 54 dü+e‘·‡sê\T>± Ä#ês¡´ mHé. õ. s¡+>± eékÕj·T $X¯«$<ë´\j·T+ ¬s’‘·T ùde˝À eTT+<äT+~. Á|ü|ü+#· yêDÏ»´ dü+düú H˚|ü<∏ä´+˝À eékÕj·÷ìï πøe\+ ˇø£ yê´|üø£+>± ø±≈£î+&Ü, yê´bÕs¡ düs¡[˝À #˚j·Te\dæq nedüsêìï ¬s’‘·T\T >∑T]Ô+#·≥+ eTq≈£î $~‘·y˚T. kÕ>∑T Ks¡TÃ ‘·–Z+#·T≈£î+≥÷ HêDýÓTÆq ñ‘·Œ‹Ôì |ü+&ç+#˚ ~X¯>± ¬s’‘·T\T eTT+<ä&ÉT>∑T y˚düTÔHêïs¡T. á H˚|ü<Ûä´+˝À Ä#ês¡´ mHé.õ.s¡+>± eékÕj·T $X¯«$<ë´\j·T+, ÁøÏ+<ä $X¯Bø£]+∫q $$<Ûä $düÔs¡D |ü<∏äø±\ <ë«sê ¬s’‘·T ùde˝À ìeT>∑ïyÓTÆe⁄qï~.

@s¡Tyêø£ πø+Á<ë\T 1998`99e dü+e‘·‡s¡+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ˝Àì nìï õ˝≤¢\˝À @s¡Tyêø£ πø+Á<ë\qT @sêŒ≥T #˚j·T&É+ »]–+~. M{Ïì ¬s’‘·T\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñ+#˚ ÄX¯j·T+‘√ õ˝≤¢˝Àì ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ë\T, e´ekÕj·T |ü]XÀ<ÛäHê kÕúHê\ ÁbÕ+>∑D≤\˝À @sêŒ≥T #˚XÊs¡T.

eTTK´ ñ<˚›XÊ´\T: w

eqs¡T\ Ä<Ûë]‘· ø±sê´#·s¡D Á|üD≤[ø£\qT ‘·j·÷s¡T#˚j·T&É+ w kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„qeTTqT πøåÁ‘·kÕúsTT˝À |üØøÏå+#·&É+ w Ç‘·s¡ XÊK\ düeTq«j·T+‘√ s√>∑ìsêΔ]‘· πøåÁ‘· dü+<äs¡Ùq\T w uÛ≤>∑kÕ«eTT´\ $C≤„q eT]j·TT HÓ’|ü⁄D´ X¯øÏÔì ô|+bı+~+#·&É+ w $$<Ûä n_Ûeè~Δ dü+düú\T eT]j·TT düe÷#ês¡ eédüú\qT düeTq«j·T |üs¡#·Tø√e&É+. á πø+Á<ë\T eékÕj·T+ eT]j·TT nqTã+<Ûä dü+düú n~Ûø±s¡T\T eT]j·TT ¬s’‘·T\‘√ ø£*dæø£≥Tº>± |üì#˚düTÔHêïsTT. n˝≤ #˚j·T&É+ <ë«sê XÊgE„\T`¬s’‘·T\T`$düÔs¡D n~Ûø±s¡T\ eT<Ûä´ dü‘·‡+ã+<Ûë\qT yÓTs¡T>∑T|üs¡TdüTÔHêïsTT. $$<Ûä |ü+≥\ô|’ ‘·j·÷s¡T#˚dæq $.dæ.&ç.\qT ¬s’‘·T\ ø√dü+ @s¡Tyêø£ πø+Á<ë\˝À Á|ü<ä]ÙdüTÔ+{≤s¡T. øÏkÕHé y˚Tfi≤\T ìs¡«Væ≤+#·≥+, eékÕj·÷_Ûeè~Δ˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\+<ä]ø° ‘·ØŒ¤<äT (•ø£åD) ìe«≥+, πs&çjÓ÷, {°$ eT]j·TT |üÁ‹ø£\ <ë«sê kÕ+πø‹ø£ düe÷#êsêìï n+~+#·&É+ ≈£L&Ü á @s¡Tyêø£ πø+Á<ë\ u≤<Ûä´‘˚.

@s¡Tyêø£ πø+Á<ë\T 1 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D, ÄeTT<ë\e\dü`532 185, Áoø±≈£îﬁ¯+ õ˝≤¢ bò˛Hé HÓ+:08942`286210, ôd˝Ÿ HÓ+:9989623800

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Á|ü<Ûëq e´ekÕj·T düe÷#ês¡ n~Ûø±], e´ekÕj·T düe÷#ês¡ eT]j·TT Á|ükÕs¡ πø+Á<ä+, >∑T+≥÷s¡T.

2 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ eékÕj·T |ü]XÀ<ÛäHê kÕΔq+ Äes¡D, >±E\¬πs>∑` 535 003, $»j·Tq>∑s¡+ õ˝≤¢. bò˛Hé HÓ+:08922`228812, ôd˝Ÿ HÓ+:9989623801 3 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D, ø=+&Ó+|üP&ç 531 026 ãT#·Ãj·T´ù|≥ eT+&É\+, $XÊK|ü≥ï+ õ˝≤¢ bò˛Hé HÓ+: 08934 226028,ôd˝Ÿ HÓ+: 9989623802 4 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+eékÕj·T |ü]XÀ<ÛäHê kÕúq+ Äes¡D ô|<ë›|ü⁄s¡+ 533 437, ‘·÷s¡TŒ >√<ëe] õ˝≤¢bò˛Hé HÓ+:08852 241853, ôd˝Ÿ HÓ+: 9989623803 5 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D ñ+&ç 534 199, ;ÛeTes¡+ s√&é, |ü•ÃeT >√<ëe] õ˝≤¢. bò˛Hé HÓ+:08816 228322, ôd˝Ÿ HÓ+: 9989623804 6 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D|òüT+≥XÊ\ ë 521 133. ø£ècÕí õ˝≤¢. bò˛Hé HÓ+:08671 254644, ôd˝Ÿ HÓ+: 99896 23805 7 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ ÁbÕ+rj·T eékÕj·T |ü]XÀ<ÛäHê kÕúq+ Äes¡D, ˝≤+ 522034, >∑T+≥÷s¡T õ˝≤¢, bò˛Hé HÓ+: 0863 2524009,ôd˝Ÿ HÓ+: 9989623806 8 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D<ä]Ù ë 523 247, Á|üø±X¯+ õ˝≤¢, bò˛Hé HÓ+ :08407ë254768,ôd˝Ÿ HÓ+: 9989623807 9 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D, $Tì u…’bÕdt s√&ém.¬ø.q>∑sY (b˛dtº), _.$.q>∑sY, HÓ\÷¢s¡T mdt.|æ.mdt.ÄsY. HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ ` 524 004 bò˛Hé HÓ+:0861`2349356, ôd˝Ÿ HÓ+:9989623808 10 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡Dø£*øÏ] ` 517 234. ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢, bò˛Hé HÓ+:08586`276025, ôd˝Ÿ HÓ+:9989623809 11 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D, ãqyêdæ, õ.m˝Ÿ.mdt. bòÕ+ <ä>∑Zs¡, m$Tà>∑q÷s¡T 518 360, ø£s¡÷ï\T õ˝≤¢, bò˛Hé HÓ+: 08512 246559, ôd˝Ÿ HÓ+:9989623810 12 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D, }≥T≈£Ls¡T, ø£&É|ü 516 001, yÓ’.mdt.ÄsY. ø£&É|ü õ˝≤¢, bò˛Hé HÓ+: 08562 231331, ôd˝Ÿ HÓ+:9989623811 13 @s¡Tyêø£ πø+Á<ä+ ø£èwæ $C≤„q πø+Á<ä+ Äes¡D¬s&ç¶|ü*¢ 515 701, ãTø£ÿsêj·T düeTTÁ<ä+ eT+&É\+, nq+‘·|ü⁄s¡eTT õ˝≤¢, bò˛Hé HÓ+:08554 200418, ôd˝Ÿ HÓ+: 9989623812 v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

&Éj·÷Á|òüyéT yê˝Ÿ ìsêàD+ |üPs¡ÔsTTq dü+<äs¡“¤+>± b˛\es¡+ dü+<ä]Ù+∫, ô|’˝≤Hé Ä$wüÿ]+∫q eTTK´eT+Á‹.

Äs¡¶qØ ø±+Áø°{Ÿ˝À ø£+ø£s¡, dæyÓT+{Ÿ, ÇdüTø£, ◊s¡Hé yê&É‘ês¡T. ø±˙ B+{À¢ ªu…+{À HÓ{Ÿμ nH˚ Á|ü‘˚´ø£ πø¢`Áb˛&Éø˘º bÂ&ÉsY $ìjÓ÷–+#ês¡T. ©ø˘ Á|òüP|òt>± Ç~ ñ|üjÓ÷>∑ |ü&ÉT‘·T+~. yê˝Ÿ jÓTTø£ÿ ôd˝ŸŒ¤ yÓsTT{ŸqT ≈£L&Ü ôd{Ÿ #˚düTÔ+~.

b˛\es¡+ ìsêàD+˝À Á|ü<Ûëq n+ø£+ |üP]Ô w

Ç<=ø£ X¯óuÛÑ dü+<äs¡“¤+` n+<ä]˝À ø=‘·Ô ñ‘ê‡Vü≤+ w eTTK´eT+Á‹ 25 kÕs¡T¢ πøåÁ‘· |üs¡´≥q, 63 es¡TÃ´e˝Ÿ $õ{Ÿ‡ dü‘·Œ¤*‘·+

b˛

\es¡+ ãVüQﬁ≤s¡Δø£ kÕ<Ûäø£ ÁbÕC…≈£îº ìsêàD+˝À Á|ü<Ûëq n+ø£+ (&Éj·÷Á|òüyéTyê˝Ÿ) |üPs¡ÔsTT´+~. >√<ëe] es¡<ä Á|üyêVü≤+ e\¢ ÁbÕC…≈£îº ìsêàD≤ìøÏ m≥Te+{Ï n&É¶+≈£î\T sê≈£î+&Ü |üqT\T ì]«|òüTï+>± kÕ–b˛j˚T+<äT≈£î <√Vü≤<ä|ü&˚ ìsêàD Á|üÁøÏj·T |üPs¡ÔsTT´+~. Bì‘√ m˝…¢&É˝≤ dü+‘√wü+, dü+‘·è|æÔ, q÷‘·q ñ‘ê‡Vü≤+ HÓ\ø=HêïsTT. &Éj·÷Á|òü+ yê˝Ÿ nH˚~ #ê˝≤ øÏ¢wüºyÓTÆq ìsêàD Á|üÁøÏj·T. Ç~ uÛÑ÷>∑s¡“¤+˝À ñ+&˚ n+‘·s¡Z‘· &Ü´yéT. 1,400 $÷≥s¡T¢ bı&Ée⁄Hê 5 n&ÉT>∑T\ eT+<ä+‘√ ì]à+∫q &Éj·÷Á|òü+yê˝Ÿ ì»+>± #ÓbÕŒ\+fÒ uÛÑ÷>∑s¡“+˝À ì]à+∫q #Ó’Hê yê˝Ÿ ˝≤+{Ï~. n~ uÛÑ÷$Tô|’q ì]à+#ês¡T, Ç~ uÛÑ÷$T˝À|ü\ ì]à+#ês¡T. n+‘˚ ‘˚&Ü. |ü⁄sê‘·q ø√≥\ eT+<ä+‘√ düe÷q+>± Bìì ≈£L&Ü 5 n&ÉT>∑T\ eT+<ä+‘√ ì]à+#ês¡T. >∑{Ïº |ü⁄Hê~ ‘·–˝Ò es¡≈£î 130 n&ÉT>∑T\ ˝À‘·T qT+∫ 307 n&ÉT>∑T\ ˝À‘·T es¡≈£î &Éj·÷Á|òü+ yê˝Ÿ ø£≥Tºã&ç »s¡>∑&É+ $X‚wü+. >√<ëe] es¡<ä\≈£î \÷CŸ kÕsTT˝Ÿ, dæ˝Ÿº, Á>±yÓ˝Ÿ, XÊ+&é‘√ ©ø˘ ø±≈£î+&Ü uÛÑ÷>∑s¡“¤+˝À ì]à+∫q ø£+#·Tø√≥ nqïe÷≥. Äs¡¶qØ ø±+Áø°{Ÿ ø±≈£î+&Ü bÕ¢dæºø˘ ø±+Áø°{Ÿ Bì ìsêàD+˝À yê&É≥+ Ç+ø√ $X‚wü+. kÕ<Ûës¡D+>± 22

ø±\+ 79 s√E\T). &Éj·÷Á|òü+ yê˝ŸqT ôd+≥sY #˚düT≈£îì >√<ëe] q~øÏ n≥T, Ç≥T 150 $÷≥s¡T¢ m>∑Teq, 150 $÷. ~>∑Teq msYÔ ø£+ sêø˘ |òæ˝Ÿ &ÜýéT 150 n&ÉT>∑T\ m‘·TÔq, 15 $÷≥s¡¢ yÓ&É\TŒ‘√ ì]àkÕÔs¡T. &Éj·÷Á|òü+ yê˝Ÿ n&ÉT>∑Tq ñ+≥T+~, msYÔ ø£+ sêø˘ |òæ˝Ÿ &ÜýéT uÛÑ÷$Tô|’q ñ+≥T+~. ø±|òüsY &ÜýéT |üqT\T ≈£L&Ü C…{Ÿ Á>∑e⁄+&ç+>¥ $<Ûëq+˝À |üP]Ô ne⁄‘·THêïsTT. m>∑Te ø±|òüsY &ÜýéT 2,500 $÷≥s¡¢ bı&Ée⁄, ~>∑Te ø±|òüsY &ÜýéT 1,600 $÷. bı&Ée⁄‘√ ì]àdüTÔHêïs¡T. 2017 pHé 8q πøåÁ‘·kÕúsTT |üs¡´≥q≈£î b˛\es¡+ e∫Ãq eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT≈£î Äs√E Á|ü|ü+#· düeTTÁ<ä ~H√‘·‡e+>± nø£ÿ&ç n~Ûø±s¡T\T $e]+#ês¡T. n|ü⁄Œ&˚ eTTKéT+Á‹ eT~˝À ª»\dæ]øÏ Vü‰s¡‹μ ø±s¡´Áø£eT+ Ä˝À#·q≈£î n+≈£îsês¡ŒD »]–+~. ô|<ä› q<äT\≈£î m≥÷ |ü⁄wüÿsê\T, ≈£î+uÛÑy˚Tfi≤\T »s¡T>∑T‘·THêïsTT. ø±˙ ∫qï q<äT\T, yê>∑T\T, e+ø£\T, ‘·~‘·s¡ ∫qï»\eqs¡T\ ÁbÕ<Ûëq´‘·ô|’ ≈£L&Ü Á|ü»\qT #Ó’‘·q´ |üs¡#ê\qï Ä˝À#·q≈£î lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. ôdô|º+ãsY 5, 6, 7 ‘˚B\˝À eT÷&ÉTs√E\bÕ≥T »\dæ]øÏ Vü‰s¡‹ ø±s¡´Áø£e÷ìï ìs¡«Væ≤+#ê\qï ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïs¡T. @s¡Tyêø£, eq+èTq+, ˙s¡T`Á|ü>∑‹, »\ dü+s¡ø£åD ñ<äéT+ ‘·s¡Vü‰˝ÀH˚ »\dæ]øÏ Vü‰s¡‹ ø±s¡´Áø£e÷ìï #˚|ü{≤ºs¡T. ˙{Ïeqs¡T\ ÁbÕ<Ûëq´‘·qT >∑Ts¡TÔ#˚j·T&É+, uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤\T ô|+#·&É+, ˙{Ï <äTu≤sê n]ø£≥º&É+ e+{Ïyê{Ïô|’ ne>±Vü≤q ô|+#·T‘·THêïs¡T. ˇø£yÓ’|ü⁄ ÁbÕC…≈£îº\ ìsêàD+, eTs√yÓ’|ü⁄ uÛÑ÷>∑s¡“¤»˝≤\ ô|+|ü⁄, Ç+ø√yÓ’|ü⁄ ˙{Ï ÁbÕ<Ûëq´‘·ô|’ Á|ü»˝À¢ #Ó’‘·q´+ ô|+#·&É+ ˇø£ uÛÑ^s¡<∏ä Á|üj·T‘·ï+>± #˚düTÔHêïs¡T. sêÅcÕºìï ø£s¡e⁄ s¡Væ≤‘·+>± s¡÷bı+~+#ê\H˚~ ˇø£ Bø£å>± #˚|ü{≤ºs¡T. Bìì ˇø£ düyê˝Ÿ>± rdüT≈£îì, ÁbÕC…≈£îº\ |üqT\T ≈£L&Ü ]ø±s¡T¶ ø±\ eé~Û˝À |üP]Ô #˚düTÔHêïs¡T. >∑‘·+˝À s√E≈£î 6 y˚\ ≈£L´. $÷ ø±+Áø°{Ÿ ]ø±s¡T¶ ø±>±<ëìì n~Û>∑$T+∫ 11,158 ≈£L´_ø˘ $÷≥s¡¢ ø±+Áø°{Ÿ y˚XÊs¡T. s¡÷.450 ø√≥¢ e´j·T+‘√ &Éj·÷Á|òü+ yê˝Ÿ ìsêàD+ |üP]Ô#˚XÊs¡T. s√E≈£î 2,500 eT+~ dæÿ˝Ÿ¶, nHé dæÿ˝Ÿ¶ es¡ÿs¡T¢, kÕ<Ûës¡D ≈£L©\‘√ bÕ≥T>± <ë<ë|ü⁄ 500 eT+~ Ç+õ˙s¡T¢ á ãèVü≤‘·Ôs¡ j·T»„+˝À bÕ\T |ü+#·Tø√e&É+ $X‚wü+.

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Á|ü‹ k˛eTyês¡+ eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT b˛\yês¡+>± ô|≥Tº≈£îì ÁbÕC…≈£îº ìsêàD |üqT\qT m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT dü$÷øÏå+#·&É+, 63 ees¡TÃé˝Ÿ $õ{Ÿ‡, 25 |ò”˝Ÿ¶ $õ{Ÿ‡‘√ nø£ÿ&çyê]˝À ñ‘ê‡Vü≤+ ì+|æ mø£ÿ&Ü m≥Te+{Ï Ä≥+ø±\T sê≈£î+&Ü |üs¡ý˚øÏå+#·&É+ dü‘·Œ¤*‘ê\qT Ç∫Ã+~. <˚X¯+˝À mH√ï ÁbÕC…≈£îº\ ìsêàD+ »]–+~ ø±˙ mø£ÿ&Ü Ç+‘· |ü≥Tº<ä\>±, Ç+‘· ñ‘ê‡Vü≤+>±, Ç+‘· |üø£&É“+B>±, á$<ÛäyÓTÆq Á|üD≤[ø±‘·àø£+>±, Á|ü‹ ìeTTwü+ |üs¡ý˚ø£åD˝À ÁbÕC…≈£îº ìsêàD+ »s¡>∑&É+ e÷Á‘·+ Ç<˚ Á|ü<∏äeT+. b˛\es¡+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î JeHê&ç. Bìì |üP]Ô#˚j·T&É+ô|’H˚ sêh Á|ü»\ uÛÑ$wü´‘·TÔ n+‘ê Ä<Ûës¡|ü&çe⁄+~. n+<äTπø n‘·´~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´+ Ç∫Ã ÁbÕC…≈£îº ìsêàD+ ˇø£ ãèVü≤‘·Ôs¡ j·T»„+>± #˚düTÔHêïs¡T. Á|ü»\ düVü≤ø±s¡+, πø+Á<ä+ ‘√&ÜŒ≥T nìï$<Ûë˝≤ ‘√&Ó’‘˚ b˛\es¡+ ìsêàD≤ìï X¯s¡y˚>∑+>± |üP]Ô#˚j·÷\qï<˚ eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT eTVü‰ dü+ø£\Œ+.

‘·ìF\T #˚XÊqT. 25kÕs¡T¢ ÁbÕC…≈£îºqT Á|ü‘·´ø£å+>± |ü]o*+#êqT. Ç~ n~Ûø±s¡T˝À¢ dü÷Œ]Ôì∫Ã+~ nHêïs¡T dæm+. eT<Ûä´˝À nH˚ø£ Çã“+<äT\T e#êÃsTT. πø+Á<ä+ dü]>±Z düVü≤ø£]+#·˝Ò<äT. n˙ï m<äTs=ÿì |üqT\T y˚>∑+>± »]π>˝≤ #·÷XÊ+. Ç|üŒ{Ïes¡≈£î s¡÷.14 y˚\ø√≥T¢ Ks¡TÃ #˚XÊ+, yÓTT‘·Ô+ ÁbÕC…≈£îº≈£î s¡÷.58 y˚\ ø√≥T¢ nedüs¡+. Ç+<äT˝À s¡÷.5 y˚\ ø√≥¢ $<äT´‘Y ÁbÕC…≈£îºøÏ Ks¡TÃ ne⁄‘·T+~. 52 y˚\ ø√≥¢˝À Ç|üŒ{Ïπø s¡÷.14 y˚\ ø√≥T¢ Ks¡TÃ ô|≥º>± Ç+ø± s¡÷.38 y˚\ ø√≥T¢ Ks¡TÃ #˚j·÷*‡ ñ+<äHêïs¡T. n+<äT˝À uÛÑ÷ùdø£s¡D, ÄsY n+&é ÄsY bÕ´πøJøÏ s¡÷.28 y˚\ ø√≥T¢ Ks¡TÃ ne⁄‘·T+~. á ÁbÕC…≈£îº |üP]Ô nsTT‘˚ 7.20 \ø£å\ mø£sê\≈£î kÕ>∑T˙s¡T n+<äT‘·T+~. 40 \ø£å\ mø£sê\T dæÔØø£s¡D »s¡>∑qT+~. lø±≈£îﬁ¯+ qT+&ç nq+‘·|ü⁄s¡+ es¡≈£î ˙{Ï m<ä›&ç ˝Ò≈£î+&Ü #˚dæ ø£s¡Te⁄s¡Væ≤‘· sêh+>± e÷sêÃ\qï<˚ Hê <Û˚´j·T+ nHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT.

b˛\es¡+˝À ø=‘·Ô ]ø±s¡T¶

ªªÇ|üŒ{Ïπø yÓTT‘·Ô+ ÁbÕC…≈£îº |üqT\T 55.12 XÊ‘·+ |üqT\T |üPs¡Ôj·÷´sTT. ôV≤&é esYÿ‡ |üqT\T 38.2 XÊ‘·+, ≈£î&çø±\Te 89 XÊ‘·+, m&ÉeTø±\Te 65 XÊ‘·+ |üqT\T »]>±j·Tì d”Œ˝Ÿ y˚ |üqT\T y˚>∑+ n+<äT≈£îHêïsTT. ‘·«s¡˝À nìï ]ø±s¡T¶\T n~Û>∑$T+#·uÀ‘·THêï+ nHêïs¡T #·+Á<äu≤ãT. ÁbÕC…≈£îº≈£î 1,67,213 mø£sê\T nedüs¡+ ø±>± 1,10,330 mø£sê\T ùdø£]+#ê+. Ç+ø± 55,650 mø£sê\T ùdø£]+#ê*‡ ñ+~. BìøÏ 6,373 ø√≥T¢ nedüs¡+ ø±>± s¡÷.5,653 ø√≥T¢ Ks¡TÃ ô|{≤ºs¡T. s¡÷.21 y˚\ ø√≥T¢ Çyê«*‡ ñ+~. \ø£å ≈£î≥T+u≤\≈£î |ü⁄qsêyêdü+ ø£*ŒdüTÔHêï+ nHêïs¡T,μμ #·+Á<äu≤ãT. b˛\es¡+ ô|’˝≤Hé Ä$wüÿs¡D dü+<äs¡“¤+>± b˛\es¡+ Ä+Á<ÛäT\ JeHê&ç {°wüs¡TºqT $&ÉT<ä\ #˚XÊsêj·Tq.

ø£s¡Te⁄qT ‘·]$T y˚j·T&ÜìøÏ ø±≥Hé ø±\+˝À ‘·\ô|{Ïºq b˛\es¡+ ÁbÕC…≈£îº eTs√ @&Ü~˝À |üP]Ôø±uÀ‘·T+~. <˚X¯+˝ÀH˚ n‹ô|<ä› uÛ≤Ø ÁbÕC…≈£îº ìsêàD+ j·TT<äΔ ÁbÕ‹|ü~ø£q kÕ>∑≥+ dæm+ #·+Á<äu≤ãT |ü≥Tº<ä\≈£î, ìã<äΔ‘·≈£î, ∫‘·ÔX¯ó<äΔøÏ n<ä›+ |ü&ÉT‘·T+~. ãVüQfi¯ Á|üjÓ÷»Hê\T #˚≈£Ls¡ÃqTqï á ãVüQfi≤s¡úø£ ÁbÕC…≈£îº ìsêàD+ ø√dü+ ◊<äTø√≥¢ Ä+Á<ÛäT\T ◊<äT <äXÊu≤Δ\T>± ‘·s¡ã&ç m<äTs¡T #·÷düTÔHêïs¡T. ÁbÕC…≈£îº˝À n‘·´+‘· Á|ü‹cÕº‘·àø£yÓTÆq &Éj·÷Á|òüyéT yê˝Ÿ ìsêàD+ |üP]Ô nsTT+~. Bìì C≤‹øÏ n+øÏ‘·$T∫Ã Á|ü‘˚´ø£ ô|’˝≤Hé Ä$wüÿ]+#ês¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT. á dü+<äs¡“¤+>± Äj·Tq e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ‘Ó\T>∑T C≤‹ JeHê&ç nsTTq b˛\es¡+ ÁbÕC…≈£îº≈£î &Éj·÷Á|òüyéT yê˝Ÿ ìsêàD≤ìï $»j·Te+‘·+>± |üP]Ô#˚dæ ø°\ø£ yÓTÆ\TsêsTTì <ë{≤eTHêïs¡T. &Éj·÷Á|òü+ yê˝Ÿ n+fÒ uÛÑ÷>∑s¡“¤+˝À ì]à+#˚~. <ë<ë|ü⁄ 95 $÷≥s¡¢ ˝À‘·T˝À ì]à+#ês¡T. Bì yÓ&É\TŒ 1.5 $÷≥s¡T¢, q~˝À 1396.60 $÷≥s¡¢ bı&Ée⁄q ì]à+#ês¡T. ¬s+&˚ d”»q¢˝À 414 |üì~Hê˝À¢ |üP]Ô#˚XÊs¡T nHêïs¡T. Bìì C≤‹øÏ n+øÏ‘·+ #˚j·T&É+ ‘·q n<äèwüºeTì eTTKéT+Á‹ á dü+<äs¡“¤+>± nHêïs¡T. 2019pHé Hê{ÏøÏ Á>±${° <ë«sê ˙fi¯ófl ÇkÕÔ+ nHêïs¡T. 414 |üì~Hê˝À¢ ì]à+∫q u≤esY - m˝Ÿ n+&é {Ï dü+düú Ç+»˙s¡¢qT, n~Ûø±s¡T\qT dæm+ dü‘·ÿ]+#ês¡T. ø±+Áø°≥T |üqT˝À¢ dü]ø=‘·Ô ]ø±s¡T¶ düèwæº+∫q qej·TT>∑ dü+düú Á|ü‹ì<ÛäT\qT n_Ûq+~+#ês¡T. <˚X¯eT+‘ê b˛\es¡+ yÓ’|ü⁄ #·÷düTÔ+~ nHêïs¡T. <˚X¯+˝ÀH˚ n‹ô|<ä› ÁbÕC…≈£îº˝À¢ b˛\es¡+ ˇø£≥ì, Ç˝≤+{Ï ÁbÕC…≈£îº uÛÑ$wü´‘·TÔ˝ÀqT ñ+&É<äì, qB >∑s¡“¤+˝À 95 $÷≥s¡T¢ ˝À‘·T qT+∫ &Éj·÷Á|òüyéT yê˝Ÿ ì]à+#·&ÉeTH˚ |òüTq‘· kÕ~Û+∫q ÁbÕC…≈£îº˝À¢ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ Ç~ ¬s+&Ée~ nHêïs¡T #·+Á<äu≤ãT. sêh yê´|üÔ+>± 13 õ˝≤¢\ qT+&ç e∫Ãq ¬s’‘·T\qT ñ<˚›•+∫ Á|üdü+–+#ês¡T.

HêD´‘· |ü~+‘·\T ô|]–+~ Á|ü|ü+#·+˝Àì nìï uÛÑ÷>∑s¡“¤ ÁbÕC…≈£îº |üqT\qT u≤esY dü+düú #˚dæ+~. &Éj·÷Á|òüyéT yê˝Ÿ ìsêàD+˝À uÛ≤>∑+, u…+{À HÓ{Ÿ $TÁX¯eT+‘√ ø£*|æ bÕ¢dæºø˘ ø±+Áø°≥T y˚XÊs¡T. B+‘√ HêD´+ |ü~+‘·\T ô|]–+~. Bìe\¢ #·Tø£ÿ˙s¡T øÏ+<ä≈£î Ç+ø£<äT nHêïs¡T. 63 kÕs¡T¢ ÁbÕC…≈£îº es¡TÃ´e˝Ÿ

p˝…’ 2018

ÁbÕC…≈£îº 55 XÊ‘·+ |üP]Ô

24 >∑+≥˝À¢ 11,158 ≈£L´.$÷ ø±+Áø°≥T ªªˇø£ÿ s√E˝À ø±ﬁ‚X¯«s¡+ ÁbÕC…≈£îº˝À 250 |òüTq|ü⁄ ≈£L´_ø˘ $÷≥s¡¢ ø±+Áø°≥T |üì#˚ùdÔ b˛\es¡+˝À 24 >∑+≥˝À¢ 11,158 |òüTq|ü⁄ ≈£L´.$÷ y˚Ts¡ ø±+Áø°≥T y˚j·T&É+ ]ø±s¡T¶. á |òüTq‘· n+<ä]~. ÁbÕC…≈£îº |üqT˝À¢ #ÓeT{À&ÉTdüTÔqï n+<ä]ø° n_Ûq+<äq\T. Ç<˚ dü÷Œ]Ô‘√ msYÔ ø£+ sêø˘ |òæ˝Ÿ &Ü´+ |üqT\T ≈£L&Ü y˚>∑e+‘·+ #˚j·÷*. ø±|òüsY &Ü´+ |üqT\T,W{Ÿ Á>∑e⁄{Ï+>¥ $<Ûëq+˝À |üP]Ô#˚düTÔHêï+. b˛\es¡+ |üP]Ô#˚j·T&É+ eTq+<ä] dü+ø£\Œ+. kÕàsYº yê≥sY Á–&é s¡÷bı+~+#·&É+ eTq \ø£å´+μμ nHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT. á ø±s¡´Áø£eT+˝À »\eqs¡T\ eT+Á‹ <˚$H˚ì ñe÷, |æ‘êì dü‘·´Hêsêj·TD, »\ eqs¡T\ ø±s¡´<ä]Ù X¯•uÛÑ÷wüDY ≈£îe÷sY, ámHéd” m+.yÓ+ø£fÒX¯«s¡sêe⁄ bÕ˝§ZHêïs¡T.

|ü~y˚\ ø√≥T¢ Çe«+&ç : eTTK´eT+Á‹ ˝ÒK b˛\es¡+ ÁbÕC…≈£îº ìsêàD≤ìøÏ 2013`14 <Ûäs¡\ Á|üø±s¡+ düe]+∫q n+#·Hê\T ÄyÓ÷~+#˚˝À>± ‘·ø£åD+ s¡÷.10 y˚\ ø√≥T¢ $&ÉT<ä\ #˚j·÷\ì Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT πø+Á<ä »\eqs¡T\XÊK eT+Á‹ ì‹Hé >∑&ÉÿØøÏ $qï$+#ês¡T. á y˚Ts¡≈£î Äj·Tq ˇø£ ˝ÒK sêXÊs¡T. ª2010`11 n+#·Hê\ Á|üø±s¡+ Ç+ø± s¡÷.431.27 ø√≥T¢, Ç|üŒ{Ïπø sêh+ Ks¡TÃ #˚dæq yÓTT‘·Ô+˝À s¡÷.1504.14 ø√≥T¢ (yÓTT‘·Ô+ s¡÷.1935.41 ø√≥T¢) sêyê*. á ì<ÛäT\˙ï ‘·ø£åD+ n+~+#˚ @sêŒ≥T #˚j·÷*,μ nì Äj·Tq ø√sês¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

ø=‘·Ô @&Ü~‘√ bÕ≥T Á|ü»\ eTT+–{À¢ ªøÏj·÷μ ø±s¡T! kÂø£sê´\ rs¡TqT øÏj·÷ Á|ü‹ì<ÛäT\T eT+Á‹øÏ $e]+#ês¡T.

øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ Ä<Ûä«s¡´+˝À •ø£åD πø+Á<ä+

q+‘·|ü⁄s¡eTT õ˝≤¢˝À ø=‘·Ô>± @sêŒf…Æq øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ ø£+ô|˙ Ä<Ûä«s¡´+˝À ‘·j·÷s¡j˚T´ ø±s¡¢qT m{Ïº |ü]dæú‘·T˝À¢q÷ e#˚Ã »qe] ˇø£≥e ‘˚B Hê{ÏøÏ e÷¬sÿ{À¢ Á|üy˚X¯ô|{≤º\ì sêÁwüº eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT Ä ø£+ô|˙ uÛ≤s¡‘· Á|ü‹ì<ÛäT\qT Ä<˚•+#ês¡T. øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ Á|ü‹ì<ÛäT\T pHé 12q yÓ\>∑|üP&ç dü∫yê\j·T+˝À eTTKéT+Á‹‘√ uÛÒ{° nj·÷´s¡T. á dü+<äs¡“¤+>± Ä ø£+ô|˙Á|ü‹ì<ÛäT\T øÏj·÷yÓ÷{≤sY‡ bÕ¢+{Ÿ |üqT\ |ü⁄s√>∑‹ì M&çjÓ÷ <ë«sê Á|ü<ä]Ù+∫, $esê\qT ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. á dü+<äs¡“¤+>± eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT e÷{≤¢&ÉT‘·÷, |ü]bÕ\q˝À ‘·q y˚>±ìï øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ ≈£L&É n+<äT≈£î+≥Tqï<ä+≥÷ |üqT\ |ü⁄s√>∑‹ô|’ dü+‘·è|æÔì e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. e#˚Ã 2019q÷‘·q dü+e‘·‡s¡+˝À eTq <˚X¯+˝À ñ‘·Œ‘·Ôj˚T´ ‘=* øÏj·÷ ø±s¡TqT <˚XÊìøÏ n+~+#ê\ì dü÷∫+#ês¡T. øÏj·÷ ø£+ô|˙øÏ dü+ã+~Û+∫ HÓ\ø=qï uÛÑ÷ ùdø£s¡D düeTdü´qT ‘·ø£åDy˚T |ü]wüÿ]+#ê\ì nq+‘·|ü⁄s¡eTT õ˝≤¢ø£˝…ø£ºsYqT Ä<˚•+#ês¡T. á ø£+ô|˙ <ë«sê nq+‘·|ü⁄s¡eTT õ˝≤¢˝Àì j·TTe‘·≈£î Ä{ÀyÓTTu…’˝Ÿ $uÛ≤>∑+˝À HÓ’|ü⁄D´+ ø£*Œ+#·&ÜìøÏ øÏj·÷, @|” HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ dü+düú\T dü+j·TTø£Ô+>± Á|ü‘˚´ø£ •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£e÷ìï #˚|ü&ÉT‘·THêïj·Tì eTTKéT+Á‹ ‘Ó*bÕs¡T.

ªøÏj·÷μ ø£+ô|˙˝À kÕúì≈£î\πø ñ<√´>±\T øÏj·÷ ø±s¡¢ ‘·j·÷Ø |ü]ÁX¯eT\T kÕúì≈£î\πø q÷s¡TXÊ‘·+ ñ<√´>∑ neø±XÊ\T ø£*Œ+#·qTqï≥T¢ Ä ø£+ô|˙ y˚TH˚õ+>¥ &Ó’¬sø£ºsY VüA´HéwæyéT sêÁwüº |ü]ÁX¯eT\XÊK eT+Á‹ neTs¡Hê<∏ä¬s&ç¶øÏ Vü‰MT Ç#êÃs¡T. øÏj·÷ ø£+ô|˙ Á|ü‹ì<ÛäT\T eT+Á‹‘√ ≈£L&Ü Á|ü‘˚´ø£+>± uÛÒ{° nj·÷´s¡T. á dü+<äs¡“¤+>± eT+Á‹ yê]‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Á|üuÛÑT‘·«+‘√ ≈£î<äTs¡TÃ≈£îqï ˇ|üŒ+<ëìøÏ ˝Àã&ç kÕúì≈£î\πø ñ<√´>±\T ø£*Œ+#ê\ì yê]øÏ >∑Ts¡TÔ #˚XÊs¡T. ø£+ô|˙˝À |üì#˚ùd ñ<√´>∑T\ Á|üjÓ÷»Hê\ø√dü+ ì]à+#˚ {ÖHéwæ|t, HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ πø+Á<ä+, bÕ¢+{Ÿ˝À @sêŒ≥T #˚düTÔqï eTÚ*ø£

nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢˝Àì ô|qT>=+&É˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêh HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ dü+düú, øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ Ä<Ûä«s¡´+˝À pHé 20q uÒdæø˘ f…øÏïø£˝Ÿ Áf…’ì+>¥ •ø£åD πø+Á<ä+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~. á •ø£åD≤ πø+Á<ëìï øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ m+&ç ≈£Lø˘ VüA´Hé wæyéT, m|æmdtmdt &çdæ m+&ç, d”áy√ ¬ø. kÕ+ã•esêe⁄, nq+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY Ms¡ bÕ´+&É´Hé CÀ´‹ Á|ü»«\q #˚dæ ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. á dü+<äs¡“¤+>± ¬ø. kÕ+ã•esêe⁄ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ á @&Ü~ |òæÁãe] 14q øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ m+&ç ‘·q‘√ $»j·Tyê&É˝À ‘=*kÕ] düe÷y˚X¯+ nj·÷´s¡ì >∑Ts¡TÔ #˚düT≈£îHêïs¡T. Ä dü+<äs¡“¤+>± ‘·eT dü+düú≈£î nedüs¡yÓTÆq HÓ’|ü⁄D´+ ø£*–q nuÛÑ´s¡Tú\qT m˝≤ m+|æø£ #˚düTø√yê\qï<ëìô|’ ‘·eT‘√ yês¡T #·]Ã+#ês¡Hêïs¡T. ‘·≈£îÿe ø±\+˝ÀH˚ }Væ≤+#·q+‘· y˚>∑+>± øÏj·÷ dü+düú ìsêàD≤\T |üP]Ô #˚k˛Ô+<äHêïs¡T. øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡˝À Á|ü‘˚´ø£+>± nq+‘·|ü⁄s¡+õ˝≤¢ yêdüT\πø yÓTT<ä≥ ñ<√´>±\T Çyê«\ì ìs¡ísTT+∫+<äHêïs¡T. n+<äT˝À uÛ≤>∑+>±H˚ øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ dü+düú˝À |üì#˚ùd+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq HÓ’|ü⁄D´+ ø£*–q nuÛÑ´s¡Tú\qT m+|æø£ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£î m|æmdtmdt &çdæ‘√ ø£*dæ uÒdæø˘ f…øÏïø£˝Ÿ Áf…’ì+>¥ ù|s¡T‘√ 2y˚\ eT+~øÏ •ø£åD Çe«qT+<äì ‘Ó*bÕs¡T. ‘=*$&É‘·>± õ˝≤¢ q\TeT÷\\ qT+∫ e∫Ãq yê]øÏ edü‹‘√ ≈£L&çq •ø£åD ÇdüTÔHêïeTHêïs¡T. ‘·«s¡˝ÀH˚ ¬s+&√ •ø£åD≤ πø+Á<ëìï nq+‘·|ü⁄s¡+˝Àì bÕ*f…øÏïø£˝Ÿ ø±˝ÒJ˝À ÁbÕs¡+_ÛkÕÔeTì kÕ+ã•esêe⁄ ‘Ó*bÕs¡T. á •ø£åD |üP]Ô #˚dæq yê]˝À yÓT]{Ÿ nuÛÑ´s¡Tú\qT m+|æø£ #˚dæ øÏj·÷ yÓ÷{≤sY‡ yês¡T Ç+≥s¡T«´\T ìs¡«Væ≤+∫ ñ<√´>±\T ÇkÕÔs¡ì #ÓbÕŒs¡T. nsTT‘˚ •ø£åD bı+~q $T>∑‘ê nuÛÑ´s¡Tú\T ìsêX¯ #Ó+<ë*‡q nedüs¡+ ˝Ò<äì.. øÏj·÷≈£î nqTã+<Ûä+>± @sêŒ≥j˚T´ dü+düú\˝À yê]øÏ ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇkÕÔs¡ì #ÓbÕŒs¡T. ádü+<äs¡“¤+>± øÏj·÷ dü+düú j·÷»e÷Hê´ìøÏ õ˝≤¢ nìï $<Ûë\T>± düVü≤ø£]+∫q õ˝≤¢ n~Ûø±s¡ j·T+Á‘ê+>±ìøÏ Äj·Tq n_Ûq+<äq\T ‘Ó*bÕs¡T. |ü]ÁX¯eT\≈£î HÓ’|ü⁄D´+ ø£*–q nuÛÑ´s¡Tú\qT n+~+#˚+<äT≈£î m|æmdtmdt&çdæ Á|ü‘˚´ø£+>± •ø£åD≤ ø±s¡´Áø£e÷\T ìs¡«Væ≤düTÔ+<äì. kÕ+ã•esêe⁄ #ÓbÕŒs¡T. nq+‘·s¡+ •ø£åD≤ πø+Á<ä+˝À @sêŒ≥T #˚dæq esYÿ ùdºwüq¢qT yês¡T |ü]o*+#ês¡T. á ø±s¡´Áø£eT+˝À õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY Ms¡ bÕ´+&É´Hé, &çÄ]¶m |æ&ç sêe÷sêe⁄, bÕ*f…øÏïø˘ Á|æì‡|ü˝Ÿ πøX¯e #·+Á<ä, õ˝≤¢ |ü]ÁX¯eT\XÊK y˚TH˚»sY düT<äs¡ÙHé sêE, m|æmdtmdt &çdæ d”ìj·TsY y˚TH˚»sY Á|üB|t, õ˝≤¢ y˚TH˚»sY lø±+‘Y Ç‘·s¡ kÕúìø£ Á|üuÛÑT‘·« n~Ûø±s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

yê´+Á<Ûä˝À <ë<ë|ü⁄ s¡÷.2,954 ø√≥¢ ô|≥Tºã&ç‘√ ø=‘·Ô>± eTs√ Hê\T>∑T |ü]ÁX¯eT\T sêuÀ‘·THêïsTT. á |ü]ÁX¯eT\qT nq+‘·|ü⁄s¡eTT, ∫‘·÷Ôs¡T, $XÊK|ü≥ï+ ÁbÕ+‘ê\˝À HÓ\ø√\ŒqTHêïs¡T. nq+‘·|ü⁄s¡eTT õ˝≤¢˝À Á>±uŸ yÓTwæHé ≥÷˝Ÿ‡ Ç+&çj·÷ Ä<Ûä«s¡´+˝À s¡÷.304 ø√≥¢ ô|≥Tºã&ç‘√ yÓTwæHé ≥÷˝Ÿ‡ ñ‘·Œ‹Ô |ü]ÁX¯eTqT @sêŒ≥T #˚j·TqTHêïs¡T. Ç+<äT˝À 400 eT+~øÏ ñbÕ~Û neø±XÊ\T \_Û+#·qTHêïsTT. ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢˝Àì s¡÷.150 ø√≥¢ ô|≥Tºã&ç‘√ 1200 eT+~øÏ ñbÕ~Û neø±XÊ\T ø£*Œ+#˚ m\Áø±ºìø˘ e÷qT´bòÕ´ø£Ã]+>¥ ôd˝Ÿø±Hé Ç+ô|ø˘‡ |ü]ÁX¯eTqT @sêŒ≥T #˚j·TuÀ‘·THêïs¡T. n˝≤π> Ç<˚ õ˝≤¢˝À eTs√ s¡÷.500 ø√≥¢ ô|≥Tºã&ç‘√ 430eT+~øÏ ñbÕ~Û neø±XÊ\T \_Û+#˚ kÕàsYº |òü⁄&é *$Tf…&é ø£+ô|˙ Ä<Ûä«s¡´+˝À ª¬s&û ≥÷ á{Ÿμ bÕ´πøCŸ¶ ÄVü‰s¡ ‘·j·÷Ø j·T÷ì{ŸqT @sêŒ≥T #˚j·TuÀ‘·THêïs¡T. ôdsTT+{Ÿ >√uÀsTTHé Ç+&çj·÷ ø£+ô|˙ Ä<Ûä«s¡´+˝À $XÊK|ü≥ï+˝À düTe÷s¡T ¬s+&ÉTy˚\ ø√≥¢ n+#·Hê ô|≥Tºã&ç‘√ bÕ¢düºsYuÀs¡T¶, >±´dt ñ‘·Œ‹Ô j·T÷ì{ŸqT @sêŒ≥T #˚j·TqTHêïs¡T. á |ü]ÁX¯eTe\¢ 450 eT+~øÏ ñbÕ~Û neø±XÊ\T \_Û+#·qTHêïsTT. eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT n<Ûä´ø£å‘·q ìs¡«Væ≤+∫q sêÁwüºkÕúsTT ô|≥Tºã&ÉT\ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£ eT+&É* (mdt◊|”;) uÛÒ{°˝À n~Ûø±s¡T\T á |ü]ÁX¯eT\ |ü⁄s√>∑‹ô|’ $e]+#ês¡T.

bıs¡T>∑T sêÁcÕº\ø£+fÒ n~Ûø£ sêsTTr\T : #·+Á<äu≤ãT ø=‘·Ô>± @sêŒf…Æq qyê´+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ sêÁwüº bÕ]ÁXÊ$Tø±_Ûeè~Δ \øå±´ìï #˚s¡T≈£îH˚+<äT≈£î M\T>± bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô\T, W‘ê‡Væ≤ø£y˚‘·Ô\≈£î bıs¡T>∑TsêÁcÕº\ø£+fÒ n~Ûø£+>± sêsTTr\T Çyê«\ì eTTK´eT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT n~Ûø±s¡T\≈£î dü÷∫+#ês¡T. Ç+<äTø√dü+ nedüs¡yÓTÆ‘˚ ìã+<Ûäq\T dü&É*+#ê\ì dü÷∫+#ês¡T. düT\uÛÑ‘·s¡yÓTÆq yê´bÕs¡ ìs¡«Vü≤D≈£î M\T>± bÕ]ÁXÊ$Tø£ yê‘êes¡D+

ø£*Œ+#·>∑*–q|ü⁄Œ&˚ ô|≥Tºã&ç<ës¡T\T m≈£îÿe>± Äø£]¸‘·T\e⁄‘ês¡Hêïs¡T. $XÊK|ü≥ï+˝À uÛÑ÷eTT\ <Ûäs¡\T m≈£îÿe>± ñqï+<äTe\¢ ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢˝À |ü]ÁX¯eT\qT Áb˛‘·‡Væ≤+#ê\ì eTTK´eT+Á‹ dü÷∫+#ês¡T. ‹s¡T|ü‹ qT+∫ HÓ\÷¢s¡T <ëø± m\Áø±ºìø˘ , Vü‰sY¶y˚sY |ü]ÁX¯eT\‘√ n_Ûeè~Δ #Ó+<ë\ì n_ÛÁbÕj·T|ü&Ü¶s¡T. m\Áø±ºìø˘‡, Vü‰sY¶y˚sY s¡+>±\˝À <ë<ë|ü⁄ 400$T*j·THé j·T÷mHé &Ü\s¡¢ y˚Ts¡≈£î m>∑TeT‘·T\≈£î neø±X¯+ ñqï<äì eTTK´eT+Á‹ #ÓbÕŒs¡T.

ø=]j·THé yê´bÕs¡ ~>∑ZC≤\‘√ #·s¡Ã p˝…’ 10q ø=]j·THé n<Ûä´≈£åî&ÉT uÛ≤s¡‘Y |üs¡´≥q≈£î edüTÔHêïs¡ì, Äj·Tq‘√bÕ≥T Vü‰»s¡j˚T´ XÊ+dü+>¥, VüA´+<ëjYT, m©®,d”CÒ ø=]j·÷ |òæ*|t‡, @Jm˝Ÿ, ‘=w”u≤ yÓTT<ä˝…’q ø£+ô|˙\≈£î #Ó+~q yê´bÕs¡ ~>∑ZC≤\‘√ #·]Ã+∫, sêÁwüº+˝À yê]#˚ ô|≥Tºã&ÉT\T ô|{Ïº+#˚+<äT≈£î ø£èwæ #˚j·TqTHêïeTHêïs¡T. <ë<ë|ü⁄ 5,815mø£sê\˝À $XÊK|ü≥ï+, lø±ﬁ¯Vü≤dæÔ-@πsŒ&ÉT kÕºs¡º|t @]j·÷qT n_Ûeè~Δ #˚düTÔqï≥T¢ eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT #ÓbÕŒs¡T. á ÁbÕC…≈£îº≈£î @wæj·÷ &Óe\|tyÓT+{Ÿ u≤´+≈£î ˇø£ _*j·THé &Ü\s¡¢ kÕj·÷ìï n+~düTÔqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. eT∫©|ü≥ï+, <=qø=+&É˝À eTs√ ¬s+&ÉT bÕ]ÁXÊ$Tø£ ÁbÕ+‘ê\T @sêŒ≥Tø±uÀ‘·Tqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T.

$$<Ûä <äX¯\ ìsêàD≤˝À¢ 2,721 |ü]ÁX¯eT\T sêÁwüº+˝Àì <ë<ë|ü⁄ s¡÷.16,12,316 ø√≥¢ n+#·Hê ô|≥Tºã&ÉT\‘√ ø=‘·Ô>± @sêŒ≥e⁄‘·Tqï 2,721 |ü]ÁX¯eT\ ìsêàD |ü⁄s√>∑‹ $$<Ûä <äX¯˝À¢ ñHêïsTT. á |ü]ÁX¯eT\˙ï dü+|üP]Ô>± n+<äTu≤≥T˝ÀøÏ eùdÔ 36,40,068eT+~øÏ ñbÕ~Û, ñ<√´>∑ neø±XÊ\T \_Û+#·qTHêïj·Tì |ü]ÁX¯eT\XÊK n~Ûø±s¡T\T #ÓãT‘·THêïs¡T. ñ‘·Œ‹Ô <äX¯˝À ñqï 706 |ü]ÁX¯eT\‘√ 2,99,078 eT+~øÏ ñ<√´>∑, ñbÕ~Û neø±XÊ\T \_Û+#êj·Tì n~Ûø±s¡ esêZ\T ‘Ó*bÕsTT. Ä≈£î|ü#·Ã ms¡T|ü⁄ πø≥–Ø\T>± ¬s+&ÉT s¡ø±\ eØZø£s¡D‘√ |ü]ÁX¯eT\ Á{≤øÏ+>¥ »s¡T|ü⁄‘·THêïs¡T. 1041 |ü]ÁX¯eT\T Ä≈£î|ü#·Ã πø≥–Ø <äX¯≈£î #˚s¡T≈£îHêïsTT. eTs√ 1680|ü]ÁX¯eT\T ms¡T|ü⁄s¡+>∑T πø≥–Ø˝À ñHêïsTT. á ø±s¡´Áø£eT˝À sêÁwüºÄ]úø£XÊKeT+Á‹ j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT, |ü+#êj·TrsêCŸ, ◊{°XÊK eT+Á‹ Hêsê ˝ÀπøXŸ, |ü]ÁX¯eT\eT+Á‹ neTs¡Hê<Ûé¬s&ç¶ Á|üuÛÑè‘·T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

n+>∑Héyê&û {°#·s¡T¢, Äj·÷\≈£î r|æø£ãTs¡T eTs√e÷s¡T J‘ê\ ô|+|ü⁄ - {°#·s¡¢≈£î s¡÷.7 y˚\ qT+∫ s¡÷.10,500

+>∑Héyê&û {°#·s¡T¢, Äj·÷\≈£î eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT r|æ ø£ãTs¡T n+~+#ês¡T. yê] J‘ê\qT uÛ≤Øm‘·TÔq ô|+#·T‘·Tqï≥T¢ Á|üø£{Ï+#ês¡T. n+>∑Héyê&û {°#·s¡¢≈£î Á|üdüTÔ‘·+ ÇdüTÔqï HÓ\dü] J‘·+ s¡÷.7y˚\ qT+∫ s¡÷.10,500\≈£î ô|+#·T‘·Tqï≥T¢ Á|üø£{Ï+#ês¡T. n˝≤π> n+>∑Héyê&û Äj·÷\≈£î Á|üdüTÔ‘·+ ÇdüTÔqï HÓ\dü] J‘·+ s¡÷.4,500\ qT+∫ s¡÷.6,000\≈£î ô|+#·T‘·Tqï≥T¢ Á|üø£{Ï+#ês¡T. 2014˝À ‘·eT Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e#˚Ã≥|üŒ{Ïø° n+>∑Héyê&û {°#·s¡¢ HÓ\ J‘·+ s¡÷.4,200\T ñ+&˚<äì <ëìï yÓ+≥H˚ s¡÷.7y˚\≈£î ô|+#êeTì, B+‘√ n+>∑Héyê&û {°#·s¡¢≈£î ‘·eT Hê\Tπ>fi¯¢ bÕ\q˝ÀH˚ ¬s+&ÉT |üsê´j·÷\T ô|+∫qf…Æº+<äì #·+Á<äu≤ãT >∑Ts¡TÔ #˚XÊs¡T. ñ+&Ée*¢˝Àì Á|üC≤<äsê“sY˝À pHé21q n+>∑Héyê&û ø±s¡´ø£s¡Ô\T, kÕ~Ûø±s¡$TÁ‘·\‘√ »]–q düe÷y˚X¯+˝À eTTKéT+Á‹ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ sêuÀj˚T s√E˝À¢ yÓT&çø£˝Ÿ n\yÓHé‡

J‘ê\ ô|+|ü⁄, Ç‘·s¡ kÂø£sê´\ ø£\Œq≈£î eTTK´eT+Á‹ Á|üø£≥q‘√ Äq+<ä|üs¡eX¯ó˝…’q n+>∑Hé yê&ç {°#·s¡T¢.

s¡yêD≤ #ÛêØ®\ #Ó*¢+|ü⁄ n+XÊìï ≈£L&Ü |ü]o*+#·qTqï≥T¢ #ÓbÕŒs¡T. Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ Ä]úø£+>± mìï Çã“+<äT\T ñqï|üŒ{Ïø°, |æ\¢\ Ä\Hê bÕ\Hê #·ø£ÿ>± #·÷düT≈£î+≥Tqï n+>∑Héyê&û {°#·s¡¢≈£î Ä]úø£ uÛÑs√kÕ Çyê«*‡q nedüsêìï >∑T]Ô+#˚ á ìs¡íj·T+ rdüT≈£îHêïeTì nHêïs¡T. n+>∑Héyê&û {°#·s¡T¢, Äj·÷\ J‘ê\qT ô|+#·&É+e\¢ Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ n<äq+>± s¡÷.305 ø√≥¢ uÛ≤s¡+ |ü&ÉT‘·T+<äHêïs¡T. á J‘ê\ ô|+|ü⁄‘√ n+>∑Héyê&û\ #·]Á‘·˝À dü]ø=‘·Ô n<Ûë´j·T+ yÓTT<ä˝…’qfÒºqHêïs¡T. Á|ü‹ n+>∑Héyê&û Äes¡D˝À |æ\¢\T Ä&ÉTø√e&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq |ü]ø£sê\T, Ä≥düú\+ n_Ûeè~ΔøÏ s¡÷.15y˚\T πø{≤sTT+#·qTqï≥T¢ eTTK´eT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Á|üø£{Ï+#ês¡T. b˛wüø±Vü‰s¡ ˝ÀbÕ\qT ìj·T+Á‹+#˚+<äT≈£î Á>±eT|ü+#êj·Tr\˝À q÷´Á{Ï >±¬s¶Hé\qT @sêŒ≥T #˚düTÔqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. 26

kÕ~Ûø±s¡ $TÁ‘·\≈£î kÕàsYºbò˛qT¢ sêÁwüº+˝À kÕ~Ûø±s¡$TÁ‘·\T>± |üì#˚düTÔqïyês¡+<ä]ø° kÕàsYºbò˛qT¢ |ü+|æD° #˚j·TqTqï≥T¢ eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT Á|üø£{Ï+#ês¡T. μμkÕ~Ûø±s¡ $TÁ‘·\≈£î |ü+|æD° #˚ùd kÕàsYº bò˛Hé˝À kÕ~Ûø±s¡ $TÁ‘· j·÷|tqT &ÍHé˝À&é #˚j·÷*. á j·÷|t˝À kÕ~Ûø±s¡ $TÁ‘· |ü]~Û˝Àì 35≈£î≥T+u≤\≈£î #Ó+~q düeTÁ>∑ düe÷#ês¡+ ñ+≥T+~. Ä ≈£î≥T+u≤\≈£î πswüHé düÁø£eT+>± n+<äT‘·T+<ë? |æ+#Û·qT bı+<äT‘·THêïsê? ñ|üø±s¡ y˚‘·q+ ñ +<ë? ñ+fÒ düÁø£eT+>± n+<äT‘·Tqï<ë? ñbÕ~Û C≤uŸø±s¡T¶ ñ+<ë? Ç˝≤ Á|üuÛÑT‘·«+ neT\T #˚düTÔqï |ü<∏äø±\˙ï Äj·÷ ≈£î≥T+u≤\≈£î düÁø£eT+>± n+<äT‘·THêïj·÷, ˝Ò<ë nqï $wüj·T+ kÕ~Ûø±s¡ $TÁ‘·\T Ç+{Ï+{Ïø° yÓ[¢ $#ê]+#ê*‡ ñ+≥T+~. ˇø£ y˚fi¯ ns¡TΩ˝…e]¬ø’Hê |ü<∏äø±\T n+<äq≥Tº ‘Ó*ùdÔ yê{Ï |ü]cÕÿs¡+ ø√dü+ ]j·T˝Ÿf…Æ+ >∑e¬sïHé‡ (ÄØºJ) <ë«sê |ü]wüÿ]+#ê*. ˇø√ÿ kÕ~Ûø±s¡$TÁ‘·≈£î πø{≤sTT+∫q 35 ≈£î≥T+u≤\˝À e+<äXÊ‘·+ dü+‘·è|æÔ ñ +&˚˝≤ |üì#˚j·÷*μμ nì Äj·Tq |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. ‘·eT |ü]~Û˝Àì ≈£î≥T+u≤\T m<äTs=ÿ+≥Tqï düeTdü´\T |ü]wüÿ]+#·&É+˝À ùdyêuÛ≤e+‘√ eéVü≤]+#ê\ì dü÷∫+#ês¡T. sêÁwüº+˝Àì 90 XÊ‘·+ eT+~ Á|ü»\T dü+‘·è|æÔ>± ñ+&˚˝≤ r]Ã~<ä›&Éy˚T ‘·q Á|ü<Ûëq \ø£åéTHêïs¡T. Ç+<äTø√dü+ ◊<äT\ø£å\ eT+~ kÕ~Ûø±s¡$TÁ‘·\ ôd’q´+ ‘·q‘√ ñ +<äHêïs¡T. Á|ü‹ ≈£î≥T+ã+, Á|ü‹ Á>±eT+ Ä<äs¡Ù+>± ‘·j·÷s¡Tø±yê\ì Äj·Tq Äø±+øÏå+#ês¡T. sêÁwüº+˝Àì Á|ü‹ ≈£î≥T+ã+ HÓ\≈£î |ü~y˚\ s¡÷bÕj·T\ Ä<ëj·T+ Ä]®+#˚˝≤ Á|üuÛÑT‘·« dü+πøåeT |ü<∏äø±\qT nqTdü+<Ûëq+ #˚düTÔqï≥T¢ Äj·Tq uÛÑs√kÕ Ç#êÃs¡T. |ü<∏äø±\ neT\T˝À me¬s’Hê n$˙‹øÏ bÕ\Œ&çHê, Á>±e÷_Ûeè~Δø√dü+ @<Ó’Hê dü\Vü‰, dü÷#·q*yê«\qT≈£îHêï j·÷|t <ë«sê düe÷#ês¡+ Çy=«#·ÃHêïs¡T. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

sêeT∫\Tø£

sêh ∫Vü‰ï\T Ä+Á<ÛëeìøÏ Á|üø£è‹ esê\T

eT˝…¢

Áwüº Á|ü»˝À¢ ∫‘·ÔX¯ó~Δ, |ü≥Tº<ä\, n+øÏ‘·uÛ≤e+ ô|+∫ dü÷Œ¤]Ôì bı+<˚+<äTπø sêh ∫Vü‰ï\T>± y˚|ü#Ó≥Tº, eT˝…¢|üPe⁄, sêeT ∫\Tø£, ø£èwüí õ+ø£\qT Á|üuÛÑT‘·«+ m+|æø£ #˚dæ+~. sêheèø£å+>± y˚|ü#Ó≥T¢, sêh |ü⁄wüŒ+>± eT˝…¢|üPe⁄, sêh |üøÏå>± sêeT∫\Tø£, sêh »+‘·Te⁄>± ø£èwüí õ+ø£qT m+|æø£ #˚j·T&É+˝À á Ä]Ô, ‘·|üq Á|ü‹|òü*düTÔHêïsTT. ø=‘·Ô sêh+ Ç|ü⁄Œ&ÉTqï |ü]dæú‘·T˝À¢ Á|ü»\+<ä]˝À dü÷Œ¤]Ôì ô|+#˚+<äT≈£î, |ü≥Tº<ä\ n~Ûø£+ #˚ùd+<äT≈£î, ∫‘·ÔX¯ó~›‘√, n+øÏ‘· uÛ≤e+‘√ es¡Ôe÷q+ n~Û>∑$T+∫ uÛÑ$wü´‘·TÔ yÓ’|ü⁄ kÕ–b˛j˚T+<äTπø á ∫Vü‰ï\qT sêh∫Vü‰ï\T>± m+|æø£ #˚XÊs¡T. y˚|ü#Ó≥Tº (sêh eèø£å+): mH√ï düT>∑TD≤\Tqï #Ó≥Tº. dü«#·Ã¤yÓTÆq >±*ì ÇdüTÔ+~. Äs√>±´ìï ÇdüTÔ+~. kÂ+<äs¡´ b˛wüD. düs¡«s√>∑ ìyê]DÏ. Äj·TTπs«<ä+˝À ø°\ø£+. Ç+{Ï+{Ï Äs√>∑´<˚e‘·, eq<˚e‘·>± |üPõkÕÔs¡T. ‘Ó\T>∑T dü+e‘·‡sê~ s√Eq ñ>±~Hê&ÉT y˚|ü |üP‘·‘√ ñ>±~ |ü#·Ã&ç ‹qì ‘Ó\T>∑Tyês¡T ñ+&És¡T. (y˚|ü#Ó≥Tº˝≤H˚ eTq Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ≈£L&Ü dü«#·Ã¤sêh+ ø±yê*. m≥Te+{Ï s√>±\ <ä] #˚s¡≈£î+&Ü Äs√>∑´+>± ñ+&Ü*. N&É|”&É\T k˛ø£≈£î+&Ü |ü~ø±˝≤\T ø£fi¯ø£fi¯˝≤&Ü*. n+<ä] n_Ûe÷q+ #·÷s¡>=Hê*. |üPõ+|üã&Ü*.) eT˝…¢|üPe⁄ (sêh |ü⁄wüŒ+): n+<ëìøÏ n+<ä+, |ü]eTfi≤ìøÏ |ü]eTfi¯+. ñ ˝≤¢dü+, ñB›|üq+, Wwü<Ûä+, Äs√>∑´+, düT>∑+<Ûä düT>∑TD+, #·s¡à kÂ+<äs¡´+. Ç+‘· n+<äyÓTÆq, düT>∑TD≤\T ñqï |ü⁄wüŒsê»+ Ç<˚. (eT˝…¢|üPe⁄˝≤H˚ eTq sêh+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ≈£L&Ü n+<ä+>±, düT>∑+<Ûä |ü]eTfi≤\‘√ ñ˝≤¢dü+>± ñ+&Ü*. ñB›|üq #Ó+<ë*, düeTdüÔ düT>∑TD≤\‘√ $\dæ˝≤¢*.) sêeT∫\Tø£ (sêh |üøÏå): n+<ä+,ÄVü‰¢<ä+,ÄVü‰s¡´+˝À n<äT“¤‘·yÓTÆq~.Ä≈£î|ü#·Ã, ms¡T|ü⁄ s¡+>∑T\ |æ≥º. ‘Ó*yÓ’q~, ô|+|ü⁄&ÉT |üøÏå, uÛÑ$wü´ (CÀdü´+) yêDÏ, sêj·Tu≤]. (sêeT∫\Tø£˝≤H˚ eTq sêh+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ≈£L&Ü ÄVü‰¢<ä+>±, XÀuÛ≤j·Te÷q+>± ñ+&Ü*. ‘Ó*$>±, düeTj·T dü÷Œ¤]Ô>±, düTVü≤è<ë“¤e dü+ã+<Ûë\T ø£*–, uÛÑ$wü´‘Y ~X¯>± kÕ–b˛yê* ø£èwüíõ+ø£ (sêh eTè>∑+): VüQcÕ¬s’q~. n+<äyÓTÆq~. #·Ts¡T¬ø’q~. düTì•‘· |ü]o\q, yÓTs¡T|ü⁄ y˚>∑+, nÁ|üeT‘·ÔyÓTÆq~.(ø£èwüí õ+ø£˝≤H˚ eTq sêh+ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ≈£L&Ü VüQcÕs¡T>±, #·Ts¡T≈£î>± kÕ–b˛yê*. m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT nÁ|üeT‘·Ô+>± ñ+&Ü*. m|ü⁄Œ&˚+ »s¡T>∑T‘·T+<√ düTì•‘· |ü]o\q ø£*–e⁄+&Ü*. yÓTs¡T|ü⁄y˚>∑+‘√ düeT~Ûø£ eè~ΔyÓ’|ü⁄ |üj·Tì+#ê*.).

ø£èwüí õ+ø£

y˚|ü

p˝…’ 2018

sê

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

ªÇ+{Ïμ ø£<∏ä... Ç<=ø£ $»j·T>±<∏ä!

dæ+Vü≤|ü⁄]:

z Ç+{Ïyês¡eTj·÷´+ XÊX¯«‘· >∑èVü‰\‘√ \_Δ<ës¡T˝À¢ Äq+<ä+

Ç<=ø£ $»j·T>±<∏ä. Ç+{Ï ø£<∏ä. ˇø£{Ï e÷Á‘·y˚T ø±<äT, ˇø£{Ï qT+∫ yÓTT<ä˝…’ 17 \ø£å\ ô|’∫\T≈£î es¡≈£L kÕπ> $»j·T>±<∏ä\ |üs¡+|üs¡. s√{°... ø£|ü&Ü.. WsY eTø±Hé! ‹q&ÜìøÏ Ç+‘· ‹+&ç, ø£≥Tºø√&ÜìøÏ ø±dæ+‘· >∑T&É¶, ‘·\<ë#·T≈£îH˚+<äT≈£î ≈£Ldæ+‘· >∑÷&ÉT. Ç~ @ dü+πøåeT sê»´+ qT+#Ó’Hê ã&ÉT>∑T Á|ü»\T ø√s¡T≈£îH˚~. á ø£˙dü nedüsê˝À¢ yÓTT<ä{Ï ¬s+&É÷ düeT≈£Ls¡Ã˝Òπø Á|üuÛÑT‘ê«\T $|òü\eTÚ‘·T+fÒ, ‹+&ç ã≥º‘√ bÕ≥T, Á|ü‹ ù|<ä≈£î≥T+u≤ìø° Ç\T¢ ñ+&Ü\ì ø£\\T >∑ì, Ä ø£\ì ì»+ #˚düTÔqï @¬ø’ø£ Á|üuÛÑT‘·«+ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ç Á|üuÛÑT‘·«+. |ü≥ºD, Á>±$÷D ÁbÕ+‘ê˝À¢ yÓTT‘·Ô+ 17 \ø£å\ Çﬁ¯ó¢ ì]à+#ê\ì \ø£å´+ HÓs¡y˚πs ~X¯˝ÀH˚ ñ+~. >∑‘· >±+BÛ »j·T+‹q ˇø£ÿs√CÒ \ø£å Çﬁ¯¢˝À >∑èVü≤Á|üy˚X¯+ #˚sTT+∫q #˚‘·\ Á|üuÛÑT‘·«+ ` #·+Á<äu≤ãT Á|üuÛÑT‘·«+! sêh+ q\TeT÷\˝≤ õ˝≤¢\ yêØ>± ì»eTÚ‘·Tqï Ç+{Ï ø£<∏ä*$.

óó

HÓ

\÷¢s¡T õ˝≤¢ eTT‘·TÔ≈£Ls¡T eT+&É\+ ø=‘·ÔbÕ˝…+ Á>±eT+˝À Çs¡yÓ’ ˇø£ÿ j·÷Hê~ ≈£î≥T+u≤\T ìedædüTÔHêïs¡T. bı≥º ≈£L{Ï ø√dü+ yês¡+‘ê ≈£î\ eè‹ÔH˚ qeTTà≈£îHêïs¡T. m˙ºÄsY >∑èVü≤ ìsêàD |ü<∏äø£+ øÏ+<ä Á|üuÛÑT‘·«+ ù|<ä\≈£î ñ∫‘·+>± Çfi¯ó¢ ì]àk˛Ô+<äì Ä H√{≤ á H√{≤ ‘Ó\TdüT≈£îqï yês¡+‘ê yÓ+≥H˚ ø£˝…ø£ºsY≈£î nØ® ô|≥Tº≈£îHêïs¡T. Ç+{Ï ìsêàD≤ìøÏ ì<ÛäT\T eT+ps¡j·÷´sTT. πøe\+ 8 HÓ\˝À¢H˚ >∑èVü≤ ìsêàD XÊK n~Ûø±s¡T\T Çfi¯¢ ìsêàD+ |üP]Ô #˚XÊs¡T. >∑‘·+˝À ‘êeTT @fi¯¢ ‘·s¡ã&ç á >∑T&çôd˝À¢H˚ ñ+&˚yês¡eTì, m+&É≈£î m+&ÉT‘·÷, yêq≈£î ‘·&ÉTdü÷Ô HêHê Çã“+<äT\T |ü&Ü¶eTì, ‘·eT ø£cÕºìï >∑T]Ô+∫q Á|üuÛÑT‘·«+ Çfi¯ó¢ ø£{Ïº∫Ã+<äì Á>±eT düs¡Œ+#Y ‘·TbÕ≈£î\ $»j·TeTà....á Ç+{Ïì #·÷|ædü÷Ô dü+‘√wü+ e´ø£Ô+ #˚dæ+~. eTT‘·TÔ≈£Ls¡T˝À m˙ºÄsY >∑èVü≤ ìsêàD |ü<∏äø£+ øÏ+<ä 30 j·÷Hê<äT\ ≈£î≥T+u≤\≈£î Çfi¯ó¢ ì]à+∫+~ Á|üuÛÑT‘·«+. yêH=ùdÔ #ê\T Çfi¯¢˝ÀøÏ bÕeTT\T e#˚Ãeì ÁbÕD≤\T >∑T|æŒ{À¢ ô|≥Tº≈£îì ã‹πøyês¡eTì ....Á|üuÛÑT‘·«+ |üø±ÿ >∑èVü‰\T ø£{Ïº+#·&É+ e\¢ ‘·eT ø£cÕº\˙ï r]b˛j·÷j·Tì \_Δ<ës¡T\T eT\¢≈£î+≥ #Ó+#·j·T´, n‘·ì uÛ≤s¡´ >∑+>∑eTà #ÓbÕŒs¡T. ø±\˙˝À Çfi¯¢ ìsêàDy˚T ø±≈£î+&Ü s¡Vü≤<ës¡T\T, Á&Ó’H˚CŸ, eTs¡T>∑T<=&ÉT¢ e+{Ï eTÚ*ø£ dü<äTbÕj·÷\T ≈£L&Ü ø£*Œ+#êeTì >∑èVü≤ ìsêàDXÊK m–®≈£L´{Ïyé Ç+õ˙s¡T X‚wüj·T´ 28

‘Ó*bÕs¡T. e]>=+&É |ü+#êsTTr |ü]~Û˝À 2016`17 dü+e‘·‡s¡+˝À 25 |üø±ÿ >∑èVü‰\qT Á|üuÛÑT‘·«+ ì]à+∫+~. ‘·s¡‘·sê\T>± ‘êeT+‘ê |üP] >∑T&çôd˝À¢H˚ ã‹πøyês¡eTì, ≈£L*øÏ yÓ[‘˚ >±˙ s√E >∑&Éeì ‘·eT≈£î kı+‹\T¢ Ä˝À#·q˝Ò ñ+&˚$ ø±eì ne÷j·Tø£+>± #ÓbÕŒ&ÉT bı≥÷¢s¡T s¡$. kÕúìø£ n~Ûø±s¡T\T Ç∫Ãq düe÷#ês¡+‘√ ‘·eT dü+|òüT+ yês¡+‘ê ø£*dæ >∑èVü‰\ eT+ps¡T≈£î <äs¡U≤düTÔ #˚düTø√e&É+‘√ Á|üuÛÑT‘·«+ Çfi¯ó¢ ì]à+∫ Ç∫Ã+<äì, Ç~ Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·eTøÏ∫Ãq es¡eTì \_Δ<ës¡T&ÉT Äq+<ä+>± #ÓbÕŒ&ÉT. s¡$ uÛ≤s¡´ s¡eTDeTà Äq+<ëìøÏ ne<ÛäT˝Ò¢e⁄. eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT >±] <äj·T e\¢ ‘·eT≈£î kı+‹fi¯ó¢ düeT≈£Lsêj·Tì, ø±j·Tø£wüº+ #˚düT≈£îì ‘·eT |æ\¢*ï u≤>± #·~$+#·T≈£î+{≤eTì ÄyÓT dü+‘√wü+>± #Ó|æŒ+~.

p˝…’ 2018

|üP]>∑T&çôd˝À #ê© #ê\˙ ≈£L* &ÉãT“‘√ ≈£î≥T+u≤ìï á<äTø=düTÔqï y˚eTj·T´ J$‘·+˝À yÓ\T>∑T\T ì+|æ+~ m˙ºÄsY >∑èVü≤ ìsêàD |ü<∏äø£+. yÓ+ø£≥–] ìjÓ÷»ø£es¡Z+ &ÉøÏÿ* eT+&É\+ bÕ‘·Hê\bÕ&ÉT˝À 70 |üø±ÿ >∑èVü‰\qT ì]à+∫+~ Á|üuÛÑT‘·«+. y˚eTj·T´ ˝≤+{Ï m+<äs√ ìs¡Tù|<ä\≈£î Çfi¯ó¢ eT+ps¡j·÷´sTT. n~Ûø±s¡T\T XÊX¯«‘· >∑èVü‰\qT yê]øÏ ì]à+∫ Ç#êÃs¡T. kı+‹+{Ï ø£\ HÓs¡y˚s¡&É+‘√ y˚eTj·T´ Äq+<ëìøÏ ne<ÛäT˝Ò¢e⁄. e÷ ø±\˙˝À 70 ≈£î≥T+u≤\ yês¡T ìedædüTÔHêï+. ªe÷ Ç+{ÏøÏ y˚Ty˚T j·T»e÷qT\+μ n+≥÷ y˚eTj·T´ >∑s¡«+>± #ÓbÕŒ&ÉT. ‘·eT ø£\ HÓs¡y˚]Ãq eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT >±]øÏ , kÕúìø£ myÓTà˝Ò´≈£î s¡TD|ü&ç ñ+{≤eTHêï&ÉT. n<˚ Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q \_Δ<ës¡T yÓ÷|üPs¡T ø£èwüíeTà e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ñ<˚«>±ìøÏ ˝ÀHÓ’+~. mH√ï @fi¯ó¢>± y˚T+ |üP] >∑T&çôd˝À¢ ñ+≥THêï+. kı+‹+{Ï ø√dü+ mìï kÕs¡T¢ nØ®\T ô|≥Tº≈£îHêï e÷ >√&ÉT $ì|æ+#·Tø√˝Ò<äT. ø±˙ y˚T+ H√s¡T ‘Ó]∫ n&É≈£îÿ+&ÜH˚ eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT >±s¡T e÷≈£î kı+‹fi¯ó¢ ø£{Ïº+#ês¡ì ø£èwüíeTà Äq+<ä+>± #Ó|æŒ+~.

nuÛ≤>∑T´\≈£î Ä]úø£uÛÑs√kÕ HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ Hêj·TT&ÉT ù|≥ eT+&É\+ ∫>∑Ts¡TbÕ&ÉT˝À 2016`17 dü+e‘·‡sêìøÏ Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ÄyêCŸ jÓ÷»q øÏ+<ä 21 >∑èVü‰\T, m˙ºÄsY >∑èVü≤ ìsêàD+ øÏ+<ä 5 Çfi¯ó¢ ì]à+#ês¡T. Ç+πøeTT+~ \_Δ<ës¡T\ Äq+<ëìøÏ ne<ÛäT˝Ò¢e⁄. |üP]>∑T&çXË˝À¢ ñ+&˚ ‘·eT≈£î XÊX¯«‘· >∑èVü‰\T ekÕÔj·Tì ø£\˝À ≈£L&Ü nqTø√˝Ò<äì Ç<ä+‘ê eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ç >±] #·\Ty˚ nì \_Δ<ës¡T\T dü+ãs¡|ü&çb˛‘·THêïs¡T. |üP]>∑T&çXË˝À¢ ñ+&˚ ‘·eT≈£î Ç\T¢ ø£{Ïºe«&Éy˚T ø±≈£î+&Ü ‘·eT |æ\¢\≈£î Á|üuÛÑT‘·« Vü‰düºfi¯¢˝À ñ∫‘·+>± #·<äTe⁄ #ÓãT‘·THêïs¡ì ....‘·q˝≤+{Ï m+<äs√ nuÛ≤´>∑T´\≈£î kÕj·T+ #˚düTÔqï eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT >±]øÏ ‘êeT+‘ê J$‘ê+‘·+ s¡TD|ü&ç ñ+{≤eTì \_Δ<ës¡T ã+&ç düTÁãeTD´+ Äq+<ä+>± #ÓbÕŒ&ÉT. n<˚ Á>±e÷ìøÏ #Ó+~q ‘·TbÕ≈£î\ düTã“eTà uÛÑs¡Ô Á|üe÷<äeXÊ‘·÷Ô #·ìb˛j·÷&ÉT. ≈£L©Hê© #˚düT≈£î+≥÷ ñqï ˇø£ÿ ≈£L‘·T]ï #·~$k˛Ô+~. 2017˝À düTã“eTà≈£î |üø±ÿ >∑èVü≤+ eT+p¬s’+~. Á|üuÛÑT‘·«+ Ç\T¢ ø£{Ïº+∫ Çe«&É+‘√ ‘·q ø£cÕº\˙ï r]b˛j·÷j·Tì, ‘·q ≈£L‘·Ts¡T ≈£L&Ü kÕÿ\sY wæ|t ‘√ #·ø£ÿ>± #·<äTe⁄≈£î+{À+<äì düTã“eTà #Ó|æŒ+~. ‘·eT≈£î z <ë] #·÷|æ+∫q eTTKéT+Á‹ >±]øÏ @$T∫Ã s¡TD+ rs¡TÃø√>∑\eTì ø£+≥‘·&ç ô|{Ïº+~ \_Δ<ës¡T. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

|ü{Ïºd”eT |òü*‘·+>±H˚ &Ó˝≤º≈£î ˙s¡T

sê¸\T ˝Òe⁄, m>∑Te sêÅcÕº˝À¢ nÁø£eT ÁbÕC…≈£îº\ ìsêàD+ e\¢ Hê>±s¡T®qkÕ>∑sY <ë{Ï #·Tø£ÿ sêì |ü]dæú‹. á |ü]dæú‘·T˝À¢ ø£ècÕí &Ó˝≤º˝À 13 \ø£å\ mø£sê\ Äj·Tø£≥TºqT Ä<äTø√yê\+fÒ >√<ëe] ˙{Ïì ø£ècÕí≈£î eT[fl+#·&É+ ‘·|üŒ eTs√ Á|ü‘êé÷ïj·T+ ˝Ò<äì Á>∑Væ≤+∫q Á|üuÛÑT‘·«+ j·TT<äΔ ÁbÕ‹|ü~ø£q |ü{Ïºd”eTqT ì]à+∫+~. Ä |ü{Ïºd”eT eT÷&˚fi¯ó¢>± &Ó˝≤º˝À dæs¡T\T |ü+&çk˛Ô+~. |ü{Ïºd”eT ìsêàD+ <ë«sê <ë«sê pHé HÓ\˝ÀH˚ &Ó˝≤º≈£î ˙fi¯ófl Çe«&ÜìøÏ neø±X¯+ @s¡Œ&ç+~. ø£ècÕí ‘·÷s¡TŒ ø±\Te≈£î pHé 20e ‘˚Bq ˙{Ïì $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT. |üP»\T #˚dæ ø=‘·Ô>± ì]à+∫q ôV≤&é ¬s>∑T´˝Ò≥sY qT+∫ ‘·÷s¡TŒ &Ó˝≤º≈£î ˙{Ïì e~* ô|’˝≤Hé Ä$wüÿ]+#ês¡T. á dü+<äs¡“¤+>± e÷{≤¢&ÉT‘·÷ á >√<ëe] &Ó˝≤º≈£î pHé1H˚ ˙{Ïì $&ÉT<ä\ #˚XÊeTì, ø£ècÕí &Ó˝≤º≈£î pHé20e ‘˚Bq $&ÉT<ä\ #˚düTÔHêïeTì, >∑‘· @&Ü~ ‘·÷s¡TŒ &Ó˝≤º≈£î pHé 26 ˙s¡T e~˝≤eTì, uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À pHé 1e ‘˚BH˚ $&ÉT<ä\ #˚j·T&ÜìøÏ ø£èwæ #˚kÕÔeTì dæm+ #·+Á<äu≤ãT $e]+#ês¡T. Á|üø±X¯+ u≤´πsõ 160 dü+e‘·‡sê\ #·]Á‘·˝À >∑‘· @&Ü~ #·Tø£ÿ ˙{Ïì ≈£L&Ü düeTTÁ<ä+˝ÀøÏ e<ä\˝Ò<äHêïs¡T. >∑‘· eT÷&˚fi¯¢˝À 160 {°m+d”\ >√<ëe] ˙{Ïì ‘·s¡*+#·&É+ <ë«sê |ü+≥\T ø±bÕ&É>∑*>±eTì Bìe\¢ ~>∑Tã&ÉT\T u≤>± ô|]>±j·THêïs¡T. ø£ècÕí &Ó˝≤º Ä<ÛäT˙ø£s¡D≈£î n‘·´~Ûø£ ÁbÕ<Ûëq´‘· ÇdüTÔHêïeTì, |üqT\≈£î s¡÷.4,573 ø√≥¢‘√ |üqT\T #˚|ü&ÉT‘·Tqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. uÛÑ$wü´‘·TÔ˝À m≥Te+{Ï Çã“+<äT\T ‘·˝…‘·Ô≈£î+&Ü ‘·«s¡˝À ◊<äT q<äT\qT nqTdü+<Ûëq+ #˚ùd ø±s¡´Áø£e÷ìï #˚|ü&É‘êeTHêïs¡T. Á|üdüTÔ‘·+ ô|Hêï, >√<ëe] q<äT\qT nqTdü+<Ûëì+#·qTHêï+. lø±≈£îfi¯+ õ˝≤¢˝À Hê>±e[, e+X¯<Ûës¡ q<äT\qT ø£*|æ, >√<ëe], ø£ècÕí, ô|Hêï q<äT\qT nqTdü+<ÛëìùdÔ Çø£ sêh+˝À ø£s¡Te⁄ nH˚~ ñ+&É<äHêïs¡T #·+Á<äu≤ãT. b˛\es¡+ 56 XÊ‘·+ |üqT\T |üPs¡Ôj·÷´sTT. m+‘√ dü+øÏ¢wüºyÓTÆq &Éj·÷Á|òü+ yê˝Ÿ ìsêàD+ ≈£L&Ü |üP]Ô nsTTq~. C…{Ÿ Áπ>{Ï+>¥ |üqT\T y˚>∑+>± »s¡T>∑T‘·THêïsTT. nø√ºãsY˝À yÓTT<ä{Ï π>{Ÿ _–kÕÔ+ nHêïs¡T. »\ eqs¡T\ dü+s¡ø£åD $wüj·T+˝À <˚X¯+˝ÀH˚ eTq+ Á|ü<ÛäeTkÕúq+˝À ñHêïeTì ˙‹ ÄjÓ÷>¥ ìy˚~ø£ yÓ\¢&ç+∫+~ nHêïs¡T. Á|üø±X¯+ u≤´πsõ qT+∫ &Ó˝≤º≈£î 2000 y˚\ ≈£L´ôd≈£îÿ\ ˙s¡T $&ÉT<ä\ #˚j·T&É+‘√ &Ó˝≤º ¬s’‘ê+>∑+ Vü≤s¡¸+ e´ø£Ô+ #˚düTÔHêïs¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

¬s’‘˚ sêE... ¬s’‘˚ ã+≥T øÏkÕHé düT$<Ûä ¬s’‘·T ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\ dü+|òüT+

<˚

XÊìøÏ ¬s’‘˚ yÓHÓïeTTø£ nì }<äs¡>=fÒº eTq <˚X¯+˝À düs¡«Á‘ê ¬s’‘·T yÓHÓïeTTø£ $]#˚ $<ÛëHê˝Ò. ì»+>± u≤<Ûä´‘êj·TT‘·yÓTÆq eékÕj·÷ìï Áb˛‘·‡Væ≤+∫, ¬s’‘·T≈£î <äqTï>± ì*#˚ n‹ ø=~› yêékÕsTTø£ sêÅcÕº\˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ˇø£{Ï. |üsêés¡D≤ìï <Ûä«+dü+ #˚ùd ms¡Te⁄\T, |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\ n&É¶>√\T $ìjÓ÷>±ìï ìyê]+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, ¬s’‘·T≈£î Á|ü»\≈£L eT<Ûä´ <äfi≤Ø\ Á|üy˚Tj·÷ìï ˝Ò≈£î+&Ü #˚düTÔqï #·+Á<äu≤ãT Á|üuÛÑT‘·«+ ¬s’‘·T nqT≈£L\ $<ÛëHê\≈£î Äø£]¸‘·T&Ó’q ˇø£ Á|üyêkÕ+Á<ÛäT&ç #=s¡e Ç~. eékÕj·T+ ˝≤uÛÑkÕ{Ï>± e÷sêÃ\ì K‘êsY˝À ñqï‘· ñ<√´>∑+ e<ä\T≈£îì d”m+ #·+Á<äu≤ãT Ç∫Ãq |æ\T|ü⁄‘√ ¬ømdtm|òt eékÕú|ü≈£î&ÉT nãT›˝Ÿ n© ‘·q dü«düú\+ BHé<ës¡¢|ü˝…¢qT <ä‘·Ô‘· rdüT≈£îHêïs¡T. ìs¡+‘·s¡+ ‘·|üq |ü&ÉT‘·Tqï #·+Á<äu≤ãT Ä˝À#·q\≈£î n+&É>± ì*∫q z uÛ≤>∑kÕ«$T ¬>\T|ü⁄ Ç~. ‘·s¡#·÷ ø£s¡e⁄ u≤]q |ü&ÉT‘·÷ m≥Te+{Ï |ü]ÁX¯eT\T ˝Òì H˚\ô|’ ‘=*kÕ]>± ¬s’‘·T\ uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√ @sêŒf…’q |ü]ÁX¯eT` øÏkÕHé düT$<Ûä bòÕs¡àsY‡ Ábı&É÷´düsY ø£+ô|˙ *$Tf…&é (øÏkÕHé düT$<Ûä ¬s’‘·T ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\ dü+|òüT+ ` ¬ømdtm|òt). Bì kÕú|ü≈£î&ÉT` K‘êsY˝À ‘=$Tà<˚fi¯ófl ñ<√´>∑+ #˚dü÷Ô, #·+Á<äu≤ãT Ç∫Ãq |æ\T|ü⁄q≈£î kÕàsYº Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ kÕ<Ûäq ~X¯>± #·+Á<äu≤ãT Á|ü‹düŒ+~+∫ dü«sêÅcÕºìøÏ ‹]– e∫Ãq nãT›˝Ÿ n© ùwø˘. yÓTT‘·Ô+ 333 eT+~ Á|uü TÑÛ ‘·«+ kÕàsYº Ä+Á<ÁäÛ|<ü X˚ Ÿ bÂ+&˚wHü é H˚‘è· ‘·«+˝À kÕúìø£ ¬s’‘·T\ kÕeT÷Væ≤ø£ j·÷»e÷q´+˝À ∫qï>={Ïº>∑\T¢ eT+&É\+ ÁbÕs¡+_Û+∫q ªkÕàsYº $˝ÒCŸ, kÕàsYº yêsY¶μ BHé<ës¡¢|ü˝…¢˝À @s¡Œ&çq |ü]ÁX¯eT ¬ømdtm|òt. ø±s¡´Áø£eT+ \øÏå´+∫q <ëì ø£+fÒ n<äT“¤‘·yÓTÆq K‘êsY˝À ñqï‘· ñ<√´>∑+ e<ä\T≈£îì d”m+ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT Ç∫Ãq $»j·÷\qT kÕ~Ûk˛Ô+~. C≤rj·T Á>±$÷D |æ\T|ü⁄‘√ Çø£ÿ&É≈£î e∫Ãq ¬ømdtm|òt eékÕú|ü≈£î&ÉT nãT›˝Ÿ n© ‘·q dü«düú\+ ñbÕ~Û Vü‰$÷ |ü<∏äø£+ neT\T, düÁø£eTyÓTÆq BHé<ës¡¢|ü˝…¢qT <ä‘·Ô‘· rdüT≈£îHêïs¡T. j·TTe‘·≈£î ñbÕ~Û, Á|ü»\ Jeq $<Ûëq+˝À eT+∫˙{Ï düs¡|òüsê, >∑èVü≤ ìsêàD+, dü«j·T+ e÷s¡TŒ, Ä]úø±_Ûeè~Δ e+{Ï n+XÊ\≈£î ÁbÕ<Ûëq´+ Çyê«\ì ìs¡¿sTT+#·T≈£îHêïs¡T. düVü‰j·Tø£ dü+|òü÷\≈£î Ä]úø£ düVü‰j·T+, ≈£î{°s¡, d”m+ #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT kÕqT≈£L\+>± düŒ+~+∫ Áb˛‘·‡Væ≤+#ês¡T. |òü*‘·+>± ∫qï ‘·s¡Vü‰ |ü]ÁX¯eT\ @sêŒ≥T≈£î Ä]úø£ ¬s’‘·T\ Ä<Ûä«s¡´+˝À øÏkÕHé düT$<Ûä ¬s’‘·T ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T\ dü+|òüT+ @sêŒ≥sTT´+~. düVü‰j·T+, $$<Ûä eè‘·TÔ\˝À HÓ’|ü⁄D≤´ìï Á>±eT+˝À m≈£îÿeeT+~ e÷$T&ç ¬s’‘·T˝Ò. |ü+&ç+#·&É+, <äfi≤s¡T\≈£î n|üŒ–+#·&É+ ‘·|üŒ eTπs$÷ ‘Ó*j·T<äT. <˚X¯+ q\TeT÷\\πø ø±≈£î+&Ü, $<˚XÊ\≈£î ≈£L&Ü ô|+#·Tø√e&ÜìøÏ Á|ü‘˚´ø£ •ø£åD, n+>∑Héyê&û, m>∑TeT‹ nj˚T´ á e÷$T&ç |ü+&É¢ ñ‘·Œ‹Ô<ës¡T&ÉT e÷Á‘·+ mø£ÿ&É y˚dæq >=+>∑[ bÕsƒ¡XÊ\\ uÛÑeHê\ ìsêàD+, ôw&É÷´\T ≈£î˝≤\T, nø£ÿ&˚ nqï≥Tº $T–*b˛‘·THêï&ÉT. nsTT‘˚, m<äT>∑÷u§<äT>∑÷ ˝Òì ¬s’‘·T\ J$‘ê˝À¢ –]»qT\ dü+πøåeT+` kÕ~Û+∫ kÕàsYº Á>±e÷\qT e÷s¡TŒ rdüT≈£îsêe&Éy˚T \ø£å´+>± @sêŒ≥sTT´+<˚ ¬ø mdt m|òt. yês¡T\¶ qT HÓ\ø=˝ÒŒ eTVü‰j·T»„+˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT´\ $T‹$÷] ms¡Te⁄\T, |ü⁄s¡T>∑T eT+<äT\T yê&çq+<äTe\¢, e÷$T&ç |ü+&É¢ $÷<ä #=s¡e, düVü≤ø±sê\ $»j·T>±<∏ä*$. ù|s¡T≈£î+≥Tqï s¡kÕj·THê\ ø±s¡D+>± eTq <˚X¯|ü⁄ e÷$T&ç |ü+&É¢qT Ç‘·s¡ <˚XÊ\T Ç{°e\ ‘·s¡#·÷ ìsêø£]düTÔHêïsTT. yÓqøÏÿ ‹]– e∫Ãq yê{Ïì >∑TE® ‘·j·÷ØøÏ ñ|üjÓ÷–düTÔHêïs¡T. nsTTq|üŒ{Ïø°, 60 XÊ‘·+ neTàø±\T ˝Òø£ ì*∫ b˛‘·THêïsTT. Çø£ yê‘êes¡D|ü⁄ e÷s¡TŒ\T ≈£L&Ü |ü+&É¢ ñ‘êŒ<äø£‘· $÷<ä rÁe 30

p˝…’ 2018

nãT›˝Ÿ n© ùwø˘ >±] Ä<Ûä«s¡´+˝Àì ì|ü⁄DT\T Ç∫Ãq |ü<äΔ‘·T\qT bÕ{Ï+#·&É+ <ë«sê eT+∫ ~>∑Tã&ç kÕ~Û+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü, ≥qTï≈£î n<äq+>± s¡÷. 500 <Ûäs¡ kÕ~Û+#êqT. Hê Äs¡T mø£sê\≈£î >±qT s¡÷. 50,000 ìø£s¡ ˝≤uÛÑ+ bı+<ëqT. H˚qT <äfi≤s¡T\ bÕ\ã&É≈£î+&Ü, ¬ø mdt m|òt #˚dæq e÷¬sÿ{Ï+>¥ e\¢H˚ Ç~ kÕ<äéTsTT´+~. ` dæ<äΔj·T´ (¬ømdtm|òt düuÛÑT´&ÉT), #·T|üŒ\≈£î+≥|ü*¢ eékÕj·TπøåÁ‘·+ Á|üuÛ≤e+ #·÷|ü⁄‘·THêïsTT. á |ü]dæú‘·T\qT nìï+{Ï˙ n<Ûä´j·Tq+ #˚dæq nãT›˝Ÿ n© qe+ãsY 2015 ˝À kÕúìø£ ¬s’‘·T\‘√ ˇø£ düe÷y˚X¯+ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. e÷$T&ç |ü+&É¢ ñ‘·Œ‘˚Ô ø±≈£î+&Ü Ç+ø± ¬s’‘·T\≈£î n+<äTu≤≥T˝À ñqï nH˚ø£ neø±XÊ\ >∑T]+∫ Ä düe÷y˚X¯+ #·]Ã+∫+~. |òü*‘·+>± 2016 y˚T 10q ø£+ô|˙dt j·÷ø˘º øÏ+~ ¬ømdtm|òt dü+düú ]õwüºs¡sTT´+~. ]õÅùdºwüHé≈£î >±qT nsTTq s¡÷. 1.5 \ø£å\T nãT›˝Ÿ n© #Ó*¢+#ês¡T. n+‘˚ ø±≈£î+&Ü, eTs√ |ü~y˚\ s¡÷bÕj·T\‘√ u≤´+≈£î møö+{Ÿ ≈£L&Ü ‘Ó]#ês¡T. ∫qï>={Ïº>∑\T¢, mÁs¡yê]bÕ˝…+ eT+&É˝≤˝À¢ 7 ø£¢düºs¡T¢ á dü+düú |ü]~Û˝À ekÕÔsTT. ˇø√ÿ ø£¢düºsY≈£L ˇø√ÿ &Ó’s¡ø£ºsY qT ìj·T$T+∫, Á|ü‹ Á>±eT+˝À dæús¡yÓTÆq yêékÕsTTø£ |ü<äΔ‘·T\qT Á|üy˚X¯ô|fÒº˝≤ #·÷dæ+~ ¬ømdtm|òt. Ç|ü⁄Œ&ÉT Ç+<äT˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT˝…’q ¬s’‘·T\T 333 eT+~. Ms¡+<äs¡÷ ˇπø $<ÛäyÓTÆq eékÕj·T |ü<äΔ‘·T\qT neT\T #˚kÕÔs¡T. ùd+ÁBj·T |ü<äΔ‘·T\T bÕ{ÏkÕÔs¡T. ùd+Á~j·T |ü<äΔ‘·T˝À¢ |ü+≥\ kÕ>∑T, ¬s’‘·T˝Ò H˚s¡T>± eékÕj·T ñ‘·Œ‘·TÔ\qT $<˚XÊ\≈£î m>∑TeT‹ #˚ùd \ø£å´+‘√ ø±s¡´Áø£e÷\T ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT. Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ |ü+≥ dü+Jeì (bı\+˝À #Ós¡Te⁄) @sêŒ≥T #˚kÕs¡T. dü\Vü‰ dü+Á|ü~+|ü⁄\ ø√dü+ nãT›˝Ÿ n© eékÕj·T ì|ü⁄DT\ düVü≤ø±sêìï ¬s’‘·T\≈£î n+~+#ês¡T. ø=ìï Á|üeTTK eékÕj·T ñ‘·Œ‘·TÔ\ yêDÏ»´ dü+düú\‘√ ¬ømdtm|òt ≈£î yê´bÕs¡ uÛ≤>∑kÕ«eT´+ @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. |òü*‘·+>±, 2016˝À ¬ømdtm|òt 1000 ≥qTï\ e÷$T&ç |ü+&É¢qT $Áø£sTT+∫+~. ≥qTï≈£î s¡÷. 14,000 ø£˙dü <Ûäs¡, >∑]wüº+>± s¡÷.20,000 kÕ~Û+#·&É+ yÓqø£ nãT›˝Ÿ n© ø£èwæ m+‘√ ñ+~. neTàø£+<ës¡T&ÉT, ø=qT>√\T<ës¡T&ÉT eT<Ûä´ πøe\+ 15 qT+∫ 20 s√E˝À¢ yÓTT‘·Ô+ ˝≤yê<˚M\T |üPs¡ÔsTT´, ¬s’‘·T\ #˚‹øÏ &ÉãT“ |üP]Ô>± n+~+~. 2016` 17øÏ >±qT, ¬ømdtm|òt ≥s√ïesY s¡÷.1.6 ø√≥T¢. M{ÏøÏ dü+ã+~Û+∫q nìï |ü<äT›\q÷ ¬ømdtm|òt |üø£ÿ>± qyÓ÷<äT #˚dæ+~. uÛ≤>∑kÕ«eT´ ¬s’‘·T\T n+‘·ø£+‘·≈£L ˝≤uÛÑ|ü&˚˝≤ m|üŒ{Ïø£|ü⁄Œ&ÉT ¬ømdtm|òt ø=‘·Ô ø=‘·Ô e÷sêZ\qT nH˚«wædü÷Ô, yê{Ïì neT\T #˚k˛Ô+~. eT<äsY &Éj·TØ‘√ ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î<äTs¡TÃø=ì, &Éj·TØ ¬s’‘·T\≈£î |üX¯óÁ>±dü+, |üX¯óe⁄\≈£î {°ø±\T, Ç‘·s¡ ùde\qT ≈£L&Ü ¬ømdtm|òt n+~k˛Ô+~. ≈£Ls¡>±j·T\T Çfi¯¢≈£î, Vü‰düºfi¯¢≈£L H˚s¡T>± n+~+#˚˝≤ ˇø£ eédüúqT @sêŒ≥T #˚ùd jÓ÷#·q˝À ñ+~ ¬ømdtm|òt. |òü⁄&é Áb˛ôddæ‡+>¥ j·T÷ì{Ÿ @sêŒ≥T #˚j·÷\ì, n+<äT≈£î >±qT ø√˝Ÿ¶ k˛ºπsCŸ, –&É¶+>∑T\T @sêŒ≥T #˚ùd+<äT≈£î düVü≤ø£]+#ê\ì Á|üuÛÑT‘ê«ìï ø√]+~. |òü*‘·+>± |ü]ÁX¯eT @sêŒ≥T≈£î ∫qï>={Ïº>∑\T¢ eT+&É\+ ∫fÒº#·s¡¢ dü$÷|ü+˝À 13 mø£sê\ uÛÑ÷$Tì πø{≤sTT+∫+~ Á|üuÛÑT‘·«+. ¬s’‘·T\≈£î nìï $<Ûë˝≤ ñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ |ü]ÁX¯eTqT s¡÷.40 ø√≥¢ e´j·T+‘√ HÓ\ø=\Œ&ÜìøÏ |üPqT≈£îHêïs¡T nãT›˝Ÿ n©. Çø£ÿ&É |ü˝ŸŒ j·T÷ì{Ÿ, ø√˝Ÿ¶ k˛ºπsõ, eékÕj·T ñ‘·Œ‘·TÔ\qT e÷¬sÿ{Ï+>¥ #˚düT≈£îH˚ $uÛ≤>∑+, ÁbÕôddæ+>¥ j·T÷ì{ŸqT @sêŒ≥T #˚j·TqTHêïs¡T. eTs√ s¡÷.7 ø√≥¢‘√ bÕ´øÏ+>¥ j·T÷ì{ŸqT @sêŒ≥T ø±qT+~. á |ü]ÁX¯eT <ë«sê Á|ü‘·´ø£å´+>± yÓsTT´ eT+~øÏ, |üs√ø£å´+>± ¬s+&ÉT y˚\ eT+~øÏ ñbÕ~Û <=s¡T≈£î‘·T+~. Á|ü<Ûëq+>± ¬s’‘·T\ uÛ≤>∑kÕ«eT´+‘√H˚ á |ü]ÁX¯eT q&ÉeqT+~. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

»\ dü+s¡ø£åD˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ »j·Tπø‘·q+ {Ï eqs¡T\ düe÷#ês¡ ùdø£s¡D, |üs¡ý˚ø£åD˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ <˚X¯+˝ÀH˚ nÁ>∑kÕúq+˝À ì\e&É+ >∑s¡«ø±s¡D+. Á|üe÷<äø£s¡ dæú‹˝ÀøÏ uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤\Tqï ÁbÕ+‘ê\qT >∑T]Ô+#·&É+‘√bÕ≥T yê{Ïì e÷´|æ+>¥#˚dæ, n+<äT˝À 96% »\eè~ΔøÏ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ ìsêàD≤‘·àø£ #·s¡´\T #˚|ü{Ïºq≥T¢ ˙‹ ÄjÓ÷>¥ ù|s=ÿ+~. eTTKéT+Á‹ ø±sê´\j·T+˝À ÄHé˝…’Hé &Ü´wtuÀs¡T¶ <ë«sê ìs¡+‘·s¡ |üs¡ý˚ø£åD ø=qkÕ>∑T‘√+~. ¬s’‘·T\≈£î |ü+≥\ kÕ>∑Tô|’ dü÷#·q\T, ˙{Ï dü+s¡ø£åD #·s¡´\T, es¡¸bÕ‘·+, #Ós¡Te⁄\T, ≈£î+≥\T, #Óø˘&ÜýéT\ ìsêàD+, »\eqs¡T\ düe÷#ês¡ ùdø£s¡D düeTdü´\qT n~Û>∑$T+#·&É+, $düÔè‘· ˙{Ï |üsêés¡D eédüú˝À ø=‘·Ô $<ÛëHê\qT nqTdü]+#·&É+ »\eqs¡T\ ˝…øÏÿ+#·&É+˝À nqTuÛÑeeTTqï Áô|’y˚≥T dü+düú\ düVü≤ø±s¡+ rdüTø√e&É+ e+{Ï #·s¡´\qT Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ qT+∫ Ç‘·s¡ sêÅcÕº\T ‘Ó\TdüTø√yê\ì Ä dü+düú dü÷∫+∫+~.

düeTs¡Δe+‘·+>± uÛÑ÷>∑s¡“¤ »\ìs¡«Vü≤D uÛÑ÷>∑s¡“¤ »\ìs¡«Vü≤D, »\eqs¡T\ |ü]s¡ø£åD, e´ekÕj·T+, ‘ê>∑T˙s¡T, $<ÛëHê\ s¡÷|üø£\Œq`neT\T e+{Ï 28 n+XÊ\ ÁbÕ‹|ü~ø£q sêÅcÕº\≈£î sê´+≈£î\qT πø{≤sTT+#ês¡T. sêÅcÕº\≈£î ñeTà&ç »\ j·÷»e÷q´ dü÷N (d”&Éã÷¢´m+◊)\qT πø{≤sTTdü÷Ô ˙‹ ÄjÓ÷>¥ s¡÷bı+~+∫q ìy˚~ø£qT πø+Á<ä »\eqs¡T\XÊK eT+Á‹ ì‹Hé >∑&ÉÿØ $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. áXÊq´`Væ≤e÷\j·T Ç‘·s¡ sêÅcÕº\qT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£îì $$<Ûä n+XÊ\qT n<Ûä´j·Tq+ #˚XÊs¡T. $$<Ûä ø±s¡D≤\‘√ |ü•ÃeTu…+>±˝Ÿ, ns¡TD≤#·˝ŸÁ|ü<˚XŸ, »eTTà`ø£oàsY, eTDÏ|üPsY, $TCÀsê+\qT $TqVü‰sTT+#ês¡T. Ç‘·s¡ sêÅcÕº\ $uÛ≤>∑+˝À n‘·´+‘· düeTs¡Δe+‘·+>± ˙{Ï ìs¡«Vü≤D #˚|ü{Ïº >∑T»sê‘Y Á|ü<∏äeT kÕúq+ <äøÏÿ+#·Tø√>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eT÷&√kÕúq+˝À ì*∫+~. ‘Ó\+>±D mì$T<√ kÕúq+ <äøÏÿ+#·T≈£îqï~. ˙{Ï ìs¡«Vü≤D˝À Á|ü‹uÛÑ #·÷|æq sêÅcÕº\T e´ekÕj·T s¡+>∑+˝Àq÷ eTT+<äTHêïj·Tì πø+Á<ä eT+Á‹ >∑&ÉÿØ yÓ\¢&ç+#ês¡T. >∑T»sê‘Y eTT+<äT |ü]X¯óÁuÛÑyÓTÆq ‘ê>∑T˙{Ïì n+~+#·&É+˝À >∑T»sê‘Y <˚X¯+˝ÀH˚ ‘=* kÕúq+˝À ì*∫+~. eT<Ûä´Á|ü<˚XŸ ¬s+&√kÕúHêìï <äøÏÿ+#·T≈£î+~. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

¨<ë m+<äT≈£î Çe«s¡T? e÷~ Á|ü‘˚´ø£ düeTdü´\Tqï Á|ü‘˚´ø£ sêh+ - ˙‹ ÄjÓ÷>¥˝À dæm+ ì\B‘· &Ûç©¢˝À ˙‹ ÄjÓ÷>¥ düe÷y˚X¯+˝À bÕ˝§Zì sêh düeTdü´\qT $|ü⁄\+>± $e]+∫q eTTK´eT+Á‹.

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î »]–q nHê´j·÷ìï nìï sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\ <äèwæºøÏ rdüT¬øfi¯¢&É+‘√bÕ≥T πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ eTs√kÕ] >∑{Ïº>± eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT ì\BXÊs¡T. ˙‹ ÄjÓ÷>¥ bÕ\ø£eT+&É* Hê\T>√ düe÷y˚X¯+˝À Á|ü‘˚´ø£ ¨<ë düVü‰ nìï n+XÊ\qT Á|ükÕÔ$+∫, ô|+&ç+>¥˝À ñqï n+XÊ\ô|’ sêÁwüº+ yêDÏ $ì|æ+#ês¡T.

πø

+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç∫Ãq Vü‰$÷\T neT\T #˚j·T≈£î+&Ü sêh Á|ü»\ eTH√uÛ≤yê\qT <ës¡TD+>± <Óã“rkÕs¡ì Á|ü‘˚´ø£ ¨<ëqT yÓ+≥H˚ Á|üø£{Ï+#ê\ì &ç©¢˝À sêh|ü‹ uÛÑeHé˝À »]–q ˙‹ ÄjÓ÷>¥ düe÷y˚X¯+˝À dæm+ #·+Á<äu≤ãT πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘ê«ìï &çe÷+&é #˚XÊs¡T. sêÅcÕºìøÏ @+ #˚XÊs√, Ç+ø± @+ #˚j·÷˝À nH˚ n+XÊ\ô|’ düe÷y˚X¯+˝À sêh düeTdü´\ô|’ πø+Á<ä+ô|’ >∑ﬁ¯yÓT‘êÔs¡T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î Á|ü‘˚´ø£¨<ë Çyê«\ì ◊<äT ø√≥¢ Á|ü»\ ‘·s¡|òü⁄q &çe÷+&ÉT #˚düTÔHêï. πø+Á<ä+ Ç∫Ãq Vü‰$÷\T HÓs¡y˚]Ã rsê*. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ≈£î |ü<˚ﬁ¯¢bÕ≥T Á|ü‘˚´ø£¨<ë ÇkÕÔeTì _C…|æ mìïø£\ Á|üD≤[ø£˝À ù|s=ÿqï~. ‘·s¡Tyê‘· 14e Ä]Δø£ dü+|òüT+ kÕ≈£î>± #·÷|ædü÷Ô Á|ü‘˚´ø£ Ä]úø£ kÕj·T+ #˚kÕÔeT+≥÷ πø+Á<ä+ Á|ü»\qT ‘·|ü⁄Œ<√e |ü{Ïº+∫+~,μμ nì Äj·Tq Äy˚<äq e´ø£Ô+ #˚XÊs¡T. sêh $uÛÑ»q Á|ü»\T ø√s¡Tø√˝Ò<äì, sêÅcÕºìï 32

nXÊÅd”Ôj·T+>± $&É>={Ïº rÁeyÓTÆq nHê´j·T+ #˚XÊs¡ì ∫es¡≈£î ô|<ä›\düuÛÑ sê»´düuÛÑ kÕøÏå>± ÄHê{Ï Á|ü<ÛëqeT+Á‹ Ç∫Ãq Vü‰$÷˝Ò neT\Tø±˝Ò<äì #·+Á<äu≤ãT Äy˚<äq #Ó+<ës¡T. ø±>¥ ìy˚~ø£\T, düTÁ|”+ø√s¡Tº dü÷#·q\T ôd’‘·+ πø+Á<ä+ >ös¡$+#·&É+˝Ò<äT nHêïs¡T. sêÅcÕº\ nedüsê\T πø+Á<ä+ >∑T]Ô+#ê*. Á|ü<Ûëì yÓ÷B ≈£L&Ü ˇø£ sêh eTTKéT+Á‹>± |üì#˚XÊs¡T. sêÅcÕº\ düeTdü´\T $÷≈£î u≤>± ‘Ó\TdüT. yê{Ïì |ü]wüÿ]+#ê*‡q u≤<Ûä´‘· $÷ô|’ ñ+<ä+≥÷, sêh Á|ü»\ Äø±+ø£å\T HÓs¡y˚sê\+fÒ Á|ü‘˚´ø£¨<ë Ç∫Ã rsê*‡+<˚qì dæm+ düŒwüº+ #˚XÊs¡T. düe÷K´dü÷Œ¤]Ôì >ös¡$dü÷Ô <˚XÊìï {°+ Ç+&çj·÷>± rdüT¬øfi≤¢\Hêïs¡T. düe÷y˚X¯+˝À bÕ˝§Zqï nìï sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\T, ˝…|òæºHÓ+{Ÿ >∑es¡ïs¡T¢, ñqï‘ê~Ûø±s¡T\ düeTø£å+˝À sêÅcÕºìøÏ »]–q, »s¡T>∑T‘·Tqï nHê´j·÷ìï $e]+#ês¡T.

p˝…’ 2018

Á|ü<Ûëì qπs+Á<äyÓ÷B n<Ûä´ø£å‘·q πø+Á<ä ¨+eT+Á‹ sêCŸHê<∏édæ+>¥ dü+<Ûëqø£s¡Ô>± eéVü≤]+∫q ˙‹ ÄjÓ÷>¥ bÕ\ø£eT+&É* düe÷y˚XÊìï sêh|ü‹uÛÑeHé˝À ìs¡«Væ≤+#ês¡T. nìï sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\T bÕ˝§Zqï ˙‹ ÄjÓ÷>¥ bÕ\ø£eT+&É* düe÷y˚X¯+ nø£ås¡ Áø£eT+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãTπø yÓTT<ä≥ e÷{≤¢&˚ neø±X¯+ \_Û+∫+~. Äj·Tq Á|üdü+>∑+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆq 7 ìeTTcÕ˝À¢H˚ Á|üdü+>±ìï ÄbÕ\ì πø+Á<ä ¨+ eT+Á‹ sêCŸHê<∏édæ+>¥ Á|üj·T‹ï+#·>±, ªªe÷ sêÅcÕºìøÏ Á|ü‘˚´ø£ düeTdü´\T ñHêïsTT yê{Ïì $e]+#˚+<äT≈£î H˚qT m≈£îÿe düeTj·T+ rdüT≈£î+{≤qT, Á|ü<ÛëqeT+Á‹ ≈£L&Ü ˇø£ sêh eTTKéT+Á‹>± e∫Ãqyêπs. sêÅcÕº\ düeTdü´\T m˝≤ ñ+{≤jÓ÷ yê]øÏ ‘Ó\TdüTμμ nHêïs¡T. nìï sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\ ø£+fÒ n~Ûø£ düeTj·T+ rdüTø=ì, πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ <äèwæºøÏ ‘Ódü÷Ô 20 ìeTTcÕ\ bÕ≥T ‘·q Á|üdü+>±ìï @ø£<Ûë{Ï>± ø=qkÕ–+#ês¡T. Á|ü‘˚´ø£ ¨<ë‘√bÕ≥T sêh+ m<äTs¡Tÿ+≥Tqï nH˚ø£ düeTdü´\qT πø+Á<ä+ n+~+#ê*‡q düVü‰j·T+ >∑T]+∫ $e]+#ês¡T. ˙‹ ÄjÓ÷>¥ düe÷y˚X¯+˝À #·+Á<äu≤ãT Á|ü‹bÕ~+∫q nH˚ø£ n+XÊ\≈£î Ç‘·s¡ sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\ eT<ä›‘·T \_Û+∫+~. eékÕj·÷ìï ñbÕ~Û Vü‰$÷‘√ nqTdü+~Û+#ê\qï #·+Á<äu≤ãT dü÷#·q≈£î Ç‘·s¡ sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\ düeTs¡Δq‘√ πø+Á<ä+ düŒ+~+∫+~. Bìô|’ #·+Á<äu≤ãT‘√bÕ≥T @&ÉT>∑Ts¡T dæm+\‘√ ˇø£ ø£$T{°ì @sêŒ≥T #˚dæ+~ πø+Á<ä+.

#·+Á<äu≤ãT Á|üdü+>∑+ eTTU≤´+XÊ\T <˚X¯+ >∑]«+#˚˝≤ ˇø£ Vü≤]‘· q>∑sêìï ì]à+#·T≈£îH˚ neø±X¯+ e÷≈£î <äøÏÿ+~. |üsê´es¡DVæ≤‘·yÓTÆq, |ü]XÀ<ÛäHê_Ûeè~Δ, Á|üuÛÑT‘·«, Áô|’y˚≥T ø±sê´\j·÷\T neTsêe‹˝À ì]à+#ê*‡ ñ+~. BìøÏ sêqTqï 20 @ﬁ¯¢˝À s¡÷.5 \ø£å\ ø√≥T¢ nedüs¡+. 27 y˚\ eT+~øÏ ô|’>± ¬s’‘·T\T ˝≤´+&é |üP*+>¥ $<Ûëq+˝À s¡÷.50 y˚\ ø√≥T¢ $\Te #˚ùd uÛÑ÷eTT\qT ¬s’‘·T\T sêh Á|üuÛÑT‘ê«ìï dü«#·Ã¤+<ä+>± n+<äCÒùdÔ sê»<Ûëì ìsêàD≤ìøÏ πø+Á<ä+ πøe\+ s¡÷.1500 ø√≥T¢ e÷Á‘·y˚T $&ÉT<ä\ #˚dæ+~. sê»<Ûëì ìsêàD≤ìøÏ nedüs¡yÓTÆq y˚Ts¡≈£î πø+Á<ä+ düVü≤ø±s¡+ n+~+#·&É+˝Ò<äT. m≈£îÿe Ä<ëj·T+ e#˚Ã sê»<Ûëì neTsêe‹øÏ ø±e*‡q+‘· Ä]úø£ kÕj·T+ <äø£ÿ&É+ ˝Ò<äT nHêïs¡T #·+Á<äu≤ãT. n{≤¢π> @|”˝À yÓqTø£ã&çq õ˝≤¢˝À¢ ˇø=ÿø£ÿ]øÏ s¡÷.428 #=|ü⁄Œq Á|ü‘˚´ø£ bÕ´πøJ Ç#êÃs¡T. ãT+<˚˝ŸK+&é˝À ˇø=ÿø£ÿ]øÏ s¡÷.4 y˚\ #=|ü⁄Œq Ç#êÃs¡T. j·T÷d”\T Ç∫Ãq ‘·sê«‘· |òæÁãe] 9, 2018q s¡÷.350 ø√≥T¢ πø+Á<ä+ $&ÉT<ä\ #˚dæ+~. ø±˙ düe÷K´dü÷Œ¤]Ô $s¡T<äΔ+>± Ä ì<ÛäT\qT |òæÁãe] 15q πø+Á<ä+ yÓqøÏÿ rdüT≈£î+~. sêh+˝À πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ 9 $<ë´ dü+düú\T ÁbÕs¡+_Û+∫+~. ø±˙ s¡÷.11,673 ø√≥T¢ πø{≤sTT+#ê*‡ ñ+&É>± πøe\+ s¡÷.638 ø√≥T¢ e÷Á‘·y˚T $&ÉT<ä\ #˚XÊs¡T. ¬s’˝Ò« CÀHé @sêŒ≥T, Á^Hé|ò”˝Ÿ¶ Á≈£L&ÜsTT˝Ÿ ]ô|ò’qØ, ô|Á{À ¬ø$Tø£˝Ÿ ø±+ô|¢ø˘‡, $<ÛëqdüuÛÑ d”≥¢ ô|+|ü⁄, |üqTï\ $TqVü‰sTT+|ü⁄, ø£&É|ü˝À ñ≈£îÿ |ü]ÁX¯eT, yÓ’C≤>¥ #ÓHÓ’ï bÕ]ÁXÊ$Tø£yê&É,

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

$XÊK, $»j·Tyê&É yÓTÁ{À, <äT>∑sê»|ü≥ï+ πse⁄, neTsêe‹øÏ y˚>∑e+‘·yÓTÆq s¡Vü≤<ë], ¬s’\T e÷sêZ\ nqTdü+<Ûëq+, Áπ>Vü≤Ö+&é •ø£åD πø+Á<ä+ kÕú|üq\ô|’ πø+Á<ä+ <äèwæº kÕ]+#ê*‡ ñ+<äHêïs¡T. b˛\es¡+qT C≤rj·T ÁbÕC…≈£îº>± |ü]>∑DÏ+#ês¡T. Bì uÛÑ÷ùdø£s¡D, |ü⁄qsêyêdü+, |ü]Vü‰s¡+ ìsêàD≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q yÓTT‘·Ô+ e´j·÷ìï πø+Á<ä+ uÛÑ]+#ê\ì πø+Á<ä eT+Á‹es¡Z+ rsêàì+∫+~. Ç|üŒ{Ïπø ÁbÕC…≈£îº |üqT\T 56 XÊ‘·+ |üPs¡Ôj·÷´sTT. $es¡D≤‘·àø£ ÁbÕC…≈£îº ìy˚~ø£`2≈£î nqTeT‹ \_Û+∫+~. s¡÷.1,892 ø√≥T¢ ì<ÛäT\qT Ç+ø± πø+Á<ä+ #Ó*¢+#ê*‡ ñ+~. $uÛÑ»q nq+‘·s¡+ ‘=* @&Ü~ ã&Ó®{Ÿ ˝À≥T s¡÷.16,078 ø√≥T¢ ñqï≥T¢ ø±>¥ Á<ÛäTMø£]+∫+~. yÓTT<ä{Ï dü+e‘·‡s¡+˝ÀH˚ á yÓTT‘·Ô+ sêÅcÕºìøÏ Çyê«*‡ ñ+~. s¡÷.4,117.89 ø√≥T¢ Ç+ø± $&ÉT<ä\ #˚j·÷*‡ ñ+~. ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À 2013`14˝À sêh dü÷ú\ ñ‘·Œ‹Ô˝À e´ekÕj·T s¡+>∑+ yê{≤ 23 XÊ‘·+ ñ+&É>±, 2017`18˝À qyê´+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À Ä yê{≤ 34 XÊ‘·+>± ñ+~. 2013`14˝À ñeTà&ç Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À ‘·\dü] Ä<ëj·T+ s¡÷.89,214. qyê´+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À s¡÷.82,870, ‘Ó\+>±D˝À s¡÷.1,12,162>± ñ+~. >∑‘· Hê\Tπ>ﬁ¯ó¢>± @|” ‘·\dü] Ä<ëj·T+ s¡÷.1.42 \ø£å\T. Ç‘·s¡ <äøÏåD≤~ sêÅcÕº\~ s¡÷.1.74 \ø£å\T>± ñ+~. n+fÒ s¡÷.32 y˚\ ˝À≥T @|”˝À ñ+<äHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT.

C≤rj·T düeTdü´\T ªª15e Ä]úø£ dü+|òüT+ |ü]o\Hê+XÊ\ (f…sYà‡ Ä|òt ]|òü¬sHé‡`{°y√ÄsY)qT düe]+#ê\ì sêh Á|üuÛÑT‘ê«\T Ç|üŒ{Ïπø sêh|ü‹ sêyéTHê<∏é ø√$+<é≈£î $q‹|üÁ‘·+ Ç#êÃsTT. 1971 »HêuÛ≤ Ä<Ûës¡+>± ø±≈£î+&Ü 2011 »HêuÛ≤qT ¬s+&ÉTkÕs¡T¢ dü$÷øÏå+∫ eTØ {°y√ÄsYqT |ü]>∑Dq˝ÀøÏ rdüT≈£îHêïs¡T. Bì e\¢ Á|ü‹≈£L\ |ü]D≤e÷\T sêÅcÕº\T m<äTs√ÿyê*‡ ñ+≥T+~. πø+Á<ä ñeTà&ç ì~Û qT+∫ ∫qï ∫qï yê{≤\T Çe«&É+ <ë«sê »HêuÛ≤qT $»j·Te+‘·+>± ìj·T+Á‹düTÔqï sêÅcÕº\qT •øÏådüTÔqï≥¢e⁄‘·T+~. ô|<ä› H√≥¢ s¡<äT› uÛ≤eC≤˝≤ìøÏ y˚T+ eT<ä›‹düTÔHêï+. ø±˙ neT\T˝À eT]ø=ìï C≤Á>∑‘·Ô rdüTø√yê*‡ ñ+~. á s√E es¡≈£î ∫qï yê´bÕs¡T\T, ø±]à≈£î\T ‘·eT kıeTTà ‘êeTT rdüTø√e&ÜìøÏ mH√ï Çã“+<äT\T |ü&ÉT‘·THêïs¡T. ô|ò’Hêì¸j·T˝Ÿ ]»\÷´wüHé, &çbÕõ{Ÿ Çq÷‡¬sHé‡ _\T¢ (m|òtÄsY&û◊) eTTkÕsTT<ë dü]>± ˝Òø£b˛e&É+‘√ Á|ü»˝À¢ uÛÑj·÷+<√ﬁ¯q\T ø£\T>∑T‘·THêïsTT. <˚X¯+˝À q>∑<äT ø=s¡‘· rÁe+>± ñ+~. @{°m+\˝À &ÉãT“\T ñ+&É≥+˝Ò<äT. u≤´+≈£î˝À¢q÷ q>∑<äTø=s¡‘· ø±s¡D+>± ¬s’‘·T\ kÕ>∑T |üqT\πø ø±≈£î+&Ü |æ+#Û·qT¢ düø±\+˝À n+~+#·&ÜìøÏ neø±X¯+ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. Á|ü»\T ì‘ê´edüs¡ edüTÔe⁄\ ø=qT>√\T≈£î ≈£L&Ü Çã“+~>± ñ+~. Jmd”º‘√ kÕe÷q´ Á|ü»˝Ò ø±<äT |üqTï #Ó*¢+|ü⁄<ës¡T\T, yê´bÕs¡ esêZ\T ≈£L&Ü Çã“+<äT\T m<äTs=ÿ+≥THêïs¡T. n+‘·sê®rj·T+>± Á≈£L&ÜsTT˝Ÿ <Ûäs¡\T ‘·–ZHê Ä |òü˝≤\T Á|ü»\≈£î e÷Á‘·+ #˚s¡˝Ò<äT. πø+Á<ä+ dü÷ú\ |üqTï Ä<ëj·T+ (J{°ÄsY)˝À Á|ü‘˚´ø£ ˝…M yê{≤qT Áø£eTÁø£eT+>± ô|+#·T≈£î+≥÷ b˛sTT+~. 2012`13˝À 8.8 XÊ‘·+ ñ+&É>± 33

2016`17˝À 15.2 XÊ‘êìøÏ #˚s¡T≈£î+~. J{°ÄsY ìwüŒ‹Ô˝À ôddt yê{≤ ≈£L&Ü 2013`14˝À 6.7 XÊ‘·+ ñ+&É>± 2016`17˝À 10.8 XÊ‘êìøÏ #˚s¡T≈£î+~μμ.

˙‹ ÄjÓ÷>¥ nC…+&Ü˝Àì n+XÊ\T e´ekÕj·Ts¡+>∑+: ªª‘·eT bÕØº mìïø£\ Á|üD≤[ø£˝À |ü+≥ ñ‘·Œ‹Ô <Ûäs¡ ø£Hêï 50 XÊ‘·+ m≈£îÿe>± ¬s’‘·T\øÏ eT<ä›‘·T <Ûäs¡ ñ+&Ü\ì ù|s=ÿqï≥T¢ |òæÁãe] 2018˝À πø+Á<ä Ä]úø£ eT+Á‹ ‘·eT ã&Ó®{Ÿ ˝À yÓ\¢&ç+#ês¡T. nsTT‘˚, m+mdt kÕ«$THê<∏äHé dæbòÕs¡T‡\ y˚Ts¡≈£î ø£˙dü eT<ä›‘·T <Ûäs¡ Á|üø£{Ï+#ê*. e´ekÕj·T ñ‘·Œ‘·TÔ\T m>∑TeT‹, ~>∑TeT‘·T\ ìj·T+Á‘·D˝À n+‘·sê®rj·T e÷¬sÿ{Ÿ |ü]dæú‘·T\‘√ πø+Á<ä+ $<ÛëHê\T kÕúìø£ <Ûäs¡\≈£î $|òü÷‘·+ ø£*ZdüTÔHêïsTT. ¬s’‘·T\≈£î ˝≤uÛÑ+ ø£*–+#·&É+ ˝Ò<äT. n|üsê\ $wüj·÷ìø=ùdÔ yÓTT‘·Ô+ ñ‘·Œ‹Ô˝À ùdø£]+∫q 40 XÊ‘êìπø ø£˙dü eT<ä›‘·T <Ûäs¡ e]Ô+|üCÒdüTÔHêïs¡T. >∑‘˚&Ü~ n|üsê\ ùdø£s¡D≈£î @|” Á|üuÛÑT‘·«+ s¡÷.1000 ø√≥T¢ πø{≤sTT+∫+~. |”&ûmdt |ü]~Û˝ÀøÏ sê<ä+≥÷ πø+Á<ä+ eTT‘·ø£ <ÛëHê´\ ùdø£s¡D≈£î ìsêø£]k˛Ô+~. Bì e\¢ s¡÷.350 ø√≥T¢ yÓ∫Ã+∫ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ yê{Ïì ùdø£]+#ê*‡ e∫Ã+~μμ nHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT.

|ü+≥\ ;e÷ ªªÁ|üdüTÔ‘·+ nqTdü]düTÔqï |ü+≥\ ;e÷ $<Ûëq+ s¡TD≤\πø ø±˙ |ü+≥\≈£î e]Ô+#·&É+ ˝Ò<äT. Bìï |ü⁄q'dü$÷øÏå+#ê*‡ ñ+~. 2017`18˝À sêh ¬s’‘·T\ m>∑TeT‘·T\ $\Te s¡÷.24 y˚\ ø√≥T¢. yÓTT‘·Ô+ <˚X¯+ qT+∫ m>∑TeT‘·T˝À¢ Ç~ 60 XÊ‘·+. >∑&ç∫q ◊<äT HÓ\\T>± m>∑TeT‘·T\T ‘·–Z+#·&É+ e\¢ s=j·T´\ <Ûäs¡\T 50 XÊ‘êìøÏô|’>± |ü&çb˛j·÷sTT. Äø±« s¡+>±ìøÏ ≈£L&Ü ;e÷ e]Ô+|ü#˚j·T&É+ô|’ πø+Á<ä+ ‘·ø£åDy˚T CÀø£´+ #˚düTø√yê*. Äø±« ñ‘·Œ‘·TÔ\≈£L ø£˙dü eT<ä›‘·T <Ûäs¡ Á|üø£{Ï+#ê*. Äø±«, bÂÅ©º\qT ≈£L&Ü e´ekÕj·Ts¡+>∑+>±H˚ |ü]>∑DÏ+#ê*μμ nì &çe÷+&é #˚XÊs¡T #·+Á<äu≤ãT.

¬s’‘·T\ Ä<ëj·T+ ¬s{Ïº+|ü⁄ ªª¬s’‘·T\ Ä<ëj·T+ ¬s{Ïº+|ü⁄ ø±yê\+fÒ eékÕj·T s¡+>∑+˝À ø±+bÂ+&é yê]¸ø£ eè~Δ πs≥T (d”@JÄsY) 12 XÊ‘·+ ñ+&Ü*. ø±˙ C≤rj·TkÕúsTT˝À eè~Δ πs≥T 2.42 XÊ‘·+ e÷Á‘·y˚T. n<˚ düeTj·T+˝À <˚X¯+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À eékÕj·T s¡+>∑+ eè~›πs≥T 11 XÊ‘·+ ñ+~. ˙{Ï |ü]s¡ø£åD, kÕ>∑T, uÛÑ÷kÕs¡ $esê\ ø±s¡T¶, uÛÑ÷kÕs¡ ìs¡«Vü≤D, XÊÅd”Ôj·T j·÷»e÷q´+, |üX¯ób˛wüD, #˚|ü\ ô|+|üø£+, Á|ü‹≈£L\‘·\T n~Û>∑$T+#˚ rs¡T, ìsêàD kÕeTs¡ú´+ ô|+|ü⁄, ñ<ë´q |ü+≥\ yÓ’|ü⁄ eT[¢+|ü⁄ <ë«sê |üsêés¡D Væ≤‘·yÓTÆq ÄVü‰s¡|ü⁄ n\yê≥¢qT e÷s¡Ã&É+‘√ Bìì eTq+ kÕ~Û+#·>∑\+μμ nHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT.

Hê\Tπ>ﬁ¯¢˝À kÕ~Û+∫q $»j·÷\T ¬s+&É+¬ø\ eè~Δπs≥T Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ Hê\Tπ>ﬁ¯¢˝À $$<Ûä s¡+>±\˝À kÕ~Û+∫q 34

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

$»j·÷\qT dæm+ #·+Á<äu≤ãT ˙‹ ÄjÓ÷>¥ düe÷y˚X¯+˝À $e]+#ês¡T. ªª$uÛÑ»q ‘·sê«‘· sêh+ mH√ï Çã“+<äT\T m<äTs=ÿqï|üŒ{Ïø° >∑&ç∫q Hê\Tπ>fi¯ó¢>± 10.5 XÊ‘·+ eè~Δ πs≥T kÕ~Û+∫+~. 2015`16˝À 10.60 XÊ‘·+, 2016`17˝À 11.07 XÊ‘·+, 2017`18˝À 11.22 XÊ‘·+ eè~Δπs≥T kÕ~Û+#ê+. >∑èVü‰\ $<äT´Bø£s¡D, m˝Ÿ|”J, z&ûm|òt˝À yÓTs¡T¬>’q |òü*‘ê\T kÕ~Û+#ê+. Á>±$÷D ÁbÕ+‘ê\≈£î s¡Vü≤<ës¡T\ nqTdü+<Ûëq+, Á>±e÷˝À¢ n+‘·s¡Z‘· d”d” s√&ÉT¢, m˝Ÿá&û M~Û BbÕ\ @sêŒ≥T dü+‘·è|æÔø£s¡+>± #˚XÊ+. y˚T 2014˝À ñHêï, H˚&ÉT $<äT´‘·TÔ ø=s¡‘· ˝Òì sêh+>± ñHêï+. e#˚Ã ¬s+&˚fi¯¢˝À 100 XÊ‘·+ ô|ò’ãsYHÓ{Ÿ nqTdü+<Ûëq+, ‘ê>∑T˙s¡T n+~+#·qTHêï+. dü«#·Ã¤uÛ≤s¡‘Y˝À uÛ≤>∑+>± πø+Á<ä+ ˇø√ÿ >∑èVü≤+ eTs¡T>∑T<=&ç¶øÏ s¡÷.4 y˚\T Çe«>± yÓTs¡T>±Z ì]à+#·Tø√e&ÜìøÏ sêh Á|üuÛÑT‘·«+ eTs√ s¡÷.11y˚\T n+~+∫+~. 47 \ø£å\ eT+~øÏ s¡÷.1,000, s¡÷.1,500 #=|ü⁄Œq |æ+#Û·qT¢ n+<äCÒdüTÔHêï+. 2.46 ø√≥¢ eT+~ ndü+|òüT{Ï‘· s¡+>∑ ø±]à≈£î\≈£î ;e÷ e]Ô+|üCÒdüTÔHêï+. 1.44 ø√≥¢ ≈£î≥T+u≤\≈£î |”&ûmdt |ü]~Û˝À ÄVü‰s¡uÛÑÁ<ä‘· ø£*ŒdüTÔHêï+. 6 \ø£å\ eT+~øÏ ô|’>± >∑]“¤DT\T, u≤*+‘·\T, 24 \ø£å\≈£îô|’>± ∫Hêïs¡T\≈£î b˛wüø±Vü‰s¡+ n+~düTÔHêï+. 86 \ø£å\ eT+~ dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ ãè+<ë\ eTVæ≤fi¯\ ≈£î≥T+u≤\T s¡÷.10 y˚\T Ä<ëj·T+ bı+<˚˝≤ JeH√bÕ~Û s¡ø£åD ø£*ŒdüTÔHêï+. 7.25 \ø£å\ |ü+≥≈£î+≥\T, 19,355 ˙{Ï≈£î+≥\T ‘·e«ø£+ <ë«sê ¬s’‘·T\≈£î ˙s¡T n+~düTÔHêï+. ‘·<ë«sê uÛÑ÷>∑s¡“¤ »˝≤\T ô|+bı+~düTÔHêï+. >√<ëe]`ø£ècÕí q<äT\qT nqTdü+<Ûëq+ #˚XÊ+. Á>±$÷D ÁbÕ+‘ê˝À¢ì 14 \ø£å\ ≈£î≥T+u≤\≈£î, |ü≥ºD |ü]~Û˝Àì 5 \ø£å\ ≈£î≥T+u≤\≈£î Çfi¯ó¢ ì]à+#ê+. md”‡, md”º\ Çfi¯¢≈£î 75 ñ∫‘· j·T÷ì≥¢ $<äT´‘·TÔ n+~düTÔHêï+μμ.

¨<ë≈£î eT<ä›‘·T Á|ü‘˚´ø£¨<ë $wüj·T+˝À eTs√ Ç<ä›s¡T eTTKéT+Á‘·T\ eT<ä›‘·T \_Û+∫+~. Á|ü‘˚´ø£ ¨<ë ø±yê\qï #·+Á<äu≤ãT yê<äq≈£î ;Vü‰sY eTTKéT+Á‹ ì‹XŸ ≈£îe÷sY eT<ä›‘·T Çdü÷Ô Ç∫Ãq Vü‰$÷ y˚Ts¡≈£î Á|ü‘˚´ø£ ¨<ë Ç∫Ã rsê*‡+<˚ nì &çe÷+&é #˚XÊs¡T. Á|ü‘˚´ø£ ¨<ë Ç∫Ã Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT Ä<äTø√yê\ì |ü⁄<äT#˚Ã] eTTKéT+Á‹ Hêsêj·TDkÕ«$T ≈£L&Ü eT<ä›‘·T Á|üø£{Ï+#ês¡T. ì<ÛäT\ |ü+|æD°øÏ 2011 »HêuÛ≤ ˝…ø£ÿ\ ÁbÕ‹|ü~ø£>± rdüTø√yê\qï 15e Ä]Δø£ dü+|òüT+ $~Û $<ÛëHê\qT #·+Á<äu≤ãT e´‹πsøÏ+#ês¡T. #·+Á<äu≤ãT n_ÛÁbÕj·T+‘√ |ü•ÃeT u…+>±˝Ÿ dæm+ eTeT‘ê u…qØ® @ø°uÛÑ$+#ês¡T. eT<ä´Vü≤ï uÛÀ»q $sêeT düeTj·T+˝À #·+Á<äu≤ãT‘√ áXÊq´ sêÅcÕº\ eTTKéT+Á‘·T\T Á|ü‘˚´ø£+>± uÛÒ{° nj·÷´s¡T.

$<äT´‘Y˝À @|” uÛÒwt $<äT´‘Y s¡+>∑+˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ yÓTs¡T¬>’q rs¡TqT Á|ü<ä]ÙdüTÔ+<äì Á|ü<Ûëì yÓ÷B Á|üX¯+dæ+#ês¡T. ˙‹ ÄjÓ÷>¥ >∑es¡ï]+>¥ øöì‡˝Ÿ düe÷y˚X¯+˝À yÓ÷B ‘·q Á|üdü+>∑+˝À á n+XÊìï Á|ükÕÔ$+#ês¡T. Á|ü‘˚´ø£+>± $XÊK|ü≥ºD+˝À q÷{Ïø° q÷s¡TXÊ‘·+ m˝Ÿá&û BbÕ\ $ìjÓ÷>∑+ >∑T]+∫ Á|ükÕÔ$+#ês¡T. $T–*q nìï sêÅcÕº\T ≈£L&Ü Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ nqTuÛÑyêìï n<Ûä´j·Tq+ #˚dæ Ä<äs¡Ù+>± rdüTø√yê\ì Á|ü<Ûëì ø√sês¡T. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

‘ê‘êÿ*ø£ ñ<√´>∑T\≈£î 2015 ù| ùdÿ˝Ÿ≈£î dæbòÕs¡düT

ìs¡T<√´>∑uÛÑè‹ô|’ düs¡«Á‘ê Vü≤s¡¸+ e÷≥ ì\T|ü⁄≈£îqï #·+Á<äu≤ãT≈£î Á|üX¯+dü

eT+Á‘·T\ ãè+<ä+ düe÷y˚X¯+

>∑

‘· mìïø£\ dü+<äs¡“¤+>± ìs¡T<√´>∑T\≈£î HÓ\yêØ>± uÛÑè‹ #Ó*¢kÕÔeTì Ç∫Ãq Vü‰MTøÏ eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT ø£≥Tºã&ÉT‘·÷ ìs¡T<√´>∑ uÛÑè‹ô|’ ìs¡íj·T+ rdüTø√e&É+|ü≥¢ ìs¡T<√´>∑ $<ëé+‘·T˝À¢ düs¡«Á‘ê Vü≤s¡¸+ e´ø£ÔeTe⁄‘√+~. j·TTe‘·≈£î Ç∫Ãq yê>±ΔHêìï ì\u…≥Tº≈£îH˚+<äT≈£î >∑‘· ø=~›ø±\+>± eTTKéT+Á‹ d”«j·T |üs¡ý˚ø£åD˝À ø£düs¡‘·TÔ #˚|ü{Ïº+~. ìs¡T<√´>∑ uÛÑè‹ì @ $<Ûä+>± Çyê«*? \_Δ<ës¡T\qT m˝≤ >∑T]Ô+#ê*? ejÓ÷|ü]$T‹, $<ë´s¡Ω‘·\T m˝≤ ìs¡íj·T+#ê*?nqï ø√D≤\˝À n~Ûø±s¡T\ ãè+<ä+ düeTÁ>∑yÓTÆq XÊÁd”Ôj·T $<ÛëHê\‘√ n<Ûä´j·Tq+ #˚dæ+~. á n<Ûä´j·Tq+ nq+‘·s¡+ n~Ûø±s¡T\ qT+∫ eTTKéT+Á‹øÏ n+~q ìy˚~ø£ Ä<Ûës¡+>± Ç{°e\ eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT n<Ûä´ø£å‘·q »]–q sêÁwüº eT+Á‹eT+&É* uÛÒ{°˝À á y˚Ts¡≈£î ìs¡T<√´>∑ uÛÑè‹ #Ó*¢+|ü⁄q≈£î ÄyÓ÷~+#ês¡T. ìs¡T<√´>∑ uÛÑè‹ |ü<∏äø±ìï neT\T #˚j·T&É+e\¢ sêÁwüº+˝À |ü~\ø£å\ eT+~ ìs¡T<√´>∑T\T HÓ\≈£î yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\ e+‘·Tq \_Δbı+<äqTHêïs¡T. &çÁ^, &çbı¢e÷ #·~$q ìs¡T<√´>∑T\qT á |ü<∏äø±ìøÏ ns¡TΩ\T>± ìs¡ísTT+#ês¡T. eT+Á‹eT+&É* uÛÒ{° nq+‘·s¡+ sêÁwüº|ü+#êj·TrsêCŸ, Á>±MTD≤_Ûeè~ΔXÊK eT+Á‹ Hêsê ˝ÀπøXŸ, HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ,Áø°&É\T, j·TTe»q düØ«düdüT\XÊK eT+Á‹ ø=\T¢ s¡M+Á<ä, sêÁwüº düe÷#ês¡,bÂs¡dü+ã+<Ûë\XÊK eT+Á‹ ø±\e lìyêdüdüT\T eT+Á‹es¡Z düe÷y˚X¯+˝À rdüT≈£îqï $<Ûëq ìs¡íj·÷\qT yÓ\¢&ç+#ês¡T. <ë]Á<ä´πsK≈£î ~>∑TeqT+&˚ ‘Ó\¢πswüHé ø±s¡T¶<ës¡T\+‘ê á ìs¡T<√úÛÑè‹ |ü<∏äø±ìøÏ ns¡TΩ\T>± ìs¡ísTT+#ês¡T. &ûÁ^,&çbı¢e÷ $<ë´s¡Ω‘·\‘√bÕ≥T 22 qT+∫ 35dü+e‘·‡sê\ ejÓ÷|ü]$T‹ì ns¡Ω‘·>± ìs¡ísTT+#ês¡T. m+|æ¬ø’q ìs¡T<√´>∑T\≈£î HÓ\≈£î yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\ uÛÑè‹ì #Ó*¢+#·&É+‘√|bÕ≥T HÓ’|ü⁄D≤´_Ûeè~Δ˝À Á|ü‘˚´ø£•ø£åD ≈£L&É Çyê«\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. ãjÓ÷yÓTÁ{Ïø˘ <ë«sê \_Δ<ës¡T\ u≤´+≈£î U≤‘ê\πø H˚s¡T>± q>∑<äT »eT ne⁄‘·T+~. Ç+<äTø√dü+ Á|ü‘˚´ø£+>± yÓuŸôd’{ŸqT s¡÷bı+~+∫ <äs¡U≤düTÔ\qT ÄVü‰«ì+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. <äs¡U≤düTÔ #˚düdüT≈£îqï dü+<äs¡“¤+˝ÀH˚ ìs¡T<√´>∑T\≈£î ÄdüøÏÔ ñ+&˚ s¡+>∑+˝À HÓ’|ü⁄D´‘·qT ô|+bı+~+#˚+<äT≈£î •ø£åD Çyê«\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. Á|üC≤kÕ~Ûø±s¡ düπs« Á|üø±s¡+ ñqï |ü~ \ø£å\ eT+~ ø£+fÒ m≈£îÿe eT+~ ñHêï yê]øÏ ≈£L&É ns¡Ω‘· ñ+fÒ uÛÑè‹ #Ó*¢kÕÔs¡T. á uÛÑè‹ ‘·≈£îÿeì, ô|+#ê\qï n_ÛÁbÕj·T+ ø£*–‘˚ uÛÑ$wü´‘Y˝À HÓ\≈£î s¡÷.1500\≈£î ô|+#˚ neø±XÊ\qT ≈£L&É |ü]o*+#ê\ì Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+∫+~. v

p˝…’ 2018

Á|ü

uÛÑT‘·«+˝Àì $$<Ûä XÊK\˝À |üì #˚ùd ‘ê‘êÿ*ø£ ñ<√´>∑T\ J‘ê\ ô|+|ü⁄ n+X¯+ô|’ Á|üuÛÑT‘·«+ kÕqT≈£L\ <äèø£Œ<Ûä+‘√ ñ+~. Bìô|’ Ä]úø£ eT+Á‹ ù|w”˝Àì düe÷y˚X¯eT+~s¡+˝À eT+Á‘·T\ ãè+<ä+ #·s¡Ã »]|æ+~. Ä]úø£ eT+Á‹ j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT n<Ûä´ø£å‘·q »]–q düe÷y˚X¯+˝À 2016 nø√ºãsY 16e ‘˚B düTÁ|”+ ø√s¡Tº rs¡TŒqT <äèwæº˝Àô|≥Tºø=ì yê]øÏ kÕqT≈£L\+>± ø=ìï ìs¡íj·÷\T rdüT≈£îHêïs¡T. á ìs¡íj·÷\qT eT+Á‹ eT+&É*øÏ dæbòÕs¡düT #˚kÕÔs¡T. 1993 qe+ãsY 25e ‘˚BøÏ eTT+<äT $<ÛäT\˝À #˚]q yê] 2015 ÄsY |”mdt ˝À ù|s=ÿqï Á|üø±s¡+ ø£˙dü y˚‘·Hêìï ô|+#˚ $wüj·T+ #·]Ã+#ês¡T. Ç|üŒ{Ïπø 2010 |”ÄsYmdt Á|üø±s¡+ ø£˙dü y˚‘·q+, &û@ bı+<˚yê]øÏ 2015 düe]+∫q ù| ùdÿ˝Ÿ e]Ô+#˚ n+X¯+ô|’ #·]Ã+#ês¡T. Ä y˚Ts¡≈£î yê] y˚‘·Hê\T ô|+#ê\ì eT+Á‹ eT+&É*øÏ dæbòÕs¡düT #˚j·÷\ì düe÷y˚X¯+˝À ìs¡ísTT+#ês¡T. á ìs¡íj·÷\qT eT+Á‹ eT+&É* ÄyÓ÷~ùdÔ 5 y˚\ eT+~ ñ<√´>∑T\T Á|üjÓ÷»q+ bı+<äT‘ês¡T. Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ @&Ü~øÏ n<äq+>± s¡÷.21 ø√≥T¢ uÛ≤s¡+ |ü&ÉT‘·T+~. á düe÷y˚X¯+˝À düe÷#ês¡, bÂs¡dü+ã+<Ûë\ XÊK eT+Á‹ ø±\e lìyêdüT\T, yÓ’<ä´ Äs√>∑´ XÊK Á|ü‘˚´ø£ Á|ü<Ûëq ø±s¡´<ä]Ù |üPq+ e÷\ø=+&Éj·T´, @|” yÓ’<ä´$<Ûëq |ü]wü‘Y ø£$TwüqsY &Üø£ºsY |æ.<äTsêZ Á|ükÕ<äsêe⁄, Ä]úø£ XÊK ø±s¡´<ä]Ù ùV≤e÷ eTTìyÓ+ø£≥|üŒ, &ûm+á u≤;® ‘·~‘·s¡T\T bÕ˝§ZHêïs¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

#·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢≈£î

ªª#·+Á<äqïμμ yÓ\T>∑T\T sêh+˝À yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï 11 kÕºsY Á>±eT |ü+#êj·Tr

sêh+˝À yÓTT<ä{Ï 11 kÕºsY Á>±eT #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢qT dü+<ä]Ù+∫q eTTK´eT+Á‹.

∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢˝À ñqï 1363 Á>±eT |ü+#êj·Tr\˝À yÓTT<ä{Ï $&É‘·>± 71 Á>±eT |ü+#êj·Tr\qT 11 kÕºsY Á>±e÷\T>± r]Ã~<äT›‘·THêïs¡T. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± Á>±eT Á|ü»\T, kÕúìø£ Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛäT\T, n~Ûø±s¡T\T dü$Twæº ø£èwæ‘√ sêh+˝À 11 kÕºsY kÕ~Û+∫q yÓTT≥º yÓTT<ä{Ï Á>±eT |ü+#êj·Tr |ü⁄+>∑q÷s¡T eT+&É\+ #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢. 36

∫

‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢˝À |ü⁄+>∑q÷s¡T y˚T\T C≤‹ |üX¯óe⁄\≈£î Á|üdæ~Δ. Ç|ü⁄Œ&ÉT |ü⁄+>∑q÷s¡T eT+&É\+ #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢≈£î #·+Á<äqï yÓ\T>∑T\T sêe&É+‘√ sêh+˝ÀH˚ yÓTT≥ºyÓTT<ä{Ï 11 kÕºsY Á>±eT |ü+#êj·Tr>± #·]Á‘· |ü⁄≥˝À¢¬øøÏÿ+~. ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ e÷s¡TeT÷\q ñqï |ü⁄+>∑q÷s¡T eT+&É\+ #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢ ìqï yÓTTqï{Ï es¡≈£î nìï |ü˝…¢˝≤¢>±H˚ ˇø£ kÕ<Ûës¡D |ü˝…¢. nsTT‘˚ Ç{°e\ eTT–dæq Hê\Ze $&É‘· qeìsêàD Bø£å dü+<äs¡“¤+>± eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT ªÁ>±eT <ä]Ùìμ |üs¡´≥qøÏ sêe&É+‘√ #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢ s¡÷|ü⁄ πsK\T e÷]b˛sTT dü+|üPs¡í bÂs¡ dü<äTbÕj·÷\‘√ 11 kÕºsY Á>±eT+>± yÓ*–b˛‘√+~. sêh+˝À Á|ü‹ Á>±e÷ìï kÕàsYº Á>±eT+>± n_Ûeè~Δ #˚j·÷\H˚ eTTKéT+Á‹ Ä<˚XÊ\ø£qT>∑TD+>±, dü+|üPs¡í ˇ&çm|ò,t #Ó‘Ô· qT+&ç dü+|ü<ä ‘·j·÷Ø, Ç+{Ï+{ÏøÏ ø=fi≤sTT <ë«sê Á‘ê>∑T˙s¡T, m˝ŸÇ&ç M~Û BbÕ\T, Á|ü‹ Ç+{ÏøÏ B|ü+, m˝Ÿ|æõ e+≥ >±´dt ø£HÓø£åHé, e+<ä XÊ‘·+ dæyÓT+{Ÿ

p˝…’ 2018

s√&ÉT¢, HêDýÓTÆq $<ä´, n+<ä]øÏ Äs√>∑´+, Á|ü‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ HÓ\≈£î 10 y˚\ s¡÷bÕj·T\ Ä<ëj·T ø£\Œq, eTVæ≤fi≤ s¡ø£åD, kÕ~Ûø±s¡‘·, ô|ò’ãsY HÓ{Ÿ˝À Ç+{Ï+{ÏøÏ Ç+≥¬sï{Ÿ ˝≤+{Ï yÓTT‘·+Ô 11 dü<Tä bÕj·÷\qT <äX\¯ yêØ>± Á|ü‹ Á>±eT+˝À 70 XÊ‘·+ Á|üuÛÑT‘·« ì<ÛäT\T, 30 XÊ‘·+ Á>±eT |ü+#êj·Tr ì<ÛäT\‘√ ø£*Œ+∫ 11 kÕºsY Á>±e÷\T>± sêh Á|üuÛÑT‘·«+ r]Ã~<äT›‘√+~. ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢˝À ñqï 1363 Á>±eT |ü+#êj·Tr\˝À yÓTT<ä{Ï $&É‘·>± 71 Á>±eT |ü+#êj·Tr\qT 11 kÕºsY Á>±e÷\T>± r]Ã~<äT›‘·THêïs¡T. Ç+<äT˝À uÛ≤>∑+>± Á>±eT Á|ü»\T, kÕúìø£ Á|üC≤ Á|ü‹ì<ÛTä \T, n~Ûø±s¡T\T dü$Twæº ø£èwæ‘√ sêh+˝À 11 kÕºsY kÕ~Û+∫q yÓTT≥º yÓTT<ä{Ï Á>±eT |ü+#êj·Tr>± |ü⁄+>∑q÷s¡T eT+&É\+ #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢qT Á>±eT <ä]Ùì |üs¡´≥q dü+<äs¡“¤+>± pHé HÓ\ 7 q eTTKéT+Á‹ Á|üø£{Ï+#ês¡T. düTe÷s¡T 490 Çfi¯ófl, eT÷&ÉT y˚\ »HêuÛ≤ ñqï #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢˝À sêh Á|üuÛÑT‘·«, eT]j·TT Á>±eT |ü+#êj·Tr ì<ÛäT\T <ë<ë|ü⁄ ø√{Ï s¡÷bÕj·T\‘√ 11 kÕºsY bÂs¡ dü<äTbÕj·÷\qT ø£*Œ+#ês¡T. Ç+{Ï+{Ïø° e´øÏÔ>∑‘· eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD+, <ë<ë|ü⁄>± 50 \ø£å\ s¡÷bÕj·T\‘√ }s¡+‘ê dæyÓT+{Ÿ s√&ÉT¢, uÛ÷Ñ >∑s“¡ ¤ eTTs¡T>∑T˙{Ï eédü,ú 10 \ø£\å s¡÷bÕj·T\‘√ Ç+{Ï+{Ïø° Á‘ê>∑T˙{Ïì, 300 m˝ŸÇ&ç M~Û ˝…’≥T¢, s¡÷. 4.80 \ø£å\‘√ #Ó‘·Ô qT+&ç dü+|ü<ä ‘·j·÷Ø ( e]à ø£+b˛dtº j·T÷ì{Ÿ ªãè+<ëeq+μ) @sêŒ≥T, Á|ü‹ Ç+{ÏøÏ ô|ò’ãs¡T HÓ{Ÿ <ë«sê Ç+≥¬sï{Ÿ {Ï.$ ø£HÓø£åHé, Ç+{Ï+{Ïø° e+≥ >±´dt ªB|ü+μ ø£HÓø£åHé, Á>±eT+˝À ñqï ÁbÕ<∏ä$Tø£ bÕsƒ¡XÊ\˝À &çõ≥˝Ÿ ø±¢düT s¡÷yéT @sêŒ≥T, n+>∑Hê«&ç πø+Á<ä+˝À kÕàsYº {Ï.$ @sêŒ≥T, Ç+{Ï+{Ïø° #Ó‘·Ô ùdø£s¡D ø√dü+ y˚s¡T y˚s¡T>± ‘·&ç ? bı&ç #Ó‘·Ô ãT≥º\ @sêŒ≥T, #Ó‘·Ô ‘·s¡*+|ü⁄≈£î u≤´≥Ø yêVü≤q+ á`Ä{À ]øå±, dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ dü+|òü÷\ eTVæ≤fi¯\qT dü«j·T+ düVü‰j·Tø£ _õHÓdt Á>∑÷|t\T>± eT*∫ á`Á>±$÷D e÷¬sÿ{Ï+>¥ <ë«sê, Á>±eT+˝À ≥yÓ÷{≤ |ü+≥, bÕ&ç |ü]ÁX¯eT, mdt.dæ, mdt.{Ï, _.dæ, yÓTÆHê]{°\ ø±s=Œπswüq¢ <ë«sê dü_‡&û s¡TD≤\qT n+~+#·&É+, ns¡TΩ˝…’q Á|ü‹ \_Δ<ës¡T≈£î HÓ\≈£î yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\ ô|q¸Hé eT+ps¡T, Á>±eT+˝À bÕ˙|üPØ yê´bÕs¡+ <ë«sê Áã‘·T≈£î‘·Tqï <ë<ë|ü⁄ 200 eT+~øÏ Á|üuÛÑT‘·« dü_‡&û s¡TD≤\T eT+ps¡T, ‘·<ë«sê Á|ü‹ ≈£î≥T+u≤ìøÏ HÓ\≈£î 10 y˚\ s¡÷bÕj·T\ Ä<ëj·T eqs¡T\ ø£\Œq, ∫qï|æ\¢\≈£î e+<ä XÊ‘·+ yêøÏ‡H˚wüHé, >∑]“¤DT\≈£î, ∫qï|æ\¢≈£î, ã&ç |æ\¢\≈£î bÂwæºø±Vü‰s¡+ <ë«sê n+<ä]ø° Äs√>∑´+ . . Ç˝≤ 11 kÕºsY dü+|üPs¡í bÂs¡ dü<äTbÕj·÷\qT Á|üuÛÑT‘·«+, õ˝≤¢ j·T+Á‘ê+>∑+, |ü+#êj·Tr dü+j·TTø£Ô+>± #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢˝À ø£*Œ+#ês¡T. Hê\Ze $&É‘· qeìsêàD Bø£å ø±s¡´Áø£eT+ ˝À uÛ≤>∑+>± pHé HÓ\ 7 q Á>±eT <ä]Ùì |üs¡´≥q≈£î e∫Ãq eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT≈£î #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢ Á>±eT eTVæ≤fi¯\T n&ÉT>∑&ÉT>∑THê eT+>∑fi¯ Vü‰s¡‘·T\‘√ kÕ«>∑‘·+ |ü*ø±s¡T. Á>±eT n_Ûeè~Δ ì #·÷dæ ÄX¯Ãs¡´|ü&çq eTTKéT+Á‹ <ë<ë|ü⁄ >∑+≥ bÕ≥T Á>±eT M<ÛTä \˙ï ø£*j·T ‹]–, 11 kÕºsY dü<Tä bÕj·÷\qT #·÷dü÷Ô, Á>±eTdüTú\‘√ ÄbÕ´j·T+>± e÷{≤¢&Üs¡T, >∑T&ÉT>∑|üŒ ø=&ÉT≈£î z. yÓ+ø£≥s¡eTD Ç+{À¢øÏ yÓ[¢, Ç+{À¢ ñqï ô|ò’ãs¡THÓ{Ÿ Ç+≥¬sï{Ÿ {Ï.$. ø£HÓø£åHé <ë«sê u…+>∑Tfi¯Ss¡T˝À ñqï yÓ+ø£≥s¡eTD ø=&ÉT≈£î\‘√ M&çjÓ÷ ø±qŒ¤¬sHé‡ <ë«sê eTTKéT+Á‹ e÷{≤¢&É&É+ yê] Äq+<ëìøÏ ne<ÛäT\T ˝Ò≈£î+&Ü b˛j·÷sTT. n˝≤π> Á>±eT eq+˝À eTTKéT+Á‹ yÓTTø£ÿ\T Hê{Ï, #Ó‘·Ô qT+&ç e]à ø£+b˛dtº ‘·j·÷Ø ªãè+<ëeq+μ j·T÷ì{ŸqT, &çõ≥˝Ÿ ø±¢dtqT dæ.m+ |ü]o*+∫ s¡#·Ãã+&É e<ä› Á>±eT Á|ü»\‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ˇø£|ü⁄Œ&ÉT |ü˝…¢\T

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

dæ.m+. #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT kÕsYqT H˚s¡T>± #·÷kÕÔeTì mqï&ÉT nqTø√˝Ò<äT. n˝≤+{Ï~.. á s√E e÷ Ç+{Ï ˝À|ü*øÏ e∫Ã Hê‘√ e÷{≤¢&ç, e÷ Ç+{À¢ n+<ä] jÓ÷>∑ πøåe÷\T n&É>∑&É+ J$‘·+ ˝À mqï&É÷ eT]Ã b˛˝ÒqT nHêïs¡T #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢ mdæ‡ ø±\˙ yêdæ leT‹ $»j·TeTà. esê¸ø±\+˝À ãTs¡<ä‘√, >±* ø±\+ <äTeTTà‘√ ì+&ç ñ+&˚eì Ç|ü⁄Œ&ÉT Á|ü‹ |ü˝…¢ kÕàsYº |ü˝…¢>± n_Ûeè~Δ #Ó+<äT‘√+<äì, #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢ ˝À 11 kÕºsY kÂø£sê´\T n<äT“¤‘+· >± ñHêïj·Tì, Á>±eTeT+‘ê |ü]X¯óÁuÛ+Ñ >±, |ü#Ã· ì #Ó≥‘¢ √, Á|üXÊ+‘· yê‘êes¡D+˝À ñ+<äì dæ.m+. nHêïs¡T. Á>±eT Á|ü»\ $»„|Ôæ y˚Ts¡≈î£ }] #Ós¡Te⁄≈£î nqTdü+<Ûëq+>± yêq ˙{Ïì ‘ÓdüTÔqï düô|’¢ #Ûêq˝Ÿ eTs¡eTà‘·T\≈£î dü]|ü&Ü ì<ÛäT\T ÇkÕÔeTì dæ.m+. Vü‰$÷ Ç∫Ã, Á>±eT Á|ü»\ Äq+<√‘ê‡Vü‰\ q&ÉTeT #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢qT 11 kÕºsY Á>±eT+>± eTTKéT+Á‹ Á|üø£{Ï+#ês¡T. sêh+˝À ñqï Á|ü‹ Á>±e÷ìï ‘·q XÊK <ë«sê 11 kÕºsY Á>±e÷\T>± r]Ã~<äT›‘êeTì |ü+#êj·Tr sêCŸ, Á>±$÷D≤_Ûeè~Δ, ◊{Ï XÊK\ eT+Á‹ Hêsê ˝Àπøwt ‘Ó*bÕs¡T. dü+|üPs¡í z&çm|òt kÕ<Ûäq‘√ C≤rj·T ]ø±s¡T¶ kÕ~Û+∫q ∫‘·÷Ôs¡T õ˝≤¢ Á|üC≤ $»j·Tdü÷Œ¤]Ô‘√ õ˝≤¢˝À ñqï 1363 Á>±eT |ü+#êj·Tr\qT 11 kÕºsY Á>±eT |ü+#êj·Tr\T>± r]Ã~<ä›&ÜìøÏ á @&Ü~ \ø£å´+>± ìπs›•+#·T≈£îqï≥T¢ õ˝≤¢ ø£˝…ø£ºsY |æ.mdt, Á|ü<äTéTï yÓ\¢&ç+#ês¡T. kÕøå±‘·TÔ eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT kÕsY ‘·eT }]ø=∫Ã, }s¡+‘ê ‹]–, n+<ä]‘√ e÷{≤¢&TÉ ‘·÷, <ë<ë|ü⁄>± ø√{Ï s¡÷bÕj·T\ Á|üuTÑÛ ‘·« ì<ÛTä \‘√ }]ì n_Ûeè~Δ #˚d,æ n~Ûø±s¡T\T, Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛTä \T n+<ä] eTT+<äT ‘·eT }]ì 11 kÕºsY Á>±eT+>± Á|üø£{Ï+#·&É+ m+‘√ Äq+<ä+>±, >∑s¡«+>± ñ+<äì #·+Á&Ée÷≈£î\ |ü˝…¢ Á>±eT düs¡Œ+#Y es¡TD ≈£îe÷] nHêïs¡T. n&É>±ZH˚ e÷ }] #ÓsT¡ e⁄≈£î düô|¢’ #Ûêq˝Ÿ, ø£eT÷´ì{° Vü‰\TqT eT+ps¡T #˚dqæ dæ.m+. kÕsY ≈£î ‘·eT }s¡+<ä] ‘·s¡|òü⁄q <Ûäqýê<ë\Hêïs¡T düs¡Œ+#Y.

- |æ.‹eTà|üŒ düVü‰j·T dü+#ê\≈£î\T, ‹s¡T|ü‹ 37

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Hê&ÉT ã&ç ãj·T≥.. H˚&ÉT ø±˝ÒJ\ u≤≥

eT+Á‹ ø£{Ïºq >∑T&ç... á #·<äTe⁄\ ˇ&ç #·<äTe⁄\ ˇ&ç ø±s¡´Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>± #·<äTe⁄≈£î+≥Tqï $<ë´]úqT\‘√ eT+Á‹ ø±\e ÁoìyêdüT\T.

ø£

cÕº\T, ø£˙ïﬁ¯¢qT »sTT+∫ ã&çøÏ #˚]q e+<ä˝≤~ eT+~ u≤*ø£˝À¢ z eTT>∑TZ] ñ<ëVü≤s¡D\T e÷Á‘·y˚T. ã&ç ãj·T≥ qT+∫ ø±˝ÒJ˝À Á|üy˚•düTÔqï e+<ä˝≤~ eT+~ $<ë´]úqT\T sêj·T<äTs¡Z+ ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À eTq≈£î ø£ì|ækÕÔs¡T. Çø£ÿ&É ˇø√ÿ ã&ç..ˇø√ÿ #·<äTe⁄\ >∑T&ç˝≤ e÷]+~. ã+>±s¡T‘·\T¢\ uÛÑ$wü´‘Y≈£î u≤≥\T y˚dæq á $q÷‘·ï ø±s¡´Áø£e÷ìøÏ lø±s¡+ #·T{Ïº+~ düe÷#ês¡ bÂs¡dü+ã+<Ûë\T, Á>±$÷D >∑èVü≤ìsêàD XÊK\ eT+Á‹ ø±\e lìyêdüT\T. Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝Àì yÓqTø£ã&çq õ˝≤¢\˝À ˇø£f…’q nq+‘·|ü⁄s¡eTT˝À n‘·´+‘· yÓqTø£ã&çq ìjÓ÷»ø£es¡ZyÓTÆq sêj·T<äTs¡Z+ myÓTà˝Ò´>± 2014˝À mìïø£j·÷´s¡T ø±\e lìyêdüT\T. kÕe÷õø£, Ä]úø£, $<ä´, yÓ’<ä´, bÕ]ÁXÊ$Tø£ s¡+>±\˝À n‘·´+‘· yÓqTø£ã&çq ÁbÕ+‘·yÓTÆq ‘·q ìjÓ÷»ø£es¡Z+ n_Ûeè~ΔøÏ mìï¬ø’qHê{Ï qT+#˚ Á|üD≤[ø£\T dæ<äΔ+ #˚düT≈£îHêïs¡T. n~Ûø±s¡T\ ìy˚~ø£\T n<Ûä´j·Tq+ #˚dæ.. πøåÁ‘·kÕúsTT˝À |üs¡´{Ï+#ês¡T. e÷s¡TeT÷\ Á>±e÷\qT dü+<ä]Ù+#ês¡T. Çø£ÿ&˚ ‘·q ìjÓ÷»ø£esêZìï |ü{Ïº|”&çdüTÔqï eTVü≤e÷à]ì >∑T]Ô+#ês¡T. <äTsê#êsê\T, eT÷&ÛÉqeTàø±\T, u≤\´$yêVü‰\T, ù|<ä]ø£+, e\dü\T, nHês√>∑´+ e+{Ï ø±s¡D≤\‘√ u≤*ø£\T ã&çøÏ <ä÷s¡+ ø±e&Üìï ‘·≥Tºø√˝Òø£b˛j·÷s¡T. $<ä´˝Òø£b˛e&Éy˚T u≤*ø£\ düeTdü´\≈£î eT÷\ ø±s¡DeTì >∑T]Ô+#ês¡T. u≤*ø£\‘√ H˚s¡T>± e÷{≤¢&Üs¡T. yê]øÏ #·<äTe⁄ø√yê\ì ñHêï..|ü]dæú‘·T\T m˝≤ ã&çøÏ <ä÷s¡+ #˚XÊjÓ÷ yês¡T $e]ùdÔ..myÓTà˝Ò´ ø£˙ï{Ï|üs¡´+‘·eTj·÷´s¡T. eT÷˝≤\ qT+∫ á düeTdü´≈£î XÊX¯«‘· 38

|ü]cÕÿs¡+>± ªª#·<äTe⁄\ ˇ&çªª ù|s¡T‘√ s¡÷|üø£\Œq #˚XÊs¡T. eT÷&˚fi¯ó¢ N|òt $|t>±, @&Ü~ ÁøÏ‘·+ ø°\ø£ XÊK\≈£î eT+Á‹>± u≤<Ûä´‘·\T d”«ø£]+∫Hê.. ªª#·<äTe⁄\ ˇ&çªª ˇø£ j·T»„+˝≤ ìs¡+‘·sêj·T+>± ø=qkÕπ>˝≤ #·÷düTÔHêïs¡T. eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√, nq+‘·|ü⁄s¡eTT õ˝≤¢≈£î n~Ûø±s¡T\T, Á|üC≤Á|ü‹ì<ÛäT\T düVü≤ø±s¡+‘√ #·<äTe⁄\ ˇ&ç ø±s¡´Áø£e÷ìï ~–«»j·T+>± ø=qkÕ–dü÷Ô..e+<ä˝≤~ eT+~ u≤*ø£\ #·<äTe⁄≈£î #˚j·T÷‘·q+~dü÷Ô edüTÔHêïs¡T eT+Á‹ ø±\e lìyêdüT\T. ª#·<äTe⁄\ ˇ&çμ>± HêeTø£s¡D+ #˚j·Tø£eTT+<äT sêj·T<äTs¡Z+ ìjÓ÷»ø£es¡Z |ü]~Û˝À sêj·T<äTs¡Z+ , u§eTàqVü≤fiŸ, &ç.Væ≤πsVü‰fiŸ, ø£DÒø£˝Ÿ, ]j·TT >∑TeTà>∑≥º eT+&É˝≤\˝À z q\T>∑Ts¡T n~Ûø±s¡T\‘√ ≈£L&çq ãè+<ä+ u≤*ø£\T m+<äT≈£î #·<äTe⁄≈£î <ä÷s¡+ ne⁄‘·THêïs¡T? yê] düeTdü´˝Ò+{Ï? @ kÂø£sê´\T ø£*ŒùdÔ yês¡T ã&çøÏ ekÕÔs¡H˚ <ëìô|’ z düeTÁ>∑ ìy˚~ø£ s¡÷bı+~+#ês¡T. Ç+<äT˝À u≤*ø£\T #·<äTe⁄≈£î <ä÷s¡+ ø±e&ÜìøÏ á ø±s¡D≤\T >∑T]Ô+#ês¡T. #·<äTe⁄\ ˇ&ç \øå±´\T 1. ã&ç á&ÉT u≤*ø£\ X¯‘·XÊ‘·+ ã&ç˝À #˚s¡&É+ 2. ˇø£{Ï qT+∫ 12e ‘·s¡>∑‹ es¡≈£L ìs¡+‘·sêj·T $<ä´ 3. kÕe÷õø£ n+‘·sê\T ‘=\–+#·&É+ 4. eT÷&ÛÉqeTàø±\T, <äTsê#êsê\T <ä÷s¡+ #˚j·T&É+

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Hê e÷qdü|ü⁄Á‹ø£ Hê ‘·*¢ »qàìùd.Ô .Hê uÛ≤s¡´ Hê ñqï‹˝À dü>y∑ TÓ +Æ ~. ø£qï≈£L‘·Ts¡T ‘·*ø¢ +£ fÒ $Tqï>± qqTï #·÷düT≈£î+{À+~. Hê J$‘·+ Ád”Ô ô|{Ïqº _Ûø.å£ Hê ìjÓ÷»ø£es¡+Z ˝À #·<äTe⁄≈£î <ä÷s¡yÓTÆq Ä&É|æ\¢\ ø£˙ï{Ï ø£<∏ä\T $+fÒ >∑T+&Ó ‘·s¡T≈£îÿb˛sTT+~. n+<äTπø #·<äTe⁄\ ‘·*¢ düs¡dü«‘·eTà ˇ&çøÏ M]ì #˚sêÃ\ì ìX¯ÃsTT+#·T≈£îHêïqT. y˚\eT+~ u≤*ø£\qT Hê e÷qdü|ü⁄Á‹ø£ ˝≤+{Ï ªª#·<äTe⁄\ ˇ&çªª <ë«sê ã&çøÏ #˚s¡Ã>∑*>±qT. eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT ÄodüT‡\T, eT+Á‘·T\ düVü≤ø±s¡+, n~Ûø±s¡T\ n+øÏ‘·uÛ≤e+, <ë‘·\ ô|<ä› eTqdüT ø£*dæ á #·<äTe⁄\ ˇ&çì eTT+<äT≈£î q&ç|ædüTÔHêïsTT. ªªìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À Á|ür ˇø£ÿu≤*ø£ $<ëé+‘·Tsê˝…’, kÕ«e\+ãq kÕ~Û+∫ ‘·q ø±fi¯¢ô|’ ‘êqT ì\ã&ç..H˚HÓ|ü⁄Œ&ÉHêï ø£ì|æùdÔ...H˚qT u≤>∑THêï nì #Ó_‘˚ #ê\T. Hê _&É¶ Á|üjÓ÷»≈£îsê˝…’+~ nH˚ Äq+<ä+ qqTï ì\TyÓ˝≤¢ dü+‘√wü+‘√ ì+ù|düTÔ+~. ã&ç ãj·T≥ qT+∫ bÕsƒ¡XÊ\˝ÀøÏ Á|üy˚•+#˚ Á|ür Ä&É_&Ü¶ ..Hê _&˚¶! yê] #·<äTe⁄, u≤>√>∑T\T #·÷&É≥y˚T Hê \ø£å´+. ` ø±\e lìyêdüT\T, düe÷#ês¡ bÂs¡dü+ã+<Ûë\T, Á>±$÷D >∑èVü≤ ìsêàDXÊK\ eT+Á‹ 5. $<ä´ n+~+∫ $C≤„q+ ô|+bı+~+∫.. Äs√>∑´+ô|’ ne>±Vü≤q ô|+∫ u≤*ø£\T ñqï‘· $<ä´ |üP]Ô#˚dæ..ñbÕ~Û bı+~ kÕ«e\+ãq kÕ~Û+#˚˝≤ r]Ã~<ä›&É+ Ç$ #·<äTe⁄\ ˇ&ç \øå±´\T. u≤*ø± $<ä´≈£î nes√<Ûä+>± e÷]q düeTdü´\T ù|<ä]ø£+, *+>∑ $eø£å, e\dü\T, u≤\´ $yêVü‰\T, s¡yêD≤ düeTdü´, ñ bÕ<Ûë´j·TT\ ø=s¡‘·, ≈£î≥T+ã düeTdü´\T, Äs√>∑´ |üs¡yÓTÆq düeTdü´\T, #·<äTe⁄ô|’ ìsêdüøÏÔ, dü$÷|ü+˝À dü÷ÿfi¯ó¢ ˝Òø£b˛e&É+

neT\T Á|üD≤[ø£ w pHé˝À>±

Á|ürÁ>±eT+˝À Á>±eTdüuÛÑ\T ìs¡«Væ≤+∫, $<ä´ ÄeX¯´ø£‘· $e]+∫, dü÷ÿﬁ¯¢˝À #˚]Œ+#˚˝≤ ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·&É+ w ÁbÕ<∏ä$Tø£kÕúsTT˝ÀH˚ $<ä´ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ ø£*π>˝≤ Ä≥, bÕ≥, ø£<∏ë s¡÷bÕ\˝À uÛÀ~Û+#˚ $<Ûä+>± bÕsƒ¡´ Á|üD≤[ø£ qT s¡÷bı+~+#·&É+ w kÕúìø£+>± ñbÕ~Û neø±XÊ\T, |üqT\T ø£*Œ+#·&É+ <ë«sê e\dü\T ìyê]+#·&É+ w u≤*ø± $<ä´≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ n+~düTÔqï Áb˛‘ê‡Vü‰ø±\qT ô|<ä›\≈£î $e]+#·&É+ w bÕsƒ¡XÊ\\≈£î yÓﬁ‚¢+<äT≈£î s¡yêD≤ kÂø£s¡´+ ø£*Œ+#·&É+ w u≤*ø£\ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î dü«j·T+ñbÕ~Û ø£*Œ+#·&É+ <ë«sê |æ\¢\qT ã&çøÏ |ü+ù|˝≤ ø£èwæ #˚j·T&É+ w $<ë´s¡Tú\ ìwüŒÁ‹ Á|üø±s¡+ bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ ñbÕ<Ûë´j·TT\T ìj·÷eTø£+ w bÕsƒ¡XÊ\˝À¢ n<äq|ü⁄ ‘·s¡>∑‹>∑<äT\ ìsêàD+ w u≤\´ $yêVü‰\T #˚j·T≈£î+&Ü ‘·*¢<ä+Á&ÉT˝À¢ #Ó’‘·q´+ rdüT≈£îsêe&É+ w øöe÷s¡<äX¯˝À u≤*ø£\˝À e#˚Ã e÷s¡TŒ\ô|’ ne>±Vü≤q ø£*Œ+#·&É+ w u≤*ø£\˝À bÂwæºø±Vü‰s¡ ˝À|ü+ <ä÷s¡+ #˚j·T&É+, Äs√>∑´ düeTdü´\T |ü]wüÿ]+#·&É+

á..á...á u≤≥ m&ÉT´πøwüHé..mì«sêHéyÓT+{Ÿ..m~∏ø£˝Ÿ y˚\÷´dt (ááá) á u≤≥qT m+#·T≈£îHêïs¡T eT+Á‹ ø±\e lìyêdüT\T. eT÷&ÉT \øå±´\‘√ ˇø£ kÕe÷õø£Á|üjÓ÷»q+ HÓs¡y˚πsÃ Áø£eT+˝À $<ä´, |üsêés¡D+, HÓ’‹ø£ $\Te\T n\es¡TÃø√e&Üìï ˇø£ $TwüHé>± m+|æø£ #˚düT≈£îHêïs¡T. $<ä´‘√ $C≤„q+, |üsêés¡D |ü]s¡ø£åD‘√ Äs√>∑é+‘·yÓTÆq uÛÑ$‘·≈£î uÛÑs√kÕ, HÓ’‹ø£ $\Te\‘√ düe÷» $ø±dü+ kÕ<ÛäéTH˚ \ø£å´+‘√ eT+Á‹ ø±\e..‘·q ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À Äs¡+_Û+∫q #·<äTe⁄\ ˇ&ç nH˚ eTVü‰j·T»„+ nÁ|ü‹Vü≤‘·+>± ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ ñ+~. ªªy˚T\Tø=\T|ü⁄ªª nH˚ ø±s¡´Áø£eT+ <ë«sê u≤*ø£\≈£î #·<äTe⁄ø√yê\H˚ ÄdüøÏÔ ø£\T>∑CÒj·T&É+, Ä&É|æ\¢*ï

p˝…’ 2018

#·~$+#ê\H˚ ø√]ø£ ‘·*¢<ä+Á&ÉT˝À¢ ø£*–+#·&É+ #˚XÊs¡T. Ä ‘·s¡Tyê‘· u≤*ø± $<ä´≈£î nes√<Ûä+>± e÷]q øöe÷s¡<äX¯ e÷s¡TŒ\T, Äs√>∑´ düeTdü´\T |ü]wüÿ]+#˚+<äT≈£î ªªÄs√>∑´eTdüTÔªª ù|s¡T‘√ u≤*ø£\qT Äs√>∑´e+‘·T\T>±, ne>±Vü≤Hê|üs¡T\T>± r]Ã~<ë›s¡T.

ø£*Œ+∫q kÂø£sê´\T ã&çøÏ <ä÷s¡yÓTÆq u≤*ø£\T ã&çøÏ e#˚Ã+<äT≈£î nedüs¡yÓTÆq nìï #·s¡´\÷ eT+Á‹ ø±\e rdüT≈£îHêïs¡T. s¡yêD≤ kÂø£s¡´+ ˝Òì#√≥ u≤*ø£\≈£î ôd’øÏfi¯ó¢ n+<äCÒXÊs¡T. |ü⁄düÔø±\T, j·T÷ìbòÕ+\T n+<äCÒXÊs¡T. <ë‘·\ düVü≤ø±s¡+‘√ $T˙ yê´q¢‘√ dü÷ÿ˝Ÿ≈£î rdüT¬ø[¢..rdüTø=#˚Ã @sêŒ≥T #˚XÊs¡T. ÄØºd” n~Ûø±s¡T\‘√ e÷{≤¢&ç ãdüT‡ kÂø£s¡´+ ø£*Œ+#ês¡T. e÷qeeqs¡T\XÊK eT+Á‹ >∑+{≤ lìyêdüsêe⁄‘√ e÷{≤¢&ç 2014 &ûmd”‡ <ë«sê ìjÓ÷»esêZìøÏ 327 eT+~ ñbÕ<Ûë´j·TT\qT ìj·T$T+#ês¡T. |ò”E\Tø£≥º˝Òì yê]øÏ kÕj·T+ n+~+#ês¡T. |ü⁄düÔø±\T ø=ì#êÃs¡T. ∫{Ïº‘·\T¢\T, ∫Hêïs¡T\T, u≤*ø£\T eT∞¢ ã&çu≤≥ |ü{≤ºs¡T. sêj·T<äTs¡Z+ yÓ÷&É˝Ÿ dü÷ÿ˝Ÿ˝À u≤*ø£\≈£î 80 d”≥T¢ πø{≤sTT+#˚˝≤ Á|üuÛÑT‘·«+ Á|ü‘˚´ø£ ìs¡íj·T+ rdüT≈£îH˚˝≤ ø±\e lìyêdüT\T ñ‘·Ôs¡T«\T ‘Ó#êÃs¡T. Äs√>∑éTdüTÔ ø±s¡´Áø£eT+ <ë«sê ìjÓ÷»ø£es¡Z+˝À 12 y˚\eT+~ u≤*ø£\≈£î yÓ’<ä´|üØø£å\T ìs¡«Væ≤+∫, yÓ’<ä´ì|ü⁄DT\T dü\Vü‰\T, dü÷#·q\T Ç|æŒ+∫ |ü]|üPs¡í Äs√>∑´+>± ã&çøÏ e#˚Ã˝≤ #˚XÊs¡T. bÕsƒ¡XÊ\\˝À n<äq|ü⁄ >∑<äT\T, eTs¡T>∑T<=&É¢ ìsêàD+ |üP]Ô #˚XÊs¡T. <ë‘·\ düVü≤ø±s¡+‘√ Ç+≥sY $<ë´s¡Tú\≈£L eT<Ûë´Vü≤ï uÛÀ»q |ü<∏äø£+ neT\T #˚XÊs¡T. u≤*ø£\ pìj·TsY ø£fi≤XÊ\ ø±yê\ì eTTKéT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãT <äèwæºøÏ rdüT≈£îsê>± Äj·Tq yÓqTyÓ+≥H˚ eT+ps¡T #˚j·T>±, sêj·T<äTs¡Z+˝À 2017`18 dü+e‘·‡s¡+ qT+&ç Á|üuÛÑT‘·« u≤*ø£\ ñqï‘· bÕsƒ¡XÊ\˝ÀH˚ u≤*ø£\ pìj·TsY ø£fi≤XÊ\ ‘·s¡>∑‘·T\T ÁbÕs¡+uÛÑ+ nj·÷´sTT. n‘·´+‘· yÓqTø£ã&çq ÁbÕ+‘·+, ã&çãj·T≥ u≤*ø£\T m≈£îÿe>± ñqï >∑TeTà>∑≥º eT+&É\+ >√qu≤$˝À yÓqø£ã&çq ‘·s¡>∑‘·T\ u≤*ø£\≈£î ÄÁX¯eT bÕsƒ¡XÊ\ ìsêàD≤ìøÏ s¡÷.24 ø√≥T¢ eT+ps¡j·÷´sTT. ‘·eT |æ\¢*ï ã&ç˝À #˚sêÃ\+fÒ ‘·eT≈£î πswüHéø±s¡T¶ ø±yê\ì, ñbÕ~Û ø£*Œ+#ê\ì &çe÷+&é #˚dæq ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ø√]ø£\T r]Ã Ä&É|æ\¢*ï ã&ç˝À #˚]Œ+#ês¡T.

ÇB Á|ü>∑‹ $$<Ûä |ü<∏äø±\T, <ë‘·\ düVü≤ø±s¡+‘√ 2016`17 dü+e‘·‡s¡+˝À 5\ø£å\ 54 y˚\ s¡÷bÕj·T\≈£î ô|’>± Ks¡TÃ #˚dæ, πøåÁ‘· kÕúsTT düπs«˝À >∑T]Ô+∫q 2122 eT+~ u≤*ø£\qT bÕsƒ¡XÊ\, pìj·TsY, &çÁ^ ø£ﬁ≤XÊ\\˝À #˚]Œ+#ês¡T. 2017`18 dü+e‘·‡sêìøÏ düπs« <ë«sê 942 eT+~ ã&çe÷ìy˚dæq u≤*ø£\qT >∑T]Ô+#ês¡T. M]˝À 656 eT+~ì Ç|üŒ{Ïπø $$<Ûä bÕsƒ¡XÊ\\T, ø£ﬁ≤XÊ\˝À #˚]Œ+#·&É+ |üPs¡ÔsTT´+~.

` #·\¢ eT<ÛäTdü÷<äqsêe⁄ 39

es¡Ôe÷q+

eT+&É*øÏ eTTK´ø±s¡´ìs¡«Vü≤D≤~Ûø±] b˛düTºqT eT+ps¡T #˚XÊs¡T. ¬syÓq÷´XÊK˝À 392pìj·TsY ndæôdº+{Ÿ ñ<√´>±\qT d”ìj·TsY ndæôdº+{Ÿ ñ<√´>±\T>± >∑T]Ôdü÷Ô Á|üuÛÑT‘·«+ ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø#˚dæ+~.

sê»<Ûëì˝À 8 kÕºsY ôVA≥ﬁ¯¢ ìsêàD+ w sê»<Ûëì

neTsêe‹˝À mì$T~ kÕºsY ôVA≥fi¯¢ ìsêàD≤ìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+ nqTeT‹+∫+~. M{Ï ìsêàD≤ìøÏ nedüs¡yÓTÆq düú˝≤\qT πø{≤sTTdü÷Ô Á|üuÛÑT‘·«+ Á<ÛäTMø£s¡D |üÁ‘ê\qT C≤Ø #˚dæ+~. á ôVA≥fi¯¢≈£î Hê\T>∑T mø£sê\ e+‘·Tq uÛÑ÷$Tì πø{≤sTT+#ês¡T. á |üÁ‘ê\qT d”ÄsY&û@ ø£$TwüqsY #Ós¡T≈£L] l<ÛäsY Äj·÷ dü+düú\ Á|ü‹ì<ÛäT\≈£î n+~+#ês¡T. á ôVA≥fi¯¢˝À ô|ò’yékÕºsY ôVA≥fi¯ó¢ Hê\T>∑T, bò˛sY kÕºsY ôVA≥fi¯ó¢ Hê\T>∑T ñHêïsTT. *+>±j·TbÕ˝…+ e<ä› H√yÓ≥˝Ÿ, eT+<ä&É+ e<ä› &ÉãT˝Ÿ Á{° u…’Væ≤\ºHé, XÊKeT÷s¡T e<ä› ÁøöHébÕ¢C≤, qe⁄\÷s¡T e<ä› Væ≤\ºHé dü+düú\T á ôVA≥fi¯¢qT ì]à+#·qTHêïsTT. n˝≤π> eT+<ä&É+ e<ä› JÄsY{° ôVA≥˝Ÿ, ø=+&ÉeTsêEbÕ˝…+ e<ä› Vü‰©&˚ÇHé, XÊKeT÷s¡T e<ä› <ädü|ü˝≤¢, qe⁄\÷s¡T e<ä› Á^HébÕsYÿ dü+düú\T bò˛sY kÕºsY ôVA≥fi¯¢qT ì]à+#·qTHêïsTT. mø£sê <Ûäs¡ ø√{Ïqïs¡ s¡÷bÕj·T\ #=|ü⁄Œq ◊<äT qø£åÁ‘ê\ ¨≥fi¯ó¢ ˇø=ÿø£ÿ{Ïø° 4 mø£sê\T, Hê\T>∑T qø£åÁ‘ê\ ¨≥fi¯¢øÏ ˇø£ÿø£ÿ{ÏøÏ 2 mø£sê\ #=|ü⁄Œq Á|üuÛÑT‘·«+ πø{≤sTT+∫+~. Äj·÷ dü+düú\T Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ uÛÑ÷$T $\Te yÓTT‘êÔìï #Ó*¢+∫q nq+‘·s¡+ d”ÄsY&ç@ n~Ûø±s¡T\T uÛÑ÷$Tì yê]øÏ kÕ«BÛq |üs¡TkÕÔs¡T. Äj·÷ dü+düú\T uÛÑ÷$Tì kÕ«BÛq+ #˚düT≈£îqï ‘·sê«‘· ìsêàD |üqT\qT eT÷&ÉT HÓ\˝À¢ ÁbÕs¡+_Û+∫, sêuÀj˚T eT÷&˚fi¯¢ ø±\|ü]$T‹˝À>± ôVA≥fi¯¢ ìsêàD≤\T |üP]Ô#˚j·÷*‡ ñ+≥T+~.

kÂs¡$<äT´‘Y ø=qT>√\T≈£î m˙º|”d”‘√ ˇ|üŒ+<ä+ w $<äT´‘Y

ø=qT>√\T #˚j·T&ÜìøÏ m˙º|”d”‘√ sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ ˇ|üŒ+<ä+ #˚düT≈£îqï~. ˇø√ÿ j·T÷ì{Ÿ <Ûäs¡ s¡÷.2.72\ e+‘·Tq yÓTT‘·Ô+ 750yÓT>±yê≥¢ kÂs¡$<äT´‘YqT ø=qT>√\T #˚j·T&ÜìøÏ m˙º|”d” dü+düú‘√ ne>±Vü≤Hê ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î~]+~. á ˇ|üŒ+<ä+˝À uÛ≤>∑+>± &çdüÿ+\T ìØí‘·ø±\+˝À>± &ÉãT“ #Ó*¢ùdÔ, ¬s+&ÉT XÊ‘·+ sêsTTr ≈£L&Ü Çe«&ÜìøÏ ìs¡ísTT+#ês¡T. $»j·Tyê&É˝À Ç{°e\ »]–q ˇø£ ø±s¡´Áø£eT+˝À sêÁwüº Ç+<ÛäqXÊK eTTK´ø±s¡´<ä]Ù n»jYTC…’Hé, @|” Á{≤Hé‡ø√ d”m+&û ¬ø $»j·÷q+<é\‘√bÕ≥T, á|”&ûd”m˝Ÿ, mHé|”&ûdæm˝Ÿ d”m+&û\ düeTø£å+˝À á ˇ|üŒ+<ä+ ≈£î~]+~.

y˚‘·q ø£$TwüHé≈£î ‘ê‘êÿ*ø£ ñ<√´>∑T\ eT+ps¡T w

sêÁwüº ñ<√´>∑T\ y˚‘·q ø£$TwüHé ø±sê´\j·÷ìøÏ ø=‘·Ô>± @&ÉT b˛düTº\T eT+ps¡T #˚dü÷Ô sêÁwüº Ä]úø£ø±s¡´<ä]Ù s¡$#·+Á<ä ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #˚XÊs¡T. á b˛düTº\˝À ø£$TwüHé ø±s¡´<ä]Ù(Á|üuÛÑT‘·« n<äq|ü⁄ ø±s¡´<ä]Ù kÕúsTT), &ç|üP´{° ø±s¡´<ä]Ù, düVü‰j·Tø±s¡´<ä]Ù, ôdø£åHé Ä|ò”düsY,, y˚‘·q ø£$TwüqsY≈£î Áô|’y˚≥T ø±s¡´<ä]Ù, |”@, ndæôdº+{Ÿ ôdø£åHé Ä|ò”düsY yÓTT<ä˝…’q b˛düTº\T eT+ps¡j·÷´sTT. n˝≤π> Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ uÛÑeqìsêàD ø±]à≈£î\ dü+πøåeT

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

mÁs¡#·+<äq+ y˚\+˝À s¡÷.107.96 ø√≥¢ Ä<ëj·T+ w sêÁwüº

n≥MXÊK Ä<Ûä«s¡´+˝À eT÷&ÉT <äX¯˝À¢ »]–q |ü<äe $&É‘· mÁs¡#·+<äq+ y˚\+bÕ≥\ <ë«sê s¡÷.107.96ø√≥¢ Ä<ëj·T+ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ \_Û+∫+~. yÓTT‘·Ô+ 283yÓTÁ{Ïø˘ ≥qTï\ mÁs¡#·+<äHêìï $Áø£sTT+#ês¡T. dü>∑≥T ˇø√ÿ yÓTÁ{Ïø˘ ≥qTï <Ûäs¡ s¡÷.38\ø£å\≈£î |ü*øÏ+~. á y˚˝≤ìï Ksês¡T #˚dü÷Ô n≥MXÊK eTTK´ø±s¡´<ä]Ù nq+‘·sêeTT ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø#˚XÊs¡T.

ø±+Á{≤≈£îº ˝…ø£Ãs¡s¡¢ ˇ|üŒ+<ä+ bı&ç–+|ü⁄ w Á|üuÛÑT‘·«

Á>±eT ùde≈£î\ y˚‘·Hê\T s¡÷.10,500\≈£î ô|+|ü⁄ w

sêÁwüº+˝À Á>±eTùde≈£î\≈£î(MÄsY@) Á|üuÛÑT‘·«+ #Ó*¢+#˚ >ös¡e y˚‘·Hê\qT s¡÷.10,500\≈£î ô|+#ês¡T. eTTK´eT+Á‹ Hêsê #·+Á<äu≤ãTHêj·TT&ÉT Á>±eTùde≈£î\≈£î Ç∫Ãq Vü‰MT y˚Ts¡≈£î á y˚‘·Hê\qT ô|+#·T‘·÷ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #˚dæ+~. Ç|üŒ{Ïes¡≈£î MÄsY@\≈£î HÓ\≈£î s¡÷.6y˚\T e÷Á‘·y˚T n+<äT‘·T+~. yê] Ä]úø£ Çã“+<äT\qT <äèwæº˝À ô|≥Tº≈£îì, yê] y˚‘·Hê\qT ô|+#ês¡T.

‘ê‘êÿ*ø£ ñ<√´>∑T\ y˚‘·Hê\ ô|+|ü⁄ w sêÁwüº+˝Àì

$$<Ûä Á|üuÛÑT‘·« XÊK˝À¢ |üì#˚düTÔqï ‘ê‘êÿ*ø£ ñ<√´>∑T\ y˚‘·Hê\qT ô|+#ê\ì sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+∫+~. yê]øÏ 2015|”ÄsYd”ì neT\T #˚j·÷\ì eT+Á‹eT+&É* ñ|ü dü+|òüT+ ìs¡ísTT+∫+~. á ñ|ü dü+|òüT+ eT+Á‘·T\T j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT, ø±\e lìyêdüT\T Á|ü‘˚´ø£+>± n~Ûø±s¡T\‘√ uÛÒ{°jÓÆT ìs¡ísTT+#ês¡T. 1993 qe+ãs¡T 25e ‘˚BøÏ eTT+<äT ‘ê‘êÿ*ø£ ñ<√´>∑T\T>± ìj·T$T‘·T˝…’q yê]øÏ á Á|üjÓ÷»q+ e]Ô+|üCÒj·÷\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. á y˚Ts¡≈£î 2015|”ÄsYd”øÏ ˝Àã&ç yê] y˚‘·Hê\qT ô|+#ê\ì ñ|üdü+|òüT+ ‘·s¡|òü⁄q ‘êeTT Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ dæbòÕs¡düT #˚düTÔqï≥T¢ eT+Á‹ ø±\e lìyêdüT\T yÓ\¢&ç+#ês¡T.

|ü≥ºD ù|<ä\ Çﬁ¯¢≈£î s¡÷.1000 ø√≥T¢ $&ÉT<ä\ w sêÁwüº+˝Àì

|ü≥ºD ù|<ä\ Çﬁ¯¢≈£î dü+ã+~Û+∫ Á|ü<ÛëqeT+Á‹ Äyêdü

MT&çj·÷‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·Tqï {Ï{Ï&ç <Ûäs¡àø£s¡Ô\ eT+&É*.

Áoyê] ÄuÛÑs¡D≤\T uÛÑÁ<ä+>± ñHêïsTT ‹s¡TeT\ ly˚+ø£fÒX¯«s¡ kÕ«$Tyê] dü«sêíuÛÑs¡D≤\˙ï uÛÑÁ<ä+>±H˚ ñHêïj·Tì ‹‹<˚ <Ûäs¡àø£s¡Ô\ eT+&É* ‘Ó*|æ+~. ;s¡Tyê˝À¢ ñqï kÕ«$Tyê] ÄuÛÑs¡D≤\qT, ‹s¡TyêuÛÑs¡D+ <äÅkÕÔ\qT, nqïÁ|ükÕ<ë\ ‘·j·÷Ø b˛≥TqT Ä\j·T n~Ûø±s¡T\‘√ ø£*dæ eT+&É* n<Ûä´≈£åî&ÉT |ü⁄{≤º düT<Ûëø£s¡j·÷<äyé, düuÛÑT´\T |ü]o*+#ês¡T. ª‹s¡TyêuÛÑs¡D+ <äg+˝Àì düe÷#ês¡+ y˚Ts¡≈£î ÄuÛÑs¡D≤\qT #·÷&É>± n˙ï ø£ì|æ+#êsTT. ÄuÛÑs¡D≤\T ñqï ˝≤ø£s¡¢ ‘êﬁ≤\T q\T>∑Ts¡T n~Ûø±s¡T\ <ä>∑Zs¡ ñ+{≤sTT. e÷ Á|ü‘·´ø£å |ü]o\q˝À |ü–*b˛sTTq ªs¡÷_μ ≈£L&Ü ø£ì|æ+∫+~,μ nì düT<Ûëø£s¡j·÷<äyé $e]+#ês¡T. düuÛÑT´\T u§+&Ü ñe÷eTùV≤X¯«sêe⁄, bı≥÷¢] s¡y˚Twtu≤ãT, s¡TÁ<äsêE |ü<äàsêE, nXÀø˘¬s&ç¶, lø£èwüí, #·˝≤¢¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶, y˚T&Ü sêeTø£ècÕí¬s&ç¶, ô|~›¬s&ç¶, düT<Ûë Hêsêj·TDeT÷]Ô, sêj·TbÕ{Ï kÕ+ã•esêe⁄ ÄuÛÑs¡D≤\qT |ü]o*+#ês¡T. 40

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

sêÁcÕºìøÏ <äøÏÿq k˛ÿ#Y nyês¡T¶\‘√ ◊{Ï XÊK n~Ûø±s¡T\T.

sêÁcÕºìøÏ k˛ÿ#Y nyês¡T¶\ |ü+≥ $$<Ûä ø±s¡´Áø£e÷\ ìs¡«Vü≤D˝À ñ‘·ÔeT |òü*‘ê\T kÕ~Û+∫q+<äT≈£î |ü+#êj·TrsêCŸ, Á>±$÷D≤_Ûeè~Δ, düe÷#ês¡, kÕ+πø‹ø£XÊK\T, e´øÏÔ>∑‘· $uÛ≤>∑+˝À eT+Á‹ ˝ÀπøXŸ kÕ~Û+∫q k˛ÿ#Y nyês¡T¶\qT &Ûç©¢˝À »]–q ø±s¡´Áø£eT+˝À ìsê«Vü≤≈£î\T n+<äCÒXÊs¡T. eT+Á‹ ˝ÀπøXŸ ‘·s¡|òü⁄q |ü+#êj·TrsêCŸ, Á>±$÷D≤_Ûeè~ΔXÊK dü+#ê\≈£î&ÉT s¡+õ‘Y uÛ≤cÕ, ‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê $uÛ≤>∑ Ç+õ˙]+>¥ ÇHé N|òt Á|üuÛ≤ø£sY, @|” Ä$wüÿs¡D dü+düú d”áy√ e*¢≈£îe÷sY nyês¡T¶\T n+<äT≈£îHêïs¡T. |ü+#êj·TrsêCŸ, Á>±$÷D≤_Ûeè~ΔXÊK ‘ê>∑T˙{Ï düs¡|òüsê˝À Á{≤øÏ+>¥ $<Ûëq+ neT\T, Á>±e÷˝À¢ |üqTï $~Û+|ü⁄, edü÷ﬁ¯¢ ø√dü+ Ä<ÛäTìø£ kÕ+πø‹ø£‘· $ìjÓ÷>∑+ ‘·~‘·s¡ n+XÊ˝À¢ mì$T~ nyês¡T¶\T kÕ~Û+#ês¡T. ◊{° s¡+>∑+˝À @|” ÇH√ïy˚wüHé kıôd’{° Ä$wüÿs¡D\T, ◊{° s¡+>∑ n_Ûeè~Δ˝À |òü*‘ê\ô|’ eT÷&ÉT, e´øÏÔ>∑‘· $uÛ≤>∑+˝À eT+Á‹ ˝ÀπøXŸ eTs√ nyês¡T¶≈£î m+|æø£j·÷´s¡T.

jÓ÷»q(|”m+@yÓ’), m˙ºÄsY q>∑sY |ü<∏äø±\ ù|s¡T‘√ ì]àdüTÔqï >∑èVü‰\ ìsêàD≤ìøÏ sêÁwüº Á|üuÛÑT‘·«+ ‘·q yê{≤>± yÓsTT´ø√≥T¢ $&ÉT<ä\ #˚dü÷Ô ñ‘·Ôs¡T«\T C≤Ø #˚dæ+~. |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\˝À 6.81\ø£å\ Çﬁ¯¢qT πø+Á<ä, sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘ê«\T dü+j·TTø£Ô+>± ì]à+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. M{Ï˝À Ç|üŒ{Ï es¡≈£î 5.5\ø£å\ Çﬁ¯¢≈£î |üqT\T ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ, $$<Ûä <äX¯˝À¢ |ü⁄s√>∑‹˝À ñ HêïsTT. ˇø√ÿ Ç+{Ï ìsêàD $\Te˝À sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ ‘·s¡|òü⁄q $d”Ôs¡í+ Ä<Ûës¡+>± ø£ìwü˜+>± s¡÷.2.25\ø£å\T, >∑]wü˜+>± s¡÷.2.56\ø£å\T πø{≤sTT+#ê\ì ìs¡ísTT+#ês¡T.

|ü˝…¢˝À¢ ôd’‘·+ õG2 |ü≥ºD ‘·s¡Vü‰ >∑èVü‰\T w sêÁwüº+˝Àì

Á>±MTD ÁbÕ+‘ê\˝À |ü≥ºD ‘·s¡Vü‰ >∑èVü‰\qT ì]à+#ê\ì Á|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+∫+~. Ç+<äTø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+ |ü]bÕ\Hê|üs¡yÓTÆq ÄyÓ÷<ä+ Ç#êÃs¡T. Á>±e÷\˝À düú˝≤uÛ≤e+ ñ+&É≥+e\¢ >∑èVü≤ìsêàD ø±s¡´Áø£eT+ yÓqø£ã&çb˛‘·Tqï≥T¢ Á|üuÛÑT‘·«+ >∑T]Ô+∫+~. B+‘√ |ü≥ºD ÁbÕ+‘ê\˝À ì]àdüTÔqïfÒº, m˙ºÄsY Á|ü‘˚´ø£ Á>±MTD >∑èVü≤ìsêàD |ü<∏äø£+ øÏ+<ä JG2 $<Ûëq+˝À >∑èVü‰\T ì]à+#ê\ì sêÁwüºÁ|üuÛÑT‘·«+ ìs¡ísTT+∫+~. ô|’˝…{Ÿ ÁbÕC…≈£îº>± ∫‘·÷Ôs¡Tõ˝≤¢ ≈£î|üŒ+ ìjÓ÷»ø£es¡Z+, bÕ\s¡¢|ü˝…¢ Á>±eT+˝À ¬s+&ÉTy˚\ Çfi¯ó¢, ø£ècÕíõ˝≤¢˝Àì ≈£îs¡TeT<ë›* Á>±eT+˝À 96Çfi¯¢qT ì]à+#˚+<äT≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ nqTeT‹+∫+~. ˇø√ÿ j·T÷ì{Ÿ $\Te s¡÷.5\ø£å\T>± ìsêΔ]+#ês¡T. Ç+<äT˝À Á|üuÛÑT‘·« Ç#˚Ã sêsTTr s¡÷.3\ø£å\T ñ+&É>±, u≤´+≈£î s¡TD+ s¡÷.1.50\ø£å\‘√ bÕ≥T n<äq|ü⁄ eTÚ*ø£ edü‘·T\ ø√dü+ Á|üuÛÑT‘·«+ n<äq+>± eTs√ s¡÷.50y˚\ e+‘·Tq Çe«qTqï~. á Çfi¯¢ø√dü+ yÓTT‘·Ô+ s¡÷.104ø√≥T¢ e´j·T+ #˚j·TqTqï~.

eT‘·‡´ø±s¡T\≈£î &ûõ˝ŸsêsTTr ô|+|ü⁄ ` eT+Á‹ j·TqeT\ w eT‘·‡´ø±s¡T\≈£î

&ûõ˝Ÿô|’ Ç#˚Ã sêsTTrì s¡÷.6.03\ qT+∫ s¡÷.12.93\ es¡≈£î ô|+#·qTqï≥T¢ sêÁwüº Ä]úø£XÊK eT+Á‹ j·TqeT\ sêeTø£èwüßí&ÉT ‘Ó*bÕs¡T. á ìs¡íj·T+e\¢ Á|üuÛÑT‘·«+ô|’ n<äq+>± s¡÷.20ø√≥¢ uÛ≤s¡+ |ü&ÉqTqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. myÓTà˝Ò´ eqe÷&ç ø=+&Éu≤ãT Ä<Ûä«s¡´+˝À ‘=$Tà~ ø√kÕÔ õ˝≤¢\≈£î #Ó+~q eT‘·‡´ø±s¡T\ dü+|òüT+ H˚‘·\T pHé15q j·TqeT\ ø£*kÕs¡T. yÓTø£HÓ’CŸ¶, wæ|æŒ+>¥, yÓ÷{≤sY uÀ≥¢≈£î Ç#˚Ã &ûõ˝Ÿ sêsTTrì ô|+#ê\ì yês¡T j·TqeT\≈£î $»„|æÔ #˚XÊs¡T. j·÷uÛ…’ @ﬁ¯ó¢ <ë{Ïì eè<äΔ eT‘·‡´ø±s¡T\≈£î HÓ\≈£î yÓsTT´s¡÷bÕj·T\ |æ+#Û·qT eT+ps¡T #˚dæq+<äT≈£î yês¡T Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ø£è‘·»„‘·\T ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. eT+Á‹‘√ uÛÒ{° nsTTqyê]˝À

ÄbÕÿuŸ #ÛÓ’s¡àHé b˛*XË{Ïº –], eT‘·‡´ø±s¡ dü+|òüT+ H˚‘·\T |æ nbÕŒsêe⁄, –] dü‘·´Hêsêj·TDeT÷]Ô, s¡+>±sêe⁄ Á|üuÛÑè‘·T\T ñHêïs¡T.

sêÁwüº+˝À 7|üsê´es¡D |üsê´≥ø£ πø+Á<ë\T ` eT+Á‹ •<ëΔ w sêÁwüº+˝À

ø=‘·Ô>± @&ÉT |üsêés¡D |üsê´≥ø£ πø+Á<ë\qT ‘·«s¡˝À @sêŒ≥T #˚j·TqTqï≥T¢ sêÁwüº n≥MXÊK eT+Á‹ •<ëΔsê|òüTesêe⁄ ‘Ó*bÕs¡T. eq$Vü‰] ø±s¡´Áø£eT+ øÏ+<ä Á|üdüTÔ‘·+ ñqï mì$T~ |üsêés¡D, |üsê´≥ø£ πø+Á<ë\qT Ä<ÛäT˙ø£]+#·qTHêïeTHêïs¡T. n˝≤π> sêÁwüº yê´|üÔ+>± |üHÓï+&ÉT q>∑s¡ eHê\qT @sêŒ≥T #˚düTÔqï≥T¢ Äj·Tq yÓ\¢&ç+#ês¡T. Vü≤]‘· rs¡+ ø±s¡´Áø£eT+˝À uÛ≤>∑+>± düeTTÁ<ä rsêìøÏ s¡ø£åD>± 920ô V≤ø±ºs¡¢ $d”Ôs¡í+˝À düs¡T>∑T&ÉT, ‘ê{Ï#Ó≥T¢, 380ôV≤ø±ºs¡¢˝À eT&É n&Ée⁄\qT ô|+#·qTqï≥T¢ ‘Ó*bÕs¡T. $XÊK|ü≥ï+, sê»eT+Á&ç, >∑T+≥÷s¡T, ø£s¡÷ï\T, nq+‘·|ü⁄s¡+ dü]ÿfi¯¢ |ü]~Û˝À s¡÷.17.52 ø√≥¢ e´j·T+‘√ 876 øÏ˝À MT≥s¡¢ bı&Ée⁄q s√&É¢≈£î Çs¡TyÓ’|ü⁄˝≤ yÓTTø£ÿ\T Hê≥qTqï≥T¢ eT+Á‹ •<ëΔ $e]+#ês¡T.

dü«#·Ã¤‘·≈£î Á|ürø£ {°{°&ç |ü⁄D´πøåÁ‘·+ w ‹s¡TeT\

‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúq+ ({°{°&ç) dü«#·Ã¤‘·≈£î e÷s¡Tù|s¡ì, Ç‘·s¡ <˚yê\j·÷\ìï+{Ïø° Ç~ Ä<äs¡Ù+>± ì\TdüTÔ+<äì πø+Á<ä ¬s’˝Ò«XÊKeT+Á‹ |”j·T÷wt >√j·T˝Ÿ nHêïs¡T. Äj·Tq dürdüy˚T‘·+>± pHé15q ‹s¡TeT\˝À ly˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$Tyê] <äs¡Ùq+ #˚düT≈£îHêïs¡T. lyê] n_Ûùwø£+ ùde˝À yês¡T bÕ˝§ZHêïs¡T. nq+‘·s¡+ Äj·Tq $˝Òø£s¡¢‘√ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ n+‘·sê®rj·T kÕúsTT˝À Á|üU≤´‹>±+∫q lyê] <˚yê\j·T+ @ø£‘ê«ìøÏ ∫Vü≤ïeTì ø=ìj·÷&Üs¡T. <˚yê\j·T+ ìs¡«Vü≤D n<äT“¤‘·+>± ñqï<äì, uÛÑ≈£îÔ\+<ä]ø° ñqï‘·yÓTÆq ùde\qT n+~düTÔHêïs¡ì >√j·T˝Ÿ Á|üX¯+dæ+#ês¡T.

{°{°&û <Ûäs¡àø£s¡Ô\ eT+&É*øÏ Á|ü‘˚´ø£ <äs¡Ùq+ {Ï¬øÿ≥T¢ w ‹s¡TeT\

‹s¡T|ü‹ <˚ekÕúq+ <Ûäs¡àø£s¡Ô\ eT+&É*øÏ Á|ü‘˚´ø£ Á|üy˚X¯ <äs¡Ùq+ {Ï¬øÿ≥T¢ Çyê«\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. <Ûäs¡àø£s¡Ô\eT+&É* n<Ûä´≈£åî&çøÏ ì‘·´+ e+<ä, Ç‘·s¡ düuÛÑT´\≈£î eTTô|’Œ f…¬øÿ≥¢ e+‘·Tq πø{≤sTT+#ê\ì <˚ekÕúq+ n~Ûø±s¡T\T ìs¡ísTT+#ês¡T. á eT+&É*˝À n<Ûä´≈£åîì‘√bÕ≥T yÓTT‘·Ô+ 17 eT+~ düuÛÑT´\T ñHêïs¡T. á πø≥–Ø øÏ+<ä dæbòÕs¡düT ˝ÒK\T ‘Ó∫Ãq uÛÑ≈£îÔ\T düT|ü<∏ä+ e<ä› s¡÷.300\T #Ó*¢+∫, f…¬øÿ{Ÿ bı+~, Á|ü‘˚´ø£ <äs¡Ùq+ bı+<äe#·TÃ. v

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Á|üø£è‹`eTq+

q$«‘˚ qTe⁄«+&É\T qTe⁄«\T - Äs√>∑´ Á|üuÛ≤e+ |ü+&çdüTÔHêïs¡ì #·]Á‘· #Ób˛Ô+~. ªªôdùdeTyéT Ç+&çø£yéTμμ nH˚~ Bì eèø£åHêeT+. ÄÁ|òæø±, Ç+&çj·÷ á ¬s+&É÷ qTe⁄«\≈£î |ü⁄{Ïºfi‚¢. nyÓT]ø± e\dübÕ\≈£î\ #˚‘·T˝À¢ ñqïø±\+˝À 17e X¯‘ê_› ø±\+˝À ÄÁ|òæø£Hé u≤ìdü*ï nyÓT]ø± ‘·s¡*+#ês¡T. yêfi¯¢ <ë«sê nyÓT]ø£q¢≈£î qTe⁄«\T ‘Ó*XÊsTT. Ç|ü⁄Œ&ÉT nyÓT]ø£H˚¢ M{Ïì m≈£îÿe yê&ÉTÔHêïs¡T.nkÕ‡+ Á|ü»\T ‘·eT ñ>±~ |ü+&ÉT>∑ ª_VüQμ s√Eq qTe⁄«+&É\T Á|ükÕ<ä+>± ‹+{≤s¡T. ‘·$Tfi¯+˝À ªª|æDTí+&É\Tμμ, ñs¡÷›˝À ªªm˝Ÿ¢ ñs¡T+&ÜjYTμμ, eTfi¯j·÷fi¯+˝À ªªjÓTfi¯ófl+&Óμμ Çe˙ï eTq ∫$Tà] ñ+&É˝≤¢+{Ïy˚! ‘Ó\¢qTe⁄«*ï <√s¡>± y˚sTT+∫, y˚sTT+∫q m+&ÉT$Ts¡|ü ø±j·T\T, ñ|ü⁄Œ ø£*|æ <ä+∫q qTe⁄«bı&çì ‘·$Tfi¯ó\T $T\>±jYT bı&ç n+{≤s¡T. |ü+#·<ës¡ bÕø£+ |ü{Ïºq qTe⁄«\ πø+&û\T eT<Ûä´ Ädæj·Tq¢≈£î u≤>± ÇwüºyÓTÆq nVü‰s¡ Á<äe´+. ª–j·TT–Zj·TT˝…ìμ nH˚~ Ç{≤*j·THé qTe⁄«\ ≈£Lø°\≈£î dædæ© uÛ≤wü˝À ù|s¡T. qTe⁄« |ü|ü⁄Œ dü«‘·Vü‰>± <ëì düT>∑TD≤\qT n~ n+~düTÔ+&É>± eT $÷i+>∑ \‘·≈£Lq ù|s¡+{≤+Á&ÉT, ø=eTs¡T Áø=$«] ÄVü‰s¡Á<äyê´˝À¢ ø£\|ü≥+ e\q n~ s¡T∫es¡úø£+>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉTÔ+~. yÓ+&ç|üfiË¢eTT\+<˚{Ï, j·T\+∫$Tà] yêj·Tq eT+<äT ø=q+>∑, s√{°˝À¢, d”«≥¢˝À, πø≈£î\T, ãqTï\ e+{Ï uÒø£Ø ñ‘·Œ‘·TÔ˝À¢ qTe⁄«|ü|ü⁄Œì Áã<∏äeT ãTT‘·TejÓT´ eq\øÏÎ ÁbÕuÛÑeeTTq... eq\øÏÎ s¡»dü«\ ø£\T|ü⁄‘ês¡T. nsTT´q|ü⁄Œ&ÉT \‘·≈£Lq˝Ò ù|s¡+{≤fi¯ófl>± $s¡ã÷dæq |üPe⁄\H˚ yÓ+&ç|üfi≤fl\˝À ∫$Tà] yêj·Tq+ n+<äT≈£îHêïs¡ì <Ûäs¡DÏ<˚e⁄\ ñ*¢ n\¢+ eTTø£ÿ\T ø=‹Ô$÷s¡ M{Ï‘√bÕ≥T qTe⁄« |ü|ü⁄Œ ≈£L&Ü #·*¢ sêeTj·÷e÷‘·T´&ÉT ªª<äXÊe‘ês¡ #·]Á‘·+μμ nH˚ ø±e´+˝À e]í+#ê&ÉT. <√ôd*ï ø±˝ÒÃ n\yê≥T+~. n]ôd*ï e‹Ô qTe⁄«\T n~›, q÷HÓ˝À y˚dæ ªª\‘·≈£Lqμμ˝Ò ù|s¡+{≤fi¯fl≥. s¡»dü«\ nj˚T´ ej·TdüTø=∫Ãq 10`12 j˚Tfi¯¢ e+&ÉT‘ês¡T. n|üŒ&Ü\ô|’q qTe⁄« |ü|ü⁄Œì #·\T¢‘ês¡T. s¡T∫ ø√dü+ e÷Á‘·y˚T Ä&É|æ\¢\qT ù|s¡+{≤fi¯ó¢>± |æ*∫ yêfi¯¢+<ä]ø° ∫$Tà] ñ+&É\T yêj·Tq+>± ø±<äT, <ëì Äs√>∑´ Á|üuÛ≤yêìï bı+<ä{≤ìøÏ! Ç∫Ãq≥Tº á ø£$>±] es¡íq. qTe⁄«\ q÷HÓ: ‹\ (qTe⁄«\T) dü+ã+<ÛäyÓTÆq~ ‘Ó’\+, q÷HÓ n+fÒ ∫$Tà] ø£<∏ä: qTe⁄«\÷ u…\¢+ ø£*|æ q÷]q ∫$Tà] ñ+&É ‘Ó\T–+{Ï qTe⁄«\ q÷H˚ eTqøÏ. n~ X¯óuÛÑÁ|ü<ä+ ≈£L&Ü! BbÕsê<∏äq≈£î qTe⁄«\ n‘·´+‘· ÁbÕNq r|æ e+≥ø£+. ª∫$Tà]μ Ç+{Ï ù|s¡Tqï ‘Ó\T>∑Tyês¡THêïs¡T. q÷HÓH˚ yê&É‘ês¡T. ªª‘Ó’\+ dü+jÓ÷>∑ dü+ø±sê‘Y düs¡« s√>±|üVü≤+ düàè‘·yéTμμ n~ @<äsTTHê Á>±eTHêeT+ ≈£L&Ü ø±e#·TÃ. mHéôd’ø√¢|”&çj·÷ Á_{≤ìø± nì #·s¡≈£î&ÉT ˇø£ >=|üŒ dü÷Á‘êìï #ÓbÕŒ&ÉT. ˇø£|ü⁄Œ&ÉT e+≥˝§¢øÏ qTe⁄«\ á ∫$Tà]ì ≥T´fÒ]j·THé ôd\Tº\≈£î dü+ã+~Û+∫q |ü<ä+>± ù|s=ÿ+~. q÷HÓH˚ yê&˚yês¡T. Áø£y˚TD≤ y˚s¡TX¯q>∑ q÷HÓ sêe≥+‘√ qTe⁄«\q÷HÓ u…’ãT˝À¢ >√eTsY >±q÷, ‘·s¡Tyê‹ ø±\+˝À ∫+Á_, ∫$Tà]>±q÷ yê&Éø£+ ‘·–Zb˛sTT+~. >∑‘· 20`30 j˚Tfi¯ó¢>± Ábı<äT›‹s¡T>∑T&ÉT–+»\ q÷HÓ ø£ì|ækÕÔ&Éì n+<äT˝À ù|s=ÿHêïs¡T. ª∫$Tà]μ Çsêìj·THé eT÷˝≤˝À¢+∫ yê&Éø£+ $T‹$÷]+~. ãC≤s¡T˝À <=]πø s¡ø£s¡ø±\ Áu≤+&ÉT q÷HÓ\T ‘Ó\T>∑T˝ÀøÏ Á|üy˚•+∫q ù|s¡T. yÓTT‘·Ô+ $÷<ä ∫$Tà] nH˚ ‘Ó\T>∑T bÕe÷sTT˝Ÿ ø£©Ô ø£*dæqeì Á|ü»\T uÛÑj·T|ü&ÉTÔHêïs¡T. ]ô|ò’+&é q÷HÓ\ e+≥ø±ìøÏ #ê˝≤ ÁbÕNq‘· ø£ì|æk˛Ô+~. |üø£ÿ‘·&çù| |æ\¢\≈£î ∫$Tà] ô|&ç‘˚ yê&Éø±ìøÏ eTq≈£î ‘Ó©≈£î+&ÜH˚ eTq+ <ëdüT\yÓTÆ b˛j·÷+. n$ Ä n\yê≥T Ä>∑T‘·T+<äì u≤>± Á|ü#ês¡+˝À ñqï ˇø£ qeTàø£+. Äs√>∑´<ëj·Tø£yÓTÆqeì, yê{ÏH˚ yê&Ü\ì @ XÊgy˚‘êÔ #Ó|üŒ˝Ò<äT. e÷¬sÿ{À¢ ô|{Ïº neTTà‘·THêïs¡T. eTqø=+≥THêï+ n+‘˚! qHÓï#√&ÉT&ç ≈£îe÷s¡dü+uÛÑe+ ø±yê´ìï |ü]wüÿ]dü÷Ô, y˚<ä+ yÓ+ø£≥sêj·T XÊÅdæÔ >±s¡T ªªq÷{Ï&çμμ nH˚ r|æ e+≥ø±ìï ªªq÷_&ç (qTe⁄« G |æ&ç>± q÷HÓ˝À¢ qTe⁄«\q÷HÓ ˝Ò<ë |ü|ü⁄Œq÷HÓ düs¡« ÁX‚wü˜yÓTÆq~. bı≥Tº qTe⁄«\T |æ&çøÏ* y˚Ts¡ qTe⁄«\T nì ù|s=ÿHêïs¡T. ªªq÷{Ï&çμμ nqïeTj·T´ n+fÒ q\¢qTe⁄«\q÷HÓ>±˙, bı≥Tº rdæq ‘Ó\¢ qTe⁄«\T ˝Ò<ë qTe⁄«|ü|ü⁄Œ ø°s¡Ôq˝À¢q÷, lHê<∏äTì Vü≤s¡$˝≤dü+˝À ≈£L&Ü ø£ì|ædüTÔ+~. ‹s¡TeT\ q÷HÓ>±˙ s¡T∫ø£s¡+>± ñ+{≤sTT. ø=e⁄«XÊ‘·+ m≈£îÿe. ø±˙, #Ó&É¶ø=e⁄« sêeT#·+Á<ä>±s¡T, qTe⁄«\T ø={Ïºq Ç&ç(|æ+&ç) q÷{Ï&ç nHêïs¡T. ‘·≈£îÿe>± ñ+≥T+~. y˚&ç#˚ùd dü«uÛ≤e+ ñqï|üŒ{Ïø°, Js¡í+ nj·÷´ø£ q\¢qTe⁄«\T ôV’≤+<äe dü+düÿè‹˝À Á|ü<ÛëqyÓTÆq Á<äe´+. M{Ïì |æ‘·èø±sê´˝À¢ #·\eH˚ ÇdüTÔ+~. eTq+ ì»+>± @ q÷HÓì yê&ÉT‘·THêïyÓ÷ eTqπø ‘Ó©≈£î+&Ü nH˚ø£ q÷HÓ\T yê&ÉT‘·THêï+. yê{Ïe\q #·s¡à+ >∑s¡T≈£îu≤s¡≥+, m≈£îÿe>± ñ|üjÓ÷–+#·≥+ yÓqTø£ qTe⁄«\ ÁbÕNq‘·, $X¯«yê´|üÔ $düÔè‹ X¯Øs¡+ m+&ÉT≈£îb˛e≥+ »s¡T>∑T‘·T+~. ø±˙, qTe⁄«\q÷HÓ #·sêàìøÏ ãTTEyÍ‘·THêïsTT. Á|ü|ü+#·+˝À n‘·´+‘· ÁbÕNqyÓTÆq |ü+≥\˝À qTqT|ü⁄<äHêìï, eTè<äT‘ê«ìï, eT+∫ s¡+>∑T˙, ø±+‹˙ ˝…’+–ø£X¯øÏÔì qTe⁄«|ü+≥ yÓTT<ä{Ï~. ø£˙dü+ 3,500 j˚Tfi¯¢qT+&û qTe⁄«*ï

Áù|

p˝…’ 2018

ô|+#·{≤ìøÏ ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~. s¡ø£ÔÁkÕe+, ;|” yê´<ÛäT˝À¢ qTe⁄«\q÷HÓ y˚T˝…’q~. qTe⁄«˝À¢ b˛wüø±\T: qTe⁄« –+»*$. NeT+‘· dü÷ø£ÎyÓTÆq~, ø±˙, Ábı{°Hé, πø*¸j·T+, ÇqTeTT, yÓT^ïwæj·T+, bòÕdüŒ¤s¡dt, y˚T+>∑˙düT, sê–, õ+≈£î, _1, _6 e–sê b˛wüø±\T <ä+&ç>± ñqï –+õ¢$. n+<äTø£ì ‘·≈£îÿe yÓ÷‘ê<äT˝À rdüT≈£îHêï m≈£îÿe Á|üjÓ÷»Hê\T ø£\T>∑T‘êsTT. qTe⁄«*ï ‘·s¡#·÷ ‹H˚yê]øÏ eTTdü*‘·q+ eTT+#·T≈£îsê≈£î+&Ü n>∑T‘·T+~. n~ |üs¡eT Á|üjÓ÷»q+. qTe⁄«˝À¢ 55% q÷HÓ ñ+≥T+~. 20% Ábı{°Hé ñ+≥T+~. ôdkÕ$THé, ôdkÕyÓ÷*Hé nH˚ ¬s+&ÉT ñ|üjÓ÷>∑ ø±s¡ø£ |ü<ësêú\T á q÷HÓ˝À ñ +{≤sTT. qTe⁄«\ Ábı{°Hé $T>∑‘ê ∫s¡T<ÛëHê´\T, |ü|ü⁄Œ<ÛëHê´\ Ábı{°qT ø£Hêï ñ‘·ÔeTyÓTÆq~. ˇø£ ô|<ä›#Ó+#ê&ÉT qTe⁄« |ü|ü⁄Œ˝À 52 πø\Ø\T, 4 Á>±. ø=e⁄«, 1 Á>±eTT |æ+&ç|ü<ësêú\T, 2Á>±eTT\ Ábı{°Hé, 4 $T.Á>±. sê–, 2 $T.Á>±. y˚T+>∑˙dt, 87 $T.Á>±. πø*¸j·T+, 31 $T.Á>±. yÓT^ïwæj·T+, 3 $T.Á>±. ÇqTeTT. 576 $T.Á>±. bòÕdüŒ¤s¡dt, 7 $T.Á>±. ≈£î, 1 $T.Á>±. <∏äj·÷$THé (_1) ñHêïsTTs√p ˇø£ 10 $T.Á>±. qTe⁄«\T @<√ ˇø£ s¡÷|ü+˝À rdüT≈£î+fÒ á b˛wüø±\T <ä≈£îÿ‘êsTT. meTTø£|ü⁄wæºìkÕÔsTT. ìÁ<ä˝Ò$Tì b˛>=&É‘êsTT. }|æ]‹‘·TÔ*ï X¯øÏÔeT+‘·+ #˚kÕÔsTT. X¯Øs¡+˝À

q\¢qTe⁄«\T ôV’≤+<äe dü+düÿè‹˝À Á|ü<ÛëqyÓTÆq Á<äe´+. M{Ïì |æ‘·èø±sê´˝À¢ m≈£îÿe>± ñ|üjÓ÷–+#·≥+ yÓqTø£ qTe⁄«\ ÁbÕNq‘·, $X¯«yê´|üÔ $düÔè‹ ãTTEyÍ‘·THêïsTT. Á|ü|ü+#·+˝À n‘·´+‘· ÁbÕNqyÓTÆq |ü+≥\˝À qTe⁄«|ü+≥ yÓTT<ä{Ï~. ø£˙dü+ 3,500 j˚Tﬁ¯¢qT+&û qTe⁄«*ï |ü+&çdüTÔHêïs¡ì #·]Á‘· #Ób˛Ô+~ $wü<√cÕ\qT ‘·–ZkÕÔsTT. e÷qdæø£ nXÊ+‹ì, n\»&çì, e‹Ô&çì b˛>={Ïº, eTqdüT≈£î dü+‘√cÕìïkÕÔsTT. q\¢qTe⁄«˝Ò ÁX‚wü˜+: ÄVü‰s¡+˝À Äs¡Ts¡T#·T\÷ ñqï|ü⁄Œ&˚ n~ düeT‘·T\´ ÄVü‰s¡+ ne⁄‘·T+~.ˇø√ÿ s¡T∫ø° ˇø√ÿ Á|üjÓ÷»q+ ñ+~. q\¢qTe⁄«˝À¢ e>∑s¡÷ #˚<ä÷ eTØ m≈£îÿe>± ñ+{≤sTT. ª‹\–+»\Tμ n+fÒ q\¢ qTe⁄«˝Ò! XÊg+˝À #Ó|æŒq >∑TDø£s¡à\˙ï á q\¢qTe⁄«\≈£î dü+ã+~Û+∫qy˚! M{Ïì |æ‘·èø±sê´\≈£î ‘·|üŒ ÄVü‰s¡ Á<äe´+>± eTq+ yê&ÉT‘·Tqï~ ‘·≈£îÿe. e>∑s¡T #˚<äT s¡T#·T\ ø√dü+ q\¢ qTe⁄«\ yÓ’|ü⁄ <äèwæº kÕ]+#·+&ç. M{Ïô|’q ñ+&˚ q\¢bı≥TºqT e*#˚ùdÔ ˝À|ü* ‘Ó\¢ì –+»ì qTe⁄«|ü|ü⁄Œ n+{≤s¡T. Ç~ q\¢ qTe⁄«\ø£Hêï dü«\Œ+>± ‘·≈£îÿe X¯øÏÔì ø£*– ñ+{≤sTT. dü÷ú\ø±j·T+˝À: Ä<ÛäTìø£ |ü]XÀ<Ûäq\T wüß>∑s¡Tyê´~Û ñqïyê]ì, dü÷ú\ø±j·T+‘√ u≤<Ûä|ü&ÉTÔqïyê]ì qTe⁄«\T yê&Ü\ì Ç|ü⁄Œ&ÉT $X‚¢wædüTÔHêïs¡T. ÄVü‰s¡ |ü<ësêú\˝Àì b˛wüø£ $\Te\T X¯ØsêìøÏ e+≥ãf…º˝≤ qTe⁄«\T #˚kÕÔsTT. ø±ã{Ïº, wüß>∑s¡T s√>∑T\T, dü÷ú\ø±j·T+ ñ qïyês¡T qTe⁄«\T ‘·|üŒìdü]>± yê&Ü*.

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

;|” yê´~Û˝À: ;|” ô|]–‘˚ ‘·–Z+∫, ª˝À ;|”μ @s¡Œ&ç‘˚ ô|+∫ yÓTT‘·Ô+ $÷<ä ;|”ì kÕ<Ûës¡D dæúøÏ ‘Ó#˚Ã >∑TD+ M{Ï≈£î+~. qeTàø£yÓTÆq, ø£©Ô˝Òì qTe⁄«\q÷HÓ >±˙, |ü|ü⁄Œ q÷HÓ <=]øÏ‘˚ yê{Ï‘√H˚ e+≥ø±\T #˚düTø√e≥+ eT+∫~. ;|” yê´~Û ñqïyê]øÏ qTe⁄«\q÷H˚ ÁX‚j·Tdüÿs¡+. Vü‰s√àq¢ yê´~Û˝À: s¡ø£Ô+˝À ø=e⁄«ì dü]>± ìs¡«Væ≤+#˚ u≤<Ûä´‘· rdüTø√e≥+ e\q qTe⁄«\T X¯Øs¡+˝À Åd”Ô |ü⁄s¡Twü Vü‰s√àq¢qT ≈£L&Ü düÁø£eT+>± ìs¡«Væ≤+#·>∑\T>∑T‘êsTT. Vü‰s√àq¢ ˝À|ü+‘√ u≤<Ûä|ü&˚ yêfi¯¢≈£î, HÓ\dü] düÁø£eT+>± sêì Åd”Ô\≈£î ‘·s¡#·÷ qTe⁄«\ yê&Éø£+ e\q Ä düeTdü´ rs¡T‘·T+~. $πs#·Hê\ yê´~Û˝À: ˙fi¯¢ $πs#·Hê\qT ø£{Ïº, $πs#·q+ >∑{Ïº |ü&˚˝≤ #˚düTÔ+~. n$÷_j·÷dædt yê´~Û˝À ˇø£ #Ó+#ê qTe⁄«*ï ô|s¡T>∑T˝À ø£*|æ s√p ¬s+&ÉT ˝Òø£ eT÷&ÉTkÕs¡T¢ ‹q≥+ e\q yê´~Û ‘·«s¡>± n<äT|ü⁄˝À ø=düTÔ+~. eT\ã<äΔ‘· ø£*–+#·e#·TÃ. ‘·–q C≤Á>∑‘·Ô\T rdüTø√yê*. n‹ Äø£*: s√p Ábı<äT›H˚ï ¬s+&ÉT #Ó+#ê\ qTe⁄«\T H√{À¢ y˚düT≈£îì q$T* $T+π>dü÷Ô ñ+fÒ yÓÁ] Äø£* ‘·>∑TZ‘·T+~. nqï+ ‘·–Z+∫ ‹q{≤ìøÏ neø±X¯+ @s¡Œ&ÉT‘·T+~. dü÷ú\ø±j·T+ ‘·π>Z+<äT≈£î ≈£L&Ü á $<Ûä+>± ‘√&ÉŒ&ÉT‘·T+~. y˚T<∏ëX¯øÏÔ ø√dü+: ªªn–ï y˚T<∏ë »qH√μμ C≤sƒ¡sê–ï˙, y˚T<∏ädüT‡˙ ô|+bı+~düTÔ+<äì ù|s=ÿHêï&ÉT. v±„|üø£X¯øÏÔøÏ dü+ã+~Û+∫q Ä*®eTsY‡ ˝≤+{Ï yê´<ÛäT˝À¢q÷, e÷qdæø£ yê´<ÛäT˝À¢q÷ qTe⁄«\T ñ|üjÓ÷>∑|ü&Ü¶sTT. ø°fi¯¢yê‘·+˝À: yê‘·yê´<ÛäT*ï ‘·–Z+#·≥+˝À ñ‘·ÔeT Wwü<Ûä+>± Äj·TTπs«<ä XÊg+ qTe⁄«*ï ù|s=ÿ+~. @ s¡ø£yÓTÆq yê‘· yê´~Û‘√ u≤<Ûä|ü&ÉTÔqïyê¬s’Hê düπs, qTe⁄«*ï rdüTø√e≥+ n\yê≥T #˚düT≈£î+fÒ ªyê‘·+μ Áø£y˚TD≤ n<äT|ü⁄˝ÀøÏ edüTÔ+~. ø£˙dü+ ¬s+&ÉT eT÷&ÉT HÓ\\bÕ≥T s√p 25`50 Á>±eTT\ qTe⁄«\T rdüTø√>∑*–‘˚ ø°fi¯¢yê‘·+, >ö{Ÿ, Ç‘·s¡ yê‘·yê´<ÛäT\T, wüß>∑s¡T, dü÷ú\ø±j·T+ ≈£L&Ü ‘·>∑TZ<ä\≈£î sêe{≤ìï >∑eTì+#·e#·TÃ. mdæ&ç{°ì ô|+#·T‘êsTT: y˚&ç X¯Øs¡ ‘·‘·«+ ñqï yêfi¯ófl |ü]$T‘·+>± yê&ÉTø√yê*. ˝Òø£b˛‘˚ ø£&ÉT|ü⁄˝À Äe÷¢ìï ô|+#·T‘·T+~. mdæ&ç{° ñqï yêfi¯ófl Bìï ‹q≈£î+&Ü ñ+&É&Éy˚T eT+∫~. nJ]Ô‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·Tqï yê]ø° Ç~ #ê˝≤ n|üø±s¡+ #˚düTÔ0~. <ä>∑TZ, »\TãT, ñã“dü+, s¡ø£ÔÁkÕe0 ne⁄‘·Tqïyês¡T, HÓ\dü] düeTj·T0˝À ñqïyês¡T ∫$Tà]>±ì, qTe⁄«\‘√ #˚dæq e+≥ø±\T >±˙ ‹+fÒ Äj·÷ u≤<Ûä\T ô|s¡T>∑T‘êsTT. y˚&çøÏ $s¡T>∑T&ÉT: qTe⁄«\T ‹Hêïø£ >√s¡TyÓ#·Ãì eT0∫˙fi¯ófl ‘ê–‘˚ Bì <√cÕìøÏ $s¡T>∑T&ÉT>± |üì#˚düTÔ0<äì yÓ’<ä´ Á>∑+<∏ë\T #ÓãT‘·THêïsTT. qTe⁄«*ï <√s¡>± y˚sTT+∫Hê, ô|s¡T>∑T˝À y˚düT≈£îì ‹Hêï $s¡T>∑T&ÉT>±H˚ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉTÔ+~. qTe⁄«\ bÕ\T: 100 Á>±eTT\ ‘Ó\¢qTe⁄«\T rdüT≈£îì ¬s+&ÉT ©≥s¡¢ ˙{Ï˝À Hêqu…{≤º*, ¬s+&ÉT s√E\T Hêìq ‘·s¡Tyê‘· s¡T_“ ˇø£ ã≥Ô˝À y˚dæ |æ+&ç‘˚ ∫ø£ÿì bÕ\T ekÕÔsTT. á bÕ\˝À πø*¸j·T+ m≈£îÿe>± ñ+≥T+~. Bìï wüß>∑s¡T yê´~Û ñqïyês¡T yê&ç‘˚ eT+∫~. qTe⁄«\bÕ\‘√ düe÷q+>± π><ÓbÕ\T ø£*|æ ø±|ò”, {° ‘·j·÷Øø°, ‘√&ÉTô|≥Tºø√e{≤ìø° yê&Ée#·TÃ. qTe⁄«\ q÷HÓ, qTe⁄«|ü|ü⁄Œ yê&Éø±ìï ø=qkÕ–+#·+&ç. nH˚ø£ $<Ûë\T>± y˚T\T #˚düTÔ+~. eTq ÁbÕNq ÄVü‰s¡ Á<äyê´\˝À ˇø£f…’q qTe⁄«*ï eTq+ Äs√>∑´ |ü]s¡ø£åD˝À ˇø£ kÕ<Ûäq+ #˚düTø√>∑\>±*. ` &Ü õ $ |üPs¡í#·+<äT 43

‘·*¢qT&ç

‘=\–b˛‘·Tqï ‘Ó\T>∑T |ü<ë\T

eTT‘˚Ô$ s¡M+Á<äHê<∏é

ªn˝≤ãTe⁄μ n+fÒ kıs¡. ªm+&ç‘˚ ˙{Ï˝À eTTq>∑ì ø±j·Tμ nì Bì ns¡ú+. dü+düÿè‘·+˝À Bìì ª‘·T+; ªnì≈£L&Ü n+{≤s¡T. ‘Ó\T>∑T˝À ø=ìï ÁbÕ+‘ê\˝À kıs¡ø±j·TqT ªÄq|ü ø±j·Tμ n˙ ªÄqã ø±j·Tμ n˙ ≈£L&Ü n+{≤s¡T. ø=ìï ÁbÕ+‘ê\ Á|ü»\T kıs¡#Ó≥TºqT ªÄqT>∑|ü⁄ #Ó≥Tºμ n+≥THêïs¡T. eTT~]q kıs¡ø±j·T˝Àì >∑TE®q÷, –+»\q÷ rùddæ, Ä ø±j·TqT m+&Éu…{Ïº d”kÕ˝≤>± eT+∫˙fi¯ó¢ b˛düT≈£îH˚+<äT≈£î yê&ÉT≈£î+{≤s¡T. <ëìì ªn˝≤ãT bÕÁ‘·yéTμ n+{≤s¡T. ÁbÕNqT\T kıs¡ ãTÁs¡\˝À eT<ë´ìï ì\«#˚ùdyês¡T. H˚{Ïø° ≈£L&Ü Á>±$÷DT\T Ç˝≤+{Ï kıs¡ ãTÁs¡*ï ªn\dü+<Ó\Tμ, ªn\dü+~j·T\Tμ, ªn\dü+<ä\Tμ nì |ü\T $<Ûë\T>± |æ\Teã&˚ ø±j·T<ÛëHê´ìï ª ªyê≥sY u≤{Ï˝Ÿ‡μ >± yê&ÉT≈£î+{≤s¡T. bÕeTT\qT n\kÕ+Á<äeTTμ nì ≈£L&Ü n+{≤s¡T. Ä+>∑¢+˝À Ä&ç+#˚yês¡T ñ|üjÓ÷–+#˚ ªHê>∑dü«s¡+μ nqã&˚ ã÷s¡\T ≈£L&Ü m+&ÉT kıs¡ø±j·T ãTÁs¡\‘√H˚ COWPEA >± eéVü≤]+#˚ á |ü|ü⁄Œ<Ûëq´+ ‘·j·÷s¡T #˚kÕÔs¡T. ãTTπ>«<ä+˝À ≈£L&Ü n˝≤ãT yÓTTø£ÿ XÊÅd”Ôj·THêeT+ Vigna Unguiculata. Á|ükÕÔeq ñ+~. ªbÕ+&ÉTs¡+>∑ e÷Vü‰‘·àéTTμ ˝À Ç~ Papilionaceae ≈£î≥T+u≤ìøÏ #Ó+~q~. ‘ÓHê* sêeTø£èwüíø£$ (Áø°.X¯. 16 e X¯‘ê_› ) ˝Ò‘· n\dü+<ä ø±j·T*ï ≈£Ls¡>± Hê{Ï Á|ü»\T ªn˝≤ãT X¯˝≤≥T K+&√<äs¡eTTμ e+&ÉT≈£î+{≤s¡T. ø=ìï ÁbÕ+‘ê\˝À n\dü+<ä\H˚ u§u…“s¡\T ˝Òø£ u§ã“s¡T¢ n+{≤s¡T. (m+&ÉT kıs¡ø±j·T ∫|üŒ) \qT eTõ®>∑ b˛düT≈£îì ‘êπ>+<äT≈£î yê&˚yês¡ì e]í+#ê&ÉT. (bÕ+. e÷. eT]ø=ìï ÁbÕ+‘ê\˝À n\dü+<ä\˝Àì q\¢ 3 ` 87 ). lHê<∏ä eTVü‰ø£$ ªø±o K+&É+μ |ü|ü⁄Œ s¡ø±ìï e÷Á‘·y˚T u§ã“s¡T¢ n+≥THêïs¡T. ˝Àì @&Ée ÄXÊ«dü+˝À $T–*q n\dü+<ä |ü|ü⁄Œ #ê˝≤ s¡T∫>± ñ+≥T+~. ø±j·T>∑÷s¡\‘√ bÕ≥T kıs¡ø±j·Tq÷ Á|ükÕÔ$dü÷Ô n\dü+<ä\‘√ >±¬s\T, |üPs¡í|ü⁄ ã÷¬s\T <ëìì ªø√XÊ˝≤ãTμ nHêï&ÉT. e+&ÉT≈£î+{≤s¡T. kıs¡qT Ä+>∑¢+˝À ªBottle Gourdμ n+{≤s¡T. n˝≤‘·eTT kıs¡ yÓTTø£ÿ XÊÅd”Ôj·T HêeT+ ˝≤C…H˚]j·÷ ªn˝≤‘·eTTμ n+fÒ ñ\Tàø£eTT, ø=i$, dæôdπs]j·÷ (Lagenaria siceraria). Á^≈£î ø=iø£#·TÃ. ø=+<äs¡T BìH˚ ø=iø£+#·T nì uÛ≤wü˝À ª˝≤C…H√dtμ n+fÒ d”kÕ nì ns¡ú+. d”kÕ ≈£L&Ü n+{≤s¡T. ˝≤>± ñ+&˚ Bì ø±j·T*ï ã{Ïº á r>∑ yÓTTø£ÿ≈£î Ä ù|s¡T e∫Ã+~. n˝≤ãTe⁄ kıs¡ Ä≈£î\T $πs#·qø±]>± |üì#˚kÕÔsTT. kıs¡ >∑TE® X¯ØsêìøÏ #·\e #˚düTÔ+~. eT÷Á‘êìï C≤Ø #˚düTÔ+~. ø±˝Òj·T+ (*esY) |üìrs¡TqT yÓTs¡T>∑T |üs¡TdüTÔ+~. kıs¡˝À ñqï r|æ kıs¡, #˚<äT kıs¡ s¡ø±\T ¬s+&É÷ yÓ’<ä´|üs¡+>± Á|üjÓ÷»qø£s¡yÓTÆqy˚.

n\kÕ+Á<äeTT

n*|æ] ªn*|æ]μ n+fÒ n\Œ X¯Øs¡+ ø£\yê&ÉT. A lean man. n*|æ]~ n+fÒ ã\V”≤qTsê\T. A lean woman. n*|æ] ù|s¡T‘√ ‹s¡TeT\ |òü÷{Ÿ s√&ÉT¶ yÓTT<ä\j˚T´ <ä>∑Zs¡ ˇø£ Á>±eT+ ≈£L&Ü ñ+~. 44

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

n*y˚DÏ ªn*y˚DÏμ ‘·TyÓTà<ä e+{Ï yÓ+Á≥Tø£\T >∑\ Åd”Ô.

n\T>∑T ªn\T>∑Tμ n+fÒ K&ÉZeTT˝À |æ&ç ø±ø£ $T–*q ñ≈£îÿ uÛ≤>∑+. |üØyêVü≤eTT (Sluice) ˝Òø£ ì+&çq #Ós¡Te⁄ qT+∫ ˙s¡T ãj·T{ÏøÏ yÓﬁ‚¢ e÷sêZìï ≈£L&Ü ªn\T>∑Tμ nH˚ n+{≤s¡T. u≤DeTT ∫es¡ ñ+&˚ ñ≈£îÿ ‘·TqTø£qT ≈£L&Ü ªn\T>∑Tμ n+{≤s¡T.

n\T≈£îe ªn\T≈£îeμ n+fÒ n\Tø£, ø√|üeTT nì nsêú\T. n\T>∑T\eTT ` n\T>∑T\|ü&ÉT ªn\T>∑T\eTTμ n+fÒ q\T>∑T&ÉT, u≤<Ûä. ªn\T>∑T\ |ü&ÉTμ n+fÒ ªu≤<Ûä|ü&ÉTμ nì ns¡ú+. ‹ø£ÿq eTVü‰ø£$ ªìs¡«#·H√‘·Ôs¡ sêe÷j·TDeTTμ |ü<äe ÄXÊ«dü+˝À #˚dæq á øÏ+~ Á|üjÓ÷>∑+ #·÷&É+&ç ` ªªø£. ‘·\ ø£+≥–+#·T#·T+&É>∑ ã*$Tì HÍwü<Ûäs¡dü+ãT bÕqeTTùdj·THé <ä\ø=qT s√>±s¡TÔì ÁøÏj·T q\eT≥‘√ u…s¡j·TT ‘Ó>∑Te q\T>∑T\|ü&ÉT#·THé.

n*Œwü˜eTT ªn*Œwü˜eTTμ n+fÒ n‘·´+‘· n\ŒyÓTÆq~. ªnD°j·TeTTμ nHêï ª n©Œ¤j·TeTTμ nHêï ≈£L&Ü n<˚ ns¡ú+. n\Œ e÷qe⁄&çì ªnD°j·TT&ÉTμ n+{≤s¡T. One who is very small like an atom.

p˝…’ 2018

n˝≤¢s¡T u…\¢eTT ªn˝≤¢s¡T u…\¢eTTμ n+fÒ $TøÏÿ* Á|æj·TyÓTÆq~. (n\¢ G Äs¡T G u…\¢eTT). Apple of one’s eye.

Á|üdæ<äΔ+. l ø±fi¯Vü≤dæÔ e÷Vü‰‘·àéTTμ ø±e´+˝Àì eT÷&Ée ÄXÊ«dü+˝À ‹qïì u≤\Áø°&Ü $X‚cÕ\qT e]í+#˚ dü+<äs¡“¤+>± <Ûä÷s¡®{Ï eTVü‰ø£$ Bì Á|ükÕÔeq #˚XÊ&ÉT. ªªd”. ∫&ÉT>∑T&ÉTe«\ b˛{Ï #Ó+&ÉTø£{Ïºq uÀ~ j·T*¢ j·TT|üŒqãf…º j·T|üŒfi≤\Tμμ

n*¢ ‘ÓyÓTàs¡ ªn*¢ ‘ÓyÓTàs¡μ n+fÒ #·\¢>±*.

n*¢_*¢

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

#Ó≥T¢, Áø√$ ˝Òø£ ≈£îs¡eø£eTT (mÁs¡ >√s¡+≥) eèøå±\T ô|qy˚düT≈£îì ô|]>±j·T≥. n*¢j·T ªn*¢j·Tμ n+fÒ n˝…¢‘ê&ÉT, $+{ÏHê], eTÚ]«. A bow - string.

n©¢düø£Ás¡ ªn©¢düø£Ás¡μ n+fÒ |ü&Ée ‘Ó&ÉT¶. An oar. ‘Ó&É¢‘√ |ü&Ée q&É|ü&Üìïμn©¢dü ø£Ás¡\T y˚j·T&É+μ ˝Òø£ ªn©¢dü ø√\\T y˚j·T&É+μ n+{≤s¡T. |ü&Ée ‘Ó&ÉT¶ y˚ùd Hê$≈£î\T ªnsTT˝ÒkÕ .. nsTT˝ÒkÕ .. nsTT˝Òdüã&çj˚T\μ n+≥÷ ‘Ó&ÉT¶ y˚kÕÔs¡T. n<˚ ‘·<äq+‘·s¡ø±\+˝À ªôV’≤˝ÒkÕ .. ôV’≤˝ÒkÕμ >± e÷]+~. ôV’≤˝ÒkÕ≈£L, nsTT˝ÒkÕ≈£L eT÷\+ n©¢düø£Ás¡ (‘Ó&ÉT¶ ) X¯ã›y˚T.

n˝…¢<äeTTà ªn˝…¢<äeTTàμ nH˚~ #˚|ü\˝À ˇø£s¡ø£+. nj·T´\sêE Hêsêj·TD≤e÷‘·´ ø£$ ªVü≤+dü $+X¯‹μ ˝À #˚dæq á øÏ+~ Á|ükÕÔeq #·÷&É+&ç. ªªm.^. n˝…¢<äeTTà|ü⁄Œ #˚|üj·TT >=\¢<=+<äTμμ

ªø£ﬁ≤|üPs√í<äj·TeTTμ ø±e´+˝À |æ+>∑[ dü÷s¡q #˚dæq á øÏ+~ Á|üjÓ÷>∑+ #·÷&É+&ç ` ªm\¢ ã+<ÛäTe⁄\≈£î q˝≤¢s¡T u…\¢yÓTÆμ (ªø£ﬁ≤|üPs√í<äj·TeTTμ ` Äs¡e ÄXÊ«dü+) n˝≤¢s¡T eTT<äT›, n˝≤¢s¡T eTT<äT›>± ô|+#·&É+ e+{Ï Á|üjÓ÷>±\T eTq≈£î ‘Ó*dæqy˚.

n*¢ #Ó≥Tº n*¢ #Ó≥Tº nH˚~ n&Ée⁄\˝À bı<ä ˝≤>± ô|]π> ˇø£ eèø£å+. Ä #Ó≥Tº |üP\T n+<ä+>± düTyêdüq>± ˝Ò‘· s¡ø£Ôes¡í+ (Pale Purple)˝À ñ+{≤sTT. |üfi¯ófl q\¢>±q÷, q*|æ‘˚ s¡ø£Ôes¡í+˝Àq÷ ñ+{≤sTT. á |üfi¯ófl ‹+{≤s¡T. Bìì Ä+>∑¢+˝À Iron Wood Tree n+{≤s¡T. yÓT˝≤k˛ºyÓTfÒd” (Melastomataceae) ≈£î≥T+u≤ìøÏ #Ó+~q á eèø£å+ XÊÅd”Ôj·T HêeT+ Memecylon edule. Bìπø Memecylon umbellatum nH˚ eTs=ø£ XÊÅd”Ôj·T HêeT+ ≈£L&Ü ñ+~. Bì Ä≈£î\T Åd”Ô\≈£î e#˚Ã ‘Ó\¢ã≥º (Leucorrhoea) yê´~ÛøÏ, >∑H˚]j·÷ (Gonorrhoea) yê´~ÛøÏ u≤>± |üì#˚kÕÔsTT. á Ä≈£î\ |üdüs¡T sêdüT≈£î+fÒ >±j·÷\T ‘·«s¡>± e÷&çb˛‘êsTT. Bì –+»*ï n*¢ _j·T´+ n+{≤s¡T. M{Ïì e+&ÉT≈£îì ‹+{≤s¡T. ø£\Te e+{Ï ˇø£ »\|ü⁄wüŒ C≤‹ì ≈£L&Ü n*¢ nH˚ ù|s¡T‘√ eéVü≤]kÕÔs¡T. |æ\¢\T Ä&ÉT≈£îH˚ ªn*¢μ nH˚ ˇø£ Ä≥ ≈£L&Ü

p˝…’ 2018

ªn*¢_*¢μ ˝Òø£ ªn*¢ø£_*¢ø£μ n+fÒ ô|q≈£îe. ˇ~›ø£. ø£*dæyÓT*dæ ÄbÕ´j·T+>± ñ+&É&Üìï ªn*¢_*¢>± ñ+&É&É+μ, ªn*¢_*¢ ø±e&É+μ n+{≤s¡T. BìH˚ ø=+<äs¡T ª‹j·÷´ ô|≥º≈£î+&Ü ñ+&É&É+μ nì≈£L&Ü n+{≤s¡T. >±&ÛÉyÓTÆq yÓTÆÁ‹øÏ |üsê´j·T|ü<ä+ n*¢_*¢. ª|üs¡eTjÓ÷–$˝≤düeTTμ eT÷&Ée ÄXÊ«dü+˝À ‹eTàuÛÑ÷es¡T&ÉT á |ü<ëìï m˝≤ Á|üjÓ÷–+#ê&√ #·÷&É+&ç ` ªª^. n]– ‘·q ≈£L]à #Ó\Te‘√ q*¢_*¢ j·T>∑T#·T HÓ|üŒ{Ï j·T≥¢ HÓj·T´eTTq qT+&Ó.μμ ªn*¢_*¢ø=qT≥μ n+fÒ ˇø£]ì eTs=ø£s¡T ˝Òø£ ˇø£<ëìì eTs=ø£{Ï ô|qy˚dæø=qT≥. n\¢kÕì ô|<ä›q ªeTqT#·]Á‘·eTTμ˝À á |ü<ëìï Á|üjÓ÷–+∫q rs¡T #·÷&É+&ç. ªe÷e⁄˝Ÿ Áø√e⁄\T q*¢_*¢ø=qT ø±+‘ês¡+ãTq+<äT.μ Ä ø±+‘ês¡eTT (ù|s¡&É$) ˝À e÷$ (e÷$T&ç)

(Vü≤+dü $+. ` Hê\Ze ÄXÊ«dü+) n˝…¢<äeTTà, >=\¢<=+<äT #˚|ü\˝Àì s¡ø±\T ø±>± ñ|ü⁄Œ#˚|ü n+fÒ ñ|ü⁄Œsêdæ m+&Éu…{Ïºq #˚|ü. u≤ø°º]j·÷ ô|s¡T>∑T<ä\qT n]ø£{Ïº #˚|ü jÓTTø£ÿ ÄVü‰s¡ $\Te\qT ø±bÕ&É&É+ ø√dü+ <ëìøÏ ñ|ü⁄Œ sêdæ m+&Éu…&É‘ês¡T. á Á|üÁøÏj·TqT Fish Salting n+{≤s¡T. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

MTs¡÷ XÊdüHê\T #·<äy=#·TÃ

dü<ë•esêj·T\ Áø°.X¯.1545Hê{Ï y˚|ü\|ü]Ô XÊdüq+

q+‘·|ü⁄s¡+ õ˝≤¢, ÁãVü≤àdüeTTÁ<ä+ eT+&É\+ y˚|ü\|ü]Ô Á>±eT+˝Àì s¡+>∑kÕ«$T <˚yê\j·T+˝À $»j·Tq>∑s¡ #·Áø£e]Ô dü<ë•e <˚eeTVü‰sêj·TTì Áø°.X¯.1545 Hê{Ï sê‹ XÊdüqeTT+~. 1928˝À n|üŒ{Ï |ü⁄sêedüTÔ düπs«ø£åD eTÁ<ëdüT yês¡T á XÊdüq qø°\TqT rdæ |ü]o*+#ês¡T. ô|’q dü÷s¡´ #·+Á<äT\ u§eTà\T, yê{Ï øÏ+<ä >∑\ 11|ü+≈£îÔ\ ‘Ó\T>∑TXÊdüq+, Hê{Ï *|æ, uÛ≤wü\qT ‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~. ø=ìï XÊdüq ˝ÒK≈£îì ‘·|ü⁄Œ*ï ≈£L&Ü #·÷&Ée#·TÃ. |òæÁãe]22, Áø°.X¯.1545 Ä~yês¡+ Hê&ÉT leTÁ<ëC≤Bsê» sê» |üs¡y˚TX¯«s¡ lMs¡Á|ü‘ê|ü ldü<ë•e <˚eeTVü‰sêj·T\T, sê»´+ #˚j·TT#·T+&É>±, eTVü‰ Hêj·T+ø±#ês¡T´˝…’q ≈£î+<äT]Œ ø=+&É\Hêj·TìøÏ |ü⁄D´+>±, düT+ø£s¡ sê$TXË{Ïº y˚|ü\|ü]Ô ‹s¡T yÓ+>∑ﬁ¯ Hê<∏äTì B|ü düe÷sê<Ûäq≈£î

ø=+‘· q>∑<äTqT düeT]Œ+∫q $wüj·T+ á XÊdüq+˝À ñ+~. $C…j·÷<ÛäT“¤<äj·T ($»j·÷uÛÑT´<äj·T), X¯Kes¡Twü+ãT\T (X¯ø£es¡Twü+ãT\T), dü<ëdæe <˚eeTVü‰sêj·T\T (dü<ë•e <˚eeTVü‰sêj·T\T), sê»´+ #˚j·TT#·T+D>±qT (sê»´+#˚j·TT#·T+&É>±qT), |ü⁄D´eTT>±qT (|ü⁄D´+>±), X¯ó+ø£s¡ (düT+ø£s¡), eT]j·÷<ä (eTsê´<ä), ≈£î+Á<äT]Œ (≈£î+<äT]Œ), ‘·|æHêqT (‘·|æŒHêqT) nH˚ |ü<ë\ Á|üjÓ÷>∑+˝À ø=ìï ‘·|ü⁄Œ\T ø£ì|ædüTÔHêïsTT. ‘Ó\T>∑T nø£åsê\˙ï <ë<ë|ü⁄>± ≈£î<äTs¡T≈£îHêïsTT. q+<ëB|ü+ (m|ü⁄Œ&ÉT yÓ*π> B|ü+), e>∑ (ˇø£), e÷&É (HêD…eTT), <Ûäs¡D+ (HêD…+) ˝≤+{Ï |ü<ë\ yê&É{≤ìï ≈£L&Ü >∑eTì+#·e#·TÃ.

XÊdüq bÕsƒ¡eTT 1. X¯óuÛÑeTdüTÔ [ˆˆ] dü«dæÔ l $C…j·÷<ÛäT“¤<äj·TXÊ*yêVü≤q X¯K 2. es¡Twü+ãT\T 1466 H˚{Ï Áø√~Û dü+e‘·‡s¡ bòÕ\TZD X¯ó 3. |ü⁄D´ø±\eT+<äT l eTÁ<ëC≤~Ûsê» sê»|üs¡y˚TX¯«s¡ lMs¡ Á|ü‘ê|ü 4. l dü<ëdæe <˚eeTVü‰sêj·T\T |üè~∏Msê»´+ #˚j·TT#·T+D>±qT leT+ 5. e÷Vü‰Hêj·T+ø±#ês¡´˝…’q ≈£î(+Á&ÉT)|æ ˘ ø=+&É\Hêj·Tì >±]øÏ |ü⁄+D´eTT>±qT X¯ó+ø£ÿ 6. s¡ sê$Tôd{Ï y˚|ü\|ü]‹ ‹s¡TyÓ+>∑ﬁ¯Hê<∏äì q+<ëB|ü 46

düe÷sê<Ûäq 7. ≈£î düT+ø£+ e>∑ e÷&É nqT|ü⁄ e>∑ <Ûäs¡D+ e⁄uÛÑj·T+ HÓ\ y=ø£+{ÏøÏ 8. e÷&Ü<Ûäs¡D+ ˝…KqT düeT|æ+ Y#·>∑\yês¡+ á düT+ø£+ j·Tes¡T 9. ùddæHêqT Ç eTs¡j·÷<ä q&É|ü>∑\yês¡T sTT+<äT≈£î jÓTes¡T ‘·|æHê 10.qT ‘·eT ‘·*¢<ä+Á&Ü<äT\ yês¡D≤dæ˝À e~ÛsTT+∫q bÕbÕq b˛ 11. e⁄<äTs¡T(ˆˆ) - &Ü áeTì •eHê–¬s&ç¶ - düú|ü‹ p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Äs√>∑´dæ] y˚>∑+>± q&çùdÔ m+‘√ y˚T\T e÷eT÷\T>± q&Ée≥+ y˚s¡T, y˚>∑+>± q&Ée&É+ y˚s¡T. y˚>∑+>± q&ç#˚ yê]øÏ ‘·øÏÿq yê]ø£+fÒ eT]ø=+‘· m≈£îÿeø±\+ J$+#˚ neø±XÊ\T ñ qï≥T¢ Ç{°e\ yÓ’<ä´ |ü]XÀ<Ûäq\T ø£qT>=Hêïs¡T. n˝≤π> y˚>∑+>± q&ç#˚ yê]øÏ >∑T+&Ó»ãT“\T e#˚Ã ]düTÿ ‘·>∑TZ‘·T+<äì, eTTK´+>± 60 dü+e‘·‡sê\ ô|’ã&çq ejÓ÷ eè<äTΔ\T yê] yê] |òæ{ŸHÓdtqT nqTdü]+∫ y˚>∑+>± q&Ée&É+ n\yê≥T #˚düT≈£î+fÒ eT+∫<äì dü÷∫+#ês¡T. y˚>∑+>± q&Ée&É+ n+fÒ >∑+≥≈£î ◊<äT qT+∫ @&ÉT øÏ˝À$÷≥s¡¢ <ä÷s¡+ q&Ée&É+ y˚T\ì #ÓãT‘·THêïs¡T. á |ü]XÀ<ÛäHê $esê\T ªÁ_{Ïwt »s¡ï˝Ÿ Ä|òt kıŒsYº‡ yÓT&çdæHéμ ˝À Á|ü#·T]‘·eTj·÷´sTT. >∑T+&Ó |ü~\+>± ñ+&Ü\+fÒ yê´j·÷e÷\T #˚dæq+‘· e÷Á‘êq dü]b˛<äì, X¯ØsêìøÏ ø£<ä*ø£\T m+‘√ eTTKéTì á yÓ’<ä´ |ü]XÀ<Ûä≈£î\ dü÷#·q. n+fÒ ñ<ëVü≤s¡DøÏ Ç+{À¢ >∑+≥\ ‘·s¡ã&ç {°$ #·÷dü÷Ô ≈£Ls√Ãe&É+, ø±sê´\j·T+˝À ø£+|üP´≥s¡¢ eTT+<äT n<˚ |üì>± ≈£Ls√Ãe&É+ e\¢ ≈£L&Ü >∑T+&Ó≈£î Vü‰ì ø£*π> neø±X¯+ ñ+<ä≥. ø=+<äs¡T ‘êeTT m‘·TÔ≈£î ‘·>∑Z ãs¡Te⁄ ø£*– ñHêïeTì, düqï>± ñ+&É≥+ e\¢ Äs√>∑´+>±H˚ ñ+{≤eTì nqT≈£î+{≤s¡T. ø±˙ X¯Øs¡ ø£<ä*ø£\T ˝Òø£b˛‘˚ düqï>± ñHêï n~Ûø£ ø=e⁄«, ôV’≤_|æ, s¡ø£Ô+˝À #·¬øÿs¡ kÕúsTT\T n~Ûø£yÓTÆ‘˚ yêfi¯fl≈£î >∑T+&Ób˛≥T, |üø£åbÕ‘·+, eT<ÛäTy˚TVü≤+ e#˚Ã neø±XÊ\T ñqï≥T¢ yÓ’<ä´ ì|ü⁄DT\T ôV≤#·Ã]düTÔHêïs¡T. n+<äTe\¢ eTT+<äT C≤Á>∑‘·Ô #·s¡´\T>± s√E |ü~y˚\ n&ÉT>∑T\ y˚Ts¡≈£î y˚>∑+>± q&Ée&É+ Á|ü‹>∑+≥≈£î ◊<äT ìeTTcÕ\ #=|ü⁄Œq n≥÷, Ç≥÷ ‹s¡>∑&É+ yêsêìøÏ eT÷&ÉT qT+∫ ◊<äTkÕs¡T¢ ø£˙dü+ 30ìeTTcÕ\ #=|ü⁄Œq yê´j·÷eT+ #˚j·T&É+, ÄVü‰s¡ ìj·Te÷\T düÁø£eT+>± bÕ{Ï+#·&É+ e+{Ï n\yê≥T¢ #˚düTø√yê\ì yÓ’<ä´ ì|ü⁄DT\T dü÷∫düTÔHêïs¡T.

ø£èÁ‹eT nej·Tyê\ ‘·j·÷Ø s√uÀ\T e÷qe eT÷\ø£D≤\qT ñ |üjÓ÷–+∫ n‹ y˚>∑+>± ø£èÁ‹eT nej·Tyê\qT ‘·j·÷s¡T#˚ùd j·÷+Á‹ø£ |ü<äΔ‹ì ø£qT>=qï≥Tº>± á |ü]XÀ<Ûäq≈£î H˚‘·è‘·«+ eVæ≤+∫q ªj·T÷ &Éã÷¢´ dü÷ÿ˝Ÿ Ä|òt yÓT&çdæHéμ ≈£î #Ó+~q ndæôdº+{Ÿ Ábıô|òdüsY u…+»$THé Á|ò”&é Ç{°e\ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. á ‘·j·÷Ø˝À XÊgy˚‘·Ô\T |üs¡ý˚ø£åDπø |ü]$T‘·+ ø±>± yÓTT‘·Ô+ Á|üÁøÏj·TqT s√uÀ˝Ò ìs¡«Væ≤kÕÔj·T≥! ø=‘·Ô>± eT+<äT\T ø£ìô|≥º&ÜìøÏ ∫qï nej·Tyê\qT y˚>∑+>± ‘·j·÷s¡T#˚j·T&ÜìøÏ á $<Ûëq+ m+‘√ ñ|üø£]düTÔ+<äì, yê´<ÛäT\ô|’ b˛sê≥+˝À Ç<√ s¡Vü≤dü´ Äj·TT<Ûä+>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+<äì Ábıô|òdüsY u…+»$THé nHêïs¡T. ì|ü⁄DT&Ó’q |ü]XÀ<Ûä≈£î&ÉT s√»+‘ê #˚ùd Á|üÁøÏj·TqT s√uÀ 20ìeTTcÕ˝À¢ |üP]Ô #˚dæ+<äì eT∞fl, eT∞fl n<˚ Á|üÁøÏj·TqT eTìwæ ìs¡«Væ≤ùdÔ

p˝…’ 2018

n\dæb˛sTT ‘·|ü⁄Œ#˚ùd neø±X¯+ ñ+<äì s√uÀ $wüj·T+˝À n˝≤ »s¡>∑<äì Äj·Tq #ÓbÕŒs¡T. á |ü]XÀ<Ûäq $esê\˙ï ªôd˝Ÿ ôdºyéT ôd˝Ÿ »s¡ï˝Ÿμ˝À Á|ü#·T]‘·eTj·÷´sTT.

dü|æ¢yÓT+≥T düVü≤» ÄVü‰sêìøÏ düeTeTÚ‘êj·÷? ej·TdüT‡ eT[¢qyê]øÏ meTTø£\T $]–b˛≈£î+&Ü, yê{Ï <äè&ÛÉ‘·«+ ø√dü+ ø±*¸j·T+, $≥$THé`&ç, dü|æ¢yÓT+≥T¢ rdüTø√yê\+≥÷ #ê˝≤eT+~ dü\Vü‰ ÇdüTÔ+{≤s¡T. ◊‘˚ á dü|æ¢yÓT+≥¢ e\¢ meTTø£\T $]π> Á|üe÷<ä+ @$÷ ‘·>∑Z˝Ò<äì, M{Ïe\¢ @ Á|üjÓ÷»qeT÷ ø£ì|æ+#·˝Ò<äì Ç{°e\ #Ó’Hê yÓ’<ä´ |ü]XÀ<Ûä≈£î\T z n<Ûä´j·Tq+ »]|æ ìsêΔ]+#ês¡T. ◊‘˚ meTTø£\ Äs√>±´ìøÏ ø±*¸j·T+, $≥$THé`&ç ‘·|üŒìdü] nH˚~ ì]«yê<ë+X¯+. n+<äTe\¢ á ¬s+&ç+{Ïì ÄVü‰s¡ bÕ˙j·÷\ <ë«sê, dü÷s¡´s¡•à <ë«sê bı+<ë*‡+<˚ ‘·|üŒ e÷Á‘·\ <ë«sê ø±<äì ‘·eT n<Ûä´j·Tq+˝À düŒwüºyÓTÆ+<äì #Ó’Hê yÓ’<ä´ |ü]XÀ<Ûä≈£î\T n+≥THêïs¡T. ÄVü‰s¡ bÕ˙j·÷˝À¢ eTTK´+>± bÕ\T, ≈£Ls¡>±j·T\T, |ü+&ÉT¢, ∫≈£îÿ&ÉT <ÛëHê´˝≤¢+{Ï Á|üø£è‹ düVü≤»yÓTÆq ø±*¸j·÷ìøÏ ô|<ä› ì<ÛäT\T. Çø£ $≥$THé`&ç ø√düyÓTÆ‘˚ dü÷s¡´s¡•à˝À >∑&É|ü&ÜìøÏ $T+∫q e÷s¡Zy˚T˝Ò<äì #ÓbÕŒs¡T á |ü]XÀ<Ûä≈£î\T. á $esê\˙ï Ç{°e* ª»s¡ï˝Ÿ Ä|òt <ä nyÓT]ø£Hé yÓT&çø£˝Ÿ nk˛dæj˚TwüHéμ ˝À Á|ü#·T]+|üã&Ü¶sTT.

eT<ÛäTy˚TVü≤ s√>∑T\≈£î Äj·TTπs«<ä Wwü<Ûä+ Ç|üŒ{Ïπø eT<ÛäTy˚TVü≤ s√>∑T\ ø√dü+ mH√ï n˝À¢|ü‹ eT+<äT\T ñHêï n$ s√>∑T\ s¡ø£Ô+˝Àì >∑÷¢ø√CŸ kÕúsTT\qT düeTs¡Δ+>± ‘·–Z+#·>∑\T>∑T‘·THêïj·÷ nqï~ dü+<˚Vü≤y˚T. á H˚|ü<∏ä´+˝À ‘êC≤>± eTq <˚X¯+˝Àì ¬s+&ÉT dæmdt◊ÄsY Á|üjÓ÷>∑XÊ\\T Äs¡T yÓTTø£ÿ\ qT+∫ ª_Jj·TsY`34μnH˚ Wwü<Ûëìï ‘·j·÷s¡T#˚XÊsTT. á eT+<äTqT yê&ç‘˚ s√– X¯Øs¡+˝ÀøÏ 34s¡ø±\ s¡kÕj·Tq düy˚Tàﬁ¯Hê\T $&ÉT<ä\e⁄‘êsTT ø±ã{Ïº. BìøÏ _õj·TsY`34 nH˚ ù|s¡T ô|{≤ºs¡T. &Ûç©¢˝Àì z ÄdüT|üÁ‹˝À 56eT+~ s√>∑T\ô|’ á Wwü<Ûëìï Á|üjÓ÷–+#·>± |òü*‘ê\T m+‘√ Áb˛‘ê‡Vü≤ø£s¡+>± ñHêïsTT. πøe\+ eT<ÛäTy˚TVü≤ ìyês¡Dπø ø±≈£î+&Ü Ä s√>∑T˝À¢ì >∑T+&Ób˛≥TqT dü>±ìøÏ dü>∑+ ‘·–ZdüTÔ+<äì nej·Te ø£DC≤\ qcÕºìøÏ ø±s¡DeTe⁄‘·Tqï ô|<ä› s¡ø£ÔHêﬁ≤\ düeTdü´\qT ôd’‘·+ á Wwü<Ûä+ ‘·–ZdüTÔ+<äì ‘˚*+~. n+‘˚ø±<äT >∑÷¢ø√CŸ qT ìj·T+Á‹+#˚ mÁs¡ s¡ø£Ôø£D≤˝À¢ì ª¬>’¢ø√ôd’˝Òf…dt Væ≤yÓ÷>√¢_Héμ qT ≈£L&Ü n<äT|ü⁄˝À ñ+#·T‘·T+<äì |ü]XÀ<Ûäq˝À¢ s¡TEyÓ’+~. á $esê\˙ï ªÁf…&çwüq˝Ÿ n+&é ø±+|æ¢yÓT+≥Ø yÓT&çdæHéμ nH˚ »s¡ï˝Ÿ˝À Á|ü#·T]‘·eTj·÷´sTT. - ø√fÒX¯«s¡sêe⁄ uÛ…’s¡‹ 47

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

ø£eqeq+

ø£&ç$T |üP\T

>=&Ée]Ô lìyêdüT

@ ø£HÓï|æ\¢ ø±\T ‘·–*+<√... @ ø£èwüí uÛÑ≈£îÔì ø°s¡Ôq≈£î ø£]–b˛sTT+<√... ‘·q Ä≈£î|ü#·Ãì <˚Vü≤+ ì+&ÉT>±... |üdæ&ç |üPã+‘·T*ï n\+ø£]+#·Tø=ì n+<ë˝§\ø£uÀdüTÔ+~ ns¡$]dæq ø£<ä+ã+ Ä |üP\#·T≥÷º #˚]... <Ûäeﬁ¯ ø±+‘·T\ πødüsê\T #Óù|Œ }düT\ |òüTTeT|òüTTeT*ï ÄkÕ«~dü÷Ô >∑+&ÉT ‘·TyÓTà<ä\T >∑T+|ü⁄\T, >∑T+|ü⁄\T>± Hê≥´+ #˚düTÔHêïjYT. Ä kÂ+<äsê´ìï, kÂ>∑+~Ûø± |ü]eTﬁ≤*ï

ÄÁ|òü÷DÏdü÷Ô ˇø£ÿkÕ]>±... ˇfi¯ófl eTs¡∫ s¡kÕkÕ«<äq˝À eTTì– eT‹Ô*¢b˛sTT+~....Hê eTqdüT‡. #êHêïfi¯ó¢>± ø£$‘·«|ü⁄ kÕ>∑TH=~˝Òdæ »&É‘·«|ü⁄ øö–*˝À ì<ä›s√‘·Tqï Hê eTH√‘·+Á‘·T\ ˇfi¯ófl $]∫ s¡dübÕ¢$‘·+ #˚kÕsT÷ ø£&ç$T|üP\T... Ä ˙|ü#Ûêj·TqT $&ç∫ Hê\Z&ÉT>∑T\T eTT+<äTπøkÕH√ ˝Ò<√? Hê eT~ ôd’‘·+ qH=ï~* ø=+f… ø£èwüßí&Ó’ ø£&ç$T#Óf…ºøÏÿ ≈£Ls¡TÃ+~. Çø£ ˇ+≥]>± Ç+{Ï¬ø˝≤ yÓfi‚fl~?#Ó|üŒ+&ç? n+<äTπø Ä ø£&ç$T|üP\ |ü]eTfi≤*ï ˇfi¯fl+‘ê |ü⁄\TeTT≈£î+≥÷... nø£åsê*ï #·\T¢ø=ì..ø£$‘ê«ìï H=\T¢≈£î+≥÷... H˚q÷..Ä #Ó≥Tº ˙&É˝ÀH˚ ìwüº>± ‹wüº y˚XÊqT. (ø£&ç$T- ˙|üeTT,ø£<ä+ãeTT, ø£HÓï|æ\¢ ø±\T ‘·–*‘˚ ø£&ç$T |üPdüTÔ+<äì C≤q|ü<äT\ $XÊ«dü+, ø£èwüßí&ÉT >√|æø£\ Ns¡\T m‘·TÔ¬ø[¢ Á|ü<ä]Ù+∫q ©˝≤$H√<ä+ ø£&ç$T #Ó≥Tº ô|’ qT+#˚qì uÛ≤>∑e‘· ø£<∏äq+. H=\T¢ø√e&É+ n+fÒ >√<ëe] e÷+&É*ø£+˝À @s¡Tø√e&É+)

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

ùdïVü≤eTT Hê{Ï ∫s¡THêeT <=s¡ø£ø£ b˛sTTHê , Äqyê\T ndü˝Ò n>∑T|ü&Éø£ b˛sTTHê Vü≤è<äj·T d”eT˝À düTdæÔs¡eTT>± |”≥ y˚düTø=ì ø=\TyÓ’ e⁄+≥T+~ n\»&ÉT\≈£î n˝≤¢&ÉT y˚ﬁ¯ Äràj·T+>± Vü≤‘·TÔ≈£îì |ü\ø£]+∫ ùd<ärπsÃ #·\¢ì C≤_*¢ ø±\eTT ø£ø£å >∑{Ïº <ä÷s¡eTT #˚dæHê, m<ä eT÷\˝À¢ mø£ÿ&√ düJeeTT>± ì*∫ Vü≤è<äj·T ‘·+Á‘·T\qT düT‹ yÓT‘·Ô>± $÷≥T‘·÷ eT<äTs¡ düsê>±\qT ej·÷´s¡eTT>± ˇ*øÏdüTÔ+~ m+‘· ‘·\∫Hê ‘·ì$ rs¡<äT ÄkÕ«~+H˚Ã ø=\B ÄkÕ«~+#ê\ì|æ+#˚ ø£eTàì ø£eT˙j·T düT+<äs¡ ø±e´+ eT~˝À yÓT<ä˝≤&ç q+‘·H˚ Äq+<ä˙ Vü≤<äT›\T <ë{Ï n+ãsêq }πs>∑T‘·Tqï≥T¢ e⁄+≥T+~ ≈£î\ ,eT‘· ,C≤‹ uÛÒ<ë\T, ÁbÕ˙Ôj·T ‘·‘ê«\T,n+‘·düTÔ\T <ä] #˚s¡ì n<äT“¤‘· es¡+ á ùdïVü≤eTT - #√&Ées¡|ü⁄ yÓ+ø£≥ \øÏÎ ôd˝Ÿ : 9493435649 p˝…’ 2018

düX‚wü+ ˇø£ Ä˝À#·q |ædæHê]˝≤ eTT+<äT≈£î yÓq≈£Lÿ Ç+ø=ø£ Ä˝À#·q eTqdüTì yÓT*ô|{Ïº qT*y˚Tdæ q*ù|dæ eTs√ Ä˝À#·q edü÷Ô b˛‘·÷ nqTe÷q+>± ndüVü‰j·T+>± }Vü≤\<˚yÓ÷ ñ<ëd”q+ Ä#·s¡D\πøyÓ÷ ndüVü≤q+ Ä˝À#·q\ bıVü≤[+|ü⁄˝À ì≥÷ºs¡TŒ\T ìdüŒèVü≤\T ìsêX¯\T $s¡T#·T≈£î|ü&ÉT‘·÷ $&ç|ü&ÉT‘·÷ nqTe÷Hê˝À¢+∫ ndüVü≤q+˝À+∫ ndüVü‰sTT‘·˝À¢+∫ qeTàø£+˝ÀøÏ q&Éø£\+≥÷ ˝À|ü˝≤ ãsTT{≤ ãsTT{≤ ˝À|ü˝≤

eT+‘·Hê\T ˇø=ÿø£ÿ{Ï>± bıs¡\T bıs¡\T>± ‘Ós¡\T ‘Ós¡\T>± $#·TÃø=ì esêí˝…HÓïH√ï >∑T#·TÃ≈£îH˚ eTqdüT‘√≥˝À¢ ‘·#êÃ&˚ bÕ≥\ |æ≥º˝…H√ï ‘·&ç$T #·÷ùd ‘·÷˙>∑\ sê>±˝À¢ mø£ÿ&ç ‘√≥ m|üŒ{Ï bÕ≥ n+≥T ø£fÒº Ä˝À#·q\ ø=qkÕ–+ù| ‘·|üŒ eTT–+|ü⁄ ˝Ò<äH˚ yê<äq˝Ò ì‘·´+ ø±<ä+{≤yê ˙¬ø’Hê Hê¬ø’Hê

- ˝≤dü´ Á|æj·T ≈£îbÕŒ 9640551664 49

ø£<∏ä

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Ç+ø=+#Ó+ ÄøÏ‡»Hé |”¢CŸ..! $T<∏äTq Á|üuÛÑ bÕ‹πøfi¯¢ <ë+|ü‘·´ J$‘·|ü⁄ r|æe>∑s¡T\ >∑T]+∫ bÕ‹πøfi¯¢ ne÷àsTT ø£<∏ä\T sêj·T&É+ Hê|ükÕì‘·q+ nì|ædüTÔ+<˚yÓ÷. nsTT‘˚, ñ‘·Ôsê+Á<Ûä qT+∫ Ç{°e\ $ì|ædüTÔqï qe j·TTe ø£<∏ëdü«s¡+ $T<∏äTq Á|üuÛÑ s¡#·q\T #·÷düTÔ+fÒ e÷Á‘·+ n˝≤ ˝Òì ô|<ä›]ø±\T $÷<ä y˚düT≈£îqï‘·q+ nì|æ+#·<äT. ø±s¡D+, ‘êqT sêdüTÔqï nø£ås¡+ kÕ«qTuÛÑe+ ø±ø£b˛sTTHê, ‘·q düVü‰qTuÛÑe+˝À+∫ yÓ*øÏek˛Ô+~ >∑qø£. <ä+|ü‘·T\ eT<Ûä´ nqTã+<Ûëìï, düTìï‘· uÛ≤yê*ï n<äT“¤‘·+>± ∫Á‹+∫q ø£<∏ä˝À¢ ªø=+#Ó+ ÄøÏ‡»Hé |”¢CŸμ ˇø£{Ï. ø£<∏ä˝Ò ø±≈£î+&Ü, kÕe÷õø£ e÷<Ûäé÷\ <ë«sê $T<∏äTq Á|üuÛÑ Á|üø£{Ï+#˚ ø£<∏äHê˝À¢ ñ‘·Ôsê+Á<Ûä J$‘·+, |ü˝…¢ eTqTwüß\ ã‘·T≈£î ∫Á‘·+ Ä$cÕÿs¡eTÚ‘·T+{≤sTT. ªø£#·Ãμ, ªø±≥Tø£ &ç;“μ e+{Ï eT]ø=ìï ø£<∏ä\T >∑T]Ô+|ü⁄bı+<ësTT.

ªˇø£ $<Ûä+>± Ç~ Ä‘·àVü≤‘˚´..!μ ªeTs√ $<Ûä+>± H˚H˚ #·+ù|düTÿHêïqT..μ Ä˝À#·q\T düT&ÉT\T ‹s¡T>∑T‘·÷.. >∑T+&Ó*ï |æ+&˚ùd <äT'K+....Á|üeVæ≤+#·≈£î+&ÜH˚ l<ÛäsY ø£fi¯fl˝À¢+#ê$s¡e⁄‘√+~.. n‘·qï˝≤ e~˝Òj·T≈£L&É<äì me] Á|üj·T‘êï\T yêfi¯ó¢

#˚düTÔHêïs¡T. ªªqTe«˝≤ eTÚq+>± e⁄+&É≥+ @+ u≤˝Ò<äT l.. e÷ #Ó˝≤¢jYT ˝Òì ˝À≥T y˚TyÓTes¡+ rs¡Ã˝Ò+ ø±˙.. ˙ø£+≥÷ y√ J$‘·+ ñ+~>±!μμ n+≥÷ eT<ÛäTdü÷<ÛäHé z<ës¡TdüTÔHêï&ÉT l<ÛäsYì. ªª|æ\¢\ ô|[¢˝…’¢b˛j·÷jYT, u≤<Ûä´‘·\T r]b˛j·÷jYT..πsb˛

p˝…’ 2018

e÷b˛ ]f…’sY ◊b˛‘êyé.. Vü‰sTT>± ø=&ÉT≈£î <ä>∑Zs¡≈£î b˛sTT eTqefi¯fl‘√ Ä&ÉTø√e&Éy˚T!>∑T+&Óìã“s¡+ #˚k˛ÿyê* eTØ..!μμ eT<ÛäT n˝≤ #Ó|üPÔH˚ ñHêï&ÉT. l<ÛäsY ‘·q uÛ≤s¡´ bò˛{À yÓ’|ü⁄ #·÷düTÔHêï&ÉT. ªqs¡à<ä.. Hê düVü≤#·]..Hê ø£wüºdüTU≤˝À¢ Ç+‘·ø±\+ bÕ\T|ü+#·T≈£îì.. Ç|ü⁄Œ&ÉT qH=ï+≥]ì #˚dæ b˛sTT+~. ÄdæÔq+‘ê ‘·q πøq‡sY Á{°f…à+{Ÿπø yê&˚ùdÔ.. |æ\¢˝ÒyÓTÆb˛‘ês√qH˚ j·÷‘·H˚ >±˙.. ‘·qT Áã‘·ø£&É+.. ‘·qT ‘√&ÉT+&É&É+.. á Je⁄&ç¬ø+‘· eTTKýÓ÷ >∑T]Ô+#·˝Òø£b˛sTT+<ë! ªl<ÛäsYì Ä»Hêà+‘·+ y˚~Û+#·uÀj˚T Á|ü•ï~! ∫e] s√E˝À¢ |üdæ|æ\¢qT #·÷düTÿqï≥T¢ #·÷düTÿHêï&ÉT ‘·q uÛ≤s¡´ì. ndü\$ ∫e] s√E\ì n‘·qqTø√˝Ò<äT! ø√\T≈£î+≥T+<äH˚ qeTàø£+ ã\+>± ñ+&˚<ä‘·ì˝À! ø±˙.... ªÄdæÔ ‘·]–b˛‘·T+fÒ, $j·T´+≈£î\›>∑Zs¡ e÷{§düTÔ+<äì..|æ\¢\ ø√dü+.. n‘·ìøÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü.. eT+<äT˝≤ù|dæ....μ ªjÓT+<äTøÏ˝≤?!μ ªHê≈£î ej·Tôd’b˛sTT+<äHê?!μ ªÇø£ dü+bÕsTT+#·˝ÒqHê?!μ ªÇ|ü⁄Œ&ÉT |æ\¢\ø±dæÔ $T–*+~. eT] Hê≈£î?μ ªdüs¡«+ b˛sTT+~!μ qs¡à<ë.... <äT'K|ü⁄ ‘Ós¡\T ø£]–b˛≈£î+&Ü n<äTeTT≈£î+≥÷ nfÒ #·÷düTÔHêï&ÉT l<ÛäsY. |ü<äø=+&ÉT s√E˝…’+~..qs¡à<ä yÓ[¢b˛sTT. »Hê\ |ü\ø£]+|ü⁄\÷, kÕqTuÛÑ÷‘·T\÷ kÕ>∑T‘·÷H˚ ñHêïjYT. ªªHêHêï.. e÷sTT+{Ïø=#ÓÃjYT HêHêï..μμ ø£˙ïfi¯fl‘√ y˚&ÉT≈£î+≥T+~ ≈£L‘·Ts¡T kÕVæ≤‹. ªª|”¢CŸ HêHêï.. ø=~› s√E\T..μμ ªªe<ä›e÷à ..μμ ÄyÓT $qïbÕìø£&ÉT¶ #Ó|ü⁄‘·÷.. ªªH˚ìø£ÿ&É ñ+&É>∑\qT. qTe⁄« $÷sTT+{Ï¬øfi¯ófl. ˙ n‘·Ôe÷eT\T.. Ä&É|ü&ÉT#·÷.. ˙ e⁄<√´>∑+.. u≤ã÷.. #ê\T ˙≈£î. qTyÓ«fi¯ófl. nqïj·T´≈£Lÿ&Ü #Ó|ü⁄Œ, yÓfi¯fleTì.μμ >∑<äZ<ä dü«s¡+‘√ n+≥THêï&ÉT l<ÛäsY. ªª|”¢CŸ &Ü&é.. #Ó*¢ <ä>∑Zs√.. Hê<ä>∑Zs√.. e⁄+fÒ $÷≈£î..μμ ªªkÕº|t Hê˙ .. qìïã“+~ ô|{§º~›<ä›s¡÷. H˚HÓø£ÿ&çø° sêqT. yÓfi¯fl+&ç. ªªø±düÔ ø£]ƒq+>±H˚ #ÓbÕŒ&ÉT l<ÛäsY. eTs¡Tdü{Ïs√E |æ\¢\T ≈£L&Ü yÓ[¢b˛j·÷s¡T. Ç\¢+‘ê ìX¯Ùã›+. Çø£ô|’.... Ä.... Çø£ô|’?!

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

m|ü⁄Œ&√ Ç˝≤+{Ï dü+<äs¡“¤+ y=düTÔ+<äì qs¡à<ä #ê˝≤ kÕs¡T¢ nqH˚ n+~. n˝≤ eùdÔ m˝≤ ñ+&Ü˝À ≈£L&Ü #Ó|æŒ+~. qs¡à<ä.. ì»+>± q~˝≤+{Ï<˚! >∑\>∑˝≤ kÕ–b˛‘·÷.. nìï{°ï ø£\T|ü⁄≈£îb˛‘·÷.. ªH˚qT b˛j·÷ø£ qT$«˝≤ ñ+&É≈£L&É<äμì m|ü⁄Œ&√ #Óù|Œdæ+~. qs¡à<ä Á|ür $wüj·T+˝Àq÷ m+‘√ bÕ¢Hé¶ >± e⁄+≥T+~. Ç\T¢.. H˚qT.. Ç<ä›s¡T |æ\¢\T.. yêfi¯fl #·<äTe⁄\T.. ô|[¢fi¯ó¢.. ñ<√´>±\T.. ø£$‘·«+.... Ä˝À∫düTÔ+&É>±.. qs¡à<ä &Ó’Ø >∑Ts=Ô∫Ã+~. ªªÄK] ù|J˝À ˙ø√ yÓTùdCŸ e⁄+~ l.. H˚qT b˛j·÷ø£ #·<äTe⁄. n+<äT˝À....μμ nì #Ó|üŒuÀ‘·T+&É>± ‘·q H√s¡T H=πøÿkÕ&√s√E. yÓ+≥H˚ |ü&É>∑Z~˝À ;s¡Tyê rdæ, qs¡à<ä &Ó’Ø˝À ÄK] ù|J #·÷kÕ&ÉT. ªªÇ+ø=+#Ó+ ÄøÏ‡»Hé |”¢CŸ..μμ ô|<ä› nø£åsê\‘√ >∑{Ïº>± ~~› ôV’≤˝…{Ÿ #˚dæ, øÏ+<ä ˇø£ ôd’à© e⁄+~! ≈£î&ç#˚‹ eT<Ûä´ eT÷&ÉT y˚fi¯fl‘√ zkÕ] ‘·&ÉTeTT‘·÷.. sêø£ådæ$>∑<˚! nì ∫s¡Tqe⁄« qe⁄«ø=Hêï&ÉT. bı<äT›H˚ï ◊~+{ÏøÏ n˝≤s¡+ ÁyÓ÷>∑ø£eTT+<˚ ìÁ<ä ˝Ò∫, ¬s+&ÉT ns¡#˚‘·T©ï zkÕ] #·÷düTÿHêï&ÉT. >∑T&Üà]ï+>¥..! qs¡à<ä qe⁄«‘·÷ #ÓãT‘·Tqï≥T¢ ø£q|ü&ç+<ë ns¡#˚‘·T˝À¢ .. ‘·q≈£î‘êH˚ >∑T&Üà]ï+>¥ #Ó|ü⁄Œ≈£îì |üø£ÿ$÷<äqT+∫ ˝Ò#ê&ÉT . ªªeTT+<äT>± ªjÓ÷>±μ ‘√ $÷s√Eì yÓTT<ä\Tô|{≤º*. ã<ä›øÏ+#·≈£L&É<äT. düπsHê?μμ qs¡à<ä ôV≤#·Ã]dü÷Ô &Ó’Ø˝À sêdæq ˝…’Hé >∑Ts=Ô∫Ã+~. Vt≤à.... n˝≤π> ìsêà.. qe⁄«≈£î+≥÷ jÓ÷>±‘√ ‘·q s√Eì yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT. qs¡à<äì n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&É÷ Ä≥|ü{Ïºdü÷Ô l<ÛäsY ìsêà nì |æ*#˚yê&ÉT. f…’+ Äs¡Tqïs¡.. ìeTàø±j·T ˙fi¯ó¢ >∑Ts=Ô#êÃjYT. m˝≤ ø£\bÕ©....?! nqT≈£î+≥÷.. øÏ#ÓHé ˝ÀøÏ yÓ[¢ ô|’qTqï n˝≤àsê ‹j·T´>±H˚.. ‘˚HÓd”kÕ |üø£ÿq ∫qï dæ¢|t ø£q|ü&ç+~. ªˇø£ >±¢dt >√s¡TyÓ#·Ãì ˙fi¯fl˝À¢ Äπs&ÉT #·Tø£ÿ\ ìeTàs¡dü+, ˇø£ dü÷ŒHé ‘˚HÓ ø£\bÕ*.μ nì sêdæ. øÏ+<=ø£ ôd’à©! düπs ìsêà.. qe⁄«≈£î+≥÷.. ìeTàø±j·T ˙fi¯ó¢ ø£\T|ü⁄≈£îì ‘ê>±&ÉT. @&Ée⁄‘√+~.. qs¡à<ä ô|+|ü⁄&ÉT ∫\ø£ sêeT+ >±&çøÏ y˚T‘· ô|{≤º*.. ã˙ï >±&çøÏ ø±úÒJ ø£‹Ô]+∫ yÓj·÷´*.. <=+&ÉbÕ<äT \j·T ‘·|æŒ+~.. dü]#˚j·÷*.. sê*|ü&É¶ ;s¡|üP\˙ï m‹Ôbıj·÷´*.. 51

ø£<∏ä mÁs¡ >∑T˝≤; yÓTTø£ÿ mìï yÓTT>∑Z˝Òdæ+<√ #·÷&Ü*.. q+~es¡ΔHê˝Ò] <˚e⁄&ç<ä>∑Zs¡ ô|{≤º*. ªnqï≥÷º.... Hê ∫{Ïº>±DÏí eT]Ãb˛ø£+&˚+! yê&Édü˝Ò düT≈£îe÷s¡+! ˙¬s≈£îÿyÓ’Hê ø£wüºy˚T.. ‘·≈£îÿyÓ’Hê ø£wüºy˚T! C≤Á>∑‘·Ô>± yê≥sY ÅùdŒ #Ój·T´+&˚+!μμ ∫{Ïº uÀHê‡jYT eTÁ] #Ó≥Tºì n|üŒ–dü÷Ô sêdæô|{Ïºq dü+>∑‹ >∑Ts=Ô∫Ã+~. Vt≤à.... düπs! |ü<ä.... >±¬s¶Hé ˝ÀøÏ.. n+≥÷ l<ÛäsY ãj·T{Ïø=∫Ã, ‘√≥|üì yÓTT<ä\Tô|{≤º&ÉT. mì$T~qïs¡ ø±y=düTÔ+~.. {Ï|òæq÷.... düºyé |üø£ÿq >√&Éyês¡>± qs¡à<ä sêdæq ¬sd”|”\ |ü⁄düÔø£+ ø£q|ü&ç+~. ñbÕà <ä>∑Zs¡Tï+&ç, bı+>∑Hê\es¡≈£L.... n˙ï $es¡+>±.. @~ m˝≤ #Ój·÷´©..@y˚T$T yÓj·÷´*.. m+‘Ó+‘· yÓj·÷´©.. &çf…’˝Ÿ¶ >± sêdüT+<ä+<äT˝À. Ç|ü⁄Œ&ÉT ñ|ü⁄Œ yÓj·÷´* lyês¡÷.. ÄsTT˝Ÿ ‘·–Z+#·+&ç ø±düÔ.. Ä.... n+‘˚! Ç˝≤.....qs¡à<ä ‘·q‘√ e÷{≤&ÉT‘·TqïfÒ¢ sêdüT+<ä+<äT˝À. ªªH˚qT b˛j·÷ø£, $÷≈£î z|æ≈£îqï+‘·es¡≈£L me«]$÷<ë Ä<Ûës¡|ü&Éø£+&ç |”¢CŸ.. ˇ+{À¢ dü‘·TÔe ˝Òq|ü⁄Œ&Ó˝≤>∑÷ ‘·|üŒ<äT. ãj·T≥ #Ó‘·Ô ‹ì, Äs√>∑´+ bÕ&ÉT#˚düTø√e<äT›. @+{°? ns¡úeTe⁄‘√+<ë?? Ç~>√.. n˙ï Ç+<äT˝À sêdæ ô|&ÉT‘·THêï...μμ n+≥÷ Äs√E qs¡à<ä ‘·q≈£î #·÷|ædü÷Ô ¬sd”|” |ü⁄düÔø£+ ô|≥º&É+ >∑Ts=Ô∫Ã+~. ªeTTô|’Œ¤¬s+&˚fi¯fl |ü<äø=D…ï\¢ Çs¡yÓ’HêÁ˝ÀE\T.. Hê‘√H˚ q&çN....Ç|ü⁄Œ&ÉT..!μ l ˝À C≤„|üø±\ <=+‘·s¡\T.... ªªHê ô|qTï≈£î nøö+≥T¢ sêj·T&Éy˚T>±ì, ø£$‘·\T sêj·T&ÉyÓTT#·TÃ+fÒHê! e÷ Ä$&Éô|’ nc˛º‘·Ôsê\T sêdæ |ü&Ój·T÷ï!μμ ªªVü≤Vü≤Ω.. lyês¡÷ H˚H˚$÷ <˚e‘·qT ø±qT>±˙.. eTØ ñã“]+#Ój·TTÿ+&Ü ø±düÔ >±˝≤&Éìe«+&û...μμ qs¡à<ä e÷≥\øÏ l<ÛäsY |üø£|üø± qyê«&ÉT. ªªVü≤eTàj·÷´.. ÄøÏ‡»Hé n+~+~μμ ªª@${ÀjYT..?μμ l Á|ü•ï+#ê&ÉT. ªªn<˚q+&û.. $÷ qe⁄«øÏ Hê yêj·TTHêfi≤\T eP|æ] |”\TÃ≈£îHêïjYT!μμ ªªÇ+ø=+#Ó+ ÄøÏ‡»Hé |”¢CŸμμ Vü≤Vü≤Vü≤Vü≤ l<ÛäsY ˇø£fÒ qe⁄«. ªªuÛÑ˝Ò #·eT‘êÿ]ee÷àjYT!μμ Vü≤Vü≤Vü≤Vü≤.... ..... ô|fiË’¢q ø=‘·Ô˝À l<ÛäsY, qs¡à<ä dü+uÛ≤wüD*$. n|üŒ≥Tï+N.. l<ÛäsY eTÚq+>± ñHêï.. ø√|ü+>± ñHêï.. ‘·qqT |ü{Ïº+#·Tø√q≥T¢Hêï.. eTT<=›∫ÃHê.. qs¡à<ä Ç˝≤π> n&çπ>~! ªlyês¡÷.... ø=+#Ó+ ÄøÏ‡»Hé |”¢CŸμ nì! neTàøÏ e+‘· bÕ&ÉT‘·÷.. |æ\¢\T ≈£L&Ü n˝≤H˚ nH˚yêfi¯ófl.. HêHêï.. Ç+ø=+#Ó+ ÄøÏ‡»Hé |”¢CŸ.. nì! 52

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

l ø£fi¯fl˝À¢ ˙fi¯ó¢ ‹s¡T>∑T‘·THêïjYT..qs¡à<äøÏ ø£˙ïfi¯ó¢ q#·Ãyé. qM« qM« ø£˙ïfi¯ó¢ sêyê˝Ò >±˙.. @&ÉTbı∫Ãq|ü⁄&ÉT ø£˙ïfi¯ófl sê≈£L&É<ä+≥T+~. ªªeT] @&ÉTbıùdÔ?μμ nq&ç–‘˚.. ªªn|ü⁄Œ&ÉT ≈£L&Ü qyê«* ! Vü≤Vü≤Ω.. qe⁄« ÄøÏ‡»q+&û..μμ n+≥T+~. ªqs¡à<ë....Ç+øÏø£ÿ&É ÄøÏ‡»Hé |ü⁄&ÉT‘·T+<ä+{≤yê! n+‘· ÄøÏ‡»Hé ˝Ò≈£î+&Ü e⁄+&É˝Òì<ëìM.. ndü\T >±˝Ò ˝Òì.... $XÊ«+‘·sêfi≤ì¬ø˝≤ b˛j·÷yé?μ l<ÛäsY ‘·q˝À ‘êqT e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥÷H˚ e⁄Hêï&ÉT. ªuÛ≤s¡´ .... uÛÑs¡Ô ø£+fÒ eTT+<äT b˛‘˚ dü«sêZì¬øfi¯ó‘·T+~≥! ø±˙ uÛÑs¡Ô ø£+fÒ eTT+<äT uÛ≤s¡´ b˛‘˚ e÷Á‘·+.. uÛÑs¡Ô ÇVü≤˝Àø£+ ˝ÀH˚ qs¡ø±ìï #·÷kÕÔÁ&Ü! ªn|ü⁄Œ&Ó|ü⁄Œ&√ Ä|ò”dt bÕØº˝À ø=©>¥ nq+‘Y e÷≥\T >∑Ts=Ô#êÃjYT l<ÛäsY øÏ ! Nø£{Ï |ü&ÉT‘√+~.. ªªlyês¡÷.. Ç≥Ts¡+&çμμ Vü‰˝À¢ ÄsYÃ eT<Ûä´q y˚˝≤&ÉBdæq ãT*¢ cÕ+&ç¢j·TsY |üø£ÿqT+∫ qs¡à<ä |æ\TdüTÔqï≥¢ì|æ+∫+~. n≥T>± yÓ[fl.. n+<äT˝À ôd+f…&é ø±+&ç˝Ÿ yÓ*–+∫ ô|{≤º&ÉT. n˝≤π> Ä |üø£ÿq ø±s¡ïsY˝À e⁄qï ˙\+ s¡+>∑T ˝≤+‘·sY˝À, Ç≥T |üø£ÿqTqï Ä]º|òæwæj·T˝Ÿ bÕ+&é˝À ˙s¡T b˛dæ eT<Ûä´˝À ñqï B|ü+, |ü&É>∑Z~˝À ô|{Ïºq nìï kÕº+&ÉT˝À¢ ñqï πø+&çfi¯¢q÷ n˝≤ yÓ*–dü÷Ô b˛j·÷&ÉT. Ç\¢+‘ê.. πø+&ç˝Ÿ yÓ\T>∑T˝ÀÔ ì+&çb˛sTT+~. kÕj·T+Á‘·+ ã\T“\˙ï Äù|dæ Ç+{Ïì+&Ü ø=y=«‘·TÔ\T yÓ*–+#·&É+ qs¡à<äøÏwüº+. ‘·qT b˛j·÷ø£ l ì yÓ*–+#·eTì #ê˝≤ πø+&ç˝Ÿ‡ ‘Ó|æŒ+∫ ñ+∫+~. l<ÛäsY eT∞¢ &Ó’Ø ‘Ó]∫ #·÷kÕ&ÉT. ô|<ä› *ùdº e⁄+~.. ‘·qT #Ój·÷´*‡q |üqT\$! . yÓTTø£ÿ\qT+&ç.. dü+<Ó BbÕ\es¡≈£L.. jÓTìï s√E\Tï+N sêdüTÔ+<√! ªªlyês¡÷.. H˚qT ˝Òq|ü⁄Œ&ÉT $÷ø£dü‡\T uÀsY ø=≥º≈£L&É<äT. á |üqT\˙ï #˚dæô|{≤º*. ø£wüºyÓTÆHê düπs.. $÷πs e+&ÉT≈£î ‹Hê* ! Hê ù|s¡Tq ø£$‘·\T sêd”.. Hê ø£$‘ê dü+|ü⁄{Ïì ì+bÕ*.. Hê|üqT˝…’Hêπø.. $÷ |üqT\T!μμ ôd’à©! l<ÛäsY eTÚq+>± ì\TÃHêï&ÉT.. πø+&ç˝Ÿ yÓ\T>∑T ˙&É˝À¢ qs¡à<ä qe⁄«‘·÷ n&ÉT>∑T‘√+~.. ªªlyês¡÷ n˝≤ eTÚq+>± ñ+&Éø£+&û.. Hê≈£L|æsê&ÉfÒ¢~ø£ÿ&É! ø=+#Ó+ ÄøÏ‡»Hé |”¢CŸ....!μμ

- $T<∏äTq Á|üuÛÑ

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Hê˝…&é® Vü≤uŸ>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ

Á|ü

|ü+#êìøÏ ùde\T n+~+#˚+<äT≈£î n<äèwüº+ ø£*Œ+∫q »qàuÛÑ÷$T s¡TD+ rs¡TÃø√yê\ì dæm+ #·+Á<äu≤ãT |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. ÇqŒ¤πsàwüHé f…ø±ï\J n+fÒ dæ*ø±Hé yê´© @ $<Ûä+>± >∑Ts¡TÔ≈£î edüTÔ+<√ n<˚ ‘·s¡Vü‰˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT Hê˝…&é® Vü≤uŸ>± s¡÷bı+~+#˚+<äT≈£î ø£èwæ #˚düTÔHêïeTHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT. sê»<Ûëì neTsêe‹ |ü]~Û˝Àì sêj·T|üP&ç˝À mHéÄ]º ◊ø±Hé ≥esY ìsêàD≤ìøÏ Äj·Tq uÛÑ÷$T |üP» #˚XÊs¡T. á dü+<äs¡“¤+>± Äj·Tq e÷{≤¢&ÉT‘·÷ Á|üyêkÕ+Á<ÛäT\T »qàuÛÑ÷$Tì eTs¡esê<äì,@ <˚X¯+˝À dæús¡|ü&É‘ês√ Ä <˚X¯ Á|ü»\‘√ eTy˚Tø£+ ø±yê\Hêïs¡T. $q÷‘·ï Ä˝À#·q\‘√ sêh+˝À ô|≥Tºã&ÉT\T ô|{≤º\ì Á|üyêkÕ+Á<ÛäT\≈£î |æ\T|ü⁄ì#êÃs¡T. bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô\T nsTTq Á|üyêkÕ+Á<ÛäT\T dü]ø=‘·Ô Ä$wüÿs¡D\‘√ eTT+<äT≈£î eùdÔ Á|üuÛÑT‘·«|üs¡+>± nedüs¡yÓTÆq düVü≤ø±s¡+ n+~kÕÔeTHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT. ‘Ó\T>∑Tyês¡T Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&É ñHêï Ä <˚X¯ uÛÑ$wü´‘·TÔ, n_Ûeè~Δ˝À ø°\ø£ uÛ≤>∑kÕ«eTT´\T>± ñHêïs¡T. nø£ÿ&É sê»ø°j·÷˝À¢q÷ yê] eTTÁ<ä ñ+&Ü*. <˚X¯+˝À m+‘√eT+~ $<˚XÊ\≈£î yÓﬁ¯óÔHêï yêπs bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô\T>± e÷s¡T‘·THêïs¡T. Ç~ X¯óuÛÑ |ü]D≤eT+. dæ*ø±Hé yê´©˝À ‘·\dü] Ä<ëj·T+ yê] qT+#˚ sêe&É+ >∑s¡«ø±s¡D+. <˚X¯+˝Àì ◊{Ï ì|ü⁄DT\T q\T>∑Ts¡T˝À ˇø£s¡T ‘Ó\T>∑Tyês¡T ñHêïs¡T. Hê˝…&é® mø±q$÷>± sêh+ ‘·j·÷s¡T ø±yê\ì >∑‘· Hê\Tπ>ﬁ¯¢˝À #·<äTe⁄≈£î m+‘√ ÁbÕ<Ûëq´‘· Ç#êÃ+ nHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT. @|” mHéÄØºøÏ 120<˚XÊ˝À¢ düuÛÑT´\T ñHêïs¡ì Ä+Á<ÛäT\T nìï <˚XÊ˝À¢q÷ eT+∫ kÕúHê˝À¢q÷ ñHêïs¡ì Äj·Tq yÓ\¢&ç+#ês¡T. sêh+˝À Á|ü‹ Ç+{À¢ ˇø£ &çõ≥˝Ÿ nø£åsêdüT´&ÉT, ˇø£ bÕ]ÁXÊ$Tø£y˚‘·Ô ñ+&˚˝≤ ø£èwæ #˚düTÔHêïeTHêïs¡T #·+Á<äu≤ãT.

$C≤„q düe÷»+>± Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸqT $C≤„q düe÷»+>± ‘·j·÷s¡T #˚j·÷\qï<˚ ‘·q \ø£å´+ nHêïs¡T #·+Á<äu≤ãT. Ç|üŒ{Ïπø |ü<√ ‘·s¡>∑‹ >∑DÏ‘·+˝À yÓTT<ä{Ï kÕúq+˝À ñHêï+ nìï düu…®≈£îº\ sê´+øÏ+>¥˝À ¬s+&Ée kÕúq+˝À ì*#ê+. ˇø£|ü⁄Œ&ÉT 22e kÕúq+˝À ñ+&˚yêﬁ¯¢+. ◊◊{Ï,◊◊m+ \˝À 25XÊ‘·+ d”≥T¢ eTqyêﬁ‚¢ kÕ~ÛdüTÔHêïs¡T. ˙{Ÿ˝À ñrÔs¡Tí˝…’ 600 yÓ’<ä´ d”≥¢qT n<äq+>±

p˝…’ 2018

kÕ~Û+#·T≈£îHêïs¡T. ˇø£ Ä˝À#·q dü+|ü<ä düèwæºùdÔ, eTs√ Ä˝À#·q ùde #˚düTÔ+~. Ç+ø=ø£ Ä˝À#·q n<äT“¤‘·yÓTÆq ñ‘·Œ‘·TÔ\T düèwæºdüTÔ+~. $C≤„q+ ñ+fÒ @<Ó’Hê kÕ~Û+#·e#·TÃ. Á|üyêdüT\T ≈£L&Ü me]øÏ HÓ’|ü⁄D´+ s¡+>∑+˝À yês¡T ô|≥Tºã&ÉT\T ô|{≤º*. $C≤„HêìøÏ ◊{Ïì CÀ&çùdÔ ÁãVü‰à+&ÉyÓTÆq yê´bÕsê\T #˚jÓTT#·TÃ. sêh $uÛÑ»q‘√ rÁe+>± qwüºb˛j·÷+. sê»<Ûëì ≈£L&Ü ˝Ò<äT ˇø£ÿ |æ\T|ü⁄‘√ ¬s’‘·T\T y˚\ mø£sê\ uÛÑ÷eTT\T Ç#êÃs¡T. yês¡T Çe«ãfÒº á s√E eTq+ Çø£ÿ&É ñHêï+. sêuÀj˚T s√E˝À¢ neTsêe‹ Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ ◊<äT n‘·T´‘·ÔeT q>∑sê˝À¢ ˇø£{Ï>± s¡÷|ü⁄~<äT›ø√qTqï~ nHêïs¡T dæm+ #·+Á<äu≤ãT.

◊ø±Hé uÛÑeq+ neTsêe‹øÏ eTDÏVü‰s¡+ <˚X¯+˝ÀH˚ yÓTT<ä{Ï kÕ]>± Á|üyêkÕ+Á<ÛäT\ ì<ÛäT\‘√ ìsêàDeTe⁄‘·Tqï uÛÑeq+ @|” mHéÄ]º ◊ø±Hé uÛÑeq+. Ç~ ◊{Ï ø£+ô|˙\≈£î kÕúq+>±, ñ<√´>±\≈£î ì\j·T+>±, Á|üyêdüT\≈£î ∫s¡THêe÷>±, neTsêe‹øÏ eTDÏVü‰s¡+>± yÓTs¡eqTqï~. 33 n+‘·düTÔ\‘√ 11 \ø£å\ #·<äs¡|ü⁄ n&ÉT>∑T\qT Ç+<äT˝À ì]àkÕÔs¡T. Á|üyêkÕ+Á<ÛäT\T <ë<ë|ü⁄ 100 ◊{Ï ø£+ô|˙\qT Ç+<äT˝À @sêŒ≥T #˚j·TqTHêïs¡T. Äj·÷ ø£+ô|˙\T,»]π> yêDÏ»´ ø±s¡´Áø£e÷\‘√ ◊<äT y˚\ eT+~øÏ Á|ü‘·´ø£å+>±, 20 y˚\ eT+~øÏ |üs√ø£å+>± ñ<√´>±\T \_Û+#·qTHêïsTT. á ◊ø±Hé uÛÑeq+ qT+∫ #·÷ùdÔ neTsêe‹ yÓTT‘·Ô+ ø£ì|æ+#·qTqï~. Á|üuÛÑT‘·« uÛÑeHê\ düeTT<ëj·÷ìøÏ dü$÷|ü+˝ÀH˚ Bìì ì]àdüTÔHêïs¡T. 158 $÷≥s¡¢ m‘·TÔ˝À ñ+&˚ á uÛÑeq+ neTsêe‹ì >∑Ts¡TÔ≈£î ‘Ó#˚Ã˝≤ Ä+>∑¢ nø£ås¡+ m Äø±s¡+˝À ñ+&ÉqT+~. eT<ä´˝À >√¢uŸ Äø±s¡+ ñ+≥T+~. á >√¢uŸ ‹s¡T>∑T‘·÷ ñ+&Ü\ì dæm+ #·+Á<äu≤ãT dü÷∫+#ês¡T. mø√‡ ôdÿ*≥Hé nH˚ kÕ+πø‹ø£ |ü]C≤„q+‘√ Bìì ì]àdüTÔHêïs¡T. á uÛÑeq ìsêàD≤HêìøÏ Ks¡TÃ nj˚T´ e´j·T+ s¡÷.500 ø√≥T¢ Á|üyêkÕ+Á<ÛäT\ qT+#˚ e#˚Ã˝≤ s¡÷|üø£\Œq #˚XÊs¡T. uÛÑeq+˝À 120 j·T÷ì≥¢qT #·<äs¡|ü⁄ n&ÉT>∑T s¡÷.5,500 #=|ü⁄Œq Á|üyêkÕ+Á<ÛäT\≈£î $Áø£sTT+#·qTHêïs¡T. Ç|üŒ{Ïπø M{Ï ø=qT>√\T≈£î 500 <äs¡U≤düTÔ\T sêe&É+ $X‚wü+. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

bıs¡T>∑T ‘Ós¡ô|’ ‘Ó\T>∑T yÓ\T>∑T\T

$\ø£åD q≥` <äs¡Ùø£ ÁbÕMD´+!

ì>∑s¡«... ìã<äΔ... $»j·Tìs¡à\+!! <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫ –˙ïdt ãTø˘ Ä|òt ]ø±s¡T¶˝À kÕúq+ dü+bÕ~+∫ ∫Á‘· Á|ü|ü+#·+ <äèwæºì $X‚wü+>± Äø£]¸+#ês¡T. >∑‘·+˝À á ]ø±s¡T¶ 27 ∫Á‘ê\≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q z Ç{≤*j·THé <äs¡Ù≈£îsê* ù|s¡T $÷<ä ñ+~. Ä ]ø±s¡T¶qT eTq ‘Ó\T>∑T eTVæ≤fi¯ n~Û>∑$T+∫,n+<ä]˙ dü+ÁuÛÑe÷X¯Ãsê´\≈£î >∑T]#˚XÊs¡T! $»j·Tìs¡à\ q{Ï>± ‘Ó\T>∑T˝ÀH˚ ø±<äT. eT\j·÷fi¯+, ‘·$Tfi¯ ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫ nø£ÿ&É yê] n_Ûe÷Hêìï ≈£L&Ü dü+bÕ~+#·T≈£îHêïs¡T. eT\j·÷fi¯+˝À ÄyÓT <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ªø£$‘·μ <äs¡Ù≈£îsê*>± ÄyÓT≈£î ‘=* ∫Á‘·+ nsTT‘˚, n+‘·es¡≈£î eT\j·÷fi¯+˝À ˝Ò&ç &Ó’¬sø£ºsY‡ mes¡÷ ˝Òø£b˛e&É+‘√ $»j·Tìs¡à˝Ò ‘=* eT\j·÷fi¯ <äs¡Ù≈£îsê*>± nø£ÿ&É ø°]Ôì Ä]®+#ês¡T. eTs√ $X‚wü+ @$T≥+fÒ ø£<∏ëHêsTTø£>± $»j·Tìs¡à\≈£î ‘=* neø±X¯+ Ç∫Ã+~ ≈£L&Ü eT\j·÷fi¯ ∫Á‘ê s¡+>∑y˚T. 1964˝À ÄyÓT Á|üeTTK eT\j·÷fi¯ V”≤s√ Áù|yéT qJsY düs¡düq ªuÛ≤s¡Z$ ì\j·T+μ ˝À q{Ï+∫+~. Á|üdæ<äΔ #Ûêj·÷Á>±Vü≤≈£î&ÉT m.$HÓ‡+{Ÿ á ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#ês¡T. Ç+‘·ø° $»j·Tìs¡à\ ∫Á‘· j·÷Á‘· m˝≤ yÓTT<ä˝…’+~?

u≤\q{Ï>±

dæ

ìe÷ <äs¡Ùø£‘·«+ n+fÒ n~ πøe\+ düè»Hê‘·àø£‘·≈£î e÷Á‘·y˚T |ü]$T‘·yÓTÆq~ ø±<äT. Ç‘·s¡ eTTK´ kÕ+πø‹ø£ $uÛ≤>±\ >∑T]+∫ ø£˙dü |ü]C≤„q+ ñ+&Ü*. f…ø°ïwæj·THé‡ n+<ä]˙ düeTq«j·T |üs¡T#·T≈£î+≥÷ ø£<∏ä >∑T]+∫ eTqdüT˝À nqT≈£îqï~ ‘Ós¡ô|’ |ü]|üPs¡í+>±, $\ø£åD+>± sêe&ÜìøÏ nedüs¡yÓTÆq C≤Á>∑‘·Ô\˙ï rdüTø√yê*. Çø£ q≥q >∑T]+∫` #ê˝≤eT+~ q{°q≥T\T ªeT÷&ç>±μ ñ+{≤s¡T. yêfi¯fl≈£î Á|ü‹ düìïy˚X¯+ >∑T]+∫ u≤>± ns¡úeTj˚T´˝≤ #Ó|æŒ ‘·q¬ø˝≤+{Ï uÛ≤eÁ|üø£≥q ø±yê˝À $e]+∫, n+<äs¡÷ @ø£‘ê{Ïô|’ Á|ü‹ <äèXÊ´ìï |ü+&ç+#˚˝≤ q{Ï+|üCÒùd #êø£#·ø£´+, zs¡TŒ, H˚s¡TŒ &Ó’¬sø£ºsY≈£î ñ+&Ü*. kÕVæ≤r |ü]C≤„q+, dæìe÷\ Áf…+&é m˝≤ ñ+~? dü+^‘·+, H˚|ü<∏ä´ dü+^‘·+ m˝≤ ñ+fÒ u≤>∑T+≥T+~? yÓTT<ä˝…’q n+XÊ\ô|’ dü¬s’q ne>±Vü≤q ñ+&Ü*. nìï+{Ïø£+fÒ eTTK´+ Ä‘·à$XÊ«dü+ ø£*– ñ+&Ü*. &Ó’¬sø£ºsY $÷<ä Çìï u≤<Ûä´‘·\T ñ+{≤sTT ø±ãfÒº q≥q˝À m+‘√ nqTuÛÑe+ dü+bÕ~+∫qyês¡T ôd’‘·+ <äs¡Ùø£‘·«+ #˚|ü≥º&ÜìøÏ yÓqTø£&ÉT>∑T y˚kÕÔs¡T. n+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D>± nøÏÿH˚ì Hêπ>X¯«s¡sêe⁄H˚ ù|s=ÿqe#·TÃ. eT] n≥Te+{Ï |ü]dæú‘·T˝À¢ eTVæ≤fi¯\T n~Ûø£ dü+K´˝À <äs¡Ùø£‘·«+ô|’ ÄdüøÏÔ #·÷|üø£b˛e&É+˝À ÄX¯Ãs¡ý˚T$÷˝Ò<äT! nqTuÛÑeE„˝…’q q{°eTDT\T õ.es¡\øÏÎ, kÕ$Á‹ Á|üj·T‹ï+∫Hê ô|<ä›>± $»j·T+ kÕ~Û+#·˝Ò<äT. ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·d”eT˝À ª#·+&ûsêDÏμ(1953)˝À ‘=* <äs¡Ù≈£îsê˝…’q uÛ≤qTeT‹, $÷Hê (1973)˝À ‘Ó\T>∑T˝À <äs¡Ù≈£îsê*>± |ü]#·j·TyÓTÆq q{Ï $»j·Tìs¡à\ düTBs¡È &Ó’¬sø£ºsY‡>± sêDÏ+#·>∑*>±s¡T. $»j·T ìs¡à˝…’‘˚ Ç+‘·es¡≈£î 44 ∫Á‘ê\≈£î

$»j·Tìs¡à\ ndü\Tù|s¡T ìs¡à\. 1944˝À |òæÁãe] 20e ‘˚Bq eTÁ<ëdüT (H˚{Ï #ÓHÓ’ï)˝À |ü⁄{≤ºs¡T. ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T X¯≈£î+‘·\<˚$, düeT]Δ sêeTyÓ÷Vü≤qsêe⁄. ‘·+Á&ç yêVæ≤ì dü÷º&çjÓ÷˝À N|òt Ä|üπs≥sY >± |üì#˚ùdyês¡T. ìs¡à\ nqïj·T´ s¡$≈£îe÷sY. Ç<ä›s¡T ‘·eTTàfi¯ófl s¡e÷q+<é, s¡|òüTTHê<∏é. Á|üeTTK >±j·Tì sêe⁄ u≤\düs¡dü«‹ <˚$ ìs¡à\ ô|<äHêqï>±] eTqTeTsê\T. ìs¡à\ dü÷ÿ˝À¢ #·<äTe⁄‘·T+&É>± Hê≥´+ $÷<äTqï ÄdüøÏÔì >∑eTì+∫ ‘·+Á&ç>±s¡T Hê{≤´#ês¡T´\T ‹s¡TyÓ+ø£≥ yÓTT<ä*j·÷sY >±] <ä>∑Zs¡ H˚]Œ+#ês¡T. n|ü⁄Œ&ÉT ÄyÓT ej·TdüT‡ @&˚fi¯ó¢. ìs¡à\ ‘·+Á&ç>±s¡T düìïVæ≤‘·T\T ˇø±j·Tq ÄyÓT Ç+{À¢ &Ü´Hé‡ ÁbÕø°ºdt #˚j·T&É+ #·÷dæ, ªdæìe÷˝À¢ q{ÏkÕÔyêμ nì n&ç–‘˚ z nì ‘·\÷|æ+~. n|üŒ{À¢ ªeT‘·‡´ ¬sU…’μ nH˚ ‘·$Tfi¯ ∫Á‘·+ |æ.|ü⁄\¢j·T´ >±] <äs¡Ùø£‘·«+˝À ‘·j·÷s¡e⁄‘·T+~. n+<äT˝À V”≤s√ ∫qï|üŒ{Ï y˚cÕìøÏ u≤\q≥T\ ø√dü+ #·÷dü÷ÔHêïs¡T. ‘·qT #·÷dæq ne÷àsTT >∑T]+∫ yêfi¯fl≈£î #Óù|Œdü]øÏ, yêfi¯ófl ìs¡à\qT #·÷dæ ªˇπøμ nqT≈£îHêïs¡T. ìs¡à\≈£î nu≤“sTT y˚wü+ y˚dæ, q{Ï+|üCÒXÊs¡T. Ä ∫Á‘·+˝ÀH˚ V”≤s√sTTHé ∫qï|üŒ{Ï y˚cÕìøÏ ìs¡à\≈£î »+≥>± eTs√ u≤\q{Ïì mqTï≈£îHêïs¡T. n~ mes√ ø±<äT Á|üeTTK q{Ï mdt. es¡\øÏÎ #Ó˝…¢\T $eT\! ªeT‘·‡´¬sU…’μ 1953˝À $&ÉT<ä˝…’ ‘·$Tfi¯ Áù|ø£å≈£î\≈£î ìs¡à\qT u≤\q{Ï>± |ü]#·j·T+ #˚dæ+~. Ä ‘·sê«‘· u≤\q{Ï>± eTs√ ¬s+&ÉT, eT÷&ÉT ‘·$Tfi¯ ∫Á‘ê˝À¢q÷ q{Ï+∫+~ ìs¡à\. ‘Ó\T>∑T˝À ªbÕ+&ÉTs¡+>∑eTVü‰‘·´+μ ∫Á‘·+ (1957)˝À u≤\ >√bÕ\T&ç>± ª»j·T ø£ècÕí eTT≈£î+<ë eTTsê]μ bÕ≥˝À ìs¡à\ Hê≥´+ #˚j·T&É+ Ç|ü⁄Œ&ÉT #·÷dæHê

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

1969 e÷]Ã 24q $»j·Tìs¡à\, ø£èwüí\ $yêVü≤+ ‹s¡T|ü‹˝À »]–+~! Ç~ dü+#·\q $yêVü≤y˚T nsTTHê Ä ‘·sê«‘· |ü]dæú‘·T\˙ï ≈£î<äT≥|ü&Ü¶sTT. ô|ﬁ¯ﬂsTTq ‘·s¡Tyê‘· ø£èwüí Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√ q≥J$‘êìï ø=qkÕ–+#ês¡T $»j·Tìs¡à\. ‘·q ì» J$‘· ø£<∏ëHêj·T≈£î&ç‘√H˚ n‘·´~Ûø£+>± 50 ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫ n˝≤ ≈£L&Ü z ]ø±s¡T¶ düèwæº+#ês¡T $»j·Tìs¡à\! ìs¡à\qT >∑Ts¡TÔ|ü≥ºe#·TÃ. u≤\q{Ï>± ìs¡à\ ÄK]∫Á‘·+ mmHéÄsY,m˙ºÄsY q{Ï+∫q ªuÛÑ÷¬ø’˝≤dtμ(1958). |ü<äe‘·s¡>∑‹˝À ìs¡à\ #·<äTe⁄ Ä–b˛e&É+, Äô|’q ÄyÓT ‘·q <äèwæºì Hê≥´+ô|’H˚ ìeT>∑ï+ #˚j·T&É+ »]>±sTT.

V”≤s√sTTHé>± eTT+<äT eT\j·÷fi¯+˝ÀH˚ Á|üeTTK #Ûêj·÷Á>∑Vü≤≈£î&ÉT m.$HÓ‡+{Ÿ ìs¡à\ ‘·+Á&ç >±] ùdïVæ≤‘·T&ÉT. Äj·Tq≈£î eT\j·÷fi¯+˝À ‘=*kÕ]>± ªuÛ≤s¡Z$ ì\j·T+μ nH˚ Vü‰s¡sY ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ #˚ùd neø±X¯+ e∫Ã+~. ø£<∏ëHêsTTø£ ø√dü+ nH˚«wædüTÔ+&É>± ìs¡à\ >∑T]+∫ ‘Ó*j·T&É+, ÄyÓT ‘·q ùdïVæ≤‘·T&ç ≈£îe÷¬sÔ ø±e&É+‘√ Ç+{ÏøÏ e∫Ã ìs¡à\ ‘·+Á&ç‘√ e÷{≤¢&ç ÄyÓTqT V”≤s√sTTHé>± m+|æø£ #˚düTø√e&É+ »]>±sTT. n˝≤ ø£<∏ëHêsTTø£>± ‘=* ∫Á‘·+˝ÀH˚ Áù|yéT qJsY e+{Ï nÁ>∑ V”≤s√ düs¡düq q{Ï+#˚ neø±X¯+ ÄyÓT≈£î <äøÏÿ+~. Ä ∫Á‘·+ $»j·Te+‘·+ ø±e&É+‘√ ÄyÓT≈£î es¡Tdü>± neø±XÊ\T e#êÃsTT eT\j·÷fi¯+˝À! Ç~˝≤ ñ+&É>± $»j·÷~ÛH˚‘· _.Hê–¬s&ç¶ ‘·eT ‘=* ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·+ ªcÕe⁄ø±s¡TμqT ‘·$Tfi¯+˝À ªm+>∑ M≥Tº ô|DYμ(ªe÷ Ç+{Ï ne÷àsTTμ nì ns¡Δ+) ù|s¡T‘√ rj·÷\ì dü+ø£*Œ+#ês¡T. <äs¡Ù≈£î&ÉT ≈£L&Ü Äj·TH˚! ìs¡à\ eT\j·÷fi¯ ∫Á‘ê\ >∑T]+∫ $qï Hê–¬s&ç¶ >±s¡T ìs¡à\qT ‘·$Tfi¯+˝À ø£<∏ëHêsTTø£>± ªm+>∑ M{Ÿ ô|DYμ <ë«sê |ü]#·j·T+ #˚j·÷\ì ìs¡ísTT+#ês¡T. n~ $»j·÷ yê] ∫Á‘·+ ø±e&É+‘√ ìs¡à\qT $»j·Tìs¡à\>± Äj·TH˚ ù|s¡T e÷]Ã, ÄyÓT $»j·÷ìøÏ u≤{≤ y˚XÊs¡T\T.

<äs¡Ùø£‘·«+ô|’ ÄdüøÏÔ <äs¡Ù≈£î&ÉT _.mHé.¬s&ç¶ ªs¡+>∑T\sê≥ï+μ ∫Á‘êìï ì]àdü÷Ô, n+<äT˝Àì eTTK´ bÕÁ‘·≈£î $»j·Tìs¡à\qT mqTïø√e&É+‘√ ‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT <äèwæº ÄyÓTô|’ |ü&ç+~. Ä ∫Á‘·+ ‘·sê«‘· _.m.düTu≤“sêe⁄ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ª|æìïμ(67)˝À eTs√ eTTK´ bÕÁ‘· b˛wæ+#ês¡T. nq+‘·s¡+ ªuÛ≤e÷$»j·T+μ(67), |üP\s¡+>∑&ÉT e+{Ï ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫Hê, u≤|ü⁄ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ‘=*∫Á‘·+ ªkÕøÏåμ˝À $»j·Tìs¡à\`ø£èwüí düs¡düq HêsTTø£>± eVæ≤+#·&É+ ÄyÓT q≥J$‘·+˝À z eTTK´yÓTÆq eT\T|ü⁄. u≤|ü⁄>±] <äs¡Ùø£‘·«+, düVü≤»‘·«+ ø√dü+ Äj·Tq rdüT≈£îH˚ ÁX¯<äΔ<äèX¯´ ∫Árø£s¡D ø√dü+ u§eTà\T y˚düT≈£îH˚ |ü<äΔ‹ Çe˙ï |ü]o*düTÔqï|ü⁄Œ&˚ ‘·q≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ #˚j·÷\H˚ ø√]ø£ »ì+∫q≥T¢, ˇø£ $<Ûä+>± ‘·qT u≤|ü⁄>±]øÏ @ø£\e´ •wüß´sê*q+{≤s¡T $»j·Tìs¡à\. <äs¡Ùø£‘·«+˝À me] e<ë› ndæôdº+≥T>± |üì#˚j·T˝Ò<äT u≤|ü⁄>±s¡T. $»j·Tìs¡à\ ≈£L&Ü n+‘˚! Çø£ e´øÏÔ>∑‘· J$‘êìø=ùdÔ $»j·Tìs¡à\≈£î ¬ø.mdt.eT÷]Ô nH˚ e´øÏÔ‘√ »]–q $yêVü≤+ $»j·Te+‘·+ ø±˝Ò<äT. ÄyÓT eT>∑_&É¶qT ø£qï ‘·sê«‘· Ç<ä›s¡÷ $&çb˛j·÷s¡T. ø=&ÉT≈£î qπsXŸ u≤<Ûä´‘·qT ‘·H˚ d”«ø£]+∫+~ $»j·Tìs¡à\. yê&çq ÄyÓT J$‘·+˝ÀøÏ ªkÕøÏåμ ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT ø£èwüí edü+‘·+˝≤ Á|üy˚•+#ês¡T. Ç<ä›s¡÷ Áø£eTÁø£eT+>± <ä>∑Zs¡j·÷´s¡T. ø£èwüí eT+∫‘·q+ Ç‘·s¡T\≈£î kÕj·T|ü&˚ >∑TD+ $»j·Tìs¡à\≈£î q#êÃsTT. ÄyÓT #·˝≤ø°‘·q+ ø£èwüíqT Äø£]¸+∫+~. |ü⁄*~+&ç Á>±eT+˝Àì <˚yê\j·T+˝À ªkÕøÏåμ ø√dü+ ø£èwüí,

p˝…’ 2018

$»j·Tìs¡à\ ô|[¢ d”Hé rXÊs¡T. Ä ‘·sê«‘· n<˚ ì»yÓTÆq ô|fi¯¢sTT+~. 1969 e÷]Ã 24q $»j·Tìs¡à\, ø£èwüí\ $yêVü≤+ ‹s¡T|ü‹˝À »]–+~! Ç~ dü+#·\q $yêVü≤y˚T nsTTHê Ä ‘·sê«‘· |ü]dæú‘·T\˙ï ≈£î<äT≥|ü&Ü¶sTT. ô|fi¯flsTTq ‘·s¡Tyê‘· ø£èwüí Áb˛‘ê‡Vü≤+‘√ q≥J$‘êìï ø=qkÕ–+#ês¡T $»j·Tìs¡à\. ‘·q ì» J$‘· ø£<∏ëHêj·T≈£î&ç‘√H˚ n‘·´~Ûø£+>± 50 ∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫ n˝≤ ≈£L&Ü z ]ø±s¡T¶ düèwæº+#ês¡T $»j·Tìs¡à\! q{Ï>± $»j·Tìs¡à\ 90 ∫Á‘ê\≈£î ô|’>± q{Ï+#ês¡T. s¡+>∑T\sê≥ï+, |æìï, kÕøÏå, |üP\s¡+>∑&ÉT, eT+∫ ≈£î≥T+ã+, ã+>±s¡T >±E\T, ã+>±s¡T|æ∫ø£, $∫Á‘· ≈£î≥T+ã+, e÷s¡T≈£î ‘·>∑Z ø√&É\T, Äràj·TT\T, ãT~ΔeT+‘·T&ÉT, nø£ÿ#Ó˝…¢\T, ô|‘·Ô+<ës¡T¢, n–ï|üØø£å, yÓ÷dü>±fi¯¢≈£î yÓ÷dü>±&ÉT, ‘ê‘· eTqe&ÉT, n\÷¢] d”‘êsêeTsêE, ã+Á{À‘·T uÛ≤s¡´, <˚e<ëdüT, bÕ&ç|ü+≥\T, ø£˝…ø£ºsY $»j·T, kÕVü≤düy˚T Hê }|æ] yÓTT<ä˝…’q ∫Á‘ê\T ÄyÓT≈£î eT+∫ù|s¡T ‘Ó#êÃsTT.

<äs¡Ùø£ $»j·÷\T 1972˝À n|üŒ{ÏøÏ 70∫Á‘ê˝À¢ q{Ï+∫q nqTuÛÑe+‘√ <äs¡Ù≈£îsê*>± s¡+>∑Á|üy˚X¯+ #˚j·÷\ì $»j·Tìs¡à\ ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïs¡T. ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT |ü]uÛ≤wü˝À j·÷+{° ôd+{ÏyÓT+≥T>± uÛ≤$+#˚ z ø£<∏äqT mqTï≈£îHêïs¡T. ‘·≈£îÿe ã&Ó®{Ÿ ‘√ eTT+<äT>± eT\j·÷fi¯+˝À r<ë›eTì eT÷&ÉT \ø£å\ s¡÷bÕj·T\ e´j·T+‘√ HÓ\s√E˝À¢ ªø£$‘êμ ∫Á‘êìï s¡÷bı+~+#ês¡T. á ∫Á‘·+˝À $»j·Tìs¡à\‘√bÕ≥T sê»l ø£$j·÷sY bıqïeTà, ñeTsY, düT≈£îe÷s¡Hé Hêj·TsY eTTqï>∑Tyês¡T q{Ï+#ês¡T. ‘·sê«‹ s√E˝À¢ Á|üeTTK <äs¡Ù≈£î&Ó’q ◊.$.X¯• á ∫Á‘êìøÏ ø√-&Ó’¬sø£ºsY >± |üì#˚XÊs¡T. n|üŒ{Ïπø q{Ï>± eT\j·÷fi¯ Áù|ø£å≈£î\≈£î düT|ü]∫‘·Tsê˝…’q $»j·Tìs¡à\qT ªø£$‘·μ ∫Á‘·+‘√ <äs¡Ù≈£îsê*>± ≈£L&Ü yêfi¯ófl |òüTq kÕ«>∑‘·+ |ü*ø±s¡T. Ä ∫Á‘· $»j·T+‘√ $»j·Tìs¡à\≈£î <äs¡Ù≈£îsê*>± eT+∫ Ä‘·à$XÊ«dü+ @s¡Œ&ç+~. Çø£ ‘Ó\T>∑T˝À ≈£L&Ü &Ó’¬s≈£îº #˚j·T&ÜìøÏ ø£èwüí Áb˛‘ê‡Vü≤+ \_Û+∫+~. j·T<ä›q|üP&ç düT˝À#·HêsêDÏ qe\ ª$÷HêμqT ∫Á‘·ø£<∏ä>± m+|æø£ #˚düT≈£îHêïs¡T. 73˝À $&ÉT<ä˝…’q Ä ∫Á‘·+ ≈£L&Ü |òüTq $»j·T+ kÕ~Û+#·&É+‘√ <äs¡Ù≈£îsê*>± ≈£L&Ü ÄyÓT $»j·Tj·÷Á‘· yÓTT<ä˝…’+~. ‘Ó\T>∑T˝À <äs¡Ù≈£îsê*>± ¬s+&Ée ∫Á‘·+ ª<˚e<ëdüTμ ø£<∏äqT m+|æø£ #˚düTø=ì, z dü+#·\Hêìï düèwæº+#ês¡T $»j·Tìs¡à\. á ∫Á‘·+˝À <˚e<ëdüT>± ø£èwüí, bÕs¡«‹>± $»j·Tìs¡à\, #·+Á<äeTTœ>± »j·T+‹ q{Ï+#ês¡T. $.mdt..ÄsY kÕ«$T #Ûêj·÷Á>∑Vü≤D≤ìï, s¡y˚TXŸ Hêj·TT&ÉT dü+^‘êìï düeT≈£LsêÃs¡T. $»j·Tìs¡à\ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ª<˚e<ëdüT ª1974˝À &çôd+ãsY 6q $&ÉT<ä˝…’+~. ◊‘˚ mes¡÷ }Væ≤+#·ì $<Ûä+>± n|ü⁄Œ&˚ nøÏÿH˚ì q{Ï+∫q ª<˚e<ëdüTμ qe+ãsY 29q ]©C…’+~. Áù|ø£å≈£î\T á ¬s+&ÉT ∫Á‘ê\qT b˛*Ã #·÷&É≥+ $»j·Tìs¡à\ ª<˚e<ëdüTμ≈£î ªyÓTÆqdtμ >± |ü]D$T+∫+~. ‘Ó\T>∑T˝À eT÷&Ée ∫Á‘·+>± $»j·Tìs¡à\ ‘·qT yÓTT<ä{ÏkÕ]>± eT\j·÷fi¯+˝À rdæq ªø£$‘·μqT n<˚ ù|s¡T‘√ ‘Ó\T>∑T˝À rXÊs¡T. á ∫Á‘·+˝À d”ìj·TsY q{°eTDÏ kÕ$Á‹`$»j·Tìs¡à\≈£î ‘·*¢>± q{Ï+#·&É+ $X‚wü+! á ∫Á‘êìøÏ $H√<ä|ü⁄ |üqTï $TqVü‰sTT+|ü⁄ \_Û+∫+~. Ä ‘·sê«‘· Áù|‘ê‘·à\T H˚|ü<Ûä´+>± ª<˚e⁄&˚ ¬>*#ê&ÉTμ nH˚ ∫Á‘êìï

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

@ ‘·s¡Vü‰ ø£<∏ë ∫Á‘ê\HÓ’Hê &Ó’¬s≈£îº #˚j·T>∑*π> <äs¡Ù≈£îsê*>± q{Ï $»j·Tìs¡à\ ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. –˙ïdt ãTø˘ Ä|òt es¡˝Ÿ¶ ]ø±s¡T¶˝À kÕúq+ dü+bÕ~+#·T≈£îHêï&ÉT. 2008˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ ÄyÓT ùde\qT >∑T]Ô+∫ s¡|òüTT|ü‹ yÓ+ø£j·T´ nyês¡T¶‘√ dü‘·ÿ]+∫ >ös¡$+∫+~.

<äs¡Ù≈£î&ÉT Ä<äT]Ô düTu≤“sêe⁄ dü÷#·q\T $+≥÷

s¡÷bı+~+#ês¡T. Á|üdæ<äΔ <äs¡Ù≈£î&ÉT Ä<äT]Ô düTu≤“sêe⁄≈£î ìyê[>±, Äj·Tq ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\ ø√dü+ V”≤s√ ø£èwüí düeTs¡ŒD˝À ‘·j·÷¬s’q ª|ü+#êsTTrμ <äs¡Ù≈£îsê*>± $»j·Tìs¡à\ ◊<äe∫Á‘·+. ª|ü+#êsTTrμ ‘·sê«‘· ‘·qT bÕeTs¡T »qs¡+»ø£yÓTÆq ∫Á‘ê\T rj·T>∑\qì ìs¡÷|æ+#·Tø√e&Üìø£qï≥T¢ |üø±ÿ e÷dt ∫Á‘·+ ªsö&û s¡+>∑eTàμ &Ó’¬s≈£îº #˚XÊs¡T. f…’{Ï˝Ÿ s√˝Ÿ ÄyÓT b˛wæ+#ês¡T. Ç+‘·es¡≈£î <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q ∫Á‘ê\˙ï kı+‘· uÒqsY ô|’ rdæqy˚. $»j·Tìs¡à\ dæìe÷\qT y˚>∑+>± ã&Ó®{Ÿ |ü]$T‘·T\T <ë≥≈£î+&Ü rj·T&ÉeTH˚~ ìsêà‘·\ <äèwæºì u≤>± Äø£≥Tº≈£î+~. yêfi¯ófl ˇø£s=ø£s¡T>± ‘·eT ∫Á‘ê\qT &Ó’¬s≈£îº #˚j·TeTì ø√s¡&É+ yÓTT<ä˝…’+~. n˝≤ q≥T&ÉT Hê>∑uÛÑ÷wüD+ ì]à+∫q ªÁù|eT #˚dæq ô|[¢μ, mdt.$.mdt.yê] ªeT÷&ÉT |ü⁄e⁄«\T`Äs¡T ø±j·T\Tμ yÓTT<ä˝…’q ∫Á‘ê\qT n+^ø£]+#ês¡T. nøÏÿH˚ì`ø£èwüí ø£*dæ q{Ï+∫q ªùV≤e÷ ùV≤$÷\Tμ, ªø£èwüí`s¡»˙ø±+‘Y \‘√ ªu…»yê&Éù§_“*μ e+{Ï uÛ≤Ø ∫Á‘ê\qT rùd neø±XÊ\T ≈£L&Ü ÄyÓT≈£î \_Û+#êsTT. ªøÏ˝≤&ç ø£èwüßí&ÉTμ <ë«sê $»j·TXÊ+‹ì ø£èwüí düs¡düq V”≤s√sTTHé >± |ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T. ª$÷Hêμ ‘·sê«‘· øödü˝≤´<˚$ qe\ Ä<Ûës¡+>± ªX¯+KT‘ês¡ú+μ, ‘√≥≈£Ls¡ ÄXÊ\‘· qe\ Ä<Ûës¡+>± ‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢ ªdü+|òüT+ #ÓøÏÿq •˝≤Œ\Tμ, ø=&Ü* >√bÕ\sêe⁄ Hê≥ø£+ Ä<Ûës¡+>± ª\+¬ø_+<Ó\Tμ ∫Á‘ê\qT &Ó’¬s≈£îº #˚XÊs¡T. Ç˝≤ @ ‘·s¡Vü‰ ø£<∏ë ∫Á‘ê\HÓ’Hê &Ó’¬s≈£îº #˚j·T>∑*π> <äs¡Ù≈£îsê*>± q{Ï $»j·Tìs¡à\ ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îHêïs¡T. –˙ïdt ãTø˘ Ä|òt es¡˝Ÿ¶ ]ø±s¡T¶˝À kÕúq+ dü+bÕ~+#·T≈£îHêï&ÉT. 2008˝À Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ Á|üuÛÑT‘·«+ ÄyÓT ùde\qT >∑T]Ô+∫ s¡|òüTT|ü‹ yÓ+ø£j·T´ nyês¡T¶‘√ dü‘·ÿ]+∫ >ös¡$+∫+~. Çø£ Áô|’y˚{Ÿ nyês¡T¶\T, dü‘êÿsê\T, düHêàHê\T nsTT‘˚ ndü+U≤´ø£+.

ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\T`$yê<ë\T

m≈£îÿe eT+~ ñ+{≤s¡T. $»j·Tìs¡à\`‘·$Tfi¯+˝À ªm+>∑M≥T ô|DYμ ∫Á‘·+˝À HêsTTø£>± m+|æ¬ø’q|ü⁄Œ&ÉT eTTK´ bÕÁ‘·<Ûë] mdt.$ s¡+>±sêe⁄ ôd{À¢ ÄyÓTqT #·÷dæ ªª á ne÷àsTT V”≤s√sTTHé >± @+ q{ÏdüTÔ+~. ˝≤uÛÑ+ ˝Ò<äT áyÓTqT rùddæ ¬ø.ÄsY.$»j·TqT ô|≥Tºø√+&çμμ nì <äs¡Ùø£ ìsêà‘· _.Hê–¬s&ç¶ >±]øÏ dü\Vü‰ Ç#êÃs¡T. eTsêï&ÉT wüO{Ï+>¥ ˝À HêsTTø£>± $»j·T ìs¡à˝Ò ñ+~. dü\Vü‰ Ç∫Ãq s¡+>±sêe⁄ kÕúq+˝À eTs√ q≥T&=#êÃ&ÉT.! n˝≤π> $»j·T ìs¡à\ ‘Ó\T>∑T˝À ª$÷Hêμ &Ó’¬s≈£îº #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT ÄyÓT |üìrs¡T #·÷dæ >∑TeTà&ç e+{Ï d”ìj·TsY q≥T\T $eT]Ù+#·&É+ Äs¡+_Û+#ês¡T. ø±˙ ‘·qT #˚dæq düìïy˚XÊ\qT yê]øÏ #·÷|æ, ˇ|æŒ+∫, yÓT|æŒ+∫ ª|üì sêø£ådæμ e+{Ï Á|üX¯+dü\T n+<äT≈£îHêïs¡T. ª<˚e<ëdüTμ ∫Á‘êìï $»j·Tìs¡à\ &Ó’¬s≈£îº #˚dæq ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ z Á|üeTTK dæìe÷ e÷dü |üÁ‹ø£ eTT>∑TZs¡T Á|üeTTK ˝Ò&ç &Ó’¬sø£ºs¡T¢ uÛ≤qTeT‹, kÕ$Á‹, $»j·Tìs¡à\‘√ ÇcÕº>√wæº düe÷y˚XÊìï @sêŒ≥T#˚dæ+~. <äs¡Ùø£‘·«+˝À yêfi¯fl kÕ<Ûäø£u≤<Ûäø±\qT #·]Ã+#·Tø√e&Éy˚T Ä $÷{Ï+>¥ ˝Àì eTTUÀ´<˚›X¯+. ø±˙ kÕ$Á‹ >±s¡T ˇø£ <äX¯˝À ªe÷ ªª<˚e<ëdüTμμ qT eT∞fl rj·T&É+ y˚T≈£î <äTkÕ‡Vü≤eTì|æ+#·˝Ò<ë?μ nì mC…+&Ü˝À ˝Òì Á|üX¯ïqT ˝ÒeHÓ‹Ô $»j·Tìs¡à\qT ~Á>±“¤+‹ >∑T]#˚XÊs¡T. ◊Hê ‘·q düVü≤Hêìï ø√˝ÀŒ≈£î+&Ü ªª¬ø.m˝Ÿ.ôd’>∑˝Ÿ >±s¡T Væ≤+B˝À q{Ï+∫q ª<˚e<ëdüTμ e∫Ãq ‘·sê«‘· _eT˝Ÿ sêjYT >±s¡T ~©|t ≈£îe÷sY ‘√ eT∞fl <˚e<ëdüT ∫Á‘êìï rj·T˝Ò<ë? $÷˝≤+{Ï eTVü‰q{°eTDT\qT dü÷Œ¤]Ô>± rdüTø=ì, $÷ n&ÉT>∑TC≤&É˝À¢ q&Éyê\qTø√e&É+ ‘·ô|Œ˝≤ ne⁄‘·T+~,μ nì B≥T>± $»j·Tìs¡à\ düe÷<Ûëq$T#˚Ã dü]øÏ kÕ$Á‹ >±s¡T e÷{≤¢&É˝Ò<äT! uÛ≤qTeT‹ >±s¡T ‘·sê«‘· Ä dü+uÛ≤wüDqT eTs√yÓ’|ü⁄>± eT[¢+#ês¡T. $»j·T ìs¡à\ <äs¡Ùø£‘·«+˝À ªkÕVü≤düy˚T Hê }|æ]μ nH˚ ∫Á‘·+ ø£èwüí ø£<∏ëHêj·T≈£î&ç>± $&ÉT<ä˝…’+~(1989). sê»ø°j·T ø£<∏ë+X¯+ >∑\ Ä ∫Á‘·+˝À n|üŒ{Ï eTTKéT+Á‹ m˙ºÄsY bÕ\qô|’ ø=ìï $düTs¡¢qT <ÛÓ’s¡´+>± ∫Árø£]+#ês¡T $»j·Tìs¡à\. n~ $&ÉT<ä˝…’q ø=Hêïfi¯¢πø z |òü+ø£åHé ˝À $»j·T ìs¡à\≈£î m˙ºÄsY m<äTs¡j·÷´s¡T. ÄyÓTqT #·÷dæ qe⁄«‘·÷ ªª@eTe÷à Hê >∑T]+∫ dæìe÷ rj·T&ÜìøÏ Ç+ø± @eTHêï $T–* ñ+<ëμμ? nì m˙ºÄsY nH˚dü]øÏ Äj·Tq ªk˛Œ]ºyé HÓdtμ ≈£î ÄX¯Ãs¡´b˛j·÷s¡T $»j·Tìs¡à\! ‘·q ≈£îe÷s¡T&ÉT qπsXŸqT ÄyÓT eT+∫ q≥T&ç>± r]Ã~<ë›s¡T. Ç|ü⁄Œ&ÉT qπsXŸ ≈£îe÷s¡T&ÉT qMHé ≈£L&Ü $»j·Tìs¡à\ |üs¡ý˚ø£åD˝ÀH˚ q≥q˝À bÕsƒê\T H˚s¡TÃ≈£î+≥THêï&ÉT. u≤\q{Ï>± 1953˝À dæìe÷ J$‘êìï ÁbÕs¡+_Û+∫q $»j·Tìs¡à\ q{Ï>± m~–, <äs¡Ù≈£îsê*>± e÷], 44 ∫Á‘ê\T &Ó’¬s≈£îº #˚dæ Äs¡T <äXÊu≤›\T>± ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À ø=qkÕ>∑&É+ kÕ<Ûës¡DyÓTÆq $wüj·T+ ø±<äT. ˇø£ $<Ûä+>± nB ]ø±πs¶!

` _.¬ø.áX¯«sY

ø=‘·Ôyês¡T @<Ó’Hê eTTK´ u≤<Ûä´‘·qT d”«ø£]+∫q|ü⁄Œ&ÉT yê]ì Áb˛‘·‡Væ≤+#˚yê]ø£+fÒ yêﬁ¯ﬂ X¯øÏÔ kÕeTsêΔ´\qT X¯+øÏ+∫ $eT]Ù+#˚yêπs

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

ôd’qT‡ dü+>∑‘·T\T

eTìwæùÛÑj·T+ ne⁄‘·T+<ä+≥THêïs¡T á |ü]XÀ<Ûä≈£î\T. Á|ü|ü+#· »HêuÛ≤˝À |ü~XÊ‘·+ uÛÑj·T+ e\¢ n+≈£î]+#˚ s√>±\ e\¢ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïs¡T nì á |ü]XÀ<Ûä≈£î\T #ÓãT‘·THêïs¡T. $|üØ‘·yÓTÆq uÛÑj·T rÁe‘·‘√ |ü~eT+~˝ÀqT e÷{≤¢&˚+<äT≈£î »+πø \ø£åD+(Bìì ªn>√sê bò˛_Ûj·÷μ n+{≤s¡T), kÕ+|òæTø£ uÛÑj·÷\T e+{Ï$ »qT´|üs¡yÓTÆq ne\ø£åD≤\T>± Ms¡T >∑T]Ô+#ês¡T. Áø°yéT: &Üø£ºsYì #·÷ùdÔ Ç+»ø£åHé ÇkÕÔs¡ì |æ\¢\T uÛÑj·T|ü&ÉT‘·÷ ñ+{≤s¡T. d”«&ÉHé ˝Àì |ü]XÀ<Ûä≈£î\T ªªme÷¢μμ nH˚ Áø°yéT qT s¡÷bı+~+#ês¡T. ªªme÷¢μμ n+fÒ j·TTf…øÏºyé $Tø£ÃsY Ä|òt ˝Àø£˝Ÿ mqdæú{Ïø˘‡μμ Bìì Ç+C…ø£åHé Ç#˚Ã #√≥ #·s¡à+ $÷<ä sêj·÷*. ˇø£ >∑+≥ ùd|ü{ÏøÏ n#·{Ï #·s¡à+ yÓTT<äT› j·T+ ∫qï|æ\¢\ Á|üeè‹ÔøÏ dü+ã+~Û+∫q $wüj·T+. Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ u≤]b˛‘·T+~. n|ü⁄Œ&ÉT n#·Ã≥ mìï Ç+»ø£åqT¢ Ç∫ÃHê s√–øÏ @ e÷Á‘·+ @<√ ˇø£ dü+<äs¡“¤+˝À uÛÑj·÷qTuÛÑ÷‹ bı+<ä≥+ düVü≤»+. uÛÑj·T+ H=|æŒ ñ+&É<äT. ¬s+&ÉT >∑+≥\ ‘·s¡Tyê‘· #·s¡à+ e÷eT÷\T>± ˝Ò≈£î+&Ü ñ+&˚ Á|üeè‹Ô Á|üe÷<ä dü÷#·ø£+. uÛÑj·T+ nH˚~ eTìwæ Äs√>±´ìøÏ ‘·j·÷¬s’b˛‘·T+~. Ç~ n+<ä]ø° eT+∫<˚ nsTTHê eTTK´+>± |æ\¢\≈£î eTØ n|ü⁄Œ&É|ü⁄Œ&ÉT nedüs¡+. eTTKýÓTÆq~. uÛÑj·T|ü&çq|ü⁄Œ&ÉT eTq X¯Øs¡ n+‘·sê“¤>±\˝À |ü\T e÷s¡TŒ\T ekÕÔsTT. ø±´q‡sY‘√ u≤<Ûä|ü&˚ |æ\¢\≈£î m≈£îÿe dü+K´˝À Ç+»ø£åqT¢ Çyê«*‡ edüTÔ+~. uÛÑj·÷ìøÏ dü+ã+~Û+∫q Ä˝À#·q\qT düeTq«j·T+ #˚j·T&ÜìøÏ yÓT<ä&ÉT≈£î n˝≤+{Ï |æ\¢\≈£î á Áø°yéT m+‘√ ñ|üX¯eTq+ ø£*–düTÔ+~. ∫qï‘·q+˝À m≈£îÿe s¡ø£Ô+ nedüs¡eTe⁄‘·T+~. Bìe\¢ X¯Øs¡+˝À Ç‘·s¡ uÛ≤>±\≈£î @s¡Œ&É¶ uÛÑj·÷\T ô|<ä›sTTHê yÓ+{≤&ÉT‘êsTT. n≥Te+{Ï düeTdü´≈£î neø±X¯+ düs¡|òüsê ø±ã&˚ s¡ø£Ô+ |ü]e÷D+ ‘·>∑TZ‘·T+~. ˝Ò≈£î+&Ü á Áø°yéT |æ\¢\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+~ n+≥THêïs¡T #·s¡à+: s¡ø£Ô Á|üdüs¡D eédüú≈£î <ä÷s¡+˝À ñ+&˚ s¡ø£Ô Á|üdüs¡D˝À e÷s¡TŒ\≈£î |ü]XÀ<Ûä≈£î\T. ‘·«s¡>± düŒ+~düTÔ+~. á ø±s¡D+>±H˚ uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq düìïy˚X¯+ bò˛_Ûj·÷\T: uÛÑj·÷\T ø=ìï düVü≤»dæ<äΔ+>± ñ+{≤sTT. nqTe÷q+ m<äT¬s’q|ü⁄Œ&ÉT s√e÷+∫‘·eTe⁄‘·T+~. eTTK+ bÕ*b˛‘·T+~. X¯Øs¡+ ø±s¡D+>± eTìwæøÏ ø=ìï s¡ø±\ uÛÑj·÷\T ø£\T>∑T‘·÷ ñ+{≤sTT. n≥Te+{Ï y˚&Óø£ÿ&É+ e\¢ #ÓeT≥ |ü&ÉT‘·T+~. X¯Øs¡+ô|’ <ä<äT›s¡T¢ ekÕÔsTT. ø±s¡D≤\ e\¢ ø£*π> á uÛÑj·÷\T ø=+‘·eT+~ì yÓ+{≤&ç,y˚~Ûdü÷Ô ñ uÛÑj·T+ düeTj·T+˝À s¡ø£Ô+ m≈£îÿe |”&Éq+‘√ yÓT<ä&ÉT≈£î yÓfi¯ó‘·T+~. yÓT<ä&ÉT +{≤sTT. Ç≥Te+{Ï ns¡ú+ |üs¡Δ+ ˝Òì uÛÑj·÷\qT bò˛_Ûj·÷ n+{≤s¡T. |üì #˚j·T&ÜìøÏ m≈£îÿe ÄøÏ‡»Hé nedüs¡eTe⁄‘·T+~. n+<äTe\¢ bò˛_Ûj·÷\T eTìwæ˝À m+<äT≈£î ñ‘·ŒqïeTe⁄‘êsTT? nH˚ $wüj·T+ô|’ Ç+ø± ñ#êÃ¤«dü,ìXÊ«dü\ y˚>∑+ ô|s¡T>∑T‘·T+~. H√{À¢ ˝≤˝≤»\+ ñ‘·Œ‹ÔøÏ düeTÁ>∑yÓTÆq $C≤„q+ s¡÷bı+<ä˝Ò<äT. ø±ø£b˛‘˚ eTìwæøÏ >∑\ düT|üÔ ø±e\dæq s¡ø£Ô+ n+<äø£ H√s¡T m+&çb˛‘·T+~. #Ó’‘·Hêédüú(düuŸ ø±q¸dtHÓdt) Á|üy˚Tj·T+ á bò˛_Ûj·÷\ $wüj·T+˝À ñ ÄVü‰s¡+ Js¡í+ ø±e&ÜìøÏ ø±e\dæq s¡ø£Ô+ düs¡|òüsê ø±ø£ ø£&ÉT|ü⁄˝À ‹|æŒq≥T¢ +≥T+<äì e÷qdæø£ XÊgy˚‘·Ô\ qeTàø£+. ≈£î≥T+u≤ìøÏ dü+ã+~Û+∫q ˇø£ ne⁄‘·T+~. n<˚ $<Ûä+>± ø£fi¯fl≈£î ø±e\dæq s¡ø£Ô+ n+<äø£ ø£fi¯ófl $|ü‘·TÔ, ˇø£ dü+|òüT≥q, ˇø£ ô|<ä›s√>∑+, Äràj·TTì nø±\ eTè‘·Té⁄, ñ ‹s¡T>∑T‘êsTT. <√´>∑+ b˛e&É+ e+{Ï dü+<äsê“¤\T e÷qdæø£+>± bò˛_Ûj·÷\T dæús¡|ü&˚+<äT≈£î <√Vü≤<ä+ #˚kÕÔj·Tì XÊgy˚‘·Ô\T n+≥THêïs¡T. n+‘·s¡Z‘·+>±: Ç+‘·es¡≈£î $e]+∫q ãVæ≤s¡Z‘· ∫Vü‰ï\‘√bÕ≥T n+‘·s¡Z‘·+>± nH˚ø£ e÷s¡TŒ\T »s¡T>∑T‘êsTT. á e÷s¡TŒ\T ø±s¡D+>± s¡ø£Ô+ eTìwæì ˇø£ bò˛_Ûj·÷ ÄÁX¯sTT+∫+<ä+fÒ kÕ<Ûës¡D+>± Ä e´øÏÔ ∫ø£ÿã&ÉT‘·T+~. kÕe÷q´+>± s¡ø£Ô+ ∫ø£ÿã&É{≤ìøÏ 9 ìeTTcÕ\T J$‘·ø±\+ n~ n˝≤H˚ ñ+≥T+~. <ëìø£~ b˛<äT. eTìwæ ‘·q |ü&ÉT‘·T+~. u≤>± uÛÑj·÷ìøÏ >∑T¬s’q e´øÏÔ s¡ø£Ô+ 5 ìeTTcÕ\˝À #êø£#·ø£´+‘√ ø=ìï bò˛_Ûj·÷\≈£î ‘êqT u≤ìdüì Ç‘·s¡T\≈£î ‘Ó*j·T≈£î+&Ü >∑&É¶ø£&ÉT‘·T+~. n+fÒ s¡ø£Ô+ ∫ø£ÿ>± ñ+&É≥+ e\¢ |òüT˙uÛÑ$düTÔ+~. á eTdü\Tø√>∑\TZ‘ê&ÉT. Ç≥Te+{Ï eTqTwüß\T ‘·–q C≤Á>∑‘·Ô\T rdüT≈£î+{≤s¡T. ∫ø£ÿì s¡ø£Ô+ eTq X¯Øs¡ n+‘·sê“¤>±\˝ÀøÏ 45 øÏ˝À$÷≥s¡¢ ì&ç$ >∑\ ø=+‘·eT+~ $wüj·T+˝À ø=ìï s¡ø±\ bò˛_Ûj·÷\T m|ü⁄Œ&√ ˇø£|ü⁄Œ&ÉT ‘·eT s¡ø£ÔHêfi≤\≈£î düs¡|òüsê ø±e&ÜìøÏ >∑T+&Ó y˚>∑+ u≤>± ô|s¡T>∑T‘·T+~. Á|ü‘êbÕìï #·÷|ü⁄‘·÷H˚ ñ+{≤sTT. Ç≥Te+{Ï uÛÑj·T+ m|ü⁄Œ&√ ˇø£kÕ] ø£*–‘˚ <ëìì X¯Øs¡+ bò˛_Ûj·÷˝À yêdüÔe |ü]dæú‹ ‘Ó*dæHê ≈£L&Ü uÛÑj·T|ü&É‘ês¡T. eTìwæøÏ ‘·q ‘·≥Tºø√>∑\T>∑T‘·T+~. <äTs¡<äèwüº+ @$T≥+fÒ #ê˝≤eT+~ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ‘·eT uÛÑj·T+ ns¡Δ+˝Òì<äì ‘Ó*dæHê,@ s¡ø£+>± Ä<Ûës¡+ ˝Ò<äì ‘Ó*dæ≈£L&Ü |æ\¢*ï ∫qï‘·q+˝À n<äT|ü⁄˝À ô|≥º&ÜìøÏ uÛÑj·÷\T #ÓãT‘ês¡T. á uÛÑj·T|ü&É‘ê&ÉT. ªªbò˛_Ûj·÷μμ e\¢ e÷eT÷\T>± uÛÑj·T+ uÛÑj·÷\T Ä |æ\¢*ï J$‘ê+‘·+ yÓ+{≤&ÉT‘·÷H˚ ñ+{≤sTT. ô|’>± ô|<ä›sTTq y˚dæq|ü⁄Œ&ÉT »]π> XÊØs¡ø£, e÷qdæø£ e÷s¡TŒ\T eTìwæ˝À yê]˝À Ä‘·à$XÊ«dü+ ø°åDÏ+#˚ ñ+≥T+~. #√≥T #˚düT≈£î+{≤sTT. »qT´ ne\ø£åD≤\T: $T‹$÷]q uÛÑj·÷ìøÏ ø±s¡DyÓTÆq »qT´ ÁbÕ‹|ü~ø£qT |ü]XÀ<Ûä≈£î\T >∑T]Ô+#ês¡T. ;Û‘êeVü≤dæú‹˝À e÷qdæø£ düeT‘·÷\´+ dæ.$. düπs«X¯«s¡ X¯s¡à ø√˝ÀŒj˚Tyê]øÏ dü¬s’q ∫øÏ‘·‡qT n+~+#·&É+ Çø£eTT+<äT düT\uÛÑ+ yÓTTu…’˝Ÿ : 9866843982

uÛÑ

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

eTq~ s¡T‘·T|üeHê\ d”eT! p˝…’ e#˚Ãdæ+~ ø£<ë |æ\¢\÷, Çø£ ‘·s¡T#·÷ s¡T‘·T|üeHê\ >∑T]+∫ yês¡Ô\T $+≥÷H˚ ñ +{≤+, düø±˝≤ìøÏ e#êÃj·TH√, yÓTTK+ #êfÒXÊj·TH√... yê‘êes¡D XÊK qT+∫ düe÷#ês¡+ n+<äT‘·÷H˚ ñ+≥T+~. eTq <˚XÊìøÏ s¡T‘·T|üeHê\ uÛÑ÷$T (e÷q÷‡Hé ˝≤´+&é) nì ù|s¡T. s¡T‘·T|üeHê\T pHé / p˝…’ HÓ\˝À¢ esê¸\≈£î ø±s¡DyÓTÆ |ü+≥\≈£î m+‘·>±H√ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·T+{≤sTT. ñ‘·Ôsêq Væ≤e÷\j·÷\T, <äøÏåD≤q Væ≤+<ä÷eTVü‰ düeTTÁ<ä+, ‘·÷s¡TŒq ã+>±fi≤U≤‘·+, |ü&ÉeTs¡q nπs_j·÷ düeTTÁ<ä+ ñ+&É≥+ uÛÖ>√[ø£+>± eTq <˚X¯ Á|ü‘˚´ø£‘·. <ëìe˝Ò¢ <˚X¯+˝À ÁbÕ+‘ê\qT, ø±˝≤\qT ã{Ïº ñc˛ºÁ>∑‘·˝À¢ ôV≤#·TÃ‘·>∑TZ\T+{≤sTT. nsTT‘˚, düeTTÁ<ä|ü⁄ ˙{Ï ñc˛ºÁ>∑‘· <˚X¯ ñc˛ºÁ>∑‘·‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü m|ü⁄Œ&É÷ ˇπø s¡ø£+>± ñ+≥T+~. eT+&ÉTy˚dü$˝À #ê˝≤ ÁbÕ+‘ê˝À¢ ñc˛ºÁ>∑‘· 40 qT+&ç 45 &çÁ^\ ôd+{ÏÁπ>&é es¡≈£î ñ+≥T+~. Ç≥Te+{Ï düeTj·T+˝À ˙{Ï ñ |ü]‘·\+ qT+&ç #·\¢{Ï, ‘·&ç>±\T\T dü+yêVü≤q Á|üyêVü≤+ Á|üÁøÏj·T <ë«sê πøs¡fi¯ sêh+ #˚], nø£ÿ&É qT+&ç HÓeTà~>± eTVü‰sêh >∑T+&Ü Væ≤e÷\j·÷\ es¡≈£î |üj·TìkÕÔsTT. düeTTÁ<ä >±\T\ ô|’ uÛÑ÷$T y˚&ç Á|üuÛ≤e+ |ü&É≥+ e\¢ esê¸\T |ü&É‘êsTT. á esê¸\H˚ HÓ’s¡T‹ s¡T‘·T|üeHê\T n+{≤s¡T. ‘·÷s¡TŒ yÓ’|ü⁄ ã+>±fi≤ U≤‘·+ qT+∫ s¡T‘·T|üeHê\T ñ‘·Ôs¡ ~≈£îÿ>± Á|üj·÷DÏkÕÔsTT. Bì e\¢ p˝…’ HÓ\˝À eTq≈£î esê¸\T ≈£îs¡TkÕÔsTT. M{Ïì áXÊq´ s¡T‘·T|üeHê\T n+{≤s¡T. s¡T‘·T|üeHê\qT eTT+<äT>± ‘Ó\TdüTø√e&ÜìøÏ yÓ<äsY bò˛sY ø±´dæº+>¥ &çbÕsYº yÓT+{Ÿ, H˚wüq˝Ÿ ]yÓ÷{Ÿ ôdì‡+>¥ @»˙‡ nVü≤]ïX¯\T |üì#˚düTÔ+{≤sTT.

∫Hêï] ª∫Á‘·+μ

<ë] ø£qTø√ÿ+&ç

yÓ’.lj·T 8e ‘·s¡>∑‹, l #ÛÓ’‘·q´ f…ø√ïdü÷ÿ˝Ÿ, mdt.mHé.|ü⁄s¡+ Áu≤+#Y, $»j·Tyê&É. ∫Hêïs¡T\ ô|sTT+{Ï+>¥‡qT apchiefeditor@gmail.com≈£î á yÓTsTT˝Ÿ #˚ùdÔ Á|ü#·T]kÕÔ+.

s¡+>∑T\T y˚j·T+&ç

#·Tø£ÿ\T ø£\|ü+&ç 58

p˝…’ 2018

e´øÏÔ‘·«+

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° $»j·T+ m˝≤ \_ÛdüTÔ+~?

q düe÷»+˝À Hê>∑]ø£‘· Ä$wüÿè‘·+ ø±q|ü⁄Œ&ÉT, n≥M ÁbÕ+‘·+˝À »+‘·T düeT÷Vü‰\‘√ ø£\>∑\dæ Jeq+ kÕ–düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT, ÄHê{Ï Ä~e÷qe⁄\ Ä˝À#·q\T m˝≤ ñ+&˚$? ‘·eTπø ñ|üÁ<äe+ m<äTs¡T ø±≈£L&É<äT. ‘·eT Äø£* rs¡TÃ≈£îH˚ ÄVü‰s¡+ dæ qs¡dæ+Vü‰sêe⁄ \_Û+#ê*. ‘·eT J$‘êìøÏ ø£˙dü s¡ø£åD düeT≈£Lsê*. Ç<ä+‘ê \ø£å\, y˚\ dü+e‘·‡sê\ ÁøÏ‘·+ Hê{Ï |ü]dæú‹. ø±˙ ÄX¯Ãs¡´ø£s¡+>±, es¡Ôe÷q eTH√yÓ’C≤„ìø£ düe÷»+˝À ≈£L&Ü n‘·´~Ûø£ XÊ‘·+ eT+~ Ç<˚ ø√e˝À $X‚¢wü≈£î\T Ä˝À∫düTÔHêïs¡T. ‘·eT J$‘êìøÏ ˇø£ uÛÑÁ<ä‘· ø±yê*. ‘·eT nedüsê\≈£î dü]|ü&Ü Ä<ëj·T+ \_Û+#ê*. ‘·eT J$‘·+ düeTdü´\T ˝Ò≈£î+&Ü Á|üXÊ+‘·+>± >∑&Éyê*. m≥Te+{Ï $|ü‘·TÔ\T, ñ|üÁ<äyê\T m<äTs¡Tø±≈£î+&Ü ‘·eTqT ‘êeTT s¡øÏå+#·Tø√>∑\>±*. Ç+<äT˝À ‘·ù|ŒeTT+<äì n+<äs¡÷ Á|ü•ï+#·uÀ‘ês¡T. ‘êeT+‘ê Ç˝≤π> Ä˝À∫kÕÔeTì #Ó|üŒuÀ‘ês¡T. e÷qe Hê>∑]ø£‘· ñ#·Ã¤ dæú‹øÏ #˚s¡T≈£î+≥Tqï düeTj·÷q e´≈£îÔ\T e´≈£îÔ\T>± $T>∑\≈£î+&Ü, Ms¡+<ä]‘√ ˇø£ ã\yÓTÆq düe÷»+ ì]à‘·yÓTÆq y˚fi¯, Á|ü‹ ˇø£ÿ] J$‘·|ü⁄ s¡÷|ü⁄πsK\T düeT÷\+>± |ü]es¡Ôq≈£î ˝Àqj·÷´sTT. Á|ü‹ e´øÏÔ Á|ü‹ ≈£î≥T+ã+ ‘·eT nedüsê\T rs¡TÃø√e&ÜìøÏ e÷Á‘·y˚T ‘·eT J$‘êìï yÓ∫Ã+#˚ X¯ø£+ eTT–dæb˛sTT+~. ‘√{Ïyê] nedüsê\T rs¡Ã&ÜìøÏ, yê] yê] J$‘ê\qT yÓTs¡T>∑T |üs¡#·&ÜìøÏ Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ ìs¡+‘·s¡+ ÁX¯$TdüTÔHêïs¡T. Ä<ÛäTìø£ eTq |ü]D≤eT Áø£e÷ìøÏ, Hê>∑]ø£‘· $ø±kÕìøÏ, Ç‘·s¡T\ ø√dü+ bÕ≥T |ü&É≥y˚T ˇø£ |üsê´j·T |ü<ä+>± s¡÷bı+~+~. ˇø£ ¬s’‘·T Äs¡T>±\+ ø£wüº|ü&ç ÄVü‰s¡<ÛëHê´\T |ü+&çkÕÔ&ÉT. |üfi¯ófl, ≈£Ls¡>±j·T\T |ü+&çkÕÔ&ÉT. Çe˙ï ‘·q ≈£î≥T+ã nedüsê\T rs¡TÃø√e&É+ ø√dü+ ø±<äT. ‘√{Ï düe÷»|ü⁄ nedüsê\T rs¡Ã&ÜìøÏ. n˝≤π> ˇø£ ¨≥˝Ÿ kÕú|æ+∫q e´øÏÔ s¡ø£s¡ø±\ ‹qTã+&Üsê\qT ‘·j·÷s¡T#˚ùd~ Ç‘·s¡T\ ø√düy˚T ‘·|üŒ ‘·q ø√dü+ ø±<äT. ˇø£ bÕsƒ¡XÊ\ q&çù| e´øÏÔ Ç‘·s¡ |æ\¢\ ø√düy˚T ‘·|üŒ ‘·q |æ\¢\ ø√dü+ ø±<äT. ˇø£ s¡yêD≤ yêVü≤Hêìï q&çù| e´øÏÔ ‘êqT ˇø£#√≥ qT+&ç eTs√ #√{ÏøÏ yÓfi¯¢&ÜìøÏ ø±<äT. ‘√{Ï Á|ü»\qT ˇø£ #√≥T qT+&ç eTs√ #√≥TøÏ rdüT≈£îyÓfi¯¢&ÜìøÏ. ˇø£‘·qT yÓ’<ä´+ H˚s¡TÃ≈£î+≥T+~ ‘·q ø√dü+ ø±<äT.

p˝…’ 2018

Ç‘·s¡T\ ø√dü+. ˇø£ ø±]à≈£î&ÉT bòÕ´ø£ºØ˝À |üì#˚ùd~ s¡ø£s¡ø±\ edüTÔe⁄\ ñ‘·Œ‹Ô˝À uÛ≤>∑kÕ«eTT\j˚T´~ πøe\+ Ç‘·s¡T\ ø√düy˚T! Ä<ÛäTìø£ Hê>∑]ø£ düe÷C≤ìï q&ç|æ+#˚ n‹ ø°\ø£ dü÷Á‘êìï, n‘·´~Ûø£ XÊ‘·+ eT+~ düe´+>± ne>∑‘·+ #˚düTø√s¡T. n+<äTπø πøe\+ ‘·eT nedüsê\T, ‘·eT n_Û˝≤wü\T rs¡TÃø√e&É+ ø√düy˚T eT<∏äq |ü&ÉT‘·T+{≤s¡T. ‘·eT düeTj·÷ìï n+‘·{Ï˙ ‘·eT dæú‹>∑‘·T\T yÓTs¡T>∑T|ü]#ês¡qTø√e&É+ ø√düy˚T eT<∏äq|ü&ÉT‘·÷,‘êeTT Ä•+∫q |òü*‘êìï bı+<ä˝Òø£b˛‘·T+{≤s¡T. n+‘˚ø±<äT ‘·eT kÕ«s¡ú Á|üjÓ÷»Hê\ >∑T]+#˚ ìs¡+‘·s¡+ ‘·|üq #Ó+<˚yês¡T. Ç‘·s¡T\ nedüsê\qT düe´+>± >∑T]Ô+#·˝Òs¡T. ‘·eT Á|ü‹uÛ≤ kÕeTsêú´\qT Ç‘·s¡T\ nedüsê\T, Äø±+ø£å\T rπsÃ˝≤ m˝≤ r]Ã~<äT›ø√yê\ì Ä˝À∫+#·s¡T. |òü*‘·+>± ‘·eT J$‘·+˝À @+ #˚j·TuÀsTTHê yÓ’|òü˝≤´˝Ò m<äTs¡e⁄‘·THêïj·Tì yêb˛‘·T+{≤s¡T. »+‘·T<äX¯˝À ñqï|ü⁄Œ&ÉT ‘·eT d”«j·T nedüsê\T ‘·|üŒ eTπs n+X¯+ |ü{Ïº+#·Tø√ì Ø‹˝À, á s√E˝À¢ Ä˝À∫+#·&É+, n+<äTø£qT>∑TDyÓTÆq Jeq $<ÛëHêìï m+#·Tø√e&É+ kÕ<Ûä´+ ø±<äT. Ç‘·s¡T\ J$‘ê\qT yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&ÜìøÏ ìs¡+‘·s¡+ ø£èwæ #˚dæqyêπs #·]Á‘·˝À $T>∑\‘ês¡T. n˝≤π> Ç‘·s¡T\ nedüsê\‘√ ‘·eT JeHêìï nqTdü+<Ûëq+ #˚dæqyêπs, ‘·eT ‘·eT J$‘ê˝À¢ sêDÏ+#·>∑\T>∑T‘ês¡T. es¡Ôe÷q düe÷»+˝À me]øÏ m˝≤ $»j·÷\T düeT≈£Ls¡T‘·THêïsTT? Á|ü»\ Ä<äs¡D me]øÏ m˝≤ \_ÛdüTÔ+~? n‹ HêD´yÓTÆq edüTÔe⁄\qT düs¡düyÓTÆq <Ûäs¡≈£î ø=qT>√\T<ës¡T\≈£î n+~+#˚ yê´bÕ]øÏ düT\uÛÑ+>± Á|ü»\ Ä<äs¡D \_ÛdüTÔ+~. $<ë´s¡Tú\ C≤„q dü+|ü<äqT düT\uÛÑyÓTÆq, düeTÁ>∑yÓTÆq Ø‹˝À ô|+bı+~+#˚ n<Ûë´|ü≈£îìøÏ n+<ä] eTqïq\T \_ÛkÕÔsTT. ‘·eT eè‹Ô˝À, yê´bÕs¡+˝À ‘·eT ÁX¯eTqT ‘·–Z+∫, ‘·eT |üìì düT\uÛÑ‘·s¡+ #˚ùd |ü]ø£sêìï me¬s’Hê me¬s’Hê s¡÷bı+~+∫‘˚, <ëìì kÕ«>∑‹+#·ì yês¡T ñ+&És¡T. $$<Ûä s¡+>±˝À¢ #√≥T #˚düT≈£î+≥Tqï Á|ü>∑‹ì y˚>∑e+‘·+ #˚ùdyê]ì düVü≤»+>±H˚ $»j·T+ e]düTÔ+~. n˝≤π> ‘·eT J$‘ê\qT eT]+‘· kÂø£s¡´e+‘·+, Äq+<ä|üP]‘·+, düTK<ëj·Tø£+ #˚ùd Á|ü‹ Ä˝À#·qqT Á|ü»\T Ä<ä]kÕÔs¡T. n≈£îÿq #˚s¡TÃ≈£î+≥THêïs¡T. me]‘√ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü ˇ+≥]>± J$+#˚ e´øÏÔøÏ m≥Te+{Ï yÓ’|òü\´+ m<äTs¡T ø±<äT. n˝≤π> m≥Te+{Ï $»j·T+ #˚≈£Ls¡<äT. yÓ’|òü˝≤´\T, $»j·÷\T düe÷» Jeq+˝À uÛ≤>∑+. n+‘˚ø±<äT $»j·T+ ‘·eT+‘·≥ ‘êeTT bı+<˚~ ø±<äT. Ç‘·s¡T\+<äs¡÷ ø£*dæ n+~+#˚~. Ç‘·s¡T\T ‘·eT≈£î eTT≈£Lÿ eTTK+ ‘Ó*j·Tì e´øÏÔøÏ $»j·÷ìï m+<äT≈£î n+~kÕÔs¡T. n‘·qT #˚dæq, ˝Òø£ #˚düTÔqï |üì ‘·eT≈£î Á|üjÓ÷»q<ëj·Tø£+>± ñ+~. >∑qTø£! eT¬ses¡÷ $uÛÒ~+#·&ÜìøÏ M˝Ò¢ì á Jeq yêdüÔyêìï düe´+>± ne>∑‘·+ #˚düTø√>∑*–q yê¬se«]ø° $»j·T+ m˝≤ \_ÛdüTÔ+<äH˚ ˇø£ kÕ<Ûës¡DyÓTÆq $wüj·T+ n+‘·T ‘Ó*j·Tì ÁãVü≤à |ü<ës¡ú+˝≤ $T>∑\<äT. á ø£˙dü Jeq dü÷Á‘êìï dü]>±Z ne>∑‘·+ #˚düTø=+fÒ, Á|ü‹ ˇø£ÿ]ø° ‘·eT ‘·eT J$‘ê˝À¢ ‘·|üŒìdü]>± $»j·T+ \_Û+∫ rs¡T‘·T+~. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

ø£ì|æ+#·ì yês¡dü‘·«dü+|ü<ä |ü⁄Hêï ø£èwüíeT÷]Ô 7680950863

$<ë´edüTÔe⁄\T

eTT

+<äT>± e÷+#ê\ <ä>∑Zs¡ø±? ø±¬s+|üP&ç j·TT<ëΔìø±? ˝Ò<ë eT¬sø£ÿ&ç¬ø’HêHê? nì eT÷&ÉT e÷sêZ\ >∑T]+∫ u≤\TìøÏ e∫Ãq dü+<˚Vü≤+ ‘·eTTàfi¯¢+<ä]øÏ #ÓãT‘ê&ÉT ø£<ë. eTT+<äT>± y˚X¯´ <ä>∑Zs¡≈£î, ‘·s¡Tyê‘· e÷+#ê\ <ä>∑Zs¡≈£î yÓfi≤›+ nì nqb˛‘·T dü\Vü‰ Ç#êÃ&ÉT. u≤\T&ÉT _>∑Zs¡>± qe⁄«‘ê&ÉT. ªz ‘·eTTà&Ü <˚e`Áu≤Vü≤àD≤, nqb˛‘·T, eTT+<äT>± düu≤“sTT <ä>∑Zs¡≈£î qTe⁄« yÓ[fl düu≤“sTT‘√ eTq Ä˝À#·q\T #Ó|ü⁄Œμ n+{≤&ÉT! <˚e`Áu≤Vü≤àDT&ÉT düu≤“sTT Ç+{ÏøÏ yÓfi¯‘ê&ÉT. n|üŒ{Ïπø á düe÷#ês¡+ nø£ÿ&çøÏ #˚s¡T‘·T+~. düu≤“sTT nqT≈£î+≥T+~ ªz áX¯«sê! |üs¡y˚TX¯«sê! »>∑BX¯«sê!Vü≤s¡`Vü≤sê! kÕ+ã•e! u≤\T&ÉT H˚qT ùdïVæ≤‘·T\+. u≤\T&ÉT ø±¬s+|üP&ç Á|üj·÷D+˝À ñHêï&ÉT. n‘·&ÉT e∫Ã qqTï ‘√&ÉT s¡eTà+{≤&ÉT. H˚qT yÓfi≤¢*‡ edüTÔ+~. j·TT<ëΔìøÏ yÓfi¯¢≥y˚T ø±˙ sêe≥+ ñ+&É<äT ø£<ë. j·TT<ëΔìøÏ yÓfi‚fl u≤\#·+Á<äT&ÉT Hê≈£î <äπøÿHê! nì <˚e⁄&çì ‘·\T#·T≈£î+≥T+~. düu≤“sTT ˇø£ |ü<∏äø£+ y˚düTÔ+~. ñ*¢bÕj·T\qT ‘·s¡T>∑T‘·T+~. |ü≥Tº>∑T&É¶≈£î s¡T<äT›‘·T+~. ‘·\≈£î #·T≥Tº≈£î+≥T+~. ∫s¡T>∑TbÕ‘·\ Ns¡qT ø£&ÉT‘·T+~. ì|ü⁄Œ\ ≈£î+|ü{Ïì rdüTø=ì ô|’ n+‘·düTÔ˝ÀøÏ yÓ[fl |ü&ÉπødüTÔ+~. ùde≈£îsêfi¯¢qT |æ*∫ nqb˛‘·T‘√ Ç˝≤ nqeT+≥T+~. ªu≤yê >∑TDXÊ* Áu≤Vü≤àDT&Ü, eT÷&ÉT s√E\ qT+∫ e÷ nø£ÿ ‘·\H=|æŒ‘√ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·T+~. ÄyÓT≈£î y˚TeTT Wwü<Ûë\T Ç#êÃ+. nsTTHê >∑TD+ #·÷|æ+#·˝Ò<äT. eT+≥\T`b˛≥T ô|s¡T>∑T‘·÷H˚ ñHêïsTT. ÄyÓT ãj·T≥≈£î sêe≥+˝Ò<äT. mes¡Hêï e∫ÃHê ø£\e&É+˝Ò<äTμ. nì #Ó|üŒeT+≥T+~ düu≤“sTT. Ä e÷≥˝Ò e˝…¢y˚kÕÔs¡T ùd$ø£\T. nqb˛‘·T n+{≤&ÉT. ªz |ü]#ê]ø£˝≤¢sê! u≤\T&ÉT @ $<Ûä+>± ø±¬s+|üP&ç yÓfi¯ó‘·THêï&√ ‘Ó\TdüTHê? u≤\T&ÉT Ç~e]ø£{Ï u≤\T&ÉT ø±<äT. n‘·&ÉT ~«>∑TD°ø£è‘· n+<ä+‘√ ñHêï&ÉT. neT÷\ýÓTÆq s¡‘êïuÛÑs¡D≤\qT, $\TyÓ’q <äTdüTÔ\qT <Ûä]+∫ ñHêï&ÉT. á e÷≥\T düu≤“sTT‘√ #Ó|üŒ+&çμ! nì ùd$≈£î\‘√ #Ó|æŒq nqb˛‘·T u≤\T&ç <ä>∑Zs¡øÏ yÓfi¯‘ê&ÉT. ªÇ~ düu≤“sTT rs¡T! |ü\¢øÏ n~Ûs√Væ≤+#·T ! eTq+ ãj·T\T<˚s¡<ë+μ n+{≤&ÉT. uÛ≤s¡´ e÷+#ê\ Ç+{ÏøÏ yÓfi≤¢\ì u≤\T&ÉT rsêàì+#·T≈£î+{≤&ÉT. düu≤“sTT ‘·*¢ u§\¢kÕì. u≤\#·+Á<äT&ÉT s¡‘êïuÛÑs¡D≤\ <äTdüTÔ\T <Ûä]+#ê&Éì ‘Ó\TdüTø=ì ≈£L‘·T]‘√ Ç˝≤ n+≥T+~. ªH˚qT ej·TdüT˝À ñqï s√E˝À¢ #·|òüŒ¤Hêïs¡T <˚XÊ\ n+fÒ @uÛ…’j·÷s¡T <˚XÊ\ sêE\T Hê ø=+>∑T |ü≥Tºø=ì ‹]π>yês¡T, Hê n+<ëìøÏ <ëdüT˝…’ .... ªz u§\¢kÕ˙, ˙πø~ ø±yê\+fÒ n<ä&ÉT>∑T, Ç#˚ÃkÕÔ+μ nH˚yêfi¯ó¢. ‘Ó*$>± eéVü≤]+#·&É+ e\¢H˚ @&ÉT yêsê\ q>∑\T düeT≈£Ls¡TÃ≈£îHêïqT. z düu≤“sTT! z ≈£L‘·Tsê, <Ûäqe+‘·T&Ó’q u≤\T&ç #˚sTT |ü≥Tºø=ì qTy˚«$T u≤e⁄≈£îHêïyé. kÕïq+ #˚sTT. #·ø£ÿ>± n\+ø£s¡D #˚düTø√. u≤\T&çì H˚qT rdüTø=ì ekÕÔqT. bı+<äe\dæq$ Ç|ü⁄Œ&Ó’Hê bı+<äT, n‘·&ÉT b˛ø£eTT+<˚μ n+≥T+~! u§\¢kÕìøÏ ˇø£ ùdïVæ≤‘·T+&˚yê&ÉT. yê´bÕ]è&û¶ yê´bÕØ. ù|s¡T 60

|ü˝≤ï{Ï >±<Ûä

düu≤“sTT‘√ dü˝≤¢|ü+ b˛*XË{Ïº. n‘·&ç <ä>∑Z]øÏ yÓ[fl q\¢ $T]j·÷\qT rdüT≈£î+~. #·+<äq+‘√ ø£*|æ q÷]+~. Ä ˝Ò|üHêìï ns¡#˚‹˝ÀøÏ s¡T<äT›≈£î+~. u≤\#·+Á<äT&ÉT |ü\¢øÏ <ä>∑Z]øÏ yÓ[¢+~. ªHê ≈£L‘·Ts¡T düu≤“sTTøÏ u≤>√˝Òq|ü⁄Œ&ÉT #·÷&É≈£î+&Ü yÓfi¯ó‘·THêïe⁄. ‘·>∑THê?μ n+~. #·+<äq+`$T]j·÷\T s¡T~›q ns¡#˚‘·T\qT ‘·q ø£fi¯¢ô|’ ô|≥Tºø√e&É+‘√ u§\¢kÕìøÏ ø£˙ïfi¯ó¢ »\»˝≤ sê˝≤sTT. uÛ≤s¡´, e÷+#ê\ Ç+{ÏøÏ yÓfi≤›+ nqT≈£îqï u≤\T&ÉT : ª|ü<ä, |ü<ä eTq+ düu≤“sTT Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fl*,μ nHêï&ÉT ‘·eTTàfi¯¢‘√. Mfi¯ófl yÓfi‚fldü]øÏ y˚X¯´ düu≤“sTT y=j·T\T >=*ù|˝≤ eTTkÕÔu…’ ñ+~. m<äTπs– u≤\T&çøÏ ≈£î&ç #˚sTT n+~+∫+~. X¯è+>±s¡+>± r]Ã~~›q fÒ≈£î |ü+~] eT+#·+ <ä>∑Zs¡≈£î rdüT¬ø[¢+~. |üs¡T|ü⁄\ô|’ |ü≥TºeÅkÕÔ\T, yÓT‘·Ôì ‘·\>∑&É\T, Vü≤+dü‘·÷*ø£\‘√ ≈£L]Ãq eTT‘ê´\ |ü+~] eT+#·+. ø±\T ø±\T$÷<ä, #˚sTT #˚sTT$÷<ä #˚sêsTT. ‘ê+ã÷\+ ø=dü] ø=dü] n+~+∫+~. ‘·qT q$T* ÄyÓT n<Ûäsê\≈£î n+~+#ê&ÉT u≤\T&ÉT. n<ë›˝À¢ Ä |ü+&çq ms¡T|ü⁄<äq+ #·÷düT≈£îHêïs¡T. H√s¡T ‘Ós¡∫ ô|<äe⁄\‘√ u≤\T&ç Hê\Tø£qT düŒ]Ù+∫+~. Ç<ä›s¡÷ qe⁄«≈£îHêïs¡T. Çø£ÿ&É Ç<ä›s¡÷ Ç{≤¢ ñHêïs¡T. e÷+#ê\ ‘·q Ç+{Ï y˚T&É\$÷<ä u≤\T&ç ø√dü+ m<äTs¡T #·÷dü÷Ô ñ+~. |ü]o\q>±! @yÓTÆ ñ+≥T+~. ìqï e÷ n‘=Ô∫Ã+~. ‘·q uÛÑs¡Ô Çyê«fi¯¢ ekÕÔ&Éì #Ó|æŒ+~. |ü>∑\+‘ê m<äTs¡T#·÷dü÷Ô >∑&çbÕqT. sê˝Ò<äT. u≤\T&ÉT düu≤“sTT Ç+{ÏøÏ yÓ[fl ñ+{≤&ÉT, nqT≈£î+~ e÷+#ê\. e÷+#ê\≈£î ◊<äT ô|+|ü⁄&ÉT ∫\ø£\THêïsTT. Vü≤]Á|æj·T, Á<Í|ü~, dü]‘·, ‘ês¡, eT+&√~wüº. ªVü≤]Á|æj·T`Á<Í|ü~˝≤¢sê, $÷ u≤e düu≤“sTT Ç+{ÏøÏ yÓfi≤fl&ÉT. nø£ÿ&çøÏ yÓ[fl yês¡T @+ #˚düTÔHêïs√ #·÷dæ s¡+&çμ nqï~. ∫\Tø£\T düu≤“sTT Ç+{Ï¬øfi≤ÔsTT. @+ »s¡T>∑T‘·T+<√ >∑eTìdüTÔHêïsTT. ˇø£] ‘=&É\ô|’ ˇø£s¡T #˚‘·T\T y˚düTø=ì $ÁXÊ+‹>± ñHêïs¡T. ‘ê+ã÷\+ qeTT\T‘·THêïs¡T. eT<Ûä´˝À n<ä›+ #·÷dü÷Ô ˇø£]H=ø£s¡T #·÷düT≈£î+≥÷ qe⁄«≈£î+≥THêïs¡T. |ü≈£åî\T m–] e÷+#ê\ <ä>∑Zs¡ yê˝≤sTT. #·÷dæ+~ #·÷dæq≥T¢ |üPdü>∑T#êÃsTT. e÷+#ê\ $X¯«Áu≤Vü≤àDT&çì |æ*∫+~. ndü\Tdædü\T ã+>±s¡+ Çdü÷Ô ¬s+&ÉT Á|ü‹eT\T #˚j·TeT+≥T+~. ˇø£{Ï u≤\T&ç b˛*ø£\‘√, eTs=ø£{Ï düu≤“sTT b˛*ø£\‘√. Ä sêÁ‹ u≤\T&ÉT düu≤“sTT‘√ >∑&ÉT|ü⁄‘·÷ ñ+&çb˛j·÷&ÉT. ‘·q <äTdüTÔ\T, ÄuÛÑs¡D≤\T düu≤“sTTøÏ Ç#˚ÃXÊ&ÉT. eTDÏe÷DÏø±´\T, eÁ» yÓ’&É÷sê´\T ñqïe˙ï Ç#˚ÃXÊ&ÉT. Ä Ç+{Ï qT+∫ ãj·T≥|ü&˚dü]øÏ |üfi¯fl˙ï ø√dæq e÷$T&ç #Ó≥Tº˝≤ ñHêï&ÉT u≤\T&ÉT! ø√s¡\T ˝Òì bÕeTT˝≤ ñHêï&ÉT u≤\T&ÉT! C§qï\T q\∫q ø£+øÏ˝≤ ñHêï&ÉT u≤\T&ÉT. n‘·&ç ‘·\bÕ>± #Ó~]b˛sTT+~. ªz ‘·eTTà&Ü <˚e`Áu≤Vü≤àD≤, nqb˛‘·TsêE, e÷ e÷eT ù|]˙&ÉT ˙≈£î >∑Ts¡TÔHêï&ÉT ø£<ë. eTq+<ä]ì ô|+∫ ô|<ä› #˚XÊ&ÉT. yêfi¯¢ Ç+{ÏøÏ yÓ[fl <äTdüTÔ\T`ÄuÛÑs¡D≤\T Çe«eTHêïqì #Ó|æŒ rdüT≈£îsê,μμ nHêï&ÉT. v

p˝…’ 2018

$H√<é KHêï≈£î ÁãVü≤às¡<∏ä+ |òüT+≥kÕ\ e÷≥

u≤>± q{Ï+#˚yês¡T, u≤>± bÕ&˚yês¡T ‘Ó\T>∑T˝À #ê˝≤eT+~ ñ+&É>± ªbıs¡T–+{Ï |ü⁄\¢≈£Ls¡ s¡T∫μ nqï≥T¢ |üs¡uÛ≤cÕ q{°q≥T\qT,>±j·T˙ >±j·T≈£î\≈£î ‘Ó\T>∑T ∫Á‘·d”eT m≈£îÿe>± Áb˛‘·‡Væ≤+#·&É+ Ç|ü⁄Œ&ÉT $yê<ëdüŒ<ä $wüj·TyÓTÆ+~. ìC≤ìøÏ á düeTdü´ m|üŒ{ÏqT+#√ ñ+~. >±j·T≈£î\ $wüj·÷ìø=ùdÔ eT\j·÷∞ >±j·T˙ eTDT\T |æ.©\, ∫Á‘· e+{Ïyês¡T, ‘·$Tfi¯+ qT+∫ yêD° »j·Tsê+, m˝Ÿ.ÄsY.áX¯«], á ‘·s¡+˝À nsTT‘˚ e÷\‹, ÁX‚j·÷ |òüTÀwü˝Ÿ, ñ~‘Y Hêsêj·TDY, ø±]Ôø˘, X¯+ø£sY eTVü≤<˚eHé yês¡T ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ düT|ü]∫‘·T\T. n˝≤π> eTq ‘Ó\T>∑Tyês¡T |æ.düTo\, mdt.C≤qøÏ, mdt.|æ u≤\T, |æ._ lìyêdt, @.m+ sêC≤ e+{Ïyês¡T Ç‘·s¡ uÛ≤wü\ yê] Ä<äs¡DqT #·÷s¡>=Hêïs¡T. ªø£fi¯≈£î uÛ≤cÕuÛÒ<ä+ @$T{Ï? ªmes¡T @ ÁbÕ+‘·+ qT+∫ e∫ÃHê m+<äT≈£î nuÛÑ´+‘·s¡+ #ÓbÕŒ*? nì ø=+<äs¡+{≤s¡T. n<˚$Tø±<äT ˝Àø£˝Ÿ {≤˝…+{Ÿì Áb˛‘·‡Væ≤+∫, eTqy˚T yêfi¯flqT ô|’øÏ rdüT≈£îsêø£b˛‘˚ yê]øÏ uÛÑ$wü´‘·TÔ ñ+&É<äT ø£<ëμ nì eT]ø=+<äs¡T yê~dü÷Ô ñ+{≤s¡T. ˇø£ dü+<äs¡“¤+˝À Á|üdæ<äú >±j·T≈£î\T |òüT+≥kÕ\ >±]øÏ á düeTdü´ m<äT¬s’+~. n|üŒ{À¢ nøÏÿH˚ì q{Ï+∫q ª<˚e<ëdüTμ ∫Á‘êìøÏ ‘Ó\T>∑T˝ÀqT, ‘·$Tfi¯+˝Àq÷ |òüT+≥kÕ\ >±πs V”≤s√ bÕ≥\˙ï bÕ&Üs¡T. n$ dü÷|üsY Væ≤{Ÿ nj·÷´sTT. Ä s√E˝À¢ ‘·$Tfi¯ dæìe÷˝À¢ kÂ+<äsY sê»Hé >±s¡T ã&ç¶+>¥ dæ+>∑sY>± edüTÔHêïs¡T. ˇø£kÕ] |òüT+≥kÕ\, {Ï.m+ kÂ+<äsY sê»Hé ˇπø y˚~ø£ô|’ ø£\TdüTø√e\dæ e∫Ã+~. n|ü⁄Œ&ÉT {ÏmyéTmdt ` |òüT+≥kÕ\qT yÓT#·TÃ≈£î+≥÷H˚ ªª$÷s¡T ø±˙ ‘·$Tfi¯+˝ÀøÏ eùdÔ Çø£ e÷˝≤+{Ï yêfi¯fl |üì nsTTb˛sTTqfÒ¢μμ nì qe⁄«‘·÷H˚ nHêïs¡T. Ä e÷≥\T düTìï‘· Vü≤è<äj·TT˝…’q |òüT+≥kÕ\˝À ø£˝À¢˝≤ìï πsbÕsTT. Ä e÷≥˝À¢ ª$÷s¡T e÷ bı≥º ø=≥ºuÀ‘·THêïs¡Tμ nH˚ uÛ≤e+ ñqï≥T¢ Äj·Tq≈£î nì|æ+∫+~. n+‘˚ n|üŒ{ÏqT+∫ Äj·Tq me¬s+‘· ˇ‹Ô&ç rdüTø=∫ÃHê ªH˚qT ‘Ó\T>∑Tπø |ü]$T‘·+μnH˚ yês¡T. Ç‘·s¡ uÛ≤wü˝À¢ bÕ≥ bÕ&É{≤ìøÏ Çwüº|ü&É˝Ò<äT. ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝Àì ø=+<äs¡T |òüT+≥kÕ\ ne÷j·T≈£î&Éì ˝Öø£´+ ‘Ó*j·Tìyê&Éì nHêï, |òüT+≥kÕ\ >±s¡T yêfi¯fl e÷≥\T |ü{Ïº+#·Tø√≈£î+&Ü, Ç‘·s¡ uÛ≤cÕ ∫Á‘ê\ yê]øÏ <ä÷s¡+>±H˚ ñ+&çb˛j·÷s¡T.

p˝…’ 2018

πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ Ç{°e˝Ò Á|ü‹cÕº‘·àø£ ªbòÕ˝Òÿμ nyês¡T¶qT Á|üdæ<ä› Væ≤+~ q≥T&ÉT ø°.X‚. $H√<é KHêï≈£î Á|üø£{Ï+∫, <ëìï Äj·Tq ≈£î≥T+ãdüuÛÑT´\≈£î n+<äCÒdæ+~` $yê<ëdüŒ<ä+>± »]–q Ä nyês¡T¶\ ãVüAø£s¡D düuÛÑ˝À! á dü+<äs¡“¤+>± $H√<é KHêï ∫Á‘·s¡+>∑ Á|üy˚X¯+ >∑T]+∫ >∑Ts¡TÔ #˚düTø√e&É+ düeTT∫‘·+. dæ˙s¡+>∑+˝ÀøÏ sêø£eTT+<äT $H√<é KHêï≈£î q≥q $÷<ä m˝≤+{Ï ÄdüøÏÔ ñ+&˚~ ø±<äT. _.ø±+ bÕôd’q ‘·s¡Tyê‘· Äj·Tq nøö+f…+{Ÿ ñ<√´>∑+ ø√dü+ dæìe÷ ø£+ô|˙\ #·T≥÷º ‹]π>yês¡T. Ä Áø£eT+˝À ˇø£ s√E Äj·Tq Á|üU≤´‘· q≥T&ÉT, ìsêà‘· düT˙˝Ÿ <ä‘YqT ≈£L&Ü ø£\TdüTø=ì ñ<√´>∑+ n&ç>±&ÉT. Äj·Tq $H√<é KHêïqT m>±~>± #·÷dæ ª˙≈£î ‘·|üŒ≈£î+&Ü ñ<√´>∑+ ÇkÕÔqTμ nì ‘êqT ÁbÕs¡+_Û+#·qTqï ªeTHé ø± $÷‘Yμ ∫Á‘·+˝À @ø£+>± V”≤s√ neø±X¯y˚T Ç#êÃ&ÉT, ‘·–q •ø£åD Ç|æŒ+∫!

Ä $<Ûä+>± $H√<é KHêï ñ»«\ uÛÑ$wü´‘·TÔ≈£î düT˙˝Ÿ <ä‘˚Ô lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. Ç~ 1968Hê{Ï e÷≥! Ä ‘·sê«‘· ª|üPs¡uŸ WsY |ü•ÃeTμ, ªdü#êÃ |òü÷{≤,μ ÄHé $T˝§ düCŸ Hêμ, ªy˚Tsê >±yé`y˚Tsê <˚XŸμ e+{Ï ∫Á‘ê˝À¢ Á|ü‹Hêj·T≈£î&ç>± $H√<é KHêï sêDÏ+∫ nq+‘·s¡+ V”≤s√>± e÷sê&ÉT. ªy˚Tπs nù|ïμ, ªn#êqø˘μ, ªÇ$÷ÔVü‰Héμ, e+{Ï $_Ûqï ‘·s¡Vü‰ ∫Á‘ê\‘√ bÕ≥T n$T‘êuŸ ã#·ÃHé‘√ ø£*dæ q{Ï+∫q neTsY nø£“sY Ä+{Àì, eTTø£<ä›sY ø± dæøÏ+<äsY, V”≤sê ù|òØ, »$÷sY, |ü]e]wt e+{Ï ∫Á‘ê˝…H√ï $H√<é KHêï≈£î eT+∫ù|s¡T ‘Ó#êÃsTT. Ä ‘·sê«‘· nq÷Vü≤´+>± $H√<é KHêï Ä#ês¡´ s¡»˙wt uÀ<Ûäq\≈£î Äø£]¸‘·T&Ó’, Äj·Tq ÄÁX¯eT+(|üPD…Æ)˝À #˚], dæìe÷\≈£î <ä÷s¡yÓTÆb˛j·÷&ÉT. 1986˝À ‹]– ∫Á‘·d”eT˝ÀøÏ sêyê\ì Á|üj·T‹ïùdÔ n|üŒ{ÏøÏ |ü]dæú‘·T\T |üP]Ô>± e÷]b˛j·÷sTT. ø=‘·Ô V”≤s√\T, $\qT¢ s¡+>∑Á|üy˚X¯+ #˚XÊs¡T. <ë+‘√ $H√<é KHêï≈£î dü¬s’q dæìe÷ neø±XÊ\T \_Û+#·˝Ò<äT. ˇø£|ü⁄Œ&ÉT Á|üdæ<äT›&Ó’Hê »q+ eT]∫b˛j·÷s¡qï kÕ≈£î‘√ ∫Á‘·|ü]ÁX¯eT ∫qï#·÷|ü⁄ #·÷&É&ÉeTH˚~ düs¡«kÕ<Ûës¡D+. <ë+‘√ $H√<é KHêï sê»ø°j·T s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üy˚•+#ê&ÉT >∑‘· dü+e‘·‡s¡+. @Á|æ˝Ÿ27q $H√<é KHêï ø±\<Ûäs¡à+ #Ó+<ës¡T. Äj·Tq ã‹øÏ ñqï|ü⁄Œ&ÉT >∑T]Ô+#·ì πø+Á<ä Á|üuÛÑT‘·«+ eTs¡D≤q+‘·s¡+ ªbòÕ˝Òÿμ nyês¡T¶qT Á|üø£{Ï+∫ Ç+Á<äT&ÉT #·+Á<äT&Éì bı–&ç+~. n˝≤ eTT–dæ+~ $H√<é KHêï ø£<∏ä!

dæìe÷ »+‘·Te⁄\ uÛ≤(|òüTÀ)wü! ª»+‘·Te⁄\T eTìwæ uÛ≤wü e÷{≤¢&É‘êj·÷?μ nì

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

Ç|ü⁄Œ&Óe«s¡÷ ÄX¯Ãs¡´b˛s¡T! m+<äTø£+fÒ eTq ‘Ó\T>∑T dæìe÷˝À¢ Ç˝≤+{Ï $&É÷¶sê\T #ê˝≤ »s¡T>∑T‘·T+{≤sTT. á ‘·s¡+ <äs¡Ù≈£î\T ≈£L&Ü Ä ªbòÕs¡Tà˝≤μ qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√˝Òø£b˛j·÷s¡T. n+<äT≈£î ñ<ëVü≤s¡D>± Ä eT<ä´ z ‘Ó\T>∑T <äs¡Ù≈£î&ÉT ≈£îø£ÿ eTìwæ˝≤ Ä˝À∫+∫ e÷{≤¢&ÉT‘·Tqï≥T¢ #·÷|æ‘˚, »q+ Vü‰sTT>± Äq+~+#ês¡T. ndü\T »+‘·Te⁄\T eTqTwüß˝≤¢ e÷{≤¢&É&ÉeTH˚ Ä˝À#·q m˝≤ e∫Ã+<äq&ÜìøÏ ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝À á dü+|òüT≥qqT d”ìj·Ts¡T¢ ‘·s¡#·T>± #ÓãT‘·T+{≤s¡T. ‘·$Tfi¯+˝À sêeTHêsêj·TDHé nH˚ <äs¡Ù≈£î&ÉT ñHêïs¡T. Äj·Tq ∫qï|üŒ <˚esY ˝≤π> »+‘·Te⁄\‘√ m≈£îÿe dæìe÷\T ‘Ó\T>∑T, ‘·$Tfi¯ uÛ≤wü˝À¢ rXÊs¡T. sêeTHêsêj·TDHé ˇø£kÕ] bÕeTT Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·>± z dæìe÷ rXÊs¡T. Ä ∫Á‘·+ wüO{Ï+>¥ |üPs¡ÔsTT, >∑TeTà&çø±j·T ≈£L&Ü ø=fÒºXÊs¡T. n+fÒ Ä ‘·sê«‘· eT∞fl wüO{Ï+>¥ Á|üdüøÏÔ ñ+&É≈£L&É<äT. ◊‘˚ Ä ∫Á‘êìøÏ nk˛dæj˚T{Ÿ &Ó’¬sø£ºsY >± |üì#˚dæq e´øÏÔøÏ ‘·qT #˚dæq ô|<ä› bıs¡bÕfÒ$T{À Ä\dü´+>± >∑Ts¡TÔø=∫Ã+~. ∫Á‘·+˝À bÕeTT`$\Hé qT ª#˚CŸμ #˚ùd düìïy˚XÊ\THêïsTT. n$ y˚πs«s¡T s√E˝À¢ rùd Áø£eT+˝À $\Hé Á&Ódt e÷]b˛sTT+~. n+fÒ bÕeTT $\HéqT ø±≥Ty˚ùd <äèX¯´+ rdæq|ü⁄Œ&ÉT ª#˚CŸμ #˚düTÔqï|ü⁄Œ&ÉT ñqï Á&Ódt ø±kÕÔ nk˛dæj˚T{Ÿ nÁX¯<äΔ e\¢ e÷]b˛sTT+<äqïe÷≥ ! <ë+‘√ dü<äs¡T nk˛dæj˚T{Ÿ uÛÑj·T+ uÛÑj·T+>± &Ó’¬sø£ºsY <ä>∑Zs¡ø=∫Ã »]–q dü+>∑‹ n+‘ê #Ó|æŒ eTdüTÔ>± ∫yê≥T¢ ‹Hêï&ÉT. Ä ‘·sê«‘· sêeTHêsêj·TDHé >±s¡T XÊ+‹+∫ ªªdüπs ˝Ò &É_“+>¥ ˝À Ä bıs¡bÕ≥T dü]#˚düT≈£î+<ë+μμ nHêïs¡T. n|üŒ{ÏøÏ >∑+&É+ >∑&ç∫Hê á bıs¡bÕ≥T ª&É_“+>¥μ˝À m˝≤

düs¡TΔu≤≥T ne⁄‘·T+<√ Ä nk˛dæj˚T{Ÿ≈£î m+‘· ãTÁs¡ ã<ä›\T ø=≥Tº≈£îHêï ns¡Δ+ ø±˝Ò<äT. düπs Ä s√E sêH˚ e∫Ã+~. &Ó’¬sø£ºsY >±s¡T &É_“+>¥˝À Ä d”Hé qT m˝≤ ]ù|s¡T #˚kÕÔs√ #·÷&Ü\ì nk˛dæj˚T{Ÿ ≈£î ˇø£fÒ ≈£î‘·÷Vü≤\+! sêeTHêsêj·TDHé >±s¡T e#êÃs¡T. ø±≥Ty˚ùd eTT+<äT bÕeTT eTìwæ uÛ≤wü˝À ªªˇπsjYT qTe⁄« Á&Ódt e÷]ùdÔ, H˚qT >∑Ts¡TÔ |ü≥º˝Òø£ ìqTï ø±≥T y˚j·Tqì nqT≈£îHêïyé ø£<ä÷... qqTï e<ä\sêμμ nì bÕeTT≈£î yÓTÆ+&é yêsTTdt ô|{Ïº Ä e÷≥\qï ‘·sê«‘· ø±≥Ty˚dæq≥T¢>± #·÷|æ+#ês¡T! Ä ªy˚T<Ûë$μ &Ó’¬sø£ºsY Ä˝À#·q≈£î nk˛dæj˚T{Ÿ ª|òæ<ëμ nsTTb˛sTT ªªkÕsY $÷s¡T e÷eT÷\T &Ó’¬sø£ºsY ø±<äT kÕsYμμ nì Äj·Tq ø±ﬁ¯¢$÷<ä |ü&Ü¶s¡T! Çø£ n|üŒ{Ï qT+∫ Äj·Tq #·÷|æq <ë]˝ÀH˚ »+‘·Te⁄\T eTìwæ uÛ≤wü˝À¢ e÷{≤¢&É≥+ yÓTT<ä\T ô|{≤ºj·Tì |òæ*+ Ç+&ÉÅd”º˝À #Ó|ü⁄Œ≈£î+≥÷ ñ+{≤s¡T!

- _.¬ø.áX¯«sY 61

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

@&çùdÔH˚ Äq+<ä+

e÷

n<äèwüº+ <˚e<ëdüT>±] s¡÷|ü+˝À e÷ }s¡T HÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ y=∫Ã+~. n|üs¡+õ‘·eTà >±s¡T nj·T´s¡T Áπ>&ÉT {°#·sY. e÷ }fiÀfl ñ<√´>∑+. ñ<√´>∑+ }fiÀfl nsTTHê ñ+&˚~ |ü˝…¢˝ÀH˚. uÛ≤s¡´‘√bÕ≥T uÛÑsêÔ e#êÃs¡T. n|ü⁄Œ&Üj·Tq m.dæ.ø£fi≤XÊ\˝À >∑T+≥÷s¡T˝À _.@ #·<äTe⁄‘·÷ ñ+&˚yê&ÉT. Äj·Tq #·<äTe⁄ Ä\dü´+>± yÓTT<ä\sTT+~. e÷ }s¡T e#˚ÃHê{ÏøÏ yêfi¯¢øÏ<ä›s¡T |æ\¢\T. Äj·Tq #ê˝≤ eT+∫ eTìwæ, eT+∫ kÕs¡T. ø±˙ ø=+#Ó+ ø√|ü+. qe«&ÉT nsTT‘˚H˚+, e÷ bÕ*{Ï n<äèwüº+. kÕs¡T u≤>± #Óù|Œyê&ÉT. ãTÁ] C≤H√fi¯ ∫ìï+{À¢ Mfi¯ófl q\T>∑Ts¡T ñ+&˚yêfi¯ó¢. _.@ yÓTT<äfÒ&ÉT eTT–dæq y˚dü$˝À Äj·Tq e÷ }fiÀfl ‘·q ã&ç ‘Ó]#ê&ÉT. <ë+‘√ e÷ |ü+≥ |ü+&ç+~. ã&ç e÷H˚dæq e÷ |ü˝…¢ |æ\¢*ï b˛π>dæ #·<äTe⁄ #Ó|üŒ&É+ Äj·Tq \ø£å´+. M\sTTq+‘· eT+~ì y˚s¡T y˚s¡T dü÷ÿfi¯fl˝À #˚sêÃ\ì dü+ø£\Œ+. }]πø #·<äTe⁄ #Ó_‘˚ #·T\ø£q nì HÓ\ø√ s¡÷bÕsTT edü÷\T #˚ùdyê&ÉT. H˚q|üŒ{ÏøÏ >=&ÉT¢ ø±ùd |üì e÷H˚dæ #Ó≥¢eTà{≤, |ü⁄≥¢eTà{≤ ‹s¡T>∑T‘·T+&˚yêDÏï. n≥T ã&ç˝Ò<äT. Ç≥T J‘·+ ˝Ò<äT bı<äT› b˛<äT. }]πø ñ+&É˝ÒqT. }s¡T |ü˝…¢ @ø£+ #˚düTÔ+&˚yêDÏí. <˚XÊìøÏ kÕ«‘·+Á‘·´+ 62

e∫Ã Hê\T>∑T HÓ\\sTTb˛sTT+~. Ä s√E ã&ç|æ\¢\ #=ø±ÿ CÒãT\$÷<ä C…+&Ü\T |æ˙ïdüT\‘√ ô|{≤ºs¡T. #˚‹ø√ C…+&Ü |ü⁄\¢‘√ Ç#êÃs¡T. uÛ≤s¡‘Y e÷‘êøÏ C…’ n+≥÷ |æ\¢\T m>∑Ts¡T‘·T+fÒ Hê≈£î ns¡yê\ì|æ+∫+~. ãfiÀfl ù|s¡T ø=fÒºXÊs¡T. J‘·+ e÷H˚dæq+<äT≈£î <=s¡ ø=&É‘ê&Éì uÛÑj·T+. ã&çøÏb˛‘˚ e÷cÕºs¡T¢ ‹&É‘ês¡ì uÛÑj·T+. ã&ç eTTK+ #·÷ùdÔ ˇ≥Tº. <˚X¯+ dü«‘·+Á‘·ýÓTÆq|ü⁄Œ&ÉT H˚qT ndü«‘·+Á‘·TDÏí,n+<äs¡÷ ùd«#êÃ¤|üs¡T˝…’q|ü⁄Œ&ÉT H˚qT ùd«#êÃ¤˝Òì u≤ìdüqT, J‘·>±DÏí. ã&ç e÷H˚dæ, J‘·+ e÷H˚dæ ‹s¡T>∑T‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT H˚qT |æ]øÏyêDÏí. Hê $÷<ä Hêπø ø√|ü+ e#˚Ã~,ù|<äyêDÏí ! @+ #˚kÕÔqT? Hê≈£î ‘Ó\TdüT,ù |<äyê&ç ø√|ü+ ô|<ä$øÏ #˚≥T. H˚qT ù|<äyêDÒí. ø√|üeTT ì»y˚T. ø±˙ ô|<ä$øÏ e÷Á‘·+ X¯\´+ ˝Ò<äT. H˚qT J‘êìøÏ ≈£î~]q Äs¡T HÓ\¢πø Hêø±\bÕ≥+ r]+~. m>=Z≥º&É+ ÄqyêsTTr nsTT+~. <=]øÏ‘˚ <=s¡>±s¡T ø=fÒºyês¡T. ø£ì|æùdÔ |ü≥Tº≈£îb˛sTT U≤∞ >∑T+»≈£î ø£fÒºùdyêfi¯ófl. e÷ Hêj·Tq qqTï #·÷ùdÔ $düT≈£îÿH˚yê&ÉT. e÷ Hêj·Tq Ç+{ÏøÏ sêø£eTT+<äT ìÁ<äb˛sTT, Äj·Tq bı\+ b˛sTTq+ø£ ìÁ<ä˝ÒùdÔ ù|N˝Ò<äT. e÷ neTà e÷Á‘·+ ªb˛‘˚ b˛sTT+~˝Ò bÕ&ÉT |üìμ nH˚~. ø±˙ Hê≈£î H˚H˚ düeTdü´. }s¡≈£î+&˚ |òüT≥+ ø±<äT. s√»+‘ê @+ #˚j·÷*? e÷ }] dü+<äT >=+<äT\˙ï düTbÕÔ>± ‘Ó\TdüT. e÷ |ü˝…¢˝Àì nìï Çfi¯¢ u§+>∑T\T ‘ê{≤≈£î\ ˝…ø£ÿ ‘Ó\TdüT Hê≈£î. eT÷&ÉT HÓ\\T Ä>∑eTà ø±øÏ˝≤>± ‹]>±qT. n|ü⁄Œ&ÉT <˚e<ëdüT >±s¡T Ç+{Ï+{ÏøÏ ‹]– |æ\¢*ï b˛π>düTÔHêïs¡T. ‘·q ã&ç |ü]ÁX¯eT≈£î yêfi‚fl eTT&çdüs¡T≈£î. m+<äTø±j·Tq |æ\¢*ï b˛π>düT≈£î+≥THêï&Éì e÷ neTàqT n&ç>±qT. |ü]ÁX¯eT ô|≥º<ä\T#·T≈£îH√ï&ÉT ô|≥Tºã&ç dü+bÕ~+#·Tø√yê*. n~ ˇø£ n+‘·sê®rj·T Ä]úø£dü÷Á‘·+! n|üŒ{Ïπø e÷ neTà≈£î ‘Ó\TdüT. Äj·Tq |ü]ÁX¯eT #·<äTe⁄. ô|≥Tºã&ç |æ\¢\T, ˝≤uÛÑ+ s¡÷bÕsTT, HÓ\øÏ ˇø£ÿ&çøÏ. ªbÕ\e÷à ã‘·ø±\+fÒ ãÁ¬s\T ñ+&Ü*μ. n~ neTà |ü]ÁX¯eT. e÷ neTà bÕ\$Tà eTeTà*ï ã‹øÏ+∫+~. e÷ |ü˝…¢yêfi¯ó¢ ñqï bı\+ neTTà≈£î‹H˚~. e÷ neTà bÕ\$Tà mø£s¡+ bı\+ ø=qï~. ªBìï eT÷&ÉT eTTø£ÿ\T #˚jÓTT<äT›μ nH˚~. Ç|üŒ{Ïø° Bìï |ü+#·Tø√yê\+fÒ e÷≈£î uÛÑj·T+. |æ\¢*ï dü+bÕ~+#·Tø√e&É+˝À <˚e<ëdüT>±]ø√ ìj·TeT+ ñ+&˚~. |üqT\≈£î b˛j˚Tyêfi¯ó¢ J‘·>±fi¯ófl Äj·Tq≈£î nø£ÿπs¢<äT. ã&ç e÷H˚dæ }]πø ñqïyêfi‚¢ Äj·Tq dü+|ü<ä. H˚qT J‘·>±&ç øÏ+<ä ˝…ø£ÿ.

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

¬s+&√ s√E bÕ\ã+&ç e∫Ã+~. kÕÿ«&é ñ+<äHêïs¡T, b˛©düT\THêïs¡T, {Ï¬ø≥Tº ˝Òìyêfi¯¢qT |ü≥Tº≈£îb˛sTT u§ø£ÿ˝À ‘√kÕÔs¡Hêïs¡T. b˛©düT\+fÒ uÛÑj·T+. {Ï¬ø≥Tº ˝Ò≈£î+&Ü Á|üj·÷D+ #˚j·T&É+ y˚C…+&É¢ yêfi¯ófl ‘·eT Vü≤≈£îÿ>± uÛ≤$kÕÔs¡T. Hê≈£î {Ï¬ø≥Tº ˝Ò<äT. &ÉãT“qïyêfi¯ó¢ {Ï¬øÿ≥Tº ø=qT≈£îÿHêïs¡T. Hê <ä>∑Zs¡ &ÉãT“˝Ò¢e⁄, Hê≈£î ns¡{Ï¬øÿ≥Tº. nD≤! ˝Ò<äT, {Ï¬øÿ≥Tº ø=q˝Ò<äT, b˛©düT uÛÑj·T+‘√ ¬s’\T mø£ÿ˝Ò<äT. n+<äTø£ì Äj·Tq Hê CÀ*øÏ sê˝Ò<äT. H˚qT J‘·>±&ç |üì e÷H˚dæHê Hê #˚‹ ø£Ás¡ qqTï e<ä\˝Ò<äT. <˚e<ëdüT >±s¡T qqTï s¡eTàq˝Ò<äT ø±˙, H˚Hêj·Tq <ä>∑Zs¡≈£î b˛j·÷qT. ãTÁ] C≤H√fi¯fl |üX¯óe⁄\ bÕø£˝À Äj·Tq ã&ç. ˇø£{À ‘·s¡>∑‹ qT+∫ @&√ ‘·s¡>∑‹ <ëø± nìï bÕsƒê\T Äj·Tq ˇø£ÿ&˚ #Óù|Œyê&ÉT. Á|ü‹s√p |ü~>∑+≥\ |üì. <˚e<ëdüT >±]øÏ rÁeyÓTÆq dü+ø£\Œ+ ñ+&ç ñ+&Ü*. #·<äTy˚ $eTTøÏÔ nì >∑T]Ô+∫ ñ+&Ü*. |ü⁄D≤´‘·Tà&ç~ m+‘· dü+ø£\Œ ã\yÓ÷! H˚qT bÕø£ø±&çøÏ #˚]‘˚ ªmeÁ&Ü qTe⁄« ?μ nHêï&ÉT. ªJ‘·>±&ÉT kÕsY! J‘·>±&ÉT kÕsY nì |æ\¢\T n]#ês¡T. ªJ‘êìøÏ b˛≥+˝Ò<äT. e÷H˚XÊμ nHêïqT, Äj·Tq Ç+πø+ nq˝Ò<äT. e&û¶ ˝…ø£ÿ\T H˚s¡TŒ‘·THêï&ÉT. ˝…ø£ÿ sêdüTø√yê* |ü\ø£$÷<ä. mø±ÿ\T H˚]Œq|ü⁄Œ&˚ á ˝…ø£ÿ\T H˚sêŒs¡T Hê≈£î ãfiÀfl ¬s+&√ ‘·s¡>∑‹˝À. |æ\¢\T sêdüTø=+≥Tqï ˝…ø£ÿ≈£î H˚qT Äq‡sY #ÓbÕŒ. ªm{≤º?μ nHêï&ÉT kÕsY. ªH√{Ï ˝…ø£ÿ kÕs¡Tμ nHêï. Ç+ø± Hê\T>∑T e&û¶ ˝…ø£ÿ\T qqTï n&ç>±&ÉT. Äq‡s¡T¢ #ÓbÕŒ. n+‘˚! ªπs|ü{Ï qT+∫ |ü\ø£‘Ó#·TÃø√μ nHêï&ÉT. ªJ‘·>±&ÉT kÕsY!μ nHêïs¡T |æ\¢\T. ªnsTT‘˚ nj˚T´&ÉT˝Òμ nHêï&ÉT kÕsY. ªH˚qT kÕsY <ä>∑Zs¡ |ü&ÉTø=+{≤μ nHêïqT. neTà‘√. ªdüπs˝Òsêμ n+~ neTà. ªHêj·Tq ‘·+‘ê&˚yÓ÷μ n+fÒ ªH˚qT #ÓãT‘êqT˝Òμ n+~ neTà. Äs√E e÷|æfÒ\ kÕs¡T e÷ neTà‘√ ªnbÕŒ! Ä n{Ïø£‘·T\ø±yÓ÷DÏí HêøÏsTT´μ nHêï&ÉT. ªrdüTø√HêsTTHêμ n+~ neTà. H˚qT dü+∫ rdüTø=ì yÓfi¯ó‘·T+fÒ e÷ neTà n+~. ªì<ä›s¡b˛j˚T yÓTT<äT› düHêïdüT*ï me«s¡÷ ˝Ò|ü˝Òs¡T >±˙, ‘√e m‘·T≈£îÿH˚ yêDÏí me«fi¯Sfl Ä|ü˝Òs¡Tμ. ‘·\≈£î q÷HÓsêdæ ªyÓ‘·Tø√ÿ ã‘·T≈£î‘Ós¡Te⁄ <=s¡T≈£î~›μ n+~. <˚e<ëdüT >±s¡T e÷≈£î ‘Ó\T>∑T ˝…ø£ÿ\T. ø=+#Ó+ ôd’qT‡, ø=+#Ó+ #·]Á‘· #ÓãT‘·T+&˚yêfi¯ó¢. H˚qT bı<äT›fÒ\ uÀsTT e÷|æ{≤\ <ëø± bÕø£˝ÀH˚ ñ+&˚yêDÏí. ≈£L&ÉT˝Ò, ˙fi¯ó¢˝Ò, >=&ÉT¶ eT˝Ò¢dæqfÒº bÕsƒê\T e˝Ò¢j·T≥+. ªìqTï Äs√‘·s¡>∑‹˝À #˚s¡TkÕÔqT #˚s¡‘êyê?μ kÕs¡T n&ç–‘˚ ªzμ nHêïqT. ªeT÷D…í˝Ò¢! eT÷&˚fi¯fl #·<äTe⁄ #·<äyê* düπsHê?μ n+fÒ ªzμ nHêïqT. HÓ\ø√ dü+e‘·‡s¡+ #·<äTe⁄. eT÷D…í\˝À¢ eT÷&˚fi¯fl #·<äTe⁄ |üP]Ô. Ç~>√ á <Óã“‘√H˚ @ s√E |ü⁄düÔø£+ Ä s√E #·~y˚ X¯øÏÔ e∫Ã+~. |ü>∑\+‘ê kÕ]+{À¢, sêÁ‘·+‘ê e÷ Ç+{À¢. ø£fi¯flì+&Ü n+¬ø\T, nø£åsê\T. bı<äT› b˛sTTHê, |æ\¢\+‘ê yÓ[flb˛sTTHê, H˚qT kÕ${À¢H˚ ≈£Ls√Ãì ñ+fÒ bı<äT›b˛sTT+~. Ç+{ÏøÏ b˛sê nH˚yê&ÉT. m|üŒ{Ï¬ø’Hê Ç+{Ïø±&É ~+∫ ªnbÕŒ! M&çøÏ ø£&ÉT|ü⁄ ì+&Ü ô|≥Tºμ nH˚yê&ÉT. ªHêsTTHê M&ÉT m{≤¢ #·<äTe⁄‘·THêï&Éì n&ç–‘˚, ª$÷ ù|s¡T ì\u…&É‘ê&ÉT nbÕŒμ nH˚yê&ÉT. |òüdüTº bòÕs¡+ Á|üy˚X¯ |üØø£å sêj·T{≤ìøÏ bòÕs¡+ |üP]Ô#˚dæ dü+‘·ø£+ #˚düTÔ+fÒ Hê¬ø+‘√ ≈£î˝≤kÕ>± ñ+~. πs|ü⁄ |üØø£å nq>± neTà≈£î nìï C≤Á>∑‘·Ô\T #ÓbÕŒ&ÉT kÕsY. y˚TeT+‘ê >∑T+≥÷s¡T b˛sTT |üØø£å\T sêj·÷*. |òüdüTº bòÕs¡+ |üØø£å ¬s+&ÉT s√E\T. s√E≈£î ¬s+&ÉT |üØø£å\T bı<äT›≥ ˇø£{Ï, eT<Ûë´Vü≤ï+ ˇø£{Ï. bı<äT›{Ï |üØø£å |ü~ >∑+≥\≈£î, y˚C…+&É¢ qT+∫ >∑T+≥÷s¡T≈£î Äs¡T>∑+≥\ø=ø£{Ï, |ü~>∑+≥\ø=ø£{Ï ¬s’\T ãfi¯óflHêïsTT.

p˝…’ 2018

bÕ\ã+&çπø yÓfi≤fl*, ◊<äTqïs¡ ø£˝≤¢ y˚TeTT y˚C…+&É¢ ùdºwüHé˝À ñ+&Ü*. |ü~>∑+≥\ ã+&çøÏ b˛sê<äT. n~ |üØø£å düeTj·÷ìøÏ #˚s¡<äT. yÓTT<ä{Ïs√E |üØø£å\T u≤>± sêXÊqT. ªbÕdüe⁄‘êsêμ nHêï&ÉT kÕsY, ¬s+&√ s√E bÕ\ã+&ç e∫Ã+~. kÕÿ«&é ñ+<äHêïs¡T, b˛©düT\THêïs¡T, {Ï¬ø≥Tº ˝Òìyêfi¯¢qT |ü≥Tº≈£îb˛sTT u§ø£ÿ˝À ‘√kÕÔs¡Hêïs¡T. b˛©düT\+fÒ uÛÑj·T+. {Ï¬ø≥Tº ˝Ò≈£î+&Ü Á|üj·÷D+ #˚j·T&É+ y˚C…+&É¢ yêfi¯ófl ‘·eT Vü≤≈£îÿ>± uÛ≤$kÕÔs¡T. Hê≈£î {Ï¬ø≥Tº ˝Ò<äT, &ÉãT“qïyêfi¯ó¢ {Ï¬øÿ≥Tº ø=qT≈£îÿHêïs¡T. Hê <ä>∑Zs¡ &ÉãT“˝Ò¢e⁄. Hê≈£î ns¡{Ï¬øÿ≥Tº. nD≤! ˝Ò<äT, {Ï¬øÿ≥Tº ø=q˝Ò<äT, b˛©düT uÛÑj·T+‘√ ¬s’\T mø£ÿ˝Ò<äT, ¬s’\T uÛÑj·T\T<˚]+~. Hê≈£î Äsê≥+ yÓfi‚fl ¬s’˝À¢+∫ kÕs¡T qqTï ~>∑T\T>± #·÷XÊs¡T. n|ü⁄Œ&ÉT ◊<ës¡T >∑+≥\T, |ü~øÏ |üØø£å, sêj·Tø£b˛‘˚ #·<äTe⁄+&É<äT, eT∞fl J‘·>±&ÉT |üì. @&ÉTbı∫Ã+~. Hê≈£î ‘=$Tà<˚fi¯ó¢ >∑T+≥÷s¡T y˚C…+&É¢≈£î <ä÷s¡+ @&ÉTqïs¡yÓTÆfi¯ófl. |üs¡T¬>‘·TÔ≈£îb˛‘˚ |ü~øÏ dü÷ÿ\T≈£î #˚s¡e#·TÃ. >∑T+≥÷s¡T <ëø± ¬s’\T ø£≥º. nø£ÿDTí+∫ dü÷ÿ\T≈£î qTqï{Ï s√&ÉT¶. ¬s’\Tø£≥º |üø£ÿq ø±*u≤≥ ñ+~, ˇø£{À ‘·÷eTT Hê≈£î kı+‘·y˚T! u≤≥ ô|’q,¬s’\T |ü{≤º\$÷<ä <ë≥T‘·÷ q&Éø£, VüQcÕs¡T>± ñ+~. #˚‹˝À |üØø£å sêùd n≥º, CÒãT˝À ¬s+&ÉT ô|ì‡fi¯ó¢! yê{Ï eTT≈£îÿ\T Çs¡>∑≈£L&É<äT, n~ q&Éø± ø±<äT, |üs¡T>∑÷ ø±<äT. ¬s+&É÷. uÛÑj·T+ ˝Ò<äT. ~>∑T˝Ò¢<äT, dü+‘√wü+>± ñ+~. q&ç#˚ yê&çøÏ ‘√e bÕ<ë˝À‘·TÔ‘·T+~. <ÛÓ’s¡´+>± ñ+~, ñ‘ê‡Vü≤+>± ñ+~. >∑T+≥÷s¡T qT+∫ e#˚Ã bÕ\ã+&ç ≈£L‘˚dæ+~. bıeTàì |ü#·Ã>± #˚sTT }bÕqT. ªm+<äT≈£îsê \¬>‘·TÔ‘·THêïe⁄ nHêïs¡T e÷ J‘·>±fi¯ófl. ª|üØø£åμ nì Ä>∑˝Ò<äT. ¬s’\Tø£≥º Ä–b˛j˚Tdü]øÏ bÕ¢{Ÿ bòÕs¡+ e∫Ã+~. >∑T+≥÷s¡T ¬s’˝Ò« ùdºwüHé. π>≥T˝ÀqT+∫ u…’{Ïø=ùdÔ qTqï{Ï s√&ÉT¶, <ëì yÓ+≥b˛‘˚ eT∞fl π>≥T ˝À|ü*øÏ b˛‘˚ dü÷ÿ\T. dü÷ÿ\T˝À ìqï{Ï y˚|ü#Ó≥Tº,<ëì øÏ+<ä e÷ |ü˝…¢ |æ\¢\T, eT<Ûä´˝À e÷ kÕs¡T. qqTï #·÷dæ ˝Ò#ê&ÉT. yêfi¯flqT y=~* e#˚Ã&ÉT. ‘·|æŒb˛sTTq >=Á¬s|æ\¢qT yÓ‹πø >=Á¬s\ ø±|ü]˝≤>± e÷ kÕs¡T qqTï >∑T+&Ó\≈£î Vü≤‘·TÔ≈£îHêï&ÉT. ªe#êÃe+{≤sêμ nHêï&ÉT ª}μ nHêï. ªm{≤º?μ nHêï&ÉT. H˚H˚+ nqø£eTT+<˚ qqTï yêfÒdüTø=ì @&˚ÃXÊ&ÉT. efi¯fl+‘ê ‘·&çe÷&ÉT, neTà˝≤>± @&ÉTdü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT. <˚e<ëdüT >±s¡T ‹&É‘ê&ÉT,ø=&É‘ê&ÉT bÕ≥+ Áù|eT>± #ÓãT‘ê&ÉT nì ‘Ó\TdüTø±ì, @&ÉTkÕÔ&Éì Hê≈£î ‘Ó*j·T<äT. Äj·Tq n+‘·≈£îeTT+<äT @&Ée&É+ H˚qT #·÷&É˝Ò<äT. Ç|ü⁄Œ&ÉT @&ÉTdüTÔHêïs¡T m+<äT≈£î? Hê ø√dü+! Hê ø√dü+ e÷ kÕs¡T @&Ée&É+ Hê¬ø+‘√ u≤>∑T+~. H˚H˚&Ée˝Ò<äT. Hê J$‘·+˝À m+<äs√ Áù|eT>±, Ä<äs¡+>± ø±bÕ&çq, J$+∫q kÕs¡T¢Hêïs¡T. ø±˙ Hê ø√dü+ @&çÃq kÕs¡T <˚e<ëdüT >±s¡T ˇø£ÿπs! n+‘·˝ÀH˚ yÓTT<ä{Ï u…\T¢ ø={≤ºs¡T. bı<äT›{≤, eT<ë´Vü≤ïeTT |üØø£å\T u≤>±H˚ sêXÊqT. qTe⁄« |òüdüTº bòÕs¡+˝À #˚s¡‘êe⁄sê nì e÷ kÕs¡T Hê≈£î <ÛÓ’s¡´+ #ÓbÕŒ&ÉT. Ä s√E kÕj·T+Á‘·+ Hê≈£î m+<äTø√ @&ÉT|ü⁄ e∫Ã+~. ≈£î$T*, ≈£î$T* @&ÜÃqT. e÷ n<äèwüºyÓTÆq <˚e<ëdüT>±s¡T Hê J$‘·+˝À m|ü⁄Œ&ÉT >∑Ts¡TÔø=∫ÃHê @&ÉT|ü⁄ edüTÔ+~. Äj·Tq n|ü⁄Œ&ÉT @&çÃ qqTï J$‘·eT+‘ê @&çŒ+#ê&ÉT. @&çÃq|ü⁄Œ&É˝≤¢ Hê¬ø+‘√ Äq+<ä+>± ñ+≥T+~. v

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

ø=‘·Ô|ü⁄düÔø£+ n#·Ã|ü⁄≥qTuÛÑ÷‹øÏ n+‘·sêj·T+

lløÏ eTT+<äT X¯Sqý˚T, ll ‘·sê«‘ê X¯Sqý˚T nqï Msê_Ûe÷qT\T ñHêïs¡T— e´düq|üs¡T&Éì y˚~Û+∫ |æ#ÓÃπøÿ˝≤ Äj·Tqì |”&ç+∫q yês¡÷ ñ Hêïs¡T. Ä<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T yêvàj·÷ìï uÛÑ÷e÷s¡Z+ |ü{Ïº+∫q Á<äwüº ll ` eTVü‰Á|ükÕúq+ n+øÏ‘·^‘·+˝À sêdüT≈£îqï nedüú\˙ï nqTuÛÑ$+#ê&ÉT— ‘·<äq+‘·s¡+ ‘·\e+#·T≈£î yÓ[¢b˛sTTHê, |üP\‘√ bÕ≥÷ eTTfi¯S¢ n+<äTø√ø£ ‘·|üŒ˝Ò<äT. lløÏ <äøÏÿq eTTfi¯ó¢, Äj·Tqô|’ |ü&çq sêfi¯¢≈£î n<˚›|ü*¢ sêyÓ÷àVü≤q sêe⁄ sêdæq ªll ø£$‘ê Á|ükÕúq+μ nqï Á>∑+<∏ä+ ˇø£ ñ<ëVü≤s¡D>± ì\TdüTÔ+~. 1965˝À n<˚›|ü*¢ sêj·T>±, n|ü⁄Œ&ÉT $yê<ëdüŒ<äyÓTÆq á |ü]XÀ<ÛäHê‘·àø£ Á>∑+<∏ëìï ¬ø.$. (nÁX¯ó»\) s¡eTD≤¬s&ç¶ ‘êC≤>± Á|ü#·T]+#ês¡T. n<˚\H√ >±˙ X¯‘êu≤›\T>± n<˚|üì>± #Ó|æŒHê ô|&É#Ó$q ô|&É‘ê+. @ ø£e⁄\T, Ádüwü˜\T m+‘· yÓTT‘·TÔ≈£îHêï yÓqø£{Ï >∑TD+ e÷q&ÜjÓT eTìwæ. j·÷wüº ø=∫Ãq y˚eTq mHêïfi¯ó¢ ñ‹øÏHê ‘Ó\T|ü⁄ ø±<äì ìwüO˜s¡e÷&çHê ìwüŒ\y˚T. ‘·q e<ä› ‘·÷ø£|ü⁄sêfi¯ó¢ ˝Òeì #·\+ ìwüÿs¡¸>± #ÓbÕŒ&ÉT. me] e<ë› ñ+&Ée⁄. @ ø£è‹HÓ’Hê, ø£èwæHÓ’Hê m]–q yêfi¯ó¢ ÄÁ|òü÷DÏ+#·T≥, ÄkÕ«~+#·T≥ düVü≤» Á|üÁøÏj·T. ˇø£s¡T eTs=ø£]øÏ ªÇB dü+>∑‹μ nì #Ó|üŒã÷qT≥ #Ój·T´≈£L&Éì |üì. dü÷s¡T´ì #·÷&É ˇø£] ø±>∑&Ü ø±yê˝≤? eTT+CÒ‹ ø£+ø£D≤ìøÏ n<ä›+ m+‘·

e÷$T&ç >∑Tqï$÷<ä eTTìe÷|ü⁄\ ø√sTT\

}≥T≈£L] \ø°Îø±qÔeTà, &Ü.∫\¢s¡ uÛÑyê˙<˚$, yÓ\: s¡÷. 50, ù|J\T: 132, Á|ü‘·T\≈£î:, πø+Á<äkÕVæ≤‘·´ nø±&Ó$÷,, s¡M+Á<äuÛÑeHé, 35, |òæs√CŸ cÕ s√&é,, q÷´&ç©¢` 110 001

ªªe÷$T&ç >∑Tqï$÷<ä eTTìe÷|ü⁄\ ø√sTT\ Áø√\TÃ©\, ˙/ ˝ÒeT düuÛ≤ $‘·]› qe˝Ò|ü $<ä÷s¡ eTãT÷<ä÷≈£îÔ˝≤&ÉT#√/ C≤eTT\T C≤eTT˝Ò>∑T ìeTTdüeTTà\Tb˛˝… dü<ädü´ø√{Ïπø/ u≤eTT\T ôd’∫dü*Œq ‘·|ü+_≥T |ü+&ÓH√ j·T÷≥T≈£L]øÏHéμμ ? nì ‘Ó\T>∑T˝…+ø£ ‘·TeTà\ d”‘êsêeTeT÷]Ô >±]#˚‘· Á|üX¯+dü\T bı+~q $<äTw”eTDÏ ø£ﬁ≤Á|ü|üPs¡í &Üø£ºsY }≥T≈£L] \ø°Îø±qÔeTà. ‘Ó\T>∑THê≥ ñ‘·Ôs¡eT ø£esTTÁ‹>±, dü+|òüT ùde≈£îsê*>±, dü÷Œ¤]Ô<ëj·Tø£yÓTÆq eø£Ô>±, ø±s¡´Áø£eT ìs¡«Vü≤D≤<ä≈£åîsê*>± ù|s¡Tbı+~q \ø°Îø±qÔeTà X¯‘·»j·T+‹ dü+<äs¡“¤+>± uÛ≤s¡rj·T‘· kÕVæ≤‘·´ ìsêà‘·\T $uÛ≤>∑+˝À kÕVæ≤‘·´ nø±&É$÷ Á|ü#·T]+∫q Á>∑+<∏ä+` ª}≥T≈£L] \ø°Îø±qÔeTàμ. s¡#·sTT‘· ` &Ü.∫\¢s¡ uÛÑyê˙<˚$! á Á>∑+<∏ëìï 14 n<Ûë´j·÷\T>± $uÛÑõ+∫,

ìs¡s¡úø£+??!! ªá X¯‘êã›+ Hê~μ nì X¯+U≤sêe+ #˚dæq ll s¡#·q˝À¢ ˇø£{Ï e÷Á‘·y˚T eTVü‰Á|ükÕúq+. ªn]ùdÔ |ü<ä´+... #·]ùdÔ yê<äýÓTÆμ ‘Ó\T>∑T C≤‹ì ñ‘˚Ô»|ü]∫q kÕs¡úø£ J$‘·+ Äj·Tq~. nqTuÛÑ$+∫ |ü\e]+#·&ÉyÓ÷, Á|üj·÷dü‘√ Ä#·]+#·&ÉyÓ÷ ‘·|üŒ Äø±X¯eT+‘· ñqï Ä eTVü‰ø£$ M|ü⁄ ‘·≥ºp&É≥y˚T ‘·|ü⁄Œ n+≥T+fÒ, ãTs¡<ä »*¢ düs¡<ë rs¡TÃø√yê\qTø√e&É+ Ç+¬ø+‘· H˚s¡+? n≥Te+{Ï m≥eT≥|ü⁄ |üì #˚dæqyêfi¯¢˝À Ä<äT´&ÉT n<˚›|ü*¢. <ëì |üs¡ékÕqy˚T $yê<ë\T πs>±sTT. ndü\T sêsê (sê#·eT\T¢ sêeT#·+Á<ë¬s&ç¶) á |ü⁄düÔø£|ü⁄ |ü]$T‘·T\T, ˝ÀbÕ\T m‹Ô #·÷|æ #·÷|æ N*Ã #Ó+&Ü&Éø£b˛sTTq≥¢sTT‘˚, á ªll ø£$‘êÁ|ükÕúq+μ nqï |ü⁄düÔø£+ ø£<∏ä düTU≤+‘·eTj˚T´~. K+&ÉqeT+&Éq\ e\¢ düVü≤»+>±H˚ ÄdüøÏÔ πs–+~. Ç|ü⁄Œ&ÉT eT∞¢ ø=‘·Ô>± Ä |ü⁄düÔø±_Ûe÷ì s¡eTD≤¬s&ç¶ |ü⁄qs¡TàÁ<äD #˚j·T&É+ e´øÏÔ>∑‘· n_Ûs¡T#˚. <ëìø√dü+ Äj·Tq e´j·TÁ|üj·÷dü\ø√]Ã |ü\Te⁄s¡T Á|üeTTKT\ leTTU≤\T ùdø£]+∫ eTØ Á|ü#·T]+#ês¡T. yês¡T ≈£L<ë X¯øÏÔ ø=B› ÁX¯$T+∫ n<˚›|ü*¢ì yÓqπødüTø=#êÃs¡T. Ç+‘· |ü]ÁX¯$T+∫q Á|ü#·Ts¡Dø£s¡ÔqT n_Ûq+~+#ê*‡+<˚. ` sêeTT Ç{Ïø±´˝Ÿ

\ø°Îø±qÔeTà J$‘êìï, s¡#·q\q÷, ùdyê‘·‘·Œs¡‘·qT $e]+#ês¡T, $X‚¢wæ+#ês¡T s¡#·sTT‘· uÛÑyê˙ <˚$. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+ bÕs¡‘·+Á‘·´+˝À eT>∑TZ‘·Tqï|ü⁄Œ&ÉT, 20 e X¯‘êã›|ü⁄ ‘=* |üPsê«s¡ú+˝À 1917 &çôd+ãs¡T˝À ˇø£ dü+|üqï ≈£î≥T+ã+˝À \ø°Îø±qÔeTà »ìà+#ês¡T. Á|üeTTK ø£$ Hêﬁ¯+ ø£ècÕísêe⁄ ÄyÓT ‘·+Á&ç. dü+düÿè‘ê+Á<Ûä uÛ≤wü˝À¢ 18 Á>∑+<∏ë\T s¡∫+#·&Éy˚T ø±≈£î+&Ü nH˚ø£ yê´kÕ\T s¡∫+#ês¡T \ø°Îø±qÔeTà. e+<ä\ø=B› y˚~ø£\ $÷<ä ñ|üHê´kÕ*#êÃs¡T. düè»q, $eTs¡Ù, ñ|üHê´dü+ Á‹y˚DÏ dü+>∑eT+>± kÕ–q $<äTw”eTDÏ ÄyÓT. ÄyÓT n+<äT≈£îqï _s¡T<äT\T, |ü⁄s¡kÕÿsê\T nH˚ø£+. á $X‚cÕ\˙ï Áb˛~ #˚dæ, düT\uÛÑXË’*˝À uÛÑyê˙ <˚$ á Á>∑+<∏ëìï s¡∫+#ês¡T. nsTT‘˚, á Á>∑+<∏ä+˝À |ü⁄qs¡T≈£îÔ\T ˝Ò≈£î+&Ü C≤Á>∑‘·Ô|ü&ç‘˚ u≤>∑T+&˚~. ` &Ü. |æ.$. düTu≤“sêe⁄.

p˝…’ 2018

C…˙ï ø£<∏ä\T ` |òü˙ï ø£<∏ä\T ø£<∏ä #Ó|ü⁄‘êqT ª}μ ø=&É‘·sê, ñ *øÏÿ|ü&É‘êsê, øÏdüT≈£îÿq qe⁄«‘ês¡ n+≥÷ e÷‘·èe∂]ÔøÏ, e÷‘·èuÛ≤wü≈£î ‘·q ø£<∏ä\‘√ ªneTàø√ nø£ås¡+μn+≥÷ ø£<∏ë_Ûùwø£+ #˚kÕs¡T b˛˝≤Á|ü>∑&É »Hês¡Δqsêe⁄>±s¡T Ä*j·÷dt C…ìï. ‘·q #·T≥÷º ñqï Á|ü|ü+#êìï, ‘·qT $qï dü+>∑‘·T\qT πøe\+ eTs¡∫b˛≈£î+&Ü |ü]|ü⁄wæº uÛ≤edü+|ü<ä‘·‘√ ø£<∏ë ‹\ø£+ ~<ë›s¡T MTø£+≥÷ z eTqdü+≥÷ ñ+fÒ #·<äe+&ç,Ä˝À∫+#·+&ç.MT ø£èÁ‹eT J$‘êq+<ë\≈£î ø±düÔ+‘· $sêeT+ Ç∫Ã #·÷&É+&ç n+≥÷, ‘·q ø£<∏ä\ <ë«sê Jeq neTàø√ nø£ås¡+, b˛˝≤Á|ü>∑&É »Hês¡Δqsêe⁄, yÓ\ : s¡÷. yêdüÔyê\qT, Vü‰kÕ´ìï eTq eTqdüT≈£î e+≥ 150/-, eTDÏ Á|ü#·Ts¡D\T, õ`3. dü‘·´ø±¢dæø˘‡, Ç+.HÓ+. 12`13`302, Ád”º{Ÿ HÓ+. 9, ‘êsêïø£, dæøÏ+Á<ëu≤<é ` |ü{Ïº+#˚XÊs¡T, n+<äT˝À dü|òü©ø£è‘·j·÷´s¡T. 500 017, nìï Á|üeK |ü⁄düÔø£ πø+Á<ë\T C…˙ï Vü‰dü´q≥T&ÉT>±, yÓTÆyéT Ä]ºdtº>± m+<ä]H√ qe⁄«\ ‘√≥\ $Vü≤]+|üCÒdæq eTq ‘Ó\T>∑T #ê]¢#ê|æ¢Hé. M]øÏ ø£<∏ä˝À uÛ≤e⁄ø£‘· ì+&çq Hê≥ø°j·T‘·, #·~$+#˚ m‘·TÔ>∑&É,Ä˝À#·q πsù| eTTø±ÔsTT+|ü⁄ á ø£<∏ä\˝À J$‘· dü‘ê´\T e÷Á‘·y˚T ø±<äT, JeeTT ‘=DÏøÏdü˝≤&ÉT‘·T+~. á ø£<∏ä dü+|ü⁄{Ï˝À 24 ø£<∏ä\T ñHêïsTT. Ç+<äT˝À yÓTT<ä{Ï ø£<∏ä ªªdü+|ü<äμμ s¡#·sTT‘· #Û·≥Ø®bÕÁ‘· <ë«sê ô|s¡T>∑T≥ $s¡T>∑T≥ ø=s¡πø nH˚ #·+<ä+>± ù|s¡TÁ|ü‹wüº\ <ë«sê kÕ«s¡ú düT>∑TDeTT, n‘·ì $TÁ‘·T&ÉT Vü≤qTeT+‘·T kÕ{Ïyê]øÏ kÕj·T|ü&˚ >∑TDeTT e÷qMj·T‘·qT #ê{Ï #ÓãT‘ês. Ç˝≤+{Ï yê]øÏ m˝≤+{Ï e´øÏÔ‘·« $ø±dü |ü⁄düÔø±\‘√ |üì˝Ò<äT. yê] e´øÏÔ‘·«+ q\T>∑T] eTqTwüß\qT <ä>∑Zs¡ #˚düTÔ+~. eTs√ ø£<∏ä ªªe÷qe‘·«e÷ ˙≈£î eTs¡D+˝Ò<äTμμ ˝À ¬s+&É÷ $_Ûqï bÕs¡Ùyê\ q&ÉTeT e÷qe‘ê«ìøÏ ì\Ty˚‘·TÔ dü+‘·ø£+>± ì*#˚ bÕÁ‘·\ø°åà<˚eeTà>±]~. ÄyÓT ‘·q <=&É¶ eTqdüT‘√ m<äT{Ïyê] Äràj·T‘·qT m˝≤ kı+‘·+ #˚düTø=qï~. Çø£ÿ&É ÄyÓT eTs¡D+ m<äT{Ïyê] Vü≤è<äj·÷ìï m˝≤ ø£˙ï{Ï|üs¡´+‘·+ #˚düTÔ+~.U≤Hé kÕuŸ bÕÁ‘· <ë«sê ÄyÓT Hê≈£î ≈£L&Ü ø£qï‘·*¢ nq&É+˝À e÷qMj·T W∫‘·´+ ø£qã&ÉT‘·T+~. á ø£<∏ä˝À e÷qe‘·≈£î m˝≤+{Ï ≈£î\eT‘ê\ s¡+>∑T\+≥eì ‘Ó*j·TCÒkÕÔs¡T s¡#·sTT‘·. Ç+ø√ ø£<∏ä ªªuÛ…’s¡y√bÕU≤´q+μμ C…ìï >±s¡T ‘·q Vü‰dü´+ ÁfÒ&ÉT e÷s¡Tÿ ‘√ á ø£<∏ä˝À ªª\+ø± lsêeT#·+Á<ä e∂]Ôμμ n+≥÷ \+¬ø ≈£î<äs¡ì ù|s¡T‘√ ø£<∏ä˝À sêeT#·+Á<ä+ ≈£îø£ÿ ø√dü+ ø±<äT ø±<äT ø±\uÛ…’s¡e⁄&ç ø√dü+ ≈£îø£ÿbÕ≥T¢ |ü&É≥+ eTq≈£î ø£ìŒdüTÔ+~. eTq Vü≤è<äj·÷\qT qe⁄«\ »\T¢‘√ ‘·&çù|düTÔ+~. ªªnqTã+<Ûä+μμ ø£<∏ä˝À eè<ëΔ|ü´+ rs¡ì XÊ|ü+>± e÷]q|ü&ÉT. ‘·eT dü+‘√cÕìï m˝≤ y˚TH˚CŸyÓT+{Ÿ düØ«dt <ë«sê bı+<˚ yÓ’q+ eTq≈£î ø£ìŒdüTÔ+~. eTìwæ m<äT>∑T<ä\ ≈£L&Ü eTs√‘·sêìøÏ XÊ|ü+>± e÷s¡&É+ á ø£<∏ä˝À eTq+ #·÷kÕÔeTT ªªø£s¡+{ŸcÕø˘μμ<ë«sê ø£¬s+{Ÿ _\T¢ qT+&ç ‘·|æŒø=e{≤ìøÏ ø£<∏ä˝À ãT<˚›XÊ«Ásêe⁄ |ædüHê] ãT~Δ ‘Ó#˚Ã ø£wüºqcÕº\‘√ Vü‰dü´ ø£<∏ä >∑T]+∫ Vü≤è<ä´+>± ∫Á‹+#ês¡T. @~ @yÓTÆHê #˚‹ #·es¡T e<ä\+<˚ ãT<˚›XÊ«Ásêe⁄≈£î C≤„H√<äj·T+ ø£\>∑<äT. ªªneTàø√ nø£ås¡+μμ ø£<∏ä˝À `ªªñ‘·Ôsê\˝Àì nø£åsê\T, ìqï{Ï C≤„|üø£\qTμμm˝≤ >∑Ts¡TÔ#˚ùd~ á ø£<∏ä eTq≈£î ‘Ó*j·TCÒdüTÔ+~.n+‘˚ø±<äT` es¡Ôe÷q J$‘·+˝À y˚>∑e+‘·yÓTÆq Á|üj·÷D+. eTìwæ j·÷+Á‹ø£yÓTÆq |ü\ø£]+|ü⁄\≈£î, ô|s¡T>∑T‘·Tqï <ä÷sê\qT >∑Ts¡TÔ#˚düTÔ+~. eTìwæ dü+≈£î∫‘· uÛ≤yê\≈£î n<ä›+ |ü&ÉT‘·T+~. á dü+|ü⁄{ÏøÏ o]¸ø£>± ì*∫q ªªneTàø√ nø£ås¡+μμ ø£<∏ä e÷qMj·T‘·qT >∑Ts¡TÔ #˚j·T&Éy˚T ø±<äT. düeTT∫‘·+>± ≈£L&Ü e⁄+~. á ø£<∏ä dü+ø£\q+˝À Vü‰dü´+‘√ bÕ≥T>± e÷qMj·T‘·qT ‘·{Ïº˝Òù| ø£<∏ä\T ø£ìŒkÕÔs. á ø£<∏ä\T eTq #·T≥÷º »s¡T>∑T‘·Tqï ø£<∏ä˝Ò, eTq+ $+≥÷qï ø£<∏ä˝Ò. #·~$q ‘·sê«‘· Ä˝À∫+#·ø£ ‘·|üŒ<äT, qe«ø£‘·|üŒ<äT eTq+ #˚düTÔqï ‘·|ü*ï #·÷dæ ø±e#·TÃ, eTq uÛÒwüC≤*ï #·÷dæ ø±e#·TÃ. n+<äTπø á ãVüQeT‘·T\T n+<äT≈£îqï ø£<∏ä\T. C…˙ï >±]˝≤+{Ï Vü‰dü´ s¡#·s‘·\T eTq ‘Ó\T>∑Tyê]øÏ m+‘√ nedüs¡+ ñ+~. M] ø£\+ qT+&ç eT]ìï Vü‰dü´ s¡#·q\T yÓ\Te&Ü\ì Ä•<ë›+. - u§*¢e+‘· yÓ+ø£≥ s¡eTD≤sêe⁄

p˝…’ 2018

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

d”«ø±s¡+ eT{Ïºbıs¡˝À¢+∫... (ø£$‘·«+) k˛y˚T|ü*¢ yÓ+ø£≥düTã“j·T´ yÓ\ s¡÷ 60, ù|J\T 58 Á|ü‘·T\≈£î: Á¬øôd+{Ÿ |ü_¢πøwüHé‡, 29`25`43 m, y˚eT÷]yê] M~Û, dü÷sê´sêe⁄ù|≥, $»j·Tyê&É` 520 002.

‘êy= ‘Ó ∫+>¥ ˝≤y√ ‘·T‡ (nqTyê<ä+: B$ düTu≤“sêe⁄), yÓ\ s¡÷ 100, ù|J\T 100 Á|ü‘·T\≈£î: qy√<äj·÷ ãTø˘ ôd+≥sY, ø±∫>∑÷&É, ôV’≤<äsêu≤<é.

Á|ü‹uÛ≤XÊ* Ä#ês¡´ Á|ü‘ê|ü–] sêeTeT÷]Ô sê$q÷‘·\ lsêeTT\T yÓ\ s¡÷ 50, ù|J\T 62 Á|ü‘·T\≈£î: yÓ’. uÛ≤s¡<ë«», düs¡dü«‹ ì\j·T+, 12`13`414/11, ‘êsêïø£, dæøÏ+Á<ëu≤<é` 500 017

Jeq e÷s¡Z+

Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ e÷dü|üÁ‹ø£

düŒwüº‘˚ J$‘·+!

s¡Δ X¯‘ê_› Hê{Ï e÷≥. qej·Te«q+˝À eTqdü+‘ê uÛ≤e⁄ø£ Á|ü|ü+#·yÓTÆ, ˝Ö øÏø£ uÛ≤eq\T dü+|òüT]¸+#·T≈£î+≥Tqï düŒcÕºdüŒwüº y˚fi¯\T. ª¬s’\T π>≥Tμ y˚dæq ø±s¡D+>± Ä–q ãdüT‡˝À H˚qT, Ç+‘·˝À uÀs∂\ X¯u≤›\T $ì|ædü÷ÔH˚ ≈£î&çyÓ’|ü⁄q ì*∫q |ü\¢øÏ— nqTø√≈£î+&Ü ø£+≥|ü&çq á <äèX¯´+ ˇø£ eTVü‰e´øÏÔì Ä$wüÿ]+∫+~. yÓ+≥H˚ ãdüT‡ ~– yê] <ä>∑Zs¡≈£î yÓ[fl qeTdüÿ]+#êqT. yês¡T ≈£L&Ü |üs¡eT Á|üXÊ+‘·+>± #˚jÓT´‹Ô Äos¡«~dü÷Ô ªªdüŒwüº‘˚ J$‘·+! ì•Ã‘·y˚T <Ó’e+! |òüTs¡¸D≈£î #√fÒ~?μμ nì Ä>±s¡T. Ä e∂&ÉT e÷≥\ì+&Ü ñ|ü<˚X¯, dü+<˚X¯, Ä<˚XÊ\TqïjYT. yê]øÏ qeTdüÿ]+#·Tø=ì ‹]– ãôd‡ø±ÿqT. øÏ+<ä |ü\¢øÏ ˝Òe≥+, ¬s’\T π>≥T ‘Ós¡T#·Tø√e≥+, ãdüT‡ ø£<ä\≥+ yÓ+≥ yÓ+≥H˚ »]–b˛sTTqjYT. ªdüŒwüº‘˚ J$‘·+!μ... Ä#ês¡´kÕ«$T e#·q+ eTqdüTqT ‘êøÏ düŒwüº rs¡+ yÓ’|ü⁄ y˚>∑+>± q&ç|ædüTÔqï~. ‘Ó*j·Tì <ë], n|üŒ{Ï <ëø± ‘Ós¡T#·Tø√ì <ë] ‘Ós¡T#·T≈£îì, n&ÉT>∑T\ y˚>∑+ düeTq«j·T+ ø±e≥+ ÁbÕs¡+uÛÑyÓTÆ+~! Ä Ä#ês¡´kÕ«$T mes√ ø±<äT. ªq&ç#˚ <˚e⁄&ç>±μ ˝Àø±sê<ÛäT´˝…’q ø£+∫ |üs¡e÷#ês¡´— eTVü‰kÕ«$T! n<˚ s√E kÕj·T+Á‘·+ yês¡Tqï #√{ÏøÏ yÓ‘·T≈£îÿ+≥÷ yÓfi≤flqT. ªªy˚TeTT Çø£ÿ&É ñ qïHêïfi¯ó¢ Á|ü‹ kÕj·T+Á‘·+ edü÷Ô ñ+fÒ u≤>∑T+≥T+~μμ nHêïs¡T. ns¡úyÓTÆHê, m+<äT≈£î yÓfi≤fl˝À e÷Á‘·+ eTqdüT≈£î ‘Ó*j·T˝Ò<äT. nsTTHê yê] Ä<˚XÊìï bÕ{Ï+#ê\ì ìs¡ísTT+#·T≈£îHêïqT. Á|ü‹ kÕj·T+Á‘·+ yÓfi¯fl≥+, nø£ÿ&É ñ+&É≥+ ˇø£ ø±s¡´Áø£eT+>±, Áø£eT•ø£åD>± e÷]+~. Äj·Tq #·T≥÷º |ü>∑\+‘ê »]π> yÓ’~ø£ ø±s¡´ø£˝≤bÕ\T eTT–dæ, kÕ«$T Á|üdüqï+>± ~e´Á|üdü+>∑+ #˚ùd y˚fi¯\$! $+≥Tqïe˙ï á ˝Àø±ìøÏ dü+ã+~Û+∫qy˚! dü|òü\ J$‘êìøÏ ø±e\dæqy˚! |ü$Á‘·‘·, ìX¯Ã\‘·, düŒwüº‘· J$‘êìï q+<äHêsêeT+ #˚düÔjYT, nqï dü+<˚X¯+ dü÷Œ¤]Ô<ëj·Tø£+. düTe÷s¡T q\uÛ…’ s√E\T kÕ–q á kÕ˝Àø£´, kÕMT|ü´, kÕìï<Ûä´ neø±X¯+, eTsêï{Ï‘√ eTT>∑TdüTÔ+<äq>± kÕ«$Tyês¡T <ä>∑Zs¡≈£î |æ*∫, ªªe÷qe‘ê«ìøÏ ∫e] ø=dü ~e´‘·«+. n~ n+<ä]˝À ñ+~. <äj·T, <ë‘·è‘·«+, <äeT+ n+fÒ Ç+Á~j·T ìÁ>∑Vü≤+‘√ J$‘·+ ÄVü‰¢<äeTj·TeTÚ‘·T+~. $qïe˙ï, Çø£ÿ&É #·÷dæqe˙ï, #·ø£ÿì J$‘êìï J$+#·{≤ìøÏ nø£ÿs¡≈£î e#˚Ãy˚!μμ nHêïs¡T! Ä ‘·sê«‘· yê]ì eT∞fl <ä]Ù+#·≥+ mH√ï @fi¯fl ‘·sê«‘·>±ì »s¡>∑˝Ò<äT. á eT<Ûä´ ø±\+˝À yês¡T dü+|òü÷ìï <Ûë]àø£ e÷s¡Z+˝À q&ç|æ+∫q ¬s+&ÉT ìwü˜\T nqTuÛÑe+˝ÀøÏ e∫ÃqjYT. yê{Ïì Ä#·]+#·{≤ìøÏ J$‘·+ Hê≈£L ˇø£ neø±XÊìï ø£*Œ+∫+~. Á|ü|ü+#êìøÏ Vü‰ì #˚j·T≈£î+&Ü, Á|ü|ü+#·+ #˚‘· e+∫+|üã&É≈£î+&Ü J$+#˚ eéVü‰s¡ ìwü˜— ˝ÖøÏø£ Á|ü|ü+#·+˝À m+‘·>± e&ç|ü&ç ñHêï, Ä<Ûë´‹àø£ uÛ≤eq˝À Á|ü‹ ø£åD≤ìï ì+|ü⁄ø√>∑\ ÁãVü≤àìwü˜... á ¬s+&ç{Ï˙ düeTq«j·T+ #˚düTø√>∑\>∑≥y˚T Jeq kÕ|òü\´+! ˇø£ yÓ’|ü⁄ |”sƒ¡ kÕ+Á|ü<ëj·÷\qT ‘·T.#·. ‘·|üŒ≈£î+&Ü |ü]s¡øÏådü÷ÔH˚ eTs=ø£ Á|üø£ÿ dü+|òüT+˝À yês¡T ø£*dæb˛ssTTq rs¡T, á ¬s+&ÉT ìwü˜\q÷ Ä#·]dü÷Ô Ä#ês¡´kÕ«$T kÕ–+∫q ne˙ dü+#ês¡+ ˇø£ n<äT“¤‘·+. düs¡«<Ûë Ä#·s¡D°j·T+. eTs=ø£ e∂&ÉT s√E\˝À yês¡T ‘·eT uÛÖ‹ø£ J$‘êìï eTT–+#·Tø√uÀ‘·Tqï y˚fi¯˝À ø£+∫˝À yê]ì <ä]Ù+#·Tø√e≥+ »]–+~. e+<ä˝≤~ uÛÑ≈£îÔ\T es¡Tdü\T ø£{Ïº yê]ì <ä]Ù+#·T≈£î+≥Tqï dü+<äs¡“¤+... Ä es¡Tdü\˝À H˚q÷ ˇø£ÿDÏí! Hê e+‘·T e#˚Ã dü]øÏ, ‘·eT |ü]#ês¡≈£î&çøÏ yês¡T dü+»„ #˚j·T≥+, Ä‘·&ÉT qqTï yê] <ä>∑Zs¡≈£î rdüT≈£îyÓfi¯fl≥+ ø£åDø±\+˝À »]–b˛ssTTqjYT. Äq+<ä+, ÄX¯Ãs¡´+, n<äT“¤‘·+

eTT|æŒ]ø=q>±, yê]ì düMT|æ+#êqT. HÓeTà~>± #˚jÓT‹Ô @<√ nHêïs¡T. n|üŒ{Ïπø Ä X¯ØsêìøÏ e+<˚fi¯ófl. yê] ø£+{ÏCÀ&ÉT yÓqTø£ ñqï ~e´ H˚Á‘ê+#·˝≤\˝ÀqT+∫ ø£s¡TD≤Ádüe+‹ C≤\Tyês¡T‘·Tqï yÓ’q+ e÷Á‘·+ düŒwüº+! ø=~› ø£åD≤\˝À yÓqT~]>±qT. M]ì q&ç#˚ <˚e⁄&É+{≤πs! n~ Äj·Tq dü«uÛ≤e+ ø±e#·TÃ! ø±˙ Ä#ês¡´kÕ«$T Hê <äèwæº˝À q&ç|æ+∫q <Ó’e+! á bÕs¡Ù«y˚T ˝Àø±ìøÏ nedüs¡+! eTqdüT >∑‹+∫q ø±\+˝ÀøÏ yÓfi¯fl≥+ ÁbÕs¡+_Û+∫+~... ªªÁ|ü‹ ø±\e∂ es¡Ôe÷Hêìï <Ûä]düTÔ+~. »]–b˛sTTq ø±\eT+‘ê mH√ï >∑Ts¡TÔ\T, eTTÁ<ä\T, düŒs¡Ù\T, dü÷Œ¤s¡TÔ\T, düTŒ¤s¡D\T... n˙ï <ä÷s¡+>± »]–qy˚! sêuÀj˚T ø±\eT+‘ê ÄX¯\T, Äø±+ø£å\T, ndüŒwüº‘·\T, nì•Ã‘ê\qT ‘·q >∑sê“¤\j·T+˝À <ë#·T≈£îqï <ë|ü]ø£+! á e∂&ÉT ø±˝≤edüú\˝Àq÷ es¡Ôe÷qy˚T dü‘·´+! Bì˝À j·T<ës¡ú+>± J$+#·>∑*–‘˚, uÛÑ$wü´‘·TÔqT >∑T]+∫q ∫+‘· eTqdüTqT ‘êø£<äT. >∑‹+∫q ø±\+ eTqdüTqT ø±\Ã<äT. ø±˙ n~ bÕsƒêìï, >∑TDbÕsƒêìï H˚s¡TŒ‘·T+~. nC≤„qeT+fÒ @$T{À ‘Ó*ùdÔ $T–˝Ò~ C≤„qy˚T! n~ nìï{Ïø° πø+Á<ä _+<äTe⁄. XÊÅdüÔC≤„q+, ˝Àø£C≤„q+ |üs¡düŒs¡+ $s√~Û+#·Tø√ø£b˛‘˚, XÊÅdüÔC≤„q+ Á|üe÷DyÓTÆ q&ç|ædüTÔ+~. e÷qMj·TdüŒs¡Ù ˝Òø£b˛‘˚ J$‘êìøÏ |ü]eTfi¯+ ˝Ò<äT, |ü]|üPs¡í‘· sê<äT. $düÔè‘· dü+|òü÷ìøÏ, e´øÏÔ dü+øÏå|üÔ s¡÷|ü+! e´øÏÔ, $XÊ\‘ê«ìï dü+‘·]+#·T≈£î+fÒ, n~ dü+|òüT+! \ø£å´ >∑e÷´\T πøe\+ d”«j·T|ü]~ÛøÏ |ü]$T‘·+ ø±≈£î+&Ü, Á|ü|ü+#· |ü]~ÛøÏ, <ëì |ü]D≤e÷ìøÏ <√Vü≤<ä+ #˚ùd Ø‹˝À nqTdü+<Ûëq+ #˚j·T>∑*–‘˚, n<˚ ndü\T J$‘·+! dü‘·´, <Ûäs¡à, XÊ+‹, Áù|eT\T Hê\T>∑T #Ós¡>∑T\T ø±>∑*–‘˚ n~ <Ûäq´J$‘·+!μμ.... Ç<˚ ndü˝…’q uÛ≤edüTs¡_Ûfi¯+! Ç~ eTVü‰kÕ«$T nqTÁ>∑Væ≤+∫q es¡<ëq+. Ä#ês¡´ kÕ«$T~, ˇø£ X¯‘êã›+ |üs¡#·T≈£îqï ìwü˜! <äj·T, <ë‘·è‘·«, <äeTe\qT ìs¡ù|ø£å+>±, ìwü˜>± ìdüÔ+Á<äeT+Á<ä+>±, Á|üyêVü≤ y˚>∑+‘√ q&ç|æ+∫q ≈£s¡TD≤dü«s¡÷|ü+, Ä#ês¡´kÕ«$T! düs¡«eT‘ê\ n+‘·sê«Væ≤ìì düTìï‘·+>±, ø±˙ düŒwüº+>± düŒè•+∫, n<Ó’«‘·uÛ≤eqqT JeqÁ|üyêVü≤+˝À ø£*|æq dü‘ê´#ês¡T´\T, eTVü‰kÕ«$T! ªdüŒwüº‘˚ J$‘·+μ Ç~ eTVü≤À|ü<˚X¯+. n~ XÊ+‹ <˚e‘· #·\¢ì ˇ&ç.

$.j·Tdt.ÄsY. e∂]Ô Ä<Ûë´‹àø£ XÊÅdüÔy˚‘·Ô, 9440603499

p˝…’ 2018

∫Á‘·e÷*ø£

#Ûêj·÷∫Á‘·+ 1 n+‘·sê®rj·T jÓ÷>∑ ~H√‘·‡e+ dü+<äs¡“¤+>± jÓ÷>±düq+˝À eTTKéT+Á‹. jÓ÷>± <ë«sê ˇ‹Ô&çì »sTT+∫ |ü]|üPs¡í+>± J$+#·>∑\eTì á dü+<äs¡“¤+>± eTTKéT+Á‹ nHêïs¡T. #Ûêj·÷∫Á‘·+ 2 s¡+C≤Hé |üs¡«~Hêq $»j·Tyê&É eTTì‡|ü˝Ÿ ùdº&çj·T+˝À ìs¡«Væ≤+∫q y˚&ÉTø£˝À¢ bÕ˝§Zì eTTdæ¢+ k˛<äs¡T\‘√ ø£*dæ ÁbÕs¡úq #˚dæq dæm+. #Ûêj·÷∫Á‘·+ 3 sêh+˝Àì Á|ü‹ ˇø£ÿ ù|<äøÏ ìyêdü düú\+ ÇkÕÔeTì #˚dæq yê>±›Hêìï ì\T|ü⁄≈£î+≥÷, eT÷&ÉT $&É‘·\T>± á ø±s¡´Áø£e÷ìï Á|üuÛÑT‘·«+ #˚|ü{Ïº+~. $XÊK y˚~ø£>± 60 y˚\ eT+~ Ä&É_&É¶\ ù|]≥ |ü{≤º\T Ç∫Ã yês¡+<ä]˙ kı+‹+{Ï yê]ì #˚dæq dü+<äs¡“¤+>± eTTKéT+Á‹. #Ûêj·÷∫Á‘·+ 4 <˚X¯+˝ÀH˚ ‘=*kÕ] Äs√>∑´ ñ‘·‡yêìï Ä+Á<ÛäÁ|ü<˚XŸ˝À ìs¡«Væ≤+#ês¡T. á dü+<äs¡“¤+>± Äs√>∑´ |ü]s¡ø£åD ø√dü+ sêh+˝À 4 q÷‘·q ø±s¡´Áø£e÷\≈£î eTTKéT+Á‹ lø±s¡+ #·T{≤ºs¡T. –]»qT\ ø√dü+ 40 á`düuŸ ôd+≥s¡T¢, 14 ñ∫‘· &Éj·÷\dædt ôd+≥s¡¢qT ÁbÕs¡+_Û+#ês¡T. #Ûêj·÷∫Á‘·+ 5 ô|<äø±ø±ì eT+&É\+ q+ã÷s¡T˝À <äXÊe‘ês¡ y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T $Á>∑Vü≤ Á|ü‹wü˜ eT¨‘·‡e+˝À bÕ˝§Zqï eTTKéT+Á‹ #·+Á<äu≤ãT Hêj·TT&ÉT. Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ m‘·ÔsTTq 11 n&ÉT>∑T\ <äXÊe‘ês¡ y˚+ø£fÒX¯«s¡kÕ«$T $Á>∑Vü≤ Á|ü‹wü˜˝À bÕ˝§Zq&É+ n<äèwüº+>± uÛ≤$düTÔHêïqì dæm+ nHêïs¡T.

Regd. No.HD - 962/2018-20 Published on 01-07-2018

RNI No. 10926/1957 Posting: 4th & 5th