W kreatywnym chaosie. O zróżnicowaniu starości... - prezentacja by Andrzej Klimczuk

W KREATYWNYM CHAOSIE O zróżnicowaniu starości na przykładzie prac społeczności deviantART.com Konferencja naukowa "Patrząc na starość. Kultura wizualna starości" Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 28-29.11.2007, Poznań

Andrzej Klimczuk

I. Starość i ludzie starzy a kreatywny chaos

• W XX wieku nastąpiły przynajmniej dwie „rewolucje”: informatyczna i demograficzna. Współistnienie obu tych zjawisk ma determinować miejsce i wizerunek ludzi starych w społeczeństwach przyszłości, których zarysy są widoczne już dziś.

• Ludzie starzy, czyli zbiór osób które w jednakowym lub zbliżonym wieku osiągnęły lub przekroczyły próg starości (np. osiągnęły wiek poprodukcyjny, emerytalny) (Szatur-Jaworska s. 63), w XXI wieku zostaną postawieni wobec nowych problemów z zabezpieczeniem zdrowotnym, zabezpieczeniem socjalnym, organizacją życia na emeryturze i oceną wartości ich doświadczenia życiowego (Pędich s. 131-137).

• Można przyjąć, że na tle wszystkich tych kwestii wyróżniać będą się zmiany obyczajowe. Jak twierdzi Wojciech Pędich: „W tej komputerowej, a może nawet wirtualnej rzeczywistości trudno będzie zachować nauczycielską rolę starego człowieka jako źródła mądrości, doświadczenia i szacunku. Dotyczyć to będzie nie tylko sfery wytwórczej, sfery nauczania, ale także - jak sądzę - sfery stosunków rodzinnych i wzorców obyczajowych” (Pędich s. 134).

• Interesujące i ważne jest zatem określenie jak użytkownicy nowoczesnych technologii postrzegają starość, czyli „końcowy etap w życiu człowieka rozpoczynający się wraz z osiągnięciem określanego konwencjonalnie «progu starości»” (Szatur-Jaworska s. 33-34), etap który „jest dynamicznym i synergicznym związkiem procesów biologicznych i psychicznych oraz zmian w sferze społecznej aktywności jednostki” (Tamże).

• Jednym z głównych trendów przemian w ramach rewolucji informatycznej i rozwoju sieci Internet jest jego demokratyzacja za sprawą serwisów społecznościowych utrzymanych w nurcie Web 2.0. Serwisy takie cechuje m.in.:  globalna komunikacja między ich użytkownikami;  uczestnictwo użytkowników w tworzeniu wyglądu witryn, ich funkcjonalności i zawartości.

• Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) prace, „treści”, tworzone przez użytkowników stron Web 2.0 i podobnego oprogramowania sieciowego (np. gier online, programów do podcastingu) charakteryzują się (OECD s. 8-9): 1. 2. 3.

„Potrzebą publikacji” dla określonego grona odbiorców (nie są to np. prywatne listy); „Wysiłkiem kreatywnym”, wkładem własnym użytkownika w publikowaną pracę; „Twórczością poza życiem zawodowym”, działalnością dobrowolną i niekomercyjną.

• Uwolnienie pokładów aktywności i zaangażowania tysięcy ludzi na świecie w publikowanie materiałów tekstowych, muzycznych i graficznych na stronach Web 2.0 niesie za sobą wiele konsekwencji. • Dla badaczy zjawisko tego „kreatywnego chaosu” oznacza ogromną ilość danych, które można poddać rozmaitym analizom. • Dla współczesnych społeczeństw zaś m.in. zanik empatii, wzrost marginalizacji i wykluczenia w dostępie do informacji i nowych narzędzi rozwoju gospodarczego, zalew informacyjny, znoszenie struktur hierarchicznych, wzrost konkurencji między osobami udostępniającymi materiały i ich nastawienia na zysk ekonomiczny (Na podstawie: Friedman s. 134-135, Postman s. 91-108, Rifkin s. 8, Siciński s. 20-27).

• „Czy na podstawie treści publikowanych w ramach serwisów społecznościowych zgodnych z nurtem Web 2.0 można określić zróżnicowanie starości?”

• W celu rozstrzygnięcia tego problemu badawczego analizie poddano prace wizualne zamieszczone na stronach deviantART.com do dnia 14 października 2007 roku.

• Społeczność deviantART.com...

• Społeczność deviantART.com została wybrana ponieważ doskonale oddaje cechy nurtu Web 2.0 – pozwala na publiczną prezentację prac artystów i fanów szeroko pojętej sztuki (grafik, rysunków, obrazów, zdjęć itp.), jak też na ocenę tych treści, komunikację między użytkownikami, podział ról i udziału we wprowadzaniu zmian. • Choć serwis ten początkowo był inicjatywą oddolną szybko stał się przedsiębiorstwem komercyjnym pozwalającym użytkownikom na handlowanie pracami (Na podstawie: deviantART, Wikipedia).

II. Metodologia

• Do 14 października 2007 roku w ramach społeczności deviantART.com opublikowano około 43,863,916 prac. • Analizie poddano 5107 wyników wyszukiwania na stronach deviantART.com słowa „elderly” według daty publikacji – wyniki pozyskano w dniu 14 października 2007 roku. • Po obróbce wyników wyszukiwania właściwe badanie jakościowe dotyczyło 2285 plików graficznych z pracami wizualnymi.

Założenia analizy: • Wyszukiwanie „elderly” gdyż słowo to odnosi się do „ludzi, którzy są starzy” (Hornby s. 425); • Wynik wyszukiwania na stronach deviantART.com zależy od: tytułu pracy, „komentarza odautorskiego” i słów kluczowych – dane te określa osoba publikująca prace; • Treść pracy nie musi być zgodna z informacjami podanymi przez autora na jej temat; • Każda praca wizualna w ramach deviantART.com może istnieć w 3 odsłonach: małej w wynikach wyszukiwania, dużej i największej na stronie z pracą; • Treść małej wersji pracy nie musi pokrywać się z dużą i największą; • Poddanie analizie tylko wersji największych;

Założenia analizy: • „Odrzucenie” z analizy prac pozbawionych cech wizualnych i filmów (mała ilość dostępnych); • „Odrzucenie” możliwości analizy według „kategorii prac” określanych przez użytkowników; • Uwzględnienie informacji o pracy tylko w przypadku grafik powtarzających się; • Prace i ich autorzy mogą przestać istnieć w bazach danych deviantART.com; • Pobranie kopii stron z informacjami o pracach i plików graficznych z pracami.

Etapy analizy: 1. Zapisanie adresów podstron z wynikami wyszukiwania „elderly” (213 podstron, do 24 linków do prac na podstronie); 2. Zapisanie programem FlashGet podstron z wynikami wyszukiwania w formacie html; 3. Zsumowanie pobranych podstron programem WinRAR (bez kompresji); 4. Umieszczenie zsumowanych danych z wynikami w programie NoteTab Light; 5. „Oczyszczenie” kodu html z wynikami; 6. Przygotowanie indeksu linków do poszczególnych prac w programie Excel; 7. „Odrzucenie” linków do filmów (2) i prac literackich (425);

Etapy analizy: 8. Pobranie stron z pracami wizualnymi (4680); 9. „Oczyszczenie” kodu stron z pracami (pozyskanie linków do „dużych wersji” pracy); 10. Pobranie 9342 plików graficznych z „dużymi i największymi wersjami” prac; 11. Wybranie „największych wersji”(4667); 12. „Odrzucenie” prac „niewyraźnych”, grafik z poezją, grafik-odnośników do innych stron i prac bez cech ludzkiej starości (2382); 13. Poddanie właściwej analizie jakościowej 2285 plików graficznych z pracami.

III. Wnioski z analizy

• Znaczną część badań stanowił proces subiektywnej selekcji danych zastanych. • „Prace odrzucone” stanowiły nieco ponad połowę wszystkich materiałów wskazanych przez wyszukiwarkę serwisu deviantART.com. • Oto przykładowe „prace odrzucone”:

Przykładowe „prace odrzucone” z właściwej analizy jakościowej:

http://Persians.deviantart.com/art/No-War-in-Iran-

20709184

http://xirgen.deviantart.com/art/ The-Elderly-59690801

http://naruto-sexy-no-jutsu.deviantart.com/art/Go-

Japan-9112111 http://I-Fought-

http://Kurai-Chouwa.deviantart.com/art/Kairi-sElderly-Sunset-40820680

Piranhas.deviantart.com/art/The-Elderly59895205

http://deathsuxdontdie.deviantart.com/art/The-quot-Ilove-you-quot-Elmo-9118700

http://shan-i.deviantart.com/art/moremercer-stories-66302149

http://RachelYork.deviantart.com/art/Lemons4498276

Przykładowe „prace odrzucone” z właściwej analizy jakościowej:

http://WesternWitch.deviantart.com/art/Re clining-54370778

http://llamaknees.deviantart.com/art/Best-Movie-Ever50962542 Tenchu_cowers_from_flames_by_queenmor eta.jpg

http://crazysugarboy.deviantart.com/art/Salisbury-Cathedral-at-dusk-33618439

http://onesadlittleboy.deviantart.com/art/For-Sale30148754

http://Tawn-Cherie.deviantart.com/art/YoungAgain-26489603

http://Spinosum.deviantart.com/art/Scarecrows-65175113

http://neverness.deviantart.com/art/T he-Golden-Mosque-26189993

http://Genolover.deviantart.com/art/Ta bby-Cat-Form-37875452

• Mimo konieczności odsunięcia na bok sporej części materiałów, ilość „wartościowych danych” i tak okazała się imponująca, zatem prezentowane wyniki nie są ostatecznymi...

Wyróżniono trzy główne wymiary starości w pracach społeczności deviantART.com: A. Wymiar techniczny - prezentacja starości zależy od perspektywy i kompozycji obrazu lub obróbki graficznej; B. Wymiar podmiotowy - odnosi się do ukazania jednostek związanych ze starością; C. Wymiar społeczno-kulturowy - starość jest powiązana z wytworami kulturowymi, działaniami społecznymi, interakcjami, zdarzeniami dotyczącymi szerszej zbiorowości oraz problemami i kwestiami społecznymi.

A. Wymiar techniczny

1. Starość animowana – główny element pracy stanowi mniej lub bardziej realna adaptacja zachowań ludzi starych;

http://edme.deviantart.com/a rt/grandpa-18770496

http://biomechmoose.deviant art.com/art/porngranny31502966

Starość fantastyczna – ludzie starzy zostają ukazani w sytuacjach związanych z marzeniami, mitami i wierzeniami;

http://anubis.deviantart.com/art/ThePsychopomp-65428857

http://TheRevolutionX.deviantart.com/art/Life-the-infiniterythem-66238288

http://Koofer.deviantart.com/art/Death25904075

http://nareia.deviantart.com/art/Nach twache-8535545

http://AngusMcLeod.deviantart.com/art/Dr izzo-KoL-59235250

http://lorenthka.deviantart.com/art/Gran dma-23298252

Starość jako opowieść obrazkowa – seniorzy są bohaterami historii w komiksie lub w specyficznej kompozycji różnych choć podobnych do siebie grafik;

http://MisterBingley.deviantart.com/art/A-MooseDialogue-13435019

http://anni-chu.deviantart.com/art/Elderly-Respect5408554

http://kwanzaa-robot.deviantart.com/art/Chapter-one-page-7-32923117

http://if-winter-ends.deviantart.com/art/the-kiss-40687627

http://lucid-state.deviantart.com/art/the-hours-50085055

http://Alenald.deviantart.com/art/What-s-Ebay-37188266

http://hitokirivader.deviantart.com/art/Technical-Billy-Buddies-27937274

Starość przerysowana – praca uwypukla cechy wyglądu zewnętrznego ludzi starych i przedmioty utożsamiane z oznakami starości np. siwiznę, usta, brodę, chodzik rehabilitacyjny;

http://kerrijane.deviantart.com/art/Gl amorous-Grandma-60364489

http://kerrijane.deviantart.com/art/Gleef ul-Grandpa-60364323

http://fabioyabu.deviantart.com/art/Old -couple-65816505

http://venusgospel2007.deviantart.com/ art/Two-Elderly-Gentlefolk-39340725

http://Billdrastal.deviantart.com/art/Old-lady-day63019495 http://nanasfreak.deviantart.com/art/ Old-Lady-53773179

http://NexusDX.deviantart.com/art/Those-LipsSeries-2-A-58869484

http://Khylov.deviantart.com/art/Duhr win-16769210

Starość oznaczona – główny element pracy stanowią znaki związane z udogodnieniami dla ludzi starych lub symbole wymierzone przeciwko nim;

http://MidnyteSun.deviantart.com/art/Elderly-Pedestrians35302633

http://castshadow.deviantart.com/art/Elderly-PeopleSign-46499999

http://licenced-to-Will.deviantart.com/art/Alcohol-causes-everything-13629692

http://bashley07.deviantart.com/art/ Road-Sign-52507816

http://EnterOurMatrix.deviantart.com/art/DriveSlow-58187079

http://Fille-de-laNeige.deviantart.com/art/Weird-Signs-part-II18342355

http://noEYEtoCRY.deviantart.com/art/People-63548793 http://haleyhair.deviantart.com/art/05-09-0861883608 http://benegesserit.deviantart.com/art/Warehousing61984641

http://SpiralArchitect.deviantart. com/art/anti-elderly-48416697

Starość odbarwiona/dobarwiona – specyficzne użycie kolorów w pracy przypuszczalnie ma na celu zaznaczenie odrębności lub dystansu dzielącego ludzi starych od otoczenia;

http://zantonio.deviantart.com/art/The-Elderly-8278538

http://tessaroo2.deviantart.com/art/In-her-eyes-61784181

http://rdevill.deviantart.com/art/Tim e-segment-20316421

http://elphvanishes.deviantart.com/art/The-tourists38601453

http://Singularity001.deviantart.c om/art/The-Elder-16234519

http://az-pro.deviantart.com/art/Out-ofthe-Sight-66601321

Starość po obróbce – w znacznej ilości prac elementy starości są uwypuklane, niwelowane, deformowane lub aranżowane do innych kompozycji;

http://tohubohu.deviantart.com/art/quotman-quot-One-67022640 http://severed-heads.deviantart.com/art/ElderlyInsect-6064550

http://a-t-e-n-i.deviantart.com/art/Old-Lady48226291

http://aff1n1ty.deviantart.com/art/madne ss-44727357

http://SwayClarus.deviantart.com/art/MyGranma-54273170

http://gutterSLUTT.deviantart.com/art/OldPeopleLove-41125221

Starość kopiowalna – ta sama praca zostaje opublikowana przez różnych członków społeczności deviantART.com co często uniemożliwia ustalenie prawdziwego autora;

http://ballarat.deviantart.co m/art/Old-people-dont-bite42467774

http://Monocolourphotos.deviantart.com/art/liv ing-in-the-past-32817661

http://THATGUYWHODRA WS.deviantart.com/art/OldPeople-dont-Bite-38030941

http://sheriktek.deviantart.co m/art/living-in-the-past30643949

Starość medialna – niewielką część prac stanowią screenshoty, „złapane ekrany”, pochodzące z gier wideo, bądź filmów.

http://Officer-1BDI.deviantart.com/art/Sims-2-Jark-Shirt-Pack-21431404

http://lessthangreat.deviantart.com/art/Elderly-Love38747243

http://crystal-the-demon.deviantart.com/art/Another-Xehanort66335563

B. Wymiar podmiotowy

1. Humanoidy – postacie fantastyczne, bądź baśniowe często nabierają w pracach społeczności deviantART.com cech ludzkiej starości co pozwala na skojarzenia z ich rozwagą, mądrością, siłą lub tajemniczością;

http://Reymonkey.deviantart.co m/art/Time-s-Librarian24737591

http://ursulav.deviantart.com/art/The-Old-Battleaxe-17164865

http://mousekretopia.deviantart.co m/art/Its-Grandpa-Ghost-2360035

http://liberation1945.deviantart.co m/art/Elijiah-Smile-49547372

http://Chaps7.deviantart.com/art/Elderly -Elephant-24963117

http://Autumnchild.deviantart. com/art/The-scarred-veteran40868383

http://neptunalnoc.devianta rt.com/art/surprised-by-anelderly-man-fr-40127977

http://shelvis.deviantart.com /art/mummu-2615710

http://mickmoart.deviantart.com/art/ Screw-You-48297397

Przebierańcy – wśród prac poddanych analizie byli przeważnie osobami młodszymi wiekiem, które w wyniku gruntownych zabiegów bądź charakteryzacji nabrały cech ludzi starych;

http://Faerie-Blood.deviantart.com/art/Old-Timer-49695248 http://expressiveelf.deviantart.com/art/elderlynever-suffer-dementia-28836174

http://HikaruChan4ever.deviantart.com /art/AKON-18-Cosplayer-03-57098615

http://Lady-Mad-Hatter.deviantart.com/art/Lightscamera-my-face-itches-36479750

http://gwarmor13.deviantart.com/art/Grumpy-Old-Men25983077

Nadzy/roznegliżowani – niezmiernie rzadko prace podejmują temat cielesności ludzi starych; wyjątki te łączą nagość ze znanymi postaciami i rolami społecznymi, kiedy indziej odmładzają lub szpecą;

http://bedpan3.deviantart.com/art/Pin-Up-04-31971773

http://LeahScott.deviantart.com/art/Beaut iful-Elderly-female-Model-39255137

http://hertubise.deviantart.com /art/J-as-an-Old-Man-55835815

http://rawjawbone.deviantart.co m/art/charcoal-fig-7-41445648

http://celticgirl.deviantart.com/art/WhatThese-Eyes-Have-Seen-26526310

http://trickypink.deviantart.com/art/N ude-Santa-2-27058432

http://Eclectia.deviantart.com/art/Elder-60483291

Znani – są przedstawiani w pracach społeczności przeważnie w ujęciach portretowych; nieliczne prace akcentują specyfikę ról jakie pełnią lub pełnili za życia;

http://LordJay.deviantart.com/art/The-Master-23716163

http://artstuck.deviantart.com/art/SheikhAhmed-Yassin-60004820

http://horrorvacui.deviantart.com/art/Hopkins-31690120

http://Escherichia-Coli.deviantart.com/art/AllHail-Yeltsin-13405658

Postarzeni – prace przedstawiające takie postacie akcentują silne zestawienie cech ludzkiej młodości i starości.

http://SleepingInsomniac19.deviantart.com/art/Jo sh-is-old-55347247

http://undivineintervention.deviantart.com/art/Tw o-worlds-48472584

http://HotTopicMan83.deviantart.com/art/Old-me-4087378

http://Airick.deviantart.com/art/Forever-Young-33450960

http://Alcaeariel.deviantart.com/art/FightingTime-16359621

http://sunburntchaos.deviantart.com/art/Me -Myself-and-I-4-54913683

C. Wymiar spoĹ&#x201A;eczno-kulturowy

Starość zapracowana – niewielka część prac przedstawiała ludzi starych podczas wykonywania czynności zawodowych lub związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego;

http://Sardanapalus.deviantart.com/art/intergalactichumanoid-tsunami-56022395

http://cormont.deviantart.com/art/Floodpublished-16265427

http://cre8vsteph.deviantart.com/art/Old-Man-Boris-4182999

http://bipolarbear.deviantart.com/art/Black-is-Beautiful4943672

http://gracegunawan.deviantart.com/art/peeling-garlics-57465374

2. Starość wypoczywająca – częstym tematem prac były zajęcia, których ludzie starzy podejmują się w czasie wolnym, jak np. podróże, sport, łowienie ryb, gra w szachy;

http://fnshstrng.deviantart.com/art/Hope-1015-66168767 http://clemmy-1985.deviantart.com/art/Did-youreally-35987016

http://weepingrock.deviantart.com/art/lost-in-paradise-56487499

http://BlueAlchemy.deviantart.com/art/Fisherman-13241089 http://Cynosura.deviantart.com/art/Beats-Television-66789248

http://flaw3db3auty.deviantart.com/art/Pool-Night-63315600

Starość jako element wnętrza – nieliczne prace ujawniały, iż możliwe jest uchwycenie w jaki sposób wizerunki ludzi starych są wkomponowywane w wystrój pomieszczeń;

http://tardia.deviantart.com/art/Final-MajorProject-Exhibition-59432942

http://theorphanage.deviantart.com/art/Reme mbrance-29973624

Starość w wielkim mieście – częstym motywem prac jest ukazanie człowieka starego pośród miejskich ulic, schodów i tłumów; w pracach tych seniorzy przeważnie sprawiają wrażenie przytłoczonych złożonością otoczenia;

http://dlusion.deviantart.com/art/Speeding-By-39596648

http://ArchAngel76.deviantart.com/art/Walking-at-the-Sponge-Docks31019795

http://THATGUYWHODRAWS.deviantart.com/art/Mavis38166020 http://nervousystem.deviantart.com/art/A-page-from-mybook-33457962

http://adjournalist.deviantart.com/art/Evi ct-2-34812417

http://doggonedezzie.deviantart.com/art/Gr andma-in-the-City-32152080

http://Sanlucar.deviantart.com/art/Pause-for-thought64866149 http://recklesslibertine.deviantart.com/art/ChangingTimes-39624247

Starość spragniona doznań – autorzy prac związanych z tym tematem akcentują potrzebę kontaktów ludzi starych z podobnymi sobie lub osobami zdecydowanie młodszymi;

http://yksin.deviantart.com/art/finally63396227 http://BurgaZz.deviantart.com/art/Will-i-die-soon-66928267

http://Brashen.deviantart.co m/art/Nursing-Heavenhttp://Crazy-Threesome.deviantart.com/art/Fun-in-the-hot-tub39134191 48157740

http://ayearinthepast.deviantart. com/art/Needing-27011829

http://antiscialbtrfly.deviantart.com/art/ Unconditional-51419208

http://charlando.deviantart.com/art/G randpa-takes-flight-31471686

Przemoc wobec ludzi starych – prace z tej kategorii podkreślają wykorzystywanie seniorów do własnych celów, bądź użycie przeciwko nim siły;

http://ohtheirony.deviantart.com/art/elderly -controversy-3649674

http://Super-Munkyboy.deviantart.com/art/Birfday-card-for-Kerry21022101

http://Pluckinthaguitarra.deviantart.com/art/C arnage-56083513 http://chikinnugets.deviantart.com/art/ho micidal-rampage-8226779

http://tomey.deviantart.com/art/Pusher-robotpushes-old-people-891550

http://deranged-badger.deviantart.com/art/assaltingthe-elderly-31513712

http://davidbdr.deviantart.com/art/War-Budget-49028028

Starość schorowana – wizualizacja tego typu przeważnie akcentuje samotność ludzi starych w chorobie, bądź - odwrotnie - opiekę nad nimi, niekiedy przybierającą drastyczny lub fantastyczny charakter;

http://lillambert.deviantart.com/art/And-Heaven-Waits-34156268

http://NexusDX.deviantart.com/art/ Impending-Doom-52603631

http://belleofchernobyl.deviantart.com/art/unable18229765 http://cbs.deviantart.com/art/Gargoylenursing-home-25497626

http://thalassa-mabyn.deviantart.com/art/John-Hospitalized66440850

http://J-Button.deviantart.com/art/HaroldShipman-55811153

http://shandle.deviantart.com/art/Safe-OotSafe-In-43196560

http://Xands.deviantart.com/art/SedatingNurse-v-2-30660423

Druga młodość – ludzie starzy są przedstawieni w ubraniach charakterystycznych dla młodszych wiekiem lub zachowują się w sposób uznawany za charakterystyczny dla młodości;

http://xbopeepx.deviantart.com/art/Slippers-and-Pipe62178738

http://Weasle3.deviantart.com/art/Peace-Out-39730226

http://Kydo.deviantart.com/art/Cat-Street-Page-3-63125349

http://iheartmickey.deviantart.com/art/Original-Gangster63194122

http://Booter-Freak.deviantart.com/art/Battle-ofthe-Buff-WTF-67235778

http://abdoolseven.deviantart.com/art/Gangst a-Grampa-65232126

http://crushedsilicon.deviantart.com/art/Contours-of-Age-31751035

Starość agresywna – prace tego typu przeważnie wyolbrzymiają potencjał złości ludzi starych; niekiedy są tu podobni do duchów lub postaci zombie;

http://frogleader.deviantart.com/art/lawn-boy-9592642

http://cantdrawgood.deviantart.com/art/Won-t-BeMultiplying-Anymore-28465890

http://one2many-dolls.deviantart.com/art/The-Oldcomes-back-21828993

http://samta.deviantart.com/art/He-Got-Served-7247607

http://rhesusmonkey.deviantart.com/art/THE-GUESTS-19356796

http://les-ailes.deviantart.com/art/People-NoTrespassing-51926970

http://Anti-Fundamentalist.deviantart.com/art/Elderly-Muscles61652838

10. Starość zasiedziała – znaczna ilość prac społeczności deviantART.com ukazuje ludzi starych gdy wykonują różne czynności na siedząco; najczęściej znajdują się wówczas na ławkach, krzesłach lub w fotelach;

http://ThisIsDerogatory.deviant art.com/art/Lone-Ranger7690229

http://artimusX.deviantart.com/art/Grandmother-f-cker-4688435 http://MlleDinkley.deviantart.com/art/Sicilian-Men-7672003

http://artstruggle.deviantart.com/art/SNUG66463469

http://FigoTheCat.deviantart.com/art/elderly-couple-19279442

http://rlgphoto.deviantart.com/art/Tired-of-standing-15637445

http://hyposthenia.deviantart.com/art/2-Hours-From-Lagos-22938299

11. Starość pikietująca – znikoma ilość prac ukazuje ludzi starych podczas aktywnego wyrażania swoich poglądów.

http://Airborne-Ranger.deviantart.com/art/Cold-Heart-3843455

http://eldopothe9th.deviantart.com/art/Raging-Grannies-Too-22895227

http://DiabloAdvocati.deviantart.com/art/Nude-for-Peace4798242

http://Lyfers.deviantart.com/art/The-Protest-in-Santa-Barbara-56772939

http://captainsnaga.deviantart.com/art/Raise-the-FlagPreacher-65785142

http://sophiebridgette.deviantart.com/art/howling-bells-57026306

http://Serpents-and-Daggers.deviantart.com/art/The-Ants-Go-Marching-52255707

•

Zebrane materiały pozwoliły do tej pory na wyróżnienie również następujących kategorii:

Wymiar techniczny: Starość... • niedokończona • przy portrecie • przysłonięta • sylwetki • tuż obok • w odcinkach • w ulotce • w zarysie • wypisana na twarzy, rękach lub stopach • złapana

•

Wymiar podmiotowy: • eleganccy • honorowi • ludzie starzy z dziećmi • ludzie starzy z dorosłymi • ludzie starzy z przyrodą • ludzie starzy ze zwierzętami • postacie mityczne i legendarne • zróżnicowani kulturowo

Wymiar społecznokulturowy: •

dokuczanie ludziom starym

Starość… • • • • • • • • • • • • • • • • •

biedna cierpiąca czekająca konająca konsumująca na zakupach nieostrożna obserwująca odizolowana poza miastem rozmowna uformowana w ruchu zaczytana zamyślana zapominalska zmęczona

Typy te nie zostały zaprezentowane ze względu na rozległość materiału i ograniczony czas niniejszej prezentacji.

IV. Podsumowanie

• Badanie niewielkiej części treści udostępnionych przez użytkowników deviantART.com pozwoliło na dostrzeżenie nie tylko powszechnie znanych przejawów starości, ale też zwrócić uwagę na aspekty często pomijane, trudne do artykulacji słownej lub uchwycenia na zdjęciach. • Należy jednak pamiętać, iż społeczność ta ewoluuje w kierunku komercyjnym co może sprzyjać coraz mocniejszym przekazom, które nie muszą znajdować silnego oparcia w realiach życia społecznego.

• Ilościowy ogrom danych wizualnych udostępnianych przez użytkowników serwisów społecznościowych zgodnych z nurtem Web 2.0 zasługuje na uwagę. Niemniej należy pamiętać, iż „ilość ≠ jakość”. • Słuszne mogą być zatem twierdzenia Piotra Sztompki o obrazach uchwyconych lub stworzonych przez „nie-socjologa” (Sztompka, s. 35-36): 1. 2. 3.

Nie są one robione z intencją socjologiczną (w celu rozwiązania problemu badawczego); Są tworzone z myślą o małej grupie odbiorców, najbliższych osób, a nie traktowane jako przedmiot do analizy; Nie wszystko co zawierają jest doniosłe socjologicznie, tj. stanowi klucz do głębszych, ukrytych warstw społeczeństwa, jego cech czy prawidłowości.

• Takie tezy nie powinny jednak przyznawać socjologom uprzywilejowanego statusu przy tworzeniu danych wizualnych.

• Przeprowadzona analiza prac społeczności deviantART.com pozwala sądzić, iż badanie materiałów zastanych w społecznościach internetowych wymaga nie tylko pogłębionej interpretacji danych wizualnych, ale też pokonania szeregu dylematów metodologicznych. • Do najważniejszych trudności z którymi będzie trzeba się zmierzyć przy podobnych analizach można zaliczyć: 1. „Chorobę nadmiaru” – konieczność odrzucania znacznej ilości danych i ustalania zasad zawężania tematu; 2. Zróżnicowanie typów i rodzajów danych wizualnych; 3. Trudność pozyskania danych do analizy bez pośrednictwa stron internetowych; 4. Dylemat łączenia interpretacji obrazu i danych o obrazie (tytuł pracy, informacje o autorze, komentarze); 5. Możliwość wystąpienia zafałszowanego przekazu („przebierańcy”, obróbka cyfrowa, kopiowanie).

• 1. 2.

3. 4. 5. 6. 7.

8. 9.

10. 11.

Bibliografia: deviantART - Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/DeviantART, stan z 25.10.2007. deviantART: where ART meets application!, http://www.deviantart.com/, stan z 25.10.2007. Friedman T. L., Świat jest płaski, Rebis, Poznań 2006. Hornby A. S., Oxford advanced learner's dictionary of current English, Oxford University Press, Oxford 2000. Participative Web: User-Created Content, OECD 2007, http://www.oecd.org/dataoecd/57/14/38393115.pdf, stan z 25.10.2007. Pędich W., Ludzie starzy w perspektywie XXI wieku, "Ethos" 3/1999. Postman N., W stronę XVIII stulecia: jak przeszłość może doskonalić naszą przyszłość, PIW, Warszawa 2001. Rifkin J., Wiek dostępu: nowa kultura hiperkapitalizmu, w której płaci się za każdą chwilę życia, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2002. Siciński A., Społeczeństwo informacyjne: próba nazwania naszych czasów, [w:] Lubacz J. (red.), W drodze do społeczeństwa informacyjnego, IPWC, Warszawa 1999. Szatur-Jaworska B., Ludzie starzy i starość w polityce społecznej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2000. Sztompka P., Socjologia wizualna. Fotografia jako metoda badawcza, PWN, Warszawa 2005.

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Adresy zdjęć zamieszczonych w prezentacji: http://a-t-e-n-i.deviantart.com/art/Old-Lady-48226291 http://abdoolseven.deviantart.com/art/Gangsta-Grampa-65232126 http://adjournalist.deviantart.com/art/Evict-2-34812417 http://aff1n1ty.deviantart.com/art/madness-44727357 http://Airborne-Ranger.deviantart.com/art/Cold-Heart-3843455 http://Airick.deviantart.com/art/Forever-Young-33450960 http://AK-Is-Harmless.deviantart.com/art/Somewhat-Interesting-Fact-11-14558882 http://Alcaeariel.deviantart.com/art/Fighting-Time-16359621 http://Alenald.deviantart.com/art/What-s-Ebay-37188266 http://AngusMcLeod.deviantart.com/art/Drizzo-KoL-59235250 http://anni-chu.deviantart.com/art/Elderly-Respect-5408554 http://Anti-Fundamentalist.deviantart.com/art/Elderly-Muscles-61652838 http://antiscialbtrfly.deviantart.com/art/Unconditional-51419208 http://anubis.deviantart.com/art/The-Psychopomp-65428857 http://ArchAngel76.deviantart.com/art/Walking-at-the-Sponge-Docks-31019795 http://artimusX.deviantart.com/art/Grandmother-f-cker-4688435 http://artstruggle.deviantart.com/art/SNUG-66463469 http://artstuck.deviantart.com/art/Sheikh-Ahmed-Yassin-60004820 http://Autumnchild.deviantart.com/art/The-scarred-veteran-40868383 http://ayearinthepast.deviantart.com/art/Needing-27011829 http://az-pro.deviantart.com/art/Out-of-the-Sight-66601321 http://ballarat.deviantart.com/art/Old-people-dont-bite-42467774 http://bashley07.deviantart.com/art/Road-Sign-52507816 http://bedpan3.deviantart.com/art/Pin-Up-04-31971773 http://belleofchernobyl.deviantart.com/art/unable-18229765 http://bene-gesserit.deviantart.com/art/Warehousing-61984641 http://Billdrastal.deviantart.com/art/Old-lady-day-63019495 http://biomechmoose.deviantart.com/art/porngranny-31502966 http://bipolarbear.deviantart.com/art/Black-is-Beautiful-4943672 http://BlueAlchemy.deviantart.com/art/Fisherman-13241089 http://Booter-Freak.deviantart.com/art/Battle-of-the-Buff-WTF-67235778 http://Brashen.deviantart.com/art/Nursing-Heaven-39134191 http://BurgaZz.deviantart.com/art/Will-i-die-soon-66928267 http://cantdrawgood.deviantart.com/art/Won-t-Be-Multiplying-Anymore-28465890 http://captainsnaga.deviantart.com/art/Raise-the-Flag-Preacher-65785142 http://cast-shadow.deviantart.com/art/Elderly-People-Sign-46499999 http://cbs.deviantart.com/art/Gargoyle-nursing-home-25497626 http://celticgirl.deviantart.com/art/What-These-Eyes-Have-Seen-26526310 http://Chaps7.deviantart.com/art/Elderly-Elephant-24963117 http://charlando.deviantart.com/art/Grandpa-takes-flight-31471686 http://chikinnugets.deviantart.com/art/homicidal-rampage-8226779 http://clemmy-1985.deviantart.com/art/Did-you-really-35987016 http://cormont.deviantart.com/art/Flood-published-16265427 http://Crazy-Threesome.deviantart.com/art/Fun-in-the-hot-tub-48157740 http://cre8vsteph.deviantart.com/art/Old-Man-Boris-4182999 http://crushedsilicon.deviantart.com/art/Contours-of-Age-31751035 http://crystal-the-demon.deviantart.com/art/Another-Xehanort-66335563 http://Cynosura.deviantart.com/art/Beats-Television-66789248

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

http://davidbdr.deviantart.com/art/War-Budget-49028028 http://deathtoll1912.deviantart.com/art/Distant-memories-41031697 http://deranged-badger.deviantart.com/art/assalting-the-elderly-31513712 http://DiabloAdvocati.deviantart.com/art/Nude-for-Peace-4798242 http://dlusion.deviantart.com/art/Speeding-By-39596648 http://doggonedezzie.deviantart.com/art/Grandma-in-the-City-32152080 http://Eclectia.deviantart.com/art/Elder-60483291 http://edme.deviantart.com/art/grandpa-18770496 http://eldopothe9th.deviantart.com/art/Raging-Grannies-Too-22895227 http://elphvanishes.deviantart.com/art/The-tourists-38601453 http://Escherichia-Coli.deviantart.com/art/All-Hail-Yeltsin-13405658 http://expressiveelf.deviantart.com/art/elderly-never-suffer-dementia-28836174 http://fabioyabu.deviantart.com/art/Old-couple-65816505 http://Faerie-Blood.deviantart.com/art/Old-Timer-49695248 http://FigoTheCat.deviantart.com/art/elderly-couple-19279442 http://flaw3db3auty.deviantart.com/art/Pool-Night-63315600 http://fnshstrng.deviantart.com/art/Hope-1015-66168767 http://frogleader.deviantart.com/art/lawn-boy-9592642 http://gracegunawan.deviantart.com/art/peeling-garlics-57465374 http://gutterSLUTT.deviantart.com/art/OldPeopleLove-41125221 http://gwarmor13.deviantart.com/art/Grumpy-Old-Men-25983077 http://haleyhair.deviantart.com/art/05-09-08-61883608 http://hdandseek.deviantart.com/art/change-41269943 http://hertubise.deviantart.com/art/J-as-an-Old-Man-55835815 http://HikaruChan4ever.deviantart.com/art/AKON-18-Cosplayer-03-57098615 http://hitokirivader.deviantart.com/art/Technical-Billy-Buddies-27937274 http://horrorvacui.deviantart.com/art/Hopkins-31690120 http://HotTopicMan83.deviantart.com/art/Old-me-4087378 http://hyposthenia.deviantart.com/art/2-Hours-From-Lagos-22938299 http://if-winter-ends.deviantart.com/art/the-kiss-40687627 http://iheartmickey.deviantart.com/art/Original-Gangster-63194122 http://J-Button.deviantart.com/art/Harold-Shipman-55811153 http://kerrijane.deviantart.com/art/Glamorous-Grandma-60364489 http://kerrijane.deviantart.com/art/Gleeful-Grandpa-60364323 http://Khylov.deviantart.com/art/Duhrwin-16769210 http://Koofer.deviantart.com/art/Death-25904075 http://kwanzaa-robot.deviantart.com/art/Chapter-one-page-7-32923117 http://Kydo.deviantart.com/art/Cat-Street-Page-3-63125349 http://Lady-Mad-Hatter.deviantart.com/art/Lights-camera-my-face-itches-36479750 http://LeahScott.deviantart.com/art/Beautiful-Elderly-female-Model-39255137 http://les-ailes.deviantart.com/art/People-No-Trespassing-51926970 http://lessthangreat.deviantart.com/art/Elderly-Love-38747243 http://liberation1945.deviantart.com/art/Elijiah-Smile-49547372 http://licenced-to-Will.deviantart.com/art/Alcohol-causes-everything-13629692 http://lillambert.deviantart.com/art/And-Heaven-Waits-34156268 http://LordJay.deviantart.com/art/The-Master-23716163 http://lorenthka.deviantart.com/art/Grandma-23298252 http://lucid-state.deviantart.com/art/the-hours-50085055

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Adresy zdjęć zamieszczonych w prezentacji: http://Lyfers.deviantart.com/art/The-Protest-in-Santa-Barbara-56772939 http://magicalmonkeyboy.deviantart.com/art/Magical-Monkey-Boy-1-p4-2727614 http://mickmoart.deviantart.com/art/Screw-You-48297397 http://Midnyte-Sun.deviantart.com/art/Elderly-Pedestrians-35302633 http://MisterBingley.deviantart.com/art/A-Moose-Dialogue-13435019 http://MlleDinkley.deviantart.com/art/Sicilian-Men-7672003 http://Monocolour-photos.deviantart.com/art/living-in-the-past-32817661 http://mousekretopia.deviantart.com/art/Its-Grandpa-Ghost-2360035 http://nanasfreak.deviantart.com/art/Old-Lady-53773179 http://nareia.deviantart.com/art/Nachtwache-8535545 http://NekoMage.deviantart.com/art/The-Elderly-Army-36560974 http://neptunalnoc.deviantart.com/art/surprised-by-an-elderly-man-fr-40127977 http://nervousystem.deviantart.com/art/A-page-from-my-book-33457962 http://NexusDX.deviantart.com/art/Impending-Doom-52603631 http://NexusDX.deviantart.com/art/Those-Lips-Series-2-A-58869484 http://noEYEtoCRY.deviantart.com/art/People-63548793 http://Officer-1BDI.deviantart.com/art/Sims-2-Jark-Shirt-Pack-21431404 http://ohtheirony.deviantart.com/art/elderly-controversy-3649674 http://one2many-dolls.deviantart.com/art/The-Old-comes-back-21828993 http://Pastel-Samurai.deviantart.com/art/Ageing-gracefully-59661541 http://peachy-pebbles.deviantart.com/art/Violet-portrait-2-43440333 http://peachy-pebbles.deviantart.com/art/violet-portrait-43378903 http://Pluckinthaguitarra.deviantart.com/art/Carnage-56083513 http://rawjawbone.deviantart.com/art/charcoal-fig-7-41445648 http://rdevill.deviantart.com/art/Time-segment-20316421 http://recklesslibertine.deviantart.com/art/Changing-Times-39624247 http://Reymonkey.deviantart.com/art/Time-s-Librarian-24737591 http://rhesusmonkey.deviantart.com/art/THE-GUESTS-19356796 http://rlgphoto.deviantart.com/art/Tired-of-standing-15637445 http://samta.deviantart.com/art/He-Got-Served-7247607 http://Sanlucar.deviantart.com/art/Pause-for-thought-64866149 http://Sardanapalus.deviantart.com/art/intergalactic-humanoid-tsunami-56022395 http://Serpents-and-Daggers.deviantart.com/art/The-Ants-Go-Marching-52255707 http://severed-heads.deviantart.com/art/Elderly-Insect-6064550 http://shandle.deviantart.com/art/Safe-Oot-Safe-In-43196560 http://shelvis.deviantart.com/art/mummu-2615710 http://sheriktek.deviantart.com/art/living-in-the-past-30643949 http://shimmyhunnyshimmy.deviantart.com/art/Distant-Memories-54790581 http://shinkei-dantei.deviantart.com/art/Age-45444729 http://Singularity001.deviantart.com/art/The-Elder-16234519 http://SleepingInsomniac19.deviantart.com/art/Josh-is-old-55347247 http://Snowflake-ske.deviantart.com/art/storyboard-commercial-26444766 http://sophiebridgette.deviantart.com/art/howling-bells-57026306 http://SpiralArchitect.deviantart.com/art/anti-elderly-48416697 http://sunburntchaos.deviantart.com/art/Me-Myself-and-I-4-54913683 http://Super-Munkyboy.deviantart.com/art/Birfday-card-for-Kerry-21022101

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

http://SwayClarus.deviantart.com/art/My-Granma-54273170 http://tardia.deviantart.com/art/Final-Major-Project-Exhibition-59432942 http://tessaroo2.deviantart.com/art/In-her-eyes-61784181 http://thalassa-mabyn.deviantart.com/art/John-Hospitalized-66440850 http://THATGUYWHODRAWS.deviantart.com/art/Mavis-38166020 http://THATGUYWHODRAWS.deviantart.com/art/Old-People-dont-Bite-38030941 http://themysticalone.deviantart.com/art/History-No-20-27268222 http://theorphanage.deviantart.com/art/Remembrance-29973624 http://TheRevolutionX.deviantart.com/art/Life-the-infinite-rythem-66238288 http://ThisIsDerogatory.deviantart.com/art/Lone-Ranger-7690229 http://tohubohu.deviantart.com/art/quot-man-quot-One-67022640 http://tomey.deviantart.com/art/Pusher-robot-pushes-old-people-891550 http://trickypink.deviantart.com/art/Nude-Santa-2-27058432 http://undivineintervention.deviantart.com/art/Two-worlds-48472584 http://ursulav.deviantart.com/art/The-Old-Battleaxe-17164865 http://venusgospel2007.deviantart.com/art/Two-Elderly-Gentlefolk-39340725 http://Weasle3.deviantart.com/art/Peace-Out-39730226 http://weepingrock.deviantart.com/art/lost-in-paradise-56487499 http://Xands.deviantart.com/art/Sedating-Nurse-v-2-30660423 http://xbopeepx.deviantart.com/art/Slippers-and-Pipe-62178738 http://yksin.deviantart.com/art/finally-63396227 http://zantonio.deviantart.com/art/The-Elderly-8278538

Dziękuję za uwagę aklimczuk@gazeta.pl

Wszystkie nazwy, loga oraz znaki firmowe należą do ich prawnych właścicieli i zostały użyte wyłącznie w celach informacyjnych.