ករពយបលេ គផ្លវចិ ត្ត ូ សំ ប់មនុស ្រគប់វ័យ
េ
យ
្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
ព.ស.២៥៥៣ គ.ស.២០០៩ www.hoksavann.org ែចកជធមមទន
វណ្ណ
្របវត្តិរ ូបសេងខប ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
EEE×DDD
្របសូ ត ៃថង១០មន ី ១៩៤០ េនឃុំៃ្រពកបបស ្រសុក
ៃ្រពកបបស េខត្ត
គុណបណ្ឌិត ហុក
ែកវ ្របេទសកមពុជ, ្រពះេតជ្រពះ វណ្ណ ជបុ្រតទី៣កនុងប
្ត
បុ្រតទំង៥នក់ បិ
នម ហុក ៃហ ម
លុ ះ្រពះជនម២១ឆន ំ
បនបំេពញឧបសមបទជភក ខ ិ ុ។
សុខ យឹម។ ្រពះជនម១៥ឆន ំ បនបួសជ
នម
មេណរ
កល្រប្រពត ំ ៩៧៥ ្រពះអងគបនេភៀសខ្លួន ឹ ្តករណ៍ឆន១
េទ្របេទសៃថ បនទប់មកបនេទរស់េនទី្រកុងម៉ុងេរល់ ្របេទសក
េនៃថង២៣េម
កលពីកុមរភព
ជតច ិ ប់បឋមសិក ។
១៩៨១។
្រពះអងគបនសិក អក រ េពលចូលកន់ផួ ស ន
្រស្ត
្រពះអងគ
បនសិក ធមមវន័ ិ យទំង៣ថនក់្រតីេទឯក បនសិក
េនពុទក ិធ សិក
ជប់ពុទក ិធ បឋមសិក i
ពុទក ិធ មធយម
សិក បឋមភូមន ិ ិងទុតិយភូមិ
និងពុទិក ធ ម
្រពះសីហនុ ជ។ េឆ្ល តេទេរៀនអក រ ្រស្តេន
កលវទយល័ យភនេំ ពញ។ ិ
វទយល័ យ ិ
្រស្តនង ិ មនុស េ្រកពីសិក
គនថធុរៈ ្រពះអងគបន្របតិបត្តិវបស នធុរៈអស់ជេ្រចន ិ ើ
ឆន។ ំ
េនបរេទស
្រពះអងគបនសិក បន្តជប់អនុ
បណ្ឌិត (Master’s degree) ទប ី ំផុត ជប់បណ្ឌិត
ទស នវជ ិ ជ ែផនក្រពះពុទធ sophy
on
សន (Doctor of Philo-
Buddhism)
ញួែដល្លី ៃន្របេទសឥ
េន
កលវទយល័ យ ិ
្ឌ េនៃថង២៨កុមៈភ ២០០៤។
េនកនុង្របេទសក៏ដូចជេនេ្រក្របេទស
បនជួយ សងគមែខមរយ៉ងេ្រចើនែផនកបញញ
វធ ិ ីេទសនពនយល់
មមគ៌្រពះពុទធ
ii
្រពះអងគ ម រតី េ
សន។
យ
មតក ិ អតថបទ ករពយបលេ គផ្លវចិ ត្ត ូ
ក. េ គផ្លូវកយ ខ. េ គផ្លូវចិត្ត
៧
១. េហតុៃនទុកផ ខ ូ វច ្ល ត ិ ្ត ២. បំបត់ទុកខមន ិ ្រតូវ
៩ មេហតុ
៣. េរឿងជីវតអន ិ កែ្រស
៥. ករពច ិ រ
-េរឿងនងប
សន
កមមផលនំឲយវបត្ត ្ល ិតធ ្ត ូរ្រ ិ ផ ិ ូ វច ច
៦. ចត ្ត យឥទធិពលេទេលើផូ វកយ ្ល ិ ឲ
៧. -អនកចិតវ្ត ទូ ិ ពិេ -េរឿងនងកី
១៥ ២០
៤. ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត មវធ ិ ី្រពះពុទធ
១
ធផ្លូវចិត្ត
េគត្តមី
iii
២៥ ល ៣២ ៤៣ ៥៣
៨. -បុរសមនក់ទូនមនេសដ្ឋី -ជំេនឿេលើ្រពហមលិខិត
៩. សម្លប់ខួ នេន ្ល
៥៩
ព នេ្រជយចង្វ
១០. ្រពះសងឃអប់រ ំអនកមនវបត្ត ្ល ិត្ត ិ ិផូ វច ១១. ដំេ
ះ្រ
យទុកខដល់ ឫសគល់
- នមអនកបរច ័ េបះពុមព ិ ច គបចចយ
iv
៦៦ ៧៣ ៧៩
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ករពយបលេ គផ្លវចិ ត្ត ូ ក. េ គផ្លវកយ ូ
្រពះពុទស ធ ំ ែដងថ េ គរបស់មនុស សត្វមនពីរ្រប
ករ គេឺ គេកត ្ត យ ួ ។ ចំ ើ ផ្លូវកយមួយ េ គេកត ើ ផ្លូវចិតម
េពះេ គផ្លូវកយ ្រពះអងគបនសំ ែដងថ រូប ងកយ របស់មនុស សត្វេកត ើ អំពីធតុទក ឹ ដេី ភ្លង ើ ខ ល់ េឡើងសថិតេននិងទីបំផុត្រតូវរ
យេទវញ ិ
េកត ើ
គឺកល
មនជតិ ែតងែតមនជ ពយធិនង ិ មរណៈ។
គមពរី ្រពះអភធ ិ មមបញជក់េទៀតផង
រូប ងកយរបស់
មនុស គមនអ្វេី ្រកពខ ី នធ៥េឡយ ើ
សងខរនិងវញ ិ ញ ណ
ម
គរឺ ូបេវទនសញញ
េហើយខនធ៥េនះ្រប្រពឹតេ្ត ទជ
អនិចំច ទុកំខ និងអន ្ត ។ ដូេចនះបញជក់ថ កល
មនរូបែតងែតេកត ើ មនជមង្រឺ គប់ជំពូក មនជមងត ឺ ិចេ្រចើនជងគនប៉ុេ េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
្ណ ះ
វណ្ណ
្រគន់ែតេកត ើ
មអំេពើកមមផល
1
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
របស់ខួ ន ្ល ។
ជីវតរបស់ មនុស សត្វទង ំ ិ
ចរស់េនបន
្រស័យចំណី
េចញចូ ល ធតុ គន
យែដល
រ ករដកដេង្ហើម
កសល្អ ឥរយបថ្រប្រព ត ិ ឹ េ្ត ទេសមើ
េបើខះ្វ ក ្ត
មួយ
ជីវតន ិ ឹងទទួលករលំ បក
រហូតបត់បង់ជីវត។ ដូេចនះ ជីវតរស់ េនេ ិ ិ ខណ្ឌែបបេនះ ជជីវតផុ ិ យ្រសួយ
យលកខ
ស់ ដូចពុទភ ធ
ិ ែ្របថ ជវី តរបស់ សត្វទង ំ សិតថ កិចឆំ មចចន ជវី តំ ិ
យរស់េនបនេ វធ ិ ីេ
ះ្រ
យក្រម។
យេ គផ្លូវកយ ្រពះពុទប ធ នែណនំឲយ
ំ ំ ប់ពយបល មនុស េ្របថ ើ នស
ដូ ច្រពះអងគបនអនុ -
ញញតដល់ភក ខ ិ ុ សងឃឲយេ្រប ើថនេំ នេពលមនជមងឺ ែដល ថ គិ
េ
នេភសជជបចច័យ។ ករពយបលេនះ គឺ
ជករស្រមួលដល់ធតុ
េ្រពះរូប ងកយជធតុ
ឯថនែំ ដលយកមកពយបលេនះក៏ជធតុ ។ ្រពះពុទធ
2
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
សន បេ្រង នពុទធ
គឺវធ ិ ីករពរកុំឲយមនេ គ
អន ្ត េនះ
សនក ិ ជនឲយមនអនម័យ េដើមបឲ ិ ី យជីវតែដលជ
រស់េនបនយូរកនុងបំណងេធ្វើអំេពល ្អ យ ើ ឲ
បនេ្រចើនកនុងកររ ំេ
ះទុកម ខ នជតិទុកខជេដើម។ ដូច
ពុទភ ធ សិតមួយបទេពលថ អេ គយ បរម ែ្របថ ករមន ិ មនេ គជ
ភ
ភដ៏្របេសើរ។ ្រពះពុទធ
បនេ្រប បរូបកយរបស់មនុ ស សត្វ ដូចជយន្តយន
្រគប់្របេភទ េ
យេ្របព ើ កយថ សរ ីរយនំ្ត ែ្របថ
, យបនីយ ំ ែ្របថ េដើរេទមុខ ឬ្រប្រពឹតេ្ត ទ សររយន្ត ី
មុខ ដូចេបះដូ ងេដរើ សួ តដកដេង្ហម ើ េចញចូលជេដើម េបើ េដើរមន ។ ិ ិ ្រប្រកតី នឹងេធ្វើឲយជីវតមនជមង ឺ ពុទធ
ជមងប ឺ
សនក៏ទទួល
មផ្លូវេវជជ
្ត លមកពីេមេ គេធ្វើឲយខូចអងគធតុ
ៃនរូប ងកយ េហើយថនំ េ
គ ល់
្រស្តថ មួយ
ចពយបលឲយជបន េបើ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
3
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ថនេំ នះមនឥទធព ិ លសម្លប់េមេ គេនះបន។ សព្វ
ៃថងេនះ បេចចកវទយែផន កករពយបលជមងេឺ នះ មនករ ិ
លូ ត
ស់ខ្លង ំ
យ៉ងេនះក៏េ
ស់។ ប៉ុែន្ត េទះបប ី នលូ ត
យ ក៏ពុំ
រហូតនង ិ ផុតពីចស់នង ិ
ចពយបលឲយមនុស បត់ឈឺ ្ល ប់បនេឡយ ើ ។
បលេនះ ្រគន់ែតពនយេពល
ករចស់ឈឺ ្រស្តែដល
េ
ះ្រ
្ល ប់បុេ៉
ករពយ-
្ណ ះ។ ដូេចនះ
្ល ប់េនះផុ តពស ិ ី មតថភពរបស់វទយ
ចេ
ះ្រ
យបន។ ចំែណក ្រពះពុទធ
យបន គក ឺ របនសេ្រមច្រពះនព ិ ្វ ន េ
បលីថ អមតំ និព្វនំ ែ្របថ និព្វនមន ិ ដូចបនេពលមកេហើយ វធ ិ ីេ
ពុទធ
ស់
ះ្រ
យ
្ល ប់។
យ
មផ្លូវ្រពះ
សន េពលមនុស មនជមងឺ មន ិ េឃញ ើ ្រពះពុ ទធ
បេ្រង នឲយមនុស បន់្រសន់បង ួ សួ ងអង្វរករឲយេទវ ្រពះឥនទ
4
្រពះ្រពហម េ
ឬសុំ ឲយ្រពះអងគជួយឲយជេ គ យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េឡយ ើ ។ ជំេនឿមនុស ជំនន់េដើម កល
េបម ើ ន
ភ័យ្រគបសងកត់ មនជមងដ ឺ មកត់េបៀតេបៀនជេដើម ែតង
ែតបន់្រសន់វតថុខងេ្រកេ
យយល់ថ
បន។ សម័យេ្រកយមក េ
ចជួយខ្លួន
យមនករេជឿនេលឿន
ខងចំេណះេចះដឹង ជំេនឿែបបេនះបន្រតូវចុះេខ យ ំ នំេទេពទយឲយពយបល េពលមនជមងែឺ បរមករកថនឬ ្រសប
មវធ ិ ីរបស់្រពះពុទធ
សន។ ្រពះពុទធ
សន
សំ ែដងថ ផលអ្វីមយ ួ េកត ើ េឡង ើ េ្រពះមនេហតុរបស់
ដូចមនុស មនជមងឺ េ្រពះមនេហតុនឲ ំ យមនជមងឺ
ដូច
ករៈកនុងខ្លួនេដើរមន ិ ្រប្រកតី
មកអំពខ ី ូចែផនក
មួយ ពុំែមនេខមចបិ
ចេធ្វើឲយឈេឺ ឡើយ េហើយេទវ
្រ
ម្រពះពុទធ
្រពះឥនទ្រពះ្រពហមកព ៏ ុំ យជមងផ ្ល ឺ ូ វកយ
វទយ ិ
្រស្តែផនកេវជជ
ចេធ្វើឲយបត់ឈែឺ ដរ។ វធ ិ េី ្រស្ត
េហើយជមងខ ឺ ះ្ល ្រតូវវះកត់។ េ
សន
្រសប
ម
ំ យបល គ្រឺ តូវេ្របថ ើ នព
េបើពយបលមន ិ ជ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
ះ
វណ្ណ
បន
5
ន័យថ
េពលេវ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
កំណត់ យុែដល្រតូវ
មកដល់េហើយ ្រសប េបើ
មកមមផលរបស់ខួ ្លនែដលបន
ងមក ពុំែមនជ្រពះ្រពហមលិខិតេ ្ល ប់េ
យចស់ជ
វដ្តសង រ ែដលអនក
្ល ប់បន
កចរមកេទ។
បនន័យថជេទសរបស់
ក៏ពុំ
ចេជៀស ងបន េទះ
បីខួ នមនកុ ្ល សលផលបុណយេ្រចើនយ៉ង
ក៏េ
យ
តួយ៉ងដូចជ្រពះពុទធ ្រពះអងគមនបរមដ ៏ ស ព ់ ក៏្រតូវ ី ខ
្រពះអងគ ជ ញ ន ុ ំញីកុ ង្រពះកយរបស់
ក៏្រតូវរ ំលត់ខនធ
បរន ិ ព ិ ្វ នកនុង្រពះជនម៨០។
6
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ខ. េ គផ្លវចិ ត្ត ូ េ្រកពទ ី ុកេខ កត ើ ពក ី រចស់ ឈឺ
្ល ប់
មផ្លូវកយ
មនទុកេខ ្រចើន្របេភទេទៀតេកើតពីផូ វច ្ល ិតរ្ត បស់ខួ ន ្ល សុ ទធ
ធ។
ប៉ុែន្ត
មនុ ស មន ្ត ុ ក ិ សូ វរវល់យកចត ិ ទ
ក់ចំេពះទុ កឬ ខ េ គផ្លូវចិត្តេឡើយ។
ដូចជ្របថនអ្វី
មួយមន ខ បត់បង់វតថុ ិ បនសំ េរចដូច្របថនក៏េកត ើ ទុក។ ឬមនុស ជទី្រស
េ
ក
ញ់
្ត យ។
ចត ្ត េ៏ កត ិ ក ើ ទុកខ
េ
ចិតក ្ត េ៏ កើតទុកេខ
យករ
ជួបវតថុឬមនុស ែដលមន ិ េពញចិត្ត យ
រែតស្អប់ េចះែតជួបមុខ។
េសចក្តីទុកទ ខ ង ំ េនះ េកើតពីករ្រស ែដលជកេិ លសេ្រគ ងេ
ញ់ និងករស្អប់
ហមងចត ិ រ្ត បស់ មនុស សត្វ
បុថុជន ជ ទូេទ។ េបើេសចក្តីទុកខមនក្រមត ំ មនុស ឹ ខ្លង ចេធ្វអ ើ ត្តឃតខ្លួនឯងក៏មន។ េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
7
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ចត ្ត ធមមជតគមនរូបស ិ ជ
្ឋ ន្រទង់្រទយអ្វេី ឡើយ
គឺជនមធម៌ ប៉ុែន្ត មនករពិតរបស់ ជតេចះនក ឹ គិតេទរក
រមមណ៍េផ ងៗ
នស រក ី យេពលែដលបនទទួល ចត ិ ្ត
គឺចិតជ ្ត ធមម េចះេ
ម
រមមណ៍ជទីគប់
េចះេទមនស តូចចត ិ េ្ត ពលែដលបនទទួល
រមមណ៍មន ្ត រូបនិងចិតេ្ត កើតរលត់្រគប់ ិ ជទីគប់ចិត។
ខណៈ ែដលេ
ថ ខណិកមរណៈ ែ្របថ
ខណៈ។ េនះជបរ ិ
្ល ប់
ម
មទុកខ គទ ឺ ុកេខ កើតអំពក ី រែ្រប
្របួលដូរផ្លស់ៃនចលនរូបធម៌នង ិ នមធម៌។ ប៉ុែន្តចត ិ ្ត
េកើតរលត់រហ័ សជងរូប ដូេចនះ េសចក្តីទុកែខ ដល្រប
្រពត ឹ េ្ត ទ
ដ៏លិ ត ្អ ។
8
មផ្លូវចត ើ ជងផ្លូវរូប េនះជេសចក្តទ ី ុ កខ ិ ្ត េ្រចន JJJJJ
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
១. េហតុៃនទុកផ ខ វចិ ្លូ ត្ត មនុស ភញក់ពីដំេណក
កយមន ិ ទន់ចប់េធ្វើករអ្វី
ផង ចិតច ្ត ប់េធ្វើករមុនរួចេទេហើយ េ ងរ្របចំៃថង
យឡំេ
យគិតពីករ
យករ្រពួយបរមភកុ ងច ន ិត្ត
ចិតប ្ត នស្រមកខ្លះែតេនេពលទទួលទនដំ
ផង។
េណកលក់េ
មន ិ ស្រមកេ ជឈឺ េ
យមន ិ យល់សប្ត។ ិ ះ
េបច ើ ត ិ េ្ត ចះែតគត ិ
មន ិ យូរប៉ុនមនរូប ងកយនឹងេទ
យកយនិងចត ិ ្តមនទំនក់ទំនងគន។ ទុកខ
េកើតអំពីករបត់បង់វតថុនិងជនជទី្រស
ញ់ និងជទី
េគរព។ េសចក្តថ ជន ី
មួយជប់ចត ិ ្រ្ត ស
េទ
យនក ឹ
េពញចិតវ្ត តថុ
ជនេនះក៏េកត ើ ទុកខេ
ក៏ដូចគននឹងជន ្រស េ
មួយ េពល
ញ់
វតថុេនះខូចឬបត់បង់ ្ត យវតថុេនះ។
មួយែដលជទីេគរពនិងជទី
ញ់ របស់ខួ នបនទទួ ្ល លេ្រគះថនក់មនវបត្ត ិ ិ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
9
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ឬ
្ល ប់បត់បង់ជីវត ិ
្រកំយំេ
ក
្ត យ្រសេ
េទេនះជទ្រី ស
្រស
ក៏េ
ក
ះ។
្ត យមនចត ិ េ្ត ្រក ម
េបើជនែដលបត់បង់
ញ់ ខ្លង ំ ចត ្ត េ៏ កត ំ ិ ក ើ ទុកខខ្លង
ញ់ លមមចិតេ្ត កើតទុ កក ខ ល ៏ ម ម
េបើ្រស
េបើ
ញ់ តិច
ចត ខ ត ៏ ច ិ េបជ ិ េ្ត កត ើ ទុ កក ិ ។ ផទុយេទវញ ើ នែដលបត់បង់ េទេនះមន ិ ជទី្រស គមនេ
ញ់ េ
ធ ំ ែដងថ ះ។ ្រតង់េនះេហយ ើ បនជ្រពះពុ ទស
េសចក្តីទុកេខ សចក្តីេ
េសចក្ត្រី ស
េ
យេ
្ល ប់
ះ េសចក្តីទុកផ ខ ូ វច ្ល ិតក ្ត ៏
កករភ័យខ្លចេកើតេចញមកពី
ញ់ ។
ឧទហរណ៍
កេ្រពះកូនខ្លួន
ជនមនក់បនយំ
្ល ប់ ប៉ុែន្តេបើកូនអនកដៃទ
ជនដែដលេនះគមនយំេ
យេ
កេ
ះ
េឡើយ។ េនះបញជក់យ៉ងចបស់ថ ជនេនះយំមកពី
ករ្រស
ញ់ កូនខ្លួន ឯកូ នអនកដៃទ
មកពីមន ិ ្រស
10
ញ់ ។ េ
្ល ប់មន ិ យំ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
្ត យ
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ករេកត ្ល ត ្ត យ ួ ែបបេទៀត គេឺ សចក្តទ ើ ទុកខផូ វច ិ ម ី ុកេខ កើត
ពីេសចក្តី្របថនមន ិ បនសេ្រមចដូចបំណង។ េសចក្តី
ថ បុគល គ ្រគប់រូបែតងែតមនេសចក្ត្រី បថនែបប
មួយេដើមបក ី ររស់េនឲយបនេសចក្តីសុខចំេរនកន ើ ុ ងជី
វតរបស់ ខួ ន។ ្ល េបើេសចក្តី្របថនេនះបនសេ្រមចដូច ិ
បំណង ចត ិ ្តកេ៏ ្រតកអររក ី យសបបយ េបម ើ ន ិ បន សេ្រមចដូចបំណងេទ
ចិត្តកេ៏ កើតទុក។ ខ
មួយេទៀត
េសចក្តទ ី ុកេខ កើតពក ី រជួប្របទះវតថុនង ិ មនុ ស សត្វពុំជ ទី្រស
្រស
ញ់ ។ េសចក្តីថ មនវតថុខ្លះនិងជនខ្លះពុំជទី
ញ់ ដល់អក ន ខ្លះ។ េបើជួប្របទះវតថុនិងជនែដល
មន ិ ជទី្រស
ញ់ េនះ ចិតរ្ត ែមងេកើតទុ កេខ
យ្របថន
ឲយវតថុនង ិ ជនេនះឃ្លតេចញេទ ដូចពកយែខមរេពល
ថ ឯងស្អបេ់ ហើយេចះែតជួបមុខ។ េសចក្តីទុក្រខ បេភទ េនះេកត ់ ពកយែខមរមួយឃ្ល ើ ពក ី រមន ិ េពញចត ិ ្តគឺស្អប។ េពលថ េ
ចេង្អ តផទះចេង្អ តចុះកុំឲយែតចេង្អ តចត ិ ្ត
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
11
ចេង្អ តផទះ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ច្របេ្រជ តគនរស់េនជមួយគនបន េបើ
ចេង្អ តចិតវ្ត ញពុ ំ ិ
ចរស់េនជមួយគនបនេឡើយ។
ចេង្អ តចត ្ត ឺចិតម ្ត ន ិ គ ិ ្រតូវគន ែខ្វងេយបល់គន មនទំ
នស់គនពីេរឿងអ្វីមយ ួ ។
ដូេចនះ
្រស
ញ់កទ ៏ ុក ខ
ស្អប់កទ ៏ ុក។ ខ
េសចក្តទ ខ យ ួ េទៀត គេឺ សចក្តទ ី ុកម ី ុកេខ កើតពស ី ងគមជះិ
ជន់គនពុំេគរពសិទិគ ធ ន
េបៀតេបៀនគនេ
យមេធយ
ំ ផ្លូវកយ បយេផ ងៗ េធ្វឲ ើ យសងគមមនុ ស ឈច ឺ ប់ទង ទំងផ្លូវចិត។ ្ត េសចក្តីទុកែខ បបេនះ េគេឃើញមនេន
ពសេពញពិភពេ
ក
ចំេពះ្របេទសែដលពុំមន
រយធម៌ខង ព ខ ់ ពស់ ពុំមនលទធិ្របជធិបេតយយ និងករ
េគរពសិទិម ធ នុ ស ។
ចំេពះ្របជពលរដ្ឋែខមរ បនឆ្លងកត់្រពឹតិ្តករណ៍គួរ
ឲយរនធតច ់ ប់ពីឆន១ ំ ៩៧០មក េ
ឈ្លនពនពីបរេទស េ
12
េ
យចមបំង េ
យករ
យរបបផ្តច់ករ េ
យករ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
សម្លប់រងគល។ ពលរដ្ឋែខមរ សល់ពី
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
សភពករណ៍េនះបនេធ្វឲ ើ យ្របជ
្ល ប់បត់បង់ជីវត ិ ្រពត់្របសគន ខ្លះេន
្ល ប់ជ ពក ិ រេកត ើ ជមងេឺ នមនករភ័យតក់
ស្លុតខូចផ្លូវចិត្ត។
េសចក្តទ ខ យ ួ ្របេភទេទៀតេកត ី ុកម ើ ពប ី ុគគលខ្លួនឯង គឺ
េកើតពីចិតែ្ត ្រប្របួលេទ
េ
កធម៌ទង ំ ៨
មេ
កធម៌
គស ខ ន ឺ ុ ខទុ កម
យសឥតយសសរេសើរនិនទ។
មន្រគប់បុគល គ
េ
ភឥត
ភមន
កធម៌ទង ំ ៨េនះ
មញញ ទូេទ។ េសចក្តថ ី េពល
បុគគលបនេសចក្តស ី ុ ខមន
ភមនយសមនេគ
សរេសើរ ចិតក ្ត េ៏ ្រតកអរ េបើេពល
ក្តទ ខ ន ី ុកម ិ មន
គឺធម៌សំ ប់
បនទទួលេសច
ភមន ្ត ៏ ិ មនយសមនករនន ិ ទ ចត ិ ក
េទមនស តូចចិត។ ្ត ចំេពះ្រពះអរយបុ គគលមន្រពះ ិ ពុទជ ធ េដម ើ ្រពះអងគមន្រពះទ័យសងបរ់ មងប់ពុំមន្រពះ ទ័យេឡើងចុះេទ េ
មេ
កធម៌ទង ំ ៨េនះេឡើយ។
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
13
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ទុកម ខ យ ួ ្របេភទេទៀតេកត ើ ពក ី ំហុសខ្លួនឯង
េ
យ
ខ្លួនឯង្រប្រពឹត្តអំេពើទុចរច ត ្ត បយមុខ ក៏មន ិ ្រប្រពឹតអ េទស
រដ្ឋបន
មផ្លូវេ
កនិង
មផ្លូវធម៌។
ក់េទសទណ្ឌកមម
្ត ខ្លួនបន្រប្រពឹត។
មផ្លូវេ
ក
មក្រមត ឹ េទសែដល
មចបប់ធម៌ែដលជចបប់ធមម
ជតិ (natural law) នឹងបនទទួលេសចក្តីទុកខកុ ង ន
េពល ផល
មួយ
កនុងន័យថេធ្វើ
្រកក់។
មួយ េ
យ
្រកក់នង ឹ បនទទួល
េនេពលទទួលេសចក្តីទុកែខ បប
រផល
្រកក់របស់ខួ នកន ្ល ុ ងបចចុបបនន ចត ិ ្ត
ក៏េកត ើ ទុកខ េហយ ើ យល់ខុសថ េនះជអំេពក ើ មមរបស់ ខ្លួនពីអតីតជតិ
េ
ឬក៏បេនទស្រពះ្រពហមលិខិតថ
កចរមកឲយខ្លួនមនទុកខដូេចនះ
ខិតរបស់ខួ នកន ្ល ុ ងបចចុបបននវញេទ។ ិ
មពិតជកមមលិ
JJJJJ
14
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
២. បំបត់ទុកម ខ ិន្រតូវ រួចមកេហយ កល ើ
មេហតុ
មនវបត្ត ្ល ិត្ត បុគល គ ខ្លះ ិ ិផូ វច
ំ យេដកលក់ ផក បនេលបថនឲ ឹ ឬជក់េ្រគ ងេញ នេ្រគ ង ្រសវងេដ ខ សកមមភពេនះ ពុំ ឹ ើមបប ី ំេភ្លចទុក។
ចបំបត់
ទុកេខ ឡយ ភញក់េឡង ើ ើ េសចក្តីទុកេខ នដែដល ែថមទំង េធ្វើឲយខូចសុ ខភពឲយេកើតជមងេឺ ទៀតផង។
េកើតទុកផ ខ ូ វច ្ល ិត្តខ្លង ំ វេង្វង ឯងេ
េភ្លង ើ េ
បុគល គ ខ្លះ
ម រតីេទជេធ្វើអត្តឃតខ្លួន
ំ ុ លេ យវធ ិ ីចងកេលបថនព
តចូ លផ្លូវរេទះ
តចូ លកនុងទឹកជេដើម។ វធ ិ ីែបបេនះ ជគំនិត
យល់ខុស េធ្វឲ ិ ួន ើ យជីវតខ្ល
្ល ប់ផង េហយ ខ ូ វច ្ល ិត្ត ើ ទុ កផ
នឹង្រតូវបន្តេទជតិមុខេទៀត េ្រពះបចចុបបនន េគពុំបន
ខ ូ វច ្ល ត រ ំលត់េហតុែដលនំឲយេកត ើ ទុ កផ ិ េ្ត នះ។ ករ
្រគន់ែតឃ្លតេចញពីបញ្ហមួយេពលប៉ុេ ខ្លះកល េ
្ល ប់
គ ្ណ ះ។ បុគល
េកត ្ល ត ើ ទុកខផូ វច ិ ្តកេ៏ លើកៃដសំ ពះបន់្រសន់
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
15
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េទវ
្រពះឥនទ្រពះ្រពហមេខមចបិ
េខមចដូនេខមច
ច
រក អនក
ឬបន់្រពះឲយជួយឲយខ្លួនបត់េកើតទុកខ
។ មេធយបយេនះ ក៏ពុំមនេហតុផលែដលជួយខ្លួន
ឲយបត់ទុកេខ ឡើយ។ បុគគលខ្លះេទៀត េពលមនទុកក ខ ៏ យល់ថ សីខួ នចុ ្ល ះបនជេចះែតរសប់រសល់េចះែត ្រពួយចិត្ត ក៏រកវធ ិ ីេ
មក េ
ះ្រ
យ
មទម្លប់ែដលធ្លក់េធ្វើ
គរឺ ក្រគូទស ន៍ទយនម ិ ន្ត្រពះសងឃសូ ្រតមន្តរ ំ
ះេ្រគះេលើក សី
ក់ែខ កថកែន ងយន្ត
េដើមប ី
ខ ្ល ក់មកេលើខួ នបន។ ្ល ករពរទប់ទល់កុំឲយេសចក្តីទុកធ េសចក្តីទុកផ ខ ូ វច ្ល ិត្ត
វតថុខងេ្រកខ្លួនពុំ
ចជួយខ្លួនឲយ
បត់ទុកេខ ឡើយ។ បុគល គ មួយជំពូកេទៀត េពលមន
ជមងផ ្ល ិត្តពុំែស្វងរក្រគូេ ឺ ូ វច
ះ្រ
យផ្លូវចិតេ្ត ទ
ែបរជ
េទរក្រគូេពទយឲយពយបលេ គផ្លូវកយ មន ិ ្រតូវ
េហតុែដលនំឲយេកើតទុកផ ខ ូ វច ្ល ិតេ្ត ទវញ ិ
16
េ
ម
េ្រពះវបត្ត ិ ិ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ផ្លូវចត ្ត កពម ួ នំឲយមនវបត្ត ិ ិ ិ ម ី នេហតុអម ី្វ យ
េ
ះ្រ
យេហតុែដលនំឲយមនវបត្ត ិ ិេនះេទ វបត្ត ិ ិផូ វ្ល
ចត ិ េ្ត នះេនែតមនដែដល
ពុំ
េបម ើ ន ិ
ំ រេលបថនំ ករចក់ថនក
ចពយបលេ គផ្លូវចិត្តបនេឡើយ។
ករេកត ្ល ត ្ត េ គចត ិ ផ ើ វបត្ត ិ ូ វច ិ ឬ ិ េ្ត នះមនទមងន់
េបើមន ិ ឆប់េ
ព័នស ធ រៃស្រប
ះ្រ
យេទទុ កយូរេទ
ទ េ
យ
ស់
ចខូចដល់្រប
រករ្រពួយចត ិ េ្ត ដកមន ិ
លក់បរេភគម ន ិ ិ បន។ ដំបូង្រពួយផ្លូវចិត្ត
ឲយឥទធិពល
េ្រពះកយនិងចិតម ្ត នទំនក់ទំនងគន។
បុគល គ ខ្លះ
េទេលើផូ វកយ ្ល េធ្វឲ ំ ើ យកយ្រទុឌេ្រទមថមថយកម្លង
មនវបត្ត ិ េិ សន
មន ិ បេនទសកំហុសខ្លួនឯងកនុងបចចុ-
បបននេទ េទបេនទស្រពះ្រពហមលិខិត ឬបេនទសកមមពី
អតត ពត ី ជត។ ិ ិ ែមនែត្រពះពុទេធ ពលអំពក ី មមពីអតត ី ជតិរបស់បុគគលមួយរូបៗ ប៉ុែន្ត្រពះអងគឲយគិតអំពីអំេពើ
របស់ខួ នកន ្ល ុ ងបចចុបបននផង ែ្រកងបចចុបបននេជឿខុស េសព េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
17
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
គប់ខុស សេ្រមចចត ិ ្តខុសនំឲយខ្លួនទទួលរងទុកេខ វទន
ដូេចនះ។ េពលេនះ េយង ើ មន ិ ទន់និយយអំពីដំេ
្រ
យ
េទ។
មែបប្រពះពុទធ
ះ
សនអំពេី គផ្លូវចត ិ េ្ត នះ
េយង ើ សូ មនិយយអំពីដំេ
ះ្រ
យ
មេវជជ
បណ្ឌិតខងចិតវ្ត ទយខ្ល ះអំពីករែកេ គផ្លូវចត ិ ិ េ្ត នះ។
មេធយបយេនះ គឺេគឲយអនកមនវបត្ត ្ល ិតេ្ត នះេទ ិ ិផូ វច ត់្របណឲយេដរើ េលងកំ
នង ិ ករលួ ងេ
យល់ថពុប ំ នេ
ទុកេខ ឡើយ
មផ្លូវចិត។ ្ត ះ្រ
ន្តេដម ើ បប ី ូ រ្ត
រមមណ៍
មេធយបយេនះ
េយង ើ
យបញ្ហចំេហតុែដលនំឲយេកត ើ
េ្រពះ្រតឡប់ពីករេដើរកំ
ន្តវញេសចក្ត ិ ី
ខ្លង ំ េវជជបណ្ឌិតឲយថនេំ ដកលក់រ ំងប់
រមមណ៍ គឺេធ្វើ
ទុកេខ នដែដល។ មេធយបយមួយេទៀត េបេើ កត ើ ទុកខ
ឲយ
ថថនំ
រមមណ៍សងបម ់ ន ិ ឲយគត ិ េ្រចន ើ ។ េយង ើ ទទួល ចមន្របសិទភ ិធ ព
គ ល់
គឺេធ្វើឲយអនកមនវបត្ត ិ ិផូ វ្ល
ចត ្ត ងបប ់ នមួយដងមួយ្រគែដរ ប៉ុែន្តដល់េពលអស់ ិ ស
18
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ចថនំ បញ្ហេនដែដល អនកេនះេនែតេកត ើ ទុកខ
អំ
ដែដល។ េនះពុែំ មនជវធ ិ ីេ ឈប់្រពួយចិតេ្ត ឡើយ។
ះ្រ
គឺជវធ ិ ីេ
យេដើមបឲ ី យអនកេនះ ះ្រ
យមន ិ ចំបញ្ហ
េ្រពះករ្រពួយចិតម ្ត កពម ួ នំឲយ្រពួយ ី នេហតុអម ី្វ យ ចិត។ ្ត
េ
JJJJJ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
19
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
៣. េរឿងជីវិតអនកែ្រស េយង ិ ក ើ េនចំថ មនេរឿងមួយេឈមះេរឿង ជីវតអន
ែ្រស។
េរឿងេនះទំនងជេចញមកព្រី បេទសប ង ំ
អនកនិពនធជតិែខមរ។ េឃើញរូបភពនិងដំេណើរេរឿង
រយៈវេដអូ ។សូ មេលើកយកេរឿងេនះមកេរៀប ប់េ ី
ម
យ
្ត េសចក្តស ី េងខប េ្រពះជេរឿងទក់ទងនឹងផ្លូវចិត។ ្រគួ
រកសិករមួយមនប្តី្របពនធនិងកូន្រសី៣នក់។
ប្តីភួ រែ្រសមុ ជ តេជើងនឹងែដកេគលមនរបួសយ៉ងធងន។ ់ ្របពនធមន ិ បននំបីេ្ត ទមនទីរេពទយេដើមបព ី យបលមុខ
របួស
មវទយ ិ
បូ ណេ
្រស្តទំេនប ំ នំ ើ េទ ែបរជឲយ្រគូែខមរផ ថ
្ត ះផ្លុំ្រតង់មុខរបួសេនះ។
េជើងេនះកន់ែតេហើមធំេឡើងេ
មន ិ
យ
ររុ ំនឹង្រក
្អ តេធ្វឲ ើ យេមេ គចូ លពេី ្រកេទផង
ទទួលមរណភពេទ។ បនទប់ពីបី្ត
20
មុខរបួស្រតង់
េ
ត់
ប្តេី នះក៏
្ល ប់ នងជ្របពនធ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
យំេ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
កេបកខ្លួន េ
យនឹកប្តផ ី ងេ
ករងរនឹង្រតូវធ្លក់មកេលើខួ នផង។ ្ល
យគិតថបនទុក មដំេណើរេរឿង
នង្របពនធពុំែមនេកត ើ ទុ កែខ តមួយៃថងពរី ៃថងេហយ ើ បត់ េទវញេទ នងេកើតទុកេខ ដើរ្រទេ ិ
យំគមនបយគមន
ទក ឹ កូនយកបយេទបញចុ កក៏មន ិ ្រពមទទួល េ្រពះ វេង្វងវង្វន់ឡប់
ម រតី។ េមភូមន ិ ិងចស់ ទុំខះ្ល េនកនុង
ភូមប ួ ិ នេធ្វ្រើ ទុងធំមយ
ទ្វរយ៉ងជិតកុំឲយរត់េទ ផ្លូវចត ិ េ្ត នះគមនបនធូរ្រ
េហយ ើ ចប់ ។ េ
លេ
េនភូមផ ិ ងរបងជមួយលួ ងេ មនទរី េពទយ។
បលែបប
ក់កុ ង្រទុ ន ងបិទ
យេឃញ ិ ិ ើ ថ វបត្ត
ះ េទើបចស់ទុំអក ន
មឲយជិះរេទះយកេទ
កនុងេរឿងមន ិ បនបញជក់ថ
េទ ្រ
េពទយពយ
ប់ែតពីរបីៃថងេឃើញដឹករេទះ្រត
ឡប់មកវញ ិ េឃញ ើ េនែតឆកួតដែដល។ េរឿងេនះ្រតូវ
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
21
បញច ប់េ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
យនងេនះេនែតឆកួតែ្រសកឡូ
េពញ
ភូមដ ិ ែដល។
េលើកេរឿងេនះមក ពន ិ ត ិ យេមល ើ គំនត ិ អនកនព ិ នធែដល
បញច ប់េរឿងេ
យឲយអនកឆកួតចិតេ្ត នែតឆកួតដែដលដូច
េនះគមនតៃម្លអេី្វ ឡយ ើ ។ ដូ ចមេធយបយ
មេធយបយដឹកេទមនទីរេពទយ
ក់កុ ង្រទុ ន ង
្រតឡប់មកវញេនែត ិ
ឆកួតដែដល។ េយង ើ មន ិ ដឹងថ អនកនព ិ នធេនះចង់ឲយ
េរឿងរបស់ខួ នេទជយ ្ល ៉ង
េទ េដើមបឲ ី យអនុ
សន៍
ដល់អក ន ទស ន។ េយង ឹ ថអនកនព ើ ក៏មន ិ ដង ិ នធនិងអនក
ដឹកនំេរឿងជពុទធ មួយេទ។
សនិកជនឬក៏កន់
ករពត ិ នងឆកួតចត ិ េ្ត
សងឃម ិ ឹ កនុងជីវតេនេពលែដលប្ត ី
សន
យនឹកប្តន ី ង ិ អស់
្ល ប់េទ។
ករេទ
មនទរី េពទយេដម ើ បព ី យបលេ គផ្លូវកយ មន ិ
ចេធ្វឲ ើ យ
នងបត់ឆួ តេឡ ក ើយ។ េបើអនកនិពនធេរឿងេនះជពុទធ
22
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
-
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
សនក ិ ជនគួរនំនងចូ លេទវត្ត្រពះពុទធ
ឲយ្រពះសងឃជួយពនយល់ធម៌ ពប ី ែី្ត ដល
្ល ប់ ឲយនងពច ិ រ
សនេដើមប ី
ថ៌ឲយនងដកចិតេ្ត ចញ
កមមផល ឲយពច ិ រ
នូវសងខរែដលេកើតេឡើងេហើយែតងែត
្ល ប់េទ
វញ េហយ ិ ើ ែតងែតមនករ្រពត់្របសគនជធមម
។
េនះ នងនង ក ូ វចត ឹ បនជសះេសបយ ើ បត់ឆួ តផ្ល ិ េ្ត
យ
កល
នងពិចរ
េឃើញភពពិតជសចចធម៌
រឱសថគឺ្រពះធម៌ េ្រពះេសចក្តីទុករខ បស់នងេកើត
ពក ី រ្រស
បញជ ប់េ
ញ់ បែី្ត ដលបត់បង់ជវី តេទ។ េបេើ រឿងេនះ ិ
យឲយនងបត់ឆួ តេ ក
យ
េនះ ជេរឿងមនតៃម្លដខ ៏ ពងខ ់ ស ព ់ តៃម្លពិតរបស់្រពះធម៌្រពះពុ ទធ
រ្រពះធម៌ែបប
ស់ ជករេលើក
សនផង
េហើយជ
ករែណនំអក ន ទស នឲយដង ួ សំ ប់ែកឬ ឹ រូបមន្តមយ ្ត ង ពយបលេ គផ្លូវចិតផ េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
េហើយ្រសប វណ្ណ
មទំេនៀម
23
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ទម្លប់ែខមរែដលេគរព្រពះពុទធ ប
សនផង។
នង
ចមនវបត្ត ង ជ ់ ងនងកនុងេរឿងជីវតអន ិ ធ ិ កែ្រស ិ ន
េនះេទេទៀត ែត្រពះពុទព ធ យបលឲយជេ
យឱសថគឺ
្រពះធម៌។ ដូេចនះេរឿងេនះគមនតៃម្ល សំ ប់អក ន ទស ន េឡយ ើ ។
24
JJJJJ
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
៤. ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត មវិធី្រពះពុទធ
អនកសិក ្រពះពុទធ
ពុទធ
សន
សនបនដង ឹ េហើយថ
សនែដលសំ ែដងេឡើងេ
្រពះ
យ្រពះពុទជ ធ មចស់
ំ អស់ទង ំ មន បនសំ ែដងជេគលសំ ខន់ថ អ្វទ ី ង វញ ិ ញ ណទំងឥតវញ ិ ញ ណេកើតមន
មេហតុ របស់
ធ ពទក់ទងគន គេឺ ហតុផលឬកមមផលែតងមនសមពនភ
។ បនេសចក្តីថ េហតុមយ ួ បនេកើតេឡើងែតងមន ផលរបស់
ផលមួយ្រសប
ឬកមមមយ ួ បនេកត ើ េឡង ើ ែតងេចញជ មេហតុរបស់ខួ ន។ ្ល
ម៉យងេទៀតថ ផលមួយបនេកត ើ េឡង ើ េ
េគ
យ
ចេពល ្រស័ យ
មនេហតុឬកមមមយ ួ បនេកើតេឡើង។ ្រតង់េនះបញជក់ ថ គមនផល
មួយបនេកត ើ េឡង ើ េ
ឬកមមរបស់ េឡើយ។ េ
យគមនេហតុ
េនះជចបប់ធមមជតសកល
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
25
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
សូ មប្រី កុមអនកសិក ្រ
រូប ក៏ទទួល
វ្រជវខងវទយ ិ
្រស្តែផនក
គ ល់សចចភពែដលសំ ែដងេឡើងេ
យ
ំ េនះមនេហតុ ្រពះពុទជ ធ មចស់េនះែដរ។ ធមមជតទ ិ ង ផលកនុងខ្លួនរបស់ ដូចពុ ទធ
សននិយយអំពីេហតុ
ផលរបស់ ចត ិ ិ េ្ត ចតសិករូបនិព្វន ឬដូចអនក្របជញវទយ ្រស្តនិយយអំពីរូបវទយន ភគ ិ ិ ិ ិងគីមវី ទយែដលវ
ែផនករូប ក៏េឃញ ើ មនេហតុផលកនុងខ្លួនរបស់
្រពះជមចស់ បន្រ
គមន
បេងកើតេឡើងេឡើយ។ ្រពះពុទជ ធ មចស់
ស់ដង ឹ ករពត ិ េនះែដលេ
ថសងខរ
ម
រយៈវបស នវជ ិ ិ ជ ។ ករេរៀប ប់មកខងេលើេនះបន ហុចឲយយល់យ៉ងចបស់ថ
ករេកត ខ ករ្រពួយ ើ ទុកឬ
ចិតម ្ត កអំពីមនេហតុែដលនំឲយ្រពួយ។
ដូចេនះ
េដើមប ីរ ំលត់វប ិ ត្តិផូវចិ ្ល ត្តេនះ ្រតូវរ ំលត់េហតុរបស់ វិបត្តិផវចិ ត្តេនះក៏្រតូវរលត់ ូ្ល
បចចុបបននេនះមនដំេ
26
េ
ះ្រ
។ អនក្របជញចិតវ្ត ទយ ិ
យវបត្ត ្ល ត ិ ផ ិ ូ វច ិ េ្ត នះែដរ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ប៉ុែន្តេ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ះ្រ
យមន ិ ចំបញ្ហឬមន ិ ចំេហតុរបស់ ែដល
េកើតេឡើងេឡើយ
ដូចជលួ ងេ
មអនកមនវបត្ត ិ ិផូ វ្ល
ចត ្ត យសបបយខងផ្លូវកមគុណរូបសេម្លងក្លន ិ ឲ ិ រស
ំ យេដកលក់ជេដើម។ មុននឹងយល់ ក់ថនឲ
សមផស ឬ អំពដ ី ំេ
ះ្រ
គតិ្រពះពុទធ ៃនករ្រ
យវបត្ត ្ល ត ិ ផ ិ ូ វច ិ រ្ត បស់មនុ ស
សនេនះ
អនកសិក គួរយល់អំពីតៃម្ល
ស់ដង ធ បន្តេទេទៀត េ ឹ របស់្រពះពុ ទជ
អនកសិក ខ្លះចង់ដង ឹ ថ
េត្រើ ពះពុទ្រធ
្រស្តឬេទ? េតើអីជ ្វ វទយ្រស្ត ? វទយ ិ ិ
វជ ំ តុ ិ ជ ែដលរកេឃញ ើ ករផ ធ ប់សំ ប់ពិេ
យ
្រស្ត។
កែន្លងខ្លះេ្រប បមកវទយ ិ
ម្រប
មឧត្តម
ម
ស់ដង ឹ វទយ ិ ្រស្តគឺជកបន ួ
យតនៈធមម
ឬ
ធន៍ដូចរូបវទយគ ិ ិ ីមវី ទយជ
េដម ធ មចស់វញ ើ ។ ចំែណក្រពះពុទជ ិ េទះប្រី ពះអងគពុំ
បនសំ ែដងថ េ
ំ មួយធតុ ធតុេនះេបើយកេទផ ជ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
27
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េនះនង ឹ េកត ើ ជវតថុេឈមះេនះក៏េ
យ ក៏្រពះអងគបន
សំ ែដងថ វតថុ្រគប់យ៉ងេកើតេឡើងពីេ្រគ ងផ (ំ សងខរ) (Corps composé, component)។ ្រពះពុទដ ធ ីក ្រតង់ចំណុចេនះ
្រតូវចត់ទុកថ្រពះអងគជ្រគូវទយ ិ
្រស្ត េ្រពះអ្វ? ិ ី េ្រពះថ េបេើ គវភគ
មគម ិ ី វី ទយ
និងរូបវទយេទគ ម នអ្វីែដលេកើតេឡើង្របសចកករ ិ ផធ ំ តុេឡយ ើ ។
ប៉ុែន្តមុខងរ្រពះអងគមន ិ សំ ែដងអំពី
ករបេងកើតសមភរៈេឡើយ គឺ្រពះអងគសំែដងអំពីេសចក្តី
ទុកន ខ ង ើ បរី ំលត់ទុករខ បស់ ិ ករេចញចកទុក(ខ និព្វន) េដម
មនុស សត្វឲយេចញផុ តអំពីករេកើតចស់ឈឺ ្រតឡប់មក្របធនបទេដម ើ វញ ិ
្ល ប់។
រូបែដលមនេ គក្តី
ចិតែ្ត ដលមនេ គ(ទុកខផូ វច ្ល ិត្ត)ក្តី គឺជផលែដលេកើត
េចញមកអំពេី ហតុែដលនំឲយមនេ គ។ បនេសចក្តី
ថ រូបែដលមនជមងឺ គឺប
28
េ
្ត លមកអំពីេហតុឬអំេពើ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
(កមម)របស់ធតុេធ្វក ើ រមន ិ ករៈ
មួយឬប
ម្រប្រកតី េ
យមនខូច
្ត លមកពីេមេ គ
ឯចត ិ ែ្ត ដលសបបយនង ិ េកើតទុកខ
ក៏ប
េហតុឬអំេពើ(កមម)របស់ចិតប ្ត នទទួល
មួយ។ ្ត លមកអំពី
រមមណ៍ជទី
គប់ចត ្ត មន ្ត ឧទហរណ៍ សិស ្របឡង ិ ឬ ិ គប់ចត ិ ។
ជប់បនទទួលសញញប័្រត សិស េនះមនករសបបយ
រក ី យចិត្ត មកអំពីបនេជគជ័យពីករសិក ។ ករ ្របឡងជប់ជេហតុ ករសបបយចិតជ ្ត ផល។ ផទុយ
េទវញ ិ
សិស កល
្របឡងធ្លក់ែតងេកត ខ ើ ទុក។
ករ្របឡងធ្លក់ជេហតុករេកើតទុកជ ខ ផល។ េហតុអី្វ បនជសិស េនះេកើតទុកខ េ្រពះមកអំព្រី បឡងធ្លក់។
ដំេ
ះ្រ
សិស ពិចរ
យ
មមគ៌្រពះពុទធ
សន
នូវភពពុំេទៀងៃនអ្វីទង ំ អស់
្រតូវឲយ កុំឲយ
មនករតូចចិត្ត ្រតូវខំ្របង ឹ ែ្របងសិក ជថមេី ទៀត នង ឹ
បនេជគជ័យគឺ្របឡងជប់េនេពលេ្រកយេទៀត។ េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
29
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
អនក្របកបករងរចញ ិ ដូចអនកេធ្វជ ិ ច ឹ មជីវត ើ ំនួញជួញដូរ េផ ងៗ េបើរកសុី ចំេណញ ចិតែ្ត តងសបបយរក ី យ
េបរើ កសុី ខតចិតែ្ត តងេកត ើ ទុ កខ។ េដើមបប ី ំបត់ករេកត ើ
ទុកេខ ្រពះរកសុី ខត ្រតូវរកមេធយបយជថមី ឬសិក
ចំេណះបែនថមអំពប ី េចចកេទសៃនករេធ្វជ ើ ំនួញ េហយ ើ
្របកបករងរបន្ត
េទះបីបនេជគជ័យក្តីមន ិ បនក្តី
្រតូវលះបង់ករ្រពួយចត ិ េ្ត ្រពះមេធយបយ្រគប់យ៉ង បនេ្របើេហើយ េ
ទំងអស់កុ ងេ ន
យពិចរ
ឲយេឃើញករពិតថ អ្វី
កពុំេទៀង្រតូវែតបន្តករងរេ
យ
េសចក្តីសងឃម ឹ ។ េបើរបស់បត់្រតូវែស្វងរក េបើរកពុំ
េឃញ ើ េទ ្រតូវដកចត ិ ្តពក ី រ ចរ
ថរបស់អីក ្វ ុ ងេ ន
បត់បង់និងខូ ចខតជធមម
្ត យរបស់េនះ េ
កមន ិ មនខ្លឹម
យពិ
រែតងែត
សូ មបរី ូប ងកយរបស់
ខ្លួនក៏សិ ត ថ េនកនុងភពពុំេទៀងដូចគន។ េបើ្រកុម្រគួ
30
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
រ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
មនម្តយឪពុ កកូនេចមនជំងឺ ្រតូវនំេទមនទរី េពទយ
េដើមបព ្ល ិត្រ្ត តូវបញជូ នឲយអនកជំ ិ ិផូ វច ី យបល េបើមនវបត្ត
នញខងចត ិ ិ វ្ត ទយ
ជពេិ សសអនក្របជញខង្រពះពុទធ
សនជួយពនយល់ឲយលះបង់នូវេហតុែដលនំឲយ
មនវបត្ត ្ល ិតេ្ត នះ។ ិ ផ ិ ូ វច ចរ
េមល ើ
េបម ្ល ិ ផ ើ នវបត្ត ិ ូ វេសន
្រតូវពិ
េតើគួរស្រមួលគនរស់េនជមួយគនត
េទេទៀតបនឬមន ិ បន េបស ើ ្រមួលគន
ចរស់េនជ
មួយគនបន ក៏ស្រមួលគនេទ េបើេមល ើ េឃើញថ េទះ
បស ី ្រមួលគនបន អែង្វងេឡើយ
េ
ក៏មន ិ
យ
ចរស់ជមួយគនបនយូរ
រទស នៈគឺេយបល់និងករ
្រប្រពត ំ យខូចផ្លូវចត ឹ េ្ត ផ ងគន ក៏គួរែចកផ្លូវគនេដរើ េទ កុឲ ិ ្ត េ្រពះែតជួបមុខគន ល់ៃថងេហើយចិតម ្ត ន ិ ្រតូវគន។ JJJJJ
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
31
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
៥. ករពិចរ
កមមផល
ន ំឲយវិបត្តិផ្លវចិ ត្តធូរ្រ ូ -េរឿងនងប
ច
វបត្ត ង ែ់ ដលមន ិ ិខះ្ល មនសភពដ៏ធន ិ
ឲយដូចេដម ើ វញ ិ ដូចសមជក ិ ្រគួ ភព ពុំ ពច ិ រ
េ
ល
ចវល្រតឡប់ ិ
របនទទួលមរណ
េធ្វើឲយបុគល គ ែដលពុំបន ចរស់េឡើងវញបន ិ
យករេ
មផ្លូវធម៌មនករេកត ្ល ត ្ត ៉ ងខ្លង ំ ើ ទុកខផូ វច ិ យ
ក
្ត យនូវជនែដលជទី្រស
ញ់
របស់ខួ ន។ ្ល េសចក្តទ ី ុកែខ បបេនះបន្រតូវរលត់ េបប ើ ុគគលពិចរ
មផ្លូវធម៌ថ
របស់អីទ ្វ ង ំ អស់ទង ំ
មនវញ ិ ញ ណទំងឥតវញ ិ ញ ណែតងែត បង់េទ
្ល ប់នង ិ បត់
មកមមផលរបស់ខួ ្លន េហើយករ្រពត់្របស
គនក៏ែតងមនជធមម
។ ករយំេ
យេ
ក ក៏ពុំ
ចរស់េឡើងវញបនេឡ ិ ិ ើយ ែថមទំងេធ្វើឲយជីវតរបស់
32
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ខ្លួនែដលកំពុងរស់េនមនទុកែខ ថមេទៀត។
្រពះពុទប ធ នសំ ែដងធម៌េទសនេ្របសនងប
ែដលមនទុកខជទមងនេ់
យជនជទ្រី ស
នងបនទទួលមរណភព េ
យេសចក្តីសេងខបថ
េសដ្ឋីមនក់ បន្រស
ច
ញ់ របស់
មនេសចក្តីដំ
នងប
ល
ចជបុ្រតម ី
ញ់ បុរសជខញុំបំេរម ើ ន ក់េនកនុងផទះ
េហយ ើ ទំងពរី នក់បនលួ ចរត់េទេនកនុងជនបទមួយ េ្រពះខ្លចម
បិ
េ្រចន ើ ឆន ំ នងប
។ រស់េនជមួយប្តីអស់កលជ
ចស្រមលកូ នបនពរី នក់។ ៃថង
មួយ បុរសជប្តីេទរកអុស ្រតូវពស់ចឹក
្ល ប់េនកនុង
ៃ្រពគុេមពតមួយ។ នងបនេឃញ ើ េហើយ ក៏្រទេ
េ
យេ
ក
្ត យប្តីែដលកំសត់ក្រមជមួយគនបន
្រតូវបត់បង់ជីវត។ េ ិ
យអស់សងឃម ឹ នងក៏សេ្រមចេធ្វើ
ដំេណើរេទភូមក ិ ំេណើតបំណងេទសុំ េទសម ឲយេលើកេទសឲយនងេ េ
យំ
បិ
យដឹកៃដកូនបងពកូនប្អូន។
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
33
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
នងបនេធ្វដ ើ ំេណើរឆ្លងសទឹងមួយែដលមនទឹក ក់
លមមសំ ប់មនុ ស ចស់។ នងមន ិ
ចយកកូនទំង
ពរី េទជមួយគនែតម្តងបនេឡយ នងបនទុកកូ នធំ ើ េនេ្រតើយមខង
លុ ះ
ពកូនតូចេទ
ក់េ្រតើយមខងមុន។
ក់កូនតូ ចរួចេហយ ើ ក៏្រតឡប់មកយកកូនធំ។ ជ
អកុសល នងេដើរបនដល់ពក់ក
្ត លសទឹង ្រ
ប់
៍ ធ ៏ ំមយ ួ េបះពួយឆបយកកូនប្អូន ែតមនសត្វឥ្រនទយ ី ដ
របស់នងេហើរបត់េទ។ នងភ័យ
ស់ ខំេលើកៃដ
ទំងពរី ទះបេង្អល ំ ផង។ ើ សត្វផងែ្រសកយ៉ងខ្លង កូនធំែដលេនេ្រតយ ើ មខង
ម នថម្តយបក់ៃដេ
ឯ
ខ្លួន
ក៏េដើរចុះេទកនុងទក ឹ ្រតូវែខ ទក ឹ កួចបត់េទ។ េឃញ ើ ទិដភ ្ឋ ពដ៏រនធតដ ់ ូចេនះ នង្រស
គមន
ម រតក ន ួន ី ុ ងខ្ល
ង ំ កំង
ក់ដូចជ
ខំេឡង ិ ើ មកេលើេគកវញេ
អស់សងឃម ឹ ។ នងបនេធ្វើដំេណើរេទមុខេទៀតេ
គមនទស ិ េ
34
។
េន
េ
មផ្លូវនងេភ្លច
យក្តី យ
ម រតម ្ត ៗរត់ ី ង
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េទឱបបុរសឃ្វលេគមនក់្រតូវេគ្រចនដួលេ
យេគ
សំ គល់ថជមនុស ឆកួត។ លុ ះដឹងខ្លួនេ្រកកេឡើងេធ្វើ ដំេណើរេទេទៀត េឃញ ទ ្តើ ម ើ េគបក ី ូន ក៏សុ ះេទដេណ
កូនពីេគ ្រតូវេគ្រចនដួលេទៀត។ េនះជសញញខុស
របស់នងវេង្វងថជប្តន ្ល េពលមន ី ង ិ កូ នរបស់ខួ ន។ ម រតីដឹងខ្លួនម្តងៗ នងែ្រសក្រទេ
ចត ិ ែ្ត ្រសកេ
្វ មន ី ិងបុ្រតទំងពរី ។
យំេ្រក ម្រកំកុ ង ន េន
មផ្លូវ
ួ េទៀតពីឈួញ ម នងបនទទួលដំណឹងដ៏េ្រក ម្រកំមយ រេទះែដលមកពី្រកុង
ី វតថថ
ម្តយឪពុករបស់នង
បនទទួលមរណភពទំងពីរនក់កន្លងមួយ េហើយេ
្ឋ នកន ិ េ
យេ្រគះថនក់ខយល់ពយុះបក់េបករលំ េគហ ្ល ប់។
យកុសលផលបុណយជឧបនិស យ ័ ែដលនង
បនក េ
ទិតយ
ងពីអតត ី ជតិ
បនជ្រមុញនងឲយេបះជំ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
35
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
នឈនេទដល់វត្តេជតពនែដលជ
មរបស់
្រពះពុទជ ធ មចស់គង់េន។ គប់ជួនេពលេនះ ្រពះពុទធ បរម្រគូកំពុងសំ ែដងធម៌េទសន កនុងពុទធកច ច ង ំ ្របំ។ ិ ទ
មកមមវធ ិ ី្របចំៃថង
នងប
ចមនករេហវហត់
អស់កម្លង ំ ែភនកទំងពីរេជគជេំ
មុខ្រសងូត្រសងត់េខ នេ េ
យសន ម ឹ ៗ
វ្រកខ្វក់
កយេ
ច់ ច
ខំេបះជំ
េធ្វើដំេណើរចូ លេទេនកនុងចំ
មពុទប ធ រស័ ិ ទែដលកំពុង
ឃត់ដំេណើរនងេ
យទឹកែភនក ទឹក
្ត ប់ធម៌។ ពួកេគបន
យមនគំនិតថ
នងេនះមន
ហមងពុំគួរចូ លមកជួប្រពះពុទេធ ទ។ បនទប់ពី
ទតេឃើញនងេហើយ
្រពះពុទម ធ ន្រពះពុទដ ធ ីកេទ
កន់ពុទប ធ រស័ ិ ទថ ចូរអនកទំង
យកុំឃត់នងអី ចូរ
េបើកផ្លូវឲយនងចូលមកជិតតថគតចុះ
េពលេនះជ
េពលសមគួរដល់នងេហើយ។ េពលចូ លេទជត ិ ្រពះ
36
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ពុទធ េទើបនងមន
ម រតរី លឹកេឃើញកលនងេនេកមង
តូចថ េនះជតួអងគ្រពះពុទធែដលកលនងេនជកុមរ ី
ែតងឮម
បិ
នងេពលសរេសើរអំពីគុណធម៌និង
ធម៌េទសនរបស់្រពះអងគ ប៉ុែន្តេពលេនះនងេនតូច េពកមនករេអៀនខមសេ្រចើនពុំបនយកចិតទ ្ត ុក
ក់
្ត ប់ធម៌េទសន្រពះអងគេទ។ នងលុ តជងគងប ់ េង្អន
ខ្លួនថ្វយបងគំ្រពះពុទជ ធ មចស់េ
្រជលេ្រជបំផុតកនុង
ករៈថ
យេសចក្តីេគរពដ៏
សូ ម្រពះសមពុទធជកំ
ពូលៃនអនក្របជញេម ្ត េ្របសនងខញុំ្រពះអងគែដលកំ ពុងមនទុ កដ ខ ធ ៏ ន ង ផ ់ ង។ នងប ចរ
ច ចូរេ្រកកេឡើង
ំង
ម រតីឲយរ ឹងម ំ ពិ
េហើយករ្រពត់្របសគនក៏ែតងមនជ
ចំេពះមនុស សត្វេនកនងភពបី ។ ុ
ដកចិត្តេចញពីជនទ ំង
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
ចូរនង
យែដលជទី្រស
របស់នងែដលបត់បង់ជីវិតេទ េ
ស់ថ
នូវខនធ៥ែដលេកើតេឡើងេហើយ្រតូវរលត់
េទវិញ ធមម
្រពះពុទជ ធ មចស់្រ
វណ្ណ
ញ់
េ្រពះេគទ ំង
37
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
យ្រប្រពឹត្តេទ
មអំេពើរបស់េគេហើយ។
នង្រកេឡកមកេមើលខ្លនរបស់ នងវិញ ួ ខ្លននងក៏ ពុំខុសពីជនទ ំងេនះែដរ ួ ្រប្រពឹត្តេទ
មអំេពើរបស់ខន ្លួ ។
ចូរ េ្រពះ
សត្វេ
ក
្រពះអងគបន
ពនយល់នងឲយដកចិតេ្ត ចញពីជនទំងេនះតេទេទៀត ថ េបន ើ ងយំទួញេ
ក
្ត យជនទំងេនះ ជករ
ឥត្របេយជន៍េ្រពះជនទំងេនះពុំ បនផង េទេ
យ
ចរស់េឡើងវញ ិ
េហយ ើ េធ្វឲ ើ យរូបកយរបស់នង្រទុឌេ្រទម
រចិតេ្ត ្រក ម្រកំផង ដូេចនះ ចូរនងមន
ចត ្ត ឧេបកខពច ិ ជ ិ រ
កមមផលរបស់សត្វែដលែតង
ែតេកើតមនយ៉ងេនះឯង។ បនទប់ពប ី ន
្ត ប់ធម៌េទសនពនយល់អំពេី ហតុ
ែដលនំឲយនងមនទុកខនិងមេធយបយេចញចកទុកខ មក
នងបនយល់ចបស់
ក់ដូចជទីងងត ឹ េហើយ
េគយក្របទប ្លឺ ករេ្រក ម្រកំចិតប ្ត នធូរ្រ ី េទបំភ។
38
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
ល
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
បន្តច ិ ម្តងៗ
ក់ដូចជេគដកសែដលមនពស ិ េចញ
ពីខួ ននង។ ្ល នងមនកម្លង ំ កយកម្លង ំ ចិតេ្ត ឡើងវញ ិ េទះបន ី ង្រតូវអត់ េហើយក៏េ
យ
រអត់ដំេណកជេ្រចន ើ ៃថងមក
ក់ដូចជ្រតូវថនេំ លើកម្លង ំ ែដល្រគូ
េពទយយ៉ងជំនញេទចក់ឲយនង។ នងមនេសចក្តី
េអៀនខមសេ
យសេម្ល កបំពក់ពុំសមរមយ
េឡង ើ សមបុរ
្រកក់ េ
អស់ជេ្រចើនៃថង
នងមនរូបេឆមេ បុ្រតី្រគួ
យ
ែសបក
រែតេសចក្តីទុកេខ ្រក ម្រកំ
ែដលផទុយពីនងកលេនជកុមរ ី មពណ៌្រសស់បស់ ល្អ
រអនកមនស្តុកស្តមម ភ ន ក់។
្អ តជ
ជថមីេទៀតនង
ចបនេលើកៃដទំងពរី ថ្វយបងគំ្រពះពុទជ ធ មចស់
ប េ
យេសចក្តីេគរពដ៏្រជលេ្រជបំផុត
ទូល្រពះអងគេ
យក្តរី ំេភប ើ រក ី យរបស់ខួ ្លនថ បព្រិ ត
្រពះពុទប ធ រម្រគូជកំពូលៃនអនក្របជញ េ
េហើយ្រកប
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ចិតរ្ត បស់ខុ ំ្រញ ពះ
39
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
អងគបនជសះេសបយ ើ ពេី សចក្តទ ី ុកេខ ្រក ម្រកំេនះ េហើយេ
យឱសថគឺ្រពះធម៌របស់្រពះអងគ។ ខញុំ្រពះអងគ
យល់ចបស់ថ្រពះអងគជ្រពះពុទរធ បស់មនុ ស េ ្រ
ស់ដឹងេឡើងេដើមប្រី បេយជន៍ដល់មនុស េ
ក
ក
្រពះអងគជេវជជបណ្ឌិតយ៉ងជំនញកនុងករពយបល
េ គផ្លូវចិតរ្ត បស់មនុស សត្វដូចជខញុំ្រពះអងគេនះឲយជ
សះេសបយ ើ េបព ើ ួកេគសុ ខចិត្រ្ត បតប ិ ត្តិ
របស់្រពះអងគ។ នងប
មករែណនំ
ចបនថ្វយខ្លួនចំេពះ្រពះ
យ ចថ ខញុំ្រពះអងគសូមយក្រពះពុទធ
ពុទជ ធ មចស់េ
្រពះធម៌្រពះសងឃជទីពឹងទីរលឹកចប់ពីេពលេនះត េទ។ ឆ្លង
មករពេិ
មនករេនឿយ
ធរបស់ខុ ំ្រញ ពះអងគ ខញុំ្រពះអងគ
យកនុងសមបត្តិេ
កីយ៍
សូ ម្រពះ
អងគេម ្ត អនុ ញញតឲយខញុំ្រពះអងគបនបួសជភក ខ េី ដម ើ បី ិ ុន ្របតិបត្តិធម៌ឲយដល់នូវទីបំផុតៃនេសចក្តីទុកខ។
40
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
ម
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េសចក្តដ ី ំ
លកនុងេរឿងេនះថ នងប
អនុញញតឲយបួសជភក ខ ី ិ ុន
ចបន្រតូវ
េហើយខំ្របតិបត្តិធម៌រហូត
បនសេ្រមចជ្រពះអរហត្តផលកត់ផ្តច់នូវកេិ លស ្ហ មននមថ ប
ត
េរឿងេនះបញជក់ថ ពុំែមនទុកេខ ផ្លូវចិតេ្ត
យេ
ី ចេថរ។
នងប
យមនជមងផ ្ល ឺ ូ វកយេទ ក
ញ់ របស់នងបន
្ល ប់បត់បង់ជីវតកន ិ ុង
យករ្រពួយចត ្ត ្ល ង ំ ិ ខ
អត់េដកនំឲយសររៈ ី ងកយមនជមង។ ឺ
កយនិងចត ធ ពទក់ទងគន ិ ្តមនសមពនភ ្រពួយចិត្ត ឲយឥទធិពលេទេលើផូ វកយ ្ល
រេវរើ យគមនស្រមកនំឲយរញជួ យដល់ េ
ម
្ល ប់បត់បង់ជវី តេទ។ េបម ិ ើ ន ិ
រយៈកលប៉ុនមនៃថងខងមុខ េ រ
គេឺ កត ើ ទុកខ
្ត យចំេពះជនែដលជទី្រស
បនជួប្រពះពុ ទេធ ទ នងនឹង្រតូវ អត់
ចែដលេកើតទុកេខ នះ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
កល
េ្រពះករគិត
ករៈ ង
41
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
កយដូ ចជេបះដូងេដើរខុស្រប្រកតេី ទជេកត ើ ជមង។ ឺ ជមងរឺ បស់នងប កយេទ េទៀត ្រ
ចជជមងផ ្ល ិត្ត ឺ ូ វច
ពុំែមនជជមងផ ឺ ូ វ្ល
ប៉ុែន្តេបទ ្ល ើ ុកឲយយូរនង ឹ េកត ើ ជមងផ ឺ ូ វកយែថម
ជកុសលល្អនងបនជួប្រពះពុ ទប ធ នេ
ះ
យវបត្ត ្ល ត នងមន ិ ផ ិ ូ វច ិ េ្ត នះឲយជសះេសបយ ើ ិ ទន់
េកើតជមងផ ្ល ើយ ឺ ូ វកយេនេឡ
កម្លង ំ ប៉ុេ
្រគន់ែតេហវហត់អស់
្ណ ះ។ េបម ើ ន ិ េចះរេបៀបេ
ះ្រ
យ េគ
បញចូ ននងេទមនទីរេពទយេដើមបព ្ល ី ិេ្រគះជមងផ ឺ ូ វកយ
េទះបេី វជជបណ្ឌិតមនជំនញដ៏ខស ព ់កេ៏ ្រ
ចេមល ើ ជមងន ឺ ងឲយជសះេសបយ ើ
យ
េបើេគមន ិ េ
យវបត្ត ្ល ត ិ ផ ិ ូ វច ិ រ្ត បស់នងេទ។ េវជជបណ្ឌិត
បលេ គផ្លូវកយ
ក៏មន ិ
ចពយ
េបើករេកើតទុករខ បស់នងនំឲយ
មនជមងដ ឺ ល់ផូ ្លវកយផង។
JJJJJ
42
ះ
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
៦. ចិត្តឲយឥទធិពលេទេលើផវកយ ូ្ល ជមងផ ្ល ះមកអំពីករ្រពួយផ្លូវចិត្ត ដូេចនះ ឺ ូ វកយ្របេភទខ្ល
េវជជបណ្ឌិតេបើពិនិតយេមល ើ
ករៈកនុងខ្លួនអនកេទពិ
េ្រគះជមងេឺ ឃើញេនល្អទង ំ អស់ ប៉ុែន្តអក ន ជមង្រឺ បប់្រគូ
េពទយថ ខញុំឈេឺ នះឈេឺ នះ ដូចេពលថ ខញុំឈក ឺ បល ស់ជេដើម។
ករគិតេ្រចើនេ
ជួនកលឈក ឺ បលប
្ត លមកពី
យពិបកចិតព ្ត ីេរឿងអ្វីមយ ួ ។ ករគិត
េ្រចន ើ គមនស្រមកេធ្វឲ ើ យចលនសរៃស្រប
ទ
ក៏ខំ
្របឹងេធ្វើករខ្លង ំ ខុស្រប្រកតីេទជឈក ឺ បល។ េបើេគ
េទស្រមកឈប់គិតឈប់្រពួយចិត្ត េនះក៏បត់េទឯង
ករឈក ឺ បល
េនះផ្លូវចិតឲ ្ត យឥទធិពលមកេលើផូ វ្ល
កយ។ េហតុផលដូចេពលមកេនះ េវជជបណ្ឌិតគួរសួ រ
្របវត្តិរបស់អក ន ជមងេឺ ដើមបរី កេហតុែដលនំឲយមនជមងឺ
េបព ើ ន ិ ត ិ យផ្លូវកយគមនេឃើញេកត ើ េ គអ្វេី ទ។ េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ពុទធ
43
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
សនេពលថ ចត ្ត ធមមជតមនកម្លង ំ មនឥទធិ ិ ជ
ពលខ្លង ំ
ស់មកេលើផូ វកយ។ ្ល ឧទហរណ៍ បុគគល
មនក់្រតូវពស់ចឹក
េបប ើ ុគគលេនះពុំទន់ដឹងថពស់
ែដលចឹកេនះមនពិសេទ បុគគលេនះេនមន
ម រតី
នយ ិ យបនេដើរបន ប៉ុែន្តេបដ ើ ឹងថពស់ែដលចក ឹ េនះ
ជពស់ពិស បុគគលេនះេទជសន្លបក ់ ម ៏ ន។ ដូចគន
នង ើ ន ិ ទន់េឃញ ើ ឈម ឹ អនកែដល្រតូវ្រគប់កេំ ភ្លង ើ េបម េទបុគគលេនះេនេដើរបន
បុគគលេនះដួលសន្លបភ ់ ្ល ម
លុ ះេពលេឃើញឈម
ែដលែខមរេ
ថកំេ ល
្រគបេនះឯង។ េហតុអីប ្វ នជសន្លប? ់ បនជសន្លប់
េ្រពះបុគល គ េនះភ័យតក់សុ តមនច ្ល ត ិ ្តធ្លក់ចុះអស់ សងឃម ឹ េ
យយល់ថ េបើពស់ចឹកឬ្រតូវ្រគប់កេំ ភ្លង ើ
ក្រមមនជវី តរស់ ិ
ស់។
ចលនេបះដូ ងេដើរញប់ខុសធមម
44
េ
ករភត ិ ភ័យេនះនំឲយ រហូតដល់គង ំ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ក៏មន។ សភពករណ៍េនះេកត ើ េឡង ើ េ ឥទធិពលេទេលើផូ វកយ។ ្ល េ
យចិតម ្ត ន
យចត ្ល ិ ែ្ត តងមនឥទធព ិ លេទេលើផូ វកយែបបេនះ
េហើយ បនជអនកមនជមងធ ង ់ ្រគូេពទយែតង ឺ ន ្របប់នូវ
ករៈៃនជមងេឺ នះ
េ
ក់មន ិ
យបរមភអក ន ជមងម ឺ ន
ករភ័យតក់សុ ្លតខ្លង ំ នំឲយជមងឈ ឺ ក ឺ ន់ែតធងនេ់ ឡើង ែថមេទៀត។ េគែតងេ្របវើ ធ ិ ន ី ិយយលួ ងេ
មអនកជមងឺ
ឲយសបបយចិតឲ ្ត យមនេសចក្តីសងឃម ឹ កនុងករពយ
បលេនះ។ កល
េបើចិតម ្ត នេសចក្តីសងឃម ឹ ចត ិ ្ត
ែតងមនកម្លង ំ ជមងល ម ៗ ឺ ម
ចឆប់ជ េបើជមងធ ង ់ ឺ ន
ជួយស្រមួលដល់ករពយបល។
ច
មធមមជតម ិ នុស
មនទុកេខ បើមនេគទទួលដឹងឮជួយឈឆ ឺ ្អ លជួយរ ំ
ែលកទុ កែខ តងមនកររក ្ត នករកក់េក្តកនុង ី យចិតម ចិត។ ្ត េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
45
មុនឆន១ ំ ៩៧០
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េនមនទរី េពទយសហភពសូ េវៀតភនំ
េពញៃន្របេទសកមពុជ េនយប់មយ ួ មនអនកជមងម ឺ ន ក់
ំ ក ឈច ន យម្រស្តីមនក់េនកនុងមនទរី ឺ ុកេពះ បនសុំ ថនអ
ំ ីទ េពទយ។ អនកយមពុំ ៊ នឲយថនអ ្វ ង ំ អស់ េ្រពះពុំមន
េវជជបញជពេី វជជបណ្ឌិត េ
បប ្ឋ យក ិ (infirmière,
យខ្លួនមន
nurse)
េឡយ ើ ម នបញជពេី វជជបណ្ឌិត។ ើ េបគ
នៈជគិ
នុ
ពុំមនសិទិឲ ធ យថនំ
អនកជមងត ្អ ឺ ូ ញឈ ឺ
េហើយមកសុំ េ្រចើនដងេពក នងេពទយទល់គំនិតបន រកេឃញ ន ជមងថ ើ មេធយបយមួយ ក៏្របប់អក ឺ េទកែន្លង
វញចុ ះ ចំខុ ំញយកថនេំ ទជូ នេ្រកយ។ នងេពទយបន ិ យកទក ឹ ទេទកន្លះែកវឲយអនកជមងប ឺ េញឆតថជថនំ ំ ុកេពះអេញជ ើ ញពិ េហើយេពលថេនះជថនច
រចុះ។
ពរី បេី ម៉ងេ្រកយមក អនកយមបនេទសួ រអនកជមងថ ឺ
េម៉ចេទពិ
46
ំ ត់ចុកេពះេហើយឬេន? អនកជមងឺ រថនប េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
បនេឆ្លយ ើ យ៉ងសុ ភពេ
យអំណរគុ ណថ ថនេំ នះពូ
ករបត់ឈេឺ ពះេនះេ
យឥទធព ិ លផ្លូវចិត្ត េ្រពះអនក
ែក
ស់ បត់ឈេឺ ពះដូចជេគេបះ សូ មអរគុណ។
ំ ុកេពះេទគឺឲយទឹកសុ ទែធ ដលែខមរ យមពុំែមនឲយថនច
េ
ថទក ឹ ទេន្លឲយអនកជមងផ ឺ ឹក។ ឈេឺ ពះបន្រតូវបត់
ទំនងជករផ េំ េ
យឥទធិពលផ្លូវចិតរ្ត បស់អនកជមងឺ
យករសងឃម ឹ ថខ្លួននង ឹ បនជេ
ែដលអនកយមបេញឆត)ផង េហយ ើ ជតទ ិ ឹក
េ
យថនេំ នះ (ទក ឹ
យជមងេឺ នះ្រ
ល
ន ចជួយស្រមួលជមងក ឺ ុ ង្រកពះផង។
ចំេពះករេកើតទុកខផូ វច ្ល ិតេ្ត នះ
មនេរឿង ៉ វពិតជ
េ្រចន ើ មនអនកខ្លះបនទទួលដំណឹងពុំល្អ ែដលទក់
ទងនឹងេរឿងផទល់ខួ ្លន ឬទក់ទងនឹង្រគួ
រខ្លួន ក៏ញ័រ
មទំហំេហតុ ករណ៍ែដលេកើតេឡើង
ែដលេធ្វើឲយ
ខ្លួនេ
េ
យករភត ិ ភ័យករ្រពួយករេទមនស តូចចត ិ ្ត
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
47
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ចលន ងកយជពេិ សសចលនេបះដូ ងេដើរខុស ្រប្រកតី។ ជួនកលបនទទួល
រមមណ៍ជទីគប់ចិត្ត
ខ្លង ំ ឬទទួលជ័យជំនះែដលពុំធ្លប់េកត ិ ើ មនកនុងជីវត
របស់ខួ ន ្ល ក៏េធ្វើឲយចលន ងកយេដើរខុស្រប្រកតែី ដរ។
ដូចអនកខ្លះ្រតូវេឆនត ប់
នែដលេធ្វើឲយចិត្តរ ំេភប ើ
េ្រតកអរខ្លង ំ េធ្វឲ ើ យេបះដូងេដរើ ញប់ខុសសង្វក់ធមម េសទើរសន្លប។ ់
ដូចអនកកី
េជគជ័យកនុងករ្រប
អនកសិលបៈបនទទួល
ំង្របែជងចិតេ្ត ្រតកអរខ្លង ំ
េទជយំេចញទក ឹ ែភនក។
ពុទធ
កយនិងចិតរ្ត បស់មនុស សត្វសងខរ
មនភព្រតម ឹ ្រតូវ
ស់(Harmony)
ខុស្រប្រកតីខុសធមម
ពីធមមជតិរបស់
សនេពលថ ក់ែតងមក េបេើ ធ្វឲ ើ យ េដើរ
នឹងេធ្វើឲយ
កយនិងចត ិ េ្ត នះេទជមនជមង។ ឺ មន ិ ខុ សគនពេី ្រគ ង ម៉សុី នៃនយន្តយន្រគប់្របេភទ េបើេ្របើ ហួសក្រមត ឹ
ម៉សុី ននង ឹ េដើរខុស្រប្រកតឬ ី ខូចឈប់េដើរែតម្តង។
48
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ករបំបត់េសចក្តទ ្ល ត ៉ ងេទៀត គ្រឺ តូវ ី ុកខផូ វច ិ ្តមយ
ង ំ ចត ិ ្ត
ឲយេសមើររ ងរបស់ជទីគប់ចិតន ្ត ិងមន ិ គប់ចិត្ត កុំេ មនស នង ំ ខុស្រប្រកត។ ិ េទមនស ឲយខ្លង ី
មន័យ
េនះបញជក់ថ ករេទមនស តូចចិតក ្ត ទ ៏ ុកខករសបបយ
រក ំ ក៏ទុក។ ខ ផ្លូវចិតេ្ត នះមនកម្លង ំ មនឥទធិពល ី យខ្លង ខ្លង ំ
ស់
មនខ្លះមន្រទពយសមបត្តិមនសុ ខភព
ល្អ ប៉ុែន្តេគេពលថ េគពុំបនសុ ខេទ ពុំបនសុ ខ េ
យេគមនវបត្ត ្ល ិតេ្ត ិ ិផូ វច
េនះ
យេហតុ
មួយ។ ដូច
្រទពយសមបត្តន ិ ង ិ សុ ខភពផ្លូវកយពុំ
ចេធ្វឲ ើ យ
មនុស មនសុ ភមងគលេពញបរបូ ិ រណ៍េឡើយ េបើពុំមន េសចក្តស ី ុខ
មផ្លូវចត មនអនក្រកី ិ ិ េ្ត ទ។ ផទុយេទវញ
្រកខ្លះខ ត់េខ យ្រទពយសមបត្តិ ប៉ុែន្តេគរស់េនេ
េសចក្តស ី បបយេ
េ
យេគគមនវបត្ត ្ល ត ិ ផ ិ ូ វច ិ រ្ត ស់េន
យេសចក្តីសេន្តសរកសុី ្របកបេ
េ
យ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
យធម៌។
49
្រពះអរហន្តទង ំ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
យមន្រពះសមពុទធជេដើម
អងគមន្រពះទ័យេនេសមើជនិចម ច ន ិ េ េទមនស ចំេពះ
្រពះ
មនស និង
រមមណ៍ជទគ ី ប់ចត ិ ្តនិងមន ិ គប់
ចិត។ ្ត េទះបីរូបកយទទួលទុកេខ វទនមនជមងជ ឺ េដើម
ក៏្រពះទ័យ្រពះអរហន្តេនេសមើជនិច។ ច
ដូេចនះបញជក់
ថ ្រពះអរហន្តមន្រពះទ័យសងបព ់ ុំមនេសចក្តទ ី ុក្រខ ប
្រពឹតេ្ត ទកនុង្រពះទ័យេឡើយ។ ករមនវបត្ត ្ល ិតេ្ត នះ ិ ិផូ វច ែតងេកត ំ ្របេទស្រក្រី កទំង្របេទស ើ មនជទូទង ែដលមនេសដ្ឋកិចចលូត
បនអប់រ ំផ្លូវចិត្ត មេ
លូ ត
ស់ េ្រពះបុគល គ ែដលមន ិ
មផ្លូវធម៌ចិតែ្ត តងែតែ្រប្របួលេទ
កធម៌គឺធម៌ស្រមប់េ
កជនិច។ ច ករចំេរន ើ
ស់ខងេសដ្ឋកច ិ ែច តម៉យង ពុំ
ចេធ្វឲ ើ យមនុស
និងសងគមមនុ ស បនសុ ខសន្តិភពេឡើយ
មនុស
្រគប់រូប្រតូវមនសីលធម៌េម ្ត ធម៌ែដលជគុណ
សមបត្តរិ បស់មនុស េទប មនេហតុ ើ បនសុ ខចំេរន។ ើ
50
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េ្រចន ើ យ៉ង
ស់ែដលនំឲយមនករេកត ្ល ត ើ ទុកខផូ វច ិ ្ត
ដូចជកររស់េនជមួយគន រស់េនជមួយគន
េបើចិតម ្ត ន ិ ្រតូវគនពិបក
ស់ មន ិ ថែតអនកដៃទេទ សូ មប ី
ម្តយឪពុកបងប្អូនកូនេចប្តី្របពនធ េបើខះ្វ ធម៌េម ្ត ខ្វះ ម
ធម៌សេ្រងគះខ្វះករេគរពសិទិគ ធ ន េទវញេទមក ិ នៈរបស់ខួ នេទ ្ល
អែង្វង
ស់ ។
កនុងសងគម្រគួ
ក្រមរស់េនជមួយគនបនយូរ
ធម៌សេ្រងគះគននិងធម៌េគរពគនេន
រនង ធ ន ិ សងគម្របេទសជត្រិ ពះពុទប
សំ ែដងរួចេហើយ។
ដូចគនេនះពកយែខមរក៏បនេពល
ថ ចេង្អ តផទះចេង្អ តចុះ កុំឲយែតចេង្អ តចិត្ត។ ចេង្អ តផទះ
ច្របេ្រជ តគនរស់េនជមួយគនបនឲយ
ែតចត ្ត ន ិ ពិបករស់េន ិ ្រ្ត តូវគន ប៉ុែន្តេបច ើ ត ិ ម ិ ្រតូវគនវញ ជមួយគន
ស់។ េបើបញ្ហលមម
េប្រើ បកន់មនៈេរៀងខ្លួនៃថង េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
មួយ វណ្ណ
ចស្រមួលគនបន ចែបកគន។
51
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ករេកត ្ល ដូចជ ើ ទុកខខះ្ល េកត ើ អំពីអំេពរើ បស់ខួ នឯង
បុគគលខ្លះមនករេ
ភលន់ខ្លង ំ ក៏្រប្រពឹត្តអំពីទុចរច ត ិ
លួ ចប្លនព ់ ុ ករលួ យ មនេទសៈខ្លង ំ ក៏្រប្រពត ្ត រពយ ឹ ក បទលួ ចសម្លប់អក ន ដៃទ
ក៏េក្ត្រក
យផ្លូវចិតភ ្ត យ ័
ខ្លចរត់េគចខ្លួនខ្លចរដ្ឋចប់បនយកេទកត់េទស ឬខ្លចេគពយបទវញ។ ិ
េដម ើ បរី ំលត់ទុកែខ បបេនះកុំឲយ
េកើតមន ្រតូវកុំ្រប្រពត ឹ េ្ត ធ្វើ េបើ្រជុលេធ្វើ្រតូវឈប់កុំ្រប្រពត ឹ ្ត
េធ្វត ើ េទេទៀត។ េសចក្តទ ី ុកខខះ្ល េកត ើ អំពីបរយកស ិ
សងគមជុំវញខ្ល ិ ួ នជិះជន់គនរ ំេ
រស់េនេ ៃថង ែហង
ភចបប់ ្របជពលរដ្ឋ
យករភ័យខ្លច រស់េនមួយៃថងសំ ប់មយ ួ
ៃថងេនះរស់េនេគចផុតពក ់ ្រមមកំ ី រគបសងកតគ សំ ប់ៃថងែស្អកមន ិ ដឹងជយ៉ង
ចត ្ត យ ័ ខ្លចបន្រតូវរលត់ ិ ភ
េពល
េទៀតេទ។
មនុស ្រគប់
នៈែដលជសមជិករបស់ សងគមនំគនេគរពចបប់
ទំងអស់គន ឲយេទជ្របេទសនត ី រិ ដ្ឋ។
52
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
៧. -អនកចិត្តវិទូពិេ -េរឿងនងកី ផ្លូវចត ិ េ្ត នះ
ធផ្លវចិ ត្ត ូ
េគត្តមី
េបេើ កត ខ ្ល ង ំ ើ ទុកខ
ស់េទេលើផូ វកយ ្ល
ចឲយឥទធព ំ ិ លខ្លង
ចឲយកយដល់នូវេសចក្តី
្ល ប់បន ដូចមនេរឿងមួយនយ ិ ិ យថ មនអនកចិតវ្ត ទូ
មនក់(Psychologist)
កម្លង ំ ចត ិ រ្ត បស់មនុស
ដល់រូប ងកយ។
មនបំណងចង់ពិេ
េតម ើ នឥទធព ិ លដល់ក្រមត ឹ
ៃថងមយ ួ អនកចិតវ្ត ទូ ិ េនះបន
សុំ អក ន េទសអស់ជីវតម ិ ន ក់ពីនយកពនធនគរ
បនអនុ ញញតឲយ
មពកយសុំ ។
យយ្របប់អនកេទសេនះថ
ខញុំនឹងសម្លប់អក ន ឯង យចង់ដឹងថ
េតើឈមកនុងខ្លួនមនុស មនប៉ុនមនលី្រត។ យល់្រពមឲយខញុំេធ្វក ើ រពេិ េ
ធែបបេនះ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
េគក៏
អនកចិតវ្ត ទូ ិ បននិ
ល់េមល យស្រមកឈមេហយ ើ ើ េ
េ
ធេមល ើ
វណ្ណ
េបើអក ន
អនកនង ឹ មន
53
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េឈមះកនុង្របវត្តវិ ទយ ិ
េនះគិតថេបើអញមន ិ
េនែត
្ល ប់ដែដល
្រស្តពភ ិ ពេ
ក។ អនកេទស
្ល ប់េនេពលេនះេទ ៃថងេ្រកយ
េ្រពះេគកត់េទស្រប
រជីវត ិ
រួចេទេហយ ក៏េនេសង មគមនេឆ្លយ ើ ើ អ្វេី ឡយ ើ ។ េន េពលយប់ អនកចិតវ្ត ទូ ិ បនយកអនកេទសេនះឲយអងគុយ
េលើេកអក ន បង ់ ងឹតមួយ ី ុ ងបនទ
េ
យចងអនកេទស
ជប់នឹងេកអី េហើយេនខងេ្រកមេជើងបុរសេនះ េគ ក់ធុងមួយឲយបុរសេនះដឹងថេដើមបស ី ្រមកឈម។
ទនទម ិ េធ្វជ ឹ គននឹងអនកចត ិ វ្ត ទូ ើ
រេជើងេ
យ
មឲយ
ឈប ឺ ន្តិច េនែកបរេនះេគេបើកទឹកឲយ្រសកតក់ៗ ជ
សនូរឲយបុរសេនះឮឲយសំ គល់ខុសថឈមរបស់ខួ ន ្ល
្រសក។
បនទប់ពីេ្របើលបច ិ បេញជតេនះចប់សព្វ្រគប់
េហយ អនកចិតវ្ត ទូ ិ កេ៏ ដើរេចញពីទេី នះេទ។ មួយយប់ ើ
េទើសភ្លឺ
អនកេទសេនះេចះែតគិតថ
កំពុង្រសក កល
54
េ
ឈមអញ
ឈមេចញអស់ពីខួ ន ្ល អញនឹង
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
្ល ប់។
ភ្លេឺ ឡង ើ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េឃើញអនកេទសេនះ ្ល ប់េ
អនកចិតវ្ត ទូ ិ េបក ើ ទ្វរចូ លេទេមល ើ ច់ខ ល់
្ល ប់េទេហើយ។ េតើ
យេហតុអ? មកនុងខ្លួនអនកេទសេនះ ី្វ េបឈ ើ
គមន្រសកមួយដំណក់េ
េនះ្រគន់ែតជលបច ិ ប៉ុេ
ឯករឮសូ រតក់ៗេនះ
ះ។ អនកចិតវ្ត ទូ ិ
រេជើងបុរស
្ណ ះមន ិ ទំងេចញឈមផង
គឺជសនូរទឹកែដលេគេបើកពីរូប៉ ៊ី
េណឲយ្រសកេនបនទបម ់ ខ ងែកបរេនះ។ ឯអនកចត ិ និ ិ វ្ត ទូ
យយ្របប់អនកេទសថ ចង់ដឹងឈមកនុងខ្លួនមនុស
មនប៉ុនមនលី្រតេនះ ្រគន់ែតជលបច ំ ឹ កម្លង ិ ចង់ដង ផ្លូវចិតប ្ត ុេ៉
្ណ ះ
េ្រពះអនកវទយ ិ
្រស្តដឹងរួចេហើយ
ឈមកនុងខ្លួនមនុស មនប៉ុនមនលី្រតេនះ បច់សម្លប់ ស់េមល ើ េឡើយ។ ករពិេ
មន ិ ចំ
ធរបស់អក ន
ចត ិ េនះបនលទធផលយ៉ងចបស់ថចិត្តមនឥទធិ ិ វ្ត ទូ
ពលខ្លង ំ េ
ស់េទេលើផូ វកយ។ ្ល
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
េយល
មន័យ
55
របស់្រពះពុទធ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
សន
អនកេទសេនះ
្ល ប់េ
យ
រករភ័យករអស់សងឃម ំ ផ្លូវចិត្តបន្រតូវ ឹ កម្លង
ធ្លក់ចុះ
ែដលប
្ត លឲយចលនេបះដូ ងេទជគំង
ឈប់េដើរ មកអំពីមនសញញសំ គល់ខុសថ ឈម របស់ខួ ន្រសក ្ល ខ្លួនពត ិ ជ េសចក្តី
្ល ប់។
្ល ប់ជករភ័យតក់សុ តរបស់ ្ល មនុស សត្វ
គគលមន្រពះពុទជ ធ េដើម ទូេទ េរៀរែលងែត្រពះអរយបុ ិ
េ្រពះមនុស សត្វេនជប់ចិតន ្ត ឹងជីវតរបស់ ខួ ន។ ្ល េដើ ិ មបប ្ល ី នថយនូវករតក់សុ តេនះ មរ
េ
្រពះពុទឲ ធ យពច ិ រ
នូវ
នុ ស តិ គឺករនឹងរឭកេរឿយៗនូវេសចក្តី
យពិចរ
េសចក្តី
្ល ប់
ថមនុស ្រគប់ នៈែតងែតមន
្ល ប់េនះ្រគប់គន សូ មប្រី ពះពុទធជមចស់ក្រ៏ ពះ
អងគរ ំលត់ខនធបរន ិ ព ិ ្វ នេនទប ី ំផុតែដរ។ ជមងេឺ កត ើ ផ្លូវកយ
ឲយឥទធិពលេទេលើផូ វច ្ល ិត្ត គឺេធ្វើឲយចិតភ ្ត យ ័ តក់សុ តេទ ្ល
ជជមងផ ្ល ត ួ ជន់េទៀត។ មួយេទៀត កល ឺ ូ វច ិ ្តមយ
56
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
មនេសចក្តី
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
្ល ប់ែតងែតមនករ្រពត់្របសគន
មន ិ បនពិចរ
ខ្លង ំ រហូតដល់វេង្វង
មផ្លូវធម៌េទ ម រតី
មនុស ខ្លះេកើតទុកខ
ដូចជេរឿងនងកី
េគត្តម ី េនកនុងធមមបទៃនគមពរី ្រពះពុទធ
បក ី ូនែដល
សន នង
្ល ប់េទរក្រគូជួយកូ ននងឲយរស់េឡង ើ
វញ។ េពលេទជួប្រពះពុទធ ្រពះអងគ្រ ិ េចះេ្របសកូននងែដល ប៉ុែន្ត្រពះអងគ េពះ្រគួ
េបើ
្ល ប់ឲយរស់េឡើងវញបន ិ
ក់លកខខណ្ឌថ
រ
ស់ថ តថគត
ចូរនងរក្រគប់ៃសពចំ ំ ្ល ប់មកផ េំ ធ្វើថន។
ែដលគមនមនុស
បនទប់ពែី ស្វងរក នង្រកបទូល្រពះពុទធថ ខញុំ្រពះអងគ
រកពុំបនេទ
េ្រពះ្រគប់្រគួ
្ល ប់។ េពលេវ មនលនងកី
ដល់េហើយ េទប ើ ្រពះពុ ទ្រធ
េគត្តមី
នងបនពិេ
េហយ មនុស េកត ើ ើ មកែតងែត េ
រសុ ទែធ តមនមនុស
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
ស់ថ
ធខ្លួននង
្ល ប់្រគប់គន ចំែណក
វណ្ណ
57
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
កូននងក៏សិ ថតេនកនុងចំេ េជៀស ងបនេឡើយ។
ែដល
្ល ប់េនះ
មេនះែដរ គមនជន
ចូរនងដកចិត្តេចញពីកូន
េហយ ើ មន
ម រតីេឡង ើ ពច ិ រ
នូវ
រូប ងកយរបស់នងែដលមនលកខណៈមន ិ ខុសគន
ពីកូនជទី្រស
ញ់ របស់នងែដល
សងខរ(ខនធ៥)ទំង
េ្រពះថ
្ល ប់េនះេឡើយ
យែដលេកើតេឡើង
េហយ ញជធមម ិ ិ ើ ែតងែតវនសេទវ
។េ
យធមមរស
ម រតីេឡើងវញ ិ
េហើយ
ជសះេសបយ ្ល ិត្តកុ ងេពលេនះេទ។ ន ើ ជមងផ ឺ ូ វច
េនះជ
របស់្រពះពុទេធ ធ្វើឲយនងមន ពច ិ រ
ធម៌
មករបំភរ្លឺ បស់្រពះអងគេធ្វើឲយនងបន
បេចចកេទសរបស់្រពះពុទធកុ ងករសំ ន ែដងធម៌េ្របស នងកី
េគត្តមែី ដលមនទុកខ ខ ្ល ង ំ វេង្វង
ឲយនងពិេ
ធេឃើញករពិតខ្លួនឯង
ទញមកបញជក់ជេ្រកយ។
ម រតី េ
យ
េទើប្រពះអងគ
JJJJJ
58
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
៨. -បុរសមនក់ទូនមនេសដ្ឋី -ជំេនឿេលើ្រពហមលខ ិ ិត ករេកត ្ល ត ្ត នេ្រចន ិ ផ ើ វបត្ត ិ ូ វច ិ ម ើ ្របេភទ ដូេចនះបេចចក
េទសសំ ប់យកេទេ ្រសប
ះ្រ
យក៏្រតូវមនេ្រចើនយ៉ង
ម្របេភទៃនវបត្ត បុគល គ កំពុងេកត ខ ្ល ង ំ ិ ។ ិ ើ ទុកខ
ជួនកលពនយល់ចំវបត្ត ធ ព ិ ិែតម្តងពុំមន្របសិទិភ េឡយ ្រតូវបេងកត ើ ជបញ្ហមួយឲយ្រសប ើ
មវបត្ត ិ េិ នះ
ទុកឲយអនកមនវបត្ត ិ ិេនះ យកបញ្ហេនះមកពិចរ
េ្រប បេធៀបនង ្ល ចេសដ្ឋីមនក់បនយំ ឹ បញ្ហរបស់ ខួ ន។ដូ
េ
យេ
ក
្ត យកូនែដល
្ល ប់
រហូតេទឱបផនូរ
ែថមេទៀត។ េពលេនះមនបុរសមនក់ចង់ទូនមនេសដ្ឋី េនះ បនសំ ែដង
ករៈេធ្វើជយំយកៃដជូ តទឹកែភនក
ដូចេសដ្ឋីេនះែដរ។ េសដ្ឋីេឃើញេហើយសួ រថ ែនយុវ ជនដ៏មនរូប េ
្អ ត
អនកឯងយំេកើតទុកខពីេរឿងអ្វែី ដរ?
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
59
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
បុរសេនះេឆ្លយ ើ ថ
ខញុំយំចង់បន្រពះ
ចនទមកេលង េ្រពះ្រពះ
ទិតយនិង្រពះចនទទង ំ ពីរេនះ
ជបងប្អូននង ញ ន ឹ គន េបខ ើ ុ ំម ិ បន្រពះ ទំងពីរេនះមកេលងេទខញុំនឹង
េពលេ
ទត ិ យនង ិ ្រពះ
ទិតយនង ិ ្រពះចនទ
្ល ប់មន ិ ខន។
េសដ្ឋី
យអស់សំេណើចថ ែនយុវជនលងងអ ់ ក ន ឯង
ឆកួតេហើយ អនកឯងចង់បនទល់ែត
្ល ប់កម ៏ ន ិ បន្រពះ
ែនេ េទើបបុរសេនះសួ រេទវញថ ិ
កេសដ្ឋី! េយង ើ
ទត ិ យនង ិ ្រពះចនទមកេលងែដរ។
ទំងពរី នក់អនក
ឱកសល្អេហើយ
លងងជ ់ ង េ្រពះខញុំចង់បន្រពះ
ទិតយនិង្រពះចនទជវតថុេឃើញ្របកដ ចំែណកេ យំទួញេ
កពក ី ូន
្ល ប់ែដលពុំ្របកដ
កវញ ិ
កយកូន
យជដីទឹកេភ្លង ើ ខយល់អស់េទេហើយ េបើេ
រ
រហូតដល់ ។
្ល ប់កក ៏ ូនមន ិ
កយំ
ចរស់េឡង យ ិ ើ វញបនេឡ ើ
េសដ្ឋីភញក់ខួ នេ្រព ្ល ើតបនទប់ពីឮសំ ដីេនះមកពិចរ
60
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
េទេឃញ ើ ថ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ខ្លួនឯងលងងជ ់ ងយុវជនេនះែមន
មន ន យម ំ នករ ិ េឆ្លើយតបអ្វីេឡើយ េដើរេចញពីផូ រឈប់
េអៀនខមសេ ឯងវញ។ ិ
យ
រថឲយេគ្រជុលែបរមកប៉ះេលើខួ ន ្ល
េនះជមេធយបយមួយែបបែដលពនយល់
មនុស ែដលកំពុងេកត ខ យេកត ើ ទុ កឲ ើ បញញយល់្រតូវ េដើ
មបល ី ះនូវេសចក្តីទុកេខ នះ។ េបើពនយល់ឲយចំៗថ សូ ម
េ
កេសដ្ឋីឈប់យេំ
្ល ប់េទេហើយមន ិ
េនះចបស់ជ
យេ
កេ្រពះកូនេ
ចរស់ េឡើងវញេឡ ិ ើយ
ក
េសដ្ឋី
្ត ប់មន ិ បន េបយ ើ កបញ្ហចង់បន្រពះ
ទិតយនិង្រពះចនទេទើបគត់យល់។
បនេសចក្តីថ
គត់យល់េ
យករេ្រប បេធៀប។
េពលថ
អប់រ ំមនុស សត្វឲយបនេជគជ័យគឺអប់រ ំ
េវ
្រពះពុទធ
មឧបនស ័ របស់មនុស សត្វនង ិ ្រសប ិ យ ។
េ
សន
មេពល
េបើេគយកេសដ្ឋីេនះេទពយបលេ គផ្លូវ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
61
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
កយេនមនទរី េពទយ េសចក្តទ ី ុករខ បស់គត់មន ិ
ចបត់
េឡើយ េ្រពះទុករខ បស់គត់សិ ត ថ េនកនុងចិតរ្ត បស់គត់
វញេទ។ ិ
មនអនកខ្លះេកើតទុកខពីេរឿងអ្វីមយ ួ មន ិ ពិចរ
េហតុេទ
ែបរជយល់ថប
រក
្ត លមកពី្រពះ្រពហមលិ
ខិត។ ្រពហមលិខិត គឺជជំេនឿមួយែបបែដលយល់ថ េសចក្តស ខ ំេរនវ មនុស សត្វ ិ ី ុ ខទុ កច ើ នសរបស់ ្ត លមកពី្រពះ្រពហមេ
ប
កចរមកដូេចនះ
ថ
ដូចជ
យល់ថ នងេនះនង ិ អនកេនះបនគនជប្ត្រី បពនធកែី្ត បក
គនក្តីបន
យុបុន ៉ មន
ក់ក្រមត ឹ ។
្ល ប់េទវញក្ត ិ ីមកអំពី្រពះ្រពហម
មនខ្លះមនវបត្ត ិ េិ សន
មន ិ ពច ិ រ
រកមូលេហតុ ពិតេទ ក៏បេនទសេទេលើ្រពះ្រពហមលិខិត ដូចគន។
ពកយ្រពះ្រពហមលិខិតេនះបន្រតូវពួកអនក
ចេ្រម ងនិងអនកនិពនធេរឿងេលើកយកមកនិយយជ
62
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ញឹកញប់។ ជំេនឿេទេលើ្រពះ្រពហមលិខិតេនះ គជ ឺ ំេនឿ ម
សន្រពហមណ៍
ែដលយល់ថ្រពះ្រពហមឲយ
ពុំែមនជជំេនឿរបស់្រពះពុទធ
សុ ខឲយទុកខ
សន
េឡើយ។
ជំេនឿកនុង្រពះពុទធ
សនគឺជំេនឿេលើកមម
អំពីអំេពើល្អ
្រកក់របស់ខួ នពុ ្ល ំែមនជ្រពះ្រពហមលិខិត
ផល។ េសចក្តថ ិ ី មនុស សត្វបនសុ ខទុកវខ នសមក េឡយ ើ ។ ដូេចនះ អនកកន់្រពះពុទធ ងជំេនឿភ័ន្រ្ត ចឡំែបបេនះ។
បន្រ
ស់ដឹងជ្រពះពុទធ ក៏េ
ធម៌ទង ំ
សន្រតូវេជៀស
្រពះពុទជ ធ មចស់ែដល
យ
រករក
ងបរមី
យមនទនបរមជ ី េដើម ពុំែមន្រពះ្រពហម
ឬ្រពះជមចស់អងគ
មួយឲយ្រពះអងគ្រ
ស់ដឹងេឡើយ។
េបម ើ នជំេនឿខុ ស្របតប ិ ត្តខ ិ ុ សបនផលក៏ខុសែដរ។
េដើមបក ួ េកើតេឡើង ី ុំឲយមនកំហុស េបើមនបញ្ហអ្វីមយ
នំឲយខូចចត ិ ្ត
្រតូវពច ិ រ
េ
ះ្រ
យ
មយថ
េហតុឲយបនឆប់កុំទុកយូរ េ្រពះនំឲយករខូចទឹកចិត្ត េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
63
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
មនទមងនក ់ ន់ែតធងនេ់ ឡង ើ ្រ
យេនេពលេ្រកយ។ េបើេ
ែដលនំឲយពប ិ កេ ះ្រ
ះ
យខ្លួនឯងពុំរច ួ
គួររកចស់ទុំឬេទថ្វយបងគំ្រពះសងឃ្រពះពុទធ
េទ
សនឲយេ
កជួយេ
ះ្រ
យ
េនះេបើេកើតមន
ធ នេទសនពនយល់នងប វបត្ត ្ល ត ិ ផ ិ ូ វច ិ ្ត ដូច្រពះពុទប ចនិងនងកី េសបយ ើ េ
េគត្តមែី ដលេកើតទុកផ ខ ូ វច ្ល ិតឲ ្ត យជសះ
យឱសថ គ្រឺ ពះធម៌។
មនអនកខ្លះេចះែត្របមូលេរឿង ៉ វរបស់អក ន ដៃទមក ទុកកនុងខ្លួនែដលេធ្វើឲយចិតខ ្ត ួ ្លនេក្ត្រក
យជំនួសេគ។
េនះជសកមមភពឥត្របេយជន៍ ្រតូវែតលះបង់េដម ើ បី
េធ្វើឲយចិតខ ្ត ួ នសថ ្ល ិ តេនកនុងសភពសងបែ់ ដលជមូល ្ឋ នៃនេសចក្តីសុខ។ ្រពះពុទធ
សនបនែណនំថ
បុគគលមួយរូបៗគបប្រី តួតពិនិតយេមល ្ល ំ ើ ចិតរ្ត បស់ខួ នកុ ឲយអកុសលចិតេ្ត កត ើ េឡង ើ
64
េ
េ្រពះអកុសលចិតម ្ត ន
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េ
ភៈេទសៈេមហៈជេដើមេនះជេភ្លង ើ កេិ លស
មនឥទធិពលដ៏ខ្លង ំ ក្លដុតចិត្តបុគគលឲយេក្ត្រក
ជនច ច ្រពះពុទធ ិ ។
យ
សនេពលថ េបើឈះន េសចក្តី
្រកក់ខួ នឯងេឈ ្ល ម ះថជជ័យជំនះដ៏្របេសើរែដលេធ្វើ
ឲយចត ្ត ួ ្លនបរសុ ិ ខ ិ ទ្រធ បសចកស្រតូវខងេ្រក។ មនុស
្រគប់រូបគបបរី ស់េនេ
យករមន ិ េបៀតេបៀន ្រតូវយក
មកជំនួសវញនូ វធម៌េម ្ត ជួយសេ្រងគះអនកដៃទ។ េនះ ិ ជធម៌របស់បុគល គ ជសបបុរសមន្រពះពុ ទជ ធ េដើម
េ្រពះ្រពះអងគមន្រពះនមថ អរហំ មន្រពះទ័យបរ-ិ សុ ទផ ធ ុតចកេសចក្តី
្រកក់្រគប់យ៉ង
េទប ើ ្រពះអងគ
សំ ែដងធម៌េទសនេ្របសមនុស សត្វជេ្រកយ មន ករេ្របសមនុ ស សត្វែដលមនវបត្ត ្ល ិតឲ ្ត យមន ិ ផ ិ ូ វច
ម រតីល្អេឡើងវញជេដ ិ ើម។
JJJJJ
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
65
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
៩. សម្លប់ខួ្លនេន េន
ព នេ្រជយចង្វ ជធនីភេនំ ពញ្របេទសកមពុជ
មនមនុស េ
តសម្លប់ខួ ្លនព៣ ី ០នក់េទ៤០នក់
េរៀង ល់ឆន។ ំ ែដលេ
កនុងប
ព នេ្រជយចង្វ
មអនក យករណ៍ពត៌មនថ អនក
តសម្លប់ខួ នេនះ ្ល ជយុវជននង ិ យុវនរែខម ី រ។
្ត អនកេ
តចូ លកនុងទឹកសម្លប់ខួ ន្រតូ ្ល វេគ
្រសង់ឲយរួចជវី តបនជេ្រច ន ិ ើ ែដរ ែតខ្លះ្រសង់មន ិ ទន់ បន្រតូវ
្ល ប់។
មចេម្លយ ិ ើ អនកែដលបនរួចជីវត
បននយ ិ យថ
ពួកេគមនវបត្ត ិ េិ សន
ចិតគ ្ត ន ឈច ឺ ិតេ្ត ពកមន ិ សម្លប់ខួ ន។ ្ល ដំេ
ះ្រ
យបញ្ហេ
ែបបេនះ គួរឲយ
យមេធយបយសម្លប់ខួ ន ្ល
្ត យពុំែមនជដំេ
េ
យកបត់
ចរស់េនបនក៏សេ្រមចចិត្ត
កូនេចជអនកេគរព្រពះពុទធ
66
េ
ះ្រ
យសំ ប់
សនេឡើយ។
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
បញ្ហ វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
េនជបញ្ហដែដលេហើយនឹងបន្តេទជតេិ ្រកយ េទៀត េ្រពះករ្រពួយចិតេ្ត កើតទុកខមន ិ បនេ ឲយរួច្រសឡះកនុងជីវតបចច ិ ុ បបនន។
្រពះពុទធ
ះ្រ
យ
សន
មមន ្ល ិ ឲយសម្លប់ខួ នេឡ ើយ ចំេពះ្រពះសងឃេបើភក ិ ុខ េធ្វអ ើ ត្តឃតខ្លួនឯង្រតូវ
បត្តទ ិ ុកកដ។ ពកយែខមរក៏
មននិយយថ កុំសម្លប់ខួ ន្រពះេ្របសម ្ល ន ិ រួចេឡើយ។
កនុងអរយសចច ៤ ទុកស ខ ចចបនដល់រូប ងកយនិងចិត្ត ិ (ខនធ៥) របស់មនុស ្រតូវកំណត់ដឹង។ បនេសចក្តីថ
ខ្លួនពត ិ ែមនជទុកខ
ប៉ុែន្ត្រតូវែថរក េដើមបឲ ិ ី យជីវតរស់
េនបនយន ្អ យបន ឺ យូរេដើមបប ី ន្តបំេពញេសចក្តីលឲ
េ្រចន ្ល ើ មន ិ ្រតូវសម្លប់ខួ នេឡ ើយ។ ឯធមមជតែិ ដល្រតូវ សម្លប់គឺតញ្ហែដលជេហតុ នឲ ំ យេកើតខនធ៥វញេទ។ ិ ពុទធ
សនេពលថ នតថិ អត្តសមំ េបមំ ែ្របថ
េសចក្ត្រី ស េ
ញ់ អី្វមន ិ េសមើនឹង្រស
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ញ់ ខួ នេឡ ្ល យ ើ ។
67
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
បនេសចក្តថ ខ្លួនជទ្រី ស ី
ញ់ របស់ខួ ្លនេលើស្រស
ញ់ អីទ ្វ ង ំ អស់។ ដូេចនះ ្រតូវែថររក រូប ងកយឲយ
មនសុ ខភពល្អ
យុយន ឺ យូរ
េ្រពះែតេសចក្តី្រស
ញ់ អនកដៃទ
សេ្រមចដូចបំណងេឡើយ។
ពុទធ
េសចក្តីទុកក ខ រភ័យខ្លចេសចក្តីេ ្រស
ញ់
កល
មន ្ល ិ ្រតូវសម្លប់ខួ ន េហើយមន ិ បន
សនេពលថ កេកើតពីេសចក្តី
ជនឬរបស់ជទ្រី ស
ខ្លួនបត់បង់េទក៏េកើតទុក។ ខ ករ្របថនរបស់
ញ់ របស់ មន ិ
បនសេ្រមចដូ ច្របថនក៏េកត ខ ដូេចនះ មូលេហតុ ើ ទុក។
ែដលនំឲយយុវជននិងយុវនរែខម ី រេ េលើ
តចូ លកនុងទឹកពី
ព នេ្រជយចង្វសម្លប់ខួ នមកអំ ្ល ពេី សចក្ត្រី ស
ញ់ េហើយជនជទី្រស
ញ់ បត់បង់េទ។
យុវជននង វ្រសង់ឲយរួចជវី ត ិ េបើ ិ យុវនរែដលបន្រតូ ី
មន ិ ដកចិតេ្ត ចញពីជនជទី្រស
68
េ
ញ់ ែដលបនបត់
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
បង់េទេទ ចត ិ េី ិ េ្ត កត ើ ទុកេខ នែតមនដែដល។ វធ
្រ
យ
មផ្លូវ្រពះពុទធ
ចត ្ត ន េនះ ិ គ
ះ
សន ចំេពះបញ្ហករែបក
គទ ួ ្រតូវនយ ឺ ម ី យ ិ យស្រមបស្រមួលគន
បង្ហញេហតុ ផលែ្រកងមនករយល់ខុសបនជមន
ចត ួ េនះពុំមន្របសិទភ ិ ទ ិ ែ្ត បកគនេនះ េបវើ ធ ី ម ី យ ិធ ពេទ
្រតូវយកវធ ិ ីទីពីរមកេ អស់
ះ្រ
គឺលះបង់កត់ចិត្ត
យ
ល័យឈប់គិតគូរដកចត ិ េ្ត ចញពីបី្ត្របពនធឬពីគូ ឬសង រេនះេដើមបក ី ុំឲយខូចផ្លូវចិត្ត។
េសន
េគែបកចត ្ល ិ េ្ត ចញពខ ី ួន
ល័យមន ិ
ខ្លួនេនែតនក ឹ
េ
ះ
ច់ចិតេ្ត ចញពីេគរហូតេធ្វើអត្តឃតសម្លប់
ខ្លួនែបបេនះ ចត់ជមេធយបយលងងេ់ ខ្ល។ ខ្លួនជទី
្រស
ញ់ របស់ខួ ន ្ល កុំ្រស
ញ់ អក ន ដៃទជង្រស
ញ់
ខ្លួនរហូតសម្លប់ខួ នឯង ្ល េឈមះថជអនកស្អបខ ់ ួ នឯង ្ល វញេទ។ ិ
ែតតស៊ូ េ
ករេកើតមកជមនុស មនតៃម្ល
ង ំ
ម រតឲ ី យរងបុ ឹ ង ឹ ពយយមេ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ះ្រ
ស់្រតូវ
យ្រគប់
69
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
បញ្ហទំងអស់ ែដលេចទេឡើងកនុងជីវត មន ិ ិ ្រតូវយក ករ
្ល ប់ជដំេ
ករ
្ល ប់េដើមបប ្ត ូេសន ី ញឈច ឺ ត ិ គ
េយជន៍អេ្វី
ះ្រ
យបញ្ហេឡើយ។ មួយេទៀត
ក៏គមន្រប របស់ខួ ន ្ល
ះ េ្រកែតពជ ខួ នបន្រតូ ្ល វ ិ ី ីវតរបស់
ផទុយេទវញ្រតូ វែតមនេសចក្តីក្ល ិ
្ល ខ្លួន្រតូវែត ពខ ី ួន
ន េបើេគ
្ល ប់។
ច់ចិត្ត
ច់ចត ្ត េី គ ដូចពកយែខមរថ ខ្វះអី ិ ព
្របុសេពញដី្រសីេពញនគរ េនះេបើចង់មនប្តី្របពនធត េទេទៀត មន ិ ចង់េទបួសជ្រពះសងឃឬេធ្វជ ើ ដូនជេី ទ។
ជមងរឺ បស់យុវជននិងយុវនរដូ ី ចេពលខងេលើេនះ
ជជមងផ ្ល ត ឺ ូ វច ិ េ្ត
យវបត្ត ិ េិ សន
្រតូវនំអក ន ទំងេនះ
េទរកចស់ទុំឬ្រពះសងឃ្រពះពុទធ
សនែដលមន
ជំនញខងផ្លូវចិតជ ្ត ួយពនយល់ែណនំផូ វធម៌ ្ល ឲយេឃើញ
ករពត ំ អស់ែតងែតមនករែ្រប្របួលផ្លស់ ិ ថ អ្វទ ី ង
ប្តូរ
មចបប់ធមមជតិ
េឡយ ើ
គ្រឺ ប្រពត ឹ េ្ត ទ
70
េ
មន ិ េទ
មបំណងរបស់ខួ ន ្ល
មកមមផលែដលខ្លួនបនក
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ង។
កល
ផ្លូវចិតទ ្ត ង ំ េនះ
រលត់
េ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
យុវជននង បត្ត ិ ិ ិ យុវនរែដលមនវ ី
្ត ប់បន
េសចក្តីទុកផ ខ ូ វច ្ល ិតន ្ត ឹង្រតូវ
យករដកចិត្តពីជនជទី្រស
បត់បង់េទេហយ ើ ែដលមន ិ
េដើមវញ។ ិ
េទរកកររ ំេ
ចវល្រតឡប់ មកដូ ច ិ
កំេណើតមនុស ជកំេណើតក
ះទុកខ ដូេចនះ្រតូវ
ឲយចិតែ្ត ្រប្របួលេទ េសន
ញ់ ែដល
ម
ង ំ
ម រតីឲយរងមំ កុំ ឹ
រមមណ៍ខងេ្រកដូចជេរឿង
រ ងបុរសនង ិ ្រស្តីេនះជេដើម។
្ត យនូវវតថុឬជនជទ្រី ស
បង់េទ េទះបីយំេ
ក
ងេឆពះ
ករេ
ក
ញ់ របស់ខួ ្លនែដលបត់
្ត យយ៉ង
ក៏មន ិ
ចវល ិ
្រតឡប់មកដូ ចេដើមវញេឡ ិ ើយ។ ដូេចនះ ករទួញេ
ក
េនះជករឥត្របេយជន៍ នំឲយខូចចត ្ល ញ ិ ិ រ្ត បស់ខួ នវ
េទ។ ករនំអក ន មនវបត្ត ្ល ិតឲ ្ត យចូលវត្តេដើមបឲ ិ ិផូ វច ី យ្រពះ សងឃជួយអប់រ ំផ្លូវចត ្ត ូចេពលមកេហយ ពុំែមនចូ ល ិ ដ ើ វត្ត្រតឹមែតឲយ្រពះសងឃសូ ្រតមន្តរ ំេ េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ះេ្រគះេលើក សី
71
េ្រ
ចទក ឹ ប៉ុេ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
្ណ ះេឡយ សំ ខន់េន្រតង់ករពនយល់ ើ
េហតុផលឲយដកចិតព ្ត ីករជប់ជំពក់េនះឯង។
េបើ
្ល ្រតូវនំេទមនទីរេពទយ ្រពួយចិតរ្ត ហូតេកើតជមងផ ឺ ូ វកយ
ពយបលេ គផ្លូវកយផង។
JJJJJ
72
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
១០. ្រពះសងឃអប់រ ំអនកមនវិបត្តិផ្លវចិ ត្ត ូ មទំេនៀមទម្លប់ែខមរ
េពលមនសមជិក្រគួ
រ
របស់ខួ នមនវ ្ល បត្ត ្ល ត ិ ផ ើ បឲ ិ ូ វច ិ ែ្ត តងនំេទវត្តេដម ី យ្រពះ
សងឃជួយេ ្រ
យេ
ចិតេ្ត នះ
ះ្រ
យ។
្រពះសងឃគបបជ ី ួយេ
ះ
យសួ រដំេណើរេហតុែដលនំឲយមនវបត្ត ិ ផ ិ ូ វ្ល
េហើយេ
ះ្រ
ខូចផ្លូវចត ្ត ដំេ ិ ។
ះ្រ
យេទ
មេហតុែដលនំឲយ
យគមនអ្វេី ្រកពក ី រពនយល់
ខ ូ វច ្ល ត ្ត ធម៌ ថ៌ឲយេឃញ ើ ទុកផ ិ ។ ើ េហតុែដលនំឲយេកត
របស់បត់ រកសុី ខត ្របឡងធ្លក់ជេដើម ្រតូវខំពយ
យមជថមី េបព ើ យយមបនសេ្រមចដូចបំណង ករ
េទមនស តូចចិតក ្ត ្រ៏ តូវរលត់
កររក ្ត េ៏ កើត ី យចិតក
េឡង ើ ។ េបម ើ ន ិ សេ្រមចដូចបំណង ចត ិ េ្ត នែតេកត ើ ទុកខ
ដែដល ដូចេនះ្រតូវេ្របើវធ ិ ីទីពីរ គឺករលះបង់ឈប់គិត ឈប់ េ
្ត យ
េ
យពិចរ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
ឲយេឃញ ើ ករពិតថ
វណ្ណ
73
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
របស់អទ ំ អស់ែតងែតែ្រប្របួលផ្លស់ បូ រម ្ត ន ី្វ ង ិ េទៀង ទត់
កល
ពិចរ
េឃើញករពិតេនះេហើយ
ករេទមនស តូចចិត្តក្រ៏ តូវរលត់។
្រពឹតិក ្ត រណ៍ខ្លះ
មនទមងនខ ់ ្ល ង ំ ដូចជមនសមជក ិ ្រគួ បន្រតូវ
្ល ប់
មនក់
េបើមន ិ យកផ្លូវធម៌មកពិចរ
េឃញ ើ ករពត ិ េទ មនបុគគលខ្លះេ
ដល់វេង្វង
រ
ក
ឲយ
្ត យខ្លង ំ រហូត
ម រតី។ េសចក្តីទុកេខ នះេកើតពីករបត់បង់
ជនជទ្រី ស
ញ់ ែដលបត់បង់ជីវតេទ។ ដូេចនះ ្រពះ ិ
សងឃមនភរកច ច ួយែណនំពនយល់ឲយលះបង់នូវជន ិ ជ ជទី្រស
ញ់ ែដលមន ិ
ចរស់េឡើងវញបន េ ិ
យ
ពនយល់បែនថមអំពក ី មមផលរបស់មនុស សត្វ ែដលែតង ែត្រប្រពឹតេ្ត ទ េ
េក ) ។
មអំេពើរបស់ ខួ ន ្ល
ករ្រគន់ែតសូ ្រតមន្ត េ្រ យន្ត
74
ចទឹក
(កមមុន
វត្តក ី
ក់ែខ កថកែន ង
ពុំែមនជមេធយបយេធ្វើឲយអនកមនវបត្ត ្ល ិត្ត ិ ិផូ វច េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
បនជសះេសបយ ើ េឡយ ើ ។
េលើកទឹកចិត្តបនខ្លះ ប៉ុែន្តមន ិ
វធ ិ េី នះ្រគន់ែតជករ
ចបំបត់អក ន មនវបត្ត ិ ិ
ផ្លូវចិតប ្ត នេឡើយ េ្រពះមន ិ បនបំបត់េហតុែដលនំ
ឲយេកត ខ ដូចកនុងអរយសចច ៤ ទុកស ខ ចច េសចក្តី ើ ទុក។ ិ
ទុកេខ កើតពីករេកើតេឡើងៃនខនធ៥មនរូបខនធជេដើម មនមូលេហតុពី អវិជជ ត
យ៉ង
្ហ
ឧបទន និង កមម។
មញ អនកេកត ្ល ត ្ត ះ្ល េកត ិ ើ ទុកខផូ វច ិ ខ ើ អំពក ី របត់
បង់ជនជទី្រស
ចិតេ្ត ចញពីករ្រស
ញ់
េដើមបរី ំលត់ទុកេខ នះ
ញ់ េសចក្តីទុកខក្រ៏ តូវរលត់។ ចំ
ែណកកែន ងយន្តទក ើ មន ឹ មន្តជេដម ិ
រលត់បនេឡើយ
្រតូវដក
េ្រពះពុំែមនជវធ ិ ីេ
ចេធ្វឲ ើ យទុកខ ះ្រ
យ្រតូវ
មេហតុែដលនំឲយេកត ខ ្រពះសងឃគបបព ើ ទុ ក។ ី នយល់
ឲយេឃើញេហតុផលថ ករយំេ
ែដល
េឡយ ើ េ
កយ៉ង
្ល ប់បត់ជីវតេទេហ ិ ើយមន ិ ដូេចនះករយំេ
ក៏ជន
ចរស់ េឡើងវញ ិ
កេនះជករឥត្របេយជន៍
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
75
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
នំឲយខូចផ្លូវចត ្រតូវែត ិ ិ វ្ត ញេទ
ជីវតរបស់ ខួ នតេទេទៀត ្ល េ ិ
គមនខ្លឹម
រៃនសងខរទំង
វបត្ត ្ល ត ្ត ង។ ិ ផ ិ ូ វច ិ ផ
មករសេងកត
ករជួយរ ំេ
ង ំ
ម រតឲ ី យរងបុ ឹ ង ឹ បន្ត
យពិចរ
េឃើញភព
យរួមទំងខ្លួនអនកមន
្រពះសកមមភពរបស់្រពះពុទក ធ ុ នង
ះទុកម ខ នុស សត្វេ
យវធ ិ ស ី ំ ែដងធម៌
េទសនបង្ហញផ្លូវ្របតិបត្តិដូច្រពះអងគបង្ហញមគគ្រប កបេ
យអងគ៨ថជផ្លូវ្របតប ិ ត្តេិ ទកន់កររ ំលត់ទុកខ
មនជតទ ើ ពុំែមន្រពះអងគ្របទនទក ិ ុកខជេដម ឹ មន្តែខ
កថ
េពល្រ
កែន ងយន្តជវធ ិ ីរ ំរលត់ទុកេខ ឡើយ។ ស់ដឹង
្រពះអងគបនពយយមសំ ែដងធម៌
េទសនេ្របសមនុស ្រគប់ គហបតី អនកមនអំ
មនធម៌កុ នងខ្លួន យកអំ ខ្លួនេទបំេរសងគ ម។ ើ
76
េ្រកយ
េ
នៈ
េស្តច
េសដ្ឋី
ច អនកមន្រទពយសមបត្តិ ឲយ ចយក្រទពយសមបត្តរិ បស់
េពលនងប
ចមកថ្វយបងគំ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
្រពះពុទធ ្រពះអងគសំែដងធម៌េទសនេ្របសឲយនងដក ចិតេ្ត ចញពីជនជទី្រស
បត់បង់ជីវតេទ ិ
ញ់ របស់នងែដល
្ល ប់
មន ិ េឃើញ្រពះអងគ្របទនទឹកមន្ត
េដម ើ បឲ ី យនងបត់េកត ើ ទុកេខ ឡយ ើ ។ មួយេទៀត េពល
ែដលនងកី
េគត្តមែី ដលេកើតទុកខ ខ ្ល ង ំ រហូតវេង្វង
ម រតខ ី ំបីកូនែដល
នងឲយរស់េឡង ិ ើ វញ
ខ្លួនឯង េ
មនមនុស
្ល ប់។ ទប ី ំផុតេទប ើ នងមន
្រតង់េនះបញជក់ថ យ
្រពះអងគសូ្រតធម៌េ្រ េឡយ ើ ។
ទម្លប់ផង េ
្រពះអងគឲយនងពិេ
យឲយរក្រគប់ៃសពចំេពះផទះ
វញដ ិ ឹងចបស់ ថ ្រតូវរលត់េ
ធ យជួយកូ ន ្ល ប់េដើររក្រពះពុទឲ
ទី
ករេ
ក៏មនមនុ ស យេ
ធេ
យ
ែដលមន ិ
ម រតេី ឡង ើ
្ល ប់ែដរ។
ករបស់នងបន
រធម៌េទសនរបស់្រពះអងគ ពុំេឃើញ ចទឹកឲយនងបត់េកត ើ ទុកខ
េដម ើ បជ ី ករស្រមបស្រមួល
មពកយេ្រប ន្របេ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
មទំេនៀម
របស់្រពះពុទផ ធ ង
វណ្ណ
77
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
្រពះសងឃអនកអប់រ ំចំេពះអនកមនវបត្ត ្ល ិត្ត គួរពនយល់ ិ ផ ិ ូ វច
ដូចន័យែដលបនេពលមកខងេលើេនះ
ជមួយគន
នឹងករសូ ្រតធម៌ជូនពរេលើកកម្លង ំ ផ្លូវចិត្តផង។ JJJJJ
78
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
១១. ដំេ កនុង្រពះពុទធ
ះ្រ
យទុកដ ខ ល់ឫសគល់
សន េដើមបេី
ះ្រ
យឬពយបល
េ គផ្លូវចត ្ត យដល់ឫសគល់ែដលចត់ជឱសថដ៏សក្តិ ិ ឲ សិទេិធ នះ គព ឺ ិ ចរ
ែ្របថ េ
ិ ិ ន។ វបស ន មផ្លូវវបស
ករេឃើញចបស់
មេសចក្តីពិតេ
យ
កុ តរ្ត បញញ នូវកយនិងចិតែ្ត ដលែចកជខនធ៥ជ
អនិចចំ ទុកខំ និងអន ្ត ។ កល
ពិចរ
េឃើញ
សចចធម៌ ថខ្លួនពុំែមនជរបស់ខួ នម ្ល ន ្ត ឹងខ្លួន ិ ជប់ចិតន
េហយ ករជប់ចត ើ ិ រ្ត បស់ខងេ្រកខ្លួនក៏មន ិ មនែដរ។
េបើចិតម ្ត ន ្ល ិតក ្ត ម ៏ ន ិ ជប់ េសចក្តីទុកខផូ វច ិ មនេ េ្រពះេសចក្តីទុកខេកើតអំពក ី រជប់ចិត្រ្ត ស
របស់ជទ្រី ស
េហើយ
ញ់ បនបត់បង់េទ។ អនិចចំ ែ្របថ
រូបធម៌នង ិ នមធម៌(ខនធ៥) េ
ញ់
ះេឡើយ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
ែតងមនចលនកេ្រមក ើ វណ្ណ
79
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ជនិចច។ ទុកខំ ែ្របថរូបធម៌និងនមធម៌ែតងែតប្តូរផ្លស់
្រគប់ខណៈ។ អន ្ត ែ្របថ រូបធម៌និងនមធម៌ ែតង ែតអស់េទសូ នយេទពុំែមនជតួខួ នព ្ល ិតេឡើយ។
ករ
េឃញ ិ អន ្ត របស់ ើ ដួងែកវកំេណើត គឺ អនិចចំ ទុកខំ នង ខ្លួនេនះេហយ ើ
េទប ្ត យេនឿយ ើ េធ្វច ើ ត ិ ឲ
ែដលធ្លប់្របកន់ថជខ្លួន
កល
យកនុងខនធ៥
មពត ិ ខនធ៥េនះជតួទុកខ។
មន ្ល ិ ្របកន់ខនធ៥របស់ខួ នេហ ើយ ខនធរបស់
អនកដៃទក៏អស់ ្របកន់េ
យស្វ័យ្របវត្តែិ ដរ ករេកត ើ
ទុកផ ខ ូ វច ្ល ិត្តក្រ៏ តូវរលត់កុ ងេពលជមួ ន យគន។ ករជប់ចិត្តឬ្រស
ញ់ ជន
មនក់ឬវតថុ
មួយ
មកអំពីសំគល់ថ ជនេនះឬវតថុេនះល្អមនខ្លឹម
រ
លុ ះជនេនះឬវតថុេនះបត់បង់េទ ក៏េកើតទុក។ ខ េបើ
េឃញ ើ ថ ខ្លួនពុំែមនជខ្លួន េតក ើ រចង់បនវតថុខងេ្រក ខ្លួនេដើមបអ ្វ បនេសចក្តីថ េបើបញញេឃើញ ី ី?
80
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
មពិត វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ថ ខ្លួនពុំែមនជខ្លួនឬខ្លួនពុំែមនជរបស់ខួ ្លន ករជប់ ចិតន ្ត ឹងជនឬវតថុខងេ្រកខ្លួនក៏មន ិ េកើតមនេឡើយ។ ដូេចនះ ករពច ិ រ
េ
យវបស នឲយេឃញ ិ ើ សភព
ពិតៃនជីវតរបស់ មនុស សត្វែដលែតងែតមនករដូរ ិ
ផ្លស់
មចបប់ធមមជតិ ចត់ទុកជឱសថដ៏ស័កស ិ្ត ិ ទិធ
សំ ប់កំចត់នូវេសចក្តីទុកផ ខ ូ វច ្ល ិត។ ្ត មេធយបយជន់ខស ព ់ែដល
ខ យអស់េ េសចក្តីទុកឲ
វបស នជ ិ
ចជក ី រ ំេលើងឫសគល់ៃន
យគមនេសសសល់
េបើពុំបន
សេ្រមចដល់ធម៌ជន់ខស ព ់ថនក់្រពះអរយបុ គល គ េទ ិ
វបស ន ិ
ចកំចត់បង់នូវភព
សះេសបយ ្ល ត ើ នូវជមងផ ឺ ូ វច ិ ្ត េ
ះ្រ
អស់។
្រពមទំងមនសមតថភព
ង យបញ្ហ្រគប់យ៉ងែដលេចទកនុងជវី តទំ ិ
េបច ្ត ិ ថតេនកនុងវបស នរែមងជចត ្ត ងប់ ិ ើ ត ិ ស ិ ស
ង ត់ ជចិត្តសិ ថតេននឹងជក េ
នតឹងនិងនំឲយជ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
្ត ល ពុំញប់ញ័រេទ
វណ្ណ
81
ម
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
រមមណ៍ែដលែ្រប្របួលេនកនុងជីវតបចច ិ ុ បបនន
េឡើយ។
សីលជ្រគឹះមូល ្ឋ នៃនសមធិចិត្ត។
សមធិជចិត្តសត ិ ថ េនកនង ុ
កុសល។
រមមណ៍ែតមួយជ
វបស នទុកដូ ចជអតស ិ ិ ុ ខុមទស ន៍ឆុ ះ្ល
បញចំងេមល ើ ករពិតកនុងខនធ៥្របកបេ
យអនិចំច ទុកំខ
្របកបេ
ែដលនំឲយចិត្ត
នង ្ល ិ ត ិ អន ្ត កនុងជវី តព ិ របស់ ខួ ន។ េនឿយ េនឿយ
យគតិបណ្ឌិតេនះេហើយ
ករេឃញ ើ ករពត ិ
យកនុងខនធ៥ែដលជតួទុក។ ខ
កលេបច ើ ិត្ត
យកនុងខនធ៥ ករជប់ចិតរ្ត បស់ ខងេ្រកខ្លួន
ក៏្រតូវរលត់។
កល
មន ្ត ុ នងសត្វ(របស់ ិ ជប់ចិតក
មនវញ ិ ញ ណ)និងសងខរ(របស់មន ិ ញ ណ) ិ មនវញ
េហយ ំ េនះែ្រប ើ ចត ិ រ្ត ែមងមន ិ េកត ើ ទុកខ េទះបរី បស់ទង ្របួលែបប
82
ក៏េ
យ។
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ករពច ិ រ
វបស ន ិ
មសតិប
គួរពច ិ រ
្ឋ ន៤។ សតិប ្ឋ ន ែ្របថ ករ
ង ំ សតព ិ ច ិ រ
េរឿយៗនូវកយ េវទន ចិតៈ្ត នង ិ ធមមៈ ( ែដលចិតេ្ត
ង)។ ករពច ិ រ
រមមណ៍
នូវកយគឺ្រគប់ចលន
ងកយដូចជខយល់ដេង្ហើមេចញចូ ល
មចុង្រចមុះ
ជេដើម ្រតូវកំណត់ដឹង។ េវទន ជសុ ខជទុកខ ពុំមន ជសុ ខជទុកែខ ដល្រប្រពឹតេ្ត ទ ្រតូវកំណត់ដឹង។ ងកេរេទកន់
ដល់
ចិតៈ្ត
រមមណ៍
មផ្លូវកយនិងចត ិ ្ត
គច ្ត ន្របេភទែបប ឺ ត ិ ម
្រតូវកំណត់ដង ឹ ។ ធមៈម បន
រមមណ៍ែដលចត ្ត ឹកគិត្រតូវកំណត់ដឹង។ ិ ន
កំណត់េនះេដើមបក ្ត ប់េ ី ុំឲយចិតជ
យបញញេកើតេឡើង
េឃញ ្ត ង ើ ចបស់ នូវកយេវទនចិតន ិ ធមមៈ សត្វជបុគគលមនសភពេ
ករ
ពុំែមនជ
ះសូ នយទេទ េហើយ
កំណត់បន្រគប់ឥរយបទទំ ង៤េដកេដរើ ឈរអងគុយ។ ិ េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
83
ច
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
ដូចបនេពលមកេហយ ើ េ គមនពរី យ៉ង គឺ េ គ
េកើតផ្លូវកយ១ េ គេកើតផ្លូវចិត្ត១។ េ គេកើតផ្លូវ
កយ្រតូវពយបលេ
ំ ំ ប់ពយបល។ យេ្របថ ើ នស
េ គផ្លូវចិត្ត ្រតូវេ្របើឱសថគឺ្រពះធម៌ េ យ៉ង
គ្រឺ តូវ្របឈមមុខេ
េឡើងកនុងជីវត ិ េបើពុំ
ចេ
បង់េចលកុំយកចត ្ត ុ ក ិ ទ
ះ្រ
ះ្រ
ឯ
យេ្របើវធ ិ ីពីរ
យបញ្ហែដលេកត ើ
យបនេទ ្រតូវលះ
ក់គត ិ តេទេទៀត។ ចំេពះ
្របជពលរដ្ឋែខមរ្រគប់ នៈបនទទួលទុ កខេវទនដ៏ ខ្លង ំ ក្លកនុង្រពឹតក ិ្ត រណ៍ែខមរ អនកសល់ពី
្ល ប់េកត ើ មន
គួរលះបង់េចលឲយ្រជះ្រសឡះ េ
ង ំ
វបត្ត ្ល ិតេ្ត ិ ិផូ វច
យករបក់ែបក្រគួ
រ។ េនេពលេនះ យ
ម រតឲ ី យ
រងមំ បន្តដំេណើរជីវតឲយល្អ េទេទៀត រស់េនេ ិ ឹ
េសចក្តស ី ងឃម ឹ េ
84
យពច ិ រ
េ
យ
ថ អ្វទ ំ អស់ែតងែត ី ង
យ្រពះេតជ្រពះគុណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
ករពយបលេ គផ្លូវចិត្ត
មនករែ្រប្របួលផ្លស់បូ រជន ្ត ច ិ ច ែតង្រប្រពត ឹ េ្ត ទមន ិ េទ
មបំណងរបស់មនុស សត្វេឡើយ។ JJJJJ
េ
យ្រពះេតជ្រពះគុ ណបណ្ឌិត ហុក
វណ្ណ
85
នមអនកបរ ិចចគបចច័យេបះពុមព EEE×DDD
១. អនក្រសី ស៊ូហ ន
ន នង ិ កូន
២. ឧបសិក េឌៀង យ៉ុង និងកូនេច
$៤៥០ $៣០០
៣. ឧបសិក េទព នម ឹ នង ិ កូនេច
$៣០០
៥. ឧបសិក េសង ស៊ត នង ិ កូនេច
$២៣០
៤. អនក្រសី ៊ ទុងហួង ៦. េ
ក អុម ឹ អ៊ន និងអនក្រសី សុ ជ
៧. ឧបសិក លឹម វួច ៊ ង នង ិ កូនេច ៨. កុមរ ី ជូលីយ៉
៩. យុវជន ចនទ
រី
ផវ
អុម ឹ
$១០០ $១០០ $១០០
រ ី នង ិ កូនេច
១២. កុម ្របន ិ , ៃរ ៉ អន ិ ដន ិ ែត
១៣. អនក្រសី មុយ
$១០០
$១០០
១០. ឧបសិក ហួត េសៀក
១១. ឧបសិក មស
$២៥០
ង នង ិ បុ្រ v
ពរី នក់
$៧០ $៥០ $៥០
១៤. ឧបសិក
ន់ សុី វេឡង
្វ មន ី ង ិ កូនេច $៦០
១៦. េ
៉ ន់ នង ិ អនក្រសី លី វន
១៥. ឧបសិក វួច គន ី និងកូនេច
$៤០
១៧. ឧបសិក ញុឹក េឌឿង និងកូនេច
$២០
កឆ
១៨. ឧបសិក េអឿង ឧបសក ប៉ង ុ
១៩. េ
ន
ងជុន នង ិ
ក នុន ៃសប នង ិ ភរយ ិ
២០. ឧបសិក យូ បត់
២១. ឧបសិក ែម៉ន េមឿង
២២.
ន់ មុយ ៊ ង និង្រគួ
២៥. ឧបសិក ងួន សុ ភី
រ
ញ់ និងកូនេច ្វ មន ី ិងកូន
២៦. ឧបសិក េនប
EEE×DDD
vi
$២០ $២០ $២០ $២០
២៣. ឧបសិក ចក ឹ វរុន នង ិ កូនេច
២៤. ឧបសិក មឃ
$៣០
$២០ $១០ $១០ $១០ $៧
ទូរស័ពទទំនក់ទំនងៈ ក. ្រពះភក ិ ុ ខ វិបុល ០១១ ២២៥ ៥៤៧ នង ិ ០១២ ៣១២ ៩០៨
ខ. ឧបសិក សុេី មឿន ០១២ ២២១ ៥០៥ េបះពុមេភ លើកទ១ ី េនះ ចំនួន ១០ ០០០កបល
vii