«Ενεργητικές πολιτικές κοινωνικής και επαγγελματικής απασχόλησης ανέργων ατόμων» by Andreas Iatridis

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ «Ενεργητικές πολιτικές κοινωνικής και επαγγελµατικής αποκατάστασης ανέργων ατόµων»

∆ΡΑΜΑ, 3 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2015

ΟΡΓΑΝΩΣΗ

Πράξη: «ΑΡΣΙΝΟΗ – υποστήριξη ανέργων γυναικών για τη δηµιουργία κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων κοινωνικής φροντίδας» ∆ράση 2: ∆ικτύωση

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

«Ενεργητικές πολιτικές κοινωνικής και επαγγελματικής απασχόλησης ανέργων ατόμων» με έμφαση στην Κοινωνική Οικονομία Δράμα, 3 Απριλίου 2015

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ «Η Κοινωνική Πολιτική ως μοχλός πίεσης αποφάσεων και δράσεων» - Αριστείδης Μωυσιάδης, Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Προστασίας Δήμου Δράμας

«Δράσεις Δικτύωσης ΤΟΠΣΑ – ΤΟΠΕΚΟ» - Μανόλης Χατζόπουλος, Γενικός Διευθυντής Αναπτυξιακή Δράμας Α.Ε.

1η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» «Ενεργοποίηση γυναικών μέσω της συμμετοχής τους σε ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.» - Κατερίνα Γεροστεργίου, Περιφερειακή Σύμβουλος, Πρόεδρος Ένωσης Καταναλωτών Καβάλας, Πρώην αναπληρωματικό μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας

«Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας σε περιβάλλον συνεργασίας» Ιωάννης Τσουκαλίδης, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Φυσικός, MBA Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, Γενικός Διευθυντής ΔΟΜΗΣ ΚΟΙΝΕΠ

«Θεσμικό πλαίσιο για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.) στην Ελλάδα. Προκλήσεις και προοπτικές» - Αντώνης Κώστας, Δρ. Κοινωνικής Οικονομίας, BSc, MSc, Κοινωνικών και Οικονομικών Επιστημών, Επιστημονικός Υπεύθυνος ΔΟΜΗΣ ΚΟΙΝΕΠ

«ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «Γαληνός» Καβάλα: Προκλήσεις, Δυσκολίες… Ευκαιρίες» - Στέφανος Μήτρικας, Πρόεδρος της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Γαληνός

2η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ» «Δράσεις Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020» Χριστίνα Ταβουλτσίδου, Στέλεχος Μονάδας Β’ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

«Νέα προγραμματική περίοδος – Συμπληρωματικές δράσεις υποστήριξης ανέργων και ευπαθών κοινωνικά ομάδων σε τοπικό επίπεδο» - Μιλτιάδης Σταμπουλής, Δρ. Οικονομολόγος της Εργασίας, Επιστημονικός Συνεργάτης «Γνώση Αναπτυξιακή»

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

3η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ» «Πτυχιούχοι στην ανεργία και επαγγελματικός προσανατολισμός» - Κατερίνα Χατζηδημητρίου, Στέλεχος Ε.Α.Σ., Οικονομολόγος – Τ. Γεωπόνος, ΜSc. Αγροτικής Οικονομίας, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης

«Διά Βίου Μάθηση και πολιτικές απασχόλησης: προκλήσεις και προοπτικές» - Ερμόλαος Ψαριανός, Υπ. Δρ. Φιλοσοφίας, Υπεύθυνος Εκπαίδευσης, Ανάπτυξης και Διασφάλισης Ποιότητας στο Κέντρο Διά Βίου Μάθηση του Δήμου Δράμας

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ» «Καινοτόμος Επιχειρηματικότητα» - Αλεξάνδρα Καββαλάκη, MSc Μηχανικός Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων

«Οι νέες τεχνολογίες, ευκαιρία εξόδου από τη μάστιγα της ανεργίας» - Ανδρέας Ιατρίδης, Μηχανικός Η/Υ, Στέλεχος Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ Την έναρξη του Συνεδρίου κήρυξε ο Αντιπεριφερειάρχης και Πρόεδρος του Δ.Σ. της Αναπτυξιακής Δράμας, κος Ανάργυρος Πατακάκης ο οποίος ανέφερε ότι «Είναι μια πολύ σημαντική προσπάθεια η οποία καταγράφει την πραγματικότητα με πολύ σημαντικά στοιχεία για αυτό που βιώνουμε σήμερα. Και ιδιαίτερα για την ανεργία των νέων που έχει ξεπεράσει το 65%. Μία πολιτεία θα πρέπει να εστιάσει στο να δημιουργεί νέες προϋποθέσεις για ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας, κάτι το οποίο είναι το ζητούμενο. Οι λανθασμένες πολιτικές δεκαετιών μας έχουν οδηγήσει σε αυτό το απαράδεκτο κλίμα να φεύγουν τα παιδιά μας στο εξωτερικό, μας έχει δημιουργήσει πολλά ερωτηματικά για την αναπτυξιακή προοπτική της πατρίδας μας και ιδιαίτερα σε μία δύσκολη περίοδο που βλέπουμε καθημερινά υγιείς επιχειρήσεις να κλείνουν και άλλες επιχειρήσεις μέσα από μια αρρωστημένη νοοτροπία των τραπεζών να οδηγούνται στην εξαφάνιση. Στην προσπάθεια αυτή πιστεύω ότι κάποιες λεπτομέρειες αποτελούν την ουσία γιατί είναι γεγονός ότι ο επιχειρηματικός ιστός έχει διαλύσει τη χώρα μας και πρέπει να υπάρχει μια συντονισμένη και άμεση παρέμβαση αλλά και οι λανθασμένες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν οδηγήσει στο αδιέξοδο. Στην προσπάθεια αυτή πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντική αυτό το Συνέδριο, αυτή η ενημέρωση η οποία γίνεται για να ξαναβρούμε το βηματισμό μας, για να αντιληφθούμε τα λάθη και τις παραλείψεις, αλλά και να δώσουμε ευκαιρία στα νέα παιδιά, στους νέους επαγγελματίες, στους νέους αυριανούς επαγγελματίες, να δουν μηχανισμούς στήριξης που θα μπορέσουν μέσα από αυτούς να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για ανάπτυξη. Εύχομαι καλή επιτυχία». Χαιρετισμό

επίσης

Αλληλεγγύης,

απηύθυνε

Απασχόλησης

ο και

Θεματικός

Αντιπεριφερειάρχης

Κοινωνικής

Συνοχής,

κος

Κοινωνικής Χρήστος

Γεωργιτσόπουλος, ο οποίος σημείωσε «Αγαπητοί συνάδελφοι πρώτου και δευτέρου βαθμού, εκπρόσωποι φορέων, φίλες και φίλοι, συνεργάτες της Αναπτυξιακής, καλημέρα και από μένα. Καταρχάς θα σας μεταφέρω τα χαιρετίσματα του Περιφερειάρχη μας κου Γιώργου Παυλίδη, ο οποίος δεν μπορεί δυστυχώς να παρευρεθεί λόγω υποχρεώσεων της Περιφέρειας στην Αθήνα. Επίσης θέλω να συγχαρώ την Αναπτυξιακή και τον Πρόεδρο για την πρωτοβουλία αυτή και τη

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

διοργάνωση του συγκεκριμένου Συνεδρίου στη Δράμα. Δυστυχώς σήμερα γίνεται αντίστοιχη Ημερίδα και στην Κομοτηνή και δεν θα υπάρχουν αρκετοί αυτοδιοικητικοί και εκπρόσωποι φορέων. Θέλω λοιπόν να πω συγχαρητήρια γιατί καλά είναι να διοργανώνονται τέτοια Συνέδρια, ειδικά στις μέρες μας που η ανεργία είναι σε έξαρση, για να ενημερώνονται οι πολίτες που είναι οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Καλό όμως είναι να γίνεται μεγαλύτερη προβολή, πρέπει να το πω αυτό, πολλοί δεν το γνωρίζουν, εμένα τηλεφωνικά με ρωτούσαν κάποιοι, ακούσαμε, μάθαμε, ήρθαν κάποια e-mail, θα έπρεπε και από τηλεοπτικά μέσα να το προβάλουμε αυτό το Συνέδριο για να έχει μεγαλύτερη επιτυχία. Να πω καλή επιτυχία στο Συνέδριο που πραγματοποιείται σήμερα στη Δράμα και να έχει θετικά αποτελέσματα. Τουλάχιστον, η Περιφέρεια μέσα από τα προγράμματα τα οποία τρέχουν και θα ανοίξει μάλιστα και το ΕΣΠΑ, καταβάλλει μεγάλη προσπάθεια, έχει βάλει ψηλά τον πήχη, ώστε να εξαλείψουμε σε ένα βαθμό την ανεργία η οποία είναι η γάγγραινα της εποχής μας. Καλή επιτυχία». Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο κος Χατζόπουλος, Γενικός Διευθυντής της Αναπτυξιακής Δράμας, ο οποίος διευκρίνισε ότι «Υπήρξε μια ολοκληρωμένη καμπάνια δημοσιότητας με ιστοσελίδες, με μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων, με δημοσιεύσεις στις εφημερίδες Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη. Δυστυχώς όταν η Περιφέρεια διοργανώνει την ίδια μέρα η συμμετοχή είναι εκεί είναι τεράστια καθώς και το θέμα ήταν σημαντικό, αφορά το σύνολο του ΠΕΠ και τις δυνατότητες χρηματοδότησης για την επόμενη περίοδο, μεταξύ των οποίων και για την απασχόληση. Η κα Ταβουλτσίδου που ήταν κεντρική εισηγήτρια σε μας, την κάλεσε το καθήκον εκεί και δεν θα μπορέσει να παραστεί. Επομένως αυτό δικαιολογεί μια σχετικά μικρή συμμετοχή παρόλα αυτά όπως είπα λίγοι και καλοί. Και συμφωνώ απολύτως ότι καλό είναι να φτάνει η πληροφόρηση στους πολίτες και όχι μόνο στους φορείς, με την έννοια αυτή είναι καλό που το κοινό μας έχει αυτή τη σύνθεση».

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

«Η Κοινωνική Πολιτική ως μοχλός πίεσης αποφάσεων και δράσεων» Αριστείδης Μωυσιάδη, Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Προστασίας Δήμου Δράμας

Κύριε Αντιπεριφερειάρχα της Περιφερειακής Ενότητας Δράμας, Κύριε Θεματικέ Περιφερειάρχα της Α.Μ.Θ. για Κοινωνικά Θέματα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του πρώτου και δευτέρου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης, φίλες και φίλοι, θα ήθελα πριν ξεκινήσω την εισήγηση μου, να συγχαρώ για άλλη μια φορά την Αναπτυξιακή Δράμας, τον Πρόεδρο, και όλους τους συνεργάτες που ανέλαβαν ένα τόσο ενδιαφέρον Συνέδριο όπως είναι το σημερινό και θα φτάσουμε στην διεξαγωγή συμπερασμάτων που πιστεύω θα βοηθήσουν αρκετά στην προώθηση της απασχόλησης. Από τη θέση που βρίσκομαι το τελευταίο περίπου εξάμηνο και με τις όποιες γνώσεις και στοιχεία θα λέγαμε έχουμε συλλέξει με τους συνεργάτες, θα ήθελε να αναφερθώ συγκεκριμένα στο θέμα της εισήγησης που είναι «Η Κοινωνική Πολιτική ως μοχλός πίεσης αποφάσεων και δράσεων». Ο χώρος της Κοινωνικής Πολιτικής, φίλες και φίλοι, αποτελεί παραδοσιακά έναν από τους σημαντικότερους τομείς παρέμβασης της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το γεγονός αυτό ισχύει τόσο για το Δήμο, την Περιφέρεια της Δράμας, τη χώρα μας όσο και για τις περισσότερες χώρες του κόσμου. Βεβαίως και δυστυχώς υπό το πρίσμα της παρούσας οικονομικής συγκυρίας, το θέμα αποκτά ιδιαίτερη σημασία και ως μοχλός πίεσης αποφάσεων και δράσεων για την τοπική και ευρύτερη κοινωνία. Η κοινωνική πολιτική αποτελεί έκφραση και μέτρο της ωριμότητας και της ευαισθησίας μίας κοινωνίας. Συνεπώς η κοινωνική πολιτική αποτελεί χαρακτηριστικό στοιχείο της φυσιογνωμίας του πολιτισμού μας, καθώς επηρεάζει αλλά και προσδιορίζει τις ίδιες ανθρώπινες σχέσεις. Δηλαδή από τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε την Κοινωνική Πολιτική φαίνεται πραγματικά η ωριμότητα της κοινωνίας μας. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της πολιτικής που ασκεί κάθε θα λέγαμε οργανωμένη κοινωνία. Πρώτον γιατί μειώνει, ή αν θέλετε προσπαθεί να μειώσει, τις ανισότητες, αλλά το βασικό και κύριο και αυτό

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

που βλέπουμε σήμερα και με την παρουσία του Αντιπεριφερειάρχα και του Δήμου, ότι η Κοινωνική Πολιτική δεν είναι προσπάθεια για γνώση φορέων αλλά κυρίως είναι προσπάθεια σύμπραξης όλων των φορέων έτσι ώστε να οδηγηθούμε το συντομότερο και πιο οργανωμένα στα αποτελέσματα που όλοι προσδοκούμε. Θα έλεγα πως έχω την εντύπωση ότι μερικοί από εμάς τους αιρετούς παραγνωρίζουμε το αναμφισβήτητο γεγονός ότι οι Δήμοι και οι Περιφέρειες δεν είναι οι μοναδικοί οργανωμένοι φορείς παροχής κοινωνικών υπηρεσιών σε μία πόλη. Για κάποια θέματα μπορεί να είναι και οι πλέον σημαντικοί εάν τους συγκρίνουμε με άλλες οργανωμένες κοινωνικές μικροομάδες όπως είναι οι οικογένειες και οι εκπαιδευτικές οργανώσεις. Εδώ θα σας έλεγα ότι χθες είχα βρεθεί σε ένα σεμινάριο στη Θεσσαλονίκη και γνωριστήκαμε με την Πρόεδρο του Νομικού Προσώπου του Δήμου Νάουσας, όπου μου είπε ότι δεν υπάρχει αντίστοιχη Αντιδημαρχία Κοινωνικής Πολιτικής και ότι όλη η πολιτική ασκείται μέσα από ένα Νομικό Πρόσωπο και όχι ουσιαστικά μέσα από άλλους συνεργαζόμενους φορείς και κυρίως μέσα από κοινωνικές οργανώσεις όπου έχει ο Δήμος. Άρα βλέπουμε ότι όπως και στους μικρότερους δήμους τους δικούς μας, ότι δεν είναι μόνο οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης οι οποίοι ασκούν κοινωνική πολιτική αλλά σίγουρα και άλλες οργανώσεις με τις οποίες οφείλουμε να έχουμε αγαστή συνεργασία. Η σπουδαιότητα των διαφόρων συντελεστών παροχής κοινωνικού έργου είναι η συνάρτηση του πολιτιστικού προφίλ της τοπικής κοινωνίας, για παράδειγμα ο ρόλος του θεσμού της οικογένειας, της εκκλησίας ή των άλλων οργανώσεων, είναι διαφορετικός μεταξύ των κοινωνιών με διαφορετικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά. Είναι σημαντικό να συνδέσουμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι η κοινωνική πολιτική έχει άμεση σχέση με την παραγωγή πολιτισμού, όπως θα σας αναλύσω και παρακάτω. Ακούμε πολλές φορές και είναι λάθος αυτό, να προσπαθεί ο κάθε φορέας να ενισχύσει τη δική του προσπάθεια και να φαίνεται αυτός σε σχέση με κάποιους άλλους. Θα μου επιτρέψετε να σχολιάσω παρουσία του κου Αντιπεριφερειάρχη ότι από τις πρώτες του δεσμεύσεις, πριν ακόμη αναλάβει ο κος Θεματικός Αντιπεριφερειάρχης, ήταν ότι δεν υπάρχουν γραμμές που μας χωρίζουν παρά μόνο γραμμές που μας ενώνουν. Δε θα μπούμε στη διαδικασία παλαιοτέρων σχημάτων ή συμπεριφορών που είχε η τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού, στο να

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

μην μπορέσουμε δηλαδή να δημιουργήσουμε από κοινού ένα άξονα αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων και κυρίως της λαίλαπας που βιώνουμε της κοινωνικής και οικονομικής λαίλαπας που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Οι κοινωνικές πολιτικές φίλες και φίλοι περιλαμβάνουν ένα φάσμα δράσεων πολύ ευρύτερο των επιδομάτων και της περίθαλψης των αστέγων. Θα λέγαμε μάλιστα πως τα επιδόματα, τα συσσίτια, οι ανάγκες για θέρμανση, που έρχονται καθημερινά στο γραφείο, ανακουφίζουν αλλά δεν προλαμβάνουν. Ενώ είναι άλλες δράσεις, αποτελεσματικές καθώς αποτρέπουν την υποβάθμιση και την κοινωνική εξαθλίωση και είναι κυρίως διορατικές. Δεν μπορούμε λοιπόν να μπούμε σε ένα πλαίσιο μόνο υποστήριξης όπως τα κοινωνικά παντοπωλεία, τα προνοιακά επιδόματα, και τα υπόλοιπα εάν δεν φτάσουμε σε ένα σημείο, πέρα από το κομμάτι της πρόληψης, να μπορέσουμε να ενισχύσουμε σαφέστατα και πολύ πιο δυναμικά θα λέγαμε όλες αυτές τις ομάδες των συνδημοτών μας και των συνανθρώπων μας γενικότερα, όπου βρίσκονται σε πραγματικά δεινή θέση. Ποιος μπορεί να ισχυριστεί παραδείγματος χάρη ότι η δράση και αναβάθμιση της παιδείας, όπου τελευταία βιώνουμε την έξαρση του bullying, η προστασία της δημόσιας υγείας ή της βελτίωσης της ασφάλειας των πολιτών από κάποιο ατύχημα ή πράξεις βίας, δεν συντελούν κεφαλαιώδεις κοινωνικές πολιτικές. Δεν είναι μόνο κοινωνική πολιτική το να μοιράσουμε συσσίτια ή να δώσουμε πράγματα από το παντοπωλείο για παράδειγμα, όλα τα στοιχεία ουσιαστικά που προανέφερα είναι στοιχεία κοινωνικής πολιτικής. Δηλαδή φανταστείτε ότι ένα μέτρο που ουσιαστικά προσπαθεί να βοηθήσει την επέκταση δικτύων όμβριων υδάτων, όλοι θεωρούμε ότι είναι ένα μέτρο που δεν έχει καμία σχέση με την κοινωνική πολιτική. Για να δούμε όμως ισχύει; Χωρίς αμφιβολία τα επαρκή δίκτυα όμβριων υδάτων είναι στοιχείο βελτίωσης του περιβάλλοντος, όλων η σκέψη θα πάει προς την κατεύθυνση αυτή. Όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχουν λιμνάζοντα νερά, βλαπτικές για τη δημόσια υγεία εστίες κουνουπιών αλλά και σημεία επικίνδυνα για την ασφάλεια των πεζών και των οδηγών. Συνεπώς σε μια περιβαλλοντική δράση όπου η κατασκευή δικτύου όμβριων υδάτων αποτελεί και δράση προστασίας δημόσια υγείας αλλά και της βελτίωσης της ασφάλειας των πολιτών άρα είναι και δράση κοινωνικής πολιτικής, και κάπως έτσι θέλουμε να δούμε την κοινωνική πολιτική περισσότερο διευρυμένα και όχι μόνο στις συγκεκριμένες

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

δράσεις που γνωρίζαμε έως τώρα. Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω ανάλυση η κατασκευή από το Δήμο ή από την Περιφέρεια, η χρηματοδότηση παραδείγματος χάρη ενός δικτύου όμβριων υδάτων μέσα στο μυαλό μας πλέον μπορεί να φαντάζει ότι είναι μια πολυπαραμετρική δράση και όχι μια δράση συγκεκριμένη στόχευσης παραδείγματος χάρη περιβαλλοντικής. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να σας αναφέρω ένα σημείο της εισήγησης που είχε κάνει κάποια στιγμή ο Σουηδός Υπουργός Οικογενειακών Υποθέσεων, ο οποίος έλεγε «Για μας στηρίζω τους πολίτες σημαίνει στηρίζω αυτούς που πραγματικά στηρίζουν. Δηλαδή για το λόγο αυτό στηρίζουμε την τοπική αυτοδιοίκηση που είναι κοντά στον πολίτη, στηρίζουμε τον εκπαιδευτικό που είναι κοντά στο μαθητή, στηρίζουμε τις εθελοντικές οργανώσεις και την εκκλησία οι οποίοι παρέχουν κοινωνικό έργο σε αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη». Στη χώρα μας είμαστε ακόμη μακριά από αυτό που θα λέγαμε και θα θέλαμε και εμείς να κάνουμε όπως γίνεται στη Σουηδία. Έχουμε μάθει η στήριξη να γίνεται από μεμονωμένους φορείς και όχι πραγματικά να στηρίζουμε τους φορείς που επί του πρακτέου στην καθημερινότητα στηρίζουν τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Είναι λοιπόν καιρός να ενώσουμε δυνάμεις και δυνατότητες και να οργανώσουμε όσο καλύτερα μπορούμε μεταξύ μας οι φορείς, έναν άξονα ο οποίος θα αποτελέσει ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας. Σε αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο ο απλός πολίτης δικαιούται να περιμένει από εμάς έμπρακτη κοινωνική ευαισθησία, άριστη και διαφανή διαχείριση πόρων και τολμηρά αναπτυξιακά προγράμματα για να ξεπεράσουμε την κρίση. Εύχομαι και ελπίζω να φανούμε όλοι αντάξιοι των προσδοκιών των συμπολιτών μας. Ευχαριστώ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

«Δράσεις Δικτύωσης ΤΟΠΣΑ – ΤΟΠΕΚΟ» Μανόλης Χατζόπουλος Γενικός Διευθυντής Αναπτυξιακή Δράμας Α.Ε.

Αντί

για

εισαγωγική

ομιλία

θα

κάνουμε

μια

φωτογραφική αναδρομική για το πώς ξεκίνησε η όλη διαδικασία, αναφερόμενος σε Δράσεις Δικτύωσης ΤΟΠΣΑ και ΤΟΠΕΚΟ, που τα πρώτα αναφέρονται σε Τοπικά Σχέδια για την Απασχόληση και τα δεύτερα σε Τοπικές Σχέδια για την Απασχόληση Ευάλωτων Κοινωνικά Ομάδων. Ξεκινάμε από το Δεκέμβριο του 2012 που ήταν η πρώτη εναρκτήρια εκδήλωση στα πλαίσια των προγραμμάτων Αρσινόη και Πολυδεύκης, των 2 Αναπτυξιακών Συμπράξεων για τη στήριξη της απασχόλησης ανέργων γυναικών και ανέργων ατόμων με ψυχική αναπηρία ή /και νοητική υστέρηση, που έγινε στη μικρή αίθουσα του ωδείου. Ήμασταν τότε από τους πρώτους στην Περιφέρεια αλλά και στην Ελλάδα, γιατί η Περιφέρεια ήταν πολύ μπροστά στην υλοποίηση των εν λόγω προγραμμάτων και ξεκινήσαμε πρώτοι στη Δράμα, όπου παρουσιάσαμε τους στόχους των προγραμμάτων και τις δυνατότητες που θα έδιναν. Συνεχίζουμε τον Ιανουάριο του 2014, μετά από ένα χρόνο περίπου, στο διάστημα είχε μεσολαβήσει η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την επιλογή των ανέργων και η έναρξη της συμβουλευτικής και της κατάρτισης, όπου έγινε μια ενημέρωση για την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «ΠΝΟΗ» που συστήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Αρσινόη και επίσης πραγματοποιήθηκε δικτύωση με άλλες Α.Σ. της περιοχής. Συνεχίζουμε τον Απρίλιο του 2014, με μια δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης επαγγελματικών και εργοδοτικών φορέων για τα προγράμματα ΤΟΠΣΑ «Συμμαχία» και «ΣυνΕργασία», άλλων Αναπτυξιακών Συμπράξεων στις οποίες συμμετέχουν και η τοπική αυτοδιοίκηση με όλους τους Δήμους του Νομού, Αναπτυξιακή, η Επι-Μένουμε και άλλοι φορείς όπως το Επιμελητήριο, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών, η Ένωση Κυριών, κ.α. Η προσπάθεια στόχευε στην ενημέρωση εργοδοτών ώστε να προχωρήσουν στην πρόσληψη κάποιων από τους ανέργους που ήταν ωφελούμενοι

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

των προγραμμάτων και τους όποιους έχουμε καταρτίσεις και συνεχίζουμε να στηρίζουμε, έτσι ώστε να μπορέσουν να βρουν δουλειά. Βέβαια οι εποχές είναι τόσο δύσκολες που καμιά φορά αισθάνεται κανείς ότι δουλεύει μάταια γιατί φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να επιτύχει κανείς σημαντικά αποτελέσματα με τα εν λόγω προγράμματα. Αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν αμελητέα η συμβολή μας, ήταν σημαντική, άνοιξαν κάποιες θέσεις εργασίας αλλά όχι όσες θα θέλαμε για να είμαστε ικανοποιημένοι για την προσπάθεια που καταβάλαμε. Τον Ιούλιο του 2014 πραγματοποιήθηκε Ημερίδα με τίτλο «Ανάληψη πρωτοβουλιών για την συνεργασία τοπικών φορέων σε θέματα απασχόλησης μέσω της κοινωνικής οικονομίας» στα πλαίσια της Αρσινόης και του Πολυδεύκη, με σημαντική επιτυχία. Είχε μία ιδιαίτερη κατεύθυνση για την απασχόληση μέσω της κοινωνικής οικονομίας που ήταν και συνεχίζει να είναι στα πρώτα της βήματα. Ενώ το Δεκέμβριο του 2014 στην αίθουσα συνεδριάσεων του Επιμελητηρίου πραγματοποιήθηκε συνάντηση εργασίας με θέμα «Δικτύωση και συνεργασία τοπικών φορέων σε θέματα απασχόλησης και υποστήριξη νεοφυών επιχειρήσεων», από τα προγράμματα Συμμαχία και Συν-Εργασία, για να συζητήσουμε για τα παραπάνω θέματα καθώς δημιουργήθηκαν και κάποιες επιχειρήσεις μέσω των παραπάνω προγραμμάτων. Και κλείνουμε, με μία Ημερίδα του προγράμματος Πολυδεύκης, στο χώρο συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Δράμας, με θέμα «Προώθηση της δικτύωσης και συνεργασίας σε θέματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και επανένταξης», μια αντίστοιχη δράση δικτύωση και συνεργασίας για φορείς και συλλόγους που μπορούν να βοηθήσουν στη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων του προγράμματος Πολυδεύκης, για άτομα με ψυχική αναπηρία ή/και νοητική υστέρηση. Αυτά είχα να πω εγώ εισαγωγικά, ξεκινούμε με τον πυρήνα πλέον του Συνεδρίου και την 1η Θεματική Ενότητα για την Κοινωνική Οικονομία.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

1η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ» Ενεργοποίηση γυναικών μέσω της συμμετοχής τους σε ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Κατερίνα Γεροστεργίου, Περιφερειακή Σύμβουλος, Πρόεδρος Ένωσης Καταναλωτών Καβάλας, τ. αναπληρωματικό μέλος της Περιφερειακής Επιτροπής Ισότητας

Καλημέρα σας. Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή που ανοίγω τον κύκλο των εισηγήσεων. Αυτό δηλώνει, πιθανόν και το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ενεργοποίηση των γυναικών μέσω της κοινωνικής οικονομίας. H συμμετοχή μου σε διάφορους χώρους μου έδωσε τη δυνατότητα να αποκομίσω γνώσεις για τις ανάγκες και τις αγωνίες των ανέργων και ειδικά των γυναικών. Σε όλους αυτούς τους χώρους διαπίστωσα ότι υπάρχει η ανάγκη για ενημέρωση των πολιτών και συνεργασία. Επίσης διαπίστωσα ότι η οικονομική κρίση, η οποία μαστίζει τη χώρα μας, μας έχει οδηγήσει, στον επαναπροσδιορισμό, των αναγκών μας, των κοινωνικών μας σχέσεων και των αντιλήψεων για την ανάληψη οικονομικών πρωτοβουλιών. Έτσι άρχισε να αναπτύσσεται η αλληλεγγύη, ξαναβρεθήκαμε κοντά ο ένας με τον άλλο, αρχίσαμε να απλώνουμε το χέρι ο ένας στον άλλο και αρχίσαμε να βλέπουμε με μεγάλη σοβαρότητα έναν τρίτο άξονα της οικονομίας, αυτόν της κοινωνικής οικονομίας. Μορφές κοινωνικής οικονομίας συναντάμε στην Ελλάδα από τον 19ο αιώνα, μάλιστα ο συνεταιρισμός στα Αμπελάκια ήταν ο πρώτος συνεταιρισμός που έγινε στην Ευρώπη. Στη συνέχεια μέσα από τη διαδικασία της οικονομικής και κοινωνικής «ανάπτυξης», εκφυλίστηκαν οι έννοιες του συνεργατισμού και του συνεταιρισμού. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπήρξαν προσπάθειες. Οι γυναικείοι συνεταιρισμοί που δημιουργήθηκαν σε όλη την Ελλάδα αποτελούν τέτοια παραδείγματα. Ορισμένοι από αυτούς σταμάτησαν τη λειτουργία τους, άλλοι υπολειτουργούν και κάποιοι ελάχιστοι συνεχίζουν.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Σήμερα έχουμε μια καινούργια πραγματικότητα θα έλεγα θετική αλλά έχει πολύ δρόμο για να εδραιωθεί και αυτή είναι ο Νόμος 4019/2011 που πλέον δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων. Θα αναφερθώ ελάχιστα στο νόμο γιατί άλλοι εισηγητές θα αναπτύξουν αυτό το θέμα. Στην ουσία είναι ένας αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό. Αυτός ο κοινωνικός σκοπός είναι το στοιχείο που διαφοροποιεί αυτές τις επιχειρήσεις από τις άλλες που έχουν αποκλειστικό σκοπό το κέρδος. Τα μέλη των κοινωνικών συνεταιρισμών μπορούν να είναι απλοί πολίτες αλλά και νομικά πρόσωπα, η συμμετοχή των νομικών προσώπων δεν μπορεί να ξεπερνά το 1/3 των μελών της. Δεν επιτρέπεται η συμμετοχή οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και των ΝΠΔΔ. Αυτό έχει σημασία, διότι προστατεύει τις κοινωνικές επιχειρήσεις από το να γίνουν εργαλεία των δήμων όπου θα υπάρχουν σχέσεις συναλλαγών και δεν θα είναι πραγματικά κοινωνικοί συνεταιρισμοί. Σ’ αυτό λοιπόν το πλαίσιο το ζητούμενο είναι πώς θα υποστηριχθούν οι γυναίκες για να συμμετέχουν σε κοινωνικές επιχειρήσεις. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους πρέπει να στηρίξουμε τη γυναικεία συνεταιριστική κοινωνική επιχειρηματικότητα και θα πρέπει να λάβουμε υπόψη την εμπειρία των προηγούμενων χρόνων όσον αφορά τους γυναικείους συνεταιρισμούς: τι πήγε καλά, τι δεν πήγε καλά, και να διορθώσουμε ότι δεν πήγε καλά για να πάμε παραπέρα και να είμαστε αποτελεσματικοί. Οι λόγοι αυτοί είναι πρώτα οικονομικοί και επαγγελματικοί που θα μπορούσαν να σκιαγραφηθούν

ως

εξής:

καταπολέμηση

της

γυναικείας

ανεργίας

και

υποαπασχόλησης, απόκτηση επαγγέλματος, εισοδήματος. Στο σημείο αυτό να αναφερθώ σε μια καταγραφή που πραγματοποίησε η Ένωση Καταναλωτών Καβάλας. Μέσω του προγράμματος της κοινωφελούς εργασίας απασχολήθηκαν συνολικά 234 άτομα από την Ένωση Καταναλωτών εκ των οποίων οι 123 ήταν γυναίκες και σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία το πρόβλημα της ανεργίας των ατόμων που ήταν μέχρι 30 ετών είχε γυναικεία χαρακτηριστικά, δηλ. από τους 77 ανέργους οι 52 ήταν γυναίκες, επομένως πρέπει να δώσουμε στην γυναίκα τη δυνατότητα να βρει μια διέξοδο.

Υπάρχουν

και

πιο πρακτικά

θέματα όπως

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

τα ασφαλιστικά και

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

συνταξιοδοτικά δικαιώματα, δημιουργία ικανού εργατικού δυναμικού, δυνατότητα συμμετοχής στην τοπική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη. Σύμφωνα με στοιχεία της Καθημερινής (2004) «Από τις αγροτουριστικές επιχειρήσεις το 20-30% αποδίδει στα ενεργά μέλη ικανοποιητικό εισόδημα που ξεπερνά τα 1.000 € το μήνα, ενώ σε ορισμένους το εισόδημα που αντιστοιχεί στα μέλη αγγίζει τα 300-400 € ευρώ». Παράλληλα,

οι

γυναικείοι

κοινωνικοί

συνεταιρισμοί

έχουν

τη

δυνατότητα

ευκολότερης εξασφάλισης χρηματοδοτήσεων από ευρωπαϊκά προγράμματα, από ότι οι ατομικές επιχειρήσεις. Συνεχίζουμε με τους κοινωνικούς λόγους, οι οποίοι ευνοούν την ανάπτυξη των γυναικείων συνεταιρισμών, και είναι οι εξής: ανάγκη εξόδου των γυναικών από το σπίτι και από τις αποκλειστικές οικογενειακές ευθύνες (ιδιωτικός χώρος), με άσκηση επαγγέλματος, στο οποίο δύνανται να συνδυάζουν επαγγελματικές και οικογενειακές ασχολίες (κοντά στον τόπο διαμονής, επιλογή μερικής απασχόλησης κ.ά.) και ανάγκη για εμπλοκή στην κοινωνική διεργασία και για συναναστροφή και συνεργασία σε ομάδα (κοινωνικός χώρος) που είναι κάτι που χάσαμε όταν απομονωθήκαμε στους εαυτούς μας. Βέβαια υπάρχουν και οι προσωπικοί λόγοι, δηλαδή οι γυναίκες αποκτούν αυτοπεποίθηση όταν βλέπουν ότι προσφέρουν και είναι στην παραγωγική διαδικασία, καθώς δυστυχώς ένα συχνό φαινόμενο είναι να ακούγεται για τη γυναίκα το «τι κάνεις εσύ, δεν κάνεις τίποτε, είσαι στο σπίτι και ασχολείσαι με τις δουλειές του σπιτιού, δεν παράγεις κάτι» και αυτό επηρεάζει ψυχολογικά τη γυναίκα. Ακόμη, μαθαίνουν να συνεργάζονται με άλλα μέλη, εκμεταλλεύονται και αναδεικνύουν υπάρχουσες ικανότητες και δεξιότητες που διαθέτουν από τις εργασίες του σπιτιού ή της αφανούς εργασίας σε οικογενειακή επιχείρηση (π.χ. μαγείρεμα, χειροτεχνία, παρασκευή παραδοσιακών προϊόντων, οικονομική διαχείριση, πωλήσεις κ.λπ.), καθώς και από τη συμμετοχή τους σε συλλόγους (γονέων, πολιτιστικούς και περιβαλλοντολογικούς συλλόγους, ιδιαίτερα στα χωριά, όπου η συμμετοχή των γυναικών σε αυτούς δεν υπολείπεται των ανδρών). Άλλοι λόγοι σχετίζονται με το χαρακτήρα των κοινωνικών επιχειρήσεων, οι κοινωνικές επιχειρήσεις χαρακτηρίζονται από τη συλλογικότητα, τον επιμερισμό του

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

επιχειρηματικού ρίσκου και των ευθυνών στην επιχείρηση και τη μεγαλύτερη δυνατότητα εξασφάλισης δανείων, παράγοντες που συναινούν υπέρ της συμμετοχής των γυναικών σε αυτές. Λόγοι που σχετίζονται με την παρεχόμενη εκπαίδευση τους. Το κράτος και η Ευρωπαϊκή Ένωση προωθούν και υποστηρίζουν την εκπαίδευση στη συλλογική – κοινωνική επιχειρηματικότητα, παράγοντας που εξασφαλίζει δεξιότητες και επαγγελματισμό. Σε αυτό συντελεί και η εκπαίδευση ενηλίκων που γίνεται είτε στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας είτε μέσα από τα προγράμματα των Κέντρων Δια Βίου Μάθησης. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη δημιουργία μιας κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης. Δύο είναι τα στοιχεία που πρέπει να υπάρχουν για να μπορέσουν να οδηγηθούν οι γυναίκες στην ίδρυση μιας κοινωνικής επιχείρησης. Το πρώτο είναι να βρουν κάτι που πραγματικά τους ενδιαφέρει, ένα αντικείμενο που πραγματικά το αγαπούν και το νιώθουν δικό τους και το δεύτερο είναι να μπορέσουν να συνεργαστούν. Αν δεν υπάρχει συνεργασία οι δυσκολίες που θα υπάρξουν από την πρώτη στιγμή θα καταβάλουν τις γυναίκες και θα οδηγήσουν σε αποτυχία αυτή την προσπάθεια. Επίσης όταν δεν κάνεις αυτό που αγαπάς αλλά κάνεις κάτι που κάποιος άλλος στο είπε, ή νομίζεις ότι μπορείς να βγάλεις πολλά χρήματα από αυτό τελικά θα οδηγηθεί σε αποτυχία. Όπως προανέφερα η πρώτη προσπάθεια ήταν οι γυναικείοι συνεταιρισμοί οι οποίοι ήταν αρκετοί και με διαφορετικό αντικείμενο. Θα αναφέρω παραδείγματα συνεταιρισμών που δημιουργήθηκαν πριν από κάποια χρόνια: •

Αιτωλική Γη

•

Βαλμάδα

•

Η Μικρή Λάκκα Σούλι

•

Αγροτουριστικός Μεταποιητικός Συνεταιρισμός Γυναικών Πλωμαρίου

•

Η Παγγαιορίτισσα

•

Καλλιγεύσις

•

Γεύσεις Ακριτών

•

Μούσες Πιερίων

•

Αρμονία

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

•

Γυναικείος Αγροτοτουριστικός Συνεταιρισμός Ζαγοράς

•

Οι Απολωννιάτισσες

•

Φτελιά

•

Η Πορταριά

•

Το Καστρί

•

Συνεταιρισμός Γυναικών Ποροΐων

•

Αγροτικός Γυναικείος Συνεταιρισμός Γυμνότοπου

•

Γυναικείος Συνεταιρισμός Τρικερίου

•

Παραδοσιακά Υφαντά

•

Χειροτεχνικός Συνεταιρισμός Γυναικών Πέτα

Κάποιοι από αυτούς συνεχίζουν να υπάρχουν και εδώ στην περιοχή υπήρχε ο γυναικείος συνεταιρισμός των Κοκκινογείων που συνεχίζει να λειτουργεί τη στιγμή ενώ σε άλλες περιοχές όπως στη Ξάνθη σταμάτησε να λειτουργεί ο γυναικείος συνεταιρισμός που είχε δημιουργηθεί. Και

βέβαια

υπάρχουν

και

οι

κοινωνικές

επιχειρήσεις

που

άρχισαν

να

δραστηριοποιούνται από το 2011. Ήδη πανελλαδικά έχουν στηθεί αρκετές επιχειρήσεις με ένα ευρύ αντικείμενο δράσεων όπως είναι ο τουριστικός τομέας όπου έχουν δημιουργήσει ξενοδοχειακές μονάδες. Έχουν ασχοληθεί με τη διατροφή και έχουν δημιουργήσει εστιατόρια, καφέ. Έχουν ασχοληθεί με αγροτικές επιχειρήσεις στον πρωτογενή καθαρά τομέα, εμπορικές επιχειρήσεις, όπως επίσης και ηλεκτρονικές επιχειρήσεις δηλαδή τα ηλεκτρονικά καταστήματα που είναι μια πολύ καλή διέξοδος διότι δεν υπάρχει η ανάγκη ενός χώρου από την αρχή για ενοικίαση. Η προσπάθεια αυτή υποστηρίζεται και με σεμινάρια από τη γενική γραμματεία ισότητας των φύλων για τη δημιουργία και υποστήριξη των ηλεκτρονικών επιχειρήσεων. Παραδείγματα κοινωνικών επιχειρήσεων είναι τα ακόλουθα: •

Feel in Greece

•

Από τον παραγωγό....στο τραπέζι σας

•

Διόνυσος

•

Villa Nantia

•

Me...lia

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

•

Αρχοντικό Δρακόπουλου

•

Τροφώνιος Παντοπωλείο

•

Αστραδενή, Χειροποίητα Υφαντά

•

Anemos Rent A Car-Bicycle

•

Livanios Studios

•

Βασιλική

•

Το Παντοπωλείο της Χαράς

•

olastithesitous.gr

•

Herbal Treasures

•

Onar Villas

•

FISIKA

•

Greek Shops

•

Hotel Eleni

•

St. George Studios

•

Χειροποίητα Ευχολόγια

•

designhome.gr

•

living-postcards.com

•

Villa Paris

•

Στην Πλατεία του Ονείρου

•

Froggy’s Creations

Θα ήθελα να σας παρουσιάσω καταρχήν κάποια παραδείγματα χαρακτηριστικά που υπάρχουν πανελλαδικά. Το πρώτο παράδειγμα είναι η «Αίγλη» ένα παραδοσιακό καφενείο, μια Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση στο νησί της Ρόδου που ήταν η δεύτερη στην Ελλάδα. Η επιχείρηση λειτουργεί με τις αρχές της Κοινωνικής αλληλέγγυας

οικονομίας. Με

γνώση

και

ευαισθησία

στα

προβλήματα

που

αντιμετωπίζουν οι γυναίκες των ειδικών ομάδων στην πρόσβαση αγοράς εργασίας, στην επιχείρηση εργάζονται συνολικά 15 γυναίκες, αρχηγοί και παιδιά μονογονεϊκών και πολύτεκνων οικογενειών, γυναίκες πάνω από 50 ετών. Συνειδητά επέλεξαν να δημιουργήσουν την επιχείρηση τους με τον Ν. 4019/11 όπου προβλέπεται ότι οι εταίροι αμείβονται μόνο με το μισθό τους εάν εργάζονται και τα κέρδη της

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

επιχείρησης

επενδύονται

υποχρεωτικά

για

την

δημιουργία

νέων

θέσεων

εργασίας. Σκοπός της προσπάθειας τους είναι η ανάδειξη και προβολή της τοπικής γαστρονομίας, ως αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής παράδοσης και ιστορίας και η σύνδεση της τοπικής παραγωγής με τον τουρισμό με στόχο η τοπική γαστρονομία να γίνει πόλος έλξης και μοχλός μια διαφορετικής τουριστικής ανάπτυξης. Με σεβασμό στους συμπατριώτες τους και τους επισκέπτες φιλοδοξούν να έχουν μόνο φίλους που θα εκτιμήσουν την δουλειά και την προσπάθεια τους. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η «Μυγδονία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.» (ΑΜΚΕ Δ00035) στη βόρεια Ελλάδα, είναι Κοινωνική – μη κερδοσκοπική – Συνεταιριστική Επιχείρηση συλλογικού και παραγωγικού σκοπού που ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2012. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα τα βότανα έπαιξαν και παίζουν σημαντικό ρόλο στην παραδοσιακή ιατρική

πολλών

πολιτισμών.

«Μυγδονία»

πρωτοβουλία

γυναικών

επιστημόνων εκμεταλλευόμενη τις γνώσεις και εμπειρίες των προγόνων μας εκσυγχρόνισε τις συνταγές που μεταφέρθηκαν στο χρόνο από γιαγιά σε κόρη και εγγονή. Δημιούργησαν μια σειρά από προϊόντα με βάση τα βότανα για την ανακούφιση προβλημάτων υγείας κυρίως δερματικά και για τα μαλλιά. Σήμερα παράγουν χειροποίητα σαπούνια με ελαιόλαδο, αλισίβα και βότανα, βοτανόλαδα, κηραλοιφές με μέλι, μελισσοκέρι, ελαιόλαδο και βότανα και σαπούνια γλυκερίνης με αιθέρια έλαια βοτάνων. Η Μυγδονία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. συνεχώς πειραματίζεται με νέες δημιουργίες προϊόντων σε συνεργασία με ειδικούς βοτανολόγους και χημικούς και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα δημιουργήσει μια νέα σειρά προϊόντων περιποίησης για άνδρες και σαπούνια γενικής οικιακής χρήσης. Έχουν μάλιστα στήσει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα και διακινούν τα προϊόντα τους σε όλη την Ελλάδα, αλλά έχουν ξεκινήσει και τη συνεργασία με το εξωτερικό μέσω του διαδικτύου. Το τρίτο και τελευταίο παράδειγμα έρχεται πιο κοντά μας είναι η Παγγαιορίτισσα. Το 2013 πέντε γυναίκες, νέες, άνεργες αλλά με πολύ μεράκι για δημιουργία ίδρυσαν την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση Γυναικών Πρώτης Σερρών «Η Παγγαιορίτισσα». Το όνομα σε παραπέμπει στους πρόποδες του Χρυσοφόρου όρους Παγγαίου το οποίο ανά τους αιώνες μας χαρίζει απλόχερα τα πολύτιμα αγαθά του. Έτσι και οι «Παγγαιορίτισσες» αποφάσισαν να αξιοποιήσουν τις πρώτες ύλες της περιοχής και

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

να φτιάχνουν γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδες, αλλά και να συλλέγουν διάφορα βότανα όπως τσάι βουνού, φλαμούρι, ρίγανη, χαμομήλι κ.α. Σιγά σιγά και με πολλή δουλειά κατάφεραν να νοικιάσουν ένα χώρο και να τον εξοπλίσουν πλήρως με ότι χρειάζεται ένα εργαστήρι παραγωγής ζυμαρικών και γλυκών. Έτσι, αφού ξεσκόνισαν τις συνταγές των γιαγιάδων τους, προχώρησαν στην παραγωγή του παραδοσιακού τραχανά και γιουφκά φτιάχνοντας τα στο χέρι. Δε στάθηκαν μόνο στη συλλογή, τυποποίηση αυτών των προϊόντων ή και την παρασκευή γλυκών αλλά έχουν αναλάβει και catering που επίσης είναι μια διέξοδος που τους έχει αποφέρει κέρδος. Έτσι έχουν αναλάβει την προετοιμασία μπουφέ για κάθε είδος κοινωνική εκδήλωση όπως γάμους, βαπτίσεις, μνημόσυνα, παιδικά πάρτι κ.α. Τα προϊόντα που τους χαρακτηρίζουν είναι τοπικά, η σπεσιαλιτέ τους είναι η παραδοσιακή πίτα «γυριστή» Παγγαίου με γέμιση όπως τυρί, σπανάκι, κιμά, πατάτα κ.α. όπως επίσης τα «σαρμαδάκια» τα γνωστά σε όλους ντολμαδάκια με αμπελόφυλλο. Θα συμπληρώσω τα παραδείγματα με δύο προσπάθειες που γίνονται στην περιφερειακή ενότητα Δράμας. Η μία είναι ο κοινωνικός συνεταιρισμός κοινωνικής φροντίδας «ΠΝΟΗ». Η δεύτερη είναι ο κοινωνικός συνεταιρισμός συλλογικού παραγωγικού σκοπού «ΗΛΙΟΔΩΡΑ». Στη δεύτερη περίπτωση θα αναφερθώ αναλυτικότερα. Το αντικείμενο του υπό σύσταση κοινωνικού συνεταιρισμού είναι η παραγωγική παραδοσιακών προϊόντων διατροφής και καλλυντικών (σαπούνια, κηραλοιφές). Τα δυνατά σημεία αυτής της προσπάθειας είναι η συμπόρευση και η συναντίληψη των γυναικών που συμμετέχουν, το μεράκι, η εμπειρία και η επιστημονική κατάρτιση για το αντικείμενο τους. Τα αδύνατα σημεία είναι η ελλιπής γνώση για την οργάνωση, σχεδιασμό, χρηματοδότηση του εγχειρήματος. Θεωρώ ότι αντικατοπτρίζει τη γενικότερη κατάσταση αυτών των προσπαθειών. Ποιοι είναι οι αρωγοί σε αυτήν την προσπάθεια. Οι Αναπτυξιακές εταιρείες μέσω των προγραμμάτων που υλοποιούν και σ’ αυτό το σημείο να συγχαρώ την Αναπτυξιακή Δράμας για τις προσπάθειες που καταβάλλει στην ενημέρωση και στήριξη αυτών των δραστηριοτήτων. Ο ΟΑΕΔ με τις υπηρεσίες που διαθέτει. Η περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας η οποία έχει κάποια εργαλεία όπως είναι η Περιφερειακή Επιτροπή Ισότητας, η Περιφερειακή Επιτροπή Διά Βίου Μάθησης, η Περιφερειακή Επιτροπή

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Ανάπτυξης που θα πρέπει να στηρίξει και να χρηματοδοτήσει τέτοιες προσπάθειες. Οι Δήμοι μέσω των συμπράξεων με γυναικείους κοινωνικούς συνεταιρισμούς. Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων που προσπαθεί να βοηθήσει με τη διενέργεια σεμιναρίων, για παράδειγμα υλοποιείται στην Ξάνθη, στα Πομακοχώρια, ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης των γυναικών που θα τους δώσει τη δυνατότητα να δημιουργήσουν μια επιχειρηματική δραστηριότητα πράγμα πολύ δύσκολο τόσο λόγω του κοινωνικού όσο και λόγω του οικονομικού πλαισίου. Και τέλος η Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης, στην οποία ανήκουν τα Κέντρα Δια Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ), που μπορούν δώσουν μέσω των εκπαιδευτικών προγραμμάτων το έναυσμα για να γνωρίσουν οι γυναίκες κάποια αντικείμενα που θα είναι κοντά στα ενδιαφέροντά τους και μέσω της συνεργασίας των εκπαιδευομένων να βγει κάτι καλό. Σ’ αυτό το σημείο να αναφέρω ότι πρόγραμμα υποστήριξης γυναικών για τη δημιουργία κοινωνικού συνεταιρισμού υλοποίησε το ΚΒΔΜ του Δήμου Δοξάτου με υπεύθυνη την κ. Βερβέρογλου. Ελπίζω ότι το Περιφερειακό Συμβούλιο εφόσον το επιτρέπει και το καινούργιο ΕΣΠΑ που δίνει μεγάλη σημασία στην επιδότηση των κοινωνικών επιχειρήσεων και το καινούργιο Περιφερειακό Σχέδιο Ανάπτυξης δίνει όπως λέει βαρύτητα στην Κοινωνική Οικονομία, να έχει ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα για την επόμενη πενταετία. Σας ευχαριστώ πολύ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Ανάπτυξη επιχειρηματικότητας σε περιβάλλον συνεργασίας Ιωάννης Τσουκαλίδης, Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Φυσικός, MBA Διοίκηση Ολικής Ποιότητας, Γενικός Διευθυντής ΔΟΜΗΣ ΚΟΙΝΕΠ

Καλημέρα σας, να σας ευχαριστήσω πολύ για την πρόσκληση. Αρχικά να πω ότι η έδρα της ΔΟΜΗΣ ΚΟΙΝΕΠ είναι στην Καβάλα αλλά η δράση μας είναι τόσο εντός όσο και εκτός χώρας. Το θέμα του Συνεδρίου έχει μεγάλο ενδιαφέρον για πολλούς λόγους που σχετίζονται τόσο με την οικονομική κατάσταση της χώρας όσο και με τα ιδιαίτερα προβλήματα στην προσπάθεια που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι που θέλουν να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα γιατί βρέθηκαν σε μια δύσκολη θέση, μέσα σε αντίξοες συνθήκες. Θα συνεχίσω από εκεί που σταμάτησε η πολύ πραγματικά ενδιαφέρουσα εισήγηση της κας Γεροστεργίου, που είχε αρκετά χαρακτηριστικά

παραδείγματα

επιτυχημένων

συνεταιριστικών

και

άλλων

επιχειρήσεων που έχουν συσταθεί και λειτουργούν από γυναίκες. Πρέπει να πούμε ότι τα θέματα δεν είναι πολύ εύκολα. Στη χώρα λειτουργούν οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί μετά το 2011, αλλά οι περισσότεροι δε λειτουργούν καλά, έχουν διαγραφεί από το Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας περίπου το 1/6 από αυτούς και θα πλησιάσουν το 20%. Τα 2/3 αυτών δεν λειτουργούν ουσιαστικά αλλά υπάρχουν αρκετά επιτυχημένα παραδείγματα που λειτουργούν και εμείς είναι καλό να μπορούμε να επωφεληθούμε από το γιατί. Γιατί κάποιοι από αυτούς δεν τα καταφέρνουν και γιατί κάποιοι άλλοι τα καταφέρνουν. Το θέμα της εισήγησής μου έχει σχέση με την επιχειρηματικότητα σε συνθήκες συνεργασίας. Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό είναι οι Συνεταιρισμοί και οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί. Έτσι θα δούμε τις ενότητες σε σχέση με την επιχειρηματικότητα γενικά, την επιχειρηματικότητα σε σχέση με τους εργαζόμενους, το συνεργατισμό, τη συνεργασία εντός των επιχειρήσεων και θα συνεχίσουμε με τις κοινωνικές επιχειρήσεις.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Η Επιχειρηματικότητα με σύγχρονες κατευθύνσεις όπως είναι οι ειδικές μορφές τουρισμού, η αγροτική οικονομία, οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών, μπορεί να συμβάλλει στην επίλυση πολλών προβλημάτων που σχετίζονται με την ανεργία, το χαμηλό εισόδημα, την οικονομική διαφοροποίηση, κ.α. Η αγροτική οικονομία είναι παλιός σε εισαγωγικά τομέας οικονομίας αλλά είναι πολύ σύγχρονος γιατί υπάρχουν νέες μέθοδοι, νέες καλλιέργειες, είναι πρωτογενής τομέας παραγωγής, έχει πολύ ενδιαφέρον και πραγματικά θα μπορούσε να πατήσει ένα κομμάτι της οικονομίας σε αυτόν. Έτσι θεωρούμε ότι εξακολουθεί και είναι σύγχρονη μορφή. Βασικός στόχος στην επιχειρηματικότητα είναι η ανάπτυξη της επιχειρηματικής ιδέας με στόχο το κέρδος. Και κατά περίπτωση υλοποιούνται Δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (CSR), δηλαδή ανοίγεται ένα πρόσωπο ευαισθησίας των επιχειρήσεων στην κοινωνία. Βέβαια υπάρχουν πολλά ερωτηματικά πολλές φορές για το αν γίνεται γιατί υπάρχει ουσιαστικό ενδιαφέρον να αποδίδουν στην κοινωνία κάτι από τα κέρδη τους ή αν γίνεται για λόγους μάρκετινγκ ή για να μην δυσφημιστούν. Πρέπει να πούμε εδώ πέρα και να το συσχετίσουμε πολύ με κάτι που ακούμε συχνά έξω. Δεν υπάρχει επιχειρηματικότητα one size. Πολλές φορές ακούμε ότι έχει γίνει αυτό ή εκείνο και επειδή το έκαναν κάποιοι, κάπου, μπορούμε να το κάνουμε και εμείς. Δεν ισχύει πουθενά ότι ένα μοντέλο που λειτουργεί καλά σε κάποια περιοχή, από συγκεκριμένους ανθρώπους, σε ειδικές συνθήκες, σε κάποια χρονική περίοδο, μπορεί να λειτουργεί ανάλογα όταν κάποια από τις παραμέτρους αλλάζει. Δηλαδή σε άλλη περιοχή, με άλλους ανθρώπους ή σε άλλη χρονική περίοδο. Μια ιδέα μπορεί να είναι πολύ καλή σε μία περίοδο και να είναι πολύ κακή σε άλλη περίοδο. Πάρα πολλοί πέφτουν στην παγίδα της λεγόμενης καλής ιδέας, της καλής πρακτικής, και ευτυχώς τα τελευταία χρόνια υπάρχουν συνάδελφοι ερευνητές οι οποίοι αναλύουν το θέμα, πόσο επικίνδυνη είναι η έννοια της καλής πρακτικής, γιατί πάρα πολλοί άνθρωποι παρασύρονται και εφαρμόζουν κάτι που έχουν διαβάσει ή που έχουν δει κάπου αλλού, χωρίς να έχουν προηγηθεί οι απαραίτητες ενέργειες έρευνας και αξιολόγησης της κατάστασης εκεί που πάνε να το εφαρμόσουνε ή με τους ανθρώπους που πάνε να το εφαρμόσουν.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Θέλω να τονίσω μια πολύ σημαντική παράμετρο που έχει να κάνει με τους εργαζόμενους. Πολλές φορές, σχεδόν πάντα, την επιχειρηματικότητα την συγχέουμε αποκλειστικά και μόνο με αυτούς που έχουν την έννοια του επιχειρηματία, αυτούς δηλαδή που έχουν κάνει μία έναρξη επιχείρησης στο όνομά τους ή είναι μέτοχοι σε μία επιχείρηση. Αυτό είναι εν μέρει σωστό αλλά κρύβει μία σημαντική παράμετρο. Η επιχειρηματικότητα επιστημονικά αφορά σε όλους τους εργαζόμενους, σε όλους όσους εμπλέκονται στη διαδικασία μιας επιχείρησης, είτε είναι αυτοί οι οποίοι έχουν μετοχές είτε είναι αυτοί που εργάζονται, είτε είναι αυτοί που είναι προμηθευτές κ.λπ.. Και γιατί είναι σημαντικό; Γιατί μία επιχείρηση είναι οι άνθρωποι της. Μία επιχείρηση όσο εύρωστη και να είναι, όσο καλά και να πηγαίνει, εάν δεν έχει καλό στελεχιακό δυναμικό, εάν δεν έχει καλούς συνεργάτες, καλούς προμηθευτές δεν θα τα καταφέρει για πολύ μεγάλο διάστημα. Μία επιχείρηση δεν θα μπορεί ποτέ να είναι δυνατή και εύρωστη αν αλλάζει συχνά το προσωπικό της. Επομένως όντως οι άνθρωποι είναι το κλειδί στην επιχείρηση και οι άνθρωποι - εργαζόμενοι και ας μην έχουν μετοχές σε μια επιχείρηση, είτε είναι κοινωνική επιχείρηση είτε είναι άλλη επιχείρηση. Πρέπει να υπάρχει εκείνη η επιχειρηματική κουλτούρα που θα τους εμπνέει την επιχειρηματικότητα, θα τους δίνει τα περιθώρια να δημιουργήσουν, κ.τ.λ. Η ενθάρρυνση λοιπόν της επιχειρηματικότητας σε συνδυασμό με την εσωτερική ανάπτυξη, συνοπτικά είναι το κλειδί για την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών, και την καταπολέμηση της φτώχειας. Και είναι μια έννοια που αφορά σε όλους όσους εμπλέκονται. Τι σημαίνει όμως αυτό που είπαμε πριν επιχειρηματική κουλτούρα. Δεν θα πάμε να το αναλύσουμε αυτή τη στιγμή, πρέπει να πούμε την αλήθεια ότι θα ήταν καλό να μπορούσαμε να είχαμε την ευκαιρία στο προσεχές μέλλον να οργανώσουμε μια σειρά σεμιναρίων επιχειρηματικότητας, γιατί η επιχειρηματικότητα είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί κάποιος να το διαβάσει σε ένα φυλλάδιο και να το εφαρμόσει. Είναι κουλτούρα, είναι θέμα να το αποδώσουμε στο DNA μας. Είναι ένα είδος κοινωνικής κουλτούρας που ενθαρρύνει την επιχειρηματική συμπεριφορά. Βασικοί στόχοι για την ενίσχυση της επιχειρηματικής κουλτούρας είναι: •

Η δημιουργία συνθηκών κατάρτισης νέων επιχειρηματιών.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

•

Η ενθάρρυνση για ενεργή συμμετοχή σε επιχειρηματικά σχέδια (π.χ. Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί, Ι.Κ.Ε., κ.λπ.).

•

Η παρότρυνση κυβερνητικών και μη κυβερνητικών οργανισμών για την προώθηση της επιχειρηματικότητας. Αυτό σημαίνει, ότι υπάρχουν φορείς που έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν χρηματοδοτικά εργαλεία και να δημιουργούν δράσεις που θα δώσουν ωφέλεια στους ανθρώπους μιας περιοχής που έχουν ενδιαφέροντα για να πάνε ένα βήμα παραπέρα.

•

Η εκπαίδευση στις αρχές επιχειρηματικότητας και μάλιστα από το σχολείο. Δυστυχώς στη χώρα μας, για διάφορους λόγους, η επιχειρηματικότητα δεν αναπτύσσεται ουσιαστικά από το σχολείο, εκεί που το παιδί διαμορφώνει ένα χαρακτήρα. Και δεν αναφερόμαστε στην έννοια να γίνει από το σχολείο έμπορος, να πηγαίνει να πουλάει πράγματα στους συμμαθητές του, όσο το να μαθαίνει ότι πρέπει να μπορεί να δημιουργεί. Το να δημιουργείς σε μια σχολή, στη δουλειά σου, ή στο αμπέλι, είναι μια ζωντάνια, είναι βασικό κομμάτι της επιχειρηματικότητας. Και φυσικά κώδικες δεοντολογίας. Σε όλα τα πράγματα πρέπει να υπάρχει σεβασμός στο συνάνθρωπό μας, πρέπει να υπάρχει δεοντολογία, σεβασμός ακόμη και στους ανταγωνιστές μας.

συνεργατισμός,

δηλαδή

συνεργασία

ανθρώπων

για

την

ανάπτυξη

επιχειρηματικότητας, είναι ένα άλλο σημαντικό κομμάτι όπου βάζουμε μπροστά πλέον τη συνεργασία ανθρώπων που έχουν ανάλογες ιδέες και στόχους. Και συνδυάζουν το κομμάτι της προσωπικής ανάπτυξης του καθενός με την προσωπική ανάπτυξη των συνεργατών. Εδώ έχει σημασία να πούμε ότι μπορεί να υπάρχει μια δεκάδα ανθρώπων οι οποίοι είναι κατάλληλοι για να αναπτύξουν συνεργατικότητα μεταξύ τους ή με κάποιους άλλους, αλλά να μην είναι κατάλληλοι όλοι μαζί για να κάνουν μια ομάδα. Θέλει μεγάλη προσοχή για το πώς φτιάχνεται μια ομάδα, να έχουν ανάλογους στόχους και να μπορούν να συγχρονιστούν. Ένα βασικό κομμάτι για να μπορούν να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις στο πλαίσιο της συνεργασίας είναι να υπάρχει αλληλεγγύη και έμπρακτη εκδήλωση αγάπης στους συνανθρώπους. Δεν μπορούμε να φτιάξουμε ένα συνεταιρισμό ή μια άλλη επιχείρηση που έχει περισσότερους μετόχους και συνεργάζονται όταν αυτό γίνεται έχοντας δεύτερες σκέψεις στο μυαλό μας ή κάποιοι είναι υστερόβουλοι, κ.τ.λ. Και φυσικά

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

πρέπει να υπάρχει ισοτιμία, διαφάνεια, σεβασμός, σεβασμός και ως προς την ιεραρχία, δημοκρατία μέσα στη δομή που διαμορφώνεται, και να παίζει κυρίαρχο ρόλο για όλους η οικογενειακή ηρεμία και ευτυχία. Δίνουμε μεγάλη βαρύτητα στην τελευταία έννοια γιατί η συμμετοχή στην ανάπτυξη μίας επιχείρησης είναι απόφαση ζωής. Επομένως η απόφαση αυτή επηρεάζει το ίδιο το άτομο, τη σύζυγο, τα παιδιά του, γονείς κ.τ.λ. Συνεπώς είναι καλό η δημοκρατία όπως την έχει ο καθένας στην οικογένεια του να την έχει και στην επιχείρηση και το αντίστροφο. Συνεργασία εντός των επιχειρήσεων. Η πεποίθηση της ισοτιμίας μέσα από τη διαφορετικότητα. Πολύ σημαντικό κομμάτι. Δεν αρκεί μόνο να αναφερόμαστε στην ισοτιμία, πρέπει ο καθένας να το νιώθει, να το βιώνει, και γιατί το λέω αυτό: Έχουμε πολλά παραδείγματα. Εμείς ως Δομή Στήριξης συνεργαζόμαστε με πάρα πολλές επιχειρήσεις,

πάρα πολλές

κοινωνικές

επιχειρήσεις.

Έχουμε αρκετά

καλά

παραδείγματα, έχουμε και μερικά παραδείγματα τα οποία δεν είναι καλά. Έχουμε και παραδείγματα όπου μετράει αυτό, η πρώτη γραμμή, όπου φαίνεται μπροστά ότι η σχέση μεταξύ των εταίρων είναι υπό ίσους όρους αλλά υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι, σε εισαγωγικά, θέλουν να είναι πιο ίσοι από τους άλλους. Θέλει μεγάλη προσοχή να το νιώθουν όλοι οι μέτοχοι ότι είναι πραγματικά ισότιμοι όσοι συμμετέχουν, μέσα από το ρόλο που έχει ο καθένας. Γιατί μέσα στην επιχείρηση πρέπει να υπάρχουν διακριτοί ρόλοι, καθένας έχει το δικό του ρόλο αλλά ταυτόχρονα υπάρχει δημοκρατική λειτουργία. Συμμετέχουν όλοι, αλλά ένας έχει τον πρώτο ρόλο, με την έννοια ότι αυτός συντονίζει. Πρέπει να παροτρύνεται η πρωτοβουλία, η δημιουργικότητα και ο πειραματισμός, καθώς και η διαρκής κατάρτιση. Σε ένα περιβάλλον που αλλάζουν τα πάντα, τόσο γρήγορα, από τις εξωτερικές συνθήκες, από τις πολιτικές, τις οικονομικές μέχρι και την τεχνολογία, εάν δεν αλλάζει συνεχώς η επιχείρηση, και αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα που είμαστε χώρα σε κρίση αλλά παντού, και στις πολύ ανεπτυγμένες χώρες, η όποια επιχείρηση έχουμε και όσο καλά και αν έχει πάει θα πέσει πολύ γρήγορα, γιατί όσο δύσκολο είναι να ανέβει κάποιος, τόσο εύκολο είναι να κατέβει. Και φυσικά πρέπει μέσα στην επιχείρηση να κάνουμε πολύ συχνά αξιολόγηση, αυτοαξιολόγηση, να βλέπουμε που θέλουμε να φτάσουμε, που βρισκόμαστε, να μπορούμε να αναθεωρούμε τους στόχους μας, να έχουμε την πυγμή να μην

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

πεισμώνουμε και να αντιλαμβανόμαστε ότι έχουμε πάρει κάποιες αποφάσεις λάθος στο παρελθόν, για να μπορούμε να αλλάξουμε και ρότα αν χρειαστεί, ή στρατηγική. Το επόμενο υποκεφάλαιο αναφέρεται στις Κοινωνικές Επιχειρήσεις οι οποίες είναι ένα κομμάτι της επιχειρηματικότητας, και ένα κομμάτι σημαντικό είναι οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις, για το σημερινό καθεστώς των οποίων και το θεσμικό πλαίσιο θα σας μιλήσει αργότερο ο Αντώνης ο Κώστας που είναι Διδάκτορας Κοινωνικής Οικονομίας από το Πάντειο Πανεπιστήμιο και μεταδιδακτορικός ερευνητής της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας για θέματα Κοινωνικής Οικονομίας και βασικό στέλεχος και συνεργάτης της Δομής Στήριξης. Εγώ θέλω να πω κλείνοντας, ότι οι δυνατότητες ανάπτυξης για τις Κοινωνικές Επιχειρήσεις είναι πολλές αλλά και οι κίνδυνοι είναι πάρα πολλοί. Και το λέμε μετά από μεγάλη εμπειρία αλλά και με βάση τις συνθήκες. Θέλω να πω ότι όλοι όσοι ενδιαφέρονται να προχωρήσουν σε κάποια εγχειρήματα πρέπει να προσέξουν πάρα πολύ αυτό που λέμε παράγοντες επιτυχίας. Δεν το έχω σε αυτή την παρουσίαση, αλλά έχουμε κάνει ένα γράφημα από το 2014 για ένα συνέδριο και καταδεικνύουμε τους παράγοντες επιτυχίας. Ένας από αυτούς τους παράγοντες είναι ότι πρέπει να διαλέξουμε με μεγάλη προσοχή το συνεργάτη μας ή το σύμβουλο που θα είναι δίπλα μας. Και να ξέρουμε ότι υπάρχει και ένας άλλος κίνδυνος: επειδή υπάρχει μια αδυναμία με το internet, δυστυχώς όλοι διαβάζουμε λιγότερο γιατί κοιτάζουμε περισσότερο το internet, και μάλιστα δε διαβάζουμε καλά στο διαδίκτυο και βλέπουμε μια πληροφορία και αμέσως νομίζουμε ότι ξέρουμε κάτι. Αυτό δημιουργεί αδυναμίες στον παραδοσιακό τρόπο με τον οποίο μαθαίνουμε και οι συνέπειες φαίνονται στην πράξη. Εμείς μπορούμε και τα μετράμε, τα έχουμε μετρήσει σε αρκετές περιπτώσεις. Θέλω να πω ότι δεν πρέπει να θεωρούμε ότι κάτι που το διαβάσαμε το ξέρουμε. Θέλει μεγάλη προσοχή λοιπόν, να διαλέξουμε σωστά τους κατάλληλους ανθρώπους. Ως ΔΟΜΗ είχαμε εισηγηθεί να υπάρχει ένα σύστημα όπου οι σύμβουλοι οι οποίοι παρέχουν υποστήριξη στις κοινωνικές επιχειρήσεις θα αξιολογούνται, και είτε θα βγαίνουν από ένα μητρώο είτε θα παραμένουν σε αυτό αν έχουν καλά αποτελέσματα με τους συνεταιρισμούς με τους οποίους ασχολούνται. Δεν θα ήθελα να μακρηγορήσω άλλο, θα δώσω το λόγο στον Αντώνη τον Κώστα.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Θεσμικό πλαίσιο για τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.) στην Ελλάδα. Προκλήσεις και προοπτικές Αντώνης Κώστας, Δρ. Κοινωνικής Οικονομίας, Επιστημονικός Υπεύθυνος ΔΟΜΗΣ ΚΟΙΝΕΠ

Καλημέρα και από μένα. Ευχαριστούμε πάρα πολύ για την πρόσκληση. Η εισήγηση μου αφορά σε μια σύντομη παρουσίαση του θεσμικού πλαισίου για την Κοινωνική Οικονομία και τις Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Νόμο 4019 του 2011 του Υπουργείου

Εργασίας.

θεσμοθετήθηκαν

οι

Με

το

Κοινωνικές

Νόμο

αυτό

Συνεταιριστικές

Επιχειρήσεις, σε συντομία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Το θεσμικό αυτό πλαίσιο στοχεύει στη νομική κατοχύρωση

του

χώρου

της

κοινωνικής

οικονομίας

και

της

κοινωνικής

επιχειρηματικότητας, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ένταξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, την κάλυψη κοινωνικών και οικονομικών αναγκών μέσω της ενίσχυσης της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και την ενίσχυση της τοπικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής. Αρχικά, θα ήθελα να αναφέρω ότι σε θεωρητικό επίπεδο, η Κοινωνική Οικονομία είναι ο χώρος ανάμεσα στην αγορά και το κράτος, ανάμεσα στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Σύμφωνα με το Νόμο 4019 του 2011, η Κοινωνική Οικονομία είναι «Το σύνολο

των

οικονομικών,

επιχειρηματικών,

παραγωγικών

και

κοινωνικών

δραστηριοτήτων, οι οποίες αναλαμβάνονται από νομικά πρόσωπα ή ενώσεις προσώπων, των οποίων ο καταστατικός σκοπός είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων». Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις εντάσσονται, αναπτύσσονται και δραστηριοποιούνται μέσα στο χώρο της Κοινωνικής Οικονομίας και αποτελούν επιχειρηματικές πρωτοβουλίες ενώσεων φυσικών προσώπων κυρίως, με σκοπό να παράγουν ή / και παρέχουν αγαθά και υπηρεσίες με βασικούς στόχους την αύξηση

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

της

απασχόλησης,

την

καταπολέμηση

της

ανεργίας,

την

ενίσχυση

της

επιχειρηματικότητας και την τοπική ανάπτυξη. Θα προσπαθήσω να συνδυάσω την ομιλία μου για το θεσμικό πλαίσιο με τις εισηγήσεις της κας Γεροστεργίου, η οποία έκανε μια πολύ καλή ανάλυση για τους γυναικείους συνεταιρισμούς σε σχέση με την κοινωνική επιχειρηματικότητα και του κου Τσουκαλίδη, ο οποίος μίλησε για το συνεργατισμό μέσα σε επιχειρηματικό περιβάλλον, ο οποίος είναι η βασική προϋπόθεση οργάνωσης, λειτουργίας και επιτυχίας των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση λοιπόν, είναι ένας αστικός συνεταιρισμός κοινωνικού σκοπού με περιορισμένη ευθύνη των μελών του και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα. Διοικείται ισότιμα από τα μέλη της στη βάση δημοκρατικών κανόνων, ισότητας και ισονομίας και η λειτουργία της βασίζεται στην επιδίωξη συλλογικού οφέλους για την κοινωνία. Το επιχειρηματικό της όφελος προκύπτει από δράσεις που εξυπηρετούν το κοινωνικό και το συλλογικό συμφέρον και μπορεί να ασκήσει

οποιασδήποτε

μορφής

οικονομική

δραστηριότητα,

παραγωγικού,

καταναλωτικού, εμπορικού, μεταφορικού, τουριστικού, οικοδομικού, αναπτυξιακού, κοινωνικού, εκπαιδευτικού ή πολιτιστικού χαρακτήρα. Οι βασικοί σκοποί των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. είναι η επιδίωξη του συλλογικού οφέλους και η εξυπηρέτηση γενικότερων κοινωνικών συμφερόντων, η παραγωγή προϊόντων και η παροχή υπηρεσιών για την ικανοποίηση των αναγκών της συλλογικότητας όπως ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η οικολογία, η εκπαίδευση, οι παροχές κοινής ωφέλειας, η αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, η διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων κ.λπ. με στόχους την προώθηση της απασχόλησης, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και την ενδυνάμωση της τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Σύμφωνα με το Ν. 4019/2011, οι σκοποί και η λειτουργία των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. διέπονται από τις αρχές της προαγωγής της κοινωνικής ωφέλειας, της αρχής της πρόταξης του ατόμου και της εργασίας έναντι του κεφαλαίου, καθώς και της αρχής της προώθησης της αειφόρου ανάπτυξης. Ανάλογα με τον ειδικότερο σκοπό που εξυπηρετούν οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες, σύμφωνα πάντα με το Νόμο:

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

1. Τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ένταξης, οι οποίες αφορούν σε κοινωνικές επιχειρήσεις που χρειάζονται 7 τουλάχιστον άτομα-μέλη για να τη συστήσουν και αποσκοπούν στην ένταξη στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ατόμων που ανήκουν στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. Δηλαδή άτομα με αναπηρίες είτε σωματικές είτε ψυχικές είτε νοητικές είτε αισθητηριακές, εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι / αποφυλακισμένοι και ανήλικοι παραβάτες. Σε μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ένταξης, το 40% κατ’ ελάχιστο των εργαζομένων θα πρέπει να ανήκει υποχρεωτικά στις Ευάλωτες Ομάδες Πληθυσμού. 2. Τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Κοινωνικής Φροντίδας, οι οποίες αφορούν σε κοινωνικές επιχειρήσεις που χρειάζονται 5 τουλάχιστον άτομα-μέλη για να τη συστήσουν και αποσκοπούν στην παραγωγή και την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών κοινωνικού – προνοιακού χαρακτήρα που απευθύνονται σε ομάδες πληθυσμού όπως ηλικιωμένοι, βρέφη, παιδιά, άτομα με αναπηρία και άτομα με χρόνιες παθήσεις. Συνήθως τα άτομα που τις συστήνουν είναι ειδικοί σε θέματα υγείας και πρόνοιας όπως ιατροί, νοσηλευτές, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.ά. 3. Τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Συλλογικού και Παραγωγικού Σκοπού, οι οποίες είναι οι πιο διαδεδομένες μορφές ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. και στις οποίες εντάσσονται σχεδόν όλες οι μορφές επιχειρηματικής λειτουργίας των κοινωνικών επιχειρήσεων. Αυτές αφορούν σε κοινωνικές επιχειρήσεις που χρειάζονται 5 τουλάχιστον άτομα-μέλη για να τη συστήσουν και αποσκοπούν στην προαγωγή του τοπικού και συλλογικού συμφέροντος, στην προώθηση της απασχόλησης, στην ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της τοπικής και της περιφερειακής ανάπτυξης. Ειδικότερα, τα μέλη των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. μπορεί να είναι είτε φυσικά πρόσωπα, είτε φυσικά και νομικά πρόσωπα. Η συμμετοχή των νομικών προσώπων στις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 1/3 των μελών της. Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορούν να συμμετέχουν μόνο στις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ένταξης. Επίσης, δεν μπορούν να συμμετέχουν ως μέλη ΝΠΔΔ που υπάγονται σε ΟΤΑ με εξαίρεση πάλι της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ένταξης. Κάθε μέλος των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον μία υποχρεωτική συνεταιριστική μερίδα και έως πέντε προαιρετικές συνεταιριστικές μερίδες. Όλα τα μέλη τους, δηλαδή οι κοινωνικοί επιχειρηματίες, έχουν δικαίωμα μιας ψήφου

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ανεξάρτητα από τον αριθμό των συνεταιριστικών μερίδων που διαθέτουν και κάθε μέλος της Διοικούσας Επιτροπής και της Γενικής Συνέλευσης είναι και μέλος της επιχείρησης. Επίσης, μέλος μιας ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. δεν μπορεί να μετέχει σε άλλη ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. που έχει έδρα στην ίδια Περιφερειακή ενότητα και τον ίδιο καταστατικό σκοπό. Παράλληλα, η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα μέλους σε ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν του δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις. Συνεπώς, ένας λόγος που πολλοί προτιμούν να συστήσουν μια ΚΟΙΝ.Σ.Ε.Π. σε συνεργασία με άλλους είναι ότι δεν έχουν υποχρέωση να πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές στον Ο.Α.Ε.Ε. Ωστόσο, οι ασφαλιστικές εισφορές πρέπει να καλύπτονται σε κάθε δραστηριότητα των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. καθώς κάθε εργαζόμενος είναι υποχρεωτικό να είναι ασφαλισμένος κυρίως στο ΙΚΑ. Αν γίνει ένα έλεγχος σε μια κοινωνική επιχείρηση και δεν είναι ασφαλισμένοι οι εργαζόμενοι, οι χρηματικές ποινές είναι πολύ υψηλές. Επομένως, για όσους ενδιαφέρονται να ιδρύσουν και να λειτουργήσουν μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η κοινωνική επιχείρηση όπως όλες οι επιχειρήσεις έχουν λειτουργικά κόστη όπως δαπάνες για μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές εργαζομένων, δαπάνες για ενοίκιο, για αγορά πρώτων υλών, για αγορά εξοπλισμού, για λογιστική υποστήριξη, για αγορά αναλωσίμων και για άλλες βασικές υποχρεώσεις που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία τους. Παράλληλα, τα κέρδη της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. δε διανέμονται στα μέλη της, εκτός αν τα μέλη αυτά είναι και εργαζόμενοι σε αυτή. Η διανομή των κερδών βάσει του Νόμου, διατίθεται ποσοστιαία ετησίως: 5% για το σχηματισμού αποθεματικού, έως 35% διανέμεται στους εργαζόμενους ως κίνητρο παραγωγικότητας και το υπόλοιπο, τουλάχιστον 60%, διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Σημειώνεται ότι στις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ένταξης, τα άτομα με αναπηρία που λαμβάνουν επίδομα πρόνοιας, ή οποιαδήποτε άλλη παροχή, συνεχίζουν να εισπράττουν τις παροχές αυτές ταυτόχρονα με την αμοιβή τους. Οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. έχουν πρόσβαση στο Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας. Δυστυχώς όμως, δεν έχουν ενεργοποιηθεί ακόμη τα χρηματοδοτικά προγράμματα από το Ταμείο αυτό, τα οποία θα μπορούσαν να στηρίξουν σε σημαντικό βαθμό την κάλυψη των δαπανών

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

για τα λειτουργικά κόστη που αναφέραμε παραπάνω καθώς και να οδηγήσουν στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των κοινωνικών επιχειρήσεων. Ευελπιστούμε να ενεργοποιηθούν τα χρηματοδοτικά εργαλεία του Ταμείου μέσα στο 2015 καθώς θα βοηθήσουν πολύ τις επιχειρήσεις αυτές να αναπτυχθούν και να πετύχουν τους στόχους τους. Επίσης, οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. μπορούν να εντάσσονται σε προγράμματα στήριξης της επιχειρηματικότητας του ΕΣΠΑ και των ΠΕΠ, σε προγράμματα του ΟΑΕΔ για τη στήριξη της εργασίας, σε χρηματοδοτικά εργαλεία των ευρωπαϊκών προγραμμάτων κ.λπ. Τέλος, οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. μπορούν επίσης να συνάπτουν Προγραμματικές Συμβάσεις με το Δημόσιο, τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τους ΟΤΑ α’ και β΄ βαθμού, υπό προϋποθέσεις. Όλες οι διαδικασίες σύστασης, λειτουργίας, ελέγχου και ανάπτυξης των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. υποστηρίζονται από το τμήμα του Γενικού Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας του Υπουργείου Εργασίας. Με την εγγραφή τους στο Μητρώο αυτό, αποκτούν πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία του Νόμου, δηλαδή δύνανται να έχουν πρόσβαση στη χρηματοδότηση από το Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας, στη χρηματοδότηση από το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης και να εντάσσονται στο Ν.3908/2011, για την «Ενίσχυση των Ιδιωτικών Επενδύσεων για την Οικονομική Ανάπτυξη, την Επιχειρηματικότητα και την Περιφερειακή Συνοχή», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Όπως μας ζητήθηκε, πολύ σύντομα θα σας παρουσιάσουμε πως συστήνεται μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Η διαδικασία σύστασης μιας ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. απαιτεί ουσιαστικές ενέργειες σχεδιασμού, έναρξης και ανάπτυξης των δραστηριοτήτων της, καθώς και τυπικές διαδικασίες ίδρυσης. Στις ουσιαστικές ενέργειες σχεδιασμού ανήκουν τόσο η προπαρασκευή διαφόρων επιχειρηματικών εργαλείων όσο και η κινητοποίηση και ενημέρωση των πιθανών εταίρων της με στόχο τη δημιουργία του αρχικού πυρήνα της επιχείρησης και την προσέλκυση και άλλων ατόμων ή φορέων που πιθανόν ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν. Οι τυπικές - υποχρεωτικές διαδικασίες ίδρυσης περιλαμβάνουν εκείνα τα βήματα που προβλέπονται για την ίδρυση ενός αστικού συνεταιρισμού, ενώ παράλληλα απαιτείται και η εγγραφή στο Γενικό Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Όλες οι διαδικασίες σύστασης και επίσημης έναρξης των λειτουργιών των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. μπορούν να παρουσιαστούν σε δύο στάδια: Κατά το 1ο Στάδιο της υποβολής αιτήματος εγγραφής, η υποψήφια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. υποβάλλει στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας το καταστατικό της υπογεγραμμένο από τα ιδρυτικά μέλη, την αίτηση εγγραφής συμπληρωμένη και την υπεύθυνη δήλωση υπογεγραμμένη ξεχωριστά από κάθε ιδρυτικό μέλος, περί συμμετοχής ή μη σε άλλη ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Μόνο για τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ένταξης, η υπεύθυνη δήλωση αφορά στην τήρηση του κριτηρίου απασχόλησης ατόμων από ευάλωτες ομάδες πληθυσμού σε ποσοστό τουλάχιστον 40%, Στη συνέχεια, το Τμήμα Μητρώου ελέγχει τα υποβληθέντα στοιχεία και προβαίνει σε εγγραφή της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. στο Μητρώο, σε έκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής η οποία ισχύει μόνο για έναρξη δραστηριότητας στη Δ.Ο.Υ. και σε σήμανση του καταστατικού και αποστολή του στην ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Κατά το 2ο στάδιο υποβολής πρόσθετων στοιχείων, η ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. υποβάλλει στο Τμήμα Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας την αίτηση καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων με ακριβή διεύθυνση της έδρας της, τη Δ.Ο.Υ στην οποία υπάγεται, το Α.Φ.Μ. και τους Κ.Α.Δ. της έναρξής της στη Δ.Ο.Υ., το ετήσιο πρόγραμμα δραστηριοτήτων της, τη σύνθεση της Διοικούσας Επιτροπής, τη βεβαίωση Έναρξης Δραστηριότητας στη Δ.Ο.Υ. και το πρακτικό συγκρότησης σε σώμα της Διοικούσας Επιτροπής. Το Τμήμα Μητρώου με τη σειρά του, ελέγχει τα υποβληθέντα στοιχεία και προβαίνει σε έγκριση του αιτήματος καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων και σε έκδοση Βεβαίωσης Εγγραφής η οποία ισχύει έως την υποβολή του πρώτου Ετήσιου Προγράμματος Δραστηριοτήτων και Απολογισμού. Με την ολοκλήρωση του δεύτερου σταδίου της διαδικασίας εγγραφής της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., δηλαδή με την έγκριση του αιτήματος καταχώρισης πρόσθετων στοιχείων και έκδοση βεβαίωσης εγγραφής, ολοκληρώνεται η σύσταση της επιχείρησης. Σημειώνουμε ότι από τον Οκτώβριο του 2014, ξεκίνησε η λειτουργία της ηλεκτρονικής βάσης του Μητρώου Κοινωνικής Οικονομίας του Υπουργείου Εργασίας για νέες εγγραφές. Οι διαδικασίες που διεκπεραιώνονται ηλεκτρονικά είναι η προσωρινή εγγραφή στο Μητρώο Κοινωνικής Οικονομίας, η οριστική εγγραφή στο

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Μητρώο

Κοινωνικής

Οικονομίας, η

έκδοση πιστοποιητικού

μέλους και

διαγραφή από το Μητρώο. Με το Ν. 4019/2011 λοιπόν, δημιουργούνται ευνοϊκές προϋποθέσεις για την δραστηριοποίηση της κοινωνικής οικονομίας στο πεδίο της απασχόλησης ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, την κοινωνική και οικονομική επανένταξη αποκλεισμένων κοινωνικά ομάδων, την καταπολέμηση των διακρίσεων και την μείωση της ανεργίας σε περιοχές που πλήττονται ιδιαίτερα από την τρέχουσα οικονομική κρίση. Επομένως, η ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας υποστηρίζει ενεργά την τοπική ανάπτυξη με τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, με την ανάπτυξη δράσεων επιχειρηματικότητας συλλογικού και παραγωγικού σκοπού, δράσεων κοινωνικής ένταξης, δράσεων κοινωνικής φροντίδας, καθώς και με την προώθηση των εναλλακτικών μορφών επιχειρηματικότητας. Σας ευχαριστώ πολύ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «Γαληνός» Καβάλα: Προκλήσεις, Δυσκολίες… Ευκαιρίες Στέφανος Μήτρικας, Πρόεδρος της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. «Γαληνός»

Καλημέρα σας και από μένα, ονομάζομαι Στέφανος Μήτρικας

και

είμαι

Πρόεδρος

της

ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.

«Γαληνός» από Καβάλα. Η ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. έχει να κάνει με κοινωνική φροντίδα ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Η ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. συστάθηκε το 2012 στην Καβάλα με το Νόμου 4019 και είναι πρώτη θεσμοθετημένη δομή Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης στην Καβάλα και η 22η πανελλήνια. Τα μέλη της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. είναι γιατροί,

νοσηλευτές,

φαρμακοποιοί,

κοινωνικοί

λειτουργοί

και

διοικητικό

προσωπικό. Εγώ ανήκω στο διοικητικό προσωπικό. Ο σκοπός της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. είναι η παροχή υπηρεσιών κοινωνικού και προνοιακού χαρακτήρα σε ευάλωτες ομάδες πληθυσμού μέσω υγειονομικών υπηρεσιών. Αυτό που μας έκανε να συστήσουμε της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. είναι η ανεργία που υπήρχε στα μέλη. Έστω και αν υπάρχουν γιατροί μέσα στην ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. ο κλάδος των γιατρών αυτή τη στιγμή αντιμετωπίζει μεγάλη ανεργία, αλλά μεγαλύτερη ανεργία αντιμετωπίζουν οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι νοσηλευτές, οι οποίοι είναι πάρα πολλοί σε αριθμό και οι θέσεις είναι ελάχιστες και ο χρόνος απασχόλησής τους σε προγράμματα που βγαίνουν στο δημόσιο τομέα, στα νοσοκομεία, σε ιδρύματα, κ.τ.λ. είναι ορισμένου χρόνου, ένα χρόνο δηλαδή εργάζονται και κατόπιν μένουν χωρίς δουλειά. Έτσι λοιπόν, όταν είδαμε το Νόμο 4019 και τις ευκαιρίες που προσφέρουν οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί, ήμασταν και είμαστε φίλοι και είπαμε να συστήσουμε τον κοινωνικό συνεταιρισμό «Γαληνό» ώστε να μπορέσουμε να έχουμε μία επαγγελματική αποκατάσταση όσο το δυνατόν και να καλύψουμε ένα πολύ μεγάλο κενό που υπάρχει στις υπηρεσίες υγειονομικού χαρακτήρα στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, στους ΑΜΕΑ, στους ηλικιωμένους, κ.τ.λ. Το 2013 υπογράψαμε μια προγραμματική σύμβαση με το Δήμο Καβάλας, η οποία είχε να κάνει σχέση με τη λειτουργία των δημοτικών ιατρείων της πόλης, έξι δημοτικών

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ιατρείων και τριών ΚΑΠΗ, με οχτώ γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων που μπορούσαν να καλύψουν πρωτοβάθμια φροντίδας υγείας και το ποσό για να πληρωθούν αυτές οι υπηρεσίες είχε προϋπολογιστεί από το Δήμο οπότε δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα στην χρηματοδότηση και στην υλοποίηση του προγράμματος. Ο Δήμος διαπίστωσε την υψηλή παροχή υπηρεσιών και τον επαγγελματισμό που υπάρχει στην ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. και έτσι κατευθύνθηκε να ανανεώσει την σύμβαση για άλλους έξι μήνες, αλλά δυστυχώς ενώ υπήρχαν όλες οι εγκρίσεις από το δημοτικό συμβούλιο, από τα διοικητικά συμβούλια του Νομικού Προσώπου, κόλλησε από το ελεγκτικό συνέδριο για τους λόγους που ανέφερε πριν ο κος Κώστας. Μέχρι τώρα η κατάσταση παραμένει στάσιμη, πανελλήνια έχουν παγώσει όλες οι προγραμματικές συμβάσεις και ελπίζουμε τώρα να μπορέσει να υπάρξει απελευθέρωση των συγκεκριμένων συμβάσεων για να μπορέσουν να λειτουργήσουν και οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. της δικής μας κατηγορίας. Παρόλα αυτά δεν μείναμε στάσιμοι, αναπτύξαμε δράση για παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας σε συνεργασία με συλλόγους ατόμων με αναπηρία στην Καβάλα, κυρίως για να γνωστοποιήσουμε τη δράση μας και για να δείξουμε τι μπορούμε να κάνουμε, ότι υπάρχουμε και την ποιότητα των υπηρεσιών που παράγουμε. Η δράση αυτή έγινε για δύο μήνες, υπήρχε μεγάλη επιτυχία και δημιουργήθηκε μία βάση ώστε να μπορέσουμε αργότερα να αναπτύξουμε κάποιους στόχους και κάποια προγράμματα που έχουμε καταρτίσει σχετικά με τη φροντίδα αυτής της ομάδας πληθυσμού. Θα ήθελα να πω σχετικά με τη λειτουργία της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. και ειδικά των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. κοινωνικής φροντίδας δύο πράγματα που μας έχει δείξει η πείρα σε αυτό τον καιρό που δραστηριοποιούμαστε. Η πρώτη είναι ότι πρέπει μεγάλη σημασία στον εσωτερικό τρόπο λειτουργίας της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., δηλαδή να υπάρχει προγραμματισμός, να δοθεί μεγάλη βάση στον προγραμματισμό και στη δικτύωση, και υπάρχουν πάρα πολλά άλλα πράγματα που πρέπει να λάβουν υπόψη τα μέλη μιας ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. για να μπορέσει να είναι βιώσιμη, αλλά δεν θα αναφερθώ τώρα. Και το δεύτερο κομμάτι είναι το εξωτερικό περιβάλλον της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. το οποίο είναι πολύ σημαντικό γιατί η συνεργασία και η αλληλεπίδραση που υπάρχει με το εξωτερικό περιβάλλον μπορεί να καταστήσει μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. βιώσιμη σε βάθος χρόνου.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Καταρχήν να πούμε ότι είναι λάθος μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. κοινωνικής φροντίδας όπως είμαστε εμείς να στηρίζεται μόνο σε ευρωπαϊκά προγράμματα και σε κρατικές επιδοτήσεις. Αν κάποιος προγραμματίσει τη βιωσιμότητα της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. σε αυτό το πλαίσιο να ξέρει ότι κατά 95% δεν θα είναι βιώσιμη. Τα συγκεκριμένα χρήματα είναι μία βοήθεια ή μία επιβράβευση των υπηρεσιών που παρέχει και των δράσεων που κάνει οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Τώρα σε ότι έχει να κάνει με το εξωτερικό περιβάλλον, θα πιάσω ορισμένα κομμάτια, καταρχήν θα μιλήσω για τους δήμους. Εμείς ήμασταν τυχεροί γιατί στο Δήμο Καβάλας είχαμε ανοιχτά αυτιά και γνώση για τη λειτουργία και το ρόλο των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. έτσι ήταν λίγο πιο εύκολα τα πράγματα αν και κάναμε μεγάλη προσπάθεια στο να έρθουμε σε μια συμφωνία και να μπορέσει να εγκριθεί η προγραμματική σύμβαση. Πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη συνεργασία των δήμων με τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. όπως είπε πριν και ο κος Κώστας οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. κοινωνικής φροντίδας μπορούν να καλύψουν υπηρεσίες που δεν μπορεί να καλύψει ο ίδιος ο δήμος για διάφορους λόγους ή δεν έχει αντιληφθεί ακόμη τις ανάγκες που έχουν δημιουργηθεί στους δημότες. Και εννοώ την ομάδα των ηλικιωμένων, τους ΑΜΕΑ, τα παιδιά, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, κ.τ.λ. Αυτή η κάλυψη των αναγκών μπορεί να γίνει επικουρικά με τις δομές που ήδη λειτουργούν στο δήμο ή να αναλάβει μια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. ολοκληρωτικά την παροχή υπηρεσιών. Πολύ σημαντικό επίσης είναι ο Δήμος να ξέρει και να προγραμματίσει ότι μέσω του καταστατικού, το 60% των κερδών που μπορεί να προέρχονται από τα χρήματα αυτά ουσιαστικά που δίνει ο δήμος, έως 60% είναι υποχρεωμένη η ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. να τα επιστρέψει στο κοινωνικό σύνολο του δήμου, τους δημότες, με διάφορες δράσεις, είτε να καλύψει θέση εργασίας με κάποιο άνεργο είτε με κάποιες εκδηλώσεις που μπορεί να κάνει, με κάποια υποστήριξη δομών, κ.τ.λ. Οι δήμοι επίσης, θα πρέπει, αν αποφασίσουν να συνεργαστούν με κάποια ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., να υποστηρίξουν υλικοτεχνικά την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. με κάποιο εξοπλισμό που μπορεί να έχουν ή με κάποιο κτίριο ή χώρους που είναι ανεκμετάλλευτοι και ανήκουν στο δήμο. Βέβαια εκεί υπάρχει το πρόβλημα με τον Καλλικρατικό νόμο όπου δεν επιτρέπει παραχώρηση τέτοιων χώρων αλλά αν υπάρχει καλή θέληση και διάθεση μπορεί να γίνει αυτό και έχει γίνει, υπάρχουν παραδείγματα πανελληνίως που τους έχει παραχωρηθεί ο χώρος και έχουν μειώσει δραστικά τα λειτουργικά τους έξοδα που

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

σημαίνει ότι έχει μειωθεί και το κόστος για να συνυπογράψουν μία προγραμματική σύμβαση. Το δεύτερο κομμάτι που θέλω να αναφερθώ είναι το κράτος. Ναι μεν το κράτος μέσω του Νόμου 4019 ξεκίνησε και γνωστοποίησε τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς αλλά από εκεί και πέρα τα βήματα που κάνει το κράτος είναι λιγοστά και πολλές φορές μηδαμινά και αυτό δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα. Καταρχήν η άγνοια των δημόσιων υπηρεσιών για τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. όπως οι Δ.Ο.Υ. δημιουργεί πρόβλημα όχι μόνο κατά την έναρξη των δραστηριοτήτων για να πάρει το Α.Φ.Μ. αλλά επιφέρει και άλλα προβλήματα. Για παράδειγμα, υπήρχαν κάποια πρόστιμα στο 90% των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. πανελλήνια για καθυστέρηση, γιατί ο Νόμος λέει ότι σε ένα χρονικό διάστημα πρέπει αφού δημιουργηθεί το καταστατικό θα πρέπει να υπάρχει έγκριση από το Υπουργείο για να μπορέσουν να δώσουν το Α.Φ.Μ. Συνήθως αυτός ο χρόνος δεν επαρκεί και για αυτό υπάρχει ένα πρόστιμο, σε άλλους ήταν πολύ περισσότερο από 120 ευρώ που ήταν το γενικό πρόστιμο. Αυτά είναι κάποια έξοδα που δεν ήταν προϋπολογισμένα και δημιουργούν πρόβλημα και ειδικά σε ανθρώπους που είναι άνεργοι και τα χρήματα που θα διαθέσουν για την ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. είναι μετρημένα μέχρι το τελευταίο ευρώ. Επίσης, υπάρχει αρνητικό κλίμα συνεργασίας με δημόσιους υπαλλήλους, με υπηρεσίες, όταν πηγαίνουμε σε δημόσιους φορείς για θέματα που σχετίζονται με τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ., κυρίως γιατί δεν υπάρχει ενημέρωση αυτών των ανθρώπων για το πώς μπορούν να συμβάλλουν μέσω της υπηρεσίας τους στη διευκόλυνση της λειτουργίας της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. και επειδή συνήθως αυξάνεται η δουλειά τους σε ένα γνωστικό πεδίο που δεν το γνωρίζουν οπότε θα πρέπει να το πιάσουν από την αρχή, να το ψάξουν, να το δουν και αυτό σημαίνει περισσότερες ώρες απασχόλησης από ότι συνήθως απασχολούνται σε υποθέσεις ρουτίνας. Ένα μεγάλο πρόβλημα επίσης είναι η μη ένταξη των υπηρεσιών στα ασφαλιστικά ταμεία. Οι υπηρεσίες που παρέχουν οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. κοινωνικής φροντίδας δεν εντάσσονται σε κανένα κομμάτι κάλυψης των χρημάτων από τα ασφαλιστικά ταμεία. Αυτό δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στη λειτουργίας μας καθώς απευθυνόμαστε αυτή τη στιγμή ιδιωτικά και οι ωφελούμενοι πληρώνουν ιδιωτικά τις υπηρεσίες που τους

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

παρέχουμε. Και λόγω της οικονομικής κρίσης και της μείωσης των εισοδημάτων αυτό είναι πολύ δύσκολο, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλο ποσοστό απόρριψης των υπηρεσιών, αν και χρήσιμες να μην μπορούν να τις καλύψουν οικονομικά. Το κόστος βέβαια των υπηρεσιών, τουλάχιστον του Γαληνού, είναι πάρα πολύ χαμηλό παρόλα αυτά υπάρχει πρόβλημα. Δεν υπάρχει επίσης νομοθετικό πλαίσιο για τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς, πέρα από το Νόμο 4019, και αναφέρομαι παραδείγματος χάρη στο κομμάτι του εθελοντισμού. Ένα κομμάτι που υπάρχει στις κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις και γενικά στην κοινωνική οικονομία, όμως όποιος χρησιμοποιεί εθελοντές κατά κάποιο τρόπο είναι εκτεθειμένος ως προς το γράμμα του νόμου και υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα. Όπως επίσης δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο για την κατάρτιση προγραμματικών συμβάσεων με αποτέλεσμα να υπάρχουν κάποιες ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. όπως είπε και ο κος Κώστας, που λειτούργησαν με μη νόμιμο τρόπο και αυτό κατά συνέπεια δημιούργησε πρόβλημα σε όλες τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Όσον αφορά τους ωφελούμενους, όπως σας είπα πριν η μείωση των μισθών και των συντάξεων δεν μας βοηθάει να έχουμε ανάπτυξη, καθώς και η μείωση των επιδομάτων των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Ένα άλλο πρόβλημα είναι και η έλλειψη ενημέρωσης του κοινού για τη λειτουργία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. κοινωνικής φροντίδας, και όχι μόνο, για τις ωφέλειες που παρέχουν αυτοί οι συνεταιρισμοί. Αν υπήρχε καλύτερη ενημέρωση ο κόσμος θα ήταν λιγότερο επιφυλακτικός γιατί όταν κάτι έχει να κάνει με χρήματα όπως είπα πριν, το μυαλό τους πάει σε μια επιχείρηση που λειτουργεί με καθεστώς ιδιωτικού τομέα με ότι αυτό συνεπάγεται. Και ειδικά στον τομέα τον ιατρικό-νοσηλευτικό που δραστηριοποιούμαστε εμείς. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η έλλειψη παιδείας που υπάρχει στον κόσμο σχετικά με τη φιλοσοφία των κοινωνικών συνεταιρισμών, η οποία στηρίζεται στην αλληλεγγύη, και δεν εννοούμε μόνο το να προσφέρει κάποιος χρήματα σε συλλόγους για να βοηθήσει ή κάποιες δωρεές, μιλάμε για την αλληλεγγύη που είναι σε ενέργεια, δηλαδή σε άυλη μορφή, η οποία είναι πολύ σημαντική γιατί οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί στηρίζονται στην αλληλεγγύη.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Τέλος, θέλω να πω ότι είναι πολύ ευχάριστο που γίνονται ημερίδες σαν την σημερινή και θα ήθελα να ευχαριστήσω εδώ την Αναπτυξιακή Δράμας για την πρόσκληση ώστε να παρουσιάσουμε το έργο μας. Με τέτοιου ημερίδες υπάρχει ενημέρωση του κοινού για τους κοινωνικούς συνεταιρισμούς, ευαισθητοποίηση των δημοτικών αρχών το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη λειτουργία μας, αν και θα πρέπει να πολύ γρήγορα να ξεπεραστεί το πολιτικό κόστος που μπορεί να υπάρξει με το να πάρουμε κάποιες πρωτοβουλίες ώστε να απασχοληθούν οι κοινωνικοί συνεταιρισμοί στον εκάστοτε δήμο. Δίνουν την ευκαιρία για καλυτέρευση του περιβάλλοντος λειτουργίας των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. σε σχέση με τον κρατικό μηχανισμό γιατί δεν υπάρχει νομικό πλαίσιο να τους καλύπτει και ναι μεν είναι πρόθυμοι αλλά δεν παίρνουν κάποια πρωτοβουλία να τις βοηθήσουν να αναπτυχθούν. Και τέλος θα ήθελα να πω ότι ο καλύτερος τρόπος για να γνωστοποιηθεί η δράση των ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. είναι με έργα και όχι με λόγια. Και εμείς σαν Γαληνός το πιστεύουμε αυτό και βαδίζουμε πάνω σε αυτό και μέχρι στιγμής μας έχει φέρει αποτελέσματα. Σας ευχαριστώ πολύ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

2η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ»

3.1 Δράσεις Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα νέας Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020 Χριστίνα Ταβουλτσίδου, Στέλεχος Μονάδας Β’ Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης

Η κα Ταβουλτσίδου δεν μπόρεσε να παραστεί στο Συνέδριο λόγω παράλληλης ημερίδας που διοργάνωσε η Περιφέρεια για το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2014-2020 στην Κομοτηνή. Για το λόγο αυτό η παρουσίασή της θα παρατεθεί αυτούσια.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Νέα προγραμματική περίοδος – Συμπληρωματικές δράσεις υποστήριξης ανέργων και ευπαθών κοινωνικά ομάδων σε τοπικό επίπεδο Μιλτιάδης Σταμπουλής, Δρ. Οικονομολόγος της Εργασίας, Επιστημονικός Συνεργάτης «Γνώση Αναπτυξιακή»

Καλό μεσημέρι και από εμένα. Θα ήθελα να αναφέρω ότι το ΠΕΠ για την περιοχή είναι το κύριο εργαλείο σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση της ανεργίας, τη στήριξη της απασχόλησης και την κοινωνική πολιτική. Υπάρχουν

μια

σειρά

από

πράγματα

τα

οποία

χρειάζεται να τα έχουν υπόψη τους και αυτοί που ασκούν πολιτική σε τοπικό επίπεδο αλλά και όσοι σχεδιάζουν

τον

αναπτυξιακό

προγραμματισμό.

Και

είναι

ευκαιρίες

ως

συμπληρωματικά χρηματοδοτικά μέσα τα οποία πρέπει να αξιοποιήσει συνολικά η χώρα μας αλλά και στο τοπικό επίπεδο. Θα ξεκινήσω λίγο αιρετικά, θα πάω δηλαδή από την αρχή στο τομεακό επιχειρησιακό πρόγραμμα, από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση το οποίο συστάθηκε βάσει του υπ’ αριθ. (EC) No1927/2006 Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20/12/2006, με σκοπό να στηρίξει απολυμένους, λόγω της οικονομικής κρίσης ή λόγω μεγάλων διαρθρωτικών αλλαγών που επιφέρει η παγκοσμιοποίηση. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με μία προίκα 500 εκατομμύρια χρόνων για όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, και δίνει δυνατότητες στη χώρα να συνδράμει για να αμβλύνει διάφορα προβλήματα. Να δούμε λίγο παρακάτω. Οι κατηγορίες των ωφελουμένων που αυτό το ταμείο επιχορηγεί είναι: •

Εργαζόμενοι που έχουν πληγεί από απολύσεις.

•

Αυτοαπασχολούμενοι.

•

Νέοι κάτω της ηλικίας των 25 ετών που δεν έχουν απασχόληση, αλλά έχουν εγκαταλείψει και την εκπαίδευση ή την κατάρτιση (NEETs).

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Για να καταθέσει μία αίτηση η Δημόσια Αρχή - και εν προκειμένω στην Ελλάδα η Δημόσια Αρχή που είναι υπεύθυνη για αυτό το Ταμείο είναι η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου στην Ελλάδα - οι προϋποθέσεις είναι: α) τουλάχιστον 500 απολύσεις σε χρονικό διάστημα 4 μηνών σε επιχείρηση, συμπεριλαμβανομένων των εργαζόμενων που απολύουν οι προμηθευτές της, ή οι παραγωγοί των επόμενων σταδίων του προϊόντος, β) τουλάχιστον 500 απολύσεις σε χρονικό διάστημα 9 μηνών, ιδίως σε επιχειρήσεις μικρού ή μεσαίου μεγέθους, σε τμήμα NACE 2 σε μια περιφέρεια ή σε δύο όμορες περιφέρειες σε επίπεδο NUTS ΙΙ. Το ΕΤΠ χρηματοδοτεί ενεργητικά μέτρα για την αγορά εργασίας που στοχεύουν εξ ολοκλήρου στην ενίσχυση των απολυμένων ατόμων. Ειδικότερα για την περίοδο 2014-2020 στοχεύει σε: •

Ειδικά σχεδιασμένη κατάρτιση και επανακατάρτιση των ανθρώπων αυτών για να επαναπροωθηθούν στην αγορά εργασίας.

•

Ειδικά χρονικώς περιορισμένα μέτρα (όπως είναι τα επιδόματα αναζήτησης εργασίας, κίνητρα πρόσληψης για τους εργοδότες, επιδόματα κινητικότητας, διαβίωσης ή κατάρτισης)

•

Μέτρα για ενθάρρυνση των μειονεκτούντων, ηλικιωμένων και νεαρών ανέργων, ώστε να παραμείνουν ή να επιστρέψουν στην αγορά εργασίας.

Υπάρχουν ορισμένα στάδια ένταξης στο Ταμείο. Καταρχήν πρέπει κάποιο Κράτος Μέλος να κινητοποιηθεί ώστε να καταρτιστεί ένα σχέδιο συνδρομής των ατόμων που έχουν απολυθεί. Υποβάλλεται αυτό από τις αρμόδιες Υπηρεσίες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για συγχρηματοδότηση από το Ταμείο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητά τη γνώμη και του Κοινοβουλίου και γίνεται μια διαδικασία αρκετά χρονοβόρα θα λέγαμε αλλά στο τέλος υπάρχουν εγκρίσεις. Η δημόσια αρχή - όπως ήδη ανέφερα - για την Ελλάδα είναι η ΕΥΣΕΚΤ (Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων Ευρωπαϊκού Κοινωνικού

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Ταμείου). Έργα τα οποία υλοποιήθηκαν μέχρι τώρα είναι για τα καταστήματα ALDI τα οποία κλείσανε, η ΚΑΤΣΕΛΗΣ αρτοποιήματα που εγκρίθηκε πρόσφατα, τα SPRIDER STORES, o ΟΔΥΣΣΕΥΣ ΦΩΚΑΣ το γνωστό πολυκατάστημα με έδρα τη Θεσσαλονίκη που και αυτό εγκρίθηκε πρόσφατα. Και τώρα υποβλήθηκαν δύο νέες αιτήσεις που αφορούν στον κλάδο των ΜΜΕ, μία για τις τηλεοπτικές παραγωγές και μία για τις εκδοτικές επιχειρήσεις. Πριν ολοκληρώσουμε για το Ταμείο αυτό, θα έλεγα ότι οι περιοχές που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα ανεργίας εφόσον συγκεντρώσουν 500 απολυμένους από κάποιο συγκεκριμένο κλάδο, μπορούν να κάνουν ένα κλαδικό πρόγραμμα. Συνεχίζουμε με το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους, το οποίο στηρίζει τις δράσεις των χωρών της Ε.Ε. για παροχή υλικής βοήθειας στους απόρους. Ανακουφίζει αυτό που λέμε τις χειρότερες μορφές φτώχειας με το μεγαλύτερο αντίκτυπο κοινωνικού αποκλεισμού, όπως η έλλειψη στέγης, η παιδική φτώχεια και η στέρηση τροφής, μέσω της διανομής στοχευμένης υλικής βοήθειας και της παροχής συνοδευτικών δράσεων στήριξης και ενδυνάμωσης. Είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο σε όλη αυτή τη δραστηριότητα αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης. Οι ωφελούμενοι είναι: •

φτωχά νοικοκυριά που διαβιούν σε καθεστώς φτώχειας ή ακραίας φτώχειας ή κινδύνου φτώχειας

•

νοικοκυριά με παιδιά, και ιδιαιτέρως τα μονογονεϊκά νοικοκυριά και τρίτεκνα/πολύτεκνα νοικοκυριά

•

πολυμελείς οικογένειες

•

άστεγοι

Χρηματοδοτεί τρόφιμα, ρούχα, βρεφικά / παιδικά ρούχα, βρεφικό εξοπλισμό (μπιμπερό, συσκευές αποστείρωσης, κλπ), αθλητικά ρούχα, είδη οικιακού καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής, βιβλία (εκπαιδευτικά και λογοτεχνικά) και σχολικά είδη (τετράδια, μολύβια, σχολικές τσάντες, κλπ). Αλλά υπάρχουν και τα

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

συνοδευτικά μέτρα κοινωνικής ένταξης για να μπορέσουν τα άτομα αυτά να βγουν από τη φτώχεια, όπως: •

Υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής στήριξης, ενδυνάμωσης και κοινωνικής ένταξης παιδιών σε ατομικό επίπεδο και σε επίπεδο οικογένειας (ή και σε μονήρη άτομα).

•

Διατροφικές συμβουλές.

•

Συμβουλές διαχείρισης οικογενειακού προϋπολογισμού.

•

Υπηρεσίες κοινωνικοποίησης παιδιών.

•

Κοινωνικά φροντιστήρια που θα παρέχουν διδακτική υποστήριξη και επαρκείς / κατάλληλους χώρους για μελέτη για τα παιδιά / ωφελούμενους.

Και βέβαια οι εθνικές αρχές μπορούν επίσης να στηρίζουν την παροχή μη υλικής βοήθειας προς τους απόρους, ώστε να τους βοηθούν να ενσωματωθούν καλύτερα στην κοινωνία, προβλέποντας επιπρόσθετα και μία εθνική συνδρομή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκρίνει επιχειρησιακά προγράμματα ανά χώρα, οι εθνικές αρχές λαμβάνουν υπόψη τις δικτυώσεις με συνεργαζόμενες οργανώσεις όπως είναι συνήθως οι ΜΚΟ. Οι εθνικές αρχές είτε αγοράζουν οι ίδιες τα τρόφιμα και τα άλλα είδη και τα προωθούν στις συνεργαζόμενες οργανώσεις για να τα διανείμουν στους απόρους, είτε χρηματοδοτούν τις οργανώσεις για να πραγματοποιούν οι ίδιες τις αγορές των ειδών, τα οποία διανείμουν απευθείας ή ζητούν τη βοήθεια άλλων συνεργαζόμενων οργανώσεων. Αρμόδια αρχή στην Ελλάδα είναι η Γενική Γραμματεία Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και ως Διαχειριστική Αρχή ορίστηκε πρόσφατα το γνωστό Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας & Ανθρώπινου Δυναμικού (ΕΙΕΑΔ). Κατά την περίοδο 2014-2020 η χώρα μας διαθέτει περίπου 330.000.000 ευρώ για αυτή τη στόχευση. Και ερχόμαστε στο τομεακό επιχειρησιακό πρόγραμμα για την περίοδο 2014-2020, που ασχολείται με την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, την εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση. Καλύπτει το σύνολο των περιφερειών της χώρας, από τις αναπτυγμένες περιφέρειες, τις περιφέρειες σε μετάβαση έως τις λιγότερες

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

αναπτυγμένες περιφέρειες. Η στρατηγική αφορά την αντιμετώπιση της ανεργίας, την εστίαση στη δημιουργία βιώσιμης απασχόλησης, τη διαμόρφωση ποιοτικών δυνατοτήτων εκπαίδευσης, τη σύνδεση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και την υποστήριξη της ανάπτυξης συνολικά της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Η στρατηγική θα επιτευχθεί μέσω 9 Αξόνων Προτεραιότητας (ΑΠ): ΑΠ 1 Συστημικές παρεμβάσεις, δηλαδή διαρθρωτικές μεταβολές στον τρόπο με τον οποίο οργανώνεται η πολιτεία και η κοινωνία των πολιτών σε σχέση με την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανεργίας. ΑΠ 2 Βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης και των δεξιοτήτων ανθρώπινου δυναμικού. ΑΠ 3 Διευκόλυνση της πρόσβασης στην απασχόληση των νέων έως 29 ετών. Και βάζει βέβαια και κάποιες περιφέρειες οι οποίες δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από περιφερειακά προγράμματα λόγω περιορισμών. ΑΠ 4 Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας. ΑΠ 5 Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. ΑΠ 6 Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος. Επίσης με ξεχωριστό άξονα η διά βίου μάθηση και ξεχωριστά κάποιες περιφέρειες. ΑΠ 7 Ανάπτυξη της διά βίου μάθησης και βελτίωση της συνάφειας της εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας. ΑΠ 8 Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος και της διά βίου μάθησης – σύνδεση με την αγορά εργασίας (Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας). ΑΠ 9 Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος και της διά βίου μάθησης – σύνδεση με την αγορά εργασίας (Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου).

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Οι άξονες που υποστηρίζουν τους ανέργους και τις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες πληθυσμού εξειδικεύονται μέσα από τους ΑΠ 1, 2, 3, 4 και 5. Τώρα υπάρχει μια παρουσίαση στις διαφάνειες σε σχέση με το τι είναι ο κάθε άξονας. Δε χρειάζεται να πούμε πολλά. Οι συστημικές παρεμβάσεις αναβαθμίζουν τα συστήματα δημόσιας διοίκησης για την ενίσχυση των θεσμών της αγοράς εργασίας, της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης και ενσωμάτωσης. Η βελτίωση των περιοχών απασχόλησης έχει ως στόχο να αντιμετωπίσει συνολικά την ανεργία, αλλά ξέρουμε ότι οποιαδήποτε ενεργητικά μέτρα πολιτικών απασχόλησης αν δεν συνδυαστούν με το ζήτημα της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας θα υπάρξει συνολικά πρόβλημα. Έχουμε και τον τομέα της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμησης της φτώχειας μέσω της προώθησης της κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας. Ειδικός άξονας για την απασχόληση των νέων έως 29 ετών. Όπως γνωρίζουμε υπάρχει μια δυσκολία κατάληψης της πρώτης θέσης εργασίας των νέων που βγαίνουν από το εκπαιδευτικό σύστημα. Οι άξονες 4 και 5 αφορούν τις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Νοτίου Αιγαίου. Και τώρα ερχόμαστε λίγο να θυμίσουμε ότι σε κάθε Περιφέρεια υπάρχει και ένα επιχειρησιακό σχέδιο δράσης για την ένταξη των Ρομά. Νομίζω ότι έγκαιρα είχε γίνει από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης μια προσέγγιση και μία επικαιροποίηση. Σε αυτό το πρόγραμμα υπάρχουν πέντε άξονες προτεραιότητας. ΑΠ 1 Στέγαση και βασικές υποδομές. ΑΠ 2 Εκπαίδευση. ΑΠ 3 Απασχόληση και επαγγελματική κατάρτιση. ΑΠ 4 Υγεία και κοινωνική φροντίδα. ΑΠ 5 Οριζόντια θέματα. Εδώ βλέπουμε κάποια νούμερα σε σχέση με την κατανομή του προϋπολογισμού ανά Δήμο και τομέα παρέμβασης:

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Και περνάμε σε ό,τι αφορά το ΠΕΠ Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης 2014-2020. Πρέπει να πούμε σ’ αυτό το σημείο ότι, υπάρχουν δύο προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση του άξονα για το ανθρώπινο δυναμικό. Να υλοποιηθεί η μελέτη της περιφερειακής

αγορά

εργασίας

και

να

δημιουργηθεί

ένας

μηχανισμός

παρακολούθησης των μεγεθών της περιφερειακής αγοράς εργασίας και παράλληλα να οριστικοποιηθεί το περιφερειακό σχέδιο για την κοινωνική ενσωμάτωση που αφορά στον άξονα της κοινωνικής πολιτικής και ενσωμάτωσης. Η αναπτυξιακή στρατηγική στοχεύει στη: •

Διερεύνηση της οικονομικής δραστηριότητας.

•

Αύξηση της απασχόλησης.

•

Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

•

Βελτίωση της ελκυστικότητας της ΠΑΜΘ ως τόπο κατοικίας και παραγωγής.

Η αναπτυξιακή στρατηγική στον κοινωνικό τομέα στοχεύει στην αύξηση της απασχόλησης και στην καταπολέμηση της φτώχειας, μέσα από την υλοποίηση ολοκληρωμένων τοπικών σχεδίων και πρωτοβουλιών, ενεργητικών πολιτικών για ένταξη στην αγορά εργασίας ειδικών ομάδων που βρίσκονται εκτός εργασίας, εκπαίδευσης, ή/και διά βίου μάθησης και την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας ως μοντέλου οργάνωσης της παραγωγής, της οικονομίας και της συλλογικής ζωής.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Ο Άξονας Προτεραιότητας 4: Ανθρώπινοι Πόροι και Κοινωνική Συνοχή με θεματικό στόχο την προώθηση της διατηρήσιμης και ποιοτικής απασχόλησης και στήριξη της κινητικότητας του εργατικού δυναμικού προϋπολογισμού 4.967.892,00 ευρώ. Δεύτερος θεματικός στόχος η προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας και κάθε διάκρισης με προϋπολογισμό 60.375.255,00 ευρώ. Υπάρχουν διάφοροι ειδικοί στόχοι στο άξονα προτεραιότητας 4 κάτω από τους οποίους θα πραγματοποιηθούν επιμέρους δράσεις. Ειδικοί Στόχοι (ΕΣ): ΕΣ20: Αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων, συμπεριλαμβανομένων και των αυτοαπασχολούμενων σε τομείς παρέμβασης της έξυπνης εξειδίκευσης. ΕΣ21: Υποστήριξη Τοπικών Πρωτοβουλιών Απασχόλησης (Τ.Π.Α.) σε Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις. ΕΣ22: Βελτίωση της πρόσβασης μειονεκτούντων ατόμων και περιθωριοποιημένων ομάδων στην αγορά εργασίας. ΕΣ23: Πρόληψη και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού μειονεκτούντων ατόμων και περιθωριοποιημένων ομάδων. ΕΣ24: Βελτίωση της πρόσβασης ευάλωτων ομάδων πληθυσμού σε υπηρεσίες υγείας – πρόνοιας. ΕΣ25: Ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας και των κοινωνικών επιχειρήσεων. Εδώ να θυμίσουμε βέβαια ότι στη νέα προγραμματική περίοδο έχουμε τη μεθοδολογία Τοπικής Ανάπτυξης με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων, η οποία είναι μια μεθοδολογία που δοκιμάστηκε στο επίπεδο των προγραμμάτων Leader και μπορεί να περάσει και σε άλλες δραστηριότητες. Και θα υπάρξει και μία εκχώρηση μέρους των δραστηριοτήτων του προγράμματος «Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020» και στο περιφερειακό επίπεδο. Εδώ αναφέρομαι στην Περιφερειακή Στρατηγική Κοινωνικής Ένταξης (ΠΕΣΚΕ) και την καταπολέμηση της φτώχειας. Αποτελεί ένα Πλαίσιο Αρχών για το σχεδιασμό και την άσκηση Πολιτικών με στόχο την καταπολέμηση της φτώχειας και την κοινωνική ένταξη των ασθενέστερων ομάδων του πληθυσμού της Περιφέρειας. Θεμελιώδης

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

αρχή της ΠΕΣΚΕ ΑΜΘ, είναι η αξιοποίηση κάθε ευκαιρίας που συνεισφέρει άμεσα ή έμμεσα στην αντιμετώπιση κάθε μορφής κοινωνικού αποκλεισμού. Προβλέπει δράσεις και μέτρα που θα αναπτυχθούν σε περιφερειακό επίπεδο με διάχυση των ωφελειών στην τοπική κοινωνία, προϋποθέτει ροές πληροφόρησης και ενεργειών, ώστε να διαμορφωθεί ένα «σύστημα» που θα συνεισφέρει στην αντιμετώπιση και στην πρόληψη της φτώχειας. Η στρατηγική που θα ακολουθηθεί για την υλοποίηση του οράματος της ΠΑΜΘ, στον κοινωνικό τομέα, εναρμονιζόμενη με τις αρχές της Εθνικής Στρατηγικής, επικεντρώνεται στους εξής τομείς: •

Υποδομές Υγείας – Πρόνοιας

•

Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση

•

Απασχόληση και κοινωνική συνοχή

•

Αναβάθμιση αστικού περιβάλλοντος

•

Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Συνολικά θα έλεγα με όσα είδαμε ότι υπάρχουν δυνατότητες και ευκαιρίες προς αξιοποίηση. Πρέπει να αξιοποιήσουμε συμπληρωματικούς πόρους. Να θυμίσουμε ότι το επιχειρησιακό πρόγραμμα για το ανθρώπινο δυναμικό δεν έχει περισσότερα χρήματα από αυτό που έληξε τώρα. Άρα πρέπει να στηριχθούμε και στα περιφερειακά προγράμματα και στους συμπληρωματικούς πόρους για να μπορέσουμε να έχουμε περισσότερες δράσεις και υποδομές. Και βέβαια να μην ξεχνούμε ότι υπάρχουν και λοιπές χρηματοδοτικές πηγές όπως είναι ο Ευρωπαϊκός Οικονομικός Χώρος, αλλά και ιδιωτικά ιδρύματα π.χ. Ίδρυμα Λάτση, Μποδοσάκη, Νιάρχος, και βέβαια προγράμματα κατευθείαν από την Ε.Ε. όπως είναι το URBACT που μπορεί να προετοιμάσει προγράμματα τα οποία μπορούν να ενταχθούν σε επιχειρησιακά προγράμματα. Συνεπώς συνολικά βλέπουμε ότι, η Περιφερειακή Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη και το Επιχειρησιακό Σχέδιο της Περιφέρειας ΑΜΘ μπορεί να εξυπηρετηθεί από δράσεις εθνικών πολιτικών για την κοινωνική ένταξη που μπορούν να είναι

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

αποκεντρωμένες, από λοιπές πηγές χρηματοδότησης, ιδρύματα, κληροδοτήματα, χορηγίες, κ.τ.λ., από δράσεις και προγράμματα για την κοινωνική ένταξη στην Περιφέρεια, και από δράσεις λοιπών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Αυτό που αναδεικνύεται συνολικά είναι να υπάρξει κατά τη γνώμη μου ένα συντονιστικό κέντρο το οποίο να μπορεί να προσμετρήσει την επίδραση των εισροών σε δράσεις και προϋπολογισμό για τη βελτίωση διαφόρων μεγεθών και δεικτών στην κάθε περιφερειακή ενότητα. Ευχαριστώ πολύ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

3η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ» Πτυχιούχοι στην ανεργία και επαγγελματικός προσανατολισμός Κατερίνα Χατζηδημητρίου, Στέλεχος Ε.Α.Σ., Οικονομολόγος – Τ. Γεωπόνος, ΜSc. Αγροτικής Οικονομίας, Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης

Πριν ξεκινήσω με τη θεματική ενότητα που θα σας αναπτύξω, θέλω να σας μιλήσω ως υπεύθυνη έργου μιας άλλης Αναπτυξιακής Σύμπραξης στο Νομό Δράμας της «ΑΣΚΕΔ». Θέλω λοιπόν να σας αλλάξω την εικόνα όσον αφορά τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Ναι έχουμε δυσκολίες στη δημιουργία

των

ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.,

όμως

ως

θεσμός

υπάρχουν εδώ και 100 χρόνια στο εξωτερικό και έχουμε ότι μας αξίζει. Και αν πραγματικά μας νοιάζει μπορούμε να διεκδικήσουμε. Αυτή τη στιγμή λοιπόν μέσα από την «ΑΣΚΕΔ» στήσαμε μία ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. καθαριότητας με ονομασία οι “Αστραφτερές” και δεν τη στήσαμε απλά για να πετύχουμε το στόχο και να πάρουμε τη χρηματοδότηση ως Αναπτυξιακή Σύμπραξη, τη στήσαμε αφού τους διασφαλίσαμε πρώτα την πρώτη ανάθεση έργου από Δήμο. Και για μένα αυτό είναι η πιο μεγάλη επιτυχία μας. Και εδώ μιλάμε για κατάθεση ψυχής όλων εμάς που συμμετέχουμε στις συμπράξεις όσον αφορά τα ΤΟΠΣΑ. Όντως κατάθεση ψυχής και ευχαριστώ δημόσια, το Μανόλη, χρησιμοποιώ τα μικρά τους ονόματα γιατί είναι φίλοι μου, το Νίκο, τον Ανδρέα, την Ελευθερία, για όλα αυτά τα οποία συμπορευόμαστε εδώ και τόσο καιρό. Η πρώτη λοιπόν ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. καθαριότητας θα λειτουργήσει με δουλειά που θα δώσει ο Δήμος. Η δεύτερη ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. που θα δημιουργήσουμε την εβδομάδα που έρχεται θα έχει να κάνει με ζυμαρικά και γλυκά. Για ένα τρίμηνο μέσα από τον Οδηγό είμαστε αναγκασμένοι να τους στηρίξουμε και να τους υποστηρίξουμε να μπουν στις αγορές αλλά το θέμα είναι τι θέλουν και οι ίδιοι οι άνθρωποι. Όσον αφορά το θέμα που ρώτησε ο κύριος πριν, ναι υπάρχει θέμα με το πώς λειτούργησαν πριν οι Επίτροποι. Οι Επίτροποι θεωρούν αντιδεοντολογικό και ότι θίγει κανόνες του ανταγωνισμού το να μπορούν να δίνουν οι δήμοι δουλειά στις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. και για Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

αυτό αυτή τη στιγμή τις αντιμετωπίζουν όπως αντιμετωπίζουν τον καθένα. Στην πραγματικότητα όμως οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. δεν είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα που σημαίνει ότι έτσι και αλλιώς οι τιμές που δίνουμε ως ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. είναι τόσο χαμηλές που μπορούμε να παίρνουμε άλλα έργα και ευτυχώς αναγνωρίζω την καλή πρόθεση των Δημάρχων. Στους ΟΤΑ υπάρχουν ακόμη υγιείς άνθρωποι. Αυτά για τις ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. Θέλω να προχωρήσω λίγο στην εισήγησή μου που έχει θέμα πτυχιούχοι στην ανεργία. Οι περισσότεροι απόφοιτοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυτή τη στιγμή είναι άνεργοι. Με έρευνα που έγινε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), στις 7 Αυγούστου του 2014, το ποσοστό ανεργίας για την Ελλάδα είναι 27,2%. Ουσιαστικά αν το συγκρίνω με το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρωζώνη που ήταν 11,6% βλέπετε ότι έχουμε μεγάλη διαφορά. Το 2013, την ίδια χρονική περίοδο, η ανεργία στην Ελλάδα ήταν 27,7%. Το ποσοστό παραμένει υπερδιπλάσιο της ανεργίας στην Ευρωζώνη, καθώς χιλιάδες επιχειρήσεις έχουν βάλει λουκέτο εξαιτίας της εξαετούς ύφεσης. Θεωρώ ότι τα νούμερα δεν είναι πραγματικά. Η ανεργία στην Ελλάδα μπορεί να είναι πολύ μικρότερη γιατί υπάρχει η μαύρη εργασία, ανεξάρτητα από το τι κάνουν οι επιθεωρήσεις εργασίας που πάνε στους εργοδότες που χρησιμοποιούν αδήλωτους εργαζόμενους και τους βάζουν πρόστιμο 10.500 και τους παίρνουν το κεφάλι, υπάρχει αδήλωτη εργασία και θεωρώ ότι τα ποσοστά είναι μικρότερα. Πάμε τώρα να δούμε που βασίζονται όλα αυτά. Αυτά που θα σας πω για την ανεργία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση στηρίζονται σε δύο έρευνες που έγιναν. Η πρώτη έγινε σε απόφοιτους-πτυχιούχους σχολών που μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους δήλωσαν σε ποσοστό 90% ότι επέλεξαν λάθος σχολή και ότι αν ξανασυμπλήρωναν τώρα το μηχανογραφικό τους δελτίο δεν θα δήλωναν τη σχολή που μόλις αποφοίτησαν. Και η άλλη έρευνα έγινε σε φοιτητές που μπήκαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αλλά αναγκάστηκαν να διακόψουν τη φοίτησή τους. Δήλωσαν ότι εγκατέλειψαν τις σπουδές τους διότι: α) συνειδητοποίησαν ότι ήταν λάθος η επιλογή της σχολής σύμφωνα με τις πραγματικές τους επιθυμίες (50%),

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

β) δεν ήταν δική τους επιλογή, αλλά των γονιών τους, των δασκάλων, οποιουδήποτε άλλου που μπορούσε να τους κατευθύνει (20%), γ) από αυτή τη σχολή συνειδητοποίησαν ότι δεν θα βρουν δουλειά (15%) και δ) από άλλους παράγοντες (15%). Καταθέτοντας σας την εμπειρία μου 18 χρόνια ως έκτακτο προσωπικό, ως εκπαιδευτικός του ΤΕΙ Καβάλας, σας διαβεβαιώνω ότι υπήρχαν φοβερά μυαλά τα οποία εγκατέλειπαν τις σπουδές τους γιατί δεν μπορούσαν να επιβιώσουν στην Καβάλα γιατί δεν υπήρχαν οι γονείς από πίσω να τους υποστηρίξουν οικονομικά. Αν και το πάλεψαν πολύ, δούλευαν σερβιτόροι και έκαναν απίστευτα πράγματα και μπορεί να ερχόταν να δώσουν εξετάσεις διαβάζοντας μόνο μια φορά έστω για ένα 4 που γινόταν 5. Από εκεί και μετά όμως δεν έβρισκαν δουλειές και αυτό ακόμη και αν λάτρευαν τις σχολές τους και αν ήταν αυτό που πραγματικά ήθελαν να γίνουν, αλλά δεν μπορούσαν να το συνεχίσουν. Ποια λοιπόν είναι τα κλειδιά για να είναι σωστές οι επιλογές των παιδιών, ούτως ώστε αυτό που θα κάνουν να τους οδηγήσει μετά, όχι απλά να το κάνουν γιατί το αγαπάνε, αλλά να μπορούν να επιβιώσουν. Το πρώτο και σημαντικό είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά μας είτε ως εκπαιδευτικοί, είτε ως γονείς, να γνωρίσουν καλά τον εαυτό τους. Ποιες είναι οι δεξιότητες τους, ποιες είναι οι ικανότητες τους, ποια είναι τα ταλέντα τους. Τα παιδιά δεν είναι υποχρεωμένα να εκπληρώσουν ανεκπλήρωτα όνειρα των γονέων και κατά ένα περίεργο τρόπο οι περισσότεροι γονείς στην Ελλάδα θέλουν τα παιδιά τους να γίνουν γιατροί άντε το πολύ και δάσκαλοι. Δεν γίνεται όλοι να γίνουν γιατροί και δάσκαλοι. Οπότε πρέπει να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να καταλάβουν τι θέλουν. Γιατί αν κάνουν αυτό που θέλουν και το αγαπάνε θα γίνουν και πολύ καλοί και σίγουρα θα έχουν δουλειά από τη μια. Από την άλλη γνωριμία με την αγορά εργασίας. Τι θέλεις να γίνεις παιδί μου, αυτό που θέλεις να γίνεις υπάρχει ανταπόκριση, υπάρχει ζήτηση, μπορούμε να βρούμε δουλειά; Να τα συνδέσουμε όλα αυτά, να βοηθήσουμε τα παιδιά να τα συνδέσουν. Υπάρχει επίσης η συμβουλευτική επαγγελματικού προσανατολισμού, που υπάρχου οργανωμένα φροντιστήρια που την κάνουν δωρεάν, ή μέσα από τα σχολεία

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

να οργανωθούν και να προσφέρουν αυτή τη συμβουλευτική επαγγελματικού προσανατολισμού και να δουν τα παιδιά πραγματικά που θα κατευθυνθούν. Θέλω τώρα να πάρουμε έναν-έναν τους κλάδους και να δούμε πόσο τραγική είναι η κατάσταση. Και αρχίζω με τους νηπιαγωγούς (ΠΕ 60). Λοιπόν διορίστηκαν πέρυσι 82 νηπιαγωγοί από ένα σύνολο 8.000. Όπως καταλαβαίνετε η ανεργία τους είναι τεράστια, φτάνει το 90%. Εκτός από τους νηπιαγωγούς οι οποίοι κατευθύνθηκαν στην ειδική αγωγή, η οποία έχει απορρόφηση 100% και το ίδιο ισχύει και για τους δάσκαλους που επίσης είναι πολύ μεγάλη η ανεργία τους, εκτός αν και αυτοί κάνουν κάτι παραπάνω, ένα μεταπτυχιακό και όλα αυτά στοχευμένα και κατευθυνόμενα στην ειδική αγωγή. Οι φιλόλογοι, 20 τμήματα του μηχανογραφικού δελτίου κατευθύνουν σε φιλολογικές σχολές. Η ανεργία σε αυτόν τον κλάδο είναι πάρα πολύ μεγάλη. Έχουμε 16.000 φιλολόγους που περιμένουν διορισμό, ενώ το 2013 μπήκαν στα φιλολογικά τμήματα 5.000 νέοι φοιτητές που όλοι αυτοί θέλουν να πάνε να διδάξουν, πράγμα που όπως καταλαβαίνετε είναι αδύνατο, οπότε τελειώνουν, κοπιάζουν αλλά δυστυχώς δεν έχουν αποτέλεσμα. Οι μαθηματικοί, 3.500 μαθηματικοί περιμένουν διορισμό, έχουν όμως την μικρότερη ανεργία. Γιατί σε δημοτικά, γυμνάσια, λύκεια υπάρχουν μαθηματικά. Επειδή από τη φύση τους υπάρχει δυσκολία στα μαθηματικά, μπορούν, άτυπα μεν, να υποστηρίξουν με ιδιαίτερα και με όλα τα υπόλοιπα τα παιδιά. Άρα σε σχέσεις με τις άλλες ειδικότητες βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση. Το τμήμα Στατιστικής και Αναλογιστικών Χρηματοοικονομικών Μαθηματικών της Σάμου εντάσσεται στους ΠΕ 03 μαθηματικούς. Και πάμε στους φυσικούς. Όσοι φυσικοί σκέφτονται ότι μπορούν να ασχοληθούν ως εκπαιδευτικοί στα σχολεία το έχουν χάσει. Έχουν λίγο καλύτερες πιθανότητες αυτοί οι οποίοι θέλουν αν ασχοληθούν με το περιβάλλον και ακόμη καλύτερες όσοι επιδιώκουν να προσληφθούν λόγω της ειδικότητας τους σε νοσοκομείο ως ραδιολόγοι - ακτινοφυσικοί, και βέβαια αυτό δίνει ένα κίνητρο. Πάμε στους χημικούς, που η εικόνα είναι παρόμοια με τους φυσικούς, έχουν ένα μικρό προβάδισμα στην απορρόφηση περίπου 5% λόγω της βιομηχανίας (τρόφιμα, ποτά, φάρμακα, χρώματα, κ.α.) αλλά και των νοσοκομείων (μικροβιολογικά

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

εργαστήρια), φυσικά με τα κατάλληλα μεταπτυχιακά. Και σήμερα παιδιά που δεν έχουν μεταπτυχιακό ή διδακτορικό θεωρούνται ότι έχουν πολύ λίγα όπλα στη φαρέτρα τους για να βγουν στην αγορά εργασίας, όπως λέγαμε πριν ότι αυτός που δεν ξέρει από υπολογιστές είναι αναλφάβητος. Συνεχίζουμε με τους βιολόγους και τις ξένες γλώσσες. Οι βιολόγοι ως κλάδος γνώρισαν μεγάλη άνοδο τα τελευταία 15 χρόνια, ωστόσο η ανεργία τους βρίσκεται στο 40%. Στις ξένες γλώσσες έχουμε πολύ μεγάλη ανεργία, φτάνει το 50%, εκτός από αυτούς που είναι Αγγλικής Φιλολογίας που έχουν ανεργία μόλις στο 17%. Όμως εκεί τι γίνεται, αυτοί έχουν να ανταγωνιστούν όσους δεν έχουν τελειώσει ένα πανεπιστήμιο αλλά έχουν στα χέρια τους ένα Proficiency. Που μπορούν να μην πάνε στα σχολεία γιατί δεν έχουν δικαίωμα να διδάξουν αλλά μπορούν να διδάξουν στα φροντιστήρια, να κάνουν ιδιαίτερα και όλα τα υπόλοιπα. Και πάμε στις πολυτεχνικές σχολές όπου εκεί τα παιδιά βρίσκονται σε πιο δύσκολη κατάσταση, είναι περισσότερα τα χρόνια. Έχουμε ηλεκτρολόγους μηχανικούς και μηχανικούς Η/Υ και μηχανολόγους μηχανικούς όπου και οι δύο ειδικότητες εγγράφονται στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) με τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα. Οι ηλεκτρολόγοι όμως έχουν από τη φύση τους πλεονεκτήματα λόγω των

δίπλων

επαγγελματικών

δικαιωμάτων

(Ηλεκτρολόγων

μηχανικών

και

πληροφορικών). Η ανεργία των ηλεκτρολόγων βρίσκεται στο 15% ενώ των μηχανολόγων στο 20%. Αρχιτέκτονες και πολιτικοί μηχανικοί. Μπήκαμε στην κρίση, δεν χτίζεται τίποτα, η ανεργία τους είναι πάρα πολύ υψηλή, αγγίζει το 50% διότι εξαρτώνται άμεσα από την οικοδομή, αλλά πολλοί λένε ότι είναι ακόμη υψηλότερη. Πάμε τώρα στις Νομικές σχολές. Η ανεργία στον κλάδο των δικηγόρων ξεπερνά το 40% αφού «παράγουμε» ετησίως υπερβολικά μεγάλο αριθμό δικηγόρων σε σχέση με τον πληθυσμό μας. Η Ελλάδα είναι η 2η χώρα στην Ευρώπη μετά το Λουξεμβούργο σε αριθμό δικηγόρων σε σχέση με τον πληθυσμό της. Οι δικηγόροι όμως μπορούν να ασχοληθούν και με άλλα πράγματα. Μπορούν να απασχοληθούν ως δικαστικοί ή εισαγγελείς δίνοντας εξετάσεις, μπορούν να γίνουν συμβολαιογράφοι, όπου είναι κλειστό επάγγελμα και

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

διενεργείται διαγωνισμός όταν κενωθούν ορισμένες θέσεις. Χρειάζεται να κάνουν κάτι παραπάνω για να μπορούν να επιβιώσουν. Στους δε οικονομολόγους η κατάσταση είναι περίεργη γιατί, σήμερα οικονομολόγος μπορεί να λέγεται ένας άνθρωπος που έχει τελειώσει για παράδειγμα Βιομηχανικής Διοίκησης στον Πειραιά, Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών στο ΠΑΜΑΚ, Εφαρμοσμένης Πληροφορικής στο ΠΑΜΑΚ, Μηχανικών Οικονομίας και Διοίκησης της Χίου, Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Όλοι αυτοί μπορούν να ενταχθούν κάτω από την ομπρέλα των οικονομολόγων. Η ανεργία ανέρχεται στο 30% αφού είναι αρκετές οι σχολές του μηχανογραφικού των οποίων οι απόφοιτοι κατοχυρώνουν επαγγελματικά δικαιώματα οικονομολόγου, παρά το ότι δεν το προδίδει ο τίτλος τους. Ο στρατός και η αστυνομία έχουν 0% ανεργία και για αυτό βλέπετε ότι μεγάλο ποσοστό των παιδιών μας επιλέγει το στρατό και την αστυνομία. Γιατί ο μισθός του ανθυπολοχαγού είναι 875 ευρώ ενώ ο μισθός του αστυφύλακα είναι 718 ευρώ, σε αυτούς τους καιρούς που άνθρωποι θέλουν να δουλέψουν και για 200 και για 300 ευρώ και αποδέχονται ουσιαστικά να γίνεται καταπάτηση των δικαιωμάτων τους και αυτό μόνο για να επιβιώσουν. Τι πουλάει στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει μια κινέζικη παροιμία που λέει «αν στον κήπο μου έχω λεμόνια στύβω λεμόνια και πίνω πορτοκαλάδα». Εκεί θα έπρεπε να επικεντρωθούμε και ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί. Που σημαίνει τι, έχω Εμπορικό Ναυτικό πρώτο στον κόσμο. Υπάρχουν τόσες ειδικότητες που θα μπορούσαν να μπουν στο Εμπορικό Ναυτικό. Οι δικηγόροι για παράδειγμα θα μπορούσαν να κάνουν μια εξειδίκευση στο ναυτικό δίκαιο ή γιατρός με τέτοια κατεύθυνση, οικονομολόγοι με τέτοια κατεύθυνση, γύρω από αυτό μπορούν να μαζευτούν ένα σωρό ειδικότητες. Είμαστε πρώτη χώρα όσον αφορά τις τουριστικές παροχές στον κόσμο. Παρόλα αυτά το βλέπουμε αλλιώς. Γύρω από τον τουρισμό υπάρχουν ένα σωρό επαγγέλματα που θα

μπορούσαν

να

αναπτυχθούν.

Ξεναγός,

ταξιδιωτικός

πράκτορας,

ξενοδοχοϋπάλληλος, ενοικίαση δωματίων, ενοικίαση αυτοκινήτων, σερβιτόρος, εστιάτορας,

αεροσυνοδός,

μάγειρας,

παραγωγός

τουριστικών

χαρτών,

ξενοδοχειακές εφαρμογές Η/Υ, τουριστικό μάρκετινγκ κ.α. που δεν βγαίνουν όλοι

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

από σχολές της τριτοβάθμιας αλλά και από δευτεροβάθμια και μεταδευτεροβάθμια. Σχετικά με τον τουρισμό, η Παγκόσμια Τουριστική Κίνηση ανακοίνωσε ότι όλοι οι τουριστικοί δείκτες κατέγραψαν το 2014 διψήφιο ποσοστό αύξησης σε σχέση με το 2013 και παρόμοια αύξηση σε σχέση με το 2012. Υπάρχει όμως και ο πρωτογενής τομέας. Και επειδή είμαι στην Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών και επειδή είμαι παιδί αγροτικής οικογένειας και γεωπόνος είναι μεν πολύπλοκο, θέλει κόπο αλλά υπάρχει ορίζοντας. Αρκεί οι άνθρωποι και τα παιδιά να το πάρουν στα σοβαρά. Και βλέπετε με όλα αυτά που γίνονται τώρα πόσοι γυρίζουν πίσω που έχουν σπουδάσει και αν έχουν έστω και λίγα στρέμματα γης κάθονται να δουν πως θα πορευτούν. Ο πρωτογενής τομέας ήταν, είναι και θα είναι πυλώνας ανάπτυξης. Εμείς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τι θέλουμε και που πρέπει να κατευθυνθούμε. Πολλοί συμπατριώτες μας έχουν ένα πολύ καλό εισόδημα καλλιεργώντας μύρτιλλο (blueberry), βασιλικό, ιπποφαές, αλόη, αρώνια, κ.α. Τέλος, έχουμε τα περισσότερα ιχθυοτροφεία σε όλη την Ευρώπη. Πανευρωπαϊκά το 90% από την τσιπούρα και το λαβράκι τα παράγει η χώρα μας. Κλείνοντας, ως γονείς αλλά και ως εκπαιδευτικοί έχουμε μεγάλοι ευθύνη για την επιτυχημένη επιλογή των σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που κάνουν τα παιδιά μας. Σας ευχαριστώ πολύ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Διά Βίου Μάθηση και πολιτικές απασχόλησης: προκλήσεις και προοπτικές Ερμόλαος Ψαριανός, Υπ. Δρ. Φιλοσοφίας, Υπεύθυνος Εκπαίδευσης, Ανάπτυξης και Διασφάλισης Ποιότητας στο Κέντρο Διά Βίου Μάθηση του Δήμου Δράμας

Οι έννοιες «μάθηση», «παιδεία», «εκπαίδευση», «κατάρτιση»,

«διά

βίου

μάθηση»,

«διά

βίου

εκπαίδευση», «διά βίου κατάρτιση», «εκπαίδευση ενηλίκων» κ.λπ. έχουν δυναμικό περιεχόμενο. Τα όριά τους δεν είναι σαφώς και τελικώς καθορισμένα. Η προσπάθεια

διατύπωσης

αυστηρών

και

τελικών

ορισμών είναι ατελέσφορη. Η έννοια της διά βίου μάθησης (δβμ) –lifelong learning (lll)– σε φιλοσοφικό – επιστημονικό επίπεδο είναι ευρύτατη. Οι ρίζες της εντοπίζονται στο «γηράσκω αεί διδασκόμενος» (Σωκράτης, 470-399 π.Χ.). Σε επίπεδο εφαρμοσμένης πολιτικής, οριοθετείται συμπληρωματικά προς το τυπικό σύστημα εκπαίδευσης, έχει αυταξία και σημαντικές οικονομικές, κοινωνικές, πολιτισμικές και πολιτικές διαστάσεις. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε επιτάχυνση της παραγωγής και διάχυσης πληροφοριών, γνώσεων και τεχνολογιών παγκοσμίως. Διαμορφώνεται το «πλανητικό χωριό», η «παγκόσμια οικονομία» με πολλές ρευστές πτυχές. H επιστημονική θεωρία και οι εμπειρικές αναλύσεις βεβαιώνουν ότι η συνεχής απόκτηση από όλους τους πολίτες γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων αποτελεί προϋπόθεση για τη μεγιστοποίηση των θετικών και την ελαχιστοποίηση των αρνητικών πτυχών της προσωπικότητάς τους. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), ως ενιαία οντότητα, έχει αναγνωρίσει τη δβμ ως δυνητικό παράγοντα προώθησης της ανάπτυξης, της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής. Σχεδιάζει πολιτικές, συντονίζει την εφαρμογή προγραμμάτων και χρηματοδοτεί την προώθησή της. Στην Ελλάδα, με χρονική υστέρηση είναι αλήθεια, γίνεται ευρύτερα αποδεκτή η επιτακτική ανάγκη δημιουργικής και διαρκούς προσαρμογής στο δυναμικό και αβέβαιο παγκόσμιο περιβάλλον της γνώσης. Το βασικό «εργαλείο» για τη διαρκή εναρμόνιση είναι η εκπαίδευση και η δβμ. Είναι αλήθεια ότι παρά τα βήματα προόδου

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια σε αυτά τα πεδία εξακολουθούμε να υστερούμε. Είναι επιτακτική ανάγκη, εκτός πολλών άλλων, να καλύψουμε τις υστερήσεις και η κοινωνία μας να μετεξελιχθεί ταχύτατα και ουσιαστικά σε «κοινωνία μάθησης». Για να στεφθεί αυτό το εγχείρημα από επιτυχία απαιτείται στάση ευθύνης από όλους τους εμπλεκόμενους. Στόχος της παρούσας εισήγησης είναι η σύνδεση της διά βίου μάθησης με τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης. Η παρουσίαση φιλοδοξεί να αναδείξει τις κυριότερες παραμέτρους της δβμ στη σύγχρονη Ελλάδα, αποτιμώντας τα μέτρα των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης. Η δβμ, υπό την ευρύτατη δυνατή έννοια, είναι μια μακροχρόνια διαδικασία που ξεκινάει από τη γέννηση του ανθρώπου και συνεχίζει σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Υπό την οπτική της επιστήμης και της εφαρμοσμένης πολιτικής είναι όλες οι μορφές μαθησιακών δραστηριοτήτων στη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, που αποσκοπούν στην απόκτηση ή στην ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, οι οποίες συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, στην επαγγελματική ένταξη και εξέλιξη του ατόμου, στην κοινωνική συνοχή, στην ανάπτυξη της ικανότητας ενεργού συμμετοχής στα κοινά και στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Περιλαμβάνει όλα τα είδη, τους τύπους και τα επίπεδα της τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης, καθώς και της άτυπης μάθησης. Η «τυπική εκπαίδευση» παρέχεται στο πλαίσιο του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, οδηγεί στην απόκτηση πιστοποιητικών αναγνωρισμένων από τις δημόσιες αρχές και αποτελεί μέρος της διαβαθμισμένης εκπαιδευτικής κλίμακας. Η «μη τυπική εκπαίδευση» παρέχεται σε οργανωμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο, εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, και μπορεί να οδηγήσει στην απόκτηση πιστοποιητικών αναγνωρισμένων σε εθνικό επίπεδο. «Άτυπη μάθηση» είναι οι μαθησιακές δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα εκτός οργανωμένου εκπαιδευτικού πλαισίου, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, στο πλαίσιο του ελεύθερου χρόνου, των επαγγελματικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων, οι κάθε είδους δραστηριότητες αυτομόρφωσης, καθώς και οι γνώσεις, δεξιότητες, ικανότητες που αποκτά το άτομο από την επαγγελματική εμπειρία.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Η δβμ χαρακτηρίζεται από ευκαμψία στο χώρο, στο χρόνο, στο περιεχόμενο και στις μεθόδους διδασκαλίας. Η οικονομική επιστήμη υποστηρίζει ότι η εκπαίδευση και η δβμ αποτελούν τους κύριους θεσμικούς μηχανισμούς παραγωγής, συσσώρευσης και διάχυσης ανθρώπινου κεφαλαίου. Αποτελούν δυνητικό συντελεστή προώθησης της μεγέθυνσης – ανάπτυξης της οικονομίας, της απασχόλησης, της διανομής του εισοδήματος και της κοινωνικής συνοχής. Είναι κατανάλωση, αλλά κυρίως επένδυση. Απορροφούν σημαντικούς από τους, σε κάθε περίπτωση ανεπαρκείς, πόρους των υποκειμένων της οικονομίας (κράτος, άτομα – νοικοκυριά, επιχειρήσεις) και διεκδικούν όλο και περισσότερους. Προσφέρουν οφέλη. Οφέλη αγοραία, μη αγοραία, εξωτερικότητες και διαχυτικά αποτελέσματα. Ασκούν, κατά κανόνα, θετικές επιδράσεις στα άτομα/νοικοκυριά/οικογένειες, στις επιχειρήσεις, στην οικονομία, στην κοινωνία, στο κράτος, στην πολιτική. Στην Ελλάδα διαχρονικά το απόθεμα του ανθρώπινου κεφαλαίου υπολείπεται του μέσου των χωρών της ευρωζώνης και της Ε.Ε.. Οι δημόσιες δαπάνες για την εκπαίδευση είναι χαμηλές σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, ενώ η αποδοτικότητά τους την κατατάσσει στο λιγότερο αποτελεσματικό τεταρτημόριο. Η συμβολή της εκπαίδευσης στη μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας είναι χαμηλή. Οι αποδοτικότητες των κοινωνικών και ιδιωτικών επενδύσεων στην εκπαίδευση είναι ικανοποιητικές συγκριτικά με τις αποδοτικότητες εναλλακτικών επενδύσεων. Συγκριτικά με τις άλλες χώρες της Ε.Ε., οι εκτιμήσεις δεν είναι συμπίπτουσες. Η εξωτερική αποτελεσματικότητα της κατάρτισης κυμαίνεται από περιορισμένη έως ανύπαρκτη. Η Ε.Ε., εδώ και χρόνια, έχει αναγνωρίσει και εν μέρει υποβοηθήσει τις ραγδαίες εξελίξεις στις επιστήμες και στις τεχνολογίες. Έχει ανιχνεύσει τη δυναμική των παγκόσμιων προκλήσεων. Επιχειρεί να σχεδιάσει την πορεία της στο μέλλον και να παρέμβει. Δίνει έμφαση στην ανάπτυξη του τριγώνου «εκπαίδευση, καινοτομία, έρευνα» και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Έχει θέσει στο επίκεντρο την ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου. Η στρατηγική της εμπεριέχει τη δβμ ως βασικό στοιχείο, την οποία και χρηματοδοτεί. Ενδεικτικά αναφέρονται μία σειρά από αποφάσεις και ψηφίσματα των κορυφαίων οργάνων της:

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

α. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Λισαβόνα (2000): στρατηγικός στόχος να καταστεί η Ευρώπη μέχρι το 2010 «η πλέον ανταγωνιστική και δυναμική οικονομία της γνώσης ανά την υφήλιο, ικανή για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, με περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας και με μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή». β. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, Βαρκελώνη (2002): στόχος να γίνει το εκπαιδευτικό και επιμορφωτικό σύστημα της Ευρώπης ποιοτικό σημείο αναφοράς παγκοσμίως έως το 2010. Ζήτησε δράση για τη βελτίωση βασικών δεξιοτήτων. Οι κοινοί προβληματισμοί για τους στόχους και τις προτεραιότητες των εκπαιδευτικών συστημάτων οδήγησαν στη δημιουργία νέας γενιάς κοινοτικών προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. γ. Ευρωπαϊκό Συμβούλιο & Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (2006): αποφάσισαν θέσπιση προγράμματος δράσης στον τομέα της δβμ. Στην ίδια απόφαση η δβμ ορίζεται ως «κάθε είδους γενική εκπαίδευση, επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, ανεπίσημη εκπαίδευση και άτυπη μάθηση καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου, που έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων με μια προοπτική προσωπική, του πολίτη, κοινωνική ή/και εργασιακή. Περιλαμβάνει την παροχή προσανατολισμού και συμβουλών». Στην Ελλάδα ο όρος της δβμ απουσίαζε εντελώς από το δημόσιο λόγο μέχρι σχεδόν τα τέλη του 20ού αιώνα. Η πρώτη σαφής σύγχρονη οριοθέτηση του πεδίου έγινε με το ν. 3369/2005. Στο πεδίο εντάχθηκαν η διά βίου εκπαίδευση (λαϊκή επιμόρφωση, εκπαίδευση ενηλίκων) και η διά βίου κατάρτιση (αρχική κατάρτιση, συνεχιζόμενη κατάρτιση). Θεσμοθετήθηκε η εθνική επιτροπή διά βίου μάθησης (συμπληρώθηκε με το ν. 3699/2008). Με το ν. 3879/2010 εντάχθηκαν στο πεδίο με σαφήνεια η διά βίου συμβουλευτική και ο επαγγελματικός προσανατολισμός. Διά βίου εκπαίδευση Σε εθνικό επίπεδο η ευθύνη της διά βίου εκπαίδευσης έχει ανατεθεί στους φορείς: α. Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης (Υπουργείο Παιδείας), β. Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και τα Ινστιτούτα Διά Βίου Εκπαίδευσης (ΙΔΒΕ) των ΑΕΙ (Υπουργείο Παιδείας) γ. το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (Υπουργείο Εσωτερικών).

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Λαϊκή επιμόρφωση – εκπαίδευση ενηλίκων Οι θεσμικές ρίζες της δβμ εντοπίζονται στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα σε νομοθετικές ρυθμίσεις για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και εν συνεχεία για τη λαϊκή επιμόρφωση. Με το ν. 1320/1983 ιδρύεται ως αρμόδιος κεντρικός φορέας η Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης (Γ.Γ.Λ.Ε.), η οποία με το ν. 2909/2001 μετονομάζεται σε Γενική Γραμματεία Εκπαίδευσης Ενηλίκων (Γ.Γ.Ε.Ε.) και με το ν. 3699/2008 σε Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης (Γ.Γ.Δ.Β.Μ.). Την περίοδο 2005-2008 παρήχθη σημαντικό θεσμικό έργο. Ο πρόσφατος ν. 3879/2010 αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Ενσωματώνει σε επίπεδο νόμου τις κανονιστικές ρυθμίσεις της προηγούμενης περιόδου. Μεταφέρει την ευθύνη της συνεχιζόμενης κατάρτισης στο Υπουργείο Παιδείας. Ενισχύει το θεσμό της πιστοποίησης. Αποκεντρώνει την ευθύνη των δομών παροχής των σχετικών υπηρεσιών στις περιφέρειες και στους δήμους. Έχει όμως και σημαντικά ελλείμματα. Ενδεικτικά: Αφήνει πολλά θέματα για υπουργικές αποφάσεις. Η αποκέντρωση δεν συνοδεύεται από ασφαλιστικές δικλίδες (το προηγούμενο εγχείρημα της αποκέντρωσης της λαϊκής επιμόρφωσης σε επίπεδο νομαρχιών δεν πέτυχε). Δεν προβλέπει σύστημα χρηματοδότησης, πέραν των κοινοτικών πόρων. Η εφαρμογή προγραμμάτων ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης στην Ελλάδα, εμφανίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 με την προτροπή και τη χρηματοδότηση

του

Ευρωπαϊκού

Κοινωνικού

Ταμείου.

Αυτές

οι

πολιτικές

αναφέρονται στα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης των ανέργων και των εργαζομένων, σε προγράμματα επιδότησης των εργοδοτών για την απασχόληση ανέργων και στην επιδότηση των ανέργων για να δημιουργήσουν την δική τους ατομική επιχείρηση. Απώτερος σκοπός αυτών των παρεμβάσεων ήταν και παραμένει ο περιορισμός των πολιτικών κοινωνικής προστασίας των ανέργων (επιδόματα ανεργίας) οι οποίες αναφέρονται πλέον ως παθητικές πολιτικές και η υποκατάστασή τους από τα αποκαλούμενα μέτρα ενεργητικών παρεμβάσεων. Από τα πρώτα βήματα εφαρμογής αυτών των μέτρων στην Ελλάδα εμφανίστηκαν και οι παρενέργειες που ήδη αναφέρονταν στη διεθνή βιβλιογραφία και εστιάζονται κυρίως στα φαινόμενα του εκτοπισμού ή της υποκατάστασης των μη επιδοτούμενων

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ανέργων ή εργαζομένων. Επίσης εμφανίστηκαν διαστρεβλώσεις που συνδέονται με τον ελλιπή χαρακτήρα της κοινωνικής προστασίας στην Ελλάδα, όπως είναι η αντικατάσταση των επιδομάτων ανεργίας με τα επιδόματα που συνοδεύουν τις ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης, η αποσπασματική εφαρμογή των παρεμβάσεων και η μη έμπρακτη συμβολή τους στη μείωση της ανεργίας. Ως απάντηση σ’ αυτά τα προβλήματα, από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, προτάθηκε η προσέγγιση των Ολοκληρωμένων

Παρεμβάσεων.

εφαρμογή

ειδικών

προγραμμάτων

ολοκληρωμένης παρέμβασης για ανέργους σε επιλεγμένες περιοχές στις οποίες παρατηρούνται έντονες και μόνιμες δυσλειτουργίες της αγοράς εργασίας, καθώς και σε επιχειρήσεις που εμφανίζουν αδυναμία λειτουργίας και κατά συνέπεια αδυναμία διατήρησης της απασχόλησης, αποτέλεσαν μία μετεξέλιξη των Τοπικών Συμφώνων Απασχόλησης (ΤΣΑ) και με την εφαρμογή τους επιδιώχθηκε η πολυδιάστατη προσέγγιση του προβλήματος της ανεργίας ως τοπικό κυρίως πρόβλημα. Ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα που απασχολούν τις ανεπτυγμένες κοινωνίες στις μέρες μας, είναι η ανεργία καθώς από το 1975 και μέχρι σήμερα τα ποσοστά των ανέργων εμφανίζονται ιδιαίτερα υψηλά. Επίσης, η διάρκεια της ανεργίας είναι μεγάλη για σημαντικό μέρος των ανέργων, γεγονός που αποκαθηλώνει την αντίληψη για την πλήρη απασχόληση που επικρατούσε κατά την περίοδο μεσουράνησης του κοινωνικού κράτους. Από το 1950 κι έπειτα, η επίτευξη της πλήρους απασχόλησης χάρη στις πολιτικές της ενεργούς ζήτησης με την εφαρμογή

μέτρων

δημοσιονομικής

πολιτικής

είχε

ως

αποτέλεσμα

τον

προσανατολισμό των δημοσίων υπηρεσιών απασχόλησης (που άρχισαν να δημιουργούνται ήδη από τις αρχές του 20ου αιώνα σε ορισμένες χώρες), προς την καταπολέμηση της ανεργίας κυρίως μέσω της οργάνωσης της επαγγελματικής και γεωγραφικής κινητικότητας των εργαζομένων. Με τη συστηματική δημιουργία των υπηρεσιών απασχόλησης και την ανάδειξη της απασχόλησης ως ιδιαίτερο αντικείμενο της κρατικής πολιτικής αναπτύχθηκε η συζήτηση για τις πολιτικές απασχόλησης και τον κοινωνικό και οικονομικό τους ρόλο. Πρόκειται για διάλογο που διεξάγεται σε πολιτικό αλλά και σε επιστημονικό πλαίσιο, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα γόνιμος και συνδέεται, τόσο με τις αντιλήψεις για την οικονομία όσο και με αυτές για τη

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

διαχείριση των κοινωνικών και πολιτικών ζητημάτων που απασχολούν τις σύγχρονες κοινωνίες. Σε γενικές γραμμές η συζήτηση για το ρόλο και τις λειτουργίες των πολιτικών απασχόλησης, ανεξάρτητα αν διεξάγεται στο πολιτικό ή το επιστημονικό πλαίσιο, περιστρέφεται γύρω από τους παρακάτω άξονες: α) Οι πολιτικές απασχόλησης αποτελούν παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της τεχνολογικής ανεργίας, β) οι πολιτικές απασχόλησης αποτελούν παρεμβάσεις για τη διαχείριση των επιπτώσεων στην απασχόληση που προκαλούνται από τις οικονομικές αναδιαρθρώσεις και γ) οι πολιτικές απασχόλησης αποτελούν παρεμβάσεις αντιμετώπισης των δυσλειτουργιών που προκαλούνται στην πορεία εξέλιξης του οικονομικού κύκλου της οικονομίας αναφορικά με την αποτελεσματική αξιοποίηση του συντελεστή εργασία. Η πρώτη αντίληψη που αναφέρεται στην τεχνολογική ανεργία στηρίζεται στην υπόθεση ότι η τεχνολογία καθώς εξελίσσεται και εντάσσεται στην παραγωγική διαδικασία εκτοπίζει όλο και περισσότερο τη ζωντανή εργασία με αποτέλεσμα να δημιουργείται «περιττή» εργασία η οποία και θα πρέπει να διοχετευθεί σε άλλες δραστηριότητες. Στην ακραία της εκδοχή αυτή η αντίληψη διατυπώθηκε κατά τη δεκαετία του 1990 από τον Jeremy Rifkin, ο οποίος στο βιβλίο του με τίτλο «Το Τέλος της Εργασίας» υποστήριξε ότι, στην εποχή μας οι ρυθμοί εκτόπισης της ζωντανής εργασίας (εργαζόμενοι) από τη νεκρή εργασία (κεφαλαιουχικός εξοπλισμός) είναι τέτοιοι που είναι αδύνατο πλέον να καλυφθούν οι απαιτήσεις απασχόλησης από τις νέες δραστηριότητες που δημιουργεί η οικονομική και η κοινωνική οργάνωση των κοινωνιών μας. Ως εκ τούτου κατέληξε ότι οδηγούμαστε με γρήγορους ρυθμούς στο τέλος της εργασίας όπως τη γνωρίσαμε μέχρι σήμερα. Ανεξάρτητα από τις διαμάχες που πυροδότησε η δημοσίευση των θέσεων του Rifkin, οι απόψεις που περιστρέφονται γύρω από την επίδραση της τεχνολογίας στην απασχόληση συγκλίνουν προς την άποψη ότι η επιστημονική-τεχνολογική επανάσταση που συντελείται στην εποχή μας, η ραγδαία άνοδος του ρόλου και της σημασίας της πληροφορίας και η παγκοσμιοποίηση σε συνδυασμό με τις δημογραφικές μεταβολές, άλλαξαν σε σημαντικό βαθμό τη δομή των οικονομιών, των μοντέλων παραγωγής και

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

τη σύνθεση της απασχόλησης. Ως αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών υποστηρίζεται ότι απαιτείται η διαρκής αναπροσαρμογή των εργαζομένων στα δεδομένα που διαμορφώνουν οι τεχνολογικές καινοτομίες. Προκειμένου να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες των νέων τεχνολογιών και να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές οι επιχειρήσεις, υποστηρίζεται η εφαρμογή χαλαρών ιεραρχικών σχημάτων και η υιοθέτηση μεθόδων εργασίας σε ομάδες, όπου απαιτούνται επιπρόσθετες ικανότητες και δεξιότητες από τους εργαζόμενους. Σ’ αυτή τη βάση τονίζονται ως αδιαμφισβήτητες και μόνιμες καταστάσεις στο πλαίσιο των οποίων διαμορφώνονται τα χαρακτηριστικά της απασχόλησης οι εξής παραδοχές ως προς τα βασικά χαρακτηριστικά της οργάνωσης των οικονομιών: • Αβεβαιότητα ως προς τις οικονομικές εξελίξεις και την απασχόληση. • Ανάγκη διαρκούς αναδιάρθρωσης και εξέλιξης της παραγωγής, των υπηρεσιών και των προϊόντων στο πλαίσιο μιας παγκόσμιας αγοράς. • Απαίτηση για διαρκή κινητικότητα και αναπροσαρμογή του ανθρώπινου δυναμικού στις συνεχώς μεταβαλλόμενες καταστάσεις. Οι παραπάνω παραδοχές αποτυπώνουν το πλαίσιο ενός νέου περιεχομένου της έννοιας της ανταγωνιστικότητας, στο οποίο ο ρόλος και η βαρύτητα της ευελιξίας στη χρήση της εργασίας αυξάνει. Παράλληλα ενισχύεται η αξία της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης με την υποστήριξη των πολιτικών για την ενεργοποίηση των ανέργων και τη διά βίου μάθηση στο πλαίσιο των στρατηγικών της ευέλικτης παραγωγής. Ο δεύτερος άξονας προσδιορισμού των αντιλήψεων για τις πολιτικές απασχόλησης, όπως ήδη αναφέρθηκε συνδέεται με τις αναδιαρθρώσεις. Παρόλο που οι αναδιαρθρώσεις σχετίζονται άμεσα με τις τεχνολογικές αλλαγές, εφόσον η υιοθέτηση των τελευταίων συνεπάγεται μεταβολές στην οργάνωση της παραγωγής και τις διαδικασίες εκτέλεσης των εργασιακών δραστηριοτήτων από τα άτομα, δεν ταυτίζονται με αυτές. Ούτε η μεταξύ τους σχέση είναι σχέση αιτιότητας. Πολλές φορές παρατηρούνται αναδιαρθρώσεις στα οργανωτικά μοντέλα των επιχειρήσεων χωρίς να έχουν μεσολαβήσει κάποιες τεχνολογικές μεταβολές όπως είναι οι υπεργολαβίες

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ή η αλλαγή και σε ορισμένες περιπτώσεις, η εναλλαγή μεταξύ της πλήρους και της μερικής απασχόλησης, ή ακόμα η μεταβολή στα καθήκοντα της εργασίας επειδή άλλαξε η διάταξη των καθηκόντων στη γραμμή παραγωγής. Σε άλλες πάλι περιπτώσεις, οι αναδιαρθρώσεις συνδέονται με τις μεταβολές στο ευρύτερο περιβάλλον των επιχειρήσεων όπως είναι οι όροι ανταγωνισμού με την άρση ή την ενίσχυση των περιορισμών στις εισαγωγές ή τις εξαγωγές ομοειδών προϊόντων, οι προδιαγραφές ασφάλειας, ποιότητας και προστασίας του περιβάλλοντος, η φορολογική πολιτική και άλλα ρυθμιστικά μέτρα που ενδέχεται να οδηγήσουν σε μεταβολή της οργανωτικής δομής των επιχειρήσεων και των εργασιακών δραστηριοτήτων. Ακόμα, στην κατεύθυνση των αναδιαρθρώσεων ενδέχεται να επιδράσουν παράγοντες όπως είναι η μεταβολές στη δημογραφική σύνθεση του πληθυσμού καθώς αυτές επιδρούν στην προσφορά και τη ζήτηση συγκεκριμένων προϊόντων και υπηρεσιών (π.χ. η έξοδος της γυναίκας από το σπίτι στην αγορά εργασίας οδήγησε στην ανάπτυξη των υπηρεσιών φροντίδας των παιδιών και των ηλικιωμένων, η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας του πληθυσμού οδηγεί στην αύξηση των υπηρεσιών υγείας κ.λπ.), αλλά και οι θεσμικές μεταβολές αναφορικά με τις κρατικές παρεμβάσεις στην οικονομία (π.χ. ιδιωτικοποιήσεις). Οι αναδιαρθρώσεις που έχουν γίνει στην Ευρώπη, κατά τις τελευταίες δεκαετίες, διακρίνονται, κυρίως, σε δύο φάσεις: Η πρώτη φάση των αναδιαρθρώσεων συνδέθηκε με το κύμα αποβιομηχάνισης που συντελέστηκε κατά τις δεκαετίες του 1980 και 1990 με την παύση παραγωγικών δραστηριοτήτων και την εισαγωγή των προϊόντων, που μέχρι τότε παράγονταν από την εγχώρια οικονομία, από τις χώρες του «τρίτου κόσμου». Η δεύτερη φάση των αναδιαρθρώσεων που συντελείται κυρίως από το 2000 και μέχρι σήμερα, συνδέεται με το κύμα των ιδιωτικοποιήσεων και την ανάπτυξη ιδιωτικών επιχειρήσεων εκεί που πριν επικρατούσαν κρατικά μονοπώλια ή ολιγοπώλια (μεταφορές, επικοινωνίες, υγεία, κοινωνικές υπηρεσίες), με τη μεταφορά παραγωγικών δραστηριοτήτων σε κοντινές χώρες ή περιοχές της Ευρώπης και την υποκατάστασή τους από δραστηριότητες του τομέα των υπηρεσιών. Ο τρίτος άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται οι αντιλήψεις για τις πολιτικές απασχόλησης επικεντρώνεται στην οικονομική προσέγγιση με τη στενή έννοια του όρου και ειδικότερα στην αντίληψη για τον οικονομικό κύκλο, τις δυσαρμονίες στην Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ισορροπία των καμπυλών προσφοράς και ζήτησης εργασίας και στο ρόλο των πολιτικών απασχόλησης στην αντιμετώπιση των παρεκκλίσεων από την ομαλή εξέλιξη του οικονομικού κύκλου. Σύμφωνα με αυτές τις αντιλήψεις, η σταθερότητα των τιμών και ο ισορροπημένος προϋπολογισμός, συμβάλουν στη διατήρηση των επιτοκίων σε χαμηλά επίπεδα και αυτό επηρεάζει τις αποδόσεις της αγοράς εργασίας μέσω δύο τουλάχιστον καναλιών: α) με την ενίσχυση των επενδύσεων και της συσσώρευσης του κεφαλαίου που αυξάνουν την παραγωγικότητα της εργασίας και τον όγκο της απασχόλησης και β) καθώς η αύξηση των επενδύσεων διευκολύνεται από την πτώση των πραγματικών επιτοκίων, αυξάνεται η διάχυση της καινοτομίας η οποία διευρύνει ακόμα περισσότερο την παραγωγικότητα της εργασίας. Η τελευταία τροφοδοτεί ακόμα περισσότερο την απασχόληση αλλά και τις αναπτυξιακές επιδόσεις της οικονομίας γενικότερα. Από αυτή την οπτική, ο ρόλος των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης συζητείται στο πλαίσιο του οικονομικού μοντέλου της γενικής ισορροπίας όπου οι πολιτικές απασχόλησης συνδέονται με το κόστος συναλλαγής (transaction costs) και τις εξωτερικές επιδράσεις (externalities) στον οικονομικό κύκλο. Μέχρι και τη δεκαετία του 1980 όταν άρχισε να εγκαταλείπεται σταδιακά η Κεϋνσιανή Οικονομική Πολιτική, ο ρόλος των πολιτικών απασχόλησης αναφερόταν στην υποστήριξη των μεταβολών στον οικονομικό κύκλο με το να λειτουργούν αποτρεπτικά κατά την καθοδική του φάση, ανασχετικά στον πληθωρισμό κατά την ανοδική του φάση υποστηρικτικά στη διαρθρωτική αλλαγή στην οικονομία γενικά. (Καραμεσίνη Μ.,2005α: 39). Με αφετηρία αυτή τη θεώρηση οι πολιτικές απασχόλησης υποτάσσονται στην αντιπληθωριστική σταθεροποιητική οικονομική πολιτική και η ανεργία αντιμετωπίζεται είτε ως κυκλική είτε ως διαρθρωτική. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση η διαρθρωτική ανεργία προέρχεται είτε από τις ακαμψίες της αγοράς εργασίας που οδηγούν σε μισθούς υψηλότερους αυτών της ανταγωνιστικής ισορροπίας, είτε από την αναντιστοιχία των γνώσεων και δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού με τις απαιτήσεις της ζήτησης εργασίας (Σκουτέλης Γ., 1997, Δεδουσόπουλος Α., 2000, Καραμεσίνη Μ., 2005α:39). Αυτές οι αδυναμίες περιστρέφονται γύρω από την άρση της προστασίας των εργαζομένων με την

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ευελιξία και την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας ώστε να ενισχυθούν η ζήτηση για εργασία χαμηλής αμοιβής και περιορισμένης κοινωνικής προστασίας και η προσφορά μέσω των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης και του περιορισμού των παθητικών πολιτικών επιδότησης της ανεργίας καθώς και των «πρόωρων» συνταξιοδοτήσεων. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι πολιτικές απασχόλησης αναφέρονται κυρίως στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ανεργίας με την παροχή επιδομάτων ανεργίας, την εφαρμογή μέτρων πρόωρης συνταξιοδότησης και την απασχόληση στο δημόσιο τομέα και στα μέτρα των ενεργητικών πολιτικών που επιδιώκουν την αντιμετώπιση της ανεργίας που θεωρείται ότι οφείλεται κυρίως στις αναδιαρθρώσεις. Είναι αρκετά τα ανοιχτά προβλήματα που παραμένουν, παρά τα βήματα που έγιναν τα τελευταία χρόνια. Κωδικοποιημένα, τα προς άμεση εφαρμογή είναι: α) διάχυση κουλτούρας μάθησης, β) πολιτική βούληση σε κεντρικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο, γ) αύξηση του αριθμού των πολιτών που συμμετέχουν στη δβμ, ώστε να τείνει προς το στόχο της Ε.Ε., δ) άμεση συμπλήρωση και επιτυχής εφαρμογή του νέου νόμου, σχεδιασμός, συντονισμός και ανάληψη πρωτοβουλιών από τους αρμόδιους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης, τις περιφέρειες και τους δήμους, ε) καθιέρωση συστήματος αποδοτικής και αποτελεσματικής χρηματοδότησης του συστήματος για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας μετά το πέρας των ενισχύσεων από την Ε.Ε., στ) εναρμόνιση του συστήματος δβμ με το τυπικό σύστημα εκπαίδευσης, ζ) συνεχής ανίχνευση των αναγκών και εναρμόνιση του συστήματος δβμ με την αγορά εργασίας, η) εφαρμογή δεικτών και διαδικασιών αποτελεσματικότητας και διασφάλισης της ποιότητας, θ) εφαρμογή του ευρωπαϊκού πλαισίου προσόντων (πιστωτικές μονάδες), ι) εφαρμογή αξιόπιστης αξιολόγησης και πιστοποίησης δομών, προγραμμάτων, εκπαιδευτών – εκπαιδευομένων, ια) προώθηση του καθορισμού των επαγγελματικών περιγραμμάτων και δικαιωμάτων, ιβ) προώθηση της εξωστρέφειας του συστήματος, των διεθνών συνεργασιών και της εξαγωγής τεχνογνωσίας, ιγ), ιδιαίτερη προσοχή στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, ιδ) δβμ των εκπαιδευτών ενηλίκων. Η δβμ αναγνωρίζεται ως πεδίο στρατηγικής σημασίας. Η Ε.Ε. επιδιώκει να καταστήσει την Ευρώπη χώρο δβμ όλων των πολιτών της. Σχεδιάζει προγράμματα και συντονίζει πολιτικές, ωθεί και συνδράμει όσα εκ των μελών της έχουν δομικά,

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

λειτουργικά και χρηματοδοτικά ελλείμματα. Είναι αλήθεια ότι η χώρα μας δεν είχε δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, δεν είχε καλές επιδόσεις στη δβμ. Την αντιμετώπιζε ως περιθωριακή δημόσια δράση. Ίσως γιατί το πεδίο απαιτούσε δουλειά χωρίς πολύ χρήμα. Ίσως γιατί όταν άρχισαν να εισρέουν σημαντικοί κοινοτικοί πόροι, οι «επιτήδειοι» με τις πρακτικές τους την απαξίωσαν. Είναι γνωστό ότι διαχρονικά, η κυριαρχούσα κουλτούρα, εκτός εξαιρέσεων, θεωρεί περιττή πολυτέλεια ό,τι δεν αποδίδει άμεσα. Η μεθοδική και συστηματική προετοιμασία των προσδιοριστικών παραγόντων προώθησης της διατηρήσιμης ανάπτυξης, της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής αποδεικνύεται ασύμβατη προς αυτήν. Ο πρόσφατος νόμος για τη δβμ συμπληρώνει το θεσμικό πλαίσιο προς τη σωστή κατεύθυνση. Ενσωματώνει το κανονιστικό υλικό που είχε ήδη διαμορφωθεί. Βεβαίως παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις, οι οποίες τον καθιστούν μη άμεσα εφαρμόσιμο. Άλλωστε, το θεσμικό πλαίσιο, ενώ είναι αναγκαίο, δεν είναι από μόνο του ικανό για την παραγωγή αποτελεσμάτων. Στις συνθήκες βαθιάς και παρατεταμένης κρίσης είναι ευθύνη όλων η έντιμη, ειλικρινής και συστηματική συνεργασία με γνώση, σύνεση, χωρίς αυτάρκειες, δογματισμούς και αποκλεισμούς για να ολοκληρώσουμε τη συγκρότηση, την αποτελεσματική και ποιοτική λειτουργία του πεδίου της διά βίου μάθησης. Προτάσεις πολιτικής:  Οι ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης αποτελούν συμπληρωματική πολιτική της μακροοικονομικής ρύθμισης και όχι υποκατάστατό της  Επανασχεδιασμός στην κατεύθυνση της ενίσχυσης των δικαιωμάτων των πολιτών για ισότητα  Επιπρόσθετοι πόροι  Έμφαση στα ζητήματα ελλιπούς ζήτησης  Επαναπροσδιορισμός της ανεργίας και των ευάλωτων ομάδων  Φαινόμενα διολίσθησης των ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης προς μορφές απλής εισοδηματικής ενίσχυσης

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

 Δύσκολο το έργο της παρακολούθησης και της αξιολόγησης της επίτευξης ή μη των ποσοτικοποιημένων στόχων που αφορούν την απασχόληση του εργατικού δυναμικού, όπως αυτές τίθενται στο πλαίσιο της ΕΣΑ  Διαρθρωτικές αλλαγές προς την ανάπτυξη μηχανογραφικού συστήματος  Ο ΟΑΕΔ καταβάλλει προσπάθεια εξισορρόπησης μεταξύ ευελιξίας και διαχείρισης περιορισμένων πόρων με βάση ένα προκαθορισμένο κανονιστικό πλαίσιο προϋποθέσεων και διαδικασιών για την υπαγωγή στα προγράμματα  Γραφειοκρατία, πολυπλοκότητα των διαδικασιών, η μη ύπαρξη σταθερού κανονιστικού πλαισίου τόσο σε ό,τι αφορά τις προϋποθέσεις ένταξης σε ένα πρόγραμμα.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

4η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ» Καινοτόμος Επιχειρηματικότητα Αλεξάνδρα Καββαλάκη, MSc, Μηχανικός Πληροφοριακών και Επικοινωνιακών Συστημάτων

Καλησπέρα και από μένα. Θα σας πω πολύ σύντομα λίγα

λόγια

για

την

καινοτομία

και

την

επιχειρηματικότητα, δύο έννοιες που όπως θα πούμε και στη συνέχεια είναι αλληλένδετες. Ξεκινώντας να σας πω λίγο για τους τύπους επιχειρηματικότητας που υπάρχουν. Καταρχάς έχουμε την Επιχειρηματικότητα ανάγκης,

όταν

κάποιος

λόγω

έλλειψης

άλλων

ικανοποιητικών ευκαιριών απασχόλησης αναγκάζεται να ανοίξει τη δική του επιχείρηση. Έχουμε την Επιχειρηματικότητα ευκαιρίας, στην περίπτωση αυτή κάποιος μπορεί να βρει ένα κενό στην αγορά, μία αυξημένη ζήτηση για κάποιο συγκεκριμένο προϊόν ή υπηρεσία και από την άλλη πλευρά έχουμε την Καινοτόμο επιχειρηματικότητα, η οποία χωρίζεται σε οριακή και ριζική καινοτόμο επιχειρηματικότητα. Όταν μιλάμε για οριακή καινοτομία εννοούμε τη βελτίωση κάποιων συγκεκριμένων χαρακτηριστικών σε ένα προϊόν, σε μία υπηρεσία ή μία διαδικασία. Ενώ η ριζική καινοτομία αφορά σε κάποιο εντελώς νέο προϊόν, εντελώς νέα υπηρεσία ή μια διαδικασία που υπάγεται σε μια επιχείρηση. Το 1985 ο αμερικάνος οικονομολόγος Peter Drucker προσδιόρισε τις βασικές πηγές από τις οποίες μπορεί ο επιχειρηματίας να εμπνευστεί ιδέες ώστε να δημιουργήσει ένα καινούργιο προϊόν ή να εισάγει καινοτομίες στο εγχείρημά του. Έτσι λοιπόν τις διαχώρισε σε εσωτερικές και εξωτερικές πηγές. Οι εσωτερικές εντόπισε και είπε ότι μπορεί να είναι: •

Μια αναπάντεχη επιτυχία ή αποτυχία που έχει η επιχείρηση του.

•

Μια λειτουργική ανάγκη που προκύπτει της επιχείρησης.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

•

Κάποιες αλλαγές στην αγορά ή τον κλάδο της επιχείρησης.

Οι εξωτερικές πηγές μπορεί να είναι: •

Αλλαγές στα δημογραφικά δεδομένα της χώρας.

•

Μία νέα γνώση που μπορεί ο νέος επιχειρηματίας.

•

Τεχνολογικές εξελίξεις που συμβάλλουν σε κάποια καινοτομία.

•

Αλλαγές στις αντιλήψεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων, των πελατών δηλαδή της επιχείρησης.

Όλα αυτά αποτελούν ερεθίσματα και αφορμές για νέα καινοτομικά προϊόντα και ουσιαστικές αλλαγές. Να δούμε τώρα πως οδηγούμαστε σε μια καινοτομία στις επιχειρήσεις συγκεκριμένα. Αρχικά έχουμε τη γένεση της καινοτόμου ιδέας. Αυτό μπορεί να γίνει μέσα από πειραματισμούς, μέσα από ανταλλαγή απόψεων του προσωπικού μιας εταιρείας ή του ίδιου του επιχειρηματία με τον περίγυρό του, για να εντοπιστεί η καινοτόμος ιδέα. Το δεύτερο βήμα είναι η αξιολόγηση αυτής της ιδέας. Δηλαδή να δει αυτός ο επιχειρηματίας το κατά πόσο η ιδέα που έχει, αυτό το καινούργιο που έχει σκεφτεί, είναι σε θέση να υλοποιηθεί και να φέρει κάποιο αποτέλεσμα. Το τρίτο βήμα είναι ο σχεδιασμός της καινοτομίας. Όταν μιλάμε για επιχειρήσεις και σχεδιασμό καινοτομίας σημαίνει ότι η επιχείρηση πρέπει να κάνει ένα καινούργιο επιχειρηματικό πλάνο προσαρτώντας την νέα ιδέα για νέο προϊόν ή υπηρεσία. Και τέλος να εφαρμόσει την καινοτομία, δηλαδή να υλοποιήσει την ιδέα και να την μετατρέψει σε ένα προϊόν ή μία υπηρεσία. Στη δεύτερη φάση της αξιολόγησης της ιδέας, συνήθως χρησιμοποιείται κάποιος διαδραστικός οδηγός καινοτομίας. Έχω εδώ ενδεικτικά έναν πίνακα αξιολόγησης καινοτομίας. Είναι κάποιες ερωτήσεις με συγκεκριμένη βαρύτητα η κάθε μία, στις οποίες αυτός που έχει την ιδέα μπορεί να δώσει βαθμολογία από 1 ως 10. Κάθε απάντηση έχει τη δική της σταθμισμένη βαρύτητα και το άθροισμα των βαθμών αποτελεί συνολική βαθμολογία της ιδέας. Αυτό σημαίνει ότι όσο μεγαλύτερη βαθμολογία πάρει από αυτόν τον πίνακα η ιδέα τόσο περισσότερες είναι οι

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

πιθανότητες επιτυχίας. Επομένως αν κάποιος έχει μια αρχική ιδέα μπορεί να χρησιμοποιήσει αρχικά αυτό το εργαλείο για να δει κατά πόσο μπορεί να υλοποιηθεί επιτυχώς η ιδέα του και να μετατραπεί σε προϊόν ή υπηρεσία. Πολύ γρήγορα, εδώ υπάρχουν κάποια στοιχεία από μία έρευνα που έγινε το 2011 στις 2.000 μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας από τον ΙΟΒΕ, και τα αποτελέσματα είναι αρκετά καλά για τη χώρα μας. Βλέπουμε ότι οι μισές επιχειρήσεις από αυτές τις 2.000 τουλάχιστον παρήγαγαν καινοτομικά προϊόντα την τελευταία διετία, δηλαδή το 2009 και το 2010 που είχε ήδη ξεκινήσει και η οικονομική κρίση. Μία στις τρείς επιχειρήσεις είχαν καινοτομία διαδικασίας. Εισήγαγαν δηλαδή στην επιχείρησή τους μία νέα διαδικασία ώστε να μειώσουν το κόστος τους ή να εξυπηρετήσουν καλύτερα τους πελάτες τους. Και το 38% των επιχειρήσεων έκανε μία νέα οργανωσιακή καινοτομία κυρίως σε μεθόδους πώλησης και μεθόδους οργάνωσης της εργασίας. Να περάσουμε όμως σε πιο χειροπιαστά παραδείγματα, προσπαθώντας έτσι να δούμε στην πράξη τις παραπάνω έννοιες. Θα δούμε τέσσερα επιτυχημένα παραδείγματα καινοτόμου επιχειρηματικότητας και από την Ελλάδα και από τον παγκόσμιο χώρο. Η πρώτη είναι η εταιρεία Folli Follie, η οποία είναι μία αμιγώς ελληνική εταιρία που κατασκευάζει κοσμήματα και αξεσουάρ. Ιδρύθηκε το 1982 και δύο χρόνια μετά το 1984 έκανε την πρώτη της επέκταση εκτός συνόρων στην Ιαπωνία και όχι ίσως στα Βαλκάνια όπως θα περίμενε κανείς. Γενικά το μοντέλο του κοσμήματος είναι γραμμικό, αυτό σημαίνει ότι όσο πιο πολυτελές είναι ένα κόσμημα ή ένα αξεσουάρ τόσο πιο ακριβό είναι. Η Folli Follie αυτό που κατάφερε ήταν να σπάσει αυτή τη γραμμικότητα και να τολμήσει στα προϊόντα της προσφέροντας πολυτελή κοσμήματα σε προσιτή όμως τιμή. Αυτό λοιπόν την έφερε σήμερα με κύκλο εργασιών 222 εκατομμύρια ευρώ, με 280 σημεία πώλησης σε 20 χώρες και μάλιστα με καταστήματα σε όλα τα μεγάλα αεροδρόμια που είναι αρκετά σημαντικοί χώροι. Η καινοτομία προϊόντος λοιπόν ήταν η σημαντική πολυτέλεια σε προσιτή τιμή. Δεύτερο παράδειγμα, είναι και πάλι από την Ελλάδα και είναι και αρκετά πρόσφατο. Το 2010 ιδρύθηκε ο Συνεταιρισμός ΘΕΣ…ΓΑΛΑ στη Λάρισα. Στην ουσία 100 επαγγελματίες κτηνοτρόφοι στη Λάρισα προσπάθησαν να διαθέσουν το φρέσκο τους γάλα μέσω αυτόματων πωλητών. Από τους αυτόνομους αυτούς πωλητές ο

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

καταναλωτής μπορούσε να προμηθευτεί 24 ώρες το 24ώρο φρέσκο παστεριωμένο γάλα σε μία πολύ ανταγωνιστική τιμή σε σχέση με την ποιότητά του. Τα μηχανήματα αυτά εκτός από το ότι προσέφεραν απευθείας το γάλα από τον παραγωγό στην κατανάλωση, έδιναν τη δυνατότητα στους καταναλωτές να επιλέξουν την ποσότητα (1 ή ½ λίτρο) και την ποιότητα (πλήρες ή ελαφρύ) του γάλακτος. Επίσης μπορεί κάποιος να προμηθευτεί μπουκάλια πλαστικά ή γυάλινα με το αντίστοιχο αντίτιμο στους αυτόματους πωλητές. Στην περίπτωση που προμηθευτεί την προπληρωμένη κάρτα διατίθεται δωρεάν, ενώ υπάρχει δυνατότητα επαναχρησιμοποίησης των μπουκαλιών αυτών με αυτόματη αποστείρωση των μπουκαλιών στις μηχανές αυτές. Βλέπουμε λοιπόν σήμερα, ο συνεταιρισμός αυτός έχει 15 αυτόματους πωλητές στη Λάρισα και 16 στη Θεσσαλονίκη και πάει όλο και καλύτερα. Εδώ έχουμε μία καινοτομία υπηρεσίας, το προϊόν είναι γνωστό, είναι το γάλα αλλά το παρέχουμε με ένα διαφορετικό τρόπο. Τρίτο και προτελευταίο παράδειγμα είναι η πλατφόρμα TruchBird. Στην ουσία μιλάμε για μια κοινωνική πλατφόρμα που φέρνει σε επαφή εμπορικές επιχειρήσεις με μεταφορικές εταιρίες. Οι εμπορικές επιχειρήσεις ενδιαφέρονται να μεταφέρουν κάποιο φορτίο με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με το πιο χαμηλό κόστος, οπότε καταχωρούν το φορτίο που θέλουν να μεταφέρουν στο ηλεκτρονικό σύστημα. Οι μεταφορείς εισέρχονται στο σύστημα είτε από το τηλέφωνό τους είτε από οποιοδήποτε υπολογιστή και αναζητούν φορτία που τους βολεύουν και καταθέτουν την προσφορά τους. Από κει και πέρα η εμπορική εταιρεία έχει τη δυνατότητα επιλογής μεταφορέα με βάση την προσφερόμενη τιμή του μεταφορέα αλλά και το βαθμό αξιολόγησης που έχει πάρει ο μεταφορέας αυτός από παλαιότερες υπηρεσίες που έχει παράσχει. Η καινοτομία στο σύστημα αυτό είναι ότι στην ουσία οι εμπορικές εταιρείες γλιτώνουν χρόνο, γιατί κανονικά πρέπει να υπάρξει τηλεφωνική επικοινωνία με διάφορες μεταφορικές εταιρείες για να καταλήξουν στην πιο συμφέρουσα. Το κόστος της μεταφοράς είναι μειωμένο γιατί θα είναι πιθανότατο πιο χαμηλό. Αλλά και η ποιότητα που παρέχει, η μεταφορά δηλαδή, γίνεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο εφόσον λαμβάνεται υπόψη και η αξιολόγηση και οι κριτικές που έχουν γίνει από προηγούμενες συνεργασίες του μεταφορέα.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Η καινοτομία μπορεί όμως να γίνει και κατά λάθος. Όταν ο Spencer Silver χημικός της γνωστής εταιρίας 3Μ, το 1968 προσπαθούσε να φτιάξει μια κολλά πιο δυνατή από τις συνηθισμένες κόλλες. Τελικά τα πειράματα του απέτυχαν παταγωδώς. Αλλά προέκυψε μία κόλλα αδύναμη που είχε όμως την ιδιότητα να κολλάει ξανά και ξανά σε διάφορες επιφάνειες και μάλιστα χωρίς να αφήνει σημάδι. Ένας συνάδελφός του που ήταν συγχρόνως και ψάλτης σε μία ενορία του είπε ότι αντιμετώπιζε πρόβλημα γιατί άφηνε τα χαρτάκια στο βιβλίο των ψαλμών και του έπεφταν, έχανε τη σελίδα του, οπότε σκέφτηκαν να κάνουν τα γνωστά Post-it που είναι αυτοκόλλητα χαρτάκια για σημειώσεις και υπενθυμίσεις. Έχουν πατέντα αυτή τη στιγμή, υπάρχουν και άλλες εταιρείες που βγάζουν παρόμοια χαρτάκια αλλά σε χρώμα κίτρινο, σχήμα τετράγωνο και σε μέγεθος 76 τετραγωνικά χιλιοστά έχει δικαίωμα μόνο η 3Μ να παράγει. Βέβαια από κει και πέρα εταιρείες λογισμικών έχουν χρησιμοποιήσει την εφαρμογή αυτή και ηλεκτρονικά, υπάρχει πλέον και στους υπολογιστές το post it. Κλείνοντας, αν κάποιος θέλει να οδηγηθεί σε κάτι καινούργιο, να προσφέρει κάτι καινούργιο ώστε να μπορέσει να επιβιώσει σήμερα κάποιοι κανόνες θα μπορούσαμε να πούμε είναι: •

Πρέπει να έχει στρατηγική σκέψη, δηλαδή να μπορεί να δει τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον. Γιατί αν δεν το δει ο ίδιος ίσως το κάνει κάποιος άλλος και γίνει αυτός ο επιτυχημένος επιχειρηματίας.

•

Πρέπει να έχει κάποιος διαφορετική σκέψη, να σκέφτεται διαφορετικά, ώστε να αιφνιδιάσει την αγορά και να παρέχει κάτι καινούργιο και διαφορετικό από ότι υπάρχει στην αγορά.

•

Να σκεφτόμαστε πάντα και το όφελος του πελάτη γιατί έτσι και αλλιώς αυτός είναι που δίνει το κέρδος στις επιχειρήσεις.

•

Να έχουμε γνώση, συνεχώς να ενημερωνόμαστε γιατί η γνώση έτσι και αλλιώς είναι η δύναμη του επιχειρηματία.

•

Να επενδύουμε στους ανθρώπους που μπορούν να βοηθήσουν σε όλη αυτή τη διαδικασία.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Αυτά από μένα, κλείνω με δύο φράσεις που έχουν ειπωθεί από επιφανείς ανθρώπους. Η μία είναι ότι ο καλύτερος τρόπος για να έχεις καλές ιδέες είναι να έχει πολλές ιδέες διότι πρέπει συνεχώς να είμαστε σε εγρήγορση και να σκεφτόμαστε τι επιλογές έχουμε για να κάνουμε μία νέα επιχείρηση και να έχουμε επιχειρηματικό μέλλον. Και η δεύτερη είναι ότι όσο αγωνιζόμαστε και προσπαθούμε να κάνουμε καινούργια δεν πρόκειται να χάσουμε, θα χάσουμε μόνο αν σταματήσουμε να αγωνιζόμαστε και μείνουμε στάσιμοι στην ανεργία και σε όλα αυτά. “The best way to get good ideas is to get lots of ideas” Linus Pauling. “Αυτός που αγωνίζεται μπορεί να χάσει, όμως αυτός που δεν αγωνίζεται έχει ήδη χάσει” Berlolt Brecht. Ευχαριστώ πολύ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Οι νέες τεχνολογίες, ευκαιρία εξόδου από τη μάστιγα της ανεργίας Ανδρέας Ιατρίδης, Μηχανικός Η/Υ, Στέλεχος Αναπτυξιακής Δράμας Α.Ε.

Καλησπέρα και από μένα. Φθάνοντας στο τέλος του συνεδρίου, για να μην σας κουράσω, θα πρέπει να συμπυκνώσω όσο γίνεται αυτά που έχω να σας πω για το σημερινό θέμα. Οπότε θα με συγχωρέσετε αλλά θα είμαι πολύ σύντομος γιατί πραγματικά είναι αχανής ο χώρος και ο τρόπος που μπορεί κάποιος να κινηθεί στη νέα τεχνολογία. Είχα ένα βίντεο που ήθελα να σας δείξω

αρχικά

αλλά

δυστυχώς,

λόγω

μεγάλης

διάρκειας και της προχωρημένης ώρας, δεν θα μπορέσουμε να το δούμε. Γενικότερα πρέπει να σας πω ότι, όπως έχει αναφερθεί και από τους προηγούμενους ομιλητές, η Ευρώπη δεν είναι αδιάφορη ως προς αυτό, η ανεργία καθώς και οι νέες τεχνολογίες είναι ένα θέμα που απασχολεί πολύ και θα συνεχίσει να απασχολεί την Ευρώπη. Βλέπετε ένα παράδειγμα της www.eskills4jobs.gr, έναν οργανισμό που το 2015, τώρα που μιλάμε, έχει κάνει συγκεκριμένες εκστρατείες στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε όλη την Ευρώπη για άτομα που μπορούν να ασχοληθούν με την πληροφορική, αρκεί να έχουν στοιχειώδεις γνώσεις πληροφορικής και αγγλικών. Η εκστρατεία αυτή, αποσκοπεί στην ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανάγκη των πολιτών να βελτιώσουν τις ψηφιακές δεξιότητες τους στην εργασία. Η εκστρατεία “e-skills for jobs 2015-2016” είναι μια απάντηση στην αυξανόμενη ζήτηση για εξειδικευμένους επαγγελματίες στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), η οποία μέχρι σήμερα δεν ικανοποιείται, παρά τα υψηλά επίπεδα της ανεργίας στην Ευρώπη. Θα μου πείτε ότι πρέπει να μάθω ή να σπουδάσω πληροφορική. Προσέξτε: υπάρχουν άνθρωποι όπως ο Πάνος Παχατουρίδης που βλέπετε στη διαφάνεια, που έκανε κάτι εξαιρετικό. Με κάποιον συνάδελφό του είχε μια καινοτόμα ιδέα και ήθελε να την εκμεταλλευτούν εμπορικά. Μετά από 208 συναντήσεις με πιθανούς πελάτες – ενδιαφερόμενους, κατάφερε να έχει μόνο 2 προτάσεις συνεργασίας. Η αποτυχία του

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ήταν ολοκληρωτική. Ήταν ίσως παγκοσμίως το κορυφαίο, το νούμερο 1 αποτυχημένο προϊόν, όπως ο ίδιος αναφέρει σε ομιλία του που έδωσε πρόσφατα. Ο άνθρωπος αυτός δουλεύει στην Google σήμερα. Τα τελευταία δύο χρόνια είναι στην Ιρλανδία, είναι πολύ ευχαριστημένος με τη δουλειά του και ο ίδιος είπε ότι δεν πρέπει να μείνεις στην αποτυχία, αλλά να προχωρήσεις σε κάτι παραπάνω για να βρεις τρόπο να ξεφύγεις από αυτήν. Στις συνεντεύξεις που έδωσε για να προσληφθεί από την Google, βασικός κορμός των ερωτήσεων ήταν «Τι έκανες όταν απέτυχες;», «Πως το αντιμετώπισες;», «Τι τρόπους βρήκες για να μειώσεις την αποτυχία αυτή;». Οι απαντήσεις που έδωσε ήταν το βασικό κλειδί για να προσληφθεί από την Google. Όπως ο ίδιος συμπληρώνει, «Από την αποτυχία μαθαίνεις να μην επαναλαμβάνεις τα ίδια λάθη, να επιλέγεις έναν καλύτερο δρόμο, αποκτάς ουσιαστική εμπειρία και μπορείς να γίνεις καλύτερος». Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του Michael Jordan, ένας αποτυχημένος (!) αθλητής κατά βάση όπως λέει ο ίδιος μπασκετμπολίστας. Το βασικό κίνητρο για να πετύχει ήταν αυτό. Μετά από χιλιάδες αποτυχίες, που κάποιος άλλος θα έλεγε δεν μπορώ θα τα παρατήσω, συνέχισε και είναι νούμερο 1, πουλάει οτιδήποτε με το όνομά του, προϊόντα, παπούτσια, ρούχα, τον εαυτό του. Άρα η αποτυχία δε μας φοβίζει, αλλά μας κινητοποιεί για να γίνουμε καλύτεροι. Όσον αφορά το διαδίκτυο, τις νέες τεχνολογίες ή κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει σε αυτό το κομμάτι της ανεργίας, της μείωσης της ανεργίας καλύτερα, έχω σημειώσει αυτά που βλέπετε στη διαφάνεια: •

Διευκολύνει τις επικοινωνίες

•

Μειώνει τα λειτουργικά κόστη

•

Παρέχει πρόσβαση σε τεράστιο όγκο πληροφορίας

•

Οδεύουμε ολοταχώς για δίκτυα 5G

•

Δικτύωση όλων των συσκευών

•

Δυνατότητα αγορών από παντού

Ειδικότερα, το διαδίκτυο δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε νέα, πληροφορίες και βάσεις δεδομένων σε παγκόσμια κλίμακα. Επίσης, επιτρέπει τη χρήση πολλών και Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

διαφορετικών εφαρμογών, που έχουν ως στόχο την επικοινωνία. Ωστόσο, το διαδίκτυο τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε ραγδαία και αυτό γιατί αποτελεί σημαντικό εργαλείο όχι µόνο για τους ιδιώτες αλλά και για τις επιχειρήσεις. Η ανάπτυξη αυτή γίνεται εμφανής µε το πρόθεμα ηλεκτρονική (το αγγλικό –e) το οποίο δηλώνει τις νέες δυνατότητες που υλοποιούνται µέσω του διαδικτύου. Παραδείγματα των νέων αυτών δυνατοτήτων είναι µεταξύ άλλων η ηλεκτρονική διακυβέρνηση (egovernment),

ηλεκτρονική

τραπεζική

(e-banking)

και

ηλεκτρονική

επιχειρηματικότητα (e-business). Είμαστε άνεργοι. Δεν το βάζουμε κάτω! Έτσι λέμε. Βγάζουμε τις πιτζάμες, κλείνουμε την τηλεόραση. Γενικώς θέλει δράση. Δεν καθόμαστε στον καναπέ. Βγαίνουμε έξω, μιλάμε, κινούμαστε. Το να μένετε σε διάθεση υπνηλίας και παραμονής χωρίς σκοπό στο κρεβάτι και στον καναπέ σας κρατά στάσιμους στον «βούρκο» της έλλειψης δημιουργικότητας. Ακόμη και μέσα στο σπίτι, όμως, επιλέξτε την δράση από την απραγία. Επικεντρωθείτε, λοιπόν, στα πράγματα που μπορείτε να κάνετε και όχι σε αυτά που δεν μπορείτε να κάνετε λόγω της ανεργίας. Καθιερώστε μία ώρα της ημέρας κατά την οποία θα βλέπετε τις καινούριες καταχωρίσεις στην αγορά εργασίας και θα στέλνετε το βιογραφικό σας. Δεν χρειάζεται πανικόβλητο ψάξιμο, ενώ θα πρέπει να επιδείξετε λίγη ανοχή στην απογοήτευση, καθώς είναι αναμενόμενο πολλές πόρτες να βρεθούν κλειστές. Σε καμία περίπτωση μην το παίρνετε προσωπικά. Συζητήστε με τους δικούς σας ανθρώπους το πρόβλημά σας. Αν κάνετε σκέψεις για την κατάσταση την οποία βιώνετε, οι δεύτερες γνώμες πάντα σας βοηθούν. Πάτε στον ΟΑΕΔ ή σε άλλες υπηρεσίες που ασχολούνται με την ανεργία. Αφενός, υπάρχουν για κάποιο λόγο, και δεν είναι καθόλου ντροπιαστικό να απευθυνόμαστε σ’ αυτές. Αφετέρου, θα διαπιστώσετε πως δεν είστε μόνοι, καθώς εκατοντάδες άλλοι βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με εσάς. Έτσι, θα κατανοήσετε πως δεν ευθύνεστε εσείς για μια πιθανή απόλυση, αλλά οι συνθήκες της εποχής. Ξεκινήστε να ασχολείστε με ένα χόμπι, που θα σας διατηρήσει δημιουργικούς και, ποιος ξέρει, μπορεί να γίνει το νέο σας επάγγελμα. Παρακολουθήστε σεμινάρια (ΚΔΒΜ, ΚΕΚ κ.λπ.), τα οποία θα εμπλουτίσουν το βιογραφικό σας, ενώ δεν θα αισθάνεστε πως ο χρόνος ανεργίας σας πήγε χαμένος. Φροντίστε τον εαυτό σας. Η

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

υγεία και η εμφάνισή σας δεν πρέπει να παραμεληθούν, απλά και μόνο επειδή είναι στάσιμη η επαγγελματική σας ζωή. Τέλος, αξιοποιήστε τον ελεύθερο χρόνο σας, κάνοντας έναν απολογισμό: Ποιο θέλετε να είναι το επόμενο επαγγελματικό σας βήμα; Μήπως κάτι δεν πήγαινε καλά στην προηγούμενη δουλειά σας, και πιθανώς έχετε ξεφύγει από μία κατάσταση που δεν σας ικανοποιούσε; Θέστε στόχους και ξανασκεφτείτε τι είναι αυτό που σας ευχαριστεί. Ισχύει ότι με τις νέες τεχνολογίες, μέσω της χρήσης του Ίντερνετ, για να βρει κανείς δουλειά μειώνεται περίπου κατά 25% ο χρόνος παραμονής του στην ανεργία. Η χρήση του Ίντερνετ για εύρεση δουλειάς δεν αφορά μόνο τις διαδικτυακές υπηρεσίες εύρεσης απασχόλησης ή την επαφή απευθείας με δυνητικούς εργοδότες, αλλά επίσης την αξιοποίηση φιλικών γνωριμιών και συγγενικών σχέσεων. Σε αυτό βοηθά και η ''έκρηξη''

των

κοινωνικών

δικτύων

που

διευκολύνει

τις

εξ

αποστάσεως

διαπροσωπικές επαφές. Το Ίντερνετ, σύμφωνα με μελέτες, αξιοποιείται δεόντως για την αναζήτηση αγγελιών εργασίας, την αποστολή βιογραφικών σημειωμάτων και τη συμπλήρωση ηλεκτρονικών αιτήσεων πρόσληψης σε δυνητικούς εργοδότες, όλα αυτά με πολύ μειωμένο κόστος για όποιον ψάχνει δουλειά, σε σχέση με τις παραδοσιακές μεθόδους, που κοστίζουν περισσότερο σε χρόνο και χρήμα. Ισχύει όμως και ότι πολλές επιλογές που υπάρχουν έξω σε θέσεις εργασίας, δεν ανακοινώνονται. Πάνω από το 50% των θέσεων εργασίας δεν δημοσιεύονται ποτέ ή καλύπτονται πριν δημοσιευτούν. Σαφώς ισχύει ότι οι εργοδότες θεωρούν τις συστάσεις την πιο ποιοτική μέθοδο εύρεσης υποψηφίων ακόμη και σήμερα. Οι εργοδότες αυτή την περίοδο δέχονται πολύ περισσότερα βιογραφικά από ότι παλαιότερα. Μια γνωστή εταιρεία στη Δράμα έχει ντουλάπες με βιογραφικά και είναι τόσα πολλά που ίσως να είναι πλέον άχρηστα. Αυτή είναι η σημερινή πραγματικότητα. Και επίσης ισχύει ότι υπάρχει πίεση για να καλυφθεί μία θέση όλο και πιο γρήγορα. Μιλάω για τον ιδιωτικό τομέα. Θέλουν να πουλήσουν ένα προϊόν ή μια υπηρεσία. Δεν μπορούν να περιμένουν έξι μήνες ή ένα χρόνο μέχρι να βρουν τον κατάλληλο πωλητή. Πολλές φορές δηλαδή παίρνουν βιαστικές αποφάσεις. Κάποιες πρακτικές συμβουλές:

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

1. Δικτύωση και έρευνα. Όσο δικτυώνομαι, όσο μιλάω με κόσμο, όσο γνωρίζω κόσμο, κάνω πράγματα και ψάχνω, κερδίζω. Το κλείνομαι στον εαυτό μου, δεν κάνω πράγματα, προφανώς χάνω. 2. Ποιότητα (και όχι ποσότητα) επαφών. Δεν μετράει όμως το πόσους φίλους έχεις στο facebook. Αλλά ποιοι είναι αυτοί που μας παρακολουθούν, που γνωρίζουν για μας, που μιλάμε μαζί τους. Είναι άνθρωποι που θα μας βοηθήσουν να βρούμε δουλειά; 3. Επαγγελματισμός και ταχύτητα αντίδρασης. Δεν ψειρίζουμε τη δουλειά για να κάνουμε αίτηση, την κάνουμε τώρα. Χρησιμοποιούμε διάφορες μεθόδους. Αναλυτικότερα: 1. Για τη δικτύωση και την έρευνα δεν θα πω πολλά γιατί είναι τόσα πολλά που μπορούν να ειπωθούν. Αλλά κάποια βασικά πράγματα να πούμε. Γραφτείτε σε 2-3 ιστοσελίδες αναζήτησης εργασίας για να λαμβάνετε email και να σας ενημερώνουν για θέσεις εργασίας. Δημιουργούμε στο LinkedIn που είναι το μοναδικό επαγγελματικό δίκτυο στην Ελλάδα και μέσα από αυτό μπορούμε να δούμε τι υπάρχει στον τομέα που ασχολούμαστε. Είναι στα σπάργανα στην Ελλάδα αλλά σύντομα θα επεκταθεί και καλό είναι να είμαστε και για αυτό ενημερωμένοι.

Και

βεβαίως

στα

άλλα

μέσα

κοινωνικής

δικτύωσης

γνωστοποιείται ότι αναζητάτε εργασία. Μπορεί να γίνεται μια ανακοίνωση μεν, αλλά κάποιος όμως για να μπορεί να ασχοληθεί μαζί σου πρέπει να δει και ένα βιογραφικό. Άρα το βιογραφικό σας δεν μπορεί να έχει λάθη, να διαβάζει κάποιος και να μην καταλαβαίνει τι γράφεις. Θέλει λοιπόν συγκεκριμένο τρόπο γραφής και διόρθωση των συχνών λαθών. 2. Για την ποιότητα επαφών επίσης δεν θα αναφέρω πολλά γιατί είναι πολύ αναλυτικά στη διαφάνεια. Χρησιμοποιείστε το δίκτυο σας για επαφές με εργοδότες που σας ενδιαφέρουν και εντοπίστε επαγγελματικά group στο LinkedIn ή σελίδες εταιρειών που σας ενδιαφέρουν στα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εισάγετε το βιογραφικό σε βάσεις δεδομένων εταιρειών που ασχολούνται ως ενδιάμεσοι στην αναζήτηση εργασίας. Χρήσιμο είναι επίσης να προσωποποιείτε το βιογραφικό σας με συνοδευτικές επιστολές, από

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ανθρώπους στους οποίους δουλέψαμε ή μας ξέρουν και μπορούν πουν ότι είμαστε άξιοι για αυτό που κάνουμε και για τη δουλειά μας. Αυτό βοηθάει πάρα πολύ, αλλιώς είναι ένα σκέτο, ένα απλό βιογραφικό όπως όλα τα άλλα. 3. Ως προς την ταχύτητα βλέπουμε σήμερα ότι ο μέσος όρος ζωής μιας αγγελίας έχει πέσει από 28 σε 12 μέρες. Δεν έχουμε πολύ χρόνο μπροστά μας να συναντούμε αγγελίες και να αντιδράσουμε. Επίσης, 80% των εργοδοτών ξεκινούν την αξιολόγηση μέσα σε 48 ώρες, που σημαίνει ότι θα πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα. Τέλος, η καθημερινή ενασχόληση με επιμονή και επαγγελματισμό είναι απαραίτητη. Τελικό συμπέρασμα σε αυτά που έχουμε δει μέχρι στιγμής. Το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο, δεν είναι το μοναδικό. Δεν αρκεί να έχουμε μόνο μία ηλεκτρονική παρουσία, υπάρχει και η συμπεριφορά εκτός δικτύου, η προσωπική συμπεριφορά, οι πραγματικές επαφές, όλα αυτά προστίθενται στο ηλεκτρονικό μας εργαλείο στο διαδίκτυο. Η αναζήτηση εργασίας είναι μια δουλειά από μόνη της, χρειάζεται να αφιερώσουμε πολλές ώρες για αυτό. Και συνεχίζουμε να διατηρούμε επαφή πάντα με την αγορά εργασίας. Δε λέμε δηλαδή βρήκαμε δουλειά και τελειώσαμε, ειδικά σε αυτά τα πράγματα που αλλάζουν συνεχώς. Στατιστικές λένε ότι κατά μέσο όρο ένας ενήλικας αλλάζει 7 δουλειές, οπότε βλέπουμε ότι πρέπει να είμαστε συνεχώς μέσα στα πράγματα, γιατί τίποτε δεν είναι σίγουρο. Άρα διατηρούμε επαφή. Κοινωνική δικτύωση σήμερα, κοινωνικά δίκτυα, πολύ σημαντική ορολογία. Σύμφωνα με την Έρευνα Δείκτης Τάσεων της Αγοράς Εργασίας του ALBA, το στόμα με (το) στόμα και τα κοινωνικά δίκτυα μαζί είναι μία από τις πιο δημοφιλείς μεθόδους εύρεσης προσωπικού. Λένε κάποιοι μήπως είναι νωρίς αυτό για την Ελλάδα; Όχι μόνο δεν είναι νωρίς αλλά το 2010, 5 χρόνια πριν, ο καθηγητής Νικολάου βρήκε ότι το 70% των υπευθύνων προσλήψεων, σε ιδιωτικές εταιρείες μιλάω πάντα, χρησιμοποιούν την Google και τα social media κατά την αναζήτηση προσωπικού και το 53% αναζητεί πληροφορίες ή ασυνέπειες γύρω από τα βιογραφικά υποψηφίων εργαζομένων. Ένα παράδειγμα, δεν μπορώ να προσλάβω κάποιον που πριν έβριζε στο facebook το προηγούμενο εργοδότη του. Έχουμε διάφορα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης και

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

είναι σημαντικό να ελέγχουμε το προφίλ μας για να μην υπάρχουν ανακρίβειες ή επιβαρυντικά σχόλια. Τελικά, είναι ένα πάρα πολύ καλό εργαλείο για να βρω εργασία, να προετοιμαστώ για μια συνέντευξη, αλλά όπως είπα δεν είναι το μοναδικό και δεν ξεχνάμε και τα υπόλοιπα. Ποιοτικά η αναζήτηση είναι καλύτερη αλλά χρονικά μπορεί να είναι αρκετά πιο αργή. Μπορώ ωστόσο να βρω διάφορες πληροφορίες για την εταιρεία στην οποία θέλω να δουλέψω ή στην οποία θα πάω για συνέντευξη ώστε να είμαι καλά πληροφορημένος και προετοιμασμένος. Είναι ωστόσο αλήθεια ότι αυτό αφορά ανθρώπους που ξέρουν ας πούμε στοιχειώδη αγγλικά και υπολογιστές. Κάποιος που είναι ξυλουργός ή μπογιατζής δύσκολα θα μπει στη διαδικασία αυτή. Δεν τον αφορά ιδιαίτερα, αλλά υπάρχουν πάρα πολλές άλλες ειδικότητες που θα μπορούσαν οι νέες τεχνολογίες να τους βοηθήσουν πάρα πολύ. Και κλείνοντας, να σας δείξω δύο τελευταίες διαφάνειες για το πώς μπορεί κάποιος άνεργος να επωφεληθεί διαφορετικά από τις νέες τεχνολογίες. Και αυτό είναι κάνοντας ο ίδιος ένα κατάστημα ηλεκτρονικό. Να μην είναι υπάλληλος κάποιου άλλου αλλά να είναι αφεντικό του εαυτού του και να κάνει ένα δικό του ηλεκτρονικό κατάστημα. Υπάρχουν δέκα βασικοί κανόνες που θα τους δούμε λίγο γρήγορα: 1. Σχεδιάστε την στρατηγική σας Μία ηλεκτρονική επιχείρηση δεν διαφέρει πολύ από μία «φυσική» επιχείρηση. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε απαραίτητα πριν ξοδέψετε το πρώτο σας ευρώ, είναι να καταστρώσετε την στρατηγική σας. Σκεφτείτε τι ακριβώς θα πουλάτε, ποιοι είναι οι ανταγωνιστές σας και πώς θα διαφοροποιηθείτε από αυτούς, πώς θα οργανώσετε την αποθήκη σας, πώς θα στέλνετε τα προϊόντα σας στους πελάτες σας, πώς θα διαφημιστείτε κ.ά. 2. Μιλήστε με τους πελάτες σας Έχετε δημιουργήσει στα χαρτιά μια εξαιρετική επιχείρηση και είστε έτοιμοι να ξεκινήσετε. Είστε σίγουροι όμως ότι οι online πελάτες σας θέλουν να αγοράσουν αυτό που προσφέρετε και με τον τρόπο που το προσφέρετε; Βγείτε από την ασφάλεια του χώρου σας και μιλήστε με τους δυνητικούς online πελάτες σας. Ρωτήστε όσους

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

περισσότερους μπορείτε για όσο το δυνατό περισσότερες λεπτομέρειες μπορείτε. Και συνεχίστε να ζητάτε τη γνώμη των πελατών σας και αφού ξεκινήσετε. Η επικοινωνία με τους πελάτες πρέπει να γίνει μέρος της κουλτούρας της επιχείρησής σας. 3. Επιλέξτε πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου Είναι πολύ μεγάλο κομμάτι αυτό. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να δημιουργήσετε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Για ευκολία, θα τους διαχωρίσουμε σε τρεις κατηγορίες: συνδρομητικές υπηρεσίες, έτοιμα ηλεκτρονικά καταστήματα και προσαρμοσμένα ηλεκτρονικά καταστήματα. Οι συνδρομητικές υπηρεσίες (π.χ. skroutzstore.gr) είναι η πιο γρήγορη, εύκολη κι ασφαλής λύση για να έχετε ένα αξιοπρεπές e-shop με αρκετές δυνατότητες. Δεν έχουν κανένα κόστος ενεργοποίησης, παρά μόνο μια μηνιαία συνδρομή την οποία μπορείτε να διακόψετε αν το ηλεκτρονικό σας κατάστημα δεν έχει την επιτυχία που περιμένατε. Τα έτοιμα ηλεκτρονικά καταστήματα (π.χ. Wordpress, Joomla) μπορούν να παραμετροποιηθούν ως ένα σημείο από κάποιον web developer. Μπορούν να στηθούν μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα και το κόστος δημιουργίας τους είναι συνήθως από €500 έως €2000. Αν και υπάρχουν ορισμένες πολύ καλές υλοποιήσεις έτοιμων ηλεκτρονικών καταστημάτων, οι περισσότερες έχουν αμφιλεγόμενη αισθητική και λειτουργικότητα και χαμηλό επίπεδο ασφάλειας των δεδομένων. Η κορυφαία λύση ηλεκτρονικού εμπορίου βεβαίως είναι ένα προσαρμοσμένο (custom) κατάστημα, το οποίο ωστόσο θα μπορεί να υποστηρίζει και έτοιμες εφαρμογές υψηλού επιπέδου (ERP, CRM, ηλεκτρονικός έλεγχος αποθήκης κ.ά). Το πιο σημαντικό πλεονέκτημα αυτής της επιλογής είναι ότι δεν υπάρχει κανένας περιορισμός στις δυνατότητες εξέλιξης του e-shop. Τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα είναι ο μεγάλος χρόνος εξέλιξης (συνήθως πάνω από τρεις μήνες), οι ατέλειες (bugs) που σίγουρα θα προκύψουν και φυσικά το μεγάλο κόστος (από €5.000 έως αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ). 4. Σχεδιάστε τη δομή του ηλεκτρονικού σας καταστήματος Ποιες ενότητες πρέπει να υπάρχουν στο ηλεκτρονικό σας κατάστημα; Πώς θα είναι κατηγοριοποιημένα τα προϊόντα σας; Αυτά είναι σημαντικά ερωτήματα στα οποία πρέπει να απαντήσετε, ώστε να είναι το ηλεκτρονικό σας κατάστημα απλό, λειτουργικό κι εύκολο στην πλοήγηση. Σημαντικές πληροφορίες όπως τα έξοδα

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

αποστολής, οι τρόποι πληρωμής, τα στοιχεία επικοινωνίας σας, η πολιτική επιστροφών κ.ά. θα πρέπει να βρίσκονται σε ευκρινές σημείο της σελίδας. 5. Βρείτε ή δημιουργείστε φωτογραφίες των προϊόντων σας Ζούμε στην εποχή της εικόνας και σε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα η φωτογραφία είναι αυτή που «πουλάει». Η φωτογραφία θα τραβήξει το ενδιαφέρον των πελατών σας και θα τους δείξει αν το προϊόν που πουλάτε είναι αυτό που επιθυμούν να αγοράσουν. Είναι σημαντικό να έχετε πολλές και καλές φωτογραφίες, γι’ αυτό αν δεν υπάρχουν έτοιμες από τους προμηθευτές σας θα πρέπει να τις δημιουργήσετε εσείς ή ακόμη καλύτερα να πληρώσετε επαγγελματία φωτογράφο. Κι αυτό είναι ένα κόστος που θα πρέπει να έχετε λάβει υπόψη σας στο πρώτο βήμα. 6. Γράψτε αναλυτικές περιγραφές των προϊόντων σας Ελάτε στη θέση του καταναλωτή. Βλέπει ένα προϊόν στην οθόνη του υπολογιστή, της τηλεόρασης ή της κινητής του συσκευής και πρέπει να αποφασίσει αν είναι αυτό που χρειάζεται. Μια πλήρης και καλογραμμένη περιγραφή θα λύσει πολλές από τις απορίες που μπορεί να έχει ο πελάτης σας και θα τον φέρει πιο κοντά στην απόφαση αγοράς. Τα μεγάλα σύγχρονα e-shops προχωρούν μάλιστα ένα βήμα εμπρός και προσφέρουν τη δυνατότητα σχολιασμού από τους ίδιους τους πελάτες. Τις περισσότερες φορές στα σχόλια υπάρχουν πρακτικές πληροφορίες για την χρήση του προϊόντος και φυσικά πολύτιμο feedback για εσάς. 7. Ενημερώστε τους πελάτες σας ότι μπορούν να αγοράσουν τα προϊόντα σας online Αν ανοίξετε ένα φυσικό κατάστημα σε κάποιον δρόμο, όλο και κάποιοι περαστικοί θα το προσέξουν. Αν ανοίξετε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, πιθανότατα κανείς δεν θα το μάθει αν δεν το διαφημίσετε. Ξεκινήστε ενημερώνοντας φίλους και γνωστούς για τη νέα σας προσπάθεια. Εξαντλήστε όλα τα περιθώρια δωρεάν προβολής σε online ηλεκτρονικούς καταλόγους, social media κ.ά. Δημιουργήστε διαφημίσεις σε μηχανές αναζήτησης (μακράν ο πιο αποδοτικός τρόπος προώθησης για ένα ηλεκτρονικό κατάστημα) και δίκτυα affiliate και μπείτε σε μηχανές σύγκρισης τιμών. Από εκεί και πέρα, υπάρχει ένα ευρύ φάσμα επιλογών προώθησης, το οποίο θα αναλύσουμε σε

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

επόμενο κείμενο. Εάν έχετε περιορισμένο κεφάλαιο για προώθηση πάντως, συνιστούμε να ξεκινήσετε με επιλογές που σας χρεώνουν με το αποτέλεσμα (π.χ. κλικ, πώληση κ.ά.) κι όχι με ένα απλό banner που ενδεχομένως να έχει χαμηλό Return on Investment. 8. Φροντίστε για το σωστό έλεγχο του αποθέματος Αν έχετε ηλεκτρονικό έλεγχο αποθήκης, το διαθέσιμο απόθεμα ενημερώνεται αυτόματα με κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείτε στο ηλεκτρονικό σας κατάστημα. Αν έχετε και φυσικό κατάστημα, η ηλεκτρονική αποθήκη είναι μονόδρομος. Αν όμως πρέπει να ενημερώνετε το διαθέσιμο στοκ χειροκίνητα, θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί και να ενημερώνετε για τη διαθεσιμότητα των προϊόντων σας μετά από κάθε συναλλαγή. 9. Ενημερώνετε τακτικά το site σας και διαβάζετε τα στατιστικά Το μεγαλύτερο λάθος που κάνουν οι ιδιοκτήτες πολλών ηλεκτρονικών καταστημάτων είναι ότι μόλις το δημιουργήσουν παύουν να ασχολούνται. Το ηλεκτρονικό εμπόριο απαιτεί καθημερινή εμπλοκή και ενημέρωση. Η αρχική σας σελίδα δεν πρέπει να έχει τα ίδια προϊόντα για πολλές ημέρες (καλό είναι να αλλάζει 2-3 φορές την εβδομάδα). Τα στατιστικά επισκεψιμότητας του e-shop σας προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για τον τρόπο πλοήγησης των πελατών στο site σας. Χρησιμοποιείστε τα, όπως και τα στατιστικά των πωλήσεών σας, για να βελτιώνετε συνεχώς το ηλεκτρονικό σας κατάστημα. Οι εξελίξεις στο χώρο του e-commerce είναι πολύ γρήγορες κι αν θέλετε να είστε από τους νικητές δεν πρέπει ποτέ να σταματήσετε να εξελίσσετε την ηλεκτρονική σας επιχείρηση. 10. Προσφέρετε εξυπηρέτηση πελατών παγκόσμιας κλάσης Η εξυπηρέτηση πελατών είναι το μυστικό της επιτυχίας για ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Είναι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα στα επιτυχημένα και τα αποτυχημένα e-shops. Οποιοσδήποτε μπορεί να δημιουργήσει μία καλή σελίδα και να πουλήσει φθηνά. Αυτό όμως που θα σας φέρει αυξημένες πωλήσεις και βιωσιμότητα είναι η υποστήριξη του πελάτη πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πώληση. Η εξυπηρέτηση πελατών προσθέτει αξία σε ένα προϊόν, ενδυναμώνει τη φίρμα σας και δημιουργεί

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

σχέση εμπιστοσύνης με τους πελάτες σας. Το κόστος για να προσφέρετε κορυφαία εξυπηρέτηση είναι ελάχιστο μπροστά στο όφελος που θα έχετε επειδή οι πελάτες σας θα αισθάνονται σιγουριά όταν αγοράζουν από εσάς. Ελπίζω να μην σας κούρασα. Σας ευχαριστώ.

Αναπτυξιακή Δράμας – Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία Ο.Τ.Α.

Αναπτυξιακή Σύµπραξη «Αρσινόη - Υποστήριξη Ανέργων Γυναικών για τη ∆ηµιουργία Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων Κοινωνικής Φροντίδας»

ΕΤΑΙ ΡΟ Ι

Κ.Ε.Κ. ΕΥΡΩΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ Α.Ε. Σωκράτους 111, 41336 Λάρισα Τηλ.: 2410553892-6 e-mail: europlirlar@lar.forthnet.gr

Ε.Ψ.Υ.Κ.Α. - ΕΤΑΙΡΙΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΣΘΕΝΩΝ Κέντρο Ηµέρας ∆ράµας «Πολυδεύκης» Αβδηρών & Μακρή, 66100 δράµα Τηλ.: 2521046330 email: khpolydeykis@gmail.com

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ∆ΡΑΜΑΣ - ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Ο.Τ.Α. Κωνσταντινουπόλεως 8, 66100 ∆ράµα Τηλ.: 2521047610-11 e-mail: aned@otenet.gr

Τα πρακτικά του Συνεδρίου ανατυπώθηκαν στο πλαίσιο της Πράξης «Αρσινόη - Υποστήριξη ανέργων γυναικών για τη δηµιουργία κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων κοινωνικής φροντίδας». ∆ράση 7 «Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρµοσµένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας» της Κατηγορίας Παρέµβασης 1 «Ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης» του Θεµατικού Άξονα Προτεραιότητας 3 «∆ιευκόλυνση της πρόσβασης στην Απασχόληση» του Επιχειρησιακού Προγράµµατος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου ∆υναµικού 2007-2013» του Ε.Σ.Π.Α., το οποίο συγχρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο και από εθνικούς πόρους.