‘Hersenklepjes’ als hulpmiddel bij examenvrees. Inleiding Omdat mijn dochter vrij vaak door examenvrees werd overvallen en er dan van overtuigd was dat ze niets kon, heb ik haar geholpen door een metafoor te maken, zodat ze die valse overtuigingen over zichzelf niet meer zou laten belemmeren. Een metafoor is een beeld van iets of iemand. Omdat er een beeld wordt geschapen, is het makkelijker in te zetten als hulpmiddel. In mijn praktijk als counselor maak ik veel gebruik van metaforen als steun, hulpmiddel bij het doorkomen van een situatie, problematische relatie of in dit geval een aanval van examenvrees. Vele toetsen, examens en HBO tentamens verder, kan ik constateren dat deze techniek werkt. Vandaar dat ik deze beschreven heb zodat meer mensen met examenvrees het kunnen inzetten bij het maken van hun toetsen. Beschrijving Denk aan een paard voor een wagen; die heeft oogkleppen op om niet te hoeven schrikken van dat wat er naast zijn gezichtsveld gebeurt. Het gezichtsveld wordt heel erg beperkt. Met deze metafoor (het paard met de oogkleppen) in je achterhoofd ga ik uitleggen wat ik met de term hersenklepjes bedoel. Met dichtgeklapte ‘hersenklepjes’ beperk je je zichtsveld. Dat doe je zelf, vaak zonder dat je het door hebt. Het ontstaat door angst, maar de gevolgen kunnen enorm zijn. Als je ‘dichtklapt, (niet voor niets een bekende term ;) ) komt dat vaak door iets angstigs. Meteen daarop volgend komen er in je hoofd en gevoel allerlei voorbeelden van wat er al mislukt is. Dan hoor je de jouw bekend voorkomende overtuigingen over jezelf bijna hardop tegen je uitgesproken worden: “ik kan nooit iets”, “ik haal toch een onvoldoende” komen naar voren en gaan je dwars zitten. De ene groep mensen hoort het in de Ikvorm, anderen horen de Jij-vorm, alsof ze zelf zichzelf streng toespreken. Inmiddels ben je er al weer bijna van overtuigd dat het zo is en voel je geen enkel sprankje geleerde informatie meer. Hoe meer je over je toetsvel kijkt en kruiselings snel leest welke vragen je allemaal worden gesteld, hoe erger die overtuigingen zich met je gaan bemoeien. Dit is, in dat stadium, al bijna niet meer uit te zetten en voor je het weet, luister je naar die stemmen, en weet ook echt bijna geen antwoorden meer. Als je hier een ernstige vorm van hebt, heb je zelfs het idee dat je pas 10 minuten naar je vel staart, terwijl je hoort zeggen dat de tijd voorbij is... De hele toets-tijd blijkt al voorbij te zijn en je moet een leeg vel inleveren. Zelfs als je zo’n erge variant hebt, kun je, met het je bewust worden van je hersenklepjes, alsnog vooruitgang boeken. Wat er eigenlijk in je hersenen gebeurt door bovenstaande situatieschets, is dat je je hersenklepjes dichtschuift, dicht doet, zodat je niet meer bij de informatie kunt, die in je hoofd allemaal ligt opgeslagen .
De techniek Dat ‘dichtzetten’ kun je dus logischerwijs ook veranderen in ‘openzetten’. Als je het ene kan in je gevoel en hoofd, kun je het andere ook. Dat is de eerste stap waar je over na moet denken, die je moet gaan geloven, inzien. Vervolgens bedenk je je dat je, ondanks dat je ook alles geleerd hebt, ook al informatie in de lessen hebt gekregen. Die kennis zit ook al ergens in je hoofd. Oefen een hele week voordat de toetsen beginnen met dit principe. Ga erin geloven. Maak van de hersenklepjes een denkbeeldig plaatje; kijk ernaar en zet ze denkbeeldig echt open. Ik bedoel hiermee dat je ze naar boven of naar de zijkant klapt, zodat je een breed gezichtsveld krijgt. Je kunt jezelf bijvoorbeeld zo’n ome-opa- zonneklep voorstellen die je omhoog klapt. Nogmaals; je verruimt hiermee het zicht op je hersencellen, op dat wat er allemaal al in je zit, dat wat je allemaal al weet. Alles wat je verzameld hebt in je leven op aarde, kan te gebruiken zijn bij het leren van de leerstof voor een toets. Hiermee oefenen, ook op gekke momenten zoals bijvoorbeeld als je door het park loopt met een hond, in het zwembad bent of in de achtbaan zit, is heel belangrijk. Eigenlijk maak je jezelf veel meer bewust van allerlei indrukken en informatie die tot je komt. Tijdens de toets Op het moment dat je daadwerkelijk in het toets-lokaal zit, doe je het volgende; •
• •
• •
•
terwijl je heel bewust je potlood, pen, drinken en koekje of druivensuiker neerlegt, zet je ook je hersenklepjes open. Doe dit bewust bij iedere handeling. Steeds een stukje verder open. Zeg telkens in je hoofd tegen jezelf: “<je naam>, zet je hersenklepjes open. Kom op, je kunt het.” Leg een vel op alle vragen van je toets, zodat je niet alvast kriskras over de bladzijde gaat lezen en mogelijk je hersenklepjes daardoor weer dichtklappen. Als je dat toch voelt gebeuren (met veel oefenen voel je het in jezelf gebeuren, dat garandeer ik) ga je opnieuw even heel bewust je potlood of pen vastpakken en concentreer je je een minuut op het opnieuw openzetten van je hersenklepjes. Vervolgens schuif je per vraag het afdekvel naar beneden. Per vraag beschrijf je je antwoord. Als er een vraag tevoorschijn komt, die je niet meteen weet, denk je heel bewust van binnen aan het openhouden van je hersenklepjes en vertrouw je erop dat er ergens in je hersenen al informatie over de vraag ligt opgeslagen. Steeds als je voelt dat er een irritant stemmetje komt dat zegt “Zie je wel, je kan het toch niet”, zeg jij in jezelf: <je naam>, hou je hersenklepjes open. Niemand mag ze dichtklappen, dat laat ik niet toe.”
Aanvulling Je zult natuurlijk nooit alles weten, of soms toch per ongeluk weer je hersenklepjes dichtklappen. Maar als je deze techniek serieus en steeds beoefent en toepast tijdens toetsen, dan is de kans zeer groot dat je alleen al hierdoor een hoger cijfer haalt. Gewoon omdat je jezelf in contact brengt met alles wat in je hoofd al (lang) aanwezig is. Zelfs als je aan het leren bent, kun je bewust je hersenklepjes open zetten; dit verbreedt als het ware je gezichtsveld (maar dan in je hersenen). Als je het openzetten tijdens het leren al toepast, worden namelijk de hersencellen waar de informatie uit de les inzit, opengezet, aangesproken. Hierdoor wordt de stof die je leert, gekoppeld aan dat wat je in de les opsloeg, waardoor betere ‘inprenting’ (zoals dat in de psychologie heet) ontstaat. Tot slot wil ik vertellen dat dit een proces is wat onbewust allang in je hoofd aanwezigis. Wat ik heb gedaan is er een metafoor voor gemaakt, om het makkelijker dichtbij te krijgen. Dit zodat je letterlijk je onderbewuste mee kunt laten helpen. Dat je die hulp in kunt zetten die je al in je hebt. Het klinkt misschien ingewikkeld, het is een klein hulpmiddel met grootse gevolgen, namelijk nooit meer dat rotgevoel dat je niets kunt en mogelijk zelfs een mooier cijfer. Succes met het aanleren van deze techniek. Wil je het live oefenen, zodat het wat sneller in je hoofd zit, of voel je je onzeker in het zelf bereiken hiervan? Maak dan een afspraak met mij; ik help je in een uur door dit verhaal heen, zodat je het vervolgens zelf blijvend kunt toepassen. NB; wil je het geheugensteuntje van “Meer ruimte door Inzicht”, zodat je dat bij je drinken en druivensuiker kunt leggen, vraag er naar. (pen € 6,- excl verzendkosten)
Ontwikkeld door:
Annelies de Sain, counselor en coach Eigenaar van “Meer ruimte door inzicht” Tel.nummer 06 41968402 www.meerruimtedoorinzicht,com Op Facebook; http://www.facebook.com/MeerRuimteDoorInzicht