Hoofdstuk 1: Sketch Italiaanse en Nederlandse Cultuur
De verschillen tussen Italianen en Nederlanders zijn groot. In het zuiden van Italië worden de tradities meer in stand gehouden, terwijl de verschillen in het noorden van Italië minder groot worden met die van de Nederlandse cultuur.
In deze sketch zullen de verschillen duidelijk gemaakt worden aan de hand van twee variabelen van de Walker Wheel, namelijk communicatie en actie. Daarnaast zal ook ingegaan worden op één van de dimensies van Hofstede, individualisme vs. collectivisme (Nunez et al., 2021)
Communicatie
De eerste variabele van de Walker Wheel die besproken zal worden is communicatie. Communicatie is onmisbaar in het dagelijks leven. Italianen zijn qua gebruiken en mentaliteit een gastvrij volk. De eerste contacten zijn altijd buitengewoon joviaal om een goede eerste indruk te maken. Vanwege het snelle taalgebruik lijken zij luidruchtiger dan de gemiddelde Nederlander. Nederlanders zijn daarentegen meer gereserveerd. Aangezien communicatie zo’n groot begrip is kan deze variabele verder worden onderverdeeld in vier oriëntaties, die hieronder verder besproken worden (Collin, z.d.)
High vs. low context
In culturen met een hoge context wordt er meer gebruik gemaakt van aspecten van communicatie die niet rechtstreeks worden uitgesproken. Zij kunnen de informatie uit deze minder directe berichten halen. In culturen met een lage context daarentegen communiceert men op een directe manier waarin alle informatie, vooral verbaal, verteld wordt.
De Italiaanse cultuur behoort meer tot een hoge context cultuur. Zij letten op gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en de toon waarop iets gezegd wordt. In tegenstelling tot Italianen hebben Nederlanders een lage context zij communiceren op een directe manier en leggen de nadruk op feiten.
Direct vs. indirect
Nederlanders staan bekend als heel erg direct en zij geven duidelijk aan wanneer zij het ergens niet mee eens zijn en wat zij ergens van vinden. Italianen daarentegen communiceren juist indirect, om een goede sfeer te behouden vermijden Italianen lastige onderwerpen. Kritische opmerkingen kunnen in een gesprek, zeker bij beginnend contact, beter vermeden worden. Een mooi verhaal is vaak belangrijker dan de boodschap zelf (Culturescope, z.d.).
Expressive vs. instrumental
Als je in Italië komt merk je al snel dat iedereen met handgebaren praat. Italianen maken veel gebruik van lichaamstaal om iets uit te drukken of nadruk op iets te leggen. De handgebaren die in Italië gebruikt worden kunnen in Nederland weer een hele andere betekenis hebben. Als je zaken doet met Italianen of een toerist bent, is het belangrijk dat je op de hoogte bent van de betekenis van de handgebaren. Wanneer een Italiaan bijvoorbeeld met zijn vinger een draaiende beweging maakt in zijn wang betekent dit dat het eten lekker is, terwijl wij in Nederland zwaaien naar het oor (Grand’Italia, z.d.)
Formal vs. informal
De eerste indruk is in Italië erg belangrijk. Italianen worden graag aangesproken met hun titel en familienaam, zo wordt de kundigheid van een persoon benadrukt. Het is niet gebruikelijk om iemand gelijk bij de voornaam aan te spreken, tenzij zij dit zelf hebben aangegeven. In Nederland spreken bijna iedereen elkaar aan met de voornaam. Alleen in bepaalde formele situaties zoals bij overheidszaken. Daarnaast is het uiterlijk erg van belang in Italië. Er wordt
dan ook verwacht dat je net gekleed bent en vooral tijdens het zakendoen formeel gekleed komt (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, 2018).
Actie
In de variabele actie van de Walker Wheel wordt een onderscheid gemaakt tussen een ‘doing’ en ‘being’ oriëntatie. Bij een doing oriëntatie is de taak belangrijker dan de relatie. In een being oriëntatie is de relatie juist belangrijker dan de taak (Collin, z.d.).
Italianen vinden het belangrijk om een goede relatie te hebben op gebied van werksfeer, familie en vrienden. Zij vinden het bijvoorbeeld belangrijk om een lange lunch te houden om de sociale contacten goed te onderhouden en een goede werksfeer te creëren. Na werktijd ontmoeten collega’s elkaar ook vaak in kleine cafeetjes en er wordt veel tijd doorgebracht met familie en vrienden. De tendens is echter dat steeds meer de internationale gehanteerde werktijden aangehouden worden vooral in Noord-Italië. In Zuid-Italië leeft men nog meer volgens de tradities en zijn ze meer relatiegericht.
In Nederland vindt men het belangrijk om efficiënt en doelgericht met je werk bezig te zijn. De Nederlander werkt voor het salaris dat zij krijgen en beschouwen dit als een zakelijke transactie. De werk en thuissituatie wordt dan ook vaak gescheiden gehouden. De lunch duurt meestal slechts een half uur en ook zit men vaak achter hun bureau te eten. De werktijden beginnen meestal al vroeg in de morgen zodat men vroeg naar huis kan om te genieten van hun vrije tijd.
Individualistisch vs. collectivistisch
In deze dimensie van hofstede gaat het om de ‘mate van onderlinge afhankelijkheid die een samenleving onder haar leden handhaaft’. Het gaat om de denkwijze van de mensen in een cultuur. Mensen in een individualistische samenleving denken over het algemeen in de ‘ik’ term. Zij worden geacht om alleen voor zichzelf en hun directe familie te zorgen. Een collectivistische samenleving denkt juist meer in de ‘wij’ term (Hofstede Insights, z.d.).
Nederland kenmerkt zich als een individualistische samenleving. Zij denken in veel gevallen in eerste instantie vooral aan zichzelf of directe familie. De laatste decennia is de samenleving er meer en meer van uitgegaan, dat mensen alleen voor zichzelf en de onmiddellijke familie moet omkijken.
Italianen dragen over het algemeen hun ouders, grootouders en kinderen op handen, maar de Italiaan heeft ook respect voor de eeuwenoude cultuur en historie. Het Italiaanse karakter kenmerkt zich tot zorgzaamheid naar de familie en voelen zich geroepen om voor ouderen te zorgen, wat vaak bij de gemiddelde Nederlander minder het geval is (Constant Reader, 2021).
Een Italiaan is veel meer familie gericht in vergelijking tot een Nederlander. Bij Italianen kan men dan ook nog onderscheid maken per regio, hoe zuidelijker men gaat des te sterker de familiebanden zijn. In het noorden van Italië gaat deze relatiesfeer steeds meer op Nederland lijken. Dit blijkt uit de cijfers van Hofstede waarbij Noord-Italië een score heeft van 76 en Nederland 80 op het gebied van individualisme (Hofstede Insights, z.d.).
Hoofdstuk 2: Zelfreflectie van IRC resultaten
In dit hoofdstuk reflecteer ik op drie facetten van de competenties van de Intercultural Readiness Check resultaten. De drie besproken facetten behoren allen tot een andere competentie.
Belangstelling voor culturele verschillen
Dit facet valt onder de competentie interculturele sensitiviteit “Interculturele sensitiviteit is de mate waarin iemand interesse toont voor anderen, hun culturele achtergronden, behoeften en opvattingen, en de manier waarop zij deze tonen” (bron: IRC). Volgens de Intercultural Readiness Check scoor ik bovengemiddeld op deze dimensie. Ik ben het hier mee eens. Ik vind het leuk om mensen met een andere culturele achtergrond te leren kennen en dingen te leren over hun cultuur en leefwijze. Daarnaast vind ik het interessant om de invloeden en beweegredenen van hun gedrag te begrijpen. Afgezien daarvan vind ik het lastig om zelf mensen met een andere culturele achtergrond aan te spreken om meer te weten te komen over hun cultuur.
Op het facet belangstelling voor culturele verschillen scoor ik gemiddeld. “Dit geeft het vermogen aan om eigen interpretaties, nomen en waarden als cultuurspecifiek te zien, en uit uw gedrag te laten blijken dat u aandacht heeft voor de cultuur van een ander” (bron IRC). Ik sta open voor andere standpunten en ik kan mij vaak goed verplaatsen in een ander. Ik ben ervan op de hoogte dat de culture achtergrond iemand op verschillende manieren beïnvloedt. Een valkuil van mij is wel dat ik er soms vanuit ga dat een aantal kernwaarden in alle culturen aanwezig zijn. Dit komt waarschijnlijk door mijn onwetendheid.
Ik wil gedurende een periode twee maanden minimaal drie mensen met een andere culturele achtergrond aanspreken om vragen te stellen over hun cultuur om zo meer te weten te komen over verschillende leefwijzen. Als ik nu vast oefen met het aanspreken van mensen om meer te weten te komen over hun cultuur, kan ik dit tijdens mijn stage in Italië ook toepassen.
Opbouwen van relaties
Dit facet is een onderdeel van de competentie bevorderen van betrokkenheid
“Bevorderen van betrokkenheid is de mate waarin iemand probeert zijn omgeving te beïnvloeden vanuit een interesse in relaties, en de wens om verschillende persoonlijkheden en behoeften met elkaar te verenigen. De score geeft aan in hoeverre iemand aandacht heeft voor anderen, en weet hoe hij of zij hun interesse en enthousiasme voor een gemeenschappelijk doen kan wekken” (bron IRC). Ik scoorde hoog op deze competentie. Dit geeft aan dit ik veel tijd investeer in het opbouwen en ontwikkelen van gevarieerde netwerken van relevante relaties. Ik probeer mensen met verschillende wensen bij elkaar te brengen zodat iedereen zich op zijn gemak kan voelen. Ik probeer dit te bereiken door flexibele oplossingen te bedenken waar iedereen zich in kan vinden.
Ik scoorde op het facet opbouwen van relaties naar verhouding hoog. “Dit facet geeft de mate aan waarin iemand investeert in het opbouwen van gevarieerde netwerken van relevante relaties.” De verkregen score geeft aan dit ik plezier hebt in contact met mensen met verschillende ideeën, actief zoek naar het leggen van nieuwe contacten en uitwisseling tussen anderen aanmoedig. Mijn valkuil is als ik eenmaal in een netwerk zit, ik het lastig vind om anderen hierbij te betrekken.
Ik wil volgend leerjaar buiten mijn comfort zone treden door aan te sluiten bij een ander netwerk, bijvoorbeeld een projectgroep. Op deze manier kan ik mijn netwerk uitbreiden. Het
vergroten van mijn netwerkkring kan van toepassing zijn tijdens het vinden van een stageplek, verblijfplaats en het opbouwen van relaties.
Openheid voor culturele complexiteit
Dit facet valt onder de competentie omgaan met onzekerheid. “Dit is de mate waarin iemand de onvoorspelbaarheid en complexiteit van een cultureel gevarieerde omgeving als een kans beschouwt voor zijn of haar persoonlijke ontwikkeling.” Ik scoorde hoog op deze competentie omdat ik houd van nieuwe uitdagingen. Door in cultureel gevarieerde omgevingen te werken wordt de complexiteit van mijn werk vergroot. Ik word gemotiveerd door deze uitdagingen en zo kan ik ook ontwikkelen op persoonlijk gebied.
Mijn score op het facet openheid voor culturele complexiteit was naar verhouding ook hoog. Openheid voor culturele complexiteit wordt gedefinieerd als “de mate waarin iemand bereid is om met de moeilijkheden van grote culturele diversiteit om te gaan.” Ik scoor op naar verhouding hoog omdat ik open sta voor verschillende manieren van samenwerken en probeer te begrijpen hoe mensen met andere culturele achtergronden te werk gaan. Wanneer ik teveel informatie verzamel, vind ik het lastig om een concreet plan op te stellen. Ik wil vanaf nu, wanneer ik informatie ontvang, gelijk conclusies trekken uit deze informatie zodat ik meer overzicht krijg in een situatie en concrete stappen kan zetten. Wanneer ik leer om concrete stappen te zetten kan ik tijdens mijn stage in Italië doelgerichter te werk zonder continu vast te lopen bij het verrichten van mijn taken vooral omdat Italianen andere werkwijzen hebben.
Hoofdstuk 3 ‘Host-gast’ interactie
In dit hoofdstuk wordt gastvrijheid en respect besproken in de Italiaanse en Nederlandse cultuur. Dit gebeurt aan de hand van level 4 van het CMM-model, namelijk ‘relationship level - social bonds’. Daarnaast zal ik ingaan op mijn ontmoeting met een Italiaan.
Wanneer op je op bezoek gaat in Italië zijn er een aantal andere gewoontes dan wanneer je op bezoek gaat in Nederland. In Italië is het gebruikelijk dat aan de gasten wordt gevraagd of zij mee willen eten. In vergelijking met Nederlanders vinden zij het dan ook niet erg als je spontaan op visite komt. Nederlanders daarentegen willen graag van te voren een afspraak maken, zodat zij rekening kunnen houden met welke boodschappen zij in huis moeten halen. Nederlanders hebben ook een volgepropte agenda, waardoor het bijna niet mogelijk is om onverwachts op visite komen. Ook vinden zij het fijn om naast hun drukke baan te kunnen genieten van een vrije dag of avond. Als een Nederlander op visite is en uitgenodigd wordt om te blijven eten, slaan zij dit meestal af, omdat zij dit niet gewend zijn. Toch zijn Nederlanders ook gastvrij als je de geplande afspraak met vrienden eindelijk hebt gemaakt doen zij ook hun best om lekkere dingen te kopen en iemand uit te nodigen voor het eten waar zij dan ook alle aandacht aan besteden.
Italianen daarentegen vinden het gezellig als je blijft eten en wordt er altijd meer gekookt dan voor alleen het gezin. Je weet nooit of er onverwacht bezoek aanschuift. Italianen vragen altijd spontaan of je wilt blijven en het is gebruikelijk dat je blijft eten als je op visite bent. Italianen houden van lang tafelen en genieten van vers bereidde gerechten onder het genot van een wijntje. Italianen behandelen iedereen met respect en vinden het onderhouden van relaties heel erg belangrijk.
Ontmoeting met een Italiaan
Ik kan me nog goed de bezoeken aan mijn Italiaanse oom uit Salerno in Rotterdam herinneren. Meestal als ik samen met mijn familie naar de zaterdagmarkt in Rotterdam ging besloten we langs te gaan bij mijn Italiaanse oom. Een aantal keren spraken we al af op de markt en het viel mij toen op dat er bij elke aankoop onderhandeld moest worden.
Aansluitend gingen we dan altijd “even” mee naar zijn huis om iets te drinken. Dit begon dan voor de liefhebbers met een sterke kop Italiaanse koffie. Mijn oom en tante vonden het altijd gezellig als we meegingen en zij zorgden ervoor dat iedereen het naar zijn zin had. Er werd over van alles en nog wat gepraat, waarbij mijn Italiaanse oom zijn Italiaanse tongval en temperament het hoogste woord had met veel handgebaren en zijn stem met verschillende toonhoogten.
Aangezien het altijd zo gezellig was bleven wij plakken en mijn oom en tante vroegen dan altijd, of we bleven eten en het maakte niet uit of we nu met zijn tweeën of vijven waren. Ik dacht vroeger altijd oprecht of zij een kleine supermarkt in huis hadden, want als wij bleven eten kwam de wijn op tafel en als voorgerecht kwam altijd eerst de carpaccio op tafel. Aansluitend kwam dan als hoofdgerecht een overheerlijke lasagne, waarvan wij het recept nu nog steeds gebruiken. Ik weet nog dat er ruim de tijd genomen werd om de maaltijd te nuttigen. Als we het eten dan hadden laten zakken, kwam er als nagerecht een overheerlijke galiameloen met Serranoham op tafel. Als we het eten dan hadden laten zakken dan gingen we op de bank door met praten en waar mijn oom altijd de meeste verhalen vertelde. Dit ging dan onder het genot voor de liefhebbers met Limoncello.
Bibliografie
Collin, P. (z.d.). Ten variables of culture. Startblok Riekerhaven. Geraadpleegd op 31 maart 2022, https://startblokriekerhaven.nl/wp-content/uploads/2016/04/PDF-Interculturalcommunication-EN.pdf
Constant Reader. (2021, 6 februari). Italiaanse cultuur: feiten, gewoonten en tradities. Geraadpleegd op 5 mei 2022, https://theconstantreader.com/nl/italiaanse-cultuur-feitengewoonten-en-tradities/
Culturescope. (z.d.). Communicatie. Geraadpleegd op 6 mei 2022, http://culturescope.nl/communicatie-23/
Grand’Italia. (z.d.). Maak je wegwijs in de Italiaanse gebaren. Geraadpleegd op 6 juni 2022, https://www.granditalia.nl/inspiratie/maak-je-wegwijs-in-de-italiaanse-gebaren/ Hofstede Insights. (z.d.). Country Comparison. Geraadpleegd op 18 april 2022, https://www.hofstede-insights.com/country-comparison/italy,the-netherlands/
Nunez, C., Mahdi, R. N. & Popma, L. (2021). Intercultural Sensitivity. (5e editie). Uitgeverij Koninklijke van Gorcum.
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. (2018, 4 december). Do’s-And-don’ts in Italië. Geraadpleegd op 4 april 2022, https://www.rvo.nl/onderwerpen/landen-engebieden/italie/zakencultuur