So What
1 Bron: http://www.photoshopcreative.co.uk
Inhouds 10
So What
| Oktober 2012
Adele “Geen modellenmaatje voor mij”
06
Quote
Just Smile
Schelden
20
14 Waarom doen we dat?
Kanker Wat is het? 2
opgave Footnote
18 10 reasons I love my feet
16
Holebi
Irritaties
Roger loopt gevaar
08 Van Nederlanders
24
Weetjes
Dit wist je vast nog niet
3
Colofon Anouk Freriks Eindredactrice en model en coach Robin Tonen Fotograaf Yvonne Geraats Fotografe en model Laura Alma Model Anouk Liebers Model en styliste Nick Menke Opzichter Gideon Veldhuis Licht
Opsturen irritaties Anouk Liebers, Martijn Freriks, Dieke Geurtsen, Kitty Schottert, Nick Menke, Yuri Van Midden, Daphne Kulik, Simone Hoogstad, Lieke Kruk, Barbara Schram, Rick Majoor, Gideon Veldhuis, Jeroen Mulderij, Christiaan Peelen, Connor O’Hara
Bron: http://www.photoshopcreative.co.uk
So What
| Oktober 2012
Bedankt HAN, Hogeschool Arnhem en Nijmegen Apparatuur en ruimte Patrick Kreling Commentaar Klas C1D Feedback Yvonne Freriks Feedback en steun en ideeën Louis Freriks Feedback en steun Martijn Freriks Feedback en steun en opsturen irritaties Yvonne Geraats Feedback en steun en ideeën Laura Alma Feedback en steun en ideeën Anouk Liebers Feedback en steun en ideeën Robin Tonen Feedback en steun en ideeën Wouter Eijkel Informatie Sjaak Koenders Informatie Staples Printen
So What 4
So What
So What
5
So What
| Oktober 2012
Eventhough you’re sad...
Bro
n:
htt
p:/
/st at.m
ob li.c
om
6
...just SMILE 7
So What
| Oktober 2012
Grr De meeste Nederlanders ergeren zich aan bepaalde mensen. In het verkeer irriteren Nederlanders zich het alleermeest aan onnodig links rijden, gevolgd door bumperkleven. Maar waar ergeren mensen zich nog meer aan? Ik heb op Facebook een berichtje geplaatst wat de grootste ergernis is. Ik erger me kapot aan mensen die bij de kassa aan de telefoon zijn. Of juist cassières die ongevraagd de telefoon aannemen en ellelange gesprekken aangaan. Vrouwen Ze.nl heeft een onderzoekje onder vrouwen gehouden over hun grootste ergernissen. Vrouwen ergeren zich het allermeest aan het feit dat ze door bedrijven in de wacht worden gezet of als ze aan het lijntje worden gehouden. Nummer drie op de lijst is de ergernis voor klanten die bellend afrekenen. Als laatste hebben vrouwen een hekel de treinen die vertraging hebben. Anouk Liebers (klasgenootje): “Ik vind het vervelend als buitenlandse mensen aan de kassa in hun eigen taal praten!” Nick Menke (klasgenoot): “Aan mensen die als laatste bij een bushalte aankomen en als eerste mogen instappen terwijl ik al minuten in de stromen de regen sta!” Daphne Kulik (vriendin): “Luidruchtige studenten in de bus die hun mede studenten belachelijk maken. En aan MBO-studenten die in de bus zingen, terwijl jij juist wil gaan slapen!” Simone Hoogstad (nichtje): “Ik erger me aan muziek uit een computer.” Lieke Kruk (ex-collega): “Aan bedelaars in de supermarkt.”
8
Rick Majoor (vriend): “Aan mensen die willen eten in een restaurant en zonder ook maar iets te zeggen gewoon ergens aan een tafel te gaan zitten.” Connor O’Hara (klasgenoot): “Mensen die alleen aan zichzelf denken, ook al gaat dat ten koste van anderen.” Barbara Schram (vriendin): “ Ik kan me heel erg ergeren aan mensen die tegen je aanlopen op straat en dan te arrogant zijn om even simpel ‘sorry’ te zeggen.” Jeroen Mulderij (ex-klasgenoot): “Ik erger me aan mensen op een elektrische fiets. Ook erger ik me aan mensen of kinderen die heel langzaam fietsen. Of juist met velen naast elkaar gaan fietsen zodat jij er niet langs kan.”
Yuri van Midden (ex-klasgenoot): “Ik erger me aan mensen die niet kunnen fietsen, waardoor ze gaan slingeren.” Kitty Schottert (collega): “Ik erger me aan mensen die niet door kunnen rijden waardoor ze files veroorzaken!” Dieke Geurtsen (klasgenoot): “Het moment waarop je in een overvolle trein stapt waar iedereen moet staan terwijl er genoeg zitplaatsen zijn. Dat komt omdat mensen hun tas op een stoel hebben staan en ze te beroerd zijn spontaan hun tas op schoot te nemen en je het ze dus ook eerst moet vragen.” Martijn Freriks (broer): “Aan ‘zondagrijders’ die niet doorrijden!” Christiaan Peelen (schoolgenoot): “Als mensen zichzelf niet zijn. Helemaal als je er pas later achterkomt dat die persoon wel erg tof is! Ik erger me ook aan mensen die zeuren dat het in de zomer te warm is en in de winter te koud.”
Gideon Veldhuis (klasgenoot): “Aan bedelaars in de trein. En aan de politiek.”
Bro
n: h
ttp
://
im
age
s6.
fan p
op .co m
9
So What
| Oktober 2012
Ad
Adele. Of Adele Laurie Blue Adkins zoals het in haar paspoort staat. Je kunt haar uittekenen in een coltrui, zwarte legging en ballerina’s en toen we haar eerder dit jaar kettingrokend en vloekend door haar hotelkamer zagen struinen, leek ze wel een gewoon meisje van 23. Maar dat is ze natuurlijk niet. We hebben het hier wel over de vrouw die voor haar debuutalbum (‘19’) meteen twee Grammy’s binnensleepte en van haar tweede album (‘21’) in no-time 3,5 miljoen exemplaren over de toonbank zag gaan. En over wie niemand minder dan Beyoncé zegt dat het horen van haar stem voelt ‘als het luisteren naar God’. Niet slecht voor een meisje dat haar jeugd met haar alleenstaande tienermoeder in de achterstandswijken van Zuid-Engeland doorbracht. De donkerblonde zangeres werd in 1988 geboren in Tottenham en is het enige kind van Mark Evans (een voormalige alcoholist die vorig jaar nog de vuile familiewas buiten hing in de Britse roddelkrant The Sun) en Penny Adkins. Ze heeft nog een halfbroertje, Cameron, uit een latere relatie van haar vader. Als haar ouders op haar derde uit elkaar gaan, blijft Adele bij haar tienermoeder Penny (“Ik lijk voor geen meter op haar. Ze is klein, donker en houdt van paragliding. Ze is precies het tegenovergestelde van mij, het is hilarisch!”) die als masseuse, meubelmaakster en administratief medew-
10
erkster de eindjes aan elkaar probeert te knopen. Moeder en dochter verhuizen vaak, iets wat de kleine Adele fantastisch vindt. “Ik denk dat ik het daarom nog steeds moeilijk vind om lang op dezelfde plek te zijn. Als ik terugkijk op mijn jeugd, denk ik helemaal niet: tjee, ik heb op tien verschillende scholen gezeten. Mijn moeder zorgde er altijd voor dat het leuk was.” Ook nu nog is haar moeder haar beste vriendin én haar huisgenoot. Toen haar debuutalbum (‘19’) net uit was, woonde Adele even op zichzelf in WestLonden. BBC-dj Jo Whiley hierover: “In zo’n fancy appartement in Notthing Hill,
het type buurt waar popsterren gaan wonen zodra het geld binnenstroomt. Maar je kon zien dat ze er niet gelukkig was. Allereerst omdat het te ver weg was van haar moeder. Daarbij had ze haar Brit Award op de wc gezet. Ze zei dat ze dat wel passend vond.” Intussen woont Adele weer veilig onder moeders vleugels: “Nou ja, beter gezegd: ze woont bij mij! Ze is mijn beste vriendin. We zijn elkaar nu wel stukje bij beetje aan het loslaten. Ik ben 23 en in de levensfase waarin ik mijn eigen leven moet opbouwen.”
ele Bron: http://thatgrapejuice.net
Internet perverts Ondanks het feit dat vroeger thuis elk dubbeltje omgedraaid moest worden, omschrijft Adele, het type meisje dat in de haarborstel begon te zingen zodra ze kon praten, haar opvoeding als ‘extreem rijk’, in elk geval op muzikaal gebied. Toegegeven, ze was als tiener helemaal into de Spice Girls, All Saints en Destiny’s Child, maar ze luisterde met dank aan moeder Penny - die haar op haar zevende een piano cadeau deed - ook naar Tom Waits, Jeff Buckley, The Cure en 10.000 Maniacs. En toen, op haar veertiende, ontdekte ze in de ‘twee voor
de prijs van één’-bak in de platenzaak cd’s van Ella Fitzgerald en Etta James (wier blues ballad ‘Fool that I am’ ze nog steeds covert) en viel het kwartje. “Ik kon alleen maar zitten en luisteren. Haar stem nam mijn geest en lichaam over.” Adele wist het zeker: voor haar geen normale school meer, waar ze het niet kon vinden met haar muziekleraar en waar de meeste van haar klasgenoten vooral zwanger wilden worden op hun zestiende. Nee, Adele - gesteund door haar moeder - had andere plannen. Ze werd aangenomen op de fameuze BRIT School, het Londense performing arts in-
stituut waar ook Amy Winehouse, Leona Lewis en Kate Nash hun muzikale talenten ontplooiden. “Het was daar net ‘Fame’. Leerlingen draaiden fucking pirouettes in de gang, deden mime in de kantine en hielden sing-offs in de aula. Adele’s eerste kans kwam vijf jaar geleden, toen een klasgenoot drie nummers van haar op MySpace zette. Platenlabels waren er als de kippen bij met aanbiedingen, maar de zangeres, die op dat moment bij kledingwinkel Gap werkte, was allerminst onder de indruk. “Ik dacht dat het een stelletje vieze in-
11
So What
| Oktober 2012
ternet perverts was. Ik heb die mails van Island en XL wel gezien, maar ik had nog nooit van die labels gehoord en heb dus nooit teruggebeld.” Op aandringen van haar moeder maakte ze uiteindelijk toch een afspraak met een platenbons van XL die haar ter plekke contracteerde. Deze Jonathan Dickens: “Adele contracteren, was een van de makkelijkste, meest ongecompliceerde dingen die ik ooit heb gedaan. Vanaf het begin was het meteen duidelijk dat ze een waanzinnig Godgegeven talent had. Haar stem is de beste die ik in mijn leven gehoord heb.” Dat Adele in november aan knobbeltjes op haar stembanden moest worden geopereeed, zal hem dus wel even zorgen hebben gebaard. Gelukkig is de missie geslaagd. Modellenmaatje Twee prachtalbums, twee Grammy’s - en twee gebroken harten - verder, is Adele een eigen merk geworden. Ze heeft een site waarop je kussenhoezen met de songtekst van ‘Someone like you’ en T-shirts met cartooneske afbeeldingen van haar teckel Louis Armstrong (“De liefde van mijn leven”) kunt bestellen. Maar daar blijft het dan ook bij op marketingen merchandisegebied, zo stelt ze. “Ik wil niet het gezicht van dit of dat worden. Ik heb geen zin om mezelf overal op billboards te zien zo aan het begin van mijn carrière. Luister, ik ben pas 23. Misschien verander ik ooit van gedachten, maar nu wil ik mijn naam nog op geen enkele manier koppelen aan een ander merk. Ook al bieden ze me tien miljoen pond, dan zeg ik nog: fuck off. Daarbij, als ik al ergens het gezicht van zou kunnen zijn, dan is het van full-fat Coke, ha!” Hoewel Adele sowieso niet schroomt zichzelf op de hak te nemen, ligt ze al helemaal niet wakker van het feit dat ze met haar weelderige vormen opvalt tussen de size zero zangeressen die de hitlijsten bevolken. “Er is me nooit gevraagd of verordend af te vallen. Ik ben niet naïef. Ik heb nooit de cover van Vogue bekeken en gedacht: “zo moet ik eruit zien om succesvol te zijn in mijn leven. Ik weet dat ik representatiever ben voor de gemiddelde vrouw dan iemand als Kate Moss en daar voel ik me opperbest bij. Ik heb ook geen boodschap. Ik vind het fijn om mij te zijn. Dat is altijd zo geweest. Er zijn mensen die hun leven laten leiden door uiterlijk, you know. Die dunner willer zijn of grotere borsten willen. Ik heb gezien wat dat met mensen doet. En ik wil dat niet in mijn leven. Het is nooit een issue voor me geweest. Ik ben ook nooit met die vreselijke types omgegaan die dat er wel van maken. Ik heb mijn onzekerheden, natuurlijk, maar ik trek niet op met types die ze ook nog eens gaan aanwijzen.” Dan: “Mijn leven
12
is vol drama en ik heb geen tijd om me roog, volgde ze hem naar de kroeg waar druk te maken om zoiets oppervlakkigs ze hem in elkaar timmerde). Nummer als hoe ik eruit zie. Ik hou niet van de twee, de inpirator van ‘Someone like you’ sportschool. Ik hou van goed eten en moedigde haar aan tot dichten, liet haar lekkere wijn. Maar ook al zou ik een fan- kennismaken met literatuur en - zo onttastisch figuur hebben, dan nog zou ik dekte ze per sms - verloofde zich prompt niet zo met mijn borsten of kont rond- met iemand anders. “Hij heeft me volparaderen. Ik vind het geweldig om Lady wassen gemaakt. Mijn leven bestond uit Gaga’s boobs and bum te zien. En die mijn carrière en toen had ik opeens dat van Katy Perry. Maar daar gaan mijn lied- projectje ernaast, in de vorm van ons. En jes niet over. Ik maak geen muziek voor daardoor voelde ik me weer even heleogen. Ik maak muziek voor de oren.” maal normaal, wat ik echt op dat moEen modellenmaatje past misschien ment nodig had. Maar al snel was het niet niet, mode is sinds kort een passie van leuk meer. Hij was artistiek, niet romanhet Britse nachtegaaltje. Adele: “Ik inves- tisch. Hij nam mij niet mee naar Italië, ik teer mijn geld in couture.” Oké, ze draagt nam hem daar mee naar toe. Uiteindelijk het liefst leggings en coltruien, maar die maakten we al ruzie over een kop thee combineert ze dan wel met designerbal- of het feit dat mijn aansteker stuk was. lerina’s of Louboutins en een Chanel-tas. Mijn vrienden waren blij dat het uit was.” Haar podiumlook, een moderne versie De breuk met nummer drie is zo vers, dat van de jaren ‘50 prom stijl, is niet veel ze er nog geen liedjes over geschreven veranderd sinds ze vorig jaar door Anna heeft, maar hij zal ongetwijfeld zijn moWintour werd gestyled voor de Gram- ment krijgen op ‘23’ of hoe haar derde my’s. “Toen mijn jurk werd ontworpen, album ook zal gaan heten. Hoewel het dacht ik nog: als het zou kunnen, zou ik er nu uitziet dat we nog jaren moeten gewoon in legging en trui gaan. Maar ik wachten op het derde album. Voorlopig vind het nu leuk om me op te tutten. Ik blijft Adele in elk geval ‘bewust single’. “Ik volg op zich ook wel de trends. Voor ik raak ongelooflijk afgeleid als er iemand Johnny Cash en June Carter ontdekte in mijn leven is. Dat kan ik me nu niet en besloot om nooit permitteren. Boven“Ik heb nooit de cover van dien zorgt niemand meer iets anders dan zwart te dragen, dro- Vogue bekeken en gedacht: zo goed voor me als eg ik heel veel kleuren ik zelf.” Adele noemt zo moet ik eruit zien om - jawel - minirokjes geen namen, maar succesvol te zijn in mijn over een spijkerbroek. erkent avances van leven.” Maar nu ben ik meer celebrity’s. “Maar dat van de old school. Chanel, Prada, you zie ik niet zo zitten. Ik bedoel: stel je voor know. En Burberry natuurlijk. Ik heb ont- dat ik met iemand uit zou gaan die ook werper Christopher Bailey een paar keer bekend is. En dat het dan uit zou gaan ontmoet en hij gaat me kleden voor de en ik er een nummer over zou schrijven. volgende ronde Awardshows, als ik ten- Dan zou het fucking obvious zijn over minste genomineerd word. Ik ben altijd wie ik het heb, begrijp je?” fan van Burberry geweest. Ik weet nog Eenzaam is ze in ieder geval niet. Ze dat ik, voordat ik een platencontract had, heeft haar moeder, ze heeft Louis Armdrie jaar heb gespaard om mijn eerste strong, Team Adele en haar groep van tas te kopen. Vijfhonderd pond was ‘ie. voornamelijk mannelijke vrienden. “Ik Gemaakt van canvas, met het logo erop.” heb het altijd beter kunnen vinden met mannen. De meeste van mijn vrienden Zelfhulpzangeres zijn jongens. Als ik kinderen krijg, wil ik Zo veel geluk en succes als ze heeft qua ook jongens. Jongens houden van hun carrière, zo veel pech heeft Adele als het moeder, terwijl meisjes zo gemeen tegen op haar liefdesleven aankomt. Dat wil ze- elkaar zijn. Mijn toekomstbeeld is wat dat ggen: het ligt er natuurlijk aan hoe je het betreft helder: Ik wil vijf jongens!” Adele bekijkt, want juist liefdesverdriet bleek de is sinds begin dit jaar zwanger van haar inspiratie voor haar succesalbum. Adele huidige vriend, Simon Kocnecki. Het is zelf hierover: “Het is ook weer niet zo dat niet duidelijk wanneer ze gaat bevallen ik veel meer liefdesdrama’s heb gekend en of het een meisje of een jongetje is. dan anderen, tenminste niet in vergeli- We hopen voor haar op een jongetje! jking met mijn vrienden. Maar het is allemaal veel groter geworden omdat ik Terwijl dit magazine al bijna was gederover schrijf.” Een louterend proces, zo rukt, is deze week bekend geworden dat stelt ze: “Ik zie mezelf als een zelfhulp- Adele vorige week is bevallen van een zangeres. Het schrijven van nummers is zoon. De naam van het jongetje is hetherapeutisch. Daarmee krijg ik de sores laas nog niet bekend, maar hij is gezond. wel uit mijn systeem.” Tot nu toe heeft Adele en Simon zijn dolgelukkig. ze drie echte vriendjes gehad. De eerste inspireerde haar tot ‘Chaving pavements’ (toen ze erachter kwam dat hij haar bed-
13 Bron: http://thecelebritynewsblog.com
| Oktober 2012 So What
14
Bron:
http://www.c-heads.com
Fuck “Hoer! Slet! Je bent gewoon een kutwijf, weet je dat?” “Lul! Klootzak! Vieze vuile flikker met je kutkop! Huferige kankerlijer!” Dit zijn zomaar een paar zinnen met scheldwoorden die ik dagelijks hoor. Schelden lijkt tegenwoordig steeds normalen, maar is dat het ook? Tegenwoordig zijn scheldwoorden agressief, beledigend en ruw. Dit komt mede doordat er met ernstige ziektes wordt gescholden. Vroeger waren de scheldwoorden veel milder, omdat ze vaak een grappig tintje bevatten. Als je vroeger ‘loeder‘ werd genoemd, zou je hedendaags ‘kreng’ of ‘bitch‘ genoemd worden. Het vroegere “lellebel” is vervangen door ‘slet‘ of ‘hoer‘. Mannen die vroeger werden uitgescholden voor ‘botterik‘, zouden nu worden uitgescholden voor ‘klootzak‘ of ‘hufter‘. Pijngrens Er zijn verschillende onderzoeken geweest om erachter te komen waarom wij nou eigenlijk schelden. In deze onderzoeken worden agressie en pijnverzachting als voornaamste redenen genoemd. Het populaire programma ‘Mythbusters’ op Discovery Channel heeft ons scheldgedrag getest. Er werden twee hoofdvragen beantwoordt, namelijk ‘Heeft schelden invloedt op de pijngrens?’ en ‘Hebben vrouwen een hogere pijngrens?’. Beide onderzoeksvragen werden getest door vrijwilligers - zowel mannen als vrouwen - die hun hand zo lang mogelijk in een bak ijswater van precies 0°C hielden. Dit moesten zij twee keer doen. De eerste keer mochten zij geen scheldwoorden gebruiken, maar alleen neutrale woorden. De tweede keer mochten zij wel schelwoorden gebruiken. Het bleek dat de proefpersonen die mochten schelden hun hand aanmerkelijk langer in het koude water konden houden. Ook gaven ze naderhand aan minder pijn te hebben gevoeld. De conclusie die wetenschappers hieruit konden trekken was dat schelden de pijngrens verhoogd.
Nadat de eerste hoofdvraag was bevestigd, gingen zij door naar de tweede hoofdvraag. Hiervoor werden dezelfde testpersonen gevraagd. Er werd zowel aan de mannen als de vrouwen gevraagd om hun hand drie minuten in het ijskoude water te steken. Bij deze test moesten de mannen en vrouwen aangeven wanneer zij de eerste pijn voelden. Zodra de pijn voor hen ondragelijk werd, mochten zij hun hand eruit halen, ook als de drie minuten nog niet voorbij waren. Deze nummers werden opgeschreven en uiteindelijk kwam er een gemiddeld aantal secondes uit. Mannen hadden gemiddeld hun hand 84,3 seconden in het water. Daarentegen konden vrouwen hun hand gemiddeld 100,4 seconden in het ijskoude water houden. Dit scheelt bijna een halve minuut. Ook deze hoofdvraag is bevestigd: vrouwen hebben wel degelijk een hogere pijngrens. Stressreactie De onderzoekers denken dat schelden in mensen de zogenoemde vechten- of vluchtenreactie ontlokt. Dat is een in-
stinctieve stressreactie van het lichaam, waardoor we beter op gevaarlijke situaties kunnen reageren. Een van de kenmerken van zo’n reactie is een versnelde hartslag, iets wat in het onderzoek ook werd gemeten bij de proefpersonen die mochten schelden. Enige kanttekening: het gunstige effect van vloeken was groter bij vrouwen dan bij mannen. Dat zou kunnen komen doordat mannen van nature geneigd zijn vaker te vloeken, waardoor hun lichaam gewend is geraakt aan het effect. Geniet, maar scheld met mate dus. Agressie Pijnverdraging en stress zijn niet de enige redenen waardoor mensen schelden. Vaak komt het ook door agressie en irritatie. In de snelle hedendaagse maatschappij hebben steeds meer mensen steeds korter wordend lontje. Niemand wil meer wachten, raakt geïrriteerd als iemand iets doet dat niet bevalt, iedereen vindt dat hij van alles kan en mag zeggen. Door deze snelle irritatie zijn mensen sneller geneigd om te schelden. Het is vaak een uitlaatklep en lucht daardoor op, maar heeft natuurlijk geen enkele invloed op de situatie zelf. Door te gaan schelden en tieren krijgt men toch het gevoel van enige controle. En daarom schelden we.
Bron: http://sharetv.org
15
So What
| Oktober 2012
Hol
Homosexueel, lesbisch en bisexueel. Daar staat Holebi voor. In Nederland wordt discriminatie tegen deze mensen niet getollereerd. Helaas is dit in veel andere landen niet het geval. Er zijn landen waar men niet over deze zaken praat, maar ook landen waar je een gevangenisstraf kan oplopen. Als je homosexueel, lesbisch of bisexueel bent, zijn over het algemeen WestEuropa en Canada de beste gebieden om te wonen. Hier zijn homo-beschermende wetten. Dit betekent ook dat homo’s hier met elkaar kunnen trouwen. Vooral in Amerika zijn er weinig tot geen wetten voor homosexualiteit. Dat kan per ongeluk goed uitpakken, maar is
16
meestal heel slecht voor homo’s en lesbo’s in dat gebied. Als er geen wetten zijn ten opzichte van homo’s en lesbo’s, dan betekent dit niet alleen dat deze staten het er niet over willen hebben, maar ook dat iedereen vrij mag discrimineren ten opzichte van homo’s en lesbo’s. In 81 landen is het gevaarlijk als je homo of lesbo bent. In het beste geval krijg je een lichte straf, maar er zijn ook hele zware straffen. In sommige landen kan je zelfs de doodstraf riskeren.. Voor homo’s en lesbo’s in dat land zelf betekent dit dat ze altijd moeten liegen over wie ze zijn, dubbellevens moeten leiden en
ebi
Bron: http://www.flickr.com
in sommige gevallen zelfs onder moeten duiken of moeten vluchten. Guyana, buurland van Suriname is het meest homo-onvriendelijk, samen met het buurland van Kenia: Oerganda. Daar zijn er geen lichtere straffen dan de doodstraf voor homosexualiteit. Kameroen Kameroen is zo’n land waar voor homosexualiteit de doodstraf wordt gegeven. Roger is een Kameroener die een SMS stuurde aan een man dat hij verliefd op deze was. Deze SMS werd door de overheid onderschept waarna Roger meteen
werd opgepakt. Hij kreeg drie jaar gevangenisstraf wat gevolgd zou worden met de doodstraf. Toen dit in september 2012 bekend werd in de rest van de wereld, zijn miljoenen mensen via het internet in opstand gekomen. Dit kwam mede door de organisatie All Out. Deze organisatie streeft ernaar dat homosexualiteit in alle landen wordt getolereerd. Roger zou nog tot oktober te leven hebben, voor hij de doodstraf zou krijgen. Na veel (digitale) handtekeningen ingezameld te hebben, komt de zaak in november weer voor. Het gevaar is dus voor Roger helaas nog niet geweken...
Bron: www.allout.org
17
Foot So What
| Oktober 2012
Reason 1 Ze hebben me geleerd te lopen, springen, huppelen en hinkelen. Of ik nou op blote voeten loop of niet. Ze zullen dapper met mij meegaan, tot de dood ons scheidt.
Reason 2 Als een kind, na een lange en vermoeide dag in de modder en het zand, smaakten ze goed en lekker zout. Nog beter na een lang, fris bad, waardoor ze er als gerimpelde omaatjes uit kwamen.
Reason 3 Omdat ze slim zijn en beleefd. Ze zullen hun best doen niet op andere voeten te gaan staan, ook al is de metro nog zo druk.
Reason 4 Ze hebben me nog nooit teleurgesteld. Zelfs niet als ik er de hele nacht op heb gedanst. Ze zorgen dat ik altijd weer doorga. En al doen ze nog zo’n pijn: ze zullen hun pijn uitschakelen om mij een onvergetelijke nacht te bezorgen.
Reason 5 Ik hou van ze door de knobbeltjes en bobbeltjes, door de verhalen achter de littekens. Ze worden elk jaar meer getekend, maar ze dat maakt ze zo speciaal.
18
note Reason 6 Omdat we samen al naar veel en verre plaatsen zijn geweest en ik weet dat er nog vele zullen volgen. Ik zal de wereld met hen zien.
Reason 7 Hoe ze tegen elkaar aan wrijven wanneer het koud is, en gespreid gaan zodra het warm wordt. Hoe mijn voeten als ijskoude stompjes onder de dekens warm worden.
Reason 8 Ze zijn er bij alle belangrijke gebeurtenissen. Bij mijn trouwerij nemen ze me mee door het gangpad naar mijn geliefde. Ze zullen er ook voor mijn kinderen zijn. Zodra ik zwanger wordt, zullen ze mijn baby’s met zich mee dragen.
Reason 9 Hoe oud ik ook word, ze zullen altijd blijven lopen, springen, hinkelen en huppelen. Ze vinden het fijn verzorgd te worden, maar door de drukte van het leven worden ze vergeten.
Reason 10 Ik hou van ze als twee trouwe vrienden: altijd goed gezelschap. We praten niet veel, maar lopen. Twee voeten, 10 tenen en ik.
Bron: http://thoughtfulwomen.org
19
| Oktober 2012 So What
Kan Het woord “kanker” is afgeleid van het Latijnse woord “cancer”, dat oorspronkelijk “kreeft” betekent. Ieder jaar krijgen ruim 83.000 Nederlanders te horen dat zij kanker hebben. Daarvan zijn 400 kinderen, tussen 0 en 15 jaar, ziek. Jaarlijks overlijden zo’n 42.000 Nederlanders aan de gevolgen van kanker.
Er zijn meer dan 100 verschillende soorten kanker. Elke soort is weer een verschillende ziekte die anders behandeld moet worden. De meest voorkomende soort van kanker is verschillend bij mannen en vrouwen. Op één bij de mannen staat prostaatkanker. Daarna komt longkanker en daarna dikkedarmkanker. De meest voorkomende soort bij vrouwen is borstkanker. Op twee staat dikkedarmkanker en op drie staat longkanker. Een vrouw in Nederland heeft in haar leven 12.7% kans op borstkanker, 5.6% kans op darmkanker en 3.0% kans op longkanker. Een man in Nederland heeft 9.8% kans op prostaatkanker, 8.3% kans op longkanker en 6.3% kans op darmkanker. Momenteel krijgt ruim één op de drie mensen in Nederland een bepaalde vorm van kanker.
20
ker
Bron: http://i2.listal.com
In 2008 werden 89.200 nieuwe gevallen van kanker geregistreerd in Nederland ten opzichte van 70.285 gevallen in 2000. Een toename van circa dertig procent. Bij mannen is kanker is de belangrijkste doodsoorzaak bij mannen, deze staat vóór hart- en vaatziekten in het lijstje van doodsoorzaken. Kanker is sinds 2012 ook bij vrouwen de belangrijkste doodsoorzaak geworden. Er is niet alleen een verschil tussen mannen en vrouwen als het op kanker aankomt, er is ook verschil in leeftijd. Zo komt kankhet meest voor bij ouderen. Bij kinderen komt leukemie het vaakst voor. Mijn nichtje Tessa kreeg in 2007 leukemie. Dit was voor mij de eerste keer dat ik te maken kreeg met kanker. Celdeling Ons lichaam is opgebouwd uit miljarden bouwstenen: de cellen. Voortdurend maakt ons lichaam nieuwe cellen. Op die manier kan het lichaam groeien en beschadigde en verouderde cellen vervangen. Nieuwe cellen ontstaan door cel-
deling. Bij celdeling ontstaan uit één cel Dan gaan genen die de deling, groei twee nieuwe cellen, uit deze twee cel- en ontwikkeling van een cel regelen, len ontstaan er vier, dan acht en ga zo fouten vertonen. Zitten er verschillende maar door. Je kunt twee soorten celde- van dat soort fouten in dezelfde cel, dan ling onderscheiden: geregelde celdeling gaat deze zich ongecontroleerd delen en ontregelde celdeling. Geregelde cel- en ontstaat er een gezwel of tumor. Er deling komt het meest voor. Gewoon- is nog wel aardig wat voor nodig om lijk regelt het lichaam de celdeling goed. een gewone cel tot kankercel te maken. Elke celkern bevat Er moeten zeven informatie die beIn 2009 werd bij mijn nichtje ‘defecten’ in één paalt wanneer de cel zitten voorcel moet gaan del- Tessa leukemie geconstateerd dat dit een ‘kanken en wanneer zij ercel’ genoemd daar weer mee moet stoppen. Deze in- kan worden. Deze kankercel deelt zich formatie ligt vast in onze genen en wordt en vormt uiteindelijk een tumor. Er zijn doorgegeven van ouder op kind. Dit erfe- goedaardige en kwaadaardige tumoren. lijk materiaal (DNA) komt voor in de kern Alleen bij kwaadaardige tumoren is er van elke lichaamscel. Maar er kan ook sprake van kanker. Tumor is een ander ontregelde celdeling ontstaan. Bij zoveel woord voor gezwel. Goedaardige gemiljoenen celdelingen per dag, kan er zwellen, bijvoorbeeld wratten, groeien iets misgaan. Dit kan door toeval, maar niet door andere weefsels heen en verook door allerlei schadelijke invloeden: spreiden zich niet door het lichaam. Wél bijvoorbeeld door roken of overmatig kan zo’n tumor tegen omliggende weefzonlicht. Doorgaans zorgen ‘reparatie- sels of organen drukken. Dit kan een regenen’ voor herstel van de schade, maar den zijn om het gezwel te verwijderen. soms faalt dat beschermingssysteem. Bij kwaadaardige tumoren zijn de genen
21
| Oktober 2012 So What
Bron: http://images4.fanpop.com
die de cellen onder controle houden zo beschadigd, dat de cellen zich zeer afwijkend gaan gedragen. Zij kunnen omliggende weefsels en organen binnendringen en daar ook groeien. Zij kunnen ook uitzaaien. Dit betekent dat zij zich al delend over het hele lichaam verspreiden. Leukemie Niet alle kankersoorten worden gevormd door huidcellen die zich ontregeld delen. Bij leukemie zit de kanker niet in de huid, maar juist in het bloed. Om preciezer te zijn: in de witte bloedcellen. Het woord ‘leukemie’ is ook een kankersoort, maar komt van het woord ‘leukocyten’, wat witte bloedcellen betekent. Per jaar krijgen ongeveer 800 Nederlanders te horen dat zij leukemie hebben. Hoewel leukemie als kinderziekte wordt gekenmerkt, zijn er ook veel volwassenen die deze ziekte krijgen. Toen mijn nichtje Tessa in 2006 leukemie kreeg, wist ik in eerste instantie niet wat dit was. In die tijd heb ik het boek van Jacques Vriens nog eens
22
gelezen. Daar werd goed uitgelegd hoe leukemie in elkaar zit. In je bloed zitten witte en rode bloedcellen en bloedplaatjes. De witte ‘soldaatjes’ die zorgen dat indringers, zoals virussen en bacteriën, worden aangevallen en bestreden. De rode ‘vrachtwagentjes’ zorgen ervoor dat vitamines en mineralen door het lichaam vervoert worden. De verlagen indringers worden door de rode bloedcellen naar de nieren en de lever afgevoerd. De bloedplaatjes zorgen ervoor dat bij een schram het bloed stolt en de huid herstelt. Dit is het proces in het lichaam van een gezond mens. Bij iemand met leukemie is dit proces verstoord. Er ontstaan te veel witte bloedcellen, maar die zijn niet rijp. Door die grote hoeveelheden onrijpe witte bloedcellen komt de productie van de normale bloedcellen in het beenmerg in gevaar. Dat heeft verschillende gevolgen. Bij een tekort aan rode bloedcellen ontstaat bloedarmoede. Het bloed kan dan minder zuurstof en voedingsstoffen vervoeren. Een tekort aan rijpe witte
bloedcellen betekent een grotere gevoeligheid voor infecties. Tenslotte leidt een tekort aan bloedplaatjes tot bloedingen. Ook kan het bloed niet goed stollen. Omdat de bloedcellen in het beenmerg worden aangemaakt, zullen de onrijpe bloedcellen daar als eerste te vinden zijn. Maar na verloop van tijd bereiken ze via de bloedbaan de andere organen, bijvoorbeeld de lymfeklieren, de milt en de lever. Hierdoor kunnen ze door het hele lichaam verspreid worden. Symptomen De symptomen zijn bij elke kankersoort anders. Bij de meeste (huid)kankersoorten zijn kleine bobbeltjes het meestvoorkomend. Dit is het begin van een tumor. Door de ontregelde celdeling worden er teveel cellen aangemaakt waardoor er bobbeltjes ontstaan. Bij borstkanker worden de bobbeltjes gevonden onder of in de borst. Bij prostaatkanker worden deze gevonden bij de balzak(ken). Bij lymfeklierkanker worden deze bobbeltjes onder bijvoorbeeld
de oksel gevonden. Schildklierkanker onderscheidt zich door bobbeltjes in de hals. Behalve deze bobbeltjes kunnen er per kankersoort nog andere symptomen zich voordoen. Bij leukemie zijn de symptomen anders dan bij andere kankersoorten. Een tekort aan rode bloedcellen kan bloedarmoede veroorzaken, wat kan leiden tot algemene zwakte en bleekheid met onverklaarbare, toenemende vermoeidheid. Door het tekort aan witte cellen kunnen vaak terugkerende kleine infecties en koorts ontstaan. Door het tekort aan bloedplaatjes ontstaan gemakkelijk blauwe plekken of bloedingen. Behandeling Bij kankersoorten met tumoren zijn verschillende soorten behandelingen mogelijk. De tumor kan simpelweg weggesneden worden bij een operatie. Als de kanker niet uitgezaaid is, is de kans op genezing erg groot. Vaak worden meerdere behandelingen toegepast. Zo heb je ook chemokuren. Chemo kan ik de vorm van een pil of vloeistof worden ingebracht. Zodra dit in je lichaam is, gaat het op zoek naar kankercellen. Zodra hij deze vindt, haalt dit niet alleen deze kankercellen weg, maar een paar gezonde cellen. Hierdoor vallen de haren uit en ben je extra vatbaar voor ziektes. Ook is er een behandeling met radiotherapie, of in de volksmond: bestraling. Dit zijn hoge energie röntgenstralen die de kankercellen kunnen vernietigen. Het probleem hierbij is dat er ook gezonde cellen worden weggehaald. Daarom wordt er elke dag een klein deel bestraalt. Gezonde cellen herstellen zich sneller dan kankercellen. Tussen de bestraling door hebben gezonde cellen de tijd om zich te delen en herstellen, kankercellen niet. Bij leukemie zijn er echter maar twee
behandelmethodes. Ook hier kunnen jerKralen aan een ketting. Die ketting, de chemokuren de kankercellen in het KanjerKetting, vertelt hun verhaal. bloed verwijderen. Een andere methode Ook organiseert de VOKK verschillende is stamceltransplantaties. Er zijn twee activiteiten voor kankerpatiënten, maar soorten. De eerste soort heet allogene ook voor ‘brussen’ (broers en zussen). stamceltransplantatie. Hier worden de Sinds 2007 organiseren zij de ‘Ketting stamcellen uit het bloed van een ges- van Ballonnen’. chikte donor gehaald. Bij voorkeur is De (ex)patiënten en brussen hebben een dat een verwante donor (broer of zus). ruim 600 km lange fietstocht van HOOP gefietst. Tijdens Als dat onmode Ketting van gelijk is, kunnen Na twee jaar behandelingen Ballonnen brachtook stamcellen en drie jaar controles, is mijn en ze een bezovan een geschikte niet-verwante donichtje Tessa in 2011 eindelijk ek aan kinderen met kanker in de nor worden gegenezen verklaart. kinderoncologisbruikt. De tweede soort heet autologe stamceltransplan- che centra en geven hen, hun ouders tatie. Hier worden de stamcellen uit het en broers en zussen hoop. Want ze zijn bloed van de patiënt zelf gebruikt. De het levende bewijs dat er ondanks alles eigen stamcellen worden afgenomen op leven is na kinderkanker. Ruim een week het moment dat de ziekte zo ver mogeli- stonden ze op de pedalen en laten zien jk is teruggedrongen. Deze behandeling dat ze niet zielig zijn, maar in staat zijn wordt soms toegepast bij patiënten met tot grote prestaties. Dat ze verder kunnen acute myeloïde leukemie die geen fami- en weten te knokken voor hun toekomst. Bovendien haalden zij met dit eveneliedonor hebben. ment geld op voor het werk van de VOKK. In 2007 deed mijn nicht Robyn, VOKK Toen mijn nichtje in 2006 leukemie zus van Tessa, al mee. Tessa wilde ook kreeg, heb ik in die tijd kennis gemaakt graag meedoen, maar dit kon echter niet met veel stichtingen die strijden tegen omdat zij midden in haar behandelingen kanker. Stichtingen waar ik nog noo- zat. Ze had zichzelf als voorgenomen it van had gehoord. Neem de stichting om mee te doen zodra zij was genezen. ‘VOKK’, Vereniging ‘Ouders, Kinderen en Na twee jaar behandelingen en drie jaar Kanker’, die zowel de kinderen als de controles, is Tessa in 2011 eindelijk genouders steunt van het begin tot het eind. ezen verklaart. In 2012 deed kon ze einDeze vereniging heeft bijvoorbeeld de delijk mee doen, samen met Robyn. Dit ‘KanjerKetting’ geïntroduceert. De Kan- was niet het enige leuke wat Tessa heeft jerKetting is tegelijk beloningssysteem meegemaakt. Toen ze ziek was, mocht en wegwijzer en bestaat uit kralen. Elke ze in de zomer verblijven in ‘Villa Parkraal staat voor een bepaalde behande- does’. Villa Pardoes is een vakantieverblijf ling, onderzoek of gebeurtenis. Zo zijn er voor ernstig, mogelijk levensbedreigend, kralen voor een chemokuur, bestraling, zieke kinderen in Kaatsheuvel, direct prikken, een scan, een lumbaalpunctie, naast de Efteling. We besloten de manhaarverlies, een supergoede dag, een nen naar een wedstrijd van Willem II te vreselijke rotdag, een operatie, verblijf op sturen, zodat Tessa en ik alle attracties in de Efteling konden uitproberen. Het de intensive care, etcetera. Kinderen met kanker rijgen deze Kan- bracht een grote glimlach op haar gezicht. Sinds ik Tessa ken, is ze gek van dolfijnen. Toen ze ziek was, hebben haar ouders haar opgegeven voor ‘Stichting Doe een Wens/Make-A-Wish Nederland’. Deze organisatie vervult de liefste en leukste wensen van kinderen tussen 3 en 18 jaar met een levensbedreigende ziekte. Vaak hebben kinderen die ziek zijn maar één wens: beter worden. Door deze stichting wordt de aandacht van de kinderen afgeleid en kunnen ze weer even kind zijn. Meer weten over kanker? KWF Kankerbestrijding geeft meer info. Er zijn ook mooie, leerzame films over kanker. De Engelstalige film ‘My sisters keeper’ en de nieuwe Nederlandstalige film ‘Achtste groepers huilen niet’ (gebaseerd op het gelijknamige boek van Jacques Vries) raad ik aan.
Bron: http://im.glogster.com
23
Weetjes So What
| Oktober 2012
Er zijn heel veel dingen die mensen niet weten, zoals dat de Groningse Walfridustoren schever staat dan de toren van Pisa en dat men vaak droomt over rijkdom en seks met een ander dan hun partner. De leukste, grappigste en gekste weetjes hebben we voor je op een rijtje gezet! Zweet We zweten gemiddeld 600 tot 900 ml per dag.
Snel water Een tsunami op open zee verplaatst zich bijna net zo snel als een vliegtuig: met 800 kilometer per uur.
Mooi rood Vrouwen vinden mannen in rood aantrekkelijk. De kleur staat voor dominantie. Daar houden ze van.
Sale Korting verdooft het spijtcentrum in ons brein, waardoor we gemakkelijker geld uitgeven.
Geheime pincode Ongeveer 1262 mensen delen jouw pincode!
Toktok Er zijn evenveel kippen als mensen op aarde.
Nederlands Zo’n 75% van alle Nederlandse woorden is ontleend uit een andere taal.
Gelukszoeker De Japanner Shigeo Obara wilde zijn geluk afdwingen en kweekte in 2002 een klaver met 21 blaadjes.
Neuspeuteren In je neus wroeten en het resultaat opeten is ontzettend goed voor je weerstand.
Zwangere maagd Vrouwelijke hamerhaaien kunnen zich in gevangenschap voortplanten zonder ook maar een druppel sperma.
Slaapverwekkend Mensen gapen meer in de winter. Waarschijnlijk omdat gapen helpt de hersenen af te koelen
Word boos! Tip voor bazen: met een woede-uitbarsting prikkel je de creativiteit van werknemers.
Angst voor bommen Uit angst voor een kernaanval bouwde de Chinese leider Mao een extra stad onder Peking.
Knipperen Vrouwen knipperen twee keer zo vaak met hun ogen als mannen.
Seksleven verbeteren Ga lekker zwemmen, daar train je al je spieren mee. En spring vooral niet te vaak op een racefiets of paard.
Vruchtbaar Zijn hoekige kaken, brede borstkas en baardgroei verklappen een grotere kans op vruchtbaarheid..
Roltrapgekte De eerste roltrap was een attractie. Letterlijk. Een pretpark in Amerika introduceerde hem in 1897.
Pijnvrij Lachen werkt pijnstillend. Bij een goede buiklach komt endorfine vrij, een stof waardoor je je prettig voelt.
Suffig Middagdipje? Vermijd zoete snacks, daar word je suf van. Eet een ei: de proteïne zorgt dat je alerter blijft.
Hersenen Het huidige volume ons brein kan nog 3x groter worden tot een gewicht van 4 kilo.
Tweelingen Vandaag baren 9 moeders in Nederland een tweeling. Gemiddeld dan. Dubbel gefeliciteerd!
Oudste Eerstgeborenen schoppen het vaak verder qua opleiding, beroep en inkomen dan later geboren kinderen.
Nieuw ras Tot 10.000 jaar geleden waren er geen blondines op aarde.
Vieze wc’s Keuze tussen meerdere wc’s in een restaurant? Pak de laatste. Die wordt het minst gebruikt.
Vrede Het peace-teken uit de jaren ‘60, werd in de Romeinse tijd gebruikt voor de vervolging van Christenen.
Prostaatkanker Jaarlijks horen 9500 mannen in Nederland dat ze prostaatkanker hebben, dat zijn 26 mannen per dag.
Angststoornis In Nederland lijdt 1 op de 10 aan spinnenfobie. Arachnofobie is de meest voorkomende fobie ter wereld.
Kwijl Geld en sportauto’s doen sommige mensen letterlijk het water in de mond lopen.
Bizarre dromen Dromen lijken altijd bizar. Tijdens 1% van onze dromen houden we ons bezig met onmogelijke dingen
Ribbenkast Ongeveer 5 procent van de mensen heeft 13 paar ribben in plaats van 12.
24
w
w
://
ttp
:h
Br on
25
eu
us
w .m
om
at e.c
ic
nd
sy
m
So What
| Oktober 2012
Bijoux online
26
Facebook: https://www.facebook.com/pages/Bijoux-Online/287095731392582 E-mail: Bijoux-Online@hotmail.com