1.
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ «ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ»ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
Ο άνθρωπος σήμερα έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί με τους συνανθρώπους του οπουδήποτε και αν βρίσκονται επάνω στη γη ή στο διάστημα. Η δυνατότητα αυτή ήταν κάτι το ασύλληπτο πριν από εκατό περίπου χρόνια. Στο σχετικά μικρό αυτό χρονικό διάστημα έγιναν εκπληκτικές τεχνικές εφευρέσεις και απίθανες πρακτικές εφαρμογές στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, που έδωσαν τη δυνατότητα στην ανθρωπότητα να ανεβάσει γενικότερα την στάθμη του τεχνικού πολιτισμού της. Το χρονικό της εξέλιξης των τεχνικών μέσων για τις τηλεπικοινωνίες, πρώτα για μεταβίβαση μηνυμάτων (τηλεγραφία) και ύστερα για μεταβίβαση της φωνής (τηλεφωνία) επιγραμματικά έχει ως εξής: ► Χρονικό εξέλιξης τηλεγραφίας: ● Ο καπνός –οι τυμπανοκρουσίες κλπ. ● Το σύστημα του Αινεία του Τακτικού. ● Τηλέγραφος Chappe. ● Ηλεκτρική τηλεγραφία - ▪ Ο τηλέγραφος Morse. ● Αναμεταδότες –Τηλεγραφικές Μηχανές. ● Τηλετυπία. ● Τηλεφωτογραφία, τηλεαυτόγραφα, μεταβίβαση στοιχείων (Data). ► Χρονικό εξέλιξης τηλεφωνίας: ● Ηχητικό κέρας. ● Σωληνωτό τηλέφωνο. ● Τηλέφωνο Phill Reis (1860) ● Τηλέφωνο Alexander Graham Bell (1847-1922) ● Τηλέφωνο Elisha Gray. ● Τηλεφωνικός πομπός Thomas Edisson. ● Τηλέφωνο Siemens. ● Υπεραστική τηλεφωνία ● Τηλεφωνικά κέντρα (ημιαυτόματα – αυτόματα – . ηλεκτρομηχανικά- ημιηλεκτρονικά – ηλεκτρονικά – αστικά – υπεραστικά ). . Επιπρόσθετα μπορούμε να αναφέρουμε και τα εξής ιστορικά στοιχεία Από τα πιο παλιά χρόνια οι άνθρωποι ένιωσαν την ανάγκη να μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους. Αρχικά οι πρωτόγονοι, επειδή δεν είχαν αναπτύξει την ομιλία, επικοινωνούσαν με κραυγές. Ο άνθρωπος όμως από την πρωτόγονη εποχή γνώριζε ότι η φωνή χάνεται ενώ τα γραπτά μένουν. Έτσι ζωγράφιζε στις σπηλιές μορφές και σχήματα. Τη θέση τους πήρε η φωτιά, η οποία δημιούργησε άλλη μια ακόμη μορφή οπτικής επικοινωνίας μεταξύ μεγαλύτερων αποστάσεων. Η όραση, η ακοή, ο ήχος και η φωτιά ήταν τα πρωτόγονα μέσα τηλεπικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Επίσης τα σήματα καπνού των Ινδιάνων και οι συνθηματικές τυμπανοκρουσίες , τα ταμ - ταμ που χρησιμοποιήθηκαν στην Αφρική και στην Αμερική πριν να πάνε εκεί οι Ευρωπαίοι. Μέχρι να αξιοποιηθούν τα φαινόμενα του ηλεκτρισμού που ξεκίνησαν τυχαία το 1764 και να εμφανιστεί ο ηλεκτρικός τηλέγραφος, ο άνθρωπος εφηύρε διάφορα αυτοσχέδια συστήματα επικοινωνίας, ανάλογα με τη μορφολογία του εδάφους της χώρας του. Ο άνθρωπος από το πρώτο βλέμμα μέχρι την εποχή μας, εποχή του Διαδικτύου και των δορυφόρων, επιθυμεί την επικοινωνία. Τους τρόπους τους εφευρίσκει.
-2-
ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ α. ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ: (φρυκτός= πυρσός και ώρα= φροντίδα) Στην Αρχαία Ελλάδα ο τηλέγραφος με φωτιά ήταν σε μεγάλη χρήση και η αρχή του νήματος στις τηλεπικοινωνίες βρίσκεται στην αναμονή του μηνύματος για την πτώση της Τροίας με τη χρήση φωτεινών αναμεταδοτών από βουνοκορφή σε βουνοκορφή (από το βουνό Ίδη της Τροίας μέχρι τις κορφές του Αραχναίου, κοντά στις Μυκήνες στο ανάκτορο των Ατρειδών). β. ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ ή ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΑΙΝΕΙΑ Ο Αρκάδας στρατηγός Αινείας ο Τακτικός, γύρω στο 330 π. Χ. είχε επινοήσει ένα πολύ έξυπνο σύστημα τηλεγραφίας που είχε όμως το μειονέκτημα να είναι αργό και να μην μπορεί να δώσει ακριβείς πληροφορίες πέρα από κάποιες απλές αναφορές για τις εχθρικές κινήσεις. Το σύστημα αυτό στηρίζεται στο συγχρονισμό των κινήσεων πομπού και δέκτη, κάτι που συναντάμε και στα τηλεπικοινωνιακά συστήματα. γ. ΟΠΤΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ Ένας άλλος τρόπος επικοινωνίας των Αλεξανδρινών Κλεοξένη και Δημοκλείτου που επινόησαν το 350 π. Χ. και ήταν πράγματι επαναστατικός. Η επικοινωνία με αυτόν τον τρόπο αποδείχτηκε ότι ήταν δυνατή μέχρι 30 χιλιόμετρα.
δ. ΑΚΟΥΣΤΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ Στα Αλεξανδρινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε ο ακουστικός τηλέγραφος που ήταν ένας μεταλλικός τηλεβόας που είχε δυνατότητα μετάδοσης . ήχου μέχρι 2,5 χ. λ. μ. Οι Καρχηδόνιοι συμπλήρωσαν και βελτίωσαν τον υδραυλικό τηλέγραφο του Αινεία του Τακτικού. Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες Τραϊανός και Αδριανός (1ος και 2ος αιώνας μ. Χ.) εγκατέστησαν ένα πολύ ευρύ δίκτυο φρυκτωριών με 6.000 χιλιόμετρα κάλυψης και με 1.500 σταθμούς αναμετάδοσης. Ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου ήταν και ο Φάρος της Αλεξάνδρειας που λειτουργούσε και σαν τηλεπικοινωνιακό κέντρο. Πραγματικός άξονας του κόσμου, με τη φωτιά στην κορυφή του, όπως γράφει ο Στράβων, χρησίμευε για τον καθορισμό του πρώτου μεσημβρινού. Ακόμη και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν δίκτυο φρυκτωριών για να πληροφορούνται έγκαιρα για τις πλημμύρες του Νείλου.
-3-
ΒΥΖΑΝΤΙΟ α) ΚΑΜΙΝΟΒΙΓΛΑΤΟΡΕΣ
Ήταν περισσότερο βελτιωμένες κατασκευές σε σχέση με τις φρυκτωρίες. β) ΩΡΟΝΟΜΙΟ Τα έτη 829 - 842 μ. Χ. ο Λέων Επίσκοπος Θεσ/κης βελτίωσε το σύστημα αποστολής πληροφοριών των φρυκτωριών με το "Ωρονόμιο", σύστημα συγχρονισμένο με μηχανικά ωρολόγια υποδιαιρούμενα σε αντίστοιχες ώρες και συνδυασμένα με αριθμογραφικό κώδικα των πιο σημαντικών ειδήσεων. Το σύστημα αυτό διατηρήθηκε για πολλά χρόνια και το έτος 1204 μ. Χ. οι Σταυροφόροι δημιούργησαν το μεγάλο δίκτυο καμινοβιγλατόρων από την Κωνσταντινούπολη μέχρι τον Τάραντα. Μέχρι το τέλος του 16ου αιώνα μ. Χ. περίοδο κατά την οποία βελτιώθηκε το τηλεσκόπιο, οι επινοήσεις των Αρχαίων Ελλήνων αποτελούσαν τη βάση για τη μετάδοση κάθε πληροφορίας, συμβάλλοντας πάρα πολύ στην εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Όλα τα συστήματα επικοινωνίας που είχαν επινοηθεί μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα είχαν το μεγάλο μειονέκτημα ότι δεν μπορούσαν να μεταδώσουν ολοκληρωμένες πληροφορίες, αλλά μόνο κάποιους κωδικούς και ακόμη επηρεάζονταν πολύ από τις καιρικές συνθήκες. Η εξέλιξη, όμως, της επικοινωνίας και κυρίως η βιομηχανική επανάσταση, η μεγάλη ανάπτυξη των μεταφορικών μέσων , η συγκέντρωση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα και τα μεγάλα συμφέροντα των αποικιακών κρατών για γρήγορη και πολύπλευρη πληροφόρηση είχαν κάνει επιτακτική τη δημιουργία ενός αξιόπιστου συστήματος επικοινωνίας που να ανταποκρίνεται στις νέες ανάγκες. Τη λύση στο μεγάλο αυτό πρόβλημα την έδωσε η μελέτη και η αξιοποίηση των φαινομένων του ηλεκτρισμού, που ξεκίνησε τυχαία το 1764 στην Ολλανδία και κατέληξε θριαμβευτικά μετά από 80 χρόνια , το 1844 στις Η.Π.Α. , με την εφεύρεση του ηλεκτρικού τηλέγραφου. Α. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΥ Το 1774 ο Eλβετός George Luis Lesage πέτυχε πρώτος την κατασκευή ενός είδους ηλεκτροστατικού τηλέγραφου. Στα τέλη του 18ου αιώνα ο Ιταλός καθηγητής φυσικής Alessandro Volta κατασκεύασε από χαλκό και ψευδάργυρο τη βολταϊκή ή ηλεκτρική στήλη, τον πρόδρομο δηλαδή της σημερινής μπαταρίας. Έτσι καθένας μπορούσε να έχει μια φθηνή παροχή συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος. Ακολούθησε ο ηλεκτρολυτικός τηλέγραφος του Γερμανού Von Semering το 1810 και ο ηλεκτρομαγνητικός τηλέγραφος του Γάλλου Ampere. Β. ΜΟΡΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ Ο Samuel Finley Morse το 1837 πέτυχε την κατασκευή μιας συσκευής όπου ένας ωρολογιακός μηχανισμός κινούσε συνέχεια μια χάρτινη ταινία πάνω στην οποία έγραφε ένα μολύβι. Τελειοποίησε το σύστημά του κάνοντάς το να στέλνει και να λαμβάνει τελείες και παύλες. Ο τρόπος αυτός επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο και πέρασε στην ιστορία σαν η πρώτη μεγάλη εφεύρεση στις τηλεπικοινωνίες. Στις 24 Μαΐου 1844 στάλθηκε το πρώτο μήνυμα με τον ηλεκτρικό τηλέγραφο σε μια απόσταση 60 χ.λ.μ. από την Ουάσιγκτον στη Βαλτιμόρη και είχε περιεχόμενό του το κείμενο: "Θαυμαστά τα έργα του Κυρίου!" Η εξέλιξη ήταν αλματώδης. Κάποιοι τόλμησαν και σκέφτηκαν να καλύψουν με τηλεγραφικό καλώδιο τον Ατλαντικό Ωκεανό και να ενώσουν έτσι την Ευρώπη με την Αμερική, κάτι που ήταν όνειρο αιώνων. Αυτό το πέτυχε ο νεαρός επιχειρηματίας Cyrus Field το 1866 μετά από πολλές προσπάθειες. Γ. Ο ΜΠΕΛ ΚΑΙ ΤΗΛΕΦΩΝΟ Η εφεύρεση του τηλεφώνου από τον Bell από τυχαίες παρατηρήσεις του το 1875 ήταν η αρχή μιας τεράστιας προσπάθειας επιστημόνων και εφευρετών, ώστε στόχος όλων αυτών είναι η αποκαλούμενη Παγκόσμια Προσωπική Τηλεπικοινωνία (Universal Personal Telecoms ή UPT) η παροχή δηλαδή της δυνατότητας στον χρήστη να απολαμβάνει υπηρεσίες με όποιονδήποτε , οπουδήποτε και αν βρίσκεται στην ξηρά, θάλασσα ή αέρα ή και στο διάστημα. -4-
Λίγα λόγια για την Τηλεγραφία στην Ελλάδα. Η πρώτη τηλεγραφική γραμμή στην Ελλάδα λειτούργησε μεταξύ Αθήνας- Σύρου κατά το σύστημα Morse μέσω υποβρυχίου καλωδίου, που ποντίσθηκε το 1859 από τον Πειραιά στη Σύρο. Τον ίδιο χρόνο λειτούργησαν τρία τηλεγραφικά γραφεία στον Πειραιά, Αίγιο και Πάτρα, που συνδέονταν μεταξύ τους με εναέρια κυκλώματα. Το 1866 παραχωρήθηκε για 40 χρόνια το προνόμιο εκμετάλλευσης των τηλεγραφικών επικοινωνιών στην Αγγλική εταιρεία Ράλλη – Binney και το 1872 στην Levant Submarine Telegraph Co,με την οποία συγχωνεύτηκε η Ράλλη – Binney. Το 1878 παραχωρήθηκε στην εταιρεία Eastern το δικαίωμα εκμετάλλευσης των υποβρυχίων καλωδίων Τις μεσόγειες τηλεγραφικές επικοινωνίες εξυπηρετούσαν μέχρι το 1949 οι κρατικές Τ.Τ. Υπηρεσίες. Το 1914 εφαρμόσθηκε και στην Ελλάδα το σύστημα Hughes. To 1921 χρησιμοποιήθηκε η τηλεγραφική μηχανή Baudot στις κύριες αρτηρίες. Το 1923 χρησιμοποιήθηκαν οι πρώτες τηλετυπικές συσκευές Το 1925 η εταιρεία Cables and Wireless διαδέχθηκε την Eastern στις επικοινωνίες με το εξωτερικό. Τέλος το 1949 ιδρύθηκε ο Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος (ΟΤΕ) από τη συγχώνευση των έως τότε διαφορετικών φορέων της τηλεγραφίας. Με την ίδρυση του ΟΤΕ η τηλεγραφία πραγματοποίησε τεράστιες προόδους στην Ελλάδα, όπου γενικεύθηκε η χρήση όλων των σύγχρονων τελειοποιήσεων στον τομέα της τηλεγραφίας.
-5-
2.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ- ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο τηλέγραφος είναι το μέσο που έφερε την επανάσταση στις τηλεπικοινωνίες. Ήταν πολύ ταχύτερο και πολύ πιο αξιόπιστο από όλα τα προηγούμενα. Οι τρεις παράγοντες που συντέλεσαν στην ανάπτυξη του τηλέγραφου ήταν: η ανακάλυψη των ιδιοτήτων του ηλεκτρισμού, η τεχνολογική δυνατότητα παραγωγής χάλκινων αγωγών μεγάλου μήκους και οι ανάγκες των σιδηροδρόμων που διέθεταν οικονομική δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν εφευρέτες. Μεταξύ των πολλών έξυπνων ιδεών και εφαρμογών ξεχωρίζει η επινόηση του Morse.Με τον τηλέγραφο του Morse αξιοποιήθηκαν αποδοτικά οι ιδιότητες του ηλεκτρισμού. Ο τηλέγραφος δημιουργεί ηλεκτρικές μεταβολές που προκαλούνται από τον αποστολέα. Οι μεταβολές μεταφέρονται στον αποδέκτη όπου και μετατρέπονται σε κατανοητά σήματα. Χρησιμοποιώντας το ηλεκτρομαγνητικό φαινόμενο, ο Morse έδωσε πρακτική λύση στο πρόβλημα επικοινωνίας που επικρατούσε εκείνη την εποχή. Το πρώτο τηλεγραφικό κύκλωμα λειτούργησε το 1843 μεταξύ Βαλτιμόρης και Ουάσινγκτον. Λίγο αργότερα παρόμοιο κύκλωμα κατασκευασμένο από το Γερμανό Werner Siemens λειτούργησε μεταξύ Βερολίνου και Φρανκφούρτης. Η συσκευή του Morse είναι ταυτόχρονα και πομπός και δέκτης. Οι δύο ανταποκρινόμενες συσκευές τροφοδοτούνται ανεξάρτητα η κάθε μία από μια τοπική ηλεκτρική συστοιχία και συνδέονται με ένα μόνο σύρμα. Το κύκλωμα κλείνει μέσω γης (γείωση), που εκτελεί καθήκοντα δεύτερου αγωγού.
Ο πομπός αποτελείται από ένα απλό διακόπτη, μέσω του οποίου ο χειριστής κλείνει στιγμιαία το κύκλωμα και στέλνει ρευματωθήσεις προς το δέκτη του ανταποκριτή. Ο δέκτης αποτελείται από ένα ηλεκτρομαγνήτη με οπλισμό, που έλκεται από τον ηλεκτρομαγνήτη, όταν αυτός διεγερθεί από το ρεύμα. Επάνω στον οπλισμό είναι στερεωμένη μια γραφίδα, που σημειώνει τις μετακινήσεις του οπλισμού σε μία χάρτινη λωρίδα, που ξετυλίγεται μπροστά της με σταθερή ταχύτητα. Επίσης, ο Morse επινόησε ένα κώδικα, γνωστό ως ‘’μορσικό κώδικα’’ ή ‘’μορσικό αλφάβητο’’. Ο κώδικας αυτός αποτελείται από συνδυασμούς δύο στοιχείων, μίας ρευματωθήσεως μικρής διάρκειας (τελεία) και μίας ρευματωθήσεως μεγάλης διάρκειας (παύλα). Σύντομη ανάλυση του κώδικα Morse δίνεται στον παρακάτω πίνακα:
-6-
3.
ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
Ο τηλέγραφος Morse όχι μόνο συνέβαλε στον αποικισμό της Άγριας Δύσης μέσα σε λίγα χρόνια, αλλά συνέδεσε και όλο το δυτικό κόσμο μέσω ενός τεραστίου δικτύου ηλεκτρικών καλωδίων. Με αυτόν τον τρόπο, εκμηδένισε τις αποστάσεις και επέδρασε στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων. Ο τηλέγραφος Morse και το δίκτυό του αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα, πώς μία τεχνική εφεύρεση επηρεάζει την οικονομία, τις συνήθειες μιας κοινωνίας, την επαγγελματική εκπαίδευση και την απασχόληση. Η αμέσως προηγούμενη εφεύρεση με όμοιες επιπτώσεις ήταν αυτή της ατμομηχανής. Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της εφεύρεσης του Morse είναι ότι αποτελεί την πρώτη αμιγώς αμερικάνικη εφεύρεση, η οποία επεκτάθηκε στη συνέχεια στην Ευρώπη. Έκτοτε η Αμερική παίρνει, αργά αλλά σίγουρα, τα ηνία στην τεχνολογική και τη συνεπαγόμενη οικονομική εξέλιξη του πλανήτη στο εξής με την κατασκευή και εγκατάσταση βελτιωμένων εκδόσεων του τηλεγράφου Morse και δημιούργησε τις οικονομικές προϋποθέσεις και για άλλες ηλεκτρομαγνητικές κατασκευές που προέκυψαν στα επόμενα χρόνια. Όμως, ο τηλέγραφος ήταν μόνο η αρχή μιας σειράς εφευρέσεων που βελτίωσαν σταδιακά τις τηλεπικοινωνίες και την τηλεγραφία. Σήμερα, η εξάπλωση των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, η αυτοματοποίηση και μηχανογράφηση πολλών εργασιών με τη διάδοση των Η/Υ καθώς και το υψηλό κόστος αγοράς ή ενοικίασης γραφείων στα κέντρα των μεγαλουπόλεων, δημιούργησε νέα εργασιακά καθεστώτα όπως η τηλεεργασία. Με αυτή τη μέθοδο, ο υπάλληλος μιας εταιρείας, έχοντας τον κατάλληλο εξοπλισμό, μπορεί πλέον να εργάζεται στο σπίτι του, στον ηλεκτρονικό του υπολογιστή και να επικοινωνεί με την εταιρεία του μέσω δικτύου. Ο έλεγχος πολλών συσκευών και εγκαταστάσεων μπορεί να γίνει από απόσταση, χωρίς να είναι απαραίτητη η συνεχής ύπαρξη ανθρώπων στις εγκαταστάσεις αυτές. Όμως, πέρα από τα πλεονεκτήματα που προαναφέρθηκαν, πολλοί είναι αυτοί που εκφράζουν ανησυχίες για την τηλεεργασία. H έλλειψη καθημερινής επαφής με άλλους εργαζόμενους είναι δυνατόν να δημιουργήσει προβλήματα αντικοινωνικότητας, ενώ δυσκολίες υπάρχουν στο συντονισμό του ανθρώπινου δυναμικού και στη λήψη αποφάσεων. Τα σύγχρονα τηλεγραφικά μέσα έχουν εξελιχθεί πάρα πολύ. Τα τηλέτυπα και τα τέλεξ εξασφαλίζουν σήμερα την αυτόματη σύνδεση των συνδρομητών, τη μετάδοση μεγάλων κειμένων και πολλών ταυτόχρονα με πολύ μεγάλη ταχύτητα, καθώς και τη μετάδοση φωτογραφιών και εικόνων από τη μια άκρη του πλανήτη στην άλλη. Η τηλεγραφία πλέον υποστηρίζεται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές, από ασύρματα δίκτυα που επικοινωνούν με κεραίες και δορυφόρους και μπορούν να πετύχουν τεράστιες ταχύτητες με άριστη ποιότητα.
-7-
4.
ΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ
-8-
5.
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
ΥΛΙΚΑ Ξύλο (21Χ12Χ2 cm) Μπαταρία (4,5 Volt) Γωνία πλαστική (2 τεμ.3Χ3 cm) Βίδες σταυρωτές (6 τεμ. μήκους 1,5cm + 3 ροδέλες) Ξύλινο μανταλάκι ρούχων + δυο ξύλινους πείρους Κόκκινο πολύκλωνο καλώδιο (0,50mm) Μπλε πολύκλωνο καλώδιο (0,50mm) «Κροκοδειλάκια» (μαύρο-κόκκινο) Καρφιά ταπετσαρίας (4 τεμ.) Διπλή «κλέμα» Καπάκι από κονσερβοκούτι Μεγαφωνάκι από κάποιο χαλασμένο ραδιοφωνάκι Το πλαστικό στέλεχος ενός παλιού μαρκαδόρου Το πλαστικό καπάκι ενός παλιού σπρέι Λαμπάκι (3,7 Volt) Ένα ντουί για το λαμπάκι με ακροδέκτες σύνδεσης Αλουμινοταινία (4Χ5 cm) – Συνδετήρας Μονωτική ταινία (10cm)-Ταινία διπλής όψης(2Χ2cm) Σύνολο
-9-
6.
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ
ΚΟΣΤΟΣ 0,2 € 1,5 € 0,1 € 0,15 € 0,1 € 0,1 € 0,1 € 0,3 € 0.1 € 0,1 € 0 € 1 € 0 € 0 € 0,15 € 0,3 € 0,01 € 0,01 € 4,22 €
ΕΡΓΑΛΕΙΑ
ΧΡΗΣΗ
Ψαλίδι
Κοπή υλικών
Πριόνι
Κοπή ξύλου
Σταυρωτό / κοινό κατσαβίδι
Βίδωμα
Σφυρί
Κάρφωμα
Σουβλί / τρυπάνι
Άνοιγμα τρυπών
Λίμα
Λείανση επιφανειών
-10-
7.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ
Πριν αναφέρω την διαδικασία του έργου θα ήθελα να σημειώσω ότι η κατασκευή μου δεν αποτελεί πιστό αντίγραφο του Μορσικού τηλέγραφου, αλλά μια εργασία βασισμένη στην Μορσική επικοινωνία . Στην κατασκευή μου δεν υπάρχει μηχανισμός με κάποια σταθερά περιστρεφόμενη ταινία όπου πάνω της γράφει κάποια γραφίδα που έλκεται από κάποιο ηλεκτρομαγνήτη. Υπάρχει όμως επιλογή φωτεινής ή ηχητικής ένδειξης των σημάτων.: Σύντομη λάμψη ή ήχος : τελεία Παρατεταμένη λάμψη ή ήχος : παύλα
.
Επίσης θεωρώ πως θα ήταν καλό να αναφέρω ότι μπορούμε αν διπλασιάσουμε τα υλικά μας και με την επιπλέον προμήθεια καλωδίου μήκους 15-20 μέτρων (όχι παραπάνω γιατί η τάση τροφοδοσίας που δεν ξεπερνάει τα 4,5 βολτ δεν μας επιτρέπει μεγαλύτερη επικοινωνία), να κατασκευάσουμε δύο πομπούς-δέκτες (σύνδεση των οποίων φαίνεται στο ηλεκτρικό σχέδιο που έχω σχεδιάσει) και να διασκεδάσουμε, αφού εξοικειωθούμε με το μορσικό αλφάβητο, επικοινωνώντας με τους φίλους μας ή τα αδέρφια μας σε διαφορετικούς χώρους. Τέλος και για να θυμηθούμε την παράλληλη ή την σε σειρά σύνδεση πρέπει να πούμε ότι σε περίπτωση αδύνατου σήματος, προς ενίσχυσή του μπορούμε να συνδέσουμε παράλληλα άλλη μια όμοια μπαταρία η οποία θα μας διπλασιάσει την ισχύ ρεύματος της πηγής μας χωρίς την αύξηση της τάσης της η οποία θα μας έκαιγε το λαμπάκι μας, πράγμα που θα συνέβαινε σε διαφορετική σύνδεση. Πιστεύω λοιπόν πως αυτή η επιλογή του ατομικού μου έργου: α)Είναι μέσα στα ενδιαφέροντα και των συμμαθητών μου. β)Είναι αποδεκτό θέμα από το κοινωνικό σύνολο αφού βρήκε αμέτρητες εφαρμογές, με . πολυπλοκότερες βέβαια κατασκευές. γ)Δεν είναι επικίνδυνο στην κατασκευή. δ)Μπορεί ο καθένας μας να καταλάβει αυτή την κατασκευή, να την επεκτείνει και να την . . κατασκευάσει με διαφορετικούς τρόπους. ΞΕΚΙΝΑΜΕ ! Αφού σχεδιάσουμε πρώτα στο μυαλό μας και στη συνέχεια στο χαρτί το ηλεκτρικό σχέδιο της κατασκευής μας, προχωράμε στον σχεδιασμό του σκαριφήματος (βλέπε Κεφ.4 σελ.7). Στην συνέχεια εξασφαλίζουμε τα υλικά και τα εργαλεία των κεφαλαίων 5 & 6 και αρχίζουμε το έργο: 1. Κόβουμε από ένα σανίδι οικοδομής φάρδους 12 cm ένα κομμάτι μήκους 21cm. 2. Από μια πλαστική γωνία 3Χ3 cm ή από ένα πλαστικό κουτί, κόβουμε δυο κομμάτια μήκους 3 cm. Ανοίγουμε μια τρύπα στο καθένα και στερεώνουμε τις γωνίες σε τέτοια απόσταση, ούτως ώστε να εφαρμόζει ακριβώς η πλακέ μπαταρία (4,5 βολτ). [σημ. Οι γωνίες περισσεύουν περίπου 1 cm από το ύψος της μπαταρίας, για να μπορούμε, αν θέλουμε να στερεώσουμε παράλληλα μια άλλη μπαταρία για να έχουμε ισχυρότερο ρεύμα]. 3. Παίρνουμε το μανταλάκι και του αφαιρούμε το έλασμα ώστε να διαχωριστούν τα δυο ξύλινα κομμάτια. Μετά, από το κόκκινο καλώδιο κόβουμε δυο κομμάτια (8cm / 15cm).Τα απογυμνώνουμε 1 cm από κάθε άκρη, παίρνουμε δυο καρφιά ταπετσαρίας και συνδέουμε στρίβοντας το σύρμα του καλωδίου με το καρφί. Καρφώνουμε το ένα μέρος από το μανταλάκι στο ξύλο 2cm δεξιά της μπαταρίας, με ένα καρφί στο εμπρός μέρος και με το καρφί ταπετσαρίας το καλώδιο 8cm στο πίσω μέρος. Στο άλλο μέρος του μανταλακιού και στο πίσω μέρος του, καρφώνουμε το άλλο καρφί με το καλώδιο 15cm και μοντάρουμε ξανά το μανταλάκι (πλήκτρο-διακόπτης). -114. Από το καπάκι κονσέρβας κόβουμε με ένα ψαλίδι, ένα κομμάτι 3Χ1 cm και με ένα καρφί ή σουβλί, ανοίγουμε στις άκρες δυο τρύπες. Στη μια καρφώνουμε ένα καρφί ταπετσαρίας (σε ένα ξυλάκι-πείρο-καβίλια ύψους 1,5 cm / διατομής ~8mm) και στην άλλη, αφού περάσουμε
μια σταυρωτή βίδα, συνδέουμε πάνω της ένα κομμάτι κόκκινο καλώδιο μήκους ~6cm και βιδώνουμε το έλασμα δεξιά από το μανταλάκι περίπου 3,5 cm, (αφού πρώτα τοποθετήσουμε μια ροδέλα) και βιδώνουμε τόσο όσο το έλασμα να μπορεί να κινείται δεξιάαριστερά. 5. Παίρνουμε την ‘κλέμα’, και αφού στρίψουμε μεταξύ τους τα δυο κόκκινα καλώδια (των 8 cm- πλήκτρο/6cm- διακόπτης), τα βάζουμε σε μια υποδοχή της. 6. Βιδώνοντας (δεξιά & αριστερά της ουδετέρας θέσης του διακόπτη) δυο σταυρωτές βίδες πάνω σε δυο ροδέλες δημιουργούμε δυο επαφές όπου στη μια συνδέουμε την μια επαφή του ηχείου (με ένα κομμάτι κόκκινο καλώδιο), ενώ στην άλλη συνδέουμε ένα κομμάτι κόκκινο καλώδιο το οποίο θα ενωθεί με την μια επαφή στο ντουί του λαμπακιού. 7. Τοποθετούμε το ηχείο (μεγαφωνάκι χαλασμένου ραδιοφωνακιού) δεξιότερα του διακόπτη (στερεώνοντας το με ένα μικρό κομμάτι ταινίας διπλής όψης). 8. Συνδέουμε μεταξύ τους δυο κομμάτια μπλε καλώδιο (ένα προς ηχείο- ένα προς αρνητικό πόλο της μπαταρίας) και τα βάζουμε στη διπλανή υποδοχή της ‘κλέμας’, στην οποία προηγουμένως είχαμε συνδέσει τα κόκκινα καλώδια (πλήκτρου & διακόπτη) και στερεώνουμε την ‘κλέμα’ με μια βίδα. 9. Περνάμε τα καλώδια (το κόκκινο που είχαμε συνδέσει στη μια επαφή του διακόπτη και ένα κομμάτι μπλε προς τον αρνητικό πόλο της μπαταρίας) μέσα στο πλαστικό στέλεχος ενός παλιού μαρκαδόρου τον οποίο τοποθετούμε όρθιο σε ανάλογη τρύπα που έχουμε ανοίξει πάνω αριστερά στο ξύλο μας. 10. Ανοίγουμε μια τρύπα στο πίσω μέρος του καπακιού του σπρέι, τόση όσο να μπαίνει εφαρμοστά το ντουί του λαμπακιού.(Στο εσωτερικό του καπακιού έχουμε κολλήσει ένα κομμάτι αλουμινοταινία ή αλουμινόχαρτο, για καλύτερη αντανάκλαση του φωτός). Αφού στερεώσουμε το καπάκι πάνω στο στέλεχος του μαρκαδόρου (με ένα συνδετήρα) συνδέουμε τις επαφές του ντουί και βιδώνουμε το λαμπάκι. 11. Στις άκρες των μπλε καλωδίων (από ηχείο μέσω κλέμας και από ντουί λαμπτήρα) συνδέουμε ένα μαύρο κροκοδειλάκι για σύνδεση με αρνητικό πόλο μπαταρίας, ενώ για τη σύνδεση με τον θετικό πόλο του κόκκινου καλωδίου από το πλήκτρο μπορούμε να συνδέσουμε ένα κόκκινο κροκοδειλάκι. 12. Αφού συνδέσουμε την μπαταρία στο κύκλωμά μας μπορούμε ανάλογα τη θέση του διακόπτη-επιλογέα να εκπέμψουμε φωτεινά ή ηχητικά σήματα. ΤΕΛΟΣ! Στο γ’ τρίμηνο θα παρουσιάσω την παραπάνω γραπτή εργασία καθώς και την κατασκευή μου στους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές μου.
Βιβλιογραφία –Πηγές Πληροφόρησης
Βασικές γνώσεις Τηλεφωνίας –Τηλεγραφίας (Γεωργίου Κοκκινάκη) Κατασκευάζω και μαθαίνω (Ηλεκτρομαγνήτες σε δράση) Ερευνητές Διαδίκτυο (Internet)
-12-
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦ.1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ«ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ» - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ………………………………………………...σελ.2 - 5 ΚΕΦ.2
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ…………………………………... … σελ.6
ΚΕΦ.3 ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ - ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ... σελ.7 ΚΕΦ.4 ΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ………………………..…. σελ.8 ΚΕΦ.5
ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ………….…………..σελ.9
ΚΕΦ.6
ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΑΝ………………...………. σελ.10
ΚΕΦ.7
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ * Βιβλιογραφία – Πηγές Πληροφόρησης……………….…………. ..σελ.11 -12
7ο Γυμνάσιο Χανίων Τμήμα Α1, β’ομάδα τεχνολογίας β’ τρίμηνο σχολικού έτους 2005-2006 Ατομικό έργο Κυριακόπουλου Αντώνη Καθηγητής: Χαραλαμπάκης Αντώνης
-1-
Αντώνης Κυριακόπουλος Α1 β΄ομάδα τεχνολογίας 2005-2006 Εργασία: Οπτικός – Ηχητικός τηλέγραφος με σήματα Morse