Driemaandelijks tijdschrift van beweging.net, een netwerk van sociale en christelijke organisaties. Jaargang 2, nr. 3 • september-november 2017 • P106314 • VU: Beweging vzw Antwerpen, beweging.net Antwerpen, Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen. www.beweging.net/antwerpen
De Kaeck Wilrijkse kerken in het nieuws Doorgaans is het stil in en rond onze Wilrijkse kerken. Nu is er zoveel nieuws dat De Kaeck besloot om er drie artikels aan te wijden: een inleidend artikel over de toekomst van onze vijf Wilrijkse kerken, een beschrijving van de nieuwe situatie en de huidige gebruikers van St.-Jan Evangelist en O.L.V.-Rozenkrans: de Kopten en de Roemeense orthodoxen. Dit is een gevolg van enerzijds het teruglopende kerkbezoek van de rooms-katholieken en anderzijds de immigratie binnen en van buiten Europa. De toekomst voor de Wilrijkse kerken Het sterk gedaalde aantal reguliere kerkgangers en de krimp van het aantal priesters noopte tot een herdenken van het aantal parochiekerken in heel Vlaanderen, dus ook in Antwerpen. De stad telde volgens het Parochiekerkenplan in 2016 nog 77 rooms-katholieke parochiekerken, 5 daarvan in Wilrijk. - Heilige Pius X (Oosterveld Pater Verbiststraat) - O.L.V.-Rozenkrans (Centrum Heistraat) - St. Bavo (Centrum St Bavostraat) - St. Jan Evangelist (Valaar Laarstraat) - St. Jan Maria Vianney (Centrum Pastoor Pauwelsplein) Richtlijnen van de Vlaamse bisschoppen Bij de bestemming van de kerken gaat men uit van de richtlijnen van de Vlaamse bisschoppen van 2012 voor het gebruik van de parochiekerken en hanteert men begrippen als: - medegebruik door andere katholieke of christelijke geloofsgemeenschappen; - nevenbestemmingen (occasioneel nevengebruik buiten
de uren van de religieuze activiteiten of herinrichting zodat er een kleinere liturgisch ruimte ontstaat met daarnaast lokalen voor andere bestemmingen; - herbestemming waarbij de kerk definitief aan de eredienst wordt onttrokken. Kerkenplan van bisdom en stad Op basis daarvan is in Antwerpen in de voorbije jaren intensief gewerkt aan een kerkenplan. Veel mensen hebben daaraan meegewerkt: het bisdom, de stad, de leden van de lokale en centrale kerkbesturen. ‘Met kennis, zo getuigt Mgr. Johan Bonny, hebben ze de Antwerpse kerkgebouwen in kaart gebracht, met oog voor de kansen en beperkingen van elk gebouw en elke locatie. Voor elk kerkgebouw hebben ze ook nagedacht over de toekomst, met oog voor de eigenheid van elk kerkgebouw en de gemeenschap die er gebruik van maakt’ (In: Parochiekerkenplan 2016. Een actuele lange termijnvisie voor de parochiekerken. Stad Antwerpen & Bisdom Antwerpen). Voor twee van de vijf Wilrijkse kerken zijn de gevolgen nu al zichtbaar.
Egyptischkoptische orthodoxe kerk
2
SINT-JAN EVANGELIST OP HET VALAAR De koptische christenen vierden dit jaar al Pinksteren in St.-Jan Evangelist in het Arabisch, Koptisch en het Nederlands, drie talen met drie verschillende schriften. De kopten mogen voortaan de kerk gebruiken voor hun lange diensten in het weekend. De ‘oude’ parochianen vieren nu hun zondagsmis in de kapel van wijkcentrum Berkenrijs. ‘Tot een verkoop van het gebouw komt het voorlopig niet, hoewel de Egyptisch-koptische gemeenschap vragende partij is en ook stad en bisdom dat plan genegen zijn’ (De Standaard plus van 27.05.2017). De parochie en kerk zijn van vrij recente datum. Pas in 1930 werd de nieuwe parochie gecreëerd onder leiding van pastoor Alexander Bauwens, die meteen moest zorgen voor de nodige financiering voor de nieuwe kerk. Het werd een tijd lang een noodkerk. Pas in 1933 kon het kerkschip worden ingezegend door kardinaal Van Roey. Een strakke en rechtlijnige vormgeving van baksteen en beton, werk van de Berchemse architect Frans Peeters. Nadien werd nog enkele jaren verder gebouwd aan de kerk. Jong als ze is bevat de kerk toch behoorlijk wat kerkschatten en het orgel is beschermd (historische info van Jef Verstappen, Wilrica).
RoemeensOrthodoxe kerk
3
3
O.L.V.-ROZENKRANSKERK IN DE HEISTRAAT Eerder, op zondag 19 februari 2017, deed de Roemeensorthodoxe gemeenschap haar intrede in de O.L.V.Rozenkranskerk. Ook daar gebruiken de orthodoxen nu de hoofdruimte. De katholieken zijn verhuisd naar de kapel achteraan en voor grotere plechtigheden naar een zijbeuk. Ook deze kerk dateert uit de jaren dertig van vorige eeuw toen de wijk snel begon te groeien. De kerk is werk van het architectenduo Victor Crols en Jules De Roeck. Opvallend in de kerk zijn de kruisweg en de glasramen, beide ontwerpen van J. Huet. Het orgel kwam van J. Klais uit Bonn.
De Alzheimer Code
4