Rijk strooisel gezond bos

Het behoud van takhout in onze bossen helpt een versnelde bodemverzuring tegengaan. Een belangrijke maatregel, zeker op zandbodems en op leembodems zonder kwel. Daarnaast is het aanplanten van boomsoorten die een goed verteerbaar strooisel leveren, de zogenaamde rijkstrooiselsoorten, een efficiënte maatregel om de zuurtegraad in de bosbodem te herstellen.

Waarom is verzuring zo’n probleem? Wat zijn rijkstrooiselsoorten?

Verzuring van de bosbodem heeft grote gevolgen: – planten en bomen verzwakken door het onevenwicht van nutriënten in de bodem – bepaalde soorten, zoals de zomereik, kunnen zelfs afsterven – de voor bomen zo belangrijke schimmelnetwerken krimpen drastisch en de typische bosflora verdwijnt – het voedseltekort in de bodem zorgt voor een daling van aminozuren in de bladeren, waardoor rupsen en insecten ondervoed geraken. Dit voedseltekort door in de hele voedselketen. Rijkstrooiselsoorten zijn bomen die een goed verteerbaar strooisel leveren. Denk daarbij aan linde, esdoorn, olm, grauwe abeel, populier, grauwe els, boskers, Europese en Amerikaanse vogelkers, hazelaar, spork en lijsterbes. De houtindustrie was in het verleden minder geïnteresseerd in deze soorten, waardoor ze als ‘secundair’ werden geklasseerd naast eik en beuk. Maar ze dragen dus in belangrijke mate bij aan een gezonde bosbodem.

Wat maakt deze bomen zo nuttig?

Hoe herstel je de bodem?

Via veldproeven onderzoeken wetenschappers momenteel mogelijke maatregelen om de verzuring om te keren, namelijk: – niets doen (wat in de meeste bosreservaten zal gebeuren) – het beperken van houtoogst door takhout achter te laten in het bos of in bepaalde situaties zelfs geen hout meer te oogsten – de introductie van rijkstrooiselsoorten – het gebruik van steenmeel (hierover schrijven we meer in een volgende editie van de bosgazet) – Het loof bevat veel basen en krijgt een optimale bacteriële omzetting. Zo zie je bij rijkstrooiselsoorten dat de afgevallen bladeren al verteerd zijn voor de winter om is. – Een bacteriële omzetting zorgt voor meer voedingsstoffen in de bodemoplossing. Daardoor komt er meer en sneller organisch materiaal in de bodem in de vorm van stabiele humus. – De toename aan organisch materiaal zorgt voor minder

Hoe weet je dat jouw uitspoeling en een bos rijkstrooiselsoorten bodem die meer kan gebruiken? voedingsstoffen vasthoudt. Het type humus in je bos is daarvoor dé indicator. Als er in je bos een dik bladerenpakket ligt, dat lekker meeveert bij het stappen, – Zo worden mineralen bovenin het bodemprofiel aangevuld in een goed opneembare groeien er veel verzurende vorm. Daar profiteren soorten en kun je lokaal bodemorganismen rijkstrooiselsoorten beginvan, en op die manier nen inmengen om afbraak verbetert de bodem.

te promoten.

Groeien rijkstrooiselbomen op arme zandgronden?

Algemeen wordt aangenomen dat er niet veel boomsoorten zijn die het goed doen op zandbodems, maar uit pollenonderzoek blijkt dat 5 000 jaar geleden soorten als eik, linde, iep en hazelaar volop groeiden op onze zandbodems. Ook voorbeelden uit Duitsland en Denemarken tonen dit aan. Door de aanplant van deze soorten zal de bodem bovendien stelselmatig rijker worden, waardoor andere bomen nog beter gedijen.

Zijn rijkstrooiselsoorten een mirakeloplossing?

Helaas niet. We moeten de stikstofbelasting ook drastisch terugdringen. Voorkomen in plaats van genezen, dus.

Wat doen de Antwerpse Bosgroepen met deze info?

Jouw Bosgroep plant al jarenlang veel en graag rijkstrooiselsoorten in de Antwerpse en Kempische bossen. We doen dit zowel in vlaksgewijze aanplantingen als via verspreid onderplanten als via het inbrengen van kloempen. De meeste rijkstrooiselsoorten zijn lichtbomen en vragen een iets ander beheer dan de climaxbomen eik en beuk. Bij de Bosgroep ben je steeds welkom met je vragen.

Dank aan Bosgroep Limburg voor het ter beschikking stellen van hun artikel over rijkstrooiselsoorten gepubliceerd in ’t Limburgs Bosbelang nr. 69