OUD IJZER
HET MOTORTIJDSCHRIFT VAN DE ANWB
I JE EL O O G AB L S E ADR T WEG! NIE AROM?
KAWASAKI 1000GTR
WA G. 72! A ZIE P
WE GAAN WEER! FRANKRIJK AQUITANE & PYRENEEËN
ITALIË
DANSEN IN DE DOLOMIETEN
TRIUMPH
EEN PRACHTIG VERHAAL
PM1101_Cover 1
BP
NR. 1 | FEBRUARI 2011 € 5,95| WWW.PROMOTOR.NL
E R E D N A HET N E L SPE
Art.nr. 390429/2-3 ISSN 1381-0154
0 0 2 1 O R U D O S R O D A I APRIL
01-02-2011 17:17:04
POWERED BY
LAAT JE MOTORHART
SNELLER KLOPPEN! Het nieuwe motorseizoen staat al weer bijna voor de deur. Ben je nieuwsgierig naar de nieuwste modellen of ben je op zoek naar een nieuwe aanwinst? Op MOTORbeurs Utrecht staan alle primeurs voor het aankomende seizoen bij elkaar. Je vindt er het breedste aanbod voor de motorliefhebber. Van importeurs en dealers tot aan motorhandelaren. Van motoraccessoires tot motorkleding en helmen. Maar ook motorclubs en reisorganisaties ontbreken niet. De ideale opwarmer voor en start van je nieuwe motorseizoen. 24 t/m 27 februari 2011 - Jaarbeurs Utrecht.
KOOP JE KAARTEN IN DE VOORVERKOOP MET â‚Ź 4 ,- KORTING OP:
GEBRUIK CODE OM903847 *
MOTORBEURSUTRECHT.NL *Aanbieding geldig t/m 23 februari 2011
Untitled-1 1 PM0111_ADV_P002 2
18-01-2011 27-01-2011 10:06:39 18:30:20
3
48
KAWASAKI Z750 R
Jan Kruithof
Een heldere ster overstraalt alle andere sterren in zijn nabijheid. Dat is precies wat de Kawasaki Z750 overkwam. Als een spons zoog de Z1000 alle aandacht naar zich toe waardoor je vergat dat er ook nog zoiets bestond als een Z750. Totdat die een vitaminekuur kreeg…
PEKELVRIEND Voor motorrijders waren de Nederlandse wegen de afgelopen weken een soort van allerbelabberdst. Begin januari had
FRANKRIJK DOOR DE AQUITANE
Rijkswaterstaat al 100.000 ton pekel over ’s Heren wegen
64
gestrooid. En dan weet je het wel: een motor waarvan schijven, lagers en metalen delen hoorbaar leren roesten, maar da’s een fenomeen waar je als doorrijder wel aan gewend bent. Ergerlijker is dat pekel je maatschappelijk blind maakt. Op de N206 - in de spray van de voorliggers - was m’n vizier in een zucht ondoor-
De Aquitane, de streek in het zuidwesten van Frankrijk, is beroemd om zijn Atlantische stranden. Maar bij de westelijke Pyreneeën gaat dat zandstrand opeens hemelwaarts.
zichtig. En wrijven helpt niet. Zo’n vegende gehandschoende wijsvinger trekt strepen die de boel er absoluut niet duidelijker op maken. Vooral ’s avonds lijkt het net of je door een prismakijker loert. Tegemoetkomende koplampen schieten als hallucinerende lichtorgels alle kanten op. Je positie op de weg kan plotse-
APRILIA DORSODURO 1200
10
Kennelijk heeft de motorrijder meer en meer behoefte aan een speelkameraad. Zozeer zelfs dat Aprilia op het geboortekaartje van de Dorsoduro 1200 schreef: Nothing but Pure Fun. Zelden een kreet gelezen die zo raak is. De Dorsoduro is een fiets voor lichtzinnige motorrijders.
ling overal zijn. Menig keer ben ik op de tast thuis gekomen. Maar in deze duistere tijden leer je ook je vrienden kennen: de automobilist. Daar heb je in pekelweer echt wat aan. Automobilisten hebben immers altijd water onder de knop, sproeiwater waar blindgeslagen motorrijders een maandsalaris voor over zouden hebben. Gelukkig is de gemiddelde autorijder gul. En in die gulle groep is het vooral de Volvo-rijder die zich onderscheidt door zijn filantropische inborst. Normaal gunnen Volvo’s je amper vrije doorgang in de file, maar als de pekel drie lagen dik op de vooruit ligt, weten ze het sproeiwater te vinden. Je snapt dat ik het de afgelopen weken vooral gemunt had op deze groep. Ik reed op maximaal toegestane net-niet-bumper-
HET SUCCES HEET TRIUMPH
31
Begin jaren ’90 schudde menig autoriteit meewarig het hoofd. John Bloor moest wel helemaal van het padje zijn geraakt om juist Triumph nieuw leven in te blazen. Maar de eigenzinnige Engelsman had er alle vertrouwen in. Dik 15 jaar later weten we waar dat vertrouwen op gestoeld was.
kleef-afstand, me stilletjes verheugend op die heerlijke geur van alcohol die vooraf gaat aan een waaier van overtollig sproeiwater. Helderheid op afroep. Hoe één veeg de wereld kan veranderen. Niet meer holderdebolder over het kapotgevroren asfalt, maar met een mooie slalom tussen de gaten door. Volvorijders zijn pekelvrienden waar je op kunt vertrouwen.
48
ITALIË: DOLOMIETEN
Gevleugelde kreet: Eerst Napels en dan sterven. Wij gebruiken liever de Dolomieten. En wat dat sterven betreft: dat kan over pakweg 30 – 40 jaar ook nog wel. Die tijd kun je dan mooi gebruiken om alle passen van de Dolomieten te verkennen..
DOWNLOAD NU DE PROMOTOR-APP! In de Apple appstore kun je nu de gratis Promotor-app downloaden. Eenmaal op je iPhone ben je met de Promotor-app verzekerd van het laatste nieuws, de nieuwste clips, de mooiste foto’s en de meest actuele ANWB Verkeersinformatie.
PROMOTOR UITGELEZEN 4 7 10 18 28 31 35
PM1101_Inhoud 3
Onderdelen Onrust Aprilia Dorsoduro 1200 Frankrijk: de Aquitane De Plek Het succes heet Triumph! Kriskras
36 38 43 44 46 48 57
Peeters Prijst Kawasaki Z750 R IXS Yin & Yang Jack Aanmodderen Techniek: de Vondst Italië: de Dolomieten ANWB Motor
59 60 64 70 72 73 74
DVD Occasion: Kawasaki GTR1000 Uithoek: Achelse Kluis Interview: Erik Hulzebosch Promotorreis: Noorwegen Oer In de volgende (10 maart)
01-02-2011 16:39:46
4
TSJECHIË BOUWT AAN V6 VAN 2500CC Het Tjechische MotoGP 1225cc team FGR wil vaste voet in de motorwereld met een V6 2500cc. Het wordt een naked van 240 pk! FGR werkt er al een jaar of zes aan. 2011 wordt het testjaar en in 2012 gaat deze buitenissige fiets in productie. FGR denkt er dan zes (ja 6!) te slijten. Dat aantal zal wel met het prijskaartje te maken hebben.
MOTORBEURS UTRECHT: LAAT JE MOTORHART SNELLER KLOPPEN
SEPTEMBER 2011 KOUWEPOTENTOCHT EXTREEM NAAR NOORWEGEN
De mooiste en gekste wegen, de hoogste hoogvlaktes, de ongenaakbaarste hotels , duizenden bochten, stromende bergbeken, stuwende meren, vallende sterren en gevulde koeken. Dit alles en meer, en mogelijk zelfs een bezoek aan ons eigen illegale Booswichtenhonk, stoppen we in de compromisloze Kouwepotentocht Extreem Noorwegen die we in september willen rijden. Deze magische rondreis door onder meer het fjordengebied zal een dag of acht duren. Alles staat nog in de steigers, maar de exacte data, prijs en andere details hopen we in de volgende Promotor te kunnen geven. Dan beginnen we ook met de inschrijving.
Voor de laatste kans om de nieuwe motorfietsen voor 2011 te zien, moet je naar de MOTORbeurs. Ook voor gebruikt kun je je slag slaan. Of voor een nieuwe outfit, waar je niets teveel voor betaalt. In het Man at Work paviljoen kun je live de bouw van motoren bewonderen. Heb je interesse in rallyrijden? Bezoek dan zeker Rally Stage. Op zondag interviewt Allard Kalff hier onder meer diverse Dakarrijders. Wat je ook niet mag missen: de spectaculaire stuntshow van Globe of Speed en de finale van de Custom Bike Contest 2011 op zondag. Kortom: het wordt weer genieten op de MOTORbeurs, 24 t/m 27 februari 2011, Jaarbeurs Utrecht.
KOOP JE KAARTEN MET € 4,- KORTING OP WWW.MOTORBEURSUTRECHT.NL PRIJZEN WINNEN MET DEALER OK Met een DealerOK certificaat weet je zeker dat je occasion op zestig cruciale punten is gecontroleerd en dus niet zal veranderen in een technische nachtmerrie. Om DealerOK onder zo veel mogelijk motorrijders bekend te maken, kun je er prijzen winnen. Je hoeft daarvoor alleen maar een kilometerstand te raden. Als je er het dichtst bijzit, win je of een jaarabonnement op Promotor of een aankoopkeuring cadeau. DealerOK zit in hal 8.
ANWB-REISWIJZE ACTIVATIECODE R DXW8-97 JM-MEXB-XXDZ
-S29H
Tik bovenstaande code in je ANWB-reiswijzer en je downloadt all e GPS-routes in deze Promotor direct op de harde schijf van je PC of in je GPS-toeste l.
ONLY IN AMERICA: FIETSENDRAGER OP JE MOTOR Het Amerikaanse 2X2 Cycles heeft een fietsdrager voor motoren ontworpen. Voortaan kan je mountainbike, Fongers of Batavus gewoon achterop je GS. Ze claimen geen merkbare verandering in de rijeigenschappen van je motorfiets. Dus. Meer info check www.2x2cycles.com.
PM1101_Onderdelen 4
PRETPAKKETTEN KEUZE UIT TOER, COMFORT OF CRUISER Suzuki maakt het naar je zin met hun accessoirepakketten, samengesteld uit tal van populaire, originele spullen. En tegen aantrekkelijke prijzen! Er is al een pakket voor €49,-! Trouwens, Suzuki geeft als eerste motormerk maar liefst 3 jaar fabrieksgarantie op hun motoren. Ben je behoorlijk zeker van je spullen, toch. Meer info, check www.suzuki.nl
01-02-2011 17:35:26
DE COMPLEET NIEUWE TIGER 800XC EN TIGER 800. GEBOUWD OM U OVERAL NAAR TOE TE BRENGEN.
EL 9@A G? L N K I@ L D ;<8C<I
LAAT HET AVONTUUR BEGINNEN.
Uw avontuur begint bij uw Triumph dealer. Daar staan de Tiger 800XC en Tiger 800 klaar om met u op pad te gaan. Dus kom langs bij een van de Triumph dealers en maak een proefrit. Ook kunt u beide modellen komen bewonderen op onze stand tijdens de Motorbeurs Utrecht van 24 tot en met 27 februari.
www.triumphmotorcycles.nl BRABANT MOTORS GRAVE Bosschebaan 9, 5363 SW GRAVE, 048 647 36 50 | GOEDHART MOTOREN Europaweg 1d, 2411 NE BODEGRAVEN, 0172 650 005 | MOTOPORT GOES Nobelweg 4, 4462 GK GOES, 0113 231 640 | MOTORADO James Wattstraat 22, 8912 AS LEEUWARDEN, 058 288 78 86 | ROKE MOTORS Ondernemingsweg 9, 3641 RZ MIJDRECHT, 0297 285 218 | TRIUMPH ZAANSTAD De Weer 29, 1504 AH ZAANDAM, 0756 141 111 | MOTORCENTRUM BRUURS De Mossel 67, 1723 HX NOORD SCHARWOUDE, 022 631 21 62 | BLOM MOTOREN LEUSDEN ‘t Koendert 4, 3831 RB LEUSDEN, 0334 635 449 | MOTO BREDA Korte Huifakkerstraat 14, 4815 PS BREDA, 076 541 18 88 | SALLAND MOTOREN Benjamin Franklinstraat 20a, 8013 NC ZWOLLE, 0384 601 167 | MOTOR CENTRUM EIBERGEN Nijverheidsstraat 12, 7151 HN EIBERGEN, 0545 477 404 | MOTORCYCLES GRONINGEN Oeverkruid 6, 9738 AK GRONINGEN, 050 577 91 99 | MOTOPORT DEN BOSCH Reitscheweg 33, 5232 BX DEN BOSCH, 0736 480 590 | MOTOPORT ROTTERDAM Strickledeweg 112, 3044 EL ROTTERDAM, 010 462 55 56 | TRIUMPH BOLLENSTREEK Marconistraat 35, 2181 AK HILLEGOM, 0252 531 361 | MOTOR CENTER VENLO De Gruisdonk 3, 5928 RT VENLO-BLERICK, 077 387 22 11
314204_Triumph.indd PM0111_ADV_P005 51
24-01-2011 27-01-2011 11:41:18 18:30:45
6
PROMOTOR TOERKALENDER 2011 De Promotortoerkalender voor 2011 is klaar! Zet onderstaande data in je agenda en je mist ook dit jaar geen enkele Promotortocht.
TANKTASTOCHTEN 2011 Zuid-Holland Veluwemeer Rondje Apeldoorn 3-daagse Luxemburg Gaasterland Betuwe Rondje Breda
19 & 27 maart 16 april & 1 mei 28 mei & 5 juni Vrijdag 24 t/m 26 juni 23 & 31 juli 27 augustus & 4 september 8 & 16 oktober
SPECIALS Voor onderstaande specials kun je je opgeven op promotor.nl. Primavera (voorjaarstoer) Bestemming nog niet bekend
Zaterdag 23 mei
LangsteDagTocht Bestemming nog niet bekend
Zaterdag 18 juni
3-daagse GPS-tocht Vrijdag 20 t/m zondag 22 mei Om de vele mogelijkheden van je GPS te ontdekken organiseren we in samenwerking met Waypoint een prettig cursusweekend in Slenaken met tochten door Limburg, België en Duitsland. Deelname kost €225,-.
DRIE RAUWE HONDA CONCEPTS
Sinds Honda de VTX1300 Fury heeft, zijn alle remmen los. Om te bewijzen dat je met een standaard VTX van alles in elkaar kunt bakken, hebben ze een drietal ontwerpers van Honda USA gevraagd een aantal concepts op de wielen te zetten. Met als enige beperking: behalve stroomlijn, tank en andere plastic accessoires moet alles standaard zijn. Wat er vervolgens uit de toverkoker rolde, ziet er allesbehalve standaard uit.
LangsteDagTocht Extreem Zaterdag 14 mei t/m zaterdag 21 mei De Faeröer zijn zo bijzonder dat National Geographic Traveller ze verkoos tot meest aansprekende eilanden ter wereld. De tocht naar de archipel in de Atlantische Oceaan was vorig jaar een groot succes, dus we gaan gewoon nog een keer. Deelname €796,-. Nachtrit Bestemming nog niet bekend
Vrijdag 23 september
KouwePotenTocht Bestemming nog niet bekend
Zaterdag 5 november
KouwePotenTocht Extreem Zuid-Noorwegen, Zweden
September
JAAP OP TWEE WIELEN
‘Ik wil naar rechts. En stuur naar links. En heus, dat werkt. Althans, zo legt m’n rij-instructeur de oefeningen voor vandaag uit.’ Jaap is onze nieuwe collega. Beste vent, met alleen een behoorlijke afwijking: hij moet z’n motorrijbewijs nog halen. Over hoe hij dat denkt te fiksen, vertelt hij je op zijn blog op promotor.nl!
PM1101_Onderdelen 6
MET KORTING NAAR SCHOTLAND
De jaarlijkse kortingsstunt van DFDS hebben we weer binnen. Bespaar euro’s op je overtocht naar Noord-Engeland en Schotland. Kaartje reserveren? Check dfds.nl/promotor of bel DFDS SEAWAYS 0255 – 546666 o.v.v. de boekingscode PM11. Je bespaart ook nog eens €15,- reserveringskosten.
GEEN CONDENS MEER MET RALERI FOGSTOP Gezeur met loslatende pinlock-viziertjes in je helm lijkt verleden tijd. De nieuwe vizieren van Raleri sluiten de luchtkamer tussen het originele vizier en het dubbele vizier af met een visco-elastische pakking, waardoor afsluiting gegarandeerd is. Het vizier is weer te verwijderen en te herplaatsen zonder enige resten achter te laten op het originele vizier. Universeel toepasbaar op ieder vizier. Meer info vind je op de site van IGM Trading: grandcanyonbike.eu
01-02-2011 12:43:30
7
COLUMN JAN DIRK ONRUST
KLUNZEN ‘Motorreisbureau Booswigt Exclusief?’ Met opgetrokken wenkbrauwen keek de receptionist van het veelsterrenresort op de gastenlijst en zei: ‘Nee, zegt me niets.’ Ik trok een uitgeprint e-mailtje uit mijn binnenzak en schoof het hooghartig onder zijn neus. ‘Hiero, Manuel, kijk eens naar de bevestiging. Booswigt Exclusief Reizen, 12 juli, twintig man.’ ‘Het is vandaag 12 juni, sir,’ zei de receptionist. Vijf seconden keken Badmuts en ik elkaar glazig aan, daarna herpakten we ons. ‘Gaan we nou moeilijk doen om één verkeerd lettertje, betweter?’ zei Badmuts. ‘We staan hier buiten met twintig motorrijders die duizenden euro’s hebben betaald en een dag hebben gevlogen. Die kun je toch niet zomaar laten staan?’ ‘We zitten vol, sir,’ zei de receptionist, ‘maar als u over een maand terugkomt naar Zuid-Afrika, bent u van harte welkom.’ Met de staart tussen de benen liepen we naar de motorrijders. ‘Mannen,’ begon ik. ‘Ik zal jullie uitleggen waarom ons reisbureau Booswigt Exclusief heet. Het betekent: exclusief hotel.’ ‘Die grap hebben we al gehoord toen het gisteren fout ging,’ zei de beleggingsadviseur, de zeikerd van de groep. ’Jullie zijn gewoon een stelletje ongelooflijke klunzen.’ ‘Op geruchten reageren we niet,’ antwoordde ik diplomatiek. ‘Maar ik kan je verzekeren dat we op dit vergissinkje na alles tot in de puntjes hebben geregeld!’ Op dat moment ging mijn telefoon. Het hotel van morgen aan de lijn. ‘Waar blijven jullie nou?’ vroeg de manager van Suikerbossie Park Hotel. ‘Het diner wordt koud.’ ‘Goed nieuws, jongens,’ zei ik tegen de groep. ‘We hebben een ander hotel eh… geregeld. Maar het is wel 350 km verderop. Want het is eigenlijk het hotel van morgen.’ ‘Dit is pure belazerij!’ riep de beleggingsadviseur. De dierenarts in het gezelschap nam het voor ons op. ‘Pure belazerij is willens en wetens waardeloze beleggingsproducten verkopen aan brave burgers. Maar deze jongens doen het niet opzettelijk. Ze rotzooien maar wat aan. Net als ik trouwens. Ik word geacht het hele dierenrijk te kunnen genezen. Van kanariepietje tot koe. En dat met pakweg vijf verschillende pilletjes. Geloof je het zelf?’
PM1101_onrust 7
‘Ik loop ook maar wat aan te kloten,’ zei de huisarts. ‘Drie van de vier patiënten die op spreekuur komen, hebben niets of iets wat vanzelf over gaat. Die geef ik een flutrecept mee. De rest verwijs ik door. Maar zelf genees ik dus eigenlijk niemand.’ ‘Nou, ik wel hoor,’ zei de voormalige pluimveehouder. ‘Onze dieren stopten we zo vol antibiotica, dat je na het eten van een kippetje van je geslachtsziekte af was.’ ‘Ah, vandaar,’ zei de piloot. ‘Om het gerotzooi te verbergen,’ vervolgde de kippenboer, ‘hadden we meer trucs dan een profwielrenner.’ ‘Ik verberg mijn onkunde gewoon door intimidatie,’ zei de middenkadermanager. ‘Medewerkers die me tegenspreken, werk ik eruit, degenen met een Stockholm-syndroom mogen blijven. En als ik kritiek van boven krijg, heb ik twee maanden een burn-out!’ De ene bekentenis volgde op de andere. Mooi was het allemaal niet, maar verhelderend wel. Met een soort van opluchting reden we naar het volgende hotel. Hoe het mogelijk was dat alle motoren daar zonder uit elkaar te lazeren uiteindelijk aankwamen, weten we ook niet.
01-02-2011 12:38:17
Same goals. The Honda VFR1200F. Dual Clutch Transmission
6iÀ }i \Ê£ÇÎÊ« ÊUÊ ««i \Ê£Ó Ê ÊÉÊn°ÇxäÊÌ°«° °ÊUÊV `iÀ Õ`\Ê£ÓÎÇÊVVÊUÊÕ V> ÁÊÇÈcÊ6{Ê UÊ}iÜ V Ì\ÊÓÇÇÊ }ÊUÊ6iÀà i }i \ÊÈÊ Õ> Ê ÕÌV Ê/À> à Ãà ®ÊUÊ -ÊUÊ Ê£n°{ ä] Ê
Goedhart_PM0110.indd PM0111_ADV_P008 8 1
21-01-2011 27-01-2011 15:36:29 18:31:19
Meer info: www.honda.nl Goedhart_PM0110.indd PM0111_ADV_P009 9 2
21-01-2011 27-01-2011 15:37:00 18:31:50
10
PM1101_Aprilia Dorsoduro 10
31-01-2011 12:20:35
PROEFRIJDEN APRILIA DORSODURO 1200 11
APRILIA DORSOD URO 120 0
VOORLO PER TEKST RO LAND BROW N, FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S M ILAGRO
PM1101_Aprilia Dorsoduro 11
Pas nad at er echt l ik twee knopjes e h realiseer ven in de Dorso ad ingedrukt, kw du d a wat ze a e ik me dat je ni ro 1200. En we m et an de on e tbijttafe alles moet gelo r ven l zeggen .
31-01-2011 12:20:44
12
Ik was nog geen half uur onderweg met de Dorsoduro 1200 of een lichte teleurstelling maakte zich van me meester. Er was niets mis met de nieuwe 1200cc V-twin, maar Aprilia’s grote supermoto was er tot dan toe niet echt in geslaagd mijn adrenalinepomp aan het werk te krijgen. En dat had ik niet verwacht van een motorfiets die volgens de fabrieksadvertenties ‘nothing but pure fun’ is. De reden bleek simpel. Tijdens het ontbijt had een journalist die de motor de vorige dag testte geadviseerd om voorzichtig te zijn en gewaarschuwd dat de gasrespons in de Sport-mode zeer heftig was. En dat de wegen op het begin van de testroute glibberig waren! Ik begon mijn testrit daarom met de mapping in de Touring-mode en de traction-control op de middelste van de drie instelmogelijkheden. En dat leek
PM1101_Aprilia Dorsoduro 12
ook allemaal heel verstandig, temeer omdat de Aprilia er stevig de sokken in zette toen ik vanuit de thuisbasis van de perspresentatie in Jerez de Andalusische heuvels in reed. Maar de motor had niet echt de bruutheid die ik verwachtte van een agressief ogende 130 pk V-twin. En toen ik probeerde een wheelie te maken, greep de traction-control heftig in om het voorwiel aan de grond te houden, iets wat me juist voor dit soort krachtige supermoto’s helemaal verkeerd leek.
Dolle hooligan
En dus zette ik met een druk op de startknop (!) het traction control systeem uit en selecteerde ik met de Mode knop op de linker stuurhelft de Sport stand. Onmiddellijk veranderde de Dorsoduro in een donderende, razendsnel vermogen opbouwende, dolgedraaide hooligan, die er bij
de geringste draai aan het gashendel als een kogel vandoor ging en zonder aansporing enthousiast wheelies maakte. Het had in de verste verte niets meer te maken met verstandig motorrijden, maar het was wel pure fun. Ik vond het prima, maar later ontdekte ik dat je wheelies veel gecontroleerder kan maken in de Touringmode. En ‘verstandig’ is sowieso geen woord dat past bij een supermoto. Want de meesten hebben een nauwelijks beschermde rechtop zitpositie, een onpraktisch kleine tank, onnodig lange veerwegen en een hoge buddy, die alleen prettig is wanneer je lang bent. Maar al die nadelen hebben niet kunnen verhinderen dat de supermotos inmiddels een flink aantal enthousiaste supporters kennen. Het lag dan ook voor de hand dat Aprilia zijn lijn grote V-twins
is begonnen met de Dorsoduro in plaats van een grote versie van de Shiver of een allroad model. Aprilia wil zijn sportieve imago op deze manier versterken en geen concurrentie in eigen huis veroorzaken met de nieuwe Tuono V4 of de Moto Guzzi
ring en slag van 106 x 67,8 mm zijn namelijk vrijwel identiek aan die van een andere Italiaanse 90 graden dohc Vtwin met 8 kleppen, vloeistofkoeling en maar 1cc meer cilinderinhoud. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat Aprilia’s vorige (1000cc) V-
HET V90 BLOK LEVERT EEN VERMOGEN VAN 130 PK BIJ 8700 TPM Stelvio. De Dorsoduro 750 is een sportief en heel populair type en dus is het uitbrengen van een grotere versie heel logisch.
Licht, compact blok
Waar Aprilia de inspiratie voor de nieuwe 1197cc krachtbron vandaan haalde is makkelijk te achterhalen. De bo-
twin ook al een slag van 67,8 mm had. En bovendien bedient de nieuwe 1200 zijn 8 kleppen met ketting aangedreven nokkenassen in plaats van een riem aangedreven desmodromisch systeem. Het is een bewonderenswaardig lichte en compacte krachtbron, die zelfs nog een paar millimeter smaller is
31-01-2011 12:20:51
PROEFRIJDEN APRILIA DORSODURO 1200 13
(links) De nieuw ontworpen lichte en compacte krachtbron: de 90 graden V-twin. (rechtsonder) De Sachs monoshock is uitgebreid verstelbaar. (rechts) Het dashboard is compact en heeft een modern design. Alle functies zijn te bedienen door een knop op het stuur.
dan het 750-blok. Net als bij diverse andere Aprilia modellen geef je op de Dorsoduro gas met een ride-bywire systeem en heb je de keus uit drie verschillende mappings. De eerste twee hebben een alternatieve gasrespons maar wel hetzelfde topvermogen van 130 pk bij 8700 tpm. De regen-mapping brengt het vermogen omlaag naar 100 pk, iets meer dan de 92 pk van het 750 blok.
Overeenkomsten
Ook de opbouw van het frame volgt dat van de 750, wat geen toeval is omdat de twee projecten gelijk van start gingen in 2005. De aluminium gietstukken in het frame bleven ongewijzigd, maar het stalen buizen gedeelte is wel gewijzigd en heeft een iets minder steile stuurgeometrie om de stabiliteit op hoge snelheid te verbeteren. Een aluminium
PM1101_Aprilia Dorsoduro 13
achterframe in plaats van staal helpt mee om het extra gewicht van de zwaardere motor te compenseren. Het uiterlijk van de 1200 is vrijwel identiek aan dat van de 750, maar ziet er iets gespierder uit door de bredere radiateur omhulling en de forsere achterkant. Het snavelbek voorspatbord en het dikke 17 inch wiel bleven ongewijzigd. Met 15 liter is de tank groter dan het povere 12 liter reservoir van de 750, maar nog steeds aan de krappe kant. De zithoogte bleef onveranderd op een forse 870 mm en is dus tricky voor kortere rijders, maar het voordeel is dat je wel dichter op het eendelige stuur zit.
Persoonlijkheden
Hoe de 1200 rijdt, hangt er heel erg van af voor welke van zijn persoonlijkheden je kiest. In de Touring-mode, waarvan ik verwacht dat de
meeste rijders die de meeste tijd zullen gebruiken, klopt de omschrijving ‘identiek aan de 750 maar gespierder’ behoorlijk goed. Volop koppel bij lage toeren, een krachtige punch in het middengebied, en genoeg top-end power om met de Dorsoduro nog hard door te trekken waar zijn kleinere broer allang buiten adem is. En al dat vermogen wordt ook nog eens op indrukwekkende wijze opgebouwd. Geen plotselinge kick in de vermogensopbouw, maar gestadig aanzwellende power, perfect gedoseerd door een onberispelijk functionerend injectiesysteem. De 90 graden V-twin loopt smeuïg, is ook bij lage toeren al goed bij de les, en draait over het gehele toerenbereik opmerkelijk stil, zelfs bij 8700 tpm waar het maximum vermogen vrijkomt. Maar normaliter schakelde ik al ver voor die tijd over, behalve bij
een paar tussensprintjes op de snelweg, waar de Aprilia moeiteloos door accelereerde naar de 225 km/u. En er zat nog meer in wanneer mijn pogingen om achter het flyscreen weg te kruipen meer succes hadden gehad.
Krachtsexplosies
Mijn enige kleine bezwaar was dat de Dorsoduro in de Touring-mode niet zo levendig aanvoelt als ik verwachtte. Maar wanneer je de Sport-mode activeert, verandert dat compleet. Ineens is de gasrespons scherp, zelfs wat onberekenbaar en het doet allemaal wat denken aan een KTM zoals de Aprilia dan vooruitspringt. Het is ‘great fun’ en maakte mijn testrit ineens een stuk spannender. Maar je moet er wel voor in de juiste stemming zijn om van dit soort abrupte krachtsexplosies te genieten. Een stand
tussen Sport en Touring in zou prettig zijn geweest. Het is een geruststellende gedachte dat er traction control op de Dorsoduro zit, maar het systeem is niet zo ultra geraffineerd als op de RSV4 Factory Special Edition. Op de glibberige wegen in de Andalusische heuvels liet ik me dan ook niet verleiden tot snel bochtenwerk. De derde, meest voorzichtige stand grijpt op droog wegdek te snel in, maar zou in regenachtige omstandigheden wel eens precies de juiste kunnen zijn. De tweede stand doet het goed op snelle ritten, maar ook hier was af en toe een aarzeling voelbaar wanneer het systeem ingreep. Maar ik vond het teleurstellend dat de tractie controle in alle standen wheelies voorkomt. En hoewel de meeste supermoto rijders dat ook lang niet altijd willen, is het toch goed om te weten dat je
31-01-2011 12:21:15
14
je voorwiel kan liften wanneer jij dat wilt…
Wat vaag
Het rijwielgedeelte weet goed raad met het forse motorvermogen, maar door de obligate supermoto lay-out met lange veerwegen voelt de motor toch een beetje vaag aan wanneer je in bochten het uiterste van de bandengrip vergt. De royale veerwegen (160 mm voor, 155 mm achter) hebben wel weer als voordeel dat het
IN HET KORT MOTOR AANTAL KLEPPEN EN BEDIENING CILINDERINHOUD BORING X SLAG COMPRESSIE VOEDING KOPPELING TRANSMISSIE MAXIMUM VERMOGEN MAXIMUM KOPPEL VOORVERING
ACHTERVERING VOORREM ACHTERREM VOORWIEL ACHTERWIEL VOORBAND ACHTERBAND BALHOOFDHOEK /NALOOP WIELBASIS ZITHOOGTE TANKINHOUD GEWICHT
merendeel van de wegoneffenheden efficiënt geabsorbeerd wordt, wat gezien het vrij dunne zadel van de Dorsoduro best prettig is. Verder zijn de Sachs voorvork en monoshock uitgebreid verstelbaar, en is over het geheel genomen de vering redelijk stevig en goed gedempt. Een klein nadeel ten opzichte van de Dorsoduro 750 is dat de 1200 door de wat rustiger stuurgeometrie wat minder speels stuurt. De balhoofdhoek groeide
vloeistofgekoelde 90-graden V-twin acht kleppen, DOHC 1197 cc 106 x 67.8 mm 12:1 digitale brandstof injectie meervoudige natte platen 6-bak 130 pk bij 8700 tpm 115 Nm bij 7200 tpm Sachs upsd Ø 43 mm, veerweg 160mm, verstelbare voorspanning, ingaande- en uitgaande demping Sachs monoshock, veerweg 155mm, verstelbare voorspanning, ingaandeen uitgaande demping dubbele schijven 320 mm, radiale Brembo vierzuiger remklauwen, ABS schijf 240 mm, enkelzuiger remklauw, ABS gegoten aluminium, 3.50 x 17 gegoten aluminium, 6.00 x 17 Pirelli Diablo Corsa III, 120/70 x 17 Pirelli Diablo Corsa III, 180/55 x 17 27,3 graden / 118 mm 1528 mm 870 mm 15 liter 203 kg inclusief vloeistoffen
van 26 naar 27,3 graden, de naloop van 108 naar 118 mm en bovendien nam de wielbasis met 23 mm toe naar een vrij lange 1528 mm. Alles bij elkaar zorgt dit ervoor dat de Dorsoduro tot op hoge snelheid stabiel stuurt, en zelfs in lange snelwegbochten niet onrustig wordt. Alleen één lichtere rijder had hier wat last van lichte pendelbewegingen. Verder heeft de 1200 ondanks zijn brede stuur een ferme hand nodig om hem in een bocht plat te leggen, zeker wanneer hij bij hard remmen ook nog eens diep in de veren duikt.
Grondspeling
Een wat zachtere instelling van de volledig verstelbare voorvork zou hier misschien nog wat hebben geholpen, maar daarvoor ontbrak de tijd. Maar ik kon de Dorsoduro met zeer respectabele snelheden door de bochten jagen, ook vanwege de prima grip van de Pirelli Diablo Corsa III banden en de schier oneindige grondspeling. De Brembo’s met hun radiale vierzuiger remklauwen doen
HET 1200-BLOK ZULLEN WE TERUGZIEN IN NOG MEER MODELLEN hun werk eveneens zeer efficiënt, vooral omdat ze zijn gecombineerd met een excellent werkend ABS dat ook bij heel hard remmen pas op het laatste moment ingrijpt. Een duidelijk beter systeem dan het teleurstellende ABS van de Ducati Multistrada. Onze testroute eindigde met een traject vol korte bochten, waar de Dorsoduro indruk maakte met zijn acceleratie, remvermogen en grip, en zelfs comfortabel was dankzij de relatief lage snelheden die ik daar kon halen. Op dit soort wegen begrijp je wat de aantrekkingskracht is van een grote, koppelrijke V-twin in een supermoto jasje, vooral wanneer de mannen van Aprilia tijdens de lunchstop nog even je tank volgooien, en de geringe actieradius van zo’n 150 km daardoor even geen minpunt is.
Nog meer 1200’s
Praktische bruikbaarheid zal nooit het sterke punt worden van een supermoto, de aantrekkingskracht van de Dorsoduro moet je veel meer zoeken in het snelle stadswerk en rappe ritten op bochtige binnenwegen. In de toekomst zal Aprilia’s 1200cc V-twin lijn waarschijnlijk worden aangevoerd door veelzijdiger modellen: een allroad (die waarschijnlijk Capo Nord gaat heten) en een wat praktischer naked bike in de stijl van de Shiver. Maar op dit moment is de Dorsoduro nog de aanvoerder met zijn mix van styling, prestaties en uitbundige personality, die Aprilia’s advertentieslogan ‘nothing but pure fun’ ten volle waarmaakt. En je moet gewoon niet alles geloven wat ze aan de ontbijttafel zeggen.
Ook in lange bochten wordt de Dorsoduro niet onrustig.
Volgende stap: 1200 Allroad
Bij de zware motoren vormen de naked en allroad modellen de twee grootste groepen. Het naked segment dekken we af met de nieuwe Tuono. En dus zal bij onze nieuwe V-twins de volgende stap een dikke allroad zijn, maar die komt nog niet in 2011. De ontwikkeling zal waarschijnlijk 12 tot 18 maanden vergen, dus dat gaat nog even duren. We willen de grote allroad op de Aprilia manier maken: hij moet zowel een sportief design als sportieve prestaties hebben. In de afgelopen maanden hebben we veel gediscussieerd of het een offroad gericht model moet worden of een meer straatgerichte machine, en op dit moment concentreren we ons op de straatversie. Als we meer de offroad kant op willen, doen we dat met de 750. Die kunnen we lichter maken en beter bruikbaar voor het offroad werk – kortom puurder’.
PM1101_Aprilia Dorsoduro 14
31-01-2011 12:21:22
Extra voordelig: boeken tot € 10,, 1295
9,
, 1495
, 995
7,
99
9,
95
95
1,
50
, 1295
79, 9
79, 9
, 1495
, 1695
, 1495
79, 9
9,
95
5,
95
69, 5
g n i m i u r p O Naast deze boeken zijn er nog heel veel andere boeken nu ook extra voordelig. Kom snel naar één van onze winkels voor het actuele aanbod, of ga naar anwb.nl/boekenmarkt, op=op!
ANWB-winkels
TC101429 Adv_ KBG_Promotor 1_230x300.indd 1 PM0111_ADV_P015 15
anwb.nl/boekenmarkt
13-01-2011 15:46:21 31-01-2011 16:06:25
16
r e k k t e L naak N A B UR
ee aarm w d r 50 woo GSR7 tover e t e w h u is hte nie i de en ec e k E u . z t f Su pd gee huis o of kter t , a s r u a k rd m rakke het centru ss d a t s in tad vard, het s e l n u a n o v b isch e rand m e a n d y ,d aan ortief p S . k par aakt. n l a r voo
Zonde ook om de 750 cc viercilinder te verstoppen trouwens. Dit blok, wat we al kennen van de GSX-R750 supersport, is voor de gelegenheid nog eens stevig onder handen genomen. Zo zijn de nokkenasprofielen en inlaatkanalen aangepast voor een verbeterde gasrespons en zorgt een nieuw uitlaatsysteem met servogeregelde vlinderklep voor een verhoogde trekkracht in elk toerengebied. Met een vermogen van 106 pk (78 kW) en een rijklaar gewicht van 211 kilo is dat ruim voldoende voor een topsnelheid van 235 km/u.
Terug naar de essentie Bij de ontwikkeling van de GSR750 is Suzuki terug gegaan naar de essentie van de naked bike. Een agressief en strak uiterlijk waarbij niets verborgen blijft. Daarbij is de GSR750 voorzien van en compact instrumentenpaneel dat is uitgevoerd met een grote toerenteller en een informatieve LCD display met onder meer een versnellingsindicator en een brandstofmeter.
Makkelijk voetje aan de grond Het rijwielgedeelte van de GSR750 is lekker compact en biedt de uitstekende mix van een comfortabele en sportieve zitpositie. De voorzijde van het zadel is extra smal, wat het gemakkelijk maakt om bij stilstand een voet aan de grond te zetten.
PM1101_Advertorial_Suzuki 16
0 5 7 R S G I K U Z U S
De goudkleurige upside-down voorvork en een schokdemper met progressief linksysteem houden de motor mooi in balans.
Individualiseren Voor een optimale controle is de GSR750 aan de voorkant voorzien van twee 310 millimeter grote zwevende remschijven met tweezuiger remklauwen. Daarbij is de GSR750 ook verkrijgbaar met ABS. En voor diegenen die hun GSR750 verder willen individualiseren: Suzuki biedt een mooie collectie aan accessoires die de GSR750 helemaal afmaken.
ZO ZIET EEN NAKED ERUIT: AGRESSIEF EN EEN STRAK UITERLIJK
Scan met je smartphone!
01-02-2011 10:22:17
ADVERTORIAL SUZUKI GSR750 17
t
0
RIJWIELGEDEELTE
MOTOR BOUWWIJZE KOELSYSTEEM KLEPBEDIENING KLEPPEN PER CILINDER BORING X SLAG CILINDERINHOUD COMPRESSIEVERHOUDING SMEERSYSTEEM BRANDSTOFSYTEEM UITLAATSYSTEEM MAXIMUM VERMOGEN MAXIMUM KOPPEL KOPPELING BEDIENING AANTAL VERSNELLINGEN SECUNDAIRE OVERBRENGING
PM1101_Advertorial_Suzuki 17
viercilinder in lijn vloeistof DOHC 4 72,0 x 46,0 mm 749cc 12,3 : 1 wet sump injectie 4-in-1 78 kW (106 pk bij 10.200 tpm) 80 Nm bij 9,000 tpm natte multiplaat kabel 6 ketting
FRAME VOORVERING INSTELMOGELIJKHEDEN ACHTERVERING INSTELMOGELIJKHEDEN VEERWEG VOOR/ACHTER BANDEN BANDENMAAT VOOR/ACHTER VOORREM REMTANGEN ACHTERREM REMTANG ABS WIELBASIS BALHOOFDHOEK/NALOOP GEWICHT ZITHOOGTE TANKINHOUD LEVERBARE KLEUREN PRIJS IN NEDERLAND IMPORTEUR: INTERNET
Brugframe van stalen buis Hydraulische telescoopvork (upside-down) Traploos instelbaar Enkele schokdemper (Full-Floater) 7-voudig instelbaar 120 mm / 130 mm n.b. 120/70-ZR17 - 180/55-ZR17 dubbele geperforeerde schijven 310 mm tweezuiger remtangen enkel geperforeerde schijf 240 mm enkelzuiger optie 1450 mm 25,2째 / 102 mm 211 kg rijklaar ( 215 kg inclusief ABS) 815 mm 17,5 liter zwart, zwart/rood, wit n.n.b. NIMAG www.suzuki.nl/motoren
01-02-2011 10:22:26
18
PM1101_Aquitane 18
31-01-2011 13:52:24
FRANKRIJK: AQUITANE 19
AQUITANE
Reizen maakt gelukkig Aquitanië - of in het Frans Aquitaine - klinkt eerder als een topper voor liefhebbers van pootjebaden, surfen en ander nat ongerief dan als een motorparadijs. En inderdaad: de streek in het zuidwesten van Frankrijk is beroemd om zijn Atlantische stranden. Maar bij de westelijke Pyreneeën gaat dat waterland opeens hemelwaarts. TEKST EN FOTO’S HANS ENGELKE
PM1101_Aquitane 19
31-01-2011 13:52:28
20
De geur, de druiven en de wijn aan de oevers van de Garonne zijn een paardenmiddel tegen somberheid en melancholie. Degene die dat aan het begin van de 18e eeuw voor het eerst zo nadrukkelijk opmerkte moest het wel weten. Charles-Louis de Montequieu kwam niet alleen uit de buurt van Bordeaux, hij was ook een uiterst belezen filosoof en staatstheoreticus. En die kleine kanttekening van daarnet heeft in de loop der tijd net zoveel kracht behouden als de teksten in zijn grote werken. Niet dat we last hadden van dreigende of opkomende melancholie, maar een rit langs de Garonne, door Bordeaux en het hele, levensblijheid uitstralende Aquitanië stond gewoon al veel te lang boven aan onze nog te doen lijst. En nu liggen we in onze tent die in het licht van de opkomende zon rood op gloeit in Pauillac.
Legendarische wijnstreek Ik worstel me uit mijn slaapzak en kruip naar buiten. Er glinsteren dauwdruppels op het gras, en ik ben net op tijd om de laatste nevelsluiers te zien verwaaien. Aan het eind van de weide strekken de rietkragen hun pluimen naar de opkomende zon. Daar achter wentelen de bruine watermassa’s van de Gironde zich lui naar de Atlantische Oceaan. Een fantastische plek voor een ontbijtje in de
PM1101_Aquitane 20
DE GOLVEN BREKEN HELDER WIT. HET SCHUIM HANGT IN DE LUCHT. open lucht. Even later zijn we op pad. In het noorden van Aquitanië gebeurt alles op zijn elfendertigst. In elk geval hier, in de ‘Médoc viticole’, de legendarische wijnstreek langs de Gironde. Reizigers die hier terecht komen zijn op zoek naar rust. Naar contemplatie. En hoewel hier geen bergen en nauwelijks bochten zijn, zijn we niet alleen onderweg op twee wielen. Tussen de wijngaarden door komen we telkens andere motorrijders tegen. Op het pontje dat ons van Port de Lamarque over de Gironde naar Blaye brengt ,treffen we Mathis, een Franse GSX-R piloot. Maar die is nu net op de vlucht voor de rust in zijn geboortestreek en op weg naar een dagje uitdraven met wat vrienden in Parijs. Maar ‘s avonds moet hij weer keurig naar huis. Want dan moet ie weer aan het werkt. Hij geeft ons snel nog een paar tips en dan loopt de pont bolderend tegen de kade aan de overkant. En Mathis speert er vandoor. Parijs ligt 500 kilometer verderop.
Suikerbrood Blaye, de stad die de regio Blayais van zijn naam voorziet, draagt zijn keurmerk in het stadswapen: de machtige citadel. Samen met het fort Paté op het gelijknamige eiland in de Gironde en het fort Médoc op de tegenoverliggende rivieroever beschermden deze fortificaties Bordeaux in de 17e eeuw tegen de aanvallen van de Britten. En dat lukte keer op keer bijzonder goed. In de schaduwen van de indrukwekkende vestingmuren luieren uitnodigende cafeetjes en terrasjes. Maar wij gaan langs de oever door, richting Bourg. Daar volgt het asfalt, slechts iets hoger dan het wateroppervlak, de glinsterende stroom. De droomrit wordt gedeeld met maar een paar fietsers, een postauto en twee amechtige vrachtwagentjes. Het kleine dorpje aan de oever heet ‘Pain de Sucre’. Suikerbrood. Dit is de plek waar de Dordogne en de Garonne samen komen om daarna als Gironde de 75 kilometer naar de Atlantische oceaan te stromen.
31-01-2011 13:52:37
FRANKRIJK: AQUITANE 21
Frankrijks mooiste In grote slingers gaan we over de Dordogne en de Garonne om uiteindelijk in het oude centrum van Bordeaux terecht te komen. Daar rijden we een heel eind langs de hoge gevels van de historische herenhuizen die in een schijnbaar eindeloze rij langs de rivier oever staan. Die compositie uit de laat barokke tijd, verfraaid met parken en tuinen, stadstorens, bronnen en gotische kerken geldt als grootste- en mooiste van heel Frankrijk. Niet voor niets staan grote delen ervan onder bescherming van de UNESCO. Op de Place de Quinconces, een van Europa’s grootste wandelgebieden naast een rivier, zet ik mijn Triumph in de schaduw van de uitbundig bebladerde loofbomen en duiken we het onoverzichtelijke labyrint van steegjes, gaanderijen, winkels, musea, markten en monumenten in. Victor Hugo, de befaamde Franse schrijver, was helemaal weg van Bordeaux. ‘Neem een stuk Versailles, doe er een scheut Antwerpen bij en je hebt Bordeaux.’ Beter kan ik het niet uitleggen.
Insectenaanval We verlaten de wereldhoofdstad van de wijn en duiken de natuur weer in. De dichte loof- en naaldwouden zijn ooit ingeplant om het zompig moerassige Aquitanië hoe dan ook voor bewoning
geschikt te maken. Elk van al die miljoenen bomen drinkt elke dag tientallen liters water en samen houden ze de zaak droog. Tussen al die dikke stammen dansen wij naar de Atlantische Oceaan. En dat gaat lekker vlot. Want natuurlijk heb ik niet voor niets de smalle D107 uitgekozen. Dat weggetje moet ons naar de door golven geknuffelde stranden in het westen voeren en het loopt kaarsrecht en zo goed als verlaten door de bossen. Het is onweerstaanbaar om hier niet eens flink op het gas te gaan. Dat gaat helemaal goed tot er met een enorme klap een gigantisch insect tegen mijn vizier knalt. Nooit geweten dat een beest zoveel biomassa zou kunnen hebben! De rechterkant van mijn vizier is een klodderige vlek en verschrikt bedenk ik wat er gebeurd zou zijn wanneer ik mijn vizier luchtig omhoog had staan.
Watersportmekka In Lacanau-Océan zien we dan voor het eerst de Atlantische Oceaan. Hier zijn we niet meer alleen. Lacanau hoort tot de meest geliefde badplaatsen van de kust van Aquitanië. Hier komt regelmatig de crème de la crème van de wind-, kite- en gewone surfwereld samen. De kalender staat dan bol van de wereldkampioenschappen en worldcups. Ik stal de Triumph bovenaan het goudgele strand.
De drukte concentreert zich echt op de dorpen. Een paar honderd meter verder is het strand aanzienlijk leger. We slenteren een paar minuten langs de vloedlijn. De golven breken wit als in waspoederreclames op het strand. Schuimvlokken buitelen door de lucht. We gooien onze kleren op het strand. Op zo’n rustig Frans strand heb je niet eens zwemkleding nodig, dus duiken we met alleen een glimlach aan de zee in. Na een prettig zonnebad rijden we door het Forêt de Lacanau naar het noorden.
DUNE DU PILAT
Op de zuidelijke oever van Bassin d’Arcachon ligt direct aan de kust het grootste duin van Europa: Dune du Pilat. Je kunt er tegenop klimmen. Een krappe 120 meter is de machtige zandheuvel hoog. De beklimming is dan ook een zweterige aangelegenheid. Toch zou je het moeten het doen. Het uitzicht over het bekken van Arcachon, Cap Ferret en de oneindige pijnboombossen van de Landes des Gascogne is uniek. Wel goed je gezicht insmeren met zonnecrème.
In de Pyreneeën bij St. Jean-Pied-de-Port. Veel aanbod voor een snack tussendoor. Verse worst van de markt past prima in de tanktas.
Petri Heil! De netten heten ‘carrelets’ en garnalen hebben er een hekel aan.
PM1101_Aquitane 21
31-01-2011 13:52:58
22
HIER KUN JE VER OVER DE BERGEN, DALEN EN WOUDEN KIJKEN. TOPPEN ALS DIE VAN DE ARTZAMENDI ZIJN ALLEEN VIA DE SMALSTE WEGGETJES TE BEREIKEN. HET BORDJE MELDT EEN HELLING VAN EEN STEVIGE 19% EN MISSCHIEN NOG WAT MEER.
PM1101_Aquitane 22
31-01-2011 13:53:06
FRANKRIJK: AQUITANE 23
PM1101_Aquitane 23
31-01-2011 13:53:12
24
Op het strand van Biarritz is altijd wat te doen!
Het oude paardenras uit de Baskische Bergen. Mooi gevelwerk. In Médoc zijn niet alleen wijnranken. Regelmatig zie je er ook Pottoks.
GIRONDE
Twee dingen kun je aan een toer langs de reusachtige delta van de Gironde niet missen. Dat zijn ten eerste de carrelets, ook wel ‘ablerets’ genoemd. Oorspronkelijk werden daar de vierkante netten mee bedoeld waarmee er tot in de 19e eeuw beroepsmatig werd gevist. Tegenwoordig wordt de naam gebruikt voor de simpele huisjes die op stelten tot ver in de Gironde staan. Aan een kraan-achtig uitsteeksel hangt dan nog zo’n net. Het zijn nu doorgaans sportvissers die met hun dompelnet op kreeften en garnalen vissen. Maar het vaste land wordt beheerst door de enorm grote wijngaarden. Alleen al in het district Gironde ligt de oorsprong van maar liefst 55 van de 70 Franse ‘ Appellations d’ Origine Contrôlée. De waarde daar van wordt zo hoog ingeschat dat zelfs de hellingen rondom Saint Émilion zijn uitgeroepen tot Cultureel Wereld Erfgoed. Maar het zijn niet alleen de wijnen die het de moeite waard maken. Ook de kastelen en de wijngaarden zijn er het bezoeken waard. Niet voor niets heten de plaatsen van oorsprong van het nobele vocht ook ‘châteaux’. Kastelen dus.
PM1101_Aquitane 24
Verblindend wit In de lucht hangt een intense dennengeur. De zon prikt telkens helder tussen de boomtoppen door. Het asfalt slingert soepel door het landschap van duinen en naaldbomen. Kilometers lang loopt onze kustweg parallel aan fietspaden en de GR8. Bij Maubuisson sla ik af. Het dorpje ligt aan het enorme binnenmeer Lac d’ Hourtin-Carcans. Het verblindend witte strand is de haarscherp gestoken overgang tussen het groene woud en het stralend blauwe water. Vroeger leefden ze hier van de harswinning uit de omliggende bossen. Maar tegenwoordig is geld het voornaamste middel van bestaan. En dat wordt aangevoerd in de zakken van toeristen. Vakantie aan de Atlantische kust, dat is een strand- en badvakantie. Ook voor ons. Nog een keer of twee, drie pendelen we tussen het rustige Médoc en het prettige gekrioel van de kustplaatsen Lacanau, Carcan, Hourton, maar vooral Soulac dat boven aan het schiereiland van Médoc ligt.
Badcultuur De dorpjes zijn helemaal op badgastenverwennerij ingesteld. De draaimolens draaien er tot diep in de nacht en de cafés en terrasjes zijn er bijna klokje rond goed gevuld. Overdag verkennen we
onze nieuwe regio. We zoeven door de bossen van de Gascogne, volgen de rivier de Adour langs zijn slingerende en schuimende weg naar de historische stad Mont-de-Marsan of het dromerige dorpje Roquefort. ‘s Avonds, als de stranden leeglopen, wandelen wij juist die kant op. Onder de ene arm een stevige deken, aan de andere de picknickmand. Een mooie fles Médoc, een baguette die vers van de bakker komt, een pittig stuk kaas, boterzachte zout-zoete ham uit de streek. En als dessert hebben we dan het mooiste uitzicht. Onvergetelijk.
Klassieke motorroutes In de Aquitane vind je ze nog: klassieke motorroutes. Met veel bochten, als serpentines kronkelende stukken en met kilometers verre uitzichten over de bergen. Helemaal onder, in het zuiden waar het vlakke land van de Gascogne eerst kalmpjes aan doet, maar daarna steeds enthousiaster stijgend over gaat in de bergwereld van de Pyreneeën. Dan zit je aan de andere kant van de rivier de Adour, ten zuiden van Dax. Hier begint het Baskenland, de Côte Basque, met zijn steil naar de zee afvallende rotspartijen. Met zijn spectaculaire hellingen en één van Frankrijks mooiste kusttrajecten, de Corniche Basque. Biarritz, de mondaine badplaats, is onze uit-
31-01-2011 13:53:28
FRANKRIJK: AQUITANE 25
Saint Émilion, wereld cultureel erfgoed en metropool voor de wijnbouwerij.
valsbasis. Wat zuidelijk daarvan ligt er bij Bidart een camping met uitzicht op zee. Nadat we er ‘s avonds ons tentje hebben opgezet stappen we op onze Triumph en volgen we de kustweg naar Biarritz-Centre. Maar eerst komen we niet verder dan de rand van de bebouwde kom. Een Franse gendarme in zijn streng blauwe uniform houdt ons tegen. De bijzonder grimmig kijkende wetsdienaar wil onze papieren zien. Zijn collega zwaait losjes met zijn pistoolmitrailleur. Wanneer ze onze Hollandse nummerplaat zien, worden ze iets rustiger. Na het bekijken van onze papieren zijn ze bijna vriendelijk. Bijna. We worden nog vaker gecontroleerd en het wemelt er van de motoragenten. De meesten in hun standaard motorpak: een strakke lederen pantalon en een vers gestreken overhemd. Ze zijn lokaal nogal bang voor Baskisch terrorisme.
Strak in het gelid De stad ontvangt ons met de gewone drukte. Overall snerpende scootertjes, afgeladen terrasjes, lokaal vrachtvervoer waarvan de chauffeurs hun auto als rotsen in de verkeersbranding parkeren om te laden en te lossen. Vakantiegangers die van elke straat een voetgangersgebied maken, een systeem van eenrichtingsverkeerswegen dat de stad vijf keer zo groot laat lijken plus de aanwezigheid van verkeersborden en richtingaanduidingen die hoogstens een suggestie geven. Vlak in de buurt van het belangrijkste stuk strand zet ik onze Brit tussen een enorme rij ‘overige tweewielers’. De bont gekleurde strandtenten lijken in net zo’n onafzienbare rij te staan. Strak in het gelid alsof ze een beschermende dijk tussen de golven en de oude stad vormen, zijn ze een
BIARRITZ, DE MONDAINE BADPLAATS, ONTVANGT ONS IN ALLE LEVENDIGHEID PM1101_Aquitane 25
toevluchtsoord voor de badgasten van deze stad met zijn 30.000 vaste inwoners. En het wemelt er van de badgasten.
Insider tips Dat is al sinds 1854 toen Napoleons echtgenote, keizerin Eugénie, Biarritz tot haar favoriete badplaats uitriep. Vanaf dat moment veranderde er veel in het toen nog dromerige vissersdorpje. Na de keizerin ontdekten koningen, staatslieden, toneelspelers, kunstenaars en later filmsterren de stad ook. Tijdens de Belle Époque was iedereen die wat te betekenen had hier kind aan huis. Zo mondain is het niet meer. Biarritz is op de sportieve toer gegaan, is nu bijna bezet door gebronsde surfhelden en heldinnen. Maar nog altijd hangt de sfeer van betere tijden en Europese chique tussen de gevels. In een van de locale restaurants – er staan vier Harleys voor de deur – krijgen we wat tips van de Harley-rijders en een voortreffelijk stokvisgerecht voorgezet.
De romantische Nive Een van die tips controleren we direct de volgende dag. Via Ascain, Ainhoa en Espelette kurkentrekkeren we over de flanken van de Pyreneeën. Wat een verandering na het vlakke land van de
31-01-2011 13:53:40
26
HIER IN BASKENLAND LIGT NOG VEEL MEER MOOIS VERSTOPT Gascogne! We vallen van het ene uiterste in het andere. We slingeren door het bijna overdreven romantische dal van de Nive. Terwijl we links en rechts door steile rotswanden zijn omgeven, rijden we over het eenbaansweggetje gelijk op met het kabbelende rivierwater. Mocht er eens een tegenligger zijn, dan kan je alleen bij uitwijkplaatsen passeren. Zelfs als de tegenligger een andere motor is, wordt het al krap aan. Na de Pas de Roland, een rotsformatie die in het smalle dal ligt, vertakt de route zich over de Col de Mehatche op de krap 1000 meter hoge top van de Artzamendi. De helling is een stevige 19% en op het eind misschien nog een paar graden meer. Het asfalt slingert als een dronken slang omhoog. Per stijgende meter wordt het iets minder heet. Dat is prettig. Op het hoogste punt stoppen we voor een indrukwekkende zendmast. Het vergezicht is simpelweg
we weer veel pelgrims in. Respect! Het is hier akelig steil voor wandelaars! Bij het naar beneden kijken, lijkt het als of je uit een vliegtuigraampje tuurt. Het diepliggende landschap is grandioos. En je blik tot aan de horizon is gevuld met de ene bergtop na de ander. Al dalend kijk je steeds dieper in de omliggende dalen. En overal waar je kijkt is het groen. De paden die de rondzwervende paarden en koeien gemaakt hebben lopen er als vlekkerig bruine slingersporen tussen door. Al dat vee loopt overigens los en is best nieuwsgierig. Het steekt ook over.
overweldigend. Halfwilde paarden grazen onverstoorbaar op de steppeachtige bergtop. Het is moeilijk om je uit deze omgeving los te rukken. Maar hadden de Harley-ridders uit Biarritz niet nog een tip?
We zijn gelukkig
Pelgrims
We maken nog een ruime slinger over de D301 en door het Forêt d’ Orion, en dan zijn we weer terug in het dal van de Nive. Dat we daarmee nog lang niet alles hebben gezien in het grensgebergte van het Iberisch schiereiland is duidelijk. Hier aan de zuidkant van Aquitanië, in Euskadië, in Baskenland, zitten nog wel een paar dozijn meer heerlijkheden verstopt. Maar we hebben maar een paar dagen de tijd. Aan het eind van onze trip zijn we het helemaal eens met dichter en denker Voltaire. Die heeft hier ook rondgepionierd. Zijn lijfspreuk was: ‘Van reizen word je altijd gelukkig’.
Dus rijden we verder door het Nive dal tot St. Jean-Pied-de-Port. Dit idyllische, maar vaak wat overvolle dorp moet bij de wat serieuzer gelovigen onder ons bekend zijn. Het is immers de laatste Franse halteplaats in de fameuze pelgrimsweg naar Santiago de Compostella en daarmee het startpunt voor de mensen die het Spaanse traject willen lopen. De volgende kilometers halen we dus aardig wat van die moderne pelgrims in. Op 1337 meter ligt de Col de Bentarte en op de top loopt de Frans-Spaanse grens. Op de D428 halen
S
Royan Soulac
Gi
de
Médoc Viticole
FRANKRIJK
a
r
on
Een eenzame rit over een weggetje zo breed als een stropdas: de oever van de Nive voorbij Itxassou.
Maubuisson Carcans St.-Médard
Lacanau-Océan Lacanau
i n
t o
A 10
Pauillac
Lac d'HourtinCarcans
25 km
n
g e
Port de Lamarque Blaye Pain-de-Sucre Bourg
Bordeaux A 63
G MimizanPlage
G e d e
VieuxBoucau
Ainhoa
SPANJE
PM1101_Aquitane 26
Dax
e
Corniche Basque Ascain
o nne
A 62
Sabres
lf o
A8
e o n d Langon r i
L a n d e s Morcenx
qu as B C ô te Biarritz San Bidart Sebastián
G
G ar
Arachon
as
co gn e
Cap Ferret
Bayonne
Roquefort
Mont-de-Marsan
G
a s c o g n e Orthez
Espelette
Orion Pas de Roland Artzamendi 926 m Col de Méhatché St. Jean-Piedde-Port
Col de Bentarte
PY
Pau
A 64
Lourdes
R E N EEËN
31-01-2011 13:53:51
6/*&,& ""/#*&%*/( 7003 %& -&;&34 7"/ %*5 ."(";*/&
KBBS MBOH HPFELPQFS CFMMFO FO (3"5*4 EF 4BNTVOH 8BWF U X W & %F[F TQFDJBMF BBOCJFEJOH JT HFMEJH J D N FFO KBSJH 7PEBGPOF #FM 4NT 8FC BCPOOFNFOU U X W & NJOVUFO 0' TNT CFSJDIUFO NFU EF 4.4 WFSEVCCFMBBS XBBS KJK BMT MF[FS WBO EJU NBHB[JOF EF HFIFMF QFSJPEF WBO NBBOEFO NBBS & QFS NBBOE WPPS IPFGU UF CFUBMFO
6/*&,
.""/%&/ & #&-5&(0&% WPPS TMFDIUT
&
1.
KBBS MBOH LFFS [PWFFM 4.4 CFSJDIUFO WFSTUVSFO
;*& 888 461&3%&"- /- 130.0503
(3"5*4 4".46/( 8"7& U X W & Â&#x2026; ¤ 4VQFS BNPMFE EJTQMBZ Â&#x2026; .1 )% DBNFSB Â&#x2026; 3B[FOETOFM JOUFSOFU Â&#x2026; 4PDJBM NFEJB )VC Â&#x2026; #MVFUPPUI FO 8JG J
505"-& 7003%&&36*. &
6/*&, /V FJOEFMJKL TVQFSWPPSEFMJH CFMMFO FO JOUFSOFUUFO 8BOU EF[F EF[F TQFDJBMF BBOCJFEJOH CFTUFMU CFUBBM KF HFFO BBOTMVJULPTUFO BBOCJFEJOH JT HFMEJH J D N IFU OJFVXF 7PEBGPOF #FM 4NT 8FC U X W F FO XPSEU IFU UPFTUFM HSBUJT CJK KF UIVJT CF[PSHE BCPOOFNFOU U X W & NJO PG NBY TNT CFSJDIUFO NFU EF 4.4 WFSEVCCFMBBS KBBS MBOH TVQFSTOFM JOUFSOFU )JFSWPPS CFUBBM KF BMT MF[FS WBO EJU NBHB[JOF EF HFIFMF DPOUSBDUTQFSJPEF HFFO & NBBS TMFDIUT & Q N %VT FVSP LPSUJOH PQ IFU CFUSPVXCBSF FO VJUTUFLFOEF OFUXFSL WBO 7PEBGPOF +B KF MFFTU IFU HPFE +F POUWBOHU NBBOEFO MBOH LPSUJOH FO PPL OPH FFOT HSBUJT EF 4BNTVOH 8BWF (SFZ U X W &
TOFM CFTUFMMFO CFM
8JM KF HFCSVJL NBLFO WBO EF[F BBOCJFEJOH FO KF CFTUBBOEF OVNNFS WBO FFO BOEFSF BBOCJFEFS CFIPVEFO EBO LBO EJU PPL "MT KF OV
3690 adv 1.1 Samsung Wave tbv Promotor.indd 2 BasisStramien_1-1_PM PM0111_ADV_P027 27copy.indt 1
PG CFTUFM PQ
F DQN
XXX TVQFSEFBM OM QSPNPUPS
%F[F BBOCJFEJOH JT HFMEJH [PMBOH EF WPPSSBBE TUSFLU 4UVVS ¥%6##&- 4.4 ""/¦ OBBS FO KF POUWBOHU HSBUJT Y [PWFFM TNT¦KFT
-&5 01 */$-64*&' */5&3/&5 (# ./%
19-01-11 10:26 19-01-2011 27-01-2011 12:58:40 18:32:14
28
TEKST OLIVIER VISSER, FOTO’S CHRIS PENNARTS
Tien tropenjaren met een Dnjepr heeft André Harinck achter de rug. En verbanning uit de straat. Achter zijn huis werkt hij aan een comeback.
Er dreigt een zeldzame soort uit te sterven: de straatsleutelaar. In volksbuurten zag je hem vroeger overal. De helft van de tijd sleutelen en verder ouwehoeren. Met de rest van de straat, koffie en pils erbij. Maar de straatsleutelaar verdwijnt. Buren zijn er niet langer van gediend. En modern rollend spul is vol gehangen met elektronica dat porrelen onbegonnen werk is.
PM1101_De Plek 28
IJZERV
André Harinck – Dré voor intimi – offerde tot voor kort zo’n beetje al zijn vrije tijd op aan sleutelen op straat, ‘Maar ik heb me teruggetrokken in de achtertuin. Kom maar mee.’ We verwachten jaren zeventig spul: Guzzi, BMW, Triumph of Norton. Maar we krijgen: Kawasazki GPZ 900, Yamaha FJ 1100 en – wél goed ingeschat – een BMW R65. In een partytent
De straat is nog niet hélemaal af van Dré: naast zijn Mercedes S-Klasse uit 1968 ligt nog een bak van een Dnjepr. Als die over een poosje aan de R65 hangt, zullen ze nog versteld staan…
Rossen op glad wegdek André: ‘Met een bak aan de motor ga ik helemaal los. Niks mooier dan rossen op glad wegdek. Tien
31-01-2011 13:26:38
BINNENKIJKEN 29
RVRETER jaar heb ik Dnjepr gereden, met zijspan. Dankzij de achteruit kon ik vrijwel haaks inparkeren. Geweldig! Een bekijks dat ik daarmee trok. Maar verder was het een grote ramp. Ik heb die motor vervloekt. Er ging geen dag voorbij zonder sleutelen. Onderweg zuigerveren wisselen was niks bijzonders. Dat ik hem heb verkocht met een krat met 14 cilinderkoppen, zegt misschien iets over
PM1101_De Plek 29
wat ik heb doorgemaakt. Ik heb op het punt gestaan de Dnjepr in de fik te steken. En toch: verkoop – hij ging voor € 400 van de hand – voelde als een nier afstaan. Ik heb er zoveel mee beleefd. Dankzij de Dnepr heb ik leren sleutelen én rijden. Je kon pas remmen als je een uitwijkmogelijkheid had, want hij brak altijd uit. Je wist alleen niet naar welke kant.’
Opoefiets
Wat een Dnjepr-freak moet met scheurijzers als een GPZ en een FJ 1100? ‘Ik ben er nog niet uit. Prentenfietsen zijn het. Binnen een paar tellen zit je op 200 km/u. Dat kan ik niet laten. Voor mijn gezondheid en portemonnee is het beter afscheid van ze te nemen. Maar daar ben ik nog niet aan toe.’ En intussen groeit André’s tuin dicht. Afscheid
31-01-2011 13:26:57
30
nemen van het ijzer kan hij niet en als er iets moois op zijn pad komt… ‘Liep ik bij toeval tegenop: een Kawa KL 250. Kostte maar tweehonderd euro. Daar laat je hem toch niet voor staan? Cilinder gehoond, overmaat zuiger erin en nu rijdt hij als een zonnetje. Net een opoefiets met een motorblokkie: je rijdt hem met één pink.’
Halfbevroren plastic Of het geporrel in een schuurtje een ouwelullen hobby aan het worden is? André: ‘Dat lijkt er wel op. Ik werk tussen jongeren en die rijden allemaal op scootertjes. Als er iets aan mankeert, gaan ze naar een monteur. Het ouderwetse sleutelen aan Kreidlers en Zündapps kom je alleen nog tegen onder boerenvolk, op het platteland. Ik heb niet zoveel met de moderne stijl van motorrijden, met van die types die op een mooie zondagmiddag met de Harley een rondje boulevard rijden. Of racetypes, die strepen trekken op rechte stroken asfalt. Tot vorig jaar reed ik in een pak van dertig jaar oud, geen bescherming, niks. Verwarmde handvatten en zadels? Schiet nou toch op, dames. Dikke kriebelsjaal onder je neus en turen door halfbevroren plastic. Daar gaat het toch uiteindelijk om?’ ‘Rijden om de leut vind ik maar niks. Ik moet een bestemming hebben, anders zit ik er verloren bij. En gaat het echt lekker – veel motorrijders schijnen er ‘last’ van te hebben – dan speelt een muziekje af in mijn hoofd. Dat kan van alles zijn. Van Lee Towers tot Peter Pan Speedrock.’
PM1101_De Plek 30
31-01-2011 13:27:17
HET SUCCES TRIUMPH 31
Als je bij ING binnen loopt met een fantastisch businessplan om een motormerk te starten, sta je binnen een minuut weer buiten. Daarom deed John Bloor het anders. Die sprak zijn eigen vermogen aan. Dapper, want de kans dat ie zou slagen was gering. Met vallen en opstaan bouwde hij in 20 jaar een wereldmerk: Triumph.
EEN PRAC HTIG VERHAAL TEKST ROLAND BROWN, FOTO’S TRIUMPH, ROLAND BROWN
John Bloor is niet uniek. De afgelopen jaren hebben meer enthousiaste entrepreneurs geprobeerd een (oud) merk nieuw leven in te blazen. Moto Morini, Benelli, Sanglas, Derbi, Voxan… Zeker weten dat we er nog een paar zijn vergeten. Enkele merken bestaan nog, min of meer. Zeker is dat ze de aandeelhouders zware hoofdpijn bezorgen. Net zo zeker is dat Bloor ook wel eens uit arrenmoede zijn armen ten hemel heeft geheven. Wanhopig omdat de fabriek in de as werd gelegd, in paniek omdat een model niet aansloeg, depressief omdat de verkoopcijfers zwaar tegen vielen. Toch zette hij door. Hoe is dat zo gekomen? Welke modellen dragen het succes?
Hopeloos verouderd Nadat Triumph definitief failliet was gegaan, werden de naam en de bedrijfsmiddelen in 1983 gekocht door Bloor, toen nog een vrij onbekende bouwondernemer uit de Engelse Midlands. Hij verhuurde de rechten op de productie van de Bonneville aan Les Harris, een handelaar in onderdelen die de 750cc Bonnies bleef doorbouwen tot Bloor de huur beëindigde. Vrijwel niemand verwachtte daarna nog een wederopstanding van Triumph of hoopte zelfs maar op een voortzetting
PM1101_Triumph 31
01-02-2011 09:30:21
32
van de productie van de oude twins, die toen al hopeloos verouderde curiositeiten waren. Maar de Harris Bonnevilles waren maar een rookgordijn voor Bloor’s werkelijke activiteiten. Toen hij Triumph kocht, was bij de boedel ook een project inbegrepen van de Research & Development afdeling onder de codenaam Diana. ‘Toen we dat nader onder de loep namen, ontdekten we echter dat het niet uitvoerbaar was, en dus moesten we wat anders verzinnen’, zei hij later. ‘Mij was verteld dat ze er al veel geld in hadden gestoken, maar binnen twee maanden nadat we de firma kochten, besloten we al om te gaan kijken hoe motorfietsfabrikanten opereren die het beter doen. We kwamen terug, schrapten het project en begonnen opnieuw’.
Anoniem Wat Bloor en zijn kleine team in de daarop volgende zeven jaar ontwikkelden, werd duidelijk op een gedenkwaardige dag in de zomer van 1990, een paar maanden voor Intermot. Ik maakte deel uit van een kleine groep journalisten die was uitgenodigd voor een bijeenkomst in een anoniem gebouw op een al even anoniem industrieterrein, nauwelijks 30 km van de oude fabriek in Meriden, waar inmiddels een woonwijk is verrezen. Ik was verbaasd om in een pand terecht te komen, dat de nieuwe Triumph fabriek bleek te zijn, en dat vol stond met de modernste Duitse en Japanse productie apparatuur, plus de prototypes van een nieuwe serie multicilinder superbikes. De fabriek zag er buitengewoon indrukwekkend uit, evenals de motoren met hun drie- en viercilinder krachtbronnen van 750 tot 1200 cc. Het ontwerp van de vloeistofgekoelde motoren en de
John Bloor had de guts om weer met Triumph te beginnen.
stalen frames was modern, en duidelijk geïnspireerd op de Kawasaki GPZ900R, de top superbike van een paar jaar eerder. Een fascinerende bijzonderheid was dat de nieuwe machines waren ontworpen volgens een modulair concept dat zeer veel leek op het systeem dat de legendarische BSA-Triumph ingenieur Bert Hopwood voorstelde, kort voor het bedrijf failliet ging in 1973.
Geen ego-tripperij Het nieuwe modulaire concept, waarbij de meerderheid van de motor- en framedelen door alle zes de modellen werd gedeeld, bleek direct een succes. Maar slechts weinigen konden begrijpen
waarom Bloor, toen 47 en zelf geen motorrijder, zoveel tijd en geld had geïnvesteerd in een motorfietsfabriek, terwijl de motorverkoopcijfers al jaren een dalende lijn vertoonden. ‘Motorfietsen zijn een eindproduct, en ik hou van eindproducten. Het is techniek, en ik hou van technische dingen. Het heeft totaal niets te maken met ego-tripperij van mijn kant’, zei hij terwijl hij ons aanraadde foto’s te maken omdat hij in de toekomst geen interviews meer zou geven. Meer dan twee decennia later heb ik inderdaad nog steeds geen tweede keer met hem gesproken, laat staan de kans gehad hem over te halen van gedachten te veranderen. De eerste Triumph’s werden goed ontvangen, zeker in Engeland zelf. Het krachtige sport-toermodel Trophy 1200 was een flinke concurrent voor Japanse superbikes zoals de machtige Kawasaki ZZ-R1100. Ik herinner me dat ik deelnam aan een grote vergelijkingstest, waarbij de Trophy het moest opnemen tegen Honda’s CBR1000F, Yamaha’s FJ1200 en de ZZ-R. De Kawasaki won, maar we waren allemaal onder de indruk van de nieuwkomer. De naked Trident 900 die later dat jaar uitkwam, was een levendige driecilinder, maar de korte slag uitvoering ervan, met 750cc blok, maakte minder indruk.
Cynisme Bloor’s beginnende bedrijf vestigde al spoedig de reputatie solide maar weinig spectaculaire techniek te leveren. De zaken verliepen in het begin echter niet gemakkelijk voor Triumph. Aan de ene kant was er het cynisme van motorrijders die al eens eerder Britse worldbeaters hadden zien sneuvelen, aan de andere kant was er de weerstand
HINCKLEY HITS
Trophy 1200, 1991 Triumph’s krachtige viercilinder sporttoer machine was een indrukwekkend debuut model, dat zich opmerkelijk goed kon meten met de machtige ZZ-R1100 en de andere concurrenten in dit segment. Hij produceerde 125 pk en had volop vermogen in het midden toerengebied. Het stalen frame zorgde samen met een uitgebalanceerd rijwielgedeelte voor een stabiel rijgedrag.
PM1101_Triumph 32
Trident 900, 1991 Door de kuip te verwijderen ontstond de naked Trident. De driecilinder was leverbaar met twee motoren: een lange slag 900 en korte slag 750. Het grootste model was snel, soepel en goed handelbaar; de kleinere was minder indrukwekkend.
Daytona 1200, 1993 De 1180cc motor van deze grote gele viercilinder was opgevoerd tot 145 pk, waarmee Bloor de door de Engelse importeurs afgesproken vermogenslimiet van 125 pk aan zijn laars lapte. De dikke Daytona was wat rauw, maar bood volop fun tot aan zijn topsnelheid van 260 km/u.
Tiger 900, 1993 Triumph’s modulaire systeem ging zelfs zo ver dat een allroad model kon worden gebouwd, waarvan de 885cc driecilinder motor licht was teruggetuned tot 84 pk. Het ongewijzigde frame plus lange veerwegen en allroad banden maakten er een goed bruikbare allround machine van.
Speed Triple, 1994 De eerste Speed Triple was eigenlijk een Daytona waarvan de kuip was verwijderd. De 97 pk motor bleef ongewijzigd, alleen de zesbak maakte plaats voor een vijfbak. Het rauwe karakter van deze hedendaagse café racer sloeg onmiddellijk aan.
Thunderbird 900, 1995 Gelanceerd om Triumph’s aanval op de Amerikaanse markt te ondersteunen. Dit eerste retro model van de fabriek in Hinckley combineerde een rustig getuned 69 pk driecilinder blok met een hoog stuur, een nostalgisch tanklogo, een motorblok met veel koelvinnen en een relaxed karakter.
01-02-2011 09:30:48
HET SUCCES TRIUMPH 33
Als je zo’n nieuwe Bonnie als pekelfiets gebruikt, lijkt ie vanzelf op een classic.
T595 Daytona, 1997 Hinckley’s eerste specifieke sportmodel bewees dat de Britten een concurrerende superbike konden bouwen. De stijlvolle 955cc Daytona combineerde een 128 pk sterk driecilinder blok met een prima handelbaar rijwielgedeelte, opgebouwd rond een aluminium frame.
PM1101_Triumph 33
T509 Speed Triple, 1997 Drie jaar na de eerste Speed Triple kwam de T509 uit met aluminium frame en twee markante ronde koplampen. Hij belichaamde de essentie van een naked streetfighter in optima forma en bracht een nieuwe cult in de motorwereld opgang.
van loyalisten die de nieuwe motoren te Japans vonden. Sommige cynici zeiden zelfs dat Triumph verbindingen had met Kawasaki. De verkopen in de eerste exportlanden Duitsland en Spanje waren teleurstellend (in Nederland en België ging het aanzienlijk beter), en door het modulaire concept kon Triumph’s sportmodel Daytona zich niet meten met specifiek ontworpen concurrenten zoals de Honda Fireblade. De productie steeg gestadig van 2414 stuks in 1991 naar meer dan 10.000 stuks drie jaar later. Een belangrijke mijlpaal werd bereikt in 1995, met de start van de export naar Amerika en de lancering van de driecilinder Thunderbird, het eerste
Sprint ST, 1998 Triumph schroefde een 955cc driecilinder motor in het eerste aluminium balkenframe van de fabriek in Hinckley. Het resultaat was een briljant sporttoermodel dat in een test van het grote Duitse motorblad Motorrad hoger scoorde dan Honda’s VFR. Daar zullen de mannen in Hinckley ongetwijfeld bijzonder blij mee zijn geweest.
Bonneville, 2001 De luchtgekoelde 790cc Bonnie leek op een T120 van de late jaren 60, inclusief de twotone kleurstelling en het klassieke fronsende tanklogo. Zijn motorvermogen van 61 pk en gewicht van 205 kilo maakten hem niet sneller dan het oude model, maar dat kon niet verhinderen dat de nieuwe Bonnie toch een hit werd.
klassiek gestileerde model van de fabriek. Bloor was tot dan toe voorzichtig geweest met het exploiteren van Triumph’s erfgoed. Zijn beleid was er vooral op gericht de reputatie te vestigen van een fabrikant van hoge kwaliteitsproducten, en de reputatie van onbetrouwbaarheid van de oude Meriden modellen af te schudden. Maar de Thunderbird bevestigde dat er wereldwijd nog veel nostalgische gevoelens leefden voor de oude Triumph’s, en zijn succes maakte de weg vrij voor andere retro-modellen, waaronder de Bonneville van 2001. Ironisch genoeg worden deze klassieke modellen nu geproduceerd in de fabriek van Triumph in Thailand.
Rocket III, 2004 Triumph’s groeiende zelfvertrouwen werd belichaamd in de in alle opzichten mega grote Rocket. Zijn 140 pk sterke 2,3 liter driecilinder motor was de grootste in de geschiedenis van de motorfietsindustrie. Een solide onderstel zorgde ervoor dat rijden met de Rocket fun was en geen hachelijk avontuur.
Daytona 675, 2006 Na jaren geploeter om een concurrerende middenklasse viercilinder te bouwen, zette Triumph alles in één keer recht met de unieke en briljante Daytona 675. De kleine driecilinder kon zich qua vermogen meten met de Japanse concurrentie, en voegde daar zijn kenmerkende eigen driecilinder karakter aan toe.
01-02-2011 09:31:23
34
De TT 600 was niet snel genoeg om zich met de Japanse concurrenten te meten.
was er niemand gewond, en had de brand ook een paar positieve kanten. De Research & Development afdeling was niet getroffen en dankzij de verzekeringspenningen kon Triumph sneller dan gepland verhuizen naar het nieuwe T2 pand op het naastgelegen industrieterrein. Dat was groter dan de oude fabriek en uitgerust met modernere machines, waardoor de productiekwaliteit als het volume verder konden worden opgevoerd.
Winstgevend
Brand Een ander belangrijk jaar was 1997, toen Triumph het modulaire systeem losliet met de introductie van een nieuw aluminium frame voor de spraakmakende T595 Daytona en zijn naked broertje, de T509 Speed Triple. De 955cc Daytona (de op de oude Meriden manier samengestelde codenaam T595 zette velen op het verkeerde been en werd spoedig losgelaten) was een slanke, snelle sportfiets, die zowel in Engeland als daarbuiten in grote aantallen verkocht werd, ondanks dat hij het prestatieniveau van een Fireblade niet evenaarde. De volledig nieuw vormgegeven Speed Triple was door zijn twee opvallende ronde koplampen onmiddellijk herkenbaar, en werd de trendsetter van een heel nieuw
marktsegment, de streetfighters. Het succes van beide modellen, en later de Bonneville, bevestigde dat Triumph het best scoorde met hun karakteristieke twee- en driecilinder modellen, in plaats van machines die de rechtstreekse confrontatie met de Japanners aangingen. Tegen 2001 was de jaarproductie gestegen naar 29.000 stuks, met dank aan het instant succes van de Bonnie. Maar in maart 2002 sloeg het noodlot toe toen het merendeel van de fabriek in de as werd gelegd door één van de grootste fabrieksbranden uit de Britse geschiedenis. De productie stond vijf maanden stil, wat neerkwam op een productieverlies van 20.000 motoren en een omzetverlies van vele miljoenen ponden. Maar gelukkig
Na de dip in de omzet door de fabrieksbrand bleven de verkopen alsmaar stijgen, wat mede werd gestimuleerd door het alsmaar breder wordende modellenprogramma. Tegen 2006 bestond dat uit types variërend van de succesvolle Daytona 675 tot de unieke Rocket III met zijn gigantische 2294cc driecilinder blok. In 2008 bereikte de afzet een volume van bijna 54.000 motoren, waarmee de hoogste afzet van de oude fabriek in Meriden (46.700 stuks in de good old sixties) werd overtroffen. En hoewel het jaartotaal daarna licht terugliep, is het marktaandeel de afgelopen jaren aanzienlijk gegroeid. Triumph maakt winst en levert een gezonde bijdrage aan Bloor’s banksaldo. Het is een opmerkelijke prestatie die de inspanningen van een man belonen, die nu oud genoeg is om met pensioen te gaan, maar blijft werken en de publiciteit mijdt. Op Mallory heb ik uitgekeken naar een slanke, pezige donkerharige man in vermomming, maar ik heb hem niet ontdekt. Hoewel het een zaterdag was, zat hij waarschijnlijk verderop in de fabriek plannen te maken voor het volgende hoofdstuk van de Triumph story.
HINCKLEY FLOPS
Daytona 1000, 1991 Triumph’s modulaire system betekende dat de sportieve Daytona de meeste van zijn motorische onderdelen en zijn stalen frame deelde met de rustiger modellen. En dus maakte de 119 pk sterke viercilinder geen enkele kans te kunnen concureren met zijn specifiek als supersport gebouwde rivalen.
Daytona Super III, 1993 Cosworth Engineering tunede de 885cc motor en haalde er een vermogen van 113 pk uit. Verder kreeg de Super 3 een volledig verstelbare Kayaba voorvork, zeszuiger remklauwen en carbon uitlaatdempers. Maar de prijs was te hoog en de machine kon zich nog steeds niet meten met een Fireblade.
TT600, 2000 Het verslaan van de Japanse 600cc viercilinders zou al moeilijk genoeg zijn geweest met een machine die onberispelijk liep, en dus maakte de TT600 met zijn stevige vermogensdip bij lage toeren geen kans. Zijn opvolger de Daytona 600 zag er strak en goed gestileerd uit, maar was nog steeds niet snel genoeg. De Rocket III: een 140 pk sterke 2,4 liter drie cilinder.
PM1101_Triumph 34
01-02-2011 09:31:52
35
PROMOTOR ONROUTE
KRISKRAS
In elke Promotor vind je drie kant en klare motortochten, die door ons zijn uitgezet en nagereden. Je download ze (voor gps) met ANWB Reiswijzer via www.anwb.nl/navigatie. De routes voor de routerol staan op promotor.nl. Daar kun je ook hotels boeken bij het vertrekpunt van de route.
3 2
1
Onroute 1 Onder Maastricht 137 km START Hotel Limburgia, Op ’t Broek 4, Kanne, Riemst (B) Deze KrisKras start in het Belgische Riemst, vanuit Riemst rij je richting Visé, ofwel Wezet zoals de Vlaamse naam van het stadje luidt. Verder gaat het naar Verviers, een plaatsje in het hart van de Blauwe Ardennen, met een industrieel verleden. Ook Spa staat op het program. De Belgische toer eindigt in Nederland, bij Van der Valk in Stein.
Onroute 2 Gouda - Harderwijk 141 km START Campanile, Kampenringweg 39/41, Gouda Je begint deze KrisKras in Kaasstad Gouda, en denk dan niet alleen aan kaas, maar ook aan stroopwafels, aardewerk, pijpen, gebrandschilderde ramen en sfeervolle grachten. Na Gouda toer je richting Reeuwijkse Plassen. Na Harmelen volgt Austerlitz waar je de bij de piramide van Austelitz, het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug, terecht kunt voor een kopje koffie. Na deze stop gaat het via
Onroute 3 Rondje Schermer 140 km START Hotel ’t Tolhuus, IJsselmeerdijk 7A, Warder De route begint in Warder. Dat ligt aan het IJsselmeer, zeg maar aan de rand van het Groene Hart van Noord-Holland. Dichtbij ligt het op de Werelderfgoedlijst geplaatste droogmakerij Beemsterpolder. Na de polder geef je je motor de sporen en poekel je via Volendam naar Purmerend. Specialiteit: het Purmerendse Plateeltje. Da’s het koekje van bakker Harry de Groot. Spijkerboor, Zandwerven en Spanbroek liggen ook aan de route. Je eindigt weer in Warder-Zeevang.
PM1101_KrisKras 35
DOWNLOADEN MET DE ANWB-REISWIJZER ANWB Reiswijzer is een gratis programma waarmee je routes en andere content voor je naviagtiesysteem kunt ophalen. Je download en installeert ANWB Reiswijzer eenmalig op je PC via www.anwb.nl/navigatie. Na het installeren en het invullen van de code in het programma worden de routes automatisch beschikbaar gesteld en op het navigatiesysteem gezet.
FOTO’S EN ROUTE: YVONNE EN HANS VROLIJK, RENE VLASSENROOD EN AD JONKER
Barneveld en Garderen naar het eindpunt in Harderwijk.
31-01-2011 15:54:28
TEKST DOLF PEETERS, FOTO’S CHRIS PENNARTS
36
S R E T E E P T S J I R P GREEVES Reinder Bielleman woont hier maar een dorp verder op. Beroepshalve is hij ‘Lisoba Beheer’. Maar dat is niet erg hoor. Zijn hart ligt immers bij het trialrijden. Hij heeft zelfs een oefenbaan achter zijn huis en hij verkoopt al sinds jaar en dag zo af en toe een trialfiets en onderdelen.
PM1101_Peeters Prijst 36
31-01-2011 12:55:17
PEETERS PRIJST 37
Denk aan het soort passie dat mensen er ooit toe deed besluiten Enfields en Dneprs te gaan importeren. Reinder importeert de Herwederherboren Énig Échte actuele Greeves trialmotoren. De legendes van weleer. Vraag je vader of grootvader alles over de indertijd unieke balhoofdpartij. De 2011 modellen – met, jawel, hun unieke balhoofdpartij - zijn er nog even niet in verband met fabrieksperikelen. Voordeursleutel weg? Theezetwaterkoker stuk? De overall van de lasser in de was? Het kan allemaal in het land van ambachtelijk vakmanschap en passie met een stiff upperlip.
Helemaal doelgroep
Trialrijden dus. Het is gecontroleerd prutsen op de vierkante meter. Met een slakkengangetje of een vrolijk huppeltje. Motorrijden met de alerte precisie van een coke snuivende neurochirurg. Het is de enige serieuze motorsport waarbij een slentergangetje al te snel kan zijn en waarbij gevallen coureurs hun ros na de val met twee vingers weer op de wielen zetten. Trialrijden is motorsport voor iedereen tussen de 14 en de 60+. Dus ben ik helemaal de doelgroep.
PM1101_Peeters Prijst 37
Staand rijden
De demo Sherpa is geen Greeves en ziet er uit als of hij in mijn bilspleet kan verdwijnen. De zithoogte is op knieschijfniveau en het frame heeft dezelfde doorstapfactor als de Vespa Ciao van mijn eerste vriendinnetje. Het hele ding ziet er uit als een Japanse houtskoolschets en weegt 70 kilo. De zitkuil is alleen maar een suggestie. Trialrijden doe je staand.
Stuurbrede grijns
Het motorblok is onaanzienlijk. Het hoeft dan ook maar een beetje vermogen te genereren. Een trialfiets moet het van zijn koppel hebben. Nou ja, koppel… Starten doe je met de kickstarter. Het wegrijden gaat simpel en soepel. Vervolgens krijg je sterk de indruk dat je gewoon heuvelafwaarts rijdt op een fiets met trappers. Met de balans maar een beetje te pakken, heb je opeens een grijns die links en rechts buiten de stuuruiteinden uit steekt.
Wil ik ook!
Natuurlijk ben ik te zwaar, te oud en te weinig getalenteerd om de dingen te doen die je op You Tube ziet. Maakt niet uit. Ik heb een van mijn brommers direct op marktplaats gezet en hou de verkoop van een tweede in beraad. Ik moet ook een trialfiets!
31-01-2011 12:55:34
38
PM1101_Kawasaki_Z750R 38
31-01-2011 14:28:05
PROEFRIJDEN KAWASAKI Z750R 39
R
Vitamine
KAWASAKI Z750R
Voel je je wat slapjes? Niet zo fit als je zou moeten zijn? Moet je vitaminen slikken. De Kawasaki Z750 hebben ze een oppepper gegeven met vitamine R. En dat maakt hem tot een levendig bochtenmonster!
TEKST: PETER AANSORGH, FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S: TARGET PRESS
PM1101_Kawasaki_Z750R 39
31-01-2011 14:28:12
40
Natuurlijk. We willen allemaal graag een landhuis met zwembad en sauna en vijf rondborstige bediendes. Een Ferrari voor de deur en een supertoermachine of hypersport in de schuur. Maar als je het geld er even niet voor hebt, moet je het met minder doen. En daar kun je heel gelukkig mee zijn, want ook in lage prijsklasse kun je aantrekkelijke opties vinden. Dat bewijzen de verkoopcijfers van de Kawasaki Z750. Deze flitsend ogende streetfighter is misschien niet de meest geavanceerde hightech machine die er te koop is. Maar dat is ook de reden dat ie ergens bovenaan de Kawasaki prijslijst prijkt. En geloof het of niet:
remmen is in sommige landen verboden, terwijl de garantie op de motor dan vervalt. En dat waren nou net de punten waarop de Z750 kritiek te verduren kreeg. De achtervering werd vaak te stug bevonden, de voorvering zou niet over genoeg afstelmogelijkheden beschikken en de capaciteit van het remsysteem liet bij een sportieve rijstijl te wensen over.
Vernieuwd design
Met de Z750R biedt Kawasaki een motor waarbij deze kritiekpunten af fabriek – en dus legaal – zijn aangepakt. De R-versie is herkenbaar aan een (nog) iets agressiever ogende koplampartij, die bestaat uit multifacetkoplam-
DE NIEUWE VIERZUIGERREMTANGEN ZIJN HEERLIJK PROGRESSIEF maar liefst 125.000 motorrijders hebben gekozen sinds de introductie in 2004 voor deze Kawasaki. Vaak zie je dat de berijder van een dergelijk basismodel na verloop van tijd de machine aan zijn eigen smaak of wensen aanpast. Helaas zijn sommige aanpassingen moeilijk, duur of illegaal. Het veranderen van vering en
pen en een uit meerdere delen opgebouwd stuurkuipje. Het voorspatbord is eveneens nieuw vormgegeven. Het bestaat nu uit drie delen, waarvan de twee zijkanten van zwarte kunststof zijn. Ook heeft de R een nieuwe, flitsende two-tone kleurstelling, waarin blok, uitlaat en motordeksels zwart zijn. Ook is er een geheel mat zwarte
R te koop. Die ziet er vreselijk stoer uit. De Z750R is eveneens herkenbaar aan het R-logo op het vernieuwde dashboard en aan de wat frivoler vormgegeven knipperlichten. Wie goed kijkt ziet ook een ander kettingscherm en andere, in supersport stijl uitgevoerde voetsteunen. De handvatten zijn korter, maar staan wel 7 mm verder naar buiten, waardoor je meer macht over de machine hebt. Verder zijn de gaskabelbehuizingen en de spiegelmontagepunten veranderd.
Meer hightech
Natuurlijk is er meer veranderd dan het uiterlijk alleen, want de opzet was het aanpakken van de kritiekpunten. Daarvoor is de Z750R uitgerust met nieuwe rijwielcomponenten, die duidelijk van een hoger kaliber zijn. Zo heeft het remsysteem dikkere wave-remschijven, vierzuigerremtangen met radiale bevestiging, een radiale rempomp en staalomvlochten remleidingen. Voor een beter te doseren achterrem, werd de diameter van de hoofdremcilinder verkleind. Om dezelfde reden werden de gesinterde remblokken voor organische exemplaren vervangen. Verder werd het ABS-systeem wat sportiever afgeregeld. De Z750R staat ook een stuk
Voor een betere doseerbaarheid is de diameter van de achterste rempomp verkleind.
steviger op zijn benen, dit door de gezondere vering. In concreto heeft hij de 41 mm upside-down voorvork van de vorige Z1000 overgenomen. Dat betekent dat hij nog altijd instelbare veervoorspanning en dito uitgaande demping heeft, maar dat die demping nu stelschroeven op beide vorkpoten heeft. Onderin die vorkpoten zorgt een dikkere, stijvere as ervoor dat het voorwiel stabieler volgt. Daarnaast kreeg ook de achtervering een fitness kuur, bestaande uit een luxere achterschokdemper met pig-
gyback reservoir en een langere reactiestang van het linksysteem, die voor meer progressiviteit met een soepeler begin van de veerbeweging zorgt. Dat alles werkt op een heel erg fraai gevormde, uit geperste aluminium delen opgebouwde swingarm. Die neemt de plaats in van het wat simpel ogende, uit rechthoekige stalen buis vervaardigde geval op de standaard Z750. Het lagere onafgeveerd gewicht moet volgens de gangbare heelkunde voor een beter wegcontact zorgen. Waarbij de Z750R als laatste
Bij de R-versie zijn het blok, de uitlaat en de motordeksels zwart.
Het vernieuwde dashboard is voorzien van een ‘R’ logo.
PM1101_Kawasaki_Z750R 40
31-01-2011 14:28:32
PROEFRIJDEN KAWASAKI Z750R 41
voedingssupplement ook speciaal voor dit model aangepaste Dunlop Qualifiers kreeg, die de naam Dunlop D210 meekregen.
Tot het randje…
Nu zullen die Dunlops in de Nederlandse sneeuw weinig grip bieden. Gelukkig doen ze dat wel op het strakke, warme asfalt van de ZuidSpaanse wegen rond Alicante, waar we heerlijk met de Z750R overheen boenderen bij een aangename luchttemperatuur van 19 graden. Daarbij valt op dat het in het zadel van de toch wat schaars geklede Kawa best uit te houden is.Tot 130 km/u heb je nauwelijks last van de rijwind, daarboven moet je uiteraard een voorovergebogen, racy zithouding aannemen. Daarbij valt direct op dat de duozit een spitse vorm heeft, die bij die houding een wat hinderlijke centrale massage geeft, om het netjes te zeggen. Normaal merk je er gelukkig niet veel van. De ergonomie is prima, al is het zadel aan de harde kant. Maar de uitsparingen in de tank zijn ruim en er is genoeg ruimte om te gaan verzitten, terwijl het stuur lekker binnen bereik is zonder dat je hoeft te leunen. Wel had het stuur van mij iets minder ‘gehoekt’ mogen zijn en ook de lengte van de
PM1101_Kawasaki_Z750R 41
Je legt de Kawa moeiteloos van de ene op de andere velgrand.
spiegelstelen had langer gemogen, want ik zie veel schouder en weinig weg. Wat ook opvalt, is dat de voetsteunen goed geplaatst zijn, vrij hoog, maar niet zo hoog dat je opgevouwen zit. Het voordeel van deze plaatsing is dat je de banden bijna tot de rand toe kunt gebruiken zonder de voetsteunen aan de grond te rijden.
Grote klasse
De Kawa blijkt een zeer vriendelijke klant te zijn als het om de bediening gaat. De koppeling gaat vrij licht, het aangrijppunt is duidelijk en de natte platen laten zich prima
doseren. Ook de zesbak zelf schakelt lekker kort en direct. De bediening van de remmen is ook erg goed. Ik heb ooit met de gewone Z750 op een circuit gereden en alles dat ik me daarvan herinner is dat ik het rempunt aan het eind van het rechte stuk toch een meter of twintig vroeger moest leggen dan op andere motoren, omdat hij duidelijk niet zo hard remde. Dat lijkt met de R opgelost. De radiale remtangen grijpen heel beheerst aan en lijken in eerste instantie helemaal niet zo fel, tot je doorknijpt. Dan moet je je oogleden bijna dichtknijpen om de
oogbollen in je kassen te houden, zo hard vertragen die vierzuigerklauwen. Heerlijk progressief! Dat het remhendel voor mij zelfs in stand zes wat ver van het stuur staat, mag de pret niet drukken. Over de achterrem ook niets dan goeds. Ook die is perfect te doseren, waardoor ik op de bergwegen eigenlijk steeds vaker op de achterrem vertrouw om de motor iets bij te remmen en te stabiliseren.
Bochtenmonster
In dat bochtenwerk blijkt de Kawa een ware meester. Het is een van de meest wend-
bare motoren waarop ik ooit heb gereden. Je legt hem moeiteloos van de ene velgrand op de andere en hij draait zo gemakkelijk af, dat ik vaak zelfs even terug moet sturen om de bochten niet te vroeg aan te snijden. Het is mij eigenlijk iets te flitsend, het duurt daardoor lang voor ik echt in mijn ritme kom. Daar moet ik wel bijzeggen dat Kawasaki de dubbele wartel van de veervoorspanning op de achterschokdemper een halve omwenteling had verhoogd om de wat stevige bouw van de motorjournalisten wat te compenseren. Voor
31-01-2011 14:28:49
42
mijn gevoel had dat toch niet gehoeven, want dat is precies waarvan de Kawasaki het nerveuze karakter krijgt. Al went het wel. Je gaat er op den duur gebruik van maken door nog later te remmen, nog later in te sturen en nog harder door de bocht te gaan dan je normaal gedurfd zou hebben. Toch laat ik de veervoorspanning terug stellen naar de standaard setting, terwijl ik gelijk de uitgaande demping van voor- en achtervering zwaarder afstel. Want hoewel de Z750R een heerlijke feedback op strakke asfaltbanen aan de dag legt, reageert hij op slechtere wegen wat onrustig op oneffenheden en langsrichels. Het verhogen van de demping maakt de motor wel
iets rustiger, maar voor mijn smaak zouden er vooral voor wat soepelere veren in mogen. De standaard veervoorspanning bevalt me echter prima. De Kawa wordt er heerlijk neutraal van zonder aan wendbaarheid in te boeten. Dat geeft me veel meer vertrouwen, ook al omdat hij gewoon zijn lijn houdt als je in een bocht bijremt. En op de snelweg blijkt hij ook tot op hoge snelheid stabiel.
Koppelsterk
Een groot deel van het vertrouwen verdient de Kawasaki ook door het blok, dat helemaal naar mijn smaak is getuned. De 748cc viercilinder heeft een relatief korte boring/slagverhouding van 68,4 x 50,9 mm, waardoor hij
In het kort MOTOR
BOUWWIJZE KOELSYSTEEM KLEPBEDIENING KLEPPEN PER CILINDER BORING X SLAG CILINDERINHOUD COMPRESSIEVERHOUDING SMEERSYSTEEM BRANDSTOFSYTEEM UITLAATSYSTEEM MAXIMUM VERMOGEN MAXIMUM KOPPEL KOPPELING BEDIENING AANTAL VERSNELLINGEN SECUNDAIRE OVERBRENGING
viercilinder lijnmotor vloeistof dubbele bovenliggende nokkenas 4 68,4 x 50,9 mm 748 cc 11,3:1 wet sump elektronische injectie, 32 mm gasklephuizen 4-in-2-in-1 met katalysator en lambda sensor 77,7 kW (106 pk) @ 10.500 tpm 78 Nm @ 8.300 tpm natte multiplaat kabel 6 o-ring ketting
FRAME VOORVERING INSTELMOGELIJKHEDEN ACHTERVERING INSTELMOGELIJKHEDEN VEERWEG VOOR/ACHTER BANDENMAAT VOOR/ACHTER VOORREM REMTANGEN ACHTERREM REMTANG WIELBASIS BALHOOFDHOEK/NALOOP RIJKLAARGEWICHT ZITHOOGTE TANKINHOUD LEVERBARE KLEUREN PRIJS IN NEDERLAND IMPORTEUR INTERNET
Stalen ruggengraatframe 41 mm upside-down telescoop veervoorspanning, uitgaande demping monoschokdemper met piggybag reservoir veervoorspanning, uitgaande demping 120 mm / 134 mm 120/70 ZR 17 / 180/55 ZR 17 twee zwevende 300 mm wave remschijven radiale vierzuigerremtangen 250 mm wave remschijf enkelzuiger 1.440 mm 24,5 / 103 mm 227 kg (ABS versie) 825 mm 18,5 liter groen/zwart, zwart €9.998,Kawasaki Motors Europe N.V. www.kawasaki.nl
RIJWIELGEDEELTE
PM1101_Kawasaki_Z750R 42
vrij hoge toerentallen kan draaien. De rode streep ligt bij 12.000 tpm. Toch is het beslist geen lastig, hoogtoerig supersportblok. De nokprofielen van de twee bovenliggende nokkenassen zijn net als de in- en uitlaatpoorten afgestemd op trekkracht in toerengebieden waarin je daadwerkelijk rijdt. Dat zie je ook aan de uitlaatconfiguratie: de pijpen van cilinders 1 en 4 zijn aan elkaar gekoppeld, net als die van 2 en 3. Die combinatie is beter voor trekkracht bij lage toerentallen. Een resonantieklep in de uitlaat zorgt voor een nog betere afstemming van de gaswisseling. En dat merk je. De krachtbron heeft genoeg power om op de snelweg gewoon vlot te kunnen inhalen zonder terug te schakelen. Op 80 km/u wegen tik je een paar versnellingen terug, waarna de Z750R als een razende voorbij de auto’s schiet. Heerlijk. En dan nog is de watergekoelde vierpit-
DE WENDBAARHEID VAN DE Z750R IS FENOMENAAL ter soepel genoeg om lekker schakellui over bochtige wegen te razen. Sterker nog, hij trekt gewoon vanaf 2.000 tpm in de derde versnelling uit haarspeldbochten weg. Dan gromt hij naar de 4.000 tpm waar hij duidelijk harder begint te trekken. Dat blijft hij gestaag opbouwen tot aan 9.000 tpm, daarboven begint de trekkracht af te vlakken tot je het maximum vermogen van 106 pk bij 10.500 tpm bereikt. Verder doortrekken zul je niet gauw doen, al is het loeiende viercilindergeluid dat de Kawasaki erbij uitkrijst verschrikkelijk mooi. Maar boven de 7.000 tpm beginnen er zich toch wel wat trillingen in het zadel te manifesteren. Nu zijn dat toerentallen, die je normaal
gesproken alleen bij het accelereren een keer passeert, tenzij je over een circuit raast. Maar dat doe je niet met een streetfighter. Die hoort op straat thuis. Alhoewel…
Conclusie
De Z750R manifesteert zich als een heerlijke gooi-ensmijt fiets. Hij kost €9.998,en is daarmee slechts 1.000 euro duurder dan de standaard Z750. Dat is niet veel als je bekijkt wat je er meer voor krijgt, alleen voor die fraaiere achterbrug zou je het al bijna neertellen. En als je er dan ook nog een stel puike radiale stoppers bij mag rekenen, dan moet je wel heel sterk in je schoenen staan om toch met de gewone Z750 naar huis te gaan…
De nieuwe R dankt zijn flitsende vormgeving aan de nieuwe neus.
31-01-2011 14:28:59
43
SPULLEN 43
Thermaalbaden, zonnebanken, massages… het draait allemaal om welness. Lichamelijk en geestelijk in balans zijn, je kent het wel uit de Libelle. Niets voor de nuchtere motorrijder. Daar denkt de Zwitserse motorkledingfabrikant iXS anders over. Speciale drukpunten in hun nieuwe Yin & Yang motorjack heffen Qi-blokkades op voor meer energie tijdens het rijden. Ehm…?
L A A M E L E H S N A L A B N I IXS YIN & YANG JACK
TEKST GERWALD VAN DE MUNT, BEELD IXS
Volgens de oeroude Chinese Yin & Yang theorie lopen er energiebanen door je lijf. Worden deze geblokkeerd, dan presteert je lichaam minder. Dat wil je niet hebben natuurlijk. Gelukkig kun je deze hinderlijke Qiblokkades opheffen door een lichte druk op bepaalde acupunctuurpunten uit te oefenen. En dat is precies wat het nieuwe Yin & Yang jack doet. Er zijn op tien punten bolletjes ingebed in de voering van de jas, die een zachte druk uitoefenen op de cruciale punten.
Actieve veiligheid
Met hetYin &Yang jack hoopt
PM1101_IXSMotorpak 43
iXS een nieuwe markt aan te boren. Naast passieve veiligheid zoals protectie in de kleding is ook actieve veiligheid belangrijk: het stimuleren van betere prestaties bij de motorrijder zelf. En dat is nu net wat deze jas doet, zegt iXS.
Drastische verbetering
En we hebben het hier niet zomaar over wat extra alertheid tijdens het rijden. De tien bolletjes zorgen voor een betere balans in je hormoon- en vitaminehuishouding, stimuleren je longen en verbeteren je bioritme door je lever en nieren te prikkelen. iXS be-
looft een drastische verbetering van de prestaties van de drager van de jas. Dat er voor het hele Yin & Yang-verhaal geen enkele wetenschappelijke onderbouwing is, doet er niet toe. iXS: ‘Je hebt altijd voor- en tegenstanders. We hebben de jas uitgebreid getest met motorrijinstructeurs. Dat zijn mannen die veel en lang op de motor zitten. Zij konden duidelijk verschil merken, dat is wat telt.’
Zomerjack
Mocht je bij een crash op je rug landen, dan hoef je niet bang te zijn voor een acupunctuurnaald in je rug. De
bolletjes kunnen helemaal platgedrukt worden, en vormen geen gevaar voor de veiligheid van de drager. Met een dikke trui voel je dan ook niets van de drukpunten, de jas is dus niet bedoeld voor de winter. Met het soltoTEX® membraam en de ventilatieopeningen op borst
en rug is het jack prima geschikt voor de warmere seizoenen. In de vier binnenzakken en zes buitenzakken (waarvan twee waterdicht) heb je genoeg ruimte om je Libelle-lezerspas mee te nemen. Een eventuele rugprotector schuif je in de rug van het jack.
Binnenkort in de test
De jas is verkrijgbaar vanaf eind januari, in de maten XS-5XL. Voor €449,95 ben je helemaal in balans op je motor. Binnenkort komt ‘ie binnen op de redactie, dan gaan we hem uitgebreid testen! Hoe? Daar moeten we nog even over na denken.
31-01-2011 15:53:14
44
Groningen
HENK K Aanmod de sneeu ders: leu gezellig,
Emmen
Amsterdam
Utrecht Rotterdam
Arnhem Nijmegen
Breda Eindhoven
Sneeuwjacht Maastricht
TEKST JAN KREMERS, FOTO’S CHRIS PENNARTS
996 KM OFFROAD DOOR NEDERLAND
YAMAHA PROVED!
TRAJECT 3: 28 & 29 NOVEMBER Eind november en Nederland is in de ban van de winter. Vorst, sneeuw en lekker glibberen. We rijden het derde traject offroad van Borculo naar Ruurlo. Waardeloos weer, voor zomerse zondagsrijders dan. Want Offroaders houden wel van een beetje afzien. En dat konden ze krijgen…
PM1101_Aanmodderen 44
Bij Bistro de Loep in Markelo draait het koffie-apparaat overuren. We starten een uurtje later, vooruit, om de deelnemers de kans te geven wat te ontdooien voor ze aan de slag moeten. En dat moeten ze. Instructeur Vincent rijdt voor, langs een verraderlijk stuk bevroren en gesmolten nat, steekt door een leeggehaald maisveld en de rest volgt. Of
probeert dat. Want de één na de ander gaat gestrekt. En die bevroren bonken hebben weinig goeds in petto voor koppelingshendels, schakelpoken en spiegels. Met z’n allen zetten we de slachtoffers weer overeind, ik knutsel de motoren weer in elkaar en we gaan verder.
Ducktape Over een smal pad langs
31-01-2011 15:02:46
RONAL Valpartij Ach, dat ring om
AANMODDEREN 45
HENK KRAL Aanmodderen met min vijf in de sneeuw is weer heel iets anders: leuk, hard, mooi en gezellig,
MARC VAN DEN NOULAND Het eerste moddermaïsveld staan we met z’n allen vast. Een beetje saamhorigheid is genoeg om iedereen binnen no-time weer op weg te krijgen. Prachtig.
ERNST FRANK MULLER Geweldige tocht, Vincent en Jan zijn goeie en toffe instructeurs, veel gelachen en veel geleerd.
RONALD MEERLO Valpartijen met materiaalpech? Ach, dat hoort erbij. Een ervaring om nooit te vergeten.
ROB VAN LIEMT Met 185 kilometer modderen zijn er veel hoogtepunten: een groot tweedaags offroad feest.
BEREND SCHOLTENS Aan het eind van de zondag ging ik onderuit. Mooi werk. Bedankt voor de uitstekende training.
PIET BRUIJS Een must voor iedere offroad bezitter.
REMCO MÜLLER Koude Poten Tocht. Maar dan extreem!
DE INSTRUCTEURS HALL OF FAME Alle deelnemers aan Aanmodderen staan in onze – simpele - Hall of Fame op promotor.nl. Daarin vertellen ze in het kort wat ze vinden van dit offroad avontuur door Nederland.
TWEE EXTRA EDITIES! In 2011 gaan we door met de bijna 1000 kilometer lange offroad door Nederland. Omdat alle trajecten inmiddels waren volgeboekt, rijden we de trajecten 5 en 6 twee keer.
TRAJECT 5) Ysselsteyn – Wessem* 6) Wessem – Nieuwkerk*
LENGTE
RIJDATUM
164 km 189 km
21 & 22 april €120,9 & 10 mei €120,-
*Dit zijn 2-daagse ritten in verband met de lengte van de tocht. Overnachtingssuggestie doen wij - is voor eigen rekening.
het kanaal, via een halfbevroren pad ploeteren we voort. Vincent op de porto.. ‘hier komt een slecht stuk’.. maar de eerste ligt al onderuit. Een BMW-rijder probeert hem te ontwijken en zijn actie eindigt tussen de bomen. Kilometers glibberen we voort. Het is bitterkoud, maar dat boeit niemand. ‘Dit is zo geweldig’ grijnst iemand met de ijspe-
PM1101_Aanmodderen 45
gels aan de helm. Even later gaat ook hij plat. Moegestreden en gebutst bereiken we het Twents Gasthoes in Ootmarsum. De eigenaar rijkt tie-wraps en meters ducktape uit. Na het eten komen de verhalen. Kantoorklerken, huisvaders, leaseridders, vandaag zijn we offroaders. Glimmende ogen, een extra bier, en iedereen slaapt als een roos.
Verhalen Aan de ontbijttafel gonzen de geruchten. Sneeuw in aantocht, epische hoeveelheden staan klaar om het Oosten te bedelven onder een dikke laag. Met z’n allen trekken we het tankstation van Ootmarsum bijna leeg. De ondergrond is nu goed vastgevroren, we kunnen meer snelheid maken. Bij iedere stop komen de
mobieltjes tevoorschijn om buienradar te checken. Het blijft bij dreigen. Natuurlijk blijft niet iedereen overeind, maar de schade blijft beperkt. Door naar de lunch, het sneeuwt al licht en we moeten een besluit nemen. Gaan we door? Een aantal deelnemers moet nog een flink stuk naar huis en besluit te stoppen. De rest wil verder en dan wordt het
écht slecht. Offroaden is prachtig, maar helaas moeten we 25 kilometer voor het einde afhaken. Ruurlo halen we niet vandaag. Maar de grijns op de gezichten van de deelnemers is er niet minder om. Als kleine jongens bekijken ze nog één keer de littekens op elkaars motoren voordat ieder zijns weegs gaat.
31-01-2011 15:02:57
46
TEKST PETER AANSORGH
HET WIEL
// Motorfietsen bestaan al meer dan een eeuw. En in die tijd is er een hoop verbeterd, vaak dankzij inventieve vondsten van gepassioneerde uitvinders. Maar dé vondst was natuurlijk die van het wiel zelf!
Ronde dingen rollen. Dat zal de gemiddelde Neanderthaler al wel geweten hebben. Maar ooit moet iemand op het idee zijn gekomen om ronde dingen op een as te plaatsen, zodat je er iets mee kon vervoeren. Maar wie en vooral, wanneer? In het Poolse Broncide is een vaas uit 3.000 voor Christus gevonden, met daarop een afbeelding van een voertuig op wielen. Verder is bekend dat er in de bronstijd (3.000 tot 800 voor Christus) al strijdwagens werden gebruikt, die door ossen, paarden of muildieren werden getrokken, hetgeen te zien is op een fraai tableau met Sumerische strijdwagens op massieve wielen uit 2500 v.Chr. Vijfhonderd jaar later zouden er al spaakwielen worden toegepast, zoals een ar-
cheologische vondst in het Iranese Chogha Zanbil bewijst. Daar werd een houten spaakwiel gevonden, dat in het tweede millennium voor Christus door Mesopotamiers of Sumeriers is gemaakt. Verder zijn er in de Kaukasus wielen gevonden uit de Maykop cultuur,die van 3700 tot 2500 voor Christus bestond.
IJzer Tot in de 19e eeuw worden voornamelijk houten wielen gebruikt, waarvan de spaken radiaal zijn gemonteerd. Ze worden op druk belast. Dat is geen probleem, totdat de fiets wordt uitgevonden. Dat begint als Baron Karl Drais in 1817 de Laufmachine presenteert, een loopfiets met houten
wielen, ook wel Dandy Horse genoemd. Die wordt in 1866 gevolgd door een fiets met trappers direct op het voorwiel. Men beseft al gauw dat je deze Velocipede, gepatenteerd door Pierre Lallement, met een groter wiel harder kan laten rijden. Een houten wiel wordt dan te zwaar. In 1870 verschijnt daarom de eerste metalen fiets, met dunne, ijzeren spaakwielen en massieve rubberen banden. Het voordeel van stalen spaken is dat die op trek worden belast en dat alle spaken aan de bovenzijde het gewicht dragen. Dat maakt zo’n wiel enorm sterk. Het was in 1849 al door William Ford Robinson Stanley bedacht, maar hij had zijn vinding niet gepatenteerd. De Fransman Eugene Meyer was slimmer. Hij patenteerde in 1869 een spaakwiel met individueel verstelbare spaken.
Motorfietsen De eerste echte motorfiets, de Reitwagen van Gottlieb Daimler en Wilhelm Maybach uit 1892, had nog houten wielen. De concurrenten, die direct in grote getallen op de markt kwamen, kozen echter voor de moderne ijzeren spaakwielen. Daarbij stapte men al gauw over van radiaal geplaatste spaken op schuin en kruislings (tangentiaal) gespaakte wielen, omdat radiaal geplaatste spaken slecht aandrijf- en remkrachten kunnen overbrengen. Gespaakte wielen worden tot in de jaren zeventig bijna exclusief toegepast, uitzonderingen daargelaten. Zoals het Tsjechische Böhmerland, dat al in 1923 gebruik maakt van aluminium gietwielen. Daar beginnen Laverda en MV Agusta in de jaren zeventig mee, hetgeen snel door andere merken wordt gevolgd omdat dit meer vrijheid van design biedt en de montage van tubeless banden mogelijk maakt. In de racerij worden ze gebruikt vanwege het lagere gewicht. Spaakvelgen zijn echter niet uit beeld verdwenen, vooral in de offroad sporten worden ze nog gebruikt, omdat ze sterker zijn dan lichtmetalen wielen.
PM1101_De Vondst 46
31-01-2011 15:41:46
TECHNIEK 47
PM1101_De Vondst 47
31-01-2011 15:42:11
48
PM1101_Dolomieten 48
31-01-2011 13:42:27
ITALIË: DOLOMIETEN 49
DOLOMIETEN
BOCHTEN BALLET
TEKST EN FOTO’S STEFAN EN LARS
‘Tornanti’. Zo heten haarspeldbochten op zijn Italiaans. En in de Dolomieten vind je ze bij bosjes. Eigenlijk waren we alleen maar op doorreis naar het zuiden. Maar ze bleven dansen in een bijna eenzaam bochten ballet.
PM1101_Dolomieten 49
31-01-2011 13:42:33
50
Nog mooier dan Gelsenkirchen-Buer: Vanda is terug gegaan naar Coi.
Steilewandrijders: de klim naar de Sella-Joch gaat langs loodrechte rotswanden.
‘We zouden naar het zuiden moeten gaan.’ ‘Oké. Doen we!’ Dat was een heel spontane beslissing. De winterdagen waren ons te koud en te donker. En het idee om de warmte op te zoeken was niet te weerstaan. Ergens naar Italië of zo. De zon tegemoet. Misschien wat pootjebaden in de Middellandse Zee. We zetten de motoren op de autotrein en die spuugt in Bolzano zijn lading uit. De helwit oplichtende Alpenruggen lieten zich onderweg al van hun beste kant zien. Tenminste voor wintersporters. Maar in Bolzano zitten we niet zo hoog en er waait al een voorzichtig voorjaarsbriesje door de steegjes. Dat streelt je bevroren ziel en laat je blij glimlachen. Het leven in de hoofdstad van Zuid Tirol komt langzaam op gang. Gordijnen en winkels gaan open en rollerskaters slingeren suizend door het oude centrum. Wij gaan de stad juist uit. We genieten van een vleugje Italië tussen de wijngaarden en de fruitbomen. Het is een heldere dag onder een strakblauwe hemelkoepel. En de display in het GS dash-
PM1101_Dolomieten 50
board wijst juichend een temperatuur met twee cijfers aan. Een prima motorweertje!
Verschrikkelijke herinneringen ‘Zullen we een rondje Dolomieten doen?’ vroegen vrienden me telkens weer. Ik haakte steeds af, want had er niet alleen goede, maar ook de meest verschrikkelijke herinneringen aan. Autodebielisten die me met gestoomde breinen en bloeddoorlopen ogen op mijn helft van de haarspelden tegemoet kwamen. Eindeloze rijen, dieselstank en fijnstofwolken uitbrakende bussen vol met vakantievee. Suïcidale collega motorrijders. Nee. Dank je. Maar nu zijn de toeristen er nog niet. En de motorrijders houden allemaal nog hun winterslaap. Stefan houdt de print out van de passen blij voor zich: ‘Kijk! Er is nog bijna niets open! Dat wordt spannend!’ Via Internet krijgen we gelukkig meer recente info en kunnen we toch op pad. De echo van de GS galmt niet meer tussen de krappe kloofwanden van het Eggendal. Nu niet en waarschijnlijk nooit meer. Ooit sneed het asfalt
als een te krappe riem om een dikke buik door de kloof boven de Karneidbach (beek) en ging daarna over in de toegangsroute naar de ‘Grosse Dolomitenstrasse’ ten oosten van Bolzano. Daar reed je dan tussen bijna loodrecht staande rotswanden. Dat was dus vroeger. Nu gromt de BMW door een tunnel. Dat moet wel een idee van echte motorhaters zijn geweest. De laatste skitoeristen hebben de schoonmoedercontainers weer strak op hun autodaken gespannen en ze jagen ons vanuit de bergen tegemoet, huiswaarts. Maar vaak hebben we de weg kilometers lang voor ons zelf. Waar anders hele rijen toeristenfiles staan, rijden wij alleen. Welschenhofen? Niemand te zien. Dan komen we bij de Karersee. Een bescheiden parkeerplaats met wat kraampjes. Wat kleding. Wat souvenirs, een warme worstenverkoper en een vriendelijk chaotische parkeerchaos aan de rand van de hoofdstraat. Bij het panoramapunt bij het spiegelgladde, smaragdgroene meer is het zelfs een soort van druk. Wat lager spiegelen de gepunte rotsblokken in het dichte naaldhout als een
31-01-2011 13:42:54
ITALIË: DOLOMIETEN 51
WEER
Klimaat: in feite een alpien landklimaat. Door de hoge ligging en de woest wilde geologie heeft dit beperkte gebied verschillende klimaatzones. De spanningsboog zit hem tussen het milde klimaat van het Italiaans-Zwitserse grensgebied en de genadeloze onweersbuien van de Alpen. Het verbrokkelde landschapsbeeld heeft daarbij vaak zijn eigen microklimaatjes. Het voorjaar begint in de lager gelegen delen in mei, maar in de bergen vaak pas in juni.
TERWIJL DE IJSWIND JE IN DE WANGEN BIJT, WAGEN DE KROKUSSEN EEN SPRONG NAAR DE LENTE. OP DE WÜRZJOCH KOMEN DE SEIZOENEN ELKAAR TEGEN rif in het water. De locatie staat ter plekke terecht in de top drie van meest verkochte prentbriefkaarten. Maar toch is er veel veranderd. Het prettige gerommel op en om de markt is verdrongen door een enorme houten klont waarin Geshopt, Ervaren- en Verzorgd kan worden. Daar is nu ook niemand. En buiten is het verder zo verlaten dat ik vergeet de contactsleutel uit de BMW te halen.
Warm met thermo-kleding Zo op de rand van de boomgrens heb je meer zicht. In de richting van de pas wordt het land-
PM1101_Dolomieten 51
schap steeds opener. De pas is niet zo’n killer. Je rijdt er gewoontjes over heen. Maar het is wel de eerste pas van het jaar. En je hebt er een fantastisch uitzicht. Aan de ene kant de volle pracht van de Latemar en een rode rotswand van de Rosengartengruppe aan de andere kant. Machtige brokken steen zijn het, met steile, scherp gesneden wanden en richels. Wit bepoederd tot onder de boomgrens. De eerste skiliften komen voorzichtig schuddend uit hun remises. De door de winter aangeslagen weides onder de liften zijn nog triestig bleek, maar de eerste dappere krokussen ste-
ken hun koppen alweer boven de grond uit. Het voorjaar wordt weer kleurrijk! Maar er waait een koude wind onder mijn vizier en de thermometer struikelt narrig omlaag. Uit de schoorstenen van de huizen komt rook. Je lijf krijgt het er koud door, maar het geeft je wel een warm gevoel om het hart. Zo zijn de Dolomieten erg leuk, erg mooi en erg rustig! We hebben de weg voor ons alleen en dragen alleen maar kledingstukken waar ‘thermo’ in de naam zit. Zo dik ingepakt is het tempo toch wat beschouwelijker, ook omdat het asfalt de banden niet echt lekker op temperatuur krijgt. We gaan op in het landschap. Eindelijk hebben we weer dat gevoel om helemaal één met de motor en de omgeving te zijn. Dat duurt totdat we daverend worden ingehaald door een stel tweewielige adrenaline junks waarvan de laatste bijna een frontaaltje met een camper pakt. Maar daar houden de ontmoetingen onderweg dan wel weer mee op. We gaan in Vigo links af en volgen de klassieke Grosse Dolomitenstrasse naar Cortina d’ Ampezzo. Toen het hier nog Oostenrijks grondgebied was, zo’n krappe eeuw geleden, bedachten de Weense Theodor Christomannos en Albert Wachtler de eerste opzetjes om de vermeende hoogtepunten van de Dolomieten met een weg te verbinden. Maar toen kwam er een periode met veel ups en downs in de verhoudingen tussen Oostenrijk en Italië. De tijd ging voorbij en echt werk werd er pas voor de Olympische Spelen in Cortina, in 1956, van de weg gemaakt.
Sprookjeslandschap Zwembroekenland Italië. ‘Sla rechts af om bij de zee te komen.’ Maar als we nu juist zo’n schik hebben in de bergen? De eerste twijfels aan onze ingeving krijgen we in Vigo. Noord-Italië wordt steeds Italiaanser. De overgang van Zuid-Tirol naar Trentino zijn we al voorbij. We zitten het voorjaar al weer aardig op de hielen. Je ziet zelfs al mensen in lange korte broeken en fleece truien rondslenteren. De middagpauze vieren we, bij gebrek aan iets beters, bij Torrente Avisio en in het supermarktje in Moèna slaan we voorlopig onze laatste proviand in. Het water in de beek staat hoog en de watermassa’s donderen gelijk met ons op, omlaag de Val di Fiemme in. Daar in de bovenloop van de Avisio vind je de hellingen en toppen van de Marmolada, Sella, Rosengarten, Latemar en Langkofel waar kort geleden nog snowboarders, skispringers en langlaufers door elkaar krioelden. Maar met het smelten van de sneeuw verdwijnen die bizarre beelden uit onze gedach-
31-01-2011 13:43:03
52
ten. De wereld is er weer voor ons. Het land van de Ladiniërs, beter gezegd: het land van de Dolomieten Ladiniërs, ligt onder ons. Die bevolkingsgroep staat op de EU-lijst van etnisch bedreigde menssoorten. Ze wonen in de buurt van het Grödner-, Gader- en Fassadal en zijn herkenbaar aan hun unieke dialect en het feit dat ze hun huizen beschilderen met fresco’s van landschappen en religieuze uitingen. We suizen er voorbij. De omgeving raakt hier even zijn scherpe rotsachtige Dolomieten looks kwijt, het wordt landelijker. ‘Pakken we de Rolle?’ Natuurlijk! We zijn nu toch in de buurt. En in zee badderen, doen we overmorgen dan wel. De Val Travignolo, op zijn kant tussen het Lagorai- en het Lusiamassief door, dan omhoog naar Bellamonte. Dat betekent ‘mooie berg’ en het klopt precies. Steeds veranderende uitzichten, de open weides worden afgewisseld met de dichte naaldbossen van het natuurpark Panneveggio. Een sprookjeslandschap met vioolmuziek. Dat violenverhaal klopt. Het hout van de bomen hier is bijzonder geschikt voor de vioolbouw. Het bos staat
dan ook bekend als ‘Foresta di violine’. Het violenbos. Zelfs Stradivarius moet hier zijn plankjes hebben gescoord. Maar ook de Venetiërs haalden hier het hout voor de bouw van hun schepen.
Overnachting snel gevonden We zitten nu dicht bij de zee. Maar voordat we gaan surften, krijgen we eerst nog een stuk ‘Rock & Roll’ . Lees ‘rock’ als ‘rots’. Het rollen doe je over het asfalt en door de bochten. De twin brult het enthousiast uit in de dunne berglucht en we blazen langs het Pannevegio stuwmeer. Het op het water gebroken zonlicht spettert scherpe scherven en laat het meer tussen de sneeuwvelden op een surrealistische sterrenhemel lijken. Dan zijn we op krap 2000 meter op de top van de Paso di Rolle. We ervaren de ultieme vrijheid van een Italiaanse pas. De Rolle is een magische berg. Als bezoeker raak je er dus betoverd. In het zuiden liggen de bombastische bergreuzen, spectaculair gekerfde rotsplateaus en stijl oprijzende rotsnaalden die op Eiffeltorens lijken en
venijnig naar de wolken prikken. Loodrechte wanden waarbij zich aan de basis een ware motorrollercoaster ontrolt die zich de Primiero in schroeft. ‘Naar het zuiden? Zwembroeken?’ ‘Is dat eigenlijk wel nodig?’ De teerling is geworpen. We verleggen de koers naar het noorden. De zwembroeken blijven sneu verfrommeld onder in de bagage. De verleiding onderaan de Cimone della Pala heeft zijn – of haar – werk gedaan. Moeten we alleen nog even een slaapplek regelen. Zo vroeg in het seizoen is er nog veel gesloten. Stefan haalt zijn hotelgids uit de tanktas. De Digos Olympia in Arabba, onder de Pordoi pas blijkt open te zijn. Dus pakken we die maar. En de Pordoi is ten slotte een bedevaartsoord voor bochtenvreters. Als we voor de Dolomieten gaan, dan gaan we tot het gaatje! We duiken uit de hoogtes van de Alpen, door de Val Cismon de vlakke dalvloer van de Primiero in en gaan richting Fiera. We duikelen meter na meter omlaag. De bergketen van het Lagoraimassief komt na elke bocht beter in de achteruitkijkspiegels te staan.
Een bont gekleurde doodlopende weg. In het agrarische Ahrntal heeft de lente al zijn intrek genomen.
PM1101_Dolomieten 52
31-01-2011 13:43:14
ITALIË: DOLOMIETEN 53
De ijsmakers van de Dolomieten Vanuit het zuiden waait ons de vroege zomer tegemoet. En de betovering van de bergen verdwijnt naar het noordoosten. We concentreren ons op het rijden. Duikelen, draaien en dansen door de ‘tornanti’. De Passo di Cereda krijgt een vinkje. Àgorde. We zitten in het hart van de Bellunesische Dolomieten. De Passo Duran; ook erg leuk. Al een hele tijd niemand anders dan Stefan gezien. En die trekt voor mij mooie lijnen op het asfalt. Gas geven, remmen, terug- en opschakelen. Soepel de bochten uit accelereren. Alles klopt. Het lijkt een rit in een trance, in een eigen universum. Als we in Coi door Vanda aangesproken worden gloeit de eenzame remschijf in het voorwiel van de GS nog na. De namiddag heeft ons naar haar bergdorpje gestuurd. Een overzichtelijke verzameling huisjes en hutten met een netwerk van FIAT 500 brede straatjes en steegjes er tussendoor gevlochten. We waren dan ook bijna dwars door Vanda’s achtertuin haar keuken in gereden. De Via San Pellegrin ligt tussen haar voordeur en de verweerde houten dorpsbron
uit 1927. Vanda spoelde er juist wat glaswerk om en haalde er vers water. Voor ons is het een heel zoekwerk om op de kaart terug te vinden waar we in hemelsnaam zijn aangeland. ‘GelsenkirchenBuer’ blijkt op ware grootte op de kaart te staan. We zitten op een weggetje dat buiten het dorp naar het Zoldano dal loopt. We zitten in Coi. Daar in de schaduw van de 3000 meter hoge Monte Civetta sluimert een heel stel oude boerengehuchten en iets grotere gehuchten plus nog wat vrijstaande gebouwen waar onder de typisch locale tabiá, een soort schuren in blokhutstijl. ‘Gelsenkirchen-Buer, daar heb ik met mijn man jarenlang een ijswinkel gehad. De locale bewoners, de Zoldaners, zijn traditionele ijsmakers. In de zomer zijn ze allemaal aan de slag in Duitse en Italiaanse ijssalons. Dan zie je hier geen mens. Het dorp leeft alleen in de winter,’ vertelt Vonda. Ze is na een druk leven terug gekeerd naar haar geboortedorp. Ze vertelt dat de sneeuw tot boven de daken kan komen. Dat de wereld zeker afgelopen winter alleen maar wit was. We moeten nu echt
weg om niet in het donker aan te komen. Soms overtreffen de laatste uren van de dag alles wat daarvoor gebeurde.
Een dertigtal haarspelden De noorduitgang van het Zoldano dal, over de Forcella Staulanza. Een ultieme combinatie van perfecte bochten. Maar dan is er tussen ons en het verder op liggende Padon massief een helse kloof. Donker als de nacht en hier en daar doorschoten met onzekere lichtstralen. Daar boven neuzelt het laatste restje licht van de vermoeide zon. Slagschaduwen maken een ‘copy/paste’ van de grillige lijnen van de Monte Mignon op de flanken van de er tegenover liggende rotswand. Daarna pakken we het Cordevole dal en Arabba en daarmee zijn we weer terug in het op Oostenrijk lijkende deel van de Dolomieten. ‘Pakken we nog een berg?’ Nu nog? Ons bedje ligt al gespreid, de dagen zijn nog kort. Er is meer tijd dan licht om de Passo Pordoi nog mee te pakken. Dat is de hoogste doorsteek op de SS48, de Grosse Dolomitenstrasse.
WE VERDWIJNEN IN HET LANDSCHAP. EN DAN HEBBEN WE EINDELIJK WEER HET GEVOEL ÉÉN MET DE WERELD TE ZIJN
Een uitzonderlijke situatie: de Karersee, een beroemde toeristenfuik, ligt er nu voor ons alleen.
PM1101_Dolomieten 53
31-01-2011 13:43:34
54
’s-Middags is er lawinegevaar. Als je te laat komt, dan mag je de Grödnerpas eenvoudigweg niet over.
DE SLAGBOOM IS DICHT TUSSEN TWEE EN NEGEN. ALS DE ZON DE SNEEUWVELDEN VAN DE GRÖDNER JOCH KNUFFELT IS ER LAWINEGEVAAR De Alpen gloeien in het late licht. De Sellastock straalt okergeel in de laatste zonnestralen. Op zijn terrassen staan sneeuwtorentjes als toefjes slagroom op een taart. Voor een keer de Colle Pordoi zonder toeristische pedaalemmerbestuurders, zonder toeristisch veelvervoer in touringcars. Zonder wat dan ook. Helemaal voor ons alleen. De bevreemdende ervaring om tussen huizen en winkels met alleen maar gesloten luiken te rijden. Het is 2,5 graden boven nul en overal liggen metershoge sneeuwwallen. En op de oostflank vechten 33 haarspeldbochten zich een weg omhoog. En boven, op 2239 meter, direct onder de zuidwand van de Sass Pordoi? Een typisch geval van ‘kouwe klauwe’. Dat is duidelijk. Maar de definitieve ondergang van de zon achter de tanden van het Rosengartenmassief zet je hart in vuur en vlam. Het zou hier moeten wemelen van de toeristen! Maar er is geen mens te zien. Alle vlaggen en wimpels hangen depri omlaag voor de gesloten Albergo Savoia. De winkels bij de grensovergang van Trentino zijn bijna allemaal dicht. Samen met de Campagnola bergrug, de Sella- en de Grödner Joch vormt de Pordoi het magische vierkant om de Sellastock en is zelfs het hoogtepunt van die Sella rondrit. ‘M-m-morgen gaan we verder.’ Niet alleen Stefan staat te klappertanden. De maan staat al boven de Marmolada, tenminste, boven één van de eerste bergkammen daar. Het kleine kapelletje verschuilt zich in de avondschaduwen en de lichtkegels uit de koplampen stuiteren opgewonden over de sneeuwwallen die hoger zijn dan de zithoogte van mijn GS. We rijden achter
PM1101_Dolomieten 54
onze eigen lichttunnel aan naar Arabba. De thermometer dreigt met het vriespunt.
Hollywoodbergen ‘Chuiso- dale ore 13 – alle ore 21’. De slagboom is gesloten tussen een en negen. ’s Middags is er kans op lawinegevaar als de zon de besneeuwde hellingen van de Grödner Jock knuffelt. Tot zover onze kansen om ons rondje om de Sella groep te rijden. De magnesiumrijke kalkkegels die hier staan, zijn relikwieën uit een tijd dat het water hier veel hoger stond. Hier lag een oerzee die ontstond door de crash van de Europese- en Afrikaanse continentale plateaus. Door weer en wind zijn ze geboetseerd tot bizarre sculpturen. Mensen met fantasie herkennen er onmiddellijk hamsters, beren en reuzegrote dwergen met baarden in. En Hollywood leende de Dolomieten gewoon even om ze in de Rocky Mountains te gebruiken voor de bijna legendarische Sylvester Stallone Actie Thriller ‘Cliffhanger’. Nooit gezien? Stefan neemt nog een keer de weersverwachting voor onze speeltuin door. We hebben tot nu toe veel geluk gehad. En de Stellajoch was helemaal een topper met de bijna aanraakbare kloven en spitsen van de Lankofels in het volle zicht. Maar we hadden het kunnen weten. Het smeltwater dat niet meer in de beekjes paste, stroomde hier en daar al over het asfalt. En de wegenherstelploegen die alles weer toeristenklaar moeten maken, stonden in de startblokken. Omdraaien dan maar? We gaan dalwaarts en zien morgen wel verder. Het Grödnerdal in.
Een langgerekte rij onderkomens voor wintersporters en wandelaars. Vol houtsnijwerk tussen kunst en kitsch. Het voorjaar zit eraan te komen en het terras van de ijssalon Haïti in St. Ulrich is al open. En de eerste sorbet van het jaar smaakt goed. Het blijft zonnig. Zelfs tot op het plateau van Kastelruth met Seis en Völs boven het Eisackdal. Koeien en kleinvee verzorgen biologisch maaiwerk op de almen, de bergweides. Rotspartijen liggen als riffen achter die sappige grasgronden. In Kastelruth fluiten de mussen op de daken. Er klinkt lederhosen volksmuziek. De grijze golf kabbelt rustig door de steegjes. Je moet er van houden. We pakken een binnendoortje over het grootste aaneengesloten weidegebied in de Alpenregio. De overweldigende plantenrijkdom van het dal verandert in een zacht graskleed op de Seizer Alm. In het seizoen mag je
31-01-2011 13:43:49
ITALIĂ&#x2039;: DOLOMIETEN 55
SPRAAKVERWARRING
De bewoners van de Dolomieten wonen in de buurt van iets te veel grenzen. Voor de Volksverhuizing hoorden de bewoners tot een door Romeinse invloeden doordrongen oerbevolking en spraken ze in het hele Alpengebied Ladinies (een van de RetoRomaanse talen). Tijdens de bezetting van Tirol door de Bajuwaren werden er delen gegermaniseerd, terwijl tegelijkertijd de Italiaanse taal voet aan de grond kreeg in het zuiden. Die mix van taalinvloeden bestaat nu nog.
Een vlotte klim naar de Passo Pordoi.
PM1101_Dolomieten 55
31-01-2011 13:44:07
56
Swingen op de Würzjoch
burcht zijn veilige loop vindt. We rijden tot aan Kasern, aan het einde van het dal. Daar parkeren de wandelfanaten hun auto’s bij de ingang van het natuurpark RiesenfernerAhrn. De klok loopt door. Als we nu nog een serieus rondje willen draaien, dan moet het gas er op. Het Höhlensteindal door, de Sextener Dolomieten in, omhoog naar het Misurinameer dat wel wat weg heeft van het Zwitserse Sankt Moritz. Terug over de Passi di Tre Croci, over Cortina, de
Falzárego en Valparola. De heupen nog een keer los swingen over de Würzjoch – of zo je wilt – de Passo del Erbe. Dat moet tijdens dit jaargetijde volgens de gefluisterde geruchten een topper voor de insiders zijn. Net als de Dolomieten in hun geheel. Wie had dat gedacht? Ik in elk geval niet. En terwijl we ons door de laatste haarspelden slingeren, ben ik al helemaal vergeten dat we naar de zee gingen om onze zwembroeken eens uit te laten.
De tweede poging: de Grödner Joch. Net voor enen gaan we de open slagboom voorbij. Een helikopter wentelwiekt zich met flapperende rotor door het hemelblauw. Uit de bergen klinkt een donderend geluid. Een lawine. Na de volgende bocht heeft zijn kleine neefje nog maar een smal pad over de weg open gelaten. De bochtencocktail houdt het adrenalinepeil hoog. En hier wil je niet lang meer blijven. Achter ons ligt het groene bekken van Kolfusch en Corvara, daar links. De vier passenrit van de Sella Ronde blijft steken op drie passen. De bergrug van de Campagnolo laten we in verband met de weersverwachting ook maar zitten. We vluchten de bergen uit en gaan het Ahrn-dal in, een aftakking van het Puster-dal. Belangrijk als handelsroute met het Salzburger Land, ooit bedoeld om wijn tegen zout te ruilen. Dat werd dan getransporteerd over de Krimmler Tauern, de ruggengraat van de Alpen. Een doodlopende route die naar het uiterste noorden van Italië loopt. Een weg die onder de massief beschermende granieten muren van de Taufers
Ongenaakbaar. De burcht van Taufers beschermde de toenmalige handelswegen. Krimmler Tauern
OOSTENRIJK
Traditie op basis van economisch gewin: houtsnijderijen in het Grödner dal.
Ahrntal Naturpark RiesenfernerAhrn
A 22
Sterzing
Zuid-Tirol
Kasern nt
al
dit traject niet gratis gebruiken. Maar nu hebben we vrij baan. We komen krap in onze tijd te zitten. De lokstem van de bergen en ons bed wordt sterker. Terug over de Niger- en Karerpas. Via het Fassa dal en Canazei. Dreigende wolken wentelen zich onder de kop van de Pordoi. En over temperatuur praten we al helemaal niet meer. Pas in ons warme bed komen we weer op temperatuur.
A hr
DUITSLAND
Mühlen ITALIË
Freienfeld
Bruneck
l
Rodeneck
ns
e
Penser Joch 1211 m
rta
Pe
Sarntheim A 22
PM1101_Dolomieten 56
Würzjoch 2006 m
St. Martin
Toblach Höhlensteintal
Sextener Dolomiten
Gadertal
St. Ulrich St. Christina Wolkenschlag Kollfuschg
Badia
Passo Corvara Tre Croci Passo di 1809m Valparola Grödnertal Seis 2192m Völs Cortina Seiser-Alm Grödner Joch Bozen d’Ampezzo 2121 m Passo di Naturpark Sellajoch Falzarego Rosengarten 2240 m 2105m Pordoijoch Eg Rotwand Mazzin 2239 m ge nt 2806m Fassatal al Forcella Poza Marmolada Welschnofen Staulanza Vigo 3342 m Latemar Moena Zoldano 2846 m Monte me Civetta Bellamonte 3218 m Passo Paneveggio-Stausee Duran ld a V 1601 m Predezzo Passo Agordo di Rolle 1984 m i Fi em
Kastelruth
Lange tijd werden de handelsactiviteiten in de regio beperkt door de wirwar van dalen en passen. Alleen wat kleinschalige landbouw zorgde voor een minimaal bestaan. De houtsnijkunst uit het Grödnerdal is dan ook op lange winteravonden uit armoede geboren. Vooral het bewerken van de ‘almen’, de bergweides, was voor de lokale economie van belang. Nu is het almenlandschap een trekpleister en is het toerisme het hele jaar door de belangrijkste inkomstenbron.
St. Lorenzen Pustertal
Brixen Feldthurns
HANDEL
OOSTENRIJK
Burg Taufers
10 km
Fiera
Passo di Cereda 1361 m
ITALIË
31-01-2011 13:44:24
ANWB 57
ANWB MOTORNIEUWS ANWB MOTORTRAININGEN WAT GAAN WE DOEN IN 2011?
De winter is vroeg ingevallen, voor de meeste motorrijders te vroeg. Gladheid en motorrijden gaat niet echt samen, je bent en blijft kwetsbaar. Daarom is het goed om Motorrijvaardigheidstrainingen te volgen. Zo’n training geeft veel vertrouwen. En denk niet dat anderen beter zijn, iedereen kan mee doen en kan groeien in zijn eigen niveau. Het seizoen start straks weer op de motorbeurs in Utrecht. Wij zijn ook weer van de partij. En gaan onze cursussen uitbreiden. Onveranderd blijven de AMRT Openbare weg, Basis -en Circuit trainingen. Nieuw zijn de ABS training en de basis offroad cursus voor beginners. Deze cursus kan een mooie opstap zijn om eens mee te doen aan onze offroad rit door Nederland. Ook gaan we een Ladies Day organise-
ANWB Advies Praktijk Piepende remmen
Onlangs verving ik de remblokken en de remvloeistof van mijn Yamaha Fazer. Het remmen voelt nu duidelijk minder sponzig. Een vervelend bijverschijnsel is helaas een hartverscheurend piepen wanneer ik bijna tot stilstand kom. Fietsers en voetgangers kijken verschrikt om terwijl de remvertraging juist perfect is. Het geluid komt hoorbaar bij de voorremmen vandaan en is ondanks het inremmen nog altijd hinderlijk aanwezig. Heb de blokjes er al twee maal uitgehaald en opnieuw met wat kopervet gemonteerd. H. Bak, Aalsmeer ren. Hierin zal het slippen op slipmotoren centraal staan. Ook min of meer nieuw: de 3-daagse bergrijvaardigheidstrainingen. Die zullen we doen in de Eifel. Weet je: soms is het helemaal niet erg dat de winter vroeg begint. Dat geeft mij de tijd om allemaal leuke nieuwe trainingen te maken en uit te werken. Voor meer info check promotor.nl en zoek op ‘motortrainingen’. Jan Kremers
Natuurlijk heb je de juiste blokken gemonteerd. Vermoedelijk moet je het dus zoeken bij de remschijven. Zijn die behoorlijk gegroefd? Dat veroorzaakt nog wel eens dat piepende geluid. Je zou de schijven met een reiniger grondig kunnen ontvetten. Anders zit er niets anders op te investeren in een paar nieuwe schijfjes.
ANWB WEGENWACHT Pech in de nacht
‘Tijdens mijn nachtdienst als Wegenwacht ben ik onderweg naar een pechgeval in de kop van Noord-Holland. Het is er aardedonker. In het schijnsel van mijn koplampen zie ik langs de weg een vreemde reflectie. Het blijkt een motorrijder die met pech staat en gelukkig een reflectievestje aan heeft. Ik stop om te informeren wat er aan de hand is. Het licht van zijn Ducati werd steeds zwakker, daarna sloeg de motor af. De berijder wilde de wegenwacht bellen, maar de batterij van zijn telefoon bleek ook leeg. Hoe ongelukkig kun je je dan voelen. Ik meld het pechgeval even bij de centrale, zij nemen contact op met de klant naar wie ik eigenlijk onderweg ben. Bij een snelle inspectie blijkt dat de stekker aan de spanningsregelaar erg warm is en geen goed contact meer maakt. Ik maak de stekker schoon, zet ‘m goed vast en constateer dat de dynamo wel gewoon bij laadt. Het hele euvel is terug te voeren op een raar stukje elektrotechniek, dat op heel veel motorfietsen zit. De dynamo levert wisselstroom, de spanningsre-
PM1101_ANWB Motor 57
gelaar zet dat om in een gelijkstroom van ongeveer 14,2 Volt. De regelaar legt de negatieve spanning aan de massa, wat zorgt voor warmteontwikkeling. Daarom zit die regelaar in de rijwind, maar daar pikt ie ook vuil en regenwater op, wat niet fijn is voor de contacten. Die dingen gaan gewoon vaak stuk en dan sta je stil, net als deze onfortuinlijke Ducati-rijder. Wat was die man blij toen hij bij toeval mijn gele bus aan zag komen!’ ANWB Technische Informatie Alex Tulner
Roest
Sinds kort heb ik een originele Honda CB500 uit 1973. Die vond ik in Bretagne in een schuur van een Frans boertje. Voor een zacht prijsje kon ik ‘m meenemen. Het boertje herinnerde zich nog het laatste ritje. Dat was in de zomer van 1982. Toen reed hij uit frustratie een rondje omdat Frankrijk in de halve finale verloor van Duitsland tijdens het WK Voetbal. Bijna dertig jaar heeft de Honda moeten wachten op een tweede jeugd. Inmiddels ben ik er achter dat de tank inwendig roest. Gelukkig lekt ie nog niet, maar in deze staat heeft het geen zin een paar litertjes benzine te tanken. Zijn er oplossingen waarmee ik de tank corrosie vrij kan maken? Vooral óók om het roestproces stoppen. L. Blokker, Arnhem Er zijn prima middeltjes verkrijgbaar (reinigers en sealers) om de tank inwendig te ontroesten en te beschermen. Er zijn verschillende fabrikanten zoals Tank Cure, Gold en Kreem. De investering zal ongeveer een tientje of vijf zijn. Op internet staan voldoende aanbieders, maar je kunt het óók bij de dealer bestellen. Misschien overbodig, maar de carburateurs komen ook voor een inwendig onderzoek in aanmerking.
31-01-2011 15:34:32
58
OP PAD MET DE MOTOR ADVISEUR Als een klant mij inschakelt voor een aankoopkeuring, vraag ik altijd of de verkoper hiervoor toestemming geeft. Nu is dat in bijna alle gevallen geen probleem, maar de laatste tijd krijgen mijn klanten nog wel eens een smoesje te horen om mij buiten de deur te houden. Waarschijnlijk is mijn reputatie alleen al aanleiding voor sommige verkopers om niet verder te gaan met de verkoop. Wat meteen vraagtekens oproept over de kwaliteit van hun handel. Zo is er een handelaar die botweg zegt dat hij een keuring niet ziet zitten. Een andere wijst zijn klanten er op dat die ‘Erik van Lent voor de consument opkomt’. Die heeft het dus echt niet begrepen. Een particulier heeft zelfs het lef om de prijs van zijn Hayabusa met €250,- te
DE MOTOR ADVISEUR HELPT JE! Als je verzekerd wilt zijn van een objectief, grondig en kundig advies, dan schakel je de Motor Adviseur in. Je maakt een afspraak en ter plekke (ook in Duitsland en België) keurt Erik van Lent je nieuwe motor. Erik is telefonisch bereikbaar van maandag t/m zaterdag van 09.00 uur tot 18.00 uur: 0487-560466, 06-21490366. Er wordt gekeurd van dinsdag t/m zaterdag. Je kunt Erik ook mailen: erik@erikvanlent.nl
DE PRIJZEN* Promotor-abonnee Niet-abonnee
€ 130,€ 140,-
*Naast de keuringskosten wordt € 0,19 per kilometer berekend (altijd op basis van een enkele reis), een compressiemeting kost € 15,- extra.
ANWB RECHTSHULP GLAD
Vanwege de vele sneeuw deze winter, heb ik mijn motor laten staan en ben met de auto naar mijn werk gegaan. Alleen heb ik nu schade aan mijn auto, omdat ik door de gladheid op de snelweg ben geslipt en tegen de vangrail ben aangereden. Wie betaalt de schade? Je mag toch verwachten dat de snelwegen goed worden schoongehouden? Ron de Vreugde, Lekkerkerk
verhogen vanwege de keuring en de extra tijd die een keuring in beslag gaat nemen. Zelfs handelaren waar ik nog nooit over de vloer ben geweest, roepen rustig tegen klanten dat die ‘vervelende man er niet in komt’. Zij voelen zich gesterkt door gesprekken met bevriende handelaren die menen dat ik altijd en alleen maar hun handel sta af te keuren. Natuurlijk worden klanten bestookt met klassieke smoezen. ‘De motor is net verkocht aan iemand anders’ (een week later staat de motor op internet te koop). ‘Er komt plotseling een andere koper kijken, dus ik ben niet meer vrij met de motor’. Of: ‘Een keuring is echt overbodig en zonde van het geld’ (dat maakt een koper zelf wel uit). Wat te denken van de verkoper die de druk nog even opvoert door te zeggen dat hij het niet zo prettig vindt als je hem niet op zijn blauwe ogen vertrouwt. Deze is ook leuk: ‘Elke keuring is toegestaan als het maar niet die van Lent is’ (dank je de koekoek, ik ben de enige onafhankelijk keurmeester die op locatie keurt). Nu hoef ik niet te betogen dat dit gedrag enorm dom is. Als koper zul je meteen je bedenkingen hebben over de kwaliteit van de te koop staande motor. Uit mijn eigen database blijkt namelijk dat het merendeel van de motoren mijn goedkeuring krijgt. Is je handel goed dan heb je als verkoper niets van mij te vrezen. Ik heb er immers totaal geen baat bij als de deal wel of niet doorgaat. Maar het is vaak de perceptie van een klant die verandert, waardoor een deal niet doorgaat. Want als een verkoper een te rooskleurig beeld van de motor schept, dat vervolgens niet overeenkomt met mijn bevindingen dan voelt een klant zich bedonderd en is het vertrouwen geschonden.
ANWB LEDENBELANG Wegbelevingsonderzoek Motorrijders
De ANWB doet regelmatig onderzoek naar de wegbeleving onder automobilisten. Wat vinden de weggebruikers van de wegkwaliteit, de verkeersborden, strepen etc.? Afgelopen najaar was er voor het eerst een onderzoek voor motorrijders. Dat vond plaats tijdens de tanktastocht in Brabant en Noord-Limburg. De uitkomsten weken niet erg af van gelijke onderzoeken onder automobilisten. Opvallend was wel dat motorrijders de verkeersdrempels onderweg hinderlijker vonden. Vooral te veel en soms ook te hoog. Lees meer op promotor.nl, zoekwoord ‘wegbelevingsonderzoek’.
Over schade door gladheid zijn de nodige rechterlijke uitspraken gedaan. Het is juist dat de wegbeheerder zich moet inspannen de wegen schoon en berijdbaar te houden. Van een wegbeheerder mag je verwachten dat hij daarbij logisch te werk gaat. Dus eerst de wegen schoonmaken die het drukst zijn. Uit de rechterlijke uitspraken blijkt ook dat de wegbeheerder een gladheidsbestrijdingsplan moet hebben en de technische ontwikkelingen op het gebied van bestrijding bijhoudt. Maar ook van de verkeersdeelnemer wordt wat verwacht. Namelijk dat je de media volgt en rekening houdt met de weersomstandigheden waarvoor wordt gewaarschuwd. Deze winter wordt veelvuldig via radio en tv gewaarschuwd voor sneeuw en ijzel. Waarschijnlijk komt de schade aan je auto voor eigen rekening of voor rekening van je verzekering als je een cascoverzekering hebt. Dat is alleen anders als de wegbeheerder ernstig is tekortgeschoten in zijn zorgplicht. Maar dat zal, bij dergelijke - naar Nederlandse begrippen - enorme sneeuwval in korte tijd en zoveel waarschuwingen in de media, niet gauw het geval zijn. Voor meer informatie: kijk op anwb.nl/rechtshulp of bel met Juridische Informatie, 088 269 77 88. Lisette Schreuder, ANWB Rechtshulp
PM1101_ANWB Motor 58
31-01-2011 15:34:38
INTERNET DVD 59
TEKST DAFNE EN ROB DE JONG
The Return
Lekker met elkaar op pad gaan vinden motorrijders fijn. ‘s Avonds gezellig napraten over de dag bij een tent met kampvuur of in de bar van een hotel. Alleen op pad gaan is vaak vechten tegen de elementen, eenzaamheid of misschien wel heimwee. Een goede afleiding is om je belevenissen op film vast te leggen zodat je het later nog eens terug kunt kijken. The return gaat over allebei, maar dan in een andere betekenis.
China is nog steeds een mysterieus land en om er te kunnen reizen op je eigen motor heb je veel geduld nodig. Om je vergunningen te regelen en geld te sparen om die vergunningen te kunnen betalen. En het westen van China is zelfs voor de meeste Chinezen een ver-vanmijn-bed-show land. De Amerikaan Carl Parker deed het anders. Een baan als leraar Engels gaf hem in China de mogelijkheid om te reizen zoals hij gewend is. Op zijn eigen motor zonder gids. Niet dat zo’n gids een nadeel is, want Chinees is moeilijk en als je meer wilt zeggen dan Ni Hau of Foo Yong Hai… Carl, die een Chinese moeder heeft, wilde niet alleen motorrijden maar ook zijn Chinese roots ontdekken.
den samen met hem bij zijn kampvuur zou willen zitten of aan de bar zou willen hangen. En dan maar luisteren. Wat uitmuntend gedaan is zijn de flashbacks van de reis uit 2005 die steeds in het verhaal voorkomen. Veel heeft hij in 2005 niet gefilmd of gefotografeerd, maar Carl komt met een fantastische oplossing namelijk tekeningen van de situaties waar hij destijds in terecht kwam. Het maakt de
De DVD duurt 98 minuten en is Engels gesproken. Ondanks het feit dat Carl Amerikaan is, is het commentaar rustig, duidelijk ingesproken en goed verstaanbaar. De film is te bestellen bij www.motocyclops.com of via het email adres van Carl info@motocyclops.com
film zo aantrekkelijk dat je het jammer vindt dat de reis ten einde komt. En dus ook de film. Carl is zeker geen professionele filmer of fotograaf maar zijn film bruist van het enthousiasme en zijn voorliefde voor China. Wat dat betreft heeft deze film veel meer te bieden dan gladde acteurs of filmteams die op pad gaan voor een stoer verhaal. Eigenlijk zou ik nog liever met Carl op stap gaan. Gelukkig is zijn film er.
In 2005 schaft de leraar zijn eerste motor aan, die hij Canonball noemt en gaat op pad. De rit verloopt dramatisch en eindigt in een zandstorm. Het jaar daarop schaft hij een JH150 offroad motor aan die hij Big Wheels noemt en gaat weer op pad. Ditmaal neemt hij de nodige camera-apparatuur mee om die zoektocht naar zichzelf vast te leggen. Het resultaat is een opmerkelijke film. Hij blinkt niet uit in scherp camerawerk en de beelden zijn vaak trillerig en schokkerig. Rijbeelden komen maar zelden voor, maar Carl is enthousiast en heeft een verhaal te vertellen. En hij weet ongelooflijk veel van het gebied waar hij door rijdt en vertelt zo aanstekelijk dat je eigenlijk de avon-
PM1101_DVD 59
31-01-2011 15:48:10
60
BANK WERK
2005 IN I K A S A W A K N IJ Z T H ANTON KOC
i k a s a Kaw GTR1000 â&#x20AC;&#x2122;S TEKST ERIK VAN LENT FOTO
PM1101_Occasion 60
VINCENT BURGER
Vraag een gemiddelde motorrijder om een paar toermotoren op te lepelen en het rijtje zal er hoogst waarschijnlijk zo uit komen te zien: BMW RT en LT, Honda ST en GL, Yamaha FJR en met een beetje hersengymnastiek de Kawasaki GTR. Dat is ook niet zo verwonderlijk want deze modellen lopen allemaal, op een enkele uitzondering na, al mee vanaf begin jaren 80.
31-01-2011 15:25:09
BANKWERK 61
BMW geniet de wellicht grootste bekendheid in het toersegment. Immers houdt het merk zich al vanaf de jaren 70 bezig met kuipen, rechtop zithouding en rustig aan genieten van motorrijden. Honda zag in hetzelfde decennium als eerste Japanse fabrikant, zoals vaak het geval, de potentie van dit marktsegment in. De GL was het antwoord op BMW. Yamaha en Suzuki volgen met respectievelijk de XVZ12TD en de GV1400 Cavalcade. Door Honda’s succes gooit Suzuki al snel de handdoek in de ring. Yamaha en het inmiddels wakker geschrokken Kawasaki beseffen dat het anders moet en introduceren midden jaren 80 de FJ en de GTR. Honda reageert daar weer op en komt
PM1101_Occasion 61
met de PanEuropean, die een doorslaand succes wordt. BMW is ondertussen gewoon door gegaan met ontwikkelen en heeft de K serie en de, opnieuw leven ingeblazen, boxer serie op de zwaar concurrerende markt gebracht. Door de gestaag voortgaande ontwikkelingen bewijst BMW dat ook in dit segment van de markt het belangrijk is om niet stil te blijven staan. Japan maakt pas op de plaats. Veel energie steken ze in het vervolmaken van hun sportmotoren, energie die ze niet steken in het doorontwikkelen van hun toermachines. Het gevolg is dat Kawasaki de GTR1000 in z’n oervorm blijft leveren tot het model alleen nog maar door liefhebbers wordt gekocht.
Anton is zo’n liefhebber. Hij kocht zijn GTR1000 van 1997 in 2005 met 56.865 km op de teller. Als ik ‘m keur heeft ie de teller opgevoerd tot 124.271 km. Onderhoud laat
ie vol vertrouwen over aan Peter Smetsers Motoren. Voor de keuring heeft hij de onderhoudshistorie van zijn Kawasaki bij hem opgevraagd. In het reparatieover-
zicht staat ook Xenon verlichting. Anton heeft dat gedaan om beter op te vallen. Niet zo zeer voor het zicht, want dat is namelijk niet drastisch verbeterd.
Historie
In 1986 ziet de eerste GTR1000, codenaam A1, het levenslicht. Voor 1987 worden de puntjes op de i gezet. Een hoger stuur, afsluitbaar vakje in de binnenkuip, modificatie van de olieleidingen en meer gepikkelde koffers zijn kenmerkend voor de A2. Grootste wijzigingen voor het A3 model zijn de spiegels en de kleuren. Daarna blijft de GTR tot aan de A7 ongewijzigd, op de kleuren na. A8 krijgt carburateurverwarming. In het laatste jaar krijgt de A9 nog een update. Hiervoor pakt Kawasaki uit met een nieuwe voorvork (luchtvering is verdwenen), wielen en voorband (voorwiel is breder om ruimte te maken voor een modernere maat), voorremmen (dubbelzuiger remtangen hebben de plaats van de enkelzuiger unit ingenomen), getrapt zadel (was een strijkplank met schuim), twee afsluitbare kastjes in de kuip en het dashboard is totaal vernieuwd, met extra tellers. De hele cockpit heeft een verzorgder uiterlijk gekregen door meters te integreren en de afwerking van de binnenkuip te verbeteren. Dat mag ook wel, want de GTR1000 zal het ermee moeten doen tot aan model A19, die ook meteen het einde inluidt van het model in 2004. Dat de GTR1000 dan al een gedateerde motor is, hoeft geen nadere uitleg. Het is al knap dat deze Kawasaki zolang zijn plekje heeft weten op te eisen in een categorie waarvan de berijders steeds hogere eisen zijn gaan stellen aan hun machine.
31-01-2011 15:25:30
62
De keuring
Pijnpunten in de onderhoudhistorie zijn onder andere het uitlaatsysteem. Op de einddempers na is deze in 2007 vervangen, bij 80.400 km. In dat jaar wordt Anton ook onderuit gereden door een auto en volgt er schadeherstel. Recent zijn er drie nieuwe remschijven op gekomen en voor de rest is het allemaal regulier onderhoud, zoals banden, remblokjes en beurten. Zo op het eerste gezicht lijkt het dus allemaal in orde en ik ben benieuwd of er nog iets te vinden is. Jammer genoeg voor Anton is dat het geval. Het begint al met deuken in de lagerschalen van de balhoofdlagers. De wiellagers in het achterwiel hebben het ook opgegeven en vertonen speling. Verder zijn er twee uit-
laatklemmen gebroken en zweet de koppelingcilinder. De rubbertjes van ondermeer een geleidepen van de linker remtang, hoofdremcilinder en de koppelingscilinder zijn kapot. Die moet hij eigenlijk ook vervangen. En Anton’s GTR1000 is weer aan een grote onderhoudsbeurt toe. Zelf geeft Anton aan dat hij drukverlies heeft opgemerkt in de achterschokdemper. Ik kan echter geen spoor van lekkage ontdekken op de spindel maar het luchtdruk gedeelte heeft soms een luchtstoot nodig. Over de achterband ontstaat enige discussie, waarna Anton meteen besluit te gaan bellen voor een afspraak. Enige snelheid is geboden, want op korte termijn gaat Anton op reis. De belangrijkste punten laat hij ook gelijk aanpakken. Via e-mail kreeg
ik naderhand z’n reisverslagen door. Dus ga ik er vanuit dat de reis zonder problemen is verlopen.
Hoe rijdt het?
Om een eerlijk oordeel over de Kawasaki GTR1000 te kunnen vellen, moeten we hem wel door de ogen van weleer bekijken. Niet dat hij toentertijd grensverleggend was qua techniek, want de Kawasaki was eigenlijk een mix tussen een GPz900 en een GPz1000RX, met de cardan van een GT. Met deze ingrediënten kon Kawasaki wel een relatieve goedkope GTR1000 bouwen, zonder echt vernieuwend te zijn. Goed beschouwd is Kawasaki ook nooit zo vooruitstrevend geweest als bijvoorbeeld Honda ofYamaha. Oké, op een enkele uitspatting na dan. Maar hier zit
ook een voordeel aan. Door bestaande technieken waar nodig te verbeteren en die dan toe te passen is het risico op falen aanzienlijk kleiner. Het gevolg laat zich al een beetje raden. De GTR stuurt gewoon goed, niet briljant maar ook zeker niet als een slappe vaatdoek. Met een gewicht van 258 kg - een FJ1200 brengt 238 en een ST1100 283 op de schaal - is het een prestatie om de GTR net zo goed te laten sturen als een FJ. Dat de ST1100 het nog beter doet, komt omdat Honda vijf jaar langer de tijd heeft gehad om een antwoord op de BMW’s te bedenken. Het moderne 16 kleps viercilinder blok voelt prettig aan met een eindschot precies waar je dat wilt hebben. De bediening van de zesversnellingen tellende bak gaat
soepel, ook al door de hydraulisch te bedienen koppeling. De uit de GT modellen afkomstige cardan doet geruisloos en probleemloos datgene waar hij voor ingehuurd is. De remmen komen niet helemaal overtuigend over, hoewel ze de GTR wel op tijd stil krijgen. Welbeschouwd is de GTR een Gran Turismo met een flinke sportieve inborst.
Conclusie
Anton heeft voor zijn budget, in 2005 betaalde je voor een GTR1000 uit 1997 tussen de €4.000 en €4.500, een motor gekocht die aansloot op hetgeen hij met een motor wilde gaan doen, namelijk toeren. Dat er op dat moment betere motoren te koop waren, deert hem niet. Hij moet er immers mee rijden en hij moet zich er pret-
IN HET KORT Eigenaar Gekocht voor
Anton € 4.000
MOTOR Blok
watergekoelde viercilinder lijnmotor met dubbel bovenliggende nokkenassen en 4 kleppen per cilinder Cilinderinhoud 997cc Boring x Slag 74 x 58 Compressieverhouding 10,2 : 1 Prestaties 110 pk 80,9 kW bij 9.500 tpm, 98 Nm bij 6.500 tpm Transmissie primair: tandwielen, secundair: cardan, hydraulisch bediende meervoudige natte platenkoppeling, zesversnellingsbak Smering wet sump Brandstofsysteem 4 32mm. Keihin CV carburateurs
RIJWIELGEDEELTE Frame Vering
Veerweg Remmen
stalen buizen brugframe 41mm. Kayaba luchtondersteunde telescoop voorvork, Uni-Track achter met enkele schokdemper waarvan uitgaande demping afstelbaar is voor/achter 140mm/140mm voor/achter dubbele 272mm schijfremmen met enkelzuiger remtangen, enkele 280mm schijfrem met enkelzuiger remtang
MATEN EN GEWICHTEN Wielbasis Zithoogte Lengte/breedte/hoogte Bandenmaat Tankinhoud Droog gewicht
PM1101_Occasion 62
1.555 mm 815 mm 2.290/760/1.415mm voor/achter 110/80/V18, 150/80/V16 28.5 liter 258 kg
ANWB MOTORVERZEKERING Schadevrije jaren WA WA + Diefstal Allrisk
0 134,36 190,10 656,61
1 3 119,43 89,57 175,17 145,31 589,84 456,32
(REGIO: RANDSTAD, PERSOON VAN 50 JAAR, T/M 8000 KM PER JAAR, GEEN WINTERSTOP, EIGEN RISICO €150 (LAATSTE TWEE ZIJN OPTIONEEL). VOOR MEER INFO: [W] ANWB.NL/VERZEKERINGEN
RICHTPRIJZEN VOOR GEBRUIKTE MOTOREN UIT HET ANWB/ BOVAG KOERSLIJSTBOEKJE 2003 Verkoopprijs 4975 Inruilprijs 3800 Nieuwprijs 11698
2002 4625 3450 11790
2001 4275 3100 11661
2000 3925 2750 11344
31-01-2011 15:25:42
BANKWERK 63
KAN HET OOK GOEDKOPER?
tig op voelen. Het zal duidelijk zijn dat de Kawasaki er niet is gekomen om de buurman de ogen uit te steken. Anton heeft het dus helemaal goed gedaan. Het resultaat is dat ik een paar dagen geleden de laatste update van hem heb ontvangen. De teller staat inmiddels op 128.670 kilometer. Op een paar rubbertjes na zijn alle reparaties uitgevoerd, tot groot genoegen van Anton, want de Kawa heeft weer voelbaar betere rijeigenschappen. Met name de nieuwe balhoofdlagers hebben daar aan bijgedragen. Ook is uit voorzorg meteen maar de distributieketting vervangen, omdat het onduidelijk was of deze al eens vervangen was.
Het lijstje GTR1000’s is niet lang. Pikken we de modellen van 1997 er tussenuit, blijven er precies twee over voor onze vergelijking. Van Vuuren Motoren biedt er eentje aan voor €2.950,-. De GTR heeft 69.750 km op de teller staan en er wordt op meerdere websites mee geadverteerd. Van Vuuren wil ‘m dus maar wat graag kwijt. TT Motoren in Zwolle heeft er één staan voor €4.500,- met 48.500 km op de klok. De kleurkeuze is beperkt: groen of bordeaux rood.
VOOR HETZELFDE GELD
Voor dit budget geldt: wat de gek er voor geeft. We besluiten tot €2.000,- te gaan zoeken. Een van de eerste motoren die hieraan voldoet is een Honda CBR600F uit 1991. Die kun je kopen bij Arie Molenaar, voor €1.990,-. Bij Ben van Erp staat een stoere Husqvarna TE350 enduro, uit 1991. Uitstekend geschikt om ook nog eens lekker mee door de bagger te raggen. En dan een motorscooter, YP250 Majesty welteverstaan. Fijn en makkelijk forensending voor rond en door de stad. Customs zijn er zat, zoals Suzuki VS700 uit 1986.
VOOR DE LIEFHEBBER
Als de Suzuki GT350 aan het einde van zijn levenscyclus was gekomen, zette je ‘m eerder bij het grof vuil dan dat je ‘m verkocht. Op zich is dit niet veranderd. Met een barrel ga je niet leuren. Alleen echte liefhebbers gaan ervoor en koesteren hun bezit. Niet verwonderlijk dat de verkoper van deze Suzuki GT350 uit 1971 in zijn advertentie melding maakt van het feit dat er nieuwe zuigers in zitten. Die gingen namelijk nog wel eens met enige regelmaat kapot. Dat de motor 3.500 km heeft afgelegd, lijkt me sterk. Frame is zilvergrijs in plaats van zwart, tank en zijdeksels zijn in het zwart overgespoten, wielen zijn voor het gemak ook meteen meegenomen in dezelfde kleur. Het zadel lijkt op een vel dat jaren onder de grond heeft gelegen. Achterschokdempers zijn moderne - met gas reservoirs - units die er zeker niet ophoren, maar het wel beter doen dan de originele exemplaren. Ik betwijfel of de voorrem er wel in hoort, lijkt me eerder een trommel uit een Engelse motor. Persoonlijk vind ik de vraagprijs veel te hoog. Voor €2.650 kun je namelijk wel iets beters kopen. En om nu te zeggen dat de GT350 een gewilde klassieker is, gaat me te ver. Een pekelfiets misschien. Of een donormotor, meer zie ik er niet in.
advertentie
EEN GEBRUIKTE MOTOR MET DE KWALITEIT VAN EEN NIEUWE
PM1101_Occasion 63
31-01-2011 15:26:02
UITHOEK ACHELSE KLUIS
Passagiers werden ze genoemd, of ook wel pelgrims. Slechtvalken, die op doortocht naar hun overwinteringgebieden over de arme zandgronden van de Kempen vlogen. Daar grepen keuterboeren elke bijverdienste aan om te ontsnappen aan hun karige bestaan. Een van die bijverdiensten was het vangen van valken â&#x20AC;&#x201C; vandaar de naam Valkenswaard.
TEKST EN FOTO PAUL VREULS
PM1101_Uithoek 64
Uit die bijverdienste ontstond voor sommigen een hoofdverdienste â&#x20AC;&#x201C; denk aan namen als Dankers, Verbruggen, Bots, Peels en, vooral, Mollen. Tussen 1600 en 1900 leverden deze families valken aan alle grote, Europese vorstenhuizen, sterker, waren sommigen van hen als valkenier aan diezelfde vorstenhuizen verbonden. Ook verschenen er regelmatig leden van de hoge adel in
Valkenswaard en omgeving om zich persoonlijk van een fijn valkje te verzekeren. In hun kring namelijk was de slechtvalk het statussymbool bij uitstek waarvoor enorme bedragen werden neergeteld. Een voorbeeld. Voor een slechtvalk die al eens in het wild had gejaagd, werd zomaar twintig gulden betaald, een waar kapitaal
31-01-2011 16:00:13
UITHOEK 65
N51 17.962 E5 29.398
HOTEL & ROUTE
in die dagen. Maar ook nu nog zijn oliesjeiks in het Midden-Oosten bereid vijfduizend euro neer te leggen, alleen al voor het eitje van een slechtvalk. Voor de goede orde, de slechtvalk broedt op zeer moeilijk bereikbare rotsrichels en dergelijke. Het vangen van een slechtvalk was een kunst op zich. Op de Groote Heide, vlakbij het klooster Achelse Kluis, is zo’n vangplaats nagebouwd. Hij bestaat als het ware uit een waarschuwingssys-teem, een loksysteem en een vangsysteem, allemaal min of meer bediend vanuit een operationeel centrum. Dat is de tobhut – zo genoemd omdat het vaak tobben was alvorens de vanger, ook wel tobber, succes had. Op een paar meter van de tobhut staan vier heuveltjes waarop aangelijnde klapeksters zaten – deze vogels zien een valk veel eerder dan het menselijk oog. Zij vormden dus het waarschuwingssysteem. Op zestig meter van de hut en ver uit elkaar volgen dan drie dennenpalen van elk zes meter hoog, het loksysteem. Deze palen zijn ieder met een lijn verbonden met de hut. Op de eerste paal zat een houten valk, de dove genoemd. Aan de lijn van de tweede paal maar op de grond zat een levende valk met daarvoor een bos veren, de loze genoemd. En op de grond bij de derde paal zat een levende duif bevestigd, de roerduif.
PM1101_Uithoek 65
Op negentig meter van de tobhut ten slotte en op verschillende windrichtingen georiënteerd – de valk vangt zijn prooi het liefst tegen de wind in lagen drie trekboognetten, ook weer vanuit de tobhut te bedienen. Vlakbij elk van deze netten was een heuveltje met daarin verborgen een levende duif die vanuit de tobhut met een lijn voorlangs het dichtstbijzijnde trekboognet kon worden gevoerd. Dat is dus het vangstsysteem. Wat gebeurde er nu? Zodra de klapeksters zich begonnen te roeren – de beesten zijn panisch voor het silhouet van de valk – trok de vanger aan de lijn van de dove, begon hij te tobben met de dove. ‘Hé’, denkt die slechtvalk, ‘wat gebeurt daar?’ en hij vliegt naderbij. Daarop stopt de vanger met de dove en begint hij te tobben met de loze, anders gezegd, trekt hij aan de levende valk met de bos veren zodat het lijkt of deze achter een prooi aanjaagt. De slechtvalk is nu in opperste paraatheid, het moment waarop de vanger de roerduif uit de hei de lucht in trekt. Het sein voor de slechtvalk om met een vaartje van 300 kilometer per uur – inderdaad, de snelste vogel op aarde – omlaag te jakkeren. Meteen trekt de tobber de duif terug tegen de hei waarna de valk de aanval afblaast – hij kan een prooi alleen in de lucht slaan, anders vliegt hij zich
De Achelse Kluis is opgenomen in de route die we hebben gemaakt langs de Brabantse Kempen. De route kun je downloaden met de ANWB-reiswijzer. Daarvoor heb je een activatiecode nodig. Die staat in de rubriek Onderdelen in deze Promotor. De route begint en eindigt bij de Achelse Kluis. Daar kun je overnachten. Paul Vreuls heeft dat gedaan. Het verslag van die recensie lees je op www,promotor.nl
te pletter. Maar hij blijft wel op de vangplaats rondvliegen want ergens moet die duif toch zijn. Daarvan maakt de tobber listig gebruik. Zodra de slechtvalk zich in de juiste positie ten opzicht van de windrichting bevindt, trekt hij de bij het juiste trekboognet horende duif te voorschijn. Het beestje vliegt op en pats, daar komt de slechtvalk voorbij gedoken om met duif en al even verderop op de grond te eindigen. Het is ten slotte een koud kunstje het trekboognet over de slechtvalk en zijn prooi te trekken. In een week of zes maakte de valkenier vervolgens van een wilde slechtvalk een zeeg (tam) dier. Hoe? Door hem in elk geval elke herinnering aan zijn vroegere leefwereld te ontnemen. Dat lukte het best door … zijn oogleden aan elkaar te naaien, te breeuwen. Van de Arabieren moesten we leren dat dat ook op een veel sympathiekere manier kan, namelijk door een huif over het hoofd van de slechtvalk te schuiven. En wat zeiden ze erbij? ‘Een snelle hond, een goede valk, een moedig paard zijn meer dan duizend vrouwen waard.’
31-01-2011 16:00:16
VAKANTIE op een groot eeuwenoud landgoed te Deurningen. WWW.VILLAPARK-EUREKA.NL
SUPER DE LUXE 4, 6 en 10 P. ANWB 5* VILLA’S.
Voorzien van o.a. vloerverwarming, ruime slaapkamers, meerdere badkamers, dubbele whirlpool, sauna, Turks stoombad, solarium, vaatwasser, wasmachine, droger, breedbeeld t.v., d.v.d. speler, enz. Autovrij park met meer dan 600 m2 overdekte (verwarmde) kinderspeelattributen + gratis ponyrijden. Ideale wandel-fietsmogelijkheden met meer dan 1000 km fietsroutes. NIEUW !!! nu ook 5***** LUXE AANGEPASTE villa’s voor mindervaliden. WWW.VILLAPARK-EUREKA.NL voor gratis folder Tel. 074-2776688
GASTVRIJ BUNGALOWPARK IN HET VECHTDAL! 5-daags arrangement inclusief overnachting in comfortabele bungalow,
Tarieven: Eén regel is 43 mm breed (ca. 40 letters en /of leestekens) o ã 11,48 per regel (incl. btw) voor advertenties met een zakelijk karakter, zoals verhuur van zomerhuisje etc.; o ã 9,65 per regel (excl. btw). Advertentie-opdrachten en annuleringen (schriftelijk, per fax of per email) dienen vóór 23 februari in ons bezit te zijn voor plaatsing in Promotor 2 van 10 maart. Voor afwijkende advertenties, d.w.z. in kader, met steunkleur blauw, roze of geel, alsmede advertenties voorzien van een foto, tekening of beeldmerk, wordt een toeslag berekend van 100%. Na plaatsing ontvangt u een nota welke u kunt voldoen op giro 16.63.30 t.n.v. ANWB Advertentie-afdeling te ‘s-Gravenhage. Alle inlichtingen worden verstrekt door de ANWB afdeling Media Order: Postbus 93557, 2509 AN ‘s-Gravenhage, Tel. 088-2697775, Fax 088-2696511. Email combinatieplaatsing: kampioenrubriek@anwb.nl Email Promotor: advpromotor@anwb.nl
4-maal diner/buffet, 4 maal ontbijt, gratis fiets- of wandelkaart en éénmaal vrij gebruik midgetolf en bowlingbaan. Prijs ã 169,-p.p. (1e twee p. ) en ã 119,- p.p. (3e t/m 6e p. ) Bel 0524-562200 of kijk op www.hoogeholt.nl Twente, te huur zeer complete vakantieboerderij voor familiereünies tot 27 pers in prachtige omgeving. Info 0547-381472 WWW.VAKANTIE-CENTRUM.NL TRHEEZERWOLD: Camping/Stacaravanverh. in het prachtige Vechtdal! Met ontspanning voor iedereen, gezellige horeca, buiten- en overdekt zwembad, sauna, tennis etc. www.rheezerwold.nl 0523-264595 ENTER, vakantieboerderij voor fam. Reünies tot 18 pers. op recr. Park v.v. zwembad, tennis en all weather sportveld. Info: 0573-461622 www.vakantie-centrum.nl 2-22p KRIKHAARVAKANTIES.NL 0546-576632 Diepenheim Kastelenstadje arr.ã54,75 p.p.p.d.hp. WWW.HOTELTHOLT.nl Inl. 0547-351844 D‘Kamp: VAKW:Wasm-CV-Tel-Tuin 0541351723 ENTER knus kindvr.park met 9 fam.huizen 4-20 pers. www.kleilutte.nl 0547-381819 GIETHOORN vak.boerderij 30 p. 0521 - 362432 HEINO t.h. vrijst.vak.bung. met CV 0521-383435 HOLTEN 4 persoons. vakantiewoning WWW.PROTZMANN.NL, Tel. 0548 - 363101 Markelo vak.boerd. 24p.www.landgoedkolhoop.nl
Expert Reizen organiseert zomer 2011 weer diverse jeugdvakantie en zeilkampen 11 dagen actie vanaf ã 365,- en 11 dagen zeilen ã 650,- all-inn ww.expertreizen.nl Stel uw vakantie in Nederland samen op WWW.PLATTELANDVAKANTIELAND. NL Unieke Villabouw door heel Nederland WWW.KUBUSVILLA.NL
ADVERTENTIEAFDELING FAXEN? 088 - 269 65 11 TEXELVAKANTIES verhuurt de mooiste plekjes op het eiland van vrijstaande landhuizen tot luxe appartementen & luxe villa’s met uitzicht op zee. Kijk voor een vakantie naar uw wensen op: WWW.TEXELVAKANTIES.NL of bel voor brochure 0222-317542 HUUR EEN LUXE TENT Schiermonnikoog www.ingerichtetenten.nl (T) 0519-531900 AMELAND: app m zwembad www.kapershut.nl
Terschelling: luxe vakantiewon. www.heemst.eu
Ameland ***** woonboerderij 12 pers. 5sl.k WWW.NOORDZEEAMELAND.NL 06-12266007
TEXEL bungalow op veeboerderij, 0222-318327
De Pelikaan Texel Hotel & Appartementen. Uniek gelegen aan het bos nabij strand en duinen. 5-dgs fietsarr inclusief HP v.a. ã 209,-p.p. www.depelikaan.nl of 0222-317202
TEXEL nabij bos t.h. 4 / 6 p. bung. 2 / 3 sl.k., kabel tv., ligbad, speelweide. 0222 - 313567
TEXEL De Koog t.h. 2-4p. app. 0222-322024
WWW.MOOITEXEL.NL
FRIESLAND
WWW BEACHRESORTMAKKUM.NL
. Vakantiebungalows en -appartementen a/h IJsselmeerstrand. Betaalbare luxe met o.a. sauna, whirlpool, dvd, ect. Surfen, vissen, boot- en fietsverhuur. Kijk snel op onze site voor de laatste acties. Bel: 0515-232285 of e-mail: info@beachresortmakkum.nl
WWW.WATERPARKENFRIESLAND.NL
Aangep. vakapp. www.boerehiemnijbeets.nl
LANGWEER sfeerv. vak.won. 2-3p. 0513-499524
Aquaresort It Soal (Workum) Eigen zandstrand direct aan het IJsselmeer. Gratis brochure 2011 0525-681417 of www.monda.nl
LAUWERSMEER: fraai vak.huis. Friesl./Gron. verkennen? www.zuideroog.nl tel. 0182-614601
Groepsaccom. a.h. TJEUKEMEER 0514-541718 Hotel App lg ã 30,- pppn www.hettjeukemeer.nl
STAVOREN lux. app. uitz. IJsselm. 0514-682950 Vrijst.Vissershuske a.d. Waddenzee 0519-571038
DRENTHE
LAGE PRIJZEN! GEWELDIGE VAKANTIE! ANWB: 8,6 WWW.VAKANTIEPARKWESTERBERGEN.NL 0528 - 25 12 24 - ECHTEN - ZUID-WEST DRENTHE NIEUW ’DE POUWELSHOEVE’ GROEPSACC. 24 PERS. WWW.POUWELSHOEVE.NL TEL: 0522-474550 2-25p. bosbungalows ook aangepast v. gehandicapten. NORG, www.denenduin.nl 0592-613164
Familie weekend in 20 pers vakantiehuis, ook 46-8 pers. op 75 ha, Vakantiepark Witterzomer: Hotelkamers, trekkershutten (met c.v.) kampeerterrein. 0592-393535, www.witterzomer.nl
Diever: luxe recr. bung. in de bossen gel., Bung.p. 0521-387488 www.deoudewillem.nl
GEES, 50+ vak. won. op unieke locatie www.huisjeingees.nl of 06-20353959
GEES 2-12p., luxe bungalows tegen natuurgebied, Elders bv 0524-581219 of www.elders.nl
Groepsacc. www.kozakkenhoeve.nl 0524-552332
OVERIJSSEL CHARME CAMPING HEIDEPARK kleinschalig,nw sanitair,zuideuropees zwembad, binnenspeeltuin,fietsen, wandelen i.h. Vechtdal. Voorseizoen 1/4-30/6 ã 415,- incl.2 pers. www.campingheidepark.nl 0572-371525
PM0111_ADV_P066 66
OMMEN, Luxe 4 p. Vakantiebungalow www.allseasonhouse.nl T. 06-23633918 SCHALKHAAR: vak.boerderij 2-12 pers. 0570-531347 www.vakantieboerderij.myweb.nl TENTVERHUUR
www.COMFORTTENT.NL
TWENTE luxe vak.won. 2-20 www.dewitker.nl
GELDERLAND
WADDENEILANDEN
Luxe boerderijappertementen 6, 10 en 16 pers.
6 pers LUXE BERGALOW TE HUUR! Volop ruimte met 3 slpk en 2 badk Luttenberg: Salland, gunstig en rustig t.o.v. bossen en steden 5* vakantie-park luttenberg.nl - 0572-301405 Bung.park DE LINDENBERG Holten/Rijssen t.h. 2 tot 8p. vrijst. bung’s met park.pl. Hele jr. open. Rest./verw. zw.bad fietsverh. Spec.aanb. buiten seizoen. Info:0548-365365 www.delindenberg.nl
ANWB MEDIA
3 huisjes in het Reestdal, middenin natuurgebied, 0528-391317 WWW.KUNSTDUO.NL
Omg. Ootmarsum vakwon. 2-4p. 0541-670326 OMMEN 2/3 p. vrijst. vak.w. www.boscottage.nl
www.vakantieparktwente.nl
WWW.LASTMINUTE-BUNGALOWS.INFO HOOGWOLDE: VAKANTIE MIDDEN IN DE NATUUR Verh. 4-7 pers. bungalows in het bos. In Nunspeet inl. 0341-252379 KAMPEREN EN HUREN IN GROESBEEK.
www.hoogwolde.nl
WWW.OUDEMOLEN.NL
AALTEN www.groepsaccommodatiekomindebedstee.nl 30p fam Schutte 0543-451420 Achterhoek 20+32p dekuper.nl 0315-617576 Bij ZUTPHEN vak.boerderij 6 pers. vrij gelegen 0182-534864 www.debaander.com BORCULO 22 en 28 p. vakantieboerderijen.com Bungalowpark Wolferswoud Zelhem 2-4-6 of 10-p. luxe bungalows op ruime (bos-)kavels 0314-622958 WWW.WOLFERSWOUD.NL BUNG.PARK De Eendracht Voorthuizen moderne 4/6 p bung in het bos Info: 010 - 4475460 www.eendracht-voorthuizen.nl BUNG. PARK ELDORADO BEEKBERGEN verhuur van moderne vrijst. stenen bung. ook week-ends. Vraag gratis kl.folder aan. Tel: 055-5051358 Camp. “De Paalberg“ Ermelo. Ruime pl., subtrop zwembad. Recr. programma, eigen Klimbos. 0341-552373 www.paalberg.nl EILANDVANMAURIK.nl - Iedereen blij! Een onvergetelijk 5* Betuws vakantie-eiland Volop water(sport) plezier - 0344-691502 GROEPSACCOMMODATIES in NL. Bel CVG 0900-4763736 / www.groepen.nl GROESBEEK, luxe vak.app. 024-3971442 Kijk voor de mooiste bungalow/kampeervakanties bij Harderwijk op www.dennenhoek.nl of bel tel. 0341 - 452565 voor brochure Luxe Groepsacc. omg. NIJMEGEN. Fraai gel. maikenshofrecreatie.nl 024-6841651 OTTERLO rustig parkje met Finse bungalows en kinderboerderij 0318-591757 www.deroek.nl Putten rookvrije 50+ bungalow 0341-351361 Recreatieoord Veluwe Strandbad (Elburg) Vakantiepark met overdekt zwembad direct aan het Veluwemeer. Gratis brochure 2011 0525-681417 of www.monda.nl
RUURLO, prachtig villapark met veel luxe, ruimte en privacy. Geen georg. vermaak. Mooie bosrijke omg. voor wandelen en fietsen. WWW.SIKKELER.NL Tel: 0573-461221 ‘Winterswijk
logerenopeenherenboerderij.nl
W’wijk 10p www.debeukhaag.nl 0543565524 ZELHEM vak.w. 2-12p. mid-w-end 0314-641372
FLEVOLAND Aqua-centrum Bremerbergse Hoek (Biddinghuizen) Camping en Jachthaven aan breedste deel van Veluwemeer Gratis brochure 2011 0525-681417 of www.monda.nl
UTRECHT Maarn: Bung.park en Camping. Prachtig gelegen in Nat.Park Utr. Heuvelrug t.h. vrijst. stenen bungalows 2-12 p. Ruime toeristische + vaste plaatsen. UItgebreide fiets/wandelroutes. www.maarnseberg.nl 0343-441284
31-01-2011 09:23:28
NOORD-HOLLAND UITWAAIEN AAN DE KUST - 2-8 pers. vakantiehuizen en appartementen direct achter de duinenWeekend of midweek v.a. EUR 126,= - 0223648648 - www.avac.nl
WWW.BUNGALOWPARKCARPEDIEM.NL CAMPANULA ST. MAARTENSZEE, t.h. luxe bung’s. Subtropisch zwembad en sauna aanwezig. Ook week-end en midweek mogelijk. www.campanula.net tel: 0224-561502.
WWW.CAMPINGDEWATERTOREN.NL WWW.BUNGALOWPARKSIMPELVELD.NL Kleinschalig BUNGALOWPARK HET BUSSCHELKE Noorbeek. In heuvelland. Pracht. uitzicht. Kl. overd. verwarmd zwemb. vriendelijke prijzen. 043-4571596 www.bungalowpark-noorbeek.nl SCHIN OP GEUL div.stacaravans v.a. ã 95,-p/w. korting 50+. 043-4591950 www.schin.nl V’BURG www.hoteldebourgondier.nl
kmrs pp l/o ã 29 ,- en hp ã 45 ,-
1-12pers. VAK. WON. / B&B Dichtbij Valkenb. WWW.DEWITTEKEIZERIN.EU / 045-5445051
De Grote Vos, St. Maartenszee Bungalows aan duin 2-8 pers. WWW.degrotevos.nl EGMOND-ZEE luxe GROEPSACC.. max. 34 pers. 2-8 pers. vakantiewoningen tel. 072-5061589
BAARLO: 2-16 pers. luxe vak. won. in Hoeve. Tel. 077-4772583. www.hoevebongers.nl BERGDORPJE Vijlen fam.Hotel Vijlerhof 4 dgs. wandelarr. HP v.a. ã 144,50 p.p. tel. 043-3061710. WWW.VIJLERHOF.NL
GROET t.h. 4/6 pers. huisjes 072-5091615 www.eurekavakantiehuisjes.nl NIEUW LUXE GROEPSACCOMMODATIE SCHOORL Tef. 072 - 5094117 www.rebosch.nl SCHOORLDAM / SCHOORL, t.h. 4-6 pers. bung. 0226-391604 www.geestmerambacht.com
Camping “GRENSHEUVEL“ Noorbeek gehele jaar open info tel. 043-4571372 of www.camping-grensheuvel.nl
SCHOORL gezel. zomerhuis 2p. 072-5092876 SCHOORL NH Nabij bos, duinen en zee t.h. op Bung.park JAMARCO, bungalows 1 tot 3 sterren. ANWB, GEHELE JAAR OPEN, 072-5091492
ZUID-HOLLAND SCHEVENINGEN div. app .boul. zeezicht 0703921833 www.tiggelman-management.nl
Meerlo N-Limb V.App 2.p. 06-53116390
NOORBEEK luxe groepsacc. 25p. 043-4573222 www.hoevehoogcruts.nl
Exclusieve landhuizen in Noorbeek en omg. 2-30 p. 0434571250 www.hofvanulvend.nl FAMILIE-vakwon. aan bos en beek. www.BIESENBERG.nl Tel. 043-3648580 Groepsacc. en B & B in zeer sfeervolle boerderij WWW.SMOCKELAER.NL of 043 457 44 45 Gulpen 2-14p.won.043-4503070 neuborgerhof.nl
ZEELAND
MAASBREE vak.won. 4-8-15-25 personen www.deplaatsmaasbree.nl(077-4653065)
Epen www.chevrehoes.nl 06-29303159
EXCL LANDHUIS omg SLENAKEN 8p+10p+18p www.HOEVECARPEDIEM.COM 043-7114594
www.fijnopvakantie.nl 0591-392235
GULPEN: aurora-chalet.nl 043-450 1480 GULPEN, Karakteristieke Landhuizen en bung. 2-30 p. 043-4501180 www.dewijngaard.nl
NOORBEEK 2-5, 6, 8, en 14p. app.*** uniek uitzicht 043 - 4571318. www.panoorama.nl
EPEN (ZL) APPART. - HOTEL GEULDAL Luxe & modern inger. Zie speciale Arrangem. Info: 043-4551282 www.hotelgeuldal.nl
Vakantie aan de Noord-Hollandse kust WWW.VVVKOPVANNOORDHOLLAND.NL VILLAVAKANTIEPARKIJSSELHOF.NL ’’ Voor een dijk van een vakantie ’’
Gulpen 2 tot 14 p. develdhof.nl 043-4501609
De Zegelskoël app. 2 - 4 pers. omg. Slenaken Tel. 043-4574430 www.dezegelskoel.nl EPEN: WWW.TENDORP.NL Tel. 043 - 4551510
SCHOORL ruim luxe vak.huis 2p. 072-5093973
tel 043 - 6012624.
GULPEN 2-8p www.vanpesaken.nl 043-3641837
NOORBEEK: TH luxe vak.won. 043-4571441 WWW.DEWITTEOLIFANTNOORBEEK.NL Noorbeek: www.terlingerhoeve.nl 043-4571806 Ook in SLENAKEN v.a. ã 73,- p.p. Hotel Klein Zwitserland www.kleinzwitserland.com 043-4573291 SLENAKEN De parel van het heuvelland WWW.SLENAKEN.NL VALKENBURG, ideaal gelegen vakantieappartementen in hartje centrum met gratis zwembad, fietsen en parking. Tel: 043-6012420 WWW.MARX-MOTEL.NL
VOOR DE MEEST COMPLETE VAKANTIE IN ZEELAND, 4 SEIZOENEN LANG!
WWW.AQUADELTA.NL/KAMPIOEN
2-6p Hstede 0180558462 www.chaletdoornink.nl B-HAAMSTEDE www.appelwei.nl 0111-654230
RENESSE AAN ZEE, VakantieparkSchouwen.nl Gezins-bung./chalets/car. te huur 0111-461231
Comfortabele bungalows en luxe villa’s op loop afstand van strand, zee en dorp Zoutelande. Bel 0118-561809 of WWW.KUSTLICHT.NL
Stacarav. 6-p. op kindvr. 4* camp. animatie www.qualityholidays.nl 0344-642282 SGR
OASE a.d. voet v.d. duinen in ZOUTELANDE Groepsacc. (10-12-26p), bung. (4-6-8p), app. (2-4p) en hotel. Info: 0118-561481 of www.oase-bv.com
**** studio of vak.won. 1-6 pers. Korting 55+ Nieuwvliet www.kersentuin.com 0117 371573 WWW.BROEDERSHOEK.NL 4-6-10 pers. (rolstoelgesch.) Bungalows en Groep saccommodaties. Koudekerke dicht bij het Walcherse zuidstrand. Tel. 0118-551577 WWW.VAKANTIEHUISJEIN ZOUTELANDE.NL
www.expertreizen.nl meer reis voor minder geld. Boek nu voor 2011.
AUSTRALIË www.expertreizen.nl meer reis voor minder geld. Boek nu voor 2011.
BELGIË Topvakanties in de Ardennen of aan de kust! Bijzondere ANWB vakantieparken met bungalows, stacaravans, tenten en kampeerplaatsen. Ontdek : WWW.BESTCAMP.NL Ard. TOP vakantie op Authentiek Landgoed. app+won 2-12p.ANWB erk. tel.003284444600 www.lalu.be
Huur volledig ingerichte luxe stacaravans en luxe bungalowtenten op 360 topcampings:
NOORD-BRABANT
BUNGALOWPARK DEN BEERSCHEN BAK
Bungalows voor 2-12 pers.. Genieten in het groen, ã 115,- wknd/midw. Natuutpark, hond welkom. Bij Oirschot/Hilvarenbeek. Bel voor info/folder: 013-5141639, www.denbeerschenbak.nl
RECREATIEPARK DE ACHTERSTE HOEF ***** Bladel - 0497-381579 - www.achterstehoef.nl 12p. 6 slpk. 6 badk.
BOSRIJKDEKULUUT.NL
14 groepsaccommodaties, voor 15 t/m 150 pers. WWW.GAZN.NL 24p. Luxe villa, 10 slpk, bubbelb, eigen bar stoombad www.herperduin.nl 0486-411383 Bungalowpark Vogelenzang; te huur mooie bungalows midden in de natuur. Veel wandel, fiets en excursie mogelijkheden. Inl. Mevr. Broeckx Lage-Mierde N-Br. 013-5091282 bgg 5092617 WWW.BUNGALOWPARKVOGELENZANG.NL
Bungalows 4 en 8 persoons en kampeerplaatsen op Kindvriendelijke boscamping in Helvoirt in Nationaal park Loonse en Drunense Duinen Vraag folder 0411 641600 www.distelloo.nl Groepsacc. De Bloem 16 en/of 26 pers Overloon www.debloem.nl tel: 0478640990 Groepsacc. de Heidebloem 30 of 40 pers. Schaijk 0486-461525 / www.deheidebloem.nl OISTERWIJK comf. bungalows 06-10605158
LIMBURG
***DE LEUKSTE VAKANTIE AAN HET WATER!*** EUROTOPCAMPING - VAKANTIECHALETS De Limburgse Maasduinen, rust, ruimte, fietsroutes en echte gastvrijheid. Topvoorzieningen op het park
WWW.SCHATBERG.NL Het HELE JAAR ***** Info tel. 077 - 4677777
KAMPEREN IN LIMBURG? Kijk op www.droomparkmaasduinen.nl KENNISMAKINGS-ARR. in het nieuwe Limburgse PARKHOTEL HORST: welk.cockt., 2 overnacht., 2x ontbijtbuffet, en 1x drie gangen diner N29,50 pp. Gratis gebruik van zwembad, sauna’s en stoombad. Prachtige ligging a/h water in bosrijke omg. Luxe kamers. Mooie fietsroutes. Gratis kleurenfolder 077-3976000. Kijk alvast op www.parkhotelhorst.nl
PM0111_ADV_P067 67
Ardennen: www.campinghohenbusch.be Verw. Zwembad, beoordeling ANWB: 8,8 Te huur: luxe stacaravans 0032-80227523 Luxe 2-6 p vakhzn. bij Dinant. Verw. zwembad 043 - 32 52 089 / www.nature-comfort.com
DENEMARKEN VAKANTIEPARTNERDENEMARKEN.NL Betere vakantiehuizen voor een aantrekkelijke prijs! Info: 0570 - 620101
DUITSLAND
BELEEF DUITSLAND! - WWW.ADE.NL
Vakantieparken, appartementen, hotels, busreizen. Gratis brochure: 0547 - 380 945 (lid SGR). 2-20 pers. vakantiehuizen in geheel Duitsland - zomer en winter - v.a. EUR 130,= p.w. ook nog SUPERVOORDELIGE LAST MINUTES VOOR KROKUS - 0223648648 - www.avac.nl Betaalbare VAKANTIEWONINGEN in de Eifel Moezel, Hunsrück en Saarland, zomer & winter. Per dag te boeken bij www.VivaldiTravel.nl EIFEL www.letzeburg.nl 0343-454458
Huur volledig ingerichte luxe stacaravans en luxe bungalowtenten op 360 topcampings:
NED. pension in de Eifel, vanaf ã 21 / ontbijt Tel. 0049-2636-3118 www.pension-jaspers.de SAUERLAND ALL-INCLUSIVE NIEUW Landhotel Am Park *** Bad Fredenburg/Schmallenberg nabij Winterberg, schitterende ligging 5 dagen / 4 nachten 225,- p.p. (all-in) 17.00-24.00 alle drankjes inclusief. Vol pension en alles inclusief Tel. nr: 0049-2977709758 WWW.AMPARK.NL ZWARTE WOUD . GASTHOF RAPPEN Arr. 3 x HP ã 114,- of 7 x HP ã 252,- (NL-eig.) Tel: 0049-7442-2332 www.hotel-rappen.de
zoals zwem-en fitnesscentrum, indoor kinderruimte, disco, enz. Spetterende recreatie programma’s voor jong en oud. Beachclub, Stranden, watersport, wakeboarden, banaanvaren, lekker eten & drinken en gezelligheid. Vriendelijke prijzen. www.Leukermeer.NL of bel 0478 - 502444
Wintersfeer in Zuid-Limburg v.a. ã 79,- mdwk WWW.BUNGALOWPARKSCHINOPGEUL.NL *Bewezen de Goedkoopste!* Voor info/reserveren: 043-459 1400
ARD DINANT comfortabele bung 040-2447333
2-34p. KRIKHAARVAKANTIES.NL 0546-576632 3* hotel a/d bosrand l/o 30,- hp 37,0049- 2723 72792 landhausschulte.de Sauerland - heerlijk vakantiehuisje www.idyllisch-wohnen-und-wandern.de Tel. 0049-2972-6896, www.fewo-wuellner.de Wandelen en wintersport, bosrijk plekje HP va ã 46,- LO va ã 36,- Hotel Rüppel info in NL 045-5323596, www.valme.de
Water, bergen, bossen ! HP ã 30,- Fam. Bouma WWW.GASTHOFDIEMELTAL.DE 0049.2991.200 WILLINGEN: Ned. pension v.a. ã 30,50 Tel. 0049 5632 6209 www.amhirschsprung.de www.hotel-annegret.de comf. hotel met sauna, solarium, Rom. stoomb.,lift. Willingen in de winter: zo.-vr. incl. HP; 4dg ã 154,- 5 dg. ã 202,6dg. ã 250,- Fold: Hotel Annegret, Talweg 8, D-34508 Willingen t. 0049.5632.6878 f. 69682 100 sneeuwmachines in gebruik
FRANKRIJK ST. TROPEZ, Provence luxe stacaravans WWW.PERFECTHOLIDAYS.NL Tel: 0598-350532 SGR
31-01-2011 09:22:00
GRIEKENLAND ARDECHE/NIMES, 4 en 6 pers. vrijst. bung’s in park m. zwembad, tennis etc. 071-4019617 zie ook WWW.MATTASVERHUUR.NL ATL.KUST, Bretagne, Normandië, Dordogne, Provence: te huur goed verz. vakantie won. INTERZON 024-3886026 www.interzon.nl Cap dÁgde schitt. gel. 4p. apt. a/zee 0555333745 CÖTE D’AZUR sfeervol app. www.no28.eu
Appartementen www.MIJNGRIEKENLAND.NL
Privé villa/app. JACOBOS.NL 020-6232242 Zr. luxe 4p. bungalow: WWW.PILION.NL
GROOT-BRITTANNIË Wales vrijst. cottage 2-6 p. www.de-cottage.nl WWW.BESTOFBRITAIN.NL Tel. 015-2131194. Voor àl uw Britse reis- en verblijfswensen.SGR
www.promotor.nl COTE D’AZUR ã 200-550 pw Fréjus/St.Raph **www.rentappartment.info** 023-5293915 DORDOGNE: groene kleine camping aan speelriviertje. Verh. van stacaravans, huurtenten en kampeerplaatsen. www.chatonniere.com DROME-VAKANTIEHUIZEN.NL 026 351 91 98 Luxe 6-p. stacar. 4* campings direct aan zee www.qualityholidays.nl 0344-642282 SGR Luxe kamperen, rustiek, authentiek. www.2fr.nu
KEFALONIA ITHAKI LESBOS CHIOS SAMOS PELOPONNESOS LEFKAS EPIROS PILION CORFU KYTHIRA ZUID-KRETA WEST-KRETA Kleinschalige accommodaties, zeilvakanties, wandelen, trekkings, fly-drives en vakanties op maat. Voor persoonlijk advies en brochures ROSS HOLIDAYS anvr/sgr 024-642 48 48 WWW.ROSSHOLIDAYS.NL
WWW.BRITISH HOLIDAYS.NL (SGR) Tel. 0492-351105. Vakantieparken-B&B cottages, vaarvakanties, rondreizen en ferry‘s
HONGARIJE T.h. Vak.h. WWW.HONGARIJE-VAKANTIE.COM
ITALIË Luxe vakantiehuizen en agriturismi in Umbrie of Toscane! Bekijk ook ons nieuwe luxe wellness resort in Ficulle (U)! Kijk op www.LANAVICELLA.NL of bel +31-43 455 9075. Het mooiste van TOSCANE, UMBRIË, SICILIË, authentieke villa’s en boerenwoningen midden in de natuur. Ook voor rondreizen kunt u bij ons terecht. ETRURIA TRAVELS (SGR) www.etruria.nl WWW.ITALIANRESIDENCE.NL
voor betaalbare vakantiehuizen en villa’s in Italië
035 - 5880782
TOSCANE mooi vakantiehuis + prive zwembad www.podere.webs.com MINERVAREIZEN.NL ± Italië op zijn best o.a. bijzondere autorondreizen en agriturismo (SGR) AGRITURISMO: landgoederen in heel Italië. www.gigitravel.nl of 0416 - 696605 (SGR) Agriturismo & vakantiehuizen, www.itreizen.nl Agriturismo, vak. huizen op prachtige locaties vanaf 2 p. www.MYVACATIONHOME.NL (sgr)
Huur volledig ingerichte luxe stacaravans en luxe bungalowtenten op 360 topcampings:
Naar TOSCANE op vakantie? WWW.TRITT.NL Privé villa/app. JACOBOS.NL 020-6232242 TOSCANE prachtig vrijst. h. 4-6p.+ zwembad WWW.PODERE.WEBS.COM TOSCANE prachtig vrijst. h. 4-6p.+ zwembad WWW.PODERE.WEBS.COM
Bung’s aan COMOMEER: WWW.SOLEMIO.NL
LUXE STACARAVANS BUNGALOWTENTEN COTE D’AZUR-LANGUEDOC-ATLANT. KUST
CAMPING-PARK STEINER 50° Via Kennedy 32, 39055 Laives, Alto Adige- Italia Tel. 0039 0471 950105, Fax 0039 0471 593141 Info@campingsteiner.com campingsteiner.com COMOMEER, T.H. van part. Huis direct a.h. meer, schitterend uitzicht Tel: 072 5021593
op **** campings bij stranden v.a. ã 150,- p.w. CARAZUR 077 - 3549178 (SGR) www.carazur.nl
Direct aan zee huis WWW.CANALINIBLU.NL
MIDDELLANDSE ZEE, GRUISSAN T.h. luxe app. op het strand, Ned. gezin www.cabanes-des-plages.com 0033.468322348
GARDAMEER (Moniga): Zoek&boek: www.italsol.com Tel.026-4420774
INDONESIË WWW.STARLIGHT-BALI.COM Nederlands familiehotel aan de rand van de Dordogne. Hotel Restaurant Du Lac WWW.HOTELDULAC.NL Tel: +33(0)553360139 Logies de France PARIJS. Stacaravans, bung.tenten. Anvr/Sgr. Disneyland VACANSOLEIL.nl / 0800-0022
Vakantiehuizen www.DOLCEVITALIA.nl
WWW.HAPPYTENT.NL Bungalowtenten. bel. 0318-503366 Lid SGR www.italia-bella.nl Toscane specialist
IJSLAND Neem uw eigen auto mee naar IJSLAND! Kijk voor vaarschema en tarieven op www.smyril-line.nl of bel met Troll Travel 078-6191700
KROATIË Huur volledig ingerichte luxe stacaravans en luxe bungalowtenten op 360 topcampings:
LUXEMBURG
Rocroi: FR.Ard. Hotel Rest. Du Commerce www.voltolini.fr zwemparadijs in nabijheid
advpromotor@anwb.nl
Rustige FAMILIECAMPING omg. Clervaux. Verh. STACARAVANS, huisjes, trekkershutten. www.valdor.lu tel. 00-352.920691 (Ned. gespr.). WILWERWILTZ t.h. vak. woning. Inl. 0653670712 www.knubbenlux.nl
OOSTENRIJK
Uw mooiste campingvakanties boekt u bij RENT-A-TENT & TENTSETTERS www.rent-a-tent.no fo www.tentsetters.nl Tel. + 31(0)547364080 LID SGR
2-20 pers. vakantiehuizen in de mooiste gebieden van Oostenrijk - zomer en winter - v.a. EUR 165,= p.w. ook nog SUPERVOORDELIGE LAST MINUTES VOOR KROKUS - 0223648648 - www.avac.nl
Varen zonder vaarbewijs en luxe zeilvakanties WWW.VDFVAARVAKANTIES.NL Tel.: +31(0)547 38 05 82 lid SGR
Luxe groot appartement 4-10p. Kaprun/Zell am See WWW.MARUJO.NL 0573-402224
Betaalbare privé-chalets in Oostenrijk WWW.CHALETSPLUS.COM 0182-546524 KARINTHIË (Pirkdorfersee) stacaravans www.caravaninterland.nl 055-3122915 KARNTEN boerderijvak. zo & wi 079-3212890 www.urlaubambauernhof.com/Pongerle.htm KIRCHBERG(Tirol)th. luxe 4+6p. nieuw app. in chalet 3 sl.kmrs 023-5730949 www.raaijen.com
www.camping-lescale.com AGDE middelzee www.bridgecamping.nl Acsi wifi zwembad WWW.GITES.NL vakantiehuizen voor levensgenieters
WWW.HAPPYTENT.NL Tenten en mobilehomes. 0318-503366 Lid SGR Z-Frankrijk: www.chateaudecamurac.com
Kirchdorf/Tirol; luxe vak. woningen 2-7 pers. alles incl. Info: 040 2545543 ALPBACH Tirol t.h. app. www.Fernwald.nl
Kl. Walsertal app. mittelberg.org 074-2663222
Betaalbare VAKANTIEWONINGEN in Tirol Salzburg, Vorarlberg, Kärnten, zomer & winter. Per dag te boeken bij www.VivaldiTravel.nl
SAALBACH-Hinterglemm www.hausamwald.nl SCHITTEREND: WWW.CHALETFILZMOOS.COM
ANWB MEDIA ADVERTENTIEAFDELING FAXEN? 088 - 269 65 11
PM0111_ADV_P068 68
31-01-2011 09:22:51
PM0111_ADV_P069 69
31-01-2011 09:21:33
70
â&#x20AC;&#x2DC;Lekker ijsje eten in O
PM1101_Hulzebosch 70
01-02-2011 09:36:43
MENSEN 71
n Ommen’
Wat is een mooie motor? Goeie vraag. De een houdt van een Goldwing – braak, zeg ik dan, een clubfauteuil op wielen. De ander van een gepeperde Yamaha – ik dus, alleen moet ik nooit op een YZF-R1 gaan zitten, want dat loopt niet goed af. TEKST PAUL VREULS, FOTO’S CHRIS PENNARTS
ERIK HULZEBOSCH
Maar laatst, kwam ik er een tegen dat ik dacht: zou iets voor mij zijn. Een Harley Muscle – magnifiek apparaat, en dan ook nog eens in een unieke uitvoering. Hulzebosch is de naam, Erik. Heeft die Muscle bij de Motorsaloon in Amersfoort helemaal naar zijn eigen wensen laten optuigen en uitvoeren. En het moet gezegd, die Hulzebosch – het lijkt wel of-ie er verstand van heeft. ‘Is helemaal niet zo’, lacht-ie enigszins besmuikt in de woonkeuken van zijn riante villa, ergens in de totale rust tussen Hardenberg en Gramsbergen, daar waar Nederland zo’n beetje ophoudt. ‘Ik heb nul verstand van motoren. Had er tot een jaar geleden ook nooit een gehad. Maar ik zit veel op de weg. Houd van snelheid. Van mooie auto’s – klopt, zag twee BMW’s voor de deur staan, PV – en motoren. En steeds als ik op de weg een wat ik noem mooie motor zag voorbijfietsen, was het een Harley. Alleen al het geluid – helemaal geweldig. Dus voor mij was duidelijk: als ik een motor koop, moet het een dikke, lompe, stoere Harley worden.’ Maar dat viel nog niet mee want toen het op kiezen aankwam, raakte Hulzebosch in de war. ‘Ik was helemaal gek van de Fat Boy. Maar toen kwamen ze met de Street Boy, en met de Road King en ik raakte echt aan het twijfelen. Ben ik een week later teruggegaan, nog ‘s gepraat met die gasten in de garage en toen zeiden ze: het is niet dé Harley-Davidson maar probeer ook ‘s de
PM1101_Hulzebosch 71
01-02-2011 09:36:53
72
V-Rod Muscle. Nou, na een kilometer rijden wist ik: dit wordt hem. Hij rijdt zo makkelijk, lekkerder dan al die andere motoren bij elkaar. En er zit een mooie, dikke plof in. Echt top.’ Inpakken en wegwezen dus. Maar dan kennen we Erik Hulzebosch niet. Hij noemt zichzelf een man van smaak, en dat blijkt. Want zomaar een Harley-Davidson Muscle, zeg, ben jij belazerd. Erik: ‘Ik dacht: áls ik een motor koop, dan moet het er een zijn zoals ik het wil. Ik ben niet zo van het jezelf verwennen maar deze keer heb ik dat toch gedaan. Er is nergens op bezuinigd en ik heb ook nooit gedacht: dat wordt me te duur.’ Dus veranderde het grijze plaatwerk van de Muscle in matzwart, kregen de velgen rode randen en liet Erik de uitlaat inkorten – ‘Is toch veel ruiger’. Ook liet hij zoveel mogelijk onderdelen, tot op het blok, hoogglans zwart spuiten wat het apparaat een … eh … dramatische uitstraling geeft. Inmiddels rijdt hij er een jaar mee rond en de liefde is nog lang niet over. ‘Ik ben er helemaal gek mee. Vanaf dag één. Heb er ook veel bekijks mee. Het eerste ritje, ik weet het nog goed, bij een stoplicht. Gaat er naast me een raampje open. Voor de foto. Ik dacht nog: o god, heb ik dat? Wil
‘IK BEN ER NOG HELEMAAL GEK MEE. VANAF DAG EEN. HEB ER OOK VEEL BEKIJKS MEE.’ ik dat wel? Want ik sta graag op een podium. Maar daarbuiten moet het ook afgelopen zijn. Gelukkig draag je op de motor een helm, en een bril. Kunnen ze je niet herkennen. Kan ik lekker rustig met mijn dochter achterop naar Ommen rijden, om een ijsje te eten, en terug. Want dat is waarom ik dat ding eigenlijk heb gekocht. Lekker rustig, toeren door het platteland. Je zult mij ook nooit op Duitse snelwegen aantreffen, met 200 kilometer op de teller. Haalt-ie makkelijk, met zijn 1250 cc. Het is een kanon hoor. Maar daar is het mij niet om te doen.’
R A A N E E M M E NE S R U E B R O T O DE M UARI) (24 T/M 27 FEBR
KOUWEPOTENTOCHT EXTREEM NAAR NOORWEGEN DE MOOISTE EN GEKSTE WEGEN, DE HOOGSTE HOOGVLAKTES,
Dhr. A. Bonnee Hoofdstraat 10 2345 AB Stads do
rp
DE ONGENAAKBAARSTE HOTELS , DUIZENDEN BOCHTEN, STROMENDE BERGBEKEN, STUWENDE MEREN, VALLENDE STERREN EN GEVULDE KOEKEN. Dit alles en meer, en mogelijk zelfs een bezoek aan ons eigen illegale Booswichtenhonk, stoppen we in de compromisloze Kouwepotentocht Extreem Noorwegen die we in september willen rijden. Deze magische rondreis door onder meer het fjordengebied zal een dag of acht duren. Alles staat nog in de steigers, maar de exacte data, prijs en andere details hopen we in de volgende Promotor te kunnen geven. Dan beginnen we ook met de inschrijving.
PM1101_Hulzebosch 72
AU OP! E D A C E J L A A H EN
01-02-2011 17:09:06
COLUMN DOLF PEETERS 73
K U L GE Of Hans geldingsdrang had? Nou en of. Toen hij jong was werden dyslectici gewoon nog ‘domme kinderen’ genoemd. Hansje leerde alles op de harde manier. Hij moest in dienst en leerde daar motorrijden. Later nog zou hij vaak vertellen dat dat de mooiste tijd van zijn leven was. Vertelde hij glunderend hoe hij met motor en al van een rijdende tanktransporteur, zo’n enorme dieplader, was gereden. Vanwege een weddenschap. Hij zwaaide af. Nam het taxibedrijf van zijn oom over. Breidde de zaak uit. Leerde een meisje kennen. Trouwde. Begon wat in vastgoed te handelen. Scheidde. Deed steeds groter zaken. Leerde lezen. Hertrouwde. Margit kon Hans liefdevol de baas. Hans werd twee keer vader. Hij won een paar miljoen toen hij snapte
PM1101_Oer 73
hoe de aandelenhandel werkte. Werd nog een keer vader terwijl zijn nieuwe villa nog maar net was opgeleverd. Tijdens de steeds schaarser wordende keren dat we elkaar zagen, waren zijn troostende woorden voor mij altijd: ‘Ach, je bent een armoedzaaier, maar je hebt schik.’ Hans werkte altijd door. Kreeg erkenning, en aardig wat vijanden. Ook bij de Belastingdienst. Geen probleem. ‘Denk je dat zo’n belastingstumper blij is? Die wil ook wel eens van bil. Of een nette auto. Of op vakantie. Nou, we werden het eens op een vakantie en een nette auto. Iedereen heeft zijn prijs. Alleen jij bent te goedkoop om om te kopen. Dat maakt je onbetaalbaar.’ Ik wist niet helemaal zeker of ik beledigd of gevleid moest zijn. Als hij weer een werelddeal had gemaakt, was zijn slotconclusie altijd: ‘Ze dachten zeker dat ze met een lulletje lampepit te maken hadden. Mooi niet.’ Toen hij vijftig was had de familie een verrassing voor hem. In de hal stond een nagelnieuwe Moto Guzzi Norge. Hans barstte in huilen uit, maar zat ’s nachts nog in de hal. Te kijken naar zijn Norge. De volgende dag was hij vroeg thuis. Die avond zette hij de eerste driehonderd kilometer op zijn Guzzi. Het volgende weekend verraste hij zijn vrouw. Hij had een chaletje gehuurd in Oostenrijk. Ze zouden er vrijdag naar toe gaan. Hans had er een dag vrij voor genomen. Voor het eerst in 25 jaar. Zaterdagochtend stonden Hans en zijn vrouw hand in hand op een uitzichtpunt in de lokale Alpen. De Norge keek het tafereel liefhebbend aan. Hans keek zijn vrouw in de ogen. Zei: ‘Dat hadden we verdorie eerder moeten doen’. Hij zuchtte. En viel dood neer.
31-01-2011 15:35:32
74
VOLGEND NR.
COLOFON Promotor is een uitgave van ANWB Media. Postbus 93200, 2509 BA, Wassenaarseweg 220, 2596 EC Den Haag. [w] promotor.nl
MOTOREN BMW K1600 GT(L) De meest luxueuze - en dure - motor doet het met een soepele zescilinder. DUCATI DIAVEL Nooit eerder werd een fiets met zoveel gevoel voor PR de wereld in geschopt. TOEREN
Moezel Een retrotoer door de favoriete vakantiebestemming van je ouders. Bulgarije Het jongste lid van de EU timmert lekker aan de weg met corruptietrucs.
DE VONDST Techniek. We gaan er mee om als iets vanzelfsprekends, zonder ons bewust te zijn van de genialiteit. Bijvoorbeeld: het blok. Over hoe die werkt, denk je niet na. Die moet het gewoon doen. Maar dat ie aanslaat nadat je een sleutel omdraait, is eigenlijk een wonder.
Voor alle vragen over de redactionele inhoud, mail promotor@anwb.nl Jan Kruithof, Jaap van der Sar, René van Tienhoven, Nico Vis Vaste medewerkers Peter Aansorgh, Mink Bijlsma, Roland Brown, Douglas Jackson, Rob en Dafne de Jong, Erik van Lent, Jan Dirk Onrust, Gerwald van de Munt (stage) Hans Moleman (China), Dolf Peeters, Chris Pennarts, Yop Segers, Paul Vreuls , Advertentiewerving Alfred Tuitel (accountmanager), Pierre Meertins (sales support) 088-2696590, fax 088-2696511, Robert-Jan Schmidt (orderverwerking) 088-2697950, Martin van der Meulen (overdrukken) 088-2697381. Informatie: zie www.anwb-media.nl ANWB Media, t.a.v. sales support, Postbus 93557, 2509 AN Den Haag. Alle advertentieplaatsingen worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Een exemplaar hiervan is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar. Marketing Niels Roodenburg Amal Whyte (adverteerders markt) Productie Gerrit van Stam Uitgever Maarten Gresnigt Art direction/Vormgeving Veronica Concept Design Druk Corelio, Erpe-Mere, België Distributie Beta Press BV, Gilze Abonnementsprijzen € 57,95 per kalenderjaar; ANWB-leden € 54,90,-. Losse nummers € 5,95 Redactie
INFORMATIE
Voor adreswijzigingen, vragen over betalingen, bezorging en bestellen (niet kosteloos) van reeds verschenen nummers/ artikelen (tot maximaal één jaar na verschijningsdatum), kunt u contact opnemen met ANWB Contact Center: 088-269 22 22. Zij zijn bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 08.00 - 20.00 uur en op zaterdag 08.30 - 17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten. Of kijk op www.anwb.nl/contact.
ABONNEMENTEN
Promotor verschijnt 10 maal per jaar. Een abonnement kost per kalenderjaar voor ANWB-leden €54,90 niet leden €57,95, losse nummers €5,95. Het abonnementsjaar is gelijk aan het kalenderjaar. Abonnees woonachtig in het buitenland krijgen portokosten doorberekend. Portokosten buitenland: In het eerste jaar geldt voor alle landen het België tarief €7,-. Daarna geldt voor Europa €9,- en de rest van de wereld €11,-.
AANMELDEN EN OPZEGGENl
Je kan je aanmelden via ANWB Contact Center: 088-269 22 22, via www.anwb.nl/webwinkel, direct op www.promotor.nl of via de bon in het magazine. Cadeau abonnementen worden automatisch beëindigd. Overige abonnementen kunnen worden opgezegd, telefonisch via ANWB contactcenter: 088- 269 22 22, schriftelijk via ANWB Contact Center, postbus 93200, 2509 BA Den Haag of via www.anwb.nl/contact. Opzeggingen van jaarabonnementen dienen vóór 15 november van het lopende jaar door de ANWB te zijn ontvangen.
ANWB TELEFOONNUMMERS
*(onder voorbehoud)
IJZER OUD I
SAK KAWA GTR 1000
JE L OI BE GOESLA EG! R ? AD IET W OM AR . 72! N WA PAG ZIE
PHIG TREINUPM RACHTAL E
AQUITNEEËN PYRE DE ITALSIË EN IN DAN MIETEN DOLO
VERHA
1200 URO D O S DOR
_Cover
PM1101
2011 UARI OR.NL OMOT | FEBR NR. 1 WWW.PR € 5,95|
E R E D N A HETPELEN S LIA APRI
4 1381-015
KR FRAN ANE &
3 ISSN 390429/2Art.nr.
AAN WE GR! WEE IJK
NEEM NU EEN ABONNEMENT OP PROMOTOR! Kijk op www.promotor.nl voor aantrekkelijke aanbiedingen of bel met 088 - 269 22 22
Copyright ANWB Media is aangesloten bij de Stichting Reprorecht. Het overnemen van welk deel ook van de inhoud van dit blad is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en de redactie. Wet bescherming persoonsgegevens ANWB B.V., uitgever van Promotor, legt van haar abonnees/klanten in het kader van haar dienstverlening gegevens vast. Deze gegevens worden gebruikt ter uitvoering van de overeenkomst en om abonnees/klanten te informeren over relevante producten en diensten van ANWB B.V. en van haar onderdelen. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk doorgeven aan ANWB, t.a.v. afdeling Marketing Communicatie, o.v.v. WBP, Postbus 93200, 2509 BA Den Haag. Disclaimer De redactie verricht haar taak op basis van een redactiestatuut. Alleen indien zulks uitdrukkelijk staat vermeld, geven artikelen – of passages in artikelen – de mening en/of het inzicht van de ANWB weer. Aan adviezen en dergelijke, al dan niet gepubliceerd, wordt de grootst mogelijke zorg besteed, doch de ervaring heeft geleerd dat desondanks fouten niet geheel te voorkomen zijn. Daarom kan generlei verantwoordelijkheid worden aanvaard van eventuele onvoorziene gevolgen. ISSN 1381-0154 ©2011: ANWB
BP
IFT CHR IJDS ORT MOT HET
B NW DE A VAN
Contact Center 088- 269 22 22 Informatie over alle ANWB-diensten en -producten. Ma. t/m vrij: 08.00-20.00 uur, zaterdag 08.30- 17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten. Promotor reizen promotorreizen@anwb.nl Promotor advieslijn 088-2695075 Promotor Adviseur 0487-560466 Promotor trainingen 088-2696468 Verkeersinfo Nederland 0900-9622 (35 ct/min) Overige nummers: kijk op www.anwb.nl
7:04 11 17:1
01-02-20
1
PM1101_Volgend nr 74
01-02-2011 17:33:31
TOPMERKEN MOTORKLEDING VOOR SUPERPRIJZEN! Wij kochten voor u bij importeurs in binnen- en buitenland, motorkleding en helmen voor SUPERPRIJZEN NU nog meer AANBIEDINGEN op onze website en in onze winkel.
Safari
Archief
Wijzig
Weergave
Geschiedenis
Bladwijzer
Venster
di 14:41
Help
Termaat Motoren Nijmegen ofďŹ cieel Yamaha dealer
TOPMERKEN MOTORLEDING http://www.termaatmotoren.nl/
NIEUW
VOOR SUPERPRIJZEN
OUTLET PRESENTATIE OP ONZE WEBSITE
U kunt bestellingen doen door ons te mailen of te bellen en wij verzenden uw aankoop!!
NEEM DE TIJD OM HET AANBOD LET OUTENORME VAN ONZE SUPERAANBIEDINGEN TE BEKIJKEN! OUTLET
Voordelig shoppen vanuit uw luie stoel i.p.v. uren op de beurs doorbrengen
Termaat motoren Dat vieren we met
jaar leverancier van motorplezier jaar aanbiedingen tot 1 april 2011
KOM NAAR NIJMEGEN EN LAAT JE DOOR ONS TEAM ADVISEREN! 5 dagen per week geopend, donderdag koopavond
www.termaatmotoren.nl BasisStramien_1-1_PM PM0111_ADV_P075 75copy.indt 1
19-01-2011 27-01-2011 13:02:04 18:32:38
Natuurlijk, elk terrein kent zijn uitdagingen. Maar wie spreekt van obstakels heeft nog nooit met de Yamaha XT1200Z Super TĂŠnĂŠrĂŠ gereden. Als geen ander bedwingt hij de elementen met zijn lage, centrale zwaartepunt dat zorgt voor sublieme stuureigenschappen. De betrouwbaarheid van zâ&#x20AC;&#x2122;n 270-graden paralleltwin en een ongekende balans doen de rest. En dat terwijl u qua luxe en comfort niets hoeft te ontberen dankzij het exclusieve Explorer-pakket. Waar dat uit bestaat ontdekt u op www.yamaha-motor.nl
4VQFS 5Ă&#x160;OĂ&#x160;SĂ&#x160; &YQMPSFS XXX ZBNBIB NPUPS OM
YAM11033-01 Super Tenere Explorer 230x300 FC.indd 1 Gerbings_PM1010.indd PM0111_ADV_P076 76 1
20-01-2011 17:43:26 21-01-2011 27-01-2011 15:25:07 18:33:01