Promotor 05 | 2011

HET MOTORTIJDSCHRIFT VAN DE ANWB

STIRRED, NOT SHAKEN HET ZWITSERLAND VAN 007

PROJECT MOTORRIJDER

MIRJAM POL OVER HAAR SAHARA

EENS MAAR NOOIT WEER?

NOORD-PORTUGAL LAND ACHTER DE BERGEN

MOTOREN VOOR EEN PRIKKIE

PM1105_Cover.indd 1

Art.nr. 390429/2-3 ISSN 1381-0154

R E S I U #CR

BP

YAMAHA XVS950A DARK STAR

NR. 5 | JUNI 2011 € 5,95 | WWW.PROMOTOR.NL

SCAN ME!

IN ‘45 REDEN WE BRITS EN AMERIKAANS

19-05-11 15:21

HEBBEZ-weken in B XT1200Z Explorer Super Tenere Vanaf

€ 15.999,-

FZ8 ABS*

+

* Vraag naar de voorwaarden.

€ 9.999,Inruilbonus t.w.v. € 750,-

G o k

Proefrit alleen op afspraak!

PM0511_ADV002.indd 2 BasisStramien_1-1_PM copy.indt 2

20-05-11 12:09 17-05-2011 11:08:53

W oe

Pi

nk

s

op en !

Topmerken voor HEBBEZ-prijzen, tot 50% korting!

g da er nd do d! n en o ag g av da op rd ns ko te

e

e

2d

n Bodegraven!

HEBBEZ-weken tot 1 juli!

ZOMERCOLLECTIE 2011 is binnen!

Goedhart Motoren • Europaweg 1 d, 2411 NE Bodegraven • Telefoon: 0172 - 650 005 openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 8.30 - 18.00 uur • zaterdag 8.30 - 17.00 uur koopavond: woensdag en donderdag 19.00 - 21.00 uur • www.goedhartmotoren.nl

PM0511_ADV003.indd 3 BasisStramien_1-1_PM copy.indt 3

Het motorhart op de juiste plaats.

20-05-11 12:10 17-05-2011 11:09:10

4

NOORD-PORTUGAL: LAND ACHTER DE BERGEN

14

Liefde op het eerste gezicht. Het kan je in het noorden van Portugal zo maar overvallen. Verstilde straatjes, ingeslapen dorpjes en bruisende steden. Ze zijn allemaal de moeite van de lange reis er naar toe meer dan waard.

Jan Kruithof

HEB ZO’N ZIN! Als ik dit schrijf, toeren dik 60 lezers op de Faeröer. Had net contact met Jan Dirk, hoofdman van deze Booswigteclub.

MIRJAM POL OVER HAAR SAHARA

Stond op de lunchlocatie in Gjögv. ‘Prachtig, Jan. De hele dag al geweldig weer. Zelden zoveel gelukkige mensen gezien!’

Ik ken Gjögv. Het dorpje ligt aan een baai, in de verte een paar

46

knoeperds van kliffen. Als de zon schijnt, is het water blauw.

In Nederland motorrijden vindt Mirjam Pol maar gevaarlijk. Maar stuur haar met een roadbook de Sahara in en ze is als een vis in het water. Mirjam Pol rijdt rally’s. En hoe.

Ik had er zelfs bij kunnen zijn, maar ja... dit nummer moest af.

De afgelopen maanden denk ik steeds vaker aan ‘een mooie motorreis’. Gewoon om eens lang weg te zijn. De boel de boel te laten. In m’n uppie. Mijn plannen liggen al klaar. Al een jaar of 20... Dat het er nooit van gekomen is, zit me nog het meest dwars. Natuurlijk zijn dromen ook voorpret. Maar ze zijn ook bedrog. Ze houden je voor de gek door de plannen levend te

LICHT CRUISEN: YAMAHA XVS950A DARK STAR

Het is wat stilletjes rond de cruisers. En als je er wat over hoort, gaat het over apparaten van meer dan 1500cc. Toch zijn het juist de lichte cruisers, die je ziet rijden. De Yamaha 950 Dark Star bijvoorbeeld.

10

houden, zonder ze uit te voeren.

Al in 1990 kocht ik m’n eerste South America Handbook. Ik schrik er van: zit Vuurland dan al zo lang in mijn hoofd?

Torrential rainfall. Slagregens van de ergste soort. Ik las het en wilde het meemaken. Op je motor door de oneindige leegte van de pampa. Je maakt kilometers, zonder op te schieten omdat de omgeving niet verandert. Da’s een zinsbegoochelende ervaring, die ik een keer eerder had op een woestijnweg richting Albuquerque in New Mexico. Op een daverende Softail. Met je spullen achterop ben je zo on the road, voel je je zo ongelooflijk nomade. Totale vrijheid is het. Niet gebonden door afspraken, deadlines en familiebesognes. Ik heb zo’n zin om ‘alles’ van me af te werpen. Daarom ga ik met Pinksteren

EEN VELD VOL GEBRUIKTE MOTOREN

met m’n kameraad toeren in de Vogezen. Vier dagen. Dat helpt

36

een beetje. Ooit moet het er toch van komen.

HET ZWITSERLAND VAN JAMES BOND

In 1945 was gebruik aan alles, maar niet aan gebruikte motoren. Bijna al het rollend materiaal wat de Geallieerden naar Europa haalden, kwam terecht in Deelen. En daar wisten heel wat Nederlanders een fiets te scoren. Met, maar vooral zonder hulp van de overheid.

64

Als bank van de wereld, was Zwitserland vaak het decor van James Bond. Heel wat fictieve wereldveroveraars parkeerden hun poen en hun misdaadorganisatie ergens in de machtige Alpen. Jan Dirk trekt langs de meest spectaculaire plekjes, hopend op een ontmoeting met 007.

PROMOTOR UITGELEZEN 06 Onderdelen 09 Column: Onrust 10 Praktijktest: Yamaha XVS950A Dark Star 14 Portugal 24 De Vondst 28 De Plek 32 Peeters Prijst

PM1105_Inhoud.indd 4

36 42 45 46 50 52 57 58

Historie: Legerdump Deelen Praktijktest: BMW F800 GS Toeren: 3 x Kriskras Jaap.nl: Mirjam Pol Uithoek: Fochteloërveen ANWB Motor DVD: Der Weg als ziel Tanktastocht: Noord-Holland

60 Occasion: Honda ST1100 PanEuropean 64 Toeren: From Switzerland... with Love 73 Column: Oer 74 In de Volgende (7 juli)

19-05-11 17:21

Comfort heeft voorrang: Met Autozug-Spezial in de Alpen.

In samenwerking met

Medereizigers betalen een vaste prijs: 60 euro De aanbieding geldt voor ĂŠĂŠn persoon, inclusief vervoer van een voertuig en slaapplaats in een couchetterijtuig. Zolang de voorraad strekt. Overigens: ANWB-leden besparen nog extra 10 euro per richting. De verrekening van de 10 euro korting kan alleen onder opgave van de aanbiedingscode ARCEUROPE bij het boeken op www.dbautozug.nl plaatsvinden. Voor informatie en boekingen kunt u terecht bij de Treinreiswinkel tel. 071 513 70 08 of op www.dbautozug.nl. Mobieler per spoor.

PM0511_ADV005.indd 5 Promoter-Alpen-0511_230x300-AZ-nl.indd 1 Untitled-3 1

20-05-1111:55:11 12:11 18.05.2011 18-05-2011 14:59:50

6

UIT CANADA: LITO GREEN MOTION SORA E-BIKE

Nieuwe e-Bike merken schieten als paddestoelen uit de grond. Ook in landen waar nooit sprake was van een motorindustrie. Lito is een motormerk dat in het Franstalige deel van Canada z’n levenslicht zag. Het eerste model, de Sora, wordt tijdens de F1 van Montreal aan de pers getoond. Het is een mix van bobber en race. Ziet er gaaf uit! Interessant zijn de CVT-bak, de accu’s (actieradius van 300 km) en de topsnelheid: 193 km/u. De Sora is vanaf oktober te koop. Een Koopje van de Maand is het niet. Reken op om en nabij de €31.000,-, exclusief belastingen.

ANWB-REISWIJZE ACTIVATIECODE R DM223WM2JZ-9GG8S-

D9961

Tik bovenstaande code in de ANWB reiswijzer om de rou tes te downloaden. Tanktastocht, Portugal en James Bond zijn gratis. All e andere routes kosten €1,99 .

PROMOTOR

NIEUWS APP VOOR ANDROÏD Met de Promotor Nieuws app houden we al een tijdje iPhone gebruikers op de hoogte van het motornieuws. De Androïd versie liet op zich wachten, maar die kun je inmiddels ook downloaden in de Androïd Market. Kijk voor instal latie op Promotor.nl.

LADY GAGA

DOET HET MET BIKERS

‘Born This Way’ heet de nieuwste Lady Gaga. Op de cover van het album staat de dame in kwestie afgebeeld als half vrouw, half motor. De song die momenteel de hitparades bestormt, is Judas. De clip kun je zien op promotor.nl of door de QWER code te scannen met je smart-phone. Aan de song en het verhaal is geen touw aan vast te knopen, maar je kunt je wel lekker verlustigen aan vette customs.

Zet het geluid lekker hard!

FOTOBOEK: TT IN OPDRACHT

Fotograaf Sake Elzinga woont in Assen en fotografeert al sinds 1978 in opdracht van regionale en landelijke pers de ‘Dutch TT’. Niet alleen de races, maar ook de feesten in Assen en Witten, de pitspoezen, toeschouwers en de officials. Zo bouwde Elzinga in zijn fotoarchief bijna tegen wil en dank een boeiend overzicht op van ruim dertig jaar TT. In die periode zag hij de TT veranderen van een wat volks evenement tot een strak georganiseerd media-event. Het boek is te koop bij Motoport.

JAPANSE MOTORINDUSTRIE ZWAAR GETROFFEN

De aardbeving en de tsunami hebben de Japanse motorindustrie zwaar getroffen.

Volgens de Japanse federatie van auto- en motorfabrikanten daalde de productie in het eerste kwartaal van 64.711 naar 37.841 motoren. Honda kreeg de zwaarste klap: de productie bedroeg met 8.860 motoren nog maar 38% van de aantallen van vorig jaar. De Japanse fabrikanten hadden het door de recessie en de hoge koers van de Japanse Yen al moeilijk. Maar in het fiscale jaar 2010 steeg de complete productie nog van 604.823 naar 633.925 units, een plus van 4,8%.

Vooral Suzuki en Yamaha vertoonden groei, Kawasaki bleef gelijk en Honda daalde nog licht.

PM0511_Onderdelen.indd 6

23-05-11 14:31

Exclusieve aanbieding van Vodafone

50% korting op een abonnement én een gratis Samsung Galaxy GIO

Samsung

Galaxy GIO • • • • • •

Bestel de Galaxy GIO op:

www.vodafone.nl/anwb Aantal belminuten of SMS berichten

Internet

Normaal

Promotor lezers

120

250 Mb

€ 30,-

€ 14,95

180

500 Mb

€ 36,-

€ 17,95

240

750 Mb

€ 41,-

€ 20,45

360

750 Mb

€ 50,-

€ 24,95

volledige smartphone voorzien van Android 2.2 3,2-inch touchscreen ingebouwde GPS Google Maps 3-megapixel camera

Voor vragen of meer informatie bel 0800-0200580.

Lees de overige voorwaarden op www.vodafone.nl/anwb Kijk op de website voor identieke aanbiedingen met andere toestellen en abonnementen.

Abonnementen al vanaf € 6,95 en altijd in combinatie met een gratis toestel. Bovenstaande actie abonnementen hebben een contractduur van 2 jaar. Zolang de voorraad strekt.

De aansluitkosten bedragen € 12,25. Alleen online verkrijgbaar.

PM0511_ADV007.indd 7 Untitled-3 1

20-05-11 12:12 18-05-2011 15:01:43

8

LEKKER LIJSTJE

De economie schijnt weer aan te trekken, maar dat lees je aan de verkoopaantallen nog niet af. Ducati, Honda en Triumph zien de aantallen groeien, Yamaha handhaaft zich.

Maar alle andere merken laten een daling zien ten opzichte van 2010. april 2011 APRILIA 35 BENELLI 2 BMW 226 BUELL 0 CAGIVA 0 DUCATI 88 GILERA 2 H-D 175 HONDA 155 HUSQVARNA 9 HYOSUNG 1 KAWASAKI 114 KTM 62 MOTO GUZZI 14 MV AGUSTA 5 PEUGEOT 1 PIAGGIO 45 SUZUKI 231 TRIUMPH 134 YAMAHA 242 TOTAAL 1.604

april totaal totaal 2010 2011 2010 53 76 153 2 2 3 310 721 847 1 2 1 1 2 1 90 206 180 0 4 5 182 463 472 217 700 686 2 26 29 0 2 1 168 354 433 50 175 209 30 36 62 6 9 16 1 2 2 44 99 109 312 610 854 76 328 211 201 239 239 1.850 4.698 5.259

ZERO S

E-BIKE VAN HET JAAR

2.000.000 BMW’s. Vanaf 1969 rolden er uit de BMW fabriek in Berlijn dagelijks motoren van de band. En begin mei was het de tweemiljoenste! En dat was een…. R1200 GS. BMW vierde de mijlpaal met een speciale ceremonie die werd bijgewoond door de burgemeester van Berlijn, Klaus Wowereit, en andere speciale gasten. Nog wat fijne cijfers: in 1969 bouwde BMW 12.000 motoren per jaar, anno nu zijn dat er 510 per dag. De totale productie van 2010 lag op 97.076 motoren.

Overigens werd de R1200 GS geschonken aan de stad Berlijn.

500.000 Triumph’s. Triumph heeft sinds de start in 1990 500.000 modellen geproduceerd. Daar hadden ze wel vijf fabrieken voor nodig, maar toch.

Nummer 500.000 was een Speed Triple die in Hinckley van de band rolde.

Deze Speed Triple gaat vanaf 24 mei op rondreis door Groot-Brittannië.

Van dit heugelijke feit heeft Triumph een bijzondere clip gemaakt, die het ontstaan van Nr. 500.000 in stapjes volgt. Wat meteen ook verklapt hoe ze bij Triumph motoren in elkaar zetten.

PM0511_Onderdelen.indd 8

M’N REGENOVERALL SCHEURT UIT! Op een broeierige zomerdag kan een tropische regenbui je zo maar overvallen. Voor die klimatologische tegenslagen heb je een regenoveralletje onder het zadel bij je.

Voor je het weet scheurt ie tijdens het opstappen aan een scherp uitsteeksel op je motor. Heb je dus niks aan je regenpakje. Met Tear Aid kun je zo’n beetje alle gaten en scheuren duurzaam repareren. Je hebt Tear Aid voor Vinyl en PVC en voor andersoortige materialen.

Te koop bij Bever voor €12,95.

Ondanks dat het fenomeen e-Bike nog maar kort bestaat, is er wel al een verkiezing e-Bike van het Jaar. De prijs kwam toe aan het merk Zero, die met hun model S een niet eens zo heel verkeerde motor bouwen. Zero begon in 2006 als een wild idee in een garage in Santa Cruz (Californië), maar is inmiddels uitgegroeid tot een merk met een wereldwijde distributie.

MIJLPAAL 1

MIJLPAAL 2

GROTE GRUTTEN!

NIEUWE STEILSTE WEG TER WERELD!

Lezer Ad Jonker wist het zeker: Baldwin Street in het Nieuwzeelandse Dunedin was de steilste weg ter wereld. Na wat speuren kwamen wij met Canton Avenue in Pittsburgh (USA) op de proppen: 37%. Dat we reacties zouden krijgen, stond op voorhand vast. Ton van Steenhoven bracht een geheimzinnig weggetje ergens in – denken we – de Franse Alpen: 40%. Het weggetje was een doodlopende weg, zagen we op de meegestuurde foto’s. Ton had eenzijdig de spelregels veranderd. Doodlopende weggetjes mogen dus ook.

Dus brengen wij de Via Scanuppia in.

Tussen Besenello en Malga Palazzo stijgt deze weg soms 45%! De weg ligt noordoostelijk van het Garda-meer.

Wie gaat voor nog steiler?

Voordelig eropuit met de ANWB Motorverzekering Kijk op anwb.nl/verzekeringen of bel 088 269 22 22 voor een offerte Nu met Promotor actie

23-05-11 14:31

COLUMN JAN DIRK ONRUST 9

COLUMN JAN DIRK ONRUST

DROOMBEROEP

Laatst kreeg ik hem weer, die ene vraag. Deze keer van een accountmanager te Diemen. ‘Ik lees wel eens verhalen van je over Mexico, Rusland of Zweden…’ begon hij.

‘En mijn column misschien,’ vroeg ik hoopvol.

‘Nee, dat is altijd het eerste dat ik oversla,’ antwoordde hij.

‘Maar wat ik me nou altijd afvraag is: Is dat nou je beroep, verhaaltjes schrijven, of heb je ook nog echt werk?’

Vroeger begon ik wel eens een beetje te pruttelen als ik deze vraag hoorde. ‘Vind je dit geen werk?’ zei ik dan. En vervolgens ging ik uitleggen dat ik dag en nacht zat te ploeteren om mijn oplichtershypotheek bij elkaar te scharrelen. Maar dat is ook weer zo’n kantoorantwoord. Dat willen mensen helemaal niet horen. Liever horen ze dat je een droomberoep hebt. Dus wie ben ik dan om iemand zijn illusie te ontnemen?

‘Nee, werk kun je het niet noemen,’ zei ik. ’Werken is met je Toyota Prius in de file staan op weg naar een klant. Goede kans dat ik op dat moment jodelend over een Alpenpas rag

PM0511_Onrust.indd 9

met de allernieuwste motor. Werken is met een kroket voor de kassa wachten in de bedrijfskantine. Waarschijnlijk dat ik dan ergens aan de Côte d’Azur uit mijn viersterrenhotelbed val. En als jij in de zomer na Pauw & Witteman de vuilnisbak buiten zet, rijd ik in Lapland wellicht volgas de middernachtzon tegemoet met een mevrouw van de plaatselijke VVV achterop. Groots en meeslepend leven. Doen wat je hart je ingeeft en wat je lever nog net kan verdragen. Een rock ’n roll-leven, dat is het. Maar werk, nee.’

Zo. Die kon verder dromen. Maar helaas is de werkelijkheid erg veel anders. Ik merkte het vorige week weer eens toen ik met vijf collega’s huiswaarts keerde na een perstrip in Duitsland. Op het moment dat de eigen portemonnee voor het eerst moest worden getrokken, kwam de ware aard van de beroepsmotoravonturiers naar boven. Het voorstel in een IKEA-kantine te eten, haalde het net niet wegens te veel omrijden. In plaats daarvan stopten we bij een groezelige truckerstent. Niemand bleek echt honger te hebben, dus namen we alleen een voorgerecht. ‘Water kunnen we op het toilet drinken,’ stelde Schraalhans voor. Ondertussen ging de telefoon van Krent. ‘Nee, nu niet,’ riep hij paniekerig tegen zijn vrouw. ‘Mijn beltegoed is bijna op!’ Kniert had in een hoek van het restaurant een internet-pc gevonden, waar hij op zijn eigen Google advertenties kon klikken. Goed voor minstens drie maal acht eurocent. De wereldreizigers Vrek & Schraper ontdekten dat zij slechts een Lidlklantenkaart op zak hadden. Met mijn zwembadpas bleek ik tot mijn teleurstelling ook al niet te kunnen pinnen. Het zag er naar uit dat Schraalhans de rekening zou moeten voorschieten. Maar Schraalhans was ineens verdwenen. We betrapten hem op het toilet bij de condoomautomaat. Ging het dan toch nog spannend worden? Nee hoor. Schraalhans was in het apparaat slechts op zoek naar mogelijk vergeten wisselgeld.

Tot zover het boeiende seks, drank en rock ’n roll-leven van mannen met een droomberoep.

24-05-11 10:04

10

YAMAHA

Q&A XVS 950A DARK STAR

TEKST MINK BIJLSMA, FOTO’S YAMAHA

Welke motor rijden we?

Zwart is in. Na de inktzwarte BMW F800 GS rijden we nu de gitzwarte Yamaha XVS 950A Dark Star.

der stuur op, een eendelige Mustang buddy en een aantal zwaar verchroomde accessoires van de Amerikaanse specialist Küryakyn.

Is het een nieuwe motor?

Al eens eerder gereden?

Niet echt. Het is een zogenaamd importeursmodel. De basis is een huis- tuin- en keuken XVS 950A Midnight Star, die de importeur midden in de nacht zwart liet spuiten. Vervolgens schroefden ze er een dikker en bre-

De standaard XVS 950A Midnight Star is 2,5 jaar geleden geïntroduceerd. Destijds heeft de Engelse freelance journalist Roland Brown er voor ons op gereden. Het verslag daarvan stond in Promotor 10 van 2008.

PM1105_Yamaha DarkStar.indd 10

Wat was zijn conclusie?

Dat je veel kracht nodig had om hem van zijn jiffy te krijgen, de koppeling licht en goed gevormd was, dat de motor levendig en de gasrespons goed was. Het was niet de opwindendste Yamaha, maar het was goed toeven op de lage buddy en hij was licht en gemakkelijk door bochten te dirigeren.

Er stond altijd voldoende vermogen ter beschikking, alleen de treeplanken deden

afbreuk aan het rijplezier. De voorrem noemde hij goed, het zadel bood weliswaar weinig bewegingsvrijheid maar wel steun in de rug.

De vijfbak schakelde licht en precies, het blok was trillingvrij, de vering goed.

Met welke reden?

Nog iets gewijzigd?

Zit en rijdt ie lekker?

Technisch dus niets, maar om de Middernacht Ster donker te maken, heeft de importeur er het gemelde aan gewijzigd.

Tja, wat denk je? Je vangt veel wind, het stuur staat vrij ver weg, de diameter van de ‘accessoire’ handvaten zijn dikker dan de meesten fijn

Enerzijds om te laten zien wat voor (al dan niet fabrieksmatige, dan wel gelikte) accessoires er voor de XVS 950A zo al te koop zijn, anderzijds om de Midnight Star in te ruilen voor een Dark Star.

20-05-11 10:49

A

R

Q & A YAMAHA 950 DARK STAR 11

TESTLOCATIE: NEDERLAND zullen vinden, de achtervering is niet alleen hardtaillooking maar heeft een dito feeling. Schijnbaar hoort de achtervering van een cruiser keihard te zijn. Vraag me niet waarom. De voorvork is daarentegen boterzacht en super comfortabel. Schijnt ook zo te horen. Praktisch is het allemaal niet. Ondanks dat alles is meer dan de Scheveningse of Zandvoordse boulevard heen, weer, weer heen en weer terug prima te doen.

Zelfs dagetappes van 200 kilometer (en zelfs meer) zijn zondermeer mogelijk!

Stuureigenschappen?

Iedereen weet dat cruisers hun oorsprong gevonden hebben in de Verenigde Staten waar bijna geen bochten zijn. Het stuurgedrag is daarmee van ondergeschikt belang. Relateren we ons tot het gebruikelijke cruiser precedent, dan moet je vaststellen dat er in de loop der jaren toch aardig vooruitgang geboekt is. Vooral de balans, rechtuitstabiliteit en hanteerbaarheid is beter en groter dan ooit. Zal er ook mee te maken hebben dat de Dark Star relatief licht is. Kortom: voor een cruiser staan de stuureigenschappen op vrij hoog niveau. En al heeft het er niets mee te maken, de grondspeling vertoont het tegenovergestelde: erg laag niveau. Zelfs voor een cruiser rijd je de treeplanken wel heel erg snel aan de grond.

Geruststellend daarbij is dat ze scharnieren en er ‘tree-

PM1105_Yamaha DarkStar.indd 11

plank-pads’ onder zitten die je net als de knee-pads op racepakken simpel kan vervangen als ze versleten zijn.

Grootste openbaring?

Al mijn vrienden zeggen dan: `Da’s niks voor jou hè, zo’n chopper’? En ze hebben beide gelijk. Neemt niet weg, dat het zeker geen straf is er op te rijden, ook al ben je geen cruiser liefhebber. Het vereist een andere instelling die de cruiser liefhebber al van nature heeft: rustig boemelen, je niet haasten, je niet druk maken of je wel de juiste versnelling ingeschakeld hebt, op het juiste toerental zit, niet proberen die laatste pk eruit te halen. Onderweg op het traject dat je al 281.364 keer gereden hebt, zie je dingen die je nog nooit eerder hebt gezien. Dat werk.

Easy goin’ is het credo.

Hoe zit het met de bagage?

Wat? Bagagemoeilijkheden?

Ah….Nooit van gehoord.

Nee, koop een goeie rugzak als je écht iets mee wilt nemen. Beter nog zo´n dikke lederen portemonnee met zo´n kettinkje die je aan een stoere riem kunt koppelen om onderweg alles te kopen wat je nodig hebt. De Dark Star is in dat opzicht niet anders dan welke andere cruiser ook. Wat nog wel kan is vanuit je luie stoel een stel hard lederen zadeltassen kopen en een toolbar voor onder de koplamp. Maar zonder dat kun je echt niks op de Dark Star kwijt.

15/24°C Iets opvallend mooi/lelijk?

Ja, iets wat mooi is en lelijk bovendien. De Dark Star schittert en glittert van het chroom: richtingaanwijzers, luchtfilterkast, koppelingsdeksel, tankconsole, noem maar op. Maar het is allemaal schone schijn: het is glimmend plastic, zelfs de kleppendeksels. Het mooie is dat niemand het ziet. Het vervelende is dat jij het weet. Niet iedereen zal er overigens problemen mee hebben. Wél een nadeel is dat het plastic heel gevoelig is voor krassen.

Wat kun je er mee?

Gewoon de blits mee maken.

En je hoeft helemaal geen moeite te doen om dat te moeten. Het gaat vanzelf.

Echt: dan kun je een MV Agusta F 1000 F4CC van €88.000, - of een Ducati Desmosedici van meer dan €60.000, - hebben, maar alleen de motorliefhebber en dan ook nog eens alleen de kénner, zal zich omdraaien als je voorbij rijdt. Maar bij een - met alle respect – ‘goedkope’ Japanse cruiser van nog geen €11.500, - komen bouwvakkerbusjes naast je rijden en gaan de duimen omhoog, overschrijden scootmobiels de maximaal haalbare snelheid met factor twee om een glimp op te kunnen vangen en laten kinderen hun vader eindelijk op de Playstation spelen. Allemaal om de Dark Star te bewonderen. Kortom: je hebt veel bekijks.

Sterkste eigenschap?

De wendbaarheid en stabili-

teit. Juist op het punt waar cruisers doorgaans slecht scoren, laat de Dark Star zien dat het toch anders kan.

Ook de balans is behoorlijk goed, waardoor je rode verkeerslichten niet hoeft te vrezen vanwege weer een stukje evenwichtsacrobatiek. Ook keren op de weg of manoeuvreren voor een overvol terras dat unaniem de blik op jou gericht heeft, gaat veel makkelijker dan op veruit de meeste cruisers.

lingsbak en een volstrekt ontoereikende voorrem.

En vierkant de slechtste?

Ja, cruisers zijn er zat, in alle soorten en maten. Beperken we ons tot een cilinderinhoud van 1000 cc dan komen de Kawasaki VN 900 Vulcan, de Suzuki C 800 LC en de Honda VT 750C Shadow in beeld. Gek genoeg heeft Harley-Davidson geen classic cruiser met 883-blok.

Een vierkant slechte eigenschap heeft ie eigenlijk niet.

Kleine minpunten zijn er wel: erg weinig grondspeling, harde achterveer, moeilijk bereikbaar koppelingshendel, behoorlijk veel speling in de aandrijflijn, matig schakelende versnel-

Nog ergens aan geërgerd?

Jazeker; aan al die vliegjes die ongegeneerd je jethelm binnen komen vliegen om zich vervolgens comfortabel in je oor te nestelen. Wat een ellende. Maar ja: een integraalhelm is geen ‘onderdeel van de show’. Bovendien belemmert het kinstuk daarvan het zicht op de teller.

Wat heeft de concurrentie ?

Minks oordeel

Boven verwachting goed sturende en stabiele cruiser zonder echt zware minpunten. Wel aardig wat ´cruisergerelateerde’ minpunten. Wat niet wil zeggen dat als die minpunten verholpen zouden worden het geen echte cruiser meer zou zijn. Er valt dus nog steeds wat te verbeteren.

20-05-11 10:50

12

IN HET KORT

SCOREBORD

MOTOR BLOK CILINDERINHOUD BORING X SLAG COMPRESSIE MENGSELVORMING PRESTATIES KOPPELING TRANSMISSIE RIJWIELGEDEELTE FRAME VERING

Rood: objectief, zonder rekening te houden met het type motor Zwart: subjectief, wel rekening houdend met het soort motor BLOK 1 2 3 4 5 6 7 8 RIJWIELGEDEELTE 1 2 3 4 5 6 7 8 COMFORT/ERGONOMIE 1 2 3 4 5 6 7 8 BAGAGEMOGELIJKHEDEN 1 2 3 4 5 6 7 8 TOERKWALITEITEN 1 2 3 4 5 6 7 8 PRIJS/KWALITEITVERHOUDING 1 2 3 4 5 6 7 8 RATIO/EMOTIE BALANS ERG RATIONEEL RATIONEEL GEMIDDELD EMOTIONEEL

REMMEN

SCAN ME!

MATEN & GEWICHTEN WIELBASIS ZITHOOGTE BALHOOFDHOEK/NALOOP VEERWEG BANDEN TANKINHOUD GEWICHT METINGEN TOTAAL TESTKILOMETERS VERBRUIK HOOG/LAAG AFSTAND OP EEN TANK PRAKTISCH ACTIERADIUS PRIJZEN & KLEUREN PRIJS PRIJS TESTMOTOR KLEUREN IMPORTEUR

PM1105_Yamaha DarkStar.indd 12

lucht gekoelde 60° V-twin met enkele bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder 942 cc 85 x 83 mm 9:1 elektronische inspuiting 54 pk/6.000 tpm|76,8 Nm/3.000 tpm mechanisch bediende meervoudige natte platenkoppeling vijf versnellingen en riemaandrijving stalen buizenframe en dubbelzijdige hardtail achtervork Voor: niet instelbare 41 mm telescoop voorvork, Achter: op veervoorspanning instelbare monodemper Voor: enkle 320 mm schijfrem met tweezuiger remklauw, Achter: een enkele 298 mm schijf met enkelzuiger remklauw 1.685 mm 675 mm 67,6º/145 mm voor 135 mm, achter 110 mm Bridgestone Exedra. Voor 130/70-18, achter 170/70-16 17 liter 274 kg

9

10

9

10

9

10

9

10

9

10

9

10

PURE EMOTIE

610 km 1:22,4 / 1:23,6 338 401 km € 11.449, € 11.449, Pearl Black Metallic Yamaha Motors Nederland BV (020) 654 60 00 | www.yamaha-motor.nl

WEBTEST YAMAHA 950 DARK STAR

Een uitgebreide test van de Yamaha 950 Dark Star staat op promotor.nl. Zoek op DARK STAR. Laat je reacties achter onder de webtest! De test kun je ook lezen met de Promotor Nieuws app voor de iPhone en Androïd. Klik op Webtest. De test kost €1,25.

20-05-11 10:50

Armas

Dealers: Motorado 058-2887886 De Leertent 020-6278090 Motor Houtrust BV 070-3177177 Termaat Motoren BV 024-3229575 Goedhart Motoren BV 0172-650005 Motorcentrum Rijen BV 0161-240066 Arie Molenaar Motors BV 030-6881228 Van de Kuinder Motorfietsen BV 035-6214727

Hoco Parts BV • rukka@hocoparts.com • www.rukka.com PM0511_ADV013.indd 13 BasisStramien_1-1_PM copy 2.indt 1 30-036-Rukka-Armas-Fluor-230x300mm 01-03 zndr USPs.indd

1

20-05-11 12:12 21-03-2011 3/ 18/ 2011 09:08:40 16:04:57

14

AMOR À PRIMEIRA VISTA NOORD-PORTUGAL

TEKST EN FOTO’S KLAUS DAAMS

‘Liefde op het eerste gezicht’, die kan je in het noorden van Portugal zo maar overvallen. Verstilde straatjes, ingeslapen dorpjes en bruisende steden. Ze zijn allemaal de moeite van de lange reis er naar toe meer dan waard.

PM1105_Portugal.indd 14

20-05-11 09:39

TOEREN NOORD-PORTUGAL 15

PM1105_Portugal.indd 15

20-05-11 09:39

16

Barcos rabelos op de kade in Porto, met de Dom Luis I brug op de achtergrond.

Langs de Cais de Ribeira in Porto kun je ontspannen flaneren.

Het was – in 1993 - liefde op het eerste gezicht daar in Noord-Portugal. Tras-os-Montes, land achter de bergen, dat is de naam van de bijna van de wereld afgesneden strook tussen de Spaanse grens en de Atlantische Oceaan. Het is een paradijs voor motorrijders. Een slingerend netwerk van straatjes en weggetjes over verlaten bergruggen, door de wijngaarden van Douro, langs verlaten zandstranden. Alles lichtjaren verwijderd van het overvolle Algarve. Er zijn dorpen en bars vol welklinkende stilte en zonder enige vorm van de typisch Spaanse hektiek. Ik zag er nog gewoon functionerende ossenkarren, lomp in elkaar gezette transportmiddelen die aangedreven werden door één genetisch kalme, dubbelgespierde ossenkracht met machtige hoorns. De chaufferende boer bestuurde het geheel op de manier zoals de oude Romeinse wagenmenners het al deden: staand. Geen twijfel mogelijk: dit stukje Portugal bereik je uitsluitend per tijdmachine en het had mijn hart in één klap veroverd. In een stralende najaarszon reed ik destijds door Noord-Portugal, op nog bijna maagdelijk nieuwe BMW R1100 RS. BMW had voor zijn 70ste verjaardag zijn brave boxers immers meer bite gegeven door ze van vier kleppen per cilinder en inspuiting te voorzien Het leven was een feest. En van dat ‘Konstantfahrruckeln’ waar de pers later zo over mopperde, heb ik nooit iets gemerkt.

Veel veranderd Sinds die tijd is er een en ander veranderd. De Portugese minister-president Barroso werd in 2004

PM1105_Portugal.indd 16

20-05-11 09:39

TOEREN NOORD-PORTUGAL 17

De natuur in de buurt van Arouca.

De oude stadswijk Ribeira in Porto.

PENS MET WITTE BONEN? LAAT MAAR. WE GAAN VOOR DE HEMELSE ZEEWOLF president van de EU commissie, en het land woelde onrustig in zijn dromen vanwege de dreiging dynamisch en Europees te moeten worden. En ik reed intussen op een KTM 990 Adventure.

Het werd dus al met al tijd om na al die jaren dagdromen weer eens naar Portugal te rijden. En Suzanna ging aan boord. Maar dan wel aan boord van een vroeg geboekte, goedkope vlucht. De tijden dat je duo als een soort veredelde bagage duizenden kilometers zwijgend en in stilte lijdend achter op zat, is voorbij. We troffen elkaar in Porto waar we een hotelkamer hadden gereserveerd.

Om een uur of twee ‘s middags kwamen we er bijna op het zelfde moment aan. De zaak was nog perfecter geweest als ik niet in de radarval op de IP 4 tussen Braganca en Vila Real was gelopen.

Maar dat is een ander verhaal.

Schilderachtige barken Porto. 400.000 Inwoners in de stad en totaal 1,6 miljoen in de regio. Het is na Lissabon de grootste stad in het land en de mondiale hoofdstad van de port. Een wirwar van wegen, straten, weggetjes, steegjes, pleinen en pleintjes verdeeld over een hoogteverschil van 140 meter. Met de KTM duiken we de avondspits in. In geval van twijfel, altijd naar beneden. Want dan kom je altijd wel ergens

PM1105_Portugal.indd 17

bij het water. We willen naar de imposante, dubbeldeks Dom Luis I brug die in één grote stap de Douro overspant en je naar de schilderachtige barken brengt, die als kleurig geklede pensionado’s op de golven dobberen. Vroeger werden deze ‘ barcos rabelos’ gebruikt om de most van de 100 kilometer stroomopwaarts gelegen druivenperserijen naar de stad te brengen. En daar werd er dan die beroemde port van gemaakt. Maar dat was vroeger. Het werk wordt nu uitgevoerd door stoere vrachtwagenchauffeurs met roestvaststalen tankopleggers. De boten liggen er alleen nog maar voor toeristenfoto’s en lokale feestelijkheden.

Ingewandenvreters We vinden een vrij plaatsje direct aan de Praça de Ribeira, het centrale plein tussen de oeverpromenade en het oude stadskwartier. Dat er voor het wonen en werken achter die door de UNESCO beschermde oude gevels, Porto was in 2001 de Europese Cultuurhoofdstad, weinig animo is en dat de middenstand liever achter modernere gevels werkt, dat zal ons als toerist overigens het water niet lauw maken. Het duurt niet lang voordat we onze eerste kop koffie dampend voor ons op tafel hebben staan. Creme da Tentaçao, romige verleiding, staat er op de kopjes. En wie kan zoiets

weerstaan? Maar het is niet alleen de koffie die de reisvermoeidheid wegjaagt. Het plein wemelt ook van de vleermuisachtige, in traditionele zwartwitte pijen gehulde studenten. Ze worden in de gaten gehouden door twee ouderejaars. Wat oudjes staan er naar te kijken vanuit hun deurposten.

Alsof ze in weerhuisjes wonen. En omdat Afrika dicht bij ligt, zijn er natuurlijk ook opdringerige venters van houten giraffen.

Dat een plotselinge regenbui ons onder de grote Port Cruz parasols van restaurant Nr. 41 jaagt en ons zo berooft van het verplichte nummer ‘Zonsondergang aan de riviermonding in de Atlantische Oceaan bij Foz do Douro’ is niet erg. Beter dan aan de Cais da Ribeira kan het toch niet zijn. In plaats van de lokale klassieker Pens met witte bonen (tripas à moda do Porto) gaan we voor de hemelse zeewolf. Een gerecht dat zo dicht aan de waterkant het meest passend lijkt. Maar zelfs die pens van daarnet heeft een maritieme achtergrond. Om de lokale zeevaarders en wereldontdekkers van voedsel te voorzien verkochten de mensen uit Porto al hun vee als vlees. Voor zichzelf hielden ze niets anders over dan de ingewanden. Daarom is ‘triperos’ ofwel ‘ingewandenvreters’ nu nog steeds hun spotnaam. Bij de vis van Suzanna nemen we een fles wijn van de soort Doe me er nog maar één! (Vino Verde, Arca Nova).

63 Meter boven ons horen we verkeersgeraas over een brug die daar als de Eiffeltoren op zijn kant over de rivier ligt. De overeenkomst is geen toeval.

Het ding is bedacht door één van de leerlingen van de Franse meestercontructeur. Voor de brood-

20-05-11 09:40

18

Weg door de Serra de Estrella.

De lege Serra de Bornes.

nodige sfeer zorgt een a capella koortje dat bij een aanliggend tafeltje voor anker is gegaan. Bij Love You a Little Bit More wordt het tijd om de KTM te starten en naar ons hotelletje te hameren. Ook een KTM blok maakt muziek. Hard core techno!

Huid van schors De morgenstond heeft nog geen ‘Sandeman’ in de mond. We houden het op wat kijkbezoekjes in de verschillende wijnkelders in de wijk Vila Nova de Gaia. En daarna is het ‘Gegroet, Porto!’. Tot over vier dagen! Voorlopig heeft het KTM-blok rustig de tijd om op de 108 langs de noordoever van de Douro op temperatuur te komen. De moderne supermarkt van Castello de Paiva is niet oud of mooi, maar wel erg handig. We slaan er voorraden in voor onze trip door de wildernis. Richting Arouca gaan we over de 224 helemaal los. Direct herken ik ‘mijn’ Porugal uit 1993 weer.

De wegen zijn een bulterige riem uit doorleefd asfalt. Hongerig jaagt de KTM over de gekozen route.

Het ruikt naar lavendel en eucalyptus. De nationale kleuren groen en rood vlammen op in elke voortuin, de bomen hebben gladde slangenarmen en het lijkt alsof ze een huid in plaats van schors

hebben. Van Arouca naar Alvarenga. De straat ligt erbij alsof hij zo uit de catalogus komt. Het wegdek is nog vers en de bochten liggen er prima in. De natuur herken ik van TV. Bosbranden hebben hier genadeloos toegeslagen. Een apocalyptisch beeld, veroorzaakt door de tomeloze geldhonger van projectontwikkelaars, de meest verderfelijke diersoort op aarde. Het in de gaten houden van de hellinghoek van mijn Oostenrijker is een prettige afleiding.

Ik wil tenslotte niet met helemaal doorgesleten alukoffers thuiskomen. Wanneer je wat verder kijkt, zie je dat aardig wat bergruggen van windmolens zijn voorzien. Ze steken in de bergkammen als de banderillas in een Spaanse vechtstierenrug. Bij Portugese stierenvechters gaat het overigens niet om de ‘kill’. Ze dansen maar wat. Portugezen zijn een vriendelijk volk en hun taal klinkt als die van een ontspannen, aangeschoten Spanjaard.

Fantastisch binnendoortje ‘It’s a crime, what a pity,’ beklaagt Maria Armanda Ribeiro de Sousa zich over de bouwkundige betonnen aanfluitingen die de rondweg van Amarante overtuigend ontsieren. Boven in het stadje met zijn geschonden aangezicht hebben we perfect onder-

TUSSEN ABREIRO EN AVIDAGON ZIET HET LAND ERUIT ALS EEN WOESTE ZEE PM1105_Portugal.indd 18

dak gevonden in Casa da Pedra. Het ligt goed verstopt in de heuvels langs de weg naar Lufrei en wordt bestierd door de gepensioneerde dorpslerares Maria. Ze heeft het beste voor met de gasten van haar onderkomen en serveert koekjes waarvan het recept ooit door monniken is bedacht. Papos d’anjo. Engelenhalsjes dus. En ze schenkt er een mooi glas port bij uit een fles zonder protserig etiket. Als afscheid geeft ze de volgende ochtend twee rozenknopjes mee, die ze voorzichtig opbergt in het handschoenenvakje van de KTM. Die rozen waren geen toevalligheid. Amarante is in feite namelijk hoogst romantisch. De traag stromende Tâmega wordt er overspannen door een granieten rug. Veel van de oude woningen zijn er met houtspanen bedekt en de Renaissancekerk spreekt voor zichzelf. De beschermheilige van de stad, dat is Säo Gonçalo, de patroon van de geliefden. Om hem te eren is er elk jaar begin januari een feest. Daarbij hoort gebak in fallusvorm. Lullige taartjes dus. Op de markt te koop voor 5 euro.

Zonder dat onze beschermengelen in de stress schieten, pakken we de er voorbeeldig bijliggende IP 4 tot net voor Mirandela. Eigenlijk misdadig.

Want net daarvoor stond er op de kaart nog een fantastisch binnendoortje naar het achterland.

Maakt niet uit. Vanaf Passos zitten we in elk geval weer helemaal op de goede weg. Die gaat via Abreiro en Avidagon door een schraal landschap met krap 1000 meter hoge bergen. Het landschap ziet er uit als een woeste zee. De Oostenrijkse

20-05-11 09:40

TOEREN NOORD-PORTUGAL 19

Kerkje in de buurt van Peredo.

Traditioneel beeld: oude mannen op een muurtje. hoogpoter voelt zich er als een vis in het water.

‘Ze zijn hier wat tengertjes, de mannen hier,‘ constateert Susanne tijdens een tussenstop. Maar dat maken ze ruimschoots goed door hun charme. Wat er verder nog te melden is? Misschien de kurkeiken? Aan de onderkant zijn de stammen geschild en de boom lijkt daarmee op de poot van een rood geëloxeerde upside down voorvork. Mooi. Wat later doet de oranje verlichting van de tellers een wedstrijdje met de maneschijn. We zijn duidelijk uit ons schema gelopen. Het ene moment jaag je als een haas door een met explosieven gemaakte kloof. Daarna voel je dat je een omwerg richting Serra des Bernes gewoon moet nemen. En Alfändega de Fe moet je ook gezien hebben en wegdromen doe je nog even in Perodo. Dan maakt een extra ritje naar Miranda do Douro ook niet meer uit. Dat afgelegen dorp met ongeveer 2000 inwoners ligt aan de Spaanse grens, in Trás-os-Montes.

De plek waar anno 1993 mijn hart op hol sloeg vanwege het lege verleden. Maar daarna is het genoeg geweest. Morgen is er weer een dag.

Ossenkarren à la Ben Hur Vanaf de hoog boven de Douro gelegen kathedraal van Miranda kijk je ver het land in. In de stralende zon zou je zomaar vergeten om binnen in het godshuis te kijken naar het curieuze ‘Kindeke Jezus met de hoge hoed’, een votiefcadeau van het volk uit de 19e eeuw. Op jacht naar een

PM1105_Portugal.indd 19

20-05-11 09:40

20

De veldwegen rond Travanca lenen zich goed voor offroad.

DE FABELACHTIGE 216 VAN MOGADOURA NAAR PEREDO HOUDT JE SCHERP

Velden vol olijven in de buurt van Douro.

PM1105_Portugal.indd 20

origineel souvenir voor de thuisblijvers komen we terecht in de winkel Pardo e Surrobeco. Dat blijkt een wereld op zich. En die van Lili. Girls Surf League Newport Beach 1984 staat er op haar oranje trui met capuchon. Ze verkoopt met glitter en ornamenten versierde poncho’s, shawls en vilten tassen. Die tassen worden in liefdevolle handarbeid volgens het tweelagen systeem gemaakt.

Door knip en snijwerk ontstaan er zo multicolor dingen. Voordat ze weer met haar supersone naaimachine aan de slag gaat en onze V2 verder draaft, krijgt Suzanna van Lili nog een afscheidsgeschenk. Een dodderige ezelrugzak.

Over de 221 rijden we zuidwaarts. Tweetalige plaatsnaambordjes getuigen van het hier nog veel gebruikte Mirandès, een nog uit het Latijn stammende taal. ‘En waar zijn die ossenkarren à la Ben Hur?’ klingelen de herinnerinningen in mijn hoofd. In Duas Igrejas – of ook wel: Dues Eigreijas – wil ik het weten en duiken we van de doorgaande weg af, het dorp in.

Voor de eenvoudige huizen groeien pompoenen.

Tussen vierkanten van stenen muurtjes staan stevige koeien. Je zou ze spontaan door hun warrige pony tussen hun vriendelijk gebogen horens willen

kroelen. Ja, hier hebben de koeien nog horens. De interesse van twee vreemdelingen op hun stalen ros blijft niet onopgemerkt. Met een brede grijs op zijn mond zonder veel tanden nodigt de boer ons uit in z’n stal. Een heel jong kalfje sabbelt aan moeders uier. Spinnenwebben hangen als een bevroren waterval van de zolderbalken. Maar nergens een ossenkar. Ook in Portugese dorpjes is dat tijdperk blijkbaar voorbij. Maar ezels, die zie je er nog wel.

Als werkdier of als toeristische attractie in wording.

Oostduitse seksshop Bij Travanca en Figueirinha gaan we voor een rondje offroad over de lokale veldwegen. De KTM vindt dat net zo leuk als wij. Een High Noon stemming. Een verlaten tractor doezelt in de middaghitte. Een kat speelt slaperig met een hooispriet.

We moeten verder. De Torre roept, de hoogste berg van Portugal. Er is even geen tijd meer voor een leven in slow motion.

De fabelachtig mooie 216 tussen Mogadoura en Peredo is sprookjesachtig, maar houdt je als motorrijder wel scherp. De banden komen nu heerlijk op temperatuur. En ditmaal gewoon bij daglicht.

Terug naar de 221 en zuidwaarts richting Serra da

20-05-11 09:40

TOEREN NOORD-PORTUGAL 21

Schuilen voor de regen.

De Torre is de hoogste berg van Portugal.

Estrala. We rijden lekker door. Langs bouwwerkzaamheden over de als een kurkentrekker kronkelende straat, die als alles klaar is, zeker een medaille verdient. Er zijn ook pas aangelegde terrassen vol olijfbomen die de heuvels groen bespikkelen. Ver onder ons stroomt de Douro. Suzanna hoort het water lonken. Vrouwen zijn nu eenmaal de communicatieve soort. Maar zoals zo vaak is er dan Het Misverstand: het water komt naar ons. Als onder een stortbad. Alleen de bushaltes bieden een soort van bescherming tegen deze zondvloed.

PM1105_Portugal.indd 21

We trekken er onze uit voorzorg aangeschafte knalblauwe huishoudhandschoenen aan. De dingen hebben niet alleen een perverse kleur. Ze ruiken ook über-decadent naar een voormalige Oost-Duitse seksshop. Onze liefde voor Portugal wordt op de proef gesteld. Het is intussen alweer pikkedonker wanneer we de sprankelende lichten van Covilhä, de Portugese versie van St. Moritz zien. Dat ligt aan de voet van de Torre in de Serra da Estrala. Alsof ze het in de Zwitserse hotelvakschool heeft geleerd, bekommert het personeel

van het Turismo zich om ons binnenkomers. Zelfs al laten we bij elke stap een plasje regenwater achter. Maar wat is dat nu eigenlijk met de fado, het muzikale uithangbord van Portugal? ‘It is a very deep and sad feeling,’ legt Patricia Costa, de 31 jarige receptioniste van het Hotel Turismo, breed glimlachend uit. Maar de jeugd is niet meer geïnteresseerd in de fado. Alleen in grote steden als Porto en Coimbra zijn er nog fadohuizen. Maar er wordt niet meer op gedanst. Er wordt alleen geluisterd. Obrigado. Bedankt voor de informatie.

20-05-11 09:40

22 De zon zakt in de Atlantische Oceaan bij Aveiro.

Vrolijk gestreepte huisjes aan de Costa Nova boven Aveiro.

Uitzicht tot aan Amerika De Torre is het te gek. De berg is nauwelijks 2000 meter hoog, maar de boomgrens in dit enige skiressort van Portugal ligt maar 1 kilometer hoog.

Dus het lijkt allemaal heel echt. De lokale begroeiing bestaat voornamelijk uit mos. Het lijkt wel op Schotland of Scandinavië. Maar het mooiste is dat de wegen er leeg zijn. Er rijden geen - zoals de in de Alpen - karavanen BMW GS’en of R1´s. Alleen wanneer de wolken eens heel laag om de Torre hangen, begint mijn lieftallige duo over Torremolinos te zeuren. ‘Imagine there is no heaven.... and all the mountains would be Sunny’ neuriet John Lennon zaliger – die eigenlijk een verkapte fadozanger was – op de achtergrond in de bar op de top van de berg. We kijken nadenkend het wolkendek in.

Daarna gaat het letterlijk bergafwaarts. Tot aan Aveiro aan de Atlantische Oceaan. De geleerden weten nog niet of dat nu het Venetië of het Amsterdam van Portugal is. De vergelijking is trouwens wat overdreven. Denk aan Ulft, het New York van de Achterhoek. Aveiro moet nog een uurtje op ons wachten. Want een zonsondergang aan het strand is te romantisch om te laten schieten. De zilte lucht, de verbazing, het zwijgen. En een uitzicht tot aan Amerika. We zijn er nog helemaal vol van als we weer naar het centrum van Aveiro rijden.

Dat is ook de moeite waard. Met 12000 studenten als mede-inwoners schuimt het nachtleven uit alle poriën van de stad. Tussen een paar pils uit plastic bekertjes en de drum ‘n bass uit de kroegen aan de Rua do Tenente Rezende krijgen we korte tekst en uitleg van Stephanie en haar vriendin Amália. De dames studeren. De één doet Language Business, de ander Computer Technologies. En samen studeren ze Uitgaanskunst in de Avonduren, maar dat is facultatief. En waarom zou je in zo’n omgeving mekkeren over dat het lokale Venetië maar drie kanalen heeft? Er komt een I love Aveiro-sticker op de koffer van de KTM. Erg toeristich. Erg uncool.

PM1105_Portugal.indd 22

Portugal

ROUTE & HOTELS

Op promotor.nl staat meer informatie over de gereden route van deze reis. De route download je met de ANWB-reiswijzer met de activatiecode. Die staat in de rubriek Onderdelen van dit nummer.

Een zak Haribo-snoepjes Als culturele compensatie scoren we de volgende dag een paar CD’s van Katia Guerreiro en Mariza.

Twee erkende fado toppers. Die schijfjes nemen ook veel minder plek in dan de geraffineerde schoenen waar Suus haar oog op had laten vallen.

En die ze later toch kocht.

Save the Last Dance 4 Me, toetert uit de boxen van de muziekwinkel. Onze Oostenrijkse draver staat er klaar voor. Om op temperatuur te komen, rijden we eerst langs de zee bij Costa Nova. Daar staan grappig gestreepte huisjes die er uitzien alsof ze uit een zak Haribo-snoepjes zijn gevallen.

De stammen van de palmbomen lijken op het profiel van offroadbanden.

De volgende coupletten van de tocht gaan door

de bochtige kloven van de Serra da Arada, de wereld van Repsol bars en vriendelijke senioren die op hun brommertjes in de avondschemering verdwijnen. Als feestelijke afsluiting gaan we weer naar Porto. Daar bezoeken we, voordat Suzanna de volgende ochtend weer naar huis vliegt, nog een echt fado lokaal. ’De voor mijn gevoel melancholische nationale zang, die de schoonheid van Portugal en de liefde bezingt, is mij te treurig.

En ik was blij toen de zangeres stopte met haar emoties de zaal in te huilen’ staat er op een Internet reismemo van ene Michael ter Reehorst. Over smaak valt nu eenmaal niet te twisten. Of misschien juist wel. Want als wij ’s avonds ons bedje induiken, zijn we eerder tevreden dan melancholiek.

20-05-11 09:40

Pure spanning én ontspanning voor lichaam en geest. Daar draait het om bij de XJ6 Diversion FA, die als geen ander het vermogen van een 600cc motor met vier cilinders weet te vertalen naar soepele, controleerbare rijgeigenschappen. Zonder ook maar iets toe te leggen op veiligheid of comfort. En tijdelijk is de XJ6 Diversion FA niet alleen voorzien van zaken als standaard ABS, aerodynamisch kuipwerk of verstelbaar stuur, maar ook van Yamaha-motorkleding ter waarde van maar liefst € 650,-. Ga dus snel naar de Yamaha-dealer.

F I N A N C E

De XJ6 Diversion FA, tijdelijk inclusief motorkleding t.w.v. € 650,-.

XJ6 Diversion FA www.yamaha-motor.nl

YAM11034-01 XJ6 Diversion PM0511_ADV023.indd 23 230x300 FC.indd 1 BasisStramien_1-1_PM copy.indt 1

11-03-2011 13:26:37 20-05-11 12:13 14-03-2011 09:21:35

24

TEKST PETER AANSORGH, FOTO’S PETER AANSORGH, CENTURION, VARTA, SIEMENS, BOSCH.

DE ACCU //Er was een tijd dat je een

motor moest aantrappen. Tegenwoordig starten we elektrisch. Dat is mogelijk door de uitvinding van de accu. Toch gebeurde dat al eeuwen geleden.

Allessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta

De uitvinding van de accu was geen moment, maar een proces dat begon in 1786, toen de geneeskundige Luigi Galvani anatomische proeven deed met dode kikkers. Hij hing ze op aan een metalen draad en ontdekte dat ze bewogen, wanneer je ze met een staaf van een ander metaal aanraakte. Hij dacht dat hij een biologisch fenomeen had ontdekt, maar graaf Allessandro Giuseppe Antonio Anastasio Volta had door dat het om een elektrochemische reactie ging. Hij bewees dit in 1800 met de Zuil van Volta, een stapel koperen en zinken plaatjes die gescheiden werden door in zout water gedrenkte kartonnetjes. Tussen de eerste en de laatste plaat van deze zuil ontstond een spanningsverschil, doordat twee metalen van verschillende samenstelling met zout- of zuurionen van een geleidende vloeistof reageren, als ze daarmee in aanraking komen. Die ontdekking leidde tot de eerste echte batterij, die in 1836 door John Daniell werd gebouwd. Hij zette een staaf zink in een stenen pot met zwavelzuur en zette dat geheel in een koperen vat met kopersulfaat. De stenen pot hield de vloeistoffen gescheiden, maar kon wel elektrisch geladen waterstofionen doorlaten. De zinkstaaf kreeg daardoor een negatieve spanning, de koperstaaf een positieve.

De loodaccu Dit elektrochemische spanningsverschil treedt bij meer metalen en vloeistoffen op. Het voltage is afhankelijk van de gebruikte materialen en het

PM1105_De Vondst.indd 24

soort vloeistof of elektrolyt. Het Daniell-element leverde bijvoorbeeld 0,8 tot 1,1 Volt, een gewone zink-koolbatterij, waarbij zink en koolstof in een oplossing van salmiak zitten, levert 1,5 Volt. Het nadeel van deze batterijen is dat de chemische reactie niet omkeerbaar is. Je kunt ze dus niet meer opladen. Hoe dat wel kon, ontdekte Gaston Planté in 1859. Hij rolde twee platen zuiver lood op, met daartussen een lap linnen. Deze loden rolmops dompelde hij in een pot zwavelzuur. Door deze combo steeds op te laden en te ontladen ontstond er loodoxide op een van de twee platen, waardoor een bepaalde opslagcapaciteit ontstond. Dat is ook de basis van de huidige loodaccu. Die bestaat uit platen lood en platen looddioxide in een bad verdund zwavelzuur. De loodplaten worden negatief, doordat het lood met zwavelzuur tot loodsulfaat reageert. Bij die reactie komen elektronen en waterstof vrij. De plaat looddioxide wordt positief omdat die met de vrijgekomen waterstof en het zwavelzuur tot water en loodsulfaat reageert. Daarbij worden elektronen uit de looddioxide platen getrokken en dat geeft een spanningsverschil van 2,12 Volt. Door zes cellen in serie te schakelen, ontstaat een accuspanning van 12,72 Volt.

Maintenance free Omdat de chemische reacties tussen het metaal en de vloeistof plaatsvinden, is de maximale stroomsterkte afhankelijk van de grootte van het plaatoppervlak. Daarom bestaan accuplaten uit loden roosters, waartussen een poreuze pasta van geplet loodslijpsel of loodoxideslijpstel is geperst.

De platen worden van elkaar gescheiden door een laagje glasvezel en een separator. De glasvezelmat dient om de positieve platen te verstevigen.

De separator is een kunststof membraan, dat elektrische vloeistofdeeltjes (ionen) doorlaat, maar dat fysiek contact tussen de platen voorkomt.

Nu is lood vrij zacht. Vroeger werd het roostermateriaal daarom verstevigd door toevoeging van antimoon. Tegenwoordig wordt daarvoor calcium

gebruikt. Dat vraagt een hogere laadspanning, maar verlaagt de zelfontlading en het watergebruik. Dat is nodig om Maintenance Free-accu’s te maken. Hiermee worden meestal VRLA accu’s (Valve Regulated Lead Acid) bedoeld. Die hebben een overdrukklepje op de ontluchtingskanalen, dat voorkomt dat er gas ontsnapt. De klepjes openen pas als de druk hoger wordt dan 1,3 Atm. MF-accu’s zijn er in twee soorten, gel- en AGMaccu’s. Gel-accu’s hebben een zwavelzuurhoudende gel tussen de platen. Bij AGM-accu’s is het zwavelzuur geabsorbeerd in een Absorbent Glass Matt.

Beide types zijn veiliger dan gewone accu’s, omdat er bij aanrijdingen geen zuur uit de accu kan stromen. Ze zijn wel gevoeliger voor overladen.

Nieuwe accu’s Lood-zwavelzuur accu’s gaan kapot als je ze diep ontlaadt. Dat maakt ze ongeschikt voor elektrische voertuigen. Daar worden vaak nikkel-metaalhydride batterijen voor gebruikt. Die kunnen per kilo accu ook veel meer energie opslaan. Maar nog niet zoveel als lithium-ion accu’s. Die werken met een anode van lithium-cobaltdioxide (LiCoO2) en een kathode van grafiet, waartussen een gelvormig elektrolyt zit. Lithium accu’s kunnen per kilo nog eens tweemaal zoveel energie opslaan als NiMH. Bovendien zijn ze sneller te laden, waardoor ze beter geschikt zijn voor het terugwinnen van remenergie. Probleem is dat ze in brand kunnen vliegen als de temperatuur boven 50° Celcius komt. Vandaar dat ze tijdens het laden moeten worden gekoeld.

Er zijn tegenwoordig ook al lithium startaccu’s te koop. Die zijn vooral populair in de motorsport, omdat ze veel lichter en compacter zijn dan een loodaccu. Een Super-B lithium accu voor een supersportmotor is bijvoorbeeld 3 kg lichter dan een vergelijkbare 10 Ah loodaccu, die 3,8 kg weegt.

Ze hebben daarnaast veel minder last van zelfontlading dan een loodaccu. Een lithium startaccu is daarom zeer gunstig voor motoren die in de winterstalling staan.

20-05-11 10:43

ZUIL VOLTA: SCAN UIT LEERBOEK JAMIN 1874, PUBLICEERBAAR VOLGENS VOORWAARDEN VAN GNU-LICENTIE VOOR VRIJE DOCUMENTATE (NAAMSVERMELDING)

TECHNIEK 25

Gaston Planté

PM1105_De Vondst.indd 25

20-05-11 10:44

25 JAAR SUZUKI INTRUDER

26

Cruisen is een lifestyle.

Ongedwongen, relaxed een tikkeltje tegendraads en typisch Amerikaans. Dus toen Suzuki halverwege de jaren ’80 besloot om zich te begeven in dit segment, begrepen ze als geen ander dat je dit het beste doet ín de doelgroep.

Recht in het hart van Amerika.

Dus werd er een Amerikaans ontwerpteam samengesteld en in 1986 zag de Suzuki Intruder 700 het levenslicht. Een cruiser zoals een cruiser hoort te zijn, maar wel uiterst modern. Dus natuurlijk die klassieke V-twin onder de tank, metalen plaatwerk en gestikte naden, gecombineerd met moderne vloeistofkoeling en onderhoudsarme cardanaandrijving. Dit alles verpakt on-

der een dikke laklaag en meer chroom dan ooit op een productiemotor werd gebruikt.

Nog een belangrijke troef van de Intruder was de ‘cleane look’ en de keurige afwerking. In tegenstelling tot de bestaande cruisers werden bedrading en kabels netjes uit het zicht weggewerkt. Een onderhoudsvriendelijke, betaalbare maar bovenal geloofwaardige Cruiser was

ER IS ER ÉÉN JARIG geboren. Niet alleen toen, maar ook vandaag.

Dus knallen we fast-forward.

25 jaar later, naar 2011. Het jaar waarin de kleinkinderen van de Intruder zijn uitge-

groeid tot een volwaardige familie Cruisers in het topsegment. De Intruder Custom lijn bestaat inmiddels uit de populaire Intruder C800, die ook leverbaar is in de Classic uitvoering met fraaie gietwielen

en een two-tone kleurstelling, en de krachtige Intruder C1800R. Deze is ook leverbaar in een speciale T-uitvoering met een stijlvolle two-tone lak en een met chromen nagels afgewerkt zadel.

Intruder C800/C

klassieke looks, moderne prestaties De Intruder C800 is een fenomeen in zijn klasse; een koppelrijke motor, uitstekende rijeigenschappen en een rijkelijke uitrusting. De nieuwe rondere spatborden, led verlichting en een nieuw instrumentarium maken de C800 nog completer.

Het 805cc V-twin motorblok werd verbeterd voor een bredere en nog soepelere vermogensafgifte.

De Intruder C800 en C800 Classic zijn leverbaar voor de consumentenprijs van € 9.999,-.

PM0511_AdvertorialSuzuki.indd 26

24-05-11 11:11

ADVERTORIAL 27

KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WWW.SUZUKI.NL

Intruder C1800R/T

klassieke looks, moderne prestaties De imposante Intruder C1800R is uniek in zijn soort, een combinatie van een klassieke hardtail look met moderne high-performance techniek. Het 1.783cc metende V-twin motorblok staat garant voor krachtige prestaties en biedt door het injectiesysteem een extreem soepele vermogensafgifte bij ieder gewenst toerental.

Het gecombineerde remsysteem garandeert veiligheid en zorgt samen met de moderne vering voor ongekend veel comfort. De zitpositie en de floorboards maken de C1800R nog handelbaarder waardoor je je gelijk thuis voelt vanaf het moment dat je de zijstandaard inklapt!

De Intruder C1800R en C1800RT zijn leverbaar voor de consumentenprijs van â‚Ź 18.999,-.

Legendary Classic

Voor beide Intruder modellen is er een LC (Legendary Classic) pakket dat het tijdloze design accentueert en zorgt voor nog meer comfort en gebruiksgemak. Het pakket bestaat uit een fraai windscherm, robuuste chrome valbeugels, een sierlijke lederen tassenset en is leverbaar voor een meerprijs van â‚Ź 800,-.

PM0511_AdvertorialSuzuki.indd 27

24-05-11 11:11

28

TEKST OLIVIER VISSER, FOTO’S CHRIS PENNARTS

ZATERDAGMID

Vrienden heb je nodig voor een beetje lol in’ t leven. Dus moet je ze koesteren. Over levenskunst op de vierkante meter, tussen de motoren.

PM1105_DePlek.indd 28

Hele volksstammen motorrijders doen het en bijna allemaal op dezelfde tijd: ouwehoeren bij de motorfiets, op zaterdagmiddag. Onder de rook van Sliedrecht doen ze het ook, in een bijzondere ambiance. Daar, in de weilanden aan het spoor, ligt het huis met daarachter de motorschuur van Jan Langerak. Op een plek waar iedere Vinex-bewoner van droomt. Jan heeft een beetje mazzel gehad. Aanvankelijk was hij het haasje, met zijn huis pal op de plek waar nu de

Betuwelijn loopt. Inpakken moest hij en dat zat hem helemaal niet lekker. Maar hij kreeg een envelopje met geld mee om naar een paar honderd meter verderop te verkassen. Dat was eerst een bittere pil, maar nu krijgt niemand hem daar meer weg. Zijn motorschuur heeft een bar, met een collectie whisky die er mag wezen. D’r snort een gietijzeren kachel, waar ’s winters de houtblokken in gloeien. En een koffieapparaat geeft een best bakkie.

20-05-11 10:27

BINNENKIJKEN 29

MIDDAGBIKER Onderspit delven Jan, glaszetter van beroep, heeft vanachter de bar zicht op de plek waar het allemaal is begonnen: het land van zijn vader, waar hij crosste met een Solex.

Hij hielp pa met hooien op het land en hield er net genoeg aan over om een Zündapp te kopen. Toen hij hem op zijn 21e verruilde voor een Honda CB750 – ‘ik kon toch niet tot mijn 65e op die Zündapp blijven rondrijden’ – was de boot aan. ‘Pa sloeg met de vuist op tafel. Die motor moest terug naar de verko-

PM1105_DePlek.indd 29

per. Dat werd een stevige confrontatie, maar ik zag een traan glimmen in een ooghoek bij mijn moeder.

Ik snapte het wel. Dit was pure bezorgdheid. De CB ging retour verkoper.’ Jans ouders beseften dat ze ooit het onderspit zouden delven.

Er was geen houden meer aan, de volgende motor werd gedoogd. Schoorvoetend. ‘En uiteindelijk kwam zelfs het moment dat mijn moeder achterop stapte, zonder helm. ‘Kan het niet wat harder’, klonk het achter me’, vertelt Jan meewarig.

Teer punt Na 25 jaar motorrijden draait hij meeste kilometers nog altijd op de Honda VFR750 die hij destijds nieuw kocht. Een boerse sportmotor, bijna een cultuurhistorisch monument in dit zompige, diepgroene land. Als zijn dochter van 13 meegaat, wordt de Intruder 750 van stal gehaald. En als je Jan ooit tegenkomt met een gelukzalige glimlach, dan rijdt hij op de Zündapp, de 50 cc versie van zijn eerste, echte brommer. ‘Het ziet er niet uit, ik met mijn

20-05-11 10:27

30

lange lijf op dat schriele fietsje. Maar rijden… Hij kostte me een rib uit het lijf, maar ik ben er groots mee.’ En de Kawa ZZR 1200 dan? ‘Tja, hij loopt tegen de 300. Het is een beest, maar eigenlijk is ie te zwaar, te onhandelbaar. Maar hij staat hier nu eenmaal. Wegdoen? Daar raak je een teer punt. Ik kan het niet. Je hebt hoogte- en dieptepunten in het leven. En weet je: als ik eens een dipje had en op de motor stapte, was het zó over. De motor sleepte me er doorheen. Gaandeweg zijn motoren een deel van mijn leven, vrienden geworden. Daar neem je toch ook niet zomaar afscheid van?’

Plassen onderweg Tijdens zijn wilde jaren draaide in Jans leven álles om motoren. ‘Ik had zelfs een vriendin die er verzot op was en elke kans om mee te rijden aangreep.

Stapte ik onderweg even af om te plassen, zag zij haar kans schoon een stukje te rijden. Zo ging dat.’

Jan gaat intussen richting vijftig. Voor vrouw Karin hoeft het motorrijden niet zo nodig. En Jan wordt tegenwoordig alleen al bij het zien van zijn motoren gelukkig. ‘Als hier de haard snort en ik tussen de motoren zit, dan is alles goed.’

Jans motorstekkie is geliefd in zijn vriendenkring.

Zijn whisky ook. Op zaterdagmiddag na 16.00 uur komen hier de tongen los. Dan gaat de dop van zo’n bijzondere fles whisky en hebben de gesprekken nog maar één onderwerp.

PM1105_DePlek.indd 30

20-05-11 10:27

STAPELKORTING KLEDINGSHOP TOT WEL 50%

AG G SD DA EN DER ND WO ON AVO D P EN KOO

VEEL VOORDEEL VOORRAAD DAGEN!

Z750 4CONOMIC Kawasaki introduceert de €conomic modellen.

Dit zijn vriendelijk geprijsde motorfietsen.

Voor motorliefhebbers die op zoek zijn naar een nieuwe motor! Neem bijvoorbeeld de Z750 €conomic, leverbaar in drie kleuren, wit, groen en zwart.

2DE PINKSTERDAG OPEN!

€ 7.998,Officieel dealer: Suzuki, Kawasaki, KTM, Vespa en Piaggio.

Jarmuiden 31

Openingstijden:

1046 AC Amsterdam

di. en vr.

9.00 - 18.00 uur

Tel.: (020) 480 80 10

wo. en do.

9.00 - 21.00 uur

Fax: (020) 614 54 31

za.

9.00 - 17.00 uur

www.motorcityamsterdam.nl

PM0511_ADV031.indd 31 BasisStramien_1-1_PM copy.indt 1

20-05-11 12:14 17-05-2011 11:10:11

TEKST DOLF PEETERS, FOTO’S CHRIS PENNARTS

32

S R E T E PE RIJST P APRILIA SHIVER Italianen brengen dingen pas op de markt wanneer ze mooi genoeg zijn. Punt. Schoonheid gaat boven kwaliteit. De jammerklacht van de berijder is gecamoufleerde adoratie. Die gepassioneerde brul van afschuw heeft niets te maken met de kapotte motor, maar vooral met de zekerheid dat je niet meer verder kunt rijden.

PM0511_PeetersPrijst.indd 32

20-05-11 10:25

PEETERS PRIJST 33

T Inderdaad, want wat is er saaier dan technische perfectie en ultieme betrouwbaarheid? Een mooie motor die stuk is, blijft een genoegen om naar te kijken. Maar in feite is het met Italiaanse motoren net zo als met Hyosung motorfietsen en Citroen BXsen. De horrorverhalen komen allemaal van mensen die ze gehoord hebben van mensen die ze gehoord hebben van... Italiaanse motormerken zetten in verhouding met alle publicitaire aandacht die ze genereren minieme verkoopaantallen neer. Maar ze hebben dealers die ware apostelen zijn, vaak erg mooie en opzienbarende motorfietsen en een gezworen groep kopers. En oh ja, er gaat wel eens wat stuk… Net als bij een Honda of BMW. Daarbij: Italiaanse fabrieken neigen tot omvallen omdat de grootste geesten eerst voor de passie en pas daarna voor de pasta gaan. Als er dan eens een euro is verdiend, dan worden er daar 1000 euro voor uitgegeven voor het betere circuitwerk plus een dure coureur.

Startwin is een zuiver Italiaanse dealer. Je moet er van goede huizen komen wanneer je er je Jap wil inruilen. Die inruiler gaat direct door naar de handel. Want je kunt niet zo maar van alles in je bedrijf neerzetten! Aprilia´s Shiver is raszuiver Italiaans en modern. Een motor waarbij er niet alleen over

PM0511_PeetersPrijst.indd 33

de vormgeving en de techniek, maar ook over de naam is vergaderd. Herinnert iemand zich trouwens nog hoe alles vroeger gewoon zonder marketeers gemaakt werd? De Shiver dus.

‘To shiver’ is huiveren. Helemaal geen fijne referentie. Denk aan malaria-aanvallen, bovenmodale angst of kou. De Aprilia combineert zijn Stealth-achtige actualiteit met een als motorfiets herkenbaar uiterlijk en staat zich op zijn gemak te voelen tussen allerlei andere schoonheden uit Italië. Omdat we de lokale radarmeetpunten kennen, wordt de selectieknop van de software op´sportief´gezet. Geen flauw idee of dat soort knoppenzetterij wat uitmaakt, maar het geeft een goed gevoel.

Maar tuning per knopdruk blijft me bevreemden. De Aprilia is dan wel modern, maar voelt aan als gewoon de vriendelijkste motor. Er had vast meer vermogen uit kunnen komen.

Er zou wat meer grondspeling in bochten kunnen zijn. En ik had eigenlijk een beeldschoon jong meisje moeten wezen qua inkomstenwerving. Maar dat had mijn vader verdriet gedaan. De twin is gewoon gemaakt voor de Alpen en IJsseldijken. Alleen die naam. De Shiver voelt meer aan als een Grin.

Ik zeg: ‘Doen!’

20-05-11 10:25

l

ee v l

Nu

el w t

e he

s e ir

o s s

e

e c c

m

a

XL1000V Varadero ‘L’ISERAN’ Uw voordeel? €1710,56

XL700V Transalp ‘LA BONETTE’ Uw voordeel? €1581,48

SW-T600 ‘BUSINESS EDITION’ Uw voordeel? €257,05

PM0511_ADV034.indd 34 Untitled-4 2

Adv. Specials_v4.indd 1-2

CBF600N/S ‘XPLORE MODE’ Uw voordeel? €1172,34

SW-T400 ‘BUSINESS EDITION’ Uw voordeel? €525,05

20-05-11 12:14 18-05-2011 15:09:52

Special Editions 2011

VFR1200F ‘SPORTS COMFORT EDITION’ Uw voordeel? €931,35

VFR1200F ‘SPORTS TOURING EDITION’ Uw voordeel? €1615,40

ST1300 Pan European ‘EXECUTIVE’ Uw voordeel? €1934,98

CB1000R ‘SCORPION’ Uw voordeel? €892,01

De Honda Special Editions 2011 zijn dit jaar uitgevoerd met wel heel veel accessoires.

Bekijk ze nu bij uw Honda dealer of ga snel naar www.honda.nl

www.honda.nl PM0511_ADV035.indd 35 Untitled-4 3

20-05-11 12:15 18-05-2011 15:10:12

12-04-11 10:52

TEKST YOP SEGERS. MET DANK AAN: MUSEUM VLIEGBASIS DEELEN

36

‘Een dorado voor ieder, wiens hart sneller gaat kloppen bij het geronk van een motor.’ Vol verwachting is de pers eind 1945 over al dat moois - duizenden legertrucks, jeeps, trailers, pantserwagens en uiteraard ontelbare motorfietsen - die even ten noorden van Arnhem in de ‘Grootste Showroom van Europa’ geduldig wachten op een nieuwe bestemming.

PM1105_Dump Deelen.indd 36

23-05-11 09:19

GESCHIEDENIS 37

PM1105_Dump Deelen.indd 37

23-05-11 09:19

38

In 1940 wordt ons koninkrijkje door de nazi’s bezet. Deze starten al vrij snel met de bouw van een militair vliegveld aan de oostkant van het park ‘De Hooge Veluwe’. Rondom de rolbanen verrijzen commandobunkers, depots voor brandstof en munitie, een pilotenstad en omvangrijke kazernes voor het grondpersoneel. De gebouwen en installaties zijn onherkenbaar vermomd als boerderijen en hebben nepvensters en plaatstalen luiken. Om de camouflage te vervolmaken is de basis, met een oppervlakte van bijna 2.500 hectare, doortrokken met bochtige weggetjes en zijn de complexen in het bos als brinkdorpjes gegroepeerd. Op Fliegerhorst Deelen stationeert de Luftwaffe verscheidene ‘Geschwader’ die geallieerde bommenwerpers op weg naar Duitsland moeten onderscheppen.

Back Loading Point In aanloop naar de Slag om Arnhem wordt Deelen zwaar gebombardeerd waarna de Luftwaffe het vliegveld verlaat. Wel blijft de basis nog tot maart 1945 in gebruik als opslagplaats van V1’s. Het noordelijk gedeelte is dan al een Duits kerkhof voor gecrashte geallieerde vliegtuigen. Dat brengt de Canadezen die Deelen na een kort grondoffensief op 16 april 1945 veroveren, op een idee.

Terwijl de First Canadian Army richting Noord-

Nederland verder trekt om daar de laatste Duitse weerstand te breken, besluit de legerleiding vliegveld Deelen te gebruiken als ‘Back Loading Point’ (BLP). Dat wil zeggen: een plek waar kapot geschoten en total loss gereden voertuigen worden verzameld. Dus tanks, trucks, jeeps en motorfietsen die niet voor reparatie in aanmerking komen en enkel nog nut hebben voor het kannibaliseren van slooponderdelen. Dat is het begin van de dump Deelen.

De meeste wrakken in dit BLP waren overigens niet door gevechtshandelingen buiten bedrijf gesteld, maar waren het gevolg van verkeersongelukken. Voordat de Canadezen meededen aan de invasie van Normandië waren ze maandenlang in Engeland gestationeerd en oefenden daar op wegen waar nog steeds links werd gereden; hoe anders was dat op het Europese platteland. Extreem hoog waren de dan ook de ongevallen bij motorordonnansen die met jeugdige overmoed in regen en wind voortijlden om berichten door te geven.

Ook waren ze niet getraind op verkeerschaos, bijvoorbeeld als tijdens gevechten de wegen met vluchtende burgers verstopt raakten. Bovendien hadden de Canadese ‘despatch riders’ - dit in tegenstelling tot hun Duitse confraters, de ‘Kradmelder’ - nauwelijks kaas gegeten van hoe ze hun

DE ZWARTE HANDEL WEELT TIERIG IN DE BUURT VAN DEELEN PM1105_Dump Deelen.indd 38

machines konden onderhouden of repareren, zodat ze vaak voortjakkerden met defecte remmen of kapotte verlichting.

Demob Vehicle Park Nadat Duitsland op 8 mei capituleert, ontstaat er een nieuwe situatie. Het Canadese leger wordt gedemobiliseerd en het opperbevel besluit ook alle deugdelijke voertuigen - behalve tanks - uit het Europese slagveld in Deelen te verzamelen. Eerst worden nog plannen gemaakt om een deel naar de Pacific te verschepen. Maar als Japan even later ook de strijd opgeeft, wordt daarvan afgezien. Zo wordt Deelen officieel het ‘Demob Vehicle Park’ van de First Canadian Army. Week na week en maand na maand arriveren in Deelen al maar meer voertuigen. De files voor de poorten van de dump reiken tot in Arnhem en Ede. Niemand houdt precies bij hoeveel stuks binnenkomen, maar ‘t zijn er naar schatting zo’n 40.000, waardoor Deelen verandert in de grootste parkeerplaats van Europa. Je vindt er kleinere trucks van Bedford, Chevrolet, Dodge en Fordson, zware trailers van Mack, Whites en Diamond T, ambulances van Austin en Ford, pantserwagens, jeeps, stafwagens, takelauto’s en... duizenden motorfietsen met merken als HarleyDavidson, Norton, Matchless, Triumph en BSA.

23-05-11 09:19

GESCHIEDENIS 39

Al dat rollend materiaal oefent een grote aantrekkingskracht uit op het leeggeroofde Nederland.

Zo heeft de mof tijdens de bezetting de helft van alle motorfietsen in beslag genomen en dat wat na de bevrijding nog rijdt, loopt kreupel door te weinig onderhoud en gebrek aan onderdelen. Geen wonder dat in de directe omgeving van Deelen een levendige zwarte handel ontstaat. In het begin is er nauwelijks bewaking - de Canadezen vieren liever feest met Trees - zodat je ‘s nachts zonder gestoord te worden het prikkeldraad kan doorknippen om een vierwieler of een motorfiets te ontvreemden. Verhalen doen de ronde dat dievenbendes tot dertig man sterk op rooftocht gaan en met vrachtwagens tegelijk - beladen met motorfietsen, banden of accu’s - de vangst in de omliggende gemeenten aan zwarthandelaren verkopen.

men. Ook verkopen de Canadians, voor woekerprijzen tot één gulden per liter, clandestien benzine die ze uit de gestalde voertuigen aftappen.

Grotere bedragen worden gevraagd om ‘s avonds het aanzetten van het elektrische hek te vergeten.

fietsen een wedstrijdje verspringen; de machine die het verst in het gat terecht komt, heeft gewonnen. De kunst is natuurlijk om er tijdens de aanloop op het juiste moment vanaf te springen.

Met het materiaal wordt binnen de poorten overigens niet zachtzinnig omgesprongen. Om de tijd te doden crossen de Canadezen met Harleys en Nortons door bomkraters, worden jeeps en motorfietsen met Shermantanks geplet of vermaken ze zich door allerlei voertuigen op elkaar te laten botsen. Het materiaal dat minder bruikbaar is, wordt gewoon een bomkrater ingereden en dan: zand er over. En daar ligt ‘t nog altijd. Maar soms wordt voor dat doel een fantastisch spektakel opgevoerd.

Dat wil zeggen: waaghalzen houden met motor-

De Nederlandse regering start al snel onderhandelingen met Canada om de dump Deelen te nationaliseren. Er dreigt in Nederlands-Indië, waar nationalisten voor onafhankelijkheid strijden, namelijk een nieuwe oorlog en dat terwijl de vaderlandse krijgsmacht na de bevrijding nauwelijks wat voorstelt. Dus moet het leger in rap tempo van materieel worden voorzien. In afwachting van een definitieve regeling dragen de Canadezen eind 1945 al kleinere contigenten voertuigen - waaronder motorfietsen - over aan de Nederlandse staat. De Koninklijke

Nederlands-Indië

Elektrische hek Eindelijk realiseert de Canadese legerleiding dat de dump Deelen een goudmijn is. Om ongenode gasten te weren, wordt het terrein daarom omheind met een driedubbele elektriciteitskabel die met behulp van aggregaten ‘s nachts onder stroom gezet wordt. In oktober 1945 komt een jongeman om het leven als hij heimelijk wil binnentreden en daarbij onfortuinlijk in aanraking komt met 2.000 Volt. Ondanks die afschrikwekkende afweer blijven de diefstallen doorgaan. Vele Canadese soldaten die op Deelen gestationeerd zijn, kunnen de verleiding van omkoping niet weerstaan. In ruil voor een fles jenever, een pond boter of kaas mag je een accu, binnenband, velg of koplamp meene-

PM1105_Dump Deelen.indd 39

MUSEUM VLIEGBASIS DEELEN

Een leuke tip om tijdens je toertocht in het weekend toch nog iets te leren, is even langs te wippen in het Museum Vliegbasis Deelen. Het is gehuisvest in een voormalige Duitse officiersmess aan de weg (N804) tussen Hoenderloo en Schaarsbergen. Open op zaterdag en zondag van 11.00 tot 17.00h. Meer info op: www.museumvlbdeelen.nl

23-05-11 09:19

40

ANWB GELE RIJDERS

Na de bevrijding verkeert het Nederlandse voertuigenpark in erbarmelijke conditie. Het weinige wat rijdt, staat voortdurend met lekke banden, kapotte lagers, doorgezakte veringen en stomende motoren langs de weg. De ANWB vindt het daarom hoog tijd om naar Brits voorbeeld een hulpverleningsdienst bij pechgevallen in het leven te roepen. Maar wegenwachters moeten natuurlijk wel zelf vervoer hebben. De dump in Deelen biedt uitkomst. Daar weet de toeristenbond 25 Harley Liberators op de kop te tikken, plus eenzelfde aantal voorwielen om aan de motorfietsen zijspannen te hangen. Ook het probleem van reserve-onderdelen wordt ‘passend’ opgelost.

Een Canadese kolonel regelt iets en binnen een week staan bij de ANWB vijf kisten met fonkelnieuwe motorblokken te glunderen.

De 750 cc WLC is van huis uit geen zijspanmotor, maar nood breekt wet: de wegenwachter moet immers over gereedschap beschikken. Dus bouwt de firma Hollandia met kunst en vliegwerk zeven combinaties, die in april 1946 triomfantelijk op het Haagse Binnenhof aan de pers worden getoond. Daarna stokt de productie wegens materiaalschaarste. Bruikbaar plaatijzer en stalen buizen zijn nergens te vinden. Zelfs carbid, dat nodig is om te lassen, ontbreekt. Een tijdelijke oplossing moet soelaas bieden. De resterende dump-Harleys blijven solomotoren en worden op de achtersteven voorzien van een gigantische kist; in feite een omgebouwde container die tijdens de oorlog werd gebruikt voor het droppen van voedsel en medicamenten. De rijeigenschappen zijn echter matig.

Door het gewicht gaan de machines steigeren en als de wegenwachters een te scherpe bocht nemen, krijgen ze de motor bijna niet meer overeind.

Wegenwachthulp is overigens in die woelige jaren niet alleen het exclusieve recht van ANWB-leden. Iedere pechvogel wordt gratis geholpen, want het wegverkeer is voor de wederopbouw van groot belang. Pas in 1950 wordt een verplicht lidmaatschap ingevoerd. Dan rijden de ‘Gele Rijders’ - zo genoemd vanwege hun helgeel gekleurde machines - inmiddels ook op 1200 cc Harleys die rechtstreeks uit Milwaukee komen. Een ander merk komt eerst niet in aanmerking, omdat men in het kader van de Marshallhulp alleen in dollars aankopen mag doen. Die bepaling wordt later versoepeld, zodat de wegenwacht begin jaren vijftig voorgoed overstapt op goedkopere 470 cc en 600 cc eencilinders van BSA.

Landmacht, de Marechaussee, de Marine en het KNIL krijgen daarbij voorrang. Deze legeronderdelen kiezen vooral voor de Harley en de Norton.

Maar ook overheidsinstellingen mogen een greep uit het vat doen. Zo krijgt de Wederopbouwdienst van de Wieringermeerpolder twintig BSA’s om het leegpompen van de door de Duitsers onder water gezette polder te coördineren. Mag de PTT meer dan honderd motorfietsen tegemoet zien om ‘in het ganse land’ - waar het telefoonnet nog grotendeels defect is - het berichtenverkeer weer op gang te

PM1105_Dump Deelen.indd 40

helpen met snelle postbezorging en telegrambestelling. Bij de Belastingdienst komen uiteindelijk meer dan tweehonderd machines terecht waarmee inspecteurs onder andere de zwarte handel te lijf gaan. Het Korps Rijkspolitie, dat in 1945 wordt opgericht, neemt driehonderd 750 cc Harleys over die naderhand donkerblauw worden gespoten en nog later een zijspan langszij krijgen. Verder staan op de lijst verscheidene brandweerkorpsen, gemeentepolitie en gemeentelijke gezondheidsdiensten.

Overall Deal In mei 1946 is dan eindelijk de kogel door de kerk.

Nederland koopt de dump Deelen voor het luttele bedrag van 26 miljoen Canadese dollars! Het is wel een zogeheten ‘overall deal’, waardoor ook de kleinere dumps in Grave en Enschede en militaire goederen die de Canadezen in Engeland hebben achtergelaten, van eigenaar verwisselen. Zo laat de kwartiermeester-generaal vanuit het voormalige Canadese kampement in Bordon - gelegen in het graafschap Hampshire - behalve tonnen aan munitie, legio pistolen en geweren, complete veldhospitalen en moderne zendapparatuur ook negenhonderd Harleys naar Nederlands-Indië verschepen.

Het beheer van de dump Deelen wordt overgedragen aan de Dienst Domeinen van het ministerie van Financiën. Die dienst rapporteert in mei 1946 aan het departement dat vele voertuigen, onderdelen en banden al verdwenen zijn en geeft een inventarisatie van wat er nog rest, te weten: 13.310 trucks, 4.970 trailers, 3.227 pantserwagens, 3.163 jeeps en... 3.262 motorfietsen. Bij die laatste groep telt men 793 Harley Davidsons (type WLC, 750 cc), 1.607 Nortons (type 16H, 490 cc), 383 Matchless’ (type G3/L, 349 cc), 316 BSA’s (type M20, 489 cc), 98 Triumphs (type 3HW, 350 cc), 61 Ariels (type W/NG, 346 cc) en verder twee James’ en een eenzame Royal Enfield. Het kwaliteitsniveau stelt ook teleur. Slechts zevenhonderd exemplaren verkeren in puike conditie. De rest moet nodig gerepareerd worden of is rijp voor de sloop.

Banden en kettingen Tweederde van de totale voorraad wordt door het ministerie van Oorlog geclaimd. De voertuigen wor-

den in Deelen door honderden chauffeurs en monteurs rijklaar gemaakt en dan in grote konvooien naar Amsterdam en Rotterdam gereden voor verscheping naar Nederlands-Indië. De rest wordt voor verkoop aan particulieren bestemd, maar dan wel via de kanalen van de officiële importeurs en nadat taxateurs de dagwaarde hebben bepaald. Motorrijders staat echter een onaangename verrassing te wachten. Eind augustus melden dagbladen dat ‘van bevoegde zijde’ is vernomen dat burgers geen motorfietsen uit de dump Deelen kunnen kopen: de regering reserveert alle bruikbare machines voor politie, brandweer en leger. Dat betekent overigens niet dat er geen motorfietsen meer uit de dump op de markt komen, want diefstal en verduistering blijven in Deelen welig tieren.

De bewaking rondom de dump wordt dan ook verscherpt. Een kordon van 150 man rijkspolitie houdt de wacht en om diefstal van personeel tegen te gaan, wordt op het eind van de werkdag iedereen gefouilleerd; want onder kleren en in tassen worden binnenbanden, moersleutels en carburateurs naar buiten gesmokkeld. Toch weten sluwe vossen nog steeds in te breken. Bijvoorbeeld door twee vrachtwagens aan weerszijden van het elektrische hek neer te zetten, kan de buit zonder gevaar voor een stroomstoot worden overgeheveld.

Onder motorrijders is vooral een nijpend tekort aan rubberbanden en kettingen, zaken die snel slijten. De meesten rijden op afgetobde, gladde banden en raakt er eentje lek dan is improvisatietalent gevraagd: om verder te rijden moet je bij gebrek aan beter de kapotte band met poetslappen of plukken gras volproppen. Geen wonder dat kapitalen neergeteld worden voor een gaaf exemplaar uit de dump.

Liquidatie In de winter van 1946 ontvouwt zich rondom dump Deelen een groot corruptieschandaal. Het blijkt dat de leiding zich aan massale fraude heeft schuldig gemaakt. De kranten staan er vol van en schrijven hitsige koppen als ‘Het Chicago van de Veluwe’ en ‘Wildwest op Deelen’. Facturen en taxatierapporten werden vervalst en voertuigen verdwenen op miraculeuze wijze van de inventarislijst. Zo werd de

23-05-11 09:19

GESCHIEDENIS 41

WLC VERSUS WLA

Dat zoveel Britse motorfietsen in het Canadese leger dienst deden, was omdat Canada deel uitmaakt van het Brits Gemenebest en de lidstaten afgesproken hadden hun legermateriaal op elkaar af te stemmen. Daarom wijkt de Harley - de WLC - die de Canadezen gebruikten ook iets af van de Harley - de WLA - die zijn pk’s in het Amerikaanse leger ter beschikking stelde. De gashandel zat bij de WLC aan bakboordzijde, wat de gewoonte was in landen waar links werd gereden. Verder waren volgens Gemenebest-norm het voor- en achterwiel onderling uitwisselbaar en hadden koplampen blindeerkapjes.

VALENTINO’S SPORT/TOURING COLLECTIE. DESIGNED BY BRIDGESTONE.

dagwaarde van trucks moedwillig te laag getaxeerd om vervolgens het verschil in eigen zak te steken.

Bij een onderzoek kwam ook aan het licht dat een vijftigtal motorfietsen via duistere kanalen aan particuliere handelaren waren doorverkocht. Later worden 36 verdachten voor de krijgsraad gebracht.

De zwaarste straffen zijn voor drie ‘hoge heren’, die langere tijd achter slot en grendel worden gezet.

De laatste voertuigen verlaten de dump eind 1946.

Wat overblijft zijn schroothopen die een half jaar later worden geveild en uiteindelijk bij de Hoogovens terecht zullen komen. Op Deelen worden daarna heropvoedingskampen voor jonge Nederlandse SS’ers gehuisvest en wordt een aantal Duitse barakken weer in gebruik genomen als kazerne voor het opleiden van luchtmachtpersoneel. In 1951 ten slotte krijgt Deelen weer zijn oorspronkelijke functie van vliegbasis terug. De rolbanen worden hersteld en de Koninklijke Landmacht stationeert er lesvliegtuigen en later ook helikopters. Een prettig intermezzo vindt in 1976 plaats als Deelen voor de opname van de oorlogsfilm ‘A Bridge to Far’ tot een geallieerd vliegveld wordt omgetoverd. Inmiddels heeft de luchtmacht Deelen weer verlaten, maar geregeld wordt er nog door de Luchtmobiele Brigade geoefend.

De Battlax BT023 is een motorband van de nieuwste generatie en combineert een ongekend vertrouwen met lange levensduur en topprestaties.

Bridgestone Nederland BV Distriboulevard 15 MOERDIJK

1-2S_100x263 copy.indt 1 PM1105_Dump Deelen.indd 41

www.bridgestonemotorbanden.nl

17-05-2011 11:11:23 23-05-11 09:19

42

Q&A BMW F 800 GS TEKST MINK BIJLSMA, FOTO’S BMW

Welke motor rijden we?

Een gitzwarte BMW F 800 GS die in een beperkte oplage van 40 stuks naar Nederland komt.

Is ie nieuw?

Alleen de kleur is nieuw. De motor zelf is exact drie jaar geleden op de markt gekomen.

Al eerder gereden?

Ja, René van Tienhoven, ondertussen gepensioneerd redacteur, is bij de introductie geweest in Zuid-Afrika. Het verslag daarvan stond in Promotor 3 | 2008

Zijn bevindingen/ conclusie?

Dat de F 800 GS een motor was met een goede ergonomie, goede windbescherming en een stevig onderstel. Alleen door de zachte vering wilde er wel eens wat onrust in het rijwielgedeelte verschijnen. De gasrespons was prima, de versnellingsbak schakelde licht en precies, de koppeling deed zijn werk voorbeeldig en ook op de remmen was weinig aan te merken.

Comfort?

Zover bekend is er in de afgelopen drie jaar niets aan de F 800 GS gewijzigd.

Goed. De vering (hoe kan het ook anders) is zeer zacht en soepel: voor heb je 230 mm veerweg, achter 215. De testmotor had handvatverwarming en wat kan dat fijn zijn als je overdag vertrekt met 24° Celsius en ’s avonds laat thuis komt met nog geen 10° op de additionele boordcomputer.

Verder werkt de rechtop zithouding en de grote kniehoek totaal niet vermoeiend. En omdat het ruitje geen turbulenties veroorzaakt, kun je de hele dag rijden, rijden en….

En de ergonomie?

Stuureigenschappen?

Daar staat het prima mee.

Alles zit op de juiste plek, je

Tja, voor een allroad met 230 mm veerweg en 21 inch voor-

Wat is veranderd?

PM1105_BMW F800GS.indd 42

hebt veel ruimte op de motor, het stuur staat hoog en is breed. Het ruitje geeft verrassend veel bescherming, maar zorgt wel voor veel windgeruis. Ook wanneer je staat, klopt de ergonomie als een bus. Alleen de zithoogte (880 mm) is natuurlijk een kritisch punt. Maar ja: dat zit in het concept van de allroad. Overigens kun je kosteloos voor een 30 mm lager zadel kiezen wanneer je de F 800 GS nieuw bestelt. Toch zal het nooit een lekkere motor worden voor mensen korter dan zo’n 1.70 meter. Die zullen dan toch naar de F 650 GS tweecilinder moeten uitkijken, temeer er voor de GS geen verlagingsset leverbaar is.

20-05-11 11:09

A

Q&A BMW F 800 GS 43

TESTLOCATIE: NEDERLAND wiel is dat zo slecht nog niet.

Insturen op wat hogere snelheid kost wat kracht en op hogere snelheden en op oneffen wegdek wil de zaak best in beweging komen. Maar gelet op die twee ‘handicaps voor de verharde weg’ doet de F 800 GS het behoorlijk goed. In het langzamere werk (stad, file en twee meter brede landweggetjes) is deze allroad lichtvoetig, makkelijk en secuur te berijden en enorm wendbaar.

Nog mysteries gehad?

Ja, de werking van het zogenaamde WAD veerbeen en het comfort van de buddy.

WAD staat voor Weg Afhankelijke Demping en kan naar beperkt eigen inzicht alleen werken met behulp van (heel veel) elektronica. Maar daarvan was niets te ontdekken. PR-praat? Ook van WAD werking was niets te merken, het enige wat invloed had was het verdraaien van het schroefje van de uitgaande demping achter…

De buddy is ook een apart verhaal: de eerste lange dag (270+ km en zo’n vier uur rijden) een enorm zere kont.

De laatste, nog langere, dag veel minder last.

De grootste openbaring?

Het gemak waarmee de F 800 GS het onverharde induikt.

De balans is zó afgewogen dat, maakt niet uit of je zit of op de voetsteunen staat, de motor probleemloos door het zand ploegt. Het is een echte

PM1105_BMW F800GS.indd 43

allroad, veel meer dan welke concurrent dan ook, de Triumph 800 Tiger even buiten beschouwing gelaten.

Verhouding 65/35 zouden we willen zeggen, tegenover de gebruikelijke 80/20. Daardoor worden er wegen geopend die voor andere gesloten blijven en wordt Nederland ineens een stuk groter: echt om van te genieten!

En de bagagemogelijkheden?

Misschien valt dat toch wel wat tegen voor zo’n motor.

Standaard moet je het doen met een ‘onmogelijk’ gevormde tank, waarop je alleen een specifieke BMW F 800 GS tanktas kwijt kunt.

Verder hebben de duohandgrepen vier minimale haakjes waar je een spanriempje of bagagespin achter kunt haken, zodat er nog iets op de buddy mee kan. Standaard is er geen bagagerek gemonteerd en een kofferset moet je uit het accessoirepakket halen.

Wat is mooi of juist lelijk?

Het enige wat écht heel mooi is, zijn de gefreesde uitsparingen in de achtervork voor de kettingspanner.

De roestvast stalen uitlaatdemper en de ophanging daarvan ‘kan ook wel’. Lelijk is het remvloeistofpotje op het stuur dat ook nog als een idioot in zijn rubber staat te dansen en de (optionele) middenbok die er wat lullig onder hangt.

24°C Ronduit de sterkste eigenschap?

Waar krijg je koude rillingen?

Dat is kiezen tussen het gedrag in de zandbak en het motorblok. Hoewel de versnellingsbak niet uitblinkt in de bediening, maar gewoon zijn werk doet en er boven de 4.800 tpm toch wel veel trillingen zijn, kiezen we voor het blok, ook al omdat je daar altijd mee geconfronteerd wordt. Het draait mooi rond en loopt net zo makkelijk 8.000 tpm in zijn één als 2.000 tpm in z’n zes. Mooie lineaire vermogensopbouw, niet muisstil, geen overdadig mechanisch lawaai, kortom: met karakter. Bovendien is het makkelijker in de omgang dan welke middenklasse V-twin dan ook.

De gedachte dat er in de toekomst nog meer onverharde paden en dijkweggetjes in Nederland afgesloten worden voor gemotoriseerde tweewielers. Als dat gebeurt, is het te hopen dat er in ieder geval één gemotoriseerde dag per week in het leven geroepen wordt. Een dag waarop de F 800 GS rijder mag snipperen en naar hartenlust over bospaden en over dijkwegen mag rijden.

Wandelaars, vogelspotters, mountainbikers en wielrenners moeten die dag dan maar werken of zich voor één keertje aanpassen...

Wat heeft de concurrent?

Zelf heb ik niet op deTriumph Tiger gereden, maar gelet op de ‘straat’ en ‘offroad’ uitvoering van deze allroad en de (gelijkende) manier waarop hij gemaakt is (frameopbouw, ruitje), kun je er van uitgaan dat de Tiger 800 dé concurrent is. De rest van alle allroads zijn of ééncilinders of stukken zwaarder. Of ze zijn veel meer, zeg maar bijna uitsluitend, straat/toer gericht. Mogelijke uitzondering daarop is de KTM 990 Adventure, maar die valt eigenlijk weer in de zware klasse. Tegen de overige fabrikanten zouden we willen zeggen: aan de slag mannen!

En vierkant de slechtste?

De brandstoftoediening. De F 800 GS staat, in ieder geval op het gevoel, ontzettend arm afgesteld. Dat is te merken als je op deellast rijdt, zo tussen de 3.000 en 5.000 tpm, hoewel het nog mee valt in vergelijking tot andere twins. Het is vooral de gasaanname die niet soepeltjes verloopt. Wanneer je vanuit gesloten positie het gashendel ‘gewoon’ open draait ‘knalt’ ie er aardig in. Probeer je het heel ‘smooth’ te doen, dan gebeurt er de eerste 2 mm niks, alsof de gaskleppen vastgeplakt zitten. Dat kan mega irritant zijn en het positivisme over het blok behoorlijk de grond in boren

Minks oordeel

Fijne en vooral échte allroad motor die het verbazingwekkend goed doet in het zand, zonder al te veel in te leveren op de verharde wegen. Wel minder geschikt voor het langere toerwerk voor twee en bagage. Daarvoor moet je toch bij de R 1200 GS zijn.

Alleen de werking/afstelling van de injectie is vreselijk irritant. Dan mag hij wel verschrikkelijk zuinig met brandstof omspringen, maar ik zou graag wat (meer) geld uitgeven aan een dynojetboer en een oliesjeik. Ook de minder fijngevoelig aansprekende UPSDvoorvork, die kleine oneffenheid ongefilterd doorgeeft omdat hij net iets teveel plakt, mag beter. Waarom geen sublieme Telelever?

20-05-11 11:09

44

IN HET KORT MOTOR BLOK CILINDERINHOUD BORING X SLAG COMPRESSIE MENSELVORMING PRESTATIES KOPPELING TRANSMISSIE RIJWIELGEDEELTE FRAME VERING REMMEN MATEN & GEWICHTEN WIELBASIS ZITHOOGTE BALHOOFDHOEK/NALOOP VEERWEG VELGEN BANDEN TANKINHOUD GEWICHT LAADVERMOGEN METINGEN TOTAAL TESTKILOMETERS VERBRUIK HOOG/LAAG PRIJZEN & KLEUREN PRIJS PRIJS TESTMOTOR

SCAN MIJ!

KLEUREN

PM1105_BMW F800GS.indd 44

vloeistof gekoelde parallel twin met dubbele bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder 798 cc 82 x 75,6 mm 12,1:1 elektronische inspuiting, digitaal BMS-KP motormanagement met roluitschakeling en dubbele ontsteking 85 pk/7.500 tpm|83 Nm/5.750 tpm mechanisch bediende meervoudige natte platenkoppeling zes versnellingen en kettingaandrijving stalen buizenframe en dubbelzijdige alu achtervork voor: niet instelbare 45 mm UPSD achter: op veervoorspanning en uitgaande demping instelbaar veerbeen Voor: dubbele 300 mm schijfremmen met tweezuiger remklauwen en uitschakelbaar ABS, achter een enkele 265 mm schijf met enkelzuiger remklauw en uitschakelbaar ABS. 1.578 mm 880 mm (850 mm als optie) 64º/117 mm voor: 230 mm, achter 215 mm voor: 2.15 x 21 inch, achter: 4,25 x 17 inch voor Pirelli Scorpion Trail 90/90-21 54V, achter Pirelli Scorpion Trail 150/70-17 69V 16 liter 207 kg 236 kilo

SCOREBORD BLOK 1 2 3 4 5 6 7 8 RIJWIELGEDEELTE 1 2 3 4 5 6 7 8 COMFORT/ERGONOMIE 1 2 3 4 5 6 7 8 BAGAGEMOGELIJKHEDEN 1 2 3 4 5 6 7 8 TOERKWALITEITEN 1 2 3 4 5 6 7 8 PRIJS/KWALITEITVERHOUDING 1 2 3 4 5 6 7 8 RATIO/EMOTIE BALANS ERG RATIONEEL RATIONEEL GEMIDDELD EMOTIONEEL

9

10

9

10

9

10

9

10

9

10

9

10

PURE EMOTIE

950 km 1:21,2 | 1:25 €11.440, - (met ABS) € 12.685, Schwarz, schwarz und noch einmal schwarz. Echter ook in Lavaorange-metallic/schwarz seidenglanz und Alpinweis verkrijgbaar. Importeur: BMW Motorrad Nederland (070) 41 33 222. | Bmw-motorrad.nl

WEBTEST BMW F800 GS

Een uitgebreide test van de BMW F 800 GS staat op promotor.nl.

Zoek op F800 GS. Laat je reacties achter onder de webtest! De test kun je ook lezen met de Promotor Nieuws App voor de iphone en Android. Klik op Webtest. De test kost €1,25.

20-05-11 11:09

3

45

PROMOTOR ONROUTE

KRISKRAS

2 1

In elke Promotor vind je drie kant en klare motortochten, die door ons zijn uitgezet en nagereden. Je koopt ze met de ANWB-reiswijzer (download op anwb.nl/navigatie), die ze direct op je GPS (Garmin & TomTom) of harde schijf zet. De routes voor de routerol staan op promotor.nl. Daar boek je ook hotels bij het vertrekpunt van de route.

Kriskras 1 Rondje Mechelen 126 km START McDonalds, Hazeldonk 5006, Breda Deze KrisKras gaat door het Brabantse en Belgische land. Je start in Hazeldonk op de grens met onze zuiderburen. Hierna zetten we het gas erop en gaat het richting België en blaas je door plaatsjes en gehuchtjes als Zandhoven, Peulis en Herentals in de Provincie Antwerpen. Uiteindelijk kom je uit in het Brabantse Baarle-Nassau. Een enclave waarbij stukjes België in Nederland liggen en omgekeerd. En… twee burgemeesters, twee politiekorpsen en twee postkantoren. De route eindigt bij Brasserie Den Engel. (RV)

Kriskras 2 Rheden – Haaksbergen 122 km START De Roskam, Arnhemsestraatweg 62, Rheden Je start in Rheden, ten oosten van Arnhem, in het schitterende gebied tussen IJsselvallei en Veluwe. Waar je kunt genieten van een motortoer van heel hoog niveau. Wat te denken van de Posbank. Daar moet je je motor gewoon even uitzetten om te genieten van de mooie natuurpracht. Heb je genoeg van de omgeving, zet je koers richting Vorden waar je een bezoekje kunt brengen aan het in goede staat verkerende Kasteel Hackfort. De route

Kriskras 3 Rondje Nederland 4: Aduard – Westerbork 138 km START Restaurant Aduard, Friesestraatweg 13, Aduard Het vierde traject van het Rondje Nederland start in Aduard. Al snel neem je afscheid van Friesland en duik je Groningen in. Hier kan je genieten van lekkere slingerweggetjes die gemaakt zijn voor de motor. Na plaatsjes als Adorp en Bedum kom je uit in het brinkdorp Zuid-Laren, bekend van de Zuidlaardermarkt, de grootste paardenmarkt van West Europa. En… Berend Botje. Het standbeeld, ter herinnering aan het bekende kinderliedje, staat in het centrum. Na Zuidlaren boender je door Anloo, langs de eeuwenoude Magnuskerk. De route eindigt in Westerbork. (AJ)

DOWNLOADEN MET DE ANWB-REISWIJZER ANWB Reiswijzer is een gratis programma waarmee je routes en andere ANWB-content voor je navigatiesysteem kunt ophalen. Je downloadt en installeert ANWB Reiswijzer eenmalig op je PC via www.anwb.nl/navigatie. met het maken van De Kriskras routes kosten €1,99 per route.

LET OP! In 2012 stoppen we routes voor de routerol! Zorg dan ook dat je ruim voor die tijd in het bezit bent van een GPS.

PM1105_Kriskras.indd 45

FOTO’S EN ROUTE: YVONNE EN HANS VROLIJK, RENE VLASSENROOD EN AD JONKER

eindigt in Haaksbergen bij Hotel Erve Bruggert. (HV)

20-05-11 10:37

TEKST JAAP VA N DER SAR, FO TO’S

ANDREW WALKI NSHAW

46

JAAP>NL

AFLEVERING 2 DE RALLYRIJDSTER

Verse Promotorredacteur Jaap heeft net zijn rijbewijs. Nu nog motorrijder worden. Hij reist het land door, op zoek naar mensen die hem dat kunnen leren.

PM1105_JaapNL.indd 46

In Nederland motorrijden vindt ze gevaarlijk. Maar stuur haar met een routeboekje de woestijn in en ze is als een vis in het water. Mirjam Pol rijdt rally’s. En hoe.

We schrijven 2006. De Dakar-rally dendert door Noordelijk Afrika. Met de vrachtwagenracers van het MAN-team beleef ik het spektakel mee. Drie weken zand happen, de zwaarste rally op deze aardkloot. Het is weliswaar al avond, maar nog loeiheet in Nouakchott, de hoofdstad van Mauritanië. In die enorme zandbak staat het bivak, gonzend als een overbevolkt bijenest. Ik zit net mijn stukje te tikken in het licht van de schijnwerper als er een witblonde dame opduikt. Een meisje nog, 22 jaar. Ze verdwijnt haast in een enorm stoffig motorpak. Vertwijfeld loopt ze onze kant op.

20-05-11 09:57

JAAP>NL 47

TOEN IK VIER WAS ZAT IK AL OP EEN CROSSERTJE klein zijspannetje, want fietsen zonder zijwieltjes kon ik nog niet. En mijn moeder maar overalletjes wassen… Toen ik wat ouder was heb ik me weleens verbaasd over andere kinderen. Die gingen op visite op zondag. Dat leek me best saai.’

‘Ik geloof dat ik mijn team kwijt ben’ klinkt het vermoeid in onvervalst Twents. Een kop koffie, een paar stroopwafels, een praatje over de onmenselijke etappe van de dag en de ogen beginnen weer te twinkelen. Iets wakkerder struint ze even later weer verder. Mirjam Pol heet ze, en ze rijdt haar eerste Dakar. Vijf Dakar’s later zitten we weer tegenover elkaar. En vertelt ze over haar grote passie voor motoren, zand en vooral voor heel erg afzien.

‘Om te zeggen dat ik op de motorrijder geboren ben is misschien wat overdreven. Maar het scheelt

PM1105_JaapNL.indd 47

niet zoveel. Zal ik je één ding laten zien?’ We zitten nauwelijks aan de koffie of Mirjam tovert een foto tevoorschijn op haar laptop. ‘Kijk, dit is mijn geboortekaartje. Mijn grote broer, vier jaar oud, op een crossmotortje, pontificaal op de foto. Ons leven draaide om de motorcross. Mijn vader reed, mijn broertje reed, mijn moeder zorgde voor de catering en ik zat erbij met een emmertje en een schepje. Aan een touwtje, zodat ik niet zomaar de baan op zou rennen. Ieder weekend gingen we met z’n allen naar de crossbaan. En toen ik vier jaar oud was mocht ik op dat crossertje. Mét een

‘Dat crossen was een heerlijke uitlaatklep. Met competitie rijden was ik verder nooit zo bezig. Die was er ook niet, een damesklassement is eigenlijk pas iets van de laatste jaren. Ik vond het al mooi als ik me tussen de mannen in de middenmoot wist te handhaven. Maar een droom om er echt mijn carrière van te maken had ik nooit. Teveel gedoe.

En ik vind andere dingen ook leuk. Sporten. Geef me een tennisracket, een zwempak of een hockeystick en ik ben ook gelukkig. Ik ging dus naar de Academie voor Lichamelijke Opvoeding. Heb die nog afgemaakt ook, dus officieel ben ik sportlerares. Maar daar heb ik nog nooit een dag mijn brood mee verdiend. Want een andere passie kroop langzaam mijn leven in. Dakar.’

‘Vanaf een jaar of 18 ben ik die rally goed gaan volgen. De Dakar is legendarisch. Alles is anders, groter en heftiger dan andere rally’s. Ik keek op tv

20-05-11 09:57

48

naar die enorme zandduinen, dat geploeter en die prachtige landschappen. Zo werd Dakar mijn ultieme droom. Waarom zou je hannessen op de crossbaan als je de hele Sahara voor jezelf hebt?

Maar ik moest zelfs nog mijn motorrijbewijs halen.

Anders kun je niet op zo’n enduro-machine stappen. Heel voorzichtig begon ik toen onderzoek te doen naar wat er allemaal bij komt kijken om mee te kunnen rijden met de Dakar. En ik realiseerde me dat de kosten voor een gewone griet uit Twente eigenlijk niet op te brengen zijn. Een jaar of 10, daar ging ik vanuit, dat zou het gaan duren voor ik mijn droom waar zou kunnen maken’.

Dus ging Mirjam in 2006 naar de Motorbeurs. Met haar moeder. Gewoon een dagje brommers kijken en zoeken naar informatie. Over de Dakar. ‘Ik zag ergens op een stand een Dakar motor staan. En ben daar gaan praten. Anderhalf uur heb ik ze beziggehouden. Hoe schrijf ik me in, wat zijn de kosten precies, wat heb je nodig, hoe moet je trainen, hoe

PM1105_JaapNL.indd 48

doe je ervaring op, wat voor machine heb je nodig…

Leren Enduro rijden, sponsoren zoeken en overtuigen, leren roadbook lezen, leren sleutelen. Niet veel later werd ik uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst. ‘Jij bent toch die blonde griet van de motorbeurs?’ Dus gingen moeders en ik weer op pad. En na die avond was ik verkocht. Waarom wachten tot mijn 30ste? De situatie zou eigenlijk nooit idealer worden dan nu. Net afgestudeerd, geen vaste relatie, geen kinderen, geen hypotheek, geen vaste baan… Waarom niet gewoon gáán?’

Dat ‘gewoon gaan’ bleek nog wat lastiger dan gedacht. Mirjam: ‘Kun je je voorstellen hoe ik naar sponsors ging. ‘Hallo, ik ben Mirjam Pol. Ik ben 22

jaar. Ik heb nog nooit rally gereden. Weet niet hoe ik een roadbook moet lezen. Willen jullie me sponsoren?’ Je kunt je voorstellen dat ik niet heel veel succes had. Overal waar ik langsging kreeg ik de vraag ‘Wat moet jij nou in Dakar? Je bent veel te jong, hebt nul ervaring, je bent net een vrouw en je hebt zelf geen cent te makken’. Crosservaring, ja, dat had ik wel. En als enige Nederlandse vrouw op de motor zou media-aandacht heus wel komen.

Dus met schrapen, sparen en heel veel hulp ging ik in 2006 mee. De verwachtingen waren laag. De beste prognose die de doorgewinterde Dakaristen me gaven was vijf dagen. ‘Als het zand komt zien we haar niet meer terug’. Drie weken later stond ik op het podium. Inmiddels is het 2011, ben ik vijf

IN DAKAR GA JE KAPOT. NAUWELIJKS SLAAP EN IEDERE OCHTEND MISSELIJK 20-05-11 09:57

JAAP>NL 49

keer mee geweest en draai ik mee in de top van het damesklassement. Nu draait mijn leven om de Dakar’. Maar rijk wordt ze er niet van. Sterker nog, het is ieder jaar net zo schrapen als de eerste keer.

‘Ik heb één groot voordeel. Ik woon nog steeds bij mijn moeder. Alles wat ik verdien spaar ik voor de Dakar.

Als Mirjam praat over rallyrijden begint ze te stralen. Maar ik herinner haar aan onze eerste ontmoeting. Meer dood dan levend. Het gevaar is aanzienlijk, de valpartijen oneindig en de stress groot. Hoe blijft ze positief? Hoe hou je het vol? ‘De momenten dat je kapot binnenkomt in het bivak, alles verkeerd hebt gedaan… en er achter komt dat je directe tegenstander nog later binnen is dan jij. Of als je na uren ploeteren en afzien bovenop de grootste zandduin staat die je ooit hebt gezien. Dat heb ik gedaan.

Net als die profs. Waanzinnig. Natuurlijk ga je kapot. Nauwelijks slaap. Iedere ochtend misselijk. Er gaat geen dag voorbij dat je niet een paar keer valt,

PM1105_JaapNL.indd 49

tientallen kleine valpartijen die iedere morgen weer aanvoelen alsof er een truck over je heen gereden is. Maar dan ga je van start, gaat de zon schijnen en voel je weer dat je deel uitmaakt van de mooiste rally ter wereld. Je spieren worden weer warm, de pijn verdwijnt. De eerste week van de rally rijd ik voorzichtig. Laat iedereen maar gaan. Pas als de lange zandetappes komen ben ik écht in mijn element. Het kan niet zwaar genoeg zijn. Dan stijg ik weer in het klassement. Ik pak mijn rust, ken mijn eigen grenzen heel goed, en laat me niet gek maken. Ik moet het hebben van mijn tactiek. Mijn Zweedse concurrente is sneller dan ik, maar maakt veel meer fouten, doet soms gekke dingen. Ik heb de rust om situaties in te schatten. Dan maar even stoppen. Even denken. En dan pas rijden. Voor ieder probleem komt er wel weer een oplossing. Opgeven? Dat kan alleen maar tijdens de voorbereiding.

Als je de centen niet rond krijgt. Maar als je aan de start staat is dat er niet bij. Dan hoef je eigenlijk alleen nog maar aan te komen’

MEER WETEN OVER MIRJAM POL? Check www.mirjamgoesdakar.nl.

20-05-11 09:57

UITHOEK FOCHTELOËRVEEN

In sommige uithoeken mag je met de motor niet eens komen. Dat heet een groot bezwaar. Maar daar staan weer voordelen tegenover. Zo schijnen in het Fochteloërveen kraanvogels te broeden.

‘Mijnheer mijnheer’, roep ik naar de oude man aan de overkant van de sloot. Hij wijst op zijn oren en komt over een bruggetje naderbij. Aan beide kanten draagt hij een gehoorapparaat. ‘Heeft u ze al gezien, de kraanvogels?’ ‘Ja’, zegt hij. ‘O ja?’

Ik ben blij verrast. ‘Waar dan?’ ‘Een week geleden.

Kwamen ze overvliegen.’ Tja. Daar schieten we natuurlijk helemaal niks mee op. Ik ben niet helemaal naar het Fochteloërveen gereden, bij Assen, om te horen dat ik een week eerder had moeten komen.

TEKST EN FOTO’S PAUL VREULS

PM1105_Uithoek.indd 50

‘Maar wat ik zaterdag heb meegemaakt.’ De oude man gaat onverdroten voort. ‘Ik sta aan de rand van het veld. Schiet er inenen een haas voorbij.

Zo, over mijn voeten. Achternagezeten door iets.

Ik denk nog: dat zal wel een rammelaar zijn.’ Een rammelaar? Geen idee wat de man bedoelt maar omdat je niet meteen door de mand wilt vallen, houd ik mijn mond. ‘Maar het was een vos. Die had me door. Dus terwijl die haas me niet eens had gezien, draait hij zich om.’

Thuis begrijp ik later dat een rammelaar een mannetjeshaas is en dat het in deze kringen gewoon is tijdens de paartijd, ook wel rammeltijd genoemd, met andere mannetjeshazen op de vuist te gaan. Dat mogen we letterlijk nemen want het is niet ongebruikelijk dat rammelaars op de achterpoten gaan staan en elkaar dan met de voorpoten om de oren slaan!

20-05-11 10:31

UITHOEK 51

N53 0.8 E6 24.24

mijn gids kan niet op hun naam komen. ‘Ach … vroeger werden ze net als andere vinken in een blinde kooi opgesloten. Daar gingen ze beter van fluiten. Kom, hoe heten ze ook alweer?’ Even later, we hebben inmiddels afscheid genomen, komt-ie terugfietsen. ‘De kneu’, roept hij me toe, ‘dat is ‘m.’

Dan houdt hij halt, steekt een vinger in de lucht en zegt: ‘Hoor je? De kraanvogel.’ In de verte is inderdaad een vage toon te horen.

Maar voor de haas ben ik niet gekomen, die vind ik ook wel in de buurt van mijn woonplaats Amsterdam. Ik heb echter nog geen afscheid genomen of daar komt die dekselse grijsaard weer mijn kant op. ‘Kijk wat ik heb gevonden!’ In zijn handpalm ligt een kleine slang. Zo te zien morsdood want er zit geen beweging in. Aan de buikzijde vertonen zich twee onnatuurlijke uitstulpingen.

‘Een jonge adder’, zegt de oude man. ‘Overreden op het fietspad. Zie je, die zwarte zigzagstreep op zijn rug? Daar kun je hem aan herkennen.’ Na het dier nog even te hebben gestreeld – zijn huid voelt heel dun, heel zacht – neem ik voor de tweede keer afscheid. De kraanvogel roept!

Een grote, open, door de halmen van het pijpenstrootje bijna lichtgevende, gele vlakte – dat is het Fochteloërveen. Drassig ook en in die nattigheid loopt een planken pad naar een uitkijkpunt, rechts. Daar is een echtpaar druk in de weer met een verrekijker. Als ze even later mijn kant opkomen, vraagt de man: ‘Heb je hem gezien?’ ‘De kraanvogel?’, reageer ik enthousiast. ‘Nee, die

PM1105_Uithoek.indd 51

roodborsttapuit. In de top van dat dennetje. Hij vliegt iedere keer op, pakt een insect en komt weer omlaag.’ IJverig begeef ik me naar het uitkijkpunt en inderdaad, even later zie ik hem – zwart kapje, witte kraag en oranjerode borst.

Terwijl ik mezelf voorhoud dat je als vogelaar ook best tevreden mag zijn met de roodborsttapuit, nadert een drietal mannen. Onder hen een gids van Natuurmonumenten. Die kan vast vertellen waar ze nou zitten, die kraanvogels. Maar dat wil hij helemaal niet. Nou vooruit, als je langs de uitkijktoren fietst, moet je doorrijden tot de asfaltweg, daar links en dan tussen de tweede en derde boerderij weer links, de weilanden in. ‘Daar heb je kans vanmiddag mislukte vogels te zien foerageren.’ Mislukte vogels? ‘Nou ja, zo noem ik vogels die geen broedsucces hebben gehad. En dat geldt voor geloof ik alle drie de broedparen.’

We fietsen een eindje samen op. Als zich een paar kleine vogels met kaneelbruine mantel over het pad haasten, kijk ik verwachtingsvol opzij. Maar

Als hij zich vervolgens opnieuw uit de voeten maakt, en ik me omdraai naar mijn fiets, is daar dan toch het wonder van de kraanvogel. Aanvankelijk denk ik dat ik me vergis, dat het een reiger is of een ooievaar. Maar nee, daarvoor is dit beest veel te groot. Machtig, zoals hij met zijn brede vleugels en lange nek door het luchtruim beweegt.

Het zal niet de enige keer zijn vandaag dat ik een kraanvogel zie. Want als ik later de Uitkijktoren beklim, hoor ik ineens een soort getrompetter, een klaroenstoot die me aan het geluid eerder die dag doet denken. Ik kijk naar de hemel en jawel, daar vliegt nummer twee! * Twee dagen na mijn bezoek gaat het Fochteloerveen onder invloed van de droogte in de fik.

Gelukkig zijn de kraanvogels na korte tijd weer teruggekeerd!

ROUTE & HOTEL

Het Fochteloërveen is opgenomen in de route die we hebben gemaakt door Drenthe. De route kun je voor 1,99 euro downloaden met de ANWB-reiswijzer.

Daarvoor gebruik je de activatiecode in de rubriek Onderdelen in deze Promotor. De route begint en eindigt bij Hote-restaurant Bitter en Zoet. Het hotel ligt aan de Hospitaallaan 16 in Veenhuizen. Daar kun je ook overnachten. Paul Vreuls heeft dat gedaan en zijn recensie lees je op promotor.nl.

20-05-11 10:31

52

ANWB MOTORNIEUWS ANWB WEGENWACHT Méér licht

Als ik echt in het donker rij, vind ik de lichtopbrengst van de koplamp van mijn motor niet geweldig. Ik wil graag méér licht. Ik lees op fora op internet over de ombouw naar Xenon. Kan dat zo maar en is dat een oplossing?

Peter Verhoeven, KTM Superduke 990 In principe kan dat. Het merkwaardige is dat er wettelijk voor motoren op dit gebied geen voorschriften bestaan.

De enige vereiste is dat het licht niet verblindend mag zijn voor tegenliggers. Als je je koplamp goed afstelt, is ombouw dus toegestaan. Eigenlijk heb je twee mogelijkheden. Er bestaan ook halogeenlampen met een grotere lichtopbrengst dan standaard. Dat scheelt al en die kun je zo in je koplamp zetten (glas niet aanraken!). Voor Xenon komt iets meer kijken. De lamp zelf is zó te monteren, ongeacht of je motor een H1, H4 of H7-lamp heeft Omdat de Xenon-lamp minder stroom gebruikt dan een normale halogeenlamp, wordt deze minder heet en is het dus ook geen bedreiging voor je reflector of (kunststof) glas. Xenon is te koop in zeven verschillende kleuren, bijvoorbeeld 6000K (helder wit), of

8000K (wit met een blauwe gloed). In beide gevallen is de lichtopbrengst ongeveer driemaal zo groot als van een H7-lamp. Ook is de levensduur veel langer, omdat Xenon niet gevoelig is voor trillingen. Een goede set bestaat uit twee componenten. Naast de lamp zelf is er een ballast, die voor motoren in een extra kleine (slimline) uitvoering bestaan. Die ballast zet je met een stukje sterk tweezijdig tape of een tie-rap vast aan de binnenkant van je kuip. De bedrading met waterdichte stekkers zit er ook bij. De hele set zelf monteren aan de hand van de beschrijving is goed te doen. Het is ongeveer twee uurtjes werk.

Afstellen en rijden! Wil je het helemaal netjes doen, vervang dan ook je stadslicht door een halogeen- of LED-lamp. Dat staat beter.

WIL JIJ DEZE ZOMER ZELF NOG MOTORRIJDEN?

Wil jij graag eens kijken of motorrijden wat voor jou is of wil je weten hoeveel rijlessen je nodig gaat hebben?

Doe dan een proefles! Kom langs bij één van de 23 vestigingen van ANWB Rijopleiding. Je kunt al in hele korte tijd je rijbewijs halen of je kunt losse lessen nemen en in je eigen tempo lessen.

Meer weten? Kijk op anwb.nl/rijopleiding of bel 09008118 (€0,35 per gesprek).

ANWB Technische Informatie Alex Tulner Heeft u ook een vraag aan de wegenwacht, mail dan naar: eenvraagaandewegenwacht@anwb.nl

OP PAD MET DE MOTOR ADVISEUR Verbaast het je dat ik de laatste tijd vooral BMW’s keur? Het aandeel BMW’s overstijgt alle andere merken bij elkaar. Is dit een afspiegeling van de huidige motormarkt? Of spreek ik een doelgroep aan?Toeval kan ook, maar gelet op de verkoopcijfers kan het dat bijna niet zijn, omdat BMW het verreweg het beste doet op dit moment. Wat me verder opvalt is dat ik op dit moment meer bij dealers en handelaren over de vloer kom dan bij particuliere aanbieders. Dat is een trend die ik al wat langer zie. Het lijkt of de hype van goedkoop zonder garantie op zijn retour is. Dit kwam overigens ook al naar voren uit de conclusie die ik aan het einde van de Motorbeurs kon trekken nadat alle voors en tegens van onze prijsvraag waren opgeteld. Nu we toch in de cijfertjes zijn aanbeland, is het misschien wel eens leuk om wat feiten op een rijtje te zetten. Hiervoor pak

DE MOTOR ADVISEUR HELPT JE! Als je verzekerd wilt zijn van een objectief, grondig en kundig advies, dan schakel je de Motor Adviseur in. Je maakt een afspraak en ter plekke (ook in Duitsland en België) keurt Erik van Lent je nieuwe motor. Erik is telefonisch bereikbaar van maandag t/m zaterdag van 09.00 uur tot 18.00 uur: 0487-560466, 06-21490366. Er wordt gekeurd van dinsdag t/m zaterdag. Je kunt Erik ook mailen: erik@erikvanlent.nl

DE PRIJZEN* Promotor-abonnee Niet-abonnee

€ 130,€ 140,-

*Naast de keuringskosten wordt € 0,19 per kilometer berekend (altijd op basis van een enkele reis), een compressiemeting kost € 15,- extra.

PM0511_ANWBMotor.indd 52

ik de laatste 16 rapporten uit mijn archief.

Bouwjaren lopen uiteen van 1996 tot 2009, waarvan er twaalf zijn geïmporteerd en 4 door een Nederlandse importeur zijn geleverd. Hiertussen zitten drie overjarige modellen waarvan er een zelfs twee jaar over datum is. Kilometerstanden variëren van 5.587 km tot 53.742 km (motoren met mijlen zijn omgerekend naar kilometers). BMW komt zes keer voor, Honda vijf, Suzuki drie enYamaha slechts twee keer. Negen komen er via de handel en de rest werd particulier aangeboden.

Qua onderhoud is het droevig gesteld. Zo zijn er maar liefst negen remschijven niet goed, kosten hiervoor variëren van €150,- tot zelfs €400,-.Tien maal zijn de banden aan vervanging toe waarbij er ook nog eens vijf wiellagers niet in orde zijn. Balhoofdlagers die vervangen moeten worden komen zeven keer voor, klusje kost tussen de €150,- en €250,-. Drie schokdempers zijn lek; vervangen, of in een gunstig geval revisie van de demper. Kost zomaar weer een paar honderd euro. Lekkages aan motorblok of cardan turf ik vijf keer. Ketting en tandwielen staan twee maal op de nominatie, terwijl er een accu gesneuveld is. Remvloeistof komt net zo vaak voor als dat er nog een grote onderhoudsbeurt gegeven moet worden, maar liefst vijftien maal. Houd rekening met een bedrag van €450,-.

Slechts een keer is klein onderhoud voldoende om de motor weer tip top te krijgen. Revisie van het motorblok was een maal vereist. Drie motoren werden zonder blikken of blozen met een Engelse koplampunit afgeleverd wat weer een flinke kostenpost van enkele honderden tot zelf duizend euro’s kan opleveren.

Verder vond ik vijf maal aantoonbare schade aan een motor, variërend van kleine tot grote schade. Drie keer was er spuitwerk aan een motor verricht waarvan een zelfs oude kuipdelen van een ander kleur zijn overgespoten om aan te passen aan de huidige tint. Al met al een schrijnende score.

19-05-11 17:33

2-25p. bosbungalows ook aangepast v. gehandicapten. NORG, www.denenduin.nl 0592-613164

Vakantie op de Drentse Hondsrug?

Surf naar www.VakantieinDrenthe.nl

3 huisjes in het Reestdal, middenin natuurgebied, 0528-391317 WWW.KUNSTDUO.NL Diever: luxe recr. bung. in de bossen gel., Bung.p. 0521-387488 www.deoudewillem.nl GEES 2-12p., luxe bungalows tegen natuurgebied, Elders bv 0524-581219 of www.elders.nl Groepsacc. www.kozakkenhoeve.nl 0524-552332

Rubrieksadvertenties voor Promotor kunt u op twee manieren plaatsen.

De eerste mogelijkheid is d.m.v. een combinatieplaatsing in de Kampioen, Promotor en Reizen (gezamenlijke oplage 3,6 miljoen).

Tarieven: Eén regel is 43 mm breed (ca. 40 letters en/of leestekens). o ã 98,89 per regel (incl. btw) voor advertenties met een zakelijk karakter, zoals verhuur van zomerhuisje etc.; o ã 83,10 per regel (excl. btw).

Advertentie-opdrachten en annuleringen (schriftelijk, per fax of per email) dienen vóór 8 juli in ons bezit te zijn voor plaatsing in Kampioen 8 van 29 juli a.s.

De tweede mogelijkheid is plaatsing uitsluitend in Promotor.

Tarieven: Eén regel is 43 mm breed (ca. 40 letters en /of leestekens) o ã 12,07 per regel (incl. btw) voor advertenties met een zakelijk karakter, zoals verhuur van zomerhuisje etc.; o ã 10,14 per regel (excl. btw).

Advertentie-opdrachten en annuleringen (schriftelijk, per fax of per email) dienen vóór 22 juni in ons bezit te zijn voor plaatsing in Promotor 6 van 7 juli a.s.

Voor afwijkende advertenties, d.w.z. in kader, met steunkleur blauw, roze of geel, alsmede advertenties voorzien van een foto, tekening of beeldmerk, wordt een toeslag berekend van 100%. Na plaatsing ontvangt u een nota welke u kunt voldoen op giro 16.63.30 t.n.v. ANWB Advertentie-afdeling te ‘s-Gravenhage.

Alle inlichtingen worden verstrekt door de ANWB afdeling Advertentieorderverwerking: Postbus 93557, 2509 AN ‘s-Gravenhage, Telefoon 088-2697775, Fax 088-2696511.

Email combinatieplaatsing: kampioenrubriek@anwb.nl Email Promotor: advpromotor@anwb.nl

Groenevakantiegids.nl 1000+ authentieke accommodaties

www.KAMPEERTENTEN.nl

TEXELVAKANTIES verhuurt de mooiste plekjes op het eiland van vrijstaande landhuizen tot luxe apparte menten & luxe villa’s met uitzicht op zee. Kijk voor een vakantie naar uw wensen op: WWW.TEXELVAKANTIES.NL of bel voor brochure 0222-317542 HUUR EEN LUXE TENT Schiermonnikoog www.ingerichtetenten.nl (T) 0519-531900 De Pelikaan Texel Hotel & Appartementen.

Uniek gelegen aan het bos nabij strand en duinen. 5-dgs fietsarr inclusief HP v.a. ã 239,-p.p. www.depelikaan.nl of 0222-317202 Eigenzinnig hotel Terschelling ALTIJDWAD.NL Genieten in een luxe chalet?

Boek bij Texelcamping Loodsmansduin! www.texelcampings.nl * 0222-317 208

Mei/Juni ã 145,00 PP HP. 4 dgn Drenthe 0591-371241 www.hotelhetwapenvanaelden.nl MEPPEN 2-5p. www.debrinken.nl 0591-371819

OVERIJSSEL VAKANTIE op een groot eeuwenoud landgoed te Deurningen. WWW.VILLAPARK-EUREKA.NL

SUPER DE LUXE 4, 6 en 10 P. ANWB 5* VILLA’S. Voorzien van o.a. vloerverwarming, ruime slaapkamers, meerdere badkamers, dubbele whirlpool, sauna, Turks stoombad, solarium, vaatwasser, wasmachine, droger, breedbeeld t.v., d.v.d. speler, enz.

Autovrij park met meer dan 600 m2 overdekte (verwarmde) kinderspeelattributen + gratis ponyrijden.

Ideale wandel-fietsmogelijkheden met meer dan 1000 km fietsroutes.

NIEUW !!! nu ook 5***** LUXE AANGEPASTE villa’s voor mindervaliden.

WWW.VILLAPARK-EUREKA.NL voor gratis folder Tel. 074-2776688

WWW.DEPAPILLON.NL ’N ANDER WOORD VOOR PRACHTVAKANTIE’ WWW.DEPAPILLON.NL Lekker doen waar U zin in hebt; fietsen, tennissen, overdekt zwemmen, NIEUW WATERPRETPARK, vissen, of niksen, gratis internet. Een prachtvakantie dus. De nog ongerepte natuur van Twente, op steenworp afstand van de groene grens met Duitsland. Ons unieke terrein met ruime plek voor caravan en tent, 6 pers.verhuur bungalows, recr. vijver met speelstrand, avont. speeltuinen voor groot en klein.

En div. leuke kortingen kijk naar de arrangementen. 0541 351670 Camping en Bungalowpark Denekamp.

GASTVRIJ BUNGALOWPARK IN HET VECHTDAL! Informeer naar onze arrangementen WWW.HOOGEHOLT.NL of bel 0524 - 562200 ENTER, vakantieboerderij voor fam. Reünies tot 28 pers. op recr. Park v.v. zwembad, tennis en all weather sportveld. Info: 0573-461622 www.vakantie-centrum.nl CHARME CAMPING HEIDEPARK kleinschalig, nw sanitair, zuideurop. zwembad, binnenspeeltn, fietsen, wandelen i.h. Vechtdal. Hemelv./Pinksteren ã 240,- incl.2 pers. www.campingheidepark.nl 0572-371525 2-22p KRIKHAARVAKANTIES.NL 0546-576632

HOLTEN vak.won.14p. www.degeitenmeijer.nl

Bung.park DE LINDENBERG Holten/Rijssen t.h.

2 tot 8p. vrijst. bung’s met park.pl. Hele jr. open.

Rest./verw. zw.bad fietsverh. Spec.aanb. buiten seizoen. Info:0548-365365 www.delindenberg.nl

Hotel Het Wapen van Delden 3 dgsarr. ã 112,50 pp HP zwemb. 074-3761355 hotelrestaurant.nl

TEXEL, DE KOOG *** HOTEL BOSCHRAND 4 Daags arrangement ã 172,50 per persoon HP (3x ontbijtbuffet en 3x 4-gangen diners) Verlengen is mogelijk. Aankomst dagelijks.

Bel. 0222-317281 www.hotelboschrand.nl TEXEL, De Koog luxe appartementen, Bungalows WWW.MOTELTEXEL.NL 0222-317946

Markelo vak.boerd. 24p.www.landgoedkolhoop.nl

Diepenheim Kastelenstadje arr.ã54,75 p.p.p.d.hp.

WWW.HOTELTHOLT.nl Inl. 0547-351844

Omg. OOTMARSUM historische boerderij 6 /14p.

0541-670705 www.ervebroam.nl

ELKE DAG EEN VAKANTIEDAG! prachtige camping met kwaliteit, sfeer en gastvrijheid. Luttenberg.nl 0572-301405 NIEUW: compleet ingerichte Safaritenten

OMMEN verbde boerderijen 6/14p 06-25048648

GIETHOORN vak.boerderij 30 p. 0521 - 362432 HEINO t.h. vrijst.vak.bung. met CV 0521-383435 HOLTEN 4 persoons. vakantiewoning WWW.PROTZMANN.NL, Tel. 0548 - 363101

TEXEL APPARTEMENTEN-HOTEL BOS EN DUIN www.bosenduintexel.nl 0222 315541

TEXEL nabij bos t.h. 4 / 6 p. bung. 2 / 3 sl.k., kabel tv., ligbad, speelweide. 0222 - 313567

EGMOND-ZEE luxe GROEPSACC.. max. 34 pers.

2-8 pers. vakantiewoningen tel. 072-5061589

TEXEL bungalow op veeboerderij, 0222-318327

WWW.MOOITEXEL.NL

GROET luxe bed&breakfast 072 - 5095870

BEACH RESORT MAKKUM

APPELSCHA:

huisje-huren.eu

Aquaresort It Soal (Workum) Eigen zandstrand direct aan het IJsselmeer.

Gratis brochure 2011 0525-681417 of www.monda.nl Boerderijtjes op rustiek landgoed Tel: 051-3431361 www.boekeenboerderij.nl Hotel App lg ã 30,- pppn www.hettjeukemeer.nl

Knus huisje vr 2p. ã 175,- Tel: 0561-688570 LANGWEER sfeerv. vak.won. 2-3p. 0513-499524 Paradijselijk gasthuis: WWW.DEHOLTHOF.NL Vrijst.Vissershuske a.d. Waddenzee 0519-571038

WATERRIJCK.COM

Luxe landhuizen en schiphuiswoningen in Stavoren direct aan het water! Tel. 0514-684684

DRENTHE

LAGE PRIJZEN! GEWELDIGE VAKANTIE! ANWB: 8,6 WWW.VAKANTIEPARKWESTERBERGEN.NL 0528 - 25 12 24 - ECHTEN - ZUID-WEST DRENTHE WWW.LASTMINUTE-BUNGALOWS.INFO Vakantie in mooie omgeving. www.vakantiecentrum-sonnevanck.nl / 0593-562214

PM0511_ADV053.indd 53

OOTMARSUM mooi, comf. vak.huis gelijkvloers 2/6 pers. www.erveholt.nl 06-10404212 SCHALKHAAR: vak.boerderij 2-12 pers.

0570-531347 www.vakantieboerderij.myweb.nl TENTVERHUUR

www.COMFORTTENT.NL

TWENTE in bos rustiek gez. Caravanhuisje Huisd. welkom fiets/wandelm. 053-5696878

NOORD-HOLLAND De Grote Vos, St. Maartenszee Bungalows aan duin 2-8 pers. WWW.degrotevos.nl

Comfortabele bungalows, appartementen en hotelkamers direct aan het IJsselmeer.

Betaalbare luxe in een waterrijke omgeving met o.a. sauna, whirpool in uw eigen vakantiewoning.

Bekijk de laatste acties op www.makkumbeach.nl of bel 0515-232285.

Omg. Ootmarsum vakwon. 2-4p. 0541-670326

BERGEN Appartementen (2p.) - Zomerhuis (4/5p.)

T. 06 53 23 50 97 - www.PALETSTUDIOS.nl

TEXEL De Koog t.h. 2-4p. app. 0222-322024

FRIESLAND

Markelo, 2p vak.w. comf. ruim, vrij gel. in boomgaard, n. roken, fold. 0547-334536/361724

Camping de Huttert “de Parel van Salland“ WWW. DEHUTTERT.NL 0572 - 301274

ENTER knus kindvr.park met 9 fam.huizen 4-20 pers. www.kleilutte.nl 0547-381819

WADDENEILANDEN

AMELAND: app m zwembad www.kapershut.nl

Luxe 4-6 pers. bung. overdekt zwembad, www.hethartvandrenthe.nl 0593-346454

GROET t.h. 4/6 pers. huisjes 072-5091615 www.eurekavakantiehuisjes.nl Luxe bungalows op park met verwarmd zwemb.

Aan de kust tussen de bloeiende bollenvelden 0224 561502 of boek via www.parkcampanula.nl NIEUW LUXE GROEPSACCOMMODATIE SCHOORL Tef. 072 - 5094117 www.rebosch.nl SCHOORLDAM / SCHOORL, t.h. 4-6 pers. bung.

0226-391604 www.geestmerambacht.com SCHOORL NH Nabij bos, duinen en zee t.h. op Bung.park JAMARCO, bungalows 1 tot 3 sterren. ANWB, GEHELE JAAR OPEN, 072-5091492 SCHOORL ruim luxe vak.huis 2p. 072-5093973 SCHOORL - WWW.CAMPINGDEBREGMAN.NL Vakantie aan de Noord-Hollandse kust WWW.VVVKOPVANNOORDHOLLAND.NL VILLAVAKANTIEPARKIJSSELHOF.NL ’’ Voor een dijk van een vakantie ’’ www.bungalowparkcarpediem.nl Groen en rustig park bij Schoorlse Duinen Bungalows (4 tot 24 pers) T 072-5091323

FLEVOLAND Aqua-centrum Bremerbergse Hoek (Biddinghuizen) Camping en Jachthaven aan breedste deel van Veluwemeer Gratis brochure 2011 0525-681417 of www.monda.nl

20-05-11 12:17

GELDERLAND

UTRECHT

LUXE KAMPEREN MIDDENIN UITGESTREKTE VELUWSE NATUURGEBIEDEN? Dat kan bij Vakantiepark De Zanding!

Kijk op www.zanding.nl voor meer informatie

LUXUEUS KAMPEREN IN DEtel:ACHTERHOEK 0543 - 514612 www.wieskamp.nl

Kampeerplaats met privé sanitair al voor ã 20,- Winterswijk

HOOGWOLDE: VAKANTIE MIDDEN IN DE NATUUR Verh. 4-7 pers. bungalows in het bos. In Nunspeet inl. 0341-252379

www.hoogwolde.nl

DE BESTE JAARPLAATSEN V.D. ACHTERHOEK al voor ã 1.545,- www.wieskamp.nl Winterswijk tel: 0543 - 514612 *WWW.KRIMDAL.NL Hoenderloo. Veel privacy! Geen honden!* Tel: 055-3781650 Kleinschalig park huisjes / kamperen voor rustgenieters / natuurliefhebbers.

Rijk v.Nijmegen-Plasmolen Nieuw luxe bung. met 2é badkamer, www.deriethorst.com 024-6962370 KAMPEREN EN HUREN IN GROESBEEK. Achterhoek 20+32p dekuper.nl 0315-617576 ARNHEM Wim Pollmann/sinds 1890 Vijzelstr. 18 bezoek onze historische kelders met de mooiste serviezen, bestekken, glazen. www.servies.nl Beekbergen-WEEKENDHUIZEN v.familie reünies 15-30 pers. 055-5061607 www.hesthagi.nl BUNG. PARK ELDORADO BEEKBERGEN verhuur van moderne vrijst. stenen bung. ook week-ends.

Vraag gratis kl.folder aan. Tel: 055-5051358 Bungalowpark Wolferswoud Zelhem 2-4-6 of 10-p. luxe bungalows op ruime (bos-)kavels 0314-622958 WWW.WOLFERSWOUD.NL EILANDVANMAURIK.nl - Iedereen blij!

Een onvergetelijk 5* Betuws vakantie-eiland Volop water(sport) plezier - 0344-691502 NIEUW: compleet ingerichte Safaritenten Eibergen Luxe Bung in eigen Bos 0545 473129 WWW.VAKANTIEHUISINDEACHTERHOEK.NL ERMELO, nabij bos/heide en het Veluwemeer.

T.h. div. nieuwe Chalets / Stacaravans en comfortplaatsen, recreatie programma in het hoogseizoen / geen huisdieren toegestaan.

Gratis info 0341-560431 / www.horsterhoeve.nl

WWW.OUDEMOLEN.NL Recratiepark De Byvanck, Melkweg 2, 7037 CN BEEK (Montferland) Tourplaats beschikbaar.

Prachtige bosrijke omgeving. Zeer geschikt voor wandel- en fietsliefhebbers. Overdekt zwembad. www.byvanck.nl of bel 0316-531413.

Recreatieoord Veluwe Strandbad (Elburg) Vakantiepark met overdekt zwembad direct aan het Veluwemeer. Gratis brochure 2011 0525-681417 of www.monda.nl

RIJK VAN NIJMEGEN Midweek halfpension 249, Hotel Rozenhof 024-3230359 www.rozenhof.nl

W’wijk 10p www.debeukhaag.nl 0543565524 ZELHEM vak.w. 2-12p. mid-w-end 0314-641372

De Limburgse Maasduinen, rust, ruimte, fietsroutes en echte gastvrijheid. Topvoorzieningen op het park zoals zwem-en fitnesscentrum, indoor kinderruimte, disco, enz. Spetterende recreatie programma’s voor jong en oud. Beachclub, Stranden, watersport, wakeboarden, banaanvaren, lekker eten & drinken en gezelligheid. Vriendelijke prijzen. www.Leukermeer.NL of bel 0478 - 502444

WWW.BUNGALOWPARKSCHINOPGEUL.NL Genieten in Zuid-Limburg v.a. ã 79,Weekend/midweek. Info/reserveren: 043-459 1400 WWW.SCHATBERG.NL Het HELE JAAR ***** Info tel. 077 - 4677777

of kijk op www.hotelriche.nl Valkenburg a/d Geul WWW.CAMPINGDEWATERTOREN.NL WWW.BUNGALOWPARKSIMPELVELD.NL

V’BURG www.hoteldebourgondier.nl

kmrs pp l/o ã 31 ,- en hp ã 47 ,-

tel 043 - 6012624.

Valkb/Maastr. T.H. Stacarav. 4* Camp. Bin/Buit Bad 55+ kort. 0455459088 SCHIN OP GEUL div.stacaravans v.a. ã 95,-p/w. korting 50+. 043-4591950 www.schin.nl SCHIN OP GEUL luxe stacar. op Schoonbron 1-12pers. VAK. WON. / B&B Dichtbij Valkenb.

WWW.DEWITTEKEIZERIN.EU / 045-5445051 3 dagen genieten in een prachtig **** Hotel in Limburg ã 99,50 p.p.

Tel. 0478-511466 of www.asteria.nl Ook voor Dinnershowarrangementen!

Luxe Groepsacc. omg. NIJMEGEN. Fraai gel. maikenshofrecreatie.nl 024-6841651

BAARLO: 2-16 pers. luxe vak. won. in Hoeve.

Tel. 077-4772583. www.hoevebongers.nl

OTTERLO rustig parkje met Finse bungalows en kinderboerderij 0318-591757 www.deroek.nl

BERGDORPJE Vijlen fam.Hotel Vijlerhof 4 dgs. wandelarr. HP v.a. ã 144,50 p.p. tel. 043-3061710. WWW.VIJLERHOF.NL

WINTERSWIJK 6 p. comf. bung. 0543-516192

NOORD-BRABANT

BUNGALOWPARK DEN BEERSCHEN BAK

Bungalows voor 2-12 pers., mei v.a. ã 295,- Wandelen, fietsen, speeltuin, zwembad, hond, welkom.

Rust en ruimte, bij Oirschot/Hilvarenbeek. Info/folder: 013-5141639, www.denbeerschenbak.nl

RECREATIEPARK DE ACHTERSTE HOEF ***** Bladel - 0497-381579 - www.achterstehoef.nl

WWW.FAMILIEVERBLIJF.NL

***DE LEUKSTE VAKANTIE AAN HET WATER!*** EUROTOPCAMPING - VAKANTIECHALETS

Kleinschalig BUNGALOWPARK HET BUSSCHELKE Noorbeek. In heuvelland. Pracht. uitzicht.

Kl. overd. verwarmd zwemb. vriendelijke prijzen. 043-4571596 www.bungalowpark-noorbeek.nl

Kindvriendelijke vakantie Winterswijk.Kamperen of huur van stacaravans/Finngalows: camp. ’t Wieskamp 0543- 514612 www.wieskamp.nl

OISTERWIJK comf. bungalows 06-10605158

LIMBURG

MECHELEN, Z-Limburg. Uniek Familiehotel DE OUDE BROUWERIJ Uitstekende keuken, sfeervol rest.

Speciaal midweek arrangement. Kijk op www.deoudebrouwerij.nl of gratis brochure: 043-4551636

Kijk voor de mooiste bungalow/kampeervakanties bij Harderwijk op www.dennenhoek.nl of bel tel. 0341 - 452565 voor brochure

Bungalows 4 en 8 persoons en kampeerplaatsen op Kindvriendelijke boscamping in Helvoirt in Nationaal park Loonse en Drunense Duinen Vraag folder 0411 641600 www.distelloo.nl

kampioenrubriek@anwb.nl

AANBIEDING: vanaf ã 89,- p.p. 2 n. incl. ontb. 1 x 3 g. diner. Bel voor meer arrangementen 043-6012965

HEERDE, 2/4/6 p. bung+chalets. Klein park.

Fietsen door bos, heide en ijsselvallei.

Tel: 0578-691814 / www.dekamperklippen.nl

24p. Luxe villa, 10 slpk, bubbelb, eigen bar stoombad www.herperduin.nl 0486-411383

SCHEVENINGEN div. app .boul. zeezicht 0703921833 www.tiggelman-management.nl

Th Zelhem Stacar./Toerpl. op rustige camping.

0314-621606 of 623206 www.pluimerskamp.nl;

GROESBEEK vak. won. t.h. tel. 024-3974476

BOSRIJKDEKULUUT.NL

KIJKDUIN voor 50+ers,compl.inger.app.

2-4p.5min lopen v.zee.info 0524582166 Middelharnis luxe 2-4 pers. app met verw. zwembad etc. Relax loc. 0187-470347

KORTE VAKANIES. in het nieuwe Limburgse PARKHOTEL HORST: welk.cockt., 2 overnacht., 2x ontbijtbuffet, en 1x drie gangen diner 135,= pp. Gratis gebruik van zwembad, sauna’s en stoombad.

Prachtige ligging a/h water in bosrijke omg. Luxe kamers. Mooie fietsroutes.

Gratis kleurenfolder 077-3976000. Kijk alvast op www.parkhotelhorst.nl

GROESBEEK, luxe vak.app. 024-3971442

12p. 6 slpk. 6 badk.

ZUID-HOLLAND

RUURLO, prachtig villapark met veel luxe, ruimte en privacy. Geen georg. vermaak.

Mooie bosrijke omg. voor wandelen en fietsen.

WWW.SIKKELER.NL Tel: 0573-461221

GROEPSACCOMMODATIES in NL. Bel CVG 0900-4763736 / www.groepen.nl

14 groepsaccommodaties, voor 15 t/m 150 pers.

WWW.GAZN.NL

Maarn: Bung.park en Camping. Prachtig gelegen in Nat.Park Utr. Heuvelrug t.h. vrijst. stenen bungalows 2-12 p. Ruime toeristische + vaste plaatsen.

UItgebreide fiets/wandelroutes. www.maarnseberg.nl 0343-441284

Bungalowpark Vogelenzang; te huur mooie bungalows midden in de natuur.

Veel wandel, fiets en excursie mogelijkheden.

Inl. Mevr. Broeckx Lage-Mierde N-Br. 013-5091282 bgg 5092617 WWW.BUNGALOWPARKVOGELENZANG.NL WWW.GROEPSVERBLIJF.BEKIJKNU.NL voor 15 pers. tel 0164-242707

Camping “GRENSHEUVEL“ Noorbeek gehele jaar open info tel. 043-4571372 of www.camping-grensheuvel.nl

Camping Mooi Bemelen Zuid-Limburg Caravans en bungalows te huur Tel. 043 - 407 1321 www.mooibemelen.nl

De Zegelskoël app. 2 - 4 pers. omg. Slenaken Tel. 043-4574430 www.dezegelskoel.nl EPEN Fam. hotel Berg en Dal div. arr.

043-4551383 www.bergendalepen.com EPEN: WWW.TENDORP.NL Tel. 043 - 4551510 EPEN (ZL) APPART. - HOTEL GEULDAL Luxe & modern inger. Wandel/ fiets geb.

Info: 043-4551282 www.hotelgeuldal.nl EPEN (ZL): gezellige appartementen tot 2-5p.

Tel. 043-4551268 of www.hotelonsepen.nl EPEN (ZL) voor een originele en gezellige vakantie in een 5-sterren land, www.epen.nu EXCL LANDHUIS omg SLENAKEN 8p+10p+18p www.HOEVECARPEDIEM.COM 043-7114594 Exclusieve landhuizen in Noorbeek en omg.

2-30 p. 0434571250 www.hofvanulvend.nl Groepsacc. en B & B in zeer sfeervolle boerderij WWW.SMOCKELAER.NL of 043 457 44 45 GULPDAL, luxe, rust app met binnenbad a/h bos. www.lebijou.nl / 043 4573268 GULPEN 2-22 p. won. 043-4502653 landsrade.nl

045-4052115

www.willemmarcus.nl

GULPEN 2-8p www.vanpesaken.nl 043-3641837 Gulpen 2 tot 14 p. develdhof.nl 043-4501609 GULPEN: aurora-chalet.nl 043-450 1480 GULPEN, Karakteristieke Landhuizen en bung.

2-30 p. 043-4501180 www.dewijngaard.nl Hotel Klein Zwitserland. SLENAKEN vanaf ã 108,- pppd half pension incl.Wellness www.kleinzwitserland.com. 043-4573291 hotel roo.nl div arr. valkenburg lb HULSBERG LE PETIT PENSION 045 4054109 MAASBREE vak.won. 4-8-15-25 personen www.deplaatsmaasbree.nl(077-4653065) MECHELEN prachtig gel. hotel-dehamer.nl Aantr. arr. RUST + natuur info: 043-4551391 Meerlo N-Limb V.App 2.p. 06-53116390 NOORBEEK 2-5, 6, 8, en 14p. app.*** uniek uitzicht 043 - 4571318. www.panoorama.nl NOORBEEK luxe groepsacc. 25p. 043-4573222 www.hoevehoogcruts.nl NOORBEEK: TH luxe vak.won. 043-4571441 WWW.DEWITTEOLIFANTNOORBEEK.NL SLENAKEN De parel van het heuvelland WWW.SLENAKEN.NL VAALS, Kamers en App. L+O v.a. ã 30,Inl. 043-3061356 / www.hotelpiethaan.nl Valkenburg: HOTEL PENSION “BERGRUST“ ** Er een paar dagen tussen uit.

Vanaf 1931 uw vertrouwde familiehotel tel. 043 - 6012755 b.g.g. 045 - 5219254 www.hotelbergrust.nl / info@hotelbergrust.nl VALKENBURG, ideaal gelegen vakantieappartementen in hartje centrum met gratis zwembad, fietsen en parking. Tel: 043-6012420 WWW.MARX-MOTEL.NL WIJLRE www.deschapenweide.nl 043-4501000 WWW.LANDGOEDHETBOSKE.COM

www.anwbmedia.nl

PM0511_ADV054.indd 54

20-05-11 12:18

ZEELAND VOOR DE MEEST COMPLETE VAKANTIE IN ZEELAND, 4 SEIZOENEN LANG!

WWW.AQUADELTA.NL/KAMPIOEN

Comfortabele appartementen op toplocatie WWW.APPARTEMENT-WILLINGEN.NL

Te huur Midden op Walcheren vak woning. Max 5 pers. Ideale uitv. basis voor toert. in Zld en Belgie.

Motor stalling in garage. Inl. rwoensel@zeelandnet.nl of 0118-592700; bgg 06-12097342 na 17 uur.

Vakantiehuis max. 10 pers. T: 06-53754802 www.vakantiehuiswaldeck.nl

B-HAAMSTEDE www.appelwei.nl 0111-654230 CADZAND Bad, 2-6 pers. vakantieverblijven direct aan zee tel: 0117-396004 www.zeester.nl CADZAND-BAD Bung. & app. o.a. zeezicht www.voogdtverhuur.nl of 0117-391514 CADZAND-BAD woningen en app. o.a zeezicht www.cadzand.nl 0117-391549 Comfortabele bungalows en luxe villa’s op loop afstand van strand, zee en dorp Zoutelande.

Bel 0118-561809 of WWW.KUSTLICHT.NL

DEDUINHOEVE.NL

Kamperen aan zee? Camping De Duinhoeve Kijk op website of bel: 0111-651562 DISHOEK 4 p. vrijst. huis aan zee 0118-553080

GROEDE familie camping 2,5 km van ZEE. Stacaravans en huisjes te huur.

Tel. 0117-371217 WWW.DEWOORDHOEVE.NL NIEUWVLIET prima studio of vak.won. 2-4-6p. www.kersentuin.com 0117-371573 korting 55+ RENESSE AAN ZEE, VakantieparkSchouwen.nl Gezins-bung./chalets/car. te huur 0111-461231

Water, bergen, bossen ! HP ã 30,- Fam. Bouma WWW.GASTHOFDIEMELTAL.DE 0049.2991.200

Zoutelande/Dishoek t.h. 4-6 pers.vak.won.

Vijf min. lopen van de zee ,bos en de duinen.

Inl; J. Koppejan, tel 0118-562642 of www.verhuurbedrijfkoppejan.nl

WILLINGEN: Ned. pension v.a. ã 30,50 Tel. 0049 5632 6209 www.amhirschsprung.de

FRANKRIJK ST. TROPEZ, Provence luxe stacaravans WWW.PERFECTHOLIDAYS.NL Tel: 0598-350532 SGR Dordogne th huis+zwemb.alle comf. 2-14 pers. va ã375 pw, 0033553293748 www.maisonbleue.net DORDOGNE: groene kleine camping aan speelriviertje. Verh. van stacaravans, huurtenten en kampeerplaatsen. www.chatonniere.com

T.h. 2p. huis N-Beveland 0113-376247 www.vakantieopstroodorp.nl WWW.BROEDERSHOEK.NL 4-6-10 pers. (rolstoelgesch.) Bungalows en Groep saccommodaties. Koudekerke dicht bij het Walcherse zuidstrand. Tel. 0118-551577

Willingen: Comf. Hotel, sauna, solarium, Rom. Stoomb., lift. Zo.-vr. incl. HP: 4 dg ã 156,5 dg. ã 204, 6 dg. ã 250,-. Vraag folder aan: T.0049.5632.6878, www.hotel-annegret.de

FRANSE-VAKANTIEHUIZEN.NL ARDECHE/NIMES, 4 en 6 pers. vrijst. bung’s in park m. zwembad, tennis etc. 071-4019617 zie ook WWW.MATTASVERHUUR.NL

Huisjes, luxe tenten, fam.camping: www.2fr.nl

ATL.KUST, Bretagne, Normandië, Dordogne, Provence: te huur goed verz. vakantie won.

INTERZON 024-3886026 www.interzon.nl

Huur volledig ingerichte luxe stacaravans en luxe bungalowtenten op 360 topcampings:

COTE D’AZUR ã 200-550 pw Fréjus/St.Raph **www.rentappartment.info** 023-5293915 DROME-VAKANTIEHUIZEN.NL 026 351 91 98 www.expertreizen.nl meer reis voor minder geld. Boek nu voor 2011.

GRATIS simkaart. Bel tegen lokaal tarief in en vanuit de gehele wereld www.slimmesim.nl

www.promotor.nl

op **** campings bij stranden v.a. ã 150,- p.w.

CARAZUR 077 - 3549178 (SGR) www.carazur.nl

AUSTRALIË

WWW.GITES.NL vakantiehuizen voor levensgenieters

www.expertreizen.nl meer reis voor minder geld. Boek nu voor 2011.

BELGIË Ard. TOP vakantie op Authentiek Landgoed. app+won 2-12p.ANWB erk. tel.003284444600 www.lalu.be De Panne: App. aan zee. Tel. inl. 0118-650927 Info. www.verhuurkust.be Luxe 2-6 p vakhzn. bij Dinant. Verw. zwembad 043 - 32 52 089 / www.nature-comfort.com ARD DINANT comfortabele bung 040-2447333

Ardennen: www.campinghohenbusch.be Verw. Zwembad, beoordeling ANWB: 8,8 Te huur: luxe stacaravans 0032-80227523 ARD. Stacaravans t.h. Douche w.c. en t.v.

Zwembad Survival WWW.STACAR.NL

Te huur: luxe stacaravan op ruim perceel (250 m2). Zwem- en visvijver, wandelen en fietsen!

WWW.BAALSEHEI.BE - TEL. 00 32 14 44 84 70

www.kempencampings.be

DENEMARKEN

VAKANTIEPARTNERDENEMARKEN.NL Betere vakantiehuizen voor een aantrekkelijke prijs! Info: 0570 - 620101 Luxe stacaravans en bungalowtenten, op 360 campings. VACANSOLEIL 0800-0022 ANVR/SGR

www.anwbmedia.nl

GRIEKENLAND KEFALONIA ITHAKI LESBOS CHIOS SAMOS PELOPONNESOS LEFKAS EPIROS PILION CORFU KYTHIRA ZUID-KRETA WEST-KRETA Kleinschalige accommodaties, zeilvakanties, wandelen, trekkings, fly-drives en vakanties op maat. Voor persoonlijk advies en brochures ROSS HOLIDAYS anvr/sgr 024-642 48 48 WWW.ROSSHOLIDAYS.NL

Privé villa/app. www.jacobos.nl 075-6120390 WWW.KRETAVAKANTIEVILLA.NL Villa voor 6 pers. Tel. 06-24848939

GROOT-BRITTANNIË WWW.BESTOFBRITAIN.NL Tel. 015-2131194.

Voor àl uw Britse reis- en verblijfswensen.SGR

IJSLAND Neem uw eigen auto mee naar IJSLAND! Kijk voor vaarschema en tarieven op www.smyril-line.nl of bel met Troll Travel 078-6191700

WWW.BRITISH HOLIDAYS.NL (SGR) Tel. 0492-351105. Vakantieparken-B&B cottages, vaarvakanties, rondreizen en ferry‘s

INDONESIË WWW.STARLIGHT-BALI.COM kampioenrubriek@anwb.nl

ITALIË ELBA S.Andrea - Hotel da Giacomino *** Rust! Panor.terras dir. a. zee (30m)! ZWEMBAD TENNIS GARAGE. WiFi Point- Onk vak.won! T 0039 0565 908010 www.hoteldagiacomino.it info@hoteldagiacomino.it Garda- en Ledromeer: vakantiehuizen in prachtige omgeving - 058-2159154 - www.ledro.com

DUITSLAND

TOSCANE, UMBRIË em SICILIË, de mooiste boerenwoningen bij Etruria Travels (SGR) www.etruria.nl

VAK. a/d MOEZEL bij: Pension ENDRES, Layenweg 13, D-56859 Bullay. Krs. met dou/wc, balk.

HP (7dgn) ã 212,- p.p., vak.won. ã 44,- dg. Tel. 0049-6542-2934, www.gaestehaus-endres.de Betaalbare VAKANTIEWONINGEN in de Eifel, Moezel, Hunsrück, Saarland en Zwarte Woud.

Per dag te boeken, zomer & winter bij www.VivaldiTravel.nl - tel. 072 - 5621925 WWW.MOTORTRAILERVERHUUR.EU Westerwald www.hotel-rest-hubertus.de 7 N. HP 209,- ã NL gespr. 004926344747 2-34p. KRIKHAARVAKANTIES.NL 0546-576632 Boederijvakantie i.d. Eifel, Bitburg, vak.won.

T. 0049-6527560, www.ferienhofhesels.de.tf Bungalowpark Felsenhof, Gerolstein/ Vulkaneifel, bungalows met prachtige ligging. Kijk voor aanbiedingen op www.felsenhof.de Tel: 0049-6591-3129 EIFELURLAUB IM LANDHOTEL MÖSCHELBERG www.landhotel-moeschelberg.de EIFEL www.letzeburg.nl 0343-454458

HOTEL GROSSFELD

Gezellig familiehotel in kuuroord Bad Bentheim nabij Enschede. Comfortabele kamers. Inclusief veel extra’s en programma. Altijd halfpension.

LENTE MIDWEEK 5=4 (zo-vr) incl. gratis entree Wellnessparadijs SPA7 + Happy Hour + bustocht door omgeving + ...

4d/3n ã 199,- en 5d/4n of 6d/5n ã 229,HEMELVAART/PINKSTEREN 4d/3n ã 199,Info en reserveren: NL 0546-769003 of e-mail hotel@grossfeld.com www.GROSSFELD.com

MONSCHAU - EIFEL

Vakantiehotel en appartementen De Lange Man www.langeman.nl Tel: 0049-2472-912610 Schnee EIFEL rosiesbedandbreakfast.com

PM0511_ADV055.indd 55

LUXE STACARAVANS BUNGALOWTENTEN COTE D’AZUR-LANGUEDOC-ATLANT. KUST

NED. pension in de Eifel, Centraal tussen Rijn, Moezel en Ahr, 3km v. Maria Laach, kam met douche en toilet. Logies met royaal ontbijt p.p.p.d. v.a. ã 21,- kookgelegenheid. Oens P. Jaspers. D-56659 Burgbrohl-Lützingen, Duitsl.

Tel. 0049-2636-3118 www.pension-jaspers.de Nittel, bij Trier/Lux, Moezel, rustig gel. wandel-en fietsgelegenheid. Wij spr. Nederlands T.0049-65847105 www.dostert-schmitt.de SAUERLAND ALL-INCLUSIVE NIEUW Landhotel Am Park *** Bad Fredenburg/Schmallenberg nabij Winter berg, schitterende ligging 5 dagen / 4 nachten 225,- p.p. (all-in) 17.00-24.00 alle drankjes inclu sief. Vol pension en alles inclusief Tel. nr: 00492977709758 WWW.AMPARK.NL T.H. CARAVANS aan Rijn / Moezel 0314 - 621548 WWW.LOVINK.INFO Vak. in het Zwarte Woud, D-78730 Lauterbach Hotel Holzschuh, Familie Klein, gunstige aanbieding, tel. 0049-7422-95410, WWW.HOTEL-HOLZSCHUH.DE WINTERBERG comf. woningen 0543-516192

WWW.MOSELHOTEL.DE D-54470 Bernkastel-Kues-Wehlen Am Moselufer 3, Tel 0049 6531 97170

MINERVAREIZEN.NL - Italië op zijn best o.a. bijzondere autorondreizen en agriturismo (SGR) AGRITURISMO: landgoederen in heel Italië. www.gigitravel.nl of 0416 - 696605 (SGR) Bung’s aan COMOMEER: WWW.SOLEMIO.NL COMO MEER: Ruime keuze aan particuliere villas en appartm. Harold Lubberdink / tel 030 8200010 / www.lakecomoholidays.net / email: info@lakecomohomes.com Direct aan zee huis WWW.CANALINIBLU.NL GARDAMEER (Moniga): Zoek&boek: www.italsol.com Tel.026-4420774 ITALIAANSE-VAKANTIEHUIZEN.NL Naar TOSCANE op vakantie? WWW.TRITT.NL

KROATIË KROATISCHE-VAKANTIEHUIZEN.NL

Luxe stacaravans en bungalowtenten, op 360 campings. VACANSOLEIL 0800-0022 ANVR/SGR Luxe vak.huizenen agriturismi in Umbrie of Tos cane! Bekijk ook ons nw luxe wellness resort in Ficulle (U) . lanavicella.nl of+31-43 455 9075.

Privé villa/app. www.jacobos.nl 075-6120390 TOSCANE mooi vak huis www.podere.webs.com Vakantiepark PORTO LETIZIA in Porlezza, meer van Lugano: Prachtige meerzicht apartm. en villas met strand, zwembad en tuin. Harold Lubberdink / www.lakeluganorentals.com / tel 030 8200010 / email: info@lakecomohomes.com

advpromotor@anwb.nl

LUXEMBURG Beaufort-Kl.Zwitserland***Hotel“Auberge Rustique“4 nachtenarrangement HP 199ã p.p.

Appart. te huur 320ã pp. 7 nachten met diner! www.aubergerustique.lu tel:00352.836086

WILWERWILTZ t.h. vak. woning. Inl. 0653670712 www.knubbenlux.nl

NIEUW & LUX : www.vakantiehuisje.lu

****www.valdor.lu**** huisjes, stacaravans

ANWB MEDIA ADVERTENTIEAFDELING FAXEN? 088 - 269 65 11

20-05-11 12:19

OOSTENRIJK

TSJECHIË

Betaalbare VAKANTIEWONINGEN in Tirol, Salzburgerland, Vorarlberg en Karinthië.

Per dag te boeken, zomer & winter bij www.VivaldiTravel.nl - tel. 072 - 5621925 ALPBACH Tirol t.h. app. www.Fernwald.nl Berg en Meer Alpenvakanties BERGENMEER.NL

WWW.LILYSVAKANTIEHUIZEN.NL Vakantieappartementen Tel: 046-449 18 30

Vakantiehuizen, hotels, pensions, appartementen. Fietsvakantie’s. Veel aan het Lipno meer!

Praag - Autorondreizen - Golfreizen www.TSJECHOREIZEN.nl 010-2781500 SGR R.Gebergte Harrachov perfect NL.Pension 00420-481-528199 www.pensiondebergiep.cz TSJECHISCHE-VAKANTIEHUIZEN.NL

KIRCHBERG(Tirol)th. luxe 4+6p. nieuw app. in chalet 3 sl.kmrs 023-5730949 www.raaijen.com Kl. Walsertal app. mittelberg.org 074-2663222

Er gaat een wereld voor je open op

happyhome.nl

ZWITSERLAND

SAALBACH-Hinterglemm www.hausamwald.nl SCHITTEREND: WWW.CHALETFILZMOOS.COM Topits Travel & Tours www.topits.nl

Crans Schitt. chalet WWW.CHALETGODI.NL

Luxe stacaravans en bungalowtenten, op 360 campings. VACANSOLEIL 0800-0022 ANVR/SGR

Graubunden T.H. 2-4 pers. App. 0172-215921

te huur Grächen 2+4+6pers.chalet 010-5116759

AFRIKA (ZUID)

POLEN Ned. minicamp. centr. gel. 0048509026298

www.vakantiehuisjesinfo.nl 0182-308185

PORTUGAL

www.expertreizen.nl meer reis voor minder geld. Boek nu voor 2011.

GEVRAAGD

Algarve, bijzondere vakantiehuizen www.portucasa.nl ( lid SGR ) Geweldig mooi: www.CASA-MARAVILHA.NL Luxe stacaravans en bungalowtenten, op 360 campings. VACANSOLEIL 0800-0022 ANVR/SGR

ROEMENIË

Privé villa/app. www.jacobos.nl 075-6120390 T.H. nabij Coimbra nette vak.huisjes met zw.bad v.a. ã 195,- p.wk. WWW.PORTUCAMPO.COM Tel/fax: 00351239422916 Villa + zwb. 5x10 algarvevakantievilla.nl

MODEL TREINEN,HOOGSTE PRIJS 071-8874269

DIVERSEN www.TENTTRAILER-CENTRE.NL Holtmark 2 a. Harfsen (Deventer) Do/za geopend (10.00-17.30)

www.expertreizen.nl meer reis voor minder geld. Boek nu voor 2011.

RUSLAND

WWW.GUESTHOUSECLUJ.RO

www.eurocult-lito.nl of 030 2439634

SPANJE Torremolinos, Carihuela www.SANTACLARA.NL

La Taha. Sfeervolle vakantiewoningen in Spanje. www.taha.nl (lid sgr)

a zee villa m zwemb 0343-515072 VINAROZ.NL

NERJA TE HUUR APP.AAN ZEE 0541-520903

ESTARTIT / BEGUR vak.won. en app. met zw.b.

0548-541872 / 0165-555460 / www.lnog.nl

Privé villa/app. www.jacobos.nl 075-6120390

Exclusieve vakantievilla voor 8 personen.

Direct aan zee en strand, uniek zeezicht!

Privé verhuur: WWW.VILLA-PASTORALE.NL

SPAANSE-VAKANTIEHUIZEN.NL Torremolinos www.dedolfijnverhuur.com VAKANTIEWONINGEN COSTA BLANCA WWW.NOVADESTA.COM TEL 055 - 5331535 www.vakantiewoningaanzee.com drie luxe vakantiewoningen direct aan zee

www.promotor.nl

Op vakantie in Europa?

Vernieuwd

ANWB Goud

• Serie met 40 Europese bestemmingen • Gericht op natuur en cultuur • Luxe uitvoering met losse kaart

(Niet-leden € 19,95)

Leden € 18,95

Meer informatie vindt u in de ANWB-winkel of VVV-ANWB winkel, in de boekhandel, op anwb.nl of bel 088 269 22 22.

de mooiste • Voor droomreizen REIZEN Magazine Wereldreisgids

De gids voor uw verre reizen na naar Australië, Brazilië, Canada & Alaska, China, Namibië, Verenigde Staten oost, Verenigde Staten zuidwest en Zuid-Afrika.

De Wereldreisgids is verkrijgbaar in de ANWBwinkels, VVV-ANWB winkel, in de boekhandel, telefonisch op 088 269 22 22 en via anwb.nl.

PM0511_ADV056.indd 56

20-05-11 12:19

INTERNET DVD 57

TEKST DAFNE EN ROB DE JONG

ALS DE REIS HET DOEL IS

Der Weg als Ziel Tijd, tijd, tijd en vooral het gebrek daaraan staat veel mensen in de weg om grootse reizen te ondernemen. Tijd is er namelijk nooit en dus moet er tijd worden gemaakt. Tenzij je je leven ‘thuis’ op non-actief kunt zetten, is dat zeer moeilijk. Frank, Georg en Laurens vonden er een andere oplossing voor.

Frank Göpel, Georg Pink en Laurens Krämer zijn drie Duitse avonturiers en enthousiaste enduro-rijders. Een drukke baan en de zorg voor het gezin zijn natuurlijk goede redenen die een lange reis in de weg staan, maar daardoor lieten deze drie zich niet afschrikken.

Ze hakten hun reis van Duitsland naar Zuid-Afrika in stukken. Elk jaar rijden ze een traject, zoeken een parkeerplek voor hun motoren en gaan terug naar huis om hun werk en leven weer op te pakken. Het jaar daarop keren ze terug om hun weg over het Afrikaanse continent te vervolgen.

In Promotor nummer 2 | 2011 hebben we al één van de DVD’s die dat opleverde – Der Welt ist keine Gerade - besproken.

Nasser Meer van Aswan naar Wadi Halfa wordt goed in beeld gebracht. Evenals de spanning die er heerst op het moment dat slechts twee van de drie motoren aankomen.

Leuk om te zien is hoe ze in Noord-Soedan wagen om tussen de spoorrails te rijden wanneer de zandbak er naast wel erg zanderig wordt. Tegenslag is er ook als één van de drie motorproblemen krijgt en per vrachtwagen verder reist terwijl de andere twee hun tocht vervolgen. Dan vraag je je af hoe ze elkaar weer zullen vinden.

Bakker in Addis Abeba Dialogen zijn er weinig – na de reis vertellen de ‘kumpels’ voor de camera over hun avonturen -

BESTELLEN?

De DVD is Duits gesproken en niet ondertiteld, maar goed te volgen.

Filmduur is 60 minuten. Je kunt de DVD bestellen bij Frank Göpel op www.2radkamele.de. Veel kijkplezier.

maar daar staat tegenover dat de beelden veel goed maken. Cameraman Frank richt de lens veelal op de Afrikaanse man/vrouw. Schijnbaar heeft hij een goede uitstraling, want niemand schijnt zich aan de aanwezigheid van de camera te storen.

Onze Duitse vrienden rijden in ieder geval de horizon tegemoet met een open vizier, ook al is dat in werkelijkheid vanwege het vele zand gesloten.

En waar eindigt dan hun reis in Ethiopië… Bij een Duitse bakker in Addis Abeba waar de motoren een mooie stalling vinden totdat de drie vrienden weer tijd en geld hebben om een volgende etappe te bereizen.

Fantastisch camerawerk Deze tweede DVD verhaalt over het traject van de Jordaanse hoofdstad Aman naar Ethiopië. Jammer is dat je niet te horen krijgt wat eraan vooraf ging: hoe en wanneer de rit naar en door Jordanië is geweest. Ook mist er iets van een inleiding, waardoor je in het verhaal ‘valt’. En alleen de kenners zien dat ze met Yamaha TTR600’s rijden. Voor meer info hebben ze een website opgetuigd: www.2radkamele.de. Hier kun je ook lezen wat ze aan de motoren veranderd hebben en wat de achtergrond van de reizigers is.

Het filmwerk is fantastisch en vooral de beelden van de tocht door de woestijn doen je verlangen naar Afrika. Ook het avontuur om de grens tussen Egypte en Soedan te passeren, per schip over het

PM1105_DVD.indd 57

19-05-11 17:26

58

01

02

03

04

05

11

12

13

14

15

21

22

23

24

25

31

32

33

34

35

TankTasTocht Noord-Holland # 4a 2011

Omdat de Tanktastocht naar Luxemburg al snel was volgeboekt, hebben we als alternatief een tocht door Noord-Holland uitgezet. Nummer 4a dus. Noord-Holland is een toppertje voor een leuke motortocht: fraaie verstilde dorpjes en prachtige motorweggetjes. Je start bij het Stationscafé in Enkhuizen van daaruit kachel je naar het stoppunt in Oudendijk aan de Beemster Ringvaart. Einde tocht is onder de rook van Amsterdam in Watergang.

PM0511_Tanktastocht.indd 58

Waar zetten we je op de foto?

Op zaterdag 11 juni en zondag 19 juni in Oudendijk bij Eetcafé Les Deux Ponts van 13.00 tot 16.00 uur. De foto’s kan je een paar dagen erna vinden op de promotorsite.

TANKTASTOCHT DOWNLOADEN

OPGEVEN IS NIET NODIG

LET OP!

De route voor Garmin en GPS download je met de ANWB-Reiswijzer. Garmingebruikers kunnen de route ook op hun pc installeren om ‘m te bewerken in Mapsource. Gebruik daarvoor de instelling Overige types/Naar de pc. De routerol versie download je op www.promotor.nl

Voor alle duidelijkheid: voor een Tanktastocht hoef je je niet op te geven. En het kost niets. Je kan dus op ieder moment besluiten om de Tanktastocht te gaan rijden. Als je op de foto wil, moet je zorgen dat je tussen 13.00 uur en 16.00 uur bij het stoppunt bent.

Want daar maken we een mooie foto van je op je motor. In dit geval, Oudendijk, eetcafé Les Deux Ponts.

In 2012 stoppen we met het maken van routes voor de routerol! Zorg dat je ruim voor die tijd in het bezit bent van een GPS.

19-05-11 17:04

TTT #4 59

05

06

07

08

09

10

15

16

17

18

19

20

25

26

27

28

29

30

35

36

37

38

39

40

Erkend TankTasTocht-rijder PATRICK KITSLAAR Patrick Kitslaar is 31 Jaar en woonachtig in ’s-Hertogenbosch. Hij is werkzaam in de bosbouw. Acht jaar geleden begon Patrick aarzelend met lessen.

Vooral omdat z’n vrienden motor reden en hij vond dat ie niet achter kon blijven. Maar het definitieve zetje gaf z’n oom, ook die vond dat Patrick er niet bij hoorde zonder motor. Dus ging Patrick overstag en sloeg hij zonder iemand wat te vertellen aan het lessen.

Het was dan ook voor iedereen een verrassing toen Patrick plotsklaps bij zijn maten op een XJ900 S Diversion op de proppen kwam. Patrick gebruikt z’n Yamaha het meest voor toertochten, zoals de Moordrit en de vorig jaar verreden Promotortocht naar de Faeröer.

Maar ook langere vakanties doet Patrick op z’n tweewieler. En dan het liefst in Zuid-Engeland. Het enige nadeel van motorrijdend vakantie vieren in Engeland is het links rijden. Want als Patrick de ferry in Hoek van Holland afrijdt, wil het nog wel eens gebeuren dat ie op

PM0511_Tanktastocht.indd 59

de verkeerde weghelft begint. Elk jaar gaat Patrick met een groepje vrienden naar de Eifel, gewoon lekker toeren van terras naar terras. Maar daarbij probeert Patrick zoveel mogelijk tochten als mogelijk te rijden, wat vanwege zijn werk niet altijd lukt. Wel staat al vet in z’n agenda de Kakrit van 18 juni.

Tanktastochtrijders Ermelo 2011

1. Anite, Rijssen, Honda CBF 600 2. Henk Jan en Greta, ‘t Harde, Honda CB 500 3. Rogier, Zoetermeer, MotoGuzzi Norge 4. Jan, Moordrecht, MotoGuzzi Stelvio 5. Jolanda en Rene, Heerhugowaard, Transalp en Africa Twin 6. Koos en Dao uit Heinenoord 7. Edo en Maria uit Breda, H-D Electra Sport en een Kawasaki Drifter 8. Kees Jan uit Katwijk, BMW R850R 9. Anja en Gert, Roermond, BMW R1200RT 10. Henk, Teus, Jan, Peter, Adriaan, de schoonzus van Jan en daar weer de man van, genaamd Henk, Harmelen, Woerden en Bant 11. Henk en Jannie en Ruud, Kockengen, BMW R1150RT - Hans, Kockengen, op een Kawa KLR - Camiel, Kockengen, V-Strom 12. Herbert, Lelystad, Fazer - Hendrikus, Lelystad, Gladius 13. Carola en Richard, Alphen ad Rijn, GSX 650 en 1200 GS 14. Erik, Gouda, TDM 900 15. Ron en Mirjam, Den Haag, K1200LT 16. Fryske Rieders: Henk, Mike, Johanna, Klazien, Inez, Martin en Marcella 17. Arnold, Zevenhuizen, op de Sportster van Marijke Andre, Capelle ad IJssel, Varadero - Jan, Capelle ad IJssel, Africa Twin 18. Jan en Jennie, Driebergen, VN 1700 Kawasaki 19. Jan en Jennie, Driebergen, VN 1700 Kawasaki 20. Hans, Zeist, TDM 850 - Rick, Gorssel, CX650E 21. Jos en Ina, Boskoop, Suzuki Cavalcade 22. Marco, Tilburg, Suzuki - Boris uit Beuningen, Kawa ZX-9R - Cees, Nijmegen, Dragstar 23. Martin, Rijswijk - Koos, Delft - Paul, Rotterdam - Ton, Rijswijk - Peter, Waddinxveen - Annerie, Sliedrecht - Rob, Rotterdam 24. Cor, Raalte, CBR 1000F - Dirk, Appelscha, V-Strom 650 25. Frans en Irma, IJsselstein, R1150RT 26. Mart en Nellie, IJsselstein, R1150RT 27. Edward, Sevenum, Honda Pan European 1300 28. Teus, Nieuw-Lekkerland, R1200C - Wim, Nieuw-Lekkerland, Honda NTV650 29. Richard en Jolanda, Nieuwerkerk ad IJssel, allebei op een Fazer 600 30. Joop, Deurne, Dragstar Classic 31. Arie, Capelle ad IJssel, ZRX 1200S - Rene, Moerkapelle, Varadero - Ruud, Nieuwerkerk ad IJssel, FJR1300 - Hans, Nieuwerkerk ad IJssel, R1200GS 32. Alida en Paul, IJmuiden, FJR1300 - Hans en Karin, Amsterdam, Midnightstar 1900 33. Deborah, Heemskerk, Bandit - Lianne, Hoogeveen, Honda Hornet 34. Kees en Anneke uit Nieuwegein, Suzuki V-Strom 35. Nico en Ellen, Boskoop 36. Hans, uit Arnhem, R1200GS 37. Gertjan, Dordrecht, SV1000 - Pieter en Hielke, Schaarsterbrug, Shadow 1100- Elske, Schaarsterbrug, Fazer 600 - Andre, Ede, TDM850 - Bob, Leiderdorp, XJR1300 - Desiree, Alphen ad Rijn, XJ600S - Petera, Amstelveen, Transalp - Herman en Glenn, Joure, Kawa 800 Classic - Patrick, Rotterdam, FJR1300 - Partricia, Amstelveen, Madura uit 1985 38. Frans, Someren, R1150R 39. Jan en Anja Vorden, Honda ST1300 40. Ruud, IJmuiden, K1200LT - Jan, Rotterdam, Kymco 300 - Peter, Zevenbergen, Kymco 500 en Erik zit achterop.

19-05-11 17:04

60

BANK WERK

T ‘M IN 2006 H C O K T R E B R A A N E IG E

HONDA ST1100

Het is 1989 als Honda de voor de Europese markt ontworpen ST1100 PanEuropean aan het publiek voorstelt. Een toermotor van de zuiverste soort waarmee Honda probeert een dominantie van BMW te voorkomen.

PM1105_Occasion.indd 60

’S TEKST ERIK VAN LENT, FOTO

VINCENT BURGER

19-05-11 16:55

BANKWERK 61

Vanaf het begin is de Honda ST1100 PanEuropean een daverend succesnummer die het BMW ook nog eens knap lastig maakt.

Is het dan zo’n bijzondere fiets? Eigenlijk niet en misschien wel daarom. Ongetwijfeld is het sterkste punt van de Pan het motorblok.

De V4 is werkelijk een juweeltje.Twee riemen drijven vier nokkenassen aan die op

Historie

hun beurt zestien kleppen bedienen waarvan de helft gevoerd worden door vier constant vacuüm carburateurs. Dit alles bij elkaar zorgt voor een soepele vermogenafgifte die over een breed toerental wordt uitgesmeerd. Voor de aandrijving is er gekozen voor een onderhoudsarme cardanas.

Het tweede grote pluspunt is het rijwielgedeelte. Hoewel

je het op het eerste ogenblik niet zou zeggen, staat het uit stalen buizen opgetrokken dubbele wiegframe garant voor een uitstekende wegligging en bochtengedrag.

Mocht het onverhoeds toch iets te hard gaan dan kan er altijd naar de gecombineerde remmen gegrepen worden met ABS. Voor en achter vinden we daarom dan ook driezuiger remtangen.

Wilde je in de jaren tachtig een serieuze toermotor kopen, dan kwam je eigenlijk al snel uit bij BMW. Honda had wel de Goldwing in het programma staan, maar die was eigenlijk niet echt bedoeld voor de Europese wegen. Vandaar dat Honda een motor ontwikkelde die dat gat dichtte. Het resultaat was de ST1100 PanEuropean die in 1989 aan het publiek werd getoond. Vanaf het prille begin was de Pan een verkoophit. Het model is zelfs zo goed dat er pas in 1992 een eerste aanpassing kwam in de vorm van ABS in combinatie met Traction Control.

Buiten kleine veranderingen zoals kleuren etc. blijft het wachten tot 1996 wanneer er weer een grote verbetering wordt doorgevoerd. De remmen krijgen opnieuw een upgrade door toevoeging van het gecombineerde remsysteem. Dit gaat gepaard met gewijzigde remklauwen en grotere remschijven.

Tevens werd de voorvork iets dikker uitgevoerd. In deze vorm gaat de ST1100 door tot in 2002 om daarna afgelost te worden door de ST1300, die door allerlei beginproblemen nooit zo populair werd als zijn voorganger. Het stokje is inmiddels overgenomen door de Yamaha FJR1300 en ook weer door BMW.

PM1105_Occasion.indd 61

Vering en demping worden aan de voorkant traditioneel gevormd door een set telescopen en achter neemt een enkele schokdemper de taken waar. Echter staat deze niet in het hart van de achterbrug maar aan de rechter zijkant.

Europees

Dat de motor ontworpen is voor de Europese markt is goed te merken aan bijvoorbeeld het brede zadel en de forse kuip die goed zijn werk doet en bovendien niet oncomfortabel is voor lange mensen. Twee in kleur meegespoten zijkoffers maken het geheel af en voor de echte toerfanaten zijn er in de voorkuip nog twee opbergvakken opgenomen waarvan één zelfs afsluitbaar is. Op de latere modellen, waarvan dit er een is, is in combinatie met ABS ookTCS,Traction Control System, geleverd (zodat je niet in de blubber vast komt te staan). De PanEuropean is een compleet uitgeruste fiets

die bovendien waar maakt wat ie belooft: lange afstandstoerfiets. De Honda blijkt bovendien enorm betrouwbaar in de praktijk.

Honda had met de ST1100 echt goud in handen, wat ze overigens met de ST1300 weer net zo snel uit handen lieten vallen.

De keuring

Op het eerste gezicht ziet de Pan er netjes uit, te mooi zal achteraf blijken. Snuffelend door de onderhoudshistorie zie ik dat er na aankoop een grote beurt is gegeven, gevolgd door louter regulier onderhoud. Geen vuiltje aan de lucht zou je denken. Maar aan de voorkant gaat het al fout.

De balhoofdlagers zijn te strak afgesteld en daardoor zijn de lagerschalen ingedeukt. Gaandeweg verhuist het aandachtspunt naar de onderkant van de ST. Om precies te zijn de uitlaten. Die zijn namelijk niet zo best meer en

19-05-11 16:55

62

hangen letterlijk nog maar aan een paar flinterdunne stukjes ijzer vast. Advies is om door te rijden zolang ze nog dicht zijn en daarna een compleet systeem van om en nabij €2.000,- aan te schaffen.

De achterremschijf is wel al aan vervanging toe. Limiet is 6,5 mm tegenover een gemeten dikte van 5,81 mm. Origineel gaat zo’n schijf ijzer voor €428,- over de toonbank. De accu is overleden en zal ook vervangen moeten worden.

Verder mankeren er nog wat kleine dingetjes aan, zoals het knopje van de richtingaanwijzer dat erg zwaar gaat, een stofhoesje van de hoofdremcilinder voor de voorremmen is kapot en zijn de remvloeistoffen aan verfrissing toe. Verder moet ik heel goed kijken om te ontdekken dat alle kuipdelen opnieuw zijn overgespoten.

Het spuitwerk is dan ook erg netjes gedaan en alleen een op een paar kuipdelen valt een klein kleurverschilletje te constateren. Ook de minimale stofdeeltjes verklappen dat het om een repaint gaat. Gelukkig is wel de originele kleur gebruikt zodat de code overeenkomt. Eigenaar Bert blijft er gelukkig nuchter onder en redeneert het weg onder de noemer onderhoud. Ben benieuwd hoe het thuis word opgevat.

Hoe rijdt het?

298 kilo schoon aan de haak is meestal niet het ideale recept voor een strak sturende fiets. Maar de Pan is voor en door Europeanen gemaakt en die houden juist zo van bochtige weggetjes. Dankzij de ontwerpers is de ST1100 een uitstekend sturende motor geworden waarmee je

zelfs veel lichtere en sportievere motoren zoek kunt rijden, als je dat zou willen. Let wel: we praten dan over 1990, het jaar van introductie. Een beetje rijder weet zelfs de grijze plastic beschermkappen voor de valbeugels aan de grond te rijden.

Eenmaal in het zadel vallen er gelijk een paar dingen op. De ergonomie is dik voor elkaar.

Je zit in een ontspannen hoek waarbij alle bedieningsorganen meteen op de juiste plek vallen, alsof je een oude handschoen aantrekt. Het zadel is daarbij lekker breed om een lange rit zonder een centje pijn uit te kunnen zitten.

Zelfs voor lange mensen is de kuip goed te doen, zelf ben ik 1.85 m en kan er comfortabel achter zitten. Enige punt van meningsverschil kan de ruit zelf zijn, maar om turbulentie tegen te gaan is inmid-

dels genoeg te koop in de aftermarket handel.

Grootste pluspunt is het motorblok. Mits goed afgesteld, draait de krukas bijna trillingsvrij zijn rondjes. Een licht gierend geluid is dan hoorbaar, maar dat wordt nooit hinderlijk en het geeft karaker aan de motor. De vijf aanwezige verzetten in de bak zijn trefzeker en makkelijk te vinden waarbij de koppeling door de hydraulische bediening makkelijk te bewegen is.

Al met al een dijk van een motor, die nog steeds in mijn persoonlijke top tien staat.

Conclusie

Bert kocht de ST1100 eind 2006 van een particulier voor €7.250,- met 48.000 kilometer op de klok. Een 1999 model met ABS en TCS. Gelijk na aankoop heeft hij een grote onderhoudsbeurt laten uit-

voeren. Niet dat het nodig was, maar dan weet je tenminste zeker dat het allemaal goed is. Dat Bert geen stilzitter is, blijkt wel uit de vele verre reizen die hij met de Pan in en buiten Europa heeft gemaakt. Zijn eerste trip ging meteen maar even naar Tunesië. Eerst naar het Italiaanse Genua en van daaruit met de boot naar Tunis. Later deed hij ook nog de Noordkaap, om te testen of de Honda het ook bleef doen onder koude omstandigheden. Antwoord: ja, dat doet ie. Accessoires: alarmsysteem, Givi topkoffer en een MRA ruit.

Inmiddels staat de teller op 81.483 km en is Bert nog lang niet van plan om ermee op te houden. Ik ben ervan overtuigd dat de Pan hem nog veel moois gaat laten zien.

IN HET KORT Eigenaar Gekocht voor

Bert € 7.250,-

AANDRIJVING watergekoelde viercilinder 90 graden V-motor met dubbel bovenliggende nokkenassen en 4 kleppen per cilinder Cilinderinhoud 1084cc Boring x slag 73 x 64.8 Compressieverhouding 10 : 1 Prestaties 100 pk 74 kW @ 7.500 tpm, 111 Nm @ 6.000 tpm Brandstofsysteem 4x 34.5 mm vacuüm carburateurs merk: Keihin Smering wet sump Transmissie primair: tandwielen, secundair: cardan, meervoudige natte plaatkoppeling, vijfversnellingsbak Blok

RIJWIELGEDEELTE Frame Vering

Veerweg Remmen

stalen buizen dubbel wiegframe 43 mm. luchtondersteunde telescoop voorvork met TRAC, enkele schokdempers achter met veervoorspanning en uitgaande demping afstelling voor/achter 150mm/120mm voor/achter dubbele schijfremmen 296mm met driezuiger remtangen, enkele schijfrem 296mm met driezuiger remtang in combinatie met ABS

MATEN EN GEWICHTEN Wielbasis Zithoogte Lengte/breedte/hoogte Bandenmaat Tankinhoud Droog

PM1105_Occasion.indd 62

1.555mm 800mm 2.285/935/1.405mm voor/achter 120/70/ZR18, 160/70/ZR17 28 ltr. gewicht 298 kg

OCCASION BAROMETER Bouwjaar

km-stand

Bedrag

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000

92.000 92.000 90.000 82.000 78.000 74.000 68.000 62.000 57.800 52.000

2.550 2.750 2.775 3.335 3.750 3.854 3.990 4.060 4.179 4.645

RICHTPRIJZEN VOOR GEBRUIKTE MOTOREN UIT HET ANWB/ BOVAG KOERSLIJSTBOEKJE Bouwjaar Verkoopprijs Inruilprijs (1

2002 5.525(1 | 6.525(2 4.025(1 | 4.750(2

2001 5.075 | 6.000 3.575 | 4.225

ST 1100 PanEuropean, *2 ST 1100 PanEuropean CBS, ABS &TCS

ANWB MOTORVERZEKERING schadevrije jaren 0 1 3 WA 134,52 119,59 89,69 WA diefstal 229,63 214,69 184,80 Allrisk 917,07 825,74 643,09

*GEMIDDELDE WAARDEN (REGIO: RANDSTAD, PERSOON VAN 50 JAAR, T/M 8000 KM PER JAAR, GEEN WINTERSTOP, EIGEN RISICO €150 (LAATSTE TWEE ZIJN OPTIONEEL). VOOR MEER INFO: [W] ANWB.NL/VERZEKERINGEN

19-05-11 16:55

BANKWERK 63

KAN HET OOK GOEDKOPER? Verreweg de goedkoopste Pan uit 1999 staat bij Nico van de Kuinder te koop. Echter staat in de advertentie een onlogische kilometerstand. De teller is een keer vervangen en er wordt ook geen garantie gegeven. Iets voor een handige kerel die wel van een gokje houdt dus. Bij BMW dealer Smudde willen ze graag van een ST1100 af. Die staat natuurlijk in de weg tussen alle nog af te leveren 1200GS’en. Voor slechts €500,- meer dan die in Hilversum zul je wel naar Enschede moeten afreizen. Ook dit is een meeneemprijs en van inruil willen ze niets weten.

VOOR HETZELFDE GELD Ik schat dat een 99’er met alles erop en eraan rond de €4.500,- op zal brengen. Dus daar gaan we lekker voor shoppen. In Wolvega staat een Honda CRF450 enduro, uitstekend om mee te doen met de Promotor aanmoddertoer. Bij een autobedrijf staat een Suzuki VS800 uit 1993 met bijna 30.000 km. Dat ze daar niet zoveel kaas hebben gegeten van motoren haal je uit de advertentietekst. Een kanariegele Aprilia RSV1000 uit 2000 staat te koop bij Rima Motoren in Haelen. Relaxter en minder spannend: de TDM900 uit 2003 met 81.400 km, bij Termaat in Nijmegen.

VOOR DE LIEFHEBBER Voor €6.500,- koop je deze Laverda 750 SF2. Deze motor is van 1975 en heeft 42.986 kilometer afgelegd. Het bovenblok is gedemonteerd.

De carburateurs zijn gereviseerd en de ontsteking vervangen door een nieuwe. Alles is opnieuw afgesteld en klaar voor een seizoen vol motorpret. De wielen zijn opnieuw gespaakt met RVS spaken.

Vloeistoffen, banden, remdelen, kabels, luchtfilter, etc. zijn allemaal vervangen. De SF2 mag dan wel oud zijn, maar rijdend komt zo’n machine echt beter tot z’n recht. Een echte liefhebbers fiets.

advertentie

EEN GEBRUIKTE MOTOR MET DE KWALITEIT VAN EEN NIEUWE

PM1105_Occasion.indd 63

19-05-11 16:55

64

Door het spectaculaire landschap, het mondaine leven en een aantal grootse bouwwerken is Zwitserland favoriet als decor voor James Bond-films. In vijf scènes en een superieure rit volgen we het Zwitserse 007-spoor.

From Switzerland… with love TEKST EN FOTO’S JAN DIRK ONRUST

PM0511_JamesBond.indd 64

24-05-11 09:31

TOEREN: 007 ACHTERNA 65

d…

PM0511_JamesBond.indd 65

24-05-11 09:32

66

Halverwege Goldfinger en Goldeneye: de Susten-pas.

Shaken, not stirred.

Dat voel je op de steentjes van de Tremola-pas.

Tomorrow Never Dies, maar gisteren is voorbij.

Voor de meeste James Bond-films is het niet anders. De oude films lijken tergend traag, de grootste vijand – de KGB – bestaat niet meer en de special effects zien er amateuristisch uit. Maar wat niets aan kracht heeft verloren, zijn de fantastische locaties in de films. Vanaf het eerste begin – Dr. No (1962) – zochten de makers naar plekken die ongenaakbaar, groots, meeslepend of mondain waren. En dan kom je vanzelfsprekend vaak in Zwitserland terecht, het thuisland van Roger Moore. Als je een aantal van deze Bond-locaties met elkaar verbindt, heb je een route als een spektakelfilm met jezelf in de hoofdrol.

Niet vergeten explosieven mee te nemen.

Ting dedededing tingdingding ting dedededing tingdingding. Tadaaah tadada. We beginnen in het plaatsje Stans, in het hart van Zwitserland.

Hier staat Auric Enterprises, metaalsmelterij en hoofdkwartier van Auric Goldfinger – een megalomane goudsmokkelaar (en Sovjet uiteraard) die de Amerikaanse goudvoorraad in Fort Knox radioactief wilde besmetten om zijn eigen goud in waarde te laten stijgen. Bij de Auric-fabriek ontdekt 007 (Sean Connery) hoe Goldfinger goud smokkelt. Helaas wordt hij zelf ook ontdekt. Onder meer door de portier: een oma die een machinegeweer op hem leeg schiet.

Het hoofdkwartier bestaat echt: het is de fabriek van vliegtuigbouwer Pilatus Aircraft. Er zijn wat gebou-

TAKE 1: SCHIETEN BIJ DE GOUDSMELTERIJ PM0511_JamesBond.indd 66

24-05-11 09:33

TOEREN: 007 ACHTERNA 67

wen bijgezet, maar de vormen van vijftig jaar geleden herken ik direct. Tot mijn schrik herken ik nog iets: van heel dichtbij wordt er opeens geschoten met automatische wapens. Ik duik op mijn benzinetank, geef gas en speur de omgeving af. Waar zit oma? Dan zie ik dat pal naast de weg een schietbaan ligt waar soldaten oefenen en zich waarschijnlijk bescheuren om de geschrokken voorbijgangers.

Het lijkt me interessant een kijkje te nemen in de fabriek, dus ik meld me bij de portier. ‘De naam is Bond,’ zeg ik, ‘de Algemene Nederlandse Wielrijders Bond.’

‘Dat kan wel zijn,’ zegt de portier, ‘maar heeft u a) een afspraak b) schriftelijke toestemming c) een geldig identiteitbewijs d) een verblijfsvergunning?’

‘Doe niet zo moeilijk,’ zeg ik, ‘ik wil gewoon even een fotootje maken.’

‘Ja, dat kan iedereen wel zeggen. Ik wil papieren zien.’

De slagboommanager begint me te ergeren. Niet doen, zeg ik tegen mezelf, doe wat James Bond zou doen. Dus ik blijf beleefd, stoïcijns en beredeneerd.

En vervolgens blaas ik de fabriek op met semtex.

Althans, de gedachte spookt door mijn hoofd.

De fabriek ligt vlakbij het Vierwoudstedenmeer bij het chique Luzern. Best wel een aardige omgeving in middelhoog gebergte. Maar voor best wel aardig doen we het niet. Simply the best moeten we hebben, daar draait het om bij Bond. Dus ik ga 200 km naar het zuiden, waar de spectaculaire bunjeejump uit de openingsscene van Goldeneye (1995, met

PM0511_JamesBond.indd 67

Pierce Brosnam) werd verfilmd. Maar het is ook de rit die deze etappe zo superieur maakt, want ik ga over de Sustenpas en Gotthardpas.

De Sustenpas (2224 m) brengt je naar de ijswereld van de Steingletsjer en daalt daarna af naar het

TAKE 2: BUNJEEJUMPEN IN ARCHANGELSK intens groene Meiental. Aan het eind van de weg ga ik de Pas der Passen op: de Sint Gotthardpas.

Al vanaf 569 na Chr., toen de Lombarden het eerste wiebelende bruggetje over de woeste Reuss bouwden, wordt er gebruik van gemaakt. Zelfs door het Russische leger, dat hier in 1799 in de smalle Schollenenslucht een partijtje kwam matten met de Fransen. Er was toen duidelijk geen James Bond, want anders waren de Russen nooit zover gekomen.

De aanloop naar de pashoogte (2108 m, met een meertje en gebouwen) is mooi, maar weinig spectaculair. De sensatie komt als je op de top het kasseienpad hebt gevonden naar de Tremola. Daar kun je door 24 vlijmscherpe haarspeldbochten stuiteren. Maar deze weg moet je nooit nemen als het nat is, want je leeft tenslotte maar twee keer.

Chemisch wapencomplex Voorbij de Gotthardpas gooit het stijve Zwitserland de haren los. Het wordt warm, stoffig en een beetje rommelig. Ik ben in Ticino aangekomen,

het Italiaanse deel van Zwitserland. Hoogtepunt is hier Lago Maggiore met het typische Bondstadje Locarno. Dus rijk, bohémien en mondain.

Toch moet ik niet hier zijn, maar een paar kilometer noordelijker, in de bergen. Of eigenlijk 3000 km noordelijker, in het Russische Archangelsk.

Daar bevindt zich namelijk de gigantische stuwdam met het chemische wapencomplex van generaal Ourumov. En daar zijn de machtige bergen waar 007 met een Cagiva de afgrond in dook om een neerstortend vliegtuig in te halen. Maar in werkelijkheid is Archangelsk zo vlak als een Hollandse polder. Voor de echte, megagrote stuwdam moet je hier zijn, in Verzasca. En de hoge bergen van Archangelsk die je in de film ziet? Dat zijn uiteraard Zwitserse Alpen.

Als je stuwdammen al enigszins griezelig vindt, raak je aan de dunne van de Verzascadam. Met lood in mijn schoenen loop ik naar het springschavotje in het midden van de dam. Voor 170 euro kun je hier een jump maken. Maar er blijkt tot mijn opluchting vandaag niet te worden gespron-

24-05-11 09:33

68

Lavertezzo in het Vazascadal. Zo zuidelijk en aangenaam kan het zijn in Archangelsk.

Foto onder: Chalet Moore in Crans Montana.

gen. Zou ik het hebben gedaan? Ik kijk over de rand naar de rotsen die 220 meter onder me liggen.

Ik zou waarschijnlijk precies hetzelfde als James Bond hebben gedaan. Dat wil zeggen: met een biertje in de hand toekijken hoe zijn stand-in naar beneden lazert.

TAKE 3: GLUREN BIJ ROGER MOORE Voor helden op sokken biedt Verzasca gelukkig meer. Na de dam loopt er een weggetje van 25 kilometer het Verzascadal in, waar je langs een jade-kleurige rivier een paar heel Italiaanse dorpjes passeert. In Vogorno verblijf ik in een middenklasse hotelletje, waar 007 nooit zou komen. De 74-jarige motorrijder Klaus uit Hamburg wel: al 27 jaar. Burgerlijker kan niet, zou je zeggen, toch lag hij vaker in de kreukels dan alle Bonds bij elkaar.

Ook het nabijgelegen Maggiadal heeft de nodige littekens op het oude lichaam achtergelaten. ‘Wat een klapper heb ik daar gemaakt! Maar wat een weg! Tachtig kilometer slingeren en stijgen met een stuwmeer aan het eind. Daar moet je morgen zeker naartoe gaan!’

Het klinkt een soort van verleidelijk, maar ik doe het niet. Ik moet morgen op tijd in Crans Montana zijn voor een afspraak met een Zeer Belangrijk Geheim Persoon: Roger Moore hemzelf. Geloof ik

PM0511_JamesBond.indd 68

zelf dat ik hem te spreken krijg? Niet helemaal, nee. Maar enkele mensen van het Zwitserse verkeersbureau hebben wekenlang hun best gedaan, dus wie weet.

De wintersportplaats Crans Montana ligt 175 km verderop. Het is het enige grote skioord met zicht op alle toppen: het Mont Blanc-massief, het Mont Rosa-massief en de Walliser Alpen met de Matterhorn. Om er te komen, slinger ik eerst vijftig kilometer door wildromantisch Italiaans bergland. Via de brede Simplonpas (2005 m) ben ik weer terug in Zwitserland. In het weidse Rhônedal zie ik niet lang daarna in de verte, hoog in de bergen, een aantal voorname flatgebouwen staan. Daar moet ik zijn.

Crans Montana hoorde niet bij de top van de wintersportplaatsen, maar sinds Roger Moore - het voormalige boegbeeld van Gstaad - hier na een scheiding neerstreek, is het prestige van de plaats flink toegenomen. Geen enkele James Bond wordt zo sterk geassocieerd met Zwitserland als Moore, maar hij kwam er als 007 maar heel kort, voor een scene in The Spy Who Loved Me. Langer was hij hier voor een achtervolging in The Persuaders en hij nam wat toeristisch reclamespotjes voor Zwitserland op.

Roger’s ritjes Vandaag is het vooral de vraag of hij een rol in mijn verhaal gaat spelen. Nou, nee natuurlijk.

24-05-11 09:34

TOEREN: 007 ACHTERNA 69

Het Crans Ambassador Hotel: de stek van James Bond.

Maar er wacht wel een vriendelijke vervanger.

Jorg, de skileraar en het manusje-van-alles van Moore. Hij regelt zoveel dat Moore in zijn autobiografie (Voor altijd James Bond) schreef dat ‘iedereen een Jorg zou moeten hebben’. En inderdaad, je hebt een Jorg nodig om te zien wat Sir Roger voor een mens is. Volgens Moore’s website kun je hem regelmatig aantreffen in het statige Crans Ambassadorhotel achter een espresso. In werkelijkheid zul je hem eerder vinden in een schuurtje van de hondenclub met een glas wijn.

Of in het eenvoudige, maar goede restaurantje van de camping. Of in de kiosk van mevrouw Big Lips, om een krantje te halen. Of gewoon thuis, het liefst met vrouw, kinderen en kleinkinderen. En anders met een groepje lavenloze vrienden in zijn kelder.

Maar niet nu. Wanneer we bij zijn tamelijk bescheiden chalet aankomen, zie ik aan de rommelige tuin dat het al maanden is verlaten. Moore blijkt in zijn tweede huis in Monaco te zitten, de hele zomer al.

Dan maar een beetje naar binnen gluren. Ik zie Perzische tapijten, houten wanden met een grote foto van een berglandschap en veel portretjes van kinderen en kleinkinderen. Als je bij mijn oma naar binnen zou gluren, zou je vrijwel hetzelfde zien.

De nachtdieren Het chalet staat onderaan een zwarte afdaling. Is Moore zo’n goede skiër als wel eens wordt gezegd? Jorg kijkt bedenkelijk. ‘Hij is geen James Bond. Nooit geweest ook.’

PM0511_JamesBond.indd 69

Als je Moore veertig jaar geleden had gevraagd wat zijn favoriete deel van Zwitserland was, dan had hij ongetwijfeld gezegd: Ursula Andress. Op zijn 83ste is Sir Roger minder hanig. Hij houdt vooral van rust en ruimte. Soms maakt hij zelfs met Jorg achter het stuur een ritje door de stille dalen in de omgeving.

Welke vindt hij het mooist? ‘De zuidelijke zijdalen van het Rhônedal vindt hij fantastisch,’ zegt Jorg.

‘Val d’Anniviers en vooral Val d’Hérens, die beide het hooggebergte in lopen. We hebben ook een mooie middag gehad toen we een keer het obscure weggetje naar Lac de Derborance namen.’

In een redelijk grote plaats als Crans Montana duurt het even voordat je je draai hebt gevonden.

Maar met een Jorg erbij gaat het snel. We duiken het nachtleven in en ik maak kennis met een bonte stoet van nachtdieren. Met de prachtige kunstenares van wie je nou nooit zou zeggen dat ze vroeger een man was, met de dorstige acteur, met rijke erfgenamen zonder echte baan, met

homo’s, potten en stripdanseressen. De ene is nog vriendelijker dan de andere. Ik begin te snappen waarom Roger Moore zich hier zo thuis voelt.

Vechtende koeien Het weggetje naar Lac de Derborance telt vele bochten en tunnels, wat na een korte nacht niet helemaal lekker valt. Toppunt van ellende zijn de koeien aan het eind van het dal. Dit schijnen de enige koeien ter wereld te zijn die met elkaar vechten. Dit doen ze met zware koebellen om.

Ding! Dong! Ding! Dong! Met bonkend hoofd snel ik weg uit de arena.

Voor de volgende Bond-locatie ga ik terug naar het Gotthardmassief. Nu via de Nufenenpas: 2478 m hoog, dus vanzelfsprekend bijzonder mooi. Het barst er van de motorfietsen en klassieke auto’s.

Een daarvan is een oude Ford Mustang met een vrouw achter het stuur. De Bond-kenner weet nu dat hij moet oppassen. Met bijna dezelfde Mus-

24-05-11 09:34

70

Helemaal 007, maar tocht niet in een film: de Grimselpas.

De naastgelegen Furka was wel decor.

TAKE 4: SCHEUREN OVER DE FURKA tang probeerde juffrouw Tilly Masterson Bond in Goldfinger van de weg af te schieten. Niet hier, maar vlakbij, op de Furkapas. De mevrouw op de Nufenenpas heeft echter geen kwaad in de zin. Als we tenminste aannemen dat zij niets te maken heeft met die motorrijder die hier op een recht stuk zomaar een schuiver maakt. Hij lette gewoon niet op. Het uitzicht op de top zorgde voor teveel afleiding.

De reputatie Nogmaals pak ik een stuk Gotthardpas, maar nu neem ik de afslag naar de hemelhoge Furkapas (2431 m). De Romeinen deden dat ook al, omdat het laatste stukje van de Gotthard toen nog onbegaanbaar was. Maar veel belangrijker voor de reputatie van de Furka was dat Goldfinger in zijn Rolls hier op de hielen werd gezeten door James Bond in zijn Aston Martin. En dat Tilly Masterson hem hier met Mustang en kogels belaagde. Deze scènes werden opgenomen tussen hotel Galenstock en hotel Belvedère, die goed zichtbaar in beeld komen. Beide oude hotels draaien nog volop, wat wellicht iets met 007 te maken heeft. En met het feit dat pal naast Belvedère de machtige gletsjer ligt waaruit de Rhône ontspringt. De beelden van de woeste achtervolgingen uit Goldfinger zijn duidelijk versneld. Maar zelfs versneld zou er vandaag de dag op de Furka onmiddellijk een groep motorrijders aan zijn bumper kleven.

PM0511_JamesBond.indd 70

24-05-11 09:34

TOEREN: 007 ACHTERNA 71 De beroemdste Bond-locatie zat in een van de minst succesvolle films: On Her Majesty’s Secret Service.

ROUTE & HOTELS

Op promotor.nl tref je een overzichtskaart aan met daarop de gereden route en een aantal hotels. De route download je met de ANWB-reiswijzer.

De activatiecode staat in de rubriek Onderdelen van deze uitgave.

A De Grimselpas (2165 m), die direct op de Furka volgt, kwam niet voor in een film. Maar eigenlijk is het James Bond-gehalte er nog hoger, want hier liggen alle bekende rekwisieten - stuwdammen, kabelbanen, haarspeldbochten en bunkers - voor het oprapen. Maar het kan nog veel beter. Het kan volledig over de top. We rijden daarvoor naar de laatste scene van de Bondrit.

De Schilthorn is een bergtop waarvandaan je de Eiger, de Jungfrau, de Jura, de Vogezen, het Zwarte Woud, ach, eigenlijk half Europa kunt zien. In de jaren zestig kwam een gekke Zwitser op het idee hier een groots, draaiend restaurant neer te zetten. Toen de filmproducenten ervan hoorden, wisten ze het meteen: dit wordt een nieuwe Bondlocatie. Ze financierden de inrichting en het helikopterplatform. Schrijver Ian Fleming bedacht de naam: Piz Gloria. Nog voor de officiële opening vonden de opnamen plaats. De film – On Her Majesty’s Secret Service met George Lazenby als Bond – sloeg niet echt aan. Toch viel Piz Gloria – in de film een kliniek voor gevaarlijke vrouwen eeuwige roem ten deel. Het is zonder twijfel de nummer 1 Bond-plek in de wereld.

Pure macht Kun je deze totaal ongenaakbare plek op de motor bereiken? Uiteraard niet. Maar wel per kabelbaan vanuit Stechelberg (867 m). Piz Gloria zou geen

PM0511_JamesBond.indd 71

TAKE 5: PIZ GLORIA VERNIETIGEN Bond-locatie zijn als dit zomaar een kabelbaantje was: het is een van de langste ter wereld. Je gaat ruim 2100 m omhoog, je moet drie keer overstappen, het kost meer dan een half uur en je betaalt er 73 euro voor. Daar krijg je iets onbetaalbaars voor terug. Ik bedoel dan niet zozeer het uitzicht, de Bond-prulleria, de making-of film of het 007-ontbijt op een 007-bord. Nee, het is dat unieke Bond-gevoel. Een mengeling van grenzeloos optimisme en stijlvolle superioriteit. Het gevoel dat verpakt zit in titels als You Only Live Twice en The World is not Enough. Oftewel: pure macht.

Maar lang duurt dat gevoel niet. Na mijn 007-ontbijt krijg ik het alweer aan de stok met de Zwitserse regelzucht. Dat mijn ontbijt vooraf is betaald, kun-

nen ze nergens terugvinden. Of ik nu a) een bevestigende fax kan tonen b) een geldig identiteitsbewijs en c) een credit card.

Ik krijg vooral zin om d) een licence to kill tevoorschijn te halen. ‘Blijf koel,’ zeg ik weer tegen mezelf. Ik doe wat James Bond zou doen. Ik loop het Schilthornplateau op, haal mijn door Q meegegeven fotostatief tevoorschijn en ik richt…

Zo. Het onrecht is bestreden en ik heb een ongelooflijke rit gemaakt waar alles in zit, behalve een slotscene met een type als Pussy Galore, Plenty O’Toole, Xenia Onatopp of Holly Goodhead.

Maar die is wellicht te vinden in Crans Montana.

24-05-11 09:35

72

Groningen

Emmen

Amsterdam

Utrecht

Aanmodderen?

Rotterdam

YAMAHA PROVED!

TRAJECT 6: HEEL-TULDERHEYDE (BELGIË) De laatste etappe van Aanmodderen brengt de Promotor modderbrigade tot in België. Al weken geen spatje regen; dat betekent stofhappen. Stofgoeroe Jan Kremers maakt de balans op.

DeYamaha’s maken zich op voor het laatste deel van de loodzware tocht. Maar eerst, traditiegetrouw, koffie.

We ontmoeten elkaar bij restaurant de Kanteneer in het altijd pittoreske Heel, waar eigenaar Adil al klaar staat voor een praatje en een voorraadje wakkervloeistof voor motorrijders. De zon schijnt volop, het Dakargevoel is

PM0511_Aanmodderen.indd 72

alom aanwezig. De meeste deelnemers hebben al eerder meegedaan, waaronder Henk Kral, die ze allemaal heeft gereden. Even traditiegetrouw, een praatje voor de start, met extra aandacht voor de ‘code rood’. Geen peukenpauze in de bossen dus. Het is overal gortdroog en de meeste paden zijn heel erg mul. Ook nu zijn er weer

stukken afgesloten, dus dat betekent improviseren.

Meerdere rijders hebben het zwaar in het mulle zand en binnen no-time gaat de eerste plat en belandt een ander naast het pad. Niet getreurd, hulp is nabij en langzaam maar zeker loods ik de deelnemers door het mulle zand.

Gas geven, ver vooruit kij-

Nijmegen

Breda

Stofh appen!

996 KM OFFROAD DOOR NEDERLAND

Arnhem

Eindhoven

Maastricht

Yamaha XT660 Z Ténéré

Een kleine 1000 kilometer offroad rijden is pittig, zelfs voor off-road motoren. De Yamaha’s XT660 Z’s kregen het dan ook flink voor de kiezen. We hebben ze regelmatig tot het uiterste getergd, maar ze gaven geen krimp. Met recht modderen zand ‘proof’. Bij deze dus: Yamaha bedankt.

ken, even op adem komen.

Niet voor lang. Een Honda rijdt lek, compressor uit de koffer en weer verder. Een BMW 1200 GS mist de bocht en belandt met het voorwiel in een droge sloot. Een AfricaTwin gaat plat, de rijder zit vast onder de motor. Schouders eronder en weer verder.

Een Guzzi geeft het op, één cilinder geeft er de brui aan en eenmaal bij het hotel krijgt zelfs de wegenwacht hem niet meer aan de praat.

De eerste etappe heeft één slachtoffer gemaakt. Tijd voor het hotel, een douche en een koud biertje.

Na een lekker ontbijtje maakt iedereen zich op voor de laatste etappe. Sommige deelnemers zien er moe uit. Dat wordt afzien. Kleine valpar-

tijen zijn het gevolg. We rijden over een soort crossbaantje, een steile ingang door mul zand omhoog, een KTM rijdt bijna op een boom, een Africa Twin valt tijdens het rijden naar boven weer door het mulle zand naar beneden. Doorbijten. Dan eindelijk weer gras. En zelfs blubber. Ook hier gaan meerdere rijders gestrekt. Een dame op een KTM rijdt bijna de sloot in… die twee meter omlaag ligt. Geen schade, wel een verhoogde hartslag.

Het laatste stuk. Zwaar en heel erg mul. We worstelen door. Naar deTulderheyde in België. Dan zit het erop. Voldaan drinken we wat. ‘Gaan we in het najaar weer verder Jan?’ Goed plan. ‘Doormodderen’ Daar hebben we nu al zin in.

24-05-11 09:40

COLUMN DOLF PEETERS 73

N I S U LIMO

De Limousin. Er komen dikbilkoeien vandaan. Voor de rest is er bos en verlatenheid. Het asfalt is er prima onderhouden en de bochten liggen er pervers bij. Tegen vieren vonden we een zwaar gesubsidieerde, nagelnieuwe Camping Municipal. Die was aangelegd om het toerisme en de werkgelegenheid te bevorderen. De campingbazin deed haar job met behoudt van uitkering. En wij waren de eerste toeristen die ze zag. Na de tentenopzetterij namen we een douche, deden een dutje en gingen het dorp in. Daar was een soort van café-restaurant. De uitbaatster moest eind 1945 beeldschoon zijn geweest. Nu was haar bloemenjapon flets, haar kapsel dood geblondeerd en ze had een peuk die aan haar onderlip vast leek gegroeid. Ze

PM0511_Oer.indd 73

leek opgemaakt met een verfroller en viltstift. Er kwamen inboorlingen binnen. Oudere mannen. Ze schoven aan aan de bar en bestelden met een dappere regelmaat.

Met alweer een verse peuk op de onderlip kwam Blondie vragen of we wilden eten. Ze verdween achter een rookwolk uit beeld. De tijgers aan de bar bedienden zich nu zelf in een verrassend hoog tempo. Na verloop van tijd kwam de gastvrouw met een zo goed als nieuwe sigaret in de mond het eten opdienen. Ze bewees dat niet elke Française een geboren kokkin is. Maar misschien hoorde het lokale rundvlees wel wat geblakerd te zijn en houden de bewoners van de Limousin gewoon van ongare frieten. De huiswijn was prima. We zaten al aan de tweede fles.

Aan de bar ontstond een ruzie. De drinkers waren vergeten de drankscore bij te houden. De restauranthoudster noemde haar klanten ‘kerels van niks’. De kerels van niks noemde hun gastvrouw ‘luie ouwe koe’. Ons nieuwbakken Horecaslagschip ankerde voor de deur en liet haar klanten niet vrij voor ze betaald hadden wat zij vond dat er betaald moest worden. Ze nam daarna even twee sigaretten pauze en kwam nadampend op ons tafeltje af. ‘Ça sont tous des cons. J’en ai marre! Et je vous prie de partir aussi!’ Ach, na zo’n dag sturen wilden we het toch al niet te laat maken.

En blijkbaar hoefden weggestuurde klanten niet te betalen ook. ’s Avonds laat kwam onze gastvrouw haar excuses maken. Ze vertelde over de mannen in haar leven. ‘Tous des cons!’ We deelden haar herinneringen en onze whisky en droge worst. Een troosteloos sjokkende colonne aan foute mannen kwam voorbij. Maar we namen afscheid als vrienden voor het leven.

20-05-11 11:30

74

VOLGEND NR.

COLOFON Promotor is een uitgave van ANWB Media. Postbus 93200, 2509 BA, Wassenaarseweg 220, 2596 EC Den Haag. [w] promotor.nl Voor alle vragen over de redactionele inhoud, mail promotor@anwb.nl

MOTOREN Nieuw in de serie Iconische Motoren: Harley-

Jan Kruithof, Jaap van der Sar, Nico Vis Vaste medewerkers Peter Aansorgh, Mink Bijlsma, Roland Brown, Douglas Jackson, Rob en Dafne de Jong, Erik van Lent, Jan Dirk Onrust, Gerwald van de Munt Hans Moleman (China), Dolf Peeters, Chris Pennarts, Yop Segers, Paul Vreuls Advertentiewerving Alfred Tuitel (accountmanager), Pierre Meertins (sales support) 088-2696590, fax 088-2696511, Robert-Jan Schmidt (orderverwerking) 088-2697950, Martin van der Meulen (overdrukken) 088-2697381.

Informatie: zie www.anwb-media.nl ANWB Media, t.a.v. sales support, Postbus 93557, 2509 AN Den Haag.

Alle advertentieplaatsingen worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Een exemplaar hiervan is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar.

Marketing Niels Roodenburg, Willemijn Berkhout Amal Whyte (adverteerders markt) Productie Gerrit van Stam Uitgever Ric Hofmans a.i.

Art direction/Vormgeving Veronica Concept Design Druk Corelio, Erpe-Mere, België Distributie Beta Press BV, Gilze Abonnementsprijzen € 57,95 per kalenderjaar; ANWB-leden € 54,90. Losse nummers € 5,95 Redactie

Davidson Street Glide & Triumph Rocket III Touring.

De Harley is slank en stoer, de Triumph gigantisch en gewillig.

TOEREN Het asfalt op Madeira is betaald door de EU. Door ons dus! Onderhouden ze het ook een beetje? Noorwegen

door een panoramacamera.

Hoe vangen we het mooiste land ter wereld digitaal en vooral in

PROJECT MOTORRIJDER Jaap

de breedte?

INFORMATIE

Voor adreswijzigingen, vragen over betalingen, bezorging en bestellen (niet kosteloos) van reeds verschenen nummers/ artikelen (tot maximaal één jaar na verschijningsdatum), kunt u contact opnemen met ANWB Contact Center: 088-269 22 22.

Zij zijn bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 08.00 - 20.00 uur en op zaterdag 08.30 - 17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten. Of kijk op www.anwb.nl/contact.

toert door Nederland – Motorland, op zoek naar echte

ABONNEMENTEN

Promotor verschijnt 10 maal per jaar. Een abonnement kost per kalenderjaar voor ANWB-leden €54,90 niet leden €57,95, losse nummers €5,95. Het abonnementsjaar is gelijk aan het kalenderjaar. Abonnees woonachtig in het buitenland krijgen portokosten doorberekend. Portokosten buitenland: In het eerste jaar geldt voor alle landen het België tarief €7,-. Daarna geldt voor Europa €9,- en de rest van de wereld €11,-.

motorrijders.

AANMELDEN EN OPZEGGENl

Je kan je aanmelden via ANWB Contact Center: 088-269 22 22, via www.anwb.nl/webwinkel, direct op www.promotor.nl of via de bon in het magazine. Cadeau abonnementen worden automatisch beëindigd. Overige abonnementen kunnen worden opgezegd, telefonisch via ANWB contactcenter: 088- 269 22 22, schriftelijk via ANWB Contact Center, postbus 93200, 2509 BA Den Haag of via www.anwb.nl/contact. Opzeggingen van jaarabonnementen dienen vóór 15 november van het lopende jaar door de ANWB te zijn ontvangen.

SUPER GEBRUIKT In 1979 kocht Kees een Honda GL 1000. Hij ruilde er zijn Honda 750 F2 op in. Dik 32 jaar later mag Erik van Lent z’n gereedschap op de tadeloos mooie Goldwing zetten. Wat komt hij tegen in zijn speurtocht naar naderend onheil en achterstallig onderhoud?

ANWB TELEFOONNUMMERS

*(onder voorbehoud)

NEEM NU EEN ABONNEMENT OP PROMOTOR! Kijk op www.promotor.nl voor aantrekkelijke aanbiedingen of bel met 088 - 269 22 22

PM1105_Volgendekeer.indd 74

Contact Center 088- 269 22 22 Informatie over alle ANWB-diensten en -producten.

Ma. t/m vrij: 08.00-20.00 uur, zaterdag 08.30- 17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten.

Promotor reizen promotorreizen@anwb.nl Promotor advieslijn 088-2695075 Promotor Adviseur 0487-560466 Promotor trainingen 088-2696468 Verkeersinfo Nederland 0900-9622 (35 ct/min) Overige nummers: kijk op www.anwb.nl Copyright ANWB Media is aangesloten bij de Stichting Reprorecht. Het overnemen van welk deel ook van de inhoud van dit blad is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en de redactie.

Wet bescherming persoonsgegevens ANWB B.V., uitgever van Promotor, legt van haar abonnees/klanten in het kader van haar dienstverlening gegevens vast. Deze gegevens worden gebruikt ter uitvoering van de overeenkomst en om abonnees/klanten te informeren over relevante producten en diensten van ANWB B.V. en van haar onderdelen. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk doorgeven aan ANWB, t.a.v. afdeling Marketing Communicatie, o.v.v.

WBP, Postbus 93200, 2509 BA Den Haag.

Disclaimer De redactie verricht haar taak op basis van een redactiestatuut. Alleen indien zulks uitdrukkelijk staat vermeld, geven artikelen – of passages in artikelen – de mening en/of het inzicht van de ANWB weer. Aan adviezen en dergelijke, al dan niet gepubliceerd, wordt de grootst mogelijke zorg besteed, doch de ervaring heeft geleerd dat desondanks fouten niet geheel te voorkomen zijn. Daarom kan generlei verantwoordelijkheid worden aanvaard van eventuele onvoorziene gevolgen.

ISSN 1381-0154 ©2011: ANWB

20-05-11 14:18

VOOR WIE ELKE

€URO TELT! KAWASAKI €CONOMIC VERSYS ABS

Z750 €CONOMIC

€ 7.398,13

(NU MET ELEKTRISCHE STARTER...

)

Aanbieding geldig voor Z750 2011

Aanbieding geldig voor ER-6n ABS 2010

€CONOMIC

Aanbieding geldig voor Versys ABS 2010

ER-6n ABS €CONOMIC

€ 7.998,06

(NU MET GRATIS UITSTRALING...

)

€ 8.598,18

(NU MET EXTRA MOOI UITZICHT...

)

NO BLABLA, JUST RIDE! Voor alle informatie en dealers: www.kawasaki.nl Rij altijd verantwoordelijk. Rij altijd binnen de limieten van jezelf en de motor.

Draag altijd een goedgekeurde helm en beschermende kleding.

PM0511_ADV075.indd 75 Untitled-1 1

20-05-11 12:22 23-03-2011 16:09:02

De nieuwe standaard in 4-seizoenen funtionaliteit

REV’IT! Defender GTX jas en broek

Gelamineerde reflectie

Zomerstand collar hook

100% Waterdichte borstzakken

VCS | ventilatiepanels

Uitneembare Exkin® Air thermische binnenvoering & GORE-TEX® Performance Shell LTD membraan

Gelamineerde Superfabric© panels

Membraan opbergzak

Tweeweg ventilatieritsen

Urteil: SEHR GUT APRIL 2011

Oordeel: 9/10

ACTIE Voor een perfecte pasvorm en optimale functionaliteit draag je enkel een REV’IT! Base Layer onder jas of broek. Daarom geeft REV’IT! een GRATIS BASE LAYER bij aankoop van een REV’IT! GTX jas of broek. * Deze actie loopt t/m 31 juli 2011.

Exclusief verkrijgbaar bij de volgende REV’IT! GORE-TEX® Expert dealers: In Nederland: ZAANSTAD MOTOREN, ALKMAAR, 072-5626062 | MOTOZOOM AT AMSTERDAM, AMSTERDAM, 0900-2941199 | MOTORHUIS DE VALKENIER, BARNEVELD, 0342-416566 | BIKERS WORLD, BEVERWIJK, 0251-270650 | MOTODROME, BURGUM, 0511-482084 | MOTORCENTRUM DEVENTER, COLMSCHATE, 0570-656006 | RB MOTOREN, DE BILT, 030-2211524 | MOTOR MERCUUR, DEN HAAG, 070-3857904 | MOTORPLANET, DRONTEN, 0321-311366 | MOTOR CENTRUM EIBERGEN, EIBERGEN, 0545-477404 | MOTOMODA, EINDHOVEN, 040-2910747 | SMUDDE MOTOREN, ENSCHEDE, 053-4326116 | MOTOPORT GOES, GOES, 0113-231640 | KORTELAND MOTOREN, HARDINXVELD GIESSENDAM, 0184-611876 | MOTORKLEDINGSHOP V.D. KUINDER, HILVERSUM, 035-6214727 | ARIE MOLENAAR MOTORS, IJSSELSTEIN, 030-6881228 | MOLENAAR MOTORS, IJSSELSTEIN, 030-6008790 | MOTOPORT LEEK, LEEK, 0594511349 | VAN MEEL MOTOREN, MADE, 0162-427617 | BRUGGEMAN MOTOREN, NIEUW VENNEP, 0252-686226 | TERMAAT MOTOREN, NIJMEGEN, 024-3229575 | VOS-OSS MOTOREN, OSS, 0412-667722 | DIVMO, RIJEN, 0161-240107 | GEBBEN MOTOREN, ROGAT, 0522-443820 | E. ANBERGEN MOTOREN, SLAGHAREN, 0523-682783 | MOTOZOOM AT UTRECHT, UTRECHT, 0900-2941199 | MOTORCENTER VENLO, VENLO-BLERICK, 077-3872211 | E. VAN DRIE / DE WATERTOREN, ZEIST, 030-2801614 | HANS VAN WIJK MOTOREN, ZOETERMEER, 079-3619013 | T.T. MOTOREN ZWOLLE, ZWOLLE, 038-4658058 | KALSBEEK MOTOREN, ZWOLLE, 038-4211701 In België: MOTO-PLUS, BASTOGNE, (0032) 61213762 | MOTORPALEIS GSM, BERINGEN, (0032) 11456670 | MECANICMOTOS, CHAUMONT-GISTOUX, (0032) 10241849 | EKO MOTORWEAR, KONTICH, (0032) 34571128 | 2 WHEELS, TURNHOUT, (0032) 14454522 | MOTORKLEDIJ TRACK, WAASMUNSTER, (0032) 93488891 | MOTORSHOP DESMET, WAREGEM, (0032) 56604505

www.revit.eu

PM0511_ADV076.indd 76 Ad ProMotor Untitled-1 1 Defender GTX 2.indd 1

Follow us facebook.com/revit

20-05-11 12:23 15-04-11 10:25 15-04-2011 16:06:08