HET MOTORTIJDSCHRIFT VAN DE ANWB
NIEUW 2012 • HONDA NC700X • MOTO GUZZI NORGE • TRIUMPH SPEED TRIPLE
VERDER DAN DE NOORDKAAP
MET NAPOLEON NAAR MOSKOU
Art.nr. 390429/2-3 ISSN 1381-0154
VER
NR. 10 | JANUARI 2012 € 5,95 | WWW.PROMOTOR.NL
! E M N A SC
E T S K I D S ’ A W KA D A O R ALSLYS 1000
%3
DE MOOISTE HELLETOCHT
Goedhart geeft kers de nieuwe Honda Cr SIEF BIJ LU
OE
R
T
EXC
RS U E PRGIM DH
A
v.a.
€ 15.990,-
* Onder voorbehoud.
Honda NC700X
Op dinsdag 27 t/m zaterdag 31 december te zien én bewonderen in onze showroom!*
v.a.
€ 6.990,-
De Crosstourer, Honda’s nieuwe topper voor 2012, kun je bij ons bekijken! Vijf dagen lang schittert hij in onze showroom, samen met de nieuwe NC700X. De Honda Crosstourer is de eerste zware adventure-motorfiets met V4-motor en Honda’s Dual Clutch Transmission. Aan jou de keuze: zelf schakelen of de elektronica het werk laten doen. Deze perfect afgewerkte, avontuurlijke high-tech kilometervreter – met de pure kracht van de V4 uit de VFR1200F – is voorzien van onderhoudsvrije cardanaandrijving. Met deze motor ben je heer en meester. Kom hem als één van de eersten bij ons reserveren.
D on de
st s ballen met r rosstourer!
rd ag ko op av on d!
Kerstvoordeel! Tot
70% korting
op alle merkkleding!
Nu ook officieel dealer van:
MEGA
START! DONDERDAG
VRIJDAG
ZATERDAG
29 30 31 DECEMBER
DECEMBER
DECEMBER
VAN 8.00 T/M 21.00 UUR
VAN 8.00 T/M 20.00 UUR
VAN 8.00 T/M OP=OP
VUURWERKVERKOOP
LAATSTE D
AG!
NU OOK ONLINE BESTELLEN OP WWW.GOEDHARTMOTOREN.NL Goedhart Motoren Europaweg 1 d, 2411 NE Bodegraven Telefoon: 0172 - 650 005 openingstijden: dinsdag t/m vrijdag 9.00 - 18.00 uur zaterdag 9.00 - 17.00 uur koopavond: donderdag 19.00 - 21.00 uur www.goedhartmotoren.nl
Het motorhart op de juiste plaats.
4
NIEUW 2012
12
Jan Kruithof
KAWASAKI VERSYS 1000
Een echte allroad met vier cilinders. Is dat vloeken in de kerk der tweecilinders of gewoon een steengoede zet van de firma Kawasaki? Mink zocht het uit.
Wie mijn stukjes regelmatig leest, weet dat ik drie motoren heb.
NIEUW IN 2012
Een voor de leuk, een voor de adrenalinekick en een als vervan-
TRIUMPH SPEED TRIPLE
30
AFSCHEID
ging van de auto. Over die laatste motor wil ik het hebben. Het is een 1000 V-Strom die ik liefkozend wel eens ‘Mijn Opeltje’ noem en waar ik vanaf 2004 op woonwerk. In acht harde jaren
De vijfde generatie alweer van de ‘Godfather’ onder de Streetfighters. Hij was al goed en hij is nog beter.
42
heeft de Suzuki zijn diensten bewezen, maar nu de tripmeter de 150.000 nadert, merk je dat ie in z’n laatste levensfase is aangeland. Je voelt hoe al die prachtige techniek het langzaam laat afweten. Op mijn ritjes van huis naar werk v.v. ben ik dan ook heel bewust bezig met de gezondheid van de motor. Een tikje
REIZEN LONG WAY UP
Jan Dirk maakte zijn mooiste reis ooit. Tot nu toe althans. Lees zijn prachtige proza en schrijf je in voor de ‘Long Way Up’.
uit het blok dat ik nooit eerder heb gehoord, een plotseling inhouden, een aantal arbeidsslagen zonder vonk. Dat de Suzuki eens z’n laatste adem uitblaast is zeker. Maar hoe en wanneer? Wordt het na een laatste machtige klap opeens stil onder me. Of zal de motor eindigen in een zielig reutelen, een amechtig smachten naar lucht? Dat de ene cilinder nog wel wil, terwijl de andere al overleden is. Of zal de V-Strom zijn laatste momenten gebruiken om mooier rond te lopen dan ooit? Om vervolgens in een wolk van stoom uit te rollen. Dat zou nog eens drama zijn. En dan? Wat voel ik als mijn Suzuki er niet meer is. Als ik op een
36
verlaten parkeerplaats kijk naar al die littekens op dat zwaar
MOTO GUZZI NORGE
verwaarloosde lijf. Spijt? Rouw? Gedachten als ‘Had ik maar …?’ Denk ik terug aan al die mooie ritten die deze Suzuki mogelijk heeft gemaakt. Heb ik mooi alle tijd voor, want het wachten op de afsleepwagen duurt wel even. Even goed voel ik opluchting
De grote Guzzi kan weer jaren vooruit. En blijkt ook in deze test weer typisch Italiaans.
omdat m’n roestbak eindelijk de pijp aan Maarten heeft gegeven.
56
NAPOLEON
Napoleon verloor een kwart miljoen soldaten bij zijn trip naar Moskou. Wij winnen alleen maar mooie herinneringen. Rijd mee met Rob en Dafne en schrijf je meteen in.
17 JAAR, MEISJE EN GROOT RACETALENT
26
Daphne Hop is jong, wild en vooral heel snel op 2 wielen. Een meisje in de wereld van rubber en testosteron.
59
NIEUW IN 2012
HONDA NC700X
Nog geen zeven mille voor een volwaardige motorfiets? Honda laat zien dat het kan.
PROMOTOR UITGELEZEN 6 Onderdelen 12 Test Kawasaki Versys 1000 15 DVD 18 De Plek 21 Motorreizen met je vrienden 26 Interview Daphne Hop
29 Oer 30 Test Triumph Speed Triple 33 Kriskras drie GPS-tochten 34 Peeters Prijst 36 Test Moto Guzzi Norge 39 ANWB Motor
40 Uithoek 42 Reizen de ‘Long Way Up 52 Occasion Yamaha FJR 1300 56 Test Honda NC700X 59 Reizen Napoleon 66 Volgend nummer
G DA ER ND ND AVO DO OP KO
WIJ KNALLEN 120 MOTOREN * DE SHOWROOM UIT!
*GRATIS TOMTOM RIDER BIJ AANSCHAF VAN EEN NIEUWE OF GEBRUIKTE MOTOR
SWINGENDE ACTIES IN DE KLEDINGSHOP! START! VRIJDAG
ZATERDAG
DINSDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
VRIJDAG
23 24 27 28 29 30 DECEMBER
DECEMBER
DECEMBER
DECEMBER
DECEMBER
DECEMBER
VAN 9.00 T/M 18.00 UUR
VAN 9.00 T/M 17.00 UUR
VAN 9.00 T/M 18.00 UUR
VAN 9.00 T/M 18.00 UUR
VAN 9.00 T/M 21.00 UUR
VAN 9.00 T/M 18.00 UUR
AG LAATSTE D
“VERSE OLIEBOLLEN” APRILIA SUZUKI KAWASAKI KTM PIAGGIO VESPA Jarmuiden 31
Openingstijden:
1046 AC Amsterdam
di. wo. en vr. 9.00 - 18.00 uur
Tel.: (020) 480 80 10
do.
9.00 - 21.00 uur
Fax: (020) 614 54 31
za.
9.00 - 17.00 uur
www.motorcityamsterdam.nl
!
6
KREIDLER
RIDE-ON-MOTORTOURS BIJ GOEDHART MOTOREN
IN NEDERLAND
Avonturiers opgelet: Op 12 Januari 2012 komen Rob en Dafne de Jong van Ride-on MotorTours naar Goedhart Motoren te Bodegraven voor een prachtige diashow over hun vele avontuurlijke reizen. Het tweetal reed al meerdere malen de hele wereld rond. Alleen en met deelnemers. In 2009 ging het bijvoorbeeld van Parijs naar Peking en in 2010 van St. Petersburg naar Vladivostok. Volgend jaar gaat het duo naar Nepal en dan verder via Tibet naar China. En uiteraard kun je mee. Ze hebben echter ook heel wat interessante kortere reizen op het programma staan, zoals naar Marokko, IJsland, Roemenie/Bulgarije, de Oekraïne en natuurlijk de Promotor Napoleonrit naar Rusland. Daarover lees je verder in dit nummer meer. Wie reist heeft een verhaal te vertellen! En de beelden zijn al net zo indrukwekkend. Aanvang 20.00 uur.
Mooi leesvoer voor onder de kerstboom! Althans, als je nostalgische hart ook uitgaat naar oude brommerij. In ‘Kreidler in Nederland’ verhaalt Martin Koelemeij over de rol die dit brommermerk in ons kikkerlandje heeft gespeeld. Een compleet overzicht van alle modellen van 1950 tot 1982, een unieke collectie racers en veel mooie, persoonlijke verhalen van oude nozems, verzamelaars en liefhebbers. Verkrijgbaar via www.asnbooks.nl.
MOTORRRARIA Nog zo’n boek waar je tijdens de feestdagen niet zonder kunt: Motorrraria. Paul Abels benaderde ruim vijftig auteurs en motorrijders, en vroeg hen of ze hun eigen motorverhaal wilden schrijven. Drie en een half jaar later ligt ‘Motorrrraria’ in de boekhandel. Een prachtig vormgegeven boek dat uitgegeven is bij AFDL, de uitgeverij van Paul Abels. Uit eigen ervaring weten wij: een volle dag leesplezier en de lijst medewerkers leest als de sterrencast van het boekenbal: verhalen van o.m. Tommy Wieringa, Jaap Scholten, Jan Cremer, Threes Anna, Herman Pieter de Boer. De werelden van de literatuur en het motorrijden, ontmoeten elkaar in ‘Motorrrraria’. Gauw bestellen via www.afdh.nl.
LEKKER ZUINIG: RETRO YAMAHA 125CC
Crisis levert ook leuke zaken op. Neem nu Yamaha. Zij trokken een fiets uit het rek en koppelden er een prachtige 125 cc ééncilinder aan vast. Goed, De Y125 Moegi is nog een concept, maar daar zien we ongetwijfeld meer van terug. De motor, die met de Yamaha YA-1 in gedachten is ontworpen, zou 80 km kunnen rijden op een liter loodvrij. Het motorfietsje is superlicht, zo’n 80 kilo. Het frame heeft dan ook veel weg van een fietsframe, met een licht uitgevoerde vering en remmen. Het vermogen ligt ergens tussen de 10 en 12 pk. Zuinig rijden moet immers ergens vandaan komen.
DE
GROTE SATELLIET WERELDATLAS
Een beetje motorrijder is een wereldreiziger in spé. Lekker door een atlas bladeren, op zoek naar een nieuw te ontdekken bestemming. De Grote Satelliet Wereldatlas biedt inspiratie genoeg. Naast praktisch kaartwerk biedt deze atlas satellietbeelden die direct overeenkomen met gemarkeerde uitsnedes op het kaartwerk. De satelliet heeft haarscherpe foto’s gemaakt vanaf 681 kilometer hoogte. De beelden worden toegelicht in korte alinea’s met extra fotomateriaal. Bekende steden kun je nu van boven bekijken, net als enkele bijzondere bouwwerken of natuurgebieden. Neem bijvoorbeeld een kijkje over de Donaudelta in Roemenië of de Mexicaanse metropool Mexico City. Daarbij biedt de atlas kaartwerk in verschillende schalen, van 1: 85.000.000 tot 1: 4.500.000. Formaat: 22 x 30,5 cm met 521 bladzijden. De atlas is te koop in de ANWB winkel en kost €59,95 (€57,95 voor ANWB-leden). Bestellen kan ook via www.anwb.nl.
ANWB-REISWIJZE ACTIVATIECODE R DM4JM-3 NYZ8-WJ3DW-X
AXG1
Tik bovenstaande code in je ANWB-reiswijzer en je downloadt all e GPS-routes in deze Promotor direct op de harde schijf van je PC of in je GPS-toeste l.
POWERED BY
LAAT JE MOTORHART
SNELLER KLOPPEN! KOOP JE KAARTEN IN DE VOORVERKOOP MET € 4 ,- KORTING OP:
GEBRUIK CODE MDP31672 *
MOTORBEURSUTRECHT.NL *Aanbieding geldig t/m 22 februari 2012
8
OP DE WEG GETEST Motorpakken van Stadler met de specs van een kogelvrij vest en het comfort van je favoriete pyjama. We testen er twee! Freelancer Dick William gaat op pad met de Concept Invention Modul Evo en Jaap komt de winter door met de nieuwe Force Pro.
STADLER FORCE PRO & ACE PRO
PRIJZEN: JACK € 899,- BROEK € 619,(LEVERBAAR VANAF MAART)
Concept Invention Modul EVO Perfect motorweer, dertig graden en dan dat ene stoplicht dat maar op rood blijft staan. Zweten. Kom op met dat groen! Het enige dat je voor dat soort dagen wilt is een doorwaaipak. Terwijl je op ‘n gemiddelde motordag zwéért bij Gore-Tex en een beetje warmte. Met andere woorden: een beetje slimmerik heeft twee motorpakken hangen. Of drie, als je ook ‘s winters doorbikkelt. Het Ei van Columbus: een systeempak! We beginnen met een Cordura ATF doorwaaipak voorzien alle noodzakelijke protectie op schouders, ellebogen, rug, knieën, heupen en zelfs je stuitje. Met stretch-materiaal bij billen en knieën én anti-wapper-verstellingen. Uitstekend zomermateriaal. Voor winterse omstandigheden trek je het tweede pak er eenvoudig overheen aan. Een broek én een jas, drielaags Gore-Tex laminaat en opnieuw het halve Cordura-portfolio aanwezig. De buitenjas biedt daarbij twee waterdichte zakken en een documentenzak binnenin. Ook slim: twee ‘bioscoopzakken’ in de buitenbroek die toegang bieden tot de broekzakken in je doorwaaibroek eronder. Ritsen onder je oksels voor extra ventilatie en siliconenstrips in je kruis, waardoor je niet wegglijdt op je zadel. Geen enkel minpuntje? Die afritsbare heuptas dan. Daar zou je je buitenjack én broek in kunnen opbergen. Mwah. Dát lukt alleen Hans Klok. Verder? ‘n Top-pak.
Stadler Force Pro & Ace Pro Hij ligt pas in maart in de winkels, maar voor Promotor hebben ze er alvast één gemaakt: de Force Pro. En laat die nou precies mijn maat hebben. In de zomer verplaats ik me het liefst in leer, maar in de winter is dat op mijn naakte motorfiets echt niet meer voldoende. De Force Pro, gecombineerd met broek Ace Pro, biedt uitkomst. Het waterdichte laminaat van Gore-Tex en Cordura laat alle nattigheid buiten, terwijl de jas zich niet vol zuigt. Jas en broek zijn voorzien van een lekkere warme, uitritsbare binnenvoering waarmee je tot diep in de winter warm blijft, zelfs op een naakte fiets. Mooi! Daarbij is de pasvorm geweldig en hoef je nauwelijks gebruik te maken van de antiwapperstrips. Lekker sportief en naadloos passend op een Streetfighter. Mocht het toch warm worden; geen nood. Binnenvoering uit jas en broek,ventilatiegaten op de borst en onder de oksels open (uniek op een laminaatpak!) en je hebt een uitstekend zomerpak. Jas en broek zijn daarbij voorzien van protectoren op alle belangrijke plaatsen en van een gloednieuwe soort textiel: Superfabric. Sterker en slijtvaster zelfs dan leer en de hele handel kan zonder problemen de wasmachine in. En dan in de praktijk: zelfs met vorst krijg ik het niet koud op mijn naakte Suzuki. Kleinigheidje: de siliconenstrips op de kont zouden wat groter en breder mogen zijn, nu waai ik boven de 120 wat te makkelijk tegen de buddy aan. Wellicht dat Stadler dat voor de definitieve versie van dit pak nog even kan meenemen. Maar veel belangrijker: het pak wappert niet en blijft mooi strak zitten. MEER INFO; WWW.STADLER-BEKLEIDUNG.DE OF WWW.PERIERMOTORSPORT.NL
STADLER CONCEPT INVENTION MODUL EVO
PRIJZEN: JACK € 1.139, BROEK € 699
TERMAAT MOTOREN RUIMT OP
MINIMAAL 20% KORTING OP DE TOTALE UITLOPENDE COLLECTIE 2011
topmerken
motorkleding | helmen | laarzen | handschoenen Kijk voor meer aanbiedingen op www.termaatmotoren.nl
Sinds 1935, meer dan 75 jaar ervaring!
6 dagen per week geopend, donderdag koopavond. HERTOGSTRAAT 74, NIJMEGEN CENTRUM TEL: 024-3229575 WWW.TERMAATMOTOREN.NL
10
p o o k Nu te
CHECK CHECK PROMOTOR.NL/BOOSWICHT PROMOTOR.NL/BOOSWICHT
Exclusieve aanbieding van Vodafone
50% korting op een abonnement ĂŠn een gratis Samsung Galaxy ACE
Samsung
Galaxy ACE Ĺ˜ *GNFGT ITQQV VQWEJUETGGP KPEJ Ĺ˜ #PFTQKF VQGUVGN 6QGICPI VQV duizenden Apps Ĺ˜ 7KVUVGMGPFG ECOGTC OGICRKZGN OGV HNKVUGT Ĺ˜ &CPM\KL 5Y[RG VGEJPQNQIKG MCP LG razendsnel typen Ĺ˜ 0CXKIGTGP OGV )QQING /CRU
Bestel de Galaxy ACE op:
www.vodafone.nl/anwb Aantal belminuten QH 5/5 DGTKEJVGP
Internet
Van
Voor
180
500 Mb
â‚Ź 36,-
Ĺž
240
750 Mb
â‚Ź 41,-
Ĺž
360
750 Mb
â‚Ź 50,-
Ĺž
Voor vragen of meer informatie bel 0800-0200580. Lees de overige voorwaarden op www.vodafone.nl/anwb
Kijk op de website voor identieke aanbiedingen met andere toestellen en abonnementen. Abonnementen al vanaf â‚Ź 6,95 en altijd in combinatie met een gratis toestel. Bovenstaande actie abonnementen hebben een contractduur van 2 jaar. Zolang de voorraad strekt. De aansluitkosten bedragen â‚Ź 12,25. Alleen online verkrijgbaar. Ga naar de site voor meer informatie over de voorwaarden. Typ-, druk- of zetfouten voorbehouden.
Q&A
12
KAWASAKI VERSYS 1000
TEKST MINK BIJLSMA, FOTO’S HENNY B. STERN
wone achtervork, een wel horizontaal maar verder naar binnen geplaatste monodemper. Ja, ook de kuip en zelfs de eigenwijze dubbele koplamp is anders.
Wat is er bijzonder aan de Versys 1000? Het uiterlijk en natuurlijk het gebruik van het viercilinder blok. Dit is de enige allroad met een viercilinder lijn motor. Afgezien van de Triumph Tiger met driecilinder blok (en vooruit: de Benelli TreK) hebben alle andere Allroads een twin als aandrijfbron. Dat heeft voor- en nadelen, waarvan het voordeel souplesse en gebruiksgemak is. Het nadeel: minder brute trekkracht onderin en minder beleving/emotie.
De eerste reactie? Waarom lijkt de 1000 zoveel op de ‘lang niet door iedereen geprezen’ 650? Zittend: wat een ruimte en zitcomfort. Rijdend: wat een makkelijke motorfiets die ondanks zijn relatief hoge gewicht heel erg speels en makkelijk te sturen is.
Welke motor? De Kawasaki Versys 1000 met onverwacht het Z 1000 viercilinder motorblok. Het lag eerder in de verwachting dat de grote broer van de Versys 650 ook een tweecilinder blok zou
hebben, maar ja: dit blok lag er al… Kawa noemt het zelf een allround straatmotor, maar de benoeming tot Allroad misstaat hem ook niet.
Is hij nieuw? Ondanks dat bekende blok
en de sprekende gelijkenis met de Versys 650 is hij zeker nieuw. Het blok werd teruggetuned voor meer koppel onderin, minder vermogen bovenin en een gelijkmatigere vermogensontplooiing. Het frame is een
op verschillende punten versterkt Z 1000 frame. Pas als je de Versys 650 en de 1.000 naast elkaar zet zie je de verschillen. De grote Versys is minder sierlijk, wat plomper en minder uitgesproken dan de 650: normale uitlaat, ge-
Wat over de ergonomie en het comfort? De zit is hoog, de kniehoek aangenaam, het stuur erg breed. Alles zit op de juiste plaats, het stuur is precies goed gebogen. Er is veel ruimte om de voeten te verzetten, het ruitje kun je over
A
Q&A KAWASAKI VERSYS 1000 13
TESTMOTOR Kawasaki Versys 1000 TESTLOCATIE Tenerife, Spanjes grootste eiland OMSTANDIGHEDEN vooral warm en zonnig, maar heel even erg koud en mistig TEMPERATUREN tussen -9(!) en 26 graden. WANNEER 2 en 3 december 2011 TOTAAL TESTKILOMETERS ca. 410 km BIJZONDERHEDEN die 9 graden onder nul was op 2.200 meter hoogte aan de voet van El Teide, maar ook héél koud…
comfort, het stuurgemak, de remmen voor én achter, het ABS, de bagagemogelijkheden, de plek voor de duo, de stabiliteit, enz.
kun je wat kleinere/plattere dingen stoppen, de kuip heeft geen vakjes. Het laadvermogen is 220 kilo.
Wat zelf veranderen? De slechtste? ca. 30 mm verstellen, de benen sluiten mooi op de tank aan en het zadel is zacht en breed. Ergonomisch super. Minpuntje: de koppelingshendel is niet te verstellen. Het comfort ´lijdt´ ook onder de licht naar voren aflopende buddy, waardoor het naar achteren verzitten lastig is. Ook is het ruitje voor iemand van 1.85 en langer net drie cm te laag.
springerig, waardoor een strakke lijn rijden op slecht asfalt listig wordt. Meer voorspanning en uitgaande demping leidt al tot verbetering, maar niet tot volmaakt geluk. Ook de wat felle gasreactie vanuit gesloten positie zorgt voor onrust in de bocht. Soepel rijden is het devies.
Hoe is het motorblok?
Het is vrij onwaarschijnlijk dat de stilisten van de Versys genomineerd gaan worden voor de Nobelprijs van het Design. Qua gebruikte materialen en afwerking scoort de Versys ook niet bijzonder hoog. Wat je ziet is wat je krijgt. Het kan allemaal net, maar het is geen hoogstandje. Gelet op de relatief lage verkoopprijs is dat zeker geen schande.
Over de voordelen en nadelen van een viercilinder lijn motor hebben we het al gehad. In het gebruik is het een enorm soepele krachtbron die er weinig moeite mee heeft om 1.500 tpm in zijn zes te lopen. Doortrekken tot 10.000 toeren kan, maar is zinloos en onwenselijk.
Hoe zijn de stuureigenschappen? De Versys 1000 is zeer lichtvoetig. Hij laat zich heel erg gemakkelijk de bocht in sturen, is makkelijk te corrigeren, eenvoudig op te richten, maar iets minder makkelijk nóg platter te gooien. Twee minpunten: Bij remmen in de bocht heeft hij vrij sterk de neiging zich op te richten en dat is gewoon vervelend. Daarbij is de vering tamelijk
Wat is er mooi aan de zware Versys?
Sterkste eigenschap van deze Allroad? De Versys blinkt nergens in uit. Echte hoogtepunten heeft hij niet, anders dan dat hij geen uitgelezen minpunten heeft. Dat is op zich knap. Er is veel ´gewoon´ goed: de draai-eigenschappen op deellast, het zitcomfort, het vermogen, het schakelen, de windbescherming, het veer-
Het tegenovergestelde: dat hij geen fantastische eigenschappen heeft waar je helemaal van uit je bol gaat. Ook bepaald geen belediging. Er zijn wel aardig wat kleine minpuntjes waar je verder niet wakker van hoeft te liggen, maar voor het overgrote deel net zo makkelijk vermeden hadden kunnen worden: trillingen, niet instelbaar koppelingshendel, laag ruitje, echte punch van onderuit, grondspeling, ontbrekende middenbok, geen cardan, geen versnellingsbak indicator, geen 12 V plug, verstelschroeven niet aan de binnenzijde van de ruit maar aan de voorkant, iets te felle gasreactie, enz.
Niets! Het is jammer dat er geen in hoogte verstelbaar zadel en voetsteunen op zitten. De stepjes zitten heerlijk laag voor de lange afstand, maar net iets te laag voor het snellere stuurwerk wat met de Versys en zorgvuldig afgestelde vering zeker mogelijk is. En een hoger ruitje zou ook zeer welkom zijn, deze is net iets te turbulentiegevoelig.
Hebben andere merken een motor als de Versys? De Allroad markt trekt nog steeds aan. Hoewel Kawa zegt niet de concurrentie aan te gaan met de Multistrada en de R 1200 GS, vallen die wel in hetzelfde segment. Guzzi heeft de Stelvio, Honda krijgt de Crosstourer, Suzuki moet op basis van de V-Strom 650 snel een 1000 maken, de Super Ténéré is teveel een Offroad. De grootste concurrent is de Triumph Tiger die dit jaar mogelijk voor het laatst gemaakt wordt.
Bagagemogelijkheden? Als je de door GIVI speciaal voor de Versys ontwikkelde driedelige kofferset aanschaft zit je goed, hoewel er in de topkoffer naar het schijnt maar 3 kilo aan bagage gestopt mag worden. Zonder deze aanschaf heb je een behoorlijke bagagedrager (goed voor 6 kilo) met goed bruikbare bagagehaken. De tank is voor universele tanktassen ongelukkig gevormd, hopelijk komt Kawasaki met speciale tanktassen. Onder het zadel
Minks oordeel
Goede fiets waar geen harde kritiek op te geven valt. Maar ook geen spetterende fiets. Geen gewone Allroad, maar misschien het best te omschrijven als een middle of the road. Voor nog geen € 14.000, - krijg je een gemoedelijke en complete gebruiksmotor voor de meest uiteenlopende gebruiksdoelen. Met ABS, ‘doorslipbehoeder’, twee verschillende injectieprogramma’s (100%en 75% vermogen) en traploos verstelbaar ruitje. Maar ook een motor met net iets teveel kleine minpuntjes die vaak voor letterlijk hetzelfde geld voorkomen hadden kunnen worden.
14
Plus & Min ++ wendbaarheid ++ stuurprecisie ++ stabiliteit ++ comfort en ergonomie ++ bagagemogelijkheden ++ souplesse blok – – springerige vering – – oprichten bij remmen in bocht – – reactief op remmen/ gasgeven in de bocht – gasreactie – koppelingshendel niet instelbaar – geen versnellingsbakindicator – – –
laag ruitje/klein stelbereik geen 12 V plug knoppen ruit aan verkeerde kant
IN HET KORT
SCOREBORD
MOTOR
Zwart: objectief, zonder rekening te houden met het type motor Groen: subjectief, wél rekening houdend met het soort motor Blauw: als de objectieve en subjectieve beoordeling hetzelfde cijfer krijgt
BLOK CILINDERINHOUD BORING X SLAG COMPRESSIE MENSELVORMING PRESTATIES KOPPELING TRANSMISSIE
vloeistofgekoelde viercilinder lijnmotor met dubbele bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder. 1.043 cc 77 x 56 mm 10,3:1 Keihin elektronische benzine injectie met 38 mm gasklephuizen en twee voorkeurinstellingen. topvermogen 118 pk/9.000 tpm | 102 Nm/7.700 tpm kabelbediende meervoudige natte platen zes versnellingen met Positive Neutral Finder, kettingaandrijving en (uitschakelbare) tractie controle met drie voorkeurinstellingen
RIJWIELGEDEELTE FRAME VERING REMMEN
SCAN MIJ!
MATEN & GEWICHTEN WIELBASIS ZITHOOGTE BALHOOFDHOEK/NALOOP VEERWEG VELGEN BANDEN TANKINHOUD RIJKLAAR GEWICHT MAX. BELADING PRIJZEN & KLEUREN PRIJS KLEUR IMPORTEUR
aluminium Twin tube frame met aangeschroefd stalen subframe voor: op veervoorspanning en uitgaande demping (alleen rechter vorkpoot) instelbare 43 mm Kayaba UPSD, achter: op veervoorspanning (hydraulisch per draaiknop) en uitgaande demping instelbare horizontaal geplaatste Kayaba monodemper voor: dubbele 300 mm wave schijven met vierzuiger Tokico remklauwen, achter een enkele 250 mm wave schijf met enkelzuiger Tokico remklauw en ABS 1.520 mm 845 mm 63º/107 mm 150/150 mm. gegoten aluminium spaakwielen, maten 3.50 x 17 en 5.50 x 17 inch. Pirelli Scorpion Trail. Voor 120/70 ZR17, achter 180/55 ZR17 21 liter 239 kg 220 kg €13.698,Pearl Stardust White en Metallic Magnesium Black Kawasaki Europe NV, Hoofddorp, tel: 023 567 05 00 | www.kawasaki.nl
GRATIS WEBTEST Kawasaki Versys 1000 Voor de uitgebreide test van de Kawasaki Versys 1000 check je Promotor.nl. Laat je reacties achter onder de webtest! De test staat ook op de Promotor Nieuws app (Iphone & Androïd). Om de clip te bekijken, scan je de QR code hiernaast.
BLOK 1 2 3 4 5 6 7 8 RIJWIELGEDEELTE 1 2 3 4 5 6 7 8 COMFORT/ERGONOMIE 1 2 3 4 5 6 7 8 BAGAGEMOGELIJKHEDEN 1 2 3 4 5 6 7 8 TOERKWALITEITEN 1 2 3 4 5 6 7 8 PRIJS/KWALITEITVERHOUDING 1 2 3 4 5 6 7 8 RATIO/EMOTIE BALANS ERG RATIONEEL RATIONEEL GEMIDDELD EMOTIONEEL
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
PURE EMOTIE
DVD: POT POURRI 15
Pott Pourri Met de motor door het Ruhrgebied
Veel motorreis-films gaan over reizen ver buiten Nederland en België. Maar dat betekent niet dat er dichtbij niets te beleven valt. De DVD ‘Pott Pourri, met de motor door het Ruhrgebied’ was voor ons een regelrechte verrassing. TEKST: ROB EN DAFNE DE JONG
SPECS
SPEELDUUR: 53 minuten TAAL: Duits BESTELLEN VIA: www.tourenfahrer.de PRIJS: €12,80
Het begin van de film lijkt wat chaotisch met flarden van interviews van mensen die allemaal hetzelfde zeggen: ‘Het Ruhrgebied, nee daar rijden we niet; te druk, te vlak, geen bergen.’ Het blijken vooroordelen te zijn, want al snel krijg je beelden voorgeschoteld die zo in het Zwarte Woud of in de Eifel gemaakt zouden kunnen zijn, maar die uit het grootste industriegebied van Europa (ruim 5 miljoen inwoners) stammen. Het enige verschil met de natuurgebieden zit hem in de alom aanwezige industrie, die een prominente rol speelt.
Tante Anna De route die de makers rijden heet dan ook ‘route der Industriekultur’ en daar is geen woord te veel mee gezegd. Zo worden er fabuleuze stukjes van eens machtige mijnen of staalindustrieën bezocht, nemen we een kijkje in onder meer een prachtig treinmuseum en is er aandacht voor Tante Anna; geen gemoedelijke Duitse waardin, maar één van de 20.000 gebouwde Antanov AN2 vliegtuigen, een dubbeldekker met enkele propeller en ruim 1000 pk, die ook nog eens het niet bestaande record van langzaamste vliegtuig ter wereld lijkt te willen vestigen. Het exemplaar (één van de weinigen die het nog doet!) staat bij het vliegveld
Essen-Mulheim. Je kunt er trouwens een prachtige rondvlucht boven het gebied mee maken.
Goede conditie Maar al het andere is natuurlijk het mooist te zien vanaf het zadel van je eigen motor. De ruim 400km lange route zit zo vol met bezienswaardigheden dat het de moeite loont om er zeker 3 dagen voor uit te trekken. Zorg wel dat je in een goede conditie bent, want een aantal mijnen of uitzichtpunten kan alleen bereikt worden na een fikse wandeling of het nemen van een zeer groot aantal trappen. Op de DVD worden ook tips gegeven over leuke overnachtingsmogelijkheden en typische gerechten uit de regio. Je mag zelf raden of daar Bratwurst in voorkomt. De DVD is een plezier om naar te kijken, het commentaar is duidelijk en in goed verstaanbaar Duits gesproken, kun je alvast oefenen voor je tripje. De lengte van de DVD is ruim 50 minuten en het lijkt mij stug als je na het zien van de film de motor niet pakt om het Ruhrgebied te gaan bekijken. Een tip is om de rit te combineren met een bezoek aan een festival, zoals het jaarlijkse Extraschicht festival (volgend jaar van 30 juni t/m 6 Juli), waarbij kunst/cultuur centraal staat - kijk op www.ex-
traschicht.de. Info over wat er nog meer aan festivals georganiseerd wordt: http://www.ruhr-guide. de. De route zelf is uitstekend bewegwijzerd en kan gedownload worden via www.route-industriekultur.de. De DVD is verkrijgbaar via www.tourenfahrer.de maar ook bij alle vestigingen van de motorspeciaalzaak Polo of te bestellen via hun website www.polo-motorrad.de.
16
NIEUWS VAN Kappa kennen we vooral van slimme koffersystemen, maar Kappa heeft motorrijders meer te bieden op bagagegebied. Ze hebben tanktassen, rugzakken en zelfs kinderzitjes. Voor 2012 heeft Kappa weer het nodige nieuws te melden waarmee je nog comfortabeler onderweg zult zijn.
TKB 748 TANKTAS €66 Uitvouwbare tanktas ontwikkeld voor naked en sportieve tourbikes. De tanktas heeft een regenhoes. Gemaakt van Polyester 1680 D met reflectiestroken van 3M® en PU stukken met bedrukt logo. Voor een goede montage op de tank zorgen vier afstelbare banden. De TK748 is ook te gebruiken met de Tankybase TKB00, TKB05 en TKB06 (aan te raden).
GARDA KGR46 MONOKEY TOP CASE €249 Topkoffer met een capaciteit van 46 liter. Uitgerust met een smaakvolle zilveren cover. Ook als set verkrijgbaar, zodat je ze ook als zijkoffers kunt gebruiken. Setprijs €459, per stuk €249
GARDA KGR33 MONOKEY TOP CASE €239 De KGR33 is eender aan de KGR46, maar heeft een capaciteit van 33 liter. Ook als set verkrijgbaar, zodat je ze ook als zijkoffers kunt gebruiken. Setprijs €439, per stuk €239
VOOR BEIDE GARDA KOFFERS ZIJN VOLGENDE OPTIES BESCHIKBAAR: • K632 ruggensteun €29
• K9910 elastisch net €14
• E125 Kit, bestaande uit vier ringen voor de bevestiging van het elastisch net Prijs: €8
ADVERTORIAL 17
KAPPA KS950 GPS HOUDER Er zijn GPS systemen waarop je routes kunt laden, maar die zijn niet waterdicht. Dat los je op met de nieuwe KS950 GPS houder, die je monteert op een stuur met een diameter van maximaal 26 mm. Daarvoor gebruik je de bijgeleverde steun, die is voorzien van het rapid lock/unlock systeem. De externe, beschermende cover van de KS950 is robuust en uitgerust met een regencover, die spatwater effectief het hoofd biedt, zonder het gebruik te belemmeren. Prijs: €48
WINNAAR WATERDICHTE RUGZAKKENTEST
TKW745 RUGZAK Deze100% waterdichte rugzak waarvan de naden zijn gelast, is gebaseerd op de bekende Kappa roltas. Op de onderrug zit ventilatie. Uitgevoerd met drie afstelbare banden: twee schouder -en een buikband. De rugzak sluit je waterdicht door de bovenkant om te rollen. Prijs: €52
KAPPA AIRSTREAM WINDSCHERM SERIE
KS650 KINDERZIT
De Airstream serie is in de windtunnel specifiek ontwikkeld per motormodel. Ze zijn in hoogte verstelbaar, zelfs tijdens het rijden met handschoenen aan! De Airstream wordt compleet geleverd en is geschikt voor onderstaande motoren en scooters: KAF330 KAF308
BMW R1200GS (04 > 10) Honda SH 300i (07>10)
€152 €131
KAF1100
Honda SH300i (11)
€146
KAF318
Honda SW-T 400 (09 > 10)
€150
KAF214
Honda Silver Wing 400-600 (06 > 09)
€147
KAF504
Piaggio MP3 125-250-400 (06>10)
€150
KAF260
Suzuki DL650 V-Strom (04>10)
€135
Suzuki DL1000 V-Strom (04>10) Kawasaki KLV 1000 (04>10) KAF295
Kymco Xciting R 300i-500i (09)
€160
KAF266
Suzuki Burgman 400 (06 > 10)
€178
KAF445
Yamaha Majesty 400 (09 > 10)
€176
KAF446
Yamaha Majesty X-Max 125-250 (10)
€186
KAF442
Yamaha T-Max 500 (08 >10)
€145
KAF447
Yamaha XT1200Z Super Ténéré (10)
€145
KAF6401 KAF5600
Triumph Tiger 800 / Tiger 800 XC (11) Piaggio Mp3 Yourban 125-300 (11)
€179 €197
Past op bijna elke motor en scooter. Kinderen van 5 t/m 8 jaar krijgen ondersteuning voor de juiste zithouding tijdens het rijden. De leuning voorkomt dat je kind gaat schuiven en door de afstelbare voetsteunen kunnen de voetjes nergens achter blijven haken. Prijs: €199
18
LEVENSKUNST
BINNENKIJKEN 19
OP TWEE WIELEN Denk je er eentje aan de hand van zijn kloffie en motorfiets aardig in te schatten, blijk je de plank volledig mis te slaan. Raymond Talsma verheft motorrijden tot levenskunst. TEKST OLIVIER VISSER FOTOGRAFIE CHRIS PENNARTS
Voor buitenstaanders is het motorvolkje lekker overzichtelijk: asfaltmacho’s, midlife frustraten en mannen die compensatie zoeken voor de beperkte afmetingen van hun edele delen. Hoe het dan zit met die drommen motorrijdende vrouwen vertellen ze er niet bij. Veel woorden hoeven we er niet aan vuil te maken. Het motorpak maakt je lekker onvoorspelbaar. ’t Is niet voor niks dat heel wat typetjes die doordeweeks de loden last torsen van het maatpak en de Samsonite – zo eentje met driecijferig slot op de grendels – in het weekend ontsnapping zoeken op de motor. Simpeler dan sessies bij de psych en heel wat relaxter dan prozac slikken.
Groten der aarde Raymond Talsma tapt uit verschillende vaatjes tegelijk, met zijn wat schizofrene trio motorfietsen
in de schuur. In het dagelijkse leven heeft hij als topkok de lat hoog liggen. Hij is klassiek geschoold aan de Hotelschool in het Belgische Koksijde – het ‘culinaire Oxford’ – en verdiende zijn sporen in restaurants van naam en faam. ‘Die passie zat er al vroeg in. Mijn vader was gerant in de House of Lords (een legendarisch, niet meer bestaand restaurant in Den Haag, waar de groten der aarde over de vloer kwamen, red.). -Blijkbaar is er destijds een vonkje overgesprongen. Nu draagt mijn cateringbedrijf diezelfde naam. Aan mijn vader heeft het overigens niet gelegen. Ik mocht alles van hem worden, als ik maar niet voor de horeca koos.’ Motorrijden was in huize Talsma een minstens even groot taboe. De redding kwam van een familierelatie onder wiens juk de rest van Nederland
20
zucht: de schoonvader. ‘Een echte BMW-freak. Ik heb van hem een R65 TIC gekregen, een voormalige politiemotor. En hij heeft mij leren sleutelen. Het hogere sleutelwerk is aan mij niet besteed, maar het reguliere onderhoud voer ik zelf uit.’ Uit Raymonds mond valt het niet op te tekenen, dus trekken we zelf de conclusie maar: zoals alle schoonvaders, heeft ook de zijne de boel een beetje naar zijn hand gezet. Want intussen rijdt Raymond drie motoren: alle drie BMW’s. Met de kostbaarste – een 1200 S – is Raymond snel klaar. ‘Fijne motor hoor, prima voor woonwerk verkeer. Maar het is allemaal wel erg hightech. En snel dat het gaat. De R65 spreekt me meer aan: ploft heerlijk rustig, geen greintje nervositeit. En een geluíd…’ Het mooiste jongetje uit dit klasje van drie is de bordeauxrode caféracer. Ooit een R80RT, maar nu op-en-top British style. ‘Ik ben verzot op
caféracers en dan kom je al snel uit op Brits spul. Maar ik wilde per se een BMW. Hij is zó mooi geworden, dat rijden bijna zonde is. Drie jaar werk zit erin. Ik moet even over een drempel heen als ik opstap. Als ik als kok de vergelijking trek, dan is de caféracer een mooie Pomerol, zacht en vol smaaknuances en de 1200S een wijn uit de nieuwe wijnlanden: harder en voorspelbaarder.’ Met zijn geklopte aluminium kontje, klassieke luchtfilters, op maat gemaakte leren zitje, sigarenuitlaten, clip-ons en bordeauxrode frame is het een pláátje. Het nummerschild 49 is een knipoog naar de vermaarde BMW-coureur Georg Meier, die altijd met nummer 49 verscheen aan de startstreep. ‘De fiets heeft alles waar ik op val bij een motor. Het is één brok klassieke ambachtelijkheid. Ik houd van klasse en eigenzinnigheid. Niet om mezelf mee te onderscheiden, maar puur omwille van de kwaliteit. Je zult mij niet zien rijden
op zo’n Japanse Harley-kloon. Niks mis mee, maar het is een massaproduct zonder identiteit.’
Fijnbesnaarde motorrijder Het genot van het rijden schuilt voor deze levenskunstenaar in bijzondere momenten. Van die ritjes waarbij je lekkerste muziek en je eerste liefde door je hoofd spoken en het genotcentrum in de hersenen extra kietelen. ‘Ik ben eens van Nijmegen naar Rotterdam gereden, tegen het einde van de dag. De zon laag boven de rivier, de kersenbomen in bloei. Dan weet je weer waarom het draait.’ Of zo’n culinair fijnbesnaarde motorrijder onderweg afstapt voor een broodje bal of frikadel? ‘Ik loop niet met een boog heen om alledaags voedsel. Het gaat erom dat het met zorg is gemaakt. Ik ga regelmatig naar Antwerpen, waar ik altijd even stop bij een frietkot, met de échte Vlaamse friet.’
DOE MEE! Heb je ook zo’n pracht van een porrelschuurtje, waar geen huiskamer tegenop kan en dat een motorleven vol verhalen herbergt? Zet het op de foto met je motor(-en) en mail de foto naar promotor@anwb.nl. Zet in de onderwerpregel ‘De Plek’ en vermeld in de mail je naam en adres. Uit de inzenders maken we een selectie voor deze rubriek.
PROMOTOR MOTORREIZEN 2012 21
WWW.PROMOTOR.NL/REIZEN
MOTORREIZEN MET JE VRIENDEN Ook in 2012 gaat de redactie weer op reis.
'H .ODVVLHNHUV Primavera Langste Dag Tocht Nachtrit Kouwe Poten Tocht
14/4 16/6 22/9 3/11
7DQNWDVWRFKW 6SHFLDOV Tanktastocht Special Beierse Alpen REISDATA: 16/5 t/m 22/5 2012 PRIJS: €595 INCLUSIEF treinretour berijder en motor naar München, verzorging LO
Tanktastocht Special Sauerland REISDATA: 8/6 t/m 10/6 PRIJS: €165 p.p. BIJZONDERHEDEN: bezoek wereldwonder Attagrot, stuwdam Biggesee en de mooiste burcht van Duitsland: Burcht Altena. Verzorging half pension.
(; 75( (;7 5((0 5HL]HQ (0
Tanktastocht Special Eifel
Langste Dag Tocht Bornholm
1812: Op naar Moskou
REISDATA: 20/4 t/m 22/4 & 25/5 t/m 27/5 PRIJS: €130 p.p. BIJZONDERHEDEN: bezoek aan het voormalige SS-opleidingskamp Vogelsang en het spookdorp Wollseifen. Verzorging half pension.
REISDATA: 22/6 t/m 25/6 PRIJS: €495 BIJZONDERHEDEN: retour per ferry, BBQ, T-shirt, verzorging half pension.
REISDATA: 1/9 t/m 11/9 PRIJS: €1.499 BIJZONDERHEDEN: de reis volgt de route van Napoleon toen hij oprukte naar Moskou, 200 jaar geleden. Dit feit wordt in Wit-Rusland herinnerd met de reënactement van Borodino. Natuurlijk parkeren we op het Rode Plein in Moskou.
Long way up Noordkaap Feestdagen Pasen Koninginnedag Hemelvaart Pinksteren
8&9 april 30 april 17 mei 27&28 mei
TOPPERS BOVEN DE POOLCIRKEL REISDATA: 15/7 t/m 31/7 PRIJS: €2.790 BIJZONDERHEDEN: 10 toppers boven de poolcirkel waaronder Noordkaap en Lofoten. Goudzoeken in Finland. Verzorging half pension. Inclusief Travemünde – Helsinki, treinreis Helsinki – Ivalo.
Faeröer REISDATA: 15/9 t/m 22/9 PRIJS: €699 BIJZONDERHEDEN: laatste keer naar de Faeröer, inclusief ferryretour Hirsthals – Tôrshavn.
$GYHUWRULDO
&( NHXULQJ ZDW KRXGW GLW
'H WHUP &( NHXULQJ YLQGHQ ZH LQ GH PRWRUZHUHOG WHUXJ LQ YHHO SURGXFWHQ 0HW GH YHUVFKLOOHQGH YHHODO RQEHNHQGH FRGHULQJHQ LV HU ZHLQLJ GXLGHOLMNKHLG YRRU GH HLQGJHEUXLNHU 9HUVFKLOOHQGH IDEULNDQWHQ JHEUXLNHQ DOOHHQ &( JHNHXUGH RQGHUGHOHQ RI SURWHFWRUHQ LQ KXQ NOHGLQJ WHUZLMO WHJHQZRRUGLJ RRN HQNHOH IDEULNDQWHQ ]RDOV &ORYHU )RUPD %HULN HQ $UOHQ 1HVV SURGXFWHQ DDQELHGHQ GLH LQ ]LMQ JHKHHO &( JHNHXUG ]LMQ :DW KRXGW GH]H &( NHXULQJ GDQ HLJHQOLMN LQ HQ KRH ]LHQ ZH DOV FRQVXPHQW QX KHW YHUVFKLO" 2S GH HHUVWH SODDWV NXQW X ]LFK QDWXXUOLMN DIYUDJHQ ZDDURP X PRWRUNOHGLQJ PHW HHQ &( (1 NHXUPHUN PRHW GUDJHQ (LJHQOLMN VLPSHOZHJ RP GH]HOIGH UHGHQHQ ZDDURP X RRN &( JHNHXUGH SURWHFWRUHQ LQ XZ PRWRU MDV HQ EURHN YHUNLHVW ERYHQ QLHW JHNHXUGH SURWHFWRUHQ +HW JDUDQGHHUW HHQ KRJHUH
YHLOLJKHLGJUDDG ,Q KHW DOJHPHHQ JHOGW KRH KRJHU GH FHUWL¿ FHULQJ KRH EHWHU GH EHVFKHUPLQJ YRRU X DOV PRWRUULMGHU WLMGHQV HHQ RQJHYDO LV +HW LV GXV ZHO ]R EHODQJULMN GDW GH QDGHQ ULW VHQ HQ NQRSHQ YDQ KHW NOHGLQJVWXN RRN YRO GRHQ DDQ EHSDDOGH HLVHQ :DQW ZDW VFKLHW MH HUPHH RS DOV GH VWRI ZHO JRHGJHNHXUG LV PDDU WLMGHQV HHQ YDOSDUWLM GH QDGHQ YDQ XZ MDV RI EURHN RSHQ VFKHXUHQ"
2SOHWWHQGKHLG LV JHERGHQ :DQQHHU X RS HHQ ODEHO KHW &( ORJR ]LHW VWDDQ HYHQWXHHO PHW HHQ FRGH LV GH NDQV JURRW GDW X GLW QLHW YHHO ]HJW (Q GDW LV JHOLMNWLMGLJ PLVOHLGHQG ZDQW YDDN JHHIW KHW ORJR X ZHOOLFKW GH PLVSODDWVWH YHURQGHUVWHOOLQJ GDW KHW SURGXFW &( JHNHXUG LV PDDU GLW EOLMNW LQ YHHO JHYDOOHQ DOOHHQ YDQ WRHSDVVLQJ WH ]LMQ RS EHSDDOGH RQGHUGHOHQ LQ KHW HLQGSURGXFW (HQ &( NHXULQJ NDQ ]RPDDU EHWUHNNLQJ KHE EHQ RS LHWV ZDW QLHW YDQ WRHSDVVLQJ LV RS PRWRUNOHGLQJ HQ QLHW ELMGUDDJW DDQ XZ
YHLOLJKHLG =R NDQ ELMYRRUEHHOG HHQ &( ORJR GRRU HHQ IDEULNDQW ZRUGHQ JHEUXLNW WHUZLMO VOHFKWV GH NOHXULQWHQVLWHLW YDQ HHQ À XRUHVFHUHQGH NOHXU YROGRHW DDQ GH GDDUELM EHKRUHQGH &( QRUPHULQJ (U ZRUGW GRRU YHUVFKLOOHQGH IDEULNDQWHQ GULIWLJ JHVFKHUPG PHW HHQ &( QRUPHULQJ YRRU PR WRUNOHGLQJ 0DDU XLWVOXLWHQG GH SURGXFWHQ GLH PLGGHOV VWUHQJH NHXULQJHQ KHW &( (1 FHUWL¿ FDDW GDDGZHUNHOLMN KHEEHQ EHKDDOG PRJHQ ZRUGHQ JHFODVVL¿ FHHUG DOV YROOHGLJ &( JHNHXUG
6OLMWYDVWKHLGVWHVW YROJHQV /HYHO ,QVQLMGZHHUVWDQG EHSDOLQJVWHVW YROJHQV /HYHO %DUVWVWHUNWH WHVW YROJHQV /HYHO )LJXXU
&ORYHU 5RDG OHYHO JHNHXUG %URQ ZZZ [WUDYXV FRP ¼
$GYHUWRULDO
QX SUHFLHV LQ
OHYHO
=LMQ &(
YDQ %H
YHUDOOHQ
R $OOH UDFH
Q 1HVV ULN $UOH
)LJXXU
RP RI¿ FLHHO JRHGJHNHXUG WH ]LMQ DOV HHQ 33' 3HUVRQDO 3URWHFWLRQ 'HYLFH 9RRU PRWRUNOHGLQJ ZRUGW GH (1 QRUP GXV JHEUXLNW DOV VWDQGDDUG 'H]H &( FHUWL¿ FHULQJ LV KLHUELM RQGHUYHUGHHOG LQ WZHH NODVVHQ RRN ZHO ³OHYHOV´ JHQRHPG /HYHO VWDDW YRRU ³DOO URXQG SURIHVVLRQHHO´ JHEUXLN HQ OHYHO YRRU ³KLJK SHUIRUPDQFH´ WRHSDVVLQJHQ
&( (1 GH QRUPHULQJ YRRU PRWRUNOHGLQJ (HQ NOHGLQJVWXN ZDW LQ ]LMQ JHKHHO JHNHXUG LV ZRUGW YRRU]LHQ YDQ HHQ ODEHO PHW KLHURS &( (1 PHW KLHUELM DOWLMG HHQ NOHLQ SLFWR JUDP YDQ HHQ PRWRU ]LH ¿ JXXU 'H]H (1 QRUPHULQJ EHVFKULMIW GH YHLOLJKHLGVQRUP ZDDUDDQ HHQ NOHGLQJVWXN PRHW YROGRHQ
'H NHXULQJ 'H YHUVFKLOOHQGH WHVWPHWKRGHQ ]LMQ RQWZLN NHOG RP GH ZDDUGHQ YRRU HHQ FRPSOHHW NOHGLQJVWXN WH EHSDOHQ LQFOXVLHI VWRI QDGHQ HQ DQGHUH YHUELQGLQJHQ (U ZRUGW JHWHVW RI KHW SURGXFW JHQRHJ EHVWDQG LV WHJHQ GRRUVFKXUHQ LQVQLMGHQ RI RSHQEDUVWHQ +LHULQ LV RS GLW PRPHQW &( /HYHO GH KRRJVW KDDO EDUH VWDQGDDUG 2P WRW OHYHO RI QLYHDX WH NRPHQ PRHW GH MDV RI EURHN GXV PLQLPDDO YRO GRHQ DDQ GH (1 QRUP 'H]H QRUP EHVWDDW XLW GH RQGHUGHOHQ (1 VOLMW YDVWKHLG EDUVWVWHUNWH HQ LQVQLMGLQJ 'H JRHGJHNHXUGH QLYHDXV YRRU GH]H GULH WHVWPHWKRGHQ YLQG MH WHUXJ LQ KHW VFKHPD ELM ¿ JXXU
FLMIHUV JHYHQ DDQ GDW KHW NOHGLQJVWXN HHQ VFRUH KHHIW JHKDDOG GLH YROGRHW DDQ GH QRUPHULQJHQ JHVWHOG YRRU OHYHO RI OHYHO FHUWL¿ FHULQJ ¿ JXXU (HQ NOHGLQJVWXN NDQ RS HON SXQW RRN DI]RQGHUOLMN ZRUGHQ JHNHXUG (HQ IDEUL NDQW NDQ ]LMQ SURGXFW GXV ELMYRRUEHHOG OHYHO RI ODWHQ NHXUHQ RS VOLMWYDVWKHLG HQ JHOLMNWLMGLJ RS DQGHUH SXQWHQ HHQ DQGHUH ZDDUGH RI JHHQ ZDDUGH VFRUHQ
=RQHV (ON WH FHUWL¿ FHUHQ NOHGLQJVWXN ZRUGW LQ ]RQHV YHUGHHOG ZDDUELM YRRU HONH ]RQH VSHFL¿ HNH WHVWZDDUGHQ ]LMQ JHGH¿ QLHHUG 2P DDQ GH YROOHGLJH FHUWL¿ FHULQJ WH YROGRHQ PRHW KHW NOHGLQJVWXN LQ DOOH ]RQHV PLQLPDDO GH]H ZDDUGHQ KDOHQ WLMGHQV GH YHUVFKLOOHQGH WHVW PHWKRGHQ !
2S KHW ODEHO ¿ JXXU ]LHW X DDQ GH UHFKWHU ]LMGH GULH PDDO KHW FLMIHU DIJHEHHOG 'H]H
'03:)6 8)/23 'H 7HNQR MDV YDQ &ORYHU (HQ YRRUEHHOG YDQ HHQ OHYHO JHFHUWL¿ FHHUGH 33' YROJHQV GH QRUPHULQJ (1 HQ %URQ ZZZ [WUDYXV FRP ¼
$GYHUWRULDO 5DFHRYHUDOOV YDQ %HULN ]LMQ OHYHO JHNHXUG %URQ ZZZ VSODVKGHVLJQ FRP $GYLHVSULMV ¼
'H RQGHUYHUGHOLQJ LQ GH]H ]RQHV ZRUGW DOV YROJW RPVFKUHYHQ =RQH HQ ZRU GHQ DDQJHPHUNW DOV PHHVW NULWLVFK ULVLFRJH ELHG HQ KHEEHQ GDDURP RRN KHW PD[LPDOH QLYHDX YDQ EHVFKHUPLQJ QRGLJ 7HUZLMO ]RQH ZRUGW DDQJHPHUNW DOV JHPLGGHOG ULVLFRJH ELHG HQ ]RQH DOV ODDJ ULVLFRJHELHG ZDDUELM GH WH EHKDOHQ WHVWZDDUGHQ GXV ODJHU ]LMQ 'H (1 QRUP VSHFL¿ FHHUW YHUVFKLOOHQGH QLYHDXV YDQ EHVFKHUPLQJ OHYHO HQ OHYHO =RGDW GH HHUGHU JHQRHPGH YLHU ]RQHV DDQ WZHH YHUVFKLOOHQGH SDUDPHWHUV NXQQHQ YROGRHQ YROJHQV GH FODVVL¿ FDWLH OHYHO RI OHYHO
8LW]RQGHULQJHQ" 'H WHVWHQ YRRU FHUWL¿ FHULQJ YROJHQV (1 ZRUGHQ DOOHHQ XLWJHYRHUG RS GH EXLWHQODDJ YDQ GH NOHGLQJ 'LW LV GH ODDJ GLH DOWLMG RP KHW OLFKDDP ]LW ]HOIV WLMGHQV ZDUPH ]RPHUGDJHQ 'XV HYHQWXHOH XLWQHHPEDUH YRHULQJHQ HQ RI PHPEUDQHQ YDOOHQ QLHW RQGHU GH]H WHVW
(HQ XLW]RQGHULQJ RS GH]H UHJHO ]LMQ GHWDLOV GLH VWUXFWXUHHO QLHWV WRHYRHJHQ DDQ KHW JHNHXUGH NOHGLQJVWXN HQ GH EHVFKHUPLQJ YDQ GH PR WRUULMGHU QLHW EHwQYORHGHQ 'HQN KLHUELM DDQ EDGJHV VWULSLQJ HQ VHFXQGDLUH VOXLWLQJHQ GH]H EHKRHYHQ GXV QLHW WH YROGRHQ DDQ GH JHVWHOGH YHLOLJKHLGVQRUPHULQJHQ YRRU (1
'H UHVW YDQ XZ RXW¿ W 'H (1 QRUPHULQJ LV GXV VSHFL ¿ HN EHVWHPG YRRU MDVVHQ HQ EURHNHQ 9RRU VFKRHLVHO KDQGVFKRHQ HQ RYHULJH NOHGLQJ VWXNNHQ JHOGHQ VSHFL¿ HN (1 QRUPHULQJHQ GLH GH YHLOLJKHLGVHLVHQ EHVFKULMYHQ HQ PHW VSHFL ¿ HNH WHVWPHWKRGHV ZRUGHQ EHSURHIG RP X RSWLPDDO WH EHVFKHUPHQ ELM HHQ RQJHYDO ‡ (1 ± 6FKRHLVHO YRRU PRWRUULMGHUV ‡ (1 ± +DQGVFKRHQHQ YRRU PRWRUULMGHUV ‡ (1 ± 3URWHFWRUHQ YRRU PRWRUULMGHUV GLH EHVFKHUPHQ WHJHQ PHFKDQLVFKH LPSDFW ‡ (1 ± 5XJSURWHFWRUHQ 5DFHRYHUDOOV YDQ $UOHQ 1HVV ]LMQ OHYHO JHNHXUG %URQ ZZZ VSODVKGHVLJQ FRP $GYLHVSULMV ¼ YRRU PRWRUULMGHUV GLH EHVFKHUPHQ WHJHQ PHFKDQLVFKH LPSDFW ‡ (1 ± 2RJEHVFKHUPLQJ 9HHO YDQ GH HLVHQ GLH QRRG]DNHOLMN ]LMQ RP PLGGHOV EULOOHQ VSHFL¿ HN YRRU GH &( QRUPHULQJ YRRU HHQ 33' YRRU PR PRWRUULMGHUV HQ EURP¿ HWVHUV WRUULMGHUV WH YHUNULMJHQ OLJJHQ YDVW LQ (1 (U ]LMQ QRJ ZHO HQNHOH DQGHUH ULFKWOLMQHQ ZDDUDDQ HHQ 33' PRHW YROGRHQ ]RDOV HLVHQ RS KHW JHELHG YDQ HUJRQRPLH NOHXUYDVWKHLG HQ KHW JHEUXLN YDQ QLHW VFKDGHOLMNH VWRIIHQ 9RRU KHW ZDDUERUJHQ YDQ HHQ KRJH EHVFKHUPLQJVJUDDG LV GH (1 QRUPHULQJ YHUXLW KHW EHODQJULMNVWH +RHZHO KHW GUDJHQ YDQ HHQ 33' OHWVHO QLHW NDQ XLWVOXLWHQ GUDDJW KHW ZHO ELM DDQ HHQ VWHUNH YHUODJLQJ YDQ GH FRQVHTXHQWLHV GLH YRRUW NXQQHQ NRPHQ XLW HHQ RQJHYDO +HW GUDJHQ YDQ PRWRUNOHGLQJ GLH YROGRHW DDQ DOOH HLVHQ YDQ HHQ 33' RS GH PRWRU OLMGW GXV WRW HHQ JURWH PDWH YDQ ULVLFREHSHUNLQJ HQ GLW LV WRFK KHWJHHQ ZDW ZLM DOV PRWRUULMGHUV QDVWUHYHQ +HFKW X KLHU ZDDUGH DDQ LV KHW ]DDN JRHG RS WH OHWWHQ ELM GH NHX]H YDQ XZ RXW¿ W
/DDU]HQ ]RDOV GH )RUPD 7UDFH KHEEHQ VSHFL¿ HNH &( (1 NHXULQJ %URQ ZZZ VSODVKGHVLJQ FRP ± $GYLHVSULMV ¼
)-2('32'097-)
$GYHUWRULDO
-( 0$* (50(( *(=,(1 :25'(1 7HJHQZRRUGLJ LV À XRUHVFHUHQGH PRWRUNOHGLQJ QLHW PHHU XLW KHW VWUDDWEHHOG ZHJ WH GHQNHQ 2SYDOOHQG NOHGHQ EHWHNHQW HFKWHU QLHW GDW MH JH]LHQ ZRUGW
+HW JHYRHO YDQ VFKDDPWH ZDW GH PHHVWH PRWRUULMGHUV MDDU JHOHGHQ QRJ KDGGHQ RP ]LFK LQ À XRUHVFHUHQGH NOHGLQJ WH KLMVHQ KHHIW SODDWV JHPDDNW YRRU HHQ YHUWURXZG JHYRHO ZDQQHHU PHQ PHW À XRUHVFHUHQGH NOHGLQJ RS GH PRWRU VWDSW 0DDU LV GLW YHUWURXZGH JHYRHO ZHO KHOHPDDO WHUHFKW"
+HW LV DQWZRRUG GDDURS LV LQ YHHO JHYDOOHQ QHH ZDQW LQ GH UHSXWDWLH YDQ À XRUHVFHUHQGH PRWRUNOHGLQJ VFKXLOW HHQ JHYDDUOLMNH PLVYDWWLQJ 9HHO PRWRU ULMGHUV ]LMQ LQ GH YHURQGHUVWHOOLQJ GDW À XRUHVFHUHQGH NOHXUHQ HHQ]HOIGH µHIIHFW¶ EHUHLNW DOV UHÀ HFWLH HQ GDW ]H LQ KHW GRQNHU HQ ELM VOHFKW ZHHU RRN JRHG ]LFKWEDDU ]LMQ 0DDU À XRUHVFHUHQGH NOHXUHQ YDOOHQ RS GRRUGDW ]H FRQWUDVWHUHQ PHW GH NOHXUHQ LQ GH RPJHYLQJ 'DDUPHH LV À XRUHVFHUHQGH NOHGLQJ RQEHWZLVW HHQ YHLOLJH NHX]H PDDU LQ KHW GRQNHU KHEEHQ À XRUHVFHUHQGH NOHX UHQ HHQ YHHO PLQGHU RSYDOOHQG HIIHFW GDQ RYHUGDJ (Q KHW LV ]HOIV ]R GDW ELM PLVWLJH ZHHUVRPVWDQGLJKHGHQ GH PHHUZDDUGH YDQ À XRUHVFHUHQGH NOHGLQJ QLKLO LV
=RDOV NDWWHQRJHQ RSOLFKWHQ LQ KHW GRQNHU 'H LQ]HW YDQ HFKWH UHÀ HFWLH LV GXV DO WLMG QRGLJ RP DOV PRWRUULMGHU RRN LQ GH]H RPVWDQGLJKHGHQ RS WH YDOOHQ YRRU PHGHZHJJHEUXLNHUV 0DFQD KHHIW GLW SXQW PHW EHLGH KDQGHQ DDQJHJUHSHQ HQ LQWURGXFHHUW QX ³1LJKW(\H´ 7LHQ MDDU JHOHGHQ OXLGGH 0DFQD KHW WLMGSHUN LQ YDQ À XRUHVFHUHQGH PRWRUNOHGLQJ HQ VWDDQ QX ZHHU DDQ GH EDVLV YDQ HHQ UHYROX WLH 0DFQD LV HU QDPHOLMN LQ JHVODDJG RP
À XRUHVFHUHQGH NOHGLQJ LQ ]LMQ JHKHHO RS WH ODWHQ OLFKWHQ 0LQXVFXOH µVFKRWHOV¶ YDQ JODV ]LMQ LQ GH À XRUHVFHUHQGH WH[WLHO YHUZHUNW HQ ZHHUNDDWVHQ KLHUPHH GH OLFKWVWUDDO LQ GH ULFKWLQJ ZDDU GH]H YDQGDDQ NZDP 'XV RRN DO LV HHQ DXWR RS JURWH DIVWDQG HQ RQJHDFKW GH KRHN ZDDU GH OLFKWVWUDOHQ YDQGDDQ NRPHQ ³1LJKW(\H´ OLFKW GLUHFW RS ]RGUD GH OLFKWVWUDOHQ YDQ HHQ NRSODPS RI VWUDDWYHUOLFKWLQJ LQ DDQUDNLQJ NRPHQ PHW GH MDV +HW XQLHNH SDWURRQ YDQ ³1LJKW(\H´ LV RYHUGDJ QDXZHOLMNV ]LFKWEDDU PDDU ]RGUD OLFKWVWUDOHQ PHW GH]H VFKRWHOV LQ DDQUDNLQJ NRPHQ ]DO KHW JHKHOH RSSHUYODN RSOLFKWHQ
0DDWZHUN 'DQN]LM GH WRHSDVVLQJ YDQ ³1LJKW(\H´ LQ KHW SRSXODLUH ³9LVLRQ9HVW´ NDQ LHGHUH 0DFQD PRWRUMDV ZRUGHQ XLWJHEUHLG PHW GH]H RSYDOOHQGH XLWYLQGLQJ +HW ³9LVLRQ 9HVW´ NDQ GDQN]LM JHwQWHJUHHUGH EHYHV WLJLQJVSXQWHQ RS HHQ 0DFQD MDV ZRUGHQ JHSODDWVW ]RQGHU GDW GH IXQFWLRQDOLWHLW YDQ GH MDV ZRUGW EHwQYORHG *HHQ 0DFQD MDV" *HHQ SUREOHHP RRN KHW XQLYHUVHOH ³9LVLRQ $OO´ YHVW ZRUGW YHUNULMJEDDU PHW ³1LJKW(\H´ 0HHU LQIR RS ZZZ PDFQD FRP
0$&1$ 1,*+7 (<( 29(5'$*
26
DE
VLIEGENDE
INTERVIEW 27
Stiekem huist in ieder van ons de diepe wens om ooit nog eens te schitteren op het circuit. Maar ja… Kom daar als 30-plusser nog maar eens bij. Waren we maar eerder begonnen. Waren we maar zoals Daphne. Die rijdt met haar 17 jaar de meeste kerels het snot voor de ogen. Maar het asfalt is hard, ook voor jong racetalent. TEKST JAAP VAN DER SAR FOTO’S ANDREW WALKINSHAW & RACEPICTURE.NL
Aan een keukentafel in Hierden, schenkt de moeder van Daphne koffie in. Tegenover me zit Daphne. Een prachtige meid, licht als een veertje, die een 600 cc Yamaha R6 over het circuit sleurt alsof het speelgoed is, de mannelijke concurrentie achterlatend met een stekelige ‘kus’ op het kontje van de motor. Waar andere meiden van haar leeftijd voorzichtig rondsnorren op een scootertje, rijdt Daphne met dik 130 pk aan het achterwiel tijden van 1:51 op Assen. Een gedroomde jeugd voor veel motorrijders. Waar komt die passie vandaan?
Met een hondenriem op de motor ‘Dat is een apart verhaal. De meeste racers die ik ken, komen op de één of andere manier wel uit een racefamilie. Maar bij ons thuis werd er niet geraced. Ik was als jong meisje vooral bezig met turnen. Daar was ik ook erg goed in. Maar mijn vader reed motor en dat vond ik machtig interessant. Soms mocht ik mee achterop. Zat ik op de buddy aan mijn vader vastgeklampt. Ik was nog zo klein dat ik met een hondenriem vastgemaakt zat om te zorgen dat ik niet weg zou waaien. Dát vond ik geweldig. Ik mocht op zijn rug kloppen als ik harder wilde. Nou, ik bleef kloppen, mijn vader heeft er nog een beurse rug van. Het was dan ook niet meer dan logisch dat we samen naar de TT van Assen zouden gaan. Een machtig avontuur, met papa naar de motorrace. Daar was een demo aan de gang, met minibikes. Toen wist ik: ‘Dat wil ik ook!’ Negen jaar was Daphne, toen ze voor het eerst op een minibike stapte. En op haar 10e reed ze wedstrijden. ‘In het begin kon ik er niks van hoor, en vond ik het doodeng. Maar ik ben een bijtertje, trainde heel hard en na een tijdje begon ik wedstrijden te winnen. En dan wordt het pas écht leuk’.
KUS
‘Op mijn 12e heb ik me ingeschreven in de Rookies Cup, een internationale competitie. Ik had gelukkig de mazzel dat ik daarvoor geselecteerd werd. Maar tijdens een training in Italië bleek dat ik nog veel moest leren. Ik kon niet eens schakelen. Gelukkig kwam mijn kans om nog meer te leren. Het raceteam van Arie Molenaar was juist begonnen met de NSF cup, een klasse voor jong talent. Hij stelde 100 cc motorfietsjes ter beschikking voor 25 rijders. Na een selectiedag op Lelystad werd ik geselecteerd. Die dingen liepen ruim 100 km/u, best hard voor een twaalfjarige.’
Leren racen ‘De NSF-cup was voor mij echt een leerjaar. Leren schakelen, remmen, lijnen rijden, goed leren racen
28
op een handelbare machine. Na dat jaar besloot ik om door te pakken. Ik wilde groter en sneller. Dat werd de Suzuki SV-cup. Van 100 naar 650 cc. Kijk, dat gaat ergens over. Met een paar kleine sponsors ging dat net, maar de boel begon nu wel een beetje in de papieren te lopen. Mijn vader is geen miljonair. Bij de NSF-cup werd alles voor me geregeld, in de Suzuki SV-klasse moest ik het allemaal zelf doen. Gelukkig werd ik al gauw opgepikt door het Probikes raceteam uit Nunspeet. Natuurlijk vanwege mijn prestaties, maar daarbij doet een racend meisje het ook goed in de publiciteit.’ ‘Ik was ook in deze klasse het enige meisje, én de jongste deelnemer. De jongens in die klasse deden in het begin best een beetje min over mij. Zo’n meisje, dat wordt natuurlijk niks. Tot we gingen racen. Dan haalde ik ze gewoon in. Toen heb ik ook die ‘kus’ bedacht, twee mooie lippen op de kont van mijn motor. Jongens die ik inhaal krijgen nog een kusje na. Een vriendelijke manier om die macho’s een beetje op hun plaats te zetten’. ‘In die SV-klasse heb ik leren rijden op een echte motor. Maar dat is nog niet genoeg. Dit jaar ben ik wéér overgestapt, naar de 600 cc Talent Cup, bij hetzelfde raceteam. En dat is echt een enorm verschil. Die Suzuki is een vriendelijke straatmachine vergeleken met de Yamaha R6 die ik nu rijd. Bijna twee keer zoveel vermogen, terwijl ik zelf nog steeds een klein meisje ben. Ik heb daarvoor mijn racelicentie moeten halen. In alles zit een stijgende lijn. Of beter gezegd; zat. Want het lijkt wel of ik alle pech in mijn racetijd heb opgespaard voor dit seizoen.’
Val, pijn en twijfel ‘Vijf keer ben ik eraf gegaan, waarvan de laatste val verscheidene botbreuken heeft opgeleverd. Knap waardeloos. Weet je, eigenlijk gaat het su-
pergoed, mijn tijden zijn uitstekend. Ik zit mooi op die fiets en rijd steeds beter. Na één, twee keer vallen denk je nog ‘ach, het is even wennen, niet zeuren, meteen weer opstappen en gaan’. De druk is best hoog. De mensen denken toch ‘zie je wel, dat meisje kan het hoge niveau niet aan’. Dus train ik nog harder en zit dubbel zo lang in de sportschool om ook fysiek mee te komen met de jongens. Trainen en beter worden… Maar die laatste dreun heeft me toch wel aan het twijfelen gebracht. Zo’n dokter die zich afvraagt of ik graag kinderen wil. Halló, ik ben 17! Maar hij heeft wel gelijk natuurlijk, mijn bekken is helemaal kapot gegaan. Dat heelt nu gelukkig goed, maar nog zo’n klap is niet bevorderlijk voor mijn lichaam. Wat als ik er nog eens zo hard af ga? Ik heb zo’n pijn gehad. Nu zit ik thuis, en moet mijn lijf de tijd geven om te helen. Het duurt dus even voor ik weer op mag stappen en daar baal ik stevig van, maar het geeft me ook de tijd om goed na te denken wat ik wil. Wat wil ik nog bereiken in de motorsport? Op het podium staan in het Open Nederlands Kampioenschap? Races winnen? Het Europees Kampioenschap voor vrouwen bestaat helaas niet meer. Anders had ik dat zeker op mijn naam willen schrijven. En nu? Eerst maar eens nadenken. Aan stoppen durf ik eigenlijk niet te denken.’
Altijd 110 procent ‘Motorrijden is mijn grootste liefde. Die snelheid geeft zo’n enorme kick. Het is verslavend, de juiste lijnen rijden, de start, het gevecht om die eerste bocht, ik denk dat er maar weinig sporten zijn waar je dezelfde kick van krijgt. Het enige nadeel als meisje; ik kan mijn verhalen niet zo goed kwijt bij mijn vriendinnen. Die zijn toch meer bezig met uitgaan, kleding, make-up en jongens. Daarbij moet ik ook heel veel laten schieten. Even wat drinken? Nee, ik moet sporten, vroeg naar bed, morgen trainen, noem maar op. Het is echt topsport. Ik ga
bijna nooit uit. Dat zijn de consequenties van de keuze die ik heb gemaakt. Daarbij is het ook financieel wel pittig. Een training op Assen kost al 300 euro. Dat doen we iedere vrijdag voor een wedstrijd. Tel daarbij nog eens twee weken trainen in het voorjaar bij op, wat circuitjes in het buitenland, sportschool en conditietraining, het hele gezin staat in het teken van mijn racecarrière. De koffie is op. En Daphne praat graag. Over de magie van het rijden. Een magie die iedere motorrijder herkent. Misschien moet ze dat racen maar
JONGENS DIE IK INHAAL KRIJGEN NOG EEN KUSJE NA opgeven en lekker gaan toeren? Ze schiet in de lach. ‘Joh, ik twijfel of ik ooit mijn motorrijbewijs kan halen. Zet mij op de motor en ik heb maar één standje: 110 procent! Dat zou ik in het verkeer toch echt af moeten leren. Wat gaat het nu worden Daphne? Doorgaan? Of toch stoppen? Haar ogen zijn fel. ‘Racen is mijn grootste passie. Maar niet ten koste van mijn gezondheid. Mijn beslissing hangt toch af van wat de dokter zegt. Maar het liefst stap ik vandaag weer op’ Twee weken later, een mail van Daphne. ‘Het gaat de goede kant op maar ik moet helaas een jaar rust nemen... Mijn lichaam is te zwak om nu te racen.. Ik vind het een hele nare beslissing maar het is niet anders’. Good luck Daphne. Ik hoop over een jaar nietsontziend ingehaald te worden door een snelle straatfiets met een kusje achterop.
COLUMN DOLF PEETERS 29
S A I S MES
Op de uiterst linker rijstrook met een dubbele muur pedaalemmers rechts van je. In de Randstedelijke avondspits. Een rit langs ‘The Steel Walls of Death’. Op zich dagelijkse kost totdat je motor er mee stopt. Geen gehaper, geen gehijg. Gewoon opeens helemaal geen aandrijving meer. Geen motorgeluid. Alleen windgeruis. Freewheelend tussen de rijen vermoeide en geïrriteerde automobilisten naar de vluchtstrook zwemmen lijkt dan geen goed plan. Uitrollen en strak tegen de vangrail parkeren is dat eigenlijk ook niet. Maar het komt er toch van. Het is krap aan tussen de vangrail en de op de uiterst linkse baan voortstormende tsunami van spitsverkeer. De doordaverende spitsroedenrijders rijden het angstzweet gewoon tussen je bilspleet vandaan. Ik klim op de vangrail en begin een fijn plan te bedenken als er vijftig meter stroomopwaarts een echt oude Volvo met zijn paniekzaaiers aan krap tegen de vangrail wordt geparkeerd. Er wringt zich een magere man
uit die razendsnel twee oranje en een blauwe zwaailamp op het dak van de ouwe stationcar zet. Hij duikt terug in de auto en komt er met twee fluo hesjes in zijn hand telefonerend uit. Hij hupt naaste me de vangrail op. Zegt: ‘Trek dit aan en ga op de vangrail staan. Alles komt in orde. Ik heb gebeld.’ Krap vijfminuten later zien we stroomopwaarts veel meer blauw zwaailicht. Voor ons valt de bedding van de autoweg droog. Er komt een motoragent over de leegte aanstuiven. Die stopt en zegt: ‘Snel naar de overkant. We houden het verkeer tegen.’ Dat doen we dus maar. Het verkeer komt weer op gang. Er ontstaat een milde discussie tussen mijn redder en de motoragent. De droom van mijn redder was blijkbaar om politieman te worden. Dat was niet gelukt. Maar elke vezel in zijn lichaam was verzadigd met de lijfspreuk van zijn helden ’dienen en handhaven’. Daarom was hij altijd paraat om burgers in nood te helpen. Zijn oude Volvo hangt zowat door zijn assen van de hulpverlenersspullen. Hij had zelfs al eens een Wegenwachter uit de brand geholpen. De discussie gaat over het feit dat hij bij zijn acties geen blauw zwaailicht mag gebruiken. Want hij voelt zich dan misschien wel een agent in het diepst van zijn ziel, maar hij ís er geen. En als hij nog een keer met blauw licht wordt betrapt, zou hij misschien wel een boete kunnen krijgen. De motoragent constateert dat vriendelijk informerend. Motoragenten zijn een ras apart. Net als Wegenwachten. Ze worden dagelijks met de relativiteit der dingen geconfronteerd. Wat later constateert de Wegenwacht een elektronische meltdown aan mijn motor. Mijn redder had blijkbaar een rondje gereden en meldt zich nu bij de wegenwacht die immers ook geen blauw zwaailicht mag hebben. Het werd een prettig gesprek op de veilige vluchtstrook. En de gesjeesde politieman kwam samen met de wegenwacht tot de conclusie dat hij bij het lokale bergingsbedrijf moest gaan solliciteren. Wegenwacht kende daar wel iemand. De ANWB heeft nog iemand laten staan. En doet nu ook jobcoaching voor ambitieuze Messiassen in aftandse Volvo 240 stationcars.
Q&A
30
TRIUMPH SPEED TRIPLE 1050
TEKST MINK BIJLSMA, FOTO’S HENNY B. STERN
len bij gas afsluiten…om uit je dak te gaan! Dat was emotioneel, nu weer professioneel: volgens de wet te luid, maar het geruststellende is dat wanneer je rustig en laag in toeren rijdt het geluidsniveau toch vrij laag is. Je kunt er dus mee thuis komen, ook ’s avonds laat. Verder was deze Speedy voorzien van ABS, een onderkuip, een flyscreen en een tank-pad.
Opvallendste eigenschap?
Welke motor? De 5e generatie van de Triumph Speed Triple, de 1050 van 2011.
Is hij nieuw? Het blok is nagenoeg hetzelfde als die van de 1050 Speed Triple uit 2005 met aangepaste injectie-mapping. Voor de rest is deze icoon helemaal nieuw, maar wel duidelijk herkenbaar als Speed Triple.
Algemene eigenschappen van ´de Speed Triple´? Streetfighter uiterlijk (Triumph heeft de eer de eerste custom Streetfighter gemaakt te hebben), dubbele
koplampen (tot voor kort ronde), dubbel buizen brugframe, enkelzijdige achtervork en vooral een heerlijk klinkende en fantastisch werkende driecilinder lijnmotor met héél veel boutjes.
De specifieke Speed Triple kenmerken vanaf het jaar 2011? Het blok is dus gebleven, maar verder is alles nieuw: de nieuwe herken je het duidelijkst aan zijn bizar gevormde koplampen en de plastieken afdekplaten in kleur ter hoogte van de cilinderkop. Bijzondere kenmerken van het 2011 model die je schoonmoeder niet op zul-
len vallen, maar de kenner wel: zeer fraaie achtervork waar nu de ketting doorheen loopt, de hoekiger gevormde spaakwielen, de UPSD die op beide poten instelbaar is, de onder de tank doorlopende buddy, de hoge bolle tank en de nog weer wat kalere zijpanelen (of eigenlijk het ontbreken daarvan).
Belangrijkste technische veranderingen? Aanpassingen aan de injectie hebben het vermogen met 5 pk opgekrikt, de stelmogelijkheden van de voorvork zijn dus uitgebreid en het blok is wat voorover gekanteld om meer gewicht op het voor-
wiel te krijgen. Om dezelfde reden is de zitpositie wat naar voren verschoven, het geheel nieuwe frame is ter hoogte van de bovenbenen duidelijk smaller en de voetsteunen staan niet zo ver meer naar achteren. Het beste nieuws is dat er nu voor ABS geopteerd kan worden.
Het klinkt gek en hij zal er niet voor bedoeld zijn, maar de allround eigenschappen zijn wellicht het meest verrassende. Het rijwielgedeelte is snaarstrak, de stabiliteit groot, de stuurprecisie op hoog niveau, zou je er een sportstuur, sportkuip en verder naar achter geplaatste voetsteunen op zetten, zal het een erg goede sportmotor zijn. Maar met deze kun je ook langzaam rijden, in de stad, op de buitenweg en met Rocket IIITouring rijders.
Was de geteste Speed Triple standaard?
Hoe is het motorblok?
Professioneel gezien helaas niet, passioneel gezien gelukkig niet. De Triple had Arrow ‘dempers’. Strikt genomen te luid en niet iedereen zal er even blij mee zijn, maar als rechtgeaard Triple liefhebber…. Vooral die knal-
Het is een verdomd goed motorblok dat inderdaad het koppel van een stampende V twin koppelt aan het topvermogen van een gillende viercilinder. Dit blok kan alles en trilt nauwelijks. Zijn verbruik is acceptabel, er zit weinig
A
Q&A TRIUMPH SPEED TRIPLE 1050 31
TESTLOCATIE Nederland. OMSTANDIGHEDEN bewolkt en zon, af en toe regen. TEMPERATUREN tussen 16 en 24 graden. WANNEER van 23 juli tot 2 augustus BEGINSTAND 5.182 km EINDSTAND 6.118 km TOTAAL TESTKILOMETERS 936 km HOOGSTE VERBRUIK 1:15,2 LAAGSTE VERBRUIK 1:17,8 GEMIDDELD VERBRUIK 1:16,1 GROOTST AFGELEGDE AFSTAND OP EEN TANK 246 km THEORETISCHE ACTIERADIUS 311,5 km. BIJZONDERHEDEN Triumph levert geen haaksleutel mee om de veervoorspanning te verstellen en waarschuwt: ‘De voorbelasting van de achterwielophangsunit kan niet door de berijder worden afgesteld. Een poging om de voorbelasting van de veer af te stellen kan leiden tot verlies van controle over de motorfiets en een ongeval’. Alsof je dat tijdens het rijden zou proberen te doen….
speling in de transmissie en de versnellingsbak is wéér een tikje beter, hoewel hij nog lang geen 10 krijgt…
Hoe zijn de stuureigenschappen? De sterkste eigenschap is ongetwijfeld het zekere gevoel. Alsof het nooit fout kan gaan. Zo zeker, zo vertrouwd, zo vanzelfsprekend Ook de vering verbaasd: kleine oneffenheden verwerkt hij moeiteloos, worden de hobbels serieuzer dan is de vering toch straf genoeg om de stabiliteit te garanderen. De stelmogelijkheden zijn uitgebreid, het linksysteem van de achterveer aangepast. Met positief resultaat. Samen met meer druk op het voorwiel resulteert dit in een heel flitsend, precies en toch neutraal stuurgedrag.
Wat is er niet goed? De injectie kan beter. In tegenstelling tot de verwachting loopt hij op deellast en
dan met name onder de 2.500 tpm niet mooi rond. Denk je: ‘wanneer rij ik nou met zo weinig toeren?´, moet je er eens op letten. Verder is de gasaanname voor verbetering vatbaar: eerst heel even niks en dan komt de reactie! Vervelend bij snel genomen krappe (´rechtsaf slaan´) bochtjes.
Iets verschrikkelijk mooi? De eigenzinnigheid van het design in zijn algemeen, de enkelzijdige achtervork en het dubbelbuizen frame in het bijzonder. Hoewel het vorige frame misschien nóg wel mooier was.
En minder mooi is…? De vorm van de dubbele koplamp. Vooral in het begin werden de vijhoekers over het algemeen als een doodzonde ervaren, maar het went. Hoewel ze bij Triumph andermaal hun best gedaan hebben de afwerking te verbeteren is het remhendel
foeilelijk en de manier waarop de remleidingen richting voorwiel gelegd zijn…. Verder is het kleurenpallet wat tam.
veroorloven: onbegrijpelijk dat er niet zoiets simpels als bagage haakjes of lussen (meer) onder de buddy zitten.
Kun je er met een beetje fatsoen een tanktastocht mee trippelen?
De vraag van vandaag?
Dat hangt louter en alleen af van de persoon af die erop zit. Je kunt er heel toeristisch mee rijden, omdat de zithouding alles behalve verkrampt is. Alleen zitten de voetsteunen nog steeds onnodig hoog, zelfs bij extreem sportieve rijstijl. Het blok draait net zo makkelijk 2.000 tpm als 9.000 en heeft in de kelder al zoveel kracht dat je weinig hoeft te schakelen als je daar geen zin in hebt. Maar door het hooliganistische karakter van de motor is de kans groot dat de Trippelaar eerder op het eindpunt is dan de stempelaar.
Hoe lang duurt het, gelet op de weinig zinvolle uitgebreide laptimer in de boordcomputer, voordat er op deze basis een sportieve en gekuipte Daytona komt?
Wat zou je veranderen? De injectie optimaliseren, maar dat begint een standaard antwoord te worden. Als de banden versleten zijn er sport/tour banden onderleggen omdat pure sportban-
den het alleen op het circuit beter doen. Mocht er geld over blijven nog een seatcover erop en alles in Roulette Green laten spuiten. Wat een saaie kleuren…
Hebben andere merken ook zo´n motor? Nee: dat hebben ze niet. Tenzij je de Benelli TNT 1130 met zijn onbetrouwbaarheid en hoge benzineverbruik als alternatief wilt zien. Verder maakt niemand (meer) driecilinders. Misschien dat MV Agusta in de toekomst na hun 675 Brutale met een 1150 Brutale komt?
Met of zonder tanktas? De tank is van kunststof, Triumph heeft een tweetal originele tassen in het programma. Verder is de quicklock tanktas van SW-Motech een absolute aanrader. Onder de eendelige buddy kun je nog wat kleinigheden kwijt. Daar zitten ook twee goedbedoelde uitklapbare haakjes die je net zo lief als makkelijk kwijt bent: heb je niks aan. Een (rol)tas achterop binden levert veel meer vertraging op als de NS zich zou kunnen
Minks oordeel
Gelukkig weer een erg goede motorfiets waar verrekte weinig op aan te merken valt. De Speed Triple was heel goed en is nog weer beter geworden. Rustig rijden kan, raggen kan, circuit rijden kan, op vakantie gaan alleen met schone onderbroek, tandenborstel en credit card kan. Rivaliseren met V twins kan, wedijveren met viercilinder kan. De injectie mag wat beter, de bagagemogelijkheden een stuk beter.
32
Plus & Min +++ Stuurgemak +++ Stabiliteit +++ Overal en altijd vermogen +++ Vering ++ (optioneel)ABS + Haakse ventielen –– –– –– –– – – –
Oprichten bij remmen Bagagemogelijkheden Onnodig hoge voetsteunen Injectie/aanspreken Geen klok en versnellingsbak indicator Schoonmaakgemak/ wordt heel erg vuil Niet leverbaar in Roulette Green, Lucifer Orange en Nuclear Red…
IN HET KORT
SCOREBORD
MOTOR
Zwart: objectief, zonder rekening te houden met het type motor Groen: subjectief, wél rekening houdend met het soort motor Blauw: als de objectieve en subjectieve beoordeling hetzelfde cijfer krijgt
BLOK CILINDERINHOUD PRESTATIES RIJWIELGEDEELTE FRAME VERING REMMEN
SCAN MIJ!
MATEN & GEWICHTEN WIELBASIS ZITHOOGTE BALHOOFDHOEK/NALOOP BANDEN TANKINHOUD RIJKLAAR GEWICHT PRIJZEN & KLEUREN PRIJS PRIJS TESTMOTOR KLEUR IMPORTEUR
vloeistofgekoelde driecilinder lijn motor met dubbele bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder. 1.050 cc topvermogen 135 pk/9.400 tpm | 111 Nm/7.750 tpm aluminium brugframe van dubbele buis met gegoten boxsectie en enkelzijdige alu achtervork voor: volledig instelbare 43 mm UPSD voorvork, achter: een volledig instelbare monodemper voor: dubbele 320 mm schijfremmen met vierzuiger remklauwen, bediend door een radiale rempomp. achter: een enkele 255 mm schijf met tweezuiger klauw. ABS als optie. 1.435 mm 825 mm 67,2º/91 mm Metzeler Racetech K3, voor: 120/70 ZR 17, achter: 190/55 ZR 17 17,5 liter 214 kg € 13.790, - (€ 13.190, - zonder ABS) n.v.t. zwart, wit en rood. Triumph Motorcycles Benelux, Alkmaar, tel. 072 541 0311 | www.triumphmotorcycle.nl
GRATIS WEBTEST
TRIUMPH SPEED TRIPLE 1050 Voor de uitgebreide test van de Triumph Speed Triple check je Promotor.nl. Schrijf je reacties onder de webtest! De test lees je ook op de Promotor Nieuws app (iPhone & Androïd). Om de clip te bekijken, scan je de QR-code hiernaast.
BLOK 1 2 3 4 5 6 7 8 RIJWIELGEDEELTE 1 2 3 4 5 6 7 8 COMFORT/ERGONOMIE 1 2 3 4 5 6 7 8 BAGAGEMOGELIJKHEDEN 1 2 3 4 5 6 7 8 TOERKWALITEITEN 1 2 3 4 5 6 7 8 PRIJS/KWALITEITVERHOUDING 1 2 3 4 5 6 7 8 RATIO/EMOTIE BALANS* ERG RATIONEEL RATIONEEL GEMIDDELD EMOTIONEEL * Supermix van beide!
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
PURE EMOTIE
33
PROMOTOR ONROUTE
KRISKRAS
2 1
In elke Promotor vind je drie kant-en-klare motortochten, die door ons zijn 3 uitgezet en nagereden. Je koopt ze met de ANWB-reiswijzer (download op anwb.nl/navigatie), die ze ook op je GPS (Garmin/TomTom) zet. De routes voor de routerol staan op promotor.nl. Daar boek je ook hotels bij het vertrekpunt van de route.
Onroute 1 Voorne Putten/Hoekse Waard 127 km START: Het Wapen van Marion, Zeeweg 60, Oostvoorne Niet veel te beleven op Voorne-Putten? Nou, vergeet het maar. VoornePutten is een prachtig eiland en het barst er van de mooie motorweggetjes. Ben je het zwieren en zwaaien zat, maak dan een tussenstop in het havenstadje Hellevoetsluis. Daar vind je in het knusse haventje genoeg restaurantjes voor een lekker kopje koffie of thee. Na Spijkenisse duik je de Hoekse Waard in, weer zo’n prachtige polder met leuke stuurweggetjes. De route eindigt in Maasdam, bij Hotel de Hoogt.
Onroute 2 Kazernes Midden-Nederland 168 km START: Hoffmans vertellingen , Dorpsstraat 16, Havelte De route start in Havelte een brinkdorp in zuidwest Drenthe, waar je bijna struikelt over een heel grote hunebed. Na Havelte zet je het gas erop en aangekomen in Kampen draai je het gashendel weer dicht. Want een kort wandelingetje door de binnenstad mag je niet overslaan. Het centrum is aangewezen als beschermd stadsgezicht. De bekendste monumenten zijn de Bovenkerk aan de Koornmarkt, en het oude Raadhuis aan de Oudestraat. Na Kampen geef je je tweewieler de sporen en na leuke stuurweggetjes kom je uit op de Veluwe. Stroe en Garderen
Onroute 3 Rondje Nederland 9: Ospel – Gulpen 126 km START: Hotel-Eetcafé Het Peeljuweel, Onze lieve Vrouwe straat 34, Ospel Rondje Nederland start dit keer in Ospel, op z’n Limburgs D’Oospel en doe je gehuchtjes aan als Ell, Hunsel en Reutje. Niet lang daarna rijd je Schinnen binnen. Daar komt de stroop van Canisius, je weet wel van de Rinse Appelstroop en het Alfa bier vandaan. De Alfa brouwerij is een ambachtelijke bierbrouwerij, waar brouwwater uit een natuurlijke bron komt, dus natuurzuiver bier. Maar naast dit gerstenat staat in Schinnen ook een kasteelhoeve, Kasteel Terborg genaamd. Zeker een bezoekje waard. Na al dit moois zet je koers naar Gulpen, bij Hotel Brasserie De Kroon is het einde van rit negen door Nederland.
DOWNLOADEN MET DE ANWB-REISWIJZER
LET OP! In 2012 stoppen we met het maken van routes voor de routerol! Zorg dan ook dat je ruim voor die tijd in het bezit bent van een GPS.
ANWB Reiswijzer is een gratis programma waarmee je routes en andere content voor je navigatiesysteem kunt ophalen. Je downloadt en installeert ANWB Reiswijzer eenmalig op je PC via www.anwb.nl/navigatie.
FOTO’S EN ROUTE: YVONNE EN HANS VROLIJK, RENE VLASSENROOD EN AD JONKER
staan nog op het motormenu, niet lang daarna eindigt de tocht in de Dorpskamer van Ermelo..
TEKST DOLF PEETERS, FOTO’S CHRIS PENNARTS
34
S R E T E PE RIJST P MOTORSTAWIELEN Motorrijwielen kennen we. Dat zijn dingen waarvan de regering onze bedrijfskosten op zijn Grieks opdrijft. MotorSTAwielen zijn een nieuwe ondersoort die de langdurige maxima hun Zwitsalleven gevoel moeten laten houden. Want geld is het belangrijkste op aarde. Daarom heet het ook ‘geld’ legde iemand me heel laat op een avond uit.
PEETERS PRIJST 35
Wat is er aan de hand? De veelverdienners hebben problemen. Door de lage rente groeit hun zescijferige kapitaal niet meer zoals ze gewend zijn. Dat is hard. Dat is incasseren! Ze zijn nu gedwongen iets anders met hun liggende gelden te doen. Iets dat minder risico geeft dan Griekenland binnen de Eurozone houden. Iets dat een betere rendementsgarantie heeft en zelfs aardig is om te bezitten. En wat dacht je wat? Ze hebben iets gevonden. Jazeker! Ze zoeken, vinden en kopen toppers op twee wielen. Ze kopen de zeldzaamste motorfietsen ter wereld. Niet om op te rijden. Oh nee! Als bezit. Als investering. Die motoren bergen makkelijk op en hebben intussen een bewezen rendement dat beter is dan de I-Safe bank ooit bieden kon. Bovendien maak je er tegenover je vrinden meer indruk mee dan met het zwaaien van je laatste zescijferige bankafschrift. Dure en extreem zeldzame motorfietsen dus. Het liefst op een buitenlands kenteken omdat de administratie anders te gecompliceerd wordt. Die motoren dienen aan een paar criteria te voldoen. Ze moeten ooit de hoogste regionen binnen de motormarkt vertegenwoordigd hebben. Er moeten er weinig van gemaakt zijn en er moeten er nog minder van over zijn. En er moet meer vraag dan aanbod zijn. Daar in zit hem het spanningsveld. Een Harley in wat voor vorm is voor deze roofridders nooit interessant. Een klassieke MV vier-
cilinder zet ze aan het denken. Maar ze zoeken intussen verder in de krochten van de in staal geboren dromen van megalomane techneuten en oliebaronnen. Ze spelen hun spel niet in de dealershowrooms of op marktplaats. Want ze weten dat ze daar hun prooi net zo min vinden als integriteit in de politiek. Ik wilde bijna zeggen ‘maagdelijkheid in een Grieks bordeel’. Maar zo mag ik natuurlijk niet praten over onze aanstaande ex mede Europeanen. Ze zoeken via fijn gemaasde netwerken en bladeren hebberig door de kavellijsten van Barons en Bonhams. Daar vinden ze hun speeltjes. Hun in elk geval voorlopige investeringen. En als er dan nog een paar telefonische bieders meespelen dan is het feest. Want de laatst geboden prijs is de norm. Natuurlijk is het allemaal gebakken lucht en windhandel. Maar zijn je aandelen en pensioenvoorzieningen dat soms niet? Doe eens gek. Koop een tweewielige topper. De motor op de foto’s is trouwens één van de 239 ooit gemaakte MKM 1000’s. Daar van gingen er direct al 140 naar Japan. Er sneuvelden er ook wat tijdens circuitgebruik. Of dit exemplaar jouw roffelende pensioenvoorziening kan worden? De buitenlandse eigenaar houdt zich op de vlakte. Maar zoek binnenkort de internationale veilingsites maar na. En wat hij moet opbrengen? Pfahh! Als je dat vraagt, dan heb je er te weinig geld voor.
Q&A
36
MOTO GUZZI NORGE GT 8V TEKST MINK BIJLSMA, FOTO’S HENNY B. STERN
Welke motor rijden jullie? De Moto Guzzi Norge GT8V. Dat is de opvolger van de eerste Norge die in 2006 uitkwam, toen nog met het vier klepsblok (twee per cilinder) en met tussenliggende nokkenas.
Is het een nieuwe motor? Volgens de persinfo is hij voor 75% nieuw, maar de samenstellers daarvan zijn altijd erg enthousiast. Zelfs als de oude er naast staat moet je heel goed kijken, maar als je dat doet, dan zou die 75% best wel eens kunnen kloppen.
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen? Om te beginnen zit er een ander blok in. Het is nagenoeg hetzelfde blok dat in de Stelvio zit, met vier kleppen per cilinder en bovenliggende nokkenassen. Natuurlijk is het iets aangepast op het gebied van de vermogensafgifte: wat meer koppel onderin en wat minder topvermogen bovenin. Verder is er veel moeite gedaan om de hitte van het blok beter van de rijder af te wenden door het kuipwerk aan te passen. Door herpositionering van de zijstandaard en de mid-
denbok belooft Guzzi meer grondspeling en de koffers zouden nu beter sluiten. Ook de ruit zou meer bescherming bieden en de vering is aangepast voor betere stuureigenschappen.
Is er wat van die wijzigingen te merken? Dan moet je eerst op de oude Norge gereden hebben, maar helaas… Kijk je objectief en niet gehinderd door eerdere ervaringen naar deze Norge, dan mag je gerust stellen dat het blok behoorlijk pittig is, maar dan wel boven de 5.000 tpm. Dat was met
de oude tweeklepper trouwens ook al zo (ervaring van de Guzzi 1200 Sport en Breva 1200), maar het verschil tussen trekkracht onderin en vermogen bovenin lijkt nog groter te zijn. Het topvermogen is dan ook gestegen van 85 naar 102 pk. Op de Norge heb je minder last van de hitte van het blok dan bij de Stelvio, dat is een stuk beter.
Hoe is het comfort van deze noordkaapvaarder? Het zadel viel tegen, ondanks de beloofde verbetering. Het zit gewoon niet lekker. De polstering is vrij
dun en er is geen ruimte om wat naar achter te schuiven. Op de één of andere manier zit je niet ‘neutraal’, trekt het onder je billen. Ook de hendels staan wat omhoog en kun je niet in de juiste lijn zetten. En als je lange benen hebt zit je constant met de linker knie tegen de afdekplaat van de linker cilinder. Kortom: dat kan allemaal wel wat beter. Overigens moet nadrukkelijk gemeld worden dat mensen onder de 1.75/1.80 meter waarschijnlijk een stuk beter uit de voeten kunnen met de Norge.
A
Q&A MOTO GUZZI NORGE GT 8V 37
TESTLOCATIE Nederland OMSTANDIGHEDEN alle weertypen behalve sneeuw... TEMPERATUREN tussen 16 en 36 graden. WANNEER van 21 tot 28 juni 2011 BEGINSTAND 2.458 km EINDSTAND 3.350 km TOTAAL TESTKILOMETERS 892 km HOOGSTE VERBRUIK 1:13,6 LAAGSTE VERBRUIK 1:14,5 GEMIDDELD VERBRUIK 14,3. GROOTST AFGELEGDE AFSTAND OP EEN TANK 326 km THEORETISCHE ACTIERADIUS 342,7 km. BIJZONDERHEDEN af en toe viel tijdens de test de werking van het dashboard uit.
Hoe is het motorblok? Net als bij de Stelvio (en alle andere Guzzi’s): het is en blijft een oude constructie. Dat merk je aan alles. Het blok produceert nog steeds veel mechanische geluiden, niet alleen uit de cilinderkop, maar ook uit de aandrijflijn. Niet meer van deze tijd, ondanks de moderniseringen. De gasreactie en vooral het draaien op constant toerental is ronduit slecht. Nog slechter dan bij de Stelvio. En dat hoeft niet, dat hebben fabrikanten van andere grote tweecilinders (met BMW voorop) al wel bewezen. Het schakelen gaat een stuk minder soepel dan op de Stelvio en de koppeling gaat weer véél lichter. Misschien is het tijd dat Piaggio echt geld in dit mooie merk pompt en net als Harley destijds met een ‘Revolution’ blok komt: vloeistofgekoeld, twee bougies per cilinder en vooral veel kracht onderin in plaats van vooral bovenin. Maar uiteraard wel een 90° V twin, want karakterrijke fietsen zijn er gewoon te weinig.
Hoe zijn de stuureigenschappen? Gelet op de afmetingen en het gewicht is de handelbaarheid best goed. De Norge is aardig in balans: achtjes draaien gaat gemakkelijk, de draaicirkel is niet te groot en gelukkig is er geen onnodige stuurdemper. Op strak asfalt is de stuurprecisie en de neutraliteit ook nog wel in orde, maar als het asfaltlaken plooien vertoont is het gebeurd. Dan wil de Guzzi een andere kant op als zijn
berijder en neemt het stuurplezier behoorlijk af. En wanneer er in de bocht geschakeld moet worden, of vanuit gesloten gaspositie gas gegeven wordt, dan is de lol helemaal verdwenen.
Wat is bijzonder mooi aan de motor? Zondermeer de uitlaat. Wie kan het daarmee oneens zijn? Ook het achterwiel is stijlvol, jammer dat de koffer er voor hangt. Koffers die overigens mooi aansluiten bij de motor en duidelijk alleen voor Guzzi gemaakt zijn en mooi doorlopen tot het spatbord. Dat is toch wel gaaf.
Iets juist lelijk? Als je goed kijkt (en dat hoeft alleen de eerste keer, want daarna ontkom je niet meer aan die blik), dan zie je dat de verschillende onderdelen van het kuipwerk af en toe bedroevend slecht op elkaar
aansluiten. Kieren, ongelijke rondingen, vervormingen, spleten: het lijkt wel een handgemaakt prototype. Kan niet, mag niet voor een machine van bijna 17 ruggen.
Bagagemogelijkheden?
Met een brok in de keel: hele sterke punten waar je van achterover slaat heeft de Norge niet. De bescherming tegen weer, wind en vooral water is wel heel goed, de bescherming van het ruitje is ook dik in orde.
De koffers zijn vrij groot en een topcase zit in het accessoireprogramma, net als een bagagerekje (dat eigenlijk standaard op een zichzelf GT noemende motor zou moeten zitten). De tank is van plastic, dus een tanktas wordt wat lastig. Vakjes in de kuip heeft hij niet, gelukkig kun je onder het zadel wel wat kleine dingetjes kwijt. Overigens zijn de koffers van Italiaanse kwaliteit met Italiaanse bediening. Meer zeg ik niet…
Wat zou je veranderen?
De vraag van vandaag.
Hoger zadel erop en dan snelnaar de EHBI (Eerste Hulp Bij Injectieproblemen) om de inspuiting te laten verbeteren. Desnoods een stel Dell´Orto carburateurs laten monteren. De financiele Euro staat toch al onder druk, daar kan de emissionaire Euro ook nog wel bij…
De Norge heeft op zich voldoende trekkracht in huis onder de 5.000, maar nog meer daar boven. Zou de gemiddelde Norgist dat niet liever andersom zien? En in ‘s hemelsnaam: waarom de 12 Volts plug onder de buddy?
Wat is de sterkste eigenschap van de Norge?
Minks oordeel
De Norge stelt teleur, net als de Stelvio eerder dit jaar. En zeg niet dat dat komt omdat ik geen Guzzi liefhebber ben, want ik vind het een prachtig merk. Alleen kleven er te veel nadelen aan om hem zelfs maar een voldoende te geven. Het enige wat echt goed is: de kuip, de ruit en de remmen. Er is te weinig ruimte voor lange personen, het blok loopt op deellast en langzaam optrekken gaat zo slecht dat het mateloos irriteert. De Stelvio is daarin iets beter, BMW ‘om maar iets te noemen’ veel beter. De kieren van het plastic zijn om te huilen, het blok maakt veel lawaai, de bak is weer als vanouds en een gemiddeld verbruik bij een gemiddeld gebruik van 1: 14,5 is niet leuk. En niet nodig. Het spijt me dat ik het zeg: iets teveel Italiaanse bombarie en wat te weinig gesponnen garen. Of zoiets.
38
Plus & Min +++ ++ + + +
bescherming kuip (verstelbaar) ruitje CARC remmen haaks ventiel voor
–––– ––– –– –– –– –– –– –– – –
afstelling injectie afwerking kuip benzineverbruik versnellingsbak openen/sluiten koffers speling aandrijflijn comfort plaats 12 V plug stand hendels bediening ruit
IN HET KORT
SCOREBORD
MOTOR
Zwart: objectief, zonder rekening te houden met het type motor Groen: subjectief, wél rekening houdend met het soort motor Blauw: als de objectieve en subjectieve beoordeling hetzelfde cijfer krijgt
BLOK
in de lengterichting geplaatste 90º V-twin met enkele bovenliggende nokkenassen en vier kleppen per cilinder.
CILINDERINHOUD BORING X SLAG COMPRESSIE MENSELVORMING PRESTATIES KOPPELING TRANSMISSIE RIJWIELGEDEELTE FRAME VERING
1.151 cc 95 x 81,2 mm 10,8:1 Magneti Marelli injectie met 50 mm gasklephuizen topvermogen 102 pk/7.000 tpm | 104 Nm/5.500 tpm hydraulisch bediende enkelvoudige droge plaat zes versnellingen en cardanaandrijving
REMMEN
voor: dubbele 320 mm schijven met Brembo vierzuiger remklauwen, achter: een enkele 282 mm schijf met Brembo tweezuiger remklauw en ABS
SCAN MIJ!
MATEN & GEWICHTEN WIELBASIS ZITHOOGTE BALHOOFDHOEK/NALOOP VEERWEG VELGEN BANDEN TANKINHOUD RIJKLAAR GEWICHT PRIJZEN & KLEUREN PRIJS PRIJS TESTMOTOR KLEUR IMPORTEUR
stalen brugframe van ronde buizen voor: op veervoorspanning instelbare 45 mm telescoop voorvork, achter: op veervoorspanning en uitgaande demping instelbare monodemper
1.495 mm 810 mm 64,5º/120 mm n.o. gegoten alu 3-spaaks wielen. Voor 3.50 x 17 inch, achter 5.50 x 17 inch. Pirelli Angel. Voor 120/70 ZR17, achter 180/55 ZR17 23 liter 269 kg € 16.990,€ 16.990,Metallic Black, Diamond White Piaggio Benelux, tel. 076 578 2700 | www.motoguzzi.nl
GRATIS WEBTEST Moto Guzzi Norge GT 8V Voor de uitgebreide test van de Moto Guzzi Norge check je Promotor.nl. Laat je reacties achter onder de webtest! De test lees je ook op de Promotor Nieuws app (iPhone & Androïd). Om de clip te bekijken, scan je de QR-code hiernaast.
BLOK 1 2 3 4 5 6 7 8 RIJWIELGEDEELTE 1 2 3 4 5 6 7 8 COMFORT/ERGONOMIE* 1 2 3 4 5 6 7 8 BAGAGEMOGELIJKHEDEN 1 2 3 4 5 6 7 8 TOERKWALITEITEN 1 2 3 4 5 6 7 8 PRIJS/KWALITEITVERHOUDING 1 2 3 4 5 6 7 8 RATIO/EMOTIE BALANS ERG RATIONEEL RATIONEEL GEMIDDELD EMOTIONEEL
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
PURE EMOTIE
* mede ingegeven door een lichaamslengte van 1.85. Kortere rijders zullen iets beter waarderen
ANWB 39
ANWB MOTORNIEUWS ANWBRECHTSHULP BOVAG-GARANTIE GEBRUIKTE MOTORFIETSEN Ik heb een paar weken geleden voor € 5.000 een gebruikte motor gekocht bij een Bovag-bedrijf. Volgens de verkoper was de motor in prima staat en had hij net een onderhoudsbeurt gehad. Nu blijken er toch een aantal mankementen te zijn en is de onderhoudsbeurt niet uitgevoerd. De verkoper zegt dat ik alles zelf moet betalen, omdat ik geen garantie heb. Heeft hij gelijk? De verkoper heeft ongelijk. Je hebt gekocht bij een Bovagbedrijf en dan zijn de Bovag-voorwaarden van toepassing. De Bovag-voorwaarden zijn onder meer in overleg met de ANWB opgesteld. In de Bovag-voorwaarden staat dat je bij een koopprijs vanaf € 3.000 of 35% van de cataloguswaarde zes maanden Bovag-garantie krijgt. Dit is alleen anders als je bij de koop uitdrukkelijk, schriftelijk, afziet van garantie. Nu je dit niet hebt gedaan, kan je dus een beroep doen op de garantie. Daarmee heb je recht op gratis reparatie van
de geconstateerde gebreken. Uiteraard moet de verkoper ook nog de onderhoudsbeurt uitvoeren. Dat was namelijk onderdeel van de koopovereenkomst. Mocht de verkoper niet bereid zijn de noodzakelijke reparaties en de onderhoudsbeurt gratis te verrichten, dan moet je de klachtenprocedure uit de Bovag-voorwaarden volgen. Dat betekent dat je eerst de verkoper schriftelijk in gebreke moet stellen en de kans moet geven om de gebreken op te lossen. Als hij dan nog niet over de brug komt, kan je jouw klacht voorleggen aan de Geschillencommissie Voertuigen.
Een vraag over het kopen van een motor? Bel met ANWB Rechtshulp 088 269 7788 of kijk op www.anwb.nl/rechtshulp
OP PAD MET DE MOTOR ADVISEUR Het was moeilijk kiezen dit keer welk kenteken ik boven deze column zou gaan zetten. Maar vooruit, jullie krijgen er twee voor de prijs van een. De eerste gaat over een, in de ogen van velen, onverslijtbaar geachte motor. Een BMW R1100S. Deze grijs geïmporteerde BMW lijkt nog in de bloei van zijn leven te zijn gezien de kilometerstand van 26.894 km. De verkoper, een particulier, beweert dat er recent nog door een motorzaak onderhoud is uitgevoerd. Bewijs daarvoor kan helaas niet overlegd worden. Dat het onderhoud niet goed is gedaan mag al geen wonder meer zijn in deze column. Remblokken rondom zijn onder de helft. De remvloeistof vóór is nodig aan vervanging toe terwijl het potje voor de achterrem gewoon leeg is. Her en der ontbreken nog wat spanbandjes rond rubbers en is de motorolie zich via beide koppakkingen een weg naar buiten aan het banen.
DE MOTOR ADVISEUR HELPT JE! Als je verzekerd wilt zijn van een objectief, grondig en kundig advies, dan schakel je de Motor Adviseur in. Je maakt een afspraak en ter plekke (ook in Duitsland en België) keurt Erik van Lent je nieuwe motor. Erik is telefonisch bereikbaar van maandag t/m zaterdag van 09.00 uur tot 18.00 uur: 0487-560466, 06-21490366. Er wordt gekeurd van dinsdag t/m zaterdag. Je kunt Erik ook mailen: erik@erikvanlent.nl
DE PRIJZEN* Promotor-abonnee Niet-abonnee
€ 130,€ 140,-
*Naast de keuringskosten wordt € 0,19 per kilometer berekend (altijd op basis van een enkele reis), een compressiemeting kost € 15,- extra.
De katalysator is operatief verwijderd uit het uitlaatsysteem. Helemaal mooi; drie van de vier ophangogen voor het subframe zijn weer aan het hoofdframe gelast. Deze motor heeft dus een gruwelijk ongeval gehad waarbij god mag weten wat er allemaal vervangen is. Twijfels rondom de echtheid van de kilometerstand zijn er dan ook volop. Een dag later is het tijd voor een GTR1000. Hoewel deze dame op leeftijd is mag ze toch geacht worden om zonder al teveel problemen méér dan een ton te kunnen afleggen. De MJ-93-LH zit daar nog onder dus heb ik nog wel hoopvolle verwachtingen van haar. Aangeboden via een motorzaak mag je aannemen dat het onderhoud in orde is, toch? Voorremvloeistof kan niet gecontroleerd worden daar er een schroefje van het dekseltje half is uitgeboord waardoor schroeven onmogelijk wordt. Achter moet het in ieder geval vervangen worden. Uit diverse pakkingen van het motorblok doet de olie zijn best om zijn vrijheid te herclaimen. De lijst met kleine gebreken is lang. Kuipdelen van deze Kawasaki zijn gaar. De uitlaat staat op het punt om er spontaan vanaf te vallen. Tijdens de proefrit is de cardan in zijn tweede versnelling hoorbaar. Het vertrouwen in de versnellingsbak wordt net zo op de proef gesteld als die in de euro. Eén en al geratel. Bovendien kijk ik tijdens het rijden regelmatig links en rechts achter me om te controleren of de koffers er nog aan hangen. De sloten zijn kapot en de ophanging is niet meer lekker. Dit zijn zomaar twee voorbeelden van motoren die in goede staat zouden moeten zijn. Nu ga ik hier niet pleiten voor een APK, maar dealer en eigenaar zouden wel eens om de tafel mogen. Heeft een dealer er wel baat bij dat jouw motor op en top onderhouden blijft? En heeft’ie alles wat op de rekening staat ook echt gedaan..?
40
UITHOEK ZANDMOTOR
Soms vallen uithoeken vies tegen. En ik had me er nog zo op verheugd. Lekker over de N15 scheuren, helemaal naar het eind van de Rotterdamse haven, de Maasvlakte. Daar embarkeren aan boord van de FutureLand Express, een treintje dat geïnteresseerden naar de Tweede Maasvlakte brengt, weer zo’n icoon van Hollands waterwerkenvernuft. En dan uitwaaien in de oneindige grootsheid van een kale zandvlakte die nog maar net boven de aanrollende golven uitkomt.
TEKST EN FOTO’S PAUL VREULS
Maar hoe anders is de werkelijkheid. Weliswaar roept een zestiger met een honkbalpet: ‘Veel te zien hier’, maar vooralsnog zie ik geen klap. Tegenover het bezoekerscentrum is in de ijle verte slechts een dun streepje zand te onderscheiden waarop onwaarschijnlijk kleine vrachtauto’s en
draglines manoeuvreren. Erger, als iedereen zich aan boord van het treintje heeft gehesen – vooral veel oudere Rotterdamse echtparen, gezellig een dagje uit – en wij richting nieuw land rijden, blijkt dat we helemaal niks mogen. We mogen niet uit het raam hangen, we moeten in de veiligheidsriemen
UITHOEK 41
N51 57.30 N53 10.55 E3 59.00
ROUTE & HOTEL
Ook Ter Heijde ontkomt niet aan melding in een route, Die download je met de ANWB-reiswijzer. De route begint en eindigt bij Hotel-restaurant ’t Wapen van Marion in Oostvoorne. Daar kun je – net als Paul Vreuls - overnachten, voorafgaand aan de toer. Een recensie en een overzicht van de route vind je op promotor.nl.
en straks, waarschuwt een snotneus van de TU Delft, dienen we binnen de omheining te blijven van de plek waar we even uit de wagens mogen. Echt ervaren hoe zich westelijk van de Rotterdamse haven een nieuwe uithoek vormt, zit er zo niet in. Gefrustreerd kachel ik uren later weer over dezelfde N15 terug naar de Maasstad om bij Rozenburg een helder moment te beleven. ‘Weet je wat? Ik rij door naar Monster!’ Daar, voor de kust van het Westland, hebben ze ook een zandvlakte opgespoten, de Zandmotor. Het idee erachter is dat de wind het zand van deze Zandmotor in de loop van de jaren naar het noordoosten zal verplaatsen zodat zich tegen de kust een nieuwe duinenrij zal vormen. Revolutionair, en veel meer dan de Tweede Maasvlakte die gewoon werd opgespoten. Op zoek naar een parkeerplaats in de duinen rol ik pardoes Ter Heijde binnen – nooit van gehoord en sowieso een rare plek zoniet een uithoek. Het
gehucht ligt als het ware los van Monster en buitendijks – min of meer tussen het vasteland en de zee in. Het blijkt om een heel oude plaats te gaan, die ooit te midden van de duinen lag. Maar kustafslag leidde wel vijf keer tot vernietigende overstromingen waarna het dorp verder landinwaarts weer werd opgebouwd. Wrang: toen de stormen uitbleven, waren het de Duitsers die de nederzetting in de Tweede Wereldoorlog opeisten en met de grond gelijkmaakten, dit ten behoeve van de Atlantikwall. Daardoor is er nauwelijks sprake van enige oude bebouwing en maakt Ter Heijde een uitgesproken jaren vijftig indruk. En wat bracht het dorp roem? De Eerste EngelsNederlandse Oorlog, één uit een reeks van vier. In die oorlogen, tussen 1652 en 1784, betwistten Engeland en de Verenigde Nederlanden elkaar de heerschappij inzake de overzeese handel en de koloniale expansie. En wat was nou de aanleiding voor die Eerste Engels-Nederlandse Oorlog? Dat onze Maar-
ten Tromp het vertikte als eerste te groeten toen hij en de Engelse admiraal Blake elkaar bij Dover ontmoetten. De arrogantie van die Engelsen … mijn hemel! De daarop volgende gewelddadigheden leidden uiteindelijk tot een blokkade van de Hollandse kust. Deze blokkade kon pas worden doorbroken door de zeeslagen bij Wijk aan Zee en Ter Heijde. Helaas liet Tromp bij die laatste slag het leven. Het is op deze historische gronden voor Ter Heijde waar zich nu de Zandmotor bevindt. Na uren wandelen vind ik er mijn Ultima Thule, de ultieme uithoek – aan de vloedlijn, met zicht op een zandbankje waarop de wit- en grijstinten schitteren van een kolonie zilvermeeuwen, slechts onderbroken door het diepe zwart van een enkele aalscholver. Geen schepen, geen kust, geen voor en achter, slechts het rollen van de golven, het witte schuim dat oplicht in de laagstaande zon, het geel van het schelpenbankje dat nog maar net is afgezet op deze nieuwe kust.
42
VERDER DAN DE NOORDKAAP
TEKST EN FOTO’S JAN DIRK ONRUST
LEZERSREIS LONGWAYUP 43
In juli 2012 maken we een epische reis naar het hoogste Noorden van Europa. We gaan niet alleen naar de Noordkaap, maar pakken vrijwel alle extremen erbij van de Russische grens tot aan de Lofoten. Dat is niet bepaald de kortste weg. Maar wel de Long Way Up.
44
De Lofoten: soms paradijselijk, soms spookachtig.
De meest verafgelegen weg van Europa gaat over de maan.
De motortrein van Helsinki naar Lapland
De noordkust van Varanger is een grote ravage. Kale rotsen zijn omhoog geduwd, ineengestort, gebarsten of gekliefd. Tussen de puinhopen kronkelt een strook asfalt die ophoudt bij het verlaten gehucht Hamningberg. Met zonnebril op kom ik hier rond middernacht aan, want de noorderzon schijnt fel deze nacht. De weg naar Hamningberg noemen ze ook wel de rit over de maan. Dat slaat op het woeste, lege landschap, maar voor mij ook op de afstand. Volgens Google Maps ligt het gehucht 3450 kilometer van mijn huis. Dat is verder dan Gibraltar, Sicilië of Athene. En verder dan Odessa, Moskou of Murmansk. Zelfs de Noordkaap is dichterbij. Ik kan dus een regelrechte mijlpaal aan mijn motor-cv toevoegen. Binnen Europa ben ik nog nooit zo ver van huis geweest komen. Maar het vreemde is: ik voel me hier meer thuis dan in Den Haag. Ik zou urenlang kunnen rondzwalken en steentjes in de Barentszzee kunnen keilen. Ik zou een huis kunnen binnenlopen, een biertje uit de koelkast pakken en samen met de bewoners naar vis-tv kunnen gaan kijken. ‘Waar zat je al die tijd?’ zullen ze zeggen. Dat gevoel. Alsof je een Artis-aap in de jungle terugzet.
Met de boot en de trein Het is de magie van Noord Noorwegen. Dat eindeloze, blauwige landschap, die de zee waaruit
soms licht lijkt te komen, de dromerige bergen, de half verlaten dorpjes… ze doen iets met je geest. Voortdurend komt het je bekend voor, ook al ben je er nooit geweest. En toch lijkt het op niets anders. Sommigen denken dat ze hier in een vorig leven Viking, Lap of rendier zijn geweest. Maar misschien is de verklaring veel simpeler. Alles wat je heel mooi vindt, heeft altijd een soort vanzelfsprekendheid. Bij de beste muziek of het beste verhaal denk je ook meteen: zo hoort het te zijn. Datzelfde gebeurt je keer op keer in Noord-Noorwegen, als je er gevoel voor hebt. En daarom gaan we niet alleen naar de Noordkaap, maar maken we het zo magisch mogelijk en pakken we bijna het hele Noorden – van de Russische grens tot aan de Lofoten. Dat kost veel tijd, maar onderweg winnen we veel door de boot naar Helsinki te nemen en daarvandaan op de nachttrein naar het hart van Lapland te stappen. In Fins Lapland brengen we ook nog een bezoekje aan de goudvelden, maar
daarover lees je in Promotor 2 meer. Nu beperken we ons tot het uiterste noorden. Daar beginnen we in het uiterste Noordoosten.
Aan de Russische grens Kirkenes (400 inw.) is het eerste en laatste echte stadje dat we daar tegenkomen. Voor Noorse begrippen maakte het altijd een wat afgebladderde, bijna armoedige indruk. Maar sinds de opening van de Russische grens is er wat leven in de brouwerij gekomen. Er zijn winkels bijgekomen, de straten en de bewegwijzering hebben nu ook Cyrillische opschriften en bijgevolg lopen er redelijk wat Russische dagjesmensen rond. Zij moeten zich in de hemel wanen, want aan de andere kant van de grens hebben ze er een hel van gemaakt. Wij gaan niet over de grens - teveel gedoe en vooral te deprimerend - maar we gaan er wel langs. Kirkenes lijkt het einde, maar de weg loopt nog een kilometer of zestig door, om bij Grense
VEEL VERDER DAN ODESSA, MOSKOU, MURMANSK OF DE NOORDKAAP, DE LONG WAY UP GAAT VERDER DAN VER
LEZERSREIS LONGWAYUP 45
CONTACT MAKEN MET DE VIJAND AAN DE OVERKANT IS NOG ALTIJD VERBODEN Jakobselv te eindigen in de Barentszee, zonder overigens ook maar één tankstation tegen te komen. Wat je wel tegenkomt is de grensovergang bij Storskog en een wonderlijk mooi bergpasje. Daarna wordt het nog interessanter, want we gaan militair gebied in. De NATO en de Russen staan hier in een dal recht tegenover elkaar, slechts gescheiden door een riviertje dat parallel aan de weg loopt. Volop Koude Oorlog hier, met alle folklore die daarbij hoort. Je mag hier bijvoorbeeld geen foto maken van militaire objecten of contact zoeken met de vijand aan de overkant. De laatste kilometers van deze James Bond-zone zijn onverhard – wat gezien geasfalteerde gatenkaas over de bergpas bijna een opluchting is. Maar ter geruststelling: aan het eindpunt tref ik een Zwitserse Goldwing-club aan. Nog meer geruststelling: ik ontmoet ook een groep Amerikanen op huurmotoren aan. Zij betaalden voor een zwaar uitgeklede versie van de Long Way Up ruim 10.000 dollar de man.
Symfonie in blauw Bij helder weer zie je dat de Barentsszee bij Grense Jakobselv een overkant heeft: het schiereiland Varanger. Het meest oostelijke punt daarvan vormt het reisdoel voor de volgende dag: Vardø.
Over het water ligt het 65 kilometer van me vandaan, maar over de weg is het 300. Het blijken weergaloze kilometers te zijn. Vooral als ik een kilometer of zestig na Kirkenes in een zonbeschenen landschap terecht kom, waarin eindeloos blauw de toon zet. De bergen zijn lichtblauw, de lucht nog een paar tintjes heller, het water wat donkerder. Ik ben een symfonie van blauw binnengereden, waarin elke noot precies op de goede plaats valt: de stukjes sneeuw tegen de bergen, het rode bootje het roerloze water van de Varangerfjord, de witte huisjes aan de oever… Ik vind het zo ontroerend mooi dat ik me aanvraag hoe ik het nog kan uitleggen aan een ander. Als ik het in een foto probeer te vangen, blijft er niets van over. Een beetje eenzamer rijd ik maar weer verder.
Nobile, Amundsen en Barentsz Het schiereiland Varanger heeft een heel ander karakter: lager, saaier, rechter en nu het weer aan het eind van de dag omslaat: een stuk grimmiger. Als ik Vadsø passeer en de thermometer van mijn BMW naar 7 graden zie zakken, kan ik me goed voorstellen dat deze plaats het vertrekpunt was voor de zeppelinexpedities van Nobile en Amundsen naar de Noordpool. Nog killer is het als ik een uur later via een lange onderzeese tunnel het ei-
Het BoraBora van de poolcirkel: Å op de Lofoten.
Vardø, de enige Arctische stad van Europa, is deels dichtgetimmerd.
Niemand in Europa woont verder van ons vandaan als de bewoners van dit huis.
46
Hartje juli en toch sneeuw op zeeniveau op Varanger.
Odsø, het vertrekpunt van Nobile en Amundsen naar de Noordpool.
Afgebladderd en ondergescheten. De look van afgelegenheid.
Kjollefjord op Nordkyn tegen middernacht.
LEZERSREIS LONGWAYUP 47
100 km lang geen verkeer op de Nordkyn.
landstadje Vardø bereik. Maar dit is dan ook de enige Noorse stad met een arctisch klimaat. En uiteraard legde Willem Barentsz hier vier eeuwen geleden aan op weg naar Nova Zembla, dat hier maar 750 kilometer vandaan ligt.
Zombiestad Volgens de Wikia Uncyclopidia (dus géén Wikipedia, red) betekent Vardø ‘was dood’ en wordt het stadje bevolkt door zombies en ‘space otters’. Ik kan de grappenmaker die dit heeft bedacht geen ongelijk geven. Een groot deel van het winkelbestand staat leeg, veel huizen zijn dichtgetimmerd en het enige semi-levende wezen dat ik ontdek, is een grommende Ford Taunus Coupé uit 1972, die onheilspellend traag rondjes door het centrum rijdt. Het enige hotel van de stad heeft de elegantie van een stapel zeecontainers, maar blijkt van binnen comfortabel warm te zijn en tot mijn stomme verbazing over een goede keuken te beschikken. Als ik ben bijgekomen en opgewarmd begin ik tegen middernacht vanuit dit basiskamp aan mijn hiervoor beschreven expeditie naar de maan bij Hamningberg. Waardoor ik me toch helemaal thuis begin te voelen in dit unheimische gebied.
De laatste bewoner op Aarde Het schiereiland Varanger heeft maar weinig inwoners, maar die wonen allemaal aan de weg, dus
lijkt het niet eens echt verlaten. De totale afgelegenheid vind ik wel op het volgende grote schiereiland: Nordkyn. De bergen zijn hier een meter of 300 hoog en daar gaat de weg dwars overheen, in plaats van erlangs. En in Noord-Noorwegen betekent dat dus ver boven de boomgrens, soms zelfs langs sneeuwvelden. Dus zeg maar rustig: hooggebergte. Op meer dan 100 km maagdelijk superasfalt zijn de tegenliggers op een hand te tellen. Als ik bij een parkeerplek met uitzicht op een rendierkudde stop, valt er geen peuk te ontdekken en blijkt de vuilcontainer volkomen leeg te zijn. Hier sluit je niet uit dat de wereld is vergaan en dat je de laatst overgebleven bewoner bent.
Noorderlingen zijn zuiderlingen Het eindpunt ligt bij de vuurtoren van Slettnes, bij het plaatsje Gamvik. Dit is de noordelijkst bereikbare plek van het vasteland. Ter Wereld. (De Noordkaap ligt namelijk op een eiland, dus dat telt niet.) Een totaal unieke plek dus, slechts bekend bij de
Het noordelijkste vasteland ter wereld is bereikbaar over de weg.
vuurtorenwachter, een paar zeehonden en een walvis. En natuurlijk bij een rijtje Duitse woonmobielen, maar die kom je zelfs op de maan tegen. Nog unieker zou het zijn als je hier zou kunnen overnachten met een mannetje of veertig. Ik leg de vraag voor aan de vuurtorenwachter. Binnen een kwartiertje heb ik een afspraak met hem. Tenminste, een Noord-Noorse afspraak. Dat is net zoiets als een Italiaanse afspraak, want de noorderlingen lijken hier verdacht veel op zuiderlingen. (Eenmaal thuis, lijken we na een bombardement van e-mails en telefoontjes inderdaad op een echte afspraak af te stevenen.) Slettnes heeft niet de grandeur van de Noordkaap en de enige kans daarop hebben de bewoners onlangs laten schieten. De staat bood de gemeenschap aan om voor tien miljoen een bezoekerscentrum neer te zetten, maar dit voorstel werd resoluut verworpen, ondanks leegloop en werkloosheid. De bewoners waren bang dat hun leven hierdoor zou veranderen…
OP NORDKYN SLUIT JE NIET LANGER UIT DAT JE DE LAATST OVERGEBLEVEN BEWONER VAN DE WERELD BENT
48
Eindelijk! Vlak voor de Noordkaap andere motorrijders
De wereld op de kaap.
De levendige Noordkaap Onontkoombaar bij de Long Way Up is natuurlijk de Noordkaap himself. Er wordt nogal eens afgegeven op de Noordkaap. Vooral door Duitse woonmobielbestuurders bij Slettnes en Hamningberg die doen alsof het een soort Benidorm aan de Barentszzee is. Dat is zwaar overdreven, maar de kaap en het hoofdplaatsje Honningsvag kun je op z’n minst levendig noemen. Na dagenlange rust en stilte, kom je hier ineens terecht tussen de Japanse en Amerikaanse cruisetoeristen, klassieke autoclubs, fietsers en – jawel – Duitse campers. Maar vooral ook tussen veel motorrijders. Gezamenlijk trekt de hele horde tegen middernacht naar de Noordkaap om daar souvenirs te kopen, het champagneglas te heffen, films te kijken en vervolgens te mopperen dat alles zo commercieel is. Maar hoe had je het dan gewild? Dat je de reis van je leven bekroont met een kop thee en een ansichtkaart? Zelf ga ik trouwens ’s middags. Dan is het een stuk rustiger en veel vaker onbewolkt. Nauwelijks ben ik afgestapt of ik raak in gesprek met een motorrijdende staalarbeider uit Oostenrijk. Hij vertelt dat hij voor de derde keer in vier jaar naar de kaap is gereden. En dat zijn vrienden hem daarom voor gek verklaren. Thuis heb je tenslotte ook bergen en die zijn nog een stuk hoger ook. ‘Maar nergens
De Noordkaap is slechts één van de hoogtepunten van de Long Way Up.
heb je dat blauw, dat lichte blauw,’ zegt hij. ‘Dit is zo bijzonder, zo verslavend. Hier voel ik meer thuis dan thuis.’ Verdomd zeg, hij blijkt precies hetzelfde als ik te hebben. We besluiten ter plekke vrienden voor het leven te worden.
Walvissen en orca’s Zit de Long Way Up er na de Noordkaap op? Nee, het wordt nog beter. We gaan door de mooiste delen naar beneden, waarbij we de hoofdweg (E6) als het even kan vermijden. We zoeken bijvoorbeeld het fantastische eiland Senja op, een soort Lofoten, maar dan veel onbekender. We slapen daar in de onovertroffen vissershuisjes. Een dag later nemen we de boot naar Vesteralen, waar je met een beetje mazzel walvissen ziet en met nog meer geluk orca’s. Van de Vesteralen dalen we af naar de puntige bergeilanden van de Lofoten, volgens de Noren zelf het beste wat het land te bieden heeft. Onderaan de Lofoten maken we de oversteek naar het vasteland, waar we langs ’s werelds grootste maalstroom gaan, de Saltstraumen. Vervolgens zakken we via onder meer Fauske en Selbu af naar Oslo, waar we de reis besluiten met de nachtboot naar Frederikshaven (DK).
INFO
De Long Way Up duurt 17 dagen en begint op 15 juli 2012 . Een filmpje en informatie over de route, de hotels en prijzen vind je op www.promotor.nl
)5,(6/$1'
952(*%2(..257,1*
%($&+ 5(6257 0$..80 EXQJDORZV HQ DSSDUWHPHQWHQ DDQ KHW ,-VVHOPHHUVWUDQG %RHN QX XZ YDNDQWLH LQ PHW YURHJERHNNRUWLQJ %HNLMN GH YRRUZDDUGHQ RS ZZZ PDNNXPEHDFK QO NDPSLRHQ RI EHO
XZ DGYHUWHQWLH LQ KHW RRJ LQ KHW KDUW
&RPIRUW YDN ZRQ S LQ KDUWMH )ULHVODQG ::: ,712)/,.67( 1/ WHO
*URHSVDFF ZZZ GHERHUNHUL M QO
*URHSVDFFRP D K 7-(8.(0((5
/$1*:((5 VIHHUY YDN ZRQ S
'5(17+(
9DQDI KHW YROJHQG QXPPHU YDQ 3URPRWRU YDOW XZ UXEULHNVDGYHU WHQWLH QyJ PHHU RS 'DQN]LM HHQ JHKHHO QLHXZH ORRN YLQGW GH OH]HU VQHOOHU ZDW X WH ELHGHQ KHHIW 1LHW DOOHHQ NRPW XZ DDQELHGLQJ EHWHU WRW ]¶Q UHFKW X ERHNW RRN QRJ HHQV YHHO JHPDNNHOLMNHU HQ VQHOOHU
/$*( 35,-=(1 *(:(/',*( 9$.$17,( $1:% ::: 9$.$17,(3$5.:(67(5%(5*(1 1/ (&+7(1 =8,' :(67 '5(17+( 1,(8: '( 328:(/6+2(9( *52(36$&& 3(56 ::: 328:(/6+2(9( 1/ 7(/ *URHSVDFF ZZZ NR]DNNHQKRHYH QO
*UROORR S ERHUKDDUVKRHYH QO
:DW JDDW HU YRRU X YHUDQGHUHQ 9DQDI 3URPRWRU QXPPHU LV KHW DOOHHQ QRJ PRJHOLMN RP XZ UXEULHNVDGYHUWHQWLH WH ERHNHQ DOV FRPELQDWLHSODDWVLQJ LQ 3URPRWRU .DPSLRHQ HQ 5HL]HQ 0DJD]LQH 'H]H WLMGVFKULIWHQ KHEEHQ HHQ JH]DPHQOLMNH RSODJH YDQ UXLP PLOMRHQ (HQ UXEULHNVDGYHUWHQWLH DOOHHQ LQ 3URPRWRU LV GXV QLHW PHHU PRJHOLMN 9DQDI MDQXDUL JHHIW X HHQYRXGLJ YLD LQWHUQHW XZ WHNVW RS 8 EHWDDOW GLUHFW HQ YHLOLJ YLD ,GHDO 3D\SDO RI FUHGLWFDUG .LMNW X RS ZZZ DQZE PHGLD QO UXEULHNVDGYHUWHQWLHV QDDU GH QLHXZH WDULHYHQ HQ GH DGYHUWHQWLHPRJHOLMNKHGHQ +HHIW X YUDJHQ GDQ NXQW X FRQWDFW RSQHPHQ PHW GH DIGHOLQJ DGYHU WHQWLH RUGHUYHUZHUNLQJ YLD RI X NXQW HHQ HPDLO VWXUHQ QDDU DGYSURPRWRU#DQZE QO
0(33(1 S ZZZ GHEULQNHQ QO
3ULY¤ ODQGJRHG S ZZZ GHPHUHOKRI QO
9$.$17,( RS HHQ JURRW HHXZHQRXG ODQGJRHG WH 'HXUQLQJHQ ::: 9,//$3$5. (85(.$ 1/
683(5 '( /8;( HQ 3 $1:% 9,//$ 6 9RRU]LHQ YDQ R D YORHUYHUZDUPLQJ UXLPH VODDSNDPHUV PHHUGHUH EDGNDPHUV GXEEHOH ZKLUOSRRO VDXQD 7XUNV VWRRPEDG VRODULXP YDDWZDVVHU ZDVPDFKLQH GURJHU EUHHGEHHOG W Y G Y G VSHOHU HQ] $XWRYULM SDUN PHW PHHU GDQ P RYHUGHNWH YHUZDUPGH NLQGHUVSHHODWWULEXWHQ JUDWLV SRQ\ULMGHQ ,GHDOH ZDQGHO ILHWVPRJHOLMNKHGHQ PHW PHHU GDQ NP ILHWVURXWHV 1,(8: QX RRN /8;( $$1*(3$67( YLOOD V YRRU PLQGHUYDOLGHQ ::: 9,//$3$5. (85(.$ 1/ YRRU JUDWLV IROGHU 7HO (17(5 YDNDQWLHERHUGHULM YRRU IDP 5HµQLHV WRW SHUV RS UHFU 3DUN Y Y ]ZHPEDG WHQQLV HQ DOO ZHDWKHU VSRUWYHOG ,QIR ZZZ YDNDQWLH FHQWUXP QO &+$50( &$03,1* +(,'(3$5. NOHLQVFKDOLJ QLHXZ VDQLWDLU ILHWVHQ HQ ZDQGHOHQ LQ KHW 9HFKWGDO HQ 7ZHQWH YRRUVHL] VOHFKWV d { LQFO SHUV ZZZ FDPSLQJKHLGHSDUN QO ZZZ QRHWVHOHUEHUJ QO
0DUNHOR YDN ERHUG S ZZZ ODQGJRHGNROKRRS QO
%XQJ SDUN '( /,1'(1%(5* +ROWHQ 5LMVVHQ W K WRW S YULMVW EXQJ V PHW SDUN SO +HOH MU RSHQ 5HVW YHUZ ]Z EDG ILHWVYHUK 6SHF DDQE EXLWHQ VHL]RHQ ,QIR ZZZ GHOLQGHQEHUJ QO
1,(8: $OO ,QFOXVLYH RS EXQJDORZSDUN ~W +RRJH +ROW ZZZ KRRJHKROW QO RI
*,(7+2251 YDN ERHUGHULM S +2/7(1 SHUVRRQV YDNDQWLHZRQLQJ ::: 3527=0$11 1/ 7HO +2/7(1 YDN ZRQ S ZZZ GHJHLWHQPHLMHU QO
7HUVFKHOOLQJ +RWHO 5HVWDXUDQW 2HSNHV )HHVWGDJHQ RS HHQ ZDUP ZLQWHUV HLODQG $UUDQJHPHQWHQ Y D Q G d S S ZZZ RHSNHV QO RI WHO
$0(/$1' DSS P ]ZHPEDG ZZZ NDSHUVKXW QO $PHODQG ZRRQERHUGHULM SHUV VO N ::: 1225'=(($0(/$1' 1/
7(;(/ EXQJDORZ RS YHHERHUGHULM 7(;(/ 'H .RRJ OX[H DSSDUWHPHQWHQ %XQJDORZV ::: 027(/7(;(/ 1/ 7(;(/ 'H .RRJ W K S DSS 7(;(/ QDELM ERV W K S EXQJ VO N NDEHO WY OLJEDG VSHHOZHLGH
'H 3HOLNDDQ 7H[HO +RWHO $SSDUWHPHQWHQ *HQLHW WLMGHQV GH IHHVWGDJHQ YDQ RQ]H GJV .HUVW HQ 2XG 1LHXZ DUUDQJHPHQWHQ ZZZ GHSHOLNDDQ QO RI 7HO (LJHQ]LQQLJ KRWHO 7HUVFKHOOLQJ $/7,-':$' 1/
::: '($5.7(;(/ 1/ 7(/
)817(176 1/ /8;( ,1*(5 7(17(1
::: 022,7(;(/ 1/
7(56&+(//,1* ZZZ EXUHQ DSSDUWHPHQWHQ QHW
*521,1*(1 2PJ /((. UXVW JHO ERHUG DSS
ZZZ DQZEPHGLD QO
%2(. 18 8: 9$.$17,( 9225
S .5,.+$$59$.$17,(6 1/
S $PVWHUGDP ZZZ YLVVHULQJVWDHWH FRP
7(;(/9$.$17,(6 YHUKXXUW GH PRRLVWH SOHNMHV RS KHW HLODQG YDQ YULMVWDDQGH ODQGKXL]HQ WRW OX[H DSSDUWH PHQWHQ OX[H YLOOD V PHW XLW]LFKW RS ]HH .LMN YRRU HHQ YDNDQWLH QDDU XZ ZHQVHQ RS ::: 7(;(/9$.$17,(6 1/ RI EHO YRRU EURFKXUH
*((6 S OX[H EXQJDORZV WHJHQ QDWXXUJH ELHG (OGHUV EY RI ZZZ HOGHUV QO
=229(5 $:$5' %(67( 3$5. 29(5,-66(/
'~.DPS 9$.: :DVP &9 7HO 7XLQ
:$''(1(,/$1'(1
'LHYHU OX[H UHFU EXQJ LQ GH ERVVHQ JHO %XQJ S ZZZ GHRXGHZLOOHP QO
29(5,-66(/
'LHSHQKHLP .DVWHOHQVWDGMH DUU d S S S G KS ::: +27(/7+2/7 QO ,QO
ZZZ SURPRWRU QO
KXLVMHV LQ KHW 5HHVWGDO PLGGHQLQ QDWXXU JHELHG ::: .8167'82 1/
1RUJ S EXQJ ZNQG d ZZZ QRUJ QO
%RER LQ KHW HFKW ]LHQ"
8: +8,',*( 3(16,2(1 7( /$$*" ZZZ SHQVLRHQYHUGXEEHODDU QO
S ERVEXQJDORZV RRN DDQJHSDVW Y JHKDQGL FDSWHQ 125* ZZZ GHQHQGXLQ QO
JURHSVDFF ZZZ WULMQWMHPX\V QO
+RWHO +HW :DSHQ YDQ 'HOGHQ GJV .HUVW DUU d S S *HKHHO YHU]RUJG SURJUDPPD 7HO ZZZ KRWHOUHVWDXUDQW QO 0DUNHOR S YDN Z FRPI UXLP YULM JHO LQ ERRPJDDUG Q URNHQ IROG
2PJ 2270$5680 KLVWRULVFKH ERHUGHULM S ZZZ HUYHEURDP QO 2PJ 2RWPDUVXP YDNZRQ S 2RWPDUVXP 6SULQJHQGDO W K SHUV YDN KXLVMH %RVULMNH RPJHYLQJ PRRL ILHWV HQ ZDQGHOJHELHG ::: +8,6-(2270$5680 7. 6$)$5,7(17" 5XLPH VWRHUH FRPSOHHW LQJHULFKWH WHQW YRRU HHQ YDNDQWLH GLFKWELM HQ WRFK KHHO YHU ZHJ" 2S YDNDQWLHSDUN /XWWHQEHUJ QO 6&+$/.+$$5 YDN ERHUGHULM SHUV ZZZ YDNDQWLHERHUGHULM P\ZHE QO 7:(17( YDN ZRQ S ZZZ (UYHGHOLVNRHO QO ZZZ ZRRQERHUGHULMVDOODQG QO S
*(/'(5/$1'
+22*:2/'( 9$.$17,( 0,''(1 ,1 '( 1$7885 9HUK SHUV EXQJDORZV LQ KHW ERV ,Q 1XQVSHHW LQO ZZZ KRRJZROGH QO '( %(67( -$$53/$$76(1 9 ' $&+7(5+2(. DO YRRU d ZZZ ZLHVNDPS QO :LQWHUVZLMN WHO ::: /$670,187( %81*$/2:6 ,1)2 +DUIVHQ JHP /RFKHP 1DWXXUSDUN &DOOXQD UXVW UXLPWH HQ PRRLH QDWXXU LQ GH $FKWHUKRHN 9ULMVWDDQGH EXQJDORZV SHUVRRQV 9UDDJ IROGHU ZZZ EXQJDORZSDUN FDOOXQD QO 5LMN Y 1LMPHJHQ 3ODVPROHQ 1LHXZ OX[H EXQJ PHW ¤ EDGNDPHU ZZZ GHULHWKRUVW FRP 6$)$5,7(17" 5XLPH VWRHUH FRPSOHHW LQJHULFKWH WHQW YRRU HHQ YDNDQWLH GLFKWELM HQ WRFK KHHO YHU ZHJ" 2S YDN SDUN HLODQGYDQPDXULN QO
:LQWHUVZLMN W K SHUV YDN ZRQ
:,17(56:,-. S FRPI EXQJ
=(/+(0 YDN Z S PLG Z HQG
: ZLMN S ZZZ GHEHXNKDDJ QO ZZZ DFKWHUKRHN YDNDQWLHERHUGHULMHQ QO
9$.$17,(&(17580 '( +(57(1:(,| LQ /DJH 0LHUGH 9RRUVHL]RHQ HQ VHL]RHQSODDWVHQ EHVFKLNEDDU ::: +(57(1:(, 1/
*(/'(5/$1' $$/7(1 S ZZZ QLHXZQDYLV QO $FKWHUKRHN S GHNXSHU QO %HHNEHUJHQ :((.(1'+8,=(1 Y IDPLOLH UHยตQLHV SHUV ZZZ KHVWKDJL QO %XQJDORZSDUN :ROIHUVZRXG =HOKHP RI S OX[H EXQJDORZV RS UXLPH ERV NDYHOV ::: :2/)(56:28' 1/ %81* 3$5. (/'25$'2 %((.%(5*(1 YHUKXXU YDQ PRGHUQH YULMVW VWHQHQ EXQJ RRN ZHHN HQGV 9UDDJ JUDWLV NO IROGHU DDQ 7HO (PVW ZZZ ERVKXLVGHVSHUZHU QO S (YHQ ZHJ QDDU GH 9HOXZH" 'LYHUVH EXQJDORZV PLGGHQ LQ GH QDWXXU ZZZ EHUNHQKRUVWNRRWZLMN QO *52(36$&&2002'$7,(6 LQ 1/ %HO &9* ZZZ JURHSHQ QO
*52(6%((. OX[H YDN DSS
.(56767$//(1 &20 'H JURRWVWH YHUNRRS FROOHFWLH YLQGW X LQ %HPPHO 'RUSVWUDDW 7HO
.LMN YRRU GH PRRLVWH EXQJDORZ NDPSHHUYDNDQWLHV ELM +DUGHUZLMN RS ZZZ GHQQHQKRHN QO RI EHO WHO YRRU EURFKXUH /X[H *URHSVDFF RPJ 1,-0(*(1 )UDDL JHO PDLNHQVKRIUHFUHDWLH QO 277(5/2 UXVWLJ SDUNMH PHW )LQVH EXQJDORZV HQ NLQGHUERHUGHULM ZZZ GHURHN QO
*HQLHW YDQ HHQ ELM]RQGHU .HUVWIHHVW LQ *ROGHQ 7XOLS =HYHQEHUJHQ %HNLMN RQ]H .(56763(&,$/ LQFO 'LQHU 'DQVDQW YRRU d S S RS ZZZ KRWHO]HYHQEHUJHQ QO .OHLQVFKDOLJ HQ OX[H
ZZZ ERVULMNGHNXOXXW QO
S VOSN EDGN
%265,-.'(.8/887 1/
JURHSVDFFRPPRGDWLHV YRRU W P SHUV ::: *$=1 1/ S /X[H YLOOD VOSN EXEEHOE HLJHQ EDU VWRRPEDG ZZZ KHUSHUGXLQ QO *UDYH 9DN KXLV S ERV ZZZ EUXLQVEHUJHQ QO
::: )$0,/,(9(5%/,-) 1/
/,0%85*
.HUVWVIHHU LQ =XLG /LPEXUJ Y D d PGZN ::: %81*$/2:3$5.6&+,123*(8/ 1/ %HZH]HQ GH *RHGNRRSVWH 9RRU LQIR UHVHUYHUHQ
5885/2 SUDFKWLJ YLOODSDUN PHW YHHO OX[H UXLPWH HQ SULYDF\ *HHQ JHRUJ YHUPDDN 0RRLH ERVULMNH RPJ YRRU ZDQGHOHQ HQ ILHWVHQ ::: 6,..(/(5 1/ 7HO
::: 6&+$7%(5* 1/ +HW +(/( -$$5 ,QIR WHO
875(&+7 0DDUQ %XQJ SDUN HQ &DPSLQJ 3UDFKWLJ JHOHJHQ LQ 1DW 3DUN 8WU +HXYHOUXJ W K YULMVW VWHQHQ EXQJDORZV S 5XLPH WRHULVWLVFKH YDVWH SODDWVHQ 8,WJHEUHLGH ILHWV ZDQGHOURXWHV ZZZ PDDUQVHEHUJ QO
1225' +2//$1'
.257( 9$.$17,(6 LQ KHW QLHXZH /LPEXUJVH 3$5.+27(/ +2567 ZHON FRFNW RYHUQDFKW [ RQWELMWEXIIHW HQ [ GULH JDQJHQ GLQHU SS *UDWLV JHEUXLN YDQ ]ZHPEDG VDXQD V HQ VWRRPEDG 3UDFKWLJH OLJJLQJ D K ZDWHU LQ ERVULMNH RPJ /X[H NDPHUV 0RRLH ILHWVURXWHV *UDWLV NOHXUHQIROGHU .LMN DOYDVW RS ZZZ SDUNKRWHOKRUVW QO
::: %81*$/2:3$5.6,03(/9(/' 1/
.HUVW HQ 2XG 1LHXZ LQ %HUJHQ DDQ =HH %LM VWUDQG ]HH ERV HQ GXLQHQ +HHUOLMNH 'DDJVH DUUDQJHPHQWHQ YDQDI d S S S Q (ONH RFKWHQG RQWELMWEXIIHW HQ JDQJHQ GLQHU 0HW .HUVW JDQJHQ +27(/ 9,&725,$ WHO RI ZZZ KRWHOYLFWRULD QO 67 0$$57(16=(( DDQ NXVW 1 + OX[H %81*$/2:6 LQ PRRLH ILHWVRPJHYLQJ RS SDUN PHW RYHUGHNW =:(0%$' EHO RI YLD ZZZ SDUNFDPSDQXOD QO (*021' =(( OX[H *52(36$&& PD[ SHUV SHUV YDNDQWLHZRQLQJHQ WHO
.OHLQVFKDOLJ %81*$/2:3$5. +(7 %866&+(/.( 1RRUEHHN ,Q KHXYHOODQG 3UDFKW XLW]LFKW .O RYHUG YHUZDUPG ]ZHPE YULHQGHOLMNH SULM]HQ ZZZ EXQJDORZSDUN QRRUEHHN QO ([FOXVLHYH ODQGKXL]HQ LQ 1RRUEHHN HQ RPJ S ZZZ KRIYDQXOYHQG QO
SHUV 9$. :21 % % 'LFKWELM 9DONHQE ::: '(:,77(.(,=(5,1 (8
*URHSVDFF HQ % % LQ ]HHU VIHHUYROOH ERHUGHULM ::: 602&.(/$(5 1/ RI
GDJHQ JHQLHWHQ LQ HHQ SUDFKWLJ +RWHO LQ /LPEXUJ d S S 7HO RI ZZZ DVWHULD QO 2RN YRRU .HUVWDUUDQJHPHQWHQ
*8/3(1 S ZRQ ODQGVUDGH QO *52(7 W K SHUV KXLVMHV ZZZ HXUHNDYDNDQWLHKXLVMHV QO
*XOSHQ WRW S GHYHOGKRI QO *8/3(1 DXURUD FKDOHW QO
/8;( *52(36$&&2002'$7,( RRN YRRU ]RUJ 6&+225/ 7HO ZZZ UHERVFK QO
*8/3(1 .DUDNWHULVWLHNH /DQGKXL]HQ HQ EXQJ S ZZZ GHZLMQJDDUG QO
6&+225/'$0 6&+225/ W K SHUV EXQJ ZZZ JHHVWPHUDPEDFKW FRP 6&+225/ 1+ 1DELM ERV GXLQHQ HQ ]HH W K RS %XQJ SDUN -$0$5&2 EXQJDORZV WRW VWHU UHQ $1:% *(+(/( -$$5 23(1
%(5*'253-( 9LMOHQ IDP +RWHO 9LMOHUKRI GJV ZDQGHODUU +3 Y D d S S WHO ::: 9,-/(5+2) 1/
+RWHO .OHLQ =ZLWVHUODQG 6/(1$.(1 YDQDI d SSSG KDOI SHQVLRQ LQFO :HOOQHVV ZZZ NOHLQ]ZLWVHUODQG FRP
%RHN QX LQ KHW EHVWH KRWHO YDQ 9DONHQEXUJ .LMN YRRU RQ]H NHUVWPDUNWDUUDQJHPHQWHQ RS SDUNKRWHOURRGLQJ QO RI
ZZZ EXQJDORZSDUNFDUSHGLHP QO *URHQ HQ UXVWLJ SDUN ELM 6FKRRUOVH 'XLQHQ %XQJDORZV WRW SHUV 7
&DPSQJ &ROPRQW $1:% 7HO =229(5 $:$5'
1225%((. OX[H JURHSVDFF S ZZZ KRHYHKRRJFUXWV QO
'H =HJHOVNRยงO DSS SHUV RPJ 6OHQDNHQ 7HO ZZZ GH]HJHOVNRHO QO
1225%((. 7+ OX[H YDN ZRQ ::: '(:,77(2/,)$171225%((. 1/
(3(1 +RWHO %HUJ HQ 'DO NHUVW DUU ZZZ EHUJHQGDOHSHQ FRP
1RRUEHHN ZZZ WHUOLQJHUKRHYH QO /X[H YDN ZRQLQJHQ LQ H HHXZVH ERHUGHULM
(3(1 ::: 7(1'253 1/ 7HO
6,03(/9(/' =/ SHUV ZZZ KRHYHFULMQV QO
=8,' +2//$1' 6&+(9(1,1*(1 GLY DSS ERXO ]HH]LFKW ZZZ WLJJHOPDQ PDQDJHPHQW QO
ZZZ UHL]HQ QO
2$6( D G YRHW Y G GXLQHQ LQ =287(/$1'( *URHSVDFF S EXQJ S DSS S
HQ KRWHO ,QIR RI ZZZ RDVH EY FRP 5(1(66( $$1 =(( 9DNDQWLHSDUN6FKRXZHQ QO *H]LQV EXQJ FKDOHWV FDU WH KXXU 952(*%2(..257,1* ZZZ QLHXZYOLHW QO ::: %52('(56+2(. 1/ SHUV UROVWRHOJHVFK %XQJDORZV HQ *URHS VDFFRPPRGDWLHV .RXGHNHUNH GLFKW ELM KHW :DOFKHUVH ]XLGVWUDQG 7HO
6/(1$.(1 'H SDUHO YDQ KHW KHXYHOODQG ::: 6/(1$.(1 1/ 9$$/6 .DPHUV HQ $SS / 2 Y D d ,QO ZZZ KRWHOSLHWKDDQ QO
=((/$1'
&$03,1* &2/0217
1225%((. HQ S DSS XQLHN XLW]LFKW ZZZ SDQRRUDPD QO
6&+225/ ::: &$03,1*'(%5(*0$1 1/ 9,//$9$.$17,(3$5.,-66(/+2) 1/ 9RRU HHQ GLMN YDQ HHQ YDNDQWLH
% % HQ YDNDQWLHZRQLQJHQ ]LH ZZZ KHXYHOODQG]XLGOLPEXUJ QO
*8/3(1 6/(1$.(1 SHUV YDN ZRQ ZZZ SLQNHUV QO 7HO
0HHUOR 1 /LPE 9 $SS S 6&+225/ UXLP OX[H YDN KXLV S
%$$5/2 SHUV OX[H YDN ZRQ LQ +RHYH 7HO ZZZ KRHYHERQJHUV QO
(3(1 =/ $33$57 +27(/ *(8/'$/ /X[H PRGHUQ LQJHU :DQGHO ILHWV JHE ,QIR ZZZ KRWHOJHXOGDO QO (;&/ /$1'+8,6 RPJ 6/(1$.(1 S S S ZZZ +2(9(&$53(',(0 &20 *URWH YDN Z ELM 0 WU ELHVHQEHUJ QO
S EQJOZ YHUKXXU LQFROLMQVSODDW QO % +$$067('( ZZZ DSSHOZHL QO &RPIRUWDEHOH EXQJDORZV HQ OX[H YLOOD V RS ORRS DIVWDQG YDQ VWUDQG ]HH HQ GRUS =RXWHODQGH %HO RI ::: .867/,&+7 1/
'('8,1+2(9( 1/
.DPSHUHQ DDQ ]HH" &DPSLQJ 'H 'XLQKRHYH .LMN RS ZHEVLWH RI EHO
%(/*,ยน $UG 723 YDNDQWLH RS $XWKHQWLHN /DQGJRHG DSS ZRQ S $1:% HUN WHO ZZZ ODOX EH $5'(11(1 NDVWHHO YLOOD OX[H ODQGKXL]HQ S
::: 9,//$ :28: &20
1,(8:9/,(7 SULPD VWXGLR RI YDN ZRQ S ZZZ NHUVHQWXLQ FRP NRUWLQJ
1225' %5$%$17
%81*$/2:3$5. '(1 %((56&+(1 %$.
%XQJDORZV YRRU SHUV MDQ Y D d 5XVWLJ QDWXXUSDUN LQ GH .HPSHQ :DQGHOHQ ILHWVHQ KRQG ZHONRP %LM 2LUVFKRW +LOYDUHQEHHN %HO YRRU LQIR IROGHU ZZZ GHQEHHUVFKHQEDN QO
www.kempencampings.be /X[H S YDNK]Q ELM 'LQDQW 9HUZ ]ZHPEDG ZZZ QDWXUH FRPIRUW FRP
72851$, %HOJLยง +RWHO &DWKHGUDOH 9RRU PHHU LQIR IRWR V ZZZ KRWHO FDWKHGUDOH EH 7HO
ZZZ EXLWHQOHYHQ QO
0RHUJHVWHO WH KXXU YDN ERHUGHULM W P SHUV QDELM GH RLVWHUZLMNVH ERVVHQ
ZZZ YDNDQWLHERHUGHULMYDQGLMN QO 9$.$17,(&(17580 '( +(57(1:(,| LQ /DJH 0LHUGH *URHSVDFFRPPRGDWLHV YDQ W P SHUVRQHQ EHVFKLNEDDU ::: +(57(1:(, 1/
:DWHU EHUJHQ ERVVHQ +3 d )DP %RXPD ::: *$67+2)',(0(/7$/ '( ::: &26<+20(6 1/ RRN JURHSVDFF WRW S
:,//,1*(1 1HG SHQVLRQ Y D d 7HO ZZZ DPKLUVFKVSUXQJ GH
'8,76/$1'
$/3%$&+ 7LURO W K DSS ZZZ )HUQZDOG QO
%HWDDOEDUH 9$.$17,(:21,1*(1 YDQ SHUV LQ GH (LIHO 0RH]HO 6DXHUODQG +XQVUµFN 6DDUODQG HQ =ZDUWH :RXG 3HU GDJ WH ERHNHQ ]RPHU ZLQWHU ELM ZZZ 9LYDOGL7UDYHO QO WHO
%HUJ HQ 0HHU $OSHQYDNDQWLHV %(5*(10((5 1/
:HVWHUZDOG ZZZ KRWHO UHVW KXEHUWXV GH 1 +3 d 1/ JHVSU
%5,;(1 ,0 7+$/( ]RQQLJ SHUV FKDOHW DDQ OLIW +RRJ %UL[HQ =LH ZZZ EHUJZHOW QO ,QO RI HWKZSULQV#NSQSODQHW QO
)HOVHQKRI *HUROVWHLQ 9XONDQHLIHO 8QLHN YDNDQWLHSDUN EXQJDORZV
6IHHUYRO SUDFKWLJH OLJJLQJ KHHUOLMNH RPJHYLQJ .LQGHUDQLPDWLH LQ GH ]RPHUYDNDQWLH ZZZ IHOVHQKRI GH 7HO *H]HOOLJ KRWHO WXVVHQ :LQWHUEHUJ (GHUVHH +3 d NLQGHUNRUWLQJ 7HO ZZZ ODQGKDXV YHVSHU FRP
'LUHFW QDDVW GH OLIW
::: (&.(1+2) $7
.,5&+%(5* 7LURO WK OX[H S QLHXZ DSS LQ FKDOHW VO NPUV ZZZ UDDLMHQ FRP 6$$/%$&+ +LQWHUJOHPP ZZZ KDXVDPZDOG QO
32578*$/ $OJDUYH ELM]RQGHUH YDNDQWLHKXL]HQ ZZZ SRUWXFDVD QO OLG 6*5
$/*$59( OX[H YLOOD ]ZE ZZZ MDFKPDDU FRP *HZHOGLJ PRRL ZZZ &$6$ 0$5$9,/+$ 1/
/X[H S YLOOD P ]ZHPEDG ZZZ VDPSDLR QO 3ULY¤ YLOOD DSS ::: -$&2%26 1/ ::: $/*$59(9$.$17,(+8,67(+885 1/
:,17(5%(5* FRPI ZRQLQJHQ
+27(/ *5266)(/' *H]HOOLJ IDPLOLHKRWHO LQ NXXURRUG %DG %HQWKHLP
QDELM (QVFKHGH &RPIRUWDEHOH NDPHUV ,QFOXVLHI YHHO H[WUD V HQ SURJUDPPD R D JUDWLV EXVWRFKW QDDU .HUVWPDUNW 0µQVWHU $OWLMG KDOISHQVLRQ $'9(17 0,':((. ]R YU
LQFO JUDWLV :HOOQHVV +DSS\ +RXU G Q d HQ G Q RI G Q d ,QIR HQ UHVHUYHUHQ 1/ RI H PDLO KRWHO#JURVVIHOG FRP ZZZ *5266)(/' FRP
6$8(5/$1' $// ,1&/86,9( 1,(8: /DQGKRWHO $P 3DUN %DG )UHGHQEXUJ 6FKPDOOHQEHUJ QDELM :LQWHU EHUJ VFKLWWHUHQGH OLJJLQJ GDJHQ QDFKWHQ S S DOO LQ DOOH GUDQNMHV LQFOX VLHI 9RO SHQVLRQ HQ DOOHV LQFOXVLHI 7HO QU ::: $03$5. 1/ =:$57( :28' *$67+2) 5$33(1 $UU [ +3 d RI [ +3 d 1/ HLJ
7HO ZZZ KRWHO UDSSHQ GH
$7/ .867 %5(7$*1( 1250$1',( %HWDDOEDUH .DUDNWHULVWLHNH KXL]HQ ::: /,%(57( 1/ 6*5
/8;( 67$&$5$9$16 %81*$/2:7(17(1 &27( ' $=85 /$1*8('2& $7/$17 .867
RS FDPSLQJV ELM VWUDQGHQ Y D d S Z &$5$=85 6*5 ZZZ FDUD]XU QO '520( 9$.$17,(+8,=(1 1/ *ªWHV RS UXVWLJ ODQGJRHG ZZZ PDVGHUH\ FRP
'25'2*1( JURHQH NOHLQH FDPSLQJ DDQ VSHHO ULYLHUWMH 9HUK YDQ VWDFDUDYDQV KXXUWHQWHQ HQ NDPSHHUSODDWVHQ ZZZ FKDWRQQLHUH FRP ::: *,7(6 1/ YDNDQWLHKXL]HQ YRRU OHYHQVJHQLHWHUV $5'(&+( 1,0(6 HQ SHUV YULMVW EXQJ V LQ SDUN P ]ZHPEDG WHQQLV HWF ]LH RRN ::: 0$77$69(5+885 1/
.LMN RRN HHQV RS
+XL]HQ PÂ¥W ]ZHPEDG ZZZ IUDQFHYLOOD QO
::: +$33<7(17 1/
ZZZ SURPRWRU QO
%LM]RQGHUH YDNDQWLHKXL]HQ LQ KHW HFKWH 6SDQMH /D 7DKD ZZZ WDKD QO OLG VJU
ZZZ DQZEZDWHUVSRUW QO
7HO
)DQWDVWLVFKH QLHXZH YDNDQWLHKXL]HQ R D PHW ]ZHPEDG ::: %2+(0,$ 1/
::: ,7$/,$15(6,'(1&( 1/
1(5-$ 7( +885 $33 $$1 =((
ZZZ WRHUDFWLHI QO
=:,76(5/$1' S &KDOHWV :DOOLV )LHVFK ZZZ FKDOHWODUD FRP
)LHVFK [ S FK KUG VNL WRW P
S :DOOLV ZZZ FKDOHWGRRUQLQN QO
*UÂ FKHQ W K S DSS FKDOHWV
SHUV ZZZ YDNDQWLHKXLV ULHGHUDOS QO
::: 67$5/,*+7 %$/, &20
*(95$$*' 02'(/ 75(,1(1 +22*67( 35,-6
',9(56(1
*DUGD HQ /HGURPHHU YDNDQWLHKXL]HQ LQ SUDFKWLJH RPJHYLQJ ZZZ OHGUR FRP
ZZZ YLOODELDQFKL QO
785.,-(
::: /8;(&21)(5(17,(225'(1 1/
,7$/,¹
ZZZ YDNDQWLHZRQLQJDDQ]HH FRP GULH OX[H YDNDQWLHZRQLQJHQ GLUHFW DDQ ]HH
+HW OHXNVWH DSSDUWHPHQWHQ YDNDQWLHSDUN YDQ $/$1<$ $O Y D d SHU ZHHN :LM KHEEHQ RRN YRRUGH OLJH SDNNHWSULM]HQ YOLHJWLFNHW WUDQVIHU DSSDUWHPHQW ,QIR ZZZ KRXVLQJDODQ\D FRP RI
:DOHV YULMVW FRWWDJH S ZZZ GH FRWWDJH QO
ZZZ DQZEPHGLD QO
6*5
:LQWHU RI ]RPHU YDNDQWLH LQ 6SDQMH ZZZ FDVDGHURVDGR FRP
35$&+7,*( ZLQWHUVSRUW DFFRPPRGDWLHV +RWHOV SHQVLRQV KXL]HQ DSSDUWHPHQWHQ =HHU YRRUGHOLJH 6.,3$..(77(1 ZZZ 76-(&+25(,=(1 QO 6*5
' , 9 ( 5 6 ( / $ 1 ' (1
*5227 %5,77$11,¹
7K WN ZZZ SHHNZDWHUVSRUW FRP
76-(&+,¹
,1'21(6,¹
*5,(.(1/$1' 3ULY¤ YLOOD DSS ::: -$&2%26 1/
3ULY¤ YLOOD DSS ::: -$&2%26 1/
&RPI &KDOHW S )LHVFK ZZZ PLVWHOKRI FRP
7HQWHQ HQ PRELOHKRPHV /LG 6*5
EULWLVKKROLGD\V QO
(67$57,7 %(*85 YDN ZRQ HQ DSS PHW ]Z E ZZZ OQRJ QO
$SS DDQ ]HH QDELM 1(5-$ ZZZ FRUDFRVWD]RQ QO
)5$1.5,-.
%(672)%5,7$,1 1/ 6*5
63$1-(
:$//,6 SHUV
ZZZ FKDOHWILQGOLQJ FRP
:DOOLV YULMVW FKDOHW S ZZZ KHW FKDOHW QO
$)5,.$ =8,'
5LDQW FRPSOHHW YDN KXLV SULY¤ ]ZHPEDG DDQ SDQRUDPDURXWH QDELM .UXJHU 3DUN S d S Z DOO LQ 7HO
$$1*(%2'(1 *DUDJHV VFKXUHQ VFKXWWLQJHQ %HWRQ KRXWFRPELQDWLH ::: +(1621 6<67((0%28: 1/
&$1 (,/$1'(1
,1.223 72(5&$5$9$16 %29$* OLG
3ULY¤ YLOOD DSS ::: -$&2%26 1/
% % KRWHO VWXJD ZZZ VNDOOHUXGV JDUG FRP
6QHHXZ ZLQWHUYDNDQWLH" ::: +2/-(6 1/
YRRU EHWDDOEDUH YDNDQWLHKXL]HQ HQ YLOOD V LQ ,WDOL§ 'LUHFW DDQ ]HH KXLV ::: &$1$/,1,%/8 1/ *2',7, /$ 9,7$ ZZZ WRVFDQDPDUHUHL]HQ QO
S &RPRPHHU ZZZ FDFUXVFD FRP
%XQJ V DDQ &2020((5 ::: 62/(0,2 1/
/8;(0%85* :,/:(5:,/7= W K YDN ZRQLQJ ,QO ZZZ NQXEEHQOX[ QO
ZZZ SURPRWRU QO
2267(15,-. /X[H JURRW DSSDUWHPHQW S .DSUXQ =HOO DP 6HH ::: 0$58-2 1/ %HWDDOEDUH 9$.$17,(:21,1*(1 7LURO 6DO]EXUJ .DULQWKL§ 3HU GDJ WH ERHNHQ ELM 9LYDOGL7UDYHO QO 6NL *ROI ZZZ FKDOHWNRQLJVOHLWHQ QO :LQWHUVSRUW LQ JH]HO *DVWK ZZZ $XZLUW QO ::: /,/<69$.$17,(+8,=(1 1/ 3LOOHUVHHWDO YDN DSS 7HO .21,*6/(,7(1 D G SLVWH S .O :DOVHUWDO DSS PLWWHOEHUJ RUJ
6&+,77(5(1' ::: &+$/(7),/=0226 &20
52
’S TEKST ERIK VAN LENT, FOTO
VINCENT BURGER
BANK WERK
A H A M YA FJR1300
Ulitiem comfort en een beetje pret; dat had de firma Yamaha voor ogen toen zij de markt in 2001 verrasten met de FJR 1300. De toerbuffel met een lekker sportief hart.
Wat is het Een Yamaha FJR 1300, een motor die gelijk bij zijn introductie een verpletterend positieve indruk achterliet. Wij zochten en vonden een van de eerste exemplaren in Nederland. Dit exemplaar
heeft sinds 2001 nog maar één berijder gehad maar al wel twee eigenaren. De eerste vijf jaren was de motor eigendom van een lease maatschappij en dat was maar goed ook. Kosten voor Huyb, huidige eigenaar, wa-
ren lekker laag. Bovendien kwam het slippertje in Polen tegen een boom ook voor rekening van het leasebedrijf. Het scheelde weinig of de motor was total loss geweest. Helaas mankeert er nogal wat aan deze machi-
BANKWERK 53
ne. Beide voorvorkkeerringen zijn lek, radiateur begint slecht te worden, balhoofdlagers zijn versleten, alle remschijven zijn versleten en beide banden zijn bijna weg. Ook komt er nog wat achterstallig schadeherstel naar boven. Zo is het linker ophangpunt van de uitlaatdemper krom waardoor het ophangrubber eruit ligt. Huyb beweert dat in de 164.561 kilometers die de motor nu afgelegd heeft het motorblok nog nooit open is geweest. Helaas kan hij dat
niet aantonen daar het onderhoud van de eerste vijf jaren via de lease maatschappij is gelopen. Wel weet hij te melden dat de achterschokdemper rond 80.000 km. in Spanje kapot is gegaan en dat het zadel al eens is overgetrokken en dat het alarm, wegens storingen, is uitgebouwd.
Hoe rijdt het Yamaha had na jaren afwezigheid in het toersegment iets goed te maken met zijn
klanten. De uitkomst weten we inmiddels maar het had niet veel gescheeld. De toerrijder van toen was namelijk gewend aan een wat lome goedaardige motor met een goedzakkerig karakter, vergelijkbaar met een Sint Bernhard hond. Vaatje wijn om de hals en rustig de hele dag door sjokken. Bijna gelijktijdig had Honda namelijk de opvolger van de Pan European klaar en begon BMW serieus werk te maken van vernieuwing van hun modellenlijnen. Geduchte con-
DE GROTE YAMAH A GAAT STRAK EN VOORS PELBAAR DOOR DE BOCHT currenten dus die ST1300 en K1200GT. Maar al snel bleek er iets niet helemaal goed te zitten bij de ST1300 waardoor de FJR1300 ineens vol in het spotlicht kwam te staan. Een klacht die ik menigmaal heb gehoord van fervente toerrijders was dat
men de FJR een te sportief rijgedrag vond hebben. Inmiddels is dat een van zijn sterkste punten gebleken. De grote Yamaha gaat namelijk strak en voorspelbaar over de weg en door de bochten. Met een beetje lef gaan de stepjes over de
54
IS HET MOTORBLOK ENOT WERKELIJK EEN G N ERE EN GOED TE DOS grond. Het motorblok is werkelijk een genot en goed te doseren met het gas. Geholpen door een soepel schakelende versnellingsbak en een onderhoudsarme cardan komen verre reizen ineens dichtbij. De zithouding heeft een lichte neiging naar sportief maar zonder compromissen.
Model historie Nadat Yamaha in het verleden actief was geweest in het toersegment met de FJ1100 en FJ1200 werd het een poosje stil in het Yama-
ha kamp. Totdat ze vonden dat Honda lang genoeg de sushi van het bordje had gegeten. Het was tijd voor een frisse wind in dat segment. Yamaha besloot om zich niet te beperken tot het bouwen van een ďŹ ets met cardan, kuip en koffers maar te gaan voor een compleet nieuw vel papier waarop een hagel nieuwe motor getekend werd. Het risico op een blunder was aanwezig maar het pakte goed uit. Hoewel er bij de eerste serie veel, zo niet alle, motoren teruggingen voor een modiďŹ catie aan de klepgeleiders. Latere
series hebben weer last van de TPS sensor die vervangen moet worden. Ook is een terugroepactie nog bekend voor de massa-aansluiting. Zelf kom ik vaak tegen dat de radiateur bij wat hogere kilometerstanden erg aan corrosie onderhevig is. Kleurstellingen zijn: 2001 zwart, blauw en zilver. 2002: rood, blauw en zilver. 2003 & 2004: donkerblauw, donkergrijs en antraciet.
Voor 2005 wordt donkergrijs vervangen door een two tone kleursetting van zilver met blauw. In 2006 komt donkergrijs weer terug samen met desert metallic en donkerblauw met witte strepen. In 2007 is het blauw, rood en zilvergrijs alle met witte strepen. Daarna zijn het overheersend donkere kleuren zoals zwart en smoke grey die er te krijgen zijn.
IN HET KORT
MOTOR watergekoelde viercilinder lijnmotor DOHC en 4 kleppen per cilinder CILINDERINHOUD 1298cc PRESTATIES 145 pk, 106,7 kW bij 8.500 tpm, 134 Nm bij 7.000 tpm FRAME aluminium brugframe TRANSMISSIE secundair: cardan, hydraulisch bediende meervoudige natte plaatkoppeling, vijfversnellingsbak REMMEN voor/achter 298mm schijfremmen met vierzuiger remtangen, enkele 282mm schijfrem met dubbelzuiger remtang BANDENMAAT voor/achter 120/70/ZR17, 180/55/ ZR17 TANKINHOUD 25 ltr. DROOG GEWICHT 237kg
RICHTPRIJZEN VOOR GEBRUIKTE MOTOREN UIT HET ANWB/BOVAG KOERSLIJSTBOEKJE. BOUWJAAR VERKOOPPRIJS INRUILPRIJS (1)
Zonder ABS
2010 13.625 12.225
2009 12.500 11.100
2008 11.675 10.275
2007 10.925 9.525
2006 10.300 8.900
2005 8.350 7.125
2004 7.825 6.625
2003 7.300 6.100
2002 6.075(1) 5.000(1)
2001 5.625(1) 4.550(1)
BANKWERK 55
KAN HET OOK GOEDKOPER? De waarde van een 2001 FJR1300 ligt zo rond de € 5.625,-. We komen er twee tegen die aan de criteria voldoen én die goedkoper zijn. De eerste staat bij Swinkels motoren. Deze heeft 93.296 km. op de klok en is zwart van kleur en wordt aangeboden voor 4.890,-. Nummer twee is rood en staat voor 5.499,- te koop bij Lemar motoren. Met 34.540 km op de teller zou dit nog een fris exemplaar moeten zijn. Tijdens het zoeken stuiten we op nog een rode met een zeer vriendelijk prijskaartje. Voor 3.990,- krijg je een 2002er met 139.609 eerlijke kilometers. Met de goede reputatie van Roadrunner te Velp kan ik dat wel zeggen.
VOOR HETZELFDE GELD Wat kun je kopen als je pakweg 5.500,- te besteden hebt? Bij Mantel motoren kun je dan gaan voor een stoere GS1100 uit 1998 met 80.000 op de teller. Bij Silverline gaat er een ER-6F uit de verhuur. Uit 2010 met 20.000 km aan ervaring. Bij een autobedrijf in Ruinerwold bieden ze een Italiaans raspaardje aan uit 2000 met maar 13.860 km. Nu Berlusconi weg is mag je daar best wel weer op gezien worden. Ook uit 2010 met maar 217(!) km. Op de digitale klok staat er bij Huisman een YP250RA met ABS te koop. Ideaal voor in en rond de stad, alleen is wit wel een erg besmettelijke kleur.
VOOR DE LIEFHEBBER Bij Oldies Goldies, hoe kom je erop, staat een echte mannenmotor te koop. Een originele Laverda Jota uit 1982. Dit is er nog een met 180 graden krukas, de echter liefhebbers weten dan meteen waar ik het over heb. Laverda’s waren toch al een beetje ‘agrarisch’ van bouw, kan ook niet anders want Laverda had zijn roots in de landbouw liggen. Deze motor moet je slaan en schoppen om er lol op te hebben. Het is dan ook hard werken (en hij wil ook nog wel eens terug trappen) maar dat verhoogt de pret alleen maar. Als een wild paard laat hij zich berijden en het is de vraag wie dat het langst volhoudt. advertentie
EEN GEBRUIKTE MOTOR MET DE KWALITEIT VAN EEN NIEUWE
Q&A
56
HONDA NC700X
TEKST PETER AANSORGH FOTO’S: HONDA
een leuk design en is mooi afgewerkt. Toch kost de ‘voetgeschakelde’ NC700X slechts €6.999,-. Een koopje. En hij heeft een bijzonder motorblok. De tweecilinder lijnmotor heeft verzette kruktappen, waardoor hij loopt als een V-twin. Het blok is zeer compact gemaakt en is speciaal getuned om trekkracht te leveren bij lage toerentallen. Ten eerste omdat de meeste mensen lage toerentallen rijden, ten tweede omdat de motor daar zuiniger van wordt.
Merk je daar iets van?
Met welke motor rijden we? De Honda NC700X. Dat is een bijzonder fraai gemaakte motor met een design dat allroadneigingen vertoont. Het is echter geen allroad, maar een gemakkelijke, zeer betaalbare straatmotor die is bedoeld
voor nieuwe motorrijders, voor forenzen en voor alle andere mensen die voor weinig geld lekker willen motorrijden.
Is-ie nieuw? Helemaal. Dat wil zeggen, het is een van de drie modellen die Honda voor 2012
presenteert op basis van hetzelfde platform. De eerste is de Honda Integra ‘Scooting Motorcycle’, de tweede deze NC700X en de derde is een naked bike, de NC700S. In principe hebben ze allemaal hetzelfde frame en hetzelfde 670cc metende motorblok, maar met een
andere aankleding, een andere zithouding en andere details. Zo zijn de NC-modellen ook met conventionele transmissie te koop, de Integra alleen met semi-automatische DCT-transmissie.
Wat is er bijzonder aan? De prijs. De NC700X heeft
Dat valt eigenlijk wel mee. De motor levert veel meer trekkracht bij lage toerentallen dan, bijvoorbeeld, een CBF600F viercilinder. Maar de versnellingen zijn lang, waardoor dat voordeel weer verdwijnt. Je schakelt alleen bij lagere toerentallen en daar moet je een beetje aan wennen. Het verbruik is laag. De 27,9 km per liter, die Honda in de WMTC-test haalde, heb ik niet gehaald. Maar 1:24 is ook niet slecht, zeker niet omdat we er in Portugal op zijn zachtst gezegd ‘iets vlotter’ mee reden dan de gemiddelde eigenaar zal doen.
Hoe zit het met de ergonomie? De NC700X voelt zeker niet als een kleine motor. De zithoogte is met 830 mm rede-
A
Q & A HONDA NC 700X 57
TESTLOCATIE: Lagos, Portugal OMSTANDIGHEDEN: van half nat tot doornat TEMPERATUUR: 13 graden WANNEER? 23 oktober TOTAAL AANTAL TESTKILOMETERS: 156
lijk bescheiden, maar je hebt wel meer dan genoeg ruimte voor je benen. Het stuur ligt lekker in de hand en je zit vrij rechtop, een zithouding die je altijd veel macht geeft over een motor. Het zadel is voor mijn gewicht wat aan de zachte kant, wat op langere ritten minder comfortabel is. Meer mijn schuld, natuurlijk, minder eten is meer comfort… Het windscherm is prettig, maar niet helemaal turbulentievrij. Een hoger scherm is leverbaar.
makkie. Op hogere snelheden stuurt de motor vrij neutraal, maar is er wel wat beweging in het rijwielgedeelte. Toch lijkt de vering het allemaal best aan te kunnen. De Metzeler Roadtec Interact banden bleven goed aan de straat. Op klinkerwegen in de dorpen blijft de motor comfortabel, alleen op hobbelige buitenwegen deint hij soms iets na, terwijl hij daar ook wat stugger aanvoelt. Toch – zeker voor een fiets van 7000 euro – een heel aardig compromis.
met de rest van de motor wat simpel uit. En ik denk dat een titanium sportuitlaat ook niet zou misstaan.
Hoe is het blok?
Wat is echt mooi aan de motor?
Wat is de slechtste eigenschap?
Voor mij is de aanblik van de bovenkuip het mooiste. Het kruisende lijnenspel van de gekleurde vlakken en de zwarte delen werkt erg mooi en ook de afwerking is gaaf. Je ziet geen boutjes en moertjes. Het ziet er strak uit. Ook velgen met tien spaken – of vijf Y-spaken – zien eruit als dure Marchesini’s. Hij wekt de indruk van een dure machine, terwijl hij razend goedkoop is. Als je het weet dan zie je wel wat details die daarop wijzen, zoals een gewone voorvork, een enkele remschijf en een eenvoudige achterbrug.
Ik zou zo twee minpuntjes kunnen noemen. Het eerste is dat ik het prettig zou vinden als de vering iets meer rust zou geven bij een sportievere rijstijl, al moet je daarbij opmerken dat het nu eenmaal geen hightech sportmotor is. Daarnaast kan ik me voorstellen dat het lastig is dat de tankdop onder de duozit zit. Normaal geen probleem, maar als je ermee op vakantie gaat en er bagage op knoopt, wordt tanken lastig.
Heel apart! Als gezegd, je moet er even aan wennen dat je bij een ander ‘geluid’ schakelt, maar als je daaraan gewend bent kun je er heel vlot mee uit de voeten. Het gas is perfect te doseren, de motor trekt lekker van onderuit weg en de bak schakelt probleemloos. De motor trekt al prima vanaf 2000 tpm. En het vermogen is goed te doseren. Een perfecte motor voor de beginner en voor mensen die niet noodzakelijk hun rijbewijs kwijt willen. Kan trouwens wel hoor, de NC700X loopt ook 190.
En de stuureigenschappen? De NC700X stuurt heel licht, mede dankzij het lage zwaartepunt. Dat werkt vooral goed bij lage snelheden. Straatje keren is een
Wat is er niet mooi? Als ik iets moet noemen dan zou het de achterbrug zijn, die is van rechthoekige buis en dat ziet er in vergelijking
Wat is de sterkste eigenschap? De enorm hoge prijs/kwaliteitsverhouding. De motor ziet er gewoon gelikt uit, hij rijdt gemakkelijk, hij biedt standaard een enorme bergruimte, hij heeft karakter en hij is erg zuinig. Dat alles voor €6.999,-? Ik weet een ander merk dat hier buikpijn van krijgt…
Wat zou ik als eerste doen als dit mijn motor was? De hogere ruit bestellen voor nog meer bescherming en wat minder turbulentie. Dan de veervoorspanning achter een tikje opschroeven, zodat hij nog iets scherper stuurt
op hoge snelheden. Dan de handvatverwarming erop en nog een paar offroad handkappen voor extra protectie. En eens kijken wat een leuke sportuitlaat kost…
Hoe zit het met de bagagemogelijkheden. Heel goed. Ondanks het feit dat de tank onder de buddy zit is er achterin nog een beetje plek voor een paar handschoenen of een bandenplaksetje. Maar omdat die tank daar zit kon er een enorm bagagevak voorin worden gemaakt. Mijn fototas verdween erin zodat ik zonder rugzak kon rijden.
Hulde! En er past zelfs een integraalhelm in.
Hebben andere merken ook zo’n motor? Ja. Kawasaki heeft de Versys, ook een leuke, op straatgebruik gerichte motor met allroad-uitstraling en een tweecilinder lijnmotor. De Versys heeft met 64 pk iets meer vermogen, maar hij kost €9.200,- en dat is toch wel een groot verschil. Dan zou je ook de Suzuki V-Strom ernaast kunnen zetten, maar die is met zijn 19 inch voorwiel toch wat meer een echte allroad. Kost ook €9.699,-, trouwens.
Peters oordeel
Ik was verbijsterd toen ik hoorde dat deze machine nog geen zeven rooitjes moest kosten, want hij ziet er gelikt uit en heeft de nodige interessante techniek in huis. Als je ermee gaat rijden merk je wel dat de machine voor ervaren motorrijders en echte globetrotters de nodige beperkingen heeft. Voor woon-werkverkeer of als eerste motor is hij perfect. Een top van 190, de wendbaarheid van een huisvlieg, de bagagemogelijkheden van een scooter en lekker zuinig.
58
Plus & Min +++ Trekkracht van onderuit +++ werking transmissie +++ afwerking/uiterlijk +++ Bagageruimte +++ Wendbaarheid +++ Rijgemak +++ Brandstofverbruik ++ Remsysteem – – –
SCOREBORD
IN HET KORT MOTOR BLOK CILINDERINHOUD BORING X SLAG COMPRESSIEVERHOUDING MENGSELVORMING PRESTATIES KOPPELING TRANSMISSIE RIJWIELGEDEELTE FRAME VERING REMMEN:
SCAN MIJ!
MATEN EN GEWICHTEN WIELBASIS ZITHOOGTE BALHOOFDHOEK/NALOOP VEERWEG VOOR/ACHTER VELGEN BANDEN TANKINHOUD RIJKLAAR GEWICHT PRIJZEN EN KLEUREN PRIJS LEVERBARE KLEUREN IMPORTEUR
comfort zadel Kwaliteit vering Turbulentie ruitje
vloeistofgekoelde tweecilinder lijnmotor met 270° krukas, een enkele bovenliggende nokkenas en vier kleppen per cilinder. 670cc 73 x 80 mm 10,7 ; 1 Electronische PGM-FI benzine-injectie vermogen 38,1 kW (51 pk) @6,250 tpm, koppel 62 Nm@5.800 kabelbediende natte multiplaat zesversnellingsbak, DCT transmissie optioneel Diamond frame van stalen buis voor: 41 mm telescoop, achter: pro-link met monoschokdemper Voor: 320 mm remschijf met driezuigerremklauw, achter: 240 mm remschijf met enkelzuigerremtang. Voorzien van gecombineerd bedieningssysteem en ABS 1,540 mm 830 mm 27°/110 mm 153 mm/150 mm aluminium gietwielen met 5 Y-vormige spaken, voor 3.5 x 17 inch, achter 3.5 x 17 inch Metzeler Roadtec, voor: 120/70-17, achter: 160/60-17 14,1 liter 218 kg €6.999,- (Met DTC €8.199,-) rood, wit, grijs, zwart Honda Nederland B.V., tel. 020-7070000 / www.honda.nl
GRATIS WEBTEST Honda NC700X Voor de uitgebreide test van de NC700X ga je naar Promotor. nl. Laat je reacties achter onder de webtest! De test lees je ook met de Promotor Nieuws app (iphone & Androïd) op je smartphone.
Zwart: objectief, zonder rekening te houden met het type motor Groen: subjectief, wél rekening houdend met het soort motor Blauw: als de objectieve en subjectieve beoordeling hetzelfde cijfer krijgt BLOK 1 2 3 4 5 6 7 8 RIJWIELGEDEELTE 1 2 3 4 5 6 7 8 COMFORT/ERGONOMIE 1 2 3 4 5 6 7 8 BAGAGEMOGELIJKHEDEN 1 2 3 4 5 6 7 8 TOERKWALITEITEN 1 2 3 4 5 6 7 8 PRIJS/KWALITEITVERHOUDING 1 2 3 4 5 6 7 8 RATIO/EMOTIE BALANS ERG RATIONEEL RATIONEEL GEMIDDELD EMOTIONEEL
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
9
10
PURE EMOTIE
DE WEG NAAR MOSKOU 59
In de voetsporen van de
Kleine Keizer TEKST EN FOTO’S: ROB EN DAFNE DE JONG
DE WEG NAAR MOSKOU We schrijven 1812, 200 jaar geleden. Napoleon vertrekt met een gigantisch leger richting Moskou. Rusland weigert zich aan de afspraken te houden die Napoleon eenzijdig gemaakt had. Diplomatie leverde niets op; de Kleine Keizer zou zijn kanonnen en geweren laten spreken. Een helletocht naar Moskou is het gevolg.
Terug naar het heden. In 200 jaar is er veel veranderd, maar de weg naar Moskou loopt nog steeds door Polen. Dat betekent veel smalle weggetjes langs sfeervolle meren, door geurige bossen en gezellige dorpjes. Het wegdek bestaat hier en daar nog uit keien, door wielrenners kasseien genoemd en regelmatig met ‘de hel’ vergeleken. In 1812 was het hier onverhard, modderig of stoffig en voor de soldatenmassa van Napoleon allesbehalve prettig. Veel tegenstand ondervonden ze echter niet in Polen, de echte uitputtingsslag moest nog beginnen.
60
Een slot uit de 14e eeuw herinnert ons aan de Teutoonse ridderorde.
De wegen hebben vandaag de dag een redelijk asfaltjasje aan en zijn overwegend rustig, zodat wij ons al snel als een vis in het water voelen. Licht glooiend, veel natuur, een verademing. Ieder dorp heeft bovendien een eigen gezicht, dat veelal dateert van ver voor Napoleon. In Bytow rijden we langs een barokke kapel uit de 16e eeuw en in de Hanzestad Malbork (Mariënburg), dat aan de rivier de Nogat ligt, strekken we de benen bij het 14e-eeuws Gotisch slot van de des-
tijds heersende Teutoonse ridderorde. Geen kleine jongens, ze trokken ten strijde tegen de Pruisen en zouden in 1410 tijdens de beroemde slag bij Grunwald het onderspit delven. Zou Napoleon hier ook gebivakkeerd hebben? Hoewel ik wel iets over de aanwezigheid van zijn soldaten in Malbork vind, sliepen de soldaten waarschijnlijk onder de blote hemel met een toevallige weide als matras. Napoleon zelf bivakkeerde waarschijnlijk zuidelijker.
EEN VOORMALIG WORSTELKAMPIOEN EERT COMMUNISTISCHE ‘HELDEN’
Stalin slijt zijn dagen in een megalomaan park.
Wolfsschanze Ook wij gaan verder met onze veldtocht. Door naar het Mazurengebied. En dat is waanzinnig. Er zijn meer dan 2000 meren en de bossen lijken eindeloos. Al rijdend vergeet je de tijd. Hier en daar pruttelt een lief Trabantje rond en passeren we bejaarde tractoren. Jongeren komen ons met een goed gebruikte Jawa joelend tegemoet. De Middeleeuwen met ridders, de tijd van Napoleon of het harde Sovjet-regime, we hebben geen tijdmachine nodig om het mee te maken. Al rijdend reizen we kinderlijk eenvoudig door de tijden heen. Dat was wel anders voor de soldaten van Napoleon, die zich zwoegend en vloekend over ‘weer een heuvel’ of door ‘een volgende rivier zonder brug’ een weg moesten banen naar Moskou. Geen schot gelost en nu al afgepeigerd. Nabij de plaats Ketzryn slaan we linksaf om een kijkje te nemen bij de Wolfsschanze. Een oord uit een andere oorlogszuchtige tijd. Dit enorme complex is het voormalige hoofdkwartier van Adolf Hitler aan het oostfront. De locatie was uitgekozen door z’n ligging in een dichtbegroeid bos dat goed te beveiligen was. De bunkers waren voorzien van muren van tweemaal 5 meter dik en het is dan ook niet vreemd dat, toen uiteindelijk het bevel tot terugtrekken kwam, van het opblazen van het complex niet veel terecht kwam. Hitler kwam hier regelmatig en de plaats is vooral bekend door de mislukte aanslag op zijn leven onder leiding van kolonel Von Stauffenberg. Een rondleiding met een ietwat hese gids maakt het mogelijk binnen een uur alles te zien en vooral te horen, want hij heeft het verhaal er goed ingestampt, zo blijkt.
Communistisch pretpark
De Wolfsschanze, Hitler’s hoofdkwartier aan het oostfront.
Even over de grens met Litouwen stuiten we op een ander icoon uit weer een andere tijd. Het Grutas Parkas; een beeldentuin vol communistische ‘helden’. Enorme bronzen Stalins en Lenins, personeel verkleed als soldaten van het Rode Leger, bizar is hier een understatement. Viliumas Malinauskas, voormalig wereldkampioen worstelen en
DE WEG NAAR MOSKOU 61
groot exporteur van dure paddestoelen, bracht de collectie in een apart soort pretpark bij elkaar. Het verhaal wil dat Malinauskas gedurende de Sovjetoverheersing over de ruggen van de Litouwers een enorm vermogen vergaarde. En daarvan bouwde hij dit megalomane, vreemde park. Hij was als fan van het communisme uiteraard ook tegen de Litouwse afscheiding van Rusland en zou dit park beschouwen als eerbetoon aan zijn idolen. Daar waren de Litouwers niet erg blij mee. Maar hoe omstreden ook, toch is het niet verkeerd dat de herinnering eraan blijft bestaan. Dit park vol met grote Sovjets is nu eenmaal een onderdeel van de geschiedenis, het is maar hoe je het verhaal vertelt. We rijden net als Napoleon door naar Vilnius, dat in 2009 de culturele hoofdstad van Europa was. Vilnius is niet alleen een prachtige stad om te bezoeken en te bezichtigen, te winkelen en te recreëren, het is ook een stad om je in te verdiepen want Vilnius heeft een rijke geschiedenis. De stad kreeg in 1387 stadsrechten en trok vanuit de wijde omgeving handelslieden aan. Voor de joden was Vilnius het Jeruzalem van Litouwen, een belangrijk spiritueel centrum en er staat dan ook een prachtige synagoge. Gezien die handelsgeest is het ook niet vreemd dat veel jonge Litouwers nu Engels spreken want Litouws is niet bepaald simpel. Hoe zou dat destijds in de tijd van Napoleon zijn gegaan? De ‘Grand Armee’ van Napoleon bestond uit vele nationaliteiten.
Geen modder en klei voor ons; wij reizen op asfalt.
Naar Smolensk Napoleon vestigde in Vilnius zijn tijdelijke hoofdkwartier en hele regimenten streken er neer. Het gerucht doet de ronde dat Napoleon de St. Anna kerk eigenlijk wel als souvenir mee wilde nemen naar Parijs. Gelukkig is dat niet gebeurd. Ook Vilnius heeft roerige tijden meegemaakt en niet alleen tijdens de Napoleontische oorlog. Maar de stad is een bezoek zeker waard en daarbij bruist de stad ook van de liefde, getuige een brug waaraan veelal jonge stellen hun liefde in de vorm van een hangslot ‘vastleggen’.
Hangsloten aan de brug als uiting van eeuwige liefde.
BOEKEN EN FILMS Voor liefhebbers: Nog steeds verschijnen er nieuwe boeken over Napoleon. Zonder een voorkeur uit te spreken is het boek ‘1812’ van Adam Zamyski een aanbeveling. Ruim 480 pagina’s leesplezier. Maar ook Leo Tolstoy’s ‘Oorlog en Vrede’ is een aanrader. Voor diegene die het lijden van het Wit-Russische volk tijdens de Tweede Wereldoorlog wil begrijpen, is er de film van regisseur Elem Klimov ‘Kom en Zie’ (Idi i Smotri). Let wel: de beelden zijn zéér schokkend.
62
DE VELDSLAG VAN BORODINO: 300.000 SOLDATEN, GEEN WINNAAR In Vilnius stak Napoleon de rivier de Memel over en daarmee betrad hij officieel Russisch grondgebied. Hij marcheerde door Wit-Rusland richting Smolensk. Wij ondergaan de grensformaliteiten gelaten. Van douane had Napoleon weinig last. De Russen probeerden hem wel tegen te houden maar moesten zich keer op keer terugtrekken. Bij Smolensk kwam het tot de eerste grote confrontatie met het Russische leger en Napoleon kwam als winnaar uit de strijd. Om een aantal grenspassages te vermijden maken wij een omtrekkende beweging en rijden we vanaf Vilnius via Letland Rusland binnen. Het is voor ons slechts een klein stukje om. We liggen bovendien niet onder vuur zoals ‘le petit soldat’ die door de langer wordende aanvoerlijnen langzaam een gebrek kreeg aan alles. De schaalvergroting in het landschap geeft ons daarentegen lucht tot ademhalen en automatisch gaat het gas een streepje verder open.
Moskou, maar zodra de stad overspoeld werd door soldaten van de Grande Armee, gaf de burgemeester, die dit alles met lede ogen aanzag, de opdracht de stad in brand te steken. Waterputten werden vergiftigd en voedseldepots vernietigd. Niet ideaal met een naderende winter in het vooruitzicht. Muiterij was een bijkomend probleem nu het grote plunderen niet meer mogelijk was. Gelukkig verkeren wij in een betere stemming als we Moskou binnenrijden. We voelen ons als ridders op onze motoren terwijl de stad zich onder onze wielen bevindt. De trofee is de groepsfoto op het Rode Plein en het feit dat het weer lukt hem te mogen maken, want dat voelen we ook als een overwinning. Vanaf het hotel maken we ons daarna de metro meester en de dag erna dompelen we ons helemaal onder in Moskou met het Gum, het
Kremlin, de Arbat, de Vasilius Kathedraal, het Winterpaleis, maar ook in het Panorama museum over de slag bij Borodino, waar we dan toch nog een idee krijgen van de impact van die slag. Even verderop is ook nog een grote Tweede Wereldoorlogherdenkingsplaats; te veel om te zien, terwijl in het centrum het grote geld in de vorm van dikke limousines en boetieks van topmerken zijn opwachting maakt. Behalve alle tijden uit de geschiedenis, komen hier ook alle sociale en culturele verschillen samen. Het is een smeltkroes maar toch ook weer niet. Wat een contrasten, fascinerend. Napoleon kon niet in Moskou blijven, maar zijn besluit te vertrekken kwam te laat. De terugtocht van Napoleon was desastreus. Het moraal zakte naar een dieptepunt en tot overmaat van ramp hadden de Russen en Kozakken zich gehergroepeerd. Ze begonnen een soort van guerrillaoorlog; voerden korte charges uit op de flanken van het terugtrekkende leger, waardoor de zwaar verzwakte soldaten van het Grande Armee zich tussen de rottende lijken van de slag bij Borodino al vechtend een uitweg moesten zoeken. Paniek alom, en de soldaten van Napoleon sloegen op de vlucht.
Veldslag van Borodino Tot in Moskou kwamen de Napoleontische soldaten niet direct. Even ervoor ligt Borodino, nu een enorm veld vol monumenten en gedenkstenen. Behalve de standbeelden van generaals, de lopen van vele kanonnen en in het landschap verspreide monumenten is er ook een museumpje. In Borodino kwam het in september 1812 tot een enorme veldslag. Het gebied is indrukwekkend, maar ligt er eigenlijk ook wel zeer vredig bij. We kunnen ons de ellende moeilijk voorstellen. Wellicht voelden de soldaten zich onoverwinlijk door hun grote aantal? De 130.000 Fransen werden opgewacht door zo’n 150.000 Russen met een prima verdediging. Beide kampen leden grote verliezen, maar uiteindelijk waren het de Russen die zich terugtrokken. Napoleon won de slag (2-0 dus) en zette mars naar
Kanonnen in Borodino.
DE SLAG BIJ BORODINO NAGESPEELD Reënactment is het naspelen of uitbeelden van een historische gebeurtenis. Het is al zo oud als de geschiedenis zelf. De Romeinen bijvoorbeeld, speelden graag veldslagen na. Dat waren geen ongevaarlijke spelletjes; er vielen veelal dodelijke slachtoffers bij. Ook vandaag de dag zijn veel verenigingen betrokken bij het naspelen van historische gebeurtenissen. Omdat het volgend jaar 200 jaar geleden is dat de Franse keizer zijn veldtocht naar Rusland ondernam, zullen er diverse reënactments worden gehouden. De belangrijkste zal echter die van Borodino zijn. Er zijn op dit moment nog nauwelijks gegevens beschikbaar, behalve dan dat de Russen grootscheeps willen uitpakken. Er gaan zelfs geruchten over het inzetten van 20.000 man. Uiteraard in origineel uitziende kostuums. In ieder geval belooft het een spektakel te worden. Zeker wanneer wij er met Promotorlezers bij zijn om het met eigen ogen te aanschouwen. Meer weten? Zie kader 1812: Op naar Moskou.
REIS EN SFEERVERHAAL 63
Parkeren op het Rode Plein, hoe Russisch wil je het hebben?
Dankzij het kapitalisme voor iedereen bereikbaar: een Russische leger-outďŹ t.
64
De Berezina, waar Napoleon zijn laatste soldaten verloor.
Kleine handeltjes om de winter door te komen.
‘Mijn muts is warmer.’
Over de Berezina Smolensk en Borodino waren tijdens de Tweede Wereldoorlog weer een strijdtoneel. Hitler wilde, net als Napoleon, de Russen bij Borodino de genadeslag toebrengen, maar rekende net als de Fransman buiten de Russische geest. De Russen hielden lang stand in Smolensk, waardoor de verdediging rond Moskou op de komst van de Nazidictator was voorbereid. De stadsmuren van Smolensk zullen het allemaal meegemaakt hebben, al werd de stad bijna geheel verwoest. Ook werden er in 1940 zo’n 22.000 Polen, waaronder het volledige Poolse officieren corps, geëxecuteerd door de Russen. Net even buiten Smolensk ligt Katyn, een mooi maar ook verbijsterend park waar de gruweldaden van deze daad in herinnering gehouden worden. We rijden er langs op weg naar de Wit-Russische grens.
Ook Lenin rest zijn laatste dagen in ‘Grutas Parkas’
WIT-RUSLAND IS VAAK SLACHTOFFER GEWEEST VAN EUROPESE CONFLICTEN
In Wit-Rusland vinden we nog veel meer monumenten. De meesten daarvan staan rond de rivier de Berezina. De enige brug over deze rivier in de stad Borisov, werd vernietigd in 1812. De terugtocht van de Napoleon kwam zo tot stilstand en de Russen liepen op ze in. Het vroor ’s nachts bitter maar het ijs was niet dik genoeg om een leger te kunnen dragen. Bovendien is het een groot moerassig gebied dat half bevroren moeilijk begaanbaar is. Veel soldaten hebben Minsk- de volgende stad - daarom niet bereikt. Nederlandse pontonniers sloegen een brug, maar het was eigenlijk al te laat. Van de half miljoen soldaten waarmee Napoleon ten strijde trok overleefden naar schatting slechts 20.000 de oorlog. ‘We zijn 5 jaar bezet geweest door de Fransen,’
DE WEG NAAR MOSKOU 65
Minsk; een prettige stad met een roerig verleden.
Een monument ter herinnering aan de vele slachtpartijen die Wit-Rusland geteisterd hebben.
vertelde de Wit-Rus toen we bij de monumenten aan de Berezina stopten om foto’s te maken. Ongelooflijk, dat hadden we nooit gedacht. Alleen het feit al dat deze mensen daar hun hele leven samen met deze monumenten doorbrengen en daardoor zo verbonden zijn met de geschiedenis is bijzonder.
Terug naar het Westen Ook de communistische tijd en het recentere politieke klimaat hebben duidelijke sporen nagelaten. Minsk is desondanks een prettige stad met wijde boulevards, sfeervolle parken, een pittoresk vooroorlogs wijkje, sfeervolle kerken, veel monumenten, veel herbouw in oude stijl, afgewisseld met Stalinistische architectuur. Heel rijk is het land trouwens niet, wat weer gunstig is voor onze portemonnee, maar toch zie je er veel luxe auto’s rondrijden. Hoe doen ze dat, die Wit-Russen? De mensen zijn heel vriendelijk en zien er goed verzorgd uit. Ook zien we in het oogstseizoen dat hele volksstammen in de bossen op zoek zijn naar pad-
Zo rijden we weer terug, het westen in, net als dat handjevol soldaten van Napoleon. Wat is er eigenlijk met die 20.000 soldaten gebeurd? Zolang het leger zegevierde werd alles tot in detail gedocumenteerd, maar toen het leger op de vlucht sloeg was daar geen sprake meer van. We denken erover
1812
Wit-Rusland is vaak het slachtoffer geweest van Europese conflicten en de bevolking heeft hier ook in de Tweede wereldoorlog enorm geleden. Minsk werd voor het grootste gedeelte platgebombardeerd en er werden maar liefst 433 dorpen met inwoners in de brand gestoken. Ter nagedachtenis aan dit bizarre verleden hebben de Wit-Russen een herdenkingsplaats ingericht op de plek van één van de 186 dorpen die nooit meer herbouwd zijn. Of de naam van dat ene dorp, Khatyn, in verband staat met dat andere nabij Smolensk kun je je afvragen. We rijden er langs.
denstoelen, bosbessen en andere vruchten. Ze worden per emmertje langs de kant van de weg verkocht. Ook hier weer grote verschillen tussen rijk en arm.
OP NAAR MOSKOU
REISDATA: 1/9 T/M 11/9 PRIJS: €1.499
na terwijl we door het achterland richting Brest rijden, waarna we de grens oversteken om terug te keren naar Polen. Gelukkig hebben we nog wat kilometers te gaan en nog wat stops om er met elkaar over te praten. We zijn er geweest en, in tegenstelling tot het leger van Napoleon, hebben we genoten en zijn we onder de indruk van dit land, dat nog steeds een beetje achter een gordijn lijkt te liggen. Niet meer van ijzer, maar van mist. Een land met veel verhalen en een bewogen verleden, dat Wit-Rusland.
Zelf deze reis beleven? Volgend jaar, begin september reizen we in het spoor van Napoleon naar Moskou. Dit feit wordt in Wit-Rusland herinnerd met de reënactement van Borodino. Natuurlijk parkeren we op het Rode Plein in Moskou. De inschrijving is al geopend en het aantal deelnemers gelimiteerd, dus wees er snel bij! Meer info en inschrijven: www.promotor.nl.
66
VOLGEND NR.
COLOFON Promotor is een uitgave van ANWB Media. Postbus 93200, 2509 BA, Wassenaarseweg 220, 2596 EC Den Haag. [w] promotor.nl Voor alle vragen over de redactionele inhoud, mail promotor@anwb.nl
MOTOREN Kawasaki VN1700 Warrior: Kawasaki’s enorme toerbuffel gereden. Kijken of Mink niet te mager is voor zo’n vette fiets. En nog steeds niet gereden, maar wél even op gezeten: de Triumph Explorer. We hadden een gesprekje met de ontwerper van de tank. Altijd leuk. Ook reden we met de Honda Integra. Is het nou een scooter of een motor? Paul Vreuls neigt naar het laatste. Of toch het eerste. Nieuw is’ie zeker.
TOEREN Niet
voor de angstigen onder ons: we reizen af naar het land van Dracula. Tenminste, als we ooit nog wat horen van de freelancer die ons in zijn laatste telefoontje wist te vertellen dat’ie nu wel heel dichtbij was. Ook rijden we een veerboottoer door Noord-
Duitsland. Hoe dat er in de praktijk
Redactie
Jan Kruithof, (hoofdredacteur), Jaap van der Sar, Nico Vis Peter Aansorgh, Mink Bijlsma, Roland Brown, Douglas Jackson, Rob en Dafne de Jong, Erik van Lent, Jan Dirk Onrust, Gerwald van de Munt, Hans Moleman (China), Dolf Peeters, Chris Pennarts, Yop Segers, Paul Vreuls , Advertentiewerving Hans Germeraard, Alfred Tuitel (accountmanager), Monica Streng (sales support) 088-2697922, fax 088-2696511, Robert-Jan Schmidt (orderverwerking) 088-2697950, Martin van der Meulen (overdrukken) 088-2697381. Informatie: zie www.anwb-media.nl ANWB Media, t.a.v. sales support, Postbus 93557, 2509 AN Den Haag. Alle advertentieplaatsingen worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland. Een exemplaar hiervan is op aanvraag kosteloos verkrijgbaar. Marketing Niels Roodenburg Amal Whyte (adverteerders markt) Productie Gerrit van Stam Uitgever Niels Roodenburg Art direction/Vormgeving Veronica Concept Design Druk Corelio, Erpe-Mere, België Distributie Beta Press BV, Gilze Abonnementsprijzen € 57,95 per kalenderjaar; ANWB-leden € 54,90. Losse nummers € 5,95 Vaste medewerkers
INFORMATIE
Voor adreswijzigingen, vragen over betalingen, bezorging en bestellen (niet kosteloos) van reeds verschenen nummers/ artikelen (tot maximaal één jaar na verschijningsdatum), kun je contact opnemen met ANWB Contact Center: 088-269 22 22. Zij zijn bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 08.00 - 20.00 uur en op zaterdag 08.30 - 17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten. Of kijk op www.anwb.nl/contact.
ABONNEMENTEN 2012
uit ziet, daar verklappen we lekker niets over. OOK
LEUK Nieuw!
De clubpagina’s. Na lang overleg zijn we tot de conclusie gekomen dat wij eigenlijk gewoon een motorclub zijn. Met Nico als zichtbaar boegbeeld. Dus als jij vindt dat je wat te melden hebt; mail naar nvis@anwb.nl. *(onder voorbehoud)
NEEM NU EEN ABONNEMENT OP PROMOTOR! Kijk op www.promotor.nl voor aantrekkelijke aanbiedingen of bel met 088 - 269 22 22
Promotor verschijnt 10 maal per jaar. Een abonnement kost per kalenderjaar voor ANWB-leden €56,25 niet leden €59,40, losse nummers €6,10. Het abonnementsjaar is gelijk aan het kalenderjaar. Abonnees woonachtig in het buitenland krijgen portokosten doorberekend. Portokosten buitenland: In het eerste jaar geldt voor alle landen het België tarief €7,-. Daarna geldt voor Europa €9,- en de rest van de wereld €11,-.
AANMELDEN EN OPZEGGENl
Je kan je aanmelden via ANWB Contact Center: 088-269 22 22, via www.anwb.nl/webwinkel, direct op www.promotor.nl of via de bon in het magazine. Abonnementen die zijn aangegaan voor de duur van een jaar kan je opzeggen tegen het einde van het abonnementsjaar met een opzegtermijn van een maand. Indien je niet opzegt wordt het abonnement automatisch verlengd voor onbepaalde duur. Je kunt gedurende deze verlenging op ieder gewenst moment opzeggen met inachtneming van een opzegtermijn van een maand. De wijze van opzeggen kan mondeling, schriftelijk dan wel elektronisch. Proefabonnementen en cadeauabonnementen stoppen automatisch na de overeengekomen proeftijd.
ANWB TELEFOONNUMMERS
Contact Center 088- 269 22 22 Informatie over alle ANWB-diensten en -producten. Ma. t/m vrij: 08.00-20.00 uur, zaterdag 08.30- 17.00 uur, zon- en feestdagen gesloten. Promotor advieslijn 088-2695075 Promotor keuringen 0487-560466 Promotor trainingen 088-2696468 Verkeersinfo Nederland 0900-9622 (35 ct/min) Overige nummers: kijk op www.anwb.nl Copyright ANWB Media is aangesloten bij de Stichting Reprorecht. Het overnemen van welk deel ook van de inhoud van dit blad is slechts toegestaan na schriftelijke toestemming van de uitgever en de redactie. Wet bescherming persoonsgegevens ANWB B.V., uitgever van Promotor, legt van haar abonnees/klanten in het kader van haar dienstverlening gegevens vast. Deze gegevens worden gebruikt ter uitvoering van de overeenkomst en om abonnees/klanten te informeren over relevante producten en diensten van ANWB B.V. en van haar onderdelen. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk doorgeven aan ANWB, t.a.v. afdeling Marketing Communicatie, o.v.v. WBP, Postbus 93200, 2509 BA Den Haag. Disclaimer De redactie verricht haar taak op basis van een redactiestatuut. Alleen indien zulks uitdrukkelijk staat vermeld, geven artikelen – of passages in artikelen – de mening en/of het inzicht van de ANWB weer. Aan adviezen en dergelijke, al dan niet gepubliceerd, wordt de grootst mogelijke zorg besteed, doch de ervaring heeft geleerd dat desondanks fouten niet geheel te voorkomen zijn. Daarom kan generlei verantwoordelijkheid worden aanvaard van eventuele onvoorziene gevolgen. ISSN 1381-0154 ©2011: ANWB
Sparen in plaats van tanken: Duitsland vanaf 99 euro met Autozug-Spezial! In samenwerking met
En voordelig naar Frankrijk, Italië of Oostenrijk. De aanbieding geldt voor één persoon, op een losse plaats in een couchetterijtuig, inclusief vervoer van een voertuig. De 2e t/m 5e persoon betaalt slechts 60 euro p.p. Verkrijgbaar tot 7 dagen voor vertrek, zolang de voorraad strekt. Wijzigingen of restitutie niet mogelijk. Overigens: ANWB-leden besparen nog extra 10 euro per richting. De verrekening van de 10 euro korting kan alleen onder opgave van de aanbiedingscode ARCEUROPE bij het boeken op www.dbautozug.nl plaatsvinden. Voor informatie en boekingen kunt u terecht bij de Treinreiswinkel tel. 071 513 70 08 of op www.dbautozug.nl. Mobieler per spoor.
Natuurlijk, elk terrein kent zijn uitdagingen. Maar wie spreekt van obstakels heeft nog nooit met de Yamaha XT1200Z Super TĂŠnĂŠrĂŠ gereden. Als geen ander bedwingt hij de elementen met zijn lage, centrale zwaartepunt dat zorgt voor sublieme stuureigenschappen. De betrouwbaarheid van zâ&#x20AC;&#x2122;n 270-graden paralleltwin en een ongekende balans doen de rest. En dat terwijl u qua luxe en comfort niets hoeft te ontberen dankzij het exclusieve Explorer-pakket. Waar dat uit bestaat ontdekt u op www.yamaha-motor.nl
4VQFS 5Ă&#x160;OĂ&#x160;SĂ&#x160; &YQMPSFS XXX ZBNBIB NPUPS OM