[Title will be auto-generated] by Yourpersia.org

‫‪This is a Persian Translation of Steve Jobs, by Walter Isaacson‬‬

‫ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻪ‬

‫‪ :‬آﻳﺰاﻛﺴ‪‬ﻦ‪ ،‬واﻟﺘﺮ‪- 1959 ،‬‬

‫ﻋﻨﻮان‪ /‬ﻧﺎمِ ﭘﺪﻳﺪآور‬

‫‪ :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ /‬واﻟﺘﺮ آﻳﺰاﻛﺴ‪‬ﻦ؛ ﺗﺮﺟﻤﻪ از ﻧﺎﺻﺮ دادﮔﺴﺘﺮ‪]- .‬وﻳﺮاﻳﺶ ‪.[1‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت اراﺋﻪ‬

‫‪ :‬اﻧﺤﺼﺎراً در ‪ 1390]- www.narenji.ir‬ه‪.‬ش‪ ،‬ﺑﻬﻤﻦ‪[.‬‬

‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻇﺎﻫﺮي‬

‫‪ 523 :‬ص‪ :.‬ﻋﻜﺲ‪.‬‬

‫ﻳﺎدداﺷﺖ‬

‫‪ :‬ﻋﻨﻮان اﺻﻠﻲ‪:‬‬

‫ﻳﺎدداﺷﺖ‬

‫‪ :‬اﻳﻦ اﺛﺮ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻛﺎﻣﻞِ اراﺋﻪ ﺷﺪه از اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮﺿﻮع‬

‫‪ :‬زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ‪.‬‬

‫ﺷﻨﺎﺳﻪ اﻓﺰوده‬

‫‪ :‬دادﮔﺴﺘﺮ‪ ،‬ﻧﺎﺻﺮ‪-1363 ،‬‬

‫‪Steve Jobs By Walter Isaacson‬‬

‫‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ‪.‬‬

‫ﻋﻨﻮان‪:‬‬

‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‬

‫ﻣﺆﻟﻒ‪:‬‬

‫واﻟﺘﺮ آﻳﺰاﻛﺴ‪‬ﻦ‬

‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪:‬‬

‫ﻧﺎﺻﺮ دادﮔﺴﺘﺮ‬

‫وﻳﺮاﺳﺘﺎر‪:‬‬

‫ﻋﻠﻲ اﺻﻐﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‬

‫اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪه‪:‬‬ ‫ﺗﻴﺮاژ‪:‬‬ ‫وﻳﺮاﻳﺶ‪:‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ اراﺋﻪ‪:‬‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ )‪:(Donate‬‬

‫‪ www.narenji.ir‬ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺎرﻧﺠﻲ‬ ‫ﺑﻪ وﺳﻌﺖ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‬ ‫او‪‬ل‬ ‫ﺑﻬﻤﻦ ‪1390‬‬ ‫‪ 2.000‬ﺗﻮﻣﺎن‬

‫®© ﻛﻠﻴﻪي ﺣﻘﻮقِ ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮيِ ﻧﺸـﺮ‪) ،‬اﻋـﻢ از ﭼـﺎپ‪ ،‬ﺻـﻮﺗﻲ‪ ،‬دﻳﺠﻴﺘـﺎﻟﻲ و ‪ (...‬ﺑـﺮاي »ﻧﺎﺻـﺮ‬ ‫دادﮔﺴﺘﺮ« ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﻮءاﺳـﺘﻔﺎده‪ ،‬دﺳـﺘﻜﺎري و ﺑﺎزﻧﺸـﺮ‪ ،‬ﺗﻘﻠﻴـﺪ از واژهآراﻳـﻲ و‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از آن در ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاكﮔﺬاردن ﻣﻄﺎﻟﺐِ اﻳـﻦ ﺗﺮﺟﻤـﻪ در ﻫـﺮ ﻣﻜـﺎن‬ ‫دﻳﮕﺮي )ﻣﺠﺎزي ﻳﺎ واﻗﻌﻲ( »ﻣﻤﻨﻮع« اﺳﺖ و ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮق ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮيِ ﺻﺎﺣﺐ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻧﻘـﺾ‬ ‫ﺗﻮاﻓﻘﺎت رﺳﻤﻲ ﻣﻴﺎن وي و ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺎرﻧﺠﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ ،‬و ﺗﺤﺖ‪ ‬ﭘﻴﮕﺮد ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻣﺨﺎﻃﺐِ ﮔﺮاﻣﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ ‪ Donate‬ﻛﺮدنِ اﻳﻦ اﺛﺮ در ‪ ، www.narenji.ir/steve‬ﺑﻪ ﺳﻬﻢ‬ ‫ﺧﻮد ﻧﻘﺸﻲ ﻣﺆﺛﺮ در ﺣﻤﺎﻳﺖ از اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ‪ ‬ﻧﻮ اﻳﻔﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪N.N.D .‬‬

‫ﺗـﻘـﺪﻳـﻢ ﻣـﻲﻛـﻨـﺪ‪:‬‬

‫زﻧﺪﮔﻴـﻨﺎﻣﻪي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲِ‬

‫اﺛﺮي از واﻟﺘ‪‬ﺮ آﻳﺰاﻛﺴ‪‬ﻦ‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪاي از ﻧﺎﺻﺮ دادﮔﺴﺘﺮ‬ ‫وﻳﺮاﺳﺘﺎر‪ :‬ﻋﻠﻲ اﺻﻐﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‬

‫واﻟﺘ‪‬ﺮ آﻳﺰاﻛﺴ‪‬ﻦ‪ ،1‬ﻋﻜﺲ از ﭘﺎﺗﺮﻳﺲ ﮔﻴﻠﺒﺮت‪.2011 ،2‬‬

‫واﻟﺘﺮ آﻳﺰاﻛﺴـُﻦ‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞِ ﺑﻨﻴﺎد اَﺳﭙِﻦ‪ 3‬اﺳﺖ و ﭘﻴﺶ ﺗﺮ‪ ،‬رﺋﻴﺲِ ﺳـﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ن‪ 4‬و ﺳـﺮدﺑﻴﺮِ‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ ي ﺗﺎﻳﻢ‪ 5‬ﺑﻮده‪ .‬وي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ي ﻛﺘـﺎب ﻫـﺎي “اﻳﻨﺸـﺘﻴﻦ‪ :‬زﻧـﺪﮔﻲ و ﺟﻬـﺎنِ او‪“ ”،6‬ﺑﻨﺠـﺎﻣﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮاﻧﻜﻠﻴﻦ‪ :‬ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲِ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ”7‬و “ﻛﻴﺴﻴﻨﺠﺮ‪ :‬ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ‪ ”8‬و ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎرِ اﻳﻮان ﺗﻮﻣﺎس‪ 9‬در‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦِ ﻛﺘﺎبِ “ﺧﺮدﻣﻨﺪان‪ :‬ﺷﺶ دوﺳﺖ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ”10‬اﺳﺖ‪ .‬وي و ﻫﻤﺴﺮش ﻫﻢ اﻛﻨـﻮن‬ ‫در واﺷﻴﻨﮕﺘُﻦ دي‪ .‬ﺳﻲ‪ 11‬زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪WALTER ISAACSON‬‬ ‫‪PATRICE GILBERT‬‬

‫‪ASPEN INSTITUTE‬‬ ‫‪CNN‬‬

‫‪TIME MAGAZINE‬‬ ‫‪EINSTEIN: HIS LIFE AND UNIVERSE‬‬

‫‪BENJAMIN FRANKLIN: AN AMERICAN LIFE‬‬

‫‪KISSINGER: A BIOGRAPHY‬‬ ‫‪EVAN THOMAS‬‬

‫‪THE WISE MEN: SIX FRIENDS AND THE WORLD THEY MADE‬‬ ‫‪WASHINGTON DC‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬‬ ‫ﻧﺎرﻧﺠﻲ‪1 .............................................................................................................................................‬‬ ‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪2 .............................................................................................................................................‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ‪7 ......................................................................................‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ‪12 ........................................................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :1‬دورانِ ﻛﻮدﻛﻲ؛ رﻫﺎ ﺷﺪه و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه‪21 ................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :2‬زوجِ ﻋﺠﻴﺐ؛ دو اﺳﺘﻴﻮ!‪39.....................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :3‬ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ؛ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﻮدت را درﻳﺎب‪47 .......................................................... ... ،‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :4‬آﺗﺎري و ﻫﻨﺪ؛ ذن و ﻫﻨﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎزي‪56 ..........................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :5‬اﭘﻞ ‪I‬؛ ﺑﻪ ﺑﺮق ﺑﺰن‪ ،‬راهاﻧﺪازي ﻛﻦ‪ ،‬وارد ﺷﻮ‪67................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :6‬اﭘﻞ ‪II‬؛ ﻃﻠﻴﻌﻪي ﻳﻚ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ‪79 ................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :7‬ﻛﺮﻳﺴﺎن و ﻟﻴﺴﺎ؛ او ﻛﻪ رﻫﺎ ﺷﺪ‪) ...‬اﻳﻨﻚ رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ(‪91 .................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :8‬زﻳﺮاﻛﺲ و ﻟﻴﺴﺎ؛ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪96 .......................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :9‬ﻋﺮﺿﻪي ﺳﻬﺎم؛ ﻣﺮدي از ﺟﻨﺲ ﺛﺮوت و ﺷﻬﺮت‪105 ........................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :10‬ﻣ‪‬ﻚ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ‪111 ........................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :11‬داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ؛ ﺑﺎزي ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺷﺨﺼﻲ‪118..........................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :12‬ﻃﺮاﺣﻲ؛ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان واﻗﻌﻲ ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪125 ......................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :13‬ﺳﺎﺧﺘﻦِ ﻣ‪‬ﻚ‪ :‬ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﭘﺎداش اﺳﺖ‪134.......................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :14‬ورود اﺳﻜﺎﻟﻲ؛ ﭼﺎﻟﺶِ ﭘﭙﺴﻲ‪145........................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :15‬ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻚ؛ ﺛﺒﺖ‪ ‬ﻳﻚ اﺛﺮِ ﻛﻮﭼﻚ در ﺟﻬﺎن‪154 .........................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :16‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﺟﺎﺑﺰ‪ :‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺪارﻫﺎ ﻗﺎﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪164......................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :17‬اﻳﻜﺎروس؛ آﻧﭽﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرود‪ ...‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲآﻳﺪ‪172..................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :18‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ؛ ﭘﺮُﻣ‪‬ـﺘ‪‬ـﺌﻮس رﻫﺎ از ﺑﻨﺪ‪198.................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :19‬ﭘﻴﻜﺴﺎر؛ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻨﺮ را ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪220 ...............................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :20‬ﻳﻚ آدم ﻋﺎدي؛ ﻋﺸﻖ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪي ﺳﻪ ﺣﺮﻓﻲ اﺳﺖ‪230 .....................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :21‬ﻣﺮد‪ ‬ﺧﺎﻧﻮاده؛ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻗﺒﻴﻠﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪244 ......................................................................‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :22‬داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي؛ ﺑﺎز‪ ‬و وودي ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪259...............................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :23‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ؛ ﭼﻪ ﺟﺎﻧﻮرِ ﺧﺸﻨﻲ‪ ،‬وﻗﺘﺶ رﺳﻴﺪه ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي اول ﺑﺮﮔﺮدي‪267 .................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :24‬ﺑﺎزﺳﺎزي؛ ﺑﺎزﻧﺪهي ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬در آﻳﻨﺪه ﺑﺮﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪277 ...........................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :25‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ؛ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻘﺎم “ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﺖ”‪295 ...........................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :26‬اﺻﻮل ﻃﺮاﺣﻲ؛ اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪306.......................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :27‬آﻳـﻤ‪‬ﻚ؛ ﺳﻼم‪) ...‬دوﺑﺎره(‪313 ............................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :28‬ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ؛ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺎل‪ ،‬ﻫﻨﻮز دﻳﻮاﻧﻪ‪320......................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :29‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ؛ ﭘﺎﺗﻮق ﻧﻮاﺑﻎ و ﺳﻨﮓﻣﺎﺳﻪﻫﺎي ﺳﻴـِﻨﺎ‪328 ......................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :30‬اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻗﻄﺐِ دﻳﺠﻴﺘﺎل؛ از آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺗﺎ آﻳـﭙﺎد‪337.......................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :31‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ؛ ﻣﻦ ﻓﻠﻮتزن رﻧﮕﺎرﻧﮕﻢ‪351..................................................................‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر‬

‫ﻓﺼﻞ ‪ :32‬ﻣﺮد ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ؛ ﻗﻄﻌﻪي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ زﻧﺪﮔﻲ او‪366 ............................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :33‬دوﺳﺘﺎنِ ﭘﻴﺴﻜﺎر؛ ‪ ...‬و دﺷﻤﻨﺎن‪379................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :34‬ﻣ‪‬ﻚﻫﺎي ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ؛ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺳﺎﺧﺘﻦ اﭘﻞ‪394..................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :35‬راﻧﺪ‪ ‬او‪‬ل؛ ﻳﺎد‪ ‬ﻣﺮگ‪401 .......................................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :36‬آﻳـﻔـُﻦ؛ ﺳﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﻧﻘﻼﺑﻲ در ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل‪412 .......................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :37‬راﻧﺪ‪ ‬دو‪‬م؛ ﺳﺮﻃﺎن ﻋﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪421..................................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :38‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ؛ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي دﻧﻴﺎي ﻣﺎوراء ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪433........................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :39‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ؛ ‪ ...‬و ﭘﮋواك ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎ‪451..................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :40‬ﺑﻪ ﺳﻮي اﺑﺪﻳﺖ؛ اﺑﺮ‪ ،‬ﺑﺸﻘﺎبﭘﺮﻧﺪه و ﻓﺮاﺗﺮ‪463 ................................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :41‬راﻧﺪ‪ ‬ﺳﻮ‪‬م؛ ﺟﺪال در ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﮔﺮگ و ﻣﻴﺶ‪474 ..............................................................‬‬ ‫ﻓﺼﻞ ‪ :42‬ﻣﻴﺮاث؛ درﺧﺸﺎنﺗﺮﻳﻦ ﺑﻬﺸﺖ‪ ‬ﺧﻼﻗﻴﺖ‪491.....................................................................‬‬ ‫ﻋﻜﺲﻫﺎ‪501 ............................................................................................................................................‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحــه‪١ :‬‬

‫مقدمهی نارن ی‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ آن ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﻧﮕﺎه‪ ‬ﻧﺎﻓﺬش‪ ،‬در دﻧﻴﺎيِ ﻓﻨﺎوري ﺑﺮاي ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻳﻚ اﺳﻄﻮره اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدي ﻛﻪ‬ ‫اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶ و ﻣﺮﺑﻲِ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺪﻳﺮانِ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي اﻣﺮوزي اﺳﺖ و ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي زﻳﺎدي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ از اﭘﻞ )ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ او ﺗﺄﺳﻴﺲ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﺮد‪ (،‬ﻣﺴﻴﺮِ آﻳﻨﺪهي ﺧﻮد را ﺗﺮﺳﻴﻢ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬داﺳﺘﺎنِ زﻧﺪﮔﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺗﻤﺎمِ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ و ﺟﺎﻟﺒﺶ‪ ،‬از او ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﻣﺘﻔﺎوت و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪ وﺟﻮد آورده ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ‪ ‬ﻫﻤﻪي دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺮگ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ ،2011‬ﻳﻜﻲ از ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ روﻳﺪادﻫﺎي دﻧﻴﺎي ﻓﻨﺎوري ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﭘﻞ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺧﺎصِ ﺧﻮد‪ ،‬دوﺳﺘﺎن و دﺷﻤﻨﺎنِ زﻳﺎدي دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ را‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ از رﻓﺘﻦِ اﻳﻦ ﻧﺎﺑﻐﻪي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎ آن ﻧﮕﺎه آﻳﻨﺪهﻧ‪‬ﮕﺮش‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺒﺮِ ﺧﻮب ﺑﺮاي ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﻪ او‪ ،‬از راه رﺳﻴﺪنِ ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﺑﻮد‪ :‬زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲِ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻓﻮت‪ ‬ﻣﺪﻳﺮ ﻓﻘﻴﺪ اﭘﻞ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ و ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ اﻋﺘﺒﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاي ﺑﻪ ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻲِ‬ ‫واﻟﺘﺮ آﻳﺰاﻛﺴ‪‬ﻦ را ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬اﻧﺘﺸﺎر در ﻣﺎهﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲِ ‪ ،2011‬ﺑﺪل ﺑﻪ ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎبِ‬ ‫ﺳﺎل در ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻓﺮوﺷﻲِ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ آﻣﺎزون ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪاي ﻋﺎﻟﻲ و ﻧﺜﺮي روان‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎر دوﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰم‪ ،‬آﻗﺎي ﻧﺎﺻﺮ )ﻧﻴﻤﺎ(‬ ‫دادﮔﺴﺘﺮ‪ ،‬در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪي “ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ” ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ داﺳﺘﺎنِ زﻳﺒﺎﻳﻲ از ﺗﺎرﻳﺦِ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲِ دﻧﻴﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي را در ﺧﻮد دارد‪ .‬ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪنِ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪاش‪ ،‬ﻏﺮق در دﻧﻴﺎﻳﻲ ﺟﺪﻳﺪ و ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﻻزم اﺳﺖ از آﻗﺎي عباس واحدی ﻛﻪ در ﻣﺮﺣﻠﻪي وﻳﺮاﺳﺘﺎريِ ﻛﺘﺎب زﺣﻤﺎت زﻳﺎدي را ﻣﺘﻘﺒﻞ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺸﻜﺮ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬

‫ع ی اصغر ه ﺮمند‬ ‫سایت نارن ی‬ ‫سردبـ ﺮ‬ ‫ِ‬

‫‪honarmand@gmail.com‬‬ ‫‪www.narenji.ir/‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحـه‪٢ :‬‬

‫مقدمهی م ﺮجم‬

‫ﺳﺨﻨﻲ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ از ﺑﺰرﮔﺎن ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺎر و ﭘﻴﺸﻪاي ﻛﻪ داري‪ ،‬آن را ﻃﻮري اﻧﺠﺎم ﺑﺪه ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻗﺮار‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ اﺑﺪ زﻧﺪه ﺑﺎﺷﻲ و ﺑﺎﺑﺖ ﻛﺮدهات ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ ﺗﺮﺟﻤﻪاي آﻳﻴﻨﻪي ﻋﻠﻢ‪ ،‬ﺷﻮق و دﻏﺪﻏﻪي ﻣﺘﺮﺟﻢ آن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻣﻦ ﻛﻪ اﻳﻨﻚ ﭘﻴﺶِ روي ﺷﻤﺎ ﻗﺮار‬ ‫دارد‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ‬ﻋﻼﻗﻪ‪ ،‬ﻛﻨﺠﻜﺎوي‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻚﺑﻴﻨﻲ و وﺳﻮاس اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﻟﺤﻦِ دﻟﻨﺸﻴﻦ آن‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲدﻫﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺪون از ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﻦ اﻓﻜﺎرﺗﺎن‪ ،‬ﺳﺮ ﺧﻂ داﺳﺘﺎن واﻗﻌﻲ زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﺪ و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي دوﺑﺎره و ﭼﻨﺪﺑﺎره ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪-‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ آن را دارد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﺴﺒﻲ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺑﺎ ﺣﻮزهﻫﺎي ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد و‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﺑﺮاي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺠﻬﻮﻻت ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺤﺼﻴﻞ در رﺷﺘﻪي اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬آﺷﻨﺎﻳﻲ‬ ‫ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻋﺎﻟَﻢ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎي ﻓﻨﺎوري‪ ،‬و ﺧﺼﻠﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﺑﻮدﻧﻢ‪ ،‬از ﭘﺲ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎ ﺑﺮ آﻣﺪم و‬ ‫ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺧﺪا‪ ،‬ﭼﻴﺰي از ﻣﺤﺘﻮاي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻓﺪاي داﻧﺶِ ﻛﻢ و ﻳﺎ ﻋﺪم ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻣﻌﺮوف ﺧﻮد در ﻣﺮاﺳﻢ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎنِ اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬از “ﻧﻘﺎط” ﻳﺎد ﻛﺮده؛ ﻧﻘﺎط‪ ‬زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻦ‪ ،‬در ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﻜﻢ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﻟﺤﻦِ ﻛﺘﺎب را ﺷﻜﻞ دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮلِ اﺳﺘﻴﻮ‪:‬‬ ‫»وﺻﻞ ﻛﺮدنِ ﻧﻘﺎط ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺧﻮد‪ ‬آﻳﻨﺪه راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺑﺴﻴﺎر واﺿﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دوﺑﺎره ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬وﺻﻞ ﻛﺮدن ﻧﻘﺎط ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ )ﭘﺲ از ﻃﻲ ﻣﺴﻴﺮ( ﺑﺎ‬ ‫ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ روزي در آﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ؛ ﺧﺪا‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺖ‪ ‬ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰِ دﻳﮕﺮي‪ .‬زﻳﺮا‬ ‫اﻳﻦ اﻳﻤﺎن و آن ﻧﻘﺎط‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ آﻳﻨﺪه را ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن را ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ از‬ ‫ﻗﻠﺐﺗﺎن ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را از ﻣﺴﻴﺮي ﮔﺮم و ﻧﺮم ﺑﻴﺮون ﻣﻲﺑ‪‬ﺮَد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎ را رﻗﻢ ﻣﻲزﻧﺪ‪«.‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحــه‪٣ :‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب در ‪ 2‬آﺑﺎن ‪ 1390‬در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻣﺘﻦ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲِ آن‪ ،‬در ‪10‬‬ ‫آﺑﺎن ﺗﺮﺟﻤﻪ را ﺷﺮوع و در ‪ 17‬آذر ﺗﻤﺎم ﻛﺮدم‪ .‬ﺳﭙﺲ از ‪ 19‬آذر ﺗﺎ ‪ 12‬ﺑﻬﻤﻦ آن را ﻃﻲ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ وﻳﺮاﻳﺶ‬ ‫ﻧﻤﻮدم ﺗﺎ از ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺎرِ ﺧﻮد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ اﻧﺘﻬﺎي ﻛﺎر ﻧﺒﻮد زﻳﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺸﻢ دوﻣﻲ‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ و اﺛﺮ را ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ وﻳﺮاﻳﺶِ ﻧﻬﺎﻳﻲِ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﻧﻜﺎﺗﻲ را ﻛﻪ از ﻧﻈﺮم دور ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻮﺷﺰد‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ وﻳﺮاﻳﺶ او‪‬لِ ﻛﺘﺎب ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻚ ﺑﻌﺪ از ‪ 92‬روز ﻛﺎرِ ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺑﺖ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻨّﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻤﺎﻣﺶ را ﺑﺪون ﭼ‪‬ﺮﺗﻜﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ اﺳﺎسِ‬ ‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ و دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي ﺧﻮدم ﭘﺬﻳﺮا ﺷﺪهام؛ دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺻﺎﺣﺐ ﻳﻚ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻓﺎرﺳﻲِ‬ ‫ﺑﻲﺑﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬و اﮔﺮ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻲ ﻧﺪاﻧﻴﺪ‪ ،‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺎم ﻣﻦ ﺑﺎ ﻧﺎم آن ﮔﺮه ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻫﻤﻴﻦ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎ را رﻗﻢ زده‪ ،‬و ﻣﺮا ﺗﺎ اﺑﺪ ﺑﺎﺑﺖ‪ ‬آن ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﻻزم اﺳﺖ ﻫﻤﻪي ﺷﻤﺎ ﻋﺰﻳﺰان ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﺤﺼﺎري در ﺳﺎﻳﺖ نارن ی ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه و‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ در ﻫﻴﭻ ﻣﺤﻞ دﻳﮕﺮي اراﺋﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻗﺮار دادنِ آن در ﻓﻀﺎﻫﺎي اﺷﺘﺮاك‪ ‬ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ )ﺣﺘﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻗﺼﺪي ﻧﻴﻜﻮ‪ (،‬ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮقِ ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي ﻣﻦ و نارن ی اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ دﺳﺘﻜﺎري در ﻓﺎﻳﻞ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اﻋﻢ از‬ ‫ﺣﺬف )ﻳﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن( ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي از )ﻳﺎ ﺑﻪ( آن‪ ،‬و ﻳﺎ ﺑﺎزﻧﺸﺮ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﺨﺺ ﻳﺎ اﺷﺨﺎﺻﻲ دﻳﮕﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﻲاﺣﺘﺮاﻣﻲ آﺷﻜﺎر ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻓﺮدي و ﻣﻴﻞ ﻗﻠﺒﻲ ﺻﺎﺣﺐِ ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه اﻧﮕﺎﺷﺘﻦ ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﻣﻴﺎن او و‬ ‫نارن ی‪ ،‬ﺑﻲارزش ﻛﺮدن زﺣﻤﺎت ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاي اراﺋﻪي اﺛﺮ‪ ،‬و ﺑﺪﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻤﺎد ﺑﻲاﺧﻼﻗﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را از آن ﻣ‪‬ﺒ‪‬ﺮا ﻣﻲداﻧﻢ و ﻣ‪‬ﺒ‪‬ﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﺨﻠﻔﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﻳﺎ نارن ی را در ﺟﺮﻳﺎن ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻛﺘﺎب در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ و وﺑﻼگﻫﺎ )اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻟﻴﻨﻚ دادن ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ‪ ‬نارن ی(‬

‫ﻣﻮﺟﺐِ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻘﺪ ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪي ﻟﺤﻦ و ﺳﺒﻚ‪ ‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد‪ ‬ﺑﺎ داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻪي اﻣﺘﻨﺎن‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺨﺺِ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬و ﻓﺮاﺗﺮ از اﻳﻨﻬﺎ‪ Donate ،‬ﻛﺮدن اﻳﻦ اﺛﺮ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﻧﻤﻮد‪ ‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲِ اﺣﺘﺮامِ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ‬ ‫زﺣﻤﺎت‪ ‬ﺑﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬ ‫»ﭼﺮا ‪ Donate‬ﻧﻜﻨﻢ؟« و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آدرس اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ و اﻧﺤﺼﺎري ﻛﺘﺎب ‪ www.narenji.ir/steve‬ﺑﺮوﻳﺪ و‬ ‫از ﺻﻤﻴﻢ ﻗﻠﺐ و ﺑﺎ رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﺎري‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ از ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﺎﺷﺮ و ﻧﻴﺰ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﺑﺎزﺧﻮرد از دوﺳﺘﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻢ در ﺷﺮوع ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬ﻣﻌﻴﺎر دﻳﮕﺮي‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﻮد و اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮدم؛ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﺘﺎبِ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮﺿﻮع و ﻧﺎم اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪،‬‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺨﺎﻃﺐِ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺬف ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻴﺎن اﺛﺮ و ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻣﻦ ﺷﺪ؛ ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ و زﻣﺎنِ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب‪ ،‬اﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦِ اﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ دﻧﺒﺎل‬

‫م ق د م ه | صـفـحـه‪٤ :‬‬ ‫ﭼﺎپ رﺳﻤﻲاش را ﺑﮕﻴﺮم ﻳﺎ ﺧﻮدم ﺑﺮاي آن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺗﻤﺎس و آﺷﻨﺎﻳﻲ و راﻳﺰﻧﻲ ﺑﺎ آﻗﺎي‬ ‫ه ﺮمند‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اراﺋﻪي ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻳﺠﻴﺘﺎل ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﺎپ رﺳﻤﻲ ﻛﺘﺎب‪،‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎً ﻣﺤﺘﻮاي آن را ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮِ ﻛﻒ‪ ‬ﻫﺰﻳﻨﻪي اﺧﺘﻴﺎريِ ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺪت زﻣﺎنِ ﻃﻮﻻﻧﻲِ اﻧﺘﻈﺎر و‬ ‫ﺗﻴﺮاژي ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك ﺑﻪ دﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﻣﻲرﺳﺎﻧْﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﺎﻳﺪ اﺻﻼً ﻗﻴﺪ ﺧﺮﻳﺪش را ﻣﻲزدﻳﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻗﻄﺮهﭼﻜﺎﻧﻲِ ﻣﻮﺟﻮد در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮدﻳﺪ‪ ،‬آﺛﺎري ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺧﻮد‬ ‫اﺣﺘﺮام ﻛﺎﻓﻲ را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﻧﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ از ﻟﺤﺎظ‪ ‬ﺳﺒﻚ‪ ‬اراﺋﻪ‪.‬‬ ‫اﺗﺨﺎذ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻓﻮق ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﻟﻴﻞ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ؛ اوﻻً ﺑﻪ ﻗﻮل آﻗﺎي ه ﺮمند‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‬ ‫اﻏﻠﺐ از ﭘﻴﮕﻴﺮان اﺧﺒﺎر ﺣﻮزهي ﻓﻨﺎوريﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﻗﻄﻌﺎً ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻋﺎدت دارﻳﺪ و ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮ روي ﺗﺒﻠﺖ‪ ،‬ﻟﭗﺗﺎپ ﻳﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ را ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻧﺴﺨﻪي ﭼﺎﭘﻲ آن ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﺪ؛ ﺛﺎﻧﻴﺎً ﻛﺴﺐ ﺳﻮد‪ ‬ﻣﺘﻌﺎرف “ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﺰاف ﺑﺮ روي ﺟﻠﺪ” از‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ از ﻣﺨﺎﻃﺐ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻦ ﻧﺒﻮده و ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺴﺐ ﺳﻮد ﻣﺘﻌﺎرف “ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ روي ﺟﻠﺪ اﻧﺪك وﻟﻮ‬ ‫اﺧﺘﻴﺎري” از ﮔﺴﺘﺮهاي وﺳﻴﻊ از ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺳﺮ ذوق ﻣﻲآورد زﻳﺮا اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎ ﺣﺬف‬ ‫واﺳﻄﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﺨﺎﻃﺐ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ ،‬و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻛﺘﺎب ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪي‬ ‫اﺧﺘﻴﺎري‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﺧﻮب ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ؛ ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ‬اﺛﺮم و درك ﺑﺎﻻي ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‪،‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐِ دوﺳﺘﺎﻧﻲ از ﺷﻤﺎره ﻓﺰون ﻣﻲﺷﻮم ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎرم ارزش ﻗﺎﺋﻠﻨﺪ و اﺑﺎﻳﻲ از ‪ Donate‬ﻛﺮدن اﻳﻦ اﺛﺮ ﻧﺪارﻧﺪ؛‬ ‫و ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺰ از ﺧﻴﻞِ ﻋﻈﻴﻢِ ﻣﺨﺎﻃﺐِ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺟﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ و ﻣﺤﺘﻮاي آن ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﻲارزش‬ ‫و ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪‬‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬ﻛﻪ در ﻧﻮع ﺧﻮد اوﻟﻴﻦ ﻫﻤﻜﺎري ﻳﻚ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ ﭘﺮ ﺑﺎزدﻳﺪ در اﻳﺮان اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺪرن و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﺧﻼقﻣﺪار ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﻧﻮﻋﻲ از زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻪ در آن‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻢ اﻋﺘﻤﺎد دارﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ در ﺟﻴﺐ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از روي ورقِ ﻫﻢ ﺗﻘﻠﺐ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻲاﺟﺒﺎر ﺣﻖِ ﺗﻼشِ‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﺣﺮﻛﺖ‪ ‬اﻣﺮوزِ ﻣﻦ و نارن ی‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎً ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﻣﺎ و ﺷﻤﺎ راﻫﮕﺸﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺧﻮدﻣﺎن آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم زﺣﻤﺖ‪ ‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را‪،‬‬ ‫را ﺑﺎ ‪ Donate‬آن در آدرس اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ‪ www.narenji.ir/steve‬ﺑﻪ ﺟﺎي آورﻳﺪ‪) .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮع از زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻪ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻳﺶ را ﺷﺮح دادم‪ ،‬آرﻣﺎنﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ “آرﻣﺎنﮔﺮاﻳﻲِ ﻋﻤﻠﻲ” اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ رﺿﺎﻳﺖ‪ ‬ﺣﻘﻴﻘﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪(.‬‬

‫ﺳﺨﻨﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮِ ﻣﺘﺮﺟﻤﻴﻦِ ﮔﺮاﻣﻲ؛‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎي ﻛﺎر ﺗﺮﺟﻤﻪ آﮔﺎﻫﻴﺪ‪ .‬ﺳﺨﺘﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﺘﺎب و ورق‬ ‫زدن آن ﺑﻌﺪ از ﺗﻼﺷﻲ ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎ ﺑﻪ ﻟﺬّت ﺑﺪل ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﺑﺎزﺧﻮرد‪ ‬ﻣﺜﺒﺖ )ﭼﻪ ﻣﺎﻟﻲ و ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﻲ(‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻮقِ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻛﺘﺎب ﺑﻌﺪي داﻣﻦ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ در اﻳﻦ ﺑِﻴﻦ ﺑﺮﺧﻲ رﻓﺘﺎرﻫﺎ اﻳﻦ ﻟﺬّت را ﺑﺎ ﺗﻠﺨﻲ ﻫﻤﺮاه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحــه‪٥ :‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻫﺮ ﻛﺎر ﺧﻼﻗﺎﻧﻪي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺸﻖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺟﻮﺷﺸﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻛﻮﺷﺸﻲ! ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺗﻚﺗﻚ واژﮔﺎن‪ ،‬آراﻳﻪﻫﺎ )و ﭼﻴﺪﻣﺎن اﻳﻨﻬﺎ(‪ ،‬و اﺣﻴﺎﻧﺎً ﻣﻀﺎﻣﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﺗﺤﺖ اﻟﻠﻔﻈﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از درون ﻣﺎ ﺑﺠﻮﺷﻨﺪ و ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ را از ﺑﻴﺮون )ﻣﺜﻼً از ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻛﺲِ دﻳﮕﺮي(‬ ‫ﻗﺮض ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﻢ در دﺳﺘﺮس ﻋﻤﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺟﺰ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﭘﺎراﮔﺮاف از‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب )ﻛﻪ ﺧﻮد‪ ‬ﻣﺘﺮﺟﻤﻴﻦ ﮔﺮاﻣﻲ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻗﺮار دادهاﻧﺪ( ﻧﻈﺮ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻛﺎر رﻗﺒﺎ )و‬ ‫رﻓﻘﺎ( ﻧﻴﺎَﻧﺪاﺧﺘﻪام و آن ﺗﻚ‪ ‬ﻧﮕﺎه ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻢ آﻳﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪاي ﺑﻬﺘﺮ از اﺛﺮ ﻣﻦ اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‬ ‫)ﻛﻪ اﮔﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪام را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻣﻲداﺷﺘﻢ و از آﺛﺎر دوﺳﺘﺎن ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮدم(‪ .‬ﻟﺬا ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪام از‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻜﺎران‪» ،‬اﺣﺘﺮام« اﺳﺖ و ﺑﺲ! اﺣﺘﺮام ﺑﻪ روح ﻛﻠّﻲ و ﻟﺤﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻣﻦ‪.‬‬ ‫از ﺷﻤﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﺠﺪّاﻧﻪ دارم ﻛﻪ از واژهآراﻳﻲِ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲِ اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ )ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻣﻨﺒﻊ( ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﻜﻨﻴﺪ زﻳﺮا‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﺛﺮ ﻣﺮا ﺧﺪﺷﻪدار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺪﻣﻪاي ﺟﺪيﺗﺮ ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲزﻧﺪ‪ :‬از ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺗﻘﻠﻴﺪ را‬ ‫اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺻﺎﺣﺐِ )ﺗﺎم‪ ‬و ﺗﻤﺎم( اﺛﺮﺗﺎن ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد؛ و آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻢ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ آدﻣﻲ ﺧﻮد ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺎرش ﻏﻞّ و ﻏﺶ دارد؟ ﺑﺸﺮ در اﻳﻦ واديِ ﭼﻨﺪروزهي دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ از ﻛﻨﺎر اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻲﮔﺬرد‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ‬ ‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ آن ﺳﻮيِ دﻳﻮارِ ﻋ‪‬ﻤﺮ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﻴﻢ و اَﻋﻤﺎلﻣﺎن؟ ﭘﺲ ﻟﺤﻈﻪاي ﺧﻠﻮت ﻛﻨﻴﺪ و از ﺧﻮد ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫آﻳﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﻗﻠﺒﻲ »ﻣﻦ« ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي اﺣﺘﺮام »ﺷﻤﺎ« ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دوﺳﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬ﻳﺎ ﻋﺰﻳﺰي ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﻲﺧﻴﺎلِ وﺟﺪان« و ﺷﻤﺎ را ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺑﻪ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از اﻳﻦ اﺛﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ آن دوﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎر‪ ،‬ﻳﺎ ﻋﺰﻳﺰ‪،‬‬ ‫ﻋﺮض ﻣﻲﻛﻨﻢ‪» :‬وﺟﺪان در ﻋﺎﻟَﻢِ ﺧﻴﺎل ﺟﺎي ﻧﺪارد‪ ،‬وﺟﺪان را ﺑﺎﻳﺪ در ﻋﺎﻟَﻢِ ﻣﻌﻨﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا از اﻣﻮري‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد‪ ‬ﺗﻚ ﺗﻚ‪ ‬ﻣﺎ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﻲ آن‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻲﻫﻮﻳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬

‫ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاريِ وﻳﮋه‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺟﻨﺎب »ع ی اصغر ه ﺮمند« ﺑﺎﺑﺖ ﺗﻼشﺷﺎن ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ آوردن‬ ‫زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻓﻨﻲِ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﺑﻲﺑﺪﻳﻞﺷﺎن در وﻳﺮاﺳﺘﺎري ﻣﺘﻦِ اﺛﺮ‪ ،‬دﻗﺖ و ﺗﻴﺰﺑﻴﻨﻲﺷﺎن ﺑﺮاي رﺳﻴﺪنِ ﻣﺤﺘﻮايِ‬ ‫ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﺻﺪاﻗﺖ و ﻫﻤﺪﻟﻲِ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞِ وﺻﻒﺷﺎن ﺑﺎ ﺷﺨﺺ ﺑﻨﺪه‪ ،‬ﺗﺸﻜﺮي وﻳﮋه ﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬

‫‪N.N.D‬‬

‫ناصر )نیما( دادگس ﺮ‬

‫‪naserdadgostar@gmail.com‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحـه‪٦ :‬‬

‫قلب اروپا به دنیا آمدند‪.‬‬ ‫میانی‬ ‫ویرایش این م ن‪ ،‬دو برادرزادﻩی من در ِ‬ ‫در روز ِ‬ ‫ِ‬ ‫های ِ‬ ‫این ترجمه را تقدیم میکنم به آ ا‪...‬‬

‫ِالیکا‬

‫و‬

‫ُرنیکا‬

‫م ق د م ه | صـفـحــه‪٧ :‬‬

‫مقدمهی نویسندﻩ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ‬

‫اواﻳﻞ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ ،2004‬ﻳﻚ ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﻲ از اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﻃﻲ آن ﺳﺎلﻫﺎ او ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ رﻓﺘﺎر‬ ‫دوﺳﺘﺎﻧﻪاي داﺷﺖ ﻛﻪ ﮔﺎه ﺷﺪت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﮔﺮ در ﺷُﺮُف ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﻮد و‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را روي ﺟﻠﺪ ﺗﺎﻳﻢ ﻳﺎ در ﺷﺒﻜﻪي ﺳﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ن ‪-‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ داﺷﺘﻢ‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎم آن ﺗﻤﺎس‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻓﻮق ﻧﺪاﺷﺘﻢ و ﭼﻴﺰ زﻳﺎدي ﻫﻢ از او ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻛﻤﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎد اَﺳﭙِﻦ ﺣﺮف زدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺑﻪ آن ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬دﻋﻮﺗﺶ ﻛﺮدم در‬ ‫ﮔﺮدﻫﻢآﻳﻲ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻨﻴﺎد در ﻛُﻠُﺮادو ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از آﻣﺪن ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ »ﻧﻪ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ‬ ‫روي ﺻﺤﻨﻪ‪ «،‬در ﻋﻮض ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﺪﻣﻲ و ﮔﭙﻲ ﺑﺰﻧﻴﻢ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﻋﺠﻴﺐ آﻣﺪ‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺎدهروي ﻃﻮﻻﻧﻲ روش ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺟﺪي اﺳﺖ‪ .‬آﺧﺮ ﺳﺮ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪاش را ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﻗﺒﻼً‬ ‫زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪي ﺑﻨﺠﺎﻣﻴﻦ ﻓﺮاﻧﻜﻠﻴﻦ را ﻧﻮﺷﺘﻪ و در ﺣﺎل ﻛﺎر روي ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ آﻟﺒﺮت اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻠﻢ ﺣﻴﺮت ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً در آن ﻣﻘﻄﻊ ﺧﻮدش را در اوج ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﻣﻲدﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﻦ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻢ ﻫﻨﻮز در ﻣﻴﺎﻧﻪي ﻳﻚ راه ﻧﺎﻫﻤﻮار اﺳﺖ و ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﭘﻴﺶ رو دارد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﻣﻬﻠﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ »اﻵن ﻧﻪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ده ﻳﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻲ‪«.‬‬ ‫آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ‪ 1‬آﻣﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺮدﺑﻴﺮان ﺗﺎﻳﻢ ﻧﺎﻫﺎر ﺻﺮف ﻛﻨﺪ و‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻧﻮﻇﻬﻮرش را ﺳﺘﺎﻳﺶ‪ .‬ﺣﺘﻲ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ زودرﻧﺞ و ﺳﺘﻴﺰهﺟﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ‬ ‫ﭘﺮﺧﺎش ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺰارﺷﻲ اﻓﺸﺎﮔﺮاﻧﻪ او را رﻧﺠﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻣﺎن ﺧﻮد را ﺷﻴﻔﺘﻪي ﺗﻌﺎﻣﻼت‬ ‫ﭘﺮﺷﻮرش ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎي راﺑﻄﻪ ﺑﺎ او ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺴﺎﺳﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از‬ ‫اﺧﺮاج از اﭘﻞ ﺗﻤﺎﺳﺶ را ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭼﻴﺰ ﻧﻮﻳﻲ ﺑﺮاي ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻳﺎ‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺷﺎﺧﻚﻫﺎي اﻓﺴﻮﻧﮕﺮياش روﻳﻢ ﻗﻔﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ﺳﻮﺷﻲ در ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﻣﻲﺑﺮد ﺗﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻫﺮ آنﭼﻴﺰي ﻛﻪ در دﺳﺖ ﺗﻜﻤﻴﻞ دارد‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮش‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮده‪ .‬از او ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ اﭘﻞ ﺟﻠﻮس ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮش را روي ﺟﻠﺪ ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﻗﺮار دادﻳﻢ و او‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ اراﺋﻪي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﺶ ﺑﺮاي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬارﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد ﻗﺮن‪ ،‬ﭘﺮوژهي آن روزﻫﺎي ﻣﺎ در‬

‫‪Manhattan‬‬

‫‪1‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحـه‪٨ :‬‬ ‫ﺗﺎﻳﻢ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻣﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﻛﻤﭙِﻴﻦ آﮔﻬﻲﻫﺎي »ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ« را راه اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﻧﻤﺎدﻳﻦ‬ ‫از ‪-‬ﺑﺮﺧﻲ از‪ -‬ﻫﻤﺎن اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻓﻬﺮﺳﺖﻣﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﺠﻠﻴﻞ از‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاران ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮي را ﻣﺤﺸﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از رد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدش ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ و ﻫﻤﻪﺟﺎ از او ﻣﻲﺷﻨﻴﺪم‪ .‬در ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ در اﻳﻤﻴﻠﻲ‬ ‫از او ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ آﻳﺎ آنﻃﻮر ﻛﻪ دﺧﺘﺮم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻟﻮﮔﻮي اﭘﻞ ﺑﺮاي ﻳﺎدﺑﻮد‪ ‬آﻻن ﺗﻮرﻧﻴﻨﮓ‪ 1‬اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪه‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﻮاب داد ﻛﻪ آرزو ﻣﻲﻛﺮد اي ﻛﺎش ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻟﻮﮔﻮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻧﻪ‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎﺟﺮا‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﺮوع ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي اﭘﻞ از اﺑﺘﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚﺑﺎره ﺧﻮدم را در ﺣﺎل ﺟﻤﻊآوري ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ او ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي آن روز ﻣﺒﺎداﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪاش‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﺎپ زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪي اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺘﺎب در ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ آﻣﺪ و ﻣﺮا ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻨﺎري ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدش را ﺗﻜﺮار ﻛﻨﺪ و ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪاش ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻗﻠﻢﻓﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺻﺮارش ﻣﺮا ﻧﺎراﺣﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻲاش ﺷﻬﺮه ﺑﻮد و ﻣﻦ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎور‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻜﻲ از ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻢ را ﺧﻮاﻧﺪه‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ روزي ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬وﻟﻲ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ 2009‬ﻫﻤﺴﺮش ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﮔﻔﺖ »اﮔﺮ واﻗﻌﺎً ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻳﻚ روز ﻛﺘﺎﺑﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺑﻨﻮﻳﺴﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﺷﺮوع ﻛﻨﻲ‪ «.‬او ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ دوﻣﻴﻦ ﻣﺮﺧﺼﻲ ﭘﺰﺷﻜﻲاش را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻦ ﭘﻴﺶِ‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ اﻗﺮار ﻛﺮدم ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺧﻮدش اﻳﻦ اﻳﺪه را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ ،‬از ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬او‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻪ و ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎس اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻣﻦ درﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫ﭘﺎﻧﻜﺮاﺳﺶ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻴﻤﺎرياش را از ﻫﻤﻪ ﻣﺨﻔﻲ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﭼﻨﻴﻦ وﺿﻌﻴﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﺘﺎب ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺸﺎر آن را ﻧﺨﻮاﻧَﺪ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪم‪ .‬ﺟﻤﻼﺗﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎبِ ﺗﻮ ﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ آن را‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﺧﻮاﻧﺪ‪ «.‬ﺳﭙﺲ در اﻧﺘﻬﺎي ﻫﻤﺎن ﭘﺎﻳﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ روي ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻛﺮده‪ ،‬او در ﺑﻲﺧﺒﺮي ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ دور ﺗﺎزهاي از ﻣﺸﻜﻼت ﺳﺮﻃﺎن دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ‬ ‫ﺗﻤﺎسﻫﺎﻳﻢ ﺑﻲﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎﻧﺪ و ﻣﻮﻗﺘﺎً ﭘﺮوژه را ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ درآوردم‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ در ﺷﺐ ﺳﺎل ﻧﻮي ‪ 2009‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺳﺶ ﻣﺮا ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬در ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاش ﻣ‪‬ﻨﺎ‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺴﺮ و ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮاي اﺳﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﻔﺮي ﻛﻮﺗﺎه رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺣﺎلِ او ﺑﺮاي ﻫﻤﺮاﻫﻲﺷﺎن‬ ‫ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻧﺪﻳﺶﻧﺎك ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮي آن ﺷﺐ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﻳﺎدي‬ ‫ﻛﺮد از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 12‬ﺳﺎل داﺷﺖ و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﺷﻤﺎر ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ از داﺧﻞ‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﺷﻤﺎرهاي از ﺑﻴﻞ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ‪ 2‬ﻣﺆﺳﺲ ‪ ،HP‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻗﻄﻌﺎت را از او ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫‪Alan Turning‬‬ ‫‪ 1‬ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻲِ ﻧﺎﺑﻐﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﻪ رﻣﺰﻫﺎي ﺟﻨﮕﻲ آﻟﻤﺎنﻫﺎ را ﺷﻜﺴﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﻴﺐ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﻧﻮر ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻛﺮد‪.‬م‬

‫‪1‬‬

‫‪Bill Hewlett‬‬

‫‪2‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحــه‪٩ :‬‬ ‫آن ﺷﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دوازه ﺳﺎل اﺧﻴﺮ زﻧﺪﮔﻲاش‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ رأس ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪‬‬ ‫اﭘﻞ‪ ،‬ﺧﻼﻗﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ دوران ﻛﺎري او از ﻣﻨﻈﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮآوراﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺪﻓﺶ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﭽﻪ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ و دوﺳﺘﺶ دﻳﻮﻳﺪ ﭘ‪‬ﻜﺎرد‪ 1‬اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮدﻧﺪ را ﻣﺤﻘﻖ ﻛﻨﺪ؛ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣ‪‬ﻠﻬِﻢ از ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻧﻮآوري‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺧﻮد ﻣﺆﺳﺴﻴﻨﺶ ﻋﻤﺮ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮدم را از ﻣﻨﻈﺮ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻮدﻛﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ از ﻗﻀﺎ از اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺧﻮﺷﺶ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺧﻮاﻧﺪم از ﻳﻜﻲ از ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ا‪‬دوﻳﻦ ﻟَﻨﺪ‪ 2‬از ﭘ‪‬ﻼروﻳﺪ‪ .3‬او از اﻫﻤﻴﺖ اﻓﺮادي ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻳﺴﺘﺎدن در ﺗﻘﺎﻃﻊ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﻋﻠﻢ و ﺑﺮﻗﺮاري ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن آن ﻣﻄﻠﺐ‪،‬‬ ‫دلﻣﺸﻐﻮﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻋﻤﺮم را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدم‪ «.‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﺗ‪‬ﻢ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺷﺨﺺ او ﺑﺮاي ﻧﮕﺎرش اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪ )و‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ در اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻛﺎري‪ ،‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﻳﻦ ﺗ‪‬ﻢ ﻣﻠﻤﻮس ﺑﻮد‪ (.‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ دو‪ ،‬ﻫﻢ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﻫﻢ ﻋﻠﻢ‪ ،‬در‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻗﻮي ﺟﻤﻊ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬آن ﻓﺮد ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﺮوز ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻛﻪ در ﻧﮕﺎرش زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮاﻧﻜﻠﻴﻦ و اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﻫﻢ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ ﺑﻮد و ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻠﻴﺪ اﺻﻠﻲ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي‬ ‫ﻣﺒﺘﻜﺮ و ﭘﻴﺸﺮو در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻣﻦ زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪاش را ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺗﻮ ﺧﻮب ﺑﻠﺪي از‬ ‫ﻣﺮدم ﺣﺮف ﺑﻜﺸﻲ‪ «.‬اﻧﺘﻈﺎر اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از اﻓﺮاد‬ ‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ او ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻛﺎر اﺧﺮاجﺷﺎن ﻛﺮده و ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻲﺷﺎن ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد رﻫﺎ‬ ‫و ﻳﺎ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦﺷﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺮف ﻛﺸﻴﺪنِ ﻣﻦ از آﻧﻬﺎ راﺣﺖ ﻛﻨﺎر ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮ‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي ﻣﻦ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺶ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﻢ ﭘﺮ ﺑﻲراه ﻫﻢ ﻧﺒﻮده‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﻳﻜﻲ‬ ‫دو ﻣﺎه‪ ،‬ﺧﻮدش ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺸﻮق اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ )ﺣﺘﻲ دﺷﻤﻨﺎن ﻳﺎ دوﺳﺖدﺧﺘﺮﻫﺎي ﺳﺎﺑﻘﺶ( ﺑﺮاي ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻦ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺗﻼﺷﻲ ﺑﺮاي وﺿﻊ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺎرﻫﺎ ﻛﺮدهام ﻛﻪ اﻓﺘﺨﺎري ﺑِﻬِﺸﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻛﺮدن دوﺳﺖدﺧﺘﺮم در ‪ 23‬ﺳﺎﻟﮕﻲ و اﻳﻨﻜﻪ آن ﻣﺎﺟﺮا را ﺧﻮب ﺳﺮ و ﺳﺎﻣﺎن ﻧﺪادم‪ «،‬اداﻣﻪ داد‪:‬‬ ‫»ﻫﻴﭻ اﺳﻜﻠﺘﻲ ﺗﻮي ﮔﻨﺠﻪ ﻧﺪارم ﻛﻪ ﻧﺸﻮد ﺑﻴﺮوﻧﺶ آورد‪ «.4‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻢ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪،‬‬ ‫ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻧﺨﻮاﺳﺖ در ﺣﺎل ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺘﺎب آن را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﻐﻠﻪي ﻓﻜﺮياش زﻣﺎﻧﻲ رخ داد ﻛﻪ ﻧﺎﺷﺮم در‬ ‫ﺣﺎل ﮔﺰﻳﻨﺶِ ﻃﺮح روي ﺟﻠﺪ ﺑﻮد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻧﺴﺨﻪي ﻃﺮح روي ﺟﻠﺪ را ﻛﻪ دﻳﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻨﺰﺟﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺖ در ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﺴﺨﻪي ﺟﺪﻳﺪ دﺧﺎﻟﺘﺶ دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم و ﻫﻢ راﻏﺐ‪ .‬زود ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدم‪.‬‬ ‫ﻛﺎر ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺑﻴﺶ از ﭼﻬﻞ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ و ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺷﺨﺺ او ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ رﺳﻤﻲ ﺑﻮد و در‬ ‫اﺗﺎقﻧﺸﻴﻤﻦ ﺧﺎﻧﻪاش در ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ و ﺑﻘﻴﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﻴﺎدهروي ﻳﺎ راﻧﻨﺪﮔﻲﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻳﺎ از ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﻃﻮل ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎي آن دو ﺳﺎل ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﺑﺎ ﻣﻦ ﺻﻤﻴﻤﻲ و راﺣﺖ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ‬ ‫ﺷﺎﻫﺪ آنﭼﻴﺰي ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎران ﻛﻬﻨﻪﻛﺎرش در اﭘﻞ ﺑﻪ آن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ »داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ‪ ‬واﻗﻌﻴﺖ‪ «.5‬ﺷﻚ ﻧﺪارم‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﭘﺎي اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻏﻴﺮﻋﻤﺪي ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺣﺎﻓﻈﻪ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﻣﺎ رخ ﻣﻲدﻫﺪ؛‬ ‫‪David Packard‬‬ ‫‪Edwin Land‬‬ ‫‪Polaroid‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ﻛﻨﺎﻳﻪ از اﻳﻦ ﻛﻪ رازِ ﻣﮕﻮ ﻧﺪارم‪.‬م‬ ‫ﻫﻤﻜﺎر ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از واژهآراﻳﻲﻫﺎﻳﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ و ﺗﻘﻠﻴﺪ از آن‪ ،‬ﻣﺴﺘﻮﺟﺐ ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬م‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫م ق د م ه | صـفـحـه‪١٠ :‬‬ ‫اﻣﺎ در ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاﻗﻊ داﺷﺖ ﻧﺴﺨﻪي ﺷﺨﺼﻲاش از واﻗﻌﻴﺖ را ﺑﺮاي ﻣﻦ ‪-‬و ﺣﺘﻲ ﺧﻮدش‪ -‬ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣ‪‬ﺪاﻗﻪي ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ او‪ ،‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﺗﻦ از دوﺳﺘﺎن‪ ،‬آﺷﻨﺎﻳﺎن‪،‬‬ ‫رﻗﺒﺎ‪ ،‬دﺷﻤﻨﺎن و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺗﺮﺗﻴﺐ دادم‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺴﺮش ﻧﻴﺰ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻳﺎ ﻧﻈﺎرت و ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻪ ﻣﻘﻄﻊ آﻧﭽﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻢ را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ او ﻣﺸﻮق ﻣﻦ ﺑﺮاي رﻋﺎﻳﺖ ﺻﺪاﻗﺖ ﺿﻤﻦ ﺑﻴﺎن ﻧﻘﻄﻪﺿﻌﻒﻫﺎ و‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺷﻮﻫﺮش ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮﻳﻦ و اﺻﻮﻟﻲﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮادي اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﺪهام‪ .‬در ﻫﻤﺎن اواﻳﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از زﻧﺪﮔﻲ و ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻔﺘﻪ ﺑﻮده و اﻳﻦ ﻋﻴﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮ ﻧﺒﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻲ ﻛﻨﻲ‪ .‬او در ﮔﻴﺞ ﻛﺮدن آدمﻫﺎ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل داﺳﺘﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻟﺒﻲ ﻫﻢ دارد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم داﺳﺘﺎﻧﺶ را ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻲ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪهي ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣﻲﮔﺬارم ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺮا در اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ‪ .‬ﺷﻜﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺑﺎزﻳﮕﺮان اﻳﻦ ﻗﺼﻪي واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺣﻮادث را ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورﻧﺪ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ در داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎدهام‪.‬‬ ‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ دوران ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﻨﺮي ﻛﻴﺴﻴﻨﺠﺮ ﻛﻪ از ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻬﺎت آﻣﺎدﮔﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮوژه در‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ ،‬در ﻧﮕﺎرش زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ اﻓﺮادي را دﻳﺪم ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ او داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ اﺛﺮ راﺷﻮﻣﻮن‪ 1‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎدﻻﻧﻪاي ﻣﻮازﻧﻪ و در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ و ﺻﺪاﻗﺖ اﺗﺨﺎذ ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻲ اﺳﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲِ ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐ و ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﻗﻮيِ ﻳﻚ ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻦ ﺧﻼق‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫اﺷﺘﻴﺎﻗﺶ ﺑﺮاي ﻛﻤﺎلﺟﻮﻳﻲ و ﻃﻐﻴﺎﻧﮕﺮي ﺷﺶ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﺰرگ دﻧﻴﺎ را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮد‪ :‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪،‬‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه )ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ(‪ ،‬ﺗﺒﻠﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي و ﻧﺸﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ .‬ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻔﺘﻢ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ :‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲ؛ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎﺑﺰ آن را‬ ‫ﻣﺘﺤﻮل ﻧﻜﺮد وﻟﻲ ﻣﻮرد ﺑﺎزﻧﮕﺮي اﺳﺎﺳﻲ ﻗﺮار داد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬او ﻣﺴﻴﺮي را ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻳﻚ ﺑﺎزار ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﺒﻨﺎي ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﮔﺸﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻣﺤﻮر اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﺑﺮ وبﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮل ﻣﺴﻴﺮ‬ ‫ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﻣﺘﺤﻮل ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻠﻜﻪ در ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻼش ﺣﺮﻓﻪاياش‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﻌﻈﻢ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮد و‬ ‫دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي ﺧﻮد را ﭼﻨﺎن در آن ﺑﻪ ودﻳﻌﻪ ﻧﻬﺎد‪ ،‬ﻛﻪ اﭘﻞ اﻳﻨﻚ ﭘ‪‬ﺮ اﺳﺖ از ﻃﺮاﺣﺎﻧﻲ ﺧﻼق و ﻣﻬﻨﺪﺳﺎﻧﻲ‬ ‫رﻳﺴﻚﭘﺬﻳﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻴﻨﺶ ﺟﺎﺑﺰ را در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬در آﮔﻮﺳﺖ ‪ ،2011‬درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از‬ ‫اﺳﺘﻌﻔﺎي او از ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ روزي در ﮔﺎراژ ﺧﺎﻧﻪي واﻟﺪﻳﻨﺶ ﺑﻨﻴﺎن ﻧﻬﺎد‪ ،‬اﭘﻞ ﺑﺪل ﺑﻪ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ دﻧﻴﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺴﻴﺎر اﻣﻴﺪوارم ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻮآوري و ﺧﻼﻗﻴﺖ‪ .‬در زﻣﺎﻧﻪاي ﻛﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ‬ ‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل راهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﺮزﻫﺎي ﻧﻮآوري ﺧﻮد اﺳﺖ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺟﻮاﻣﻊ ﭼﻬﺎرﮔﻮﺷﻪي اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﭘﻬﻨﺎور در‬ ‫ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎي ﺧﻼق ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪي زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻤﺎد‬ ‫‪1‬‬

‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ذﻫﻨﻴﺖ در ﺑﻪ ﻳﺎدآوري ﺧﺎﻃﺮات‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﻣﻴﺎن ﻳﺎدآوري ﻳﻚ ﺧﺎﻃﺮه ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﻇﺮان ﻋﻴﻨﻲ و واﻗﻌﻴﺖ رخ‬ ‫داده در ﺧﺎرج‪ ،‬ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮدي ﺑﺮوز ﻛﻨﺪ‪.‬م‬

‫م ق د م ه | صـفـحــه‪١١ :‬‬ ‫راﺳﺘﻴﻦ ﻧﻮآوري‪ ،‬ﺗﺨﻴﻞ و اﺑﺪاﻋﺎت ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ .‬او ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ ارزش در ﻗﺮن‬ ‫ﺑﻴﺴﺘﻢ و ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮاري ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺎن ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺳﺖ؛ ﭘﺲ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ در آن ﺟﻬﺶﻫﺎي‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺎ ﺷﺎﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ در ﻫﻢ ﻣﻲآﻣﻴﺰد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در اﭘﻞ ﻗﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ “ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ” ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ :‬آﻧﻬﺎ ﺻﺮﻓﺎً ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﻲﭘﻴﺮاﻳﻪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮوهﻫﺎي ﻫﺪف ﻧﺴﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ و ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ‬ ‫اراﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ از اﺳﺎس ﻧﻮ ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از ﻋﺮﺿﻪ‪ ،‬ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺣﺘﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ رﺋﻴﺲ ﻳﺎ اﻧﺴﺎن ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺎﺳﺘﻮرﻳﺰه و ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اﻟﮕﻮ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي اﺑﻠﻴﺴﻲ ‪-‬ﻛﻪ در وﺟﻮد ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﻫﺴﺖ‪ -‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺧﺸﻢ و ﻧﺎاﻣﻴﺪي ﺳﻮق دﻫﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ،‬اﺷﺘﻴﺎق و ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ در ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار اﭘﻞ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﺟﺰاء‪ ‬ﻳﻚ ﻛﻞِ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺟﺮاي زﻧﺪﮔﻲ او ﺗﻮأﻣﺎن‪ ،‬اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶ اﺳﺖ و آﮔﺎﻫﻲﺑﺨﺶ؛ ﭘﺮ از‬ ‫درسﻫﺎﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻮآوري‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻓﺮدي‪ ،‬رﻫﺒﺮي و ارزشﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪي ﻫ‪‬ﻨﺮي ﭘﻨﺠﻢ‪ 1‬اﺛﺮ ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺎه ﺧﻴﺮهﺳﺮ و ﻧﺎﺑﺎﻟﻎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﺷﻮر اﻣﺎ زودرﻧﺞ‪،‬‬ ‫ﺳﻨﮓدل اﻣﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ‪ ،‬اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶ اﻣﺎ ﭘﺮ از ﻋﻴﺐ و اﻳﺮاد اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺘﺎب ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳ‪‬ﺮاﻳﺶ آﻏﺎز ﻣﻲﺷﻮد »ﺑﺮاي آن‬ ‫اﻟﻬﻪي آﺗﺸﻴﻦِ ﺷﻌﺮ و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﻪ ﺟﻠﻮس ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد در درﺧﺸﺎنﺗﺮﻳﻦ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻼﻗﻴﺖ‪ «.‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪،‬‬ ‫ﺻﻌﻮد ﺑﻪ درﺧﺸﺎنﺗﺮﻳﻦ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺑﺎ ﻗﺼﻪي دو ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺑﺎﻟﻴﺪن در ﻳﻚ دره اداﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬درهاي ﻛﻪ در آن ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺖ ﭼﻄﻮر ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‪ 2‬را ﺑﻪ ﻃﻼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Henry V‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ :Silicon‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد‪ ،‬اﻛﺜﺮ دوﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺑﻨﺪه اﻳﺮاد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا در ﻛﻞِ ﻛﺘﺎب‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ را ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‪ ،‬و ﻧﻪ‬ ‫ﺳﻴﻠﻴﻜُﻦ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ .‬ﺣﺘﻤﺎً ﻋﺒﺎرت‪» ‬ﻛﺎﻧﻲﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﻲ« ﺑﻪ ﮔﻮشﺗﺎن ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬در وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ ذﻳﻞ ﻋﻨﻮان »ﻛﺎﻧﻲ« ﺑﻪ ﺗﻴﺘﺮ‬ ‫ﻓﺮﻋﻲ »ﻛﺎﻧﻲﻫﺎي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎت« ﺑﺮ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺧﻮرد‪» :‬ﻛﺎﻧﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺷﺪنِ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ‪ ،‬اﻛﺴﻴﮋن و ﻳﻚ ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﻓﻠﺰ ﺑﻪ‬ ‫دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ «.‬ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‪ ،‬ﻛﺎﻧﻲِ ﺳﻴﻠﻴﺴﻴﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻛﻠﻤﻪي »ﻛﺎﻧﻲ« را »ﻛُﻨﻲ« ﻧﻨﻮﺷﺘﻪ و ﻧﺨﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن را ﺳﻴﻠﻴﻜُﻦ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ و ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ؟ و اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭼﺮا »ﻛﺎﻧﻲ« را »ﻛُﻨﻲ« و »ﺳﻴﻠﻴﻜﺎت« را »ﺳﻴﻠﻴﻜُﺖ«‬ ‫ﻧﻨﻮﻳﺴﻴﻢ و ﻧﺨﻮاﻧﻴﻢ؟ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻛﻪ ﺑﮕﺬرﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻲ در ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر )ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﺷﻨﻴﺪهام ﻻاﻗﻞ در ﭼﻨﺪﻳﻦ و‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻟﻬﺠﻪي اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ( ﺗﻠﻔﻆ‪ ‬ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن اﺳﺖ‪ “o” .‬در اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ »آ« ﻛﻮﺗﺎه ﺗﻠﻔﻆ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻪ »اُ«‪.‬‬ ‫در ﻃﻮل ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي اﻳﻦ اﺛﺮ ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻮاﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺟﺎي ﺧﻮد ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻨﺠﺎ ﻓﻘﻂ ﺳﻌﻲ ﺑﺮ آن داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن اﺳﺘﺪﻻل ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ :‬ﺑﻪ ﻣﺘﺮﺟﻢ اﻳﻦ اﺛﺮ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﻠﺪ اﺳﺖ‪ .‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحـه‪١٢ :‬‬

‫شخصیتها‬ ‫اَل اَﻟﻜُﺮن‪ .1‬ﻣﻬﻨﺪس ارﺷﺪ در آﺗﺎري‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎزي ﭘ‪‬ﻨﮓ را ﻃﺮاﺣﻲ و ﺟﺎﺑﺰ را اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﻴﻞ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ .2‬در ﺳﺎل ‪ 1996‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﭘﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ را ﺧﺮﻳﺪ و ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ اﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪ .3‬از ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻗﺪﻳﻤﻲ اﭘﻞ ﻛﻪ راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ را ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻮﺳﻌﻪ داد‪.‬‬ ‫ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن‪ .4‬دوﺳﺖدﺧﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي‪ ،‬ﻣﺎدر دﺧﺘﺮش ﻟﻴﺴﺎ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺮﻧﺎن‪-‬ﺟﺎﺑﺰ‪ .5‬دﺧﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن‪ ،‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ‪1978‬؛ وي در ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧُﻼن ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ‪ .6‬ﻣﺆﺳﺲ آﺗﺎري و اﻟﮕﻮي ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ‪ .7‬رﺋﻴﺲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ در دورهي اول ﺣﻀﻮر ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄت ﻣﺪﻳﺮه و ﻣﺤﺮم اﺳﺮار ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ او در ﺳﺎل ‪.1997‬‬ ‫ا‪‬دوﻳﻦ ﻛَﺘﻤﻮل‪ .8‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﭘﻴﺴﻜﺎر و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮان اﺟﺮاﻳﻲ دﻳﺰﻧﻲ‪.‬‬ ‫ﻛﻮﺑﻮن ﭼﻴﻨﻮ‪ .9‬ﻳﻚ اﺳﺘﺎد ذن ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺳﻮﺗﻮ در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻢ ﻣﻌﻨﻮي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻟﻲ ﻛﻠﻮ‪ .1‬ﺟﺎدوﮔﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻛﻪ آﮔﻬﻲ “‪ ”1984‬را ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﻪ دﻫﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪Al Alcorn‬‬ ‫‪Gil Amelio‬‬

‫‪Bill Atkinson‬‬ ‫‪Chrisann Brennan‬‬ ‫‪Lisa Brennan-Jobs‬‬ ‫‪Nolan Bushnell‬‬ ‫‪Bill Campbell‬‬ ‫‪Edwin Catmull‬‬ ‫‪Kobun Chino‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحــه‪١٣ :‬‬ ‫د‪‬ﺑﻮرا “د‪‬ﺑﻲ” ﻛُﻠﻤﻦ‪ .2‬از ﻣﺪﻳﺮان ﺗﻴﻢ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در آﻏﺎز ﻛﻪ اﻛﻨﻮن در ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻴﻢ ﻛﻮك‪ .3‬ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت‪ ،‬ﻣﺮدي ﻣﺘﻴﻦ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1998‬اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮد؛ وي در آﮔﻮﺳﺖ‬ ‫‪ 2011‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ا‪‬دي ﻛﻴﻮ‪ .4‬ﻣﺪﻳﺮ ﺧﺪﻣﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اﭘﻞ‪ ،‬ﻓﺮدي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه در ﻣﺬاﻛﺮات ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺘﻮا‪.‬‬ ‫آﻧﺪرآ “اَﻧﺪي” ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم‪ .5‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲِ ﻣﺆﺳﺴﻪي رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي اوﻟﻴﻪي‬ ‫ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎ اﭘﻞ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ‪ .6‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ دﻳﺰﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺮارداد ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺎ ﭘﻴﺴﻜﺎر را ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ درﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن‪ .7‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اُراﻛ‪‬ﻞ و دوﺳﺖ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻧﻲ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‪ .8‬ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﭘﺎﻧﻜﻲ‪ 9‬ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺑﻪ اﭘﻞ آﻣﺪ ﺗﺎ آﻳـﭙﺎد را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ا‪‬ﺳﻜﺎت ﻓُﺮﺳﺘﺎل‪ .10‬ﻣﺪﻳﺮ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ در اﭘﻞ‪.‬‬ ‫راﺑﺮت ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‪ .11‬داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ﻳﻚ ﻣﺰرﻋﻪي ﺳﻴﺐ ﺷﻬﺮي و ﺳﺎﻟﻚ ﻃﺮﻳﻘﺖﻫﺎي ﺷﺮﻗﻲ ﻛﻪ‬ ‫در ﺟﻮاﻧﻲ ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮد ﻗﺮار داد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺪﻳﺮ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻌﺪﻧﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ژان ﻟﻮﺋﻲ ﮔﺎﺳﻪ‪ .12‬ﻣﺪﻳﺮ اﭘﻞ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺧﺮاج ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ 1985‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ او در ﺗﻴﻢ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Lee Clow‬‬

‫‪Deborah "Debi" Coleman‬‬ ‫‪Tim Cook‬‬ ‫‪Eddy Cue‬‬

‫‪Andrea "Andy" Cunningham‬‬ ‫‪Michael Eisner‬‬ ‫‪Larry Ellison‬‬ ‫‪ 9‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي ﭘﺎﻧﻚ‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬

‫‪Tony Fadell‬‬ ‫‪Scott Forstall‬‬ ‫‪Robert Friedland‬‬ ‫‪Jean-Louis Gassée‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحـه‪١٤ :‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ .1‬ﻧﺎﺑﻐﻪي ﻧﺮماﻓﺰاري ﻋﺼﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ‪.1955‬‬ ‫اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪ .2‬ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﺑﺎﻣﺰه و ﻫﻤﻜﺎر ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻴﻢ اﺻﻠﻲ ﻣ‪‬ﻚ‪.‬‬ ‫ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ‪ .3‬ﻋﻀﻮ اﺻﻠﻲ ﺗﻴﻢ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬داراي روﺣﻴﻪاي ﺳﺘﻮدﻧﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪.‬‬ ‫اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ‪ .4‬دوﺳﺖدﺧﺘﺮ داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ و ﻛﺎرﻣﻨﺪ اﭘﻞ در آﻏﺎز‪.‬‬ ‫ر‪‬د ﻫﺎﻟﺖ‪ .5‬ﻳﻚ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﺖ ﺳﻴﮕﺎري ﻛﻪ در ‪ 1976‬ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺮق اﭘﻞ ‪II‬‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎب اﻳﮕﺮ‪ .6‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻳﺴﻨﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ دﻳﺰﻧﻲ در ﺳﺎل ‪.2005‬‬ ‫ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن “ﺟﺎﻧﻲ” آﻳﻮ‪ .7‬رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ در اﭘﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻚ ﻛﺎري و ﻣﺤﺮم اﺳﺮار ﺟﺎﺑﺰ‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح “ﺟﺎن” ﺟ‪‬ﻨﺪ‪‬ﻟﻲ‪ .8‬ﺳﻮري ﺗﺒﺎر‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮي دورهي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ در وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﭘﺪر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺟﺎﺑﺰ و ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن اﺳﺖ‪ .‬او در ﻛﺎزﻳﻨﻮ ﺑﻮمﺗﺎو‪‬ن ﻧﺰدﻳﻚ رﻳﻨﻮ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻼرا ﻫﺎﮔﻮﭘﻴﺎن ﺟﺎﺑﺰ‪ .9‬دﺧﺘﺮ دو ﻣﻬﺎﺟﺮ ارﻣﻨﻲ‪ ،‬ﻛﻪ در ‪ 1946‬ﺑﺎ ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ازدواج ﻛﺮد؛ آﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ در ‪ 1955‬او را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ا‪‬رﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ‪ .10‬ﻓﺮزﻧﺪ دوم ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل و اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪.‬‬ ‫اﻳﻮ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ .11‬ﺳﻮﻣﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﻟﻮرﻳﻦ و اﺳﺘﻴﻮ‪.‬‬ ‫‪Bill Gates‬‬ ‫‪Andy Hertzfeld‬‬ ‫‪Joanna Hoffman‬‬ ‫‪Elizabeth Holmes‬‬ ‫‪Rod Holt‬‬

‫‪Robert Iger‬‬ ‫‪Jonathan "Jony" Ive‬‬

‫‪Abdulfattah "John" Jandali‬‬ ‫‪Clara Hagopian Jobs‬‬ ‫‪Erin Jobs‬‬ ‫‪Eve Jobs‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحــه‪١٥ :‬‬ ‫ﭘ‪‬ﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪ .1‬دﺧﺘﺮ ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل رﻳﻨﻬﻮﻟﺪ ﺟﺎﺑﺰ‪ .2‬ﻣﺘﻮﻟﺪ وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻠﻮان ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﻛﻼرا‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫رﻳﺪ ﺟﺎﺑﺰ‪ .3‬اوﻟﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ و ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل‪.‬‬ ‫ران ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ‪ .4‬در ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ ﺗﺎ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺟِﻔﺮي ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ‪ .5‬رﺋﻴﺲ اﺳﺘﻮدﻳﻮﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﺴﻨﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮرد و در ﺳﺎل ‪ 1994‬اﺳﺘﻌﻔﺎ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ اﺳﺘﻮدﻳﻮي درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗْﻜﻲ‪ .6‬ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ دوﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ و ﻛﺎرﻣﻨﺪ اﭘﻞ در آﻏﺎز‪.‬‬ ‫ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ .7‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ و ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪.‬‬ ‫داﻧﻞ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ‪ .8‬ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻛﻪ در اﭘﻞ و ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ .9‬اوﻟﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﺑﺰرگ و رﺋﻴﺲ اﭘﻞ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺑﻮد‪.‬‬ ‫رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‪ .10‬ﻧﺎﺑﻐﻪي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻛﻪ در اواﻳﻞ ﻛﺎر‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد و ﻫﻤﻮاره ﻳﻚ ﻣﺸﺎور ﻣﻌﺘﻤﺪ‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻚ ﻣ‪‬ﺮي‪ .11‬ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در آﻏﺎز‪.‬‬

‫‪Patty Jobs‬‬ ‫‪Paul Reinhold Jobs‬‬ ‫‪Reed Jobs‬‬ ‫‪Ron Johnson‬‬

‫‪Jeffrey Katzenberg‬‬ ‫‪Daniel Kottke‬‬ ‫‪John Lasseter‬‬ ‫‪Dan’l Lewin‬‬

‫‪Mike Markkula‬‬ ‫‪Regis Mckenna‬‬ ‫‪Mike Murray‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحـه‪١٦ :‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ‪ .1‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﻳﻨﺘﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎري ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي اﻳﻨﺘﻞ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫زﻣﻴﻨﻪي ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﭘﺮوژهي آﻳـﻔـُﻦ را ﻓﺮاﻫﻢ آور‪‬د‪.‬‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل‪ .2‬ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﻓﻬﻤﻴﺪه و ﺧﻮشﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺎﻟﺞ ﭘِﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﮔُﻠﺪﻣ‪‬ﻦ ﺳﺎﻛﺲ و ﺳﭙﺲ‬ ‫داﻧﺸﻜﺪهي ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ اﺳﺘﻨﻔﻮرد رﻓﺖ‪ .‬او در ﺳﺎل ‪ 1991‬ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ازدواج ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ‪ .3‬وﻛﻴﻞ و ﺣﻘﻮقدان ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻤﻔﻴﺲ‪ ،‬دوﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪.‬‬ ‫آرﺗﻮر راك‪ .4‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار اﻓﺴﺎﻧﻪاي دﻧﻴﺎي ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﻋﻀﻮ اوﻟﻴﻪي ﻫﻴﺄت ﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ و ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﻳﻚ ﭘﺪر‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن “راﺑﻲ” راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ‪ .5‬ﻫﻤﻜﺎر ﺟﺎﺑﺰ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1997‬رﺋﻴﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺳﺨﺖاﻓﺰار اﭘﻞ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻚ ا‪‬ﺳﻜﺎت‪ .6‬در ﺳﺎل ‪ 1977‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎركﻛﻮﻻ دﻋﻮت ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺷﺪ ﺗﺎ در ﻣﻘﺎم ﻣﺪﻳﺮ اﭘﻞ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﻬﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎن ا‪‬ﺳﻜﺎﻟﻲ‪ .7‬ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ ﭘﭙﺴﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1983‬ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ اﭘﻞ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ‪،‬‬ ‫درﮔﻴﺮي اﻳﻦ دو در ﺳﺎل ‪ 1985‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺧﺮاج ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻮآن ﺷﻴﺒﻞ ﺟ‪‬ﻨﺪ‪‬ﻟﻲ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪ .8‬ﻣﺘﻮﻟﺪ وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺎدر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ او را ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهي ﺟﺎﺑﺰ ﺳﭙﺮد‪ .‬او ﻣﺎدر ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ و اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪش را ﻧﺰد ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺰرگ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪ .9‬ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1986‬راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ را ﻛﺸﻒ ﻛﺮد و از آن ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ اُﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وي رﻣﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎدرش ﺟﻮآن )ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﻪ اﻳﻨﺠﺎ(‪ ،‬راﺑﻄﻪي ﺟﺎﺑﺰ و‬ ‫دﺧﺘﺮش ﻟﻴﺰا )ﻳﻚ آدم ﻋﺎدي( و ﻧﻴﺰ زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺪرش ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺟﻨﺪﻟﻲ )ﭘﺪر ﮔﻤﺸﺪه( ﻧﻮﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪Paul Otellini‬‬ ‫‪Laurene Powell‬‬ ‫‪George Riley‬‬ ‫‪Arthur Rock‬‬ ‫‪Jonathan "Ruby" Rubinstein‬‬ ‫‪Mike Scott‬‬

‫‪John Sculley‬‬ ‫‪Joanne Schieble Jandali Simpson‬‬ ‫‪Mona Simpson‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحــه‪١٧ :‬‬ ‫اَﻟﻮ‪‬ي رِي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪ .1‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﺧﻮرد و ﺟﺪا ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎرِل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪ .2‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺗﻴﻢ اﺻﻠﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﻪ در دﻫﻪي ‪ 1990‬ﺑﻪ اﺳﻜﻴﺰوﻓﺮﻧﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اَوِدﻳﺲ “اَوي” ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‪ .3‬ﻫﻤﻜﺎر ﺟﺎﺑﺰ و راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1997‬رﺋﻴﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار در اﭘﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‪ .4‬ﻳﻚ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎر ﻟﻲ ﻛﻠﻮ و داﻧﻜﻦ ﻣﻴﻠﻨ‪‬ﺮ در ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲاي ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ران وِﻳﻦ‪ .5‬ﺟﺎﺑﺰ را در آﺗﺎري ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺷﺮﻳﻚ ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك در اﭘﻞ ﻛﻪ ﻃﻲ ﻳﻚ اﻗﺪام‬ ‫ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺗﻤﺎم ﺳﻬﻤﺶ را واﮔﺬار ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻔﻦ وازﻧﻴﺎك‪ .6‬ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ در ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ راﻫﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي را ﻛﻪ وازﻧﻴﺎك ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ دو در ﺗﺄﺳﻴﺲ‬ ‫اﭘﻞ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺷﺮاﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Alvy Ray Smith‬‬ ‫‪Burrell Smith‬‬

‫‪Avadis "Avie" Tevanian‬‬ ‫‪James Vincent‬‬ ‫‪Ron Wayne‬‬ ‫)ﺗﻠﻔﻆ ﺻﺤﻴﺢ اﻳﻦ ﻧﺎم در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺰ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﺷﻨﻴﺪهاﻳﺪ ﺗﻔﺎوت دارد‪.‬م( ‪Stephen Wozniak‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحـه‪١٨ :‬‬

‫ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ‪.1956 ،‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحــه‪١٩ :‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺪريِ ﺟﺎﺑﺰ در ﻟﻮسآﻟﺘﻮس و ﮔﺎراژي ﻛﻪ اﭘﻞ در آن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ش خ ص ی ت ه ا | صـفـحـه‪٢٠ :‬‬

‫ﻋﻜﺴﻲ از ﻛﺘﺎبِ ﺳﺎلِ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎنِ ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي‪.1972 ،‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٢١ :‬‬

‫فصل یک‬ ‫دورانِ ﻛـــــﻮدﻛـــــﻲ‬ ‫رهاشدﻩ و برگزیدﻩ‬

‫ﻓـﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم و در ﭘﺎﻳﺎن ﺧﺪﻣﺖ در ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺳﺎﺣﻠﻲ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺷﺮﻃﻲ‬ ‫ﺑﺴﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻧﻔﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻣﺤﻞ ﭘﻬﻠﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﺸﺘﻲﺷﺎن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﻇﺮف دو ﻫﻔﺘﻪي آﻳﻨﺪه ﺑﺮاي ﺧﻮدش‬ ‫ﻫﻤﺴﺮي ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬او ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻣﻮﺗﻮر ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻲ ﺧﺎﻟﻜﻮﺑﻲﺷﺪه‪ ،‬ﻗﺎﻣﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪاي ‪ 183‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ و‬ ‫ﭼﻬﺮهاي ﺷﺒﻴﻪ ﺟﻴﻤﺰ دﻳﻦ‪ 1‬ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻗﻴﺎﻓﻪاش ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻛﻼرا ﻫﺎﮔﻮﭘﻴﺎن‪ ،‬دﺧﺘﺮ‬ ‫ﺷﻴﺮﻳﻦﺧﻮي دو ﻣﻬﺎﺟﺮ ارﻣﻨﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻨﻬﺎ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آن روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﭘﺎو‪‬ل و دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﺮﺧﻼف‬ ‫ﮔﺮوه دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻛﻼرا اﺑﺘﺪا ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود‪ ،‬اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ده روز ﺑﻌﺪ در ﻣﺎرس ‪ 1946‬ﭘﺎو‪‬ل‬ ‫ﺑﺎ ﻛﻼرا ﻧﺎﻣﺰد ﻛﺮد و ﺷﺮﻃﻲ را ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑ‪‬ﺮد‪ .‬اﻳﻦ ازدواج رؤﻳﺎﻳﻲ ﺗﺎ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮگ ﻛﻼرا را‬ ‫از ﭘﺎو‪‬ل ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل رﻳﻨﻬﻮﻟﺪ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻣﺰرﻋﻪي داﻣﺪاري در ﺟﺮﻣ‪‬ﻦﺗﺎونِ‪ 2‬وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ‪ 3‬ﺑﺰرگ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﭘﺪرش اﻟﻜﻠﻲ‬ ‫و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺪزﺑﺎن‪ -‬ﺑﻮد اﻣﺎ ﭘﺎو‪‬ل ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮش ﻣﺘﻴﻦ و آرام ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺮك دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬در ﻏﺮب‬‫ﻋﺎﻃﻞ و ﺑﺎﻃﻞ ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪ و در ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻨﺎ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬روي ﻋﺮﺷﻪي ﻛﺸﺘﻲ ﻳﻮ‪.‬ا‪‬س‪.‬ا‪‬س‪ .‬ژﻧﺮال ا‪‬م‪.‬ﺳﻲ‪ .‬ﻣ‪‬ﻴﮕﺰ‪ 4‬ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮِ‬ ‫ﺟﻨﮓ را در ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ژﻧﺮال ﭘ‪‬ﺘُﻦ‪ 5‬ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺒﺤﺮش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ و‬ ‫آﺗﺶﻧﺸﺎن ﺗﻘﺪﻳﺮﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آورد وﻟﻲ ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎه دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺰﺋﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ از درﺟﻪي ﻣﻠﻮاﻧﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻧﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪James Dean‬‬

‫‪Germantown‬‬ ‫‪Wisconsin‬‬ ‫‪USS General M. C. Meigs‬‬ ‫‪Patton‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٢٢ :‬‬ ‫ﻛﻼرا ﻫﺎﮔﻮﭘﻴﺎن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﻴﻮﺟﺮﺳﻲ ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺤﻞ ﻓﺮود ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي واﻟﺪﻳﻨﺶ ﺑﻌﺪ از ﺗﺮك ﺗﻮرﻛﺲ‪ 1‬در ﻛﺸﻮر‬ ‫ارﻣﻨﺴﺘﺎن‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﻛﻮدﻛﻲِ او ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪي ﻣﻴﺸﻦِ‪ 2‬ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ 3‬ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻼرا وﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﭘﺎو‪‬ل ﻣﻼﻗﺎت‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬رازي در دل داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ از آن ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮد‪ :‬اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺒﻼً ﻳﻚ ﺑﺎر ازدواج ﻛﺮده وﻟﻲ ﻫﻤﺴﺮش در‬ ‫ﺟﻨﮓ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦ رو در آن ﺑﺮﻫﻪ ﻛﻪ ﻣﻼﻗﺎت اول ﺑﺎ ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬آﻣﺎدهي ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آن دو ﻣﺜﻞ ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻫﻴﺠﺎن و ﻏﻠﻴﺎن دوران ﺟﻨﮓ را داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻧﻌﻘﺎد ﻣﻌﺎﻫﺪهي‬ ‫ﺻﻠﺢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ آرام ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادهاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪ و ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻲﻣﺨﺎﻃﺮه را آﻏﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻮلﺷﺎن ﻛﻢ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل آﻏﺎزﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك را در وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ‪ 4‬ﺑﺎ واﻟﺪﻳﻦ ﭘﺎو‪‬ل ﺳﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﻳﻨﺪﻳﺎﻧﺎ‪ 5‬ﻛﻮﭼﻴﺪﻧﺪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺎو‪‬ل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺪام اﻳﻨﺘﺮﻧﺸﻨﺎل ﻫﺎروِﺳﺘﺮ‪ 6‬در آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ او ﺳﺮ ﻫﻢ ﻛﺮدن ﺧﻮدروﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻮد و در اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺘﺶ ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش و ﺗﻌﻤﻴﺮ آﻧﻬﺎ ﭘﻮﻟﻲ در‬ ‫ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻫﻢ از ﺷﻐﻠﺶ اﺳﺘﻌﻔﺎ داد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻤﺎموﻗﺖ ﻓﺮوﺷﻨﺪهي ﺧﻮدروﻫﺎي دﺳﺖدوم ﺑﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻼرا ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﻮد ﺑﺎﻷﺧﺮه در ﺳﺎل ‪ 1952‬ﺷﻮﻫﺮش را راﺿﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫روﺑﺮوي اﻗﻴﺎﻧﻮس در ﻣﺤﻠﻪي ﺳﺎنﺳ‪‬ﺖ‪ 7‬درﺳﺖ در ﺟﻨﻮب ﭘﺎرك ﮔُﻠﺪنﮔﻴﺖ‪ 8‬ﻳﻚ آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل در ﻳﻚ‬ ‫ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺄﻣﻮر اﺳﺘﺮداد اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ؛ ﺧﻮدروﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎنﺷﺎن ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ وامﻫﺎ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ ﺗﺼﺮف ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻲآور‪‬د و در ﻛﻨﺎر آن ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ و ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻓﺮوش‬ ‫ﺧﻮدروﻫﺎي دﺳﺖ دوم ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺎ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻫﻤﺴﺮش ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﭼﻴﺰي در زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻼرا از ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎرداري ﺧﺎرج از رﺣﻢ‬ ‫رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد و ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﭽﻪدار ﺷﺪن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ‪ 1955‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 9‬ﺳﺎل ﭘﺲ از ازدواجﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﭘﺬﻳﺮش‬ ‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﭽﻪ اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻮآن ﺷﻴﺒﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ اﻫﻞ وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬دﺧﺘﺮي از ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي روﺳﺘﺎﻳﻲ آﻟﻤﺎﻧﻲﺗﺒﺎر‪.‬‬ ‫ﭘﺪرش آرﺗﻮر ﺷﻴﺒﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻮﻣﻪي ﺧﻠﻴﺞ ﮔﺮﻳﻦ‪ 9‬ﻣﻬﺎﺟﺮت ﻛﺮد‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﻳﻚ ﻣﺰرﻋﻪي ﭘﺮورش ﺳ‪‬ﻤﻮر‬ ‫را ﺗﻤﻠﻚ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ وﻟﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮوش اﻣﻼك و ﮔﺮاوِرﺳﺎزي‪ 10‬ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬آرﺗﻮر‬

‫‪Turks‬‬

‫‪Mission‬‬ ‫‪San Francisco‬‬ ‫‪Wisconsin‬‬ ‫‪Indiana‬‬ ‫‪International Harvester‬‬ ‫‪Sunset‬‬

‫‪Golden Gate‬‬ ‫‪Green Bay‬‬ ‫‪ 10‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬ﮔﺮاور ﺳﺎزي‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٢٣ :‬‬ ‫آدم ﺳﺨﺖﮔﻴﺮي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮرد رواﺑﻂ دﺧﺘﺮش؛ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣﺎﻧﻊ از ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﺸﻖ اول ﺟﻮآن ﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﭼﺮا ﻛﻪ ﭘﺴﺮ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي او ﮔﺮﭼﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺟﻨﺪﻟﻲ ﺟﻮانﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮد در ﺑﻴﻦ ‪ 9‬ﻓﺮزﻧﺪ ﺧﺎﻧﻮادهاي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرش ﭘﺎﻻﻳﺸﮕﺎه ﻧﻔﺖ‬ ‫و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺴﺐوﻛﺎر دﻳﮕﺮ داﺷﺖ‪ ،‬داراي ﻣﺎﻳﻤﻠﻚ ﻓﺮاوان در داﻣﺎﺳﻜﻮس و ﺣ‪‬ﻤ‪‬ﺺ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﺶ ﺑﻪ‬ ‫راﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻗﻴﻤﺖ ﮔﻨﺪم را در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎدر او‪ ،‬ﻳﻚ زن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺳﻨﺘﻲ و ﻫﻤﺴﺮي ﺧﺎﻧﻪدار‪،‬‬ ‫ﻣﻄﻴﻊ و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺧﺎﻧﻮادهي ﺷﻴﺒﻞ‪ ،‬ﺟﻨﺪﻟﻲﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ آﻣﻮزش داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺑﺎ‬ ‫وﺟﻮد ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻮدن ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي ﺷﺒﺎﻧﻪروزي ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ از داﻧﺸﮕﺎه اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻴﺮوت ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي اﺧﺬ ﻣﺪرك دﻛﺘﺮاي ﻋﻠﻮم ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ ،1954‬ﺟﻮآن ﺑﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ رﻓﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ دو ﻣﺎه در ﺣ‪‬ﻤ‪‬ﺺ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﻮآن از‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادهي ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﭘﺨﺖ ﻏﺬاﻫﺎي ﺳﻮري را ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺲ در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎردار‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ دو در ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﻲ ازدواج ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪر ﺟﻮآن‬ ‫آن زﻣﺎن در ﺣﺎل ﻓﻮت ﺑﻮد و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ دﺧﺘﺮش ﺑﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ازدواج ﻛﻨﺪ‪ ،‬او را ﻃﺮد ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اواﻳﻞ ﺳﺎل‬ ‫‪ 1955‬ﺟﻮآن ﺑﻪ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻳﻚ ﭘﺰﺷﻚ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؛ آن‬ ‫ﭘﺰﺷﻚ ﺣﺎﻣﻲ ﻣﺎدراﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺣﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآورد و ﺑﻲ ﺳﺮ و ﺻﺪا‬ ‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺟﻮآن ﻳﻚ ﺷﺮط اﺻﻠﻲ داﺷﺖ‪ :‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻓﺮزﻧﺪش را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﺳﭙﺮد ﻛﻪ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﻛﺎﻟﺞ‬ ‫ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻛﺘﺮ اوﺿﺎع را ﻃﻮري ﺳﺎﻣﺎن داد ﻛﻪ ﻛﻮدك ﺑﻪ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ و ﻫﻤﺴﺮش داده ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫آن ﭘﺴﺮ در ‪ 24‬ﻓﻮرﻳﻪي ‪ ،1955‬آن زوج ﻣﻨﺘﺨﺐ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪاﻧﺪ و از ﺗﻮاﻓﻖ ﻋﺪول ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ آن ﻛﻮدك‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ ﻧﺸﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪي زن و ﻣﺮدي در آﻣﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺗﺮك‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده و ﻋﺎﺷﻖ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ و دﻳﮕﺮي ﺑﺎﻧﻮﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﺮﺑﺎن و دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﻓﺮزﻧﺪﺷﺎن را »اﺳﺘﻴﻮن ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ« ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ آﮔﺎﻫﻲ از اﻳﻨﻜﻪ زوج ﻣﺬﻛﻮر ﺣﺘﻲ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن را ﺗﻤﺎم ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻮآن از اﻣﻀﺎ ﻛﺮدن اﺳﻨﺎد ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺳﺮ ﺑﺎز‬ ‫زد‪ .‬ﻣﺎﺟﺮا ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﻘﺎل ﻛﻮدك ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﻮآن راﺿﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻌﻬﺪ ﻛﺘﺒﻲ آن زوج ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻓﺘﺘﺎح ﻳﻚ ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺑﺮاي ﭘﺲاﻧﺪاز ﻛﺮدن ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻛﺎﻟﺞ ﭘﺴﺮش‪ ،‬ﺑﺮﮔﻪﻫﺎ را‬ ‫اﻣﻀﺎ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﺮاي اﻣﺘﻨﺎع ﺟﻮآن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺪرش در ﺣﺎل ﻓﻮت ﺑﻮد و او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻌﺪ از آن‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎ ﺟﻨﺪﻟﻲ ازدواج ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ اﻣﻴﺪش را زﻧﺪه ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ در ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﺧﺎﻃﺮات‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮادهاش ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ازدواج‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﭘﺴﺮش را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻮت‪ ‬آرﺗﻮر ﺷﻴﺒﻞ در آﮔﻮﺳﺖ ‪ 1955‬رﻗﻢ ﺧﻮرد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻌﺪ از ﻧﻬﺎﻳﻲﺷﺪن ﻣﺮاﺣﻞ واﮔﺬاري ﻛﻮدك‪ .‬در‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزﻫﺎي ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ آن ﺳﺎل‪ ،‬ﺟﻮآن و ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح در ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺳ‪‬ﻨْﺖ ﻓﻴﻠﻴﭗ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻓﺮﻗﻪي ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ‬ ‫آﭘﻮﺳﺘﻞ‪ 1‬واﻗﻊ در ﺧﻠﻴﺞ ﮔﺮﻳﻦ ازدواج ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح دﻛﺘﺮاي ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺧﻮد را ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از آن‬ ‫‪St. Philip The Apostle Catholic Church‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٢٤ :‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﻓﺮزﻧﺪ دﻳﮕﺮﺷﺎن ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ‪ ،‬دﺧﺘﺮي ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺶ را ﻣ‪‬ﻨﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻃﻼق ﺟﻮآن و‬ ‫ﺟﻨﺪﻟﻲ در ﺳﺎل ‪ ،1962‬ﺟﻮآن وارد ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ رؤﻳﺎﻳﻲ‪-‬ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺷﺪ و دﺧﺘﺮش ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻧﻴﺰ در ﭼﻨﻴﻦ ﺟ‪‬ﻮي رﺷﺪ‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﺪل ﺑﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﺗﺤﺴﻴﻦﺷﺪهي روزﮔﺎر ﻣﺎ ﺷﺪ‪ ،‬وي ﺑﻌﺪﻫﺎ آن دوران را در ﻛﺘﺎﺑﺶ “ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﻪ‬ ‫اﻳﻨﺠﺎ” ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ واﮔﺬاري اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهي ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ 20 ،‬ﺳﺎل زﻣﺎن ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ دو ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ از ﺳﻨﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ »واﻟﺪﻳﻨﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺎ ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ رو راﺳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﺧﺎﻃﺮهاي واﺿﺢ داﺷﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺶ ﻳﺎ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺧﻮد؛ روزي روي‬ ‫ﭼﻤﻦﻫﺎي ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻢﺑﺎزياش‪ ،‬دﺧﺘﺮك ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪاش آنﻃﺮف ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺧﺐ ﻳﻌﻨﻲ واﻟﺪﻳﻦ واﻗﻌﻲات ﺗﻮ را ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ؟« ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮد اﺳﺘﻴﻮ‪» :‬ﭼﺮاغﻫﺎي داﺧﻞ ﺳﺮم‬ ‫ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﻳﻪﻛﻨﺎن دوﻳﺪم داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬واﻟﺪﻳﻨﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ “ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ درك ﻛﻨﻲ‪ ”.‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺟﺪي ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﺗﻮي ﭼﺸﻤﻢ ز‪‬ل زدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ “ﻣﺎ ﺗﻮ را ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻳﻢ‪ ”.‬ﻫﺮ دوﺷﺎن اﻳﻦ را‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ و ﺧﻴﻠﻲ آرام ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﻜﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روي ﺗﻚﺗﻚ ﻛﻠﻤﺎتﺷﺎن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫رﻫﺎﺷﺪه‪ .‬ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه‪ .‬ﻣﺨﺼﻮص‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﺨﺸﻲ از وﺟﻮد ﺟﺎﺑﺰ و ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﻲاش ﺷﺪ و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫دوﺳﺘﺎﻧﺶ اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ آﮔﺎﻫﻲ از رﻫﺎﺷﺪﮔﻲ در ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬زﺧﻢﻫﺎﻳﻲ در ﻛﺎﻣﺶ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﻬﺎده ﺑﻮد‪ .‬د‪‬ل ﻳﻮﻛﺎم‬ ‫ﻫﻤﻜﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲاش ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻣﻞ روي ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻧﺎﺷﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖ او و رﻫﺎﺷﺪﮔﻲاش در ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻮد‪ «.‬ﮔﺮِگ ﻛَﻠﻬﻮن‪ 2‬ﻛﻪ درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻛﺎﻟﺞ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺖ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﺶ را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ و ﻣﺤﺼﻮﻻت را درﺳﺖ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺗﻌﻤﻴﻤﻲ از وﺟﻮد ﺧﻮدش ﻣﻲدﻳﺪ« وي ﻣﻮرد دﻳﮕﺮي را ﻫﻢ ذﻛﺮ ﻛﺮد‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻮاﻗﻊ از واﮔﺬار ﺷﺪن ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادهاي دﻳﮕﺮ و دردﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از آن ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﻪ او ﺣﺲ اﺳﺘﻘﻼل ﻣﻲداد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ روش‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮدش را ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدن داﺷﺖ و اﻳﻦ از آن ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ از دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﺪش‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ در زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺪﻟﻲ در زﻣﺎن ﺗﻮﻟﺪ او داﺷﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﭘﺪر ﺷﺪ و ﻓﺮزﻧﺪش را‬ ‫از ﺧﻮد راﻧﺪ )اﻟﺒﺘﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ او را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ (.‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن ﻣﺎدرِ آن ﻛﻮدك ﻣﻲﮔﻔﺖ واﮔﺬار ﺷﺪن‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي دﻳﮕﺮ “ﺗﻤﺎم ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي ﻗﻠﺐ او را ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد” و اﻳﻦ در ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺮﺧﻲ از رﻓﺘﺎرﻫﺎي‬ ‫او در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد‪» :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه‪ ،‬دﻳﮕﺮان را از ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫راﻧﺪ‪ «.‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي دﻫﻪي ‪ 1980‬در اﭘﻞ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺰو ﻣﻌﺪود ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ ‪-‬ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﺮﻧﺎن‪ -‬رواﺑﻂ ﻧﺰدﻳﻜﺶ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪ .‬او ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺆال اﺳﺎﺳﻲ درﺑﺎرهي اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدش را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان آﻧﻘﺪر ﺑﻲرﺣﻢ و ﮔﺰﻧﺪه‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ؟« و اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪» :‬اﻳﻦ ﺑﻪ رﻫﺎﺷﺪﻧﺶ در اﺑﺘﺪاي ﺗﻮﻟﺪ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺎﺳﻲ‪ ،‬وﺟﻮد آن ﺣﺲ‬ ‫راﻧﺪهﺷﺪﮔﻲ در زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ را رد ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻮري وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﭼﻮن ﻣﻦ رﻫﺎ ﺷﺪهام‪ ،‬اﻳﻨﻘﺪر ﺳﺨﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗﺎ‬ ‫ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ﻋﺎﻟﻲام و واﻟﺪﻳﻨﻢ را ﺑﻪ اﻳﻦ آرزو دﭼﺎر ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ايﻛﺎش ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ دوﺑﺎره ﻣﺮا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﻚ‬ ‫‪Del Yocam‬‬ ‫‪Greg Calhoun‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٢٥ :‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺰﺧﺮﻓﺎﺗﻲ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻨﻬﺎ واﻗﻌﺎً ﭼﺮﻧﺪ اﺳﺖ‪ «.‬ﻣﺆﻛﺪاً ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ اﻃﻼع از اﻳﻨﻜﻪ واﻟﺪﻳﻨﻢ ﻣﺮا واﮔﺬار ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﺲ اﺳﺘﻘﻼل ﺑﻴﺸﺘﺮي داده ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ اﺣﺴﺎس راﻧﺪهﺷﺪﮔﻲ ﻧﻜﺮدهام‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ اﺣﺴﺎس‬ ‫ﺧﺎص ﺑﻮدن داﺷﺘﻪام‪ ،‬واﻟﺪﻳﻨﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻧﺪ اﻳﻦ اﺣﺴﺎس را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻮاره وﻗﺘﻲ ﻛﺴﻲ ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا‬ ‫را ﭘﺪرﺧﻮاﻧﺪه و ﻣﺎدرﺧﻮاﻧﺪهاش ﺧﻄﺎب ﻣﻲﻛﺮد ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻓﻘﻂ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ واﻟﺪﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﻲاش ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻬﺎ ﻫﺰار در ﺻﺪ واﻟﺪﻳﻦ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ« و در ﻣﻘﺎﺑﻞ از واﻟﺪﻳﻦ‬ ‫ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﺶ اﻳﻦﻃﻮر ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ اﺳﭙﺮم و ﺗﺨﻤﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮف اﺻﻼً ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻋﻴﻦ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ؛ ﻣﻨﺸﺎء ﺣﻴﺎت ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺸﺘﺮ‪«.‬‬

‫درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‬

‫‪1‬‬

‫دوران ﻛﻮدﻛﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا‪ ،‬از ﺧﻴﻠﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﻫﻤﺎن ﻛﻠﻴﺸﻪﻫﺎي اواﺧﺮ دﻫﻪ ‪ 1950‬ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ دو ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬دﺧﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘ‪‬ﺘﻲ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از آن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي‬ ‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ‪ 2‬در ﺣﻮﻣﻪي ﺷﻬﺮ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ‪ CIT‬ﭘﺎو‪‬ل را ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮر اﺳﺘﺮداد ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫دﻓﺘﺮ ﺧﻮد در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪ 3‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد وﻟﻲ او اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ زﻧﺪﮔﻲ در آﻧﺠﺎ را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺘ‪‬ﻴﻦوﻳﻮ‪ 4‬رﻓﺘﻨﺪ؛‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪاي ارزانﺗﺮ در ﺟﻨﻮب‪.‬‬ ‫آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺎو‪‬ل ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻪ ﺧﻮدروﻫﺎ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ را ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز در ﺣﺎﻟﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﻴﺰ ﻛﺎر داﺧﻞ ﮔﺎراژ را ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬از ﺣﺎﻻ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻴﺰ ﻛﺎر ﺗﻮ ﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﭘﺪرش او را ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت دﺳﺖﺳﺎز ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻮش ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺪرم ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻄﻮر ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را ﺑﺴﺎزد‪ .‬اﮔﺮ ﻗﻔﺴﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺣﺼﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻜﺶ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ داد ﺗﺎ ﻛﻨﺎرش ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻫﻨﻮز آن ﺣﺼﺎر‪ ،‬ﺣﻴﺎطﻫﺎي ﭘﺸﺘﻲ و ﻛﻨﺎري ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎﻧﺘ‪‬ﻴﻦوﻳﻮ را اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آن را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬دﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﺨﺘﻪﻫﺎي ﺣﺼﺎر ﻛﺸﻴﺪ و درﺳﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آورد ﻛﻪ از ﭘﺪر ﺑﻪ‬ ‫ارث ﺑﺮده ﺑﻮد‪ .‬درﺳﻲ ﻛﻪ ﭘﺎو‪‬ل ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ :‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺨﺶ ﭘﺸﺘﻲ ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ و ﺣﺼﺎرﻫﺎ‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﭘﻨﻬﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪» .‬ﭘﺪرم ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎ را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻇﺎﻫﺮِ ﺑﺨﺸﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻲ ﺑﺒﻴﻨﻲ ﻫﻢ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲداد‪«.‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻓﺮوش ﺧﻮدروﻫﺎي دﺳﺖ دوم اداﻣﻪ داد و اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺎراژ را ﺑﺎ ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش‬ ‫ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺪر ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻃﺮاﺣﻲ داﺧﻠﻲ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﭘﺴﺮ ﻣﻲداد‪ :‬ﺧﻄﻮط‪ ،‬درﻳﭽﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮارﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ‬ ‫ﻓﻠﺰي و ﺗﻮدوزي ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎ‪ .‬ﻫﺮ روز ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﻛﺎر‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﻛﺎرش را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﮔﺎراژ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﺟﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺸﻮد او را ﺑﺎ آﻣﻮزش ﻓﻨﻮن ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ‬ ‫‪Silicon Valley‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ 2‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻳﻚﺷﻜﻞ ﻛﻪ در ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻦﻫﺎي ﻣﺴﻄﺢ و ﻫﻢاﻧﺪازه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬م‬ ‫‪Palo Alto‬‬ ‫‪Mountain View‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٢٦ :‬‬ ‫درﮔﻴﺮِ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ وﻟﻲ دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ ﻛﺜﻴﻒ ﺷﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻧﺪاد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺧﻮدرو ﻋﻼﻗﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻢ وﻟﻲ ﺑﻪ ﺑﻮدن ﺑﺎ ﭘﺪرم ﭼﺮا‪ «.‬ﮔﺮﭼﻪ در ﮔﺬر زﻣﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﻣﻔﻬﻮم ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ را درك ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﭘﺪرش ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫روز وﻗﺘﻲ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﻜﺴﻲ از دوران ﺧﺪﻣﺖ ﭘﺪرش در ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪» :‬داﺧﻞ ﻣﻮﺗﻮرﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺮاﻫﻨﺶ را در آورده ﺑﻮد و ﺷﺒﻴﻪ ﺟﻴﻤﺰ دﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از آن ﻟﺤﻈﺎت “واي ﺧﺪا” ﮔﻔﺘﻦ‬ ‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻛﻮدك ﺑﻮد؛ واي ﺧﺪا‪ ،‬واﻟﺪﻳﻨﻢ ﺳﺎﺑﻘﺎً ﺧﻴﻠﻲ ﺟﻮان و ﺧﻮشﻗﻴﺎﻓﻪ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎر روي ﺧﻮدروﻫﺎ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﺮاي او ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪» :‬ﭘﺪرم داﻧﺶ زﻳﺎدي راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ در ﺗﻌﻤﻴﺮ ﺧﻮدروﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ آن )اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ( ﺳﺮ و ﻛﺎر داﺷﺖ‪ .‬ﭼﻴﺰﻫﺎي‬ ‫اﺑﺘﺪاﻳﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺷﺪم‪ «.‬اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﺟﺎﻟﺐﺗﺮ از ﺳﻴﺎﺣﺖ داﺧﻞ آﺷﻐﺎلﻫﺎ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻗﻄﻌﺎت‪» .‬آﺧﺮ ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺣﺘﻲ ﺗﻮي ﻗﺮاﺿﻪﻓﺮوﺷﻲ داﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫دﻧﺒﺎل ژﻧﺮاﺗﻮر‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮاﺗﻮر و از اﻳﻦ ﺟﻮر ﻗﻄﻌﻪﻫﺎ ﻣﻲﮔﺸﺘﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﭘﺪرش در ﭘﻴﺶﺧﻮان ﻓﺮوﺷﮕﺎه‬ ‫ﭼﺎﻧﻪ ﻣﻲزد »ﺗﺎﺟﺮ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪاي را ﺑﻬﺘﺮ از آدمﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺑﺎﺟﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪«.‬‬ ‫دﻳﺪن اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻪ درك ﺗﻌﻬﺪي ﻛﻪ واﻟﺪﻳﻨﺶ در زﻣﺎن ﭘﺬﻳﺮش او داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪» .‬ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻛﺎﻟﺞ ﻣﻦ‬ ‫اﻳﻦﻃﻮري ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ﭘﺪرم ﻳﻚ ﻓﻮرد ﻓﺎﻟﻜُﻦ ﻳﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ دﻳﮕﺮ را ﻛﻪ راه ﻧﻤﻲرﻓﺘﻨﺪ ‪ 50‬دﻻر‬ ‫ﻣﻲﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪاي روي آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ‪ 250‬دﻻر ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ و ﺑﻪ ادارهي درآﻣﺪ داﺧﻠﻲ‪ 1‬ﻫﻢ ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ‪«.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ و ﻣﻨﺎزل آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺴﺎز‪-‬ﺑﻔﺮوﺷﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﻮزف اﻳﺸﻠ‪‬ﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺘﺒﻮع‬ ‫او ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1950‬ﺗﺎ ‪ 1974‬ﺑﻴﺶ از ‪ 11.000‬ﺧﺎﻧﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬اﻳﺸﻠﺮ ﺑﺎ اﻟﻬﺎم‬ ‫از ﻧﮕﺮش ﺧﺎص ﻓﺮاﻧﻚ ﻟﻮﻳﺪ راﻳﺘﺰ‪ 3‬در ﺳﺎﺧﺖ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎدهي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﻢﺧﺮﺟﻲ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ داراي وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ از ﻗﺒﻴﻞ؛ دﻳﻮارﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪاي از ﺳﻘﻒ ﺑﻪ ﻛﻒ‪ ،‬ﻃﺮحﻫﺎي‬ ‫ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎز‪ ،4‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻲﭘﻮﺷﺶ ﺗﺨﺘﻪ و اﻟﻮار‪ ،5‬ﻛﻒﻫﺎي ﺑﺘﻨﻲ و درﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪاي ﻛﺸﻮﻳﻲ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﭘﻴﺎدهر‪‬ويﻫﺎﻣﺎن در اﻃﺮاف آن ﻣﺤﻠﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﺸﻠﺮ ﻛﺎر ﺑﺰرﮔﻲ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺶ ﺷﻴﻚ و ارزان و‬ ‫ﺧﻮب ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻤﻴﺰ و ﺣﺲ و ﺣﺎل ﺳﺎدهاي را ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﻛﻢدرآﻣﺪ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ وﻟﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ از ﻛﻒ؛ ﻳﻚ ﻗﺎﻟﻲ ﭘﻬﻦ ﻣﻲﻛﺮدي و آنوﻗﺖ ﻛﻒ‪ ‬ﮔﺮم ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮشآﻳﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ درك ارزش ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻳﺸﻠ‪‬ﺮ ﻛﻢﻛﻢ در او اﺷﺘﻴﺎﻗﻲ را ﺷﻜﻞ داد ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ زﻳﺒﺎ‬ ‫ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﺴﺎزد »ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻨﻢ ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻋﺎﻟﻲ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺳﺎده را در ﭼﻴﺰي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬ ‫‪IRS: Internal Revenue Service‬‬ ‫‪Joseph Eichler‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪5‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪Frank Lioyd Wright‬‬ ‫اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻃﺒﻘﺎت ﺑﺎﻻﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺣﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻃﺒﻘﻪي ﻫﻤﻜﻒ دارﻧﺪ و اﻳﻮانﻫﺎي داﺧﻠﻲِ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺒﻘﻪي اول و ﺳﺎﻟﻦِ ﻣﺸﺮف ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬م‬ ‫ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﺒﻚﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺴﺖﻣﺪرن ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﺟﺰاء ﺳﺎزﻧﺪهي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ )ﻣﺜﻼً اﻟﻮارﻫﺎ و ﺗﺨﺘﻪﻫﺎ( ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬م‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٢٧ :‬‬ ‫زﻳﺎد ﮔﺮان ﻧﺒﺎﺷﺪ« اﻳﻦ را ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ وﻗﺎر و ﺳﺎدﮔﻲ آن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﮔﻔﺖ و اﻓﺰود‪» :‬اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺶ اﺻﻠﻲ اﭘﻞ اﺳﺖ؛‬ ‫ﻛﺎري ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺘﻦ اوﻟﻴﻦ ﻣ‪‬ﻚ ﺳﻌﻲ در اﻧﺠﺎﻣﺶ داﺷﺘﻴﻢ و ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ آﻳـﭙﺎد ﻫﻢ ﻣﺪ‬ ‫ﻧﻈﺮﻣﺎن ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫آن ﻃﺮف‪ ‬ﺧﻴﺎﺑﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺑﻨﮕﺎه ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻣﻼك زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد؛ ﻣﺮدي ﻣﻮﻓﻖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»آﻧﻘﺪرﻫﺎ زرﻧﮓ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ دارد ﺛﺮوﺗﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺪرم ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ “ﻣﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ اﻧﺠﺎﻣﺶ دﻫﻢ” و ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﻛﺎر ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻦ را ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دارم؛ ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎي ﺷﺒﺎﻧﻪ رﻓﺖ‪ ،‬آزﻣﻮن‬ ‫ﻣﺠﻮز ﺷﻐﻠﻲ را ﮔﺬراﻧﺪ و وارد ﻛﺎر ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻣﻼك ﺷﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎزار اﻣﻼك از روﻧﻖ اﻓﺘﺎد‪«.‬‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮاده از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﺪ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ؛ آن زﻣﺎن اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎدرش ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺷﺮﻛﺎي وارﻳﺎن‪) 1‬ﺳﺎزﻧﺪهي ادواﺗﻲ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﻋﻠﻤﻲ( را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻚ وام‬ ‫ﺑﺎﻧﻜﻲ ﺛﺎﻧﻮي ﻫﻢ اﺧﺬ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻣﻌﻠﻢ ﻛﻼس ﭼﻬﺎرم از اﺳﺘﻴﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد »ﭼﻪ ﭼﻴﺰي راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ درﻛﺶ ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ؟« او ﺟﻮاب داد‪» :‬درك ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻳﻚﺑﺎره ﭘﺪرم اﻳﻨﻘﺪر ورﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﺪرش ﻫﺮﮔﺰ رﻓﺘﺎر ﺣﻘﻴﺮاﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﺰوراﻧﻪاي را ﺑﺮاي ﺑﺪل ﺷﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﻨﺪهي ﺑﻬﺘﺮ در ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ »ﺑﺮاي ﻓﺮوش اﻣﻼك ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺶ ﻣﺮدم ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ ﻛﻨﻴﺪ وﻟﻲ ﭘﺪرم اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﺻﻼً در‬ ‫ﺧﻮﻧﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺗﺤﺴﻴﻨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮ ﻛﺎر ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺧﻮدش‪.‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل ﻓﺮد آرام و ﻣﻮﻗﺮي ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﻔﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﭘﺴﺮش ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ از آﻧﻬﺎ اﻟﮕﻮﺑﺮداري ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﭘﺮﺳﺘﻴﺪﺷﺎن‪ .‬وي‬ ‫در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل آدم ﺑﺎارادهاي ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ارادهاش را اﻳﻦﻃﻮر ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»در ﻧﺰدﻳﻜﻲﻣﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در وﺳﺘﻴﻨﮓﻫﺎوس‪ 2‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮد ﻣﺠﺮد‪ ،‬از آن ﺗﻴﭗ آدمﻫﺎي‬ ‫ژوﻟﻴﺪه‪ .‬دوﺳﺖدﺧﺘﺮي ﻫﻢ داﺷﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲاوﻗﺎت از ﻣﻦ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ واﻟﺪﻳﻨﻢ ﻫﺮ دو ﺷﺎﻏﻞ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪرﺳﻪ ﻳﻚ راﺳﺖ ﻣﻲرﻓﺘﻢ آﻧﺠﺎ و ﻳﻜﻲ دو ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺧﺎﻧﻪي آﻧﻬﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﻣﺮدك‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺪﻣﺴﺘﻲ ﻛﺮد و دوﺳﺖدﺧﺘﺮش را ﻛﺘﻚ زد‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ دﺧﺘﺮه آﻣﺪ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ‪ ،‬از ﻓﺮط ﺗﺮس ﻋﻘﻞ از‬ ‫ﺳﺮش ﭘﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬آن ﻣﺮدك ﻫﻢ ﻣﺴﺖ و آوﻳﺰان دﻧﺒﺎﻟﺶ آﻣﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺪرم ﺳﺮراﻫﺶ اﻳﺴﺘﺎد و ﮔﻔﺖ‪“ :‬او اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫اﺳﺖ وﻟﻲ ﺗﻮ ﻗﺮار ﻧﻴﺴﺖ وارد ﺷﻮي” و ﻳﺎرو ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ دوﺳﺖ داﺷﺘﻴﻢ از دﻫﻪي ‪ 1950‬ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ ﻳﺎد‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ اﻣﺜﺎل آن ﻣﺮدك زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد ﻣﺤﻠﻪ را ﺧﺮاب ﻛﺮده ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ آن ﻣﺤﻠﻪ را ﻣﺘﻔﺎوت از ﻫﺰاران ﻣﺤﻠﻪي ﭘﺮ از درﺧﺖﻫﺎي دوﻛﻲ ﺷﻜﻞ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ وﻟﮕﺮدﻫﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ »وﻗﺘﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫آﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬در ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪﻛﻨﺎري درﺧﺖﻫﺎي آﻟﻮ و زردآﻟﻮ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ارﺗﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ «.‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺎرﻳﺦ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺸﺒﺮد آرزوﻫﺎﻳﺶ را ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﺧﻮد را در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﻔﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ا‪‬دوﻳﻦ ﻟَﻨﺪ از ﭘ‪‬ﻼروﻳﺪ ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر از ﻃﺮف‬ ‫آﻳﺰﻧﻬﺎور دﻋﻮت ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ در ﺳﺎﺧﺖ دورﺑﻴﻦﻫﺎي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ ‪ U-2‬ﺷﺮاﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ارﺗﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ از ﻃﺮف ﺷﻮروي ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه واﻗﻌﻴﺖ دارد‪ .‬ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫‪Varian‬‬ ‫‪Westinghouse‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٢٨ :‬‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه را در ﺟﻌﺒﻪي ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻧﺎﺳﺎ در ﺳﺎﻧﻲوﻳﻞ‪ ،1‬در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮﺳﺘﺎده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اوﻟﻴﻦ )ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي( ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻪ دﻳﺪم ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺪرم ﻣﺮا ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ اﻳﻤﺰ‪ 2‬ﺑﺮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺷﺪم‪«.‬‬ ‫در دﻫﻪي ‪ 1950‬ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎران دﻓﺎﻋﻲ ﻳﻜﻲﻳﻜﻲ در آن ﺣﻮاﻟﻲ ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ‪ ،1956‬ﺑﺨﺶ ﻣﻮﺷﻚﺳﺎزي‬ ‫ﻻﻛﻬﻴﺪ‪ 3‬ﻛﻪ ﻣﻮﺷﻚﻫﺎي ﺑﺎﻟﺴﺘﻴﻚ زﻳﺮدرﻳﺎﻳﻲﻫﺎ را ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ در ﻛﻨﺎر ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺎﺳﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از آﻣﺪن ﺧﺎﻧﻮادهي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ‪ 20.000‬ﻧﻔﺮ را در اﺳﺘﺨﺪام ﺧﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻣﺘﺮ‬ ‫آنﻃﺮفﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺗﺠﻬﻴﺰات وﺳﺘﻴﻨﮓﻫﺎوس ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﻮاع ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ و ﺗﺮاﻧﺴﻔﻮرﻣﺎﺗﻮرﻫﺎي ﺑﺮﻗﻲ را‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﻮﺷﻜﻲ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ را در‬ ‫ﺣﺎﺷﻴﻪي ﺷﻬﺮ داﺷﺘﻴﺪ و اﻳﻦ اﺳﺮارآﻣﻴﺰ و ﻓﻮقﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ در اﻳﻨﺠﺎ را ﻫﻴﺠﺎناﻧﮕﻴﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫در دوران اﺣﻴﺎي ﺻﻨﺎﻳﻊ دﻓﺎﻋﻲ ﻳﻚ اﻗﺘﺼﺎد ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﭘﺮ روﻧﻖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬رﻳﺸﻪﻫﺎي ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺗﺤﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1938‬ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻳﻮﻳﺪ ﭘ‪‬ﻜﺎرد و ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺪﻳﺪش ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪي آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﮔﺎراژ داﺷﺖ ﻛﻪ دوﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﭘ‪‬ﻜﺎرد‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ زودي در آن ﺳﻜﻨﻲ ﮔﺰﻳﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬ ‫در ﮔﺎراژ ‪-‬ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن اﺛﺒﺎت ﻛﺮد ﺑﺨﺸﻲ ﻣﻔﻴﺪ و ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﺎﻧﺪﻧﻲ در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ‪-‬‬ ‫وﺳﺎﻳﻠﻲ را ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪ؛ ﻳﻚ ارﺗﻌﺎشﺳﻨﺞ ﺻﻮﺗﻲ‪ .‬در‬ ‫دﻫﻪي ‪ ،1950‬ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ‪-‬ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﻴﺸﺮو در ﺳﺎﺧﺖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ در ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺎراژ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﺷﺎن ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻪ‬ ‫وﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬در ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺳﺘﻮدﻧﻲ ﻛﻪ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن را ﺑﻪ ﻣﻬﺪ اﻧﻘﻼب ﻓﻨﺎوري ﺑﺪل ﻛﺮد‪ ،‬ﻓﺮدرﻳﻚ ﺗ‪‬ﺮﻣﻦ‪ 4‬رﺋﻴﺲ‬ ‫داﻧﺸﻜﺪهي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬در زﻣﻴﻦﻫﺎي ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻳﻚ ﭘﺎرك ﺻﻨﻌﺘﻲ ‪ 700‬ﻫﻜﺘﺎري ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ اﺣﺪاث ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ آﻧﻬﺎ اﻳﺪهﻫﺎي داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺗﺠﺎري ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻣﺴﺘﺄﺟﺮ اﻳﻦ ﭘﺎرك ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺷﺮﻛﺎي وارﻳﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻼرا ﺟﺎﺑﺰ در آن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗ‪‬ﺮﻣﻦ‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ اﻳﺪهي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاش ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﻣﻮﺟﺒﺎت رﺷﺪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻓﻨﺎوري را در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫آورد‪ «.‬در ده ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪ HP ،‬ﺣﺪود ‪ 10.000‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ داﺷﺖ و ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﭘﻴﺸﺮو و ﺑﻬﺸﺖ‪ ‬ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن‬ ‫ﺟﻮﻳﺎي ﺛﺒﺎت ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻓﻨﺎوري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ رﺷﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﻨﺎوري ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬وﻳﻠﻴﺎم ﺷﺎﻛﻠﻲ‪ 5‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺨﺘﺮﻋﻴﻦ‬ ‫ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرﻫﺎ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺑِﻞ در ﻧﻴﻮﺟﺮﺳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺘ‪‬ﻴﻦوﻳﻮ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن و ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ،1956‬ﺷﺮﻛﺘﻲ را‬ ‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ژرﻣﺎﻧﻴﻮم ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرﻫﺎ از ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺷﺎﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﺑﻲاﻧﻀﺒﺎط و دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاج ﺷﺪ و ﺑﺎ رﻫﺎ ﻛﺮدن ﭘﺮوژهي ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرﻫﺎي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎﻧﻲ‬

‫‪Sunnyvale‬‬ ‫‪Ames‬‬

‫‪Lockheed‬‬ ‫‪Frederick Terman‬‬ ‫‪William Shockley‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٢٩ :‬‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺧﺮوج ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻨﺶ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ راﺑﺮت ﻧُﻴ‪‬ﺲ‪ 1‬و ﮔﻮردون ﻣﻮر‪ 2‬را ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪﻫﺎدي ﻓ‪‬ﺮﭼﺎﻳﻠﺪ‪ 3‬را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺰﺑﻮر ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ‪ 12.000‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ را ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺪام‬ ‫ﺧﻮد در آور‪‬د وﻟﻲ در ﺳﺎل ‪ 1968‬ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧُﻴ‪‬ﺲ ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ را ﺑﺎﺧﺖ‪ ،‬از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬ ‫او ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﻮردون ﻣﻮر را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺘﻤﻊﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺗﺄﺳﻴﺲ‬ ‫‪5‬‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود و ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي ﻧﺎﻣﺶ را )ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر( ﺑﻪ اﻳﻨﺘﻞ‪ 4‬ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪﺷﺎن اﻧﺪرو ﮔﺮُو‪‬‬ ‫ﮔﺮُو‪ 5‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻤﺮﻛﺰِ ﺗﻮﻟﻴﺪات از ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ روز اﻓﺰون ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺣﺪود ‪ 50‬ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻌﺎل در ﺣﻮزهي ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫رﺷﺪ ﻓﺰاﻳﻨﺪهي اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ زﻳﺎدي داﺷﺖ ﺑﺎ ﻗﺎﻋﺪهاي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮر ﻛﺸﻒ ﺷﺪ؛ او در ﺳﺎل‬ ‫‪ 1965‬ﻧﻤﻮداري ﺑﺮاي ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﺠﺘﻤﻊ ﻛﻪ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺗﻌﺪادي ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرِ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه روي ﻳﻚ ﺗﺮاﺷﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻧﻤﻮد و ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ دو ﺳﺎل ﻳﻚﺑﺎر دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻂ ﺳﻴﺮي ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﺑﺮاي ﻣﺪتﻫﺎ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮرد در ﺳﺎل ‪ 1971‬ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺠﺪد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؛‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻨﺘﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ واﺣﺪ ﭘﺮدازش ﻣﺮﻛﺰي ﻛﺎﻣﻠﻲ را روي ﻳﻚ ﺗﺮاﺷﻪ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬ﭘﺮدازﺷﮕﺮي ﺑﺎ ﻧﺎم‬ ‫اﻳﻨﺘﻞ ‪ 4004‬ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻟﻔﻆ “رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه” را اﻃﻼق ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻮر ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز‬ ‫درﺳﺖ ﺑﻮده و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل آن در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ‪ ‬ﻛﺎراﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي دو ﻧﺴﻞ از ﻧﻮآورانِ ﺟﻮان از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﻛﻪ ﺑﺮآورد ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت آﺗﻲ ﺧﻮد را‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻧﺎم ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر دان ﻫﺎﻓﻠ‪‬ﺮ‬ ‫ﻫﺎﻓﻠ‪‬ﺮ‪ 6‬در ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪي اﺧﺒﺎر اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ﺗﺎ از ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،1971‬ذﻳﻞ اﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺑﻪ‬ ‫ﻧﮕﺎرش درآور‪‬د؛ “درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ”.‬درهي ‪ 64‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺳﺎﻧﺘﺎ ﻛﻼرا از ﺟﻨﻮب ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ و‬ ‫ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺗﺎ ﺳﻦﺧﻮزه اﻣﺘﺪاد ﻳﺎﻓﺘﻪ و در ﻣﺮﻛﺰ ﺳﺘﻮن ﻓﻘﺮات ﺗﺠﺎرت ﺧﻮد‪ ،‬ا‪‬لﻛﺎﻣﻴﻨﻮ رﺋﺎل را دارد؛‬ ‫ﺟﺎدهاي ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﻛﻪ در آن روزﮔﺎر ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎي ‪ 21‬ﻣﻴﺸ‪‬ﻦ‪ 7‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﻮد و اﻛﻨﻮن ﻳﻚ‬ ‫‪8‬‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﻠﻮغ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺛﻠﺚ‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري رﻳﺴﻜﻲ‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎ در آن ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻃﻮل دوران رﺷﺪم ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺦ آﻧﺠﺎ ﻗﺮار داﺷﺘﻢ و‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﺑﺨﺸﻲ از آن ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬

‫‪Robert Noyce‬‬ ‫‪Gordon Moore‬‬ ‫‪Fairchild‬‬

‫‪INTEL: Integrated Electronics Corporation‬‬ ‫‪Andrew Grove‬‬ ‫‪Don Hoefler‬‬

‫‪Twenty-One Mission Churches‬‬ ‫‪8‬‬

‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺑﺮ روي اﻳﺪهﻫﺎي ﻧﻮ‪.‬م‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٣٠ :‬‬ ‫ﻣﺜﻞ اﻛﺜﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎ‪ ،‬او ﻧﻴﺰ ﺑﺎ دﻳﺪن اﺷﺘﻴﺎق ﺑﺰرﮔﺘﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﺶ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ »اﻛﺜﺮ ﭘﺪرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﻣﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﺎر و ﺑﺎر ﺗﻤﻴﺰي داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻃَﻠْﻖﻫﺎي ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻧﻮر‪ ،‬ﺑﺎﺗﺮي‪ ،‬رادار و از اﻳﻦﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ .‬ﻣﻦ وﺳﻂ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺑﺰرگ ﺷﺪم و ﻣﺪام‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻬﺸﺎن ﺳﺆال ﻣﻲﻛﺮدم‪ «.‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻟَﺮي ﻟَﻨﮓ‪ ،1‬ﻫﻔﺖ ﭘﻼك آنﻃﺮفﺗﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد »اﻟﮕﻮي‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻴﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ‪ HP‬ﺑﻮد‪ :‬ﻳﻚ ﻣﺘﺼﺪي رادﻳﻮﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ﺑﺰرگ و ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ درﺳﺖ و‬ ‫ﺣﺴﺎﺑﻲ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻳﺎدآوري اﻳﻦ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﺮت و ﭘِﺮتﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲآورد ﺗﺎ ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن ﺳﺮﮔﺮم ﺷﻮم‪ «.‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫از ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻟَﻨﮓ ﻗﺪمزﻧﺎن رد ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ اﺷﺎره ﻛﺮد و اﻓﺰود‪» :‬ﻳﻚ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن ذﻏﺎﻟﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺎﺗﺮي و ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ آورد و ﺟﻠﻮي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ داﺧﻞ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺻﺪاي ﺗﻘﻮﻳﺖﺷﺪهام‬ ‫از ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ «.‬ﭘﺪر اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮنﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬ ‫اﺣﺘﻴﺎج دارﻧﺪ »ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻓﺘﻢ ﺧﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ﭘﺪر ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭘﺪرش ﺑﻪ او اﻃﻤﻴﻨﺎن داد ﻛﻪ »ﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺎز دارد« و وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺮ او‬ ‫اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﺪرش ﮔﻔﺖ ﺧُﻞ ﺷﺪه »اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد ﺑﺪون ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻤﺎً ﺣﻘﻪاي در ﻛﺎر‬ ‫ﺑﻮده‪«.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﻪ ﭘﺪر ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ و اﺻﺮار ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖآﺧﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ‬ ‫آﻣﺪ و دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪش ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ زودﺗﺮ ﺑﺮﮔﺮدم ﺳﺮ ﻛﺎرم”‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ وﺿﻮح اﻳﻦ اﺗﻔﺎق را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ زﻳﺮا اوﻟﻴﻦ ﺑﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ درك ﻣﻲﻛﺮد ﭘﺪرش ﻋﻘﻞِﻛُﻞّ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻛﺸﻒ ﻧﮕﺮانﻛﻨﻨﺪهي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ رخ داد‪ :‬او ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮ از واﻟﺪﻳﻨﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ زرﻧﮕﻲ و ﭼﻴﺮهدﺳﺘﻲ‬ ‫ﭘﺪرش را ﻣﻲﺳﺘﻮد‪» :‬آدم ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮدهاي ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﻟﻌﻨﺘﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻫﻮش اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺎد‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از ﻋﻬﺪهي ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪ «.‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن زﻏﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻳﻚ دورهي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻓﻬﻢ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮ و ﺳﺮﻳﻊاﻻﻧﺘﻘﺎلﺗﺮ از واﻟﺪﻳﻨﺶ اﺳﺖ‪» :‬اﻳﻦ واﻗﻌﺎً ﻟﺤﻈﻪي ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد و در ذﻫﻨﻢ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮم‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ از اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺷﺮﻣﻨﺪه ﺷﺪم‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ آن ﻟﺤﻈﻪ از ﻳﺎدم ﻧﻤﻲرود‪ «.‬آنﻃﻮر ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺸﻒ در ﻛﻨﺎر اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪهي آﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﺪ‬ ‫ﻫﻢ از ﺧﺎﻧﻮاده و ﻫﻢ از ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺟﺪا ‪-‬و ﻣﻨﻔﺼﻞ و ﺑﺮﻳﺪه‪ -‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪﺗﺮ ﻻﻳﻪاي دﻳﮕﺮ از آﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آن ﻗﺒﻠﻲﻫﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪ از واﻟﺪﻳﻨﺶ آﮔﺎهﺗﺮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع آﮔﺎﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا واﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﻣﺤﺒﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن را ﻃﻮري‬ ‫وﻓﻖ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ آن ﭘﺴﺮك ﺑﺎﻫﻮش و ﺧﻮدرأي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ از ﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﮕﻲ زﻳﺎدي ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ او‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﺣﻤﺎﻳﺖﺷﺎن ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮد و ﺑﻪ زودي اﺳﺘﻴﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﻲ ﺑﺮد »ﻫﺮ دوﺷﺎن ﻫﻮاي ﻣﻦ را‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪي ﺧﺎﺻﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬در وﺟﻮدﺷﺎن اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ زﻳﺎدي ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫راهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺧﺮت و ﭘﺮتﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ و در ﻣﺪارس ﺑﻬﺘﺮي ﺛﺒﺖﻧﺎﻣﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﻦ اﺣﺘﺮام و اوﻟﻮﻳﺖ زﻳﺎدي ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬

‫‪Larry Lang‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٣١ :‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ او در آن دوران ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﺲ رﻫﺎﺷﺪﮔﻲ در ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺣﺲ ﺧﺎص ﺑﻮدن ﻧﻴﺰ ﺑﺰرگ ﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ذﻫﻦ ﺧﻮدش‪ ،‬دوﻣﻲ در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺪرﺳﻪ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي اﺑﺘﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺎدرش ﺑﻪ او ﺧﻮاﻧﺪن ﻳﺎد داد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ در ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز‬ ‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺪ »ﺳﺎلﻫﺎي اول ﻳﻚ ﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺣﻮﺻﻠﻪام ﺳﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺮم را ﺑﺎ ﺷﻴﻄﻨﺖﻫﺎ ﮔﺮم‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ «.‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺴﻠﻂ دﻳﮕﺮان ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﺷﺘﺶ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻮع ﭘﺮورﺷﺶ‪» .‬ﻛﻢﻛﻢ ﺑﺎ اﻧﻮاع دﻳﮕﺮي از اﺟﺒﺎر ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد و اﻳﻦ واﻗﻌﺎً ﻣﺤﺪودم ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آﻧﻘﺪر ﻫﻢ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺣﺲ ﻛﻨﺠﻜﺎوي‬ ‫را در دروﻧﻢ ﻣﻲﻛُﺸﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣﺪرﺳﻪي اﺑﺘﺪاﻳﻲاش ﻣﻮﻧﺘﺎﻟﻮﻣﺎ‪ 1‬ﻳﻜﻲ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻛﻢارﺗﻔﺎع دﻫﻪي ‪ ،1950‬ﭼﻬﺎر ﺧﻴﺎﺑﺎن دورﺗﺮ از‬ ‫ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﻼﻟﺖﺑﺎر آﻧﺠﺎ را ﺑﺎ ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي ﺧﺮﻛﻲ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد »دوﺳﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم رﻳﻚ‬ ‫ﻓﺮﻧﺘﻴﻨﻮ‪ 2‬داﺷﺘﻢ‪ .‬اﻧﻮاع دردﺳﺮﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺧﻮدﻣﺎن درﺳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﺮ زدﻳﻢ ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮي اﻋﻼﻧﺎت ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن “ﺣﻴﻮان ﺧﺎﻧﮕﻲات را ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻴﺎور‪ ”.‬واﻗﻌﺎً دﻳﻮاﻧﻪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮي ﻣﺪرﺳﻪ ﺳﮓﻫﺎ دﻧﺒﺎل ﮔﺮﺑﻪﻫﺎ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻣﻌﻠﻢﻫﺎ ﻫﺎج و واج ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ رﻣﺰ ﻗﻔﻞ‬ ‫دوﭼﺮﺧﻪﺷﺎن را ﺑﻪ آن دو ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪» .‬ﺑﻌﺪ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻴﺮون و ﻫﻤﻪي رﻣﺰﻫﺎ را ﻋﻮض ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫دوﭼﺮﺧﻪاش را ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ آﺧﺮ ﺷﺐ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻗﻀﻴﻪ ﺣﻞ ﺷﺪ‪ «.‬ﺑﺎ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﻼس ﺳﻮم‪ ،‬ﺷﻮﺧﻲﻫﺎ ﻛﻤﻲ‬ ‫ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺷﺪﻧﺪ »ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻮاد ﻣﺤﺘﺮﻗﻪ زﻳﺮ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻣﻌﻠﻢﻣﺎن ﺧﺎﻧﻢ ﺗُﺮﻣﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﻮك اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻬﺶ‬ ‫دادﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﺗﻤﺎم ﻛﻼس ﺳﻮم‪ ،‬ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﺮﺗﺒﻪ از ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪،‬‬ ‫ﭘﺪرش ﺷﻴﻮهي اﺻﻼح ﺧﺎص ﺧﻮد را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ژﺳﺖ آرام وﻟﻲ ﭘﺮﺻﻼﺑﺘﺶ از ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻣﺪرﺳﻪ‬ ‫ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه او ﻧﻴﺴﺖ!« اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻮب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫داﺷﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ او را ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺲ اﺷﺘﺒﺎه از ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪ «.‬واﻟﺪﻳﻨﺶ ﻫﺮﮔﺰ او را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺷﻴﻄﻨﺖﻫﺎي زﻣﺎن ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪» :‬ﭘﺪرِ ﭘﺪرم ﻳﻚ اﻟﻜﻠﻲ ﺑﻮد و او را ﺑﺎ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﻣﻲزد وﻟﻲ ﻣﻦ ﻳﺎدم‬ ‫ﻧﻤﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚﺑﺎر ﭘﺸﺖدﺳﺘﻲ ﺧﻮرده ﺑﺎﺷﻢ« و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮ دوي واﻟﺪﻳﻨﺶ »ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻘﺼﻴﺮ‬ ‫از ﻣﺪرﺳﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮا ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻛﺮدن ﭼ‪‬ﺮت و ﭘ‪‬ﺮتﻫﺎي ﺑﻪ درد ﻧﺨﻮر‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬از ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﺸﺎن دادن ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از “ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و ﺑﻲﻋﺎﻃﻔﮕﻲ” و “واﺑﺴﺘﮕﻲ و‬ ‫ﺗﻨﺪﻣﺰاﺟﻲ” ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎﻗﻲ ﻋﻤﺮ ﺟﺰﺋﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Monta Loma‬‬ ‫‪Rick Ferrentino‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٣٢ :‬‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻛﻼس ﭼﻬﺎرم ﻛﻪ رﺳﻴﺪ ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ او و ﻓﺮﻧﺘﻴﻨﻮ را در دو ﻛﻼس ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‬ ‫ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻢ ﻛﻼس ﺑﺎﻻﺗﺮ زﻧﻲ ﻣﺼﻤﻢ و ﺟﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم اﻳﻤ‪‬ﺠﻴﻦ ﻫﻴﻞ‪ 1‬ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺗ‪‬ﺪي و ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫»ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻗﺪﻳﺴﻴﻦ ﻣﻦ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ ﻫﻴﻞ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ او ﺟﺎﻳﺰه دادن اﺳﺖ‪» .‬ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻛﻼس‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ ﭘﺮ از ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻳﺎﺿﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫داد و ﮔﻔﺖ “ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺒﺮي و ﺣﻠﺶ ﻛﻨﻲ‪ ”.‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ “دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪي زن؟” ﺑﻌﺪ ﻳﻜﻲ از‬ ‫آن آبﻧﺒﺎتﭼﻮﺑﻲﻫﺎي ﮔﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﺮهي زﻣﻴﻦ ﺑﻮد در آورد و ﮔﻔﺖ “وﻗﺘﻲ ﻛﺎرت ﺑﺎﻫﺎش ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً درﺳﺖ ﺣﻠﺶ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﻪ ﻋﻼوهي ﻳﻚ ﭘﻨﺞ دﻻري ﺑﻬﺖ ﻣﻲدﻫﻢ” و ﻣﻦ دو روز ﺑﻌﺪ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ را‬ ‫ﺗﺤﻮﻳﻠﺶ دادم‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻄﻤﻴﻊ ﻧﺪاﺷﺖ »ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم و او‬ ‫را ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻌﻠﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﻫﺪاي ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪي ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﺳﺎﺧﺖ دورﺑﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺎري ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺎلﻫﺎ‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻣﻌﻠﻢ دﻳﮕﺮي از ﻫﻴﻞ ﭼﻴﺰ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ و اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ او ﻧﺒﻮد ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﺳﺮ و ﻛﺎرم ﺑﻪ‬ ‫زﻧﺪان ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ «.‬اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺣﺲ ﺧﺎص ﺑﻮدن در اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺪ‪» .‬در ﻛﻼسﻣﺎن‪ ،‬ﻓﻘﻂ دﻟﻮاﭘﺲ ﻣﻦ‬ ‫ﻳﻜﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﺎﺻﻲ در وﺟﻮدم ﻣﻲدﻳﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ذﻛﺎوت ﻧﺒﻮد ﻛﻪ او دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺧﺎﻧﻢ ﻫﻴﻞ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ ﻋﻜﺴﻲ از ﻛﻼس آن ﺳﺎل ﻛﻪ‬ ‫در روز ﻫﺎواﻳﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪون ﭘﻮﺷﻴﺪن ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﻫﺎواﻳﻲ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در‬ ‫ﻋﻜﺲ در وﺳﻂ و ﺟﻠﻮي ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﺎن ﭘﻴﺮاﻫﻦﻫﺎ ﺑﺮ ﺗﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﻋﺒﺎرت او ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫“ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭼﺮبزﺑﺎﻧﻲ” ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﻳﻜﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎ را از ﺗﻨﺶ در ﺑﻴﺎورد ﺗﺎ ﺑﺎ آن ﻋﻜﺲ ﺑﻴﺎﻧﺪازد!‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ ﻫﻴﻞ در اﻧﺘﻬﺎي ﻛﻼس ﭼﻬﺎرم از اﺳﺘﻴﻮ اﻣﺘﺤﺎن ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﺮهاي در ﺳﻄﺢ داﻧﺶآﻣﻮزان‬ ‫ﻛﻼس دﻫﻢ ﻛﺴﺐ ﻛﺮدم‪ «.‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺧﻮد او و واﻟﺪﻳﻨﺶ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﻣﻌﻠﻢﻫﺎ ﻫﻢ روﺷﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻫﻮش اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪرﺳﻪ در ﻃﺮﺣﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻬﺸﻲ دو ﻛﻼس را رد‬ ‫ﻛﺮده و ﺳﺮ ﻛﻼس ﻫﻔﺘﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ؛ اﻳﻦ ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪن و درﮔﻴﺮ ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻦ ﻫﻮش ﺳﺮﺷﺎر‬ ‫او ﺑﻮد وﻟﻲ واﻟﺪﻳﻨﺶ ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻼس را ﺟﻬﺸﻲ رد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻗﺮار ﺷﺪ‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﻼس ﺷﺸﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺎ ﺣﺪودي آزاردﻫﻨﺪه ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﻚ اﻧﺰواﻃﻠﺐِ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﭼ‪‬ﻠُﻔﺘﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺧﻮدش را ﻣﻴﺎن ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﺎل از او ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻼس ﺷﺸﻢ در ﻣﺪرﺳﻪي‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺑﻮد؛ ﻛﺮﻳﺘ‪‬ﻨﺪنﻣﻴﺪ‪‬ل‪ 2‬ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻫﺸﺖ ﺧﻴﺎﺑﺎن از ﻣﺪرﺳﻪي اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻣﻮﻧﺘﺎﻟﻮﻣﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ وﻟﻲ از ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺟﻬﺎت ﺑﺮاي ﺧﻮدش دﻧﻴﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﻮد و در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ آن‪ ،‬ﮔﺮوهﻫﺎي ﻗﻮﻣﻴﺘﻲ ﺑﻲداد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر‬ ‫ﺳﺎﻛﻦ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﻞ ا‪‬س‪ .‬ﻣﺎﻟﻮن‪ 3‬ﻧﻮﺷﺘﻪ »زد و ﺧﻮرد و ﻧﺰاع ﻳﻚ روﻳﺪاد ﻫﺮ روزه ﺑﻮد؛ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ‬ ‫زورﮔﻴﺮي در ﺗﻮاﻟﺖﻫﺎ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬زﻳﺎد ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ آورده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ واﻧﻤﻮد ﻛﻨﻨﺪ ﻗﻮي و‬ ‫ﺧﺸﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ وارد ﻣﺪرﺳﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﺮوه از داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻼف ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻪ‬ ‫زﻧﺪان اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﭘﻴﺮوزي ﺗﻴﻢِ ﺑﻮﻛﺲ ﻳﻚ ﻣﺪرﺳﻪي دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺗﻴﻢِ ﻛﺮﻳﺘ‪‬ﻨﺪ‪‬ن‪ ،‬اﺗﻮﺑﻮس آن ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪Imogene Hill‬‬ ‫‪Crittenden Middle‬‬ ‫‪Michael S. Malone‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٣٣ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻗُﻠﺪ‪‬رﺑﺎزي ﻣﻲﺷﺪ در وﺳﻂ ﻛﻼس ﻫﻔﺘﻢ ﺑﺎ ﭘﺪر و ﻣﺎدرش اﺗﻤﺎم ﺣﺠﺖ ﻛﺮد »اﺻﺮار‬ ‫ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي دﻳﮕﺮ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ «.‬اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد‪ .‬دﺧﻞ و ﺧﺮجﺷﺎن ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در آن ﻣﻘﻄﻊ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪاش ﺗﻦ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪» .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺸﺎن ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻛﺮﻳﺘ‪‬ﻨﺪ‪‬ن ﺑﺮﮔﺮدم‪ ،‬ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪارس ﮔﺸﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻪي ﭘﻮلﺷﺎن را روي ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻨﺪ و ﺧﺎﻧﻪاي ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ ﻫﺰار دﻻري در ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪﻧﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻓﻘﻂ ‪ 5‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮب ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎغ زردآﻟﻮي ﺳﺎﺑﻖ در ﻟﻮسآﻟﺘﻮس ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺤﻠﻪاي ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺎﻧﻪي آﻧﻬﺎ در ﺟﺎدهي ﻛﺮﻳﺴﺖ ‪ 2066‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻪ‬ ‫اﺗﺎق ﺧﻮاب و از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﻳﻚ ﮔﺎراژ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ درب ﻛﺮﻛﺮهاي آن رو ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﮔﺎراژ‪ ،‬ﻫﻢ ﭘﺎو‪‬ل ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲاش ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﻫﻢ ﭘﺴﺮش ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﺎت‬ ‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫دﻳﮕﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻬﻢ ﺧﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ درﺳﺖ آنﻃﺮف‪ ‬ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‪-‬ﺳﺎﻧﻲوِﻳﻞ‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪارس ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ از ﺟﻠﻮي آن ﺧﺎﻧﻪ رد‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ ﺑﺎ دﺳﺖ اﺷﺎره ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ آﻣﺪم در اﻳﻦ ﮔﻮﺷﻪﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﺎغﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدي ﻛﻪ‬ ‫درﺳﺖ آﻧﺠﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﻦ آﻣﻮﺧﺖ ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﻛﻮدﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﻏﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬او ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را در ﺣﺪ ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫ﭘﺮورش ﻣﻲداد‪ .‬ﺗﺎ آن روز ﭼﻴﺰي ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﻴﻮهﻫﺎي ﺑﺎغ او ﻧﺨﻮرده ﺑﻮدم‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻴﻮهﻫﺎ و ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت ﺑﺮاﻳﻢ‬ ‫ﻣﻬﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪«.‬‬ ‫واﻟﺪﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺮﭼﻪ در ﻣﻮرد اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺬﻫﺒﻲﺷﺎن ﺗﻌﺼﺐ ﺑﻪ ﺧﺮج ﻧﻤﻲدادﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ او از‬ ‫ﺗﺮﺑﻴﺖ دﻳﻨﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻏﻠﺐ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪﻫﺎ او را ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎي ﻟﻮﺗﺮان ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﮕﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻂ ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮد ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ .‬در ﺟﻮﻻي ‪ 1968‬ﻣﺠﻠﻪي ﻻﻳﻒ‪ 2‬ﻳﻚ ﻃﺮح روي ﺟﻠﺪ ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪه از دو‬ ‫ﻛﻮدك ﮔﺮﺳﻨﻪ در ﺑﻴﺎﻓﺮا‪) 3‬در اﻓﺮﻳﻘﺎ( ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آن را ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮد و در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﻴﺸﻮاي روﺣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻠﻴﺴﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ اﻧﮕﺸﺘﻢ را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮم‪ ،‬آﻳﺎ ﺧﺪا از ﻗﺒﻞ ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻗﺼﺪ دارم ﻛﺪام ﻳﻜﻲ را‬ ‫ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮم؟«‬ ‫ﭘﺪر روﺣﺎﻧﻲ ﭘﺎﺳﺦ داد »ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ آﮔﺎه اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺣﺮف ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺠﻠﻪ را درآورد و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬آﻳﺎ ﺧﺪا راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻜﺲ و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﺑﻼﻳﻲ ﺳﺮ‬ ‫آن ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﺪ؟«‬ ‫ﺟﻮاب ﺷﻨﻴﺪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ درﻛﺶ ﺑﺮاﻳﺖ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺧﺪا راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﻄﻠﻊ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪Cupertino-Sunnyvale‬‬ ‫‪Life‬‬ ‫‪Biafra‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٣٤ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺪاﻳﻲ اﺻﻼً ﻛﺎر ﻧﺪارد و دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ در‬ ‫ﻋﻮض‪ ،‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻪ آﻣﻮزش و ﺗﻤﺮﻳﻦ اﺻﻮلِ ذ‪‬ن ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت آن ﺳﺎلﻫﺎ را ﺑﻌﺪاً ﺑﺎ ﺑﻴﺎن ﺣﺎﻻت ﻣﻌﻨﻮياش‬ ‫ﺑﺮوز داد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دﻳﻦ و ﻣﺬﻫﺐ زﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﻌﻨﻮي ﺗﻜﻴﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ‬ ‫روي ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺗﻌﺼﺐآﻣﻴﺰ‪» .‬ﺧﻮشﻧﺎﻣﻲ زﻣﺎﻧﻲ از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﭘﺮ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﻦ ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪي اﻳﻤﺎنِ‬ ‫ﺻﺮف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي آن‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪي ﻧﻮع زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﺴﻴﺢ و ﻧﮕﺮش او ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻲ اﺳﺘﻮار‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻌﺘﻘﺪم ادﻳﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬درﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي واﺣﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪارم‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺴﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ راز اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ در آن زﻣﺎن داﺷﺖ در اﺳﭙﻜﺘﺮا‪-‬ﻓﻴﺰﻳﻜﺰ‪ 1‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﻼرا ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﻟﻴﺰر ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اوﻟﻴﻪي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺑﺪاﻋﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﭘﺴﺮش ﻣﺠﺬوب دﻗﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺻﺤﻴﺢ ﻟﻴﺰر در‬ ‫ﮔﺮوي آن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟﻴﺰر ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻫﻢﺗﺮازي ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﻮاع ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪي آن ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ و‬ ‫ﻫﻮاﻧﻮردي‪ ،‬داراي وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻓﻮقِ دﻗﻴﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﭘﺪرم ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ “اﻳﻦ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ و ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﻓﻠﺰ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ درﺳﺖ ﺷﻮد ﻃﻮري ﻛﻪ ﺿﺮﻳﺐ اﻧﺒﺴﺎط ﺗﻤﺎم ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي آن‬ ‫ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ” و او ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد راﻫﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ «.‬اﻛﺜﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺮاﺷﻜﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و از اﻳﻦ رو ﭘﺎو‪‬ل ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد اﺑﺰارﻫﺎ و وﺳﺎﻳﻞ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﭘﺴﺮش واﻗﻌﺎً ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﺎر او‬ ‫ﻗﺮار داﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺎه ﺗﺮاشﻛﺎري ﭘﺪر ﻣﻲرﻓﺖ‪» .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻲﺷﺪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻳﺎد داده ﺑﻮد‬ ‫ﭼﻄﻮر از ﻣﺎﺷﻴﻦ و ﻣﻴﻠﻪي ﺗﺮاشﻛﺎري اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬ ‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫در آن ﺳﺎلﻫﺎ ﻳﻚ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ ﺑﺮد ﺗﺎ ﻣﺰرﻋﻪي داﻣﺪاري ﭘﺪرياش را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ روﺳﺘﺎﻳﻲ اﺳﺘﻴﻮ را ﺟﺬب ﻧﻜﺮد وﻟﻲ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ او ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﻳﻚ ﮔﻮﺳﺎﻟﻪ را دﻳﺪ و‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﻴﻮان ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺗﻘﻼ‪ ،‬راه رﻓﺘﻦ را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» .‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ او‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻏﺮﻳﺰهاش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪي آدم ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻛﻨﺪ‪ .‬از‬ ‫ﻧﻈﺮ ﺷﻤﻦ اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻫﻴﭻﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﻣﻬﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ «.‬از ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰاري‪-‬ﻧﺮماﻓﺰاري آن را اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪» :‬اﻧﮕﺎر ﺑﺪن ﺣﻴﻮان و ﻣﻐﺰش ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﺑﺘﺪا آن را ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻛﻼس ﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي رﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﻀﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻲ داﺷﺖ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي دو ﻃﺒﻘﻪي‬ ‫ﺻﻮرﺗﻲ رﻧﮓ ﻛﻪ ‪ 2.000‬داﻧﺶآﻣﻮز را در ﺧﻮد ﺟﺎ ﻣﻲداد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﻤﺎران‬ ‫ﻣﺸﻬﻮر زﻧﺪانﻫﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﭼﻮن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻓﻨﺎﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﻋﺸﻘﺶ ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهروي از ﻫﻤﻴﻦ دوره‬ ‫ﺳﺮ ﺑﺮ آورد‪ ،‬ﻫﺮ روز ﺗﻨﻬﺎ از ﭘﺎﻧﺰده ﺧﻴﺎﺑﺎن دورﺗﺮ ﺗﺎ ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺎده ﮔﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Spectra-Physics‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٣٥ :‬‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﻫﻢﺳﻦوﺳﺎل ﻛﻤﻲ داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ داﻧﺶآﻣﻮزان ارﺷﺪي را ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﻪ در ﻓﻀﺎي ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آن‬ ‫دوران ﻏﻮﻃﻪور ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آن دوران آﻏﺎز ﻣﺘﻔﻖ ﺷﺪن دﻧﻴﺎي ﻫﻴﭙﻲﻫﺎ‪ 1‬و ﮔﻴﻚﻫﺎ‪ 2‬ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دوﺳﺘﺎﻧﻢ‬ ‫واﻗﻌﺎً ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎﻫﻮﺷﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ رﻳﺎﺿﻲ و ﻋﻠﻮم و اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺎﺷﻖ آن ﻓﻀﺎي‬ ‫ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﺑﻮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي ﺧﺮﻛﻲ اﺳﺘﻴﻮ از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎ ﺳﻴﻢﻛﺸﻲ‪،‬‬ ‫در ﺗﻤﺎم ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ ﻧﺼﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬داﺧﻞ ﮔﻨﺠﻪي ﻟﺒﺎسﻫﺎي اﺗﺎﻗﺶ ﻳﻚ واﺣﺪ ﻛﻨﺘﺮل درﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ در آن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت‬ ‫ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﮔﻮش ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻫﺪﻓﻮنﻫﺎﻳﺶ را روي ﮔﻮش ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد و داﺷﺖ اﺗﺎق واﻟﺪﻳﻨﺶ را‬ ‫اﺳﺘﺮاق ﺳﻤﻊ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺪر ﻣﭽﺶ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﻧﺎراﺣﺘﻲ و ﺧﺸﻢ ﻓﺮاوان دﺳﺘﻮر داد ﻛﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻋﺼﺮﻫﺎي زﻳﺎدي را ﺑﻪ ﮔﺎراژ ﻟَﺮي ﻟَﻨﮓ ﻣﻲرﻓﺖ؛ ﻫﻤﺎن ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﺎﻧﻪاي ﻗﺪﻳﻤﻲ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﻟَﺮي ﺳﺮاﻧﺠﺎم آن ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن زﻏﺎﻟﻲ ‪-‬ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺠﺬوﺑﺶ ﺑﻮد‪ -‬را ﺑﻪ او داد و ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ ﻛﺮد روي‬ ‫ﻫﻴﺖﻛﻴﺖﻫﺎ‪ 3‬ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻛﻴﺖﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ رادﻳﻮﻫﺎي آﻣﺎﺗﻮري و ﺳﺎﻳﺮ ادوات اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﻟﺤﻴﻢﻛﺎرﻫﺎي آن زﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻤﺎم ﺻﻔﺤﺎت و ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻫﻴﺖﻛﻴﺖﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت رﻧﮕﻲ ﻛﺪﮔﺬاري ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎ ﻫﻢ ﻃﺮز ﻛﺎر را ﻛﺎﻣﻼً ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﺎ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺘﻲ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ رادﻳﻮ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻲ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن در ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻣﻲدﻳﺪي و ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻔﺘﻲ “اﻳﻦ را ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺴﺎزم” ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻗﺒﻼً ﻳﻜﻲ ﻧﺴﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدي‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮشﺷﺎﻧﺲ ﺑﻮدم ﭼﻮن در ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻫﺮ دو‪ ،‬ﻫﻢ ﭘﺪر و ﻫﻢ ﻫﻴﺖﻛﻴﺖﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎور را ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را ﺑﺴﺎزم‪«.‬‬ ‫ﻟَﻨﮓ او را ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺟﻮﻳﻨﺪﮔﺎن ‪ HP‬ﻫﻢ ﺑﺮد؛ ﮔﺮوه ‪ 15‬ﻧﻔﺮهاي از داﻧﺶآﻣﻮزان ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎي ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ در‬ ‫ﻛﺎﻓﻪﺗﺮﻳﺎي ﺷﺮﻛﺖ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ »ﻫﺮ ﺑﺎر ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را از آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‬ ‫ﻓﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ از ﭘﺮوژهاي ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر روي آن ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪرم ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﺮا ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮي ﺑﻬﺸﺖ ﺳﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮدم‪ HP .‬ﭘﻴﺸﮕﺎم ﺗﻮﻟﻴﺪ دﻳﻮدﻫﺎي ﻧﻮراﻓﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﺣﻮل اﻳﻦ ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺪرش آن ﻣﻮﻗﻊ در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻟﻴﺰرﺳﺎزي ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪي ﻛﺎري‬ ‫ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻬﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﻌﺪ از ﺑﺤﺚ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻟﻴﺰر در ‪ HP‬را ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪ و ﺑﺎزدﻳﺪي‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ از آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﻫﻮﻟﻮﮔﺮاﻓﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺟﻮر ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮه ﺑﺎ دﻳﺪن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ‪ HP‬در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪي آﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪ ،‬در ذﻫﻨﺶ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪» .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روﻣﻴﺰي را آﻧﺠﺎ دﻳﺪم‪.‬‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ آن ‪ 9100A‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روﻣﻴﺰي ﻫﻢ‬ ‫ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺜﻪاي ﺑﺰرگ و ﺷﺎﻳﺪ ‪ 40‬ﭘﻮﻧﺪ )‪ 20‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم( وزن داﺷﺖ وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲ واﻗﻌﺎً ﭼﻴﺰ ﺧﺎﺻﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺷﺪم‪«.‬‬

‫‪ 1‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬ﻫﻴﭙﻲ‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬ ‫‪ 2‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬ﮔﻴﻚ‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬ ‫‪Heathkit‬‬

‫‪3‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٣٦ :‬‬ ‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺟﻮﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژهاي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﺷﻤﺎر‬ ‫ﺑﺴﺎزد؛ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﭘﺎﻟﺲﻫﺎي ﻳﻚ ﺳﻴﮕﻨﺎل اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ )در ﻫﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ( را ﺷﻤﺎرش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎزش را ﻓﻘﻂ ‪ HP‬ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ زﻧﮓ زد‪» .‬آن زﻣﺎن‬ ‫ﻣﺮدم ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻓﻬﺮﺳﺖﻧﺸﺪه ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻧﺒﺎل اﺳﻢ ﺑﻴﻞ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﮔﺸﺘﻢ و ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺶ‬ ‫زﻧﮓ زدم‪ .‬ﺧﻮدش ﮔﻮﺷﻲ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻴﺴﺖ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮف زد‪ .‬ﻫﻢ ﻗﻄﻌﻪﻫﺎ را داد و ﻫﻢ ﺷﻐﻠﻲ در ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﺷﻤﺎر در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ‪ «.HP‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنِ ﺑﻌﺪ از ورود ﺑﻪ ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي را آﻧﺠﺎ ﻛﺎر ﻛﺮد‪» .‬ﭘﺪر‬ ‫ﺻﺒﺢﻫﺎ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪم و ﻋﺼﺮﻫﺎ ﻫﻢ دﻧﺒﺎﻟﻢ ﻣﻲآﻣﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﺎرش ﻋﻤﺪﺗﺎً ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از »ﻗﺮار دادن ﻣﻬﺮهﻫﺎ و ﭘﻴﭻﻫﺎ روي ﻗﻄﻌﺎت« در ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ .‬ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﮔﺮان آن‬ ‫ﺧﻂ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺴﺮك ﭘﺮروﻳﻲ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ راه ﺧﻮدش را ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺴﺎدت‬ ‫اﻳﺠﺎد ﺷﺪ‪» .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻧﺎﻇﺮﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻔﺘﻢ “ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﻛﺎرم‪ ،‬ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﻛﺎرم” و او‬ ‫ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﻪ د‪‬ر‪‬ك‪ ،‬ﺑﻪ د‪‬ر‪‬ك”‪ «.‬او در ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻃﺒﻘﻪي ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ »آﻧﻬﺎ ﻫﺮ روز ﺳﺎﻋﺖ ده ﺻﺒﺢ دوﻧﺎت و ﻗﻬﻮه ﺻﺮف ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﺎﻻ و ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن ﮔﭗ‬ ‫ﻣﻲزدم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻛﺎر ﻛﺮدن ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻫﻢزﻣﺎن ﺷﻐﻞ روزﻧﺎﻣﻪرﺳﺎﻧﻲ را ﻫﻢ داﺷﺖ ‪-‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎران ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ ﭘﺪر ﺑﻪ او‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﻛﻼس دﻫﻢ‪ ،‬آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر و در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻫﻢ در ﺑﺨﺶ اﻧﺒﺎرداري‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻟﻮازم اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻫﺎﻟﺘ‪‬ﻚ‪ 1‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺣﻴﺎطﭘﺸﺘﻲ ﻣﻨﺰل ﭘﺪرش ﻛﻪ ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻮد از ﺧﺮت و ﭘﺮتﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮدروﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻏﺎرﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺎﻟﺘﻚ ﻫﻢ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ از اﻧﻮاع ﻟﻮازم اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ داﺧﻞ ردﻳﻒﻫﺎﻳﻲ از ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ‬ ‫ﭼﭙﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ :‬ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺑﺮاي ﺳﭙﻮرﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ ﻳﻚ ﺑﻠﻮك ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﭘﺮ از ﻗﻄﻌﺎت ﻧﻮ‪ ،‬ﻛﺎرﻛﺮده‪،‬‬ ‫ﺗﻌﻤﻴﺮي و ﻣﺎزاد‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت ﺑﺪون ﺟﺪاﺳﺎزي داﺧﻞ ﺳﻄﻞﻫﺎي آﺷﻐﺎل رﻳﺨﺘﻪ و در ﺣﻴﺎط ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫»ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﻣﺤﻮﻃﻪ ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﺳﺎﺣﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺤﻮﻃﻪي ﺣﺼﺎرﻛﺸﻲﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺟﺎﻟﺒﻲ در آن ﻧﮕﻪ‬ ‫ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ؛ ﻣﺜﻞ اﺟﺰاي داﺧﻠﻲ ﻳﻚ زﻳﺮدرﻳﺎﻳﻲ ﭘﻮﻻرﻳﺲ ﻛﻪ اوراق و ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﻣﺠﺪد ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻛﻠﻴﺪﻫﺎ و ﻛﻨﺘﺮﻟﺮﻫﺎﻳﺶ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ارﺗﺸﻲِ ﺳﺒﺰ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‪ .‬ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎ و ﺣﺒﺎب ﭼﺮاغﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻬﺮﺑﺎﻳﻲ و‬ ‫ﻗﺮﻣﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎي اﻫﺮﻣﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺗﻜﺎنﺷﺎن ﻣﻲدادي ﺣﺲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي داﺷﺖ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻞ‬ ‫ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ‪ 2‬را ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮدي روي ﻫﻮا!«‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ در ﺟﻠﻮي ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ،‬ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگﻫﺎي ﺿﺨﻴﻤﻲ داﺧﻞ ﻛﻼﺳﻮرﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ ﻗﺮار داﺷﺖ‬ ‫و ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭼﺎﻧﻪ ﻣﻲزدﻧﺪ؛ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺎزنﻫﺎ و ﮔﺎﻫﻲ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ .‬ﭘﺪر اﺳﺘﻴﻮ ﻋﺎدت داﺷﺖ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﺧﻮدرو ﭼﺎﻧﻪ ﺑﺰﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺨﻔﻴﻒ ﻣﻲﺷﺪ ﭼﻮن ارزش ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪ را ﺑﻬﺘﺮ از ﻓﺮوﺷﻨﺪهي آن ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ‬ ‫را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻃﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه و ﻛﺴﺐ ﻣﻨﻔﻌﺖ ‪-‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﻲ ﻗﻄﻌﺎت‪ -‬داﻧﺶ ﺧﻮد‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ را اﻓﺰاﻳﺶ داد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎزارﭼﻪﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻓﺮوش ﻗﻄﻌﺎت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ دﺳﺖ دوم ﻣﺜﻞ ﺑﺎزار‬

‫‪Haltek‬‬ ‫‪Chicago‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحــه‪٣٧ :‬‬ ‫ﻣﺒﺎدﻻﺗﻲ ﺳ‪‬ﻦﺧﻮزه ﻣﻲرﻓﺖ و ﺑﺮ ﺳﺮ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار‪ 1‬ﻛﻪ ﺣﺎوي ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ و ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪدردﺑﺨﻮر ﺑﻮد ﻛﻠﻲ ﭼﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲزد و ﺑﻌﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﻫﺎﻟﺘ‪‬ﻚ ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﭘﺪرش ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﮕﻲ اوﻟﻴﻦ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺧﻮد را ﺑﺨﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻧَﺶﻣﺘﺮوﭘﻮﻟﻴﺘَﻦِ‪ 2‬دو ﺗُﻨﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر ‪ MG‬روي آن ﻧﺼﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮد اﺳﺘﻴﻮ زﻳﺎد آن را دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻳﻦ را ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺪرش ﺑﮕﻮﻳﺪ و ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﺖ داﺷﺘﻦ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺷﺨﺼﻲ را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻳﻚ ﻧَﺶﻣﺘﺮوﭘﻮﻟﻴﺘَﻦ ﺑﺎﺣﺎلﺗﺮﻳﻦ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞِ ﺧﻼفﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ آن ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻜﻲ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪم‪ ،‬ﺿﺎﻳﻊﺗﺮﻳﻦ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ دﻧﻴﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ راه ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ «.‬در ﻃﻮل ﻳﻚ ﺳﺎل از‬ ‫ﺷﻐﻞﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﺶ ﭘﻮل ﻛﺎﻓﻲ ﭘﺲاﻧﺪاز ﻛﺮد و ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻳﻚ ﻓﻴﺎت ‪ 850‬ﻛﻮﭘﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺗﻮر آﺑﺎرت ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آن‬ ‫ﻛﻨﺪ‪» .‬ﭘﺪر ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﺑﺨﺮم و رو ﺑﻪ راﻫﺶ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺣﺲ رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ و ﭘﺲاﻧﺪاز ﻛﺮدن آن ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﺮﻳﺪ ﭼﻴﺰي‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻴﻦ ﻛﻼس دﻫﻢ و ﻳﺎزدﻫﻢ‪ ،‬اﻋﺘﻴﺎدش ﺑﻪ ﻣﺎريﺟﻮآﻧﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ »ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺗﻮﻫﻢ زدم‪.‬‬ ‫ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﺮﺗﺐ ﻋﻠﻒ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﭘﺪرش ﻣﻘﺪاري ﻋﻠﻒ داﺧﻞ ﻣﺎﺷﻴﻨﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ »اﻳﻦ ﭼﻴﺴﺖ؟« اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﺎريﺟﻮآﻧﺎ‪ «.‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺪود دﻓﻌﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺧﺸﻢ ﭘﺪر روﺑﺮو ﺷﺪ‪» .‬آن ﻣﻮرد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ دﻋﻮاي اﺳﺎﺳﻲ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮم ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ «.‬وﻟﻲ ﭘﺎو‪‬ل ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺎ ﻧﺮمﺧﻮﻳﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺴﺮش ﻣﺪارا ﻛﺮد‪» :‬از ﻣﻦ ﻗﻮل ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﻋﻠﻒ ﻧﻜﺸﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﻮل ﻧﺪادم‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻊ ﻳﺎزدﻫﻢ‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ از ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي و ﺣﺸﻴﺶ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد و ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮات روانﻓﺮﺳﺎ و ﺗﻮﻫﻢاﻓﺰايِ ﺑﻲﺧﻮاﺑﻲ ﺑﺮ ذﻫﻦ ﻫﻢ ﺑﻮد‪» .‬ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻋﻤﻖ اﻋﺘﻴﺎد ﻓﺮو رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ رﻓﻘﺎ‬ ‫ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﻗﻄﺮهاي روي زﺑﺎنﻣﺎن ﻣﻲﭼﻜﺎﻧﺪﻳﻢ و ﺗﻮﻫﻢ ﻣﻲزدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻢ ﻳﺎ داﺧﻞ ﻛﺸﺘﺰارﻫﺎ ﻳﺎ ﺗﻮي‬ ‫اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‪«.‬‬ ‫در دو ﺳﺎل آﺧﺮ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﻓﻜﺮي ﻫﻢ ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪ و ﺧﻮدش را ﺑﺮ ﺳﺮ ﻳﻚ دوراﻫﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻛﻪ از دﻳﺪ او‬ ‫ﻳﻚ ﻃﺮﻓﺶ ورود ﺑﻪ ﺧﻴﻞ ﺗﻜﻨﻴﺴﻴﻦﻫﺎي ﺧُﻞوﺿﻊ ﺑﻮد و ﻃﺮف دﻳﮕﺮش ورود ﺑﻪ ﺟﺮﮔﻪي ﺗﻼشﮔﺮان ﺧﻼق و‬ ‫ﺑﺎاﺧﻼق‪» .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶ از ﻗﺒﻞ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﮔﻮش ﻣﻲدادم و ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮ از ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوري ﻫﻢ‬ ‫روي آورده ﺑﻮدم‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم ﻛﻪ از ﺑﻴﻦﺷﺎن ﺷﺎه ﻟﻴﺮ را واﻗﻌﺎً دوﺳﺖ دارم‪ «.‬از دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش ﻣﻮﺑﻲدﻳﻚ و اﺷﻌﺎر دﻳﻼن ﺗﻮﻣﺎس‪ 3‬ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر از ﺧﻮدش ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺎ ﺷﺎه ﻟﻴﺮ‬ ‫و ﻧﺎﺧﺪا اَﻫ‪‬ﺐ‪ ،‬دو ﺗﺎ از ﺧﻮدرأيﺗﺮﻳﻦ و ﻃﺮدﺷﺪهﺗﺮﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ادﺑﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده‪ .‬وﻟﻲ او ﺑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﻌﻲ در ﺑﺮﻗﺮارياش داﺷﺘﻢ واﻛﻨﺸﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‪ ،‬ﭘﺲ از ﺧﻴﺮش ﮔﺬﺷﺘﻢ‪» .‬در ﻛﻼس دوازدﻫﻢ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻢ ﻛﻼس‬ ‫ﻓﻮقﺑﺮﻧﺎﻣﻪي زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻣﺮدي ﺑﻮد ﺷﺒﻴﻪ ارﻧﺴﺖ ﻫﻤﻴﻨﮕﻮي‪ .‬ﻳﻚ ﻋﺪه از ﻣﺎ را ﺑﺮاي ا‪‬ﺳﻜﻲ در ﺑﺮف ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻮﺳ‪‬ﻤﻴﺘﻲ‪ 4‬ﺑﺮد‪«.‬‬

‫‪Circuit Boards‬‬ ‫‪Nash Metropolitan‬‬ ‫‪Dylan Thomas‬‬ ‫‪Yosemite‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ی ک | صـفـحـه‪٣٨ :‬‬ ‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻛﻼسﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﺮﻫﻨﮓ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺷﺪ‪ :‬ﻛﻼس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴ ‪‬‬ ‫ﻚ‬ ‫آﻗﺎي ﺟﺎن ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم‪1‬؛ ﻳﻚ ﺧﻠﺒﺎن ﺳﺎﺑﻖ ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺗﻬﻴﻴﺞ ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﺑﺎ ﺗﺮﻓﻨﺪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ آﺗﺶ زدن‬ ‫ﻳﻚ ﺳﻴﻢﭘﻴﭻ ﺗ‪‬ﺴﻼ‪ ،‬اﺳﺘﻌﺪاد ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي داﺷﺖ‪ .‬اﺗﺎق وﺳﺎﻳﻞ او ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪش را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﺎﮔﺮدﻫﺎي‬ ‫ﻧﺠﻴﺐ ﻣﻲداد‪ ،‬ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻮد از ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن ﺟﻤﻊ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻼس ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺳﻘﻒ‪ ‬ﺑﻠﻨﺪ‪ ‬ﻫﺸﺘﻲ ﺷﻜﻞ‪ ،‬در ﮔﻮﺷﻪي ﻣﺤﻮﻃﻪي ﻣﺪرﺳﻪ )ﻛﻨﺎر ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ(‬ ‫ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﭘﻨﺠﺮه داﺧﻞ آﻧﺠﺎ را ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن ﻃﻮر‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه‪ .‬ﻛﻼس ﺗﻌﻤﻴﺮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﻌﻤﻮﻻً آﻧﺠﺎ ﻛﻨﺎر درب ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﭼﻴﻨﺶ ﻛﻠﻤﺎت ﺟﻤﻠﻪي ﺑﻌﺪياش ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ‬ ‫دور ﺷﺪن او از ﻋﻼﻳﻖ ﻧﺴﻞ ﭘﺪرش ﺑﻮد »آﻗﺎي ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻼس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‬ ‫ﻛﻼس ﺗﻌﻤﻴﺮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﻧﻀﺒﺎط ارﺗﺸﻲ و اداي اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺑﻮد اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﻋﻜﺲ؛ ﻧﻔﺮت او از ﻗﺪرت ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ ﺳﺨﺘﻲ و اﻧﻌﻄﺎف را ﺑﺎ ﺗﻤﺮدي ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ در ﻫﻢ آﻣﻴﺰد‪ .‬ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﮔﻮﺷﻪاي ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬واﻗﻌﺎً دﻟﺶ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﻦ‬ ‫ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﻛﻼس ﺳﺮ و ﻛﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬وي ﻫﺮﮔﺰ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻜﺮد ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ اﺗﺎق وﺳﺎﻳﻞ را ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺤﺘﺎج ﻗﻄﻌﻪاي ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎر‪‬و‪‬ز‪ 2‬در‬ ‫دﻳﺘﺮوﻳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ و ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‪ ‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از آن ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﺴﺖ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎ ﭘﺴﺖ ﻫﻮاﻳﻲ از راه رﺳﻴﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر آن را‬ ‫ﺧﺮﻳﺪه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺑﺎ ﻏﺮور و ﺗﻔﺎﺧﺮ‪ -‬ﻣﺎﺟﺮاي آن ﺗﻤﺎس و داﺳﺘﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎر‪‬و‪‬ز ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪم ﭼﻮن اﻳﻦ رﻓﺘﺎري ﻧﺒﻮد ﻛﻪ راﺿﻲ ﺑﺎﺷﻢ از ﺷﺎﮔﺮداﻧﻢ ﺳﺮ ﺑﺰﻧﺪ‪ «.‬وﻟﻲ‬ ‫ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ »آﺧﺮ ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﻲ ﭘﻮﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ‪-‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎر‪‬و‪‬ز‪ -‬ﻛﻠﻲ ﭘﻮل‬ ‫در ﻣﻲآوردﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎي ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم در ﺳﻪ ﻣﻘﻄﻊ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻘﻂ در ﻳﻚ ﻣﻘﻄﻊ ﺳﺮ ﻛﻼس او ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ و‬ ‫ﭘﺮوژهي اﻧﺘﺨﺎﺑﻲاش ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪي ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﺳﻨﺴﻮر ﺣﺴﺎس ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻮرِ ﺗﺎﺑﺸﻲ ﻳﻚ ﻣﺪار را‬ ‫روﺷﻦ ﻣﻲﻛﺮد؛ ﭘﺮوژهاي ﻛﻪ از ﻋﻬﺪهي ﻫﺮ داﻧﺶآﻣﻮز دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ آن روزﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎ ﻟﻴﺰر ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ از ﭘﺪرش آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎ از رﻓﻘﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ رﻗﺺ ﻧﻮر ﻟﻴﺰري ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺎرﺗﻲﻫﺎ درﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻮرﻫﺎي رﻧﮕﻲ را از روي آﻳﻨﻪﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺻﻮﺗﻲ‪ ،‬ﺑﻪ اﻃﺮاف ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲﺗﺎﺑﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪John Mccollum‬‬ ‫‪Burroughs‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحــه‪٣٩ :‬‬

‫فصل دو‬ ‫زوج ﻋﺠـﻴـﺐ‬ ‫دو ِاستیو!‬

‫ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك در ﮔﺎراژ‪ ،‬ﺳﺎل ‪.1976‬‬

‫واز‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﻛﻼس ﻣﻚﻛﺎﻟﻮم ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ آﺷﻨﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﺗﻤﺎم‬ ‫دوران اﻳﻦ ﻣﻌﻠﻢ ﻣﺸﺘﺮك و ﻧﺎﺑﻐﻪي اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮادر ﻛﻮﭼﻜﺘﺮِ اﺳﺘﻴﻔﻦ وازﻧﻴﺎك ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫در ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﺷﻨﺎ و ﺧﻮدش ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﭘﻨﺞ ﺳﺎل از اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ و از ﻧﻈﺮ داﻧﺶ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻄﻠﻊﺗﺮ از او‬ ‫وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻫﻨﻮز ﻳﻚ ﮔﻴﻚ‪ ‬دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك ﻫﻢ ﭘﺪر را اﻟﮕﻮ ﻗﺮار داده وﻟﻲ درسﻫﺎي اﻳﻦ دو ﻣﺘﻔﺎوت از ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ از‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده و در ﺷﻐﻞ ﺗﻌﻤﻴﺮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻮد و ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ارزان ﺧﺮﻳﺪن ﻗﻄﻌﺎت‪،‬‬ ‫ﺳﻮد ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ وازﻧﻴﺎك ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺟﺮي‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس ﻟﻴﺴﺎﻧﺴﻴﻪي درﺟﻪ ﻳﻚ‪ ‬ﻋﻠﻮم ﻣﻮﺷﻜﻲ از‬ ‫ﻛﺎلﺗﻚ‪ 1‬و در ﻻﻛﻬﻴﺪ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬او ﺷﻐﻞ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ را ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﺑﻪ دﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﺸﺎﻏﻠﻲ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﻓﺮوش ﺑﻮدﻧﺪ از ﺑﺎﻻ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ در دﻧﻴﺎ ﺑﻪ آن ﺑﺮﺳﻲ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﺟﺪﻳﺪي ﺳﻮق ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪Cal Tech‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحـه‪٤٠ :‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮات اﺳﺘﻴﻮ وازﻧﻴﺎك رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﭘﺪرش در ﻳﻚ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ و دﻳﺪن ﻗﻄﻌﺎت‬ ‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻮد »ﻣﺮا روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎزي ﻛﻨﻢ‪ «.‬آن روز ﻧﮕﺎه او ﺑﺎ ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﭘﺪرش دوﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ در ﺻﺎف ﻛﺮدن ﺧﻂ ﻣﻮﺟﻲﺷﻜﻞِ روي ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ داﺷﺖ ﺗﺎ ﺻﺤﺖ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻜﻲ از ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي‬ ‫ﻣﺪاري ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﺴﺮش ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪» .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﭘﺪرم اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪ ،‬ﺧﻮب و ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫واز ﺣﺘﻲ آن زﻣﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺼﻠﺖ ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﺷﻬﺮه ﺑﻮد؛ ﻛﻒ ﺧﺎﻧﻪ دراز ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎ و‬ ‫ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرﻫﺎ ﺳﺆال ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺪرش ﻫﻢ ﻳﻚ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻴﺎه ﻣﻲآورد ﺗﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎر ﺧﻮد و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ را ﺗﻮﺻﻴﺢ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫»ﺑﺮاي ﺗﺸﺮﻳﺢ “ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ” ﺗﺎ ﺳﺮ ﺣﺪات اﺗﻢﻫﺎ و اﻟﻜﺘﺮونﻫﺎ رﻳﺰ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻼس دوم ﺑﻮدم‬ ‫ﻃﺮز ﻛﺎر ﻣﻘﺎوﻣﺖ را ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺎدﻻت ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮدم را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪن ﺳﺎﺧﺘﺎرش ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫ﭘﺪرِ واز ﺑﻪ او ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ آﻣﻮﺧﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲاش ‪-‬ﻛﻪ ﺑﻲآﻻﻳﺶ و ﺧﺎم ﺑﻮد‪ -‬در‬ ‫ﻫﻢ ﺗﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺰ دروغ ﻧﮕﻮ! »ﭘﺪرم ﺑﻪ ﺻﺪاﻗﺖ‪ ،‬اﻳﻤﺎن داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺻﺪاﻗﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮي‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ آﻣﻮزهاش‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻫﺮﮔﺰ دروغ ﻧﮕﻔﺘﻪام‪ «.‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﭘﺴﺮش را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎهﻃﻠﺒﻲ اﻓﺮاﻃﻲ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﺎر آورد‪،‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺟﺪاﻳﻲ واز از ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از روﻳﺪادﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺳﺎل‬ ‫‪ ،2010‬ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ آن دو ﺑﺎ ﻫﻢ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬واز ﺗﻔﺎوتﻫﺎيﺷﺎن را اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪» :‬ﭘﺪرم ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد “ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺨﻮاه ﻛﻪ در ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﻲ‪ ”.‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ آن ﺑﺎﻻﻫﺎ در ﻛﻨﺎر آدمﻫﺎي ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﻣﺜﻞ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﭘﺪرم ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮدم ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺧﺠﺎﻟﺘﻲﺗﺮ از آن ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ رﻫﺒﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬ ‫در ﻛﻼسِ ﭼﻬﺎرم‪ ،‬وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش ﻳﻜﻲ از آن “ﻋﺸﻖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚﻫﺎ” ﺷﺪ‪ .‬اوﻗﺎت ﺧﻮﺷﺶ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرﻫﺎ رﻗﻢ ﻣﻲﺧﻮرد ﻧﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﻚ زدن ﺑﻪ دﺧﺘﺮﻫﺎ‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﻪ از ﺧﻮدش ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدي ﺳﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ و ﻣﻮﻗﺮ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت روي ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ ﻗﻮز ﻛﺮده‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺳﻨﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮﮔﺮم‬ ‫ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن زﻏﺎﻟﻲ ‪-‬ﻫﻤﺎن ﻛﻪ ﭘﺪرش ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻃﺮز ﻛﺎرش را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ‪ -‬ﺑﻮد‪ ،‬وازﻧﻴﺎك داﺷﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ و ﭼﻨﺪ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر‪ ،‬ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﭼﺮاغ و زﻧﮓ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ اﺗﺎق‬ ‫ﺧﻮاب ﺑﭽﻪﻫﺎي ‪ 6‬ﺧﺎﻧﻪ در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ را ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﻫﻴﺖﻛﻴﺖ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪،‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺮ ﻫﻢ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﮔﻴﺮﻧﺪه‪-‬ﻓﺮﺳﺘﻨﺪهي ﺳﺎﺧﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻟﻲﻛﺮاﻓﺘﺮز‪ 1‬ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮﻳﻦ‬ ‫رادﻳﻮي آن زﻣﺎن!‬ ‫واز ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﺠﻼت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﭘﺪرش و ﺷﻴﻔﺘﻪي داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ و‬ ‫ﭘﺮﻗﺪرت‪ ،‬ﻣﺜﻞ ا‪‬ﻧﻴﺎك‪ 2‬ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺟﺒﺮ ﺑﻮﻟﻲ‪ 3‬ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺶ ﺧﻮرد‪ ،‬ﺷﮕﻔﺖزده ﺷﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻘﺪر‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺳﺎدهاﻧﺪ و ﻧﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ .‬در ﻛﻼس ﻫﺸﺘﻢ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ‪ 100‬ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮر‪ 200 ،‬دﻳﻮد‬ ‫و ‪ 200‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ‪ ،‬ﺳﻮار ﺷﺪه ﺑﺮ روي ‪ 10‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار داﺷﺖ و در ﻳﻜﻲ از ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﻟﻲ آن ﻧﻴﺮوي‬ ‫ﻫﻮاﻳﻲ ﺑﻮد ﺟﺎﻳﺰهي اﺻﻠﻲ را ﺑ‪‬ﺮد‪ ،‬آن ﻫﻢ در ﺣﻀﻮر رﻗﺒﺎﻳﻲ از ﻛﻼس دوازدﻫﻢ‪.‬‬

‫‪Hallicrafters‬‬ ‫‪Eniac‬‬ ‫‪ 3‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬ﺟﺒﺮ ﺑﻮﻟﻲ‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحــه‪٤١ :‬‬ ‫واز ﺑﺎ دﻳﺪن ﭘﺴﺮﻫﺎي ﻫﻢﺳﻨﺶ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﺮدش و ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺰوي ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖﺗﺮ از ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺪار ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺒﻮب و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺮ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺳﻮار ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪم‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻦ ﺣﺮف ﻧﺰده ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬راه ﺧﺮوج از ﺑﺤﺮان را در ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي دوران ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﻛﻼس دوازدﻫﻢ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺘﺮوﻧﻮم‪ 1‬اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﺻﺪاﻳﺶ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﺑﻤﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺗﺮي ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺴﺖ و ﺑﻪ آن ﻣﺘﺼﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ داﺧﻞ ﻳﻜﻲ از ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﻗﻔﻞدار ﻣﺪرﺳﻪ ﮔﺬاﺷﺖ و ﻃﻮري ﺗﻨﻈﻴﻤﺶ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺑﺎز ﺷﺪن دربِ ﻗﻔﺴﻪ رﻳﺘﻢ ﺗﻴﻚﺗﻴﻜﺶ ﺗﻨﺪﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬اواﺧﺮِ آن روز ﻛﻪ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻣﺪرﺳﻪ اﺣﻀﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫دوﺑﺎره ﺟﺎﻳﺰهي اﺻﻠﻲ ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت رﻳﺎﺿﻲ ﻣﺪرﺳﻪ را ﺑﺮده وﻟﻲ ﺧﻮد را ﺟﻠﻮي ﭘﻠﻴﺲ ﻳﺎﻓﺖ؛ ﻣﺎﺟﺮا از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﭘﻴﺪا ﺷﺪن دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮِ ﻣﺪرﺳﻪ ﺷﺠﺎﻋﺎﻧﻪ آن را ﺑﺮداﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه و دوﻳﺪه ﺑﻮد وﺳﻂ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻓﻮﺗﺒﺎل و آﻧﺠﺎ ﺳﻴﻢﻫﺎﻳﺶ را ﭼﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬واز ﭘﺲ از ﺷﻨﻴﺪن ﻣﺎوﻗﻊ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد وﻟﻲ دﺳﺖآﺧﺮ‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻠﻮي ﻗﺎهﻗﺎه ﺧﻨﺪﻳﺪن ﺧﻮد را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آن ﺷﺐ را در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺳﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ارزﺷﻤﻨﺪي ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﭼﻄﻮر ﺳﻴﻢ ﺑﺮق ﭘﻨﻜﻪي ﺳﻘﻔﻲ را ﺑﺎز و ﺑﻪ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎي ﺳﻠﻮل‬ ‫وﺻﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻫﺮ ﻛﺲ دﺳﺘﺶ ﺑﻪ آن ﻣﻲﺧﻮر‪‬د‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻮك اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ ‪-‬و ﻧﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‪ -‬ﻧﺼﻴﺒﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻮﻛﻪ ﺷﺪن‪ ،‬ﻣﺪالِ اﻓﺘﺨﺎر واز و ﻟﻘﺐ ﻣﻬﻨﺪسِ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻣﺎﻳﻪي ﻣﺒﺎﻫﺎﺗﺶ ﺑﻮد‪ .‬در ﻛﺎر او ﺷﻮكﻫﺎي اﺗﻔﺎﻗﻲ‪،‬‬ ‫ﻋﺎدي ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻳﻚ ﺑﺎزي روﻟ‪‬ﺖ‪ 2‬اﺑﺪاع ﻛﺮد ﻛﻪ در آن ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ اﻧﮕﺸﺖ ﺧﻮد را داﺧﻞ‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺷﻜﺎف ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ و وﻗﺘﻲ ﮔﻮي اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺷﻮك اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﺧﻮدش‪» :‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﭘﺎﻳﻪي اﻳﻦ ﺑﺎزي ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻧﺮماﻓﺰاريﻫﺎ ﺟﻮﺟﻪاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در ﺳﺎل دوازدﻫﻢ ﻳﻚ ﺷﻐﻞ ﻧﻴﻤﻪوﻗﺖ در ﺳﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ‪ 3‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و اوﻟﻴﻦ ﺑﺨﺖ ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻓﻮرﺗْﺮَن‪ 4‬را ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺖ و دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎي اﻛﺜﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي آن دوره را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ اوﻟﻲ ﻣﺎل ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ PDP-8‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﺠﻴﺘﺎل اﻛﻮﻳﭙﻤﻨﺖ‪ 5‬ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي روز را آﻣﻮﺧﺖ و ﺳﻌﻲاش را ﺑﻪ ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮد؛ ﻳﻚ‬ ‫ﭼﺎﻟﺶ ﺧﻮدﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ :‬ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎت ﻣﻤﻜﻦ‪ .‬ﻫﺮ ﺷﺐ ﻃﺮاﺣﻲ دﻳﺸﺐ ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﺑﺨﺸﻴﺪ و در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل دوازدﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻳﻚ ﭘﺎ اﺳﺘﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬آنزﻣﺎن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ را ﺑﺎ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻧﺼﻒ‪ ‬ﺗﻌﺪاد ﺗﺮاﺷﻪاي ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﺑﻮد ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ روي ﻛﺎﻏﺬ‪«.‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﭼﻴﺰي ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻧﮕﻔﺖ ﭼﻮن اﻛﺜﺮ ﻫﻔﺪهﺳﺎﻟﻪﻫﺎ وﻗﺖﺷﺎن را ﺻﺮف ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺳﺎل در روز ﺷﻜﺮﮔﺰاري‪ ،‬وازﻧﻴﺎك از داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻠﺮادو دﻳﺪن ﻛﺮد ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻢ‬ ‫رﺳﻤﻲ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻳﻚ داﻧﺸﺠﻮي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺎزدﻳﺪي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ از آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ردﻳﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫اﻳﻦ ﮔﺮدش ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺗﺤﺼﻴﻞ در ﺧﺎرج از اﻳﺎﻟﺖ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﻮان ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻟﺘﻤﺎس از‬ ‫ﭘﺪرش ﺧﻮاﺳﺖ او را ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ؛ ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮود‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮط اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ‬ ‫‪1‬‬

‫رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬ﻣﺘﺮوﻧﻮم‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬

‫‪2‬‬

‫رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬روﻟﺖ روﺳﻲ‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬ ‫‪Sylvania‬‬ ‫‪Fortran‬‬ ‫‪Digital Equipment‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحـه‪٤٢ :‬‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ديآﻧﺰا‪ 1‬در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ورود ﺑﻪ ﻛﻠﺮادو در ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ ،1969‬واز ﺑﻴﺸﺘﺮِ وﻗﺘﺶ را‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ )ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎي ﭼﺎﭘﻲ ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮن “ﻧﻴﻜﺴﻮن ﺑﺮو ﺑﻪ د‪‬ر‪‬ك”( ﮔﺬراﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ‬ ‫ﭼﻨﺪﺗﺎ از درسﻫﺎﻳﺶ را رد و ﺑﻪ دورهي ﻛﺎرآﻣﻮزي ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﻮد‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي اﻋﺪاد‬ ‫ﻓﻴﺒﻮﻧﺎﭼﻲ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوژه وﻗﺖ زﻳﺎدي از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬در ﺣﺪي ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ را ﭘﺎي ﺧﻮدش ﺣﺴﺎب ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﻗﺮار ﻣﻌﻬﻮد ﺑﺎ واﻟﺪﻳﻨﺶ‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻛﺮد و ﺑﻪ ديآﻧﺰا ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺳﺎلِ ﺧﻮب در ديآﻧﺰا‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻮل درآوردن ﻣﺮﺧﺼﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺷﻐﻠﻲ در ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮيِ‬ ‫ﻃﺮف ﻗﺮارداد ﺑﺎ ادارهي وﺳﺎﻳﻞﻧﻘﻠﻴﻪي ﻣﻮﺗﻮري ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺟﻮر ﻛﺮد و در آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻜﺎران ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻗﺸﻨﮕﻲ‬ ‫ﺑﻪ او داد‪ :‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻌﺪادي ﺗﺮاﺷﻪي ﻳﺪﻛﻲ ﺑﻴﺎورد ﺗﺎ واز ﻳﻜﻲ از آن ﻃﺮحﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺴﺎزد‪ .‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮاﺷﻪي ﻣﻤﻜﻦ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﮕﻴﺮد؛ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﺎﻟﺸﻲ ﺑﻮدن آن و ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ از ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪي ﻫﻤﻜﺎرش ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﻛﺎر در ﮔﺎراژ ﻳﻚ دوﺳﺖ در ﻫﻤﺎن ﺣﻮاﻟﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ؛ ﺑﻴﻞ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪ‪‬ز ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻣﺤﺼﻞ ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ از ﺳﺨﺘﻲ ﻛﺎر ﻛﻢ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺎﺑﻪي ﻛ‪‬ﺮِمدار ﻛﺮاﮔﻤﻮﻧﺖ‪ 3‬ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ و ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ‬ ‫»ﺑﻪ ﺳﻮﭘﺮﻣﺎرﻛﺖ ﺳ‪‬ﻴﻒوي‪ 4‬در ﺳﺎﻧﻲوِﻳﻞ ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪﻫﺎ را ﭘﺲ ﻣﻲدادﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻮﻟﺶ را ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و دوﺑﺎره‬ ‫ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦﻃﻮري ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻢ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ :‬ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻛ‪‬ﺮِمدار‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻛﺎر ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻧﺎﻧﺪ‪‬ز ﺑﻪ واز ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪» .‬اﺳﻤﺶ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﻮدت ﻋﺎﺷﻖ ﺷﻮﺧﻲ ﺧﺮﻛﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎز ﻣﺜﻞ ﺧﻮدت ﭼﻴﺰﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻣﻲﺳﺎزد‪ «.‬اﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬارﺗﺮﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎت‪ ‬ﮔﺎراژي در ﺗﺎرﻳﺦ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺑﺎﺷﺪ )ﺳﻲ و دو ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از آن ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ در ﮔﺎراژ‬ ‫ﻣﻨﺰل ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﺑﺎ وي ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮده ﺑﻮد‪» (.‬ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﻣﺪﻳﺪ در ﭘﻴﺎدهروي ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪي ﺑﻴﻞ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﺑﺮاي ﻫﻢ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎﻣﺎن را ‪-‬ﻛﻪ اﻛﺜﺮاً راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي ﺧﺮﻛﻲﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدﻳﻢ و از‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲﻣﺎن ﮔﻔﺘﻴﻢ« وازﻧﻴﺎك ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺸﺎﺑﻪ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ دادنِ اﻳﻨﻜﻪ روي ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ازش‬ ‫ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ‪ .‬از آن ﭘﺴﺮﻫﺎي ﻻﻏﺮ و ﭘ‪‬ﺮﻃﺎﻗﺖ و ﭘ‪‬ﺮاﻧﺮژي ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ او ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬اوﻟﻴﻦ‬ ‫آدﻣﻲ ﻛﻪ دﻳﺪم از ﺧﻮدم ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ واردﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬واز ﺑﻮد‪ «.‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺗﺠﺮﺑﻪي آن دﻳﺪارِ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ازش ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﻦ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻫﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎل ﺧﻮدم ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻟﻎﺗﺮ ﺑﻮدم و او ﻫﻢ از ﻫﻢ ﺳﻦ‬ ‫و ﺳﺎلﻫﺎي ﺧﻮدش ﻛﻤﻲ ﻧﺎﺑﺎﻟﻎﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺴﺎوي ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬واز ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻫﻮش و از ﻧﻈﺮ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻫﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎل‬ ‫ﺧﻮد‪ ‬ﻣﻦ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪي ﻣﺸﺘﺮك دﻳﮕﺮي ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»آن ﺳﺎلﻫﺎ ﻋﺼﺮ ﻃﻼﻳﻲِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر در دوران ﺑﺘﻬﻮون و ﻣﻮزارت ﻣﻲزﻳﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺮدم اﻳﻦﻃﻮري از آن‬ ‫دوره ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ و واز ﻫﻢ ﻋﻤﻴﻘﺎً درﮔﻴﺮ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮدﻳﻢ‪ «.‬اﻳﻦ در اﺻﻞ وازﻧﻴﺎك ﺑﻮد ﻛﻪ او را ﺑﻪ “ﺑﺎب‬ ‫‪De Anza‬‬ ‫‪Bill Fernandez‬‬ ‫‪Cragmont‬‬ ‫‪Safeway‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحــه‪٤٣ :‬‬ ‫دﻳﻼن‪ ”1‬ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﻛﺴﻲ را در ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﺮوز‪ 2‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻮي روزﻧﺎﻣﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫دﻳﻼن ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪ .‬دﻳﻼن ﺗﻤﺎم ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎﻳﺶ را ﺿﺒﻂ ﻣﻲﻛﺮد و ﺧُﺐ ﺑﻌﻀﻲ اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ زﻳﺎد ﺣﻮاسﺟﻤﻊ‬ ‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻫﻤﻪﺟﺎ ﭘﺮ ﺷﺪ از ﻧﻮارﻫﺎي ﻗﺎﭼﺎﻗﻲ او؛ ﻧﻪ ﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻧﻪ دو ﺗﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻤﺎمﺷﺎن و اﻳﻦ‬ ‫ﻳﺎرو در ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﺮوز ﻫﻤﻪ را از دم داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﻤﻊآوري ﻧﻮارﻫﺎي دﻳﻼن ﺑﻪ زودي ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺘﺮك ﺷﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دو ﺗﺎﻳﻲ راه‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻳﻢ و ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﻦﺧﻮزه ﻳﺎ ﺑﺮﻛﻠﻲ‪ .‬دﻧﺒﺎل ﻧﻮارﻫﺎي دﻳﻼن ﻣﻲﮔﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮوﺷﻮر ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎﻳﺶ را‬ ‫ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻳﻢ و ﺑﻌﺪ ﺗﺎ دﻳﺮوﻗﺖ ﺑﻴﺪار ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻳﻢ و ﺗﻔﺴﻴﺮﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اﺷﻌﺎر دﻳﻼن آﻛﻮردﻫﺎي ﺗﻔﻜﺮ ﺧﻼق را‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﻲﻧﻮاﺧﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﺶ از ‪ 100‬ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ از دﻳﻼن داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎي ﺗﻮر ‪ 1965‬و ‪ «.1966‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﺗﻮري ﻛﻪ دﻳﻼن ﺑﺎ ﮔﻴﺘﺎر اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو‪،‬‬ ‫ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺿﺒﻂﺻﻮت ﺣﻠﻘﻪاي ﺗﻲﻳ‪‬ﻚ‪ 3‬را ﺧﺮﻳﺪﻧﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﺎل ﺧﻮدم ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎي زﻳﺎدي را‬ ‫را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ روي ﻳﻚ ﻧﻮار ﺿﺒﻂ ﻛﺮدم« و ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻼﻗﻪي واﻓﺮ ﺧﻮد را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ وﺻﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻫﺪﻓﻮن ﻋﺎﻟﻲ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬روي ﺗﺨﺘﻢ دراز ﺑﻪ دراز ﻣﻲاﻓﺘﺎدم و ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﻪ دﻳﻼن‬ ‫ﮔﻮش ﻣﻲدادم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد؛ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﺎرﺗﻲ )ﺑﺎ رﻗﺺ ﻧﻮر و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ( و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﺪاوم‬ ‫ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي ﻣﺴﺨﺮهﺷﺎن‪ .‬ﮔﺮوهﺷﺎن ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺎكﻓﺮاي‪ 4‬ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ وازﻧﻴﺎك‬ ‫و دوﺳﺘﺶ آﻟ‪‬ﻦ ﺑﺎو‪‬م‪ 5‬ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ آن دو ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻧﺪ و در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻘﻄﻊ ﭼﻬﺎرم‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن )ﺳﺎل دوازدﻫﻢ( ﻳﻚ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮي وﻳﮋه ﺑﺮاي ﻣﺮاﺳﻢ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻼن ﺗﺮﺗﻴﺐ دادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ در اﻃﺮاف ﻣﺪرﺳﻪﺷﺎن ﻗﺪم ﻣﻲزدﻳﻢ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪن ﻫﻮماﺳﺘﺪﻫﺎيِ ﭼﻬﺎر دﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﻪ‬ ‫آن ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺷﺎره ﻛﺮد‪» :‬آن ﺑﺎﻟﻜﻦ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ؟ ﻫﻤﺎنﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﺮ ﺧﺮﻛﻲﻣﺎن را ﻧﺼﺐ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫آن ﻛﺎر دوﺳﺘﻲِ ﻣﺎ را ﻣﺤﻜﻢﺗﺮ ﻛﺮد‪ «.‬روي ﻳﻚ ﻣﻠﺤﻔﻪي ﺑﺰرگ ﻛﻪ ﺑﺎو‪‬م آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ و ﺳﻔﻴﺪ ﻳﻚ‬ ‫دﺳﺖ ﺑﺰرگ‪ ‬ﻣﺸﺖﺷﺪه ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺸﺖ وﺳﻄﺶ را ﺑﺎﻻ آورده ﺑﻮد! ﻣﺎدر ﺑﺎو‪‬م ﻛﻪ ﻳﻬﻮدي ﺑﻮد ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ را ﻃﻮري ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﻲﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﺧﻨﺪه ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ ﭼﻲ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ!« ﮔﺎم ﺑﻌﺪي‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻃﻨﺎب و ﻗﺮﻗﺮه ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آن در ﺣﻴﻦ ﻋﺒﻮر ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻼن از ﺟﻠﻮي ﺑﺎﻟﻜﻦ‪ ،‬ﺑﻨﺮ را‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻜﻞ دراﻣﺎﺗﻴﻜﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﺎم ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺣﺮوف اﺑﺘﺪاي اﺳﻢ و ﻓﺎﻣﻴﻞ اﺳﺘﻴﻮ وازﻧﻴﺎك و آﻟ‪‬ﻦ‬ ‫ﺑﺎو‪‬م و ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ زﻳﺮ آن ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ .“SWAB JOB” :‬اﻳﻦ ﺷﻮﺧﻲ ﺧﺮﻛﻲ ﺟﺰو ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﻣﺪرﺳﻪ و‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ درج ﻳﻚ ﺗﻌﻠﻴﻖ و ﺗﺬﻛﺮ دﻳﮕﺮ در ﭘﺮوﻧﺪهي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ آن دوران از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد‪ :‬وازﻧﻴﺎك ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺟﻴﺒﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺠﺎد اﺧﺘﻼل در ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺑﻮد؛ آن را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺧﻮاﺑﮕﺎه‪ ،‬ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻤﺎﺷﺎي‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد و ﺑﻌﺪ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ دﻛﻤﻪاش را ﻣﻲزد‪ ،‬آن وﻗﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺧﺮاب‬ ‫)ﮔﺮﭼﻪ در ﺗﻠﻔﻆ ﺷﺒﻴﻪ دﻳﻠَﻦ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در واﻗﻊ ﻳﻚ آ‪-‬يِ ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻳﻼن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪.‬م( ‪Bob Dylan‬‬ ‫‪Santa Cruz‬‬ ‫‪TEAC‬‬ ‫‪Buck Fry‬‬ ‫‪Allen Baum‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحـه‪٤٤ :‬‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺧﻮاﺑﮕﺎه از اﻋﺼﺎبﺧﻮردي ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲﭘﺮﻳﺪﻧﺪ؛ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺑﻌﺪي ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺧﺒﻴﺜﺎﻧﻪﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺷﺪ آﻧﻘﺪر اداﻣﻪ داد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﺠﺪد آﻧﺘﻦ آﺳﺘﻴﻦ ﺑﺎﻻ ﺑﺰﻧﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﻪي‬ ‫آﺧﺮ‪ ،‬واز ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲرﺳﺎﻧْﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺳﺮِ ﭘﺎ اﻳﺴﺘﺎده‪ ،‬آﻧﺘﻦ را ﻧﮕﻪ دارد ﻳﺎ دﺳﺘﺶ را روي ﮔﻴﺮﻧﺪه‬ ‫ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ در ﻳﻜﻲ از روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻮﻗﻊ ﭘﺨﺶ وﻳﺪﻳﻮ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﺮ ﻫﻢ زدن روال ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮهي ﻣﻬﻴﺞ را ﺑﺮاي ﺣﻀﺎر ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮد‪» :‬واز آن را داﺧﻞ‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺟﻴﺒﺶ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎه‪ ...‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻠﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺜﻼً داﺷﺘﻨﺪ ﺳﺮﻳﺎل ﭘﻴﺸﺘﺎزان ﻓﻀﺎ‬ ‫را ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚﻫﻮ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن را ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد روي ﻫﻮا‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺮود ﺑﺎﻻ درﺳﺘﺶ ﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎﻳﺶ از روي زﻣﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬واز ﺗﺼﻮﻳﺮ را ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره وﻗﺘﻲ او ﻣﻲآﻣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪،‬‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ را ﻣﻲﭘﺮاﻧﺪ‪ «،‬ﺟﺎﺑﺰ روي ﺻﺤﻨﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ داﺷﺖ ﻳﻚﻟ‪‬ﻨﮕﻪﭘﺎ اداي آن ﺑﺨﺖﺑﺮﮔﺸﺘﻪ را در ﻣﻲآورد‪،‬‬ ‫ﺧﻨﺪهاي ﺑﺰرگ ﺳﺮ داد‪» :‬و در ﻛﻤﺘﺮ از ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻃﺮف‪ ‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻵنِ ﻣﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬

‫ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ‬ ‫ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﻮﺧﻲﻫﺎي ﺧﺮﻛﻲ و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ‪-‬ﻫﻤﺎن ﺟﺮﻗﻪاي ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ اﭘﻞ ﻛﻤﻚ‬ ‫ﻛﺮد‪ -‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻋﺼﺮ ﻳﻚ روز آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ رﻗﻢ ﺧﻮرد‪ .‬آن روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك در ﻣﺠﻠﻪي اﺳﻜﻮاﻳﺮ‪ 2‬ﻛﻪ ﻣﺎدرش‬ ‫روي ﻣﻴﺰ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﻄﻠﺒﻲ را ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1971‬و ﻓﺮدا ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻪ ﺑﺮﻛﻠﻲ )ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻛﺎﻟﺞ‬ ‫دوران ﺗﺤﺼﻴﻠﺶ( ﺑﺮود‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ران ر‪‬زِنﺑﺎو‪‬م‪ 3‬و ﻋﻨﻮاﻧﺶ »اﺳﺮار ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ ﻛﻮﭼﻚ« ﺑﻮد؛ ﺷﺮﺣﻲ ﺑﺮ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻫﻜﺮﻫﺎ و رﻣﺰﮔﺸﺎﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﻲ راهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻤﺎسﻫﺎي ﻣﺠﺎﻧﻲ راه‪ ‬دور ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫روش ﻛﺎر ﺳﺎده ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزيِ ﺗُﻦﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ ارﺳﺎل ﺳﻴﮕﻨﺎل در ﺷﺒﻜﻪي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ‪ .AT&T‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﺳﻂ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬زﻧﮓ زدم ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوﺳﺘﻢ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از آن را ﺑﺮاﻳﺶ ﺧﻮاﻧﺪم‪ «.‬او ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﺼﻞِ ﻣﻘﻄﻊ دوازدﻫﻢ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮﻳﻜﺶ در اﻳﻦ ﻫﻴﺠﺎن ﺑﺰرگ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﻬﺮﻣﺎن اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﺟﺰ ﺟﺎن دراﭘﺮ‪ ،4‬ﻫﻜﺮي ﺑﺎ ﻟﻘﺐ ﻧﺎﺧﺪا ﻛﺮاﻧﭻ‪ .‬او ﻛﺸﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﺪاي‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﻗﻮﻃﻲ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪي ﺣﺎﺿﺮي‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن ﺗُﻦ ‪ 2.600‬ﻫﺮﺗﺰي را دارا اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﺋﻴﭻﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎلِ‬ ‫ﺗﻤﺎس در ﺷﺒﻜﻪي ﺗﻠﻔﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺪا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﮔﻮل ﺑﺰﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺪون ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬اﺟﺎزهي‬ ‫ﺗﻤﺎسﻫﺎي راه دور را ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻣﺬﻛﻮر اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺗُﻦﻫﺎي ﻣﺴﻴﺮِ ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻤﺎس را ﻣﻲﺗﻮان در‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﻓﺼﻞﻫﺎي ﻣﺠﻠﻪي ﻧﻈﺎم ﻓﻨﻲ زﻧﮓﻫﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ ‪ AT&T‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر‬ ‫ﺑﺮﭼﻴﺪن آن از ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻲدرﻧﮓ ﻣﺠﻠﻪي ﻓﻨﻲ ﻣﺬﻛﻮر را ﺑﻪ ﭼﻨﮓ‬ ‫آورﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واز ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﺮا ﺳﻮار ﻛﺮد و رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪي ﻣﺮﻛﺰ ﺷﺘﺎبدﻫﻨﺪهي ﺧﻄﻲ‬ ‫‪Star Trek‬‬ ‫‪Esquire‬‬ ‫‪Ron Rosenbaum‬‬ ‫‪John Draper‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحــه‪٤٥ :‬‬ ‫اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﻣﺠﻠﻪ ﮔﻴﺮﻣﺎن ﻣﻲآﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ «.‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬وﻟﻲ آﻧﻬﺎ راه ورود را ﺑﻠﺪ ﺑﻮدﻧﺪ؛‬ ‫ﻳﻜﻲ از دربﻫﺎ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻗﻔﻞ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪» .‬دﻳﻮاﻧﻪوار ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ را ﻛﺎوﻳﺪﻳﻢ و اﻳﻦ واز ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺖآﺧﺮ ﻣﺠﻠﻪ را ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺸﺮ ﺑﻮد‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﻛﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ ﻣﺪام ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ “واﻗﻌﻴﻪ!‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬واﻗﻌﻴﻪ!” ﺗﻤﺎم ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗُﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢﻣﺎن ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻟﻮازم اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺳﺎﻧﻲوِﻳﻞ رﻓﺖ و ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺮﻛﺮهﻫﺎ را ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﺑﻜﺸﻨﺪ ﻗﻄﻌﻪﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻮﻟﺪ ﺗُﻦﻫﺎي آﻧﺎﻟﻮگ را ﺧﺮﻳﺪ‪ .‬از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﺷﻤﺎري ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺶﺗﺮ در‬ ‫ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺟﻮﻳﻨﺪﮔﺎن ‪ HP‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي دﻗﻴﻖﺳﺎزي ﺗُﻦﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﻤﺎرهﮔﻴﺮ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﺻﺪاﻫﺎي ذﻛﺮ ﺷﺪه در ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺿﺒﻂ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻮاﻟﻲ ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ دﺳﺘﮕﺎه آﻣﺎدهي ﺗﺴﺖ ﺷﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﻮﺳﺎﻧﮕﺮﻫﺎي ﺧﺮﻳﺪاريﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﺛﺒﺎت ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﮔﻮل زدن‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮات را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﺷﻤﺎرِ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺷﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺪمﺛﺒﺎت را دﻳﺪ‪ .‬ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﻠﻲ ﻣﻲرﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ‬ ‫رﺳﻴﺪم ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﺑﺴﺎزم‪«.‬‬ ‫ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ از ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ ﻧﺴﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ واز اﺳﺎﺳﺎً ﻣﺮد ﭼﺎﻟﺶﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از دﻳﻮدﻫﺎ و ﺗﺮاﻧﺰﻳﺴﺘﻮرﻫﺎي ﻳﻚ رادﻳﻮي ﻣﺎرك ﺷَﻚ‪ 1‬و ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻳﻜﻲ از داﻧﺸﺠﻮﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﺳﺎﻛﻦِ‬ ‫ﺧﻮاﺑﮕﺎه ﻛﻪ ﮔﻮش ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﻣﺮاﺳﻢ روز ﺷﻜﺮﮔﺰاري ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻧﺴﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از آن ﻣﺎﻳﻪي اﻓﺘﺨﺎرم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻳﻚ ﺷﺐ ﺗﻤﺎم ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺗﺴﺖ‪ ‬دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬از ﺑﺮﻛﻠﻲ ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ راﻧﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺳﻌﻲﺷﺎن‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﺑﺎ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﻋﻤﻮي وازﻧﻴﺎك در ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ‪ 2‬ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺷﻤﺎره را اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﭼﻮن دﺳﺘﮕﺎه ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك داد زده ﺑﻮد‪» :‬ﺳﻼم ﻣﺎ ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ زﻧﮓ زدﻳﻢ! ﻣﺠﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ؟ ﻣﺠﺎﻧﻲ!« ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ‬ ‫ﮔﻮﺷﻲ را ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﻣﺎ از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ زﻧﮓ ﻣﻲزﻧﻴﻢ! از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ! ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ‪ «.‬ﻃﺮف‪ ‬آن ﺳﻮي ﺧﻂ ﭼﻪ‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺟﺰ ﮔﻴﺠﻲ و ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ او ﻫﻢ ﺳﺎﻛﻦ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﻮد!‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ ﻓﻘﻂ وﺳﻴﻠﻪي ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ و ﺷﻮﺧﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺑﺎ واﺗﻴﻜﺎن‪ ،‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﻟﻬﺠﻪاش را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد و ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻫﻨﺮي ﻛﻴﺴﻴﻨﺠﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ ﭘﺎپ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ در اﺟﻼس‬ ‫ﺳﺮان ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬در ﻣﺴﻜﻮ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺟﻨﺎب ﭘﺎپ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺟﻮاب ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ وﻗﺖ ﻣﺤﻠﻲ ﭘﻨﺞ و ﻧﻴﻢ‬ ‫ﺻﺒﺢ اﺳﺖ و ﭘﺎپ در ﺧﻮاب‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺸﻴﺶ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺑﻮد ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﭘﺎپ واﻗﻌﻲ روي ﺧﻂ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬آﻧﻬﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ واز‬ ‫ﻛﻴﺴﻴﻨﺠﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬آﺧﺮ ﻣﺎ ﺗﻮي ﻛﻴﻮﺳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮدﻳﻢ!«‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻄﻒ ﻣﻬﻤﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻲﺑﺨﺸﻴﺪ‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از “ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻣﺤﺾ” اﺳﺖ؛ ﻣﻲﺷﺪ آن را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮد و‬ ‫ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻄﻌﺎت ﻻزم را ﻫﻢ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮدم؛ ﻛ‪‬ﻴﺲ‪ ،‬ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي ﺷﻤﺎرهﮔﻴﺮ‪.‬‬ ‫ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ روي ﻛﺎﻻ ﮔﺬاﺷﺖ را ﻫﻢ در آوردم‪ «.‬اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺸﻲ ﺑﺰرگ ﻛﻪ‬

‫‪SHACK‬‬ ‫‪Los Angeles‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل د و | صـفـحـه‪٤٦ :‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ در اﭘﻞ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎدي ﻣﻌﺎدل دو ﺟﻌﺒﻪي ﭘﺎﺳﻮر‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 40‬دﻻر ﻫﺰﻳﻨﻪي‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ روي دﺳﺖﺷﺎن ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش آن ‪ 150‬دﻻر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻟﮕﻮﺑﺮداري از ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻜﺮﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﻲ ‪-‬ﻣﺜﻞ ﻧﺎﺧﺪا ﻛﺮاﻧﭻ‪ -‬ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻟﻘﺐ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺷﺪ‬ ‫»ﺑﺮﻛﻠﻲ ﺑﻠﻮ‪ «1‬و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺷﺪ »اوف ﺗﻮﺑﺎرك‪ «.2‬دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺮده‪ ،‬ﺑﺎ اﺗﺼﺎﻟﺶ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ و ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ‪ ،‬ﻃﺮز‬ ‫ﻛﺎر را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدادﻧﺪ و در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺎ ﺗﺤﻴﺮ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺘﻞ رﻳﺘﺰ در ﻟﻨﺪن‪ 3‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲ ﻟﻄﻴﻔﻪﮔﻮي ﺗﻠﻔﻨﻲ در اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ زﻧﮓ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺻﺪ ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ و‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪاش ﻓﺮوش رﻓﺖ‪«.‬‬ ‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ و ﺳﻮد‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺳﺎﻧﻲوﻳﻞ ‪-‬در ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮﻛﻠﻲ‪ -‬ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي‬ ‫آﺑﻲ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﭘﻮل و ﻣﺸﺘﺎق ﻓﺮوش آن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻳﻚ ﭘﻴﺘﺰاﻓﺮوﺷﻲِ ﺑﻴﻦراﻫﻲ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻣﻴﺰ ﺑﻐﻠﻲ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ و آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻳﻚ ﺑﺎﺟﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻃﺮز ﻛﺎر ﺑﺎ‬ ‫آن را ﻧﺸﺎﻧﺸﺎن داد و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺮاي ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﺑﻪ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از آن ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﺑﺎ واز رﻓﺘﻴﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦﺷﺎن‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ دﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن رﻓﺖ داﺧﻞ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‪ ،‬دﺳﺘﺶ را ﺑﺮد‬ ‫زﻳﺮ ﺻﻨﺪﻟﻲ و ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﻮل اﺳﻠﺤﻪ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ‪ «.‬ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻴﺶ از آن اﻳﻨﻘﺪر ﺑﻪ اﺳﻠﺤﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫وﺣﺸﺖ ﻛﺮد‪» :‬درﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻤﻢ ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ “ﺑﺪه ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺮادر‪ ”.‬ذﻫﻨﻢ درﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬درب اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﺎز‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮم زد آن را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻜﻮﺑﻢ و ﺑﺰﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﭼﺎك‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺘﻢ ﺷﻠﻴﻚ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﻴﻠﻲ آرام دﺳﺘﮕﺎه را دادم رﻓﺖ‪ «.‬آن ﻣﺮدي ﻛﻪ ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻳﻚ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ داد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻮﻟﺶ را ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ زﻧﮓ زد‪ ،‬ﻃﺮف ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از‬ ‫ﻃﺮز ﻛﺎر آن ﺳﺮ در ﻧﻴﺎورده‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﺎ ﭼﺮبزﺑﺎﻧﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻼﻗﺎت در ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﻪ او داد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪاً‬ ‫ﻫﺮ دو ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ آن ﻓﺮد ﻣﻮاﺟﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ‪ 150‬دﻻرﺷﺎن‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺷﺮاﻛﺖ دو ﻧﻔﺮي راه را ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در آﻳﻨﺪه ﺻﺎف ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺟﻌﺒﻪﻫﺎي آﺑﻲ ﻧﺒﻮد ﻫﺮﮔﺰ اﭘﻠﻲ ﺷﻜﻞ ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﺮﻓﻢ ﺻﺪ در ﺻﺪ ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ و واز‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري را ﻳﺎد‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﺮاي ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﻨﻲ و رﺳﺎﻧﺪن اﻳﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺗﻮﻟﻴﺪ از ﭘﻲ آن آﻣﺪ‪ «.‬آن دو‬ ‫ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار ﻛﻮﭼﻚ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ دور زدن ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ دﻻر ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي زﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻲ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮات ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از ﺗﺼﻮر ﻫﻤﻪ ﺧﺎرج اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺴﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ داد‪ «.‬واز ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮوش آﻧﻬﺎ اﻳﺪهي ﺑﺪي ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻛﻞ دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ داد‪ .‬ﺗﺎزه ﭘﻲ ﺑﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻦ و ﺗﺨﻴﻞ او‪ ،‬ﭼﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺮد‪ «.‬ﻣﺎﺟﺮاي ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ اﻟﮕﻮﻳﻲ ﺷﺪ ﺑﺮاي ﺷﺮاﻛﺘﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ زودي ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﻮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻧﺎﺑﻐﻪاي ﺑﻮد ﻧﺠﻴﺐ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻼﻗﻴﺘﻲ ﺑﻜﺮ و ﺗﻘﺴﻴﻢ اﻳﻦ ﻧﺒﻮغ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﺷﺎديآور ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ وﻇﻴﻔﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﻛﺮدن‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزي و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻮد؛‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﺸﺖ دﻻر‪.‬‬

‫‪Berkeley Blue‬‬ ‫‪Oaf Tobark‬‬ ‫‪London‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحــه‪٤٧ :‬‬

‫فصل سه‬ ‫ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ‬ ‫به پا خ ‪ ،‬خودت را دریاب‪... ،‬‬

‫ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن‬ ‫در اواﺧﺮ ﻛﻼس دوازدﻫﻢ در ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي‪ ،‬ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ ﺑﻬﺎر ‪ ،1972‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دﺧﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن‬ ‫آﺷﻨﺎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻢﺳﻦ او وﻟﻲ داﻧﺶآﻣﻮز ﻛﻼس ﻳﺎزدﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎي ﻗﻬﻮهاي روﺷﻦ‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎي ﺳﺒﺰ‪،‬‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺮآﻣﺪه و رﻓﺘﺎري ﻟﻄﻴﻒ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺬاب ﺑﻮد‪ .‬او در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل داﺷﺖ ﻃﻼق واﻟﺪﻳﻨﺶ را ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ رو آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ ﻧﻴﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ »ﺑﺎ ﻫﻢ روي ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫ﻛﺎرﺗﻮﻧﻲ ﻛﺎر ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﮔﺮدشﻫﺎﻣﺎن ﺷﺮوع و او اوﻟﻴﻦ دوﺳﺖدﺧﺘﺮ ﻣﻦ ﺷﺪ‪ «.‬ﺑﺮﻧﺎن ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺬﺑﺶ ﺷﺪم‪«.‬‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪاي از ﻧﻮع ﮔﻴﺎهﺧﻮار! اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﻴﻮه و ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت را ﺷﺮوع ﻛﺮده‪ ،‬ﭘﺴﺮي ﻻﻏﺮ و‬ ‫ﺳﻔﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺳﮓﻫﺎي ﺗﺎزي‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺪون ﭘﻠﻚ زدن ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺧﻴﺮه ﺷﻮد و ﺳﻜﻮتﻫﺎي ﻣﻤﺘﺪش را ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻨﺪﮔﻮﻳﻲﻫﺎي ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺠﻮنِ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺮدي و ﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻣﻮﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ روي‬ ‫ﺷﺎﻧﻪ و رﻳﺶ ﻛﻢﭘﺸﺖ‪ ،‬ﺣﺲ و ﺣﺎل ﻳﻚ ﺟﺎدوﮔﺮ دﻳﻮاﻧﻪ را ﺑﻪ او ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎ و ﺧُﻞﺑﺎزي در ﻧﻮﺳﺎن‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺜﻞ ﺧُﻞوﺿﻊﻫﺎي ﺗﺮﺳﻨﺎك ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺖ و ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ اﻣﺎ‬ ‫اﻧﮕﺎر ﻫﺎﻟﻪاي ﺗﺎرﻳﻚ دورش ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻜﺎﻧﺪن ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي را ﺷﺮوع و ﺑﺮﻧﺎن را ﻫﻢ ﺟﺬب آن ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺰرﻋﻪي ﮔﻨﺪم ﺑﻴﺮون از‬ ‫ﺳﺎﻧﻲوﻳﻞ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻫﻢزدنﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬آن روزﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺑﺎخ ﮔﻮش ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻗﻄﺮه ﻣﻲﭼﻜﺎﻧﺪي ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﺗﻤﺎم ﻣﺰرﻋﻪي ﮔﻨﺪم ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﺑﺎخ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﻲ زﻧﺪﮔﻲام ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدم رﻫﺒﺮ ارﻛﺴﺘﺮ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﮔﻨﺪمزارم‪«.‬‬ ‫ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1972‬ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬او و ﺑﺮﻧﺎن ﺑﻪ ﻳﻚ اﺗﺎق ﻛﻮﭼﻚ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻟﻮسآﻟﺘﻮس ﻧﻘﻞ‬ ‫ﻣﻜﺎن ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﺑﻪ واﻟﺪﻳﻨﺶ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ دارم ﺑﺎ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻳﻚ اﺗﺎق ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ «.‬ﭘﺪرش ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﺗﻮ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮي! ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ از روي ﺟﻨﺎزهي ﻣﻦ رد ﺷﻮي‪ «.‬اﺧﻴﺮاً دﻋﻮا ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺎريﺟﻮآﻧﺎ رخ داده و ﺑﺎر‬ ‫دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻴﻮِ ﺟﻮان ﺧﻴﺮهﺳﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده‪ ،‬ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮد و از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون زد‪.‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحـه‪٤٨ :‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎن آن ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن را ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻌﺪاد ﺧﻮﺑﻲ ﻫﻢ داﺷﺖ؛ ﺑﺮاي اﺗﺎق ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻧﻘﺎﺷﻲ دﻳﻮاري ﺑﺎ‬ ‫ﻃﺮح ﻳﻚ دﻟﻘﻚ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻌﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ و ﮔﻴﺘﺎر ﻣﻲﻧﻮاﺧﺖ‪ .‬ﮔﺎه رﻓﺘﺎرش ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﺮز‬ ‫وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﺳﺮد‪ ،‬ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آدﻣﻲ روﺷﻦﻓﻜﺮ و در ﻋﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎل ﺑﻲﻋﺎﻃﻔﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻌﺠﻮن ﻋﺠﻴﺐ!«‬ ‫در اواﺳﻂ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺎ دم ﻣﺮگ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﺎ دوﺳﺖ‪ ‬دوران دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﺶ ﺗﻴﻢ ﺑﺮاون‪ ،‬در ﺗﻔﺮﺟﮕﺎه‪‬‬ ‫اﺳﻜﺎيﻻﻳﻦ‪ 1‬در ﻣﻴﺎن ﻛﻮهﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﺮوز راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻴﺎﺗﺶ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻴﻢ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﺮده‪،‬‬ ‫دود را دﻳﺪه‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺎدي ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺰن ﻛﻨﺎر‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﮔُﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻨﺎر زد و ﭘﺪرش‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺪ و ﻓﻴﺎت را ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﺪك ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ ديآﻧﺰا رﻓﺖ ﺗﺎ از داﺧﻞ ﺗﺎﺑﻠﻮ اﻋﻼﻧﺎت‪ ‬ﻣﺸﺎﻏﻞ‪ ،‬ﻛﺎري‬ ‫دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻫﻢ ﻳﻜﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد؛ ﻣﺮﻛﺰ ﺧﺮﻳﺪ وﺳﺖﮔﻴﺖ‪ 2‬در ﺳﻦﺧﻮزه دﻧﺒﺎل ﭼﻨﺪ داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎﻟﺞ‬ ‫ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺳﺮﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه اﺟﺮا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺳﻪ دﻻر‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻟﻤﺎﺳﻜﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﻦ ﻛﺮده و ﻣﺎﺳﻚ روي ﺳﺮﺷﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻧﻘﺶﻫﺎي آﻟﻴﺲ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﺠﺎﻳﺐ‪،‬‬ ‫ﻛﻼهدوز دﻳﻮاﻧﻪ و ﺧﺮﮔﻮش ﺳﻔﻴﺪ را ﺑﺎزي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺧﻠﻖوﺧﻮي ﺷﺎد و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺶ‪ ،‬ﻛﺎر را‬ ‫ﺳﺮﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎﻓﺖ‪» :‬ﮔﻔﺘﻢ “ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻢ‪ ”.‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ دﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻣﺴﺨﺮه ﺑﻬﺶ ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﻲ ﺑﺎﺣﺎل ﺑﻮد‪ «.‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ دردﻧﺎك ﺑﻮد‪ ،‬او ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﺻﺒﺮ‬ ‫ﺷﻬﺮت ﻧﻴﺎﻓﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮﻣﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺒﺎسﻫﺎ ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ واﻗﻌﺎً دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺰﻧﻢ‬ ‫زﻳﺮ ﮔﻮش ﭼﻨﺪﺗﺎ از آن ﺑﭽﻪﻫﺎ‪«.‬‬

‫ﻛﺎﻟﺞِ رﻳﺪ‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻔﺪه ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺣﻴﻦ ﭘﺬﻳﺮشِ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‪ :‬او ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ! در ﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻜﺎر زﻳﺎد ﭘﻮل ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻞ در ﻛﺎﻟﺞ را ﭘﺲاﻧﺪاز ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ‬ ‫ﭼﻨﺪان زﻳﺎد وﻟﻲ در زﻣﺎن ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ او از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮدﺳﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻛﺎر را ﺑﺮاي آن دو ﺳﺨﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﺻﻼً ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ ﺑﺮود‪» .‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻲﺧﻴﺎلِ ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ 3‬ﺑﺮوم‪ «.‬ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﺣﺮف‪ ،‬ﻏﺮق در ﻓﻜﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد ﭼﻘﺪر دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز او ‪-‬و اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﺎ‪ -‬ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻠﺶ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺟﺒﺎر واﻟﺪﻳﻦ ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻞ‬ ‫در ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬ﻣﻨﻔﻌﻞ و ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮاﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞﻫﺎي اﻳﺎﻟﺘﻲ ‪-‬ﻣﺜﻞ ﺑﺮﻛﻠﻲ ﻛﻪ واز در آن ﺑﻮد‪ -‬را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺎاﻳﻨﻜﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻫﻢ ﻧﻈﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ درﺳﺖ ﺑﺎﻻي ﺟﺎده ﺑﻮد و اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ‬ ‫او ﻣﺴﺘﻤﺮي ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﻣﻲداد‪» .‬داﻧﺸﺠﻮﻫﺎي اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬از ﻗﺒﻞ ﺷﻐﻞﺷﺎن را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ‬ ‫دﻧﺒﺎل ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺟﺬابﺗﺮ ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫‪Sky Line‬‬ ‫‪Westgate‬‬ ‫‪New York‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحــه‪٤٩ :‬‬ ‫‪1‬‬

‫در ﻋﻮض ﭘﺎﻳﺶ را در ﻳﻚ ﻛﻔﺶ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ ﻣﻲرود؛ ﻛﺎﻟﺞ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد در ﭘ‪‬ﺮﺗﻠَﻨ ‪‬ﺪ‬ ‫اﻳﺎﻻت اورِﮔﺎن‪ 2‬و ﻳﻜﻲ از ﮔﺮانﺗﺮﻳﻦﻫﺎ در ﻛﻞ ﻛﺸﻮر‪ .‬در ﺑﺮﻛﻠﻲ ﻧﺰد واز ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺪرش ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺧﺒﺮ‬ ‫وﺻﻮلِ ﻧﺎﻣﻪي ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ را ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل ﺳﻌﻲ ﻛﺮد اﺳﺘﻴﻮ را از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺼﺮف ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎدرش ﻫﻢ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶ از اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺴﺮﺷﺎن ﺷﻮﺧﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮود ﻫﻴﭻﺟﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل در ﺑﺮاﺑﺮ او راﻫﻲ ﺟﺰ ﺗﺴﻠﻴﻢ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ ﻓﻘﻂ ‪ 1.000‬داﻧﺸﺠﻮ داﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺼﻒ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫آزادش ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺒﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮزي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﺎ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي آﻛﺎدﻣﻴﻚ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي درﺳﻲ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪي‬ ‫ﻛﺎﻟﺞ در ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺗﻴﻤﻮﺗﻲ ﻟﻴﺮي‪ ،3‬ﻣﺮﺷﺪ روﺷﻦﻓﻜﺮﻫﺎي ﻣﻌﺘﺎد ﺑﻪ روانﮔﺮدانﻫﺎ‪ ،‬در‬ ‫ﮔﺮدﻫﻢآﻳﻲ اﻋﻀﺎي ﻛﺎﻟﺞ )ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي(‪ ،‬در ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﭘﺎ روي ﭘﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد‪» :‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺗﻤﺎم ادﻳﺎن ﺑﺰرگ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻴﺰ در ﭘﻲِ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﺪا ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ...‬و ﻫﻤﺎن‬ ‫اﻫﺪاف دﻳﺮﻳﻨﻪ را در ﻟﻔﺎﻓﻪي اﺳﺘﻌﺎره‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﻮر ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؛ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﻮدت را درﻳﺎب‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن ﺷﻮ‪«.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ اﻳﻦ ﺳﻪ دﺳﺘﻮر را ﺟﺪي ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ ﻣﻴﺰان ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ در دﻫﻪي ‪ 1970‬ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﻮمِ ﺛﺒﺖﻧﺎم رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ 1972‬واﻟﺪﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ او را ﺑﺮاي ﺛﺒﺖﻧﺎم ﺗﺎ ﭘ‪‬ﺮﺗﻠَﻨﺪ ﺑﺮدﻧﺪ اﻣﺎ ﻳﺎﻏﻲ ﻛﻮﭼﻚ اﺟﺎزه ﻧﺪاد ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﺎﻟﺞ‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﻲاش ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ از ﮔﻔﺘﻦ “ﻣﻤﻨﻮن” ﻳﺎ “ﺧﺪاﺣﺎﻓﻆ” ﻫﻢ ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺮﻣﻲ ﻛﻪ از او‬ ‫ﺳﺮاغ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬آن ﻟﺤﻈﻪ را اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺗﺄﺳﻒﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ زﻧﺪﮔﻲام ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻔﻬﻢ ﺑﻮدم و اﺣﺴﺎﺳﺎتﺷﺎن را ﺟﺮﻳﺤﻪدار ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬از ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪام ﺑﺮﺳﻢ و ﻣﻦ آﻧﻬﺎ را از ﺧﻮد راﻧﺪم‪ .‬راﺳﺘﺶ اﺻﻼً‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﺴﻲ ﺑﺪاﻧﺪ ﭘﺪر و ﻣﺎدري ﻫﻢ دارم‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪﻳﺘﻴﻢﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻄﺎر راه ﺑﻴﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮوم دو‪‬ر‬ ‫ﻛﺸﻮر را ﺑﮕﺮدم و ﻳﻚ ﻧﺎﻛﺠﺎآﺑﺎدي ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ ﻛﻪ در آن ﺧﺒﺮي از ﺟﺎده و ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺧﺎﻃﺮات ﻧﺒﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1972‬ﻳﻚ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ اﺳﺎﺳﻲ در ﻣﺤﻴﻂ داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ رخ داد‪ .‬دلﻣﺸﻐﻮﻟﻲ ﺟﻨﮓ وﻳﺘﻨﺎم‬ ‫و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن داﺷﺖ ﻓﺮوﻛﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﺤﺮﻛﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻛﺎﻟﺞﻫﺎ ﻛﻢﻛﻢ رﻧﮓ ﻣﻲﺑﺎﺧﺖ و در‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي آﺧﺮ ﺷﺐِ ﺧﻮاﺑﮕﺎهﻫﺎ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻼﻳﻘﻲ از ﺟﻨﺲ ﺧﻮدﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي و روﺷﻦﻓﻜﺮي آن دوره ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ “اﻛﻨﻮن اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎش‪ ”،‬راﻫﻨﻤﺎي اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﻪ و آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ داروﻫﺎي روانﮔﺮدان ﻧﻮﺷﺘﻪي ﺑﺎﺑﺎ رام داس‪ ،4‬ﺗﺮﺟﻤﻪي رﻳﭽﺎرد آﻟﭙﺮت‪ 5‬ﺑﻮد‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫»ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ و ﺑﺴﻴﺎري از دوﺳﺘﺎﻧﻢ را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮد‪«.‬‬

‫‪Portland‬‬ ‫‪Oregon‬‬

‫‪Timothy Leary‬‬ ‫‪Baba Ram Dass‬‬ ‫‪Richard Alpert‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحـه‪٥٠ :‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ اﻳﻦ دوﺳﺖﻫﺎ‪ ،‬داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻳﻜﻲ از ﺳﺎل اوﻟﻲﻫﺎي رﻳﺸﻮ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ورود‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ ﺑﺎ ﻫﻢ آﺷﻨﺎ ﺷﺪﻧﺪ و ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ذن‪ ،‬دﻳﻼن و ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ‪ ،‬اﻫﻞ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻣﺤﻼت ﭘﻮﻟﺪارﻧﺸﻴﻦ ﻧﻴﻮﻳﻮرك و ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎﻫﻮش وﻟﻲ ﺑﻲاﻧﺮژي ﺑﻮد و اﻃﻮار ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪي ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ از‬ ‫ﻋﻼﻳﻘﺶ ﺑﻪ ﻣﺬاﻫﺐ ﺑﻮداﻳﻲ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻠﻮك ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮدداري از ﺗﺠﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺣﺘﻲ او ﻫﻢ ﺷﻴﻔﺘﻪي ﺿﺒﻂﺻﻮت ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﺿﺒﻂ و ﭘﺨﺶ ﺗﻲﻳ‪‬ﻚ و ﺗﻌﺪاد‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﻧﻮارﻫﺎي دﻳﻼن را داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻫﻢ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻮد و ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ اﻣﺮوزي‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻗﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻛﻮﺗﻜﻲ و دوﺳﺖدﺧﺘﺮش اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در اوﻟﻴﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪن ﻳﻚ ﺷﻮﺧﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻲ آن دﺧﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آن دو ‪-‬اﺳﺘﻴﻮ و داﻧﻴِﻞ‪ -‬در ﺳﺎﺣﻞ و ﺑﻪ‬ ‫دور از ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي راﻳﺞ ﺧﻮاﺑﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم زﻧﺪﮔﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﺑﻪ ﺟﺸﻨﻮارهﻫﺎي ﻋﺸﻖ در‬ ‫ﻣﻌﺒﺪ ﻫ‪‬ﺮيﻛﺮﻳﺸﻨﺎ‪ 1‬و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ذن ﺑﺎ آن ﻏﺬاﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﺠﺎﻧﻲاش ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺳﺮﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ واﻗﻌﺎً اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ دﻧﺒﺎل ذن‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺘﺎبﻫﺎي دﻳﮕﺮي را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ “ذن و ذﻫﻦ‪ ،‬ذﻫﻦﻫﺎي ﺗﺎزه ﻛﺎر” اﺛﺮ‬ ‫ﺷﻮﻧﺮﻳﻮ ﺳﻮزوﻛﻲ‪“ ،2‬اﺗﻮﺑﻴﻮﮔﺮاﻓﻲِ ﻳﻮﮔﻲ” اﺛﺮ ﭘﺎراﻣﺎﻫﺎﻧﺴﺎ ﻳﻮﮔﺎﻧﺎﻧﺪا‪ 3‬و “ﻋﺒﻮر از ﻣﺎدهﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻌﻨﻮي” اﺛﺮ ﭼﻮﮔﻴﺎم‬ ‫ﺗﺮوﻧﮕﭙﺎ‪ .4‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮي ﻳﻚ اﺗﺎق ﻣﺮاﻗﺒﻪ در ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻟﻲ زﻳﺮﺷﻴﺮواﻧﻲ در ﺑﺎﻻي اﺗﺎق ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و آن را ﺑﺎ ﻧﻘﺎﺷﻲ‬ ‫و ﮔﻠﻴﻢﻫﺎي ﻫﻨﺪي‪ ،‬ﺷﻤﻊ و ﺑ‪‬ﺨﻮر و ﺑﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺮاﻗﺒﻪ آراﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ درﻳﭽﻪ در ﺳﻘﻒ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ زﻳﺮﺷﻴﺮواﻧﻲ راه داﺷﺖ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺣﺘﻲ آن ﺑﺎﻻ روانﮔﺮدان ﻫﻢ ﻣﻲزدﻳﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﻋﻤﺪﺗﺎً‬ ‫آﻧﺠﺎ ﺑﺮاي ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎنﻫﺎي ﺷﺮﻗﻲ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻮداﻳﻲ ذن‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺧﻴﺎﻟﻲ و ﮔﺬرا ﻣﺘﻌﻠﻖ‬ ‫دوران ﺟﻮاﻧﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ آن را ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻪي ﻓﺮاوان ﺑﻪ آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ذن ﻋﻤﻴﻘﺎً در ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ رﻳﺸﻪ دواﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻮد‪ ‬ذن ﺑﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً روﻳﺶ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺷﺪ آن را در روﻳﻜﺮد ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪاش ﺑﻪ‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ﻏﻴﺮﺗﺠﻤﻠﻲ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاش دﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﻬﻮدﮔﺮاﻳﻲ ﻣﺬاﻫﺐ ﺑﻮداﻳﻲ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻢﻛﻢ ﭘﻲ ﺑﺮدم ﻛﻪ درك و آﮔﺎﻫﻲ ﺑﺼﺮي ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﺗﻔﻜﺮ اﻧﺘﺰاﻋﻲ و‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺷﻮرﻳﺪﮔﻲِ او ﻣﺎﻧﻊ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آراﻣﺶدرون‪ ،‬آراﺳﺘﮕﻲ و ﺻﻔﺎي ﺑﺎﻃﻦ و‬ ‫ﻣﺤﺒﺖ در رواﺑﻂ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻮع ﺷﻄﺮﻧﺞ آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﺮِﻳﮓاﺳﭙﻴِﻞ‪ 5‬ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫در آن ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎ ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻨﺪ و ﻫﺮ ﻛﺲ ﺻﻔﺤﻪ و ﻣﻬﺮهﻫﺎي ﺧﻮدش را دارد و ﺻﻔﺤﻪي رﻗﻴﺐ را‬ ‫ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ داور ﺑﺎزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ آﻳﺎ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﺷﺎن ﻣﺠﺎز ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ و ﻟﺬا ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد ﻣﻬﺮهﻫﺎي رﻗﻴﺐ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﻨﺪ! ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ داور آن دو ﺑﻮد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻃﻮﻓﺎﻧﻲﺗﺮﻳﻦ‬

‫‪Hare Krishna‬‬

‫‪Shunryu Suzuki‬‬ ‫‪Paramahansa Yogananda‬‬ ‫‪Chogyam Trungpa‬‬ ‫‪Kriegspiel‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحــه‪٥١ :‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺑﻘﻪاي ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎد و ﺑﺎران ﻣﺜﻞ ﺷﻼق روي ﺷﻴﺸﻪ ﻣﻲزد‪ ،‬ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﭼﻜﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫آﻧﻘﺪر ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻬﺮه ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺮﻛﺎتﺷﺎن را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺳﺎل اولِ ﻛﺎﻟﺞ ﻋﻤﻴﻘﺎً روي ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪“ ،‬رژﻳﻢﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﻴﺎرهي‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ” ﻧﻮﺷﺘﻪي ﻓﺮاﻧﺴﺲ ﻣﻮر ﻻﭘﻪ‪ 1‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻓﺮدي و ﺟﻤﻌﻲ ﮔﻴﺎهﺧﻮاري را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﻮردم ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﮔﻮﺷﺖ ﻣﺼﺮف ﻧﻜﻨﻢ‪ «.‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﻤﺎﻳﻠﺶ ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫رژﻳﻢﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﻏﺬاﻳﻲ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬رژﻳﻢﻫﺎﻳﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺎﻻﻳﺶ دروﻧﻲ‪ ،‬روزهﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﺎ ﺧﻮردن ﻳﻜﻲ دو ﻏﺬا‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻫﻮﻳﺞ ﻳﺎ ﺳﻴﺐ ﺑﺮاي ﻫﻔﺘﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل اولِ ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﺪل ﺑﻪ دو ﮔﻴﺎهﺧﻮار ﺟﺎنﺳﺨﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ از‬ ‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﺳﺒﻘﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺳﻮپ ﮔﻮﺷﺖ را ﻫﻢ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﺮد‪ «.‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺎوﻧﻲ ﻛﺸﺎورزي ﺗﺎ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺼﺮف ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻮپ آﻣﺎده و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲِ ‪-‬از ﻧﻈﺮ ﺧﻮدش‪ -‬ﺳﺎﻟﻢ را ﺑﺨﺮد‪» .‬ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻤﻪ ﺧﺮﻣﺎ و‬ ‫ﺑﺎدام و ﻫﻮﻳﺞ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ آبﻣﻴﻮهﮔﻴﺮ ﭼﻤﭙﻴﻮﻧﺶ‪ 2‬آب ﻫﻮﻳﺞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻴﻢ و ﺳﺎﻻد ﻫﻮﻳﺞ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻳﻚ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﺳﺘﻴﻮ از ﺑﺲ ﻛﻪ ﻫﻮﻳﺞ ﺧﻮرد ﭘﻮﺳﺘﺶ ﻧﺎرﻧﺠﻲ ﺷﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ﺣﺪي ﻫﻢ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ دارد‪ «.‬ﺗﺼﻮﻳﺮ او در ﺣﺎل ﺳﺮﻛﺸﻴﺪن آبﻫﻮﻳﺞ ﻧﺎرﻧﺠﻲرﻧﮓ‪ ،‬در ذﻫﻦِ ﻫﻤﻪ ﺣﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻛﺘﺎب “رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ ﻓﺎﻗﺪ ﭼﺮﺑﻲ” ﻧﻮﺷﺘﻪي آرﻧﻮﻟﺪ ا‪‬ﻫﺮِت‪ 3‬ﻋﺎدتﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪﺗﺮ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ا‪‬ﻫﺮِت ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺗﻐﺬﻳﻪ‪ ،‬در اواﻳﻞ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲزﻳﺴﺖ و ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺗﻐﺬﻳﻪي ﻣﺤﺾ از ﻣﻴﻮهﻫﺎ و ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت‬ ‫ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ و ﻣﺪﻋﻲ ﭘﺎكﺳﺎزي ﺑﺪن از ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻏﺸﺎﻳﻲ ﻣﻀﺮ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪي اﻳﻦ اﻟﮕﻮي ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫ﻃﺮﻓﺪار ﭘﺎكﺳﺎزي ﺑﺪن از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﺮﻓﺘﻦ روزهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲﻣﺪت ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﻼت ﻳﺎ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻧﺎن‪ ،‬ﺣﺒﻮﺑﺎت و ﺷﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﻴﺮوي از او ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮات ﺷﻴﺮﻳﻨﻲﻫﺎ ﻫﺸﺪار‬ ‫ﻣﻲداد‪» .‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺳﺒﻚ ﺷﺨﺼﻲ دﻳﻮاﻧﻪوارم ﻣﺸﻐﻮﻟﺶ ﺷﺪم‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ او و ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪي ﺗﻤﺎم‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﺳﻴﺐ ﻧﺨﻮردﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از آن اﺳﺘﻴﻮ روزهﻫﺎﻳﻲ ﺣﺘﻲ ﺳﺎدهﺗﺮ ﺑﺎ ﺳﻴﻜﻞ ﺗﻐﺬﻳﻪي دو روز در ﻣﻴﺎن را‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻛﻮﺷﻴﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬روزهاش را ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﺘﻨﺎﺑﻬﻲ آب و‬ ‫ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت ﺑﺮگدار ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺎ وﺳﻮاس ﻓﺮاوان‪» .‬روش ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺻﺮف ﻏﺬاي‬ ‫اﻧﺪك‪ ،‬اﻧﺮژي و ﺣﺲ ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهاي ﺑﻪ آدم دﺳﺖ ﻣﻲداد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد اراده ﻛﻨﻢ و ﭘﺎي ﭘﻴﺎده ﺗﺎ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‬ ‫ﺑﺮوم‪«.‬‬ ‫ذن ﺑﻮداﻳﻲ و ﮔﻴﺎهﺧﻮاري‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺒﻪ و ﻋﺮﻓﺎن‪ ،‬ﻗﻄﺮهﭼﻜﺎﻧﺪن روي زﺑﺎن و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ راك؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻫﻢاﻓﺰا ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺤﺮكﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻧﻤﺎد ﺧﺮدهﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎي روﺷﻦﻓﻜﺮﻣ‪Ĥ‬ب آن دوره‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ اﻳﻦ را ﺑﺮوز ﻣﻲداد‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز اﺳﺘﻌﺪاد اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺷﮕﺮﻓﻲ در روﺣﺶ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﮕﻔﺖآوري ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ او ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز از ﺳﺮ ﻧﻴﺎز ﻣﺎﻟﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺤﺮﻳﺮ ﺳ‪‬ﻠ‪‬ﻜﺘﺮﻳﻚ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺧﻮد را ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ‬ ‫اﺗﺎق داﻧﺸﺠﻮي ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ ﺧﺮﻳﺪ آن رﻓﺖ و ﺑﺎ ﺻﺤﻨﻪي راﺑﻄﻪي ﺟﻨﺴﻲ او ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از دﺧﺘﺮﻫﺎي داﻧﺸﻜﺪه روﺑﺮو‬ ‫‪Frances Moore Lappe‬‬ ‫‪CHAMPION‬‬ ‫‪Arnold Ehret‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحـه‪٥٢ :‬‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬زود از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون زد وﻟﻲ آن ﭘﺴﺮ از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﻮد!؟! ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﺧﻮدم‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ “اﻳﻦ دﻳﮕﻪ ﻧﻮﺑﺮه”‪ «.‬راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ راﺑﺮت ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ از ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺪود اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬ ‫ﻓﺮﻳﺐ دادن ﺟﺎﺑﺰ را داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﺧﻲ از ﺻﻔﺎت ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ را ﺑﺮﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻳﻚ ﺷﺎﮔﺮد از اﻳﻦ ﻣﺮﺷﺪ ﻗﻼﺑﻲ ﭘﻴﺮوي ﻛﺮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻃﺮف‪ ،‬ﺷﺎرﻻﺗﺎﻧﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﭘﺴﺮ ﻳﻜﻲ از ﻧﺠﺎتﻳﺎﻓﺘﮕﺎن از اردوﮔﺎه آﺷﻮﻳﺘﺰ‪ 1‬و ﭼﻬﺎر ﺳﺎل از ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد اﻣﺎ ﻫﻨﻮز در ﻛﺎﻟﺞ‬ ‫ﭘﺮﺳﻪ ﻣﻲزد‪ .‬ﭘﺪرش در ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﻳﻚ ﻣﻌﻤﺎر ﻣﺮﻓﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺑﻮد‪‬ﻳﻦ‪ 2‬ﻣﻲرﻓﺖ؛ ﻳﻚ ﻛﺎﻟﺞ‬ ‫ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد در ﻣ‪‬ﻴﻦ‪ .3‬وﻟﻲ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎلِ اول ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻤﻞ ‪ 24.000‬ﻗﺮص ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﺑﻪ ارزش ‪125.000‬‬ ‫دﻻر ﺑﺎزداﺷﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺤﻠﻲ ﻋﻜﺴﻲ از او ﺑﺎ آن ﻣﻮﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻃﻼﻳﻲ ﭼﺎپ ﻛﺮد ﻛﻪ در آن از دور ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻜﺎسﻫﺎ ﻧﻴﺸﺨﻨﺪ زده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ دو ﺳﺎل ﺣﺒﺲ در زﻧﺪان ﻓﺪرال وﻳﺮﺟﻴﻨﻴﺎ ﻣﺤﻜﻮم و در ﺳﺎل ‪ 1972‬ﺣﺒﺴﺶ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﭘﺎﻳﻴﺰ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ دﻳﺪار رﺋﻴﺲﻛﻞ ﺷﻮراي داﻧﺶآﻣﻮزي رﻓﺖ و‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز دارد اﺳﻤﺶ از ﻓﻬﺮﺳﺖ »ﻧﺎﻗﻀﺎن ﻋﺪاﻟﺖ« ﭘﺎك ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻴﮕﻴﺮي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪاش ﻫﻢ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﺎﺑﺎ رام داس‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻛﺘﺎب “اﻛﻨﻮن اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎش‪ ”،‬در ﺑﻮﺳﺘﻮن‪ 4‬ﻣﻄﻠﻊ و ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎنﻫﺎي ﺷﺮﻗﻲ ﺟﺬب ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1973‬ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻣﺮﺷﺪ‪ ‬ﻫﻨﺪيِ رام داس‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎﺑﺎ ﻧﻴﻢ ﻛﺎروﻟﻲ‪ 5‬ﻛﻪ ﻧﺰد ﭘﻴﺮوان ﭘﺮﺷﻤﺎرش ﺑﻪ ﻣﺎﻫﺎراﺟﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد ﺑﻪ ﻫﻨﺪ ﺳﻔﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺎﻳﻴﺰ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻳﻚ اﺳﻢ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه‪ ،‬ﺻﻨﺪل ﺑﻪ ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد و رداي ﻫﻨﺪي روي ﺳﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮِ‬ ‫ﻋﺼﺮﻫﺎ ﺑﻪ اﺗﺎق ﺧﺎرج از ﻛﺎﻟﺞ او ﻛﻪ ﺑﺎﻻي ﻳﻚ ﮔﺎراژ ﺑﻮد ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺷﻴﻔﺘﻪي ﻗﺪرت ﻇﺎﻫﺮي اﻋﺘﻘﺎدات ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪ “دوﻟﺖ‪ ‬ﺧﺮدﻣﻨﺪي” در درون آدﻣﻲ واﻗﻌﺎً وﺟﻮد دارد و دﺳﺖﻳﺎﻓﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬رﻓﺘﺎرش ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮي از آﮔﺎﻫﻲ دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﻫﻢ ﺷﻴﻔﺘﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺎﺑﺮﻫﻨﻪ اﻳﻦﻃﺮف و آنﻃﺮف‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﺮا ﺷﮕﻔﺖزده ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ارادهاش ﺑﻮد‪ .‬ﻋﻼﻳﻖ ﺧﻮد را ﺗﺎ ﺳﺮ ﺣﺪ ﻣﺮگ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﻓﻮت و ﻓﻦِ “ﺧﻴﺮه ﺷﺪن و ﺳﻜﻮت” ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ‬ ‫ﻛﻼﻣﺶ ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬زل ﻣﻲزد ﺑﻪ ﻛﺮهي ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺳﺆاﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ و از او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ را ﺑﺮﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻫﻢ در ﺣﻀﻮر ﻣﻦ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮ در او‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ -‬ﻋﺎرﻳﺖ از ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺑﻮد‪» :‬راﺑﺮت اﺳﺘﻴﻮ را وارد داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ و ﺗﺎ‬ ‫ﺣﺪودي رِﻧﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اوﺿﺎع را ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮدش دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﺪ‪ .‬آدﻣﻲ ﻣﻨﻌﻄﻒ‪ ،‬از ﺧﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ و‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر ﺻﻔﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻨﻬﺎ را ﻣﻲﭘﺴﻨﺪﻳﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ او ﺑﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪاش ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮد را ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻮﺟﻪ دﻳﮕﺮان ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺑﺮت ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺑﺮونﮔﺮا‪ ،‬ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ و ذاﺗﺎً ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ از اﺑﺘﺪا ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ و دﮔﺮﮔﺮﻳﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ آدم ﮔﻮﺷﻪﮔﻴﺮ‪.‬‬ ‫‪Auschwitz‬‬ ‫‪Bowdoin‬‬ ‫‪Maine‬‬ ‫‪Boston‬‬ ‫‪Neem Karoli Baba‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحــه‪٥٣ :‬‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ از راﺑﺮت آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﻨﺪهي ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﺣﺼﺎر ﺷﺨﺼﻲاش ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎز‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﺎص را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ «،‬ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﻣﻬﺮهي ﻣﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪» :‬وارد اﺗﺎق‬ ‫و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ‪ 180 ،‬درﺟﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎ راﺑﺮت ﮔﺸﺖ ﭘﻴﻠﻪاش ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ رﻧﮓ ﺑﺎﺧﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﻫﺮ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺼﺪ ﺟﺎﺑﺰ و ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻛﻮﺗﻜﻲ و ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻫﻢ ﭘﺸﺖﺳﺮﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﺒﺪ ﻫ‪‬ﺮي ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ در ﻏﺮب ﭘ‪‬ﺮﺗﻠَﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻣﻲرﻗﺼﻴﺪﻧﺪ و آواز ﺳﺮ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ‪» :‬ﺧﻮدﻣﺎن را در‬ ‫ﻧﺸﺌﻪي دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﻏﻮﻃﻪور ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬راﺑﺮت رﺳﻤﺎً دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﺜﻞ ﺧُﻞﻫﺎ ﻣﻲرﻗﺼﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ آرام و از‬ ‫ﺣﻀﻮر در ﺟﻤﻊ‪ ،‬ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ و ﻣﻌﺬب ﺑﻮد‪ «.‬در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﺑﺸﻘﺎبﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲِ ﭘ‪‬ﺮ از ﻏﺬاﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ازﺷﺎن ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﺰرﻋﻪي ﺳﻴﺐ ‪ 220‬ﻫﻜﺘﺎري واﻗﻊ در ‪ 65‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺟﻨﻮبﻏﺮب ﭘ‪‬ﺮﺗﻠَﻨﺪ را اداره ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎﻟﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﺮ آن داﻳﻲ ﺳﻮﻳﻴﺲﻧﺸﻴﻦ او ﻣﺎرﺳﻞ ﻣﻮﻟﺮ‪ 1‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ورود ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪي ﻋﺮﻓﺎن ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬آﻧﺠﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺎﺗﻮق ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ و اﺳﻤﺶ ﻣﺰرﻋﻪي آلْوان‪ 2‬ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻮﺗﻜﻲ و ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ و ﭼﻨﺪ‬ ‫روﺷﻦﻓﻜﺮﻧﻤﺎي دﻳﮕﺮ در آﻧﺠﺎ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬ﻣﺰرﻋﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺻﻠﻲ داﺷﺖ و ﻳﻚ اﻧﺒﺎر ﺑﺰرگ و ﻳﻚ آﻟﻮﻧﻚ در‬ ‫ﺑﺎغ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ وﻇﻴﻔﻪي ﻫﺮس ﻛﺮدن درﺧﺖﻫﺎي ﮔﺮاوِﻧﺸﺘ‪‬ﻴﻦ‪) 3‬ﺳﻴﺐﻫﺎي دو رﻧﮓ( را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‪» :‬ﺑﺎغِ ﺳﻴﺐ روي ﻛﺎﻛُﻞِ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ‪ .‬وارد ﻛﺎر و ﺑﺎر آبﻣﻴﻮهي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺷﺪﻳﻢ و او ﺷﺪ رﺋﻴﺲ ﻳﻚ‬ ‫ﻋﺪه دﻟﻘﻚ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪﺷﺎن ﻫﺮس ﻛﺮدن و ﺳﺮ و ﺷﻜﻞ دادن ﺑﻪ ﺑﺎغ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫راﻫﺒﺎن و ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﻌﺒﺪ ﻫﺮي ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﺑﺎ زﻳﺮهي ﺑﻮدار و ﮔﻴﺸﻨﻴﺰ و زردﭼﻮﺑﻪ از آن ﺟﺸﻦﻫﺎي‬ ‫ﻣﻴﻮهﺧﻮران راه ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺮﺳﻨﻪ از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﺗﺎ ﺧﺮﺧﺮه ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻲرﻓﺖ‬ ‫ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪاي ﺑﺎﻻ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻮﻟﻴﻤﻴﺎ )ﭘ‪‬ﺮ اﺷﺘﻬﺎﻳﻲ رواﻧﻲ( دارد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻧﺎراﺣﺖ ﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدش زﺣﻤﺖ راه اﻧﺪاﺧﺘﻦ اﻳﻦ ﺟﺸﻦﻫﺎ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﺑﻌﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ از آﻧﻬﺎ ﻟﺬت ﺑﺒﺮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻢﻛﻢ از ﺳﺒﻚ رﻫﺒﺮي ﻓﺮﻗﻪاي ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺑ‪‬ﺮﻳﺪ‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺧﻮد اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ زﻳﺎدي‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ راﺑﺮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ «.‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﭘﺎﺗﻮقﺷﺎن ﻗﺮار ﺑﻮد ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻫﻲ ﺿﺪ ﻣﺎديﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ داﺷﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮدش ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد؛ ﺑﻪ ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻫﻴﺰم ﺑﺸﻜﻨﻨﺪ و ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ‪ ،‬آبﻣﻴﻮهﮔﻴﺮ و ﺑﺨﺎري ﭼﻮبﺳﻮز‬ ‫ﺑﺴﺎزﻧﺪ و ﺧﻼﺻﻪ آﻧﻬﺎ را درﮔﻴﺮ ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﻮدآوري ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﺟﺎﺑﺰ زﻳﺮ‬ ‫ﻣﻴﺰ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮاﺑﻴﺪ و از اﻳﻨﻜﻪ دﻳﺪ اﻓﺮاد ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﻏﺬاي ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را از ﻳﺨﭽﺎل ﻣﻲدزدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎت و ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫او و اﻗﺘﺼﺎد‪ ‬ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮاي ﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮدش در اﻳﻦﺑﺎره ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﻣﺎديﮔﺮاﻳﻲ ﺳﻮق ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬آن ﻫﻢ از ﻧﻮع اﻓﺮاﻃﻲ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ راﺑﺮت دارد ازﺷﺎن ﺑﻴﮕﺎري‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﻳﻜﻲ ﻳﻜﻲ ﺗﺮﻛﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ دﻳﮕﺮ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‪ ‬ﻣﻴﻠﻴﺎردر‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻌﺎدن ﻃﻼ و ﻣﺲ ‪-‬در وﻧﻜﻮور‪ ،‬ﺳﻨﮕﺎﭘﻮر و ﻣﻐﻮﻟﺴﺘﺎن‪ -‬را در ﻧﻴﻮﻳﻮرك‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻤﻴﻞ زدم و از ﻣﻼﻗﺎﺗﻢ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ زﻧﮓ زد و در‬ ‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﺸﺪار داد‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ وﻗﺘﻲ ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺮاﺋﻢ زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ در ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫‪Marcel Muller‬‬ ‫‪All One Farm‬‬ ‫‪Gravenstein‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحـه‪٥٤ :‬‬ ‫از ﻣﻌﺪنﻫﺎﻳﺶ زﻳﺮ ﺳﺆال رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎ در ﻣﻴﺎﻧﻲ او ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن‪ 1‬را ﮔﺪاﻳﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‬ ‫وﻟﻲ از آن ﭘﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻤﺎسﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻲﭘﺎﺳﺦ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺑﺮت اﻏﻠﺐ ﺟﻠﻮي دﻳﮕﺮان ﺧﻮدش را‬ ‫ﻳﻚ آدم ﻣﻌﻨﻮي ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ از ﻓﺮدي ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ آدﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺪام ﻣﺮدم را ﻓﺮﻳﺐ‬ ‫ﻣﻲداد‪ .‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻤﺎدﻳﻦ و ﻫﻢ در واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰ ﻋﺠﻴﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آدمﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي دوران ﺟﻮاﻧﻲات‬ ‫ﺑﺪل ﺷﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﺪندارِ ﻃﻼ‪«.‬‬

‫‪ ...‬دﮔﺮﮔﻮن ﺷﻮ )ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ(‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ زودي از ﻛﺎﻟﺞ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬از ﺑﻮدن در آﻧﺠﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎل وﻟﻲ از ﺣﻀﻮر در ﻛﻼسﻫﺎي ﭘﻴﺶﻧﻴﺎز ﻧﺎراﺣﺖ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎ اﻃﻼع از اﻟﺰاﻣﺎت ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ اﻧﺘﺨﺎب واﺣﺪﻫﺎي درﺳﻲ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺠﺎ و ﭘﺴﻮ‪‬ﻧﺪ‬ ‫“ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد” ﻛﺠﺎ! وﻗﺘﻲ وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ دﻳﺪارش آﻣﺪ‪ ،‬ﺟﺪول ﻛﻼسﻫﺎ را در ﻫﻮا ﺗﻜﺎن داد و ﮔﻔﺖ »دارﻧﺪ‬ ‫ﻣﺠﺒﻮرم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ درسﻫﺎ را ﺑﮕﻴﺮم‪ «.‬واز ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬اﺻﻮﻻً در ﻛﺎﻟﺞ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر در ﻛﻼسﻫﺎي اﺟﺒﺎري ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻓﻘﻂ دروس ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﺧﻮد را ﺑﺮدارد؛ ﻣﺜﻞ ﻛﻼس‬ ‫رﻗﺺ ﻛﻪ در آن ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻗﻮهي ﺧﻼﻗﻪاش را ﺗﻜﺎﻧﻲ ﺑﺪﻫﺪ و ﻫﻢ ﺑﺎ دﺧﺘﺮﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي آﺷﻨﺎ ﺷﻮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﺑﺎ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻢ از ﻓﺮقِ ﻣﻦ و ﺗﻮ‪ ،‬ﻋﻤﺮاً اﻳﻦ درسﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﮕﻴﺮي ﺑﺮﻧﻤﻲداﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪ ،‬از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺒﻠﻎ زﻳﺎدي از ﭘﺲاﻧﺪاز واﻟﺪﻳﻨﺶ ﺻﺮف آﻣﻮزشﻫﺎي ﺑﻲارزش و‬ ‫اﺟﺒﺎري ﻛﺎﻟﺞ ﻣﻲﺷﺪ دﭼﺎر اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺗﻤﺎم ﭘﺲاﻧﺪاز ﭘﺪر و ﻣﺎدر زﺣﻤﺖﻛﺸﻢ ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻬﺮﻳﻪي ﻣﻦ‪ «.‬در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻣﺸﻬﻮرش در داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﮔﻔﺖ »ﻫﻴﭻ اﻳﺪهاي ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲام ﭼﻪ ﺑﻜﻨﻢ و اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﻟﺞ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻫﺪف‪ ‬آﻳﻨﺪه ﻛﻤﻜﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ داﺷﺘﻢ ﺗﻤﺎم ﭘﻮﻟﻲ را‬ ‫ﻛﻪ واﻟﺪﻳﻨﻢ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن ﺟﻤﻊ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﺪر ﻣﻲدادم‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﻨﻢ و‬ ‫اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ درﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫او در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ آﻧﺠﺎ را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ؛ ﻓﻘﻂ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ از ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻬﺮﻳﻪي ﻛﻼسﻫﺎي اﺟﺒﺎري‬ ‫ﺧﻼص ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﻟﺞ اﻳﻦ ﺣﺮﺑﻪ را ﺗﺤﻤﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﻚ دادﻣ‪‬ﻦ‪ 2‬رﺋﻴﺲ ﻛﺎﻟﺞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ذﻫﻦ ﻛﺎوشﮔﺮي‬ ‫داﺷﺖ و اﻳﻦ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﻘﺎﻳﻘﻲ را ﻛﻪ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺘﺶ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﺪ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺧﻮدش ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را اﻧﺘﺨﺎب و آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از ﻗﻄﻊ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻬﺮﻳﻪ‪ ،‬دادﻣ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﺟﺎزه داد‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎ را ﮔﻠﭽﻴﻦ ﻛﻨﺪ و در ﺧﻮاﺑﮕﺎه ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از ﻟﺤﻈﻪي ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﺬف ﻛﻼسﻫﺎي اﺟﺒﺎري و ﺣﻀﻮر ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﻼسﻫﺎي‬ ‫دﻟﺨﻮاﻫﻢ ﺷﺪم‪ «.‬در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻛﻼس ﺧﻮشﻧﻮﻳﺴﻲ ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ دﻳﺪن ﭘﻮﺳﺘﺮﻫﺎي ﺧﻮشﺧﻂ‪ ‬ﻧﺼﺐ ﺷﺪه‬ ‫در ﻣﺤﻮﻃﻪي ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺟﺬب ﺷﺪ‪» :‬ﺑﺎ ﺳﺒﻚﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺮﻳﻒ‪ 3‬و ﺳﺎﻧﺲﺳﺮﻳﻒ‪ 1‬آﺷﻨﺎ ﺷﺪم‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺎ‬ ‫‪Bill Clinton‬‬ ‫‪Jack Dudman‬‬ ‫‪Serif‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ه | صـفـحــه‪٥٥ :‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﻓﻮاﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﭼﻴﺪﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ‬ﺣﺮوف ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﺎزه ﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮي ﺳﺮﻣﻨﺸﺎء زﻳﺒﺎﻳﻲ‬ ‫ﺧﻄﺎﻃﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺑﻮد و ﻇﺮاﻓﺖ‪ ‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻫﻨﺮ ﺷﻬﻮدي‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آن‬ ‫دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﺴﺤﻮرﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﺜﺎﻟﻲ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ از اﻧﺘﺨﺎب آﮔﺎﻫﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﻫﻨﺮ و ﻓﻨﺎوري‪ .‬در ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت او‪ ،‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻘﺪ ﻃﺮاﺣﻲِ ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬وﻗﺎر‪ ،‬روح اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺣﺘﻲ ﻋﺸﻖ درآﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﮕﺎم در‬ ‫ﺧﻠﻖ راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ و دورهي ﺧﻮشﻧﻮﻳﺴﻲ از اﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﻧﻤﺎدي درﺧﺸﺎن اﺳﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻳﻚ ﻛﻼس ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪم‪ ،‬ﻣ‪‬ﻚ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺒﻚﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻧﻮﺷﺘﺎري ﻳﺎ ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐِ ﻣﻴﺎن ﺣﺮوف را‬ ‫ﻧﻤﻲداﺷﺖ و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ وﻳﻨﺪوز ﻓﻘﻂ از روي ﻣ‪‬ﻚ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ادﻋﺎ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫ﺷﺨﺼﻲاي در ﺟﻬﺎن آﻧﻬﺎ را ﻧﻤﻲداﺷﺖ‪«.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻏﻴﺮﻣﺘﻌﺎرﻓﺶ در ﻣﺤﻮﻃﻪ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﺎﻟﺞ اداﻣﻪ داد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﭘﺎﺑﺮﻫﻨﻪ اﻳﻦﻃﺮف و‬ ‫آنﻃﺮف ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ وﻗﺘﻲ ﺑﺮف ﻣﻲآﻣﺪ ﺻﻨﺪل ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﺑﺮاﻳﺶ ﻏﺬا ﻣﻲﭘﺨﺖ و اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫ﺗﺎ ﺟﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﻣﺮاﻗﺐ رﻋﺎﻳﺖ رژﻳﻢﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ او ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺷﻴﺸﻪﻧﻮﺷﺎﺑﻪﻫﺎ را در ﻋﻮضِ ﭘﻮل ﺧُﺮد ﺗﺤﻮﻳﻞ‬ ‫ﻣﻲداد و ﺳﺮ زدن ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ ﻫﺮي ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ ﺑﺮاي ﺷﺎمﻫﺎي ﻣﺠﺎﻧﻲِ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪﻫﺎ را ﻫﺮﮔﺰ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬از آن‬ ‫ﻛﺎﭘﺸﻦﻫﺎي ﺑﺎﻻﭘﻮش ‪-‬ﻛﻪ داﺧﻞﺷﺎن ﭘ‪‬ﺮﻫﺎي رﻳﺰ ﻫﺴﺖ‪ -‬ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ و ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻲ ‪ 20‬دﻻر در ﻳﻚ ﮔﺎراژ‪-‬آﭘﺎرﺗﻤﺎنِ‬ ‫ﻓﺎﻗﺪ وﺳﺎﻳﻞ ﮔﺮﻣﺎﻳﺸﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﻮلْﻻزم ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺮاي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﮔﺮوه رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ وﺳﺎﻳﻞ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺗﺴﺖﻫﺎي رﻓﺘﺎري روي ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻛﺎرﺑﺮد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن‬ ‫ﺑﻪ دﻳﺪارش ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬راﺑﻄﻪﺷﺎن ﮔﺮﭼﻪ ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﻼﻳﻖ‬ ‫روﺣﻲ و ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺧﻮد در ﭘﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي ﺧﺮد ﺣﻘﻴﻘﻲ اداﻣﻪ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺧﻮدش ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ در دوراﻧﻲ ﺟﺎدوﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ رﺳﻴﺪم‪ .‬ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻫﻢﻧﺴﻼن ﻣﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ذن و‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد)!(« ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاي رﻫﺎﺳﺎزي ذﻫﻨﺶ از دﻧﻴﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮن‪ ،‬از داروﻫﺎي‬ ‫روانﮔﺮدان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﻣﺼﺮف ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻋﻤﻴﻖﺗﺮﻳﻦﻫﺎ در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ‪.‬‬ ‫ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي روي دﻳﮕﺮ ﺳﻜﻪي زﻧﺪﮔﻲ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و وﻗﺘﻲ اﺛﺮش از ﺑﻴﻦ ﻣﻲرﻓﺖ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪ آن‬ ‫ﻟﺤﻈﺎت را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آورد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪاش ﻛﺮده ﺑﻮدي‪ .‬ذﻫﻦ را ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ روي ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻬﻢ‬ ‫واﻣﻲداﺷﺖ؛ ﻣﺜﻞ ﺧﻠﻖ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﻮل ﺑﻪ ﺟﻴﺐ زدن‪ ،‬ﻳﺎ ﺛﺒﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎي ارزﺷﻤﻨﺪ ﻻي ورقﻫﺎي‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ و در ﻟﻮح آﮔﺎﻫﻲ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ‪«.‬‬

‫‪Sans Serif‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحـه‪٥٦ :‬‬

‫فصل چهار‬ ‫آﺗﺎري و ﻫ‪‬ﻨﺪ‬ ‫ِذن و ه ﺮ طرا ی بازی‬

‫آﺗﺎري‬

‫‪1‬‬

‫در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ ،1974‬ﺑﻌﺪ از ‪ 18‬ﻣﺎه وِل ﭼﺮﺧﻴﺪن در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻧﺰد واﻟﺪﻳﻨﺶ در‬ ‫ﻟﻮسآﻟﺘﻮس ﺑﺮﮔﺮدد و دﻧﺒﺎل ﻛﺎر ﺑﮕﺮدد‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺳﺨﺘﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﺳﺎلﻫﺎي ﺷﻠﻮغ دﻫﻪي ‪ ،1970‬روزﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺳ‪‬ﻦﺧﻮزه ﻣ‪‬ﺮﻛﻮري ‪ 60‬ﺻﻔﺤﻪ آﮔﻬﻲ اﺳﺘﺨﺪام ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻮزهي ﻓﻨﺎوري ﭼﺎپ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﭼﺸﻢ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫را ﮔﺮﻓﺖ »ﻟﺬت ﺑﺒﺮ‪ ،‬ﭘﻮل در ﺑﻴﺎور‪ «.‬آن روز وارد ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺘﻈﺎر آﺗﺎري‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪهي ﺑﺎزيﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﺷﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ ﻛﺎرﮔﺰﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣﻮﻫﺎي ژوﻟﻴﺪه و ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﻧﺎﻣﺮﺗﺐ او ر‪‬م ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﻛﺎر‬ ‫ﻧﺪﻫﻨﺪ از آﻧﺠﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺆﺳﺲ آﺗﺎري ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ ﺗﻨﻮﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧُﻼن ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﻮد؛ رؤﻳﺎﭘﺮدازي ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﺎ رﻓﺘﺎري ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ‪-‬او‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺪ‪ .‬ﻧُﻼن ﺑﻌﺪ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺷﻬﺮت‪ ،‬ﺑﺎ روﻟﺰروﻳﺲ در ﺷﻬﺮ ﭼﺮخ ﻣﻲزد‪،‬‬ ‫ﻣﺎريﺟﻮآﻧﺎ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﺟﻠﺴﺎت ﻛﺎري را در ﺳﻮﻧﺎ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ‪-‬و در آﻳﻨﺪه ﺟﺎﺑﺰ‪ -‬ﻧُﻼن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻗﺎدر ﺑﻮد از ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻣ‪‬ﺤﻴﻞ )اﻓﺴﻮﻧﮕﺮ( ﺑﻬﺮه ﺑﺠﻮﻳﺪ و ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ “واﻗﻌﻴﺖ” را‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ و دﮔﺮﮔﻮن ﺟﻠﻮه دﻫﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ آﺗﺎري‪ ،‬اَل اَﻟﻜُﺮن ﺑﻮد؛ ﭼﺎق و ﻋﻴﺎش و‬ ‫ﻛﻤﻲ اﺻﻮلﮔﺮاﺗﺮ از رﺋﻴﺲ‪ .‬اَﻟﻜُﺮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد رؤﻳﺎﻫﺎي ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ را ﻣﺤﻘﻖ و اﻟﺒﺘﻪ ﺷﻮر و ﺷﻮق او را ﺗﺎ‬ ‫ﺣﺪي ﻣﺤﺪود ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ آن زﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﺻﻠﻲ آﺗﺎري ﻣﺪﻳﻮن ﻳﻚ ﺑﺎزي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘ‪‬ﻨﮓ ﺑﻮد ﻛﻪ در‬ ‫آن دو ﺑﺎزﻳﻜﻦ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ را ﺗﻮﺳﻂ دو ﺧﻂ ﻣﺘﺤﺮك‪ ‬راﻛﺖﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺳﻮي ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻪ آن ﺳﻮ‬ ‫ﭘﺎسﻛﺎري ﻛﻨﻨﺪ )اﮔﺮ زﻳﺮ ﺳﻲ ﺳﺎل ﺳﻦ دارﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮا را از واﻟﺪﻳﻦﺗﺎن )ﻳﺎ از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪.‬م( ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮﻳﺪ‪(.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺻﻨﺪل ﺑﻪ ﭘﺎ وارد ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺘﻈﺎر آﺗﺎري ﺷﺪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺷﻐﻞ ﻛﺮد‪ ،‬اَﻟﻜُﺮن را ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪» .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﺑﭽﻪ ﻫﻴﭙﻲ اﻳﻨﺠﺎ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺗﺎ اﺳﺘﺨﺪاﻣﺶ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻧﻤﻲرود‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻠﻴﺲ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻴﻢ‬ ‫ﻳﺎ اﺟﺎزه ورود ﺑﺪﻫﻴﻢ؟” ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪش داﺧﻞ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﺰو ‪ 50‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ اول آﺗﺎري و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻜﻨﻴﺴﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﻘﻮق ﺳﺎﻋﺘﻲ ‪ 5‬دﻻر‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬اَﻟﻜُﺮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻵن ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬اﺳﺘﺨﺪام ﭘﺴﺮي ﺑﺎ آن ﺷﻤﺎﻳﻞ و ﺳﺎﺑﻘﻪي‬ ‫‪ATARI‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحــه‪٥٧ :‬‬ ‫ﺧﺮوج از ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺧﺎص در او دﻳﺪم‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﭘﺮﻫﻴﺠﺎن و ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﺑﻮد‪ «.‬اَﻟﻜُﺮن او را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺎاﺧﻼق ﺑﻪ ﻧﺎم دان ﻟَﻨﮓ‪ 1‬ﮔﻤﺎﺷﺖ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻟَﻨﮓ ﺷﻜﺎﻳﺖ‬ ‫آورد ﻛﻪ‪» :‬اﻳﻦ ﭘﺴﺮه ﻳﻚ ﻫﻴﭙﻲ ﻋﻮﺿﻲ ﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻲ اﻳﻦﻛﺎر را ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻲﻛﻨﻲ اَل؟ ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺎﻫﺎش ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ اﻋﺘﻘﺎد راﺳﺦ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻋﺎدات ﻏﺬاﻳﻲ ﮔﻴﺎهﺧﻮاراﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﺮﺑﻲﻫﺎ را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮَد ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫زاﻳﻞﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮي ﺑﺪ ﺑﺪن ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ از ﻋﻄﺮ و ﺣﻤﺎم اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﻨﺪ! اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺳﺮ و ﺗﻪ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻟَﻨﮓ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮود وﻟﻲ ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ راهﺣﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻮ و رﻓﺘﺎر ﺑﺮاي ﻣﻦ‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻧﺒﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﭽﻪي ﺧﻴﻠﻲ زﺑﺮي ﺑﻮد وﻟﻲ ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ از او ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﭘﺲ ازش‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ‪ ‬ﻛﺎري ﺷﺐ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ راه ﻧﺠﺎﺗﺶ ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦِ ﻟَﻨﮓ و دﻳﮕﺮان ﻣﻲآﻣﺪ و‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ رﻏﻢ ﻣﺤﺼﻮر ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻲﭘﺮواﻳﻲاش ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﻧﺎدر ﺗﻌﺎﻣﻼﺗﺶ ﺑﺎ‬ ‫دﻳﮕﺮان از ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ »ﭼﻨﺪ ﻛﺜﺎﻓﺖ ﻛَﺮ« ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛ‪‬ﻴﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﻗﻀﺎوﺗﺶ ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻨﻬﺎ دﻟﻴﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ در آﻧﺠﺎ ﺟﻠﻮه ﻛﻨﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻫﻤﻪ اﻓﺘﻀﺎح ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻜﺒﺮش )ﻳﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آن( ﺗﻮاﻧﺴﺖ رﺋﻴﺲ آﺗﺎري را ﻣﺠﺬوب ﺧﻮد ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻓﻠﺴﻔﻲﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺎدت داﺷﺘﻴﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺒﺮﮔﺮاﻳﻲ و ارادهي آزاد ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷﺨﺼﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﮔﺮاﻳﺶ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺒﺮي اﺳﺖ و اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ رﻓﺘﺎر دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد« و‬ ‫اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه او ﻣﺘﺄﺛﺮ از اﻳﻤﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻗﺪرت ارادهي ﺑﺸﺮي ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎزيﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻨﺒﻪي ﺳﺮﮔﺮمﺳﺎزي آﻧﻬﺎ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻴﺪ و ﻣﻴﻞ‬ ‫اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺷﺨﺼﻲاش‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ اﺛﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺷﻴﻔﺘﻪي ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺎزيﻫﺎي‬ ‫آﺗﺎري ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻧﻴﺎز‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﺳﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﭽﻪ‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﻫﻢ از ﻋﻬﺪهي ﺣﻞﻛﺮدنﺷﺎن ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺑﺎزي ﭘﻴﺸﺘﺎزان ﻓﻀﺎي ﺷﺮﻛﺖ آﺗﺎري اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﻮد‪ .1“ :‬وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﻮ ‪ .2‬از ﻛُﻠﻴﻨﮕُﻦﻫﺎ دوري ﻛﻦ‪”.‬‬ ‫اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻫﻤﻜﺎران از ﺟﺎﺑﺰ دوري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ران وِﻳﻦِ ﻃﺮاح دوﺳﺖ ﺷﺪ‪ .‬وِﻳﻦ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﻤﺎر ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮده و اﻟﺒﺘﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ اﻳﺪهي “ﺗﺄﺳﻴﺲ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺧﺼﻮﺻﻲ” ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﺠﺬوب ﺧﻮد ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ران آدم ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺨﺼﻲ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ ﻣﺜﻞ او ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪ «.‬ﺑﻪ وﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﺎري راه ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﻗﺮض ﻛﺮدن ‪ 50.000‬دﻻر ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﻤﺎر ﺑﺴﺎزﻧﺪ و ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ وﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً در اﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﺑﻮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدش را رد ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪن ‪ 50.000‬دﻻر‬ ‫اﺳﺖ و اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪم ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺮاي راه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﭘﻴﺶ رو‬ ‫دارد‪«.‬‬

‫‪Don Lang‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحـه‪٥٨ :‬‬ ‫ﻳﻚ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در آﭘﺎرﺗﻤﺎن وِﻳﻦ ﺑﻮد و داﺷﺘﻨﺪ ﻣﺜﻞ اﻏﻠﺐ اوﻗﺎت ﺑﺤﺚﻫﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وِﻳﻦ‬ ‫ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬آره ﻣﻲداﻧﻢ ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ«‬ ‫و وِﻳﻦ ﮔﻔﺖ ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻦ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮا اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺧﻮب اﻳﻦ را ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ زن زﻳﺒﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﻲ داري؟« وﻳﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ اﺳﺐ زﻳﺒﺎ دﻳﺪه ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺗﺤﺴﻴﻨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ وﻟﻲ دﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ او ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬آدم‪،‬‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲاش ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‪ «.‬وﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ آن ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫وﺻﻴﺖﻧﺎﻣﻪاش را ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺎش ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪» :‬ﻫﻴﭻﻛﺲ در آﺗﺎري ﻣﻮﺿﻮع را ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺘﺎن‬ ‫دﺳﺖ و ﭘﺎﻳﻢ ﺑﺮاﻳﺖ ﺑﺸﻤﺎرم ﻛﻪ در ﻛﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ اﻳﻦ را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺑﮕﻮﻳﻢ و اﻳﻨﻜﻪ او درﻛﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﺮاي راﺑﻄﻪي ﻛﺎريﻣﺎن ﭘﻴﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪«.‬‬

‫ﻫ‪‬ﻨﺪ‬ ‫ﻳﻚ دﻟﻴﻞِ ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ در اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ ،1974‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ راﺑﺮت ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻗﺒﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻨﺪ رﻓﺘﻪ و او را ﻫﻢ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺳﻔﺮ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻪ آن دﻳﺎر ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ در ﻫﻨﺪ ﻧﺰد ﺑﺎﺑﺎ ﻧﻴﻢ‬ ‫ﻛﺎروﻟﻲ )ﻣﺎﻫﺎراﺟﻲ( ﻛﻪ ﭘﺪر ﻣﻌﻨﻮي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 60‬ﺟﻨﺒﺶ ﻫﻴﭙﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻠﻤﺬ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫دﻻﻳﻞ ﺷﺨﺼﻲ ﻗﺎﻧﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻛﻨﺪ و از داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ درﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺻ‪‬ﺮف‬ ‫ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﻲ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪» :‬ﺑﺮاﻳﻢ ﻳﻚ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺟﺪي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺮوﻳﺪن ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ روﺷﻦﻓﻜﺮي ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻢ ﺧﻮد را‬ ‫درﻳﺎﺑﻢ و راه ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺑﺎ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻢ را ﺑﻴﺎﺑﻢ‪ «.‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮش ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ واﻟﺪﻳﻦ واﻗﻌﻲاش ﺑﻮده‪» :‬اﻧﮕﺎر ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﭼﺎﻟﻪاي در درون ﻗﻠﺒﺶ را ﭘﺮ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي آﺗﺎري از ﻗﺼﺪ‪ ‬ﺧﻮد ﺑﺮاي اﺳﺘﻌﻔﺎ‪ ،‬ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن و ﺗﻠﻤﺬ ﻧﺰد ﻣﺎﻫﺎراﺟﻲ ﺧﺒﺮ داد‪،‬‬ ‫اَﻟﻜُﺮن ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺎت و ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺷﺪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ داﺧﻞ آﻣﺪ‪ ،‬زل زد ﺑﻪ ﻣﻦ و ﮔﻔﺖ “دارم ﻣﻲروم ﻳﻚ ﻣﺮﺷﺪ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ ”.‬ﮔﻔﺘﻢ “ﺑﻲﺷﻮﺧﻲ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺎﻟﻴﻪ‪ .‬اﺳﺘﻌﻔﺎﻳﺖ را ﺑﻨﻮﻳﺲ‪ ”.‬ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ “ﺻﺪ‬ ‫ﺳﺎل ﺳﻴﺎه‪ ”.‬او ﻫﻢ راﻫﺶ را ﻛﺸﻴﺪ و رﻓﺖ‪ «.‬ﺑﻌﺪ اﻳﺪهاي ﺑﻪ ﺳﺮ اَﻟﻜُﺮن زد‪ .‬آﺗﺎري ﻛﻴﺖﻫﺎي از ﭘﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪاي‬ ‫را ﺑﻪ ﻣﻮﻧﻴﺦ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ در ﻳﻚ ﺳﺮي دﺳﺘﮕﺎه ﻧﺼﺐ و ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﻋﻤﺪهﻓﺮوش در ﺗﻮرﻳﻦ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎزيﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﺑﺎ ﺷﺼﺖ ﻓﺮﻳﻢ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت و ﺗﺪاﺧﻼت ﻧﺎاﻣﻴﺪﻛﻨﻨﺪهاي در ﻣﺤﺼﻮﻻت ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﺑﺮوز ﻛﺮده ﺑﻮد زﻳﺮا آﻧﺠﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺮخ ﭘﻨﺠﺎه ﻓﺮﻳﻢ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اَﻟﻜُﺮن ﭘﺲ از ﻃﺮاﺣﻲ راهﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ازاي‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﺣﻖﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﺑﺮود و اﻳﺪه را ﭘﻴﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﻟﻜُﺮن‪» :‬ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ ﻫﻢ از آﻧﺠﺎ ارزانﺗﺮ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻘﺸﻪ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و اَﻟﻜُﺮن او را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ راﻫﻲ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻪ ﻣﺮﺷﺪت ﺳﻼم ﻣﺮا ﺑﺮﺳﺎن‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﺪ روز در ﻣﻮﻧﻴﺦ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺣﻞ و اﻟﺒﺘﻪ در ﺟﺮﻳﺎنِ ﻛﺎر ﻣﺪﻳﺮان ﻛﺖوﺷﻠﻮاري آﻟﻤﺎﻧﻲ‬ ‫را ﻋﺎﺻﻲ ﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اَﻟﻜُﺮن ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺑ‪‬ﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ وﻟﮕﺮدﻫﺎ ﻟﺒﺎس ﻣﻲﭘﻮﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻮ ﻣﻲدﻫﺪ و رﻓﺘﺎرش ﻫﻢ‬ ‫ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪» .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ “او ﻣﺸﻜﻞ را ﺣﻞ ﻛﺮده ﻳﺎ ﻧﻪ؟” آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ “ﺑﻠﻪ” و ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ “اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺑﺮﺧﻮردﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻦ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻴﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ” و آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ “ﻧﻪ‪،‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحــه‪٥٩ :‬‬ ‫ﻧﻪ‪ ،‬دﻓﻌﻪي ﺑﻌﺪ ﺧﻮدﻣﺎن ﺣﻠﺶ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ «”.‬ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮدش‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد از اﻳﻨﻜﻪ آﻟﻤﺎﻧﻲﻫﺎ ﻣﺪام‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﮔﻮﺷﺖ و ﺳﻴﺐزﻣﻴﻨﻲ در ﺣﻠﻘﺶ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪) .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه( ﺑﻪ اَﻟﻜُﺮن ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﻬﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﻠﻤﻪي ﮔﻴﺎهﺧﻮار ﻣﻌﺎدل آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻧﺪارﻧﺪ)!(«‬ ‫در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺗﻮرﻳﻦ ﺑﺎ ﻗﻄﺎر‪ ،‬اوﻗﺎت ﺧﻮشﺗﺮي را ﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻻدﻫﺎ و ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎن اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬ ‫روﺣﻴﺎت او ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻮر ﺑﻮد‪» .‬دو ﻫﻔﺘﻪي ﻋﺎﻟﻲ را در ﺗﻮرﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﮔﺬراﻧﺪم‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖ‪‬‬ ‫ﺗﻮزﻳﻊ ﻫﺮ ﺷﺐ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻳﻚ ﻏﺬاﺧﻮري ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻫﺸﺖ ﻣﻴﺰ داﺷﺖ و ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻮﻳﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺑﮕﻮﻳﻲ ﭼﻪ ﻣﻴﻞ داري‪ ،‬ﻫﻤﺎن را ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻴﺰﻫﺎ رزرو داﺋﻤﻲ رﺋﻴﺲ ﻓﻴﺎت ﺑﻮد‪ «.‬از ﺗﻮرﻳﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻟﻮﮔﺎﻧﻮ در ﺳﻮﻳﻴﺲ رﻓﺖ و ﭘﻴﺶ ﻋﻤﻮي ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎه آورﻳﻞ ﺗﺎزه از راه رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در دﻫﻠﻲﻧﻮ از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﭘﻴﺎده ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮﻣﺎﻳﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎك از روي آﺳﻔﺎﻟﺖ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﺘﻠﻲ ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد اﺗﺎق ﺧﺎﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﭘﺲ ﺑﻪ اﺻﺮار راﻧﻨﺪهﺗﺎﻛﺴﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺘﻠﻲ دﻳﮕﺮ رﻓﺖ‪» .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم ﺑﺎﺑﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر زﻳﺮﻣﻴﺰي ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﺎي اﻓﺘﻀﺎح ﺑﺮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻣﺪﻳﺮ آﻧﺠﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ آب ﻟﻮﻟﻪﻛﺸﻲ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه و ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺳﺎدهﻟﻮح ﺟﻮاب ﺑﻠﻪي او را ﺑﺎور ﻛﺮد‬ ‫»ﺧﻴﻠﻲ زود اﺳﻬﺎل ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﺮﻳﻀﻲ و ﺗﺐ وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﺳﺮاﻏﻢ آﻣﺪ‪ .‬ﻇﺮف ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ وزﻧﻢ از ‪ 72‬ﺑﻪ ‪ 54‬ﻛﻴﻠﻮ‬ ‫رﺳﻴﺪ«‪.‬‬ ‫ﺳﺮ ﭘﺎ ﻛﻪ ﺷﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﺮوج از دﻫﻠﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻫﺎرﻳﺪوار‪ 1‬در ﻏﺮب ﻫﻨﺪ ﺗﺮك ﻛﺮد؛‬ ‫ﺷﻬﺮي ﺑﺎ ﺻﺪ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺳﻜﻨﻪ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪﻫﺎي رود ﮔَﻨﮓ و ﻣﺤﻞ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ ﺟﺸﻨﻮارهي ﻛﻮﻣﺐﻣ‪‬ﻼ‪ 2‬ﻛﻪ‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ده ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻲ را ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻲآورد‪» .‬آدمﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﻮر و ﻣﻠﺦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺮﺷﺪ و آن ﻣﺮﺷﺪ زﻳﺮ ﭼﺎدرﻫﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻓﻴﻞﺳﻮار ﻫﻢ دﻳﺪم و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ رﻓﺘﻦ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻄﺎر و اﺗﻮﺑﻮس ﺑﻪ دﻫﻜﺪهاي ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺎﻳﻨﻴﺘﺎل‪ 3‬در داﻣﻨﻪﻫﺎي ﻫﻴﻤﺎﻟﻴﺎ رﻓﺖ ﻛﻪ از ﻗﺪﻳﻢ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮﺷﺪ‬ ‫ﺑﺎﺑﺎ ﻧﻴﻢ ﻛﺎروﻟﻲ و اﻟﺒﺘﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ دﻳﮕﺮ ﻣﺤﻞ دﻓﻨﺶ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺎﺑﺰ وﻗﺘﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ او از ﻗﻴﺪ ﺣﻴﺎت ﮔﺴﺴﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺣﻴﺎﺗﺶ دﻳﮕﺮ ﻋﻴﻨﻴﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﺗﺎﻗﻲ ﺳﺎده ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﺸﻚ اﺟﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي‬ ‫ﺻﺎﺣﺐﺧﺎﻧﻪ ﻏﺬاﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺧﻮد را ﻓﺮاﻫﻢ آورد و ﺑﺪﻳﻦﺳﺎن ﺑﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪي ﺳﺎﻟﻢ دوﺑﺎره ﻧﻴﺮو ﮔﺮﻓﺖ‪» .‬ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از‬ ‫زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪي ﻳﻮﮔﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ از ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻗﺒﻠﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ آن را ﺧﻮاﻧﺪم ﭼﻮن ﻛﺎر زﻳﺎدي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم‬ ‫دادن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﻴﺎده از اﻳﻦ دﻫﻜﺪه ﺑﻪ آن دﻫﻜﺪه ﻣﻲرﻓﺘﻢ و ﻛﻢﻛﻢ ﺷﻔﺎ ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻢ‪ «.‬در ﺑﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟَﺮي ﺑﺮﻳﻠﻴﺎﻧﺖ‪4‬؛ اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي رﻳﺸﻪﻛﻨﻲ آﺑﻠﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﺧﻴﺮﻳﻪي ﮔﻮﮔﻞ و ﺑﻨﻴﺎد ا‪‬ﺳﻜُﻞ‪ 5‬و دوﺳﺖ ﻣﺎداماﻟﻌﻤﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﻄﻌﻲ از ﺻﺤﺒﺖﻣﺎن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاﻳﻢ از راﻫﺐ ﻫﻨﺪوي ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮواﻧﺶ را در اﻣﻼك ﻳﻚ ﺗﺎﺟﺮ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‬ ‫ﻫﻴﻤﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﮔﺮد ﻫﻢ آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪» :‬دﻳﺪن ﭼﻨﺎن ﻋﺎرﻓﻲ و ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﺑﺨﺖ‪ ‬ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺑﺨﺖ‪ ‬ﺗﻐﺬﻳﻪ از ﻏﺬاﻫﺎي ﺧﻮبﺷﺎن‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﺟﺘﻤﺎع ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻮي ﻏﺬا ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫‪Haridwar‬‬

‫‪Kumbh Mela‬‬ ‫‪Nainital‬‬ ‫‪Larry Brilliant‬‬ ‫‪Skoll Foundation‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحـه‪٦٠ :‬‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﻮدم‪ «.‬ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮردن ﻛﻪ ﺷﺪ راﻫﺐ ‪-‬ﻛﻪ ﭼﻨﺪان از او ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻧﺒﻮد‪ -‬از‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﺪاﻳﺶ ﻛﺮد و ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻓﻪي اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮزي دﻳﻮاﻧﻪوار زﻳﺮ ﺧﻨﺪه زد‪» .‬آﻣﺪ ﺳﺮاﻏﻢ و ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮد‪ .‬ﺻﺪاي ﺷﻴﭙﻮر درآورد و ﮔﻔﺖ “ﺗﻮ ﻋﻴﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ‪ ”.‬از اﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺗﻮﺟﻬﺶ ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ «.‬او دﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ را‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬از ﻻي ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ‬دﻋﺎﮔﻮ ﺑﻴﺮون ﺑﺮد و ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪاي در آن ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮ آن ﺑﻠﻨﺪي‪ ،‬ﭼﺸﻤﻪاي‬ ‫زﻻل و درﻳﺎﭼﻪاي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد‪» .‬ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و او ﻳﻚ ﺗﻴﻎ ﺑﻠﻨﺪ ﺳﺮﺗﺮاﺷﻲ از زﻳﺮ رداﻳﺶ در آورد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻧﻜﻨﺪ‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺮس ﺑﺮم داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻗﺎﻟﺐ ﺻﺎﺑﻮن ﻫﻢ ﺑﻴﺮون آورد‪- .‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻮﻫﺎﻳﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد‪ -‬ﺳﺮم را ﻛﻒ‬ ‫زد و ﺗﺮاﺷﻴﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲام ﺧﻮب اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ در اﺑﺘﺪاي ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي دﻳﺪار ﺑﺎ او ﺑﻪ دﻫﻠﻲﻧﻮ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺑﺎ اﺗﻮﺑﻮس‬ ‫و ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً ﺑﻲﻣﻘﺼﺪ وِل ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ‪ .‬در آن ﻣﻘﻄﻊ ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺮﺷﺪي ﺳﺨﻨﻮر و ﺳﺎﻟﻚ‪ ‬راه ﻓﺮزاﻧﮕﻲ‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﺸﺖ وﻟﻲ در ﻋﻮض دﻧﺒﺎلِ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ روﺷﻦﻓﻜﺮي از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬زﻫﺪ و ﺳﺎدهزﻳﺴﺘﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‬ ‫آراﻣﺶ درون ﺑﺮاﻳﺶ دﺳﺖﻧﻴﺎﻓﺘﻨﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮد؛ ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﺎزارِ ﻳﻜﻲ از دﻫﻜﺪهﻫﺎ ﺑﺎ زﻧﻲ‬ ‫ﻫﻨﺪو داد و ﺑﻲداد راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﭼﺮا ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد او آب ﺑﻪ ﺷﻴﺮ ﺑﺴﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻫﻨﻮز آدم ﺑﺨﺸﻨﺪهاي ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﺎﻧﺎﻟﻲ‪ 1‬ﻛﻴﺴﻪ ﺧﻮاب ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﺎ ﭼﻚﻫﺎي ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﻲ‬ ‫داﺧﻠﺶ دزدﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﭘﻮل ﻏﺬا و ﺑﻠﻴﺖ اﺗﻮﺑﻮس ﻣﺮا ﺗﺎ دﻫﻠﻲ داد‪ «.‬ﺣﺘﻲ ‪ 100‬دﻻر از ﺗﻪﻣﺎﻧﺪهي‬ ‫ﭘﻮﻟﺶ را ﻫﻢ ﺑﻪ داﻧﻴِﻞ داد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﺎزﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮل ﻫﻔﺖ ﻣﺎه اﻗﺎﻣﺖ در ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي واﻟﺪﻳﻨﺶ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ وﻟﻲ ﺟﻮابﻫﺎي ﻫﻤﻪي آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺗﺎزه وﻗﺘﻲ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺮواز ﺑﻪ ﺳﻮي اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮ اﻣﺮﻳﻜﻦاﻛﺴﭙﺮس‪ 2‬در دﻫﻠﻲ ﻧﻮ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻓﺮودﮔﺎه اُﻛﻠﻨﺪ زﻧﮓ زد و ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﭽﺎرهﻫﺎ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ‬ ‫آﻧﺠﺎ ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪» .‬ﺳﺮم ﺗﺮاﺷﻴﺪه‪ ،‬ﻟﺒﺎﺳﻢ ﭘﺎرﭼﻪﻫﺎي ﻛﺘﺎﻧﻲ ﻫﻨﺪي و ﭘﻮﺳﺘﻢ آﻓﺘﺎب ﺳﻮﺧﺘﻪ ‪-‬درﺳﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ‬ ‫ﺷﻜﻼت‪ -‬ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺼﻮر ﻛﻦ‪ ،‬ﻣﻦ آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و آﻧﻬﺎ ﭘﻨﺞ دﻓﻌﻪ از ﺟﻠﻮﻳﻢ رد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﻣﺎدرم آﻣﺪ ﺟﻠﻮ‬ ‫و ﮔﻔﺖ “اﺳﺘﻴﻮ؟!” ﮔﻔﺘﻢ “ﺳﻼم!”«‬ ‫او را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪ ﺳﻮي‬ ‫روﺷﻦدﻟﻲ‪ .‬در دو ﻧﻮﺑﺖ‪ ‬ﺻﺒﺢ و ﻋﺼﺮ ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﻣﻲﻛﺮد و ذ‪‬ن ﻣﻲآﻣﻮﺧﺖ و در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻫﻢ ﺳﺮي ﻣﻲزد ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻚ و ﻋﻠﻮم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ در اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪.‬‬

‫ﺟﺴﺘﺠﻮ‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎنﻫﺎي ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺪوﻳﻴﺴﻢ‪ ،‬ذنِ ﺑﻮداﻳﻲ و ﺟﺴﺘﺠﻮﻳﺶ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬ﻧﺎب ﺻﺮﻓ ًﺎ‬ ‫ﻫﻮس زودﮔﺬر ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﻧﻮزده ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬او در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲاش ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭘﻴﺮوي از ﻗﻮاﻋﺪ ادﻳﺎن و‬

‫‪Manali‬‬ ‫‪American Express‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحــه‪٦١ :‬‬ ‫ﻣﺬاﻫﺐ ﺷﺮﻗﻲ ﺑﻮد؛ ﻣﺜﻞ ﭘﻴﺮوي از ﻋﺮﻓﺎن ﺗﺠﺮﺑﻲ )ﭘﺮاﺟﻨﺎ( و ﺧﺮدﻣﻨﺪي ﻳﺎ درك ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻤﺮﻛﺰ ذﻫﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ در ﺑﺎغ ﭘﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪاش )در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ( ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ اﺛﺮ آن ﺳﻔﺮ را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ ﺷﻮك‪ ‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺣﻮﻣﻪي‬ ‫ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻫﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﺎ از ﻫﻮشﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻋﻮض از ﻗﺪرت ﺷﻬﻮد ﺧﻮد ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺷﻬﻮدﺷﺎن از ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻛﺸﻒ و ﺷﻬﻮد اﺑﺰاري اﺳﺖ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ‪ ‬ﻗﻮي‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮيﺗﺮ از ﺗﻌﻘﻞ؛ و‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎ ﺣﺮﻓﻪي ﻣﻦ در آﻣﻴﺨﺘﻪ‪«.‬‬ ‫»ﺗﻔﻜﺮ ﻋﻘﻼﻧﻲ ﻏﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺼﻪي ذاﺗﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آﻣﻮزش ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه و اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻤﺪن‪ ،‬دﺳﺘﺎورد ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در دﻫﻜﺪهﻫﺎي ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ آن ﺳﺮ و ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﭼﻴﺰ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻣﻲآﻣﻮﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ و از ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺧﻴﺮ؛ و آن ﻗﺪرت ﺷﻬﻮد و‬ ‫آﮔﺎﻫﻲ ﺗﺠﺮﺑﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫»در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ از ﻫﻔﺖ ﻣﺎه زﻧﺪﮔﻲ در روﺳﺘﺎﻫﺎي ﻫﻨﺪ‪ ،‬دﻳﻮاﻧﮕﻲ دﻧﻴﺎي ﻏﺮب و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ را درﻳﺎﻓﺘﻢ؛ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻬﻢ ﺷﺪ‪‬ت ﺑﻲﻗﺮاري‬ ‫ذﻫﻦﺗﺎن ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ اﮔﺮ ﻛﻤﺮ ﺑﻪ آرام ﻛﺮدن آن ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد زﻣﺎن‬ ‫ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬آرام ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﻌﺪ ﻣﺠﺎل ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي درك و درﻳﺎﻓﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻇﺮﻳﻒ ﭘﻴﺮاﻣﻮن را ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻬﻮد در ﺷﻤﺎ ﺷﻜﻮﻓﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺮآﻏﺎزي ﺑﺮاي ﺷﻔﺎف دﻳﺪن دﻧﻴﺎ و ﺣﻀﻮر داﺋﻢ در ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ و ﻫﺮ‬ ‫ﻧﻔَﺲ‪ .‬ذﻫﻦ ﻛﻪ آرام ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻻﻳﺘﻨﺎﻫﻲ از ﻟﺤﻈﻪﻟﺤﻈﻪي زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﺎ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ و اﻳﻦ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻈﻢ در ﺧﻮد دارد؛ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﺧﻮدﺗﺎن اﻣﺘﺤﺎﻧﺶ ﻛﻨﻴﺪ‪«.‬‬ ‫»ذن از اﺑﺘﺪا در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻤﻴﻘﻲ داﺷﺘﻪ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻓﻜﺮ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ژاﭘﻦ و ﺳﻌﻲ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮﻣﻌﻪي ا‪‬يﻫ‪‬ﻲ‪-‬ﺟﻲ‪ 1‬را در ﺳﺮ داﺷﺘﻢ وﻟﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﺸﺎور روﺣﺎﻧﻲام ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬او ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻫﻴﭻﭼﻴﺰي آﻧﺠﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺣﻖ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ آﻣﻮزهي ذن اﻳﻤﺎن آوردم ﻛﻪ‪ :‬وﻗﺘﻲ ﺷﻤﺎ‬ ‫آﻣﺎدهي ﺳﻔﺮ ﺑﻪ دور دﻧﻴﺎ ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻳﻚ آﻣﻮزﮔﺎر ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ درﺳﺖ در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲﺗﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ آﻣﻮزﮔﺎري ﺻﺎﻟﺢ در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد؛ ﺷﻮﻧﺮﻳﻮ ﺳﻮزوﻛﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻛﺘﺎب »ذﻫ ِ‬ ‫ﻦ‬ ‫ذن‪ ،‬ذﻫﻦِ ﺗﺎزهﻛﺎر« و ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺮﻛﺰ ذن در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻛﻪ ﻋﺎدت داﺷﺖ ﻫﺮ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﻟﻮسآﻟﺘﻮس‬ ‫ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺑﺮاي ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻮﭼﻚ از ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ و ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﺪ‪ .‬وي ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ از‬ ‫دﺳﺘﻴﺎرش ﻛﻮﺑﻮن ﭼﻴﻨﻮ اوﺗﻮﮔﺎوا ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ داﺋﻤﻲ در آﻧﺠﺎ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﭘﺎي ﺛﺎﺑﺖ آن ﺷﺪ و‬

‫‪Eihei-Ji‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحـه‪٦٢ :‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن و داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ و اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺎه ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫ذنِ ﺗﺎﺳﺎﺟﺎرا‪ 1‬ﻣﻲرﻓﺖ؛ ﺻﻮﻣﻌﻪاي ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﺎرﻣ‪‬ﻞ‪ 2‬و ﻣﺤﻞ ﺗﺪرﻳﺲ ﻛﻮﺑﻮن‪.‬‬ ‫ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻫﻢ از ﻛﻮﺑﻮن ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪه ﺑﻮد »اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺣﺮف زدﻧﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺘﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ و ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻤﻼت ﻗﺎﻓﻴﻪدار ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬ﻣﺎ ﮔﻮﺷﻤﺎن را ﺑﻪ دﺳﺘﺶ ﻣﻲدادﻳﻢ و ﻧﺼﻒ ﺟﻠﺴﻪ اﺻﻼً ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ دارد ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻛﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬اﻳﻦ ﻣﻴﺎنﭘﺮدهﻫﺎي ﻃﻨﺰ ﺑﻮد‪ «.‬ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ دل ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲداد‪» :‬در ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫ﻣﺮاﻗﺒﻪ‪ ،‬ﻣﺎ روي ﺑﺎﻟﺶﻫﺎي زاﻓﻮ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﻛﻮﺑﻮن روي ﺳﻜﻮ‪ .‬ﻳﺎدﻣﺎن ﻣﻲداد ﭼﻄﻮر ﺣﻮاسﭘﺮﺗﻲ را ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎدوﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ ﺣﻴﻦ ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﺑﺎران ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻮﺑﻮن ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻃﺮز اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ روي ﻣﺮاﻗﺒﻪ را ﻳﺎدﻣﺎن داد‪«.‬‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮات او روي ﺟﺎﺑﺰ واﻗﻌﺎً ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎﻣﻼً ﺟﺪي‪ ،‬از ﺧﻮدراﺿﻲ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ «.‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ روز ﺑﺎ ﻛﻮﺑﻮن ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺖ و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ در ﺧﻠﻮت ﺑﻪ ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ وﻗﺘﻢ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﺑﺎ او ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﺴﺮش در اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﭘﺮﺳﺘﺎر ﺑﻮد و دو ﺑﭽﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ او ﻧﻮﺑﺖ ﺷﺐ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ و ﻋﺼﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻮﺑﻮن ﺣﺮف ﻣﻲزدﻳﻢ‪ «.‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدش را وﻗﻒ اﻫﺪاف روﺣﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻛﻮﺑﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻃﻤﻴﻨﺎن‬ ‫ﻣﻲداد ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي در ﻛﻨﺎر ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﻐﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﭼﻨﺎن‬ ‫ﭘﺎﻳﺪار و ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻔﺪه ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻛﻮﺑﻮن ﻣﺮاﺳﻢ ازدواج ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﻮدآﮔﺎﻫﻲ او را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ “ﺟﻴﻎدرﻣﺎﻧﻲِ ﭘﺎﻳﻪاي” ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺎزﮔﻲ ﺗﻮﺳﻂ آرﺗﻮر ﺟﺎﻧﻮف‪ 3‬رواندرﻣﺎﻧﮕﺮي اﻫﻞ ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﻤﻮﻣﻲﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺒﻨﺎي روش‪،‬‬ ‫ﺗﺌﻮري ﻓﺮوﻳﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﺸﻜﻼت رواﻧﻲ از دردﻫﺎي ﺳﺮﻛﻮبﺷﺪهي دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؛‬ ‫ﺟﺎﻧﻮف ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ درﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﺎزﺳﺎزي اﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻮد ‪-‬ﻛﻪ ﮔﺎه ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ درد ﺑﻪ ﺟﻴﻎ و ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ روش را ﺑﻪ ﮔﻔﺘﺎر درﻣﺎﻧﻲ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد زﻳﺮا درﺑﺮدارﻧﺪهي اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻋﻴﻨﻲ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬ﻓﻘﻂ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻋﻤﺎل ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﺑﺴﺘﻦ ﭼﺸﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﺷﻴﺮﺟﻪ زدن از اﻳﻦ ﺳﻮ و ﺑﺎ آﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺮون آﻣﺪن از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﮔﺮوه از ﻣﺮاﺟﻌﻴﻦ ﺟﺎﻧﻮف در ﻫﺘﻠﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ در اﻳﻮﺟﻴﻦ‪ 4‬در ﺣﺎل اﺟﺮاي ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي درﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻣﺮﻛﺰ اﺣﺴﺎﺳﻲ اورِﮔﺎن ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﺪﻳﺮ آن ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﺟﺰ راﺑﺮت ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺰرﻋﻪي آلْوان را در ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ داﺷﺖ‪ .‬در اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1974‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪي ‪ 1.000‬دﻻر در ﻳﻚ دورهي درﻣﺎﻧﻲ دوازده ﻫﻔﺘﻪاي ﺛﺒﺖ‬ ‫ﻧﺎم ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺮ دو در ﺣﺎل رﺷﺪ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ او ﺑﺮوم وﻟﻲ‬ ‫اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ ﻣﺎﻟﻲاش را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ دوﺳﺘﺎن ﻧﺰدﻳﻜﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ درد ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ و ﺑﻲﻫﻮﻳﺘﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﺮاﻫﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻮد ﻛﻪ واﻟﺪﻳﻦ واﻗﻌﻲاش را ﺑﻴﺎﺑﺪ ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮدش را ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ «.‬او از ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدر واﻗﻌﻲاش ﻫﺮ دو ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ داﻧﺸﮕﺎﻫﻨﺪ و اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫‪Tassajara‬‬ ‫‪Carmel‬‬ ‫‪Arthur Janov‬‬ ‫‪Eugene‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحــه‪٦٣ :‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﭘﺪرش اﻫﻞ ﺳﻮرﻳﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﺮش زده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻳﻚ ﻛﺎرآﮔﺎه ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﮕﻴﺮد‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻧﻈﺮش ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻲ واﻟﺪﻳﻨﻢ ﺑﺸﻮم‪ «.‬اﺷﺎرهاش ﺑﻪ ﭘﺎو‪‬ل و‬ ‫ﻛﻼرا ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ‪» :‬ﺑﺎ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه‪ ،‬درﮔﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺎﺋﻖ آﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا دارد اذﻳﺘﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ روي آن دارم« و ﺑﺎ ﮔﺮِگ ﻛَﻠﻬﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎزﺗﺮ ﻗﻀﻴﻪ را در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ داﺷﺖ ﻳﻚ‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮي روﺣﻲ اﺳﺎﺳﻲ در ﻣﻮرد اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد و ﺑﺎ ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻴﻎدرﻣﺎﻧﻲ و ﮔﺮﻓﺘﻦ رژﻳﻢ ﻓﺎﻗﺪ ﭼﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻋﻤﻼً ﺳﻌﻲ در ﺗﻄﻬﻴﺮ و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺣﺲ ﻧﺎاﻣﻴﺪي ﺧﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ از راﻧﺪه ﺷﺪن ﺗﻮﺳﻂ واﻟﺪﻳﻦ واﻗﻌﻲاش ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎن ﻟﻨﻮن‪ 1‬ﻫﻢ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1970‬ﺑﻪ ﺟﻴﻎدرﻣﺎﻧﻲِ ﭘﺎﻳﻪاي ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1974‬آﻫﻨﮓ »ﻣﺎدر« را‬ ‫ﺑﺎ ﮔﺮوه ﭘﻼﺳﺘﻴﻚاوﻧﻮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ آﻫﻨﮓ درﺑﺎرهي ﭘﺪر و ﻣﺎدري ﺑﻮد ﻛﻪ اوﻟﻲ او را ﺗﺮك ﻛﺮده و دوﻣﻲ در‬ ‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ او ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» .‬ﻣﺎدرم ﻧﺮو‪ ،‬ﭘﺪرم ﺑﺮﮔﺮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ آن را زﻳﺎد ﮔﻮش ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻣﻮزهﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮف ﭼﻨﺪان ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﻧﺸﺪه‪» :‬راهﺣﻞ او ﭘﻴﺶﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺛﺎﺑﺖ و ﺑﻪ ﻃﺮزي‬ ‫واﻗﻌﺎً ﺳﺨﻴﻒ‪ ،‬ﺳﺎدهاﻧﮕﺎراﻧﻪ ﺑﻮد و ﻛﻢﻛﻢ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮاﺳﺘﻲ ﺧﺎرقاﻟﻌﺎده از آن داﺷﺖ‪ «.‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺎل ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دورهي درﻣﺎﻧﻲ اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ دلﮔﺮم ﻛﺮده ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻌﺪ از آن دوره‪ ،‬در‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺗﻨﺪش ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎ ﺻﻔﺎ‪ ،‬اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺴﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺣﺲ ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ‬ ‫در او ﻛﻢ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻢﻛﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ را ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارد و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﺼﻮر ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﻛﻮﺗﻜﻲ را ﺑﻪ ﻫﻢ زد و ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺮﻗﻪي دﻳﻨﻲ در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎرِ ﻓﺮﻗﻪ از او ﻗﻄﻊ ﺗﻤﺎم رواﺑﻂ ﻗﺒﻠﻲاش ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺣﻜﻢ‬ ‫را ﺗﺎب ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﻳﻚ روز ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺧﻮدش ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻮرد راﻧﭽﺮو‪ 2‬ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﺤﻞ آن ﻓﺮﻗﻪ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دارد ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺰرﻋﻪي ﺳﻴﺐ ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﻣﻲرود و اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ او ﺑﻴﺎﻳﺪ! ﺑﻲﭘﺮواﺗﺮ از ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫ﻣﺴﻴﺮ را راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﻧﺪه ﻋﻮض ﻛﺮدن ﻫﻢ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد! ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻣﺎﺟﺮا را اﻳﻦﻃﻮر ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺑﺎ‬ ‫ورود ﺑﻪ ﺟﺎدهي ﺑﺎز ﻣﺠﺒﻮرم ﻛﺮد ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ ﭘﺸﺖ ﻓﺮﻣﺎن‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺮﻋﺖ ‪ 80‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮدش دﻧﺪه ﻋﻮض‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻧﻮار “ﺧﻮن ﺑﺮ روي ﺷﻴﺎرﻫﺎ” از دﻳﻼن را ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﻮي ﭘﺨﺶﺻﻮت‪ ،‬ﺳﺮش را روي داﻣﻨﻢ ﮔﺬاﺷﺖ و‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﻧﺶ را ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻒ دﺳﺖﻫﺎي ﻣﻦ و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮا ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮدم‬ ‫ازم ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪي ﺧﻮبِ آن ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ ﺑﻪ او اﻋﺘﻤﺎد دارﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎﻳﻴﺪ‪ .‬آن روزﻫﺎ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً‬ ‫آن را ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬

‫‪John Lennon‬‬ ‫‪Ford Ranchero‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحـه‪٦٤ :‬‬ ‫دﮔﺮﮔﻮن ﺷﻮ‬ ‫ﻳﻚ روز در اواﻳﻞ ‪ 1975‬اَل اَﻟﻜُﺮن در دﻓﺘﺮش ‪-‬در آﺗﺎري‪ -‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ران وِﻳﻦ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺷﻚ ﭘﺮت ﺷﺪ‬ ‫ﺗﻮي اﺗﺎق و ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﻫﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ!«‬ ‫اَﻟﻜُﺮن ﮔﻔﺖ‪» :‬وآو‪ ،1‬زود ﺑﻴﺎورش اﻳﻨﺠﺎ!«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﺑﺮﻫﻨﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ رداي زردرﻧﮕﻲ ﺑﻪ دوش و ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از “اﻛﻨﻮن اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎش” در دﺳﺖ داﺷﺖ‪،‬‬ ‫وارد ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ اَﻟﻜُﺮن داد و اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻧﺪش‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ » :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺮﮔﺮدم ﺳﺮ ﻛﺎر؟«‬ ‫اﻟﻜُﺮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺜﻞ ﻳﻜﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣﻌﺒﺪ ﻫﺮي ﻛﺮﻳﺸﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ ﺧﺐ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺑﺎره‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪﻣﺶ‪ .‬ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ “ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً”‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺷﺐ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ‬ ‫آﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﻲ داﺷﺖ و آن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ‪ HP‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺷﺎم ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﮕﻮ و اﻧﺠﺎم ﺑﺎزي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﭘﻴﺶ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬او در ﻛﻮﭼﻪي ﺑﻮﻟﻴﻨﮓ ﺳﺎﻧﻲوﻳﻞ ﻣﻌﺘﺎد ﺑﺎزي ﭘ‪‬ﻨﮓ ﺷﺪه‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﺷﺨﺼﻲ از آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎزي ﻛﺮد‪.‬‬ ‫روزﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺳﺎل ‪ 1975‬ﺑﻮد‪ .‬ﻧُﻼن ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﺎ ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ اﺑﺮاز ﻧﻈﺮﻫﺎ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺎن دورهي ﺑﺎزيﻫﺎي‬ ‫راﻛﺘﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﺗﻚﺑﺎزﻳﻜﻨﻪ از ﭘ‪‬ﻨﮓ ﺑﺴﺎزد ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺎزي در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻳﻚ ﻓﺮد‪‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺎزﻳﻜﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮپ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻳﻮاري ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺑﺎر اﺻﺎﺑﺖ‪ ،‬ﻳﻚ آﺟﺮش ﻛﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺟﺎﺑﺰ را‬ ‫ﺑﻪ دﻓﺘﺮش ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺮح را روي ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻴﺎه ﻛﻮﭼﻜﺶ ﻛﺸﻴﺪ و از او ﺧﻮاﺳﺖ آن را ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻃﺮحِ‬ ‫ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ‪ 50‬ﺗﺮاﺷﻪ ﻻزم ﺑﻮد اﻣﺎ او ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻳﻚ ﺗﺮاﺷﻪاي ﻛﻪ ﻛﻢ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﺰه ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻬﻨﺪس ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش ﺣﺴﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ اﺳﺘﻴﻮ از‬ ‫وازﻧﻴﺎك ‪-‬ﻛﻪ اﻏﻠﺐ آن اﻃﺮاف ﻣﻲﭘﻠﻜﻴﺪ‪ -‬ﻛﻤﻚ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺤﺸﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮد ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦﻃﻮري ﺑﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺨﺮ دو ﺗﺎ ﺑﺒﺮ! واز ﻣﻬﻨﺪس ﺑﻬﺘﺮي ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك از درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪ و ﻗﺮار ﺷﺪ ﭘﻮﻟﺶ را ﻧﺼﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد زﻧﺪﮔﻲام ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﻳﻚ ﺑﺎزي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﺮدم‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ در ﭼﻬﺎر‬ ‫‪1‬‬

‫»وآو« در ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻌﺎدل آوايِ ﮔﻔﺘﺎريِ ‪ Wow‬ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از دو “و” در اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﻣﺜﻞ ﺣﺮف‪ “v” ‬ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻤﺎس دﻧﺪانﻫﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺎ ﻟﺐ ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺗﻠﻔﻆ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻏﻨﭽﻪ ﻛﺮدن ﻟﺐﻫﺎ )‪ ،(W‬ﺑﺎز ﺷﺪن ﻟﺐﻫﺎ از ﻫﻢ در ﺣﻴﻦ‬ ‫ادا ﻛﺮدن ﺑﺨﺶ ﻣﻴﺎﻧﻲ )‪ ،(o‬و ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻟﺐﻫﺎ در اﻧﺘﻬﺎ )‪ ،(w‬ﺗﻠﻔﻆ ﻣﻲﺷﻮد‪» (.‬وآو« آواﻳﻲ اﺳﺖ ﺣﺎﻛﻲ از ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ و‪/‬ﻳﺎ‬ ‫ﺗﻌﺠﺐ و‪/‬ﻳﺎ ﺣﻴﺮت‪ .‬ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻴﻦ روﺑﺮو ﺷﺪن ﺑﺎ ﭼﻴﺰي ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺧﺎرقاﻟﻌﺎده‪،‬‬ ‫و اﻏﻠﺐ ﺧﻮﺷﺤﺎلﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬در وﺟﻮد آدم ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪» .‬وآو« در ﺟﺎي ﺟﺎيِ ﻧﻘﻞ ﻗﻮلﻫﺎي اﺷﺨﺎص در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب آﻣﺪه اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ ﻣﻌﻨﺎي ﺿﻤﻨﻲ آن را در ذﻫﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺗﺎ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪.‬م‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحــه‪٦٥ :‬‬ ‫روز و ﺑﺎ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮاﺷﻪي ﻣﻤﻜﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ از وازﻧﻴﺎك ﭘﻨﻬﺎن داﺷﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻬﻠﺖ را ﺧﻮدش‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﭼﻴﺪن ﺳﻴﺐﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺰرﻋﻪي آلْوان ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﺎداش اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺖ‪.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﺑﺎزي ﻣﺜﻞ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻛﺜﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه ﻛﺎر ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم راﻫﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ اﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ داد ﻛﻪ ﻧﮕﻮ و ﻧﭙﺮس‪ «.‬واز ﭼﻬﺎر ﺷﺐ ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺳﺮ ﻫﻢ ﺑﻴﺪار ﻣﺎﻧﺪ و ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم داد‪ .‬روزﻫﺎ در ‪ HP‬ﻃﺮحﻫﺎ را روي ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﺷﺎم‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫راﺳﺖ ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﻪ آﺗﺎري و ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺑﻴﺪار ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﻛﺎر وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ روي‬ ‫ﻧﻴﻤﻜﺖ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ او و ﻃﺮح را ﺑﺎ ﺳﻴﻢﻛﺸﻲ روي ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار ﭘﻴﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ ﭘﺎي ﺑﺎزي ﻣﺎﺷﻴﻦﺳﻮاري ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪام؛ ﮔﺮانﺗﺮك‪«.110‬‬ ‫ﺷﮕﻔﺖآور اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎر در ﻫﻤﺎن ﭼﻬﺎر روز ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و وازﻧﻴﺎك ﻓﻘﻂ ‪ 45‬ﺗﺮاﺷﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎوي‬ ‫ﺑﻮد ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﭘﺎداش اﺿﺎﻓﻪ‪ .‬از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﻘﻞﻗﻮلﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ وﻟﻲ در ﺑﻴﺸﺘﺮﺷﺎن ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻧﻴﻤﻲ از درآﻣﺪ اﺻﻠﻲ را ﺑﻪ وازﻧﻴﺎك داد و ﭘﺎداﺷﻲ را ﻛﻪ ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﺮاي ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﻗﻮل داده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺧﻮد ﻧﮕﻪ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ده ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ )ﺑﺎ دﻳﺪن ﺣﺴﺎبﻫﺎي واﻗﻌﻲ در ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﺷﺮﻛﺖ آﺗﺎري( وازﻧﻴﺎك ﺑﻔﻬﻤﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎداﺷﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده‪ .‬واز ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ آن ﭘﻮل ﻧﻴﺎز داﺷﺖ و ﺧﺐ‪،‬‬ ‫راﺳﺘﺶ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﻔﺖ‪ «.‬اﻛﻨﻮن ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﻜﺚﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد و اذﻋﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫از آن رﻧﺠﻴﺪه اﺳﺖ‪» :‬آرزو ﻣﻲﻛﺮدم اي ﻛﺎش ﺑﺎ ﻣﻦ ﺻﺎدق ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻟﺐ‬ ‫ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﻮدم ﭘﻮل را ﺑﮕﺬارم ﻛﻒ دﺳﺘﺶ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ او دوﺳﺘﻢ ﺑﻮد‪ .‬آدم ﺑﻪ دوﺳﺘﺶ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺮاي وازﻧﻴﺎك ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺗﻔﺎوﺗﻲ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪» :‬اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ ﻛﻪ او ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻓُﻼن ﻣﺒﻠﻎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﺐ‪ ،‬ﺧﻮدت‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲداﻧﻲ‪ ،‬آدمﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮق دارﻧﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ از اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ‪ ،‬در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك آن را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮد‪ .‬واز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﺎدش ﻧﻤﻲآﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺣﺘﻤﺎً ﻳﺎدش ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ اﺣﺘﻤﺎﻻً‬ ‫ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻣﺎﺟﺮا را از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮزي ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ و ﺗﺄﻣﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻧﻤﻲداﻧﻢ اﻳﻦ ادﻋﺎﻫﺎ از ﻛﺠﺎ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻧﺼﻒ ﻛﻞ ﭘﻮﻟﻲ را ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﻪ او دادم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ واز ﻫﻤﻴﻦﻃﻮري ﺑﻮدم‪.‬‬ ‫ﻣﻨﻈﻮرم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ واز از ﺳﺎل ‪ 1978‬ﻛﺎر را رﻫﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﺳﺎل ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ارزن ﻛﺎر ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﻧﺪاد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻨﻮز دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن ﻣﻴﺰان از ﺳﻬﺎم اﭘﻞ را دارد ﻛﻪ ﻣﻦ داﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫آﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﺎﻃﺮات در ﻫﻢ و ﺑﺮ ﻫﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺟﺎﺑﺰ واﻗﻌﺎً ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻣﺜﻼً وازﻧﻴﺎك‬ ‫دﭼﺎر ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؟ واز ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ‪«...‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﻜﺚ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﺮد‪» :‬ﻧﻪ‪ .‬ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﺧﺎﻃﺮم ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻚ ‪ 350‬دﻻري ﺑﻮد«‬ ‫و ﺑﻌﺪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ و اَﻟﻜُﺮن را ﻫﻢ روي ﺣﺮﻓﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮدم ﺑﺎ ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‬ ‫ﺑﺎ واز درﺑﺎرهي ﺟﺎﻳﺰه ﺣﺮف ﻣﻲزدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﺎﻳﺰه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺗﺮاﺷﻪاي ﻛﻪ ﻛﻢ ﻛﺮدﻳﺪ دادﻳﻢ‪.‬‬ ‫او ﻓﻘﻂ ﺳﺮش را ﺗﻜﺎن داد و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﺶ ﻧﺎكﻧﺎك ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫‪Gran Trak 10‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر | صـفـحـه‪٦٦ :‬‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وازﻧﻴﺎك ﺑﻌﺪاً ﭘﺮوﻧﺪه را ﺑﻲارزش ﻗﻠﻤﺪاد ﻛﺮد و ﺑﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺟﺎﺑﺰ آدم ﭘﻴﭽﻴﺪهاي‬ ‫اﺳﺖ و اﺳﺘﻔﺎده از دﻳﮕﺮان ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻛﻮﭼﻚ و ﺗﺎرﻳﻚ از ﺻﻔﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ او را ﺑﺪل ﺑﻪ ﻓﺮدي ﻣﻮﻓﻖ ﻛﺮده‪.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺜﻞ او ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻗﺒﻮل دارد‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﭘﻞ‬ ‫اﻣﺮوزي را ﺑﺴﺎزد‪» :‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﻮدم رﻫﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺮود‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎ اﺻﺮار ﻣﻦ ‪-‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺮف ﻛﺸﻴﺪن‬ ‫از آدمﻫﺎ ﻣﺘﺒﺤﺮم‪ -‬ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪي آﺗﺎري ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ روﻳﻜﺮد ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﺠﺎرت و ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬او روﻳﻜﺮد ﻛﺎرﺑﺮﻣﺤﻮر‪،‬‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎﻧﻲ و ﻣﻮﺟﺰ ﺑﺎزيﻫﺎي آﺗﺎري را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ران وِﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آن ﺳﺎدﮔﻲ در او رﺳﻮخ ﻛﺮد و ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲاش ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺪ‪ «.‬ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺠﺬوب ﻧﮕﺮش ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ در اﺳﻴﺮ ﻧﺸﺪن ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫“ﻧﻪ”ﻫﺎ ﻫﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﻟﻜُﺮن‪» :‬ﻧُﻼن “ﻧﻪ” را ﺟﻮاب ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮد و اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﻴﺸﺒﺮد ﻛﺎرﻫﺎ آﻣﻮﺧﺖ‪ .‬ﻧُﻼن ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺪزﺑﺎن ﻧﺒﻮد ‪-‬آنﻃﻮر ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺎﻫﻲ ﻫﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﮕﺮش ﻛﺎري ﺧﺎص‬ ‫ﺧﻮدش را داﺷﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ دارم ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ د‪‬ر‪‬ك‪ ،‬روﺷﺶ ﻛﺎرﻫﺎ را ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد و از اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻧُﻼن ﻣﺮﺑﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺮف ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪» :‬ﺧﺼﻴﺼﻪاي وﺻﻒﻧﺎﺷﺪﻧﻲ در ﻳﻚ ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ آن را در اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪم‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻛﺎر را ﻫﻢ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﻳﺎدش دادم ﻛﻪ‬ ‫اﮔﺮ ﻃﻮري رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻲ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﻛﺎري را اﻧﺠﺎم دﻫﻲ‪ ،‬اﻣﻮر ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ “واﻧﻤﻮد‬ ‫ﻛﻦ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮ ﺧﻮدت ﻣﺴﻠﻄﻲ ﺗﺎ دﻳﮕﺮان ﺧﻴﺎل ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻲ”‪«.‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحــه‪٦٧ :‬‬

‫فصل پنج‬ ‫اﭘﻞ ‪I‬‬ ‫به برق بزن‪ ،‬راﻩ اندازی کن‪ ،‬وارد شو‬

‫داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﭘﻞ ‪ I‬درﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﺗﻼﻧﺘﻴﻚﺳﻴﺘﻲ‪.1976 ،‬‬

‫ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﮔﺮِﻳﺲِ دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ‬ ‫در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ و ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﻼراي دﻫﻪي ‪ ،1960‬ﻫﻤﺰﻣﺎن وﻗﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﻧﻘﻼب‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﺎ رﺷﺪ ﻛﺎرﮔﺰاران ﻧﻈﺎﻣﻲ آﻏﺎز ﺷﺪ و ﺑﻪ زودي ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن‬ ‫ﺑﺎزيﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ و ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي را در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺧﺮدهﻓﺮﻫﻨﮓ ﻫﻜﺮي وﺟﻮد داﺷﺖ ‪-‬ﭘﺮ از‬ ‫ﻛﻠﻪﺳﻴﻤﻲﻫﺎي رادﻳﻮ‪-‬ﺑﺎز‪ ،‬رﻣﺰﮔﺸﺎﻫﺎ‪ ،‬وﻟﮕﺮدﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‪ ،‬ﻫﻜﺮﻫﺎي ﺗﻔﻨﻨﻲ و ﮔﻴﻚﻫﺎي ﺳﺎده‪ -‬ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻛﺎري ‪ HP‬و ﻓﺮزﻧﺪانﺷﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻮاﻋﺪ ﻣﺮﺳﻮم ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺤﻠﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮوهﻫﺎي ﺷﺒﻪآﻛﺎدﻣﻴﻚ روي ﺗﺄﺛﻴﺮات ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﭘﮋوﻫﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ اﻓﺮادي از ﺟﻤﻠﻪ داگ اﻧﮕﻠﺒﺎرت‪ 1‬از‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ آﮔﻤﻨﺘﻴﺸﻦ‪ 2‬ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺎوس ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‬ ‫‪Doug Engelbart‬‬ ‫‪Augmentation‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحـه‪٦٨ :‬‬ ‫و ﻛ‪‬ﻦ ﻛﻴﺰي‪ 1‬ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪي ﮔﺮوﻫﻲاش ﭘﺎرﺗﻲ ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و رﻗﺺﻧﻮر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﺮوه‬ ‫ﮔﺮِﻳﺖﻓﻮل د‪‬د‪ 2‬را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶ ﻫﻴﭙﻲ ﻫﻢ از دل ﻧﺴﻞ ﺳﻮﺧﺘﻪي ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺧﻠﻴﺞ‪- 3‬ﮔﺮوﻫﻲ از‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﻌﺪ از ﺟﻨﮓﺟﻬﺎﻧﻲ دوم‪ -‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﻓﻌﺎﻻن ﺳﺮﻛﺶ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﻢ از دل ﺟﻨﺒﺶ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ آزاد ﺳﺮ‬ ‫ﺑﺮ آوردﻧﺪ‪ .‬واﺿﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺧﻮدﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺘﺪﻫﺎي روﺷﻦﻓﻜﺮي را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ :‬ذن و‬ ‫ﻫﻨﺪوﺋﻴﺴﻢ‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺒﻪ و ﻳﻮﮔﺎ‪ ،‬ﺟﻴﻎدرﻣﺎﻧﻲ و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﺣﺴﻲ و ﻏﻴﺮه‪.‬‬ ‫ﻗﺪرت ﮔُﻞ‪) 4‬ﺗﻘﺪﻳﻢ ﮔُﻞ ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ( و ﻗﺪرت ﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎ و روﺷﻦﻓﻜﺮي و‬ ‫ِ‬ ‫اﻳﻦ اﺋﺘﻼف ﻣﻴﺎن ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫ﻓﻦآوري‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻴﺖ و ﺷﻬﻮد رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺻﺒﺢﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﺮاﻗﺒﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬روزﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎي‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻚ اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺐﻫﺎ در آﺗﺎري ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﻧﻴﺰ در ﺣﺎل رؤﻳﺎﭘﺮدازي ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﻮد؛ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻴﺰي داﺷﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﭘﺎ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ از‬ ‫اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲآﻣﺪ ‪-‬ﮔﺮﻳﺖﻓﻮل د‪‬د‪ ،‬ﺟﻔﺮﺳ‪‬ﻦ ا‪‬رﭘﻠ‪‬ﻴﻦ‪ ،5‬ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ‪ ،‬ﺟ‪‬ﻨﻴﺲ ﺟﺎﭘﻠﻴﻦ‪ -6‬و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ و ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻛﻞ زﻣﻴﻦ‪«.7‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ارﺗﺒﺎط ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻴﺎن ﻓﻨﺎوران و ﻫﻴﭙﻲﻫﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را‬ ‫ﺑﺪﺷﮕﻮن و اوروِﻟﻲ )ﺗﺪاﻋﻲﮔﺮ ﻓﻀﺎي آﺛﺎر ﺟﺮج اوروِل‪ 8‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻣﻌﺮوف( و ﻫﻤﺴﻮ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن و ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺪرت ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻛﺘﺎب اﻓﺴﺎﻧﻪي ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬ﻟﻮﻳﺲ ﻣﺎمﻓﻮرد‪) 9‬ﺗﺎرﻳﺦﻧﻮﻳﺲ( ﻫﺸﺪار ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﺣﺎل ﺳﻠﺐ آزاديﻫﺎ و ﺗﺨﺮﻳﺐ »ارزشﻫﺎي ﻣﺘﺮﻗﻲ زﻧﺪﮔﻲ« اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺒﺎرت ﻣﻌﺮوف روي‬ ‫ﭘﺎﻧﭻﻛﺎرتﻫﺎي آن دوران ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭼﭙﻲﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﻳﻪاي ﻣﻌﻨﺎدار ﺑﺪل ﺷﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد »ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫اﻋﺘﺮاف ﻧﻜﻦ‪ ،‬ﻃﻔﺮه ﻧﺮو‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻧﻜﻦ‪«.‬‬ ‫‪10‬‬ ‫اﻣﺎ در آﻏﺎز دﻫﻪي ‪ 1970‬ﺗﻐﻴﻴﺮي در راه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎن ﻣﺎرﻛﻮف در ﻣﻘﺎﻟﻪاش راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ »ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ از اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت ﺑﻮروﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﻤﺎدي ﺑﺮاي آزادي و‬ ‫اﺑﺮاز ﻋﻘﻴﺪه‪ «.‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﺖﻫﺎي ﺷﻌﺮ ﺳﺎل ‪ 1967‬رﻳﭽﺎرد ﺑﺮاﺗﻴﮕﺎن‪ 11‬اﻳﻦ اﺳﺖ »ﻫﻤﻪ در دﻳﺪ رسِ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي‬ ‫ﮔﺮِﻳﺲِ دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ «.‬ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﻠﻮم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻮانﻫﺎي آن دوره‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻴﻤﻮﺗﻲ ﻟﻴﺮي‪ 12‬ﮔﻔﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻳﻚ ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﺟﺪﻳﺪﻧﺪ و ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ آن ﻋﺒﺎرت‪ ‬ﻣﻌﺮوف ﺧﻮدش‬ ‫را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد ﺑﻪ »ﺑﻪ ﺑﺮق ﺑﺰن‪ ،‬راهاﻧﺪازي ﻛﻦ‪ ،‬وارد ﺷﻮ‪ «.‬ﺑﻮﻧﻮي ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪل‬ ‫‪Ken Kesey‬‬

‫‪Grateful Dead‬‬ ‫‪Bay Area‬‬ ‫‪FlowerPower‬‬ ‫‪Jefferson Airplane‬‬ ‫‪Janis Joplin‬‬

‫‪Whole Earth Catalog‬‬ ‫‪George Orwell‬‬

‫‪Lewis Mumford‬‬ ‫‪John Markoff‬‬ ‫‪Richard Brautigan‬‬ ‫‪Timothy Leary‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحــه‪٦٩ :‬‬ ‫ﺷﺪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ او راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر در ﺑﺴﺘﺮ ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺼﻴﺎنﮔﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺧﻠﻴﺞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺠﺎد ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آدمﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ‬ ‫را ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﺮدﻧﺪ ﻳﻚ ﻋﺪه ﻣﻌﺘﺎد و ﻫﻴﭙﻲﻫﺎي ﺻﻨﺪل ﺑﻪ ﭘﺎ از ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻴﻮ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬ ‫دﻧﻴﺎ را ﺟﻮر دﻳﮕﺮي ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﺎمﻫﺎي ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒﻲِ ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن‪ ،‬آﻟﻤﺎن و ژاﭘﻦ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﻜﺮ‬ ‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻀﺎي دﻫﻪي ﺷﺼﺖ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﺗﻔﻜﺮات ﻫﺮجوﻣﺮجﻃﻠﺐ و اﻳﻦ ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﺨﻴﻞ راﺟﻊ ﺑﻪ دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﻫﺎﻟﻲ ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻫﻜﺮﻫﺎ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮد اﺳﺘﻴﻮارت ﺑﺮﻧﺪ ﺑﻮد‪ .‬رؤﻳﺎﭘﺮدازي‬ ‫ﺧﻮشﻣﺸﺮب ﻛﻪ اﻳﺪهﻫﺎ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻲﻫﺎي زﻳﺎدي در ﻃﻮل دﻫﻪﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﺧﻠﻖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺪ ﺑﺎ دوﺳﺖ و ﻫﻤﻜﺎرش ﻛ‪‬ﻦ‬ ‫ﻛﻴﺰي از ﺑﺮﮔﺰارﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲﻫﺎي ﻣﺼﺮف ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در اواﻳﻞ دﻫﻪي ‪ 1960‬در ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﺑﺮﭘﺎ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وي در اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪي ﻣﺮاﺳﻢ اﺳﻴﺪﭼﻜﺎﻧﻲ ﺗﺎم ووﻟﻒ‪ 2‬ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ و ﺑﺎ داگ اﻧﮕﻠﺒﺎرت ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮد ﺗﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ‪-‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﺎدر ﻫﻤﻪي ﺗﻮدهﻫﺎ‪ -‬ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﺳﻤﻲ ﭘ‪‬ﺮ از دود و‬ ‫رﻗﺺﻧﻮر و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ .‬ﺑﺮﻧﺪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻛﺜﺮ ﻫﻢدورهﻫﺎي ﻣﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻈﻬﺮ ﻧﻈﺎرت ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪ ﺑﺎد‬ ‫ﺗﻤﺴﺨﺮ و اﺳﺘﻬﺰا ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻟﺸﻜﺮي ﻛﻮﭼﻚ ‪-‬ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻜﺮﻫﺎ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪﻧﺪ‪ -‬ﻋﺎﺷﻖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و آﻧﻬﺎ را اﺑﺰار اﻋﺎدهي آزادي ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎدهاي ﺷﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي آﻳﻨﺪه‪«.‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺳﻴﺎر “ﻛﻞ زﻣﻴﻦ” را ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪ‪ .‬او در اﺑﺘﺪا ﻓﻘﻂ در ﻛﺎﻣﻴﻮﻧﺶ اﺑﺰار ﻣﻔﻴﺪ و آﻣﻮزﺷﻲ‬ ‫ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ وﻟﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﺳﺎل ‪ 1968‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ “ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻛﻞ زﻣﻴﻦ” را ﺑﻴﺮون ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬روي ﺟﻠﺪ اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺷﻤﺎرهي آن ﻋﻜﺲ ﻣﻌﺮوف زﻣﻴﻦ ‪-‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ -‬از ﻓﻀﺎ را ﺑﺎ اﻳﻦ زﻳﺮﻧﻮﻳﺲ ﭼﺎپ ﻛﺮد؛ »دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎ‪«.‬‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪي اﺻﻠﻲ ﻣﺠﻠﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﻓﻨﺎوري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دوﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺪ در اوﻟﻴﻦ ﺻﻔﺤﻪ از اوﻟﻴﻦ ﺷﻤﺎرهي ﻣﺠﻠﻪ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ »در ﺣﻴﻄﻪي ﻣﻬﺮورزي و ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻗﺪرت ﻓﺮدي اﻧﺴﺎن ﻗﺪرﺗﻲ اﺳﺖ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ او و در ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺴﺐ آﻣﻮزشﻫﺎ‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘﻦ ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻜﻞ دادن ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮن و ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ‪ .‬اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫“ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻛﻞ زﻣﻴﻦ” ﻣﻌﺮﻓﻲ و ﺗﺮوﻳﺞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ «.‬و ﻗﻄﻌﻪاي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ در اﺑﺰارﻫﺎ و‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد‪ ،‬ﺧﺪا را ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻃﺮﻓﺪاران ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ ﻛﻞ زﻣﻴﻦ ﺑﺪل ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺸﺨﺺ از آﺧﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎرهي ﻣﺠﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1971‬ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻨﻮز دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺠﻠﻪ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺰرﻋﻪي آلْوان ﺑﺮد‪ .‬آن ﺷﻤﺎره را ﺧﻮب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآور‪‬د‪» :‬ﻃﺮح ﭘﺸﺖ ﺟﻠﺪش‪ ،‬ﻋﻜﺴﻲ ﺑﻮد از ﻳﻚ ﺟﺎدهي‬ ‫روﺳﺘﺎﻳﻲ در ﻃﻠﻮع آﻓﺘﺎب‪ ،‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮ ﺑﻮدي ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻋﻘﺐ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﻋﺒﻮري ﮔﺬرت ﺑﻪ آن‬ ‫ﺑﻴﺎُﻓﺘﺪ‪ .‬زﻳﺮ ﻋﻜﺲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪“ :‬ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻤﺎن‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻤﺎن”‪ «.‬ﺑﺮﻧﺪ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻟﺺﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﺠﺴﻢﻫﺎي ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﻮد و ﻫﺪف ﻣﺠﻠﻪ ﻫﻢ ﺗﻘﺪﻳﺲ ﻫﻤﻴﻦ روﻳﻜﺮد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫درﺳﺖ در ﻧﻘﻄﻪي ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻗﺮار دارد‪ ،‬از ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻣﻔﻬﻮم اﺑﺰارﻫﺎي‬ ‫ﻛﻤﻚدﺳﺖ ﺑﺸﺮ را ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬

‫‪Stewart Brand‬‬ ‫‪Tom Wolfe‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحـه‪٧٠ :‬‬ ‫ﻣﺠﻠﻪي ﺑﺮﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﭘﻮرﺗﻮﻻ‪ 1‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدي وﻗﻒ ﺷﺪه در راه آﻣﻮزش رﺷﺘﻪي ﻧﻮﭘﺎي‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ راهاﻧﺪازي ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﭘﻴﭙﻞ‪ 2‬ﻛﻤﻚ ﻛﺮد؛ ﭘﻴﭙﻞ در واﻗﻊ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪ و ﻣﺆﺳﺴﻪاي ﺑﺎ ﺷﻌﺎر “ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﺧﺪﻣﺖ اﻧﺴﺎن” ﺑﻮد‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﮔﺎهﺑﻪﮔﺎه ﻣﻬﻤﺎﻧﻲﻫﺎي ﺷﺎم ﺷﺐ‬ ‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﺷﺪ و دو ﺗﺎ از ﭘﺎﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﮔﻮردون ﻓﺮﻧﭻ‪ 3‬و ﻓﺮِد ﻣﻮر‪ 4‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﺑﺎﺷﮕﺎه‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲﺗﺮ ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﻪ اﺷﺘﺮاكﮔﺬاردن دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ در ﻋﺮﺻﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪.‬‬ ‫آن دو ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﺷﻤﺎرهي ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1975‬ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﻨﺎوري ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮد اﻧﺮژي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺎرهاي ﻛﻪ روي ﺟﻠﺪش ﻋﻜﺲ اوﻟﻴﻦ ﻛﻴ‪‬ﺖ‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮد؛ آﻟﺘﺎﻳﺮ‪ .5‬آﻟﺘﺎﻳﺮ ﭼﻴﺰ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺒﻮد ‪-‬ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺸﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 495‬دﻻر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ روي ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﺑﺎ آن ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﺼﺮي را‬ ‫اﻧﺠﺎم داد ‪-‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻫﻜﺮﻫﺎ و ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺎدي ﻃﻠﻮﻋﻲ ﺟﺪﻳﺪ در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل آﻟﻦ‪ 6‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﺠﻠﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از ﺑِﻴﺴﻴﻚ‪ 7‬ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﺳﺎدهاي ﺑﺮاي‬ ‫آﻟﺘﺎﻳﺮ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ﻫﻢ ﺟﻠﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﻴﺖ آﻟﺘﺎﻳﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﻴﭙﻞ رﺳﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪﻫﺎ در اوﻟﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪي ﺑﺎﺷﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻧﭻ و ﻣﻮر ﻗﺼﺪ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲاش را داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮيِ ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو‬

‫‪8‬‬

‫ﮔﺮوه ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ و اﻳﺪهي ادﻏﺎم ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ و ﻓﻨﺎوري در آن ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺒﻠﻮر رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو ﺑﺮاي ﺣﻮزهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻗﻬﻮهﺧﺎﻧﻪي ﻛﻠﻪ ﺗُﺮك‪ 9‬در ﻋﺼﺮ دﻛﺘﺮ‬ ‫ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺒﺎدل اﻳﺪهﻫﺎ‪ .‬ﻣﻮر اﻋﻼﻣﻴﻪي ﺟﻠﺴﻪي اول را ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ در ﭘﻨﺠﻢ ﻣ‪‬ﻲ ‪ ،1975‬در ﮔﺎراژ‬ ‫ﻓﺮﻧﭻ در ﻣ‪‬ﻨﻠﻮ ﭘﺎرك‪ 10‬ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺘﻦ اﻳﻦﻃﻮر آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬دارﻳﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺧﻮدﺗﺎن را ﻣﻲﺳﺎزﻳﺪ؟ ﻳﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻳﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺤﺮﻳﺮ؟ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي اﻓﺮاد ﻫﻤﻔﻜﺮ ﺧﻮد ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‪«.‬‬ ‫آﻟﻦ ﺑﺎو‪‬م در ﺟﻠﺴﻪي ﻣﺪﻳﺮانِ ﭘﮋوﻫﺸﻨﺎﻣﻪي ‪ HP‬ﻣﺎﺟﺮا را ﻛﻠﻴﺪ زد و ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ آن ﺟﻠﺴﻪ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬واز‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آن ﺷﺐ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺷﺐﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲام‪ «.‬ﺣﺪود ﺳﻲ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﮔﺎراژ ﻓﺮﻧﭻ‬ ‫آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻋﻼﻳﻖ ﺧﻮد را ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﺟﻮع ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻠﺴﻪاي ﻛﻪ ﻣﻮر ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪم‬ ‫‪Portola Institute‬‬ ‫‪People‬‬ ‫‪Gordon French‬‬ ‫‪Fred Moore‬‬ ‫‪ALTAIR‬‬ ‫‪Paul Allen‬‬ ‫‪BASIC‬‬

‫‪The Homebrew Computer Club‬‬ ‫‪Turk’s Head‬‬ ‫‪Menlo Park‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحــه‪٧١ :‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻛﻪ آن ﺷﺐ ﺧﻴﻠﻲ دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﻼﻳﻖ ﺧﻮد را اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺮﺷﻤﺮده‪» :‬ﺑﺎزيﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‪ ،‬دﻳﺪن‬ ‫ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب ﻋﻠﻤﻲ و ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪهي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ «.‬آن ﺷﺐ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ از آﻟﺘﺎﻳﺮ ﻧﻮﻇﻬﻮر ﻫﻢ اراﺋﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاي وازﻧﻴﺎك از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺑﺮﮔﻪي ﻣﺸﺨﺼﺎت رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه ‪-‬ﺗﺮاﺷﻪاي ﻛﻪ ﻳﻚ واﺣﺪ ﻛﺎﻣﻞ ﭘﺮدازش ﻣﺮﻛﺰي روي ﺧﻮد دارد‪ -‬ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺼﻮري در ذﻫﻨﺶ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻗﺒﻼً ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻨﻲﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ وﺻﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﺸﻲ از اﺟﺰاء‬ ‫ﻣﻴﻨﻲﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را داﺧﻞ ﺧﻮد ﭘﺎﻳﺎﻧﻪ ﻗﺮار دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روﻣﻴﺰي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ‬ ‫اﻳﺪهي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪ :‬ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ و ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ ﻫﻤﮕﻲ در ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ .‬واز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻳﻚﺑﺎره اﻳﺪهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ اﻟﻬﺎم ﺷﺪ‪ ،‬آن ﺷﺐ روي ﻛﺎﻏﺬ ﻃﺮﺣﻲ زدم ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺷﺪ اﭘﻞ ‪I‬‬ ‫ﻣﻌﺮوف‪«.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﻗﺼﺪ داﺷﺖ از رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهاي ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﻛﻴﺖ آﻟﺘﺎﻳﺮ ﺑﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ اﻳﻨﺘﻞ ‪.8080‬‬ ‫وﻟﻲ ﻗﻴﻤﺘﺶ »ﺑﻴﺶ از اﺟﺎرهي ﻳﻚ ﻣﺎﻫﻢ ﺑﻮد‪ «،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮔﺸﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﻮﺗﻮروﻻ‬ ‫‪ 6800‬ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺳﺘﻲ در ‪ HP‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 40‬دﻻر ردﻳﻔﺶ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺗﺮاﺷﻪاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻓﻨﺎوري ‪ MOS‬ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺜﻞ ﻗﺒﻠﻲ وﻟﻲ ﻗﻴﻤﺘﺶ ‪ 20‬دﻻر ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ دﺳﺘﮕﺎه را‬ ‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺗﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﺎر آورد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي اﻳﻨﺘﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‬ ‫راﻳﺞ ﺑﺎزار ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎﻋﺚ دردﺳﺮ اﭘﻞ ﺷﺪ زﻳﺮا ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اوﻟﻴﻪاش ﺑﺎ اﻳﻨﺘﻞ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻫﺮ روز ﺑﻌﺪ از ﻛﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺷﺎم ﻣﻲﺧﻮرد و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ‪ HP‬ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮش ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت را داﺧﻞ اﺗﺎق ﭘﺨﺶ‪ ،‬ﺟﺎي ﻧﺼﺐ آﻧﻬﺎ را ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺳﭙﺲ روي‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار اﺻﻠﻲ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺷﺪ ﻛﻪ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه را ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺨﺶ ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺑﺮ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪي اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫را ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻛﺪﻫﺎ را ﺑﺎ دﺳﺖ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه دﺳﺘﮕﺎه آﻣﺎدهي ﺗﺴﺖ ﺷﺪ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﺣﺮف را روي‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﺗﺎﻳﭗ ﻛﺮدم و ﺑﻌﺪ ﺧﺸﻜﻢ زد! ﺣﺮوف روي ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ «.‬آن روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ‪ 29‬ژوﺋﻦ‬ ‫ﺳﺎل ‪ ،1975‬ﻓﺮازي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺑﺎر در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﺗﺎﻳﭗ ﺣﺮوف روي ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮش ﻣﻲدﻳﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و وازﻧﻴﺎك را ﺑﻪ ﺳﺆال ﺑﺴﺖ‪ :‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮﻧﺪ؟‬ ‫آﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﻫﺴﺖ ﻳﻚ دﻳﺴﻚ ‪-‬ﺣﺎﻓﻈﻪي ذﺧﻴﺮه‪ -‬اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻨﺪ؟ و از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ در ﺗﻬﻴﻪي ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ ﺧﺼﻮص‬ ‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﻪ ﺗﺮاﺷﻪي ر‪‬م ﺑﻮد ﺑﻪ واز ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻤﺎس ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻌﺪادي ر‪‬م ﻣﺠﺎﻧﻲ از اﻳﻨﺘﻞ‬ ‫ﺟﻮر ﻛﻨﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺧﻮب ﺑﻠﺪ ﺑﻮد ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮوش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺠﺎﻟﺘﻲام‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ از ﭘﺲ اﻳﻦ ﺟﻮر ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺮ ﻧﻤﻲآﻣﺪم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از آن ﭘﺲ ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎت ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو رﻓﺖ و در ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﺎﺷﮕﺎه ‪-‬ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻛﺮدن ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ -‬ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺷﺘﺎبدﻫﻨﺪهي ﺧﻄﻲ‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحـه‪٧٢ :‬‬ ‫اﺳﺘﻨﻔﻮرد اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻲ ﻓ‪‬ﻠﺴ‪‬ﻨﺸﺘﺎﻳﻦ‪ 1‬ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻫﺪاﻳﺖﮔﺮ و آزاداﻧﺪﻳﺶ‪ ،‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻧﻤﺎدﻫﺎي ادﻏﺎم‬ ‫دو دﻧﻴﺎي ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬او از ﻣﺪرﺳﻪي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‬ ‫آزاد و اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ ﻓﻌﺎلِ ﺿﺪﺟﻨﮓ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﮔﺎﻫﻨﺎﻣﻪي ﺑﺮﻛﻠﻲ ﺑﺎرب‪ 2‬ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻨﺪس‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫واز ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن در ﺟﻠﺴﺎت ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ زودي دﻳﮕﺮان دور دﺳﺘﮕﺎﻫﺶ ﺟﻤﻊ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و او ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﻃﺮز ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي و ﻋﻤﻠﻜﺮد آن را ﻧﺸﺎنﺷﺎن داد‪ .‬ﻣﻮر ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻲ داﺷﺖ در ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺣﺲِ‬ ‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاكﮔﺬاري و اﻧﺘﻘﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎ را ﺟﺎري ﻛﻨﺪ ﭼﻮن از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺮام ﻫﻜﺮي اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫آزاد ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﺪرت )ﺣﻜﻮﻣﺖ( اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬يِ ﺑﺎﺷﮕﺎه اﻳﻦ ﻧﻘﺶ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ “ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدن ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﺪ”‪ .‬ﻣﻦ اﭘﻞ ‪ I‬را ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮدم ﭼﻮن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ آن را‬ ‫ﺑﻪ راﻳﮕﺎن ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارم‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﻮرد ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻌﺪ از ﺗﻜﻤﻴﻞ زﺑﺎن ﺑِﻴﺴﻴﻚ ﺑﺮاي آﻟﺘﺎﻳﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﭘﺎو‪‬ل آﻟﻦ‪ ،‬از اﻳﻨﻜﻪ اﻋﻀﺎي ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي آن را ﺗﻜﺜﻴﺮ و ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ‪ ‬وﺟﻬﻲ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫وﺣﺸﺖزده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪاي را ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺗﻤﺎم ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ را ﺑﺎ ﺳﺮﻗﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآورﻳﺪ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ اﻧﺼﺎف اﺳﺖ؟ ‪ ...‬ﻛﺎري ﻛﻪ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻋﺪم ﺧﻠﻖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺧﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ در ﻋﻮضِ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﭙﺮدازﻳﻢ؟ ‪ ...‬از ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ وﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.3‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ او‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺗﺼﻮر ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﻮدن دﺳﺘﺎوردﻫﺎي وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫را ﭘﺬﻳﺮا ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ واز را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻃﺮحﻫﺎﻳﺶ را اراﺋﻪ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬دﻟﻴﻞ آورد ﻛﻪ‪» :‬ﭼﺮا ﻣﺪارﻫﺎ را‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎن ﻧﺴﺎزﻳﻢ و ﺑﻪ ﺑﻘﻴﻪ ﻧﻔﺮوﺷﻴﻢ؟« اﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻫﻤﻜﺎريﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺑﺎ ذﻛﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدش‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲاﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺑﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ راﻫﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ از آن ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻓﺮوش ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ذﻫﻦ ﻣﻦ ﺧﻄﻮر ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‬ ‫“ﺑﮕﺬار آﻧﻬﺎ را روي ﻫﻮا ﻧﮕﻪ دارﻳﻢ و ﻳﻚ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ ﺑﻬﺸﺎن ﺑﻔﺮوﺷﻴﻢ”‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي رﻳﺨﺖ ﻛﻪ در ازاي ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ در آﺗﺎري‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار را ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﺑﻌﺪ ‪ 50‬ﺗﺎ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از آن ﭼﺎپ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺣﺪود ‪ 1.000‬دﻻر ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻼوهي ﻫﺰﻳﻨﻪي‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﻲﺷﺪ ﻫﺮ داﻧﻪ از آﻧﻬﺎ را ‪ 40‬دﻻر و ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮع ﺳﻮد ‪ 700‬دﻻر ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺷﻚ داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪاش ﻓﺮوش ﺑﺮود »ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪم ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻗﺮار اﺳﺖ ﭘﻮلﻣﺎن ﺑﺮﮔﺮدد« و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮاي ﭼﻚﻫﺎي اﺟﺎره‬ ‫ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺐﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﺧﻮرده و ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد اﺟﺎرهي ﻫﺮ ﻣﺎه را ﻧﻘﺪاً ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺗﺨﺼﺺﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮدن واز ﺑﻮد‪ .‬ادﻋﺎ ﻧﻜﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﭘﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﺧﻮاﻫﻨﺪ زد‪ ،‬در ﻋﻮض ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﭘﺮﻣﺎﺟﺮا اﺳﺖ‪» .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﭘﻮلﻣﺎن را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻻاﻗﻞ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ دارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﺎل ﺧﻮدﻣﺎن دو ﺗﺎ‪ «.‬اﻳﻦ ﺣﺘﻲ از ﭘﻮلدارﺷﺪن ﻫﻢ ﺑﺮاي واز ﺟﺬابﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪Lee Felsenstein‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪Berkeley Barb‬‬ ‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺨﺎﻃﺐ ﮔﺮاﻣﻲ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺷﻤﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﺳﺮﻗﺖ ﻧﻜﺮدهاﻳﺪ و ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻳﻨﺠﺎﻧﺐ ﻧﻴﺰ از ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ وﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻢ‪  .‬ﻟﻴﻨﻚ‪www.narenji.ir/steve :Donate ‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحــه‪٧٣ :‬‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺘﻲ داﺷﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻮري از ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ ﺟﺬاب ﺑﻮد‪ .‬دو دوﺳﺖ ﺧﻮب ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وآو! ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر راﺿﻲام‪ .‬ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﺪ ﻧﺒﺎﺷﻢ؟«‬ ‫ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن ﭘﻮلِ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬وازﻧﻴﺎك ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب ‪ HP65‬ﺧﻮد را ‪ 500‬دﻻر ﻓﺮوﺧﺖ وﻟﻲ دﺳﺖآﺧﺮ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪار ﻧﺼﻒ ﻣﺒﻠﻎ را ﻧﺪاد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻓﻮﻟﻜﺲواﮔﻨﺶ را ‪ 1500‬دﻻر ﻓﺮوﺧﺖ وﻟﻲ ﺧﺮﻳﺪار ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ آﻣﺪ و‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﺧﺮاب ﺷﺪه و ﺟﺎﺑﺰ را راﺿﻲ ﻛﺮد ﻧﺼﻒ ﭘﻮل ﺗﻌﻤﻴﺮ را ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﺑﻪ رﻏﻢ اﻳﻦ ﻣﻮاﻧﻊ ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺲاﻧﺪاز ‪ 1300‬دﻻري و ﻃﺮحﻫﺎ و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اﭘﻞ ‪ ،I‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﻟﺪ‪ ‬اﭘﻞ‬ ‫ﺣﺎل ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻄﻮر ﻛﺎر و ﻛﺎﺳﺒﻲ را ﺷﺮوع ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ اﺳﻢ ﺧﻮب ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﺮاي دﻳﺪاري دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺰرﻋﻪي آلْوان رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺐﻫﺎي ﮔﺮاوﻧﺸﺘ‪‬ﻴﻦ را ﻫﺮس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك دﻧﺒﺎﻟﺶ آﻣﺪ و در راه )از ﻓﺮودﮔﺎه ﺗﺎ ﻟﻮسآﻟﺘﻮس( اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ‬ ‫اﺳﻢ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﺜﻞ ﻣﺎﺗﺮﻳﻜﺲ و ﭼﻨﺪ ﻟﻐﺖ اﺧﺘﺮاﻋﻲ ﻣﺜﻞ اﮔﺰﻛﻴﻮﺗﻚ و ﺗﻌﺪادي اﺳﻢ ﺳﺮراﺳﺖ و ﻣﻼلآور ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را دﺳﺖﭼﻴﻦ ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﻬﻠﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﻓﺮدا ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎنِ ﺗﻜﻤﻴﻞِ ﻓﺮمﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬ ‫ﻗﺮار دادﻧﺪ‪ .‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﺟﺎﺑﺰ »اﭘﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ« را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺎزه از ﻣﺰرﻋﻪي ﺳﻴﺐ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﺗﻮي‬ ‫ﻳﻜﻲ از رژﻳﻢﻫﺎي ﻣﻴﻮهﺧﻮاري ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم اﻳﻦ اﺳﻢ ﺑﺎﻣﺰه و ﺳﺮزﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬آدم را ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﺎﻧْﺪ‪ .‬ﻛﻨﺎر “اﭘﻞ”‬ ‫ﻛﻠﻤﻪي “ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ” را ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدم‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً اﻧﺘﺨﺎب اﻳﻦ اﺳﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﻮي ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎﻻي آﺗﺎري‬ ‫ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ «.‬ﺑﻪ واز ﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺗﺎ ﻓﺮدا اﺳﻢ ﺑﻬﺘﺮي ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪ ﺑﻪ “اﭘﻞ” رﺿﺎﻳﺖ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻫﻢ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫“اﭘﻞ” اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻮراً آدم را ﻳﺎد ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﺧﻮﺷﻤﺰﮔﻲ‬ ‫ﻳﻚ ﭘﺎي ﺳﻴﺐ‪ ،‬ﻧﻔﺨﻪاي از ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ و ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺧﺎﻛﻲ ﺑﻮد و اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻴﺰي اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﺗﺮ از آن‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ دو ﻛﻠﻤﻪ ‪-‬اﭘﻞ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ -‬در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده را ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻛﻪ‬ ‫ﺲ اﭘﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﻤﻲ اﺻﻼً ﻣﻌﻤﻮل ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ذﻫﻦ‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﺗﺄﺳﻴﺲ‪ ‬اوﻟﻴﻦ رﺋﻴ ِ‬ ‫آدم را ﺑﺎ ﺧﻮد درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪“ .‬ﺳﻴﺐ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ رﺑﻄﻲ ﻧﺪارﻧﺪ!” ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‬ ‫آﮔﺎﻫﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺪ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻫﻨﻮز آﻣﺎدهي ﺣﻀﻮر ﺗﻤﺎم وﻗﺖ در اﭘﻞ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻻاﻗﻞ ﺧﻮدش اﻳﻦﻃﻮر ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي‬ ‫ﻛﻠﻴﺪي ‪ HP‬اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد روزﻫﺎ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎر ﻧﻴﺎز‬ ‫دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲ واز را ﭘﺮ و در ﺻﻮرت ﺑﺮوز اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦﺷﺎن داوري ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺎي ران وِﻳﻦ را ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮاﻛﺖ ﺑﺎز ﻛﺮد؛ ﻫﻤﺎن ﻣﻬﻨﺪس ﻣﻴﺎنﺳﺎل آﺗﺎري ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺮ آن ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﻤﺎر داﺷﺖ‪.‬‬ ‫وِﻳﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﺟﺒﺎرِ وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ از ‪ HP‬آﺳﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻫﻢ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪي ﻛﻠﻴﺪي‪ ،‬ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮدن او ﺑﻪ واﮔﺬاري ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ اﻳﺪهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲاش ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬وِﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واز‬ ‫ﻳﻚ دﻳﺪﮔﺎه ﭘﺪراﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﺧﻮدش داﺷﺖ‪ .‬دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ از آﻧﻬﺎ در ﺳﺎﻳﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ‪-‬ﺣﺘﻲ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ‪ -HP‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻦ و ﺟﺎﺑﺰ آن ﻣﺪارﻫﺎ را ﻫﺴﺘﻪي اﺻﻠﻲ اﭘﻞ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ‪ .‬دو‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحـه‪٧٤ :‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم دور ﻣﻴﺰﮔﺮد آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻣﻦ ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺎﻷﺧﺮه واز اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ را ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‪ «.‬اﺳﺘﺪﻻل وِﻳﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺧﺒﺮهاي‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮوف ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﻨﺪهي ﺧﻮب ﻛﺎر ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ واز ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ اﭘﻞ در ﻣﻲآورد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ وِﻳﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺳﻬﻤﻲ ‪ 10‬درﺻﺪي از اﭘﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد؛ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺑﺮوز اﺧﺘﻼف ﻣﻴﺎن او و واز‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﮔﺮهﮔﺸﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫وِﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻋﻴﻦ ﺗﻔﺎوت‪ ‬زﻳﺎدﺷﺎن‪ ،‬دو ﻧﻔﺮي ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت واﻗﻌﺎً آن‬ ‫روي ﺷﻴﻄﺎنﺻﻔﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲﺷﺪ ﺣﺎل آﻧﻜﻪ وازﻧﻴﺎك ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻲﺷﻴﻠﻪﭘﻴﻠﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪاي در ﻣﻴﺎن آدﻣﻴﺎن‪.‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﻻفزنِ ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺮ و ﻛﻠﻪزدن ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎرﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد؛ او ﭘﺮﺟﺬﺑﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﻣﺴﺤﻮرﻛﻨﻨﺪه وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺳﺮد و ﺑﻲرﺣﻢ‪ .‬اﻣﺎ وازﻧﻴﺎك ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ و ﺑﻲدﺳﺖوﭘﺎ ﺑﻮد و ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﺖ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪاش را از او دور ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واز در ﺑﺮﺧﻲ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده درﺧﺸﺎن‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ داﻧﺸﻤﻨﺪﻫﺎ‪ .‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻧﺎآﺷﻨﺎ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻓﻘﻂ ﺷﻴﺮﻳﻦﻛﺎري‬ ‫ازش ﺳﺮ ﻣﻲزد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ زوج ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮدﻳﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ از ﻧﺒﻮغ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ واز و واز از ﻧﺒﻮغ‬ ‫ﺗﺠﺎري ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻬﺖزده ﺑﻮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ دﻟﻢ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ ﺑﺰﻧﻢ و ﭘﺎﻳﻢ را روي‬ ‫اﻧﮕﺸﺖﻫﺎي ﭘﺎﺷﺎن ﻓﺸﺎر ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻗﺎدر ﺑﻮد آدمﻫﺎي ﻏﺮﻳﺒﻪ را اﺣﻀﺎر و وادارﺷﺎن ﻛﻨﺪ ﻛﺎرﻫﺎ را راه‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻫﻮش ﻧﻴﺴﺖ رﻓﺘﺎرش ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﮔﺴﺘﺎﺧﻲ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﺣﺘﻲ در ﺳﺎلﻫﺎي ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد راه ﺣﻞ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ را آنﻃﻮر ﻛﻪ او اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻧﺪاﻧﻢ‪«.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از راﺿﻲ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺗﻤﻠﻴﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﺑﺪاﻋﻲاش ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺑﻪ ‪HP‬‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ ﭼﻮن ﻛﺎرﻣﻨﺪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدم ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺣﻴﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاي ‪ HP‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮم درﺳﺖ و اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آن را در ﺑﻬﺎر ‪ 1976‬ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮاﻧﺶ در ‪ HP‬اراﺋﻪ ﻛﺮد؛ در ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ اﺟﺮاﻳﻲ ﺷﻴﻔﺘﻪي ﻃﺮح ﺷﺪه وﻟﻲ دﺳﺖآﺧﺮ ﺣﺮﻓﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ HP‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آن را‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎزﻳﭽﻪ اﺳﺖ و دﺳﺖﻛﻢ در آن ﻣﻮﻗﻊ و ﺑﺎ اﻫﺪاف ﺳﻄﺢﺑﺎﻻي ﺷﺮﻛﺖ ﺟﻮر‬ ‫در ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﺷﺪم وﻟﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻣﻌﺬب ﻧﺒﻮدم‪«.‬‬ ‫‪ 1‬آورﻳﻞ ‪ ،1976‬ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ﺑﺮاي ﺗﻨﻈﻴﻢ و اﻣﻀﺎي ﺗﻮاﻓﻖﻧﺎﻣﻪي ﺷﺮاﻛﺖ ﺑﻪ آﭘﺎرﺗﻤﺎن وِﻳﻦ در ﻣﺎﻧﺘ‪‬ﻴﻦوﻳﻮ‬ ‫رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬وِﻳﻦ ﺑﺎ اﻧﺪك ﺗﺠﺮﺑﻪاش در “ﻧﮕﺎرش اﺳﻨﺎد ﺣﻘﻮﻗﻲ” ﻳﻚ ﺳﻨﺪ ﺳﻪ ﺻﻔﺤﻪاي ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫“ﻧﮕﺎرش ﺣﻘﻮﻗﻲ” او ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ درد ﺧﻮدش ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﭘﺎراﮔﺮافﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺷﺮوع‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ »ﭼﻨﺎنﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳﻨﺪ آﻣﺪه‪ ...‬ﭼﻨﺎنﻛﻪ در اﻳﻦ ﺳﻨﺪ اﺷﺎره ﮔﺮدﻳﺪ‪ ...‬اﻛﻨﻮن ﺑﻨﺎﺑﺮ ][‪ ...‬ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ‪ «...‬اﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﻬﺎم و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﻪ ﻃﻮر واﺿﺢ ‪ ٪10-٪45-٪45‬ذﻛﺮ و ﺗﺼﺮﻳﺢ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪاي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 100‬دﻻر ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ اﻣﻀﺎي دو ﺗﻦ از ﺷﺮﻛﺎ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎ ﻫﻢ اﻧﺸﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد »وازﻧﻴﺎك ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﺻﻠﻲ ادارهي اﻣﻮر ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ را ﺗﻘﺒﻞ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻠﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارد و وِﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﺎل و ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺳﻨﺎد را ﻋﻬﺪهدار ﻣﻲﺷﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ اﻣﻀﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﭘﺎي ﺑﺮﮔﻪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺎ ﺧﻂ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﻣﻀﺎ ﻛﺮد و وﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﺸﺖ ﺧﻂﺧﻄﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬وِﻳﻦ از اداﻣﻪي ﻛﺎر دﻟﺴﺮد ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﻨﺪ ﻛﻪ وﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ‪ ‬ﺧﻮد در ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺒﻠﻲ را ﺑﻪ ﻳﺎد آورد‪ .‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ دوﺑﺎره آن اﺗﻔﺎق‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحــه‪٧٥ :‬‬ ‫رخ دﻫﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك داراﻳﻲ ﻣﺎﻟﻲ اﻧﺪﻛﻲ داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ وﻳﻦ )ﻛﻪ از وﻗﻮع آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﺎﻟﻲ در ﻛﻞ دﻧﻴﺎ واﻫﻤﻪ‬ ‫داﺷﺖ( ﺳﻜﻪﻫﺎي ﻃﻼ داﺧﻞ ﺗﺸﻜﺶ ﻗﺎﻳﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﭘﻞ را ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﺮاﻛﺖ ﺳﺎده و ﻧﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﺮﻛﺎ ﺷﺨﺼﺎً ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺪﻫﻲﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﻮد و‬ ‫وﻳﻦ از ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻃﻠﺒﻜﺎران ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﺎزده روز ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ “ﺑﺮﮔﻪي اﻧﺼﺮاف” و‬ ‫اﻟﺤﺎﻗﻴﻪي ﻣﺘﻤﻢ ﻗﺮارداد ﻣﺸﺎرﻛﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ادارهي اﺳﻨﺎد ﻣﺤﻠﻲ در ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﻼرا رﻓﺖ‪ .‬اﻟﺤﺎﻗﻴﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت ﺷﺮوع‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ »ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺠﺪد‪ ‬ﺗﻮاﻓﻘﺎت‪ ‬ﻓﻲﻣﺎﺑﻴﻦ ﺷﺮﻛﺎ« و در اداﻣﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد »وﻳﻦ از اﻳﻦ ﭘﺲ از اﻳﻔﺎء ﻧﻘﺶ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان “ﺷﺮﻳﻚ” ﻛﻨﺎره ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ «.‬در ﻣﺘﻤﻢ اﺷﺎره ﺷﺪه ﻛﻪ او در ازاي ﺳﻬﻢ ‪ 10‬درﺻﺪيِ ﺧﻮد در اﭘﻞ‪ ،‬اﺑﺘﺪا‬ ‫‪ 800‬دﻻر و ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻌﺪ از آن ‪ 1500‬دﻻر دﻳﮕﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ او ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﺳﻬﻢ ‪ 10‬درﺻﺪي ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺳﻬﺎﻣﺶ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل ‪ 2010‬ارزﺷﻲ ﻣﻌﺎدل دو‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد و ﺷﺸﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر داﺷﺖ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﻌﺪ از واﮔﺬاري ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻮﭼﻚ در ﭘﺎﻫﺮوﻣ‪‬ﭗِ‪ 1‬ﻧﻮادا‬ ‫ﺧﺮﻳﺪ و ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﻗﻤﺎر و ﭼﻚ ﺧﺪﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲاش زﻧﺪﮔﻲ را ﺳﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫اﺣﺴﺎس ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﻧﻜﺮده‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ را ﺑﺮاي آن ﻟﺤﻈﻪ از زﻧﺪﮔﻲام ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ ﺧﺎم ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻗﺒﻠﻲ‪ ،‬آﻣﺎدﮔﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻛﺘﻲ را در ﺧﻮد ﻧﻤﻲدﻳﺪم‪«.‬‬ ‫اﻧﺪك زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻌﺪ از ﺛﺒﺖ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ رﻓﺘﻨﺪ و اﭘﻞ را ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎﺷﮕﺎه‬ ‫ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬واز ﻳﻜﻲ از ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮد را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه‪،‬‬ ‫ﺣﺎﻓﻈﻪي ‪ 8‬ﻛﻴﻠﻮﺑﺎﻳﺘﻲ و ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از ﺑِﻴﺴﻴﻚ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬روي ﻣﻄﻠﺐِ ‪-‬ﺑﻪ‬ ‫ﻗﻮل ﺧﻮدش‪ -‬اﺻﻠﻲ ﻫﻢ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد‪» :‬ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻣﺴﺨﺮهي ﭘﺮ از ﭼﺮاغ و ﺳﻮﺋﻴﭻ‪ «.‬ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻧﻮﺑﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ .‬او اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﺧﻼف آﻟﺘﺎﻳﺮ ﺗﻤﺎم ﻗﻄﻌﺎت ﺿﺮوري را درون ﺧﻮد دارد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﺮوه را ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺆال ﺟﺪي ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪ‪ :‬ﻣﻠّﺖ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ ﭼﻘﺪر ﭘﻮل ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﺑﺪﻫﻨﺪ؟‬ ‫ﺳﻌﻲ ﻛﺮد آﻧﻬﺎ را وادار ﺑﻪ دﻳﺪنِ ارزش ﺑﻲﻫﻤﺘﺎي اﭘﻞ ﻛﻨﺪ ‪-‬ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ ﻟﻔﺎﻇﻲ ﺳﺘﺎﻳﺶآﻣﻴﺰ را در دﻫﻪﻫﺎي آﺗﻲ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﻀﺎر ﭼﻨﺪان ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ ﭼﻮن دﺳﺘﮕﺎه اﭘﻞ داراي رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهاي ارزان ﺑﻮد و ﻧﻪ اﻳﻨﺘﻞ‬ ‫‪ 8080‬ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دور از ﺟﻤﻊ اﻳﺴﺘﺎده و ﮔﻮشﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺮاي ﺷﻨﻴﺪن ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫آن ﺗﻴﺰ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او ﭘﺎو‪‬ل ﺗ‪‬ﺮِل‪ 2‬ﻧﺎم داﺷﺖ؛ ﺗ‪‬ﺮِل در ﺳﺎل ‪ 1975‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺧﻮد “ﺑﺎﻳﺖ‪ ”3‬واﻗﻊ در‬ ‫ﻛﺎﻣﻴﻨﻮرﺋﺎل در ﻣ‪‬ﻨﻠﻮﭘﺎرك را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد‪ .‬در ‪ 1976‬آن را ﺑﻪ ﺳﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺗﻮﺳﻌﻪ داد و در ﻫﻤﺎن روزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ را دﻳﺪ‪ ،‬در ﻓﻜﺮ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺳﺮي ﻓﺮوﺷﮕﺎه زﻧﺠﻴﺮهاي ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ از ﻓﺮﺻﺖ ﭘﻴﺶآﻣﺪه ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ او‪ ،‬ﻫﻴﺠﺎنزده ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﺪاز‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ از ﻛﺎرش ﻟﺬت ﺧﻮاﻫﻲ‬ ‫ﺑﺮد‪ «.‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل آﻧﻘﺪري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗ‪‬ﺮِل ﻛﺎرت وﻳﺰﻳﺘﺶ را ﺑﻪ آن دو ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬در ﺗﻤﺎس ﺑﺎﺷﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﻓﺮداي آن روز ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﻟُﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎﻳﺖ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻣﺪم ﻛﻪ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎﺷﻢ« و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻛﺎرِ‬ ‫ﺧﻮدش را ﻛﺮد‪ .‬ﺗ‪‬ﺮِل ﻳﻚ ﺳﻔﺎرش ‪ 50‬ﺗﺎﻳﻲ اراﺋﻪ داد اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺒﺼﺮه ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﭼﺎﭘﻲ ‪ 50‬دﻻري‬ ‫ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺗﺮاﺷﻪي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ و ﺳﺮﻫﻢﺑﻨﺪي آن ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮاي‬ ‫‪Pahrump‬‬ ‫‪Paul Terrell‬‬ ‫‪Byte‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحـه‪٧٦ :‬‬ ‫ﮔﻴﻚﻫﺎ ﺟﺬاب ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻋﺎدي ﺧﻴﺮ‪ .‬ﺗ‪‬ﺮِل از ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺖ ﻫﻤﻪي ﻗﻄﻌﺎت را‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻛﻨﻨﺪ و ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه ‪ 500‬دﻻر ﻧﻘﺪ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ واز ﻛﻪ در ‪ HP‬ﺑﻮد زﻧﮓ زد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ اﻵن ﻧﺸﺴﺘﻪاي؟« وازﻧﻴﺎك ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻄﻮر؟«‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﺒﺮ را ﻛﻒ دﺳﺖ او ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺧﻮب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ‪» :‬ﺷﻮﻛﻪ ﺷﺪم‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺟﺎ ﺧﻮردم‪.‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ از ﻳﺎدم ﻧﻤﻲرود‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺳﻔﺎرش‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﺑﺎ ارزش ‪ 15.000‬دﻻر اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬آﻟﻦ ﺑﺎو‪‬م ﺳﻮﻣﻴﻦ رﻓﻴﻖِ دوران‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن و ﭘﺪرش ‪ 5.000‬دﻻر از ﻣﺒﻠﻎ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را ﺗﻘﺒﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻼش ﻛﺮد ‪ 5.000‬دﻻر دﻳﮕﺮ ﻫﻢ از‬ ‫ﺑﺎﻧﻜﻲ در ﻟﻮسآﻟﺘﻮس ﺑﮕﻴﺮد وﻟﻲ ﻣﺪﻳﺮ آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻋﺎﻗﻞ اﻧﺪر ﺳﻔﻴﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻧﻪ؛ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺎدي ﺑﻮد‪ .‬او‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻫﺎﻟﺘ‪‬ﻚ رﻓﺖ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اراﺋﻪي ﺳﻬﺎم اﭘﻞ در ﻋﻮض ﻗﻄﻌﺎت را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺖ وﻟﻲ ﺻﺎﺣﺐ‬ ‫آﻧﺠﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ »ﻓﻘﻂ دو ﺗﺎ ﺟﻮان ژوﻟﻴﺪه« ﻫﺴﺘﻨﺪ و او را د‪‬ك ﻛﺮد‪ .‬اَﻟﻜُﺮن )از آﺗﺎري( ﻧﻴﺰ ﻓﻘﻂ در ازاي ﭘﻮل‬ ‫ﻧﻘﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺪﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮاﻣ‪‬ﺮ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﺰ را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗ‪‬ﺮِل زﻧﮓ ﺑﺰﻧﺪ و از ﺳﻔﺎرش ‪ 25.000‬دﻻري او ﺑﻪ اﭘﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗ‪‬ﺮِل در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ )ﺑﻪ اﺻﺮار‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ آن ﺳﻮي ﺧﻂ ﻻي ﻣﻨﮕﻨﻪ ﺑﻮد( از ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮ اﻋﻼم ﺷﺪ ﻳﻚ ﺗﻤﺎس اورژاﻧﺴﻲ دارد‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﺮاﻣ‪‬ﺮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دو ﺗﺎ ﭘﺴﺮ ژوﻟﻴﺪه آﻣﺪهاﻧﺪ و ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺳﻔﺎرﺷﻲ از ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎﻳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ واﻗﻌﻴﺖ داﺷﺖ؟‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺗ‪‬ﺮِل‪ ،‬ﻛﺮاﻣ‪‬ﺮ ﻳﻚ ﻧﺴﻴﻪي ‪ 30‬روزه ﺑﻪ اﭘﻞ داد‪.‬‬

‫ﮔﺮوه‪ ‬ﮔﺎراژ‬

‫‪1‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ در ﻟﻮسآﻟﺘﻮس ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻮﻧﺘﺎژ ‪ 50‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار اﭘﻞ ‪ I‬ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻇﺮف ‪ 30‬رو ِز‬ ‫ﻛﺎري ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ ﺳﺮ آﻣﺪن ﻣﻮﻋﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﺪﻫﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎﻳﺖ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم دﺳﺖﻫﺎي‬ ‫آﻣﺎده ﺑﻪ ﻛﺎر اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ و واز‪ ،‬داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ و اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ )ﻛﻪ از ﻓﺮﻗﻪاي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ذﻛﺮ ﺷﺪ‬ ‫ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﺑﻮد( و ﺧﻮاﻫﺮ ﺑﺎردار ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﭘ‪‬ﺘﻲ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﺗﺎق ﺧﻮاﺑﺶ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻴﺰ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ را ﺗﺨﻠﻴﻪ و ﮔﺎراژ را‬ ‫ﺑﺪل ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺎه اﺻﻠﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻟﺤﻴﻢﻛﺎري ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﺳﭙﺮده ﺷﺪ ﻛﻪ آنزﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎي ﺟﻮاﻫﺮﺳﺎزي‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻏﻴﺮ از ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد ﻫﻤﻪ را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم دادم« وﻟﻲ اﻳﻦ اﺻﻼً ﺟﺎﺑﺰ را ﺧﻮﺷﺤﺎل‬ ‫ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪» :‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺗﺮاﺷﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻫﺪر دادن ﻧﺪارﻳﻢ!« ﺑﻌﺪ از ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ‪ ،‬ﺧﻮد ﺷﺨﺼﺎً ﻟﺤﻴﻢﻛﺎري را‬ ‫ﻋﻬﺪهدار ﺷﺪ و ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ را ﺗﻮﺑﻴﺦ و ﺑﻪ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻛﺎرﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺪاري و ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎﻏﺬﺑﺎزيﻫﺎ را اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻫﺮ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار‪ ،‬آن را ﺑﻪ وازﻧﻴﺎك ﻣﻲدادﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻳﻚ را ﺑﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ وﺻﻞ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ داﺧﻞ ﺟﻌﺒﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻤﺶ و اﮔﺮ ﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ آن ﭘﺎﻳﻪاي‬ ‫را ﻛﻪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ داﺧﻞ ﺳﻮﻛﺖ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮدم‪«.‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺎر ﻓﺮﻋﻲ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ را ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ درآورد ﺗﺎ ﺗﻴﻢِ اﭘﻞ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﻛﻞ ﮔﺎراژ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﻛﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻃﻮﻳﻞ داﺧﻞ آورد و ﭼﻨﺪﻳﻦ ردﻳﻒ ﻗﻔﺴﻪي ﺑﺮﭼﺴﺐدار ﺑﺮاي ﻗﻄﻌﺎت درﺳﺖ‬ ‫‪Garageband‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحــه‪٧٧ :‬‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي آﺗﺶ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ داﺧﻠﺶ ﻻﻣﭗﻫﺎي ﮔﺮﻣﺎﻳﺸﻲ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آن در ﻃﻮل ﺷﺐ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه را در دﻣﺎﻫﺎي ﺑﺎﻻ ﺗﺴﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ آﻣﭙﺮ ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻧﺪ ‪-‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺣﻀﻮر اﺳﺘﻴﻮ ﻋﺎدي ﺑﻮد‪ -‬ﭘﺎو‪‬ل ﺑﺎ ﻧﺠﺎﺑﺖ ذاﺗﻲ ﺧﻮدش ﭘﺎ در ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﺸﻜﻞ ﭼﻴﺴﺖ ﭘﺴﺮ؟‬ ‫ﻧﻜﻨﺪ روي ﻣﻴﺦ ﻧﺸﺴﺘﻲ؟!؟« در ﻋﻮضِ اﻳﻦ ﻛﻤﻚﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي دﻳﺪن دﻗﺎﻳﻖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﺎزيﻫﺎي ﻓﻮﺗﺒﺎل‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‬ ‫را ﭘﺲ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و روي ﭼﻤﻦﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﮔﻴﺘﺎر‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﻼرا ا‪‬ﺷﻐﺎل ﻧﻴﻤﻲ از ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﻗﻄﻌﺎت و ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻬﻤﺎن ﻧﺎﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻳﻦ رژﻳﻢﻫﺎي‬ ‫ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺴﺨﺮهي ﭘﺴﺮش ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻜﺮ او را ﺧﺮاب ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻛﻼرا از دﻳﺪن‬ ‫ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ رژﻳﻢ ﻏﺬاﻳﻲ او ﻣﺒﻬﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺴﺮش ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ از ﺧﻮدش ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﺮد “ﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﻴﻮهﺧﻮارم و ﻓﻘﻂ ﺑﺮگﻫﺎي ﭼﻴﺪه ﺷﺪه زﻳﺮ ﻧﻮر‬ ‫ﻣﺎه ﺗﻮﺳﻂ دﺧﺘﺮان ﺑﺎﻛﺮه را ﻣﻲﺧﻮرم”!«‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻳﻚ دو ﺟﻴﻦ از ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎﻳﺖ ﺑﺮد‪ .‬ﺗ‪‬ﺮِل ﻛﻤﻲ‬ ‫ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪ زﻳﺮا ﺧﺒﺮي از ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‪ ،‬ﻛﻴﺲ و ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬او ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻛﺎﻣﻞﺗﺮ از اﻳﻦ را داﺷﺘﻪ اﻣﺎ ﺑﺎ دﻳﺪن ﭼﺸﻢﻏﺮهي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ‪ 30‬روز از ﺗﺄﺳﻴﺲ‪ ،‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﺳﻮدآوري رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ ارزانﺗﺮ از ﺗﺼﻮرﻣﺎن‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻗﻄﻌﺎت را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺎ درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﻻزم‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ ‪ 1.000‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار ﺟﺪﻳﺪ را ﺧﺮﻳﺪ« و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻓﺮوش ﺑﻘﻴﻪي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دوﺳﺘﺎن و اﻋﻀﺎي ﺑﺎﺷﮕﺎه‬ ‫ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو‪ ،‬ﺗﺎزه ﺳﻮد‪ ‬واﻗﻌﻲ از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﺑﺎ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 4‬دﻻر در ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬رﺳﻤﺎً ﺣﺴﺎبدار ﭘﺎرهوﻗﺖ اﭘﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز در ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ از ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻣﻲآﻣﺪ و دﻓﺘﺮﭼﻪي ﭼﻚﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎ دﻓﺘﺮ ﻛﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن وﺟﻬﻪي اﭘﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﻐﺎمﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻣﺎدرش ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ران‬ ‫وِﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺒﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻄﻲِ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﺼﻮر وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻟﻮﮔﻮﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد؛‬ ‫“ﻧﻘﺸﻲ از ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ در زﻳﺮ ﻳﻚ درﺧﺖ ﺳﻴﺐ” ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪاي از وﻳﻠﻴﺎم و‪‬ردزو‪‬رث‪» :1‬ذﻫﻦ آدﻣﻲ ﺗﺎ اﺑﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﺴﺎﻓﺮ درﻳﺎﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖآور اﻧﺪﻳﺸﻪ اﺳﺖ‪ «.‬اﻳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﭘﻨﺪ ﻋﺠﻴﺐِ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺗﺼﻮرات ﻓﺮدي وِﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮد و رﺑﻄﻲ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻪ وردزو‪‬رث در وﺻﻒ ﻣﺮدان آﻏﺎزﮔﺮ اﻧﻘﻼب ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﺑﺮده‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪» :‬ﺑﻴﺪاري در آن ﺳﺎﻋﺖ ﻋﻴﻦ ﺳﻌﺎدت و ﺟﻮاﻧﻲ در آن ﻫﻨﮕﺎﻣﻪي‬ ‫ﺳﻌﺪ ﻋﻴﻦ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻮد!« وازﻧﻴﺎك ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﺎ در ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺗﺎرﻳﺦ دﺳﺖ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺰﺋﻲ از آن ﻫﺴﺘﻢ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ‪«.‬‬ ‫واز ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ در ﻓﻜﺮ ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اوﻟﻲ اﭘﻞ ‪ I‬ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و واز ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻛﺎﻣﻴﻨﻮ رﺋﺎل ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ زودﺗﺮ ﻫﻤﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‬ ‫‪ 50‬ﺗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗ‪‬ﺮِل و ‪ 50‬ﺗﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ دوﺳﺘﺎن ﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪ 100 ،‬ﺗﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲﻫﺎ در‬ ‫ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﮕﻔﺖآور ﻧﺒﻮد ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎهﺷﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻧﺰدﻳﻚ‪‬‬ ‫‪William Wordsworth‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل پ ن ج | صـفـحـه‪٧٨ :‬‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻔﺮوﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ ﺳﻮد ﺣﺴﺎﺑﻲ روي ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺒﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮف ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺮﺳﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻛﻪ روي ﻣﺤﺼﻮل ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه و ‪ ٪33‬ﺑﻴﺶ از ﻗﻴﻤﺖ‬ ‫ﻓﺮوش ‪ 500‬دﻻري ﺑﻪ ﺗ‪‬ﺮِل و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻮد‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 666‬دﻻر و ‪ 66‬ﺳﻨﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﺮ ﻛﺠﺎ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻢ اﻳﻦ ﻋﺪد را ﺑﺎ ﺧﻮدم ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺷﻤﺎره ﻋﻀﻮﻳﺘﻢ در ﺳﺮوﻳﺲ ﺟ‪‬ﻚﮔﻮيِ ﺗﻠﻔﻨﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد؛‬ ‫‪ «255-6666‬ﻫﻴﭻﻛﺪامﺷﺎن ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﻣﻜﺎﺷﻔﺎت‪ ،‬ﻋﺪد ‪ 666‬ﻧﻤﺎد »ﺷﻴﻄﺎن« اﺳﺖ و ﺑﻪ زودي ﺑﺎ‬ ‫اﻋﺘﺮاض دﻳﮕﺮان ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻋﺪد ‪ 666‬در ﻓﻴﻠﻢ ﭘﺮﻓﺮوش آن ﺳﺎل )ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲ( دﻗﻴﻘﺎً‬ ‫ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد‪) .‬در ﺳﺎل ‪ 2010‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اﭘﻞ ‪ I‬در ﺣﺮاج ﻛﺮﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ رﻗﻢ ‪ 213.000‬دﻻر ﻓﺮوش‬ ‫رﻓﺖ‪(.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺟﺪﻳﺪ در ﺟﻮﻻي ‪ 1976‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﻪي اﻳﻨﺘﺮﻓ‪‬ﻴﺲ‪ 1‬ﻛﺎر ﺷﺪ؛‬ ‫ﻣﺠﻠﻪاي ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاي ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن دﻳﮕﺮ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻫﻨﻮز در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ دﺳﺖ‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت را ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ در آن ﻣﻘﺎﻟﻪ از او ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و “ﻣﺸﺎور وﻳﮋهي آﺗﺎري” ﻳﺎد ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ وﺟﻬﻪي ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ واﻗﻌﻲ را ﺑﻪ اﭘﻞ ﻣﻲداد‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﺎﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي در ﻣﺮاوده‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺣﻀﻮر ﺧﻮد را در ﻗﻠﺐ اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﻧﻮ ﭘﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ «.‬از ﻗﻮل او ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺎ ﻛﺴﺐ‬ ‫اﻃﻼع از ﻧﻴﺎزﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮان ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻴﻞ آﻧﻬﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻛﻢﻛﻢ ﺳﺮ و ﻛﻠﻪي رﻗﺒﺎ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻟﺘﺎﻳﺮ‪ IMSAI8080 ،‬و ‪ SOL-20‬از ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺮوﺳﺴﻮر‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ 2‬ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دوﻣﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻲ ﻓ‪‬ﻠﺴ‪‬ﻨﺸﺘﺎﻳﻦ و ﮔﻮردون ﻓﺮﻧﭻ از ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت در آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪي ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ روز ﻛﺎرﮔﺮ )ﺳﺎل ‪ (1976‬در اوﻟﻴﻦ ﺟﺸﻨﻮارهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ در ﻫﺘﻠﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ در ﺗﻔﺮﺟﮕﺎه ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺷﻬﺮ آﺗﻼﻧﺘﻴﻚ در اﻳﺎﻟﺖ ﻧﻴﻮﺟﺮﺳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ﺑﺎ ﭘﺮواز ‪ TWA‬ﺑﻪ ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﺎ‪ 3‬رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬دو ﺟﻌﺒﻪ ﺳﻴﮕﺎر ﻫﻤﺮاهﺷﺎن ﺑﻮد؛ در ﻳﻜﻲ اﭘﻞ ‪ I‬و‬ ‫در دﻳﮕﺮي ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪي ﻧﺴﻞ دوم ﻃﺮاﺣﻲ ‪-‬ﻛﻪ واز ﻫﻨﻮز داﺷﺖ روي آن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ -‬ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬در ردﻳﻒ‬ ‫ﻼ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪ «.‬واز از ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦﻃﻮر‬ ‫ﭘﺸﺖﺳﺮﺷﺎن‪ ،‬ﻓ‪‬ﻠﺴ‪‬ﻨﺸﺘﺎﻳﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﺪن اﭘﻞ ‪ I‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎﻣ ً‬ ‫ﺣﺮفﻫﺎ واﻗﻌﺎً دلﺳﺮد ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬ﺣﺮفﻫﺎﺷﺎن را ﻣﻲﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت اﺧﺘﺼﺎري ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻢ‬ ‫ﻧﺨﻮرده ﺑﻮد راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺎر و ﺑﺎر آﻳﻨﺪه ﺣﺮف ﻣﻲزدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در ﺣﻴﻦ ﺑﺮﮔﺰاري ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه وازﻧﻴﺎك ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻗﺘﺶ را در اﺗﺎق ﻫﺘﻞ ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺠﺎﻟﺘﻲﺗﺮ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻏﺮﻓﻪي اﭘﻞ واﻗﻊ در ﭘﺸﺖ ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در ﻋﻮض داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻄﺎر از ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ آﻣﺪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي دﻳﺪن اوﺿﺎع رﻗﺒﺎ در ﺳﺎﻟﻦ ﭼﺮخ ﻣﻲزد‪ ،‬ﻏﺮﻓﻪ را ﺑﮕﺮداﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﭼﻨﺪان از دﻳﺪن ﺳﺎﻳﺮ ﻏﺮﻓﻪﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ او در ﻣﻘﺎم اﺟﺮا و ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي‪ ،‬واز ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪاي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻬﻨﺪس اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ‪ SOL-20‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻓﻠﺰي ﺑﺮاق‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ و ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮ ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺖ؛ اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﺮﻓﻪايﻫﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در‬ ‫ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﭘﻞ ‪ I‬درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺧﺎﻟﻘﻴﻨﺶ‪ ،‬ژوﻟﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪Interface‬‬ ‫‪Processor Technology Corporation‬‬ ‫‪Philadelphia‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحــه‪٧٩ :‬‬

‫فصل شش‬ ‫اﭘﻞ ‪II‬‬ ‫طلیعهی یک عصر جدید‬

‫ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺟﺎﻣﻊ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﮔﺮدش در ﺳﺎﻟﻦ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ ﭘﺎو‪‬ل ﺗ‪‬ﺮِل‬ ‫)ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎﻳﺖ( ﺑﻮده اﺳﺖ‪ :‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺎﻣﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ اﭘﻞِ ﺑﻌﺪي از ﻳﻚ ﻛ‪‬ﻴﺲ زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﺗﻮﻛﺎر و ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ از‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﺪهي ﻣﻦ ﺧﻠﻖ اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﺎﻣﻼً ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎزار ﻫﺪف ﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﮔﻴﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻪ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ ﻣﺒﺪل و ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﺑﺨﺮﻧﺪ و‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ‪ 1‬ﻧﻔﺮ از اﻳﻨﻬﺎ‪ 1.000 ،‬ﻧﻔﺮ آن ﺑﻴﺮون ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه آﻣﺎده ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺨﺮد‪«.‬‬ ‫آن روز وازﻧﻴﺎك در اﺗﺎق ﻫﺘﻞ داﺷﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻌﺪي را ﺳﺮ ﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد اﭘﻞ‬ ‫‪ II‬ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﺳﻜﻮي ﭘﺮﺗﺎب آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚﺑﺎر در‬ ‫آﺧﺮ ﺷﺐِ ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ را ﺑﻴﺮون ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن رﻧﮕﻲ در ﻳﻜﻲ از اﺗﺎقﻫﺎي ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻣﺘﺤﺎﻧﺶ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺑﺎ ﻳﻚ اﺑﺘﻜﺎر ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ رﻧﮓﻫﺎ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ روﺷﺶ ﺑﺎ آن ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﭘﺮوژﻛﺘﻮر ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﺗﺼﺎوﻳﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺖ‬ ‫ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﺧﻮدش در اﻳﻦﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم رﻧﮓﺑﻨﺪي ﭘﺮوژﻛﺘﻮر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺷﻴﻮهي‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحـه‪٨٠ :‬‬ ‫رﻧﮓﺑﻨﺪي ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ اﭘﻞ ‪ II‬را ﺑﻪ آن ﭘﺮوژﻛﺘﻮر وﺻﻞ ﻛﺮدم ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮم ﻛﻪ درﺳﺖ ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬ﺑﺎ ﺗﺎﻳﭗ روي ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻄﻮط رﻧﮕﻲ و ﻧﻘﺎط ﺑﺮ روي ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶِ آن ﺳﻮي اﺗﺎق ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﻏﺮﻳﺒﻪاي ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪي اﭘﻞ ‪ II‬را دﻳﺪ ﻳﻜﻲ از ﺗﻜﻨﻴﺴﻴﻦﻫﺎي ﻫﺘﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه را دﻳﺪه وﻟﻲ از ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪي آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ ﺑﺎﻻي اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﭘﻮل ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي اﻧﺪك ﻛﻔﺎف ﻧﻤﻲداد ﻟﺬا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اَﻟﻜُﺮن ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ آن ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان آﺗﺎري ﺷﺪ‪ .‬او ﻫﻢ‬ ‫ﻗﺮار ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ ﺑﺎ رﺋﻴﺲ آﺗﺎري‪ ،‬ﺟﻮ ﻛﻴﻨﺎن‪ 1‬ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎرﺗﺮ از اَﻟﻜُﺮن و ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ داد‪ .‬اَﻟﻜُﺮن آن‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ را اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ رﻓﺖ داﺧﻞ ﺗﺎ او را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﻮ ﺗﺤﻤﻠﺶ ﻧﻜﺮد‪ .‬از ﻛﺜﻴﻒ‬ ‫ﺑﻮدن او ﺑﺪش آﻣﺪه ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﻟُﺨﺘﻲ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻛﻴﻨﺎن وارد ﺷﺪ و ﺣﺘﻲ در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﭘﺎﻳﺶ را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ داد‪ ‬رﺋﻴﺲ در آﻳﺪ‪» :‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﭼﻴﺰت را ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺎﻳﺖ را ﻫﻢ از روي ﻣﻴﺰ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺮدار!« اَﻟﻜُﺮن ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ از اﻳﻦ‪«.‬‬ ‫در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﭼﺎك ﭘِﺪل‪ 2‬از ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﻮﻣﻮدور‪ 3‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻛﺎر را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬درب ﮔﺎراژ را ﺑﺎز ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ داﺧﻞ اﻓﺘﺎد و او ﺑﺎ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار و ﻛﻼه ﻛﺎﺑﻮﻳﻲ داﺧﻞ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﭘِﺪل ﻋﺎﺷﻖ اﭘﻞ ‪ II‬ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪش در ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ ﻛﻮﻣﻮدور ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در آن ﺟﻠﺴﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺎ ﭼﻨﺪ ﺻﺪ ﻫﺰار دﻻر ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ واز ﺧﻨﺪهدار ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ از آن ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﻛﻮﻣﻮدور ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ اﮔﺮ ﺧﻮدش ﺑﺨﻮاﻫﺪ آن را ﺑﺴﺎزد ارزانﺗﺮ ﺗﻤﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﻧﺸﺪ و دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻛﻮﻣﻮدور رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان آﻧﺠﺎ آدمﻫﺎي »ﻧﺎﻻﻳﻘﻲ« ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻧﺎراﺣﺖ ﭘﻮل ﻧﺒﻮد اﻣﺎ ‪ 9‬ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻛﻮﻣﻮدور‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ‪ PET‬را ﺑﻴﺮون داد‪ ،‬ﺣﺲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲاش ﺧﺪﺷﻪدار ﺷﺪ‪» .‬ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻣﺮا ﻧﺎﺧﻮش ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﭼ‪‬ﺮَﻧﺪ ﺑﻴﺮون داده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺗﻮي ﻣﺸﺖﺷﺎن ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻣﺎﺟﺮاي ﻛﻮﻣﻮدور ﻫﻤﺎن ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮهي ﺑﻴﻦ ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك را رو آورد‪ :‬آﻳﺎ آﻧﻬﺎ واﻗﻌﺎً ﺳﻬﻢ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ در اﭘﻞ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺪازه ﺳﻮد ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ؟ ﺟﺮي وازﻧﻴﺎك ﻛﻪ ارزش ﻛﺎر ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از‬ ‫ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﺎن و ﺑﺎزارﻳﺎبﻫﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻌﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﭘﻮل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﭘﺴﺮش ﺑﺮود‪ .‬ﻳﻚ روز ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﺰلﺷﺎن رﻓﺖ‪ ،‬او ﺷﺨﺼﺎً ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻳﻚ ﭘﺎﭘﺎﺳﻲ را ﻫﻢ ﻧﺪاري‪ ،‬ﺗﻮي ﻋﻤﺮت ﭼﻴﺰي‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻜﺮدهاي‪ «.‬اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد اﺷﻚ ﺟﺎﺑﺰ را در آورد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬او ﻫﻴﭻوﻗﺖ‪ ،‬ﻧﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ و‬ ‫ﻧﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻣﺨﻔﻲ ﻛﺮدن اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﺶ ﻣﻮﻓﻖ ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻪ واز ﮔﻔﺖ ﻛﻪ »اﮔﺮ ﻛﺎر ‪50-50‬‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ« دﻳﮕﺮ ﺷﺮاﻛﺘﻲ ﻧﺪارﻧﺪ »ﻫﻤﻪاش ﻣﺎل ﺧﻮدت‪ «.‬وﻟﻲ وازﻧﻴﺎك ﺑﻬﺘﺮ از ﭘﺪرش اﻳﻦ راﺑﻄﻪي ﻛﺎري ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ را‬ ‫درك ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺒﻮد او ﻫﻨﻮز داﺷﺖ ﻃﺮحﻫﺎﻳﺶ را ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو ﺑﻪ‬ ‫اﺷﺘﺮاك ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ اﺑﺘﻜﺎرات او را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺪل ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد؛ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﻮرد ﻗﺒﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ واز ﺷﺮاﻛﺖ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰد‪.‬‬

‫‪Joe Keenan‬‬ ‫‪Chuck Peddle‬‬ ‫‪COMMODORE‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحــه‪٨١ :‬‬ ‫و ﭼﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪاي ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﭘﻞ ‪ ،II‬ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ‬ ‫وازﻧﻴﺎك اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ آن را در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و اﻳﻦ ﻛﺎر ﻛﺴﻲ ﺟﺰ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬او از ﺷﺮﻳﻚ ﺳﺎﺑﻖﺷﺎن وِﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬وِﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﺣﺘﻤﺎً‬ ‫ﭘﻮﻟﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺮﺣﻲ ﺳﺎده زدم ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎﺗﺶ را ﻣﻲﺷﺪ در ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻓﻠﺰات ﻫﻢ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫روﻛﺶ آن از ﺟﻨﺲ ﭘﻠ‪‬ﻜﺴﻲﮔﻠَﺲ‪ 1‬و ﭘﻮﺷﺶ ﻟﺒﻪﻫﺎ از ﻧﻮارﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ درب ﻛﺸﻮﻳﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از آن ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ زﻳﺮا ﻃﺮﺣﻲ ﺳﺎده و ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ و اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺎ آن از ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ‪-‬ﺑﺎ آن ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ و ﺑﺪﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيرﻧﮓ‪ ‬ﻓﻠﺰي‪ -‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺷﻮد‪ .‬در رﻓﺖوآﻣﺪﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻟﻮازم ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻣ‪‬ﻲﺳﻴﺰ‪ ،2‬ﻧﻈﺮش ﺑﻪ ﺟﻨﺲ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺨﻠﻮطﻛﻦﻫﺎي ﻣﻮاد ﺧﻮراﻛﻲ ﺟﻠﺐ ﺷﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫‪3‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﻛ‪‬ﻴﺲ را از ﺟﻨﺲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚﻫﺎي ﺑﺮاق ﭘﺮِﺳﻲ ﺑﺴﺎزد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺮي ﻣﺎﻧﻮك‬ ‫ﻳﻚ ﻃﺮاح ﻣﺤﻠﻲ‪ -‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ‪ 1.500‬دﻻري ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻛ‪‬ﻴﺴﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻮك ﻛﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮِ ﺟﺎﺑﺰ‬‫ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻮد‪ ،‬اول ﭘﻮل را ﺧﻮاﺳﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل او ﻛﺎر را ﻗﺒﻮل ﻛﺮد و در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺳﺎده ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺷﺴﺘﻪر‪‬ﻓﺘﻪ و ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺎﻻ راﺿﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﻌﺪي ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪي ﺑﺮق ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺸﻖدﻳﺠﻴﺘﺎلﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ وازﻧﻴﺎك ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻤﻲ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰ آﻧﺎﻟﻮگ و‬ ‫ﺳﻄﺢﭘﺎﻳﻴﻨﻲ داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﻄﻌﻪاي ﻛﻠﻴﺪي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻲﻧﻴﺎز از ﺧﻨﻚﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻓَﻦﻫﺎي داﺧﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ زﻳﺎد ذن‪-‬دوﺳﺖ )ﺑﻲﺻﺪا( ﻧﺒﻮدﻧﺪ و ﺻﺪاﺷﺎن ﺗﻤﺮﻛﺰ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲزد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﻫﻤﻔﻜﺮي ﺑﺎ اَﻟﻜُﺮن ﻛﻪ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ آﻧﺎﻟﻮگ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ ﺑﻪ آﺗﺎري رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اَل‪،‬‬ ‫راد ﻫﻮﻟﺖ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد؛ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﺘﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪاد‪ ،‬ﺳﻴﮕﺎري و ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪي ﭼﻨﺪﻳﻦ و ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ازدواج‪ .‬در‬ ‫ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻓﻜﺮش را ﺑﻜﻨﻲ ﺗﺨﺼﺺ داﺷﺖ‪ «.‬ﻣﺜﻞ ﻣﺎﻧﻮك و ﺧﻴﻠﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻮﻟﺖ ﻧﻴﺰ در اوﻟﻴﻦ دﻳﺪار ﺳﺮ‬ ‫ﺗﺎ ﭘﺎي اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺮ اﻧﺪاز ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺷﻜﺎﻛﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﮔﺮاﻧﻢﻫﺎ!« وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ ارزﺷﺶ را‬ ‫دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ از ﺑﺎﺑﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻮﻟﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻤﺎموﻗﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﭘﻴﻮﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ راﺳﺖ ﻣﺮا ﺑﺮد ﺳﺮِ ﭘﺮوژه‪«.‬‬ ‫ﻫﻮﻟﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪي ﻣﺘﻌﺎرف ﺧﻄﻲ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺷﺒﻴﻪ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ در ﻧﻮﺳﺎنﺳﻨﺞﻫﺎ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﻘﻂ ‪ 60‬ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬ﻫﺰاران ﺑﺎر در ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺟﻬﺖ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻨﺎوب ﺑﺮق را ﻋﻮض‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮق ﻛﻤﺘﺮي در آن ذﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎوي ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﮔﺮﻣﺎي ﻛﻤﺘﺮ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»آن ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪي ﻣﺘﻨﺎوب ﻫﻤﺎنﻗﺪر اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار اﺻﻠﻲ اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ راد‪،‬‬ ‫در ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦ آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻬﺎ داده ﻧﺸﺪ‪ .‬اﻵن ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي از ﻣﻨﺒﻊﺗﻐﺬﻳﻪي ﻣﺘﻨﺎوب‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺗﻤﺎم آﻧﻬﺎ ﺗﻘﻠﻴﺪي از ﻃﺮح راد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬وازﻧﻴﺎك ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﺒﻮﻏﻲ ﻛﻪ داﺷﺖ از ﻋﻬﺪهي ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻛﺎري ﺑﺮﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺒﻬﻢ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊﺗﻐﺬﻳﻪي ﻣﺘﻨﺎوب ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‪«.‬‬

‫‪Plexiglas‬‬ ‫‪Macy’s‬‬ ‫‪Jerry Manock‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحـه‪٨٢ :‬‬ ‫ﭘﺪرِ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮدنِ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻄﻌﺎت داﺧﻠﻲ آن ﻫﻢ اﺳﺘﺎدﺳﺎز ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦ را ﺣﺘﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار داﺧﻞ اﭘﻞ ‪ II‬ﻧﻴﺰ ا‪‬ﻋﻤﺎل و ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻃﺮح اوﻟﻴﻪ را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺻﺎف ﻧﺒﻮدن ﺧﻄﻮط رد ﻛﺮد‪.‬‬ ‫وﺳﻮاس در ﻛﻤﺎلﺟﻮﻳﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺧﺼﻴﺼﻪي ﻧﻈﺎرتﻃﻠﺒﻲ اﻓﺮاﻃﻲ در او ﺷﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻫﻜﺮﻫﺎ و‬ ‫ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮدﻧﺪ دﺳﺘﮕﺎهﺷﺎن را ﺷﺨﺼﻲﺳﺎزي‪ ،‬ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي و ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻗﻄﻌﺎت دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻮرداري از ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي ﺑﻲﻧﻘﺺ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ او‬ ‫از وازﻧﻴﺎك ﻛﻪ در اﻋﻤﺎق ﻗﻠﺒﺶ ﻫﻨﻮز ﻳﻚ ﻫﻜﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬واز ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺸﺖ اﺳﻼت‪ 1‬ﺑﺮاي اﭘﻞ ‪II‬‬ ‫ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ دﺳﺖ ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ روي ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار اﺻﻠﻲ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دو ﺷﻜﺎف ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﻮد‪ :‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﭼﺎﭘﮕﺮ و ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﻣﻮد‪‬م‪ .‬واز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﺻﻮﻻً‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻨﺎر ﻣﻲآﻳﻢ وﻟﻲ آن ﻣﺮﺗﺒﻪ ﮔﻔﺘﻢ “اﮔﺮ اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﺑﺮو ﺑﺮاي ﺧﻮدت‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺴﺎز‪ ”.‬ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻓﺮادي ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ وﺻﻞ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬آن دﻋﻮا ﺑﺎ ﺑﺮد وازﻧﻴﺎك ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺖ وﻟﻲ او ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺣﺲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻳﺶ رو ﺑﻪ اﻓﻮل اﺳﺖ‪» :‬آن‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ در ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺣﺮﻓﻢ ﺑﻪ ﻛﺮﺳﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻤﻲﻣﺎﻧْﺪ‪«.‬‬

‫ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻞ ﭘﻮل ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي درﺳﺖ ﻛﺮدن ﻛ‪‬ﻴﺲﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺻﺪ ﻫﺰار دﻻر ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ روي ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد دوﻳﺴﺖ ﻫﺰار ﺗﺎ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ دوﺑﺎره ﻧﺰد ﻧُﻼن ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ اراﺋﻪي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد او را ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري راﺿﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ‪ 50.000‬دﻻر ﺑﮕﺬارم وﺳﻂ و در ﻋﻮض ﻳﻚ ﺳﻮم ﺳﻬﺎم اﭘﻞ را ﺑﺮدارم‪ .‬ﺧُﺐ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ زرﻧﮕﻲ‬ ‫ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻓﻜﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻫﻢ ﻣﺴﺨﺮه ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن آﺧﺮش ﺑﺎﻳﺪ دو دﺳﺘﻲ ﻣﻲزدﻳﻢ ﺗﻮي ﺳﺮﻣﺎن‪«.‬‬ ‫ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺘﺶ را ﭘﻴﺶ دان و‪‬ﻟﻨﺘﺎﻳﻦ‪ 2‬اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ اﺳﺒﻖ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ در ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺲ ﻳﻚ ﺻﻨﺪوق ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻜﻮﻳﺎ‪ 3‬ﺑﻮد‪ .‬و‪‬ﻟﻨﺘﺎﻳﻦ ﺑﺎ ﻣﺮﺳﺪﺳﺶ ﺑﻪ ﮔﺎراژ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ؛ ﺑﺎ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮاري آﺑﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻫﻨﻲ دﻛﻤﻪدار و ﻛﺮاواﺗﻲ راهراه‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮهاش از آن دﻳﺪار اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ژوﻟﻴﺪه ﺑﻮد و ﻫﻢ ﺑﺪﺑﻮ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺠﺴﻢ واژهي ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ آن رﻳﺶ ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﺪن‬ ‫ﻻﻏﺮ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﻫﻮﺷﻲﻣﻴﻨﻪ‪ 4‬ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫و‪‬ﻟﻨﺘﺎﻳﻦ ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮﺑﻴﻨﻲِ ﺻﺮف‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﺳﺮآﻣﺪ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﻪ آدﻣﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﺻﺪاﻗﺖ و ر‪‬ك ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻴﺰﺑﻴﻨﻲ ﺧﻮد درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ دوره‬ ‫ﺑﻴﺎُﻓﺘﺪ و ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ را ﺗﻚﺗﻚ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ از ﺗﻮ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻨﻢ‪،‬‬ ‫‪Slot‬‬ ‫‪Don Valentine‬‬ ‫‪Sequoia‬‬ ‫‪Ho Chi Minh‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحــه‪٨٣ :‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮﻳﻜﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ ﻛﻪ از ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﭘﺨﺶ ﻛﺎﻻ ﺳﺮ در ﺑﻴﺎورد و ﻗﺒﻞ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻳﻚ ارزﻳﺎﺑﻲ اﻗﺘﺼﺎدي‬ ‫ﺑﺮاي ﻃﺮﺣﺖ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﻧﺼﻴﺤﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ را ﺑﺮوز ﻣﻲداد؛ ﻳﺎ‬ ‫ﺧﺮوسﺟﻨﮕﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻳﺎ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر دوﻣﻲ ﺑﺮوز ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ و‪‬ﻟﻨﺘﺎﻳﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻪ ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﻦ‪«.‬‬ ‫و‪‬ﻟﻨﺘﺎﻳﻦ ﻧﺎم ﺳﻪ ﺗﻦ را ﺑﻪ او داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻬﺎ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد و ﻳﻜﻲ را ﭘﺴﻨﺪﻳﺪ‪ .‬آﻗﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎ دو دﻫﻪ ﭘﺲ از آن در اﭘﻞ اﻳﻔﺎﮔﺮ ﻧﻘﺶﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻓﻘﻂ ‪ 33‬ﺳﺎل داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪي ﻓ‪‬ﺮﭼﺎﻳﻠﺪ و ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻳﻨﺘﻞ و ﺛﺮوت ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻲاش را ﻣﺪﻳﻮن‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم اﻳﻨﺘﻞ ﺑﻮد‪ .‬آدﻣﻲ ﺑﻪ زرﻧﮕﻲ و ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺎت و اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي دﻗﻴﻖ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻮن از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ژﻳﻤﻨﺎﺳﺘﻴﻚ ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او در اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري‪،‬‬ ‫ﺗﻮزﻳﻊ‪ ،‬ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﻧﻴﺰ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﻛﻢﺣﺮف و ﻣﺤﺘﺎط وﻟﻲ در ﻟﺬت ﺑﺮدن از ﺛﺮوت‬ ‫ﻧﻮﺣﺎﺻﻠﺶ ﺗﺠﻤﻞﮔﺮا ﺑﻮد‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺧﺎﻧﻪاي در ﻛﻨﺎر درﻳﺎﭼﻪي ﺗﺎﻫﻮ‪ 1‬و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ در ﺗﭙﻪﻫﺎي‬ ‫وودﺳﺎﻳﺪ‪ 2‬ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ دﻳﺪار ﺑﻪ ﮔﺎراژ ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ‪ ،‬ﺳﻮار ﻳﻚ ﻣﺮﺳﺪس ﻣﺸﻜﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﺎل و‪‬ﻟﻨﺘﺎﻳﻦ‬ ‫ﻧﺒﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺸﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﻳﻚ ﻛﻮروِت روﺑﺎز ﻃﻼﻳﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش آن روز را ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪» :‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﮔﺎراژ رﺳﻴﺪم‪ ،‬واز ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰ ﻛﺎر ﺑﻮد و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﭘﻞ ‪ .II‬دو ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺴﻠﻢ وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺖ‪ :‬ﻳﻚ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺳﻠﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬دو اﻳﻨﻜﻪ دﻫﺎن ﻣﻦ از دﻳﺪن ﭼﻴﺰﻫﺎي روي ﻣﻴﺰ ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬آدم‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮود ﺳﻠﻤﺎﻧﻲ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻲدرﻧﮓ ﻣ‪‬ﻨ‪‬ﺶ ﻣﺎركﻛﻮﻻ را ﭘﺴﻨﺪﻳﺪ‪» :‬ﻳﻚ ﻣﺮد ﻗﺪ ﻛﻮﺗﺎه و ﻣﺴﺘﻌﻔﻲ از رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﻳﻨﺘﻞ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ دوﻣﻲ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ «.‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻫﻢ از ﻧﺠﺎﺑﺖ و اﻧﺼﺎف ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﻗﺼﺪ‬ ‫ﻛﻼﻫﺒﺮداري داﺷﺖ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪم‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ اﻫﻠﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺣﺲ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ او داﺷﺘﻢ‪ «.‬وازﻧﻴﺎك ﻫﻢ‬ ‫ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ رﻓﺘﺎر ﻣﺎﻳﻚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺣﺘﻲ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ آدﻣﻲ ﺑﻬﺘﺮ از او ﻧﺪﻳﺪهام‪ .‬واﻗﻌﺎً از ﻛﺎر ﻣﺎ ﺧﻮﺷﺶ‬ ‫آﻣﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻚ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﺠﺎري را ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ داد‪» :‬اﮔﺮ ﻃﺮح ﺧﻮب از آب در آﻣﺪ ﺧﻮدم‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬و اﮔﺮ ﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻔﺖ و ﻣﺠﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ از وﻗﺖ ﻣﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهاي‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺼﺮﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي او ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوژهﻫﺎ و ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺗﺎ آﺧﺮ ﺷﺐ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻚ ﻓﺮﺿﻴﺎت‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﻟﺤﺎظ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻼً اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻏﻠﺐ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 4‬ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪار ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻳﻢ‪ «.‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﻃﺮح را ﺷﺨﺼﺎً ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ “اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺨﺶ را دﻓﻌﻪي ﺑﻌﺪ ﻣﻲآورم” وﻟﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻤﻲآورد‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﻮدم ﺗﻤﺎﻣﺶ را ﻧﻮﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﻃﺮح ﺗﺠﺎري ﻣﺎركﻛﻮﻻ راهﻫﺎي ﺑﺮونرﻓﺖ از ﺑﺎزار ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ را ﻫﻢ در ﺧﻮد داﺷﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺣﺮﻓﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ را ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻋﺎدي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻳﺎدداﺷﺖ ﻛﺮدن‬ ‫دﺳﺘﻮر ﭘﺨﺖ ﻏﺬا ﻳﺎ ﺣﺴﺎﺑﺪاري و اﻳﻨﻬﺎ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ «.‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻳﻚ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ دﻳﻮاﻧﻪﻛﻨﻨﺪه ﻫﻢ ﻛﺮد‪» :‬ﻇﺮف‬ ‫دو ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺟﺰو ‪ 500‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﺗﺮ ﻓﻬﺮﺳﺖ )ﻣﺠﻠﻪي( ﻓُﺮﭼﻮن‪ 3‬ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻃﻠﻴﻌﻪي ﻳﻚ ﺻﻨﻌﺖ ﺟﺪﻳﺪ‬

‫‪Lake Tahoe‬‬ ‫‪Woodside‬‬ ‫‪Fortune‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحـه‪٨٤ :‬‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﺮ دﻫﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚﺑﺎر ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ 7 «.‬ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ اﭘﻞ وارد آن ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﻮد‬ ‫وﻟﻲ روح ﻛﻠﻲ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ او ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺎري ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻳﻚ ﺧﻂ اﻋﺘﺒﺎري ‪ 250.000‬دﻻري در ازاي ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻳﻚﺳﻮم ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺛﺒﺖ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺣﻘﻮﻗﻲ‪ ،‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ﻫﺮ ﻛﺪام ﺻﺎﺣﺐ ‪ ٪26‬از ﺳﻬﺎم ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و‬ ‫ﻣﺎﺑﻘﻲ ﺳﻬﺎم ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﺑﻌﺪي ذﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻓﻖﻧﺎﻣﻪ در ﻛﻨﺎر اﺳﺘﺨﺮ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎركﻛﻮﻻ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺗﻦ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻌﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻚ دﻳﮕﺮ رﻧﮓ آن ‪250.000‬‬ ‫دﻻر را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬از اراده ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ رﻳﺴﻜﺶ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫ﮔﺎمِ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮدن واز ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر ﺗﻤﺎموﻗﺖ در اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ او اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﺮاي ﭼﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد اﻳﻦ ﻛﺎر را در ﺣﺎﺷﻴﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻢ و درآﻣﺪ اﻣﻦ ‪ HP‬را ﻫﻢ ﺑﺮاي ﮔﺬران زﻧﺪﮔﻲ ﻧﮕﻪ دارم؟« ﻣﺎركﻛﻮﻻ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺟﻮاب ﻧﻤﻲدﻫﺪ و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻪ واز وﻗﺖ داد ﺗﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺄﺳﻴﺲ و ﺳﭙﺲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ادارهي ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ از ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ‬ ‫ﺑﺰﻧﻢ و ﺑﺮ ﻛﺎرﺷﺎن ﻧﻈﺎرت ﻛﻨﻢ‪ ،‬در ﻧﻈﺮم ﭘﺮﺗﻨﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺪتﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ آدم ﻣﻘﺘﺪري‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﻢ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎركﻛﻮﻻ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ‪ HP‬ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺷﺎﻧﻪ ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﺷﺪ وﻟﻲ دﺳﺖ از ﺳﺮ واز ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا‬ ‫ﻣﺴﺨﺮهاش ﻛﺮد؛ ﺑﻌﺪ از دوﺳﺘﺎن ﻣﺸﺘﺮك ﺧﻮاﺳﺖ ﻗﺎﻧﻌﺶ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻌﺮه ﻛﺸﻴﺪ و ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﭼﻴﺰ ﺷﻜﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي واﻟﺪﻳﻦ وازﻧﻴﺎك رﻓﺖ و ﻛﻠﻲ اﺷﻚ رﻳﺨﺖ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻫﻢ از ﺟﺮي ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﭘﺪر‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ روي اﭘﻞ ‪ II‬ﺳﻮد ﺧﻮﺑﻲ در اﻧﺘﻈﺎر ﭘﺴﺮش‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺮف ﺟﺎﺑﺰ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮ ﻛﺎر ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ؛ ﭘﺪرم‪،‬‬ ‫ﻣﺎدرم‪ ،‬ﺑﺮادرم و دوﺳﺘﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ .‬ﺗﻚﺗﻚﺷﺎن ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ «.‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺪام‬ ‫ﻣﺆﺛﺮ ﻧﻴﺎُﻓﺘﺎد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ آﻟﻦ ﺑﺎو‪‬م رﻓﻴﻖ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻫﻮماﺳﺘ‪‬ﺪ‪‬ﻫﺎي و ﻳﺎر ﮔﺮوه ﺑﺎكﻓﺮاي ﺑﻪ او زﻧﮓ زد‪» :‬ﺗﻮ واﻗﻌﺎً ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻲ« اﻳﻦ را ﮔﻔﺖ و ﺑﻌﺪ اﺳﺘﺪﻻل آورد ﻛﻪ ﺣﻀﻮر داﺋﻤﻲ در اﭘﻞ ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﭙﺮدازد و اﻣﻮر ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارد‪ .‬واز ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬اﻳﻦ دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎنﭼﻴﺰي‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻢ ﺑﺸﻨﻮم؛ ﺣﻀﻮر در ﭘﺎﻳﻴﻦدﺳﺖ‪ ‬ﻧﻤﻮدار ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس‪ .‬ﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻤﺘﺮ‪ «.‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫در ﺳﻮم ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،1977‬ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺟﺪﻳﺪ رﺳﻤﺎً ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺷﺮﻛﺖ “اﭘﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ” ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫و ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ ‪ 9‬ﻣﺎه ﻗﺒﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه ﺑﻮد را ﺑﻪ ﺗﻤﻠﻚ ﺧﻮد در آورد‪) .‬ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻋﺪهي اﻧﺪﻛﻲ از اﻳﻦ ﺗﺤﻮل ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪ (.‬در ﻫﻤﺎن ﻣﺎه ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو ﺑﺮآوردي اﻧﺠﺎم داد و ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ از ‪181‬‬ ‫ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻓﻘﻂ ‪ 6‬ﻧﻔﺮ از اﭘﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ ‪II‬‬ ‫اوﺿﺎع را دﮔﺮﮔﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﭘﺪري ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ؛ او )در اﺑﺘﺪا( درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ارادهي ﻗﻮي‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ را آزاد ﮔﺬاﺷﺖ و ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﺶ او را رﻫﺎ ﻛﺮد‪ .‬آرﺗﻮر راك )ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﺑﺰرگ(‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻚ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﺑﻄﻪي ﭘﺪر و ﭘﺴﺮيِ اﺳﺘﻴﻮ در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮش ﺑﻮد‪ «.‬او ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ درسﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮوش و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را آﻣﻮﺧﺖ‪ .‬ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻣﺮا زﻳﺮ ﺑﺎل و ﭘﺮش ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ارزشﻫﺎي او ﺑﺎ ﻣﺎل ﻣﻦ‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحــه‪٨٥ :‬‬ ‫ﻫﻤﺴﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ آدم ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﭘﻮلدار ﺷﺪن ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻨﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺪف ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻠﻖ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﻳﻤﺎن داري‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺴﺎزي‪«.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺳﻪ اﺻﻞ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد ﺑﺮاي ادارهي ﺷﺮﻛﺖ را ذﻳﻞ ﻋﻨﻮان »ﻓﻠﺴﻔﻪي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ« روي ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺮگ ﻛﺎﻏﺬ ﻧﻮﺷﺖ‪ :‬ﻣﻮرد اول “ﻳﻚدﻟﻲ‪ ”،‬ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪي ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ ﺑﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺎ‬ ‫ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ و ﺑﻬﺘﺮ از ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮي را درك ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻣﻮرد دوم “ﺗﻤﺮﻛﺰ” ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﭘﻴﺶﺑﺮدن ﺑﻲﻧﻘﺺ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﻧﺠﺎمﺷﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻣﻮارد ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ را ﺣﺬف ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﻮرد اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻣﻌﺎدل آن دوي ﻗﺒﻠﻲ اﻣﺎ ﻋﻨﻮاﻧﻲ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎرف داﺷﺖ “ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪن‪ ”.‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻨﺪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل از ﺧﻮد اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗﻀﺎوتﺷﺎن را‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬روي ﺑﺮﮔﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺮدم از روي ﺟﻠﺪ‪ ‬ﻛﺘﺎب راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺘﻨﺶ ﻗﻀﺎوت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺮماﻓﺰار و ‪ ...‬را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ وﻟﻲ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺷﻠﺨﺘﻪوار ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺷﻠﺨﺘﻪ ﺟﻠﻮه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؛ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ را ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ و ﺣﺮﻓﻪاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ ﻣﺸﻬﻮر ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫از آن ﭘﺲ ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮل دوران ﻛﺎرياش‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از ﻫﺮ رﻫﺒﺮ اﻗﺘﺼﺎدي دﻳﮕﺮي و ﺣﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ از ﺧﻮد‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮان‪،‬‬ ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻖ آﻧﻬﺎ را درك ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰش را ﺑﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮل اﺻﻠﻲ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ وﺳﻮاس زﻳﺎد راﺟﻊ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ ،‬آﮔﻬﻲﻫﺎ و ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻫﺮ ﻳﻚ دﻗﺖﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺧﺮج ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻟﻤﺴﻲِ ﮔﺸﻮدن ﺟﻌﺒﻪي آﻳـﻔـُﻦ ﻳﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ روي درك ﺷﻤﺎ از ﻣﺤﺼﻮل اﺛﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﻄﻠﻮب‬ ‫ﺑﮕﺬارد‪ .‬اﻳﻦ را از ﻣﺎﻳﻚ آﻣﻮﺧﺘﻢ‪«.‬‬

‫رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻗﺪم ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي ﻣﻨﻄﻘﻪ رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ اﭘﻞ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻓﺮزﻧﺪي از ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي ﺷﻠﻮغ ﻛﺎرﮔﺮي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﻼﺑﺘﻲ از ﺟﻨﺲ ﻓﻮﻻد ﻛﻪ آن را ﭘﺸﺖ ﺟﺬاﺑﻴﺖ‬ ‫ﺧﻮد ﻗﺎﻳﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او از ﻛﺎﻟﺞ ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده و ﻗﺒﻞ از ﺗﺄﺳﻴﺲ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪي ﻛﺎر ﺑﺮاي‬ ‫ﻓ‪‬ﺮﭼﺎﻳﻠﺪ و ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ را داﺷﺖ‪ .‬دو ﺗﺨﺼﺺ ﻣﻬﻢ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻳﻜﻲ ﺗﺮﺗﻴﺐ دادن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد رﺷﺪﺷﺎن داده ﺑﻮد و دﻳﮕﺮي ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮدن ﻛﻤﭙﻴﻦﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲِ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻬﺮت ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻣﺜﻞ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬از ﺷﺎﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﺶ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﺠﻠﻪي رﻧﮕﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺑﺮاي اﻳﻨﺘﻞ را ﺑﺮ ﺷﻤﺮد ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺳﻄﺢ ﻛﺎراﻳﻲ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻤﻮدارﻫﺎي ﻣﻼلآور ﻣﺮﺳﻮم‪ ،‬از ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ و ﻛﺎرتﻫﺎي ﺑﺎزي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ دل اﺳﺘﻴﻮ را رﺑﻮد‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﻞ زﻧﮓ زد و ﺳﺮاغ ﻃﺮاح آن را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬ ‫»رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﭘﺮﺳﻴﺪم رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺴﺖ؟ و آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﻚ آدم!«‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحـه‪٨٦ :‬‬ ‫در ﺗﻤﺎس اول‪ ،‬دﺳﺘﺶ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﻚ ﺑِﺮگ‪ 1‬وﺻﻞ ﺷﺪ؛ ﻳﻚ ﻣﺘﺼﺪي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻛﻪ ﻣﺪام ﺟﺎﺑﺰ را ﺳﺮ ﻣﻲدواﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ روز ﺑﻪ آﻧﺠﺎ زﻧﮓ ﻣﻲزد‪.‬‬ ‫ﺑِﺮگ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻗﺒﻮل ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺎراژ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮود‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﻣﻜﺎﻟﻤﻪي آﺧﺮ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻘﺪس‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻛﻴﺴﺖ؟! ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺴﺨﺮه ﺣﺮف زد ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺤﺸﻲ ﺑﺪﻫﺪ؟« ﺑﻌﺪاً وﻗﺘﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰِ ﭘﺸﻤﺎﻟﻮي ﺣﻤﺎم ﻧﺮﻓﺘﻪ دﻳﺪار ﻛﺮد‪ ،‬دو ﭼﻴﺰش او را ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬اول اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺟﻮان ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﺎﻫﻮش ﺑﻮد و‬ ‫دوم اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﮕﻮ اﮔﺮ ﻳﻚﭘﻨﺠﺎﻫﻢِ ﺣﺮفﻫﺎﻳﺶ را ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ‪-‬ﻃﺒﻖ ﻧﻮﺷﺘﻪي روي ﻛﺎرتوﻳﺰﻳﺖ‪ -‬ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ ﺑﺎ “ﺧﻮد‪ ‬ﺧﻮد‪ ‬رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ”‬ ‫دﻋﻮت ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك‪ ‬ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ در اﻳﻦ دﻳﺪار ﻋﺼﺒﻲ ﺷﺪ ﭼﻮن ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻳﻜﻲ از ﻃﺮحﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺮاﻧﺪاز ﻛﺮد و‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻨﻲ و ﺑﻲروح اﺳﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺑﺎ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻫﻴﭻ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲاي ﺑﻪ ﻃﺮﺣﻢ‬ ‫دﺳﺖ ﺑﺰﻧﺪ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﭼﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺪﻫﺪ؟ آﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪» :‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ زﻧﮓ‬ ‫زد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ دوﺑﺎره ﻣﺮا ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦﺑﺎر ﺗﻨﻬﺎ آﻣﺪ و دو ﺗﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﮔﺮوﻫﺶ را ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮوﺷﻮرﻫﺎي اﭘﻞ ‪ II‬ﮔﻤﺎﺷﺖ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺎرﺷﺎن ﻋﻮض ﻛﺮدن ﻟﻮﮔﻮي ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺑﻮد‪) ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻪ ران وِﻳﻦ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ “ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻄﻲ وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎﻳﻲ” ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد( زﻳﺮا آن ﻟﻮﮔﻮ ﺑﺎ ﺳﺒﻚ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ‬ ‫رﻧﮕﺎرﻧﮓ و ﺳﺮزﻧﺪهي ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ در ﺗﻀﺎد ﺑﻮد‪ .‬راب ﺟﺎﻧﻮف‪ 2‬از ﻃﺮاﺣﺎن ﻫﻨﺮي‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺸﻴﺪن ﻟﻮﮔﻮي ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻔﺎرش ﻛﺮد‪» :‬زﻳﺎد ﺟﺬاب ﻧﺒﺎﺷﺪ« و ﺟﺎﻧﻮف ﺑﺎ ﻳﻚ ﻃﺮح ﺳﺎدهي ﺳﻴﺐ در دو ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدش ﺑﺎزﮔﺸﺖ؛‬ ‫ﻧﺴﺨﻪي اول ﻳﻚ ﺳﻴﺐ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮد و دوﻣﻲ ﻳﻚ ﺳﻴﺐ ﻧﺎﻗﺺ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اوﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﮔﻴﻼس ﻣﻲﻣﺎﻧﺴﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﺳﻴﺐ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ دوﻣﻲ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻓﺰودن رﻧﮓ ﺑﻪ ﻟﻮﮔﻮ‪ ،‬ﭼﺎپ آن را ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﻃﺮح‬ ‫ﺑﺎ ﺷﺶ رﻧﮓ‪ ‬راهراه ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪ؛ ﭼﻬﺎر ﻃﻴﻒ‪ ‬رﻧﮕﻴﻦﻛﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮر در ﻣﻴﺎن ﺳﺒﺰيِ زﻣﻴﻦ و آﺑﻲِ آﺳﻤﺎن‪ .‬ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‬ ‫در ﺑﺎﻻي ﺑﺮوﺷﻮر ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪي ﻗﺼﺎر ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ در اﻏﻠﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﻟﺌﻮﻧﺎردو دا وﻳﻨﭽﻲ‪ 3‬اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻤﻠﻪاي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺪل ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻛﻠﻴﺪي ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻘﻮﻟﻪي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺪ‪» :‬ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﻏﺎﻳﺖ‪ ‬ﻛﻤﺎل اﺳﺖ‪«.‬‬

‫اوﻟﻴﻦ روﻳﺪاد‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﭘﻞ ‪ II‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ اوﻟﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ ﻛﻪ در آورﻳﻞ ‪ 1977‬در‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﻴﺰﺑﺎن آن ﺟﻴﻢ وارِن‪- 4‬از ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‪ -‬ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ درﻳﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﻳﻚ ﻏﺮﻓﻪ رزرو ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺤﻠﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ درﺳﺖ در ﺟﻠﻮي ﺳﺎﻟﻦ ﺗﺪارك‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ دادن ‪ 5.000‬دﻻر ﭘﻮلِ ﭘﻴﺶ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك را ﺷﻮﻛﻪ ﻛﺮد‪ .‬واز‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻳﻦ اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪي اﺻﻠﻲ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ و دﻧﻴﺎ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺎﻟﻲ و ﻳﻚ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ‬ ‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎده دارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫‪Frank Burge‬‬ ‫‪Rob Janoff‬‬ ‫‪Leonardo Da Vinci‬‬ ‫‪Jim Warren‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحــه‪٨٧ :‬‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﻧﺼﺎﻳﺢ ﺑﺮﮔﻪي راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﺎ “ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪن” ﺑﺰرﮔﻲ‬ ‫ﺧﻮدﺗﺎن اﺛﺮي ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ در ذﻫﻦ ﻣﺮدم ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در زﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ‪ .‬اﺛﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺼﻴﺤﺖ را ﻣﻲﺷﺪ در ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺟﺎﺑﺰ از وﺟﻬﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺎﺿﺮﻳﻦ در‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻣﻴﺰﻫﺎي ورقﺑﺎزي و ﻟﻮﮔﻮﻫﺎي ﭼﺎﭘﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﭘﻞ ﻳﻚ ﻗﻔﺴﻪي روﻛﺶدار از ﺟﻨﺲ ﻣﺨﻤﻞ‬ ‫ﺳﻴﺎه و ﻳﻚ ﻗﺎب ﺑﺰرگ از ﺟﻨﺲ ﭘﻠ‪‬ﻜﺴﻲﮔﻠَﺲ ﺑﺎ ﻧﻮر ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ وﺳﻂ آن ﻟﻮﮔﻮي ﺟﺪﻳﺪ ﺟﺎﻧﻮف‬ ‫ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺳﻪ اﭘﻞ ‪ II‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ روي ﻫﻢ ﭼﻴﺪن ﺟﻌﺒﻪﻫﺎي‬ ‫ﺧﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﺣﺲ را ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻃﺐ اﻟﻘﺎ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻣﺤﺼﻮلِ آﻣﺎده آﻧﺠﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ رﺳﻴﺪنِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از دﻳﺪن ﭼﻨﺪ ﻟﻜﻪي ﻛﻮﭼﻚ روي ﻛﻴﺲﻫﺎ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪ و ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﻛﺎرﻣﻨﺪ را‬ ‫ﮔﻤﺎﺷﺖ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﺴﺎﺑﻨﺪ و ﭘﻮﻟﻴﺶ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ اﺛﻨﺎء ﺑﻮد ﻛﻪ داﻣﻨﻪي “ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪن” و ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﺳﺮ و وﺿﻊ و ﻟﺒﺎسِ ﺟﺎﺑﺰ و واز ﻫﻢ رﺳﻴﺪ؛ ﻣﺎركﻛﻮﻻ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪي ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار و‬ ‫ﺟﻠﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﻴﺎﻃﻲ در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬در ﻛﻞ ﺑﺎ آن ﻟﺒﺎسﻫﺎ ﻛﻤﻲ ﻣﺴﺨﺮه ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫دو ﺗﺎ ﺑﭽﻪ ﺗﺎﻛﺴﻴﺪو ﺑﭙﻮﺷﻨﺪ! واز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮايﻣﺎن ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﻟﺒﺎس‬ ‫ﺑﭙﻮﺷﻴﻢ و ﻣﺘﺸﺨﺺ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻛﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﻪي آن ﺗﻼشﻫﺎ ﻣﻲارزﻳﺪ‪ .‬اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﺎ آن ﻛ‪‬ﻴﺲ ﺻﻴﻘﻠﻲ و ﺑﻪ رﻧﮓ ﺑِﮋش‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﺑﺮ ﺧﻼف دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي زﻣﺨﺖ‪ ‬ﻣﻠﺒﺲ ﺑﻪ ﻛﻴﺲﻫﺎي ﻓﻠﺰي و ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي‬ ‫ﻟﺨﺖ‪ ‬روي ﻣﻴﺰﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮ ﻏﺮﻓﻪﻫﺎ‪ .‬در آن ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه اﭘﻞ ‪ 3.000‬ﺳﻔﺎرش ﮔﺮﻓﺖ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ ژاﭘﻨﻲِ ﺷﺎﻏﻞ در‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻣﻨﺴﻮﺟﺎت ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻴﺰوﺷﻴﻤﺎ ﺳﺎﺗﻮﺷﻲ‪ 1‬آﺷﻨﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺪل ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ ﻓﺮوﺷﻨﺪهي اﭘﻞ در ژاﭘﻦ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺧﻮﺷﮕﻞ و دﺳﺘﻮرات ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺎﻧﻊ از ﺟ‪‬ﻚﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ وازﻧﻴﺎك ﺷﻮد‪ .‬او‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ از روي ﻧﺎمﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻣﻠﻴﺖﺷﺎن را ﺣﺪس ﻣﻲزد و ﺑﻌﺪ ﺟ‪‬ﻚﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن‬ ‫ﻣﻠﻴﺖ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﺮد! واز ﻳﻚ ﺑﺮوﺷﻮر ﻗﻼﺑﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم “زاﻟﺘﺎﻳﺮ” ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺮ از اﻧﻮاع ﺗﻴﺘﺮﻫﺎي ﻣﺒﺎﻟﻐﻪآﻣﻴﺰ ﺟﻌﻠﻲ ﻣﺜﻞ »ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻨﺞﭼﺮﺧﻪ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ‪ «،‬ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ‬ ‫ﮔﻮلِ اﻳﻦ ﺷﻮﺧﻲ را ﺧﻮرد و اﺣﺴﺎس اﻓﺘﺨﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ ‪ II‬ﭼﻘﺪر ﺧﻮب در ﻧﻤﻮدار ﻣﻘﺎﻳﺴﻪاي از ﭘﺲ زاﻟﺘﺎﻳﺮ‬ ‫ﺑﺮآﻣﺪه! ﺗﺎ ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻛﻪ وازﻧﻴﺎك ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﻗﺎبﺷﺪه از آن ﺑﺮوﺷﻮر را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﺪﻳﻪي ﺗﻮﻟﺪ ﺗﻘﺪﻳﻤﺶ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ و ﺑﺎﻧﻲ آن ﺷﻮﺧﻲ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت‬ ‫اﭘﻞ اﻛﻨﻮن ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ واﻗﻌﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ ‪ 12‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﻂ اﻋﺘﺒﺎري و ﻣﺸﻜﻼت روزاﻧﻪاي ﻛﻪ از ﻃﺮف‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻳﺎ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ آن ارﺟﺎع ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ از ﮔﺎراژ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﻚ دﻓﺘﺮ اﺳﺘﻴﺠﺎري در‬ ‫ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‪ ،‬ﺑﻠﻮار اﺳﺘﻴﻮﻧﺲ ﻛﺮﻳﻚ‪ 2‬در ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎنِ ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﺟﺎﺑﺰ و واز ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Mizushima Satoshi‬‬ ‫‪Stevens Creek Boulevard‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحـه‪٨٨ :‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶِ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻧﻤﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻨﺪ ﻣﺰاج و‬ ‫ﻟﻮس ﺑﻮد‪ .‬در آﺗﺎري ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﻓﺘﺎرش ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ‪ ‬ﺷﺐ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪ وﻟﻲ در اﭘﻞ اﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪» :‬در ﻋﻴﺐﺟﻮﻳﻲ از دﻳﮕﺮان ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻲﻧﺰاﻛﺖ و ﺻﺮﻳﺢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻣﻲﮔﻔﺖ “ﮔﻨﺪ زدي ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ”‪ «.‬رﻓﺘﺎرش ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎي ﺟﻮانِ وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ر‪‬ﻧﺪي وﻳﮕﻴﻨﺘُﻦ‪ 1‬و ﻛﺮﻳﺲ اﺳﭙﻴﻨﻮزا‪ 2‬ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻋﻠﻨﺎً‬ ‫ﺧﺸﻦ ﺑﻮد‪ .‬وﻳﮕﻴﻨﺘُﻦ ﻛﻪ آن زﻣﺎن ﺗﺎزه از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ داﺧﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﻛﺎرم ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻌﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﮔﻨﺪ زدهام! ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ اﻳﺪهاي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻦ ﻳﺎ دﻟﻴﻞ اﻧﺠﺎﻣﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ!«‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺳﺮ ﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﻤﺎم ﺷﻮاﻫﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ رژﻳﻢﻫﺎي ﮔﻴﺎهﺧﻮاري او را از زدن ﻋﻄﺮ ﻳﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ دوش ﺳﺎده ﺑﻲﻧﻴﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﮕﺬارﻳﻤﺶ ﭘﺸﺖ در و ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ “ﺑﺮو ﻳﻚ دوش ﺑﮕﻴﺮ‪ ”.‬در ﺟﻠﺴﺎت ﭘﺎﻫﺎي‬ ‫ﻛﺜﻴﻔﺶ را ﻣﻲﻛﺮد ﺗﻮي ﭼﺸﻢﻣﺎن‪ «.‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي رﻫﺎﻳﻲ از ﺣﺮف دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﭘﺎﻳﺶ را داﺧﻞ ﻛﺎﺳﻪي ﺗﻮاﻟﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﺴﺖ ﻛﻪ اﺻﻼً ﺑﺮاي ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ دلﺧﻮشﻛﻨﻨﺪه ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ از ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﺑﻴﺰار ﺑﻮد و از اﻳﻦ رو ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﺎورد؛ ﻧﺎﻣﺰد ﺗﺼﺪي‬ ‫ﭘﺴﺖ‪ ‬اﻓﺴﺎر زدن ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﺟﺰ ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ و اﺳﻜﺎت ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1967‬در ﻳﻚ روز ﺑﻪ‬ ‫ﻓ‪‬ﺮﭼﺎﻳﻠﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬دﻓﺎﺗﺮ ﻛﺎرﺷﺎن ﻣﺠﺎور ﻫﻢ و ﺣﺘﻲ روز ﺗﻮﻟﺪﺷﺎن ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﺎ ﻫﻢ آن را ﺟﺸﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﻴﻦ ﺻﺮف ﻧﺎﻫﺎرِ ﺗﻮﻟﺪ ‪ 32‬ﺳﺎﻟﮕﻲﺷﺎن در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ ،1977‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ از اﺳﻜﺎت دﻋﻮت ﺑﻪ ﻋﻤﻞ‬ ‫آورد ﺗﺎ ﻣﺪﻳﺮ اﭘﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫روي ﻛﺎﻏﺬ اﻧﺘﺨﺎﺑﺶ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎت ﻳﻜﻲ از ﺧﻄﻮط ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ را ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪ و‬ ‫ﻣﺰﻳﺘﺶ درك ﺑﺎﻻي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ در ﻣﻘﺎم ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﻓﺮدي ﭼﻨﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻛﻮﭼﻚ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد؛‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ وزن‪ ،‬ﭘﺮشﻫﺎي ﻋﻀﻼﻧﻲ و ﭼﻨﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ وﺿﻊ ﺳﻼﻣﺖ‪ ،‬ﮔﺎه آﻧﻘﺪر او را آزار ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺸﺖﻫﺎي ﮔﺮه ﻛﺮده ﺗﻮي ﺳﺎﻟﻦﻫﺎ اﻳﻦﻃﺮف و آنﻃﺮف ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻣﻮارد او ﻓﺮدي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻫﻢ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻢ ﺑﺪ‪.‬‬ ‫واز ﺧﻴﻠﻲ زود اﻳﺪهي آﻣﺪﻧﺶ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺜﻞ ﻣﺎركﻛﻮﻻ او ﻫﻢ از ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎر ﻣﻲآورد‪ ،‬ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺘﻀﺎدي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ ‪22‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ آﻣﺎدهي ادارهي ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ واﻗﻌﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ وﻟﻲ اﭘﻞ ﻓﺮق داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻓﺮزﻧﺪم ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺪﻫﻢ ﺑﺮود‪ «.‬رﻫﺎ ﻛﺮدن ﻫﺮ ﻧﻮع ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﺑﺮاﻳﺶ دردﻧﺎك ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺿﻤﻦ ﺻﺮف ﻧﺎﻫﺎر در‬ ‫ﻫﻤﺒﺮﮔﺮﻓﺮوﺷﻲ ﺑﺎﺑﺰ‪-‬ﺑﻴﮓ‪-‬ﺑﻮي‪) 3‬ﭘﺎﺗﻮق واز( و رﺳﺘﻮران زﻣﻴﻦِ ﺧﻮب‪) 4‬ﭘﺎﺗﻮق ﺟﺎﺑﺰ( ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﻠﻨﺠﺎر رﻓﺖ‬ ‫وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم از روي اﻛﺮاه آن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫وﻇﻴﻔﻪي اﺻﻠﻲ ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﻴﺰ دادن از ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ او را “اﺳﻜﺎﺗﻲ” ﺻﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮد‪ :‬ﻣﻬﺎر ﻛﺮدن ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﺗﻦ دادن ﺑﻪ روش ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺣﻴﻦ ﭘﻴﺎدهروي‬ ‫‪Randy Wigginton‬‬ ‫‪Chris Espinosa‬‬ ‫‪Bob’s Big Boy‬‬ ‫‪Good Earth‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحــه‪٨٩ :‬‬ ‫دوﻧﻔﺮه اﻳﻔﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎت ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬در ﻫﻤﺎن ﮔﺮدش اول ﺑِﻬِﺶ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻤﺎم ﺑﺮود‪ .‬ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ در ﻋﻮض ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺘﺎب رژﻳﻢ ﮔﻴﺎهﺧﻮاري را ﺑﺨﻮاﻧﻢ و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ وزن ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ «.‬اﺳﻜﺎت ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ رژﻳﻢ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﻨﺎر ﻧﻴﺎﻣﺪ و وزن ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻫﻢ ﻛﻢ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﺗﻌﺪﻳﻞ اﻧﺪﻛﻲ در‬ ‫وﺿﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ .‬اﺳﻜﺎت ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻳﻚدﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻔﺘﻪاي ﻳﻚ ﺑﺎر ﺣﻤﺎم‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﻧﻈﺮ ﺧﻮدش اﻳﻦ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺎﺑﻨﺪي ﺑﻪ رژﻳﻢ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻣﻴﻞ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﻈﺎرت‪ ‬ﺗﻮأم ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮ دﻳﮕﺮان ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎ ﻣﺮدي ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي رﻳﺎﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮ او ﺑﻪ اﭘﻞ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻬﻤﻴﺪ اﺳﻜﺎت ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺪود اﻓﺮادي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در‬ ‫ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ او ﺗﻦ ﺑﻪ ارادهاش ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎت ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺴﺌﻠﻪي اﺻﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺪامﻣﺎن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻟﺠﻮجﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻦ ﺗﻮي اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺳﺮ و ﮔﺮدن ازش ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺪون ﺷﻚ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮ‬ ‫ﺟﺎي ﺧﻮدش ﻧﺸﺎﻧﺪه ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً از اﻳﻦ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮم ﺑﻴﺶ از‬ ‫اﺳﻜﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺴﻲ داد ﻧﺰدهام‪«.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺟﺪال ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﻤﺎرهﺳﻴﻨﻪي ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﺳﻜﺎت ﺷﻤﺎرهي ‪ 1‬را ﺑﻪ وازﻧﻴﺎك و ﺷﻤﺎرهي ‪ 2‬را‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ داد‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺼﺮاﻧﻪ ﺷﻤﺎرهي ‪ 1‬را از او ﻃﻠﺐ ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﺻﻼً ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎت ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺑﮕﺬارم ﻣﺎل او ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭘ‪‬ﺮروﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻗ‪‬ﺸﻘ‪‬ﺮِق ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ و زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ زد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم راﻫﻲﺣﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎرهي ‪) 0‬ﺻﻔﺮ( را ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ! اﺳﻜﺎت ﻫﻢ ﺣﺪاﻗﻞ در ﻣﻮرد‬ ‫ﺷﻤﺎرهﺳﻴﻨﻪ رﺣﻢ ﺑﻪ دل آورد وﻟﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻘﻮق ﺑﺎﻧﻚ‪-‬آو‪-‬اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ 1‬ﻓﻘﻂ اﻋﺪاد ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺜﺒﺖ را‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻤﺎرهي ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﻤﺎن ‪ 2‬ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺎﺳﻲِ دﻳﮕﺮ ﺣﺘﻲ از ﻛﺞﺧﻠﻘﻲﻫﺎي اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺖ‪ .‬ﺟِﻲ اﻟﻴﻮت ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ دﻳﺪار اﺗﻔﺎﻗﻲ‬ ‫در رﺳﺘﻮران ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي او را اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻴﺎن ﻛﺮده‪» :‬ﻋﻼﻗﻪي‬ ‫زﻳﺎدش ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺗﻌﺼﺐ ﺷﺪﻳﺪش روي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮدن آﻧﻬﺎ از ﻫﺮ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻳﻚ وﺳﻮاس ﻓﻜﺮي داﺋﻤﻲ ﺑﻮد‪ «.‬در‬ ‫ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت ﻫﺮﮔﺰ اﺟﺎزه ﻧﻤﻲداد اﺷﺘﻴﺎق ﺑﻪ ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺮ ﻋﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ و ﻣﺼﻠﺤﺖﺳﻨﺠﻲ ﭘﻴﺸﻲ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺪﻧﻪي اﭘﻞ ‪ II‬ﻳﻜﻲ از ﻫﺰاران ﻣﻮرد اﺧﺘﻼفﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ﭘﻨﺘﺎن‪ 3‬ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻧﮓ‬ ‫دﻗﻴﻖ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﺑﺪﻧﻪي ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎ آن ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ‪ 2.000‬درﺟﻪي ﻣﺨﺘﻠﻒ از رﻧﮓ ﺑِﮋ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎت ﺑﺎ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻴﭻﻛﺪام از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﺧﻮب ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ ﻃﻴﻒ‬ ‫رﻧﮕﻲ ﻣﺠﺰا ﺧﻠﻖ ﻛﻨﺪ و ﻣﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم ﺟﻠﻮﻳﺶ را ﺑﮕﻴﺮم‪ «.‬ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ دﻗﻴﻖﺳﺎزي ﻃﺮح ﺑﺪﻧﻪ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫روزﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي در ﺗﻘﻼ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺤﻨﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﮔﻮﺷﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎت ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﻴﺰان‬ ‫اﻧﺤﻨﺎ اﺻﻼً ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ زودﺗﺮ ﺗﺼﻤﻴﻤﺶ را ﺑﮕﻴﺮد‪ «.‬ﻧﺰاع ﺑﻌﺪي ﺑﺮ ﺳﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﺰﻫﺎي‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎت ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي اﺳﺘﺎﻧﺪارد را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد روي ﻣﻴﺰﻫﺎي‬ ‫ﺳﻔﺎرﺷﻲ ﺳﻔﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه درﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﺟﻠﻮي ﻣﻴﺰ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﺎ اﺳﻜﺎت‪ ،‬ﻛﺪام ﻳﻚ ﻗﺪرت‬ ‫اﻣﻀﺎي ﺳﻔﺎرشﻫﺎي ﺧﺮﻳﺪ را داﺷﺘﻨﺪ؟ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻃﺮف اﺳﻜﺎت را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﺻﺮار دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﺰ در ﺗﻌﺎﻣﻞ اﭘﻞ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ .‬او ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻳﻚﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﺪ و اﻳﻦ اﺳﻜﺎت را ﻣﺒﻬﻮت ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﺮف‬ ‫‪Bank Of America‬‬ ‫‪Jay Elliot‬‬ ‫‪Pantone‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ش ش | صـفـحـه‪٩٠ :‬‬ ‫ﺿﻤﺎﻧﺖ ‪ 90‬روز ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦﺑﺎر ﻫﻢ اﺷﻚ اﺳﺘﻴﻮ در آﻣﺪ و از ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ .‬اﺳﻜﺎت او را ﺑﻪ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﺑﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﻛﻤﻲ آرامﺗﺮ ﺷﻮد و ﺑﺎﻷﺧﺮه در اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﻮرد رﺣﻢ ﺑﻪ دل آورد‪.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك از ﻛﺎرﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺧﺸﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻣﺎن ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك‬ ‫ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد وازﻧﻴﺎك ﻫﻨﻮز ﺑﺰرگ ﻧﺸﺪه‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن اواﺋﻞ‬ ‫ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﻋﺎﻟﻲ از ﺑِﻴﺴﻴﻚ ﻧﻮﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و ﻳﻚ ﺑِﻴﺴﻴﻚ ﺷﻨﺎور ﻛﻪ ﺟﺰو ﻧﻴﺎزﻫﺎي‬ ‫اﺳﺎﺳﻲﻣﺎن ﺑﻮد ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻓﺘﻴﻢ ﺳﺮاغ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻗﺮارداد‪ ‬ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺴﺘﻴﻢ‪ .‬واز واﻗﻌﺎً ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻧﺰاعﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل در آﻣﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺖ ﺧﻮب‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻦ ر‪‬زِن‪ 1‬ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮي ﻛﻪ ﺧﺒﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶ آراء ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان دﻧﻴﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي را ﺷﻜﻞ ﻣﻲداد‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪار‬ ‫اﭘﻞ ‪ II‬ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ اوﻟﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺎﻟﻲ و ﺣﺴﺎﺑﺪاري را ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ روي اﭘﻞ ‪ II‬در دﺳﺘﺮس ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪاي‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐوﻛﺎر و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺧﺮﻳﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ وﻗﺘﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻔﻮذ ﺟﺪﻳﺪي ﺟﺬب ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﭘﻴﺸﺮو و ﻣﺒﺘﻜﺮ آرﺗﻮر راك اﺻﻼً ﺟﺎ ﻧﺨﻮرد از‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬اﻧﮕﺎر درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ از ﭘﻴﺶ ﻣﺮﺷﺪي‬ ‫در ﻫﻨﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻮي ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ را ﻫﻢ ﻣﻲداد‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل راك ﻧﻴﺰ ﺑﻌﺪ از ﺑﺮرﺳﻲ اﭘﻞ ‪ II‬در ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﺮد و ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﭘﻴﻮﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﭘﻞ ‪ II‬در ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﭘﻲ آﻣﺪ در ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ رواﻧﻪي ﺑﺎزار ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ‪ 6‬ﻣﻴﻠﻴﻮن واﺣﺪ از‬ ‫آن ﻓﺮوش رﻓﺖ و ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه دﻳﮕﺮي ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫اﺳﺘﺤﻘﺎق ﻛﺴﺐ اﻋﺘﺒﺎري ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ را آن دارد زﻳﺮا اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮدي آﻏﺎزﮔﺮ ﻋﺼﺮ اﺑﺘﻜﺎرات ﻓﺮدي ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي وازﻧﻴﺎك را ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻨﺒﻊﺗﻐﺬﻳﻪ داﺧﻞ ﻳﻚ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﺷﻜﻴﻞ ﻗﺮار داد و در ﻗﺎﻟﺒﻲ ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد‪ .‬او در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬ ‫ﭘﺎﻳﻪﮔﺬار ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮوش ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي وازﻧﻴﺎك اوج ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»واز دﺳﺘﮕﺎه ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺒﻮد اﻣﺮوز ﻣﺤﺼﻮﻟﺶ ﮔﻮﺷﻪي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻛﺜﺮ اﻓﺮاد اﭘﻞ ‪ II‬را ﻣﺨﻠﻮق دﺳﺖ وازﻧﻴﺎك ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﻫﻴﺰم آﺗﺶ‬ ‫اﺷﺘﻴﺎق ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي رﻗﻢ زدن ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻌﺪي ﺑﻮد؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ادﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﻣﺎل ﺧﻮد‪ ‬ﺧﻮدش اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Ben Rosen‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ف ت | صـفـحــه‪٩١ :‬‬

‫فصل هفت‬ ‫ﻛﺮﻳﺴﺎن و ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫او که رها شد‪) ...‬اینک رها میکند(‬

‫ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬ﺳﺎل ‪.1989‬‬

‫ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻌﺪ از آن ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻳﻚ اﺗﺎق ﻛﻮﭼﻚ در ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻟﻮسآﻟﺘﻮس زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن ﻣﺪام در زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﺑﺰ وارد و از آن ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﺎﺑﺰ از ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪1974‬‬ ‫اوﻗﺎﺗﻲ را ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻣﺰرﻋﻪي راﺑﺮت ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ دﻋﻮﺗﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﻮان ﺑﻮدﻳﻢ و آزاد و راﺣﺖ‪ .‬ﻣﺰرﻋﻪ ﺣﺲ ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺗﻪ و ﺗﻮي ﻗﻠﺐ آدم ﻣﻲرﻓﺖ‪«.‬‬ ‫در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻟﻮسآﻟﺘﻮس راﺑﻄﻪﺷﺎن ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻏﻠﺐ دوﺳﺘﻲ ﻣﺤﺾ ﺑﻮد و ﻧﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ و در آﺗﺎري ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻫﻢ ﻳﻚ آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻛﻮﭼﻚ داﺷﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻗﺘﺶ را در ﻣﺮﻛﺰ ذنِ‬ ‫ﻛﻮﺑﻮن ﭼﻴﻨﻮ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬او ﺳﭙﺲ در اواﻳﻞ ‪ 1975‬راﺑﻄﻪاي را ﺑﺎ دوﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮكﺷﺎن ﮔﺮِگ ﻛَﻠﻬﻮن ﺷﺮوع ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﮔﺮِگ ﺑﻮد وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﺳﺮ ﻣﻲزد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺣﺎلِ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻫﻤﻪﻣﺎن در‬ ‫دﻫﻪي ﻫﻔﺘﺎد ﺑﻮد؛ ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ در رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ داﺋﻤﻲ ﺑﻮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻛَﻠﻬﻮن ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻮﺗﻜﻲ و ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ و ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪي آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻋﺮﻓﺎنﻫﺎي ﺷﺮﻗﻲ‬ ‫درﮔﻴﺮ ﺷﺪه‪ ،‬از ﻛﺎﻟﺞ ﺑﻴﺮون زده و ﺧﻮدش را در ﻣﺰرﻋﻪي ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﭼﻴﺪن ﺑﻠﻮكﻫﺎي‬ ‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ و زدن ﻳﻚ ﺳﻘﻒ‪ ،‬ﻻﻧﻪ ﻣﺮﻏﻲ ﺑﺎ اﺑﻌﺎد ‪ 2.5‬ﻣﺘﺮ در ‪ 6‬ﻣﺘﺮ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد و در آن ﺳﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺑﻬﺎر ‪ 1975‬ﺑﺮﻧﺎن ﺑﺎ او دوﺳﺖ و ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢﺷﺎن ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﻛﻪ دو ﻧﻔﺮي ﺑﻪ ﻫﻨﺪ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺎن‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎل و ﻫﻮاي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ ﻣﺮا ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار داد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﺑﻪ رﻓﺘﻦ وﺳﻮﺳﻪ ﺷﺪم‪«.‬‬

‫ف ص ل ه ف ت | صـفـحـه‪٩٢ :‬‬ ‫ﺳﻔﺮﺷﺎن ﺟﺪي ﺑﻮد؛ در ﻣﺎرس ‪ 1976‬ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻛﻪ ﭘﻮلﺷﺎن ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﻛَﻠﻬﻮن ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﻋﺒﻮري ﺑﻪ اﻳﺮان رﻓﺖ ﺗﺎ در ﺗﻬﺮان اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﺪرﻳﺲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن دورهي ﺗﺪرﻳﺲ او‪،‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎن در ﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ و ﺳﭙﺲ در وﺳﻂ راه‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ‪-‬دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻣﺠﺰا از ﭘﻴﺮاﻣﻮن‪ -‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﺳﺮدي ﮔﺮاﻳﻴﺪ و ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ از ﻫﻨﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1977‬ﺑﺮﻧﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻟﻮسآﻟﺘﻮس رﺟﻌﺖ و ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ داﺧﻞ ﻳﻚ ﭼﺎدر در ﻣﺮﻛﺰ ذن ﻛﻮﺑﻮن ﭼﻴﻨﻮ ﺳﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ از واﻟﺪﻳﻨﺶ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻲ ‪ 600‬دﻻر ﺧﺎﻧﻪاي ﻳﻚ اﺷﻜﻮﺑﻪ‪ 1‬در ﺣﻮﻣﻪي ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ اﺟﺎره ﻛﺮده ﺑﻮد؛ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪاي ﻧﺎب از زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻴﭙﻲوار و رﻫﺎ از ﺟﺎﻣﻌﻪ را در ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﺎﻧﻪي اﺟﺎرهاي در ﺣﻮﻣﻪي‬ ‫راﻧﭽﻮ‪ 2‬از ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺎﻧﻪاي ﭼﻬﺎر ﺧﻮاﺑﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت اﺗﺎقﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ‬ ‫آدمﻫﺎي ﺟﻮرواﺟﻮر اﺟﺎره ﻣﻲدادﻳﻢ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ رﻗﺎﺻﻪ‪ «.‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﺗﻜﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ‪» :‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻢﺧﺎﻧﻪاي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﻛﻢرﻧﮓ ﺷﺪن راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ زودي ﺑﻪ آن دو ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻋﻮض درﻳﺎﻓﺖ اﺗﺎق‪،‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﻟﻮازم ﺧﺎﻧﮕﻲاش را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺖ ‪-‬ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ درد اﺟﺮاي ﻳﻚ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮي آﻧﺘﻴﻚ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ دو اﺗﺎق ﺧﻮاب ﺑﺰرگ و دو اﺗﺎق ﻛﻮﭼﻚ داﺷﺖ‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ را ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺮدارد و ﺑﺮﻧﺎن )ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ راﺑﻄﻪي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮ ﭘﺎ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد( ﺑﻪ دﻳﮕﺮ اﺗﺎقِ ﺑﺰرگ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دو اﺗﺎق ﺧﻮاب ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬وﺳﻄﻲ ﻣﺎل ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺪام ﭼﺸﻤﻢ را ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭘﺲ اﺗﺎقﻧﺸﻴﻤﻦ‬ ‫را ا‪‬ﺷﻐﺎل ﻛﺮدم‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ روي ﻳﻚ ﺗﺸﻚ اﺳﻔﻨﺠﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ «.‬ﻳﻜﻲ از اﺗﺎقﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻜﺎن ﻣﺮاﻗﺒﻪ و ﻣﺼﺮف ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي؛ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﺗﺎق زﻳﺮﺷﻴﺮواﻧﻲ در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ‪ .‬دﻳﻮارﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎ اﺳﻔﻨﺞﻫﺎي ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﺟﻌﺒﻪﻫﺎي ﺳﻴﺐ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ را ﺗﻮي آن اﺗﺎق‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻴﻢ و در را ﻗﻔﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ و ﻛﻠﻲ ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻳﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﮔﺮﺑﻪ آورد ﻛﻪ ﻛﻒ آﻧﺠﺎ‬ ‫ﺧﺮابﻛﺎري ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر اﺗﺎق را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ زﻳﺮ ﻳﻚ ﺳﻘﻒ راﺑﻄﻪي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻴﻦ ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﺮﻧﺎن ﻗﺎﺑﻞ اﻣﺘﻨﺎع ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ او ﺑﺎردار ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ و ﻣﻦ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎردار ﺷﻮم ﻣﺪام در ﺣﺎل ﻗﻄﻊ و ﺑﺮﻗﺮاري دوﺳﺘﻲﻣﺎن‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﺟﺪا زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬روز ﺷﻜﺮﮔﺰاري ‪ 1977‬ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﮔﺮِگ ﻛَﻠﻬﻮن از ﻛُﻠُﺮادو ﺑﻪ دﻳﺪارﺷﺎن آﻣﺪ و ﺑﺮﻧﺎن اﺧﺒﺎر ﺗﺎزه را ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ ﭘﻴﺶ ﻫﻢ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪاﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺎردارم وﻟﻲ دوﺑﺎره روز از ﻧﻮ ﺑﺎزي از ﻧﻮ‪ .‬اﻣﺮوز ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻢ‪ ،‬ﻓﺮداﻳﺶ ﻧﻪ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻛَﻠﻬﻮن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از ﻛﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد او را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ و در‬ ‫اﭘﻞ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻳﺎ ﺑﺎ ﺑﺎرداري‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﻛﻨﺎر ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻟﺤﻈﻪ ﺧﻮدش را ﺟﺎﻧﺎﻧﻪ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻛﻼً ﺑﻲﺧﻴﺎل ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وﺟﻬﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ‬ ‫ﺑﻲﻋﺎﻃﻔﻪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ وﻗﺘﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ دﻳﻮاﻧﮕﻲِ ﺧﻮد ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬آن را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و اﮔﺮ ﺗﻮاﻧﺶ را داﺷﺖ ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫اﺳﺎﺳﺎً ﻧﻔﻲاش ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ واﻗﻌﻴﺖ را ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫ﺑﺮﮔﺮدانِ ‪.Ranch House‬م‬ ‫‪Rancho‬‬

‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف ت | صـفـحــه‪٩٣ :‬‬ ‫در ﻣﻮرد ﺑﺎرداري ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده‪ ،‬زﻳﺮِ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ زده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪي ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺎ او ﻣﻌﺘﺮف‬ ‫ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ ﭘﺪر ﺑﻮدن ﺧﻮدش را ﻛﺘﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮدم ﺑﭽﻪي ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺣﺘﻢ داﺷﺘﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ او ﻣﻲﺧﻮاﺑﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎردار ﺷﺪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻴﺮون ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲرﻓﺘﻴﻢ‪ «.‬اﻣﺎ ﺑﺮﻧﺎن ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺪر ﺑﭽﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن در آن ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎ ﮔﺮِگ ﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ‬ ‫دﻳﮕﺮي راﺑﻄﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ اﺳﺘﻴﻮ داﺷﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدش دروغ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻳﺎ واﻗﻌﺎً ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﺪر ﺑﭽﻪ اﺳﺖ؟ ﻧﻈﺮ ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ دﺳﺘﺮﺳﻲاش ﺑﻪ آن ﺑﺨﺶ از ﻣﻐﺰ ﻳﺎ ذﻫﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮي ﻣﺮﺗﺒﻂ اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﻄﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻫﻢ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪» :‬او دو اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻴﺶ رو داﺷﺖ؛ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﻘﺎمِ ﭘﺪر ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﻘﺎمِ‬ ‫ﭘﺪر ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد و دوﻣﻲ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮدش ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮي داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﺤﺚ ازدواج رﺳﻤﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ او ﻫﻤﺴﺮ دﻟﺨﻮاﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﺒﻮدﻳﻢ و ازدواجﻣﺎن دوام ﻧﻤﻲآورد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ راﺣﺘﻲ او ﺑﻪ ﺳﻘﻂ راﺿﻲ ﺑﻮدم وﻟﻲ‬ ‫ﺧﻮدش ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ آن ﻓﻜﺮ ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ ﻳﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻫﺮﮔﺰ واﻗﻌﺎً‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﻧﮕﺮﻓﺖ ‪-‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﮔﺬﺷﺖ‪ ‬زﻣﺎن ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢﺳﺎزي ﻛﺮد‪ «.‬ﺑﺮﻧﺎن در ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﭽﻪ را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪» :‬ﺑﻠﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻘﻂ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪارد وﻟﻲ‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﻓﺸﺎري روي ﻣﻦ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ «.‬اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﭙﺮدن ﺑﭽﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهاي دﻳﮕﺮ ﺟﺒﻬﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﻲارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺧﻮدش ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺪﻳﺪاً ﻣﺮا از واﮔﺬاري ﺑﭽﻪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﺮ ﺣﺬر‬ ‫داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ روزﮔﺎر ﻃﻌﻨﻪاي ﺗﻠﺦ در آﺳﺘﻴﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﺮﻧﺎن ﻫﺮ دو ‪ 23‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺳﻦ ﺟﻮآن‬ ‫ﺷﻴﺒﻞ و ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺟﻨﺪﻟﻲ در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻮﻟﺪ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬آن زﻣﺎن اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻨﻮز واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﺶ را ردﮔﻴﺮي ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‬ ‫وﻟﻲ ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﻛﻤﻲ از آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬آن ﻣﻮﻗﻊ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮاي ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺳﻦﻫﺎ را ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﻣﻦ و ﻛﺮﻳﺴﺎن را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﻲداد‪ «.‬اﻳﻦ ﺗﺼﻮر را ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ دارد ﭘﺎ‬ ‫ﺟﺎي ﭘﺎي ﭘﺪرش ﻣﻲﮔﺬارد وﻟﻲ ﻗﺒﻮل داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬ﻛﻨﺎﻳﻪآﻣﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ درﻧﮓ ﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫»وﻗﺘﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺟﻮآن ﻫﻢ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎرداري ﻣﻦ ‪ 23‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮده‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﺧﺪاﻳﺎ!«‬ ‫راﺑﻄﻪي ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﺮﻧﺎن ﺑﻪ زودي رو ﺑﻪ زوال رﻓﺖ‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺮﻳﺴﺎن وﻗﺘﻲ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺗﻬﻤﺖ ﻣﻲزد ﻛﻪ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪاش دﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺧﻨﺪﻳﺪ و او را ﺟﺪي ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ «.‬وﻟﻲ ﺑﺮﻧﺎن اﻳﻨﻘﺪرﻫﺎ آرام ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺑﻌﺪاً ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ اﺣﺴﺎﺳﻲ‬ ‫ﺛﺒﺎت ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ روز ﺑﺸﻘﺎبﻫﺎ را ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬اﺷﻴﺎء ﺧﺎﻧﻪ را ﭘﺮت ﻛﺮد و ﻛﻼً آﻧﺠﺎ را ﺑﻪ آﺷﻐﺎلداﻧﻲ ﺑﺪل‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎزه ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ ذﻏﺎل روي دﻳﻮار ﻓﺤﺶ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺳﻨﮕﺪﻟﻲاش ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺸﻢ داﻣﻦ‬ ‫زده ﺑﻮد‪» :‬او ﻳﻚ روﺷﻦﻓﻜﺮﻧﻤﺎي ﺑﻲرﺣﻢ ﺑﻮد‪ «.‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻫﻢ اﻳﻦ وﺳﻂ ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺑﺮﻧﺎن‪» :‬داﻧﻴِﻞ‬ ‫ﺗﻮي ﺧﻮﻧﺶ ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ رﻓﺘﺎر اﺳﺘﻴﻮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﺎرش از ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ “اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﺗﻮ‬ ‫درﺳﺖ رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ” ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر او ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ و دو ﺗﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺨﻨﺪﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﺮﻧﺎن آﻣﺪ‪» :‬راﺑﺮت ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﺎردارم‪ ،‬آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﻣﺰرﻋﻪاش ﺑﺮوم و ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ‬ ‫ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ رﻓﺘﻢ‪ «.‬اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ و ﺑﺎﻗﻲ دوﺳﺘﺎن ﻛﻪ ﻫﻨﻮز آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزاد ﻳﻚ ﻗﺎﺑﻠﻪي اﻫﻞ‬ ‫اورِﮔﺎن ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 7‬ﻣﻲ ‪ 1978‬ﺑﺮﻧﺎن ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آورد‪ .‬ﺳﻪ روز ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﭘﺮواز ﺑﻪ ﻧﺰدش‬

‫ف ص ل ه ف ت | صـفـحـه‪٩٤ :‬‬ ‫رﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﭽﻪ را ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺎﺗﻮقﻫﺎي اﺷﺘﺮاﻛﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﺰرﻋﻪي آلْوان‪ ،‬رﺳﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﻢﻫﺎي ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ و‬ ‫ﺷﺮﻗﻲ روي ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﮕﺬارﻧﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه و اﺳﺘﺤﻘﺎق اﺳﻤﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪاش را دارد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎن ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻤﺶ را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻟﻴﺴﺎ ﻧﻴﻜُﻞ ﺑﺮﻧﺎن و ﺧﺒﺮي ﻫﻢ از ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ دﻟﺶ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﺑﺎ ﻣﻦ ﻳﺎ ﺑﺎ ﺑﭽﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫او و ﻟﻴﺴﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاي ﻗﺪﻳﻤﻲ در ﭘﺸﺖ ﻳﻚ آﺳﺎﻳﺸﮕﺎه در ﻣ‪‬ﻨﻠﻮﭘﺎرك رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻤﻚﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ زﻳﺮا ﺑﺮﻧﺎن ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻀﺎﻧﺖ ﺑﭽﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬دﺳﺖ آﺧﺮ اﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳﻦﻣﺎﺗﺌﻮ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﭘﺪر ﺑﻮدﻧﺶ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻠﺰم ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﮕﻬﺪاري از ﻛﻮدك ﺷﻮد‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ از‬ ‫ﺧﻮدش دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻛﻼﻳﺶ از ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺷﻬﺎدت ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ آن دو را در ﺣﺎل ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻧﺪﻳﺪه و ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺷﻮاﻫﺪي ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻧﺎن ﺑﺎ ﻓﺮد دﻳﮕﺮي اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎن در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚﺑﺎر ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻠﻨﺪ ﺳﺮش داد ﻛﺸﻴﺪم “ﺧﻮدت ﻣﻲداﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪارد‪ ”.‬ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﻣﺮا ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﭽﻪي ﻛﻮﭼﻚ‬ ‫ﺑﻪ دادﮔﺎه ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺛﺒﺎت ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﺎﺣﺸﻪ ﻫﺴﺘﻢ و ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﭘﺪر ﺑﭽﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ آزﻣﺎﻳﺶ وراﺛﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮادهي ﺑﺮﻧﺎن ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ اﭘﻞ ﺑﻪ زودي ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪي اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﺸﻜﻞﺳﺎز ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آزﻣﺎﻳﺶ دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي را ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﺎب ﺷﺪه ﺑﻮد در ‪ UCLA‬اﻧﺠﺎم داد‪» :‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺴﺖ دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي ﺧﻮاﻧﺪه و ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻛﺎرﻫﺎ درﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ «.‬ﻧﺘﻴﺠﻪي آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻨﻔﻲ ‪-‬ﻣﺆﻳﺪ ﭘﺪر ﺑﻮدن او‪ -‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮﮔﻪي آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺣﺘﻤﺎل ارﺗﺒﺎط وراﺛﺘﻲ ‪ «٪94.41‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﺣﻜﻢ دادﮔﺎه ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺪ‪ :‬ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪي ﺣﻀﺎﻧﺖ را اﻣﻀﺎء ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 385‬دﻻر ﺑﺮاي‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻛﻮدك و ﺳﺮ ﺟﻤﻊ ‪ 5.856‬دﻻر ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳﻦﻣﺎﺗﺌﻮ‬ ‫ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ از ﺣﻖ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻓﺮزﻧﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از آن ﻫﻢ ﺑﺎرﻫﺎ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﭘﻴﺮاﻣﻮن‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻪ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬آرﺗﻮر راك ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‬ ‫ﮔﻔﺖ وﻟﻲ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎدي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﭘﺪر آن ﺑﭽﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻼً داﺷﺖ ﻫﺬﻳﺎن‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ «.‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻣﻮرﻳﺘﺰ‪ 1‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎري ﺣﺴﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ »‪ ٪28‬از ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺮدان اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺪر آن ﺑﭽﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ «.‬اﻳﻦ ادﻋﺎ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ‬ ‫ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻛﺮﻳﺴﺎن رﺳﻴﺪ‪ ،‬او اﺷﺘﺒﺎﻫﺎً ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻣﺒﺎﻟﻐﻪآﻣﻴﺰي ادﻋﺎ ﻛﺮده ﻛﻪ او ﺑﺎ ‪ ٪28‬از ﻣﺮدان اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ راﺑﻄﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮد‪ ‬ﺑﺮﻧﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻌﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﻣﻦ اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﻫﺮزه ﻳﺎ ﻓﺎﺣﺸﻪ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﮔﺮﻳﺰ از ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﺶ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﻓﺎﺣﺸﮕﻲ ﻣﻲداد‪«.‬‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ از ﺑﺎﺑﺖ ﻃﺮز رﻓﺘﺎرش ﻧﺎدم و ﭘﺸﻴﻤﺎن و ﺑﻪ ﻗﺼﻮر ﺧﻮد ﻣﻌﺘﺮف ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»اي ﻛﺎش رﻓﺘﺎر ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻣﻲداﺷﺘﻢ‪ .‬آنﻣﻮﻗﻊ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد ﺧﻮدم را در ﻗﺎﻣﺖ ﭘﺪر ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﺗﻮانِ روﺑﺮو ﺷﺪن ﺑﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻋﻼم ﻧﺘﻴﺠﻪي آزﻣﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد او دﺧﺘﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ‬ ‫‪Michael Moritz‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ف ت | صـفـحــه‪٩٥ :‬‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺸﻜﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ ﻟﻴﺴﺎ را ﺗﺎ ﻫﺠﺪه ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻢ و ﺑﻪ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻫﻢ ﻣﺒﻠﻐﻲ‬ ‫ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪاي در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﭘﻴﺪا و ﺗﻌﻤﻴﺮش ﻛﺮدم ﺗﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎدرش ﺳﺎل ﺑﻪ ﺳﺎل ﻣﺪرﺳﻪﻫﺎي‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻦ ﭘﻮﻟﺶ را ﻣﻲدادم‪ .‬ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻢ ﻛﺎر درﺳﺖ را اﻧﺠﺎم دﻫﻢ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﺎز ﻓﺮﺻﺘﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ از آن را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادم‪«.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﭘﺮوﻧﺪهي ﺣﻀﺎﻧﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ زﻧﺪﮔﻲاش را از ﺑﺮﺧﻲ ‪-‬و ﻧﻪ ﻫﻤﻪي‪ -‬ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻜﺎﻧﻲ داد‪ .‬ﻣﻮاد‬ ‫را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬از ﮔﻴﺎهﺧﻮاري ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﺮاﻗﺒﻪ را ﻣﺤﺪود و ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﻮي ﻣﻄﺎﺑﻖِ ﻣ‪‬ﺪ‪ ‬روز‬ ‫روي ﺳﺮ ﺧﻮد ﭘﻴﺎده ﻛﺮد‪ .‬از ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻌﺮوف ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬وﻳﻠﻜﻴﺰ ﺑﺸﻔﻮرد‪ 1‬ﭘﻴﺮاﻫﻦﻫﺎ و ﻛﺖوﺷﻠﻮارﻫﺎي زﻳﺒﺎ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪ و راﺑﻄﻪاي ﺟﺪي ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮد؛ دﺧﺘﺮي ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲاﻻﺻﻞ‪ ،‬زﻳﺒﺎرو و‬ ‫ﻣﺒﺎديآداب‪ ،‬اﻫﻞ ﺟﺰاﻳﺮ ﭘ‪‬ﻠﻴﻨ‪‬ﺰي‪ 2‬در ﻳﻮﻧﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺎرﺑﺎرا ﺟﺎﺳﻴﻨﺴﻜﻲ‪.3‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﺳﺮﻛﺸﻲﻫﺎي ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ ﻫﻨﻮز در وﺟﻮدش ﺟﺎي داﺷﺖ؛ ﺑﺎ ﺟﺎﺳﻴﻨﺴﻜﻲ و ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎي‬ ‫ﻟُﺨﺖ ﺑﻪ درﻳﺎﭼﻪي ﻓ‪‬ﻠﺖ‪ 4‬در ﺟﺎدهي ﺑﻴﻦاﻳﺎﻟﺘﻲِ ‪) 280‬ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺘﻨﻔﻮرد( ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮرﺳﻴﻠﻜﺖ‬ ‫ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪.‬داﺑﻠﻴﻮ ﻣﺪلِ ‪ R60/2‬ﺳﺎﺧﺖ‪ 1966 ‬ﺧﺮﻳﺪ و از دﺳﺘﻪﻫﺎﻳﺶ ﻣﻨﮕﻮﻟﻪﻫﺎي ﻧﺎرﻧﺠﻲ آوﻳﺰان ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻨﻮز اﻣﺎ‬ ‫ﺑﺪﺧﻠﻖ و ﻟﻮس ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶﺧﺪﻣﺖﻫﺎ را ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎرﻫﺎ ﻏﺬا را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ “آﺷﻐﺎل” اﺳﺖ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ ﺟﺸﻦ ﻫﺎﻟﻮوﻳﻦِ اﭘﻞ در ﺳﺎل ‪ ،1979‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ردا ﺑﺮ دوش اﻧﺪاﺧﺖ؛‬ ‫ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻃﻌﻨﻪآﻣﻴﺰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﻣﺰه و ﺟﺬاب ﺑﻮد ‪-‬وﻟﻲ ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺪي را ﺑﻪ ﺳﻤﺘﺶ‬ ‫رواﻧﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ ﺧﺎﻧﻪاي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻟﻮسﮔﺎﺗﻮس‪ 5‬ﺧﺮﻳﺪ و آن را ﻣﺰﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﺲﻓﻴﻠﺪ‬ ‫ﭘ‪‬ﺮﻳﺶ‪ 6‬ﻛﺮد‪ .‬ﻗﻬﻮهﺳﺎز ﺑﺮاو‪‬ن‪ 7‬و ﭼﺎﻗﻮﻫﺎي ﻫ‪‬ﻨﻜ‪‬ﻠﺰ‪ 8‬از دﻳﮕﺮ ﺧﺮﻳﺪﻫﺎﻳﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ وﺳﻮاﺳﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺒﻠﻤﺎن و اﺛﺎﺛﻴﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪ! ﻧﻪ ﺗﺨﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲاي‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺒﻠﻲ‪.‬‬ ‫وﺳﻂ اﺗﺎق ﺧﻮاﺑﺶ ﻳﻚ ﺗﺸﻚ اﻧﺪاﺧﺖ و دورﺗﺎدور‪ ،‬ﻋﻜﺲﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ و ﻣﺎﻫﺎراﺟﻲ را ﺑﻪ دﻳﻮارﻫﺎ ﻛﻮﺑﻴﺪ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫اﭘﻞ ‪ II‬ﻫﻢ ﻛﻒ اﺗﺎق ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫‪Wilkes Bashford‬‬ ‫‪Polynesia‬‬

‫‪Barbara Jasinski‬‬ ‫‪Felt‬‬

‫‪Los Gatos‬‬ ‫‪Maxfield Parrish‬‬ ‫‪BRAUN‬‬ ‫‪HENCKELS‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحـه‪٩٦ :‬‬

‫فصل هشت‬ ‫زﻳﺮاﻛﺲ و ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫ابط کاربری گرافیکی‬ ‫ر ِ‬

‫ﻳﻚ ﻓﺮزﻧﺪ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫اﭘﻞ ‪ II‬ﺷﺮﻛﺖ را از ﮔﺎراژ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻗﻠﻪي ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮوﺷﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫اﻋﺠﺎبﺑﺮاﻧﮕﻴﺰي اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ؛ از ‪ 2.500‬دﺳﺘﮕﺎه در ﺳﺎل ‪ 1977‬ﺑﻪ ‪ 210.000‬در ‪ .1981‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺑﻲﻗﺮار ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﭘﻞ ‪ II‬ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻧﺒﻮد و او اﻳﻦ را ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي‬ ‫و از ﻛﺎﺑﻞ ﺑﺮق ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺪﻧﻪ زﺣﻤﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻫﻤﻴﺸﻪ آن را ﺷﺎﻫﻜﺎر وازﻧﻴﺎك ﻗﻠﻤﺪاد‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺘﮕﺎه ﺧﻮدش را ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻓﺮاﺗﺮ از اﻳﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ‬ ‫اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺮاي ﻛﻞ دﻧﻴﺎ ﺑﺴﺎزد‪.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا اﻣﻴﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ ‪ III‬اﻳﻔﺎﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺣﺎﻓﻈﻪي ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮش ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ‪ 80‬ﻛﺎراﻛﺘﺮ و ﻧﻴﺰ ﺣﺮوف ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻼﻗﻪي زﻳﺎدش ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً اﻧﺪازه و ﺷﻜﻞ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺑﺪﻧﻪ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد و ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻮراي ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎت داﺧﻠﻲ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ آن اﻓﺰود‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ اﺟﺎزهي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻃﺮح را ﻧﺪاد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻛﺎر ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎﻳﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﺗﺼﺎلﻫﺎي ﺿﻌﻴﻒ روي ﻫﻢ ﺳﻮار ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺿﻌﻒﻫﺎﻳﻲ اﭘﻞ ‪ III‬در ﺑﺎزار ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ .‬رﻧﺪي‬ ‫وﻳﮕﻴﻨﺘُﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻧﺮماﻓﺰار در اﭘﻞ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﭘﻞ ‪ III‬ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻄﻔﻪاش در ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﻣ‪‬ﻲﮔُﺴﺎري ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﭘﻴﺶروي ﻣﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮدرد ﺑﺪي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و ﺣﺮف ﻫﻤﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ “ﻣﺎل ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ”‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺟﺎﺑﺰ از اﭘﻞ ‪ III‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﻴﺰي ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ رﻓﺖ‪ .‬اﺑﺘﺪا‬ ‫ﻣﺠﺬوب اﻳﺪهي ﺻﻔﺤﺎت ﻟﻤﺴﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ ﭘﻴﮕﻴﺮياش ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺪاد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫ﻛﻤﻲ دﻳﺮ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮد ﭘﻴﭽﻴﺪ و ﺑﻌﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺣﺮف ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﭽﺎرهﻫﺎ دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎ ﺑﺮوﻳﻢ؟« ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻠﻪ« و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ را ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻠﻒ ﻛﺮدن وﻗﺘﺶ ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺟﺪﻳﺪش‪ ،‬دو ﻣﻬﻨﺪس ﺗﺎزهﻧﻔﺲ از ‪ HP‬را ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺪام در آورد‪ .‬اﺳﻤﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻳﻚ ﺗﻴﺮ و دو ﻧﺸﺎن از ﻣﻨﻈﺮ روانﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحــه‪٩٧ :‬‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ‪“ :‬ﻟﻴﺴﺎ‪ ”.‬ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم دﺧﺘﺮان ﻃﺮاﺣﺎنﺷﺎن ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫دﺧﺘﺮي ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ او را ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪي ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺰﻳﻦ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﺪرآ ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم ﻛﺎرﻣﻨﺪ‬ ‫رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲِ ﭘﺮوژه ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎﻫﺶ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر را ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻋﺒﺎرت ﻣﻌﺎدل ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺎ ادﻋﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﻣﺨﻔﻒ آن اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ ﻣﻌﻜﻮس ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد »ﻣﻌﻤﺎريِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي ﻣﺤﻠﻲ‪ «1‬و ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﻲﻣﻌﻨﺎ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻮﺿﻴﺢ رﺳﻤﻲِ ﻧﺎمِ ﻣﺤﺼﻮل اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ اﭘﻞ ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ »ﻟﻴﺴﺎ‪ :‬ﻣﺨﻔﻒ‪ ‬ﻣﺴﺨﺮهي ﻣﻦدرآوردي‪ «.2‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﺳﻢ از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪،‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﺧﺘﺮم آن اﺳﻢ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدم‪«.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ‪ 2.000‬دﻻري ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهاي ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎري ‪ 16‬ﺑﻴﺘﻲ و ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺑﺮاي اﭘﻞ ‪II‬‬ ‫)‪ 8‬ﺑﻴﺘﻲ( ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪون ﻧﺒﻮغ وازﻧﻴﺎك ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺗﻤﺎم وﻗﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر روي ﺳﺮي اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦْ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺳﺎده ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻣﺘﻨﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ را آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎم ﺗﻮان‬ ‫رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺧﻮد ﻧﺒﻮد و ﺟﺎﺑﺰِ ﻋﺠﻮل ﺑﻪ زودي از آن ﻣﺨﻠﻮقِ ﻣﻼلآور‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ و ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ اﺛﻨﺎ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲ ﺧﺒﺮه ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻤﻲ روح ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺒﺪ ﭘﺮوژه ﺑﺪﻣﺪ‪ :‬ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ داﻧﺸﺠﻮي‬ ‫دﻛﺘﺮاي ﻋﻠﻮم اﻋﺼﺎب ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ اﭘﻞ دﻋﻮت ﺷﺪ اﺑﺘﺪا‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﭘﻞ ﻳﻚ ﺑﻠﻴﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﻘﺪ ﻧﻤﻲﺷﺪ و او ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎدﮔﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﺳﻮار ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻠﺴﻪي ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺘﻪﺷﺎن ﺑﻪ‬ ‫اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ دارﻳﻢ آﻳﻨﺪه را اﺧﺘﺮاع ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ اﭘﻞ ﺳﻮار ﻣﻮج اول ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫واﻗﻌﺎً ﻟﺬتﺑﺨﺶ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﺎ ﻣﻮج آﺧﺮ دﻧﺒﺎل ﻣﺎ راه ﺑﻴﺎُﻓﺘﻲ ﭼﻪ؟! ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﺣﺘﻲ ذرهاي ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪت‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻴﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺎ از ﺧﻮدﻣﺎن اﺛﺮي ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻮﭼﻚ در دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎي در ﻫﻢ رﻓﺘﻪ و ﺳﺒﻴﻞ ژوﻟﻴﺪهاي ﻛﻪ ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲِ ﭼﻬﺮهاش را ﻛﻢ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ داراي ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ از‬ ‫ﻗﻮهي اﺑﺘﻜﺎرِ واز و ﻫﻮشِ ﺟﺎﺑﺰ در ﺧﻠﻖ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺎرش اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎسِ‬ ‫ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﺎ ﺳﺮوﻳﺲ داوﺟﻮﻧﺰ‪ 3‬و درﻳﺎﻓﺖ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺟﺎري ﺳﻬﺎم‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻎ اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﺮاي ﭼﺎپ در ﻣﺠﻠﻪ آﻣﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در آن ﻣﺮدي روي ﻣﻴﺰ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﻮدار ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم‬ ‫در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻣﻲﻧﮕﺮﻳﺴﺖ و ﻫﻤﺴﺮش ﻫﻢ داﺷﺖ ﺑﻪ او ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲزد ‪-‬و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻫﻨﻮز وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻦِ ﺑﺪﺑﺨﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻢ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﻧﺴﺨﻪاي از ﭘﺎﺳﻜﺎل )ﻳﻚ زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ( ﺑﺮاي‬ ‫اﭘﻞ ‪ II‬ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻖ آن ﻧﺒﻮد زﻳﺮا اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺑِﻴﺴﻴﻚ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻮن ﺗﻮ اﻳﻨﻘﺪر ﺑﻬﺶ ﻋﻼﻗﻪ داري‪ ،‬ﺷﺶ روز ﺑﻬﺖ وﻗﺖ ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻲ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬او اﺷﺘﺒﺎه ﺟﺎﺑﺰ را ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮد و از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻮرد اﺣﺘﺮاﻣﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ 1979‬ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻪ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺟﺪﻳﺪ در دﺳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد اداﻣﻪدﻫﻨﺪهي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي‬ ‫اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ اﭘﻞ ‪ III‬ﺑﺪﺑﺨﺖ و ﺑﻲآﻳﻨﺪه‪ ،‬ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎي ﻧﺎاﻣﻴﺪﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬و ﺟﺎﻳﻲ ﺧﺎرج از رادار ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺗﺎ آن‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ‪ -‬ﭘﺮوژهاي ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ارزانﻗﻴﻤﺖ؛ ﻣﺪﻳﺮ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﻛﺎرﻣﻨﺪي ﺧﻮشذوق ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟِﻒ‬ ‫‪Local Integrated Systems Architecture‬‬ ‫‪Lisa: Invented Stupid Acronym‬‬ ‫‪DOWJONES‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحـه‪٩٨ :‬‬ ‫راﺳﻜﻴﻦ‪ 1‬ﺑﻮد؛ ﭘﺮوﻓﺴﻮر داﻧﺸﮕﺎه و اﺳﺘﺎد ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪ .‬ﻫﺪف راﺳﻜﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ “ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ارزان ﺑﺮاي‬ ‫ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم” در ﻗﺎﻟﺐ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺟﺎﻣﻊ ‪-‬ﺷﺎﻣﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ‪ -‬ﺑﻮد ﻛﻪ راﺑﻂ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك‪) 2‬ﻣﺮﻛﺰِ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲِ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ(‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺷﺮﻛﺖ زﻳﺮاﻛﺲ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1970‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻳﺪهﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ و ﺑﺪﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ 5.000‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ دورﺗﺮ از ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ‬ ‫زﻳﺮاﻛﺲ واﻗﻊ در ﻛُﻨ‪‬ﺘﻴﻜ‪‬ﺖ‪ 3‬ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻦ رؤﻳﺎﭘﺮدازانِ آﻧﺠﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪي ﺑﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم آﻻن ﻛ‪‬ﻲ‪ 4‬ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ دو ﻧﻘﻞ ﻗﻮل از او را ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲِ آﻳﻨﺪه اﺧﺘﺮاع‬ ‫آن اﺳﺖ« و »ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺮايﺷﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰارِ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ «.‬ﻛ‪‬ﻲ‬ ‫اﻳﺪهي ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻮﭼﻚ را ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ »داﻳﻨﺎﺑﻮك‪ «5‬ﻛﻠﻴﺪ زد‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ آﻧﻘﺪر‬ ‫ﺳﺎده ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻃﺮحﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪي ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻄﻮط ﻓﺮﻣﺎن و دﺳﺘﻮرات داس‪- 6‬ﺑﺎ آن ﻇﺎﻫﺮ ﺗﺮﺳﻨﺎكﺷﺎن‪ -‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﺳﺘﻌﺎرهﻫﺎي راﻳﺞ‬ ‫ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ “روﻣﻴﺰي” ﺑﻮد؛ ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺶ اﺳﻨﺎد و ﭘﻮﺷﻪﻫﺎي ﻓﺮاوان ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺎوس روي ﻫﺮ ﻛﺪام ﻛﻠﻴﻚ و آن را ﺑﺎز ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪) 7‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﺘﺼﺎري ‪ ،GUI‬ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻆ‪ ‬ﮔﻮﻳﻲ( ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم اﺑﺘﻜﺎري‬ ‫دﻳﮕﺮ در ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺖ‪“ :‬ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﻞﻫﺎ‪ ”.‬ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ اﻛﺜﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻛﺎراﻛﺘﺮ‪-‬ﻣﺒﻨﺎ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﺎراﻛﺘﺮ را ﺗﺎﻳﭗ ﻣﻲﻛﺮدي ﺗﺎ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ آن را ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ﻓﺴﻔﺮي در ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪاي ﺗﺎرﻳﻚ‬ ‫ﻧﺸﺎن دﻫﺪ و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻣﺤﺪودي ﺣﺮف‪ ،‬ﻋﺪد و ﻧﻤﺎد وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻗﺪرت‬ ‫ﭘﺮدازﺷﻲ ﺑﺎﻻ و ﻛﺪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ از اﺑﺘﺪا ﺗﺎﻛﻨﻮن در ﻫﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻴﺘﻲ‪-‬ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ‪،‬‬ ‫ﻫﺮ ﭘﻴﻜﺴﻞِ ﻣﺠﺰا در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻴﺖﻫﺎي ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﻫﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮي‬ ‫روي آن )ﻣﺜﻼً ﻳﻚ ﺣﺮف‪ (،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ دﺳﺘﻮري ارﺳﺎل ﻛﻨﺪ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ‪ :‬روﺷﻦ ﺷﺪن ﺑﺮﺧﻲ و ﺗﺎرﻳﻚ ﻣﺎﻧﺪن‬ ‫ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ از ﭘﻴﻜﺴﻞﻫﺎ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﻣﺴﺌﻠﻪي رﻧﮓ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮرد اﺧﻴﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از‬

‫‪Jef Raskin‬‬ ‫‪XEROX PARC‬‬ ‫‪Connecticut‬‬ ‫‪Alan Kay‬‬

‫‪Dynabook‬‬ ‫‪DOS‬‬ ‫‪Graphical User Interface: GUI‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحــه‪٩٩ :‬‬ ‫ﻗﺪﻳﻢ ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮان ﭘﺮدازﺷﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻋﻮض ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ و ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ و اﻧﻴﻤﺎﺗﻴﻚ‬ ‫ﻣﺠﻠﻠﻲ را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ و راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ دو ﺧﺼﻴﺼﻪي اﺻﻠﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ زﻳﺮاﻛﺲ‬ ‫ﭘﺎرك ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﻟﺘﻮ‪ 1‬و زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﻮﺿﻮعﻣﺤﻮر آن اﺳﻤﺎلﺗﺎك‪ 2‬را ﻧﺎم‬ ‫ﺑﺮد‪ .‬ﺟﻒ راﺳﻜﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دو اﻳﺪه را ﺑﻪ آﻳﻨﺪهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اﭘﻞ ﮔﺮه ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻤﻜﺎران در اﭘﻞ را ﺷﺮوع و آﻧﻬﺎ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮد ﺗﺎ از ﻧﺰدﻳﻚ زﻳﺮاﻛﺲﭘﺎرك را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫راﺳﻜﻴﻦ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺰرگ داﺷﺖ‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ او را ﻳﻚ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮدازِ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﻳﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ واژهﻧﮕﺎري‬ ‫ﺷﺨﺼﻲاش »ﻳﻚ آﺷﻐﺎلﻛَﻠﻪي ﺑﻲﺧﺎﺻﻴﺖ« ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ راﺳﻜﻴﻦ دوﺳﺖ و ﺷﺎﮔﺮد ﺳﺎﺑﻘﺶ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ را‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪي دﻳﮕﺮِ دﻧﻴﺎي دو ﻗﻄﺒﻲِ )آﺷﻐﺎلﻛَﻠﻪ ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻐﻪي( ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻤﺎﺷﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺟﺎري در ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻳﺮﻳﻦ زﻳﺮاﻛﺲﭘﺎرك را ﺑﺮاي او ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ راﺳﻜﻴﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ درﮔﻴﺮ ﻳﻚ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪي ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﺷﺪه‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ زﻳﺮاﻛﺲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در دور دوم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري در اﭘﻞ )ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ (1979‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬ ‫ﻛﺮد‪» :‬اﺟﺎزه ﺧﻮاﻫﻢ داد ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر در اﭘﻞ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ درﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ زﻳﺮاﻛﺲﭘﺎرك‬ ‫ﺑﻪ روي ﻣﺎ ﺑﺎز ﺷﻮد‪ «.‬زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ؛ در ازاي ﺧﺮﻳﺪ ‪ 100.000‬ﺳﻬﻢ ﺑﻪ ارزش ﻫﺮ واﺣﺪ‬ ‫‪ 10‬دﻻر‪ ،‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮِ ﻣﻮﺟﻮد در زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك‪ ،‬در دﺳﺘﺮس اﭘﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي ﺳﻬﺎم اﭘﻞ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻲ زﻳﺮاﻛﺲ ﺑﺪل ﺑﻪ ﺛﺮوﺗﻲ ‪ 17.6‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻري‬ ‫ﺷﺪ وﻟﻲ اﭘﻞ در اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺳﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن اﭘﻞ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1979‬ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ‪‬‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك رﻓﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﻧﺸﺎﻧﺶ ﻧﺪادهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﺎﻣﻞﺗﺮ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد‪ .‬ﻟَﺮي ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ‪ 3‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ زﻳﺮاﻛﺲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ دﻋﻮت ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد از اراﺋﻪي ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ رﺋﺴﺎﻳﺶ در ﺷﺮق ﻛﺸﻮر ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻮرد ﻗﺪرداﻧﻲ ﻗﺮار ﻧﺪاده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن‬ ‫آﻣﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲﻛﻨﻨﺪهي آن روز‪ ،‬آد‪‬ل ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ‪ 4‬از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲدﻳﺪ ﺷﺮﻛﺘﺶ دارد ﺟﻮاﻫﺮات ﺑﻲﺑﺪﻳﻞ ﺧﻮد را‬ ‫ﻣ‪‬ﻔﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬وﺣﺸﺖ زده ﺷﺪ‪ .‬او اﺣﺴﺎس آن روزش را ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪» :‬واﻗﻌﺎً اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً دﻳﻮاﻧﻪوار‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪم ﺗﺎ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ دﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ را ﻧﮕﻴﺮد‪«.‬‬ ‫ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ در اوﻟﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﺎر ﺧﻮدش را ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬راﺳﻜﻴﻦ و رﺋﻴﺲ ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ زﻳﺮاﻛﺲ آﻟﺘﻮ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﻣﻌﺮﻓﻲ اوﻟﻴﻪي ﻛﺎﻣﻼً ﻛﻨﺘﺮلﺷﺪه و ﺳﺮﻳﻊ‬ ‫از ﭼﻨﺪ ﻃﺮح ﻣﺤﺪود اراﺋﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ راﺿﻲ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ زﻳﺮاﻛﺲ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﻘﺎﺿﺎي‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﺑﻪ زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﺗﻴﻤﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ و ﺑﺮوس‬ ‫ﻫ‪‬ﺮن‪ 5‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎي ﺷﺎﻏﻞ در اﭘﻞ و ﺳﺎﺑﻘﺎً ﻛﺎرﻣﻨﺪ زﻳﺮاﻛﺲﭘﺎرك ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‬ ‫‪ALTO‬‬

‫‪Smaltalk‬‬ ‫‪Larry Tesler‬‬ ‫‪Adele Goldberg‬‬ ‫‪Bruce Horn‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحـه‪١٠٠ :‬‬ ‫دﻧﺒﺎل ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﮕﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﺎر رﺳﻴﺪم ﻫﻴﺎﻫﻮي زﻳﺎدي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎي اﭘﻞ در اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اﺳﺖ‪ «.‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ زﻳﺮاﻛﺲ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫دار و دﺳﺘﻪي ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﺼﺎوﻳﺮي از ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺮدازش ﻛﻠﻤﺎت ﻣﺸﻐﻮل ﻛﻨﺪ اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ دﻳﮕﺮ داﺷﺖ ﻋﺎﺻﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ داد زد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺨﺮهﺑﺎزي را ﺗﻤﺎم ﻛﻨﻴﻢ دﻳﮕﺮ!« اﻋﻀﺎي زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك در‬ ‫ﺟﻠﺴﻪاي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ درﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ را ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﻛﺎﻣﻞ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ‬ ‫ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﻓﻘﻂ ﻧﺴﺨﻪاي “ﻏﻴﺮﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ” از اﺳﻤﺎلﺗﺎك )ﻫﻤﺎن زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ( را ﺑﻪ اﭘﻠﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ‬ ‫ﮔﺮوه ﺑﻪ ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﭼﺸﻢﺷﺎن را ﺧﻴﺮه ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و او ]ﺟﺎﺑﺰ[ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ دﺳﺘﺶ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺴﺨﻪي ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻧﺮﺳﻴﺪه‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ او اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ و دﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻨﺘﺸﺮه در ﻣﺠﻼت‪ ‬داﺧﻠﻲ زﻳﺮاﻛﺲ‬ ‫ﭘﺎرك را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺨﻪي اﺻﻠﻲ دﺳﺖﺷﺎن را ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ اﻧﺘﻘﺎل‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا او دﻳﮕﺮ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻜﺮد و ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺷﻜﺎﻳﺖآﻣﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ زﻳﺮاﻛﺲ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ‬ ‫دﻧﺒﺎل آن‪ ،‬ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ زﻳﺮاﻛﺲ )در ﻛُﻨ‪‬ﺘﻴﻜ‪‬ﺖ( ﺑﺎ ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ او اﺑﻼغ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ “ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ” را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ از ﺧﺸﻢ ﺑﻪ ﻫﻮا رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم وﻗﺘﻲ ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ از ﮔﻨﺠﻴﻨﻪﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎن روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻚ‪ ‬ﺑﭽﻪﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﭼﺴﺒﻴﺪ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﺧﻴﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد و ﭼﻨﺎن از ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﻚﺗﻚ‪ ‬ﭘﻴﻜﺴﻞﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﻧﻔﺲِ او را ﭘﺸﺖ‬ ‫ﮔﺮدن ﺧﻮد ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻻ ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ و از ﻓﺮط ﻫﻴﺠﺎن دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ را در ﻫﻮا ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد‪ .‬ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬او در ﺑﻴﺸﺘﺮِ زﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ‪ ،‬ﻃﻮري دور اﺗﺎق ﻣﻲرﻗﺼﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﻢ اﺻﻼً ﭼﻄﻮري ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ را ﺑﺒﻴﻨﺪ وﻟﻲ ﺧﺐ دﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺪام داﺷﺖ ﺳﺆال ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ و ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻣﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﻋﻼﻣﺖ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﺣﻖ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎورش ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ زﻳﺮاﻛﺲ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ‬ ‫را ﺗﺠﺎريﺳﺎزي ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎﻫﺎ روي ﻣﻌﺪن ﻃﻼ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻳﺪ« و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪» :‬ﺑﺎورم‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ زﻳﺮاﻛﺲ از اﻳﻦ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺳﻤﺎلﺗﺎك ﺳﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ‪ ‬ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ درآﻣﺪ؛ اوﻟﻲ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺷﺒﻜﻪﻛﺮدن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻮد‬ ‫و دوﻣﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﻮﺿﻮعﻣﺤﻮر )ﺷﻲءﮔﺮا(‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ و ﺗﻴﻤﺶ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪ را ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ ﭼﻮن ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺖ ﺳﻮم ﻗﺮار داﺷﺘﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻛﻪ آﻧَﻚ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﻜﺴﻞﺑﻨﺪي ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦﻃﻮر از آن ﻟﺤﻈﻪ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﭘﺮده را از‬ ‫ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻤﻢ ﻛﻨﺎر زده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬داﺷﺘﻢ آﻳﻨﺪهي ﻣﺤﺘﻮم دﻧﻴﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻪ ﻣﻲدﻳﺪم‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎﻋﺖ و ﺑﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪي ﺟﻠﺴﻪ در زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻮار ﺑﺮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﺎ ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫دﻓﺘﺮ اﭘﻞ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ذﻫﻦ و زﺑﺎﻧﺶ ﻫﻢ ﺳﺮﻳﻊ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲزد‪» :‬ﺧﻮدﺷﻪ! دﻳﺪي؟« و روي ﻫﺮ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ «.‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن روزﻧﻪي‬ ‫اﻣﻴﺪ او ﺑﺮاي ﺟﺎي دادن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ در ﻗﻠﺐ ﻣﺮدم ﺑﻮد؛ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻗﺸﻨﮓ و ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ )ﻣﺜﻞ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي‬ ‫اﻳﺸﻠﺮ( و ﺳﻬﻮﻟﺖ اﺳﺘﻔﺎده درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪي آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪.‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحــه‪١٠١ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﻘﺪر ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ اﻳﻦ را اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﻨﻴﻢ؟« اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﺷﺶ ﻣﺎه‪ «.‬ﺑﺮآوردي ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺧﻮﺷﺒﻴﻨﺎﻧﻪ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻧﮕﻴﺰهﺑﺨﺶ‪.‬‬

‫»ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ ﺑﺰرگ ﺳﺮﻗﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‬ ‫ﻏﺎرت دﺳﺘﺎوردﻫﺎي زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮﻗﺖﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﺻﻨﺎﻳﻊ‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر‪ .‬او ﻳﻚ ﺑﺎر در ﺟﺎﻳﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ ﮔﻔﺘﻪاي دارد “ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺧﻮب از روي دﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺰرگ ﻣﻲدزدﻧﺪ” و ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫از ﺳﺮﻗﺖ اﻳﺪهﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺷﺮﻣﻨﺪهاﻳﻢ‪«.‬‬ ‫اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻛﻪ از ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻨﻴﺪهاﻳﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ رخ داد ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺳﺮﻗﺖ اﭘﻞ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه زﻳﺮاﻛﺲ ﺑﻮد‪ .‬او در ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﺪﻳﺮان زﻳﺮاﻛﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻬﺎ آدمﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﺸﺎﻧﻲ از‬ ‫ﻓﻬﻢ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در وﺟﻮدﺷﺎن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ در ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﻧﺒﺮد ﻋﺼﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ را‬ ‫ﻗﺎپ زدﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻗﺒﻀﻪ ﻛﺮدن ﻛﻞ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻫﺮ دوي اﻳﻦ ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎ ﭘﺮ از ﺣﻘﻴﻘﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺗﻲ‪ .‬ا‪‬س‪ .‬اﻟﻴﻮت ‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﻪاي ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻴﻦ ادراك )ﺗﺼﻮر ﻛﺮدن( و اﻳﺠﺎد )ﺧﻠﻖ ﻛﺮدن(‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي اﺑﺪاﻋﺎت ﺑﺸﺮي‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻃﺮف ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ “اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪن” ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه‬ ‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺗﺤﺖ اﻣﺮش ﺑﻪ ﻃﺮزي ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ اﻳﺪهﻫﺎي زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك در ﻣﻮرد راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‬ ‫را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻴﺪﻧﺪ و آﻧﮕﺎه ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آن را ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ از ﻋﻬﺪهي زﻳﺮاﻛﺲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺒﻮد ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻣﺎوسِ زﻳﺮاﻛﺲ ﺳﻪ دﻛﻤﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﮔﺮان )‪ 300‬دﻻر( ﺑﻮد و ﺗﺎزه ﺑﻪ ﻧﺮﻣﻲ ﻫﻢ ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد؛ ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ اﻳﺮادات‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از ﺟﻠﺴﻪ در زﻳﺮاﻛﺲﭘﺎرك ﺑﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲِ‬ ‫‪ IDEO‬رﻓﺖ و ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺻﺎﺣﺒﺎن آن‪ ،‬دﻳﻦ ﻫﻮوي‪ ،2‬ﺳﻔﺎرش ﻳﻚ ﻣﺎوس ﺗﻚدﻛﻤﻪاي ﺳﺎده ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 15‬دﻻر‬ ‫را داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد روي ﻫﺮ ﺳﻄﺤﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ روي ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻦ ﺑﺎﻫﺎش ﻛﺎر ﻛﺮد‪ «.‬ﻫﻮوي ﻫﻢ آن را ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎ ﻓﻘﻂ در ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻧﺒﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻞ اﻳﺪهي ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﺎوسِ ﻣﻮﺟﻮد در زﻳﺮاﻛﺲ‬ ‫ﭘﺎرك ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ دادن ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﻟﺬا ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ اﭘﻞ ﻳﻚ راﺑﻂ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮي ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺸﻮد ﺑﺎ آن ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ و ﻓﺎﻳﻞﻫﺎ را ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺘﻮان آﻧﻬﺎ را‬ ‫داﺧﻞ ﭘﻮﺷﻪﻫﺎ ﻫﻢ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻢ زﻳﺮاﻛﺲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ارﺳﺎل ﻓﺮﻣﺎن ﺑﻮد؛ از ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫اﻧﺪازهي ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮي ﻳﻚ ﻓﺎﻳﻞ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﭘﻞ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روﻣﻴﺰي را ﺑﺎ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻣﺠﺎزي در ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺖ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﺪ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﻟﻤﺲ‪ ،‬دﺳﺖﻛﺎري‪ ،‬ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ و‬

‫‪T. S. Eliot‬‬ ‫‪Dean Hovey‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحـه‪١٠٢ :‬‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ اﭘﻞ در ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﺎنِ زﻳﺮدﺳﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻓﺰودن آﻳﻜﺎن‪1‬ﻫﺎي دﻟﭙﺬﻳﺮ‪،‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻨﻮﻫﺎي ﻛﺸﻮﻳﻲ ﻛﻪ از ﻧﻮارِ ﺑﺎﻻي ﻫﺮ ﭘﻨﺠﺮه ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻴﺰ اﻓﺰودن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺎز ﻛﺮدن‬ ‫ﻓﺎﻳﻞﻫﺎ و ﭘﻮﺷﻪﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻠﻴﻚ‪ ‬دوﺗﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺨﺖ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد‪ ‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﻃﺮح ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫“روﻣﻴﺰي” ﺗﻼش ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان زﻳﺮاﻛﺲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻛﺎر ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺧﻮد در زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري روي آن اﻳﺪهﻫﺎ ﺗﻼش ﻛﺮدﻧﺪ و اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ “اﺟﺮاي‬ ‫ﺧﻮب” و ﺑﺮاﺑﺮي آن ﺑﺎ اﻫﻤﻴﺖ “اﻳﺪهي ﺧﻮب” اﺛﺒﺎت ﺷﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﺳﺎل ‪) 1981‬ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از ﻟﻴﺴﺎ ﻳﺎ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش( زﻳﺮاﻛﺲاﺳﺘﺎر را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ؛ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻣﺎوس‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ و ﻛﻞ ﻣﻔﻬﻮم اوﻟﻴﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روﻣﻴﺰي را در ﺧﻮد داﺷﺖ؛ اﻣﺎ ﻣﺰﺧﺮف ﺑﻮد )ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻓﺎﻳﻞ را ذﺧﻴﺮه ﻛﻨﺪ(‪ ،‬ﮔﺮان ﺑﻮد )‪ 16.595‬دﻻر در ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲﻫﺎ( و اﺳﺎﺳﺎً ﻫﺪﻓﺶ ﺑﺎزار‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي اداري ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ در آن ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد؛ در ﻛﻞِ ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻘﻂ ‪ 30.000‬ﺗﺎ از آن ﻓﺮوش رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻋﺮﺿﻪي اﺳﺘﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه زﻳﺮاﻛﺲ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ آن را از ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ وﻟﻲ از‬ ‫ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻴﻮ آﻧﻘﺪر ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻲارزﺷﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪش ﭘﻮﻟﻲ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻔﺲ‬ ‫راﺣﺘﻲ ﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻛﺎرﺷﺎن را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادهاﻧﺪ وﻟﻲ ﻣﺎ ‪-‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻫﺮم‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ‪ -‬از ﭘﺴﺶ ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪﻳﻢ‪ «.‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﺎب ﺑِﻞوﻳﻞ‪ ،2‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﮔﺮوه ﻃﺮاﺣﺎن‬ ‫زﻳﺮاﻛﺲاﺳﺘﺎر‪ ،‬زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺎري ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ در زﻧﺪﮔﻲات اﻧﺠﺎم دادهاي ﮔَﻨﺪ ﺑﻮده‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻧﻤﻲآﻳﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻛﺎر ﻛﻨﻲ؟« ﺑِﻞوﻳﻞ ﺑﻪ اﭘﻞ رﻓﺖ‪ ،‬ﻟَﺮي ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در اوجِ ﺷﻮر و اﺷﺘﻴﺎق‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ روزاﻧﻪي ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ را ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮ ﻋﻬﺪهي ﺟﺎن ﻛُﻮ‪‬چ ‪-‬ﻣﻬﻨﺪس‬ ‫اﺳﺒﻖ ‪ -HP‬ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﻬﺪهدار ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﺮ ﺧﻼف ﻛُﻮ‪‬چ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ و ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﺗﻤﺎس ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ا‪‬ﻋﻤﺎل‬ ‫ﻧﻈﺮات ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮرد ﻃﺮاﺣﻲ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در زﻧﮓ زدن‪ ،‬وﻗﺖ و‬ ‫ﺑﻲوﻗﺖ ﺳﺮش ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺻﺒﺢ‪ 5 ،‬ﺻﺒﺢ‪ .‬ﺧﻮدم ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﻛﺎرش ﺑﻮدم وﻟﻲ رﺋﺴﺎﻳﻢ در ﺑﺨﺶ ﻟﻴﺴﺎ را‬ ‫آﺷﻔﺘﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ «.‬از اﻳﻦ رو ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎسﻫﺎي ﺧﺎرج از روﻳﻪ را ﺗﻤﺎم ﻛﻨﺪ و او ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺧﻮد‬ ‫را ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻮﺗﺎه‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻗﺪرتﻧﻤﺎﻳﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ زﻣﺎﻧﻲ رخ داد ﻛﻪ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪي ﺳﻔﻴﺪ )و ﻧﻪ‬ ‫ﺗﻴﺮه( ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺟﺮاي ﻣﺸﺨﺼﻪاي ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ WYSIWYG‬ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻆ “ويزيوﻳﮓ” ﻣﺨﻔﻒ ﻋﺒﺎرت »آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮي‪ «.4‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﻫﺮ آﻧﭽﻪ روي ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻊ ﭼﺎپ ﻛﺮدن روي ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‬ ‫ﻛﻪ‪» :‬ﺗﻴﻢ ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﻣﺜﻞ ﻗﺎﺗﻞﻫﺎي ﺧﻮنﺧﻮار ﺳﺮم ﺟﻴﻎ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫از ﻓﺴﻔﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﻛﻤﺘﺮ و ﭘ‪‬ﺮِش ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﭘﻴﺶِ ﻗﺎﺿﻲ ‪-‬ﺟﺎﺑﺰ‪ -‬رﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻃﺮف او را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻏﺮ زدن‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺧﻮد ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ و ﻣﺸﻜﻞ را ﺣﻞ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫)ﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﻠﻔﻆ راﻳﺞِ آن در ﻓﺎرﺳﻲ آﻳﻜُﻦ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻣﺘﻦ اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻴﺎق ﺗﻠﻔﻆ اﺻﻠﻲ‪ ،‬آﻳﻜﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬م( ‪Icon‬‬ ‫‪Bob Belleville‬‬ ‫‪John Couch‬‬ ‫‪What You See Is What You Get‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحــه‪١٠٣ :‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ زﻳﺎد از ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺳﺮ رﺷﺘﻪ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي دﻳﮕﺮان ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫آﻳﺎ ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﺎ ﺣﺎﻟﺖ دﻓﺎﻋﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﺎﻣﻄﺌﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺷﺎﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ )ﻛﻪ اﻣﺮوزه آﻧﻘﺪر ﺑﻪ آن ﺧﻮ ﻛﺮدهاﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻣﺎن ﻣﻲآﻳﺪ(‬ ‫اﻣﻜﺎن ﻫﻢﭘﻮﺷﺎﻧﻲ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﺠﺮهي “ﺟﻠﻮﻳﻲ” روي ﭘﻨﺠﺮهي “ﻋﻘﺒﻲ” و ﻛﻤﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از‬ ‫آن ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺨﺶ ﻛﺮدن ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ )درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي ﭘﺨﺶ و ﭘﻼ روي ﻣﻴﺰ( را ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي اﻓﺰود‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﭘﻨﺠﺮهي ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻋﻘﺒﻲ )ﻳﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺒﺎرﺗﻲ زﻳﺮي( را دﻳﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ در ﺻﻔﺤﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ روي ﻫﻢ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻫﻨﺮ او ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي واﻗﻌﻴﺖ‪ ‬ﺧﺎرﺟﻲ؛ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آن‪ ،‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺪﻫﺎي‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﺎ ﻧﻮاﺣﻲ‪ 1‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ‪ .‬او ﺧﻴﻠﻲ راﻏﺐ ﺑﻪ اﺟﺮاي اﻳﻦ اﻳﺪه ﺑﻮد ﭼﻮن ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد در ﺑﺎزدﻳﺪ از زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﻃﺮح ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را دﻳﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ در واﻗﻊ ﺑﭽﻪﻫﺎي زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫روي ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﻛﺎر ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮد او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻋﺎﺷﻖ ﻛﺎرش ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﺣﺲ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪي رﻫﺎﻳﻲﺑﺨﺶِ ﺳﺎدهﻟﻮح ﺑﻮدن دارم‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﺧﻄﻮر ﻧﻜﺮد ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ از ﭘﺴﺶ ﺑﺮ آﻣﺪم‪ «.‬او آﻧﻘﺪر ﺳﺨﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻚ روز ﺻﺒﺢ در‬ ‫اﺛﺮ ﮔﻴﺠﻲِ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷ‪‬ﻮر‪‬ﻟ‪‬ﺖ ﻛﻮروِت ﻛﻮﺑﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﻴﻮنِ ﭘﺎرك ﺷﺪه در ﻛﻨﺎر ﻣﺴﻴﺮ‪ .‬ﺑﺨﺖ ﻳﺎرش‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ او ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪ ﻫﻮش آﻣﺪه ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺴﺎﺑﻲ‬ ‫ﻧﮕﺮاﻧﺖ ﺷﺪﻳﻢ‪ «.‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻳﻚ ﻟﺒﺨﻨﺪ دردﻧﺎك زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎش‪ ،‬ﻫﻨﻮز “ﻧﻮاﺣﻲ” را ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺳ‪‬ﺮاﻧﺪن ﺻﻔﺤﺎت‪ 2‬ﻫﻢ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ او اﺳﻨﺎد ﻣﺘﻨﻲ ﺣﻴﻦ ﻣﺮور و ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻂ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻂ ﭘﺮش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ورقﺧﻮردنﺷﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺮم و آرام ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎم اﺟﺰاء‪ ‬راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﺣﺲ ﺧﻮﺑﻲ را ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬آﻧﻬﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺎوﺳﻲ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻣﻜﺎنﻧﻤﺎ را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ در ﻫﺮ ﺟﻬﺘﻲ )ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻻ‪-‬ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﭼﭗ‪-‬راﺳﺖ( ﺣﺮﻛﺖ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﮔﻮي ﺑﻪ ﺟﺎي دو ﭼﺮخ ﺳﺎده در زﻳﺮ ﻣﺎوس ﺑﻮد‪ .‬روزي ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺑﻪ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺎوﺳﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺳﺮِ ﻧﺎﻫﺎر از اﻳﻦ ﺣﺮف ﭘﻴﺶ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎﻟﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮدا‬ ‫ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ رﺳﻴﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﺟﺎﺑﺰ آن ﻣﻬﻨﺪس را اﺧﺮاج ﻛﺮده‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ او اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد‪،‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪاش اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻲﺳﺎزﻣﺶ‪«.‬‬ ‫اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوﺳﺘﺎن ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﺷﺐﻫﺎ در رﺳﺘﻮران “زﻣﻴﻦِ ﺧﻮب”‬ ‫)ﭘﺎﺗﻮق ﺟﺎﺑﺰ( ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﺎم ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎن ﻛُﻮ‪‬چ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺣﺮﻓﻪاي ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬اﻛﺜﺮﺷﺎن ﻗﺒﻼً‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪﻫﺎي اﺗﻮﻛﺸﻴﺪهي ‪ ،HP‬از ﻓﻀﻮﻟﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺘﻨﻔﺮ و از ﻧﺎﺳﺰاﮔﻮﻳﻲﻫﺎي ﻣﻜﺮرش ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻀﺎد‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻦﺷﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﻳﻚ ﻓﻮﻟﻜﺲﻟﻴﺴﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ؛ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺳﺎده و ارزان ﺑﺮاي‬ ‫ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﻃﻨﺎبﻛﺸﻲ از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد؛ ﻳﻚ ﻃﺮف آدمﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ارزان‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ و ﻃﺮف دﻳﮕﺮ اﻣﺜﺎل ﻛُﻮ‪‬چ ﻛﻪ از ‪ HP‬آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎزار ﻫﺪفﺷﺎن ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﺳﻜﺎت و ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻫﺮ دو ﻣﺎﻳِﻞ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر اﻓﺮاد ﻛﺎرﻛﺸﺘﻪي دﻳﮕﺮي در اﭘﻞ ﺑﻮدﻧﺪ و از اﻳﻦ رو روز ﺑﻪ روز ﺑﺮ‬ ‫ﻧﮕﺮاﻧﻲﺷﺎن از ﺑﺎﺑﺖ رﻓﺘﺎرﻫﺎي دﺷﻤﻦﺗﺮاﺷﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ اﻓﺰوده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1980‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻳﻚ‬ ‫‪1‬‬

‫ﻧﻮاﺣﻲ‪ :‬ﻛﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻧﻮاﺣﻲِ ا‪‬ﺷﻐﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪.‬م‬ ‫‪Smooth Scrolling‬‬

‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ش ت | صـفـحـه‪١٠٤ :‬‬ ‫ﭼﺎرت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻛُﻮ‪‬چ ﻣﺪﻳﺮ ﺗﺎماﻻﺧﺘﻴﺎر ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ اﻣﻜﺎن ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻧﻈﺮ‬ ‫ﺑﺮ روي ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم دﺧﺘﺮش را ﻳﺪك ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﻧﻴﺰ از ﻣﻘﺎم ﻧﺎﺋﺐرﺋﻴﺴﻲ ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪي اﭘﻞ ﺑﺮ ﻛﻨﺎر و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ رﺋﻴﺲ ﻏﻴﺮاﺟﺮاﻳﻲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﭘﺴﺖ او ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﺮد‬ ‫رﺳﺎﻧﻪاي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧْﺪ وﻟﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﻈﺎرت ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻲاش ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش‬ ‫درﺑﺎرهي اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﺑﻮدم و ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻣﺮا از ﺧﻮدش راﻧﺪه‪ .‬او و‬ ‫اﺳﻜﺎﺗﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ادارهي ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو ﺑﺮد‪«.‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ن ه | صـفـحــه‪١٠٥ :‬‬

‫ُ‬ ‫فصل نه‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﺳﻬﺎم‬ ‫مردی از جنس ثروت و شهرت‬

‫ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك‪.1981 ،‬‬

‫ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر‬ ‫در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1977‬وﻗﺘﻲ ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﺮاﻛﺖ ﻧﻮ ﭘﺎي آﻧﻬﺎ را ﺑﺪل ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ “اﭘﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ” ﻛﻨﺪ‪ ،‬ارزش ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ اﭘﻞ ‪ 5.309‬دﻻر ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻤﺘﺮ از ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢِ ﻋﺮﺿﻪي‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎي اوﻟﻴﻪ از زﻣﺎن اﻋﻼم ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم “ﻓﻮرد ﻣﻮﺗﻮرز” در ﺳﺎل‬ ‫‪ 1956‬ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 1980‬ارزش اﭘﻞ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ 1.79‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر! و‬ ‫اﭘﻞ در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ‪ 300‬ﻧﻔﺮ را ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ در ﺑﻴﻦ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اوﻳﻲ ﻛﻪ دوﺳﺖ‪ ‬ﻧﺰدﻳﻚ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﺮاه‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در دورهي‬ ‫ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬در ﻫﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﺰرﻋﻪي ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ و در ﺧﺎﻧﻪي اﺟﺎرهايِ ﻳﻚ اﺷﻜﻮﺑﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ از زﻣﺎن ﺗﺄﺳﻴﺲِ اﭘﻞ )در‬ ‫ﮔﺎراژ ﺟﺎﺑﺰ( ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﻮد وﻟﻲ در ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻗﺮار‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ از ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم ﺑﻪ اﻓﺮاد ﭘﺎداش داده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻓﺮض را ﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺒﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬درﺳﺖ‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ن ه | صـفـحـه‪١٠٦ :‬‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺮاﻗﺒﺶ ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻓﺸﺎري ﻧﻴﺎوردم‪ «.‬دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر را ﺑﻪ ﻛﻮﺗﻜﻲ‬ ‫ﻧﺪادﻧﺪ ﻧﻮع اﺳﺘﺨﺪاﻣﺶ ﺑﻮد؛ او ﺗﻜﻨﻴﺴﻴﻦِ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺑﻮد و ﻧﻪ ﻣﻬﻨﺪسِ ﺣﻘﻮقﺑﮕﻴﺮ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرداريِ او از ﺳﻬﺎم‬ ‫ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر را ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻗﻄﻌﺎً اﻣﻜﺎن ﺑﺮﺧﻮردارياش از »ﺳﻬﺎم ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ« وﺟﻮد داﺷﺖ وﻟﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﺑﺮ ﺧﻼف‪ ‬اﻳﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻛﻪ از ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي اﭘﻞ اﺳﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺘﻀﺎد وﻓﺎداري‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬اﺻﻼً ﺿﺪ‪ ‬وﻓﺎداري اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺧﻮد را ﻣﻠﺰم ﺑﻪ راﻧﺪن ﻧﺰدﻳﻜﺎﻧﺶ ﻣﻲداﻧﺪ‪ «.‬ﻋﻠﻲ رﻏﻢ اﻳﻦ ﺧﺼﻴﺼﻪ‪ ،‬ﺧﻮد‪‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ راﺑﻄﻪي دوﺳﺘﻲاش را ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻮﺗﻜﻲ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻴﺮون دﻓﺘﺮِ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎﻧﺪ و در ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻛﻪ او‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ دﻓﻌﻪ او را ﺑﺎ ﺑﻲادﺑﻲ دك ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮاي ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﻔﺖ واﺟﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ‬ ‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻜﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ درﺑﺎرهي ﺳﻬﺎم ﺳﺆال ﻣﻲﻛﺮدم ﻣﺮا ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﺧﻮدم ارﺟﺎع‬ ‫ﻣﻲداد‪ «.‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﺷﻬﺎﻣﺖ ﻻزم ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ و‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ آﻧﻘﺪر ﺳﺮد ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮد ﻛﻪ او ﺧﺸﻜﺶ زد‪.‬‬ ‫ﺧﻮد در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻮﻛﻪ ﺷﺪم‪ ،‬اﺷﻜﻢ در آﻣﺪ و دﻳﮕﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬دوﺳﺘﻲﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﻞ از ﺑﻴﻦ‬ ‫رﻓﺘﻪ و اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ اﻧﺪوﻫﻨﺎك ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ر‪‬د ﻫﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻣﺒﺪع ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪي ﻣﺘﻨﺎوب ﻛﻪ اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﺳﻬﺎم ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر در اﻧﺘﻈﺎرش ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺰد ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ و‬ ‫ﻛﻮﺷﻴﺪ او را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎري ﺑﺮاي رﻓﻴﻘﺖ داﻧﻴِﻞ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻲ« و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮ‬ ‫دو ﻣﻘﺪاري از ﺳﻬﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻣﻘﺪار ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺪﻫﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﺎن را روﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬارم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧُﺐ‪ .‬ﻣﻦ ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪-‬ﺳﻬﻢ‪ -‬ﻣﻲدﻫﻢ‪«.‬‬ ‫و اﻣﺎ وازﻧﻴﺎك؛ او رﻓﺘﺎري ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮ ﻋﻜﺲ داﺷﺖ ﻛﻪ اﺻﻼً ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶ از ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦ؛ ‪ 2.000‬ﺳﻬﻢ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪ ‪ 40‬ﻧﻔﺮ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان‬ ‫ردهي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻓﺮوﺧﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﺷﺎن از ﻗ‪‬ﺒ‪‬ﻞِ ﻓﺮوش آن ﺳﻬﺎم ﭘﻮل ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﺟﻴﺐ زدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮد وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺛﺮوﺗﺶ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي رؤﻳﺎﻳﻲ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺪﻳﺪش ﺧﺮﻳﺪ وﻟﻲ زﻧﺶ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ را ﻫﻢ ﻣﺎل ﺧﻮد ﻛﺮد‪ .‬واز ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻴﺰ دﺳﺖ‪ ‬ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﻲ را ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﺳﻬﺎم ﻛﻤﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ؛ از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻮﺗﻜﻲ‪ ،‬ﻓﺮﻧﺎﻧﺪ‪‬ز‪ ،‬وﻳﮕﻴﻨﺘُﻦ و اﺳﭙﻴﻨﻮزا‪ .‬ﻫﻤﮕﺎن او را دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺳﺨﺎوﺗﺶ و اﻟﺒﺘﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺟﺎﺑﺰ او را »وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺧﺎم و ﻛﻮدكﺻﻔﺖ« ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ﺗﺎﺑﻠﻮ اﻋﻼﻧﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﺮ ﻳﻮﻧﺎﻳﺘ‪‬ﺪ وِي‪ 1‬ﻧﺼﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدي ﻓﻘﻴﺮ در ﻗﺎبِ آن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻔﺮ ﮔﻮﺷﻪي ﭘﻮﺳﺘﺮ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬واز در ﺳﺎل ‪«.1990‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺟﺎﺑﺰ در زﻣﻴﻨﻪي ﻣﺎﻟﻲ ‪-‬ﺑﺮ ﺧﻼف واز‪ -‬ﭘﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم‪ ،‬از ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪن‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖ ﺣﻀﺎﻧﺖ ﺑﺎ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮد رﺳﺎﻧﻪاي ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ دو‬ ‫ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري را ﺑﺮاي ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريِ ﻣﻮرﮔ‪‬ﻦ‬ ‫اﺳﺘﻨﻠﻲ‪ 2‬از ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي والاﺳﺘﺮﻳﺖ و دوﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺗﺨﺼﺼﻲِ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريِ ﻫﺎﻣ‪‬ﺒﺮِﭼﺖ و‬

‫‪United Way‬‬ ‫‪Morgan Stanley‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ن ه | صـفـحــه‪١٠٧ :‬‬ ‫ﻛﻮﻳﺴﺖ‪ 1‬از ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ .‬ﺑﻴﻞ ﻫﺎﻣ‪‬ﺒﺮِﭼﺖ‪ 2‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ آدمﻫﺎي ﻣﻮرﮔ‪‬ﻦ اﺳﺘﻨﻠﻲ‬ ‫ﺑﻲادب ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻪﻫﺎي ﺳﺨﺘﮕﻴﺮ آن دوره ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻋﻴﻦِ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از ﮔﺸﺎﻳﺶ ﺑﺎزار‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎمِ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻌﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‬ ‫ﻣﻮرﮔ‪‬ﻦ اﺳﺘﻨﻠﻲ ﺑﺮاي ﻋﺮﺿﻪي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ در ﻗﻴﻤﺖ ‪ 18‬دﻻر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺆالِ ﺟﺎﺑﺰ از آﻗﺎﻳﺎنِ ﺑﺎﻧﻚدار اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﺑﺪاﻧﻢ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ‪ 18‬دﻻر ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد؟ ﻏﻴﺮ‬ ‫از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺧﻮبﺗﺎن ﻣﻲﻓﺮوﺷﻴﺪ؟ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ ﺑﺮاي ﭼﻪ از ﻣﻦ ‪٪7‬‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ؟« ﻫﺎﻣ‪‬ﺒﺮِﭼﺖ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺎﺳﺎً ﺟﺎﻧﺐداراﻧﻪ اﺳﺖ و ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻳﺪهي ﻣﺰاﻳﺪهي‬ ‫ﻣﻌﻜﻮس را ﺑﺮاي ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﺳﻬﺎم ﭘﻴﺶ از ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮلﺑﻨﺪي ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ﺻﺒﺢ روز ‪ 12‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1980‬ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎﻧﻚدارﻫﺎ ﻗﻴﻤﺖ را ﺑﻪ ‪ 22‬دﻻر )ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ‬ ‫ﺳﻬﻢ( رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن روز ﺑﻪ ‪ 29‬دﻻر ﻫﻢ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ وارد دﻓﺘﺮ ﻫﺎﻣ‪‬ﺒﺮِﭼﺖ و ﻛﻮﻳﺴﺖ ﺷﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻌﺎﻣﻼت اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﺣﺎﻻ در ﺳﻦ ‪ 25‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻳﻚ ﻣﺮد ‪ 256‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻري ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻋﺰﻳﺰم‪ ،‬ﺗﻮ ﺣﺎﻻ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪي!‬ ‫در ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪ از ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺷﺪن و ﺑﻪ راﺳﺘﻲ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ زﻧﺪﮔﻲاش ﻛﻪ ﻫﻢ ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ و ﻫﻢ ﻣﻴﻠﻴﺎردر ﺷﺪن‬ ‫را ﺑﺮاي او رﻗﻢ زد‪ ،‬روﻳﻜﺮد ﺟﺎﺑﺰ در ﻗﺒﺎلِ ﺛﺮوت ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ﻳﻚ ﻫﻴﭙﻲِ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﻣﺎديﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎر‬ ‫رويِ اﺧﺘﺮاﻋﺎت‪ ‬رﻓﻴﻖِ ﺧﻮشدﻟﺶ ‪-‬ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آﻧﻬﺎ را راﻳﮕﺎن ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﺪﻫﺪ‪ -‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدار ﺷﺪ‪ .‬او ﻳﻚ زاﻫﺪ‪‬‬ ‫اﻫﻞ ذ‪‬ن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﻣﻌﻨﻮيِ ﻫﻨﺪ رﻓﺖ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﺶ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ اﻳﻦ ﺣﺎﻻت ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻼﻗﻪي واﻓﺮي ﺑﻪ اﺷﻴﺎء‪ ‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ دوﺳﺘﺎﻧﻪاي داﺷﺘﻨﺪ؛‬ ‫ﻣﺜﻞ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎي ﭘﻮرﺷﻪ و ﻣﺮﺳﺪس‪ ،‬ﭼﺎﻗﻮﻫﺎي ﻫ‪‬ﻨﻜ‪‬ﻠﺰ و وﺳﺎﻳﻞ ﺑﺮاو‪‬ن‪ ،‬ﻣﻮﺗﻮرﺳﻴﻜﻠﺖﻫﺎي ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪.‬داﺑﻠﻴﻮ و‬ ‫ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي آﻧﺴ‪‬ﻞ آداﻣﺰ‪ ،3‬ﭘﻴﺎﻧﻮﻫﺎي ﺑﺎﺳ‪‬ﻦد‪‬رﻓ‪‬ﺮ‪ 4‬و ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺻﻮﺗﻲ ﺑ‪‬ﻨﮓ‪-‬اَﻧﺪ‪-‬اُﻻﻓﺴ‪‬ﻦ‪ .5‬وﻟﻲ ﻓﺎرغ از ﻣﻴﺰان‬ ‫ﺛﺮوﺗﺶ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻣﻲزﻳﺴﺖ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﺗﺠﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬او آﻧﻘﺪر ﺳﺎده ﻣﺒﻠﻪﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﮔﺪاي ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﻫﻢ از دﻳﺪنﺷﺎن ﺧﺠﺎﻟﺖزده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﺮدمِ ﻋﺎد‪‬ي ﺳﻔﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﺘﺎد ﺷﺨﺼﻲ و ﮔﺮوه ﻣﺤﺎﻓﻈﻴﻦ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ و اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﻣﻲﺧﺮﻳﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮدش راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺧﺮﻳﺪ اﺷﺘﺮاﻛﻲِ ﻳﻚ ﺟﺖ‪ ‬ﻟﻴِﺮ‪ 6‬را‬

‫‪Hambrecht & Quist‬‬ ‫‪Bill Hambrecht‬‬ ‫‪Ansel Adams‬‬ ‫‪Bosendorfer‬‬ ‫‪Bang & Olufsen‬‬ ‫‪Lear Jet‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ن ه | صـفـحـه‪١٠٨ :‬‬ ‫ﺑﻪ او داد‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮد )وﻟﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﺖ‪ ‬ﮔُﻠﻒاﺳﺘﺮﻳﻢ‪ 1‬ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺨﺮﻧﺪ(‪ .‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﭘﺪرش‪ ،‬در ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ ﻗﻄﻌﺎت ﺧﺴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺮج ﻣﻲداد وﻟﻲ در ﻫﻴﭻ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻮسِ ﻛﺴﺐِ ﺳﻮد‪‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺟﺎزه ﻧﺪاد ﻛﻪ ﺑﺮ اﺷﺘﻴﺎﻗﺶ ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻲ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم اﭘﻞ‪ ،‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ از ﻳﻚﺷﺒﻪ ﭘﻮلدار ﺷﺪن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻧﮕﺮان ﭘﻮل ﻧﺒﻮدهام‪ .‬در ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺰرگ ﺷﺪم‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮدم ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬در آﺗﺎري ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﺧﻮب ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬از آن ﭘﺲ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻢ اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﻮي ﻛﺎﻟﺞ ﻳﺎ در ﻫﻨﺪ ﺑﻮدم ﺑﺎ ارادهي ﺧﻮدم راه ﻓﻘﺮ را ﭘﻴﺸﻪ ﻛﺮدم و ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺷﺎﻏﻞ ﺷﺪم ﺑﺎز ﻫﻢ ﻫﻤﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎده را ﺣﻔﻆ ﻛﺮدم‪ .‬از ﻓﻘﺮِ ﻧﺴﺒﻲ‪ ،‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ زﻳﺒﺎ ﺑﻮد ﭼﻮن از ﺑﺎﺑﺖ ﭘﻮل ﻧﮕﺮاﻧﻲ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺛﺮوﺗﻲ ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ رﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﭘﺲ از آن ﻫﻢ ﻻزم ﻧﺒﻮد ﻧﮕﺮان ﭘﻮل ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬ ‫»در اﭘﻞ آدمﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲدﻳﺪم ﻛﻪ ﭘﻮل زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺟﻴﺐ زده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻔﺎوت زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎﺷﺎن روﻟﺰروﻳﺲ ﺧﺮﻳﺪﻧﺪ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻳﻚ ﻣﺒﺎﺷﺮ داﺷﺖ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ اﺳﺘﺨﺪام‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﺎﺷﺮﻫﺎ را ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﺪ! ﻫﻤﺴﺮانﺷﺎن ﺟﺮاﺣﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻗﻴﺎﻓﻪﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ روﺷﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ در ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﻣﺤﺾ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻗﻮل‬ ‫دادم ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻮلﻫﺎ ﻣﻬﻠﺖ ﺗﺒﺎه ﻛﺮدن زﻧﺪﮔﻲام را ﻧﺪﻫﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ روﺣﻴﻪي ﻧﻮعدوﺳﺘﻲ وﻳﮋهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﻨﻴﺎد ﺧﻴﺮﻳﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد اﻣﺎ ﺑﻪ زودي ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ادارهي آن اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮده‪ ،‬آزاردﻫﻨﺪه اﺳﺖ زﻳﺮا او ﻣﺪام راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﻤﻚﻫﺎي‬ ‫“اﺑﺘﻜﺎري” و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ “ﺗﺸﻮﻳﻖ” ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﻲ در ﺣﻮزهي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ وراﺟﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ آدمﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﺑﺸﺮدوﺳﺘﻲ ﺗﺮوﻳﺞ و ﺳﭙﺲ ﺧﻴﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺎزاﺧﺘﺮاع آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺣﻘﻴﺮ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 5.000‬دﻻر ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺑﻨﻴﺎد ﺳ‪‬ﻮا‪) 2‬ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ‬ ‫ﻓﻘﺮ( ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻟَﺮي ﺑﺮﻳﻠﻴﺎﻧﺖ‪ ،‬اﺧﺘﺼﺎص داده و ﺣﺘﻲ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي آن را ﻫﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺑﺮﻳﻠﻴﺎﻧﺖ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه از ﺟﻤﻠﻪ وِﻳﻮي ﮔﺮِﻳﻮي‪ 3‬و ﺟِﺮي ﮔﺎرﺳﻴﺎ‪ 4‬را ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮش آورد ﺗﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎد او‬ ‫‪5‬‬ ‫ﻣﻨﺼﺮف ﺷﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﻪ دﻧﺒﺎل راﻫﻲ ﮔﺸﺖ ﺗﺎ اﭘﻞ ‪ II‬اﻫﺪاﻳﻲ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎد ﺳ‪‬ﻮا را ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي وﻳﺰيﻛﺎﻟﻚ‬ ‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرِ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﻳﻲ در ﻧﭙﺎل آﺳﺎنﺗﺮ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪Gulfstream Jet‬‬

‫‪Seva Foundation‬‬ ‫‪Wavy Gravy‬‬ ‫‪Jerry Garcia‬‬ ‫‪Visicalc‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ن ه | صـفـحــه‪١٠٩ :‬‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻫﺪﻳﻪي او ﺑﻪ واﻟﺪﻳﻨﺶ ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺑﻪ ارزش ‪ 750.000‬دﻻر‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ‬ ‫از آن ﺻﺮف ﺑﺎزﭘﺮداﺧﺖ واﻣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻟﻮسآﻟﺘﻮس در رﻫﻦِ آن ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﻛﻞ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲﻣﺸﺘﺮكﺷﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﮔﺮوي ﺑﺎﻧﻚ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺸﺖ از دوﺳﺘﺎنﺷﺎن را ﺑﺮاي ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ دﻋﻮت‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺸﻦ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﺷﺪ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻫﻨﻮز ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن از زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮبﺷﺎن ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﺗﻨﻬﺎ وﻟﺨﺮﺟﻲﺷﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻚﺑﺎر ﺳﻮارِ ‪-‬ﻳﻜﻲ از دو‪ -‬ﻛﺸﺘﻲ ﭘﺮﻳﻨﺴﺲ ﻛﺮوز‪ 1‬ﺑﺸﻮﻧﺪ؛ ﺳﻔﺮي ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻛﺎﻧﺎل ﭘﺎﻧﺎﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫»ﺑﺮاي ﭘﺪرم ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻮد« ﭼﻮن او را ﻳﺎد زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم‪،‬‬ ‫ﺳﻮار ﺑﺮ ﻛﺸﺘﻲِ ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﻋﺎزم ﺑﻨﺪر ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ رﺳﻴﺪن اﭘﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﭼﻬﺮهي ﻣﺮد رﺳﺎﻧﻪاي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻬﺮت رﺳﻴﺪ‪ .‬آي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ﺳﻲ‪ 2‬اوﻟﻴﻦ ﻣﺠﻠﻪاي‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻜﺲ ﺟﺎﺑﺰ را ‪-‬در اﻛﺘﺒﺮ ‪ -1981‬روي ﺟﻠﺪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺗﻴﺘﺮش اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺮد ﺗﺠﺎرت را ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮده اﺳﺖ‪ «.‬در ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ “رﻳﺶ ﻣﺨﻤﻠﻲ و ﻣﻮﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ” ‪-‬ﻫﺮ “دو” ﻣﺮﺗﺐ و ﻣﻨﻈﻢ‪ -‬ﺷﻠﻮارِ‬ ‫ﺟﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻫﻦِ ﺳﻔﻴﺪ و ﻳﻚ ﻛﺖ اﺑﺮﻳﺸﻤﻲ ﻛﻪ رﻧﮕﺶ ﺧﻴﻠﻲ اﻃﻠﺴﻲ ﺑﻮد‪ ،‬روي ﻳﻚ اﭘﻞ ‪ II‬ﺧﻢ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻧﮕﺎه ﺟﺎدوﻳﻲِ ﺑﻪ ﻋﺎرﻳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ از راﺑﺮت ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﺑﻪ دورﺑﻴﻦ زل زده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺰارشِ ﻣﺠﻠﻪ‪» :‬وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻼﺗﺶ ﺑﺎ ﻟﺤﻦ ﭘ‪‬ﺮ ﺷﻮرِ ﻛﺴﻲ ادا ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ آﻳﻨﺪه را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ از‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري ﺳﺨﻨﺶ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ 1982‬ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎي ﺟﻮان ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ .‬روي ﺟﻠﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮي از‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ )ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺎ آن ﻧﮕﺎه ﻫﻴﭙﻨﻮﺗﻴﺰمﻛﻨﻨﺪه( ﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬او داﺳﺘﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﺧﻮدش را ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ دﺳﺖ‪ ‬ﺧﺎﻟﻲ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮدم‪ «.‬ﻣﺘﻦ ﺿﻤﻴﻤﻪ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻣﻮرﻳﺘﺰ اﺷﺎره داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ در‬ ‫‪ 26‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ‪ 6‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ در اﺗﺎق ﺧﻮاب او و ﮔﺎراژ ﻣﻨﺰل ﭘﺪرياش واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‬ ‫و اﻣﺴﺎل اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﻓﺮوﺷﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 600‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ...‬او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ ﮔﺎﻫﻲ‬ ‫اوﻗﺎت ﺑﺎ زﻳﺮدﺳﺘﺎﻧﺶ ﺗُﺮشرو و ﺧﺸﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪“ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم ﭼﻄﻮر اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻢ را ﻣﺨﻔﻲ‬ ‫ﻛﻨﻢ”‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﻬﺮت و داراﻳﻲِ از راه رﺳﻴﺪه‪ ،‬او ﻫﻨﻮز ﺧﻮدش را ﺑﭽﻪي ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬در ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻛﻼسﻫﺎي اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬ﻛﺖ اﺑﺮﻳﺸﻤﻲِ وﻳﻠﻜﻴﺰ ﺑ‪‬ﺸﻔﻮرد و ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﺶ را در آورد‪ ،‬روي ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺖ و‬ ‫ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ را در ﺣﺎﻟﺖ ﻧﻴﻠﻮﻓﺮِ آﺑﻲ )وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺮاﻗﺒﻪ( روي ﻫﻢ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬داﻧﺸﺠﻮﻫﺎ ﺳﺆاﻻﺗﻲ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻧﻈﻴﺮ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ﻛ‪‬ﻲ ﺑﺎﻻ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ؟ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺟﻮابﻫﺎﻳﺶ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺷﺴﺖ و ﻛﻨﺎر ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و در ﻋﻮض‪ ،‬از‬ ‫اﺷﺘﻴﺎق ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻳﻨﺪه ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ؛ ﻣﺜﻼً ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻳﻚ ﻛﺘﺎب‪ .‬ﺳﺆالﻫﺎي‬ ‫ﺗﺠﺎري ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي او از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺷﻴﻚﭘﻮش‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺑﺎﻛﺮهاﻳﺪ؟« ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺆال ﺑﻌﺪ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﺗﺎن ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي زدهاﻳﺪ؟« ﺧﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﻬﻘﻬﻪ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻳﺎ دو دﺳﺖ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ از دﺳﺖ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻧﺴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺎﻟﻴﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫‪Princess Cruise‬‬ ‫‪Inc.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ن ه | صـفـحـه‪١١٠ :‬‬ ‫ﻣﺎد‪‬ي و ﺟﻮﻳﺎي ﺷﻐﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬زﻣﺎنِ رﻓﺘﻦِ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از دﻫﻪي ﺷﺼﺖ و ﻗﺒﻞ از راه اﻓﺘﺎدن ﻣﻮج‬ ‫ﻓﺮاﮔﻴﺮِ ﻋﻤﻠﮕﺮاﻳﻲِ ﺳﻮدﻣﻨﺪ و ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎي اﻣﺮوزي را ﻧﮕﺎه ﻛﻦ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﻓﻜﺎر اﻳﺪهآلﮔﺮا ﻫﻢ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ‬ ‫ﻻاﻗﻞ ﭼﻴﺰي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ آن‪ «.‬دورهي او ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺎدﻫﺎي اﻳﺪهآلﮔﺮاﻳﻲ ﻛﻪ در دﻫﻪي ‪60‬‬ ‫وزﻳﺪن ﮔﺮﻓﺖ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪي ﻣﺎ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎ ذات اﻛﺜﺮ آدمﻫﺎي ﻫﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎل ﻣﻦ ﺗﻨﻴﺪه ﺷﺪه‪«.‬‬

‫ف ص ل د ﻩ | صـفـحــه‪١١١ :‬‬

‫فصل دﻩ‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫میگویی که یک انقالب میخوا ی‬

‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪.1982‬‬

‫ﻓﺮزﻧﺪ‪ ‬ﺟﻒ راﺳﻜﻴﻦ‬ ‫ﺟﻒ راﺳﻜﻴﻦ از آن ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﻔﺘﻮن ﺧﻮد ﻛﻨﺪ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آورد و‬ ‫آنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻫﺮ دو ﻛﺎر را ﻛﺮد‪ .‬او ﻳﻚ آدم ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻮخﻃﺒﻊ و وزﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬راﺳﻜﻴﻦ ﻋﻠﻮم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و ﻫﻨﺮﻫﺎي ﺑﺼﺮي آﻣﻮزش ﻣﻲداد‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﭘﺮاي‬ ‫ﭼ‪‬ﻤﺒِﺮ‪ 1‬و ﻳﻚ ﺗﺌﺎﺗﺮ روي ﺻﺤﻨﻪ را اداره ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗ‪‬ﺰ دﻛﺘﺮاي ﺳﺎل ‪ 1967‬او در داﻧﺸﮕﺎه ﻳﻮ‪.‬ﺳﻲ‪ .‬ﺳ‪‬ﻦدﻳِﮕﻮ‪ 2‬راﺟﻊ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﺘﻨﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ از ﺗﺪرﻳﺲ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺎﻟﻦ ﻫﻮاي ﮔﺮم اﺟﺎره ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ﻣﻨﺰل رﺋﻴﺲ داﻧﺸﮕﺎه رﻓﺖ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد ﺑﺮاي اﺳﺘﻌﻔﺎ را ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮد!‬

‫‪1‬‬

‫ﻧﻮﻋﻲ از اوﭘﺮا ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ارﻛﺴﺘﺮ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻣﺤﺪود از اﻓﺮاد روي ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲرود و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ روي ﺳ‪‬ﻦِ‬ ‫ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻴﺰ اﺟﺮا ﺷﻮد‪.‬م‬ ‫‪U.C. San Diego‬‬

‫‪2‬‬

‫ف ص ل د ﻩ | صـفـحـه‪١١٢ :‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1976‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﻃﺮاح ﺑﺮاي دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎي اﭘﻞ ‪ II‬ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺳﺮاغ راﺳﻜﻴﻦ‬ ‫رﻓﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺸﺎوره داﺷﺖ‪ .‬راﺳﻜﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﺎراژ ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك را دﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰِ ﻛﺎر ﺳﺨﺖ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻃﺮاﺣﻲ دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺤﺼﻮل در ازاي ‪ 50‬دﻻر را داد‪ .‬راﺳﻜﻴﻦ در‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﻃﺒﻊ و ﻧﺸﺮ در اﭘﻞ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از رؤﻳﺎﻫﺎي او اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ارزان ﺑﺮاي‬ ‫اﺳﺘﻔﺎدهي ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ‪ 1979‬ﺧﻮدش از ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ درﺧﻮاﺳﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﭘﺮوژهاي ﺑﺎ اﺳﻢ رﻣﺰ “آﻧﻲ‪ ”1‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮِ راﺳﻜﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺎمﻫﺎي زﻧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻮاﻟﻬﻮﺳﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﺳﻴﺐ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش ﻣﻚاﻳﻨﺘﺎش‪ ،2‬ﻧﺎم ﭘﺮوژه را‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺟﺘﻨﺎب از ﺑﺮوز درﮔﻴﺮي ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺻﻮﺗﻲ ﻣﻚاﻳﻨﺘﺎش‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﺬﻛﻮر ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ 3‬ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﺪ‪.‬‬ ‫راﺳﻜﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ در ذﻫﻦ داﺷﺖ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﻲِ ‪ 1.000‬دﻻر؛ وﺳﻴﻠﻪاي ﺳﺎده و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ و‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻟﻮازم‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﻴﻦ آوردن ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ‪ 5‬اﻳﻨﭽﻲ و ﻳﻚ‬ ‫رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهي ﺧﻴﻠﻲ ارزان )و ﺿﻌﻴﻒ(‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮﺗﻮروﻻ ‪ 6809‬را اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬او ﺧﻮد را ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺖ و‬ ‫اﻓﻜﺎرش را در دﻓﺘﺮﭼﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻛﺘﺎب ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش« ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎه ﻣﻘﺎﻻﺗﻲ ﻫﻢ از او ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ« ﺑﺎ اﻳﻦ آرزو ﺷﺮوع ﺷﺪه اﺳﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ‬ ‫ﻗﺮار اﺳﺖ “ﺷﺨﺼﻲ” ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ ﺧﺎﻧﻮادهاي ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﺎدف از ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1979‬و ‪ 1980‬ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﺣﻴﺎت ﺧﻮد ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ از‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﺎ دم ﻣﺮگ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ وﻟﻲ ﻫﺮ ﺑﺎر راﺳﻜﻴﻦ ﺑﺎ ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ از ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻃﻠﺐ ﻋﻔﻮ و ﻣﻬﻠﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﮔﺮوه‪ ‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ او ﺗﻨﻬﺎ ‪ 4‬ﻣﻬﻨﺪس داﺷﺖ ﻛﻪ در دﻓﺘﺮ اوﻟﻴﻪي اﭘﻞ در ﻛﻨﺎر رﺳﺘﻮران زﻣﻴﻦِ ﺧﻮب‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎن دورﺗﺮ از ﻣﻘﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﻴﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺷﺎن ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻮد از اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ و ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي‬ ‫ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ )ﻋﺸﻖ راﺳﻜﻴﻦ( ﺗﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺪﻛﻮدك روزاﻧﻪي ﮔﻴﻚﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻗﺖ و ﺑﻲوﻗﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪي ﺑﺎزيِ‬ ‫ﻣﺴﺨﺮهي ﺷﻠﻴﻚ ﺗﻮپﻫﺎي ﭼﺴﺒﻲ‪ ،‬ﻛﺎر ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬ ‫ﻣﻴﺰ ﻛﺎرﺷﺎن را ﺑﺎ ﻣﻘﻮا ﺳﻨﮕﺮﺑﻨﺪي ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻊ ﺷﻠﻴﻚ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺮﻳﺰد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از دﻓﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺎز ﻣﻘﻮاﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺳﺘﺎرهي ﮔﺮوه ﺑﺎرِل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻮد؛ ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﺟﻮان‪ ،‬ﺑﻮر‪ ،‬ﺧﻮشﭼﻬﺮه و از ﻧﻈﺮ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺧﻮدﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻬﺎرت ﻛﺪﻧﻮﻳﺴﻲِ وازﻧﻴﺎك را ﻣﻲﭘﺮﺳﺘﻴﺪ و ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﺑﺎ وﺟﻮد دﺷﻮاريﻫﺎ ﻛﺎرش را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺧﻮﺑﻲ اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪ ،‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ را در ﺑﺨﺶ ﺳﺮوﻳﺲدﻫﻲ اﭘﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ او ﺣﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﺗﻌﻤﻴﺮات‬ ‫ﺷﮕﻔﺖزده ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ راﺳﻜﻴﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﻛﻪ او را ﺑﺮاي ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﺮدارد‪ .‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ‬ ‫اﺳﻜﻴﺰوﻓﺮﻧﻲ از ﭘﺎ درآﻣﺪ وﻟﻲ در اواﻳﻞ دﻫﻪي ‪ 1980‬ﻗﺎدر ﺑﻮد ﻧﻴﺮوي دﻳﻮاﻧﻪوارش را در راه اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل در آورد‪.‬‬

‫‪Annie‬‬ ‫‪McIntosh‬‬ ‫‪Macintosh‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل د ﻩ | صـفـحــه‪١١٣ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺳﻴﺮ رؤﻳﺎﻫﺎي راﺳﻜﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ ﻧﻪ اﺳﻴﺮِ ﻣﻴﻞ او ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ آوردن ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎ ﻓﺪا ﻛﺮدن ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ .‬در‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ 1979‬ﺑﻪ راﺳﻜﻴﻦ ﮔﻔﺖ اﺻﺮار ﺑﺮاي ارزان ﺳﺎﺧﺘﻦ آن ﻣﺤﺼﻮلِ ﺑﻪ ﻗﻮلِ ﺧﻮدش “ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﻬﻢ” را ﻛﻨﺎر‬ ‫ﺑﮕﺬارد و اﺻﻼً ﻧﮕﺮان ﻗﻴﻤﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪» :‬ﻓﻘﻂ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻦ‪ «.‬راﺳﻜﻴﻦ ﺑﺎ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ‬ ‫ﻃﻌﻨﻪآﻣﻴﺰ ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ ﻻزم ﺑﻮد در ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻨﺠﺪ را ﺑﺮ ﺷﻤﺮد‪ :‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ رﻧﮕﻲ ﺑﺎ وﺿﻮح ﺑﺎﻻ؛ ﭼﺎﭘﮕﺮي‬ ‫ﺑﺪون ﻧﻮار ﭼﺎپ ﻣﺘﺤﺮك ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ را ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ در دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻴﺮون دﻫﺪ؛ دﺳﺘﺮﺳﻲ‬ ‫ﺑﺪون ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪي آرﭘﺎ‪) 1‬آژاﻧﺲ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪي ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ( }ﺟﺪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﻣﺮوزي{؛ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﮔﻔﺘﺎر و ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ »ﺣﺘﻲ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﺻﺪاي ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲِ اﻧﺮﻳﻜﻮ ﻛﺎروﺳﻮ‪ 2‬ﺑﺎ ﮔﺮوه ﻛُﺮِ ﻛﻠﻴﺴﺎي‬ ‫ﻣﻮرﻣﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﮋواك ﻣﺘﻐﻴﻴﺮ ﺻﺪاﻫﺎ‪ «.‬ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺷﺮوع ﻛﺎر ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻫﺪف ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻧﻴﺰ ﺗﻌﺪادي از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎ ﻛﺎر را ﺷﺮوع‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺣﻮاسﻣﺎن ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ اﻣﺮوز و ﻓﺮداي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ راﺳﻜﻴﻦ ﺻﺒﺮ اﻧﺪﻛﻲ در‬ ‫ﻗﺒﺎل اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ اﺷﺘﻴﺎق ﻻزم ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮل را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ واﻗﻌﻴﺖ را‬ ‫رامِ ﺧﻮد ﻛﻨﻲ‪«.‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦﺳﺎن ﺑﺮوز ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﻗﻄﻌﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﭘﺲ از ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪن از ﭘﺮوژهي‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1980‬دﻧﺒﺎل ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺧﺮسﻫﺎ از ﺧﻮدش ﻋﻼﻣﺘﻲ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺑﮕﺬارد و ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‬ ‫در ﻗﻠﻤﺮوي او ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ اﺟﺘﻨﺎﺑﻲ ﻧﺒﻮد از اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﭼﺸﻤﺶ را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪي راﺳﻜﻴﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ارزان ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻳﻚ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ و ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎده‪ ،‬روح اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ اﻧﺪاﺧﺖ‬ ‫و اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻴﭻ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﻮرش او در ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬روزﻫﺎي ﺣﻀﻮر راﺳﻜﻴﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎره ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ‪ .‬ﺟﻮآﻧﺎ‬ ‫ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻋﻤﻼً ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻧﻈﺮاﺗﺶ در ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺟِﻒ ﻫﻢ رﻓﺖ‬ ‫ﺗﻮي ﻓﻜﺮ‪ .‬ﺑﻲدرﻧﮓ ﻣﻲﺷﺪ ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺑﻪ ﺑﺎر ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪«.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ درﮔﻴﺮي ﺑﺮ ﺳﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ راﺳﻜﻴﻦ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهي ﻣﻮﺗﻮروﻻ ‪ 6809‬و دوﻣﻴﻦ درﮔﻴﺮي‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ او ﺑﺮاي آوردن ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ زﻳﺮ ‪ 1.000‬دﻻر رخ داد‪ ،‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﭘﺮدازﻧﺪهاي ﻗﻮي ﺑﻮد و از اﻳﻦ رو ﻓﺸﺎر ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻚ ﺑﺎ ﭘﺮدازﻧﺪهي ﻣﻮﺗﻮروﻻ ‪68000‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد )ﻫﻤﺎن ﻛﻪ در ﻟﻴﺴﺎ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ (.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻤﻲ ﻗﺒﻞ از ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ ‪ 1980‬ﺑﺪون اﻃﻼعِ‬ ‫راﺳﻜﻴﻦ‪ ،‬از ﺑﺎرِل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪ ﺑﺎ ﭘﺮدازﻧﺪهي ﻗﻮيﺗﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻟﮕﻮي‬ ‫ﻋﻤﻠﻲاش در اﭘﻞ ﻳﻌﻨﻲ وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻛﺎر روي ﻃﺮح ﻛﺮد و ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪي ﺗﻤﺎم ﺑﺪون‬ ‫اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺟﺎن ﻛَﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ اﻋﺠﺎبﺑﺮاﻧﮕﻴﺰش را ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﺗﻤﺎم ﻛﺎر او ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺎدر‬ ‫ﺷﺪ ﮔﺮوه را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻛﺎر روي ﻣﻮﺗﻮروﻻ ‪ 68000‬ﻛﻨﺪ و راﺳﻜﻴﻦ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو رﻓﺖ و از ﻧﻮ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻣ‪‬ﻚ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫و اﻣﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﻬﻢِ دﻳﮕﺮ؛ ﺗﺮاﺷﻪي ارزانﺗﺮ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ اﻧﺘﺨﺎب راﺳﻜﻴﻦ‪ -‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺮدازش ﺗﻤﺎم ﮔﺮاﻓﻴﻚﻫﺎي‬ ‫ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪهي راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي از ﻗﺒﻴﻞ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻨﻮﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻣﺎوس و ‪- ...‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﻏﻨﻴﻤﺖﻫﺎي ﻏﺎرتﺷﺪه از‬ ‫زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك‪ -‬ﻧﺒﻮد‪ .‬راﺳﻜﻴﻦ ﺧﻮد ﻣﺸﻮق دﻳﮕﺮان ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﺪهي ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ و ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ را ﻫﻢ دوﺳﺖ داﺷﺖ وﻟﻲ زﻳﺎد ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ ﮔﺮاﻓﻴﻚﻫﺎي زﻳﺒﺎ و آﻳﻜﺎنﻫﺎي ﻇﺮﻳﻒ ﻧﺪاﺷﺖ و‬ ‫‪ARPA Net: The Advanced Research Projects Agency Network‬‬ ‫‪Enrico Caruso‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل د ﻩ | صـفـحـه‪١١٤ :‬‬ ‫اﻳﺪهي اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ و ﻣﺎوس را ﻫﻢ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﻛﺎﻓﺮ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﺮوژه‬ ‫ﻋﺎﺷﻖ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺎوس ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﺎل دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﺴﺨﺮهي آﻳﻜﺎنﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬آﻳﻜﺎن ﻧﻤﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪي‬ ‫زﺑﺎنﻫﺎي ﺑﺸﺮي ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺪازه ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻤﺎً دﻟﻴﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ آدمﻫﺎ زﺑﺎنﻫﺎي آواﻳﻲ را اﺧﺘﺮاع‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ!«‬ ‫ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ داﻧﺸﺠﻮي ﺳﺎﺑﻖ راﺳﻜﻴﻦ‪ ،‬ﻃﺮف ﺟﺎﺑﺰ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮ دوﺷﺎن ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻳﻚ ﭘﺮدازﻧﺪهي ﻗﻮي‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﭘﺲ ﭘﺮدازش ﮔﺮاﻓﻴﻚﻫﺎي ﻗﺸﻨﮓ و ﻛﺎر ﺑﺎ ﻣﺎوس ﺑﺮ آﻳﺪ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ‬ ‫ﺟﻒ را از ﭘﺮوژه دور ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﺧﺸﻚ و ﻳﻚدﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺣﻖ داﺷﺖ ﻛﺎر را از ﭼﻨﮕﺶ در ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻫﻤﻪي دﻧﻴﺎ‬ ‫ﻫﻢ از اﻳﻦ ﻛﺎرش ﺳﻮد ﺑﺮد‪«.‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻓﺎت‪ ‬آن دو‪ ،‬ﻣﺮز ﻓﻠﺴﻔﻪ را ﻧﻴﺰ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬راﺳﻜﻴﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ‪-‬اﺳﺘﻴﻮ‪ -‬دوﺳﺖ دارد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ “ﺑﭙﺮﻳﺪ‪ ”،‬ﻫﻤﻪ ﺑﭙﺮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد اﺳﺖ‬ ‫و اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﻛﺎر دﻳﮕﺮان ﻧﻈﺮش را ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬از ﺧﻮد آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺪش ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر از ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﺎﻟﻪي‬ ‫ﻧﻮرِ دور ﺳﺮ او )اﺳﺘﻴﻮ( را ﻧﻤﻲدﻳﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ «.‬ﺣﺎل ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻮرد راﺳﻜﻴﻦ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪» :‬ﺟﻒ واﻗﻌﺎً‬ ‫ﻣﻐﺮور ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰ زﻳﺎدي از راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از آدمﻫﺎي ﺧﻮدش ﻣﺜﻞ‬ ‫اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ را ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﻛﺎرﺑﻠﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻘﺎﭘﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را ﻫﻢ از ﮔﺮوه ﺧﻮدم آوردم‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﻛﺎر را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺎي ارزانﺗﺮ ﺑﺴﺎزﻳﻢ و ﻧﻪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ آﺷﻐﺎل!«‬ ‫ﺑﺮﺧﻲ از اﻓﺮاد ﺗﻌﺎﻣﻞِ ﻛﺎري ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪1980‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ در ﻳﺎدداﺷﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮاي راﺳﻜﻴﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗَﻨ‪‬ﺶ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲﺑﺎزي و دردﺳﺮ وارد ﮔﺮوه ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ از‬ ‫ﺣﻞ ﻛﺮدن ﻣﺸﻜﻼت ﻟﺬت ﺑﺒﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ از ﻫﻢﺻﺤﺒﺘﻲ ﺑﺎ او ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬اﻳﺪهﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺮژي و دورﻧﻤﺎﻳﻲ را ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﺎر اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬دوﺳﺖ دارم‪ .‬وﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﻋﺘﻤﺎد‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ و ﻣﺤﻴﻂ آراﻣﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎر‬ ‫ﻧﻴﺎز دارم‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪«.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺧﻠﻖ و ﺧﻮي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺒﺶ‪ ،‬ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎ و ﻧﻔﻮذ ﻻزم ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر ﻫﺪاﻳﺖ آﻧﻬﺎ در ﻣﺴﻴﺮ “ﺧﻠﻖ اﺛﺮي ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻮﭼﻚ در ﺟﻬﺎن” را دارا اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬راﺳﻜﻴﻦ را ﻳﻚ رؤﻳﺎﭘﺮدازِ ﻣﺤﺾ و ﺧﻮدش را ﻳﻚ ﻓﺎﻋﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ ﺧﻮاﻧﺪ و وﻋﺪه داد ﻛﻪ‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ را ﻇﺮف ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﻞ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﺑﺎﺑﺖ اﺧﺮاج از ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ در او ﻣﻮج ﻣﻲزد و‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﻪ او ﻧﻴﺮوي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﻣﻲداد‪ .‬در ﺣﻀﻮر ﻫﻤﻪ ‪ 5.000‬دﻻر ﺑﺎ ﺟﺎن ﻛُﻮ‪‬چ ﺷﺮط ﺑﺴﺖ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻚ ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﻟﻴﺴﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺑﻬﺘﺮ و ارزانﺗﺮ از ﻟﻴﺴﺎ درﺳﺖ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ و ﻗﺒﻞ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻈﺎرت ﺧﻮد ﺑﺮ ﮔﺮوه را ﺑﺎ ﻟﻐﻮ ﺳﻤﻴﻨﺎر ﻇﻬﺮﮔﺎﻫﻲ ﻛﻪ راﺳﻜﻴﻦ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ 1981‬ﺑﺮاي ﻛﻞ‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﻨﺪ‪ ،‬رﺳﻤﺎً ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ اﺗﻔﺎﻗﻲ‪ ،‬آن روز ﮔﺬر راﺳﻜﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اﻓﺘﺎد و‬ ‫دﻳﺪ ﻛﻪ ‪ 100‬ﻧﻔﺮ آﻧﺠﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﻧﺪ؛ ﭼﺮا؟ زﻳﺮا ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻮدش زﺣﻤﺖ اﺑﻼغ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻟﻐﻮ ﺟﻠﺴﻪ را ﻫﻢ ﻧﺪاده‬ ‫ﺑﻮد! ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ راﺳﻜﻴﻦ رﻓﺖ و ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ اﺑﻠﻬﺎﻧﻪ از ﺟﺎﻧﺐ‬ ‫راﺳﻜﻴﻦ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت ﺷﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﺗﻲ دوﺑﺎره ﺧﻮدش را در وﺿﻌﻴﺖ ﺳﺨﺖ‪ ‬ﻣﻬﺎرِ ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ و‬ ‫ﺳﻬﺎمداران ﺑﺪاﺧﻼق ﺷﺮﻛﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻋﻨﻮان ﻳﺎدداﺷﺖ “ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ” و ﻣﺘﻨﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪:‬‬

‫ف ص ل د ﻩ | صـفـحــه‪١١٥ :‬‬ ‫»اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ وﺣﺸﺘﻨﺎك دارﻳﻢ‪ ...‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﺳﺘﻴﻮ را دوﺳﺖ داﺷﺘﻪام وﻟﻲ ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺮاي او دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺷﺪه‪ ...‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻗﺮارﻫﺎي ﻣﻼﻗﺎت را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر اﻳﻦ اﺗﻔﺎق رخ داده ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﺟ‪‬ﻚ‪‬‬ ‫ﻣﺘﺪاول ﺷﺪه‪ ...‬ﺑﺪون ﻓﻜﺮ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻀﺎوتﻫﺎي اﺷﺘﺒﺎه ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ...‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫را اﺧﺘﺼﺎص ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ ...‬اﻏﻠﺐ وﻗﺘﻲ ﺣﺮف ﻳﺎ اﻳﺪهي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻲدرﻧﮓ ﺑﻪ آن ﻣﻲﺗﺎزد ﻛﻪ‬ ‫“ﺑﻲارزش و اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ اﺳﺖ” و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﺎر روي آن وﻗﺖﺗﻠﻒﻛﺮدﻧﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺎدرﺳﺖ‪ .‬وﺿﻊ وﻗﺘﻲ ﺑﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻳﺪهﻫﺎ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﻴﺶِ دﻳﮕﺮان ﻃﻮري از آن‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر اﻳﺪه ﻣﺎلِ ﺧﻮدش ﺑﻮده‪«.‬‬ ‫آن روز ﻋﺼﺮ اﺳﻜﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و راﺳﻜﻴﻦ را ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ زد زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ‪ .‬او و راﺳﻜﻴﻦ ﻓﻘﻂ‬ ‫روي ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺗﻮاﻓﻖ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﻫﻴﭻﻳﻚ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ دﻳﮕﺮي ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬اﺳﻜﺎت ﻃﺮف ﻛُﻮ‪‬چ را‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦﺑﺎر ﺗﺮﺟﻴﺢ داد ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﻧﺪه ﺑﻴﺮون ﺑﺮود‪ .‬از ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻚ ﻳﻚ ﭘﺮوژهي ﻧﻮﭘﺎ و واﻗﻊ‬ ‫در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ دوراﻓﺘﺎده ﺑﻮد و ﺣﻀﻮر ﺟﺎﺑﺰ در آن‪ ،‬ﻣﺴﺎوي ﺑﻮد ﺑﺎ دورياش از ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ و دردﺳﺮﻫﺎي‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ‪ .‬ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ؟ ﭘﺲ اﺳﻜﺎت راﺳﻜﻴﻦ را ﺑﻪ ﻣﺮﺧﺼﻲ اﺟﺒﺎري ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺮا ﮔﻮل ﺑﺰﻧﻨﺪ و ﻳﻚ ﻛﺎري ﺑﺪﻫﻨﺪ دﺳﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮﻟﺶ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺑﺪ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﺜﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﻪ ﮔﺎراژم ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻫﻢ ﮔﺮوه ﺧﻮدم را داﺷﺘﻢ و ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫اﺧﺮاج راﺳﻜﻴﻦ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ در ﻛﻞ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬راﺳﻜﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﺣﺎﻓﻈﻪي ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮدازﻧﺪهي ﺿﻌﻴﻒ‪ ،‬ﻧﻮار ﻛﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪون ﻣﺎوس و ﺑﺎ ﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺣﺪاﻗﻠﻲ‪ .‬او ﺑﺮﺧﻼف‪‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻗﻴﻤﺖ را ﻧﺰدﻳﻚ ‪ 1.000‬دﻻر ﻧﮕﻪ دارد و اﻳﻦ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﺳﻬﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮي از‬ ‫ﺑﺎزار را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ راﺳﻜﻴﻦ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﺒﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻋﺮﺿﻪي‬ ‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ دﻧﻴﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎ از ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺮوزﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ‬ ‫ﻣﺴﻴﺮي را ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ آن ﺳﻮ ﻧﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ! راﺳﻜﻴﻦ ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﻧُﻦ‪ 1‬اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ ﺗﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ را ﻛﻪ‬ ‫دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪» :‬ﻳﻚ ﻛﺎﻧُﻦﻛَﺖ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻳﻚ آﺷﻐﺎلِ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻌﻨﺎ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﺶ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻣ‪‬ﻚ را ﺑﺪل ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪي ارزانﺗﺮِ ﻟﻴﺴﺎ ﻛﺮد‪ ،‬در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‬ ‫‪2‬‬ ‫ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻣﺼﺮﻓﻲ‪«.‬‬

‫ﺑﺮجﻫﺎي ﺗﮕﺰاﻛﻮ‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦ راﺳﻜﻴﻦ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ؛ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺟﻮان از ﮔﺮوه اﭘﻞ ‪ II‬ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺜﻞ رﻓﻴﻘﺶ ﺑﺎرِل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﭼﻬﺮهاي زﻳﺒﺎ و رﻓﺘﺎري ﺷﻴﻄﻨﺖآﻣﻴﺰ داﺷﺖ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ دوﺳﺘﺎﻧﺶ از‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺞﺧﻠﻘﻲﻫﺎي ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر و ﺗﻤﺎﻳﻞ دروﻧﻲاش ﺑﻪ ﺑﻴﺎنِ ﺻﺮﻳﺢِ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در ذﻫﻦ‬ ‫داﺷﺖ ‪-‬ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻫﻢ ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒﻮد‪ «.‬وﻟﻲ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ از او ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪي اوﻟﻲ ﻛﻪ وارد ﺷﺪ‪،‬‬ ‫‪Canon‬‬ ‫‪2‬‬

‫راﺳﻜﻴﻦ در ﺳﺎل ‪ 2005‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺎﻧﻜﺮاس در ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ از ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻴﻤﺎري در ﺑﺪن ﺟﺎﺑﺰ‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل د ﻩ | صـفـحـه‪١١٦ :‬‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ اﺻﻼً ﺗﻮي ﻛﺎرت ﺧﻮب ﻫﺴﺘﻲ؟ ﭼﻮن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻓﻘﻂ اﻓﺮاد درﺟﻪ ﻳﻚ روي ﻣ‪‬ﻚ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ و‬ ‫راﺳﺘﺶ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ زﻳﺎد ﺧﻮب ﺑﺎﺷﻲ‪ «.‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻄﻮر ﺟﻮاب دﻫﺪ‪» :‬ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻢ‬ ‫“ﺑﻠﻪ‪ ”،‬ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ زﻳﺎدي ﺧﻮب ﻫﺴﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ راﻫﺶ را ﻛﺸﻴﺪ و رﻓﺖ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﺎن روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺳﺮش را ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻛﺮد و دﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ دارد از ﺑﺎﻻيِ ﭘﺎرﺗﻴﺸﻦ ﺑﻪ داﺧﻞ اﺗﺎﻗﺶ ﺳﺮك ﻣﻲﻛﺸﺪ‪» :‬ﺧﺒﺮﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ دارم‪ .‬ﺗﻮ ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﻫﺴﺘﻲ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪«.‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺗﻤﺎم ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺨﺸﻲ از اﭘﻞ ‪ II‬ﻛﻪ درﮔﻴﺮش ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز دﻳﮕﺮ زﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﻛﺎر روي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎﺷﺪ؟« ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي‬ ‫داسِ اﭘﻞ ‪ II‬را ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﻌﺪي ﺑﺴﭙﺎرد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﻓﻘﻂ داري وﻗﺖ ﺧﻮدت را‬ ‫ﺗﻠﻒ ﻣﻲﻛﻨﻲ! ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ اﭘﻞ ‪ II‬اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ؟ اﭘﻞ ‪ II‬ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣ‪‬ﺮده‪ .‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش آﻳﻨﺪهي اﭘﻞ‬ ‫اﺳﺖ و ﺗﻮ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﻛﺎرت را روي آن ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻲ!« ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬اﭘﻞ ‪ II‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ را از ﺑﺮق ﻛﺸﻴﺪ‬ ‫و ﻛُﺪي ﻛﻪ او ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻮﺷﺘﻨﺶ ﺑﻮد از ﺑﻴﻦ رﻓﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪ ،‬دارم ﻣﻲﺑﺮﻣﺖ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺟﺪﻳﺪت‪ «.‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮش و ﺑﺎﻗﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ را داﺧﻞ ﻣﺮﺳﺪس ﻧﻘﺮهاي ﺧﻮد اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ او و وﺳﺎﻳﻠﺶ‬ ‫را در ﭘﺎرﺗﻴﺸﻦِ ﻛﻨﺎر ﺑﺎرل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ رﻫﺎ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻢ از ﻣﻴﺰ ﺟﺪﻳﺪت‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺧﻮش آﻣﺪي!«‬ ‫ﺟﻒ راﺳﻜﻴﻦ ﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ آﻧﺠﺎ را ﺗﺮك ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﭘﺮ از آت و آﺷﻐﺎلﻫﺎي او ﺑﻮد‪ ،‬از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﻣﺪل‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ ،1981‬اوﻟﻴﻦ اﻣﺘﺤﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ از اﻓﺮاد ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺪام در ﺗﻴﻢِ دزدان درﻳﺎﻳﻲ ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻛﺴﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن از‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﻣﺤﺼﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻫﺎ را داﺧﻞ اﺗﺎﻗﻲ ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي‬ ‫اوﻟﻴﻪ از ﻣ‪‬ﻚ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ‪-‬اﻟﺒﺘﻪ زﻳﺮ ﻳﻚ ﭘﺎرﭼﻪي ﻣﺨﻤﻠﻲ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻧﺎﻏﺎﻓﻞ ﭘﺎرﭼﻪ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آﻧﺪرآ‬ ‫ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﭼﺸﻢﻫﺎﺷﺎن ﺑﺮق ﻣﻲزد و ﻳﻚ راﺳﺖ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮاغ ﻣﺎوس و ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻠﻴﻚ ﻛﺮدن‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﺑﺮ ﻟﺐ اﺳﺘﺨﺪامﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻗﺸﻨﮓ دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ “وآو” ﮔﻔﺘﻦ آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﺑﺸﻨﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﺮوس ﻫ‪‬ﺮن از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎي زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻣﺜﻞ ﻟَﺮي ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﮔﺮوه‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺰد آﻧﻬﺎ ﺑﺮود‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﺎنﻣﻮﻗﻊ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺧﻮب از ﺷﺮﻛﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ‪ 15.000 ‬دﻻر‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ از اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او زﻧﮓ زد‪ » :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺎﻳﻲ‬ ‫اﭘﻞ‪ ،‬ﻛﻠﻲ ﭼﻴﺰ دارم ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﺖ ﺑﺪﻫﻢ‪ «.‬ﻫ‪‬ﺮن رﻓﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻗﻼﺑﺶ را ﮔﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻳﻦ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ دﻧﻴﺎ را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻮر و ﺷﻮق داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ آن ﻧﻴﺮوي ﻋﺠﻴﺒﺶ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﻣﺮا ﻋﻮض ﻛﺮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺮز ﻗﺎﻟﺐﮔﻴﺮي ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ و ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار دادن ﻗﻄﻌﺎت را ﺑﻪ ﻫ‪‬ﺮن ﻧﺸﺎن داد‪:‬‬ ‫»ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻞ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﺑﺪاﻧﻢ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻫﻢ روي ﺗﻤﺎم ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻓﻜﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‬ ‫“وآو‪ ”.‬اﻳﻦ ﺷﻮر و ﺷﻮق ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ روز ﺑﺸﻮد دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺮارداد را اﻣﻀﺎ ﻛﺮدم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد وازﻧﻴﺎك را ﻫﻢ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺑﺘﺪا از اﻳﻨﻜﻪ آن روزﻫﺎ زﻳﺎد ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﺮد‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪم وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻲﺧﻴﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺒﻮغ او ﻧﺒﻮد ﺗﻮ اﻵن اﻳﻨﺠﺎ ﻧﺒﻮدي‪ «.‬در ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك در ﺣﺎل ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪن از ﻓﺮودﮔﺎﻫﻲ در ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﺮوز ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺗﻚﻣﻮﺗﻮرهي ﺟﺪﻳﺪش دﭼﺎر ﺣﺎدﺛﻪ‬ ‫ﺷﺪ و ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎﻳﻲ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖ وﻟﻲ دﭼﺎر ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺎ ﺑﻬﺒﻮديِ ﻧﺴﺒﻲ در‬

‫ف ص ل د ﻩ | صـفـحــه‪١١٧ :‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنْ ﻛﻨﺎرِ ﺑﺎﻟﻴﻨﺶ ﻣﺎﻧﺪ وﻟﻲ واز ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﻻاﻗﻞ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ از اﭘﻞ دور ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ده ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج‬ ‫از ﺑﺮﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮﮔﺮدد و ﻣﺪرﻛﺶ را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻧﺎم راﻛﻲ راﻛُﻦ ﻛﻼرك‪ 1‬در داﻧﺸﮕﺎه ﺛﺒﺖ ﻧﺎم‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﺎﻣﻞ ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻚ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺎم ﺳﻴﺐ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي راﺳﻜﻴﻦ را از روي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮدارد‪ .‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي زﻳﺎدي‪ ،‬از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﭼﺮﺧﻪاي ﺑﺮاي ذﻫﻦ ﺑﺸﺮ ﻳﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ؟ از ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻧﺒﻮغِ اﻧﺴﺎنﻫﺎ در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬دوﭼﺮﺧﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻣﻜﺎن داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ از ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺮﻛﺲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺒﻮغ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﻐﺰ آدﻣﻲ را ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦ رو او ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﻧﺎم ﭘﺮوژه را ﺑﻪ “دوﭼﺮﺧﻪ” ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﻛﻪ از ﻫﻤﺎن اول‬ ‫ﺑﺎزﺧﻮرد ﺧﻮﺑﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎرل و ﻣﻦ ﭼﻴﺰي اﺣﻤﻘﺎﻧﻪﺗﺮ از آن در ﻋﻤﺮﻣﺎن ﻧﺸﻨﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ از اﺳﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﻋﺒﻮر ﻛﺮدﻳﻢ‪ «.‬ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ اﻳﺪهي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم ﻛﻼً رﻫﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ 1981‬ﮔﺮوه ﻛﺎريِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ‪ 20‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي‬ ‫ﻛﺎري ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪي دوم ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎي ﻗﻬﻮهاي اﻧﺘﻘﺎل داد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ اﭘﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬دﻓﺘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﮕﺰاﻛﻮ‪ 2‬ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮجﻫﺎي ﺗﮕﺰاﻛﻮ ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎط ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر‪ ،‬دﺳﺘﻮر ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺻﻮﺗﻲ را داد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻈﺮش را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎرِل و ﻣﻦ رﻓﺘﻴﻢ و ﻳﻚ ﺑﻮمﺑﺎﻛﺲِ‬ ‫ﻛﺎﺳ‪‬ﺘﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻧﻘﺮهاي ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﭘﻴﺮوزي ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ راﺳﻜﻴﻦ در ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪن ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت از رﻳﺎﺳﺖ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﺗﻲ ﻣﺪام ﺗﻨﺪﺧﻮﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﻣﻲﺷﺪ؛‬ ‫ﮔﺎه ﻗﻠﺪري ﻣﻲﻛﺮد و ﮔﺎه ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺗﺸﻮﻳﻖ‪ .‬ﻋﺎﻗﺒﺖ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ در ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻳﻚ دور ﺗﺎزه از ﺗﻌﺪﻳﻞِ ﻧﻴﺮوﻫﺎ ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﻃﺎﻗﺖ‪ ‬اﻓﺮاد ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﺑﻪ ﺧﺮج داد‪ ،‬ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﺶ ﺑﻴﻦ اﻛﺜﺮ ﻛﺎرﻣﻨﺪان از دﺳﺖ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه از دردﻫﺎي ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬از ﻋﻔﻮﻧﺖ ﭼﺸﻤﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻋﺎرﺿﻪي ﺣﻤﻠﻪي ﺧﻮاب‪ .4‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم وﻗﺘﻲ او ﺑﺮاي ﺗﻌﻄﻴﻼت در‬ ‫ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ را ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ ﺗﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ اداﻣﻪي ﻛﺎرش ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮﺷﺎن از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﻛُﻮ‪‬چ رأي ﺑﻪ رﻓﺘﻦ او دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ رﺋﻴﺲِ‬ ‫ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬اﻣﻮر را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ زﻣﺎمدار ﻣﻄﻠﻖِ ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻫﺮ ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﺶ ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬

‫‪Rocky Raccoon Clark‬‬ ‫‪Texaco‬‬ ‫‪Boom Box‬‬ ‫‪ 4‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬ﻧﺎرﻛﻮﻟﭙﺴﻲ ﻳﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﺧﻮاب‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ی ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١١٨ :‬‬

‫فصل یازدﻩ‬ ‫داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫بازی کردن با قوان ن شخ‬

‫ﮔﺮوه اﺻﻠﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﺳﺎل ‪) 1984‬از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ(‪:‬‬ ‫ﺟ‪‬ﺮج ﻛﺮو‪ ،‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺑﺎرِل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪ ،‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ و ﺟﺮي ﻣﺎﻧﻮك‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﭘﻴﻮﺳﺘﻦِ اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺑﺎد ﺗﺮﻳﺒِﻞ‪ 1‬دﻳﮕﺮ ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺮماﻓﺰارِ ﮔﺮوه ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺨﺘﺼﺮي‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﺮﺗﻴﺐ داد؛ ﺣﺠﻢ ﻛﺎرِ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻣﺎﻧﺪه ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 1982‬ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ‬ ‫آﻣﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ در ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﺎل‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﻧﺪارد‪ «.‬ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺣﻘﺎﻳﻖِ ﺑﺎزدارﻧﺪه را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻲ از “ﭘﻴﺸﺘﺎزان ﻓﻀﺎ” اﺳﺖ؛‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ دارد« و ﺑﺮاي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻛﻪ ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬از دﻳﺪ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ‪،‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ‪ ‬ﭼﻜﺶﺧﻮار و ﻣﻨﻌﻄﻒ اﺳﺖ‪ .‬او ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻤﻼً ﺑﺎ دﺳﺖ‪‬ﺧﺎﻟﻲ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ را ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺧﻮدش ﻧﺒﺎﺷﺪ‬ ‫اﺛﺮي ﻫﻢ از اﻳﻦ داﻳﺮه ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﺑﻮدن او داﺷﺘﻦِ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي واﻗﻊﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺎل‪ ،‬در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺧﻮب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ آن ﻋﺒﺎرت‪ ،‬ﻣﺎلِ ﻛﺪام داﺳﺘﺎنِ‬ ‫ﺳﺮﻳﺎلِ ﭘﻴﺸﺘﺎزان ﻓﻀﺎ اﺳﺖ‪» :‬ﻫﻤﺎن ﻛﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪﻫﺎ دﻧﻴﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮدﺷﺎن را از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ذﻫﻨﻲِ ﻣﺤﺾ‬ ‫درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬او ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻛﻪ ﺗﻮأﻣﺎن ﺧﺒﺮي و ﺗﺤﺴﻴﻦﮔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎدن در داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﻮد وﻟﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺳﻼﺣﺶ ﺑﺮاي دﮔﺮﮔﻮن ﻛﺮدن واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻮد‪«.‬‬

‫‪Bud Tribble‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ی ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١١٩ :‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ در اﺑﺘﺪا اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را ﻣﺒﺎﻟﻐﻪآﻣﻴﺰ ﭘﻨﺪاﺷﺖ اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از دو ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎر در ﻛﻨﺎر ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ آﻣﻴﺰهاي ﺑﻮد از ﺳﺨﻦو‪‬ريِ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ‪ ،‬ارادهي ﺳ‪‬ﺮﻛ‪‬ﺶ و اﺷﺘﻴﺎق ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻢ ﻛﺮدنِ ﻫﺮ ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ در راﺳﺘﺎيِ اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻫﺪف‪ ‬ﺟﺎري‪«.‬‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎي اﻧﺪﻛﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻤﺎ را از ﺷﻤﻮل داﻳﺮهي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﺎف ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺸﻒ‪ ‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻮد‪» :‬ﺷﮕﻔﺖآور‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻃﻼع از داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ‪ ‬واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮش از ﺑﻴﻦ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮِ ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ را‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻲاﺛﺮ ﻛﺮدﻧﺶ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدﻳﻢ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮﻣﺎن وا دادﻳﻢ و آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻴﺮوﻳﻲ از‬ ‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از دﺳﺘﻮرِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪﻫﺎي داﺧﻞ ﻳﺨﭽﺎل ﺑﺎ آب ﭘﺮﺗﻘﺎلِ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲِ اُد‪-‬واﻻ‪ 1‬و آبﻫﻮﻳﺞ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﺗﻲﺷﺮﺗﻲ ﭘﻮﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﻳﺶ »داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ« و‬ ‫ﭘﺸﺘﺶ »ﺗﻮي آبﻣﻴﻮهﻫﺎ اﺳﺖ!« ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺒﺎرت داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﻓﻘﻂ راﻫﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن دروغ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬وﻟﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪاي ﭘﻴﭽﻴﺪه از اﺳﺘﺘﺎرِ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ و اﺣﺴﺎﺳﺎت دروﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎه راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ اﻳﺪهاي ﻃﺮح ﺷﺪه در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ -‬ﺑﺪون در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ واﻗﻌﻴﺖ‪،‬‬‫اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻗﻄﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ رﻓﺘﺎرش از ﻣﻴﻠﻲ دروﻧﻲ او ﺑﺮاي ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪنِ واﻗﻌﻴﺖ ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬او ﻧﻪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ دﻳﮕﺮان را ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪» :‬ﺣﺘﻲ ﺧﻮدش را ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﮔﻮل ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﺼﻴﺼﻪ را در ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ ﺣﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ دﻳﮕﺮان را ﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش‬ ‫ﺗﺼﻮراﺗﺶ وادار ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎرﻛﻨﺎن از ﺣﺮﺑﻪي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ “وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﻴﺸﺒﺮد ﻛﺎرﻫﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭼﺮا ﻣﺎ ﻧﻜﻨﻴﻢ!؟!” وازﻧﻴﺎك ذاﺗﺎً ﺻﺎدق ﺑﻮد و ﺟﺎﺑﺰ ذاﺗﺎً ﺳﺎﺣﺮي ﻣﺎﻫﺮ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﺎل واز ﻫﻢ از ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاريِ اﻳﻦ روش ﺣﻴﺮان ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬داﻳﺮه ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ زﻣﺎﻧﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫در ذﻫﻨﺶ ﺗﺼﻮﻳﺮي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ اﻣﺎ ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﭼﻨﺪ روزه‬ ‫ﺑﺎزي ﺑﺮﻳﻚاوت‪ 2‬را ‪-‬ﺑﺮاي آﺗﺎري‪ -‬ﺑﺴﺎزم‪ .‬ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدﺗﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ راﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ او‬ ‫ﻳﻚﺟﻮري ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺪﻟﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ دام اﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﻫﻴﭙﻨﻮﺗﻴﺰم ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫د‪‬ﺑﻲ ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺮا ﻳﺎد راﺳﭙﻮﺗﻴﻦ‪ 3‬ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﻟﻴﺰرش را روي ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد و دﻳﮕﺮ ﺣﺘﻲ‬ ‫ﭘﻠﻚ ﻫﻢ ﻧﻤﻲزد‪ .‬اﺻﻼً ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ دارد ﻋﻘﻴﺪهاش را ﺑﻪ ﺧﻮردﺗﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ راه‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻳﺪ‪ «.‬ﻣﺜﻞ وازﻧﻴﺎك‪ ،‬د‪‬ﺑﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻗﺪرت‪ ‬ﺷﮕﺮف‪ ‬داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ اذﻋﺎن داﺷﺖ‪ :‬ﭘﺪﻳﺪهاي ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫را ﻗﺎدر ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﻨﺎﺑﻊ زﻳﺮاﻛﺲ و آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ ،‬ﮔﺮوﻫﺶ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد اﻧﻘﻼﺑﻲ اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫در ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺤﺮﻳﻔﻲ رﺿﺎﻳﺖﺑﺨﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ آن ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦﻫﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ﻛﻪ ﺗﺼﻮرِ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن را از ﺧﻮد دور ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫اﺳﺎس ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦِ ﺟﺎري ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎل او ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺪرك‬ ‫ﻫﻢ داﺷﺖ؛ در ﻛﻮدﻛﻲ اﻏﻠﺐ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻤﺮد و ﺧﻮدﺳﺮي در ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ رﻳﺸﻪ‬ ‫‪Odwalla‬‬ ‫‪Breakout‬‬ ‫‪Rasputin‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ی ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١٢٠ :‬‬ ‫دواﻧﺪه و اﻳﻦ اﺣﺴﺎس را ﻛﻪ ﺧﺎص‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه‪ ،‬ﻫﺪاﻳﺖﺷﺪه و داراي ﻓﻜﺮ روﺷﻦ اﺳﺖ‪ ،‬در ذﻫﻨﺶ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪» :‬اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ اﻓﺮاد اﻧﺪﻛﻲ ‪-‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ و ﮔﺎﻧﺪي و ﻣﺮﺷﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻫﻨﺪ‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮده ﺑﻮد‪ -‬ﺧﺎص ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ را ﺑﻪ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺪاﻳﺖﺷﺪه اﺳﺖ! ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﭽﻪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻴﭽﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻜﺮد وﻟﻲ دو‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم ﺑﻨﻴﺎديِ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﺷﻬﻴﺮ‪“ ،‬ارادهي ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻗﺪرت” و “ﺳﺮﺷﺖ‪ ‬ﺧﺎصِ اَﺑ‪‬ﺮاﻧﺴﺎن” ﺑﺮاي‬ ‫او ﺑﺪﻳﻬﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب “ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ زرﺗﺸﺖ” آﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬ﺟﺎن اﻛﻨﻮن در ﭘﻲِ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬آن ﺟﻬﺎنْﮔُﻢﻛﺮده‪ ،‬ﺟﻬﺎنِ ﺧﻮﻳﺶ را ﻓﺮاﭼ‪‬ﻨﮓ ﻣﻲآورد‪ «.1‬اﮔﺮ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ او‬ ‫ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻧﺪاﺷﺖ آن را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲاﻧﮕﺎﺷﺖ؛ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ رﻓﺘﺎري ﻛﻪ در ﻗﺒﺎل ﺗﻮﻟﺪ دﺧﺘﺮش ﻛﺮد و رﻓﺘﺎري ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ در ﺗﻤﺮدﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬روزاﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﻋﺪم ﻧﺼﺐ‬ ‫ﭘﻼك روي اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ و ﭘﺎرك ﻛﺮدن آن در ﺟﺎي ﭘﺎرك ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻓﺎرغ از اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺟﻨﺒﻪي ﻛﻠﻴﺪي دﻳﮕﺮ در ﺟﻬﺎنﺑﻴﻨﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬روش ﺻﻔﺮ و ﺻﺪ در دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي او آدمﻫﺎ ﻳﺎ‬ ‫»روﺷﻦﻓﻜﺮ« ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ »ﻋﻮﺿﻲ‪ «.‬ﻛﺎرﺷﺎن ﻳﺎ »ﻋﺎﻟﻲ« ﺑﻮد ﻳﺎ »ﻛﺎﻣﻼً ﮔَﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻃﺮاح ﻣ‪‬ﻚ ﻛﻪ در ﻃﺮف‪‬‬ ‫ﺧﻮب اﻳﻦ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﺟﺎي داﺷﺖ‪ ،‬آن را اﻳﻨﻄﻮر ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺷﺮح داد‪:‬‬ ‫»ﻛﺎر ﻛﺮدن زﻳﺮ ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﺮقِ زﻳﺎدي ﺑﻴﻦ ﺧﺪاﻳﺎن و آﺷﻐﺎلﻛﻠﻪﻫﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬اﮔﺮ در‬ ‫ﻛﺎرت ﺧﺪا ﺑﻮدي‪ ،‬ﻛﻪ ﺧُﺐ ‪-‬ﻣﺜﻞ ﻣﺠﺴﻤﻪﻫﺎي ﺧﺪاﻳﺎن‪ -‬روي ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻲ و ﻫﻴﭻ ﻛﺎر اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﺗﻮ‬ ‫ﺳﺮ ﻣﻲزد‪ .‬ﺧﺪاﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﻦ روي ﭘﺎﻳﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻓﻨﺎﭘﺬﻳﺮي‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﺷﺘﺒﺎه و ﮔَﻨﺪﻛﺎريﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ واﻫﻤﻪ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﻜﻨﺪ اﺳﺘﻴﻮ از روي ﺳﻜﻮ ﺳﺮﻧﮕﻮنﻣﺎن ﻛُﻨَﺪ؟!‬ ‫اﻋﻀﺎي دﺳﺘﻪي آﺷﻐﺎلﻛﻠﻪﻫﺎ ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻨﻲ ﺳﺨﺖﻛﻮش و ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫راﻫﻲ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺟﺮﮔﻪي ﺧﺪاﻳﺎن و ﺗﻌﺎﻟﻲ در ﻛﺎر وﺟﻮد ﻧﺪارد‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎ ﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ﭼﻮن ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ رﻧﮓ ﻋﻮض ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﻳﺒِﻞ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ را راﺟﻊ ﺑﻪ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖ رﻓﺘﺎري ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺘﻨﺎوب‬ ‫ﺑﺮق ﻫﻢ ﺑﻪ او ﻫﺸﺪار داد‪ .‬ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ‬ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻵن روي ﻓﻼن ﭼﻴﺰ ﺑﺮﭼﺴﺐِ‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ ﻳﺎ اﻓﺘﻀﺎح ﻣﻲزد‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﺮدا ﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﺣﺲ را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ اﻳﺪهي ﺟﺪﻳﺪي‬ ‫را در ﻣﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً اﺑﺘﺪا آن را اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً از آن ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً‬ ‫ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ و ﻋﻴﻦ اﻳﺪهي ﺷﻤﺎ را ﺑﺮاي ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ از ازل ﺻﺎﺣﺐ آن اﻳﺪه‬ ‫ﺑﻮده‪«.‬‬ ‫ﺟﺴﺎرت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻋﻮض ﻛﺮدن ﺑﺤﺚ‪ ،‬دﻳﺎﮔﻴﻠ‪‬ﻒ‪ 2‬را دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﺧﻂ از‬ ‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎﻳﺶ درﺳﺖ از آب در ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺎ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﺑﺤﺚ را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬و ﮔﺎﻫﻲ‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺟﻮر دﻳﮕﺮي ﻓﻜﺮ ﻛﺮده‪ ،‬اﻳﺪهي ﺷﻤﺎ را ﻣﺎلِ ﺧﻮدش ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬

‫‪ 1‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻛﺘﺎبِ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ زرﺗﺸﺖ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪي اﺳﺘﺎد »دارﻳﻮش آﺷﻮري‪ «،‬ﭼﺎپ ‪) 26‬اﻧﺘﺸﺎرات آﮔﺎه(‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪي ‪ ،39‬ﺧﻂ ‪.5‬م‬ ‫‪Diaghilev‬‬

‫‪2‬‬

‫ف ص ل ی ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١٢١ :‬‬ ‫ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻌﺎدل ﻓﻜﺮيﺗﺎن ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ «.‬ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ از ﺑﺮوس ﻫ‪‬ﺮن‪ ،‬ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ از زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﺑﻪ اﭘﻞ آﻣﺪ‪» :‬ﻳﻚ روز اﻳﺪهاي را ﻛﻪ در ﺳﺮم ﺑﻮد ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺘﻢ‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺖ دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻔﺘﻪي ﺑﻌﺪ ﭘﻴﺸﻢ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ “ﻫﻲ ﻳﻚ اﻳﺪهي ﻋﺎﻟﻲ دارم” و ﺣﺪس ﺑﺰﻧﻴﺪ‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً اﻳﺪهي‬ ‫ﺧﻮدم را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺶ ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ ﻛﻪ “اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ اﻳﻦ را ﺑﻬﺖ ﮔﻔﺘﻢ”‬ ‫و او ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ “آره‪ ...‬آره‪ ،‬آره” ﺳﺮش را ﻛﺞ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲرﻓﺖ‪«.‬‬ ‫اﻧﮕﺎر ﻣﺪارﻫﺎي ﻣﻐﺰِ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪاش ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺟﺮﻗﻪﻫﺎي اﻓﺮاﻃﻲِ اﻳﺪهﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮد را ﮔﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻗﺒﺎل اﻳﻦ اﺧﺘﻼلِ ﻣﻐﺰيِ او‪ ،‬ﮔﺮوه ﻳﻚ راﻫﻜﺎر ﺻﻮﺗﻲ اﺑﺪاع ﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻓﻴﻠﺘﺮِ‬ ‫ﻋﺒﻮرِ ﻣﺤﺪود‪ «.‬آﻣﻮﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر داﻣﻨﻪي ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ﻣﻮﺛﻘﻲ را ﻛﻪ از اﺳﺘﻴﻮ ﺻﺎدر ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ روش ﻗﺎدر ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ دادهﻫﺎي ﻣﻌﺘﺪلﺗﺮي از او ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻮﺳﺎنِ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦﻣﺘﺤﺮك‪ ‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻋﺼﺒﻲاش را‬ ‫ﻛﻢ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺣﺎﻻت اﻓﺮاﻃﻲِ ﻣﺘﻨﺎوﺑﺶ را اﻧﺪازه ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬دﺳﺖﻣﺎن آﻣﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻄﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮي را از ﻓﻴﻠﺘﺮ ﻋﺒﻮر دﻫﻴﻢ و از ﻛﻨﺎر اﻓﺮاط و ﺗﻔﺮﻳﻂﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫آﻳﺎ رﻓﺘﺎرِ ﻋﺮﻳﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎﺷﻲ از ﻓﻘﺪان درك ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ‪-‬اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﻮد؟ ﺧﻴﺮ‪ 180 ،‬درﺟﻪ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ .‬او از ﻣﻨﻈﺮ‬ ‫ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ‪-‬اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺗﻴﺰ و ﻗﺎدر ﺑﻮد ذﻫﻦ دﻳﮕﺮان را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﻗﺪرتﻫﺎ و ﺿﻌﻒﻫﺎي رواﻧﻲﺷﺎن را‬ ‫درﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎي ﺧﺎﻣﻮش ﺟﺎﻣﻌﻪ را از ﻃﺮﻳﻖ ﺿﺮﺑﻪﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﺮﻳﺰي ﻛﻠﻚ زدنِ اﻓﺮاد و ﻳﺎ راﺳﺘﮕﻮﻳﻲﺷﺎن را ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎ او را اﺳﺘﺎد‬ ‫ﻣ‪‬ﭻﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻣﺴﺨﺮهﺑﺎزي‪ ،‬ﺗﺮﻏﻴﺐ‪ ،‬ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ و اﻳﺠﺎد رﻋﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤﻦ‪» :‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲِ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺِ ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ‪ ‬ﺷﻤﺎ را داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺣﺲ ﺗﺤﻘﻴﺮﺷﺪﮔﻲ را در ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻣﻲاﻧﮕﻴﺰد و ﺑﺎ آن‬ ‫ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺑﻨﺪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ادارهي دﻳﮕﺮان‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك آدمﻫﺎي ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻟﻪ ﻛﺮدن ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ اﺣﺴﺎس ﺿﻌﻒ ﻛﺮده و ﻣﺸﺘﺎقِ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﺄﻳﻴﺪ از او ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﻤﺎ را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮد و روي ﭘﺎﻳﻪ ﺑﮕﺬارد ﻳﺎ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺸﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺻﺎﺣﺐ ﺷﻤﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫آنْ ﺑﺎورز‪ 1‬ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎد‪ ‬ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻛﺞﺧﻠﻘﻲ و ﺗﻨﺪﺧﻮﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬او ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲِ‬ ‫اﻳﻨﺘﻞ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ازدواج ﺑﺎ ﺑﺎب ﻧُﻴ‪‬ﺲ‪ 2‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ اﻳﻨﺘﻞ‪ ،‬از ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺘﺶ ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ‪ 1980‬ﺑﻪ‬ ‫اﭘﻞ آﻣﺪ و ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺎدري ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اوﻗﺎتﺗﻠﺨﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎورز‪ ،‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬در را ﻣﻲﺑﺴﺖ و ﺑﺎ ﻣﻼﻳﻤﺖ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻄﻖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻢ« و او اﺻﺮار‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬ﭘﺲ ﻟﻄﻔﺎً دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻜﻦ‪ «.‬ﺑﺎورز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ رﻓﺘﺎرش ﺧﻮب ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻲﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺗﻠﻔﻦ اﺗﺎﻗﻢ زﻧﮓ ﻣﻲﺧﻮرد‪ «.‬ﺑﺎورز ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﺪرت از ﭘﺲ ﺣﻔﻆ‬ ‫آراﻣﺶ ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪» :‬ﺗﻮﻗﻌﺎت ﺑﺰرﮔﻲ داﺷﺖ و اﮔﺮ اﻓﺮاد آﻧﻬﺎ را ﺑﺮآورده ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺒﺮش از ﻛﻒ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﺻﻼً ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮدش ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺎاﻣﻴﺪياش ﺑﻮدم‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻫﻢ ﺣﻖ داﺷﺖ وﻟﻲ رﻓﺘﺎرش ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻪ ﻣﻀﺮ ﺑﻮد ﭼﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺮس ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ اﻳﻦ را ﻣﻲداﻧﺴﺖ وﻟﻲ آن را ﺗﻌﺪﻳﻞ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫راﺑﻄﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﺎورز و ﺷﻮﻫﺮش ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪون ﺧﺒﺮِ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن در ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻟﻮس ﮔﺎﺗﻮس‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬آنْ‪ ،‬ﺻﺪاي ﻣﻮﺗﻮرﺳﻴﻜﻠﺘﺶ را از دور ﻣﻲﺷﻨﻴﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ دوﺑﺎره ﺑﺮاي ﺷﺎم ﻣﻬﻤﺎنﻧﺎﺧﻮاﻧﺪه‬ ‫‪Ann Bowers‬‬ ‫‪Bob Noyce‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ی ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١٢٢ :‬‬ ‫دارﻳﻢ‪ «.‬ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎورز و ﻧُﻴ‪‬ﺲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺜﻞ ﺧﺎﻧﻮادهي دوم ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻫﻮش و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﺤﺘﺎج‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻧﻴﺎز داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎب از ﻋﻬﺪهي اﻳﻦ ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﻘﺶ ﻣﺎدر را ﺑﺮ‬ ‫ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫رﻓﺘﺎر ﺳﺨﺖ و ﭘﻴﭽﻴﺪهي ﺟﺎﺑﺰ ﻏﺎﻳﺘﻲ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻤﻲﺧﻮردﻧﺪ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻗﻮيﺗﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻛﺎرِ ﺑﻬﺘﺮي اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻢ از ﺳﺮِ ﺗﺮس و ﻫﻢ از ﺳﺮِ اﺷﺘﻴﺎق ﺑﺮاي ﺧﻮﺷﻨﻮد ﻛﺮدنِ او‪ .‬ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ رﻓﺘﺎرش آدم را از ﻟﺤﺎظ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻏﺮق ﻛﻨﺪ وﻟﻲ اﮔﺮ دوام ﻣﻲآوردي‪ ،‬ﻛﺎرش ﺟﻮاب‬ ‫ﻣﻲداد‪ «.‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻫﻢ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺠﻨﮕﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﺠﺎت ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﻢ از آنِ ﺗﻮ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻢ ﺟﻮاب ﻧﻤﻲداد؛ ﻧﻤﻮﻧﻪاش راﺳﻜﻴﻦ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن و آراﻣﺶ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮدي ﺟﺎﺑﺰ اﺣﺘﺮاﻣﺖ را ﻧﮕﻪ‬ ‫ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬در زﻧﺪﮔﻲِ ﺷﺨﺼﻲ و ﺣﺮﻓﻪاياش در ﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎي دور و دراز‪ ،‬داﻳﺮهي ﻧﺰدﻳﻜﺎﻧﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫آدمﻫﺎي ﻗﻮي ﺑﻮده و ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺎﺳﻪﻟﻴﺲﻫﺎ ﺑﻪ آن راه ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اﻳﻦ ﻣﻮرد را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از ‪ 1981‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺎل آن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ را در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪهي ﺟﺎﻳﺰهي وﻳﮋهاي ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎﻳﺰه آﻣﻴﺨﺘﻪاي از ﺟﺪي و ﺷﻮﺧﻲ‬ ‫ﺑﻮد و اﺳﺘﻴﻮ از آن ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺟﺎﻳﺰهي ﺳﺎل اول را ﺑﺮد‪ .‬او ﻛﻪ از ﺧﺎﻧﻮادهاي ﻣﻬﺎﺟﺮ از ﺷﺮق‬ ‫اروﭘﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮ و ارادهاي ﻗﻮي داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻳﻚ روز ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﻃﺮحﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ او را ﺗﻐﻴﻴﺮ داده‪ .‬ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﺗﺎق ﺟﺎﺑﺰ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺧﻮدش ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻛﻪ از ﭘﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻴﺎرش ﮔﻔﺘﻢ “دارم ﻣﻲروم ﻳﻚ ﭼﺎﻗﻮ ﺑﺮدارم ﻓﺮو ﻛﻨﻢ ﺗﻮي‬ ‫ﻗﻠﺒﺶ‪ «”.‬اَل ا‪‬ﻳﺰﻧﺸﺘﺎت‪ 1‬ﻣﺸﺎور ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﻴﺮون دوﻳﺪ ﺗﺎ ﺟﻠﻮﻳﺶ را ﺑﮕﻴﺮد‪» :‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮدش ﺻﺪاي ﻣﺮا ﺷﻨﻴﺪ‬ ‫و از ﻧﻈﺮش ﺑﺮﮔﺸﺖ‪«.‬‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1982‬ﻫﻢ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺟﺎﻳﺰه را ﺑﺮد‪ .‬د‪‬ﺑﻲ ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ ﻋﻀﻮ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ در آن ﺳﺎل‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻮآﻧﺎ ﺣﺴﺎدت ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮب ﺟﻠﻮي اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎد وﻟﻲ ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﻗﺪرت اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺳﺎل‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻣﻦ ﺟﺎﻳﺰه را ﺑﺮدم‪ .‬ﭼﻮن ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ آدم ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎي ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﻋﺘﻘﺎد دارد ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر را داﺷﺖ و ﺑﻌﺪ از آن ﺗﺮﻓﻴﻌﻢ داد‪ «.‬ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ‪ ‬رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻳﻚ روز ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎي او رﻓﺘﻪ و ﺟﻤﻠﻪي ﻣﻌﺮوف »اﻳﻦ ﻛﻪ آﺷﻐﺎﻟﻪ«‬ ‫را ﻧﺜﺎرش ﻛﺮده ﺑﻮد‪» :‬وﻟﻲ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد “ﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬در واﻗﻊ اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺳﺖ” و ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺰاﻳﺎي ﻃﺮح‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ را ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺑﻮد‪ «.‬ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺟﺎﺑﺰ از ﺣﺮﻓﺶ ﺑﻮد‪ .‬در واﻗﻊ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﻳﺎد‬ ‫داده ﺑﻮد ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﺣﺮفﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺳﭙﺲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ “اﻳﻦ ﻛﻪ آﺷﻐﺎﻟﻪ” را‬ ‫ﻃﻮري ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺘﻪ “ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪه ﭼﺮا اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه‪ ‬اﻧﺠﺎم ﻛﺎر اﺳﺖ”‪ «.‬وﻟﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻧﻜﺘﻪاي ﻫﻢ داﺷﺖ ﻛﻪ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ آن را آﻣﻮزﻧﺪه ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻫﻤﺎن ﻣﻬﻨﺪسِ ﺣﺎﺿﺮﺟﻮاب‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫اﻳﻔﺎي وﻇﻴﻔﻪي ﻣﺤﻮﻟﻪ راﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻬﺘﺮ ‪-‬از آﻧﭽﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻜﻮﻫﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ -‬ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻛﺎرش را ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺠﺎم داد ﭼﻮن ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲاش را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ در ﻋﻴﻦ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ اﺟﺎزه دارﻳﺪ ﺑﺎ او ﺑﺠﻨﮕﻴﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻮشِ ﺷﻨﻮاﻳﻲ ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن اﺳﺘﻴﻮ اﻏﻠﺐ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪«.‬‬ ‫‪Al Eisenstat‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ی ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١٢٣ :‬‬ ‫رﻓﺘﺎر زﺑﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ او و ﺗﺎ ﺣﺪي ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺎﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲاش در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ را ﻓﺪاي ﻋﺮﺿﻪي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪» :‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدش را راﺿﻲ ﺑﻪ‬ ‫اُﻓﺖ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ از ﻣﺤﺼﻮل ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ درﺟﻪ ﻳﻚ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲداد‪ ،‬از ﻧﻈﺮ‬ ‫او ﻣﻘﻠﺪي ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد‪ «.‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ در آورﻳﻞ ‪ ،1981‬آدام آزﺑ‪‬ﺮن‪ 1‬اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞِ واﻗﻌﻲ را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ ‪-‬ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ‪ 5‬اﻳﻨﭽﻲ و ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻛﻢ‪ -‬ﻋﺎﻟﻲ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﺧﻮب ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آزﺑ‪‬ﺮن ﺟﻤﻠﻪي ﻣﻌﺮوﻓﻲ داﺷﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ در ﻛﻔﺎﻳﺖ اﺳﺖ و ﺑﺎﻗﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ‬ ‫ﻏﻴﺮﺿﺮوري اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد اﺧﻼﻗﺎً ﺗﺮﺳﻨﺎك ﺑﻮد و ﺗﺎ روزﻫﺎ آزﺑ‪‬ﺮن را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آن ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺨﺮه‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﺪام در راﻫﺮوﻫﺎي اﭘﻞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ اﺻﻼً ﻣﺴﺌﻠﻪ رو ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺎر ﻫﻨﺮي درﺳﺖ‬ ‫ﻛﻨﺪ آﺷﻐﺎل ﻣﻲﺳﺎزد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ روز ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﻟَﺮي ﻛﻨﻴﻮن‪ 2‬رﻓﺖ )ﻛﻪ از ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد( و از اﻳﻦ ﻧﺎﻟﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﺮا زﻣﺎن ﺑﺎﻻ آﻣﺪن ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ آﻧﻘﺪر ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻨﻴﻮن ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻓﻨﻲاش را ﺷﺮوع ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ وﺳﻂ ﺣﺮﻓﺶ ﻗﻴﭽﻲ ﮔﺬاﺷﺖ و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را ﻧﺠﺎت ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ ﻫﺴﺘﻲ راﻫﻲ‬ ‫‪3‬‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ده ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﻴﺎﻳﺪ؟« ﻛﻨﻴﻮن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮاغ واﻳﺖﺑﻮرد‬ ‫رﻓﺖ و ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﮔﺮ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در ﺣﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﺮ روز ‪ 10‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻃﻮل‬ ‫ﺑﻜﺸﺪ ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﺷﺎن ﺑﺎﻻ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺎل ‪ 300‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻋﻤﺮ آﻧﻬﺎ ﺗﻠﻒ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ در‬ ‫آن ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﺷﻮد ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻋﻤﺮ ‪ 100‬اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟَﺮي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫و ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ‪ 28‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ ﺑﻮت ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬روش او ﺑﺮاي اﻧﮕﻴﺰش اﻓﺮاد‪،‬‬ ‫“ﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﺸﻢاﻧﺪازﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ” ﭘﻴﺶ رويﺷﺎن ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪي اﻳﻦ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر‪ ،‬آن ﺷﺪ ﻛﻪ وﺟﻮد ﺗﻚﺗﻚ‪ ‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﻟﺒﺮﻳﺰ ﺷﺪ از اﺷﺘﻴﺎق و ﻋﻼﻗﻪي ﺷﺪﻳﺪ‪‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ ﻋﺎﻟﻲ ‪-‬و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ ﭘﻮلﺳﺎز‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻮدش را‬ ‫ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﻃﺮاﺣﻲ را ﻫﻢ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪف‪،‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ “ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺨﻮردن” در رﻗﺎﺑﺖ ﻳﺎ “ﭘﻮل در آوردن اﻓﺮاﻃﻲ” ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ “ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺎﻟﻲ”‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰ ﺑﻮد ‪-‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻛﻤﻲ ﻣﻬﻢﺗﺮ!« ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﺮوه را ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ‬ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي‬ ‫ﻃﺮحدار در ﻣﻮزهي ﻣﺘﺮوﭘﻮﻟﻴﺘﻦِ‪ 4‬ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﺑﺮد ﭼﻮن اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﺮ اﺑﺪاﻋﻲ ﻟﻮﻳﻴﺲ ﺗﻴﻔﺎﻧﻲ‪ 5‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﺑﺎرز از‬ ‫ﺧﻠﻖ آﺛﺎر ﻫﻨﺮيِ ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺒﻮه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎد ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﮔﻔﺘﻴﻢ “ﻫ‪‬ﻲ‪ ،‬اﮔﺮ ﻗﺮار‬ ‫اﺳﺖ ﭼﻴﺰي درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺸﻨﮕﻲ ﺑﺎﺷﺪ”‪«.‬‬ ‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع رﻓﺘﺎرِ ﭘ‪‬ﺮ آﺷﻮب و ﻃﻮﻓﺎﻧﻲ ﻻزم ﺑﻮد؟ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻴﻪﭘﺬﻳﺮ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬راهﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﺮاي‬ ‫اﻧﮕﻴﺰش اﻓﺮاد‪ ‬آن ﮔﺮوه وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ از‬ ‫زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﻋﻘﺐ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ از ﺑﻮدﺟﻪي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲِ ﭘﺮوژه ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﭼﻮن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻲﭘﺮوا در ﻛﺎرِ ﻫﻤﻪ‬ ‫‪Adam Osborne‬‬ ‫‪Larry Kenyon‬‬ ‫‪White-Board‬‬ ‫‪Metropolitan‬‬ ‫‪Louis Tiffany‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ی ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١٢٤ :‬‬ ‫دﺧﺎﻟﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺧﺪﺷﻪدار ﺷﺪنِ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻓﺮدي ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﻲاﻧﮕﻴﺰﮔﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد را ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ از ﻳﺎد ﺑ‪‬ﺮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺪونِ آن ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺠﺎل و ارﻋﺎب ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﻛﺎر‬ ‫ﺳﻬﻴﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﻮدم ﺻﺒﻮري و ﺑﺮﻗﺮاريِ آراﻣﺶ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدادم‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﺎﺣﺼﻠﺶ ﻳﻚ اﻓﺘﻀﺎح ﺑﺰرگ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﻤﻲ از ﺳﺒﻚ‪ ‬ﻫﺮ دوي ﻣﺎ در ﻛﺎر دﺧﻴﻞ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻂ راه و روش اﺳﺘﻴﻮ در ﻣﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ ﺳﺒﻚ‪ ‬ﻛﺎري ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻓﺮاد را از روﺣﻴﻪ ﺑﻴﺎﻧﺪازد وﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﺮﻳﺒﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ روﺣﻴﻪﺑﺨﺶ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ؛ زﻳﺮا ﺷﻮر و ﺷﻮﻗﻲ وﺻﻒﻧﺎﺷﺪﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﭘﻞ اﻟﻘﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻧﻘﻼﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﻳﻤﺎن ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﺗﻲﺷﺮتﻫﺎﻳﻲ داﺷﺘﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪» :‬ﻧﻮد ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺎرِ‬ ‫ﻫﻔﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﻋﺎﺷﻘﺶ ﻫﺴﺘﻴﻢ!« ﺑﻪ واﺳﻄﻪي ﺗﺮسِ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ “ﺷﻮق ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ رﺿﺎﻳﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ”،‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه‬ ‫ﻣﻜﻴﻨﺘﺎش ﻫﻤﮕﻲ از ﺳﻄﺢ اﻧﺘﻈﺎر ﺧﻮد ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ آﻣﻮﺧﺘﻪام‬ ‫ﻛﻪ وﻗﺘﻲ اﻓﺮاد‪ ‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ داري‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻴﺴﺘﻲ ﻧﺎزﺷﺎن را ﺑﻜﺸﻲ زﻳﺮا ﺑﺎ درك ﺗﻮﻗﻌﺖ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻛﺎرﻫﺎ ﻧﺎﺋﻞ آﻳﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﻢِ اﺻﻠﻲِ ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﻣﻦ آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ‪ ،‬ﻋﺎﺷﻖِ‬ ‫ﻛﺎرِ ﮔﺮوﻫﻲاﻧﺪ و ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ از آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻃﻠﺐ ﻛﻨﻲ‪ .‬از ﻫﺮ ﻛﺪامﺷﺎن ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻲ ﺑﭙﺮس‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻮ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آن ﻫﻤﻪ ﺳﺨﺘﻲ‪ ،‬ارزش ﻧﺘﻴﺠﻪاي را ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻛﺜﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬د‪‬ﺑﻲ ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد اﺳﺘﻴﻮ در ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺳﺮت داد ﺑﺰﻧﺪ “ﻫﻲ ﺗﻮ‬ ‫ﻋﻮﺿﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺎري را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادهاي” ﻛﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻋﺎدي ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻦ ﻳﻜﻲ ﺧﻮدم‬ ‫را ﺧﻮشﺷﺎﻧﺲﺗﺮﻳﻦ آدم دﻧﻴﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻤﻜﺎر اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮدم‪«.‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١٢٥ :‬‬

‫فصل دوازدﻩ‬ ‫ﻃـــﺮاﺣـــــــــﻲ‬ ‫ﺮمندان واق ی سادﻩسازی میکنند‬ ‫ه‬ ‫ِ‬

‫ﻳﻚ ﻇﺮاﻓﺖ‪ ‬ﺑﺎوﻫﺎوﺳﻲ‬

‫‪1‬‬

‫ﺑﺮ ﺧﻼف اﻛﺜﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ اﻳﺸﻠﺮ ﺑﺰرگ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ آن ﻣﻨﺎزل اﺳﺎﺳ ًﺎ‬ ‫ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﭼﺮا آﻧﻘﺪر زﻳﺒﺎﻳﻨﺪ‪ .‬او ﺳﺎدﮔﻲ و ﺑﻲآﻻﻳﺸﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺪرن ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬اﻧﺒﻮه را دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬در ﻋﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎل ﻋﺎﺷﻖ ﺷﻨﻴﺪن ﺗﻮﺻﻴﻒ رﻳﺰهﻛﺎريﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ از زﺑﺎن ﭘﺪرش ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺬا از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪاي ﺗﺄﺳﻴﺲ‬ ‫اﭘﻞ ﺑﺎ ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲِ ﺻﻨﻌﺘﻲِ ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ‪-‬ﻧﻤﻮﻧﻪاش‪ ،‬ﻟﻮﮔﻮي رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﺷﺮﻛﺖ و ﻛﻴﺲ ﺻﻴﻘﻠﻲ‬ ‫اﭘﻞ ‪ -II‬ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮﻛﺖ را ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ و ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ را ﻣﻤﺘﺎز ﺟﻠﻮه دﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ دﻓﺘﺮ اﭘﻞ ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﻘﺎل از ﮔﺎراژ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ دﻓﺘﺮ ﻓﺮوش ﺳﻮﻧﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺒﻚ ﺧﺎص و ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ دﻓﺘﺮﺷﺎن ﺳﺮ ﻣﻲزد‬ ‫ﺗﺎ ﻣﺘﺮﻳﺎل ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در ﻣﺤﺼﻮﻻت را از ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬داﻧﻞ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ‬ ‫آن ﺷﻜﻞ و ﺷﻤﺎﻳﻞ ژوﻟﻴﺪهاش ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮوﺷﻮرﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﺮ ﻣﻲداﺷﺖ و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻃﺮحﻫﺎ را ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬دﻗﻴﻘﻪاي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻧﭙﺮﺳﺪ “ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ ﺑﺮوﺷﻮر را ﺑﺮدارم؟”« ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ در ﺳﺎل ‪ 1980‬ﺑﻪ اﭘﻞ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻴﺮهي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬در ژوﺋﻦ ‪ 1981‬در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺳﺎﻻﻧﻪي ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ در اَﺳﭙِﻦ رﻧﮓ ﺑﺎﺧﺖ‪ .‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬آن ﺳﺎلِ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ روي ﺳﺒﻚ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺎرﻳﻮ‬ ‫‪6‬‬ ‫ﺑِﻠﻴﻨﻲ‪ 3‬ﻃﺮاح و ﻣﻌﻤﺎر‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎردو ﺑﺮﺗﻮﻟﻮﭼﻲ‪ 4‬ﻓﻴﻠﻢﺳﺎز‪ ،‬ﺳﺮﺟﻴﻮ ﭘﻴﻨﻴﻦﻓﺎرﻳﻨﺎ‪ 5‬ﺧﻮدروﺳﺎز‪ ،‬و ﺳﻮزاﻧﺎ آﻧﻴِﻠﻲ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪارِ وارث ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﺟﺎت‪ ‬ﻓﻴﺎت ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ از آن ﺳﺎل ﺣ‪‬ﺮﻣ‪‬ﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﺎن‬

‫‪ Bauhaus 1‬ﻣﺪرﺳﻪاي ﺑﻮد در آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1919‬ﺗﺎ ‪ ،1933‬ﺗﻠﻔﻴﻖﮔﺮ ﺻﻨﺎﻳﻊ دﺳﺘﻲ و ﻫﻨﺮﻫﺎي زﻳﺒﺎ‪.‬م‬ ‫‪SONY‬‬

‫‪Mario Bellini‬‬ ‫‪Bernardo Bertolucci‬‬ ‫‪Sergio Pininfarina‬‬ ‫‪Susanna Agnelli‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١٢٦ :‬‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪم درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪي ﻓﻴﻠﻢ “ﺷﻜﺴﺘﻦ رﻛﻮرد‪ ”1‬ﻛﻪ دوﭼﺮﺧﻪﺳﻮاران اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ را اﺣﺘﺮام‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭘﺮ از اﻟﻬﺎﻣﺎت ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫در اَﺳﭙِﻦ ﺑﺎ ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻃﺮاﺣﻲ وﻇﻴﻔﻪﻣﻨﺪ و ﺑﻲآﻻﻳﺶِ ﺑﺎوﻫﺎوس آﺷﻨﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻨﺒﺸﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮﺑﺮت ﺑﺎﻳﺮ‪ 2‬در‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬آﭘﺎرﺗﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺧﻂﻧﮕﺎريِ ﺳﺎﻧﺲ ﺳ‪‬ﺮﻳﻒ و ﻧﻴﺰ ﻃﺮاﺣﻲ داﺧﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻨﻴﺎد اَﺳﭙِﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺠﻠﻲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺎﺗﻴﺪش واﻟﺘﺮ ﮔـﺮُﭘﻴﻮس‪ 3‬و ﻟﻮدوﻳﮓ ﻣﺎﻳﺰ و‪‬ن د‪‬ر ر‪‬ه‪ ،4‬ﺑﺎﻳﺮ ﻧﻴﺰ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎﻳﺰي ﻣﻴﺎن ﻫﻨﺮ ﻋﺎﻟﻲ و ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺳﺒﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻮﮔﺮايِ ﺑﻪ اوج رﺳﻴﺪه در‬ ‫ﺑﺎوﻫﺎوس ﻣﻲﮔﻔﺖ “ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎده‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻬﺮﻣﻨﺪ از روﺣﻲ ﭘﺮ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ”.‬اﻳﻦ ﺳﺒﻚ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﻄﻮط‬ ‫و اَﺷﻜﺎل ﺳﺎده‪ ،‬ﺑﺮ ﺧ‪‬ﺮَدﮔﺮاﻳﻲ و ﻛﺎرﻛﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺑﻴﻦ اﺻﻮل ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻳﺰ و ﮔـﺮُﭘﻴﻮس‬ ‫دو اﺻﻞِ »ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺘﺠﻠﻲ اﺳﺖ« و »ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ« ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺰ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺸﻠﺮ‪ ،‬درك ﻫﻨﺮي ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬اﻧﺒﻮه ﻣﻤﺰوج ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎوﻫﺎوس در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺳﺎل ‪ 1983‬او در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻤﻮد ﻳﺎﻓﺖ‪:‬‬ ‫»آﻳﻨﺪه‪ ،‬آنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬او ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺒﻚ ﻃﺮاﺣﻲِ ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪ زودي ﺟﺎي ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲِ ﺳﺒﻚ‪ ‬ﺑﺎوﻫﺎوس ﺑﺪﻫﺪ‪» :‬ﻣﻮج ﻛﻨﻮﻧﻲِ ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮِ ﻓﻮقﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺳﻮﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيِ ﺗﻴﺮه ﻳﺎ ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ اﺳﺖ‪ «.‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي او‪» :‬اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺳﺎده اﺳﺖ وﻟﻲ‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻄﺮح ﻛﺮد؛ ﺳﺒﻚ ﺑﺎوﻫﺎوس‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎراﻳﻲ و ذات‪ ‬وﺳﺎﻳﻞ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي‬ ‫داﺷﺖ‪» :‬ﻗﺼﺪ ﻣﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻓﻮقﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ اﺳﺖ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻃﺮاﺣﻲ آﻧﻬﺎ ﺳﺎده ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻓﻮقﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻮدنﺷﺎن را ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻪ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ و ﻟﻤﺲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت را در اﺑﻌﺎدي ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻪ زﻳﺒﺎﺳﺎزيﺷﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺑﺮاو‪‬ن‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺪام ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺳﺎده و ﺑﻲﺗﻜﻠﻒ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ را ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺳﻴﺎه و ﺑﺎز ﻫﻢ ﺳﻴﺎه درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﺮاو‪‬ن‪ ،‬ﺑﺮاق و اﺻﻴﻞ و از ﻣﻨﻈﺮِ‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻲﻏﻞوﻏﺶ ﻃﺮاﺣﻲﺷﺎن ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد« و اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬ﻟﺬا روﻳﻜﺮد ﻣﺎ اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺳﺎده‪ .‬و ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﺪفﻣﺎن داﺷﺘﻦ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ درﺧﻮر ﻣﻮزهي ﻫﻨﺮﻫﺎي ﻣﺪرن اﺳﺖ‪ .‬روش ادارهي ﺷﺮﻛﺖ‪،‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‪ ،‬ﻫﻤﻪ و ﻫﻤﻪ در اﻳﻦ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‪ :‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺳﺎده ﺑﺮﮔﺰارش ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬واﻗﻌﺎً‬ ‫ﺳﺎده‪ «.‬اﻳﺪهي ﻃﺮاﺣﻲ اﭘﻞ ﺧﺼﻴﺼﻪي اﺻﻠﻲ اوﻟﻴﻦ ﺑﺮوﺷﻮرش ﺷﺪ‪» :‬ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﻏﺎﻳﺖ‪ ‬ﻛﻤﺎل اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻋﻤﻠﻜﺮد دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ دو‬ ‫ﻫﺪف ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻮر در ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ اوﻗﺎت ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺎن ﺳﺎده و ﺷﻜﻴﻞ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از آن را ﻣﺮﻋﻮبﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ ﻏﻴﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻴﺎﺑﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺧ‪‬ﺒﺮِﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻜﺘﻪي اﺻﻠﻲ در‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎ را ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ‪“ ‬ﺣﺴﻲ و ﺑﺼﺮي” ﻣﺸﻬﻮد ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮمِ “روﻣﻴﺰي”‪» :‬ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ‪ ‬ﺑﺼﺮي‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻄﻮر‬ ‫‪ 1‬ﻓﻴﻠﻢ ‪ Breaking Away‬ﺳﺎﺧﺘﻪي ﭘﻴﺘﺮ ﻳﻴﺘﺲ‪.‬م‬ ‫‪Herbert Bayer‬‬ ‫‪Walter Gropius‬‬ ‫‪Ludwig Mies Van Der Rohe‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١٢٧ :‬‬ ‫روي ﻣﻴﺰ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ وارد دﻓﺘﺮِ ﻛﺎرﺗﺎن ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻏﺬﻫﺎ روي ﻣﻴﺰ ﻗﺮار دارد و آن ﺑﺮﮔﻪاي ﻛﻪ روي ﻫﻤﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎ اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻋﻠﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﻬﺮﻣﻨﺪي از اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺣﺴﻲِ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻧﻔﻊ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮلﻣﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺟﺎﺑﺰ در آن ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮِ روزِ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ‪ ،‬ﻣﺎﻳﺎ ﻟﻴﻦِ‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ ﻛﻪ در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪي ﭘﺮدهﺑﺮداري از ﺑﻨﺎي ﻳﺎدﺑﻮد‬ ‫ﻛﻬﻨﻪﺳﺮﺑﺎزان ﺟﻨﮓ وﻳﺘﻨﺎم در واﺷﻨﮕﺘُﻦ دي‪ .‬ﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻬﺮت رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬آن دو ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺪل ﺷﺪﻧﺪ‬ ‫و ﺟﺎﺑﺰ از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ اﭘﻞ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻟﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬آﻣﺪم ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪،‬‬ ‫ازش ﭘﺮﺳﻴﺪم “ﭼﺮا ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎ ﻣﺰﺧﺮف ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﭼﺮا ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺑﺎرﻳﻚ ﻧﻤﻲﺳﺎزي؟ ﭼﺮا ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روﭘﺎﻳﻲ درﺳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ؟”‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ ﻫﺪف او ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در آن دوره اﺗﻔﺎق ﻫﻴﺠﺎنآوري در ﺣﻮزهي ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ رخ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻻﻣﭗ‬ ‫ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ رﻳﭽﺎرد ﺳﺎﭘِﺮ‪ 2‬داﺷﺖ و آن را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺒﻠﻤﺎﻧﺶ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﺎرﻟﺰ و رِي ا‪‬ﻳﻤﺰ‪ 3‬ﺑﻮد‬ ‫و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺮاو‪‬ن ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ دﻳﺘﺮ ر‪‬ﻣﺲ‪ .4‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﺣﺮﻛﺖ رو ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻛﻪ دﻧﻴﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ را ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎي رﻳﻤﻮﻧﺪ ﻟﻮو‪‬ي‪ 5‬و ﻫﺮﺑﺮت ﺑﺎﻳِﺮ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آو‪‬ر‪‬د‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻟﻴﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً ﺣﺮﻛﺖ ﺧﺎﺻﻲ در‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﻳﻦ روﻧﺪ ﺑﻮد‪ .‬درﻛﺶ‬ ‫از ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻔﺎف ﺑﻮد وﻟﻲ ﻧﻪ ﻳﻚدﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎدهﮔﺮاﻳﻲ را ﺑﻪ آﻏﻮش ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ از ﮔﺮاﻳﺶِ ذن‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ اﺟﺎزه ﻧﻤﻲداد اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮدي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮﻟﻴﺪاﺗﺶ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺎﻣﺰه‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﭼﻮن ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﻮرد ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪي و ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺣﺲ ﺑﺎزﻳﮕﻮﺷﻲ ﻫﻢ‬ ‫داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي درك ﺟﺎﺑﺰ از ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬او ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ژاﭘﻨﻲ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪ و ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ارﺗﺒﺎطﺳﺎزي ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺘﺎرهﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﺒﻚ ﻣﺜﻞ اﻳﺴﻲ ﻣﻴﺎك‪ 6‬و آي‪ .‬ام‪ .‬ﭘِﻲ‪ .7‬ﺗﻤﺮﻳﻦﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﺮاﻳﺶ او‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ راه و رﺳﻢ ﺑﻮداﻳﻲ و ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ذ‪‬نِ ﺑﻮداﻳﻲ ژاﭘﻦ را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺮدهام‪.‬‬ ‫واﻻﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﻋﻤﺮم دﻳﺪهام ﺑﺎغﻫﺎي اﻃﺮاف ﻛﻴﻮﺗﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ آﻧﭽﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻠﻖ ﻛﺮده ﻣﺮا‬ ‫ﺗﻜﺎن داده اﺳﺖ و ﻫﻤﻪاش از ذن ﺑﻮداﻳﻲ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪«.‬‬

‫‪Maya Lin‬‬ ‫‪Richard Sapper‬‬ ‫‪Charles And Ray Eames‬‬ ‫‪Dieter Rams‬‬

‫‪Raymond Loewy‬‬ ‫‪Issey Miyake‬‬ ‫‪I. M. Pei‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١٢٨ :‬‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ ﭘﻮرﺷﻪ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻧﺰد ﺟﻒ راﺳﻜﻴﻦ‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪاي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﺑﺮ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺮوژه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﻮدن را ﻓﺪاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻤﺘﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻓﺘﺮﭼﻪ‬ ‫ﺗﻠﻔﻨﺶ را روي ﻣﻴﺰ ﺑﺎز و اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺣﺘﻲ ﺑﻴﺶ از آن اﺷﻐﺎل ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ ﻫﻤﻪ رم‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮوه ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺮي ﻣﺎﻧﻮك و ﺗﺮي اُﻳﺎﻣﺎ‪ ،1‬ﻛﺎر روي اﻳﻦ اﻳﺪه را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ؛‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻛﻪ روي ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ و ﻣﺎوسِ ﺟﺪا‪.‬‬ ‫ﻣﺎه ﻣﺎرس ‪ 1981‬ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ روز اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻌﺪ از ﻧﺎﻫﺎر ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺟﺎﺑﺰ را دﻳﺪ ﻛﻪ روي ﻧﻤﻮﻧﻪي‬ ‫اوﻟﻴﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺧﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺤﺚ داﻏﻲ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮ ﺧﻼقِ ﺑﺨﺶ ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺟﻴﻤﺰ ﻓ‪‬ﺮﻳﺲ‪ 2‬داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ ﻛﻪ از ﺳﺒﻚ ﻛﺎريﻣﺎن ﻫﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻓﻮﻟﻜﺲ‬ ‫ﻗﻮرﺑﺎﻏﻪاي‪ «.‬ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﻮط‪ ‬ﻣﻮرب اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ از ﭘﺪرش ﺑﻪ او ارث رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻓ‪‬ﺮﻳﺲ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﻧﻪ اﻳﻦ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺧﻄﻮط ﺑﺎﻳﺪ اﻏﻮاﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻓﺮاري!«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻓﺮاري‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﭘﻮرﺷﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ!« )ﺟﺎﺑﺰ آن‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﻳﻚ ﭘﻮرﺷﻪ ‪ 928‬داﺷﺖ‪ (.‬ﻳﻚ روز آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ وﻗﺘﻲ ﻛﺎرِ ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ اﺳﺘﻴﻮ او را ﺑﻴﺮون ﺑﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺗﻮﻣﺒﻴﻠﺶ را ﺑﻜﻨﺪ‪» :‬ﻫﻨﺮ ﻋﺎﻟﻲ ﺳﻠﻴﻘﻪ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮَد‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪرو آن ﺷﻮد‪ «.‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻣﺮﺳﺪس را ﻫﻢ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ آﻧﻬﺎ ﺧﻄﻮط را ﻧﺮمﺗﺮ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت را ﻗﻮيﺗﺮ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ «.‬اﻳﻦ را ﻳﻚ روز در ﻣﺤﻮﻃﻪي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫اُﻳﺎﻣﺎ ﻳﻚ ﻃﺮح اوﻟﻴﻪ زد و ﻣﺎﻛﺘﺶ را ﺑﺎ ﮔﭻ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﻜﺮﻫﺎ را روي ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻗﺸﻨﮕﻪ!« و دﻳﮕﺮان ﻫﻢ راﺿﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻃﻮﻓﺎن اﻧﺘﻘﺎدي ﺑﻪ ﭘﺎ‬ ‫ﻛﺮد‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻗﻮﻃﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ داراي اﻧﺤﻨﺎﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻌﺎع اوﻟﻴﻦ اﻧﺤﻨﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺷﻮد‪ ،‬از‬ ‫اﻧﺪازهي ﺷﻴﺐ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ادﺑﻴﺎت‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ در ﺻﻨﻒ ﻃﺮاﺣﺎن ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬در واﻗﻊ داﺷﺖ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﮔ‪‬ﺮد‬ ‫را ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲداد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻫﻢ ﻛﺮد‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺷﺮوع اﺳﺖ!«‬ ‫ﻣﺎﻧﻮك و اُﻳﺎﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ ﻣﺎه ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻃﺮح ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪل‬ ‫ﮔﭽﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮز دراﻣﺎﺗﻴﻜﻲ روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﺪ و ﻃﺮحﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﻛﻨﺎر آن ﺑﻪ ﺻﻒ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻨﺠﺶ ﺳﻴﺮ ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎﻧﻊ از ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺗﻚﺗﻚ‪ ‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﺶ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﺑﻴﺮون آﻣﺪن ﻧﻤﻮﻧﻪي ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻓﺮق آن ﺑﺎ ﻣﺪل ﺳﻮم ﺷﺪم وﻟﻲ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺑﻮد و ﻗﺎﻃﻊ‪ .‬ﻋﻼﻗﻪ ﻳﺎ ﺗﻨﻔﺮش راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺣﺘﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻤﻲدادم را ﺑﻪ‬ ‫راﺣﺘﻲ ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﻲآورد‪«.‬‬ ‫‪Terry Oyama‬‬ ‫‪James Ferris‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١٢٩ :‬‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪاي از راه رﺳﻴﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣ‪‬ﻴﺴﻴﺰ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺖ ﺗﺎ دوﺑﺎره وﻗﺘﺶ را ﺻﺮف‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻗﻬﻮهﺳﺎزِ ﻛﻮﻳﺰﻳﻨﺎرت‪ 1‬ﻛﻨﺪ‪ .‬دوﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﺷﻠﻨﮓاﻧﺪاز وارد دﻓﺘﺮ ﺷﺪ و ﮔﺮوه‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ را ﭘﻲِ ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﻳﻚ ﻗﻬﻮهﺳﺎز ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻃﺮح ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻄﻮط‪ ،‬ﺧﻢﻫﺎ و اُرﻳﺐﻫﺎي‬ ‫آن رﺳﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن اﺻﺮارش ﺑﺮ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮدن ﻇﺎﻫﺮِ دﺳﺘﮕﺎه را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪:‬‬ ‫ﻃﺮﺣﻲ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﺻﻮرت اﻧﺴﺎن ﺑﺎ ﻳﻚ دﻳﺴﻚﺧﻮان در زﻳﺮِ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‪ .‬ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ و ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮ از اﻛﺜﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ و‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﺳﺮ آدﻣﻴﺰاد ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮرﻓﺘﮕﻲِ ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﭘﺎﻳﻪي آن ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﺎﻧﻪي ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻣﻲﻣﺎﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻮار‬ ‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﺎﻻي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻛﺸﻴﺪهﺗﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ از ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻧﺌﺎﻧﺪرﺗﺎﻟﻲ ‪-‬از ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﺪم ﺟﺬاﺑﻴﺖ‪ -‬ﻟﻴﺴﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺣﻖِ ﺛﺒﺖ‪ ‬اﺧﺘﺮاع ﻛ‪‬ﻴﺲ اﭘﻞ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻮك و اُﻳﺎﻣﺎ ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اُﻳﺎﻣﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺧﻄﻮط را ﻧﻜﺸﻴﺪ وﻟﻲ اﻳﺪهﻫﺎ و ﺗﺨﻴﻼت او ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﺮح را ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﺻﺪاﻗﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﺎ اﺻﻼً ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪﻳﻢ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ “دوﺳﺘﺎﻧﻪ” ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﻓﺮاط‪ ‬ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را در ﻃﺮاﺣﻲ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻧﻴﺰ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺑﺎ ذوق زﻳﺎد ﭘﺮﻳﺪ‬ ‫ﺗﻮي دﻓﺘﺮ ﺗﮕﺰاﻛﻮ‪ .‬اﻟﮕﻮرﻳﺘﻤﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺮﻳﻊ دواﻳﺮ و اَﺷﻜﺎلِ ﺑﻴﻀﻮي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت رﻳﺎﺿﻲ‬ ‫ﺑﺮاي درﺳﺖ ﻛﺮدن دواﻳﺮ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺠﺬور ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺮدازﻧﺪهي ﻣﻮﺗﻮروﻻ ‪ 68000‬از آن‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ راﻫﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺻﻞ ﻛﻪ‪“ :‬ﺟﻤﻊ ﻳﻚ ﺳﺮي اﻋﺪاد ﻓﺮد‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺮي از اﻋﺪاد ﺑﺎ ﺟﺬر ﺻﺤﻴﺢ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ” )ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ‪ 1+3+5=9 ،1+3=4‬و ﻏﻴﺮه‪ (.‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺟﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪي آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﺗﻮﺳﻂ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻛﻒ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬دواﻳﺮ و‬ ‫ﺑﻴﻀﻲﻫﺎ ﺧﻮﺑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻣﻮرد رﺳﻢِ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﮔﺮد ﭼﻪ ﻛﺮدهاي؟«‬ ‫اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ واﻗﻌﺎً ﻧﻴﺎزي ﺑﻬﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ« و ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﮔﺮاﻓﻴﻚﻫﺎي ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺎرﺑﺮد را ﺳﺎده ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻢ و ﻓﻘﻂ ﻣﻮاردي را ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﻮد در‬ ‫دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻻ ﭘﺮﻳﺪ و ﺑﺎ ﻋﺼﺒﻴﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﮔ‪‬ﺮد ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻫﺴﺖ! ﻓﻘﻂ دور اﻳﻦ اﺗﺎق را‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻛﻦ!« و ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ واﻳﺖﺑﻮرد و ﻣﻴﺰ و ﺳﺎﻳﺮ اﺷﻴﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد‪» :‬و در ﺑﻴﺮون ﺣﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ!« اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ را ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهروي ﺑﺮد و ﭘﻨﺠﺮهي اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ و ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ و‬ ‫ﻋﻼﺋﻢ راﻧﻨﺪﮔﻲ را ﻧﺸﺎﻧﺶ داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺳﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 17‬ﻣﺜﺎل ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻧﺸﺎﻧﺶ دادم‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﺧﺮ ﺳﺮ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋﻼﻣﺖ ﭘﺎرك ﻣﻤﻨﻮع اﺷﺎره ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ “ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﻖ ﺑﺎ ﺗﻮ‬ ‫اﺳﺖ” و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪم‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ ﮔﻮﺷﻪﮔﺮد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻃﺮحﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺪل ﻣﻲﺷﺪ!« ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺗﮕﺰاﻛﻮ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻳﻚ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﮔُﻨﺪه ﻫﻢ روي ﺻﻮرﺗﺶ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي آزﻣﺎﻳﺸﻲاش ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ‪ ‬ﺑﺮق و ﺑﺎد ﻣﺴﺘﻄﻴﻞﻫﺎي ﮔﻮﺷﻪﮔﺮد ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﻟﻄﻒ اﺻﺮار ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪاش‪ ،‬ﻛﺎدرﻫﺎي ﻧﻮﺷﺘﺎري و ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ در ﻟﻴﺴﺎ و ﻣ‪‬ﻚ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ‬ ‫ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﮔﺮد ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪Cuisinart‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١٣٠ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﻼس ﺧﻮشﻧﻮﻳﺴﻲِ ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﺒﻚﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲِ ﺣﺮوفﻧﻮﺷﺘﺎري ﺷﺪ و ﺗﻤﺎم اﻧﻮاع ﺳ‪‬ﺮﻳﻒ و‬ ‫ﺳﺎﻧﺲﺳ‪‬ﺮﻳﻒ و ﻓﻀﺎﻫﺎي ﭘﻴﺶ و ﭘﺲِ ﺣﺮوف را ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻌﺪﻫﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺗﺠﺮﺑﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ‬ ‫داﺷﺘﻴﻢ اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮم آﻣﺪ‪ «.‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣ‪‬ﻚ از‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻣﻜﺎن درﺳﺖ ﻛﺮدن ﻓﻮﻧﺖﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع و ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬از ﻇﺮﻳﻒ و ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺗﺎ درﻫﻢ و ﺑﺮﻫﻢ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﭘﻴﻜﺴﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﻞِ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ اﻳﻦ ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن دورهي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﺶ را از ﺳﺎﺑﺎرﺑﺎن در ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻃﻠﺒﻴﺪ؛ ﺳﻮزان ﻛ‪‬ﺮ‪ .2‬آﻧﻬﺎ اﺳﻢ ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ را از روي اﺳﺎﻣﻲ اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﻄﺎر ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺮيِ ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﺎ اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬اُوِرﺑﺮوك‪ ،3‬ﻣ‪‬ﺮﻳﻮن‪ ،4‬آردﻣﻮر‪ 5‬و ر‪‬زﻣ‪‬ﻨﺖ‪ .6‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﻧﻮع ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ ﺑﻪ‬ ‫دﻓﺘﺮ آﻣﺪ و روي ﻧﺎمﻫﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮد‪ .‬از اﻳﻦ ﻧﺎﻟﻴﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﭼﺮا ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ از آﻧﻬﺎ ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻧﺸﻨﻴﺪه؟! ﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ اﺳﻢ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺎ ﻛﻼس ﺟﻬﺎن را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻟﺬا ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ دوﺑﺎره ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﺷﺪﻧﺪ‪ :‬ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ‪،‬‬ ‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬ژِﻧ‪‬ﻮ‪ ،7‬ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﺗﻮرﻧﺘﻮ‪ 8‬و وِﻧﻴﺰ‪.9‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ و ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲِ ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ ارزشِ ﻛﺎﻓﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬داﻧﺶ او در ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺪام ﻫﻢ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻓﻮﻧﺖﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ “ﻓﻮﻧﺖ؟! ﺑﻪ ﻧﻈﺮت ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻢﺗﺮي ﻧﺪارﻳﻢ؟”« در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲِ دلﭘﺬﻳﺮِ ﻓﻮﻧﺖﻫﺎي‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ ﭼﺎپِ ﻟﻴﺰري و ﺳﺎﻳﺮ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﻧﺸﺮ روﻣﻴﺰي ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ اﭘﻞ ﺷﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻮم اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ‪-‬از روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎرﻫﺎي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺎدرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪﻫﺎي اﻧﺠﻤﻦ اوﻟﻴﺎ و ﻣﺮﺑﻴﺎن را ﻣﺮﺗﺐ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ -‬ﻧﻴﺰ ﻛﺎرﺑﺮد ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ در‬ ‫ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻋﻼﻗﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﻮﻟﻪي ﻓﻮﻧﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﺆﺛﺮ اﻓﺘﺎد؛ ﻣﻘﻮﻟﻪاي ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻓﻘﻂ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺻﻨﻌﺖ ﭼﺎپ‪ ،‬وﻳﺮاﺳﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺳﭙﻴﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺪﺑﺨﺖﺑﻴﭽﺎرهﻫﺎي ﺻﻨﻌﺖ ﻃﺮاﺣﻲ و ﭼﺎپ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﻮزان ﻛ‪‬ﺮ ﭼﻨﺪ آﻳﻜﺎن ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل آﻳﻜﺎنِ ﺳﻄﻞآﺷﻐﺎل ﺑﺮاي ﻓﺎﻳﻞﻫﺎي‬ ‫دوررﻳﺨﺘﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬او و ﺟﺎﺑﺰ آن را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺳﻮاس ﻣﺸﺘﺮكﺷﺎن ﺑﺮاي‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻋﺎﻟﻲِ ﻣ‪‬ﻚ درﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮزان ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻌﻤﻮﻻً آﺧﺮ روز ﻣﻲآﻣﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎرﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻠﻴﻘﻪ و درك ﺧﻮﺑﻲ در ﻣﻮرد ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﺼﺮي داﺷﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﺻﺒﺢ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻮاﻗﻊ ﺳﻮزان ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدش را ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﺗﺎ روي ﻃﺮحﻫﺎ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻫﺮ وﻗﺖ و ﺑﻲوﻗﺘﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﺎﻟﺶ ﺟﺪﻳﺪ در راه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻳﻚ آﻳﻜﺎن ﺧﺮﮔﻮش ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫‪Suburban‬‬ ‫‪Susan Kare‬‬ ‫‪Overbrook‬‬ ‫‪Merion‬‬ ‫‪Ardmore‬‬

‫‪Rosemont‬‬ ‫‪Geneve‬‬ ‫‪Toronto‬‬ ‫‪Venice‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١٣١ :‬‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ ﻛﻠﻴﻚ‪ ‬ﻣﺎوس ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ رد ﻛﺮد ﻛﻪ آن ﺟﺎﻧﻮر ﺧﺰﭘﻮش “ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻧﻤﺎد‬ ‫ﻫﻤﺠﻨﺲﮔﺮاﻫﺎي ﻣﺬﻛﺮ” ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮارﻫﺎي ﻛﺸﻮﻳﻲ ﺑﺎﻻي ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ و ﺟﺰﺋﻴﺎت اﺳﻨﺎد‪ ‬ﻣﺘﻨﻲ ﻣﺒﺬول داﺷﺖ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‬ ‫و ﻛ‪‬ﺮ را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮد آﻧﻬﺎ را ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮن از ﻇﺎﻫﺮﺷﺎن زﺟﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻟﻴﺴﺎ را‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻴﺎﻫﻲ و زﻧﻨﺪﮔﻲاش دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آﻳﻜﺎنﻫﺎ و ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻣ‪‬ﻚ ﻟﻄﻴﻒﺗﺮ و داراي‬ ‫راهراهﻫﺎي ﺑﺎرﻳﻚ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ رﺿﺎﻳﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 20‬ﻃﺮح ﻣﺨﺘﻠﻒ را اﺟﺮا‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻛ‪‬ﺮ و اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﺒﻮرﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد وﻗﺖ زﻳﺎدي روي ﻳﻜﻲ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ‪‬‬ ‫ﻧﻮارِ ﺑﺎﻻيِ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﺑﮕﺬارﻧﺪ ﺷﺎﻛﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻧﻈﺮﺷﺎن ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻢﺗﺮي ﻫﻢ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻔﺮش‬ ‫درآﻣﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ روز دارﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬ ‫ﭼﻴﺰِ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ درﺳﺖ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ!«‬ ‫ﻛﺮﻳﺲ اﺳﭙﻴﻨﻮزا راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ رﺿﺎﻳﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎ و ﻫﺪاﻳﺖ ﺗﻤﺎﻳﻼت وﺳﻮاﺳﻲ او ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻴﺎرﻫﺎي ﺟﻮانِ وازﻧﻴﺎك در روزﻫﺎي ﻛﺎر در ﮔﺎراژ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ وﻗﺖ ﺑﺮاي درس‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﺴﺖ اﻣﺎ ﺑﺨﺖ‪ ‬ﻛﺎر در ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻚ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ آدم رو ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ از ﺑﺮﻛﻠﻲ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮﻳﺲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ‬ ‫داﺷﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب را ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻫﻤﻪ دورش ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻧﻔﺴﺶ را ﺣﺒﺲ ﻛﺮد و ﻣﻨﺘﻈﺮ‬ ‫ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ او ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧُﺐ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺷﺮوع اﺳﺖ وﻟﻲ در ﻛﻞ‪ ،‬ﻣﺰﺧﺮﻓﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬رﻧﮓ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺎرﻳﻚ و‬ ‫ﺿﺨﺎﻣﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺧﻄﻮط ﻛﻼً اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ‪ ،‬دﻛﻤﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرﮔﻨﺪ‪ «.‬اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﻫﺮ روز ﻃﺮح را ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫اﻧﺘﻘﺎدات اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮي اﻧﺘﻘﺎدات ﺟﺪﻳﺪي از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ‪ ،‬اﺳﭙﻴﻨﻮزا از راهﺣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ او اﻟﻬﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب‬ ‫ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪات را ﺑﺴﺎز!« ﺣﺎﻻ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﺗﺎ ﺷﻜﻞِ ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب را ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻄﻮط‪ ،‬اﻧﺪازهي‬ ‫دﻛﻤﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ و ﺳﺎﻳﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲﺳﺎزي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎيِ ﻳﻚ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺧﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻴﺮﺟﻪ رﻓﺖ‬ ‫ﺗﻮي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺑﺎزي ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب ﺗﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪاش را ﭘﻴﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ده دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻋﺠﻴﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آن ﻃﺮح ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ و ﺑﺮاي ‪ 15‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻤﺮﻛﺰ روي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺳﺒﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪاي ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻳﻚ ﻃﺮاح ﺧﺒﺮه و داراي ﻛﻼس ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻴﺎﺑﺪ؛ ﻛﺴﻲ ﻣﺜﻞ‬ ‫دﻳﺘﺮ راﻣﺲ در ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاو‪‬ن‪ .‬ﻧﺎم ﭘﺮوژه “ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮﻓﻲ” ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻼﻗﻪي او ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻤﺎﻳﻠﺶ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﺎ اﺳﻢرﻣﺰ ﻫﻔﺖ ﻛﻮﺗﻮﻟﻪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺪه ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﺟﺰ ﻫﺎرﺗﻤﻮت‬ ‫ا‪‬ﺳﻠﻴﻨﮕﺮ‪ ،1‬ﻃﺮاح آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎي ﺗﺮﻳﻨﻴﺘﺮون ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ او ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪي “ﺟﻨﮕﻞ ﺳﻴﺎه” در ﺑﺎوارﻳﺎ ﭘﺮواز ﻛﺮد و ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻼﻗﻪي ا‪‬ﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬

‫‪Hartmut Esslinger‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحـه‪١٣٢ :‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﺤﻮر ﺳﺒﻚ ﺟﺴﻮراﻧﻪي او در راﻧﻨﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﻣﺮﺳﺪس در ﺳﺮﻋﺖﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 160‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻢ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ا‪‬ﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﮔﺮﭼﻪ آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ “ژﻧﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ در دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ” ﻛﻪ ﻳﻚ ﻇﺎﻫﺮ “ﻛﺎﻣﻼً ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎﻳﻲ” ﻣ‪‬ﻠﻬِﻢ از “ﻫﺎﻟﻴﻮود و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ” و ﻣﺰﻳﻦ ﺑﻪ “ﺟﺬاﺑﻴﺘﻲ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ” را اﻟﻘﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﺎﻋﺪهي ﻛﻠﻲ ﻃﺮاﺣﻲ او اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ “ﻓُﺮم از اﺣﺴﺎس ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ”،‬ﺑﺮداﺷﺘﻲ‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ از اﺻﻞ آﺷﻨﺎي “ﻓﺮم از ﻛﺎرﻛﺮد ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ”.‬او ‪ 40‬ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻣﺤﺼﻮل ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻈﺮ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارد و وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻬﺎ را دﻳﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻨﺎً ﺟﺎر زد‪» :‬آره‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮدﺷﻪ!« ﻳﻜﻲ از ﻃﺮحﻫﺎ‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮل اﭘﻞ ‪ II-C‬اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدﻳﺪ؛ ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻪاي ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻟﺒﻪﻫﺎﻳﻲ ﮔﺮد و ﺷﻴﺎرﻫﺎي ﺧﻄﻲ ﺑﺎرﻳﻚ‪،‬‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﻬﻮﻳﻪﻫﻮا و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﺰﻳﻴﻦ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺷﺮط ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﺑﻪ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪ ،‬ا‪‬ﺳﻠﻴﻨﮕﺮ را دﻋﻮت ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ دﺳﺖ دادﻧﺪ و ﻃﺒﻖ ﺑﻴﺎنِ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﻣﺘﻮاﺿﻌﺎﻧﻪي اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ »آن دﺳﺖ دادن‪ ،‬آﻏﺎز ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻜﻢﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎريﻫﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪ‪ «.‬ﻣﺆﺳﺴﻪي اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺎم ﻓﺮاگ دﻳﺰاﻳﻦ‪ 1‬در اواﺳﻂ ﺳﺎل ‪ 1983‬در‬ ‫ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺎ ﻣﺒﻠﻎ ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ 1.2‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ اﭘﻞ را آﻏﺎز ﻛﺮد و از آن ﭘﺲ ﺗﻚﺗﻚ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻮﻟﻴﺪي‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪي ﺗﻔﺎﺧﺮآﻣﻴﺰ را ﺑﺮ ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪» :‬ﻃﺮاﺣﻲﺷﺪه در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﭘﺪرش آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻴﺎرِ ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺎدﻛﺎري‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ زواﻳﺎي ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻴﺰ‬ ‫زﻳﺒﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ‪-‬و ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ‪ -‬ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي اﻳﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ در ﺿﻤﻦِ ﺑﺮرﺳﻲ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار ﭼﺎﭘﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻄﻌﺎت در ﻗﻠﺐ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻮد ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺎرﺑﺮي آن را ﻧﻤﻲدﻳﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ از‬ ‫ﻣﻨﻈﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﺘﻘﺎداﺗﻲ را ﺑﻪ آن وارد ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ واﻗﻌﺎً ﻗﺸﻨﮓ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي‬ ‫ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬زﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻄﻮطﺷﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺗﺎزهوارد ﺣﺮﻓﺶ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد و ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻓﻘﻂ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﭼﻘﺪر ﺧﻮب ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ داﺧﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺗﺎ ﺟﺎي ﻣﻤﻜﻦ زﻳﺒﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ داﺧﻞ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﺑﺮود‪ .‬ﻳﻚ ﻧﺠﺎر‬ ‫ﺧﻮب ﻫﻴﭻوﻗﺖ از ﭼﻮب ﺑﺪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺖ ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ درﺳﻲ را ﻛﻪ از ﭘﺪرش آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎزﮔﻮ‬ ‫ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻧﺠﺎر ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ دارد ﻳﻚ ﻛﻤﺪ‪ ‬ﻗﻔﺴﻪدار ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ از ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻪﻻﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺸﺖ‬ ‫آن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ دﻳﻮار ﺗﻜﻴﻪاش ﻣﻲدﻫﻨﺪ و در دﻳﺪرس ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲداﻧﻴﺪ آﻧﺠﺎﺳﺖ! ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﭼﻮب ﺧﻮب اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻫﺮ ﺷﻐﻠﻲ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺷﺐ راﺣﺖ ﺑﺨﻮاﺑﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻛﻴﻔﻴﺖ در ﺗﻤﺎم ﺷﺌﻮن ﻛﺎرﺗﺎن ﺟﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻣﺎركﻛﻮﻻ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل را آﻣﻮﺧﺖ‪ .‬ﻣﺮدم از روي ﺟﻠﺪ‪ ‬ﻛﺘﺎب راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺘﻨﺶ ﻗﻀﺎوت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﺟﻌﺒﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻃﺮح ﻛﺎﻣﻼً رﻧﮕﻲ اﻧﺘﺨﺎب و ﻣﺪام ﺳﻌﻲ ﻛﺮد‬ ‫‪Frogdesign‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل د و ا ز د ﻩ | صـفـحــه‪١٣٣ :‬‬ ‫آن را ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻻﻳﻦ راﺳﻤ‪‬ﻦ‪ 1‬ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ازدواج ﻛﺮد‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺗﻴﻢ را وا داﺷﺖ ‪ 50‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺑﺎز ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﻌﺪ از ﺧﺮﻳﺪ دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﺟﻌﺒﻪ را‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﺗﻮي ﺳﻄﻞ آﺷﻐﺎل وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ وﺳﻮاس ﻋﺠﻴﺒﻲ روي ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي داﺷﺖ‪ «.‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ راﺳﻤ‪‬ﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﺑﻮد؛ از ﺳﻮﻳﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در ﺗﻌﺪاد ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫ولﺧﺮﺟﻲ ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺟﺬاب ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﻓﺎرغ از ﺳﺎﻳﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ اﻫﻤﻴﺖ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻃﺮحِ روي ﺟﻌﺒﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺟﺸﻦ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ واﻗﻌﻲ اﺛﺮﺷﺎن را اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ ﺑﺮﮔﻪ ﻛﺎﻏﺬ و ﻳﻚ ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻴﺮون آورد و‬ ‫دور ﮔﺮداﻧﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ اﻣﻀﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آن اﻣﻀﺎﻫﺎ داﺧﻞ ﺗﻤﺎم ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشﻫﺎ ﺣﻚ ﺷﺪ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﻧﻤﻲدﻳﺪ وﻟﻲ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه از وﺟﻮدﺷﺎن ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ‪ ‬اﻣﻜﺎن ﻇﺮﻳﻒ و‬ ‫ﺑﺎﺳﻠﻴﻘﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آن روز ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ اﺳﻢ ﺻﺪا زد‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ‪ .‬ﺑﺎرل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ اول رﻓﺖ و‬ ‫ﺧﻮد‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺎ آﺧﺮ ﺻﺒﺮ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ از ﻫﻤﻪي ‪ 45‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ درﺳﺖ در وﺳﻂ ﺻﻔﺤﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و اﺳﻢ ﺧﻮدش را‬ ‫ﺑﺎ ﺣﺮوف ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺎ ﺧﻄﻲ ﻣﺠﻠﻞ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻲ ﺳﺮو ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪» :‬او ﺑﺎ ﺧﻠﻖ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻛﺎري ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﺣﺮﻓﻪﻣﺎن ﻣﺜﻞ “ﻫﻨﺮ” ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬

‫‪Alain Rossmann‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحـه‪١٣٤ :‬‬

‫فصل س دﻩ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻦِ ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫خود پاداش است‬ ‫سفر‪ِ ،‬‬

‫رﻗﺎﺑﺖ‬ ‫وﻗﺘﻲ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮدش را در آﮔﻮﺳﺖ ‪ 1981‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از ﮔﺮوه ﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻜﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻟﺒﺪﺷﻜﺎﻓﻲ ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬اﺗﻔﺎق آراء اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ »آﺷﻐﺎل اﺳﺖ‪ «.‬ﻛﺮﻳﺲ اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﺑﻪ آن ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ‬ ‫ﻛُﻨﺪ و ﺗﻼﺷﻲ ﻣﺒﺘﺬل« و اﻳﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه از دﺳﺘﻮرﻫﺎي ﺧﻄﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد و‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮش ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ دﭼﺎر آﻓﺖ ﻏﺮور ﺷﺪ‪ ،‬رﺋﺴﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﺣﺘﻲ ‪ ٪1‬ﻫﻢ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻌﻈﻢ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺧﻮد را از ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﻣﺜﻞ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺨﺮﻧﺪ و ﻧﻪ‬ ‫از ﺳﻴﺐ ﮔﺎزﺧﻮردهي ﭘﻴﺸﺮو‪ .‬درﺳﺖ در روز ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ داﺷﺖ از اﭘﻞ دﻳﺪن ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﮕﺎر اﺻﻼً ﺑﺮايﺷﺎن ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ ﭼﻪ ﺑﻼﻳﻲ دارد ﺳﺮﺷﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪«.‬‬ ‫اﭘﻞ ﺑﺮاي ﺟﺎر زدنِ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪاش ﻳﻚ آﮔﻬﻲِ ﺗﻤﺎم ﺻﻔﺤﻪ در والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل‪ 1‬ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻴﺘﺮ »ﺟﺪاً ﻛﻪ ﺧﻮش آﻣﺪي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ «.‬اﻳﻦ آﮔﻬﻲ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪاي ﺑﻪ ﺟﻨﮓ دو ﺳﻮﻳﻪ ﺑﻴﻦ‬ ‫“اﭘﻞِ اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﻧﻮآور” و “آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬مِ ﺑﺎ ﺟﻼل و ﺟﺒﺮوت” اﺷﺎره داﺷﺖ و ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻛﻮﻣﻮدور‪ ،‬ﺗَﻨﺪي‪ 2‬و آزﺑ‪‬ﺮن‪ 3‬را ﻛﻪ ﻣﺜﻞ اﭘﻞ ﺑﻲوﻗﻔﻪ در ﺗﻼش ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮل دوران ﻛﺎري‪ ،‬دوﺳﺖ داﺷﺖ ﺧﻮدش را ﻳﻚ ﺷﻮرﺷﻲ روﺷﻦﻓﻜﺮ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫اﻣﭙﺮاﻃﻮريﻫﺎي ﺷﻴﻄﺎنﺻﻔﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻨﮕﺠﻮي ﺟِﺪاي‪ 4‬ﻳﺎ ﻳﻚ ﺳﺎﻣﻮراﻳﻲ ﺑﻮداﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي‬ ‫ﺗﺎرﻳﻜﻲ در ﺟﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م دﺷﻤﻦ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي اﻳﻦ ﺟﻨﮓ را ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ رﻗﺎﺑﺖ‪‬‬ ‫ﺗﺠﺎري ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺸﻤﻜﺸﻲ ﻣﻌﻨﻮي ﺟﺎ زد‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻣﺎ ﻣﺮﺗﻜﺐ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﺰرﮔﻲ ﺷﻮﻳﻢ و آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺮﻧﺪه ﺷﻮد‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وارد دوراﻧﻲ ﺗﺎرﻳﻚ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺮون وﺳﻄﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ 20‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﻃﻮل ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫‪Wall Street Journal‬‬ ‫‪Tandy‬‬

‫‪Osborne‬‬ ‫‪ 4‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺟﻨﮕﺠﻮﻳﺎن ﺳﺮي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي »ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺳﺘﺎرهاي« ﺳﺎﺧﺘﻪي ﺟﺮج ﻟﻮﻛﺎس‪.‬م‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحــه‪١٣٥ :‬‬ ‫ﺑﺎزار را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮآورياي را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ «.‬ﺣﺘﻲ ‪ 30‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻛﻪ )در ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻦ( دوﺑﺎره ﺑﻪ آن رﻗﺎﺑﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬آن را ﺑﻪ ﺳﺎن ﺟﻨﮓ ﺻﻠﻴﺒﻲِ ﻣﻘﺪس ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م در‬ ‫اﺻﻞ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺘﻲ ﺑﻮد در اوج ﺷﻘﺎوت‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﻧﻮآوري ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻴﺮوي‬ ‫ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺑﺎزار ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و اﻣﺮوزه ‪ ،AT&T‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ و ﮔﻮﮔﻞ ﭼﻨﻴﻦاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي اﭘﻞ اﺗﻔﺎق دﻳﮕﺮي ﻫﻢ در ﺣﺎل رخ دادن ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از رﻗﺒﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪي‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻫﻢ ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﻟﻴﺴﺎ! اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎ اﻧﺪازهاي ﺟﻨﺒﻪي رواﻧﻲ داﺷﺖ‪ .‬او را از ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫اﺧﺮاج ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺎﻻ وﻗﺖ‪ ‬اﻧﺘﻘﺎم ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺳﺎﻟﻢ را راﻫﻲ ﺑﺮاي‬ ‫اﻧﮕﻴﺰشِ ﻟﺸﮕﺮﻳﺎن ﺧﻮد ﻣﻲدﻳﺪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺟﺎن ﻛُﻮ‪‬چ ‪ 5.000‬دﻻر ﺷﺮط ﺑﺴﺖ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻚ ﻗﺒﻞ از ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ وﻗﺘﻲ ﺑﺮوز ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ رﻗﺎﺑﺖ‪ ‬او ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺪام ﺑﭽﻪﻫﺎي‬ ‫ﮔﺮوﻫﺶ را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻓﺮاد ﺷﺮﻛﺖ و در ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺑﺎ اﻓﺮادي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ‪ HP‬روي ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺑﺎ دور ﺷﺪنِ ﺟﺎﺑﺰ از ﻧﻘﺸﻪي اوﻟﻴﻪي راﺳﻜﻴﻦ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ‪ ،‬ارزان و‬ ‫ﻛﻢﻗﺪرت‪ ،‬در واﻗﻊ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ روﻣﻴﺰي ﺑﺎ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ و از اﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﺪل‬ ‫ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻟﻴﺴﺎي ارزانﻗﻴﻤﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺳﻬﻢ ﻟﻴﺴﺎي اﺻﻠﻲ را از ﺑﺎزار ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻈﺮِ ﻟَﺮي ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻟﻴﺴﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻣﺤﺼﻮل را ﻃﻮري ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫اﺟﺮاي ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺎ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد و ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ﺻﻠﺢ‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﭘﺮوژهي ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﻨﺪ‪ 25 .‬ﻣﻬﻨﺪس ﺑﻪ‬ ‫آن ﺟﻠﺴﻪ آﻣﺪﻧﺪ و داﺷﺘﻨﺪ ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﺮفﻫﺎ ﮔﻮش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن‪ ،‬درب اﺗﺎق ﺑﺎ اﻧﻔﺠﺎري ﺑﻪ دﻳﻮار‬ ‫ﻛﻨﺎري ﭼﺴﺒﻴﺪ و رﻳﭻ ﭘِﻴﺞ‪ 1‬داﺧﻞ ﺷﺪ؛ ﻣﻬﻨﺪس ارﺷﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻴﺴﺎ ﻛﻪ آدﻣﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاج ﺑﻮد‪.‬‬ ‫او ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش دارد ﻟﻴﺴﺎ را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎﺑﻮدي اﭘﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ« وﻗﺘﻲ ﻧﻪ‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و ﻧﻪ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﺪادﻧﺪ‪ ،‬ﭘِﻴﺞ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻳﺎوهﺳﺮاﻳﻲاش را اداﻣﻪ داد‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻟﻴﺴﺎ را ﻧﺎﺑﻮد‬ ‫ﻛﻨﺪ ﭼﻮنﻛﻪ ﺑﻬﺶ اﺟﺎزه ﻧﺪادﻳﻢ ﭘﺮوژه را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ‪ «،‬اﻳﻦ را ﻛﻪ ﮔﻔﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﺑﺰﻧﺪ زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ‪» :‬ﻫﻴﭻﻛﺲ‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ را ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺧﺮﻳﺪ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ ﺧﺒﺮدار ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ! وﻟﻲ ﺷﻤﺎﻫﺎ ﻋﻴﻦ ﺧﻴﺎلﺗﺎن ﻧﻴﺴﺖ!«‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون رﻓﺖ و در را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻛﻮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺳﺮﻫﺎ ﺑﺮﻧﮕﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺳﺮزده داﺧﻞ ﺷﺪ و ﺑﻪ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‬ ‫و ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ اﻳﻦ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮد‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ دارد اﭘﻞ را‬ ‫ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ!«‬ ‫در واﻗﻊ ﺟﺎﺑﺰ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺑﺪل ﺑﻪ رﻗﻴﺐ ﻛﻢﻫﺰﻳﻨﻪي ﻟﻴﺴﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎ آن ﺳﺎزﮔﺎري‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻛﺎر را ﺧﺮابﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ دو دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ اﭘﻞ ‪ II‬ﺳﺎزﮔﺎري‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻋﻴﻦ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺪون داﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ زﻳﺎدي ﺑﺮاي رام‬ ‫ﻛﺮدن ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫‪Rich Page‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحـه‪١٣٦ :‬‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‬ ‫اﻛﺮاه‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدن ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭼﻴﺰي وراي رﻗﺎﺑﺖ ﻳﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎي ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺆﻟﻔﻪي ﻓﻠﺴﻔﻲ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺆﻟﻔﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﻞِ واﻓﺮ او ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﺑﺮاي‬ ‫آﻧﻜﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺨﺖاﻓﺰارش ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪي ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺟﺮاي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ وﺳﻂ ﻣﻘﺪاري از‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰ از ﻧﻈﺮ او‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ »ﺟﺎﻣﻊ« ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﻮد؛ ﻃﻮري ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺮ ﻗﺎﻣﺖ‪ ‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار دوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن وﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در‬ ‫ﺗﻀﺎد ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ﺣﺎل ﺧﻠﻘﺶ ﺑﻮد ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬در روﻳﻜﺮد ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﺪ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ را ﺑﺮ روي ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺟﻮرواﺟﻮر ﻧﺼﺐ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي زد‪.‬دي‪.‬ﻧﺖ‪ 1‬د‪‬ن ﻓﺎرﺑﺮ‪ 2‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ آدم ﺑﺎارادهاي اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪي ﻧﺨﺒﻪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت دﺳﺖ او ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎي ﻧﺎﻻﻳﻖ ﺑﻪ ﻃﺮزي ﺷﻮم دﺳﺘﻜﺎري ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧَﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را از ﺗﻮي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑﻴﺎوري ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﻠﻢ ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ ﺑﺰﻧﺪ ﻳﺎ ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎي دﻳﻼن را ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫دﻫﺪ‪ «.‬در ﻃﻲ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ روﻳﻜﺮد ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪل ﺑﻪ وﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬آﻳـﭙﺎد و آﻳـﭙ‪‬ﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ رﻗﺒﺎ ﺷﺪ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻲﻧﻈﻴﺮي از دل اﻳﻦ ﻧﮕﺮش ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﺑﺎزار‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻟﻴﻨﺪر ﻛﺎﻧﻲ‪ 3‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻛﺘﺎب “آﻳﻴﻦِ ﻣ‪‬ﻚ” ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از اوﻟﻴﻦ ﻣ‪‬ﻚ ﺑﮕﻴﺮ ﺗﺎ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻬﺮ و ﻣﻮم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻠﻮي ﻓﻀﻮﻟﻲ و دﺳﺘﻜﺎري ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي در ﻛﺎﻧﻮن ﻣﻨﺎﻗﺸﺎت ﺑﻴﻦ او و وازﻧﻴﺎك ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫ﺗﻌﺪاد‪ ‬ﺷﻜﺎفﻫﺎي ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه در اﭘﻞ ‪- II‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﻛﺎرتﻫﺎي اﺿﺎﻓﻪ ﺑﻪ ﻣﺎدرﺑﻮرد‪ 4‬ﻣﺘﺼﻞ ﻛﻨﺪ‬ ‫و ﺑﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي آن ﺑﻴﺎﻓﺰاﻳﺪ‪ -‬دﭼﺎر اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آن ﻣﺸﺎﺟﺮه را وازﻧﻴﺎك ﺑﺮد و اﭘﻞ ‪ II‬ﺻﺎﺣﺐ ‪8‬‬ ‫اﺳﻼت ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦﺑﺎر دﺳﺖ روزﮔﺎر ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را در داﻣﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﻧﻪ وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از‬ ‫اﺳﻼتﻫﺎي ﻣﺤﺪودي ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺑﺮ ﺣﺘﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدن ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻳﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﺎدرﺑﻮرد ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻋﻼﻗﻤﻨﺪاﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﻫﻜﺮﻫﺎ اﻳﻦ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﻮد و او‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﻨﺘﺮلﺷﺪه و ﻣﻄﻤﺌﻦ اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑِﺮي ﻛَﺶ‪ 5‬ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1982‬ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲِ دﻓﺘﺮ ﺗﮕﺰاﻛﻮ اﺳﺘﺨﺪام ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻲ از‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ او ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل داﺷﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در ﺻﺤﺒﺖ از اﭘﻞ ‪ II‬ﻣﺪام ﻣﻲﻧﺎﻟﻴﺪ ﻛﻪ “ﻣﺎ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ روي‬ ‫آن ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻛﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎي دﻳﻮاﻧﻪﻛﻨﻨﺪهاي ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎﻫﺎش ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه را‬ ‫‪ZD Net‬‬

‫‪Dan Farber‬‬ ‫‪Leander Kahney‬‬ ‫‪Mother Board‬‬ ‫‪Berry Cash‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحــه‪١٣٧ :‬‬ ‫ﺗﻜﺮار ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﻛﺮد”« و ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ ﻛﻪ اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ وﻳﮋه ﺑﺮاي ﺑﺎز ﻛﺮدن ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﺎ آﭼﺎرﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺎزش ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻛَﺶ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲاش ﻛﻨﻴﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺟﺰ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ اﭘﻞ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ داﺧﻠﺶ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﺬف ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي ﺟﻬﺖﻧﻤﺎي روي ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ دادن‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎوس ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ راﻫﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺳﻮق دادن اﺟﺒﺎري ﻛﺎرﺑﺮان ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎوس‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ و ﻛﻠﻴﻚ ﻛﺮدن‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺣﻖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه‬ ‫اﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻠّﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎوس ﻛﺎري ﺑﺲ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺣﺬف ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي ﭼﻬﺎرﺟﻬﺘﻪ دﺳﺘﺎورد دﻳﮕﺮي ﻫﻢ داﺷﺖ‪ :‬ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ را ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ و اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ و ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻛﻪ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎﻳﻞ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻛﻨﺘﺮل ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ او را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اراﺋﻪي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﻳﺎ اﻋﻄﺎي‬ ‫ﻣﺠﻮز ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي آن ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﺎﻳﻚ ﻣ‪‬ﺮي ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎزهوارد و ﭘﺮاﻧﺮژي ﺑﻮد‪ ،‬ﻃﻲ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ در ﻣﻲ ‪ 1982‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ را ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ داد‪ .‬اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪» :‬ﻗﻄﻌﺎً ﻫﻤﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در آﻳﺪ‪ .‬اﻛﻨﻮن‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﻊ در راه ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ ﻫﺪف‪ ،‬اﻧﺤﺼﺎري ﺑﻮدن ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺪرت‬ ‫ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻗﺎدر ﺷﺪه ﻳﻚ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ را ﺑﺪون اﺷﺘﺮاكﮔﺬاري آن ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن اﻳﺠﺎد ﻳﺎ‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣ‪‬ﺮي اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺗَﻨﺪي ﺑﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫رادﻳﻮﺷ‪‬ﻴﻚ‪ 1‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺗَﻨﺪي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺟﻠﺐ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوت از ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ او دﻟﻴﻞ آورد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻬﻢ ﻓﺮوش اﭘﻞ آﺳﻴﺒﻲ وارد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ از اﺳﺎس ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻃﺮحﻫﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد‪ .‬روﻳﻜﺮد او ﻧﮕﻪ‬ ‫داﺷﺘﻦ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﺤﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ در آن اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺪ ﻧﻈﺮ او ﺑﺮآورده‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﺮي ﻫﻢ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ روﻳﻜﺮد در ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺪل ﺷﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ آن ﻫﻢ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﺒﻜﻪي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮ ﺧﻮرد‪.‬‬

‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﺳﺎل‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎل ‪ 1982‬رو ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮد ﺳﺎل ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻣﻮرﻳﺘﺰ رﺋﻴﺲ ﺷﻮراي ﺳﺮدﺑﻴﺮي ﺗﺎﻳﻢ در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺗﮕﺰاﻛﻮ وارد ﺷﺪ و ﺑﭽﻪﻫﺎ را‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ او ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺎل ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ روي ﺟﻠﺪ ﺗﺎﻳﻢ ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻋﻮض ﻣﺠﻠﻪ “ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ” را‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي آﺧﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎرهي ﺳﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد و ﺗﻴﺘﺮ زد‪“ :‬دﺳﺘﮕﺎه‪ ‬ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﺳﺎل‪”.‬‬

‫‪Radio Shack‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحـه‪١٣٨ :‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﺿﻤﻴﻤﻪي اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ اﺧﺘﺼﺎص داﺷﺖ‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارش ﻣﻮرﻳﺘﺰ و ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﺟِﻲ ﻛﺎﻛﺰ‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻛﻪ اﻏﻠﺐ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ راك ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﻟﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺎ ﻗﺪرت‪ ‬ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ اﻗﻨﺎعِ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي و اﻳﻤﺎن ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪاش ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺣﺴﺎدت ﻓﺪاﻳﻴﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي درﻫﺎ را ﮔﺸﻮده و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ آورده‪«.‬‬ ‫ﻣﺘﻦِ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻏﻨﻲ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺑﻌﻀﻲ ﺟﺎﻫﺎ زﻧﻨﺪه ﺑﻮد ‪-‬آﻧﻘﺪر زﻧﻨﺪه ﻛﻪ ﻣﻮرﻳﺘﺰ )ﺑﻌﺪ از ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﺘﺎﺑﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﭘﻞ‬ ‫و ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺳﻜﻮﻳﺎ ﺑﺮاي ﺷﺮاﻛﺖ ﺑﺎ دان و‪‬ﻟ‪‬ﻨﺘﺎﻳﻦ( ﻣﻨﻜﺮ آن و ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺰارشاش‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از وﻳﺮاﺳﺘﺎرﻫﺎي ﻧﻴﻮﻳﻮرﻛﻲ ﻛﻪ ﻛﺎر ﻣﻌﻤﻮلﺷﺎن ﺷﺮح وﻗﺎﻳﻊ ﻣﺰﺧﺮف دﻧﻴﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ راك‪-‬اﻧﺪ‪-‬ر‪‬ل‬ ‫ﺑﻮده »ﺑﺎ ﺷﺎﻳﻌﺎت ﭘﺴﺖ ﺑﻪ ﮔَﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪه و ﺑﻌﻀﺎً ﺳﺎﻧﺴﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ «.‬در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺑﺎد ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﺑﻪ “داﻳﺮهي‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺟﺎﺑﺰ” و اﻳﻨﻜﻪ “او در ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﻠﺴﺎت ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮده” اﺷﺎره ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﻞ ﻗﻮل‬ ‫را از آنِ ﺟﻒ راﺳﻜﻴﻦ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﺷﺎه ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺴﺎزد‪«.‬‬ ‫ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﺑﺮاي از ﺟﺮأت اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬وﺟﻮد دﺧﺘﺮي را ﻛﻪ او از ﺧﻮد راﻧﺪه ﺑﻮد ﻋﻠﻨﻲ ﻛﺮد؛ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺮﻧﺎن‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻟﻴﺴﺎ اﻃﻼﻋﺎت داده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻮﺗﻜﻲ اﺳﺖ و او را‬ ‫ﺟﻠﻮي ﻫﻤﻪي اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻮﺗﻜﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﺗﺎﻳﻢ از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ آﻳﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﺧﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻟﻴﺴﺎ دارد ﻳﺎ ﻧﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ “اﻟﺒﺘﻪ‪ ”.‬ﻳﻚ دوﺳﺖ ﺑﻪ دوﺳﺘﺶ اﺟﺎزه ﻧﻤﻲدﻫﺪ ﻣﻨﻜﺮ وﺟﻮد‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪش ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺼﺪ ﻧﺪارم ﺑﻪ دوﺳﺖ ﺧﻮدم ﻓﺮﺻﺖ اﻳﻦ ﺣﻤﺎﻗﺖ را ﺑﺪﻫﻢ ﻛﻪ ﭘﺪر ﺑﻮدن ﺧﻮدش را‬ ‫اﻧﻜﺎر ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد و اﺣﺴﺎس ﺑﻲآﺑﺮوﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮي ﺟﻤﻊ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺴﺒﺖ‪‬‬ ‫ﺧﻴﺎﻧﺖ داد‪ «.‬وﻟﻲ آﻧﭽﻪ واﻗﻌﺎً ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺳﺖ آﺧﺮ‪ ،‬ﻣﺮد ﺳﺎل ﺗﺎﻳﻢ ﻧﺸﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﺎﻳﻢ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮد ﺳﺎل ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ‪ 27‬ﺳﺎل داﺷﺘﻢ و اﻳﻦ در ﻛﻞ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻬﻢ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم واﻗﻌﺎً ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻣﻮرﻳﺘﺰ را ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢﺳﻦ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدم و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ او ﺣﺴﻮدي ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎ ﻣﻦ راﺣﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻪ آن اﻓﺘﻀﺎح را ﺑﻪ ﺑﺎر‬ ‫آورد‪ .‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺳﺮدﺑﻴﺮان در ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ “ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﻳﺎرو را ﻣﺮد ﺳﺎل اﻋﻼم‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ”.‬اﻳﻦ واﻗﻌﺎً ﻧﺎراﺣﺘﻢ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ درس ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻳﺎد دادم ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي اﻳﻨﻘﺪر‬ ‫ﻫﻴﺠﺎنزده ﻧﺸﻮم‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻴﺮﻛﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﺠﻠﻪ را ﺑﺎ ﭘﺴﺖ ﻓ‪‬ﺪ‪‬ﻛْﺲ‪ 3‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮم‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﭘﺎﻛﺘﺶ را ﻛﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدم‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﭼﺸﻢاﻧﺘﻈﺎر دﻳﺪن ﻋﻜﺲ ﺧﻮدم روي ﺟﻠﺪ ﺑﻮدم‪ ،‬وﻟﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﻋﻜﺲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ زد ﺗﻮي ذوﻗﻢ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻫﺎن؟” و وﻗﺘﻲ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﺧﻮاﻧﺪم از ﺷﺪت ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﮔﺮﻳﻪ‬ ‫ﻛﺮدم‪«.‬‬ ‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ دﻟﻴﻠﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻮرﻳﺘﺰ ﺣﺴﺎدت داﺷﺘﻪ ﻳﺎ در ﮔﺰارش ﺑﻲاﻧﺼﺎﻓﻲ ﻛﺮده و اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫ﻛﻪ آن ﺳﺎل‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﺧﻼف ﺗﺼﻮر ﺧﻮدش ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺮار ﻧﺒﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮد ﺳﺎل اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ .‬آن ﺳﺎل )ﻣﻦ ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﺗﺎزه ﻛﺎر ﺑﻮدم‪ (،‬دﺑﻴﺮان ارﺷﺪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﺳﺎل‬ ‫‪Jay Cocks‬‬ ‫‪Rock-And-Roll‬‬ ‫‪Fedex‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحــه‪١٣٩ :‬‬ ‫‪1‬‬

‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد و از ﻣﺎهﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ اﺛﺮ ﻫﻨﺮي از ﭘﻴﻜﺮﺗﺮاش ﻣﻌﺮوف ﺟ‪‬ﺮج ﺳﻴﮕﺎل‬ ‫ﻃﺮح روي ﺟﻠﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رِي ﻛ‪‬ﻴﻮ‪ 2‬ﻛﻪ آن زﻣﺎن ﻳﻜﻲ از دﺑﻴﺮان ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ ﺟﺎﺑﺰ را ﻟﺤﺎظ ﻧﻜﺮدﻳﻢ‪،‬‬ ‫در ﺿﻤﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ واﻗﻌﻲ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﺑﻲﺟﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬اﺻﻼً دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﭼﻬﺮه ﺑﺮاي ﻃﺮح روي ﺟﻠﺪ ﻧﮕﺸﺘﻴﻢ‪«.‬‬

‫اﭘﻞ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ را در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1983‬ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد ‪-‬ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣ‪‬ﻚ‪ -‬و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪﻫﻲ ‪5.000‬‬ ‫دﻻرياش را ﺑﻪ ﻛُﻮ‪‬چ داد‪ .‬ﮔﺮ ﭼﻪ او ﺟﺰو ﺗﻴﻢ ﻟﻴﺴﺎ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك رﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ و ﻣﺮد رﺳﺎﻧﻪاي اﭘﻞ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬ ‫او از رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻣﺸﺎور رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺎﺑﻐﻪاش‪ ،‬آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي وﻳﮋه را ﻣﻬﻴﺞ از‬ ‫آب در آور‪‬د‪ .‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐ ﭘﻲ در ﭘﻲ ﺑﻪ داﺧﻞ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ از وﻗﺖ ﻗﺒﻠﻲﺷﺎن ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ او در اﺗﺎق ﻫﺘﻞ ﻛﺎرﻻﻳﻞ‪ 3‬ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻟﻴﺴﺎ روي ﻣﻴﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫و ﺑﺎ ﮔﻞﻫﺎي زﻳﺒﺎ دورﭼﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ روي ﻟﻴﺴﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺻﺤﺒﺘﻲ‬ ‫از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ او از ﭘﺲ ﺧﻮدش ﺑﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪.‬‬ ‫در اﻛﺜﺮ ﮔﺰارشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي آن روزِ ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺰﻳﻨﺲوﻳﻚ‪ ،4‬والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل و‬ ‫ﻓُﺮﭼﻮن‪ -‬ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ ،‬از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻧﻴﺰ ﻳﺎد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻓُﺮﭼﻮن ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺴﺎل ﻧﺴﺨﻪي ارزانﺗﺮِ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ‬ ‫اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻛﻤﺘﺮ ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻴﺰﻳﻨﺲوﻳﻚ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ آن ﭘﺮوژه را رﻫﺒﺮي‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ« و ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﻲ از او آورد ﻛﻪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ« و اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ داﺷﺖ از روي ﻋﻤﺪ‪،‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ را ﺑﺎ ﺑﻮﺳﻪي ﻣﺮگ ﺑﺪرﻗﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﭼﻪ زود در ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﺴﺨﻪاي از آن اراﺋﻪ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫آن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮان ﺑﻮد و ﻣﺎ‪ ،‬ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻴﻢ آن را ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﻔﺮوﺷﻴﻢ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺨﺼﺺﻣﺎن‬ ‫ﻓﺮوش ﺑﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎدي ﺑﻮد‪ «.‬ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ دﺳﺘﺎورد درﺧﺸﺎن ﻫﻢ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﺑﺮ ﺷﻤﺮد‪ :‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‬ ‫ﻛﻪ از ﻋﺮﺿﻪي ﻟﻴﺴﺎ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺒﺮﻫﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم اﻣﻴﺪﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻌﻄﻮف ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ دزد‪ ‬درﻳﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﻴﻢ!‬ ‫ﺑﺎ رﺷﺪ‪ ‬ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬دﻓﺘﺮﺷﺎن از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﮕﺰاﻛﻮ ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ ﺷﺮﻛﺖ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺑ‪‬ﻨﺪﻟﻲ‪ 5‬ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ و‬ ‫در ﻣﻴﺎﻧﻪي ‪ 1983‬ﺑﻪ ﺑ‪‬ﻨﺪﻟﻲ ‪ 3‬رﻓﺖ‪ .‬دﻓﺘﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻦ ﻣﺪرنِ ﺑﺎز در وﺳﻂ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎرل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و اَﻧﺪي‬ ‫‪George Segal‬‬ ‫‪Ray Cave‬‬

‫‪Carlyle Hotel‬‬ ‫‪Business Week‬‬ ‫‪Bandley‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحـه‪١٤٠ :‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﺎزيﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﺧﻮد را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺻﻮﺗﻲ ﺗﻮﺷﻴﺒﺎ‪ 1‬ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪﮔﻮﻫﺎي ﻣﺎرﺗﻴﻦﻟﻮﮔﺎن‬ ‫و ﺻﺪﻫﺎ ﺳﻲدي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬در آن ﭼﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از داﺧﻞ ﺳﺎﻟﻦ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻧﺮماﻓﺰار در ﭘﺸﺖ ﻳﻚ ﺷﻴﺸﻪي‬ ‫آﻛﻮارﻳﻮمﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﺮ روز ﺑﺎ اﻧﻮاع آبﻣﻴﻮهﻫﺎي اُد‪-‬واﻻ ﭘ‪‬ﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺮور در‬ ‫ﺳﺎﻟﻦ ﻣﻴﺎﻧﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﭼﻴﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦﺷﺎن ﻳﻚ ﭘﻴﺎﻧﻮي ﺑﺎﺳ‪‬ﻦد‪‬رﻓﺮ و ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر ﺳﻴﻜﻠﺖ‬ ‫ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪.‬داﺑﻠﻴﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻫﺮ دو اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶِ ﺧﻠﻖِ ﺷﺎﻫﻜﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺳﺘﺨﺪام در ﮔﺮوه را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪاي در ﭼﻨﺒﺮهي ﻗﺪرت ﺧﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻫﺪف اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻓﻘﻂ اﻓﺮاد ﺧﻼق‪ ،‬زرﻧﮓ و ﻛﻤﻲ ﻣﺘﻤﺮد ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔﺮوه ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺎ ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن ﺑﻪ ﺑﺎزي دﻳﻔ‪‬ﻨﺪ‪‬ر‪ 3‬ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎزي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﺳﺆالﻫﺎي ﺧُﻞوار ﺧﻮدش را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻓﺮد‬ ‫ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه ﭼﻘﺪر ﺧﻮب از ﻓﻜﺮش اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪ ،‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﺑﺮاي ادارهي ﻳﻚ ﻣﺸﺖ‬ ‫ﻧﺎﺑﻐﻪي آﻛﻮارﻳﻮمﻧﺸﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻘﻴﺪ و رﺳﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎزي را ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬در ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎﻟﮕﻲ اوﻟﻴﻦ راﺑﻄﻪي ﺟﻨﺴﻴﺖ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮدي؟«‬ ‫آن ﺑﻴﭽﺎره ﻣﺒﻬﻮت ﺷﺪ‪» :‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ﭼﻲ؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻣﺠﺮد ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ؟« ﻣﺮد‪ ‬ﺑﻴﭽﺎره دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮﺿﻮع را ﻋﻮض ﻛﺮد‪» :‬ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺑﺎر ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﻣﺼﺮف ﻛﺮدهاي؟« ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪» :‬ﺑﻲﻧﻮا ﺳﺮخ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم‬ ‫ﺑﺤﺚ را ﻋﻮض ﻛﻨﻢ و ﻳﻚ ﺳﺆال ﻓﻨﻲِ ﺳﺮ راﺳﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ «.‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ او ﺧﻮاﺳﺖ واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻬﻠﺖ ﻧﺪاد و ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ‪ ‬ﺻﺪاي ﺑﻮﻗﻠﻤﻮن‪ .‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ از ﺧﻨﺪه ﺗﺮﻛﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آن ﻓﺮد ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦِ »ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻧﺒﺎﺷﻢ‪ «،‬راﻫﺶ را ﻛﺸﻴﺪ و رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﻪي اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ دﻣﻴﺪن روح رﻓﺎﻗﺖ در ﮔﺮوﻫﺶ را داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻟ‪‬ﻪ‬ ‫ﻛﺮدن آدمﻫﺎ‪ ،‬راهﻫﺎي ﺑﻪ اوج رﺳﺎﻧﺪن آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ و ﺣﺲ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ‬ ‫ﻣﻬﻴﺞ را در آﻧﻬﺎ ﻣﻲدﻣﻴﺪ‪ .‬او ﻫﺮ ﺷﺶ ﻣﺎه ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬ﮔﺮوﻫﺶ را ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺘﻲ دو روزه در ﺗﻔﺮجﮔﺎﻫﻲ در ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻔﺮج ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1982‬در ﺗﻞﻣﺎﺳﻪﻫﺎي ﭘﺎﺟﺎرو‪ 4‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻮﻧﺘﺮي‪ 5‬ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ‪ 50‬ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﺑﺨﺶ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﻟُﮋي ﺳﺎﺣﻠﻲ دور آﺗﺶ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬روي ﻣﻴﺰي در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ آرام‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ روي ﺳﻪﭘﺎﻳﻪ رﻓﺖ و اﻓﻜﺎرش را در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻚﺟﻤﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﺗﻬﻴﻴﺞﻛﻨﻨﺪه ﺟﺎر زد‪.‬‬ ‫‪Toshiba‬‬

‫‪Martinlogan‬‬ ‫‪Defender‬‬ ‫‪Pajaro‬‬ ‫‪Monterey‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحــه‪١٤١ :‬‬ ‫اوﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪ «.‬ﻳﻚ ﺣﻜﻢ ﺳ‪‬ﻠﺒﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻢ ﻣﻔﻴﺪ و ﻫﻢ ﻣﻀﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺜﺮ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ‬آن دوره ﻛﻤ‪‬ﻴﺖ را ﻓﺪاي ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ “دﻳﻮاﻧﻪوار ﻋﺎﻟﻲ” ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﺷﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي از‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻋﻘﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮي ﻫﻢ از ﻳﻚ ﻣﻬﻠﺖ ‪ 16‬ﻣﺎﻫﻪي دﻳﮕﺮ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از ﻳﺎدآوري ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪن‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺮ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ اﮔﺮ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژهي دﻳﮕﺮ ﺑﻮد ﺑﻌﻀﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖﻫﺎ را ﻓﺪاي ﻋﺮﺿﻪي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊِ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺻﻮرت در ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎنﺑﻨﺪيِ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺗﺎرﻳﺦﻫﺎي از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﺷﺪهاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﺷﺎن در ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺎري ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﺟﻮر آدمﻫﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬او ﻳﻚ‬ ‫ﭘﻨﺪ دﻳﮕﺮ از آﺳﺘﻴﻦ در آورد‪» :‬ﺗﺎ وﻗﺖ ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻛﺎرﻣﺎن ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮداﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻧﮕﺎرهاي ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ در ﺧﻮد داﺷﺖ و اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻋﻼﻗﻪ‬ ‫را در ﺑﻴﻦ ﺟﻤﻼت ﻗﺼﺎر ﺑﻪ آن دارد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﭘﺎداش اﺳﺖ‪ «.‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﻪ او اﻧﮕﻴﺰه‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ را دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺮﺑﺎزان ﻳﻚ ﻟﺸﮕﺮ وﻳﮋه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ‪ .‬ﻳﻚ روز آﻧﻬﺎ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻘﺐ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺳﻔﺮ ﮔﺮوﻫﻲﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻟﺤﻈﺎت دردﻧﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﻳﺎ از ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﻛﻪ از ﺑﻪ ﻳﺎد‬ ‫آوردنﺷﺎن ﻗﺎهﻗﺎه ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ؛ و ﺑﺎ رﺟﻮع ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮات از آن ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﻠﻪاي ﺟﺎدوﻳﻲ در ﻣﺴﻴﺮ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﺣﺮفﻫﺎﻳﺶ ﻛﺴﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮاي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ او ﻧﺸﺎﻧﺶ دﻫﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻌﺪ‬ ‫وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻳﻚ دﻓﺘﺮ ﻳﺎدداﺷﺖ روزاﻧﻪ درآورد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ؟« و آن را‬ ‫ﮔﺸﻮد‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻛﺘﻲ از ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ روي ﭘﺎي آدم ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ دﻓﺘﺮ روي ﻫﻢ ﺗﺎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ رؤﻳﺎي ﻣﻦ اﺳﺖ از ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در‬ ‫دﻫﻪي ﻫﺸﺘﻢ ﻋﻤﺮﻣﺎن ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪«.‬‬ ‫در دو روز آﺗﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﮔﺮوهﻫﺎ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑِﻦ ر‪‬زِن‪ 1‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮ روز در اواﺧﺮ ﻋﺼﺮ‪ ،‬زﻣﺎنِ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ و اﺳﺘﺨﺮ و رﻗﺺ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد‪ .‬در‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن آن ﺗﻔﺮج دو روزه ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻠﻮي ﮔﺮوه اﻳﺴﺘﺎد و اﻳﻦ ﺗﻚﮔﻮﻳﻲ را اراﺋﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﺎ ﮔﺬر ﻫﺮ روز‪ ،‬ﻣﺎﺣﺼﻞ ﻛﺎر‬ ‫ﺷﻤﺎ ‪ 50‬ﻧﻔﺮ ﻣﻲرود ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻲ ﻋﻈﻴﻢ در ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﭘﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺳﺮ ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﻤﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎﺣﺎلﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻛﻞ زﻧﺪﮔﻲام اﻧﺠﺎم دادهام‪ «.‬ﺗﺎ ﺳﺎلﻫﺎي ﺳﺎل‪ ،‬اﻛﺜﺮ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش را‬ ‫ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﭘﻲ ﻳﺎدآوري “ﺳﺮ ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﻤﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ” ﻗﺎهﻗﺎه ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ و ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﺠﺎد‬ ‫آن ﻣﻮج ﻋﻈﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﺣﺎلﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻤﺎم دوران زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻔﺮج ﺑﻌﺪي در اواﺧﺮ ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1983‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻮد؛ ﺗﻐﻴﻴﺮي در ﻟﺤﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﻗﺒﻞ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪ «،‬اﻣﺎ اﻳﻦﺑﺎر ﭘﻨﺪ دﻳﮕﺮي در ﻛﺎر ﺑﻮد‪» :‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ واﻗﻌﻲ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬اﻋﺼﺎب ﻫﻤﻪ ﻓﺮﺳﻮده ﺑﻮد‪ .‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻏﺎزِ ﻋﺮﺿﻪي ﻟﻴﺴﺎ دور از‬ ‫ﮔﺮوه ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺘﻞ ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﻣﺸﻜﻞ را ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺑﺸﻤﺮد وﻟﻲ‬ ‫‪Ben Rosen‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحـه‪١٤٢ :‬‬ ‫اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ آرام ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دﻟﺨﻮري ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻦ اﻵن وﻗﺖ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ را ﻧﺪارم‪ 60 .‬ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﻗﻠﺐﺷﺎن ﺑﺮاي‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻲﺗﭙﺪ آن ﺑﻴﺮون ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺮف از اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ را‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﻨﺪ و ﻛﻤﻲ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻲ ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ اﻳﻤﺎن ﺑﻴﺎورد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ رﻓﺖ ﺗﺎ ﻳﻜﻲ از آن ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي راﻳﺞ ﺧﻮد را اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﻻﺑﺮاﺗﻮار ﺻﻮﺗﻲ‬ ‫ﻣ‪‬ﻚاﻳﻨﺘﺎش ﺑﺮ ﺳﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺎم ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ )ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮه در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد وﻟﻲ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺣﺪ و ﻣﺮزي ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ (.‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺑﻄﺮي آب ﻣﻌﺪﻧﻲ آورد‬ ‫و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را روي ﺻﺤﻨﻪ ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﻴﺪ داد؛ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻴﺮون ﺳﺎﻟﻦ‪ ،‬اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‬ ‫ﺻﺪاي ﺟﻴﻎ و ﻫﻮراي ﺑﻠﻨﺪي ﺷﻨﻴﺪ و ﺑﺎ اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ آن ﺷﺐ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻨﺎ در اﺳﺘﺨﺮ‪،‬‬ ‫آﺗﺶاﻓﺮوزي در ﺳﺎﺣﻞ و رﻗﺺ و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻣﺪﻳﺮ‬ ‫ﻫﺘﻞ ﻻ ﭘﻼﻳﺎ‪ 1‬در ﻛﺎرﻣ‪‬ﻞ‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺗﺎ اﺑﺪ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺎز ﻧﮕﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺟﻤﻼت ﻗﺼﺎري ﻛﻪ او در ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬دزد درﻳﺎﻳﻲ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ روح ﻃﻐﻴﺎنﮔﺮي را در ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﺑﺪﻣﺪ ﺗﺎ ﻣﺜﻞ آدمﻫﺎي ﭘﺮﻫﻴﺎﻫﻮﻳﻲ رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪ ﻛﺎرﺷﺎن‪ ،‬ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮزان ﻛ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻨﻈﻮرش‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ “ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﺮﺗﺪﻫﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺳﺮﻳﻊ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﻢ و ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ”‪ «.‬ﺑﺮاي ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﺮوه ﺳﻔﺎرش ﻳﻚ ﺑﻴﻞﺑﻮرد‪ 2‬ﺑﺰرگ داد ﻛﻪ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ ﻧﺼﺐ‬ ‫ﺷﺪ‪ 28» :‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻣﺒﺎرك اﺳﺘﻴﻮ‪ .‬ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﭘﺎداش اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻀﺎ‪ :‬دزدان درﻳﺎﻳﻲ‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﻴﻮ ﻛَﭙﺲ‪ ،3‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ دزدان درﻳﺎﻳﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﭘﺎرﭼﻪي ﺳﻴﺎه ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﻮزان ﻛ‪‬ﺮ داد ﺗﺎ ﻧﻘﺶ ﺟﻤﺠﻤﻪ‪ ،‬ﭼﺸﻢﺑﻨﺪ و اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎي ﺿﺮﺑﺪريِ ﻣﺨﺼﻮص‬ ‫دزدان درﻳﺎﻳﻲ را روي آن ﭘﻴﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﻮراخ ﭼﺸﻢ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻟﻮﮔﻮي رﻧﮕﻲ اﭘﻞ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺷﺒﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛَﭙﺲ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ ﻧﻮﺳﺎز ﺑ‪‬ﻨﺪﻟﻲ ‪ 3‬ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و ﭘﺮﭼﻢ را روي ﻳﻚ دارﺑﺴﺖ ‪-‬ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه‬ ‫از ﻛﺎرﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ -‬ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺮﭼﻢ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر در اﻫﺘﺰاز ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻟﻴﺴﺎ در‬ ‫ﻳﻚ ﭼﭙﺎول ﺷﺒﺎﻧﻪ آن را دزدﻳﺪﻧﺪ؛ اﻳﻦ ﭘﻴﺎم واﺿﺤﻲ ﺑﻮد ﺑﻪ رﻗﺒﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎﺷﻲ‪ .‬ﻛَﭙﺲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺗﻜﺎوري ﺑﺮاي ﭘﺲ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺮﭼﻢ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد و ﺗﻮاﻧﺴﺖ آن را از ﭼﻨﮓ ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﺸﻲﻫﺎ ﻛﻪ اﻣﻴﻦِ ﮔﺮوه ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺑﻴﺎورد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي اﭘﻞ ﻧﮕﺮان ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﻨﺪ ﺑﺎزي دزدان درﻳﺎﻳﻲ از دﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬آرﺗﻮر راك‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺼﺐ آن ﭘﺮﭼﻢ اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر رﺳﻤﺎً داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﭘﻞ را زﻳﺮ ﺳﺆال ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻖ ﭘﺮﭼﻢ ﺑﻮد و در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت‪ ‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر در اﻫﺘﺰاز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻣﺮﺗﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ را ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﻬﻨﻪﺳﺮﺑﺎزﻫﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻄﻮر ﺟﻠﻮي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺮفﺷﺎن را‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ او ﺟﺴﺎرتﺷﺎن را ﺗﺤﻤﻞ و ﺣﺘﻲ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،1983‬آﺷﻨﺎﻳﺎن ﺑﺎ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻓﺮاﺗﺮ ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪﻧﺪ‪ :‬اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﻻزم ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آﻫﺴﺘﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﻮرات اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪La Playa‬‬ ‫‪Billboard‬‬ ‫‪Steve Capps‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحــه‪١٤٣ :‬‬ ‫و اﮔﺮ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻮده‪ ،‬او راﻫﻜﺎر ﺧﺎﺋﻨﺎﻧﻪ و ارادهﺷﺎن ﺑﺮاي ﺗﺨﻄﻲ از اﻣﺮ رﺋﻴﺲ را ﺗﺤﺴﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از اﻳﻨﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎرِ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺗﻤﺮد‪ ‬آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ از اﻳﻦ دﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب دﻳﺴﻚﺧﻮان ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد‪ .‬اﭘﻞ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻣﺠﺰا ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻗﻄﻌﺎت ﺣﺎﻓﻈﻪي ذﺧﻴﺮهﺳﺎزي و ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻳﺴﻚﺧﻮان ﺑﺎ اﺳﻢرﻣﺰ ﺗﻮﻳﮕﻲ‪ 1‬ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن )و‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦ( از )و ﺑﺮ( روي دﻳﺴﻚﻫﺎي ﻓﻼﭘﻲ ¼‪ 5‬اﻳﻨﭽﻲ ﺑﻮد‪ ،‬در دﺳﺖ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪ داﺷﺖ ‪-‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﻮﻳﮕﻲ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ آﻣﺎده ﺷﺪن ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺮاي ﻋﺮﺿﻪ در ﺑﻬﺎر ‪ 1983‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﻳﮕﻲ‬ ‫ﻋﺪدي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﺣﺎﻓﻈﻪي دﻳﺴﻚ ﺳﺨﺖ ﻣﻲآﻣﺪ و اﻳﻦ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﺑﺤﺮاﻧﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دﭼﺎر اﺿﻄﺮاب ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن از اول داﺷﺘﻴﻢ روي ﺗﻮﻳﮕﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ و دﻳﺴﻚ ﺳﺨﺘﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‬ ‫ﺗﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺪﻫﻴﻢ‪«.‬‬ ‫در ﺗﻔﺮج ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1983‬ﻣﺸﻜﻞ را ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و دﺑﻲ ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ آﻣﺎر ﺧﺮاﺑﻲ ﺗﻮﻳﮕﻲ را ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي اﭘﻞ در ﺳﻦﺧﻮزه رﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﻮﻳﮕﻲ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮش آورد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻬﺮهي ﻏﻀﺒﻨﺎك داد و ﺑﻲداد و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻛﻨﺎن‬ ‫آﻧﺠﺎ را اﺧﺮاج ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎب ﺑِﻞوﻳﻞ رﺋﻴﺲ ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ او را ﺑﻪ ﻣﺤﻮﻃﻪي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﻫﺪاﻳﺖ‬ ‫ﻛﺮد ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﻗﺪم زدن‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ‪ ،‬دﻳﺴﻚﺧﻮان ½‪ 3‬اﻳﻨﭽﻲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﺴﻚ‪ ‬آن‪ ،‬داﺧﻞ ﻳﻚ ﻗﺎب‬ ‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻣﺤﻜﻢ ﻗﺮار داﺷﺖ و در ﺟﻴﺐ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺟﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب دﻳﮕﺮ ﺗﻦ دادن ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫دﻳﺴﻚﺧﻮان ½‪ 3‬اﻳﻨﭽﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻜﻲ از ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ژاﭘﻨﻲ ﻳﻌﻨﻲ آﻟﭙﺲ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﺰ‪) 2‬ﺳﺎزﻧﺪهي‬ ‫دﻳﺴﻚﺧﻮان اﭘﻞ ‪ (II‬ﺑﻮد‪ .‬آﻟﭙﺲ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي را از ﺳﻮﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و اﮔﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪي زﻣﺎن ﺣﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ارزانﺗﺮ در ﻣﻲآﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﺑِﻞوﻳﻞ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي اﭘﻞ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ر‪‬د ﻫﺎﻟﺖ )ﻃﺮاح ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪي اﭘﻞ ‪ (II‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ اوﺿﺎع ﺑﻪ ژاﭘﻦ ﭘﺮواز ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺳﻮار ﺑﺮ ﻗﻄﺎرِ ﺳﺮﻳﻊاﻟﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي آﻟﭙﺲ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ‬ ‫آﻟﭙﺲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺪل ﺧﺎم ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺧﻮدش‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﭼﻪ ﺧﻮب وﻟﻲ ﺑِﻞوﻳﻞ رم ﻛﺮد‪ .‬از ﻧﻈﺮ او ﻫﻴﭻ راﻫﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ آﻟﭙﺲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ دﻳﺴﻚﺧﻮان را‬ ‫ﻇﺮف ﻳﻚ ﺳﺎل آﻳﻨﺪه آﻣﺎده ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اداﻣﻪي ﺑﺎزدﻳﺪ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ژاﭘﻨﻲ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﺟﺎﺑﺰ وﺧﻴﻢﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ ﻛﺖوﺷﻠﻮاريِ‬ ‫ژاﭘﻨﻲ‪ ،‬ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻦ ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ و ﻛﻔﺶ ﻛﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﺪﻳﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ رﺳﻤﻲ را ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺟﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﻫﺪﻳﻪاي ﻧﻤﻲداد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺻﻒ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺑﺮاي ﺧﻮشآﻣﺪﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ او ﺗﺸﻜﻴﻞ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬او ﻓﻘﻂ ﭘﻮزﺧﻨﺪ ﻣﻲزد‪ .‬ﭼﻮن از ﻫﺮ دوي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ آن آدمﻫﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺑﺎزدﻳﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺻﺮاﺣﺘﺎً ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﭼﻲ داري اﻳﻦ را ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻲ؟ اﻳﻦ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ آﺷﻐﺎﻟﻪ! ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﻦ ﺑﺴﺎزد‪ «.‬ﮔﺮﭼﻪ اﻏﻠﺐ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن‬ ‫وﺣﺸﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﻫﻢ ﺳﺮﮔﺮم ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ از رﻓﺘﺎر ﻧﻴﺶدار و ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و اﻛﻨﻮن ﻧﻤﺎﻳﺶِ زﻧﺪه‪ ،‬ﺟﻠﻮﺷﺎن ﺑﺮ ﭘﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪Twiggy‬‬ ‫‪Alps Electronics Co.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س د ﻩ | صـفـحـه‪١٤٤ :‬‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮﻗﻔﮕﺎه‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﺳﻮﻧﻲ واﻗﻊ در ﺣﻮﻣﻪي ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮِ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻠﻮغ و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎر آﻣﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺑﺨﺶ زﻳﺎدي از ﻛﺎر ﺑﺎ دﺳﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ و اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻪي ﺗﻨﻔﺮش ﺑﻮد‪ .‬ﺑِﻞوﻳﻞ ﻗﺒﻼً در ﻫﺘﻞ‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫دﻳﺴﻚﺧﻮان ﺳﻮﻧﻲ داده ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻜﺮد و در ﻋﻮض‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻟﭙﺲ ﻫﻤﻜﺎري و‬ ‫دﻳﺴﻚﺧﻮان ﺧﻮد را درﺳﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺑﻪ ﺑِﻞوﻳﻞ دﺳﺘﻮر ﺗﻮﻗﻒ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺳﻮﻧﻲ را داد‪.‬‬ ‫ﺑِﻞوﻳﻞ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﺨﻄﻲ ﺟﺰﺋﻲ از دﺳﺘﻮر ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺮﻓﺖ و از ﻣﺪﻳﺮ ﺳﻮﻧﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫دﻳﺴﻚﺧﻮان را آﻣﺎدهي اﺳﺘﻔﺎده در ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﮔﺮ )و زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ( ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ آﻟﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫اراﺋﻪي ﻗﻄﻌﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﭘﻞ‪ ،‬ﺳﻮﻧﻲ را در دﺳﺖ دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻮﻧﻲ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﻫﻴﺪﺗﻮﺷﻲ ﻛﻮﻣﻮﺗﻮ‪ 1‬ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﭘﺎردو‪ 2‬را ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد؛ ﻳﻚ ژاﭘﻨﻲ ﺑﺎﻫﻮش ﺑﺎ ﺣﺲ ﺷﻮخﻃﺒﻌﻲ‬ ‫زﻳﺮﭘﻮﺳﺘﻲ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ وﻗﺖ ﺟﺎﺑﺰ از دﻓﺘﺮ ﺷﺨﺼﻲاش ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﺸﻲ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻲآﻣﺪ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ روز‬ ‫ﻋﺼﺮ‪ -‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻗﺎﻳﻢ ﻛﺮدن ﻛﻮﻣﻮﺗﻮ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺟﺎﺑﺰ در ﻳﻚ دﻛﻪي‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻓﺮوﺷﻲ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﻮﻣﻮﺗﻮ رﻓﺖ و او را از ﺳﻔﺮ ژاﭘﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آورد وﻟﻲ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻣﺸﻜﻮك ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺧﻄﺮ در آن روزي رخ داد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻲﺧﺒﺮ وارد ﺳﺎﻟﻦ ﺷﺪ و ﻫﻤﺎن زﻣﺎن‬ ‫ﻛﻮﻣﻮﺗﻮ روي ﻳﻜﻲ از ﻣﻴﺰﻫﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ او را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن اﺗﺎق ﻧﻈﺎﻓﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬زود‬ ‫ﺑﺮو اﻳﻦ ﺗﻮ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ! ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻ!« ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛﻮﻣﻮﺗﻮ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﮔﻴﺞ‪ ،‬ﺑﺪو ﺑﺪو ﺑﻪ‬ ‫داﺧﻞ آﻧﺠﺎ رﻓﺖ و ﺑﺮاي ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎ رﻓﺘﻦ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺣﺒﺲ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻛﻠﻲ از او ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻛﻮﻣﻮﺗﻮ‬ ‫ﺑﺪون دﻟﮕﻴﺮ ﺷﺪن‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ روشﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺷﻤﺎ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺠﻴﺐ‪«.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺑِﻞوﻳﻞ درﺳﺖ از آب در آﻣﺪ‪ .‬در ﻣﻲ ‪ 1983‬ﺑﭽﻪﻫﺎي آﻟﭙﺲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 18‬ﻣﺎه‬ ‫دﻳﮕﺮ زﻣﺎن ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ دﻳﺴﻚﺧﻮان را ﺑﻪ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬در ﺗﻔﺮﺟﻲ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ در ﺗﻞﻣﺎﺳﻪﻫﺎي‬ ‫ﭘﺎﺟﺎرو‪ ،‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ داﺷﺖ ﺟﺎﺑﺰ را ﺳﻴﻦﺟﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ »ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﭼﻪ ﻛﻨﻲ؟« ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑِﻞوﻳﻞ ﺣﺮﻓﺶ را ﻗﻄﻊ‬ ‫ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮاي آﻟﭙﺲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﮔﻴﺞ ﺷﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻃﺮاح ارﺷﺪ دﻳﺴﻚﻫﺎي ﺳﻮﻧﻲ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ا‪‬ي ﺣﺮامزاده!« و‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺸﻤﻲ در ﭼﻬﺮهاش ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آن ﻟﺒﺨﻨﺪ‪ ‬ﺑﺰرگ ﺗﺎ آﺧﺮِ ﺷﺐ از ﺻﻮرﺗﺶ ﭘﺎك ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﺑِﻞوﻳﻞ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ ﭘﺸﺖﺳﺮش ﭼﻪﻫﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪» :‬ﻏﺮورش را ﺑﻠﻌﻴﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ و اﻧﺠﺎمِ ﻛﺎرِ درﺳﺖ‪ ،‬از ﻫﻤﻪﺷﺎن ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮد‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺎم آن ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ در آن‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻄﻴﺮ از ﻋﻬﺪهاش ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪.‬‬

‫‪Hidetoshi Komoto‬‬ ‫‪Purdue‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحــه‪١٤٥ :‬‬

‫فصل چهاردﻩ‬ ‫ورود‪ ‬اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫چالش پپﺴ‬ ‫ِ‬

‫‪1‬‬

‫ﺑﺎ ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ‪.1984 ،‬‬

‫دورانِ ﻋﺎﺷﻘﻲ‬ ‫ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﭘﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬او ﻋﺎﺷﻖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺮواز ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺷﺨﺼﻲ و ﮔﺬران زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﺳﻮد ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻬﺎﻣﺶ ﺑﻮد؛ ﻟﺬﺗﻲ در ﺣﻞ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﻳﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از‬ ‫اﺷﺨﺎص ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲدﻳﺪ‪ .‬از روي اﻛﺮاه اﻳﻦ ﻧﻘﺶ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﭼﻮن در آن ﺑﺮﻫﻪ ﺧﻮد را ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺮﺧﺺ ﻛﺮدن ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﻫﻢ ﻗﻮل داده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫اواﺧﺮ ‪ 1982‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دو ﺳﺎل‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮش ﺑﻪ او ﺗﺤﻜُﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ‪ :‬ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﺮاي ﺧﻮدت ﭘﻴﺪا ﻛﻦ!‬ ‫در دﻳﮕﺮ ﺳﻮ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ واﻗﻒ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ از ﻋﻬﺪهي ادارهي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺨﺸﻲ‬ ‫از وﺟﻮدش‪ ،‬او را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮد اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﻛ‪‬ﺒﺮ و‪‬رزي‪ ،‬ﺧﻮدآﮔﺎه ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد؛ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ادارهي اﭘﻞ‪ ،‬زﻳﺎدي ﺗﻨﺪﺧﻮ و ﺑﻲﺗﺠﺮﺑﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﺑﻴﺮون ﺷﺮﻛﺖ آﻏﺎز ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دان اﺳﺘﺮﻳﺞ‪ 2‬ﻓﺮدي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﻀﻮرش ﺗﻮاﻓﻖ داﺷﺘﻨﺪ؛ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م را از ﺻﻔﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺧﻮب ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ آن را‬ ‫‪Pepsi‬‬ ‫‪Don Estridge‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحـه‪١٤٦ :‬‬ ‫‪1‬‬

‫دﺳﺖﻛﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ از اﭘﻞ داﺷﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬اﺳﺘﺮﻳﺞ ﺑﺨﺶِ ﻛﺎريِ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮش را در ﺑﻮﻛﺎ راﺗﻮ ِ‬ ‫ن‬ ‫ﻓﻠﻮرﻳﺪا‪ 2‬ﺟﺎي داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻠﻲ دور از ذﻫﻨﻴﺖﻫﺎي راﻳﺞ در ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲِ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م واﻗﻊ در آرﻣﻮﻧﻚ‪ 3‬ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ .‬او‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺧﻮداﻧﮕﻴﺨﺘﻪ و راﻧﺪهﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺮﺧﻼف اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ را داﺷﺖ ﻛﻪ از ﺳﺮﻗﺖ‪ ‬اﻳﺪهﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮبِ ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﺧﻮد ﺣﺬر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺣﻘﻮق ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر در ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻼوهي ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬ ‫ﭘﺎداش ﺑﺮاي ﻗﺒﻮل ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ ﺑﻮﻛﺎ راﺗﻮن ﭘﺮواز ﻛﺮد وﻟﻲ ﻛﻠﻪﭘﺎ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮﻳﺞ از آن دﺳﺖ آدمﻫﺎﻳﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ‬ ‫روي ﻋﺮﺷﻪي ﻛﺸﺘﻲ دﺷﻤﻦ ﺑﭙﺮد و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد ﻋﻀﻮي از ﻧﻴﺮوي درﻳﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﻚ دزد‬ ‫درﻳﺎﻳﻲ‪ .‬ﺣﺘﻲ از داﺳﺘﺎن ﻛﻼﻫﺒﺮداري از ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮات )ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ( ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫وﻗﺘﻲ از او ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ ﻛﺠﺎ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺸﻖ ﺑﮕﻮﻳﺪ “آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪”.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻓﺮدي دﻳﮕﺮ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ داﻣﻦ ﮔَﺮي روچ‪) 4‬ﻳﻚ ﻣﺸﺎور ﺻﻨﻔﻲ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ‬ ‫ﺑﺎﻧﺪﺑﺎزي ﺑﻮد‪ (،‬ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﺳﺎﻳﺮ ﺻﻨﻮف ﻫﻢ ﻧﻈﺮي ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎز‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﻨﺪهي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻛﻪ از ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺳﺮ در ﺑﻴﺎورد و ﻇﺎﻫﺮي رﺳﻤﻲ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮلِ راﻳﺞ در والاﺳﺘﺮﻳﺖ ﺑﻮد‪ .‬روچ دورﺑﻴﻨﺶ را روي ﻧﺎﺑﻐﻪي ﺑﺎزار ﻣﺼﺮف‪ ‬آن زﻣﺎن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎن‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮد ﻛﻪ رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﭘﭙﺴﻲﻛﻮﻻ در ﺷﺮﻛﺖ ﭘﭙﺴﻲ ﺑﻮد و اﻳﺪهي ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻛﻤﭙﻴﻨﻲ ﺑﺎ ﻧﺎم “ﭼﺎﻟﺶ‬ ‫ﭘﭙﺴﻲ‪ ”،‬ﺑﺮاﻳﺶ ﻳﻚ ﭘﻴﺮوزي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺑﺰرگ و ﺷﻬﺮت ﻓﺮاوان ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورده ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﺮاي‬ ‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪) ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي آن ﻛﻼس‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد( ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ روچ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﻣﻼﻗﺎت او ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪاي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت از ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎدر او ﻛﺪﺑﺎﻧﻮﻳﻲ از ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﻲ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺑﻴﺮون‬ ‫از ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬دﺳﺖﻛﺶﻫﺎي ﺳﭙﻴﺪ ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ‪ .‬ﭘﺪرش ﻧﻴﺰ وﻛﻴﻠﻲ ﺟﺎاﻓﺘﺎده در والاﺳﺘﺮﻳﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي‬ ‫ﺳﻨﺖﻣﺎرﻛﺰ‪ 5‬رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺪرك ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ را از ﺑﺮاو‪‬ن‪ 6‬و ﻣﺪرك ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ را از وارﺗُﻦ‪ 7‬اﺧﺬ ﻛﺮده و در اداﻣﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﺪارج ﺗﺮﻗﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﻨﺪه و ﻣﺪﻳﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻣﺒﺘﻜﺮ در ﺷﺮﻛﺖ ﭘﭙﺴﻲ ﻃﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او اﺷﺘﻴﺎق‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻣﺤﺼﻮل و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت داﺷﺖ‪.‬‬ ‫آن روزﻫﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﮔﺬراﻧﺪن ﺗﻌﻄﻴﻼت ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ ﺑﺎ دو ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺶ ‪-‬ﺣﺎﺻﻞ از ازدواج ﻗﺒﻠﻲ‪ -‬در‬ ‫ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﺑﻮد‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮد و ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎ از او ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا اﻳﻨﻘﺪر ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﺮود و ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻫﻴﺠﺎنزده ﺷﺪﻧﺪ؛ ﮔﺮﭼﻪ در ﻣﻴﺎن ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﺳﻴﻨﻤﺎ ﺑﺰرگ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﺮ دوﺷﺎن ﻳﻚ ﺳﺘﺎرهي ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻓﻜﺮِ رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺮ ﺟﺎﺑﺰ را‬ ‫ﺟﺪيﺗﺮ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪Boca Raton‬‬ ‫‪Florida‬‬ ‫‪Armonk‬‬

‫‪Gerry Roche‬‬ ‫‪St. Mark‬‬ ‫‪Brown‬‬ ‫‪Wharton‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحــه‪١٤٧ :‬‬ ‫او در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲِ اﭘﻞ‪ ،‬از دﻳﺪن ﺳﺎدﮔﻲ دﻓﺎﺗﺮ و ﻓﻀﺎي راﺣﺖ آﻧﺠﺎ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺟﺎ ﺧﻮرد‪ .‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻃﺮز ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪن اﻛﺜﺮ اﻓﺮاد‪ ،‬ﺣﺘﻲ از ﭘﺮﺳﻨﻞ ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري در ﭘﭙﺴﻲ ﻫﻢ راﺣﺖﺗﺮ ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺣﻴﻦ ﺻﺮف ﻧﺎﻫﺎر‪ ،‬ﻣﺰهي دﻫﺎن او را ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﺪﻳﺮانِ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ از ﻛﺎر ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﮔﻴﺞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﺸﺎرتدﻫﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻃﺮز ﻛﺎر ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪«.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﭘﺮواز ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻓﻜﺎرش را ﺧﻼﺻﻪ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ ‪ 8‬ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻮد راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎدي و ﺗﺠﺎري‪ .‬در ﺑﻌﻀﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﻧﻈﺮاﺗﺶ ﻋﻤﻖ ﻛﺎﻓﻲ را ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻋﺒﺎرات درﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ و ﻛﺎدرﻫﺎ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺷﻮﻗﻲ ﺗﺎزه ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ راهﻫﺎي ﻓﺮوش و‬ ‫ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﻴﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﺶ اﻳﻦ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪» :‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري در ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺗﺠﺎرت‪ ‬درونﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه را ﺑﻪ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞِ اﭘﻞ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد زﻧﺪﮔﻲاش واﻗﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ!« او ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻣﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺗﺮك ﭘﭙﺴﻲ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ دﺳﺖ از دﺳﻴﺴﻪﮔﺮي ﺑﺮ ﻧﻤﻲداﺷﺖ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از آن‬ ‫ﺟﻮانِ ﺑﻲﭘﺮواي ﻧﺎﺑﻐﻪ ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻬﺘﺮ او ﺑﺮاﻳﻢ ﺟﺎﻟﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫از اﻳﻦ رو ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﭘﺮواز ﻛﺮد‪ .‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1983‬ﺑﻮد و‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻟﻴﺴﺎ در ﻫﺘﻞ ﻛﺎرﻻﻳﻞ ﺑﺮ ﭘﺎ‪ .‬ﭘﺲ از ﻳﻚ روز ﭘﺮ از ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي ﺑﻲوﻗﻔﻪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎي اﭘﻞ از آﻣﺪن‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻴﻬﻤﺎن ﻧﺎﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻪ اﺗﺎق ﺟﺎﺑﺰ ﺷﮕﻔﺖزده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﺮاواﺗﺶ را ﺷﻞ و اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﭘﭙﺴﻲ و ﻳﻚ ﻣﺸﺘﺮي اداري ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎن ﻛُﻮ‪‬چ ﻛﻪ داﺷﺖ ﻟﻴﺴﺎ را ﺑﺮاي او ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻧﺎﻗﻮسﻫﺎ را ﺑﻪ ﺻﺪا درآورد و ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت ﻫﻤﻴﺸﮕﻲاش ﻣﺜﻞ “اﻧﻘﻼﺑﻲ” و “ﻓﻮقاﻟﻌﺎده” ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل دﮔﺮﮔﻮنﻛﻨﻨﺪهي زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي آدمﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ دو ﺗﺎﻳﻲ ﺑﻪ رﺳﺘﻮران “ﭼﻬﺎر ﻓﺼﻞ‪ ”،1‬آن ﺧﻠﻮﺗﮕﺎه زﻳﺒﺎ‪ ،‬آرام و ﭘﺮ از رﻳﺰهﻛﺎريﻫﺎي ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻏﺬاي ﮔﻴﺎﻫﻲِ وﻳﮋه ﺳﻔﺎرش داد و اﺳﻜﺎﻟﻲ از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ﭘﭙﺴﻲ در ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻛﻤﭙﻴﻦ‬ ‫ﻧﺴﻞِ ﭘﭙﺴﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل او ﻧﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ و ﻧﮕﺮش ﺧﻮشﺑﻴﻨﺎﻧﻪ را ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ اﭘﻞ ﻫﻢ ﺑﺨﺘﺶ را دارد ﻛﻪ ﻧﺴﻠﻲ اﭘﻠﻲ ﺑﻪ ﺑﺎر آورد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻔﺎوت در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻤﭙﻴﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﭘﭙﺴﻲ ﺑﺮ روي ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد و ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺷﻬﺮت‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ از ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‪ ،‬ﻫﻤﺎﻳﺶﻫﺎ و‬ ‫ﺷﮕﺮدﻫﺎي رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ او و رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ در ﭘﻲاش ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻟﺤﻈﻪي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺑﻪ روﻳﺪادي ﻣﻬﻴﺞ در ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺣﺮفﻫﺎﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در راه ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻫﺘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻏﺮوبﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ آن ﺷﺐ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش در‬ ‫ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻِ‪ 2‬ﻛُﻨ‪‬ﺘﻴﻜ‪‬ﺖ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺑﺶ ﻧﻤﻲﺑﺮد‪ .‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﺣﺎلﺗﺮ از ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺑﻄﺮيﺳﺎزﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﺧﻮدش‪» :‬ﻣﺮا ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ ،‬اﺷﺘﻴﺎق ﻗﺪﻳﻤﻲام ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﻤﺎر اﻳﺪهﻫﺎ ﺑﺎﺷﻢ را ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آورد‪ «.‬ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ‪ ،‬روچ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ دﻳﺸﺐ ﺷﻤﺎ دو ﺗﺎ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻳﺪ وﻟﻲ ﺑﮕﺬار ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺑﻬﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ وﺟﺪ آﻣﺪه‪«.‬‬

‫‪Four Seasons‬‬ ‫‪Greenwich‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحـه‪١٤٨ :‬‬ ‫دوران ﻋﺎﺷﻘﻲ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬راﺿﻲ ﻛﺮدن اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﺷﻨﺒﻪ در ﻣﺎه‬ ‫ﻓﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺷﺮق ﭘﺮواز ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻳﻚ ﻟﻴﻤﻮزﻳﻦ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ رﻓﺖ‪ .‬ﺷﻴﻔﺘﻪي ﻧﻤﺎي ﻧﻮﺳﺎزِ ﻋﻤﺎرت اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫آن ﭘﻨﺠﺮهي ﺑﻠﻨﺪ‪ ‬ﻗﺪي و دربﻫﺎي دﺳﺖﺳﺎز ‪ 300‬ﭘﻮﻧﺪي را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﻟﻨﮕﻪﻫﺎي درب آﻧﻘﺪر دﻗﻴﻖ ﻧﺼﺐ و‬ ‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ اﺷﺎرهي اﻧﮕﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺎز ﻳﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ دﻳﻮاﻧﻪي آن ﺷﺪ‬ ‫ﭼﻮن درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم ﻳﻚ اﻳﺪهآلﮔﺮا ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﺳﺎﻟﻢ ﻛﻠﻴﺪ ﺧﻮرد؛‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺟﺎﺑﺰ ﻧﮕﺎه و ﺑﻌﺪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ او اﺳﺖ!‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎدﻳﻼك ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺖ وﻟﻲ ﺑﺎ اﻃﻼع از ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺮﺳﺪس ‪ 40SL‬ﻫﻤﺴﺮش‬ ‫را ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺎ اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ دﻳﺪن ﻣﻘﺮ ‪ 144‬ﻫﻜﺘﺎري ﭘﭙﺴﻲ ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﻗﺪر ﻛﻪ ﻣﻘﺮ اﭘﻞ ﺳﺎده ﺑﻮد ﻣﻘﺮ ﭘﭙﺴﻲ ﻣﺠﻠﻞ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮد‪) .‬ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ اﻗﺘﺼﺎد ﻧﻮﻳﻦ دﻳﺠﻴﺘﺎل و ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﻓﻬﺮﺳﺖ ‪ 500‬ﺗﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﺠﻠﻪي ﻓُﺮﭼﻮن ﺑﻮد‪ (.‬ﺳﻮار ﺑﺮ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ از ﻣﻴﺎن درﺧﺘﺎن و ﺑﻮﺗﻪﻫﺎي آراﺳﺘﻪ و ﺑﺎغِ ﻣﺠﺴﻤﻪﻫﺎ )ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻴﻜﺮهﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪي رودﻳﻦ‪ ،1‬ﻣﻮر‪ ،2‬ﻛﺎﻟﺪ‪‬ر‪ 3‬و ﺟﻴﺎﻛﻮﻣ‪‬ﺘﻲ‪ (4‬ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ و ﺟﻠﻮي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺘﻮﻧﻲ‪-‬ﺷﻴﺸﻪاي ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻪ ﻃﺮاح‬ ‫آن ادوارد دورل اﺳﺘُﻦ‪ 5‬ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دﻓﺘﺮ ﻛﺎر ﺑﺰرگ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﻗﺎﻟﻲ اﻳﺮاﻧﻲ در ﻛﻒ‪ 9 ،‬ﭘﻨﺠﺮه‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎغ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬اﺗﺎق ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻣﺨﻔﻲ و دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣﺮﻛﺰ ﺑﺪنﺳﺎزي‪ ،‬از‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺣﻮﺿﭽﻪي آب ﮔﺮم اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ )ﺟﺪا از ﺳﺎﻟﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪان( داﺷﺘﻨﺪ ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺷﺪ و‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺎرقاﻟﻌﺎده اﺳﺖ‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻣﺨﺎﻟﻔﺶ ﺑﻮدم و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻣﻲروم‪«.‬‬ ‫دﻳﺪار ﺑﻌﺪيﺷﺎن ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﺑﻄﺮيﺳﺎزانِ ﭘﭙﺴﻲ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‬ ‫ﺑﺮاي دﻳﺪن ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮ راه ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎﻳﻚ ﻣ‪‬ﺮي ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺮﮔﺰاري اﻳﻦ ﺑﺎزدﻳﺪ ﺷﺪ وﻟﻲ‬ ‫دﺳﺘﻮرﺟﻠﺴﻪي واﻗﻌﻲ آن روز را ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ارﺳﺎل ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺷﺮﻛﺖ ﭘﭙﺴﻲ اﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ را دارد ﻛﻪ ﻇﺮف ﺳﺎلﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺳﻔﺎرش ﺧﺮﻳﺪ ﻫﺰاران ﻣ‪‬ﻚ را ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﺳﺎل‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ آﻗﺎي اﺳﻜﺎﻟﻲ و آﻗﺎي ﺟﺎﺑﺰ دوﺳﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬آﻗﺎي اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮان ﻓﺮوش در ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎزدﻳﺪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي او ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻋﺸﻖ و ﻋﻼﻗﻪي ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪام ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻌﻨﻲ دارد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺗﻮ اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ از ﺑﻴﺮون ﺑﺎﺷﻲ ﻛﻪ آن را‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻪ روش دراﻣﺎﺗﻴﻚ ﺧﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ را از ﻛﻴﻒ در آورد و ﻧﻤﺎﻳﺶ را ﺟﻠﻮ ﺑﺮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫آن ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻳﻚ ﺗﺎﺟﺮ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺣﺮﻛﺎﺗﺶ ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ ﻟﺤﻈﺎت‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار‪ ،‬ﺣﺴﺎبﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﮔﺮوﻫﺶ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮاي آن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺧﺎص ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ وﻳﮋه آﻣﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬او واﻗﻌﺎً آدم ﺑﺎﻫﻮﺷﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎورﺗﺎن ﻧﻤﻲﺷﻮد ﭼﻘﺪر زرﻧﮓ اﺳﺖ‪ «.‬اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫‪Rodin‬‬

‫‪Moore‬‬ ‫‪Calder‬‬ ‫‪Giacometti‬‬ ‫‪Edward Durell Stone‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحــه‪١٤٩ :‬‬ ‫اﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﻟﻘﻮهي ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ “ﻛﻤﻲ ﺷﻚﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ” ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ‬ ‫ﺳﻮزان ﻛ‪‬ﺮ ﻳﻚ ﻃﺮح آﻣﺎده ﻛﺮد‪ :‬ﺣﺮوف ﻛﻠﻤﻪي ﭘﭙﺴﻲ ﻛﻪ دور ﻟﻮﮔﻮي اﭘﻞ ﻣﻲرﻗﺼﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺣﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ذوقزده وﻟﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺧﻮنﺳﺮد و ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﺑﻮد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺆال ﭘﺮﺳﻴﺪ وﻟﻲ ﭼﻨﺪان‬ ‫ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ «.‬او ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﺮم ﺑﮕﻴﺮد‪» :‬رﻓﺘﺎرش واﻗﻌﺎً ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ و ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻌﻨﺎ از ﺧﻮد‬ ‫راﺿﻲ ﺑﻮد‪ .‬واﻧﻤﻮد ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻋﻼﻗﻪ دارد وﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎزارﻳﺎب ﺑﻮد و ﺑﺲ‪ .‬آﻧﻬﺎ دﻗﻴﻘﺎً‬ ‫اﻳﻦﻃﻮرياﻧﺪ‪ :‬ﺣﻘﻮق ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ژﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎ در ﻣﺎرس ‪ 1983‬در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﻧﺘﻴﺠﻪ داد و اﻳﻦ راﺑﻄﻪي ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋﺸﻖ ﻛﻮر و‬ ‫ﻛﻮرﻛﻨﻨﺪه ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬در ﺳ‪‬ﻨﺘﺮالﭘﺎرك ﻗﺪم ﻣﻲزدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗﻮ واﻗﻌ ًﺎ ﺧﻮدش ﻫﺴﺘﻲ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﺎر ﻛﻨﻲ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻮ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮم‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻫﻢ اﻳﻦ ژﺳﺖﻫﺎي‬ ‫ﭘﺪراﻧﻪ را در زﻧﺪﮔﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻄﻮر ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺷﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﻮاب ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺮا ﺟﺎدو ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻜﻲ از روﺷﻦﺗﺮﻳﻦ آدمﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻋﻤﺮم ﻣﻲدﻳﺪم و در ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎي ﻧﻮ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦِ ﻫﻨﺮ ﻧﻴﺰ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ او ﺑﻪ ﻣﻮزهي ﻣﺘﺮوﭘﻮﻟﻴﺘﻦ رﻓﺖ ﺗﺎ اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺟﺎﺑﺰ واﻗﻌﺎً ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ آﻣﻮﺧﺘﻦ از دﻳﮕﺮان ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭼﻘﺪر ‪-‬و ﭼﻄﻮر‪ -‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭘﻴﺶزﻣﻴﻨﻪي ﻓﻜﺮياي از ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻣﻮر را ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ «.‬در ﺳﺎﻟﻦ ﻳﻮﻧﺎن و روم ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻗﺪم زدﻧﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﭘﻴﻜﺮﺗﺮاﺷﻲ ﻣﻨﺴﻮخ ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﻣﻴﻼد ﺑﺎ ﺳﺒﻚ ﻳﻚ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﭘﺮﻳﻜﻠ‪‬ﺲ‪ 1‬ﺑﻮد را ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻖ ﺟﻤﻊآوري اﺷﻴﺎء‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬درس ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و آﻧَﻚ در ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻏﻮﻃﻪور ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺣﺲ ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ داد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻣﻌﻠﻢ ﻳﻚ داﻧﺶآﻣﻮزِ ﭘ‪‬ﺮ اﺳﺘﻌﺪاد ﺑﺎﺷﻢ‪ «.‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ دﭼﺎر‬ ‫اﻓﺮاط ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬او را ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺟﻮانﺗﺮِ ﺧﻮدم ﻣﻲدﻳﺪم‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺎﺷﻜﻴﺒﺎ‪ ،‬ﻟﺠﻮج‪ ،‬ﻣﺘﻜﺒﺮ و ﺑﻲﭘﺮوا ﺑﻮدم‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ذﻫﻨﻢ ﭘﺮ از اﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺳﺎﻳﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬آره‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎﻳﻢ را اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻧﻤﻲدادﻧﺪ ﺑﻲرﺣﻢ ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ در اداﻣﻪي آن ﭘﻴﺎدهروي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻓﺎش ﻛﺮد ﻛﻪ در ﺗﻌﻄﻴﻼت و ﻣﺮﺧﺼﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ ﻣﻲرود و در‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻣﻲﻛﺸﺪ و اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﺗﺎﺟﺮ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻋﺠﻴﻦ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً در ﭘﺎرﻳﺲ ﺷﺎﻋﺮي ﭘﻴﺸﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮادوِي‪ 2‬رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻛﻮﻟﻮﻧﻲرﻛﻮردز‪ 3‬واﻗﻊ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭼﻬﻞوﻧﻬﻢ‪ ،‬آﻟﺒﻮمﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪاش را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ؛ آﻟﺒﻮمﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺎب دﻳﻼن‪ ،‬ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ‪ ،4‬ا‪‬ﻻ ﻓﻴﺘﺰﺟﺮاﻟﺪ‪ 5‬و ﻗﻄﻌﺎت‪ ‬ﺟ‪‬ﺰِ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ وﻳﻨﺪﻫﺎمﻫﻴﻞ‪ .6‬ﺑﻌﺪ ﺗﻤﺎم راه‬

‫‪Pericles‬‬ ‫‪Broadway‬‬

‫‪Colony Records‬‬ ‫‪Joan Baez‬‬ ‫‪Ella Fitzgerald‬‬ ‫‪The Windham Hill‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحـه‪١٥٠ :‬‬ ‫راه را ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺳﻦﺧﻮزه و ﻫﻔﺘﺎدوﭼﻬﺎرم در ﻏﺮب ﺳ‪‬ﻨﺘﺮالﭘﺎرك رﺳﻴﺪﻧﺪ؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ در آﻧﺠﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﭘِﻨﺖﻫﺎوسِ دو ﻃﺒﻘﻪ ﺑﺨﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﻮﻋﺪ اﻧﺘﻈﺎر ﺳﺮ آﻣﺪ و در ﻳﻜﻲ از ﺗﺮاسﻫﺎي آن ﭘﻨﺖﻫﺎوس‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺮس از ارﺗﻔﺎع ﺑﻪ دﻳﻮار ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺘﻢ ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫دﻻر ﺣﻘﻮق ﺳﺎﻻﻧﻪ و ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﺎداشِ اﻣﻀﺎي ﻗﺮارداد ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ را ﺷﺪﻧﻲ داﻧﺴﺖ و‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮم از ﺟﻴﺐ ﺧﻮدم ﻣﻲﭘﺮدازم‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎﻧﻊﻣﺎن ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل دﻳﺪهام‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ و اﭘﻞ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦﻫﺎ اﺳﺖ‪ «.‬ﺳﭙﺲ اﻓﺰود ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺮام ﺑﺎﺷﺪ ﻛﺎر ﻧﻜﺮده و ﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻪ او ﺑﻴﺎﻣﻮزد‪ .‬و در اﻧﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﺎن ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﺧﻴﺮهي ﺑﺪون ﭘﻠﻚزدن‪ ،‬ﻧﺜﺎر ﭼﺸﻤﺎن‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﺮد؛ ﺗﻴﺮِ آﺧﺮ!‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دﻳﮕﺮي را ﻫﻢ ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ :‬اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻫﻢ دوﺳﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ و او‬ ‫ﻣﺸﺎورهﻫﺎﻳﺶ را از ﺑﻴﺮونِ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪﻫﺪ‪» :‬ﻫﺮ زﻣﺎن ﻛﻪ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻣﻴﻞ وﻗﺘﻢ را ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﻢ داد‪ «.‬او ﺑﻌﺪﻫﺎ از اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪي ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻃﺮهي ﺟﺎﻟﺒﻲ ﻧﻘﻞ ﻛﺮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺮش را ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻔﺸﺶ ﺧﻴﺮه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﻜﺚ ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺸﻲ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎ روزﻫﺎ دﺳﺖ از ﺳﺮم ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺗﻮ دﻟﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻗﻲ زﻧﺪﮔﻲات را وﻗﻒ ﻓﺮوش آبﺷﻜﺮ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎي آن ﻓﺮﺻﺖ ﻋﻮض ﻛﺮدن دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎوري؟”«‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺣﺴﺎس ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ درﺳﺖ ﺑﻪ وﺳﻂ ﺷﻜﻤﺶ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻜﺎن ﻫﻴﭻ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻠﻲ ﺟﺰ‬ ‫ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬او ﻳﻚ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردنِ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ و‬ ‫ﻧﻴﺰ ﺑﺮآورد ﻛﺮدن دﻗﻴﻖِ آدمﻫﺎ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺗﺎ ﻓﺮد‪ ‬ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻣﺎﻫﻲ ﻛﻪ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻼﻗﺎتﻣﺎن ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻧﻪ‪ «.‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ‬زﻣﺴﺘﺎن رو ﺑﻪ ﻏﺮوب ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬ ‫آﭘﺎرﺗﻤﺎن را ﺗﺮك ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﺳ‪‬ﻨﺘﺮال ﭘﺎرك‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺘﻞ ﻛﺎرﻻﻳﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎه ﻋﺴﻞ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ درﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺮاي ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﻣﺪﻳﺮان اﭘﻞ در ﻣﺎه ﻣﻲ ‪ ،1983‬ﺑﻪ ﺗﻞﻣﺎﺳﻪﻫﺎي ﭘﺎﺟﺎرو رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫ﭼﻨﺪ از ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﻟﺒﺎسﻫﺎي رﺳﻤﻲاي ﻛﻪ در ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ داﺷﺖ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ دﺳﺖ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار ﺗﻴﺮه را ﺑﺎ ﺧﻮد آورده‬ ‫ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﺧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ آﻧﺠﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬در ﺟﻠﻮي اﺗﺎقِ ﻣﻼﻗﺎت‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﻟُﺨﺘﻲ در‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻬﺎرزاﻧﻮي ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ آﺑﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎزي ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺘﺎن ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻳﻚ‬ ‫دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺮ راﺳﺖ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻛﻨﺪ؛ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺤﺚ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮ ﺑﺒﺮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺤﺼﻮﻻت ‪-‬اﭘﻞ ‪،II‬‬ ‫اﭘﻞ ‪ ،III‬ﻟﻴﺴﺎ و ﻣ‪‬ﻚ‪ -‬را ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ از رﻗﺒﺎ ﺑﺴﺎزﻧﺪ و اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎري ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺎزارﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻫﺪاف‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ؟ وﻟﻲ ﺑﺤﺚْ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻴﺎن اﻳﺪهﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﺸﺎﺟﺮات و ﺑﺤﺚﻫﺎي اﺗﻔﺎﻗﻲ رﻓﺖ‪ ،‬و ﭼﻴﺰي ﺷﺪ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬داد و ﺑﻲداد‪ ‬ﻣﻠﻮانﻫﺎ روي ﻋﺮﺷﻪي ﻛﺸﺘﻲ دزدان‬ ‫درﻳﺎﻳﻲ‪.‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحــه‪١٥١ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﮔﺮوه ﻟﻴﺴﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺎﻣﻮﻓﻘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﺟﻮاﺑﺶ را داد‪» :‬ﺧﺐ‬ ‫ﻣﺜﻼً ﻛﻪ ﭼﻲ؟ ﺗﻮ ﺧﻮدت ﻫﻨﻮز ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻧﻜﺮدهاي! ﭼﺮا ﺻﺒﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ اول ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺑﺴﺎزي ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺑﻘﻴﻪ اﻧﺘﻘﺎد ﻛﻨﻲ؟« اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﺎج و واج ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﺟﻠﺴﺎت ﭘﭙﺴﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻧﻤﻲﻛﺸﻴﺪ‪» :‬اﻣﺎ آﻧﺠﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﭘﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ روي ﺳﺮ اﺳﺘﻴﻮ!« اﻳﻦ ر‪‬وﻳﻪ‪ ،‬ﺟ‪‬ﻜﻲ را ﻛﻪ ﭼﻨﺪي ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲﻫﺎي اﭘﻞ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮش آورد‪» :‬ﻓﺮق ﺑﻴﻦ اﭘﻞ و ﺑﭽﻪﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮓﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺑﭽﻪﭘﻴﺸﺎﻫﻨﮓﻫﺎ ﻳﻚ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﺎﻻي ﺳﺮﺷﺎن دارﻧﺪ!«‬ ‫در ﮔﻴﺮ و دارِ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ زﻟﺰﻟﻪي ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬زﻣﻴﻦ را ﻟﺮزاﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ آن وﺳﻂ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ‪ «.‬ﻫﻤﻪ ﻳﻚ راﺳﺖ از در ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎﺣﻞ رواﻧﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻳﺎدآور ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫زﻣﻴﻦﻟﺮزهي ﻗﺒﻠﻲ ﺳﻴﻼب ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﺳﺎﺣﻞ ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻤﺖ‬ ‫دﻳﮕﺮ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺗﺮدﻳﺪ در ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻣﺸﺎورهﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ و ﺷﺒﺢ ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺧﻮدﺗﺎن ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ ﻣﺎﺣﺼﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﭼﻪ ﺷﺪ!«‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ روز ﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ و ﻫﻤﺴﺮش ﻟﻴﺰي را ﺑﺮاي ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ آن زﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎرﺑﺎرا‬ ‫ﺟﺎﺳﻴﻨﺴﻜﻲ )ﻛﺎرﻣﻨﺪ زﻳﺒﺎروي رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ( راﺑﻄﻪ داﺷﺖ و ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي زﻳﺒﺎ و ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎري‬ ‫ﺳﺒﻚ ﺗﻮدور واﻗﻊ در ﻟﻮس ﮔﺎﺗﻮس ﺳﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﺰي در ﻣﺎﻫﻲﺗﺎﺑﻪاي ﻛﻪ آورده ﺑﻮد‪ ،‬اُﻣﻠﺖ ﮔﻴﺎﻫﻲ درﺳﺖ ﻛﺮد‬ ‫)اﺳﺘﻴﻮ ﻋﺠﺎﻻﺗﺎً از رژﻳﻢ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪاش ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ (.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺷﺮﻣﻨﺪه ﻣﻦ‬ ‫ﻣﺒﻠﻤﺎن زﻳﺎدي ﻧﺪارم‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﻮز ﻧﺮﻓﺘﻢ ﺳﺮ وﻗﺖ ﺧﺮﻳﺪش‪ «.‬اﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺗﻨﺎﻗﺾﮔﻮﻳﻲﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ او ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﺳﺨﺖﮔﻴﺮياش در اﻧﺘﺨﺎب وﺳﺎﻳﻠﻲ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬در ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪي ﺳﺎدهﭘﺴﻨﺪي ﻛﻪ داﺷﺖ‪ ،‬او را‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪاي ﻛﻪ ذوقاﻧﮕﻴﺰ ﻧﺒﻮد ﺑﻲﻣﻴﻞ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺗَﺒ‪‬ﻊ آن‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻨﻮز ﺧﺎﻟﻲ و ﺑﻲﻣﺒﻠﻤﺎن ﺑﻮد؛‬ ‫ﭼﺮاغﻫﺎي ﺗﻴﻔﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺰ ﻏﺬاﺧﻮري آﻧﺘﻴﻚ‪ ،‬دﻳﺴﻚﺧﻮان وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنِ ﺗﺮﻳﻨﻴﺘﺮونِ ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺧﻮد‪،‬‬ ‫وﻟﻲ روي زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺒﻞ و ﺻﻨﺪﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻟﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد! اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻟﺒﺨﻨﺪي زد و ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎده و ﺑﻲﺗﺠﻤﻞ دوران ﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮدش در آﭘﺎرﺗﻤﺎن درﻫﻢ و ﺑﺮﻫﻤﻲ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ اﺳﺖ در ﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣ‪‬ﺮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﻫﺎ را‬ ‫ﺳﺮﻳﻊ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﺗﺎ ﻻﻗﻞ ﻳﻚ اﺛﺮ ﻛﻮﭼﻚ از ﺧﻮدش در ﺗﺎرﻳﺦِ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺑﻪ ﺛﺒﺖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬آن روز ﺻﺒﺢ دور‬ ‫ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﺪداً ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪ دورهي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ روي زﻣﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻓﺮﺻﺖ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﺪ ﻛﺎر ﻋﺎﻟﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﺎ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﭼﻘﺪر در دﻧﻴﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻢ وﻟﻲ اﺣﺴﺎﺳﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺟﻮاﻧﻢ ﻛﺎرﻫﺎي زﻳﺎدي اﻧﺠﺎم دﻫﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﻣﺎهﻫﺎي اولِ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎرﻫﺎ در ﻃﻮل روز ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ و ﻣﻦ‬ ‫ﻳﻚ روح ﺑﻮدﻳﻢ در دو ﺑﺪن‪ ،‬دو ﻫﻤﺮاه ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ و ﺻﻤﻴﻤﻲ« و ﺟﺎﺑﺰ از روي ﺗﻤﻠﻖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻨﻮز ﻧﺼﻒ‪ ‬ﻋﺒﺎرت‬ ‫ﻳﺎ ﺟﻤﻠﻪ از دﻫﺎنِ ﻳﻜﻲﻣﺎن ﺧﺎرج ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ آن دﻳﮕﺮي ﺗﺎ ﺗﻪ ﺧﻂ را ﻣﻲرﻓﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮود‪ ،‬ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ‪ «.‬آﻧﻬﺎ‬ ‫آﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﻫﻢ از ﻟﺬت‪ ‬ﻛﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻨﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻫﻤﻪ ﻧﮕﺮان ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ از ﺳﺮ ﻫﻴﭻ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻣﻴﺎن ﺧﻮدش و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬﺷﺖ‪:‬‬ ‫‪Leezy‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحـه‪١٥٢ :‬‬ ‫»ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺟﻤﻼت ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن روي ﻳﻚ ﻃﻮل ﻣﻮج ﺣﺮف ﻣﻲزدﻳﻢ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻤﻪ‬ ‫ﺷﺐ ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦ اﻳﺪهاي ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺑﻪ ﺳﺮش زده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻴﺪار ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺪون آﻧﻜﻪ ﻣﻦِ ﺧﻮابآﻟﻮد و ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲﺧﺒﺮ‬ ‫از ﺳﺎﻋﺖ را اذﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺳﻼم‪ ،‬ﻣﻨﻢ!” ﻣﻦ ﻫﻢ در روزﮔﺎر ﭘﭙﺴﻲ دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﻛﺮده ﺑﻮدم؛‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎ و اﺳﻼﻳﺪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ را ﭘﺎره ﻣﻲﻛﺮد و دور ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ در اواﻳﻞ‬ ‫ﺣﻀﻮرم در ﭘﭙﺴﻲ ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻢ ﻧﻄﻖﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ را ﺑﻪ ﻳﻚ اﺑﺰار ﻣﻬﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮي‬ ‫ﺟﻮان ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺻﺤﻴﺢ ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻲﺻﺒﺮي و اﻏﻠﺐ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺧﻮدم ﺑﻬﺘﺮ از ﭘﺲ اﻧﺠﺎمﺷﺎن ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﻢ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮاﻗﻊ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدم ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ در آن اﺳﺘﻴﻮ دارد‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻣﺮا ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺸﺎﺑﻪﻫﺎي ﻣﺎ ﻏﻴﺮﻃﺒﻴﻌﻲ و ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪي ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهﻣﺎن ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮات‪ ،‬ﺧﻮدﻓﺮﻳﺒﻲ و دﺳﺘﻮر ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﺑﻤﺐِ اﺗﻤﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ زودي اﻳﻦ را ﻓﻬﻤﻴﺪ‪» :‬ﻣﺘﻔﺎوت از‬ ‫ﻫﻢ دﻧﻴﺎ را ﻣﻲدﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬آدمﻫﺎ را ﻫﻢ‪ .‬ارزشﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﻫﻢ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از آﻣﺪﻧﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎزه ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬او ﺳﺮﻳﻊاﻻﻧﺘﻘﺎل ﻧﺒﻮد و آدمﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺮﻓﻴﻊ ﻣﻲداد‪ ،‬اﻏﻠﺐ دﻟﻘﻜﺎﻧﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮب ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﺤﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮ ﺗﻮﻫﻢ اﺳﻜﺎﻟﻲ ‪-‬ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺒﺎﻫﺖ‪ ‬زﻳﺎد ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن‪ -‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ادارهي او اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﺗﻮﻫﻢ در او‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻫﺪانِ زﻳﺮك‪ ‬ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﺜﻞ ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﭼﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮود‪ ،‬ﺟﺪاﻳﻲِ ﻗﺮﻳﺐاﻟﻮﻗﻮع آن دو ﻣﺨﺮبﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﺎري ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ اﺳﺘﺜﻨﺎ اﺳﺖ وﻟﻲ او ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ را ﻧﻔﻬﻤﻴﺪ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﭼﻮن اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻠﻲ ﻣﺪال اﻓﺘﺨﺎر‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪاش زده ﺑﻮد ﻛﻪ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و روزي ﻛﻪ روﺷﻦ ﻣﻲﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﺪالﻫﺎ از اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻗﺎﻣﺖ اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫زار ﻣﻲزده‪ ،‬آن وﻗﺖ ﺗﺎزه ﺻﺪاي ﺗﻴﻚﺗﺎك‪ ‬ﺑﻤﺐ ﺳﺎﻋﺘﻲِ “داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ” ﺑﻪ ﮔﻮش ﻫﻤﻪ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ زودي ﺗﺐ و ﺗﺎب اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از ﺿﻌﻒ او در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺷﻲ از‬ ‫ﻣﻴﻠﺶ ﺑﻪ راﺿﻲ ﻛﺮدن دﻳﮕﺮان و اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ از ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﭘﺮﺷﻤﺎر او ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲِ ﻣﺆدب‪ ،‬ﺑﻲادﺑﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ را ﭘﺲ ﻣﻲزد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 11‬ﺷﺐ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻛُﺪﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ وﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮاﻗﻊ او ﺣﺘﻲ روﻳﺶ را ﺑﺮاي دﻳﺪن آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻧﻤﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮﮔﻪﻫﺎ را ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻧﮕﺎه‪ ‬ﺳﺮﺳﺮي ﭘﺮت ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖﺷﺎن‪ .‬ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪم‪“ :‬اﻳﻦﻃﻮري ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ؟” ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫“ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﻧﺠﺎﻣﺶ دﻫﻨﺪ”‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﻣﻘﻄﻌﻲ او را ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻠﻮي‬ ‫اﻳﻦ رﻓﺘﺎرت را ﺑﮕﻴﺮي‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد وﻟﻲ در ذاﺗﺶ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﺶ را ﻗﺒﻞ از ﺑﺮوز اَﻟَﻚ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻢﻛﻢ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﺗﻨﺪ و رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‪ ،‬رﻳﺸﻪ در ﺣﺎﻻت‬ ‫رواﻧﻲ او دارد و ﺷﺎﻳﺪ اﻧﻌﻜﺎس ﺑﻴﻤﺎري دو ﻗﻄﺒﻲِ ﺧﻔﻴﻒ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮﺧﺶﻫﺎي رﻓﺘﺎري ﻋﺠﻴﺒﻲ در او ﻣﺸﺎﻫﺪه‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد؛ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻧﺸﺌﻪ ﺑﻮد و ﻣﻮﻗﻌﻲ دﻳﮕﺮ اﻓﺴﺮده‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺑﻲدﻟﻴﻞ ﺳﺨﻨﺎن ﺷﺪﻳﺪاﻟﻠﺤﻦ و ﺧﺸﻨﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮان ﻣﻲﮔﻔﺖ و اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد او را آرام ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎز‪» :‬ﺑﻴﺴﺖ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻨﻢ زﻧﮓ ﻣﻲزد و ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‬ ‫ﭘﺎ ﺷﻮ ﺑﻴﺎ اﺳﺘﻴﻮ دوﺑﺎره ﻛﻨﺘﺮﻟﺶ را از دﺳﺖ داده‪«.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ اﺧﺘﻼف اﺳﺎﺳﻲﺷﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش رخ داد‪ .‬از اﺑﺘﺪا ﻗﺮار ﺑﻮد دﺳﺘﮕﺎه ‪ 1.000‬دﻻر‬ ‫ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﺷﻮد وﻟﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد و ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻪ ‪ 1.995‬دﻻر‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﺮوع ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎﺷﻜﻮه و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻗﻮي‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻴﻤﺖ ‪500‬‬

‫ف ص ل چ ه ا ر د ﻩ | صـفـحــه‪١٥٣ :‬‬ ‫دﻻر دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪ .‬از ﻧﻈﺮ او ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺜﻞ ﻫﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ دﻳﮕﺮي ﺑﺎﻳﺪ در ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎمﺷﺪه‬ ‫ﻟﺤﺎظ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ دﻳﻮاﻧﻪوار ﺟﻠﻮﻳﺶ اﻳﺴﺘﺎد‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ اﻳﺴﺘﺎدهاﻳﻢ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻘﻼﻳﻲ ﺑﺮاي ﭘﻮل درآوردن‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺳﺎدهاي اﺳﺖ‪» :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻗﻴﻤﺖ را ‪ 1.995‬دﻻر ﻧﮕﻪ دارد ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﺑﻮدﺟﻪي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻪ ﻫﺮ دو ﺑﺎ ﻫﻢ!«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺧﻮﺷﺘﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ وﻟﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺻﺮار دارد ﻗﻴﻤﺖ را‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي ‪ -1.995‬ﺑﻜﻨﻴﻢ ‪ 2.495‬دﻻر‪ «.‬ﻫﻤﻪ رم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ اﺻﻼً ﻫﺪف ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ‬‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮاي آدمﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻮده و اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻗﻴﻤﺖ “ﺧﻴﺎﻧﺖ” ﺑﻪ آرﻣﺎنﺷﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﻗﻮل داد ﻛﻪ‪» :‬ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﮔﺬارم از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻗ‪‬ﺴ‪‬ﺮ در ﺑﺮود!« در ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺣﺮف اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻛﺮﺳﻲ‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ‪ 25‬ﺳﺎل از آن ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻳﺎدآورياش ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﻨﻘﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬آن ﺗﺼﻤﻴﻢ دﻟﻴﻞِ اﺻﻠﻲِ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﻗﺒﻀﻪ ﺷﺪن ﺑﺎزار ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻮد‪ «.‬اﻳﻦ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ اﺳﺘﻴﻮ اﺣﺴﺎس‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻛﻪ دارد ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺮﻛﺖ و ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ و اﻳﻦ ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺒﺮِ ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﻨﮕﻨﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٥٤ :‬‬

‫فصل پانزدﻩ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫اثر کوچک در جهان‬ ‫ِ‬ ‫ثبت یک ِ‬

‫آﮔﻬﻲ “‪.”1984‬‬

‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ واﻗﻌﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫در اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،1983‬ﻧﻘﻄﻪي اوج ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻓﺮوش اﭘﻞ در ﻫﺎواﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻘﻠﻴﺪ از ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻫﺠﻮآﻣﻴﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺎزي ﻋﺸﻘﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻘﺶ ﻣﺠﺮي را ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد و ﺳﻪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪدﻫﻨﺪه ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از ﺑﻴﻞ‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و دو ﻣﺪﻳﺮ ﻧﺮماﻓﺰاري‪ ،‬ﻣﻴﭻ ﻛﺎﭘﻮر‪ 1‬و ﻓﺮِد ﮔﻴﺒﻮﻧﺰ‪ .2‬ﺑﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ آﻫﻨﮕﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ روي‬ ‫ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎﺷﺎن ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺑﭽﻪ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﺑﺎ اﻋﻼم اﻳﻨﻜﻪ‪» :‬در ﺳﺎل ‪1984‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ اﻧﺘﻈﺎر دارد ﻧﻴﻤﻲ از درآﻣﺪﻫﺎﻳﺶ را از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪ «،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻖ اﺳﺎﺳﻲ از ‪ 750‬ﻓﺮوﺷﻨﺪهي اﭘﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺻﻮرﺗﻲ ﺗﺮاﺷﻴﺪه‪ ،‬ﭼﻬﺮهاي ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﻟﺒﺨﻨﺪي‬ ‫ﻓﺮاخ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮش ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪي ﭼﻮن ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻳﻜﻲ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰي ﻣﺘﻔﺎوت‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آن ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻳﺪ واﻗﻌﺎً ﺟﺪﻳﺪ و ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل‬ ‫دﻳﺪهام‪ ،‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎﻳﻲ را دارد‪«.‬‬ ‫‪Mitch Kapor‬‬ ‫‪Fred Gibbons‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٥٥ :‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ داﺷﺖ از ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻪ رﻗﻴﺐ اﭘﻞ ﺑﺪل ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ و‪‬رد‪ 1‬ﺑﺮاي اﭘﻞ اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻳﻚ ﺟﻬﺶ ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﻧﻴﺰ در درآﻣﺪﻫﺎي ﺣﺎﺻﻞ از ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬در راه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎل‬ ‫ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﭘﻞ ‪ 279.000 II‬واﺣﺪ ﻓﺮوش ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ﺷﺮﻛﺎ ‪ 240.000‬واﺣﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻋﺪاد‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1983‬ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد‪ 420.000 :‬واﺣﺪ ﺑﺮاي اﭘﻞ و ‪ 1.300.000‬واﺣﺪ ﺑﺮاي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ﺷﺮﻛﺎ‪ .‬آن‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ دﻳﮕﺮ اﭘﻞ ‪ III‬و ﻟﻴﺴﺎ در آبﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ ﻏﺮق ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ!‬ ‫درﺳﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ورود ﻟﺸﮕﺮِ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﭘﻞ ﺑﻪ ﻫﺎواﻳﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺮ روي ﺟﻠﺪ ﻣﺠﻠﻪي‬ ‫ﺑﻴﺰﻳﻨﺲوﻳﻚ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻴﺘﺮ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪» :‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪ :‬و اﻳﻨﻚ ﺑﺮﻧﺪه‪ ...‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ «.‬در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺮوش آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م اﺷﺎره و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺟﻨﮓ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺮ ﺑﺎزار از ﻫﻤﻴﻦاﻵن ﺗﻤﺎم ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م در ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪي ﺑﺮقآﺳﺎ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ‪ ٪26‬ﺑﺎزار را ﻇﺮف دو ﺳﺎل ﺗﺴﺨﻴﺮ ﻛﺮده و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ‪ 1985‬ﺳﻬﻢ ﺧﻮد را ﺑﻪ ‪ ٪50‬اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ‪ ٪25‬از ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ وﺿﻊ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺎ در ﺳﻪ ﻣﺎﻫﻪي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1984‬ﻓﺸﺎر زﻳﺎدي ﺑﺮ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش وارد آﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺑﺎ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﭘﻞ‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ را از رو ﺑﺴﺖ‪.‬‬ ‫روي ﺻﺤﻨﻪ رﻓﺖ و ﺗﻤﺎم اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي اﺷﺘﺒﺎه آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م از ﺳﺎل ‪ 1958‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﻮ را ﺑﺮ ﺷﻤﺮد و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺷﻮم‬ ‫از ﻗﺼﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺑﻠﻌﻴﺪن ﺑﺎزار ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﭘﺮده ﺑﺮداﺷﺖ‪» :‬آﻳﺎ ﺑﻴﮓﺑﻠﻮ‪) 2‬ﻟﻘﺐ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م( ﻛﻞ ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﻗﺒﻀﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد؟ ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت را ﭼﻄﻮر؟ و آﻳﺎ ﺟﺮج اوروِل راﺟﻊ ﺑﻪ ‪ 1984‬درﺳﺖ ﻧﮕﻔﺘﻪ ﺑﻮد؟«‬ ‫در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻳﻚ ﭘﺮدهي ﻧﻤﺎﻳﺶ از ﺳﻘﻒ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪ و از آﮔﻬﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ‪ 16‬ﺛﺎﻧﻴﻪاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش روﻧﻤﺎﻳﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﻣﺎه در ﺻﻨﻌﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﺗﺎرﻳﺦﺳﺎز ﺷﻮد و در اﻳﻦ اﺛﻨﺎ از‬ ‫ﭘﺲ ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪﻓﻲ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺮ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺻﻒآراﻳﻲ ﻣﺠﺪد ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎزي از ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺷﻮرﺷﻲ ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﺸﮕﺮ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان‬ ‫ﻧﻴﺮو ﺑﺪﻫﺪ و اﻳﻨﻚ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎزي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ روﺣﻴﻪ ﻣﻲﺑﺨﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻣﺎﻧﻊ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ :‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و دﻳﮕﺮ ﻧﻮاﺑﻎ ﮔﺮوه ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻛﺎر ﻛﺪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮل دوﺷﻨﺒﻪ ‪ 16‬ژاﻧﻮﻳﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ از آن ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ از ﭘﺲِ ﺿﺮباﻷﺟﻞ ﺑﺮ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬او آن ﻣﻮﻗﻊ در ﮔﺮَﻧﺪﻫﻴﺎت‪ 3‬ﻣﻨﺘﻬﻦ‪،‬‬ ‫داﺷﺖ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ آﻣﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﺎﻳﺪ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻧﺮماﻓﺰار از ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬اوﺿﺎع را ﺷﻤﺮدهﺷﻤﺮده ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺎ ﻧﻔﺲﻫﺎﻳﻲ در ﺳﻴﻨﻪ ﺣﺒﺲ‪ ،‬دور ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ ﻻزم داﺷﺘﻨﺪ ﻣﻬﻠﺘﻲ دو ﻫﻔﺘﻪاي ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﺷﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ارﺳﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻳﻚ “ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ” از ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺗﻜﻤﻴﻞِ ﻛﺪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي اﺻﻠﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ آن ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻜﺜﻲ ﻛﻮﺗﺎه در ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻪ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ و‬ ‫ﻧﻪ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ‪ .‬ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﺳﺮد و ﻣﺤﺰون ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻋﺎﻟﻲ ﻛﻪ او‬ ‫‪Microsoft Word‬‬ ‫‪Big Blue‬‬ ‫‪Grand Hyatt‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٥٦ :‬‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻤﺎم ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻴﭻ اﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻟﻐﺰﻳﺪن وﺟﻮد ﻧﺪارد!« ﺻﺪاي‬ ‫ﻧﻔﺲﻫﺎي ﻫﻤﻪﺷﺎن از ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻲآﻣﺪ‪» :‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﺎهﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ دارﻳﺪ روي ﻣﺤﺼﻮل ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻬﻠﺖ‬ ‫دو ﻫﻔﺘﻪاي ﻗﺮار ﻧﻴﺴﺖ آﻧﻘﺪرﻫﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﺑﻪ ﺑﺎر ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﻋﻬﺪهي ﻛﺎر ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﻳﻚﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از دوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ را ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﻢ ﻫﻤﻪﺗﺎن روي آن‪«.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻛَﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧُﺐ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﺶ ﻛﻨﻴﻢ« و ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ آﻧﻬﺎ را ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﻛﺮد ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻧﺪي وﻳﮕﻴﻨﺘُﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﻛﻴﻒ ﺑﺰرگ ﭘﺮ از ﺷﻜﻼت اﺳﭙﺮﺳﻮ ﺑﺎ روﻛﺶ ﻛﺎﻛﺎﺋﻮ‪ ،‬وارد دﻓﺘﺮ ﺷﺪ‪ :‬اﻳﻦ آذوﻗﻪي ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺷﺐﻛﺎر در ﺳﻪ‬ ‫‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻬﻠﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دوﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 8:30‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻧﻴﻤﻪ ﺑﻲﻫﻮش روي ﻳﻜﻲ از ﻣﺒﻞﻫﺎي ﺳﺎﻟﻦ‬ ‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻘﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ اﻳﺮاد ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه ﺣﺮف زدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻓﻮﻟﻜﺲواﮔﻦ آﺑﻲاش )ﺑﺎ ﭘﻼك‪ (MACWIZ :‬رﺳﺎﻧﺪ و ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺨﻮاﺑﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي اﭘﻞ در ﻓﺮِﻣ‪‬ﻨﺖ‪ 1‬ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺳ‪‬ﺮ دادن ﺟﻌﺒﻪﻫﺎي رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﺑﻴﺮون‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان واﻗﻌﻲ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ« و ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻲ‬ ‫واﻗﻌﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫آﮔﻬﻲِ “‪”1984‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﻬﺎر ‪ 1983‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ را‬ ‫ﻫﻢ اراﺋﻪ ﻛﺮد؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪر‪‬وي‬ ‫ﻣﺮدم را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ رﻋﺪ و ﺑﺮق!« اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ﺑﻪ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﭼﻴﺎت‪/‬د‪‬ي‪ 2‬ﺳﭙﺮده ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ اﻳﻨﻚ ﻃﺮف ﺣﺴﺎب اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮدي ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻛﺎر ﺷﺪ ﻳﻜﻲ از آن‬ ‫ﺧﻮشﮔﺬرانﻫﺎي دﻳﻼق ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻳﺸﻲ ﭘﺮﭘﺸﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎﻳﻲ درﻫﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺸﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎز و ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ روﺷﻦ‬ ‫داﺷﺖ؛ او ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﻧﺎم داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ﺧﻼق آژاﻧﺲ در ﺑﺨﺶ ﺳﺎﺣﻠﻲِ وﻧﻴﺰ در ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ‪ .‬ﻛﻠﻮ زرﻧﮓ و ﺑﺎﻣﺰه‪ ،‬وِﻟﻮ‬ ‫اﻣﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮد و ﻫﻤﻜﺎرياش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻪ دﻫﻪ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻮ و دو ﻧﻔﺮ از ﮔﺮوﻫﺶ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﻼﺻﻪﻧﻮﻳﺲ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﻴﻮ ﻫ‪‬ﻴﺪن‪ 3‬و ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮدان ﻫﻨﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺮﻧﺖ‬ ‫ﺗﻮﻣﺎس‪ ،4‬ﺑﺎ داﺳﺘﺎن ﺟ‪‬ﺮج اوروِل و‪‬ر رﻓﺘﻨﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﭼﺮا ‪-‬آﮔﻬﻲ‪ 1984 -‬ﻣﺜﻞ ‪-‬رﻣﺎن‪1984 -‬‬ ‫ﻧﺸﻮد؟!« ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ و از آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎسِ آن‪ ،‬اﻳﺪهاي ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫آن ﺳﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ‪ 16‬ﺛﺎﻧﻴﻪاي ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‪-‬ﺗﺨﻴﻠﻲ؛ در ﻗﺎبِ‬

‫‪Fremont‬‬ ‫‪Chiat/Day‬‬ ‫‪Steve Hayden‬‬ ‫‪Brent Thomas‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٥٧ :‬‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ‪ ،‬ﻳﻚ زن ﺟﻮان ﺷﻮرﺷﻲ از دﺳﺖ ﭘﻠﻴﺲﻫﺎي ﻗﻮيﺟﺜﻪ ﻓﺮار و ﭘ‪‬ﺘﻜﻲ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﺰرگ‬ ‫ﺳﺎﻟﻦ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ ﻣﺮدم را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻗَﻴِﻢ ﺑﺰرگ ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ‪ .‬ﻗﻴﻤﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﺣﺎل ﻣﺴﺦ ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﮔﻬﻲ‪ ،‬در ﺑﺮ ﮔﻴﺮﻧﺪهي روح ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻋﺼﺮ اﻧﻘﻼب ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻮد؛ ﺑﺴﻴﺎري از ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺰﺋﻲ از ﺟﺮﻳﺎن ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ را اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ در ﺧﺪﻣﺖ دوﻟﺖﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮدي اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﭘﺎﻳﺎن دﻫﻪي ‪1970‬‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮاي ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪﺳﺎزي اﻓﺮاد ﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ آﮔﻬﻲ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻨﮕﺠﻮي ﭘﺎسدارِ ﻫﻮﻳﺖ ﻓﺮدي ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و اﭘﻞ را ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺳﺮﻛﺶ و ﺑﻲﺑﺎك ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻘﺸﻪي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺷﻴﻄﺎﻧﻲِ ﺑﺰرگ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻼ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ و ﻛﻨﺘﺮل ذﻫﻦ آدمﻫﺎ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﺪه ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻔﻬﻮم ﻧﻬﻔﺘﻪ در آﮔﻬﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﭼﻴﺰ ﻣﻬﻤﻲ در وﺟﻮدش ﺷﺪ‪ .‬او‬ ‫ﺣﺎﻻ ﺧﻮد را ﻳﻚ ﻳﺎﻏﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺖ و در ﭘﻲ ﻫﻢﺳﻮﻳﻲ ﺑﺎ ارزشﻫﺎي ﻃﺒﻘﺎت ﭘﺎﻳﻴﻦدﺳﺘﻲ ﭼﻮن ﻫﻜﺮﻫﺎ و دزدان‬ ‫درﻳﺎﻳﻲ ﺷﺎﻏﻞ در ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺰرﻋﻪي ﺳﻴﺐ اورِﮔﺎن را ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ اﭘﻞ ﺗﺮك ﻛﺮد‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮد را ﺳﺎﻛﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻣﺘﻤﺪن ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻘﻴﻢ ﻣﺤﻠﻪي ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل زوال روﺣﻴﻪي ﻫﻜﺮي را ﻋﻤﻴﻘﺎً در درون ﺧﻮد اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺣﺘﻲ او را ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻲ ﺑﻪ اﺧﻼق ﺑﺎﺷﮕﺎه ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو‪ ،‬ﻃﺮح اﭘﻞ ‪ I‬را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺠﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﻓﺮوش آن اﺻﺮار ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف وازﻧﻴﺎك ﻛﻪ اﻛﺮاه داﺷﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ دادن ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﮔﺮوه دوﺳﺘﺎن‬ ‫ﮔﺎراژ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﺻﻮل و ﻗﻮاﻋﺪ ﻫﻜﺮﻫﺎ را‬ ‫ﻧﻘﺾ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻴﭻ اﺳﻼﺗﻲ ﺑﺮاي ﻧﺼﺐ ﻗﻄﻌﺎت ﻧﺪاﺷﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﺎرتﻫﺎي‬ ‫ﻛﻤﻜﻲ ﻧﺼﺐ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺎدرﺑﻮرد دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻼً دﺳﺖﺷﺎن ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮد؛ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮔﺮاﻧﻲ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎز ﻛﺮدن ﻛ‪‬ﻴﺲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲاش ﻫﻢ ﺑﻪ اﺑﺰارﻫﺎي وﻳﮋه ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪ .‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺑﺴﺘﻪ و ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺼﻮل دﺳﺖ ﻗَﻴِﻢ ﻣﺴﺦﻛﻨﻨﺪهي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﻛﺎرِ دﺳﺘﺎنِ آزاديﻃﻠﺐِ ﻳﻚ ﻫﻜﺮ!‬ ‫از ﻫﻤﻴﻦ رو “‪ ”1984‬ﻳﻚ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﺠﺪد و ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ از ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬آن زن‬ ‫داﺧﻞ آﮔﻬﻲ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش روي ﻟﺒﺎﺳﺶ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻳﺎﻏﻲ ﺷﻮرﻳﺪه ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺘﻴﻼي ﻧﻈﺎم ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﺨﺪام رﻳﺪﻟﻲ اﺳﻜﺎت‪ 1‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺎرﮔﺮدان ﻛﻪ ﺳﺮﺧﻮش از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻠ‪‬ﻴﺪ راﻧﺮ‪ 2‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮد و اﭘﻞ را ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺳﺎﻳﺒﺮﭘﺎﻧﻚ زﻣﺎﻧﻪ ﺑﺪل ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ آن آﮔﻬﻲ‪ ،‬اﭘﻞ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻫﻜﺮﻫﺎ و ﻳﺎﻏﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮد را ﻋﻀﻮي از ﺟﻤﻊ آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ دور از واﻗﻌﻴﺖ ﻫﻢ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ دﻳﺪهي ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻪ آﮔﻬﻲ ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺻﺮار ﺑﺮ ﻧﻴﺎز اﭘﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻎِ اﻧﻘﻼﺑﻲ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻮدﺟﻪي ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ‪ 750.000‬دﻻري را ‪-‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺿﺒﻂ آﮔﻬﻲ‪ -‬ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺑﺎر‪ ،‬آن را ﺣﻴﻦ ﭘﺨﺶ ﺑﺎزي ﻓﻮﺗﺒﺎل روي آﻧﺘﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬رﻳﺪﻟﻲ اﺳﻜﺎت در ﻟﻨﺪن آﮔﻬﻲ را ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﻛﺮد‪ :‬ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﻛَﭽ‪‬ﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻮدهي ﻣﺴﺦ ﺷﺪه ﻛﻪ ﮔﻮش ﺑﻪ ﺻﺪاي ﻗﻴﻢ ﺧﻮد ﺳﭙﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪Ridley Scott‬‬ ‫‪Blade Runner‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٥٨ :‬‬ ‫ﻳﻚ ﭘﺮﺗﺎبﮔﺮ دﻳﺴﻚ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺑﺎزي در ﻧﻘﺶ زن ﺷﻮرﺷﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻀﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺳﺮدي ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيرﻧﮓ اﻟﻘﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﺳﻜﺎت ﺣﺎل و ﻫﻮاي ﺗﺨﻴﻠﻲ ﺑﻠ‪‬ﻴﺪراﻧﺮ را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﺮد‪ .‬درﺳﺖ در‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗَﻴِﻢ ﺑﺰرگ ﻣﻲﮔﻔﺖ “ﻣﺎ ﻣﺴﺘﻮﻟﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ‪ ”،‬ﭘﺘﻚ‪ ‬ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ زن ﺷﻮرﺷﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪي‬ ‫ﺑﺰرگ ﺳﺎﻟﻦ ﻣﻲﺧﻮر‪‬د و در ﻣﻴﺎن درﺧﺸﺶ ﻧﻮر و دود ﻓﺮاوان‪ ،‬ﺗﺒﺨﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ آﮔﻬﻲ را ﺑﺮاي ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﭘﻞ در ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﺨﺶ ﻛﺮد ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ در دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫‪ 1983‬آن را ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه ﻧﺸﺎن داد؛ وﻗﺘﻲ ﭼﺮاغﻫﺎي اﺗﺎق دوﺑﺎره روﺷﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻻل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻴﻠﻴﭗ‬ ‫ﺷﻠﻴﻦ‪ 1‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ وﻗﺖ ﻣ‪‬ﻴﺴﻴﺰ در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺳﺮش را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﺧﻴﺮه ﺑﻮد؛ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ آﮔﻬﻲ او را ﮔﺮﻓﺘﻪ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻲ دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻳﻚ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ؟« اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ اﻛﺜﺮﺷﺎن اﻳﻦ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ آﮔﻬﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﭼﻴﺎت‪-‬د‪‬ي ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ دو ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭘﺨﺶ آﮔﻬﻲ ‪-‬ﻳﻜﻲ ‪ 60‬ﺛﺎﻧﻴﻪ و دﻳﮕﺮي ‪ 30‬ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ -‬را ﻳﻚﺟﺎ واﮔﺬار‬ ‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ وازﻧﻴﺎك ﻛﻪ در دو ﺳﺎلِ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﭘﻞ دور ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﺳﺘﺶ را ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﺎ اﻳﻦ را ﺑﺒﻴﻦ‪ «.‬آﮔﻬﻲ را ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﺨﺶ ﻛﺮد‪ .‬واز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺘﺤﻴﺮم ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫آﮔﻬﻲ را در ﺧﻼل ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﻓﻮﺗﺒﺎل ﭘﺨﺶ ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك از ﻫﺰﻳﻨﻪي ﭘﺨﺶ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ‪ 800.000‬دﻻر‪.‬‬ ‫واز ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻫﻤﺪﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲاش ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ ﻧﺼﻔﺶ را ﻣﻲدﻫﻢ اﮔﺮ ﺗﻮ ﻧﺼﻒ دﻳﮕﺮ را ﺑﺪﻫﻲ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻓﻘﻂ ﻓﺮﺻﺖ ﭘﺨﺶ ‪ 30‬ﺛﺎﻧﻴﻪاي را‬ ‫ﻓﺮوﺧﺖ وﻟﻲ از روي اﻋﺘﺮاض ﻓﺮﺻﺖ ‪ 60‬ﺛﺎﻧﻴﻪاي را ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ دوﻣﻲ‬ ‫ﻓﺮوش ﻧﺮﻓﺘﻪ وﻟﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺻﻼً ﺳﻌﻲ ﻧﻜﺮدﻳﻢ ردش ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺮاي روﺑﺮو ﻧﺸﺪن ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه و ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﻣﺴﺌﻮل ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺎﺑﻘﺎً ﻣﺮﺑﻲ ﻓﻮﺗﺒﺎل )و ﺑﻴﻦ ﻧﺰدﻳﻜﺎن ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ “ﻣﺮﺑﻲ”( ﺑﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭘﺨﺸﺶ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫در ﻛﻮارﺗﺮ ﺳﻮم ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﻓﻮﺗﺒﺎل‪ ،‬ﺗﻴﻢِ رﻳﺪرز ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪي ‪ 6‬اﻣﺘﻴﺎزي دﻳﮕﺮ را در ﻣﻘﺎﺑﻞ رِد اﺳﻜﻴﻨﺰ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ‬ ‫رﺳﺎﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺨﺶ ﻣﺠﺪد ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن در ﻛﻞ ﻛﺸﻮر ﺑﺮاي ‪ 2‬ﺛﺎﻧﻴﻪ ﺗﺎرﻳﻚ و ﺳﭙﺲ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮِ ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ رژهي ﻣﺴﺦﺷﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ‪ 96‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ را‬ ‫دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻧﺪاﺷﺖ و در آﺧﺮ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺦﺷﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ وﺣﺸﺖزده اﻧﻔﺠﺎر و‬ ‫ﻧﺎﺑﻮدي ﻗَﻴِﻢ ﺑﺰرگ را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ آرام ﮔﻔﺖ‪» :‬در ‪ 24‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬اﭘﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺷﺒﻴﻪ “‪ ”1984‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫آﮔﻬﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮدش را ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ‪ 3‬ﺷﺒﻜﻪي اﺻﻠﻲ و ‪ 50‬اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬ﺧﺒﺮﻫﺎ و‬ ‫داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ از آن روي آﻧﺘﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻓﻀﺎي ﺗﻜﺜﺮﮔﺮاي ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪاي ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان‬

‫‪Philip Schlein‬‬ ‫‪Raiders‬‬ ‫‪Redskins‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٥٩ :‬‬ ‫آن را ﺷﺒﻪ‪-‬ﻳﻮﺗﻮﺑﻲ‪ 1‬ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬آﮔﻬﻲِ “‪ ”1984‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ و ﻧﻈﺮات ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫آﮔﻬﻲ ﺗﺠﺎري ﺗﻤﺎم دوران ﻟﻘﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﻔﺠﺎر ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ‬ ‫در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﺳﺘﺎد ﺑﻼﻣﻨﺎزع ﺑﺮﮔﺰاري روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪،‬‬ ‫آﮔﻬﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ رﻳﺪﻟﻲ اﺳﻜﺎت ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ از ﻋﻨﺎﺻﺮ و ﻋﻨﺼﺮ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ راهﻫﺎي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ‬ ‫اﻧﻔﺠﺎر ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺑﺰرگ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎري آﻧﻘﺪر ﻗﻮي ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ زﻧﺠﻴﺮهاي‬ ‫ﺷﻮد و ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ؛ اﻳﻦ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻜﺮار روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل در آﻳﻨﺪه‪ ،‬او ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻜﺮار اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﻮد‪ :‬از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﺗﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ در ‪ .2010‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﺟﺎدوﮔﺮي‬ ‫ﭼﻴﺮهدﺳﺖ ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺮدﺳﺘﻲ ﺧﻮد را ﺗﻜﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬ژورﻧﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ آن را زﻳﺎد دﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﺷﮕﺮدﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬او ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﮕﺮدﻫﺎ را از‬ ‫رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎي ﻣﻐﺮور‪ ،‬ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل درك ذاﺗﻲ‬ ‫ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ داﺷﺖ و ﺑﺎ آن‪ ،‬ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎن ﺑﻪ ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺲ رﻗﺎﺑﺖﻃﻠﺒﻲ ﺑﻴﻦ ژورﻧﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ را ﺑﺮ ﻣﻲاﻧﮕﻴﺨﺖ و‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎي وﻳﮋه از ﺟﻴﺐ ﺧﺮج ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1982‬ﻧﻮاﺑﻎ ﻗﺪﻛﻮﺗﺎه‪ ‬ﺗﻴﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺑﺎرل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ را ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ داﺳﺘﺎن “ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻚ را ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ” ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬دﻓﺘﺮ ﻣﺠﻠﻪي ﻧﻴﻮز وﻳﻚ‪ 2‬ﺑﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻛﻮﺗﺎه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪي ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮاﻫﺎم‪ 3‬ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺻﺎﺣﺐاﻣﺘﻴﺎز اﻓﺴﺎﻧﻪايِ ﻣﺠﻠﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي ﺳﻴﺮيﻧﺎﭘﺬﻳﺮش ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻧﻮ‪ ،‬زﺑﺎن زد‪ ‬ﺧﺎص و ﻋﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ دﻳﺪار‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﻳﻚ ﻋﻜﺎس ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪي ﭼﻬﺎر‬ ‫ﺻﻔﺤﻪاي ﻣﺘﻤﻠﻘﺎﻧﻪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﻜﺴﻲ ﻛﻪ آن دو را ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﻓﺮﺷﺘﮕﺎنِ ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي‬ ‫دﻫﻪي ‪ 90‬ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪ .‬از ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮدا ﺷﺮوع ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ «.‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎ و رﻓﺘﺎر ﺧﺎص ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ و ‪-‬ﻧﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ -‬ﻋﺼﺒﻲ از اﻳﺪهﻫﺎﻳﺶ دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺷﺎﻳﻌﻪاي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ‬ ‫او ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺧﻮاﺳﺘﺎر وﺟﻮد ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي ﭼﻬﺎرﺟﻬﺘﻪ در ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪﻫﺎ را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﺧﺮاج ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮدش‬ ‫آن را ﭼﻴﺰ ﻣﻨﺴﻮﺧﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﺣﺎﻟﺶ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺬﺑﻪ و ﺑﻲﺗﺎﺑﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺮﻣﻮز ﺑﻮدن از ﺳﺮِ زرﻧﮕﻲ و ﭘﺮﺷﻮر ﺑﻮدن ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻓﻪاي ﺑﺸﺎش‪ ،‬ﻣﺪام در ﻧﻮﺳﺎن اﺳﺖ‪“ :‬او دﻳﻮاﻧﻪوار‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ”‪«.‬‬

‫‪YouTube‬‬ ‫‪News Week‬‬ ‫‪Katharine Graham‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٦٠ :‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﺣﻮزهي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺳﺘﻴﻮن ﻟ‪‬ﻮي‪ 1‬ﻛﻪ آن زﻣﺎن ﺑﺮاي ر‪‬ﻟﻴﻨﮓاﺳﺘُﻦ‪ 2‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰي رﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺻﺮار از او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺮدﺑﻴﺮ را ﻗﺎﻧﻊ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻋﻜﺴﻲ از ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش روي ﺟﻠﺪ ﻣﺠﻠﻪ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻟ‪‬ﻮي ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﺨﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎن وِﻧ‪‬ﺮ‪ 3‬ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻴﻨﮓ‪ ،4‬ﻋﻜﺲ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺸﺖ ﻧﺎﺑﻐﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روي ﺟﻠﺪ ﺑﺮود‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻪ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻟ‪‬ﻮي را ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺘﺰا ﻣﺨﻠﻮط ﻣﻬﻤﺎن و‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ر‪‬ﻟﻴﻨﮓ اﺳﺘُﻦ وﺿﻌﺶ ﺧﻮب ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي زرد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎ‬ ‫ﻧﻮﻣﻴﺪي دﻧﺒﺎل ﻣﻮﺿﻮع و ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺧﺐ ﻣ‪‬ﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ را ﻳﻚﺟﺎ ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﻟ‪‬ﻮي‬ ‫ﺟﺒﻬﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ر‪‬ﻟﻴﻨﮓاﺳﺘُﻦ در واﻗﻊ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺠﻠﻪي ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ و از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل آن‬ ‫را ﺧﻮاﻧﺪه؟ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي “آﺷﻐﺎل” آن راﺟﻊ ﺑﻪ ا‪‬م‪.‬ﺗﻲ‪.‬وي‪ 5‬اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻟ‪‬ﻮي ﺟﻮاب‬ ‫داد ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي آن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺧﻮدش اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮد از ﺣﺮﻓﻲ ﻛﻪ زد ﻋﻘﺐ ﻧﻜﺸﻴﺪ‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻦ ﻓﻠﺴﻔﻲاش‪ ،‬ﺣﺮّاﻓﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را اداﻣﻪ داد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻣﺎ داﺋﻤﺎً دارﻳﻢ از‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻣﺎﺣﺼﻞ ﻋﻤﺮ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و اﻓﺰود‪» :‬اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺒﺎﺳﺖ‪ .‬ﺣﺲ رﺿﺎﻳﺘﻲ‬ ‫ﻛﻪ از ﺧﻠﻖ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ آدم دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ در اﺳﺘﺨﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪ و داﻧﺶ ﺑﺸﺮي ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪«.‬‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻟ‪‬ﻮي ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﻋﻜﺲ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ روي ﺟﻠﺪ ﺑﺮود‪ .‬وﻟﻲ در آﻳﻨﺪه ﻫﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر و ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ -‬اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬ﺑﺮ روي ﺟﻠﺪ‪ ‬ﻳﻜﻲ از دو ﻣﺠﻠﻪي ﻣﻌﺮوف‬ ‫ﻧﻴﻮز وﻳﻚ ﻳﺎ ﺑﻴﺰﻳﻨﺲوﻳﻚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ 24‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪1984‬‬ ‫ﺻﺒﺢ روزي ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه‪ ‬ﻛﺪﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاريِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺧﻮابآﻟﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺖ و اﻧﺘﻈﺎر‪ ‬آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ روز ﻛﺎﻣﻞ از ﺗﺨﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ زﻳﺮا ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ از ﺑﻲﻧﻘﺺ ﺑﻮدن ﻛﺎر ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﮔﻮﺷﻪاي ﻟﻢ‬ ‫داده‪ ،‬ﮔﻴﺞِ ﺧﻮاب وﻟﻲ ﺷﺎد‪ ‬ﺷﺎد ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﻴﻮ از راه رﺳﻴﺪ‪» :‬ﻫ‪‬ﻲ از ﻛﻒ اﺗﺎق ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮﻳﺪ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻛﺎرﺗﺎن ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه! ﻣﺎ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ!« ﻧﻘﺸﻪاش اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻣﻬﻴﺠﻲ‪ ،‬در ﺟﻠﻮيِ ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺜﻴﺮ از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ و دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻲ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺧﻮدش را‬ ‫در ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﻣﺘﻦ ﻓﻴﻠﻢ “اراﺑﻪﻫﺎي آﺗﺶ‪ ”6‬ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ آﺧﺮ‬

‫‪Steven Levy‬‬ ‫‪Rolling Stone‬‬

‫‪Jann Wenner‬‬ ‫‪Sting‬‬ ‫‪MTV‬‬ ‫‪Chariots Of Fire‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٦١ :‬‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ آﻣﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻻزﻣﺶ دارم‪ «.‬ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻟﻴﺪﻧﺪ وﻟﻲ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺮف ﻣﻲزدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺟﺬاب و ﻣﺆﺛﺮ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺎﻻﻧﻪي ﺳﻬﺎمداران اﭘﻞ ‪-‬ﻫﺸﺖ روز ﺑﻌﺪ‪ -‬در ‪ 24‬ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﻧﺎﻫﺎر ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪ؛‬ ‫ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﺗﺎﻻر ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﺎﻟﺞ ﻋﻤﻮﻣﻲ ديآﻧﺰا ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ آﮔﻬﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ و ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺒﺮي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ دو‬ ‫ﺑﺨﺶ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي آن ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻟﺤﻈﻪاي ﻣﻬﻢ را در ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻋﺼﺮ ﺟﺪﻳﺪ رﻗﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬روﻧﻤﺎﻳﻲ از ﺧﻮد‪ ‬ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻫﻴﺎﻫﻮ و ﻓﻀﺎﺳﺎزيِ زﻳﺎد در‬ ‫ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦِ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ و ﻋﺎﺷﻖ و ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ژورﻧﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎي ﺧﺸﻚ و رﺳﻤﻲ ‪-‬ﻛﻪ در‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ ﺣﻀﺎر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺑﻮدﻧﺪ‪ -‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺸﻜﻼت زﻳﺎد‪ ،‬دو روزه ﺷﺎﻫﻜﺎرِ ﻧﻮﺷﺘﻦِ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﭘﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﭘﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﺘﻦ “اراﺑﻪﻫﺎي آﺗﺶ” ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ از آن ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻧﻈﺮش ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﺒ‪‬ﺪ‪‬ل ﮔﻔﺘﺎر ﺟﻠﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺘﻨﻲ را ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻟﻬﺠﻪي ﺟﺬابِ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﺼﺮاﻧﻪ دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ اﻳﻦ را در ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﻨﺪ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدش را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ!«‬ ‫ﺷﺐِ ﻗﺒﻞ از ﻣﺮاﺳﻢ در اﺟﺮايِ ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ درﺳﺖ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻧﻴﻤﻴﺸﻨﻲ ﻛﻪ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد و ﻣﺪام دﺳﺘﻮر ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ را ﻣﻲداد‪ .‬از ﻧﻮر ﺻﺤﻨﻪ ﻫﻢ رﺿﺎﻳﺖ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ و اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮد ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺑﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻛﻨﺪ و راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ‪‬‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ آﻧﻘﺪرﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﻈﻴﻤﺎت ﻧﻮر ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاده و از اﻳﻦ رو ﻧﻈﺮاﺗﺶ ﺗﺠﺮﺑﻲ و‬ ‫ﻣﺒﺘﺪﻳﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺟﻮابﻫﺎي ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﭼﺸﻢﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﭙﺮﺳﺪ‪» :‬ﻛﺪام ﻟﻨﺰ‪ ،‬ﺣﺮوف‪ ‬ﺳﻨﺠﺶِ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ‬ ‫را ﺑﺮاﻳﺖ واﺿﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟« ﺗﻤﺮﻳﻦِ آزﻣﺎﻳﺸﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮات‪ ‬ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻋﺖ و ﺗﺎ ﭘﺎﺳﻲ از ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ اداﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ داﺷﺖ ﻫﻤﻪ را دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮدان ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ را ﺑﺮاي ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﻣﻴﺦ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ اﻓﺘﺎدم ﻛﻪ ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺰاريِ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊِ ﺟﻠﺴﻪي ﻓﺮدا‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﻧﮕﺮان آن ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاي ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ آورده ﺑﻮد ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﻤﻼت‬ ‫ﻣﺘﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻛﻤﻲ دﻟﺨﻮر ﺷﺪ وﻟﻲ راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺧﻮب ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﭼﻮن اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻫﻨﻮز در ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻤﻠﻖ از او‪ ،‬ﻛﻒ ﺑﻪ دﻫﺎن ﻣﻲآورد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﺜﻞ واز و‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮدﻧﺪ اﻣﺎ ﻣﻦ و ﺗﻮ آﻳﻨﺪهاي ﻣﺘﻔﺎوت‬ ‫ﺑﻨﺎ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ «،‬ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻮد در اﺑﺮﻫﺎ ﺳﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺻﺒﺢِ ﻓﺮدا ﺗﻤﺎم ‪ 2.600‬ﺻﻨﺪﻟﻲِ ﺳﺎﻟﻦ ﭘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺖ اﺑﺮﻳﺸﻤﻲِ دو دﻛﻤﻪ ﺑﻪ رﻧﮓ آﺑﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻫﻨﻲ‬ ‫ﺳﻔﻴﺪ و ﭘﺎﭘﻴﻮﻧﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ‪ ‬ﺳﺒﺰ روﺷﻦ روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ در ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻋﺼﺒﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺪ ﭼﻪ ﺣﺴﻲ‬ ‫دارم‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ دﺳﺘﺶ را ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي ﻧﮕﻪ داﺷﺖ و آرام ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻲ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲِ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺟﻠﺴﻪي ﺳﻬﺎﻣﺪاران را آﻏﺎز ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺧﺎص ﺧﻮدش اﻧﺠﺎم‬ ‫داد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺎ ﺷﻌﺮي از ‪ 20‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ آﻏﺎز ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺷﻌﺮي از دﻳﻼن‪ ،‬ﺑﺎب دﻳﻼن‪«.‬‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻛﻮﭼﻜﻲ زد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد ﺗﺎ از روي ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﺷﻌﺮ “زﻣﺎﻧﻪ ﻋﻮض ﻣﻲﺷﻮد” را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎم‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٦٢ :‬‬ ‫ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﻛﻪ آن ده ﺧﻂ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﺶ در اوج ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻌﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻨﻚ‬ ‫ﺑﺎزﻧﺪه ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺮﻧﺪه ﻣﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻪ ﻋﻮض ﻣﻲﺷﻮد‪ «.‬اﻳﻦ ﺗﺮاﻧﻪ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﺳﺮودي ﺑﻮد ﻛﻪ رﺋﻴﺲ‬ ‫ﻣﻮﻟﺘﻲﻣﻴﻠﻴﻮﻧﺮ اﭘﻞ را ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻲاش از ﺧﻮد‪ ،‬در ﺗﻤﺎس ﻧﮕﺎه ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺴﺨﻪي ﻗﺎﭼﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪي ﺧﻮد از اﻳﻦ آﻫﻨﮓ را ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻨﺴﺮت زﻧﺪهي ﺟﺸﻦ ﻫﺎﻟﻮوﻳﻦ ‪) 1964‬اﺟﺮاي ﻣﺸﺘﺮك‪ ‬دﻳﻼن‬ ‫و ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ در ﺳﺎﻟﻦ ﻣﺮﻛﺰي ﻓﻴﻼرﻣﻮﻧﻴﻚ ﻟﻴﻨﻜُﻠﻦ( ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ اﺳﻜﺎﻟﻲ روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ ﺗﺎ ﮔﺰارش درآﻣﺪﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ را اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‬ ‫ﺑﻲﻗﺮارﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت‪ ،‬ﺳﺨﻨﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮد‪» :‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ‪ 9‬ﻣﺎه‬ ‫ﺣﻀﻮرم در اﭘﻞ ﺑﺮاي ﻣﻦ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده‪ ،‬دوﺳﺘﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮدهاﻳﻢ‬ ‫ﻧﻮﻳﺪﺑﺨﺶ ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎري ﻓﻮقاﻟﻌﺎده اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﻧﻮر ﻛﻢ ﺷﺪ و او ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﭘ‪‬ﺮ ﺷﻮر‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن اﭘﻞ )در ﻫﺎواﻳﻲ( را اﻳﻦ ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻧﻄﻘﻲ ﺟﻨﮕﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻏﺎزش اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺳﺎل ‪1958‬‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺨﺖ‪ ‬ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻮﭘﺎ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم زﻳﺮوﮔﺮاﻓﻲ‪ 1‬را اﺧﺘﺮاع ﻛﺮده از دﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ زﻳﺮاﻛﺲ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲﺷﻮد و آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م از آن ﻣﻮﻗﻊ دارد ﺗﻮي ﺳﺮ ﺧﻮدش ﻣﻲزﻧﺪ‪ «.‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را ﻫﻢ در ﻫﺎواﻳﻲ و ﻫﻢ در ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺎر از ﺷﺪت‪ ‬اﻏﺮاقِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﭘﺲ از ﺑﺮ ﺷﻤﺮدن ﺳﺎﻳﺮ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ و ﺷﺪت را از ﻟﺤﻦ ﺑﻴﺎﻧﺶ دور و وﺿﻊ اﻣﺮوز را‬ ‫ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»اﻛﻨﻮن ﺳﺎل ‪ 1984‬اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ و اﭘﻞ ﺗﻨﻬﺎ اﻣﻴﺪ ﺑﺮاي رﻗﺎﺑﺖ‪ ‬ﺷﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺑﻴﮓﺑﻠﻮ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺧﻮﺷﺎﻣﺪﮔﻮﻳﻲ ﺑﺎ آﻏﻮش ﺑﺎز‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﻧﮕﺮاﻧﻨﺪ ﻛﻪ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺮ آﻳﻨﺪه ﻣﺴﻠﻂ‬ ‫ﺷﻮد و آﻧﻬﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﭘﻞ ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺮوي ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻀﻤﻴﻦ آزاديِ ﻛﺎري آﻧﻬﺎ در آﻳﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ و ﺗﻔﻨﮓﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ آﺧﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﻧﻊ در راه ﻛﻨﺘﺮل اﻧﺤﺼﺎري ﺑﺎزار ﻳﻌﻨﻲ اﭘﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﺮ ﻛﻞ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﭼﻴﺮه‬ ‫ﺷﻮد و ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﺎل ﺧﻮدش ﻛﻨﺪ؟ آﻳﺎ ﺣﻖ ﺑﺎ ﺟ‪‬ﺮج اوروِل ﺑﻮده؟«‬ ‫ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﻪ اوج ﺧﻮد‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ از ﭘﭻﭘﭻ ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ و ﻫﻮرا ﻛﺸﻴﺪن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اوروِل‪ ،‬ﺗﺎﻻر ﺗﺎرﻳﻚ ﺷﺪ و آﮔﻬﻲ “‪ ”1984‬روي ﭘﺮده ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در آﻣﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫آن‪ ،‬ﻛﻞ اﻓﺮاد ﺣﺎﺿﺮ در ﺳﺎﻟﻦ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎده دﺳﺖ ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪاد ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺷﮕﺮﻓﺶ‪ ،‬ﻋﺮض ﺻﺤﻨﻪي ﺗﺎرﻳﻚ را ﻃﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺰي در آنﺳﻮ ﺑﺮﺳﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺨﺼﺎً ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﭘﺎرﭼﻪ را از روي ﺟﻌﺒﻪ ﻛﻨﺎر زد؛ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ و‬ ‫ﻣﺎوس را در آورد و ﺑﺎ زﺑﺮدﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻓﻼﭘﻲ ½‪ 3‬از ﺟﻴﺐ ﭘﻴﺮاﻫﻨﺶ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﺘﻦ اراﺑﻪﻫﺎي آﺗﺶ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬او ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻧﻔﺴﺶ را ﺣﺒﺲ ﻛﺮد ﭼﻮن‬ ‫دﻳﺸﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻛﺎر ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻲﻧﻘﺺ اﺟﺮا ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻠﻤﻪي “ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش” روي‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺖ و در زﻳﺮِ آن‪ ،‬ﻋﺒﺎرت‪“ ‬دﻳﻮاﻧﻪوار ﻋﺎﻟﻲ” ﺣﺮف ﺑﻪ ﺣﺮف ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﮔﻮﻳﻲ ﻛﻪ داﺷﺖ ﺑﺎ‬ ‫‪ 1‬رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬زﻳﺮوﮔﺮاﻓﻲ‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬

‫ف ص ل پ ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٦٣ :‬‬ ‫دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺻﺪاي ﻧﻔﺲﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮش ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﻲ در ﭘﻲ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫درآﻣﺪ‪ :‬اﺑﺘﺪا ﺑﺴﺘﻪي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻛﻮﻳﻴﻚدراو‪ 1‬ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ و ﺳﭙﺲ ﺗﺼﺎوﻳﺮي از ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‪ ،‬اﺳﻨﺎد‬ ‫و ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺑﺎزي ﺷﻄﺮﻧﺞ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﻳﺎدداﺷﺖ و در اﻧﺘﻬﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺣﺒﺎﺑﻲ ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﻛﻪ‬ ‫ﻋﻜﺲ ﻣﻜﻴﻨﺘﺎش داﺧﻞ آن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻟﺒﺨﻨﺪي زد و ﺳﺮاغ ﺗﺮدﺳﺘﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ روزﻫﺎ ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ راﺟﻊ‬ ‫ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدهاﻳﻢ وﻟﻲ اﻣﺮوز ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮد ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻗﺪم زﻧﺎن رﻓﺖ ﭘﺸﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬دﻛﻤﻪي ﻣﺎوس را ﻓﺸﺎر داد و ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎ آن ﺻﺪاي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻟﺮزان‬ ‫وﻟﻲ ﮔﺮم و ﻋﻤﻴﻘﺶ‪ ،‬ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺪل ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪» :‬ﺳﻼم‪ .‬ﻣﻦ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﺎً ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺟﻌﺒﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﺎﺷﻲ‪ «.‬ﮔﻮﻳﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺳﻜﻮت ﻛﺮدن ﺣﻴﻦ اﻧﻔﺠﺎرِ ﺟﻴﻎ و‬ ‫ﻫﻮراي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻜﺚ‪ ‬ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪاي‪ ،‬اداﻣﻪ داد‪» :‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺣﺮف زدﻧﻢ ﻏﻴﺮﻋﺎدي اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻓﻜﺮي را ﻛﻪ در اوﻟﻴﻦ دﻳﺪار ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺮدازﻧﺪهي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﺧﻄﻮر ﻛﺮد ﺑﺎ ﺷﻤﺎ در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارم‪:‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻲ ﺑﻠﻨﺪش ﻛﻨﻲ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻜﻦ‪ «.‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻫﻴﺎﻫﻮي ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻼت ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ او‬ ‫را در ﺧﻮد ﮔﻢ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺸﺨﺼﺎً‪ ،‬ﻣﻦ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن ﻫﺴﺘﻢ وﻟﻲ اﻵن دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻨﺎري ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ و‬ ‫ﮔﻮش ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺮدي را دارم ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﺜﻞ ﭘﺪر اﺳﺖ؛ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪«.‬‬ ‫ﻏﻮﻏﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺎﻻ ﻣﻲﭘﺮﻳﺪﻧﺪ و ﻣﺸﺖﻫﺎ را در ﻫﻮا ﺗﻜﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﺴﺘﺎد و آرام ﺳﺮ‬ ‫ﺗﻜﺎن داد‪ .‬ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻣﻮﻗﺮ ﺗﺎ ﺑﻨﺎﮔﻮش روي ﺻﻮرﺗﺶ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺳﺮ را ﺑﻪ زﻳﺮ اﻧﺪاﺧﺖ و اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﺣﻀﺎر ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺮاي ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫آن روز ﻋﺼﺮ وﻗﺘﻲ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑ‪‬ﻨﺪﻟﻲ ‪ 3‬ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎﻣﻴﻮن وارد ﻣﺤﻮﻃﻪي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ‬ ‫ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻪ را ﻛﻨﺎر آن‪ ،‬دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ .‬داﺧﻞ ﻛﺎﻧﺘﻴﻨﺮ ‪ 100‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد ﻛﻪ روي ﻫﺮ ﻛﺪام ﻳﻚ ﭘﻼك‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﺑﺮ ﻟﺐ و دﺳﺘﻲ ﻛﻪ دﺳﺖﺷﺎن را ﻣﻲﻓﺸﺮد‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻧﻮﺑﺖ ﻳﻜﻲﻣﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺣﻠﻘﻪي‬ ‫اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪«.‬‬ ‫ﻛﺎر روي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺳﻔﺮي ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎ ﺑﻮد و ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺧﺸﻦ و ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ راﺳﻜﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻪ وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﻧﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ و ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ‪-‬ﺟﺰ اﺳﺘﻴﻮ‪ -‬ﻗﺎدر ﻧﺒﻮد ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺗﺎب ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺳﺎﺧﺘﻦِ ﮔﺮوهﻫﺎ و ﻛﻤﻴﺘﻪﻫﺎي ﻛﺎري ﻣﺘﻌﺪد‪ .‬روزي ﻛﻪ از ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫روﻧﻤﺎﻳﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻋﻠﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻧﻮع ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺎزاري را ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ او ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪» :‬آﻳﺎ اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﮔﺮاﻫﺎم ﺑِﻞ‪ 2‬ﻗﺒﻞ از اﺧﺘﺮاع ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺎزاري‬ ‫را اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮد؟«‬

‫‪Quickdraw‬‬ ‫‪Alexander Graham Bell‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٦٤ :‬‬

‫فصل شانزدﻩ‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫وق که مدارها قاطی میکنند‬

‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺳﺎل ‪.1991‬‬

‫ﻫﻤﻜﺎري در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‬ ‫در ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﺪارﻫﺎي دو ﺳﺘﺎره ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺛﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﮔﺮاﻧﺸﻲ در ﻧﻘﻄﻪاي ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻘﺎﻃﻊ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ دوﺗﺎﻳﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﻛﻪ در اﺛﺮ ارﺗﺒﺎط و‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ دو اَﺑ‪‬ﺮﻗﻬﺮﻣﺎن دوراﻧﻲ ﻧﻮ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬آﻟﺒﺮت اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ و ﻧﻴﻠﺰ ﺑﻮر‪ 1‬در ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻳﺎ ﺗﻮﻣﺎس‬ ‫ﺟﻔﺮﺳ‪‬ﻦ‪ 2‬و اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﻫﻤﻴﻠﺘﻮن‪ 3‬در اﺑﺘﺪاي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ .‬ﺑﺮاي ‪ 30‬ﺳﺎلِ اﺑﺘﺪاﻳﻲِ ﻋﺼﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ از اﻧﺘﻬﺎي دﻫﻪي ‪ 1970‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻧﻴﺰ ﺳﻴﺴﺘﻢ دو ﺳﺘﺎرهاي واﺿﺤﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻗﻄﺐﻫﺎي آن‪ ،‬دو‬ ‫ﺟﻮان ﭘﺮاﻧﺮژيِ ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده از ﻛﺎﻟﺞ و ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1955‬ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﺧﻼف ﺟﺎهﻃﻠﺒﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪﺷﺎن در ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري ﺑﺮ ﺗﺠﺎرت و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ‬ ‫و ﮔﺬﺷﺘﻪي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪر ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻳﻚ وﻛﻴﻞ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در ﺳﻴﺎﺗﻞ ﺑﻮد و ﻣﺎدرش ﻳﻚ رﻫﺒﺮ ﻣﺪﻧﻲ و ﻋﻀﻮ‬

‫‪Niels Bohr‬‬ ‫‪Thomas Jefferson‬‬ ‫‪Alexander Hamilton‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٦٥ :‬‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﺸﻜﻞ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﻠﻲ‪ .‬او در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺪرﺳﻪي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻟ‪‬ﻴﻚﺳﺎﻳﺪ‪‬ﻫﺎي‪ 1‬ﻋﺎﺷﻖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺷﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ ﻳﺎﻏﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭙﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻚ ﻣﻌﻨﻮي ﻳﺎ ﻋﻀﻮي از ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آن دوره ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ‬ ‫ﺟﻌﺒﻪي آﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﻛﺎﻧﺪن ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻣﺪرﺳﻪاش ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﻛﻼسﻫﺎ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪ او ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد ﺳﺮ آن ﻛﻼسﻫﺎﻳﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ دﺧﺘﺮﻫﺎي ﺧﻮﺷﮕﻞﺗﺮي در آﻧﻬﺎ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺷﻤﺎرش اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ را ﺑﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﻣﺤﻠﻲ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻫﺎروارد رﻓﺖ و‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دﻟﻴﻠﺶ اﻳﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻳﻚ ﻣﺮﺷﺪ ﻫﻨﺪي ﺑﺮود ﺗﺎ ﻛﺎﺷﻒ راه ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫ﺷﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺪﻓﺶ از ﺗﺮك ﺗﺤﺼﻴﻞ‪ ،‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻛﺪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ذﻫﻨﻲ ﻋﻤﻞﮔﺮا‪ ،‬ﻣﻨﻀﺒﻂ و ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ در ﺗﺤﻠﻴﻞ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ داﺷﺖ‪ .‬ذﻫﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻬﻮدي و ﺗﺨﻴﻞﮔﺮا ﺑﻮد و وﺳﻮاﺳﻲ ﺷﮕﺮف ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻛﺮدن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪،‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻇﺎﻫﺮي دﻟﭙﺬﻳﺮ و ﺳﺎﺧﺖ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺷﻮﻗﻲ ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ او‬ ‫را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﻠﺒﻜﺎرِ ﺗﻨﺪﺧﻮ ﺑﺪل ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در اﭘﻞ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎ و ﺳﺨﺖﮔﻴﺮيِ ﺑﺪون ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎ را ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﻠﻮب ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد؛ او ﺑﺎ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﻃﺒﻖ زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﻗﻠﺐ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻳﺎ ﻣﺸﻜﻞ را ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهي ﺧﻮد ﻣﻲﺷﻜﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮ دو‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﺸﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ در ﻣﻮرد ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ‪-‬ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي دوران ﻛﺎرياش رﻓﺘﺎري ﮔﻴﻚوار ﺗﻮأم ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﺳﻨﺪروم آﺳﭙِﺮﮔ‪‬ﺮ‪ 2‬داﺷﺖ‪ -‬ﭘﺮﺧﺎشﻫﺎي ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪي ﺷﺨﺼﻲ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از آﻧﻜﻪ‬ ‫ﻣﺒﻨﺎﺷﺎن ﺑﻲﻋﺎﻃﻔﮕﻲ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ ﻋﻘﻼﻧﻲ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ آﺗﺸﻴﻦ از‬ ‫ﺷﺪت ﻧﺎراﺣﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﮔﺎه در ارﺗﺒﺎط ﭼﺸﻤﻲ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ‬ ‫اﺳﺎﺳﺎً آدم ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ دو ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ از دﻳﮕﺮي ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮﻧﺪ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻼً ﻃﻮري ﺑﺎ ﺑﻴﻞ رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر آدم درﺟﻪ دوﻳﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص وﻗﺘﻲ ﺻﺤﺒﺖ از ذوق و ﺳﻠﻴﻘﻪ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻞ ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ از ﺑﺎﻻ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬از اﺑﺘﺪاي راﺑﻄﻪﺷﺎن‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﺠﺬوب رﻓﺘﺎر‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد و ﻛﻤﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺷﮕﺮف او ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري ﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺣﺴﺎدت ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ را “اﺳﺎﺳﺎً آدﻣﻲ ﻋﺠﻴﺐ” و “از ﻧﻈﺮ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﺮزي ﻏﻴﺮﻋﺎدي ﻋﻘﺪهاي” ﻣﻲداﻧﺴﺖ و ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻲادﺑﻲ‬ ‫او و اﻳﻨﻜﻪ »ﻳﺎ در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ آﺷﻐﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد اﻏﻮاﻳﺖ ﻛﻨﺪ« را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﺄﻳﻮسﻛﻨﻨﺪهاي ﻛﻮﺗﻪﻓﻜﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻳﻚﺑﺎر‬ ‫ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي زده ﻳﺎ در ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪ آﺷﺮام‪ 3‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬آدم ﻓﻬﻴﻢﺗﺮي ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ و ﻓﺮدي‪ ،‬اﻳﻦ دو را در دو ﺳﻮي ﮔﺴﻞِ ﺑﻨﻴﺎديِ ﻋﺼﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻗﺮار داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ‬ ‫اﻳﺪهآلﮔﺮا ﺑﺎ ﺷﻮق ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ﺑﻮد و ﺧﻠﻖوﺧﻮي اﻓﺮاﻃﻲ ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‪ ‬ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞاﻧﻌﻄﺎف را در ﺧﻮد‬ ‫داﺷﺖ؛ او و اﭘﻞ ﺑﺪل ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺸﻖ ﺑﺎرز ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮا را در‬ ‫ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪي ﺟﺎﻣﻊ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ در ﺟﺒﻬﻪي ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺗﺠﺎرت و ﻓﻨﺎوري‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮي‬

‫‪Lakeside High‬‬ ‫‪2‬‬

‫رﺟﻮع ﺷﻮد ﺑﻪ وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ ،‬ﺳﻨﺪروم آﺳﭙﺮﮔﺮ‪http://fa.wikipedia.org/ :‬‬

‫‪3‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي آراﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺷﺪﻫﺎي ﻫﻨﺪي در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ )ﺧﺎﻧﻘﺎه(‪.‬م‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٦٦ :‬‬ ‫ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ و ﻋﻤﻞﮔﺮا ﻛﻪ ﺑﺎ اراﺋﻪي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ‪ 30‬ﺳﺎل ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻫﻤﭽﻨﺎن از ﺳﺮ ﺑﻲﻣﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد‪» :‬واﻗﻌﺎً ﭼﻴﺰ زﻳﺎدي‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ وﻟﻲ ﻏﺮﻳﺰهي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮل داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻧﺒﺾ ﺑﺎزار را‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ «.‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮاي ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي واﻗﻌﺎً ﻋﺎﻟﻲِ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬آنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ و ﺷﺎﻳﺪ اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺸﺪ‪:‬‬ ‫»ﺑﻴﻞ اﺳﺎﺳﺎً از ﻗﻮهي ﺗﺨﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ و ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻴﺰي اﺧﺘﺮاع ﻧﻜﺮده‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪاش ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي راﺣﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ «،‬وﻟﻲ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﺑﻌﺪي دﻳﮕﺮ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻴﻞ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺑﻲﺷﺮﻣﻲ اﻳﺪهﻫﺎي دﻳﮕﺮان را ﻣﻲدزدﻳﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در اﺑﺘﺪاي راه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻮد ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﺳﻴﺎﺗﻞ رﻓﺖ‪ .‬ﺗﻌﺪادي از‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي اﭘﻞ ‪ II‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺣﺴﺎبداري ﻣﻮﻟﺘﻲﭘﻠَﻦ‪ .1‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﺷﺮﻛﺘﺶ را ﺗﻬﻴﺞ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺟﺪﻳﺪش ‪-‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ -‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬در اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﺪهي ﺟﺬاب ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺑﺎ راﺑﻂ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮي زﻳﺒﺎ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي رﺑﺎﺗﻴﻚ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﺎ ﺗﻴﺮاژ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪش ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ او از ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎت ﺳﻴﻠﻴﻜﺎﻧﻲ را ﻣﻲﺑﻠﻌﻴﺪ و ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشﻫﺎي آﻣﺎده ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺮوع ﭘﺮوژهاي ﺑﺎ اﺳﻢ رﻣﺰ “ﺳ‪‬ﻨﺪ‪ ”2‬در ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ آﻧﻜﻪ ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻌﻜﻮس‪“ ،‬ﺳ‪‬ﻨﺪ” را‬ ‫ﺧﻼﺻﻪي ﻋﺒﺎرت “دﺳﺘﮕﺎه ﺟﺪﻳﺪ و ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺘﻴﻮ‪ ”3‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از ﺑِﻴﺴﻴﻚ آﻏﺎز ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن زﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ آﻟﺘﺎﻳﺮ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در‬ ‫ﺑﺮﻫﻪاي از ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻳﻚ ﺑِﻴﺴﻴﻚ ﺷﻨﺎور ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن وازﻧﻴﺎك ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺴﺨﻪي‬ ‫ﺑِﻴﺴﻴﻚ اﭘﻞ ‪ II‬را ﺑﺎ اﻋﺪاد‪ ‬ﻣﻤﻴﺰِ ﺷﻨﺎور ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮدي ‪-‬ﻣﺜﻞ وﻳﺮاﻳﺸﮕﺮ ﻣﺘﻨﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺣﺴﺎﺑﺪاري‪ -‬ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎدﺷﺎه‬ ‫ﺑﻮد و ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ درﺑﺎري‪ :‬در ﺳﺎل ‪ 1982‬ﻓﺮوش ﺳﺎﻻﻧﻪي اﭘﻞ ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر و درآﻣﺪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻓﻘﻂ‬ ‫‪ 32‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻮد‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺟﺪﻳﺪ از ﻧﺮماﻓﺰار ﺣﺴﺎﺑﺪاري ا‪‬ﻛﺴﻞ‪،4‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي وﻳﺮاﻳﺶ ﻣﺘﻦ و‪‬رد و اﻟﺒﺘﻪ ﺑِﻴﺴﻴﻚ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ رﻓﺖ وﻟﻲ ﭼﻨﺪان ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﻓﺘﻢ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي داﺷﺖ ﻛﻪ در آن ﻳﻚ‬ ‫ﻣ‪‬ﺸﺖ ﭼﻴﺰ روي ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲ ﭘﺮﻳﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ آﻣﺎده داﺷﺘﻨﺪ‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از ﻃﺮز‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻣﻼﻗﺎت اﻏﻮاﮔﺮاﻧﻪ و ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ داﺷﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ “ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻧﻜﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﻴﺎزي دارﻳﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻪ! ﻛﺎرﻣﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ‪ ”.‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﻮي‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰِ ﻓﺮوﺷﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎ دﺳﺖ ﭘﺲ ﻣﻲزد و ﺑﺎ ﭘﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﻓﺘﺎرش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﻴﺎزي‬ ‫ﻧﺪارم‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻬﺖ اﺟﺎزهي ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﭘﺮوژه را ﺑﺪﻫﻢ”‪«.‬‬ ‫‪Multiplan‬‬ ‫‪SAND‬‬ ‫‪Steve’s Amazing New Device‬‬ ‫‪Excel‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٦٧ :‬‬ ‫دزدان درﻳﺎﻳﻲِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﺎر ﺑﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را ﺳﺨﺖ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺷﺪ اﻳﻨﻄﻮر ﺑﮕﻮﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺷﻨﻮﻧﺪهي ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺎب ﺑﻴﺎورد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﺪ ﻓﻼن ﭼﻴﺰ ﭼﻄﻮر‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ‪-‬ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ وﺳﻂ و ﺣﺪﺳﺶ را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﻲآورد‪ «.‬آﻧﻬﺎ ﺣﺮﻛﺖ‪ ‬ﺑﺪون ﭘﺮش و آرامِ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ‬ ‫ﻣﺎوس روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬از ﭼﻪ ﻧﻮع ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهاﻳﺪ؟« ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰار آن را ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﻫﻴﭻ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪارد!« وﻟﻲ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺘﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺮم از‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮوس ﻫ‪‬ﺮن از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ آدﻣﻲ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ؟ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً روﺷﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از آن دﺳﺘﻪ آدمﻫﺎﻳﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻇﺮاﺋﻒ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را‬ ‫درك ﻳﺎ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري دو ﺟﺎﻧﺒﻪ‪ ،‬ﻫﺮ دو ﺷﺮﻛﺖ از ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ راﺿﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را وارد ﻗﻠﻤﺮوﻫﺎي ﺗﺎزهاي ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ اﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬ﺟﺸﻨﻲ در ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ﻣﺠﻠﻞ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﺑﺰرگ روي ﻛﺎر ﮔﻤﺎﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ آدمﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي را روي ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻚ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬او ‪ 14‬ﻳﺎ ‪ 15‬ﻧﻔﺮ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ 20‬ﻧﻔﺮ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮعِ ﻣﺮگ و زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻮد« و ﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻬﺎ ذوق ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺮج‬ ‫ﻧﻤﻲدادﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﺳﺨﺖﻛﻮش ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ از راه رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﺷﺎن واﻗﻌﺎً اﻓﺘﻀﺎح ﺑﻮد ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل دﺳﺖ از ﺗﻼش‬ ‫ﻧﻜﺸﻴﺪﻧﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﺑﻬﺒﻮد دادﻧﺪ‪ «.‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر ﺷﻴﻔﺘﻪي ا‪‬ﻛﺴﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻗﺮار ﺳ‪‬ﺮي ﺑﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺗﻌﻬﺪ ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺗﺎ ‪ 2‬ﺳﺎل ا‪‬ﻛﺴﻞ را اﻧﺤﺼﺎراً ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ و ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻧﺴﺨﻪاي ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻧﺴﺎزد‪ ،‬آنوﻗﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﮔﺮوﻫﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎر روي ﺑِﻴﺴﻴﻚ‬ ‫ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﻌﻄﻴﻞ و ﺑﻪ ﺟﺎي آن از ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺑِﻴﺴﻴﻚ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي اﻳﻦ را‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮات آﺗﻲ ﺑﺮگﺑﺮﻧﺪهاي ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺗﻴﻢ ﺑِﻴﺴﻴﻚ‪ ‬اﭘﻞ ﻫﻢ از ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ‬ ‫ﭘﺮوژه ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ دوره‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﺮوه دو ﻧﻔﺮه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﻴﻨﺎري ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﺑﻦ ر‪‬زن از ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮان ﺻﻨﻌﺘﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ درﻳﺎﭼﻪي ﺟﻨﻴﻮا‪ 1‬در وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ‪ 2‬رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬آنزﻣﺎن ﻫﻴﭻﻛﺲ‬ ‫از راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲِ در دﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اﭘﻞ اﻃﻼع ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دﻳﮕﺮان ﻃﻮري رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻳﻢ و‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ﻫ‪‬ﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺗﺎزه ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬او ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ داﺷﺖ ﻛﺎرﻫﺎ را ﻟﻮ ﻣﻲداد وﻟﻲ ﺧﺐ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺲ اﻫﻤﻴﺖ‬ ‫ﻧﻤﻲداد‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺣﺎﻻ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺘﻤﺪﻳﻦ اﭘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻮراخﺳ‪‬ﻨﺒﻪاي ﺳﺮ ﻣﻲزدم‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺟﺰو ﺧﺪﻣﻪي‬ ‫ﻛﺸﺘﻲ ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫او از رﻓﺖوآﻣﺪﻫﺎي زﻳﺎد ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ رﻓﺘﺎر ﺑﻲﻗﺎﻋﺪهي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪان و‬ ‫وﺳﻮاسﻫﺎي داﺋﻤﻲاش را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺒﻴﻪ ﻓﻠﻮتزن رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﺷﻬﺮ ﻫﻤﻠﻴﻦ‪ 3‬ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎر ﻣﻲزد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر‬ ‫‪Geneva‬‬ ‫‪Wisconsin‬‬ ‫‪3‬‬

‫اﺷﺎره ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ اولِ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻓﻮﻟﻜﻠﻮر ﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر‪ ،‬راﺑﺮت ﺑﺮاوﻧﻴﻨﮓ آن را ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪.‬م‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٦٨ :‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ دﻧﻴﺎ را دﮔﺮﮔﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﺑﺎ آن اﺷﺘﻴﺎق واﻓﺮ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺨﺼﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ را وا ﻣﻲداﺷﺖ دﻳﻮاﻧﻪوار ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ اﻏﻠﺐ‪ ‬ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ را در اوج ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺗﺮسﻫﺎﻳﺶ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻣﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪» :‬ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺐ ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ ﺷﺎم و اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﺎر ﻣﻲزد‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ رو ﺑﻪ راه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﺮداروز ﺑﺪون ﺑﺮوز ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮري ﻣﻲﺷﺪ “اُه ﻟﻌﻨﺖ‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﺎً‬ ‫ﻓﺮوش ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد؟ ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮرم ﻗﻴﻤﺖ را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮم‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﻢ ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮري ﺷﺪ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﻳﻚ ﻣﺸﺖ‬ ‫اﺣﻤﻘﻨﺪ”‪«.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ زﻳﺮاﻛﺲ )اﺳﺘﺎر( ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬در‬ ‫ﻳﻚ ﺷﺎم دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد اﺳﺘﺎر ﺗﺎ آن روز ﺑﻪ ﻓﺮوش رﺳﻴﺪه؟‬ ‫ﺟﻮاب ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ‪ 600‬ﻋﺪد ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮدا ﺟﻠﻮي او و ﻛﻞ ﮔﺮوه ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 300‬اﺳﺘﺎر ﺗﺎ آن ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮوش رﺳﻴﺪه‪ ،‬اﺻﻼً ﻫﻢ ﻳﺎدش ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ رﻗﻢ درﺳﺖ را ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺤﻮا‪“ :‬ﺗﻮ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻮﻳﻲ ﮔﻨﺪش را در آورده؟” و ﻣﻦ در آن ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻗﻼب را ﺑﻪ ﻧﻴﺶ ﻧﻜﺸﻴﺪم‪ «1.‬در ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ رﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺷﺎم در ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺗﻨﻴﺲ ﺳﻴﺎﺗﻞ ﺻﺮف ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ اﻳﺮاد ﺧﻄﺎﺑﻪاي راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﻳﺶ ﭼﻘﺪر راﺣﺖ و ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦﻃﻮر‬ ‫واﻧﻤﻮد ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ در زﻧﺪﮔﻲاش ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﻳﺎ‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﻳﺶ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬اﺣﻤﻖﺗﺮﻳﻦ آدمِ روي زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ داﺷﺘﻴﻢ ﺑﺎ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ “واﻗﻌﺎً‬ ‫ﻧﻈﺮش اﻳﻦ اﺳﺖ؟ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻬﺶ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ اﻓﺮاد دارﻧﺪ روي دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎ ﻫﻢ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟”«‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ راﺑﻄﻪي اﻳﻦ دو ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺮي ﻧﺎﻫﻤﻮار اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻧﻘﺸﻪي اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ‪-‬ﻣﺜﻞ ا‪‬ﻛﺴﻞ‪ ،‬ﭼﺎرت و ﻓﺎﻳﻞ‪ -‬ﺑﺎ ﻟﻮﮔﻮي اﭘﻞ و ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﺤﺼﺎري ﺑﺮ روي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻓﺮوش ﻫﺮ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ 10‬دﻻر ﮔﻴﺮﻣﺎن ﻣﻲآﻣﺪ‪ «.‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻗﺮار و ﻣﺪارﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﻧﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ آﻣﺎده ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﺮارداد اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﺶﻓﺮض اراﺋﻪ ﻧﺪﻫﺪ؛ ﺣﺎﻻ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺪون ﺷﻜﺎﻳﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺎ ﻗﻀﻴﻪ ﻛﻨﺎر آﻣﺪ‪ .‬او ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻋﺎدت ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﻮل ﺧﻮدش‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ »ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ و ﺑﺒﺎزد« و ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻘﻼل از اﭘﻞ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻓﺮوش ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت درآﻣﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻﺗﺮ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺳﻬﻢ‬ ‫ﻣﺘﻌﺎرﻓﻲ از ﺑﺎزار ﺗﻼش ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در اداﻣﻪ ﺑﻪ اراﺋﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎ روي‬ ‫آورد و ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪي و‪‬رد ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪي ﻣ‪‬ﻚ داد‪ .‬در آﺧﺮ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻔﺎد ﻗﺮارداد اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد اﭘﻞ ﺻﺪﻣﻪ زد‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻛﻨﺎﻳﻪ از اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻠﻪ ﻧﻴﺎُﻓﺘﺎدم و ﺑﺮاي ﺧﻮدم دردﺳﺮ ﻧﺨﺮﻳﺪم‪.‬م‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٦٩ :‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ا‪‬ﻛﺴ‪‬ﻞ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎﻣﻲ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك از آن روﻧﻤﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﻗﺼﺪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﻧﺴﺨﻪي ﻣﺨﺼﻮص ا‪‬ﻛﺴﻞ ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺳﺆال ﺷﺪ‪ ،‬او‬ ‫ﺑﺪون اﺷﺎره ﺑﻪ ﻗﺮاري ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺻﺮﻓﺎً ﺟﻮاب داد “ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ” ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﺗﺎ آن “ﻣﻮﻗﻊ” ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﻣﺮدهاﻳﻢ‪«.‬‬

‫ﺟﻨﮓ ﺑﺮ ﺳﺮ ‪) GUI‬راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ(‬ ‫در آن زﻣﺎن ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر روي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ داس ﻣﻌﺮوف و ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ آن ﺑﻪ‬ ‫آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ آن اﻋﻄﺎ ﺷﺪ‪ .‬داس ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻳﻚ راﺑﻂ دﺳﺘﻮري ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮي از ﻣ‪‬ﺪ اﻓﺘﺎده ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و ﻛﺎرﺑﺮانِ آن ﻣﺪام ﺑﺎ آدرسﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ >\‪ C:‬روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ ﻫﻤﻜﺎري‬ ‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ داﺷﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺗﺮس در ﺑﻴﻦﺷﺎن ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﻜﻨﺪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ از راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎر ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺶ در ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ دارد‬ ‫ﺳﺆاﻻﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺸﻜﻮﻛﻢ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻘﻠﻴﺪ از روي ﻣ‪‬ﻚ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺣﻖ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺮان ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ آﻳﻨﺪهي ﺑﺎزار و‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازهي اﭘﻞ ﻣﺤﻖ اﺳﺖ ﻛﻪ از آﻧﭽﻪ در زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮدش‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺎ ﻣﺼﺪاق اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ “ﻫ‪‬ﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ اﻋﺘﻘﺎد دارﻳﻢ و‬ ‫آﻧﭽﻪ را در زﻳﺮاﻛﺲ ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﺪهاﻳﻢ”‪«.‬‬ ‫در ﻗﺮارداد اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را ﻣﻠﺰم ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ژاﻧﻮﻳﻪي‬ ‫‪ 1983‬ﺑﺮاي ﻫﻴﭻ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺟﺰ اﭘﻞ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل در ﻗﺮارداد ذﻛﺮ‬ ‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو وﻗﺘﻲ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1983‬اﻋﻼم ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ﺣﺎل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ‪-‬ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‬ ‫و‪ -‬داراي راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ‪ ،‬آﻳﻜﺎنﻫﺎ‪ ،‬و ﻣﺎوس ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ و ﻛﻠﻴﻚ ﻛﺮدن اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﺮادي‬ ‫ﺑﻪ او وارد ﻧﺒﻮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬وﻳﻨﺪوز وارد ﻋﺮﺻﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺮاﺳﻢ در ﻫﺘﻞ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰﻟﻲ‬ ‫ﭘﺎﻻسِ‪ 1‬ﻧﻴﻮﻳﻮرك راه اﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ وﻟﺨﺮﺟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﻟﻘﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرِ اﻧﺪﻛﻲ در اﻳﻦ ﻣﻮرد از دﺳﺘﺶ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ‪-‬ﻗﺮارداد ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي ﻋﺪم رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ رو ﺑﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺑﻮد‪ -‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻗﺼﺪ‪ ‬ﺣﻤﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻚ‬ ‫ﺑﻮﻳﻚ‪ 2‬ﻛﻪ راﺑﻂ اﭘﻞ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد‪» :‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را ﺑﻴﺎور اﻳﻨﺠﺎ‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫آﻣﺪ؛ ﺗﻨﻬﺎ و اﻟﺒﺘﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻲ ﻣﺎ ﺑِﻴﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻣﺮا ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ‬ ‫دقدﻟﻲاش را ﺳﺮم ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻣﺎ دارﻳﻢ روي‬ ‫وﻳﻨﺪوز ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ” و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪“ :‬ﺗﻤﺎم ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ را رويِ ﮔﻮﻳﻲ )‪ (GUI‬ﮔﺬاﺷﺘﻪام”‪«.‬‬ ‫‪Helmsley Palace‬‬ ‫‪Mike Boich‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحـه‪١٧٠ :‬‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت در اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﺤﺎﺻﺮهي ‪ 10‬ﻧﻔﺮ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان ارﺷﺪ‪ ‬اﭘﻞ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺎقِ ﺗﻤﺎﺷﺎي‬ ‫ﺣﻤﻠﻪي رﺋﻴﺲﺷﺎن ﺑﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ رﻓﻘﺎ را ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﻧﻜﺮد‪ .‬زد زﻳﺮ ﻓﺮﻳﺎد ﻛﻪ‪» :‬ﺗﻮ داري ﺑﻪ ﻣﺎ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻣﻲﻛﻨﻲ!‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻬﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮدم و ﺣﺎﻻ داري از ﻣﻦ دزدي ﻣﻲﻛﻨﻲ!« ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪ :‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺧﻮنﺳﺮد‬ ‫آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﺮه ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺟﻴﻎﺟﻴﻐﻮي ﺧﻮدش ﺟﻮاﺑﻲ داد ﻛﻪ ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺟﻤﻠﻪي ﻛﻼﺳﻴﻚ در ﺗﺎرﻳﺦ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺪ‪» :‬ﺧُﺐ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ راه ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻳﻦ‬ ‫وﺿﻌﻴﺖ وﺟﻮد دارد‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ دو ﺗﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪي ﭘﻮلدار ﺑﻪ ﻧﺎم زﻳﺮاﻛﺲ‬ ‫دارﻳﻢ و ﻣﻦ ﻳﻚ ﺷﺐ ﻣﻲروم ﺧﺎﻧﻪاش ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﺶ را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻗﺒﻼً آن را ﻛ‪‬ﺶ‬ ‫رﻓﺘﻪاي‪«.‬‬ ‫ﺣﻀﻮر دو روزهي ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺗﻤﺎم ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ و اﻟﺒﺘﻪ واﻛﻨﺶﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﻴﺰ اﭘﻞ و ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ رﻗﺺ دو ﻧﻔﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻫﺮ دو ﻃﺮف‪،‬‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ دور ﻫﻢ ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا ﻳﻚ ﻧﻴﺶ و ﻛﻨﺎﻳﻪي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت را دو ﭼﻨﺪان ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫روﻳﺎروﻳﻲ در اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﻳﻚ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﺼﻮﺻﻲ از ﻃﺮحﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮاي وﻳﻨﺪوز اراﺋﻪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ “اُه اﻳﻦ ﺗﺨﻄﻲ از ﻓﻼن ﻗﺮارﻣﺎن‬ ‫اﺳﺖ” وﻟﻲ در ﻋﻮض ﮔﻔﺖ “اُه اﻳﻦ واﻗﻌﺎً آﺷﻐﺎﻟﻪ!”« ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪ ﭼﻮن اﻳﻦ ﺣﺮف ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي آرام‬ ‫ﻛﺮدن اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ او داد‪» :‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ “آره‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ آﺷﻐﺎلِ ﻗﺸﻨﮕﻪ”‪ «.‬ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻃﻴﻒ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﺎت را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻃﻮل اﻳﻦ دﻳﺪار اﺳﺘﻴﻮ از ﮔﻔﺘﻦ “آﺷﻐﺎل” ﻫﻢ ﻓﺮاﺗﺮ‬ ‫رﻓﺖ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً داﺷﺖ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ “ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺪه ﺗﺎ درﺳﺘﺶ ﻛﻨﻢ”‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ آراﻣﺶ ﻋﺠﻴﺒﺶ ﺑﻪ او ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬وﻗﺘﻲ دﻳﮕﺮان‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮﺑﻢ‪ ،‬ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺑﻲاﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﺗﻮانِ دو!«‬ ‫ﻣﺜﻞ اﻛﺜﺮ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﺟﺪيﺷﺎن ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهروي را داد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻪ؟ ﭘﻴﺎده ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي‬ ‫ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ را ﮔﺰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دور ﻛﺎﻟﺞ ديآﻧﺰا ﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻛﻤﻲ دﻳﮕﺮ راه رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آن ﭘﻴﺎدهروي ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ از ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ “ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺳﻌﻲ ﻛﻦ زﻳﺎد ﺷﺒﻴﻪ ﻣ‪‬ﻚ ﻧﺸﻮد” و از اﻳﻦ ﺟﻮر‬ ‫ﺣﺮفﻫﺎ‪«.‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ وﻳﻨﺪوز ‪ 1.0‬را ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ 1985‬ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺑ‪‬ﻨﺠ‪‬ﻞ و ﻓﺎﻗﺪ ﻇﺮاﻓﺖﻫﺎي راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻇﺎﻫﺮ ﺗﺨﻴﻠﻲ و‬ ‫ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻫﻢﭘﻮﺷﺎن ‪-‬ﻛﺎر ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪ -‬ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎﻳﻲ ﭘﻬﻠﻮ ﺑﻪ ﭘﻬﻠﻮ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻤﺴﺨﺮِ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ و ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن رو ﺑﻪ رو ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ در اﻏﻠﺐ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮر‪‬د‪ ،‬ﺳﻤﺎﺟﺖ در ﻛﺎر ﺳﺮاﻧﺠﺎم وﻳﻨﺪوز را ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻬﺘﺮ و ﻓﺮاﮔﻴﺮ در ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﺑﺮان ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﻴﻨﻪاش ﺑﺎﺑﺖ اﻳﻦ ﻛﺎرِ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ را ﻛﻨﺎر ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ 30 .‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از آن ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎ در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻬﺎ ﺑﻲﭘﺮوا از روي دﺳﺖ ﻣﺎ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﭼﻮن ﻫﻴﭻ ﺷﺮﻣﻲ در وﺟﻮد ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ را در ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد دارد‪ ،‬واﻗﻌﺎً در ﻳﻜﻲ از داﻳﺮهﻫﺎي ﺗﺤﺮﻳﻒ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮدش ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎده‪ «.‬از دﻳﺪﮔﺎه ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺣﻖ ﺑﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻮد و دادﮔﺎهﻫﺎ ﻫﻢ در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ‪،‬‬ ‫آن را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﻣﻨﻈﺮ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻨﮕﺮﻳﻢ او ﭘﺮوﻧﺪهي ﻣﺤﻜﻤﻲ داﺷﺖ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ‬

‫ف ص ل ش ا ن زد ﻩ | صـفـحــه‪١٧١ :‬‬ ‫ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﻗﺮاردادي ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ رﻓﺘﻦ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺑﻂ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﭘﻞ ﻫﻢ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﻃﺮاﺣﻲِ “ﻇﺎﻫﺮي و‬ ‫ﺣﺴﻲِ” راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺎم و ﺗﻘﻠﻴﺪ از روي‬ ‫دﺳﺖ دﻳﮕﺮان در ﺑﺎزار ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺮوزي رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫ﻧﻮآورﺗﺮ‪ ،‬ﺧﻼقﺗﺮ‪ ،‬ﺧﻮشﺳﻠﻴﻘﻪﺗﺮ و در ﻃﺮاﺣﻲ‪ ‬ﺳﺮﺗﺮ از دﻳﮕﺮان ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي‬ ‫ﻋﻴﺒﻲ ﻇﺮﻳﻒ در ﻛﺎرﻛﺮد ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺎ اﺳﺖ‪“ :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﺧﻼﻗﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻴﺮوز‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ”.‬ﻳﻚ دﻫﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬درك اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ دﺳﺖ از ﺑﻴﻬﻮدهﮔﻮﻳﻲِ ﻣﺘﻜﺒﺮاﻧﻪ و ﻣﻐﺮوراﻧﻪ در‬ ‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﺑﺮدارد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻧﻔﺨﻪاي از ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﻢ در اﻳﻦ ﺣﺮﻓﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ‪» :‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﻜﻞِ ﻣﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﺳﻠﻴﻘﻪاي ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲذوﻗﻨﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺪ ﻧﻈﺮم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ از‬ ‫ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻛﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ آﻧﻬﺎ اﻳﺪهﻫﺎي ﻣﺒﺘﻜﺮاﻧﻪ در ﺳﺮ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻓﺮﻫﻨﮓ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻫﻢ در‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻتﺷﺎن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪«.‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٧٢ :‬‬

‫فصل هفدﻩ‬ ‫اﻳﻜﺎروس‬ ‫آنچه که باال میرود‪) ...‬ناگزیر روزی پای ن میآید(‬

‫ﭘﺮواز در اوج‬ ‫در ﺳﻔﺮي ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﻣﺸﻬﻮد ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1984‬ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﻣﺪار ﺷﻬﺮت ﺑﺎﻻﺗﺮي‬ ‫ﺳﻮق داده اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲاي ﻛﻪ ﻳﻮﻛﻮ اوﻧﻮ‪ 1‬ﺑﺮاي ﭘﺴﺮش ﺷﺎن ﻟﻨﻮن‪ 2‬ﺗﺮﺗﻴﺐ داده ﺑﻮد رﻓﺖ و ﺑﻪ ﭘﺴﺮك‬ ‫‪ 9‬ﺳﺎﻟﻪ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻫﺪﻳﻪ داد ﻛﻪ او ﻫﻢ واﻗﻌﺎً دوﺳﺘﺶ داﺷﺖ‪ .‬دو ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎمﻫﺎي اَﻧﺪي وارﻫ‪‬ﻞ‪ 3‬و ﻛﻴﺖ‬ ‫ﻫﺮﻳﻨﮓ‪ 4‬آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻔﺘﻮن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺟﻬﺎن آن را ﺗﻐﻴﻴﺮي ﺑﺪﺷﮕﻮن‬ ‫ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وارﻫ‪‬ﻞ ﺑﻌﺪ از ﻛﺎر ﺑﺎ ﻛﻮﻳﻴﻚدراو ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺟﺎر زد‪» :‬ﻳﻚ داﻳﺮه ﻛﺸﻴﺪم« و ﻫﻤﺎن ﺷﺐ اﺻﺮار ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﭘﻴﺶ ﻣﻴﻚ ﺟ‪‬ﮕ‪‬ﺮ‪ 5‬ﻫﻢ ﺑﺒﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي اﻳﻦ ﺳﺘﺎرهي راك وارد ﺷﺪ‪ ،‬ﺟ‪‬ﮕ‪‬ﺮ ﻫﻮل‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﺶ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﺨﺪر زده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫‪7‬‬ ‫ﻣﻐﺰش واﻗﻌﺎً ﺗﺮﻛﻴﺪه!« اﻣﺎ دﺧﺘﺮِ ﺟ‪‬ﮕ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺟِﻴﺪ‪ 6‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺸﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺸﺴﺖ و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻚﭘِﻴﻨﺖ‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺪر ﺑﻪ دﺧﺘﺮ ﻫﺪﻳﻪ داد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻷﺧﺮه آن ﭘﻨﺖﻫﺎوسِ دوﺑﻠﻜﺲ در ﻏﺮب ﺳﻨﺘﺮالﭘﺎرك در ﺳ‪‬ﻦرِﻣﻮي ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ‪-‬ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻧﺸﺎن‬ ‫داده ﺑﻮد‪ -‬را ﺧﺮﻳﺪ و ﺟﻴﻤﺰ ﻓْﺮﻳﺪ‪ 8‬از ﺷﺮﻛﺖ آي‪.‬ا‪‬م‪ .‬ﭘِﻲ را ﺑﺮاي ﺑﺎزﺳﺎزي آن اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮد وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ آﻧﺠﺎ‬ ‫ﺳﺎﻛﻦ ﻧﺸﺪ )ﺑﻌﺪﻫﺎ آن را ‪ 15‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي ﮔﺮوه ‪ ،U2‬ﺑﻮﻧﻮ ﻓﺮوﺧﺖ‪ (.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ درﺳﺖ در ﺗﭙﻪﻫﺎي‬ ‫ﺑﺎﻻي ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ در وودﺳﺎﻳﺪ‪ ،9‬ﻳﻚ ﻋﻤﺎرت ﺑﺰرگ‪ ‬ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮات اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﻪ ‪ 14‬اﺗﺎق‬ ‫‪Yoko Ono‬‬ ‫‪Sean Lennon‬‬

‫‪Andy Warhol‬‬ ‫‪Keith Haring‬‬ ‫‪Mick Jagger‬‬ ‫‪Jade‬‬

‫‪Macpaint‬‬ ‫‪James Freed‬‬ ‫‪Woodside‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٧٣ :‬‬ ‫ﺧﻮاب داﺷﺖ‪ .‬ﻋﻤﺎرت ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺑﺎر‪‬ن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺳﻜﻮﻧﺖ در آن‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺒﻠﻪﻛﺮدﻧﺶ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺟﺎﺑﺰ در اﭘﻞ اﺣﻴﺎ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﻗﻠﻤﺮوﻳﺶ‪ ،‬آزادي ﺑﻴﺸﺘﺮي‬ ‫ﺑﻪ او داد‪ :‬ﮔﺮوه ﻛﺎري ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ادﻏﺎم و ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺴﺌﻮل آن ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در اوج ﭘﺮواز ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻬﺮﺑﺎنﺗﺮ‬ ‫از ﻗﺒﻞ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺟﻠﺴﻪي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺮاﻳﻂ ادﻏﺎم ﺑﺮاي دو ﮔﺮوه ﻟﻴﺴﺎ و ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﺎﻧﺪﻧﻲ از ﺻﺪاﻗﺖ‬ ‫ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪاش را در اذﻫﺎن ﺛﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر او رﺋﺴﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻤﺎم ﭘﺴﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و‬ ‫ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم از ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ درﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﻴﺮه ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﺧﺘﻴﺪ‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﮔﺮوه درﺟﻪ دو ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ دو‪ .‬در واﻗﻊ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ اﻳﻨﺠﺎ درﺟﻪ دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ اﻣﺮوز ﺗﻌﺪاديﺷﺎن را آزاد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ را از دﺳﺖ ﻧﺪﻫﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺣﻀﻮر در ﻫﺮ دو ﮔﺮوه اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ را ﺑﻪ دور از اﻧﺼﺎف و ﺳﻨﮓدﻻﻧﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬وﻟﻲ ذﻫﻦ ﺟﺎﺑﺰ روي ﺗﺠﺮﺑﻪاي از‬ ‫دوران ﺳﺎﺧﺖ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻗﻔﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪-‬ﻛﻪ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻳﻚ درس ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻛﻠﻴﺪي اﺳﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺎﻳﻠﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﮔﺮوه درﺟﻪ ﻳﻚ ﺑﺴﺎزي ﻣﺠﺒﻮري ﻇﺎﻟﻢ ﺑﺎﺷﻲ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺑﺰرﮔﻲ ﺗﻌﺪادي‬ ‫ﺑﺎزﻳﻜﻦ درﺟﻪ دو ﻫﺴﺖ و آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎزﻳﻜﻦ درﺟﻪ دوي دﻳﮕﺮ ﺟﺬب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و زود ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎزﻳﻜﻦ‬ ‫درﺟﻪ ﺳﻪ ﻫﻢ در ﮔﺮوﻫﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻲ‪ .‬از ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش آﻣﻮﺧﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ دوﺳﺖ دارﻧﺪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻣﺜﻞِ ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻳﺰي از ﺷﻜﺴﺘﻦ دلِ ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن درﺟﻪ دو ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫در آن ﺑﺮﻫﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﻏﻠﻮ ﻛﺮدن راﺟﻊ ﺑﻪ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲﺷﺎن ﺑﻪ ﻫﻢ و رﻓﺘﺎر ﻛﺮدن ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺑﭽﻪدﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲﻫﺎي ﻋﺎﺷﻖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮد را راﺟﻊ ﺑﻪ اﺳﺘﺤﻜﺎم راﺑﻄﻪﺷﺎن ﮔﻮل ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﺣﻀﻮر‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ در اﭘﻞ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻲ ‪ 1984‬ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎم در ﻟ‪‬ﻤﻮﺗُﻦﻧﻮﻳﺮ‪ 1‬را داد؛ رﺳﺘﻮراﻧﻲ ﻣﺠﻠﻞ در ﺗﭙﻪﻫﺎي‬ ‫ﺟﻨﻮب ﻏﺮب ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‪ .‬ﺑﺮاي ﻏﺎﻓﮕﻴﺮ ﻛﺮدن اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاران‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﻲ را ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺻﺤﻨﻪ را ﺧﻮب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﺗﺒﺮﻳﻜﺎت ﻫﻤﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮِ‬ ‫ﺧﻨﺪهرو در ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮش را ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد و ﺧﻨﺪهاي ﻣﻠﻮس ﺑﺮ ﻟﺐ داﺷﺖ‪ «.‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﻲِ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺎم را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻌﺎرف‪ ‬اﻏﺮاقآﻣﻴﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دو روزِ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻦ اﻳﻨﻬﺎ اﺳﺖ؛ روز ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و روزي ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ اﭘﻞ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﺎلِ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻋﻤﺮم ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ درسﻫﺎي زﻳﺎدي از ﺟﺎن ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﻋﻜﺲ ﻣﻮﻧﺘﺎژي از ﺧﺎﻃﺮات آن ﺳﺎل‬ ‫ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ در ﺟﻮاب‪ ،‬از ﻟﺬت ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ در ﻳﻚ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﮔﻔﺖ و دﺳﺖ آﺧﺮ ﺣﺮﻓﻲ زد ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬در ﺧﺎﻃﺮهي ﻫﻤﻪي ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن آن ﺷﺐ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪» :‬اﭘﻞ ﻳﻚ رﻫﺒﺮ دارد‪“ :‬اﺳﺘﻴﻮ و ﻣﻦ”‪ «.‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ اﺗﺎق ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺒﺴﻤﻲ ﺑﺮ ﻟﺐ داﺷﺖ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه اﺣﻮالﻣﺎن را‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺨﺎﺑﺮه ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ «.‬وﻟﻲ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ آرﺗﻮر راك و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮِ دﻳﮕﺮ ﻣﺎت و ﻣﺒﻬﻮت‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺷﻜﺎﻛﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ راﺑﻄﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻧﮕﺮانِ اﻳﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻓﺴﺎر او را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺎل‬ ‫آﻧﻜﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﻲ از اﺳﺘﺨﺪام اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻨﻚ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻣﺸﻬﻮدي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ اوﺿﺎع ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪه‬ ‫‪Le Mouton Noir‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٧٤ :‬‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬راك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﻜﺎﻟﻲ آﻧﻘﺪر ﻣﺸﺘﺎقِ درﻳﺎﻓﺖ ﺗﺼﺪﻳﻖﻫﺎي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ در ﺑﺮاﺑﺮش‬ ‫ﻧﺒﻮد‪«.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻛﺴﺐ رﺿﺎﻳﺖ ﺟﺎﺑﺰ و اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎﻳﺶ ﻳﻚ راﻫﺒﺮد ﺧﻮب ﺑﻮد وﻟﻲ او ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻗﺪرت و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪن‪ ،‬در ذات و ﻗﺎﻣﻮس ﺟﺎﺑﺰ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ زودي اﺑﺮاز‬ ‫ﻧﻈﺮﻫﺎي اﺳﺘﻴﻮ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻃﺮز ادارهي ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﺟﻠﺴﻪي راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺎريِ ﺳﺎل ‪،1984‬‬ ‫ﻓﺸﺎر آورد ﺗﺎ ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﻮد و اﻣﻮر ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪيِ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﻣﺎن ﺑﮕﻴﺮد‬ ‫)ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﻴﻢ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ و ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﻣﺴﺘﻘﻞِ‬ ‫ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ‪ (.‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ زور ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪه ﻗﻀﻴﻪ را‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻨﺘﺮل ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮم ﻳﺎ ﺣﺘﻲ او‬ ‫ﺳﺮِ ﺟﺎﻳﺶ ﺑﻨﺸﺎﻧﻢ ﺗﺎ ﺧﻔﻪ ﺷﻮد وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻜﺮدم‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮرد‪ ،‬ﭘﭻﭘﭻﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﭼﻪ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺳﺎﻛﺘﺶ ﻧﻜﺮد؟«‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪاي در ﻓﺮِﻣ‪‬ﻨﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻮق ﻫﻨﺮي و ذات‬ ‫ﺗﺴﻠﻂﺟﻮﻳﺶ ﺑﻪ درﺟﺎت ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺳﻮق ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﺜﻞ ﻟﻮﮔﻮي اﭘﻞ رﻧﮓﻫﺎي‬ ‫روﺷﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر وﻗﺖ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ورقﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﺗﻠﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ دﺳﺖ آﺧﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﭘﻞ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺖ‬ ‫ﻛﺎرﺗﺮ‪ 1‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻫﻤﺎن رﻧﮓ ﺑِﮋ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي را اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺑﺎزدﻳﺪ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ دﺳﺘﻮر داد ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻤﺎن رﻧﮓﻫﺎي روﺷﻦ دﻟﺨﻮاﻫﺶ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ را از ﻧﻮ رﻧﮓ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺗﺮ اﻋﺘﺮاض ﻛﺮد؛ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎس‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و رﻧﮕﺮزي ﻣﺠﺪد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺎر ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﺣﻖ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﮔﺮانﺗﺮﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ آﺑﻲ‬ ‫روﺷﻦ رﻧﮓ ﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺖآﺧﺮ درﺳﺖ ﻛﺎر ﻧﻜﺮد و ﻣﻠﻘﺐ ﺷﺪ ﺑﻪ “ﺣﻤﺎﻗﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪ ”.‬ﻛﺎرﺗﺮ اﺳﺘﻌﻔﺎ داد ﭼﻮن ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﺧﻮدش‪» :‬ﺟﻨﮕﻴﺪن ﺑﺎ او ﻧﻴﺮوي زﻳﺎدي ﻫﺪر ﻣﻲداد و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻢ دﻋﻮا ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ دادم ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬دﺑﻲ ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦِ ﻛﺎرﺗﺮ ﻛﺮد؛ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮشذات و ﭘﺮﺣﺮارت ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ‬ ‫ﺟﺎﻳﺰهي ﺳﺎﻻﻧﻪي ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺟﻠﻮي ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺮده ﺑﻮد و ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ وﺳﻮاسﻫﺎي‬ ‫او را ﺑﺮآورده ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﻫﻨﺮي اﭘﻞ‪ ،‬ﻛﻠﻤﻨﺖ ﻣ‪‬ﻚ‪ 2‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮاﻫﺎن رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮاي‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ زﻳﺮ ﺑﺎر ﻧﺮﻓﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ را ﻳﻚ دﺳﺖ ﺳﻔﻴﺪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻛﻠﻲ ﮔﺮد و ﺧﺎك‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻛﻠﻲ ﻗﻄﻌﻪ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ «.‬ﻣ‪‬ﻚ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻫﻴﭻ ﺳﻔﻴﺪي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ واﻗﻌﺎً ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺑﺎ دﻳﻮارﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ و ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت آﺑﻲ و زرد و ﻗﺮﻣﺰ‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﻮلِ ﻛُﻠﻤﻦ »ﺷﺒﻴﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه‬ ‫اﻟﻜﺴﺎﻧﺪر ﻛﺎﻟﺪر‪ 3‬ﺷﺪه ﺑﻮد‪ «.‬وﻗﺘﻲ از ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻮرد وﺳﻮاﺳﺶ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ روﺷﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻀﻤﻴﻦ اﺷﺘﻴﺎق ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﻪ ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻮده اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺎ دﺳﺘﻜﺶﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ آﻳﺎ ﮔﺮد و ﺧﺎﻛﻲ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؛ و اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻮد‪ :‬روي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎﻻي ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻒ زﻣﻴﻦ‪ .‬از د‪‬ﺑﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ زودﺗﺮ ﺗﻤﻴﺰش ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ‬ ‫‪Matt Carter‬‬ ‫‪Clemont Mok‬‬ ‫‪3‬‬

‫ﻣﺠﺴﻤﻪﺳﺎز و ﺗﻨﺪﻳﺲﮔﺮِ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻨﺪﻳﺲﻫﺎي رﻧﮕﻲِ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ و ﭼﻨﺪﺗﻜﻪاش ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ‪.‬م‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٧٥ :‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﻛﻒ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺖ و ﻏﺬا ﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻴﭽﺎره دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ از دﻳﻮارِ راﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪ .‬ﭼﻮن‬ ‫ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪ ﭼﺮا و ﻣﻦ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻬﺎرت زﻳﺎدي در اراﺋﻪي ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻗﺎﻧﻊﻛﻨﻨﺪه ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻛﺎرﺧﺎﻧﺠﺎت‬ ‫ژاﭘﻦ ﺧﻴﻠﻲ روﻳﻢ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ از آﻧﭽﻪ در ژاﭘﻦ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮدم ‪-‬و ﺑﺨﺸﻲ از آﻧﭽﻪ اﻳﻨﺠﺎ در‬ ‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮدﻣﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ -‬ﺣﺲ ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ و اﻧﻀﺒﺎط ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ اﻧﻀﺒﺎط‪ ‬ﺗﻤﻴﺰ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ آﻧﺠﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ اﻧﻀﺒﺎط اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت را ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺪرش را ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮد‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ دﻗﻴﻖ ﺑﻮدن‬ ‫ﻣﺼﻨﻮﻋﺎت‪ ‬دﺳﺖﺳﺎز و اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارآﻻت‪ ‬ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﻮد و ﭘﺴﺮش ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ‬ ‫درﺳﺶ را ﺧﻮب ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ در ﺑﺎزدﻳﺪ ﻫﻤﺮاﻫﻲﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺣﺴﺎﺑﻲ‬ ‫ﺧﻮشرو ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﭘﺪرش ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد و‬ ‫ﭘﺪرش ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﻛﺎر او را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﻣﺪام ﺑﻪ ﭘﺎو‪‬ل ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ داﺷﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ را ﻟﻤﺲ ﻣﻲﻛﺮد و از‬ ‫ﺗﻤﻴﺰي و ﺑﻲﻋﻴﺐ و ﻧﻘﺺ ﺑﻮدن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺑﺎزدﻳﺪ داﻧﻴِﻠﻪ ﻣﻴﺘﺮان‪ 1‬از ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﻮﺑﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮِ ‪-‬ﻣﺪاﻓﻊِ اﻧﻘﻼبِ ﻛﻮﺑﺎيِ‪ -‬ﻓﺮاﻧﺴﻮا‬ ‫ﻣﻴﺘﺮان‪) 2‬رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮريِ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻪ(‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺘﺮﺟﻤﺶ ﺳﺆاﻻت زﻳﺎدي راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ و ﺟﺎﺑﺰ از ﻃﺮﻳﻖ آﻻﻳﻦ راﺳﻤ‪‬ﻦ ﻛﻪ زﺑﺎنِ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ و ر‪‬ﺑﺎتﻫﺎي‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪي ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ زﻣﺎنﺑﻨﺪي دﻗﻴﻖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻴﺘﺮان‬ ‫ﺟﻮﻳﺎي ﺷﺮاﻳﻂ اﺿﺎﻓﻪ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت‪‬‬ ‫ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر ﻧﻴﺰ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺎﻧﻮي اول ﻓﺮاﻧﺴﻪ راﺿﻲ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺳﺆاﻻت‬ ‫دﻳﮕﺮي در راه ﺑﻮد‪» :‬ﻛﺎر ﻛﺮدن در اﻳﻨﺠﺎ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ؟ ﻛﺎرﮔﺮان ﭼﻘﺪر ﻣﺮﺧﺼﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟« ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫از ﻛﻒ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺘﺮﺟﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎدام اﮔﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﮕﺮان رﻓﺎه ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ ﻋﺸﻖﺷﺎن ﻛﺸﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﺑﻴﺎورﻧﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺎ اﺳﺘﺨﺪامﺷﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬رﻧﮓ از رﺧﺴﺎر ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺑﻴﭽﺎره ﭘﺮﻳﺪ و ﻻل ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ راﺳﻤ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻗﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ از ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﺑﺎزدﻳﺪ و ﺑﺬل ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ ﻛﺮدﻳﺪ ﻛﻤﺎل ﺗﺸﻜﺮ را دارﻧﺪ‪ «.‬ﻧﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﻧﻪ ﻣﺎدام ﻣﻴﺘﺮان ﻧﻔﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﭼﻪ ﺷﺪ وﻟﻲ راﺳﻤ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دﺧﺎﻟﺖ‪ ‬ﺑﻪ ﺟﺎ‪ ،‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻓﺮاﻧﺴﻮي را از ﻓﺸﺎرِ ﻗﺒﺮ ﻧﺠﺎت داده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزدﻳﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ راﺳﻤ‪‬ﻦ ﻣﺮﺳﺪﺳﺶ را در ﺑﺰرﮔﺮاه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻣﻲراﻧﺪ‪ ،‬از‬ ‫ﻃﺮز ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﺎدام ﻣﻴﺘﺮان ﺑﺎ ﻏﻀﺐ ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ داﺷﺖ ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻي ‪ 160‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﻣﻲراﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺘﻮﻗﻒ و ﺟﺮﻳﻤﻪاش ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ داﺷﺖ ﺑﺮگ ﺟﺮﻳﻤﻪ را ﭘﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﺎرت زد‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ؟« او ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻦ ﻋﺠﻠﻪ دارم‪ «.‬ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻓﺴﺮ اﺻﻼً‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ آراﻣﻲ ﻛﺎر را ﺗﻤﺎم ﻛﺮد و ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺸﺪار داد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ‪ 90‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺑﺮاﻧَﺪ‪ ،‬ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ زﻧﺪان ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ رﻓﺘﻦ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺪاﺧﺖ ﺗﻮي ﺟﺎده و ﺑﺎز ﺳﺮﻋﺘﺶ از ‪160‬‬ ‫ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل راﺳﻤ‪‬ﻦ‪» :‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﺎدي ﻣﻄﻠﻘﺎً ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎﻟﺶ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫‪Danielle Mitterrand‬‬ ‫‪Francois Mitterrand‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٧٦ :‬‬ ‫ﻫﻤﺴﺮ راﺳﻤ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﭼﻴﺰ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را‬ ‫در او دﻳﺪ‪» :‬ﻛﺎﻣﻼً ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از زﻳﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي در ﺑﺮود‪ «.‬ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎم رﺳﻤﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮماﻓﺰار ﺗﺮﺗﻴﺐ داد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎﮔﻬﺎن زﻳﺮ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ زد؛ دربِ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‬ ‫را ﺑﺴﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دارد ﺑﻪ ﻓﻮﻟﻮن‪ 1‬ﻣﻲرود ﺗﺎ ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻃﺮاح ﭘﻮﺳﺘﺮ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ از دﺳﺖ دادنِ ﻓﺮﺻﺖ‪ ‬دﺳﺖ دادن ﺑﺎ ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﻓﻲاﻟﺤﺎل از ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﭘﻞ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﺪ؛ ﻣﺮدي ﺧﭙﻞ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻛﺴﺐوﻛﺎر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ آﻣﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻲﭘﺮده ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﮔﺮوه و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻓﺮوش او ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﺪه و ﺑﻠﻨﺪ داد زد‪» :‬ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫را ﻧﺪاري‪ «.‬وﻟﻲ اﻳﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ رﻓﺘﺎرش در رﺳﺘﻮرانِ ﻣﻨﺘﺨﺐ آن ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻴﭽﺎره ﺑﺮاي ﺻﺮف ﺷﺎم‪ ،‬اﺻﻼً ﭼﻴﺰي ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬در آﻧﺠﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﻏﺬاي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺳﻔﺎرش داد وﻟﻲ ﮔﺎرﺳﻮن ﺑﻪ ﻃﺮز اﺳﺘﺎداﻧﻪاي ﻳﻚ ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮ‬ ‫از ﺳﺲ و ﺧﺎﻣﻪ ﺟﻠﻮﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻃﻮري ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺗﻬﺪﻳﺪآﻣﻴﺰ درِ ﮔﻮﺷﺶ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﮔﺮ آرام ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻗﻬﻮهي داﻏﻲ را ﻛﻪ ﺳﻔﺎرش داده‪ ،‬روي ﺷﻠﻮارش ﺧﻮاﻫﺪ رﻳﺨﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎريﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اروﭘﺎ از ﺧﻮد ﺑﺮوز داد ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﻓﺮوش‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻴﻤﺶ را ﺑﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻗﻠﻪﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﻫﺪاﻳﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ ﻣﺪﻳﺮان واﻗﻊﺑﻴﻦ اروﭘﺎﻳﻲ را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ رﻛﻮردﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮي از‬ ‫ﺑﻮدﺟﻪي اﺿﺎﻓﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻴﺎنداري ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬در ﭘﺎﻳﺎن آن ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮزي ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﭼﺎرﭼﻮب ﺑﺪﻧﻢ داﺷﺖ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ژان ﻟﻮﺋﻲ ﮔﺎﺳﻪ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ اﭘﻞ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ آﺷﻨﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳﻪ از ﻣﻌﺪود اﻓﺮادي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻠﻮي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ روش ﺧﻮدش ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮاي ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ‬ ‫او اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ و ﺑﺠﻨﮕﻲ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻻ ﻧﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮوش اﭘﻞ در‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻮدﺟﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﻴﺼﻲ‪ ،‬ﮔﺎﺳﻪ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻳﻘﻪاش را ﮔﺮﻓﺘﻢ و‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ دﻳﮕﺮ ﺑﺲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ او ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺧﻮدم ﻣﻌﻤﻮﻻً آدﻣﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﻚ ﻋﻮﺿﻲ ﺑﺪ دﻫﺎن ﻛﻪ در‬ ‫دورهي ﺗﺮك ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ را در اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺸﺨﻴﺺ دادم‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ ﮔﺎﺳﻪ ﻫﻢ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ رﻧﮓ ﻋﻮض ﻛﺮدن ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻧﻴﺎز و ﺣﺎﻻت اﻓﺴﻮنﮔﺮاﻧﻪاش ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﻤﻲ‬ ‫ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮا ﻣﻴﺘﺮان ﻣﻮﻋﻈﻪﻫﺎﻳﻲ درﺑﺎرهي اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪي “ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ” اراﺋﻪ و ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮدهاي ﻣﺜﻞ ﻣﺎرو‪‬ﻳﻦ ﻣﻴﻨﺴﻜﻲ‪ 2‬و ﻧﻴﻜُﻼس ﻧ‪‬ﮕﺮُﭘ‪‬ﻨﺘﻪ‪ 3‬را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻢﻧﻮا ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﺘﻞ ﺑﺮﻳﺴﺘﻮل‬ ‫ﺿﻤﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﮔﺮوه‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﭘﻴﺶِ رويﺷﺎن ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد از اﻳﻨﻜﻪ‪ :‬ﭼﻄﻮر ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻘﺮار ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ در ﺗﻤﺎم ﻣﺪارس‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ ﻛﺸﻮري ﭘﻴﺸﺮو ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻔﺮِ ﭘﺎرﻳﺲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺮاي او روﻣﺎﻧﺘﻴﻚ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﺳﻪ و ﻧ‪‬ﮕﺮُﭘ‪‬ﻨﺘﻪ‪ ،‬ﻫﺮ دو داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ از رﻓﺘﺎر ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮل اﻗﺎﻣﺖ در ﭘﺎرﻳﺲ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Folon‬‬ ‫‪Marvin Minsky‬‬ ‫‪Nicholas Negroponte‬‬ ‫‪Bristol‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٧٧ :‬‬ ‫ﺳﻘﻮط‬ ‫ﺑﺎ ﻓﺮوﻛﺶ ﻛﺮدن ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎنِ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬از ﻧﻴﻤﻪي دوم ‪ 1984‬ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻓﺮوش آن آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻦ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ :‬ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ درﺧﺸﺎن وﻟﻲ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻛُﻨﺪ و ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮد و ﻫﻴﭻ ﺣﺠﻤﻲ از‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻣ‪‬ﻚ در راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ‬ ‫اﺗﺎقﺑﺎزيِ روﺷﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪي ﺗﺎرﻳﻚ ﻏﻤﻨﺎك ﺑﺎ ﺣﺮوف رﻧﺠﻮرِ ﺳﺒﺰ رﻧﮓ و‬ ‫دﺳﺘﻮرات ﺧﻄﻲ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎر‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪﺿﻌﻔﺶ ﺑﺪل ﺷﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺎراﻛﺘﺮ در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﻣﺘﻨﻲ ﻛﻤﺘﺮ از‬ ‫‪ 1‬ﺑﻴﺖ ﻛﺪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻻزم داﺷﺖ وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﻣ‪‬ﻚ ﻫﻤﺎن ﻛﺎراﻛﺘﺮ را ﭘﻴﻜﺴﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﻞ ﺑﺎ ﻓﻮﻧﺖﻫﺎي زﻳﺒﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ 20 ،‬ﻳﺎ ‪ 30‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻻزم ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ را ﺑﺎ ر‪‬م ‪ 1.000‬ﻛﻴﻠﻮﺑﻴﺘﻲ ﺣﻞ ﻛﺮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ ﻓﻘﻂ ‪ 128‬ﻛﻴﻠﻮﺑﻴﺖ ر‪‬م داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻞِ دﻳﮕﺮ ﻓﻘﺪان دﻳﺴﻚﺳﺨﺖ داﺧﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﻧﻮع ﺣﺎﻓﻈﻪ‬ ‫ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻟﻘﺐ “زﻳﺮاﻛﺴﻲِ ﻣﺘﻌﺼﺐ” را ﺑﻪ او داد و اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ در ﻣ‪‬ﻚ ﻓﻼﭘﻲﺧﻮان ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎلِ دادهﻫﺎ از دﻳﺴﻚ ﺑﻪ دﻳﺴﻚ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً دﭼﺎر ﻣﺼﺪوﻣﻴﺖ ﺗﻨﻴﺴﻮري از ﻧﺎﺣﻴﻪي آرﻧﺞ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن راﻫﻲ ﺟﺰ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﻣﺪاوم ﻓﻼﭘﻲﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد ﻓَﻦﻫﺎ ﺻﺪاي اﺿﺎﻓﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻨﻚﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺸﺪ؛ ﻣﺜﺎﻟﻲ دﻳﮕﺮ از‬ ‫ﻟﺠﺎﺟﺖﻫﺎي ﻛﻮﺗﻪﻓﻜﺮاﻧﻪي او‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬وارد آﻣﺪنِ ﺻﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﻄﻌﺎت داﺧﻠﻲ و ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آﻣﺪن ﻟﻘﺐ‬ ‫“ﺗﻮﺳﺘﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي” ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺼﻮل آﻧﻘﺪر ﺟﺬاب ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎهﻫﺎي اول ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻓﺮوش ﻛﺮد‬ ‫وﻟﻲ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ آﮔﺎﻫﻲ ﻣﺮدم از ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي آن‪ ،‬ﻓﺮوش اﻓﺖ ﻛﺮد )ﻟﻘﺐ ﺗﻮﺳﺘﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﻫﻢ ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮت ﻣ‪‬ﻚ ﻧﻜﺮد‪ (.‬ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻒ ﮔﻔﺖ‪» :‬داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﻬﻤﻴﺰ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮ آن ﻏﻠﺒﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ‪ 1984‬ﻋﻤﻼً ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻧﺎم “ﻓﺮوش ﻟﻴﺴﺎ” در ﺻﻮرتﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ اﭘﻞ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ و ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻪ زﻳﺮ ‪ 10.000‬واﺣﺪ در ﻣﺎه رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻟﻴﺴﺎ ﻣﺘﻮﻗﻒ و ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪش ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫از ﺳﺮ ﺑﻴﭽﺎرﮔﻲ ﻳﻚ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺪ و ﺑﻲﻗﺎﻋﺪه ﮔﺮﻓﺖ؛ ادﻏﺎم ﻟﻴﺴﺎﻫﺎي ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزِ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﻓﺮوش آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ‪» :‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ‪ «.XL‬اﻳﻦ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﻧﺎدر اﺳﺖ از ﺗﺼﻤﻴﻢ اﻳﻦ‬ ‫آدم ﻛﻤﺎلﮔﺮا ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺷﺨﺼﺎً ﻫﻴﭻ اﻋﺘﻘﺎدي ﺑﻪ آن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻣﻦ ﺣﺪي‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ ﭼﻮن ﻣ‪‬ﻚ ‪ XL‬اﺻﻼً ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل واﻗﻌﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﺎرِ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ زور ﻣﻮﺟﻮدي اﻧﺒﺎر را ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺮدم ﺑﻴﺎﻧﺪازد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻓﺮوش ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺐ ﺑﺰرگ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻦ اﺳﺘﻌﻔﺎ دادم‪«.‬‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪي ‪1985‬؛ در آﮔﻬﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ ﻓﻀﺎي ﺗﻴﺮهاي ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﻪ ﺣﺲ ﺿﺪ‪ ‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬ﻣﻲِ آﮔﻬﻲِ “‪”1984‬‬ ‫داﻣﻦ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬واﺿﺢ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ اﻳﻦ دو ﻛﺎﻣﻼً ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬اوﻟﻴﻦ آﮔﻬﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻮﺷﺘﻪي اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ‬ ‫و ﺣﻤﺎﺳﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻓﺖ وﻟﻲ ﻃﺮحﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻟﻲ ﻛﻠﻮ و ﺟِﻲ ﭼﻴﺎت‪ 1‬ﺑﺮاي آﮔﻬﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان‬ ‫‪Jay Chiat‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٧٨ :‬‬ ‫“ﻣﻮشﻫﺎي ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل‪ ”،‬ﻣﺪﻳﺮان ﭼﺸﻢﺑﺴﺘﻪ و ﺳﻴﺎهﭘﻮش ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ از‬ ‫ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻣﺮگ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻣﺜﺒﺖ و‬ ‫ﺑﺎﺷﻜﻮه از اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻴﻨﻲ آﺷﻜﺎر ﺑﻪ ﺗﻚﺗﻚ ﻣﺪﻳﺮان ﺧﺮﻳﺪار ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م در دﺳﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ درﺧﻮاﺳﺖ اﻳﺪهﻫﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎي آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ را ﭘﺲ‬ ‫زدﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﭘﺎرﺳﺎل ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ “‪ ”1984‬را روي آﻧﺘﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ‪ «.‬ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪي اﻋﺘﺒﺎرم را‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰم را روي اﻳﻦ آﮔﻬﻲ ﻣﻲﮔﺬارم‪ «.‬ﺑﺎ ﺑﻴﺮون آﻣﺪن ﻧﺴﺨﻪي‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮيِ آﮔﻬﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺮداﻧﻲ ﺗﻮﻧﻲ ‪-‬ﺑﺮادر رﻳﺪﻟﻲ‪ -‬اﺳﻜﺎت‪ ،1‬ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺪﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺗﻮي ذوق زد؛ ﻣﺪﻳﺮان‬ ‫ﺑﻲﻋﻘﻠﻲ ﻛﻪ ﺣﻴﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺮﻳﺪن از ﻟﺒﻪي ﭘﺮﺗﮕﺎه‪ ،‬در رژهي ﻣﺮگ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪاي از آﻫﻨﮓ ﺳﭙﻴﺪ ﺑﺮﻓﻲ را ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزه ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪» :‬ﻫ‪‬ﻲ‪-‬ﻫﻮ‪ ،‬ﻫ‪‬ﻲ‪-‬ﻫﻮ‪ «.‬ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزيِ آﮔﻬﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ از ﻧﻤﻮﻧﻪي‬ ‫ﭘﻴﺶﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻳﻚ اﺛﺮ ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺪﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬د‪‬ﺑﻲ ﻛُﻠﻤﻦ ﺑﺎ دﻳﺪن آن‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮﻳﺎد زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎورم‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻲ ﺑﺎ ﭘﺨﺶ اﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺪﻳﺮان و ﺗﺎﺟﺮان اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻛﻨﻲ‪ «.‬در ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻫﻢ‬ ‫ﺳﺨﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻋﻘﻴﺪهاش ‪-‬ﻛﻪ ﭼﻘﺪر اﻳﻦ آﮔﻬﻲ ﻧﻔﺮت اﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ‪ -‬اﻳﺴﺘﺎد‪» :‬ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎﺷﻢ ﻳﻚ اﺳﺘﻌﻔﺎﻧﺎﻣﻪي‬ ‫رﺳﻤﻲ ﻧﻮﺷﺘﻢ و روي ﻣﻴﺰش ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم آن آﮔﻬﻲ ﺑﻲﺣﺮﻣﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻪي ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫ﺗﺎزه داﺷﺘﻴﻢ ﺟﺎي ﭘﺎﻣﺎن را در ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي روﻣﻴﺰي ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ اﻟﺘﻤﺎسﻫﺎي آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺷﺪﻧﺪ و آﮔﻬﻲ را ﺣﻴﻦ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﻓﻮﺗﺒﺎل‬ ‫ﭘﺨﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ و دوﺳﺖدﺧﺘﺮ ﺟﺪﻳﺪش ﺗﻴﻨﺎ ردس‪ 2‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ و ﻫﻤﺴﺮش ﻟﻴﺰي )ﻛﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﺟﺎﺑﺰ را‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ (،‬ﺑﻪ اﺳﺘﺎدﻳﻮم اﺳﺘﻨﻔﻮرد رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺨﺶ آﮔﻬﻲ در اواﺧﺮ ﻛﻮارﺗﺮ ﭼﻬﺎرمِ آن ﺑﺎزي ﺧﺴﺘﻪﻛﻨﻨﺪه و ﺗﻤﺎﺷﺎي‬ ‫آن ﺗﻮﺳﻂ ﻫﻮاداران در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺑﺎﻻي ﺳﺮﺷﺎن‪ ،‬واﻛﻨﺶ ﺧﺎﺻﻲ دﻳﺪه ﻧﺸﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻛﺸﻮر اﻛﺜﺮ واﻛﻨﺶﻫﺎ‬ ‫ﻣﻨﻔﻲ از آب در آﻣﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻓُﺮﭼﻮن ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ آﮔﻬﻲ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮاد ﻛﻪ‬ ‫اﭘﻞ ﺳﻌﻲ در ﺟﺬبﺷﺎن دارد‪ ،‬ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ در‬ ‫والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﭼﺎپ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺟِﻲ ﭼﻴﺎت ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ اﭘﻞ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪي‬ ‫روﺑﺮوﻳﻲ را ﻣﻲﺧﺮد و از ﺑﺎﺑﺖ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ اﭘﻞ‪ ،‬ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻫﻢ از وﺿﻊ ﺷﺮﻛﺖ و ﻫﻢ از آن آﮔﻬﻲ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮوز ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ در ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮاي دور دوم‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺘﻞ ﻛﺎرﻻﻳﻞ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك رﻓﺖ‪ .‬آﻧﺪرآ ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم از ﺷﺮﻛﺖ رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺮﮔﺰاري و‬ ‫ﺗﺪارﻛﺎت ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ ﻫﺘﻞ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺳﻮﺋﻴﺘﺶ ﺑﺎﻳﺪ دوﺑﺎره از ﻧﻮ ﻣﺮﺗﺐ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 10‬ﺷﺐ ﺑﻮد و ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ دﻳﺪارﻫﺎ آﻏﺎز ﻣﻲﺷﺪ؛ از ﻧﻈﺮ او ﭘﻴﺎﻧﻮ در ﺟﺎي ﺻﺤﻴﺤﻲ ﻗﺮار‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ و ﺗﻮتﻓﺮﻧﮕﻲﻫﺎ از ﻧﻮع ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ اﻋﺘﺮاﺿﺶ ﻧﺼﻴﺐ ﮔﻞﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊِ ﺷﺐ ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ‬ ‫ﺷﻴﭙﻮري ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ! ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ ﺷﻴﭙﻮري ﭼﻴﺴﺖ ﺑﺪﺟﻮري دﻋﻮا ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن در ﻋﺮوﺳﻲ ﺧﻮدم از آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻴﻢ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ و‬ ‫اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻚ “اﺣﻤﻖ” ﻫﺴﺘﻢ ﭼﻮن ﺑﻪ زﻋﻢ او ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻧﻴﻠﻮﻓﺮ ﺷﻴﭙﻮريِ واﻗﻌﻲ)!( ﭼﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﺷﺐ راه اﻓﺘﺎد ﺗﻮي ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻧﻴﻮﻳﻮرك و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ ﮔﻞﻓﺮوﺷﻲِ ﺑﺎز ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫از ﺷﺎﻧﺲ ﺧﻮب او‪ ،‬ﻧﻴﻠﻮﻓﺮﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺎزه وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﺗﺎق را از ﻧﻮ ﭼﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ‬ ‫‪Tony Scott‬‬ ‫‪Tina Redse‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٧٩ :‬‬ ‫اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﻟﺒﺎس او‪» :‬اﻳﻦ ﻟﺒﺎس اﻓﺘﻀﺎح اﺳﺖ‪ «.‬ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻲدﻟﻴﻞ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫و ﺟﻮش ﻣﻲآورد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد آراﻣ‪‬ﺶ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺒﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻲ‪ .‬ﻣﻲﻓﻬﻤﻢ ﭼﻪ‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ داري‪«.‬‬ ‫و اﻳﻦ ﺑﻮد ﻓﺮﻳﺎدي ﻛﻪ از ﭘﻲ اﺑﺮاز ﻫﻤﺪردي ﻧﺼﻴﺒﺶ ﺷﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻮري ﻧﺪاري ﻛﻪ ﻣﻦ ﭼﻪ اﺣﺴﺎس‬ ‫ﮔَﻨﺪي دارم! ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻮري از اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎي ﻣﻦ ﺑﻮدنْ ﭼﻄﻮري اﺳﺖ ﻧﺪاري!«‬

‫ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲ‬ ‫ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺮاي اﻛﺜﺮ آدمﻫﺎ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در زﻧﺪﮔﻲ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫آدمﻫﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 30‬ﺳﺎل اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪ‪ ‬ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲاش در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ ،1985‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ‬ ‫رﺳﻤﻲ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺳﺮﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه ‪-‬ﻛﺮاوات و ﻛﻔﺶ ﺗﻨﻴﺲ‪ -‬ﺑﺮاي ‪ 1.000‬ﻣﻬﻤﺎن ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺤﻞ؛ ﺳﺎﻟﻦ‬ ‫ﺑﻴﻠﻴﺎرد‪ ‬ﻫﺘﻞ ﺳ‪‬ﻨﺖﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ‪ 1‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ .‬در دﻋﻮتﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﻳﻚ ﭘﻨﺪ ﻫﻨﺪي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ “در ﺳﻲ ﺳﺎل اول زﻧﺪﮔﻲات‪ ،‬ﻋﺎدتﻫﺎ را ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﻲ و در ﺳﻲ ﺳﺎل دوم‪ ،‬ﻋﺎدتﻫﺎﻳﺖ ﺗﻮ را ﺷﻜﻞ‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ”.‬ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﺪ ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲام را ﺟﺸﻦ ﺑﮕﻴﺮم‪«.‬‬ ‫روي ﻳﻜﻲ از ﻣﻴﺰﻫﺎ ﻋﻜﺲ اﻓﺮاد ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي دﻧﻴﺎي ﻧﺮماﻓﺰار ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﻣﻴﭻ ﻛﺎﭘﻮر‪.‬‬ ‫روي ﻣﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ ﻋﻜﺲ دوﺳﺘﺎن ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺸﻮق ﺟﺪﻳﺪش )ﺧﺎﻧﻤﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎﻛﺴﻴﺪو ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد( ﺑﻪ ﺟﺸﻦ آﻣﺪ‪ .‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺑﺎرل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻟﺒﺎس رﺳﻤﻲ اﺟﺎره ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﻔﺶﻫﺎي‬ ‫ﺗﻨﻴﺲ ﻣﺴﺨﺮهاي ﭘﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ رﻗﺺ آن ﺷﺐﺷﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺟﺮاي واﻟﺘﺰﻫﺎي اﺳﺘﺮاوس‪- 2‬ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ارﻛﺴﺘﺮ ﺳﻤﻔﻮﻧﻴﻚ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ -‬ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ رد دﻋﻮت ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎب دﻳﻼن‪ ،‬ا‪‬ﻻ ﻓﻴﺘﺰﺟﺮاﻟﺪ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي آن ﺷﺐ ﺷﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا از ﺧﺰاﻧﻪي آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮدش‬ ‫ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﺑﻪ ﻓﺮاﺧﻮر ﺗﻮﻟﺪ ﭘﺴﺮ ﺳﻲ ﺳﺎﻟﻪي ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ آﻫﻨﮓﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ “دﺧﺘﺮي از اﻳﭙﺎﻧ‪‬ﻤﺎ” را ﻫﻢ اﺟﺮا‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﺟﺎﺑﺰ آﻫﻨﮓ درﺧﻮاﺳﺘﻲاش را ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺮاﻧﻪ اﺷﺎره ﻛﺮد و ﺣﺴﻦ ﺧﺘﺎم ﻛﻨﺴﺮت‪ ،‬اﺟﺮاي‬ ‫آرام “ﺗﻮﻟﺪت ﻣﺒﺎرك” ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آن ﺷﺐ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ و ﻟﻘﺐ “ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ رؤﻳﺎﭘﺮداز دﻧﻴﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي” را ﺑﺮازﻧﺪهي اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫داﻧﺴﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﻫﻢ ﺑﺎﻻ آﻣﺪ و ﺑﺮوﺷﻮر ﻗﺎبﺷﺪهي “زاﻟﺘﺎﻳﺮِ” ﻗﻼﺑﻲ را ﻛﻪ از ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ‪ 1977‬در‬ ‫ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻘﺪﻳﻤﺶ ﻛﺮد؛ ﻳﻚ ﻳﺎدﮔﺎري از زﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ اﭘﻞ ‪ .II‬دان و‪‬ﻟﻨﺘﺎﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار‬ ‫ﻣﺸﻬﻮر ﻧﻴﺰ از ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ ﻛﻪ از ﻳﻚ دﻫﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ در دﻧﻴﺎ ﻛﻠﻴﺪ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل او آن ﺷﺐ‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ از ﺗﻨﺪﻳﺲ زﻧﺪهي ﻫﻮﺷﻲﻣﻴﻨﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻻي ﺳﻲ ﺳﺎل اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻜﻦ‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻳﻚ ﺟﺸﻦ ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻣﺠﻠﻞ ﺑﺎ ا‪‬ﻻ ﻓﻴﺘﺰﺟﺮاﻟﺪ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬

‫‪St. Francis‬‬ ‫‪Strauss‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٨٠ :‬‬ ‫ﻫﺪاﻳﺎي وﻳﮋهي ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰِ ﻣﺸﻜﻞﭘﺴﻨﺪ آورده ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل د‪‬ﺑﻲ ﻛُﻠﻤﻦ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي اﺻﻞ از ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫“آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺎﻳﻜﻮن‪ ”1‬اﺛﺮ ا‪‬ف‪ .‬اﺳﻜﺎت ﻓﻴﺘﺰﺟﺮاﻟﺪ‪ 2‬را ﺑﺮاﻳﺶ آورد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در ﻋﻤﻞ آدم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻪي آن ﻫﺪاﻳﺎ را در ﻳﻜﻲ از اﺗﺎقﻫﺎي ﻫﺘﻞ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وازﻧﻴﺎك و ﺑﺮﺧﻲ از ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي اﭘﻞ ﻛﻪ از ﭘﻨﻴﺮ‬ ‫ﺣﻴﻮاﻧﻲ و ﻣﺎﻫﻲ ﻗﺰلآﻻي ﺳ‪‬ﺮو ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺧﻮشﺷﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺟﺸﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ رﺳﺘﻮران د‪‬ﻧﻲ‬ ‫رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﻜﻤﻲ از ﻋﺰا در آورﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن ﻣﺎه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ ﺑﺎ دﻳﻮﻳﺪ ﺷ‪‬ﻒ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻫﻤﻜﺎر ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺠﻼت و ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪي ‪ 30‬ﻳﺎ ‪ 40‬ﺳﺎﻟﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ اراﺋﻪي آﺛﺎر‬ ‫اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮﺧﻲ اﻓﺮاد ذاﺗﺎً ﻛﻨﺠﻜﺎوﻧﺪ و ﺗﺎ آﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﻣﺜﻞ ﻛﻮدﻛﺎن در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﻫﺴﺘﻲ اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ دﻫﺎن‬ ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ وﻟﻲ ﺗﻌﺪاد اﻳﻨﻬﺎ اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎر اﺳﺖ‪ «.‬در آن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻠﺦﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺣﺮفﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻴﺮي و روﺑﺮو ﺷﺪن ﺑﺎ آﻳﻨﺪه ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»اﻓﻜﺎر‪ ‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ دارﺑﺴﺖ‪ ،‬اﻟﮕﻮﻫﺎﻳﻲ را در ذﻫﻦ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺳﻴﺎهﻗﻠﻤﻲ از اﻟﮕﻮﻫﺎي‬ ‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﺪنﻣﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬در اﻛﺜﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬آدمﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺳﻮزنِ ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮن درون ﺷﻴﺎرﻫﺎي اﻳﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎ ﮔﻴﺮ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‬ ‫و ﻫﺮﮔﺰ از آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪«.‬‬ ‫»ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ اﭘﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺘﻮاﻧﻢ رﺷﺘﻪي ﻋﻤﺮ ﺧﻮدم و رﺷﺘﻪي ﺑﻘﺎي‬ ‫اﭘﻞ را ﻻﺑﻪﻻي ﻫﻢ ﺑﺒﺎﻓﻢ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﭘﺎرﭼﻪي ﻣﻨﻘﺶ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺎلﻫﺎﻳﻲ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ آﻧﺠﺎ ﻧﺒﺎﺷﻢ وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ‪«...‬‬ ‫»اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ زﻧﺪﮔﻲﺗﺎن را ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻳﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎم ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ زﻳﺎد ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ارادهي ﭘﺬﻳﺮشِ “ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﺮدهاﻳﺪ” و “ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ” را در ﺧﻮد ﺑﭙﺮورﻳﺪ و از “آﻧﻬﺎ”‬ ‫ﻓﺮاﺗﺮ روﻳﺪ‪«.‬‬ ‫»ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻧﻴﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﺷﻤﺎ را ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اداﻣﻪي راه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬ ‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺳﺨﺖﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ “ﺧﺪاﻧﮕﻬﺪار‪ .‬ﻣﻦ دارم‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮم ﭘﺲ از اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲروم” و ﺑﻌﺪ در ﺧﻔﺎ‪ ،‬در ﮔﻮﺷﻪاي ﺑﻪ ﺧﻮاب زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﻓﺮو ﻣﻲروﻧﺪ و ﺷﺎﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﻣﺘﻔﺎوت ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ اﻇﻬﺎرات ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲ ﻣﺤﺘﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ از ﺗﻐﻴﻴﺮي زودﻫﻨﮕﺎم در زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲداد‪ .‬ﺳﺮرﺷﺘﻪي زﻧﺪﮔﻲاش داﺷﺖ از آﻏﻮش رﺷﺘﻪي ﻋﻤﺮِ اﭘﻞ ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪﻫﺎ دوﺑﺎره آن‬

‫‪The Last Tycoon‬‬ ‫‪F. Scott Fitzgerald‬‬ ‫‪David Sheff‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٨١ :‬‬ ‫را در ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﻲ زﻣﺎﻧﺶ ﻓﺮا رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از وﺟﻮد ﺧﻮد را دور ﺑﻴﺎﻧﺪازد و ﺑﮕﻮﻳﺪ “ﺧﺪاﺣﺎﻓﻆ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮوم” ﺗﺎ در آﻳﻨﺪه‪ ،‬اﻳﻦﺑﺎر ﺑﺎ ﻓﻜﺮي ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻃﻠﻮع ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻬﺎﺟﺮت‪ ‬دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ‬ ‫اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﻌﺪ از ﻋﺮﺿﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﺳﺎل ‪ ،1984‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﺧﺼﻲ رﻓﺖ ﺗﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺗﺮيﻫﺎﻳﺶ را‬ ‫ﺷﺎرژ ﻛﻨﺪ و ﻫﻢ از رﺋﻴﺲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺶ ﺑﺎب ﺑِﻞوﻳﻞ دور ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا از او دلِ ﺧﻮﺷﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎداﺷﻲ ‪ 50.000‬دﻻري ﺑﺮاي ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺰد‪ ‬او رﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺪﻋﻲ‬ ‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑِﻞوﻳﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﭘﺎداش ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﺮﺧﺼﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﻠﻖ ﻧﮕﻴﺮد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ ﺷﻨﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ‪ ،‬در اﺻﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢِ ﺧﻮد ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮده و ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﺑﺘﺪا ﻛﺘﻤﺎن ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﻴﺎ ﻓﺮض ﻛﻨﻴﻢ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟« ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﺮﻏﻴﺐ او ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﺠﺪد در اﭘﻞ ﭘﺎداش را ﮔﺮوﻛﺸﻲ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻬﻪي ﺧﻮد ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎز‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺸﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎرش اﺛﺮ ﺑﺪي روي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺮﺧﺼﻲاش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺮار ﺷﺎم ﮔﺬاﺷﺖ و ﭘﻴﺎده از دﻓﺘﺮ او ﺑﻪ ﻳﻚ رﺳﺘﻮران اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ در‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮﮔﺮدم وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮم اﻵن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ اﻓﺘﻀﺎح ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺘﻲ و ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ ﺧﻮد از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ را ﺑﺮوز داد وﻟﻲ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻛﻢ ﻧﻴﺎورد‪» :‬ﮔﺮوه ﻧﺮماﻓﺰار‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً از روﺣﻴﻪ اﻓﺘﺎده و ﻣﺎهﻫﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺧﻮب درﺳﺖ ﻧﻜﺮده‪ .‬ﺑﺎرِل آﻧﻘﺪر داﻏﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮ‬ ‫ﺳﺎل دوام ﻧﺨﻮاﻫﺪ آورد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺎﻧﻊ از اداﻣﻪي ﺣﺮﻓﺶ ﺷﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﻧﻤﻲداﻧﻲ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ! ﻛﺎر ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ و ﻣﻦ دارم‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوران زﻧﺪﮔﻲام را ﻣﻲﮔﺬراﻧﻢ‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً از اوﺿﺎع ﭘ‪‬ﺮﺗﻲ!« آن ﻧﮕﺎه ﭘﺮﻓﺮوﻏﺶ ﭘﮋﻣﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن‬ ‫ﻣﻲﻛﻮﺷﻴﺪ در ﻧﻈﺮِ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﭘﺮﺟ‪‬ﺬَﺑﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﻐﻤﻮم ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد داري‪ ،‬راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ آن ﺑﺮﮔﺮدم‪ ،‬دﻳﮕﺮ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺗﻴﻢ ﻣ‪‬ﻚ ﺑﺎﻳﺪ رﺷﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮﮔﺮدي وﻟﻲ اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻲ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﺶ ﺑﺎ ﺧﻮدت‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻧﺒﻮدﻧﺖ آﻧﻘﺪرﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ‪.‬‬ ‫در اواﻳﻞ ‪ 1985‬ﺑﺎرِل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻫﻢ آﻣﺎدهي رﻓﺘﻦ ﺑﻮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﻧﮕﺮاﻧﻲ را داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﻌﻔﺎ دادن‬ ‫ﺳﺨﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻌﻤﻮﻻً آﻧﻘﺪر ﻗﻮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﺎرِل را ﺑﻪ ﺧﺎك ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﺧﻼص ﺷﺪن از ﺷﺮش ﺑﺎ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﺸﻮرت ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﻪ‬ ‫ﻛﻨﻢ! ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه‪ ‬اﺳﺘﻌﻔﺎ را ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻴﻠﻮﻳﻲ ﭼﻨﺪ! ﻳﻚ راﺳﺖ ﻣﻲروم ﺑﻪ اﺗﺎﻗﺶ و ﺑﺎ‬ ‫اﺣﺘﺮام ﻛﺎﻣﻞ روي ﻣﻴﺰش ﺟﻴﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ؟ ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺘﻢ ﺟﻮاب ﻣﻲدﻫﺪ‪ «.‬در ﮔﺮوه‪‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٨٢ :‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻫﻤﻪ ﺷﺮط ﺑﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎرل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪ ‬ﺷﺠﺎع ﻫﻢ اﺑﺘﻜﺎرِ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را ﻧﺪارد‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺶ ﺑﺮاي ﺟﺪاﻳﻲ ﻗﻄﻌﻲ ﺷﺪ‪ ،‬در ﺣﻮل و ﺣﻮش روز ﺗﻮﻟﺪ ﺟﺎﺑﺰ از او وﻗﺖ ﻣﻼﻗﺎت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ورود ﺑﻪ‬ ‫اﺗﺎق‪ ،‬از ﻧﻴﺶِ ﺗﺎ ﺑﻨﺎﮔﻮش ﺑﺎزِ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﺎ ﺧﻮرد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻲ؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ واﻗﻌﺎً‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻲ!؟!« ﻧﻘﺸﻪ ﺑﻪ ﮔﻮش او ﻫﻢ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﺠﺒﻮرم؟ ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ او ﻛﺮد و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻟﺰوﻣﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻲﻣﺸﻜﻞ اﺳﺘﻌﻔﺎ داد و ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺧﻮب دﻓﺘﺮ را ﺗﺮك ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از او اﺳﺘﻌﻔﺎي ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش روي ﻣﻴﺰ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺸﺴﺖ؛ ﺑﺮوس ﻫ‪‬ﺮن‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻫ‪‬ﺮن ﺑﻪ دﻓﺘﺮ رﺋﻴﺲ رﻓﺖ ﺗﺎ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻛﻪ در ﻣ‪‬ﻚ ﻫﺴﺖ ﺗﻘﺼﻴﺮْ ﻛﺎر ﺗﻮﻳﻲ!«‬ ‫ﻫ‪‬ﺮن ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬در واﻗﻊ ﺗﻤﺎم آن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣ‪‬ﻚ ﺧﻮب ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻘﺼﻴﺮات‪ ‬ﻣﻦِ ﺳﺮا ﭘﺎ‬ ‫ﺗﻘﺼﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدم ﻣﺜﻞ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ ﺑﺠﻨﮕﻢ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ را ﺗﻮي ﻣ‪‬ﻚ ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ را راﺳﺖ ﮔﻔﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﺿﺮم ‪ 15.000‬ﺗﺎ ﺳﻬﻢ ﺑﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﻤﺎﻧﻲ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻫ‪‬ﺮن‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد را رد ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ آن رويِ ﺧﻮﺑﺶ را ﻫﻢ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻬﺎم ﻛﻪ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻻاﻗﻞ ﺑﻴﺎ ﺑﻐﻠﻢ« و‬ ‫ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻪ آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻫﻤﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺧﺒﺮ آن ﻣﺎهﻫﺎ ﺟﺪاﻳﻲ ﻳﻚ دﻳﮕﺮ از ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻳﻌﻨﻲ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﺑﻮد‪ .‬واز آن روزﻫﺎ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻴﺎﻧﻲِ ﺳﺎﻛﺖ در ﺑﺨﺶ اﭘﻞ ‪ II‬و ﻳﻚ آدم ﺧﻮشﻳ‪‬ﻤﻦِ ﻣﺘﻮاﺿﻊ در اﻋﻤﺎق‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺳﻴﺎﺳﺖﺑﺎزي دور ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬او اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫آن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ و ﺷﺎﻳﺪ از اﭘﻞ ‪ II‬ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﭘﻮلﺳﺎز ﺷﺮﻛﺖ و ﻓﺮوﺷﺶ ﻣﻌﺎدل ‪ ٪70‬از ﻓﺮوش ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻗﺪرداﻧﻲ و ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ اﻓﺮاد ﮔﺮوه اﭘﻞ ‪ II‬ﻃﻮري رﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻢاﻫﻤﻴﺖﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎ وﺟﻮدي ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي آن ﻫﻢ ﺑﺎ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪاي زﻳﺎد‪ ،‬ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻫﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ «.‬واز ﺑﺮاي اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ آن وﺿﻊ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺖ و ﻛﺎري ﻓﺮاﺗﺮ از ﺣﺪ و ﺣﺪودي ﻛﻪ از او ﺳﺮاغ داﺷﺘﻨﺪ اﻧﺠﺎم داد‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎرهي دﻓﺘﺮ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﮔﺮﻓﺖ و او را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻓﺮاط در ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ آرام و آﻫﺴﺘﻪ از اﭘﻞ ﺑﺮود و ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ “ﻛﻨﺘﺮل از راه دور ﺟﻬﺎﻧﻲ” ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻨﺪ؛ وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬اﺳﺘﺮﻳﻮ و ﺳﺎﻳﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ دﻛﻤﻪي ﺳﺎدهي ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‪.‬‬ ‫واز ﻓﻘﻂ رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﭘﻞ ‪ II‬را در ﺟﺮﻳﺎن رﻓﺘﻦِ ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻗﻀﻴﻪ‬ ‫آﻧﻘﺪر ﻣﻬﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از روﻳﻪﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﺎ ﻣﺎركﻛﻮﻻ را ﺧﺒﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن روش ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪاش‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎز ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت ﺧﺒﺮﻧﮕﺎري ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ زﻧﮓ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻮاب داد؛ ﻣﺎﺟﺮاي ﺧﺮوج ﺧﻮد را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد و‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ او‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻓﺎﺗﺤﻪي ﺑﺨﺶ اﭘﻞ ‪ II‬را ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬رﻓﺘﺎر ﻫﺮم رﻫﺒﺮي اﭘﻞ در ‪5‬‬ ‫ﺳﺎل اﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﻃﺮز وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮده‪«.‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٨٣ :‬‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ از دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬وازﻧﻴﺎك و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺪال ﻣﻠﻲ ﻓﻨﺎوري از دﺳﺖ روﻧﺎﻟﺪ‬ ‫رﻳﮕﺎن‪ ،1‬ﺑﻪ ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬رﻳﮕﺎن ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﻲ آورد از ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ‪ ‬اﺳﺒﻖ‪ ،‬روﺗﺮﻓﻮرد ﻫ‪‬ﻴﺰ‪ 2‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ را دﻳﺪه ﺑﻮد ‪»-‬ﻳﻚ اﺧﺘﺮاع ﺷﮕﺮف‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺨﻮاﻫﺪ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ؟«‪ -‬و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻨﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ او اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اوﺿﺎع ﻣﺴﺨﺮهاي ﻛﻪ رﻓﺘﻦ واز ﺑﻪ ﺑﺎر آورده ﺑﻮد اﭘﻞ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﻳﺎ ﺟﺸﻦ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ او و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮاﺳﻢ ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهروي رﻓﺘﻨﺪ و‬ ‫ﺳﭙﺲ در ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺪوﻳﭻﻓﺮوﺷﻲِ ﺳﺎده‪ ،‬ﻏﺬا ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬واز ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺻﻤﻴﻤﻲﺷﺎن را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺑﺤﺜﻲ‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺮ اﺧﺘﻼﻓﺎتﺷﺎن در ﻧﮕﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺟﺪاﻳﻲﺷﺎن دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻟﻲ ‪ 20.000‬دﻻر ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﭘﺎرهوﻗﺖ‬ ‫اﭘﻞ ﺑﻤﺎﻧﺪ و در ﻣﺮاﺳﻢ و ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻫﻢ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻳﻦ روش ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮاي ﺟﺪاﻳﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ او را ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮدش ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﻳﻚ روز ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از دﻳﺪار دو ﻧﻔﺮه از واﺷﻨﮕﺘُﻦ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﺟﺪﻳﺪ ﻫﺎرﺗﻤﻮت اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ در ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ رﻓﺖ؛ ﻫﻤﺎن ﻃﺮاح آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺘﺶ )ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ( را ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺎر روي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي اوﻟﻴﻪي دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل از راه دور وازﻧﻴﺎك را دﻳﺪ و ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﺸﻢ آﻣﺪ‪ .‬اﭘﻞ در ﻗﺮاردادش ﺑﺎ ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ ﺑﻨﺪي داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از آن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ را از ﻛﺎر ﺑﺮ روي ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻣﺤﺮوم ﻛﻨﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آن‬ ‫اﺳﺘﻨﺎد ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻪ اﻃﻼعﺷﺎن رﺳﺎﻧﺪم ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ واز از ﻧﻈﺮ اﭘﻞ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ ﮔﻮش والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل رﺳﻴﺪ ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺎز و ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮزﻧﺸﺶ ﻛﺮده و اﻓﺰود‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ از ﻣﻦ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﺪه‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ اﭘﻞ ﮔﻔﺘﻪام‪ «.‬اﻳﻦ ﻛﺎرِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﻛﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﻴﻒ ﺑﻮد وﻟﻲ اﺣﺘﻤﺎﻻً از اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺸﺄت‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ او ﺑﺮ ﺧﻼف دﻳﮕﺮان ﻛﻪ اﺻﻼً ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮ و ﺳﺒﻚ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻛﺎﻣﻼً در ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻬﺮت آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم وازﻧﻴﺎك و ﺳﺒﻚ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ را داﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻴﺴﺖ« و ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﻗﺼﺪش ﻛﺴﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻋﺪم ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ دﺳﺘﮕﺎه وازﻧﻴﺎك و ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺳﺒﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻتﻣﺎن را در ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬واز ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮدش را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ اﭘﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻜﻮي ﭘﺮش‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد؛ ﻣﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي او ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻣﺘﻴﺎز وﻳﮋهاي ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ روي ﭘﺮوژهي واز را ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺣﺘﻲ اﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﺪﻳﺮان ﻃﺮاﺣﻲ آن ﺷﺮﻛﺖ از ﻛﺎرش ﻧﺸﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻃﺮح ﻣﺤﺼﻮل وازﻧﻴﺎك را‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻔﺮﺳﺘﻨﺪ ﻳﺎ از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺑﺎ ارﺳﺎل ﻧﺎﻣﻪاي‪ ،‬ﺣﻘﻮقِ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﭘﻞ را‬ ‫ﻳﺎدآور ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﺑﺮت ﻓﺎﻳﻔﺮ‪ 3‬ﻣﺪﻳﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ ﻋﻠﻨﺎً ادﻋﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺰاع ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك ﺟﻨﺒﻪي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪ و ﺑﻪ والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺑﺎزي ﻗﺪرت اﺳﺖ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت ﺷﺨﺼﻲ دارﻧﺪ‪«.‬‬ ‫‪Ronald Reagan‬‬ ‫‪Rutherford Hayes‬‬ ‫‪Herbert Pfeifer‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٨٤ :‬‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻫﻢ وﻗﺘﻲ ﺷﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻪ ﻛﺮده‪ ،‬از ﻛﻮره در رﻓﺖ‪ .‬او ‪ 12‬ﺧﻴﺎﺑﺎن دورﺗﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد و اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش ﺳﺮ ﻣﻲزد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻘﺪر از ﻣﺎﺟﺮاي ﭘﻴﺶآﻣﺪه ﺑﺮاي واز ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪه ﺑﻮدم‬ ‫ﻛﻪ دﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ راﻫﺶ دﻫﻢ‪ .‬ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﺎرش ﻏﻠﻂ ﺑﻮده وﻟﻲ ﻣﺪام ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﺗﺮاﺷﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ در داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺘﺶ از اﻳﻦ ﺷﻌﺒﺪهﻫﺎ ﻫﻢ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬وازﻧﻴﺎك ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫آزرده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺧﺮس ﻋﺮوﺳﻜﻲِ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻃﺮاﺣﻲ دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﻛﺎر روي‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل از راه دور ﺧﻮد ﮔﻤﺎﺷﺖ و ﺣﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﺳﺨﻨﮕﻮﻳﺎن اﭘﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫زورآزﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺎر ‪1985‬‬ ‫دﻻﻳﻞ زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﺑﺮوز اﺧﺘﻼف ﻣﻴﺎن ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﺑﻬﺎر ‪ 1985‬وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺻﺮﻓﺎً اﺧﺘﻼفﻫﺎي‬ ‫ﺗﺠﺎري ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﺜﻞ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻮﺳﻂ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﺳﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه در ﺗﻀﺎد ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﻋﻠﻞ ﻣﺮﻣﻮز رواﻧﻲ و رﻳﺸﻪاي‪ ،‬ﻧﺎﺷﻲ‬ ‫از ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ زﻳﺎد و ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل آن دو ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬در اﺑﺘﺪاي ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺳﺨﺖ ﻣﺸﺘﺎق ﻣﺤﺒﺖ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد و اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ او ﭼﻮن ﻳﻚ ﭘﺪر و ﻣﺮﺷﺪ ﻣﻲﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺣﺮارت اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺮدي ﮔﺮوﻳﺪ ﻋﻮاﻗﺐ‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﺪي ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻄﻦ راﺑﻄﻪ‪ ،‬دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻨﻴﺎدي اﻳﻦ ﺷﻜﺎف را ﺣﺎد ﻣﻲﻛﺮد؛ در ﻫﺮ ﺳﻮ‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ‪.‬‬ ‫در ﺳﻤﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺤﺼﻮلﮔﺮا ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬او ﺗﻼش ﻳﺎ‬ ‫ﻇﺮﻓﻴﺘﻲ ﺑﺮاي درك ﻧﻘﺎط ﻗﻮت‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد‪.‬‬ ‫در ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺗﻌﺼﺒﺎت‪ ‬ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ را ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺖ اﺟﺰاء ﻛﻮﭼﻚ )ﭼﻪ ﻛﺎرﺑﺮدي‪،‬‬ ‫ﭼﻪ ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ( ﺳﺎﻳﻪ ﻣﻲاﻓﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ و ﻣﺨﻞِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫دوران ﻛﺎري اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ و ﺗﻨﻘﻼت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺻﻼً دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﺳﺎﺧﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻬﻢ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻟﺬا ذاﺗﺎً راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻲذوق و اﻳﻦ از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﻴﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻢ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻓﻨﻲ را ﺑﻪ او ﺑﻴﺎﻣﻮزم وﻟﻲ ﻫﻴﭻ درﻛﻲ از‬ ‫ﻇﺮاﺋﻒ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺪاﺷﺖ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ﺣﺮفﻫﺎﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫اﻳﻤﺎن دارم ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻢ ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ؛ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺘﻨﺪ‪ «.‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ اﺳﻜﺎﻟﻲ از ﻧﻈﺮ او‬ ‫ﻧﺎداﻧﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬درﺟﻪي ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺑﺎ اﺷﺎرات ﻣﻜﺮر اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎي ﻣﻴﺎن ﺧﻮدش و ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ از روي‬ ‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ و ‪-‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ -‬و‪‬ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻫﻢ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﺰ در ﺣﻴﻦ اﻇﻬﺎر ﻋﻼﻗﻪ و ﻳﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ دﻳﮕﺮان اﻏﻠﺐ ﻧﻔﺮتاﻧﮕﻴﺰ‪،‬‬ ‫ﮔﺴﺘﺎخ‪ ،‬ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪ و ﺑﺪرﻓﺘﺎر ﺑﻮد‪ .‬او رﻓﺘﺎر ﺑﻲﻧﺰاﻛﺖ ﺟﺎﺑﺰ را ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﺳﺨﻴﻒ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺪم ﻋﻼﻗﻪي‬ ‫او ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺤﺼﻮل را ﺧﻮار ﻣﻲﺷﻤﺮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎن‪ ،‬ﻏﻢﺧﻮار و ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﺆدب ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻛﻪ در‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٨٥ :‬‬ ‫ﺣﺎل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺑﻴﻞ ﮔﻼوﻳﻦ‪ 1‬ﻧﺎﻳﺐرﺋﻴﺲ زﻳﺮاﻛﺲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺧﻮب رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﭘﺸﺖﺷﺎن ﺑﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﮔﺮم ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﮔﻼوﻳﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎﻫﺎ اﺻﻼً ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪ دارﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ« و ﺟﻠﺴﻪ از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪاً ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺒﺨﺶ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ‬ ‫ﺧﻮدم را ﻧﮕﻪ دارم‪ «.‬اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ از ﻣﻮارد ﭘﺮﺷﻤﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ اَل اَﻟﻜُﺮن ‪-‬از آﺗﺎري‪ -‬ﺑﻌﺪﻫﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺷﺎد ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻣﺤﻴﻂ و ﺑﺬل ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ اَرز‪‬ن ﺑﺮاي اﻳﻨﻬﺎ ارزش‬ ‫ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮد‪ ،‬در ﻋﻮض ﻃﻮري راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل وﺳﻮاس ﺑﻪ ﺧﺮج ﻣﻲداد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻣﺨﻴﻠﻪي اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺧﻄﻮر‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ از آوردن دﻟﻘﻚﻫﺎ ﺑﻪ اﭘﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﻘﻂ ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ را در‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﮕﺮان اﻳﻦ آﺷﻔﺘﮕﻲﻫﺎ ﺷﺪ و در اواﻳﻞ ‪ 1985‬آرﺗﻮر راك و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﻧﺎراﺿﻲ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ ﺷﺪﻳﺪاﻟﻠﺤﻦ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮده ادارهي ﺷﺮﻛﺖ را در دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد و‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ اﻗﺘﺪار ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﺪون ﺗﻦ دادن ﺑﻪ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ ﻫﺸﺪار دادﻧﺪ ﻛﻪ روي‬ ‫رﻓﻊ اﻓﺘﻀﺎﺣﺎت‪ ‬ﺑﻪ ﺑﺎر آﻣﺪه در ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻤﺮﻛﺰ و از دﺧﺎﻟﺖ در ﻛﺎر ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در دﻓﺘﺮش ﺑﺴﺖ ﻧﺸﺴﺖ و روي ﻣ‪‬ﻚ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬دﻳﮕﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺘﻘﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬ ‫از ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺘﻘﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪«...‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش روﻧﺪ ﻧﺎاﻣﻴﺪﻛﻨﻨﺪهاش را اداﻣﻪ ﻣﻲداد )ﻓﺮوش ﻣﺎرس ‪ 1985‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ ٪10‬از ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬ ‫ﻣﺎﻟﻲ را ﻣﺤﻘﻖ ﻛﺮده ﺑﻮد( ﺟﺎﺑﺰ ﻳﺎ از دﻓﺘﺮش ﻓﺤﺶ ﻧﺜﺎر اﻳﻦ و آن ﻣﻲﻛﺮد ﻳﺎ آوارهي ﺳﺮزﻧﺶﮔﺮِ راﻫﺮوﻫﺎي‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت اﺧﻼﻗﻲ و ﺑﺪرﻓﺘﺎريﻫﺎﻳﺶ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮان ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻛﻢﻛﻢ ﺟﻠﻮي او در‬ ‫آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻚ ﻣ‪‬ﺮي‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪاي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ داد‪ .‬ﺑﻪ اﺗﺎق اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﻫﺘﻞ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮﺷﺎن ﻛﺮد و ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ در ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣ‪‬ﺮي‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ و در آن دﻳﺪار ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ دارد ﺧﺴﺎرت ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻲآورد و ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺨﺶ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺣﺬف ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ اﺳﻜﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﺟﺎزهي زورآزﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮده‪ .‬ﻣ‪‬ﺮي ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫ﻃﻲ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺘﺎر او ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ را ﺑﻪ ﻧﻘﺪ ﻛﺸﻴﺪ و آن را »ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهي ﺗﺮورِ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ« ﻧﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎرﻗﻪﻫﺎﻳﻲ از اﻣﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻀﺎي آﺷﻔﺘﻪي ﺷﺮﻛﺖ را روﺷﻦ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎي ﺗﺨﺖ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ وودﺳﺎﻳﺪ دﻳﺰاﻳﻦ‪ 2‬واﻗﻊ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ آن ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻋﺠﻴﺐ و‬ ‫ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻴﭽﻦ‪ 3‬ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺮوﻫﻲ دﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺻﻔﺤﺎت ﻟﻤﺴﻲ را‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺻﻔﺤﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ روي آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺣﺘﻲ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻣﺎوس ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ دو ﻧﻮآوري در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ روﻳﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ “ﻣﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﺘﺎﺑﻲ” را ﻣﺤﻘﻖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﻴﺎدهر‪‬وي ﺑﺎ ﻛﻴﭽﻦ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣ‪‬ﻨﻠﻮﭘﺎرك اﺷﺎره ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در آن ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺎه‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎر روي اﻳﺪهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎمِ “آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ” و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺮازﻧﺪهي ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫‪Bill Glavin‬‬ ‫‪Woodside Design‬‬ ‫‪Steve Kitchen‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٨٦ :‬‬ ‫ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣ‪‬ﻔَﺮي ﺑﺮاي ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲِ ﻣﺠﺪد‪ ،‬ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻚ و ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ و ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ از ﭼﻨﻴﻦ اﻳﺪهاي ﺑﻪ وﺟﺪ آﻣﺪ زﻳﺮا ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻞ ﺷﺪن ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ او ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﻴﻄﻪي ﻛﺎري ﺧﻮدش ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ و اﺳﻜﺎﻟﻲ از ﺷﺮ او در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺧﻼص ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪا ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ‪ :‬ژان ﻟﻮﺋﻲ ﮔﺎﺳﻪ ﻣﺪﻳﺮ اﭘﻞ در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻛﻪ در ﺳﻔﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اروﭘﺎ از ﮔﺰﻧﺪ‪ ‬ﻧﻴﺶِ او ﺟﺎن‬ ‫ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﺑﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﺳﻪ در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﻣﻜﻴﻨﺘﺎش ﺷﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ‬ ‫آزادي ﻋﻤﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻴﻞ ﺷﻠﻴﻦ از اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را وﻗﻒ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﻮﻳﻦ و اﻟﻬﺎم‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﻛﻮﭼﻚ وﻟﻲ ﭘﺮﺷﻮر ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻲ ﺗﺄﻣﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ وارد اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎزي ﺷﻮد و از ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﺮدن اﺧﺘﻴﺎرات ﺑﻪ ﮔﺎﺳﻪ ﺳﺮ ﺑﺎز زد‪ ،‬ﮔﺎﺳﻪاي ﻛﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ در‬ ‫ﺑﺤﺒﻮﺣﻪي ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت‪ ‬ﺣﺘﻤﻲ‪ ،‬زﻳﺮ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻟ‪‬ﻪ ﻧﺸﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ روزﻫﺎي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه از ﺑﻬﺎر را ﺑﺎ دو د‪‬ﻟﻲ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺎه ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺧﻮدش را ﻣﺪﻳﺮي ﻛﺎرﺑﻠﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺑﺮاي ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺣﺬف‬ ‫ﺗﻮزﻳﻊ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻲﻫﺎي ﻣﺠﺎﻧﻲ در ﺷﺮﻛﺖ و ﺣﺬف ﭘﺮوازﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ ﻛﺎري ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﮔﺎه ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﻮﻗﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﺮك‬ ‫ﭘﺴﺖ و راهاﻧﺪازي ﮔﺮوه ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫در ﻣﺎه ﻣﺎرس ﻣ‪‬ﺮي ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان “دور ﺧﻮد ﻧﭽﺮخ” ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬در اﻳﻦ ﺳﻪ ﺳﺎل ﺣﻀﻮرم در‬ ‫اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل اﻳﻨﻘﺪر اﻏﺘﺸﺎش و ﺗﺮس و ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻧﺎﻗﺺ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﻜﺮ ﺧﺪا در ‪ 90‬روز اﺧﻴﺮ آن را ﻫﻢ‬ ‫دﻳﺪم« و در اداﻣﻪ‪» :‬ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ارﻛﺎن ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻲ ﺑﺪون ﺳﻜﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﻢ ﻛﻪ در ﻃﻮﻓﺎﻧﻲ‬ ‫ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر ﮔﺮﻓﺘﺎر آﻣﺪه‪ «.‬ﻣ‪‬ﺮي ﺣﻀﻮر در ﻫﺮ دو ﻃﺮف ﺧﺎﻛﺮﻳﺰ را در ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪ داﺷﺖ؛ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ دﺳﻴﺴﻪ ﭼﻴﺪه ﺑﻮد و اﻛﻨﻮن ﺑﺎ اﻳﻦ ﻳﺎدداﺷﺖ ﺗﺮﻛﻪي اﻧﺘﻘﺎد را ﺑﺮ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮود ﻣﻲآورد‪» :‬از ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻌﻠﻮم اﻛﻨﻮن اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﻳﮕﺎه‪ ‬ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮِ ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻖ را در اﺧﺘﻴﺎر دارد؛ ﭼﻪ اﻳﻦ ‪-‬ﭘﺎﻳﮕﺎه‪ -‬ﻋﻠﺖ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻏﻴﺮﻋﺎدي او ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻌﻠﻮل آن‪«.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻤﺎن ﻣﺎه ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺟﺎزهي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﻣﻜﻴﻨﺘﺎش را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ ﺑﻪ‬ ‫دﻓﺘﺮ اﺳﺘﻴﻮ رﻓﺖ و ﺟِﻲ اﻟﻴﻮت ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺷﺮﻛﺖ را ﻫﻢ ﺑﺮاي رﺳﻤﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦﻃﻮر ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻛﺴﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺑﻴﻨﺶ و اﺳﺘﻌﺪادت را ﺑﻴﺶ از ﻣﻦ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ «،‬او ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺗﻤﻠﻖﻫﺎﻳﻲ را ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻫﻢ ﺑﺮ زﺑﺎن راﻧﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ اﻳﻦﺑﺎر ﺑﻲﺷﻚ ﻳﻚ اﻣﺎيِ ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﺑﻮد‪» :‬اﻣﺎ اﻧﮕﺎر‬ ‫اﻳﻦ واﻗﻌﺎً ﺟﻮاب ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ «.‬اﻣﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﭘﻲ ﺗﻤﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﺷﻠﻴﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻳﻚ دوﺳﺘﻲ ﻋﺎﻟﻲ دارﻳﻢ‬ ‫اﻣﺎ اﻳﻤﺎﻧﻢ را ﺑﻪ ﺗﻮان ﺗﻮ در ادارهي ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش از دﺳﺖ دادهام‪ «.‬در ﺿﻤﻦ‪ ،‬ﺑﺪﮔﻮﻳﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‬ ‫ﺧﻮدش را ﻫﻢ ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶِ ﺑﺰرگ آﻧﻘﺪر ﮔﻴﺞ و ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ او را ﻛﻤﻚ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ وﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﮕﺬراﻧﻲ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﺎﺑﺰ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ »ﺳﺮت ﻧﻤﻲﺷﻮد« و‬ ‫ادارهي ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﺳﻂ »ﺗﻮ اﻓﺘﻀﺎح ﺑﻮده« و از ﻣﻮﻗﻊ آﻣﺪﻧﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺗﺎ اﻣﺮوز »ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺮا ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﻛﺮدهاي‪ «.‬ﺳﭙﺲ‬ ‫ﮔﺮﻳﻪ ﺳﺮ داد‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺖ و ﻧﺎﺧﻦ ﺟﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه در ﻣﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬارم‪ .‬ﻗﺼﺪ‬ ‫دارم ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﺳﺘﻌﻔﺎﻳﺖ از رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ از ﻗﺒﻞ اﻳﻦ را ﺑﺪاﻧﻲ‪ «.‬ﺑﻪ‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٨٧ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻜﻨﺪ و در ﻋﻮض ﺧﻮد را ﺑﺮاي رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫آﺗﻲ اﭘﻞ‪ ،‬آﻣﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از روي ﺻﻨﺪﻟﻲاش ﺑﺎﻻ ﭘﺮﻳﺪ و ﺧﻴﺮه ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ زل زد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻲﺷﻮد‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻲ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻜﻨﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻃﻮل ﻫﻔﺘﻪﻫﺎي ﺑﻌﺪ رﻓﺘﺎر ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺷﺪﻳﺪي را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ از ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﺣﺮف ﻣﻲزد وﻟﻲ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ ﺳﺮﺑﺎزﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ را از ﭘﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﺎه در ﻳﻚ روز ﺧﻮدش را ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻧﺰدﻳﻚ و آﻧﻲ ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ ﺣﻤﻠﻪاي را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺐ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 9‬ﺷﺐ ﺑﻪ ﻣﺸﺎور ﻋﺎﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬اَل اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت زﻧﮓ زد و ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ اﻋﺘﻤﺎد‬ ‫ﻧﺪارد‪ ،‬از او ﺑﺮاي راﺿﻲ ﻛﺮدن ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮِ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺖ؛ ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮي ﺟﺎن‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺪاﻧﻲ ﻫﻨﻮز ﻋﺎﺷﻖ ﻛﺎر ﺑﺎﻫﺎﺗﻢ‪«.‬‬ ‫در ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 11‬آورﻳﻞ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ رﺳﻤﺎً ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺟﺎﺑﺰ از رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﺗﻤﺮﻛﺰ او ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت آﺗﻲ را اﻋﻼم ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از او آرﺗﻮر راك‪ ،‬ر‪‬كﺗﺮﻳﻦ و ﻣﺴﺘﻘﻞﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬راك از ﻫﺮ دوي آﻧﻬﺎ دلزده ﺑﻮد‪ :‬از اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺮأت‪ ‬ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺮﻛﺖ در ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﻧﺪاﺷﺖ و از ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﻓﺘﺎرش ﻛﻪ ﻣﺜﻞ “ﻳﻚ ﺑﭽﻪي ﻟﻮس‬ ‫زودرﻧﺞ” ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺎﻳﺪ زودﺗﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺰاع ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲداد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر دو ﺟﻠﺴﻪي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ ﻫﺮ‬ ‫ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ داد‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺗﺎق را ﺗﺮك ﻛﺮد ﺗﺎ اﺑﺘﺪا ﺟﺎﺑﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﭼﻮن‪:‬‬ ‫»ﻫﻴﭻ درﻛﻲ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻧﺪارد‪ «.‬راك ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺳﺮزﻧﺶ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺑﺎ آن ﺻﺪاي ﻏﺮﻏﺮوﻳﺶ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ در ﻳﻚ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﺮده و ﻫﻴﭻ ﺣﻘﻲ ﺑﺮاي ادارهي ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﺑﺨﺶﻫﺎي اﭘﻞ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻓﻴﻞ ﺷﻠﻴﻦ ﻫﻢ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﺻﻠﺢآﻣﻴﺰ و ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ رﺳﻴﺪ‪ ،‬او اﺗﻤﺎم ﺣﺠﺖ ﻛﺮد‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﭘﺸﺖ ﻣﻦ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ در آن ﺻﻮرت ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ادارهي ﺷﺮﻛﺖ را ﺧﻮاﻫﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ‬ ‫ﺻﻮرت ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوﻳﺪ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺗﺎن ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ‪ «.‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺎﻓﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﺗﻨﺪي از او ﺳﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ زد و در ﻃﻮل ﻣﺎهﻫﺎي ﭘﻴﺶِ رو ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻪ اﺗﻔﺎق آرا ﺟﺎﻧﺐ اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﮔﺮﻓﺖ و اﺧﺘﻴﺎر ﺑﺮﻛﻨﺎري ﺟﺎﺑﺰ در زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﻪ او ﺗﻔﻮﻳﺾ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون اﺗﺎق ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮد و ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﺑﺎزي را ﺑﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲاش د‪‬ل ﻳﻮﻛﺎم را دﻳﺪ و او را ﺑﻪ‬ ‫آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ رو ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ آورد و ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻪ آراﻣﻲ ‪-‬ﻣﺜﻼً در‬ ‫ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‪ -‬ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬دﺳﺘﻴﺎر وﻳﮋهي اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻧﺎﻧ‪‬ﺖ‬ ‫ﺑﺎﻛﻬﺎوت‪ 1‬ﺑﺮاي اﺣﻮالﭘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در دﻓﺘﺮش ﺑﻮد و ﻫﻨﻮز در ﺷﻮك‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺗﺎزه ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﮔﭗ زدن‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﻧﺎﻧ‪‬ﺖ رﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت رﻓﺘﺎري او در ﻗﺒﺎل اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺷﺮوع‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﺮا ﺟﺎن اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﺮد؟ ﺑﻬﻢ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮد‪ «.‬ﺑﻌﺪ ﺣﺮﻓﺶ ‪ 180‬درﺟﻪ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ و‬ ‫‪Nanette Buckhout‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٨٨ :‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪﺗﻲ روي ﺑﺎزﺳﺎزي راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ او ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪» :‬رﻓﺎﻗﺖ ﺑﺎ ﺟﺎن از ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﻳﻦ ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻢ‪ :‬ﺗﻤﺮﻛﺰ روي راﺑﻄﻪﻣﺎن‪«.‬‬

‫دﺳﻴﺴﻪي ﻳﻚ ﻛﻮدﺗﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد ﺑﺎ ﺟﻮاب “ﻧﻪ” ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬در اواﻳﻞ ﻣﻲ ‪ 1985‬ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻬﻠﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲاش‬ ‫در ادارهي ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺑﻪ دﻓﺘﺮ اﺳﻜﺎﻟﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﻗﻮل داد ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲِ ﺧﻮب اﺛﺒﺎت‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻋﻘﺐ ﻧﻨﺸﺴﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻼش ﺑﻌﺪي ﻳﻚ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ راه اﻧﺪاﺧﺖ‪ :‬از اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﺳﺘﻌﻔﺎ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﺗﻮ ﻣﺴﻴﺮت را ﮔﻢ ﻛﺮدهاي‪ .‬ﺳﺎل اول واﻗﻌﺎً ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮدي‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮب ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻵن اﻧﮕﺎر ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻳﺖ ﺷﺪه‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﺧﻮنﺳﺮد ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺟﻮش آورد و ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺪلﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻔﺘﻀﺤﺎﻧﻪ در ﺑﺎزارِ ﻓﺮوش‬ ‫اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬آن ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي دﺷﻨﺎم و ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺪل ﺷﺪ و ﻫﺮ ﻳﻚ دﻳﮕﺮي را ﻣﺪﻳﺮي ﻧﺎﻻﻳﻖ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ رﻓﺘﻦ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ از دﻳﻮار ﺷﻴﺸﻪاي اﺗﺎﻗﺶ ‪-‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﺷﺎﻫﺪ درﮔﻴﺮي ﺑﻮدﻧﺪ‪ -‬دور ﺷﺪ و ﭘﺸﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﮔﺮﻳﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ‪ 14‬ﻣ‪‬ﻲ‪ ،‬روزِ اوجﮔﻴﺮيِ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻮد؛ در اﻳﻦ روز ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺰارش ﻓﺼﻠﻲ را ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﺤﻀﺎر اﺳﻜﺎﻟﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮان اﺟﺮاﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﺨﺶ را واﮔﺬار ﻧﻜﺮده و وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﻪ اﺗﺎق ﻣﺪﻳﺮان وارد ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ ﺑﻮد‪ .‬درﮔﻴﺮي ﻟﻔﻈﻲ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود راه اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع‪:‬‬ ‫»ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ اﺻﻠﻲِ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ «.‬از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‪ ‬اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻚﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ از دﻳﺪ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ اﺻﻠﻲِ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ در ﺟﻬﺖ ﺣﺪاﻛﺜﺮﺳﺎزيِ ﻣﻨﺎﻓﻊِ ﻛﻠﻲِ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ در ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮد؛ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﻫﻤﻜﺎري اﻧﺪﻛﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‬ ‫دﻳﺴﻚﺧﻮانﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ دﻳﺴﻚﺧﻮانﻫﺎي اﭘﻞ ‪ II‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻨﺎﻗﺸﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت‪ ‬ﻓﻮق‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎم ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮوژهﻫﺎي آﺗﻲ را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪:‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻗﻮيﺗﺮ ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻟﻴﺴﺎي ﻣﺮﺣﻮم؛ ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﺮاي اﺷﺘﺮاكﮔﺬاري ﻓﺎﻳﻞﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮان ﻣ‪‬ﻚ در ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﺎﻳﻞﺳ‪‬ﺮور‪ 1‬و ﻏﻴﺮه‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﻮدن‬ ‫اﻳﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎ از زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻧﺘﻘﺎداﺗﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺿﺮباﻷﺟﻞﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ ﺑِﻞوﻳﻞ‬ ‫و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻠﻲ ﺟﺎﺑﺰ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺎ درﺧﻮاﺳﺘﻲ از اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﻠﻮي ﻫﻤﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲاش در ادارهي ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ روﺑﺮو ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫آن ﺷﺐ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺮوﻫﺶ را ﺑﻪ ﺷﺎم در ﻛﺎﻓﻪﻧﻴﻨﺎ در وودﺳﺎﻳﺪ دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ژان ﻟﻮﺋﻲ ﮔﺎﺳﻪ در ﭘﻲ ﻓﺮاﺧﻮانِ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ و ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﭘﺬﻳﺮشِ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﮔﺮوه‪ ‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬در ﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ او را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﺎم دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﺑِﻞوﻳﻞ‬

‫‪Fileserver‬‬ ‫‪Nina’s Cafe‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٨٩ :‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻨﻮﺷﻴﻢ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً درك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪهي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺳﺎﺳﺎً ﭼﻴﺴﺖ« ﻋﺒﺎر ‪‬‬ ‫ت‬ ‫“دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪهي اﺳﺘﻴﻮ” ﮔﺎه ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﭘﻞ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻴﺮ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آن‬ ‫ﺷﺐ ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺑِﻞوﻳﻞ ﺳﻮار ﻣﺮﺳﺪس ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ و ﺑﻪ او اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ “ﻳﻚ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ‬ ‫ﻛﺸﺘﻦ” راه ﺑﻴﺎﻧﺪازد‪.‬‬ ‫ﻣﺎهﻫﺎ ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﭘﻞ ﻣﺠﻮز ﺻﺎدرات ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ را ﻛﺴﺐ ﻛﺮده و ﺟﺎﺑﺰ دﻋﻮت ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ در آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪي‬ ‫ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ روز ﻳﺎدﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ را در “اﺳﺘﺎدﻳﻮم ﺑﺰرگ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻠﻖ” در ﭼﻴﻦ اﻣﻀﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺎل اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺷﺨﺼﺎً ﺑﻪ ﭼﻴﻦ ﺑﺮود‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺣﺮﻓﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬او در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در ﻧﺒﻮد اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻧﻘﺸﻪي ﻛﻮدﺗﺎ را ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﻫﻔﺘﻪي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ روز ﻳﺎدﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري را در‬ ‫راﻫﺮوﻫﺎ ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻧﻘﺸﻪ را ﺑﺎ آﻧﻬﺎ در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﻪ ﻣ‪‬ﺮي ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻗﺼﺪ دارم در ﻧﺒﻮد‪ ‬ﺟﺎن‪ ،‬ﻛﻮدﺗﺎ ﻛﻨﻢ‪«.‬‬

‫ﻫﻔﺖ روزِ ﻣﺎه ﻣ‪‬ﻲ‬ ‫ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ‪ 23 ،‬ﻣ‪‬ﻲ‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺟﻠﺴﻪي ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ارﺷﺪ ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪي اﺧﺮاج اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫را ﺑﺎ ﻣﻌﺘﻤﺪﻳﻦ ﺧﻮد در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺣﺘﻲ ﺟِﻲ اﻟﻴﻮت ﻫﻢ ﺑﻮد؛ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﭘﻞ ﻛﻪ ﺑﻲﭘﺮده‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻮرش اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻟﻴﻮت ﺑﺎ ﺗﻌﺪادي از اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺻﺤﺒﺖ و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ‬ ‫از ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻛﺎرﻣﻨﺪان رده ﺑﺎﻻي ﺷﺮﻛﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫وﺟﻮد ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺨﺘﻪ ﮔﺎز ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﺎ ﮔﺎﺳﻪ ﻛﻪ از ﭘﺎرﻳﺲ ﺑﺮاي ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲاش‬ ‫آﻣﺪه ﺑﻮد ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ اﻛﺮاه ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﻧﺒﺎﻳﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﺮدم و ﺑﻪ ﮔﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪«.‬‬ ‫آن روز ﻋﺼﺮ ﻣﺸﺎور ﻋﺎﻟﻲ اﭘﻞ‪ ،‬اَل اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎرﺑﻴﻜﻴﻮ در ﺧﺎﻧﻪاش داﺷﺖ؛ ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎ ﻋﺒﺎرت‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ از اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﮔﺎﺳﻪ و ﻫﻤﺴﺮانﺷﺎن‪ .‬وﻗﺘﻲ ﮔﺎﺳﻪ ﺑﻪ اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻪاي در ﺳﺮ دارد‪ ،‬او‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﮔﺎﺳﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ داﺷﺖ دﺳﻴﺴﻪﭼﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻮدﺗﺎ‪ ،‬ﺟﺎن را ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻧﺪازد‪ .‬در ﻫﺎلِ ﺧﺎﻧﻪي اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪي اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺷﺎره ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬ ‫“رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ ﻫﻤﺎﻧﺎ و ﺧﻠﻊ ﻗﺪرت ﺷﺪن ﻫﻤﺎﻧﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي اﺧﺮاﺟﺖ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻴﺪه”‪«.‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻪ‪ 24 ،‬ﻣ‪‬ﻲ‪ :‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﭼﻴﻦ را ﻟﻐﻮ ﻛﺮد ﺗﺎ در ﺟﻠﺴﻪي ﺻﺒﺢ ﺟﻤﻌﻪي ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ دﻳﺮ رﺳﻴﺪ و دﻳﺪ ﻛﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲاش در ﻛﻨﺎر اﺳﻜﺎﻟﻲ ‪-‬در ﺻﺪر ﻣﻴﺰ‪ -‬اﺷﻐﺎل ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﺲ در‬ ‫اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮارِ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﺗﻦ‪ ،‬ﭘﺮاﻧﺮژي ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞْ اﺳﻜﺎﻟﻲ رﻧﮓ ﺑﻪ رﺧﺴﺎر‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬او ﺑﻲﺣﺎﺷﻴﻪ دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ را ﻟﻐﻮ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻞِ ﻣﻌﻠﻖ در ذﻫﻦ ﻫﻤﻪ را ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻄﺮح و‬ ‫ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زل زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ اﻃﻼع ﻣﻦ رﺳﺎﻧﺪه ﺷﺪه ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻣﺮا از ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ از ﺧﻮدت ﺑﭙﺮﺳﻢ ﻛﻪ واﻗﻌﻴﺖ دارد ﻳﺎ ﻧﻪ؟«‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٩٠ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻪ اﻧﺘﻈﺎر اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ را داﺷﺖ و ﻧﻪ ﺷﺮﻣﻲ از زﻳﺎدهروي در ﺻﺪاﻗﺖ ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪي ﺧﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ را ﺗﻨﮓ ﻛﺮد و ﺑﺪون ﭘﻠﻚ زدن‪ ،‬ﺧﻴﺮه ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ آدم ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﭘﻞ ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻀﺮ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻲ‪ «.‬ﺳﺮد و ﺷﻤﺮده اداﻣﻪ داد‪» :‬واﻗﻌﺎً وﻗﺘﺶ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ را‬ ‫ﺗﺮك ﻛﻨﻲ‪ .‬اداره ﻛﺮدن اﻳﻨﺠﺎ را ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ ﻳﺎد ﻧﺨﻮاﻫﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﻋﺪم ﻓﻬﻢ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻣﺤﺼﻮل و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺿﺮﺑﻪي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﺷﻲ ﺗﺎ ﺑﻪ رﺷﺪ ﻣﻦ ﻛﻤﻚ‬ ‫ﻛﻨﻲ وﻟﻲ ﺗﻮ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻫﻢ ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮدي‪«.‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن ﺑﻬﺖ و ﻻلﻣﺎﻧﻲِ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه آن روي ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻟُﻜﻨَﺖ‪ ‬دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﻛﻪ در‬ ‫‪ 20‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ او را آزار ﻧﺪاده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻦ و ﻣ‪‬ﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻮ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪارم و ﻓﻘﺪان اﻋﺘﻤﺎد را‬ ‫ﻫﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺻﻼﺣﻴﺖ او ﺑﺮاي ادارهي ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺧﻮاﻧﺪنِ ﺧﻮد‪ ‬ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻤﺎر آﺧﺮ زد و ﻛﻞ اﺗﺎق را ﺑﺮ ﺳﺮ آن ﻗﻤﺎر‪ ،‬ﺷﺮط ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ‪ 25‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از آن واﻗﻌﻪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺣﺮﻛﺖ اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ زرﻧﮕﻲِ ﺗﻤﺎم‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮد‪ .‬در ﺟﻠﺴﻪي ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ از ﻫﻤﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ :‬ﻣﻦ ﻳﺎ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻲ رأي ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟” ﻛﻞ ﻗﻀﻴﻪ را‬ ‫ﻃﻮري ﭼﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺑﻮدﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ رأي ﺑﺪﻫﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺣﻀﺎرِ ﻳﺦزده‪ ،‬ﺗﻜﺎﻧﻲ ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬د‪‬ل ﻳﻮﻛﺎم ﺑﺎﻳﺪ اول ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺮاز ﻣﺤﺒﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺣﻀﻮر او ‪-‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﻘﺸﻲ ﻣﺘﻔﺎوت‪ -‬در اﭘﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻮﻛﺎم در ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻴﻠﻲ روي اﻋﺼﺎب رﻓﺖ و زﻳﺮ‬ ‫ﺑﺎر ﻧﮕﺎه ﺧﻴﺮهي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي “اﺣﺘﺮام” و ﻻﻳﻖ ادارهي ﺷﺮﻛﺖ داﻧﺴﺖ‪ .‬اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت ﻫﻢ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﺣﺮفﻫﺎ را ﺗﻜﺮار ﻛﺮد‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ را دوﺳﺖ داﺷﺖ وﻟﻲ از اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬رِﺟﻴﺲ‬ ‫ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور در ﺑﻴﺮون از داﻳﺮهي ﻣﺪﻳﺮان ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺻﺮﻳﺢﺗﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ او را ﻫﻨﻮز آﻣﺎدهي ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫رﺟﻴﺲ ﺷﻴﻔﺘﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد و اﺳﺎﺳﺎً از اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻣﺪ و وﻗﺘﻲ از ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﭘﺮده ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﺶ ﻛﻤﻲ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬او در اﻧﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ دو اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮاﻓﻖ و ﻧﻘﺸﻲ درﺧﻮرِ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﮕﺬاري اﺳﺘﻴﻮ از اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮود‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻧﺘﻴﺠﻪ را ﻣﻲداﻧﻢ« و از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﻧﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ دﻓﺘﺮش ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي وﻓﺎدار را از ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ و ﮔﺮﻳﻪ ﺳﺮ داد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺮك اﭘﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ در ﻛﻪ رﻓﺖ‪ ،‬د‪‬ﺑﻲ ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ ﺟﻠﻮﻳﺶ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او و دﻳﮕﺮان ﺑﺎ اﺻﺮار از اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫آراﻣﺶ ﭘﻴﺸﻪ و از اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﻛﺎرِ ﻋﺠﻮﻻﻧﻪاي ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻄﻴﻼت آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﻲرﻓﺖ و ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻗﻮا‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﺴﻲ ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺷﺮﻛﺖ وﺟﻮد داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ رﻏﻢ اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي‪ ،‬وﻳﺮان ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺟﻨﮕﺠﻮي ﻣﺠﺮوح ﺑﻪ دﻓﺘﺮ اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت رﻓﺖ و ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻴﺮون ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻮرﺷﻪي اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻒ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺑﺘﻮاﻧﻢ از ﭘﺲ اﻳﻦ‬ ‫ﻳﻜﻲ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪ «.‬اﻳﺰﻧﺸﺘﺎت ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮرش ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﻨﻢ‪«.‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٩١ :‬‬ ‫اﻳﺰﻧﺸﺘﺎت ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻲ‪ ،‬اﭘﻞ از ﻫﻢ ﻣﻲﭘﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻣﻲدﻫﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ آدم ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬ ‫اﻳﺰﻧﺸﺘﺎت ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم داري از زﻳﺮش ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﺟﻠﻮي او ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺴﺮِ اﺳﻜﺎﻟﻲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺷﻮﻫﺮش ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶ از ﻧﻴﻢروز‪ ،‬ﺟﺎ ﺧﻮرد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎ درﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردم‪ «.‬ﻟﻴﺰي‪ ،‬زﻧﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ روﺣﻴﺎت‪ ‬ﻟﻄﻴﻒ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ از ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد و ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﻫﻤﺴﺮش‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ او را ﺑﺮ ﻧﻤﻲﺗﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن وﻗﺎﻳﻊ آن روز‪ ،‬ﭘﺮﻳﺪ ﺗﻮي ﻣﺎﺷﻴﻦ و ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ او‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ در رﺳﺘﻮران زﻣﻴﻦِ ﺧﻮب اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﻓﺖ و در ﻣﺤﻮﻃﻪي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش داﺷﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬روﺑﺮو ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻚ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻟﻴﺰي ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻮري داري‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﻫﺴﺖ ﺑﺎﻫﺎت ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ؟« ﻓ ‪‬‬ ‫از اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آدﻣﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﻓﻘﻂ ﺑﺸﻨﺎﺳﻲ؟« اﺳﺘﻴﻮ ﻧﮕﺎﻫﺶ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻤﻜﻦ ﻫﺴﺖ وﻗﺘﻲ دارم ﺑﺎﻫﺎت ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻲ؟« وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮد ‪-‬ﻳﻜﻲ از آن‬ ‫ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﺧﺎصِ ﺑﺪون ﭘﻠﻚزدن‪ -‬ﻟﻴﺰي اﻳﻦﻃﻮر ﻟﻪاش ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻦ‪ .‬ﺗﻮيِ ﭼﺸﻢِ اﻛﺜﺮِ‬ ‫آدمﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ روﺣﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﺗﻮ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﺎه‪ ‬ﺑﺪونِ ﺗﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻮراخِ ﺧﺎﻟﻲ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻣ‪‬ﺮده‪ «.‬اﻳﻦ را ﮔﻔﺖ و رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ‪ 25 ،‬ﻣ‪‬ﻲ‪ :‬ﻣﺎﻳﻚ ﻣ‪‬ﺮي ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ در وودﺳﺎﻳﺪ رﻓﺖ ﺗﺎ اﻧﺪرزش ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﻘﺶ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ اﻳﺪهﭘﺮدازي ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻳﻨﺪه را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ را ﺗﺄﺳﻴﺲ و راهاﻧﺪازي ﻛﻨﺪ و از ﻣﻘﺮ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺮﻛﺖ دور ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻗﺼﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را داﺷﺖ وﻟﻲ ﻗﺒﻞ از آن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺻﻠﺢ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺖ و او را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﺎﺧﻪ زﻳﺘﻮنِ ﺻﻠﺢ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮدا ﻋﺼﺮ وﻗﺖ‬ ‫دارد ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ در ﺗﭙﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻي اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﭘﻴﺎدهر‪‬وي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻗﺒﻼً آﻧﺠﺎ روزﻫﺎي ﺧﻮﺷﻲ داﺷﺘﻨﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻛﺎري‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺎﺋﻖ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت ﺻﺤﺒﺖ از اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮده‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﻬﻢ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد ﭼﻮن در ﻃﻮل ﺷﺐ‪،‬‬ ‫ﻧﻈﺮش ﻋﻮض و ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺪن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬دﻋﻮاي روز ﻗﺒﻞ‪ ،‬او ﻫﻨﻮز ﻣﺸﺘﺎقِ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ دﻳﺪار ﻓﺮدا ﻋﺼﺮ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ آﻣﺎدهي ﺣﻞِ اﺧﺘﻼف ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ‪ ‬در اﻧﺘﺨﺎبِ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن‬ ‫ﺷﺐ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﺮي ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﻳﺶ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮوز ﻧﻴﺎﻓﺖ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢ “ﭘ‪‬ﺘُﻦ‪ ،‬ﺣﻤﺎﺳﻪي ژﻧﺮالِ ﺗﺴﻠﻴﻢﻧﺎﭘﺬﻳﺮ” را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺮﺿﻲ ﭘﻴﺶ ﭘﺪرش ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي دور ﻳﻚﺑﺎر ﻧﻴﺮوﻫﺎي ژﻧﺮال ﭘ‪‬ﺘُﻦ را ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﺮي ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي دوران ﻛﻮدﻛﻲِ ﺧﻮد رﻓﺖ ﺗﺎ آن را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬واﻟﺪﻳﻨﺶ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ و او ﻫﻢ ﻛﻠﻴﺪ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬دور ﺧﺎﻧﻪ ﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ در ﻳﺎ ﭘﻨﺠﺮهاي ﻗﻔﻞﻧﺸﺪه ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دﺳﺖ از ﭘﺎ درازﺗﺮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬در‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٩٢ :‬‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﻫﻢ ﻧﺴﺨﻪاي از آن ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﺳﺖ آﺧﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻧﺪ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1983‬ﺑﺎ ﻧﺎمِ “ﺧﻴﺎﻧﺖ” )اﺛﺮ ﻫﺎر‪‬ﻟﺪ ﭘﻴﻨﺘﺮ‪ (1‬را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ‪ 26 ،‬ﻣ‪‬ﻲ‪ :‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ ﭘﺸﺖ داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت و ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي در ﻣﻴﺎن ﺗﭙﻪﻫﺎي ﻫﻤﻮار و ﻣﺮاﺗﻊ اﺳﺐ‪ ،‬ﭘﻴﺎدهروي ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺼﺮاﻧﻪ ﻳﻚ ﻛﺎر اﺟﺮاﻳﻲ را‬ ‫ﻃﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻋﻘﺐ ﻧﻨﺸﺴﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ روش ﺟﻮاب ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻧﻘﺶ‬ ‫اﻳﺪهﭘﺮدازيِ ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻳﻨﺪه در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ اﭘﻞ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد وﻟﻲ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل او ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ‪،‬‬ ‫زﻳﺮا ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻚ “رﺋﻴﺲ ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ” ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه ﺑﺎ ورود ﺑﻪ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ‪-‬از ﻧﻮع وﻟﺘﺎژ‬ ‫ﺑﺎﻻ‪ -‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ادارهي ﻛﻞ ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﻪ او واﮔﺬار ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً اﻳﻦ را ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺗﻮ رﺋﻴﺲ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺸﻮي‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم!« اﺳﻜﺎﻟﻲ از دﻳﺪن ﻇﺎﻫﺮِ ﺟﺪي او ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪ و ﺟﻮاب‬ ‫داد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﻳﻦ اﺻﻼً ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺑﻌﺪيِ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ وﻇﺎﻳﻒ اﺟﺮاﻳﻲ را ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ‪:‬‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮد و اﺳﻜﺎﻟﻲ دو ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﻓﺮوش را ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﻣﻠﺰم ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ زاﻧﻮ در ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ را اداره ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻋﻀﺎ را دارم و ﺗﻮ ﻧﺪاري‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در راه‪ ‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﺮي ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ زد‪ .‬او در ﻣﻨﺰل ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺖ و از‬ ‫او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮدا ﺷﺐ ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺶ در وودﺳﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻫﺴﺘﻪي اﺻﻠﻲ وﻓﺎداران ﺧﻮد در‬ ‫ﺗﻴﻢ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻫﻢ دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﻛﻪ ﻻاﻗﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺎركﻛﻮﻻ را از ﺟﺎﻧﺒﺪاريِ ﻛﺎﻣﻞ از اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﻨﺼﺮف ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪ‪ 27 ،‬ﻣ‪‬ﻲ‪ :‬روز ﻳﺎدﺑﻮد‪ ،‬آﻓﺘﺎﺑﻲ و ﮔﺮم ﺑﻮد‪ .‬وﻓﺎداران ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ‪-‬دﺑﻲ ﻛُﻠﻤﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻚ ﻣ‪‬ﺮي‪،‬‬ ‫ﺳﻮزان ﺑﺎرﻧﺰ‪ 2‬و ﺑﺎب ﺑِﻞوﻳﻞ‪ -‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﻗﺮارِ ﺷﺎم‪ ،‬ﺑﺮاي ﻃﺮحرﻳﺰي اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪﻧﺪ و‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب در ﭘﺎﺳﻴﻮ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫اﻳﺪهﭘﺮدازي ﻣﺤﺼﻮﻻت و راهاﻧﺪازي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه اﭘﻞ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬از ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﺣﺎﺿﺮان‪ ،‬او از ﻫﻤﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬ ‫واﻗﻊﺑﻴﻨﻲ ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺖ‪ .‬در ﻧﻤﻮدارِ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ او را ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد‬ ‫زﻳﺮا او را ﻓﺮدي ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ از ﺣﺎﺿﺮان‪ ،‬ﻛﻠﻪﺷﻖ و ﺟﻨﮓﻃﻠﺐ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺎركﻛﻮﻻ را وادار ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺣﻀﻮر ﺟﺎﺑﺰ در رأس ﻧﻤﻮدار ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲِ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮط ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﻛﻞ ﺣﺮفﻫﺎ را ﮔﻮش ﻛﻨﺪ‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻛﺖ ﻣﻲﻣﺎﻧْﺪ‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻓﻜﺎر ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺑﺸﻨﻮم‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺳﺮﺑﺎزﮔﻴﺮي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﺷﻮرش‬ ‫ﺑﺎﺷﻢ‪ «.‬ﻫﻮا ﻛﻪ ﺳﺮد ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ داﺧﻞ ﻋﻤﺎرت رﻓﺘﻨﺪ و ﻛﻨﺎر آﺗﺸﺪان ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي اﻧﺘﻘﺎدي راه ﺑﻴﺎﻧﺪازد‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺖ روي ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲِ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺎص ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﻛُﻨﺪي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺮماﻓﺰار ﻓﺎﻳﻞﺳ‪‬ﺮور و ﻋﺪم واﻛﻨﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐِ ﺑﺨﺶِ ﺗﻮزﻳﻊِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻲﺗﻌﺎرف‪ ،‬از ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮ ﺑﺎز زد‪ .‬ﺧﻮدش راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫‪Harold Pinter‬‬ ‫‪Susan Barnes‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٩٣ :‬‬ ‫آن ﺷﺐ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ از او ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ و اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪي ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻘﺸﻪاش ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ رﺋﻴﺲ ﺷﺪ و آﻧﻬﺎ‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪ و اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ‪ .‬ﻓﻜﺮﻫﺎﺷﺎن را روي ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻨﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره ﺷﻮرش ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ راه روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت‬ ‫ﻧﺒﻮد و ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ‪ 28 ،‬ﻣ‪‬ﻲ‪ :‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن دﺳﻴﺴﻪي دﻳﺮوز ﻋﺼﺮِ ﺟﺎﺑﺰ از زﺑﺎن ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ ،‬از ﺷﺪت ﺧﺸﻢ ﺟﻮش‬ ‫آورد‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺻﺒﺢ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ‪ ،‬ﺧﺒﺮ از ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و ﻛﺴﺐ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ داد و از او‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﺮك ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻣﺠﺪد ﻛﺎرﻛﻨﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻃﺮح را ﭘﺮﺳﻴﺪ و در آﺧﺮ ﺑﺮاي اﺳﻜﺎﻟﻲ آرزوي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﺮد‪ .‬در رﺟﻌﺖ ﺑﻪ‬ ‫دﻓﺘﺮش‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺧﻮاﻧﺪ ﺗﺎ از ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﺠﺪد آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از آن دوﺑﺎره ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﻛﻪ او ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﺪﻳﺪ را درك ﻛﺮده‪ .‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻃﺮح‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ رﺳﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ اﺟﺮاﻳﻲ ﻣﻲﺷﺪ و ﻃﺒﻖ آن‪ ،‬ﮔﺎﺳﻪ ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺑﺨﺶﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺨﺶ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ )ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش( را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و در ﻫﻴﭻ ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮي‬ ‫ﻫﻢ اﻣﻜﺎن ﺣﻀﻮر اﺳﺘﻴﻮ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺎ ﻣﻼﻃﻔﺖ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و اﻳﺪهﭘﺮدازِ ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻳﻨﺪه وﻟﻲ ﺑﺪون وﻇﺎﻳﻒ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ در ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ در آن ﻣﻘﻄﻊ دﻳﮕﺮ ﺣﺘﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﻫﻢ روي ﻣﻴﺰ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﺳﺘﻴﻮ ﻏﺮق ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﺮﺟﺎﻣﻲ در اﻧﺘﻈﺎرش ﺑﻮد و ﻧﻪ ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻤﺖ ﻣﻄﻠﻮب‪ .‬اﺷﻚ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﺶ ﺟﺎري ﻣﻲﺷﺪ و ﺗﻠﻔﻦ ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺎﻧﺶ ‪-‬ﺑﻴﻞ‬ ‫ﻛَﻤﭙﺒِﻞ‪ ،‬ﺟِﻲ اﻟﻴﻮت‪ ،‬ﻣﺎﻳﻚ ﻣ‪‬ﺮي و دﻳﮕﺮان‪ -‬ﻣﻲزد‪ .‬ﻫﻤﺴﺮ ﻣ‪‬ﺮي‪ ،‬ﺟﻮﻳﺲ‪ 1‬ﻳﻚ ﺗﻤﺎس ﻣﻬﻢ ﺑﺎ ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر‬ ‫داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد‪ .‬اﭘﺮاﺗﻮرِ ﭘﺸﺖ ﺧﻂ‪ ،‬ﺧﺒﺮ از ﻳﻚ ﺗﻤﺎس اﺿﻄﺮاري داد‪ .‬ﺟﻮﻳ‪‬ﺲ ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻔﻌﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺿﻄﺮاري ﺑﺎﺷﺪ!« ﺑﻌﺪ ﺷﻨﻴﺪ‪» :‬ﻣﻨﻢ‪ «...‬ﺻﺪاي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺎﻳﻚ ﮔﻮﺷﻲ را ﮔﺮﻓﺖ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫داﺷﺖ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ« و ﺑﻌﺪ ﻗﻄﻊ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﺮي ﻧﮕﺮان ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﻨﺪ اﺳﺘﻴﻮ از ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺑﻼﻳﻲ ﺳﺮ ﺧﻮدش ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﺷﻤﺎرهي ﻣﻨﺰﻟﺶ را ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﻮار اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺷﺪ و ﺑﻪ وودﺳﺎﻳﺪ رﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ در زد‪ ،‬ﺑﺎز ﻛﺴﻲ ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از‬ ‫ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ در ﭘﺸﺖ ﻋﻤﺎرت‪ ،‬ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و ﺑﻪ داﺧﻞ اﺗﺎق ﺧﻮاب ﺳﺮك ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ روي ﺗﺸﻚ‪ ‬ﻛﻒ‪ ‬اﺗﺎﻗﺶ‬ ‫)ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﺛﺎﺛﻴﻪاي ﻧﺪاﺷﺖ( وﻟﻮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣ‪‬ﺮي را ﺑﻪ داﺧﻞ راه داد و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﺎ ﺧﻮد‪ ‬ﺳﺤﺮ درددل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‪ 29 ،‬ﻣ‪‬ﻲ‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از ﻓﻴﻠﻢ ژﻧﺮال ﭘ‪‬ﺘُﻦ را ﮔﺮﻓﺖ و در ﻋﺼﺮ اﻳﻦ روز ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﺮد‬ ‫وﻟﻲ ﻣ‪‬ﺮي او را از ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﺟﻨﮓ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﺣﺬر داﺷﺖ و در ﻋﻮض اﺻﺮار ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢ اﻋﻼم‬ ‫رﺳﻤﻲِ ﭼﺎرت‪ ‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲِ ﺟﺪﻳﺪ از ﺳﻮي اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﻧﺘﺨﺎب دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻘﺶ ﻳﻚ ﺳﺮﺑﺎز ﺧﻮب‬ ‫را ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪهي ﺧﺎﺋﻦ را‪.‬‬

‫‪Joyce‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٩٤ :‬‬ ‫ﻣﺜﻞِ ﻳﻚ ﺳﻨﮓ‪ ‬ﻏﻠﺘﺎن‬ ‫روز اﻋﻼنِ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪون ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ روي ﻳﻜﻲ از ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎي‬ ‫ردﻳﻒ‪ ‬آﺧﺮِ ﺗﺎﻻر ﺧﺰﻳﺪ‪ .‬از اﻃﺮاف ﻧﮕﺎهﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺳﻤﺘﺶ ﺟﻠﺐ ﺷﺪ و ﻋﺪهي اﻧﺪﻛﻲ او را ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﻛﺴﻲ اﻇﻬﺎر ﻫﻢدردي ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺪون ﭘﻠﻚ زدن ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺧﻴﺮه ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ آن “ﻧﮕﺎه ﺧﻔﺖﺑﺎر اﺳﺘﻴﻮ”‬ ‫را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﭙﺮد و ﺑﻌﺪﻫﺎ درﺑﺎرهاش ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺳﺮﻛﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺜﻞ اﺷﻌﻪي ‪ X‬از داﺧﻞ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎﻳﺖ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ و اﻋﻀﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ و ﻓﻨﺎﭘﺬﻳﺮِ ﺑﺪﻧﺖ را ﻣﻲﻛﺎوﻳﺪ‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﻧﮕﺎه ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺬر ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺮاي‬ ‫ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﻳﺎد ﺳﻔﺮ دوﺳﺘﺎﻧﻪي ﻳﻚ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ در ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺘﺰ‪ 1‬و دﻳﺪار ﺑﺎ ا‪‬دوﻳﻦ ﻟَﻨﺪ‬ ‫اﺳﻄﻮرهي زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻟَﻨﺪ از ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺧﻮدش ﭘ‪‬ﻼروﻳﺪ اﺧﺮاج ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺟﺎﺑﺰ در آن ﺳﻔﺮ ﺑﺎ اﺑﺮاز ﺗﻨﻔﺮ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺒﺒﺎن آن ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻤﺎم ﮔﻨﺎﻫﺶ ﺣﺮام ﻛﺮدن ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻧﻜﺒﺘﻲ ﺑﻮد و آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﻛﺘﺶ را از او ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ «.‬اﺳﻜﺎﻟﻲ در آن ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ دارد ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرت ﺷﺮﻛﺖ‪‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ را از ﭼﻨﮕﺶ در ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺿﻤﻦِ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﻤﻮدار ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﮔﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ رﺋﻴﺲ دو ﺑﺨﺶ ﺗﻠﻔﻴﻖﺷﺪهي‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و اﭘﻞ ‪ II‬ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬در ﺑﺨﺸﻲ از ﻧﻤﻮدار‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎدر ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان “رﺋﻴﺲ” ﻗﺮار داﺷﺖ؛‬ ‫ﺟﺰﻳﺮهاي ﺗﻚاﻓﺘﺎده‪ ،‬ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺧﻂ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ارﻛﺎن ﺷﺮﻛﺖ ‪-‬ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در اﻳﻦ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ ﻧﻘﺶ “اﻳﺪهﭘﺮداز ﺟﻬﺎﻧﻲ” را ﺑﺎزي ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻫﻴﭻ اﺷﺎرهاي ﺑﻪ‬ ‫ﺣﻀﻮرش در ﺳﺎﻟﻦ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺳﻬﻢ اﺳﺘﻴﻮ از اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ ﺟﺪﻳﺪ و‬ ‫ﺗﺤﺴﻴﻦﻫﺎﻳﻲ ﻧﺎﺷﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ روزِ ﺑﻌﺪي ﺑﺎ ﻣﺎﻧﺪن در ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺬﺷﺖ؛ ﭘﺮدهﻫﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻨﺸﻲ ﺗﻠﻔﻨﻲ روﺷﻦ و ﺗﻴﻨﺎ رِدس ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻤﺪم و‬ ‫ﻣﻮﻧﺲ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ و ﺑﻪ ﻧﻮارﻫﺎي ﺑﺎب دﻳﻼن ﮔﻮش ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﻧﻮار‬ ‫“زﻣﺎﻧﻪ ﻋﻮض ﻣﻲﺷﻮد‪ ”.‬ﺗﺮاﻧﻪي دوم اﻳﻦ آﻟﺒﻮم را در روز ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺮاي ﺻﺎﺣﺒﺎنِ ﺳﻬﺎم از ﺑﺮ ﺧﻮاﻧﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺮاﻧﻪاي ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎنِ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺒﺎ‪» :‬ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻨﻚ ﺑﺎزﻧﺪه ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻟﻴﻜﻦ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺮﻧﺪه ﻣﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻪ ﻋﻮض‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﻧﺠﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮﻛﺮدﮔﻲ اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ از ﻃﺮف ﺑﭽﻪﻫﺎيِ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﻣﺤﻞ‬ ‫اﻋﺰام ﺷﺪ ﺗﺎ اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐِ او را ﺑﺮ ﻃﺮف ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻤﻲ ﻣﻌﻄﻞ ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺟﻮاب در زدنِ آﻧﻬﺎ‬ ‫را داد‪ .‬ﺑﻪ اﺗﺎقِ ﻛﻨﺎر آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺪود ﺟﺎﻫﺎي ﻣﺒﻠﻪ ﺑﻮد رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻛﻤﻚ‪ ‬ﺗﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺪاري ﻏﺬاي ﮔﻴﺎﻫﻲِ‬ ‫ﺳﻔﺎرﺷﻲ آﻣﺎده ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺧﺐ واﻗﻌﺎً ﭼﻲ ﺷﺪه؟ اوﺿﺎع آن ﻗﺪر ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﺪ ﻫﺴﺖ؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ادا و اﺻﻮل ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﺗﺮ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺗﻮي ﻓﻜﺮت ﺑﮕﻨﺠﺪ‪ «.‬آن ﺷﺐ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣ‪‬ﺮد‪ .‬ﭘ‪‬ﺴﺘﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲِ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺼﻨﻌﻲ ﺑﻮد‪ .‬دﻓﺘﺮش از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ ﺑ‪‬ﻨﺪﻟﻲ ‪ 3‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻮﭼﻚ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﺑﻪ ﻗﻮل‬

‫‪Massachusetts‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٩٥ :‬‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﻪ “ﺳﻴﺒﺮي” ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺑﺎ دﻳﺪنِ ﺣﺎلِ او‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ را ﺑﻪ ﻳﺎدآوريِ ﺧﺎﻃﺮات‪ ‬روزﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮشِ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﺸﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬دﻳﻼن آﻟﺒﻮم ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم “اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻣﻀﺤﻚ” ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ‬ ‫از آن ﺧﺮﻳﺪ ﺗﺎ روي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺻﻮﺗﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﮕﺬارد و ﺑﺎ ﻫﻢ ﮔﻮش ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ آﻫﻨﮓ “وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﺐ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﻘﻮط از آﺳﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ ”،‬ﺑﺎ آن ﭘﻴﺎم روﺣﺎﻧﻲاش‪ ،‬آﻫﻨﮓ‪ ‬دمِ ﻏﺮوب ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ آن را ﻧﭙﺴﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮش‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎي دﻳﺴﻜﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ دﻟﻲ ﺗﻨﮓ‪ ‬روزﻫﺎي ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬از ﺳﻘﻮط ﻫﻨﺮي دﻳﻼن ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺸﺎر آﻟﺒﻮم “ﺧﻮن ﺑﺮ‬ ‫روي ﺷﻴﺎرﻫﺎ” ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮاغ آﻫﻨﮓ آﺧﺮ آﻟﺒﻮم رﻓﺖ؛ “ﭼﺸﻤﺎن ﺳﻴﺎه” آﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎده‪ ،‬آرام و‬ ‫ﻏﻤﮕﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮد دﻳﻼن ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﮔﻴﺘﺎر آﻛﻮﺳﺘﻴﻚ و ﺳﺎزدﻫﻨﻲ ﻣﻲﻧﻮاﺧﺖ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﻻاﻗﻞ‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﻳﺎدآور ﺧﺎﻃﺮهي آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ دﻳﻼن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ آن را ﻫﻢ ﻧﭙﺴﻨﺪﻳﺪ و ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﺷﻨﻴﺪن ﺑﻘﻴﻪي آﻫﻨﮓﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‪.‬‬ ‫ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎي آﺷﻨﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر آرﺗﻮر راك زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﭘﺪر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ در آن ﻫﻔﺘﻪي ﻛﺬاﻳﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﻪ او را از ﺧﻮد راﻧﺪﻧﺪ‪ .‬دوﺳﺖ و وﻛﻴﻠﺶ ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺑﻪ آزردﮔﻲ ﻋﻤﻴﻖ او از راﻧﺪه ﺷﺪن ﻛﻪ از دوران ﻃﻔﻮﻟﻴﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﺛﻘﻞ ﺟﻬﺎنﺑﻴﻨﻲِ ﺷﺨﺼﻲاش‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺣﺴﺎس ﻛﺴﻲ را داﺷﺘﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺸﺖ ﻣﺤﻜﻤﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻤﺶ ﺧﻮرده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﻳﻪام از ﻫﻮا ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﻔﺴﻢ ﺑﺎﻻ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﺣﻤﺎﻳﺖ‪ ‬آرﺗﻮر راك ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮاﻳﺶ دردﻧﺎك ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آرﺗﻮر ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺑﻮد‪،‬‬ ‫از ﻗﺪﻳﻢ ﻣﺮا زﻳﺮ ﺑﺎل و ﭘﺮش ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ «.‬راك ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ از اُﭘﺮا ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﺗﻮﻧﻲ‪ ،1‬ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺎن او در‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ و اَﺳﭙِﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻪ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ رﻓﺘﻢ و ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺧﺪاﻳﺎ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﻧﻚ‪-‬آو‪-‬اﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﻘﺪر زﺷﺖ اﺳﺖ‪ ”،‬آرﺗﻮر ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻧﻪ ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺳﺖ” و ﻳﻚ ﻧﻄﻖ ﺑﻠﻨﺪ در‬ ‫دﻓﺎع از ﺳﺒﻚ ﻣﻌﻤﺎريِ آن ﺳﺮ داد و اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ «.‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ اﺷﻚآﻟﻮد ﺑﺮاي ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﻜﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﺮﺟﻴﺢ داد‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻗﻠﺒﻢ را ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮدم ﻃﺮدم ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اوﺿﺎع را ﺑﺪﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﺸﻘﺶ‪ ،‬اﭘﻞِ دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ‪ ،‬آﻧَﻚ در دﺳﺘﺎنِ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪهي ﺧﻮد‪ ‬او ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺷﺮﻛﺖ را اداره ﻛﻨﻢ‪،‬‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل اﺗﺨﺎذش ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻬﻠﻚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﻦ و ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﺧﺮاج ﻣﻲﺷﺪ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺮا‬ ‫آﻣﺎدهي ادارهي اﭘﻞ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻓﺴﺮدﮔﻲاش ﺑﻪ آراﻣﻲ از ﺑﻴﻦ رﻓﺖ وﻟﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺘﺶ از دﺳﺖ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ و ﻓﻀﺎي ﭘﺮ از ﺧﻴﺎﻧﺘﻲ ﻛﻪ اﻃﺮاف ﺧﻮد ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﻖ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اوﺿﺎع وﻗﺘﻲ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ او‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺪارد‪» :‬از ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻧﻪ اﻛﻨﻮن و ﻧﻪ ﺑﻌﺪاً‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭘﺴﺘﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ در اﭘﻞ ﻣﺘﺼﻮر ﻧﻴﺴﺘﻢ و‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻛﻪ او ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ «.‬اﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮِ ﺻﺮﻳﺢ آﻧﻬﺎ را ﺷﻮﻛﻪ ﻛﺮد و ﻳﻚ آه ﻋﺠﻴﺐ در ﻛﻞ ﺗﺎﻻر ﭘﻴﭽﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺳﻔﺮ ﺑﻪ اروﭘﺎ ﺣﺎﻟﺶ را ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ژوﺋﻦ ﺑﻪ ﭘﺎرﻳﺲ رﻓﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﻳﻜﻲ از روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﭘﻞ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﺮد و در ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎم ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﺟ‪‬ﺮج اچ‪ .‬داﺑﻠﻴﻮ‪ .‬ﺑﻮش‪) 2‬ﻣﻌﺎونِ‬ ‫‪Toni‬‬ ‫‪George H. W. Bush‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحـه‪١٩٦ :‬‬ ‫رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮريِ وﻗﺖ( ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ رﻓﺖ و ﺑﺎ ﺗﻴﻨﺎ رِدس در ﻣﻴﺎن ﺗﭙﻪﻫﺎي ﺗﻮﺳﻜﺎﻧﻲ‬ ‫اﺗﻮﻣﺒﻴﻞراﻧﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ دوﭼﺮﺧﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﮔﺸﺖ و ﮔﺬار ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻓﻠﻮراﻧﺲ ﺟﺬب ﻣﻌﻤﺎريِ‬ ‫ﺷﻬﺮ و ﺑﺎﻓﺖ‪ ‬ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آن ﺳﻨﮓﻓﺮشﻫﺎي ﻛﻒ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﻛﻪ از ﻣﻌﺪن‬ ‫ا‪‬لﻛﺎﺳﻮﻧﻪ‪ 1‬در ﺗﻮﺳﻜﺎن‪ 2‬از ﺗﻮاﺑﻊ ﻓﻴﺮﻧﺰوﻻ‪ 3‬اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬در ﺧﺎﻃﺮش ﻣﺎﻧﺪ؛ آن رﻧﮓ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيِ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ آﺑﻲِ‬ ‫آراﻣﺶﺑﺨﺶ‪ 20 ،‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ او در ﻛﻒ اﻛﺜﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮوش اﭘﻞ ‪ II‬داﺷﺖ در روﺳﻴﻪ آﻏﺎز ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﻣﺴﻜﻮ ﻣﻘﺼﺪ ﺑﻌﺪي ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ .‬اَل اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫آﻧﺠﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬اﺧﺬ ﻣﺠﻮز از واﺷﻨﮕﺘُﻦ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪي ﺻﺎدرات‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﺎﻳﻚ‬ ‫ﻣ‪‬ﺮوﻳﻦ‪ 4‬واﺑﺴﺘﻪي ﺗﺠﺎري ﺳﻔﺎرت اﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻣﺴﻜﻮ رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪي‬ ‫ﺻﺎدرات ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮروي ﻫﺸﺪار داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آزرده ﺷﺪ‪ .‬در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﺟ‪‬ﺮج ﺑﻮشِ ﭘﺪر‬ ‫)ﻣﻌﺎونِ وﻗﺖ‪ ‬رﻳﮕﺎن( او را ﺑﻪ ﺻﺎدرات ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ روﺳﻴﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ “اﻧﻘﻼب از ﭘﺎﻳﻴﻦ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد‪”.‬‬ ‫ﺣﻴﻦ ﺻﺮف ﺷﺎم در رﺳﺘﻮران ﮔﺮﺟﻲﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ درﺳﺖ ﻛﺮدن ﻛﺒﺎب ﺷﻴﺸﻠﻴﻚ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮزﻧﺶﻫﺎﻳﺶ‬ ‫را ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣ‪‬ﺮوﻳﻦ اداﻣﻪ داد‪» :‬ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﺑﮕﻮﻳﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﺨﻄﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻣﺮﻳﻜﺎ اﺳﺖ وﻗﺘﻲ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ‬ ‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﺎ ﻣﻔﻴﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ ﻣ‪‬ﻚﻫﺎ را ﻛﻪ در دﺳﺖ‪ ‬روسﻫﺎ ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻠﻲ روزﻧﺎﻣﻪ زﻳﺮ‬ ‫ﭼﺎپ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد‪«.‬‬ ‫در ﻣﺴﻜﻮ ﺑﺎ اﺻﺮار ﺑﺮ ذﻛﺮ ﻳﺎدي از ﺗﺮوﺗﺴﻜﻲِ‪ 5‬ﻓﻘﻴﺪ‪ ،‬آن اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي از ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫دﺳﺘﻮر اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ‪ 6‬ﺗﺮور ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ روح ﻳﺎﻏﻲ ﺧﻮدش را ﺑﺮوز داد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻳﻚ ﻣﺄﻣﻮر ﻛﺎ‪.‬گ‪.‬بِ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﻤﺮاﻫﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ او ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ از ﻫﻴﺠﺎن و ﺣﺮارت ﺧﻮد ﺑﻜﺎﻫﺪ و اﻓﺰود‪» :‬ﺗﻮ‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺮوﺗﺴﻜﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻲ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦﻧﻮﻳﺲﻫﺎي ﻣﺎ اوﺿﺎع را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ او‬ ‫آدم ﻣﻬﻤﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ «.‬وﻟﻲ اﻳﻦ اﻓﺎﻗﻪ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه اﻳﺎﻟﺘﻲ ﻣﺴﻜﻮ‪ ،‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﺮاي‬ ‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﺎ ﺳﺘﺎﻳﺶ از ﺗﺮوﺗﺴﻜﻲ آﻏﺎز ﻛﺮد؛ ﻓﺮدي اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدش را ﺑﺎ او‬ ‫ﻫﻤﺴﺎنﺳﺎزي ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت در ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﭼﻬﺎرم ﺟﻮﻻي در ﺳﻔﺎرت اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت در ﻧﺎﻣﻪي ﺗﺸﻜﺮش‬ ‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺟﻨﺎب ﺳﻔﻴﺮ‪ ،‬آرﺗﻮر ﻫﺎرﺗﻤﻦ‪ ،7‬اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ در ﺳﺎل آﺗﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي اﭘﻞ در روﺳﻴﻪ‬ ‫را ﺑﺎ ﻗﻮت ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮد‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن در ﺣﺎل ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻔﺮ ﻣﺠﺪد ﺑﻪ ﻣﺴﻜﻮ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪،‬‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬

‫‪Il Casone‬‬ ‫‪Tuscan‬‬ ‫‪Firenzuola‬‬

‫‪Mike Merwin‬‬ ‫‪Trotsky‬‬ ‫‪Stalin‬‬ ‫‪Arthur Hartman‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل ه ف د ﻩ | صـفـحــه‪١٩٧ :‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ اﻣﻴﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎل ﭘﻮﺷﻴﺪن رداي “اﻳﺪهﭘﺮداز ﺟﻬﺎﻧﻲ اﭘﻞ”‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﻮﺷﺒﻴﻨﻲﻫﺎ ﺑﻪ زودي ﺑﻪ ﻳﺄس ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬در ﻣﺎه ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺴﻜﻮ‬ ‫رخ داد‪.‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪١٩٨ :‬‬

‫فصل هجدﻩ‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‬ ‫پ ـ ـ ُـرمـ ـِ ـ ـتـ ِـ ــئوس‪ 1‬رها از بند‬

‫دزدانِ درﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻲ را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﺎزﮔﺸﺖ از اروﭘﺎ در آﮔﻮﺳﺖ ‪ ،1985‬ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳﻲ اﻫﺪاف‪ ‬ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﻌﺪي ﺳﻔﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﺣﺎﺻﻠﻪ در ﻋﻠﻮم ژﻧﺘﻴﻚ و دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي ﺑﻪ ﭘﺎو‪‬ل ﺑِﺮگ‪ 2‬ﻣﺘﺨﺼﺺ زﻳﺴﺖﺷﻴﻤﻲ در‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد زﻧﮓ زد‪ .‬ﺑِﺮگ دﺷﻮاريﻫﺎي اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ را ﺑﺮاي او‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎرآوري ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﺣﺼﻮل ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺎه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ زﻣﺎن ﺑﺒﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﺮا‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎ را روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ؟« ﺑِﺮگ دﻟﻴﻞ آورد ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺣﺘﻤﺎﻻت ﻣﻤﻜﻦ ﻳﻚ ﺑﺎره اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن‬ ‫آورد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ در ذﻫﻨﺶ ﺟﺮﻗﻪ زد‪ .‬ﺟﻮان ﺑﻮد و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ و دﻧﺒﺎل ﻛﺎري ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻋﻤﺮش را ﺻﺮف آن ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺘﺨﺼﺺ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ را ﻏﺮﺑﺎل و ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫ﻛﺎريﺷﺎن روﺑﺮو ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬از ‪ 1983‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ در ﺑﺎزدﻳﺪ از ﺑﺨﺶ ﻋﻠﻮم‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺮاو‪‬ن ﺣﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻴﺎزِ ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮيﺗﺮي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲِ ﻣﻔﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬رؤﻳﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻪ ﻫﻢ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ و ﻫﻢ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﭘﺮوژهاي ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد؛ ﺑﻪ آن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﻴﮓﻣ‪‬ﻚ‪ 3‬و ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ داراي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻳﻮﻧﻴﻜﺲ‪ 4‬ﺑﺎ‬ ‫ﻇﺎﻫﺮِ ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ‪ ‬راﺑﻂ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﺧﺮاجِ ﺟﺎﺑﺰ از ﺑﺨﺶ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ژان ﻟﻮﺋﻲ ﮔﺎﺳﻪ ﭘﺮوژهي‬ ‫ﺑﻴﮓﻣ‪‬ﻚ را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Prometheus‬‬ ‫‪Paul Berg‬‬ ‫‪Big Mac‬‬ ‫‪Unix‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪١٩٩ :‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ رﺧﺪاد‪ ،‬رﻳﭻ ﭘِﻴﺞ ﻣﻬﻨﺪس ﻃﺮاح ﺗﺮاﺷﻪي ﺑﻴﮓﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ داﻣﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻮرد از‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻤﺎسﻫﺎي ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻧﺎراﺿﻲ اﭘﻞ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري از آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ روز ﻛﺎرﮔﺮ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﺎد‬ ‫ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﻣﺪﻳﺮ اﺻﻠﻲ ﺑﺨﺶ ﻧﺮماﻓﺰار در ﺗﻴﻢ اوﻟﻴﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ و اﻳﺪهي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮيِ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬دو ﻛﺎرﻣﻨﺪ‪ ‬دﻳﮕﺮ از ﮔﺮوه‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻫﻢ در ﻟﻴﺴﺖ ﻗﺮار داد؛ ﻣﻬﻨﺪس ﺟ‪‬ﺮج ﻛﺮو و ﺳﻮزان ﺑﺎرﻧﺰ‪ ،‬ﻧﺎﻇﺮ ﭘﺮوژه‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭘﺴﺖ ﻛﻠﻴﺪي ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﺑﺎزارﻳﺎب ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ در ﺑﻴﻦ داﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎن‪ .‬ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﺟﺰ داﻧﻞ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﻛﻪ در اﭘﻞ اﺋﺘﻼف ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﭼﻨﺪ داﻧﺸﮕﺎه را‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از دو ﺣﺮف‪ ‬اﺳﻢ ﻛﻮﭼﻜﺶ ﻛﻪ ﻣﻔﻘﻮد ﺑﻮد‪ ،‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﺧﻮشﺗﻴﭙﻲِ ﻛﻼرك ﻛ‪‬ﻨﺖ‪ 1‬و‬ ‫ﻇﺎﻫﺮ ﻳﻚ ﻓﺮد داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ از ﭘﺮﻳﻨﺴﺘُﻦ‪ 2‬را داﺷﺖ‪ .‬او و ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ :‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﺗﺰ دﻛﺘﺮاﻳﺶ را‬ ‫در ﭘﺮﻳﻨﺴﺘُﻦ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع “ﺑﺎب دﻳﻼن” و “رﻫﺒﺮي ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ” ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﺮ دوي اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﺋﺘﻼف داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻳﻚ ﻧﻌﻤﺖ‪ ‬ﺧﺪادادي ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦِ ﺟﺎﺑﺰ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ در ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻘﺶ راﺑﻂ ﻓﺮوش ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ را ﻛﻢرﻧﮓ ﻛﺮد‪ ،‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﻧﻴﺰ از ﮔﺮوه د‪‬ل‬ ‫ﻛَﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن روز ﻛﺎرﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﺪ اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﭘﻴﺶدﺳﺘﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﺑﻲﻣﺒﻠﻤﺎن ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ و از آﻧﺠﺎ ﻳﻚ ﭘﻴﺎدهروي ﻃﻮﻻﻧﻲ را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﺳﺮ ذوق آﻣﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ آﻣﺎدﮔﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﻧﺪاﺷﺖ ﭼﻮن در ﻫﻔﺘﻪي آﺗﻲ ﺑﺎ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﻋﺎزم‬ ‫آﺳﺘﻴﻦ‪ 3‬ﺑﻮد و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻌﺪ از آن ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮد را ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ دو‬ ‫دل ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 13‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮِ آن ﺳﺎل ﺧﺒﺮﻫﺎﻳﻲ در راه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز اﺳﻤﺎً رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻮد وﻟﻲ از زﻣﺎن واﮔﺬاري ﻗﺪرت‪ ،‬در ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺟﻠﺴﺎت ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎﺳﺶ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ و اﻋﻼم ﺧﺒﺮ ﺣﻀﻮرش در آن ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ :‬اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان “ﮔﺰارش رﺋﻴﺲ” ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي دﺳﺘﻮر ﺟﻠﺴﻪ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﺻﺤﺒﺖ را ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﭘﺲ اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﻓﺮض را ﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ از ﺗﺠﺪﻳﺪﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺘﻘﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺘﺶ ﺷﺪ‪ ،‬از ﻗﺼﺪ‪ ‬ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﺣﺎﻻ وﻗﺘﺶ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺧﻮدم ﺑﺮﺳﻢ‪ .‬واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﺎر ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ ﺷﺮوع ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ اﻵن ‪ 30‬ﺳﺎﻟَﻢ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬از روي‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻫﺪف ﺧﻮد ﭘﺮداﺧﺖ‪ :‬ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﺮاي ﺑﺎزار ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻮل را داد‬ ‫ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ رﻗﻴﺐ اﭘﻞ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ از ﭘﺮﺳﻨﻞ ﻏﻴﺮﻛﻠﻴﺪيِ اﭘﻞ را ﺟﺬب ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي از ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را ﻣﻄﺮح وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﺑﺮاز اﻣﻴﺪواري ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎريﺷﺎن اداﻣﻪ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪﻫﺎ اﭘﻞ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺣﻘﻮق ﭘﺨﺶ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻮد ﻳﺎ‬ ‫ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻧﺮماﻓﺰار ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺑﻪ آن اﻋﻄﺎ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Clark Kent‬‬ ‫‪Princeton‬‬ ‫‪Austin‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢٠٠ :‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ اﻣﻜﺎنِ اﻧﺘﻘﺎلِ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﭘﻞ ‪-‬ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ‪ -‬را رد ﻛﺮد و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﺻﻼً ﺑﺮاي ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﻲ ﻛﺴﻲ را ﺑﺎ ﺧﻮدت ﺑﺒﺮي؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﺮان ﻧﺸﻮ‪ «،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ او و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن داد ﻛﻪ‪» :‬اﻳﻨﻬﺎ اﻓﺮاد‪ ‬ﺳﻄﺢﺑﺎﻻي ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از دﺳﺖﺷﺎن ﺑﺪﻫﻴﺪ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﻗﺼﺪ رﻓﺘﻦ دارﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ آرزوي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮﻳﻲ ﺟﺪﻳﺪش را ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬در ﻳﻚ ﺑﺤﺚ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ ‪ ٪10‬از ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را در‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﺧﻮد ﻧﮕﻪ دارد‪.‬‬ ‫آن ﺷﺐ ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از ﺧﺎﺋﻨﻴﻦ ﺑﻪ اﭘﻞ در ﺧﺎﻧﻪي وودﺳﺎﻳﺪ ﺷﺎم را دور ﻫﻢ ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري اﭘﻞ را ﺑﭙﺬﻳﺮد وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻌﻔﺎي دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻳﻚ ﺟﺪاﻳﻲ ﺑﻲدردﺳﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪاي رﺳﻤﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻧﺎم آن ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ را ذﻛﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ اﻣﻀﺎي ﺗﺎرﻋﻨﻜﺒﻮﺗﻲ ﺑﺎ ﺣﺮوف‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﻫﻢ ﭘﺎي ﺑﺮﮔﻪ اﻧﺪاﺧﺖ و ﻓﺮدا ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﭘﻞ رﻓﺖ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺟﻠﺴﻪي ‪ 7:30‬ﺻﺒﺢ‪ ،‬آن را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻨﻬﺎ اﺻﻼً آدمﻫﺎي دﺳﺖﭘﺎﻳﻴﻨﻲ در ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرت اﺳﺘﻌﻔﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 9‬اﺳﺘﻌﻔﺎﻫﺎﺷﺎن‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺘﺖ ﻣﻲرﺳﺪ‪«.‬‬ ‫از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮدش را ﻛﺎﻣﻼً ﺻﺎدق ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬آن ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺨﺶ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﻪ‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ اﺻﻠﻲ اﺳﻜﺎﻟﻲ و در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ اﺣﺴﺎس ﺣﻘﺎرت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﻣﻬﻤﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﭘِﻴﺞ ﻳﻜﻲ از ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي اﭘﻞ و ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﺷﺎهﻛﻠﻴﺪ‪ ‬ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬آﻧﻬﺎ از ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﻴﮓﻣ‪‬ﻚ ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺮوژه‬ ‫ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ اﻃﻼﻋﺎﺗﺶ ﻫﻨﻮز ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺧﻮشﺑﻴﻦ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺤﻤﻴﻞِ ﻓﺸﺎر‪ ،‬از‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮاﺳﺖ در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻤﺎﻧﺪ و او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ روي ﻗﻀﻴﻪ ﻓﻜﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ورود اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي ‪ 7:30‬ﺻﺒﺢ و اﻋﻼم اﺳﺎﻣﻲ آن ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ‪ ،‬داد و ﻓﻐﺎن از ﻫﻤﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮاً‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ از ﺣﻴﻄﻪي وﻇﺎﻳﻔﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺗﺨﻄﻲ ﻛﺮده و ﻧﺎﺳﭙﺎﺳﻲ ﺑﺰرﮔﻲ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ روا داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺣﻘﻪﺑﺎزياش را ﺟﺎر ﺑﺰﻧﻴﻢ‬ ‫ﺗﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻣﺜﻞِ ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺎﻫﺎش رﻓﺘﺎر ﻧﻜﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻠﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻳﻚ ﻣﺪاﻓﻊ ﺳﺮﺳﺨﺖ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﺟﺎﺑﺰ در‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺷﺪ‪ .‬او آن روز ﺻﺒﺢ ﺧﻴﻠﻲ از ﻛﻮره در رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺪﺟﻮري ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص از اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫داﺷﺖ داﻧﻞ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ را ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬داﻧﻞ رواﺑﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ را از ﺻﻔﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﺪام ﻏﺮوﻟﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻘﺪر ﻛﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺣﺎﻻ‪ ،‬او ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮود‪ «.‬ﻛَﻤﭙﺒِﻞ آﻧﻘﺪر ﻋﺼﺒﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺟﻠﺴﻪ‬ ‫ﺑﻴﺮون رﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻫﻤﺴﺮش ﮔﻮﺷﻲ را ﺑﺮ داﺷﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ او در ﺣﻤﺎم اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺻﺒﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﮔﻔﺖ ﻛﻪ او ﻫﻨﻮز در ﺣﻤﺎم اﺳﺖ و ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﺑﺎز ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢٠١ :‬‬ ‫»ﺻﺒﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ آﻣﺪ‪ ،‬ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺣﺮفﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد‪ .‬او ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﺑﺪون ﮔﻔﺘﻦ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﻮﺷﻲ را ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﺷﻨﻴﺪن ﻏﺮوﻟﻨﺪﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪاي ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺗﺮﺗﻴﺐ داد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻠﻴﺪي را ﻧﻤﻲﺑ‪‬ﺮَد ﻫﻤﻪ را ﻓﺮﻳﺐ داده‪ .‬آرﺗﻮر راك‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﻲﺗﺮ از ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ او در ﻣﺎﺟﺮاي روز ﻳﺎدﺑﻮد ﺟﺎﻧﺐ اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ ﺑﻌﺪاً ﺗﻮاﻧﺴﺖ راﺑﻄﻪي‬ ‫ﭘﺪراﻧﻪاش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻔﺘﻪي ﻗﺒﻞ اﺳﺘﻴﻮ و ﺗﻴﻨﺎ رِدس را ﺑﻪ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ دﻋﻮت ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد ﺗﺎ ﺧﻮد و ﻫﻤﺴﺮش ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺗﻴﻨﺎ آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻧﺪ و ﭼﻪ ﺷﺎم ﺧﻮﺑﻲ در ﺧﺎﻧﻪاش در ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺸﺮف ﺑﻪ‬ ‫اﻗﻴﺎﻧﻮس ﺻﺮف ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آن ﺷﺐ ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﺪهي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺨﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎورد‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪن ﻣﺎﺟﺮا از زﺑﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺑﻮي ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﺎمِ راك رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ آﻣﺪ و ﺑﻪ دروغ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ دارد‪ ،‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ از ﻗﺒﻞ ﻫﻤﻪي ﻣﻘﺪﻣﺎت را‬ ‫ﭼﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻋﺪه داد ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﻛﺎرﻣﻨﺪ رده ﭘﺎﻳﻴﻦ را ﻣﻲﺑﺮد وﻟﻲ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از اﻓﺮاد ارﺷﺪ را‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده‪ «.‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﺎ آن ﺑﻴﺎن ﺧﺎص ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ارﺷﺪ ﻣﺎ را از ﻗﺒﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺸﺪ روش اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎ‪ .‬ﺣﺮﻛﺘﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺗﺎ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻢ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و ﻫﻢ ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺆﺳﺲ ﺧﻮد )اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ( را ﻋﻠﻨﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ رﺳﻤﻲ ﺑﻴﺮون ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ‪» :‬در ﺟﻬﺖ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ادﻋﺎﻫﺎﻳﺶ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪم ﺟﺬب ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻠﻴﺪي اﭘﻞ ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ«‬ ‫ﻋﻤﻞ ﻛﺮده‪ .‬در آﺧﺮ ﻳﺎدداﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮز زﻧﻨﺪهاي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺎ در ﺣﺎل ارزﻳﺎﺑﻲ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻘﺘﻀﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ «.‬ﻧﻘﻞ‬ ‫ﻗﻮﻟﻲ ﻫﻢ از ﻛَﻤﭙﺒِﻞ در والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ :‬او ﻫﻢ از رﻓﺘﺎر ﺟﺎﺑﺰ “ﮔﻴﺞ و ﺣﻴﺮان” ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ وﻗﺘﻲ از ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ آرام ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺳﻜﻮت ﭘﻴﺸﻪ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﺧﻮاﻧﺪن روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از‬ ‫ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪاش زﻧﮓ زد و از آﻧﻬﺎ دﻋﻮت ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﺮداي آن روز‪ ،‬ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ آﻧﺪرآ ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم ﻣﺪﻳﺮ رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲاش در ﺷﺮﻛﺖ رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﻫﻢ زﻧﮓ زد‪ .‬ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت ﺑﺰرگ ﺑﺪون ﻣﺒﻠﻤﺎﻧﺶ در وودﺳﺎﻳﺪ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻫﻢ در ﻣﺤﻮﻃﻪي ﭼﻤﻦ ﺑﻴﺮون ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ دارد ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي‬ ‫ﺧﺒﺮي اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از ﻣﻄﺎﻟﺐ رﺳﻮاﻛﻨﻨﺪهاي را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم رم ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﺮاي ﺧﻮدت ﻫﻢ اﻧﻌﻜﺎس ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫دﺳﺖآﺧﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از اﺳﺘﻌﻔﺎﻧﺎﻣﻪاش را ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران داد و ﺳﺮ و ﺗﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي ﺗﺼﻮﻳﺮي را‬ ‫ﺑﺎ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮﻫﺎي ﻣﻼﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻢ آورد‪.‬‬ ‫اﺑﺘﺪا ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﺳﺘﻌﻔﺎﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺎ ﭘﺴﺖ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﭘﻞ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ وﻟﻲ ﺳﻮزان ﺑﺎرﻧﺰ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪش ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ اﻫﺎﻧﺖآﻣﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎركﻛﻮﻻ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬اَل اﻳﺰﻧﺸﺘﺎت ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه در ﮔﺮﻓﺖ؛ ﺑﻌﺪ ﺑﺎرﻧﺰ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺖ ﺟﻠﻮي در ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺣﺮف ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺟﺒﺮاﻧﻲ ﺑﺰﻧﺪ او را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﺧﻮد ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﺎﻳﭗ و ﺑﺎ ﭼﺎﭘﮕﺮ ﻟﻴﺰري‬ ‫ﭼﺎﭘﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮ ﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺖ‪:‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢٠٢ :‬‬ ‫»‪ 17‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪1985 ،‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻚ‪ ‬ﻋﺰﻳﺰ‪:‬‬ ‫اﻣﺮوز ﺻﺒﺢ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ اﭘﻞ ﺑﺮاي ﺑﺮﻛﻨﺎري ﻣﻦ از رﻳﺎﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻨﺒﻊ اﻳﻦ‬ ‫ﮔﺰارشﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻢ وﻟﻲ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﮔﻤﺮاهﻛﻨﻨﺪه و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داري ﻛﻪ ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪي ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه از ﻗﺼﺪ ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻧﻮ ﺧﺒﺮ دادم‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ از ﺗﻤﺎﻳﻠﻢ ﺑﺮاي اﺳﺘﻌﻔﺎ از رﻳﺎﺳﺖ اﭘﻞ ﮔﻔﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه از ﭘﺬﻳﺮش اﺳﺘﻌﻔﺎي ﻣﻦ ﺳﺮ ﺑﺎز زد و ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ آن را ﻣﺴﻜﻮت ﺑﮕﺬارم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺮاي ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪم و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮوز ﺑﺮﺧﻲ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ دال ﺑﺮ ﻣﻴﻞ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري در آن‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدم‪ .‬روز ﺟﻤﻌﻪ ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺎم اﻓﺮاد‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮِ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ اﻋﻼم ﻧﻤﻮدم‪ ،‬او از ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﻴﻄﻪﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻴﻦ اﭘﻞ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﺧﺒﺮ داد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﭘﻞ در ﺣﺎل اﺗﺨﺎذ ﻳﻚ روﻳﻜﺮد ﻣﺘﺨﺎﺻﻤﺎﻧﻪ در ﻗﺒﺎل ﻣﻦ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺪﻳﺪم اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﻋﺎﺟﻞِ ﺧﻮد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﻌﻔﺎﻧﺎﻣﻪ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﻨﻢ‪...‬‬ ‫ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ ﺟﺪﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﺣﻜﻢﻓﺮﻣﺎ ﺷﺪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺟﺎي ﻛﺎر و‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ را ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻨﻚ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻲ ﺳﺎل دارم و ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺎر و‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ آرزو ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﻫﻢ دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺎ وﻗﺎر ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ارادﺗﻤﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮن ﭘﻲ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ«‬

‫وﻗﺘﻲ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻘﺮ اﭘﻞ رﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺘﻌﻠﻘﺎت او را ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎب‬ ‫ﻋﻜﺴﻲ روي زﻣﻴﻦ دﻳﺪ‪ .‬ﻋﻜﺲ داﺧﻞ آن ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﺣﻴﻦ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﮕﻮي ﮔﺮم ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪاي‬ ‫ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻫﻔﺖ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ‪» :‬اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ اﻳﺪهﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ و دوﺳﺘﻲ‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ! ﺟﺎن‪ «.‬ﺷﻴﺸﻪي ﻗﺎب‬ ‫ﺗﺮك ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد زﻳﺮا ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺒﻞ از ﺗﺮك ﻣﻘﺮ‪ ،‬آن را روي زﻣﻴﻦ ﭘﺮت ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او از آن روز ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺣﺮف ﻧﺰد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻋﻼم اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ‪ ٪7‬رﺷﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻬﺎم‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺳﻬﺎمدارانِ ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﮕﺮان ادارهي ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎ رﻓﺘﻦ وازﻧﻴﺎك و ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬آﻧﻬﺎ از ﻋﺬاب ﺧﻼص ﺷﺪهاﻧﺪ‪ «.‬وﻟﻲ ﻧُﻼن ﺑﻮﺷﻨ‪‬ﻞ‪ ،‬ﻣﺆﺳﺲ‬ ‫آﺗﺎري ﻛﻪ ده ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از آن ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻳﻚ ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻦ ﺧﺒﺮه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢٠٣ :‬‬ ‫ﺷﺪﻳﺪاً ﺣﺲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪» :‬روﺣﻲ ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﻫﺴﺖ از ﻛﺠﺎ آﻣﺪه؟ آﻳﺎ اﭘﻞ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺴﺨﻪي ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪي ﭘﭙﺴﻲ‬ ‫ﺑﺸﻮد؟«‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﺗﻼش ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ و ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﻀﺎﻳﻲ او ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ “ﻧﻘﺾ ﺷﺮاﻳﻂ اﻣﺎﻧﺖداري” ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺮح دﻋﻮي‪ ،‬ﺗﺨﻠﻔﺎت ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ او ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻌﻬﺪات اﻟﺰامآور ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﻴﻦ اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و ﻣﻘﺎم ارﺷﺪ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ و ﺑﻪ رﻏﻢ ادﻋﺎي وﻓﺎداري ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ آن‪...‬‬ ‫‪ .a‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺗﺸﻜﻴﻼت اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ اﭘﻞ ﻛﺮده؛‬ ‫‪ .b‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﺮده ﺗﺎ ﻣﺆﺳﺴﻪي ﻣﺘﺒﻮﻋﺶ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و اﺳﺘﻔﺎدهي ﺳﻮء از‬ ‫ﻃﺮحﻫﺎي اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺴﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﭙﺮدازد‪...‬‬ ‫‪ .c‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻠﻴﺪي اﭘﻞ را ﺑﻪ ﺗﺮك ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در آن زﻣﺎن ﺟﺎﺑﺰ ﺻﺎﺣﺐ ‪ 6.5‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٪11‬از ﻛﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ارزش ﺑﻴﺶ از ‪100‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ .‬ﻇﺮف ﭘﻨﺞ ﻣﺎه از ﺷﺮوع ﻓﺮوش ﺳﻬﺎﻣﺶ‪ ،‬ﻛﻞ آﻧﻬﺎ را رد ﻛﺮد و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﻚ ﺳﻬﻢ ﻧﮕﻪ داﺷﺖ ﺗﺎ‬ ‫اﮔﺮ زﻣﺎﻧﻲ دﻟﺶ ﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﺟﻠﺴﺎت ﺳﻬﺎمداران ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬او ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﻮد و ﺧﺸﻤﺶ در‬ ‫اﺷﺘﻴﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﻣﺼﺮاﻧﻪ اﻳﻦ‬ ‫را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ رﻗﻴﺐ اﭘﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪ زودي ﺑﻪ او ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از اﭘﻞ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺪفﮔﺬاري ﺑﺮ روي ﺑﺎزار ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻗﺪرت از آنِ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﻳﻲ ﺳﺎده ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺧﻮنﺧﻮاﻫﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻈﺮ دﻳﮕﺮي داﺷﺖ‪ ،‬او ﺑﻪ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﻧﻮع درﺟﻪي ﻧﻈﺎﻣﻲِ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺒﻲ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦﻛﺎرﻫﺎ روي ﺷﺎﻧﻪام ﻧﺪارم‪ «.‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران دﺳﺖﭼﻴﻦﺷﺪهاي را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي وودﺳﺎﻳﺪ دﻋﻮت‬ ‫ﻛﺮد و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻛﺎﻧﻴﻨﮕﻬﺎم در ﻛﻨﺎرش ﻧﺒﻮد ﺗﺎ او را ﺑﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪﻛﺎري دﻋﻮت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ادﻋﺎﻫﺎ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻏﻮاي آن‬ ‫ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﺧﺮوج از اﭘﻞ را رد ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺗﻮي اﺗﺎقﻧﺸﻴﻤﻦِ ﺑﻲﻣﺒﻠﻤﺎنِ ﻋﻤﺎرت‪ ،‬دورش‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﻣﻦ زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ .‬داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﺮك ﺷﺮﻛﺖ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﭼﻮن‬ ‫اﭘﻞ در ﻗﺒﺎل ﻛﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ ﻣﺴﺎﻣﺤﻪ ﻛﺎر اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﺮط اﻧﺘﺸﺎر داﺳﺘﺎن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮش‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺎپ ﻋﻜﺴﻲ از ﺧﻮد ﺑﺮ روي ﺟﻠﺪ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫آن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ اﻓﺸﺎﮔﺮاﻧﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻛﺎري ﻛﻪ ﻣﻦ در اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻋﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﮔﺮوه از اﻓﺮاد ﻧﺨﺒﻪ را ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﻨﻢ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺴﺎزم‪ «.‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺑﺮاز ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻧﻴﺰ ﭘﺮداﺧﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫اﭘﻞ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاﻫﻢ داﺷﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺮدي اوﻟﻴﻦ ﻋﺸﻘﺶ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ «.‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎل اﮔﺮ ﻻزم ﺑﻮد ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮان اﭘﻞ ﻫﻢ ﻣﻲرﻓﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻋﻠﻨﺎً در ﺟﻤﻊ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ دزد‪،‬‬ ‫ﻣﺠﺒﻮرﻳﺪ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ‪ «.‬ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻗﻀﺎﻳﻲ اﭘﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻧﺪوﻫﻨﺎك ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢٠٤ :‬‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ اﭘﻞ دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻗﻮي و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺼﻮرش ﺳﺨﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ‪ 2‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻري ﺑﺎ ‪ 4.300‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ‪ 6‬ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻦ ﻣﻲﭘﻮﺷﻨﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدن ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ وازﻧﻴﺎك زﻧﮓ زد و اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﺳﺎﻛﺖ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬واز ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻢ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺎﻫﻲ آدم ﻣﻀﺮ و ﺑﺪرﻓﺘﺎري ﻣﻲﺷﻮد« و ﻓﺎش ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺑﺮاي زدن ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪي ﻛﺎري دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺑﻪ اﭘﻞ‪ -‬از او ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪش ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد وﻟﻲ واز ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎزيﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻮاب ﺗﻠﻔﻨﺶ را ﻧﺪاده ﺑﻮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك ﺑﺮاي ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻛﺮوﻧﻴﻜﻞ‪ 1‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎلِ رﻗﺎﺑﺖ )و‪/‬ﻳﺎ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ( ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ را از ﻛﺎر ﺑﺮ روي ﻛﻨﺘﺮل از راه دوري ﻛﻪ او‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎز داﺷﺖ‪» :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺎﻟﻲ )از ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﺎﺑﺰ( ﻫﺴﺘﻢ و ﺑﺮاﻳﺶ آرزوي‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ دارم وﻟﻲ ﺑﻪ درﺳﺘﻜﺎري او اﻋﺘﻘﺎدي ﻧﺪارم‪«.‬‬

‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺷﺪن‬ ‫آرﺗﻮر راك ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺗﻔﺎقِ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺧﺮاﺟﺶ ﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪:‬‬ ‫ﮔﻢ ﺷﻮ ﺑﻴﺮون‪ «.‬ﻧﻈﺮﻳﻪاي ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮاﻓﻖ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ اﺳﺖ و اﺷﺎره دارد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﺸﻖ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬او را ﻋﺎﻗﻞﺗﺮ و ﺑﺎﻟﻎﺗﺮ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎدﮔﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬او در ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﺮك اﭘﻞ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻓﺮاط در ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻏﺮاﻳﺰش ‪-‬ﭼﻪ ﺧﻮب و ﭼﻪ ﺑﺪ‪ -‬ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن از ﺑﻨﺪ رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻨﻜﻪ‪ :‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﺤﺼﻮﻻت دﻳﺪﻧﻲ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﺑﺎزار را ﺧﻴﺮه ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪي آﻣﻮزﺷﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ او را آﻣﺎدهي ﻛﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ‬ ‫ﺑﺰرگ در ﻣﺮﺣﻠﻪي ‪ 3‬ﻛﺮد‪ ،‬اﺧﺮاﺟﺶ از اﭘﻞ در ﻣﺮﺣﻠﻪي ‪ 1‬ﻧﺒﻮد ﺑﻠﻜﻪ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺧﺎص او در ﻣﺮﺣﻠﻪي ‪ 2‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺼﺐ روي ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ وﺳﻮاﺳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در آن زﻳﺎدهروي ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺮ راﺳﺖ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫‪ .next‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺳﺎﺧﺘﻦ آن‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻟﻮﮔﻮﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺟﻬﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻓﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﭘﻴﺮ ﻣﻮ ﺳﭙﻴﺪ ﺻﻨﻒ ﻃﺮاﺣﺎن ﻟﻮﮔﻮ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ر‪‬ﻧﺪ‪ .2‬اﻳﻦ ﮔﺮاﻓﻴﺴﺖ‪ ‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺑﺮوﻛﻠﻴﻦ در ﺳﻦ ‪ 71‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪،‬‬ ‫ﻃﺮاح ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪهﺗﺮﻳﻦ ﻟﻮﮔﻮﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﻮد؛ از ﺟﻤﻠﻪ ﻟﻮﮔﻮﻫﺎيِ اﺳﻜﻮاﻳﺮ‪ ،‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ ،‬وﺳﺘﻴﻨﮓﻫﺎوس‪،‬‬ ‫ا‪‬ي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ و ﻳﻮ‪.‬ﭘﻲ‪.‬ا‪‬س‪ .‬اﻣﺎ آﻧَﻚ ﺗﺤﺖ ﻗﺮارداد ﺑﺎ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﻮد و ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﻣﺒﺎﺷﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲِ ﻟﻮﮔﻮي ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي دﻳﮕﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي او ﻣﺸﻜﻞﺳﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻮﺷﻲ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‬ ‫آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ ،‬ﺟﺎن اَﻛ‪‬ﺮز‪ 3‬زﻧﮓ زد‪ .‬اَﻛ‪‬ﺮز ﺧﺎرج از ﺷﻬﺮ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑﺮ دار ﻧﺒﻮد ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﻧﺎﺋﺐرﺋﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل رﻳﺰُ‪ 4‬را ﭘﺎي ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو روز ﺻﺤﺒﺖ‪ ،‬رﻳﺰُ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ او ﻛﺎر ﻋﺒﺜﻲ اﺳﺖ ﻟﺬا اﺟﺎزهي ﻛﺎر ر‪‬ﻧﺪ روي ﻟﻮﮔﻮي ﺟﺪﻳﺪ را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ر‪‬ﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﭘﺮواز ﻛﺮد و در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺎدهروي ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﺪهﻫﺎي او ﮔﻮش ﻓﺮا داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎﻟﺐ را دوﺳﺖ داﺷﺖ ﭼﻮن ﺳﺎده و ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ر‪‬ﻧﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫‪San Francisco Chronicle‬‬ ‫‪Paul Rand‬‬ ‫‪John Akers‬‬ ‫‪Paul Rizzo‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢٠٥ :‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻟﻮﮔﻮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻜﻌﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﻣﻜﻌﺒﻲ ﺑﺎ زاوﻳﻪي ‪ 28‬درﺟﻪ از ﻣﺤﻮر اﻓﻘﻲ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ درﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺮد ﺗﺎ اﻧﺘﺨﺎب را از ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت دﻫﺪ‪ ،‬ر‪‬ﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻛﺴﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي از او‬ ‫ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ و اﻓﺰود‪» :‬ﻣﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻮ را ﺣﻞ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺗﻮ ﻫﻢ ﭘﻮﻟﻢ را ﻣﻲدﻫﻲ‪ .‬اﮔﺮ دﻟﺖ ﺧﻮاﺳﺖ از ﻃﺮح اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻲ و اﮔﺮ ﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺨﺘﺎري‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﻤﻲزﻧﻢ و ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻮل ﻃﺮح را ﺑﺪﻫﻲ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﻃﺮز ﺗﻔﻜﺮ را ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﻳﻚ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻗﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ اﺗﺨﺎذ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ‪ 100.000‬دﻻر ﭘﻮل ﺑﻲزﺑﺎن ﺑﻪ‬ ‫ر‪‬ﻧﺪ داد ﺗﺎ ﻃﺮح ﻳﻚ ﻟﻮﮔﻮ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در راﺑﻄﻪي ﻣﺎ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ‪ ‬ﻣﺤﺾ ﺟﺎري ﺑﻮد‪ .‬او ﺧﻠﻮص‬ ‫ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ را داﺷﺖ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل زﻳﺮﻛﻲ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت ﺗﺠﺎري را‪ .‬ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺳﺮﺳﺨﺘﺶ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺗﻤﺎمﻋﻴﺎر‬ ‫از ﻳﻚ آدم ﺧﺴﻴﺲ ﺑﻮد وﻟﻲ در زﻳﺮ آن ﭘﻮﺳﺖ زِﺑﺮ‪ ،‬ﺗﺪيﺧﺮﺳﻪ ﺑﻮد؛ دلﻧﺎزك و ﻟﻄﻴﻒ‪«.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ دو ﻫﻔﺘﻪ زﻣﺎن ﺑﺮاي ر‪‬ﻧﺪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺎ ﭘﺮوازي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ آﻣﺪ ﺗﺎ در ﺧﺎﻧﻪي وودﺳﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻟﻮﮔﻮ را ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺻﺮف ﺷﺎم‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي زﻳﺒﺎ و ﻇﺮﻳﻒ ﺑﻪ او داد ﻛﻪ ﻛﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻟﻮﮔﻮ را در آن‬ ‫آورده و در ﺻﻔﺤﻪي آﺧﺮ‪ ،‬ﻃﺮح ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪» :‬از ﻧﻈﺮ ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﭼﻴﺪﻣﺎنِ رﻧﮓ و ﺷﻜﻞِ ﻗﺮارﮔﻴﺮي‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻟﻮﮔﻮ درﺳﻲ از ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻨﺘﺮاﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ زاوﻳﻪي ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﺎﻧﻪي ﻳﻚو‪‬رياش‪ ،‬ﺗﻨﻪ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ ﻏﻴﺮﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲ‪،‬‬ ‫دوﺳﺘﺎﻧﻪ و ﻧﻮ ﺑﻮدنِ ﻳﻚ ﺗﻤﺒﺮ ﺳﺎل ﻧﻮ و ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺑﻮدن ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻬﺮ رﺳﻤﻲ‪ «.‬ﻛﻠﻤﻪي ”‪ “next‬در دو ﺧﻂ‪ ،‬ﺑﺮ‬ ‫روي و‪‬ﺟﻪ‪ ‬روﺑﺮوﻳﻲِ ﻣﻜﻌﺐ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ‪ e‬ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺮف‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬آن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﺣﺮوف )ﻛﻪ ﺑﺰرگ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ( ﻗﺮار داﺷﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي ر‪‬ﻧﺪ‪ :‬دﻻﻟﺖ ﺿﻤﻨﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ “آﻣﻮزش‪ ،1‬ﺑﺮﺗﺮي‪ ... ،2‬و ‪”.e=mc2‬‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﺎﺑﺰ در ﻗﺒﺎل ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ آﺷﻐﺎل اﺳﺖ ﻳﺎ‬ ‫ﺷﺎﻫﻜﺎر؛ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﺪام ﻣﺤﺘﻤﻞﺗﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻃﺮاح اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﻣﺜﻞ ر‪‬ﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺖ‪ ‬ﭘﺬﻳﺮشِ ﻃﺮح‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺑﺮﮔﻪي آﺧﺮِ دﻓﺘﺮﭼﻪ ﺧﻴﺮه ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ر‪‬ﻧﺪ ﻛﺮد و او را در آﻏﻮش ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ر‪‬ﻧﺪ از رﻧﮓ زرد ﺗﻴﺮه ﺑﺮاي ﺣﺮف ”‪ “e‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ و از ﻳﻚ زرد روﺷﻦﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ر‪‬ﻧﺪ ﻣﺸﺘﺶ را روي ﻣﻴﺰ ﻛﻮﺑﻴﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮي اﻳﻦ ﺣﺮﻓﻪام‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻢ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺣﺎﻻ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻟﻮﮔﻮي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ اﺳﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮ اﺳﻤﺶ ‪ next‬ﻧﺒﻮد‪،‬‬ ‫‪ NeXT‬ﺑﻮد‪ .‬دﻳﮕﺮان ﺷﺎﻳﺪ درك ﻧﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻟﻮﮔﻮ ‪ 100.000‬ﻫﺰار دﻻر ﺧﺮج ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ NeXT ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺷﺮوعِ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﺣﺴﺎس و ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﺗﺎ ﺳﺎﺧﺖ اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﺑﺴﻴﺎر داﺷﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ آﻣﻮزهﻫﺎي ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣ‪‬ﻌﻈَﻢ ﺑﺎﻳﺪ از‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﮔﺎمﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ارزشﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻟﻄﻒ‪ ،‬ر‪‬ﻧﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎرت وﻳﺰﻳﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﺟﺎﺑﺰ را ﻧﻴﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻃﺮح رﻧﮕﺎرﻧﮓ آﻣﺪ و ﺑﺎز‬ ‫ﻫﻢ دل ﺟﺎﺑﺰ را رﺑﻮد وﻟﻲ در آﺧﺮ دﭼﺎر ﻳﻚ اﺧﺘﻼف ﻛﺸﺪار و ﻣﻼلآور ﺷﺪﻧﺪ؛ اﺧﺘﻼف ﺑﺮ ﺳﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺳﻤﺖ‬ ‫راﺳﺖ‪ “P.” ‬در اﺳﻢِ »اﺳﺘﻴﻮن ﭘﻲ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ« ﺑﻮد‪ .‬ر‪‬ﻧﺪ ﻓﺎﺻﻠﻪ را در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ “P.” ‬ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد در‬ ‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد ﻓﺎﺻﻠﻪ در ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در ﺧﻂﻧﻮﻳﺴﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻮزان ﻛ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻲاﻏﺮاق ﺑﺤﺜﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻮﭼﻚ‪ «.‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪eDUCATION‬‬ ‫‪eXCELLENCE‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢٠٦ :‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ‬ﻃﺮح ﻟﻮﮔﻮي ‪ ،NeXT‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺮاح ﺻﻨﻌﺘﻲِ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي ﻣﺤﺪودي ﻛﻪ داﺷﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺪام او را ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻃﺮاح ﺑﺎوارﻳﺎﻳﻲِ اﭘﻞ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫ﻗﺮار ﻧﺪاد‪ :‬ﻫﺎرﺗﻤﻮت اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺘﺶ ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ در درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن داﻳﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻟﻄﻒ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻗﺮارداد‪ ‬ﭘﺮﻣﻨﻔﻌﺖ ﺑﺎ اﭘﻞ داﺷﺖ‪ .‬راﺿﻲ ﻛﺮدن آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺮاي ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺘﻦ دﺳﺖ‪ ‬ر‪‬ﻧﺪ ﻣﻌﺠﺰهاي ﻛﻮﭼﻚ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﻗﻮيِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻤﻜﻦ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎلِ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮدنِ اﭘﻞ ﺑﻪ‬ ‫اﻋﻄﺎي ﻣﺠﻮز ﺑﻪ اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬اَرز‪‬ﻧﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺟﺎﺑﺰ از ﺗﻼش ﻣﻨﺼﺮف ﻧﺸﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪاي ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1985‬ﻓﻘﻂ ﭘﻨﺞ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از اﻋﻼم ﺷﻜﺎﻳﺖ اﭘﻞ‪،‬‬ ‫در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت درﺧﻮاﺳﺘﺶ را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪» :‬در آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم و او‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﺑﺮاي ﺗﻮ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ و ﭼﺮاﻳﻲِ ﻣﻴﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ او و ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ ﺑﺮ روي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻢ‪ «.‬ﺷﮕﻔﺘﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺪ اﭘﻞ ﻣﺸﻐﻮل ﻃﺮاﺣﻲ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪» :‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﻲ از روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ و آﺗﻲ اﭘﻞ ﻧﺪارد‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎي ﺳﻬﻮي در‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي اﭘﻞ و ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در ﮔﺮﻳﺰ از ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫رﺧﺪادي‪ ،‬ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺣﺮﻓﻪايﮔﺮيِ ﻫﺎرﺗﻤﻮت اﺳﺖ‪ «.‬اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت از ﺑﻲﭘﺮواﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺒﻬﻮت ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﭘﺎﺳﺦ داد‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ از اﭘﻞ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺧﻮد را از راﻫﻲ ﻛﻪ در ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ آن اﻓﺘﺎدهاي و ﺗﻮ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪي اﭘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻋﻼم ﻛﺮدهام‪ .‬ﻧﺎﻣﻪات ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻋﻨﻮان ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻣﺮا از ﺑﻴﻦ ﻧﺒﺮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮ‬ ‫آن اﻓﺰود زﻳﺮا اﺷﺎرهات ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ “ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﻲ از روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ و آﺗﻲ اﭘﻞ ﻧﺪارد‪ ”،‬ﻛﺬب ﻣﺤﺾ‬ ‫اﺳﺖ‪ «.‬آﻧﭽﻪ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ را ﺑﺮاي اﻳﺰِﻧﺸﺘﺎت ﺳﺮاﺳﺮ ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻧﺼﺮاف از ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﭘﺮوژهي ﻛﻨﺘﺮل از راه دور وازﻧﻴﺎك ﻛﺮده ﺑﻮد!‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎر ﺑﺎ اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ )و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺘﻌﺪد دﻳﮕﺮ( ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﻞ و‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺷﻜﺎﻳﺘﻲ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ او اﻗﺎﻣﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻢ راﻏﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در‬ ‫ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1986‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻮاﻓﻖ ﺧﺎرج از دادﮔﺎه دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﺮداﺧﺖ ﺧﺴﺎرت ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬در ازاي‬ ‫ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻜﺎﻳﺖ از ﻃﺮف اﭘﻞ‪ ،‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ‪ :‬ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎري ﮔﺮان ﻗﻴﻤﺖ‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞﻫﺎ و داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﭘﻴﺶ از ﻣﺎرس ‪ 1987‬ﻫﻴﭻ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ رواﻧﻪي ﺑﺎزار‬ ‫ﻧﺸﻮد‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﭘﻞ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ “از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻧﻜﻨﺪ‪ ”،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ اﭘﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﺷﻜﺎﻳﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻲﮔﻴﺮ ﻛﺎر ﺑﺎ اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻃﺮاح آﻟﻤﺎﻧﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﺪم ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻗﺮاردادش ﺑﺎ اﭘﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﻓﺮاگدﻳﺰاﻳﻦ از اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎل ‪ 1986‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﺶ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ وﺿﻌﻴﺘﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﭘﺎو‪‬ل ر‪‬ﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﭼﻤﺎق ﺑﺰرگ ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻨﺎر دﺳﺘﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﻣﺜﻞ ر‪‬ﻧﺪ‪ ،‬او ﻫﻢ ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ آزاديﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ او داد ﻛﻪ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان آرزو ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﮔﺎم اول دﺳﺘﻮر داد ﻛﻪ ﻛ‪‬ﻴﺲِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻳﻚ ﻣﻜﻌﺐ ﺗﻤﺎم ﻋﻴﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﻄﻮﺣﺶ‬ ‫ﻳﻜﺴﺎن و ﺗﻤﺎم زواﻳﺎﻳﺶ ‪ 90‬درﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻣﻜﻌﺐ ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ ﭼﻮن ﭘﺎﻳﺪاري ﺧﻮب و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺣﺠﻢ‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻜﻌﺐ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در ﭘﻴﺸﻲ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻋﻼﻳﻖ ﻃﺮاﺣﻲ از ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰيِ‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢٠٧ :‬‬ ‫ﺑﻲﻫﻤﺘﺎ از ﻛﺎر در آﻣﺪ‪ .‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﻛﻴﺲﻫﺎي ﺟﻌﺒﻪﭘﻴﺘﺰاﻳﻲِ ﻣﺮﺳﻮم ﺟﺎ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در اﻳﻦ ﻣﻜﻌﺐِ ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲ و ﺑﺎزﭼﻴﻨﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﻣﺘﻘﺎرن ﺑﻮدن ﻣﻜﻌﺐ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ آن را ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺨﺖﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﻟﺐﮔﻴﺮي‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ داراي زاوﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻤﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ‪ 90‬درﺟﻪي ﻛﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ از ﻗﺎﻟﺐ‬ ‫ﺧﺎرج ﻛﺮد )درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﻛﻴﻚ از ﻗﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ دﻳﻮارهﻫﺎي زاوﻳﻪدار دارد‪ (.‬وﻟﻲ اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﺑﺮ آن ﻣﺼﺮ و‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﺑﺎ آن ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﺎن “زواﻳﺎي ﺑﺪي” ﻛﻤﺎل و ﻗﺸﻨﮕﻲ ﻣﻜﻌﺐ را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻗﺎﻟﺐﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 650.000‬دﻻر از ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺻﻨﻌﺘﻲ در ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت را ﺟﺪا از ﻫﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﺳﻮاس ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ ﺣﺪ و ﻣﺮزي ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻳﻚ ﺧﻂ‪‬‬ ‫ﺑﺎرﻳﻚ ‪-‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺎﻧﺪه از ﻗﺎﻟﺐﻫﺎ‪ -‬روي ﺑﺪﻧﻪي ﻛ‪‬ﻴﺲ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﭼﻴﺰ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﺳﺎز‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻮار ﺑﺮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﻣﻲرﻓﺖ و ﺑﻪ رﻳﺨﺘﻪﮔﺮِ ﺑﺨﺖﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ “از‬ ‫ﻧﻮ ﺷﺮوع ﻛﻨﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻛﺎرش را درﺳﺖ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ”.‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﻫﻴﭻ رﻳﺨﺘﻪﮔﺮي‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺪاﺷﺖ ﻳﻚ آدم ﻣﺸﻬﻮر ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ آن ﺷﺮﻛﺖ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻨﺒﺎدهزﻧﻲ‬ ‫ﻛﺮد ﺗﺎ ﺗﻤﺎم ﺧﻄﻮط‪ ‬ﻣﺤﻞ اﺗﺼﺎل ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺎﺑﻴﺪه و ﻣﺤﻮ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺻﺮار ﻋﺠﻴﺒﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻣﻨﻴﺰﻳﻮﻣﻲ ﺣﺘﻤﺎً‬ ‫رﻧﮓ ﻣﺸﻜﻲ ﻣﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ رﻧﮕﻲ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻟﻜﻪدار ﺷﺪن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻮاره اﻳﺪهآلﮔﺮاﻳﻲ را ﺣﺘﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﻗﻄﻌﺎت‪ ‬داﺧﻠﻲ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﭘﺪرش‬ ‫ﺣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺣﺼﺎر ﺣﻴﺎط ﻳﺎدش داده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﻳﻦ وﺳﻮاس ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻓﺮاط رﻓﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺎﻻ از ﻗﻴﺪ و ﺑﻨﺪﻫﺎي ﻗﺪﻳﻢ رﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻣ‪‬ﺼ‪‬ﺮاﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﭘﻴﭻﻫﺎي داﺧﻞ دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬روﻛﺶِ ﻣﺮﻏﻮﺑﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬ ‫و رﻧﮓ ﻣﺸﻜﻲ ﺑﺪﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺗﺎ داﺧﻞ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ –ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻪ آن دﺳﺘﺮﺳﻲ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬آن ﻫﻢ در ﺻﻮرت ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻗﻄﻌﺎت داﺧﻠﻲ!‬ ‫ﺟﻮ ﻧﻮﺳ‪‬ﺮا‪ 1‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺮاي اﺳﻜﻮاﻳﺮ‪ ،‬از ﺑﻲﻗﺮاريِ ﺟﺎﺑﺰ در ﺟﻠﺴﺎت ﻛﺎريِ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬اﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﮔﻔﺘﻦِ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚﺳﺮه در ﺟﻠﺴﺎت ﻟﻢ ﻣﻲدﻫﺪ و ﮔﻮش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺻﻼً درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭼﻮن او اﺳﺎﺳﺎً‬ ‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي را ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ؛ ﻳﻜﻲ از راهﻫﺎي ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪنِ او ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ‪ ،‬ﺟﻨﺐوﺟﻮش زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎ زاﻧﻮ روي ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ؛ دﻗﻴﻘﻪاي ﺑﻌﺪ دوﻻ ﺷﺪه؛ ﺳﭙﺲ از ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﺰﻳﺪه و دارد روي‬ ‫ﺗﺨﺘﻪﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺧﺮﭼﻨﮓﻗﻮرﺑﺎﻏﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬او ﭘﺮ از ادا و اﻃﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﺧﻦﻫﺎﻳﺶ را ﻣﻲﺟ‪‬ﻮ‪‬د‪ .‬ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺘﻲ رﻋﺐآور ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺻﺤﺒﺖ اﺳﺖ‪ ،‬زل ﻣﻲزﻧﺪ و دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ ﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ زرد ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺪام در ﺣﺮﻛﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻧﻮﺳ‪‬ﺮا را ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﻣﺼﻴﺒﺖزده ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ “ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺰاﻛﺖ”‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻴﺰي ورايِ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ در ﻣﺨﻔﻲ ﻛﺮدنِ ﻋﻘﺎﻳﺪش راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻈﺮات‪ ‬ﺑﻲﻣﻌﻨﻲِ دﻳﮕﺮان؛ ﻳﻚﺟﻮر رﻓﺘﺎرِ‬ ‫ﺧﻮدآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ‪ ،‬اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ و ﺗﺤﻘﻴﺮِ دﻳﮕﺮان ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺛﺒﺎت ﻫﻮش زﻳﺎد ﺧﻮدش‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﻳﻚ ﺑﺎر وﻗﺘﻲ ﻛﻪ داﻧﻞ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﭼﺎرت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ را ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮش را ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ و ﺑﻪ‬ ‫اﻋﺘﺮاض ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﻬﺎ آﺷﻐﺎﻟﻨﺪ‪ «.‬ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت اﺧﻼﻗﻲاش ﻣﺜﻞ زﻣﺎن اﭘﻞ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي‬ ‫‪Joe Nocera‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢٠٨ :‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر اﻓﺮاﻃﻲ ﺳﺘﻮده ﺑﻮد ﻛﻪ‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻛﺎرت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺎﻟﻲ!« در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ روز ﻗﺒﻞ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﭼﺮﻧﺪه!«‬ ‫در ﺑﻴﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ رﺳﻤﻲِ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻃﺮاح داﺧﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﻘﺮ ﺷﺮﻛﺖ ‪-‬در ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ‪ -‬ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲِ ﺑﻪ روز و زﻳﺒﺎﻳﻲ داﺷﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را ﻛﺎﻣﻼً از ﻧﻮ ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎي ﭘﻴﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﺸﻪ و ﻓﺮشﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻒﭘﻮشﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻘﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در رِد‪-‬وود‪ 1‬ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ،1989‬دوﺑﺎره ﻫﻤﺎن آش ﺑﻮد و ﻫﻤﺎن ﻛﺎﺳﻪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻧﻮﺳﺎز ﺑﻮدنِ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر زﻳﺒﺎﺳﺎزيِ وروديِ ﺳﺎﻟﻦ‪ ،‬آﺳﺎﻧﺴﻮرﻫﺎ ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ آي‪.‬ا‪‬م‪ .‬ﭘِﻲ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داد ﺗﺎ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪي ﻛﻠﻴﺪي ﺑﺮاي ﻣﻌﻤﺎري داﺧﻠﻲ آﻧﺠﺎ ﺑﺴﺎزد‪ :‬ﭘﻠﻜﺎﻧﻲ ﻣﺠﻠﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ در ﻫﻮا ﻣﻌﻠﻖ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﻤﺎنﻛﺎر ﺳﺎﺧﺖ آن را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ« و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻫﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ﭘﻠﻜﺎن را در ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ اﭘﻞ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‬ ‫در ﻣﺎهﻫﺎي اوﻟﻴﻪي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و داﻧﻞ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎران در ﺟﺎده و ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎزدﻳﺪ از‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻫﺎروارد ﺷﺎم را در رﺳﺘﻮران ﻫﺎروِﺳﺖ‪ 2‬ﺑﺎ ﻣﻴﭻ ﻛﺎﭘﻮر‪ ،‬رﺋﻴﺲ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري ﻟﻮﺗﻮس‪ 3‬ﺻﺮف ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﺎﭘﻮر ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻴﺪن ﻛﺮه روي ﻧﺎن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬ ‫»ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﻛﻠﻤﻪي ﻛُﻠﺴﺘﺮول ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺧﻮرده؟« ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞِ ﻛﺎﭘﻮر ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺎﻫﺎت ﻳﻚ ﻗﺮاري‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارم‪ .‬ﺗﻮ از ﻧﻈﺮ دادن راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻐﺬﻳﻪي ﻣﻦ دﺳﺖ ﺑﺮدار‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻦ ﻫﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺗﻮ ﻧﻈﺮ ﻧﺪﻫﻢ‪ «.‬اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫اﻳﻦ از روي ﺷﻮﺧﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻛﺎﭘﻮر ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ در ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ دﺳﺖ ﺑﺮﻧﺪه را‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪ «.‬ﻟﻮﺗﻮس ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي ﻣﻔﻴﺪي در دﺳﺘﮕﺎه ﺟﺎ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻫﺎو‪‬ﻟﻲ‪ 4‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻟﻐﺖﻧﺎﻣﻪاي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬او ﺳﭙﺲ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ در روزﻧﺎﻣﻪي داﻧﺸﮕﺎه‬ ‫آﻛﺴﻔﻮرد‪ ،‬در ﺣﺮوفﭼﻴﻨﻲ ﻧﺴﺨﻪاي ﺟﺪﻳﺪ از ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ ﻣﺸﺎرﻛﺖ داﺷﺘﻪ و اﺣﺘﻤﺎل داد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻮار‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي از ﻛﻞ آﺛﺎر ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ آن را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآورد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‬ ‫ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﺪ‪» :‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ زﻧﮓ زدم و او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺸﻮد ﻓﻮقاﻟﻌﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ آﻛﺴﻔﻮرد‬ ‫ﭘﺮواز ﻛﺮدﻳﻢ‪ «.‬در ﻳﻚ روز ﺑﻬﺎريِ زﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ،1986‬در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﺻﻠﻲ اﻧﺘﺸﺎرات در ﻗﻠﺐ آﻛﺴﻔﻮرد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﺣﻖ اﻧﺤﺼﺎري اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺴﺨﻪي آﻛﺴﻔﻮرد‪ ‬آﺛﺎر ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺒﻠﻎ ‪2.000‬‬ ‫دﻻر ﺑﻪ ﻋﻼوهي ‪ 74‬ﺳ‪‬ﻨﺖ ﺑﻪ ازاي ﻓﺮوش ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪاش ﺳﻮد‬ ‫ﺧﺎﻟﺺ اﺳﺖ‪ .‬در رأس ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻗﺒﻼً ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه‪ «.‬ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﻛﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ و‬ ‫‪Redwood‬‬ ‫‪Harvest‬‬ ‫‪Lotus‬‬ ‫‪Michael Hawley‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢٠٩ :‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻗﻬﻮهﺧﺎﻧﻪاي در ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﺎﺗﻮق ﻟُﺮد ﺑﺎﻳﺮُن ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در زﻣﺎن ﻋﺮﺿﻪي رﺳﻤﻲ‪،‬‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻋﻼوه ﺑﺮ آﺛﺎر ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ‪ ،‬ﻳﻚ ﻟﻐﺖﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓﺟﺎﻣﻊ و ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻋﺒﺎرات را ﻫﻢ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‬ ‫ﻗﺮار داد و آن را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي ﭘﻴﺸﮕﺎم در ﻋﺮﺻﻪي ﻛﺘﺎبﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲِ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺪل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ درﺧﻮاﺳﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﭘﺮدازﻧﺪهي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮ روي ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﺮاﺷﻪ را ﺟﻠﻮي ﺗﻴﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﺧﻮاﺳﺘﻪي‬ ‫ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮِ ﻣﺪاوم در ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮش ﺑﺮاي ﭘﺮدازﻧﺪه‪ ،‬ﻛﺎر را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺳﺎل ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻋﺚ اﺗﻼف وﻗﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫او ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻛﺎﻣﻼً اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ و ﭘﻴﺸﺮو ﺑﺮاي ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺴﺎزد؛ درﺳﺖ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ از آن ﺗﺠﺮﺑﻪ درس ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ روﻳﻜﺮدي اﻓﺮاﻃﻲﺗﺮ‪ .‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ و ر‪‬ﺑﺎتﻫﺎ رﻧﮓ ﺷﺪﻧﺪ و )ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻠﻴﻘﻪي ﻣﺪاوم او‪ (،‬ﺑﺎز ﻫﻢ‬ ‫رﻧﮓ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دﻳﻮارﻫﺎ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺳﻔﻴﺪ‪ ‬ﻣﻮزهاي در آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻋﻴﻦ دﻳﻮارﻫﺎي ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ .‬ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎي‬ ‫ﭼﺮﻣﻲ ﻣﺸﻜﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ‪ 20.000‬دﻻر و ﭘﻠﻜﺎﻧﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﻣﻘﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻧﻴﺰ در‬ ‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦآﻻت در اﻣﺘﺪاد ﺧﻂ ﻣﻮﻧﺘﺎژي ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 50‬ﻣﺘﺮ ﻃﻮري ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ در ﺣﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻜﻤﻴﻞ از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ‪ ‬ﺳﺎﻟﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﻞ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ از داﺧﻞ‬ ‫راﻫﺮوي ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻬﺘﺮ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ از ﻳﻚ ﻃﺮف وارد و ‪ 20‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺪون ﺗﻤﺎس‬ ‫اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺷﺪه از ﺳﻤﺖ دﻳﮕﺮ ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﻠﻮﺑﻲ ژاﭘﻨﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻛﺎﻧﺒﺎن ﺻﻮرت‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ :‬ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﻲ وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻌﺪي آﻣﺎدهي درﻳﺎﻓﺖ ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در رﻓﺘﺎرش ﺑﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻟﺤﺎظ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻓﺴﻮﻧﮕﺮي ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮ را ﻃﻮري ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد اﺛﺒﺎت ﺷﺪه ﺑﻮد اﺛﺮﮔﺬار اﺳﺖ‪ «.‬وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ اﺛﺮﮔﺬار ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم دﻳﻮﻳﺪ ﭘﺎو‪‬ﻟﺴ‪‬ﻦ‪ 1‬ﺑﺮاي ‪ 10‬ﻣﺎه‪ ،‬ﻫﻔﺘﻪاي ‪ 90‬ﺳﺎﻋﺖ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻛﺎر ﻛﺮد و وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻌﻔﺎ داد ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ‬ ‫روز ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ وارد ﺷﺪ و ﺑﻪ اﻓﺮاد ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر از ﻛﺎرﺷﺎن ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺰﻳﻨﺲوﻳﻚ از‬ ‫او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا آﻧﻘﺪر ﺧﺸﻦ ﺑﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﺧﻮد رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪن ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪» :‬ﺑﺨﺸﻲ از وﻇﻴﻔﻪي ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻴﺎر ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ در آن‬ ‫اﺻﻞ ﺑﺮ ﺧﻮب ﺑﻮدن اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺎدت ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز آن ﺳﺒﻚ ﺷﺨﺼﻲ و ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎي ﺧﺎﺻﺶ را داﺷﺖ‪ .‬ﮔﺮدشﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲِ زﻳﺎد‪ ،‬ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ اﺳﺎﺗﻴﺪ‬ ‫آﻛﻴﺪو‪ ،‬ﻋﺰﻟﺖﻧﺸﻴﻨﻲﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ و ﺗﺮاوﺷﺎت روﺣﻲ دزدان درﻳﺎﻳﻲ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ‪ ،‬اﭘﻞ‪ ،‬ﭼﻴﺎت‪/‬دي را اﺧﺮاج ﻛﺮد؛‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻛﻪ آﮔﻬﻲ “‪ ”1984‬را ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻌﺮوف »ﺟﺪاً ﻛﻪ ﺧﻮش آﻣﺪي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م« را در‬ ‫والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﺗﻤﺎم ﺻﻔﺤﻪ در والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل زد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺒﺮﻳﻚ دارد ﭼﻴﺎت‪/‬د‪‬ي‪ ...‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲدﻫﻢ‪ :‬ﺑﻌﺪ از اﭘﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﺗﺎزه ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺖ او ﺑﻪ روزﻫﺎﻳﺶ در اﭘﻞ‪ ،‬داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻇﻬﻮر آن در‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻔﺮجِ ﮔﺮوﻫﻲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در ﺳﺎﺣﻞ ﭘِﺒﻞ‪ 2‬در اواﺧﺮ ‪ 1985‬رﻗﻢ ﺧﻮرد‪ .‬در آﻧﺠﺎ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در ﻋﺮض ﺗﻨﻬﺎ ‪ 18‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن آن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺮ ﻫﻤﻪ آﺷﻜﺎر‬ ‫‪David Paulsen‬‬ ‫‪Pebble‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢١٠ :‬‬ ‫ﺑﻮد وﻟﻲ او ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ واﻗﻊﺑﻴﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮ روي ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮل در ‪1988‬‬ ‫ﺣﺴﺎب ﻛﻨﻨﺪ را رد ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻓﺮض ﻛﻪ ﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ ،‬دﻧﻴﺎ ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫ﻣﺎ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺬارد و ﺗﻤﺎم ﻛﺎري ﻛﻪ ﻛﺮدهاﻳﻢ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﻢ ﺗﻮي ﺗﻮاﻟﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ از ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي اﭘﻞ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻮانِ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪن ﺟﺎﺑﺰ را داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﻠﻮي واﻳﺖﺑﻮرد اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ارزشِ اﻧﮕﻴﺰﺷﻲِ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‬ ‫وﻗﺘﻲ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن ﺑﺎز ﺷﻮد ﻃﻮري ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل را ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ ،‬آن وﻗﺖ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ‬ ‫ﻏﻠﻂ ﻛﺮدن ﺧﻮاﻫﻴﻢ اﻓﺘﺎد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮد‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺎ دارﻳﻢ ﻣﺜﻞ ﻻكﭘﺸﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪم اﮔﺮ اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﻢ از دﺳﺖ ﺑﺮود‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮور اﻋﺘﺒﺎرﻣﺎن ﺗﻪ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ «.‬ﮔﺮﭼﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﻮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮده ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ‬ ‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﮕﻔﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ اﻫﺪافﺷﺎن ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﻋﺘﺒﺎرﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً‬ ‫ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲﺷﺎن ﻫﻢ ﺗﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ 7 .‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر از ﭘﻮل ﺷﺨﺼﻲاش را ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫و اﮔﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻮلﺳﻮزي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻇﺮف ‪ 18‬ﻣﺎه ﺳﻮد ﻓﺮوش ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺮازﻳﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و ﮔﺮ ﻧﻪ دﻳﮕﺮ ﭘﻮﻟﻲ در ﻛﻴﺴﻪ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻔﺮج ﺑﻌﺪي دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﭘِﺒﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﻤﻼت ﻗﺼﺎرش را‬ ‫اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ آﻏﺎز ﻛﺮد »ﻣﺎه ﻋﺴﻞ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ «.‬در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1986‬ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺗﻔﺮج در ﺳﻮﻧﻮﻣﺎ‪ 1‬رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫از زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﭘﺮت و ﻃﺒﻖ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ او در ﺣﺎل ﺗﺼﺎدم ﺑﺎ ﻳﻚ دﻳﻮار ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘِﺮوت ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲآﻳﺪ‬ ‫در اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1986‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ارﺳﺎل درﺧﻮاﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ‪ ٪10 ،‬از ﺳﻬﺎم‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ را ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻪ ﻓﺮوش ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﻮديِ ﺧﻮد ﻛﻞ ﺷﺮﻛﺖ را ‪ 30‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬ ‫ارزشﮔﺬاري ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻋﺪدي ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد از ﻛﺠﺎ در آورده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً رﻗﻤﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 7‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬ ‫ﺧﺮج ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻏﻴﺮ از ﻳﻚ ﻟﻮﮔﻮي ﺷﺎﻫﻜﺎر و ﭼﻨﺪ دﻓﺘﺮ ﻛﺎرِ ﺟﺬاب ﺑﺎ ﭘﻠﻜﺎنﻫﺎي ﻣﻌﻠﻖ‪ ،‬ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ درآﻣﺪ و ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ ،‬و ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﭼﺸﻢاﻧﺪازي ﺑﺮاي اﻳﻨﻬﺎ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدش را ﻧﭙﺬﻳﺮد‪.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﺑﻮي ﺧﻮشدل ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ .‬او راس ﭘِﺮوت ﻧﺎم داﺷﺖ‪ :‬ﻳﻚ ﺗﮕﺰاﺳﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ د‪‬ﻳﺘﺎ ﺳﻴﺴﺘﻤﺰ‪ 3‬را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮده و ﺑﻌﺪ آن را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 2.4‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﻪ ﺟﻨﺮالﻣﻮﺗﻮرز‪ 4‬ﻓﺮوﺧﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﭘِﺮوت ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1986‬ﻣﺴﺘﻨﺪ ﭘﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬س‪ ،‬ﺑﺨﺶِ ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﺎن را دﻳﺪ؛ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫و ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ .‬او ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﺗﻴﻤﺶ را درك ﻛﺮد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻛﻪ وﻗﺘﻲ داﺷﺖ در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻧﮕﺎهﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬

‫‪Sonoma‬‬ ‫‪Ross Perot‬‬ ‫‪Electronic Data Systems‬‬ ‫‪General Motors‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢١١ :‬‬ ‫»ﺟﻤﻼتﺷﺎن را ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲﻛﺮدم‪ «.‬اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻫﻢﻫﺎي اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻮد و از ﻫﻤﻴﻦ رو ﺗﺮﺳﻨﺎك‪.‬‬ ‫ﭘِﺮوت روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدم زﻧﮓ ﺑﺰن‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪﺟﻮر ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﻧﻴﺎز داﺷﺖ وﻟﻲ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ را ﺑﺮوز ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﺻﺒﺮ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ زﻧﮓ زد‪ .‬ﭘِﺮوت ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮﻫﺎي ﺧﻮدش را ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺪت ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﺮف ﺣﺴﺎﺑﺶ ﺧﻮد‪ ‬ﭘِﺮوت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘِﺮوت ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻓﺎش ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲﻫﺎﻳﺶ در زﻧﺪﮔﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻞ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از آن را ﻧﺨﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﺟﺮاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺑﻪ زﻣﺎن ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺟﻮان ﺑﺎ او در داﻻس‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ .1979‬اﻳﻨﻚ ﻛﻪ ﭘِﺮوت ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻬﺎم ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪه و ارزﺷﺶ ﻣﻌﺎدل ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﻮد‪ .‬ﭘِﺮوت‬ ‫ﻓﺮﺻﺖ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﭘﻮل ﭘﺎرو ﻛﺮدن و اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ ﺗﺠﺎرت ﺟﺎﻟﺐ را از دﺳﺖ داده و ﺣﺎﻻ ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺑﺎره‬ ‫ﻣﺮﺗﻜﺐ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﭘِﺮوت ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدش ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺑﻮد‪ .‬در ازاي ‪20‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﭘِﺮوت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ‪ ٪16‬از ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲاﻓﺰود‪ .‬ﻟﺬا ارزش ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ ﻛﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻌﺎدل ‪ 126‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﻮل اﺻﻮﻻً ﺑﺮاي ﭘِﺮوت‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﻪي ﺑﺰرﮔﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭘﺎي ﻛﺎر ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﺳﻮارﻛﺎرﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻢ و‬ ‫ﺳﻮارﻛﺎرﻫﺎ اﺳﺐﻫﺎ را‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺷﺮطﺑﻨﺪي اﻣﺮوز ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻮدﺗﺎن از‬ ‫ﻋﻬﺪهي ﻛﺎر ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﭘِﺮوت ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ آورد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻫﻤﺎن ‪ 20‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﺎ ارزش ﺑﻮد‪ :‬او ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺸﻮﻗﻲ ﭘﺮﺷﻮر ﺑﺮاي اﻓﺮاد و اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲاش ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﺳﺘﺎﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻤﺎﻳﺖ او اﻋﺘﺒﺎري ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ‪-‬در ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻫﺎ‪ -‬ﺑﺮاي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد‪ .‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ 1‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺗﺎزهﺗﺄﺳﻴﺲ‪،‬‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻳﻜﻲ از ﻛﻢرﻳﺴﻚﺗﺮﻳﻦ ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ‪ 25‬ﺳﺎل در ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ دﻳﺪهام‪.‬‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺧﺒﺮهاي دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ )اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اوج ﺑﺮد(‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ و ﺗﻤﺎم ﺗﻴﻤﺶ‬ ‫در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﻟﻌﻨﺘﻲﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮوه ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻋﻤﺮم دﻳﺪهام‪«.‬‬ ‫ﭘِﺮوت در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺗﺠﺎري ﻧﻴﺰ ﺳﺮ ﻣﻲزد ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﻫﻢ ﻣﻜﻤﻞ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫را ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﮔﻮردون و آن ﮔ‪‬ﺘﻲ‪ 2‬ﺑﺮاي ﭘﺎدﺷﺎه اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﺧﻮان ﻛﺎرﻟﻮسِ اول‪ 3‬در‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﺎرﻟﻮس ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭘِﺮوت را ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬او ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ آﻧﻘﺪر ﺑﺎ ﻫﻢ ﮔﺮم ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘِﺮوت ﺑﻌﺪﻫﺎ از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان “ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ” ﻳﺎد ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ در آن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ روﺣﻴﻪي ﺑﺎﻻي ﺧﻮدش‪ ،‬ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ را ﺑﺮاي ﭘﺎدﺷﺎه ﺷﺮح داد‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ﻛﺎرﻟﻮس‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻮﺷﺖ و دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ او رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘِﺮوت ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﻲ ﺷﺪه؟« و ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻓﺮوﺧﺘﻢ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ‪ ،‬ﺳﻄﺮﻫﺎي داﺳﺘﺎن اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﺟﺎﺑﺰ را رﻗﻢ ﻣﻲزدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘِﺮوت ﻫﺮ ﻛﺠﺎ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ آن را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲِ ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺧﺒﺮي ﻣﻠّﻲ در واﺷﻨﮕﺘُﻦ‪ ،‬داﺳﺘﺎن زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺘﻴﻮ را‬ ‫‪New York Times‬‬ ‫‪Gordon And Ann Getty‬‬ ‫‪Juan Carlos I of Spain‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢١٢ :‬‬ ‫ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺗﮕﺰاﺳﻲ در ﻗﺎب اﻓﺴﺎﻧﻪي زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﻣﺮد ﺟﻮان ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺮد‪» :‬آدﻣﻲ ﭼﻨﺎن ﻓﻘﻴﺮ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ از‬ ‫ﻋﻬﺪهي ﻣﺨﺎرج ﻛﺎﻟﺞ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺷﺐﻫﺎ در ﮔﺎراژش ﻛﺎر و ﺑﺎ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺸﻘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرش ‪-‬ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺮدﻫﺎي ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻧُﺮﻣ‪‬ﻦ راكوِل‪ 1‬ﺑﻮد‪ -‬روزي ﻳﻚﺑﺎر ﻣﻲآﻣﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫“اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻴﺰي ﺑﺴﺎز ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﻓﺮوﺧﺖ ﻳﺎ ﺑﺮو ﻳﻚ ﻛﺎري ﺑﺮاي ﺧﻮدت دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻛﻦ‪ 60 ”.‬روز ﺑﻌﺪ در ﻳﻚ‬ ‫ﺟﻌﺒﻪي ﭼﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﭘﺪرش ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﭘﻞ ﭘﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﮔﺬاﺷﺖ و اﻳﻦ ﺑﭽﻪ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي‬ ‫واﻗﻌﻲِ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن را دﮔﺮﮔﻮن ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺤﺾ در ﺟﻤﻼت ﻓﻮق‪ ،‬ﺗﺸﺒﻴﻪ ﭘﺪر ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﺮدي در ﻧﻘﺎﺷﻲ راكوِل اﺳﺖ و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ آن‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ دﮔﺮﮔﻮن ﻛﺮدن ﺟﻬﺎن‪ .‬ﭘِﺮوت ﻛﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﭼﻮن ﻣﺜﻞ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬او ﻫﻢ ﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮدش را در ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻳﻮﻳﺪ رِﻣﻨﻴﻚ‪ 2‬از واﺷﻨﮕﺘُﻦ ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ 3‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺒﻴﻪ‬ ‫ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﻣﺮﻣﻮز ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ روح در دو ﺑﺪن‪«.‬‬

‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻗﻄﻌﺎً آن ﺑﺪنِ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ روﺣﻲ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪش ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺴﺎزد ﻛﻪ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ داﻳﺮهي‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻘﺎوم ﺑﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎ را ﺑﺒﻴﻨﺪ وﻟﻲ ﻫﺮ ﺑﺎر ﻧﺎاﻣﻴﺪﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻓُﺮﭼﻮن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش واﻗﻌﺎً ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ ﺗﻮي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي وﻳﮋهاي ﻫﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ دو ﻏﻮلِ رﻗﻴﺐ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﻢ اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 1987‬ﻛﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎزدﻳﺪش را از دﻓﺘﺮ ﻣﺮﻛﺰي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ او را در‬ ‫ﺳﺎﻟﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﮔﺬاﺷﺖ ﻃﻮري ﻛﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از ﭘﺸﺖ دﻳﻮارﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪاي او را ﺳﺮﮔﺮم ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬اُد‪-‬واﻻ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺟﻠﻮﻳﻢ‪ ،‬ﮔﺮانﺗﺮﻳﻦ آبﻫﻮﻳﺞ دﻧﻴﺎ! ﻫﺮﮔﺰ دﻓﺘﺮي ﺑﻪ آن‬ ‫وﻟﺨﺮج ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم« و ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻣﺤﻮ ﺑﺮ ﻟﺐ‪ ،‬ﺳﺮش را ﺗﻜﺎن داد و اﻓﺰود‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ دﻳﺮ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ‬ ‫آﻣﺪ‪«.‬‬ ‫از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ اوﺿﺎع ﺑﺮاي ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ و ﺳﺎده ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣ‪‬ﻚ را ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻮ ﭼﻄﻮر ﺑﻮد؟‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ! ﺣﺎﻻ ﻫﻢ ﻗﺼﺪ دارﻳﻢ اﻳﻦ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺖ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫وﻟﻲ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ رﺣﻢ ﻧﻜﺮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان رﺣﻢ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﭼﺮﻧﺪه! ﺳﻲديرام ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻛﻨﺪي دارد‪ .‬ﻛ‪‬ﻴﺲِ آﺷﻐﺎﻟﺶ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻼً ﭼﻴﺰ ﻣﻀﺤﻜﻲ اﺳﺖ« و ﺑﻌﺪ‬ ‫‪Norman Rockwell‬‬ ‫‪David Remnick‬‬ ‫‪Washington Post‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢١٣ :‬‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢِ ﺧﻮدش را ﮔﺮﻓﺖ و در ﺗﻚﺗﻚ دﻳﺪارﻫﺎ ﻣﺠﺪداً ﺑﺮ آن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ‪ :‬ﺑﺮاي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻣﻨﺎﺑﻊ از‬ ‫ﭘﺮوژهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮماﻓﺰار ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻴﻬﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺪﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ را ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻋﻠﻨﻲ ﺟﺎر زد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﻴﻞ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ ﻛﺎر روي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻨﻔﻮو‪‬رد‪ 1‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺎ و ﻛﺎر روي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ؟ ﻫﺮﮔﺰ!«‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺴﻲ در ﻫﺎلوِي‪ 2‬ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺳﺮزﻧﺶ‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ روﮔﺮداﻧﻲ از ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺎزار ﭘﻴﺪا ﻛﺮدي‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻟﺤﺎﻇﺶ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬آدل ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ زﻳﺮاﻛﺲﭘﺎرك ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬داد و ﺑﻲدادﺷﺎن‬ ‫ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺻﺎف ﺟﻠﻮي روي ﻫﻤﻪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ آﻳﻨﺪهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ اﺳﺖ و‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ داغ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻲﺧﻴﺎل ﻣﻲﺷﺪ و دﺳﺖ آﺧﺮ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﺳﺮي ﺗﻜﺎن داد و‬ ‫رﻓﺖ‪.‬‬ ‫در زﻳﺮ ﭘﻮﺳﺖ اﻳﻦ رﻗﺎﺑﺖ دو ﻧﻔﺮه ‪-‬و اﺣﺘﺮامِ از روي اﻛﺮاﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺮاي ﻫﻢ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ -‬ﺗﻔﺎوت‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻨﻴﺎدﻳﻨﻲ ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﺳﻮق ﻣﻲداد‪ .‬اﻣﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎﻳﻲ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ در آن ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﺎزﻧﺪ و ﻫﻤﮕﻲ از ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺘﺎﻧﺪارد )ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ وﻳﻨﺪوز(‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ )ﻣﺜﻞ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ و‪‬رد و ا‪‬ﻛﺴﻞ( داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖآﺧﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻮد ﻃﺮز ﺗﻔﻜﺮش را ﺑ‪‬ﺮد‪ .‬ﺑﻪ واﺷﻨﮕﺘُﻦ ﭘ‪‬ﺴﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺤﺼﻮﻻت او ﺑﺎ ﻳﻚ وﻳﮋﮔﻲ ﺟﺎﻟﺐ ﻋﺮﺿﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ آن ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ “ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري‪ ”.‬اﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮش ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺪام از‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺴﺎزم‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ او ﺳﺎﺧﺘﻪ از ﻛﺎر در ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1989‬در ﻣﺠﻤﻌﻲ در ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ ﻣﺎﺳﺎﭼﻮﺳﺘﺰ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از ﭘﻲ ﻫﻢ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ و ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮات‬ ‫ﻣﺘﻀﺎدﺷﺎن راﺟﻊ ﺑﻪ دﻧﻴﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻳﻚﺑﺎر‪ ،‬ﻣﻮﺟﻲ ﻧﻮ‬ ‫در ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ رخ ﻣﻲدﻫﺪ و اﻳﻨﻜﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬روﻳﻜﺮدي اﻧﻘﻼﺑﻲ را ﺑﺎ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻢ در اداﻣﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﻮﺿﻮعﮔﺮا )ﺷﻲءﮔﺮا( و ﺗﻠﻔﻴﻖ آن ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ‪ ‬داراي ﺳﻲديرام‪ ،‬ﻣﻮﺟﻲ ﻧﻮ در اَﻧﺪازد و در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل او ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري‬ ‫ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي “ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ” ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﻣﻮج ﻧﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻛﻪ‬ ‫روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮد ﻛﻪ روﻳﻜﺮد ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزي ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺨﺖاﻓﺰار ‪-‬ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﻴﺶ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ -‬ﻣﻘﺼﺪي ﺟﺰ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﭘﻞ ﻛﻪ در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪارد‪ ‬وﻳﻨﺪوز ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬او‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎزار ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﺑﺎزار ﻧﺮماﻓﺰار دو ﻣﻘﻮﻟﻪي ﺟﺪا از ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻧﻈﺮش راﺟﻊ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺣﺎﺻﻞ از روﻳﻜﺮد ﺟﺎﺑﺰ را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﻴﻪي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ‪-‬ﻛﻪ ﻫﻨﻮز روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮد‪ -‬اﺷﺎره ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﺸﻜﻲ دوﺳﺖ دارﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﺣﻠﺐ رﻧﮓ ﺑﻬﺘﺎن ﻣﻲدﻫﻢ!«‬

‫‪Infoworld‬‬ ‫‪Hallway‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢١٤ :‬‬ ‫آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻮﺟﻴﺘﺴﻮي ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻌﺎدل ﻗﺪرت‬ ‫در ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻦ دادن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ دو ﻛﺎر ﺧﺎرج از ﻗﺎﻣﻮﺳﺶ‬ ‫ﺑﻮد‪ :‬اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻧﺮماﻓﺰارش ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺑﺎ ﺑﻴﮓﺑﻠﻮ‪ .‬او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﻋﻤﻞﮔﺮا ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻮ اﻧﺪك‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮ اﻛﺮاه ﺧﻮد ﻓﺎﺋﻖ آﻣﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻗﻠﺒﺶ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺒﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫دﻟﻴﻞ ﻫﻢ ﻋﻤﺮِ اﻳﻦ اﺗﺤﺎد ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا از ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ در واﺷﻨﮕﺘُﻦ ﺷﺮوع ﺷﺪ ﻛﻪ در ژوﺋﻦ ‪ 1987‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﺪ ﺻﺎﺣﺐاﻣﺘﻴﺎز‬ ‫واﺷﻨﮕﺘُﻦ ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ ﮔﺮاﻫﺎم ﺑﺮﮔﺰار ﮔﺮدﻳﺪ؛ ﺟﺸﻨﻲ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ‪ 600‬ﻣﻬﻤﺎن از ﺟﻤﻠﻪ رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮر‬ ‫روﻧﺎﻟﺪ رﻳﮕﺎن‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ و رﺋﻴﺲ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺟﺎن اَﻛ‪‬ﺮز از ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﺮواز رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ‬ ‫دﻳﺪار آﻧﻬﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺷﺎﻧﺲ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد ﻛﻪ از ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺪﮔﻮﻳﻲ و ﺳﻌﻲ ﻛﻨﺪ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م را از‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب وﻳﻨﺪوز ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻮدش ﺑﺮ ﺣﺬر دارد‪» :‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺟﻠﻮي ﺧﻮدم را ﺑﮕﻴﺮم و ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م اﺷﺘﺒﺎه ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﺮده ﻛﻪ ﻛﻞ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻧﺮماﻓﺰارياش را روي‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻗﻤﺎر ﻛﺮده‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﺒﻮدم ﻛﻪ ﻧﺮماﻓﺰار آﻧﻬﺎ ﭼﻴﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺷﺎديِ دل ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اَﻛ‪‬ﺮز ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻲ؟« ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﺑﺎد ﺗﺮﻳﺒِﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م در آرﻣﻮﻧﻚ‪ ‬ﻧﻴﻮﻳﻮرك رﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪ از ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‬ ‫‪1‬‬ ‫روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺎ دﻳﺪن آن ﺑﻪ ﺳﻘﻒ ﭼﺴﺒﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺪرو ﻫ‪‬ﻠ‪‬ﺮ‪ 2‬ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎريِ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﭼﻨﺎن ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮِ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﺎم ﭘﺴﺮ ﻧﻮ رﺳﻴﺪهاش را اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬او ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎرﻫﺎي‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺴﻲ ﭘﺎﻳﻪاي ﻛﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻧﺮماﻓﺰاري را ﻛُﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1988‬ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻛﻮﭼﻚ ﺗﻮﺟﻪ اﻓﺮاﻃﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ رﻧﮓ و ﻃﺮاﺣﻲ از ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺖ و ﻓﻘﻂ ﺗﻮﺳﻂ ﺗﺮﻳﺒِﻞ ﻳﺎ ﻟ‪‬ﻮﻳﻦ آرام ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﺪام ﻳﻜﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ او را وﺣﺸﺖزده ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ .‬ﭘِﺮوت‬ ‫در آورﻳﻞ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﻴﺰﺑﺎن ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﻣﻴﺎﻧﺠﻲﮔﺮي در ﻣﻘﺮ ﺧﻮدش )در داﻻس( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ از اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺮار ﺑﻮد‪ :‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻧﺴﺨﻪي ﻓﻌﻠﻲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ را ﺗﺤﺖ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ در ﻣﻲآور‪‬د و اﮔﺮ ﻣﺪﻳﺮان از آن راﺿﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ را ﺑﺮ روي ﺑﺮﺧﻲ از ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎري ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻳﻚ ﻗﺮارداد ‪ 125‬ﺻﻔﺤﻪاي ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪون ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ آن را ﺗﻮي ﺳﻄﻞ اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ« و از اﺗﺎق‬ ‫ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ .‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻳﻚ ﻗﺮارداد ﺳﺎدهﺗﺮ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﺎت ﻛﻤﺘﺮ را ﻛﺮد ﻛﻪ در ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﺶ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻗﺮارداد را ﺗﺎ زﻣﺎن ﻋﺮﺿﻪي رﺳﻤﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در اﻛﺘﺒﺮ‪ ،‬از رﺻﺪ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ دور ﻧﮕﻪ دارد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻗﻀﻴﻪ زودﺗﺮ ﻋﻠﻨﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از اﻳﻦ ﻗﺮارداد ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪ‪ .‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫‪Nextstep‬‬ ‫‪Andrew Heller‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢١٥ :‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م را از واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ دور ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮان آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‬ ‫ﻫﺸﺪار داد ﻛﻪ‪» :‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﺑﻮس ﺷﺒﺎﻧﻪي ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را رﻗﻢ زده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ‪ 1‬و د‪‬ل‪ ،2‬ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﻖ‬ ‫اﻣﺘﻴﺎز ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎزي از ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ و ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ را ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﺒﺎﻟﻎ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮي را ﻫﻢ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮط آﻧﻜﻪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﭘﺎي ﺧﻮد را ﺗﻤﺎﻣﺎً از ﺗﺠﺎرت ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺸﺪ؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ در آن ﺑﺮﻫﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد ﺑﻮد‪.‬‬ ‫او ﺑﺤﺚ ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎزي از روي ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ ﻛﻠﻲ رد ﻛﺮد و ﻛﻢﻛﻢ راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺮدي ﮔﺮاﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ دوري وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺺِ ﻣﺆﺛﺮ در رﻗﻢ ﺧﻮردن ﻗﺮارداد‪ ،‬از آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م رﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او‪ ،‬ﺟﻴﻢ ﻛﺎﻧﺎوﻳﻨﻮ‪ 3‬ﺑﻪ آرﻣﻮﻧﻚ رﻓﺖ‪ .‬اﺗﺎق را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و رو در رو ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻘﺎﺿﺎي‬ ‫ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻛﺮد ﺗﺎ راﺑﻄﻪ را ﺳﺮ ﭘﺎ ﻧﮕﻪ دارد و ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ را ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻛﺎﻧﺎوﻳﻨﻮ ﺗﻌﻬﺪي ﻧﺪاد و در اداﻣﻪ‪ ،‬از ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻃﻔﺮه رﻓﺖ‪ .‬ﻗﺮارداد ﺑﻪ زودي ﻟﻐﻮ‬ ‫ﺷﺪ و ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﺎﺑﺖ ﺣﻖ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻧﻴﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺼﻴﺒﺶ ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬اﻛﺘﺒﺮ ‪1988‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻫﻨﺮِ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻫﺮ روﻳﺪاد ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ را دارا ﺑﻮد و ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ‪-‬در ‪ 12‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،1988‬در ﺗﺎﻻر ﺳﻤﻔﻮﻧﻲ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ -‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎر از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻜﺎﻛﺎن را ﺑﻪ ﻫﻮا ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬در ﻫﻔﺘﻪﻫﺎي ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ روﻳﺪاد‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ روز ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ و ﺧﺎﻧﻪي وﻳﻜﺘﻮرﻳﺎﻳﻲ ﺳﻮزان ﻛ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻃﺮاح ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ و ﺳﺎزﻧﺪهي ﻓﻮﻧﺖﻫﺎ و آﻳﻜﺎنﻫﺎي‬ ‫اﺻﻠﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشِ اول ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ او ﺗﻚﺗﻚ اﺳﻼﻳﺪﻫﺎ را آنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺴﺎزد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ از ﻣﺘﻦ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪي رﻧﮓ ﺳﺒﺰ ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ و ﻫﻤﻪ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ »از اﻳﻦ ﺳﺒﺰ ﺧﻮﺷﻢ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ« و ﺑﻌﺪ در ﺟﻠﺴﻪي ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬وِرد‪ ‬زﺑﺎﻧﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﺳﺒﺰِ ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺳﺒﺰ‬ ‫ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ« و آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻪ زﻣﺰﻣﻪﻫﺎي ﺗﺄﻳﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﺳﺮ ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ،‬ﻛﻮﭼﻚ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮ روي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺪﻋﻮﻳﻦ و ﻣﻨﻮي ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ )آب ﻣﻌﺪﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ‪ ،‬ﭘﻨﻴﺮ ﺧﺎﻣﻪاي و ﻏﻴﺮه( ﻫﻢ اﻋﻤﺎل ﻧﻈﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺮدن آن ﻧﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎ دﻋﻮت از ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪهي وﻳﺪﻳﻮ ﭘﺮوژﻛﺘﻮر و ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 60.000‬دﻻر ﺑﻪ آﻧﻬﺎ و ﻧﻴﺰ اﺳﺘﺨﺪام ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪهي ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎي‬ ‫ﭘ‪‬ﺴﺖﻣﺪرن‪ ،‬ﺟ‪‬ﺮج ﻛﻮﺗﺰ‪ ،4‬ﺗﺪارﻛﺎت ﺧﻮد را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﻮﺗﺰ ﺑﺮ ﺳﺮ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﺻﺤﻨﻪي ﺗﻴﺮه و ﺳﺎده ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از آن دو ﭼﻨﺪان ﻫﻢ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬روﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻣﻜﻌﺐِ ﻣﺸﻜﻲِ زﻳﺒﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻳﻚ ﺻﺤﻨﻪي ﺗﻴﺮهي‬ ‫‪Compaq‬‬ ‫‪Dell‬‬ ‫‪Jim Cannavino‬‬ ‫‪George Coates‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢١٦ :‬‬ ‫ﺳﺎده ﺑﺎ ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪي ﺗﺎرﻳﻚ‪ ،‬ﻣﻴﺰي ﺑﺎ روﻛﺶ ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﭘﺎرﭼﻪاي ﻣﺸﻜﻲ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن رويِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﮔﻠﺪان ﺳﺎدهي ﭘﺮ از ﮔﻞ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﻛﺎﻣﻼً آﻣﺎده ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا ﺑﺮ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻳﻚ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي اﺻﺮار ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪ ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬راه رﻓﺘﻦ روي ﻃﻨﺎب ﺑﺪون‬ ‫ﺗﻮري ﻣﺤﺎﻓﻆ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ اﺟﺮاي زﻧﺪهي ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺶ از ‪ 3.000‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪ آن روﻳﺪاد آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬دو ﺳﺎﻋﺖ ﻗﺒﻞ از ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﭘﺮده‪ ،‬در ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ و‬ ‫ﻧﺎراﺿﻲ ﻫﻢ ﺑﻴﺮون ﻧﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ از ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻛﻪ ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮد و دوﺑﺎره‬ ‫اﺛﺒﺎت ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل اﻧﺪرو ﭘ‪‬ﻼك‪ 1‬از ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪» :‬اﻧﺪرو ﻟﻮﻳﺪ وِﺑِﺮِ‪ 2‬ﺛﺎﻧﻲ در ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت و اﺳﺘﺎد‬ ‫اﺟﺮاي روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎ ﺟﻠﻮهﻫﺎي وﻳﮋه« اﺳﺖ‪ .‬وِز اﺳﻤﻴﺖ‪ 3‬از ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﺗﺮﻳﺒﻴﻮن‪ 4‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ روﻳﺪاد‪» :‬در‬ ‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ روﻳﺪادﻫﺎيِ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻣﺜﻞ دوﻣﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺷﻮراي واﺗﻴﻜﺎن ﺑﻮد در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ‪«.‬‬ ‫از ﻫﻤﺎن ﺟﻤﻠﻪي اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖِ ﺣﻀﺎر ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ روي ﺻﺤﻨﻪ واﻗﻌﺎً ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﻛﺎر را ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺮور ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﻣﻌﻤﺎري ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺷﺮوع ﻛﺮد و ﻗﻮل داد ﻛﻪ ﺣﻀﺎر‪ ،‬روﻳﺪادي درﺟﻪ ﻳﻚ را ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪» :‬ﻫﺮ دﻫﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻳﺎ دو دﻓﻌﻪ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق رخ ﻣﻲدﻫﺪ ‪-‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎري ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر رﺳﻴﺪه و‬ ‫ﻣﻲرود ﺗﺎ ﭼﻬﺮهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي او‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺑﻌﺪ از ‪ 3‬ﺳﺎل راﻳﺰﻧﻲ ﺑﺎ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻈﺎم ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻴﺎز دارد‪«.‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪآﻣﻴﺰ داﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﺤﺼﻮل “ﻓﻮقاﻟﻌﺎده” اﺳﺖ‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ‬ ‫ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺣﺘﻲ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ را ﻧﻴﺰ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺶ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار‬ ‫‪) 30×30‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ( را ﻛﻪ در ﻣﻜﻌﺒﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ اﺑﻌﺎد ﺟﺎي ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎﻻ ﻧﮕﻪ داﺷﺖ و ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺣﻀﺎر را ﺑﺮ‬ ‫اﻧﮕﻴﺨﺖ‪» :‬اﻣﻴﺪوارم ﺑﻪ زودي از ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪش ﭼﻮن زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار ﭼﺎﭘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻋﻤﺮم دﻳﺪهام‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺨﺶِ دو ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ )“ﻣﻦ ﻳﻚ رؤﻳﺎ دارم” از ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ ﻛﻴﻨﮓ‪ 5‬و “ﺳﺆاﻟﻲ ﻧﭙﺮﺳﻴﺪ” از ﻛ‪‬ﻨ‪‬ﺪي‪(6‬‬ ‫ﺗﻮانِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎ را ﻧﺸﺎن داد؛ ﺑﺎ دﺳﺘﻮرات‪ ‬ﺻﻮﺗﻲ ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ ارﺳﺎل ﻛﺮد؛ ﺑﻪ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺻﺪاي ﺧﻮدش را ﺿﺒﻂ ﻛﻨﺪ‪» :‬ﺳﻼم‪ ،‬ﻣﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻴﺎم را در ﻳﻜﻲ از روزﻫﺎي‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ« و از ﺣﻀﺎر ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ “ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻋﺎﻟﻲ” ﺑﻪ ﭘﻴﺎم اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ ﻛﻒ و ﺳﻮت زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ »ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ« ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﻳﺎ ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺗﺎس را‬ ‫ﺑﻴﺎَﻧﺪازي و “ﺷﺮﻛﺖ” را روي ﻳﻚ اﻳﺪه ﻳﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﻳﺪ “ﺷﺮطﺑﻨﺪي” ﻛﻨﻲ‪ .‬در ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ او‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﻳﻦ اﻳﺪه را ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻌﺪاً ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻗﻤﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ :‬داﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﺳﻲديرامِ‬ ‫‪Andrew Pollack‬‬ ‫‪Andrew Lloyd Webber‬‬

‫‪Wes Smith‬‬

‫‪Chicago Tribune‬‬ ‫‪Martin Luther King‬‬ ‫‪John Fitzgerald Kennedy‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢١٧ :‬‬ ‫ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎﻻ اﻣﺎ ﻛُﻨﺪ ‪ ،‬و ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻼﭘﻲ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎنﮔﻴﺮي‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬دو ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪،‬‬ ‫آن ﻣﻮﻗﻊ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﻳﺪ دﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و ﻗﺮار ﺷﺪ روي آن رﻳﺴﻚ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺧﺼﻴﺼﻪي دﻳﮕﺮي را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮي ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﻪ اﺛﺒﺎت ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪» :‬آﻧﭽﻪ اﻧﺠﺎم دادهاﻳﻢ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ‪ «،‬از آن ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ وﻳﺮاﺳﺖ‪ ‬آﻛﺴﻔﻮرد از آﺛﺎر ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ و ﻧﻴﺰ ﻛﺘﺐ‬ ‫دﻳﮕﺮ اﺷﺎره ﻛﺮد‪» :‬از زﻣﺎن اﺧﺘﺮاع دﺳﺘﮕﺎه ﭼﺎپ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﻮﺗﻨﺒﺮگ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ از ﻧﻈﺮ ﻫﻨﺮي در‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻧﺸﺮ رخ ﻧﺪاده ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻪﮔﺎه ﺑﺎ اﻃﻼع از ﺿﻌﻒﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ در ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺘﺎب اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ ،‬ﺧﻮدش را دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺖ‪» :‬ﻛﻠﻤﻪاي ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود‬ ‫“دﻣﺪﻣﻲ” اﺳﺖ« اﻳﻦ را ﮔﻔﺖ و ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﻀﺎر آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص آﻧﻬﺎ ﻛﻪ در ردﻳﻒﻫﺎي ﺟﻠﻮ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ و اﻋﻀﺎي ﺳﺎﺑﻖ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻠﻤﻪ را در ﻟﻐﺖﻧﺎﻣﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و اوﻟﻴﻦ ﻣﻌﻨﻲ را ﺧﻮاﻧﺪ‪» :‬از‪ /‬ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ /‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺑﺮج ﻋﻄﺎرد‪ «،‬ﺳﭙﺲ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻣﻨﻈﻮر از ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻮم اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪“ :‬داراي اﺧﻼق دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاجِ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞِ ﺗﻐﻴﻴﺮ”‪ «.‬ﺧﻨﺪهي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻮا ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬اداﻣﻪ داد‪» :‬اﮔﺮ ﺻﻔﺤﻪ را ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﺑﺒﺮﻳﻢ‪ ...‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺘﻀﺎد آن ﻛﻠﻤﻪي “ﻋﺒﻮس”‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲِ‪ ...‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﻚ دوﺗﺎﻳﻲ ﺳﺎده‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ‪ ،‬ﺧُﺐ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ‪“ :‬از ﻧﻈﺮ رﻓﺘﺎري‬ ‫ﺳﺮد و ﺧﺸﻚ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﻤﻞ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛُﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮشرو و اﻓﺴﺮده”‪ «.‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻮج ﺧﻨﺪهي ﺣﻀﺎر ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪ‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﻲ روي ﻟﺒﺶ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ دﻣﺪﻣﻲ ﺑﻮدن ﭼﻨﺪان ﻫﻢ ﺑﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از آن ﺗﺸﻮﻳﻖ‪ ،‬از ﻛﺘﺎبِ ﺟﻤﻼت‪ ‬ﻗﺼﺎر ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻧﻜﺘﻪاي ﻇﺮﻳﻒ را راﺟﻊ ﺑﻪ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‪‬‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻘﻞﻗﻮﻟﻲ از ﻛﺘﺎبِ “آن ﺳﻮي آﻳﻴﻨﻪ‪ ”1‬اﺛﺮ ﻟﻮﺋﻴﺲ ﻛﺎر‪‬ل‪ 2‬آورد‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ اﻓﺘﺎدنِ آﻟﻴﺲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻠﻲرﻏﻢ ﺗﻼش زﻳﺎد‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ را ﺑﺎور ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻠﻜﻪي ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﭼﺮا؟ ﻣﻦ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻗﺒﻞ از ﺧﻮردنِ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺷﺶ ﺗﺎ ﭼﻴﺰ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ را ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺼﻮص از ردﻳﻒﻫﺎي ﺟﻠﻮي ﺳﺎﻟﻦ‪ ،‬ﺻﺪاي ﻗﺎهﻗﺎه‪ ‬ﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﻫﻮا رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺧﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﺗﻠﺨﻲ و ﻳﺎ اﻧﺤﺮاف‪ ‬اذﻫﺎن از ﺧﺒﺮﻫﺎي ﺑﺪ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ اﻋﻼم ﻗﻴﻤﺖ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﺟﺪﻳﺪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﻛﺎر ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ را ﻛﺮد‪ :‬ﻣﺸﺨﺼﺎت را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ ﭼﻴﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را داراي ارزﺷﻲ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ “ﻫﺰاران ﻫﺰار دﻻر” اﻋﻼم ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﺗﺼﻮﻳﺮي از اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻘﺪر ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﮔﺮان ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ آﻧﭽﻪ را اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻛﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬اﻋﻼم داﺷﺖ‪» :‬ﻗﺼﺪ دارﻳﻢ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ واﺣﺪ‬ ‫‪ 6.500‬دﻻر ﺑﻪ ﻣﺮاﻛﺰ ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻋﺎﻟﻲ اراﺋﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬از ﺳﻮي ﻃﺮﻓﺪاران‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪهاي ﺑﻪ ﮔﻮش رﺳﻴﺪ‬ ‫وﻟﻲ ﮔﺮوه ﻣﺸﺎوران داﻧﺸﮕﺎﻫﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﻴﻦ ‪ 2.000‬ﺗﺎ ‪ 3.000‬دﻻر اﻧﺠﺎم داده‬ ‫و ﻣﺘﺼﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ او ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬رم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺗﺮسﺷﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻢ ﺷﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺧﺒﺮ‬ ‫‪ 2.000‬دﻻر اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﭼﺎﭘﮕﺮ‪ ،‬و ﺗﻮﺟﻴﻪ‪ ‬ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ دﻳﺴﻚ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛُﻨﺪي ﺳﻲديرام ﻫﻢ از راه‬ ‫رﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫دﻧﺒﺎﻟﻪي ﻛﺘﺎبِ »آﻟﻴﺲ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﺠﺎﻳﺐ« اﺳﺖ‪.‬م‬ ‫‪Lewis Carroll‬‬

‫‪2‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحـه‪٢١٨ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎاﻣﻴﺪي ﺑﻌﺪي را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮاي آﺧﺮ ﻣﺮاﺳﻢ‪» :‬در اواﻳﻞ ﺳﺎل آﺗﻲ ﻣﺎ اراﺋﻪي ﻧﺴﺨﻪي ‪ 0.9‬را‬ ‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮماﻓﺰاري و ﻛﺎرﺑﺮان ﺳﻄﺢ ﭘﺎﻳﻴﻦ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ «.‬ﺻﺪاي ﺧﻨﺪهي‬ ‫ﻋﺼﺒﻲ از ﺑﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﮔﺮوه از ﺣﻀﺎر ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ در ﻟﻔﺎﻓﻪ داﺷﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﺮﺿﻪي دﺳﺘﮕﺎه و‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم ﻧﺴﺨﻪي ‪ 1.0‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎً زودﺗﺮ از اواﻳﻞ ‪ 1989‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ دﻗﻴﻘﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻋﺮﺿﻪ در ﻧﻴﻤﻪي دوم ‪ 1989‬آﻏﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در اوﻟﻴﻦ ﺗﻔﺮجِ اﻋﻀﺎي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در اواﺧﺮ ‪ ،1985‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻈﺮ ﭼﺎﻟﺸﻲِ ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ‪ ،‬ذرهاي از ﺟﺎي ﺧﻮد‬ ‫ﺗﻜﺎن ﻧﺨﻮرد و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻮﺿﻌﺶ ﻛﻪ »ﻋﺮﺿﻪي دﺳﺘﮕﺎه در اواﻳﻞ ‪ 1987‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ «،‬اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮد و‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻋﺮﺿﻪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ‪ 2‬ﺳﺎل دﻳﺮﺗﺮ از آن ﻣﻮﻋﺪ رخ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫روﻳﺪاد ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﺎﻃﺮهي ﺷﺎد ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ وﻳﻮﻟﻮﻧﻴﺴﺖ از ارﻛﺴﺘﺮ ﺳﻤﻔﻮﻧﻴﻚ‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ را ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ آورد ﺗﺎ ﻛﻨﺴﺮﺗﻮي ﻻ ﻣﻴﻨﻮرِ ﺑﺎخ ﺑﺮاي وﻳﻮﻟﻦ را در ﻫﻤﻨﻮازي ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ‬روي ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻨﻮازد‪ .‬ﺣﻀﺎر ﻏﺮق در ﺷﺎدي و ﺷﻌﻒ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺑﺎﻻ و ﺗﺄﺧﻴﺮ در ﻋﺮﺿﻪي رﺳﻤﻲ‪ ،‬در‬ ‫ﻫﻴﺎﻫﻮي اﻳﻦ ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ ﮔﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎري از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻋﺮﺿﻪ اﻳﻦﻗﺪر دﻳﺮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬دﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه ‪ 5‬ﺳﺎل از زﻣﺎن ﺧﻮدش ﺟﻠﻮﺗﺮ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي “اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ” ﺑﺎ ﻧﺸﺮﻳﺎت ﻣﻨﺘﺨﺐ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ روﻳﻪي ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫آن ﺟﺎﺑﺰ و ﻣﺤﺼﻮﻟﺶ روي ﺟﻠﺪ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ “اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ”ﻫﺎ را ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺟﺪي ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺻﺪﻣﻪي ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺎر ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺑﻴﺰﻳﻨﺲ وﻳﻚ‪ ،‬ﻛﺘﻲ ﻫﺎﻓﻨﺮ‪ 1‬ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻗﺒﻞ از ﻧﺎﻫﺎر ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ داد‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻗﺮاري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻓُﺮﭼﻮن‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﻟﺤﺎظ ﻧﻜﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺳﺮدﺑﻴﺮان ارﺷﺪ ﻓُﺮﭼﻮن‪ ،‬ﺳﻮزان ﻓﺮاﻛﺮ‪ 2‬ﻫﻤﺴﺮ ﺳﺮدﺑﻴﺮ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ‪،‬‬ ‫ﻣﻴﻨﺎرد ﭘﺎرﻛﺮ‪ 3‬ﺑﻮد‪ .‬در ﺟﻠﺴﻪاي در ﻓُﺮﭼﻮن‪ ،‬اﻳﻦ دو داﺷﺘﻨﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي وﻳﮋهي ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺮف‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮاﻛﺮ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻗﻮل ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ ﻫﻢ داده ﺷﺪه و ﻣﻄﻠﺐ آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﻓُﺮﭼﻮن ﺑﻴﺮون ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ آن ﻫﻔﺘﻪ ﻓﻘﻂ روي ﺟﻠﺪ دو ﻣﺠﻠﻪ رﻓﺖ؛ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ روي ﺟﻠﺪ ﻧﻮﺷﺖ‬ ‫“آﻗﺎي ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ” و او را در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ روي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ زﻳﺒﺎ ﺧﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﺷﺪ “ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد” ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺰﻳﻨﺲ وﻳﻚ ﻧﻴﺰ او را ﺑﺎ ﺳﻴﻤﺎﻳﻲ ﻓﺮﺷﺘﻪوار در‬ ‫ﻛﺖوﺷﻠﻮاري ﺗﻴﺮه ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ واﻋﻆ ﻳﺎ ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺘﺎن دو دﺳﺘﺶ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻓﺸﺎر ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻫﺎﻓﻨﺮ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﻲ ﻛﻨﺎﻳﻪآﻣﻴﺰ از ﺣﻮاﺷﻲ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲاش اراﺋﻪ ﻛﺮد و ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺷﺮﻛﺖ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﺎ زﻳﺮﻛﻲ‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ را ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪان و ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد و آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻣﺮاﻗﺐ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻮاب ﻣﻲدﻫﺪ وﻟﻲ در ﺑﺤﺚ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري‪ :‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺎﻧﻮر ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ و ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺎنﮔﺮ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺟﻨﺒﻪي ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ در اﭘﻞ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ او ﺻﺪﻣﻪ رﺳﺎﻧﻴﺪ‪ .‬وﻳﮋﮔﻲ ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺎز‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻤﺎم اﺗﻔﺎﻗﺎت ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﺶ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪Katie Hafner‬‬ ‫‪Susan Fraker‬‬ ‫‪Maynard Parker‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ه ج د ﻩ | صـفـحــه‪٢١٩ :‬‬ ‫ﺑﺎ دور ﺷﺪن ﻣﻮج ﻫﻴﺠﺎﻧﺎت‪ ،‬واﻛﻨﺶ ﻛﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺳﻜﻮت ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻋﺮﺿﻪي‬ ‫رﺳﻤﻲ آﻏﺎز ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﻞ ﺟﻮي‪ 1‬ﻣﺆﺳﺲ و ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻮآور‪ ،‬ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ و ﻛﺞوﻛﻮﻟﻪي ﻳﻜﻲ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي رﻗﻴﺐ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎن ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﻴﺴﺘﻤﺰ‪ ،2‬ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﻳﻦ ﻟﻘﺐ را داد‪» :‬اوﻟﻴﻦ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي ﻛﺎري ﺣﺮﻓﻪاي« ﻛﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺗﻌﺎرف ﻣﺤﺾ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرﻓﺖ دﻫﺎنﻛﺠﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻠﻨﻲ اداﻣﻪ داد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﮔﻔﺖ‪» :‬رك و ﭘﻮﺳﺖ ﻛَﻨﺪه ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺎاﻣﻴﺪم‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1981‬واﻗﻌﺎً ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻴﺠﺎنزده ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺷﺒﻴﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺒﻮد« وﻟﻲ‬ ‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ »از ﻣﻨﻈﺮ ﻛﻠﻲ اﻛﺜﺮﺷﺎن واﻗﻌﺎً ﻣﺒﺘﺬل ﻫﺴﺘﻨﺪ« و اﻓﺰود ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪم ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺮاي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﻌﺮﻓﻲ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫ﻣﻔﺘﺨﺮاﻧﻪ ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬ﮔﻮﻳﺎ ﺗﻤﺎم واﻗﻌﻴﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ در آﻣﺪهاﻧﺪ‪ «،‬ﺗﻤﺴﺨﺮي ﻣﻮزﻳﺎﻧﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻨﺪه ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎﻻً »ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻳﻤﻴﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪام‪«.‬‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه در اواﺳﻂ ‪ 1989‬ﻋﺮﺿﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ آﻣﺎدهي ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 10.000‬دﺳﺘﮕﺎه در‬ ‫ﻣﺎه ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺎﺷﻒ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ ﻛﻪ ﻓﺮوش ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ‪ 4.000‬دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ر‪‬ﺑﺎتﻫﺎي زﻳﺒﺎي ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺎ آن رﻧﮓﻫﺎي ﻗﺸﻨﮓﺷﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ در ﺣﺎل ﻛﺎر و ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﭘﻮلﺳﻮزي اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪.‬‬

‫‪Bill Joy‬‬ ‫‪Sun Microsystems‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫فصل نوزدﻩ‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحـه‪٢٢٠ :‬‬

‫ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫تکنولوژی ه ﺮ را مالقات میکند‬

‫از راﺳﺖ‪ :‬ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ و ا‪‬د ﻛَﺘﻤﻮل؛ ﺳﺎل ‪.1999‬‬

‫ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮيِ ﺷﺮﻛﺖ ﻟﻮﻛﺎسﻓﻴﻠﻢ‬ ‫در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1985‬ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﺟﺎي ﭘﺎﻳﺶ را در اﭘﻞ از دﺳﺖ ﻣﻲداد‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺑﺎ آﻻن ﻛ‪‬ﻲ ‪-‬ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﻪ از زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﺑﻪ اﭘﻞ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ -‬ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهروي رﻓﺖ‪ .‬ﻛ‪‬ﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺧﻼﻗﻴﺖ‬ ‫و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ دﻳﺪن دوﺳﺘﺶ ا‪‬دوﻳﻦ ﻛَﺘﻤﻮل ﺑﺮوﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي ﺟ‪‬ﺮج ﻟﻮﻛﺎس‪ 1‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻟﻴﻤﻮزﻳﻦِ اﺟﺎرهاي رﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮك ﻣﺎرﻳﻦ‬ ‫در ﻣﺰرﻋﻪي اﺳﻜﺎيواﻛﺮ‪ 3‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻟﻮﻛﺎس‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺤﻞ اﺳﺘﻘﺮار ﻛَﺘﻤﻮل و ﮔﺮوه ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﻮﭼﻜﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم روي ﻫﻮا‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ آن ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻢ وﻟﻲ‬ ‫ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي اﭘﻞ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻴﺮون اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮيِ ﻟﻮﻛﺎسﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﻳﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﮔﺮوﻫﻲ از اﻧﻴﻤﺎﺗﻮرﻫﺎ در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺳﺮﮔﺮم ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫‪George Lucas‬‬ ‫‪Marin‬‬ ‫‪Skywalker‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحــه‪٢٢١ :‬‬ ‫رﺋﻴﺲﺷﺎن ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺِ ﻧﺨﺒﻪي ﻋﺎﺷﻖِ ﻛﺎرﺗﻮن ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻮﻛﺎس ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪي‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺳﺘﺎرهاي را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮده و آن ﻣﻮﻗﻊ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻨﺎزﻋﻪي ﻃﻼق ﺧﻮد ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻧﻴﺎزش ﺑﻪ ﭘﻮل‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن ﺑﺨﺶ را ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻛَﺘﻤﻮل ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ زودﺗﺮ ﻳﻚ ﺧﺮﻳﺪار ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﻣﺘﻨﺎع ﺗﻌﺪادي از ﺧﺮﻳﺪارانِ ﺑﺎﻟﻘﻮه‪ ،‬در ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ 1985‬ﻛَﺘﻤﻮل و ﻫﻤﻜﺎرش اَﻟﻮ‪‬ي رِي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﭘﻴﮕﻴﺮِ اﻳﻦ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻳﻚ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت دﻳﮕﺮ ردﻳﻒ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي او در وودﺳﺎﻳﺪ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﺮزﻧﺶﻫﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪ ﺑﺎﺑﺖ‬ ‫ﺧﻴﺎﻧﺖﻫﺎ و ﺣﻤﺎﻗﺖﻫﺎي اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻟﻮﻛﺎسﻓﻴﻠﻢ را ﻳﻜﺠﺎ‬ ‫ﺑﺨﺮد‪ .‬ﻛَﺘﻤﻮل و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻬﻠﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﭼﻮن دﻧﺒﺎل ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ ﻧﻪ ﻳﻚ ﻣﺎﻟﻚ ﺟﺪﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫زود ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ راه‪ ‬وﺳﻂ ﻫﻢ وﺟﻮد دارد‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‬ ‫ﻟﻮﻛﺎسﻓﻴﻠﻢ را ﺑﺨﺮد و در ﻣﻘﺎم رﺋﻴﺲ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ وﻟﻲ ادارهي آﻧﺠﺎ را ﺑﻪ ﻛَﺘﻤﻮل و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﺴﭙﺎرد‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺨﺮﻣﺶ ﭼﻮن ﻫﻢ ﺷﻴﻔﺘﻪي ﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﻮدم و ﻫﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ دادم‬ ‫ﻛﻪ آﻧﻬﺎ در ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻫﻨﺮ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي از ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﭼﻨﺪ ﮔﺎم ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺑﻮدهام‪ «.‬ﭘﺲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻪ ﻟﻮﻛﺎس و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻري در‬ ‫اﺳﺘﻮدﻳﻮ ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ را اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﺒﻠﻎ درﺧﻮاﺳﺘﻲِ ﻟﻮﻛﺎس ﺑﻮد وﻟﻲ‬ ‫زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺐِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﻣﺬاﻛﺮه را ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬ ‫از ﻧﻈﺮ رﺋﻴﺲ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲِ ﻟﻮﻛﺎسﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺘﻜﺒﺮ و ﺑﺪ ﻋ‪‬ﻨُﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻃﺮفﻫﺎي درﮔﻴﺮ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬او ﺑﻪ ﻛَﺘﻤﻮل ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ را درﺳﺖ رﻋﺎﻳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻧﻘﺸﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪ را ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ در ﻳﻚ اﺗﺎق ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻌﺪ رﺋﻴﺲ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ وارد ﺷﻮد ﺗﺎ ﻧﻘﺸﺶ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲِ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﮔﺮدد‪ .‬ﻛَﺘﻤﻮل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻟﻲ اﺗﻔﺎقِ ﺑﺎ ﻣﺰهاي اﻓﺘﺎد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﻠﺴﻪ را رأس ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد و وﻗﺘﻲ او وارد ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻨﺘﺮل ﺟﻠﺴﻪ را ﻗﺒﻀﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺎ ﺟ‪‬ﺮج ﻟﻮﻛﺎس دﻳﺪار ﻛﺮد و ﺟ‪‬ﺮج ﺑﻪ او ﻫﺸﺪار داد ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻴﺶ از‬ ‫آﻧﻜﻪ ﻧﮕﺮان ﻣﻘﻮﻟﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺎﺧﺖ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺮاﻫﻪي‬ ‫اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﺳﺎزي ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ «.‬ﻟﻮﻛﺎس ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺸﺪار دادم ﻛﻪ رؤﻳﺎي ا‪‬د و ﺟﺎن اﺳﺎﺳﺎً‬ ‫اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ او ﻗﻠﺒﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﻛﺖ را ﺧﺮﻳﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ رؤﻳﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺷﺮﻳﻚ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻬﺎﻳﻲ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1986‬ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺟﺎﺑﺰ در ازاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻲاش‬ ‫‪ ٪70‬از ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﺮد و ﺑﻘﻴﻪي ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ا‪‬د ﻛَﺘﻤﻮل‪ ،‬اَﻟﻮ‪‬ي رِي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و ‪ 38‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ‪ ‬ﻣﺆﺳﺲِ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﭘﺬﻳﺮش‪ -‬رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺳﺨﺖاﻓﺰار آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎزِ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﺎم داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﺎم‬‫ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﺰ از ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻛَﺘﻤﻮل و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ اﺟﺎزه داد ﺑﺪون دﺧﺎﻟﺖ او ﭘﻴﻜﺴﺎر را اداره ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻳﻚ ﺑﺎر‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪي ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﻘﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺟﺎﺑﺰ روي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎﻟﻲ و‬ ‫ﺧﻂﻣﺸﻲﻫﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ و ﻏﺮﻳﺰهي ﻛﻨﺘﺮل اﻣﻮر ﺑﻪ زودي ﻧﻘﺶ او ﭘﺮرﻧﮓﺗﺮ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت اﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ از ذﻫﻨﺶ ﻓﻮران ﻣﻲﻛﺮد ‪-‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ ﭘﺮت و ﭘﻼ‪ -‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺎﻳﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در ﺑﺎزدﻳﺪﻫﺎي ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎﻫﺶ از ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻣﻴﺪﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اَﻟﻮ‪‬ي رِي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﺎﭘﺘﻴﺴﺖ‪ ‬ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬اﻋﻀﺎي‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحـه‪٢٢٢ :‬‬ ‫ﻣﺬﻫﺐ ﻣﺎ دﻳﺪارﻫﺎﻳﻲ اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶ ﺑﺎ واﻋﻈﻴﻦ ﻣﺴﺤﻮرﻛﻨﻨﺪه وﻟﻲ ﻓﺎﺳﺪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻗﻀﻴﻪ را ﺧﻮب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﻗﺪرت ﺑﻴﺎن و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻛﻠﻤﺎت‪ ،‬ﻣﻠّﺖ را اﻏﻔﺎل ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﺎ ﺣﻴﻦ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت از اﻳﻦ آﮔﺎه ﺑﻮدﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ او ﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎﻳﻲ ‪-‬ﺧﺎراﻧﺪن ﺑﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﻛﺸﻴﺪن ﻻﻟﻪي ﮔﻮش‪ -‬اﺧﺘﺮاع ﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺰﻳﺖ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار را ﻣﻲﺳﺘﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار ﭘﺮدازﺷﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎز و ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي ﺧﻼﻗﺎﻧﻪي ﺗﻮﻟﻴﺪياش )ﻣﺜﻞ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ و ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺘﺤﺮك‪ (،‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ از اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻪي اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻫﻨﺮي و ﻋﺸﻖ او ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻨﺘﻔﻊ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﭽﻪﻫﺎي درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺑﻪ واﻗﻊ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﺑﺮاي ﺧﻼﻗﻴﺖﻫﺎي ﻫﺎﻟﻴﻮودي ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻫﺎﻟﻴﻮود ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻴﺴﻴﻦﻫﺎ ﻓﻘﻂ اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﺨﺪام ﻣﻲﻛﻨﻲ و دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻲﺷﺎن‪ .‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ دوي اﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ در آن ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﻗﺮار ﺑﻮد درآﻣﺪﻫﺎ از ﻣﺤﻞ ﻓﺮوش ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎز ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‬ ‫‪ 125.000‬دﻻر ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن اﺻﻠﻲ‪ ،‬اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﺳﺎزﻫﺎ و ﻃﺮاﺣﺎن ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﺑﻪ زودي ﺑﺎزارﻫﺎﻳﻲ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﭘﺰﺷﻜﻲ )ﭘﺮدازش ﺳﻲﺗﻲاﺳﻜﻦ ﺳﻪ ﺑﻌﺪي( و زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ )ﭘﺮدازش‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از ﭘﺮوازﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﻣﺎﻫﻮارهﻫﺎ( ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﺮوشﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آژاﻧﺲ اﻣﻨﻴﺖ‬ ‫ﻣﻠﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪﻳﻪي اﻣﻨﻴﺘﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺄﻣﻮر اف‪.‬ﺑﻲ‪.‬آيِ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ‬ ‫ﭘﺮوﻧﺪهاش ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻣﺰه ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻤﺎﺳﻲ از‬ ‫آن ﻣﺄﻣﻮر درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬در ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻮارد‬ ‫اﻳﻦﻃﻮر ﺟﻮاب ﻣﻲداد‪» :‬اُه آره‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎري ﻛﻪ ازش اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدم‪ «...‬و در ﻣﻮاردي ﻧﺎدر ﺟﻮاﺑﺶ »ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻧﺰدم« ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً از ﻣﺨﺪر ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ واﻗﻊ ﺷﺪه‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ارزانﺗﺮ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎز ﺳﻮق داد ﻛﻪ ﺣﺪود ‪30.000‬‬ ‫دﻻر ﻗﻴﻤﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛَﺘﻤﻮل و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻫﺎرﺗﻤﻮت اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ آن را‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺒﻴﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎز اﺻﻠﻲ ﺷﺪ؛ ﻣﻜﻌﺒﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﮔﻮديِ ﮔﺮد در وﺳﻂ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮق آن ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪي اﺻﻠﻲ‪ ،‬اﻣﻀﺎي اﺳﻠﻴﻨﮕﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﺼﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮوش ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻪ ﻋﻤﻮم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺧﻮاﺳﺖ در‬ ‫ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ دﻓﺎﺗﺮ ﻓﺮوش راه ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ ‪-‬ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﻃﺮاﺣﻲﺷﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ او ﻣﻲرﺳﻴﺪ؛ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ اﺗﺨﺎذ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺧﻼق ﺧﻴﻠﻲ زود از ﻋﻬﺪهي ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺟﺎﻧﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺧﻼﻗﻨﺪ و راهﻫﺎي ﻧﻮﻳﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺨﻴﻠﻪي ﻣﺨﺘﺮﻋﺎن آن دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﻫﻢ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم اﻳﻦ در ﻣﻮرد‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻪ وﻗﻮع ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش رخ داد‪ «.‬وﻟﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺮﮔﺰ ﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻴﻦ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎدي ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻫﺰﻳﻨﻪاش زﻳﺎد و ﻓﺎﻗﺪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺮاﻓﻴﻚﻫﺎ و ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺳﻪﺑﻌﺪي داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﻧﺎم رِﻳـِﺲ‪) 1‬ﻣﺨﻔﻒ‪ ‬ﻋﺒﺎرت‪ :‬ﭘﺮدازش ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻲ دﻳﺪهاي( ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫‪REYES: Renders Everything You Ever Saw‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحــه‪٢٢٣ :‬‬ ‫ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﻳﻚ زﺑﺎن و راﺑﻂ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﻪ ﻧﺎم رِﻧﺪ‪‬رﻣ‪‬ﻦ‪ 1‬ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ اﻣﻴﺪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺳﻪﺑﻌﺪي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﭘ‪‬ﺴﺖاﺳﻜﺮﻳﭙﺖ‪ 2‬ﺷﺮﻛﺖ ادوﺑﻲ‪ 3‬در‬ ‫زﻣﻴﻨﻪي ﭼﺎپ ﻟﻴﺰري‪.‬‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﺟﺮاي ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺮماﻓﺰار ﺗﻮﻟﻴﺪيﺷﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﺎي دلﺧﻮش‬ ‫ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺧﺎص‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﺑﺎزار ﻋﺎم ﺑﮕﺮدد‪ .‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ از ﻫﺪفﮔﻴﺮي ﺑﺎزارﻫﺎي ﺧﺎص و ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﺧﺮﺳﻨﺪ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘ‪‬ﻢ ﻛ‪‬ﺮوﻳﻦ‪ 4‬ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر‬ ‫رِﻧﺪ‪‬رﻣ‪‬ﻦ را ﺑﻪ ﻫﻤﻪي ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺒﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺪام ﺑﺎ ﻧﻈﺮات ﻧﻮﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﺳﺘﻔﺎدهي ﻣﺮدم ﻋﺎدي از آن ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺮاﻓﻴﻚﻫﺎ و ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﺒﻪواﻗﻌﻲِ ﺳﻪﺑﻌﺪي ﭘﻴﺶﻣﺎن ﻣﻲآﻣﺪ‪ «.‬ﺗﻴﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ‬ ‫ﺳﺨﺘﻲﻫﺎي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ رِﻧﺪ‪‬رﻣ‪‬ﻦ و اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ آن ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻛﺎر ﺑﺎ ا‪‬ﻛﺴﻞ ﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎزِ ادوﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬او را‬ ‫ﻣﻨﺼﺮف ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲرﻓﺖ ﺟﻠﻮي واﻳﺖﺑﻮرد و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر آن را ﺳﺎده و ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛ‪‬ﺮوﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮ ﺗﻜﺎن ﻣﻲدادﻳﻢ و ﺑﺎ ﻫﻴﺠﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ “ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ!” و وﻗﺘﻲ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﻌﺪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ “ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش ﭼﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد؟!” واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﻃﺮزي‬ ‫ﻣﺮﻣﻮز ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ ﺑﻮد ﻃﻮري ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﺑﺎر ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺑﺎ او‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺧﻮدﺗﺎن را از ﻧﻮ راهاﻧﺪازي‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ‪ «.‬ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎدي ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺮماﻓﺰاري ﮔﺮان ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﻳﺮِ‬ ‫ﺷﺒﻪواﻗﻌﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻟﺬا رِﻧﺪ‪‬رﻣ‪‬ﻦ ﻫﺮﮔﺰ اوج ﻧﮕﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرگ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻮد ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺗﺮﺳﻴﻤﻲِ‬ ‫اﻧﻴﻤﺎﺗﻮرﻫﺎ و ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺒﺪﻳﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ رﻧﮕﻲِ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ را اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻧﻘﻼبِ ر‪‬ي‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ‪ 5‬در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻋﻤﻮي ﻣﺮﺣﻮﻣﺶ واﻟﺖ‪ ،6‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ‪ ،‬از او‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬ر‪‬ي دﻳﺰﻧﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻘﺎم رﻓﻴﻊ ﺷﺮﻛﺖ را دوﺑﺎره اﺣﻴﺎ و ﺑﺨﺶ‬ ‫اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﺳﺎزي آن را دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ اﺑﺘﻜﺎراﺗﺶ در اﻳﻦ راه‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﺮدنِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺑﻮد و ﭘﻴﻜﺴﺎر در ﻗﺮارداد‪ ‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي ﻛﺎريِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛَـﭙـﺰ‪ ،7‬آن ﭘﺮوژه را ﻣﺎل ﺧﻮد ﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر از آن در ﺳﺎﺧﺖ ﺻﺤﻨﻪي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻓﻴﻠﻢ “ﭘﺮيدرﻳﺎﻳﻲ ﻛﻮﭼﻚ” اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ؛ ﺳﻜﺎﻧﺲ‬ ‫ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﺗﺮﻳﺘُﻦ‪ 8‬ﺑﺎ آرﻳِﻞ‪ 9‬را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد دارﻳﺪ؟ دﻳﺰﻧﻲ دهﻫﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎز از ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺧﺮﻳﺪ و ﻛَـﭙـﺰ ﺑﺪل‬ ‫ﺑﺪل ﺑﻪ ﺟﺰء ﻻﻳﻨﻔﻚ‪ ‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ در دﻳﺰﻧﻲ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪Renderman‬‬ ‫‪Postscript‬‬ ‫‪Adobe‬‬

‫‪Pam Kerwin‬‬ ‫‪Roy Disney‬‬

‫)‪Walt (Disney‬‬ ‫‪CAPS: Computer Animation Production System‬‬ ‫‪Triton‬‬ ‫‪Ariel‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحـه‪٢٢٤ :‬‬ ‫اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ‬ ‫در ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ دﻳﺠﻴﺘﺎل در اﺻﻞ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻓﺮﻋﻲ و ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم آن ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ اداره ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﺮدي ﻛﻪ ﺻﻮرت و رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪاش ﻳﻚ ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ ﻫﻨﺮي را در ﭘﺸﺖ ﺧﻮد ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﻧﻈﻴﺮ آﻧﭽﻪ در ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬او‬ ‫ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻫﺎﻟﻲوود‪ 1‬ﺑﻮد و ﭘﺎيِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺗﻮﻧﻲ زﻳﺒﺎي ﺻﺒﺢ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﺰرگ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﻛﻼس ﻧﻬﻢ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﻲ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي اﺳﺘﻮدﻳﻮﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ ﻧﻮﺷﺖ و ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺼﻤﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲاش را در اﻳﻦ راه ﺻﺮف‬ ‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﭘﺲ از ﻓﺎغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬در ﻛﻼس اﻧﻴﻤﻴﺸﻦِ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮي ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد‪ ‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻧﺎمﻧﻮﻳﺴﻲ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺲ آن ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﺟﺰ واﻟﺖ دﻳﺰﻧﻲ‪ .‬در اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنﻫﺎ آرﺷﻴﻮﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ را ﻣﻮرد‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺮار ﻣﻲداد و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻨﻤﺎ در ﺑﺨﺶ ﺟﻨﮕﻠﻲِ دﻳﺰﻧﻲﻟﻨﺪ‪ 2‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪي دوم ﺑﻪ او‬ ‫اﻫﻤﻴﺖ “زﻣﺎنﺑﻨﺪي و رﻳﺘﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ” ﺑﺮاي داﺳﺘﺎنﮔﻮﻳﻲ را آﻣﻮﺧﺖ‪ ،‬ﻛﺎري ﻛﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪي اﺳﺘﺎدي در‬ ‫آن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺟﺎﻳﺰهي آﻛﺎدﻣﻲ ﻫﻨﺮﻫﺎي‬ ‫آزاد‪ ‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎه را در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل اول ﻛﺴﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎم ﻓﻴﻠﻤﺶ ﺑﺎﻧﻮ و ﭼﺮاغ ﺑﻮد؛ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪهي‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي او ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ و اﺳﺘﻌﺪاد ﺗﺼﻮﻳﺮياش ﺑﺮاي ﺟﺎن ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ اﺷﻴﺎ ﺑﺎ اﻟﻘﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎمِ ﺗﺤﺼﻴﻞ‪ ،‬ﺷﻐﻠﻲ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﺑﺮاي آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﺳﺎزي در اﺳﺘﻮدﻳﻮﻫﺎي‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺎ ﺟﻮانﺗﺮﻫﺎ دلﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺳﺘﺎرهاي را ﺑﻪ ﻫﻨﺮ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ وارد ﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ ﺟﻠﻮي ﻣﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ از ﺧﻮاب ﻏﻔﻠﺖ ﺑﻴﺪار و‬ ‫ﺑﻌﺪ درﮔﻴﺮ دﻋﻮاي دو ﺗﺎ از رﺋﺴﺎ ﺷﺪم و رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ اﺧﺮاﺟﻢ ﻛﺮد‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ‪ 1984‬ا‪‬د ﻛَﺘﻤﻮل و‬ ‫اَﻟﻮ‪‬ي رِي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ او را ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺪام در آورﻧﺪ ﺗﺎ در ﺟﺎﻳﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺳﺘﺎرهاي‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ‬ﻗﺎﺑﻞﻗﺒﻮلِ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻟﻮﻛﺎسﻓﻴﻠﻢ‪ .‬اﻃﻤﻴﻨﺎﻧﻲ وﺟﻮد‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺟ‪‬ﺮج ﻟﻮﻛﺎس )ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﻧﮕﺮان ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻮد( راﺿﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺪام ﻳﻚ‬ ‫اﻧﻴﻤﺎﺗﻮر ﺗﻤﺎموﻗﺖ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﺷﻐﻠﻲ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ اﻳﻦ ﺷﺪ‪ :‬ﻃﺮاح واﺳﻂ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از آﻣﺪن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬او و ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻋﻼﻗﻪﺷﺎن ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‪ ‬ﮔﺮاﻓﻴﺴﺖ‪ ‬واﻗﻌﻲ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ از ﻧﻈﺮ ﺣﺲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ اُﺧﺖ‬ ‫ﺷﺪم‪ «.‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ )از ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ( ﻋﺎﺷﻖِ ﺣﻀﻮر در ﺟﻤﻊ‪ ،‬ﺑﺎزﻳﮕﻮش‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻨﻲ و دﻳﻮاﻧﻪي ﭼﻴﺰﺑﺮﮔﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻴﺮاﻫﻦﻫﺎي ﮔُﻞﮔُﻠﻲ و دﻓﺘﺮ ﻛﺎري ﭘﺮ از ﻋﺮوﺳﻚﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﻛﺎرﺗﻮﻧﻲ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﻮد )و ﻫﺴﺖ(‪،‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ او ﻣﺘﻔﺎوت رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ را در ﻟﺒﺎس ﻳﻚ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن واﻗﻌﻲ ﻣﻲدﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻨﺮِ راﺳﺘﻴﻦ‬ ‫ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد و ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ آن را ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﺗﺠﺎرت در ﻫﻢ آﻣﻴﺰد‪.‬‬

‫‪Hollywood‬‬ ‫‪Disneyland‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحــه‪٢٢٥ :‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺟﺎﺑﺰ و ﻛَﺘﻤﻮل‪ ،‬ﻗﺮار ﺷﺪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺗﻮﻟﻴﺪي ﭘﻴﻜﺴﺎر در‬ ‫ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺳﺎﻻﻧﻪي ﮔﺮاﻓﻴﻚ‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي )ﺳﻴﮕﺮاف‪ (1‬در ‪ ،1986‬ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺴﺎزد‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ او‬ ‫داﺷﺖ از ﭼﺮاغ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻟﻮﻛﺰُ‪-‬يِ روي ﻣﻴﺰش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻟﻲ ﺑﺮاي ﭘﺮدازش ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از اﻳﻦ‬ ‫رو ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻟﻮﻛﺰُ‪ 2‬را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺎراﻛﺘﺮي ﺟﺎندار ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺴﺮ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮي ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻫﻢ ﺷﺪ اﻳﺪهاي‬ ‫ﺑﺮاي اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﻟﻮﻛﺰُ ﺟﻮﻧﻴﻮر‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﺼﺎوﻳﺮ اوﻟﻴﻪ را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻧﻴﻤﺎﺗﻮرﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬او‬ ‫ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً در ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎﻫﺶ داﺳﺘﺎنﮔﻮﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺖ‬ ‫وﻟﻲ آن اﻧﻴﻤﺎﺗﻮر ﺟﻮابِ درﺧﻮري داد‪“ :‬ﺣﺘﻲ ﻇﺮف ﭼﻨﺪ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ داﺳﺘﺎن ﺧﻮب ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪”.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ اﻳﻦ درس را روي ﻗﻠﺐ ﺧﻮد ﺣﻚ ﻛﺮد؛ ﻓﻴﻠﻢ ﻟﻮﻛﺰُ ﺟﻮﻧﻴﻮر ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺶ از دو دﻗﻴﻘﻪ اﺳﺖ و داﺳﺘﺎن ﻻﻣﭗ‬ ‫ﺑﺰرگ و ﻻﻣﭗ ﻛﻮﭼﻚ ‪-‬ﻓﺮزﻧﺪش‪ -‬را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻮپ را ﺑﺮاي ﻫﻢ ﺷﻮت ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و دﺳﺖ آﺧﺮ‪،‬‬ ‫ﺗﻮپ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﮔﺮﻣﺎي ﻻﻣﭗ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ‪ ،‬آب و او ﻏﻤﮕﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر از ﻛﺎر ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد را از زﻳﺮ ﺑﺎر ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ رﻫﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ در آﮔﻮﺳﺖ ﺑﺎ‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺳﻴﮕﺮاف ﻛﻪ در داﻻس ﺑﺮ ﭘﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺮواز ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻘﺪر ﻫﻮا ﺷﺮﺟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺮون‬ ‫رﻓﺘﻴﻢ ﻣﺜﻞ راﻛﺖ ﺗﻨﻴﺲ ﺧﻮرد ﺗﻮي ﺻﻮرتﻣﺎن‪ 10.000 «.‬ﻧﻔﺮ در اﺟﻼس ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻖ آﻧﺠﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻫﻨﺮي ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ او اﻧﺮژي ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺻﻔﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺗﺎﻻرِ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ وﺟﻮد داﺷﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺎ ﻣﺬاﻛﺮه‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ داﺧﻞ راه ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻟﻮﻛﺰُ ﺟﻮﻧﻴﻮر ﺑﺎ ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﻣﻤﺘﺪ و اﻳﺴﺘﺎدهي ﺣﻀﺎر روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در اﻧﺘﻬﺎي ﻓﻴﻠﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬وآو! ﻣﻦ واﻗﻌﺎً ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻣﺎﺟﺮاﻳﺶ ﭼﻪ‬ ‫ﺑﻮد« و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻴﻠﻢِ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻮد و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ .‬از اول ﻫﻢ ﻗﺮار ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮد‪ :‬ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﺴﺎزد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪«.‬‬ ‫ﻟﻮﻛﺰُ ﺟﻮﻧﻴﻮر ﻧﺎﻣﺰد ﺟﺎﻳﺰهي آﻛﺎدﻣﻲ اﺳﻜﺎر ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﭘﺮواز ﻛﺮد ﺗﺎ در‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺮﻧﺪه ﻧﺸﺪﻧﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه‪ ‬ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺗﺠﺎرياي در آن ﻧﻤﻲدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن اوﺿﺎع در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﻢ رو ﺑﻪ وﺧﺎﻣﺖ رﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺮد و ﻫﻴﭻ ﻟﻄﻔﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬زﻣﺎن آن رﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ از او ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭘﻮل ﭘﺲاﻧﺪاز ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻌﺪياش ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻨﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي آﻫﻨﻲ‬ ‫اﻳﻨﻄﻮر ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم رواﺑﻂ ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد او ﺑﺎ اَﻟﻮ‪‬ي رِي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ رخ داد ﻛﻪ‬ ‫از دﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﺎﭘﺘﻴﺴﺘﻲ در ﺷﻤﺎل ﺗﮕﺰاس ﻣﻲآﻣﺪ؛ ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﮔﺮاﻓﻴﺴﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﺎ روﺣﻴﻪاي ﻫﻴﭙﻲوار‪،‬‬ ‫ﺟﺜﻪاي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺧﻨﺪهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺰرگ و ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺑﺰرگ ‪-‬و ﺑﻪ ﻧﺪرت داراي روﺣﻴﻪي ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻃﻠﺒﻴﺪن دﻳﮕﺮان‪ .‬ﭘ‪‬ﻢ‬

‫‪SYGGRAPH‬‬ ‫)‪Luxo (Jr.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحـه‪٢٢٦ :‬‬ ‫ﻛ‪‬ﺮوﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اَﻟﻮ‪‬ي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﺮم ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي دوﺳﺘﺎﻧﻪ و زﻳﺒﺎ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﮔﺮوه رﻓﻘﺎي ﻣﺸﺘﺎق دورش‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ اﻳﻦﻃﺮف و آنﻃﺮف ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻣﺜﻞ اَﻟﻮ‪‬ي‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺮآﺷﻔﺘﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻫﺮ دو اﻳﺪهﭘﺮداز ﺑﻮدﻧﺪ و ﭘﺮ اﻧﺮژي و ﻣﻐﺮور‪ .‬اَﻟﻮ‪‬ي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ آنﻃﻮر ﻛﻪ ا‪‬د دﻧﺒﺎل ﺑﺮﻗﺮاري آراﻣﺶ و‬ ‫ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ از اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﻛﺴﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎ و ﻣﻨﻴ‪‬ﺘﺶ او را ﺑﻪ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺪرت ﺳﻮق داده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﻴﻦ ‪‬ﻣﺒ‪‬ﻠ‪‬ﻎﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮدم را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻗﺮار ﻧﺒﻮد ﻣﻦ ﻏﻼﻣﺶ ﺑﺎﺷﻢ و ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ درﮔﻴﺮ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ا‪‬د ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻠﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ در ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﺣﺮفﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه و ﺧﻼفواﻗﻊ از ﺳﻠﻄﻪي ﺧﻮد دﻓﺎع ﻣﻲﻛﺮد و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﺎ ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪن آﻧﻬﺎ او را دﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ و ﻛﺎرش را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﻨﺪهي ﺑﻠﻨﺪ و ﭘﻮزﺧﻨﺪي در اﻧﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬او را ﭘﻴﺶ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺰﻳﺰ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز در ﺟﻠﺴﻪي ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺳﺮزﻧﺶ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺮزﻧﺶ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﺗﺄﺧﻴﺮ در ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﻧﺴﺨﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎز ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ .‬ﻫﻤﺎن‬ ‫زﻣﺎن‪ ،‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻢ در ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺧﻮدش دﭼﺎر ﺗﺄﺧﻴﺮ زﻳﺎدي ﺷﺪه ﺑﻮد و ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪‬‬ ‫زرﻧﮓ‪ ،‬ﺻﺎف اﻧﮕﺸﺖ ﮔﺬاﺷﺖ روي ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪» :‬ﻫ‪‬ﻲ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ‬ﺧﻮدت ﻛﻪ از ﻣﺎل ﻣﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻋﻘﺐﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻘﺪر ﻧﭙﺮ روي ﺳﺮﻣﺎن‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ ﻗﺎﻃﻲ ﻛﺮد ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪» :‬ﻋﻴﻦ ﻓﻨﺮ از ﺟﺎ در‬ ‫رﻓﺖ‪ «.‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ وﻗﺘﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻳﺎ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻟﻬﺠﻪي ﺟﻨﻮبﺷﺮﻗﻲاش ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﺎ اﻃﻼع از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻴﺶ و ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ از ﻟﻬﺠﻪي او‪ .‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ واﻗﻌﺎً ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﻛﺜﻴﻔﻲ ﺑﻮد و ﻣﻦ ﻳﻚﻫﻮ از ﻛﻮره در رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﭼﻪ ﺷﺪه‪ ،‬در ‪ 10‬ﺳﺎﻧﺘﻲِ‬ ‫ﺻﻮرت ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺑﻮدﻳﻢ و داﺷﺘﻴﻢ راه ﺑﻪ راه‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل واﻳﺖﺑﻮرد ﺣﻴﻦ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ‪ .‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺗﻨﻮﻣﻨﺪ او را ﻛﻨﺎر زد و‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ روي ﺗﺨﺘﻪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺣﻖ ﻧﺪاري اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻲ!« ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﭼﻲ؟ ﭼﺮا‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ روي واﻳﺖﺑﻮرد ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ؟ ﮔَﻨﺪت ﺑﺰﻧﺪ‪ «.‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون زد‪.‬‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﺳﺘﻌﻔﺎ داد ﺗﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ و ﭘﺮدازش ﺗﺼﺎوﻳﺮ‪،‬‬ ‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻨﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻛﻴﻨﻪورزي ﺑﻪ او ﻣﺠﻮز ﻧﺪاد ﺗﺎ از ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﺣﻴﻦ ﺣﻀﻮر در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آﺗﺶ ﻋﺪاوتﺷﺎن داﻣﻦ زد‪ .‬ﻛَﺘﻤﻮل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اَﻟﻮ‪‬ي ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫رﺳﻴﺪ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎلِ ﺗﻤﺎم‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺬاب ﻛﺸﻴﺪ و ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖ رﻳﻪ دﭼﺎر ﺷﺪ‪ «.‬در آﺧﺮ‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﭘﻴﺶ‬ ‫رﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺷﺮﻛﺖ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ را ﺧﺮﻳﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت او از ﻫﻤﻪي اﻧﺴﺎنﻫﺎي روي اﻳﻦ ﻛﺮهي ﺧﺎﻛﻲ‬ ‫ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺷﺪ ﭼﻮن ﻋﻀﻮ ﻣﺆﺳﺲ دو ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ و دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ!‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮاﻗﻊ ﻧﻜﺘﻪﺑﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﭘﻴﻜﺴﺎر در ﻫﺮ ﺳﻪ ﺟﺒﻬﻪ ‪-‬‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮاي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ‪ -‬دارد ﭘﻮلﺳﻮزي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ رﺳﻴﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم و دﺳﺖ آﺧﺮ ﺗﺼﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮي وﺳﻂ ﺑﮕﺬارم‪ «.‬اﺑﺘﺪا ﻫﻤﻪ را ﺗﻮﺑﻴﺦ ﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﭼﻚ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺧﺮاج از اﭘﻞ و ﺷﻜﺴﺖﻫﺎي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺖ ﺳﻮم در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺿﺮرﻫﺎ دﺳﺘﻮر اﺧﺮاج ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻗﺴﺎوﺗﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ در او دﻳﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﭘ‪‬ﻢ ﻛ‪‬ﺮوﻳﻦ‪ ،‬او »ﻧﻪ ﺗﻮان اﺣﺴﺎﺳﻲ و ﻧﻪ ﺗﻮان ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﻮدن ﺑﺎ اﻓﺮاد اﺧﺮاﺟﻲ را ﻧﺪاﺷﺖ‪«.‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحــه‪٢٢٧ :‬‬ ‫اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﻴﺮو ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﺮوع ﺷﻮد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺪون ﭘﺮداﺧﺖ ﻏﺮاﻣﺖ‪ .‬ﻛ‪‬ﺮوﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻴﺎدهروي ﺑﺮد و اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ از دو ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﻪ اﺧﺮاﺟﻲﻫﺎ اﻃﻼع داده ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﺟﻮاب‬ ‫داد‪» :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻃﻼع ﺑﻪ دو ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ ﻋﻄﻒ ﺑﻪ ﻣﺎﺳﺒﻖ ﺷﺪه!« ﻛَﺘﻤﻮل در ﻣﺴﻜﻮ ﺑﻮد و ﻛ‪‬ﺮوﻳﻦ ﻣﺪام ﺑﻪ او‬ ‫ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي اﻋﺼﺎب ﺧﻮرد ﻛﻦ ﻣﻲزد‪ .‬وﻗﺘﻲ او ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻳﻚ ﻃﺮح ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﻴﺮوي ﺣﺪاﻗﻠﻲ ﺑﻪ اﺟﺮا ﺑﮕﺬارد و‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را آرام ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﮔﺮوه اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﭘﻴﻜﺴﺎر در ﺗﻼش ﺑﺮاي اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮارداد ﺳﺎﺧﺖ آﮔﻬﻲﻫﺎي اﻳﻨﺘﻞ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎز‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺪﺧﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت در ﺣﻴﻦ ﺳﺮزﻧﺶ ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﻳﻨﺘﻞ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺖ و‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﻳﻨﺘﻞ‪ ،‬اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ 1‬زﻧﮓ زد‪ .‬ﮔﺮوو‪ ‬ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ در ﻧﻘﺶ ﻣﺮﺑﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آن روز‬ ‫ﻳﻚ درس ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ داد؛ ﺣﻤﺎﻳﺖ‪ ‬ﻣﺪﻳﺮ از زﻳﺮدﺳﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻃﺮف ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺧﻮدم را ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ «.‬او ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ دوﺳﺖ ﻧﺪارد ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﺎﻫﺎش رﻓﺘﺎر ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﮔﺮوو‪ ‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﺸﻲ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ؛ وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﺸﺎورهﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺗﻮانِ ﭘﺮدازشِ ﺳﻪﺑ‪‬ﻌﺪي ﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﻞ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ اﻳﻨﺘﻞ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ اﻣﺎ‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ارﺳﺎل ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺣﻖ ﻣﺸﺎوره ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻬﻨﺪس ارﺷﺪ اﻳﻨﺘﻞ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ‪» :‬ﻣﺎ در ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﻗﺮاردادي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺮﻳﺪ اﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮب ﺑﺮاي رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎﻣﺎن ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ و ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻧﺪارﻳﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ را ﺑﺮاي ﮔﺮوو‪ ‬ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ واﻛﻨﺶ آن ﻣﻬﻨﺪس »ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد درك اﻳﻨﺘﻞ از اﻫﻤﻴﺖ ﮔﺮاﻓﻴﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺣﻘﻴﺮ ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﮔﺮوو‪ ‬ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻳﻚ ﺟﻮاب ﺧﺎص ﻓﺮﺳﺘﺎد‪» :‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﻳﺪهﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دوﺳﺖ و دوﺳﺘﺎن‬ ‫واﻗﻌﻲ ﺑﺮاي ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ« و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ راﻳﮕﺎن ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻴﺎن‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ و او ﻧﺒﺎﻳﺪ اﻳﻨﻘﺪر ﭘﻮﻟﻜﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺮم ﺷﺪ و اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﻣﻦ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت زﻳﺎدي داﺷﺘﻪام وﻟﻲ‬ ‫ﻧﺎﺳﭙﺎﺳﻲ در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻈﺮم را ‪ 180‬درﺟﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺪون ﭼﺸﻢداﺷﺖ ﻛﻤﻚﺗﺎن‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﺑﺖ ﻧﻈﺮات ﺷﻔﺎﻓﺖ ﻣﻤﻨﻮن‪«.‬‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻗﺎدر ﺑﻮد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺮماﻓﺰاريِ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي را ﺑﺮاي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎدي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻻاﻗﻞ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ اﻣﻴﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺳﻪﺑﻌﺪي واﻗﻌﻲ در‬ ‫ﻣﻨﺰل‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي روﻣﻴﺰي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﻞ ﻧﺮماﻓﺰار ﺷﻮﭘﻠـِﻴﺲ‪ 2‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮان اﻣﻜﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺎﻳﻪﻫﺎي اﺷﻴﺎء ﺳﻪﺑﻌﺪي را ﻣﻲداد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آﻧﻬﺎ را از زواﻳﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺎﻳﻪﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﻲﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ اﻛﺜﺮ‬ ‫ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺪون آن ﻫﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻛﺸﻴﺪن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﻮرد از ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ﻏﻠﻄﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻘﺶ ﺑﻪ او ﻣﻲدادﻧﺪ‪ :‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺟﺎﻟﺐ ﻧﺮماﻓﺰار آﻧﻘﺪر زﻳﺎد ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﺪان ﺳﺎدﮔﻲِ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در‬ ‫آن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ادوﺑﻲ رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ ﭼﻮن ادوﺑﻲ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺳﺎدهﺗﺮ و‬ ‫ارزانﺗﺮ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺮماﻓﺰاري و ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﭘﻴﻜﺴﺎر از ﻧﻔﺲ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ دﺳﺖ از ﺣﻤﺎﻳﺖ‬ ‫ﮔﺮوه اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي او ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺟﺰﻳﺮهاي ﻛﻮﭼﻚ از ﻫﻨﺮ ﺗﺨﻴﻞﮔﺮا ﻛﻪ آراﻣﺶِ‬ ‫‪Andy Grove‬‬ ‫‪Showplace‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحـه‪٢٢٨ :‬‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآورد و او ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻣﺸﺘﺎق ﭘﺮورش آن ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﻬﺎر ‪ 1988‬ﻧﻘﺪﻳﻨﮕ ِ‬ ‫ﻲ‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر آﻧﻘﺪر ﻛﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد ﺗﺎ دﺳﺘﻮر ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ را‬ ‫ﺻﺎدر ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪َ ،‬ﻟﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﮔﺮوش از ﺗﺮس‪ ،‬ﺟﺮأت ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮدﺟﻪي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎه ﺟﺪﻳﺪﺷﺎن را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻄﺮح ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺎﻛﺖ ﻧﺸﺴﺖ و ﻣﺮدد ﻧﮕﺎهﺷﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 300.000‬دﻻر ﺑﺮاي ﺟﻴﺒﺶ آب ﻣﻲﺧﻮر‪‬د‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﻃﺮحﻫﺎي اوﻟﻴﻪ را‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﻛَﺘﻤﻮل او را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺑﺮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶ را ﺷﺮوع ﻛﺮد ‪-‬ﻃﺮحﻫﺎ را ﻧﺸﺎن‬ ‫داد‪ ،‬ﺻﺪاﻫﺎ را ﻫﻢ از ﺧﻮدش درآورد و اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻮق ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦ اﺛﺮ را ﺑﻪ ﻃﺮز ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري‬ ‫ﺑﺮوز داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻢﻛﻢ ﺟﺬب ﻛﺎر ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫داﺳﺘﺎن راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﺸﻖ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎي ﻛﻼﺳﻴﻚ ﺑﻮد و از دﻳﺪ ﻳﻚ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻴﻨﻲ‬ ‫رواﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺗﻴﻨﻲ در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻮدك‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺘﻌﺠﺐ و ﺳﭙﺲ وﺣﺸﺖزده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺑﺎ ﻓﺮار از دﺳﺖ‬ ‫او ﺑﻪ زﻳﺮ ﻣﺒﻞ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮ اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎي وﺣﺸﺖزده را ﻣﻲدﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﺄﺻﻞ آﻧﺠﺎ ﻗﺎﻳﻢ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﭽﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮر‪‬د و زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲزد‪ ،‬ﺗﻴﻨﻲ ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ دوﺑﺎره او را ﺑﺨﻨﺪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮدﺟﻪ را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻛﺎرِ ﺟﺎن اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي او ﻣﻬﻢ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻬﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ او ﺑﻠﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ «.‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻈﺮي ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎنِ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ داد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»ﺟﺎن ﺗﻤﺎم ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ازت ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻲ درﺳﺘﺶ ﻛﻨﻲ‪«.‬‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي آﻫﻨﻲ ﺟﺎﻳﺰهي آﻛﺎدﻣﻲِ اﺳﻜﺎر ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ را ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1988‬از آنِ ﺧﻮد ﻛﺮد‬ ‫و اوﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺎﻳﺰه دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﮔﺮوﻫﺶ را ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻨﺰ‪ 2‬ﺑﺮد؛ ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ﮔﻴﺎﻫﻲ در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺗﻨﺪﻳﺲ اﺳﻜﺎر را ﻛﻪ وﺳﻂ‪‬‬ ‫ﻣﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ از ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻋﺎﻟﻲ درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫در ﭘﻲ اﻳﻦ ﺟﺎﻳﺰه‪ ،‬ﮔﺮوه ﺟﺪﻳﺪي ﻛﻪ در دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ‪-‬ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ و‬ ‫ﺟﻔﺮي ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ در ﺑﺨﺶ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي‪ -‬ﺑﻪ ﺗﻜﺎﭘﻮ اﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ را ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ .‬از اﺳﺒﺎبﺑﺎزي آﻫﻨﻲ‬ ‫ﺧﻮشﺷﺎن آﻣﺪه ﺑﻮد و ﺑﻪ ﮔﻤﺎنﺷﺎن ﻣﻲﺷﺪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي روي داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ‬ ‫زﻧﺪه ﺷﻮﻧﺪ و اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ از ﺧﻮد ﺑﺮوز دﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻛﻪ ﺣﻖﺷﻨﺎسِ اﻋﺘﻤﺎد ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻫﻤﺎن‬ ‫آرﻣﺎنﺷﻬﺮي ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﺪ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﺪل ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻛَﺘﻤﻮل ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺮوم و ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮدان ﺷﻮم‪ ،‬ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻤﺎﻧﻢ و ﻳﻚ ﺗﺎرﻳﺦﺳﺎز ﺷﻮم‪ «.‬ﺑﺎ ﺟﻮابِ ﻣﻨﻔﻲ او‪ ،‬ﮔﺎمِ‬ ‫ﺑﻌﺪي دﻳﺰﻧﻲ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺮاي اﻧﻌﻘﺎد ﻗﺮارداد ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ واﻗﻌﺎً ﻣﻬﻴﺞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢ از ﻧﻈﺮ داﺳﺘﺎﻧﻲ و ﻫﻢ از ﻧﻈﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻘﻼ ﻛﺮدم ﻛﻪ‬ ‫او ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻴﺎﻳﺪ وﻟﻲ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ و ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺗﻌﻠﻖﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺧﻮدﻣﺎن ﮔﻔﺘﻴﻢ اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻲ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖﺷﺎن دﻫﻲ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻴﺎﻧﺪاز ﮔﺮدنﺷﺎن‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ دﻧﺒﺎل راهﻫﺎي ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر و ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎ ‪-‬ﺑﺮاي دﻳﺰﻧﻲ‪ -‬ﺑﮕﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر از ﭘﻮل ﺷﺨﺼﻲاش را وارد ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد ‪-‬ﺑﻴﺶ از ﻧﺼﻒ‬ ‫ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ آورده ﺑﻮد‪ -‬و ﻫﻨﻮز داﺷﺖ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﭘﻮل دور ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫‪Tinny‬‬ ‫‪Greens‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ن و ز د ﻩ | صـفـحــه‪٢٢٩ :‬‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1991‬ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮد ﺳﻬﺎمﺷﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬او ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻋﺎﺷﻖ ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫﻨﺮ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬اﻋﺘﻘﺎدش ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرﺑﺮانِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﺳﻪﺑﻌﺪيﺳﺎزي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻏﻠﻂ از آب درآﻣﺪ وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود آن را ﺑﺎ ﻏﺮﻳﺰهي دﻳﮕﺮي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن آن را ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﺎﻧﻴﺪ‪ .‬او ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ :‬ﺗﻠﻔﻴﻖِ ﻫﻨﺮِ ﻋﺎﻟﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيِ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي‬ ‫اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ را ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺘﺤﺮكﺳﺎزي ﺗﺼﻮﻳﺮي‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ از ‪ 11937‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮ‪ ،‬ارﺗﻘﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬ ‫در ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ آﮔﺎﻫﻲاش ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎً ﺧﻴﻠﻲ زودﺗﺮ ﺗﻤﺮﻛﺰِ ﺷﺮﻛﺖ را از‬ ‫روي ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲداد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ را ﻫﻢ در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺳﻮدآوري ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎً ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻧﻤﻲﺧﺮﻳﺪ‪» :‬زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻮي اﻧﺠﺎم آن ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻫ‪‬ﻞ داد و ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦﻃﻮري ﺑﻬﺘﺮ ﻫﻢ ﺷﺪ‪«.‬‬

‫‪ ١‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ واﻟﺖ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮﻓﻲ و ﻫﻔﺖ ﻛﻮﺗﻮﻟﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺑﻠﻨﺪ‪ ‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحـه‪٢٣٠ :‬‬

‫فصل بیست‬ ‫ﻳﻚ آدمِ ﻋﺎدي‬ ‫عشق فقط یک کلمهی سه حر ی است‬

‫ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن و ﻧﺎﻣﺰدش رﻳﭽﺎرد اﭘﻞ‪.1991 ،‬‬

‫ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ 1982‬وﻗﺘﻲ ﻫﻨﻮز روي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﺧﻮاﻧﻨﺪهي ﻓﻮﻟﻜﻠﻮرِ ﻣﺸﻬﻮر‬ ‫ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻧﻲِ آن دﻳﺪار‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮِ ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻴﻤﻲ ﻓﺎرﻳﻨﻴﺎ‪ 1‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺧﻴﺮﻳﻪي ﺟﻤﻊآوري ﻛﻤﻚ ﺑﺮاي‬ ‫اﻫﺪاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﻴﺰ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻧﺎﻫﺎر را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻮردﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﺘﻈﺎر زﻳﺎدي ﻧﺪاﺷﺘﻢ وﻟﻲ او واﻗﻌﺎً ﺑﺎﻫﻮش و ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻮد‪ «.‬آن زﻣﺎن در اﻧﺘﻬﺎي راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺎرﺑﺎرا ﺟﺎﺳﻴﻨﺴﻜﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻌﻄﻴﻼت را ﺑﻪ ﻫﺎواﻳﻲ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ در ﻛﻮهﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﺮوز ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎي ﺑﻴﺰ ﻫﻢ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﺟﺎﺳﻴﻨﺴﻜﻲ رو ﺑﻪ ﺳﺮدي ﮔﺮاﻳﻴﺪ‪ ،‬راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﺑﻴﺰ‬ ‫ﺟﺪيﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬او ‪ 27‬و ﺑﻴﺰ ‪ 41‬ﺳﺎل داﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻢ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﭘﺮﺷﻮر از آن‬ ‫دوران ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ راﺑﻄﻪي ﺟﺪي ﺑﻴﻦ دو دوﺳﺖ‪ ‬اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪«.‬‬ ‫اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻫ‪‬ﻠﻤﺰ دوﺳﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﻴﺰ ‪-‬ﺟﺪاي از اﻳﻦ‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ وي زﻳﺒﺎ ﺑﻮد و ﺑﺎﻣﺰه و ﺧﻮشﻗﺮﻳﺤﻪ‪ -‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻮآن ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻣﻌﺸﻮﻗﻪي ﺑﺎب دﻳﻼن ﺑﻮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫‪Mimi Fariña‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحــه‪٢٣١ :‬‬ ‫ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط دﻳﻼﻧﻲ ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﻴﺰ و دﻳﻼن در اواﻳﻞ دﻫﻪي ‪ 1960‬ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دو‬ ‫دوﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮر ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪي آﻧﻬﺎ ﻛﻨﺴﺮت اﻧﺘﻘﺎدي “ﺗُﻨﺪر ﻏﻠﺘﺎن” ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1975‬ﺑﻮد )ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻮار‬ ‫ﻗﺎﭼﺎﻗﻲ ﻫﻤﻪي آن ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎ را داﺷﺖ(‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺰ وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد ﭘﺴﺮي ‪ 14‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ‪ 1‬داﺷﺖ ﻛﻪ از ازدواﺟﺶ ﺑﺎ ﻓﻌﺎل ﺿﺪ ﺟﻨﮓ‬ ‫دﻳﻮﻳﺪ ﻫ‪‬ﺮﻳﺲ‪ 2‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻧﺎﻫﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دارد ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ ﺗﺎﻳﭗ ﻛﺮدن ﻳﺎد‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﻨﻈﻮرت روي ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺤﺮﻳﺮ اﺳﺖ« و وﻗﺘﻲ ﺟﻮاب ﺑﻠﻪي ﺟﻮآن را ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻟﻲ‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺤﺮﻳﺮ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﺎﺷﻴﻦﺗﺤﺮﻳﺮ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺒﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﻣﻦ ﭼﻲام؟« ﻳﻚ ﻣﻜﺚ ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه رخ داد‪ .‬ﺑﻴﺰ‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﺣﺮف‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﺟﻮاﺑﺶ ﺧﻴﻠﻲ واﺿﺢ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺆال ﻫﻤﻴﻦﺟﻮر در‬ ‫ﻫﻮا ﭼﺮخ ﻣﻲﺧﻮرد و ﻣﻦ ﻫﻮل ﻛﺮده ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫در ﻛﻤﺎل ﺗﻌﺠﺐِ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ روز دﺳﺖ ﺑﻴﺰ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ دﻓﺘﺮ آورد ﺗﺎ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻣ‪‬ﻚ را ﻧﺸﺎﻧﺶ دﻫﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﻣ‪‬ﻚ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲداد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻌﺼﺒﻲ ﻛﻪ او روي ﺣﻔﻆ اﺳﺮار داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬از دﻳﺪن ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ ﭘ‪‬ﺮ در آوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﻪ ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﺑﻴﺰ ﻫﺪﻳﻪ داد‪ .‬او در دﻳﺪارﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ را‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻮآن ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ واﻗﻌﺎً ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﺻﺒﻮر و آﻧﻘﺪر از ﻧﻈﺮ ﺳﻄﺢ داﻧﺶ ﺑﺎﻻ ﺑﻮد ﻛﻪ در آﻣﻮزشِ ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ دﭼﺎر دردﺳﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﺮ آﻧﻲ ﺑﻮد؛ و ﺟﻮآن ﻳﻚ ﺳﺘﺎرهي ﻣﺸﻬﻮرِ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل رﻓﺘﺎري ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﺧﺎﻛﻲ‬ ‫داﺷﺖ وﻟﻲ ﺛﺮوت ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻴﺰ ﺑﻌﺪ از ‪ 30‬ﺳﺎل‪ ،‬ﻫﻨﻮز در ﺻﺤﺒﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ او را آدﻣﻲ آﺷﻔﺘﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد و ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ دﻗﻴﻘﺎً ﭼﻄﻮر از رﻓﺘﺎرش ﻳﺎد ﻛﻨﺪ‪ .‬در اواﻳﻞ راﺑﻄﻪﺷﺎن ﻳﻚ ﺷﺐ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺷﺎم‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ راﻟﻒ ﻻورِن‪ 3‬و ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﺶ ﭘﻮﻟﻮ‪ .4‬ﺟﻮآن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ آﻧﺠﺎ را ﻧﺪﻳﺪه‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﺠﺎ ﻳﻚ ﻟﺒﺎس ﻗﺮﻣﺰ زﻳﺒﺎ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮازﻧﺪهي ﺗﻮ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﺷﺎم ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﻮﻟﻮ در ﻣﺠﺘﻤﻊ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ اﺳﺘﻨﻔﻮرد رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ دور از ذﻫﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻮقاﻟﻌﺎده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ آدمﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻢ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻳﻦ ﻟﺒﺎس زﻳﺒﺎ را ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﺨﺮد‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‬ ‫رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻛﻠﻲ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺧﺮﻳﺪ و آن ﻟﺒﺎس ﻗﺮﻣﺰ را ﺑﻪ ﺟﻮآن ﻧﺸﺎن داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﺨﺮﻳﺶ‪ «.‬ﺑﻴﺰ ﻛﻤﻲ ﻏﺎﻓﻞﮔﻴﺮ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً اﺳﺘﻄﺎﻋﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻟﺒﺎس ﮔﺮاﻧﻲ را ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﻧﮕﻔﺖ و رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺰ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز آﺷﻜﺎرا راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﮔﻴﺞ ﺑﻮد‪ ،‬از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺗﻮ ﺑﻮدي و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻋﺼﺮ آن ﻃﻮري ﺑﺮاﻳﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮدي ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺗﻮ را ﺑﺮده ﺗﺎ ﻟﺒﺎس را ﺑﺮاﻳﺖ ﺑﺨﺮد؟ ﻣﻌﻤﺎي آن‬ ‫ﻟﺒﺎس ﻗﺮﻣﺰ در دﺳﺘﺎن ﺗﻮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﺣﺲ ﻏﺮﻳﺒﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن دارم‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺑﻴﺰ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲداد وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﻟﺒﺎس ﻧﻤﻲﺧﺮﻳﺪ و وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي او ﮔﻞ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد ﺣﺘﻤﺎً ﻳﺎدش ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ داﺷﺘﻪ آن را در دﻓﺘﺮ ﺟﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻪ! ﺑﻪ ﻗﻮلِ ﺑﻴﺰ‪» :‬ﻫﻢ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮد و ﻫﻢ از ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻮدن ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪ‪«.‬‬ ‫‪Gabriel‬‬ ‫‪David Harris‬‬ ‫‪Ralph Lauren‬‬ ‫‪POLO‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحـه‪٢٣٢ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در دورهاي ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺑﻴﺰ در وودﺳﺎﻳﺪ رﻓﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻧﺮماﻓﺰار در آن ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻴﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ “ﭼﻬﺎر ﻓﺼﻞِ” ﺑﺮاﻣﺲ‪ 1‬را ﺑﻨﻮازد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺻﻮت ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آدمﻫﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻟﺤﻦ و آﻫﻨﮓ را ﻫﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺟﺮا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻴﺰ از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﺗﻨﻔﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﻛﻢﻛﻢ داﺷﺖ از‬ ‫ﺧﻮﺷﻲ‪ ‬ﺳﺮﻣﺴﺖ ﻣﻲﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ داﺷﺘﻢ از ﺧﺸﻢ و ﻓﻜﺮﻫﺎي ﺑﺪ‪ ،‬ﭼﺮوك ﻣﻲﺧﻮردم‪ .‬ﭼﻄﻮر ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را اﻳﻦﻗﺪر ﺑﻲﺣﺮﻣﺖ ﻛﻨﺪ؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ از راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﺑﻴﺰ ﺑﻪ دﺑﻲ ﻛُﻠﻤ‪‬ﻦ و ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد و از اﻳﻦ ﻧﮕﺮان ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ زﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺴﺮ ﻧﻮﺟﻮان دارد و اﺣﺘﻤﺎﻻً از ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺧﻮاﺳﺘﻦِ ﻓﺰرﻧﺪان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻢ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده‪ ،‬ازدواج‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﺎﻫﻲ او را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي “ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ” و ﻧﻪ ﻳﻚ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي‬ ‫“ﺳﻴﺎﺳﻲ” )ﻣﺜﻞ دﻳﻼن‪ (،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﻮآن زن ﻣﺤﻜﻤﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮلِ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎ ﺧﻮدش اﺳﺖ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺑﺪﻫﺪ و ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻮآن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻪ راﺑﻄﻪي ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪﺷﺎن ﭘﺎﻳﺎن دادﻧﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دوﺳﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺷﺪهام وﻟﻲ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺒﻮد‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻓﻘﻂ دوﺳﺘﺶ داﺷﺘﻢ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻘﺪر ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ دﻟﻢ ﺑﭽﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ وﻟﻲ او دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ «.‬در ﺳﺮﮔﺬﺷﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1989‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻃﻼق از ﻫﻤﺴﺮش و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﻫﺮﮔﺰ دوﺑﺎره ازدواج ﻧﻜﺮد‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺘﻢ و ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر زﻧﺪﮔﻲ را ﮔﺬراﻧﺪهام‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻴﻖﻫﺎي ﻧﺎدري ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﭘﻴﻚﻧﻴﻚ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ «.‬او ﻳﻚ ﻗﺪرداﻧﻲ زﻳﺒﺎ در آﺧﺮ ﻛﺘﺎب آورده ﺑﻮد‪» :‬ﺗﺸﻜﺮ از اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮدنِ ﻣﻦ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ وﻳﺮاﻳﺸﮕﺮ ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺮار دادن ﻳﻜﻲ داﺧﻞ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪام‪«.‬‬

‫ﻳﺎﻓﺘﻦِ ﺟﻮآن و ﻣ‪‬ﻨﺎ‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ‪ 31‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج از اﭘﻞ‪ ،‬ﻣﺎدرش ﻛﻼرا ﻛﻪ ﺳﻴﮕﺎري ﺑﻮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺮﻃﺎن رﻳﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺮگ ﻛﻨﺎرش ﺑﻮد و ﻃﻮري ﺑﺎ او ﺣﺮف ﻣﻲزد ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﺪرت زده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺆاﻻﺗﻲ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً از ﭘﺮﺳﻴﺪنﺷﺎن ﺧﻮدداري ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺗﻮ و ﭘﺪر ازدواج ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻠﺶ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺴﻲ راﺑﻄﻪ داﺷﺘﻲ؟« ﺑﺮاي ﻛﻼرا ﺟﻮاب دادن ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪي زد و از ازدواج ﻗﺒﻠﻲاش ﺑﺎ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫از ﺟﻨﮓ ﺑﺎزﻧﮕﺸﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺮﺧﻲ از ﺟﺰﺋﻴﺎت ﭘﺬﻳﺮش اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺟﺎﺑﺰ زﻧﻲ را ﻛﻪ واﺳﻄﻪي اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺗﻼش ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪاش‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن وي‪ ،‬در اواﻳﻞ دﻫﻪي ‪ 1980‬ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺪام ﻳﻚ ﻛﺎرآﮔﺎه ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﺮوع ﺷﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻧﺎمِ دﻛﺘﺮ ﺗﺄﻳﻴﺪﻛﻨﻨﺪهي ﮔﻮاﻫﻲ ﺗﻮﻟﺪش در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪» :‬ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺠﻮ در دﻓﺘﺮ ﺗﻠﻔﻦ‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺎرهاش را ﻳﺎﻓﺘﻢ و ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ «.‬آن دﻛﺘﺮ ﻫﻢ ﻛﻤﻜﻲ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ در‬ ‫‪Brahms‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحــه‪٢٣٣ :‬‬ ‫آﺗﺶﺳﻮزي از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪاﻧﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬او درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺎس ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪاي ﻧ‪‬ﮕﺎﺷﺖ‪ ،‬روي ﭘﺎﻛﺖ‪‬‬ ‫ﺗﻤﺒﺮ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ و ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﭘﺲ از ﻣﺮﮔﻢ‪ ،‬ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ «.‬ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﮕﺬﺷﺖ ﻛﻪ آن دﻛﺘﺮ‬ ‫درﮔﺬﺷﺖ و ﺑﻴﻮهاش ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬او در آن ﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎدر ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ داﻧﺸﺠﻮي‬ ‫ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ از داﻧﺸﮕﺎه در وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﻮآن ﺷﻴﺒﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرآﮔﺎﻫﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻇﺮف ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ردي از او ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺟﻮآن‬ ‫ﺑﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح “ﺟﺎن” ﺟﻨﺪﻟﻲ ‪-‬ﭘﺪر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺟﺎﺑﺰ‪ -‬ازدواج ﻛﺮده ﺑﻮد و از او ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻫﻢ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﺪﻟﻲ آﻧﻬﺎ را ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺗﺮك ﻛﺮده و ﺟﻮآن ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺮﺑﻲ اﺳﻜﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟ‪‬ﺮج ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪ 1‬ازدواج ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬آن ازدواج ﻫﻢ ﭼﻨﺪان دوام ﻧﻴﺎورد و ﺟﻮآن در ﺳﺎل ‪ 1970‬ﺳﻔﺮي ﭘﺮﭘﻴﭻ و ﺧﻢ را آﻏﺎز ﻛﺮد ﻛﻪ او و ﻣ‪‬ﻨﺎ )ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺮ دو آﻧَﻚ از ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ( را ﺑﻪ ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ رﻫﻨﻤﻮن ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ آﻧﻬﺎ را ﭘﺪر و ﻣﺎدر واﻗﻌﻲ ﺧﻮد در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰي از اﻳﻦ‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻲ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﻛﻪ ﻧﻤﻮدي ﺑﻮد از ﻋﻼﻗﻪي ﻓﺮاواﻧﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن دو‪ ،‬از رﻧﺠﺎﻧﻴﺪن آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺣﺬر ﻛﺮد و اﺻﻼً ﺑﺎ ﺟﻮآن ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺗﻤﺎس ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻼرا در اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ 1986‬در ﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ دﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ آﻧﻬﺎ را ﭘﺪر و ﻣﺎدر واﻗﻌﻲام ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺮاي ﻣﻦ واﻟﺪﻳﻦ ﻛﺎﻣﻠﻲ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر دوﺳﺘﺸﺎن داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻢ از اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﻮﻧﺪ و ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ از اﻳﻦ‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻮ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﻫﻦﺷﺎن را ﻣﻲﺑﺴﺘﻢ ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﮔﻮش ﭘﺎو‪‬ل و ﻛﻼرا ﺑﺮﺳﺪ‪ «.‬ﭘﺲ از ﻓﻮت ﻛﻼرا‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺎ ﭘﺎو‪‬ل در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮرد او ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎز ﺑﻮد و ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻲ ﺑﺎ ﺗﻤﺎس‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻣﺎدر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﺶ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻳﻚ روز ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﺟﻮآن ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن زﻧﮓ زد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻛﻴﺴﺖ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ‬ ‫در ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ را داد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺻﻼً از ﺳﺮ ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﺶ از‬ ‫وراﺛﺖ در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺷﺨﺼﻴﺖ آدم ﻧﻘﺶ دارد وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻲ ﻫﻢ ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮِ رﻳﺸﻪﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻮد‪ «.‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻮآن اﻃﻤﻴﻨﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺶ در ﻗﺒﺎل او درﺳﺖ ﺑﻮده‪» :‬ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﻫﺮ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﺎدر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻢ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ اوﺿﺎﻋﺶ ﺧﻮب اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬و از او ﺗﺸﻜﺮ ﻛﻨﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﻮن واﻗﻌﺎً ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﻛﺎرم ﺑﻪ ﺳﻘﻂ ﻧﻜﺸﻴﺪ‪ .‬آﺧﺮ او ﻓﻘﻂ ‪ 23‬ﺳﺎل داﺷﺖ و ﺳﺨﺘﻲ زﻳﺎدي ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﺮا‬ ‫ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻴﺎورد‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ورود ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي او در ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺮ ﺟﻮآن ﭼﻴﺮه ﮔﺸﺖ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﺴﺮش اﻛﻨﻮن‬ ‫ﻣﺸﻬﻮر و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮد ﺑﻪ ﭼﻪ ﻋﻠﺖ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺑﺮوز ﻋﻮاﻃﻔﺶ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻓﺸﺎر ﺑﺮﮔﻪﻫﺎي واﮔﺬاري را اﻣﻀﺎ ﻛﺮده‪ ،‬آن ﻫﻢ ﻓﻘﻂ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭘﺴﺮش در ﺧﺎﻧﻪي واﻟﺪﻳﻦ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ دﻟﺶ ﺑﺮاي او ﺗﻨﮓ ﻣﻲﺷﺪه و از ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺧﻮد رﻧﺞ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪه‪ .‬آن روز‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎرﻫﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺧﺎﻃﺮ داد ﻛﻪ ﺟﻮآن را درك ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻴﺮ و ﺧﻮﺷﻲ ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻪ‪ ،‬او‬ ‫ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ وﻗﺘﻲ آرام ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ از وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺮ ﺗﻨﻲاش‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺧﺒﺮ داد و اﻓﺰود ﻛﻪ اﻳﻨﻚ‬ ‫رﻣﺎنﻧﻮﻳﺴﻲ ﺑﻠﻨﺪﭘﺮواز و ﺳﺎﻛﻦ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻮآن ﻫﺮﮔﺰ از وﺟﻮد ﺑﺮادري ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاده ﺑﻮد وﻟﻲ آن‬ ‫‪George Simpson‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحـه‪٢٣٤ :‬‬ ‫روز ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺎﺟﺮا را ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻟﻮ داد‪ .‬ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻨﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﻳﻚ ﺑﺮادر داري‪ ،‬ﻳﻚ آدم ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ و ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﻣﺸﻬﻮر‪ .‬دارم ﻣﻲآورﻣﺶ ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ «.‬ﻣ‪‬ﻨﺎ در ﮔﻴﺮ و دار ﺗﻜﻤﻴﻞ رﻣﺎﻧﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺎدرش و‬ ‫ﺳﻔﺮ ﭘ‪‬ﺮ داﺳﺘﺎنﺷﺎن از وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ ﺑﻪ ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ “ﻫﺮﺟﺎﻳﻲ ﺟﺰ اﻳﻨﺠﺎ” ﻧﺎم داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن آن ﻛﺘﺎب ﻗﻄﻌﺎً ﭼﻨﺪان ﺷﮕﻔﺖزده ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﻮآن ﻫﻮلﻫﻮﻟﻜﻲ ﺧﺒﺮِ آﻣﺪن ﺑﺮادر را ﺑﻪ‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎ داده وﻟﻲ از ﻣﻌﺮﻓﻲ او ﺳﺮ ﺑﺎز زده ﺑﻮد ‪-‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ او ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻮده و ﺣﺎﻻ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﻮشﻗﻴﺎﻓﻪ اﺳﺖ‬ ‫و ﻣﺸﻬﻮر‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺸﻜﻲ دارد و اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺎل در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﻮده‪ ،‬اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺎ آنزﻣﺎن در‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲريوﻳ‪‬ﻮ‪ 1‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد؛ ﻣﺠﻠﻪي ادﺑﻲ ﺟ‪‬ﺮج ﭘﻠﻴﻤﭙﺘُﻦ‪ 2‬ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﻃﺒﻘﻪي ﻫﻢﻛﻒ‪ ‬ﺧﺎﻧﻪاش در ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪي ﺷﺮﻗﻲ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺎ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﺎزي ﺣﺪسزدن راه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻮﻳﺖ ﺑﺮادرش را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎن ﺗﺮاو‪‬ﻟﺘﺎ؟ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺣﺪسﻫﺎي ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺎزﻳﮕﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در آن‬ ‫ﻣﻴﺎن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻜﻲ از آن ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﭘﻞ را راه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ« وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺲ اﺳﻢﺷﺎن را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲآورد!‬ ‫‪3‬‬ ‫دﻳﺪارﺷﺎن در ﺳﺎﻟﻦِ ﻫﺘﻞ ﺳ‪‬ﻨﺖرِﺟﻴﺲ رخ داد‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻮنﮔﺮم و دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫آدم ﻋﺎدي و ﺷﻴﺮﻳﻦ‪ «.‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻘﻲ ﮔﭗ زدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺧﻮدﺷﺎن دو ﺗﺎ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ رﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﭘﻴﺎدهروي ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از دﻳﺪن ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺧﻮاﻫﺮ ﺗﻨﻲاش ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ وﺟﺪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ دو ﻋﺎﺷﻖ ﻛﺎر ﻫﻨﺮي‬ ‫ﺧﻮد و ﻫﻮﺷﻴﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ وﺟﻮد ارادهي ﻗﻮي‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺷﺎم دوﻧﻔﺮيﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎ دﻳﺪن ﻋﻼﻳﻖ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در ﻫﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ از آن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در اﭘﻞ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮاﻫﺮم ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اﺳﺖ!«‬ ‫وﻗﺘﻲ ﭘﻠﻴﻤﭙﺘُﻦ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﭼﺎپِ “ﻫﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﺟﺰ اﻳﻨﺠﺎ” را در اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 1986‬ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﭘﺮواز ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك رﻓﺖ ﺗﺎ ﻣ‪‬ﻨﺎ را در ﺟﺸﻦ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺷﺪﻧﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوع راﺑﻄﻪي دوﺳﺘﺎﻧﻪﺷﺎن‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﺎﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﺟﻮد‬ ‫آﻣﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ دور از اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣ‪‬ﻨﺎ اﺑﺘﺪا ﭼﻨﺪان از آﻣﺪن ﻣﻦ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲاش و اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﻣﺎدرش اﻳﻨﻘﺪر در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻣﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ و ﺧﻮنﮔﺮم ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ دوﺳﺘﺎن واﻗﻌﺎً ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻫﻢ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬او ﺧﺎﻧﻮادهي ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ اﮔﺮ ﻧﺒﻮد‬ ‫ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬داﺷﺘﻦ ﺧﻮاﻫﺮي ﺑﻬﺘﺮ از ﻣ‪‬ﻨﺎ در ﻣﺨﻴﻠﻪام ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﺪ‪ .‬ﻣﻦ و ﺧﻮاﻫﺮ ﻧﺎﺗﻨﻲام ﭘ‪‬ﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ «.‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺣﻀﻮر ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻳﻚ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻋﻤﻴﻖ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻀﻮر‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮاﻗﻊ او را از ﮔﺰﻧﺪﻫﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﻗﺘﺒﺎس از ﺷﺨﺼﻴﺖ و زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮادرش رﻣﺎنِ “ﻳﻚ‬ ‫آدم ﻋﺎدي” را ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش در آورد ﻛﻪ رﻓﺘﺎر ﻋﺼﺒﻲ و دﻣﺪﻣﻲِ اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺎ دﻗﺘﻲ ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ آن ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻃﺮز ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﺜﻞ رﻣﺎنﻧﻮﻳﺲﻫﺎي‬ ‫ﻛﻮﺷﺎ ﻟﺒﺎس ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﭙﻮﺷﻴﺪن “ﻟﺒﺎسﻫﺎي دلرﺑﺎ” ﺳﺮزﻧﺸﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ آﻧﻘﺪر‬ ‫اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻫﺎﻳﺶ ﻣ‪‬ﻨﺎ را آزرد ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺎﻣﻪاي ﻧﻮﺷﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﺟﻮان ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬در ﻛﻞ ﺳﻌﻲ دارم ﻣﺪل ﻟﺒﺎس ﻧﺒﺎﺷﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻧﺪاد وﻟﻲ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪ‬ ‫‪Paris Review‬‬ ‫‪George Plimpton‬‬ ‫‪St. Regis‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحــه‪٢٣٥ :‬‬ ‫از ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﻳﺴﻲ ﻣﻴﺎك )ﻃﺮاح ژاﭘﻨﻲ ﻛﻪ ﺳﺒﻚ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژياش ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﻫﻮادار او ﺑﺪل ﻛﺮده ﺑﻮد‪ (،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﻣ‪‬ﻨﺎ رﺳﻴﺪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً اﻧﺪازه و ﺑﺎ‬ ‫رﻧﮓﻫﺎي ﺟﺬاب و ﺷﺎد‪ «.‬در ﺑﻴﻦ ﻟﺒﺎسﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻪ دﺳﺖ ﻛﺖوﺷﻠﻮارِ ﻋﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺧﻴﻠﻲ از آﻧﻬﺎ ﺧﻮﺷﺶ‬ ‫آﻣﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻨﻮز آن ﻟﺒﺎسﻫﺎ را ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ؛ ﻛﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رﻧﮓ ﺳﺒﺰﺷﺎن ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﺑﻮد‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎي ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻗﺮﻣﺰِ ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻣﻲآﻣﺪ‪«.‬‬

‫ﭘﺪرِ ﮔﻢﺷﺪه‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ اﺛﻨﺎ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺪر ﺳﻌﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي ﺳﺎﻛﻦ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ‪ ،‬ﻛ‪‬ﻦ آﻟ‪‬ﺘﺎ‪ 1‬و‬ ‫ﻧﻴﻚ ﭘﻴﻠ‪‬ﮕﻲ‪ 2‬او را ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪي ﻧﻴﻮﻳﻮرﻛﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﻳﻚ آژاﻧﺲ ﻛﺎرآﮔﺎﻫﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﭘﻮل اﻧﺪﻛﻲ را ﻛﻪ داﺷﺘﻢ ﺑﻪ او دادم« وﻟﻲ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎرآﮔﺎه ﺧﺼﻮﺻﻲِ دﻳﮕﺮ در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻌﺒﻪاي از دﻓﺘﺮ ﺑﺎزرﺳﻲ وﺳﺎﻳﻞ ﻧﻘﻠﻴﻪي‬ ‫ﻣﻮﺗﻮري‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﻋﺒﺪاﻟﻔﺘﺎح ﺟﻨﺪﻟﻲ در ﺳﺎﻛﺮاﻣ‪‬ﻨﺘﻮ‪ 3‬ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﭘﺲ از ﮔﻔﺘﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺮواز از‬ ‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻪ دﻳﺪن ﻣﺮدي رﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﭘﺪرﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ دﻳﺪن ﺟﻨﺪﻟﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻋﻠﺖ را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬ﭼﻮن ﺑﺎ ﻣﻦ رﻓﺘﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻜﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻋﻠﻴﻪ او ﻣﻮﺿﻊ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮم ‪-‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ زﻧﺪه ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آزارم ﻣﻲدﻫﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻫﻢ رﻓﺘﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺮف اﺳﺖ ﻛﻪ آدم دﺧﺘﺮ ﺧﻮدش را رﻫﺎ ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﺧﻮد ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ دﺧﺘﺮش‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ را رﻫﺎ ﻛﺮده و اﻛﻨﻮن در ﺣﺎل ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ او ﺑﻮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﺳﺨﺘﻲﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻤﻲﺷﺪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﺶ در‬ ‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﺪﻟﻲ ﺗﻠﻄﻴﻒ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﻛﺮاﻣ‪‬ﻨﺘﻮ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻛﺎرِ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮد‪ «.‬ﭘﺪرش را در ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ﻛﻮﭼﻚ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺟﻨﺪﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ از دﻳﺪن‬ ‫دﺧﺘﺮش ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻋﺠﻴﺒﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻨﻔﻌﻞ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و او ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﺮك‪ ‬آﻧﻬﺎ و رﻓﺘﻦ از وﻳﺴﻜﺎﻧﺴﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺪرﻳﺲ را رﻫﺎ ﻛﺮده و وارد‬ ‫ﺣﺮﻓﻪي رﺳﺘﻮرانداري ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﺧﻮ ‪‬د ﺟﺎﺑﺰ اﺳﻤﻲ از او ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎورد‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺟﻨﺪﻟﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از‬ ‫ﺗﻮﻟﺪ او‪ ،‬از ﻣﺎدرش ﺻﺎﺣﺐ ﻳﻚ ﻓﺮزﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺴﺮ‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﻪ ﺑﺮ ﺳﺮش آﻣﺪ؟« ﺟﻨﺪﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ او را ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ‪ .‬او دﻳﮕﺮ رﻓﺘﻪ‪ «.‬ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﻣﻨﻘﻠﺐ ﺷﺪ وﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ اﺗﻔﺎق ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰِ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻻﺑﻪﻻي ﺣﺮفﻫﺎﺷﺎن رخ داد‪ .‬ﺟﻨﺪﻟﻲ ﺿﻤﻦِ ﺷﺮحِ ﻣﺎوﻗﻊِ آن ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎل‪ ،‬از رﺳﺘﻮرانﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﻛﻪ ﮔﺮداﻧﺪه ﺑﻮد ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪ ،‬رﺳﺘﻮرانﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻣﺠﻠﻞﺗﺮ از اﻳﻦ ﻳﻜﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ دﺧﺘﺮش در آن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﻬﻴﺞ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد؛ ﮔﻔﺖ آرزو ﻣﻲﻛﻨﺪ اي ﻛﺎش ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻗﺒﻼً‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫در زﻣﺎن ادارهي رﺳﺘﻮران ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪايِ ﺷﻤﺎل ﺳﻦﺧﻮزه‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﺪارش آﻣﺪه ﺑﻮد و اﻓﺰود‪» :‬ﺟﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﺑﻮد‪،‬‬ ‫‪Ken Auletta‬‬ ‫‪Nick Pileggi‬‬ ‫‪Sacramento‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحـه‪٢٣٦ :‬‬ ‫ﺗﻤﺎم آدمﻫﺎي ﻣﻮﻓﻖ دﻧﻴﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ «.‬ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺣﻴﺮتزده ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬ﭘﺪر‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬اُه آره‪ ،‬ﻋﺎدت داﺷﺖ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﻧﺎزﻧﻴﻨﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﻌﺎمﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ‪ «.‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻫﺮ ﺟﻮر ﺑﻮد از ﭘﺲ‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺮ آﻣﺪ و ﻧﮕﻔﺖ ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﭘﺴﺮ ﮔﻤﺸﺪهي ﺗﻮ اﺳﺖ!«‬ ‫‪1‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎنِ ﻣﻼﻗﺎتﺷﺎن‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ از ﺑﺎﺟﻪي ﺗﻠﻔﻦِ رﺳﺘﻮران ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد و در ﻛﺎﻓﻪي اﺳﭙﺮﺳﻮ روﻣﺎ‬ ‫در ﺑﺮﻛﻠﻲ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻟﻴﺴﺎ را ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد آورد )ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﻣﻲرﻓﺖ و ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺎدرش ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن ﺑﻮد‪ (.‬ﺳﺎﻋﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ‪ 10‬ﺷﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪ رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن داﺳﺘﺎن را‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﻣﺎﺟﺮاي رﺳﺘﻮران ﺳﻦﺧﻮزه ﺷﻮﻛﻪ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ و ﺣﺘﻲ آن ﻣﺮد ‪-‬ﺟﻨﺪﻟﻲ‪ -‬را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ از اﻳﻦ ﻛﺸﻒ ﭼﻨﻴﻦ ﻳﺎد ﻛﺮد‪» :‬ﺷﮕﻔﺖآور ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﭼﻨﺪ ﺑﺎري ﺑﻪ آن رﺳﺘﻮران رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و ﺧﻮب‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺒﺶ را ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺮدي ﺑﻮد ﺳﻮريﺗﺒﺎر و ﻛﻢﻣﻮ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ دﺳﺖ ﻫﻢ داده ﺑﻮدﻳﻢ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﺎل ﻫﻨﻮز ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ دﻳﺪن او ﻧﺪاﺷﺖ‪» :‬آن ﻣﻮﻗﻊ آدم ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪي ﺑﻮدم و ﺑﻪ او اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ از ﻣﻦ‬ ‫اﺧﺎذي ﻣﻲﻛﺮد ﻳﺎ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ‪ .‬از ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﭼﻴﺰي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﻮﻳﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺖ وﻟﻲ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﺟﻨﺪﻟﻲ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ از راﺑﻄﻪي او ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪ )ﻳﻚ‬ ‫وﺑﻼگﻧﻮﻳﺲِ ﻛﻨﺠﻜﺎو ذﻛﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن در ﻳﻚ ﻛﺘﺎبِ ﻣﺮﺟﻊ‪ ،‬از ﺟﻨﺪﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺪر ﺧﻮد ﻧﺎم ﺑﺮده‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ او ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺪر ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ (.‬آن زﻣﺎن ﺟﻨﺪﻟﻲ ﺑﺮاي ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﺑﺎر ازدواج ﻛﺮده و ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ در ﭘﺎﺗﻮق و ﻛﺎزﻳﻨﻮي ﺑﻮمﺗﺎو‪‬ن‪ 2‬در ﻏﺮب رﻳﻨﻮ‪ 3‬در ﻧﻮادا‪ 4‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎل‬ ‫‪ 2006‬وﻗﺘﻲ ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺪﻳﺪش راﺳﻴﻞ‪ 5‬را ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن آورد‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ؟« ﻣ‪‬ﻨﺎ داﺳﺘﺎن را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد وﻟﻲ اﻓﺰود ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻴﭻ ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ دﻳﺪار ﺑﺎ ﭘﺪر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و‬ ‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮش رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺪﻟﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻛﻨﺎر آﻣﺪ‪ .‬ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺪرم ﻳﻚ‬ ‫داﺳﺘﺎنﮔﻮي ﻓﻜﻮر و زﻳﺒﺎ اﻧﺪﻳﺶ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل آدﻣﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﻨﻔﻌﻞ اﺳﺖ‪ .‬او ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺗﻤﺎس‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺖ‪«.‬‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﭘﻲ ﺟﻨﺪﻟﻲ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺑ‪‬ﻦﻣﺎﻳﻪي دوﻣﻴﻦ رﻣﺎﻧﺶ “ﭘﺪر ﮔﻢﺷﺪه” ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎل‬ ‫‪ 1992‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ر‪‬ﻧﺪ‪ ‬اﻓﺴﺎﻧﻪاي )ﻃﺮاح ﻟﻮﮔﻮي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ( را راﺿﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻃﺮح روي ﺟﻠﺪ آن ﻛﺘﺎب‬ ‫را ﻛﺎر ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﻮد و ﻫﺮﮔﺰ ازش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪ«‪ .‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻌﺪادي‬ ‫از اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮادهي ﺟﻨﺪﻟﻲ را در ﺣ‪‬ﻤ‪‬ﺺ و در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و در ﺳﺎل ‪ 2011‬ﻣﺸﻐﻮلِ ﻧﻮﺷﺘﻦِ رﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻦﻣﺎﻳﻪي رﻳﺸﻪﻫﺎي ﺳﻮري ﺧﻮد ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺳﻔﻴﺮ ﺳﻮرﻳﻪ در واﺷﻨﮕﺘُﻦ ﺑﺮاي او ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎم ﺗﺮﺗﻴﺐ داد ﻛﻪ ﻋﻤﻮ‬ ‫و زنﻋﻤﻮي ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﻫﻢ ﺑﺎ ﭘﺮواز از ﻓﻠﻮرﻳﺪا آﻣﺪﻧﺪ و ﻫﻤﺮاﻫﻲاش ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﻨﺪﻟﻲ را ﻣﻼﻗﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد وﻟﻲ ﻫﺮ ﭼﻪ زﻣﺎن ﺟﻠﻮ رﻓﺖ او‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺸﺎن داد‪ .‬در ‪ ،2010‬ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﺴﺮش‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺗﻮﻟﺪ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن در ﺧﺎﻧﻪاش در‬ ‫ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬رﻳﺪ ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻘﻲ اﻳﺴﺘﺎد و ﺑﻪ ﻋﻜﺲﻫﺎي ﭘﺪرﺑﺰرگ‪ ‬ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﺶ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻬﺎ را‬ ‫‪Espresso Roma‬‬ ‫‪Boomtown‬‬ ‫‪Reno‬‬ ‫‪Nevada‬‬ ‫‪Roscille‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحــه‪٢٣٧ :‬‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او ﻫﻴﭻ ﺗﻌﻠﻖﺧﺎﻃﺮي ﺑﻪ رگ و رﻳﺸﻪي ﺳﻮري ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺻﺤﺒﺖ از ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ رﻏﺒﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻳﺎ اﺑﺮاز ﻧﻈﺮ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﻮرﻳﻪ درﮔﻴﺮ ﺷﻮرشﻫﺎي ﺑﻬﺎر ﻋﺮﺑﻲ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ 2011‬ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ دوﻟﺖ اُﺑﺎﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪاﺧﻼت ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﻟﻴﺒﻲ و ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻜﻨﺪ‪ ،‬او ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ در اﺻﻞ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲداﻧﺪ در آﻧﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻏﻠﻄﻲ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺎري ﺑﻜﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﻓﻨﺎ‬ ‫رﻓﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﻜﻨﻴﻢ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﻨﺎ رﻓﺘﻪاﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ راﺑﻄﻪاي دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻣﺎدر ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﺶ ﺟﻮآن ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد‪ .‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ او و ﻣ‪‬ﻨﺎ اﻏﻠﺐ‬ ‫ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ را در ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﻳﺪارﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻟﺬتﺑﺨﺶ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﻫﻢ اﺣﺴﺎﺳﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﻮآن ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲزد و ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳﺘﻴﻮ را دوﺳﺖ دارد و ﺑﺎﺑﺖ دور ﻛﺮدن او‬ ‫از ﺧﻮد ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺮ ﺑﺎر‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او ﻗﻮت ﻗﻠﺐ ﻣﻲداد و اوﺿﺎع ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎل‬ ‫ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎش‪ .‬ﻣﻦ دوران ﻛﻮدﻛﻲِ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮب ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‪«.‬‬

‫ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫اﻣﺎ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺮﻧﺎن دورانِ ﻛﻮدﻛﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در ﻛﻮدﻛﻲ ﭘﺪرش ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ دﻳﺪﻧﺶ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺄﺛﺮِ ﻧﺎﺷﻲ از ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺻﺪاﻳﺶ ﻣﻮج ﻣﻲزد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﭘﺪر ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﺪري ﻧﻜﺮدم« ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻘﻼﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز وﻗﺘﻲ ﻟﻴﺴﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل داﺷﺖ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ از‬ ‫ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮاي او و ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬رد ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﻮﻗﻒ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ او‬ ‫ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ روي ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺖ و داﺧﻞ ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﻳﻚ ﻳﺎ‬ ‫دو ﺑﺎر در ﺳﺎل رخ ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻲﺧﺒﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪي ﻟﻴﺴﺎ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد و‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺳﻮار ﻣﺮﺳﺪﺳﺶ از آﻧﺠﺎ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ ﻛﻪ ‪ 8‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪ )ﺳﺎل ‪ (1986‬اﻳﻦ دﻳﺪارﻫﺎ ﻫﻢ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ زﻳﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻓﺮﺳﺎﻳﻨﺪهاي‬ ‫ﭼﻮن ﺳﺎﺧﺖ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻳﺎ ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﻀﺎﻳﻲ آرامﺗﺮ و دوﺳﺘﺎﻧﻪﺗﺮ و اﻟﺒﺘﻪ در‬ ‫ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮﻳﺴﺎن و ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه وﻗﺘﻲ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻛﻼس ﺳﻮم ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪاي ﺑﺎﻫﻮش و ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ اﺳﺖ و ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻗﻠﻢ ﺧﻮﺑﺶ‪ ،‬داﻧﺶآﻣﻮز ﻣﻨﺘﺨﺐ‬ ‫ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﭘﺮﺣﺮارت و ﺳﺮزﻧﺪه و ﺑﺎ ﺟﺴﺎرت ‪-‬ﻣﻴﺮاثدار ﭘﺪرش‪ -‬ﺑﻮد‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭼﻬﺮهاش ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺒﺎﻫﺖ داﺷﺖ؛ ﺑﺎ اﺑﺮوﻫﺎي ﻛﻤﺎﻧﻲ و ﺻﻮرﺗﻲ ﺷﺒﻴﻪ اﻫﺎﻟﻲ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ روز ﺑﺮاي ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻛﺮدن‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ را ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺧﻮد ﺑﺮد‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ در راﻫﺮو ﭼﺮخ و ﻓﻠﻚ ﻣﻲزد و ﺟﻴﻎ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪» :‬ﻣﻨﻮ ﺑﺒﻴﻦ!«‬ ‫اَوي ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس ﻗﺪﺑﻠﻨﺪ و ﺧﻮشﻣﺸﺮبِ ﺷﺎﻏﻞ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ و ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﺧﻮب ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﻫﺮ وﻗﺖ و ﺑﻲوﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ را ﻫﻢ از ﺧﺎﻧﻪي ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮ ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ دﺧﺘﺮش ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش و ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻫﺮ دو ﮔﻴﺎهﺧﻮار ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻟﻴﺴﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮد ﻟﻴﺴﺎ ﺟﻮﺟﻪ ﺳﻔﺎرش ﺑﺪﻫﺪ و او ﻫﻢ ﻣﻲداد‪«.‬‬ ‫ﺧﻮردن ﺟﻮﺟﻪ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ وﻟﺨﺮﺟﻲ ﻛﻮﭼﻚ او ﺷﺪ ﭼﻮن ﺑﻴﻦ ﭘﺪر و ﻣﺎدري ﮔﻴﺎهﺧﻮار ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻏﺬاﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻣﻌﻨﻮي ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻣﻮرد دوراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺎدرش ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺧﻮار و‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحـه‪٢٣٨ :‬‬ ‫ﺑﺎرﻣﺎن ‪-‬ﻛﺎﺳﻨﻲ‪ ،‬ﮔَﻨﻪﮔَﻨﻪ و ﻟﻮﺑﻴﺎ‪ -‬را از ﻣﻐﺎزهﻫﺎﻳﻲ ﭘﺮ از ﺑﻮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ زنﻫﺎ ﻣﻮﻫﺎﺷﺎن را‬ ‫رﻧﮓ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻏﺬاﻫﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮردﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻨﺪﺑﺎري ﻣﺮغ ﺳﻮﺧﺎري ﻃﻌﻢدار‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ؛ ﮔﻮﺷﺖ را ﺑﺎرﻳﻜﻪﺑﺎرﻳﻜﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﺦ روي آﺗﺶ ﻣﻲﭘﺨﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺗﻮي ﭘﺎﻛﺖ‪ ‬ﻓُﻴ‪‬ﻞدار ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ‬ ‫داغداغ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺗﻮي ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮردﻳﻢ‪ «.‬ﭘﺪر ﻟﻴﺴﺎ ﻛﻪ ﻋﺎدات ﻏﺬاﻳﻲاش ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻌﺼﺐ ﺷﺨﺼﻲ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬در اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ‬ ‫ﺳﻮﭘﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲﺧﻮرده ﺣﺎوي ﻛﺮه ﺑﻮده‪ ،‬ﻳﻚ دﻫﺎن ﺳﻮپ ﺑﺎﻻ آورد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ در اﭘﻞ ﻏﺬا‬ ‫ﺧﻮردن را ﺷُﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺳﺮاغ رژﻳﻢﻫﺎي ﻣﺤﻜﻤﺶ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻟﻴﺴﺎ ﻫﻢ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﺎدات‬ ‫ﻏﺬاﻳﻲ او ﻣﻨﻌﻜﺲﻛﻨﻨﺪهي ﻧﻮﻋﻲ از ﻓﻠﺴﻔﻪي زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺒﻜﻲ ﻛﻪ در آن زﻫﺪ و ﺳﺎده زﻳﺴﺘﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﻗﻮاي دﻳﮕﺮِ را ﺑﻪ اوج ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺧ‪‬ﺮﻣﻦِ ﻧﻴﻜﻮ از زﻣﻴﻦِ ﻛﻢآب ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫آﺳﻮدﮔﻲ از ﺧﻮدداري‪ .‬ﭘﺪرم ﻣﻌﺎدﻟﻪاي را ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﺮدم ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ :‬اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻪ ﺿﺪ‪ ‬ﺧﻮدﺷﺎن‬ ‫ﺑﺪل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻋﺪمﺣﻀﻮر و ﮔﺎه ﺳﺮديِ ﭘﺪر‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ ﻟﺤﻈﺎت‪ ‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدن ﺷﺪﻳﺪاً ﻟﺬتﺑﺨﺶ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ‬ ‫او زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ روزﻫﺎ ﻣﻲآﻣﺪ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﺪاي ﺧﺪا ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻖ ﻳﺎ ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ‬ ‫در ﮔﻮشﻣﺎن ﻃﻨﻴﻦاﻧﺪاز ﺷﻮد‪ «.‬ﻟﻴﺴﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهروي ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺎ او در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي آرام ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮي ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬اﺳﻜﻴﺖ ﻣﻲﻛﺮد و اﻏﻠﺐ ﺳﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ و‬ ‫اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲزد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎري ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺑﺮد‪ ،‬ﺧﻮدش در زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟﻴﺴﺎ آﻣﺪه‪«.‬‬ ‫ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪» :‬ﻣﺜﻞ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺧﺘﺮش اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﭼﺎﻧﻪاي ﺷﺒﻴﻪ او ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﭼﺎﻧﻪي‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ اﻣﻀﺎي ﺷﺨﺼﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺗﺎ ده ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ واﻟﺪﻳﻨﺶ از ﻫﻢ ﻃﻼق‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد ﺗﺎ ﭘﺪر ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺎﺷﺪ و اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺼﻴﺤﺖ او را ﺑﻪ ﮔﻮش آوﻳﺨﺖ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎﺑﺖ آن از‬ ‫ﺟﻮآﻧﺎ ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻳﻚﺑﺎر ﻟﻴﺴﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑﺮد و در ﻫﺘﻞِ ﻋﺎﻟﻲ و ﻣﻨﻈﻢ اُﻛﻮرا‪ 1‬اﺗﺎق ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺒﻘﻪي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص ﺳﺮو ﺳﻮﺷﻲ‪ 2‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻴﻨﻲﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ‬ﺳﻮﺷﻲ از ﻧﻮع اوﻧﺎﮔﻲ‪ 3‬ﺳﻔﺎرش ﻣﻲداد؛ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻇﺮفﻫﺎي ﻏﺬا ﭼﻨﺎن ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ ﻛﻪ اﺟﺎزه داد ﻣﺎرﻣﺎﻫﻲِ ﭘﺨﺘﻪﺷﺪه رژﻳﻢ ﮔﻴﺎﻫﻲاش را ﻧﻘﺾ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﻄﻌﺎت‪‬‬ ‫ﺳﻮﺷﻲ‪ ،‬روﻛﺸﻲ از ﻧﻤﻚ ﻳﺎ ﺳ‪‬ﺲِ ﺧﻮﺷﻤﺰه داﺷﺘﻨﺪ و ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآور‪‬د ﻛﻪ‪ :‬ﭼﻄﻮر ﻏﺬا در دﻫﺎنﺷﺎن‬ ‫آب ﻣﻲﺷﺪ؛ و اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬ﻳﺦﻫﺎي راﺑﻄﻪﺷﺎن ﻧﻴﺰ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﺎ آن ﺳﻴﻨﻲﻫﺎي ﻏﺬا‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در‬ ‫ﻛﻨﺎرش اﺣﺴﺎس آرام و ﺧﻮﺷﻨﻮدي ﻛﺮدم؛ زﻳﺎدهر‪‬وي‪ ،‬آزاد ﺑﻮدن و ﮔﺮﻣﻲِ او ﺑﻌﺪ از ﺧﻮردن آن ﺳﺎﻻدﻫﺎي ﺳﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﺎز ﺷﺪن ﻳﻚ ﻓﻀﺎيِ دور از دﺳﺘﺮس را ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲداد‪ .‬آن روز‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺖ و زﻳﺮ آن ﺳﻘﻒ‪‬‬ ‫ﺷﺮﻗﻲِ زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻛُﺮﺳﻲﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺧﻮراكﻫﺎ و ﻣﻦ‪ ،‬آدﻣﻲ ﺷﺪ ﻫﻢﻃﺮاز ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪ‪«.‬‬ ‫وﻟﻲ راﺑﻄﻪﺷﺎن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﻴﺮﻳﻦ و روﺷﻦ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاج ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬داﺋﻢ در ﻧﻮﺳﺎﻧﻲ ﻣﻴﺎن ﻋﺸﻖ و ﻃﺮد‪ .‬در دﻳﺪاري ﺳﺮزﻧﺪه و ﺷﻮخ‪ ،‬در دﻳﺪار ﺑﻌﺪ ﺳﺮد و ﺧﺸﻚ‪ .‬و اﻏﻠﺐ اﺑﺪاً‬ ‫ذﻫﻨﺶ ﭘﻴﺶِ ﻟﻴﺴﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪» :‬ﻟﻴﺴﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ در راﺑﻄﻪﺷﺎن اﺣﺴﺎس ﻧﺎ اﻣﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ‬ ‫‪Okura‬‬ ‫‪Sushi‬‬ ‫‪Unagi‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحــه‪٢٣٩ :‬‬ ‫ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪش رﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﺑﻴﺎﻳﺪ وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ دﻳﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﻛﺎﻣﻼً دﻟﻮاﭘﺲ و ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﺎ آﻣﺪﻧﺶ ﮔُﻞ از ﮔُﻞِ دﺧﺘﺮك ﺷﻜﻔﺖ‪«.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ او ﺗﻨﺪ ﻣﺰاج ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ‪ ،‬راﺑﻄﻪﺷﺎن ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻓﺮود ﺑﻮد و ﻫﺮ ﻓﺮودي ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮِ ﻟﺠﺎﺟﺘﻲ ﻛﻪ در ﻫﺮ دو ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ درازا ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻫﺮ ﻣﺸﺎﺟﺮهاي ﻣﺎهﻫﺎ ﺑﺪون ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺪام در ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺬرتﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻼش ﺑﺮاي اﻟﺘﻴﺎمِ زﺧﻢﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎ ﻧﺒﻮد؛ ﻧﻪ ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺰﻣﻦ ﺳﺮﻃﺎن دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز در ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ ،2010‬داﺷﺖ ﺑﺎ دﻗﺖ و اﺷﺘﻴﺎق‬ ‫ﻋﻜﺲﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ را ﻛﻪ در ﺟﻌﺒﻪاي ﺑﻮد ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺮور ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬روي ﻳﻜﻲ از ﻋﻜﺲﻫﺎ ﻛﻪ او را ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ )وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد( ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻬﺶ ﺳﺮ ﻧﻤﻲزدم‪ «.‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم‬ ‫آن ﺳﺎل را ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ ﺣﺮف ﻧﺰده ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ آﻳﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ دﺧﺘﺮش زﻧﮕﻲ ﺑﺰﻧﺪ ﻳﺎ اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬ﺑﺪون‬ ‫ﭘﻠﻚ زدن‪ ،‬ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻴﺮه ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﺮور ﻋﻜﺲﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ را از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻋﺎﺷﻖﭘﻴﺸﻪ‬ ‫وﻗﺘﻲ ﭘﺎي زنﻫﺎ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪﻳﺪاً ﻋﺎﺷﻖﭘﻴﺸﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬آن ﻫﻢ ﻋﺸﻖﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎﻻ و‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ را ﻛﻪ در رواﺑﻂ ﻋﺸﻘﻲ رخ ﻣﻲداد ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﺶ در ﻣﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و در دوري از ﻋﺸﻘﺶ دﭼﺎر ﻏﻢ و‬ ‫ﻏﺼﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1983‬ﺑﺎ ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎم ﻛﻮﭼﻚ در درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن رﻓﺖ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻛﻨﺎر‬ ‫ﻳﻚ داﻧﺸﺠﻮي دورهي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ از داﻧﺸﮕﺎه ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺟﻨﻴﻔﺮ اﻳﮕﺎن‪ 1‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺮد ﻛﻨﺎري‬ ‫ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬آن روزﻫﺎ ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﻴﺰ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﻪﺷﺎن دوام ﻧﺨﻮاﻫﺪ آورد و اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺠﺬوب اﻳﮕﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫در آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺖ ﺗﻌﻄﻴﻼت ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر ﺑﺮاي ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪاي در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦ اﻳﮕﺎن را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و ﺑﺎ او ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ دو ﻧﻔﺮي ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪ ﺟ‪‬ﻜُﻠﻴﻦ‪ 2‬رﻓﺘﻨﺪ؛ ﭘﺎﺗﻮﻗﻲ‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﭙﻪي ﺗﻠﮕﺮاف ﻛﻪ ﺳﻮﻓﻠﻪﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ درﺟﻪ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﺎﺑﺰ اﻏﻠﺐ ﺑﺮاي دﻳﺪار ﺑﻪ ﺷﺮق ﭘﺮواز ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از روﻳﺪادﻫﺎي ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد در‬ ‫ﺑﻮﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ ﮔ‪‬ﺮدش آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺎﺷﻖ اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ زودﺗﺮ ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻋﺎزم‬ ‫ﻓﻴﻼدﻟﻔﻴﺎ ﺷﻮد‪) .‬ﻣﻠﺖ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ!( وﻗﺘﻲ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻨﻴﻔﺮ ﺧﻮدش را ﺑﺎ ﻗﻄﺎر‬ ‫ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻫﺘﻞ ﻛﺎرﻻﻳﻞ ﻳﺎ آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﺟِﻲ ﭼﻴﺎت در ﻛﻨﺎرهي ﺷﺮﻗﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺑﺮاي ﻏﺬا ﺧﻮردن ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪ‬ ‫ﻟﻮﻛﺰﻣﺒﻮرگ‪ 3‬ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪) .‬ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎً( ﺑﻪ آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﺳ‪‬ﻦ رﻣﻮ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻛﻮراﺳﻴﻮن ﺑﺪﻫﺪ ﺳﺮ‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻤﺎ )ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ اُﭘﺮا( ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺐﻫﺎ ﻫﻢ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺣﺮف ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ آن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﻠﻨﺠﺎر ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻜﻲ از ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺑﻮداﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺮﺷﻤﺮد‪“ :‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ آدﻣﻲ از دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﺎدﻳﺎت اﺟﺘﻨﺎب ﺑﻮرزد‪”.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻨﻴﻔﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻋﻼﻳﻖ ﻣﺼﺮفﮔﺮاﻳﺎﻧﻪي آدمﻫﺎ ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪاﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻧﻴﻞ ﺑﻪ روﺷﻦﻓﻜﺮي‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ از‬ ‫‪Jennifer Egan‬‬ ‫‪Jacqueline‬‬ ‫‪Luxembourg‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحـه‪٢٤٠ :‬‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ ﻛﻪ در آن دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ و ﻣﺎديﮔﺮاﻳﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺟﻨﻴﻔﺮ ﻳﻜﻲ از ﻧﻮارﻫﺎي ﻛﻮﺑﻮن ﭼﻴﻨﻮ‬ ‫اﺳﺘﺎد ذن‪ -‬را ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ در آن راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﻴﻞ و ﻫﻮس ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬‫اﻳﮕﺎن اﻳﻦ ﻋﻘﺎﻳﺪ را ﭘﺲ زد و ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺮدم‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻪي ﺧﻮدش را زﻳﺮ ﭘﺎ ﻧﻤﻲﮔﺬارد؟ اﻳﮕﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از اﻳﻦ دوﮔﺎﻧﮕﻲِ ﻓﺎﺣﺶ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ و ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﻣﺠﺎدﻟﻪ ﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬اﺷﺘﻴﺎقِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻓﺎﺧﺮ‪ ،‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﻛﻪ آدﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ‬ ‫داراﻳﻲﻫﺎي ﺗﺠﻤﻠﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﺑﻮرزد‪ ،‬ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1984‬ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‪ ،‬اﻳﮕﺎن ﺗﻌﻄﻴﻼت‬ ‫زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ را دور از ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ در آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﻣﺎدرش در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺳﭙﺮي ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎي ﺷﺎمِ ﻣﺎدرش‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺑﺎ آن ﺷﻬﺮت ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ‪ -‬ﺟﻠﻮي در ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﺑﻐﻞ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫راﺳﺖ ﺑﻪ اﺗﺎق ﺧﻮاب اﻳﮕﺎن رﻓﺖ ﺗﺎ آن را روي ﻣﻴﺰ ﺑﭽﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﭼﻨﺪ دوﺳﺖ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﮕﺎن ﻫﻢ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲِ ﺷﻮمِ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮدن ﻋﻤﺮش را ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻢ ﭼﻨﺪان ﺻﺒﻮر و ﺧﻮش اﺧﻼق ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﮕﺎن ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬ﻳﻚ‬ ‫ﺣﺲ ﻓﻮرﻳﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﻪي آن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﺪ« دارد‪ .‬راﺑﻄﻪي آﻧﻬﺎ در ﭘﺎﻳﻴﺰ ‪ 1984‬ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬اﻳﮕﺎن ﺧﻴﻠﻲ واﺿﺢ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺧﻮد را ﺑﺮاي ازدواج ﺟﻮان ﻣﻲداﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﻧﺰاع ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ 1985‬ﺑﻮد و ﺟﺎﺑﺰ در راه رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﻛﺎري‪،‬‬ ‫در دﻓﺘﺮ ﻳﻜﻲ از اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﻨﻴﺎد اﭘﻞ ‪-‬ﻣﺴﺌﻮل ﺗﻬﻴﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮاي ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻏﻴﺮاﻧﺘﻔﺎﻋﻲ‪ -‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻳﻚ زن ﺑﻠﻮﻧﺪ‪ ‬ﻻﻏﺮ اﻧﺪام ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻨ‪‬ﺶِ ﺑﺎﺻﻔﺎي ﻳﻚ ﻫﻴﭙﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻮشِ ﺧﺎﻟﺺِ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در او دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﺶ ﺗﻴﻨﺎ رِدس ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ زﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫دﻳﺪه ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻓﺮدا ﺑﻪ او زﻧﮓ زد و ﺑﻪ ﺷﺎم دﻋﻮﺗﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻴﻨﺎ ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮن آن زﻣﺎن ﺑﺎ دوﺳﺖﭘﺴﺮش زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ او را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهر‪‬وي در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﺎرك ﺑﺮد و دوﺑﺎره ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﺶ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦﺑﺎر او ﺑﻪ دوﺳﺖﭘﺴﺮش ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود و رﻓﺖ‪ .‬ﺗﻴﻨﺎ آدم ﺻﺎدق و راﺣﺘﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺷﺐ ﺑﻌﺪ از ﺷﺎم‪ ،‬زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ زد ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲاش در ﺷُﺮُف‪ ‬از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻪ زودي‬ ‫از راه رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ رِدس ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت‪ ‬ﺑﺪون ﻣﺒﻠﻤﺎنِ وودﺳﺎﻳﺪ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺷﺪم‪ .‬ارﺗﺒﺎط ﺧﻴﻠﻲ ﻋﻤﻴﻘﻲ داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺗﺼﻮر ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﺴﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ از او ﻣﺮا‬ ‫درك ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫رِدس از ﺧﺎﻧﻮادهاي آﺷﻔﺘﻪ ﻣﻲآﻣﺪ و از اﻳﻦ رو ﺟﺎﺑﺰ رﻧﺞِ ﺧﻮد از ﻣﺎﺟﺮاي ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ را ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﺎ او در‬ ‫ﻛﻮدﻛﻲ ﺧﻮد رﻧﺠﻴﺪهﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‬ ‫ِ‬ ‫ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬رِدس ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ دو از دوران‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺎ از ﺟﻨﺲ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺗﻌﻠﻖ ﺧﺎﻃﺮ دارﻳﻢ‪ «.‬ﻋﺸﻖﺷﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﻧﻤﻮد‬ ‫ﺧﺎرﺟﻲ داﺷﺖ و راﺑﻄﻪﺷﺎن ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺑﺮوز در اﻧﻈﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮد؛ ﻣﻌﺎﺷﻘﻪﻫﺎي آﻧﻬﺎ در ﺳﺎﻟﻦ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻤﺎنﻗﺪر در‬ ‫ﻳﺎدﻫﺎ ﻣﺎﻧﺪه ﻛﻪ دﻋﻮاﻫﺎﺷﺎن در ﺳﺎﻟﻦﻫﺎي ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻳﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪي وودﺳﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻫﻤﻮاره ﺻﺪاﻗﺖ و ﺳﺎدﮔﻲ او را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﺿﻤﻦِ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻴﺪاﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رِدس‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻼً درﺳﺘﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺮاﻳﺶ ﺟﺎﻟﺒﻲ داﺷﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ آﺳﻴﺐﻫﺎ و اﺧﺘﻼﻻت ﻋﺎﻃﻔﻲ را ﺑﻨﮕﺮد‬ ‫و در ذﻫﻦِ ﺧﻮد‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻮدنِ آدمﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحــه‪٢٤١ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ 1985‬ﺑﺎ اﺧﺮاج از اﭘﻞ‪ ،‬رِدس را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻔﺮ اروﭘﺎ ﺑﺮد ﺗﺎ زﺧﻢﻫﺎﻳﺶ را درﻣﺎن ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز‬ ‫ﻏﺮوب روي ﭘ‪‬ﻠﻲ ﺑﺮﻓﺮاز رود ﺳ‪‬ﻦ‪ 1‬اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﻦ از ﻣﺎﻧﺪن در ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻳﺎ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﺗﻲ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم در‬ ‫آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪ؛ اﻳﺪهاي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺟﺪي‪ .‬رِدس ﺑﻪ آن ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻬﺮهاي ﺑﻮد‬ ‫ﺳﻮﺧﺘﻪ وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﺟﺎهﻃﻠﺐ‪ .‬روي ﭘ‪‬ﻞ ﺑﻪ ﺗﻴﻨﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﻧﻌﻜﺎﺳﻲ ﻫﺴﺘﻢ از آﻧﭽﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻢ‪ 25 «.‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺷﺪه وﻟﻲ ﻫﻨﻮز در ﭘﻴﻮﻧﺪي ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رِدس ﺑﺎ ارﺳﺎل اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺧﺎﻃﺮهاﻧﮕﻴﺰ ﻟﺤﻈﺎت‬ ‫ﺣﻀﻮر در ﭘﺎرﻳﺲ را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻳﺎدآوري ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنِ ‪ 1985‬رويِ ﭘ‪‬ﻠﻲ در ﭘﺎرﻳﺲ‪ ،‬ﻫﻮا اﺑﺮي ﺑﻮد و ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﺮدهﻫﺎيِ ﺳﻨﮕﻲ و ﺻﻴﻘﻠﻲِ ﭘ‪‬ﻞ ﺗﻜﻴﻪ داده‪ ،‬ﺑﻪ آ ِ‬ ‫ب‬ ‫ﺳﺒﺰ و ﻏﻠﺘﺎنْ در زﻳﺮ ﭘﺎﻣﺎن ﺧﻴﺮه ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﻫﻨﮕﺎﻣﻪي ﺗﻠﺦ‪ ،‬دﻧﻴﺎي ﺗﻮ از ﻣﻦ ﮔﺴﺴﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺲ اﻳﺴﺘﺎد و‬ ‫ﺻﺒﺮ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﭘﻴﭽﻚ ﺑﻪ دور اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻌﺪيات ﺑﭙﻴﭽﺪ و دوﺑﺎره ﺧﻮد را ﺷﻜﻞ دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ از آن‬ ‫ﭘﻴﺸﺎﻣﺪ ﻓﺮار ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﻮﺷﻴﺪم ﻣﺘﻘﺎﻋﺪت ﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻴ‪Ĥ‬ﻏﺎزي‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺮﭘﻮﺷﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺑﺮ ﺧﻮد‪ ‬ﻗﺪﻳﻢﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮي در ﻣﺎ ﺟﺎن ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ آﻫﺴﺘﻪ از آن ﭘﺮﺗﮕﺎه‪ ‬ﺗﺎرﻳﻚ‪ ‬دﻧﻴﺎيِ‬ ‫درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪات ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ؛ ﺑﺮاي دوﺑﺎره ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﻲﻧﺎم و ﻧﻮ ﺷﺪن‪ ،‬ﺟﺎري ﺷﺪن در ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲِ ﺳﺎده‪،‬‬ ‫درﺳﺖ ﻛﺮدن ﻏﺬاﻫﺎي ﺧﻮب و آﺳﺎن‪ ،‬ﻫﺮ روز ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدن ﻣﺜﻞ ﺑﺎزيِ ﻗﺸﻨﮓ‪ ‬ﻛﻮدﻛﺎن‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻴﺎل ﻛﻨﻢ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي اﻳﻦ رؤﻳﺎ در ﻧﻈﺮت آﻣﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ ﺑﺨﻨﺪي و ﺑﮕﻮﻳﻲ‪“ :‬ﭼﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺮد؟ ﺧﻮدم را از‬ ‫ﻛﺎر ﺑﻲ ﻛﺎر ﻛﺮدهام‪ ”.‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻴﺎل ﻛﻨﻢ در آن ﻟﺤﻈﻪي ﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ آﻳﻨﺪه ﺧﺸﻦ از راه ﺑﺮﺳﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺎ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺒﺮد و از ﻫﻢ دور ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ را ﻧﮕﻔﺘﻲ و ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻣﺰرﻋﻪاي در ﺟﻨﻮب ﻓﺮاﻧﺴﻪ زﻧﺪﮔﻲِ ﺳﺎدهاي آﻏﺎز‬ ‫ﻛﺮدﻳﻢ و ﺗﺎ ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﻴﺮي در ﺻﻔﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ و ﺑﺎ ﻧﻮهﻫﺎﻣﺎن در ﻛﻨﺎر‪ ،‬روزﻫﺎ ﺧﻮش و ﺧﺮم از ﭘﻲِ ﻫﻢ آﻣﺪﻧﺪ و‬ ‫‪2‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ و دﻧﻴﺎي ﻛﻮﭼﻚﻣﺎن‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻗﺮصﻫﺎي ﻧﺎنِ ﺗﺎزه‪ ،‬ﮔﺮم و ﻋﻄﺮآﮔﻴﻦ از ﺻﺒﺮ و اُﻧﺲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫آن راﺑﻄﻪ ﺑﺮاي ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪ‪ .‬رِدس از زﻧﺪﮔﻲ در ﺧﺎﻧﻪي ﺧﺎﻟﻲ از ﻣﺒﻠﻤﺎنِ وودﺳﺎﻳﺪ ﻣﺘﻨﻔﺮ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ زوج ﺟﻮان ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪي ﻛﺎر در ﭼﺰﭘﺎﻧﻴﺲ‪ 3‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﺎﻧﻪدار و آﺷﭙﺰﺑﺎﺷﻲ اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮد وﻟﻲ‬ ‫ﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﻴﻨﺎ ﺣﺲ ﻛﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﺪاﺧﻠﻪﺟﻮي ﺑﻲﻣﺼﺮف اﺳﺖ‪ .‬او ﮔﺎه ﺳﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ آﭘﺎرﺗﻤﺎن ﺧﻮدش در‬ ‫ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻣﻲزد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﻌﺪ از ﻣﺸﺎﺟﺮات‪ ‬رﻋﺪآﺳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر روي دﻳﻮارِ راﻫﺮويِ‬ ‫ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ اﺗﺎق ﺧﻮاب ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺴﺎﻣﺤﻪ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ از ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده اﺳﺖ‪ «.‬ﺗﻴﻨﺎ ﺷﻴﻔﺘﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎل از اﻳﻨﻜﻪ او ﭼﻘﺪر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻲﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺬاب ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻳﺎدآوري ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر راﺑﻄﻪي‬ ‫ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺑﺎ آدﻣﻲ ﺧﻮدﻣﺤﻮر ﺑﺎﻋﺚ رﻧﺞ و ﻋﺬاﺑﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ دﻟﻮاﭘﺴﻲِ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﻣﺮاﻗﺐ از ﺗﻮ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻈﺮ ﻋﺎﺟﺰ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻮع ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻀﺎﻋﻒ اﺳﺖ ﻛﻪ آرزوﻳﺶ را ﺑﺮاي ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل آﻧﻬﺎ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮق داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻃﻴﻔﻲ از ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﺗﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ‬ ‫را ﻓﺮض ﻛﻦ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام در ﻳﻚ ﺳﺮ ﻃﻴﻒ ﺑﻮدﻧﺪ!« ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ رِدس در ﻫﻤﻪي ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ و ﺑﺰرگ آﺷﻜﺎر‬ ‫‪Seine‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫ﺑﻪ ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻧﮕﺎرشِ ﭘﺎراﮔﺮاﻓﻲ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮﺗﺎن ﮔﺬﺷﺖ ﻣﻲﺑﺎﻟﻢ ﭼﺮاﻛﻪ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬راﺳﺘﻲ اﮔﺮ ﺗﺎ اﻵن ﻛﺘﺎب را ‪Donate‬‬ ‫ﻧﻜﺮدهاﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ وﻗﺘﺶ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ‪ www.narenji.ir/steve‬ﺳﺮي ﺑﺰﻧﻴﺪ؟ ‪‬‬ ‫‪Chez Panisse‬‬

‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحـه‪٢٤٢ :‬‬ ‫ﺑﻮد؛ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﮔﺪاﻳﺎنِ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﭘﻮل ﻣﻲداد‪ .‬داوﻃﻠﺐِ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران رواﻧﻲ )ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺧﻮدش( و ﺣﺘﻲ ﻣﺮاﻗﺐِ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎ و ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺎ او اﺣﺴﺎس راﺣﺘﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻛﺲِ دﻳﮕﺮي ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﮔﺬراﻧﺪن وﻗﺖ‪‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﺎهﻃﻠﺐ و ﺧﻮداﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬رﻗﺖﻗﻠﺒﺶ ﮔﺮﭼﻪ او را در ﻧﻈﺮ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻓﺮدي ﻣﻌﻨﻮي ﺟﻠﻮه ﻣﻲداد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎﻧﻊ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ روي ﻳﻚ ﻃﻮلﻣﻮج ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻲﺛﺒﺎت ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎﻳﺰﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ دﻋﻮا ﻛﺮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدﻳﻨﻲ داﺷﺘﻨﺪ؛ رِدس ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﺳﻠﻴﻘﻪي زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﭼﻴﺰي ﺷﺨﺼﻲ‬ ‫اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﭼﻴﺰي ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﻗﺎﺑﻞ اﻛﺘﺴﺎب اﺳﺖ‪ .‬رِدس او را ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐداريِ اﻓﺮاﻃﻲ از‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ﺑﺎوﻫﺎوس ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد اﻳﻦ ﺷﻐﻞ ﻣﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻬﺸﺎن ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‬ ‫از ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮﺷﺸﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ‪ ‬ﻋﻤﻴﻖ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫درون ﺧﻮدﻣﺎن و ﻫﻢ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻗﺎدرﻳﻢ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻓﻄﺮي اﺳﺖ و رﻧﮓ ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﻇﻬﻮر و ﺑﺮوز دﻫﻴﻢ‪«.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ اوﺿﺎع ﺧﻮب ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺟﺪاﻳﻲ ﻫﻢ ﺟﺎﺑﺰ ﻏﺼﻪدار ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1989‬اﺳﺘﻴﻮ از او ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎري ﻛﺮد وﻟﻲ ﺗﻴﻨﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺣﺘﻤﺎً دﻳﻮاﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬او در ﺧﺎﻧﻮادهاي ‪‬ﭘﺮ ﺗﺸﻮﻳﺶ ﺑﺰرگ ﺷﺪه ﺑﻮد و راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ آن‬ ‫ﻣﺤﻴﻂ را ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ دو ﻗﻄﺐِ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﺟﺬب ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل رِدس ﻫﻤﺮاﻫﻲﺷﺎن ﻧﺎﭘﺎﻳﺪار‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻳﻦﻃﻮر ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي “اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻧﻤﺎد‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي” ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬از‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ﺗﺤﻤﻞ آن وﺿﻊ ﺑﺮاﻳﻢ دﺷﻮار ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﻌﺎﻣﻼت ﻓﺮديﻣﺎن ﻫﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﺎﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎﻳﺶ‬ ‫ﻧﺒﻮدم‪ .‬در ﻛﻞ‪ ،‬ﻧﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ اذﻳﺘﺶ ﻛﻨﻢ و ﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻨﺎري ﺑﺎﻳﺴﺘﻢ و ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ او دﻳﮕﺮان را اذﻳﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﺴﺘﻪﻛﻨﻨﺪه و دردﻧﺎك ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺟﺪاﻳﻲﺷﺎن‪ ،‬رِدس ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺑﻨﻴﺎد‪ ‬ذﻫﻦﺑﺎز‪ 1‬ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺒﻜﻪاي ﺑﺮاي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻳﻚﺑﺎر ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي راﻫﻨﻤﺎي روانﭘﺰﺷﻜﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻧﺎرﺳﻴﺴﻴﺰم‪ 2‬را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮش ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺷﺨﺼﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮ ﻧﻤﻲزد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ دﻗﻴﻖ و واﺿﺢ ﺑﻮد از ﻋﻠﻞ درﮔﻴﺮي ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺎ او؛ آﻧﻘﺪر واﺿﺢ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﻣﻦ از اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﻣﻼﻳﻤﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺧﻮدﻣﺤﻮري ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ ﺑﺒﻴﻨﺪ! و ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ از اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎﻳﺶ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫دﺧﺘﺮش‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻋﻤﺪهي او ﻫﻤﺪﻟﻲ ﺑﻮد ‪-‬ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻓﻘﺪان ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﻤﺪﻟﻲ‪«.‬‬‫رِدس ﺑﻌﺪﻫﺎ ازدواج ﻛﺮد و ﺻﺎﺣﺐ دو ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﺪ‪ .‬و ﺳﭙﺲ ﻃﻼق ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از ازدواج‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﺶ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻏﺼﻪي او را ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﻨﮕﺶ ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن آﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻴﻨﺎ ﺑﺎ او در ﺗﻤﺎس ﺑﻮد و‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲاش ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬رِدس ﺑﺎ ﻳﺎدآوري راﺑﻄﻪﺷﺎن اﻏﻠﺐ ﺧﻴﻠﻲ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﺮ‬ ‫ﭼﻪ ﺗﻀﺎد ارزشﻫﺎﻣﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ از ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي آن راﺑﻄﻪي دﻟﺨﻮاه ﺷﺪ وﻟﻲ دﻟﻮاﭘﺴﻲ و ﻋﻼﻗﻪام ﺑﻪ او از دﻫﻪﻫﺎ ﻗﺒﻞ‬ ‫ﺗﺎﻛﻨﻮن اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﻛﻪ در اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﺑﻮدﻳﻢ و از رِدس ﻳﺎد ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺑﻐﺾ‬

‫‪OpenMind‬‬ ‫‪ 2‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‪ :‬ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﻲ‪.‬م‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت | صـفـحــه‪٢٤٣ :‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﺻﺎدقﺗﺮﻳﻦ آدمﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻧﺪﮔﻲام دﻳﺪهام« و در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺷﻚ‪ ‬روي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﺶ ﭘﺎﻳﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﻟﻐﺰﻳﺪ‪ ،‬اﻓﺰود‪» :‬ﭼﻴﺰي ﻏﻴﺮﻣﺎدي در ﻣﻮرد او و در ﻣﻮرد راﺑﻄﻪﻣﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ از‬ ‫ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ راﺑﻄﻪﺷﺎن ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺑﻮده و ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ رِدس ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺴﺮﺗﻲ در دل دارد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺮ دو ﺑﺮ ﺳﺮ ﻳﻚ‬ ‫ﭼﻴﺰ ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﺗﻘﺪﻳﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﻮد‪.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٤٤ :‬‬

‫فصل بیست و یک‬ ‫ﻣﺮد‪ ‬ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫در خانه با قبیلهی جابز‬

‫ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل‪.1991 ،‬‬

‫ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﻋﺸﻖﺑﺎزيﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻫﺮ ﻫﻤﺴﺮﻳﺎبِ آﻣﺎﺗﻮري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺸﺨﺼﺎت زن‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي او را ﺑﺮ ﺷ‪‬ﻤ‪‬ﺮَد‪ :‬ﺑﺎﻫﻮش وﻟﻲ ﻓﺮوﺗﻦ؛ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﻗﻮي ﺗﺎ ﺟﻠﻮي او ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬ ‫آﻧﻘﺪر آرام ﻛﻪ از ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﻴﺎلِ راﺣﺖ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ؛ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮده و ﻣﺴﺘﻘﻞ وﻟﻲ آﻣﺎده ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ راﺣﺖ ﺑﺮاي او و ﻓﺮزﻧﺪان؛ واﻗﻊﺑﻴﻦ اﻣﺎ ﺑﺎ روﺣﻴﻪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ؛ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ زرﻧﮓ ﺗﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻬﺎرِ او‬ ‫را ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮد و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل آﻧﻘﺪر ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻛﻪ ﻻزم ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬و اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻪ زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﻗﺎﻣﺖ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻚ و ﺑﻠﻮﻧﺪ ﻣﻲﺑﻮد؛ ﺑﺎ ﺷﻮخﻃﺒﻌﻲ‪ ،‬ﻟﻄﺎﻓﺖ و ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﻏﺬاﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ‪.‬‬ ‫در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1989‬ﻛﻤﻲ ﭘﺲ از ﺟﺪاﻳﻲ از ﺗﻴﻨﺎ رِدس‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ زﻧﻲ وارد زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ دﻗﻴﻖﺗﺮ‬ ‫ذﻛﺮ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ زﻧﻲ درﺳﺖ وارد ﻛﻼسِ درسِ او ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻜﻲ ﺳﺨﻨﺮاﻧﺎنِ روز ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪي ﻛﻼسِ “دﻳﺪ از‬ ‫ﺑﺎﻻ” در ﻣﺪرﺳﻪي ﺗﺠﺎري اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺑﻮد و ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ از ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪه و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻪي ﻳﻜﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻛﻼس ﺑﻪ آن ﺟﻠﺴﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬او و دوﺳﺘﺶ دﻳﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺧﺎﻟﻲ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در راﻫﺮوي وﺳﻂ ﺗﺎﻻر ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻳﻜﻲ از ﻛﻨﺘﺮلﭼﻲﻫﺎ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻨﻊﺷﺎن ﻛﺮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحــه‪٢٤٥ :‬‬ ‫ﭘﺎوِل دﺳﺖ دوﺳﺘﺶ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ ﻫﻢ رﻓﺘﻨﺪ روي دو ﺗﺎ از ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎي رزرو ﺷﺪهي ردﻳﻒ ﺟﻠﻮ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ راﺳﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪ ﺑﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲِ ﻛﻨﺎرِ ﭘﺎوِل‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺘﻢ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻚ دﺧﺘﺮ‬ ‫ﺧﻮﺷﮕﻞ آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﮔﭗ زدن ﺗﺎ ﻧﻮﺑﺖ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻣﻦ ﺑﺮﺳﺪ‪ «.‬ﻛﻤﻲ ﺧﻮﺷﻤﺰﮔﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن در ﻻﺗﺎري آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ‪ .‬ﺟﺎﻳﺰهي ﺑﺨﺖآزﻣﺎﻳﻲ ﻫﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ او را ﺑﻪ ﺷﺎم دﻋﻮت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ واﻗﻌﺎً ﭘﺮﺳﺘﻴﺪﻧﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﻨﺎر ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎ داﻧﺸﺠﻮﻫﺎ ﻣﺸﻐﻮل ﺻﺤﺒﺖ ﺷﺪ‪ .‬دﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺎوِل رﻓﺖ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺑﻴﺮون ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﺳﭙﺲ دوﺑﺎره رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺜﻞ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﭘﻲاش رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻲﺗﻮﺟﻪ از ﺟﻠﻮي‬ ‫رﺋﻴﺲ داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ او ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ ﻋﺒﻮر ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ در ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﺑﻪ ﭘﺎوِل رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻻﺗﺎري ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻴﻢ؟ و اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮار ﺷﺪ ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺷﺎم دﻋﻮت ﻛﻨﻢ؟« ﻟﻮرﻳﻦ‬ ‫ﺧﻨﺪه ﺳﺮ داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺷﻨﺒﻪﺷﺐ ﭼﻄﻮر اﺳﺖ؟« و ﻣﻮاﻓﻘﺖ او و اﻟﺒﺘﻪ ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻨﺶ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﺗﻮﻣﺒﻴﻠﺶ رﻓﺖ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﺎﺗﻮقِ ﺗﻮﻣﺎس ﻓﻮﮔﺎرﺗﻲ‪ 1‬در ﻛﻮهﻫﺎي ﺳﺎﻧﺘﺎﻛﺮوز در‬ ‫ﺑﺎﻻي وودﺳﺎﻳﺪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﺮوه آﻣﻮزش ﺑﺨﺶ ﻓﺮوش ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺷﺎم داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎد و ﭼﺮﺧﻴﺪ‪» :‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬وآو‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻳﻠﻢ ﺷﺎم ﺑﺎ او ﺑﺎﺷﻢ ﺗﺎ ﺑﺎ ﮔﺮوه‬ ‫آﻣﻮزش‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﭘﻴﺶ ﻣﺎﺷﻴﻨﺶ و ﮔﻔﺘﻢ “ﻧﻈﺮت راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﺎم اﻣﺸﺐ ﭼﻴﺴﺖ؟”« ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻠﻪ را‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﺼﺮ ﭘﺎﻳﻴﺰي زﻳﺒﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﺎده در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﺪﺑﻮ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺳ‪‬ﻨﺖ‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﻞ‪ 2‬رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎم آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﺑﺰ‪» :‬از آن ﺷﺐ ﺗﺎ اﻵن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫اَوي ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن در رﺳﺘﻮران ﻓﻮﮔﺎرﺗﻲ ﺑﺎ ﮔﺮوه آﻣﻮزﺷﻲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي او‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺎﻫﻲ‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞاﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ وﻗﺘﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺷﺐ ﺑﺎﻫﺎش ﺣﺮف زدم اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﻛﻪ اﺗﻔﺎق وﻳﮋهاي در‬ ‫زﻧﺪﮔﻲاش اﻓﺘﺎده‪ «.‬ﭘﺎوِل ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﺳﻴﺪ و ﺑﻪ دوﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻜﺶ ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ )ﻛَﺖ( ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻛﻪ در‬ ‫ﺑﺮﻛﻠﻲ ﺑﻮد زﻧﮓ زد و ﻳﻚ ﭘﻴﻐﺎم روي ﺗﻠﻔﻨﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪» :‬ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺮاﻳﻢ اﻓﺘﺎد! ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻲ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم!« ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ زﻧﮓ زد و داﺳﺘﺎن را ﺷﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﻣﺎ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ زﻳﺎد ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ و ﻳﻜﻲ از آدمﻫﺎي ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﺮ دو داﻧﺸﺠﻮي ﺗﺠﺎرت ﺑﻮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺷﻚ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻜﻨﺪ ﭘﺎوِل ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻟﻮرﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎزﻧﻴﻦ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ از ﻫﻤﺎن اول اﺳﺘﻴﻮ را ﻫﺪف‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻢاﺗﺎﻗﻲاش در ﻛﺎﻟﺞ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻟﻮرﻳﻦ‪ ،‬ﺟﻠﺪ‪ ‬ﻣﺠﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎوي ﻋﻜﺲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد را ﻧﮕﻪ‬ ‫داﺷﺘﻪ و ﻧﺬر ﻛﺮده ﺑﻮد ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ واﻗﻌﺎً ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮ ﻇﺎﻫﺮﺳﺎزي ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﺳﻴﺴﻪي ﺧﻔﻨﻲ در ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮده‪ «.‬وﻟﻲ ﭘﺎوِل ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺎﺟﺮا از اﻳﻦ ﻗﺮار ﻧﺒﻮده‪ .‬او ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻪ ﻛﻼس ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫دوﺳﺘﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮوﻧﺪ و ﺣﺘﻲ درﺳﺖ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ‪» :‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺨﻨﺮان اﺳﺖ وﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم آن ﺗﺼﻮﻳﺮِ ﺗﻮي ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺎلِ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎﺷﺪ« ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬آﻧﻬﺎ‬ ‫را ﻗﺎﻃﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎل ‪ 1989‬ﺑﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ داﺷﺖ ﺗﻮي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺮاﻳﻢ آدم ﭼﻨﺪان‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ در ﻛﻞ ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﻼﺳﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻢ وﻟﻲ دوﺳﺘﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮوﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻓﺘﻴﻢ‪«.‬‬

‫‪Thomas Fogarty‬‬ ‫‪St. Michael‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٤٦ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ دو زن در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﻋﺎﺷﻖﺷﺎن ﺷﺪم‪ ،‬ﺗﻴﻨﺎ و ﻟﻮرﻳﻦ‪ .‬ﻗﺒﻼً ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم ﻋﺎﺷﻖِ ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ ﻫﻢ ﺑﻮدهام وﻟﻲ واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ او را ﻓﻘﻂ زﻳﺎد دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‪ .‬ﺗﻴﻨﺎ و‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻟﻮرﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻋﺸﻖﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل ﻣﺘﻮﻟﺪ ‪ 1963‬در ﻧﻴﻮﺟﺮﺳﻲ از ﻫﻤﺎن ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ روي ﭘﺎي ﺧﻮدش اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﭘﺪرش ﺧﻠﺒﺎن ﻧﻴﺮوﻫﺎي‬ ‫ﺗﻜﺎور درﻳﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎﻧﺤﻪاي ﻫﻮاﻳﻲ در ﺳﺎﻧﺘﺎ آﻧﺎ‪ 1‬در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ؛ او داﺷﺖ ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺧﺮاب‬ ‫را ﺑﺮاي ﻓﺮود راﻫﺒﺮي ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه آن ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺧﻮدش ﺗﺼﺎدم ﻛﺮد وﻟﻲ او ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺳﺮﻳﻌﺎً ا‪‬ﺟِﻜﺖ ﻛﻨﺪ و ﺟﺎن ﺧﻮد را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﺳﻘﻮط در ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺮواز را اداﻣﻪ داد و‬ ‫در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪاي ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ازدواج دومِ ﻣﺎدرِ ﭘﺎوِل ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺘﻲ اﺳﻒﺑﺎر ﺷﺪ وﻟﻲ او ﺧﻮد‬ ‫را راﺿﻲ ﺑﻪ ﺗﺮك آن ﻧﻤﻲدﻳﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ده ﺳﺎل‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ و‬ ‫ﺳﻪ ﺑﺮادرش ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺸﺎق ﻫﻮاي ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺮﺗﻨﺶ و ﺑﺮوز رﻓﺘﺎري ﺧﻮب ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺰء ﺑﻪ ﺟﺰء‬ ‫ﺣﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﭘﺲ اﻳﻦ دوره ﺑﺮ آﻣﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬درﺳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﮔﺮﻓﺖ واﺿﺢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از‬ ‫دﻳﮕﺮان ﺑﻲﻧﻴﺎز ﻣﻲﺷﺪم و اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻪي اﻓﺘﺨﺎرم ﺑﻮد‪ .‬راﺑﻄﻪي ﻣﻦ ﺑﺎ ﭘﻮل اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻮل را اﺑﺰاري ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻲﻧﻴﺎزي از دﻳﮕﺮان ﻣﻲداﻧﻢ وﻟﻲ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از آن ﭼﻪ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ از داﻧﺸﮕﺎه ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ‪ ،‬در ﮔُﻠﺪﻣ‪‬ﻦ ﺳﺎﻛﺲ‪ 2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﺴﺖ‪ ‬ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﺎ درآﻣﺪ‬ ‫ﻗﻄﻌﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻫﻨﮕﻔﺘﻲ از ﻣﻮﺟﻮدي ﺣﺴﺎب اﺻﻠﻲ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺳﺮ و ﻛﺎر داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎن‬ ‫ﻛُﺮزﻳﻦ‪ 3‬رﺋﻴﺴﺶ‪ ،‬ﺳﻌﻲ در ﺣﻔﻆ او در ﮔُﻠﺪﻣ‪‬ﻦ داﺷﺖ وﻟﻲ ﻟﻮرﻳﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻐﻞ‪ ،‬ﭼﻨﺪان اﺧﻼﻗﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺷﺪ آﻧﺠﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻓﻘﻂ در ﺧﺪﻣﺖ اﻧﺒﺎﺷﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺑﻮدي‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻌﺪ از ‪ 3‬ﺳﺎل‬ ‫اﺳﺘﻌﻔﺎ داد و ﺑﻪ ﻓﻠﻮراﻧﺲ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺸﺖ ﻣﺎه زﻧﺪﮔﻲ در آﻧﺠﺎ را ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺳﭙﺲ در ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ‬ ‫ارﺷﺪ‪ ،‬در داﻧﺸﻜﺪهي ﺗﺠﺎرت اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻧﺎمﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از آن ﺷﺎمِ ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ او ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ آﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﺶ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ دﻋﻮت ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛَﺖ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻫﻢ از ﺑﺮﻛﻠﻲ آﻣﺪ و واﻧﻤﻮد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻢﺧﺎﻧﻪاي ﻟﻮرﻳﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺳﺘﻴﻮ را ﺧﻮب ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺑﻪ زودي ﮔﺮم و ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺷﺪ‪ .‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟﻮرﻳﻦ او را از ﺧﻮد ﺑﻲﺧﻮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫زﻧﮓ ﻣﻲزد و ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ :‬ﭼﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬از ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪه؟” و ﻣﻦِ ﺑﻴﭽﺎره در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﮔﻴﺮ‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺎدم ﻛﻪ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎ! آﺧﺮ ﺟﻮاب اﻳﻦ آدم ﻣﻌﺮوف را ﭼﻪ ﺑﺪﻫﻢ؟!«‬ ‫ﺷﺐ ﺳﺎل ﻧﻮي ‪ 1989‬ﺳﻪ ﺗﺎﻳﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎي ‪ 11‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﭼﺰﭘﺎﻧﻴﺲ رﻓﺘﻨﺪ؛ رﺳﺘﻮران ﻣﻌﺮوف آﻟﻴﺲ‬ ‫واﺗﺮز‪ 4‬در ﺑﺮﻛﻠﻲ‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ ﺷﺎم اﺗﻔﺎﻗﻲ رخ داد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺮوع ﻣﺸﺎﺟﺮهاي ﺑﻴﻦ ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﺎوِل ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺪا از ﻫﻢ‬ ‫رﺳﺘﻮران را ﺗﺮك ﻛﺮدﻧﺪ و ﭘﺎوِل ﺷﺐ در ﺧﺎﻧﻪي ﻛَﺖ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﺳﺎﻋﺖ ‪ ،9‬ﺻﺪاي در زدن آﻣﺪ و‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﭘﺸﺖ‪ ‬در‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﻪﮔﻠﻲ زﻳﺮ ﺑﺎران اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﺟﺎزه ﻫﺴﺖ ﺑﻴﺎﻳﻢ داﺧﻞ‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ را ﺑﺒﻴﻨﻢ؟« او ﻫﻨﻮز ﺧﻮاب ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺟﺎﺑﺰ داﺧﻞ اﺗﺎق ﺷﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮش ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﮔﺬﺷﺖ و‬ ‫‪Santa Ana‬‬ ‫‪Goldman Sachs‬‬ ‫‪Jon Corzine‬‬ ‫‪Alice Waters‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحــه‪٢٤٧ :‬‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻫﻨﻮز در اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮد ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﺶ را از داﺧﻞ اﺗﺎق ﺑﺮ دارد‪ .‬دﺳﺖآﺧﺮ ﻫﻢ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺖ روي ﻟﺒﺎس ﺷﺐِ ﺧﻮد ﭘﻮﺷﻴﺪ و ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻏﺬا ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﭘﻴﺘﺰﻛﺎﻓﻲ‪ 1‬رﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ از‬ ‫اﺗﺎق ﺑﻴﺮون ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻪ آﻣﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛَﺖ‪ ،‬ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻴﺎ داﺧﻞ‪ «.‬او ﻫﻢ رﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻄﻘﺶ را‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» :‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻲ ﭘﺪر ﻟﻮرﻳﻦ درﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻣﺎدرش ﻫﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻴﺴﺖ و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫دوﺳﺘﺶ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻗﺼﺪ دارم ﻳﻚ ﺳﺆال ازت ﺑﭙﺮﺳﻢ« ﺳﭙﺲ اﻓﺰود‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ازدواج ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺮايﻣﺎن دﻋﺎي ﺧﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ؟«‬ ‫ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ روي ﺗﺨﺖ وﻟﻮ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭘﺎوِل ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﻮاﻓﻘﻲ؟« وﻗﺘﻲ او ﺳﺮش را ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻼﻣﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺗﻜﺎن داد‪ ،‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺟﺎر زد‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ از ﺟﻮاﺑﺖ!«‬ ‫وﻟﻲ در واﻗﻊ اﻳﻦ ﻳﻚ ﺟﻮاب ﻗﻄﻌﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﻋﺎدت را داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ دﻳﻮاﻧﻪوار روي ﭼﻴﺰي‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻮﺟﻬﺶ را از آن ﺑﺮ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻛﺎر‪ ،‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ روي ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻴﻠﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻲﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻗﻲ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﭼﻘﺪر ﺳﻌﻲ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ او را ﺳﺮ ذوق ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬در زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻧﻴﺰ اوﺿﺎع ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮال ﺑﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ او و ﭘﺎوِل در ﻣﻴﺰان‬ ‫ﻣﺤﺒﺖ ورزﻳﺪن ﺑﻪ ﻫﻢ در ﺟﻠﻮي دﻳﮕﺮان‪ ،‬زﻳﺎدهر‪‬وي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آن ﺑﻴﭽﺎرهﻫﺎ ‪-‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻛَﺖ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ و ﻣﺎدر‬ ‫ﭘﺎوِل‪ -‬را دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺻﺒﺢﻫﺎ در ﻋﻤﺎرت وودﺳﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺻﺪاي اﺳﺘﺮﻳﻮ را ﺗﺎ ﺗﻪ ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦِ آﻫﻨﮓ‬ ‫“او ﻣﺮا دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ” از ﮔﺮوه ﻓﺎﻳﻦ ﻳﺎﻧﮓ ﻛﺎﻧﻴﺒﺎﻟﺰ‪ ،2‬ﻟﻮرﻳﻦ را از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬و اﻟﺒﺘﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻢ او را‬ ‫ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛَﺖ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ از ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪﻳﺪي ﻛﻪ در آن ﻟﻮرﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺎﺋﻨﺎت ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚﺑﺎره‬ ‫دور و ﺳﺮد ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ از او روي ﻛﺎرش ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺪرت را داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺷﻌﺎع ﻟﻴﺰر روي‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ و وﻗﺘﻲ ﻣﻲآﻣﺪ روي ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻮرِ ﺗﻮﺟﻬﺶ ﮔﺮمﺗﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪي دﻳﮕﺮي ﭘ‪‬ﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮد و ﺗﺎرﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﻮرﻳﻦ را ﻧﮕﺮان ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﭘﺎوِل درﺧﻮاﺳﺖ ازدواﺟﺶ را در اوﻟﻴﻦ روز ﺳﺎل ‪ 1990‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ ﺣﺮﻓﻲ از ازدواج ﺑﻪ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻧﻴﺎورد ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ روز ﻛﻪ در ﺳﺎﺣﻞ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻛﻨﺎر ﮔﻮدال ﻣﺎﺳﻪﺑﺎزي‪ ،‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ او را ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ روﺑﺮو ﻛﺮد ﻛﻪ‪ :‬ﻣﺎﺟﺮا از ﭼﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ؟ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﺎوِل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫روش زﻧﺪﮔﻲ و ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ از ﺻﺒﺮ و اﻧﺘﻈﺎر ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪ و از ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻳﻚ ﺣﻠﻘﻪي ﻧﺎﻣﺰديِ اﻟﻤﺎس‪ ‬ﻧﺸﺎن او را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﭘﺎوِل را ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﺗﻌﻄﻴﻼت ﺧﻮدش ﺑ‪‬ﺮد؛ دﻫﻜﺪهي ﻛُﻨﺎ‪ 3‬در ﻫﺎواﻳﻲ‪ .‬او رﻓﺘﻦ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ را ‪ 9‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ در‬ ‫ﺑﺤﺒﻮﺣﻪي ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬اﭘﻞ از دﺳﺘﻴﺎر ﺧﻮد ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺳﺎﻛﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﮔﺮﻳﺨﺖ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﻞ آن ﺟﺰﻳﺮهي ﺑﺰرگ در ﻫﺎواﻳﻲ‬ ‫ﻧﻈﺮ‪ ،‬از دﻳﺪن آن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﺳﻘﻒﻫﺎي ﻛﺎﻫﮕﻠﻲ ﻛﻪ در آﻏﻮشِ ﺳﺎﺣ ِ‬ ‫ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻳﻚ ﺗﻔﺮﺟﮕﺎه ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻏﺬاﺧﻮريﻫﺎي ﺷﻠﻮغ‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﻬﺸﺘﻲ زﻳﺒﺎ در ﻧﻈﺮش ﺟﻠﻮهﮔﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎدﮔﻲ و زﻳﺒﺎﻳﻲ آﻧﺠﺎ ﺗﻜﺎﻧﺶ داد و ﻫﺮ زﻣﺎن ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺘﻲ دﺳﺖ ﻣﻲداد‪،‬‬ ‫ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص از ﺳﻔﺮي ﻛﻪ در ﻣﺎه دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ داﺷﺖ‪ ،‬ﻟﺬت ﻓﺮاوان ﺑﺮد‪ .‬ﻋﺸﻖ‬

‫‪Peet’s Coffee‬‬ ‫‪Fine Young Cannibals‬‬ ‫‪Kona‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٤٨ :‬‬ ‫آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﻣﻴﻮهي رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺐ ﻗﺒﻞ از ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ ﺑﺎز ﻫﻢ ‪-‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر رﺳﻤﻲﺗﺮ‪ -‬ﺑﻪ ﭘﺎوِل ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ او ازدواج ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ زودي ﺣﻀﻮر ﺷﺨﺺ ﺳﻮﻣﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺟﻠﻮ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﭘﺎوِل در ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﺎردار ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺮوﺳﻲ‪ 18 ،‬ﻣﺎرسِ ‪1991‬‬ ‫ﺑﺎرداري ﭘﺎوِل‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ دوﺑﺎره از اﻳﺪهي ازدواج ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎي‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1990‬ﺑﻪ ﭘﺎوِل ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ازدواج داده ﺑﻮد‪ .‬در ﭘﻲ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ‪ ‬ﻓﺮاوان از ﺧﺎﻧﻪي او رﻓﺖ و‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺳﺎﻛﻦِ آﭘﺎرﺗﻤﺎنِ ﺧﻮدش ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ در آن ﻣﺪت ﺑﺪ اَﺧﻢ ﺷﺪ و از ﭘﺬﻳﺮشِ ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﻔﺮه رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬ ‫ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺳﺮش زد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻨﻮز ﻋﺎﺷﻖ ﺗﻴﻨﺎ رِدس ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﻞ ر‪‬ز ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺳﻌﻲ ﻛﺮد او را ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ازدواج ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ از ﺧﻮاﺳﺘﻪي ﻗﻠﺒﻲ ﺧﻮد ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از‬ ‫دوﺳﺘﺎن و آﺷﻨﺎﻳﺎﻧﺶ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ »ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ؟« ﺷﮕﻔﺖزده ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﺪام ﺧﻮﺷﮕﻞﺗﺮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ ﻳﺎ ﺗﻴﻨﺎ؟ از ﻛﺪام ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻳﺪ؟ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻛﻲ ازدواج ﻛﻨﻢ؟ در ﻳﻜﻲ از ﻓﺼﻞﻫﺎي رﻣﺎنِ ﻣ‪‬ﻨﺎ‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﺎ ﻧﺎمِ “ﻳﻚ آدم ﻋﺎدي‪ ”،‬ﻛﺎراﻛﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ »ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻧﻔﺮ را ﻣﻮرد ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻛﺪام‬ ‫ﻋﺸﻘﺶ زﻳﺒﺎﺗﺮ اﺳﺖ‪ «.‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻗﺼﻪ اﺳﺖ؛ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﭘﺮﺳﺶﺷﻮﻧﺪﮔﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻷﺧﺮه دﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ درﺳﺖ زد‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ رِدس ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﻴﺶ او ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ ﻫﺮﮔﺰ زﻧﺪﮔﻲ ﻳﺎ ازدواج ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻤﻲداﺷﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﺑﺰ در ﻏﻢ دوري از ﺷﺮﻳﻚ‬ ‫روﺣﻲاش ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد وﻟﻲ راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﭘﺎوِل ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﭘﺎﻳﺪارﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬او از ﻟﻮرﻳﻦ ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬دوﺳﺘﺶ‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻞ و ﺑﺎ او ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﺑﻮد و ﮔﺮ ﭼﻪ ﻟﻮرﻳﻦ را داراي ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻣﻌﻨﻮي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ وﻟﻲ‬ ‫او ﺑﺮاﻳﺶ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻫﻲ ﺑﻲﻫﻤﺘﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻮﺷﺒﺨﺖﺗﺮﻳﻦ آدم دﻧﻴﺎ اﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ‬ ‫ازدواج ﻛﺮده ﻛﻪ زﻧﻲ ﺑﺎﻫﻮش اﺳﺖ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ او را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺘﻌﻬﺪ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦﻫﺎ و ﺗﻨﺶﻫﺎي‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺘﻲاش را ﺗﺎب ﺑﻴﺎورد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻟﻮرﻳﻦ روانرﻧﺠﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﺣﺲ ﻛﻨﺪ او ﺷﺨﺼﻴﺖ‪‬‬ ‫ﻋﺮﻓﺎﻧﻲِ ﺗﻴﻨﺎ را ﻧﺪارد وﻟﻲ اﻳﻦ اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ «.‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪» :‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻴﻨﺎ اﺳﺖ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ او ﺗﻔﺎوت دارد‪ .‬ﻗﺪرت و ﭘﺎﻳﺪارياش رﻣﺰ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ازدواجﺷﺎن اﺳﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻧﻴﺰ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ درك ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﺑﺮ ﺧﻼف آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ و ﭘ‪‬ﺴﺖﻓﻄﺮﺗﻲِ ﮔﺎه و ﺑﻲﮔﺎﻫﺶ‪ ،‬اﻳﻦ ازدواج‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ دوام‪ ،‬ﺳﺮﺷﺎر از وﻓﺎداري و ﺻﺪاﻗﺖ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻣﺤﻔﻠﻲ ﺑﺮاي ﭼﻴﺮه ﺷﺪن ﺑﺮ ﻓﺮاز و ﻓﺮودﻫﺎ و‬ ‫ﺟﻨﺠﺎلﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهي او ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اَوي ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻗﺒﻞ از ﻋﺮوﺳﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ‪-‬ﻣﺠﺮدي ﺑﮕﻴﺮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ ﮔﻔﺘﻨﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻣﺪ و در ﺿﻤﻦ ﻳﻚ ﮔَﻠﻪ رﻓﻴﻖ ﻣﺬﻛﺮ ﻛﻪ ﺳﻬﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎﻗﺪوش ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﺮوه ﻓﻘﻂ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن و رﻳﭽﺎرد ﻛﺮاﻧﺪال‪ 1‬ﺑﻮد؛ ﻛﺮاﻧﺪال ﭘﺮوﻓﺴﻮر‬ ‫ﻋﻠﻮم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺮك آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﻳﻚ ﻟﻴﻤﻮزﻳﻦ ﮔﺮﻓﺖ و وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺎوِل ﭘﺸﺖ‪ ‬در آﻣﺪ‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺒﻴﻞ ﻗﻼﺑﻲ و ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار ﻣﺮداﻧﻪ! ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫‪Richard Crandall‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحــه‪٢٤٩ :‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از رﻓﻘﺎي ‪-‬ﻣﺬﻛﺮ‪ -‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺷﻮﺧﻲ‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﺠﺮد )ﺟﺎﺑﺰ‪،‬‬ ‫ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن و ﻛﺮاﻧﺪال( ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام ﻫﻢ اﻫﻞ ﻧﻮﺷﻴﺪنِ اﻟﻜﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‬ ‫آﻳﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﻣﻦ‪-‬در‪-‬آوردي از ﻣﻬﻤﺎﻧﻲﻫﺎي داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ‪-‬ﻣﺠﺮدي ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮد ﻳﺎ ﻧﻪ‪.‬‬ ‫ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ در رﺳﺘﻮران ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ )ﮔﺮﻳﻨﺰ در ﻓﻮرتﻣﺎﺳﻮن‪ (1‬ﺟﺎ رزرو ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در‬ ‫ﻳﻚ رﺳﺘﻮرانِ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺠﻠﻞ ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺎرﺳﻮن ﻧﺎن را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﻏﺬا ﺑﺨﻮرم« و ﻫﻤﻪ را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮد و ﺑﻴﺮون ﺑﺮد‪ ،‬ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺎ ﻋﺎدتﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ او و‬ ‫رﻓﺘﺎرﻫﺎﻳﺶ در رﺳﺘﻮرانﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮد وﺣﺸﺖ زده دﻧﺒﺎلﺷﺎن رﻓﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻬﺘﺮ در آﺳﺘﻴﻦ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪ را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪ ﺟ‪‬ﻜُﻠﻴﻦ در ﺳﺎﺣﻞ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ آن ﺳﻮﻓﻠﻪﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاش دﻫﺎن را آب ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از آن ﻫﻢ‪ ،‬ﺳﻮار ﺑﺮ ﻟﻴﻤﻮزﻳﻦ از روي ﭘﻞ ﮔُﻠﺪ‪‬نﮔﻴﺖ‪ 2‬رد ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﭘﺎﺗﻮق ﺳﺎﺋﻮﺳﺎﻟﻴﺘﻮ‪ 3‬رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺪام ﻳﻚ ﮔﻴﻼس ﻣﺸﺮوب ﺳﻔﺎرش دادﻧﺪ وﻟﻲ اﺻﻼً ﻟﺐ ﻧﺰدﻧﺪ‪ .‬ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲِ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲﻫﺎي‬ ‫ﻣﺠﺮدي‪-‬داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻧﺸﺪ وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ از اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮش را ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺮﺗﻴﺐ داد‪ ،‬آﺧﺮ ﻫﻴﭻﻛﺲِ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻗﺪم ﭘﻴﺶ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺪردان او ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮش ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ازدواج‬ ‫ﻛﻨﺪ و ﮔﺮ ﭼﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻜﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺘﻲ ﻓﻜﺮش ﻫﻢ ﻧﺸﺎﻧﻪي ﻣﺤﺒﺖ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ او ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎوِل اﺣﺴﺎسِ دوﮔﺎﻧﻪاي از آﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶ روﻳﺶ ﺑﻮد داﺷﺖ‪ .‬در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ﻋﺮوﺳﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻤﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻗﺮار ﺑﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎرتﻫﺎي دﻋﻮت را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت وودﺳﺎﻳﺪ آﻣﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻣﺒﻠﻤﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ روي آن ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ را روي زﻣﻴﻦ ﭘﺨﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاي ﻧﮕﺎه ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون زد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺻﺒﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﮔﺮدد‪ ،‬ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ رﻓﺖ و او را در اﺗﺎق ﺧﻮاب‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬از ﺷﺮش ﺧﻼص ﺷﻮ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ آﺷﻐﺎلﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻓﺘﻀﺎﺣﻪ!«‬ ‫‪ 18‬ﻣﺎرس ‪ ،1992‬در ﻟُﮋِ آه‪-‬واه‪-‬ﻧﻲ‪ 4‬در ﭘﺎرك ﻣﻠﻲ ﻳﻮﺳ‪‬ﻤﻴﺘﻲ‪ ،5‬ﻣﺮاﺳﻢ ازدواج اﺳﺘﻴﻮن ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰِ ‪ 36‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِلِ ‪ 27‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺪﻣﺖ آن ﻣﻜﺎن ﺑﻪ دﻫﻪي ‪ 1920‬ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ ﻟُﮋ‪ ،‬از‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ‪ ‬ﺳﻨﮕﻲ‪-‬ﺑﺘﻮﻧﻲ و اﻟﻮارﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ ‬اﻓﻘﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻌﻤﺎري ﺗﻠﻔﻴﻘﻲ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از ﺳﺒﻚ‬ ‫“ﻫﻨﺮ ﺗﺰﺋﻴﻨﻲ” و “ﺟﻨﺒﺶ ﻫﻨﺮﻫﺎ و ﭘﻴﺸﻪﻫﺎ” و ﺑﺎ ﻫﺪف ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزيِ آﺗﺶدانﻫﺎي ﺑﺰرگ در ﻧﻤﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺑﻨﺎ‪،‬‬ ‫ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آن‪ ،‬ﭼﺸﻢاﻧﺪازﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎيِ ﺑﺰرﮔﻲ دارد ﻛﻪ از ﻛﻒ‬ ‫ﺗﺎ ﺳﻘﻒ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪاﻧﺪ و از وراي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻢﮔﻨﺒﺪﻫﺎي ﺻﺨﺮهاي و آﺑﺸﺎرﻫﺎي ﻳﻮﺳ‪‬ﻤﻴﺘﻲ ﭘﻴﺪا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺪود ‪ 50‬ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ازدواجِ آن دو آﻣﺪﻧﺪ؛ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺪر اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ و ﺧﻮاﻫﺮش ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎ ﻧﺎﻣﺰدش رﻳﭽﺎرد اَﭘِﻞ را ﻫﻢ آورد‪ ،‬وﻛﻴﻠﻲ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻛﻤﺪي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺷﺪ )ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﺳﺮﻳﺎل‬ ‫ﻛﺎرﺗﻮﻧﻲ ﻣﻌﺮوف ﺧﺎﻧﻮادهي ﺳﻴﻤﭙﺴﻮنﻫﺎ؛ او ﻧﺎم ﻣﺎدر ﻫﻮﻣ‪‬ﺮ در ﺳﺮﻳﺎل را از ﻧﺎم ﻫﻤﺴﺮش ﮔﺮﻓﺖ‪ (.‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ اﺻﺮار‬ ‫داﻣﺎد‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ اﺗﻮﺑﻮﺳﻲ ﻛﻪ او ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد آﻣﺪﻧﺪ؛ ﭼﻮن ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺟﻮاﻧﺐ ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮﻟﺶ‬ ‫ﻣﻲﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪Fort Mason‬‬

‫‪Golden Gate‬‬ ‫‪Sausalito‬‬ ‫‪Ahwahnee‬‬ ‫‪Yosemite‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٥٠ :‬‬ ‫ﺟﺸﻦ در ﺳﺎﻟﻦ آﻓﺘﺎبﮔﻴﺮ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ :‬ﺑﺮف ﺷﺪﻳﺪي ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ و ﻳﺨﭽﺎلِ ﻃﺒﻴﻌﻲِ ﻳﻮﺳ‪‬ﻤﻴﺘﻲ در دوردﺳﺖ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬اﺟﺮاي ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﺮ ﻋﻬﺪهي آﻣﻮزﮔﺎر ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﻮﺑﻮن ﭼﻴﻨﻮ ﺑﻮد؛ او ﭼﻮﺑﻲ را در دﺳﺖ ﻟﺮزاﻧﺪ‪ ،‬زﻧﮕﻲ را ﺗﻜﺎن داد‪،‬‬ ‫ﺑ‪‬ﺨُﻮري‪ 1‬را در آﺗﺶ رﻳﺨﺖ و ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ آرام ﻣﻨﺎﺟﺎﺗﻲ را زﻣﺰﻣﻪ ﻛﺮد ‪-‬اﻳﻦ ﻛﺎر آﺧﺮش از درك اﻛﺜﺮ ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎ‬ ‫دور ﺑﻮد‪ .‬ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻣﺴﺖ ﻛﺮده« وﻟﻲ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻴﻚ ﻋﺮوﺳﻲ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﻧﻴﻢﮔﻨﺒﺪﻫﺎي ﺻﺨﺮهايِ اﻧﺘﻬﺎي درهي ﻳﻮﺳ‪‬ﻤﻴﺘﻲ ﺑﻮد و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﮔﻴﺎﻫﻲ ‪-‬ﻓﺎﻗﺪ‬ ‫ﺗﺨﻢﻣﺮغ‪ ،‬ﺷﻴﺮ ﻳﺎ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻮاد اﻓﺰودﻧﻲ دﻳﮕﺮ‪ -‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺰ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻪ آن ﻟﺐ ﻧﺰدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﺮدش رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻪ ﺑﺮادرِ ﺷﺮ و ﺷﻮر ﭘﺎوِل ﺑﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﺑﺮﻓﻲ ﻳﻚ ﺟﻨﮓ ﺗﻤﺎم ﻋﻴﺎر ‪-‬ﭘﺮ از ﺗﻜﻞ و ﺷﻮﺧﻲ ﺧﺮﻛﻲ‪-‬‬ ‫راه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎل ﺗﻤﺎﺷﺎي آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮش ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﻣ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ از ﺗﺒﺎر ﺟﻮ ﻧَﻤ‪‬ﺖ‪ 2‬اﺳﺖ و ﻣﺎ از‬ ‫ﺗﺒﺎر ﺟﺎن ﻣﻮﻳ‪‬ﺮ‪«.3‬‬

‫آﺷﻴﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫ﭘﺎوِل در ﻋﻼﻗﻪي ﺷﻮﻫﺮش ﺑﻪ ﻏﺬاﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎ او ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻀﻮر در داﻧﺸﻜﺪهي اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﭘﺎرهوﻗﺖ در اُد‪-‬واﻻ )ﺷﺮﻛﺖ آﺑﻤﻴﻮهﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ( ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد و در ﺗﻮﺳﻌﻪي اوﻟﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ آﻧﺠﺎ‬ ‫ﻧﻘﺶ داﺷﺖ‪ .‬او ﺑﻌﺪ از ازدواج ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﺣﺮﻓﻪي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا از ﻛﻮدﻛﻲ روي‬ ‫ﭘﺎي ﺧﻮدش اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﺮاوِرا‪ 4‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎرش ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻏﺬاﻫﺎي آﻣﺎدهي ﮔﻴﺎﻫﻲ‬ ‫و ﭘﺨﺶ آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮهاي در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي زﻧﺪﮔﻲ در ﺧﺎﻧﻪاي دور اﻓﺘﺎده و ﺑﺪون ﻣﺒﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ و اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاي ﻗﺪﻳﻤﻲ و‬ ‫ﺑﻲﺗﻜﻠﻒ در ﮔﻮﺷﻪي ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻠﻪاي ﺑﺎ ﻓﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ و‬ ‫دوﺳﺘﺎﻧﻪ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪاي ﻣﻤﺘﺎز ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎﺷﺎن ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺎن دوﺋ‪‬ﺮ‪ 5‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدار ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻟَﺮي ﭘﻴﺞ‪ 6‬ﻣﺆﺳﺲ‬ ‫ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺎرك زاﻛﺮﺑﺮگ‪ 7‬ﻣﺆﺳﺲ ﻓﻴﺲﺑﻮك‪ 8‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺟﻮآﻧﺎ ﻫﺎﻓﻤ‪‬ﻦ ﻫﻢ ﻛﻪ از ﻗﺪﻳﻢ در‬ ‫آﻧﺠﺎ ﺧﺎﻧﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان ﺗﺠﻤﻼﺗﻲ ﻧﺒﻮد و ﻫﻴﭻ ﭘﺮﭼﻴﻦِ ﺑﻠﻨﺪ ﻳﺎ ﺣﻔﺎظ‪ ‬ﺑﻴﺮوﻧﻲ آﻧﻬﺎ را از ﻧﻈﺮ‬ ‫‪1‬‬

‫ﺑ‪‬ﺨُﻮر‪ :‬ﻣﻠﻘﻤﻪاي از ﻣﻮاد ﻛﻪ آن را در آﺗﺶ ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺘﻨﺶ ﺑﻮي ﺧﻮش در ﻣﺤﻴﻂ ﺑﭙﻴﭽﺪ‪.‬م‬

‫‪2‬‬

‫‪ :Joe Namath‬ﺑﺎزﻳﻜﻦ ﻓﻮﺗﺒﺎل اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ در دﻫﻪي ‪ 60‬و ‪.70‬م‬

‫‪3‬‬

‫‪ :John Muir‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي اﺳﻜﺎﺗﻠﻨﺪيِ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ .‬وي ﻃﺒﻴﻌﺖﮔﺮا و از اوﻟﻴﻦ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻔﻆ ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت و ﻛﺘﺐ او راﺟﻊ ﺑﻪ ﮔﺸﺖ و ﮔﺬارﻫﺎﻳﺶ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻛﻮهﻫﺎي ﺳﻴﺮاﻧﻮاداي ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ‬ ‫ﻧﻔﺮ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻼش ﻣﻮﻳﺮ ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ درهي ﻳﻮﺳﻤﻴﺘﻲ‪ ،‬ﭘﺎرك ﻣﻠﻲ ﺳﻜﻮﻳﺎ و ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺣﻴﺎتوﺣﺶ دﻳﮕﺮ ﺷﺪ‪.‬م‬ ‫‪Terravera‬‬

‫‪John Doerr‬‬ ‫‪Larry Page‬‬ ‫‪Mark Zuckerberg‬‬ ‫‪Facebook‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحــه‪٢٥١ :‬‬ ‫ﻧﻤﻲﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﻋﻤﺎرتﻫﺎ در ﻗﻄﻌﻪزﻣﻴﻦﻫﺎﻳﻲ ﭘﻬﻠﻮي ﻫﻢ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﻮار و ﺧﻠﻮت در ﻣﻴﺎن و‬ ‫ﭘﻴﺎدهروﻫﺎﻳﻲ ﻋﺮﻳﺾ در دو ﺳﻮ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺤﻠﻪاي ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻛﻪ در آن ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﭘﻴﺎده ﺑﻪ‬ ‫دﻳﺪن دوﺳﺘﺎنﺷﺎن ﺑﺮوﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﻛﻪ ﺧﺮﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬آن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺳﺎده و ﻣﺪرن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ آﻧﻘﺪر ﺑﺰرگ ﻳﺎ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻫﻢ‬ ‫ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدمِ در ﺣﺎل ﮔﺬر ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻤﺎي آن را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬در دﻫﻪي ‪ 1930‬ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻳﻚ ﻃﺮاح ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﺎر‪ ‬ﺟ‪‬ﻨﺰ‪ 1‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﺎد ﺳﺎﺧﺖ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻳﺎ‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺎ ﺣﺎلوﻫﻮاي ﻛﺘﺎبﻫﺎي داﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪي دو ﻃﺒﻘﻪي داﺳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬از آﺟﺮ ﺳﺮخ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﺑﺎ اﻟﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲِ ﺑﺪون ﭘﻮﺷﺶ و ﻳﻚ ﺳﻘﻒ‬ ‫ﭼﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﺧﻄﻮط ﻣﻮرب؛ ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ آن ﻛﻠﺒﻪﻫﺎي روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻧﻘﺸﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﻳﻚ ﻫﺎﺑﻴﺖ‪ 2‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ‪ .‬ﺣﺲ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎﻳﻲ آن در ﺣﻴﺎط ﺧﻠﻮﺗﺶ ﻣﺘﺠﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ دو ﺑﺎل ﻋﻤﺎرت آن را در ﻣﻴﺎن‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻟﻦﻧﺸﻴﻤﻦ ﻃﺎق ﺑﻠﻨﺪ‪ ‬ﺧﺎﻧﻪ اﺻﻼً ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲ ﻧﺒﻮد و ﻛَﻔَﺶ ﻣﻮزاﺋﻴﻚ و ﻛﺎﺷﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ﻳﻚ ﻃﺮف‬ ‫آن‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮهاي ﺑﺰرگ و ﻣﺜﻠﺜﻲ ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻛﺶ ﺗﺎ اوج ﺳﻘﻒ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺖ؛ وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﺎﻧﻪ را ﺧﺮﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺷﻴﺸﻪي آن رﻧﮕﻲ و ﻧﻘﺶدار ﺑﻮد ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي ﻛﻠﻴﺴﺎﻫﺎ‪ .‬وﻟﻲ او آن را ﺑﺎ ﺷﻴﺸﻪي ﺷﻔﺎف ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺳﺎزيﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد؛ اﻓﺰودن ﻳﻚ ﺗﻨﻮرِ ﭼﻮبﺳﻮزِ ﺑﻠﻨﺪ و ﺗﻌﺒﻴﻪي ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﻴﺰ‬ ‫ﭼﻮﺑﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﺻﻠﻲ دور ﻫﻢ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﻧﻮﺳﺎزي ﻓﻘﻂ ‪ 4‬ﻣﺎه ﻃﻮل‬ ‫ﺑﻜﺸﺪ وﻟﻲ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻮ ﺑﻪ ﻧﻮ ﻃﺮاﺣﻲ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲداد‪ 16 ،‬ﻣﺎه ﺑﻪ درازا اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﭘﺸﺖ ﻋﻤﺎرت‪ ،‬آن را ﻛﻮﺑﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺣﻴﺎط ﭘﺸﺘﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺎوِل آن را ﺑﺪل ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎغ زﻳﺒﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺮد‪ :‬ﭘﺮ از ﮔﻞﻫﺎي ﻓﺼﻠﻲ‪ ،‬ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت و ﺑﻮﺗﻪﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﺷﮕﻔﺖزده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎر‪ ‬ﺟ‪‬ﻨﺰ ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻗﺪﻳﻤﻲ از ﺟﻤﻠﻪ آﺟﺮﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ و‬ ‫ﭼﻮبﺗﻴﺮكﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﺑﻨﺎي ﻣﺤﻜﻢ و ﺳﺎدهاي ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺘﻮنﻫﺎي آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ در ﻗﺪﻳﻢ ﺑﺮاي‬ ‫ﻗﺎﻟﺐرﻳﺰيِ ﻓﻮﻧﺪاﺳﻴﻮنِ ﺑﺘﻮﻧﻲ ﭘﻞ ﮔُﻠﺪ‪‬ن ﮔ‪‬ﻴﺖ ‪-‬ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﺧﺎﻧﻪ در ﺣﺎل ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺑﻮد‪ -‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت رﻳﺰ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬او ﻳﻚ ﺻﻨﻌﺘﮕﺮ ﺧﻮدآﻣﻮﺧﺘﻪي‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺟﻴﺒﺶ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻮاﻇﺐ اﺑﺘﻜﺎراﺗﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﻴﺮون ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﺪهﻫﺎ را از ﻛﺘﺐِ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﻣﺠﻠﻪﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآورد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﺎﻧﻪي ﺳﺎﺑﻘﺶ در وودﺳﺎﻳﺪ را ﺟﺰ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ وﺳﻴﻠﻪي ﺿﺮوري ﻣﺒﻠﻤﺎن ﻧﻜﺮد‪ :‬ﻳﻚ ﻛﻤﺪ ﻛﺸﻮدار و‬ ‫ﻳﻚ ﺗﺸﻚ ﺑﺮاي اﺗﺎق ﺧﻮاب‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﺑﺎزي و ﭼﻨﺪ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺗﺎﺷﻮ ﺑﺮاي ‪-‬ﺑﻪ اﺻﻄﻼح‪ -‬اﺗﺎق ﻧﺎﻫﺎرﺧﻮري‪ .‬ﭼﻮن‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﺴﻴﻦ اﻃﺮاﻓﺶ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ و ﺧﺮﻳﺪ وﺳﺎﻳﻞ را ﺑﺪل ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر زﻧﺪﮔﻲاش ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ در ﻣﺤﻠﻪاي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮي در ﻛﻨﺎر و ﻓﺮزﻧﺪي در راه‪،‬‬ ‫ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮد ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺮاي وﺳﺎﻳﻞ ﺿﺮوري اﻫﻤﻴﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺨﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺨﺖﺧﻮاب‪ ،‬ﻣﻴﺰ‬ ‫آراﻳﺶ و ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺻﻮﺗﻲ ﺑﺮاي اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺧﺮﻳﺪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﺒﻠﻤﺎن زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑ‪‬ﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎوِل ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﺣﺪود ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻤﺎن ﻣﻨﺰل ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬زﻣﺎن‬ ‫‪Carr Jones‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ :Hobbit 2‬اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﻗﺎﻣﺖ و ﺑﺎﻣﺰه و ﺧﻮﺷﮕﺬراﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ آﻧﻬﺎ در آﺛﺎر ادﺑﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺎﻫﻜﺎرﻫﺎي ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺟِﻲ‪ .‬آر‪ .‬آر‪ .‬ﺗﺎﻟﻜﻴﻦ‪ ،‬رﻣﺎنﻫﺎي »ﻫﺎﺑﻴﺖ« و »ارﺑﺎب ﺣﻠﻘﻪﻫﺎ« ﺑﺎﺷﺪ‪.‬م‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٥٢ :‬‬ ‫زﻳﺎدي ﺻﺮف اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺷﺪ ﻛﻪ “ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻔﻬﻮﻣﻲِ ﻳﻚ ﻣﺒﻞ ﭼﻴﺴﺖ؟”« ﺗﻬﻴﻪي اﺳﺒﺎب و اﺛﺎﺛﻴﻪ اﻣﺮي ﻓﻠﺴﻔﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺧﺮﻳﺪي از ﺳﺮ ﻋﺠﻠﻪ و ﻧﻴﺎز‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن ﭘﻴﭽﻴﺪهي ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻟﺒﺎسﺷﻮﻳﻲ را اﻳﻦﻃﻮر‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﻛﺎﺷﻒ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ ﻛﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺟﻤﺎﻋﺖ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺷﻮﻳﻨﺪه و ﺧﺸﻚﻛﻦ را اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺪ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ‪-‬و ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دو ﺑﺮاﺑﺮ زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺷﺴﺘﻦ ﻟﺒﺎسﻫﺎ ﺻﺮف‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ آﺑﻲ ﻣﻌﺎدل ﻳﻚ ﭼﻬﺎرمِ ﺑﻘﻴﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺷﺴﺘﺸﻮ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ و در آﺧﺮ روي اﻟﺒﺴﻪي ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﺎدهي ﺷﻮﻳﻨﺪهي ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻟﺒﺎسﻫﺎ ﺧﺮاب ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺎدهي‬ ‫ﺷﻮﻳﻨﺪه و آﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺗﻤﻴﺰي و ﻧﺮﻣﻲِ ﺑﻬﺘﺮ و ﻋﻤﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻣﺎ وﻗﺖ زﻳﺎدي ﺻﺮف‬ ‫ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ واﻗﻌﺎً ﭼﻪ ﭼﻴﺰي از ﺧﺮﻳﺪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‬ ‫ارزشﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادهي ﺧﻮدﻣﺎن ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﺮايﻣﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﺒﺎسﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ‬ ‫در ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ؟ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪي اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻟﺒﺴﻪ ﺣﺲ ﻧﺮﻣﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻤﺮ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ؟ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺼﺮف‪ ‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرﻣﻲِ آب ﺑﺮايﻣﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻮد؟ دو ﻫﻔﺘﻪي ﺗﻤﺎم ﻫﺮ ﺷﺐ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺷﺎم راﺟﻊ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫آﻧﻬﺎ دﺳﺖآﺧﺮ ﺷﻮﻳﻨﺪه و ﺧﺸﻚﻛﻦِ ﻣﻴﻠﻪ‪ 1‬ﺳﺎﺧﺖ آﻟﻤﺎن را ﺧﺮﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻃﻮل ﺗﻤﺎم ﺳﺎلﻫﺎ از‬ ‫آن ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ﺧﺮﻳﺪ ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪي دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺳﻘﻒ ﮔﻨﺒﺪي ﺷﻜﻞ اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪي ﻫﻨﺮي ﺧﺮﻳﺪ؛ ﻋﻜﺴﻲ ﺑﺰرگ از آﻧﺴ‪‬ﻞ آداﻣﺰ ﻛﻪ‬ ‫ﻃﻠﻮع زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﺳﻴِﺮا ﻧﻮادا‪ 2‬در ﻟﻮنﭘﺎﻳﻦِ‪ 3‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ را ﺛﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬آداﻣﺰ اﻳﻦ ﭼﺎپ ﺑﺰرگ دﻳﻮاري را ﺑﻪ‬ ‫دﺧﺘﺮش ﻫﺪﻳﻪ داده ﺑﻮد ﻛﻪ وي ﺑﻌﺪﻫﺎ آن را ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺴﺘﺨﺪم ﻣﻨﺰل ﺟﺎﺑﺰ آن را ﺑﺎ ﭘﺎرﭼﻪي ﻣﺮﻃﻮب‬ ‫ﺗﻤﻴﺰ ﻛﺮد و اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ ﺳﻤﺎﺟﺖ ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻜﺎران آداﻣﺰ را ردﮔﻴﺮي ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آورد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﻻﻳﻪ از روي آن‪ ،‬ﺑﺎزﺳﺎزياش ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر ﺑﻲﺗﻜﻠﻒ و ﺳﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﺑﻪ آن ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﮔﻴﺞ ﺷﺪ و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻫﻤﻪي زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲﮔﺬرد؟« ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ آن ﻣﻮﻗﻊ داﺷﺖ ﻳﻚ ﻋﻤﺎرت ‪ 6.100‬ﻣﺘﺮ‬ ‫ﻣﺮﺑﻌﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺳﻴﺎﺗ‪‬ﻞ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎردر ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺗﻴﻢ ﻣﺤﺎﻓﻈﺘﻲ ﻳﺎ ﺧﺪﻣﺘﻜﺎر داﺋﻤﻲ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ و در ﻃﻮل روز دربِ ﭘﺸﺘﻲ ﺧﺎﻧﻪ را ﻗﻔﻞ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﻜﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ و ﺑﻪ ﻃﺮزي ﻋﺠﻴﺐ از‬ ‫ﻃﺮف ﺑﺎرِل ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ؛ ﻫﻤﺎن ﻣﻬﻨﺪس ﻓﺮﺷﺘﻪرويِ ﮔﺮوه ﻧﺮماﻓﺰاري ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﻪ ﻣﻮﻫﺎي ژوﻟﻴﺪه‬ ‫داﺷﺖ و زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻌﺪ از ﺗﺮك‪ ‬اﭘﻞ دﭼﺎر اﺳﻜﻴﺰوﻓﺮﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬او ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﻴﺎﺑﺎنِ ﻣﺤﻞِ‬ ‫‪ Miele 1‬در ﺳﺎل ‪ 1899‬ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرل ﻣﻴﻠﻪ و رﻳﻨﻬﺎرد زﻳﻨﻜﺎن در آﻟﻤﺎن ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ اﻛﻨﻮن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪17.000‬‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪ دارد و ﭘﻨﺠﺎه ﺧﺎﻧﻮاده )از ﺟﻤﻠﻪ وراث ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ( ﺳﻬﺎمدار آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬م‬ ‫‪Sierra Nevada‬‬ ‫‪Lone Pine‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحــه‪٢٥٣ :‬‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﺧﺘﻼل رواﻧﻲاش‪ ،‬ﻛﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻟُﺨﺖ‪‬ﻟُﺨﺖ راه‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺗﻮي ﺧﻴﺎﺑﺎن و ﺷﻴﺸﻪي ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﻠﻴﺴﺎ را ﻣﻲﺷﻜﺴﺖ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ داروﻫﺎﻳﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻗﻮي ﺑﻮد وﻟﻲ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ او ﺣﺎدﺗﺮ از اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ دارو ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻛﻪ دو ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﺟﻠﺪش ﻓﺮو رﻓﺖ‪ ،‬ﻋﺼﺮﻫﺎ ﻣﻲآﻣﺪ ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪﻫﺎ ﺳﻨﮓ ﻣﻲزد و ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﺑﻲرﺑﻂ از ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬دﺳﺖآﺧﺮ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻓﺸﻔﺸﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮي‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻣﻌﺎﻟﺠﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﺮوﻧﺪهاش ﻣﻠﻐﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﺎد آن روزﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎرِل واﻗﻌﺎً ﺑﺎﻣﺰه و ﺑﻲرﻳﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﺎه آورﻳﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎﻏﺎﻓﻞ اﻳﻦﻃﻮر ﺷﺪ‪ .‬اﺗﻔﺎق ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﻏﻢﺑﺎر‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﻟﺴﻮزِ او ﺑﻮد‪ ،‬اﻏﻠﺐ از ﻃﺮﻳﻖ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺟﻮﻳﺎي ﻛﻤﻚﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻪ زﻧﺪان‬ ‫اﻓﺘﺎد و از اﻋﻼم ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮدش ﻃﻔﺮه رﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ ،‬ﺳﻪ روز ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد و ﺑﺮاي‬ ‫آزادياش ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ درﻳﻐﻲ از ﻛﻤﻚ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﻫﻤﺎنﻣﻮﻗﻊ ﺳﺆاﻟﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ را‬ ‫ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﺮد‪» :‬اﮔﺮ ﻳﻚ روز ﺑﻼي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺳﺮم آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎرِﻟﻲ از ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺮاﻗﺐ ﺧﻮاﻫﻲ‬ ‫ﻛﺮد؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻤﺎرت وودﺳﺎﻳﺪ را ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ 15‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ و در ﻣﻴﺎن ﻛﻮهﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻔﺮوﺧﺖ‪ .‬ﭼﻮن‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن ﻋﻤﺎرت اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ‪ 14‬اﺗﺎق ﺧﻮاب داﺷﺖ و ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1925‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻜﻮﺑﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎي آن در ﻣﻘﻴﺎس ﻳﻚ ﺳﻮم‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺎده و ﻣﺪرن ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ژاﭘﻨﻲ ﺑﺴﺎزد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺶ از‬ ‫‪ 20‬ﺳﺎل درﮔﻴﺮ ﻣﻨﺎزﻋﺎت ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺣﻔﻆ اﺑﻨﻴﻪي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫اﺻﻴﻞ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪) .‬در ﺳﺎل ‪ 2011‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺠﻮز ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ را ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ زﻣﺎﻧﻪ زﻣﺎﻧﻪاي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺧﺎﻧﻪي دﻳﮕﺮي در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺑﻨﺎ ﻛﻨﺪ‪(.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻮاردي ﻧﺎدر‪ ،‬از ﺧﺎﻧﻪي ﻧﻴﻤﻪﻣﺘﺮوﻛﻪي وودﺳﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﻬﻤﺎﻧﻲﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺼﻮص ﻛﻪ اﺳﺘﺨﺮ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬در دوران رﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮري ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن‪ ،‬او و ﻫﻴﻼري ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن‪ 1‬ﺑﺮاي دﻳﺪار ﺑﺎ‬ ‫دﺧﺘﺮﺷﺎن ﻛﻪ داﻧﺸﺠﻮي اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و در ﺧﺎﻧﻪي ﻳﻚ ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت اﺻﻠﻲ‬ ‫اﻗﺎﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﺎرت اﺻﻠﻲ و ﺧﺎﻧﻪي ﻳﻚﻃﺒﻘﻪي اﻟﺤﺎﻗﻲ ﻣ‪‬ﺒﻠﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮ آﻣﺪن‬ ‫ﻛﻠﻴﻨﺘﻮنﻫﺎ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن ﻣﺒﻠﻤﺎن و آﺛﺎر ﻫﻨﺮي زﻧﮓ ﻣﻲزد ﺗﺎ ﻣﻮﻗﺘﺎً ﺧﺎﻧﻪ را ﻣﺒﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ از آﺷﻔﺘﮕﻲﻫﺎي ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﻮﻧﻴﻜﺎ ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻜﻲ‪ ،2‬ﭘﺎوِل ﻣﺸﻐﻮل آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻔﺘﻴﺶﻫﺎ و دادن‬ ‫ﺗﺬﻛﺮات ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻓﻘﺪان ﻳﻜﻲ از ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﮕﺮاﻧﻲ از ﮔﺮوه ﻣﺮاﻗﺒﺖ و اﻣﻨﻴﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ‬ ‫ﺑﻼﻳﻲ ﺳﺮ آن آﻣﺪه‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺄﻣﻮران او را ﺑﻪ ﻛﻨﺎري ﺑﺮد و ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ آن ﺗﺎﺑﻠﻮ ‪-‬ﻧﻘﺎﺷﻲِ ﻳﻚ ﻟﺒﺎس روي‬ ‫ﭼﻮبﻟﺒﺎﺳﻲ‪ -‬ﻳﺎدآور ﻟﺒﺎس آﺑﻲِ ﻣﻌﺮوف در ﻣﺎﺟﺮاي رﺳﻮاﻳﻲ ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻜﻲ ﺑﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از دﻛﻮراﺳﻴﻮن ﺣﺬف ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪) .‬در ﺣﻴﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت آﺧﺮ ﺷﺐ ﺑﻴﻦ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن و ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﺟﺮاي‬ ‫ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻜﻲ را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻛﺮدهاي ﻳﺎ ﻧﻪ وﻟﻲ اﮔﺮ ﻛﺮدهاي‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻞ ﻣﺮدم ﻛﺸﻮرت ﺑﮕﻮﻳﻲ‪ «.‬ﺳﻜﻮت ﻣﺤﺾ در آن ﺳﻮي ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﻮد‪(.‬‬

‫‪Hillary Clinton‬‬ ‫‪Monica Lewinsky‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٥٤ :‬‬ ‫آﻣﺪنِ ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫در ﻧﻴﻤﻪي ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻛﻼس ﻫﺸﺘﻢ ﻣﻲرﻓﺖ ﻣﻌﻠﻢﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎر رﻓﺘﻦ او از ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎدرش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ روز ﻗﺮار ﭘﻴﺎدهر‪‬وي ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ آن‬ ‫وﺿﻊ ﺑﺎ دﺧﺘﺮش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﭘﻴﺶ او و ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ دﺧﺘﺮ ﺑﺎﻟﻐﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫دو روز ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ داد‪ .‬ﺣﺘﻲ از ﻗﺒﻞ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺪام اﺗﺎق را ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ :‬آن ﻳﻜﻲ ﻛﻪ‬ ‫درﺳﺖ ﻛﻨﺎر اﺗﺎق ﭘﺪرش ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺒﻼً ﻳﻚ ﺑﺎر ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻛﻒ‪ ‬آن اﺗﺎق دراز ﻛﺸﻴﺪه و ﭘﺴﻨﺪش ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دوران ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن ﮔﺎﻫﻲ از ﺧﺎﻧﻪاش ﭘﻴﺎده ﻣﻲآﻣﺪ و ﺗﻮي ﺣﻴﺎط داد و ﺑﻲداد ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﺧﻴﺮاً‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ از ﺧﻮد‪ ‬او راﺟﻊ ﺑﻪ رﻓﺘﺎرش در آن ﺑﺮﻫﻪ و ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ رﻓﺘﻦِ ﻟﻴﺴﺎ ﻧﺰد ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺆال ﻛﺮدم‪،‬‬ ‫ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت آن دوره را ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪:‬‬ ‫»ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺪاﻧﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﭼﻄﻮر ﺷﻮراي ﻣﺤﻠﻲ را ﻗﺎﻧﻊ ﺑﻪ اﻋﻄﺎي ﻣﺠﻮزِ ﺗﺨﺮﻳﺐِ ﺧﺎﻧﻪاش در وودﺳﺎﻳﺪ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ ﮔﺮوه از ﻣﺮدم ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ آن را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ارزش ﺗﺎرﻳﺨﻲاش از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺶ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪﺑﺎغ ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬاﺷﺖ ﺧﺎﻧﻪ آﻧﻘﺪر ﻓﺮﺳﻮده و ﻣﺘﻼﺷﻲ‬ ‫ﺷﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎﺗﺶ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧَﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮاﺗﮋياش ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن آﻧﭽﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ درﮔﻴﺮي و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎدﮔﻲ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮدش ول ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ را ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦﻃﻮري آن را وﻳﺮان ﻛﺮد‪ .‬ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻧﻪ؟ ‪ ...‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ روش ﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫و ارادهي ﻣﺮا ﻫﻢ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮد ﺗﺎ ﻟﻴﺴﺎ را در ‪ 14-13‬ﺳﺎﻟﮕﻲ از ﻣﻦ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻫﻴﭻ روش ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻴﻦ راه ﺳﺎده را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ وﻳﺮاﻧﮕﺮ و ﺑﺮاي ﻟﻴﺴﺎ ﮔﻴﺞﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرش آﻧﻘﺪرﻫﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪«.‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ ﺗﻤﺎم ﭼﻬﺎر ﺳﺎل دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن را ﭘﻴﺶ ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﺎوِل در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻣﺎﻧﺪ و از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﺎم ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺮﻧﺎن‪-‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﭘﺪر ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ از دﺧﺘﺮش دور ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻟﻴﺴﺎ ﺣﺲ ﻓﺮار از ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫را داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي دوﺳﺖ در ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﭘﺎوِل ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﻌﻲ داﺷﺖ‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﺶ ﺑﺎﺷﺪ و اﻛﺜﺮِ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺪرﺳﻪي ﻟﻴﺴﺎ را ﺷﺨﺼﺎً ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫در ﺳﺎل دوم دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻟﻴﺴﺎ در ﺣﺎل ﺗﺮﻗﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در روزﻧﺎﻣﻪي ﻣﺪرﺳﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﺎﻧﻴﻞ ‪،‬‬ ‫وﻳﺮاﻳﺸﮕﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻢﻛﻼﺳﻲاش ﺑﻦ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ‪- 2‬ﻧﻮهي ﺑﺰرگﻣﺮدي ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺷﻐﻞ را ﺑﻪ ﭘﺪرش داده ﺑﻮد‪-‬‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﺣﻘﻮقﻫﺎي ﺳ‪‬ﺮّياي را ﻛﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮان اﺧﺘﺼﺎص داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﻼ ﻛﺮد‪ .‬زﻣﺎن رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ ﻛﻪ‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺟﺰ ﺷﺮق ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪- .‬ﺑﺎ ﺟﻌﻞ اﻣﻀﺎي ﭘﺪرش ﻛﻪ ﺧﺎرج از ﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪ -‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﺎروارد درﺧﻮاﺳﺖ داد و ﺑﺮاي وروديِ ﻛﻼسﻫﺎي ‪ ،1996‬ﭘﺬﻳﺮش ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪The Campanile‬‬ ‫‪Ben Hewlett‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحــه‪٢٥٥ :‬‬ ‫در ﻫﺎروارد اﺑﺘﺪا در روزﻧﺎﻣﻪي ﻛﺮاﻳﻤﺴﻮن‪ 1‬و ﺳﭙﺲ در ﻣﺠﻠﻪي ادﺑﻲِ ادو‪‬وﻛ‪‬ﻴﺖ‪ 2‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺟﺪاﻳﻲ از دوﺳﺖﭘﺴﺮش‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎل در ﻛﺎﻟﺞ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻟﻨﺪن ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد‪ .‬راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﭘﺪر در ﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﭘﺮ ﺗﺸﻮﻳﺶ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲآﻣﺪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ‪-‬ﻣﺜﻼً اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺷﺎم‬ ‫آﻣﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻳﻨﻜﻪ آﻳﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﺑﺮادر ﻧﺎﺗﻨﻲاش ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ -‬دﻋﻮاﺷﺎن ﺑﺎﻻ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﮔﺎﻫﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﺎهﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﺣﺮف ﻧﻤﻲزدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﺎﺟﺮات ﮔﺎه ﭼﻨﺎن ﺑﺪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎﻳﺶ را از او ﻗﻄﻊ و ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر از اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﭘﻮل ﻗﺮض ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻛﻪ‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﭘﺪرش ﻗﺼﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﺷﻬﺮﻳﻪي ﻛﺎﻟﺞ را ﻧﺪارد‪ ،‬از اَﻧﺪي ‪ 20.000‬دﻻر ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ وام از دﺳﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ زﻧﮓ زد و ﺣﺴﺎﺑﺪارش ﭘﻮل را‬ ‫ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﻢ رﻳﺨﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ ﻟﻴﺴﺎ از ﻫﺎروارد در ﺳﺎل ‪ 2000‬ﻫﻢ ﻧﺮﻓﺖ ﭼﻮن ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﺧﻮدش‪» :‬ﺣﺘﻲ ﻣﺮا دﻋﻮت ﻫﻢ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﻗﺸﻨﮕﻲ ﻫﻢ در آن ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ و در ﻳﻚ ﻛﻨﺴﺮت اﻧﺘﻔﺎﻋﻲ ﺑﺮاي ﺑﻨﻴﺎد اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻓﺮاﻧﺘﻴﺮ‪) 3‬ﻳﻚ ﮔﺮوه‪ ‬ﺣﺎﻣﻲِ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي(‬ ‫ﺑﻪ اﺟﺮا ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻛﻨﺴﺮت در ﺗﺎﻻر ﻓﻴﻠﻤﻮر‪ 4‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺟﺮاﻫﺎي ﮔﺮﻳﺘﻔﻔﻮلد‪‬د‪،‬‬ ‫ﺟﻔﺮﺳ‪‬ﻦ ا‪‬رﭘﻠ‪‬ﻴﻦ و ﺟﻴﻤﻲ ﻫﻨﺪرﻳﻜﺲ‪ 5‬ﻣﻌﺮوﻓﻴﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﺗﺮاﻧﻪي “ﺑﺎ ﻣﻦ از ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﺑﮕﻮ” از ﺗﺮﻳﺴﻲ‬ ‫ﭼﭙﻤﻦ‪ 6‬را ﺧﻮاﻧﺪ )“ﻓﻘﺮا ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺖ‪/‬و ﺳﻬﻢﺷﺎن را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ”‪ (.‬ﺟﺎﺑﺰ در اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎﻟﻦ اﻳﺴﺘﺎده‬ ‫ﺑﻮد و دﺧﺘﺮ ﻳﻚﺳﺎﻟﻪاش‪ ،‬ا‪‬رﻳﻦ را در آﻏﻮش داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮاز و ﻓﺮودﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻌﺪ از ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن او ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻼتﺷﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﻓﺘﺎر ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي ‪ 700.000‬دﻻري ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺮﻳﺴﺎن ﻟﻴﺴﺎ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮد آن را اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﭘﻮل ﻓﺮوش ﺧﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺮﺷﺪ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻪ ﺳﻔﺮ رﻓﺖ و ﺳﭙﺲ در ﭘﺎرﻳﺲ ﺳ‪‬ﻜﻨﻲ ﮔﺰﻳﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﻮﻟﺶ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪن ﻧﻘﺎﺷﻲﻫﺎي ﻫﻨﺮي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮر و ﺧﻠﻖ ﻣﺎﻧﺪاﻻﻫﺎيِ ﺑﻮداﻳﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬ ‫در وبﺳﺎﻳﺘﺶ )ﻛﻪ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ آن را ﺳﺎﺧﺖ( ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﻳﻚ راﺑﻂ روﺣﺎﻧﻲ و اﻋﺎﻧﻪﻛﻨﻨﺪهي اﻳﺪهﻫﺎي آﻳﻨﺪهي‬ ‫ﺑﺸﺮِ رو ﺑﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ و زﻣﻴﻦِ رو ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﺳﺘﺎد ﻓُﺮمﻫﺎ‪ ،‬رﻧﮓﻫﺎ و ﺻﺪاﻫﺎي ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻫﺴﺘﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻠﻖ و ﻫﻤﺎره ﺑﺎ آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮاي درﻣﺎن ﻋﻔﻮﻧﺖ ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻣﺸﻜﻞ‬ ‫دﻧﺪانﭘﺰﺷﻜﻲاش ﭘﻮل ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺄﻣﻴﻨﺶ ﻧﻜﺮد و ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎز ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ او‬ ‫ﺣﺮف ﻧﺰﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻟﮕﻮي ﺳﻴﻨﻮﺳﻲ‪ ،‬در ﺳﺎلﻫﺎي آﺗﻲ ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻪ ﻋﻼوهي ﺗﺨﻴﻞ ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﻮﻣﻴﻦ رﻣﺎﻧﺶ ﺑﺎ ﻧﺎم “ﻳﻚ آدم ﻋﺎدي”‬ ‫را ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش در آورد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1996‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎراﻛﺘﺮ اﺻﻠﻲ داﺳﺘﺎن ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻜﻞ‬ ‫‪The Crimson‬‬ ‫‪The Advocate‬‬ ‫‪Frontier‬‬

‫‪Fillmore‬‬ ‫‪Jimi Hendrix‬‬ ‫‪Tracy Chapman‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٥٦ :‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﺎ ﺣﺪي ﻫﻢ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ وﻓﺎدار ﻣﺎﻧﺪ‪ :‬در ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را دارﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻳﻚ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‬ ‫ﺧﺎص ﺑﺮاي دوﺳﺖ ﺧﻮﺑﺶ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﻓﺴﺎد اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﻣﺒﺘﻼ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺧﺮد‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺧﻴﻠﻲ دﻗﻴﻖ ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫از ﻧﺎﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎي او در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﺧﺘﺮش ﻟﻴﺴﺎ را ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺖ اﻧﻜﺎر ﻧَﺴ‪‬ﺐ ﭘﺪر و ﻓﺮزﻧﺪي‬ ‫در ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ او‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي رﻣﺎن ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺨﻴﻠﻲ اﺳﺖ‪ :‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺮﻳﺴﺎن در ﺳﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻟﻴﺴﺎ‬ ‫راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻳﺎد ﻣﻲدﻫﺪ و اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ از ﻛﺘﺎب ﻛﻪ “ﺟﻴﻦِ” ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﭘﺪرش از ﺑﻴﻦ‬ ‫ﻛﻮهﻫﺎ راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺎﻟﻲ از واﻗﻌﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از ﻣﻨﻈﺮ ژورﻧﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﻧﻜﺎت ﺟﺎﻟﺒﻲ در رﻣﺎن ﻫﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ آﻧﻬﺎ را ذﻛﺮ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺗﻮﺻﻴﻒ ذﻫﻨﻲاي ﻛﻪ از ﻛﺎراﻛﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ در اوﻟﻴﻦ ﺟﻤﻠﻪ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪» :‬او‬ ‫ﭼﻨﺎن ﭘﺮﻣﺸﻐﻠﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺸﻴﺪن ﺳﻴﻔﻮن ﺗﻮاﻟﺖ را ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪«.‬‬ ‫در ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ زﻧﻨﺪه ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺻﻠﻲ داﺳﺘﺎﻧﺶ را »ﻋﺎﺟﺰ از‬ ‫درك ﻧﻴﺎز ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺑﻮدن ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ رؤﻳﺎﻫﺎ ﻳﺎ ﻫﻮسﻫﺎي دﻳﮕﺮان« ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪه‪ .‬ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻓﺮدي او ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺪي ﺟﺎﺑﺰِ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ‪» :‬او اﻋﺘﻘﺎدي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻄﺮ ﻧﺪاﺷﺖ و اﻏﻠﺐ اﻇﻬﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ رژﻳﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ و‬ ‫ﺻﺎﺑﻮن ﺧﻮﺷﺒﻮ‪ ،‬ﻧﻪ ﻋﺮق ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﻮي ﺑﺪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ «.‬اﻳﻦ رﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ و در ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮارد ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ و‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺳﻨﮕﻴﻦ از ﻣﺮدي را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺮﻛﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﺧﻮدش را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ارزش دﺧﺘﺮي ﻛﻪ از ﺧﻮد راﻧﺪه‪ ،‬ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬در ﭘﺮدهي آﺧﺮ‪ ،‬او را در ﺣﺎل رﻗﺺ ﺑﺎ دﺧﺘﺮش ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ داﺳﺘﺎن را ﻧﺨﻮاﻧﺪه‪» :‬ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫واﻗﻌﺎً ﮔﻨﺪ زده ﺑﻪ وﺟﻬﻪام‪ .‬اﻣﺎ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺎ ﺧﻮاﻫﺮم ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﺨﻮاﻧﺪﻣﺶ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ آﻧﭽﻪ او ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﺘﺎب را ﺧﻮاﻧﺪه و‬ ‫ﺗﺸﺎﺑﻬﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦ ﻛﺎراﻛﺘﺮ اﺻﻠﻲ و ﺧﻮدش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬او ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻟُﻬ‪‬ﺮ‪ 1‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺗﺎﻳﻤﺰ ﮔﻔﺖ‪ ٪25» :‬از ﻛﺎراﻛﺘﺮ‬ ‫اﺻﻠﻲ دﻗﻴﻘﺎً ﺧﻮد‪ ‬ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻲاﻟﺨﺼﻮص از ﻣﻨﻈﺮ اﺧﻼق ﺷﺨﺼﻲ‪ .‬اﻣﺎ ﻗﻄﻌﺎً ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﺪام ‪«.٪25‬‬ ‫ﻫﻤﺴﺮش ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﮕﺎه ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺑﻪ ﻛﺘﺎب اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﺑﻌﺪ از او ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد آن را ﺑﺮاﻳﺶ‬ ‫ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭼﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻲ از آن ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﻧﺴﺨﻪي دﺳﺖﻧﻮﺷﺘﻪي ﻛﺘﺎب را ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺸﺎر ﺑﺮاي ﻟﻴﺴﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد وﻟﻲ او ﻓﻘﻂ ﻣﻘﺪﻣﻪي ﻛﺘﺎب را‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮدش در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺻﻔﺤﺎت اﺑﺘﺪاﻳﻲ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهام‪ ،‬ﻗﺼﻪﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬اﻓﻜﺎرم و ﺧﻮدم در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎراﻛﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم “ﺟﻴﻦ” ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪم و ﺑﻴﻦ ﺣﻘﺎﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﺟﻌﻞ ﺷﺪه ‪-‬و از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ دروغ‪ -‬ﺑﻮد ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎدم و اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺧﻄﺮﻧﺎكﺷﺎن ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺎت‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ «.‬ﻟﻴﺴﺎ زﺧﻢ ﺧﻮرده ﺑﻮد و در ﻳﺎدداﺷﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺠﻠﻪي ادو‪‬وﻛ‪‬ﻴﺖ در ﻫﺎروارد‪ ،‬دﻟﻴﻞ آن را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲِ ﻳﺎدداﺷﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺰﻧﺪه ﺑﻮد‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺸﺎر‪ ،‬آن را ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﺮد‪ .‬از ﻛﺎر ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دوﺳﺖ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻳﺎدداﺷﺖ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ در آن ﺷﺶ ﺳﺎل ﻣ‪‬ﻨﺎ داﺷﺘﻪ از ﻣﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﺮده‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دﻟﺪاريِ او ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬او ﻧﻴﺰ داﺷﺘﻪ در درددلﻫﺎي ﻣﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻲﮔﺸﺘﻪ‪ «.‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻨﺎ آﺷﺘﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺻﺤﺒﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﻬﻮهﺧﺎﻧﻪ‬ ‫رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻛﺘﺎب را ﺗﺎ آﺧﺮ ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﻣ‪‬ﻨﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً از آﺧﺮ ﻛﺘﺎب ﺧﻮﺷﺶ ﺧﻮاﻫﺪ‬

‫‪Steve Lohr‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحــه‪٢٥٧ :‬‬ ‫آﻣﺪ‪ .‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ راﺑﻄﻪي آﻧﻬﺎ ﻣﺪام ﻗﻄﻊ و وﺻﻞ ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ از ﺑﺮﺧﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺑﻴﺶ از ﭘﺪرش‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﭽﻪﻫﺎ‬ ‫وﻗﺘﻲ ﭘﺎوِل ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ازدواج ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ 1991‬اوﻟﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪﺷﺎن را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آورد‪ ،‬ﺑﺮاي دو ﻫﻔﺘﻪ او‬ ‫را “ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪي ﺟﺎﺑﺰ” ﺻﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ زﻳﺮا ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻳﻚ اﺳﻢ‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﺳﺨﺖﺗﺮ از اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ‬ ‫ﻟﺒﺎسﺷﻮﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬او را رﻳﺪ ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎم وﺳﻂ او را از ﻧﺎم ﭘﺪر ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻧﺎم‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﺶ )ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﺎوِل ﻫﺮ دو اﺻﺮار داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ( ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻠﻔﻆ ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺎم ﻛﺎﻟﺞ ﭘﺪرش ﺑﻮد‪.‬‬ ‫رﻳﺪ از ﺧﻴﻠﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺪ‪ :‬ﺗﻴﺰ و ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎه‪ ‬ﻧﺎﻓﺬ‪ ،‬و ﺟﺬاﺑﻴﺖ زﻳﺎد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮ ﺧﻼف اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫رﻓﺘﺎرش دﻟﻨﺸﻴﻦ و ﺟﺬاﺑﻴﺘﺶ ﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬داﻧﺶآﻣﻮزي ﺧﻼق و ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪ‬ ‫دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻟﺒﺎسﻫﺎي دﺳﺖدوز ﺑﭙﻮﺷﺪ و رﺳﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﺗﻜﺮارﻛﻨﻨﺪهي ﻧﮕﺎه ﺧﺎص ﭘﺪرش وﻟﻲ ذاﺗﺎً‬ ‫ﺧﻮنﮔﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ ﻳﻚ ذره ﺧﺒﺎﺛﺖ در وﺟﻮد اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ا‪‬رﻳﻦ ﺳﻴِﻨﺎ ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ‪ .‬او اﻧﺪﻛﻲ آرامﺗﺮ و ﮔﺎﻫﻲ از ﻛﻤﺒﻮد ﺗﻮﺟﻪ ﭘﺪرش در رﻧﺞ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ا‪‬رﻳﻦ ﭘﻴﮕﻴﺮ ﻋﻼﻗﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻌﻤﺎري ﺷﺪ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪي اﺣﺴﺎﺳﻲ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﺎ ﭘﺪر ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا از دوري او ﺻﺪﻣﻪ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺑﭽﻪ‪ ،‬اﻳﻮ‪ ‬در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ و ﺑﻪ دﺧﺘﺮي ﺑﺎ اراده ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ آﺗﺶﭘﺎرهي ﺑﺎ ﻣﺰه‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﻣﺤﺘﺎج ﺑﻪ دﻳﮕﺮان و ﻧﻪ ﻣﺮﻋﻮب از آﻧﻬﺎ‪ .‬ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻄﻮر از ﭘﺲ ﭘﺪرش ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ او ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﺪ )و‬ ‫ﺣﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﻮد‪ (،‬ﻳﺎ ﻛﻪ او را دﺳﺖ ﺑﻴﺎﻧﺪازد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﺰاح ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ او ﺑﺎﻷﺧﺮه روزي رﺋﻴﺲ اﭘﻞ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻠﺶ رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮري اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ راﺑﻄﻪاي ﻗﻮي ﺑﺎ ﭘﺴﺮش ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد وﻟﻲ از دﺧﺘﺮاﻧﺶ ﻛﻤﻲ دور ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ رﻓﺘﺎرش در ﻗﺒﺎل دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺪرت ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ وﻗﺖ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺎرش ﻛﺎﻣﻼً آﻧﻬﺎ را‬ ‫ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮي ذﻫﻨﺶ را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﺎوِل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ روي ﻛﺎرش ﺗﻤﺮﻛﺰ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺣﻀﻮرش ﺑﺮاي دﺧﺘﺮﻫﺎ ﻣﻠﻤﻮس ﻧﺒﻮده‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺷﮕﻔﺖزده اﺳﺖ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎﺷﺎن اﻳﻨﻘﺪر ﺧﻮب ﺑﺎر آﻣﺪهاﻧﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻨﺎرﺷﺎن ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﭘﺎوِل را ﻣﺒﻬﻮت و اﻧﺪﻛﻲ دﻟﺨﻮر ﻛﺮده ﺑﻮد زﻳﺮا او در دو ﺳﺎﻟﮕﻲِ ﭘﺴﺮﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي از ﺷﻐﻞ ﺧﻮد‪،‬‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ی ک | صـفـحـه‪٢٥٨ :‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1995‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اُراﻛ‪‬ﻞ‪ ،‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد ﺗﻮﻟﺪ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﺑﺎﻧﻔﻮذ‬ ‫و ﺳﺘﺎرهﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﺎه ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻣﺪ ﻛﻪ ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ‪-‬دوﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺘﻴﻮ‪ -‬ﺧﺎﻧﻮادهي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻗﺎﻳﻖﻫﺎي ﻣﺠﻠﻞ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲاش ﺑﻪ ﮔﺮدش ﺑﺒﺮد‪ .‬رﻳﺪ ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دوﺳﺖ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪﻣﺎن‪ «،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺣﺎﻛﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﭘﺪرش از ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺛﺮوت اﺟﺘﻨﺎب ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫درﺳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ از آﻣﻮزهﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ داراﻳﻲﻫﺎي ﻣﺎدي ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ زﻧﺪﮔﻲ را ﻏﻨﻲ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ و ﻣﺸﻮش ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن دﻳﺪهام‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺷﺨﺼﻲ‬ ‫دارد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺣﺘﻲ در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻢ ﻣﺤﺎﻓﻆ دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ روش ﺟﻨﻮنآﻣﻴﺰي ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ و ﻟﻮرﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ روﺷﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎﻣﺎن را ﺑﺰرگ ﻧﻜﻨﻴﻢ‪«.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحــه‪٢٥٩ :‬‬

‫فصل بیست و دو‬ ‫داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي‬ ‫ْ‬ ‫باز و وودی به کمک میآیند‬

‫ﺟِﻔﺮي ﻛﺎﺗﺰِﻧﺒﺮگ‬ ‫واﻟﺖ دﻳﺰﻧﻲ ﮔﻔﺘﻪ‪» :‬اﻧﺠﺎم ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻔﺮّح اﺳﺖ‪ «.‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﮔﺮاﻳﺶ ﻛﺎري ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬او وﺳﻮاس‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻛﺎر را ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺸﺎﺑﻪ زﻳﺎدي ﺑﻴﻦ ﭘﻴﻜﺴﺎر و اﺳﺘﻮدﻳﻮي‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي دﻳﺰﻧﻲ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ دﻳﺰﻧﻲ ﻣﺠﻮز اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎزِ ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺪل ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﺟﻔﺮي ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻮدﻳﻮﻫﺎي ﺑﻮرﺑ‪‬ﻨﻚ‪ 1‬دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي را در ﺟﺮﻳﺎن ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﺎرﻫﺎ را ﻧﺸﺎﻧﺶ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬دﻳﺰﻧﻲ از ﻫﻤﻜﺎري‬ ‫ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ؟« او ﺻﺮﻳﺤﺎً ﮔﻔﺖ ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﻢ از ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ؟« ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ اﻳﻦ ﺧﻮﺷﺤﺎلﻣﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه‪ ،‬رويِ ﺧﻮش ﻧﺸﺎن داد‪ .‬او ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد و اﻟﺒﺘﻪ ﺗﻼش‬ ‫ﻧﺎﻣﻮﻓﻘﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪﻧﺶ ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻴﻢِ ﭘﻴﻜﺴﺎر را دﻋﻮت ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮك ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻤﺎم ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛَﺘﻤﻮل‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ در ﺟﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎن‪ ،‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪي ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻛﺎر ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ اﻳﻦ ﻃﻮري ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻳﻢ‪«.‬‬ ‫درﺳﺖ ﻋﻴﻦ دﻳﺰﻧﻲ و ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ اﺷﺘﺮاﻛﺎﺗﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو ﺑﻪ وﻗﺖ ﻧﻴﺎز ﻣﻠﻴﺢ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‬ ‫و ﺑﻪ وﻗﺖ دﻓﺎع از ﻣﻨﺎﻓﻊ‪ ،‬ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮ )ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﺪﺗﺮ(‪ .‬اَﻟﻮ‪‬ي رِي ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻫﻢ ‪-‬ﻛﻪ در ﺷﺮف اﺳﺘﻌﻔﺎ از ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻮد‪-‬‬ ‫در ﺟﻠﺴﻪ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻳﻚ ﻣﺮا ﻳﺎد آن دﻳﮕﺮي ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺳﻼﻃﻴﻨﻲ ﺑﻬﺮﻣﻨﺪ از ﻧﻌﻤﺖ ﺑﺰرگ‬ ‫دروغﮔﻮﻳﻲ‪ «.‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﺎ ﺷﻌﻒ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﻫﻤﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻦ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺴﺘﺒﺪي‬ ‫ﻫﺴﺘﻢ‪ «،‬ﺑﻪ ﮔﺮوه ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺴﺘﺒﺪم وﻟﻲ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺣﻖ ﺑﺎ ﻣﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ «.‬ادﻋﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺒﻼً ﺣﻖ اﺧﺘﺮاع آن را ﺛﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد!‬ ‫‪Burbank‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحـه‪٢٦٠ :‬‬ ‫ﭼﻨﺎن ﻛﻪ درﺧﻮر دو ﻣﺮد ﺑﺎ ﺗﻌﺼﺒﺎﺗﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺬاﻛﺮات‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﻣﺎهﻫﺎ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺣﻖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺎﺧﺖ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎي ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﺑﻴﺎورد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻦ ﻧﻤﻲداد و در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑ‪‬ﺮد ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ .‬از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎﻳﻲ‬ ‫داﺷﺖ‪ :‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻓﻴﻠﻢ و ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ و ﻧﻴﺰ در ﻛﻨﺘﺮل ﺣﻘﻮق وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﺳﻬﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻ ﺑﺤﺚ ﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﺮو‪«.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ از دﻳﺪنِ اﻳﻦ دو آدمِ ﭘﺮﻃﺎﻗﺖ و اﺻﻮل ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪي ﺣﻤﻠﻪ و دﻓﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬ﻓﻘﻂ دﻳﺪن اﺳﺘﻴﻮ و ﺟﻔﺮي در آن وﺿﻌﻴﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ وﺣﺸﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻋﻴﻦ‬ ‫ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﺷﻤﺸﻴﺮﺑﺎزي ﺑﻮد و ﻫﺮ دو ﻫﻢ ﻳﻚ ﭘﺎ اﺳﺘﺎد ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺮق ﻛﻪ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺻﺎﺣﺐ ﻳﻚ ﺷﻤﺸﻴﺮ‬ ‫ﺳﺎﺑ‪‬ﺮ ﺑﻮد و ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻓﻠﺰِ ﻗﺮاﺿﻪ در دﺳﺖ داﺷﺖ؛ ﭘﻴﻜﺴﺎر در ﺷﺮف ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﺑﻮد و ﺑﻴﺶ از آن ﻛﻪ‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺮارداد ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻮل ﺣﺎﺻﻞ از آن ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻞ ﭘﺮوژه را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﮕﺮ از ﻋﻬﺪهي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺧﺎرج ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻣ‪‬ﻲ ‪ 1991‬ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ؛ دﻳﺰﻧﻲ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ و ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻞ ﭘﺮوژه را‪ .‬و در ﻋﻮض‪ ٪12.5 ،‬از درآﻣﺪ ﺑﻠﻴﺖﻓﺮوﺷﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ )و ﻧﻪ‬ ‫اﻟﺰام( وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر دو ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻌﺪي را ﻫﻢ ﺑﺴﺎزد و ﺣﻖ ﺳﺎﺧﺘﻦ دﻧﺒﺎﻟﻪﻫﺎ )ﺑﺎ ﻳﺎ ﺑﺪون ﭘﻴﻜﺴﺎر( ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺎس ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي دﻳﺰﻧﻲ ﻣﺤﻔﻮظ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ دﻳﺰﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎ اﻧﺼﺮاف و ﭘﺮداﺧﺖ‬ ‫ﺟﺮﻳﻤﻪاي ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﭘﺮوژه را ﭘﺎﻳﺎن دﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﺪهاي ﻛﻪ ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻬﻴﻪ دﻳﺪه ﺑﻮد »داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي« ﻧﺎم داﺷﺖ و از ﺑﺎوري ﺷﻜﻞ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ آن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد؛ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻣﺎﻫﻴﺘﻲ دارد )ﭼﻴﺰي ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻫﺪف ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه(‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺮ ﺟﺎنﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ اﺷﻴﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﻧﻬﺎﻳﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﻢ ﻫﺪف‪ ‬ﻳﻚ ﻟﻴﻮان ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦِ آب اﺳﺖ؛ ﺣﺎل اﮔﺮ آن ﻟﻴﻮان داراي‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ وﻗﺘﻲ ﭘ‪‬ﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ و وﻗﺘﻲ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻏﻤﮕﻴﻦ‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺒﻨﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ راﺑﻂ ﺑﺼﺮي ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮ‪ ،‬و ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﻚﭼﺮﺧﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﻴﺮك ﺑﺎ آن‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬و ﻣﺎﻫﻴﺖ اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﺳﻴﻠﻪي ﺑﺎزي ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﺮس ﻣﺎﻫﻮيﺷﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ دور اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻳﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻳﻚ ﮔﺎوﭼﺮانِ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻗﻴﺎﻓﻪاي‬ ‫ﻗﺪﻳﻤﻲ‪ ،‬و ﻳﻚ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﻓﻀﺎﻳﻲِ ﻗﺸﻨﮓ و ﻧﻮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻔﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬دراﻣﻲ ﻣﻬﻴﺞ ﺷﻜﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺼﻮص اﮔﺮ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﺟﺪا اﻓﺘﺎدن اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ از ﺻﺎﺣﺐﺷﺎن ‪-‬ﻻﺑﺪ ﻛﻮدﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮده‪ -‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺮح اوﻟﻴﻪي ﻛﺎر اﻳﻦﻃﻮر ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪهي از دﺳﺖ دادنِ ﻳﻚ‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي در دوران ﻛﻮدﻛﻲ را دارﻳﻢ‪ .‬داﺳﺘﺎن ﻣﺎ از ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ ﻳﻚ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ‬ ‫دلﺧﻮﺷﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ “اﺳﺒﺎبِ ﺑﺎزيِ ﻳﻚ ﻛﻮدك ﺑﻮدن” را اﺑﺘﺪا از ﻛﻒ داده و ﺳﭙﺲ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ دوﺑﺎره ﺑﻪ‬ ‫دﺳﺖ آورد‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻠﺖ‪ ‬وﺟﻮدي ﺗﻤﺎم اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ اﺳﺖ و ﺑﻨﻴﺎن اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻫﻮﻳﺖ آﻧﻬﺎ را ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ «.‬دو‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ اﺻﻠﻲ ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﺎ ﻧﺎمﻫﺎي وودي‪ 1‬و ﺑﺎز‪ ‬ﻻﻳﺖﻳِﺮ‪ 2‬ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Woody‬‬ ‫‪Buzz Lightyear‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحــه‪٢٦١ :‬‬ ‫ﻫﺮ دو ﻫﻔﺘﻪ ﻳﻚﺑﺎر‪ ،‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﮔﺮوﻫﺶ آﺧﺮﻳﻦ ﻃﺮحﻫﺎ ﻳﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺑﭽﻪﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در‬ ‫ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ ﺗﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهي ﺧﻮد را ﺑﻪ رخِ دﻳﺰﻧﻲ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪،‬‬ ‫ﺻﺤﻨﻪاي از ﺳﺮ و ﺻﺪا ﻛﺮدن وودي ﺑﺎﻻي ﻳﻚ ﻛﻤﺪ را ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﻧﻮر از ﭘﺸﺖ ﻳﻚ ﻛﺮﻛﺮه‬ ‫ﻣﻲﺗﺎﺑﻴﺪ و روي ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺷﻄﺮﻧﺠﻲ او ﺳﺎﻳﻪ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﭘﺮدازش دﺳﺘﻲِ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار دادنِ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﺶ از اﻳﻨﻬﺎ ﻛﺎر ﻣﻲﻃﻠﺒﻴﺪ‪ .‬در ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪،‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢ ﻃﺮحﻫﺎ را دور ﻣﻲرﻳﺨﺖ و ﻧﻈﺮات و اﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻓﺮاوان اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮي واﻳﺖﺑﻮرد‪ ‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ در دﺳﺘﺮس ﺑﻮد ﺗﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ و‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺪ ﻧﻈﺮ او‪ ،‬ﺛﺒﺖ و ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺑﺰرگ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬او ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﻳﻚ‬ ‫ﻓﻴﻠﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ درﺑﺎرهي اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻛﻮدك را ﻫﺪف ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬در اﺑﺘﺪا ﻧﻪ دراﻣﻲ در ﻛﺎر ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﻚ داﺳﺘﺎن واﻗﻌﻲ و ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﻛﺸﻤﻜﺸﻲ‪ «.‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد او‬ ‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺗﻌﺪادي ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻣﺜﻞ “ﭼﻬﻞ و ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ” و “ﻣﺒﺎرزﻳﻦ” را ﺑﺒﻴﻨﺪ؛ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در‬ ‫ﻫﺮ ﻛﺪام‪ ،‬دو آدم ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻨ‪‬ﺶﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺗﻴﻢ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻼوه او ﻓﺸﺎرش را ﺑﺮاي داﺷﺘﻦ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ “ﺟﺰﺋﻴﺎت” ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬اداﻣﻪ داد و اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎراﻛﺘﺮ‬ ‫وودي ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺎز‪- ‬ﻛﻪ ﻣﺰاﺣﻢِ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺮوه اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ ﺑﻮد‪ -‬ﺣﺴﻮد و ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وودي در ﻳﻚ‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻌﺪ از ﻫﻞ دادنِ ﺑﺎز‪ ‬ﺑﻪ ﺑﻴﺮون از ﭘﻨﺠﺮه ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮي اﻳﻦ دﻧﻴﺎ‪ ،‬اﺳﺒﺎبﺑﺎزي اﺳﺒﺎبﺑﺎزي را ﻣﻲﺧﻮر‪‬د!«‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺘﻌﺪد‪ ‬ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ از ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬وودي ﺗﻤﺎم اﻓﺴﻮنﮔﺮياش را از‬ ‫دﺳﺖ داد‪ .‬در ﺻﺤﻨﻪاي‪ ،‬او ﺳﺎﻳﺮ اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ را از ﺗﺨﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ و از اﺳﻠﻴﻨﻜﻲ )ﺳﮓ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي‬ ‫ﻓﻨﺮي( ﻛﻤﻚ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﺳﻠﻴﻨﻜﻲ ﺗﺄﻣﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وودي داد ﻣﻲزد‪» :‬ﻛﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺗﻮ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻧﻪ‬ ‫ﺳﻮﺳﻴﺲ ﻓﻨﺮي؟!« ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ اﺳﻠﻴﻨﻜﻲ ﺳﺆاﻟﻲ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﺗﻤﺎم اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫ﺑﺪل ﺷﺪ‪» :‬ﭼﺮا اﻳﻦ ﮔﺎوﭼﺮان اﻳﻦﻗﺪر ﺗﺮﺳﻨﺎك اﺳﺖ؟« ﺗﺎم ﻫﻨﻜﺲ‪ 1‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺻﺪاﭘﻴﺸﮕﻲِ ﻧﻘﺶ وودي اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﺎرو ﻳﻚ ﻋﻮﺿﻲ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ!«‬

‫ﻛﺎت!‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1993‬ﻧﻴﻤﻲ از ﻓﻴﻠﻢ را آﻣﺎدهي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ و ﻣﺪﻳﺮان‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﺑﻪ ﺑﻮرﺑ‪‬ﻨﻚ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺘﺮ ا‪‬ﺷﻨﺎﻳﺪر‪ 2‬رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﺪهي‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﺮاي ﺑﺎزي دادنِ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﺧﺎرﺟﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ را ﻧﭙﺴﻨﺪﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ آن را ﻳﻚ اﻓﺘﻀﺎح‬ ‫ﺑﺰرگ ﺧﻮاﻧﺪ و دﺳﺘﻮرِ ﺗﻮﻗﻒ‪ ‬ﺗﻮﻟﻴﺪ را ﺻﺎدر ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪ‪ .‬او از ﻫﻤﻜﺎرِ ﺧﻮد ﺗﺎم‬ ‫ﺷﻮﻣﺎﺧ‪‬ﺮ‪ 3‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﺮا اﻳﻨﻘﺪر اﻓﺘﻀﺎح ﺷﺪه؟« ﺷﻮﻣﺎﺧﺮ ﺑﻲﺗﻌﺎرف ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ دﻳﮕﺮ ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫‪Tom Hanks‬‬ ‫‪Peter Schneider‬‬ ‫‪Tom Schumacher‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحـه‪٢٦٢ :‬‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﻴﺴﺖ« او ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ‪» :‬آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻨﺪ اﻳﺪهﻫﺎي ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﭘﺮوژه ﻛﺎﻣﻼً از رﻳﻞ ﺧﺎرج ﺷﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻫﻢ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ ﺷﻮﻣﺎﺧﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و ﻛﺎﻣﻼً از ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪم‬ ‫ﺷﺮﻣﺴﺎر ﺑﻮدم‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ داﺳﺘﺎن ﻣﺴﺨﺮه‪ ،‬ﭘ‪‬ﺮ از ﺑﺪﺑﺨﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎيِ ﺑﺪﺟﻨﺲِ ﺗﺎرﻳﺦِ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺑﻮد‪ «.‬او از‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﺠﺪد ﺑﺮاي ﻛﺎرِ دوﺑﺎره روي ﻣﺘﻦ درام را ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﺪان ﺧﻮدش را درﮔﻴﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺧﻠﻖ اﺛﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻴﻞ ﺑﻪ اﻳﺪهﭘﺮدازي و ﻛﻨﺘﺮل ﻃﺮاﺣﻲ را رﻫﺎ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻮدداري‪ ،‬از اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد ‪-‬درﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﻛَﺘﻤﻮل در دور ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎي ﺑﺪ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل در‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻣﻔﻴﺪي را اﻳﻔﺎ ﻛﺮد و ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻗﺪرداﻧﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ و ا‪‬ﺷﻨﺎﻳﺪر ﺗﻮﻟﻴﺪ داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي را ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ در آوردﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي ﺷﺨﺼﻲاش ﻛﺎر را‬ ‫اداﻣﻪ داد و در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ‪ ،‬ﻃﺮف‪ ‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺧﻮدش را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﻔﺮي ﮔَﻨﺪ زده ﺑﻮد ﺑﻪ داﺳﺘﺎن‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ وودي ﻳﻚ آدم ﺑﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎري ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔ‪‬ﻞ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺮﺗﺶ ﻛﺮدﻳﻢ‬ ‫ﺑﻴﺮون و ﮔﻔﺘﻴﻢ “اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ” و ﻛﺎر را ﻃﻮري اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻴﻞ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺳﻪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎراﻛﺘﺮ وودي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫رﺋﻴﺲ ﻇﺎﻟﻢ اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎي اَﻧﺪي )ﭘﺴﺮك‪ ‬ﻗﺼﻪ( ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رﻫﺒﺮ زرﻧﮓﺷﺎن ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺴﺎدت او ﺑﻌﺪ از آﻣﺪن‬ ‫ﺑﺎز‪ ‬ﻻﻳﺖﻳِﺮ را ﻃﻮري ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺲِ ﻫﻤﺪردي دﻳﮕﺮان را ﺑﺮﻣﻲاﻧﮕﻴﺨﺖ و ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت‬ ‫آﻫﻨﮓ‪“ ‬ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ” از ر‪‬ﻧﺪي ﻧﻴﻮﻣﻦ‪ 1‬ﺑﻮد‪ .‬ﺻﺤﻨﻪاي ﻛﻪ وودي‪ ،‬ﺑﺎز‪ ‬را ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﭘﻨﺠﺮه ﭘﺮت ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ و اﻳﻦﻃﻮر ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻘﻮط ﺑﺎز‪ ‬در اﺛﺮ ﺣﺎدﺛﻪاي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺷﻮﺧﻲ ﻛﻮﭼﻚ وودي ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﺮاغ‬ ‫ﻟﻮﻛﺰُ ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻲﺧﻮر‪‬د‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ روﻳﻜﺮد ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ 1994‬از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ از ﺗﻤﺮﻛﺰِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺘﻲ در ﺷﺮوع‬ ‫ﺑﻮدﺟﻪرﻳﺰي‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﺣﺪاﻛﺜﺮي اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ «.‬وﻟﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪي ‪ 17‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫دﻻريِ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺎﻛﺎﻓﻲ از ﻛﺎر در آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺣﺬف ﻧﻈﺮات‬ ‫ﻣﺪاﺧﻠﻪﺟﻮﻳﺎﻧﻪي ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﻮدﺟﻪي اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﮔﻮش ﻛﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﻗﺮاري داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دادﻳﻢ و ﺗﻮ ﻫﻢ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدي ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪي‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻣﺎ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻲ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻪ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ زﻧﮓ زد و ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ دﻳﺪارش رﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﻮ‬ ‫و ﻧﭙﺮس‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ »ﻓﻘﻂ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻨﻘﺪر وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ «.‬او دﻳﺰﻧﻲ را ﻣﻘﺼﺮ اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﻃﻮري داﺳﺘﺎن اﺻﻠﻲ را ﺧﺮاب ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ از ﻧﻮ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﻳﺎدآور ﺷﻮد‪» :‬ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ! ﻣﺎ داﺷﺘﻴﻢ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ از ﻧﻈﺮات ﺧﻼﻗﺎﻧﻪي ﻣﺎ ﻧﻔﻊ ﺑﺮدﻳﺪ و ﺣﺎﻻ از ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺎﺑﺘﺶ ﻏﺮاﻣﺖ ﻫﻢ ﺑﺪﻫﻢ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﺸﺎﺟﺮهي دو دﻳﻮاﻧﻪي ﻋﺎﺷﻖ ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺪام ﻳﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ!‬ ‫‪Randy Newman‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحــه‪٢٦٣ :‬‬ ‫ا‪‬د ﻛَﺘﻤﻮل‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪار ﺑﻮد و از اﻳﻦ رو ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﺑﻮدﺟﻪي اﺿﺎﻓﻲ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ روي ﻓﻴﻠﻢ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺜﺒﺖﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﻔﺮي‬ ‫داﺷﺘﻢ‪ «.‬وﻟﻲ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﻓﻜﺮ وا داﺷﺖ ﺗﺎ در ﻛﺎرﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﮕﺮاﻧﻪﺗﺮ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻟﺶ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭘﻴﻤﺎنﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺣﻀﻮر در رأس اﻣﻮر را ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺴﺖ؛ ﭘﺲ ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ در آﻳﻨﺪه ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻛﺎر وارد ﻣﻲﻛﺮد و اﻳﻦ ﻣﺴﺘﻠﺰم اﺗﺨﺎذ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ ﺟﺪﻳﺪ در ﻗﺒﺎل دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ آن ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻗﺒﻼً ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از ﻫﺎلْﻣﺎرك‪ 1‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ دﻳﺪنِ ﺟﺎنﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ‬ ‫وودي و ﺑﺎز‪ ‬او را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه رﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً در ﺷُﺮُف اﻳﺠﺎد ﻳﻚ اﻧﻘﻼب اﺳﺎﺳﻲ در ﺻﻨﻌﺖ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻫﺮ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي آن ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ و در ﺧﺎﻧﻪ ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺪﻳﺪش را ﺑﺎ دوﺳﺘﺎنِ ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻛﺮان داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﺴﺨﻪ از آن را دﻳﺪم‪ .‬ﺷﺒﻴﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ آﻧﺠﺎ ﺗﺎ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ‪ 10‬درﺻﺪ‪ ‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎر را‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻨﺶ ‪-‬ﻫﻢ ﻓﻴﻠﻢ و ﻫﻢ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ -‬ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺬاب ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫از ﻋﺎﻟﻲ رﺿﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲداد‪«.‬‬ ‫ﺣﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ از او ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ در ﺟﻠﺴﻪي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻮﻛﺎﻫﺎﻧﺘ‪‬ﺲ‪ 2‬ﻛﻪ زﻳﺮ ﭼﺎدري ﺑﺰرگ در‬ ‫ﺳﻨﺘﺮال ﭘﺎرك‪ ‬ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬دﻋﻮت ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد‪ .‬در آن روﻳﺪاد‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨ‪‬ﺮ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ دﻳﺰﻧﻲ‪،‬‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﭘﻮﻛﺎﻫﺎﻧﺘ‪‬ﺲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﭼﺸﻤﺎن ‪ 100.000‬ﻧﻔﺮ ﺑﺮ روي ﭘﺮدهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪاي‬ ‫‪ 24‬ﻣﺘﺮ در ﻣﺤﻮﻃﻪي ﭼﻤﻦ ﺳﻨﺘﺮال ﭘﺎرك اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻳﻚﭘﺎ اﺳﺘﺎد‪ ‬ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻢ‬ ‫ﺑﺎﺷﻜﻮه ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد‪ ،‬از ﺷﻨﻴﺪن ﺧﺒﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪاي اﻧﮕﺸﺖ ﺑﻪ دﻫﺎن ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن‪ ،‬ﺷﻌﺎرِ‬ ‫ﺑﺎز‪ ‬ﻻﻳﺖﻳِﺮ ‪»-‬ﺑﻪ ﺳﻮي اﺑﺪﻳﺖ و ﻣﺎوراي آن«‪ -‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮش ﻣﺤﻞ اﻋﺘﻨﺎ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ اﻛﺮان داﺳﺘﺎناﺳﺒﺎبﺑﺎزي در ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎﻧﻚدارﻫﺎي ﻣﺸﺘﺎق ﻫﻢ دو ﺑﻪ ﺷﻚ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﻣﺪاوم ﭘﻮلﺳﻮزي ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻲ ﺣﺮﻳﻒ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ در اﻳﻦﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫ﻋﺼﺒﻲ ﺑﻮدم و ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از دوﻣﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢﻣﺎن ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺣﺮﻓﻢ را رد ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻧﺼﻒ ﭘﻮل ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ را ﺧﻮدﻣﺎن وﺳﻂ ﺑﮕﺬارﻳﻢ و دﻳﺰﻧﻲ را وادار ﺑﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖﻧﺎﻣﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﻮي اﺑﺪﻳﺖ!‬ ‫در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1995‬دو ﻣﺮاﺳﻢ اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪ ﺑﺮاي داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي در راه ﺑﻮد‪ .‬اوﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ دﻳﺰﻧﻲ در‬ ‫ا‪‬لﻛَﭙﺘ‪‬ﻦ‪ 3‬ﻳﻜﻲ از ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮﻳﻦ ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎي ﻣﺠﻠﻞ ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﺑﻮد؛ آﻧﻬﺎ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﺗﻔﺮﻳﺢ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻫﻢ در‬ ‫‪Hallmark‬‬ ‫‪Pocahontas‬‬ ‫‪El Capitan‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحـه‪٢٦٤ :‬‬ ‫ﻛﻨﺎر ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ در آن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﻢ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي دﻋﻮتﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي‬ ‫آن ﺷﺐ داده ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻛﻞ‪ ،‬آن ﻣﺮاﺳﻢ و اﻛﺜﺮ ﺳﺘﺎرهﻫﺎي ﻣﺪﻋﻮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ در آﻧﺠﺎ‬ ‫ﺣﻀﻮر ﻫﻢ ﻧﻴﺎﻓﺖ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﺮاي ﻓﺮداي آن ﺷﺐ‪ ،‬رِﺟِﻨﺴﻲ‪ 1‬را ﺑﺮاي ﻣﺮاﺳﻢ ﺧﻮدش اﺟﺎره ﻛﺮد؛ ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺗﺌﺎﺗﺮﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮر ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ .‬ﻣﻴﻬﻤﺎنﻫﺎي او ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎم ﻫﻨﻜﺲ و اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺎرﺗﻴﻦ‪ ،2‬ﺳﺘﺎرهﻫﺎي درهي‬ ‫ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻓﺮادي ﻣﺜﻞ ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن و اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺸﻦِ ﺷﺨﺼﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد؛ ﭘﺲ او و ﻧﻪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻓﻴﻠﻢ روي ﺻﺤﻨﻪ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻛﺮانﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ دوﺋ‪‬ﻞوار ﻳﻚ ﺳﺆال ﻗﺪﻳﻤﻲ را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮد‪ :‬داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻮد‬ ‫ﻳﺎ دﻳﺰﻧﻲ؟ آﻳﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﭘﻴﻤﺎنﻛﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد؟ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﺑﺎزارﻳﺎب و ﺗﻮزﻳﻊﻛﻨﻨﺪه در ﺧﺪﻣﺖ اﻛﺮان ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻮد؟ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺟﺎﻳﻲ در ﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺳﺆال ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ اﻓﺮاد دﺳﺖ اﻧﺪر ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺷﺨﺺ ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ و اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﻤﻜﺎرياي اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟‬ ‫ﺷﻬﺮت ﻫﺮ دو وﻗﺘﻲ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻤﺐ ﺗﺠﺎري داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ و ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﺮاه آورد‪ .‬ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺰﻳﻨﻪاش را در اوﻟﻴﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺟﺒﺮان ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻓﺮوش اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪي ‪ 30‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر در اﻣﺮﻳﻜﺎ و‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ “ﺑﺘﻤﻦ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ” و “آﭘﻮﻟﻮ ‪ ”13‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ‪ 192‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻓﺮوش داﺧﻠﻲ و ﻣﺠﻤﻮع ‪362‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻓﺮوش ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎل ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﺮدآوريﺷﺪه از ﻃﺮف ﺳﺎﻳﺖ‬ ‫روﺗ‪‬ﻦ ﺗﻮﻣ‪‬ﻴﺘﻮز‪ ٪100 ،3‬از ﻫﻔﺘﺎد و ﺳﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻘﺪ ﻣﺜﺒﺖ دادﻧﺪ‪ .‬رﻳﭽﺎرد ﻛُﺮﻟﻴﺲ‪ 4‬از ﺗﺎﻳﻢ در‬ ‫وﺻﻒ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻮﺷﺖ »ﻣﺒﺘﻜﺮاﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻛﻤﺪي ﺳﺎل‪ «،‬دﻳﻮﻳﺪ اَﻧﺴﻦ‪ 5‬از ﻧﻴﻮز وﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ را »ﺧﺎرقاﻟﻌﺎده« ﺗﻮﺻﻴﻒ و‬ ‫ﺟﺎﻧ‪‬ﺖ ﻣ‪‬ﺴﻠﻴﻦ‪ 6‬از ﻧﻴﻮﻳﻮركﺗﺎﻳﻤﺰ آن را ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن و ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‪» :‬ﻛﺎري ﺧﻮشﺳﺎﺧﺖ‬ ‫و ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ داﺳﺘﺎن دوﻧﻔﺮهي دﻳﺰﻧﻲ‪«.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ اﺻﻄﻜﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻨﻲ ﻣﺜﻞ ﻣ‪‬ﺴﻠﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ »داﺳﺘﺎن دﻳﺰﻧﻲ« و ﻧﻪ‬ ‫»ﻇﻬﻮر ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﺧﻮاﻧﺪن ﻣﻘﺎﻟﻪي او‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮاي “ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪن” ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ‪ ‬ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺣﻀﻮر در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﭼﺎرﻟﻲ ر‪‬ز‪ 7‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ داﺳﺘﺎن‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺳﺖ و ﺳﻌﻲ ﻛﺮد داﺳﺘﺎن ﺗﻮﻟﺪ اﻳﻦ اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ر‪‬ز ﮔﻔﺖ‪» :‬از‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮﻓﻲ اﻛﺮان ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﺳﺘﻮدﻳﻮﻫﺎي ﻣﻌﻈﻢ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ وارد ﻛﺴﺐوﻛﺎر اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺎﻛﻨﻮن‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﻮدﻳﻮﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻢ ﻗﻮي ﺑﻮد‪ .‬اﻛﻨﻮن ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫دوﻣﻴﻦ اﺳﺘﻮدﻳﻮﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮده‪«.‬‬

‫‪Regency‬‬ ‫‪Steve Martin‬‬ ‫‪Rotten Tomatoes‬‬ ‫‪Richard Corliss‬‬ ‫‪David Ansen‬‬ ‫‪Janet Maslin‬‬ ‫‪Charlie Rose‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحــه‪٢٦٥ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮ را ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺻﺮﻓﺎً ﺗﻮزﻳﻊﻛﻨﻨﺪهي ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ‪:‬‬ ‫»ﻣﺪام ﻣﻲﮔﻔﺖ “ﻣﺎ در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻛﺎر واﻗﻌﻲ را اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ و ﺷﻤﺎﻫﺎ در دﻳﺰﻧﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﻠﺪﻳﺪ ﮔَﻨﺪ ﺑﺰﻧﻴﺪ”‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪﻳﻢ داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﺑﻪ ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮدﻳﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد و ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ از ﺑﺎزارﻳﺎبﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺷﺒﻜﻪي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ دﻳﺰﻧﻲ را روي ﻛﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺰرگ‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺎﺳﻲ ‪-‬ﻛﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺎل ﻛﻴﺴﺖ؟‪ -‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫رﺳﻤﻲ ﺣﻞ ﺷﻮد ﻧﻪ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﻟﻔﻈﻲ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪم ﻛﻪ‬ ‫اﮔﺮ ﻗﺼﺪﻣﺎن ﺑﺮﭘﺎﻳﻲِ ﻳﻚ اﺳﺘﻮدﻳﻮ و ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻗﺮاردادي اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺗﻮاﻓﻖﻧﺎﻣﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫اﻣﻀﺎ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ دﺳﺖ‪ ‬ﭘ‪‬ﺮ و ﺑﺮ اﺳﺎسِ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺴﺎوي‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﭘﻮل ﻧﻘﺪ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ‬ ‫ﺑﻴﺎورد و اﻳﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻛﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ در ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺳﻬﺎم‪ ،‬درﺳﺖ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪي داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﻗﻤﺎر ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻗﻤﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪ داد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﻧﺘﻴﺠﻪاي اﺳﺎﺳﻲ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻋﺮﺿﻪي اوﻟﻴﻪي ﺳﻬﺎم‬ ‫اﭘﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﺸﻦ در دﻓﺘﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﭘﺬﻳﺮهﻧﻮﻳﺴﻲ ﺳﻬﺎم در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ‪ :‬رأس ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻫﻤﺰﻣﺎن‬ ‫ﺑﺎ آﻏﺎز ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺻﻒ ﺳﻬﺎم ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ‪ 14‬دﻻر ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد ﺗﺎ ﻓﺮوش آﻧﻬﺎ ﺣﺘﻤﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري روي ‪ 22‬دﻻر اﻧﺠﺎم ﺷﻮد ﺗﺎ در ﺻﻮرت ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻮل‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ وراي ﺧﻮشﺑﻴﻨﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﻗﻌﺎت او ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‪ .‬ﻋﺮﺿﻪي ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺳﻬﺎم ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻲ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻧ‪‬ﺖاﺳﻜ‪‬ﻴﭗ‪ 1‬ﻋﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺮﺿﻪي ﺳﺎل را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داد‪ .‬در‬ ‫ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺖ اول‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺑﻪ ‪ 45‬دﻻر رﺳﻴﺪ و ﻣﻌﺎﻣﻼت ﺑﺎ ﺗﺄﺧﻴﺮ روﺑﺮو ﺷﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ دﺳﺘﻮرات ﺧﺮﻳﺪ ﺑﻴﺶ‬ ‫از ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﺎ ‪ 49‬دﻻر ﻫﻢ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ و در ﭘﺎﻳﺎن روز ﻛﺎري‪ ،‬روي ‪ 39‬دﻻر ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اواﻳﻞ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﻣﻴﺪوار ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﺧﺮﻳﺪار ﺑﺮاي ﭘﻴﻜﺴﺎر و ﺟﺒﺮان ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي‬ ‫ﺑﻠﻌﻴﺪه ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﻮدﻳﻮ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﭘﺎﻳﺎن آن روز‪ ،‬ﺳﻬﺎم او ‪-‬ﻛﻪ ﻣﻌﺎدل ‪ ٪80‬ﻛﻞ ﺳﻬﺎمِ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻮد‪ -‬ﺑﻴﺶ‬ ‫از ‪ 20‬ﺑﺮاﺑﺮ آن ﻣﺒﻠﻎ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ رﻗﻢ ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲِ ‪ 1.2‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر‪ .‬اﻳﻦ ‪ 5‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺛﺮوﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﺳﻬﺎم اﭘﻞ در ﺳﺎل ‪ 1980‬ﺑﻪ ﺟﻴﺒﺶ ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ او ﺑﻪ ﺟﺎن ﻣﺎرﻛﻮف از ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻮل اﻫﻤﻴﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪارد‪» :‬در آﻳﻨﺪه ﻗﺎﻳﻖ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﺧﺮﻳﺪ« و »اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﻮﻟﺶ ﻧﻜﺮدهام‪«.‬‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﻣﻮﻓﻖ ﺳﻬﺎم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﺑﺮگ ﺑﺮﻧﺪهي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ آن روزﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﺼﻒ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺑﻮدﻳﻢ و ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻧﻴﻤﻲ از ﺳﻮد ﮔﻴﺸﻪ را ﻃﻠﺐ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪام درج ﻧﺎم ﺗﺠﺎري‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر در اﺑﺘﺪاي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺑﻮد ﭼﻮن ﺳﻬﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر در ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ اﮔﺮ ﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﻻاﻗﻞ ﻣﺴﺎوي ﺑﺎ آن ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﭘﺮواز ﺑﻪ دﻳﺪار اﻳﺴﻨﺮ رﻓﺖ ﻛﻪ از ﺑﻲﭘﺮواﻳﻲ او ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺮارداد ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻪ ﻓﻴﻠﻢ را داﺷﺘﻨﺪ و‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ را ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﻤﺐﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪاي ﺧﻮد را رو ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﻳﻚ دﻋﻮاي زﻧﻨﺪه ﺑﺎ اﻳﺴﻨﺮ‪ ،‬از دﻳﺰﻧﻲ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮن اﺳﭙﻴﻠﺒﺮگ‪ 2‬و دﻳﻮﻳﺪ ﮔﻴﻔ‪‬ﻦ‪ ،3‬اﺳﺘﻮدﻳﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم‬

‫‪Netscape‬‬ ‫‪Steven Spielberg‬‬ ‫‪David Geffen‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و د و | صـفـحـه‪٢٦٦ :‬‬ ‫درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ‪ 1‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﺴﻨﺮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﺮارداد ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻧﻜﻨﺪ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻳﻚ اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ‪ .‬در ﺳﻮي‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻳﺴﻨﺮ ﻫﻢ دﺳﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﻧﺒﻮد؛ او ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﻴﺎُﻓﺘﺪ‪ ،‬دﻳﺰﻧﻲ ﺧﻮدش دﻧﺒﺎﻟﻪﻫﺎي داﺳﺘﺎن‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي وودي و ﺑﺎز‪ ‬و ﺗﻤﺎم ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﻧﺎزﻧﻴﻦِ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪي ﺑﭽﻪﻫﺎﻣﺎن را ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﺟﺎن وﻗﺘﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚﻫﻮ زد زﻳﺮِ‬ ‫ﮔﺮﻳﻪ‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻛﺎر ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺎرﻳﻚ ﻧﻜﺸﻴﺪ و در آﺧﺮ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﺴﻨﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي آﻳﻨﺪه را وﺳﻂ ﺑﮕﺬارد و ﻧﺼﻒ ﺳﻮد را ﺑﺮ دارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﺶ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮد ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﻤﻲ در ﻣﺨﺎرج ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﻛﺮده‪ .‬ﻏﺎﻓﻞ از اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﭼﻮن ‪ 10‬ﺗﺎ ﺑﻤﺐ ﺗﺠﺎري دﻳﮕﺮ در ﺻﻨﺪوﻗﭽﻪي ﺳ‪‬ﺮّيﻣﺎن داﺷﺘﻴﻢ‪ «.‬ﭘﺲ از‬ ‫ﭼﺎﻧﻪزﻧﻲﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﺮ ﺳﺮ درج ﻧﺎم ﻣﺸﺘﺮك ﺗﺠﺎري در اﺑﺘﺪاي ﻓﻴﻠﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻫﻢ در ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﻟﺤﺎظ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﺴﻨﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه دﻟﻢ ﻧﺮم ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪش دﻳﮕﺮ‬ ‫رﻓﺘﻴﻢ ﺳﺮاغ ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧﺪازهي ﺣﺮوف آرم “دﻳﺰﻧﻲ” و آرم “ﭘﻴﻜﺴﺎر” ﺑﺮاي اول ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ‪ ،‬درﺳﺖ ﻋﻴﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎي‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻟﻪ!« در اواﻳﻞ ‪ 1997‬دو ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ‪ 5‬ﻓﻴﻠﻢ دﻳﮕﺮ ﻃﻲ ‪ 10‬ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪﻧﺪ و‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ در آن دوره دوﺳﺘﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻴﻦﺷﺎن ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﺴﻨﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻣﻨﺼﻒ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ دورهي ‪ 10‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﺮد ﺗﺎرﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﺳﻬﺎمدارانِ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﻮاﻓﻖ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺣﻖ‬ ‫درج ﻧﺎم ﺗﺠﺎري در اﺑﺘﺪاي ﺗﻤﺎم ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ و ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺣﻘﻮق ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ و ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‬ ‫ﻣﻌﻨﻮي ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻲ ﺗﺠﺎري ﺑﺪل ﺷﻮد ﻛﻪ از ﻣﻨﻈﺮ ﺑﺮﺧﻮرداري از‬ ‫اﻋﺘﻤﺎد در ردﻳﻒ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري دﻳﺰﻧﻲ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺴﺐ ﭼﻨﻴﻦ اﻋﺘﺒﺎري‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎم ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺑﻴﻦ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮل دوران ﻛﺎرياش‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﺎﻟﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻧﺪازه ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲاش در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻌﻈﻢ و ﻧﺎمﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ارزش ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ او‪ ،‬دو‬ ‫ﺗﺎ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دوران را ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﺮد‪ :‬اﭘﻞ و ﭘﻴﻜﺴﺎر‪.‬‬

‫)‪Dreamworks Skg (Skg: Spielberg-Katzenberg-Geffen‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحــه‪٢٦٧ :‬‬

‫فصل بیست و سه‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬ ‫چه جانو ِر خش ‪ ،‬وقتش رسیدﻩ به خانهی اول برگردی‪...‬‬

‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪.1996 ،‬‬

‫ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ در ﺳﺎل ‪ 1988‬ﻣﻮﺟﻲ از ﻫﻴﺠﺎن ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﺟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي آن در ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺘﻲ ﻣﻔﺘﻀﺤﺎﻧﻪ ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺧﻴﺮه ﻛﺮدن ﻧﮕﺎه ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺖ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ و‬ ‫‪2‬‬ ‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﭘﺮﻳﺸﺎنﻛﻨﻨﺪهاي ﺣﻮل ﺷﺮﻛﺖ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎرت زﻳﮕﻠﺮ‪ 1‬از اَﺳﻮﺷﻴﻴﺘﺪﭘﺮس‬ ‫ﮔﺰارش ﻛﺮد‪» :‬در زﻣﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﺻﻨﻌﺖ دارد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﺒﺎدل اﻃﻼﻋﺎت ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود‪ ،‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﺑﻴﺮون داده و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻛﻤﻲ ﺑﺮاي اﺟﺮا روي آن‬ ‫وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺟﺬب ﻣﺸﺘﺮي ﺳﺨﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻫﺒﺮ ﺷﺎﺧﻪاي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﺪ؛ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎريِ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺪرت ﭘﺮدازش ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي ﻛﺎري و راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در آن ﺑﺮﻫﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎز ﺧﻮد را از ﺳﺎن ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﻴﺴﺘﻤﺰ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 1990‬درآﻣﺪ‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ‪ 28‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻮد و درآﻣﺪ ﺳﺎن ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﻴﺴﺘﻤﺰ ‪ 2.5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر‪ .‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م از ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫‪Bart Ziegler‬‬ ‫‪Associated Press‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحـه‪٢٦٨ :‬‬ ‫ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﺑﺮ ﺧﻼف روﺣﻴﺎت ﺧﻮد ﺷﺪ‪ :‬ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد راﺳﺦ ﺑﻪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1992‬ﺑﺎ اراﺋﻪي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻧﺼﺐ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ ﺑﺮ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲِ ﻣﺘﻔﺮﻗﻪ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻳﻜﻲ از ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺟﺎﺑﺰ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ژان ﻟﻮﺋﻲ ﮔﺎﺳﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﺎﺟﺮاي اﺳﺘﻘﺮار ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺎ او ﻣ‪‬ﭻ اﻧﺪاﺧﺖ و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً ﺧﻮدش ﻫﻢ از اﭘﻞ اﺧﺮاج ﺷﺪ‪ .‬او ﻣﻘﺎﻟﻪاي در ﺗﻤﺠﻴﺪ از ﺧﻼﻗﻴﺖﻫﺎي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﭘﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻨﻮز اﺳﺘﻴﻮ اﺳﺖ‪ «.‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ درب‬ ‫ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن زده ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮ ﮔﺎﺳﻪ ﺑﻌﺪ از ﮔﺸﻮدن در‪ ،‬ﺑﺪو ﺑﺪو از ﭘﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺧﺒﺮ از آﻣﺪن ﺟﺎﺑﺰ داد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آن ﻣﻘﺎﻟﻪ از ﮔﺎﺳﻪ ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮد و او را ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻤﻲ ﺧﺎص دﻋﻮت ﻛﺮد؛ اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ ‬از اﻳﻨﺘﻞ در ﻛﻨﺎر‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻗﺮار ﺑﻮد اﻣﻜﺎن ﻧﺼﺐ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖاﺳﺘﭗ روي ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪-‬اﻳﻨﺘﻞ را اﻋﻼم ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺎﺳﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ درﺳﺖ ﻛﻨﺎر ﭘﺪر اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ .‬ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺑﺎوﻗﺎر و ﭘﺮﺟﺬﺑﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺰرگ ﻛﺮدن‬ ‫آن ﭘﺴﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ و او از دﻳﺪن اﺳﺘﻴﻮ در ﻛﻨﺎر اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ ‬روي ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﻣﻔﺘﺨﺮ‬ ‫ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺪم دوم را ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﻗﺪﻣﻲ ﻛﻪ وﻗﻮﻋﺶ ﺣﺘﻤﻲ ﺑﻮد‪ :‬ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه درﺳﺖ ﻣﺜﻞ زﻣﺎن ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﺨﺖاﻓﺰار در ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻪ ﻛﻨﺎر اﻣﺎ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺟﺰو ﻋﻼﻳﻖ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺨﺼﻲ او ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﻃﺮاﺣﻲِ ﺣﺮﻓﻪاي اﻧﺮژي‬ ‫ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬روي ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﻮﻟﻴﺪ وﺳﻮاس ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ر‪‬ﺑﺎتﻫﺎي ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻧﻴﻤﻲ از ﻧﻴﺮوي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ و ﻓﺮوش ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻣﺤﺒﻮب ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﺎﻧُﻦ‬ ‫)ﻛﻪ اﺷﻴﺎ ﺗﺠﻤﻼﺗﻲ آن را ﺑﻪ ﻣﺰاﻳﺪه ﮔﺬاﺷﺖ( ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ دل ﺑﻪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺘﻲ ﺧﻮش ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﺮوش‬ ‫ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻠﺶ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎي ﺑﻲروح ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در اواﺳﻂ دﻫﻪي ‪ 1990‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻮاده و ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ در ﺻﻨﻌﺖ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي ﻛﺴﺐ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺬت زﻧﺪﮔﻲ را ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮد‪ .‬از ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻧﻮﻣﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔَﺮي ووﻟﻒ‪ 1‬از‬ ‫ﻣﺠﻠﻪي واﻳﺮد‪ 2‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻋﻤﻼً ﻣﺮده‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺎ آن ﻧﻮآوري اﻧﺪﻛﺶ ﺑﺮ ﺑﺎزار ﻣﺴﻠﻂ اﺳﺖ و اﭘﻞ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖﺧﻮردهاي ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ و اﻳﻦ ﺗﺎزه ﺷﺮوع دوران ﺗﺎرﻳﻚ‪ ‬ﺑﺎزار ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي روﻣﻴﺰي اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻧﻲ ﭘﺮﻛﻴﻨﺰ‪ 3‬و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهﻫﺎي ﻣﺠﻠﻪي رِد ﻫ‪‬ﺮﻳﻨﮓ‪ ،4‬اول ﻛﻤﻲ ﺑﺪﺧﻠﻘﻲ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻳﺄس‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را ﺑﺮوز داد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻌﺪ از رﺳﻴﺪن ﭘﺮﻛﻴﻨﺰ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ از در ﭘﺸﺘﻲ ﺑﻴﺮون ﺧﺰﻳﺪ ﺗﺎ ﻗﺪﻣﻲ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ‬ ‫‪ 45‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ و درﺳﺖ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻋﻜﺎس ﻣﺠﻠﻪ داﺷﺖ ﭼﻨﺪ ﻋﻜﺲ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﻌﻨﻪ و ﻛﻨﺎﻳﻪ ﻣﺎﻧﻊ از‬ ‫اداﻣﻪي ﻛﺎرش ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺮﻛﻴﻨﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد‪» :‬دﮔﺮآزاري‪ ،‬ﺧﻮدﺑﺰرگﺑﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﺑﻲﺗﺮﺑﻴﺘﻲِ ﻣﺤﺾ؟ ﻣﺎ ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ‬ ‫ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﭘﺸﺖ دﻳﻮاﻧﮕﻲ او ﻛﺪام ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ آرام ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻇﻬﻮر اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺛﺮ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺮ ﺳﻠﻄﻪي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮده و‬

‫‪Gary Wolf‬‬ ‫‪Wired‬‬ ‫‪Tony Perkins‬‬ ‫‪Red Herring‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحــه‪٢٦٩ :‬‬ ‫ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﻣ‪‬ﻚ را ﺷﻜﺴﺖ داده‪ ،‬ﻳﻮﻧﻴﻜﺲ را ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ داده‪ OS/2 ،‬را ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ داده‪ .‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل درﺟﻪ دو ﭘﻴﺮوز اﻳﻦ ﺟﻨﮓ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫ﺳﻘﻮط‪ ‬اﭘﻞ‬ ‫ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﭘﻞ ﻗﺎدر ﺑﻮد ﺑﺎ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻮد ﺑﺎﻻي ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺴﻠﻂ زودﮔﺬرش ﺑﺮ ﺑﺎزار‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي روﻣﻴﺰي‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻴﺎل راﺣﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮود‪ .‬ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1987‬ﺧﻮدش را ﻧﺎﺑﻐﻪ‬ ‫ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از دﺳﺘﻮرات را ﺻﺎدر ﻛﺮد ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺧﺠﺎﻟﺖآور ﺟﻠﻮه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وي در ﺟﺎﻳﻲ ﻧﻮﺷﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ اﭘﻞ »ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻋﺎﻟﻲ در ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺷﻮد« و ادﻋﺎ ﻛﺮد‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻘﺸﻪاي ﺟﻨﻮنآﻣﻴﺰ ﺑﻮد‪ ...‬اﭘﻞ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﺸﻮد‪ ...‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ واﻗﻌﻴﺖ را‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رؤﻳﺎﻫﺎﻣﺎن ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ دﻧﻴﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﻢ‪ ...‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻣﺼﺮﻓﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﭙﺲ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا وﺣﺸﺖزده ﺷﺪ و ﺳﭙﺲ در اواﻳﻞ دﻫﻪي ‪ ،1990‬ﺑﺎ ﺳﻘﻮط ﻣﺪاوم ﺳﻬﻢ ﻓﺮوش اﭘﻞ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺸﻢ آﻣﺪ و او را ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺮد‪» :‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﺎ آوردن آدمﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ و اﻟﻘﺎي ارزشﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ‪ ،‬اﭘﻞ را ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺎﺑﻮدي ﻛﺸﻴﺪ« و ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻓﺰود‪» :‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻠﻖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﭘﻮل درآوردن‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن و‪ -‬ﺑﺮاي اﭘﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد اﺳﻜﺎﻟﻲ در ازاي ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮدن از ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار‪ ،‬ﺑﻪ‬‫دﻧﺒﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻮد اﺳﺖ‪» :‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺎﺧﺖ ﭼﻮن ﻛﻪ اﺳﻜﺎﻟﻲ اﺻﺮار داﺷﺖ ﺗﺎ ﺳﺮ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن‬ ‫ﭘﻮل ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭘﻴﺸﺮو و ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﺪ« و در ﻧﺘﻴﺠﻪي اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪،‬‬ ‫ﻋﺎﻗﺒﺖ اﺛﺮي از ﺳﻮد ﻫﻢ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي از روي راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ وﻟﻲ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1990‬وﻳﻨﺪوز ‪ 3.0‬را ﺑﻴﺮون داد ﻛﻪ آﻏﺎزﮔﺮ روﻧﺪ ﺗﺴﻠﻄﺶ ﺑﺮ ﺑﺎزار روﻣﻴﺰيﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ وﻳﻨﺪوز ‪ 95‬در‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1995‬از راه رﺳﻴﺪ و ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺳﻘﻮط ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﺎﺣﺼﻞ ﻛﺎر دﻳﮕﺮان را دزدﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻼﻫﺎ ﺣﻖ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از‬ ‫رﻓﺘﻦ ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺟﺪﻳﺪي اﺧﺘﺮاع ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد دﻳﺪ و ﻫﺪﻓﻲ ﺑﻲدﻓﺎع و ﺳﻬﻞ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش در ﺑﺎﺷﮕﺎه داﻧﺸﻜﺪهي ﺗﺠﺎرت اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬ﻧﺎاﻣﻴﺪي او از اﭘﻞ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي‬ ‫اﻣﻀﺎي ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد اﻣﺎ ﺑﻪ ﺷﺮط ﺣﺬف ﻛﻠﻴﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ‬ ‫از رﻓﺘﻨﺶ از اﭘﻞ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪﻫﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻮﺋﻴﭻ ﻣﺎﺷﻴﻨﺶ را در آورد و ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي ﭼﻬﺎرﺟﻬﺘﻪ را ﻛَﻨﺪ‬ ‫)ﻫﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺮ اﻳﻦ از ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪﻫﺎ ﺣﺬف ﻛﺮده ﺑﻮد(‪ .‬ردﻳﻒ ﺑﺎﻻﻳﻲ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻠﻴﺪﻫﺎي وﻳﮋهي ‪ F1‬و‬ ‫‪ F2‬و ‪ F3‬و ‪ ...‬ﻫﻢ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﺮدي ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ دارم دﻧﻴﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲدﻫﻢ؛ ﻫﺮ ﺑﺎر‬ ‫ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ «.‬ﺳﭙﺲ آن ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ‬ﻧﺎﻗﺺﺷﺪه را اﻣﻀﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻌﻄﻴﻼت ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ ‪ 1995‬در دﻫﻜﺪهي ﻛُﻨﺎي ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﺎ دوﺳﺘﺶ ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن رﺋﻴﺲ ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪﻧﻲ‬ ‫اُراﻛ‪‬ﻞ ﺑﺮاي ﻗﺪم زدن ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر اﭘﻞ را ﺗﻤﻠﻴﻚ و ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﺶ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحـه‪٢٧٠ :‬‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺟﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻌﺪ اﭘﻞ را ﻣﻲﺧﺮم و ﺗﻮ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ ٪25‬را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ اﭘﻞ را ﺑﻪ دوران اوﺟﺶ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮداﻧﻴﻢ‪ «.‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻬﻠﺖ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ‪» :‬ﻧﺨﻮاﺳﺘﻢ ﻣﺜﻞ آن دﺷﻤﻦﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ را ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻮد آﻧﻬﺎ از ﻣﻦ دﻋﻮت‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ اوﺿﺎع ﻓﺮق ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫در ‪ 1996‬ﺳﻬﻢ اﭘﻞ از ﺑﺎزار ﺑﻪ زﻳﺮ ‪ ٪4‬ﺳﻘﻮط ﻛﺮد ﺣﺎل آﻧﻜﻪ در اواﺧﺮ دﻫﻪي ‪ ٪16 ،1980‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﻞ‬ ‫اﺳﭙﻴﻨﺪﻟﺮ‪ 1‬آﻟﻤﺎﻧﻲ ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲ اﭘﻞ در اروﭘﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1993‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺷﺪ و ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﻪ ﺳﺎن‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﻴﺴﺘﻤﺰ‪ ،‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ‪-‬ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﺑﻔﺮوﺷﺪ وﻟﻲ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺸﺪ‪ .‬وي در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ 1996‬اﺧﺮاج و ﮔﻴﻞ‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس و ﻣﺤﻘﻖِ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳﻲ در ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﺶ ﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺳﺎل ﺣﻀﻮر آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬اﭘﻞ ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر از دﺳﺖ داد و ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﻛﻪ در ‪ 1991‬ﺣﺪود ‪ 70‬دﻻر ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫‪ 14‬دﻻر ﺳﻘﻮط ﻛﺮد و اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺒﺎب ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي داﺷﺖ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎمِ ﺳﺎﻳﺮِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ را از ﺟﻮ زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻫﻮادار ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺒﻮد‪ .‬اوﻟﻴﻦ دﻳﺪارﺷﺎن ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1994‬ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻋﻀﻮﻳﺖ او در‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻃﻲ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺒﻴﻨﻤﺖ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ او را ﺑﻪ دﻓﺘﺮش در ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻠﻲ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ‬ ‫دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬او از وراي دﻳﻮار ﺷﻴﺸﻪاي اﺗﺎق ﻛﺎرش‪ ،‬آﻣﺪن ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ ﺑﻮﻛﺴﻮر ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺸﻦ وﻟﻲ از روي ﺧﺪﻋﻪ دﻟﭙﺬﻳﺮ‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ ﮔﺮﺑﻪي ﺟﻨﮕﻠﻲِ زﻳﺒﺎ ﻛﻪ‬ ‫آﻣﺎدهي ﭘﺮﻳﺪن روي ﺷﻜﺎرش ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺧﻮش و ﺑﺶ ‪-‬ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از آن ﭼﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً از‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ -‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ دﻟﻴﻞ آﻣﺪﻧﺶ را ﮔﻔﺖ‪ .‬او ﻛﻤﻚ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ در ﻣﻘﺎم ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ را‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻴﺞ ﻛﺎرﻣﻨﺪان اﭘﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اوﺿﺎع ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫را ﺳﺮ و ﺳﺎﻣﺎن ﺑﺪﻫﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ دوران ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد و اﻛﻨﻮن زﻣﺎن ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﻮ و ﺟﺪي ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺳﺮﺷﺎر از ﻧﺒﻮغ‪.‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﻗﺮار اﺳﺖ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﺶ ﺷﻮد‪ «.‬ﭘﺎﺳﺦ ﺟﺎﺑﺰ او را ﻗﺎﻧﻊ ﻧﻜﺮد‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺧﻮد اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﺟﻮاب ﻣﺸﺨﺼﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﺮاي آن روز‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺮي ﺷﻮﺧﻲِ ﻳﻚ ﺧﻄﻲ از‬ ‫ﺑ‪‬ﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﺣﺴﺎس ﻛﺮد ﻛﻪ دارد داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎ دو ﭼﺸﻢ ﺧﻮد ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ آن اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آن روز ﺑﺪون ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﺟﺎﺑﺰ را از دﻓﺘﺮ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﻴﺮون اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 1996‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﺟﺪي ﺷﺪ‪ .‬اﭘﻞ ﺗﻤﺎم اﻣﻴﺪش را ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛُﭙﻠَﻨﺪ‪ 2‬ﮔﺮه زده ﺑﻮد وﻟﻲ او ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﺲ از اﻧﺘﺼﺎب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛُﭙﻠَﻨﺪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ از ﭘﻴﺶ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺧﻮرده اﺳﺖ و ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﭘﻞ از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪاي ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ از ﺣﺎﻓﻈﻪ را ﺑﺮآورده ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1997‬ﻫﻢ آﻣﺎدهي ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﺣﻀﻮر‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻗﻮل داد ﻛﻪ ﺑﻪ زودي ﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰي در آﺳﺘﻴﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو اﭘﻞ را ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻳﻚ ﺷﺮﻳﻚ دﻳﺪ‪ .‬ﺷﺮﻳﻜﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﭘﺎﻳﺪاري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻮﻧﻴﻜﺲ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺤﻮر )ﺷﻲءﮔﺮا(‪.‬‬

‫‪Michael Spindler‬‬ ‫‪Copland‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحــه‪٢٧١ :‬‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎً ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ )ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ( ﺗﻮان ﺗﺄﻣﻴﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺮماﻓﺰاري را داﺷﺖ وﻟﻲ ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺟﻪ اﭘﻞ‬ ‫ﺑﻪ آن ﺟﻠﺐ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﭘﻞ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺷﺮﻛﺖ ژان ﻟﻮﺋﻲ ﮔﺎﺳﻪ رﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻲ‪ .1‬ﮔﺎﺳﻪ ﻣﺬاﻛﺮات ﻓﺮوش ﺑﻲ ﺑﻪ اﭘﻞ را ﺷﺮوع وﻟﻲ‬ ‫در آﮔﻮﺳﺖ ‪ 1996‬در ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﺑﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در ﻫﺎواﻳﻲ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺑﺎزي را ﻋﻮض ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ‪ 50‬ﻧﻔﺮ از‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻲ را ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﻴﺎورد و ‪ ٪15‬از ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ارزش ﺗﻘﺮﻳﺒﻲ ‪ 500‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر را ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‬ ‫ﺣﻴﺮت ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﺶ‪ ،‬ﺑﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺪود ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻲارزﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از رد و ﺑﺪل ﺷﺪن‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﻃﺮﻓﻴﻦ‪ ،‬ﮔﺎﺳﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 275‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺪاد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد اﭘﻞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ وﻟﻲ دﺳﺖ آﺧﺮ رﻓﺘﺎرش ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺮ ﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﺗﻤﺎم ﺑﺮگﻫﺎي ﺑﺮﻧﺪه را در‬ ‫دﺳﺖ دارم و آﻧﻘﺪر ﺑﺎزي را ﻛ‪‬ﺶ ﻣﻲدﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻏﻠﻂ ﻛﺮدن ﺑﻴﺎﻓﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ا‪‬ﻟ‪‬ﻦ ﻫ‪‬ﻨﻜﺎك‪ 2‬ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در اﭘﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دﻳﮕﺮي داﺷﺖ؛ ﺳﻮﻻرﻳﺲ‪ ،3‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺳﺎن‬ ‫ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻪي ﻳﻮﻧﻴﻜﺲ داﺷﺖ وﻟﻲ راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲاش ﭼﻨﺪان ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬از ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪي اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‬ ‫دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد روي وﻳﻨﺪوز ‪ NT‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﺶ ﻣﻲﺷﺪ ﻇﺎﻫﺮ آن را ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻚ ﻛﺮد؛ ﺗﺎزه‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد وﻳﻨﺪوز ﻫﻢ در دﺳﺘﺮس ﻛﺎرﺑﺮان ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺎق ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺑﻮد‬ ‫ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬دو ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻣﻌﺮوف ﻣﺠﻠﻪي ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد )و ﻃﺮﻓﺪار ﺳﺎﺑﻖ‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي اﭘﻞ( ﮔﺎي ﻛﺎواﺳﺎﻛﻲ‪ ،4‬ﻳﻚ ﻣﻄﻠﺐ ﻃﻨﺰ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد و در آن ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ در ﺣﺎل‬ ‫ﺧﺮﻳﺪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﺳﺖ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ زودي ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﭘﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﺎ ﻣﺴﺨﺮﮔﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻋﻤﺮت را ﺻﺮف ﻓﺮوﺧﺘﻦ ﻳﻮﻧﻴﻜﺲﺷ‪َ ‬ﻜﺮي ﺑﻜﻨﻲ ﻳﺎ ﻣﻲآﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ دﻧﻴﺎ را ﻋﻮض‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ؟« ﺟﻮاب ﺟﺎﺑﺰ در آن ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻓُﻜﺎﻫﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ درآﻣﺪيِ ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻴﺎز دارم‪ ،‬ﭼﻮن اﻵن‬ ‫ﭘﺪر ﺷﺪهام‪ «.‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺗﺶ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲرود ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺣﺲ ﻓﺮوﺗﻨﻲ را ﺑﻪ‬ ‫اﭘﻞ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ!« در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﻲ ﻫﻢ از ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﭘﻞ‪،‬‬ ‫اﺧﺘﺮاﻋﺎت ﺟﺪﻳﺪي از راه ﻣﻲرﺳﺪ و ﺑﺎﻟﺘﺒﻊ دﺳﺖ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي ﺗﻘﻠﻴﺪ از اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻂ ﺑﻪ ﺧﻂ آن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺷﻮﺧﻲ و ﻃﻨﺰ ﺑﻮد وﻟﻲ دﻧﻴﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺎ ﻋﺎدت ﻋﺠﻴﺒﻲ دارد؛ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﺠﻮﻳﺎت‪.‬‬

‫ﺳﻼﻧﻪ ﺳﻼﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‬ ‫ﻳﻚ روز آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ از ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻛﺪامﺗﺎن آﻧﻘﺪر ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ آﺷﻨﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺶ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﺪ؟« از آﻧﺠﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺬﻛﺮهاش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬دو ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ -‬ﺑﺪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺨﺼﺎً اﻳﻦ ﺗﻤﺎس را ﺑﮕﻴﺮد وﻟﻲ اوﺿﺎع‬

‫‪Be‬‬ ‫‪Ellen Hancock‬‬ ‫‪Solaris‬‬ ‫‪Guy Kawasaki‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحـه‪٢٧٢ :‬‬ ‫ﻃﻮري ﭘﻴﺶ رﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬اﭘﻞ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﭘﻴﺎمﻫﺎﻳﻲ از ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺑﺎزارﻳﺎﺑﺎن رده ﻣﻴﺎﻧﻲ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﮔﺎرِت راﻳﺲ‪ 1‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﮔﻮﺷﻲِ ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﺪون اﻃﻼعِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ا‪‬ﻟ‪‬ﻦ‬ ‫ﻫﻨﻜﺎك )در اﭘﻞ( زﻧﮓ زد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺒﻴﻨﺪ او ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ دﻳﺪن ﻧﺮماﻓﺰار ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ دارد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻨﻜﺎك ﻧﻴﺰ ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ روز ﺷﻜﺮﮔﺰاري ﺳﺎل ‪ ،1996‬ﻣﺴﺌﻮﻻن رده ﻣﻴﺎﻧﻲ دو ﺷﺮﻛﺖ در ﺣﺎل ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ وارد ﻣﺎﺟﺮا ﺷﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ دارم ﺑﻪ ژاﭘﻦ ﻣﻲروم وﻟﻲ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪاي‬ ‫ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎﻫﺎت ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺬارم‪ .‬ﻟﻄﻔﺎً ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﻧﮕﻴﺮ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺮ ﺧﻼف‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻗﺒﻠﻲاش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬از ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاي او ﺳﺮ ذوق آﻣﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﻣﻦ آن ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻨﺸﺎق ﺑﻮي ﺧﻮش ﻳﻚ ﻣﺸﺮوبِ ﮔﻴﺮا ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻃﻤﻴﻨﺎن داد ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از دﻳﺪن او‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﺑﻲ‬ ‫ﻳﺎ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﺑﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮد و ﻫﻢ ﺣﺮﻓﻪاي‪ .‬دورﻧﻤﺎي ﺧﺮﻳﺪه ﺷﺪن ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ‬در ﺣﺎل ﺳﻘﻮط‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ‪ ،‬رؤﻳﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز ﺑﺮﺧﻲ ﻛﻴﻨﻪﻫﺎ را در دل زﻧﺪه ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ و ﮔﺎﺳﻪ ﺟﺰو ﻧﺎمﻫﺎي او ِ‬ ‫ل‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻧﺘﻈﺎرش ﺑﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﺑﺮ ﺧﻼف آن ﺻﻠﺢ ﻇﺎﻫﺮي! ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺼﺮاﻧﻪ و ﻏﻴﺮﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ اﺑﺮاز داﺷﺖ‪» :‬ﮔﺎﺳﻪ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1985‬از ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻨﺠﺮ زد‪ ،‬واﻗﻌﺎً آدم ﻛﺜﻴﻔﻲ ﺑﻮد‪ «.‬از ﻣﻨﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ‬ ‫از ﺟﻠﻮ ﺧﻨﺠﺮ را در ﻗﻠﺒﺶ ﻓﺮو ﻛﺮده ﺑﻮد!‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ‪ 2‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1996‬ﺑﻌﺪ از ‪ 11‬ﺳﺎل‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ اﭘﻞ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺖ؛ در اﺗﺎق‬ ‫ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﻣﺪﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ و ﻫ‪‬ﻨﻜﺎك ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ راﻳﺰﻧﻲ ﻛﺮد‪ .‬دوﺑﺎره ﺑﺮ روي واﻳﺖﺑﻮرد آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﺗﻨﺪ ﺗﻨﺪ ﻣﻄﻠﺐ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ و ﻧﻈﺮاﺗﺶ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻮج ﭘﻴﻮﺳﺘﻪي دﻧﻴﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ آﺧﺮﻳﻦﺷﺎن ﺑﻮد را ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ از آن دو ﻧﻔﺮ دلِ ﺧﻮﺷﻲ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺟﺎدو و اﻏﻮا در ﭼﻨﺘﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮوز داد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در‬ ‫ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﻓﺮوﺗﻨﻲ‪ ،‬زﺑﺮدﺳﺘﺎﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻳﻚ اﻳﺪهي اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ اﺳﺖ« وﻟﻲ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﻲﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﭘﺎي ﻫﺮ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪاي ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ را اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ ‪-‬اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﻓﺮوش ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي‪ «.‬وﻟﻲ در واﻗﻊ‪ ،‬اوﻟﻮﻳﺘﺶ ﺑﺎ ﻓﺮوش ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را از‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ﺧﺮﻳﺪ ﺷﺮﻛﺖ و اﺳﺘﺨﺪام ﻛﻞ ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﺶ راﺿﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ و ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑﺮاي ﺗﻌﻄﻴﻼت ﺑﻪ ﻫﺎواﻳﻲ رﻓﺘﻨﺪ و ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ آﻧﺠﺎ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﻂ ﺳﺎﺣﻞ را ﭘﻴﺎده ﻣﻲﭘﻴﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻲ ﻟَﺮي‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ ﺑﺎﻷﺧﺮه راﻫﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ و ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪرت ﭘﻴﺪا ﻛﺮدهام ﺗﺎ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺟﺒﺎر ﺗﻮ ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪش ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ «.‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﺮاﺗﮋياش از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ را ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺮود و از‬ ‫آﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﮔﺎم ﺗﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ «.‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ از ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪي اﺳﺎﺳﻲ ﻏﻔﻠﺖ‬ ‫ﻛﺮده‪» :‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ‪ «،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺷﺮﻛﺖ را ﻧﺨﺮﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﭘﻮل در ﺑﻴﺎورﻳﻢ؟«‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻚ ﻳﺎدآوري ﺑﻮد‪ .‬ﻳﺎدآوريِ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﻋﻼﻳﻖ آن دو ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮق دارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ دﺳﺖ روي ﺷﺎﻧﻪي ﭼﭗ‬ ‫ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دﻣﺎغﻫﺎﺷﺎن ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮرد‪» :‬ﻟَﺮي‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ دوﺳﺘﻲ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺗﻮ اﻳﻨﻘﺪر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪاري‪«.‬‬ ‫‪Garrett Rice‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحــه‪٢٧٣ :‬‬ ‫ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﻟﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﻮل ﻧﻴﺎز ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ وﻟﻲ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻮلﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﻣﺪﻳﺮِ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﻓﻴﺪﻟﻴﺘﻲ‪ 1‬ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﻮد؟ ﭼﺮا ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺒﺮد؟ ﭼﺮا ﻣﺎ ﻧﺒﺮﻳﻢ؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﮔﺮ ﺑﺪون داﺷﺘﻦ ﻫﻴﭻ ﺳﻬﻤﻲ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺮدم و ﺗﻮ ﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﺳﻬﻤﻲ در آن‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬وﺟﻬﻪي اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﺧﻮاﻫﻢ داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪي ﮔﺮاﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﺟﻬﻪي اﺧﻼﻗﻲ را ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﺒﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫دوﺳﺘﻢ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐِ واﻗﻌﻲِ اﭘﻞ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﺮف ﺣﺮف‪ ‬ﺗﻮ اﺳﺖ‪ «.‬ﮔﺮﭼﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ در آن ﺑﺮﻫﻪ‬ ‫ﻧﻘﺸﻪاي ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ اﭘﻞ ﻧﺪاﺷﺘﻪ وﻟﻲ ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪي ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻃﺮف ﻛﺎري ﺟﺰ ﺧﻮدﺗﺨﺮﻳﺒﻲ ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﺑﺰرگ آﺷﭙﺰي ﺑﻴﻦ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ و ﺑﻲ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪ ،‬ﻫﺘﻞ ﮔﺎرد‪‬ن ﻛُﺮت‪ ،2‬ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 10‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﻀﻮر آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬ﻫﻨﻜﺎك و ﺷﺶ ﻧﻔﺮ از دﻳﮕﺮ ﻣﺪﻳﺮان اﭘﻞ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ دﺳﺘﺎوردﻫﺎﻳﺶ را اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬اَوي ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار را ﺗﺸﺮﻳﺢ و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﺎ آن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮش ﺣﻀﺎر را ﻫﻴﭙﻨﻮﺗﻴﺰم ﻛﺮد‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ در ﭘﺨﺶ ﭼﻬﺎر وﻳﺪﻳﻮي ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴﻖ و ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺘﻮاي ﺻﻮﺗﻲ و ﺗﺼﻮﻳﺮي و اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬ ‫را ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺗﺠﺎريِ اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻃﻮري ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ و‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر داﺷﺖ اﺟﺮاي ﻻورﻧﺲ اوﻟﻴﻮﻳﺮ‪ 3‬از ﻣﻜﺒﺚ را ﺗﻘﺪﻳﺲ ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ ﮔﺎﺳﻪ ﻃﻮري ﻋﻤﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﭼﻨﮕﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪون ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻫﻴﭻ وﻳﮋﮔﻲِ ﺟﺪﻳﺪي‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺳﺎده ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮان اﭘﻞ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﺑﻲ را ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﺧﻮاﺳﺖ اﮔﺮ ﺳﺆاﻟﻲ ﻫﺴﺖ ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي او ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻴﻦ آن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻗﺪم زدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮان اﭘﻞ ﻛﻪ در ﺟﻠﺴﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬او ﻣﮋده داد‪» :‬ﺑ‪‬ﺮد ﺑﺎ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﻴﺎن ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺻﻼً ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮﻛﻨﻨﺪه ﻧﺒﻮد‪» :‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺮﺗﺮ را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ راهﺣﻞ‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﻴﻮ را ﻫﻢ داﺷﺘﻴﻢ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺷﻤﺸﻴﺮي دو ﻟﺒﻪ‬ ‫اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﮔﺎﺳﻪ ﻫﻢ از اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻟَﺮي ﺗ‪‬ﺴﻠ‪‬ﺮ از ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ و اﻓﺰود‪» :‬اﻧﺘﺨﺎﺑﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬داري ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را ﻣﻲآوري ﻛﻪ ﺟﺎﻳﺖ را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻳﺎ ژان ﻟﻮﺋﻲ؟«‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ او ﺧﺒﺮ از ﻛﺴﺐ ﻣﺠﻮز ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ داد و از اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ آﻳﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ در ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺮود‪ .‬ﺑﺎ ورودش ﺑﻪ اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ و دﻳﺪن ﻣﺎﻳﻚ‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ ،‬ﻟﺤﻈﻪاي اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬از ‪) 1985‬ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻃﺮف اﺳﻜﺎﻟﻲ را ﮔﺮﻓﺖ‪ (،‬ﺗﺎ‬ ‫آن روز ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺮﺷﺪ ﻗﺪﻳﻤﻲاش رﻓﺖ و دﺳﺖ او را ﺑﻪ ﮔﺮﻣﻲ ﻓﺸﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺑﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ از آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ دﻋﻮت ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻣﺬاﻛﺮهاي دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺎ ﻣﺮﺳﺪس ﻛﻼﺳﻴﻚ ‪ 1973‬ﺧﻮد رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛ‪‬ﻴﻒ ﻛﺮد؛ ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪ‪ .‬در آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ‪-‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻧﻮﺳﺎزي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ -‬ﻳﻚ ﻛﺘﺮي روي ﮔﺎز ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﭼﺎﻳﻲ درﺳﺖ ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰ ﭼﻮﺑﻲِ ﻣﻘﺎﺑﻞِ‬

‫‪Fidelity‬‬ ‫‪Garden Court‬‬ ‫‪Laurence Olivier‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحـه‪٢٧٤ :‬‬ ‫ﺗﻨﻮر ﭼﻮبﺳﻮز ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻪ آراﻣﻲ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺎﺳﻪ را‬ ‫ﺗﻜﺮار ﻛﻨﺪ ﭘﺲ ﭘﺎ را ﻓﺮاﺗﺮ از ﺣﺪ ﺧﻮد ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد او ‪ 12‬دﻻر ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪ .‬رﻗﻤﻲ ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﺑﻪ ‪ 500‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ‪ .‬او روي ‪ 10‬دﻻر ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﺳﻬﻢ ﺣﺴﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫رﻗﻤﻲ در ﺣﺪود ‪ 400‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ .‬زﻳﺮا ﺑﺮﺧﻼف ﺑﻲ‪ ،‬ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻢ ﻓﺮوشِ ﺑﺎزاري‪ ،‬ﻫﻢ درآﻣﺪ واﻗﻌﻲ و ﻫﻢ ﻳﻚ‬ ‫ﻋﺪه ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺎ اﻳﻦ ﺣﺪ از ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﺑﺎ رﻗﻢ او ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺒﻠﻎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻘﺪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ “از ﺧﻮدش در ﺑﺎزي ﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﺑﮕﺬارد” و ﻣﺒﻠﻎ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﻬﺎم ﺑﺎ ﺗﻌﻬﺪ ﺗﻤﻠﻴﻚ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ 120 :‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻧﻘﺪ و ‪ 37‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺳﻬﺎم ﺑﺎ ﺗﻌﻬﺪ ﺗﻤﻠﻴﻚ ﺑﺮاي ﺣﺪاﻗﻞ ‪ 6‬ﻣﺎه‪.‬‬ ‫ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺬاﻛﺮات ﺣﻴﻦ ﭘﻴﺎدهروي اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬در ﮔﺮدﺷﻲ اﻃﺮاف ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺑﺤﺚ را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻧﻘﺪر ﻣﺎﺟﺮا‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺳﺮ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻋﺠﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﻴﻞ اﻳﻦ واﻗﻌﺎً آزاردﻫﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﺎل ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮا ﺑﻌﺪ از آن روز وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮدم رﻫﺎ ﻛﺮدﻳﺪ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﻳﻦ را درك ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻨﻮز از ﻣﻮﺿﻊ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪاي ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺷﺮط‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ »ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﭘﻴﺶ ﻣﻲروم« و »ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﻳﺶ را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل در ﺣﻴﻦ ﭘﻴﺎدهروي ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ در داﻳﺮهي ﻧﻔﻮذ او ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬داﺧﻞ ﮔﺮدابِ اﻧﺮژي و اﺷﺘﻴﺎق‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻓﺮو رﻓﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از دو ﺳﻪ ﺑﺎر ﭼﺮﺧﻴﺪن در ﻳﻚ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ و ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺗﺎزه آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺬاﻛﺮات را ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺳﻮار ﺑﺮ ﻣﺮﺳﺪﺳﺶ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ دوﺳﺖ‪ ‬ﻣﺎداماﻟﻌﻤﺮ رﻓﺘﺎر ﻛﺮد‪ «.‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﺧﺮاج او از اﭘﻞ را ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﺮد‪،‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻨ‪‬ﺶ دوﺳﺘﺎﻧﻪي او در آن روز و ﺑﺎ ﺟﻤﻼﺗﻲ دﻗﻴﻖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺪوه درﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﻧﻤﻮدي ﻛﻮﭼﻚ از ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮده‪ «.‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﺎد اﻓﺴﻮﻧﮕﺮي ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﮔﺎﺳﻪ را در ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬاﺷﺖ وﻟﻲ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‪ ‬دﺷﻮارﺗﺮ‪ ،‬اﻃﻼع ﺑﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻮد‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﻞ ﺳﺮ ﮔﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ «.‬از ﻧﻈﺮ او اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﻀﺤﻚ ﺑﻮد و ﻛﻮدﺗﺎي دوﺑﺎرهي ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﺪان‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه ﻧﺒﻮد‪ .‬از آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ واﻗﻌﺎً ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﭼﻴﺰي در ﭼﻨﺘﻪ دارد؟ ﻣﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژياش را‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﻳﻚ ﻳﻮﻧﻴﻜﺲِ ﺑ‪‬ﺰَك ﺷﺪه ﻛﻪ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اﭘﻞ ﻧﺼﺒﺶ‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ )ﻣﺜﻞِ ﺟﺎﺑﺰ( ﺑﻠﺪ ﺑﻮد ﭼﻄﻮر ﺧﻮدش را ﺑﺎﻻ ﺑﻜﺸﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدن زﻳﺮ ﭘﺎي اﺳﺘﻴﻮ اداﻣﻪ داد‪:‬‬ ‫»ﮔﻴﻞ ﺗﻮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻴﺴﺘﻲ؟ اﺳﺘﻴﻮ اﺻﻼً ﭼﻴﺰي از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺮش ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎورم‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ داري ﭼﻨﻴﻦ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮي‪ ...‬او ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺎر‪‬ش ﻧﻴﺴﺖ‪ ٪99 ،‬از ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻏﻠﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻲ داري اﻳﻦ آﺷﻐﺎلدوﻧﻲ را ﻣﻲﺧﺮي؟«‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻄﺮح ﻛﺮدم‪ ،‬ﻳﺎدش ﻧﻤﻲآﻣﺪ آﻧﻘﺪرﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻢرﻳﺨﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺧﺮﻳﺪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪي در اﺧﺘﻴﺎر اﭘﻞ ﻗﺮار ﻧﺪاده ﺑﻮد‪» :‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻮل ﺑﺎﻻي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‬ ‫‪ 1‬رﻗﻢِ ﻛﻞ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‪ 429 ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻮد؛ ﺳﻬﻢ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺪود ‪ 157‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر و ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻬﺎمداران ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪.‬م‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحــه‪٢٧٥ :‬‬ ‫داد‪ .‬ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﻫﻢ از ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺸﺪ‪ «.‬در ﻋﻮض ﺑﺎ آن ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ‪ ،‬اَوي‬ ‫ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﺑﻪ اﭘﻞ آﻣﺪ؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ اﭘﻞ در آن زﻣﺎن ﻋﺎﻟﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﺑﺎ ﻫﺴﺘﻪي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ رأس‬ ‫ﻗﺪرت ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ دﺳﺖ ﺗﻘﺪﻳﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺮﻳﺪ اﺻﻠﻲ آﻧﻬﺎ‪ ،‬در واﻗﻊ ﻣﺮدي ﺑﻮد ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﺠﺮﺑﻪي ﭼﻨﺪاﻧﻲ در اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ ﻧﺎﺑﻐﻪي‬ ‫ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪي ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻫﻢ ﺗﻮاﻧﺴﺖ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺧﻮدش را اﻧﺪﻛﻲ ﻣﻬﺎر ﻛﻨﺪ‬ ‫و ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﺖ اﭘﻞ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻼف ﺗﺼﻮر ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن و ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ درﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺑﺎ ﺧﻮدش داﺷﺖ و ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ واﻗﻌﺎً‬ ‫ﺧﻮاﻫﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ اﺟﺮاﻳﻲ در اﭘﻞ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺣﻀﻮر آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي را‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ از اﻋﻼن رﺳﻤﻲ ﺧﺮﻳﺪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ از ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻤﺎموﻗﺖ‬ ‫ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ را‬ ‫ﻣﺴﻜﻮت ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در روز اﻋﻼن ﺧﺒﺮ ﺑﺰرگ‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻃﻠﺒﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻮاب ر‪‬ك ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺗﻮ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﭘﻮﻟﺖ را ﺑﮕﻴﺮي و ﺑﺮوي؟« و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬اﮔﺮ اﻳﻦ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاﺑﻲ‬ ‫ﻧﺪاد؛ ﺳﺎﻛﺖ ﺑﻪ او ﺧﻴﺮه ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻴﻞ دوﺑﺎره ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ در ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺣﻘﻮقﺑﮕﻴﺮﻫﺎ ﻗﺮارت ﺑﺪﻫﻢ؟ ﻣﺜﻼً ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور؟« ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺳﺎﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ رﻓﺖ ﺑﻴﺮون و ﮔﻴﺮ داد ﺑﻪ وﻛﻴﻞ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻟَﺮي ﺳﺎﻧﺴﻴﻨﻲ‪ 1‬و از او‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪي ﺟﺎﺑﺰ را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎﻧﺴﻴﻨﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺒﺮ ﻧﺪارم‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﭘﺸﺖ درﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺗﺎ از او‬ ‫ﺣﺮف ﺑﻜﺸﺪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﭼﻲ ﺗﻮي ذﻫﻨﺖ ﻣﻲﮔﺬرد؟ ﺣ‪‬ﺴ‪‬ﺖ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؟ ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻦ اﻵن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻮاب‬ ‫ﻧﻴﺎز دارم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻦ دﻳﺸﺐ اﺻﻼً ﻧﺨﻮاﺑﻴﺪم‪«.‬‬ ‫»ﭼﺮا؟ ﻣﺸﻜﻞ ﭼﻲ ﺑﻮد؟«‬ ‫»داﺷﺘﻢ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺸﻮد ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪﻣﺎن‪ .‬ﺗﻮي ﻣﻐﺰم ﻫﻤﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰ ﻗﺎﻃﻲ ﺷﺪه‪ .‬واﻗﻌﺎً ﺧﺴﺘﻪام‪ ،‬ﻓﻜﺮم ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﺳﺆالﭘﻴﭽﻢ ﻧﻜﻦ‪«.‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﺒﻴﻦ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮري ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺑﻬﺸﺎن ﺑﮕﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﮕﻮ‪ :‬ﻣﺸﺎور رﺋﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ در ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ ‪ 20-‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ -1996 ،‬ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ‪ 250‬ﻧﻔﺮ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﭘﺮﺷﻮر اﭘﻞ در ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﺮد و او را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور ﭘﺎرهوﻗﺖ‪ ‬رﺋﻴﺲ‬ ‫‪Larry Sonsini‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و س ه | صـفـحـه‪٢٧٦ :‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ از ﻛﻨﺎر روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬از اﻧﺘﻬﺎي ﺗﺎﻻر وارد ﺷﺪ و راﻫﺮو را ﺗﺎ ﺟﻠﻮ‬ ‫ﻃﻲ ﻛﺮد‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻪ ﺣﻀﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ او از دﻳﺪن‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﭘﺮﺷﻮر اﭘﻞ ﺳﺮ ذوق آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻴﺠﺎن دارم‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر دارم ﺑﻌﻀﻲ از ﻫﻤﻜﺎران ﻗﺪﻳﻤﻲ‬ ‫را اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از او ﻟﻮﺋﻴﺲ ﻛﻴﻬﻮ‪ 1‬از ﻓﺎﻳﻨﻨﺸﺎلﺗﺎﻳﻤﺰ‪ 2‬روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ و ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ ﺗﺴﻠﻂ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ اﭘﻞ ﺧﺘﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺆال ﻣﺜﻞ ﻳﻚ اﺗﻬﺎم ﺟﻠﻮه ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬اُه ﻧﻪ ﻟﻮﺋﻴﺲ‪ ،‬اﻵن ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ‬ ‫ﺗﻮي زﻧﺪﮔﻴﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺧﺎﻧﻮاده دارم‪ .‬در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﺸﻐﻮﻟﻢ‪ .‬وﻗﺘﻢ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ وﻟﻲ اﻣﻴﺪوارم ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ اﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ‬ ‫اﺷﺘﺮاك ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮدا ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر رﻓﺖ‪ .‬او ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﻣﺤﻔﻞ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻮد ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن رﺋﻴﺲﺷﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ و دﺳﺖ از ﻫﻤﺮاﻫﻲﺷﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﻢ از اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ او ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﺎره وﻗﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻣﻲرود ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻧﺪ؛ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰِ ﻛﻤﺘﺮ از ﻃﺮف ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﭼﻴﺰ ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﺰرگ ﺣﻀﻮرش ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ اﮔﺮ از ﻗﻀﺎ وﻗﺖ آزاد ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮد ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آن روز در ﺑﺪو ورود ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﻮرش در اﭘﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻣﺸﺎور‪ ،‬وﻗﺖ زﻳﺎدي از او ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﻮد را ﻣﺤﺘﺎج دﻋﺎي ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪» :‬ﺟﺎن‪ ،‬ﻣﺪام ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﭼﻘﺪر از وﻗﺘﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻮادهام ﺑﺎﺷﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﭼﻘﺪر از وﻗﺘﻲ را ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهي دﻳﮕﺮم در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻠﺖ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﺎ اﭘﻞ ﺟﺎي‬ ‫ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻋﺎي ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﻫﺖ اﺳﺘﻴﻮ‪«.‬‬

‫‪Louise Kehoe‬‬ ‫‪Financial Times‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٧٧ :‬‬

‫فصل بیست و چهار‬ ‫ﺑﺎزﺳﺎزي‬ ‫بازندﻩی فع ی‪ ،‬در آیندﻩ برندﻩ خواهد بود‬

‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ وازﻧﻴﺎك را ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲآو‪‬ر‪‬د و ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻘﺐ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪.1997 ،‬‬

‫ﺣﻀﻮر در ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺻﺤﻨﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺷﺮف ﺳﻲ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬واﻗﻌﺎً ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺎدر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ در ﺳﻲ ﻳﺎ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻗﺎدر‬ ‫ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﭼﻴﺰ ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰي ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ در دﻫﻪي ﺳﻮم زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد او ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ ،‬دﻫﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎ اﺧﺮاج از اﭘﻞ در ‪ 1985‬آﻏﺎز و او ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ،1995‬ﺗﺎزه ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺷﺪ‪ .‬اﻛﺮان داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ‪ ،‬راه را ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺸﺖ او ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮدش ﺑﺎز ﻛﺮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﻓﺮاد ﺑﺎﻻي ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﺒﺘﻜﺮان ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬او ﻛﻪ در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲآﻣﺪ ﺗﺎ ﺗﺤﻮﻟﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﺑﺮاي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﭘﺨﺶ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻣﺪل ﺗﺠﺎري ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﺗﺒﻠﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎ‬ ‫و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري‪ ،‬ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﺑﻴﺎورد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﺎزﮔﺸﺘﺶ‪ ،‬ﻓﺮوش ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬ورود ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي‬ ‫ﻟﻐﺰش آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﺳﺖ‪ .‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺎ دﻳﺪن اﺻﺮار ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﺪم وﺟﻮد اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ‬ ‫اﭘﻞ ﮔﻴﺞ ﺷﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً واﻗﻌﻲ ﺑﻮد‪ .‬او ﻧﻪ ﺗﺠﻤﻞﮔﺮاﻳﻲِ آﺷﻜﺎر ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن را در ﺧﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٧٨ :‬‬ ‫ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪي ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را و ﻧﻪ ﻣﻴﻞ ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ رﺗﺒﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻓﻮرﺑ‪‬ﺲ‪ 1‬را‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي‬ ‫دروﻧﻲ و اﻣﻴﺎل ﺷﺨﺼﻲاش او را ﺑﻪ ﻃﻠﺐ ﻏﺎﻳﺖ ﻛﻤﺎل و ﺧﻠﻖ ﻳﻚ ﻣﻴﺮاث ﺑﺰرگ وا ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﻣﻴﺮاﺛﻲ‬ ‫ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻛﻪ دو وﺟﻪ دارد‪“ :‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺒﺘﻜﺮاﻧﻪ” و “ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮدن ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر‪”.‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در ﻣﻌﺒﺪ ﺧﺪاﻳﺎن ﺟﺎي ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺜﻞ ا‪‬دوﻳﻦ ﻟﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ و دﻳﻮﻳﺪ ﭘ‪‬ﻜﺎرد‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ آرزوﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ و اﺣﻴﺎي ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ رو ﺑﻪ اﻓﻮﻟﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎم ﻗﺪرت ﺑﻴﻦ ﻟﺒﺎﻧﺶ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮز ﻏﺮﻳﺒﻲ ﻣﺮدد‪ ،‬ﺑﻲﻣﻴﻞ و ﺷﺎﻳﺪ ﺧﺠﺎﻟﺘﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ ﺣﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻣﻠﻴﻮ زده ﺑﻮد‪ ،‬در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 1997‬رﺳﻤﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور ﭘﺎرهوﻗﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺧﻮد‬ ‫را وﻗﻒ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻛﺮد و ﻋﻠﻲاﻟﺨﺼﻮص ﺑﻪ دﻓﺎع از اﻓﺮادي ﻛﻪ از ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ آورده ﺑﻮد ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻋﺪم راﻫﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه او را آزرد و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺮ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪي‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻘﺎرﺗﺶ ﺷﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﺎب ﻣﻴﻞِ ﺧﻮد ﺧﻠﻖ ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ زﻳﺮ ﺧﻴﻤﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻴﺮون ﺧﻴﻤﻪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﭼﺎرهي آراﻣﺶِ ﭘﺎﻳﺪار ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ از آن دوران ﻳﺎد ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﮔﻴﻞ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻦ آن اﻃﺮاف ﺑﭙﻠﻜﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ او را دﻟﻘﻜﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ اﺧﺘﻼف ﻧﻈﺮ ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ‬ ‫از ﻓﺮوش ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻦ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻓﻘﻂ ﻗﺮار اﺳﺖ در روﻳﺪادﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ﻇﺎﻫﺮ‬ ‫ﺷﻮم‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎ‪ .‬و اﻳﻦ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺸﻐﻠﻪي ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻫﻢ داﺷﺘﻢ‪ .‬آن دوران‪ ،‬ﭼﻨﺪ روزِ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ را در دﻓﺘﺮي ﭘﺎﻳﻴﻦِ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ روي ﻣﺴﺎﺋﻞِ اﭘﻞ ﺻﺮف ﻣﻲﻛﺮدم و ﻳﻜﻲ دو روز را ﻫﻢ در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪم‪.‬‬ ‫واﻗﻌﺎً زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎزي ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻢ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮدن؛ ﻫﺮ دو را داﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫در واﻗﻊ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي روﻳﺪاد ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ‬اﺑﺘﺪاي ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﺎزي داده ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎور او ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻗﺖ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ را دو‬ ‫ﭼﻨﺪان ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 4.000‬ﺻﻨﺪﻟﻲ در ﺳﺎﻟﻦ رﻗﺺِ ﻫﺘﻞ ﻣﺎرﻳﻮت‪ 2‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺎﻗﺎنِ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪنِ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺗﺪارك دﻳﺪه ﺷﺪ و ﺟﻒ ﮔُﻠﺪﺑﻠﻮم‪) 3‬ﺑﺎزﻳﮕﺮ(‪ ،‬او را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ دﻋﻮت‬ ‫ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻘﺶ ﻳﻚ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺗﺌﻮري آﺷﻮب را در ﻓﻴﻠﻢ “دﻧﻴﺎي ﮔﻤﺸﺪه‪ :‬ژوراﺳﻴﻚ ﭘﺎرك” ﺑﺎزي ﻛﺮدهام‪ .‬ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻳﻦ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در ﻳﻚ روﻳﺪاد اﭘﻞ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﻧﻮﺑﺖ را ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺳﭙﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺖ اﺳﭙﻮرت‪‬‬ ‫ﭘﺮ زرق و ﺑﺮق و ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺑﺪون ﻳﻘﻪي ﺗﻤﺎم دﻛﻤﻪ ﺗﺎ زﻳﺮ ﮔﺮدن‪ ،‬روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر‬ ‫والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل‪ ،‬ﺟﻴﻢ ﻛﺎرﻟﺘُﻦ‪» :4‬ﻣﺜﻞ ﻳﻜﻲ از ﻛﻤﺪﻳﻦﻫﺎي وِﮔﺎس‪ «،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي اﺧﺒﺎر ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻣﺎﻟﻮن‪» :5‬درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﻋﻤﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ اوﻟﻴﻦ ﻗﺮار ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪي ﺑﻌﺪ از ﻃﻼﻗﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻛﺸﻤﻜﺶ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺘﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش‪ ،‬ﻋﺪم ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ آن و اﻣﺘﻨﺎع از ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ‬ ‫در ﺗﻌﻄﻴﻼت ﺑﻮد‪ .‬در ﭘﺸﺖ ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از اﺷﺎره ﺑﻪ ﺗﺌﻮري آﺷﻮب ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد و ﻫﻢزﻣﺎن ﻛﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ داﺷﺖ‬ ‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط و ﻛﺶدار ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬او ﻫﻢ ﺟﻮش آورده ﺑﻮد‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در اﻧﺠﺎم ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻃﺒﻖ‬ ‫‪Forbes‬‬

‫‪Marriott‬‬ ‫‪Jeff Goldblum‬‬ ‫‪Jim Carlton‬‬ ‫‪Michael Malone‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٧٩ :‬‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬روﺑﺮوﻳﺶ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻮد و ﺧﻴﻠﻲ زود ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺳﺮ و ﺗﻪ آن را ﻫﻢ ﺑﻴﺎورد‪.‬‬ ‫ﻣﻜﺮراً ﺳﺮ ﺧﻂ اﻓﻜﺎر ﺧﻮد را ﮔﻢ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﺣﻀﺎر ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ “اﺻﻼً ﻣﻌﻠﻮم ﻫﺴﺖ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؟!” اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﺮﻋﻲ در وﺳﻂ ﻛﺎر ﺑﻪ ﻛﻤﻜﺶ آﻣﺪ‪ :‬ﻣﺜﻞ ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ از ﭘﻴﺘﺮ‬ ‫ﮔﺎﺑﺮﻳﻞ‪ 1‬ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﺟﺪﻳﺪ دﻋﻮت ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آورد‪ ،‬ﻳﺎ اﺷﺎرهاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﻋﻠﻲ‬ ‫ﻛﻠ‪‬ﻲ‪ - 2‬در ردﻳﻒ اول‪ -‬ﻛﺮد؛ اﺳﻄﻮرهي ﺑﻮﻛﺲ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ وبﺳﺎﻳﺘﻲ در ﻣﻮرد ﺑﻴﻤﺎري ﭘﺎرﻛﻴﻨﺴﻮن آﻣﺪه ﺑﻮد‬ ‫وﻟﻲ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺪون دﻋﻮﺗﺶ ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻳﺎ ﮔﻔﺘﻦِ ﻋﻠﺖ ﺣﻀﻮرش‪ ،‬ﻣﺮاﺳﻢ را اداﻣﻪ داد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺮﻳﺸﺎنﮔﻮﻳﻲِ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ آﻣﺪنِ ﻛﺴﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرﻟﺘُﻦ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺗﺮاوشِ ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ‪ ،‬ﺳﻠﻴﻘﻪ و ﺟﺬﺑﻪي ﻣﺤﺾ اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﻧﻘﻄﻪي ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮي ﺧﺎمدﺳﺖ ﻛﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻫﻤﻪ را زﺟﺮ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ا‪‬ﻟﻮ‪‬ﻳﺲ ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻫﻢ اﻳﻦﻗﺪر اﺣﺴﺎﺳﺎت‬ ‫را ﺑﺮ ﻧﻤﻲاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ «.‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺮاي ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺮ ﭘﺎ اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ و او را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬دﻫﻪي ﻛﺎﺑﻮسوار‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ رو ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺳﻜﻮت ﺣﻀﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻠﺐ اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺰرگ ﻳﻮرش ﺑﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎرﻗﻪﻫﺎي اﻣﻴﺪ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴﻢ‪ .‬ﻣ‪‬ﻚ در اﻳﻦ ‪ 10‬ﺳﺎل ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻠﻄﻪي وﻳﻨﺪوز از‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ رو اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ از آن ﻫﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲِ ﭼﺎﻻك‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬رﻫﺎﻳﻲِ ﺑﻲﻗﻴﺪ و ﺷﺮط از دﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺧﺴﺘﻪﻛﻨﻨﺪهي آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ و ﻣﺰﺧﺮفﮔﻮﻳﻲاش‪ ،‬ﻫﻤﻪ را ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮ روي ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎي ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫دﺳﺖآﺧﺮ‪ ،‬ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ از آﻏﺎز ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻣﺮاﺳﻢ را اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪ؛ ﺑﺎ دﻋﻮت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ و )در ﻋﻴﻦ‬ ‫ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮيِ ﻫﻤﻪ‪ (،‬اﺳﺘﻴﻮ وازﻧﻴﺎك ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﻏﻮﻏﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺿﻮح دﻟﺨﻮر ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد از ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﻔﺮهي ﺷﻮراﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮدداري ﻛﺮد و ﺧﻴﻠﻲ آرام ﺑﻪ ﻋﻘﺐِ ﺻﺤﻨﻪ رﻓﺖ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻌﺪاً از اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا ﺷﺎﻛﻲ ﺷﺪ‪» :‬ﺑﻲﺷﻌﻮريِ او اﺧﺘﺘﺎﻣﻴﻪي ﻣﺮاﺳﻢ را ﺧﺮاب ﻛﺮد‪ .‬ﻏﺮور ﻣﺴﺨﺮهاش را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺧﻮب‬ ‫ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺗﺮﺟﻴﺢ داد‪ «.‬ﻓﻘﻂ ﻫﻔﺖ روز ﺑﻪ آﻏﺎز ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه و ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﺮاد ﻣﻌﺘﻤﺪ ﺧﻮد را در رأس اﻣﻮر ﻗﺮار داد‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮم ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺧﺒﺮهي‬ ‫ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﻓﺮاد ﻧﺎﻻﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﭘ‪‬ﺴﺖﻫﺎي اﺻﻠﻲِ اﭘﻞ را اﺷﻐﺎل ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﭘﺸﺖ ﺧﻨﺠﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ «.‬ا‪‬ﻟ‪‬ﻦ‬ ‫ﻫ‪‬ﻨﻜﺎك ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داده ﺑﻮد ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮﻻرﻳﺲِ ﺳﺎن ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﻮد‪ ،‬در ﺻﺪر‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ دﻟﻘﻚﻫﺎ ﻗﺮار داﺷﺖ؛ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ از اﺻﺮار ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﻛ‪‬ﺮﻧﻞِ ﺳﻮﻻرﻳﺲ‪ 3‬در ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫اﭘﻞ دﺳﺖ ﺑﺮ ﻧﻤﻲداﺷﺖ و در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺆال ﺧﺒﺮﻧﮕﺎري در ﻣﻮرد ﻧﻘﺶ ﺟﺎﺑﺰ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢﺳﺎزي‪،‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻼﺻﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻫﻴﭻ‪ «.‬وﻟﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺎرِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﺴﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻗﺒﻀﻪ ﺷﺪن وﻇﺎﻳﻒ‬ ‫ﻫ‪‬ﻨﻜﺎك ﺗﻮﺳﻂ دو ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬اَوي ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ و ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﺨﺶ ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ را‬ ‫ﺧﺒﺮ ﻛﺮد؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﻓﺮوش ﺑﺨﺶ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪاي ﻣﺸﺎﺑﻪ )در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ( ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪.‬‬ ‫راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ در ﺟﺰﻳﺮهي اﺳﻜﺎي ﺗﻌﻄﻴﻼﺗﺶ را ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد‪» :‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﺣﺘﻴﺎج دارد‪ .‬ﻣﻲآﻳﻲ‬ ‫‪Peter Gabriel‬‬ ‫‪Muhammad Ali Clay‬‬ ‫‪Kernel of Solaris‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٨٠ :‬‬ ‫روي ﻋﺮﺷﻪ؟« او ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺗﺎ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ و اﻓﺘﻀﺎح آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ روي ﺻﺤﻨﻪ را از‬ ‫دﺳﺖ ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬اوﺿﺎع ﺑﺪﺗﺮ از ﺗﺼﻮرﺷﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﺎه‪ ‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن در ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻪ ﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻧﮕﺎه‪ ‬دو آدم ﺳﺎﻟ‪‬ﻢ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺗﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رواﻧﻲ ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ دﻳﮕﺮان ﻣﺪام ﺗﺄﻳﻴﺪﻫﺎي اﻏﺮاقآﻣﻴﺰ ﻧﺜﺎر ﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺧﺮﻓﺖﻫﺎ در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ دﻓﺘﺮ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻧﻤﻲآﻣﺪ وﻟﻲ اﻏﻠﺐ روي ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ او ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﻛﺴﺐ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﺣﻀﻮر‬ ‫ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‪ ،‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و دﻳﮕﺮان ﻣﻌﺘﻤﺪﻳﻨﺶ در ﭘﺴﺖﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛﺰ را روي ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ اﭘﻞ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻣﻮارد ﺗﻨﻔﺮش ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﻮد؛ ﻳﻚ دﺳﺘﻴﺎر ﺷﺨﺼﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ 1‬ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﺳﺖﺧﻂ‪ ‬آن‪ ،‬ﻣﻮرد ﻣﺒﺎﻫﺎت‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻪ آن ﺑﺪي ﻛﻪ در ﺟ‪‬ﻚﻫﺎ و ﻛﻤﻴﻚاﺳﺘﺮﻳﭗﻫﺎي دوﻧﺰﺑﺮي‪ 2‬ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﺪ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺗﺤﻤﻠﺶ ﻧﻜﺮد‪ .‬اﻳﺪهي داﺷﺘﻦ ﻗﻠﻢ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ روي ﺻﻔﺤﻪي ﻟﻤﺴﻲ را ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎ‬ ‫ﭼﺮﺧﺎﻧﺪن اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺶ در ﻫﻮا ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎ ده ﻗﻠﻢ ﻋﺎﻟﻲ داده‪ .‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺧﻮدﻣﺎن اﺧﺘﺮاع‬ ‫ﻧﻜﻨﻴﻢ‪ «.‬از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﺮوژهي ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻳﻜﻲ از اﺑﺘﻜﺎرات اﺻﻠﻲ ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻮد؛ ﭘﺮوژهي ﻣﺤﺒﻮب ﭘﭙﺴﻲﻓﺮوشِ‬ ‫ﺳﺎﺑﻖ! و در ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﮔﻨﺎﻫﻲ ﻧﺎﺑﺨﺸﻮدﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﻴﻮﺗﻦ را ﺣﺬف ﻛﻨﻲ‪«.‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺳﻘﻒ آﺳﻤﺎن‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺟﺎ ﺧﻮرد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ ﻛﻪ ﺣﺬﻓﺶ ﻛﻨﻢ؟ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺗﻮ اﺻﻼً‬ ‫ﻣﻲداﻧﻲ ﭼﻘﺪر ﺑﺮاي اﭘﻞ آب ﺧﻮرده؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻌﻄﻴﻠﺶ ﻛﻦ‪ ،‬ﺧﻄﺶ ﺑﺰن‪ ،‬از ﺷﺮش ﺧﻼص ﺷﻮ‪ .‬ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻘﺪر ﻫﺰﻳﻨﻪ داﺷﺘﻪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ‬ ‫ﺑﺎش وﻗﺘﻲ ﺧﻼﺻﺶ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺑﺮاﻳﺖ ﻛﻒ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻴﻮﺗﻦ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺮﻓﺮوﺷﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬از ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ اﻳﻦ ﭘﺮوژه‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬اﻣﺎ ﺑﺎﻷﺧﺮه در ﻣﺎه ﻣ‪‬ﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﺑﺨﺶ ﻧﻴﻮﺗﻦ را در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر ﻗﺮار داد؛ آﻏﺎزي‬ ‫ﺑﺮاي ﻓﺮآﻳﻨﺪ دﻓﻦ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪي ﭘﺮوژهي ﻧﻴﻮﺗﻦ‪.‬‬ ‫ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن و راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﮔﺰارش ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪ زودي ﻫﻤﻪ در درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ او وارد ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت ﺑﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺷﺪه‪ .‬اﻳﻦ رﻓﺘﺎر آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰي ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎﻛﻴﺎوﻟﻴﺴﺘﻲ‪ 3‬ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻴﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮلِ اﻣﻮر ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ او ﻣﻤﺰوج ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻮﺋﻴﺲ ﻛﻴﻬﻮ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻓﺎﻳﻨﻨﺸﺎلﺗﺎﻳﻤﺰ ﻛﻪ اﻳﻦ را در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در ﻣﺮاﺳﻢ دﺳﺎﻣﺒﺮ دﻳﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺟﺮﻗﻪ را در ﻋﺮﺻﻪي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت زد‪.‬‬

‫‪PDA: Personal Digital Assistant‬‬ ‫‪Doonesbury‬‬

‫‪3‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻧﻴﻜﻮﻟﻮ ﺑﺮﻧﺎردو ﻣﺎﻛﻴﺎوﻟﻲ؛ ﻧﻈﺮﻳﻪﭘﺮداز ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻋﺮ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺲ و آﻫﻨﮓﺳﺎز اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺴﺒﺖ داده‬ ‫ﺷﺪنِ ﺗﺰِ »ﻫﺪف وﺳﻴﻠﻪ را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ« ﺑﻪ او‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬م‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٨١ :‬‬ ‫وي در اواﺧﺮ ﻓﻮرﻳﻪ ﮔﺰارش داد‪» :‬آﻗﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﭘﺸﺖﺻﺤﻨﻪ ﺑﺪل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﺑﺮﺧﻲ‬ ‫از ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ اﭘﻞ ﺑﻪ او ﻣﻨﺘﺴﺐ اﺳﺖ‪ .‬وي ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻫﻤﻜﺎران ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺧﻮد در اﭘﻞ اﺻﺮار ﻛﺮده ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ و ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪي آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻣﻴﻞ او ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪرت اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪهﻫﺎ از ﻳﻜﻲ از ﻧﺰدﻳﻜﺎن آﻗﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﻧﺠﺎت اﭘﻞ از وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﻮﺳﻂ آﻗﺎي‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ و ﻣﻨﺼﻮﺑﻴﻦ او ﻛﺎري اﺳﺖ ﺑﺲ ﺑﻌﻴﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻲ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﺗﺎ از ﻧﺠﺎت “ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮدش”‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن ﻣﺎه آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪي ﺳﻬﺎمداران اﭘﻞ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻻﻳﻞ ﺳﻘﻮط ‪30‬‬ ‫درﺻﺪي ﻓﺮوشِ ﻓﺼﻞ آﺧﺮِ ﺳﺎلِ ‪ 1996‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت زﻣﺎنِ ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺳﻬﺎمداران ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﺨﻠﻴﻪي ﺧﺸﻢ ﺧﻮد ﭘﺸﺖ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮنﻫﺎ ﺻﻒ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﺻﻼً ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺿﻌﻒ ﺧﻮد در اداره ﺟﻠﺴﻪ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮدم« وﻟﻲ ا‪‬د ووﻻرد‪ ،1‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﺳﺒﻖِ‬ ‫دوﭘ‪‬ﻨﺖ‪ 2‬و رﺋﻴﺲ وﻗﺖ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ وﺣﺸﺖ زده ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮش در ﻣﻴﺎﻧﻪي ﺟﻠﺴﻪ در ﮔﻮش او‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻓﺎﺟﻌﻪ اﺳﺖ‪ «.‬ووﻻرد ﻫﻢ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪» :‬ﮔﻴﻞ ﻋﺎﻟﻲ ﻟﺒﺎس ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ وﻟﻲ ﻣﺜﻞ اﺣﻤﻖﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺳﺆالﻫﺎ ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ دارد ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬اﻋﺘﻤﺎد ﻫﻴﭻﻛﺲ‬ ‫را ﺟﻠﺐ ﻧﻜﺮد‪«.‬‬ ‫ووﻻرد ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻫﺮﮔﺰ دﻳﺪاري ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺎﻧﻪ‪ ،‬دﻋﻮت او ﺑﻪ دﻻوار‪ 3‬ﺑﺮاي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‬ ‫در ﺟﻤﻊ ﻣﺪﻳﺮان دوﭘﻮﻧﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ووﻻرد ﻫﻢ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺻﻞ ﺗﻤﺎس ﺑﺮاي ﺣﺮف‬ ‫زدن راﺟﻊ ﺑﻪ ﮔﻴﻞ ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد ﺗﺎ ﻧﻈﺮ ﺻﺮﻳﺢ ﺟﺎﺑﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ را‬ ‫ﺑﺪاﻧﺪ‪ .‬ووﻻرد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ از ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦِ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در ﺟﺎﻳﮕﺎه‪ ‬ﺷﻐﻠﻲِ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ‪-‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‪-‬‬ ‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮد‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻛﻪ آﻳﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﻪ او ﺑﮕﻮﻳﻢ؛ ﻛﻪ ﮔﻴﻞ ﻳﻚ دﻟﻘﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ از روي ﻏﻔﻠﺖ دروغ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ا‪‬د ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻮد و ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮد ﺑﻮدم؛ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ اﮔﺮ ﺑﻪ‬ ‫او ﭼﻴﺰي ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻢ را ﻛﻒ دﺳﺖ ﮔﻴﻞ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻮشِ ﮔﻴﻞ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻜﺎر ﻧﺒﻮد و‬ ‫اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ اﭘﻞ آورده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻓﻨﺎ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻨﻬﺎ در ‪ 30‬ﺛﺎﻧﻴﻪ از ﻣﻐﺰم ﻋﺒﻮر ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ آدم‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﺪﻫﻜﺎرم‪ .‬ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺑﺮاي اﭘﻞ ﻧﮕﺮان ﺑﻮدم ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آن را ﺑﺎ ا‪‬د ﺗﻘﺴﻴﻢ‬ ‫ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن دﻳﺪهام و اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﻣﺠﻮزي ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺪن‬ ‫وﺟﻮد ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬او ﻗﻄﻌﺎً ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻳﻜﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎورد‪ .‬درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً‬ ‫اﺣﻤﻘﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻤﻜﻦ را ﻛﺮدهام‪«.‬‬

‫‪Ed Woolard‬‬ ‫‪Dupont‬‬ ‫‪Delaware‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٨٢ :‬‬ ‫ﺑﻬﺎر آن ﺳﺎل در ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ را ﺑﻪ ﺟﻴﻨﺎ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‪ 1‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺣﻮزهي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻛﺮد و او ﻫﻢ از ﺣﺎل و روز اﭘﻞ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﻣﻲداﻧﻲ ﺟﻴﻨﺎ‪ ،‬اﭘﻞ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻲِ ﮔﻨﺞ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺎي آن ﺳﻮراخ ﺷﺪه‪ ،‬و وﻇﻴﻔﻪي ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﻢ ﻫﻤﻪ در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﭘﺎرو ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ «.‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‬ ‫ﻣﺎت و ﻣﺒﻬﻮت ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬آﻫﺎن‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﻮراخ را ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻲ؟« ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ از آن ﺷﺐ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن و‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﻟَﺮي اﻳﻦ داﺳﺘﺎن را در ﻳﻚ رﺳﺘﻮران ژاﭘﻨﻲ‬ ‫ﺑﺮاﻳﻢ ﮔﻔﺖ‪ ،‬واﻗﻌﺎً از ﻓﺮط ﺧﻨﺪه ﺻﻨﺪﻟﻲ از زﻳﺮ ﭘﺎﻳﻢ در رﻓﺖ‪ .‬ﮔﻴﻞ واﻗﻌﺎً دﻟﻘﻚ ﺑﻮد و ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ ﺧﻮدش را ﺟﺪي‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺶ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ دﻛﺘﺮ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺸﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺖ ﺷﻠﻨﺪر‪ 2‬ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ ﻓُﺮﭼﻮن و آﺷﻨﺎ ﺑﺎ اﻓﻜﺎر ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﻣﺎه ﻣﺎرس ﺑﺎ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻗﻀﻴﻪ‬ ‫وارد ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪ‪» :‬ﺷﺮﻛﺖ اﭘﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺳﺮﻣﺸﻖ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن در زﻣﻴﻨﻪي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ و رؤﻳﺎﻫﺎي‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه‪ ،‬دوﺑﺎره وارد ﺑﺤﺮان ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻼلآور و ﻛُﻨﺪي ﺗﻘﻼ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻓﺮوش اﻓﺘﻀﺎح ﺧﻮد‬ ‫ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي اﺷﺘﺒﺎه و اﭘﻞ ﻳﻚ ﻧﺎمﺗﺠﺎري رو ﺑﻪ زوال در ﻋﺮﺻﻪي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺳﺖ« و ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬از ﻣﻨﻈﺮ ﻣﺎﻛﻴﺎوﻟﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد دلرﺑﺎﻳﻲ ﻓﻀﺎي ﻫﺎﻟﻲوود‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﻣﺪﻳﺮ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪:‬‬ ‫ﺳﺎزﻧﺪهي “داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي” و دﻳﮕﺮ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ‪ -‬در ﺣﺎل ﻃﺮحرﻳﺰي ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ اﭘﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﺒﺎر دﻳﮕﺮ ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻠﻨﻲ اﻳﺪهي ﺗﻤﻠﻚ اﭘﻞ و اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺎﺑﺰ “ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوﺳﺖ” ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﭘﻞ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪ ﻟﺐ‬ ‫ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﺪ ﻣﻦ آﻣﺎدهي ﻛﻤﻚ ﻫﺴﺘﻢ‪ «.‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭘﺴﺮك ﮔُﺮگ را ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ 3‬و آﺧﺮﻳﻦ اﻋﻼم ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻤﻠﻚ اﭘﻞ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اواﺧﺮ ﻫﻤﺎن ﻣﺎه ﺑﻪ د‪‬ن ﮔﻴﻠﻤﻮر‪ 4‬از ﺳﻦ ﺧﻮزه ﻣﺮﻛﻮري‬ ‫ﻧﻴﻮز‪ 5‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر‬ ‫اﺳﺖ )ارزش ﺷﺮﻛﺖ در آن زﻣﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ‪ 2.3‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﻮد‪ (.‬روزي ﻛﻪ ﮔﺰارش ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‪ ،‬ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ‪٪11‬‬ ‫ﺟﻬﺶ ﻛﺮد‪ .‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺑﺮاي ﺳ‪‬ﺒ‪‬ﻚ ﻛﺮدنِ ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﺎ اﻋﻼم اﻳﻤﻴﻞ ‪ savapple@us.oracle.com‬ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ راه اﻧﺪاﺧﺖ ﺗﺎ آراء ﻣﺮدﻣﻲ را ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ اﭘﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺧﻮدﺧﻮاﺳﺘﻪي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺣﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎري ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟَﺮي وﻗﺖ و ﺑﻲوﻗﺖ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ‬ ‫را رو ﻣﻲﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ ﺳﻌﻲ دارم روﺷﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻢ در اﭘﻞ ﻓﻘﻂ اراﺋﻪي ﻣﺸﺎوره اﺳﺖ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺟﻮش آورده ﺑﻮد ﺑﻪ ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن زﻧﮓ زد ﺗﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ دﺳﺖ از ﺳﺮش ﺑﺮدارد وﻟﻲ او ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ‬ ‫زد ﻛﻪ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻠﺶ دو ﭘﻬﻠﻮ وﻟﻲ ﺗﺎ ﺣﺪي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮدم ﻫﻢ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻣﺎﺟﺮا‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻫﻤﻪاش ﻣﺴﺨﺮهﺑﺎزي ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﻃﻤﻴﻨﺎنﺧﺎﻃﺮي داد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻨﺪان ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﻧﺒﻮد‪» :‬ﻣﻦ و ﺗﻮ راﺑﻄﻪي ﺧﻮﺑﻲ دارﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ «.‬او ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﻚ اﻋﻼﻣﻴﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﺪهي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن را ﺗﻜﺬﻳﺐ و ﻣﺎﺟﺮا را ﺧﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻟﺨﻮري ﺷﺪﻳﺪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻫﻢ از ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﻧﺎﺷﻲ‬ ‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻜﺮد و ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺳﺎﻳﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻔﻌﺶ ﺑﻮد و ﻫﻢ در ﻃﺒﻴﻌﺘﺶ‪.‬‬ ‫‪Gina Smith‬‬

‫‪Brent Schlender‬‬ ‫‪3‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫اﺷﺎره ﺑﻪ داﺳﺘﺎن “ﭘﺴﺮي ﻛﻪ ﮔُﺮگ را ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ اﻧﺪاﺧﺖ” و ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﻳﻚ اﻋﻼم اﺷﺘﺒﺎه‪.‬م‬ ‫‪Dan Gillmore‬‬ ‫‪San Jose Mercury News‬‬

‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٨٣ :‬‬ ‫در آن روزﻫﺎ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻋﻠﻴﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺰﻳﻨﺲ وﻳﻚ روي ﺟﻠﺪش ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬آﻳﺎ اﭘﻞ ﮔﻮﺷﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ؟« رِد ﻫ‪‬ﺮﻳﻨﮓ ﺗﻴﺘﺮ ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪاش را اﻳﻦ زد‪» :‬ﮔﻴﻞ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎً اﺳﺘﻌﻔﺎ ﺑﺪه« و واﻳ‪‬ﺮد ﻃﺮﺣﻲ روي ﺟﻠﺪ ﺑ‪‬ﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﻟﻮﮔﻮي اﭘﻞ را ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻗﻠﺐ ﻣﻘﺪس در ﺑﻨﺪ ﺧﺎرﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪» :‬دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪ «.‬ﻣﺎﻳﻚ ﺑﺎرﻧﻴﻜ‪‬ﻞ‪ 1‬از‬ ‫ﺑﻮﺳﺘﻮن ﮔﻠﻮب‪ 2‬ﺑﻪ ﺳﺎلﻫﺎ ﺳﻮءﻣﺪﻳﺮﻳﺖ در اﭘﻞ ﺗﺎﺧﺖ و ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﭼﻄﻮر اﻳﻦ آدمﻫﺎي ﺧﺸﻚﻣﻐﺰ ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﭼﻚﺣﻘﻮقﺷﺎن را ﻧﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪ ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﻣﻮرد اﻗﺒﺎل ﻣﺮدم را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺘﺮادف‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﻨﻄﻘﻪﺗﻤﺮﻳﻦ ﺗﻴﻢ رد ﺳﺎﻛﺲِ ﺳﺎل ‪«!1997‬‬ ‫ﺑﺎ اﻣﻀﺎي ﻗﺮارداد در ﻓﻮرﻳﻪ ﺗﻮﺳﻂ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ رﻗﺼﻴﺪن و ﺟﺎر زد‪» :‬ﻣﻦ و ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﻴﺮون‬ ‫و ﻳﻚ ﺑﻄﺮي ﻣﺸﺮوب ﺑﺮاي ﺟﺸﻦ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ!« آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ از زﻳﺮزﻣﻴﻨﺶ ﻳﻚ ﺑﻄﺮي ﺑﻴﺎورد و ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻤﺴﺮانﺷﺎن ﺟﺸﻦ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺎ ژوﺋﻦ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻓﺰاﻳﻨﺪهي‬ ‫ﻓﻲ ﻣﺎ ﺑِﻴﻦ‪ ،‬ﺟﺸﻦ ﺧﻮﺑﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻏﺬا و ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻲ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺧﻮد‪ ‬آن دو‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﻤﻲآﻣﺪﻧﺪ؛ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻳﻚ ﺑﻄﺮي‬ ‫ﺷ‪‬ﻮالﺑﻠَﻨﻚ ‪ 1964‬و ﻳﻚ ﺑﻄﺮي ﻣ‪‬ﻨﺘﺮاﻛﺖ آورد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ‪ 300‬دﻻر ﻣﻲارزﻳﺪ؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻳﻚ رﺳﺘﻮران‬ ‫ﮔﻴﺎﻫﻲ در رِد‪-‬وود ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﻞ ﻏﺬاي آن ﺷﺐ ﻓﻘﻂ ‪ 72‬دﻻر ﺧﺮج ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ دلرﺑﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮش ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در آنِ واﺣﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻓﺮاد را ﻫﻢ اﻓﺴﻮن ﻛﻨﺪ و ﻫﻢ ﺑﻔﺮﻳﺒﺪ و از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬اﻓﺮادي ﻣﺜﻞ‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ و اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﭼﻮن ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻌﺮﻳﻒﺷﺎن را ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭘﺲ ﺣﺘﻤﺎً دوﺳﺖﺷﺎن ﻫﻢ دارد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻘﻴﺪهي ﺑﺮﺧﻲ‪ ،‬او ﮔﺎه ﺗﻤﻠﻘﻲ رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ ﺟﻠﻮي آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺸﻨﻪي اﻳﻦ ﻃﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻮد دل دوﺳﺖداراﻧﺶ را ﺑﺸﻜﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﭘﻴﺶ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﺒﻮد ﭼﻮن ﻣﺜﻞ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺤﺒﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺟﻤﻼﺗﻲ ﻛﻪ‬ ‫او ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﻳﻚ راﺑﻄﻪي ﺧﻮب ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺟﻤﻼت ﺳﺎﺑﻖ اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻠﻲ درﮔﻴﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚ او از ﭘﺲ آن ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪم‪ 9 .‬ﺑﺎر از ‪ 10‬ﺑﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻮاﻓﻖ‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد اﺣﺘﺮام ﺟﺎﺑﺰ را دارد‪» :‬ﻣﻦ از روش روﻳﺎروﻳﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺣﻴﺮت زده ﺑﻮدم و‬ ‫اﻳﻦ اﺣﺴﺎس را داﺷﺘﻢ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺷﻜﻞ دادن ﻳﻚ راﺑﻄﻪي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ از روي اﻋﺘﻤﺎد ﻫﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﺮﺧﻮردﮔﻲ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از آن ﺷﺎمِ ﭼﻬﺎرﻧﻔﺮه ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬او در ﺣﻴﻦ ﻣﺬاﻛﺮات ﻗﺒﻠﻲ اﺻﺮار ﻛﺮده ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻬﺎمِ درﻳﺎﻓﺘﻲ اﭘﻞ را ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺮاي ‪ 6‬ﻣﺎه و ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺰد ﺧﻮد ﻧﮕﻪ دارد‪ .‬آن ‪ 6‬ﻣﺎه در ژوﺋﻦ ﺧﺎﺗﻤﻪ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ و وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﻠﻮك ‪ 1.5‬ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻲ از ﺳﻬﺎم اﭘﻞ در ﺑﺎزار ﺑﻪ ﻓﺮوش رﺳﻴﺪ‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ دارم ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺳﻬﺎم ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﺎلِ ﺗﻮ ﻧﺒﻮده‪ .‬ﻳﺎدت ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ آﻧﻘﺪر درك ﻣﺸﺘﺮك دارﻳﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮ ﺑﺪون اﻃﻼﻋﻢ ﻫﻴﭻ ﻓﺮوﺷﻲ ﻧﻜﻨﻲ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬درﺳﺖ اﺳﺖ« و آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ او‬ ‫ﺳﻬﺎﻣﺶ را ﻧﻔﺮوﺧﺘﻪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺑﻴﺮون داد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﻬﺎم ﻣﺎل ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺒﻮده‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻧﺘﺸﺎرِ ﮔﺰارش‬ ‫ﺑﻌﺪيِ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻬﺎم ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﺎل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮده‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺎ ﺧﺸﻢ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟﻌﻨﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ واﺿﺢ ازت ﭘﺮﺳﻴﺪم و ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺎل ﺗﻮ ﻧﺒﻮده‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ “ﻧﺎ اﻣﻴﺪي” از ﺑﺎﺑﺖ راﻫﻲ ﻛﻪ اﭘﻞ در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮده و اﻓﺸﺎﻳﺶ ﻧﻜﺮده ﭼﻮن “ﻛﻤﻲ‬ ‫ﺧﺠﺎﻟﺖآور” ﺑﻮده‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻻزم ﻧﺪﻳﺪم ﮔﻴﻞ ﭼﻴﺰي ﺑﺪاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫‪Mike Barnicle‬‬ ‫‪Boston Globe‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٨٤ :‬‬ ‫ﭼﺮا ﺟﺎﺑﺰ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ را در ﻗﻀﻴﻪي ﻓﺮوش ﺳﻬﺎم ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه اﻧﺪاﺧﺖ؟ دﻟﻴﻞ اول ﺳﺎده اﺳﺖ‪ :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت از‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻃﻔﺮه ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻫ‪‬ﻠﻤﻮت ﺳﺎﻧ‪‬ﻦﻓ‪‬ﻠﺪ‪ 1‬ﻳﻚ ﺑﺎر راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫ‪‬ﻨﺮي ﻛﻴﺴﻴﻨﺠﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬دروغ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻔﻌﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻮن در ذات او اﺳﺖ‪ «.‬اﻳﻦ در ذات ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ وﻗﺖ ﻟﺰوم ﻣﺮﻣﻮز ﺷﻮد و‬ ‫دﻳﮕﺮان را ﺑﻔﺮﻳﺒﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ در ﺻﺪاﻗﺖ ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪي ﺧﻮد زﻳﺎدهروي ﻛﻨﺪ و ﺣﻘﺎﻳﻘﻲ را ﻓﺎش ﺑﮕﻮﻳﺪ‬ ‫ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻣﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻻﻳﻪاي از ﺷ‪‬ﻜَﺮ ﺑﻪ ﺧﻮرد ﻫﻢ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮ دوي اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖﮔﻮﻳﻲ و آن‬ ‫ﭘﻨﻬﺎنﻛﺎري‪ ،‬ﻧﻤﻮدﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ از روﻳﻜﺮد ﻧﻴﭽﻪوار او ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ‪ :‬ﻣﺸﻤﻮل ﻗﻮاﻧﻴﻦِ ﻣﺘﺪاول ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺧﺮوج‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐِ ﻳﻚ ﺧﺮس‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺮح ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺑﺮاي ﺗﺼﺎﺣﺐ اﭘﻞ را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻧﻜﺮد و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺳﻬﺎم ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻓﺮوش‬ ‫رﺳﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻟﺬا آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ او ﺑﺮاي ﺷﻜﺎرش آﻣﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻷﺧﺮه‬ ‫ﻣﻌﺘﺮف ﺷﺪم ﻛﻪ ﺑﻲﺧﻮد و ﺑﻲﺟﻬﺖ ﺧﻮدم را ﺑﻪ ﻫﻢﺗﻴﻤﻲ ﺑﻮدن ﺑﺎ او ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدهام‪ .‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺧﺎﺗﻤﻪ‬ ‫دادن ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﻦ‪ ،‬اﻟﺴﺎﻋﻪ در ﺣﺎل اﺟﺮا ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ از آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﺪﮔﻮﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻠﻮي ﺧﻮدش را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻣﺎ دﻟﻴﻞ ﻣﻬﻢﺗﺮي ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻓﺮِد اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ‪ 2‬رﺋﻴﺲ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﻇﻴﻔﻪاش در‬ ‫اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ا‪‬د ووﻻرد و ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪي ﺑﻮد ﺑﺮ اوﺿﺎع وﺧﻴﻢ اﭘﻞ‪ .‬ووﻻرد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﺮِد ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ رو ﺑﻪ اﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻛﻠﻴﺪي دارﻧﺪ ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ‬ ‫رﻓﺘﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ وﺿﻮح ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻲ ﺑﻪ زودي ﺑﻪ ﮔ‪‬ﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺴﺖ و ﺣﺘﻲ ﺧﻮدش ﻫﻢ در ﻓﻜﺮ‬ ‫رﻓﺘﻦ ﺑﻮد‪ «.‬اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي ووﻻرد ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺷﺎﻫﺪ اﻓﺘﻀﺎح آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در ﺟﻠﺴﻪي ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم ﺑﻮد‪ ،‬اﻓﺰود‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه در ژوﺋﻦ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻴﺮون از اﺗﺎق ﺑﻮد ﻛﻪ ووﻻرد ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮان راهﻫﺎي ﭘﻴﺶ رو‬ ‫را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬ﺑﺎ اﺑﻘﺎي ﮔﻴﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻓﻘﻂ ‪ ٪10‬ﺷﺎﻧﺲ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت از ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲ‬ ‫دارﻳﻢ؛ اﮔﺮ او را اﺧﺮاج و اﺳﺘﻴﻮ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ٪60 ،‬ﺷﺎﻧﺲِ ﻧﺠﺎت ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ؛ اﮔﺮ‬ ‫ﻫﻢ ﮔﻴﻞ را اﺧﺮاج ﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺮ ﻧﮕﺮداﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻓﻘﻂ ‪ ٪40‬ﺷﺎﻧﺲِ ﺑﻘﺎ دارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﺠﻮزي ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او داد‪.‬‬ ‫ووﻻرد ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﺗﻨﻴﺲ وﻳﻤﺒﻠﺪون ﺑﻪ ﻟﻨﺪن ﭘﺮواز ﻛﺮد‪ .‬در ﻃﻮلِ روز ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت را‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪ و ﻋﺼﺮﻫﺎ در ﺳﻮﺋﻴﺖ ﺧﻮد ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ‪-‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ روز ﺑﻮد‪ -‬زﻧﮓ ﻣﻲزد ﺗﺎ ﺑﺎ اﻓﺮاد ﻣﺪ ﻧﻈﺮش‬ ‫ﻣﺸﻮرت ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺗﻠﻔﻨﺶ ‪ 2.000‬دﻻر ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻗﺼﺪ اﺧﺮاج آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ را دارد و ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ و ﺗﺤﻤﻴﻞ اﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد ﺣﺎﻻ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎم را ﺗﻘﺪﻳﻤﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻧﺎز ﻛﺮد و ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻦ ﻛﻨﺎرﺗﺎن ﻫﺴﺘﻢ‪«.‬‬

‫‪Helmut Sonnenfeldt‬‬ ‫‪Fred Anderson‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٨٥ :‬‬ ‫ووﻻرد ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻧﻪ‪ .‬ووﻻرد ﺳﺨﺖ ﻛﻮﺷﻴﺪ او را ﻻاﻗﻞ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﻔﺎﻟﺖ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ وادار ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺸﺎور ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺪون ﺣﻘﻮق‪ «.‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺎ ﻋﻀﻮﻳﺖ در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ‪-‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺸﺘﺎﻗﺶ ﺑﻮد‪ -‬ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد وﻟﻲ از ﭘﺬﻳﺮش رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺮ آن ﺳﺮ ﺑﺎز زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ا‪‬د‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻛﻤﻜﻲ ﻛﻪ از دﺳﺘﻢ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﺷﻴﻮع ﮔﻤﺎﻧﻪزﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬ ‫اﻃﻤﻴﻨﺎن داد ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺮكﺷﺎن را ﻧﺪارد‪» :‬ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺑﺎزﮔﺸﺖ و ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ را از ﻃﺮف ﻣﻦ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ رﻳﺎﺳﺖ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را ﺑﭙﺬﻳﺮم ﻛﻪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ‪-‬ﻫﻤﻪي ﺷﺎﻳﻌﺎت ﻣﺴﺨﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي ﺗﺮك ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﺪارم‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﭼﺮا ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ زﻣﺎمِ اﻣﻮر را در دﺳﺖ ﻧﮕﺮﻓﺖ؟ ﭼﺮا ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺼﺎﺣﺐ ﭘ‪‬ﺴﺘﻲ ﻛﻪ دو دﻫﻪ ﺑﻮد ﺑﺮاي آن‬ ‫ﻟَﻪ ﻟَﻪ ﻣﻲزد‪ ،‬ﺑﻲﻣﻴﻠﻲ ﻧﺸﺎن داد؟ وﻗﺘﻲ از ﺧﻮدش ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﺎزه ﺳﻬﺎم ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ و از ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ آن ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺸﻨﻴﺪه ﺑﻮدم ﻛﺴﻲ در‬ ‫آنِ واﺣﺪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ دو ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺘﻲ‪ .‬ﺗﺎزه از ﻟﺤﺎظ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﻢ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮدم‬ ‫ﺷﺪﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬از ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻮدن ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم‪ .‬اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل دو ﭘﺎره‬ ‫ﺷﺪم ﭼﻮن اﭘﻞ آﺷﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬از ﺧﻮدم ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬واﻗﻌﺎً دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮب را ﺧﺮاب ﻛﻨﻢ؟ ﺳﻬﺎمداران‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﭘﻴﺶ ﺧﻮدﺷﺎن ﭼﻪ ﻓﻜﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؟ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺤﺘﺮم ﺑﻮدﻧﺪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻚ روز‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ ‬زﻧﮓ زدم‪ .‬ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ را در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ او وﺳﻂ‬ ‫ﺣﺮﻓﻢ ﭘﺮﻳﺪ و ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﭘﻞ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ذره ﻫﻢ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ”.‬ﺟﺎ ﺧﻮردم‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻛﻪ اﭘﻞ‬ ‫ﻻاﻗﻞ ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬از ﻳﻚ ذره ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮدم ﺗﺄﺳﻴﺴﺶ ﻛﺮدم و ﺣﻀﻮرش در دﻧﻴﺎ ﺧﻮب ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺘﻲ ﺑﺮﮔﺮدم و ﻛﻤﻚﺷﺎن ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺧﻮب ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ادﻋﺎي ﻟﺬت ﺑﺮدن از وﻗﺖﮔﺬراﻧﻲِ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻛﻨﻨﺪه ﻧﺒﻮد‪ .‬او ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي‬ ‫ﺟﺎﻳﺰهي ﭘﺪر ﺳﺎل ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲﻛﻪ وﻗﺖ اﺿﺎﻓﻪي زﻳﺎدي داﺷﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ‪-‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺼﻮص رﻳﺪ‪ -‬ﺑﻬﺘﺮ از ﻗﺒﻞ ﺷﺪ وﻟﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﺎرش ﺑﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ از دو دﺧﺘﺮش و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر از‬ ‫ﻟﻴﺴﺎ دور ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﻮﻫﺮ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ وﻗﺖﻫﺎ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪهاي ﺑﺮوز ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ ﺗﺮدﻳﺪش ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﭘﻞ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺷﻮق ﺳﻴﺮيﻧﺎﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫اﻣﻮر‪ ،‬وﻗﺘﻲ در ﻣﻮرد ﭼﻴﺰي ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻣﺤﺘﺎط و دو د‪‬ل ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ آدم ﻛﻤﺎلﺟﻮ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‬ ‫ﭼﻄﻮر ﺑﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻧﺎزل ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬او ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺖ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻴﺎﻧﺪازد و ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ وﻓﻖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫در ﻣﻮرد ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺒﻠﻤﺎن ﻣﻨﺰل و ﺣﺘﻲ در ﻣﻮرد ﺗﻌﻬﺪات ﺷﺨﺼﻲاش ﻫﻢ ﺻﺪق ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﺎري درﺳﺖ اﺳﺖ دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ را ﻳﺎراي ﺗﻮﻗﻒ او ﻧﺒﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻏﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﻋﻘﺐ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ و ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺣﺪ اﻋﻠﻲ ﻧﺒﻮد ﻓﻜﺮ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٨٦ :‬‬ ‫ﻣﺜﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﻪ ﻧﻘﺸﻲ در ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺎﻛﺖ ﻣﺎﻧﺪ و از ﺗﻦ دادن ﺑﻪ آن‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﮔﺮﻳﺨﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻃﺮز ﺑﺮﺧﻮرد ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺮﺧﻮاﺳﺘﻪ از ﻧﮕﺮش دو ﻗﻄﺒﻲ او ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻮد‪ .‬آدمﻫﺎ ﻳﺎ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ دﻟﻘﻚ‪،‬‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻳﺎ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ آﺷﻐﺎل‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﺎﻻ‬ ‫و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻮرد ﻣ‪‬ﺪاﻗﻪ‪ 1‬ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ :‬ازدواج‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ﻣﺒﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ادارهي ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ‪ .‬او ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ دﭼﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮِد اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻣﻜﺎن‬ ‫ﻧﺠﺎت اﭘﻞ را ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﺪ‪ «.‬ووﻻرد و ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﺧﺮاج آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻄﻮر ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎور را ﺑﺮاي اﭘﻞ اﻳﻔﺎ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ داﺷﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪان و ﻧﻮهﻫﺎﻳﺶ آﻣﺎده رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﻚﻧﻴﻚ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ووﻻرد از ﻟﻨﺪن ﺗﻤﺎس‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﻨﻲ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ اﻵن زﻣﺎن ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺑﺤﺚ در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ووﻻرد اﺻﺮار ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺎ ﻗﺼﺪ اﻋﻼم ﺑﺮﻛﻨﺎريات را دارﻳﻢ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻳﺎدت ﻧﻴﺴﺖ ا‪‬د‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﮔﻔﺘﻢ ‪ 3‬ﺳﺎل ﺑﺮاي ﺳﺮ ﭘﺎ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺧﺮاﺑﻪ وﻗﺖ ﻻزم اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪي راه ﻫﻢ ﻧﺮﺳﻴﺪهاﻳﻢ‪ «.‬ووﻻرد ﺟﻮاب داد‪» :‬در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد‬ ‫ﺣﻀﻮرت ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ از اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ اﻃﻼع دارﻧﺪ و ووﻻرد ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻓﺰود‪» :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﻈﺮش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً آدم ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻲ وﻟﻲ‬ ‫ﭼﻴﺰي از ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﻤﻲداﻧﻲ‪«.‬‬ ‫آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺤﺾ رﺿﺎي ﺧﺪا ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮ از ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎي اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ ﺑﺎز‬ ‫ﻛﻨﻲ؟« و ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ اﻓﺰود‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺣﺘﻲ ﻋﻀﻮ ﻋﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﻏﻠﻄﻲ ﺗﻮي اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ؟« اﻳﻦ ﻟﺤﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪن ووﻻرد ﻧﺸﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺗﻠﻔﻦ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ﭘﻴﻚﻧﻴﻚ‬ ‫ﺑﺮود و آن ﻣﻮﻗﻊ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﻫﻢ ﻧﮕﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ در راه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﺨﻠﻮط ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺒﻲ از رﻓﺘﺎر ﻋﺎﺟﺰاﻧﻪ وﻟﻲ ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ذره ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮات ﻣﺮدم راﺟﻊ ﺑﻪ ﺧﻮدش اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲداد؛ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ دﻳﮕﺮان را ﺣﺬف ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻌﺪ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﻦ ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﮔﺎﻫﻲ از ﺗﻮﺿﻴﺢ رﻓﺘﺎرش ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان‪ ،‬اﺟﺘﻨﺎﺑﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻟﺬا‬ ‫در ﻛﻤﺎل ﺗﻌﺠﺐ ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﺟﺎﺑﺰ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪» :‬ﮔﻴـ‪ ...‬ﮔﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‬ ‫اﻣﺮوز ﺑﺎ ا‪‬د راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﺣﺮف زدم‪ .‬واﻗﻌﺎً ﺣﺲ ﺑﺪي دارم‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻦ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اﺳﺖ اﻟﺒﺘﻪ از ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﻮرﺗﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫»راﺳﺖﻛﺮداري ﺑﻲﻣﺎﻧﻨﺪش« ﺑﺮاي او اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ و ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دوﺳﺘﺎﻧﻪ داد‪» :‬ﺷﺶ ﻣﺎه اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻦ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻣﺮا از اﭘﻞ اﺧﺮاج ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺳﺮِ ﻛﺎر و از اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻢ‪ «.‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﻛﻤﻚ ﺑﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‬ ‫درﻳﻎ ﻧﺪارد‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣ‪‬ﻦ و ﻣ‪‬ﻦ ﻛُﻨﺎن ﺗﺸﻜﺮي ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﺣﺮفﻫﺎي اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﺴﺮش ﮔﻔﺖ و اﻓﺰود‪» :‬ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻫﻨﻮز ازش ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻳﺪ وﻟﻲ دﻳﮕﺮ ﻗﺒﻮﻟﺶ ﻧﺪارم‪ «.‬ﻫﻤﺴﺮش ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ را ﺑﮕﻮ ﻛﻪ در ﺑﺴﺖ ﺑﺎورش داﺷﺘﻢ‪ ،‬اﻵن ﺣﺲ ﻳﻚ اﺣﻤﻖ را دارم‪ «.‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﺎ ﺧﻮش‬ ‫آﻣﺪي‪«.‬‬

‫‪ 1‬دﻗﺖ‪ ‬ﻓﺮاوان‪.‬م‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٨٧ :‬‬ ‫ﺣﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ وازﻧﻴﺎك ‪-‬ﻣﺸﺎور وﻗﺖ‪ ‬اﭘﻞ‪ -‬ﻧﻴﺰ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪه ﺑﻮد‪) .‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ دﻳﮕﺮان را‬ ‫آﺳﺎن ﻣﻲﺑﺨﺸﻴﺪ‪ (،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻬﺶ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻧﻈﺮاﺗﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺮ ﺟﺎي‬ ‫ﺧﻮد وﻟﻲ ﻣﻌﺘﺮﻓﻢ ﻛﻪ او ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺪ ﭼﻄﻮر ﺟﺎدو را ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ «.‬ﭼﻴﺮه ﺷﺪن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻫﻢ واز را‬ ‫ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﮔﻴﻞ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺟﻠﻮي اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪي ﺑﺎزي ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪي آن ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن رده ﺑﺎﻻي اﭘﻞ ﺑﻪ ﺗﺎﻻر ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اﺣﻀﺎر ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ آرام و ﺳﺎﻛﺖ وارد ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺣﻀﺎر ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﺎراﺣﺘﻢ ﻛﻪ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻢ وﻗﺖ رﻓﺘﻨﻢ رﺳﻴﺪه‪ «.‬ﻓﺮِد اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﺖ‪،‬‬ ‫ﺳﺨﻨﺮان ﺑﻌﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا ﺧﻮد را ﻣﻄﻴﻊ اواﻣﺮ ﺟﺎﺑﺰ داﻧﺴﺖ‪ .‬و در آﺧﺮ‪ ،‬درﺳﺖ ‪ 12‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﺷﻜﺴﺖ در‬ ‫ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺑﺎ اﺳﻜﺎﻟﻲ و از ﻛﻒ دادنِ ﻗﺪرت در آن آﺧﺮِ ﻫﻔﺘﻪي ﻛﺬاﻳﻲِ ﭼﻬﺎرم ﺟﻮﻻي‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻘﺮ اﭘﻞ روي ﺻﺤﻨﻪ‬ ‫رﻓﺖ‪ .‬ﺣﻀﺎر ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ )ﺣﺘﻲ ﺧﻮدش( ﺗﻔﻬﻴﻢ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺷﺪه و ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﻣﺸﺎور ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود ‪-‬ﺑﺎ ﺷﻠﻮار ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬ﻛﻔﺶ ﻛﺘﺎﻧﻲ و ﻳﻚ ﻳﻘﻪ اﺳﻜﻲِ ﺳﻴﺎه‪ -‬ﺟﻠﺴﻪ را‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﭘﺮ اﻧﺮژي ﺧﻮدش ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟« ﭘﭻﭘﭻﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ‬ ‫او ﺧﻴﻠﻲ زود ﺟﻤﻌﺶ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺤﺼﻮﻻت!« و ﺳﭙﺲ ﺳﺆال دوم را ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﭼﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ دارﻧﺪ؟«‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺗﻼش ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎز ﺧﻮدش وﺳﻂ ﭘﺮﻳﺪ و ﭘﺎﺳﺦ ﺻﺤﻴﺢ را داد‪ ،‬آن‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد‪» :‬ﻣﺤﺼﻮﻻت اﻓﺘﻀﺎﺣﻨﺪ! ﻫﻴﭻ ﺟﺬاﺑﻴﺘﻲ ﻧﺪارﻧﺪ!«‬ ‫ووﻻرد ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﺟﺎﺑﺰ را وادار ﺑﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺟﺪﻳﺪش ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور آﻧﻘﺪرﻫﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺣﺎﺷﻴﻪاي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در اﻋﻼﻣﻴﻪاي ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺷﺮت ﺧﻮد در اﭘﻞ ﺑﺮاي ‪ 90‬روز اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻢ و ﺗﺎ‬ ‫زﻣﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﻤﻚﺣﺎل ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﻤﻠﻪﺑﻨﺪي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪي ووﻻرد در‬ ‫اﻋﻼﻣﻴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ »ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺸﺎور ﺑﻪ “رﻫﺒﺮي” ﮔﺮوه« ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬ ‫درﺳﺖ ﺑﺮ ﺧﻼف دﻓﺘﺮ ﺑﺰرگ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در ﮔﻮﺷﻪي ﻣﻘﺮ اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ دﻓﺘﺮي ﻛﻮﭼﻚ در ﻛﻨﺎرِ اﺗﺎقِ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه در ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ و در ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﺗﺠﺎريِ ﺷﺮﻛﺖ دﺧﺎﻟﺖ ﻛﺮد‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ ﺣﺬف ﺑﺮﺧﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و اﻧﺘﺨﺎب آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ‬ ‫روﻧﺪ ﮔﺮﻳﺰ ﻛﺎرﻣﻨﺪان رده ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﻮد و از اﻳﻦ رو ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﻣﺠﺪد ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻃﻲ آن ﺳﺎلﻫﺎ ﺳﻬﺎم اﭘﻞ ﭼﻨﺎن ﺳﻘﻮط ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ﻋﻤﻼً ارزﺷﻲ ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﻣﺠﺪداً ﺳﻬﺎم ﻣﺬﻛﻮر را ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در آن زﻣﺎن اﻳﻦ ﻛﺎر ﻗﺎﻧﻮﻧﺎً ﻣﺠﺎز ﺑﻮد اﻣﺎ ﻳﻚ ﻋﺮف‬ ‫ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺟﻠﺴﻪاي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺬﻛﻮر را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد وﻟﻲ ﺑﺎ اﻣﺘﻨﺎع ﻣﺪﻳﺮاﻧﻲ روﺑﻪرو ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻣﺎﻟﻲ ﻻزم ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﺑﻪ ﻣﺮور اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻳﻌﺎً اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺎ‬ ‫دارﻳﻢ آدمﻫﺎي ﺧﻮﺑﻲ را از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ «.‬ﺣﺘﻲ اﻋﺘﺮاض ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن اﺻﻠﻲاش ا‪‬د ووﻻرد‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﻛﻤﻴﺘﻪي‬ ‫ﭘﺎداش ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻮا رﻓﺖ‪» :‬ﻣﺎ در دوﭘﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﻟﻴﻞ آورد ﻛﻪ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻣﻦ را آوردﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت را ﺣﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻃﻲ دو ﻣﺎه آﺗﻲ را داد و ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ‪» :‬دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪهاﻳﺪ؟!؟« ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﻣﻜﺜﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻃﻮﻻﻧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬رﻓﻘﺎ اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ دوﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮ ﻧﻤﻲﮔﺮدم‪ .‬ﭼﻮن ﻫﺰار ﺗﺎ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﻠﻴﺪيِ دﻳﮕﺮ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﺗﺨﺎذﺷﺎن از اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖﺗﺮ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻴﺪ از ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٨٨ :‬‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻦ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﻣﻦ ﻣﻲروم ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﻛﺎﺳﻪﻛﻮزهﻫﺎ را ﺳﺮم‬ ‫ﺑﺸﻜﻨﻴﺪ و ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ “اﺳﺘﻴﻮ از ﭘﺲ ﻛﺎر ﺑﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪ”‪«.‬‬ ‫ﻓﺮدا ﺑﻌﺪ از ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ووﻻرد ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺼﻤﻴﻤﺖ را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺧﻮشﺷﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪه‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ اﺳﻠﺤﻪ را ﮔﺬاﺷﺘﻪاي روي ﺷﻘﻴﻘﻪﻣﺎن‪«.‬‬ ‫ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎرِ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ارﺷﺪ ﻣﺠﺪداً ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﺷﺪ‪ 13.25 :‬دﻻر‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ در روزي‬ ‫ﻛﻪ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﺧﺮاج ﺷﺪ )ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻴﭻ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪(.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺒﺮﻳﻚ‪ ‬اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي و ﺗﺸﻜﺮ از اﻋﻀﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهاي ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي‬ ‫آن ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮد ﺷﻮرﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ووﻻرد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺮﻣﺰ ﻗﻄﺎر را ﺑﻜﺸﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮري ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ در‬ ‫ﻗﺘﻠﮕﺎه ﮔﺮﻓﺘﺎر آﻣﺪه و ﻣﻦ وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي داﻳﮕﻲ ﻛﺮدن ﺷﻤﺎﻫﺎ ﻧﺪارم‪ .‬ﻫﻤﻪﺗﺎن اﺳﺘﻌﻔﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ و ﮔﺮ ﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲروم و از دوﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﺎﻳﺪ دﻧﺒﺎﻟﻢ ﺑﺪوﻳﺪ‪ «.‬از ﻧﻈﺮ او ﻓﻘﻂ ووﻻرد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﺜﺮ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻫﺎج و واج ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز از ﺣﻀﻮر ﺗﻤﺎموﻗﺖ ﻳﺎ ارﺗﻘﺎ از ﻣﻘﺎم ﻣﺸﻮرﺗﻲ در اﭘﻞ‬ ‫ﻃﻔﺮه ﻣﻲرﻓﺖ وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد ﻗﺪرت‪ ‬اﺧﺮاج آﻧﻬﺎ را دارد‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻠﺦ ﺑﺮاي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ او ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺪرﺗﻲ را داﺷﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﻃﺎﻗﺖ ﻗﻬﺮش را داﺷﺘﻨﺪ و ﻧﻪ دورﻧﻤﺎي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪن در اﭘﻞ‬ ‫اﻏﻮاﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ووﻻرد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺎم اﺗﻔﺎﻗﺎت‪ ‬آن ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‪ ،‬اﻛﺜﺮﺷﺎن ﻓﺮﺻﺖ ﺧﻼﺻﻲ از ﮔﺮداب اﭘﻞ‬ ‫را ﺑﻪ آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺧﻮاﺳﺘﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬اﺑﻘﺎي ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ‬ ‫ووﻻرد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن اوﺿﺎع را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎره‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ ا‪‬د ووﻻرد و ﻳﻚ ﻳﺎروﻳﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔَﺮِت ﭼﺎﻧﮓ‪ 1‬ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻋﺪدي‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻓﺘﻀﺎح ﺑﻮد‪ ،‬ﺻﻔﺮ ﻣﻄﻠﻖ‪ .‬وﻟﻲ در ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ووﻻرد ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي دوران ﻛﺎري‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻧﺠﻴﺐزادهي واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮﻳﻦ و ﻫﻤﺮاهﺗﺮﻳﻦ آدمﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﺪهام‪«.‬‬ ‫در ﺑﻴﻦ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻋﺬرﺷﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻫﻢ ﺑﻮد؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ‪ ،1976‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬار از ﮔﺎراژ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻋﺎﺷﻖ آن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﻮ ﭘﺎي روي ﻣﻴﺰِ ﻛﺎر ﺷﺪ و ‪ 250.000‬دﻻر اﻋﺘﺒﺎر‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺪارك دﻳﺪ و ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺷﺮﻳﻚ اﺻﻠﻲ و ﺻﺎﺣﺐ ﻳﻚ ﺳﻮم ﺷﺮﻛﺖ‪ .‬او در ﻃﻮل‬ ‫دو دﻫﻪي آﻏﺎزﻳﻦِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و درب ورود و ﺧﺮوج را ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺟﺎﺑﺰ را ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد و اﻟﺒﺘﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ او ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ‬ ‫درﮔﻴﺮي ‪ 1985‬ﺟﺎﺑﺰ و اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ وﻗﺖ رﻓﺘﻦ ﻓﺮا رﺳﻴﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دورش ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺮد و ﺣﺬﻓﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺎ‬ ‫آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ از روزﻫﺎي اﺑﺘﺪاﻳﻲ در ﻛﻨﺎرش ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ و ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﻮد‪ .‬وازﻧﻴﺎك در اﻳﻦ دﺳﺘﻪي دوم‬ ‫ﺟﺎي ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻨﻜﻪ راهﺷﺎن از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺑﻮد؛ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﭼﻨﺪ ﺗﻦِ دﻳﮕﺮ از ﮔﺮوه‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮده وﻟﻲ ﺑﺮاﻳﻢ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﺑﻮد و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪش ﺑﻮدم‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎي ﻣﺎركﻛﻮﻻ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞِ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت ﻗﻠﻌﻪﻣﺎﻧﻨﺪ او در ﺗﭙﻪﻫﺎي وودﺳﺎﻳﺪ رﻓﺖ ﺗﺎ ﺷﺨﺼﺎً ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺳﺘﻌﻔﺎﻳﺶ را ﻣﻄﺮح ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ‬ ‫‪Gareth Chang‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٨٩ :‬‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون زدﻧﺪ و ﻗﺪمزﻧﺎن از ﻣﻴﺎن زﻣﻴﻦﻫﺎ ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﻴﺸﻪﻫﺎي رِد‪-‬وود رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫در آن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻴﺰِ ﭘﻴﻚﻧﻴﻚ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺖ ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎ ﺗﺎزهﻧﻔﺲ‪ ،‬ﻛﺎر را ﺷﺮوع ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲداد ﻣﻦ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺪ ﺑﮕﻴﺮم وﻟﻲ وﻗﺘﻲ آراﻣﺸﻢ را دﻳﺪ‬ ‫ﺧﻴﺎﻟﺶ راﺣﺖ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫در اداﻣﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮب ﺑﻮد اﭘﻞ روي آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ‪ .‬آرزوي ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺑﻮد‪ .‬از ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ راز رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬او ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻄﻮر ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ‪-‬ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﺑﺎرﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ‪ HP‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﺑﺰارﺳﺎزي ﻛﺎرش را ﺷﺮوع ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب ﺷﺪ و دﺳﺖآﺧﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روي آورد‪ .‬ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺗﺠﺎرت ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫اﭘﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮﻛﺖ را ﻃﻮري ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮي روي ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﭘﺮواﻧﻪ‪ ،‬دﮔﺮدﻳﺴﻲ را‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻲ‪ «.‬اﺳﺘﻴﻮ ﭼﻴﺰ زﻳﺎدي ﻧﮕﻔﺖ ﭼﻮن ﺑﺎ او ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﻗﺪﻳﻤﻲ در اواﺧﺮ ﺟﻮﻻي ﻣﺮﺣﻠﻪي اﻧﺘﻘﺎﻟﻲ را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮد‪ .‬ووﻻرد‪ ‬آﻗﺎﻣﻨﺶ ﻛﻪ ﻧﻘﻄﻪي ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰِ زﺑﺮ و زرﻧﮓ ﺑﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ او را دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻔﺶ ﻛﺘﺎﻧﻲ و ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻦ وارد اﺗﺎق ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎ ﺧﻮرد‪ .‬ﺗﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻜﻨﺪ اﻋﻀﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺑﺎد ﺳﺮزﻧﺶ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ روي ﺑﺎز‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻼم ﺑﻪ ﻫﻤﻪ‪ «.‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﭘﺬﻳﺮش اﺳﺘﻌﻔﺎي ﺗﻚ ﺗﻚ اﻋﻀﺎ‪ ،‬اﻧﺘﺨﺎب ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻳﺖ در‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و اﻋﻄﺎي ﻣﺠﻮز ﺑﻪ ووﻻرد و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن اﻋﻀﺎي ﺟﺪﻳﺪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ اﻧﺘﺨﺎبِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ او از آﻣﺪن ﺑﻪ اﭘﻞ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‬ ‫وﻟﻲ از ﺣﻀﻮر در ﺟﻠﺴﺎت ﻛﺎري ﻣﺘﻨﻔﺮ اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﮔﺮ ﻧﻴﻤﻲ از ﺟﻠﺴﺎت را‬ ‫ﺑﻴﺎﻳﺪ )ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻮم از ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻋﻜﺲ از ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫روي ﺟﻠﺪ ﺑﻴﺰﻳﻨﺲ وﻳﻚ ﭼﺎپ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ و داد ﻛﻪ آن را ﺑﻪ اﻧﺪازهي واﻗﻌﻲ ﺑﺰرگ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ روي‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻘﻮاي ﻧﺎزك ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ و در ﺟﻠﺴﺎت ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬روي ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺧﺎﻟﻲ او ﻗﺮار ﻣﻲداد‪(.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ را ﻫﻢ آورد؛ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ در اواﻳﻞ دﻫﻪي ‪ 1980‬ﻛﻪ وﺳﻂ دﻋﻮاي ﺟﺎﺑﺰ‪-‬اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎد و ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در اﭘﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ آﻧﻘﺪر از اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ او را ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ .‬ﻛَﻤﭙﺒِﻞ‬ ‫آن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺮﻛﺖ اﻳﻨﺘُﻮﻳﺖ‪ 1‬و ﻳﻜﻲ از رﻓﻘﺎي ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﻴﺎدهرويﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬او ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﭘﻨﺞ ﺧﻴﺎﺑﺎن دورﺗﺮ‬ ‫از ﺟﺎﺑﺰ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻓﻀﺎي ﺑﺎزِ ﭘﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪاش ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ دارد ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‬ ‫و ﻣﺮا ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮﻣﻪ ﻛﻪ ﻣﻲآﻳﻢ”‪ «.‬ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﺳﺎﺑﻘﺎً در داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻠﻤﺒﻴﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﺮﺑﻲ ﻓﻮﺗﺒﺎل ﺑﻮد و ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺳﺘﻌﺪاد وﻳﮋهاي در »ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد درﺟﻪ ﻳﻚ از ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ«‬ ‫داﺷﺖ‪) .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي اﺳﺘﻴﻮ از آن ﭘﺲ در اﭘﻞ ﻓﻘﻂ ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ ﺟﺎ داﺷﺘﻨﺪ‪(.‬‬ ‫ووﻻرد ﻫﻢ ﺟﺮي ﻳﻮرك‪ 2‬را آورد‪ ،‬رﺋﻴﺲ اﺳﺒﻖ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ در ﻛﺮاﻳﺴﻠﺮ و ﺑﻌﺪﻫﺎ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‪ .‬از دﻳﮕﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪﺷﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ و ﺳﭙﺲ رد ﻛﺮد‪ ،‬ﻣ‪‬ﮓ واﻳﺖﻣ‪‬ﻦ‪ 3‬ﺑﻮد؛ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺨﺶ ﭘـﻠ‪‬ـﻲ ا‪‬ﺳﻜﻮل‪ 1‬در ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫‪Intuit‬‬ ‫‪Jerry York‬‬ ‫‪Meg Whitman‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٩٠ :‬‬ ‫ﻫﺎﺳﺒﺮو‪ 2‬و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ دﻳﺰﻧﻲ در ﺳﺎلﻫﺎي ﻗﺒﻞ‪) .‬در ‪ 1998‬او ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﻳﺒِﻲ‪ 3‬ﺷﺪ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻤﭙﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﻓﺮﻣﺎﻧﺪاري ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد‪ (.‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ ﺟﺎﺑﺰ رﻫﺒﺮان ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي را ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ آورد؛ از ﺟﻤﻠﻪ اَل ﮔُﺮ‪ ،4‬ارﻳﻚ اﺷﻤﻴﺖ‪ 5‬از ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﺘُﻦ‪ 6‬از ﺟﻨ‪‬ﻨْﺘ‪‬ﻚ‪ ،7‬ﻣﻴﻜﻲ‬ ‫درﻛﺴﻠ‪‬ﺮ‪ 8‬از ﮔَﭗ‪ 9‬و ﺟِﻲ‪ .‬ﻛﺮو‪ 10‬و آﻧﺪرآ ﻳﻮﻧﮓ‪ 11‬از آو‪‬ن‪ .12‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ وﻇﻴﻔﻪﺷﻨﺎس ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺣﺪ اﻓﺮاط وﻇﻴﻔﻪﺷﻨﺎس‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﻘﺎمﺷﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻫﻤﮕﻲ از ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺴﺎب ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﻣﺸﺘﺎقِ‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ آوردنِ اﺳﺒﺎبِ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ او ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻧﻴﺰ از آرﺗﻮر ﻟ‪‬ﻮﻳﺖ‪ 13‬رﺋﻴﺲ اﺳﺒﻖ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‬ ‫دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﻟ‪‬ﻮﻳﺖ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشِ ﺧﻮد را در ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺧﺮﻳﺪه و اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻚ ﻣﺎﻳﻪي اﻓﺘﺨﺎرش ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻴﺠﺎن زده ﺷﺪ‪ .‬از دﻳﺪن ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻧﻴﺰ ﺳﺮ ذوق آﻣﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻳﻜﻲ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي او‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺘﻘﻼل و ﻗﻮي ﺑﻮدن ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺧﻮد را ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻟ‪‬ﻮﻳﺖ ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺘﻪ‪» :‬آرﺗﻮر‪ ،‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ از ﺑﻮدن در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﻣﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﻮي‪ ،‬ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎر اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ دﻋﻮتﻣﺎن را ﭘﺲ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺻﺮﻳﺢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮاردي ﻛﻪ ذﻛﺮ‬ ‫ﻛﺮدهاي‪ ،‬ﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺎري در اﭘﻞ ﺟﻮر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬وي در ﺟﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺮا زﻣﻴﻦ زد‪ ...‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﺮاي ﻣﻦ واﺿﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞ از ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﺸﺪه!«‬

‫ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ‬ﺑﻮﺳﺘﻮن‪ ،‬آﮔﻮﺳﺖ ‪1997‬‬ ‫ﻧﺎﻣﻪي ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﻀﺎي “اﺳﺘﻴﻮ و ﮔﺮوه ﻣﺪﻳﺮان” رﺳﻴﺪ و اﻋﻼن ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن آﺷﻜﺎر ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺪﻳﺮ ﺗﻤﺎم ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ و دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺣﻀﻮر ﭘﺮ رﻧﮓ او در اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم در ﺟﻮﻻي‪ ،‬از ﺣﺪود ‪ 13‬ﺑﻪ ‪ 20‬دﻻر ﺷﺪ و‬ ‫‪Playskool‬‬ ‫‪Hasbro‬‬ ‫‪Ebay‬‬

‫‪Al Gore‬‬ ‫‪Eric Schmidt‬‬ ‫‪Art Levinson‬‬ ‫‪Genentech‬‬

‫‪Mickey Drexler‬‬ ‫‪Gap‬‬

‫‪J. Crew‬‬ ‫‪Andrea Jung‬‬ ‫‪Avon‬‬ ‫‪Arthur Levitt‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٩١ :‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻣﻮﺟﻲ از ﻫﻴﺠﺎن ﺑﺮاي ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﻋﺎﺷﻘﺎن اﭘﻞ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ‬ﺑﻮﺳﺘﻮنِ ‪ 1997‬ﺑﻪ ﭘﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﺶ‬ ‫از ‪ 5.000‬ﻧﻔﺮ‪ ،‬از ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﺑﺮاي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﺎﻻر ﻫﻤﺎﻳﺶ ﻗﺼﺮ در ﻫﺘﻞ ﭘﻼزا ﭘﺎرك‪ 1‬ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ از زﺑﺎن ﺷﺨﺺِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ واﻗﻌﺎً آﻣﺎدهي رﻫﺒﺮي اﭘﻞ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﺷﺎدي ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻋﻜﺴﻲ از ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ روي ﭘﺮدهي ﻧﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻮا رﻓﺖ؛ ﻋﻜﺴﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل‬ ‫‪ .1984‬ﺣﻀﺎر ﺣﺘﻲ در ﺣﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ او ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻧﺪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ! اﺳﺘﻴﻮ! اﺳﺘﻴﻮ!« و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه‬ ‫روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ ‪-‬ﺑﺎ ﺟﻠﻴﻘﻪي ﻣﺸﻜﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺑﺪونﻳﻘﻪي ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻦ و آن ﻟﺒﺨﻨﺪ ﺷﻴﻄﻨﺖآﻣﻴﺰ‪ -‬ﺟﻴﻎﻫﺎ‬ ‫و ﻧﻮر ﻓﻼش ﻋﻜﺎسﻫﺎ ﭼﻨﺎن ﻓﻀﺎ را ﭘﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ ﺳﺘﺎرهﻫﺎي راك ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﺣﺴﺎدت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن اول ﺑﺎ ﻳﺎدآوري ﺷﻐﻞ رﺳﻤﻲاش ﻫﻤﻪ را ﭘﻨﭽﺮ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬رﺋﻴﺲ و ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﭘﻴﻜﺴﺎر«‬ ‫و اﺳﻼﻳﺪي ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻋﻨﻮان ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در آﻣﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻧﻘﺸﻲ را ﻛﻪ در اﭘﻞ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬ﻣﻦ و ﺧﻴﻠﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪهاﻳﻢ ﺗﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﻢ اﭘﻞ دوﺑﺎره ﺳﺎﻟﻢ ﺷﻮد«‪.‬‬ ‫ﺑﺮ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻋﻘﺐ و ﺟﻠﻮ ﻣﻲرﻓﺖ و اﺳﻼﻳﺪﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﺳﺮش را ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻛﻪ در دﺳﺖ داﺷﺖ ﻋﻮض‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬واﺿﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻛﻨﻮن او رﺋﻴﺲ اﭘﻞ اﺳﺖ ‪-‬و اﻳﻦ اﻣﻴﺪواري وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت‬ ‫زﻳﺎد ﻳﻚ ﻣﻌﺮﻓﻲ دﻗﻴﻖ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﺑﺎﺑﺖ اﻓﺖ ‪ 30‬درﺻﺪي ﻓﺮوش اﭘﻞ در دو ﺳﺎل‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮِ اﭘﻞ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﺑﻮدﻧﺪ زﻳﺮا‬ ‫ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻛﻠﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻳﺎﻓﺘﻪام ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺧﻮب ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺻﺒﺮي ﻧﺪارﻧﺪ‬ ‫وﻟﻲ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه‪ «.‬دوﺑﺎره ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﺟﻴﻎ و ﺳﻮت و ﻫﻮرا ﺣﺮﻓﺶ را ﻗﻄﻊ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﻴﻦ ﺻﺤﺒﺖ‪ ،‬اﺷﺘﻴﺎﻗﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪهاي ﺷﺪت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪ ﺟﺎي »آﻧﻬﺎ« ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﻣﻦ« و‬ ‫»ﻣﺎ« و اﺷﺎرهاش ﺑﻪ روﻳﻜﺮدﻫﺎي آﺗﻲِ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎص ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﭘﻞ ﺑﺨﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪاران ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ روﺣﻴﻪاي ﺧﻼق ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻧﻴﺎ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫“ﻣﺎ” ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ آدمﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲﺳﺎزﻳﻢ‪ «.‬ﺣﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻛﻠﻤﻪي “ﻣﺎ” در اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ‪،‬‬ ‫دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺶ را روي ﺳﻴﻨﻪي ﺧﻮد زد‪ .‬ﺳﭙﺲ در آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻄﻖ آن روز‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن‬ ‫“ﻣﺎ” را ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﮔﻔﺖ و راﺟﻊ ﺑﻪ آﻳﻨﺪهي اﭘﻞ ﺣﺮف زد‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻢ دارﻳﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ و اراﺋﻪي ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ از اﺑﺘﺪا ﻣﺸﺘﺮي ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲروﻳﻢ‪ .‬زﻳﺮا دﻳﮕﺮان اﻏﻠﺐ اﻳﻨﻬﺎ را دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‬ ‫وﻟﻲ ﻣﺎ در اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻧﺒﻮغ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺣﻴﻦ ﺗﺸﻮﻳﻖ اﻳﺴﺘﺎدهي ﻃﻮﻻﻧﻲ در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﺎ ﺣﻴﺮت ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻢ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﺣﺘﻲ اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ روﺷﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ او و اﭘﻞ‪ ،‬ﺣﺎﻻ دوﺑﺎره‬ ‫ﻳﻜﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺮارداد ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪي اوج ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ‪ 1997‬ﻳﻚ ﺧﺒﺮ ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﺒﺮي ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن روي ﺟﻠﺪ ﺗﺎﻳﻢ و ﻧﻴﻮز وﻳﻚ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در اواﺧﺮ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺟﺮﻋﻪاي آب ﻣﻜﺚ ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻧﺠﻴﺒﺎﻧﻪ ﺳﺨﻦ را ﭘﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪:‬‬ ‫‪Park Plaza‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٩٢ :‬‬ ‫»اﭘﻞ در ﻳﻚ ا‪‬ﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺎ ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﺨﺮب ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ در اﻳﻦ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻛﻤﻚ ﻧﻜﺮده‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻜﺜﻲ ﺗﺎﻛﺘﻴﻜﻲ اداﻣﻪ داد‪» :‬اﻣﺮوز ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﺷﺮاﻛﺖﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪﻣﺎن‬ ‫را روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻬﻢ‪ .‬ﺷﺮﻳﻚ ﻣﺎ در اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎري ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ اﺳﺖ‪ «.‬ﻟﻮﮔﻮﻫﺎي اﭘﻞ و‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ روي ﭘﺮدهي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪاي ﻧﻔﺲﻫﺎ در ﺳﺎﻟﻦ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﭘﻞ و ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي ﻳﻚ دﻫﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﺣﻖ ﻧﺸﺮ و ﺣﻖ اﺧﺘﺮاع ﺑﺎ ﻫﻢ درﮔﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ‬ ‫آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺮﻗﺖ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ از روي راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺧﺮوج ﺟﺎﺑﺰ از اﭘﻞ در ‪ ،1985‬ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻮاﻓﻖِ واﮔﺬاري رﺿﺎﻳﺖ داد‪ :‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ازاي اراﺋﻪي اﻧﺤﺼﺎري ا‪‬ﻛﺴﻞ ﺗﺎ دو ﺳﺎل ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ راﺑﻂ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ اﭘﻞ را ﺑﺮاي وﻳﻨﺪوز ‪ 1.0‬ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬در ‪ 1988‬ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‬ ‫ﺑﺎ وﻳﻨﺪوز ‪ 2.0‬ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ آﻣﺪ‪ ،‬اﭘﻞ ﻣﺠﺪداً ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺮارداد ‪ 1985‬ﺷﺎﻣﻞ وﻳﻨﺪوز ‪2.0‬‬ ‫و ﺟﺰﺋﻴﺎت اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ آن )ﻣﺜﻞ ﺗﻘﻠﻴﺪ از “ﺟﺎدوي” ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲِ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ‪ ،‬اﺛﺮِ ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ( ﻧﻤﻲﺷﻮد و اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻘﺾ آﺷﻜﺎر ﺣﻘﻮق اﭘﻞ اﺳﺖ‪ .‬اﭘﻞ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ،1997‬ﭘﺮوﻧﺪه و اﺳﺘﻴﻨﺎفﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻌﺪي را ﺑﺎﺧﺖ وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن‬ ‫ﭘﻴﮕﻴﺮ دﻋﺎوي ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬وزارت دادﮔﺴﺘﺮيِ دوﻟﺖ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن ﻧﻴﺰ در ﺣﺎل‬ ‫آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻳﻚ ﭘﺮوﻧﺪهي ﻋﻈﻴﻢ ﺿﺪرﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬دادﺳﺘﺎنِ ارﺷﺪ‪ ‬ﭘﺮوﻧﺪه‪ ،‬ﺟﻮﺋﻞ‬ ‫ﻛﻠ‪‬ﻴﻦ‪ 1‬را ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ دﻋﻮت ﻛﺮد و ﺣﻴﻦ ﺻﺮف ﻗﻬﻮه ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﺑﺪون ﻧﮕﺮاﻧﻲ از ﺑﺎﺑﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﺧﺴﺎرت ﺳﻨﮕﻴﻦ از‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻜﻮﺷﺪ دﺳﺖ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دﻋﺎوي ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﻨﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ اﭘﻞ ﻓﺮﺻﺖ‬ ‫ﻣﻲداد ﺗﺎ در ﻗﺒﺎل ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻳﻚ “روﻳﻜﺮد ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ” اﺗﺨﺎذ و ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت رﻗﺎﺑﺘﻲ را آﻏﺎز ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در دورهي آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬درﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﺣﺪ اﻧﻔﺠﺎر رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ از ﺗﻮﺳﻌﻪي و‪‬رد و ا‪‬ﻛﺴﻞ ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺳﺮ ﺑﺎز زد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﭘﻞ را ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨﺪ‪ .‬در دﻓﺎع از ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ او اﺻﻮﻻً آدم‬ ‫اﻧﺘﻘﺎمﺟﻮﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ اﭘﻞ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر روي ﺧﻮش ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﻫﺮ آن‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻫﺒﺮي در اﭘﻞ‪،‬‬ ‫آﻳﻨﺪهي اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻫﺎﻟﻪاي از اﺑﻬﺎم ﻓﺮو ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮﻳﺪ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ‪ ،‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ و ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺮ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﭘﺮواز ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺮد ﭼﻮن ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﺪام ﻳﻚ ﻃﺮف‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ او اﺳﺖ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫ‪‬ﻲ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﻫﺴﺖ دارﻳﺪ ﭼﻪ ﻏﻠﻄﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ ﻧﻜﻨﺪ از ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻢ را روي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻗﺮار ﺑﺪﻫﻢ؟« ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦﻃﻮر ﭘﺎﺳﺦ داد ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪاي در ﻣﻮرد ﮔﻴﻞ ﻟﺤﺎظ ﻛﻦ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻤﺎن‪ «،‬زﻳﺮا ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻄﻔﻲ در راه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻣﺸﻜﻞ رﻫﺒﺮي در اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺎ اﺧﺮاج آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺣﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮدش در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ ﺑﻴﻞ زﻧﮓ زدم و ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻗﺼﺪ دارم اوﺿﺎع را رو ﺑﻪ راه ﻛﻨﻢ‪ ”.‬ﺑﻴﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ اﭘﻞ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎ او را وارد ﻛﺎر و ﺑﺎر ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬ا‪‬ﻛﺴﻞ و‬ ‫و‪‬رد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﻧﮓ زدم و ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻛﻤﻚ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ ”.‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ داﺷﺖ ﺣﻘﻮق‬ ‫اﺧﺘﺮاﻋﺎت اﭘﻞ را زﻳﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬اﮔﺮ ﭘﺮوﻧﺪهﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﻲ را اداﻣﻪ دﻫﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﺟﺮﻳﻤﻪي ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻري ﺑﺪﻫﻲ‪ .‬اﻳﻦ را ﺗﻮ ﻣﻲداﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻴﺎ ﻳﻚ راه ﺣﻞ ﻓﻮري ﺑﺮاي اﻳﻦ‬ ‫‪Joel Klein‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٢٩٣ :‬‬ ‫ﻗﻀﻴﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ ”.‬ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ :‬ﻳﻜﻲ ﺗﻌﻬﺪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬و دﻳﮕﺮي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري در اﭘﻞ؛ اﻳﻦﻃﻮري او ﻫﻢ در ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺳﻬﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ را ﺑﺎ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻢ و او ﺻﺤﺘﺶ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﻳﻚ ﮔﺮوه‬ ‫داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ از ﻛﺎر ﻛﺮدن روي ﻣ‪‬ﻚ ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ از ﻣ‪‬ﻚ ﺧﻮشﻣﺎن ﻣﻲآﻣﺪ‪ «.‬ﭘﻴﺶ از آن در ﻣﺬاﻛﺮات‪‬‬ ‫ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ ﺑﺎ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬ﻃﺮحﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎديِ رﻓﻊ اﺧﺘﻼف‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻛﺸﺪارﺗﺮ و ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ وارد‬ ‫ﻣﻴﺪان ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ “ﻫ‪‬ﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﺮارﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺳﺎده ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري و دوﻣﻲ ﻫﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري‪ ”.‬و ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻇﺮف ‪ 4‬ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻣﺎﻟﻲاش ﮔﺮِگ ﻣﺎﻓ‪‬ﻲ‪ ،1‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﻗﺮارداد ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﭘﺮواز ﻛﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﻳﻜﺸﻨﺒﻪي ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻣﺎﻓ‪‬ﻲ ﺑﺮاي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮدن ﺟﺰﺋﻴﺎت دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ اﺳﺘﻴﻮ دو ﺑﻄﺮي‬ ‫آب ﻳﺦ از ﻳﺨﭽﺎل ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪ و او را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهر‪‬وي در ﺣﻮاﻟﻲ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﺑﺮد‪ .‬ﺟﻠﻮي ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺑﺎﭘﺘﻴﺴﺖﻫﺎ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺻﻠﻲ را ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻴﺪ‪» :‬ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﻬﻢ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎ اﻳﻨﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ و دﻳﮕﺮي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري‪«.‬‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ وﻟﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ‬ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ ﻗﺒﻞ از ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ‬ﺑﻮﺳﺘﻮن )‪ (1997‬ﻧﻬﺎﻳﻲ‬ ‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ در ﺗﺎﻻر ﭘﻼزا ﭘﺎرك ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻮﺑﺎﻳﻠﺶ زﻧﮓ ﺧﻮرد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻼم ﺑﻴﻞ« و‬ ‫ﺻﺪاﻳﺶ در ﺗﺎﻻر ﻗﺪﻳﻤﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪاي رﻓﺖ و ﻃﻮري ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﺸﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬اداﻣﻪ داد‪» :‬ﺑﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎﺑﺖ‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدي ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ« و در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬اﻓﺰود‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ دﻧﻴﺎ‬ ‫ﺟﺎي ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬در اﺑﺘﺪا آه از ﻧﻬﺎد ﻫﻮاداران ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺳﻮزﻧﺎكﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶِ ﺻﺤﺒﺘﺶ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻔﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪي ﻫﻤﻜﺎري‪» :‬اﭘﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﺮورﮔﺮ اﺻﻠﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش از اﻳﻦ ﭘﺲ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖاﻛﺴﭙﻠﻮرِر‪ 2‬ﺑﺎﺷﺪ‪ «...‬ﺣﻀﺎر ﺑﺎ ﻫﻮ ﻛﺮدن ﺣﺮﻓﺶ را ﻗﻄﻊ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﺰود‪ ...» :‬و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻢزﻣﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺳﻠﻴﻘﻪي ﺧﻮد ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺮورﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺻﺪاي دﺳﺖ زدن و ﺗﺸﻮﻳﻖ از ﻣﻴﺎن ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻮش رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺣﻀﺎر ﻛﻢﻛﻢ روي ﺧﻮش ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ‪ 150‬ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻲِ‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در اﭘﻞ و درﻳﺎﻓﺖ ﺳﻬﺎمِ ﻓﺎﻗﺪ ﺣﻖ رأي ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻮ آرام زﻣﺎﻧﻲ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻜﻲ از ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﮔﺎفﻫﺎي ﺧﻮد در ﻃﻮل دوران اﺟﺮاي‬ ‫روي ﺻﺤﻨﻪ را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪ‪» :‬اﻣﺮوز ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎن وﻳﮋه از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺎﻫﻮاره ﺑﺎ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ «،‬اﻳﻦ را ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ روي ﺻﻔﺤﻪي ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺑﺰرگ‪ ‬ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺖ و ﻣﺜﻞ ﻣﺠﺴﻤﻪي ﺑﺰرگ‪ ‬ﺑﻮدا ﺑﺮ ﻓﺮاز‬ ‫ﺳﺮ ﺣﻀﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪) .‬ﻟﺒﺨﻨﺪ‪ ‬روي ﺻﻮرت ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺜﻞ ﭘﻮزﺧﻨﺪ ﺑﻮد‪ (.‬اﺑﺘﺪا وﺣﺸﺖ و ﺳﭙﺲ ﺟﻴﻎ و ﻫﻮ‬ ‫و ﺳﻮت‪ ‬ﺣﻀﺎر از راه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﻗَﻴِﻢ اﻧﺴﺎنﻫﺎ در آﮔﻬﻲ “‪ ”1984‬ﺑﻮد‬ ‫ﻃﻮري ﻛﻪ ﺣﻀﺎر اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻨﺪ )و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ اﻣﻴﺪوار ﺑﻮدﻧﺪ!( ﻛﻪ ﻳﻚ زنِ ورزﺷﻜﺎر از اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎﻟﻦ‪ ،‬وارد ﺷﻮد و‬ ‫ﺑﺎ دوﻳﺪن در راﻫﺮوي ﻣﻴﺎﻧﻲ و ﭘﺮﺗﺎبِ ﭘ‪‬ﺘﻚ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶِ ﻏﻮلآﺳﺎ را در ﻫﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Greg Maffei‬‬ ‫‪Internet Explorer‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٢٩٤ :‬‬ ‫وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎﻣﻼً واﻗﻌﻲ ﺑﻮد و ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﺑﻲﺧﺒﺮ از ﻫﻮ ﺷﺪن در آن ﺳﻮ‪ ،‬در ﻣﻘﺮ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺻﺤﺒﺘﺶ را آﻏﺎز‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ و ﻟﺤﻨﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل دوران ﻛﺎريام‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪام‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ و ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮده‪ «.‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﺴﺨﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ آﻓﻴﺲ‪- 1‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در دﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻮد‪ -‬ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻤﻌﻴﻦ آرام ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ در‬ ‫ﺣﺎل ﭘﺬﻳﺮشِ ﻧﻈﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺣﺘﻲ ﺗﺸﻮﻳﻖ آﻧﻬﺎ را ﻫﻢ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮ داد ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬و‪‬رد و ا‪‬ﻛﺴﻞ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪» :‬از ﺑﺴﻴﺎري ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ از آن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ روي ﺑﺴﺘﺮ وﻳﻨﺪوز‬ ‫اﺟﺮا ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻄﺮهي ﺗﺼﻮﻳﺮِ ﺑﺰرگ‪ ‬ﺻﻮرت‪ ‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺮ ﻓﺮازِ ﺳﺮ ﺧﻮدش و ﺣﻀﺎر‪ ،‬ﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫ﺑﻮده‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از ﺑﻴﻞ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺑﻮﺳﺘﻮن ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ و اﺣﻤﻘﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ اﺟﺮاي ﻋﻤﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﺷﺪ ﻣﻦ و اﭘﻞ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ در دﺳﺘﺎن ﺑﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻫﻢ از دﻳﺪن‬ ‫ﻧﻮار وﻳﺪﻳﻮﻳﻲِ آن روﻳﺪاد ﺟﺎ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺻﻮرﺗﻢ ﻗﺮار اﺳﺖ در ﻣﻘﻴﺎﺳﻲ آﻧﻘﺪر‬ ‫ﺑﺰرگ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﻄﺎﺑﻪي ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎنِ ﺧﺎﻃﺮ را ﺑﻪ ﺣﻀﺎر ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﻨﻴﻢ و دوﺑﺎره اﭘﻞ را ﺳﺎﻟﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﭼﻴﺰ را رﻫﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮود‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻛﻪ‬ ‫اﭘﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺑﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺒﺮد را رﻫﺎ ﻛﻨﻴﻢ‪ ...‬اﮔﺮ آﻓﻴﺲ را روي ﻣ‪‬ﻚ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻃﻮري‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ رﻓﺘﺎر ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ اﺣﺘﺮام آﻓﻴﺲ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اﻋﻼم ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺣﻀﻮر دوﺑﺎرهي ﺟﺎﺑﺰ در اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﻜﺎنِ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را ﺑﻪ ارﻛﺎن اﭘﻞ وارد‬ ‫آورد‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻤﺎن روز ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ ‪ 6‬دﻻر و ‪ 56‬ﺳ‪‬ﻨﺖ ﻳﻌﻨﻲ ‪ ٪33‬اﻓﺰاﻳﺶ‪ ،‬در ‪ 26‬دﻻر و ‪ 31‬ﺳ‪‬ﻨﺖ ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 2‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ در زﻣﺎن اﺳﺘﻌﻔﺎي آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻬﺶِ ﻳﻚ روزه ‪ 830‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻪ ﺟﻤﻊ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي اﭘﻞ در ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم اﻓﺰود‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺷﺮﻛﺖ از ﻟﺒﻪي ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪Microsoft Office‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحــه‪٢٩٥ :‬‬

‫فصل بیست و پنج‬ ‫ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ‬ ‫عامل موقت«‬ ‫مقام »مدیر ِ‬ ‫جابز در ِ‬

‫ﻃﻠﺐِ ﻛﻤﻚ از ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ‪.‬‬

‫ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺑﻪ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ‬ ‫ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﻣﺪﻳﺮ ﺧﻼق ﭼﻴﺎت‪/‬د‪‬ي‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪهي آﮔﻬﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ “‪ ”1984‬ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬در اواﻳﻞ ﺟﻮﻻي‬ ‫‪ 1997‬داﺷﺖ ﺑﺮاي ﺧﻮدش راﻧﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ زﻧﮓ زد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺸﺖ ﺧﻂ ﺑﻮد‪» :‬ﺳﻼم ﻟﻲ‪ ،‬ﻣﻨﻢ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ‪ .‬ﺣﺪس ﺑﺰن ﭼﻲ ﺷﺪه؟ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ اﺳﺘﻌﻔﺎ داد‪ .‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدي ﺳﺮ ﻛﺎر؟«‬ ‫اﭘﻞ در ﺣﺎل ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻳﻚ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﺶ‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ اﺻﻼً راﺿﻲ ﻧﺒﻮد و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻠﻮ و آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲاش ‪-‬ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺗﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬دﺑﻠﻴﻮ‪.‬ا‪‬ي‪/‬ﭼﻴﺎت‪/‬د‪‬ي‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎم داده ﺑﻮد‪ -‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﭘﻞ ﻫﻨﻮز زﻧﺪه اﺳﺖ و‬ ‫دﻧﺒﺎل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺧﺎص‪«.‬‬

‫‪TBWA\Chiat\Day‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحـه‪٢٩٦ :‬‬ ‫ﻛﻠﻮ در ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮل در آوردن‪ ،‬ﺧﻮدش را وارد اﻳﻦ ﺑﺎزيﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﺑﺎ ﻛﺎر ﻣﺎ آﺷﻨﺎﻳﻲ«‬ ‫وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮد؛ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ ﺗﻤﺎم آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻛﺎر دادهاﻧﺪ ‪-‬از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﺑﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬دي‪.‬اُ ‪ 1‬و آرﻧﻮﻟﺪ وورد‪ ‬واﻳﺪ‪ -2‬را ﺑﻲدﻟﻴﻞ د‪‬ك ﻛﻨﺪ و ﻳﻚ “رﻓﻴﻖ ﻗﺪﻳﻤﻲ” را ﺳﺮ ﻛﺎر ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﻛﻠﻮ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﭼﻨﺪي ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪﻛﺎر ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﭘﺮواز ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ اﻵن ‪-‬در ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻣﻦ‪ -‬ﻫﻢ از‬ ‫ﻳﺎدآوري آن ﺻﺤﻨﻪ اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺮا ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻛﺮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻧﻔﺴﻢ ﺑﻨﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻟﻲ ﻋﺎﺷﻖِ اﭘﻞ اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﻲﺷﻚ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ آدمِ‬ ‫ﺣﻮزهي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﺳﺖ‪ 10 .‬ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ از اﻳﻦ ﺟﻮر ﻛﺎرﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﺟﺎن ﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ ﭼﻮن ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻣﺎ اﭘﻞ را دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﻪ اﻳﺪهي درﺧﺸﺎن “ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ”‬ ‫رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻬﺘﺮ از اﻳﺪهﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺮا ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻓﻜﺮش را ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ اﺷﻜﻢ‬ ‫در ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻢ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﻛﻪ ﻟﻲ آﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﻣﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲداد و ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ اﻳﺪهي “ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ”‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر درﺧﺸﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ از ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮدم را در آن ﺣﺎل و ﻫﻮاي ﺑﺎ ﺻﻔﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ و اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺰﻳﻢ‪ .‬ﭼﻨﮓ‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪازد و ﻣﺮا ﺑﻪ آﻏﻮش ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از آن ﻟﺤﻈﻪﻫﺎي ﻧﺎب زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺻﻔﺎﻳﻲ ﻛﻪ داﺷﺖ ﻫﺮﮔﺰ از ﻳﺎدم‬ ‫ﻧﻤﻲرود‪ .‬ﺗﻮي اﺗﺎﻗﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻛﻪ اﻳﺪهي ﻛﻠﻲ را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد‪ ،‬اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻢ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻳﺎدش ﮔﺮﻳﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﻠﻮ ﻫﺮ دو اﭘﻞ را ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺎمﻫﺎي ﺗﺠﺎري دﻧﻴﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ ﺟﺎذﺑﻪي اﺣﺴﺎﺳﻲ‬ ‫ﺟﺰو ﭘﻨﺞ ﻧﺎم ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻮد وﻟﻲ در آن ﺑﺮﻫﻪ ﻻزم ﺑﻮد ﻳﺎد ﻫﻮاداراﻧﺶ ﺑﻴﺎﻧﺪازد ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎﻳﺰش ﭼﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺸﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺳﺎزي وﺟﻬﻪي اﭘﻞ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي وراي آﮔﻬﻲﻫﺎي راﻳﺞ‪ .‬آن آﮔﻬﻲ ﻧﻪ ﺑﺮاي ﺑﻪ‬ ‫رخ ﻛﺸﻴﺪن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﻘﺪﻳﺲ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﺧﻼق ﻗﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﺑﺰ‪» :‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﺮدازﻧﺪه ﻳﺎ ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺑﻮد‪ «.‬ﻛﺎر‬ ‫ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎنِ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﻣﻴﻢ روﺣﻴﻪي ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺷﺮﻛﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬در اﭘﻞ‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ از راهﻫﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎوري ﻛﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎوري‬ ‫ﻗﻬﺮﻣﺎنﻫﺎي ﺗﻮ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي آن ﻣﻮج از آﮔﻬﻲﻫﺎ‪«.‬‬ ‫ﻛﻠﻮ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ را ﺑﺮاي ﺳﺘﺎﻳﺶ از “دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ” ﻛﻪ “ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ”‬ ‫اﻣﺘﺤﺎن ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﺑﺎ آﻫﻨﮕﻲ از ﺳ‪‬ﻴﻞ‪ 3‬ﺑﻪ ﻧﺎم “دﻳﻮاﻧﻪ” )“ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺠﺎت ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﮕﺮ‬ ‫ﻛﻤﻲ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﻮﻳﻢ”( وﻟﻲ ﺣﻖِ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﻤﻲآورد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﺪاي ﺿﺒﻂ ﺷﺪهي راﺑﺮت‬ ‫ﻓﺮاﺳ‪‬ﺖ‪ 4‬از روي »ﺟﺎدهاي ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﻧﺮﻓﺘﻲ« و دﻳﺎﻟﻮگﻫﺎي راﺑﻴﻦ وﻳﻠﻴﺎﻣﺰ‪ 5‬در ﻓﻴﻠﻢ “اﻧﺠﻤﻦ ﺷﺎﻋﺮان ﻣﺮده”‬

‫‪BBDO‬‬

‫‪Arnold Worldwide‬‬ ‫‪Seal‬‬ ‫‪Robert Frost‬‬ ‫‪Robin Williams‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحــه‪٢٩٧ :‬‬ ‫ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻦ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ؛ ﻣﺘﻨﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺮآﻏﺎز‪» :‬ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺑﻪ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ‪«.‬‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرات ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﮔﺮوه‪ ‬ﻛﻠﻮ ﺑﺎ ﻣﺘﻦ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎدش ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﺟﻮان ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪» :‬اﻳﻦ آﺷﻐﺎﻟﻪ! اﻳﻦ ﻳﻚ آﮔﻬﻲِ آﺷﻐﺎل از ﻳﻚ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲِ آﺷﻐﺎﻟﻪ و ﻣﻦ ازش‬ ‫ﻣﺘﻨﻔﺮم‪ «.‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ و آﺧﺮﻳﻦ دﻳﺪار آن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ .‬آن ﺑﻴﭽﺎره ﺧﺸﻜﺶ زد وﻟﻲ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‬ ‫از ﭘﺲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻠﻮ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﻛ‪‬ﻦ ﺳﻴﮕﺎل‪ 1‬و ﻛﺮﻳﮓ ﺗﺎﻧﻴﻤﻮﺗﻮ‪ ،2‬ﺑﺎ ﻫﻤﻔﻜﺮي ﺧﻮدش‬ ‫ﺷﻌﺮﮔﻮﻧﻪاي ﺧﻠﻖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ ﻫﻤﻪ واﻗﻊ ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﺴﺨﻪي ‪ 60‬ﺛﺎﻧﻴﻪاي آﮔﻬﻲ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪:‬‬ ‫»ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺑﻪ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ‪ .‬ﻣﺘﻔﺎوتﻫﺎ‪ .‬ﺷﻮرﻳﺪهﻫﺎ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞﺳﺎزﻫﺎ‪ .‬ﻣﻴﺦﻫﺎيِ ﭼﻮﺑﻲِ ﮔﺮد در ﺷﻜﺎفﻫﺎي ﭼﻬﺎرﮔﻮش‪.‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻧﻴﺎ را ﻣﺘﻔﺎوت ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻧﺪارﻧﺪ و وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﺮ ﻧﻤﻲﺗﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻬﺸﺎن‬ ‫اﻳﺮاد ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﻮرزﻳﺪ‪ ،‬ازﺷﺎن ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻳﺎ ﺑﺪﮔﻮﻳﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎري ﻛﻪ از ﻋﻬﺪهﺗﺎن ﺧﺎرج‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ دﻧﻴﺎ را دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺴﻞ ﺑﺸﺮ را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و در ﻋﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮان آﻧﻬﺎ را دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﺎﺑﻐﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢﺷﺎن‪ .‬زﻳﺮا‪ ،‬آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ دﻳﻮاﻧﻪاﻧﺪ ﺗﺎ ﺧﻮد را‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ “ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻧﻴﺎ” ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻫﺎﻳﻲاﻧﺪ ﻛﻪ “ﭼﻨﻴﻦ” ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ )ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻋﺒﺎرات ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺮف‪ ‬ﺧﻮد او ﺑﻮدﻧﺪ‪ (،‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺟﻤﻼت را ﺷﺨﺼﺎً ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻧﺴﻞ‬ ‫ﺑﺸﺮ را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ «.‬ﺑﺮاي ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻮﺳﺘﻮن در اواﻳﻞ آﮔﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﺧﻮب از آﮔﻬﻲ‬ ‫ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻣﺎدهي اراﺋﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻘﻂ از ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و ﺷﻌﺎرِ »ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﻦ« در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬در ﺑﺨﺸﻲ از آن ﻣﺮاﺳﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺻﻞِ ﻳﻚ اﻳﺪهي درﺧﺸﺎن اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫اﭘﻞ ﻣﺎل ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﮕﺎه وﺳﻴﻌﻲ دارﻧﺪ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺎن را دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرِ دﻣﻴﺪنِ روحِ “اﻧﺠﻤﻦ ﺷﺎﻋﺮان ﻣﺮده” در آﮔﻬﻲ‪ ،‬ﻛﻠﻮ و ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬راﺑﻴﻦ وﻳﻠﻴﺎﻣﺰ را ﺑﺮاي ﮔﻮﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫آﮔﻬﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ وﻳﻠﻴﺎﻣﺰ آﮔﻬﻲ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد‬ ‫ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ او ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻤﺴﺮش اﻗﺪام ﻛﺮد وﻟﻲ او ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻘﺪر ﭼﺮبزﺑﺎن و‬ ‫ﻣﺠﺎبﻛﻨﻨﺪه ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺟﺎزه ﻧﺪاد راﺑﻴﻦ ﭘﺸﺖ ﺧﻂ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﺎﻳﺎ آﻧﺠﻠﻮ‪ 3‬و ﺗﺎم ﻫﻨﻜﺲ را ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮاي ﮔﻮﻳﻨﺪﮔﻲ در ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﻣﺮاﺳﻢِ ﺷﺎم ﺑﺮاي ﺟﻤﻊآوري اﻋﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن را ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪ و‬ ‫از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺎ ﻫﻨﻜﺲ در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد وﻟﻲ ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺘﺶ را وﺗﻮ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪ رﻳﭽﺎرد درِﻳﻔﻮس‪ 4‬ﺳﭙﺮده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﺎﺷﻘﺎن اﭘﻞ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‪ ،‬اﭘﻞ ﻳﻜﻲ از ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺑ‪‬ﻨ‪‬ﺮيِ ﺗﺎرﻳﺦ را ﻫﻢ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ ﺑﻨﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﻋﻜﺲِ ﭘﺮﺗﺮهي ﺳﻴﺎهوﺳﻔﻴﺪ از ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻌﺮوف ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻮد و ﻗﺮار ﺷﺪ ﻓﻘﻂ در ﮔﻮﺷﻪي‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻟﻮﮔﻮي اﭘﻞ و »ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ« درج ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﻟﺐﺗﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺎم ﻫﻴﭻﻛﺪام از آن ﭼﻬﺮهﻫﺎ روي‬ ‫‪Ken Segal‬‬ ‫‪Craig Tanimoto‬‬ ‫‪Maya Angelou‬‬ ‫‪Richard Dreyfuss‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحـه‪٢٩٨ :‬‬ ‫ﺑﻨﺮ ذﻛﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ‪-‬ﻣﺜﻞ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﮔﺎﻧﺪي‪ ،‬ﻟ‪‬ﻨﻮن‪ ،‬دﻳﻼن‪ ،‬ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ‪ ،‬ادﻳﺴﻮن‪ ،‬ﭼﺎﭘﻠﻴﻦ و ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ‬ ‫ﻛﻴﻨﮓ‪ -‬راﺣﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻘﻴﻪ‪ ،‬ﻣﺮدم را ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﻪ درﻧﮓ و ﺗﻔﻜﺮ ﻓﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﻋﺎﺑﺮانِ ﭘﻴﺎده از دوﺳﺖ ﻳﺎ ﻫﻤﺮاهﺷﺎن ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎم آن ﭼﻬﺮه ﭼﻴﺴﺖ‪ :‬ﻣﺎرﺗﺎ ﮔﺮاﻫﺎم‪ ،1‬آﻧﺴ‪‬ﻞ آداﻣﺰ‪ ،‬رﻳﭽﺎرد‬ ‫ﻓ‪‬ﻴﻨﻤ‪‬ﻦ‪ ،2‬ﻣﺎرﻳﺎ ﻛﺎﻻس‪ ،3‬ﻓﺮاﻧﻚ ﻟﻮﻳﺪ راﻳﺖ‪ ،4‬ﺟِﻴﻤﺰ واﺗﺴﻮن‪ ،5‬آﻣ‪‬ﻠﻴﺎ ا‪‬رﻫﺎرت‪.6‬‬ ‫اﻛﺜﺮ آﻧﻬﺎ ﻗﻬﺮﻣﺎنﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻓﺮادي ﺧﻼق و ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزهﺟﻮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺮﻓﻪﺷﺎن را ﺑﺮ ﺳﺮ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﺎص ﻗﻤﺎر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻋﺎﺷﻖ ﻋﻜﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً ﻛﺎر را زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ از اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﺮﺗﺮهﻫﺎي ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎن ﺧﻮد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻮ اﻳﺮاد ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‪» :‬اﻳﻦ ﻋﻜﺲ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ‬ ‫از ﮔﺎﻧﺪي ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﻛﻠﻮ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﻋﻜﺲِ ﻣﻌﺮوف‪ ‬ﮔﺎﻧﺪي در ﻛﻨﺎر ﭼﺮخِ ﻧﺦرﻳﺴﻲ ‪-‬اﺛﺮ ﻣﺎرﮔﺎرت ﺑِﺮك واﻳﺖ‪-7‬‬ ‫واﻳﺖ‪ -7‬ﺗﺤﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺗﺎﻳﻢ اﺳﺖ و اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﺗﺠﺎري وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﻃﻲ‬ ‫‪9‬‬ ‫ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻧﻮرﻣ‪‬ﻦ ﭘﺮﻟﺸﺘﺎﻳﻦ‪ 8‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺎﻳﻢ‪ ،‬از او ﺧﻮاﺳﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﻳﻮﻧﻴﻚ ﺷﺮاﻳﻮِر‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮادهاش را ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻜﺴﻲ از ﺑﺎﺑﻲ ﻛﻨﺪي‪ 10‬در ﺣﺎل ﺳﻴﺎﺣﺖ در آﭘﺎﻻﭼﻴﺎ‪- 11‬ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻘﺶ‬ ‫ﺑﻮد‪ -‬ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻜﺴﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﺧﻴﻤﻪﺷﺐﺑﺎزِ ﻣﺮﺣﻮم‪ ،‬ﺟﻴﻢ ﻫ‪‬ﻨﺴﻮن‪ ،12‬ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ ﻓﺮزﻧﺪ او‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﻳﻮﻛﻮ اوﻧﻮ ﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻜﺴﻲ از ﻫﻤﺴﺮِ ﻣﺮﺣﻮﻣﺶ ﺟﺎن ﻟﻨﻮن ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اوﻧﻮ ﻧﻴﺰ ﻋﻜﺴﻲ ﺑﺮاﻳﺶ‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد وﻟﻲ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ واﻗﻊ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﻴﺶ از ﺷﺮوعِ ﻛﺎر در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ‬ ‫رﺳﺘﻮران ژاﭘﻨﻲِ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪام ﺑﺮوم‪ ،‬ﻗﺒﻼً ﺣﻀﻮرم را ﺑﻪ او اﻃﻼع داده ﺑﻮدم‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ رﺳﺘﻮران رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻮﻛﻮ اوﻧﻮ‬ ‫ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ و ﻳﻚ ﭘﺎﻛﺖ ﺑﻪ او داد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺒﻴﻨﻤﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ آوردﻣﺶ‪ «.‬آن ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﻋﻜﺴﻲ ﻛﻼﺳﻴﻚ از اوﻧﻮ و ﻟﻨﻮن ﺑﻮد؛ آن دو روي ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻞﻫﺎﻳﻲ در‬ ‫دﺳﺖ و ﺧﻨﺪهاي دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻟﺐ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﭘﻞ از ﻫﻤﺎن ﻋﻜﺲ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ درﺑﺎرهي ﻳﻮﻛﻮ‬ ‫اوﻧﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪ از آن ﻣﻼﻗﺎت ﺗﺎزه ﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﺮا ﺟﺎن ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪﮔﻲِ رﻳﭽﺎرد درﻳﻔﻮس ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﻳﻚ اﻳﺪهي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﻲﺷﺪ اﮔﺮ ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﮔﻮﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد؟ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت اﻋﺘﻘﺎد داري‪ ،‬ﭘﺲ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪه‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﺳﺘﻮدﻳﻮ‬ ‫رﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﺮد و ﺑﻪ زودي دﻛﻠﻤﻪاي ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﺪهي اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺻﻮرت‬ ‫‪Martha Graham‬‬

‫‪Richard Feynman‬‬ ‫‪Maria Callas‬‬ ‫‪Frank Lioyd Wright‬‬ ‫‪James Watson‬‬

‫‪Amelia Earhart‬‬ ‫‪Margaret Bourke-White‬‬ ‫‪Norman Pearlstine‬‬ ‫‪Eunice Shriver‬‬

‫‪Bobby Kennedy‬‬ ‫‪Appalachia‬‬ ‫‪Jim Henson‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحــه‪٢٩٩ :‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از آن‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪه اﺳﺖ؛ درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ذﻛﺮ ﻧﻜﺮدنِ ﻧﺎمِ ﭼﻬﺮهﻫﺎ در ﺑﻨﺮﻫﺎ‪ .‬ﻛﻠﻮ ﺑﻪ‬ ‫او ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬داﺷﺘﻦ ﺻﺪاي ﺗﻮ روي ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار اﺳﺖ‪ ،‬راﻫﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺮاي اﺣﻴﺎي ﻧﺎم اﭘﻞ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ را ﺑﮕﻴﺮد؛ ﺻﺪاي ﺧﻮدش ﻳﺎ درﻳﻔﻮس؟ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺐِ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ رﺳﻴﺪ؛ آﮔﻬﻲ‬ ‫ﻓﺮدا ﺑﺎﻳﺪ روي آﻧﺘﻦ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬زﻣﺎنِ ﭘﺨﺶ ﻫﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﭘﺨﺶِ ﻧﺴﺨﻪي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲِ داﺳﺘﺎن‬ ‫ﮔﻴﺮي اﺟﺒﺎري ﺗﻦ ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﻪ ﻛﻠﻮ ﮔﻔﺖ ﻫﺮ دو را‬ ‫ِ‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ارﺳﺎل ﻛﻨﺪ؛ اﻳﻦﻃﻮري ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻓﺮﺻﺖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺻﺒﺢ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ از ﺻﺪاي‬ ‫درﻳﻔﻮس اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺻﺪاي ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدم ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻞ ﻗﻀﻴﻪ راﺟﻊ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﭘﻞ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫از زﻣﺎنِ ﺗﺄﺳﻴﺲ اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮدش را ﻓﺮزﻧﺪ‪ ‬ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎرﺷﻜﻦ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺛﺮوﺗﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ زد‪ ،‬در آﮔﻬﻲﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ “ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ” و “‪ ”1984‬ﻧﺎم ﺗﺠﺎري اﭘﻞ را ﻃﻮري ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﺎﻏﻲﮔﺮي او را در اذﻫﺎن ﺗﺪاﻋﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاي ﻣﺘﻮﻟﺪﻳﻦ دوران اﻧﻔﺠﺎر ﺟﻤﻌﻴﺖ ‪ 1946-‬ﺗﺎ ‪ -1964‬اﻣﻜﺎن‬ ‫ﻫﻤﺰادﭘﻨﺪاري را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﻠﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از ﻫﻤﺎن اوﻟﻴﻦ ﺑﺎري ﻛﻪ ﭘﺴﺮي ﺟﻮان ﺑﻮد و ﺑﻪ دﻳﺪﻧﻢ آﻣﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ درك را از ﺗﺄﺛﻴﺮي ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺎمﺗﺠﺎري اﭘﻞ ﺑﺮ ذﻫﻦ ﻣﺮدم ﺑﮕﺬارد داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪﻛﻲ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻳﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﻲ را ﻣﻲﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻲﭘﺮواﻳﻲ ﺧﻮد ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺠﺎد ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺎنِ ﻧﺎمﺗﺠﺎريﺷﺎن ﺑﺎ ﻧﺎم ﮔﺎﻧﺪي‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ و داﻻﻳﻲﻻﻣﺎ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖِ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺷﻮرﻳﺪﮔﺎﻧﻲ ﺧﻼق‪ ،‬ﻧﻮﮔﺮا و ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺑﺰرگ‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻧﺎمﺗﺠﺎريِ ﻣﻌﺮف‪ ‬ﺷﻴﻮهي زﻧﺪﮔﻲ را در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‬ ‫ﺧﻠﻖ ﻛﺮد‪ .‬اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪-‬ﻣﺜﻞ ﭘﻮرﺷﻪ و ﻓﺮاري‪ -‬ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ داﺷﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﺗﻔﺎﺧﺮ ﻣﻲورزﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن آﻧﭽﻪ‬ ‫ﺳﻮارش ﻣﻲﺷﻮي ﺗﺎ اﻧﺪازهاي ﻣﻌﺮف ﺧﻮد ﺗﻮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺴﺎﺳﻲ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﻫﻢ‬ ‫دارﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺷﺮوع ﺟﻨﺒﺶ »ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ« و اداﻣﻪي آن در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎي ﺣﻀﻮرش در اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‬ ‫ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺘﻪي آزادي را ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ارﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎزارﻳﺎﺑﺎن و اﻓﺮاد رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ از‬ ‫ﻃﺮﻳﻖ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﭘﻴﺎمرﺳﺎﻧﻲ ﺷﺮﻛﺖ را اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻠﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻴﭻ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ در ﺟﻬﺎن در ﻣﻘﻮﻟﻪي‬ ‫ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪﻫﺎ ﺗﻚ ﺗﻚ‪ ‬ﺑﻴﻠﺒﻮردﻫﺎ‪ ،‬آﮔﻬﻲﻫﺎي ﭼﺎﭘﻲ ﻳﺎ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ را‬ ‫ﺷﺨﺼﺎً ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫اﻏﻠﺐ در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻛﻠﻮ و دو ﻫﻤﻜﺎرش داﻧﻜ‪‬ﻦ ﻣﻴﻠﻨ‪‬ﺮ‪ 1‬و ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ را ﺑﻪ اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲ اﭘﻞ‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪه و ﻓﻮق ﺳﺮي ﺑﻮد )و ﻫﺴﺖ( ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻳﻨﺪه را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»وﻗﺘﻲ داﺷﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬در ﺣﺎل ﺗﻜﻤﻴﻞ را ﻧﺸﺎنِ ﻣﺎ ﻣﻲداد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ و ﭘﺮ ﺣﺮارت ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ‬ ‫ﻋﻼﻗﻪاش )ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬در ﺣﺎل ﻃﺮاﺣﻲ( ﺑﺎ ﻧﻮاﺑﻎ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲِ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺮﻳﺐ‬ ‫ﺑﻪ اﺗﻔﺎقِ آﮔﻬﻲﻫﺎيِ آﻧﻬﺎ ﺳﺮﺷﺎر از ﺷﻮر و ﺷﻮق‪ ،‬و ذوق دروﻧﻲ او اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪Duncan Milner‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحـه‪٣٠٠ :‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﺖ‬ ‫در ﺣﻴﻦ ﻛﺎر روي آﮔﻬﻲِ »ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ« ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎﻳﺰي در ﺳﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد رﺳﻤﺎً ادارهي ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻻاﻗﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺖ‪ .‬از ‪ 10‬ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ ﺑﺎ رﻓﺘﻦ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ رﻫﺒﺮ‬ ‫ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﻛﺎريِ ﻣﺸﺎور! ﻓﺮِد اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻧﻘﺶ رﺳﻤﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﻮﻗﺖ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ‪ 16‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1997‬ﺑﺎ اﻋﻼم ﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺖ‪ 1iCEO ،‬ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻗﻮاي ﻣﺪﻳﺮان و ﻛﺎرﻛﻨﺎن ارﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﻚ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ در ﺗﺎﻻر ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ اﭘﻞ و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺗﻔﺮج و ﭘﻴﻚﻧﻴﻚ و ﻃﺒﺦ ﻏﺬاﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ را داد؛ ﺟﺸﻨﻲ ﺑﺮاي ﭘﺴﺖ ﺟﺪﻳﺪ او و آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺮﻛﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻠﻮارك ﺑﻪ ﭘﺎ و ﺑﺪون ﻛﻔﺶ‪ ،‬ﻗﺪم ﻣﻲزد و رﻳﺶ ﭘﺮ ﭘﺸﺘﺶ ﻫﻢ واﻗﻌﺎً ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ وﻟﻲ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﺼﻤﻢ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺪود ‪ 10‬ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪام‪ .‬ﺳﺨﺖ ﻛﺎر ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬ﻫﺪﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﻫﺴﺘﻴﻢ آﻧﻘﺪرﻫﺎ دور از‬ ‫دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﺻﻮل ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻲﻧﻘﺺ‪ ،‬ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻋﺎﻟﻲ و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻨﺎﺳﺐ رﺟﻌﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﭘﻞ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ از اﺟﺮاي ﺻﺤﻴﺢ اﻳﻦ اﺻﻮل اﺑﺘﺪاﻳﻲ دور ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪي دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺑﺰ و ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ داﺋﻤﻲ ﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﻢﻫﺎي زﻳﺎدي ‪-‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺟ‪‬ﺮج ام‪.‬ﺳﻲ‪ .‬ﻓﻴﺸﺮ‪ 2‬از ﻛُﺪاك‪ ،3‬ﺳﻢ ﭘﺎﻟﻤﻴﺴﺎﻧﻮ‪ 4‬از آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ا‪‬د ز‪‬ﻧﺪ‪‬ر‪ 5‬از ﺳﺎن ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﻴﺴﺘﻤﺰ‪ -‬ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪ‬ ‫وﻟﻲ اﻛﺜﺮ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ درﻛﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻛﺮوﻧﻴﻜﻞ ﮔﺰارش‬ ‫داد ﻛﻪ ز‪‬ﻧﺪ‪‬ر اﻳﻦ ﭘﺴﺖ را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﭼﻮن »ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻻي ﺳﺮش ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮ ﺗﺼﻤﻴﻤﻲ را ﺑﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻨﺘﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺟﺎﺑﺰ و ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺎورﻳﻦِ از ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﻲﺧﺒﺮِ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺷﻮﺧﻲ راه‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي او اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮنِ اﻧﺘﺨﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﭘﻞ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ درز ﺧﺒﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ او را دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ و ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺮﻣﺴﺎري ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﻛﻪ وﺿﻊِ ﺟﺎﺑﺰ از ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻧﺎﻣﺤﺪود ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻛﻪ اﻳﻦ وﺿﻊ را دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻲ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺧﻮد را ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از آن دوره ﭼﻨﻴﻦ ﻳﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ اﭘﻞ و ‪ 4‬ﻣﺎه ﺗﻤﺎم ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻢ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻳﻚ آژاﻧﺲِ اﻣﻮر اﺳﺘﺨﺪاﻣﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‬ ‫وﻟﻲ اﻓﺮاد ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬اﭘﻞ در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ آدمﻫﺎي ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﺨﺪاﻣﺶ درآﻳﻨﺪ‪ «.‬ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲِ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ادارهي دو ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ﻧﮕﺎﻫﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲاش در آن روزﻫﺎ را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآور‪‬د‪:‬‬ ‫»واﻗﻌﺎً ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻲاﻧﺪازه ﺳﺨﺖ‪ .‬ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ دوران زﻧﺪﮔﻲام‪ .‬ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮادهي ﻧﻮ ﭘﺎ داﺷﺘﻢ و ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬ﺻﺒﺢ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺳﺮ ﻛﺎر و ‪ 9‬ﺷﺐ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺧﻮاب ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫‪iCEO: Interim Chief Executive Officer‬‬ ‫‪George M. C. Fisher‬‬ ‫‪Kodak‬‬ ‫‪Sam Palmisano‬‬ ‫‪Ed Zander‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحــه‪٣٠١ :‬‬ ‫ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪم‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎرم اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﺒﻴﻨﻢ و ﮔﻴﺎه ﺑﺨﻮرم و ﺑﺨﺰم ﺗﻮي ﺗﺨﺖ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﺑﻤﻴﺮم‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﻮرﺷﻪي ﻣﺸﻜﻲِ‬ ‫ﺳﻘﻒ ﻣﺘﺤﺮك ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﻛﻢ ﻛﻢ ﺳﻨﮓ ﻛﻠﻴﻪ ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﻮﻗﻊ درد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲرﻓﺘﻢ و ﻳﻚ آﻣﭙﻮل د‪‬ﻣ‪‬ﺮول ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه از ﺑﺪﻧﻢ دﻓﻊ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﺎري ﻓﺮﺳﺎﻳﻨﺪه‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮد را ﺑﺎ اﭘﻞ درﮔﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﺮك‬ ‫آﻧﺠﺎ در ذاﺗﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺎﻳﻜﻞ د‪‬ل‪ 1‬در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﺠﺎري ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1997‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻮاﺟﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺟﺎي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﭼﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬درِ اﭘﻞ را ﺗﺨﺘﻪ ﻣﻲﻛﺮدم و ﭘﻮل ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم را ﭘﺲ‬ ‫ﻣﻲدادم‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ ﺑﻪ آدرس د‪‬ل ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮد و در آن ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺗﺼﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﭘﺎﻳﺒﻨﺪي ﻧﺪارﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ دوﺳﺖ داﺷﺖ ﺑﺎ اﻓﺮوﺧﺘﻦ آﺗﺶِ‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ و ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪاﻧﺶ روﺣﻴﻪ ﺑﺪﻫﺪ و ‪-‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﺎ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪-‬‬ ‫ﺑﺎ د‪‬ل ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮد‪ .‬در ﺟﻠﺴﻪاي ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع راهاﻧﺪازي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ و ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺳﻔﺎرش‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﻜﺲِ درب و داﻏﺎن از ﻣﺎﻳﻜﻞ د‪‬ل ﺑﺎ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻴﺒﻞ روي ﺻﻮرﺗﺶ‪ ،‬ﻗﺮار داد و در‬ ‫ﺑﻴﻦ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻫﻢﻗﻄﺎران ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻧﺒﺎﻟﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ رﻓﻴﻖ‪«.‬‬ ‫ﭘﻴﺶﺗﺮ ذﻛﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آرزوﻫﺎي اﺻﻠﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﻦ ‪ 12‬ﺳﺎﻟﮕﻲ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻐﻠﻲ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ در ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ‪-‬ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻓﺮد‪ ‬ﺧﻼﻗﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺑﺪاع‬ ‫و ﻧﻮآوري ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮدش در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮآوري و اﺑﺪاع‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ؛‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ روﺷﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ را ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ .‬ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺧﻮديِ ﺧﻮد ﻣﺴﺤﻮرﻛﻨﻨﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ دﺳﺖ داد‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ وﺟﻮد ﻣﻦِ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪونِ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬ ‫و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﻫﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺪن و ﺑﺎزﺳﺎزي اﭘﻞ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪«.‬‬

‫ﺣﺬف ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎزﻫﺎ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺒﺎﺣﺚ اﺻﻠﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﭘﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻠﺶ را ﺑﺎ روﻳﻜﺮدي ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﺼﺪ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺑﺎزار ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ واﮔﺬار ﻛﻨﺪ )ﻣﺜﻞ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ وﻳﻨﺪوز( ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا اﻳﻦ‬ ‫روﻳﻜﺮد را دوﺳﺖ داﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ دﻧﻴﺎ را داﺷﺘﻴﻢ وﻟﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آن ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻣﺎن را ﻫﻢ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺘﻲ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﻋ‪‬ﺮف‪ ‬ﺑﺎزار ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي ﻳﻚ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺑﻮد‪ «.‬آﻻن ﻛ‪‬ﻲ ﺳﺘﺎرهي زﻳﺮاﻛﺲ ﭘﺎرك ﻛﻪ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺑﻪ اﭘﻞ آﻣﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺮاي اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻚ ﺟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰار اﻛﺜﺮﺷﺎن از ﭼﻨﺪ ﺑﺴﺘﺮِ ﻧﺮماﻓﺰاري اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﺒﺮدي ﻛﻪ در اﭘﻞ ﺑﺎﺧﺘﻢ‪«.‬‬ ‫‪Michael Dell‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحـه‪٣٠٢ :‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲِ وﻳﻨﺪوز‪ ،‬ﺛﺮوﺗﻲ اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﺑﻪ دﺳﺖ آورده ﺑﻮد‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1985‬ﺑﻪ اﭘﻞ‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را داد؛ ﻳﻌﻨﻲ درﺳﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ درب ﺧﺮوج داﺷﺖ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﻣ‪‬ﻚ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن وﻳﻨﺪوز را ﻫﻢ ﺟﺬبِ ﺧﻮد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ و‪‬رد و ا‪‬ﻛﺴﻞ ‪-‬ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش و ﻣﺸﺎﺑﻪﻫﺎي آن‪ -‬ﺳﻮد‬ ‫ﺧﻮد را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﻛﺎري ﺑﻮدم ﺗﺎ آﻧﻬﺎ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲدﻫﻨﺪهاي ﻗﻮي ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ رﺳﻤﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﭼﺸﻢاﻧﺪاز اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮد‪» :‬ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ اﻛﻨﻮن اﭘﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﺑﺘﻜﺎري ﺧﻮد اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻧﻴﺎز‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻳﺎ اﻋﺘﺒﺎرِ ﻧﺎﺷﻲ از ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ« و اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺮد‪» :‬اﭘﻞ‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺑﻪ ‪ 3‬ﺗﺎ ‪ 5‬ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهي ﺑﺰرگ اﻋﻄﺎ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي “ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻚ” ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در دوﻣﻴﻦ ﻳﺎدداﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺎمِ ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺑﺮاي ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزي از روي ﻣ‪‬ﻚ را آورد و در ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎﻳﻠﻢ در ﻣﻮرد اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻛﻪ از‬ ‫دﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻤﻚﺗﺎن ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻟﻄﻔﺎً ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪«.‬‬ ‫اﭘﻞ ﺗﺎ ‪ 1994‬در ﻣﻘﺎﺑﻞِ اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد و در آن ﺳﺎل ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ‬ ‫وﻗﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﻞ اﺳﭙﻴﻨﺪﻟ‪‬ﺮ‪ 1‬ﺑﻪ دو ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ ‪-‬رادﻳﻮس‪ 2‬و ﭘﺎوِر ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﻴﻨﮓ‪ -3‬ﻣﺠﻮز ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎزي از روي‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را اﻋﻄﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻴﻞ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ در ﺳﺎل ‪ 1996‬ﻣﻮﺗﻮروﻻ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻓﺰود‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ‪ :‬اﭘﻞ ﺑﻪ ازاي ﻓﺮوش ﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻟﻴﺴﺎﻧﺴﻲ‪ 80 ،‬دﻻر ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآورد وﻟﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ‬ ‫اﻳﻦ ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺎزار‪ ،‬ﻓﺮوش ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎز ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﻛﺎﻫﺶ ﻓﺮوش ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ‪ ‬اﭘﻞ ﺑﺎ ﺳﻮد‪ ‬ﻫﺮ‬ ‫واﺣﺪ ‪ 500‬دﻻر ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎزي ﻓﻘﻂ دﻟﻴﻞ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ او ذاﺗﺎً از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ اﻋﺘﻘﺎد ﺷﺨﺼﻲاش ﺑﻪ “ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻣﺤﺾ ﺑﻴﻦ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار‪ ”،‬ﻋﺎﺷﻖ ﻛﻨﺘﺮلِ ﻫﻤﻪي ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرِ ﺧﻮد ﺑﻮد و ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮاي اﻋﻤﺎل اﻳﻦ ﻛﻨﺘﺮل را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤﺎم ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ‬ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺣﻀﻮر ﻣﺠﺪد در اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﺎر و ﻣﺎر ﻛﺮدن ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎزﻫﺎ را در اوﻟﻮﻳﺖ ﻗﺮار داد‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي ﻧﺴﺨﻪي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1997‬و ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺧﺮوج ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪي آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪﺳﺎزﻫﺎ‬ ‫اﺟﺎزهي ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﻲِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ را ﻧﺪاد‪ .‬رﺋﻴﺲ ﭘﺎور ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﻴﻨﮓ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻔﻦ “ﻛﻴﻨﮓ” ﻛﺎﻧﮓ‪ ،4‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ‬ ‫آﻓﺘﺎﺑﻲ ﺷﺪنِ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ‬ﺑﻮﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺿﺪاﻧﺤﺼﺎري ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ و ﻋﻠﻨﺎً ﻫﺸﺪار داد ﻛﻪ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در ﺻﻮرت ﻋﺪم اداﻣﻪي روﻧﺪ‪ ‬اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ دﭼﺎرِ زوال ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﻧﮓ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﺮﮔﺮدد ﻛﺎرش ﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﻬﺪامِ ﻛﺎﻣﻞ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ‪ ‬ﺑﺴﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﻮﺳﻪي ﻣﺮگ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮد‪ .‬او ﺑﻪ ا‪‬د ووﻻرد زﻧﮓ زد ﺗﺎ ﺧﺒﺮ ﻟﻐﻮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ را ﺑﺪﻫﺪ؛ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﻄﻴﻊ‬ ‫ﻣﺤﺾ اواﻣﺮ او ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﭘﺎور ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﻴﻨﮓ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫‪Michael Spindler‬‬ ‫‪Power Computing‬‬ ‫‪Radius‬‬ ‫‪Stephen "King" Kahng‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحــه‪٣٠٣ :‬‬ ‫ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ از ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ اﻋﻄﺎﻳﻲ و اﻧﺘﻘﺎل ﭘﺎﻳﮕﺎه‪ ‬دادهﻫﺎيِ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎنِ آن ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ زودي‬ ‫ﻟﻴﺴﺎﻧﺲﻫﺎي آن دو ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮ ﻫﻢ اﺑﻄﺎل ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺟﺎزهي اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺳﺴﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣﺎ ﻛﻪ ﺧﻮاه ﻧﺎﺧﻮاه ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲِ ﻛﺎﻫﺶِ ﻓﺮوشﻣﺎن ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬اﺣﻤﻘﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر دﻧﻴﺎ در ﻧﻮع ﺧﻮدش ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪«.‬‬

‫ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎيِ ﺑﻲﺑﺪﻳﻞ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻗﺪرت ﺗﻤﺮﻛﺰش ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ‬ ‫ﻛﺎري ﻧﻜﻨﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ در ﻣﻮرد ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺻﺪق‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻮرد ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ «.‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن را ﭘﻴﺎده ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻛﻪ در‬ ‫ﺳﺎﻟﻦﻫﺎ ﻗﺪم ﻣﻲزد ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻳﻚ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞِ ﺟﻮان از داﻧﺸﻜﺪهي وارﺗُﻦ )داﻧﺸﮕﺎه ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ( رﻓﺖ ﻛﻪ در‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ دﺳﺘﻴﺎر آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺑﻮد و ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ دارد وﺳﺎﻳﻠﺶ را ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ از اﭘﻞ ﺑﺮود‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻛﻪ اﻳﻦ ﻃﻮر‪ ،‬ﭼﻪ ﺧﻮب ﺷﺪ دﻳﺪﻣﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻛﺴﻲ اﺣﺘﻴﺎج دارم ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﺴﺘﻪﻛﻨﻨﺪهام را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ «.‬ﺷﻐﻞ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ آن ﺟﻮان ﻳﺎدداﺷﺖﺑﺮداري از ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دهﻫﺎ ﮔﺮوه‪ ‬ﺗﻮﻟﻴﺪي در اﭘﻞ‪ ،‬و ﺛﺒﺖ ﺳﺆاﻻت و‬ ‫ﺑﮕﻮ ﻣﮕﻮﻫﺎي ﻛﺎري در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﺶﺑ‪‬ﺮد‪ ‬ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫اﺳﺘﺨﺪام ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﺑﻮد؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺗﺮك اﭘﻞ در ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻣﺎﻛﺮوﻣﺪﻳﺎ‬ ‫ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺮوهﻫﺎ را ﺑﻪ اﺗﺎق ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اﺣﻀﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺴﺖ ﺻﻨﺪﻟﻲ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻲ ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﻠﻲ ﭘﺎوِرﭘﻮﻳﻨﺖ‪ 2‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ از آن ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺪﻏﻦ ﻛﺮدنِ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﭘﺎورﭘﻮﻳﻨﺖﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻌﺪﻫﺎ در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮرد ﮔﻔﺖ‪» :‬از ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺗﻔﻜﺮ ﺧﻼق ﺑﺎ اﺳﻼﻳﺪﻫﺎي ﭘﺎورﭘﻮﻳﻨﺖ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮدم‪ .‬اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻴﻦ اراﺋﻪي ﻛﺎر ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ از ﻫﻤﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ و ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺑﻪ ﺑﺤﺚ‬ ‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ اﺳﻼﻳﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪ .‬آدمﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ از ﭼﻪ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎوِرﭘﻮﻳﻨﺖ ﻧﺪارﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎزﻧﮕﺮيِ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﭘﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻲﺗﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه‪ .‬ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد از ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ‬ ‫ﻛﻪ دﻟﻴﻠﺶ ﻓﻘﻂ ﺷﺘﺎب ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻮروﻛﺮاﺗﻴﻚ و ﻛﺴﺐ رﺿﺎﻳﺖ‪ ‬ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاج ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻴﻠﺮ در اﻳﻦ ﺑﺎره‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺰاران ﺗﻦ ﻣﺤﺼﻮلِ اﻓﺘﻀﺎح ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎريِ ﺳﺮ در ﮔﻢ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬اﭘﻞ‬ ‫دهﻫﺎ ﻣﺪل ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش داﺷﺖ؛ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺎ ﻛُﺪي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ و ﮔﻴﺞﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﻛﺪﻫﺎﻳﻲ از ‪ 1400‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ‪.9600‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪي ﺗﻤﺎم داﺷﺘﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﻦ اﺻﻼً ﺳﺮ در‬ ‫ﻧﻤﻲآوردم‪ «.‬دﺳﺖآﺧﺮ راه ﺣﻞِ ﺑﺮونرﻓﺖ از آن وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻐﺸﻮش را در ﭘﺮﺳﻴﺪنِ ﺳﺆالﻫﺎي ﺳﺎده از ﺧﻮدش‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ؛ ﻣﺜﻼً »ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺪام ﻳﻜﻲ را ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﻢ؟«‬

‫‪The Graphics Software Company Macromedia‬‬ ‫‪Powerpoint‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحـه‪٣٠٤ :‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻮابﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ دور رﻳﺨﺘﻦِ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫زود ‪ ٪70‬از آﻧﻬﺎ را ﺣﺬف ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﮔﺮوهﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺑﺎﻫﻮﺷﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ وﻗﺖﺗﺎن را ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎي اﻓﺘﻀﺎح ﺗﻠﻒ ﻛﻨﻴﺪ‪ «.‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ از ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ “ﭘﺎره ﻛﻦ‪-‬ﺑﺮﻳﺰ دورِ” او ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻋﺘﺮاﺿﺎتﺷﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺧﺮاج ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﺜﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ادﻋﺎ ﻛﺮد‪ :‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‪ ،‬از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎﺷﺎن ﺗﺎر و ﻣﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺪردان اﻳﻦ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از‬ ‫دﻳﺪارﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﻨﺎن در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮِ ‪ 1997‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ از ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوژهﺷﺎن ﻟﻐﻮ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ ،‬آﻧﻬﺎ از ﻓﺮط ﻫﻴﺠﺎن ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ از زﻣﻴﻦ ﺗﻮي ﻫﻮا ﻣﻌﻠﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﻷﺧﺮه درك ﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻗﺒﻠﻲ ﭼﻘﺪر ﮔَﻨﺪ ﺑﻮده‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻷﺧﺮه رﺿﺎﻳﺖ داد‪» :‬ﺑﺲ اﺳﺖ!« اﻳﻦ ﻓﺮﻳﺎدي ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت راﻫﺒﺮدي‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﻳﻚ ﻣﺎژﻳﻚ ﺑﺮداﺷﺖ و رﻓﺖ ﺟﻠﻮي واﻳﺖﺑﻮرد‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﻂ اﻓﻘﻲ و ﻳﻚ‬ ‫ﺧﻂ ﻋﻤﻮدي‪ ،‬ﻧﻤﻮداري ﭼﻬﺎرﺑﺨﺸﻲ درﺳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻴﺎج دارﻳﻢ‪ «،‬ﺑﺎﻻي دو‬ ‫ﺳﺘﻮن ﻧﻮﺷﺖ “ﻣﺼﺮﻓﻲ” و “ﺣﺮﻓﻪاي؛” و ﻛﻨﺎر دو ردﻳﻒ ﻧﻮﺷﺖ “روﻣﻴﺰي” و “ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ‪ ”.‬ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻛﺎر اﺻﻠﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ؛ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭼﻬﺎر ﻣﺤﺼﻮلِ ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از ﻧﻤﻮدار‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻞ اﺗﺎق در‬ ‫ﺳﻜﻮت‪ ‬ﻣﺤﺾ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻜﻮت‪ ‬ﻣﺤﺾ در ﺟﻠﺴﻪي ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﺮح روﻳﻜﺮد ﻓﻮق در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻧﻴﺰ ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪ .‬ووﻻرد‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﻴﻞ در ﻫﺮ ﺟﻠﺴﻪ از ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺠﻮزِ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ .‬ﻣﺪام‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺘﻴﻮ آﻣﺪ ﺗﻮي اﺗﺎق و ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﻤﺘﺮي ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺪولِ ﭼﻬﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰﻣﺎن روي اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اﺑﺘﺪا ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ رﻳﺴﻚ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ او ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﻦ ﻛﺎري ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ‪ «.‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﺪﻳﺪ رأي ﻧﺪاد و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ‬ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي و اﺟﺮا ﺑﺮ دوش ﺷﺨﺺِ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎره ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ و ﻣﺪﻳﺮان اﭘﻞ روي ﻓﻘﻂ ﭼﻬﺎر ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺮ ﻛﺮدنِ ﻛﺎدرِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫“ﺣﺮﻓﻪاي روﻣﻴﺰي” ﻗﺮار ﺷﺪ روي ﭘﺎور ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ‪ G3‬ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻛﺎدرِ “ﺣﺮﻓﻪاي ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ” روي‬ ‫ﭘﺎورﺑﻮك ‪ ،G3‬ﺑﺮاي “ﺷﺨﺼﻲِ روﻣﻴﺰي” ﺑﺮ روي آﻳـﻤ‪‬ﻚ و ﺑﺮاي “ﺷﺨﺼﻲِ ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ” ﻧﻴﺰ ﺑﺮ روي آﻳـﺒﻮك‬ ‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ “آي” ﺗﺄﻛﻴﺪي ﺑﻮده ﺑﺮ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻛﺎﻣﻞ آن دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰِ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ‪ ‬اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺧﺮوج از ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻴﻄﻪﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﻓﺮوش ﭼﺎﭘﮕﺮﻫﺎ و ﺳ‪‬ﺮوِرﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪1997‬‬ ‫اﭘﻞ ﻫﻨﻮز داﺷﺖ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﭼﺎﭘﮕﺮﻫﺎي رﻧﮕﻲ اﺳﺘﺎﻳﻞراﻳﺘﺮ‪ 1‬ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ در اﺻﻞ ﻧﺴﺨﻪاي از د‪‬ﺳﻚﺟِﺖ‪HP 2‬‬ ‫ﺑﻮد‪ HP .‬ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢِ درآﻣﺪش را از ﻓﺮوش ﻛﺎرﺗﺮﻳﺞﻫﺎي رﻧﮕﻲ ﻛﺴﺐ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن از اﻳﻨﻬﺎ را ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻴﺪ و ﻫﻴﭻ درآﻣﺪي ﻫﻢ‬ ‫ﻧﺪارد؟ اﻳﻦ ﻛﻪ دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﺳﭙﺲ از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون زد و ﺑﺎ رﺋﻴﺲ ‪ HP‬ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﺗﻮاﻓﻘﺎتﻣﺎن را ﭘﺎره ﻛﻨﻴﻢ و دور ﺑﺮﻳﺰﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ از ﺣﻴﻄﻪي ﭼﺎﭘﮕﺮﻫﺎ ﺧﺎرج ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدﺗﺎن اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﺗﺎق ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺗﺼﻤﻴﻤﺶ را ﺟﺎر زد‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﺑﺎ ﻳﺎدآوري آن روز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ‪،‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻛﺎرِ ﻻزم ﺑﺮاي رﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺨﻤﺼﻪ را اﻧﺠﺎم داد‪«.‬‬ ‫‪Stylewriter‬‬ ‫‪Deskjet‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و پ ن ج | صـفـحــه‪٣٠٥ :‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢِ ﺟﺎﺑﺰ دﺳﺘﻮر ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪي ﺗﻌﻠﻴﻖِ ﭘﺮوژهي ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﻮد؛ ﻫﻤﺎن دﺳﺘﻴﺎر ﺷﺨﺼﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻛﻪ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﺳﺖﺧﻂ )اﻟﺒﺘﻪ دﺳﺖﺧﻂﻫﺎي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺧﻮب( را داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﭘﺮوژهي ﻋﺰﻳﺰِ اﺳﻜﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮد ﭼﻮن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮب ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺑﻠﻜﻪ ﻗﻠﻢ اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس‪ 1‬ﻫﻢ داﺷﺖ! ﻗﺒﻼً در اواﻳﻞ ‪ 1997‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ را ﺑﻪ ﻟﻐﻮ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﺪ وﻟﻲ آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ادﻏﺎم ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ رﺿﺎﻳﺖ داد‪ .‬وﻟﻲ در اواﺧﺮِ‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺣﻴﻦِ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً ﻧﻴﻮﺗﻦ را اﻋﺪام ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻓﻜﺎر ﺧﻮدش را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪:‬‬ ‫»اﮔﺮ اﭘﻞ در وﺿﻌﻴﺘﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮدم را ﺑﻪ آب و آﺗﺶ ﻣﻲزدم ﺗﺎ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﺑﻪ اﻓﺮاد‪ ‬ﻣﺸﻐﻮل روي ﭘﺮوژه اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬اﺣﺴﺎﺳﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﻮءﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻪ ﮔَﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻌﻠﻴﻖِ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻛﺎرﺑﻠﺪي را آزاد ﻛﺮدم ﺗﺎ روي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﺎرِ درﺟﻪ ﻳﻜﻲ اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻛﺰِ ﺧﺎرقاﻟﻌﺎده اﭘﻞ را ﻧﺠﺎت داد‪ .‬در ﺳﺎل اولِ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ‪ 3.000‬ﻧﻔﺮ از ﻛﺎر ﺑﺮ ﻛﻨﺎر‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﺮاز ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﺎلِ ﻣﺎﻟﻲِ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 1997‬ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺷﺪ ﺑﺎ اﻧﺘﺼﺎبِ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞِ ﻣﻮﻗﺖ‪ ،‬اﭘﻞ ‪ 1.04‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر از دﺳﺖ داد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 90‬روز ﺑﻪ‬ ‫ورﺷﻜﺴﺘﮕﻲﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ 1998 ‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ‪-‬ﻣﺮاﺳﻤﻲ ﻛﻪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺑﺎ‬ ‫اﻓﺘﻀﺎح آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ -‬ﺑﺎ رﻳﺶِ ﭘﺮ ﭘﺸﺖ و ﻳﻚ ﻛﺖ‪ ‬ﭼﺮﻣﻲ ﺑﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ ﺗﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﺗﻮﻟﻴﺪيِ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ اﭘﻞ را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ و ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮور‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ اﻣﻀﺎي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ او در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎﻳﺶ ﺷﺪ‪» :‬اُه‪ ...‬و ﻳﻚ ﭼﻴﺰِ دﻳﮕﺮ‪ «...‬اﻳﻦ ﺑﺎر آن ﭼﻴﺰِ دﻳﮕﺮ »ﺳﻮدآور ﻓﻜﺮ ﻛﻦ« ﺑﻮد‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت را ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺣﻀﺎر ﻏﺮق در ﺷﺎدي ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ زﻳﺎنِ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ‪ ،‬اﭘﻞ ﻳﻚ ﻓﺼﻞ‬ ‫ﺳﻮدآور را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﺳﻮدي ‪ 45‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻري‪ .‬در اداﻣﻪ‪ ،‬ﺳﻮد‪ ‬ﺳﺎلِ ﻣﺎﻟﻲِ ‪ 1998‬ﺑﻪ ‪ 309‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬ ‫ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﭘﻞ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪.‬‬

‫‪Stylus‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ش ش | صـفـحـه‪٣٠٦ :‬‬

‫فصل بیست و شش‬ ‫اﺻﻮل ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫استودیوی طرا ی جابز و آی ْو‬

‫در ﻛﻨﺎر ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬و آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ ‬ﺳﺎنﻓﻼور)آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان(‪.2002 ،‬‬

‫ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺲ از ﭘﺬﻳﺮشِ ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ ‬ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞِ ﻣﻮﻗﺖ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ ،1997‬ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ را ﺑﺮاي ﻳﻚ ﮔﻔﺘﮕﻮي‬ ‫ﭼﺎﻻك دور ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ .‬در ﺑﻴﻦ ﺣﻀﺎر‪ ،‬ﻣﺮدي ﺑﺎﻫﻮش و ﭘﺮﺣﺮارت‪ 30 ،‬ﺳﺎﻟﻪ و اﻫﻞ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻳﺎﺳﺖ‬ ‫ﮔﺮوه ﻃﺮاﺣﻲ اﭘﻞ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺖ؛ ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ “ﺟﺎﻧﻲ” آن ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ داﺷﺖ و از‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮ ﺣﺪاﻛﺜﺮﺳﺎزي ﺳﻮد و ﻧﻪ ﺑﻬﺒﻮد‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﻣﻠﻮل و ﻧﺎﺧﻮش ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺶ را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ واﺿﺢ ﺑﻪ ﻳﺎد دارم ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻫﺪفﻣﺎن ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﭘﻮل در‬ ‫آوردن ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ «،‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺎ ﻳﺎدآوري اﻳﻦ‪ ،‬اﻓﺰود‪» :‬ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪاي ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ اﺳﺎﺳﺎً از آﻧﭽﻪ در اﭘﻞِ آن دوره ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ «.‬آﻳﻮ‪ ‬و ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺟﺬب‬ ‫ﻫﻢ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻴﻢ دو ﻧﻔﺮهاي را ﺷﻜﻞ دادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎريِ دوران ﻣﺎ در زﻣﻴﻨﻪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر‬ ‫ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ش ش | صـفـحــه‪٣٠٧ :‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺰرگﺷﺪهي ﭼﻴﻨﮓﻓﻮرد‪ ،1‬ﺷﻬﺮي در ﺣﺎﺷﻴﻪي ﺷﻤﺎلِ ﺷﺮقِ ﻟﻨﺪن اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺪرش زرﮔﺮ و ﻣﺪرس ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎﻟﺞ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬از او ﭼﻨﻴﻦ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺻﻨﻌﺖﮔﺮي ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ‪ .‬ﻫﺪﻳﻪي ﻛﺮﻳﺴﻤﺴﺶ ﺑﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﻛﺎر‬ ‫در ﻛﺎرﮔﺎه‪ ‬ﻛﺎﻟﺞ ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﻌﻄﻴﻼت ﺳﺎل ﻧﻮ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻜﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻫﺮ آﻧﭽﻪ در ﺳﺮ‬ ‫داﺷﺘﻢ ﺑﺴﺎزم‪ «.‬ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮط اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﭽﻪ در ذﻫﻦ داﺷﺖ را اﺑﺘﺪا ﺑﺎ دﺳﺖ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎي دﺳﺖﺳﺎز را ﺧﻮب درك ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه رﺳﻴﺪهام ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ اﺛﺮي‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ داري ﺧﻠﻖ ﻣﻲﻛﻨﻲ و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ واﻗﻌﺎً از آن ﻣﺘﻨﻔﺮم‪ ،‬ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ‬ ‫اﻧﺪك ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬در داﻧﺸﮕﺎه ﭘ‪‬ﻠﻲﺗﻜﻨﻴﻚ ﻧﻴﻮﻛَﺴ‪‬ﻞ‪ 2‬ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻛﺮد‪ .‬اوﻗﺎت ﻓﺮاﻏﺖ و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنﻫﺎ را در ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺸﺎورهي‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬از ﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ در آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮدﻛﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻮپ در ﺗﻪ داﺷﺖ و ﺑﺎزي ﻛﺮدن ﺑﺎ آن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ ﻣﺰه ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺻﺎﺣﺒﺶ ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﺣﺴﻲِ ﺗﻮأم ﺑﺎ ﺗﻔﺮﻳﺢ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آو‪‬ر‪‬د‪ .‬ﺑﺮاي ﺗ‪‬ﺰَش‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻴﻜﺮوﻓﻮن و ﮔﻮﺷﻲ ‪-‬ﺑﺎ ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪ ‬ﻛﺎﻣﻼً ﺳﻔﻴﺪ‪ -‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮص ﻛﻮدﻛﺎنِ دﭼﺎرِ ﻣﺸﻜﻼت ﺷﻨﻮاﻳﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺎﻧﻪاش ﭘﺮ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻛﺎرﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ اوﻟﻴﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه‪ ‬ﺧﻮدﭘﺮداز و ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦِ ﺧﻤﻴﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﻮاﻳﺰِ اﻧﺠﻤﻦِ ﺳﻠﻄﻨﺘﻲ ﻫﻨﺮﻫﺎي زﻳﺒﺎ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪ‬ ‫ارﻣﻐﺎن آوردﻧﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺑﺮﺧﻲ ﻃﺮاﺣﺎن‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺧﻮﺷﮕﻞ درﺳﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮد؛ ﺑﺮ روي اﻳﻦ ﻫﻢ ﺗﻤﺮﻛﺰ‬ ‫داﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و اﺟﺰاي داﺧﻠﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻇﺎﻫﺮي آن ﺟﻮر در آﻳﻨﺪ‪ .‬او در ﻛﺎﻟﺞ‪ ،‬آرزوﻣﻨﺪ‪‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲِ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣ‪‬ﻚ اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ارﺗﺒﺎﻃﻲ دروﻧﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن آن دارم‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ اﻳﻦ درك ﺑﻪ ﻣﻦ اﻟﻬﺎم ﺷﺪ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﭼﻴﺴﺖ ﻳﺎ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻌﺪ از ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺗَﻨﮕﺮﻳﻦ‪ 3‬در ﻟﻨﺪن ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻳﻚ ﻗﺮارداد‬ ‫ﻣﺸﺎوره ﺑﺎ اﭘﻞ ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﺳﺎل ‪ 1992‬ﺑﺮاي ﻛﺎر در ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ اﭘﻞ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﺮد و در‬ ‫‪ 1996‬ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ درﺳﺖ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬وﻟﻲ آن روزﻫﺎ دﻳﮕﺮ از ﺣﻀﻮر‬ ‫در اﭘﻞ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﺒﻮد‪ .‬آﻣ‪‬ﻠﻴﻮ درك اﻧﺪﻛﻲ از ﻃﺮاﺣﻲ داﺷﺖ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪاﺷﺖ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﺳﻮد را ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻧﺘﻈﺎرﺷﺎن از ﻣﺎ ﻃﺮاﺣﺎن‪ ،‬ﻛﺸﻴﺪن ﻃﺮح‬ ‫ﻇﺎﻫﺮي ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ آن را ارزان ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ در ﺷُﺮُف اﺳﺘﻌﻔﺎ ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ آﻣﺪن ﺟﺎﺑﺰ و اراﺋﻪي آن ﻧﻄﻖ ﭼﺎﻻك‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻻاﻗﻞ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻤﺎﻧَﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي‬ ‫ﻳﻚ ﻃﺮاح ﺟﻬﺎﻧﻲ از ﺑﻴﺮون ﺷﺮﻛﺖ اﻗﺪام ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ رﻳﭽﺎرد ﺳﺎﭘﺮ‪ 4‬ﻃﺮاح ﺗﻴﻨﻚﭘﺪ‪ 5‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟ‪‬ﺮﺟِﺘﻮ‬ ‫ﺟﻮﮔﻴﺎرو‪ 6‬ﻃﺮاح ﻓﺮاري ‪ 250‬و ﻣﺎزراﺗﻲ ﮔﻴﺒﻠﻲ‪ 7‬ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬در ﺑﺎزدﻳﺪي از اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲ اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫آﻳﻮ‪ ،‬آن ﺟﻮانِ ﺧﻮشﺑﺮﺧﻮرد‪ ،‬ﺧﻮشذوق و ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪي‪ ،‬دوﺳﺘﻲ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎري ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫‪Chingford‬‬ ‫‪Newcastle Polytechnic‬‬ ‫‪Tangerine‬‬

‫‪Richard Sapper‬‬ ‫‪Thinkpad‬‬ ‫‪Giorgetto Giugiaro‬‬ ‫‪Maserati Ghibli‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ش ش | صـفـحـه‪٣٠٨ :‬‬ ‫دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻓﺮم و ﺟﻨﺲ ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً روي ﻳﻚ ﻃﻮلﻣﻮج ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻳﻚﻫﻮ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﭼﺮا ﺳﺎﺑﻘﺎً اﭘﻞ‬ ‫را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬ﺣﺪاﻗﻞ در اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﺟﺎن راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﮔﺰارش ﻣﻲداد؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﮔﻤﺎرده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل راﺑﻄﻪي ﺷﺨﺼﻲِ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻣﺤﻜﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺎﻫﺎر ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ و‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ روزِ ﻛﺎري را ﺑﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮ در اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎﻧﻲ از ﻫﻤﺎن‬ ‫اﺑﺘﺪا ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﺎ ﻣﻲآﻣﺪ و ﻛﻢﻛﻢ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻋﻤﺪاً ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻲاش ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮِ آدمﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲِ اﺳﺘﻴﻮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻮﻳﻀﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺟﺎﻧﻲ ﻧﻪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از اﺣﺘﺮامِ ﺧﻮد ﺑﻪ آﻳﻮ‪ ،‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶِ ﻣﻦ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻛﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در اﭘﻞ ﺑﻠﻜﻪ در ﻛﻞ دﻧﻴﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ ،‬ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬او در ﺗﻤﺎم زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ ﻋﻤﻴﻘ ًﺎ‬ ‫ﺑﺎﻫﻮش اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺗﺠﺎري را ﺧﻮب ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را‪ .‬در ﺳﻪ ﺳﻮت ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درك ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺨﺼﺺ ﻣﺎ در ﻗﻠﺐ اﭘﻞ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ در ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻳﻚ اﺣﺴﺎﺳﻲ در اﭘﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ او ﺟﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ اﻛﺜﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﺎ ﻣﺸﻮرت ﻫﻢ ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﻴﻢ و ﺑﻌﺪ‬ ‫دﻳﮕﺮان را ﻣﻲآورﻳﻢ و ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﻢ “ﻫ‪‬ﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺎﻫﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟” ﺟﺎﻧﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻠﻲِ ﻫﺮ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲِ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﺨﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ اﭘﻞ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺤﺼﻮلﮔﺮا اﺳﺖ‪.‬‬ ‫او ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻃﺮاح ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﻣﻦ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﺪرت ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺟﺎﻧﻲ در اﭘﻞ از ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ از ﻣﻦ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﺟﺎﻧﻲ ﭼﻪ ﺑﻜﻨﺪ ﻳﺎ ﭼﻪ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻦ ﺑﻮده‪«.‬‬ ‫ﻣﺜﻞ اﻛﺜﺮِ ﻃﺮاﺣﺎن‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬از ﺗﺤﻠﻴﻞِ ﻓﻠﺴﻔﻲ و ﺗﻔﻜﺮِ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ روي ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺎص ﻟﺬت ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد اﻣﺎ‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﻬﻮدي ﺑﻮد‪ :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻟﻤﺲ و ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﺪلﻫﺎ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﻛﻪ ﭘﺴﻨﺪش ﻧﺒﻮد‬ ‫دور ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲﻫﺎي او‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ رﺋﻴﺲ را روي ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬از ﻃﺮﻓﺪارانِ ﻃﺮاح ﺻﻨﻌﺘﻲ آﻟﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬دﻳﺘ‪‬ﺮ راﻣﺲ از ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاو‪‬ن ﺑﻮد‪ .‬راﻣﺲ ﻧﺼﻴﺤﺘﻲ ﻣﻮﻋﻈﻪﮔﻮﻧﻪ داﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﻛﻤﺘﺮ وﻟﻲ ﺑﻬﺘﺮ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪ ‬ﻧﻴﺰ ﻫﺮ ﻃﺮح ﺟﺪﻳﺪي را ﺗﺎ ﺣﺪ اﻣﻜﺎن ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮوﺷﻮرِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت‪» ‬ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﻏﺎﻳﺖ‪ ‬ﻛﻤﺎل اﺳﺖ« را ﺟﺎ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻧﻮﻋﻲ از ﺳﺎدﮔﻲ رﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎ و ﻧﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺘﺠﻠﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﻜﻮﺷﻲ ﺗﺎ ﭼﻴﺰي‬ ‫ﭼﻨﺎن ﺳﺎده ﺑﺴﺎزي ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮِ درك ﺗﻮ از ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﭘﻴﺶِ رو و ﻛﺸﻒ‪ ‬راهﺣﻞﻫﺎي زﻳﺒﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻗﺎﻣﺖ‪ ‬آﻳﻮ‪ ،‬ﺗﻦِ دوﻣﻲ را ﻣﻲدﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎنِ روﺣﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﺮ دو ﻣﺸﺘﺎق ﺳﺎدﮔﻲِ‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﻲ )و ﻧﻪ ﺳﻄﺤﻲ( ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز ﺑﺎ آﻳﻮ‪ ‬در اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲاش ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻛﺎريِ ﺧﻮد را‬ ‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺷﺮح داد‪:‬‬ ‫»ﭼﺮا ﻣﺎ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺧﻮب اﺳﺖ؟ ﭼﻮن در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺣﺲ را دارﻳﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ آن ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﭘﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻳﺪ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ دﺳﺖﻫﺎ را ﺟﻠﻮي ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻻ‬ ‫ﺑﺮدهاي‪ .‬ﺳﺎدﮔﻲ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺒﻚ ﺑﺼﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ آﺳﺎنﮔﻴﺮي ﻳﺎ دوري از ﺷﻠﻮغﻛﺎري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺷﺎﻣﻞِ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ش ش | صـفـحــه‪٣٠٩ :‬‬ ‫ﻋﻤﻖِ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲِ ﺣﻘﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺑﺮوي‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻫﻴﭻ ﭘﻴﭽﻲ روي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﭘﻴﭽﻴﺪه و در ﻫﻢﺗﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮوي‪ .‬وﻟﻲ راه‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺮوي و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﻣﺤﺼﻮل و روش ﺳﺎﺧﺘﺶ را درك ﻛﻨﻲ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي رﻫﺎﻳﻲ از ﺷﺮ ﻗﻄﻌﺎت‪ ‬ﻏﻴﺮﺿﺮوري در ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ درﻛﻲ ﻋﻤﻴﻖ از ﻣﺎﻫﻴﺖ آن ﺑﺮﺳﻲ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻗﺎﻋﺪهي ﻛﻠﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪ ‬در ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﻇﺎﻫﺮ‬ ‫ﺑﺼﺮي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل را ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎزﺗﺎبدﻫﻨﺪهي ﻣﺎﻫﻴﺖ آن ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ از ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﺗﺨﺖ رﻳﺎﺳﺖ در اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺠﻠﻪي ﻓُﺮﭼﻮن ﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺎت‪ ‬ﺧﻴﻠﻲ از آدمﻫﺎ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ‬ ‫روﻛﺶ ﻛﺮدن اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻃﺮاﺣﻲِ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﭘﻴﺸﻲ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬روح اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺸﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدش را ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ‪ ،‬در ﺑﻴﺮون ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ در اﭘﻞ در ﻛﻞ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬در‬ ‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻜﻲ از ﭘﺎورﻣ‪‬ﻚﻫﺎي اﭘﻞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻫﺎﻳﻲ از ﺷﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻏﻴﺮﺿﺮوري‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻴﻦ ﻃﺮاﺣﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ و ﮔﺮوه ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ از اﻧﺘﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫اﺑﺘﺪا رﻓﺘﻴﻢ؛ آﻳﺎ ﺑﻪ آن ﺑﺨﺶ اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺘﻴﻢ؟ آﻳﺎ ﻣﻲﺷﺪ وﻇﺎﻳﻒ ﻳﻜﻲ از ﺳﻪ ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮ را از ﻃﺮﻳﻖ ﭼﻬﺎرﻣﻲ‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ؟«‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻣﺎﻫﻴﺖ آن و ﺗﻮﻟﻴﺪش‪ ،‬در ﺳﻔﺮ ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ‪ .‬در ﻳﻚ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه وﺳﺎﻳﻞ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬ﭼﺎﻗﻮﻳﻲ را ﻛﻪ از دور ﺗﺤﺴﻴﻨﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﺮداﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻧﻮﻣﻴﺪي ﺳﺮ ﺟﺎي‬ ‫ﻗﺒﻠﻲ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ دو ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻘﺪاري ﭼﺴﺐ ﺑﻴﻦ دﺳﺘﻪ و ﺗﻴﻐﻪ ﺷﺪﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚﺷﺎن ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺿﺎﻳﻊ ﺷﺪن ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮب ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺪ آن ﺑﻮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻛﺮد‪» :‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﭼﺎﻗﻮﻫﺎي آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﭽﺴﺒﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ و ﻣﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺷﺒﻴﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ دﻗﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺎدﮔﻲِ وﺳﺎﻳﻞ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ را ﺧﺮاب و ﻣﺎﻫﻴﺖ آﻧﻬﺎ را ﺧﺪﺷﻪدار‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دﻧﺒﺎل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﻴﺰ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣﺜﻞ اﻛﺜﺮِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬در اﭘﻞ ﻧﻴﺰ “ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ” ﻃﺮاﺣﻲ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اﺑﺘﺪا “آﻧﻬﺎ”‬ ‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ و اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﺧﻮد را وﺳﻂ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻃﺮاﺣﺎن‪ ،‬ﺑﺪﻧﻪ و روﻛﺶ را ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎي اوﻟﻴﻪ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﻞِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬در روزﻫﺎي ﻗﺪﻳﻢ او ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺄﻳﻴﺪ‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را وا ﻣﻲداﺷﺖ اﺟﺰاء و ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي آن را ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻌﻔﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺎر در اﭘﻞ واژﮔﻮﻧﻪ و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻗﺒﻞ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﺑﻔﺮﻣﺎ دل و روده” ‪-‬ﭘﺮدازﻧﺪه‪،‬‬ ‫دﻳﺴﻚ‪ ‬ﺳﺨﺖ و ﻏﻴﺮه‪ -‬و ﺑﻌﺪ ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻨﻬﺎ را داﺧﻞ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ اﻳﻦ روشِ ﻛﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪاش ﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﻓﺘﻀﺎح‪ «.‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از آﻣﺪنِ ﺟﺎﺑﺰ و ﺟﻮر ﺷﺪن ﺑﺎ آﻳﻮ‪ ،‬ورق ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻃﺮاﺣﺎن‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺷﻴﻠﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺪام ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻃﺮاﺣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ را ﻋﺎﻟﻲ ﺟﻠﻮه ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺑﺎرِ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﭼﻴﺮه ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻣﻮاردي ﻧﺎدر اﻳﻦ ر‪‬وﻳﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻋﻜﺲ داد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ :‬ﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﻣ‪‬ﺼﺮاﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺮاي ﻗﺮارﮔﻴﺮيِ‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻮار ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ دور ﺗﺎ ورِ آﻳـﻔـُﻦ ‪ ،4‬ﺑﻪ رﻏﻢ ﻫﺸﺪار ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ در ﻣﻮرد‪ ‬اﺣﺘﻤﺎلِ ﺑﺮوزِ ﻧﻘﺺ در‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ش ش | صـفـحـه‪٣١٠ :‬‬ ‫آﻧﺘﻦدﻫﻲ )ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ درﺳﺖ ﺑﻮده(‪ ،‬اﺟﺮاﻳﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻛﻞ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺎصِ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﭘﻞ )آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪،‬‬ ‫آﻳـﭙﺎد‪ ،‬آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ( ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ از رﻗﺒﺎ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺷﻮد و ﭘﻴﺮوزيﻫﺎي ﭼﺸﻢﮔﻴﺮي را ﻫﻢ در‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎي ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورد‪.‬‬

‫داﺧﻞِ اﺳﺘﻮدﻳﻮ‬ ‫اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻗﻠﻤﺮوي ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن آﻳﻮ‪ ،‬در ﻃﺒﻘﻪي ﻫﻢﻛﻒ‪ ‬ﻣﻘﺮ اﭘﻞ در ﺧﻴﺎﺑﺎنِ ﺗﻮ‪-‬اﻳﻨﻔﻴﻨﻴﺖ‪-‬ﻟﻮپ‪ 1‬ﻗﺮار‬ ‫دارد‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎﻳﻲ دودي و ﻳﻚ درب زﻳﺒﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﻔﻞ اﺳﺖ‪ .‬در داﺧﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﺰِ ﭘﺬﻳﺮشِ‬ ‫ﺷﻴﺸﻪاي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ دو ﻣﺄﻣﻮرِ ﺣﺮاﺳﺖ ﺑﻪ آن دﺳﺘﺮﺳﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ارﺷﺪ‪ ‬اﭘﻞ ﻫﻢ ﺑﺪون ﻣﺠﻮزِ‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص اﺟﺎزهي ورود ﺑﻪ اﺳﺘﻮدﻳﻮ را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎي ﻣﻦ ﺑﺎ ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب در ﺟﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ وﻟﻲ ﻳﻚ روز در ﺳﺎل ‪ 2010‬او ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ داد ﺗﺎ در ﻳﻚ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ آﻓﺘﺎﺑﻲ‪ ،‬در اﺳﺘﻮدﻳﻮ راﺟﻊ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎرياش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫در ﺳﻤﺖ‪ ‬ﭼﭗِ ورودي‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻤﻪ ﻣﻴﺰ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﺎن ﺟﻮان ﭘﺸﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻨﺪ؛ در ﺳﻤﺖ‬ ‫راﺳﺖ‪ ،‬اﺗﺎق ﻏﺎرﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ‬اﺻﻠﻲ ﺑﺎ ﺷﺶ ﻣﻴﺰِ ﻓﻠﺰيِ ﻃﻮﻳﻞ ﻗﺮار دارد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ و ﻛﺎر ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي در دﺳﺖ‬ ‫ﺗﻜﻤﻴﻞ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آنﺳﻮيِ اﺗﺎقِ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻳﻚ اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﭘ‪‬ﺮ از ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎري‬ ‫ﻫﺴﺖ و در اﺗﺎقِ ﻣﺠﺎورش‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺎﻟﺐﮔﻴﺮيِ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎ ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﺪل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻛﻨﺎر آن‪ ،‬ﻳﻚ اﺗﺎق رﻧﮓرزي ﺗﻤﺎم اﺗﻮﻣﺎﺗﻴﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﺷﻜﻞ واﻗﻌﻲ در‬ ‫ﻣﻲآورد‪ .‬ﻇﺎﻫﺮِ ﻣﻜﺎن‪ ،‬ﺷﻠﻮغ و ﺻﻨﻌﺘﻲ اﺳﺖ ﺑﺎ دﻛﻮري ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‪ .‬ﺑﺮگﻫﺎي درﺧﺘﺎنِ ﺑﻴﺮون‪ ،‬اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‬ ‫ﺳﺎﻳﻪ و ﻧﻮر را روي ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي دودي ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ و ﺻﺪاي آرامِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﺗ‪‬ﻜﻨﻮ و ﺟ‪‬ﺰ در ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ ﺟﺎري اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ وﻗﺘﻲ ﺳﺎﻟﻢ و ﺑﺮ ﺳﺮِ ﻛﺎرِ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﺮ روز ﺑﻌﺪ از ﺻﺮف‪ ‬ﻧﺎﻫﺎر ﺑﺎ آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ اﺳﺘﻮدﻳﻮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺤﺾِ ورود‪ ،‬از ﻣﻴﺰﻫﺎ ﺑﺎزدﻳﺪ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﻴﺰانِ ﺳﺎزﮔﺎريِ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻓﻠﺴﻔﻪي‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ‪ ‬اﭘﻞ را در ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖﻫﺎﻳﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻴﺮوﻧﻲ را دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻮرد ﻛﻨﻜﺎش ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻳﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮِ ﻃﺮاﺣﺎن ﻛﻤﻲ دورﺗﺮ ﺳﺮِ ﻣﻴﺰِ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ و اﻟﺒﺘﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪﺷﺎن را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞِ ﺧﺎص داﺷﺖ‪ ،‬رﺋﻴﺲِ ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻨﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦِ آﻳﻮ‪ ‬را ﻫﻢ ﺑﻪ اﺳﺘﻮدﻳﻮ دﻋﻮت‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰي ذوقزدهاش ﻣﻲﻛﺮد و ﺟﺮﻗﻪي ﻓﻜﺮﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ‪ ‬ﺗﺎزه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺗﻴﻢ ﻛﻮك )ﻣﺪﻳﺮ‬ ‫ارﺷﺪ‪ ‬اﺟﺮاﻳﻲ( ﻳﺎ ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ )رﺋﻴﺲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ( را ﻫﻢ ﻓﺮا ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﻣﻌﻤﻮل را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ اﺗﺎقِ ﺑﺰرگ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎي ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ اﻃﺮاف‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻞِ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬در دﺳﺖ‪ ‬ﺳﺎﺧﺖ را‬ ‫دﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎي اﺳﺘﻴﻮ ﭘﺸﺖ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻣﻴﺰﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﮔﺮ دارﻳﻢ روي آﻳـﻔـُﻦِ ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮ ﻣﻲدارد و ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزي ﺑﺎ ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬آن را ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﺟﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻲروﻳﻢ‬ ‫ﺳﺮاغ ﺑﻘﻴﻪي ﻣﻴﺰﻫﺎ ﺗﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻣﻦ ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ آﻣﺪن ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﺣﺲِ ﻛﻠﻲ از‬ ‫‪Two Infinite Loop‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ش ش | صـفـحــه‪٣١١ :‬‬ ‫ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻟﭗﺗﺎپﻫﺎ و ﻫﻤﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬دﻳﮕﺮ‪.‬‬ ‫اﻳﻦﻃﻮري ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ اﻧﺮژي و ﺗﻮانِ ﻛﺎريِ ﭘﺮﺳﻨﻞ روي ﭼﻪ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه و ارﺗﺒﺎط ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻄﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﭙﺮﺳﺪ‪“ :‬اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن آﻧﺠﺎ رﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺘﻪاﻳﻢ؟” ﻳﺎ‬ ‫ﺳﺆالﻫﺎﻳﻲ ﺷﺒﻴﻪ اﻳﻦ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﻨﺠﺪ ﻛﻪ در ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻲ‬ ‫ﻛﺎر ﻣﺸﻜﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻣﺪلﻫﺎي روي اﻳﻦ ﻣﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬آﻳﻨﺪهي ﺳﻪ ﺳﺎل آﺗﻲ را ﭘﻴﺶِ رو دارد‪«.‬‬ ‫»ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﻲ از ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ اﺳﺖ؛ ﺑﺪهﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﮔﺮدش دور ﻣﻴﺰﻫﺎ و و‪‬ر رﻓﺘﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎ‪ .‬ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻳﺪ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮيِ ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﻧﺸﺎﻧﺶ دﻫﻢ‪ .‬دوﺳﺖ دارد ﻫﺮ ﻣﺪل را از ﻧﺰدﻳﻚ‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﻟﻤﺲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﻖ ﻫﻢ دارد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮم وﻗﺘﻲ ﻣﺪﻟﻲ ﻛﻪ در ﭘﺮدازشﻫﺎيِ ﻛَﺪ‪ 1‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﻮده‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬آﺷﻐﺎل از ﻛﺎر در ﻣﻲآﻳﺪ‪«.‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ ﻋﺎﺷﻖ اﺳﺘﻮدﻳﻮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻜﻮت و آراﻣﺶ اﻳﻨﺠﺎ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ آدم ﺑﺼﺮي ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﻬﺸﺘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺑﺮرﺳﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ رﺳﻤﻲ ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻟﺤﻈﺎت ﻛﻠﻴﺪيِ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﻫﻢ در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺗﺨﺎذ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﺳﻴﺎل ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ روزي ﺑﺪون‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺷﺐ ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﻫﺮﮔﺰ ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺴﺨﺮهي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ دﭼﺎر اﺧﺘﻼفﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز آﻳﻮ‪ ‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻳﻚ دوﺷﺎﺧﻪ و ﺷﺎرژرِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد‪ .‬دهﻫﺎ ﻣﺪل ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺎ ﺗﻔﺎوتﻫﺎﻳﻲ اﻧﺪك‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ و ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ آدمﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ را ﻋﺠﻴﺐ ﺑﭙﻨﺪارﻧﺪ ﻛﻪ رﺋﻴﺲِ ﻃﺮاﺣﺎن ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ روي ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰِ‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﻲ دﻗﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﻳﻮ‪ ‬ﻛﻪ ﺟﺎي ﺧﻮد دارد ﺣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ دﻗﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺗﻐﺬﻳﻪي وﻳﮋه ﺑﺮاي اﭘﻞ ‪ II‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ روزﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲ ﻫﻢ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮاوان ﻣﻲداد‪ .‬ﻧﺎم او در ﺗﺄﻳﻴﺪﻳﻪي ﺣﻖِ اﺧﺘﺮاع آداﭘﺘﻮرِ ﺑﺮق و ﻧﻴﺰ ﺗﺒﺪﻳﻞِ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲِ‬ ‫ﻣﻚﺑﻮك ﺑﺎ آن ﺻﺪاي ﺟﺎﻟﺒﺶ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ در اﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺗﺎ آﻏﺎز ﺳﺎل ‪ ،2011‬ﻧﺎم او ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺨﺘﺮع‬ ‫در ‪ 212‬ﻣﻮرد از ﺣﻘﻮقِ ﺛﺒﺖ اﺧﺘﺮاعِ اﭘﻞ درج ﺷﺪه‪.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ وﺳﻮاس و دﻗﺖ ﺧﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ‬اﭘﻞ ﻫﻢ ﺛﺒﺖ اﺧﺘﺮاع دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺣﻖ اﺧﺘﺮاع ‪ D558572‬ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺒﺖ ‪ 1‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،2008‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻌﺒﻪي آﻳـﭙﺎد ﻧﺎﻧﻮ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﭼﻬﺎر ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻗﺮارﮔﻴﺮيِ دﺳﺘﮕﺎه در داﺧﻞ ﻳﻚ ﻏﻼف ﻣﺨﺼﻮص را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﺧﺘﺮاع‬ ‫‪ D596485‬ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺒﺖ ‪ 21‬ﺟﻮﻻي ﺳﺎل ‪ ،2009‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي آﻳـﻔـُﻦ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻼﻫﻚ ﻣﺤﻜﻢ و‬ ‫ﺳﻴﻨﻲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺻﻴﻘﻠﻲ در زﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ “ﺑﻪ رخ ﺑﻜﺸﺪ” ‪-‬و ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﻀﺎوت ﻣﺮدم ﻧﻪ از روي‬ ‫ﻣﺘﻦ ﻛﻪ از روي ﺟﻠﺪ ﻛﺘﺎب اﺳﺖ‪ -‬و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺎﻳﺪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺰوﻣﺎت و‬ ‫ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪيﻫﺎي اﭘﻞ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺪﺑﺨﺶِ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل زﻳﺒﺎ در درون ﺟﻌﺒﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﻣﻴﻨﻲ ﭼﻪ ﻳﻚ‬ ‫]‪CAD [Computer-Aided Design‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ش ش | صـفـحـه‪٣١٢ :‬‬ ‫ﻣﻚﺑﻮكﭘﺮو‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن اﭘﻞ ﺣﺘﻤﺎً ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﮔﺸﻮدنِ ﺟﻌﺒﻪ و ﻳﺎﻓﺘﻦِ ﻣﺤﺼﻮل در ﻳﻚ وﺿﻌﻴﺖ ﭘﻴﺸﻜﺸﻲ‬ ‫را ﺑﻪ ﻳﺎد دارﻧﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ وﻗﺖ‪ ‬زﻳﺎدي روي ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﻮدم ﻋﺎﺷﻖِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫ﮔﺸﻮدن ﺟﻌﺒﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﺑﻴﺮون آوردنِ ﻣﺤﺼﻮل را ﻃﻮري ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺣﺲ‬ ‫ﺧﺎص ﺑﻮدنِ آن را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﻟﻘﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺌﺎﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺜﻞ داﺳﺘﺎنﮔﻮﻳﻲ‪«.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺎ آن روﺣﻴﻪي ﺣﺴﺎس ﻫﻨﺮياش‪ ،‬ﮔﻪﮔﺎه از دﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ آﺷﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬دﻟﻴﻞ‪ :‬ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻛﺮدن‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻤﻜﺎران را ﻫﻢ آزار داده ﺑﻮد‪ .‬اﺣﺴﺎﺳﺎت‪‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ او ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر ﻗﻮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده از دﺳﺘﺶ ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻦ ﻧﮕﺎﻫﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻳﻦ ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زﻳﺎد ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬از آن ﻳﻜﻲ‬ ‫ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ” و ﺑﻌﺪ در ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﮔﺮوﻫﻲ‪ ،‬ﻃﻮري راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺣﺮف ﻣﻲزد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر اﻳﺪه از ﺧﻮدش ﺑﻮده‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺨﺼﻪ ﺗﻮﺟﻪ دﻳﻮاﻧﻪواري ﺑﻪ ﻣﺒﺪاء ﻫﺮ اﻳﺪه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻲ دﻓﺘﺮﭼﻪﻫﺎﻳﻲ ﭘﺮ از اﻳﺪهﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارم‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ از ﻣﺼﺎدرهي ﻃﺮحﻫﺎﻳﻢ ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻲﺷﻮم‪«.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از اﻳﻨﻜﻪ ﻏﺮﻳﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﻨﻬﺎ اﻳﺪهﭘﺮدازِ اﭘﻞ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺪي‬ ‫ﺑﺎ آن ﺻﺪاي ﻧﺮﻣﺶ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «،‬ﺳﭙﺲ ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺟﺎﺑﺰ را در ﻗﺎﻟﺐِ ﻛﻼم ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﺪ‪» :‬در ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻳﺪهﻫﺎ و ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‪ ،‬در‬ ‫ﭘﺮوﺳﻪي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﺒﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ اﻧﮕﻴﺰه دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺎرﻣﺎن ﻛﺎر ﻛﻨﺪ و از ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ راه‪ ‬ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻳﺪهﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﻋﺒﻮرﻣﺎن دﻫﺪ‪ ،‬اﻳﺪهﻫﺎي ﻣﻦ و‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻢ ﺳﺮ از ﻧﺎﻛﺠﺎ در ﻣﻲآورد‪«.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ف ت | صـفـحــه‪٣١٣ :‬‬

‫فصل بیست و هفت‬ ‫آﻳـﻤ‪‬ﻚ‬ ‫سالم‪) ...‬دوبارﻩ(‬

‫ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﺳﺮْوﻗﺖ‪ ‬آﻳﻨﺪه‬ ‫ﺟﺸﻦِ اوﻟﻴﻦ ﻃﺮاﺣﻲِ ﻣﺸﺘﺮك ﺟﺎﺑﺰ‪-‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻧﺎم آﻳـﻤ‪‬ﻚ رﻗﻢ ﺧﻮرد؛ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي روﻣﻴﺰي ﺑﺮاي ﺑﺎزار ﻣﺼﺮف‬ ‫ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻛﻪ در ﻣ‪‬ﻲ ‪ 1998‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺸﺨﺼﺎت دﻗﻴﻘﻲ ﺑﺮاي آن ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ‬ ‫ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﻤﻪﻛﺎره ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ آﻣﺎده ﺑﻪ ﻛﺎر ‪-‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﮔﺸﺎﻳﺶ ﺟﻌﺒﻪ‪-‬‬ ‫ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰي ﻣﻲداﺷﺖ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻧﺎمﺗﺠﺎري را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺣﺪود ‪1.200‬‬ ‫دﻻر ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻲداﺷﺖ‪) .‬در آن زﻣﺎن اﭘﻞ ﻫﻴﭻ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي زﻳﺮ ‪ 2.000‬دﻻر ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﻧﺪاﺷﺖ‪ (.‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﺑﺮوﻳﻢ ﺳﺮاغ رﻳﺸﻪﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشِ ﺳﺎل ‪ ،1984‬ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻫﻤﻪﻛﺎره‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ‬ ‫ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻧﻘﺸﻪي اوﻟﻴﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ “ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺒﻜﻪ” درﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن در اُراﻛ‪‬ﻞ از آن‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد؛ ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي ارزان ﺑﺪون دﻳﺴﻚ ﺳﺨﺖ ﻛﻪ اﺳﺎﺳﺎً ﺑﺮاي اﺗﺼﺎل ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮد داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻓﺮِد اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ‪ ،‬رﺋﻴﺲ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺤﺚ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻛﺎﻣﻞ )ﺑﺎ ﺳﻲديرام( و‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎرف ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ رﺿﺎﻳﺖ داد‪ .‬ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻣﺴﺌﻮلِ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه و ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﭘﺎورﻣ‪‬ﻚ ‪) G3‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺣﺮﻓﻪاي اﭘﻞ( را ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻄﺒﻴﻖ داد‪ .‬ﻳﻚ دﻳﺴﻚﺳﺨﺖ و ﻳﻚ ﺳﻲديرام ﻫﻢ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ وﻟﻲ در ﺣﺮﻛﺘﻲ ﻣﺘﻬﻮراﻧﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ف ت | صـفـحـه‪٣١٤ :‬‬ ‫او ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻋﺪم اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻼﭘﻲﺧﻮان ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﺳﺘﺎرهي ﻫﺎﻛﻲ‪ ،‬وِﻳﻦ ﮔﺮﺗﺰﻛﻲ‪ 1‬ﻧﻘﻞ ﻗﻮل آورد‪» :‬ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﮔﻮي دارد ﻣﻲرود اﺳﻜ‪‬ﻴﺖ ﻛﻦ‪ ،‬ﻧﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﻮده‪ «.‬اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻛﻤﻲ از زﻣﺎنِ ﺧﻮدش ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﻮد‬ ‫وﻟﻲ در آﻳﻨﺪه ﻓﻼﭘﻲدﻳﺴﻚﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬و ﻫﻤﻜﺎر ارﺷﺪش دﻧﻲ ﻛﺎﺳﺘﺮ‪ ،2‬ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻃﺮحﻫﺎي آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻦ ﺗﻨﺪش‬ ‫ﺗﻤﺎم دهﻫﺎ ﻣﺪل ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ آﻧﻬﺎ را رد ﻛﺮد وﻟﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻠﺪ ﺑﻮد ﭼﻄﻮر راﻣ‪‬ﺶ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻧﻲ در اﺑﺘﺪا ﻧﻈﺮِ ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﺄﻳﻴﺪ‬ ‫ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﻣﺪﻟﻲ را ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ او ﻗﻮل داده ﺑﻮد‪ ،‬وﺳﻂ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻃﺮﺣﻲ ﺑﺎ ﺧﻤﻴﺪﮔﻲ در ﭘﺸﺖ و ﻗﻴﺎﻓﻪاي‬ ‫ﺳﺮزﻧﺪه ﻛﻪ اﺻﻼً ﺷﺒﻴﻪ ﻗﺎﻟﺐﻫﺎي زﺷﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روي ﻣﻴﺰﻫﺎ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ ﺣﺲ را دارد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺗﺎزه آﻣﺪه روي ﻣﻴﺰت‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦاﻵن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﭙﺮد و ﺑﺮود ﻳﻚ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ‪«.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬ﺗﺎ ﺟﻠﺴﻪي ﺑﻌﺪي ﻣﺪل ﻣﺬﻛﻮر را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻴﺪ و اﻳﻦ ﺑﺎر ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ آن دﻳﺪﮔﺎه‪ ‬دوﻗﻄﺒﻲاش اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻋﺎﺷﻖ ﻃﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ را زﻳﺮ ﺑﻐﻞ زد و راه اﻓﺘﺎد ﺗﻮي ﻣﻘﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد و ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮد‪ .‬اﭘﻞ در آﮔﻬﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدنِ ﺧﻮد ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﺪ وﻟﻲ ﺗﺎ‬ ‫آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻨﻮز ﭼﻴﺰي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬آﻧـَﻚ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻃﺮح‬ ‫ﻧﻮ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻛ‪‬ﻴﺲ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲِ آﻳﻮ‪ ‬و ﻛﺎﺳﺘﺮ ﺑﻪ رﻧﮓ آﺑﻲِ ﻧﻴﻠﻲ و ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎف ﺑﻮد ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ از ﺑﻴﺮون‪ ،‬داﺧﻞ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را دﻳﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻌﻲ در اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ﺣﺲ داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ؛ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ آﻓﺘﺎبﭘﺮﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ از ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎف ﺑﻮدﻧﺶ ﺧﻮشﻣﺎن آﻣﺪ‪ .‬از رﻧﮓ )ﻏﻴﺮﺷﻔﺎف(‬ ‫ﻫﻢ ﻣﻲﺷﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد وﻟﻲ ﺣﺲ ﻋﺪم ﺛﺒﺎت را اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲداد و ﻛﻨﺎرهﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮآﻣﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﻢ در واﻗﻌﻴﺖ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺳﺘﻌﺎري‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎف ﺑﻮدن ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ داﺧﻠﻲِ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻴﺮوﻧﻲِ آن ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آن زﻣﺎن ﻛﻪ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي روي ﺻﻔﺤﻪﻣﺪار در دﻳﺪرس ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬واي ﺑﻪ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﻠّﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎف‪ ،‬دﻗﺖ‪ ‬ﺑﺎﻻيِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎم ﻗﻄﻌﺎت‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ آﻧﻬﺎ را ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻢ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﻣﻲآورد‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺮزﻧﺪه‪ ،‬در ﻋﻴﻦِ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ “ﺳﺎدﮔﻲ‪ ”،‬اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﻘﻴﻘﻲِ “آن” را ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺳﺎدﮔﻲِ ﭘﻮﺳﺘﻪي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي در ﺧﻮد داﺷﺖ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬و ﮔﺮوﻫﺶ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺮهاي ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﻲﻧﻘﺺ ﺑﻮدنِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻛ‪‬ﻴﺲﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺻﺤﺒﺖ و ﻛﺎر‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ رﻧﮓﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎف‪ ‬اﻏﻮاﮔﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﭘﺎﺳﺘﻴﻞﺳﺎزي رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در آﺧﺮ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‬ ‫ﻫﺮ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﺑﻪ ﺑﻴﺶ از ‪ 60‬دﻻر ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﻚ ﻛ‪‬ﻴﺲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي اﺣﺘﻤﺎل ﺟﺒﺮان ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﻛ‪‬ﻴﺲ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖِ اﻓﺰاﻳﺶِ ﻓﺮوشِ ﺣﺎﺻﻞ از اﺳﺘﻔﺎده از آن‪،‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت و ﻛﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ اﻋﺘﻘﺎدي ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫روي ﻛ‪‬ﻴﺲِ آﻳـﻤ‪‬ﻚ دﺳﺘﮕﻴﺮهاي ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺬاب و رﻣﺰﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻛﺎرﺑﺮدي‪ .‬واﻗﻌﺎً ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادي‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد اﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ روﻣﻴﺰي را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ زﻳﺎد ﻧﺒﻮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻧﺼﺐ آن را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪:‬‬

‫‪Wayne Gretzky‬‬ ‫‪Danny Coster‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ف ت | صـفـحــه‪٣١٥ :‬‬ ‫»ﻣﺮدمِ آن دوره ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي راﺣﺖ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎن اﮔﺮ از ﭼﻴﺰي ﺗﺮﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻟﻤﺴﺶ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻪ‬ ‫واﻫﻤﻪي ﻣﺎدرم از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﻣﻲدﻳﺪم ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم اﮔﺮ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﻴﺮه آن ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط‬ ‫راﺣﺖﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﭼﻮن دﺳﺘﮕﻴﺮه‪ ،‬ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ درك‪ .‬دﺳﺖ‪ ‬ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬ﺧﻮدش دﻋﻮت‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺲ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺑﻮدن دارد‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﻴﺮهي ﺗﻮﻛﺎر ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮ ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬در اﭘﻞِ‬ ‫ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺤﺜﻲ را ﻣﻲﺑﺎﺧﺘﻢ وﻟﻲ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر اﺳﺘﻴﻮ اوﺿﺎع ﻓﺮق ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﺪه را دﻳﺪ‬ ‫ﮔﻔﺖ “ﻋﺎﻟﻴﻪ!” ﻫﻨﻮز ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﺪاده ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻗﻀﻴﻪ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺮاﻳﺶ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﺪ دﺳﺘﮕﻴﺮه‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ از ﺣﺲ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮدن و ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲِ آﻳـﻤ‪‬ﻚ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻳﺮادات ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ رﺋﻴﺲ آﻧﻬﺎ در ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮد ِ‬ ‫ن‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﺎت‪ ‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎيِ اﺟﺮايِ ﻋﻼﻳﻖِ ﻫﻨﺮي و وﺳﻮاسﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ آﻳﻮ‪ ،‬ﻏُﻠُﻮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»وﻗﺘﻲ اﻳﺪه را ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن دادﻳﻢ‪ 38 ،‬دﻟﻴﻞ از ﺧﻮدﺷﺎن در آوردﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ! ﻧﻤﻲﺷﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‬ ‫“ﻧﻪ! ﻧﻪ! راه ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎﻣﺶ دﻫﻴﺪ‪ ”.‬ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ “ﺧﺐ‪ ،‬ﭼﺮا؟” ﮔﻔﺘﻢ “ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻨﻢ و‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ ”.‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﻟﺞﺑﺎزي اﻧﺠﺎﻣﺶ دادﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻟﻲ ﻛﻠﻮ و ﻛ‪‬ﻦ ﺳﻴﮕﺎل و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ در ﺗﻴﻢ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺗﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬دﺑﻠﻴﻮ‪.‬ا‪‬ي‪/‬ﭼﻴﺎت‪/‬د‪‬ي ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‬ ‫ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮلِ د‪‬رداﻧﻪ را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﺳ‪‬ﺮّي اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﻴﻮهي ﻫﻴﺠﺎﻧﻲِ ﺧﻮدش ﻃﺮحِ‬ ‫ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎف‪ ‬آﻳﻮ‪- ‬ﻛﻪ ﺑﻲﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﻗﻄﺮهي اﺷﻚ ﻧﺒﻮد‪ -‬را روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺳﺮﻳﺎلِ‬ ‫اﻧﻴﻤﻴﺸﻨﻲ ﺟِﺘﺴﻮنﻫﺎ‪ 1‬ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ در ﺣﺎل ﭘﺨﺶ از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و داﺳﺘﺎﻧﺶ راﺟﻊ ﺑﻪ زﻣﺎن آﻳﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻫﺎن‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﮕﺎل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎﻣﻼً ﺷﻮﻛﻪ ﺷﺪﻳﻢ وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ ر‪‬ك ﺑﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ “ﻳﺎ‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ؟” واﻗﻌﺎً ﻃﺮح ﻧﻮﻳﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺎم‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﺳﻴﮕﺎل ﺑﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﺎم ﻧﺰدش ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ “آﻳـﻤ‪‬ﻚ” ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫اﺑﺘﺪا ﻫﻴﭻﻛﺪام را ﻧﭙﺴﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻴﮕﺎل رﻓﺖ و ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ وﻟﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي‬ ‫او ﺑﭽﻪﻫﺎي آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻫﻨﻮز “آﻳـﻤ‪‬ﻚ” را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻵن دﻳﮕﺮ ازش ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻧﻴﺴﺘﻢ‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻨﻮز دوﺳﺘﺶ ﻫﻢ ﻧﺪارم‪ «.‬ﭼﻨﺪ ﻃﺮح اوﻟﻴﻪ از روي اﺳﻢ زد و ﻛﻢﻛﻢ اﻳﻦ ﻧﺎم ﺑﺮاﻳﺶ ﺟﻠﻮه ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺳﻢ ﻣﺤﺼﻮل ﺷﺪ‪ :‬آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ ﺿﺮباﻷﺟﻞ ﺗﻜﻤﻴﻞ آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ ،‬آن ﺗُﻨﺪ ﺧﻮﻳﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻫﻢ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻛﻨﺪي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل آﻳﻮ‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﻮهﻫﺎي ﺧﺸﻢِ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺶ را دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺧﺸﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ‪ «.‬دور ﻣﻴﺰ‬ ‫ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻧﻮﺑﺖ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﺑﻮد‪» :‬اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﺟﺎن‬ ‫ﻣﻲﻛَﻨﻴﻢ‪ «،‬ﺑﻌﺪ اﺗﺎق را روي ﺳﺮش ﮔﺬاﺷﺖ‪» :‬و ﺷﻤﺎﻫﺎ دارﻳﺪ ﮔﻨﺪ ﻣﻲزﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر!«‬ ‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشِ اول‪ ،‬اﻋﻀﺎي آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪن ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺘﻨﺎوﺑﺎً ﻛﺎر‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻳﻚ اﻧﻔﺠﺎر دﻳﮕﺮ از ﺟﺎﺑﺰ ﻃﻠﺐ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي ﺗﻤﺮﻳﻨﻲِ ﻗﺒﻞ از ﻣﺮاﺳﻢ ﻛﻪ رﺳﻴﺪ‪،‬‬ ‫راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ دو ﻧﻤﻮﻧﻪﻣﺤﺼﻮل را ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻗﺮار داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻣﺤﺼﻮلِ ﻧﻬﺎﻳﻲ را رؤﻳﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ روي‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬دﻛﻤﻪي زﻳﺮِ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ را ﻓﺸﺎر داد و ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ ﺳﻴﻨﻲِ ﺳﻲديرام ﺑﻴﺮون آﻣﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬ ‫‪Jetsons‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ف ت | صـفـحـه‪٣١٦ :‬‬ ‫»اﻳﻦ ﻛﺜﺎﻓﺖ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺴﺖ؟« ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲداﻧﺪ ﺳﻲديرام ﭼﻴﺴﺖ‪ «.‬از ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺳﺮزﻧﺶﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮده ﻳﻚ ﺳﻲديرامِ‬ ‫ﺷﻜﺎفدار روي ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺷﻜﺎف ﺑﺎرﻳﻚ ﺑﺮاي ورود‪-‬و‪-‬ﺧﺮوج ﺳﻲدي دارﻧﺪ و روي‬ ‫اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎي ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ آن زﻣﺎن ﻫﻢ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦ دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺳﻲديراﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻊ اﻧﺘﺨﺎبِ ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻬﺖ ﻧﺸﺎن دادم‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺻﺮار ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺳﻴﻨﻲِ ﻛﺜﺎﻓﺘﻲ در‬ ‫ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺷﻜﺎف ﺑﻮد!« راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻋﻘﺐ ﻧﻜﺸﻴﺪ‪ .‬ﺧﺸﻢ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻓﺮوﻛﺶ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻌﺪﻫﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫آن روز ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً اﺷﻜﻢ درآﻣﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ دﻳﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻋﻮﺿﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ در آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻘﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻞ ﻣﺮاﺳﻢ را ﻟﻐﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ راﺟﻊ ﺑﻪ آن روز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺑﻲ ﻃﻮري ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر داﺷﺖ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪“ :‬ﻓﻴﻞ‪ ،‬ﻣﻦ‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪام؟” اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮلِ ﻣﻦ و اوﻟﻴﻦ ﺑﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ذﻫﻨﻴﺖ را از اﺳﺘﻴﻮ دﻳﺪم ﻛﻪ‪“ :‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺎﻟﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﻲاش ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ”‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮاﻧﺠﺎم رﺿﺎﻳﺖ داد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪيِ آﻳـﻤ‪‬ﻚ از‬ ‫ﺳﻲديرام ﺷﻜﺎﻓﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن اﺷﻚآﻟﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻗﻮل ﻣﻲدﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾِ اﻣﻜﺎن ﻣﺪلِ ﺷﻜﺎﻓﻲ‬ ‫را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺮاﺳﻢ را اﺟﺮا ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫در ﻣﻮرد وﻳﺪﻳﻮي ﻣﺮاﺳﻢ ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﻮﭼﻜﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬در ﻗﺎب ﺗﺼﻮﻳﺮ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬اﻳﺪهي ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮد را‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد و ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺟﺘﺴﻮنﻫﺎ ﭼﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي داﺷﺘﻨﺪ؟ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ وﻗﻮع آﻳﻨﺪه در دﻳﺮوز ﺑﻮد‪ «.‬در‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﭗ دو ﺛﺎﻧﻴﻪاي از ﺳﺮﻳﺎل ﻛﻪ در آن ﺟﻴﻦ ﺟﺘﺴﻮن ﺟﻠﻮي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺑﻮد و ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﭗ‬ ‫دو ﺛﺎﻧﻴﻪاي دﻳﮕﺮ از ﺧﻨﺪهي ﺟﺘﺴﻮنﻫﺎ زﻳﺮ درﺧﺖ ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻴﺎرانِ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ آن دو ﻛﻠﻴﭗ را ﺣﺬف ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮن ﻫﺎﻧﺎ‪-‬ﺑﺎرﺑِﺮا‪ 1‬اﺟﺎزهي اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ را ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﺳﺮش‬ ‫ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺣﺬﻓﺶ ﻧﻜﻦ‪ «.‬ﻫﺮ ﭼﻪ دﺳﺘﻴﺎرِ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻴﭽﺎره ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫ﻧﻴﺎﻣﺪ‪» :‬ﺑﻪ د‪‬ر‪‬ك! ﻧﮕﻬﺶ دار« و ﻛﻠﻴﭗﻫﺎ ﺣﺬف ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﻣﺸﻐﻮل آﻣﺎدهﺳﺎزي ﻳﻚ ﺳﺮي آﮔﻬﻲِ رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﺑﺮاي ﻣﺠﻼت ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ رﺳﻴﺪنِ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪،‬‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻳﻚ ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ از آن ﺳﻮي ﺧﻂ ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ رﻧﮓ ﻧﻴﻠﻲِ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ‬ ‫در آﮔﻬﻲﻫﺎ ﺑﺎ رﻧﮓ ﻧﻴﻠﻲِ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪ دارﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ!؟! ﻣﻦ آﮔﻬﻲﻫﺎ را‬ ‫ﻣﻲدﻫﻢ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ ﭼﻮن اﻳﻦ آﺷﻐﺎﻟﻪ!« ﻛﻠﻮ ﻛﻢ ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﺷﺎن ﻛﻦ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ در‬ ‫دﻓﺘﺮش ﻧﺒﻮد اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ داد زدن اداﻣﻪ داد‪ .‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﻛﻠﻮ ﻣﺠﺒﻮرش ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و‬ ‫ﻋﻜﺲﻫﺎي اﺻﻠﻲ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪» :‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮدم ﻛﻪ اﻳﻦ آﺑﻲ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﺧﻮد‪ ‬ﺧﻮد‪ ‬ﻫﻤﺎن آﺑﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲِ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ )واﻗﻊ در ﭼﻨﺪ‬ ‫ِ‬ ‫ﺑﺨﺶِ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ در وبﺳﺎﻳﺖ ﮔﺎوﻛ‪‬ﺮ‪ ،2‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻛﻨﺎنِ‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن دورﺗﺮ از ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ (،‬ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ داﺷﺘﻢ ﻛﺎرﺗﻦﻫﺎ را ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺮﺳﺪس ﻧﻘﺮهاي در ﻣﺤﻞ ﭘﺎرك ﺧﻮدروي ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﻦ ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮده ﺑﻮد و اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ داﺧﻞ آن‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻨﺶ ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﻣﻌﺮﻓﻲ اوﻟﻴﻦ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺑﻮد و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﻛﻪ داﺷﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫“ﻧﻪ‪ ...‬آﺑِﻲ ﻛﺜﺎﻓﺖ‪ ...‬ﺑﺴﻪ!”«‬

‫‪Hanna-Barbera‬‬ ‫‪Gawker‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ف ت | صـفـحــه‪٣١٧ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﭘﺮﺷﻮر ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬وﺳﻮاس ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺟﻠﺴﻪي ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻲديرام‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻤﺮﻳﻨﻲ دﻳﮕﺮي ﺗﺮﺗﻴﺐ داد ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﻣﺮاﺳﻤﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎرﻫﺎ ﻟﺤﻈﻪي اوجِ ﻣﺮاﺳﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺮﻛﺖ‪ ‬ﻋﺮﺿﻲ روي ﺻﺤﻨﻪ و ﮔﻔﺘﻦِ »ﺑﻪ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺳﻼم ﻛﻨﻴﺪ« را ﺗﻜﺮار ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻮرﭘﺮدازيِ ﺑﻲﻧﻘﺺ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺎ وﻳﮋﮔﻲِ ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎف ﺑﻮدنِ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻮي ﭼﺸﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺎر‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ راﺿﻲ ﻧﺸﺪ‪ .‬دوﺑﺎره ﻫﻤﺎن رﻓﺘﺎر وﺳﻮاﺳﻲ ‪-‬ﻛﻪ ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻢ در ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻤﺮﻳﻨﻲِ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش در‬ ‫‪ 1984‬دﻳﺪه ﺑﻮد‪ -‬ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺷﺪ‪ .‬دﺳﺘﻮر داد ﻧﻮرﻫﺎ روﺷﻦﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ و زودﺗﺮ روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺘﺎﺑﻨﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻫﻢ‬ ‫راﺿﻲاش ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﺻﺤﻨﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪ و وﺳﻂ ﺗﺎﻻر روي ﻳﻚ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ را روي ﺻﻨﺪﻟﻲ‬ ‫ﺟﻠﻮﻳﻲ اﻧﺪاﺧﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﻘﺪر اداﻣﻪ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺗﺎ درﺳﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﺷﺪ؟« دوﺑﺎره ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ‪ ،‬اﺻﻼً‬ ‫ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ «.‬دﻓﻌﻪي ﺑﻌﺪ روﺷﻨﺎﻳﻲِ ﻧﻮرﻫﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮد وﻟﻲ زﻣﺎنﺑﻨﺪي ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﻏُﺮﻏُﺮ ﻛﺮد‪» :‬دارم از اﻳﻦ ﺗﻜﺮارﻫﺎ‬ ‫ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮم‪ «.‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬آﻳـﻤ‪‬ﻚ درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ روي ﺻﺤﻨﻪ درﺧﺸﻴﺪ‪ .‬داد زد‪» :‬اُه!‬ ‫درﺳﺖ ﺷﺪ! ﺧﻮدﺷﻪ! ﻋﺎﻟﻴﻪ!«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﺳﺘﺎد و ﺷﺮﻳﻚ ﻗﺪﻳﻤﻲاش ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ را از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻴﺮون ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎرِ ﺧﻮد در ﭘﺮوژهي آﻳـﻤ‪‬ﻚ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺒﺎﻫﺖ اﻳﻦ دوره ﺑﺎ دورهي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬آنﻗﺪر‬ ‫ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎركﻛﻮﻻ را ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ را ﻧﺸﺎﻧَﺶ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ اﻳﺮادش ﺑﻪ ﻣﺎوس ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﺜﻞ ﮔﻮي ﻫﺎﻛﻲ اﺳﺖ و ﻣﺮدم‬ ‫از آن ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن اﻳﻦ ﻧﻈﺮِ ﻣﺎركﻛﻮﻻ را اﺛﺒﺎت ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ از ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ آﻳـﻤ‪‬ﻚ را ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺟﺪ ﺑﺰرﮔﺶ؛ دﻳﻮاﻧﻪوار ﻋﺎﻟﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ‪ 6 ،‬ﻣ‪‬ﻲ ‪1998‬‬ ‫در روﻳﺪاد ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ،1984‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺒﻚ ﻧﻮﻳﻨﻲ از ﺗﺌﺎﺗﺮ روي ﺻﺤﻨﻪ را ﺑﻪ ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ :‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ روﻳﺪاد ﺗﺎرﻳﺦﺳﺎز ﻛﻪ در ﻟﺤﻈﻪي اوج‪ ،‬از ﺑﺎﻻ ﻧﻮري درﺧﺸﺎن ﺑﻪ روي‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲﺗﺎﺑﻴﺪ ‪-‬و ﭼﻪ ﺧﻮب ﻣﻲﺷﺪ اﮔﺮ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن آواز ﺳﺮ ﻣﻲدادﻧﺪ و ﮔﺮوه ﻛُﺮِ ﻣﻨﺘﺨﺐ‪“ ،‬ﻫﺎﻟﻪﻟﻮﻳﺎ” ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺮدهﺑﺮداري از ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻣﻴﺪ‪ ‬ﻧﺠﺎت اﭘﻞ و ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎدﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺎﻻر ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﺎﻟﺞِ ﻋﻤﻮﻣﻲِ ديآﻧﺰا در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد؛ ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻞ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺳﺎل‬ ‫‪ .1984‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ اﺟﺮاي اﻳﻦ روﻳﺪاد از ﺗﻤﺎم ﻣﺸﻜﻼت ﻋﺒﻮر و ﺑﺎ ﻛﻨﺎر زدن ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﺎر را ﺗﻘﻮﻳﺖ‪،‬‬ ‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮماﻓﺰار را ﺟﻠﺐ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ را آﻏﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻋﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎل ﮔﻮﺷﻪﭼﺸﻤﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﺬت‪ ‬اﺟﺮاي اُﭘﺮايِ ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺤﺼﻮل داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮﮔﺰاري ﻳﻚ روﻳﺪاد ﺑﻲﻧﻘﺺ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر‬ ‫ﺷﻮر و ﺷﻮقِ او را ﺑﻪ اوج ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺮﺿﻪي ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻋﺎﻟﻲ‪.‬‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ را ﺑﺎ ﺳﭙﺎسﮔﺰاري از ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻋﻮت او در ردﻳﻒ اولِ ﺗﺎﻻر ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫از آﻧﻬﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ اﻛﻨﻮن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ دوﺑﺎره آﻧﻬﺎ را در ﻛﻨﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ وازﻧﻴﺎك در ﮔﺎراژ ﻣﻨﺰل واﻟﺪﻳﻨﻢ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮدم و اﻣﺮوز اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ‪ «،‬او را ﺑﺎ دﺳﺖ ﻧﺸﺎن داد و‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ‪ ،‬ﺣﻀﺎر را ﺑﻪ ﻛﻒ زدن وا داﺷﺖ‪» :‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ ﺑﻪ ﻣﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ و ﺧﻴﻠﻲ زود اوﻟﻴﻦ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ف ت | صـفـحـه‪٣١٨ :‬‬ ‫رﺋﻴﺲِ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻜﺎت« و اﻳﻦﻃﻮر اداﻣﻪ داد‪» :‬ﻫﺮ دوي اﻳﻦ دوﺳﺘﺎنِ ﻗﺪﻳﻤﻲ اﻣﺮوز در ﺗﺎﻻر ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ و‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺪام از ﻣﺎ ﺑﺪونِ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ اﻵن اﻳﻨﺠﺎ ﻧﺒﻮدﻳﻢ‪ «.‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﻫﻮا ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ اﺷﻚآﻟﻮد ﺷﺪ‪ .‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺗﻴﻢِ اﺻﻠﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻫﻢ در ﺗﺎﻻر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي زد و‬ ‫اﻳﻤﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬اﻓﺘﺨﺎرﺷﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺗﺼﺎوﻳﺮِ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻧﻤﺎﻳﺶ اﺳﻼﻳﺪﻫﺎﻳﻲ از‬ ‫ﺳﻄﺢ ﻛﺎراﻳﻲِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬آﻣﺎدهي روﻧﻤﺎﻳﻲ از ﻋﺸﻖ ﺟﺪﻳﺪش ﺷﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و‬ ‫ﻣﺎﻧﻴﺘﻮرﻫﺎي ﻗﻮﻃﻲﻣﺎﻧﻨﺪ روي ﭘﺮدهي ﺑﺰرگ ﺳﺎﻟﻦ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اﻣﺮوز‬ ‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ و ﻣﻦ دوﺳﺖ دارم ﻳﻚ اﻣﺘﻴﺎز ﺑﺮاي ﺧﻮدم ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮم و آن‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادن ﺷﻤﺎﻳﻞ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‬ ‫از اﻣﺮوز ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺖ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﭘﺎرﭼﻪ را از روي ﻣﻴﺰي ﻛﻪ در ﻣﺮﻛﺰِ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻮد ﻛﺸﻴﺪ و اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫روﻧﻤﺎﻳﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻮرﻫﺎي ﺻﺤﻨﻪ روي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دﻛﻤﻪي ﻣﺎوس را ﻓﺸﺎر داد و درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﺖ زﻳﺎد ر‪‬وي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺑ‪‬ﺮ ﺧﻮرد و در ﭘﺎﻳﺎن‪،‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺗﺼﺎوﻳﺮي از ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻋ ‪‬‬ ‫ﻛﻠﻤﻪي »ﺳﻼم« ﺑﺎ دﺳﺖﺧﻄﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در ﺳﺎل ‪ 1984‬ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬روي‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ آﻣﺪ؛ اﻳﻦ ﺑﺎر زﻳﺮ آن‪ ،‬داﺧﻞِ ﭘﺮاﻧﺘﺰ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪» :‬دوﺑﺎره‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻼمِ دوﺑﺎره‪ ،‬ﺻﺪاي ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺣﻀﺎر‬ ‫رﻋﺪآﺳﺎ در ﻓﻀﺎي ﺳﺎﻟﻦ ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻘﺐ رﻓﺖ و ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻴﺮه ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﮕﺎر‬ ‫از ﺳﻴﺎرهي دﻳﮕﺮي آﻣﺪه‪ «،‬ﺧﻨﺪهي ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﻫﻮا رﻓﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﺳﻴﺎرهي ﺧﻮب‪ .‬ﺳﻴﺎرهاي ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﻬﺘﺮ‪«.‬‬ ‫آري‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﻃﻼﻳﻪدارِ ﻫﺰارهاي ﺟﺪﻳﺪ و‬ ‫اﺑﺮاز وﻓﺎداريِ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪاي ﺑﻪ “ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ” ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛ‪‬ﻴﺴﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺑِﮋ و ﻣﺎﻧﻴﺘﻮري ﺑﺎ ﺳﻴﻢﻫﺎي در‬ ‫ﻫﻢ رﻓﺘﻪ و دﻓﺘﺮﭼﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺣﺠﻴﻢ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ و ﺑﺎ روح‪ ،‬ﻟﻄﻴﻒ در ﻟﻤﺲ و زﻳﺒﺎ در ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺗﺨﻢِ ﻓﻴﺮوزهايِ ﻣﺮﻏﺎنِ ﺳﻴﻨﻪﺳﺮخ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺮدم آورد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد دﺳﺘﮕﻴﺮهي زﻳﺒﺎي آن را ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬از ﺟﻌﺒﻪي‬ ‫ﺳﻔﻴﺪي ﻛﻪ ﺑﺮازﻧﺪهي ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻮد ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورﻳﺪ‪ ،‬و ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﺮﻳﺰ ﺑﺮق وﺻﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶﺗﺮ‪ ،‬از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ دلﺷﺎن را ﺑ‪‬ﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در اﺗﺎﻗﻲ ﻗﺮارش دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎ دﻳﺪنِ آن ﻟﺐ ﺑﻪ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺑﮕﺸﺎﻳﻨﺪ و ‪-‬اﺣﺘﻤﺎﻻً‪ -‬ﺷﻴﻔﺘﻪاش ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮن ﻟ‪‬ﻮي از ﻧﻴﻮز وﻳﻚ در وﺻﻔﺶ‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﻛﻪ ﺳﻮﺳﻮي‪ ‬داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‪-‬ﺗﺨﻴﻠﻲ را ﺑﺎ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﭼﺘﺮ رﻧﮕﺎرﻧﮓ در ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻘﻂ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺪاي ﺗﭙﺶ ﻗﻠﺒﻲ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ اﻳﻨﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ رؤﻳﺎﭘﺮدازِ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن از اوﻫﺎم رﻫﺎ ﺷﺪه‪ «.‬ﻓﻮرﺑ‪‬ﺲ ﺑﻪ آن ﻟﻘﺐِ »ﭘﻴﺸﺘﺎز دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ«‬ ‫را داد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ ﻫﻢ از ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﺮ ﺳﺮ ذوق آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬او ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﺳﺎدهاي را ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ‪ 15‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﺪﻳﻮن آن ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻗَﺪ‪‬ر ﺑﺴﺎز و آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲِ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻪ اوج ﺑﺮﺳﺎن‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻋﻴﺐﺟﻮﻳﻲﻫﺎيِ ﻳﻚ ﻓﺮد آﺷﻨﺎ و ﺳﺮﺷﻨﺎس ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮان ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻮدﻧﺪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲداد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻫﻮس زودﮔﺬر‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺴﺨﺮ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﺮﻣﺰ در آورده ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫اﭘﻞ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ دارد‪ ،‬رﻫﺒﺮيِ رﻧﮓﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺪت زﻳﺎدي ﻃﻮل ﻧﻤﻲﻛﺸﺪ ﻛﻪ آن را ﻫﻢ ازش ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﮕﺮان ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ از رﻓﺘﺎر او ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﻣﺮدي ﻛﻪ او ﻋﻠﻨﺎً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻬﺰا ﻗﺮارش ﻣﻲداد‪ ،‬ﻫﻴﭻ درﻛﻲ از آن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ آﻳـﻤ‪‬ﻚ را آﻧﻘﺪر ﺳﺮﺗﺮ از ﺳﺎﻳﺮ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ف ت | صـفـحــه‪٣١٩ :‬‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻛﺮده ﻧﺪارد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬رﻗﺒﺎيِ ﻣﺎ از درك اﻳﻦ ﻋﺎﺟﺰﻧﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻗﻀﻴﻪ ﻓﻘﻂ زﻳﺒﺎﻳﻲِ ﻇﺎﻫﺮي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﭘﻞ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار رﻧﮓ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻗﺮاﺿﻪاش ﭘﺎﺷﻴﺪه‪ ،‬ﺧﺐ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﭘﺎﺷﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻓﺮوش آﻳـﻤ‪‬ﻚ در آﮔﻮﺳﺖ ‪ 1998‬ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 1.299‬دﻻر ﺷﺮع ﺷﺪ‪ .‬در ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪي آﻏﺎزﻳﻦ ‪ 278.000‬واﺣﺪ‬ ‫ﻓﺮوش ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل‪ ،‬اﻳﻦ رﻗﻢ از ﻣﺮز ‪ 800.000‬واﺣﺪ ﮔﺬﺷﺖ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺳﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮوش‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﭘﻞ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ را از آن ﺧﻮد ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ ٪32‬از ﻓﺮوش ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻧﺪ و ‪ ٪12‬از اﻓﺮاد ﻫﻢ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي وﻳﻨﺪوزي ﻛﻮچ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ زودي آﻳﻮ‪ ‬ﭼﻬﺎر رﻧﮓ‪ ‬ﺷﺎدابِ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺮاي آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺗﺪارك دﻳﺪ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﭼﻬﺎر رﻧﮓ‪،‬‬ ‫ﭼﺎﻟﺸﻲ ﺑﺰرگ در زﻣﻴﻨﻪي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬اﻧﺒﺎرداري و ﺗﻮزﻳﻊ ﺑﻮد‪ .‬در اﻛﺜﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﺧﻮد‪ ‬اﭘﻞ در ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎت‬ ‫ﻣﺘﻌﺪدي ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻓﺎﻳﺪهي ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دﻳﺪن رﻧﮓﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮان را ﻫﻢ ﺑﻪ اﺳﺘﻮدﻳﻮ اﺣﻀﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم رﻧﮓﻫﺎ را ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ!« وﻗﺘﻲ آﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺎ ﺣﻴﺮت ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻤﺶ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در اﻛﺜﺮ ﺟﺎﻫﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﺎهﻫﺎ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺘﻪ ﻧﺴﺨﻪاش را ﭘﻴﭽﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻧﻮﺑﺖ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ درﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮايِ “ﺧﻼص ﺷﺪن از ﺷﺮّ آن ﺳﻲديرامِ ﻣﺴﺨﺮه‪ ”.‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺗﻤﺎم اﺳﺘﺮﻳﻮﻫﺎي ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺳﻮﻧﻲ ﻳﻚ ﺳﻲديرام ﺷﻜﺎفدار دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ رﻓﺘﻢ ﺳﺮاغ‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ و ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺑﻴﺦ ﺧﺮﺧﺮهﺷﺎن ﺗﺎ ﻋﻴﻦ ﻫﻤﺎن را ﺑﺮاي ﻧﺴﺨﻪي ﺑﻌﺪيِ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪي ‪ 9‬ﻣﺎه‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد او را از اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻨﺼﺮف ﻛﻨﺪ ﭼﻮن ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ زودي ﺳﻲديرامﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪ ‬ﺧﻮاﻧﺶِ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﻧﻮﺷﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﺑﺮ روي ﺳﻲديﻫﺎ را ﻫﻢ دارد و ﻃﺒﻖ روﻳﻪي ﻣﺮﺳﻮمِ ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻧﻮع ﺳﻴﻨﻲدارِ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻲآﻣﺪ و ﺑﻌﺪ ﻧﻮعِ‬ ‫ﺷﻜﺎفدار‪» :‬اﮔﺮ اﻵن ﺑﺮوي ﺳﺮاغ ﺷﻜﺎفدارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻋﻘﺐ ﻣﻲاﻓﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺠﻠﻪ و اﺻﺮار داﺷﺖ‪» :‬ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻦ اﻳﻦ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ!« در ﻳﻚ رﺳﺘﻮرانِ ﺳﻮﺷﻲ در‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﺻﺮف ﻧﺎﻫﺎر ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ را ﺣﻴﻦ ﻗﺪم زدن اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫ازت ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻟُﻄﻒ‪ ‬ﺷﺨﺼﻲ در ﺣﻘﻢ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻲ‪ «.‬ﺑﺎﻷﺧﺮه راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻛﻮﺗﺎه آﻣﺪ‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻌﺪاً ﺣﻘﺎﻧﻴﺘﺶ اﺛﺒﺎت ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺎﺳﻮﻧﻴﻚ ﺳﻲديﺧﻮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲِ ﺧﻮاﻧﺪن و ﻧﻮﺷﺘﻦِ اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﺑﻴﺮون داد؛ اﻟﺒﺘﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻲديرام ﻛﺎﺳﻪاي داﺷﺘﻨﺪ!‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞِ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻓﻮق در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل آﺗﻲ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ‪ :‬در اﺑﺘﺪا اﭘﻞ از ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻛﺎرﺑﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن‬ ‫رﻳﺨﺘﻦ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ روي ﺳﻲدي ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎز ﻣﺎﻧﺪ وﻟﻲ ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي روي ﺑﻴﺎورد و ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺳﺒﻘﺖ‪ ‬ﺑﺮقآﺳﺎ از رﻗﺒﺎ ﺑﺮ ﺧﻴﺰد‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺷﺪ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪.‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحـه‪٣٢٠ :‬‬

‫فصل بیست و هشت‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‬ ‫بعد از این همه سال‪ ،‬هنوز دیوانه‬

‫ﺑﺎ ﺗﻴﻢ ﻛﻮك‪.2007 ،‬‬

‫ﺗﻴﻢ ﻛﻮك‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬آﮔﻬﻲﻫﺎي “ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ” را ﺑﻪ روي آﻧﺘﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد و در ﻫﻤﺎن ﺳﺎلِ اول‬ ‫آﻳـﻤ‪‬ﻚ را ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي اﻛﺜﺮ ﻣﺮدم ﻳﻘﻴﻦ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ او ﺳﺮﺷﺎر از ﺧﻼﻗﻴﺖ و اﻳﺪهﭘﺮدازيِ ﺑﻜﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ را در دورهي اول ﺣﻀﻮرش در اﭘﻞ ﻧﻴﺰ ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ در آن ﺳﺎلﻫﺎي دور‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﺒﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرگ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬در آن دوره ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻲ را از ﺧﻮد ﺑﺮوز ﻧﺪاده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ در ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬اﻓﺘﺨﺎرآﻣﻴﺰش ﭼﻨﺎن ﺑﺎ واﻗﻊﺑﻴﻨﻲ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺧﻮد را ﺑﻪ آﻏﻮشِ ﻛﺎر ﺳﭙﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺘﻲ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦِ دﻧﻴﺎ ﺗﻦ در ﻧﻤﻲدﻫﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ا‪‬د ووﻻرد‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن او در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺮق داﺷﺖ ﺑﺎ ﻣﺠﺮي ﻳﺎ اﻳﺪهﭘﺮداز ﺑﻮدن‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻛﻪ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮي‬ ‫ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪي ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺗﻜﻴﻪﻛﻼمِ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲِ ﺟﺎﺑﺰ “ﺗﻤﺮﻛﺰ” ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦِ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺿﻌﻴﻒ از ﭼﺮﺧﻪي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎيِ ﻓﺮﻋﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪي اﭘﻞ را ﻫﻢ ﻣﺤﺪود ﻛﺮد‪ .‬او ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮ وﺳﻮاس ﺧﻮد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﭘﻞ ﻓﺎﺋﻖ آﻳﺪ و ﭘﺲ از واﮔﺬاريِ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻤﺎم ﻗﻄﻌﺎت ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ‪-‬از‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻛ‪‬ﻴﺲﻫﺎ‪ -‬ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻫﻤﻜﺎر‪ ،‬اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ اﭘﻞ‪ ،‬اﻧﻀﺒﺎط‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحــه‪٣٢١ :‬‬ ‫ﺳﺨﺘﻲ را ﺑﺮ ﻛﺎر ﺣﺎﻛﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ﺷﻴﺮ و ﺗﺨﻢﻣﺮغ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻫﻢ ﻋﻤﺮ ﻗﻔﺴﻪاي ﻣﺤﺪودي دارﻧﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺑﺪو ورود ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮدي اﻧﺒﺎرﻫﺎي اﭘﻞ ﻣﻌﺎدل ارزش ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺑﻴﺶ از ‪ 2‬ﻣﺎه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ دﻳﮕﺮي‪ .‬ﺣﺠﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي راﻛﺪ‪ ‬اﭘﻞ در آن زﻣﺎن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﻌﺎدل ‪ 500‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ در‬ ‫اواﻳﻞ ﺳﺎل ‪ 1998‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﺣﺠﻢ را ﺑﻪ ﻧﺼﻒ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻌﺎدل ارزشِ ﺗﻮﻟﻴﺪات‪ ‬ﻳﻚ ﻣﺎه‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻲﺗﻠﻔﺎت ﻫﻢ ﻧﺒﻮد زﻳﺮا ﻫﻨﻮز دﻳﭙﻠﻤﺎﺳﻲ ﻣﺨﻤﻠﻲ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻲ از راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ او‬ ‫ﺑﺪل ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻳﻜﻲ از ﺑﺨﺶﻫﺎي ا‪‬ﻳﺮﺑ‪‬ﺮن اﻛﺴﭙﺮس‪ 1‬در ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻗﻄﻌﺎت‬ ‫ﻳﺪﻛﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ در اﭘﻞ دﺳﺘﻮرِ ﻟﻐﻮ ﻗﺮارداد را داد ﻛﻪ او ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺒﻌﺎت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺳﺮ ﺑﺎز‬ ‫زد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﺑﺮو ﺑﻬﺸﺎن ﺑﮕﻮ اﮔﺮ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﮔَﻨﺪ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ اﻣﻜﺎن ﻧﺪارد ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ‪ 10‬ﺳ‪‬ﻨﺘﻲ ﻫﻢ از‬ ‫اﭘﻞ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ «.‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺬﻛﻮر اﺳﺘﻌﻔﺎ داد و ﺷﻜﺎﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﺸﺪارش را داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ زودي از راه رﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﻞ و ﻓﺼﻠﺶ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬آن ﻣﺪﻳﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎري ﻛﻪ داﺷﺘﻢ ‪10‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻣﻲارزﻳﺪ وﻟﻲ دﻳﮕﺮ ﺗﺤﻤﻠﺶ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ ‪-‬و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺧﻮدش اﺧﺮاﺟﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﺑﻪ ﺗﻮزﻳﻊﻛﻨﻨﺪهي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ دﺳﺘﻮر داده ﺷﺪ ﻣﻮﺟﻮدي ﻛﺎﻻ را ‪ ٪75‬ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ ﻛﻪ او ﻫﻢ داد‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ آن ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺧﻄﺎي ﻣﺠﺎز ﺑﺮاي اﻳﻔﺎي وﻇﻴﻔﻪ ﺻﻔﺮ اﺳﺖ‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ وي‪.‬ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬آي‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ 2‬در ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﻌﺪاد ﻛﺎﻓﻲ ﺗﺮاﺷﻪ دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﺑﺮقآﺳﺎ‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ‬ ‫داد زدن ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻪ »آﺷﻐﺎلﻫﺎي ﻛﺜﺎﻓﺖ‪ ‬ﻋﻮﺿﻲ« ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖآﺧﺮ وي‪.‬ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬آي ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ را ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﻣﺪﻳﺮان آن‪ ،‬ژاﻛﺖﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﮔﺮوه‬ ‫آ‪.‬ك‪.‬ع )آﺷﻐﺎلﻫﺎي ﻛﺜﺎﻓﺖ‪ ‬ﻋﻮﺿﻲ(‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﻣﺎه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲِ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺲ اﺳﺖ و‬ ‫اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ ﺳﺎل‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺨﺼﺎً ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي روزاﻧﻪي اﭘﻞ را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺮد زﻳﺮا ﺗﻤﺎم اﻓﺮادي ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬آدمﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﻧﺴﻞ ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ او ﻛﺴﻲ را‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ زﻣﺎنﺑﻨﺪيِ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و زﻧﺠﻴﺮهي ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺷﺮﻛﺖ را ﻛﺎﻣﻼً دﻗﻴﻖ‬ ‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﺪ؛ درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﻛﺎري ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻜﻞ د‪‬ل ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ در ﺳﺎل ‪ 1998‬ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﺗﻴﻢ ﻛﻮك ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪ؛ ﻣﺮد ﺑﺎ وﻗﺎرِ ‪ 37‬ﺳﺎﻟﻪاي ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺗﺪارك و ﺗﺄﻣﻴﻦ‬ ‫و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زﻧﺠﻴﺮهي ﻋﺮﺿﻪ در ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ را داﺷﺖ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫ﺑﺪل ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻚ ﺑﻲﺑﺪﻳﻞ ﺟﺎﺑﺰ در ادارهي ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ از او ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﺗﻴﻢ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺗﺪارﻛﺎت و ﺗﺄﻣﻴﻦ داﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ درﺳﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺎز ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻦ‬ ‫و او دﻳﺪ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ دارﻳﻢ‪ .‬در ژاﭘﻦ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪيِ زﻳﺎدي دﻳﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ در ﺗﺤﻮﻳﻞِ “درﺳﺖ ﺳﺮ ﻣﻮﻋﺪ‪”‬‬ ‫ﺳﻔﺎرﺷﺎت ﻣﺘﺒﺤﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ و ﺑﻌﺪ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﻬﺎ را ﺳﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ و ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺗﻴﻢ از راه رﺳﻴﺪ ﻛﻪ او ﻫﻢ ﻫﻤﺎن را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﻪ زودي ﺑﻪ اﻳﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن‬ ‫رﺳﻴﺪم ﻛﻪ دﻗﻴﻘﺎً ﺑﻪ ﻛﺎرش وارد اﺳﺖ‪ .‬دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺧﻮدم داﺷﺖ و در ﺳﻄﺢ اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎي راﻫﺒﺮدي ﺑﻪ‬

‫‪Airborne Express‬‬ ‫‪VLSI Technology‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحـه‪٣٢٢ :‬‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد او‪ ،‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ در ذﻫﻨﻢ ﺟﺎ ﺑﺮاي ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ و ﻧﻈﺮم را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺗﻴﻢ ﻛﻮك‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻛﺸﺘﻲﺳﺎزي اﺳﺖ‪ .‬او در راﺑﺮﺗﺰد‪‬ﻳﻞ‪ 1‬آﻻﺑﺎﻣﺎ ﺑﺰرگ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺷﻬﺮي‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻴﻦ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ‪ 2‬و ﭘﻨﺴﺎﻛﻮﻻ‪ 3‬در ﻧﻴﻢﺳﺎﻋﺘﻲِ ﺳﺎﺣﻞ ﺧﻠﻴﺞ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻮﺑﻮرن‪ 4‬ﺑﻪ ﺗﺨﺼﺺ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ ،‬در دوك‪ 5‬ﻣﺪرك ﺗﺠﺎري ﮔﺮﻓﺖ و دوازده ﺳﺎل ﺑﺮاي آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م در ﭘﺎرك‪ ‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲِ ﻣﺜﻠﺚ‪ 6‬در ﻛﺎروﻟﻴﻨﺎي‬ ‫ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬در زﻣﺎن ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺎزه در ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﻄﻘﻲ‬ ‫و ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻛﺎر در ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ ﺑﻮد وﻟﻲ در آن دﻳﺪار ﺑﻪ دامِ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎي ﺟﺎﺑﺰ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ از ﺷﺮوعِ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻨﻄﻖ و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ را ﺑﻪ ﺑﺎد‬ ‫ﺑﺴﭙﺎرم و ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪ .‬ﺷَﻢ دروﻧﻲام ﻣﻲﮔﻔﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﺎن ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎر در‬ ‫ﻋﻤﺮ ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﺑﻐﻪي ﺧﻼﻗﻲ دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ« و ﻛﻮك اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را ﻗﺎپ زد‪» :‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﻲآﻣﻮزﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎسِ ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ وﻟﻲ ﮔﺎه ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﺷَﻢ و ﺟﺮأت‪ ،‬ﺿﺮوريﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻛﻮك در اﭘﻞ ﺑﺪل ﺑﻪ ﭼﺸﻢ و ﮔﻮش ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻜﺎري ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ وﻇﺎﻳﻔﺶ را اﻳﻔﺎ ﻛﺮد‪ .‬او ﻫﺮﮔﺰ ازدواج‬ ‫ﻧﻜﺮده و وﻗﻒ ﻛﺎرش اﺳﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮ روزﻫﺎ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 4:30‬ﺑﻴﺪار ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ اﻳﻤﻴﻞﻫﺎ را ارﺳﺎل ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻦ ورزش ﻣﻲرود و ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ از ﺳﺎﻋﺖ ‪ 6‬ﺻﺒﺢ‪ ،‬در ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎي ﺗﻠﻔﻨﻲِ‬ ‫ﻋﺼﺮ ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲﻫﺎي ﻫﻔﺘﻪي ﭘﻴﺶرو را او ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺎ ﻛﺞﺧﻠﻘﻲﻫﺎ و ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎي ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻮك ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﺎ رﻓﺘﺎر ﻣﻼﻳﻢ‪ ،‬ﻟﻬﺠﻪي آراﻣﺶﺑﺨﺶِ‬ ‫آﻻﺑﺎﻣﺎﻳﻲ و ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﺳﺎﻛﺖ‪ ‬ﻣﻌﺮوﻓﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺘﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آدام ﻟَﺸﻴﻨﺴﻜﻲ‪ 7‬در ﻓُﺮﭼﻮن ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﻛﻮك ﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ ﺧﻮشروﻳﻲ وﻟﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً اﺧﻤﻨﺎك و در ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺳﻜﻮتﻫﺎي ﻣﻤﺘﺪ و‬ ‫ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻨﻮي‪ ،‬ﺻﺪاي ﺑﺎز ﻛﺮدن ﺷﻜﻼتﻫﺎي اﻧﺮژيزاﻳﻲ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ دارد ﻣﻲﺧﻮرد!«‬ ‫ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪاي ﺗﺼﺪي ﭘﺴﺘﺶ در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬ﻣﺸﻜﻠﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ ﭼﻴﻨﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد‬ ‫آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺶ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﭘﻴﮕﻴﺮيِ ﻗﻀﻴﻪ در ﭼﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺳﻲ‬ ‫دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮان ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺑﻮد ﻧﮕﺎه ﻛﺮد و ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻲاﺣﺴﺎس ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﺮا ﻫﻨﻮز‬ ‫اﻳﻨﺠﺎﻳﻲ؟« آن ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚراﺳﺖ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺷﺨﺼﻲاش ﺑﻪ ﻓﺮودﮔﺎه ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ رﻓﺖ و ﺑﻠﻴﺘﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺼﺪ ﭼﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪ )و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦ ارﺷﺪ‪ ‬ﻛﻮك ﺷﺪ‪(.‬‬

‫‪Robertsdale‬‬ ‫‪Mobile‬‬ ‫‪Pensacola‬‬ ‫‪Auburn‬‬ ‫‪Duke‬‬ ‫‪Triangle‬‬ ‫‪Adam Lashinsky‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحــه‪٣٢٣ :‬‬ ‫ﻛﻮك ﺗﻌﺪاد ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ ﻛﻠﻴﺪي اﭘﻞ را از ‪ 100‬ﺑﻪ ‪ 24‬ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻫﺶ داد و آﻧﻬﺎ را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﺷﺎن ﻗﻴﻤﺖﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮي اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر در ﻧﺰدﻳﻜﻲ‬ ‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﺤﺖ اﻣﺮِ اﭘﻞ و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ‪ 10‬ﺗﺎ از ‪ 19‬اﻧﺒﺎر ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ اﻗﻼمِ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﺒﺎرداري‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ از ﻣﻮﺟﻮدي اﻧﺒﺎرﻫﺎ ﻛﺎﺳﺖ‪ .‬در اﺑﺘﺪاي ‪ ،1998‬ﺟﺎﺑﺰ ارزشِ ﻣﻮﺟﻮدي اﻧﺒﺎر را از‬ ‫ﻣﻌﺎدل ﺗﻮﻟﻴﺪ ‪ 2‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﻧﺼﻒ ﻛﺎﻫﺶ داد‪ .‬در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮِ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل‪ ،‬ﻛﻮك آن را ﺑﻪ ‪ 6‬روز ﻛﺎﻫﺶ داد و در‬ ‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﻌﺎدل ‪ 2‬روز رﺳﺎﻧﻴﺪ؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻫﻤﮕﺎن را ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺖ! ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻛﻮك‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ رﺳﻴﺪن ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ اﭘﻞ از ﻣﺮﺣﻠﻪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺳﺎﺧﺖ را‪ ،‬از ‪ 4‬ﻣﺎه ﺑﻪ ‪ 2‬ﻣﺎه ﺗﻘﻠﻴﻞ‬ ‫ت ﻣﻮﺟﻮد در‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻧﻪ ﻓﻘﻂ از ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻛﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ از ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻗﻄﻌﺎ ‪‬‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺮﺧﻮردار ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻳﻘﻪاﺳﻜﻲﻫﺎي ﻣﺴﺨﺮه و ﻛﺎر ﮔﺮوﻫﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﻔﺮي ﺑﻪ ژاﭘﻦ در دﻫﻪي ‪ 1980‬از رﺋﻴﺲ ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬آﻛﻴﻮ ﻣﻮرﻳﺘﺎ‪ ،1‬ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻫﻤﻪ در‬ ‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﻮﻧﻲ ﻟﺒﺎس ﻫﻤﺴﺎن ﻣﻲﭘﻮﺷﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﺎ ﺳﺮﺧﻮردﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺟﻨﮓ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻟﺒﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻧﺪاﺷﺖ و ﺑﺎﻻﺟﺒﺎر ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﻮﻧﻲ ﻫﺮ روز ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺧﻮد‬ ‫ﻟﺒﺎس ﻓُﺮم ﻣﻲدادﻧﺪ‪ «.‬در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬اﻟﺒﺴﻪي ﻫﻤﺴﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺒﻚ ﻛﺎري و راﻫﻲ ﺷﺪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﺎرﮔﺮان ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ اﻳﺪه را ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي رﺳﻴﺪم‬ ‫ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺒﻜﻲ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻛﺎري اﭘﻞ ﻣﻲآﻳﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺒﻚ ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﺴﻲ ﻣﻴﺎك را ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ اﻟﺒﺴﻪي واﺣﺪ ﮔﻤﺎﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻴﻢﺗﻨﻪ از ﺟﻨﺲ ﻧﺎﻳﻠﻮن ﺑﺎ آﺳﺘﻴﻦﻫﺎي زﻳﭗدار ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻴﻢﺗﻨﻪاي ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻠﻴﻘﻪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮ آن ﺷﺪم ﺑﻪ اﻳﺴﻲ ﻣﻴﺎك زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻢ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻳﻚ ﺟﻠﻴﻘﻪ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از‬ ‫ژاﭘﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﮔﺮ ﻫﻤﻪ از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اُه ﺧﺪا‪ ،‬روي ﺻﺤﻨﻪ‬ ‫ﻫﻮ ﺷﺪم! ﻫﻤﻪ از اﻳﺪهام ﺑﺪﺷﺎن آﻣﺪ‪«.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن او ﺑﺎ ﻣﻴﺎك دوﺳﺖ ﺷﺪ‪ .‬در دﻳﺪارﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ او داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﺪهي ﻳﻚ ﻟﺒﺎس ﺷﺨﺼﻲِ‬ ‫ﻣﺨﺼﻮص رﺳﻴﺪ؛ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ راﺣﺘﻲِ روزاﻧﻪ )اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮدش ﮔﻔﺖ( و ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻧﻤﺎدﻳﻦ‬ ‫آن »از اﻳﺴﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺗﻌﺪادي از آن ﻳﻘﻪ اﺳﻜﻲﻫﺎي ﺳﻴﺎﻫﺶ ﻛﻪ ﭘﺴﻨﺪ ﻣﻦ ﺑﻮد درﺳﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬او ﻫﻢ ﻛﻢ‬ ‫ﻧﮕﺬاﺷﺖ و ﺻﺪ ﺗﺎ از آﻧﻬﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﺮا از ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪ ،‬ﻟﺒﺎسﻫﺎي اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ‬ ‫داﺧﻞ ﻛﻤﺪ را ﻧﺸﺎﻧﻢ داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻢ از ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﻣﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻛﻔﺎف‪ ‬ﺑﺎﻗﻲ ﻋﻤﺮم را ﺑﺪﻫﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻼف ﻣ‪‬ﻨ‪‬ﺶ اﺳﺘﺒﺪادياش ‪-‬او ﻫﺮﮔﺰ در ﻣﺤﺮاب اﻧﺘﺨﺎب ﺟﻤﻌﻲ ﻋﺒﺎدت ﻧﻜﺮد‪ -‬ﺳﺨﺖ ﻛﺎر ﻛﺮد ﺗﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪‬‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري را در اﭘﻞ ﭘﺮورش دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت ﻣﻌﺪود اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ‬ ‫ﻋﻜﺲ‪ :‬ﻫﺮ دوﺷﻨﺒﻪ ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ و ﻫﺮ وﻗﺖ و ﺑﻲوﻗﺘﻲ ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻲﭘﺎﻳﺎنِ ﺑﺮرﺳﻲِ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﺮ ﭘﺎ‬ ‫‪Akio Morita‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحـه‪٣٢٤ :‬‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺑﻪ اﺳﻼﻳﺪﻫﺎي ﭘﺎوِرﭘﻮﻳﻨﺖ و ﻣﻌﺮﻓﻲﻫﺎي ﺧﺸﻚ و رﺳﻤﻲ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ و اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد‪ ‬دور‬ ‫ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻼت را دﻗﻴﻖ ﺣﻼﺟﻲ و ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻛﺎري ﻧﻈﺮات ﺧﻮد را اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻋﺘﻘﺎدش ﺑﻪ وﺟﻪ ﺗﻤﺎﻳﺰ اﭘﻞ ﺑﺎ رﻗﺒﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻛﻠﻲ ‪-‬از ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮا‪ -‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻤﺎم ﮔﺮوهﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮازي و ﺑﺎ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ‬ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دو ﻋﺒﺎرت‪‬‬ ‫وِرد‪ ‬زﺑﺎﻧﺶ “ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤﻴﻖ” و “ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن” ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻣﺮﺣﻠﻪاي ﻛﻪ در آن‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ از ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ و آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‬ ‫و ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎري را وا داﺷﺖ ﺗﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر روي ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺒﻚ‬ ‫ﻛﺎري ﻣﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺘﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻛﺎري ﮔﺮوهﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﺑﺎ ﺗﺸﺮﻳﻚ‬ ‫ﻣﺴﺎﻋﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ روﻳﻜﺮد در اﺳﺘﺨﺪامﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﻫﻢ رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻈﺮﺧﻮاﻫﻲ از ﻣﺪﻳﺮِ ﺑﺨﺶِ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪،‬‬ ‫ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎي ﺗﺼﺪي ﻫﺮ ﭘﺴﺖ را ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ رﻫﺒﺮان ﺷﺮﻛﺖ ‪-‬ﻛﻮك‪ ،‬ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‪ ،‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و آﻳﻮ‪ -‬ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر آن اﺷﺨﺎص دور ﻫﻢ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﻣﻴﺰان ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي او ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ را ﻣﻲﺳﻨﺠﻴﺪﻳﻢ‪ «.‬ﻫﺪﻓﺶ از اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ “اﻧﻔﺠﺎر ﺑﻲﻣﺼﺮفﻫﺎ” ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻧﺒﺎﺷﺖ‬ ‫اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي درﺟﻪ دو در ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»در ﻣﻮرد اﻛﺜﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪي ﺑﻴﻦ ﺧﻮب و ﻋﺎﻟﻲ‪ ٪30 ،‬ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺪود اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﺮواز‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻏﺬا و‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ‪ ٪30‬از ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻳﺪهآل آدم ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻣﻦ در واز ﭼﻪ دﻳﺪم؟‬ ‫او ‪ 50‬ﺑﺮاﺑﺮ )‪ (٪5.000‬از ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪسِ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻠﺴﺎت را ﺗﻮي ﺳﺮش ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻚ ﻫﻢ ﺗﻼﺷﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻣﺘﺸﻜﻞ از درﺟﻪﻳﻚﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ او‪ .‬دﻳﮕﺮان ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ از ﭘﺴﺶ ﺑﺮ ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪ ،‬از ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ ﻓﻘﻂ‬ ‫دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎ درﺟﻪ ﺳﻪﻫﺎ‪ .‬در ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﻛﻞِ ﺷﺮﻛﺖ در ا‪‬ﺷﻐﺎل‬ ‫ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻫﻢ در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﺗﻼش ﻛﺮدم‪ .‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ اﺳﺘﺨﺪامِ‬ ‫ﻊ اﺳﺘﺨﺪام اﻓﺮاد ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ در ﺑﺨﺶ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻴﺎز ﺟﺪي در اﻳﻦ راه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮﻗ ِ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮرﺷﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺎ ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮ ﻣﺸﻖ ﻣﻦ در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﺟِﻲ‪ .‬راﺑﺮت اوﭘﻨﻬﺎﻳﻤ‪‬ﺮ‪ 1‬ﺑﻮد؛ ﺣﺘﻲ ﻣﺪﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در ﭘﺮوژهي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺑﻤﺐ اﺗﻢ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺮدم‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫اﺻﻼً ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ او ﻧﺒﻮدهام وﻟﻲ آرزوﻳﻢ اﻳﻦ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻣﺮﻋﻮبﻛﻨﻨﺪه ﻫﻢ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺷَﻢ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻌﺪادﻳﺎﺑﻲ داﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ‬ ‫ﻃﺮاح ﺑﺮاي راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ ﻣﻲﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻤﻴﻠﻲ از ﻳﻚ ﻣﺮد ﺟﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ او‬ ‫را ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ دﻋﻮت ﻧﻤﻮد‪ .‬آن داوﻃﻠﺐ در ﺟﻠﺴﻪ دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﺷﺪ و ﺧﺮاب ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﻣﻐﻤﻮم و ﻣﭽﺎﻟﻪ در‬ ‫ﺳﺎﻟﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ‪ ،‬ﺟﻮاﻧﻚ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻓﻘﻂ ﻳﻜﻲ از اﻳﺪهﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬او ﻫﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ؛‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺎرش ﺑﺎ ادوﺑﻲداﻳﺮﻛﺘﻮر‪ 2‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد و روﺷﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﺮاي ﭼﻴﺪن آﻳﻜﺎنﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺟﺎﻳﮕﺎه‬ ‫‪J. Robert Oppenheimer‬‬ ‫‪Adobe Director‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحــه‪٣٢٥ :‬‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦِ ﺻﻔﺤﻪي اﺻﻠﻲِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻣﺎوس را روي آﻳﻜﺎنﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲداد‪ ،‬ﻣﻜﺎنﻧﻤﺎ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ذرهﺑﻴﻦ ﻫﺮ آﻳﻜﺎن را ﻋﻴﻦِ ﺑﺎدﻛﻨﻚ ﺑﺰرگ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬ ‫“واي ﺧﺪاي ﻣﻦ” و ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ اﺳﺘﺨﺪاﻣﺶ ﻛﺮدم‪ «.‬اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي‬ ‫دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ ﻣ‪‬ﻚ اُ‪ .‬ا‪‬س‪ .‬ا‪‬ﻛﺲ‪ 1‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ و آن ﻃﺮاحِ ﻣﺴﺘﻌﺪ‪ ،‬در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ اداﻣﻪدار ﻣ‪‬ﻨﻮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎي ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ ﭘﺮداﺧﺖ؛ ﻫﻤﺎن وﻳﮋﮔﻲ درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻨﻮي ﻃﻮﻳﻞ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻌﺪ از ﺳ‪‬ﺮاﻧﺪن اﻧﮕﺸﺖ روي ﺻﻔﺤﻪي ﻟﻤﺴﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺟﺎﺑﺰ در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ او را ﺑﻪ ﺑﻠﻮغ رﺳﺎﻧﺪ وﻟﻲ رﻓﺘﺎرش را ﭼﻨﺪان ﻣﻼﻳﻢ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻫﻨﻮز روي ﻣﺮﺳﺪﺳﺶ‬ ‫ﭘﻼك ﻧﻤﻲزد و آن را در ﻣﺤﻞ ﭘﺎرك اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﻦ ﻛﻨﺎر درب ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺟﺎي‬ ‫ﭘﺎرك دو ﻣﺎﺷﻴﻦ را ا‪‬ﺷﻐﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎرش ﺟ‪‬ﻚ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪» :‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﭘﺎرك ﻛﻦ‪ «.‬ﻳﻜﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي اﭘﻞ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻤﺎد وﻳﻠﭽﺮ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ روي آن ﻟﻮﮔﻮي ﻣﺮﺳﺪس ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬در اﭘﻞ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻣﺠﺎز ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻜﺸﻨﺪ و ﮔﺎﻫﻲ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺣﺘﺮام ﻫﻢ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ آﻣﺎدهي ﺣﻤﻠﻪﻫﺎﻳﺶ ﻣﻲﺑﻮدﻳﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻛﻨﺪه ﺷﺪن ﻛﻠﻪﺗﺎن! ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲِ ﺟﻮان و ﺧﻼق )ﻫﻤﻜﺎر ﻟﻲ ﻛﻠﻮ( ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻣﻜﺎن ﻧﺪاﺷﺖ ﻫﻤﺎن اول ﺑﺤﺚ از اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺒﺮي وﻟﻲ‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮﻧﺪهي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﻮ ﺑﻮدي‪ .‬ﻣﺜﻼً ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮدي و او ﻣﻲﮔﻔﺖ “اﻳﻦ اﻳﺪهي اﺣﻤﻘﺎﻧﻪاي‬ ‫اﺳﺖ‪ ”،‬ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﺑﻌﺪ ﻣﻲآﻣﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ “اﻳﻦ ﻫﻢ از ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ ”.‬دﻟﺖ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻲ “اﻳﻦ را‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻦ دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻬﺖ ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻲ اﻳﺪهي اﺣﻤﻘﺎﻧﻪاي اﺳﺖ!؟!” وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ اﻳﻦ را ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫در ﻋﻮض ﻣﻲﮔﻔﺘﻲ “ﻓﻮقاﻟﻌﺎده اﺳﺖ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺑﺰن ﺑﺮﻳﻢ”‪«.‬‬ ‫در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ ﺣﺮفﻫﺎي ﻧﺎﻣﻌﻘﻮل و ﻧﺎدرﺳﺖ او ﻋﺎدت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﭼﻨﺎن ﺑﺎ‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد راﺳﺦ‪ ،‬ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﻠﻤﻲ ﻳﺎ ﺗﺎرﻳﺨﻲ را ﭘﻴﺶ ﺧﺎﻧﻮاده ﻳﺎ ﻫﻤﻜﺎران ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ دﻫﺎنﻫﺎ ﺑﺎز ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪‬‬ ‫ﻛﻪ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ را ﻳﻚ ﭼﻴﺰِ ﻣﺮﻣﻮزِ ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ اﻃﻼﻋﻲ از آن ﻧﺪاﺷﺖ وﻟﻲ ﭼﻨﺎن‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪوار و ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻛﻨﻨﺪه ﺣﺮف ﻣﻲزد ﻛﻪ ﺷﻚ ﻧﻤﻲﻛﺮدي “ﻣﻲداﻧﺪ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ”‪ «.‬او ﺑﺎ ﺑﺎرﻳﻚﺑﻴﻨﻲِ‬ ‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاش ﮔﺎه ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻧﻜﺎﺗﻲ را ﻛﻪ از ﻧﮕﺎه دﻳﮕﺮان دور ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺸﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﻣﻲآور‪‬د ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻳﻚ آﮔﻬﻲ را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد و ﭼﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮِ ﺟﺰﺋﻲِ ﻣﻮرد درﺧﻮاﺳﺘﺶ را ﻟﺤﺎظ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻦ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻮرد ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺮا ‪-‬و ﭼﻄﻮر‪ -‬آﮔﻬﻲ ﺑﻪ آن ﺧﻮﺑﻲ را‬ ‫ﺧﺮاب ﻛﺮده اﺳﺖ! ﻛﻠﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ از ﻛﺠﺎ‪ ،‬وﻟﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ دو ﻓﺮﻳﻢِ اﺿﺎﻓﻲ را ﺣﺬف ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬ﭼﻴﺰي‬ ‫آﻧﻘﺪر رﻳﺰ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺶ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮ درﺳﺖ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺧﺎص از‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﺷﻮد و ﻛﺎﻣﻼً ﻫﻢ ﺣﻖ داﺷﺖ‪«.‬‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻗﺖ‬ ‫ا‪‬د ووﻻرد ﻣﺮﺷﺪ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﺑﻴﺶ از دو ﺳﺎل او را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ “ﻣﻮﻗﺖ” را از ﺟﻠﻮي‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺷﻐﻠﻲ ﺧﻮد ﺑﺮدارد وﻟﻲ او ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺗﻌﻬﺪ دادن ﺳﺮ ﺑﺎز ﻣﻲزد ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﺣﻘﻮق ﺳﺎﻻﻧﻪي ‪ 1‬دﻻري و‬ ‫‪Mac OS X‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحـه‪٣٢٦ :‬‬ ‫ﻋﺪم درﻳﺎﻓﺖ ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬ﻫﻤﻪ را ﺣﻴﺮتزده ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ‪ 50‬ﺳ‪‬ﻨﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﺣﻀﻮر در ﺷﺮﻛﺖ و ‪ 50‬ﺳ‪‬ﻨﺖ ﻫﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺎرﻛﺮدم ﺣﻘﻮق ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ «.‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻫﺮ ﺳﻬﻢِ اﭘﻞ از زﻳﺮ ‪ 14‬دﻻر در‬ ‫ﺟﻮﻻي ‪ 1997‬ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ‪ 102‬دﻻر در اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ‪) 2000‬اوجِ ﺣﺒﺎبِ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ( رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ووﻻرد اﻟﺘﻤﺎس‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪاري ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﮕﻴﺮد وﻟﻲ او ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدش را رد ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺮدم ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮل ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪام‪ «.‬آن ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ارزﺷﻲ در ﺣﺪود ‪400‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر داﺷﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ‪ 2.5‬دﻻري ﺧﻮدش ﺑﺮاي آن دوره رﺿﺎﻳﺖ داد‪.‬‬ ‫دﻟﻴﻞِ اﺻﻠﻲِ ﺑﺮﻧﺪاﺷﺘﻦِ “ﻣﻮﻗﺖ” از ﺟﻠﻮي ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺘﺶ‪ ،‬ﻋﺪم اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ آﻳﻨﺪهي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻓﺮا رﺳﻴﺪن‬ ‫ﺳﺎل ‪ 2000‬ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‪ ‬ﻧﺠﺎت اﭘﻞ اﻧﺠﺎم ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻤﺎﻣﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﻀﻮر اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد‪ .‬او در‬ ‫ﻳﻚ ﭘﻴﺎدهروي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻫﻤﻪ “ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲ” وﻟﻲ ﺑﺮاي او ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫“ﺟﺪي” ﺑﻮد ﺑﺤﺚ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺣﺬف “ﻣﻮﻗﺖ” از ﺟﻠﻮي ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺘﺶ‪ ،‬اﭘﻞ ﺑﺪل ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ اﻳﺪهﻫﺎي‬ ‫رؤﻳﺎﻳﻲ او ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ؛ از ﺟﻤﻠﻪ ورود ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪.‬‬ ‫ووﻻرد از ﺗﺼﻤﻴﻢ او ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻳﻚ ﺑﻠﻮك ﺑﺰرگ از ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻪ او‬ ‫اﺧﺘﺼﺎص دﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﮕﺬار ﺑﺎﻫﺎت رو راﺳﺖ ﺑﺎﺷﻢ ا‪‬د‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﭽﻪي ﺳﻮم ﻣﺎ ﺗﺎزه ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه و ﻣﻦ از ﭘﺮوازﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﺮوم و در ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺷﺮق‪ ،‬ﺧﻠﺒﺎن آﺷﻨﺎ را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ‪ «.‬ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺤﻤﻞ ﺳﺎﻟﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮودﮔﺎه و ﺷﻠﻮﻏﻲ‬ ‫ﭘﺮوازﻫﺎي ﻋﺎدي را ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺷﺨﺼﻲ او ﺑﺮاي ﺳﻔﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد )اﭘﻞ‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 1999‬ﻣﺒﻠﻎ ‪ 102.000‬دﻻر ﺑﺎﺑﺖ اﺳﺘﻔﺎدهي ﺟﺎﺑﺰ از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﭘﺮداﺧﺖ‪ (،‬ﻫﻴﭻ ﺑﻪ دلِ ﺧﻮد ﺑﺪ‬ ‫راه ﻧﺪاد‪» :‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻬﺶ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻨﺞ ﺗﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺨﺮﻳﻢ!« و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ‬ ‫ﻫﺪﻳﻪي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻴﻮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻲﻣﺰد و ﻣﻨﺖ اﭘﻞ را از ﻣﻬﻠﻜﻪ ﻧﺠﺎت داده ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ووﻻرد ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ،‬آرزوي ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺎ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ ﮔﻠﻒاﺳﺘﺮﻳﻢ‪.‬وي‪ 1‬ﺑﺮآورده ﻛﺮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﺗﻌﺪاد‬ ‫‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ ﺣﻖ اﺣﺘﻴﺎر ﻫﻢ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه ﺑﻮد‪ :‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ؛ ‪ 14‬ﻧﻪ‪ 20 ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ‪ .‬ووﻻرد ﺟﺎ ﺧﻮرد و ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺖ‪ .‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه از ﺟﺎﻧﺐ ﺳﻬﺎمداران ﺣﻖ‬ ‫اﻋﻄﺎي ‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ را داﺷﺖ‪ .‬ووﻻرد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻲ ﺳﻬﺎم ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻲ و ﻣﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ را ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻲ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻗﺒﻼً روي ﺳﻬﺎم اﺻﺮار ﻧﺪاﺷﺘﻢ وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮ ‪ ٪5‬ارزش‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺷﻮد دوﺑﺎره ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم و اﻵن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻤﺶ‪ «.‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﻛﺪورت ﺑﭽﻪﮔﺎﻧﻪ در دورهاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫دور ﻫﻢ ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﭘﺎﻳﻜﻮﺑﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در آﺧﺮ‪ ،‬اوﺿﺎع ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ در ژاﻧﻮﻳﻪي‬ ‫‪ 10 ،2000‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﻬﻢ ﺑﺎ ﺳﺮ رﺳﻴﺪ ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ‬ﺳﻬﺎم ‪ 1997‬و ﺳﭙﺲ در ‪ 2001‬ﻳﻚ ﺑﻠﻮك دﻳﮕﺮ ﺑﻪ او داده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اوﺿﺎع ﺑﺪ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ و در دوران ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﺣﺒﺎب اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺳﻬﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻘﻮط ﻛﺮد و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎي ﺳﺎل ‪ 2001‬ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺳﻬﺎم ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ا‪‬ﻋﻤﺎل‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬ﻛُﺸﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﺳﻬﺎم ﺗﺎ ﻣﺪتﻫﺎ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﻋﺪم ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﻻاﻗﻞ از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﺶ ﻟﺬت ﺑﺮد‪ .‬دﺧﺎﻟﺘﺶ در ﻃﺮاﺣﻲِ داﺧﻠﻲ آن‪ ،‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪن آن ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎل ﭼﻄﻮر؟ ﺑﺮاي ﺷﺮوع از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن و ﻃﺮاح آن اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫‪Gulfstream V‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ه ش ت | صـفـحــه‪٣٢٧ :‬‬ ‫ﻛﺮد وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود او از دﺳﺖ اﺳﺘﻴﻮ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬درب ﺑﻴﻦ ﻛﺎﺑﻴﻦﻫﺎي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻳﻚ‬ ‫دﻛﻤﻪي ﺑﺎز ﻛﺮدن و ﻳﻚ دﻛﻤﻪي ﺑﺴﺘﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺧﻮدش ﻳﻚ دﻛﻤﻪي دوﻛﺎره‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﻴﻞ دﻛﻤﻪﻫﺎ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ ﻛﻪ داد آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ دﻛﻤﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰيِ ﻣﺎت ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺖآﺧﺮ ﻫﻤﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ؛ ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ‪ .‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ و ﻣﺎل ﺧﻮدم ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ داده ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ 2000 ‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد؛ اُ‪.‬ا‪‬س‪ .‬ا‪‬ﻛﺲ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫از ﺑﺮﺧﻲ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﻧﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺳﻤ‪‬ﺘﺶ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ادﻏﺎم ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ و اﭘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اَوي‬ ‫ﻫﻢ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺣﺬف “ﻣﻮﻗﺖ” از ﺟﻠﻮي ‪‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻛ‪‬ﺮﻧ‪‬ﻞِ ﻣﺎخ‪ ،1‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ را ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪي ﻳﻮﻧﻴﻜﺲ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻛ‪‬ﺮﻧﻞِ ﻣ‪‬ﻚ اُ‪ .‬ا‪‬س ﻳﻌﻨﻲ داروﻳﻦ‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آن‪ ،‬ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪه‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧﺎت ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪي ﺷﺒﻜﻪﺳﺎزي و ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﭼﻨﺪوﻇﻴﻔﻪاي اﻧﺤﺼﺎري را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ ﺷﻤﺮد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎن اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ اُ‪ .‬ا‪‬س ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺪم ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﭘﻞ در اﻗﺘﺒﺎسِ ﻛﺎﻣﻞ از روي ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺎ ﺣﺪي واﻗﻌﻴﺖ داﺷﺖ وﻟﻲ اﭘﻞ ﺧﻮد‪ ‬ﻣﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺧﻴﺰش ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫ﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻠﻜﻪ در ﭘﻲ ﺑﻬﺒﻮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻗﺪﻳﻤﻲِ‬ ‫ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎزﮔﺎر ﻳﺎ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻮدﻧﺪ و ﻛﺎرﺑﺮان ﻗﺒﻠﻲ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎ ﺑﻪ‬ ‫روز رﺳﺎﻧﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﺷﺎن اﻛﺜﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻞ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﺟﺪﻳﺪ را ﺧﻴﺮ‪.‬‬ ‫ﻃﺮﻓﺪارانِ اﭘﻞ در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ،‬ﺗﺎزهﻫﺎ را ﺑﺎ ﺣﺮارت دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﻮار ﻛﺎرﺑﺮدي ﺟﺪﻳﺪ و‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺰرگﻧﻤﺎﻳﻲ ذرهﺑﻴﻨﻲ آﻳﻜﺎنﻫﺎ )ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ذﻛﺮش رﻓﺖ(‪ ،‬ﻏﻮﻏﺎﻳﻲ در ﺗﺎﻻر ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ اﺻﻠﻲِ‬ ‫آن روز‪ ،‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺧﺒﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﻤﻠﻪي ﻣﻌﺮوف‪» ‬اُه‪ ،‬و ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪ «...‬از راه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫وﻇﺎﻳﻔﺶ در ﭘﻴﻜﺴﺎر و اﭘﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎزﺧﻮرد‪ ‬ﺧﻮﺑﻲ ﻛﻪ از ﺷﺮاﻳﻂ‪ ‬ﻣﻮﺟﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺷﺤﺎل اﺳﺖ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﺑﺰرگ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻮﺷﻨﻮدم ﻛﻪ اﻋﻼم ﻛﻨﻢ ﻗﺼﺪ دارم ﻋﻨﻮان‬ ‫“ﻣﻮﻗﺖ” را از ﺟﻠﻮي ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺘﻢ ﺑﺮدارم‪ «.‬ﺣﻀﺎر ﺑﻪ ﻫﻮا ﭘﺮﻳﺪﻧﺪ و ﺷﻮر و ﺷﻌﻒ ﺳﺎﻟﻦ را ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﮔﺮوه‬ ‫ﺑﻴﺘﻠﺰ‪ 3‬دوﺑﺎره ﮔﺮد ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻟﺒﺶ را ﺧﻴﺲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻋﻴﻨﻜﺶ را ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻗﺮار داد و در اداﻣﻪ‪ ،‬ﺟﻠﻮهاي دلﭘﺬﻳﺮ‬ ‫از ﻓﺮوﺗﻨﻲ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪» :‬اﻵن ﻫﻤﻪﺗﺎن ﺣﺲ ﺑﺎﻣﺰهاي ﺑﻪ ﻣﻦ دادهاﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮ روز ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻧﺨﺒﻪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫اﻓﺮاد روي زﻣﻴﻦ را دارم؛ ﭼﻪ در اﭘﻞ‪ ،‬ﭼﻪ در ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﺸﺎﻏﻞ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ورزشﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻔﺘﺨﺮم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ از ﻫﻤﻪي اﻓﺮاد در اﭘﻞ‪ ،‬ﻟﻄﻒ ﺷﻤﺎ را ﭘﺬﻳﺮا ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬

‫)‪Mach (Kernel‬‬ ‫‪Darwin‬‬ ‫‪Beatles‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحـه‪٣٢٨ :‬‬

‫ُ‬ ‫فصل بیست و نه‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ‬

‫های سی ـ ِـ ـ ــنا‬ ‫پاتوق نوابغ و سنگماسه ِ‬

‫ﻧﻤﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲِ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻨﺠﻢ‪ ،‬ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪.‬‬

‫ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻣﺸﺘﺮي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از واﮔﺬاري ﻛﻨﺘﺮل اﻣﻮر ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﻔﺮت داﺷﺖ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص اﮔﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﺧﻮرد ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫ﻛﺎر‪ ،‬ﻛﻼً از ﻛﻨﺘﺮﻟﺶ ﺧﺎرج ﺑﻮد‪ :‬ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ از ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ‪.‬‬ ‫دوران ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﺎﻳﺖ ﺑﻪ آﺧﺮ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ داﺷﺖ از ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲِ ﺗﺨﺼﺼﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮهاي و ﻣﺮاﻛﺰ ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﺑﺰرگ روي ﻣﻲآورد ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﻪ داﻧﺶ و ﻧﻪ ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﺑﺰ‪» :‬ﺗﻤﺎم ﻫﻢ‪ ‬و ﻏﻢ ﻓﺮوﺷﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺣﻖاﻟﻌﻤﻞ‬ ‫ﻛﻮﻓﺘﻲﺷﺎن ﺑﻮد‪ «.‬ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻣﻌﺮوفﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اﭘﻞ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ و ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬او دﻟﺶ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ آﻳـﻤ‪‬ﻚ در ﻗﻔﺴﻪي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي د‪‬ل و ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد و ﻳﻚ‬ ‫ﻓﺮوﺷﻨﺪهي ﺷﻠﺨﺘﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آن را از رو ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪» :‬اﮔﺮ راﻫﻲ ﺑﺮاي رﺳﺎﻧﺪن ﭘﻴﺎمِ ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻛﺎرﻣﺎن ﺗﻤﺎم ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺳﺮّي در اواﺧﺮ ‪ ،1999‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮان ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮهاي‬ ‫اﭘﻞ را آﻏﺎز ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎي اﻳﻦ ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪاي واﻓﺮ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬و ﺷَﻢ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎدرزادي داﺷﺖ‪ :‬ران‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحــه‪٣٢٩ :‬‬ ‫ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ؛ ﻧﺎﺋﺐ رﺋﻴﺲ ﻓﺮوش در ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺎرﮔﺖ‪ 1‬ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺘﻤﺎﻳﺰي ﻣﺜﻞ ﻛﺘﺮيﻫﺎي ﭼﺎي‬ ‫)ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﮔﺮِﻳﻮز‪ (2‬ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ دﻳﺪارﺷﺎن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺮف زدن ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﻏﺎﻓﻠﻲ ﺑﺎ ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻦ و ﻳﻘﻪ اﺳﻜﻲ ﺳﻴﺎﻫﺶ ﻣﻲآﻳﺪ و ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﻋﻠﻞ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ اﭘﻞ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮگﺑﺮﻧﺪهﻣﺎن ﻧﻮآوري ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺪون داﺷﺘﻦ راﻫﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎطﺳﺎزي ﺑﺎ ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮان روي ﻧﻮآوري ﺣﺴﺎب ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2000‬ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي دوم ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ او را ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهر‪‬وي ﺑ‪‬ﺮد‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ‪8:30‬‬ ‫ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺠﺎري ﺑﺰرگ اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺑﺎ ‪ 140‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻐﺎزهﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﺎز ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎرﻫﺎ در‬ ‫ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ و ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﻠﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪه و ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﭼﻪ‬ ‫ﻧﻘﺸﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﭼﺮا ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ‪ 10‬ﻛﻪ ﻣﻐﺎزهﻫﺎ ﺑﺎز ﺷﺪ ﻫﻨﻮز ﻣﺸﻐﻮل راه رﻓﺘﻦ و ﻓﻚ زدن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺧﺰﻳﺪﻧﺪ داﺧﻞ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‬ ‫ا‪‬ديﺑﺎو‪‬ر‪ 3‬ﻛﻪ ﻳﻚ ورودي در ﻣﺠﺘﻤﻊ و ﻳﻜﻲ ﻫﻢ در ﻣﺤﻮﻃﻪي ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ورودي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻃﻮري ﻛﻨﺘﺮل ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮان آﺳﺎنﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ دو‬ ‫ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ا‪‬ديﺑﺎو‪‬ر ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺸﻴﺪه و ﺗﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺤﺾ ورود‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﭼﻴﺪﻣﺎن ﻓﺮوﺷﮕﺎه را درك ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ در ﻣﺠﺘﻤﻊ ﺗﺠﺎري وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﭼﺮاﻳﻲ آن را اﻳﻦ ﻃﻮر ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫ﻣﻲداد‪ :‬ﺗﻔﻜﺮ ﻣﺮﺳﻮم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه وﻗﺘﻲ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﺮﻳﺪي ﻧﺎدر و ﻣﻬﻢ ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻲ دورﺗﺮ ﻛﻪ در آن اﺟﺎرهي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺮود‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺠﺘﻤﻊﻫﺎي ﺗﺠﺎري و ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺮدد ﻋﺎﺑﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎده‬ ‫در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﺟﺎرهي ﻣﺤﻞ ﻫﻢ ‪-‬اﺻﻼً و اﺑﺪاً‪ -‬ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻣﺸﺘﺮي را‬ ‫وادار ﺑﻪ ‪ 15‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ راﻧﻨﺪﮔﻲ ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ ‪ 15‬ﻗﺪم ﭘﻴﺎدهروي ﺳﻬﻞ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان وﻳﻨﺪوز دام ﭘﻬﻦ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬اﮔﺮ در ﺣﺎل ﻋﺒﻮر از آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺣﺘﻤﺎً از روي ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻫﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺪه ﺗﻮﻗﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﺟﺬاب درﺳﺘﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺮد ﺑﺎ ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻧﺪازهي ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﻫﻤﻴﺖ ﻧﺎمﺗﺠﺎري را ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ او اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬آﻳﺎ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﻲ‬ ‫ﻧﺎمﺗﺠﺎري ﮔَﭗ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؟« ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ »ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮ« اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎﻳﺶ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از ﻣﺎل ﮔَﭗ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪» :‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺣﺮﻓﺖ ﺟﻮر در ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺎﻋﺪهي ﻛﻠﻲ ﻣﺎﻳﻚ‬ ‫ﻣﺎركﻛﻮﻻ را ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮب ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدش را “ﺑﻪ رخ ﺑﻜﺸﺪ” ‪-‬ﺑﺎﻳﺪ ارزش و اﻫﻤﻴﺖ ﺧﻮد را در ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬از ﺑﺴﺘﻪﺑﻨﺪي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ -‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺮز ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬او ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﭘﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎرزﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮد‪ ‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻧﺎمﺗﺠﺎري اﭘﻞ« و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺟﻮان ﺑﻮده ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻋﻤﺎرتﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ‬راﻟﻒ ﻻو‪‬رن )ﺑﺎ آن‬ ‫دﻳﻮارﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ و رﻳﺰهﻛﺎريﻫﺎي ﻫﻨﺮي( واﻗﻊ در ﺗﻘﺎﻃﻊ ﺧﻴﺎﺑﺎن ‪ 72‬و ﻣ‪‬ﺪﻳﺴ‪‬ﻦ در ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﻣﻲرﻓﺘﻪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫‪Target‬‬ ‫‪Michael Graves‬‬ ‫‪Eddie Bauer‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحـه‪٣٣٠ :‬‬ ‫»ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﭘﻮﻟﻮ‪ 1‬ﻣﻲﺧﺮم ﺑﻪ ﻳﺎد آن ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻲاﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﺠﺴﻢ اﻳﺪهآلﻫﺎي ﻻو‪‬رن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﻜﻲ‬ ‫درﻛﺴﻠ‪‬ﺮ ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ ﮔﭗ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﮔﭗ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاش ﺑﺎ آن ﻓﻀﺎي ﺗﻤﻴﺰ و ﻛﻒ‪ ‬ﭼﻮﺑﻲ و دﻳﻮارﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ و ﻛﺎﻻﻫﺎيِ ﻣﺮﺗﺐ و ﺗﺎ ﺷﺪه را ﺗﺼﻮر ﻧﻜﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮﺷﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﭘﻞ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ و در اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت و‪‬ر رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ زﻳﺎد ﻧﺒﻮد‪،‬‬ ‫ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻗﺪري ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ را ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻣﺰﻳﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﺗﻌﺪاد‪ ‬ﻛﻢِ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺳﺎده و ﺟﺎدار‬ ‫ﻣﻲﺑﻮد و ﺟﺎﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﻧﺸﺴﺘﻦ اﻓﺮاد و ﻛﺎر ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻛﺜﺮ ﻣﺮدم‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ آﻳﻴﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ از‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ آﻳﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﺣﺎلﺗﺮ ﻛﻮچ ﻛﻨﻴﻢ و ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﺴﺎزﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺮدم در آن ﻓﺮﺻﺖ‪ ‬ﻛﺎر ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ «.‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ را ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﺳﺮزﻧﺪه‪،‬‬ ‫راﺣﺖ‪ ،‬ﺧﻼق‪ ،‬و در ﻃﺮف‪ ‬ﺗﺎﺑﻨﺎك‪ ‬ﺟﺬاﺑﻴﺖ و ﻓﺮﻳﺒﻨﺪﮔﻲ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪ‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻷﺧﺮه اﻳﺪه را ﺑﺎ دﻳﮕﺮان در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﭼﻨﺪان ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬روﻧﺪ ﺳﻘﻮط‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﮔ‪‬ﻴﺖوِي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮز‪ 2‬ﺑﻌﺪ از اﻓﺘﺘﺎحِ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﺣﻮﻣﻪي ﺷﻬﺮ ﺗﺴﺮﻳﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﮔﺮان و ﺷﻠﻮغ ﺟﻮاب ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ دلﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه ﻧﺒﻮد‪ .‬آﮔﻬﻲﻫﺎي‬ ‫“ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ” و “ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺑﻪ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ” ﺧﻮب ﺟﻮاب داده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻼن ﺷﺮﻛﺖ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﺘُﻦ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺟِﻨ‪‬ﻨْﺘ‪‬ﻚ )ﻛﻪ از ﺳﺎل ‪ 2000‬در‬ ‫اﭘﻞ ﺑﻮد( درﺑﺎرهي آن روز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬داﺷﺘﻢ ﺳﺮم را ﻣﻲﺧﺎراﻧﺪم و ﺑﻪ ﻧﻈﺮم اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎزﻳﻜﻦ ﻛﻨﺎري‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮدم ﻛﻪ از ﭘﺴﺶ ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ‪ «.‬ا‪‬د ووﻻرد دو ﺑﻪ ﺷﻚ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔ‪‬ﻴﺖوِي اﻳﻦ را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﺮد و ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪ .‬اﻣﺎ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬د‪‬ل دارد ﺑﺪون ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪‬‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﻛﺎﻻ ﻣﻲﻓﺮوﺷﺪ و ﻣﻮﻓﻖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﻫﻤﻪ دودﻟﻲ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎري ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫وﺿﻌﻲ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬ﻛﻞ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه را ﻋﻮض ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ووﻻرد‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﺷﺨﺼﻲ و ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪن از ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﻃﻨﺎبﻛﺸﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﺪ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﺠﻮز ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ آزﻣﺎﻳﺸﻲ ‪ 4‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﭘﻞ را ﺻﺎدر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺣﺎﻣﻲ ﻫﻢ در ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه داﺷﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ در ﺳﺎل ‪ ،1999‬او ﭘﺎدﺷﺎه‪ ‬ﺧﺮده ﻓﺮوﺷﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻼرد‬ ‫“ﻣﻴﻜﻲ” درﻛﺴﻠ‪‬ﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﺤﻠﻪي ﺑﺮاﻧْﻜﺲ را ﺑﻪ اﭘﻞ آورده ﺑﻮد؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﮔَﭗ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫زﻧﺠﻴﺮهاي ﺧﻮابآﻟﻮده را ﺑﺪل ﻛﺮد ﺑﻪ ﻧﻤﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧﻮﺷﮕﺬراﻧﻲِ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ،‬و از ﻣﻌﺪود اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫در زﻣﻴﻨﻪي ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮﺳﺎزي و ﺟﺬب ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺗﻨﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲزد؛ ﺑﺎﻫﻮش و ﻣﻮﻓﻖ و ﺿﻤﻨﺎً‬ ‫‪Polo‬‬ ‫‪Gateway Computers‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحــه‪٣٣١ :‬‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ :‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﮔَﭗ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﮔَﭗ را ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ و ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﮔَﭗ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ و ﺗﻨﻬﺎ در ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﮔَﭗ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬درﻛﺴﻠﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﻓﺮوﺷﮕﺎهداري را ﺗﺮك‬ ‫ﻛﺮدم ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ از ﺧﻴﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻢ ﺑﮕﺬرم‪ ،‬از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﮕﻴﺮ ﺗﺎ ﻓﺮوش‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻮد و‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﺮا ﺑﻪ اﭘﻞ آورد‪«.‬‬ ‫درﻛﺴﻠ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﺟﺎﻟﺐ ﻛﺮد‪ :‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آزﻣﺎﻳﺸﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ اﭘﻞ‬ ‫ﺑﺴﺎز‪ ،‬ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺠﻬﻴﺰش ﻛﻦ و ﺑﻌﺪ آﻧﻘﺪر آﻧﺠﺎ ﻟﻢ ﺑﺪه ﺗﺎ اﺣﺴﺎس راﺣﺘﻲ ﻛﻨﻲ‪ .‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ و ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ اﻧﺒﺎرِ‬ ‫ﺑﻼاﺳﺘﻔﺎده در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ‪ 6‬ﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺗﻤﺎم ﺻﺒﺢ را در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻔﻜﺮي ﻣﻲﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و‬ ‫ﻗﺪمزﻧﺎن ﻓﻠﺴﻔﻪي ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲ ﺧﻮد را ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آن اﻧﺒﺎر‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ‪-‬ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲِ‪ -‬اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲ آﻳﻮ‪‬‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد؛ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﻛﻪ در آن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻟﻤﺲ و ﻣﺸﺎﻫﺪهي اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ‪ ،‬روي ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎي ﺣﺴﻲ ﺧﻮد ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ آﻧﺠﺎ ﭘﺮﺳﻪ ﺑﺰﻧﻢ و ﻓﻘﻂ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت درﻛﺴﻠ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن و ﺳﺎﻳﺮ دوﺳﺘﺎن ﻣﻌﺘﻤﺪ را ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ‪ ‬آﻧﺠﺎ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺧﻴﻠﻲ از آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ وﻗﺘﻲ ﻣﺠﺒﻮرم ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ‬ ‫آﻧﺠﺎ ﺗﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪي آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻓﺮوﺷﮕﺎه را ﻧﺸﺎﻧﻢ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮ روي ﺗﻤﺎم ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮي وﺳﻮاس ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ وﻗﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬اﺳﺘﻴﻮ اﮔﺮ دوﺑﺎره‬ ‫ﻣﺠﺒﻮرم ﻛﻨﻲ ﺑﺮوﻳﻢ ﻓﺮوﺷﮕﺎه را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﻦ ﻧﻪ ﺗﻮ”‪«.‬‬ ‫اُراﻛ‪‬ﻞ ﺷﺮﻛﺖ ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن‪ ،‬در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮداﺧﺖ دﺳﺘﻲ ﺑﺪون ﺻﻨﺪوق ﭘﻮلﺷﻤﺎر‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬در ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ او را ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺣﺬف‪ ‬ﻛﺎرﻫﺎي ﻏﻴﺮﺿﺮوري )ﻣﺜﻞ دﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﺮدن ﻛﺎرت اﻋﺘﺒﺎري ﻳﺎ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪ‪ (،‬راهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺧﺮﻳﺪ اﺑﺪاع ﻛﻨﺪ‪ .‬ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻲ‪ ،‬وﺳﻮاس اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺮاي زﻳﺒﺎﻳﻲ و ﺳﺎدﮔﻲ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎوﻫﺎوﺳﻲ و ﻳﻚ ﺳﺎدهﮔﺮاﻳﻲ ﻗﺸﻨﮓ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﻫﻢ در ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﻧﻤﻮد‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺪاﻗﻞ ﻛﺮدن ﮔﺎمﻫﺎي ﻻزم‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻲ دﻗﻴﻖ و ﺻﺮﻳﺢ ﺑﺮاي ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻛﺎرﻛﺮد‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﭘﺮداﺧﺖ وﺟﻪ داده ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫درﻛﺴﻠ‪‬ﺮ در ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﭼﻨﺪ اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪» :‬ﺣﺲ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻓﻀﺎي داﺧﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺪا‬ ‫ﺟﺪا اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺎد ﻫﻢ ﺗﻤﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﻃﺮحﻫﺎي ﻣﻌﻤﺎري و رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﻮاسﭘﺮتﻛﻦ ﺑﻮد‪ «.‬او ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪ در ﻓﻀﺎي ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ ﻗﺪم ﺑﺰﻧﺪ و ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﺑﺮ ﻫﻢ زدن‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎن اﻣﻮر را ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺎدﮔﻲ و ﻓﻘﺪان ﻋﻮاﻣﻞِ ﺣﻮاسﭘﺮتﻛُﻦ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻮﻓﻖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬درﻛﺴﻠﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ اﻳﻦ را آوﻳﺰهي ﮔﻮﺷﺶ ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻴﻨﺶ او ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻣﻞِ ﻛﻞ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻮد؛ از‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻓﺮوش آﻧﻬﺎ‪«.‬‬ ‫در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 2000‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺒﻲ از ﺧﻮاب ﭘﺮﻳﺪ‪ .‬اواﺧﺮِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﺗﻜﻤﻴﻞِ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﻮد و ﻓﺮدا ﺟﻠﺴﻪي‬ ‫ﻫﻔﺘﮕﻲِ ﺳﻪﺷﻨﺒﻪﻫﺎ را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﻜﺮي ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه در ﺳﺮش اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺟﺎي ﻛﺎر ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻲﻟَﻨﮕﻴﺪ‪:‬‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه را ﺣﻮل ﻣﺤﻮرِ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﺻﻠﻲِ اﭘﻞ ﺷﻜﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ؛ ﺑﺎ ﻣﺤﻮﻃﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎورﻣ‪‬ﻚ‪،‬‬ ‫آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ ،‬آﻳـﺒﻮك و ﭘﺎورﺑﻮك‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ داﺷﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ :‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺎ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ و ﻋﻜﺲﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحـه‪٣٣٢ :‬‬ ‫ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ دورﺑﻴﻦﻫﺎي ﺷﻤﺎ را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻨﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻳﻚ روز اﻳﻦ ﻧﻘﺶ را ﺑﺮاي ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و‬ ‫آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﺘﺎبﻫﺎ و ﻣﺠﻼت ﺷﻤﺎ ﻫﻢ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آﺷﻔﺘﮕﻲِ ﻓﻜﺮيِ ﭘﻴﺶ از ﺻﺒﺢِ ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ او را ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﭘﻞ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ اﺳﺎس “اﻧﻮاع ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي‪”،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس “ﻋﻼﻳﻖ ﻣﺮدم و ﻛﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ” ﭼﻴﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪» :‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺎه ﭘﺨﺶ ﻓﻴﻠﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و روي اﻧﻮاع ﻣ‪‬ﻚﻫﺎ و ﭘﺎورﺑﻮكﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي آﻳـﻤﻮو‪‬ي‪ 1‬را‬ ‫اﺟﺮا ﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻪ ﺷﻤﺎي ﻣﺸﺘﺮي ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮان ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ دورﺑﻴﻦ را روي‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ رﻳﺨﺖ و وﻳﺮاﻳﺶ ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ آن روز ﺻﺒﺢِ زود ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ رﺳﻴﺪ و اﻳﺪهي ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي دوﺑﺎرهي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬ﭘﻴﺶ‬ ‫از اﻳﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ زﺑﺎنِ ﺳﺮخ و اﻓﺮاﻃﻲ آﻗﺎي رﺋﻴﺲ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ ﺗﺎ آن ﻟﺤﻈﻪ ﻫﻨﻮز ﺳﻮزش ﺗﺎزﻳﺎﻧﻪ‬ ‫را ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﺣﺲ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ‪» :‬ﻫﻴﭻ ﻣﻲداﻧﻲ اﻳﻦ ﭼﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ؟ ﺑﺮاي ﺷﺶ ﻣﺎه روي‬ ‫اﻳﻦ ﻟﻌﻨﺘﻲ ﻛﺎر ﻛﺮدهاﻳﻢ و ﺗﻮ ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻋﻮض ﻛﻨﻲ!« ﺑﻌﺪ ﻳﻚﻫﻮ ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﺧﺴﺘﻪام‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ از ﺻﻔﺮ ﻳﻚ ﻓﺮوﺷﮕﺎه دﻳﮕﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻻل ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺒﺎر ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺟﻠﺴﺎت‪‬‬ ‫ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ از اﻳﺪهي ﺧﻮد ﺣﺮف ﻧﺰﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎ او و ﻧﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ 7‬دﻗﻴﻘﻪ در اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﺜﻞ ﮔُﻨﮓﻫﺎ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺎه رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﺴﻴﺮ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪‬‬ ‫ذﻫﻨﻲِ ﺗﺤﻠﻴﻞِ اﻃﻼﻋﺎت را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪» :‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ران ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪ وﻗﺘﻲ او‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺮف ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» :‬ران ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻞ ﻛﺎرﻣﺎن اﺷﺘﺒﺎه ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮش ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻧﻪ ﺣﻮل ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻠﻜﻪ ﺣﻮل ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد‪ «.‬ﻣﻜﺜﻲ در ﻛﺎر اﻧﺪاﺧﺖ و اﻓﺰود‪:‬‬ ‫»و ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ او اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻴﺪﻣﺎن را دوﺑﺎره اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد زﻣﺎنِ ﮔﺸﺎﻳﺶ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ژاﻧﻮﻳﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه ﺑﻮد ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪازد‪ ،‬وﻟﻲ‪» :‬ﻣﺎ‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎمِ ﺻﺤﻴﺢ اﻳﻦ ﻛﺎر دارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ دوﺳﺖ داﺷﺖ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ ‪-‬و آن روز ﻫﻢ ﺑﺮاي ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮد‪ -‬ﻛﻪ ﻫﺮ‬ ‫آﻧﭽﻪ ﺗﺎ آن ﻟﺤﻈﻪ اﻧﺠﺎم داده‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪي ﺧﺎص ﺑﻮده‪ :‬ﻟﺤﻈﻪي ﻓﺸﺮدن دﻛﻤﻪي ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮده ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻧﺎﻗﺺ را دوﺑﺎره از ﺻﻔﺮ ﺳﺎﻣﺎن دﻫﺪ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﺣﺮف زد؛‬ ‫ﻫﻤﺎن وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﺎراﻛﺘﺮ وودي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﺧﺎﻟﺖﻫﺎي ﺑﻲﺟﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺜﺎﻓﺖ ﻋﻮﺿﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد‬ ‫ﻫﻢ از ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺳﺎﺧﺖ اوﻟﻴﻦ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﮔﻔﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻓﺰود‪» :‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰي درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺷﻮد آن را ﻧﺎدﻳﺪه‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً درﺳﺘﺶ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺑﺎزآراﻳﻲِ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آزﻣﺎﻳﺸﻲ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2001‬ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اﺟﺎزهي ﺑﺎزدﻳﺪ از آن را‬ ‫داد‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻃﺮاﺣﻲ روي واﻳﺖﺑﻮرد‪ ،‬اﻋﻀﺎ را داﺧﻞ ﻳﻚ و‪‬ن رﻳﺨﺖ و ‪ 3‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ آنﻃﺮفﺗﺮ‬ ‫ﺟﻠﻮي ﻛﺎرﮔﺎه ﭘﻴﺎده ﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻛﺎرِ او و ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ‪ ،‬ﺑﺪون درﻧﮓ ﻣﺠﻮز ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻓﺮوﺷﮕﺎه را ﺻﺎدر‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻒ ﻣﻮاﻓﻘﻴﻦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮد؛ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ راﺑﻄﻪي ﺑﻴﻦ ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲ و‬

‫‪iMOVIE‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحــه‪٣٣٣ :‬‬ ‫ﻧﺎمﺗﺠﺎري ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﻪ ﺳﻄﺤﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺳﻮق ﻣﻲداد و ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي‬ ‫اﭘﻞ را ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﻗﺮاﺿﻪ ﻣﺜﻞ د‪‬ل و ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﺜﺮ ﺻﺤﺎبﻧﻈﺮانِ ﺧﺎرج از ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻳﺪه ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ورزﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺰﻳﻨﺲوﻳﻚ در ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪاي ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫وﻗﺖ آن رﺳﻴﺪه ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدنِ اﻓﺮاﻃﻲ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﺻﻼً ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﺟﻮاب ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داد‪ «.‬از ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺒﻖِ اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﻮزف ﮔْﺮازﻳﺎﻧﻮ‪ 1‬ﻧﻘﻞ‬ ‫ﻗﻮل آورده ﺷﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻞِ اﭘﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ راه رﺷﺪ در دﻧﻴﺎي ﭘ‪‬ﺮ از ﭘﻨﻴﺮ و ﻛﻠﻮﭼﻪي‬ ‫اﻣﺮوز‪ ،‬رﻳﺨﺘﻦ ﺧﺎوﻳﺎر در ﺣﻠﻖ ﻣﺸﺘﺮي اﺳﺖ« و دﻳﻮﻳﺪ ﮔُﻠﺪاﺷﺘﺎﻳﻦ‪ ،2‬ﻣﺸﺎور اﻣﻮر ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻗﺒﻞ از‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه دردﻧﺎك و ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ ﭼﺮاغﻫﺎي ﻓﺮوﺷﮕﺎه را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دو ﺳﺎل ﺑﻪ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﻣﻲدﻫﻢ‪«.‬‬

‫ﭼﻮب‪ ،‬ﺳﻨﮓ‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪ‪ ،‬ﻓﻮﻻد‬ ‫در ‪ 19‬ﻣ‪‬ﻲ ‪ ،2001‬اوﻟﻴﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﭘﻞ در ﻣﺮﻛﺰ ﺧﺮﻳﺪ ﺗﺎﻳﺴ‪‬ﻨﺰ ﻛُﺮﻧ‪‬ﺮ‪ 3‬در ورﺟﻴﻨﻴﺎ‪ 4‬اﻓﺘﺘﺎح ﺷﺪ؛ ﺑﺎ ﺑﺎﺟﻪﻫﺎي‬ ‫ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻒ‪ ‬ﭼﻮﺑﻲ روﺷﻦ و ﻳﻚ ﭘﻮﺳﺘﺮِ ﺑﺰرگ‪“ ‬ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﻦ” از ﺟﺎن ﻟﻨﻮن و ﻳﻮﻛﻮ اوﻧﻮ‪ .‬ﺑﺪﺑﻴﻦﻫﺎ دوﺑﺎره‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﮔ‪‬ﻴﺖوِي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ‪ 250‬ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ در ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ﻫﻔﺘﻪاي ‪ 5.400‬ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﺬب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎل درآﻣﺪ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ ‪ 1.2‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﻮر از ﻣﺮز ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر‪ ،‬ﺑﺮاي ﺛﺒﺖ رﻛﻮردي ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫در ﺻﻨﻌﺖ ﺧﺮدهﻓﺮوﺷﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻴﺰان ﻓﺮوش ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎه در ﻫﺮ ‪ 4‬دﻗﻴﻘﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺮماﻓﺰاري ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ‪‬‬ ‫ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن ﺗﻮﺳﻌﻪ داده ﺑﻮد ﺟﺪولﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻻزم ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﺨﺶﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺪارﻛﺎت‪ ،‬ﺗﻮزﻳﻊ و ﻓﺮوش‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻟﺤﻈﻪاي در اﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ روﻧﻖ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ ﺑﺮاي اﻧﺘﺨﺎب رﻧﮓ‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيِ ﻟﻮﮔﻮي اﺗﺎق اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺻﺮف ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮ ﻋﻬﺪهي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮﻫﻠﻴﻦ‬ ‫ﺳﻴﻮﻳﻨﺴﻜﻲ ﺟﻜﺴﻮن‪ 5‬ﺑﻮد وﻟﻲ ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت اﺻﻠﻲ را ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص روي ﭘﻠﻜﺎنﻫﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﺪهي ﺳﺎﺧﺖ آﻧﻬﺎ از دﻓﺎﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ ﺑﺎ او ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي در ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎء ا‪‬ﻋﻤﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮات در ﭘﻠﻜﺎنﻫﺎ را ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎم او در دو ﮔﻮاﻫﻲ ﺛﺒﺖ اﺧﺘﺮاع ﭘﻠﻜﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺨﺘﺮع اﺻﻠﻲ درج ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي ﭘﻠﻪﻫﺎ و‬ ‫ﺗﻜﻴﻪﮔﺎهﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪايِ ﻛﺎﻣﻼً ﺷﻔﺎف ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﺎت ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫‪Joseph Graziano‬‬ ‫‪David Goldstein‬‬ ‫‪Tyson’s Corner‬‬ ‫‪Virginia‬‬ ‫‪Bohlin Cywinski Jackson‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحـه‪٣٣٤ :‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺧﺎص ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺑﻠﻮك ﺷﻴﺸﻪاي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺻﻔﺤﺎت ﺷﻴﺸﻪايِ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻳﻮارهي‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻪ ﻳﺎد دارﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1985‬در ﭘﺎﻳﺎنِ اوﻟﻴﻦ دورهي ﺣﻀﻮرش در اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺮاي اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ رﻓﺖ و از دﻳﺪن ﭘﻴﺎدهروﻫﺎي ﺳﻨﮕﻲِ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيرﻧﮓ‪ ‬ﻓﻠﻮراﻧﺲ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬او در ﺳﺎل ‪2002‬‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻮبﻫﺎي روﺷﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در ﻛﻒ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﭘﻴﺎدهروﻫﺎي ﺑﻲروح اﺳﺖ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲداﻧﻢ آدﻣﻲ ﻣﺜﻞ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻟﻤﺮ‪ 1‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ را ﻧﮕﺮان ﻛﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو دﺳﺘﻮر داد‬‫ﻛﻒ را ﺑﺎ ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻓﻠﻮراﻧﺴﻲ ﺳﻨﮓﻓﺮش ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ از ﻫﻤﻜﺎران‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزيِ رﻧﮓ و ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺘﻮن را دادﻧﺪ ﻛﻪ ده ﻣﺮﺗﺒﻪ ارزانﺗﺮ در ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﻨﺲ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺳﻨﮓﻣﺎﺳﻪﻫﺎي ﭘﻴِﺘﺮا ﺳ‪‬ﺮﻧﺎ‪ 2‬ﺑﺎ رﻧﮓ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيِ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ آﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻓﺖ‪ ‬داﻧﻪداﻧﻪايِ زﻳﺒﺎﻳﻲ داﺷﺘﻨﺪ و از ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻌﺪن ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ا‪‬ل ﻛﺎﺳﻮﻧﻪ در ﻓﻴﺮِﻧﺰوﻻ واﻗﻊ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻓﻠﻮراﻧﺲ اﺳﺘﺤﺼﺎل ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻓﻘﻂ ‪ ٪3‬از ﺳﻨﮓﻫﺎي اﺳﺘﺤﺼﺎل ﺷﺪه از ﻛﻮه را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﭼﻮن ﺑﺎﻳﺪ رﮔﻪﻫﺎي روﺷﻦ‪-‬ﺗﺎرﻳﻚ و‬ ‫ﺧﻠﻮص ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺪﻳﺪاً اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ رﻧﮓ و ﺟﻨﺲِ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻲﻋﻴﺒﻲ اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎن ﻓﻠﻮراﻧﺴﻲ ﭘﺲ از اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻨﮓﻫﺎ و ﺑ‪‬ﺮِش آﻧﻬﺎ در اﻧﺪازهﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻃﻤﻴﻨﺎن‬ ‫ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﻮزاﺋﻴﻚ‪ ‬ﺳﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺮﭼﺴﺐﮔﺬاري ﺷﻮد ﺗﺎ در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﺼﺐ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﺳﻨﮓ دﻳﮕﺮي‬ ‫ﻛﻪ ﻃﺮح ﻣﻜﻤﻞ آن را داﺷﺖ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ وﻳﮋﮔﻲِ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲِ ﭘﺎﺗﻮق ﻧﻮاﺑﻎ‪ ،3‬ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻮﺷﺶ دو روزهي ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ و ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻗﺮار ﺷﺪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺴﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻃﺮﺷﺎن ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﭙﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪ از ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ﻟﺬتﺑﺨﺶِ ﺣﻀﻮر در رﺳﺘﻮران ﭼﻬﺎر ﻓﺼﻞ و ﻫﺘﻞ رﻳﺘﺰ‪-‬ﻛﺎرﻟﺘُﻦ‪ 4‬ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از‬ ‫دﺳﺘﻴﺎراﻧﺶ را ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ رﻳﺘﺰ‪-‬ﻛﺎرﻟﺘُﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ اﻳﺪهي ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﻦِ ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﺑﻠﻨﺪ و ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺎرِ رﺳﺘﻮران رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﮔﺮ ﺑﺎﻫﻮشﺗﺮﻳﻦ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣ‪‬ﻚ را ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ ،‬اﺳﻤﺶ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﭘﺎﺗﻮق ﻧﻮاﺑﻎ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﻳﺪه را اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﻫﻢ اﻳﺮاد ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻲ ﺑﻬﺸﺎن ﺑﮕﻮﻳﻲ ﻧﺎﺑﻐﻪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫ﮔﻴﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﺷﻐﻠﻲ ﻻزم ﺑﺮاي ﻛﺎر ﭘﺸﺖ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ اﺳﻢ ﭘﺎﺗﻮق ﻧﻮاﺑﻎ را ﻛﻪ ﻧﺪارﻧﺪ‪ «.‬ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﻗﺎﻓﻴﻪ را ﺑﺎﺧﺘﻪ وﻟﻲ ﻓﺮدا ﺑﻪ ﺳﺮاغِ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺎورانِ ﺷﺮﻛﺖ رﻓﺖ و از او ﺷﻨﻴﺪ‪» :‬ﺿﻤﻨﺎً‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ روي ﻟﻮﮔﻮي “ﭘﺎﺗﻮق ﻧﻮاﺑﻎ” ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻼﻳﻖِ ﺟﺎﺑﺰ در ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻨﺠﻢِ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﺗﺠﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎلِ ‪ 2006‬اﻓﺘﺘﺎح ﺷﺪ‪:‬‬ ‫وروديِ آن ﻳﻚ ﻣﻜﻌﺐِ ﺷﻴﺸﻪاي اﺳﺖ و ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻪ داﺧﻞ آن‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ ﭘﻠﻜﺎن ﻫﻨﺮي )ﻛﻪ آن‬ ‫ﻫﻢ ﺷﻴﺸﻪاي اﺳﺖ( ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻛﻪ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ وارد ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺳﺎدﮔﻲ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ‪» :‬اﻳﻦ دﻗﻴﻘﺎً ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد‪ 7 «.‬روز ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬روزي ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎز ﺑﻮد و در ﻫﻤﺎن ﺳﺎلِ اول‪،‬‬ ‫‪Steve Ballmer‬‬ ‫‪Pietra Serena‬‬ ‫‪Genius Bar‬‬ ‫‪Ritz-Carlton‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحــه‪٣٣٥ :‬‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺣﻀﻮر در ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﭘﺮﺗﺮاﻓﻴﻚ را ﺑﺎ ﺟﺬب ‪ 50.000‬ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه در ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫)ﻳﺎدﺗﺎن ﻫﺴﺖ آﻣﺎر ﮔ‪‬ﻴﺖوِي ﭼﻘﺪر ﺑﻮد‪ 250 :‬ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه در ﻫﻔﺘﻪ‪ (.‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ 2010‬ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر اﻋﻼم ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ در ﺟﻬﺎن ﻋﺎﻳﺪي داﺷﺘﻪ و از ﻧﻈﺮ ﺧﺎﻟﺺِ دﻻري ﻧﻪ‬ ‫ﻓﻘﻂ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ از ﺳﺎﻛﺲ‪ 1‬و ﺑﻠﻮﻣﻴﻨﮓد‪‬ﻳﻠﺰ‪«.2‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺟﺎدويِ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻮد ﻫﻴﺠﺎنِ اﻓﺘﺘﺎحِ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اوج ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺮاي‬ ‫اﻓﺘﺘﺎح ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ،‬رﻧﺞ ﺳﻔﺮ را ﺑﻪ ﺟﺎن ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻧﺪ و ﺷﺐ را ﺑﻴﺮون در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺰو اوﻟﻴﻦ اﻓﺮاد‬ ‫وارد ﺷﺪه ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔَﺮي آﻟ‪‬ﻦ‪ 3‬ﻛﻪ وبﺳﺎﻳﺘﻲ ﺑﺮاي ﻋﻼﻗﻤﻨﺪانِ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ دارد‪ ،‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪:‬‬ ‫»ﭘﺴﺮم ﻛﻪ ‪ 14‬ﺳﺎل داﺷﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﺷﺐ را ﺑﻴﺮون از ﺧﺎﻧﻪ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺑﮕﺬراﻧﻴﻢ و اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻚ روﻳﺪاد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﺬاب‪ .‬ﻣﻦ و او ﺷﺐﺑﻴﺪاريﻫﺎي زﻳﺎدي را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ در ﭘﻨﺞ ﻛﺸﻮر‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ .‬آدمﻫﺎي زﻳﺎدي را ﻫﻢ دﻳﺪهاﻳﻢ‪«.‬‬ ‫در ﺟﻮﻻي ‪ 2011‬ﻳﻚ دﻫﻪ ﺑﻌﺪ از اﻓﺘﺘﺎح اوﻟﻴﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﻪ ‪ 326‬ﻋﺪد رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ در ﻛﻮوِﻧﺖ ﮔﺎرد‪‬ن‪ 4‬ﻟﻨﺪن و ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ در ﮔﻴﻨﺰا‪ 5‬در ﺗﻮﻛﻴﻮ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ درآﻣﺪ‬ ‫ﺳﺎﻻﻧﻪي ﻫﺮ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ‪ 34‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر و ﻓﺮوش ﻛﻞ در ﺳﺎل ﻣﺎﻟﻲ ‪ ،2010‬ﻣﻌﺎدل ‪ 9.8‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻧﻘﺶ آﻧﻬﺎ ﻓﺮاﺗﺮ از اﻳﻦ اﻋﺪاد و ارﻗﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮوش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ ﻓﻘﻂ ‪ ٪15‬از درآﻣﺪ اﭘﻞ را‬ ‫ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﻫﻤﻬﻤﻪاي ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﺳﺮ زﺑﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﺗﺮﻗﻲ روز اﻓﺰونِ ﺗﻤﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻛﺮدن ﺑﺎ آﺛﺎر ﺳﺮﻃﺎن در ﺳﺎل ‪ ،2011‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ رؤﻳﺎﭘﺮدازي ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ آﻳﻨﺪه اداﻣﻪ داد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آن‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در ﺗﺮﻣﻴﻨﺎل‬ ‫‪7‬‬ ‫ﮔﺮَﻧﺪﺳ‪‬ﻨﺘﺮال‪ 6‬در ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ در ﺧﺎﻧﻪاش‪ ،‬ﻋﻜﺴﻲ از ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺧﻴﺎﺑﺎن ﭘﻨﺠﻢِ ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﺘَﻦ ﻧﺸﺎﻧﻢ داد و ﺑﻪ ‪ 18‬ﻗﻄﻌﻪ‬ ‫ﺷﻴﺸﻪي ﻧﺼﺐ ﺷﺪه در ﻫﺮ ﻃﺮف‪ ‬ﻣﻜﻌﺐ ورودي اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺎﺧﺖ ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي‬ ‫ﻫﻨﺮي در زﻣﺎن ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪﻳﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮدﻣﺎن ﻛﻮرهﻫﺎي ذوب ﺷﻴﺸﻪ درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻃﺮح‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺮون آورد و ﻧﺸﺎﻧﻢ داد ﻛﻪ در آن‪ 18 ،‬ﻗﻄﻌﻪي ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺎ ‪ 4‬ﻗﻄﻌﻪي ﺑﺰرگ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر را در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺑﻌﺪ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﺎﻟﺸﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﻫﻨﺮﻫﺎي‬ ‫‪Saks‬‬ ‫‪Bloomingdales‬‬ ‫‪Gary Allen‬‬

‫‪Covent Garden‬‬ ‫‪Ginza‬‬

‫‪Grand Central‬‬ ‫‪7‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫اﻳﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه در ‪ 9‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 64 ،2011‬روز ﭘﺲ از ﻓﻮت اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ )در ‪ 5‬اﻛﺘﺒﺮ( اﻓﺘﺘﺎح ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﺎ ‪ 315‬ﭘﺮﺳﻨﻞ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺷﺪ‪.‬م‬

‫ُ‬

‫ف ص ل ب ی س ت و ن ه | صـفـحـه‪٣٣٦ :‬‬ ‫زﻳﺒﺎ ﺑﻮد‪» :‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻓﻌﻠﻲ ﺧﻮدﻣﺎن اﻧﺠﺎﻣﺶ دﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻜﻌﺐ را ‪ 30‬ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ‬ ‫درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ در ﭼﻴﻦ ﻛﻮرهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ران ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ اﻳﺪه را ﻧﭙﺴﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ او ‪ 18‬ﺑﻠﻮك‪ ‬ﺷﻴﺸﻪاي ﺑﻬﺘﺮ از ‪ 4‬ﺗﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻃﺮحِ‬ ‫ﻓﻌﻠﻲ ﺑﻪ ﻃﺮزي ﺟﺎدوﻳﻲ ﺑﺎ اﻳﻮانِ ﺳﺘﻮندارِ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺟﻲ‪.‬ا‪‬م‪- 1‬در ﭘﺸﺖ‪ -‬ﺗﻨﺎﺳﺐ دارد و ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي‬ ‫ﺟﻮاﻫﺮ ﻣﻲدرﺧﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺷﻔﺎف ﻛﺮدن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‪ ‬ﺷﻴﺸﻪﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺮاطﻛﺎري اﺳﺖ‪ «.‬ﻧﻈﺮش را ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺛﻤﺮﺑﺨﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭼﻴﺰ ﺟﺪﻳﺪي در ﭼﻨﺘﻪ دارد‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي او‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ و ﺳﺎدهﺗﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺘﺮ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ اﺟﺰاء ﻛﻤﺘﺮ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي ﺷﻴﺸﻪاي ﺑﺴﺎزﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ و ﺳﺎدهﺗﺮ و ﺷﻤﺎ را در‬ ‫ﻃﻼﻳﻪي ﺳﭙﺎه ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﺟﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻫﻢ در ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻫﻢ در ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ‪«.‬‬

‫‪GM‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحــه‪٣٣٧ :‬‬

‫فصل ﺳ‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻗﻄﺐِ دﻳﺠﻴﺘﺎل‬ ‫از آیـ ـتونز تا آی ـ ـپاد‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آﻳـﭙﺎد‪.2001 ،‬‬

‫وﺻﻞ ﻛﺮدنِ ﻧﻘﺎط‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ اﭘﻞ را ﺑﻪ ﺗﻔﺮﺟﻲ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد ﻛﻪ “‪ 100‬ﻧﻔﺮ اول” ﻧﺎم داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺮ اﺳﺎس ﻳﻚ راﻫﺒﺮد ﺳﺎده اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدي ﻓﻘﻂ ‪ 100‬ﻧﻔﺮ را ﺑﺎ ﺧﻮدت ﺳﻮارِ ﻗﺎﻳﻖِ ﻧﺠﺎت‬ ‫‪1‬‬ ‫ﻛﻨﻲ و ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻌﺪي ﺑﺒﺮي‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﺮدي؟ او در ﭘﺎﻳﺎنِ ﻫﺮ ﺗﻔﺮج‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﻳﻚ واﻳﺖﺑﻮرد‬ ‫ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎد و ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪ 10» :‬ﭘﺮوژهي ﺑﻌﺪي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ ﭼﻴﺴﺖ؟« اﻓﺮاد ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﺷﺎن در‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات را ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ و ﺑﻌﺪ آﻧﻬﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﮔُﻨﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﺿﺮﺑﺪر ﻣﻲزد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻛﻠﻲ ﺷﻮﺧﻲ‪ ،‬ﮔﺮوه ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ ‪ 10‬ﺗﺎﻳﻲ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ او زﻳﺮ ‪ 7‬ﺗﺎ از آﻧﻬﺎ را ﺧﻂ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ از ﻋﻬﺪهي اﻧﺠﺎم ‪ 3‬ﻛﺎر ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﻴﻢ‪«.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 2001‬اﭘﻞ ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﺮوش ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮد را اﺣﻴﺎ ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ زﻣﺎن ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن‬ ‫از راه رﺳﻴﺪ‪ .‬در ﺗﻔﺮج ﻫﻤﺎن ﺳﺎل‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻت ﺟﺪﻳﺪي در ﻓﻬﺮﺳﺖ “ﺑﻌﺪش ﭼﻪ!” ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪1‬‬

‫او ﻋﺎﺷﻖ واﻳﺖﺑﻮرد ﺑﻮد ﭼﺮا ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻣﻞ ﺟﻠﺴﺎت را ﻣﻴﺴﺮ و ﺗﻤﺮﻛﺰِ ﻣﻨﺎﺳﺐ را اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحـه‪٣٣٨ :‬‬ ‫‪1‬‬

‫در آن دوره ﺳﺎﻳﻪي اﻓﻮل ﺑﺮ ﺣﻮزهي دﻳﺠﻴﺘﺎل اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺒﺎبِ “دات‪.‬ﻛﺎم” ﺗﺮﻛﻴﺪه و ﺷﺎﺧﺺِ ﻧﺰدك‬ ‫ﻧﻴﻤﻲ از راه‪ ‬رﻓﺘﻪ را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي ﻓﻮﺗﺒﺎلِ ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،2001‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 3‬ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‬ ‫آﮔﻬﻲ ﭘﺨﺶ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ‪ 17‬ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺲ ﻋﻤﻮﻣﻲ رﻛﻮد‪ ،‬ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ ﻫﻢ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ‪ 25‬ﺳﺎل از زﻣﺎن ﺗﺄﺳﻴﺲ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺮﮔﺎر داﻳﺮهي اﻧﻘﻼب ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰﻳﺖ در ﺣﺎلِ رﻧﮓ ﺑﺎﺧﺘﻦ اﺳﺖ‪ .‬واﻟﺖ ﻣﺎﺳﺒﺮگ‪ 2‬از والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ »ﭼﻴﺰي ﻛﺴﺎﻟﺖآور ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ «.‬ﺟﻒ وﻳﺘﺰن‪ 3‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﮔ‪‬ﻴﺖوِي ﻋﻠﻨﺎً ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ وﺿﻮح دارﻳﻢ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﻣﺮﻛﺰي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ‪«.‬‬ ‫در ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻫﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﻚ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﺪﻳﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﭘﻞ ‪-‬و ﻛﻞ ﺻﻨﺎﻳﻊ‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ -‬را دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺪل ﺑﻪ “ﻗﻄﺐ‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎل” ﺷﻮد‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ وﺳﻴﻠﻪاي ﻣﺮﻛﺰي ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ‬ ‫دورﺑﻴﻦﻫﺎي ﻓﻴﻠﻢﺑﺮداري و ﻋﻜﺎﺳﻲ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﺪ؛ ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ را ﺑﻪ آن ﻣﺘﺼﻞ و ﺳﭙﺲ‬ ‫ﻫﻤﮕﺎم ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﻣﺪﻳﺮِ ﺗﻤﺎم ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ ،‬آﻫﻨﮓﻫﺎ‪ ،‬وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺘﻦﻫﺎ و آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ “زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ” ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬اﭘﻞ دﻳﮕﺮ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻧﻤﻲﺑﻮد ‪-‬اﭘﻞ واژهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را از اﻧﺘﻬﺎي‬ ‫ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﺧﻮد ﺣﺬف ﻛﺮد‪ -‬و ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﺎ ﺑﺪل ﺷﺪن ﺑﻪ ﻗﻄﺐ اﺻﻠﻲِ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬اﺑﺰارﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫آﻳـﭙﺎد‪ ،‬و ﺑﻌﺪﻫﺎ آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺟﺎنِ ﺗﺎزهاي ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ‪ 30‬ﺳﺎﻟﮕﻲ از اﺳﺘﻌﺎرهاي راﺟﻊ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد؛ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺑﻮد از اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫اﻓﺮاد ﺑﺎﻻي ‪ 30‬ﺳﺎل اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﻜﺮي ﻣﺘﺤﺠﺮاﻧﻪاي ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻛﻤﺘﺮ ﺧﻼﻗﻴﺘﻲ در زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬ ‫»آدمﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺳﻮزنِ ﮔﺮاﻣﺎﻓﻮن درون ﺷﻴﺎرﻫﺎي اﻳﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎ ﮔﻴﺮ ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ و ﻫﺮﮔﺰ از آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪ «.‬وﻟﻲ‬ ‫ﺧﻮد در ﺳﻦ ‪ 45‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬در ﺷُﺮُف ﺑﻴﺮون آﻣﺪن از ﺷﻴﺎر ﺑﺴﺘﻪي زﻧﺪﮔﻲاش ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺎﻳﺮواﻳﺮ‬

‫‪4‬‬

‫ﻧﮕﺮش ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻗﻄﺐ زﻧﺪﮔﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ آدمﻫﺎ‪ ،‬از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻓﺎﻳﺮواﻳﺮ ﻛﻪ در اواﻳﻞ‬ ‫دﻫﻪي ‪ 1990‬ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻳﻚ ﭘﻮرت اﺗﺼﺎل ﺳﺮﻳﻊ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺎﻳﻞﻫﺎي‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ )ﻣﺜﻼً وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ( از دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﻔﺎدهي دورﺑﻴﻦﺳﺎزﻫﺎي ژاﭘﻨﻲ از آن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻫﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ روي ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﺑﻪ روز ﺷﺪهي آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﻛﻪ در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1999‬ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺮارش دﻫﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻧﻈﺮ او ﻓﺎﻳﺮواﻳﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻧﺘﻘﺎل ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ )ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ دورﺑﻴﻦﻫﺎ( ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ )ﺑﺮاي وﻳﺮاﻳﺶ و ﭘﺨﺶ( ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪NASDAQ‬‬ ‫‪Walt Mossberg‬‬ ‫‪Jeff Weitzen‬‬ ‫‪Firewire‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحــه‪٣٣٩ :‬‬ ‫ﺑﺮاي اﺟﺮاي اﻳﻦ اﻳﺪه‪ ،‬آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي وﻳﺮاﻳﺶ ﻓﻴﻠﻢ ﻋﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺮاغ‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﻗﺪﻳﻤﻲاش در ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ادوﺑﻲ رﻓﺖ‪ ،‬و از آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺨﻪي ﺟﺪﻳﺪي از ادوﺑﻲ ﭘﺮﻳﻤﺎﻳﺮ‪ 1‬ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫ﺑﺴﺎزﻧﺪ؛ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي وﻳﻨﺪوزي ﻫﻢ ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﺎرﺑﺮان ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‬ ‫آﻧﻘﺪر ﻛﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ارزش ﺻﺮف وﻗﺖ ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ و ﺑﺎز ﻫﻢ اﺣﺴﺎس ﺧﻴﺎﻧﺖ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ ادوﺑﻲ را وارد ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺮدم و آﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﺑﻪ ﻓﻨﺎﻳﻢ دادﻧﺪ‪ «.‬ادوﺑﻲ ﻛﺎر‬ ‫را ﺑﺪﺗﺮ ﻫﻢ ﻛﺮد و از اراﺋﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﺮﻣﺨﺎﻃﺒﻲ ﻣﺜﻞ ادوﺑﻲ ﻓﻮﺗﻮﺷﺎپ ﺑﺮاي ﻣﻚ اُ‪.‬ا‪‬س ﺳﺮ ﺑﺎز زد؛ اﻳﻦ در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻴﻦ ﻃﺮاﺣﺎن و ﺧﻼﻗﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ادوﺑﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﭘﺮﻃﺮﻓﺪار ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ادوﺑﻲ را ﻧﺒﺨﺸﻴﺪ‪ .‬ﻳﻚ دﻫﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻣﻤﻨﻮﻋﻴﺖ اﺟﺮاي ادوﺑﻲﻓﻠﺶ‪ 2‬روي آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻼً و ﻋﻠﻨﺎً وارد‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ درس ارزﺷﻤﻨﺪ را آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻴﻞ ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ روي ﺗﻤﺎم ﻋﻨﺎﺻﺮِ ﻛﻠﻴﺪي‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪» :‬دﻳﺪﮔﺎه اوﻟﻴﻪام ﺑﻌﺪ از ﺧﻴﺎﻧﺖ ادوﺑﻲ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ ،1999‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺴﺐوﻛﺎري ورود ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺨﺖاﻓﺰار را ﻳﻚﺟﺎ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن در ﻏﻴﺮ اﻳﻦﺻﻮرت ﺳﺮﻣﺎن را زﻳﺮ ﺑﻐﻞﻣﺎن ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﭘﻞ از ﺳﺎل ‪ 1999‬ﺑﺎ ﻫﺪف ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻨﺮ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ ،‬از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﻧﺮماﻓﺰار ﻓﺎﻳﻨﺎلﻛﺎتﭘﺮو‪ 3‬ﺑﺮاي وﻳﺮاﻳﺶ‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل؛ آﻳـﻤﻮو‪‬ي‪ 4‬ﻛﻪ ﻧﺴﺨﻪاي ﺳﺎدهﺗﺮ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻗﺒﻠﻲ اﺳﺖ؛ آيديويدي‪ 5‬ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل وﻳﺪﻳﻮ‬ ‫ﻳﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻪ دﻳﺴﻚﻫﺎي ﻧﻮري؛ آﻳـﻔﻮﺗﻮ‪ 6‬ﺑﺮاي رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ادوﺑﻲﻓﻮﺗﻮﺷﺎپ؛ ﮔﺎراژﺑ‪‬ﻨﺪ‪ 7‬ﺑﺮاي ﺧﻠﻖ و ﺗﻠﻔﻴﻖ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ؛ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ 8‬ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻫﻨﮓﻫﺎ؛ و ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ 9‬ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ آﻫﻨﮓﻫﺎ و دﻳﮕﺮ اﻗﻼم‪.‬‬ ‫اﻳﺪهي ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺧﻴﻠﻲ زود در ﻣﺮﻛﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮدم اﺑﺘﺪا اﻫﻤﻴﺘﺶ را در‬ ‫ﻣﻮرد دورﺑﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢﺑﺮداري ﻓﻬﻤﻴﺪم‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از آﻳـﻤﻮو‪‬ي‪ ،‬دورﺑﻴﻦ ﺷﻤﺎ را ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎﻋﺖ ﻓﻴﻠﻢِ ﺧﺎم ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﺪ ﺗﺤﻤﻞﺷﺎن ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ آﻧﻬﺎ را در ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ وﻳﺮاﻳﺶ ﻛﻨﻴﺪ‪،‬‬ ‫ا‪‬ﻓ‪‬ﻜﺖﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ رويﺷﺎن ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن را ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﻨﻴﺪ و ﻋﻨﻮان‬ ‫ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪه را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺮدم اﺟﺎزهي ﺑﺮوز ﺧﻼﻗﻴﺖ‪ ،‬ﭘﺮورش اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎ و ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎي‬ ‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ را ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑ‪‬ﺮد‪ ،‬اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮش ﻧﻘﺸﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻔﺎوت از ﻗﺒﻞ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫‪Adobe Premiere‬‬ ‫‪Adobe Flash‬‬

‫‪FINAL CUT PRO‬‬

‫‪iMOVIE‬‬ ‫‪iDVD‬‬

‫‪iPHOTO‬‬ ‫‪GARAGEBAND‬‬ ‫‪iTUNES‬‬ ‫‪iTUNES Store‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحـه‪٣٤٠ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﻨﺶ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ داﺷﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﺪل ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﺠﺎل ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻣﻲﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﺮوﺟﻲِ ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ وﻳﺮاﻳﺶ وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ ﻳﺎ ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ ،‬ﺿﻌﻴﻒ از ﻛﺎر در ﻣﻲآﻣﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺻﻔﺤﺎتﻧﻤﺎﻳﺶ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد و ﻧﻤﻲﺷﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﭘﺮ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي را در ﻗﺎﺑﻲ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از ﻛﻒ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ از ﭘﺲ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪.‬‬ ‫و ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪ ...‬از ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﺣﺎﺻﻠﻪ از ﭼﻨﻴﻦ روﻳﻜﺮدي‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزي ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي و ﻓﺎﻳﺮواﻳﺮ‪ -‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺧﻮدش‬‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬روز ﺑﻪ روز ﺑﻪ “ﺗﻮﺳﻌﻪي راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ” ﻣﺆﻣﻦﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪم‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ درﻳﺎﻓﺖ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬از اﻳﻦ رو زﻳﺒﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪي ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫روﻳﻜﺮد ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪاي ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﻛﺎرِ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﻮد‪ ،‬د‪‬ل و ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻤﻪ دﺳﺘﮕﺎه دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ادوﺑﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻓﻘﻂ‬ ‫اﭘﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ‪» :‬اﭘﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮﻛﺘﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ‪-‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ‪ -‬را دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮي را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﭘﻴﺸﺘﺎزِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺑﺎ ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬وﻳﺪﻳﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻓﺎﻳﺮواﻳﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﺪ وﻳﺪﻳﻮي ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﻪ‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺎ آﻳـﻤﻮو‪‬ي در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺷﺎﻫﻜﺎر وﻳﺮاﻳﺶ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭼﻪ؟ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ آن را روي‬ ‫دي‪.‬وي‪.‬دي ﺑﺮﻳﺰﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ وﻗﺖ زﻳﺎدي‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﻳﻚ ديويديراﻳﺘﺮ‪ 1‬ارزان درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در ﻋﺮﺿﻪي اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﻣﺎ اول ﺑﻮدﻳﻢ‪ «.‬او ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫روي ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻣﺤﺼﻮل ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻳﻚ اواﻧﺠﻠﻴﺴﺖ‪ 2‬ﻃﺮاح‬ ‫ﮔﺮوه ﻧﺮماﻓﺰاري اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻧﺴﺨﻪي اوﻟﻴﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻃﺮح‪ ،‬از ﺟﺎ ﭘﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺎژﻳﻚ ﺑﺮداﺷﺖ و ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ ﺳﺎده روي واﻳﺖﺑﻮرد ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ دارﻳﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭘﻨﺠﺮه دارد‪ .‬ﺑﺎ ﻣﺎوس ﻳﻚ وﻳﺪﻳﻮ را ﻣﻲﻛﺸﻴﻢ روي ﭘﻨﺠﺮه‪ .‬ﺑﻌﺪ روي دﻛﻤﻪي‬ ‫”‪ “Burn‬ﻛﻠﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻛﺎري ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻜﻨﻴﻢ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ «.‬اواﻧﺠﻠﻴﺴﺖ ﻻل ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲِ ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺑﺮيِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي آيديويدي ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ دﻛﻤﻪي‬ ‫”‪ “Burn‬ﻫﻢ ﻛﻤﻚﺷﺎن ﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻜﺎﺳﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻫﻢ در ﺷُﺮُف اﻧﻔﺠﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﺎم ﺑﻌﺪي اﭘﻞ ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺮاي ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل اول ﺣﺪاﻗﻞ از ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ‬ ‫ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ ﻛﺮد‪ HP .‬و ﺗﻌﺪادي دﻳﮕﺮ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ در ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﺳﻲديرام ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪنِ‪ 3‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‬ ‫روي ﺳﻲديﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ اﭘﻞ روي وﻳﺪﻳﻮ داد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬آن اﺻﺮار ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺘﺶ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻲديرام ﺷﻜﺎفدار زﻳﺒﺎ رويِ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﻧﻪ ﺳﻲديرام ﻛﺎﺳﻪاي‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺎﻻ در‬ ‫‪DVD Writer‬‬ ‫‪Mike Evangelist‬‬ ‫‪Burn‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحــه‪٣٤١ :‬‬ ‫اراﺋﻪي ﺳﻲديرامﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮان آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ ،‬دﭼﺎر ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ زﻳﺮا ﻫﻤﻴﺸﻪ اﺑﺘﺪا ﻣﺪلﻫﺎي ﻛﺎﺳﻪاي‬ ‫ﺳﻲديرامﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻣﻲآﻣﺪ و ﺑﻌﺪ ﻣﺪلﻫﺎي ﺷﻜﺎفدار‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ از ﻗﺎﻳﻖ ﺟﺎﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻻزم‬ ‫ﺑﻮد ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻋﻘﺐﻣﺎﻧﺪﮔﻲ را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻧﺸﺎﻧﻪي ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻌﺮﻓﻲِ‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اول ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﺪ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪن از رﻗﺒﺎ‪ ،‬ﭼﻄﻮر دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺧﻴﺰش ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻳـﺘﻮﻧﺰ‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﻏﻔﻠﺖ‪ ‬اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ زودي ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﭼﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﺳﺎل ‪2000‬‬ ‫ﻣﺮدم اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ از ﺳﻲديﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬و درﻳﺎﻓﺖ آﻫﻨﮓﻫﺎ از ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي اﺷﺘﺮاك‪ ‬ﻓﺎﻳﻞ ﻣﺜﻞ ﻧَﭙﺴﺘ‪‬ﺮ‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺳﻲديﻫﺎ را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در آن ﺳﺎل ﺗﻌﺪاد ﻓﺮوش ﺳﻲدي ﺧﺎم در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ‪ 320‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺸﻮر ‪ 281‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺷﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم واﻗﻌﺎً درﮔﻴﺮ ﺳﻲدي زدن‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﭘﻞ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ آذوﻗﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﻪ ﻓُﺮﭼﻮن ﮔﻔﺘﻪ‪» :‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم‬ ‫ﻛﻮدﻧﻢ‪ ،‬ﻓﻜﺮم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮغ از ﻗﻔﺲ ﭘﺮﻳﺪه‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺨﺖ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﻲديرام دوﻛﺎره ﺑﻪ آﻳـﻤ‪‬ﻚ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﺪف ﺑﻌﺪي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻛﺮدن آﻫﻨﮓﻫﺎ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﺳﭙﺲ اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻪ ﺳﻲدي ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮديِ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺷﺎن ﻣﺴﺨﺮه و ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪيﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲِ ﺑﺎزارﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ از ﻣﺤﺼﻮﻻت درﺟﻪ دو ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫ﻣﺜﻞ رﻳِﻞ ﺟﺎك ﺑﺎﻛﺲ‪ ،2‬وﻳﻨﺪوز ﻣﺪﻳﺎ ﭘﻠ‪‬ﻴِﺮ‪ 3‬و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ‪ HP‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﻲديراﻣﺶ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ -‬ﻧﮕﺎﻫﻲ‬‫اﻧﺪاﺧﺖ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهاﻧﺪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﺎﺑﻐﻪ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎﺷﺎن را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻞ ﻛﻴﻦﻛ‪‬ﻴﺪ‪ 4‬وارد ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪ‪ :‬او ﻣﻬﻨﺪس ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﻮد و ﺳﺎﺑﻘﺎً در اﭘﻞ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫روز داﺷﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺴﺖ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪي وﻳﻠﻮزِ‪ 5‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺧﻮدش )ﻳﻚ ﻓﻮرد اﺳﭙﻮرت ﻓﻮرﻣﻮﻻ‪ (،‬در‬ ‫ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬در راه ﺑﻪ رادﻳﻮي ﻧﺸﻨﺎل ﭘﺎﺑﻠﻴﻚ‪ 6‬ﮔﻮش ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﮔﺰارﺷﻲ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ ،‬از ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم رﻳﻮ‪ 7‬ﻛﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺖ ‪ MP3‬ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﮔﺰارﺷﮕﺮ‬ ‫ﮔﻔﺖ »ﻛﺎرﺑﺮانِ ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬زﻳﺎد ذوق زده ﻧﺸﻮﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺷﻤﺎ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ «،‬ﻛﻴﻦﻛ‪‬ﻴﺪ ﺑﺎ ﺧﻮدش ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»آﻫﺎ! ﭘﺲ ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎ ﭼﻜﺎرهام؟!«‬

‫‪1‬‬

‫‪Napster‬‬ ‫‪Real Jukebox‬‬ ‫‪Windows Media Player‬‬ ‫‪Bill Kincaid‬‬ ‫‪Willows‬‬ ‫‪National Public‬‬ ‫‪Rio‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحـه‪٣٤٢ :‬‬ ‫ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺟﻒ راﺑﻴﻦ‪ 1‬و د‪‬ﻳﻮ ﻫ‪‬ﻠ‪‬ﺮ‪- 2‬ﻫﺮ دو از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ اﺳﺒﻖِ اﭘﻞ‪ -‬زﻧﮓ زد ﺗﺎ ﻳﻚ ﻧﺮماﻓﺰار راﺑﻂ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﺼﻮلﺷﺎن ﺳﺎﻧْﺪﺟ‪‬ﻢ‪ ،3‬ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻚ راﺑﻂ ﻧﺮماﻓﺰاري ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ رﻳﻮ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬ ‫آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﺮ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﺟﻮﻻي ‪ 2000‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺮوﻫﺶ را ﺗﺤﺖﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺳﺎﻧْﺪﺟ‪‬ﻢ از راه رﺳﻴﺪ و اﭘﻞ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ آن را ﻗﺎﭘﻴﺪ‬ ‫و ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎﻧﺶ را ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪) .‬ﻫﺮ ﺳﻪي آﻧﻬﺎ ﺑﺎ اﭘﻞ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ و راﺑﻴﻦ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻧﺮماﻓﺰار را در دﻫﻪي‬ ‫آﺗﻲ اداره ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر راﺑﻴﻦ را ارزﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﺗﺎﻳﻢ اﺟﺎزهي‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ او را داد ﻛﻪ ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲاش را ﭼﺎپ ﻧﻜﻨﺪ‪(.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﺎﻧْﺪﺟ‪‬ﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل اﭘﻠﻲ‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻤﻠﻮ از اﻧﻮاع ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎ و‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺠﺒﻮرﺷﺎن ﻛﺮد آن را ﺳﺎدهﺗﺮ و ﺑﺎﻣﺰهﺗﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را‬ ‫ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻧﺎم ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻳﺎ آﻫﻨﮓ ﻳﺎ آﻟﺒﻮم ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎدر ﺳﺎده ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﻫﺮ‬ ‫ﭼﻴﺰي داﺧﻠﺶ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻗﺎﻟﺐ ﻇﺎﻫﺮي آن را از آﻳـﻤﻮو‪‬ي ‪-‬ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻓﻠﺰ ﺻﻴﻘﻞ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ -‬ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻧﺎﻣﺶ ﺷﺪ‬ ‫آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2001‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻣﻌﺮﻓﻲ و اﻋﻼم‬ ‫ﻛﺮد ﺑﺮاي ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﺑﺮان ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ راﻳﮕﺎن ﻋﺮﺿﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪» :‬ﺑﺎ آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﻪ اﻧﻘﻼب ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻳﺪ و ارزش‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲﺗﺎن را ‪ 10‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪ «.‬ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎ دوﺑﺎره ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺗﻜﻴﻪﻛﻼم ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ او‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ آﻳـﺘﻮﻧﺰ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻮزان )ﺑﺰن روي ﺳﻲدي(‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺎ ﺟﺎن ﻣﺎرﻛﻮف از ﻧﻴﻮﻳﻮركﺗﺎﻳﻤﺰ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺪ ﭘﻴﺶ‬ ‫رﻓﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ در آﺧﺮ ﺟﻠﻮي ﻣ‪‬ﻚ ﻧﺸﺴﺖ و آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن داد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي زﻳﺒﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‬ ‫روي ﺻﻔﺤﻪ در رﻗﺺ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺮا ﻳﺎد ﺟﻮاﻧﻲام ﻣﻲاﻧﺪازد‪ «.‬دوران اﺳﻴﺪ ﭼﻜﺎﻧﺪن روي زﺑﺎن ﻫﻨﻮز از‬ ‫ﺧﺎﻃﺮش ﻣﺤﻮ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎرﻛﻮف ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺼﺮف ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي ﻳﻜﻲ از دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﻛﺎر وﻳﮋهي زﻧﺪﮔﻲاش ﺑﻮده‬ ‫و اﻳﻨﻜﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ اﺳﻴﺪ ﻧﺰده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ درك او در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫آﻳـﭙﺎد‬ ‫ﮔﺎم ﺑﻌﺪيِ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻲ ﺑﺮد‬ ‫ﻛﻪ اﭘﻞ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﭼﻨﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ آﻳـﺘﻮﻧﺰ را دارد و اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي را‬ ‫ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ‬ ‫ﺳﭙﺮده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺮآﻏﺎز ﺗﻮﻟﺪ آﻳـﭙﺎد ﺑﻮد؛ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺟﺮﻗﻪي دﮔﺮدﻳﺴﻲ اﭘﻞ را زد و آن را از ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺎزﻧﺪهي ﻣﺤﺾ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﺪل ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Jeff Robbin‬‬ ‫‪Dave Heller‬‬ ‫‪Soundjam‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحــه‪٣٤٣ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﺸﻘﺶ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻫﻴﺠﺎن ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮوژه داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﻛﻒ‪ ‬ﺑﺎزار »ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻐﺎﻟﻨﺪ‪ «.‬ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺟﺎن راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻣﻮاﻓﻖ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ در زﻣﺎنِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎ رﻳﻮ و ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ ور رﻓﺘﻪ و دﺳﺖ آﺧﺮ ﻫﻤﻪ را دور‬ ‫رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬دور ﻫﻢ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ “اﻳﻨﻬﺎ واﻗﻌﺎً ﮔَﻨﺪﻧﺪ‪ ”.‬ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻧﺰده آﻫﻨﮓ ﺗﻮي‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺟﺎ ﻣﻲدادﻧﺪ و ﻛﺎر ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﺎﻳﻴﺰِ ‪ 2000‬دﺳﺘﻮر ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ را ﺻﺎدر ﻛﺮد اﻣﺎ‬ ‫راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﻻزم ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ و از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺻﺒﺮ ﭘﻴﺸﻪ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻳﻚ ا‪‬ل‪.‬ﺳﻲ‪.‬دي ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﺎﺗﺮي ﻟﻴﺘﻴﻮم‪-‬ﭘ‪‬ـﻠﻴﻤﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺷﺎرژ ﺑﺮاي دﺳﺘﮕﺎه ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‬ ‫وﻟﻲ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺰرﮔﺘﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﺴﻚﺧﻮاﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در ﻋﻴﻦ ﻛﻮﭼﻜﻲ‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ زﻳﺎدي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻨﮕﺎم )ﻓﻮرﻳﻪي ‪ (2001‬ﺑﻮد ﻛﻪ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﺑﺮاي ﺑﺎزدﻳﺪﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل و ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ژاﭘﻦ ﺳﻔﺮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در آﺧﺮِ ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﻋﺎدي‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺗﻮﺷﻴﺒﺎ از ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺎم ﺑﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺑﻮد وﻟﻲ‬ ‫ﺗﺎ ژوﺋﻦ آﻣﺎدهي ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺣﺎﻓﻈﻪي ‪ 1.8‬اﻳﻨﭽﻲ )ﻫﻢاﻧﺪازهي ﺳﻜﻪي ﻳﻚ دﻻري ﻧﻘﺮه( ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫ذﺧﻴﺮهي ﭘﻨﺞ ﮔﻴﮕﺎﺑﺎﻳﺖ اﻃﻼﻋﺎت )ﺣﺪود ‪ 1000‬آﻫﻨﮓ( ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲآﻳﺪ وﻟﻲ‬ ‫راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭼﻪ ﻛﺎري اﺳﺖ‪» :‬ﻫﺰار آﻫﻨﮓ ﺗﻮي ﺟﻴﺐ ﻟﺒﺎس! ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد« وﻟﻲ اﻳﻦ را ﺑﻪ روي‬ ‫ﺧﻮد ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ در ژاﭘﻦ ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ﺗﻮﻛﻴﻮ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ در ﻫﺘﻞ اُﻛﻮرا‬ ‫ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲداﻧﻢ ﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻚ ‪10‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻري ﻧﻴﺎز دارم‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻚ را ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺗﻮﺷﻴﺒﺎ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫اﻧﺤﺼﺎري ﺗﻤﺎم ﺣﺎﻓﻈﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي را ﺷﺮوع ﻛﺮد و ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻌﻪي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻧﻲ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲ و ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻦ ﻣﻤﺘﺎزي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮي اﻣﺮوزي و ﻟﺒﺨﻨﺪي اﻧﺮژيﺑﺨﺶ‪ .‬او ﺣﻴﻦ‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻞ در داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻴﺸﻴﮕﺎن‪ 1‬ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺳﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎﺑﻘﻪي ﻛﺎر در‬ ‫ﺟﻨﺮالﻣ‪‬ﺠﻴﻚ‪) 2‬ﺳﺎزﻧﺪهي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﺮاي اﭘﻞ و ﻣﺤﻞ ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﺑﺎ اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ(‬ ‫را داﺷﺖ‪ .‬دوران ﺑﺪي را ﻫﻢ در ﻓﻴﻠﻴﭙﺲ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﺰ‪ 3‬ﮔﺬراﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮِ ﺗﺮاﺷﻴﺪه و ﻇﺎﻫﺮ ﻳﺎﻏﻲوارش ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﺎري ﻣﻮﺟﻮد ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﺪهﻫﺎي ﺟﺎﻟﺒﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ رﺳﻴﺪ وﻟﻲ در ﻓﺮوش آن ﺑﻪ رﻳِﻞﻧﺘﻮرﻛﺰ‪ ،4‬ﺳﻮﻧﻲ و ﻓﻴﻠﻴﭙﺲ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ روز در ﻛُﻠُﺮادو ﺑﺎ دوﺳﺘﺶ‬ ‫ﺑﻪ اﺳﻜﻲ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ روي ﺗﻠﻪﻛﺎﺑﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦﻫﻤﺮاﻫﺶ زﻧﮓ ﺧﻮرد‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺎر روي ﻳﻚ “دﺳﺘﮕﺎه اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞ” ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺑﺎ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺧﻮد را ﻧﺎﺑﻐﻪي اﻳﻦ‬ ‫ﺣﻮزه ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬راﺑﻴﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻫﻢ او را ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ دﻋﻮت ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Michigan‬‬ ‫‪General Magic‬‬ ‫‪Philips Electronics‬‬ ‫‪Real Networks‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحـه‪٣٤٤ :‬‬ ‫ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎر روي ﻳﻚ دﺳﺘﻴﺎر ﺷﺨﺼﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل )ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻧﻴﻮﺗﻦ( اﺳﺘﺨﺪام ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺷﺪ وﻟﻲ در دﻳﺪار ﺑﺎ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ ﺳﺮﻳﻌﺎً ﺑﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﻣﺎه از ﻋﺮﺿﻪاش‬ ‫ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدهاﻳﻢ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد را ﺑﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ وﺻﻞ ﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ اﻓﺘﻀﺎﺣﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً اﻓﺘﻀﺎح‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻳﻜﻲ ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺟﺎ ﺧﻮرد‪» :‬ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮدم‪ .‬در رﻳِﻞﻧﺘﻮرﻛﺰ ﻳﻚ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻢ و ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهي ‪ MP3‬ﺑﺮاي ﭘﺎﻟﻢ‪ 1‬ﺑﻮدم‪ «.‬او ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور ﺑﻪ ﮔﺮوه اﺿﺎﻓﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ‪ ،‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ ﮔﺮوه را ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺗﻤﺎموﻗﺖ اﭘﻞ ﺷﻮد وﻟﻲ‬ ‫ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻣﻘﺎﻣﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن از آزادي ﺧﻮدش راﺿﻲ ﺑﻮد‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ از ﺣﺮﻓﺶ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از‬ ‫آن ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎي ﻋﻤﺮي اﺳﺖ ﺗﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ازش ﭘﺸﻴﻤﺎن ﻧﺨﻮاﻫﻲ ﺷﺪ‪ «.‬ﺳﭙﺲ دﺳﺖ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل را ﺗﻮي ﭘﻮﺳﺖ ﮔﺮدو‬ ‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ 20 .‬ﻧﻔﺮ )ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ( از ﺑﭽﻪﻫﺎي آن ﭘﺮوژه را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﭘﺮوژه را اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲدﻫﻴﻢ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻤﺎموﻗﺖ ﺷﻮي‪ .‬ﻫﺴﺘﻲ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮ‪«.‬‬ ‫ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ زل زد‪ ،‬ﺑﻌﺪ رو ﺑﻪ ﺣﻀﺎر ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮي اﭘﻞ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺮدم را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻣﻲﮔﺬارﻳﺪ ﺗﺎ ﻗﺮارداد اﻣﻀﺎ ﻛﻨﻨﺪ؟« ﺳﭙﺲ ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ »ﺑﻠﻪ!« و ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ‬ ‫ﻟَﺞ‪-‬د‪‬ر‪-‬آر ﺑﺎ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ دﺳﺖ داد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻴﻦ ﻣﻦ و راﺑﻲ را ﺧﺮاب ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻫﻢ اذﻋﺎن داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ آن روز ﺑﺨﺸﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫درﮔﻴﺮي ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل و راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻣﻘﺪر ﺑﻮد زﻳﺮا ﻫﺮ دو ﺧﻮد را ﭘﺪر آﻳـﭙﺎد ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺎهﻫﺎ ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ را ﺑﻪ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﺳﭙﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ او ﻫﻢ دﻳﺴﻚﺣﺎﻓﻈﻪي ﺗﻮﺷﻴﺒﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﺗﺮي و ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻄﻌﺎت را ﺟﻮر‬ ‫ﻛﺮده و ﺳﭙﺲ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل را ﺑﺮاي ﺳﺮ ﻫﻢ ﻛﺮدن اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ اﭘﻞ آورده ﺑﻮد‪ .‬راﺑﻲ و دﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ از ﺣﻀﻮر ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻧﺎراﺣﺖ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ “ﺗﻮﻧﻲ ﺑﺎﻟﻮﻧﻲ‪ ”.‬اﻣﺎ از ﻣﻨﻈﺮ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮا ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺑﻮد؛ او ﻗﺒﻞ از آﻣﺪن ﺑﻪ اﭘﻞ‬ ‫ﻃﺮحﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﭘﺨﺶ ‪ MP3‬در ﺳﺮ داﺷﺖ و ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ اﭘﻞ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻓﺮوﺧﺘﻦ‬ ‫اﻳﺪهﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺻﻮرت اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪي ﺑﻐﺮﻧﺞ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﻋﺘﺒﺎر را ﺑﻪ‬ ‫آﻳـﭙﺎد ﺑﺨﺸﻴﺪه و ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺪرِ ﭘﺮوژه ﻟﻘﺐ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺻﻔﺤﺎت‪ ‬وب و ﺣﺘﻲ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫وارد ﺷﺪه در وﻳﻜﻲﭘﺪﻳﺎ‪ 2‬ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻣﺎه آﻧﻘﺪر ﺳﺮﺷﺎن ﺷﻠﻮغ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي دﻋﻮا ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آﻳـﭙﺎد را ﺑﺮاي ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ و اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در اﻛﺘﺒﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﮔﺸﺘﻨﺪ ﻛﻪ از‬ ‫ﻗﺒﻞ روي ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ‪ MP3‬ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و دﺳﺘﺎوردﻫﺎﺷﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺒﻨﺎي ﻛﺎر اﭘﻞ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﭘﻮرﺗﺎلﭘﻠ‪‬ﻴِﺮ‪ 3‬ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﻗﺮار اﺳﺖ اﭘﻞ را از ﻧﻮ ﺷﻜﻞ دﻫﺪ‪ .‬از‬ ‫اﻵن ﺗﺎ ده ﺳﺎل دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻛﺴﺐ و ﻛﺎرﻣﺎن ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ« و ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﺷﺎن ﻛﺮد ﺑﺎ اﭘﻞ ﻳﻚ ﻗﺮارداد‬ ‫اﻧﺤﺼﺎري ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﺮوه ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮش‪ ،‬ﻋﻴﻮب ﭘﻮرﺗﺎلﭘﻠ‪‬ﻴِﺮ ﻧﻈﻴﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي‪ ،‬ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻃﻮل‬ ‫ﻋﻤﺮ ﺑﺎﺗﺮي و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎي آﻫﻨﮓ را ﺑﺮ ﻃﺮف ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Palm‬‬ ‫‪WIKIPEDIA‬‬ ‫‪Portalplayer‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحــه‪٣٤٥ :‬‬ ‫ﺧﻮدﺷﻪ!‬ ‫ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ در ﺧﺎﻃﺮهﻫﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧَﺪ؛ ﻳﻚ‪ :‬ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻟﺤﻈﻪاي ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ .‬دو‪ :‬آﺷﻜﺎرﺳﺎزي‬ ‫راﻫﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶﺑﺮد ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪاي در آورﻳﻞ ‪ 2001‬در اﺗﺎق‬ ‫ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻃﺒﻘﻪي ﭼﻬﺎرمِ ﻣﻘﺮ اﭘﻞ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت اﺳﺎﺳﻲ را ﺑﺮاي آﻳـﭙﺎد اﺗﺨﺎذ ﻛﺮد‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ‪،‬‬ ‫ﺷﻴﻠﺮ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ،‬ﺟﻒ راﺑﻴﻦ و ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺳﺘَﻦ ا‪‬ن‪ .‬ﺟﻲ‪ 1‬ﻫﻢ در ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺟﺎﺑﺰ را ﻧﺪﻳﺪه و اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ درك ﺑﻮد ﻛﻪ از او ﻣﺮﻋﻮب ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وارد ﻛﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺻﺎف ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ “وآو‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻢ از اﺳﺘﻴﻮ!” ﻛﺎﻣﻼً ﺟﺒﻬﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﺑﻪ وﻗﺘﺶ ﭼﻘﺪر ﺑﻲرﺣﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﺎﻟﻘﻮهي ﻓﻌﻠﻲ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺟﺎريِ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺒﻖ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮل ﻛﻢﺻﺒﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‪» :‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ اﺳﻼﻳﺪﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﺪ‪ «.‬وﻗﺘﻲ اﺳﻼﻳﺪي‬ ‫ﭘﺨﺶ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزﻳﮕﺮانِ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﺎزار را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ دﻳﮕﺮ ﺑ‪‬ﺮﻳﺪ‪» :‬ﻧﮕﺮان ﺳﻮﻧﻲ ﻧﺒﺎش‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺣﺮف‪ ،‬دﻳﮕﺮ اﺳﻼﻳﺪي ﭘﺨﺶ ﻧﺸﺪ‪ ،‬و ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺆاﻻﺗﺶ را‬ ‫ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻳﻚ درس ﺑﺰرگ ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد در زﻣﺎنِ ﺣﺎل ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮود ﺳﺮِ اﺻﻞِ‬ ‫ﻣﻄﻠﺐ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﮔﺮ ﺑﻪ اﺳﻼﻳﺪ اﺣﺘﻴﺎج داري‪ ،‬ﭘﺲ ﻧﻤﻲداﻧﻲ داري از ﭼﻲ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻲ”‪ «.‬در‬ ‫ﻋﻮض‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه‪ ،‬ﻟﻤﺲ و وارﺳﻲ ﻛﺮدن ﭼﻴﺰﻫﺎ داﺷﺖ‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺳﻪ ﻣﺪل ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﻪ اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‬ ‫آورده ﺑﻮد و ﺑﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ آﻧﻬﺎ را ﻃﻮري ﻧﻤﺎﻳﺶ داد ﺗﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻣﺤﺒﻮبﺷﺎن‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪي اﺻﻠﻲ زﻳﺮ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي ﭼﻮﺑﻲ در وﺳﻂ ﻣﻴﺰ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻛﺎر را ﺑﺎ ﺑﻴﺮون آوردن ﻗﻄﻌﺎت ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در دﺳﺘﮕﺎه و ﭼﻴﺪن آﻧﻬﺎ روي ﻣﻴﺰ ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬دﻳﺴﻚ ‪1.8‬‬ ‫اﻳﻨﭽﻲ‪ ،‬ا‪‬ل‪.‬ﺳﻲ‪.‬دي ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﻣﺪارﻫﺎ و ﺑﺎﺗﺮيﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺮﭼﺴﺐِ وزن و ﻗﻴﻤﺖ روي ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫ﻗﻄﻌﺎت‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﻓﺖ ﻗﻴﻤﺖ و اﻓﺖ اﻧﺪازهي آﻧﻬﺎ در ﺳﺎلﻫﺎي آﺗﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻗﻄﻌﺎت‬ ‫را ﻣﺜﻞ ﺟﻮرﭼﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل در اداﻣﻪ ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮب ﺑﻪ وزن واﻗﻌﻲ رﺳﺎﻧﺪه ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اوﻟﻲ ﻳﻚ ﺷﻜﺎف داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻗﺮاردادن ﻛﺎرت ﺣﺎﻓﻈﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮدن‬ ‫ردش ﻛﺮد‪ .‬دوﻣﻲ ﻳﻚ ﺣﺎﻓﻈﻪي رم داﻳﻨﺎﻣﻴﻚ داﺷﺖ ﻛﻪ ارزان ﺑﻮد وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﺎﺗﺮي ﺗﻤﺎم ﻣﻲﻛﺮد ﺗﻤﺎم آﻫﻨﮓﻫﺎ از‬ ‫روي آن ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﻼً ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻳﻚ ﺳﺮي ﻗﻄﻌﺎت را ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎ دﻳﺴﻚ ﺣﺎﻓﻈﻪي ‪ 1.8‬اﻳﻨﭽﻲ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﭼﺸﻢ ﺟﺎﺑﺰ را ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ در اوج ﻛﺎر‪ ،‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺟﻌﺒﻪ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﻣﺪلِ ﻛﺎﻣﻞ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻣﻴﺪوار ﺑﻮدم از‬ ‫ﻣﺪلﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺧﻮﺷﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ درﺳﺖ دﺳﺖ ﮔﺬاﺷﺖ روي ﮔﺰﻳﻨﻪي داراي دﻳﺴﻚ ﺳﺨﺖ ‪1.8‬‬ ‫اﻳﻨﭽﻲ‪ «.‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل از ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢﺳﺎزي ﻫﻢ ﺷﮕﻔﺖزده ﺷﺪ‪» :‬در ﻓﻴﻠﻴﭙﺲ ﻋﺎدت داﺷﺘﻢ ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺗﻲ‪،‬‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺮوم‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﻛﻠﻲ اﺳﻼﻳﺪ ﭘﺎوِرﭘﻮﻳﻨﺖ و ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‪«.‬‬

‫‪Stan Ng‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحـه‪٣٤٦ :‬‬ ‫آن روز ﭘﺲ از ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺣﺎﻻ اﻳﺪهي ﺧﻮدم را ﺑﮕﻮﻳﻢ؟« ﺳﭙﺲ ﺑﻴﺮون رﻓﺖ و‬ ‫ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ آﻳـﭙﺎد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ در ﺑﺨﺶ ﺟﻠﻮﻳﻲ ﻳﻚ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬آن وﻳﮋﮔﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻪ‬ ‫“ﭼﺮخآﻫﻨﮓ‪ ”1‬ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدم ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺑﺎﻻ‬ ‫و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﻪ آدم ﻳﻚ دﻛﻤﻪ را ﺻﺪ ﺑﺎر ﻓﺸﺎر دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﺮخ ﺟﻠﻮي آﻳـﭙﺎد‬ ‫ﺑﮕﺬارﻳﻢ!« وﻗﺘﻲ اﻧﮕﺸﺘﺘﺎن را روي داﻳﺮهي ﺟﻠﻮي آﻳـﭙﺎد ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ آﻫﻨﮓﻫﺎ را در ﻣﻲﻧﻮردﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻳﺪ ﻓﻬﺮﺳﺖ را ﺗﻨﺪﺗﺮ ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻴﻦ ﺻﺪﻫﺎ آﻫﻨﮓ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻳﺎدي از ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﺗﺎق را ﺗﻜﺎن داد‪» :‬ﺧﻮدﺷﻪ!!!« ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل و ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ‬ ‫دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﻛﺎر روي ﭼﺮخآﻫﻨﮓ ﮔﻤﺎﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺷﺮوعِ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺻﻮرت ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮوه در آورد‪ .‬ﻫﻨﻮز ﺗﻘﺎﺿﺎي اﺻﻠﻲاش‬ ‫“ﺳﺎدهﺳﺎزي” ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﺪو ﻛﺎر ﻳﻚ ﻣﻌﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺻﻔﺤﺎت راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮد‪ :‬اﮔﺮ ﺑﻪ‬ ‫آﻫﻨﮓ ﻳﺎ ﻛﺎرﻛﺮدي در دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﻣﻲﺑﻮد در ﺳﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ آن ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺑﺎﻳﺪ واﺿﺢ‬ ‫ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﺻﻔﺤﺎت را درك ﻛﻨﺪ ﻳﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻃﻮل‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬او ﻋﺼﺒﻲ و ﻛﺎرِ ﮔﺮوه ﻣﺮدود ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﺎه ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ در ﭼﻨﺘﻪ داﺷﺘﻴﻢ روي‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ و ﺑﻪ ﮔﻤﺎنﻣﺎن ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﻮاب ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮد ﻛﻪ او از‬ ‫راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﺪ؟” و ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ‪“ :‬واي ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬ﻧﻪ!” اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ ﻳﺎ روﻳﻜﺮد را از ﻧﻮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﻣﺎ‪ ،‬ﻛﻼً ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﺮ ﺷﺐ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﺪهﻫﺎ را ﺗﻠﻔﻨﻲ در ﻣﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل و دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﺗﻠﻔﻨﻲ روي آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﺶ‬ ‫ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ او ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻟﺨﻮاه ﺧﻮدﺷﺎن دﺳﻴﺴﻪ ﻣﻲﭼﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻟﺒﺘﻪ ﻓﻘﻂ در ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﻣﻮارد ﺟﻮاب ﻣﻲداد‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻓﻜﺮﻣﺎن در ﮔﻴﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ اﻳﺪهي اﺳﺘﻴﻮ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪي ﺳﻌﻲﻣﺎن را ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺟﻠﻮﺗﺮ از او ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮ روز ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺗﻮي‬ ‫ﻛﺎر وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻳﻚ ﺳﻮﺋﻴﭻ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ رﻧﮓ ﻳﻚ دﻛﻤﻪ ﻳﺎ ﻣﺸﻜﻠﻲ در اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺒﻚ‪ ‬ﻛﺎري‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ آدمﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدﺗﺎن و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ داﺋﻢ از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻧﮕﺮشﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪيِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺣﺪاﻛﺜﺮيِ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎ از آﻳـﭙﺎد ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ )آﻳـﺘﻮﻧﺰ( ﺑﺮاي ﺳﺎدهﺳﺎزي‬ ‫آﻳـﭙﺎد ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﺎدهﺳﺎزي واﻗﻌﻲ آﻳـﭙﺎد ‪-‬ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺤﺚ زﻳﺎدي را ﻣﻲﻃﻠﺒﻴﺪ‪ ،‬ﻻزم ﺑﻮد ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺤﺪود و ﺑﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ )روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ( ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺤﺚاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻛﺎري ﻛﺮدﻳﻢ ﻧﺘﻮاﻧﻴﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻮد‪ ‬آﻳـﭙﺎد ﻓﻬﺮﺳﺖ آﻫﻨﮓ درﺳﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎ را ﺑﺎ آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻣﺮﺗﺐ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ آﻳـﭙﺎد ﻣﻨﺘﻘﻞ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﭼﻴﺰي ﻛﻪ رﻳﻮ و ﺳﺎﻳﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ را اﻳﻦﻗﺪر ﺧﺸﻚﻣﻐﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ و ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺑﺎ ﺟﺎك ﺑﺎﻛﺲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﭘﻞ ﺑﺎ داﺷﺘﻦِ آﻳـﺘﻮﻧﺰ و آﻳـﭙﺎد ﻗﺎدر ﺷﺪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و وﻇﺎﻳﻒ ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪Trackwheel‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحــه‪٣٤٧ :‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ آﻳـﭙﺎد ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻣﻜﺘﺐ ذن در ﺗﻔﻜﺮات ﺟﺎﺑﺰ و اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺣﻴﺮت ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺪم‬ ‫ﺗﻌﺒﻴﻪي دﻛﻤﻪي روﺷﻦ‪-‬ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﻧﻴﺰ ﺗﺴﺮي ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ دﻛﻤﻪاي ﻧﺒﻮد‪ .‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ازﺷﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﻫﺮ زﻣﺎن ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻜﻲ از دﻛﻤﻪﻫﺎ را ﻟﻤﺲ ﻣﻲﻛﺮدي دوﺑﺎره ﺑﻴﺪار ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭼﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ “ﻛﻠﻴﻚ‪ .‬ﺧﺎﻣﻮش‪ .‬ﺑﺪرود”‬ ‫ﺑﻮد؟‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺳﺮ ﺟﺎي ﺧﻮد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ :‬ﺣﺎﻓﻈﻪاي ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ‪ 1.000‬آﻫﻨﮓ را در ﺧﻮد ﺟﺎ دﻫﺪ؛‬ ‫راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي و ﭼﺮخآﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﻜﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﭘﻴﻤﺎﻳﺶ آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﻣﻲدادﻧﺪ؛ ﻳﻚ ارﺗﺒﺎط ﻓﺎﻳﺮواﻳﺮي‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزيِ آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎه را در زﻳﺮ ‪ 10‬دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﻛﺮد؛ و ﻳﻚ ﺑﺎﺗﺮي ﻛﻪ ﭘﺨﺶ ‪ 1.000‬آﻫﻨﮓ‬ ‫را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚﺑﺎره ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدﻳﻢ و ﮔﻔﺘﻴﻢ‪“ :‬اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺣﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ”.‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ ﭼﻘﺪر ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﻴﻦ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪامﻣﺎن ﻳﻜﻲاش را‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﻔﻬﻮمِ ﻛﻠﻲ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻗﺸﻨﮓ و ﺳﺎده از ﻛﺎر در آﻣﺪ‪ 1.000 :‬آﻫﻨﮓ ﺗﻮي ﺟﻴﺐﺗﺎن‪ «.‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺧﻼﺻﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﺑﻪ آن ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ “ﭘﺎد‪ ”.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻧﺎم آﻳـﻤ‪‬ﻚ و آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬آن را آﻳـﭙﺎد‬ ‫ﻧﺎﻣﮕﺬاري ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﭙﻴﺪيِ ﻧﻬﻨﮓ‬ ‫ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬داﺷﺖ ﺑﺎ ﻣﺪل ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲِ آﻳـﭙﺎد و‪‬ر ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﺤﺼﻮل را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ روز‬ ‫ﺻﺒﺢ در اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‪ ،‬در ﻣﺴﻴﺮِ آﻣﺪن از ﺧﺎﻧﻪاش ‪-‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ -‬ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‪ ،‬اﻳﺪهاي ﺑﻪ ذﻫﻨﺶ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎرش ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‪ :‬ر‪‬وﻳﻪي دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻔﻴﺪ‪ ‬ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻞِ ﺿﺪزﻧﮓ‪ ‬ﭘﺸﺖ‪‬‬ ‫ﺑﺪﻧﻪ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺣﺲ ﺑﺪ‪“ ‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﺑﻮدن” را‬ ‫اﻟﻘﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ وﻗﺎري در آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد آﻳـﭙﺎد ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺗﺸﺨﺺ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ آن را از ﺣﺲ “ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﺑﻮدن” دور ﻣﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﻔﻴﺪ‪ ‬آﻳـﭙﺎد ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺤﺾ ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫ﻫﺪﻓﻮنﻫﺎ و ﺳﻴﻢ و ﺣﺘﻲ آداﭘﺘﻮر ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻔﻴﺪ‪ ‬ﺧﺎﻟﺺ ﻣﻲﺑﻮد‪ «.‬ﺑﻘﻴﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﻮنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺳﻴﺎه ﺑﺎﺷﺪ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻫﺪﻓﻮنﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪» :‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻣﻄﻠﺐ را ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺜﻞِ ﻣﻦ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺪ را اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺻﻔﺎي ﺧﺎﺻﻲ داﺷﺖ‪ «.‬ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻮﺟﻲ ﺳﻴﻢﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳـﭙﺎد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎد ﺷﻮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬آن‬ ‫را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﻌﻨﺎدار و ﻧﻪ زودﮔﺬر راﺟﻊ ﺑﻪ آن وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ آرام و ﻣﻌﺘﺪل ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺒﻮد ﻛﻪ‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﻪي ﮔﻮﺷﻲﻫﺎ روي ﺻﻮرتﺗﺎن ﺑﺠﻨﺒﺪ‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً ﻓﻜﺮﺷﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺧﻮدش را ﻫﻢ ﺑﺎ آن‬ ‫ﻫﺪﻓﻮنﻫﺎي زﻳﺒﺎ ﺣﻔﻆ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺪ را دوﺳﺖ دارم‪ .‬ﺳﻔﻴﺪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ رﻧﮓ‪ ‬ﺑﻲﻓﺎم ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻠﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺎﻟﺺ و ﺳﺎﻛﻦ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻗﻮي و اﻧﮕﺸﺖﻧﻤﺎ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻧﺪازه ﻧﺎﻣﺤﺴﻮس‪«.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحـه‪٣٤٨ :‬‬ ‫ﮔﺮوه ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲِ ﻟﻲ ﻛﻠﻮ‪ ،‬ﻓﻘﻂ دﻧﺒﺎل ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻤﺎد ﺟﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم آﻳـﭙﺎد را ﺟﺸﻦ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‪ ،‬ﺟﻮان ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﻠﻨﺪ و ﺑﺎرﻳﻜﻲ ﻛﻪ‬ ‫در ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﺎر ﻛﺮده و ﺳﺎﺑﻘﺎً دﻳﺠِﻲ ﺑﻮد‪ ،‬اﺧﻴﺮاً ﺑﻪ آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻛﻠﻮ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺣﻀﻮر او‪ ،‬آﮔﻬﻲِ اﭘﻞ روي ﻋﺎﺷﻘﺎن ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ در ﻫﺰارهي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﻮد و ﻓﻘﻂ ﻳﺎﻏﻲﻫﺎي دورهي اﻧﻔﺠﺎر‬ ‫ﺟﻤﻌﻴﺖ را ﻫﺪف ﻧﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺎرﮔﺮدان ﻫ‪‬ﻨﺮي‪ ،‬ﺳﻮزان آﻟﻴﻨﺴﺎﻧﮕﺎن‪ ،1‬ﺑﻌﺪ از ﻃﺮاﺣﻲ ﻳﻚ ﺳﺮي ﺑﻴﻠﺒﻮرد و‬ ‫ﭘﻮﺳﺘﺮ ﺑﺮاي آﻳـﭙﺎد‪ ،‬آﻧﻬﺎ را روي ﻣﻴﺰ اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ او ﻧﻈﺮ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻋﻜﺲﻫﺎﻳﻲ از آﻳـﭙﺎد در ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪاي ﺳﻔﻴﺪ‪ .‬و در ﺳﻤﺖ‬ ‫ﭼﭗ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ و ﻣﺪرن را ﭼﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﻗﺎب آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪاي از ﻳﻚ آدم ﺣﻴﻦ ﮔﻮش ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‬ ‫ﺑﺎ آﻳـﭙﺎدش‪ ،‬ﻣﻲرﻗﺼﻴﺪ و ﺳﻴﻢ ﺳﻔﻴﺪ ﻫﺪﻓﻮنﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ارﺗﻌﺎش ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺣﺲِ‬ ‫ﻗﻮي و راﺑﻄﻪي ﺷﺨﺼﻲِ آدمﻫﺎ ﺑﺎ آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪ «.‬او ﺑﻪ داﻧﻜﻦ ﻣﻴﻠﻨ‪‬ﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﺗﻤﺮﻛﺰ روي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﻤﺖ‪ ‬ﭼﭗ را داد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺸﻢِ ﺟﺎﺑﺰ را ﻫﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ورود‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪‬‬ ‫راﺳﺖ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ درﺧﺸﺎن ﻣﺤﺼﻮل در ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪي ﺳﻔﻴﺪ ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻋﺎﻟﻴﻪ‪ ،‬ﭼﻄﻮره‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻨ‪‬ﺮ و ﻛﻠﻮ از ﺟﺎي ﺧﻮدﺷﺎن در ‪-‬ﻣﻨﺘﻬﻲاﻟﻴﻪ‪ -‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺟ‪‬ﻢ‬ ‫ﻧﺨﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ و ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺪرن را ﻫﻢ از ﻧﻈﺮ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اُه‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺷﻤﺎ از اﻳﻦﻫﺎ ﺧﻮﺷﺘﺎن‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ «.‬ﺳﺮي ﺗﻜﺎن داد و ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﺮد‪ .‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ‪ «.‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺗﺼﺎوﻳﺮِ ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻼوهي ﻳﻚ ﺧﻂْ ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ 1.000» :‬آﻫﻨﮓ‬ ‫ﺗﻮي ﺟﻴﺐﺗﺎن‪ «.‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻣﻨﻈﻮر را ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻴﺰ رﻓﺖ و ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻲ اﻳﻦﭘﺎ و‬ ‫آنﭘﺎ ﻛﺮدن‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﺷﺎن ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﺻﻼً ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻌﺠﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً ﻧﺰد دﻳﮕﺮان اﻳﺪهي اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫آﮔﻬﻲﻫﺎي ﻣﺪرنِ ﺳﺎﻳﻪاي را ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻧﺴﺒﺖ دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ “واﻗﻌﺎً اﻳﻦ ﭼﻄﻮري ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﻪ ﻓﺮوش آﻳـﭙﺎد ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ؟” اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘ‪‬ﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر آﻣﺪ و‬ ‫ﺷﺨﺼﺎً اﻳﺪه را ﺟﻠﻮ ﺑﺮدم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ داﺷﺘﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻮد دﻳﮕﺮ ﻫﻢ‬ ‫دارد و آن اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮوش آﻳـﭙﺎد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻓﺮوش آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪي‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت آﻳـﻤ‪‬ﻚ را ﺑﺮداﺷﺖ و روي آﮔﻬﻲﻫﺎي آﻳـﭙﺎد ﺧﺮج ﻛﺮد؛ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ و دو ﻧﺸﺎن‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺳﻪ ﻧﺸﺎن؛‬ ‫ﭼﻮن آﮔﻬﻲﻫﺎ ﺟﻮاﻧﻲ و ﻃﺮاوت ﺧﺎﺻﻲ را ﺑﺮاي ﻧﺎمﺗﺠﺎري اﭘﻞ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ اﻳﺪهي دﻳﻮاﻧﻪوار را داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻎ آﻳـﭙﺎد ﻛﻠﻲ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬آﻳـﭙﺎد اﭘﻞ را ﺑﻪ‬ ‫اﺣﻴﺎي ﻧﻮآوري و ﺟﻮاﻧﻲ ﻧﺎﺋﻞ ﻣﻲآورد‪ .‬ﭘﺲ ‪ 75‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت آﻳـﭙﺎد ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدم ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ دﻳﮕﺮان‬ ‫ﻳﻚ ﺻﺪم آن ‪ 75-‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‪ -‬ﻫﻢ ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻀﻤﻴﻨﻲ ﺷﺪ ﺑﺮاي ﻗﺒﻀﻪ ﻛﺮدنِ ﺑﺎزار‬ ‫ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺧﺮج ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﻳﻚ ﺑﻪ ﺻﺪ ﺟﻠﻮ ﺑﻮدﻳﻢ‪«.‬‬

‫‪Susan Alinsangan‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحــه‪٣٤٩ :‬‬ ‫در آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲِ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪﻫﺎي ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﻠﻮ و وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‬ ‫ﻣﻲرﻗﺼﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ در ﺟﻠﺴﺎت ﻫﻔﺘﮕﻲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺳﺮﮔﺮﻣﻲﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻣﺎ‬ ‫ﺑﺪل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺗﻨﺪي ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬ازﺷﺎن ﻣﺘﻨﻔﺮم” و ﺑﻌﺪ دﻳﮕﺮ ﻗﺎﻧﻊ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺶ ﺑﺎ ﺟﻴﻤﺰ ﺑﻮد‪ «.‬اﻳﻦ آﮔﻬﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪنِ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺴﻴﺎري ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﮔﺮوه‬ ‫ﺑﻠﻚ آﻳﺪ ﭘﻴﺰ‪1‬؛ آن آﮔﻬﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﻪي “ﻫ‪‬ﻲ ﻣﺎﻣﺎ” از اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از آﮔﻬﻲﻫﺎي ﻛﻼﺳﻴﻚ‪ ‬ﺳﺒﻚ‪‬‬ ‫رﻗﺺﺳﺎﻳﻪﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺣﻴﻦ ﺗﻮﻟﻴﺪ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬وﺳﻮاسِ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ زﻧﮓ ﻣﻲزد و ﻣﺼﺮاﻧﻪ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻟﻐﻮ آﮔﻬﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚﻛﻤﻲ ﺑﭽﻪﮔﺎﻧﻪ اﺳﺖ و ﻣﺒﺘﺬل‪ .‬ﺑﻴﺎ ﻓﻌﻼً دﺳﺖ ﻧﮕﻪ دارﻳﻢ‪ «.‬ﺟﻴﻤﺰ‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ و ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻗﺎﻧﻌﺶ ﻛﻨﺪ‪» :‬ﻫﻲ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ« و ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰْ‬ ‫راﺿﻲ‪ ،‬آﮔﻬﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﻌﺪ او ﻋﺎﺷﻖِ آن ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫در روز ‪ 23‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،2001‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬آﻳـﭙﺎد را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬در ﻛﺎرت دﻋﻮت ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪ »ﺗﻮﺟﻪ‪ :‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻚ ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺳﭙﺲ وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﺤﺼﻮل رﺳﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﻓﻨﻲ آن‪ ،‬از ﺣﻘﻪي ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻣﻴﺰ و ﭘﺎرﭼﻪي ﻣﺨﻤﻠﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﺮد‪ .‬در ﻋﻮض ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺧﻴﻠﻲ اﺗﻔﺎﻗﻲ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ ﺗﻮي ﺟﻴﺒﻢ ﻳﻜﻲ دارم‪ «.‬دﺳﺘﺶ را داﺧﻞ ﺟﻴﺐ ﺷﻠﻮار ﺟﻴﻨﺶ ﻛﺮد و ﻳﻚ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻔﻴﺪ ﺑﻴﺮون آورد‪» :‬اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‪ ،‬ﻫﺰار آﻫﻨﮓ در ﺧﻮدش ﺟﺎ ﻣﻲدﻫﺪ و درﺳﺖ ﺗﻮي‬ ‫ﺟﻴﺐ ﻣﻦ ﺟﺎ ﻣﻲﺷﻮد« و آن را داﺧﻞ ﺟﻴﺒﺶ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺣﻀﺎر‪ ،‬روي ﺻﺤﻨﻪ ﺧﺮاﻣﻴﺪ‪.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﻛﻤﻲ ﺑﺪﺑﻴﻨﻲ ﺑﻴﻦ ﮔﻴﻚﻫﺎي ﻓﻨﺎوري وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص راﺟﻊ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 399‬دﻻري آﻳـﭙﺎد‪.‬‬ ‫در ﻓﻀﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺟ‪‬ﻜﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻳـﭙﺎد ﻃﺮﻓﺪارِ »اﺣﻤﻖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺎ را ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎﻋﺚ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ آن ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮاﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ آﻳـﭙﺎد ﺑﺪل ﺷﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻠﻮهي ﺗﺎم و ﺗﻤﺎمِ آن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺧﻮد را ﻣﻨﺎديﺷﺎن ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ :‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻫﻨﺮ و‬ ‫ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬و ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﺳﺎده‪ .‬آﺳﺎﻧﻲِ اﺳﺘﻔﺎده را ﻧﻴﺰ وامدارِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺧﻮد ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﻓﺎﻳﺮواﻳﺮ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ .‬ﺑﺎ ﮔﺸﻮدنِ ﺟﻌﺒﻪ‪ ،‬آﻳـﭙﺎد از ﻓﺮط‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﻲ در ﭼﺸﻢﺗﺎن ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲِ آن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻃﻮري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر در ازﺑﻜﺴﺘﺎن ﻃﺮاﺣﻲ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشِ اول )ﻛﻪ ﺑﻴﻨﺸﻲ ﺧﺎص ﭘﺸﺖ ﻃﺮاﺣﻲ آن ﺑﻮد( ﺗﺎ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ اﻳﻨﻘﺪر اﭘﻞ را ﺑﻪ ﺳﻮي‬ ‫آﻳﻨﺪهاي درﺧﺸﺎن ﭘﻴﺶ ﻧﺒﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻟ‪‬ﻮي از ﻧﻴﻮز وﻳﻚ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻫﻨﻮز ﻛﺴﻲ از ﺧﻮدش ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﺮا اﭘﻞ روي زﻣﻴﻦ ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دﻟﻴﻞِ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻪ او اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬وازﻧﻴﺎك‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺪتﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺪﺑﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻓﻠﺴﻔﻪي ﺧﻮد ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ از ﻋﺮﺿﻪي‬ ‫آﻳـﭙﺎد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﺨﺘﺮع اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل در ﻛﻞ ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار‬ ‫و ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮآﻣﺪ آن‪ ،‬ﻛﺎرﻛﺮد ﺑﻬﺘﺮِ ﻫﺮ دو اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪Black Eyed Peas‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی | صـفـحـه‪٣٥٠ :‬‬ ‫ﻟ‪‬ﻮي ﺷﺐِ ﻫﻤﺎن روزي ﻛﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻳـﭙﺎد را ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ را در‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲِ ﺷﺎم دﻳﺪ‪ ،‬آﻳـﭙﺎد را ﻧﺸﺎن او داد و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﻳﻦ را دﻳﺪه ﺑﻮدي؟« ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺣﺎﻟﻲ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺮا ﻳﺎد آن ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ‪-‬ﺗﺨﻴﻠﻲ ﻣﻲاﻧﺪازد‪ :‬روﺑﺮو ﺷﺪن ﻳﻚ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪي ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﻲء ﺟﺪﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاري ﻳﻚ ﺗﻮﻧﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﻴﻦ او و آن ﺷﻲء ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ اﻣﻜﺎن ﻣﻲداد ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻲء را ﺑﻪ ﻣﻐﺰِ ﺧﻮدش ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ ﭼﺮخآﻫﻨﮓ ﺑﺎزي ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺗﻤﺎم دﻛﻤﻪﻫﺎ ور رﻓﺖ‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﻣﺪت‬ ‫ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ ا‪‬ل‪.‬ﺳﻲ‪.‬دي ﺧﻴﺮه ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺖآﺧﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮم ﻣﺤﺼﻮل ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي اﺳﺖ‪ «،‬ﺳﭙﺲ ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد و‬ ‫ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ آﺷﻔﺘﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻚ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ؟«‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٥١ :‬‬

‫فصل ﺳ و یک‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ‬ ‫من فلوتز ِن رنگارنگم‬

‫وارﻧﺮ ﻣﻴﻮزﻳﻚ‬

‫‪1‬‬

‫در آﻏﺎز ﺳﺎل ‪ 2002‬اﭘﻞ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻬﻢ روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎط‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﻴﻦ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار آﻳـﺘﻮﻧﺰ و‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻛﺎر ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻫﻨﮓﻫﺎﺗﺎن را ﺳﺎده ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺑﺮاي دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﻴﻂ د‪‬ﻧﺞ ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺘﻴﺪ و ﺳﻲدي ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻳﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎ را از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻴﺪ‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ دوم‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺳﺮﺳﭙﺮدن ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي اﺷﺘﺮاكﮔﺬاري ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﺮﻳﻢ ﺷﺨﺼﻲ و ﺣﻘﻮق‬ ‫ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺳﺎﻣﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان آﻳـﭙﺎد ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺑﻲدﻏﺪﻏﻪ از‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ؛ راﻫﻲ ﺳﺎده‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪.‬‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺸﻲ ﺑﺰرگ روﺑﺮو ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﻃﺎﻋﻮن رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻲِ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﻧﺎﻗﺾِ ﺣﻘﻮق‬ ‫ﻧﺸﺮ ﻣﺜﻞ ﻧﭙﺴﺘﺮ‪ ،‬ﮔﺮاﻛﺴﺘﺮ‪ ،2‬ﺟﻲﻧﻮﺗ‪‬ﻼ‪ 3‬و ﻛﺎزا‪ 4‬ﻛﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر راﻳﮕﺎن در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮوش ﺳﻲديﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ در ﺳﺎل ‪ ٪9 ،2002‬اﻓﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ در ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ آﺛﺎر ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻮﻣﻴﺪي ﺗﻘﻼ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻳﻚ اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺣﻘﻮق ﻧﺸﺮِ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل وﻳﺪﻳﭻ‪ 5‬از وارﻧﺮ ﻣﻴﻮزﻳﻚ و ﻫﻤﻜﺎرش ﺑﻴﻞ رادوﭼِﻞ‪ 6‬از‬ ‫ا‪‬ي‪.‬اُ‪.‬ا‪‬ل ﺗﺎﻳﻢوارﻧﺮ‪ 7‬ﺑﺎ ﺳﻮﻧﻲ روي اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ اﭘﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻨﺴﺮﺳﻴﻮم ﻧﻴﺰ اﻣﻴﺪوار‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2002‬ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﭘﺮواز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪Warner Music‬‬ ‫‪Grokster‬‬ ‫‪Gnutella‬‬ ‫‪Kazaa‬‬

‫‪Paul Vidich‬‬ ‫‪Bill Raduchel‬‬ ‫‪AOL Time Warner‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحـه‪٣٥٢ :‬‬ ‫‪1‬‬

‫اﻳﻦ دﻳﺪار‪ ،‬اﺻﻼً دﻳﺪار آﺳﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬وﻳﺪﻳﭻ ﺳﺮﻣﺎ ﺧﻮرده و ﺻﺪاﻳﺶ ﺧﺮاب ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺎﺋﺒﺶ ﻛ‪‬ﻮﻳﻦ ﮔ‪‬ﻴﺞ‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ در رأس ﻣﻴﺰ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻲﻗﺮار ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﭼﻬﺎر اﺳﻼﻳﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺶ را در ﻫﻮا ﺗﻜﺎن داد و ﺟﻠﻮي اداﻣﻪي ﻛﺎر را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎﻫﺎ ﺳﺮﺗﺎن را زﻳﺮ‬ ‫ﺑﺮف ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ «.‬ﻫﻤﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﻃﺮف وﻳﺪﻳﭻ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﮔﻠﻮﻳﺶ را ﺻﺎف ﻛﻨﺪ و ﭼﻴﺰي ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻜﺚ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﻖ ﺑﺎ ﺗﻮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ ﭼﻪ ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻲ ﻣﺸﻜﻞ را ﺣﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺻﺮاﺣﺖ اﻧﺪﻛﻲ ﺟﺎ ﺧﻮرده وﻟﻲ در ﻛﻞ ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﻤﻜﺎري اﭘﻞ ﺑﺎ وارﻧﺮ‪-‬ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻗﺎدر ﺑﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﺳﺎزي ﻣ‪‬ﺘُﺪ رﻣﺰﮔﺬاري ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از‬ ‫ﻓﺎﻳﻞﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﻣﺘﻌﺪد دور از دﺳﺘﺮس ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺎر را ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺳﺨﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﻮد ﺑﺮاي راهاﻧﺪازي ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ اﭘﻞ اﻣﻜﺎن ﻛﻨﺘﺮل ﻓﺮوش اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‬ ‫را ﻣﻲداد‪ .‬اﻣﺎ ﺳﻮﻧﻲ اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را دو دﺳﺘﻲ ﺗﻘﺪﻳﻢ اﭘﻞ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ از ﺟﻠﺴﻪي ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2002‬در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‪ ،‬از‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮات ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﻓُﺮﻣ‪‬ﺖ‪ ‬اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺧﻮد و درﻳﺎﻓﺖ ﺣﻖاﻟﺘﺄﻟﻴﻒ آن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮﻧﻲ ﻧﻮﺑﻮﻳﻮﻛﻲ اﻳﺪهﻳﻲ‪ 2‬ﺑﺮاي ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر رد ﻫ‪‬ﺮﻳﻨﮓ‪ ،‬ﺗﻮﻧﻲ ﭘﺮﻛﻴﻨﺰ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬ﺗﻮ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ را‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ‪ .‬او روش ﺧﻮدش را دارد‪ ،‬ﻧﺎﺑﻐﻪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻧﻤﻲﮔﺬارد‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺎﺷﻲ ﻛﺎر ﺑﺎ او ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ ...‬ﻛﺎﺑﻮس اﺳﺖ‪ «.‬ﻫﺎوارد اﺳﺘﺮﻳﻨﮕﺮ‪ 3‬رﺋﻴﺲ وﻗﺖ ﺳﻮﻧﻲ در اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‬ ‫ﺷﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ را اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ او اﺗﻼف وﻗﺖ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﻮﻧﻴﻮِرﺳﺎل‪ 4‬ﺳﺮوﻳﺲ اﺷﺘﺮاﻛﻲ ﭘﺮِسﭘﻠ‪‬ﻲ‪ 5‬را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد و در ﻫﻤﻴﻦ اﺛﻨﺎء ا‪‬ي‪.‬اُ‪.‬ا‪‬ل ﺗﺎﻳﻢوارﻧﺮ‪،‬‬ ‫ﺗﺎﻳﻢوارﻧﺮ‪ ،‬ﺑﺮﺗ‪‬ﻠﺰﻣ‪‬ﻦ‪ 6‬و اي‪.‬ا‪‬م‪.‬آي‪ 7‬ﻧﻴﺰ ﺑﻪ رﻳِﻞﻧﺘﻮرﻛﺰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻴﻮزﻳﻚﻧﺖ‪ 8‬را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻳﻚ از اﻳﻦ دو‬ ‫دو ﺳﺮوﻳﺲ آﻫﻨﮓﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ دﻳﮕﺮي ﻧﻤﻲداد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮ ﻛﺪام ﻓﻘﻂ ﻧﻴﻤﻲ از آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد را در آرﺷﻴﻮ‬ ‫ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي وﺟﻪاﺷﺘﺮاﻛﻲ ﺑﺮاي ﺷﻨﻴﺪن آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ و اﻣﻜﺎن ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ اﺗﻤﺎم اﺷﺘﺮاكﺗﺎن دﻳﮕﺮ اﻣﻜﺎن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﻧﺪاﺷﺘﻴﺪ‪ .‬در ﺿﻤﻦ‬ ‫ﻫﺮ دو ﺳﺮوﻳﺲ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه و راﺑﻂﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﺴﺨﺮهاي داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻳﮕﺎه‪ - ‬ﺗﺮدﻳﺪآﻣﻴﺰ‪ -‬ﺷﻤﺎره ‪9‬‬ ‫در ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ 25 ‬ﺗﺎﻳﻲِ »ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي« ﻛﻪ ﭘﻲﺳﻲو‪‬رد‪ 9‬اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮازﻧﺪهي آن دو اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬ﺧﺴﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮدنِ اﻳﻦ دو ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻫﻨﻮز دور‬ ‫ﺧﻮد ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪Kevin Gage‬‬ ‫‪Nobuyuki Idei‬‬

‫‪Howard Stringer‬‬ ‫‪Universal‬‬ ‫‪Pressplay‬‬

‫‪Bertelsmann‬‬ ‫‪EMI‬‬ ‫‪Music Net‬‬ ‫‪PC World‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٥٣ :‬‬ ‫در آن ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺘﻦ دﺳﺖ دزدان ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ‬ ‫ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﺮاي آﻳـﭙﺎدﻫﺎ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮ ﺑﻮد وﻟﻲ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﻫﻢ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﺑﻞِ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺳﺮﻗﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»از ﻫﻤﺎن روزﻫﺎي اول در اﭘﻞ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻣﺎن ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ داراﻳﻲﻫﺎي ﻓﻜﺮي دارد‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﻣﺮدم از روي ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺎ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻳﺎ دزدي ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺴﺐ و ﻛﺎرﻣﺎن ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ در ﺑﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ اﻧﮕﻴﺰهاي ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺮماﻓﺰار ﻳﺎ ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺣﺮاﺳﺖ از داراﻳﻲﻫﺎي ﻓﻜﺮي رو ﺑﻪ‬ ‫زوال ﺑﺮود‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺤﻮ ﺷﺪن ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻧﻮآور‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ اﻣﺜﺎل آﻧﻬﺎ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﺻﻼً‬ ‫ﭼﺮا راه دور ﺑﺮوﻳﻢ‪ :‬دزدي ﻛﺎرِ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ اﺳﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮان را آزرده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﻮد آدم ﻫﻢ ﺿﺮﺑﻪ‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ‪«.‬‬ ‫او ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮاي ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮدن ﺳﺮﻗﺖ‪ ،‬اراﺋﻪي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ‬ ‫ﺟﺬاب ﺑﺮاي ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﺧﺸﻚ و ﺑﻲروح ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اَﻧﺪي ﻟَﻨﮕ‪‬ﺮ‪ 1‬از اﺳﻜﻮاﻳﺮ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ‪ ٪80‬از ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺳﺮﻗﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﺻﻼً ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦِ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲِ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪“ :‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ”.‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ‬ ‫ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان و اﭘﻞ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺮﻧﺪه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و ﺑﺮد اﺻﻠﻲ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺎ‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﺳﺮوﻳﺲِ ﺑﻬﺘﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ دزدي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ »ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ« را ﻛﻠﻴﺪ زد و ﺑﻪ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﭘﻨﺞ ﺷﺮﻛﺖ اﺻﻠﻲِ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺮاي‬ ‫اﻋﻄﺎي ﻣﺠﻮزِ ﻓﺮوشِ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎلِ آﻫﻨﮓﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻨﻘﺪر وﻗﺖ ﺑﺮاي ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ‬ ‫ﻛﺮدن دﻳﮕﺮان ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺻﺮف ﻧﻜﺮدهام‪ «.‬ﺑﺮاي رﻓﻊِ ﻧﮕﺮاﻧﻲِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ در‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﺪلِ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري و ﻓﺮوش ﻏﻴﺮﻣﺘﻤﺮﻛﺰِ آﻟﺒﻮمﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻴﺰي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ ٪5‬از ﺑﺎزار ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺧﻄﺮي‬ ‫ﻛﻢ‪ ،‬اﻳﺪه را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬از ﺳﻬﻢ ﻛﻮﭼﻚﻣﺎن در ﺑﺎزار ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻫﺪفﻣﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ‬ ‫ﻗﺎﻧﻊﺷﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺎر ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻛﻞ دﻧﻴﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﻃﺮح ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﻓﺮوش ﻫﺮ آﻫﻨﮓ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 99‬ﺳ‪‬ﻨﺖ‪ .‬ﺧﺮﻳﺪي ﺳﺎده و اﻧﮕﻴﺰاﻧﻨﺪه‬ ‫ﻛﻪ ‪ 70‬ﺳ‪‬ﻨﺖ ‪-‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ آﻫﻨﮓ‪ -‬ﺑﻪ ﺟﻴﺐِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪل ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﺪل ﺣﻖاﺷﺘﺮاك ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺧﻮد‪ ‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ -‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﺮدم ﺑﺎ آﻫﻨﮓﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﺧﻮد ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ “ﻫﻤﺪردي ﺑﺎ‬ ‫اﺑﻠﻴﺲ” و “ﺳﺮﭘﻨﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﻃﻮﻓﺎن” را ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻣﺤﺪود اﺟﺎره ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻒ‬ ‫ﮔﻮد‪‬ل‪ 2‬از ر‪‬ﻟﻴﻨﮓاﺳﺘُﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻣﻜﺎن اﺟﺮاي ﻣﺪل ﺣﻖاﺷﺘﺮاﻛﻲ ﻫﻢ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪«.‬‬

‫‪Andy Langer‬‬ ‫‪Jeff Goodell‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحـه‪٣٥٤ :‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺗﻜﻲ آﻫﻨﮓﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻣﺮدم را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ آﻟﺒﻮمﻫﺎي ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪل ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ درﮔﻴﺮي او ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‬ ‫ﺷﺪ ﭼﻮن ﻛﺎر آﻧﻬﺎ ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮدن آﻟﺒﻮمﻫﺎ ﺑﺎ دو ﻳﺎ ﺳﻪ آﻫﻨﮓ ﺧﻮب و ده ﺗﺎ آﻫﻨﮓ ﻣﺰﺧﺮف ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺸﺘﺮي ﺑﺮاي‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮب‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﭘﻮلِ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺑﺪ را ﻫﻢ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‪ ‬ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻮازﻧﺪهﻫﺎ و‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪهﻫﺎ ﺑﺎ ﻃﺮحِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺟﻨﺒﻪي ﻫﻨﺮي داﺷﺖ‪ .‬ﺗﺮِﻧﺖ رِزﻧﻮر‪ 1‬از ﻧﺎﻳﻦاﻳﻨﭻﻧ‪‬ﻴﻠﺰ‪ 2‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ آﻟﺒﻮم ﺧﻮب‪،‬‬ ‫ﻳﻚ زﻧﺠﻴﺮه اﺳﺖ ﻛﻪ در آن آﻫﻨﮓﻫﺎ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ آﻫﻨﮓﺳﺎزي را‬ ‫دوﺳﺖ دارم‪ «.‬اﻳﻦ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺑﺎ ﺑﺤﺚ ﺣﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮﻗﺖ و داﻧﻠﻮد از راه اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﻗﺒﻼً‬ ‫آﻟﺒﻮمﻫﺎ را از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮد و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ راه ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻳﻦ روﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ :‬ﻓﺮوش ﺗﻜﻲِ آﻫﻨﮓﻫﺎ‪«.‬‬ ‫در ﻗﻠﺐ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻴﻦ ﻋﺎﺷﻘﺎن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﻋﺎﺷﻘﺎن ﻫﻨﺮ ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻋﺸﻖ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺮ دو را در ﭘﻴﻜﺴﺎر و اﭘﻞ اﺛﺒﺎت ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬آﻧـَﻚ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﭘ‪‬ﺮ ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺷﻜﺎف ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ آن را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪:‬‬ ‫»در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻳﻚ اﻓﺘﺮاق ﺑﺰرگ ﺷﺪم‪ .‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ “ﺧﻼﻗﻴﺖ” را درك ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻌﻮر ذاﺗﻲ اﻓﺮاد ﻧﻴﺰ ارزش ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻮﺳﻴﻘﻴﺪان ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﮔﻮش ﻛﺮدن ﺑﻪ‬ ‫آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺻﺪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺴﻲ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﺪام ﭘﻨﺞ آﻫﻨﮓ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫آدمﻫﺎي ﺧﻼق ﺗﻤﺎم روز ﻓﻘﻂ روي ﻣﺒﻞ اﻓﺘﺎده و ذاﺗﺎً ﺑﻲﻧﻈﻤﻨﺪ! ﭼﻮن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد اﻓﺮاد ﺧﻼق‪ ،‬ﻣﻨﻀﺒﻂ و‬ ‫ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻫﻢ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﺎﻣﻼً از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫ﭘﺮت ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻲﺷﻮد راه اﻓﺘﺎد ﺗﻮي ﺣﻮزهي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را اﺟﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ دﻗﻴﻘﺎً‬ ‫ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ را ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﺳﺘﺨﺪام ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲدانﻫﺎي‬ ‫درﺟﻪ دو ﮔﻴﺮﻣﺎن ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﻪ ﮔﻴﺮ ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ دوي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬ ‫اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ از ﻣﻌﺪود ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ‪ :‬از ﻳﻚ ﺳﻮ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﭼﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻧﻮآوري‬ ‫و ﺷَﻢ ﺑﺎﻻ اﺳﺖ و از دﻳﮕﺮ ﺳﻮ ﭼﺮا ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻫﻨﺮي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻧﻀﺒﺎط ﺣﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ راﺑﻄﻪاي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎ ﺑ‪‬ﺮي ﺷﻮﻟ‪‬ﺮ‪ 3‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ا‪‬ي‪.‬اُ‪.‬ا‪‬ل ﺗﺎﻳﻢوارﻧﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮدن‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻃﺮح ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺑﻪ ﺳﺮش اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺷﻮﻟ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮﻗﺖ‬ ‫ﻫﻨﺮي ﺗﻤﺎم ﺳﭙﺮﻫﺎي ﺣﻔﺎﻇﺘﻲ ﻣﺎ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮده‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﭼﻮن “ﺳﺮوﻳﺲ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪاي از آﻳـﭙﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻓﺮوﺷﮕﺎه” داري‪ ،‬ﭘﺲ ﻗﺎدر ﺑﻪ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻬﺘﺮي روي ﻛﺎرﺑﺮان ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ روز در ﻣﺎرس ‪ ،2002‬ﺷﻮﻟ‪‬ﺮ ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﺟﺎﺑﺰ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ وﻳﺪﻳﭻ ﻫﻢ در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺟﺎﺑﺰ از وﻳﺪﻳﭻ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﻴﺎﻳﺪ و در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن رﺋﻴﺲ وارﻧﺮ ﻣﻴﻮزﻳﻚ ﻳﻌﻨﻲ راﺟﺮ‬ ‫ا‪‬ﻳﻤﺰ‪ 4‬را ﻫﻢ ﺑﻴﺎورد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻗﺼﺪ اﻓﺴﻮنﮔﺮي داﺷﺖ‪ .‬ا‪‬ﻳﻤﺰ ﻳﻚ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻲ اﻫﻞ ﻛﻨﺎﻳﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻣﺰه و ﺑﺎﻫﻮش ﺑﻮد )ﺷﺒﻴﻪ‬ ‫‪Trent Reznor‬‬ ‫‪Nine Inch Nails‬‬ ‫‪Barry Schuler‬‬ ‫‪Roger Ames‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٥٥ :‬‬ ‫ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ و ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ (‬و ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ را دوﺳﺖ ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ “اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻮشرو” را روي ﭘﺮده‬ ‫ﺑﺮد‪ .‬در ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪاي ﺟﻠﺴﻪ ﺣﺘﻲ ﻧﻘﺶ ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮلِ ﻳﻚ دﻳﭙﻠُﻤﺎت را ﻫﻢ ﺑﺎزي ﻛﺮد و در ﻣﺸﺎﺟﺮهاي ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﭼﺮا رادﻳﻮﻫﺎ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻣﺜﻞ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﻃﺮاوت و ﺳﺮزﻧﺪه ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ا‪‬ﻳﻤﺰ و ادي ﻛﻴﻮ ‪-‬ﻛﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ را اﺟﺮاﻳﻲ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ -‬را ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وارد ﺑﺤﺚ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ آدمﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻫﺴﺘﻴﻢ وﻟﻲ ﭼﻴﺰ زﻳﺎدي راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺤﺚ را ﺗﻤﺎم ﻛﻨﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ا‪‬ﻳﻤﺰ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ در ﺟﻨﮓ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ا‪‬ي‪.‬اُ‪.‬ا‪‬ل‪ ،‬ﺑﺎﺧﺘﻪ و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺳﺮوﻳﺲ داﻧﻠﻮد ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻧﻮﭘﺎﻳﺶ را‬ ‫ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ داﻧﻠﻮد دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ا‪‬ي‪.‬اُ‪.‬ال اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادم‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ آﻫﻨﮓ را روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻟﻌﻨﺘﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي آزﻣﺎﻳﺸﻲ از ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻧﺸﺎﻧﺶ‬ ‫داد‪ .‬ا‪‬ﻳﻤﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬آره‪ ،‬آره‪ .‬دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻮدم‪ «.‬او ﻣﻮاﻓﻖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ وارﻧﺮ‬ ‫ﻣﻴﻮزﻳﻚ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﻮد و ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﻔﺮي ﺑﻪ ﺷﺮق‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲ را ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺗﺎﻳﻢ وارﻧﺮ ﻫﻢ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬وﻳﺪﻳﭻ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‬ ‫ﻛﻪ‪» :‬ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪﻫﺎيِ ﻋﺸﻖِ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﻳﻚ ﻣ‪‬ﻚ ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﺮ ﺧﻼف ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺷﻴﻔﺘﻪي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻟﺶ ﺑﻮد‪ «.‬ا‪‬ﻳﻤﺰ و ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻜﺶﻛﺎريِ ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ؛ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲِ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد دﻓﻌﺎت داﻧﻠﻮد‪ ‬ﻳﻚ آﻫﻨﮓ روي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫ﺿﺪﺳﺮﻗﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﻮاﻓﻖِ دوﺟﺎﻧﺒﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ زودي ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻫﻢﻧﻮا ﻛﺮدنِ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﺮﺑﻪﻫﺎي ﻣﺘﺤﺪ‬ ‫ﻓﺮد ﻛﻠﻴﺪي ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در ﻓﻬﺮﺳﺖ داگ ﻣﻮرﻳﺲ‪ 1‬ﺑﻮد‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﻳﻮﻧﻴﻮِرﺳﺎل‪ .‬ﺣﻮزهي ﻛﺎري او ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫‪4‬‬ ‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﭘﺮﻃﺮﻓﺪاري ﻣﺜﻞ ‪ ،U2‬ا‪‬ﻣﻴﻨ‪‬ﻢ‪ ،2‬ﻣﺎرﻳﺎ ﻛَﺮي‪ 3‬و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻌﺮوﻓﻲ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺗﺎون‬ ‫و اﻳﻨﺘﺮﺳﻜﻮپ‪-‬ﮔﻴﻔﻦ‪-‬ا‪‬ي‪.‬اَﻧﺪ‪.‬ا‪‬م‪ 5‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه روي ﺧﻮش ﻧﺸﺎن داد‪ .‬او ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذ‪‬‬ ‫دﻳﮕﺮي در ﺣﻮزهي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬از آن اوﺿﺎع ﻧﺎراﺣﺖ و ﺑﺎ ﻏﻮلﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ روي ﻫﻢ‬ ‫رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻏﺮب وﺣﺸﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد از دزدي‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻧﻤﻲﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺎري ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺣﻮزهي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي را ﻧﺪارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ا‪‬ﻳﻤﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻓﺘﺮ ﻣﻮرﻳﺲ در ﺑﺮادوِي ﻗﺪم ﺑﺮ ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﻣﻮارد ﻣﻬﻢ را ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻪ او‬ ‫ﺗﻔﻬﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﻮاب ﻫﻢ داد‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ ﺷﮕﻔﺖ زده ﺷﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻄﻮر ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ را ﻃﻮري ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﺟﻤﻊ‬ ‫ﻛﺮده ﻛﻪ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه راﺣﺖ و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﻣﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪» :‬ﻛﺎر اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫‪Doug Morris‬‬ ‫‪Eminem‬‬

‫‪Mariah Carey‬‬ ‫‪Motown‬‬ ‫‪Interscope-Geffen-A&M‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحـه‪٣٥٦ :‬‬ ‫ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺖ‪ :‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي آﻳـﺘﻮﻧﺰ و ﺧﻮد‪ ‬آﻳـﭙﺎد‪ .‬ﻣﻮ ﻻي درز ﻧﻘﺸﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪي ﺟﺎﻣﻊ داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣﻮرﻳﺲ ﻟﺐ ﺑﻪ ﺗﺤﺴﻴﻦِ ﺑﻴﻨﺶ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻓﺎﻗﺪش ﺑﻮدﻧﺪ‪ -‬ﮔﺸﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻌﺎون‬ ‫اﻣﻮر ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻴﻦ ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ‬ ‫ﭼﻴﺰي راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺮش ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ «.‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺣﺮف‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻳﻮﻧﻴﻮِرﺳﺎل را ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﻮرﻳﺲ ﺷﺨﺼﺎً آﻧﻬﺎ را از اﻋﺘﺮاض ﻣﻨﻊ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﻛﺮد‪ .‬آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻓ‪‬ﺮﭘﻠ‪‬ﻲ‪) 1‬ﺳﻴﺴﺘﻢ اﭘﻞ ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺣﻘﻮق دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ( اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻫﺮ آﻫﻨﮓ را ﻧﺘﻮان روي ﺗﻌﺪاد‬ ‫زﻳﺎدي دﺳﺘﮕﺎه رﻳﺨﺖ و ﭘﺨﺶ ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ در ﻛﻞ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ اﺻﻠﻲ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ‪ ‬ا‪‬ﻳﻤﺰ و‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در وارﻧﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﮕﺎم ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﻳﺲ آﻧﻘﺪر ﺷﻴﻔﺘﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻴﻤﻲ آﻳﻮوﻳﻦ‪ 2‬ﻫﻢ زﻧﮓ زد؛ رﺋﻴﺲ ﻋﺠﻮل و ﺳﺮﻳﻊاﻟﻜﻼمِ‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﺳﻜﻮپ‪-‬ﮔﻴﻔﻦ‪-‬ا‪‬ي‪.‬اَﻧﺪ‪.‬دي‪ .‬آﻳﻮوﻳﻦ و ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوﺳﺘﺎن ﻫﻢ و در ﻃﻮل ﺳﻲ ﺳﺎلِ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺮ روز ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻜﺪﮔﻴﺮ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ را دﻳﺪم اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﻧﺎﺟﻲ ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺟﻴﻤﻲ را آوردم ﺗﺎ ﻋﻘﻴﺪهاش را ﺑﭙﺮﺳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻮاﻗﻊ ﻟﺰوم‪ ،‬ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺟﺬاب ﻣﻲﺷﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آﻳﻮوﻳﻦ ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ آﻣﺪ ﺗﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪي اوﻟﻴﻪي ﻛﺎر‬ ‫را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ دﻛﻤﻪي ﺟﺬاﺑﻴﺖ ﺧﻮد را ﺗﺎ ﺗﻪ ﭼﻼﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬از آﻳﻮوﻳﻦ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﭼﻘﺪر ﺳﺎده اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎ ﻋﻤﺮاً ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺴﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬در ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻲ از ﻋﻬﺪهي ﺳﺎده ﺳﺎﺧﺘﻦِ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪«.‬‬ ‫آﻳﻮوﻳﻦ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﻮرﻳﺲ زﻧﮓ زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺎ ﺗَﻜﻪ! درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻔﺘﻲ‪ .‬ﻛﺎرش ﺣﺮف ﻧﺪارد« و ﻫﺮ دو‪،‬‬ ‫از ﺑﺎﺑﺖ آن دو ﺳﺎﻟﻲ ﻧﺎﻟﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻮﻧﻲ ﺗﻠﻒ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬آﻳﻮوﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻮرﻳﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻮﻧﻲ ﻋﻤﺮاً ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎ را ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮ ﺳﺮِ اﻧﺼﺮاف از ﻛﺎر ﺑﺎ ﺳﻮﻧﻲ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻳﻮوﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﺳﻮﻧﻲ اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را از دﺳﺖ داد‪ ،‬واﻗﻌﺎً دﻳﻮاﻧﻪﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ اﻓﺘﻀﺎح ﺗﺎرﻳﺨﻲ! در اﭘﻞ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮ ﺑﺒﺮد ﻛﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻟﺠﺒﺎزي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﻪ را ﻻزم ﺑﻮد اﺧﺮاج ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ در‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺑﺨﺶﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ در ﺟﻨﮓ ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫در ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﻮﺷﮕﻞ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ و ﺑﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ )از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎب دﻳﻼن( ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻮﻧﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﺳﺮوﻳﺴﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬ ‫اَﻧﺪي ﻟ‪‬ﻴﻚ‪ 3‬رﺋﻴﺲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ در ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻋﻬﺪهدار ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺳﻮﻧﻲ‬ ‫در ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺷﺪ‪ .‬ﻟ‪‬ﻴﻚ‪ ‬ﺳﺮﻛﺶ و ﺑﺎﻫﻮش ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ از ﺣﺮﻓﻪي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪي ﺧﻮدش در ﺧﺒﺮرﺳﺎﻧﻲ‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ آﻣﺪه ﺑﻮد ‪-‬او ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪهي ﺑﺨﺶ اﺧﺒﺎر ﺳﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬س‪ 4‬و رﺋﻴﺲ ا‪‬ن‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ‪ 5‬ﺑﻮد‪ -‬و ﻣﻲداﻧﺴﺖ‬ ‫‪Fairplay‬‬

‫‪Jimi Iovine‬‬ ‫‪Andy Lack‬‬ ‫‪CBS‬‬ ‫‪NBC‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٥٧ :‬‬ ‫ﭼﻄﻮر ﺿﻤﻦ ﺑﺮآورد ﻛﺮدن اﻓﺮاد‪ ،‬ﺣﺲ ﺷﻮخﻃﺒﻌﻲ ﺧﻮد را ﻫﻢ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻓﺮوش آﻫﻨﮓ‬ ‫در ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺮاي ﺳﻮﻧﻲ ﻫﻢ دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﺣﻴﺎﺗﻲ ‪-‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﻛﺜﺮِ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﭘﻞ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ راﻫﺰن از اﻳﻦ رﻫﮕﺬر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ از ﺳﻬﻤﺶ در ﻓﺮوش‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻓﺮوش آﻳـﭙﺎدﻫﺎ‪ .‬ﻟ‪‬ﻴﻚ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻘﺶﺷﺎن در‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ روزاﻓﺰون آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﻓﺮوش ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﺒﻠﻐﻲ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻜﺎﻟﻤﺎت‪ ،‬ﺑﺎ ﻟ‪‬ﻴﻚ اﺑﺮاز ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻲﻛﺮد و ادﻋﺎ داﺷﺖ ﻛﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﺷﺮاﻛﺖ واﻗﻌﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻟ‪‬ﻴﻚ ﺑﺎ آن ﺻﺪاي ﺑ‪‬ﻤ‪‬ﺶ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﻫﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﭼﻴﺰي ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ ﻣﻲدﻫﻲ‪ ،‬ﻛﻨﺎرت ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه زﻳﺒﺎﻳﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﺶ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦﻃﻮري ﻣﻦ ﻫﻢ راﺿﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﻣﻮاﻗﻊ ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺎﻫﺎﺗﻢ« وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺗﻮﻃﺌﻪآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﭘﻴﺶِ داگ ﻣﻮرﻳﺲ و راﺟﺮ‬ ‫ا‪‬ﻳﻤﺰ ﻣﻲرﻓﺖ و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ :‬ﻟ‪‬ﻴﻚ اﺻﻼً ﻗﻀﻴﻪ را ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﺳﺮرﺷﺘﻪاي از ﺑﺎزار ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻧﺪارد و ﺑﻪ اﻧﺪازهي آن دو‬ ‫ﺑﺎﻫﻮش ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻟ‪‬ﻴﻚ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ ﻣﺮﺳﻮم و ﻣﺘﺪاول‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ آن ﭼﻴﺰ‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ وﻗﻮع ﻧﻤﻲﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬اول ﺷﻤﺎ را آﻣﺎده و ﺑﻌﺪ ﻗﻀﻴﻪ را از ﻣﻴﺰ ﻣﺬاﻛﺮه ﺣﺬف ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻛﻞ‪ ،‬آﺳﻴﺐﺷﻨﺎسِ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﻪ دردش ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬و اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻐﻪ ﻫﻢ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻟ‪‬ﻴﻚ ﺑﺪون ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮان ﺷﺎﻧﺲ ﭘﻴﺮوزي ﺧﻮد را ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻴﻜﺎري ﻧﻨﺸﺴﺖ و ﺑﺎ ﺗﻤﻠﻖ و‬ ‫ﭼﺎﺷﻨﻲِ ﺷَﻢ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲاش‪ ،‬ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را در ﺻﻒ اﺗﺤﺎد ﺑﺎ اﭘﻞ ﻧﮕﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻟ‪‬ﻴﻚ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ ﺣﻖﺣﺴﺎب ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ درآﻣﺪي دو ﺑﺮاﺑﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻮﻣﻴﺪي‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرش را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻳﻢ‪ .‬آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺮوش آﻳـﭙﺎد را رﻗﻢ ﻣﻲزد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﭘﻞ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺼﺎف ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲداد‪ «.‬اﻳﻦ اﻟﺒﺘﻪ از زﻳﺒﺎﻳﻲﻫﺎي اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ :‬ﻓﺮوش آﻫﻨﮓﻫﺎ در آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﻓﺮوش آﻳـﭙﺎد را‬ ‫ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد و آن ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را‪ .‬دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻟ‪‬ﻴﻚ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻮﻧﻲ ﻫﻢ‬ ‫ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را داﺷﺖ وﻟﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺘﻮاي ﺳﻮﻧﻲ ﻫﺮﮔﺰ دور ﻳﻚ ﻣﻴﺰ‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺨﺖ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﻟ‪‬ﻴﻚ را راﺿﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺳﻔﺮﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬ﻟ‪‬ﻴﻚ را ﺑﻪ ﭘﻨﺖﻫﺎوس ﺧﻮد در‬ ‫ﺑﺎﻻي ﻫﺘﻞ ﭼﻬﺎر ﻓﺼﻞ دﻋﻮت ﻛﺮد و ﺻﺒﺤﺎﻧﻪي ﻣﻔﺼﻠﻲ ‪-‬ﺑﻠﻐﻮر ﺟﻮ و اﻧﻮاع ﺗﻮت‪ -‬ﺳﻔﺎرش داد‪ .‬ﻟ‪‬ﻴﻚ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﭼﻴﺰي ﻓﺮاﺗﺮ از اﺷﺘﻴﺎق‪ ،‬از ﺧﻮدش ﺑﺮوز داد وﻟﻲ ﺟ‪‬ﻚ وِﻟﺶ‪ 1‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻳﺎد داده ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻛﺎر ﻋﺎﺷﻖ ﻛﺴﻲ ﻧﺸﻮم‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﻳﺲ و ا‪‬ﻳﻤﺰ را ﻣﻲﺷﺪ ﮔﻮل زد‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺗﻮ ﻗﻀﻴﻪ را ﻧﮕﺮﻓﺘﻪاي‪ ،‬ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺧﻮاﻫﻲ ﺷﺪ”‬ ‫و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻨﺰوي ﺷﺪم‪«.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﺳﻮﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺮوش ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ در آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬اﻳﻦ راﺑﻄﻪ‪ ،‬ﺳﺘﻴﺰهﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﺮ‬ ‫ﻧﻮﺳﺎزي و ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻣﻌﺮﻛﻪاي ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬در ﻣﻮرد اَﻧﺪي‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي ﻣﺸﻜﻞْ ﺳﺮِ‬ ‫ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻲاش ﺑﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻫﻴﭻوﻗﺖ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را درك ﻧﻜﺮد و از ﻋﻬﺪه ﻛﺎرش ﺑﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم او ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻣﮕﺲ ﻣﺰاﺣﻢ اﺳﺖ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻟ‪‬ﻴﻚ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻪ ﻧﻈﺮي راﺟﻊ ﺑﻪ او داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺟﻮاب‬ ‫داد‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺳﻮﻧﻲ و ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪم‪ ،‬ﭘﺲ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺮي داﺷﺘﻪ‪«.‬‬ ‫‪Jack Welch‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحـه‪٣٥٨ :‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻫﻢﻧﻮاﻳﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺎ ذﻛﺮِ ﺑﻨﺪﻫﺎﻳﻲ در ﻗﺮاردادﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﺣﻖ ﻧﻈﺎرت ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮ ﺗﻮزﻳﻊ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ آﻫﻨﮓﻫﺎ و ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از‬ ‫ﻓﺮوش ﺗﻜﻲ آﻧﻬﺎ را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺷﺨﺼﺎً ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻣﻮزﻳﺴﻴﻦﻫﺎي درﺟﻪ‬ ‫ﻳﻚ را وارد ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻛﻨﺪ؛ ﻛﺎري ﻟﺬتﺑﺨﺶ ﻛﻪ ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖﺗﺮ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از اﻓﺘﺘﺎح ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ‪ 24‬ﻧﻔﺮ از ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺷﺎﺧﺺ دﻳﺪار ﻛﺮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬ﺑﻮﻧﻮ‪ ،‬ﻣﻴﻚ ﺟ‪‬ﮕ‪‬ﺮ و‬ ‫ﺷﺮﻳﻞ ﻛﻠﻮ‪ .1‬ا‪‬ﻳﻤﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﻛﺎﻣﻞ زﻧﮓ ﻣﻲزد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﺳﺎﻋﺖ ده ﺷﺐ‪ ،‬و ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻻزم‬ ‫اﺳﺖ ﻟ‪‬ﺪ زِﭘﻠﻴﻦ‪ 2‬و ﻣﺪوﻧﺎ‪ 3‬را ﻫﻢ راﺿﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻﻛﺴﻲ ﺟﺰ او ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ را‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ راﺿﻲ ﻛﻨﺪ‪ «.‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻋﺠﻴﺐﺗﺮﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ دﻛﺘﺮ‪.‬دري‪ 4‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي دﻳﺪنِ او ﺑﻪ ﻣﻘﺮ اﭘﻞ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻴﺘﻠﺰ و دﻳﻼن ﺑﻮد وﻟﻲ ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﺴﺖ از ر‪‬پ ﺑﻴﺰار اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در اﻳﻦ ﺑﺮﻫﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﻀﻮر‬ ‫ا‪‬ﻣﻴﻨ‪‬ﻢ و ﺳﺎﻳﺮ ر‪‬ﭘِﺮﻫﺎ در ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ دﻛﺘﺮ‪.‬دري ﻛﻪ ﻣﺮﺷﺪ ا‪‬ﻣﻴﻨ‪‬ﻢ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻣﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪاي ﺳﺮّي ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻃﺮز ﻛﺎر ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺎ آﻳـﭙﺎد را ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬دﻛﺘﺮ‪.‬دري‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﺟﺎر زد‪» :‬ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻜﻲ ﻗﻀﻴﻪ را ﮔﺮﻓﺖ!«‬ ‫‪5‬‬ ‫در ﺳﻮي دﻳﮕﺮِ ﻃﻴﻒ‪ ‬ﺳﻼﻳﻖ ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ‪ ،‬وﻳﻨﺘُﻦ ﻣﺎرﺳﺎﻟﻴﺲِ ﺗﺮوﻣﭙﺖﻧﻮاز ﺑﻮد‪ .‬او در ﺗﻮرِ ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﻤﻊآوري اﻋﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺟ‪‬ﺰ‪ 6‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد و در ﻣﺮﻛﺰِ ﻟﻴﻨﻜُﻠﻦ‪ ،‬دﻳﺪاري ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﺎ در ﺧﺎﻧﻪاش آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬دﻟﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﭼﻲ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﻲ؟«‬ ‫ﻣﺎرﺳﺎﻟﻴﺲ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﺘﻬﻮون« و ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ!« ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺟﻪ‪ ‬ﻣﺎرﺳﺎﻟﻴﺲ‬ ‫از ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮت ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از ﺗﻼش دﺳﺖ ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪» :‬ﺑﺒﻴﻦ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي ﭼﻄﻮر اﺳﺖ‪ «.‬ﻣﺎرﺳﺎﻟﻴﺲ ﺑﻌﺪﻫﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﻃﻮر از آن دﻳﺪار ﻳﺎد ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ زﻳﺎد ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﻫﻤﻴﺖ ﻧﻤﻲدﻫﻢ و ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻫﻢ اﻳﻦ را ﮔﻔﺘﻢ وﻟﻲ او دو‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎم اداﻣﻪ داد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﺷﻜﺎرﭼﻲ اﻧﺴﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﺪت ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ز‪‬ل زدم ﺑﻪ ﺧﻮدش‪.‬‬ ‫ﭼﻮن ﺷﻴﻔﺘﻪي ﻋﻼﻗﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرش داﺷﺖ ﺷﺪم‪«.‬‬ ‫در ‪ 28‬آورﻳﻞ ﺳﺎل ‪ ،2003‬ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ آﻳـﺘﻮﻧﺰ را در ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻮﺳﻜﺎن‪ 7‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‬ ‫روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻣﻮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪه و از روي ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻋﻘﺐ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ از روي ﻋﻤﺪ اﺻﻼح‬ ‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬روي ﺻﺤﻨﻪ ﻗﺪم زد و ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻧَﭙﺴﺘ‪‬ﺮ اﺛﺒﺎت ﻛﺮده ﻛﻪ‪» :‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺻﻼً ﺑﺮاي ﺗﻮزﻳﻊ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه!« ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اوﻻد ﻧَﭙﺴﺘ‪‬ﺮ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻳﺖ ﻛﺎزا‪ ،‬آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻄﻮر ﺑﺎ اﻳﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﻴﻢ؟ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲِ اﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي‬ ‫ﻣﺠﺎﻧﻲ‪ .‬ﻓﺎﻳﻞﻫﺎي اﺷﺘﺮاﻛﻲ اﻏﻠﺐ ﻧﺎﻣﻄﻤﺌﻦ و ﺑﻲﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ از اﻳﻦ آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﭽﻪﻫﺎي ‪ 17‬ﺳﺎﻟﻪ‬

‫‪Sheryl Crow‬‬ ‫‪Led Zeppelin‬‬ ‫‪Madonna‬‬ ‫‪Dr. Dre‬‬

‫‪Wynton Marsalis‬‬ ‫‪Jazz‬‬ ‫‪Moscone‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٥٩ :‬‬ ‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه و ﻛﺎرﺷﺎن اﺻﻼً ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻫﻴﭻ اﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﮔﻮش دادن ﺑﻪ ﭘﻴﺶدرآﻣﺪ‪ ‬آﻫﻨﮓﻫﺎ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﺪﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﺳﺮﻗﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎر اﻧﺴﺎنﻫﺎي دﻳﮕﺮ را ﺧﺮاب ﻧﻜﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﭼﺮا اﻳﻦ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي دزدي ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﺣﻖاﺷﺘﺮاﻛﻲ ﻣﺜﻞ ﭘﺮسﭘﻠ‪‬ﻲ و ﻣﻴﻮزﻳﻚﻧﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮدش‪» :‬ﻣﺜﻞ ﺗﺒﻪﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ «،‬اﻳﻦ را ﻛﻪ ﮔﻔﺖ اﺳﻼﻳﺪ ﺟﺎﻟﺒﻲ ﻧﺸﺎن داد‪ :‬ﻣﺠﺮﻣﻲ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎي زﻧﺪان‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ اﺳﻼﻳﺪ از ﺑﺎب‬ ‫دﻳﻼن روي ﺻﻔﺤﻪ آﻣﺪ‪» :‬ﻣﺮدم ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺻﺎﺣﺐ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪﺷﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪-‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻂ آﻧﻬﺎ را‬ ‫اﺟﺎره ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻣﮋده داد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺬاﻛﺮات ﻓﺮاوان‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪» :‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﺎ دﻧﻴﺎ را‬ ‫ﻋﻮض ﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺎ ‪ 200.000‬ﻗﻄﻌﻪي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﺎرش را ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﺮد و ﻫﺮ روز ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي او ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺎﻟﻚ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را روي ﺳﻲدي ﺑﺮﻳﺰد‪،‬‬ ‫از ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از داﻧﻠﻮد ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آﻫﻨﮓ ﮔﻮش ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ آﻳـﻤﻮو‪‬ي و آيديويدي‪:‬‬ ‫»ﻗﻄﻌﻪي ﺷﺨﺼﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮدش را ﺑﺴﺎزد‪ «.‬ﻗﻴﻤﺖ؟ ﻓﻘﻂ ‪ 99‬ﺳ‪‬ﻨﺖ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﻮمِ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻛﺎﻓﻪﻻﺗﻪي‬ ‫اﺳﺘﺎرﺑﺎﻛﺲ‪ .‬ﭼﺮا ارزﺷﺶ را داﺷﺖ؟ ﭼﻮن داﻧﻠﻮد آﻫﻨﮓ دﻟﺨﻮاه از ﺳﺎﻳﺖ ﻛﺎزا ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و از‬ ‫آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻓﻘﻂ ‪ 1‬دﻗﻴﻘﻪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﺮف ‪ 1‬ﺳﺎﻋﺖ وﻗﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲِ ‪ 4‬دﻻري‪:‬‬ ‫»ﻋﻤﻼً دارﻳﺪ ﺑﺮاي زﻳﺮِ ﺣﺪاﻗﻞِ دﺳﺘﻤﺰد‪ ‬وﻗﺖﺗﺎن را ﺗﻠﻒ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ!« و ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪» :‬ﺑﺎ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﺷﻤﺎ‬ ‫دزدي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﻛﺮدار ﻧﻴﻜﻮي اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺻﺪاي ﺗﺸﻮﻳﻖ آن روﻳﺪاد‪ ،‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ رﺋﺴﺎي ﺷﺎﺧﺺ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮد از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬ ‫داگ ﻣﻮرﻳﺲ‪ ،‬در ﻛﻨﺎرش ﺟﻴﻤﻲ آﻳﻮوﻳﻦ ﺑﺎ آن ﻛﻼه ﺑﻴﺲﺑﺎل ﻣﻌﺮوف‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﺑﭽﻪﻫﺎي وارﻧﺮ ﻣﻴﻮزﻳﻚ ﻛﻪ در‬ ‫ردﻳﻒ اول ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ا‪‬دي ﻛﻴﻮ ﻣﺴﺌﻮل ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ در ﺷﺶ ﻣﺎه ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻫﻨﮓ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻓﻘﻂ در ﺷﺶ روز ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻫﻨﮓ ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻋﻼم داﺷﺖ‪» :‬در‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬از “اﻳﻦ” ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻘﻄﻪي ﻋﻄﻒ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻳﺎد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪«.‬‬

‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‬ ‫»ﺑﻪ ﻓﻨﺎ رﻓﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺗﻚ ﺟﻤﻠﻪي ﻓﻮق ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ “ﺳﻼم” در اﻳﻤﻴﻞ ﺻﺮﻳﺤﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻴﻢ آﻟﭽﻴﻦ‪ 1‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪي وﻳﻨﺪوز‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 5‬ﺻﺒﺢِ روزي ﻛﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ را دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭼﻬﺎر ﻫﻤﻜﺎرش ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﻏﻴﺮ از‬ ‫آن‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺧﻂ دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﭼﻄﻮري ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را راﺿﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ؟«‬

‫‪Jim Allchin‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحـه‪٣٦٠ :‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﻫﻤﺎن روز از دﻳﻮﻳﺪ ﻛُﻮ‪‬ل‪ 1‬ﻣﺪﻳﺮ ﮔﺮوه‪ ‬ﺗﺠﺎرت‪ ‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲِ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺟﻮاب رﺳﻴﺪ‪» :‬وﻗﺘﻲ اﻳﻦ را ﺑﻪ‬ ‫وﻳﻨﺪوز ﻫﻢ ﺑﻴﺎورﻧﺪ )ﺣﺪس ﻣﻲزﻧﻢ ﻧﺴﺨﻪي وﻳﻨﺪوزي را ﻫﻢ اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ(‪ ،‬آن وﻗﺖ دﻳﮕﺮ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﻓﻨﺎ رﻓﺘﻪاﻳﻢ« و‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﮔﺮوه وﻳﻨﺪوز ﻧﻴﺎز دارد‪» :‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺧﺪﻣﺎت را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﺪ« و اﻓﺰود ﻛﻪ اﻳﻦ‪» :‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ و ﻫﺪفﮔﺬاري روي ﺳﺮوﻳﺲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﺑﺮ را ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﺮود‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻧﺪارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ )‪ ،(MSN‬ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﺳﺮوﻳﺲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪاي ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ‬ﻣﺎلِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮد‪ ‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 10:46‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬اﻳﻦﻃﻮر ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» :‬دوﺑﺎره ﺟﺎﺑﺰ و اﭘﻞ« و‬ ‫وﺟﻮه ﺗﻤﺎﻳﺰ آن دو را ﺑﺮ ﺷﻤﺮد‪» :‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ‪ :‬ﻣﻮارد اﻧﺪﻛﻲ ﻛﻪ در ﺑﺎزار ﺟﻮاب ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺮادي‬ ‫ﻛﻪ راﺑﻂ ﻛﺎرﺑﺮي را درﺳﺖ ﻣﻲﻓﻬﻤﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ راﺳﺖ‪ ‬ﻛﺎر ﺗﺤﻮل و اﻧﻘﻼﺑﻨﺪ‪ «.‬او ﻫﻢ ﺷﮕﻔﺖزده ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻨﺪ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺻﺎﺣﺒﺎن اﺻﻠﻲ ﺻﻨﻌﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮ ﻛﺎﻣﻼً ﻧﭽﺴﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎر ﺟﺎﻟﺒﻲ را ﺑﻪ اﭘﻞ دادهاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺗﺎ آنﻣﻮﻗﻊ ﻛﺴﻲ ﺳﺮوﻳﺲ ﻓﺮوش ‪-‬ﻧﻪ اﺷﺘﺮاك ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ‪ -‬ﺑﺮاي ﻣﺮدم‬ ‫ﺗﺪارك ﻧﺪﻳﺪه اﺳﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ اﻳﻦ ﺗﻌﺠﺐ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺷﻜﺴﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺎ اﺳﺖ ‪-‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺪاﻗﻞ رﻳِﻞﻧﺘﻮرﻛﺰ و‬ ‫ﭘﺮِسﭘﻠ‪‬ﻲ و ﻣﻴﻮزﻳﻚﻧﺖ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي آﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردهاﻧﺪ« وﻟﻲ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺠﺎﻣﺶ داده‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ راﺑﻂ و ﺣﻘﻮق ﻛﺎرﺑﺮيﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺧﻮﺑﻲ ﺷﻮد‪ ...‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻣﺠﺪد ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻲﻣﺤﺎﺑﺎ ﻣﺎ را ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ اﭘﻞ‬ ‫رﺳﻴﺪ و ﺣﺘﻲ ازش ﺟﻠﻮ زد‪ «.‬اﻳﻦ ﻳﻚ اﻋﺘﺮاف‪ ‬ﺧﺼﻮﺻﻲِ ﺧﺎرقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ دوﺑﺎره از ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه‬ ‫ﺑﻮد و ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻘﻠﻴﺪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ داﺷﺖ از اﭘﻞ ﺟﻠﻮ ﺑﺰﻧﺪ وﻟﻲ ﻋﻴﻦ ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ از ﻋﻬﺪهي ﻛﺎر ﺑﺮ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ‬ ‫از اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎﺑﺰ راه را ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬ ‫در اداﻣﻪ‪ ،‬ﻃﺒﻖِ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲِ ﻛُﻮ‪‬ل‪ ،‬اﭘﻞ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ را ﺑﻪ ﻓﻨﺎ داد‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺮماﻓﺰار و ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺑﺎ‬ ‫وﻳﻨﺪوز ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮد؛ اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺑﺎ دﺷﻮاريﻫﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪ روﺑﺮو ﺑﻮد‪ .‬اول اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻳـﭙﺎد ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي وﻳﻨﺪوزي ﻛﺎر ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا ﺟﺒﻬﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ اﻧﺤﺼﺎري ﻛﺮدن آﻳـﭙﺎد ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻚﻫﺎ ﺣﺘﻲ داﺷﺖ از ﺳﻄﺢ اﻧﺘﻈﺎر ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ ﻓﺮاﺗﺮ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ «.‬وﻟﻲ ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪش ﺟﻠﻮي او ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ :‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‪ ،‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ‪ ،‬راﺑﻴﻦ و ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺤﺜﻲ ﺑﺮ‬ ‫ﺳﺮ ﻣﺎﻫﻴﺖ وﺟﻮدي اﭘﻞ در آﻳﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﺠﺎرت ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ وﻟﻲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان ﻣ‪‬ﻚ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻠﻖ آرﻣﺎنﺷﻬﺮ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ :‬ﻳﻚ ﺑﺎغ رؤﻳﺎﻳﻲ ﻣﺤﺼﻮر ﻛﻪ در آن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهاي ﺧﻠﻖ ﺷﻮد؛‬ ‫ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻓﺮوش آﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮ را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﺮاي ﺻﺪور ﻣﺠﻮز ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدن‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻨﻲﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻟﺶ ﺑﺎ وﻳﻨﺪوز‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار داﺷﺖ و اﻳﻦ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻃﺒﻴﻌﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﺮاي ﻣﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺤﺜﻲ ﺟﺪي در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد و ﻣﻦ در ﺟﺒﻬﻪي ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﻪ ﻗﺮار داﺷﺘﻢ‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ‬

‫‪David Cole‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٦١ :‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻋﻠﻨﺎً ﮔﻔﺖ ﻛﺎرﺑﺮان وﻳﻨﺪوز ﺑﺎﻳﺪ‪» :‬از روي ﺟﻨﺎزهي ﻣﻦ رد ﺷﻮﻧﺪ« ﺗﺎ دﺳﺘﺸﺎن ﺑﻪ آﻳـﭙﺎد ﺑﺮﺳﺪ وﻟﻲ‬ ‫اﻃﺮاﻓﻴﺎن ﻫﻨﻮز ﻣ‪‬ﺼ‪‬ﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮود روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﺗﺠﺎري اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻣﻦ اﺛﺒﺎت ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻢ ﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪ :‬ﻧﻪ!« ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬روﺷﻲ ﺑﺮاي ﻋﻘﺐﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﻮد‪ .‬زﻳﺮا ﺑﺎ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺗﻌﺼﺐ‪ ،‬ﻋﻴﻦ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫ﻛﺮدن آﻳـﭙﺎد ﺑﺎ وﻳﻨﺪوز از ﻫﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ وارد ﮔﻮد ﺷﺪﻧﺪ و ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎي ﻓﺮوش را ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻔﻖاﻟﻘﻮل ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪي‬ ‫ﺑﺰرگ درﺳﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺳﻨﺎرﻳﻮﻫﺎ در آن ﻟﺤﺎظ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻣﻴﺰاﻧﻲ از ﻓﺮوش ﻣ‪‬ﻚ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﻓﺮوش‬ ‫آﻳـﭙﺎد ﭘﻴﺸﻲ ﺑﮕﻴﺮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﺧﻼف آوازهاش ﮔﺎﻫﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮد وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻳﺰهاي ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن‬ ‫زﻳﺒﺎ و ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ ﻧﺒﺮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬ﺑﺎ دﻳﺪن ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ د‪‬ر‪‬ك‪ ،‬دﻳﮕﺮ از ﮔﻮش ﻛﺮدن ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ اﺣﻤﻖﻫﺎ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺮوﻳﺪ ﻫﺮ ﻏﻠﻄﻲ دلﺗﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻜﻨﻴﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻨﻚ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺆال ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ :‬ﺣﺎل ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻪ ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدن آﻳـﭙﺎد ﺑﺎ وﻳﻨﺪوز ﺑﻮد‪ ،‬آﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ‬ ‫از آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺮاي وﻳﻨﺪوز ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲﺷﺪ؟ ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﻮد؛ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي آﻳـﭙﺎد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد ﻛﻪ در ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰار آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻮد‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺣﻤﺎﻗﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي‬ ‫وﻳﻨﺪوزي ﻧﻤﻲﺳﺎﺧﺘﻴﻢ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻗﺎﻃﻌﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﮔﺮ ﻗﺼﺪ اﻧﺠﺎﻣﺶ را دارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻲﻧﻘﺺ ﺑﺎﺷﺪ”‪«.‬‬ ‫ﻧﻈﺮ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ در اﺑﺘﺪا ﭼﺮﺑﻴﺪ‪ .‬اﭘﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ اﻣﻜﺎن ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻳـﭙﺎد در وﻳﻨﺪوز را از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺮماﻓﺰار ﺷﺮﻛﺖ‪‬‬ ‫ﻣﻴﻮزﻳﻚﻣ‪‬ﭻ‪ 1‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﺮماﻓﺰار اﻓﺘﻀﺎح از ﻛﺎر در آﻣﺪ و ﺑﺎ اﺛﺒﺎت ﻧﻈﺮ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﭘﻞ ﺧﻮد را ﺑﻪ آب‬ ‫و آﺗﺶ زد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺑﺮاي وﻳﻨﺪوز اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدن آﻳـﭙﺎد ﺑﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻧﺪهي ﺟﺎكﺑﺎﻛﺲ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﻧﺮماﻓﺰاريِ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ دادﻳﻢ ﺗﺎ آن را ﺑﺎ آﻳـﭙﺎد ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻛﺎرﺷﺎن‪ ،‬اﻓﺘﻀﺎح‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺪ ﭼﻮن ﻛﻪ ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﻲ از ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي را ﺑﻪ دﺳﺖ دﻳﮕﺮان داده‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﺮدن ﺑﺎ آن راﺑﻂ اﻓﺘﻀﺎح ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺮاي وﻳﻨﺪوز آﻣﺎده‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬در آﺧﺮ‪ ،‬ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮي ﻧﺪﻫﻴﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻛﺎﻣﻼً در اﻳﻦ راه ﺛﺎﺑﺖﻗﺪﻣﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدن آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺎ وﻳﻨﺪوز ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﺬاﻛﺮهي ﻣﺠﺪد ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮد ﭼﺮا ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ اﻃﻤﻴﻨﺎن از ﻣﺤﺪود ﺑﻮدن ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺣﺎﻻ دوﺑﺎره ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺬاﻛﺮاﺗﻲ‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﺪت در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد‪ .‬اَﻧﺪي ﻟ‪‬ﻴﻚ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از‬ ‫ﻋﻮض ﻛﺮدن ﺑﺎزي ﺑﻌﺪ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻫﻢ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ از‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ راﺿﻲ و ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ اداﻣﻪي ﻫﻤﻜﺎري ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺳﻮﻧﻲ ﻫﻢ ﭼﺎرهاي ﺟﺰ ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن‬ ‫دﺳﺖﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫‪Musicmatch‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحـه‪٣٦٢ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺴﺨﻪي وﻳﻨﺪوزيِ آﻳـﺘﻮﻧﺰ را در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 2003‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪي ﺑﺰرگ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻓﻜﺮش را ﻧﻤﻲﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه درﺳﺘﺶ ﻛﺮدﻳﻢ‪ «.‬در اﺳﻼﻳﺪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﺟﮕَﺮ‪ ،‬دﻛﺘﺮ‪.‬دري و ﺑﻮﻧﻮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫»ﺳﺮﻣﺎي ﺟﻬﻨﻢ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ «.‬آن روﻳﺪاد‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﭼﺖ ﻛﺮدن و وﻳﺪﻳﻮﻫﺎﻳﻲ از ﻣﻴﻚ ِ‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ از آﻳـﭙﺎد و آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﮔﻔﺖ و اﻳﻨﻜﻪ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و ﻣﻮزﻳﺴﻴﻦﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺎل اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻢ‬ ‫اﻳﻨﺠﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ دﺳﺖﻣﺮﻳﺰاد ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﻧﺴﻮر اﻓﻜﺎرش ﻧﺒﻮد‪ .‬در ﺣﻴﻦ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬آﻳـﺘﻮﻧﺰِ وﻳﻨﺪوزي اﺣﺘﻤﺎﻻً‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﺎرﺑﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ اﻵن ﺑﺮاي وﻳﻨﺪوز ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ «.‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺪردان‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﺑﻴﺰﻳﻨﺲوﻳﻚ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻛﻬﻨﻪﺷﺎن در ﺑﺎزار ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﻨﺘﺮلِ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار‪ .‬از ﻣﻨﻈﺮ اﻋﻄﺎي ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ از اﭘﻞ ﺑﻮدهاﻳﻢ‪«.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺗﺎ ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 2006‬ﻃﻮر ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ رﻗﻴﺐ آﻳـﭙﺎد را آﻣﺎدهي ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺳﻤﺶ را زون‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﺑﻮد و اﻟﺒﺘﻪ از آن ﺑﻲرﻳﺨﺖﺗﺮ! دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ‪ ٪5‬از ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار را‬ ‫از آنِ ﺧﻮد ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺻﺮﻳﺢ دﻻﻳﻞ ﻃﺮاﺣﻲِ ﺑﻲروحِ زون و ﺿﻌﻔﺶ در ﺑﺎزار را ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﻫﺮ ﭼﻪ ﺳﻨﻢ ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ ﺷﺪم‪ .‬زون آﺷﻐﺎل اﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﭽﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﺎ ﻋﺎﺷﻖِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻫﻨﺮﻫﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑ‪‬ﺮدﻳﻢ ﭼﻮن ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮدﻳﻢ و آﻳـﭙﺎد را‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﻮدﻣﺎن درﺳﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺷﻤﺎ ﻛﺎري را ﺑﺮاي ﺧﻮدﺗﺎن ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻮادهﺗﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪،‬‬ ‫در آن ﻛﻢﻓﺮوﺷﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﮔﺮ ﻋﺎﺷﻖ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ از وﻇﻴﻔﻪﺗﺎن ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺳﺮ‬ ‫ﻛﺎر ﻧﻤﻲاﻳﺴﺘﻴﺪ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد را ﻫﻢ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪«.‬‬

‫ﺟﻨﺎب آﻗﺎي داﻳﺮهزﻧﮕﻲ‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺎﻻﻧﻪي اَﻧﺪي ﻟ‪‬ﻴﻚ در ﻣﻘﺮ ﺳﻮﻧﻲ در ﺗﻮﻛﻴﻮ‪ ،‬ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ آورﻳﻞ ‪ 2003‬ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻫﻔﺘﻪاي ﻛﻪ اﭘﻞ از ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ .‬او ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﻗﺒﻞ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد و‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮِ اﻳﻦ ﻣﺪت را ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ او ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً از ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﻪ ﺗﻮﻛﻴﻮ رﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ آﺧﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪل آﻳـﭙﺎد و ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ‪ 200‬ﻣﺪﻳﺮِ ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬آﻳـﭙﺎد را از ﺟﻴﺒﺶ در آورد و‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﺎﻫﺎش‪ «،‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮﻧﻲ ﻧﻮﺑﻮﻳﻮﻛﻲ اﻳﺪهﻳﻲ‪ ،‬و رﺋﻴﺲ ﺳﻮﻧﻲ در اﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻫﻮارد اﺳﺘﺮﻳﻨﮕﺮ‬ ‫ﺗﻤﺎﺷﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬او اداﻣﻪ داد‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻢ از ﻗﺎﺗﻞ واﻛـﻤ‪‬ﻦ‪ .2‬ﻫﻴﭻ رازي در ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻬﺘﺮش را ﻫﻢ ﺳﺎﺧﺖ‪«.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺳﻮﻧﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ‪ .‬ﻗﺒﻼً ﺑﺎ واﻛـﻤ‪‬ﻦ دﻧﻴﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را ﺗﻜﺎن داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ ﺿﺒﻂ‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي‬ ‫ﻫﻢ داﺷﺖ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي زﻳﺒﺎ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺳﻮﻧﻲ ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺰوﻣﺎت ﺑﺮاي رﻗﺎﺑﺖ‬

‫‪Zune‬‬ ‫‪Walkman‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٦٣ :‬‬ ‫ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه و ﻣﺤﺘﻮاي ﻗﺎﺑﻞ ﻓﺮوش را داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد؟‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﻮد ﻣﺜﻞ ا‪‬ي‪.‬اُ‪.‬ا‪‬ل ﺗﺎﻳﻢوارﻧﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲِ ﻏﻴﺮﻣﺘﻤﺮﻛﺰ در ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻨﺪ ﺑﺨﺶِ ﻣﺠﺰا ﻛﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﻳﻚ‪ ،‬ﺧﻄﻮط ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻮد را داﺷﺘﻨﺪ؛ ﻫﻢاﻓﺰاﻳﻲ )از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ ﻛﺎر در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ( در‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﭘﻞ را ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد؛ او از ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎري را ﻛﻨﺘﺮل و‬ ‫ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﻫﻤﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻣﻨﻌﻄﻒ و ﻣﺘﺤﺪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺧﻂ ﻗﺮﻣﺰ واﺣﺪ‪ :‬ﺳﻮد‪-‬و‪-‬زﻳﺎن‬ ‫ﻛﻞ ﺷﺮﻛﺖ‪ .‬ﺗﻴﻢ ﻛﻮك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ “ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ” ﻛﻪ ﺳﻮد‪-‬و‪-‬زﻳﺎن ﻣﺠﺰا داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻮد‪-‬و‪-‬زﻳﺎن ﻛﻠﻲ وﺟﻮد دارد‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻮﻧﻲ ﻧﮕﺮان ﺧﻮدﺧﻮري ﺑﻮد؛ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺳﻮﻧﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدم اﻣﻜﺎنِ ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﮔﺬاﺷﺘﻦِ آﻫﻨﮓﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل را ﻣﻲداد‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻓﺮوش ﺑﺨﺶ ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺷﺮﻛﺖ اﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻋﻜﺲِ ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﺎري ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻوﻗﺖ‬ ‫ﻧﮕﺮان ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻬﻢ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺼﻮل دﻳﮕﺮي از ﺧﻮدﺗﺎن ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺧﻮدﺧﻮري ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ «.‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد آﻳـﻔـُﻦ ﻓﺮوش آﻳـﭙﺎد را ﺑﺒﻠﻌﺪ‪ ،‬ﻳﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﺮوش ﻟﭗﺗﺎپﻫﺎ را‪ ،‬او ﻫﺮﮔﺰ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺑﻪ دل راه ﻧﻤﻲداد‪.‬‬ ‫در ﺟﻮﻻي آن ﺳﺎل ﺳﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻛﻬﻨﻪﻛﺎرﻫﺎي ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺟِﻲ ﺳ‪‬ﻤﻴﺖ‪ 1‬ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داد ﺳﺮوﻳﺴﻲ‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ درﺳﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﺳﻮﻧﻲﻛﺎﻧ‪‬ﻜﺖ‪ 2‬ﺷﺪ و اﻣﻜﺎن داﻧﻠﻮد آﻫﻨﮓﻫﺎ و ﭘﺨﺶ آﻧﻬﺎ روي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺳﻮﻧﻲ را ﻣﻲداد‪ .‬ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﮔﺰارش داد‪» :‬اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﻲ ﺑﺮاي اﺗﺤﺎد‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ دو ﺑﺨﺶ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺘﻮاي ﺳﻮﻧﻲ ‪-‬ﻛﻪ ﮔﺎه ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ درﮔﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ -‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮِ ﺑﺴﻴﺎري اﻓﺮاد ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪهي واﻛـﻤ‪‬ﻦ و ﺑﺎزﻳﮕﺮ اﺻﻠﻲ ﺑﺎزار ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي‬ ‫ﻫﻤﺮاه‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ «.‬ﺳﻮﻧﻲﻛﺎﻧﻜﺖ در ﻣ‪‬ﻲ ‪ 2004‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ و ﻓﻘﻂ‪ ،‬ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﺳﺎل‬ ‫دوام آورد و ﺳﭙﺲ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي وﻳﻨﺪوز ﻣﺪﻳﺎ و ﺣﻘﻮق دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻓﺮﻣﺖﻫﺎي ﭘﺨﺶ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲﻫﺎ ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ وﻳﻨﺪوز را در دﻫﻪي ‪ 1980‬ﻓﺮاﮔﻴﺮ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮﭘﻠ‪‬ﻲ را ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزﻧﺪهﻫﺎ واﮔﺬار ﻧﻜﺮد؛ ﻓﻘﻂ روي آﻳـﭙﺎد اﺟﺮا ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬او ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اﺟﺎزهي ﻓﺮوش آﻫﻨﮓ ﺑﺮاي آﻳـﭙﺎد را ﻫﻢ ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺸﻢﮔﻴﺮ ﺳﻬﻢ اﭘﻞ در ﺑﺎزار ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در‬ ‫دﻫﻪي ‪ 1980‬ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ رخ داد‪ .‬ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻛﻠ‪‬ﻴﺘُﻦ ﻛﺮﻳﺴﺘ‪‬ﻨﺴﻦ‪ 3‬از داﻧﺸﻜﺪهي ﺗﺠﺎرت ﻫﺎروارد ﺑﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪي واﻳﺮد‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ اﭘﻞ ﺑﻪ روش اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺧﻮدش ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻳـﭙﺎد اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﺪل ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﺶ‬ ‫ﺗﻮي ﻃﺎﻗﭽﻪ اﺳﺖ‪) «.‬ﺑﻪ ﺟﺰ در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻛﺮﻳﺴﺘ‪‬ﻨﺴﻦ ‪-‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮان ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در زﻣﻴﻨﻪي‬ ‫ﺗﺠﺎرت ﺑﻮد‪ -‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﺻﺤﻴﺤﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﺘﺎب “ﻣﻌﻤﺎي ﻧﻮآوران” او ﻗﺮار‬ ‫‪Jay Samit‬‬ ‫‪Sony Connect‬‬ ‫‪Clayton Christensen‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحـه‪٣٦٤ :‬‬ ‫داﺷﺖ‪ (.‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻫﻢ ﻧﻈﺮ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ داﺳﺘﺎن در ﻣﻮرد ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ رخ داد‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ آن ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪارد‪«.‬‬ ‫راب ﮔﻠَﺴ‪‬ﺮ‪ ،1‬ﻣﺆﺳﺲ رﻳﻞﻧﺘﻮرﻛﺰ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد از ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ا‪‬ﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ اﭘﻞ ﺑﺎ ﺣﻴﻠﻪ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ و در‬ ‫ﺟﻮﻻي ‪ 2004‬ﺳﺮوﻳﺴﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ‪ 2‬راهاﻧﺪازي ﻛﺮد‪ .‬او ﻛﻪ در ﻗﺎﻧﻊ ﻛﺮدن ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ ﻓُﺮﻣ‪‬ﺖ‪‬‬ ‫ﻓ‪‬ﺮﭘﻠ‪‬ﻲ ﻧﺎﻛﺎم ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻣﻌﻜﻮس از روي آن ﺑﺪل ﺳﺎﺧﺖ و در ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮔﻠَﺴ‪‬ﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ روي ﻫﻤﻪي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از‬ ‫ﺟﻤﻠﻪ آﻳـﭙﺎد و زون و رﻳﻮ‪ .‬او ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﻤﭙﻴﻦ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﺷﻌﺎر “آزادي اﻧﺘﺨﺎب” ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎرش ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺮ ﺳﺮ ﺧﺸﻢ آﻣﺪ و ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر اﻋﻼﻣﻴﻪاي اﺑﺮاز داﺷﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ‪» :‬ﺣﻴﺮت ﻛﺮده از اﻳﻨﻜﻪ رﻳﻞﻧﺘﻮرﻛﺰ‬ ‫ﺗﺎﻛﺘﻴﻚﻫﺎ و اﺻﻮل ﻫﻜﺮﻫﺎ را ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪي آﻳـﭙﺎد در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ «.‬رﻳﻞﻧﺘﻮرﻛﺰ ﻳﻚ اﻋﻼﻣﻴﻪي‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ و در آن ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد‪» :‬ﻫ‪‬ﻲ اﭘﻞ! آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﻣﺮا ﻧﺸﻜﻦ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺳﻜﻮت ﭘﻴﺸﻪ ﻛﺮد و‬ ‫ﺳﭙﺲ در اﻛﺘﺒﺮ ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎر ﻧﺴﺨﻪي ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺮماﻓﺰار آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪه از ﻫﺎرﻣﻮﻧﻲ دﻳﮕﺮ‬ ‫روي ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺨﺶ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔﻠَﺴ‪‬ﺮ ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮد از ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪي ﻣﻨﻘﺮض‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﺠﺎرت ﺑﺎ او ﺣﺘﻤﺎً اﻳﻦ ﻳﺎدﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ ‪-‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ‪ ،‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‪ ،‬راﺑﻴﻦ و آﻳﻮ‪ -‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي از آﻳـﭙﺎد را‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻪﺗﺎزي اﭘﻞ را ﺗﺪاوم ﺑﺨﺸﻴﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺗﺠﺪﻳﺪﺳﺎﺧﺘﺎر اﺳﺎﺳﻲ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2004‬ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳـﭙﺎد ﻣﻴﻨﻲ‪ 3‬ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ از آﻳـﭙﺎد اوﻟﻴﻪ ‪-‬درﺳﺖ اﻧﺪازهي ﻳﻚ ﻛﺎرت وﻳﺰﻳﺖ‪ -‬و ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ وﻟﻲ ﻗﻴﻤﺖ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎ آن ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﻴﻨﻲ را از ﭼﺮﺧﻪ ﺣﺬف ﻛﻨﺪ ﭼﻮن درك‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻗﻴﻤﺖ‪ ،‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ورزش‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ راﺣﺘﻲ آن ﺣﻴﻦ دوﻳﺪن و ﺗﺤﺮك ﻧﺒﻮد‪ «.‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻴﻨﻲ ﻫﻤﺎن آﻳـﭙﺎدي ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺳﻠﻄﻪي اﭘﻞ ﺑﺮ ﺑﺎزار را ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﺣﺬف ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي داراي ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻓﻠﺶ از ﮔﺮدوﻧﻪي‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ‪ .‬در ‪ 18‬ﻣﺎه‪ ‬ﭘﺲ از ﻣﻌﺮﻓﻲاش‪ ،‬ﺳﻬﻢ اﭘﻞ در ﺑﺎزار ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ از ‪ ٪31‬ﺑﻪ ‪ ٪74‬ﺗﺮﻗﻲ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫آﻳـﭙﺎد ﺷﺎﻓﻞ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2005‬ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ و از ﻗﺒﻠﻲﻫﺎ اﻧﻘﻼﺑﻲﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﺷﺎﻓﻞ‬ ‫)ﭘﺨﺶ آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﺪون ﺗﺮﺗﻴﺐ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ( در آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺟﺎ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدم‬ ‫ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮي را دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از ﺳﺮ ﺗﻨﺒﻠﻲ‪ ،‬ﺣﻮﺻﻠﻪي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻴﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ از ﻛﺎرﺑﺮان دﭼﺎر اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً اﻧﺘﺨﺎب آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﺳﺖ؟ و اﮔﺮ‬ ‫اﻳﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ ﭼﺮا ﭘﺲ آﻳـﭙﺎدﺷﺎن ﻣﺪام ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد ﺳﺮِ ﻳﻚ آﻫﻨﮓ ﺧﺎص‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ آﻳـﭙﺎد‬ ‫ﺷﺎﻓﻞ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﮕﺬارد‪ .‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل روي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهي ﻓﻠﺶ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻮﭼﻚ‬ ‫و ارزان ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﺪام آن را ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ و ﺳﺎدهﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ روز ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬دﻳﻮاﻧﻪوار روي‬ ‫ﺳﺮﺷﺎن آوار ﺷﺪ‪ :‬اﺻﻼً ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ از ﺷﺮ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺧﻼص ﺷﻮﻳﻢ! ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻲ؟!؟« ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار ﻛﺮد‪» :‬ﻫﻤﻴﻦ‪،‬‬ ‫‪Rob Glaser‬‬ ‫‪Harmony‬‬ ‫‪iPOD Mini‬‬ ‫‪iPOD Shuffle‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ی ک | صـفـحــه‪٣٦٥ :‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺑﻲﺧﻴﺎﻟﺶ ﺷﻮﻳﺪ‪ «.‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭘﺲ ﭼﻄﻮري ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﺎﻳﺪ آﻫﻨﮓﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ؟« ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﻪ اﻳﺮادي داﺷﺖ آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﭘﺨﺶ ﺷﻮﻧﺪ؟ ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ ﻣﮕﺮ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻣﻨﺘﺨﺐِ ﺧﻮد ﻛﺎرﺑﺮ ﻧﺒﻮدﻧﺪ؟ ﭘﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴ ِﺰ ﻻزم‪ ،‬ﻳﻚ دﻛﻤﻪ ﺑﺮاي رد ﻛﺮدن آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﻮد‬ ‫ﺗﺎ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻟﺤﻈﻪاي ﺧﺎص‪ ،‬ﺣﺲِ ﺷﻨﻴﺪن ﻳﻚ آﻫﻨﮓ را ﻧﺪاﺷﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺑﻌﺪي ﺑﺮوي‪ .‬ﺗﻚ ﺟﻤﻠﻪي‬ ‫آﮔﻬﻲﻫﺎي آﻳـﭙﺎد ﺷﺎﻓ‪‬ﻞ ﻫﻢ ﺷﺪ‪» :‬اﺑﻬﺎم را ﭘﺬﻳﺮا ﺷﻮ‪«.‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ رﻗﺒﺎ در ﺟﺎ ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﻧﻮآوري اداﻣﻪ داد و ﻛﻢﻛﻢ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺪل ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺗﺠﺎرت‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺪ‪ .‬در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2007‬ﻓﺮوش آﻳـﭙﺎدﻫﺎ ﻧﻴﻤﻲ از درآﻣﺪ اﭘﻞ را ﺷﻜﻞ داد‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮلِ‬ ‫ﺷﮕﺮف‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺗﻮﺟﻬﺎت را ﺑﻪ ﻧﺎمﺗﺠﺎري اﭘﻞ ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺰرﮔﺘﺮ‪ ،‬از آنِ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﻓﺮوش ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻫﻨﮓ در ﺷﺶ روز اﺑﺘﺪاﻳﻲ در آورﻳﻞ ‪ ،2003‬ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎلِ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ رﻛﻮرد ﻓﺮوش ‪70‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻫﻨﮓ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ و در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ 2006‬وﻗﺘﻲ اَﻟﻜﺲ اُﺳﺘﺮوو‪‬ﺳﻜﻲِ‪ 1‬ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻪ از ﺑﻠﻮمﻓﻴﻠﺪ ﻏﺮﺑﻲ‪ 2‬در‬ ‫ﻣﻴﺸﻴﮕﺎن‪ ،‬آﻫﻨﮕﻲ از ﻛُﻠﺪﭘﻠ‪‬ﻲ‪ 3‬ﺑﻪ ﻧﺎم “ﺳﺮﻋﺖ ﺻﻮت” را ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻣﻴﻦ ﻓﺮوش آﻳـﺘﻮﻧﺰ رﻗﻢ ﺧﻮرد و او‬ ‫از ﺷﺨﺺ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺗﻤﺎسِ ﺗﺒﺮﻳﻚآﻣﻴﺰ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺧﺒﺮ از درﻳﺎﻓﺖ ‪ 10‬آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﻳﻚ آﻳـﻤ‪‬ﻚ و‬ ‫ﮔﻮاﻫﻲ ﺧﺮﻳﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 10.000‬دﻻر ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻳﻚ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﺟﺎﻟﺐ ﻫﻢ داﺷﺖ و در ﺳﺎل ‪ 2011‬ﻳﻚ ﺣﻮزهي ﻣﻬﻢ و ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬دﻳﮕﺮ را‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ داد‪ :‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺪل ﺷﺪن ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم از وارد ﻛﺮدن اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻮﻳﺘﻲ و ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺧﻮد در آن‬ ‫اﺣﺴﺎس اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻣﺎزون‪ ،4‬وﻳﺴﺘﺎ‪ ،5‬ﭘﻲﭘﺎل‪ ،6‬اﻣﺮﻳﻜﻦاﻛﺴﭙﺮس و ﭼﻨﺪ ﺳﺮوﻳﺲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﭘﻞ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ ﭘﺎﻳﮕﺎه دادهﻫﺎي اﻓﺮادي ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻨﺪ و آدرسﻫﺎي اﻳﻤﻴﻞ و اﻃﻼﻋﺎت ﻛﺎرتﻫﺎي‬ ‫اﻋﺘﺒﺎري ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬راﺣﺖ و اﻣﻦ‪ ،‬در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪاش وارد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻪ اﭘﻞ اﻣﻜﺎن ﻣﻲداد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺣﻖاﺷﺘﺮاك ﻣﺠﻼت را در ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ؛ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ اﭘﻞ و ﻧﻪ‬ ‫ﻧﺎﺷﺮ )ﻣﺠﻠﻪ ﻳﺎ روزﻧﺎﻣﻪ(‪ ،‬در ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﺷﺘﺮاك ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻓﺮوش‬ ‫وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي و ﺣﻖاﺷﺘﺮاكﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺗﺎ ژوﺋﻦ ‪ 2011‬ﭘﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ دادهﻫﺎي ‪225‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻛﺎرﺑﺮِ ﻓﻌﺎل را ﺟﻤﻊآوري ﻛﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ را در ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ ﻣﻤﺘﺎز ﺑﺮاي ﻳﻜﻪﺗﺎزي در دورهي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﺠﺎرت‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎل ﻗﺮار داد‪.‬‬

‫‪Alex Ostrovsky‬‬ ‫‪West Bloomfield‬‬ ‫‪Coldplay‬‬ ‫‪Amazon‬‬ ‫‪Visa‬‬ ‫‪Paypal‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحـه‪٣٦٦ :‬‬

‫فصل ﺳ و دو‬ ‫ﻣﺮد‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‬ ‫قطعهی موسیقی زندگی او‬

‫از راﺳﺖ‪ :‬دي ا‪‬ج‪ ،1‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻮﻧﻮ و ﺟﻴﻤﻲ آﻳﻮوﻳﻦ‪.‬‬

‫ﺑﺮ روي آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ رﺷﺪ آﻳـﭙﺎد اﻳﻦ ﺳﺆال در اذﻫﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻫﺎي رﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮري‪،‬‬ ‫ﺳﺘﺎرهﻫﺎي ﺟﻮان ﻋﺎﻟَﻢِ ﻫﻨﺮ‪ ،‬ﻣﻠﻜﻪي اﻧﮕﻠﻴﺲ‪ ،‬و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﻮنﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ دارﻳﺪ‪» :‬روي آﻳـﭙﺎد‬ ‫ﺷﻤﺎ ﭼﻪ آﻫﻨﮕﻲﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺖ؟« اﻳﻦ ﺑﺎزي زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ اوج رﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﺑﻮﻣﻴﻠ‪‬ﺮ‪ 2‬در اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ‪ 2005‬در‬ ‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦِ ﺟ‪‬ﺮج داﺑﻠﻴﻮ‪ .‬ﺑﻮش‪ 3‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪» :‬آﻳـﭙﺎد ﺑﻮش ﭘﺮ از آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻛﺎﻧﺘﺮي‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬او دﺳﺖﭼﻴﻨﻲ از آﻫﻨﮓﻫﺎي و‪‬ن ﻣﻮرﻳﺴ‪‬ﻦ‪ 4‬دارد ﻛﻪ “دﺧﺘﺮي ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﻗﻬﻮهاي” در ﺻﺪر اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫اﺳﺖ و از آﻫﻨﮓ‪“ ‬ﻣﻴﺎﻧﻪي ﻣﻴﺪان” اﺛﺮ ﺟﺎن ﻓﻮﮔ‪‬ﺮﺗﻲ‪ 5‬ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد‪ «.‬ﺑﻮﻣﻴﻠ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺟﻮ ﻟ‪‬ﻮي از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬

‫‪The Edge‬‬

‫‪Elisabeth Bumiller‬‬ ‫‪George W. Bush‬‬ ‫‪Van Morrison‬‬ ‫‪John Fogerty‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحــه‪٣٦٧ :‬‬ ‫ر‪‬ﻟﻴﻨﮓاﺳﺘُﻦ را ﻫﻢ آورده ﺑﻮد ﺗﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻮش را ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ او اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻈﺮ داد‪» :‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ ﺑﻮش ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻲ را دوﺳﺖ دارد ﻛﻪ اﺻﻼً از او ﺧﻮشﺷﺎن ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪«.‬‬ ‫ﻟ‪‬ﻮي در ﭘِﺮﻓ‪‬ﻜﺖ ﺗﻴﻨﮓ‪ 1‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده اﺳﺖ؛ آﻳـﭙﺎدﺗﺎن را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻌﺸﻮق ﺧﻮد ﻳﺎ ﻏﺮﻳﺒﻪاي ﻛﻪ در‬ ‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻛﻨﺎرﺗﺎن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺗﺎ درون ﺷﻤﺎ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﺪ ﺟﺴﺘﺠﻮي آﻳـﭙﺎد ﺑﺎ‬ ‫ﭼﺮخآﻫﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﻣﺮوزه از ﺟﻨﺒﻪي ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﻫﻨﻪاﻳﻢ و اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ دوﺳﺘﺶ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ‪-‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻋﻴﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﻛﻪ در اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﺧﺎﻧﻪاش ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬از ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮاﺳﺘﻢ آﻳـﭙﺎدش را ﻧﺸﺎﻧﻢ دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ‬ ‫آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪش را رو ﻛﺮد‪ .‬اﺻﻼً ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺶ آﻟﺒﻮم دﻳﻼن از ﺳﺮي آﻟﺒﻮمﻫﺎي ﻗﺎﭼﺎﻗﻲ را‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ‪-‬ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺸﺎر رﺳﻤﻲ‪ -‬ﺑﺎ وازﻧﻴﺎك آﻧﻬﺎ را روي ﻧﻮارﻫﺎي ﺣﻠﻘﻪايِ ﻗﺪﻳﻤﻲ‬ ‫ﺿﺒﻂ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ 15 .‬آﻟﺒﻮم دﻳﮕﺮ از دﻳﻼن ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬از اوﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎل ﺳﺎل ‪ 1963‬ﺑﻮد ﺗﺎ آﻟﺒﻮم “اُه ﻣﺮﺳﻲ” ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎل ‪ .1989‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ آﻟﺒﻮمﻫﺎي ﻣﺘﺄﺧﺮ دﻳﻼن‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ در واﻗﻊ ﺗﻤﺎم آﻟﺒﻮمﻫﺎﻳﺶ ﺑﻌﺪ از “ﺧﻮن ﺑﺮ روي ﺷﻴﺎرﻫﺎ” )‪ ،(1975‬ﺑﻪ اﻧﺪازهي آﻟﺒﻮمﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ ،‬آﻫﻨﮓ “ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﻮض ﺷﺪه” از ﻓﻴﻠﻢ “ﭘﺴﺮﻫﺎي اﻋﺠﻮﺑﻪ” )‪(2000‬‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﻜﻪ در آﻳـﭙﺎدش‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﺛﺮي از آﻟﺒﻮم “اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻣﻀﺤﻚ” )‪ (1985‬ﻧﺒﻮد؛ ﻫﻤﺎن آﻟﺒﻮﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ در آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪاي ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ از اﭘﻞ اﺧﺮاج ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ آورد‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪي روي آﻳـﭙﺎدش ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﻮد‪ .‬آﻫﻨﮓﻫﺎﻳﻲ از ﻫﻔﺖ آﻟﺒﻮم ﺑﻴﺘﻠﺰ را داﺷﺖ‪“ :‬ﺷﺐِ ﻳﻚ روز‬ ‫ﺳﺨﺖ‪“ ”،‬ﺟﺎدهي اَﺑﻲ‪“ ”،‬ﻛﻤﻚ!” “ﺑﮕﺬار ﺑﺎﺷﺪ‪“ ”،‬ﺗﻮر راز ﺟﺎدوﻳﻲ‪“ ”،‬ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺑﻴﺘﻠﺰ!” و “ﺑﺎﺷﮕﺎه‬ ‫ﻗﻠﺐﻫﺎي ﺗﻨﻬﺎي ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﭘﭙﺮ‪ ”.‬آﻟﺒﻮمﻫﺎي ﺗﻜﻲ در اﻳﻦ زﻣﺮه ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺘﻠﺰ‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ‪ ‬ر‪‬ﻟﻴﻨﮓ اﺳﺘُﻨﺰ‪ 2‬ﺑﻮد ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺶ آﻟﺒﻮم‪“ :‬ﻧﺠﺎت ﻋﺎﻃﻔﻲ‪“ ”،‬ﻓﻠَﺶ ﭘﻮﻳﻨﺖ‪“ ”،3‬ﭘﺮش ﺑﻪ ﻋﻘﺐ‪“ ”،‬ﺑﻌﻀﻲ دﺧﺘﺮﻫﺎ‪“ ”،‬اﻧﮕﺸﺘﺎن‬ ‫ﭼﺴﺒﻨﺎك‪ ”،‬و “ﺧﺎﻟﻜﻮﺑﻲِ ﺗﻮ‪ ”.‬در ﻣﻮرد آﻟﺒﻮمﻫﺎي دﻳﻼن و ﺑﻴﺘﻠﺰ ﻣﻲﺷﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﺷﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ اﻋﺘﻘﺎدش ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﺗﻮان ‪-‬و ﺑﻌﻀﺎً ﺑﺎﻳﺪ‪ -‬آﻫﻨﮓﻫﺎ را ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛﺮد‪ ،‬آﻟﺒﻮمﻫﺎي اﺳﺘُﻨﺰ و اﻛﺜﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر آﻫﻨﮓ‪ ‬ﮔﻠﭽﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬در آﻳـﭙﺎدش‪ ،‬ﭼﻬﺎر آﻟﺒﻮم ﻫﻢ از ﻣﻌﺸﻮق ﻗﺪﻳﻤﻲاش ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ دو ﻧﺴﺨﻪي ﻣﺘﻔﺎوت از “ﻋﺸﻖ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪي ﺳﻪ ﺣﺮﻓﻲ اﺳﺖ‪”.‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ ،‬آﻫﻨﮓﻫﺎي آﻳـﭙﺎدش ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﭘﺴﺮﻛﻲ ‪ 17‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻠﺒﺶ ﻫﻨﻮز در دﻫﻪي ‪ 60‬ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬آرِﺗﺎ‪ ،4‬ﺑﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﻛﻴﻨﮓ‪ ،5‬ﺑﺎدي ﻫﺎﻟﻲ‪ ،6‬ﺑﺎﻓﺎﻟﻮ اﺳﭙﺮﻳﻨﮓﻓﻴﻠﺪ‪ ،7‬دان ﻣ‪‬ﻚﻟﻴﻦ‪ ،8‬داﻧﺎوان‪ ،9‬د‪ ‬دورز‪ ،1‬ﺟ‪‬ﻨﻴﺲ ﺟﺎﭘﻠﻴﻦ‪،‬‬ ‫‪Perfect Thing‬‬

‫‪Rolling Stones‬‬

‫)درﺟﻪاي از ﮔﺮﻣﺎ ﻛﻪ در آن ﺑﺨﺎرِ ﻣﺎﻳﻌﺎت‪ ‬ﻓَﺮّار ﻣﻲﺳﻮزد‪.‬م( ‪Flashpoint‬‬ ‫‪Aretha‬‬ ‫‪B. B. King‬‬

‫‪Buddy Holly‬‬ ‫‪Buffalo Springfield‬‬ ‫‪Don Mclean‬‬ ‫‪Donovan‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحـه‪٣٦٨ :‬‬ ‫ﺟﺎﭘﻠﻴﻦ‪ ،‬ﺟﻔﺮﺳ‪‬ﻦ ا‪‬رﭘﻠ‪‬ﻴﻦ‪ ،‬ﺟﻴﻤﻲ ﻫﻨﺪرﻳﻜﺲ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻲ ﻛَﺶ‪ ،2‬ﺟﺎن ﻣ‪‬ﻠ‪‬ﻨﻜَﻤﭗ‪ ،3‬ﺳﺎﻳﻤ‪‬ﻦ‪-‬اَﻧﺪ‪-‬ﮔﺎرﻓﻮﻧﻜﻞ‪ 4‬و ﺣﺘﻲ د‪‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻜﻴﺰ‪ 5‬و ﺳ‪‬ﻢ د‪ ‬ﺷ‪‬ﻴﻢ‪ .6‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم آﻫﻨﮓﻫﺎ از ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان اﻣﺮوزي ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ ‪ 10,000‬ﻣﺎﻧﻴﺎﻛﺰ‪ ،7‬آﻟﻴﺸﻴﺎ‬ ‫ﻛﻴﺰ‪ ،8‬ﺑﻠﻚ آﻳﺪ ﭘﻴﺰ‪ ،‬ﻛُﻠﺪ ﭘﻠ‪‬ﻲ‪ ،‬دﻳﺪو‪ ،9‬ﮔﺮﻳﻦ د‪‬ي‪ ،10‬ﺟﺎن ﻣ‪‬ﻴِﺮ‪) 11‬دوﺳﺖ او و اﭘﻞ(‪ ،‬ﻣﻮﺑﻲ‪) 12‬ﺑﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ(‪،U2 ،‬‬ ‫ﺳ‪‬ﻴ‪‬ﻞ‪ 13‬و ﺗﺎﻛﻴﻨﮓ ﻫﺪز‪ .14‬ﻏﻴﺮ از اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻗﻄﻌﺎت ﻛﻼﺳﻴﻚ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﺪادي از ﺳﻤﻔﻮﻧﻲﻫﺎي ﺑﺎخ‪ ،15‬از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﻛﻨﺴﺮﺗﻮﻫﺎي ﺑﺮﻧﺪ‪‬ﻧﺒِﺮگ‪ 16‬و ﺳﻪ آﻟﺒﻮم از ﻳﻮ‪-‬ﻳﻮ ﻣﺎ‪ 17‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻣ‪‬ﻲِ ‪ 2003‬ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻞ ﻛﺮو‪ 18‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ دارد ﺑﺮﺧﻲ از آﻫﻨﮓﻫﺎي ا‪‬ﻣﻴﻨ‪‬ﻢ را داﻧﻠﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻳﻨﻜﻪ‪:‬‬ ‫»دارد ﺗﻮي وﺟﻮدم ﭘﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ «.‬ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً او را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎي ا‪‬ﻣﻴﻨ‪‬ﻢ ﺑﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي ر‪‬ﭘِﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ وارد ﻓﻬﺮﺳﺖ آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻛﻨﺴﺮت ﺑﻪ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ «...‬و‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ا‪‬ﻣﻴﻨ‪‬ﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺧﻮاﻧﻨﺪه اﺣﺘﺮام ﻣﻲﮔﺬارم وﻟﻲ ﺧﺐ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲاش‬ ‫ﮔﻮش ﻛﻨﻢ‪ ،‬ارزشﻫﺎي او آنﻃﻮري ﻛﻪ ارزشﻫﺎي دﻳﻼن را ﻣﻲﭘﺴﻨﺪم ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫آﻫﻨﮓﻫﺎي ﻣﻮردﭘﺴﻨﺪش در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪ 2‬در ﻣﺎرس ‪ ،2011‬آﻫﻨﮓﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش را ﺑﻪ آن ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﻛﻪ در اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻮدﻳﻢ روي آﻳـﭙ‪‬ﺪ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪش ﺑﻴﻦ آﻫﻨﮓﻫﺎ ﭼﺮﺧﻲ زد و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﻮﺳﺘﺎﻟﮋي دﻟﭙﺬﻳﺮ‪ ،‬روي ﻳﻜﻲ اﻧﮕﺸﺖ‪ ‬ﭼِﻼﻧﺪ ﺗﺎ ﮔﻮش ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در‬ ‫اداﻣﻪ‪ ،‬آﻫﻨﮓﻫﺎي دلﭘﺬﻳﺮي از دﻳﻼن و ﺑﻴﺘﻠﺰ ﮔﻮش ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو رﻓﺖ و روي ﻳﻚ ﺳﺮود‬ ‫ﻛﻠﻴﺴﺎﻳﻲ اﻧﮕﺸﺖ ﻓﺸﺮد؛ “اﺳﭙﻴﺮﻳﺘﻮس دوﻣﻴﻨﻲ‪ ”19‬اﺛﺮي از ﮔﺮوه ﺑﻨﺪﻳﻜﺘﻴﻦ ﻣﺎﻧﻜﺲ‪ .20‬ﺑﺮاي ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﻳﺎ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﻴﺶِ ﻣﻦ رﻓﺖ و در ﺧﻠﺴﻪ ﻏﻮﻃﻪور ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً زﻳﺒﺎ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫‪The Doors‬‬

‫‪Johnny Cash‬‬ ‫‪John Mellencamp‬‬ ‫‪Simon And Garfunkel‬‬ ‫‪The Monkees‬‬

‫‪Sam The Shame‬‬

‫‪10,000 Maniacs‬‬ ‫‪Alicia Keys‬‬ ‫‪Dido‬‬

‫‪Green Day‬‬ ‫‪John Mayer‬‬ ‫‪Moby‬‬ ‫‪Seal‬‬

‫‪Talking Heads‬‬ ‫‪Bach‬‬ ‫‪Brandenberg‬‬ ‫‪Yo-Yo Ma‬‬

‫‪Sheryl Crow‬‬ ‫‪ :Benedictine Monks 20‬راﻫﺒﺎن ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺳ‪‬ﻨﺖ ﺑﻨﺪﻳﻜﺖ‪.‬م‬

‫‪Spiritus Domini‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪15‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪18‬‬ ‫‪19‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحــه‪٣٦٩ :‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﻛﻨﺴﺮﺗﻮيِ دومِ ﺑﺎخ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻗﻄﻌﻪاي از “ﻛﻼوﻳﻪﻫﺎيِ ﺧﻮشﻛﻮك‪ ”1‬را ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎخ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲدانِ ﻛﻼﺳﻴﻚ‪ ‬ﻣﺤﺒﻮﺑﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﮔﻮش ﻛﺮدنِ دو ﻧﺴﺨﻪ از “وارﻳﺎﺳﻴﻮنﻫﺎي‬ ‫ﮔُﻠﺪﺑِﺮگ” ﺑﺎ اﺟﺮاي ﮔﻠ‪‬ﻦ ﮔﻮﻟﺪ‪ ،2‬اُﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد؛ اوﻟﻲ اﺟﺮاي ‪ 1955‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﻟﺪ ﭘﻴﺎﻧﻴﺴﺖ‪ 22 ‬ﺳﺎﻟﻪي‬ ‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪاي ﺑﻮد‪ ،‬و دوﻣﻲ اﺟﺮاي ﺳﺎل ‪ ،1981‬ﻳﻌﻨﻲ درﺳﺖ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از ﻓﻮت ﮔﻮﻟﺪ‪ .‬آن روز ﻋﺼﺮ ﭘﺲ از‬ ‫ﭘﺨﺶ آن دو ﻗﻄﻌﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺜﻞ روز و ﺷﺐاَﻧﺪ‪ .‬اوﻟﻲ ﻗﻄﻌﻪاي ﺟﻮان‪ ،‬درﺧﺸﺎن و ﭘﺮﺑﺮﻛﺖ؛ آﻧﻘﺪر ﺳﺮﻳﻊ ﻧﻮاﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ او وﺣﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬و دوﻣﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻇﺮﻳﻒﺗﺮ و ﺣﺴﺎسﺗﺮ‪ ،‬ﻳﻚ روح ﺧﻴﻠﻲ ﻋﻤﻴﻖ‬ ‫را ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﺧﺴﺘﻪ از ﺟﻬﺎن‪ ،‬روزﻫﺎي زﻳﺎدي را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ .‬اﺟﺮاي دوم‪ ،‬ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ و ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪﺗﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ «.‬آن روز ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲاش ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﺪام را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﭘﺴﻨﺪد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮد‪ ‬ﮔﻮﻟﺪ‬ ‫ﻧﺴﺨﻪي دوم را ﺑﻴﺸﺘﺮ دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺴﻨﺪ‪ ‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ اوﻟﻲ ﺑﻮده‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻪ ﭘﺮﺑﺮﻛﺖﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺣﺎﻻ‪ ،‬او‬ ‫را ﺑﻬﺘﺮ درك ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ رﻓﺖ ﺳﺮاغ دﻫﻪﺷﺼﺘﻲﻫﺎ و “ﺑﺎد را ﺑﮕﻴﺮ” از داﻧﺎوان را ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﭼﭗﭼﭙﻢ را ﻛﻪ دﻳﺪ‪،‬‬ ‫دﻓﺎع ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬داﻧﺎوان ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎر ﺧﻮب دارد‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﺧﻮب‪“ «.‬زرد‪ ‬ﻣﻼﻳﻢ” را ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺖ وﻟﻲ زود‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪» :‬آن ﻗﺪﻳﻢﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪم ﭼﻪ آﻫﻨﮕﻲ از دوران ﻛﻮدﻛﻲﻣﺎن اﻳﻦ روزﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ واﻗﻌﺎً ﺟﺬاب اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺖ روي آﻳـﭙ‪‬ﺪش را‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮد و آﻫﻨﮓ ﺳﺎل ‪ 1969‬ﮔﺮوه ﮔﺮﻳﺘﻔﻔﻮل د‪‬د را آورد‪“ :‬ﮔﺮوه ﻋﻤﻮ ﺟﺎن‪ ”.‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﻪ ﺳﺮش را ﺗﻜﺎن‬ ‫ﻣﻲداد و ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪» :‬وﻗﺘﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺧﻠﻮت اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻄﺮي ﭘﺸﺖ در)ب( در ﻛﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺮاي‬ ‫دﻗﺎﻳﻘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ دوران ﺷﻠﻮغ و در ﻫ‪‬ﻢ و ﺑﺮ ﻫ‪‬ﻢِ اواﺧﺮ دﻫﻪي ‪ 1960‬آرام‪» :‬ووآ‪ ،‬اُه‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻢ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ؟«‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺳﺮ وﻗﺖ‪ ‬ﺟﺎﻧﻲ ﻣﻴﭽﻞ‪ 3‬رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎﻧﻲ ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﺳﭙﺮد‪،‬‬ ‫اﻳﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ او اﺳﺖ‪ «.‬ﺳﭙﺲ روي آﻫﻨﮓ‪“ ‬ﺳﺒﺰِ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ” اﻧﮕﺸﺖ ﻓﺸﺮد و ﺑﻪ ﻣﻠﻮدي ﻏﻤﻨﺎك و ﺗﺮاﻧﻪاي‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮِ ﻋﻮاﻃﻒ ﻣﺎدراﻧﻪي ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻮش ﻛﺮدﻳﻢ‪» :‬ﻫﻤﻪي ﻛﺎﻏﺬﻫﺎ را ﺑﺎ اﺳﻢ ﻓﺎﻣﻴﻠﺖ اﻣﻀﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻏﻤﮕﻴﻨﻲ و ﻣﺘﺄﺳﻒ وﻟﻲ ﻧﻪ ﺷﺮﻣﻨﺪه‪ «.‬از اﺳﺘﻴﻮ ﭘﺮﺳﻴﺪم آﻳﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻗﺪﻳﻢ و دوران ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ .‬ﻧﻪ زﻳﺎد‪ .‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﺮات‪«.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ روزﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﺮ ﺷﺪن ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ آﻫﻨﮓ ﺟﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻴﭽﻞ را ﭘﺨﺶ ﻛﻨﺪ “اﻳﻨﻚ ﻫﺮ دو ﺳﻮ‪ ”،‬ﺑﺎ ﺗﺮاﻧﻪاي راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻴﺮ و داﻧﺎ ﺷﺪن‪» :‬اﻳﻨﻚ ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﺳﻮي زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدهام‪ ،‬از ﺑﺮد ﺗﺎ ﺑﺎﺧﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز‪ ،‬اوﻫﺎم را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآر‪‬م‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﭼﻴﺴﺖ‪ «.‬درﺳﺖ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﮔﻠ‪‬ﻦ ﮔﻮﻟﺪ و “وارﻳﺎﺳﻴﻮنﻫﺎي ﮔُﻠﺪﺑﺮگ‪ ”‬ﺑﺎخ‪ ،‬ﻣﻴﭽﻞ ﻫﻢ “اﻳﻨﻚ ﻫﺮ دو ﻃﺮف” را ﺑﺎ ﺳﺎلﻫﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺿﺒﻂ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد؛ اوﻟﻲ در ‪ 1969‬و ﺑﻌﺪ ﻧﺴﺨﻪي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده آراﻣﻲ در ﺳﺎل ‪ .2000‬ﺟﺎﺑﺰ دوﻣﻲ را ﻫﻢ ﭘﺨﺶ ﻛﺮد و ﺑﻌﺪ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ آدمﻫﺎ ﭼﻄﻮر ﭘﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮدانِ »‪ «The Well-Tempered Clavier‬اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺘﺮﺟﻤﻴﻦ ﮔﺮاﻣﻲ‪ .‬‬ ‫ﻟﻴﻨﻚ ‪ Donate‬ﻛﺘﺎب‪www.narenji.ir/steve :‬‬ ‫‪Glenn Gould‬‬ ‫‪Joni Mitchel‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحـه‪٣٧٠ :‬‬ ‫ﺑﻌﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺮاد درﺳﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﺘﻲ در ﺟﻮاﻧﻲ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪم ﭼﻪ ﻛﺴﻲ را در ذﻫﻦ‬ ‫دارد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎن ﻣ‪‬ﻴِﺮ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﻴﺘﺎرﻳﺴﺖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه‪ ،‬ﻓﻘﻂ از اﻳﻦ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ ﻛﻪ‬ ‫دارد ﺑﺪﺟﻮري زﻧﺪﮔﻲاش را ﺑﻪ ﺑﺎد ﻣﻲدﻫﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻴِﺮ را دوﺳﺖ داﺷﺖ و ﭼﻨﺪ ﺑﺎر او را ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‬ ‫دﻋﻮت ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣ‪‬ﻴِﺮ وﻗﺘﻲ ‪ 27‬ﺳﺎل داﺷﺖ در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2004‬ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬در آن روﻳﺪاد ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎراژﺑ‪‬ﻨﺪ‬ ‫را روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد و از آن ﭘﺲ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻴِﺮ ﻳﻚ ﭘﺎي ﺛﺎﺑﺖ اﻛﺜﺮ روﻳﺪادﻫﺎي اﭘﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬آﻟﺒﻮم ﻣ‪‬ﻴِﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم “ﮔﺮاﻧ‪‬ﺶ” را آورد؛ ﺗﺮاﻧﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ آدﻣﻲ آﻛﻨﺪه از ﻋﺸﻖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮز ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ‪ ،‬در رؤﻳﺎ‪ ،‬راهﻫﺎي ﻓﺮار از ﻋﺸﻖ ﺧﻮد را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪» :‬ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﻦ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ ﻣﺮا‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮش را ﺗﻜﺎن داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ در ﻋﻤﻖِ دﻟﺶ ﭘﺴﺮ ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ اﺳﺎﺳﺎً از ﻛﻨﺘﺮل ﺧﺎرج‬ ‫ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫در آﺧﺮ ﻳﻚ ﺳﺆال ﻛﻠﻴﺸﻪاي از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪم؛ ﺑﻴﺘﻠﺰ ﻳﺎ اﺳﺘُﻨﺰ؟ ﺟﻮاﺑﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬اﮔﺮ ﻣﻐﺎزه آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫و ﻓﻘﻂ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪ ﻧﻮار را ﺑﺮدارم‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﻴﺘﻠﺰ‪ .‬اﻧﺘﺨﺎب اﺻﻠﻲ ﺑﻴﻦ ﺑﻴﺘﻠﺰ و دﻳﻼن اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘُﻨﺰ ﻫﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﻲ ﺷﺒﻴﻪاش ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ دﻳﻼن و ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﻲﺑﺪﻳﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ «.‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ داﺷﺖ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﭼﻘﺪر ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﻫﺠﺪه ﺳﺎﻟﻪاش وارد ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻒ ﮔﻔﺖ‪» :‬رﻳﺪ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ را ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﺪ‪ «.‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻚ ﺗﻲﺷﺮت‪ ‬ﺟﻮآن ﺑﻴﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪي روي ﺳﻴﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻦ‬ ‫داﺷﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﻮان‪«.‬‬

‫ﺑﺎب دﻳﻼن‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬آن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎري را ﻛﻪ در ﺣﻀﻮرِ ﻛﺴﻲ دﭼﺎر ﻟﻜﻨﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد؛ دﻳﺪار ﺑﺎ ﺑﺎب دﻳﻼن‪ .‬در‬ ‫اﻛﺘﺒﺮ ‪ 2004‬او در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ اﺟﺮا داﺷﺖ و ﺟﺎﺑﺰ دوران ﻧﻘﺎﻫﺖ‪ ‬ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﭘﺎﻧﻜﺮاﺳﺶ را ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻼف ﺑﻮﻧﻮ و ﺑﻮوي‪ ،1‬دﻳﻼن آدمِ درونﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ از دوﺳﺘﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺸﺪ و ﺣﺘﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ آن ﺳﺎل ﺟﺎﺑﺰ را دﻋﻮت ﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﻛﻨﺴﺮت‪ ،‬در ﻫﺘﻠﺶ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در‬ ‫ﻣﻮرد‪ ‬آن دﻳﺪار ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»در اﻳﻮانِ ﺑﻴﺮون اﺗﺎﻗﺶ ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﺑﺮاي دو ﺳﺎﻋﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬واﻗﻌﺎً دﺳﺘﭙﺎﭼﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻮن او ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻗﻬﺮﻣﺎنﻫﺎي ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬در ﺿﻤﻦ ﻧﮕﺮان اﻳﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻧﻜﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ زرﻧﮕﻲ ﻗﺒﻞ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﻛﺎرﻳﻜﺎﺗﻮري از ﺑﺎب‬ ‫دﻳﻼن ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﻮم‪ ،‬آﺧﺮ اﻳﻦ ﺑﺮاي ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺑﺎ دﻳﺪﻧﺶ دﻟﻢ ﺷﺎد ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻴﺰيِ ﻳﻚ ﻣﻴﺦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ آرزو داﺷﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻲاﻧﺪازه راﺣﺖ و ﺻﺎدق ﺑﻮد‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ و آﻫﻨﮓﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ ﺣﺮف‬ ‫زد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻗﺪﻳﻢﻫﺎ ﻓﻘﻂ از دﻟﻢ ﻣﻲﺟﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺒﻮده ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﺑﺴﺎزمﺷﺎن‪ .‬اﻣﺎ دﻳﮕﺮ آنﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻣﺜﻞ ﻗﺒﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ ”.‬ﺑﻌﺪ ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺧﺶدارش ﮔﻔﺖ‪“ :‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ازﺷﺎن‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻢ‪ ”.‬ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﮔﻮﺷﻪي ﻟﺒﺶ ﻧﺸﺴﺖ‪«.‬‬ ‫‪Bowie‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحــه‪٣٧١ :‬‬ ‫دﻓﻌﻪي ﺑﻌﺪ ﻛﻪ دﻳﻼن در آن ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﺟﺮا داﺷﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ اﺗﻮﺑﻮسِ ﮔﺮوه دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫آﻫﻨﮓ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش ﭼﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ “ﻳﻜﻲ از ﺻﺒﺢﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎر‪ ”.‬دﻳﻼن ﻫﻤﺎن ﺷﺐ اﺟﺮاﻳﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﻛﻨﺴﺮت‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ از ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺎﻟﻦ ﭘﻴﺎده ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ اﺗﻮﺑﻮسِ ﮔﺮوه آﻣﺪ و ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺗﺮﻣﺰ‪ ،‬اﻳﺴﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﺑﺎز ﺷﺪ و دﻳﻼن ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬آﻫﻨﮕﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺖ ﺧﻮاﻧﺪم ﺷﻨﻴﺪي؟« و ﺑﻌﺪ رﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺗُﻦِ ﺻﺪاي دﻳﻼن را ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﻗﻬﺮﻣﺎنﻫﺎي ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻣﻦ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻋﻼﻗﻪام ﺑﻪ ﺑﺎب در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎي زﻳﺎدي ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ ﭼﻄﻮر در ﻋﻴﻦ ﺟﻮاﻧﻲ‬ ‫آن ﻛﺎرﻫﺎ را ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از دﻳﺪنِ او در ﻛﻨﺴﺮت‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺳﺮِ ﺟﺎﺑﺰ زد؛ ﻋﺮﺿﻪي ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪي ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ از‬ ‫ﺗﻤﺎم آﻫﻨﮕﻲﻫﺎي دﻳﻼن‪ .‬ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از ‪ 700‬آﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 199‬دﻻر‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﮕﺎﻫﺒﺎن آﺛﺎر دﻳﻼن‬ ‫در ﻋﺼﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ اَﻧﺪي ﻟ‪‬ﻴﻚ در ﺳﻮﻧﻲ‪) ،‬ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺿﺒﻂ‪ ‬آﺛﺎر دﻳﻼن( ﻫﻴﭻ ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺪاﺷﺖ‬ ‫ي اﻧﺤﺼﺎريِ وﻳﮋه‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﻟ‪‬ﻴﻚ ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﻳﻴﻦ و دون‬ ‫ﻣﮕﺮ در ازاي اﻣﺘﻴﺎزﻫﺎ ِ‬ ‫ﺷﺄن دﻳﻼن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎب ﻳﻚ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪي ﻣﻠﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ او را ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‬ ‫ﺑﻴﺎورد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ :‬ﺗﺠﺎريﺳﺎزي‪ «.‬ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ ﻟ‪‬ﻴﻚ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮان ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ او‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرِ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﻲ ﻫﻴﭻ ﻣﺰاﺣﻤﻲ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻟ‪‬ﻴﻚ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ‬دﻳﻼن زﻧﮓ ﻣﻲزﻧﻢ« وﻟﻲ اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ دﻳﻼن ﻗﺒﻼً ﺑﺎ آن روﺑﺮو ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫را ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاش‪ ،‬ﺟﻒ ر‪‬زِن‪ 1‬ﺳﭙﺮد‪.‬‬ ‫ﻟ‪‬ﻴﻚ ﺑﻪ ر‪‬زِن ﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺪي داده« و ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادنِ ارﻗﺎم اﻓﺰود‪» :‬دﻳﻼن ﻗﻬﺮﻣﺎن اﺳﺘﻴﻮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ را ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬ﻟ‪‬ﻴﻚ ﺑﺮاي ﻋﻘﺐ راﻧﺪنِ ﺟﺎﺑﺰ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ آزار دادنِ او‪ ،‬ﻫﻢ دﻻﻳﻞ ﺣﺮﻓﻪاي‬ ‫داﺷﺖ و ﻫﻢ دﻻﻳﻞ ﺷﺨﺼﻲ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ر‪‬زِن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‪» :‬ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮدا ﻳﻚ ﭼﻚ ‪ 1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻري ﺑﺮاﻳﺖ‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﺷﺮط اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺠﺎﻟﺘﺎً دﺳﺖ ﻧﮕﻪ داري‪ «.‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﺮوي ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﻘﻮقِ‬ ‫ﻣﻌﻨﻮيِ آﻳﻨﺪه ﺑﻮده‪» :‬ﻳﻜﻲ از آن ﻛﺎرﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﮕﺮاﻧﻪاي ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ «.‬ر‪‬زن‪،‬‬ ‫‪ 45‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ زﻧﮓ زد و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدش را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اَﻧﺪي ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎ را رﻓﻊ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد دﺳﺖ‬ ‫ﻧﮕﻪ دارﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺻﺒﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ اَﻧﺪي ﻳﻚ ﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﺎري ﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﺠﻠﻪ ﻧﻜﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ ﻛﻨﺎر رﻓﺘﻦ ﻟ‪‬ﻴﻚ از ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺳﻮﻧﻲ در ﺳﺎل ‪ ،2006‬ﺟﺎﺑﺰ دوﺑﺎره ﻣﺬاﻛﺮات را از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي دﻳﻼن‬ ‫ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﺑﺎ ﺗﻤﺎم آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮدش ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﺮاي ر‪‬زِن ﺗﻮانِ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲِ ﻛﻤﭙﻴﻦِ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در آﮔﻮﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪي ﺑﺰرگ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آن اﭘﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺴﺘﻪي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﺗﻤﺎم‬ ‫آﻫﻨﮓﻫﺎي دﻳﻼن را ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 199‬دﻻر ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪ ،‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻘﻮقِ ﭘﺨﺶ و ﭘﻴﺶﻓﺮوشِ اﻧﺤﺼﺎري آﻟﺒﻮم‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ دﻳﻼن ﺑﻪ ﻧﺎم “دوران ﺟﺪﻳﺪ” را ﻫﻢ ﻛﺴﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﺮاﺳﻢِ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎب دﻳﻼن از‬ ‫ﻣﺤﺘﺮمﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮان و ﻣﻮزﻳﺴﻴﻦﻫﺎي دوران ﻣﺎ اﺳﺖ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻗﻬﺮﻣﺎنِ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ‪ 773 «.‬آﻫﻨﮓ از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫‪ 42‬ﻗﻄﻌﻪي ﻧﺎدر‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻧﻮارِ “ﺑﺮ آب راه ﺑﺮو” ﻣﺎلِ ﺳﺎل ‪ 1961‬در ﻫﺘﻞ ﻣﻴﻨ‪‬ﺴﻮﺗﺎ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪي زﻧﺪهي ﺳﺎل ‪1962‬‬ ‫“ﻣﺮد ﺧﻮشﻗﻴﺎﻓﻪ” از ﻛﻨﺴﺮت ﻛﺎﻓﻪ ﮔَﺲﻻﻳﺖ‪ 2‬در دﻫﻜﺪهي ﮔﺮﻳﻨﻮﻳﭻ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻲ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ از “ﺟﻨﺎب آﻗﺎي‬

‫‪Jeff Rosen‬‬ ‫‪Gaslight Café‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحـه‪٣٧٢ :‬‬ ‫داﻳﺮهزﻧﮕﻲ” اﺟﺮا ﺷﺪه در ﻓﺴﺘﻴﻮال ﻓﻮﻟﻜﻠﻮر ﻧﻴﻮﭘ‪‬ﺮت‪ 1‬ﺑﻪ ﺳﺎل ‪) 1964‬ﻧﺴﺨﻪي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ(‪ ،‬و ﻧﺴﺨﻪي‬ ‫آﻛﻮﺳﺘﻴﻜﻲ از “ﺑﻠﻮز ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ” ﺑﻪ ﺳﺎل ‪.1965‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮاﻓﻖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﻼن ﺑﺮاي ﺗﺒﻠﻴﻎ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬در آﮔﻬﻲِ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ و آﻟﺒﻮم‬ ‫ﺟﺪﻳﺪش “دوران ﺟﺪﻳﺪ” را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ واروﻧﻪﺷﺪنﻫﺎي روزﮔﺎر‪ ،‬از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎم ﺳﺎﻳِﺮ‪ 2‬دوﺳﺘﺎﻧﺶ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺪﻛﺎريِ ﻧﺮدهﻫﺎ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود! در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬آوردنِ ﺳﺘﺎرهﻫﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﺿﺒﻂ آﮔﻬﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‪ ‬ﭘﺮداﺧﺖ‪ ‬ﭘﻮلِ زﻳﺎدي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻮد وﻟﻲ از ﺳﺎل ‪ 2006‬ورق ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﻣﺸﻬﻮر‪،‬‬ ‫ﺧﻮاﻫﺎن ﺣﻀﻮر در آﮔﻬﻲﻫﺎي آﻳـﭙﺎد ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﺷﺎن ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲِ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎل ﻗﺒﻞِ ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﺑﻮد؛ در روزي ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﻛﻪ از رواﺑﻂ ﺧﻮد ﺑﺎ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان اﺳﺘﻔﺎده و در ازاي‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺒﺎﻟﻐﻲ ﭘﺎي آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ آﮔﻬﻲﻫﺎي آﻳـﭙﺎد ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ زودي ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﻮض‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﭘﻞ ﻳﻚ ﻧﺎمﺗﺠﺎري ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻧﺎم ﺑﺴﻴﺎري از ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﻫﻢ ﺑﺰرﮔﺘﺮ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﺻﺘﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﻌﺮوف ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ رخ ﺑﻜﺸﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻬﺸﺎن ﭘﻮل ﺑﺪﻫﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآور‪‬د ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺟﻮانﺗﺮِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از دﻳﻼن ﺑﺮاي ﺿﺒﻂ آﮔﻬﻲ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ وﺟﻮد داﺷﺖ‪» :‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ او ﻫﻨﻮز ﺟﺬاب ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬اﻣﺎ ﮔﻮشِ ﺟﺎﺑﺰ اﺻﻼً ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﺪﻫﻜﺎر‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﻮن از ﺣﻀﻮر دﻳﻼن در آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﻛ‪‬ﻴﻔﻮر ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﺰﺋﻴﺎت آﮔﻬﻲِ دﻳﻼن وﺳﻮاس ﺑﻪ ﺧﺮج‬ ‫داد‪ .‬ر‪‬زِن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻳﻜﻲ از آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮد‪ ‬آﻟﺒﻮم را ﺑﺮاي آﮔﻬﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ دﺳﺖ آﺧﺮ “ﻳﻚ روز‪‬‬ ‫ﻋﺰﻳﺰم” ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﺴﺨﻪي آزﻣﺎﻳﺸﻲِ وﻳﺪﻳﻮ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻛﻠﻮ آن را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺪلِ دﻳﻼن‬ ‫ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺿﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺧﻮد‪ ‬دﻳﻼن در ﻧَﺸﻮﻳﻞ‪ 3‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ دﻳﺪن آن اﺑﺮاز اﻧﺰﺟﺎر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺳﺒﻚ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻠﻮ ﻳﻚ ﻛﺎرﮔﺮدان دﻳﮕﺮ آورد‬ ‫و ر‪‬زِن‪ ،‬دﻳﻼن را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺑﻪ ﺿﺒﻂ دوﺑﺎرهي آﮔﻬﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر‪ ،‬دﻳﻼن ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻼه‪ ‬ﮔﺎوﭼﺮاﻧﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ‪ ،‬روي‬ ‫ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﻪ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﮔﻴﺘﺎر زد و آواز ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در ﺗﺪوﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪي ﻳﻚ زن رﻗﺼﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از آن ﻛﻼهﻫﺎي‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻓﺮوﺷﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ‪ ،‬در ﺑﻴﻦ ﺗﺼﺎوﻳﺮ دﻳﻼن ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺧﻮﺷﺶ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ آﮔﻬﻲ‪ ،‬اﺛﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ آﻳـﭙﺎد را دوﺑﺎره ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪ‪ :‬دﻳﻼن ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮ ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‪ ‬ﻧﺴﻞ ﺟﻮان ﻏﻠﺒﻪ ﻛﻨﺪ‬ ‫و آﻳـﭙﺎد دوﺑﺎره دﺳﺖ ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎ را ﮔﺮﻓﺖ ‪-‬اﻳﻦ ﺑﺎر اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اﭘﻞ در ﻣﻴﺎن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎ آن آﮔﻬﻲ‪ ،‬آﻟﺒﻮمِ‬ ‫‪4‬‬ ‫دﻳﻼن در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮوش ﻫﻔﺘﻪي اول‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﺨﺴﺖ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داد و ﺑﺮ آﻟﺒﻮمﻫﺎي ﻛﺮﻳﺴﺘﻴﻨﺎ آﮔﻮﻳﻠ‪‬ﺮا‬ ‫و اُو‪‬تﻛَﺴﺖ‪ 5‬ﭼﻴﺮه ﺷﺪ‪ .‬از زﻣﺎن اﻧﺘﺸﺎر آﻟﺒﻮمِ “ﺷﻮق” در ﺳﺎل ‪ ،1976‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻲ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﻳﻦ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ دﻳﻼن ﺑﻪ اوج ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺖ اَد ا‪‬ﻳﺞ‪ ،6‬ﻧﻘﺶ اﭘﻞ را در اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ دﻳﻼن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮد‪» :‬رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺻﺪر‬ ‫ﺟﺪولِ ﻓﺮوشِ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﻣﺎﺣﺼﻞِ ﺣﻀﻮر ﭘﻮﻟﻜﻲِ ﻳﻚ ﺳﺘﺎرهي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ در آﮔﻬﻲِ ﻳﻚ ﻧﺎمﺗﺠﺎريِ ﺑﺰرگ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻗﺎﻋﺪه را ﻋﻮض ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎمﺗﺠﺎريِ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ‪ ‬اﭘﻞ ﺑﻪ آﻗﺎي دﻳﻼن اﻣﻜﺎن ﺣﻀﻮر ﺑﻴﻦ ﺟﻮانﻫﺎ را داد و‬ ‫‪NewPort‬‬ ‫)ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻖ آن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻣﻌﺮوف ﻣﺎرك ﺗﻮاﻳﻦ اﺳﺖ‪.‬م( ‪Tom Sawyer‬‬ ‫‪Nashville‬‬ ‫‪Christina Aguilera‬‬ ‫‪Outkast‬‬ ‫‪Ad Age‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحــه‪٣٧٣ :‬‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﻓﺮوش آﻟﺒﻮﻣﺶ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮﺳﺪ ﻛﻪ از زﻣﺎن ﺳﻮﮔﻨﺪ‪- ‬رﻳﺎﺳﺖﺟﻤﻬﻮريِ‪ -‬ﻓﻮرد ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﺳﺎﺑﻘﻪ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺖ‪«.‬‬

‫ﺑﻴﺘﻠﺰ‬ ‫در ﺑﻴﻦِ ﺳﻲديﻫﺎي ﻣﻤﺘﺎزِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﻧﻮارﻫﺎي ﻗﺎﭼﺎﻗﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ‪ 12‬ﺟﻠﺴﻪ از ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮِ ﺑﻴﺘﻠﺰ در‬ ‫آﻫﻨﮓ‪“ ‬دﺷﺖﻫﺎي ﺗﻮتﻓﺮﻧﮕﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ” وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ‪ 12‬ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻣﻌﻴﺎري ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﺮحِ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ “ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮدن ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل” ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎل ‪ 1986‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از آن را ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ روي ﻳﻚ ﺳﻲدي زد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ رﻓﻘﺎﻳﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ آن را از ﻳﻮﻛﻮ اوﻧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﻛﻪ در اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬داﺧﻞ ﻗﻔﺴﻪﻛﺘﺎبِ ﺷﻴﺸﻪايِ ﺧﻮد دﻧﺒﺎﻟﺶ ﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ آن را ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺨﺶ ﮔﺬاﺷﺖ و ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﭼﻪ درﺳﻲ از آن آﻣﻮﺧﺘﻪ‪:‬‬ ‫»آﻫﻨﮓ ﭘﻴﭽﻴﺪهاي اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻲ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺧﻠﻖ آن را ﺑﺸﻨﻮي‪ ،‬ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺟﻠﻮ ﻣﻲروﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﺎﻷﺧﺮه در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ ﻣﺎه آﻫﻨﮓ را ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﻟﻨﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﻀﻮ ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ ‪-‬در‬ ‫ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ﺑﻴﺘﻠﺰ‪ -‬ﺑﻮده‪] .‬آن ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ ﻟﻨﻮن آﻫﻨﮓ را ﻗﻄﻊ و ﮔﺮوه را ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮدﻧﺪ‬ ‫ﺗﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ آﻛﻮرد را ﻋﻮض ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻏﺶﻏﺶ ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎد رﻓﺘﺎر ﺧﻮدش اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ [.‬آن اﺷﺘﺒﺎه‬ ‫ﻛﻮﭼﻚﺷﺎن را ﺷﻨﻴﺪي؟ آﻛﻮرد ﺟﻮاب ﻧﺪاد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ از اول ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻴﻠﻲ آﻣﺎﺗﻮري اﺳﺖ و‬ ‫آﻧﻬﺎ را ﻓﺎﻧﻲ ﺟﻠﻮه ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ را در ﺣﺎل اﺟﺮاي آن ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻲ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻪ در ﺣﺎل ﻧﻮﺷﺘﻦ و‬ ‫ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﻄﻌﺎً در ﺣﺎل ﻧﻮاﺧﺘﻨﺶ ﭼﺮا‪ .‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻﻋﻨﻮان ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر اداﻣﻪ دادﻧﺪ و اداﻣﻪ دادﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ در ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺷﮕﺮﻓﻲ روي ﻣﻦ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮدت ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻛﻦ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر روي ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫»در ﺿﻤﻦ ﺑﻴﻦ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﺿﺒﻂ ﻛﺮدنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻠﻲ ﺗﻤﺮﻳﻦ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪام ﺗﻜﺮار ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ آﻫﻨﮓ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪي ﻛﻤﺎل ﻣﺪﻧﻈﺮﺷﺎن ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺷﻮد‪] .‬در ﺣﻴﻦ ﭘﺨﺶ ﻗﻄﻌﻪي ﺿﺒﻂﺷﺪهي ﺳﻮم‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر‬ ‫ﻧﻮازﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮي رﻓﺘﻪ‪ [.‬روﺷﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ در اﭘﻞ ﻣﺤﺼﻮﻻت را ﻣﻲﺳﺎزﻳﻢ اﻏﻠﺐ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺗﻌﺪاد ﻣﺪلﻫﺎي ﭘﻴﺶ از ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﻧﻮتﺑﻮك ﻳﺎ آﻳـﭙﺎد ﻫﻢ در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺪود اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ ﻛﺎر را‬ ‫ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺑﻌﺪ ﻣﺪام آن را ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﺑﺨﺸﻴﻢ و ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺪلﻫﺎﻳﻲ ﭘ‪‬ﺮ‪-‬ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻬﺒﻮد دﻛﻤﻪﻫﺎ و ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻲﺳﺎزﻳﻢ‪ .‬ﻛﺎر زﻳﺎدي ﻣﻲﺑ‪‬ﺮَد وﻟﻲ در آﺧﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﺑﻬﺘﺮي‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ و ﺧﻴﻠﻲ زود رﻗﺒﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪“ :‬وآو ﭼﻄﻮري اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻛﺮدﻧﺪ؟ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎز ﺑﻪ ﻓﻨﺎ رﻓﺘﻴﻢ؟”«‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺲ ﻧﻮﺳﺘﺎﻟﮋﻳﻚ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا او از ﻋﺪم ﺣﻀﻮرِ ﺑﻴﺘﻠﺰ در آﻳـﺘﻮﻧﺰ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحـه‪٣٧٤ :‬‬ ‫درﮔﻴﺮي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ “ﮔﺮوه اﭘﻞ‪ ”1‬ﻛﻪ ﺑﻨﮕﺎه ﺗﺠﺎري آﺛﺎر ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﻮد ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ دﻫﻪ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران از ﻋﺒﺎرت “ﺟﺎدهي ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﭘﻴﭻ در ﭘﻴﭻ” در ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﺟﺮا از ﺳﺎل ‪ 1978‬ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ اﭘﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮز ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﺗﺄﺳﻴﺲ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ “ﮔﺮوه اﭘﻞ”‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻘﺾ ﺣﻖ “ﺑﺮَﻧﺪ ﺗﺠﺎري” ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﺮﻛﺖ ﺿﺒﻂﻛﻨﻨﺪهي آﺛﺎر ﺑﻴﺘﻠﺰ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻧﺎم‬ ‫اﭘﻞ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮوﻧﺪه ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ ‪ 80.000‬دﻻر ﻏﺮاﻣﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮاﻓﻖ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺮوﻃﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻲﺿﺮر ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ :‬ﺑﻴﺘﻠﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﺠﻬﻴﺰات ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮد؛ اﭘﻞ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ در ﺣﻮزهي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﺑﺎزار اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺗﻮاﻓﻖ ﻣﺎﻧﺪ و ﻫﻴﭻ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي درﺳﺖ ﻧﻜﺮد وﻟﻲ ﺳﺮ و ﻛﻠﻪي اﭘﻞ ﺑﺎﻷﺧﺮه در‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬دوﺑﺎره در ﺳﺎل ‪ 1991‬ﺷﻜﺎﻳﺖ و ﺷﻜﺎﻳﺖﻛ‪‬ﺸﻲ آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﭘﺨﺶ‬ ‫ﻓﺎﻳﻞﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻚ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ و ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬اﻣﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺸﻜﻼت ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ 2007‬ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ اﭘﻞ ﻣﺒﻠﻎ ﻧﺎﻗﺎﺑﻞ ‪ 500‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﻪ “ﮔﺮوه اﭘﻞ” ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﺮد و ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺣﻘﻮق ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮَﻧﺪ اﭘﻞ را ﺧﺮﻳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻃﺒﻖ ﺗﻮاﻓﻖ‪ ،‬ﺣﻖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻼﻣﺖﺗﺠﺎري “ﮔﺮوه اﭘﻞ” را ﺑﻪ ﺑﻴﺘﻠﺰ‬ ‫واﮔﺬار ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺿﺒﻂ و ﺗﺠﺎرت آﺛﺎرﺷﺎن از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺴﻮس ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻞِ ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﺑﻴﺘﻠﺰ در آﻳـﺘﻮﻧﺰ را ﺣﻞ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﺮاي وﻗﻮع آن‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺘﻠﺰ و‬ ‫اي‪.‬ا‪‬م‪.‬آي ﻣﻴﻮزﻳﻚ )ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻨﻮي اﻛﺜﺮ آﻫﻨﮓﻫﺎي ﺑﻴﺘﻠﺰ( اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺧﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﻘﻮق ﭘﺨﺶ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ‬ ‫را ﺣﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻪي اﻋﻀﺎي ﺑﻴﺘﻠﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ آﻧﻬﺎ و اي‪.‬ا‪‬م‪.‬آي‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻳﻚ زن و ﺷﻮﻫﺮِ ﭘﻴﺮﭘﺎﺗﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از ﻫﻢ ﻣﺘﻨﻔﺮﻧﺪ وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻃﻼق ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ ﮔﺮوه‬ ‫ﻣﻮردﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﺎﻣﺎﻧﺪه از آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ اﻣﻴﺪ داﺷﺘﻢ ﻋﻤﺮم ﺑﻪ ﺣﻞ ﻛﺮدﻧﺶ ﻗﺪ‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ‪ «.‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﮔﺬر زﻣﺎن‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻮﻧﻮ‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي اﺻﻠﻲ ﮔﺮوه ‪ ،U2‬ﻋﻤﻴﻘﺎً ﻗﺪردان ﻗﺪرت ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ و ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺮوه دوﺑﻠﻴﻨﻲاش‬ ‫ﻫﻨﻮز در دﻧﻴﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺑﻌﺪ از ‪ 30‬ﺳﺎل ﻛﺎر ﻣﺸﺘﺮك‪ ،‬اﻋﻀﺎي آن در ﭘﻲ ﺟﻼ دادن ﺑﻪ وﺟﻬﻪي‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻮدﻧﺪ‪ U2 .‬آﻟﺒﻮﻣﻲ ﻣﻬﻴﺞ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻴﺘﺎرﻳﺴﺖ اﺻﻠﻲ ﮔﺮوه‪ ،‬دي ا‪‬ج‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از آﻫﻨﮓﻫﺎي‬ ‫آن ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ “ﻣﺎدر ﺗﻤﺎم آواﻫﺎي راك” اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻘﺪاري اﻧﺮژي ﭘﺸﺖ آﻟﺒﻮم‬ ‫ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از اﭘﻞ ﻳﻚ ﺧﻮاﺳﺘﻪ داﺷﺘﻢ‪ .‬در آﻟﺒﻮم آﻫﻨﮕﻲ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم “ﺳﺮﮔﻴﺠﻪ” ﻛﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﮔﻴﺘﺎرﻧﻮازي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮﻋﺘﻲ داﺷﺖ و ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻋﺘﻴﺎدآور ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﺮﻃﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ آن ﮔﻮش ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ «.‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ دورهي ﭘﺨﺶ آﻫﻨﮓﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ رادﻳﻮ ﺑﻪ ﺳﺮ آﻣﺪه ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺖ‪ ،‬در ﺑﺎغ ﻗﺪﻣﻲ زدﻧﺪ و ﺑﻮﻧﻮ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻏﻴﺮﻋﺎدي ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ .‬در ﻃﻮل ﻫﻤﻪي آن‬ ‫‪Apple Corps‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحــه‪٣٧٥ :‬‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎ ‪ U2‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ وﺳﻮﺳﻪاﻧﮕﻴﺰ )ﻛﻪ ﺑﻌﻀﺎً ﺑﻪ ‪ 23‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﻫﻢ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ (،‬در‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﻮﻧﻮ از ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در ﻳﻜﻲ از آﮔﻬﻲﻫﺎي آﻳـﭙﺎد از ‪ U2‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ ،‬آن‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺪون درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺎﻟﻲ ‪-‬ﻳﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪي ﺳﻮدآور ﺑﺮاي دو ﻃﺮف‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻴﺶ از آن آﮔﻬﻲ ﻛﺎر ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ داﻧﻠﻮدﻫﺎي ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ داﺷﺖ آﻧﻬﺎ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﻨﺎ ﻣﻲداد‪ .‬از روش‬ ‫ﻣﺎ در آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺧﻮشﺷﺎن آﻣﺪه ﺑﻮد و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ از ﻋﻬﺪهي ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲﺷﺎن ﺑﻴﻦ ﻗﺸﺮ ﺟﻮان ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻫﺮ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ﻛﻠﻪ ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ وﺳﻂ و ﭘﺎي ‪ U2‬را ﺑﻪ آﮔﻬﻲﻫﺎ ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا ﻣﻮﺿﻊ‬ ‫ﻣﻨﻔﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﭘﻞ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞﺗﺸﺨﻴﺺِ آدمﻫﺎ را در آﮔﻬﻲﻫﺎي آﻳـﭙﺎد ﭘﺨﺶ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺳﺎﻳﻪﻫﺎ‪) .‬آن ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﻫﻨﻮز آﮔﻬﻲ دﻳﻼن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ (.‬ﭘﺲ ﺑﻮﻧﻮ ﺟﻮر دﻳﮕﺮي ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﺶ را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪» :‬ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﺳﺎﻳﻪﻫﺎي‬ ‫ﻫﻮادارﻫﺎ را داﺷﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮت ﻓﺎز ﺑﻌﺪي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎﻳﻪي ﻫﻨﺮﻣﻨﺪﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ؟« ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ اﻳﺪه را ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از آﻟﺒﻮمِ )در ﺻﻒ اﻧﺘﺸﺎرِ( ‪“ ،U2‬ﭼﻄﻮر ﻳﻚ ﺑﻤﺐ اﺗﻢ درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ” را ﺑﺮاي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺬاﺷﺖ و رﻓﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻏﻴﺮ از ﺧﻮدﻣﺎن ﻓﻘﻂ او آﻟﺒﻮم را داﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت ﻣﺘﻌﺪد از ﭘﻲ اﻳﻦ دﻳﺪار آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ دﻳﺪار ﺟﻴﻤﻲ آﻳﻮوﻳﻦ‪- ،‬ﻣﺆﺳﺲ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﺳﻜﻮپ رﻛﻮردز‪ 1‬ﺻﺎﺣﺐ آﺛﺎر ‪ -U2‬در ﺧﺎﻧﻪاش در ﻫﻮﻟﻤﺒﺎي ﻫﻴﻠﺰِ‪ 2‬ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ رﻓﺖ‪ .‬دي ا‪‬ج ﻫﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺑﻮﻧﻮ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ﻣﻚﮔﻴﻨﺲ‪ 3‬آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬دﻳﺪار ﺑﻌﺪي در آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻚﮔﻴﻨﺲ ﻧﻜﺎت‬ ‫ﻣﻬﻢ را ﭘﺸﺖ‪ ‬دﻓﺘﺮﭼﻪ ﻳﺎدداﺷﺘﺶ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻗﺮار ﺷﺪ ‪ U2‬در ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﺪ و اﭘﻞ آﻟﺒﻮم را در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺣﻮزه‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻛﻨﺪ؛ از ﺑﻴﻠﺒﻮردﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺻﻔﺤﻪي ﺧﺎﻧﮕﻲِ ﺳﺎﻳﺖ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ U2 .‬ﻫﻴﭻ درآﻣﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮد‬ ‫وﻟﻲ از ﻓﺮوش ﻧﺴﺨﻪيﻫﺎي وﻳﮋهي آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ U2 ‬ﺳﻬﻢ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻟ‪‬ﻴﻚ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻓﺮوش ﻫﺮ آﻳـﭙﺎد ﺳﻬﻤﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﺗﻼﺷﻲ ﻛﻮﭼﻚ )و ﻣﺤﺪود ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺧﻮدش(‬ ‫ﺑﻮد ﺑﺮاي دﻓﺎع از اﻳﻦ ﺣﻖ‪ .‬آﻳﻮوﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ و ﺑﻮﻧﻮ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﻣﺸﻜﻲ ﺑﺮايﻣﺎن درﺳﺖ‬ ‫ﻛﻨﺪ ﭼﻮن ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﺎر ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲدادﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ ﺑﻮد ﺑﻴﻦ دو ﻧﺎم ﺗﺠﺎري ﺑﺰرگ‪«.‬‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﺧﻮدﻣﺎن را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻣﺠﺰا از آﻳـﭙﺎدﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ‪ ‬ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻲاش را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬رﻧﮓﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺳﻔﻴﺪ را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ ،‬ﺟﻮاب‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﺪ”‪ «.‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺧﻮد ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪ و اﻳﻦ اﻳﺪه را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر آزﻣﺎﻳﺸﻲ‪.‬‬ ‫ﻗﺮار ﺷﺪ در آﮔﻬﻲ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ اﻋﻀﺎي ‪ U2‬ﺑﺎ ﺷﻤﺎﻳﻞ ﺳﺎﻳﻪاي‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻛﺎراﻛﺘﺮ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ “ﺳﺎﻳﻪي رﻗﺼﺎن ﺑﺎ‬ ‫آﻳـﭙﺎد‪ ”،‬ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻴﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري در ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ اﭘﻞ در ﺷﺮف از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﺪهي آﻳـﭙﺎد ﻣﺸﻜﻲ ﻣﺮدد ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﻬﻢ ﺗﻮاﻓﻘﻲ از ﻓﺮوش ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺬاﻗﺶ ﺧﻮش ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ زﻧﮓ زد و از او ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻟﻨﺪن ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺰﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻟﻐﻮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻨﺪ ﭼﻪ ارزﺷﻲ دارﻳﻢ ﺑﻬﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻞ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻮي ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺰن‬ ‫ﺑﺮوﻳﻢ روي آﮔﻬﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻓﺪاران ﻗﺪﻳﻤﻲ ‪ U2‬ﺑﻮد و اﻫﻤﻴﺖ اﻳﻦ آﮔﻬﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻃﺮﻓﻴﻦ را درك ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻟﺘﻤﺎس ﻳﻚ ﻓﺮﺻﺖ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﺑﻮﻧﻮ و ﺳﺎﻣﺎن دادنِ اوﺿﺎع‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ آورد‪.‬‬ ‫از ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻤﺎرهي ﻣﻮﺑﺎﻳﻞِ ﺑﻮﻧﻮ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ زﻧﮓ زد او در آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪي ﻣﻨﺰﻟﺶ در دوﺑﻠﻴﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪Interscope Records‬‬ ‫‪Holmby Hills‬‬ ‫‪Paul Mcguinness‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحـه‪٣٧٦ :‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻮﻧﻮ ﻧﻴﺰ داﺷﺖ در ﻫﻤﻜﺎري ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‬ ‫ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻲﻣﻴﻠﻨﺪ‪ «.‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻮﺟﻮان ﻛﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ در‬ ‫دوﺑﻠﻴﻦ ﻋﻬﺪ ﻛﺮدﻳﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺰﺧﺮف اﻧﺠﺎم ﻧﺪﻫﻴﻢ‪ «.‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ از ﺑﻮﻧﻮ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮرش از “ﻣﺰﺧﺮف” ﭼﻴﺴﺖ؟ او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻦ دادن ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﭼ‪‬ﺮَﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﭘﻮل‪ ،‬ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻫﻮادارﻫﺎ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﮔﺮ وارد آﮔﻬﻲ ﺑﺸﻮﻳﻢ ﻣﺎﻳﻪي ﻧﻨﮓ‪ ‬آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺲ درﺳﺘﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﻢ‪ ،‬وﻗﺖ ﺷﻤﺎ‬ ‫را ﻫﻢ ﺗﻠﻒ ﻛﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺑﺮاي درﺳﺖ ﺷﺪن اوﺿﺎع ﭼﻪ ﻛﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي از اﭘﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ دارﻳﻢ‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ دارﻳﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲﻣﺎن را‪ .‬و ﺷﻤﺎ در ﻋﻮض ﭼﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟ آﮔﻬﻲ را‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻃﺮﻓﺪاران ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﮔﺮوه ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ اﻳﻦ را اﻧﺠﺎم داده‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮي‬ ‫اﺣﺘﻴﺎج دارﻳﻢ‪ «.‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﺷﺮح داد ﻛﻪ آﻳـﭙﺎد‪ ‬وﻳﮋهي ‪ U2‬و ﻛﺴﺐ ﺳﻬﻢ از ﻓﺮوش‪ ،‬ﻣﻌﺎﻣﻠﻪي ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻮﻧﻮ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ دارﻳﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻲ ﻓﻜﺮ ﺟﻮاب داد ﻛﻪ آﻣﺎدهي ﺷﺮوع دوﺑﺎره اﺳﺖ‪ .‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪) ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻫﻮادار ﻗﺪﻳﻤﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل ‪ 1983‬ﻛﻨﺴﺮت‪ U2 ‬را در ﻧﻴﻮﻛَﺴ‪‬ﻞ دﻳﺪه ﺑﻮد( زﻧﮓ زد و وﺿﻌﻴﺖ را‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬ﺑﻌﺪ در ﺗﻤﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳﻮ‪ ‬را ﺑﺎ آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﻣﺸﻜﻲِ ‪ U2‬ﺑﻪ دوﺑﻠﻴﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ او را ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻮﻧﻮ زﻧﮓ زد و ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ آﻳﻮ‪ ‬را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ ﺑﻴﭽﺎره ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻗﺒﻼً‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺘﻪاﻧﺪ و از ﺗﺤﺴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎنِ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ ﺑﺎ ﺧﻨﺪه ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺎﻧﻲ؟ ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻘﺸﻢ‪ .‬ﺣﺎﺿﺮم از‬ ‫ﻛﺎﺳﻪ ﺗﻮاﻟﺘﺶ آب ﺑﺨﻮرم)!(« وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﺟﻮاب داد‪» :‬اﻳﻦ ﻛﻤﻲ ﺧﻄﺮﻳﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻈﺮت ﭼﻴﺴﺖ ﺑﻔﺮﺳﺘﻤﺶ دوﺑﻠﻴﻦ‬ ‫ﺗﺎ آﻳـﭙﺎد ‪ U2‬را ﻧﺸﺎﻧﺖ ﺑﺪﻫﺪ؟« ﺑﻮﻧﻮ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ ﻣﺎزراﺗﻲام ﻣﻲروم ﻓﺮودﮔﺎه دﻧﺒﺎﻟﺶ‪ ،‬ﺗﻮي ﺧﻮﻧﻪي‬ ‫ﺧﻮدم ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲروﻳﻢ ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﻛﻠﻲ ﺣﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ!«‬ ‫ﻓﺮداروز‪ ،‬دوﺑﻠﻴﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ آﻣﺪن آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻮد و وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﺑﺎﻳﺪ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ )ﻫﻨﻮز ﻣﺮدد( ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ ﻣﻲزد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ دارﻳﻢ ﻛﺎر درﺳﺘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻧﮕﺮاﻧﻲ او از ﺑﺎﺑﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان‪ ،‬از آن ﭘﺲ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ از‬ ‫اﭘﻞ ﺣﻖﺣﺴﺎب ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن داد ﻛﻪ ﻗﺮارداد ﺑﺎ ‪ U2‬ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺧﺎص ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺟﺎﻧﻲ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ دوﺑﻠﻴﻦ و ﻣﻦ ﺑﺮد‪‬ﻣﺶ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺨﺼﻮص ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﺎي‬ ‫آرام ﭘﺸﺖ ﻣﺴﻴﺮ راهآﻫﻦ ﺑﺎ ﻣﻨﻈﺮهي ﺳﺎﺣﻞ و درﻳﺎ‪ .‬آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﺧﻮﺷﮕﻞِ ﻣﺸﻜﻲ ﺑﺎ ﭼﺮخآﻫﻨﮓ ﻗﺮﻣﺰ را ﻧﺸﺎﻧﻢ داد و‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻮل‪ ،‬اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ «.‬ﺳﭙﺲ دو ﻧﻔﺮي رﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎرِ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت‬ ‫ﺣﺮف زدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ )در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ( ﻧﻈﺮش را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﺎﻧﻪزﻧﻲ روي ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﺎﻟﻲ و‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻗﺮارداد ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮﻧﻮ را ﺗﺤﺖﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار داده ﺑﻮد‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‪،‬‬ ‫اﻳﻦﻗﺪر ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻣﺸﻜﻼت ﺣﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻮﻧﻮ و آﻳﻮ‪ ‬ﺗﺎ ﺧﺮﺧﺮه ﻣﺸﺮوب ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ‬ ‫وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ زﻧﮓ زدﻧﺪ‪ .‬او ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻮﻧﻮ ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻫﺮﮔﺰ آن را‬ ‫ﭘﺎك ﻧﻜﺮد‪» :‬اﻳﻨﺠﺎ در دوﺑﻠﻴﻦِ ﻣﻪآﻟﻮد‪ ،‬ﺑﺎ دوﺳﺘﺖ ﺟﺎﻧﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪام‪ ،‬ﻫﺮ دو ﺳﺮﻣﺴﺘﻴﻢ و از داﺷﺘﻦ اﻳﻦ آﻳـﭙﺎد‪‬‬ ‫ﺧﻮﺷﮕﻞ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و اﻵن ﺗﻮي دﺳﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬ازت ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ!«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي روﻧﻤﺎﻳﻲ از آﮔﻬﻲِ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ و آﻳـﭙﺎد‪ ‬وﻳﮋه‪ ،‬در ﺳﻦﺧﻮزه ﺗﺌﺎﺗﺮي اﺟﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ و دي ا‪‬ج روي‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻪ او ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮوشِ آﻟﺒﻮم در اوﻟﻴﻦ ﻫﻔﺘﻪ‪ 840.000 ،‬ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ‪ ‬ﺟﺪول‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحــه‪٣٧٧ :‬‬ ‫ﭘﺮﻓﺮوشﻫﺎ ﻟﻘﺐ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ ﺑﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﮔﻬﻲ را ﺑﺪون ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم داده زﻳﺮا »‪ U2‬ﻫﻤﺎنﻗﺪر از آن‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﻣﻲﺑﺮد‪ «.‬ﺟﻴﻤﻲ آﻳﻮوﻳﻦ ﻧﻴﺰ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‬ ‫ﺟﻮان ﺑﺎ اﭘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي اﻳﻦ ﮔﺮوه‪ ‬راك‬ ‫ﺑﻮد ﺗﺎ دوﺑﺎره ﮔُﻞ ﻛﻨﺪ و ﺑﻴﻦ ﺟﻮانﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ ﺑﻌﺪاً ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺣﺎﻣﻲ ﻫﻨﺮ‪،‬‬ ‫“ﺷﻴﻄﺎن” ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﮔﺮِگ ﻛﻮت‪ 1‬ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲِ ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﺗﺮﻳﺒﻴﻮن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﮕﺬار اﻳﻦﻃﻮر ﺑﮕﻮﻳﻢ؛ در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد “ﺷﻴﻄﺎن” ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻋﺎﻟﻲ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ذﻫﻦﻫﺎي ﺧﻼق اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻼقﺗﺮ از ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮادي ﻛﻪ در‬ ‫ﮔﺮوهﻫﺎي راك ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻧﻨﺪهي اﺻﻠﻲ ﻫﻢ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ‪ :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬او و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺧﻠﻖ‬ ‫زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪي ﻫﻨﺮيِ ﻋﺎﻟَﻢ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻌﺪ از ﮔﻴﺘﺎر اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ آﻳـﭙﺎد ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرِ ﻫﻨﺮ ﻫﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ زﺷﺘﻲ را ﻣﻨﻬﺪم ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ در ﺳﺎل ‪ 2006‬ﻫﻢ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎريِ دﻳﮕﺮ راﺿﻲ ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻦﺑﺎر ﺑﺮاي ﻛﻤﭙﻴﻦ ﺳﺮخ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﻤﻊآوري ﭘﻮل و آﮔﺎﻫﻲﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻳﺪز در آﻓﺮﻳﻘﺎ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ‬ ‫ﻋﻼﻗﻪي زﻳﺎدي ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد وﻟﻲ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﺳﺮخ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪي‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ ﺑﺴﺎزد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ دﺳﺖ‪ ‬آﺧﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري ﻫﻤﺪﻻﻧﻪاي از آب در ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل ﺟﺎﺑﺰ زﻳﺮ ﺑﺎرِ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﻀﺎي‬ ‫ﻧﻤﺎدﻳﻦِ ﻛﻤﭙﻴﻦ ﻛﻪ ﻧﺎم ﺷﺮﻛﺖ را داﺧﻞ ﭘﺮاﻧﺘﺰي در ﻛﻨﺎر ﻛﻠﻤﻪي “ﺳﺮخ” ﻗﺮار ﻣﻲداد ]ﻛﻤﭙﻴﻦ ﺳﺮخ )اﭘﻞ([‬ ‫ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ اﺳﻢ اﭘﻞ داﺧﻞ ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺑﻮﻧﻮ ﺟﻮاب داد‪» :‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎد‪ ‬اﺗﺤﺎد‬ ‫ﻣﺎ در راه ﻫﺪﻓﻤﺎن اﺳﺖ‪ «.‬ﻣﻜﺎﻟﻤﻪﺷﺎن ﺗﺎ ﻓﺤﺶ و ﻓﻀﻴﺤﺖ ﻫﻢ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ وﻟﻲ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ آﻏﻮش ﻫﻢ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ روش ﺧﺎصِ ﺧﻮدش رﺿﺎﻳﺖ داد‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در آﮔﻬﻲﻫﺎ ﻫﺮ ﻛﺎري ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻧﺠﺎم‬ ‫دﻫﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ اﺳﻢِ اﭘﻞ را در ﻫﻴﭻﻳﻚ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻳﺎ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎﻳﺶ داﺧﻞ ﭘﺮاﻧﺘﺰ ﻧﮕﺬاﺷﺖ و ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫]ﻛﻤﭙﻴﻦ ﺳﺮخ )اﭘﻞ([‪ ،‬روي آﻳـﭙﺎد ﺣﻚ ﺷﺪ‪] :‬ﻛﻤﭙﻴﻦ ﺳﺮخ )ﻣﺤﺼﻮل([!‬ ‫ﺑﻮﻧﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎزﻳﮕﻮش ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﻫﻢ ﻣﺎ را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ دوﺳﺖﻫﺎي‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮي ﻛﺮده‪ ،‬ﭼﻮن آدمﻫﺎي زﻳﺎدي در زﻧﺪﮔﻲِ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺤﺚﻫﺎي ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮد رأي اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اﺟﺮاي روي ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻈﺮي در آﺳﺘﻴﻦ‬ ‫داﺷﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ و ﺧﺎﻧﻮادهاش ﮔﺎﻫﻲ )اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﺪرت( ﺑﻪ دﻳﺪار ﺑﻮﻧﻮ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮ و ﭼﻬﺎر ﻓﺮزﻧﺪش در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻧﻴﺲ‪ 3‬در‬ ‫ﺳﻮاﺣﻞ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺗﻌﻄﻴﻼت‪ ‬ﺳﺎل ‪ ،2008‬ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺎﻳﻘﻲ اﺟﺎره ﻛﺮد و ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي ﺑﻮﻧﻮ ﻟﻨﮕﺮ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﻏﺬا ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ و ﺑﻮﻧﻮ ﻗﻄﻌﺎت‪ ‬در ﺣﺎل ﺿﺒﻂ‪ ‬ﮔﺮوه را ‪-‬ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ آﻟﺒﻮم “ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺧﻄﻲ در اﻓﻖ” ﺷﻮد‪ -‬ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد دوﺳﺘﻲﺷﺎن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز ر‪‬ك اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬روي‬ ‫ﻗﺮارداد‪ ‬ﻳﻚ آﮔﻬﻲ دﻳﮕﺮ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اﻧﺘﺸﺎر وﻳﮋهي آﻫﻨﮓ‪“ ‬ﭼﻜﻤﻪﻫﺎﻳﺖ را ﺑﭙﻮش” ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﺳﺎزﻫﺎﺷﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﻮك ﻧﺸﺪ‪ .‬در ‪ ،2010‬وﻗﺘﻲ ﻛﻤﺮ ﺑﻮﻧﻮ ﺻﺪﻣﻪ دﻳﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻟﻐﻮ ﺗﻮر ‪ U2‬ﺷﺪ‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﻳﻚ ﺳﺒﺪ ﻫﺪﻳﻪ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‪ :‬دي‪.‬وي‪.‬ديِ ﻛﻤﺪيِ دوﻧﻔﺮهي “ﭘﺮواز ﻛﻨﻜﻮردﻫﺎ‪ ”،‬دو ﻛﺘﺎبِ “ﻣﻐﺰ‬

‫‪Gerg Kot‬‬ ‫‪Red Campaign‬‬ ‫‪Nice‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و د و | صـفـحـه‪٣٧٨ :‬‬ ‫ﻣﻮزارت” و “ﺧﻠﺒﺎن ﺟﻨﮕﻨﺪه‪ ”،‬و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻋﺴﻠﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد از ﻛﻨﺪوﻫﺎي ﺑﺎغِ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻛ‪‬ﺮِمِ ﺿﺪدرد ﻫﻢ ﻛﻨﺎر اﻳﻨﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﺎدداﺷﺘﻲ از ﺟﺎﺑﺰ‪» :‬ﻛ‪‬ﺮِمِ ﺿﺪدرد‪ ،‬ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻘﺸﻢ‪«.‬‬

‫ﻳﻮ‪-‬ﻳﻮ ﻣﺎ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﻮﺳﻴﻘﻴﺪانِ ﻛﻼﺳﻴﻚ در زﻣﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ از ﻟﺤﺎظ ﺷﺨﺼﻲ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻫﻨﺮي‪،‬‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ اﺣﺘﺮام ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد‪ :‬ﻳﻮ‪-‬ﻳﻮ ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‪ ‬ﺧﻮش ﻗﺮﻳﺤﻪ و ﺑﺎ ا‪‬ﺳﺘﻌﺪادي ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ و ژرﻓﺎي‬ ‫آواﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ روي وﻳﺎﻟُﻦ ﺳ‪‬ﻞِ ﺧﻮد ﺧﻠﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ دﻳﺪار اﻳﻦ دو ﺑﻪ ‪ 1981‬ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ در‬ ‫ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﻃﺮاﺣﻲ اَﺳﭙِﻦ و ﻳﻮ‪-‬ﻳﻮ ﻣﺎ در ﻓﺴﺘﻴﻮالِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اَﺳﭙِﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻲ ﻗﺮار‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﻠﻮص و ﺻﻔﺎ در آﺛﺎرﺷﺎن وﺟﻮد داﺷﺖ و از ﻫﻤﻴﻦ رو ﻃﺮﻓﺪار وي ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺟﺸﻦ‬ ‫ﻋﺮوﺳﻲاش از ﻳﻮ‪-‬ﻳﻮ ﻣﺎ دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎ ﺑﻨﻮازد وﻟﻲ او در ﺗﻮرِ ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ‪ ،‬در اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬وﻳﺎﻟُﻦ ﺳ‪‬ﻞِ ﺧﻮد )ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺳﺎلِ ‪ 1733‬ﺗﻮﺳﻂ ﺧﺎﻧﻮادهي‬ ‫اﺳﺘﺮادﻳﻮارﻳﻮس‪ 1‬ﺑﻮد( را ﺑﻴﺮون آورد و ﻗﻄﻌﻪاي از ﺑﺎخ ﻧﻮاﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﺎوِل ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫ﺑﻮدم‪ ،‬در ﻋﺮوﺳﻲﺗﺎن ﻣﻲﻧﻮاﺧﺘﻢ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺨﺖ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻮازﻧﺪﮔﻲِ ﺗﻮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺛﺒﺎت وﺟﻮد ﺧﺪا ﺷﻨﻴﺪهام‪ ،‬ﭼﻮن واﻗﻌﺎً ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻨﻮازد‪«.‬‬ ‫در ﻳﻜﻲ از دﻳﺪارﻫﺎي ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻳﻮ‪-‬ﻳﻮ ﻣﺎ ﺑﻪ ا‪‬رﻳﻦ اﺟﺎزه داد وﻳﺎﻟُﻦ ﺳﻠﺶ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﻴﺮد‪ .‬در آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و آن ﻣﻮﻗﻊ ﺳﺮﻃﺎنِ اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ از ﻳﻮ‪-‬ﻳﻮ ﻣﺎ ﻗﻮل ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬ ‫دوﺳﺖ در ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺮﺣﻴﻤﺶ‪ ،‬وﻳﺎﻟُﻦ ﺑﻨﻮازد‪.‬‬

‫‪Stradivarius‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٧٩ :‬‬

‫فصل ﺳ و سه‬ ‫دوﺳﺘﺎنِ ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫‪ ...‬و دشمنان‬

‫زﻧﺪﮔﻲِ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﻮﺳﻌﻪي آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬آن را ﺑﻪ ﻣﻘﺮ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺮد‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﺟﺬابِ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺎﻟﻘﻴﻦ ﺑﺎز‪ ‬ﻻﻳﺖﻳِﺮ و وودي را ﺳﺮ ذوق ﺑﻴﺎورد و اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ آﻳﻮ‪ ‬و ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻫﺮ دو اﻳﻦ اﺳﺘﻌﺪاد‪ ‬ﻣﺸﺘﺮك را دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ روﺷﻲ ﻟﻄﻴﻒ‪ ،‬ﻫﻨﺮ را ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ از ﺷﺪاﻳﺪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﻪ آن ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ .‬در اﭘﻞ اﻛﺜﺮِ ﻣﺪﻳﺮان ﺧﺴﺘﻪ و‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻚﭘﺬﻳﺮ و ﻛﺎرﻣﻨﺪان ‪-‬ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﺠﺎي راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰِ دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاج ﻗﺮار دارﻧﺪ‪ -‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﺼﺒﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ در ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬داﺳﺘﺎنﮔﻮﻫﺎ و ﺗﺼﻮﻳﺮﮔﺮﻫﺎ ﻣﺘﻴﻦﺗﺮ و ﻧﺠﻴﺐﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻫﻢ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪،‬‬ ‫ﻓﻀﺎي ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ از روﺣﻴﻪي رﺋﻴﺲِ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد؛ در اﭘﻞ از ﺟﺎﺑﺰ و در ﭘﻴﻜﺴﺎر از ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از ﻧﺸﺎط‪ ‬ﻛﺎرِ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮد و ﺷﻴﻔﺘﻪي اﻟﮕﻮرﻳﺘﻢﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪنِ ﭼﻨﺎن‬ ‫ﺗﺨﻴﻼﺗﻲ را ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺧﻠﻖِ ﺷﻜﺴﺖ ﻧﻮر ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻄﺮهﻫﺎي ﺑﺎران ﻳﺎ ﻣﻮج اﻧﺪاﺧﺘﻦِ ﺑﺎد در‬ ‫ﭼﻤﻦزار‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در اﻳﻦ ﻳﻚ ﺣﻮزه‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺟﻠﻮي ﺧﻮدش را ﺑﮕﻴﺮد و ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﺧﻼﻗﻴﺖ‪ ‬اﻋﻀﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﻧﮕﻴﺮد‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر در ﭘﻴﻜﺴﺎر آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻓﺮاد‪ ‬ﺧﻼق‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ و رﻫﺒﺮيِ‬ ‫ﮔﺮوه را ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻮد؛ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻧﺠﻴﺒﻲ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ آﻳﻮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮآورده ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻘﺶِ اﺻﻠﻲ ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﺑﺴﺘﻦ ﻗﺮاردادﻫﺎ ﺑﻮد و در واﻗﻊ ﺗﻮانِ ذاﺗﻲ او در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاي ﺑﺰرگ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﻌﺪ از اﻛﺮان داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﺑﺎ ﺟﻔﺮي ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ در ﮔﻴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‬ ‫‪ 1994‬دﻳﺰﻧﻲ را رﻫﺎ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮن اﺳﭙﻴﻠﺒﺮگ و دﻳﻮﻳﺪ ﮔﻴﻔ‪‬ﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻮدﻳﻮي درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬در زﻣﺎنِ ﺣﻀﻮرِ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ در دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ از ﻓﻴﻠﻢِ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲِ ﺑﻌﺪي ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫“زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه” ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ‪ ،‬اﻳﺪهي ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺣﺸﺮهاي را از ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺳﺮﻗﺖ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد و ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﻓﻴﻠﻢِ “آﻧﺘﺰ‪ ”1‬را ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﻔﺮي ﻫﻨﻮز رﺋﻴﺲِ ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫‪Antz‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحـه‪٣٨٠ :‬‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﺪهي زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه را ﺑﻬﺶ دادﻳﻢ‪ .‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻟﻪي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻤﻲ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﺸﺮات ﻓﻜﺮ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه رﺳﻴﺪ‪ .‬از آن ﺟﺮﻗﻪﻫﺎي ﻓﻜﺮي ﺑﻲﻧﻈﻴﺮش ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‬ ‫زد و ﺟﻔﺮي ﺑﻪ درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ رﻓﺖ و ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه ﺑﻪ ذﻫﻦ او ﻫﻢ ﺧﻄﻮر ﻛﺮد‪ :‬ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ ‪-‬آه‬ ‫ﺧﺪاي ﻣﻦ!‪ -‬ﺣﺸﺮات‪ .‬ﻃﻮري واﻧﻤﻮد ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﺻﻼً اﻳﺪه را ﻛ‪‬ﺶ ﻧﺮﻓﺘﻪ‪ .‬دروغ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬دروغ از ﻻﺑﻼي ﻫﻤﻪي‬ ‫دﻧﺪانﻫﺎﻳﺶ ﺑﻴﺮون ﻣﻲزد‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ در واﻗﻊ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺒﻮد‪ .‬داﺳﺘﺎن ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐﺗﺮ از اﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﻫﺮﮔﺰ در زﻣﺎن ﺣﻀﻮر در دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫اﻳﺪهي اوﻟﻴﻪي زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه را ﻧﺸﻨﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﺟﺪاﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮد و‬ ‫ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺗﻤﺎسﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه‪» ‬ﺳﻼم رﻓﻴﻖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺧﺒﺮ؟ ﻓﻘﻂ ﺧﻮاﺳﺘﻢ اﺣﻮاﻟﺖ را ﺑﭙﺮﺳﻢ« ﺳﺮﻛﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر و‬ ‫زﻧﺪﮔﻲِ ﻫﻤﻜﺎر ﻗﺪﻳﻤﻲاش ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ وﻗﺖ ﺑﻌﺪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺗﻜﻨﻲﻛﺎﻟ‪‬ﺮ‪ 1‬در اﻣﻼك ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﺎل‬ ‫اﺳﺘﻮدﻳﻮز ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ ﻫﻢ در آن ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻮد ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﻧﮕﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ زد و ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از‬ ‫ﻫﻤﻜﺎران ﺑﻪ دﻳﺪﻧﺶ رﻓﺖ‪ .‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﭘﺮﺳﻴﺪ روي ﭼﻪ ﭘﺮوژهاي ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ!‬ ‫ﺧﻮدش وﻗﺎﻳﻊ آن روز را اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺑﺮاﻳﺶ “زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه” را ﺷﺮح دادﻳﻢ و اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻮرﭼﻪ ﺑﻮد ﭼﻄﻮر ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮرﭼﻪﻫﺎ را ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲﻛﺮد و ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺣﺸﺮهي ﺷﺎﻏﻞ در ﺳﻴﺮك را در‬ ‫ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﻠﺦﻫﺎ رﻫﺒﺮي ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺤﺘﺎطﺗﺮ ﻣﻲﺑﻮدم‪ ،‬ﺟﻔﺮي ﻣﺪام از اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ اﻛﺮان ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‬ ‫ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ در اواﻳﻞِ ‪ 1996‬ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪنِ ﺷﺎﻳﻌﺎت ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﻓﻴﻠﻢ ﺗﻤﺎم اﻧﻴﻤﻴﺸﻦِ درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ ﻛﻪ ﺑﺎ داﺳﺘﺎﻧﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮرﭼﻪﻫﺎ در ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻮد‪ ،‬دﭼﺎر ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ او ﺣﺎﺷﻴﻪ رﻓﺖ‪ ،‬ﺧﻮدش را زد‬ ‫ﺑﻪ آن راه و ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ اﻳﻦ را از ﻛﺠﺎ ﺷﻨﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻜﺮارِ ﺳﺆال‪ ،‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ دارد‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺣﺘﻲ ﺻﺪاﻳﺶ را ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ؟«‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﺪهﻣﺎن ﻣﺎلِ ﺧﻴﻠﻲ وﻗﺖ ﭘﻴﺶ اﺳﺖ« و ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﮔﺮدانﻫﺎي درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮعِ ﻓﻴﻠﻢ را ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪه‪.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎورت ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﺮوژهي آﻧﺘﺰ را ﻋ‪‬ﻠَﻢ ﻛﺮده ﺗﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻫﻤﻜﺎران ﻗﺪﻳﻤﻲاش در دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ‪ .‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺰرگ‪ ‬درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ ﻳﻌﻨﻲ “ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﺼﺮ” ﻗﺮار اﺳﺖ در روز ﺷﻜﺮﮔﺰاري‬ ‫‪ 1998‬اﻛﺮان ﺷﻮد و او ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪنِ اﺧﺒﺎر اﻛﺮانِ “زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه” در ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪ ﺗﺸﻮﻳﺶ اﻓﺘﺎده و‬ ‫از اﻳﻦ رو ﭘﺮوژهي آﻧﺘﺰ را ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺗﺎ دﻳﺰﻧﻲ را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻛﺮان “زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه”‬ ‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Technicolor‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٨١ :‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﮔﻔﺖ »ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺜﺎﻓﺘﻲ‪ «،‬ﺣﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز ﺑﻪ ﻧﺪرت از زﺑﺎﻧﺶ ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪه و از آن روز‪ ،‬ﺗﺎ ‪ 13‬ﺳﺎل‬ ‫ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺣﺮف ﻧﺰد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ از ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﺧﺒﺮ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪ و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺗﺨﻠﻴﻪي اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺗﺠﺮﺑﻪي‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺖ در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﺳﺮ داد‪ .‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد‪ :‬اﮔﺮ دﻳﺰﻧﻲ و ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻛﺮان “زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه” ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﻓﺮوش “ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﺼﺮ” ﺻﺪﻣﻪ ﻧﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬او ﻫﻢ ﭘﺮوژهي آﻧﺘﺰ‬ ‫را ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻼش ﻣﺰﺑﻮﺣﺎﻧﻪاي ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺑﺎجﮔﻴﺮي‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ داﻣﺶ‬ ‫ﻧﻴﺎﻓﺘﺎدم‪ «.‬ﺑﻪ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﮔﻔﺖ ﻗﺎدر ﺑﻪ راﺿﻲ ﻛﺮدنِ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﻛﺮان ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﻮ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﻛﻮهﻫﺎ را ﺟﺎ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻛﻨﻲ‪ .‬ﺧﻮدت ﺑﻪ ﻣﻦ ﻳﺎد دادي!« ﮔﻔﺖ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ورﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﻚﺷﺎن آﻣﺪه و ﻗﺮارداد ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي را ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﻲ ﺑﻮدم ﻛﻪ آن روز ﭘﺸﺘﺖ اﻳﺴﺘﺎدم‪ ،‬ﺣﺎﻻ داري ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺗﻮ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻓﻨﺎ ﺑﺪﻫﺪ‪ «.‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪون در ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻦ دﻳﺰﻧﻲ ﭘﺮوﺳﻪي ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫“زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه” را ﻛُﻨْﺪ ﻛُﻨَﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﻫﻢ آﻧﺘﺰ را ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ در ﻣﻲآور‪‬د‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪:‬‬ ‫»ﺣﺘﻲ ﻓﻜﺮش را ﻫﻢ ﻧﻜﻦ‪«.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ راﺳﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬واﺿﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﺴﻨﺮ و دﻳﺰﻧﻲ دارﻧﺪ از ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ او را ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﺗﺮك دﻳﺰﻧﻲ و ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﻚ اﺳﺘﻮدﻳﻮي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺑﻜﻮﺑﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﺼﺮ اوﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫ﻣﺎ ﺑﻮد و آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ از روي دﺷﻤﻨﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ در ﻫﻤﺎن ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢﺷﺎن را اﻛﺮان ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ درﺳﺖ‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ “ﺷﻴﺮﺷﺎه” ﺑﻮد‪ :‬اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ دﺳﺖ ﻛﺮدي ﺗﻮي ﻗﻔﺲ و ﻣﺰاﺣﻤﻢ ﺷﺪي‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺐِ ﺧﻮدت ﺑﺎش!«‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻋﻘﺐ ﻧﻨﺸﺴﺖ و رﻗﺎﺑﺖ‪ ‬ﻣﻮرﭼﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎنِ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت داﻣﻦ زدﻧﺪ‪ .‬دﻳﺰﻧﻲ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺟﺎﺑﺰ را ﺳﺎﻛﺖ‬ ‫ﻧﮕﻪ دارد‪ ،‬ﭼﻮن اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ درﮔﻴﺮي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮت آﻧﺘﺰ داﻣﻦ ﻣﻲزﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ دﻫﺎن اﺳﺘﻴﻮ را‬ ‫ﺑﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲﺗﺎﻳﻤﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬آدمﺑﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺮﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ «.‬در واﻛﻨﺸﻲ ﺟﺎﻟﺐ‪ ،‬ﺗ‪‬ﺮي ﭘﺮِس‪ 1‬ﺑﺎزارﻳﺎبِ‬ ‫ﺗﻴﺰﻫﻮشِ درﻳﻢورﻛﺮز ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻗﺮﺻﺶ را ﺳﺮ وﻗﺖ ﺑﺨﻮرد‪«.‬‬ ‫آﻧﺘﺰ در اواﻳﻞ اﻛﺘﺒﺮ ‪ 1998‬اﻛﺮان ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺪي ﻧﺒﻮد‪ .‬در آن‪ ،‬وودي آﻟﻦ ﻧﻘﺶ ﻳﻚ ﻣﻮرﭼﻪي ﻋﺼﺒﻲ در ﻳﻚ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻣﻮرﭼﻪاي را ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ در ﭘﻲ ﺑﺮوز ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﺧﻮد ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎﻳﻢ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﻛﻤﺪيِ وودي‬ ‫آﻟﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬از آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﻮدش درﺳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬ﻓﺮوش داﺧﻠﻲِ ‪ 91‬ﻣﻴﻠﻴﻮن و ﻓﺮوش ﺟﻬﺎﻧﻲِ ‪172‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ ،‬ﺳﺮ ﺟﻤﻊ درآﻣﺪ‪ ‬آﺑﺮوﻣﻨﺪاﻧﻪاي ﺑﺮاي ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫زﻧﺪﮔﻲِ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه‪ ،‬ﺷﺶ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ درﺳﺖ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه‪ ،‬روي ﭘﺮده رﻓﺖ‪ .‬ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪي‬ ‫ﺣﻤﺎﺳﻲ آن اﻗﺘﺒﺎﺳﻲ ﺑﻮد از داﺳﺘﺎن اﻓﺴﺎﻧﻪاي »ﻣﻮرﭼﻪ و ﻣﻠﺦ« ﻣﻨﺘﺴﺐ ﺑﻪ اﻳﺴﻮپ‪ .2‬ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ﻫﻨﺮيِ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮِ‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬اﻣﻜﺎنِ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪنِ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺷﮕﺮف‪ ،‬ﻣﺜﻞ دﻳﺪن ﭼﻤﻨﺰار از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻳﻚ ﻣﻮرﭼﻪ را ﻣﻴﺴﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﺠﻠﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﺑﺮاي آن ﺳﻨﮓ ﺗﻤﺎم ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬رﻳﭽﺎرد ﻛُﺮﻟﻴﺲ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻛﺎرِ ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺴﻴﺎر درﺧﺸﺎن‬ ‫اﺳﺖ‪ :‬ﺑﻬﺸﺘﻲ وﺳﻴﻊ ﭘﺮ از ﺑﺮگﻫﺎ و دﺧﻤﻪﻫﺎي ﭘ‪‬ﺮ ﭘﻴﭻ و ﺧﻢ و ﻫﺰاران ﺣﺸﺮهي ﻣﻮذيِ زﺷﺖ‪ ،‬ﺳﻮاره و ﭘﻴﺎده‪،‬‬ ‫‪Terry Press‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻧﻮﻳﺲ ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻛﻪ داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎﺗﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻠﻪ و دﻣﻨﻪ دارد )دورهي زﻧﺪﮔﻲ او از ‪ 620‬ﺗﺎ ‪ 560‬ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ)ع( اﺳﺖ‪(.‬م‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحـه‪٣٨٢ :‬‬ ‫ﻃﻮري ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻓﻴﻠﻢ درﻳﻢو‪‬رﻛﺰ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﻧﻘﺎﺷﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪«.‬‬ ‫ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻲ دو ﺑﺮاﺑﺮِ آﻧﺘﺰ رﺳﻴﺪ‪ 163 :‬ﻣﻴﻠﻴﻮن در داﺧﻞ و ‪ 363‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر در ﺧﺎرج؛ در ﺿﻤﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي‬ ‫ﻣﺼﺮ را ﻫﻢ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻛﺪورتﻫﺎ را از دلِ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎك ﻛﻨﺪ‪ .‬اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﺪهي‬ ‫“زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه” را در دﻳﺰﻧﻲ ﻧﺸﻨﻴﺪه اﺳﺖ؛ اﮔﺮ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺗﻮاﻓﻘﺎت‪ ،‬دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻬﻤﻲ از ﺳﻮد آن‬ ‫را ﺑﻪ او ﻣﻲداد‪ ،‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ آن دروغ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻨﺪﻳﺪ و ﺣﺮﻓﺶ را ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ازت ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺗﺎرﻳﺦِ اﻛﺮان را ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻛﻨﻲ وﻟﻲ ﺗﻮ ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدي‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﻓﺎع از‬ ‫ﻓﺮزﻧﺪم ‪-‬ﻓﻴﻠﻢ‪ -‬از ﻣﻦ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻧﺒﺎش‪ «.‬ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺎﻟﺘﻲ »ﺧﻴﻠﻲ آرام و ﺷﺒﻴﻪ‬ ‫ﺧﻠﺴﻪﻫﺎي ذن ﮔﺮﻓﺖ« و ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ درﻛﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ از ﺻﻤﻴﻢِ ﻗﻠﺐ‬ ‫ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ را ﻧﺒﺨﺸﻴﺪه اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﻓﻴﻠﻢِ ﻣﺎ ﺳﻬﻢ ﮔﻴﺸﻪي ﻓﻴﻠﻢ او )ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﻣﺼﺮ( را ﺑﻠﻌﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺲِ ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ‬ ‫ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن وِرد‪ ‬زﺑﺎنِ ﻣﺮدم ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‪“ :‬ﭼﻄﻮر ﺷﺪه ﻫﻤﻪ در ﻫﺎﻟﻲوود دارﻧﺪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي‬ ‫ﺣﺸﺮهاي درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟” ﺟﻔﺮي ﺣﺲ اﺻﺎﻟﺖ و ﻧﻮآوري را از اﻳﺪهي ﺟﺎن ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎرش ﺧﻼف وﺟﺪان ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ او اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻜﺮدم‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺟﺒﺮان ﻣﺎﻓﺎت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺷ‪‬ﺮِك‪ ،1‬ﭘﻴﺶ ﻣﻦ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪“ :‬آدم دﻳﮕﺮي ﺷﺪهام‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﻪ‬ ‫آراﻣﺶ رﺳﻴﺪهام” و از اﻳﻦ ﺟﻮر ﻣﺰﺧﺮﻓﺎت‪ .‬وﻟﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎورش ﻧﻜﺮدم‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻟﻄﻒ ﺑﻴﺸﺘﺮي داﺷﺖ‪ .‬او ﺟﺎﺑﺰ را ﻳﻜﻲ از “ﻧﻮاﺑﻎ واﻗﻌﻲ ﺟﻬﺎن” ﻣﻲداﻧﺴﺖ و ﺑﺮ‬ ‫ﺧﻼف راﺑﻄﻪي ﺷﻜﻨﻨﺪهﺷﺎن‪ ،‬اﺣﺘﺮاﻣﻲ واﻗﻌﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﭘﻴﺮوزي ﺑﺮ آﻧﺘﺰ در ﮔﻴﺸﻪ‪ ،‬اﺛﺒﺎت‪ ‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر اﻋﺠﻮﺑﻪاي ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺼﺮف ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫“زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺣﺸﺮه” ﺑﻪ اﻧﺪازهي “داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي” ﮔﻴﺸﻪ داﺷﺖ و اﺛﺒﺎت ﻛﺮد ﻛﻪ آن ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ‬ﻧﺨﺴﺖ‪،‬‬ ‫از ﺳﺮِ اﺗﻔﺎق ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺎي ﻳﻚ ﭼﻴﺰ اﺻﻴﻞ در ﻣﻴﺎن اﺳﺖ‪ :‬ﺳﻨﺪرومِ ﻣﺤﺼﻮلِ دوم‪ «.‬ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮل اول ﺧﻮد را در ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻲ‪» :‬ﻣﻦ اﻳﻦ را در اﭘﻞ ﻛﺸﻒ ﻛﺮدم و در ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ از ﭘﺲ ﻓﻴﻠﻢ دوم ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮ آﻳﻴﻢ‪ ،‬آﻳﻨﺪه از آنِ ﻣﺎ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫ﻓﻴﻠﻢ ﺷﺨﺼﻲِ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزيِ ‪ ،2‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 1999‬ﺑﻴﺮون آﻣﺪ و ﺑﺎ ﻓﺮوش ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 485‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ ،‬از‬ ‫دو ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺒﻠﻲ ﭘﻴﺸﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و زﻣﺎن ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻣﻘﺮ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫‪Shrek‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٨٣ :‬‬ ‫ﻓﺮا رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و ﺑﭽﻪﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻣﺘﺮوﻛﻪي دلﻣﻮﻧﺘﻪ‪ 1‬را ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ در‬ ‫اﻣﺮيوﻳﻞ‪ 2‬واﻗﻊ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻛﻠﻲ و اُﻛﻠَﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ در اﻳﻦ ﺳﻮي ﭘ‪‬ﻞِ ﺑِﻲ‪ 3‬از ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺨﺮﻳﺐِ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻌﻤﺎري ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺟﺪﻳﺪ در آن زﻣﻴﻦِ ‪ 16‬ﻫﻜﺘﺎري‬ ‫را ﺑﻪ ﭘﻴﺘﺮ ﺑ‪‬ﻬﻠﻴﻦ‪ 4‬ﻣﻌﻤﺎرِ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ واﮔﺬار ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺐ ﻧﻈﺎرت ﻣﻲﻛﺮد؛ از ﻃﺮح ﻣﻔﻬﻮﻣﻲِ اوﻟﻴﻪ ﺗﺎ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮاد‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬رﺋﻴﺲ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ا‪‬د ﻛَﺘﻤﻮل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ درﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﻘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ را درﺳﺖ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻛﺎرﮔﺮداﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻫﺮ ﺳﻜﺎﻧﺲ از ﻓﻴﻠﻤﺶ ﻋﺮق ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ ،‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢ ﺷﺨﺼﻲ اﺳﺘﻴﻮ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ از اﺑﺘﺪا ﻳﻚ اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﺳﻨﺘﻲ ﻫﺎﻟﻲوودي ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺟﺪا ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و‬ ‫ﭘﺎﺗﻮقﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﮔﺮوهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻘﺮ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺧﻮد را دوﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ‬ ‫ﭼﻮن ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎري را ﻣﻨﺰوي ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ از ﺟﻨﺒﻪاي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ؛ ﻳﻚ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺰرگ در ﭘﻴﺮاﻣﻮن‪ ،‬ﺳﺎﻟﻨﻲ ﻣﺮﻛﺰي در وﺳﻂ و ﻧﻮﻋﻲ از ﻣﻌﻤﺎري ﻛﻪ ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎي‬ ‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد را اﻳﺠﺎب ﻛُﻨَﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮ ﺧﻼف اﻗﺎﻣﺘﺶ در دﻧﻴﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل و ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻬﺘﺮ از ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ آن در‬ ‫ﻣﻨﺰوي ﺳﺎﺧﺘﻦ اﻧﺴﺎنﻫﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ دﻳﺪارﻫﺎي رو در رو را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲداد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در دوران اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺼﺮ ﻣﺎ‪ ،‬وﺳﻮﺳﻪي اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻤﻴﻞ و آﻳـﭽ‪‬ﺖ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪه‪ ،‬و اﻳﻦ ﻣﺴﺨﺮه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻼﻗﻴﺖ در‬ ‫دﻳﺪارﻫﺎي ﺣﻀﻮريِ ﭼﺎﻟﺸﻲ ﺑﺮوز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و از دل ﺑﺤﺚﻫﺎي اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻣﻲﺟﻮﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲروي ﺳﺮاغ اﻓﺮاد و از ﻛﺎر و‬ ‫ﺑﺎرﺷﺎن ﻣﻲﭘﺮﺳﻲ و ﺑﻌﺪ “وآو” ﺑﻪ زودي اﻳﺪهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﺗﻨﻮرِ ﻣﻐﺰت ﭘﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻃﺮاﺣﻲ و ﻣﻌﻤﺎري ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺮوج ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎ و ﻫﻤﻜﺎريﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ را در ﺧﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻠﻲ ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﺗﺨﻴﻞ را ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻃﻮر اﺗﻔﺎﻗﻲ‬ ‫ﭘﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬از دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻲ داد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﺮوج از دﻓﺎﺗﺮﺷﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﭘﺎﺗﻮق ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎران ﺑﺨﺶﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﻴﻨﻨﺪﺷﺎن‪ ،‬دور ﻫﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫درﻫﺎي روﺑﺮوﻳﻲ و ﭘﻠﻪﻫﺎي اﺻﻠﻲ و راﻫﺮوﻫﺎ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎﻓﻪﺗﺮﻳﺎ و ﺻﻨﺪوقﻫﺎي ﭘﺴﺘﻲ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺗﺎقﻫﺎي ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻫﻢ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎﻳﻲ رو ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎﺷﺎﺧﺎﻧﻪاي ﺑﺎ ‪600‬‬ ‫ﺻﻨﺪﻟﻲ و ‪ 2‬اﺗﺎق ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻪ و ﻫﻤﻪ در ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺌﻮري‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ از ﻫﻤﺎن روز اول ﺟﻮاب داد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺳﺮاغ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎهﻫﺎ دﻟﺘﻨﮓ‪ ‬دﻳﺪارﺷﺎن ﺑﻮدم‪.‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻧﺪﻳﺪهام ﻛﻪ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﺗﺮوﻳﺞ ﻫﻤﻜﺎري و ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر ﺟﻠﻮ رﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ دو ﺳﺮوﻳﺲ دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ‪-‬ﺗﻮاﻟﺖ ﺑﺰرگ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻗﺮار داد؛ ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮاي آﻗﺎﻳﺎن وﻟﻲ ﻫﺮ دو ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ‪ .‬ﭘ‪‬ﻢ ﻛ‪‬ﺮوﻳﻦ از ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫‪Del Monte‬‬ ‫‪Emeryville‬‬ ‫‪Bay‬‬ ‫‪Peter Bohlin‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحـه‪٣٨٤ :‬‬ ‫»ﺧﻮدش ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ زﻳﺎدهروي ﻛﺮده‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻧﻢﻫﺎي ﺑﺎردارِ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺳﺮوﻳﺲ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ‪ 10‬دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺎده ﺑﺮود‪ ،‬و ﺳﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻳﻚ دﻋﻮاي‬ ‫اﺳﺎﺳﻲ در ﮔﺮﻓﺖ‪ «.‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺪود دﻓﻌﺎت‪ ‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه راه ﺣﻠﻲ ﭘﻴﺪا و ﻗﺮار ﺷﺪ‬ ‫در ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ دو ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ در اﻳﻦ ﺳﻮ و ﻳﻜﻲ در آن ﺳﻮي ﺳﺎﻟﻦ‪.‬‬ ‫از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﻓﻠﺰيِ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﻣﻌﺮض دﻳﺪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧْﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ‬ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﻧﮓ و ﺑﺎﻓﺖ را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪاي در‬ ‫آرﻛﺎﻧﺰاس‪ 1‬ﺳﻔﺎرشِ ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺗﻤﺎم اﺳﺘﻴﻞ را داد و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻴﻮندارﻫﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﻻزم‬ ‫را در ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﺻﺮار ورزﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻴﺮآﻫﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﭻ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮش‬ ‫ﺑﺨﻮرﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮدش از آن روزﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻮﻻد را ﭘﻮﻟﻴﺶ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪاش ﺷﺪ ﺗﻴﺮآﻫﻦﻫﺎي ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺪونِ روﻛﺶ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎﻓﺖﺷﺎن را دﻳﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر زﻳﺒﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎي ﺑﺮﭘﺎﻛﻨﻨﺪهي ﺳﺘﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺮ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادهﺷﺎن را ﺑﻪ دﻳﺪن آﻧﺠﺎ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪«.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫از ﻋﺠﻴﺐﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﻘﺮ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻴﻜﺴﺎر “ﮔﻮﺷﻪي دﻧﺞِ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ” اﺳﺖ؛ ﻣﺎﺟﺮاي آن از اﻳﻨﺠﺎ ﺷﺮوع‬ ‫ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻧﻴﻤﺎﺗﻮرﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن از ﻣﻘﺮ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ ﺟﺪﻳﺪش‪ ،‬د‪‬رﺑﻲ ﻛﻮﭼﻚ در دﻳﻮار ﭘﺸﺖ‬ ‫اﺗﺎﻗﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ﻛﻪ رو ﺑﻪ ﻳﻚ راﻫﺮوي ﺳﻘﻒ‪ ‬ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺧﻤﻴﺪه از داﺧﻞِ آن ﺑﻪ‬ ‫ﻒ ﻳﻚدﺳﺖ‪ ‬ﻓﻠﺰي ﺑﺮوي‪ ،‬و از آﻧﺠﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ درﻳﭽﻪﻫﺎي ﺗﻬﻮﻳﻪي ﻫﻮا ﻣﻴﺴﺮ‬ ‫اﺗﺎﻗﻲ ﺑﺎ دﻳﻮارﻫﺎ و ﻛﻒ و ﺳﻘ ‪‬‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬او و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﭘﺲ از ﻣﺼﺎدرهي اﻳﻦ اﺗﺎقِ ﺳ‪‬ﺮي‪ ،‬آن را ﺑﺎ ﭼﺮاغﻫﺎي ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ و ﻻﻣﭗﻫﺎي رﻧﮕﻲ آزﻳﻦ‬ ‫ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻧﻴﻤﻜﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ‪‬روﻳﻪﺷﺎن ﻋﻜﺲﻫﺎي ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻮد ﻣﺒﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﻨﮕﻮﻟﻪاي‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﺰِ ﺗﺎﺷﻮ‪،‬‬ ‫ﺑﻄﺮيﻫﺎي ﻣﺸﺮوب‪ ،‬ﻣﻠﺰوﻣﺎت ﺧﻮﺷﮕﺬراﻧﻲ‪ ،‬دﺳﺘﻤﺎلﺳﻔﺮهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪي “ﮔﻮﺷﻪي دﻧﺞِ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ” و‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺮور ﺑﻪ اﺗﺎق اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﺼﺐ دورﺑﻴﻦِ وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ در راﻫﺮوي ورودي‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ ﺣﻀﻮر‬ ‫ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎي ﻧﺎﺧﻮاﻧﺪه را از ﻗﺒﻞ ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎي ﻣﻬﻢ را ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻲآوردﻧﺪ ﺗﺎ دﻳﻮار ﻳﺎدﮔﺎريﻫﺎ را‬ ‫اﻣﻀﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻣﻀﺎﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ‪ ،‬ر‪‬ي دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻴﻢ آﻟ‪‬ﻦ‪ 3‬و ر‪‬ﻧﺪي ﻧﻴﻮﻣﻦ در آﻧﺠﺎ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻖ‬ ‫آن ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻮد و از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻫﻞِ اﻟﻜﻞ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺗﺎقِ ﻣﺮاﻗﺒﻪ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﻳﺎدآور ﺧﺎﻃﺮهي اﺗﺎق ﻣﺮاﻗﺒﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ داﻧﻴِﻞ ﻛﻮﺗﻜﻲ در ﻛﺎﻟﺞ رﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ در‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺧﺒﺮي از ﻗﻄﺮه ﭼﻜﺎﻧﺪن ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫ﻃﻼق‬ ‫در ﺟﻠﺴﻪي ﺷﻬﺎدت‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺳ‪‬ﻨﺎ در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ ،2002‬ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ از آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰِ اﭘﻞ‪ ،‬اﺑﺮاز ﺗﻨﻔﺮ ﻛﺮد و ﺑﻴﺎن داﺷﺖ‪» :‬ﺑﻌﻀﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺗﻤﺎم‬ ‫‪Arkansas‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ 2‬ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﺑﺮﮔﺮدانِ ﻋﺒﺎرت‪ «The Love Lounge» ‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻣﻀﺎﻫﺎ ﻛﺎريِ ﻣﻦ در اﻳﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺳﺖ‪ .‬‬ ‫ﻟﻴﻨﻚ ‪www.narenji.ir/steve :Donate‬‬ ‫‪Tim Allen‬‬

‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٨٥ :‬‬ ‫ﺻﻔﺤﻪ و ﺑﻴﻠﺒﻮردﻫﺎﻳﻲ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان‪ :‬ﺑﮕﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻮزان )ﺑﺰن روي ﺳﻲدي(‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ دﺳﺖ‪ ‬اﻓﺮاد‬ ‫ﺑﺮاي دزدي و اﺷﺘﺮاك ﻣﺤﺘﻮاي دزدﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﺎ دوﺳﺘﺎنﺷﺎن ﺑﺎز اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺧﺎص داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ اﺻﻼً ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﮔﻮﻳﻨﺪه از ﻛﻠﻤﻪي “ﺑﮕﻴﺮ” ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده و ﻓﺮض را ﺑﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻗﺮار داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ دزدي از دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺎﻳﻞﻫﺎ از روي‬ ‫ﺳﻲدي ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ‪ ،‬وﺟﻬﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺧﺮاب ﺷﺪ و اﻳﺴﻨﺮ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ را از ﻗﺒﻞ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻛﺎرش ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮد را ﻃﺒﻖ ﺗﻮاﻓﻖِ ﻗﺒﻠﻲ ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫“ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻴﻮﻻﻫﺎ‪ ”،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮوش ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 525‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﺪل ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪-‬دﻳﺰﻧﻲ‬ ‫ﻫﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﻋﺪ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺗﻮاﻓﻖ دﻳﺰﻧﻲ و ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻓﺮا رﺳﻴﺪ و ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي اﻳﺴﻨﺮ ﻛﻪ ﻋﻠﻨﺎً ﻣﺜﻞ ﻓﺮو ﻛﺮدن ﭼﻮب‬ ‫ﺗﻮي ﭼﺸﻢ ﺷﺮﻳﻚ ﻛﺎري دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪ ﻣﺬاﻛﺮت‪ ‬ﺑﻌﺪي ﻧﻜﺮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺑﺎور آن ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﭼﻨﺎن‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮان دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻔﺮهي دﻟﺶ را ﮔﺸﻮد‪» :‬ﻫﻴﭻ ﻣﻲداﻧﻲ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻦ ﭼﻪ ﻛﺮد؟«‬ ‫اﻳﺴﻨﺮ و ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻮاﺑﻖ ﻛﺎري ﻣﺘﻔﺎوت و ارزشﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎدي داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ از ﻧﻈﺮ ارادهي ﻗﻮي و ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ‬ ‫ﺣﻴﻦ ﻣﺬاﻛﺮه‪ ،‬ﻋﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو ﻋﺎﺷﻖ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﻋﻤﻞ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﻣﺴﺘﻠﺰمِ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪‬‬ ‫وﺳﻮاسﮔﻮﻧﻪ و اﻧﺘﻘﺎد وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻤﺎﺷﺎي اﻳﺴﻨﺮ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺳﻮار ﺑﺮ ﻗﻄﺎر ﺗﻨﺪروي ﺣﻴﺎتوﺣﺶ از وﺳﻂ‬ ‫ﻗﻠﻤﺮوي ﺣﻴﻮاﻧﺎت در دﻧﻴﺎي دﻳﺰﻧﻲ ﻋﺒﻮر و ﻣﺪام راهﻫﺎي ﺷﮕﺮﻓﻲ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﺗﺠﺮﺑﻪي ﮔﺮدﺷﮕﺮان اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺜﻞ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ روي ﺳﺎدهﺳﺎزيِ راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮيِ آﻳـﭙﺎد وﻗﺖ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎﺷﺎي‬ ‫آﻧﻬﺎ ﺣﻴﻦ ﻫﺪاﻳﺖ‪ ‬ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻪ دﻳﮕﺮ اﺻﻼً ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪي ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮ دو در ﺗﺮﻏﻴﺐ اﻓﺮاد ﻣﻮﻓﻖﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ در ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺷﺪن‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮرد در ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو ﺟ‪‬ﻮ‪‬‬ ‫ﻣﺘﺸﻨﺠﻲ را رﻗﻢ ﻣﻲزد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﺗﻔﺎﻫﻢ‪ ،‬ﻫﺮ دو دﻳﮕﺮي را دروﻏﮕﻮ ﺧﻄﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﻫﻴﭽﻜﺪام ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي از ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺒﻮدﻧﺪ؛ ﻫﺮﮔﺰ اﺗﻔﺎق ﻧﻴﺎُﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﻳﻜﻲﺷﺎن ‪-‬ذرهاي‪ -‬واﻧﻤﻮد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫از دﻳﮕﺮي ﭼﻴﺰي ﺑﻪ او اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪهي اﻳﺴﻨﺮ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰ از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺎزي ﺗﺠﺎرت‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻫﻢ‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻳﻜﻲ ﺑﻬﺘﺮ از دﻳﮕﺮي ﺑﻴﺮون ﻣﻲداد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﭘﺸﺖ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻲ ﺣﺘﻤﺎً ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ دﻳﺰﻧﻲ ﻛﻨﺠﻜﺎو ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ راز ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎور ﻛﻦ در‬ ‫ﻃﻮل اﻳﻦ راﺑﻄﻪي ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺳﺮ ﺟﻤﻊ دو ﺳﺎﻋﺖ و ﻧﻴﻢ از ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﺮد‪ .‬اﺻﻼً ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲداد‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﻫﺎج و واج ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬آﺧﺮْ اﺷﺘﻴﺎق و ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﺑﺨﺶ ﻣﻬﻤﻲ از ﺷﻐﻞ ﻣﺎ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ دﻳﮕﺮ ﺑﻲاﻧﺼﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﺴﻨﺮ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ او ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺳﺮ زده ﺑﻮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‬ ‫ﺑﺎزدﻳﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در آﻧﻬﺎ ﺣﻀﻮر ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻨﺠﻜﺎوي و ﺗﻮﺟﻪ اﻧﺪﻛﺶ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻨﺮ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫در اﺳﺘﻮدﻳﻮيِ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﻛَﺘﻤﻮل‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬وﻗﺖ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺮاي ﻳﺎدﮔﻴﺮيِ رﻣﻮز ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲِ‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﺻﺮف ﻧﻤﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحـه‪٣٨٦ :‬‬ ‫در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ‪ 2002‬ﺷﻠﻴﻚ‪ ‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در ﻣﻼء ﻋﺎم‪ ،‬ﺑﻴﻦ ﺟﺎﺑﺰ و اﻳﺴﻨﺮ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر‪ -‬روحِ ﺧﻼقِ “واﻟﺖ دﻳﺰﻧﻲِ” ﻛﺒﻴﺮ را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺮادرزادهي واﻟﺖ‪ ،‬ر‪‬ي‪ ‬را ﺑﻪ‬ ‫ﻲ ﻣﻴﺮاث و روح او ﻣﻲﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪ .‬ر‪‬ي‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد دوريِ در ﺣﺎل ﺗﺰاﻳﺪش از اﻳﺴﻨﺮ‪ ،‬ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻋﻨﻮان ﺗﺠﺴﻢِ واﻗﻌ ِ‬ ‫در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺬا ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺨﺼﺎً ﺑﻪ او ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﭘﺎيِ اﻳﺴﻨﺮ در ﻣﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺮارداد‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر‪-‬دﻳﺰﻧﻲ را ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪1‬‬ ‫ر‪‬ي‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎرش در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬اﺳﺘﻨﻠﻲ ﮔُﻠﺪ ‪ ،‬ﻫﺸﺪار در ﻣﻮرد ﻣﺸﻜﻞ ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺷﺮوع‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ در اواﺧﺮ ‪ 2002‬اﻳﺴﻨﺮ اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺧﺎرج از روﻳﻪي ﻣﻌﻤﻮل ﺑﺮاي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬او‬ ‫ﻋﺠﻴﺐ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﭘﺸﺖ‪ ‬ﻣﻴﺰِ ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻗﺮارداد ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺣﻘﻮق ﻣﻌﻨﻮي‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ و ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎً ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ دﻳﺰﻧﻲ ﻣﺬاﻛﺮات را ﺑﻪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از اﻛﺮانِ‬ ‫“در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧ‪‬ﻤﻮ” ﻣﻮﻛﻮل ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻤﻴﻠﺶ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬دﻳﺮوز ﺑﺮاي دوﻣﻴﻦ ﺑﺎر ﻓﻴﻠﻢِ ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻴﻜﺴﺎر را دﻳﺪﻳﻢ؛‬ ‫“در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧﻤﻮ” ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻲ آﻳﻨﺪه اﻛﺮان ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻫﺸﺪار ﺧﻮﺑﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻓﻴﻠﻢِ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﮔَﺮد‪ ‬ﭘﺎي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲﺷﺎن ﻫﻢ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮِ ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﻴﻠﻤﻲ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ «.‬اﻳﻦ‬ ‫اﻳﻤﻴﻞ دو ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺰرگ داﺷﺖ‪ :‬ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮ از ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﺗﺎﻳﻤﺰ در آورد و ﺟﺎﺑﺰ را از ﺷﺪ‪‬ت ﺧﺸﻢ ﺑﻪ ﺑﺎﻻي‬ ‫ﺟ‪‬ﻮ‪ ‬زﻣﻴﻦ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮد؛ دوم اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻈﺮِ اﻳﺴﻨﺮ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺿﻌﻒ‪ ‬ﻓﻴﻠﻢ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﻮد‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ اﺷﺘﺒﺎه!‬ ‫“در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧﻤﻮ” در زﻣﺎن اﻛﺮان ﺑﺪل ﺑﻪ ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر )و دﻳﺰﻧﻲ( ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ “ﺷﻴﺮ‬ ‫ﺷﺎه” را ﺷﻜﺴﺖ داد و ﺑﺎ ﻓﺮوشِ داﺧﻠﻲِ ‪ 340‬ﻣﻴﻠﻴﻮن و ﻓﺮوش ﺟﻬﺎﻧﻲِ ‪ 528‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎً ‪868‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪتﻫﺎ ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦِ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2010‬ﺑﺎ ﻓﺮوش ‪ 50‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﺴﺨﻪ‪،‬‬ ‫ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮي دي‪.‬وي‪.‬ديِ ﺗﻤﺎم دوران ﺑﻮد و در ﭘﺎركﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺒﻮبﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﺗﻮقﻫﺎي ﻣﺮدم‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎيِ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ و ﻋﻤﻴﻖِ ﻫﻨﺮي و ﻣﻮﺿﻮع و ﺷﺎﻟﻮدهي ﻣﻨﺴﺠﻢِ ﻗﺼﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﻜﺎرِ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ را از آنِ ﺧﻮد ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ ﭼﻮن در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﻛﺮدن و‬ ‫ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻦِ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺰﻳﺰاﻧﺖ ﻫﻢ ﻓﺮﺻﺖ‪ ‬ﺧﻄﺮ ﻛﺮدن ﺑﺪﻫﻲ‪ «.‬اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ 183 ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻪ درآﻣﺪ‪‬‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد و رﻗﻢ ﺳﻨﮕﻴﻦِ ‪ 521‬ﻣﻴﻠﻴﻮن را ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦ ﻧﺒﺮد ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ در اﺧﺘﻴﺎرﺷﺎن ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﺗﻤﻪي اﻛﺮانِ “در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧ‪‬ﻤﻮ” ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺮارداد‪ ‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي را ﺑﺮاي اﻳﺴﻨﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪،‬‬ ‫ﻗﺮاردادي آﻧﻘﺪر ﻳﻚﻃﺮﻓﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي رد ﺷﺪن اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﻬﻢ ‪ 50-50‬از درآﻣﺪﻫﺎ‬ ‫)ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺮارداد ﻗﺒﻠﻲ‪ (،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺮﺗﻴﺒﺎت‪ ‬ﺟﺪﻳﺪي را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞِ ﺣﻖِ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‪ ‬ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ و ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر و ﭘﺮداﺧﺖ ﻓﻘﻂ ‪ ٪7.5‬از ﻓﺮوش‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﺣﻖاﻟﻌﻤﻞِ ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ دو ﻓﻴﻠﻢِ در ﺣﺎل ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲﻫﺎ و ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﻤﻮل ﻗﺮارداد ﺟﺪﻳﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ اﻳﺴﻨﺮ ﺑﺮگ ﺑﺮﻧﺪهي ﻗﻮيﺗﺮي در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻗﺮارداد را ﺗﻤﺪﻳﺪ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬دﻳﺰﻧﻲ ﺣﻖِ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي ﺑﻌﺪي داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر را داﺷﺖ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮيِ‬ ‫ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬از وودي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻧ‪‬ﻤﻮ را ﻫﻢ در ﭼﻨﮓ ﺧﻮد ﻣﻲدﻳﺪ‪ :‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣﻴﻜﻲﻣﺎوس‪ 2‬و داﻧ‪‬ﻠﺪ داك‪.3‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬اﻳﺴﻨﺮ در ﺣﺎلِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ “داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ‪ ”3‬در اﺳﺘﻮدﻳﻮي اﻧﻴﻤﻴﺸﻨﻲ ﺧﻮد‪‬‬ ‫‪Stanley Gold‬‬ ‫‪Mickey Mouse‬‬ ‫‪Donald Duck‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٨٧ :‬‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻮد ‪-‬ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦﻃﻮر واﻧﻤﻮد ﻣﻲﻛﺮد‪ -‬زﻳﺮا ﭘﻴﻜﺴﺎر از اﻧﺠﺎم آن ﺳﺮ ﺑﺎز زده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ دﻳﺪن‬ ‫ﺑﻼﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ “ﺳﻴﻨﺪرﻻ ‪ ”2‬آورده ﺑﻮد‪ ،‬از ﻧﺘﻴﺠﻪي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺸﻤﺌﺰ ﻣﻲﺷﺪم‪«.‬‬ ‫اﻳﺴﻨﺮ در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ ،2003‬ر‪‬ي‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ را وادار ﺑﻪ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻛﺮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻨﺠﺎل ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ر‪‬ي‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﮕﺎرش و اﻧﺘﺸﺎر ﻧﺎﻣﻪاي ﺳﺮﮔﺸﺎده زد و ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ‪» :‬ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰش را‪ ،‬اﻧﺮژي ﺧﻼﻗﻪاش‬ ‫را و ﺗﻤﺎم ﻣﻴﺮاث ﺑﺎ ارزﺷﺶ را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ‪ «.‬دﻋﺎي او ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺖ‪ ‬اﻳﺴﻨﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ ﺑﻮد ﺷﺎﻣﻞ‬ ‫ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪاي ﻗﻮي ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در آن ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ‬ ‫اﻳﺴﻨﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2004‬ﻋﻠﻨﺎً ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲ را ﻟﻐﻮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻋﻠﻨﻲ ﻧﻜﺮدن ﻧﻈﺮاﺗﻲ ﻛﻪ دورِ ﻣﻴﺰ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮد ﺳﺨﺖ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦﺑﺎر ﻋﻘﺐ ﻧﻨﺸﺴﺖ‪ .‬در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺴﻲ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎران ﮔﻔﺖ‪ :‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ دﻳﺰﻧﻲ ﻫﻨﻮز دارد ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي “ﻛﻬﻨﻪي ﺷﺮمآور” ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬در‬ ‫ﺿﻤﻦ‪ ،‬ادﻋﺎي اﻳﺴﻨﺮ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﺮاﻛﺖ‪ ‬ﻫﻨﺮيِ دﻳﺰﻧﻲ در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺑﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪» :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪي ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪﻛﻲ در ﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺣﺘﻲ از ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺟﺪاﻳﻲِ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﭘﻴﻜﺴﺎر و دﻳﺰﻧﻲ ﻫﻢ دﭼﺎر ﺗﻦﻟﺮزه ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ آن‬ ‫روزﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﮕﺮان ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻢ ‪-‬ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ‪ -‬ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﻼﻳﻲ ﺳﺮ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﻋﺰﻳﺰﻣﺎن ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻨﺠﺮي در ﻗﻠﺒﻢ ﻓﺮو ﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬او در اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﺰد ﻫﻤﻜﺎران ارﺷﺪش ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر زﻳﺮ ﮔﺮﻳﻪ زد‪،‬‬ ‫ﮔﺮﻳﻪاي ﻛﻪ در ﺳﺎﻟﻦ اﺻﻠﻲ اﺳﺘﻮدﻳﻮ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮاي ‪ 800‬ﺗﻦ از ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﻴﺰ ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪:‬‬ ‫»درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻋﺰﻳﺰي داري و ﺑﻌﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻲﺷﻮي آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪﺧﻮاﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﭙﺎري‪،‬‬ ‫آنﻫﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﻛﻮدكآزارِ ﺟﺎﻧﻲ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از او روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ ﺗﺎ اوﺿﺎع را آرام ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻻﻳﻞ‬ ‫ﺟﺪاﻳﻲِ ﭘﻴﻜﺴﺎر از دﻳﺰﻧﻲ را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد و ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪‬‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﻧﻈﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اورِن ﺟﺎﻛﻮب‪ 1‬از ﺗﻜﻨﺴﻴﻦﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪﻛﺎرِ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺷﮕﺮف را داﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﻗﺎﻧﻊ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﺎرغ از‬ ‫اﺗﻔﺎﻗﺎت ﭘﻴﺶرو‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺷﻜﻮﻓﺎﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎب اﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ‪ ‬ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎ در دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﺧﺴﺎرات وارد ﺻﺤﻨﻪ ﺷﺪ‪ .‬او ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﻗﺎﺑﻞِ‬ ‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و ﻗﺎﺑﻞِ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻮد ﻛﻪ اﻓﺮاد ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﺶ دﻣﺪﻣﻲ و ﭘﺮﻧﻮﺳﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﺑﻘﻪاش ﺑﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ و‬ ‫رﻳﺎﺳﺖ ﺷﺒﻜﻪي ا‪‬ي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1996‬ﺗﻮﺳﻂ دﻳﺰﻧﻲ ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮت‪ ‬اﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺟﻬﻪي‬ ‫ﻛﺎرياش ﺑﻮد؛ او در ادارهي ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪي اﻣﻮر از دﻳﮕﺮان ﺑﻬﺘﺮ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل داراي ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ ﺗﻴﺰﺑﻴﻦ ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ‬ ‫ﻧﺨﺒﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ درك دﻳﮕﺮان ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻮشروﻳﻲ‪ ،‬و ﺟﻠﺐ اﻋﺘﻤﺎد اﻓﺮاد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺼﻴﺼﻪي ﻧﻴﻜﻮي‬ ‫اﻣﺎﻧﺖداري ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺮﺧﻼف اﻳﺴﻨﺮ و ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﻛﺎر‪ ‬آرام و ﻣﻨﻀﺒﻂ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﻛﻤﻜﺶ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺎ آدمﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮدﺑﺰرگﺑﻴﻦ ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﮕﺮ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ اﻋﻼم ﺧﺎﺗﻤﻪي ﻣﺬاﻛﺮات‪ ،‬ﻛﻤﻲ ﻫﻮﭼﻲﮔﺮي ﻛﺮد‪ .‬وارد‬ ‫ﺑﺤﺮان ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻃﺮح ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم ﻣﺸﻜﻼت را از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺬاﻛﺮه ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫اﻳﺴﻨﺮ ﺑﻴﺶ از ده ﺳﺎل ﺑﺮ ﻛﺮﺳﻲِ رﻳﺎﺳﺖ‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ ﺗﻜﻴﻪ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ رﻳﺎﺳﺖ ﻓﺮاﻧﻚ وﻟﺰ‪ 2‬ﺑﺮ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻛﻪ دﺳﺖ‪ ‬اﻳﺴﻨﺮ را در ﺑﺴﻴﺎري از ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺑﺎز ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ‪،‬‬ ‫‪Oren Jacob‬‬ ‫‪Frank Wells‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحـه‪٣٨٨ :‬‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات ﺧﻮدش را ﻧﻴﺰ اراﺋﻪ ﻛﻨﺪ؛ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ ارزﺷﻤﻨﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﭘﺮوژهﻫﺎي‬ ‫ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﺪ؛ اﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﮔﺮدش در ﭘﺎرك‪ ‬ﻣﺸﺎﻫﻴﺮِ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺄﺳﻴﺲِ ﺷﺒﻜﻪي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‪ ،‬و ﻣﻮارد‬ ‫ﺑﻲﺷﻤﺎر دﻳﮕﺮ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ‪ ‬وﻟﺰ در ﺣﺎدﺛﻪي ﺳﻘﻮط‪ ‬ﻫﻠﻲﻛﻮﭘﺘﺮ در ﺳﺎل ‪ ،1994‬اﻳﺴﻨﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺪﻳﺮ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ در ﻛﻨﺎر ﺧﻮد ﻧﺪﻳﺪ‪ .‬ﻛﺎﺗﺰﻧﺒﺮگ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ‪ ‬وﻟﺰ را ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد و ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ اﺧﺮاﺟﺶ ﺗﻮﺳﻂ اﻳﺴﻨﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﻞ اووﻳﺘﺰ‪ 1‬ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1995‬رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺷﺪ وﻟﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺒﻮد و در ﻛﻤﺘﺮ از دو ﺳﺎل ﻛﻨﺎر رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺧﻮدش را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»اﻳﺴﻨﺮ در ده ﺳﺎلِ اول واﻗﻌﺎً ﺧﻮب ﻋﻤﻞ ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ در ده ﺳﺎل دوم اﻓﺘﻀﺎح ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻌﺪ از در ﮔﺬﺷﺖ‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚ وﻟﺰ رو آﻣﺪ‪ .‬اﻳﺴﻨﺮ آدم ﺧﻼﻗﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮات ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﻛﺎر دارد‪ .‬در دوران ﺣﻀﻮرِ‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚ‪ ،‬ادارهي اﻣﻮر اﺟﺮاﻳﻲ ﺑﺎ او ﺑﻮد در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﺴﻨﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺜﻞ زﻧﺒﻮر از اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﺑﻪ آن ﭘﺮوژه ﺑﺮود و‬ ‫ﮔﺮدهاﻓﺸﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﻴﺶ ﺑﺮود‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮگ‪ ‬ﻓﺮاﻧﻚ‪ ،‬اﻳﺴﻨﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﮔَﻨﺪ‬ ‫زد‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ او را دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻓﺮاد اﺣﺴﺎس ﺑﻲﻛﻔﺎﻳﺘﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬او ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ درﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﻴﻦ ﮔﺸﺘﺎﭘﻮ‪ 2‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﻜﻪي ﺳﻴﺎه ﺑﺪون ﺗﺄﻳﻴﺪ آﻧﻬﺎ ﺧﺮج ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد‪‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﻓﻲ ﻣﺎ ﺑِﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ دﺳﺘﺎورﻫﺎﻳﺶ در ده ﺳﺎل اول اﺣﺘﺮام ﻣﻲﮔﺬارم‪ .‬ﺣﺘﻲ آن ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ را ﻫﻢ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻮاﻗﻊ آدم ﺑﺎ ﻣﺰهاي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻫﻮش و ﺑﺬﻟﻪﮔﻮ‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻚ رويِ ﺗﺎرﻳﻚ ﻫﻢ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻨﻴ‪‬ﺘﺶ ﺑﺮ او ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬اواﺋﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻣﻨﺼﻒ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ دﻫﻪ ﻫﻤﻜﺎري‪ ،‬آن‬ ‫روي ﺗﺎرﻳﻜﺶ را ﻫﻢ دﻳﺪم‪«.‬‬ ‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ در ﺳﺎل ‪ 2004‬درك‪ ‬ﻧﺎدرﺳﺘﺶ از وﺿﻌﻴﺖ‪ ‬ﺑﺤﺮاﻧﻲِ ﮔﺮوه‪ ‬اﻧﻴﻤﻴﺸﻦِ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬دو‬ ‫ﻓﻴﻠﻢِ اﺧﻴﺮ آﻧﻬﺎ “ﺳﻴﺎرهي ﮔﻨﺞ” و “ﺑﺮادر ﺧﺮﺳﻪ‪ ”،‬ﻧﻪ اﻓﺘﺨﺎري ﺑﺮاي ﻣﻴﺮاث‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آوردﻧﺪ و ﻧﻪ‬ ‫ﭘﻮﻟﻲ ﺑﺮاي ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﺑﺎﻧﻜﻲاش‪ .‬اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎي ﭘﺮﻓﺮوش‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺧﻮنِ داﺧﻞِ رگﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﮔﺮدشﻫﺎ‬ ‫در ﭘﺎركﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﻓﺮوش اﺳﺒﺎبﺑﺎزيﻫﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ را روﻧﻖ ﻣﻲﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬داﺳﺘﺎن‬ ‫اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ دﻧﺒﺎﻟﻪدار ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ؛ ﻧﻤﺎﻳﺶ روي ﻳﺦ‪ ،‬اﺟﺮاي ﻣﻮزﻳﻜﺎل در ﻛﺸﺘﻲﻫﺎي ﺗﻔﺮﻳﺤﻲِ دﻳﺰﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﺘﺎبداﺳﺘﺎنِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي و دو ﺑﺎزيِ وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ‪ ،‬دهﻫﺎ ﻣﺪل اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ﻣﺘﺤﺮك از روي ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻂ‪ ‬ﺗﻮﻟﻴﺪ‪‬‬ ‫ﻟﺒﺎس و ‪ 9‬ﻣﺤﻞِ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ در ﭘﺎركﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪ و ﻫﻤﻪ ﺣﻮلِ ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﻫﻢاﻓﺰاﻳﻲ‪ ،‬در ﻣﻮرد “ﺳﻴﺎرهي ﮔﻨﺞ” رخ ﻧﺪاد‪.‬‬ ‫اﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎﻳﻜﻞ درك ﻧﻤﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ در ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﺣﺎد ﺷﺪه و اﻳﻦ‬ ‫درك‪ ‬ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮد را در ﻧﺤﻮهي ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻣﺤﺘﺎجِ‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻳﺴﻨﺮ ﻋﺎﺷﻖِ ﻣﺠﺎدﻟﻪ و ﮔﺮﻳﺰان از ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ در ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب‬ ‫ﻧﻤﻲداد‪ ،‬ﭼﻮن اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻮد‪ .‬اﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻣﺬاﻛﺮهاي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﺧﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻴﺮ ﺷﻮد وﻟﻲ‬ ‫اﻳﻦ دو ﻧﻔﺮ اﺳﺘﺎد ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪«.‬‬

‫‪Michael Ovitz‬‬ ‫‪Gestapo‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٨٩ :‬‬ ‫ﻣﺨﻤﺼﻪ در ﻳﻚ ﺷﺐِ ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬در ﻣﺎرس ‪ 2005‬ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻳﮕﺮ ﺗﻤﺎﺳﻲ از ﺳﻨﺎﺗﻮرِ ﺳﺎﺑﻖ ﺟ‪‬ﺮج ﻣﻴﭽِﻞ‪ 1‬و‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي دﻳﺰﻧﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﺴﻨﺮ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﮕﺮ ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ دﺧﺘﺮاﻧﺶ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ و ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ زﻧﮓ‬ ‫زد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده و واﺿﺢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﻜﺴﺎر ارزش ﻗﺎﺋﻞ اﺳﺖ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻗﺮارداد‪ ‬ﺟﺪﻳﺪي ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻫﻴﺠﺎنزده ﺷﺪ‪ .‬از اﻳﮕﺮ ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ و ﺣﺘﻲ از ارﺗﺒﺎط ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦﺷﺎن ﺑﻮد ﺟﺎ ﺧﻮرد؛ دوﺳﺖدﺧﺘﺮِ‬ ‫ﺳﺎﺑﻘﺶ ﺟﻨﻴﻔﺮ اﻳﮕﺎن و ﻫﻤﺴﺮ اﻳﮕﺮ‪ ،‬وﻳﻠﻮ ﺑِﻲ‪ 2‬ﺳﺎلﻫﺎ ﻗﺒﻞ در داﻧﺸﮕﺎه ﭘﻨﺴﻴﻠﻮاﻧﻴﺎ ﻫﻢاﺗﺎﻗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آن ﺳﺎل ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻧﺘﺼﺎبِ رﺳﻤﻲِ اﻳﮕﺮ‪ ،‬او و ﺟﺎﺑﺰ دور آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻣﺬاﻛﺮات را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﭘﻞ داﺷﺖ‬ ‫ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪ ‬ﭘﺨﺶ وﻳﺪﻳﻮ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻟﺬا ﻻزم ﺑﻮد ﺳﺮﻳﺎلﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‬ ‫آﻳـﺘﻮﻧﺰ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ در آن ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻋﻠﻨﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺮ روي ﺻﺤﻨﻪ‪ ،‬ﻳﻚ راز ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳﮕ‪‬ﺮ ﭼﻨﺪﻳﻦ آﻳـﭙﺎد داﺷﺖ و آﻧﻬﺎ را در ﻃﻮل روز‬ ‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ ،‬از ورزش ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﻲِ ﺳﺎﻋﺖ ‪ 5‬ﺻﺒﺢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﺷﺐ‪ .‬او ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ داﺷﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻮﭼﻚ ﭼﻪ ﻛﻤﻚ‪ ‬ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻳﺎلﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‬ ‫ﺑﻲدرﻧﮓ ﻣﺤﺒﻮبﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﻳﺎلﻫﺎي ا‪‬ي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ را ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‪“ :‬ﻛﺪﺑﺎﻧﻮﻫﺎي ﺑﻴﭽﺎره‪ ”3‬و‬ ‫“ﮔﻤﺸﺪﮔﺎن‪ ”.4‬اﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ روي اﻳﻦ ﺗﻮاﻓﻖِ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻢ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ روشِ ﻛﺎر ﻣﺮا ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﻫﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ او ﻫﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي روﻧﻤﺎﻳﻲ از آﻳـﭙﺎد‪ ‬وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺗﺌﺎﺗﺮي در ﺳﻦﺧﻮزه اﺟﺎره و اﻳﮕﺮ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻣﻬﻤﺎن وﻳﮋه ﺑﻪ‬ ‫روي ﺻﺤﻨﻪ دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬اﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ در ﻣﺮاﺳﻢِ اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺒﻮدم و ﻫﻴﭻ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻘﺪر ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫واﻗﻌﺎً ﺟﻬﺶِ ﺧﻮﺑﻲ در راﺑﻄﻪﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻣﻦ ﻧﻮﮔﺮا و ﺧﻄﺮﭘﺬﻳﺮم‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪ روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑ‪‬ﺮد و ﺗﻤﺎم وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آﻳـﭙﺎد‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ را ﺷﺮح داد‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻳﻢ« و اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺎﻻ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه و ﻛﻠﻴﭗﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻃﺒﻖ ﻋﺎدت ﺑﺎ »ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ« ﺟﻠﺴﻪ را ﺧﺎﺗﻤﻪ داد‪ :‬ﻗﺮار ﺑﻮد آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺳﺮﻳﺎلﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ را ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﺎ اﻋﻼن اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎ ﺳﻘﻒ ﺳﺎﻟﻦ را ﺳﻮراخ ﻛﺮد‪ .‬دو ﺗﺎ از ﺳﺮﻳﺎلﻫﺎي ﭘﺮﻃﺮﻓﺪار‬ ‫ا‪‬ي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ را ﻧﺎم ﺑﺮد و ﺑﺎ ﻫﻴﺠﺎن ﮔﻔﺖ‪» :‬و ﺻﺎﺣﺐ ا‪‬ي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ ﻛﻴﺴﺖ؟ دﻳﺰﻧﻲ! آره از رﻓﻘﺎي ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺟﺎﺑﺰ آرام و راﺣﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ ﻋﺎﺷﻘﺶ‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺗﻠﻔﻴﻖِ ﻣﺤﺘﻮاي ﻋﺎﻟﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻀﻮر ﻣﻦ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮاي اﻋﻼمِ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻣﻜﺚ‪ ‬ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ اﭘﻞ‪«.‬‬ ‫از ﮔﺮﻣﻲ راﺑﻄﻪي آن دو ﻣﺸﺨﺺ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪-‬دﻳﺰﻧﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻓﺘﺎده‪ .‬اﻳﮕ‪‬ﺮ در اﻳﻦ ﺑﺎره‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ راﺑﻄﻪ روشِ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺮا ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﻛﻪ “ﻋﺸﻖو‪‬رزي” ﺑﻮد ﻧﻪ “ﺟﻨﮓاﻓﺮوزي‪ ”.‬ﻣﺎ ﺑﺎ ر‪‬ي‪‬‬

‫‪George Mitchell‬‬ ‫‪Willow Bay‬‬ ‫‪Desperate Housewives‬‬ ‫‪Lost‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحـه‪٣٩٠ :‬‬ ‫دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﻛﺎمﻛَﺴﺖ‪ ،1‬اﭘﻞ و ﭘﻴﻜﺴﺎر در ﺟﻨﮓ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ راﺑﻄﻪﻫﺎ را درﺳﺖ ﻣﻲﻛﺮدم و ﻣﻬﻢﺗﺮ از‬ ‫ﻫﻤﻪ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﻜﺴﺎر را‪«.‬‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ از اﻓﺘﺘﺎح ﭘﺎرك دﻳﺰﻧﻲﻟﻨﺪ در ﻫ‪‬ﻨﮓﻛُﻨﮓ‪ 2‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢِ اﻳﺴﻨﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬آن ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﺎن رژهﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮلِ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي دﻳﺰﻧﻲ در ﺧﻴﺎﺑﺎن اﺻﻠﻲ‬ ‫ﭘﺎرك ﺑﻮد‪ .‬اﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻪ دﻳﺪ ﻛﻪ از ﺑﻴﻦ ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي ﺣﺎﺿﺮ در رژه‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﻳﻦ ده ﺳﺎل ﻫﻤﻪ ﻣﺎل‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﻮي ﻣﻐﺰم ﭼﺮاﻏﻲ روﺷﻦ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﻨﺎر ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم وﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﺑﺮوز‬ ‫ﻧﺪادم‪ ،‬ﭼﻮن ﮔﻔﺘﻨﺶ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺗﻨﻈﻴﻢِ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮد ده ﺳﺎﻟﻪي او در ﺣﻮزهي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺑﻮد‪ .‬ده‬ ‫ﺳﺎلِ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎ “ﺷﻴﺮﺷﺎه‪“ ”،‬دﻳﻮ و دﻟﺒﺮ” و “ﻋﻼءاﻟﺪﻳﻦ” و ﺑﻌﺪ ده ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﺪون ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻣﻮرد ﻣﻮﻓﻖ‪«.‬‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺑﻮرﺑﺎﻧﻚ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺑﻪ آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻣﺎﻟﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖ در دﻫﻪي ﻗﺒﻞ روي اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎ ﺿﺮر‬ ‫ﻫﻢ داده و ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺑﻲﻓﺎﻳﺪهي ﺣﻘﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪاش در ﻣﻘﺎم ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎ را ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اراﺋﻪ ﻛﺮد و اﻋﻀﺎ از اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﻊ و ﻧﻈﺮﺷﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﮕﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦﻫﺎ ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﻢ ﺳﺎﻟﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﻳﻚ ﻣﻮج‬ ‫اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻣﻮاجِ ﺣﺎﺻﻞ از ﻫﺮ ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎمِ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬از ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮي ﭘﺎركﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺑﺎزيﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ﻣﺤﺼﻮﻻت دﻳﮕﺮ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ آدمﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮجﺳﺎز ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ‪ «.‬ﭼﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﭘﻴﺶ روي آﻧﻬﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬ﻓﻌﻠﻲِ ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ ﺑﺴﺎزﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﮕﺮ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ؛ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ را‬ ‫ﻋﻮض ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﺲ دﻳﮕﺮي را ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮدي را ﺳﺮاغ ﻧﺪاﺷﺖ؛ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺑﺨﺮﻧﺪ‪ .‬او‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻓﺮوﺷﻲ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﮔﺮان‬ ‫اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻪ او ﻣﺠﻮز ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﻣﻮرد را داد‪.‬‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ ﺑﻪ روﺷﻲ ﻏﻴﺮﻣﻌﻤﻮل ﻛﺎر را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬اﺑﺘﺪا در ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻜﺎﺷﻔﻪاي ﻛﻪ در ﻫ‪‬ﻨﮓﻛُﻨﮓ‬ ‫ﺑﺮاﻳﺶ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد و اﻳﻨﻜﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﭼﻘﺪر ﻣﺤﺘﺎج ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺳﺖ‪ ،‬اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫از اول ﺑﺎب را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻗﻀﻴﻪ را ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮوز داد‪ .‬اﻳﻦ روزﻫﺎ اﮔﺮ اﻳﻦﻃﻮري وارد ﻳﻚ ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺸﻮﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻋﺮف ﻣﺬاﻛﺮه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ او ﻛﺎرتﻫﺎﻳﺶ را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺖ و ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﻨﺎ‬ ‫رﻓﺘﻪاﻳﻢ‪ ”.‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ازش ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻮدم ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻢ؛ ﺑﻴﺎ ﺑﻲدرﻧﮓ ﻛﺎرتﻫﺎ را ﺑﺮﻳﺰﻳﻢ‬ ‫روي ﻣﻴﺰ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﭼﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ‪) «.‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ روش ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺒﻮد‪ .‬او اﻏﻠﺐ ﻣﺬاﻛﺮات را ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺎﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﺮد‪(.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و اﻳﮕ‪‬ﺮ ﺑﺎرﻫﺎ در اﻃﺮاف ﻣﻘﺮِ اﭘﻞ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎﻧﻚ آﻟ‪‬ﻦ و ﺷﺮﻛﺎ در دﻫﻜﺪهي ﺳﺎن ﭘﻴﺎدهروي‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪا ﻗﺮار ﺷﺪ ﻳﻚ ﻗﺮارداد‪ ‬ﺗﻮزﻳﻊِ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ :‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻤﺎم ﺣﻘﻮق ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ و‬ ‫ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ و در ﻋﻮض دﻳﺰﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺨﺸﻲ از ﺳﻬﺎم ﭘﻴﻜﺴﺎر را‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮزﻳﻊ و ﭘﺨﺶ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪش ﻣﺒﻠﻐﻲ را ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﮕ‪‬ﺮ‬ ‫ﻧﮕﺮان ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺑﺪل ﺑﻪ رﻗﻴﺐ دﻳﺰﻧﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛُﺸﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺣﺘﻲ‬ ‫‪Comcast‬‬ ‫‪Hong Kong‬‬ ‫‪Allen and Co.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٩١ :‬‬ ‫اﮔﺮ دﻳﺰﻧﻲ ﺳﻬﺎمدار ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ اﺷﺎرهﻫﺎﻳﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎر ﺑﺰرﮔﺘﺮي ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ واﻗﻌﺎً دارم ﻓﺮاﺗﺮ از اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﻀﻴﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺎقِ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﺬاﻛﺮات ﺑﺎﺷﺪ‪» :‬ﭼﻨﺪان ﻃﻮل ﻧﻜﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻫﺮ دوي ﻣﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺬاﻛﺮات‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻮاﻓﻖ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻣﻨﺘﺞ ﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‪ ‬دﻋﺎي ﺧﻴﺮِ ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ا‪‬د ﻛَﺘﻤﻮل ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺳﺮﻳﻊ رﻓﺖ ﺳﺮ اﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎب اﻳﮕ‪‬ﺮ را ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ او ﻳﻚﻛﺎﺳﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﺗﺎ دﻳﺰﻧﻲ را‬ ‫ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي اﺳﺖ‪ «.‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﻣﻲﺷﺪ ﮔﻔﺖ ﻣﺎ دو ﺗﺎ ﻛﺎﻣﻼً روي ﻫﻮا ﺑﻮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اداﻣﻪ داد‪» :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ دو ﺗﺎ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻴﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻴﻢ ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ اول اﻳﮕ‪‬ﺮ را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ اول ﺣﺴﻲ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﺷﻤﺎ داﺷﺘﻢ وﻟﻲ واﻗﻌﺎً از اﻳﻦ ﻣﺮد ﺧﻮﺷﻢ آﻣﺪه‪ «.‬ﺑﺮايﺷﺎن از ﺳﺎدﮔﻲِ‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮ ﺳﺮ اراﺋﻪي ﺳﺮﻳﺎلﻫﺎي ا‪‬ي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ ﺑﺮاي آﻳـﭙﺎد ﮔﻔﺖ و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﻓﺮﻗﺶ ﺑﺎ دﻳﺰﻧﻲِ اﻳﺴﻨﺮ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻓﺮق ﺷﺐ و روز اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎب ﻳﻚ آدم روراﺳﺖ و ﺑﻲﻛﻠﻚ اﺳﺖ‪ «.‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدش و ﻛَﺘﻤﻮل ﻓﻘﻂ ﺑﺎ‬ ‫دﻫﺎنﻫﺎي ﺑﺎز آﻧﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪ‪ .‬از ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﭘﺮواز ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ رﺳﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﺎم را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ‬ ‫ﭘﺎﺳﻲ ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ ﺑﻴﺪار ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺮف ﻣﻲزدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﻫﻢ ﺷﺎم را ﺑﺎ ﻛَﺘﻤﻮل ﺧﻮرد و ﺑﻌﺪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻫﻤﺮاﻫﻲ )ﻧﻪ ﺣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ( از ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬رﻓﺘﻢ آﻧﺠﺎ و ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﮔﺮدانﻫﺎ را ﻳﻜﻲ ﻳﻜﻲ‬ ‫دﻳﺪم و ﻫﺮ ﻛﺪام ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮدش را ﺑﺮاﻳﻢ ﺷﺮح داد‪ «.‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوﻫﺶ اﻳﻨﻘﺪر ﺗﺤﺴﻴﻦ‬ ‫اﻳﮕﺮ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ دﻟﮕﺮﻣﻲ او ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎدم ﻧﻴﺴﺖ ﻫﻴﭻ روزي ﺑﻪ آن اﻧﺪازه ﺑﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر‬ ‫اﻓﺘﺨﺎر ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﮔﺮوهﻫﺎ و ﻛﺎرﻫﺎ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎب ﺗﻮي اﺑﺮﻫﺎ ﺳﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آن روزﻫﺎ در دﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻮد )ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎ‪ ،‬راﺗﺎﺗﻮﻳﻲ‪ 1‬و‬ ‫وال‪-‬اي‪ (2‬اﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮِ ارﺷﺪ‪ ‬اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲِ دﻳﺰﻧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬واي ﺧﺪاي ﻣﻦ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﻋﺠﺐ ﺷﺎﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ‬ ‫ﺟﻮر ﻫﺴﺖ اﻳﻦ ﻗﺮارداد را ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ‪ .‬آﻳﻨﺪهي ﺷﺮﻛﺖ در ﮔﺮوي اﻳﻦ ﻛﺎر اﺳﺖ« و ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت آﺷﻜﺎرا ﻋﺪم‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي در دﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﮔﺮوه اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ دﻳﺰﻧﻲ را اﺑﺮاز ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻗﺮارداد‪ ‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﺰﻧﻲ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر را در ﻗﺎﻟﺐِ ﺗﻠﻔﻴﻖِ ﺳﻬﺎم ﺑﺎ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 7.4‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر‬ ‫ﺧﺮﻳﺪاري ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪل ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺳﻬﺎمدارِ دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ ٪7‬ﺳﻬﺎم ﻛﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻳﺴﻨﺮ ﺑﺎ‬ ‫‪ ٪1.7‬و ر‪‬ي‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ ﺑﺎ ‪ ٪1‬ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ؛ ﻃﺒﻖ ﻗﺮارداد‪ ،‬ﺑﺨﺶِ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦِ دﻳﺰﻧﻲ زﻳﺮِ ﻧﻈﺮِ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﻛَﺘﻤﻮل آن را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﺴﺘﻘﻠﺶ را ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻛﺮد و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻣﻘﺮ و‬ ‫اﺳﺘﻮدﻳﻮي آن در اﻣﺮيوﻳﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ آدرسﻫﺎي اﻳﻤﻴﻞ اﻓﺮاد ﻫﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮد!‬ ‫‪3‬‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ از ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮاﺳﺖ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﻛَﺘﻤﻮل را ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي ﺳ‪‬ﺮي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي دﻳﺰﻧﻲ در ﺳ‪‬ﻨﭽﻮري ﺳﻴﺘﻲِ‬ ‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﻮد و ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻃﻮري ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺮارداد‪ ‬ﮔﺮان و اﺳﺎﺳﻲ‪ ،‬اﺣﺴﺎس‬ ‫ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪي ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ آﺳﺎﻧﺴﻮر از ﮔﺎراژِ ﭘﺎرﻛﻴﻨﮓ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﻦ زﻳﺎدي اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺷﺪم ﻳﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻃﻮﻟﺶ دادم‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ‪ «.‬در آﺧﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻘﻂ‬ ‫‪Ratatouille‬‬ ‫‪Wall-E‬‬ ‫‪Century City‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحـه‪٣٩٢ :‬‬ ‫ﻳﻚﺑﺎر ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺿﺮﺑﻪ زدن ﺑﻪ ﭘﺎي او ﺷﺪ و ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻳﻚ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻋﺎﻟﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫روش ﺳﺎﺧﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ و ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻛﺎريﻣﺎن ﺣﺮف زدم‪ .‬از ﺻﺪاﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺎنﻣﺎن ﺑﻮد ﮔﻔﺘﻢ و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﻗﻮهي‬ ‫ﺧﻼﻗﻪي اﻓﺮاد را ﻣﻲﭘﺮورﻳﻢ‪ «.‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺳﺆاﻻت‪ ‬ﻓﺮاواﻧﻲ داﺷﺖ و ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺬاﺷﺖ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﺑﻪ اﻛﺜﺮ آﻧﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺧﻮدش‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﺗﻠﻔﻴﻖِ ﻫﻨﺮ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي زﻳﺒﺎ اﺳﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻋﺼﺎرهي‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ‬ﻛﺎريِ ﭘﻴﻜﺴﺎر اﺳﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﭘﻞ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي دﻳﺰﻧﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻦ ادﻏﺎم را ﺑﻴﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﻞ اﻳﺴﻨﺮ از دﻧﻴﺎي‬ ‫ﻣﺮدهﻫﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻗﻄﺎر را از ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻨﺤﺮف ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﮕﺮ زﻧﮓ زد و ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ ﺧﻮدت ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ را درﺳﺖ ﻛﻨﻲ‪ «،‬اﻳﮕﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﻄﻮري؟«‬ ‫ﺟﻮاب اﻳﺴﻨﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ‪ «.‬اﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻛﻤﻲ دﻟﺨﻮري دوﺑﺎره ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﺎﻳﻜﻞ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ درﺳﺘﺶ ﻛﻨﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺣﺘﻲ ﺧﻮدت ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻲ؟«‬ ‫اﻳﺴﻨﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺑﺮ ﺿﺪ ادﻏﺎم ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﻳﮕﺮ ﻋﻀﻮ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻳﺎ از ﻣﺪﻳﺮان ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد وﻟﻲ اﻳﺴﻨﺮ ﺑﻪ وارِن ﺑﺎﻓ‪‬ﺖ‪ 1‬زﻧﮓ زد ﻛﻪ از ﺳﻬﺎمداران‬ ‫ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻪ ﺟ‪‬ﺮج ﻣﻴﭽﻞ رﺋﻴﺲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ .‬ﺳﻨﺎﺗﻮر ﺳﺎﺑﻖ‪ ،‬اﻳﮕ‪‬ﺮ را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﮕﺬارد اﻳﺴﻨﺮ‬ ‫ﺣﺮﻓﺶ را ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬اﻳﺴﻨﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺑﺨﺮﻧﺪ ﭼﻮن ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ‪ ٪85‬از ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪهي ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﺻﺎﺣﺐ ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬داﺷﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ از‬ ‫ﺑﺎﺑﺖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ آن ﻣﻘﻄﻊ‪ ،‬دﻳﺰﻧﻲ درﺻﺪي از ﻓﺮوش ﺑﻪ ﻋﻼوهي ﺣﻘﻮقِ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‪ ‬دﻧﺒﺎﻟﻪﺳﺎزي و‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺎراﻛﺘﺮﻫﺎ را دارد‪» :‬ﺗﻮﺿﻴﺢ دادم ﻛﻪ ﻋﻤﻼً ﻓﻘﻂ ‪ ٪15‬از ﭘﻴﻜﺴﺎر در اﺧﺘﻴﺎر دﻳﺰﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآوردﻧﺪ و ﺑﺎﻗﻲ ﻫﻤﻪاش ﻗﻤﺎري ﺑﺰرگ روي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي آﻳﻨﺪهي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﻮد‪ «.‬اﻳﺴﻨﺮ ﺗﺼﺪﻳﻖ‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻳﻚ دورهي ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻼﻳﻲ را ﮔﺬراﻧﺪه وﻟﻲ ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ اوﺿﺎع ﻫﻤﻴﺸﻪ آنﻃﻮر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪:‬‬ ‫»ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﺗﻬﻴﻪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﻛﺎرﮔﺮداﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ‪ n‬ﻣﻮرد ﻛﺎرِ ﺧﻮب ﺳﻘﻮط ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ را ﻧﺸﺎن دادم‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫اﺳﭙﻴﻠﺒﺮگ رخ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺮاي ﺧﻮد دﻳﺰﻧﻲ و ﺧﻴﻠﻲﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ «.‬ﻃﺒﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‪ ‬او ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮاﻓﻖ‬ ‫ﺑﻴﺎرزد ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﻓﻴﻠﻢِ ﭘﻴﻜﺴﺎر ‪ 1.3‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﻓﺮوش ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﺴﻨﺮ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲدﻳﺪ ﻣﻦ‬ ‫اﻳﻦ را ﻣﻲداﻧﻢ دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ او اﺗﺎق را ﺗﺮك ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﮕ‪‬ﺮ ﺧﻂ ﺑﻪ ﺧﻂ‪ ‬ﻧﻈﺮاﺗﺶ را رد ﻛﺮد‪ .‬آﻏﺎز ﻛﻼﻣﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ‬ ‫ﺑﻬﺘﺎن ﺑﮕﻮﻳﻢ ﭼﻪ ﭼﻴﺰِ اﻳﻦ ﻧﻈﺮات ﻏﻠﻂ ﺑﻮد‪ «.‬ﭘﺲ از اﺳﺘﻤﺎع ﺳﺨﻨﺎن ﻫﺮ دو‪ ،‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻗﺮارداد را ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﮕ‪‬ﺮ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در ﺟﻠﺴﻪي اﻋﻼمِ اﻳﻦ ادﻏﺎم ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ا‪‬ﻣﺮيوﻳﻞ ﭘﺮواز ﻛﺮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع‪،‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ و ﻛَﺘﻤﻮل ﻧﺸﺴﺘﻲ ﮔﺬاﺷﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻫﺮ ﻛﺪامﺗﺎن ﺷﻜﻲ دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫“ﻣﻤﻨﻮن‪ ،‬ﻧﻪ!” و ﻟﻐﻮش ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ «.‬اﻏﺮاﻗﻲ ﺑﻴﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬در آن ﻣﻘﻄﻊ اﻧﺠﺎم ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺤﺎل ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺮ ﺣﺎل ﻳﻚ ﺗﻌﺎرف ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮر‪‬د‪ .‬ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ردﻳﻔﻢ‪ «.‬ﻛَﺘﻤﻮل ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺰن ﺑﺮوﻳﻢ ﺗﻤﺎﻣﺶ‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را در آﻏﻮش ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر ﮔﺮﻳﺴﺖ‪.‬‬

‫‪Warren Buffett‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و س ه | صـفـحــه‪٣٩٣ :‬‬ ‫ﻫﻤﻪ در ﺳﺎﻟﻦِ ﻣﻴﺎﻧﻲِ ﻣﻘﺮ زﻳﺒﺎي ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺟﻤﻊ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻋﻼم ﻛﺮد‪» :‬دﻳﺰﻧﻲ دارد ﭘﻴﻜﺴﺎر را ﻣﻲﺧﺮد‪«.‬‬ ‫اﺷﻚ ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ در آﻣﺪ وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻛﻪ او ﭘﻴﺶ رﻓﺖ و ﻗﺮارداد را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ ،‬ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﻛﻢﻛﻢ ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫از ﺑﻌﻀﻲ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ اوﺿﺎع ﺑﺮ ﻋﻜﺲ اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛَﺘﻤﻮل رﺋﻴﺲ ﺑﺨﺶ اﻧﻴﻤﻴﺸﻦ و ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻒ ﻣﻲزدﻧﺪ و ﺳﻮت ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﮕ‪‬ﺮ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎري اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺑﺎ دﻋﻮت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫وﺳﻂ ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺘﻮدﻧﻲِ ﺟﺎري در ﭘﻴﻜﺴﺎر و ﻧﻴﺎز ﺷﺪﻳﺪ‪ ‬دﻳﺰﻧﻲ ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ﭘﺮورش‬ ‫آن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺣﻀﺎر ﺑﺎرﻫﺎ ﺣﺮﻓﺶ را ﺑﺎ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻗﻄﻊ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺪﻓﻢ اﻳﻦ ﻧﺒﻮده ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ درﺳﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﺟﺰو آن ﺑﻮده‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ واﻟﺖ دﻳﺰﻧﻲ‪ .‬آن ﻃﻮري ﻛﻪ ادﻏﺎم را اﻧﺠﺎم دادﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺴﺎر ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﻪ دﻳﺰﻧﻲ ﻫﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺧﻮﺑﻲ ﺷﻮد‪«.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٣٩٤ :‬‬

‫فصل ﺳ و چهار‬ ‫ﻣ‪‬ﻚﻫﺎي ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ‬ ‫متمایز ساخ ِن اپل‬

‫ﺑﺎ آﻳـﺒﻮك‪ ،‬ﺳﺎل ‪.1999‬‬

‫ﺻﺪفﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻜﻌﺐﻫﺎي ﻳﺦ‪ ،‬و آﻓﺘﺎبﮔﺮدانﻫﺎ‬ ‫از زﻣﺎنِ ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳـﻤ‪‬ﻚ )‪ (1998‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲِ دﻟﺮﺑﺎ را ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪي اﺻﻠﻲِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي اﭘﻞ‬ ‫ﺑﺪل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪ :‬ﻟﭗﺗﺎﭘﻲ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎدي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺻﺪف‬ ‫ﺗَﻨﮕﺮﻳﻦ‪ ،1‬و ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ روﻣﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﻣﻜﻌﺐ ﻳﺦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺷﻠﻮارﻫﺎيِ ﭘﺎﭼﻪﮔﺸﺎد ﻛﻪ اﻣﺮوزه دﻳﮕﺮ در ﭘﺴﺘﻮﻫﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﻣﺪلﻫﺎ ﻧﻴﺰ در زﻣﺎنِ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻬﺘﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﻧﻤﺎد‪ ‬ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺎ ﺷﻜﻮه‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬دﻻﻳﻞِ ﻋﻴﻨﻲِ ﺗﻤﺎﻳﺰِ اﭘﻞ ﺑﺎ رﻗﺒﺎ‪ ،‬و ﺑﻪ ارﻣﻐﺎنآو‪‬ر‪‬ﻧﺪهي ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ‪‬‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺑﻘﺎء ﺷﺮﻛﺖ در ﻋﺼﺮ اﺳﺘﻴﻼي وﻳﻨﺪوز ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻜﻌﺐ ﭘﺎورﻣ‪‬ﻚ ‪ G4‬در ﺳﺎل ‪ 2000‬ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ و آﻧﻘﺪر ﻣﻠﻴﺢ و د‪‬ﻟﻔﺮﻳﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آن در‬ ‫ﻣﻮزهي ﻫﻨﺮﻫﺎي ﻣﺪرنِ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻳﻚ ﻣﻜﻌﺐ ‪ 8‬اﻳﻨﭽﻲِ دﻗﻴﻖ ﻛﻪ ﺗﺠﻠﻲِ ﺧﺎﻟﺺِ ﻃﺒﻊِ زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎسِ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ و ﻛﻤﺎلِ آن در ﺳﺎدﮔﻲاش ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻛﻤﻪاي روي ﺳﻄﺤﺶ ﻗﺮار ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺳﻲديرامِ‬

‫‪1‬‬

‫ﺗَﻨﮕﺮﻳﻦ ﻧﻮﻋﻲ ﺻﺪف اﺳﺖ ﻛﻪ دو رﻧﮓ‪ ‬ﺳﻔﻴﺪ و نارن ی دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ آن ﺻﺪف ﺗَﻨﮕﺮﻳﻦ )ﻧﺎرﻧﮕﻲ( ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬م‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻢ نارن ی‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻟﻴﻨﻚ ‪ Donate‬ﻛﺘﺎب را ﻫﻢ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﮕﺬارم‪ www.narenji.ir/steve :‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٣٩٥ :‬‬ ‫ﻛﺎﺳﻪايِ زﺷﺘﻲ ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺷﻜﺎف‪ ‬ﻇﺮﻳﻒ ﺑﺮاي ورود‪-‬ﺧﺮوج دﻳﺴﻚﻫﺎ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎ ِ‬ ‫ش‬ ‫اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻓﻦِ ﺧﻨﻚﻛﻨﻨﺪهاي در آن ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻧﺸﺪ ﺗﺎ ﻣﻨﺎدي ﺳﻜﻮت ﻣﺤﺾ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ‬ ‫دﻳﺪن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮش ﺧﺎص اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ‪“ :‬اُه‪ ،‬وآو‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ داﺧﻠﺶ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪ ”.‬ﻣﺎ ﺑﺎ ﺣﺬف‬ ‫زواﺋﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﺎﺋﻞ آﻣﺪﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﻣﻜﻌﺐ ‪ G4‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎ ﻓﻘﺪانِ ﺗﺠﻤﻼت‪ ‬ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﻪ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ‬ ‫روﻣﻴﺰيِ ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ اﻛﺜﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪات‪ ‬اﭘﻞ ﺳﻌﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد آن را ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎنِ ﻋﺎدي ﺑﺪل ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﺳﺖ‪ ‬آﺧﺮ ﻣﻜﻌﺐ ‪ G4‬در ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از دو ﺑﺎزار )ﻣﺼﺮﻓﻲ و ﺣﺮﻓﻪاي(‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺘﻲ ﻛﺴﺐ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺣﺮﻓﻪايﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻋﺎت‪ ‬ﻛﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻳﻚ اﻟﻤﺎسِ ﺗﺮاشﺧﻮرده ﺑﺮاي ﻣﻴﺰ ﻛﺎرﺷﺎن‬ ‫ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎدي ﻫﻢ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺒﻠﻐﻲ دو ﺑﺮاﺑﺮِ ﻳﻜﻲ از آن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي روﻣﻴﺰي ﺧﻮش‬ ‫رﻧﮓ و ﻟﻌﺎب ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮوشِ ‪ 200.000‬ﻣﻜﻌﺐ در ﻫﺮ ﻓﺼﻞ از ﺳﺎل ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻓﺼﻞِ اول‪ ،‬ﻣﻌﺎدلِ‬ ‫ﻧﻴﻤﻲ از اﻳﻦ ﻋﺪد و در ﻓﺼﻞ ﺑﻌﺪ ﭼﻴﺰي ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 30.000‬ﻋﺪد از آن ﺑﻪ ﻓﺮوش رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻜﻌﺐ را ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﺧﺎص و ﮔﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ رخ داده‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ درس ﺧﻮدش را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮد و‬ ‫ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲﻫﺎي ﻻزم را اﻧﺠﺎم داد ﺗﺎ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و در ﭼﺎرﭼﻮبِ ﺑﻮدﺟﻪي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه راﻫﻲ ﺑﺎزار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﺮوشِ ﺿﻌﻴﻒ‪ ‬ﻣﻜﻌﺐ‪ ،‬ارﻗﺎم ﻣﺎﻟﻲِ اﭘﻞ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2000‬ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ درﺳﺖ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺒﺎب ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي داﺷﺖ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎزارِ ﻣﺤﺼﻮﻻت آﻣﻮزﺷﻲِ اﭘﻞ ﺑﺎ اﻓﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻫﺮ‬ ‫ﺳﻬﻢ اﭘﻞ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻻي ‪ 60‬دﻻر ﻫﻢ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در ﻳﻚ روز ‪ ٪50‬اﻓﺖ ﻛﺮد و در اﺑﺘﺪاي دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ زﻳﺮ‬ ‫‪ 15‬دﻻر رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺪام از اﻳﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎت‪ ،‬از ﻣﻴﻞِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد ﺗﻤﺎﻳﺰ و از ﻋﺸﻘﺶ ﺑﻪ ﻃﺮحﻫﺎي ﻧﻮﮔﺮا ﻧﻜﺎﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻗﻴﻤﺖ‪‬‬ ‫ﺗﺠﺎري ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎيِ ﺗﺨﺖ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ آﻳـﻤ‪‬ﻚ ﺑﺎ ﻣﺪل ﺟﺪﻳﺪ ﮔﺮﻓﺖ؛‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ روﻣﻴﺰيِ ﻧﻴﻤﻪﺷﻔﺎﻓﻲ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر از ﻛﺎرﺗﻮنِ ﺟﺘﺴﻮنﻫﺎ ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺘﺤﻮل ﺷﻮد‪ .‬در‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻃﺮاﺣﻲِ آﻳﻮ‪ ،‬دل و رودهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ در ﭘﺸﺖ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕ ِﺮ ﺗﺨﺖ ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﭼﻪ در ﭘﻴﻜﺴﺎر و ﭼﻪ در اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﻔﺖ‪ ‬ﭘﺎ روي ﺗﺮﻣﺰ زد ﺗﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﻣﻮرد ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﻧﻘﺼﻲ در‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻠﻮص و ﺻﻔﺎي آن را ﺑﺎ اﻳﺮاد ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬از آﻳﻮ‪ ‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را آن‬ ‫ﭘﺸﺖ ﻗﺎﻳﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﺗﺨﺖ ﻫﺴﺖ؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﻋﻨﺼﺮي ﺳﺮ ﺟﺎي ﺧﻮدش ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪«.‬‬ ‫آن روز ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲِ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬زودﺗﺮ از ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺖ و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﻨﻲ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬را ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻃﻠﺒﻴﺪ‪ .‬رﻓﺘﻨﺪ‬ ‫داﺧﻞِ ﺑﺎغِ ﭘﺸﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻮيِ ﺧﺎﻧﻪ ﭘ‪‬ﺮَش ﻛﺮده ﺑﻮد از ﮔﻞﻫﺎي آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﺳﺎل ﺗﻮي ﺑﺎغ‬ ‫اﻧﻘﻼب ﻣﻲﻛﺮدم و آن روزﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﭘﺮ ﺑﻮد از آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان‪ .‬ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي ﻛﻮﭼﻚ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻧﻲ و اﺳﺘﻴﻮ ﻗﺪمزﻧﺎن ﻣﺸﻐﻮلِ ﺑﺮرﺳﻲِ ﻣﺸﻜﻞﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﮔﺮ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ از ﭘﺎﻳﻪ ﺟﺪا‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻄﻮر‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان؟” ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮ ذوق آﻣﺪ و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﻃﺮح زد‪ «.‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎيِ‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻋﻼﻗﻪ داﺷﺖ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻃﺮﺣﺶ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎلِ اﻳﻦ اﻳﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﺗﺨﺖ‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺎن ﺳﻴ‪‬ﺎل و ﭼﺎﺑﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬ ‫در ﻃﺮاﺣﻲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬آﻳﻮ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﻣ‪‬ﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻪي ﮔﺮدنﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ‬ﻗﺎﺑﻞِ ﺗﻨﻈﻴﻢ از ﺟﻨﺲ ﻛﺮوم ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﮔﻞِ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﭼﺮاغ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪي ﻟﻮﻛﺰُ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﺒﺎﻫﺘﺶ ﺑﺎ ﻛﺎراﻛﺘﺮ‬

‫ف ص ل س ـ ی و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٣٩٦ :‬‬ ‫ﻟﻮﻛﺰُ ﺟﻮﻧﻴﻮر ‪-‬اوﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺳﺎﺧﺖ‪ -‬ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜﺎر ﻧﺒﻮد‪ .‬اﭘﻞ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﮔﻮاﻫﻲِ ﺣﻖ‬ ‫اﺧﺘﺮاع ﺑﻪ ﻧﺎم آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﺛﺒﺖ ﻛﺮد وﻟﻲ در ﻳﻜﻲﺷﺎن ﺟﺎﺑﺰ اﺳﻢ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺨﺘﺮع اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻲ ﻣﺘﺤﺮك‪ ،‬ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺗﺨﺖ‪«.‬‬ ‫ﺛﺒﺖ ﻛﺮد‪» :‬ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي داراي ﺑﺨﺶِ اﻟﺤﺎﻗ ِ‬ ‫از ﻣﻨﻈﺮِ ﺑﺼﺮي‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺬاب ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎنِ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﭘﺸﺖﺑﺎم اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از آن اﻧﺘﻈﺎرِ‬ ‫ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﻲرﻓﺖ وﻟﻲ در ﻋﻮض ﭘ‪‬ﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد از ﺟﻌﺒﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻧﺎزِل و ارزان‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺗﻼشِ‬ ‫ﻧﺎﻓﺮﺟﺎم ﺑﺮاي اراﺋﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از رﻧﮓ آﺑﻲ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ اﻣﺘﺤﺎن ﻛﺮدنِ ﻃﺮحﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﺜﻞ د‪‬ل‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙ‪‬ﻚ و ‪ ،HP‬روي آوردﻧﺪ ﺑﻪ اﻓﺮاط در ارزانﺳﺎزيِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﻴﻦﻛﻨﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺧﺎرﺟﻲ‪ ،‬و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺗﺐِ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎﻫﺶِ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻗﻠﺐ ﺗﭙﻨﺪهي اﻳﻨﺘﻞ‬ ‫ﻧﻮآوريﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮِ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺤﺪود ﻧﺸﺪ‪ .‬اﭘﻞ از ﺳﺎل ‪ 1994‬از رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎي ﭘﺎوِر ﭘﻲﺳﻲ‪،1‬‬ ‫ﻣﺤﺼﻮلِ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﻮﺗﻮروﻻ و آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﺳﺮﻋﺖ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎيِ اﻳﻨﺘﻞ ﻛﻤﺘﺮ از‬ ‫آن و اﻳﻦ از ﺑﺮﺗﺮيﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ در آﮔﻬﻲﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ رخ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﭘﻞ‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺗﻮروﻻ در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﻬﻘﺮا رﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ درﮔﻴﺮي ﺟﺎﺑﺰ و ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﻣﻮﺗﻮروﻻ‪ ،‬ﻛﺮﻳﺲ‬ ‫ﮔَﻠﻮ‪‬ﻳﻦ‪ 2‬ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻟﻐﻮ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲِ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮﻋﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺘﺶ در ﺳﺎل ‪ ،1997‬ﺑﻪ ﮔَﻠﻮ‪‬ﻳﻦ وﻋﺪه داد ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﻣﻮﺗﻮروﻻ )اﺳﺘﺎر ﻣ‪‬ﻜﺲ( اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺮط اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﺗﻮروﻻ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي‬ ‫ﭘﺎوِر ﭘﻲﺳﻲ ﻟﭗﺗﺎپﻫﺎ را اداﻣﻪ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻜﺎري ﻧﻴﺰ ﺑﺪل ﺑﻪ ﻣﺨﻤﺼﻪاي دﻳﮕﺮ ﺷﺪ؛ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻈﺮِ‬ ‫ﺧﻮدش را ر‪‬ك ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻮﺗﻮروﻻ آﺷﻐﺎل ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔَﻠﻮ‪‬ﻳﻦ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻛﻼً آدم ﺑﺪﺧﻠﻘﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻮاﺑﺶ را‬ ‫داد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻠﻔﻦ را روي او ﻗﻄﻊ ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺮوژهي اﺳﺘﺎر ﻣ‪‬ﻜﺲ ﺑﻪ زﺑﺎﻟﻪداﻧﻲ رﻓﺖ‪ ،‬و اﭘﻞ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮت از ﻣﻮﺗﻮروﻻ‪-‬آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﺑﻪ اﻳﻨﺘﻞ آﻣﺎده ﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻛﺎرِ آﺳﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮد و واﺑﺴﺘﮕﻲِ ﺗﺎم و ﺗﻤﺎﻣﻲ داﺷﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞِ ﺟﺪﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺪرﺗﺶ را ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻪ ﺳ‪‬ﺒ‪‬ﻚ و‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻛﺮدن اﻳﺪهﻫﺎ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪي اﺳﺘﺮاﺗﮋيﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ؛ ﺟﻠﻮي واﻳﺖﺑﻮرد ﻣﻲاﻳﺴﺘﺎد و ﺷﺨﺼﺎً‬ ‫ﺑﺤﺚﻫﺎي آزاد را ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و ﻣﺪﻳﺮانِ ارﺷﺪ ﺑﺮاي ‪ 18‬ﻣﺎه داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﻤﺎريِ ﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎيِ اﻳﻨﺘﻞ ﻛﻮچ ﺑﻜﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ .‬آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ‪-‬از اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ -‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻮﺿﻮع را‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺆاﻻت‪ ‬زﻳﺎدي ﭘﺮﺳﻴﺪﻳﻢ و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﮔﺮﻳﺰي از ﻛﻮچ ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﭘﺎو‪‬ل اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا رﺋﻴﺲ و ﺑﻌﺪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﻳﻨﺘﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ روي ﻫﻢ رﻳﺨﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻌﻲ در زﻧﺪه ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ از ﻫﻢ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻗﻮل اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ‪:‬‬ ‫‪Power PC‬‬ ‫‪Chris Galvin‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٣٩٧ :‬‬ ‫»ﺧﻮدﺑﺰرگﺑﻴﻨﻲ او ﻣﻮﻗﺘﺎً ﻛﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ «.‬اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ رﻓﺘﺎري آرام و اﻏﻠﺐ ﭘﺮ ﻛﻨﺎﻳﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان داﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﺮد ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ در اﭘﻞ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ در آﻏﺎز ﺳﺎل ‪» ،2000‬دوﺑﺎره ﻛﺞﺧﻠﻘﻲﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﺣﺘﻲ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬رﻓﺘﺎر ﺗﻮأم ﺑﺎ ﻓﺮوﺗﻨﻲ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ «،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻋﻘﺐ ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬اﻳﻨﺘﻞ‬ ‫ﻗﺮاردادﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ داﺷﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﻬﺘﺮ از ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻮاﻓﻘﻲ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪.‬‬ ‫اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل راهﻫﺎي ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﺮدنِ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﮔﺸﺘﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻴﺸﺘﺮِ‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮات‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻗﺮارﻫﺎي ﭘﻴﺎدهر‪‬وي اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺎه ﺗﺎ رادﻳﻮﺗﻠﺴﻜﻮپ‪ ،‬واﻗﻊ در‬ ‫ﺑﺎﻻي ﺗﭙﻪﻫﺎيِ ﭘﺸﺖ‪ ‬داﻧﺸﮕﺎه‪ ‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺎدهر‪‬وي را ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦِ ﻳﻚ داﺳﺘﺎن و ﺗﺸﺮﻳﺢِ ﻧﻈﺮات‬ ‫ﺧﻮدش راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﺮد و در آﺧﺮ‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﭼﺎﻧﻪ ﻣﻲزد‪.‬‬ ‫اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﺘﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮاﻛﺖﻫﺎي ﺑﺎ دواﻣﺶ اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮﺑﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ ‬و ﻛﺮﻳﮓ ﺑﺎرت‪ 1‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادم ﻛﻪ اﻳﻨﺘﻞ ﻳﻚ ﺷﺮﻳﻚ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ ﮔﺮوه‪ ‬ﺿﺮﺑﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ اﭘﻞ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪ و آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺿﺮباﻷﺟﻞِ ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻪ را ﻣﺤﻘﻖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ را ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢِ ‪ 100‬ﻣﺪﻳﺮِ ﺑﺮﺗﺮِ اﭘﻞ دﻋﻮت ﻛﺮد‪ ،‬و او ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از آن ﻟﺒﺎسﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲِ ﻣﻌﺮوف‪‬‬ ‫اﻳﻨﺘﻞ روي ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻐﻞ ﻛﺮد‪ .‬در روﻳﺪاد ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 2005‬ﻫﻢ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻟﺒﺎس روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ .‬روي ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺑﺰرگ ﺳﺎﻟﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬اﭘﻞ و اﻳﻨﺘﻞ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺣﻴﺮت ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻴﺲﻫﺎي رﻧﮕﻲ او را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﻲداد وﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺳ‪‬ﺮّي ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻼً ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و ﺑﺪونِ ﺗﺄﺧﻴﺮ در اراﺋﻪي ﻣﺤﺼﻮل‪،‬‬ ‫ﺷﺎﻫﻜﺎري ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ وﻗﺘﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ از او ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ‪“ :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ دارﻳﻢ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺣﺘﻲ ذرهاي ﻫﻢ ﻋﻘﺐ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ اﻓﺘﺎد‪ ”،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪:‬‬ ‫“ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ”.‬وﻟﻲ آﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎﻣﺶ دادﻧﺪ!«‬

‫ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر‬

‫‪2‬‬

‫در ﺑﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎﻳﺰِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردش ﺑﺎ ﻣﻘﻮﻟﻪي ﭘﻮل ﻧﻴﺰ ﻣﻲﮔﻨﺠﺪ‪ .‬او در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ در ﺳﺎل‬ ‫‪ ،1997‬ﺧﻮد را ﻛﺴﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ازاي ‪ 1‬دﻻر در ﺳﺎل‪ ،‬آن ﻫﻢ ﻧﻪ ﺑﺮاي ﺳﻮد ﺧﻮدش ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻨﻔﻌﺖ‬ ‫‪Craig Barrett‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ Option 2‬ﻳﺎ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎرِ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد‪» :‬اﺧﺘﻴﺎر ﺧﺮﻳﺪ« و »اﺧﺘﻴﺎر ﻓﺮوش«‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎرِ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﺳﻬﺎم )ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه(‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻋﻄﺎي ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎري )و ﻧﻪ اﻟﺰاﻣﻲ(‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎم ﺑﺎ‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه را ﻗﻴﻤﺖ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺎداش دادن ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎرﻛﻨﺎنِ ارﺷﺪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﻬﺎم داراي ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر را ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ا‪‬ﻋﻤﺎلِ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ‬ ‫زﻣﺎنِ ا‪‬ﻋﻤﺎلِ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺟﺎريِ ﺳﻬﺎمِ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﻛﻨﺎنِ دارايِ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﻬﺎم را ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺘﻲ‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺟﺎريِ ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﺗﺼﺎﺣﺐ ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻓﺮوش آﻧﻬﺎ در ﺑﺎزار ﺑﻮرس ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬واﻗﻌﻲ‪ ،‬از ﻣﺎ ﺑﻪ اﻟﺘﻔﺎوت‬ ‫ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺴﺐ ﺳﻮد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎل ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺟﺎريِ ﺳﻬﺎم‪ ،‬از ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎرِ ﺳﻬﺎم‪ ،‬ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻲارزش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺳﻬﺎم را ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﻧﻤﻲﺧﺮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ارزانﺗﺮ ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪.‬م‬

‫ف ص ل س ـ ی و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٣٩٨ :‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل اﻳﺪهي درﻳﺎﻓﺖ‪ ‬ﺑﻠﻮك‪ ‬ﻋﻈﻴﻢِ ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر )ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺧﺮﻳﺪ ﺳﻬﺎمِ ﺣ ِ‬ ‫ﻖ‬ ‫اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﺳﻬﺎمِ اﭘﻞ در ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه( را ﺑﺎ آﻏﻮشِ ﺑﺎز ﭘﺬﻳﺮا ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﺮف‪ ‬اﻋﻄﺎي‬ ‫ﭘﺎداشﻫﺎي ﻛﺎري در ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎيِ ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪاي ﺳﺎل ‪ 2000‬ﻛﻪ “ﻣﻮﻗﺖ” را از ﺟﻠﻮي ﻋﻨﻮاﻧﺶ ﺑﺮداﺷﺖ و رﺳﻤﺎً ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻳﻚ ﺑﻠﻮك‪ ‬ﻋﻈﻴﻢِ ﺳﻬﺎم )ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺷﺨﺼﻲ( را ﺟﻠﻮي ﺧﻮد دﻳﺪ؛ اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ا‪‬د ووﻻرد را ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎي‬ ‫ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺑﻴﺶ از رﻗﻢِ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎديِ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه روﺑﺮو ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﻪ از ﻋﺪم ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺧﻮد ﺑﻪ ﭘﻮل در اذﻫﺎن‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻜﻞ داده ﺑﻮد‪ ،‬دﭼﺎر ﺧﺪﺷﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ زود ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪاش ﺑﻲارزش ﺷﺪ‪ .‬ﺳﻬﺎم اﭘﻞ‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻓﺮوشِ ﺿﻌﻴﻒ‪ ‬ﻣﻜﻌﺐ و ﻧﻴﺰ ﺗﺮﻛﻴﺪنِ ﺣﺒﺎب اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ -‬در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮِ ‪ 2000‬ﺳﻘﻮط ﻛﺮد و ﺳﻬﺎمِ اﻋﻄﺎﻳﻲ‬‫ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺪل ﻫﻴﭻ و ﭘﻮچ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اوﺿﺎع زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ در ژوﺋﻦِ ‪ ،2001‬ﻓُﺮﭼﻮن ﻣﻘﺎﻟﻪاي راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﭘﻮﻟﺪوﺳﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‬ ‫ﺑﺎ ﻋﻨﻮانِ‪» :‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺗﺎوان ﻣﻲدﻫﺪ‪ «.‬ﻋﻜﺴﻲ از ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻣﻠﻴﺢ روي ﺟﻠﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺳﻬﺎﻣﺶ‬ ‫در ﻗﻌﺮِ درﻳﺎ ﺧﻴﺲ ﻣﻲﺧﻮر‪‬د وﻟﻲ ﺳ‪‬ﺒﻚ‪ ‬ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري آﻧﻬﺎ در زﻣﺎن واﮔﺬاري )ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ روش ارزشﮔﺬاريِ‬ ‫ﺑﻠَﻚ‪-‬ﺷﻮﻟﺰ‪ (1‬ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ در ﺻﻮرت ﻧﻘﺪ ﺷﺪن‪ ،‬ارزﺷﻲ ﻣﻌﺎدل ‪ 872‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓُﺮﭼﻮن ادﻋﺎ ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ “ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻧﺠﻮﻣﻲ” اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺑﺴﺘﻪي ﭘﺎداﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ اﻋﻄﺎ ﺷﺪه‪.‬‬ ‫ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ وﺿﻊِ ﻣﻤﻜﻦ رﻗﻢ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ :‬ﺟﺎﺑﺰ در ﭼﻬﺎر ﺳﺎلِ اﺑﺘﺪاﻳﻲِ ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺘﺶ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﭘﻮﻟﻲ در‬ ‫ﺟﻴﺐ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺪل ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﻤﺎد‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻃﻤﺎع‪ ،‬و اﻳﻦ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ رﻳﺎﻛﺎر و ﺣﻘﻴﺮﺗﺮ از‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺣﻘﻴﻘﻲاش ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪي ﺳﻮزدار ﺑﺮاي ﺳﺮدﺑﻴﺮ ﻓُﺮﭼﻮن ﻧﻮﺷﺖ و ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ‬ ‫ارزش ﺳﻬﺎﻣﺶ در واﻗﻊ »ﺑﻪ ﺻﻔﺮ ﻫﻢ ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺑﺪﻫﻜﺎر اﺳﺖ« و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻣﻌﺎدل‬ ‫ﻧﺼﻒ‪ ‬ارزش ادﻋﺎﻳﻲِ ﻓُﺮﭼﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺠﻠﻪ ﺑﻔﺮوﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﻤﻴﻦ اﺛﻨﺎء از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﻠﻮك ﺑﺰرگ دﻳﮕﺮ از ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﺮاﻳﺶ ﺻﺎدر‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ ﭼﻮن اوﻟﻲ دﻳﮕﺮ از ارزش اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮدش و ﻫﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺻﺮار ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺎداﺷﻲ درﺧﻮرِ‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮدش اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻛﻴﺴﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮلِ ﺷﺮﻛﺖ دوﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﺷﻬﺎدت در‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار‪ ،‬در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻃﺮح دﻋﻮيِ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻬﺎ ِم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻨﺪان رﺑﻄﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻮل ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ از ﻃﺮف ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ ...‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮدم‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﭼﻨﺪان ﺧﻮب ﺑﺎ ﻣﻦ رﻓﺘﺎر ﻧﻜﺮده‪ «.‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه رأﺳﺎً ﻳﻚ ﺑﻠﻮك‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ او‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدش ﺑﺎ ﻛﺎﺳﻪي ﮔﺪاﻳﻲ در دﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﺑﺪود‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم دارم ﻛﺎرم را‬ ‫ﺧﻮب اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻢ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺣﺲ ﺑﻬﺘﺮي ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮدم‪«.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﻣﻨﺘﺨﺐِ ﺷﺨﺺ او و در واﻗﻊ ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در آﮔﻮﺳﺖ‪ 2001 ‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﻋﻄﺎي ﻳﻚ ﺑﻠﻮك دﻳﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ در آن زﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﻬﻢِ اﭘﻞ زﻳﺮ ‪ 18‬دﻻر ﻗﻴﻤﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ او‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﻌﺪ از ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻓُﺮﭼﻮن‪ ،‬ﻧﮕﺮانِ وﺟﻬﻪي ﺧﻮد ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮشِ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺟﺪﻳﺪ ﻧﺪاﺷﺖ‬ ‫ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺳﻬﺎم ﻗﺒﻠﻲ را اﺑﻄﺎل ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺣﺴﺎﺑﺪاريِ‬ ‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻃﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺸﺨﺼﺎً ﺑﺪون ارزﻳﺎﺑﻲِ ﻣﺠﺪد‪ ‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎمِ ﻗﺒﻠﻲ اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﻮد و اﻳﻦ ﺑﻪ‬ ‫‪Black-Scholes‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و چ ه ا ر | صـفـحــه‪٣٩٩ :‬‬ ‫ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺗﻘﺒﻞ ﺟﺮﻳﻤﻪ در ﻗﺒﺎل درآﻣﺪﻫﺎي ﻓﻌﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮاي ﻓﺮار از ﺣﺴﺎﺑﺪاريِ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺘﻐﻴﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻬﺎمِ ﻗﺪﻳﻤﻲ را ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﺻﺪورِ “ﺗﻀﻤﻴﻦِ ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﺳﻬﺎمِ ﺟﺪﻳﺪ” ﻣ‪‬ﻠﻐﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ زﻣﺎنِ اﻋﻄﺎي ﺳﻬﺎمِ ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه دﭼﺎر اﺧﺘﻼف ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه در ﻧﻴﻤﻪي دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﺳﻬﺎمِ ﺟﺪﻳﺪ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻋﻴﻨﻚ‪ ‬ﺧﻮشﺑﻴﻨﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﮔﺬرِ‬ ‫ﺷﺶ ﻣﺎه‪ ‬آﺗﻲ و ﻣ‪‬ﻠﻐﻲ ﺷﺪن ﺳﻬﺎمِ ﻗﺒﻠﻲ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬در آن ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ )ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻋﻄﺎ( ‪ 3‬دﻻر‬ ‫ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﺣﺪوداً ‪ 21‬دﻻر ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻗﻴﻤﺖ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎرِ ﺟﺪﻳﺪ در آن ﺳﻄﺢ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺪام ‪ 3‬دﻻر ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲارزﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺸﺎورِ ﺣﻘﻮﻗﻲ اﭘﻞ‪ ،‬ﻧﺎﻧﺴﻲ ﻫﻴﻨﻦ‪ 1‬ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺟﺎريِ ﺳﻬﺎم ﻧﮕﺎﻫﻲ اﻧﺪاﺧﺖ‬ ‫و ﻛﻤﻚ ﻛﺮد ﺗﺎرﻳﺨﻲ در اﻛﺘﺒﺮ )ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎم ﺣﺪوداً ‪ 18.30‬دﻻر ﺑﻮد( را ﻣﻌﻴﺎرِ ﺗﻌﻴﻴﻦِ ﻗﻴﻤﺖ‪‬‬ ‫ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﻨﻦ در اداﻣﻪ‪ ،‬ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪﻫﺎﻳﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه از ﻣﻼك‬ ‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﺗﺎرﻳﺦِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻘﺐ ﺑﺮدنِ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرِ ﺑﺎﻟﻘﻮه ‪ 20‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‬ ‫ﺑﻪ ارزشِ ﺳﻬﺎمِ ﺟﺎﺑﺰ اﻓﺰود‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎرِ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺪونِ ﻛﺴﺐِ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺳ‪‬ﻨﺖ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺷﻬﺮﺗﻲ ﺧﺪﺷﻪدار ﺷﺪه‪ ،‬از اﻳﻦ رﻫﮕﺬر‬ ‫ﺑﻴﺮون آﻳﺪ؛ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻫﺮ ﺳﻬﻢِ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺳﻘﻮط اداﻣﻪ داد و در ﻣﺎرسِ ‪ ،2003‬ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎرِ ﺟﺪﻳﺪش آﻧﻘﺪر‬ ‫ﻛﻢارزش ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮرِ ﻳﻚﺟﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻬﺎﻣﻲ ﺑﻪ ارزش ‪ 75‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ ،‬ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﻛﺮد‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻌﺎدل ﺑﻮد ﺑﺎ‬ ‫درآﻣﺪ‪ ‬ﺳﺎﻻﻧﻪي ‪ 8.3‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر‪ ،‬از ‪ 1997‬ﻛﻪ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺗﺎ ‪ 2006‬ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪي درﻳﺎﻓﺖ آن ﺳﻬﺎمِ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺪام از اﻳﻨﻬﺎ اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 2006‬ﻛﻪ والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﻳﻚ ﺳﺮي ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻣﺴﺘﺪل راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎرِ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ ﺷﺪه ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬در آﻧﻬﺎ ﻧﺎﻣﻲ از اﭘﻞ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺳﻪﻧﻔﺮهاي‬ ‫از اﻋﻀﺎ )اَل ﮔُﺮ‪ ،‬ا‪‬رﻳﻚ ا‪‬ﺷﻤﻴﺖ از ﮔﻮﮔﻞ و ﺟِﺮي ﻳﻮرك ﻋﻀﻮ ﺳﺎﺑﻖ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ﻛﺮاﻳﺴﻠﺮ( را ﮔﻤﺎﺷﺖ ﺗﺎ روﻳﻪي‬ ‫ﺟﺎري در اﭘﻞ را ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔُﺮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ در ﺻﻮرت ﻣﻘﺼﺮ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪنِ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﻢ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻃﻲ ﺷﻮد‪ «.‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ در ﻣﺎﺟﺮاي‬ ‫ﺳﻬﺎمِ ﺟﺎﺑﺰ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮانِ ارﺷﺪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻖ ﮔﺰارش ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ از ﺗﻐﻴﻴﺮِ ﺗﺎرﻳﺦِ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاريِ ﺳﻬﺎم ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮد وﻟﻲ در آﺧﺮ‪ ،‬از اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻮد‪‬‬ ‫ﻣﺎﻟﻲ )ﻧﻘﺪي( ﻧﺼﻴﺒﺶ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪) .‬ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺗﺤﻘﻴﻖِ دﻳﺰﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻮردي ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زﻣﺎنِ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﻴﻜﺴﺎر ﺑﺮ ﺧﻮرد‪(.‬‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦِ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ در ﻣﻮرد ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺨﻠﻔﺎﺗﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺲ ﺳﻮدي از اﻳﻦ دﺳﺘﻜﺎريﻫﺎ ﻧَﺒ‪‬ﺮَد‪،‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺒﻬﻢ و ﺗﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنِ ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﺎ ‪ 8‬ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﺶ را ﻛﺎﻣﻞ و در آورﻳﻞِ ‪2007‬‬ ‫اﻋﻼم ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻜﺎريِ ﺳﺮﻳﻊ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮده و ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‪ ‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن و ﺧﻮد ا‪‬ﻇﻬﺎري در‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﺴﺎﺋﻞِ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه‪ «،‬ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺗﻨﺒﻴﻬﻲ در ﻧﻈﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫از دﺳﺘﻜﺎريِ ﺗﺎرﻳﺦِ ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاريِ ﺳﻬﺎم ﻣﻄﻠﻊ ﺑﻮده وﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ »ﻋﺪم اﻃﻼع وي از اﻟﺰاﻣﺎت ﺣﺴﺎﺑﺪاري« او را‬ ‫از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺨﻠﻔﻲ ﻣﺒﺮا داﻧﺴﺖ‪.‬‬

‫‪Nancy Heinen‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و چ ه ا ر | صـفـحـه‪٤٠٠ :‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار‪ ،‬دو ﺷﻜﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ‪ ‬ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺎﻟﻲ اﺳﺒﻖِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻓﺮِد اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬و دﻳﮕﺮي ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ‪ ‬وﻛﻴﻞ و ﻣﺸﺎورِ ﺣﻘﻮﻗﻲِ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻧﺎﻧﺴﻲ ﻫﻴﻨ‪‬ﻦ‪ ،‬اﻧﺠﺎم داد‪ .‬اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺎﭘﻴﺘﺎنِ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪي ﻧﻴﺮوي ﻫﻮاﻳﻲ و ﻓﺮدي ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖداري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮي آراﻣﺶﺑﺨﺶ و ﻋﻘﻼﻧﻲ‬ ‫در اﭘﻞ داﺷﺖ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲاش در ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺞﺧﻠﻘﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻲ از او ﻳﺎد ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎم او ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻋﻄﺎي ﺳﻬﺎم‬ ‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ “ﺑﻲﻣﺒﺎﻻﺗﻲ” در اﻧﺠﺎم ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ادار ِ‬ ‫)ﻧﻪ ﺳﻬﺎم ﺟﺎﺑﺰ( ذﻛﺮ ﺷﺪ و ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻪ او اﺟﺎزهي اداﻣﻪي ﺣﻀﻮر در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ را داد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﺣﺎل‪ ،‬او در اداﻣﻪ از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮان ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻛﻴﻠﺶ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر در ﺟﻠﺴﻪي ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﺑﻮرس و اوراق‬ ‫ﺑﻬﺎدار‪ ،‬اﻇﻬﺎرﻧﺎﻣﻪاي را اراﺋﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ در آن ﺑﻪ ﻣﺬﻣﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﺘﻦ آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ »ﺑﻪ آﻗﺎي‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺸﺪار داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺳﻬﺎم اﻋﻄﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺎرﻳﺦِ ﻣﻨﺪرج در ﺻﻮرتﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدد‪ ،‬و ﮔﺮ ﻧﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﻣﺸﻤﻮل ﺟﺮﻳﻤﻪﻫﺎي ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺷﻮد‪ «،‬و ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫»ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ اﺟﺎزهي ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را داده اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻧﺎﻧﺴﻲ ﻫﻴﻨﻦ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﻣﻘﺎﺑﻞِ اﺗﻬﺎﻣﺎت‪ ‬وارده اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮد‪ ،‬در آﺧﺮ ﺑﻪ اﻧﻔﺼﺎل از ﺧﺪﻣﺖ و ﭘﺮداﺧﺖ‪2.2 ‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺟﺮﻳﻤﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺪون ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﺗﺒﺮﺋﻪ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﺧﻼﻓﻜﺎراﻧﻪاي‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻼوه‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ اﭘﻞ ﻧﻴﺰ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺷﻜﺎﻳﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎمداراﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ‪ 14 ‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺑﺎﺑﺖ ﺧﺴﺎرتﻫﺎي‬ ‫وارده رﺿﺎﻳﺖ داد‪.‬‬ ‫ﺟﻮ ﻧﻮﺳ‪‬ﺮا در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﻋﻤﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ وﺳﻮاسِ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در‬ ‫اراﺋﻪي ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺧﺎص از ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬دوﺑﺎره اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ ﻣﺎ ﺷﺪه‪ «.‬او ﺑﺎ ﻧﺎدﻳﺪه‬ ‫اﻧﮕﺎﺷﺘﻦِ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪنِ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ در آن ﻛﺴﻲ ﻣﺜﻞِ ﻫﻴﻨﻦ‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮد را از‬ ‫ﺑﺮآورده ﻛﺮدنِ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي او ﺑﺎز دارد‪ .‬ﺑﺎرﻫﺎ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺿﻤﻦ ﺑﺮوز ﺧﻼﻗﻴﺖﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ در اﭘﻞ‪ ،‬اﻓﺮاد‪‬‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ را ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﺗﻼش‪ ‬ﺑﺮاي ﺑﺮ آوردن ﻫﻮا و‬ ‫ﻫﻮسﻫﺎي او ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ اﻓﺮاد‪ ‬ﺧﻮب‪ ،‬ﻣﺮﺗﻜﺐ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﺪي ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮعِ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ‬ﭘﺎداشﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻳﺎدآورد‪ ‬ﺗﻤﺮد ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﺎرك ﻛﺮدنِ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬او از ﺗﺠﻤﻼﺗﻲ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪي ﭘﺎرك‪“ ‬ﻣﺨﺼﻮصِ ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ” دوري ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺣﻖِ اﺷﻐﺎل ﻛﺮدنِ ﺟﺎي ﭘﺎرك‪ ‬ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﻦ را ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد‪ .‬دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺰد ﻫﻤﻪ آدﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ در ازاي ‪ 1‬دﻻر در ﺳﺎل ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در‬ ‫ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻃﻠﺒﻜﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﻠﻮكﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ ﺳﻬﺎم را ﭘﻴﺸﻜﺶِ او ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻏﻮﻏﺎي دروﻧﺶ ﺗﻨﺎﻗﻀﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﺪل ﺷﺪنِ ﻳﻚ ﻣﺘﻤﺮد‪ ‬ﺿﺪﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻦِ ﺗﺠﺎري؛ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻋﺘﻘﺎد‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ و ﺧﻮدش را درﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻲآﻧﻜﻪ روﺣﺶ را ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻳﺎ ﺟﻴﺒﺶ را ﭘﺮ از ﭘﻮل ﻛﺮده‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحــه‪٤٠١ :‬‬

‫فصل ﺳ و پنج‬ ‫راﻧﺪ‪ ‬او‪‬ل‬ ‫یاد مرگ‬ ‫ِ‬

‫ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎﻟﮕﻲ )وﺳﻂ(‪ ،‬اﻳﻮ‪ ‬و ﻟﻮرﻳﻦ )ﭘﺸﺖ ﻛﻴﻚ(‪،‬‬ ‫ادي ﻛﻴﻮ )ﻛﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه(‪ ،‬ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ )دورﺑﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ(‪ ،‬ﻟﻲ ﻛﻠﻮ )رﻳﺸﻮ(‪.‬‬

‫ﺳﺮﻃﺎن‬ ‫ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ رﻳﺸﻪ در آن ﺳﺎلِ ﻃﺎﻗﺖﻓﺮﺳﺎﻳﻲ دارد‪ ،‬ﻛﻪ ادارهي ﻫﻤﺰﻣﺎنِ اﭘﻞ و‬ ‫ﭘﻴﻜﺴﺎر را آﻏﺎز ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎل ‪ .1997‬در آن ﺑﺮﻫﻪ‪ ،‬از ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﻪ اﻣﺮيوﻳﻞ ﻣﻲراﻧْﺪ و ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ .‬ﺑﻪ زودي‬ ‫ﺳﻨﮓ ﻛﻠﻴﻪ و ﭼﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎري ﻣﺰﻣﻦِ دﻳﮕﺮ ﺳﺮاﻏﺶ آﻣﺪ و ﮔﺎﻫﻲ آﻧﻘﺪر ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺣﺘﻤﺎﻻً از ﻫﻤﺎن وﻗﺖ ﺳﺮﻃﺎﻧﻢ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﺪﻧﻢ آن‬ ‫روزﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺑﻴ‪‬ﻨﻪاي دال ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺴﺘﮕﻲ ﻳﺎ ﺿﻌﻒ‪ ‬ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﺷﻮد وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﻛﻠﻴﻪي او ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ ﺷﺪ‪ .‬در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 2003‬ﭘﻴﺶِ‬ ‫اوروﻟﻮژﻳﺴﺘﻲ رﻓﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻫﻢ درﻣﺎﻧﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬او ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻳﻚ ﻛَﺖ اﺳﻜﻦ‪ 1‬از ﻛﻠﻴﻪﻫﺎ و‬ ‫ﻣﻴﺰﻧﺎيﻫﺎﻳﺶ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎل از آﺧﺮﻳﻦ اﺳﻜﻦ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪ .‬اﺳﻜﻦِ ﺟﺪﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ را در ﻛﻠﻴﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد‬ ‫‪CAT Scan‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحـه‪٤٠٢ :‬‬ ‫وﻟﻲ ﻳﻚ ﺗﻴﺮﮔﻲ روي ﭘﺎﻧﻜﺮاﺳﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دﻛﺘﺮ از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺖ‪ ‬آزﻣﺎﻳﺶِ ﭘﺎﻧﻜﺮاس ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل در ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺗﻦ ﺑﺪﻫﺪ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬دﻛﺘﺮ‪ ،‬دﺳﺖ از ﺳﺮش ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺖ و ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ او ﺗﻠﻔﻦ زد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻲ‪«.‬‬ ‫ﻟﺤﻦِ ﺻﺪاي او آﻧﻘﺪر ﻣﻀﻄﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻧﺠﺎمِ آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﺻﺒﺢِ ﺧﻴﻠﻲ زود‪ ،‬ﺑﻌﺪ از‬ ‫اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎ او ﺟﻠﺴﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﺒﺮ ﺑﺪي را ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ :‬وﺟﻮد‪ ‬ﻳﻚ ﺗﻮﻣﻮر‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻋﻼﻳﻘﺶ را در اوﻟﻮﻳﺖ ﻗﺮار دﻫﺪ؛ ﻳﻚ راه‪ ‬ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه‪ ‬دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻓﺮﺻﺖ‪ ‬زﻧﺪﮔﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن روز ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ‪ ،‬آﻧﺪوﺳﻜﻮپ را از راه دﻫﺎﻧﺶ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻋﺒﻮر از‬ ‫ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮارش‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻮزن ﺑﻪ داﺧﻞ ﭘﺎﻧﻜﺮاﺳﺶ ﻓﺮو ﻛﻨﺪ و از ﺑﺎﻓﺖ‪ ‬ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮ دارد‪ .‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺴﺮت از ﻣﻌﺎﻳﻨﻪي ﺑﺎﻓﺖ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﻓﺎرغ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎﺷﻒ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺳﻠﻮلﻫﺎ‬ ‫ﺧﻮشﺧﻴﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ ﻳﻚ ﺗﻮﻣﻮرِ ﭘﺎﻧﻜﺮاس از ﻧﻮع ﻧُﻮروا‪‬ﻧﺪوﻛ‪‬ﺮﻳﻦ‪ :1‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻧﺎدر ﺑﺎ ﻧﺮخِ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﭘﺎﻳﻴﻦ و اﺣﺘﻤﺎلِ‬ ‫درﻣﺎن ﺑﺎﻻ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮش ﺷﺎﻧﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ زودي ‪-‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻌﺎﻳﻨﻪي ﺳﺎده‪ -‬ﺗﻮﻣﻮرش ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد و ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬آن را ﻗﺒﻞ از ﺳﺮاﻳﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﺑﺪن ﺧﺎرج ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎسﻫﺎ را ﺑﺎ ﻟَﺮي ﺑﺮﻳﻠﻴﺎﻧﺖ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر وي را در ﻳﻚ آﺷﺮام در ﻫﻨﺪ دﻳﺪه ﺑﻮد‪ .‬از او‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ ﺧﺪا اﻋﺘﻘﺎد داري؟« ﺑﺮﻳﻠﻴﺎﻧﺖ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دارد و راهﻫﺎي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﺪا ‪-‬ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ از دروس‬ ‫ﻣﺮﺷﺪ‪ ‬ﻫﻨﺪي ﺑﺎﺑﺎ ﻧﻴﻢ ﻛﺎر‪‬ﻟﻲ‪ -‬را ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺮﻳﻠﻴﺎﻧﺖ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪:‬‬ ‫»ﺳﺮﻃﺎن دارم‪«.‬‬ ‫آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪاي در ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺧﻮدش )ﺟِﻨ‪‬ﻨْﺘﻚ( داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاﻫﺶ‬ ‫زﻧﮓ ﺧﻮرد و اﺳﻢ ﺟﺎﺑﺰ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾِ اﻋﻼم ﺗﻨﻔﺲ‪ ،‬ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ زﻧﮓ زد و ﺧﺒﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﺗﻮﻣﻮر را‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬او ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﺑﻴﻮﺷﻴﻤﻲ ﺑﻮد و ﺷﺮﻛﺘﺶ داروﻫﺎي ﻣﻌﺎﻟﺠﻪي ﺳﺮﻃﺎن درﺳﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬او و‬ ‫اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ ‬از اﻳﻨﺘﻞ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺮوﺳﺘﺎت ﺟﻨﮕﻴﺪه و ﭘﻴﺮوز ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺸﺎوران ﺷﺨﺼﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﺎن روز ﺑﺎ ﮔﺮوو‪ ‬ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و اَﻧﺪي ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش آﻣﺪ و دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺣﺮف زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﺗﻮﻣﻮر را اﻧﺠﺎم ﻧﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮ و دوﺳﺘﺎﻧﺶ وﺣﺸﺖ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ راه‪ ‬درﻣﺎنِ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً دﻟﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺪﻧﻢ را ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم از روشﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺟﻮاب ﺑﮕﻴﺮم‪ «.‬دوﺑﺎره ﺑﻪ رژﻳﻢ ﮔﻴﺎﻫﻲِ‬ ‫ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪاش روي آورد‪ ،‬ﻣﻘﺎدﻳﺮِ زﻳﺎدي ﻫﻮﻳﺞِ ﺗﺎزه و آب ﻣﻴﻮه در ﻃﻮلِ روز ﻣﻲﺧﻮر‪‬د و ﺑﺮاي ﺗﻜﻤﻴﻞ رژﻳﻢ‬ ‫ﻏﺬاﻳﻲاش‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺐ‪ ‬ﺳﻮزﻧﻲ‪ ،‬اﻧﻮاع داروﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ و ﭼﻨﺪ روشِ درﻣﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ﻧﻴﺰ از ﻣﺸﺎوراﻧﻲ از‬ ‫ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬روي آورد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻧﻴﺰ زﻳﺮِ ﻧﻈﺮ دﻛﺘﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﻨﻴﻚ‪ ‬درﻣﺎنِ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ را اداره ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻲ از او ﺑﻪ ﮔﻴﺎهﺧﻮاري‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از آبﻣﻴﻮه‪،‬‬ ‫ﺷﺴﺘﺸﻮي ﻣﻜﺮرِ روده‪ ،‬آبدرﻣﺎﻧﻲ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر روشِ ﺑﺮونرﻳﺰيِ اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ‬ﻣﻨﻔﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎوِل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ واﻗﻌﺎً دﻟﺶ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺪﻧﺶ را ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ ﻛﺴﻲ را‬ ‫ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻜﻨﻲ‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻟﻮرﻳﻦ ﺳﻌﻲ ﺧﻮد را ﻛﺮد‪ .‬دﻟﻴﻞ آورد ﻛﻪ‪» :‬ﺑﺪن وﺟﻮد دارد ﺗﺎ در ﺧﺪﻣﺖ‬ ‫‪Neuroendocrine‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحــه‪٤٠٣ :‬‬ ‫روح ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬دوﺳﺘﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﺎرﻫﺎ ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ او را ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﻲ و ﺷﻴﻤﻲدرﻣﺎﻧﻲ راﺿﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوو‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»وﻗﺘﻲ ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﺧﻮدش را ﺑﺎ ﭘِﻬـِﻦِ اﺳﺐ و رﻳﺸﻪﻫﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ درﻣﺎن ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺎد ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮف ﻣﻲزد‪ .‬ﻣﺪام‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ ﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ ﻣﺴﺨﺮه اﺳﺖ‪ «.‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ »ﻫﺮ روز ﺑﺎ ﻋﺠﺰ و ﻻﺑﻪ« از ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺗﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺪﻫﺪ و »ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺎري از ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲﺑﺮدم‪ «.‬اﻳﻦ دﻋﻮاﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دوﺳﺘﻲﺷﺎن را‬ ‫ﻫﻢ وﻳﺮان ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ از رژﻳﻢﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲاش ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮﻃﺎن اﻳﻦﺟﻮري‬ ‫درﻣﺎن ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻮ ﺑﺪون ﺟﺮاﺣﻲ و ﺷﻴﻤﻲدرﻣﺎﻧﻲ از ﭘﺴﺶ ﺑﺮ ﻧﻤﻲآﻳﻲ‪ «.‬ﺣﺘﻲ ﻳﻜﻲ از دﻛﺘﺮﻫﺎي رژﻳﻢدرﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم دﻳﻦ اُرﻧﻴﺶ‪ ،1‬ﻛﻪ ﻧﺎﺑﻐﻪاي در درﻣﺎن ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺘﺪﻫﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ و ﺗﻐﺬﻳﻪاي ﺑﻮد‪ ،‬در ﻳﻚ ﭘﻴﺎدهرويِ‬ ‫ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺼﺮاﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺘﺪﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ اﻧﺘﺨﺎب ﺻﺤﻴﺤﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و اﻳﻨﻜﻪ‪» :‬ﺗﻮ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻧﻴﺎز داري‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻟﺠﻮﺟﺎﻧﻪ ﺗﺎ ‪ 9‬ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﺗﺸﺨﻴﺺِ ﺳﺮﻃﺎن در اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،2003‬در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﻋﻤﻞِ ﺟﺮاﺣﻲ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﻘﺎوﻣﺘﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪي ﺗﺎرﻳﻚ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ‪ ‬واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو‬ ‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻴﻞِ ﺷﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻧﻴﺎ ﺑﺮ ﻃﺒﻖِ ﺧﻮاﺳﺖ و ارادهي ﺧﻮدش‬ ‫داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﮔﺎﻫﻲ ﺟﻮاب ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ را ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ «.‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰش ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻮانِ دﻫﺸﺘﻨﺎك را ﺑﻪ او ﻣﻲداد ﻛﻪ ﻣﻮارد ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ را ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻋﻈﻴﻤﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ او آﺳﻴﺐ ﻫﻢ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎوِل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ را داﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪش ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﺳﻴﻢﻛﺸﻲ ﻣﻐﺰش اﻳﻦﻃﻮري‬ ‫ﺑﻮد‪ «.‬ﺧﻮاه ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت‪ ‬ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده و ازدواﺟﺶ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻣﻮارد‪ ‬ﺣﺮﻓﻪاي و ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﺗﺠﺎريِ ﺷﺮﻛﺘﺶ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻣﺴﺎﺋﻞِ درﻣﺎﻧﻲ ﻳﺎ اﺻﻼً ﺧﻮد‪ ‬ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻲﺧﻴﺎلِ‬ ‫اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮش آن را »ﺗﻔﻜﺮِ ﺟﺎدوﻳﻲ‪ «2‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬از زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺎداش ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﺳﺮﻃﺎن اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ رام ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎوِل ﺗﻤﺎم ﻧﺰدﻳﻜﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮاﻫﺮش ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن را ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ او‬ ‫راﺿﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻠﻜﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ‪ ‬ﺑﻴﻤﺎرياش ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﺟﻮﻻي ‪ ،2004‬ﻛَﺖ‬ ‫اﺳﻜﻦِ ﺑﻌﺪي رﺷﺪ‪ ‬ﺗﻮﻣﻮر و اﺣﺘﻤﺎلِ ﺳﺮاﻳﺖ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻘﺎط ﺑﺪن را ﻧﺸﺎن داد؛ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻛﺘﻤﺎن ﻳﺎ ﺗﺤﺮﻳﻒ‪‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ 31‬ﺟﻮﻻي ‪ ،2004‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻣﺮﻛﺰِ ﭘﺰﺷﻜﻲِ داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد زﻳﺮ ﺗﻴﻎِ ﺟﺮاﺣﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ‬ ‫او از ﻧﻮع وﻳﭙﻞ‪) 3‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت‪ ‬ﺷﻜﻤﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﭘﺎﻧﻜﺮاس( ﻧَﺒﻮد‪ .‬زﻳﺮا دﻛﺘﺮﻫﺎ روﻳﻜﺮد‬ ‫ﻣﺘﻌﺎدلﺗﺮي را اﺗﺨﺎذ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮآﻳﻨﺪ درﻣﺎن را ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﺎﻧﻜﺮاس آﻏﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮداي آن روز ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﭘﺎوِرﺑﻮك‪ ‬ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ارﺳﺎل اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﺧﺒﺮ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺧﻮد داد و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ از ﻧﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‪» :‬ﭼﻴﺰي در‬ ‫ﺣﺪود ‪ ٪1‬از ﻣﻮارد‪ ‬اﺑﺘﻼي ﺳﺎﻻﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻲﺗﻮان در ﺻﻮرت‪ ‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ )ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﻦ( ﺑﺎ ﺟﺮاﺣﻲ آن را درﻣﺎن ﻛﺮد‪ «.‬در اﻳﻤﻴﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺷﻴﻤﻲدرﻣﺎﻧﻲ و اﺷﻌﻪدرﻣﺎﻧﻲ ﻧﺪارد‬ ‫‪Dean Ornish‬‬

‫‪1‬‬

‫‪ 2‬ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻜﻞ دادنِ وﻗﺎﻳﻊ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ از ﻃﺮﻳﻖِ ارادهي ﻣﺤﺾ‪.‬‬ ‫‪Whipple‬‬

‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحـه‪٤٠٤ :‬‬ ‫و در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪» :‬از ﺗﻴﻢ ﻛﻮك ﺧﻮاﺳﺘﻪام ﻛﻪ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮلِ ﻋﻤﻠﻴﺎت اﺟﺮاﻳﻲ‬ ‫روزاﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺛﺎﻧﻴﻪ را ﻫﻢ از دﺳﺖ ﻧﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً در آﮔﻮﺳﺖ ﺑﺎرﻫﺎ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﻤﺎ ﺗﻤﺎس‬ ‫ﺧﻮاﻫﻢ داﺷﺖ و ﺑﺮاي دﻳﺪارﺗﺎن در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻟﺤﻈﻪﺷﻤﺎري ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رژﻳﻢﻫﺎي وﺳﻮاﺳﻲ و روشﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐِ روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﭘﺎكﺳﺎزيِ ﺑﺪن ﻛﻪ از دوران ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﻳﻜﻲ از ﻋﻮارض ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﺸﻜﻞﺳﺎز ﺷﻮد؛ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻧﻜﺮاس ﻣﺤﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﮔﻮارﺷﻲ ﺑﺮاي ﻫﻀﻢ ﻏﺬا و ﺟﺬب ﻣﻮاد ﺑﻪ ﺑﺪن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺘﻦِ ﺑﺨﺸﻲ از آن ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوزِ ﻣﺸﻜﻞ در‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦِ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺑﺪن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﻣﺬﻛﻮر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺎ ﺧﻮردنِ‬ ‫وﻋﺪهﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲِ ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻦ رژﻳﻢﻫﺎي ﻣ‪‬ﻐَﺬي‪ ،‬ﺗﻐﺬﻳﻪ از ﻏﺬاﻫﺎي ﮔﻮﺷﺘﻲ و ﻣﻴﻮﻫﺎي ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‬ ‫ﻣﺸﺘﻘﺎت ﭘﺮ ﭼﺮب ﺷﻴﺮ‪ ،‬از ﻋﻮارض اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﻴﻤﺎري دوري ﺑﺠﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ را اﻧﺠﺎم ﻧﺪاده ﺑﻮد و‬ ‫ﻧﻤﻲداد‪ .‬او ﺑﺮاي دو ﻫﻔﺘﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺎﻧﺪ و ﺑﻌﺪ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﻗﻮاﻳﺶ را ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻛﻪ ﺑﺎ او در ﻣﻨﺰﻟﺶ‬ ‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲ راﺣﺘﻲ اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ اﺷﺎره ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و ﻧﺸﺴﺘﻢ روي آن‪ ،‬ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻧﻴﺮوي راه رﻓﺘﻦ ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ دور ﻣﺤﻠﻪﻣﺎن را ﭘﻴﺎده ﻃﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺧﻮدم را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻢ و ﺗﺎ ﺑﺎغﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺧﻴﺎﺑﺎن آنﻃﺮفﺗﺮ رﻓﺘﻢ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻓﺮاﺗﺮ از آﻧﺠﺎ‪ .‬ﺷﺶ ﻣﺎه ﻃﻮل‬ ‫ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره ﺗﻮاﻧﻢ را ﺑﺎز ﻳﺎﻓﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺳﺮﻃﺎن در ﺑﺪﻧﺶ ﭘﺨﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻛﺘﺮﻫﺎ در ﺣﻴﻦ ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺳﻪ ﺑﺎﻓﺖ‪ ‬ﻣﻬﺎﺟﺮِ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ در ﻛﺒﺪش‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ‪ 9‬ﻣﺎه ﻗﺒﻞ از آن‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺳﺮاﻳﺖ‪ ‬ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ اﻋﻀﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮان در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺣﻜﻢ ﻗﻄﻌﻲ داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در اداﻣﻪ‪ ،‬ﺷﻴﻤﻲدرﻣﺎﻧﻲ را ﺷﺮوع ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺮ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي‬ ‫ﻏﺬاﻳﻲاش اﻓﺰود‪.‬‬

‫ﺟﺸﻦِ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ در اﺳﺘﻨﻔﻮرد‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺷﺪه و‪ -‬ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن را ﺑﻪ ﻃﻮرِ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اداﻣﻪ داد‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﻤﺎري در اﻛﺘﺒﺮ ‪ 2003‬را از ﻫﻤﻪ ﻣﺨﻔﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬رازداري او ﻫﻴﭻ ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺰوي از‬ ‫ذاﺗﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮرد ﻋﺠﻴﺐ را ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ او ﺑﺮاي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲِ ﻋﻠﻨﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺪرت ﻏﻴﺮ از روﻳﺪادﻫﺎي اﭘﻞ در ﺟﺎﻳﻲ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ دﻋﻮت داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺑﺮاي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در‬ ‫ﻣﺮاﺳﻢ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ ﺳﺎل ‪ 2005‬را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺷﻮك‪ ‬ﻧﺎﺷﻲ از ﺑﻴﻤﺎري و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ورود ﺑﻪ ‪ 50‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪،‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﺘﻲ اﻧﺪﻳﺸﻨﺎك ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦِ ﻣﺘﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢﻧﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲِ ﻣﻌﺮوف آﺋﺮون ﺳﻮرﻛﻴﻦ‪) 1‬ﺧﺎﻟﻖ ﻓﻴﻠﻤﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن‬ ‫“اﻧﺪك آدمﻫﺎي ﺧﻮب” و “ﺑﺎل ﻏﺮﺑﻲ”( زﻧﮓ زد‪ .‬ﭼﻨﺪ اﻳﺪهي ﻣﺘﻨﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﻮد‬ ‫و ﺧﺒﺮي از او ﻧﺸﺪ‪ .‬دوﺑﺎره در آورﻳﻞ زﻧﮓ زدم‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬اُه آره” و ﻣﻦ ﭼﻨﺪﺗﺎ اﻳﺪهي دﻳﮕﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎدم‪ .‬ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره‬ ‫آوردﻣﺶ روي ﺧﻂ و ﺑﺎز ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪“ :‬آره‪ ،‬آره” وﻟﻲ ژوﺋﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد و او ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﻔﺮﺳﺘﺎد‪«.‬‬

‫‪Aaron Sorkin‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحــه‪٤٠٥ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﭼﺎر اﺿﻄﺮاب ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺘﻦِ ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل را ﺧﻮدش ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺨﻨﺮاﻧ ِ‬ ‫ﻲ‬ ‫ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ ﻛﺎر ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺷﺐ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺪار ﻣﺎﻧﺪ و ﻣﺘﻦ را ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻛﻤﻜﺶ ﻧﻜﺮد‬ ‫ﺟﺰ ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﺎ آن اﻳﺪهﻫﺎي ﻧﺎﺑﺶ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آن ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺻﻤﻴﻤﻲ و ﺑﻲﺗﻜﻠﻒ از ﻛﺎر در آﻣﺪ؛ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺣﺲِ ﺑﻲﭘﻴﺮاﻳﮕﻲِ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻛﻪ در ﻛﺎرﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮج ﻣﻲزد‪.‬‬ ‫اَﻟ‪‬ﻜﺲ ﻫ‪‬ﻴﻠﻲ‪ 1‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي ﺷﺮوع ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻲ‪» :‬اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ‬ ‫ﻳﻚ داﺳﺘﺎن ﺑﺮايﺗﺎن ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ «.‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻋﺎﺷﻖ ﺧﻄﺎﺑﻪ ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﻗﺼﻪﮔﻮﻳﻲ را دوﺳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ روﻳﻜﺮد را اﻧﺘﺨﺎب و اﻳﻦﻃﻮر ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ را آﻏﺎز ﻛﺮد‪» :‬اﻣﺮوز‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺳﻪ ﻗﺼﻪ از زﻧﺪﮔﻲِ ﺧﻮدم‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ‪ .‬ﺧﺒﺮِ ﺑﺰرﮔﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﻗﺼﻪ‪«.‬‬ ‫اوﻟﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺮك‪ ‬ﺗﺤﺼﻴﻞ از ﻛﺎﻟﺞ ﺑﻮد‪» :‬از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎي اﺟﺒﺎري ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺟﺬاب ﻧﺒﻮد دﺳﺖ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪم و ﺳﺮِ ﻛﻼسﻫﺎﻳﻲ رﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺬاب ﺑﻮدﻧﺪ‪ «.‬دوﻣﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ‪ ،‬اﺧﺮاج از اﭘﻞ ﺑﺪل‬ ‫ﺑﻪ اﺗﻔﺎقِ ﺧﻮﺑﻲ ﺷﺪ‪“» :‬ﺳﻨﮕﻴﻨﻲِ ﺑﺎرِ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ” ﺑﺎ “ﺳﺒﻜﻲِ ﺗﺎزهﻛﺎر ﺑﻮدن” ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎرِ دﻳﮕﺮ از ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم‪ «.‬داﻧﺸﺠﻮﻫﺎ ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎق ﺑﻪ ﺣﺮفﻫﺎﻳﺶ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺑﺎﻻي ﺳﺮﺷﺎن‬ ‫ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ و ﺑﻨﺮي را ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪي “زﺑﺎﻟﻪﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﻴﻢ” ﺑﻪ اﻫﺘﺰاز در آورده ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻮﻣﻴﻦ‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪ را ﻣﻔﺘﻮنِ ﺧﻮد ﻛﺮد‪ .‬داﺳﺘﺎنِ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺳﺮﻃﺎن و آﮔﺎﻫﻲِ ﻧﺎﺷﻲ از آن‪:‬‬ ‫»ﻳﺎدآوريِ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ زودي ﺧﻮاﻫﻢ ﻣ‪‬ﺮد‪ ،‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﺑﺰاري اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎي ﻣﻬﻢِ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻜﻢ‬ ‫آﻣﺪه‪ .‬زﻳﺮا ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ‪-‬ﺗﻤﺎم ﺗﻮﻗﻌﺎت ﺑﻴﺮوﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺮﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺮسﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﺷﺮمﺳﺎري ﻳﺎ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ‪ -‬ﻫﻤﻪ و ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎمِ روﺑﺮو ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺮگ‪ ،‬رﻧﮓ ﻣﻲﺑﺎزﻧﺪ و ﻓﻘﻂ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً‬ ‫ﻣﻬﻤﻨﺪ‪ .‬ﻳﺎدآوري اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺮگ ﻣﻲروم‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻠﺪم ﺗﺎ ﺧﻮد را از اﻳﻦ دامِ ﻓﻜﺮي “ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺑﺎﺧﺘﻦ دارم” رﻫﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ از اﺑﺘﺪا ﻋﺮﻳﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪر‪‬وي ﻗﻠﺐ ﺧﻮد‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲِ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪي اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ‪ ،‬آن را ﺑﻲآﻻﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎﺻﻔﺎ و ﻣﺴﺤﻮرﻛﻨﻨﺪه ﻛﺮده‪ .‬ﻫﺮ ﺟﺎ را ﻛﻪ دلﺗﺎن‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮕﺮدﻳﺪ )از ﮔﻠﭽﻴﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎ ﺗﺎ ﻳﻮﺗﻮب(‪ ،‬اﻳﻤﺎن دارم ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲِ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲاي از اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎ ﻣﻬﻢﺗﺮ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪-‬ﻣﺜﻞ ﺳﺨﻨﺎن ﺟ‪‬ﺮج ﻣﺎرﺷﺎل‪ 2‬در‬ ‫ﻫﺎروارد ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1947‬ﻛﻪ ﻃﺮح ﺑﺎزﺳﺎزي اروﭘﺎ را اﻋﻼم ﻛﺮد‪ -‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻﻛﺪام ﺟﺬاﺑﻴﺖ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺮِ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎﻟﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﺪ‪ 30 ‬و ‪ 40‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺳﺘﺎرﮔﺎنِ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن و دﻳﮕﺮ دوﺳﺘﺎن ﻣﻌﺮوﻓﺶ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫)ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞِ ﺟﺮاﺣﻲ( ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 2005‬ﻛﻪ ‪ 50‬ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮش ﺟﺸﻦ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮﻛﻨﻨﺪهاي ﺗﺮﺗﻴﺐ داد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ‬ ‫‪Alex Haley‬‬ ‫‪George Marshall‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحـه‪٤٠٦ :‬‬ ‫ﺷﺎﻣﻞِ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ دوﺳﺘﺎن و ﻫﻤﻜﺎران او ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺸﻦ در ﺧﺎﻧﻪي ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮآﺷﭙﺰِ درﺟﻪ ﻳﻚ‪ ،‬آﻟﻴﺲ واﺗﺮز‪ ،‬ﻣﺎﻫﻲ ﻗﺰلآﻻي اﺳﻜﺎﺗﻠﻨﺪي را ﺑﺎ ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت ﻣﺘﻨﻮع آراﺳﺖ‪ .‬واﺗﺮز ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﺻﻤﻴﻤﻲ و ﮔﺮم ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎ و ﺑﭽﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﮔﻮﺷﻪاي ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ و ﮔﭗ‬ ‫ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ «.‬ﺳﺮﮔﺮﻣﻲِ اﺻﻠﻲِ آن ﺷﺐ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﻛُﻤ‪‬ﺪيِ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ‪ ،‬ﻛﺎرِ ﺑﺎزﻳﮕﺮانِ “آﺧﺮش اﻳﻦ ﺧﻂ‪ ‬ﻛﻴﻪ؟” ﺑﻮد‪.‬‬ ‫دوﺳﺖ‪ ‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻠ‪‬ﻴﺪ‪ 1‬ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر دوﺳﺘﺎﻧﻲ از اﭘﻞ و ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻛﻮك‪،‬‬ ‫ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻛﻠﻮ‪ ،‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‪.‬‬ ‫در ﻏﻴﺒﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﻮك ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺷﺮﻛﺖ را اداره ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎزﻳﮕﺮان اﺻﻠﻲ اﭘﻞ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ او ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد‬ ‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهﺷﺎن اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ و ﻛﻮك از ورود ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪي اﺻﻠﻲ ﺣﺬر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﻗﻮي‬ ‫ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﺎ ﺣﺪي ﻣﺸﺨﺺ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻜﺮد ﻳﺎ ﻛﺴﻲ را ﻛﻨﺎر ﺧﻮدش‬ ‫روي ﺻﺤﻨﻪ ﻧﻴﺎورد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺪلِ او ﺑﺸﻮي‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪي‪ ،‬ﻧﻔﺮﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدي‪ ،‬و اﮔﺮ ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻔﺮﻳﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدي‪ .‬ﻛﻮك ﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﻣﺴﻴﺮِ درﺳﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬در زﻣﺎنِ اﻳﻔﺎي ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ‬اﺻﻠﻲ‪ ،‬آرام و ﻗﺎﻃﻊ‬ ‫ﺑﻮد وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ دﻧﺒﺎلِ ﺑﻪ رخ ﻛﺸﻴﺪنِ ﺣﻀﻮرِ ﺧﻮد ﻳﺎ ﺟﻠﺐِ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﺒﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ از اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ اﻋﺘﺒﺎرِ ﻫﻤﻪي دﺳﺘﺎوردﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻛﺮد ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻳﻚ ارزن ﻫﻢ‬ ‫اﻫﻤﻴﺖ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ر‪‬ك ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ ﻫﺮﮔﺰ اﺳﻤﻢ در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ از ﻣﺮﺧﺼﻲِ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻛﻮك دوﺑﺎره ﻧﻘﺶِ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻫﻤﺎﻫﻨﮓﻛﻨﻨﺪهي ﺑﺨﺶﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ اﭘﻞ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ و ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل از ﻛﺞﺧﻠﻘﻲﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺎر در اﭘﻞ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻧﻈﺮات‪ ‬او را ﺑﺎ ﻳﺎوهﮔﻮﻳﻲ و‬ ‫ﻣﻨﻔﻲﺑﺎﻓﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ واﻗﻌﺎً اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ راه‪ ‬ﻧﺸﺎن دادنِ ﺷﻮﻗﺶ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ر‪‬وﻳﻪ را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻜﺮدم‪ «.‬از ﺑﺴﻴﺎري ﺟﻬﺎت‪ ،‬او ﺑﺮ ﻋﻜﺲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﺧﻮنﺳﺮد‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖﻗﺪم‪ ،‬ﻋﺒﻮس و ﻧﻪ دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاج‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﺬاﻛﺮهﻛﻨﻨﺪهي ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻢ وﻟﻲ ﺗﻴﻢ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﻦ اﺳﺖ‪ :‬ﻳﻚ ﺣﺮﻓﻪايِ ﺧﻮنﺳﺮد‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺗﻤﺠﻴﺪ و ﺳﺘﺎﻳﺶِ دﻳﮕﺮ از ﻛﻮك‪ ،‬ﻳﻚ اﺳﺘﺜﻨﺎء‬ ‫ﻫﻢ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮردي ﺟﺪي ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از آن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬وﻟﻲ ﺗﻴﻢ‪ ،‬ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ آدم ﻣﺤﺼﻮلﮔﺮاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﺎﻳﻴﺰِ ‪ ،2005‬ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ از ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻮك را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬در ﭘﺮواز ﺑﻪ ﺳﻮي ژاﭘﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد‪ ‬او را ﻫﻢ ﻧﺨﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﺎﺷﻲ‪«.‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن دوره‪ ،‬دوﺳﺘﺎنِ ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺟﺎن راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و اَوي ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‪ ،‬رﺋﺴﺎي ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰار و‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﻛﻪ در ﺑﺎزﺳﺎزي ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﻪ اﭘﻞ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﺮك ﺷﺮﻛﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻮرد‬ ‫ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ درآﻣﺪ‪ ‬زﻳﺎدي ﻛﺴﺐ ﻛﺮده و آﻣﺎدهي ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اَوي آدﻣﻲ‬ ‫ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ و دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﻛﺎرﻛﺸﺘﻪﺗﺮ از راﺑﻲ و ﻓﺎﻗﺪ ﺧﻮدﺑﺰرگﺑﻴﻨﻲ‪ .‬ﻓﻘﺪاﻧﺶ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺿﺎﻳﻌﻪي‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪ .‬او ﻳﻚ ﻧﺎﺑﻐﻪي ﺗَﻚ اﺳﺖ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮد از ﻧﻮعِ ﺧﻮدش‪«.‬‬ ‫ﻣﻮرد‪ ‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻛﻤﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﻌﺪ از ‪ 9‬ﺳﺎل ﻛﺎر ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬از ﻛﺎر زﻳﺮِ ﻧﻈﺮِ ﻛﻮك ﻧﺎراﺣﺖ و ﻓﺮﺳﻮده‬ ‫ﺷﺪ و درﮔﻴﺮيﺷﺎن رو ﺑﻪ ﺗﺰاﻳﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞِ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ :‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻣﺪام ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﮔﻴﺮ‬ ‫‪Mike Slade‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحــه‪٤٠٧ :‬‬ ‫ﻣﻲداد‪ ،‬ﭼﻮن ﺟﺎﻧﻲ ﻗﺒﻼً زﻳﺮ ﻧﻈﺮ او ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺰارش ﻣﻲداد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺎﻛﺖﻫﺎي ﺣﺎويِ‬ ‫ﻃﺮحﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه را ﺑﻪ ﮔﺮوه‪ ‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪي راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰارِ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﻪ روﺷﻲ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺑﺮاي آن ﻃﺮحﻫﺎ ﺟﻮر ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻏﻠﺐ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻃﻔﺮه ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬او ذاﺗﺎً آدﻣﻲ‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬راﺑﻲ از ‪ HP‬آﻣﺪ و ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮِ واﻗﻌﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭘﺸﺘﻜﺎر‬ ‫زﻳﺎدي ﻧﺪاﺷﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺳﺎﺧﺖ ﭘﺎورﻣﻚ‪ G4 ‬ﻣﺸﺎﺟﺮات‪ ‬ﺑﺪي رخ داد؛ آﻳﻮ‪ ‬ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺷﻜﻞ و‬ ‫ﺟﻨﺲِ درﺟﻪ ﻳﻜﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪي اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺠﻮﻣﻲ اﺳﺖ و ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﺎﺷﻲ از‬ ‫آن ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﺪه را وﺗﻮ ﻛﺮد‪ .‬وﻇﻴﻔﻪي او ﺗﺤﻮﻳﻞِ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊِ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﮔﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻴﻔﻴﺖ را ﻓﺪايِ ﻛﻤﻴ‪‬ﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد از ﻣﻨﻈﺮِ آﻳﻮ‪ ‬دﺷﻤﻨﻲِ ﻣﺤﺾ ﺑﺎ ﻧﻮآوري ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ از ﭘﻴﺶِ او ﻳﻚراﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺰد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲرﻓﺖ و ﮔﺎه ﺣﺘﻲ راﺑﻲ را دور ﻣﻲزد و ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ ﻣﻴﺎﻧﻲ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺖ ﻛﻪ‪» :‬راﺑﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺗﻮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را‬ ‫ﺑﻜﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﭘﺮوژه ﻣﻲﺷﻮد‪ ”.‬ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ‪ ”،‬و اﻳﻦ را از روي ﻫﻮا ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮش ﺑﺎ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط‪ ‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ داﺷﺘﻢ‪ «.‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮارد ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻃﺮف‪‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﺸﺎﺟﺮات آﻳﻮ‪ ‬و راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ ‪-‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً‪ -‬ﺑﻪ دﻋﻮا اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎ ﻣﻦ ﻳﺎ‬ ‫راﺑﻲ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ آﻳﻮ‪ ‬را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ آﻣﺎدهي رﻓﺘﻦ ﺑﻮد‪ .‬او و ﻫﻤﺴﺮش ﻳﻚ زﻣﻴﻦ در ﻣﻜﺰﻳﻜﻮ ﺧﺮﻳﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و او ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آﻧﺠﺎ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﻫﻢ ﻛﺎرش را در ﭘﺎﻟﻢ اداﻣﻪ داد‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ داﺷﺖ‬ ‫ﺑﺎ آﻳـﻔـُﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎﻟﻢ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺳﺎﺑﻖ اﭘﻞ را اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮد آﻧﻘﺪر ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺑﻮﻧﻮ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد؛ ﭼﻮن ﺑﻮﻧﻮ ﻣﺆﺳﺲِ ﻳﻚ ﮔﺮوه‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريِ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺎﻟﻲِ اﺳﺒﻖِ‬ ‫اﭘﻞ‪ ،‬ﻓﺮد اَﻧﺪ‪‬رﺳ‪‬ﻦ اداره ﻣﻲﺷﺪ و ﺳﻬﻢ زﻳﺎدي در ﭘﺎﻟﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻮﻧﻮ در ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻲﺧﻴﺎلِ اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺸﻮي‪ .‬ﻛﺎر‪‬ت درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺘﻠﺰ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﺪ و ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا‬ ‫ﻫ‪‬ﺮﻣﺎن‪-‬اَﻧﺪ‪-‬ﻫ‪‬ﺮﻣﻴﺘﺰ‪ 1‬ﻳﻜﻲ از ﺗﺪارﻛﺎتﭼﻲﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا واﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ‪ ‬ﻛﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺴﻜﻴﻨﻢ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲِ ﺟﺪﻳﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺳﺘﻴﺰهﺟﻮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﺮفﮔﻮشﻛﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎزﻳﮕﺮانِ اﺻﻠﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻛﻮك و آﻳﻮ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ا‪‬ﺳﻜﺎت ﻓُﺮﺳﺘﺎل ﻣﺪﻳﺮِ ﺑﺨﺶِ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎيِ آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮِ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺑﺎب ﻣ‪‬ﻨﺴﻔﻴﻠﺪ‪ 2‬ﻣﺪﻳﺮِ ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎي ﻣ‪‬ﻚ‪ ،‬ا‪‬دي ﻛﻴﻮ ﻣﺴﺌﻮلِ ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ و ﭘﻴﺘﺮ‬ ‫اُﭘﻨﻬﺎﻳﻤ‪‬ﺮ‪ 3‬ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻣﺎﻟﻲ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻴﻦ اﻋﻀﺎي ارﺷﺪ ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﻮد ‪-‬ﻫﻤﻪ ﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳﺖ و‬ ‫ﻣﻴﺎنﺳﺎل‪ -‬وﻟﻲ ﮔﺴﺘﺮهاي از ﺳﻠﻴﻘﻪﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻋﺎﻃﻔﻲ و ﺣﺴﺎس ﺑﻮد؛ اﻣﺎ ﻛﻮك ﺑﻪ ﺳﺮدي‬ ‫ﻓﻮﻻد‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺘﻈﺎرِ اﺣﺘﺮام دارد وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻏﻠﺐ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ از اﻳﺪهﻫﺎﻳﺶ ﻋﻘﺐ‬ ‫ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﺑﮕﺬارد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻌﺎدلِ ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪاي ﻧﻴﺎز ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﻋﻬﺪهاش ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ زود ﭘﻲ ﺑﺮدم ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎ ﺻﺪايِ ﺑﻠﻨﺪ ﻋﻘﻴﺪهات را ﺑﻴﺎن ﻧﻜﻨﻲ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﻮ را‬ ‫‪Herman And Hermits‬‬ ‫‪Bob Mansfield‬‬ ‫‪Peter Oppenheimer‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحـه‪٤٠٨ :‬‬ ‫ﻛﻨﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬او ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﺟﺒﻬﻪي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻓﻘﻂ ﭼﺎﻟﺶِ ﺑﻴﺸﺘﺮي اﻳﺠﺎد ﻛﺮده‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ در اﺑﺮاز ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺿﻌﻒ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادي‪ ،‬ﻛﺎرت‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﺤﺚ‪ ‬آزاد‪ ،‬اﻏﻠﺐ در ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲِ دوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬رأسِ ﺳﺎﻋﺖ‪ 9 ‬ﺻﺒﺢ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻳﺎ ﭼﻬﺎر‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ اداﻣﻪ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺗﻤﺮﻛﺰ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ روي اﻓﻖﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﻫﺮ ﻣﺤﺼﻮل در ﮔﺎم ﺑﻌﺪي ﺑﺎﻳﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﺑﺪ؟ و از اﻳﻦ دﺳﺖ ﺳﺆاﻻت‪ ‬ﻛﻠﻴﺪي‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮ ِر ﺗﺄﻛﻴﺪ‬ ‫روي ﺣﺲِ ﻣﺸﺎرﻛﺖ‪ ‬ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮاي ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪنِ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﺧﺪﻣﺖ‪ ‬ﻛﻨﺘﺮلِ‬ ‫ﻣﺮﻛﺰيِ اﻣﻮر ﺑﻮد؛ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ اﭘﻞ ﻣﺜﻞِ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ؛ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫از درﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺑﻴﻦِ ﺑﺨﺸﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﺎﻋﻮن ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺿﻌﻴﻒ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ ﺑﺮدنِ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﮔﺮوﻫﻲ ﻫﻢ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻣﺰرﻋﻪي راﺑﺮت ﻓﺮﻳﺪﻟﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎرش‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ درﺧﺖﻫﺎي ﺳﻴﺐ را ﻫﺮس ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻗﻮي ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ و اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ اﺳﺘﻌﺎرهاي از ﻧﻘﺶ او در اﭘﻞ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺸﻮﻳﻖِ ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﻳﺎ اﺟﺎزه دادن ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﻫﺰاران اﻳﺪهي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ در ﻫﺮ زﻣﺎن روي دو ﻳﺎ ﺳﻪ اوﻟﻮﻳﺖ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻮك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺑﻬﺘﺮ از اﺳﺘﻴﻮ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدنِ ﻗﻴﻞ و ﻗﺎلﻫﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻤﻚ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ روي ﭼﻨﺪ ﭼﻴﺰِ ﻣﺤﺪود ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ و از ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد اﺟﺘﻨﺎب ﺑﻮرزد‪ .‬اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎرﻧﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﭘﺲِ اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرِ ﺗﺜﺒﻴﺖ‪ ‬درسﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد و اﻓﺮادش در ﺟﺮﻳﺎنِ ﻛﺎر ﻣﻲآﻣﻮﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫“داﻧﺸﮕﺎه اﭘﻞ” راهاﻧﺪازي ﻛﺮد و ﺟﻮﺋﻞ ﭘﻮدوﻟْﻨﻲ‪ 1‬رﺋﻴﺲِ داﻧﺸﻜﺪهي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬داﻧﺸﮕﺎه‪ ‬ﻳِﻴﻞ‪ 2‬را اﺳﺘﺨﺪام ﻧﻤﻮد‬ ‫ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺮي ﭘﮋوﻫﺶِ ﻣﻮردي ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞِ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت‪ ‬ﻣﻬﻢِ اﺗﺨﺎذﺷﺪه در ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪي آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻪ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎي اﻳﻨﺘﻞ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ اﻓﺘﺘﺎحِ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺪﻳﺮانِ ارﺷﺪ در آﻣﻮزشِ‬ ‫درسﻫﺎيِ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺒﻚ‪ ‬ﺗﺼﻤﻴﻢﺳﺎزي‬ ‫اﭘﻞ‪ ،‬ﻛﻢﻛﻢ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﺎري اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻨﻴﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ آﻣﺪه ﻛﻪ در رومِ ﺑﺎﺳﺘﺎن‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﺮدارِ ﭘﻴﺮوز در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻴﺸﻜﺎري در‬ ‫رﻛﺎب داﺷﺖ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪاش ﺗﻜﺮارِ »ﻳﺎد‪ ‬ﻣﺮگ« ﺑﺮاي او ﺑﻮد‪ :‬ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎش ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻲ ﻣ‪‬ﺮد‪ .‬ﻳﺎدآوريِ ﻣﺮگ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﻬﺮﻣﺎن ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ دوراﻧﺪﻳﺸﻲ و ﺗﻮاﺿﻊ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﺪ‪“ .‬ﻳﺎد‪ ‬ﻣﺮگ” ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮﺳﻂ دﻛﺘﺮﻫﺎﻳﺶ ﮔﻮﺷﺰد‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ او ﺗﻮاﺿﻊ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﺑﻌﺪ از دورهي ﻧﻘﺎﻫﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﺮارﺗﻲ ﺣﺘﻲ ﻓﺰون از‬ ‫ﻗﺒﻞ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ او ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺑﺎﺧﺘﻦ ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎمِ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻛﻮك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‪ ‬وﻳﮋه ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻋﻬﺪهدارِ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺣﺮﻛﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺴﻮراﻧﻪاي اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﺲِ دﻳﮕﺮي از ﻋﻬﺪهي آﻧﻬﺎ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ‪«.‬‬

‫‪Joel Podolny‬‬ ‫‪Yale‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحــه‪٤٠٩ :‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺷﻮاﻫﺪ ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ اﻣﻴﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎﺑﺰ روﺷﻲ ﻣﻌﺘﺪلﺗﺮ در ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮد و‬ ‫ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن و ورود ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻮد ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم آﺷﻔﺘﮕﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻮرزد‪ .‬ﺗ‪‬ﻮاﻧﻴﺎن‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ و دورهي ﻧﻘﺎﻫﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﭼﻨﺪان ﻛﺞﺧﻠﻘﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺻﻮرت‪ ‬ﻋﺪمِ رﺿﺎﻳﺖ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد داد ﺑﺰﻧﺪ و ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﺸﻮد و ﭼﻴﺰي ﻫﻢ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ رﻓﺘﺎرش آدم را ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺎﺑﻮد ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻘﻂ‬ ‫روﺷﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي واداﺷﺘﻦِ اﻓﺮاد ﺑﻪ اﻧﺠﺎمِ ﺑﻬﺘﺮِ وﻇﺎﻳﻒ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻓﺮو رﻓﺖ و‬ ‫ﻣﺤﺾِ اﺣﺘﻴﺎط اﻓﺰود‪» :‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻃﺮف واﻗﻌﺎً ﺑﺪ اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮود‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ از ﮔﺎﻫﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮردي‬ ‫ﻫﻢ ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻣﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم رﻓﺘﺎرِ ﺗﻨﺪش ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﻫﻤﻜﺎران ﻧﺰدﻳﻜﺶ ﺑﻪ آن ﻋﺎدت داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻄﻮر از‬ ‫ﻋﻬﺪه ﺑﺮآﻳﻨﺪ وﻟﻲ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را آﺷﻔﺘﻪ ﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺮﺧﺎشِ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻢﻛﻢ داﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻪﻫﺎ را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آﻳﻮ‪‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ ﺑﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺎزار ﺗﺎ از ﺧﺎﻧﻢِ ﺳﺎﻟﺨﻮردهاي آبﻣﻴﻮهي ﻣﺨﻠﻮط ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ ‪-‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ روش درﺳﺖ ﻛﺮدن آبﻣﻴﻮه‪ -‬ﺑﻪ او ﭘﺮﻳﺪ‪ .‬ﻛﻤﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﺣﺲ ﻫﻤﺪردي ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪“ :‬او زن ﻣﺴﻨﻲ ﺑﻮد و‬ ‫دﻟﺶ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻳﻦ ﺷﻐﻞ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ” وﻟﻲ اﺻﻼً رﺑﻂ اﻳﻦ ﺣﺮف و آن ﭘﺮﺧﺎش را ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬در ﻫﺮ دو ﻣﻮرد‬ ‫رﻓﺘﺎرش ﻧﺎﻣﺘﻌﺎدل ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫در ﺳﻔﺮي ﺑﻪ ﻟﻨﺪن ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬وﻇﻴﻔﻪي اﻧﺘﺨﺎب ﻫﺘﻞ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﺘﻞ ﻫ‪‬ﻤﭙِﻞ‪ 1‬را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ؛ ﻫﺘﻠﻲ ﭘﻨﺞ‬ ‫ﺳﺘﺎره‪ ،‬آرام و ﺳﺎده‪ ،‬ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻣﻮرد‪ ‬ﭘﺴﻨﺪ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾِ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺎده ﻛﻨﺎري‬ ‫ﻧﺸﺴﺖ و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦِ اﺗﺎﻗﺶ زﻧﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از آن ﻃﺮف‪ ‬ﺧﻂ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»از اﺗﺎﻗﻢ ﻣﺘﻨﻔﺮم‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻃﻮﻳﻠﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺰن ﺑﺮوﻳﻢ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺎر و ﺑﻨﺪﻳﻠﺶ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و رﻓﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬ﻣﻴﺰِ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮش‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﺑﻲﺗﻌﺎرف‪ ،‬ﻧﻈﺮي را ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺘﺼﺪي ﺑﻴﭽﺎرهي ﭘﺬﻳﺮش‬ ‫ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮِ اﻓﺮاد )از ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻮدش( وﻗﺘﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﭼﻴﺰي ﺑ‪‬ﻨﺠ‪‬ﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ وﺟﻬﻪﺷﺎن ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪» :‬ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ وﻳﮋﮔﻲِ ﻋﺒﺚ اﺳﺖ‪ «.‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬از ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻈﺮي‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲِ ﻋﺒﺚ را ﻧﺪاﺷﺖ‪.‬‬ ‫از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ آﻳﻮ‪ ‬ذاﺗﺎً اﻧﺴﺎن ﻧﺎزﻧﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻧﻈﺮِ ﺧﻮدش ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻋﻤﻴﻘﺎً دوﺳﺘﺶ داﺷﺖ‪ -‬اﻳﻦﻃﻮر رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ در ﻛﺎﻓﻪاي در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺧﻢ ﺷﺪ و‬ ‫ﺑﺎ ﺣﺮارت‪ ‬زﻳﺎد‪ ،‬ﺑﺮايِ ﻣﻦ اﻳﻦﻃﻮر ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ آدم ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺣﺴﺎﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻓﺘﺎر ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺑﻲرﺣﻤﻲاش را‬ ‫اﻳﻦﻗﺪر ﻏﻴﺮﻋﻘﻼﻧﻲ ﻛﺮده‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻲﻓﻬﻤﻢ ﭼﺮا آدمﻫﺎي ﭘﻮﺳﺖﻛﻠﻔﺖ و ﺑﻲﻋﺎﻃﻔﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻲرﺣﻢ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ را در ﻣﻮرد آدمﻫﺎي ﺣﺴﺎس ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر از ﺧﻮدش ﭘﺮﺳﻴﺪم ﺑﺮاي ﭼﻲ اﻳﻦﻗﺪر ﺳﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬وﻟﻲ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﻢ‪ ”.‬او اﻳﻦ ﺧﻠﻮصِ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ را دارد ﻛﻪ از ﻣﺴﺌﻠﻪاي‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ اﺑﺪاً آن ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ ﻫﻤﺮاﻫﺶ ﻧﻤﺎﻧَﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﻧﺎاﻣﻴﺪﻛﻨﻨﺪه ﻣﻲﺷﻮد و روش ﺗﺨﻠﻴﻪي ﻫﻴﺠﺎﻧﻲاش ﺑﻪ دﻳﮕﺮان آﺳﻴﺐ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻳﻦ‬

‫‪Hempel‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحـه‪٤١٠ :‬‬ ‫آزادي و ﻣﺠﻮز را دارد‪ ،‬و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻋﺎدي اﺟﺘﻤﺎع ﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎﻟﺶ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺴﺎس‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً راه‪ ‬آزارِ ﻣﺆﺛﺮ و ﻛﺎرآﻣﺪ‪ ‬دﻳﮕﺮان را ﻣﻲداﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﺮ از ﮔﺎﻫﻲ ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﻜﺎرانِ ﺧﺮدﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ را ﻛﻨﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آراﻣﺶ دﻋﻮت ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻟﻲ ﻛﻠﻮ اﺳﺘﺎد اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻠﻨﺎً ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻠﻮ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎﻫﺎت ﺻﺤﺒﺖ‬ ‫ﻛﻨﻢ؟« ﺑﻌﺪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ او و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ‬ﻛﺎرِ اﻓﺮاد را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد‪» :‬اﻫﺎﻧﺖ ﻛﺮدنِ ﺗﻮ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﺗﻀﻌﻴﻒ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﺤﺮﻳﻚ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﻴﻦ ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ زودي‬ ‫دوﺑﺎره ﻏﺎﺋﻠﻪ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﻳﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎدﮔﻲ‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺶ ﻛﺮد‪ ،‬راﺑﻄﻪاش ﺑﺎ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻗﺮاردادي ﻛﻪ در‬ ‫ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﺎ اﭘﻞ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺳﭙﺲ‪ ،‬اراﺋﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را اداﻣﻪ داد‪ .‬در ﻋﻴﻦِ‬ ‫ﺣﺎل‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖﺷﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ رﻓﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ و ﺟﺎﺑﺰ در ﻗﺒﺎلِ ﻣﺤﺼﻮﻻت و اﺑﺪاﻋﺎت‪ ،‬روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ رﻗﺎﺑﺖﺷﺎن ﺧﻮدآﮔﺎﻫﻲِ‬ ‫ﺣﻴﺮتآوري را ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ آل‪-‬ﺗﻴﻨﮕﺰ‪-‬دﻳﺠﻴﺘﺎلِ‪ 1‬ﺳﺎل ‪ ،2007‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل‪ ،‬واﻟﺖ ﻣﺎﺳﺒﺮگ و ﻛﺎرا‬ ‫ﺳﻮﻳﺸﺮ‪ 2‬روي ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي دو ﻧﻔﺮي ﺑﺎ آن دو ﻛﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺳﺒﺮگ اﺑﺘﺪا ﺟﺎﺑﺰ را دﻋﻮت ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ زﻳﺎد ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲﻫﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮي زﻣﺎﻧﻲ رخ داد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪنِ اﻳﻦ ﺣﺮف‪ ،‬در ﺟﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﺳﺒﺮگ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي دو ﻧﻔﺮيِ ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﺑﺤﺜﻲ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﻣﻨﺎﻇﺮهي دو رﻗﻴﺐ‪ .‬اﻣﻴﺪش وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻛﻢرﻧﮓ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي ﺗﻜﻲِ ﺻﺒﺢِ ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻨﺎﻳﻪي ﺑﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ زد‪ .‬از او در ﻣﻮرد‪‬‬ ‫اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ ﻧﺮماﻓﺰارِ آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﺮاي وﻳﻨﺪوز ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﺮدم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺳﺆال ﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﺮﺿﻪاش درﺳﺖ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﻟﻴﻮان آب ﻳﺦ را ﺑﺪﻫﻲ دﺳﺖ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺗﻮي ﺟﻬﻨﻢ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي دو ﻧﻔﺮيِ ﻋﺼﺮ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوعِ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬در اﺗﺎقِ ﺳﺒﺰِ اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﺳﺒﺮگ ﺧﻴﻠﻲ ﻧﮕﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ زودﺗﺮ رﺳﻴﺪ؛ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﺳﺘﻴﺎرش ﻟَﺮي ﻛﻮﻫ‪‬ﻦ‪ 3‬ﻛﻪ‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﻨﺎﻳﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻪ او ﮔﺰارش داده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻄﺮي آب از داﺧﻞِ ﺟﺎ ﻳ‪‬ﺨﻲ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ و ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﺟﻬﻨﻤـَﻢ؟!« ﻫﻴﭻ‬ ‫اﺛﺮي از ﻟﺒﺨﻨﺪ روي ﺻﻮرﺗﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻜﻲ از آن ﺧﻨﺪهﻫﺎي ﺷﻴﻄﻨﺖآﻣﻴﺰ روي ﺻﻮرﺗﺶ آﻣﺪ و‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻄﺮيِ آبِ ﻳﺦ را ﺑﻪ او داد‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺷُﻞ ﺷﺪ و ﺗَﻨ‪‬ﺶ از ﻣﻴﺎن رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎر ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي دوﻧﻔﺮهي ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻧﻮاﺑﻎِ ﻋﺼﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ‬ ‫و ﺳﭙﺲ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮم راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺆاﻻت‪ ‬ﺣﻀﺎر ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻛﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﺴﺖ‪ ‬ﺣﻮزهي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬ﻟﻴﺰ ﺑﺎﻳﺮ‪ ،4‬از ﻫﺮ ﻛﺪام ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي از دﻳﮕﺮي آﻣﻮﺧﺘﻪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫‪All Things Digital‬‬ ‫‪Kara Swisher‬‬ ‫‪Larry Cohen‬‬ ‫‪Lise Buyer‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و پ ن ج | صـفـحــه‪٤١١ :‬‬ ‫ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺣﺎﺿﺮم ﻛُﻠﻲ ﺑﺪﻫﻢ ﺗﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪي اﺳﺘﻴﻮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ «.‬ﺧﻨﺪهاي ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ از ﺑﻌﻀﻲ ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ‬ ‫ﺷﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺪود‪ ‬ده ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از آن‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻈﺮِ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﺮوف داده ﺑﻮد ﻛﻪ‪ :‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﻜﻠﺶ ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ اﺻﻼً ﺳﻠﻴﻘﻪ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در واﻛﻨﺶ ﺑﻪ ﺧﻨﺪهﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪهي ﺣﻀﺎر‪ ،‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ را‬ ‫ﺟﺪي ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮِ او‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ »ذاﺗﺎً ﺳﻠﻴﻘﻪي ﺑﺼﺮيِ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي« داﺷﺖ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲِ ﻧﺮماﻓﺰاري ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ داﺷﺖ ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻣﻲدﻳﺪم ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺼﻤﻴﻢ را ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ اﺳﺎسِ ﺣﺲِ ﻣﺸﺘﺮي و ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺗﻮﺿﻴﺤﺶ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ .‬روش ﻛﺎرش واﻗﻌﺎً ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ و ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺟﺎدوﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬و در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ‬ ‫وآو!«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮلِ ﺻﺤﺒﺖ‪ ‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﻴﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ و ﺻﺪاﻗﺖ‪ ‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‬ ‫در آن ﻟﺤﻈﻪ‪» :‬داﺷﺘﻢ ﻣﻲﺗﺮﻛﻴﺪم‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﺻﺪاﻗﺖ داﺷﺖ وﻟﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻪ زﻳﺎد‪.‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از آن‪ ،‬در اواﻳﻞ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻔﺎوت‪ ‬زﻳﺎد‪ ‬روﻳﻜﺮد‪ ‬اﭘﻞ در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و‬ ‫روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در اراﺋﻪي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲِ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ رﻗﺒﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰاريِ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار اراﺋﻪ ﻛﺮده و‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺑﺎزارِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻛﻪ در ﺑﺴﺘﻪي آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪-‬آﻳـﭙﺎد ﻧﻤﻮد ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﻣﻮﻓﻖﺗﺮ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ در ﺑﺎزارِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎيِ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺗﻜﺜﺮﮔﺮاي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺟﻮاب داده‪ .‬ﺳﺆاﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺪاﻫﻪوار‬ ‫ﻣﻄﺮح ﻛﺮد اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ :‬ﻛﺪام روﻳﻜﺮد در ﺑﺎزارِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎيِ ﻫﻤﺮاه ﺑﻬﺘﺮ ﺟﻮاب ﺧﻮاﻫﺪ داد؟‬ ‫ﺑﻌﺪ از آن ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ ﺑﻪ ﺳﺮاغِ اراﺋﻪي ﻳﻚ ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﻛﻠﻲ از ﺑﻴﻨﺶِ ﺧﻮد راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺗﻲ‬ ‫ﻛﻪ از ﺳﺮ ﮔﺬراﻧﺪه ﺑﻮد؛ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻤﺎﻳﺰ در ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻃﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮاودهي ﺿﻌﻴﻒ اﭘﻞ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪه و اداﻣﻪ داد‪» :‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ و واز ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻞ ﻣﺤﺼﻮل ﭘﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﺮدﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺪان در ﺷﺮاﻛﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺧﻮب ﻧﺒﻮدﻳﻢ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬اﮔﺮ اﭘﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ را در‬ ‫دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬يِ ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮب ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﭘﻞ اﻳﻦ را ﻳﺎد ﻧﮕﺮﻓﺖ ﺗﺎ‪ ...‬ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﺑﻌﺪ‪«.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحـه‪٤١٢ :‬‬

‫فصل ﺳ و شش‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ‬ ‫سه محصو ِل انقالبی در یک محصول‬

‫ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ آن ﺗﻠﻔﻦ زد‬ ‫در ‪ ،2005‬ﻓﺮوشِ آﻳـﭙﺎد ﺳﻘﻒ‪ ‬آﺳﻤﺎن را ﺷﻜﺎﻓﺖ‪ 20 .‬ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻳـﭙﺎدي ﻛﻪ در آن ﺳﺎل ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ 4 ،‬ﺑﺮاﺑﺮِ‬ ‫ﺳﺎلِ ﻗﺒﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ رﻗﻢ زدنِ ‪ ٪45‬از درآﻣﺪ‪ ‬آن ﺳﺎل‪ ،‬ﺧﺎﻧﻮادهي آﻳـﭙﺎد داﺷﺖ ﺑﺪل ﺑﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺳﺘﻮنِ ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮِ ﺗﻴﺮهي اﭘﻞ را ﻃﻮري ﺻﻴﻘﻞ ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻓﺮوشِ ﻣ‪‬ﻚﻫﺎ ﻫﻢ ﻓﺰوﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﮕﺮان ﺑﻮد‪ .‬آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ‪-‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ -‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ دﭼﺎر اﻳﻦ وﺳﻮاس‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻓﻨﺎ ﺑﺪﻫﺪ« و ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ آن رﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﺗﻨﻬﺎ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮوشﻣﺎن را ﺑﺒﻠﻌﺪ ﺗﻠﻔﻦﻫﻤﺮاه اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺮايِ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺑﺎزارِ دورﺑﻴﻦﻫﺎيِ ﻋﻜﺎﺳﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮِ ورود‪ ‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎيِ ﻫﻤﺮاه‪ ‬دورﺑﻴﻦدار دﭼﺎر ﺗﻠﻔﺎت ﺷﺪه و ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ در اﻧﺘﻈﺎر آﻳـﭙﺎد ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫ﻣﻨﻮت ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﺷﺮوع ﺑﻪ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪ ‬ﭘﺨﺶ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ در ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦِ ﻫﻤﺮاه دارد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ وﺟﻮد آﻳـﭙﺎد را ﻏﻴﺮﺿﺮوري ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋياش ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در ﺣﻀﻮرِ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد‪ :‬اﺛﺮي از آن در دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬يِ‬ ‫ﺧﻮد و اﭘﻞ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮ‪ .‬ﺑﺎ ا‪‬د ز‪‬ﻧﺪر ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﻣﻮﺗﻮروﻻ‪ ،‬ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻣﺪﻟﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻲِ ﭘﺮﻓﺮوش ﻣﻮﺗﻮروﻻ ‪ RAZR‬را ﺷﺮوع ﻛﺮد؛ ﻣﺪﻟﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه دورﺑﻴﻦدار ﺑﻮد و‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﻫﻢ داﺧﻠﺶ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ ROKR‬ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻪ ﺳﺎدﮔﻲ آﻳـﭙﺎد را‬ ‫داﺷﺖ و ﻧﻪ ﺑﺎرﻳﻜﻲ ‪ RAZR‬را‪ .‬زﺷﺖ‪ ،‬ﻛُﻨﺪ و ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺴﺨﺮهي ‪ 100‬آﻫﻨﮓ‪ ،‬داراي ﺗﻤﺎمِ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ “ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ” ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در آن ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮا ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﺗﻮروﻻ‪ ،‬اﭘﻞ و ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ‬ ‫ﺳﻴﻨﮕﻮﻻر‪ 1‬ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻠﻪ ﭘﻴﻨﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬روي ﺟﻠﺪ‪ ‬ﻧﻮاﻣﺒﺮِ ‪ 2005‬ﻣﺠﻠﻪي واﻳﺮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻴﺘﺮ ﻛﺎر ﺷﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻨﻈﻮرﺗﺎن از ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺮاي آﻳﻨﺪه اﻳﻦ ﺑﻮد؟«‬

‫‪Cingular‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحــه‪٤١٣ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﺑﺮرﺳﻲ آﻳـﭙﺎدﻫﺎي ﻧﺴﻞِ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮﻧﻲ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»از ﺳﺮ و ﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺴﺨﺮه ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺗﻮروﻻ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪهام‪ .‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺧﻮدﻣﺎن اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺣﺮف ﺟﺎﻟﺒﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه‪ ‬ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار زده ﺑﻮد‪ :‬ﻫﻤﻪﺷﺎن ﮔَﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از آﻳـﭙﺎد ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬دور ﻫﻢ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و از اﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﻘﺪر از ﮔﻮﺷﻲﻫﺎﻣﺎن ﻧﻔﺮت دارﻳﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻃﺮز ﻛﺎر ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن ﺳﺮ در‬ ‫ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص از ﻃﺮز ﻛﺎرِ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎس‪ ،‬ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﺎل دوران ﺑﻴﺰاﻧﺲ ﺑﻮد‪ «.‬ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ ﻳﻜﻲ از وﻛﻼي‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞِ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ در ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ و ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه او را‬ ‫ﺑﺮ ﻣﻲداﺷﺖ و داد‪ ‬ﺳﺨﻦ در ﻣﻲداد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر “ﺑﻲروح” اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﮔﺮوﻫﺶ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻫﻤﺖ ﮔﻤﺎﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪﺷﺎن را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﺮك ﻣﺎ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺤﺮك دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎزار ﺑﺎﻟﻘﻮهي اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه‪ ‬ﺑﻪ ﻓﺮوش رﻓﺘﻪ در ﺳﺎل ‪ 2005‬ﺑﻴﺶ از‬ ‫‪ 825‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻮد‪ ،‬و داﻣﻨﻪي ﺧﺮﻳﺪاران از ﺑﭽﻪ ﻣﺪرﺳﻪايﻫﺎ ﺗﺎ ﻣﺎدرﺑﺰرگﻫﺎ‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ آن ﮔﻮﺷﻲﻫﺎي‬ ‫آﺷﻐﺎلِ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار‪ ،‬ﻓﻀﺎ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮرِ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺑﺮﺗﺮ ﺑﺎز ﺑﻮد؛ درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻓﻀﺎي ﻣﺎﻗﺒﻞِ ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﭙﺎد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا ﭘﺮوژه را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎريِ اﭘﻞ ﺳﭙﺮد ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪي ﺑﻲﺳﻴﻢِ ﻓﺮودﮔﺎﻫﻲ ﺑﻮد‬ ‫وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ زود ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞِ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهي ﻋﺎم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﺠﺪﻳﺪ‬ ‫ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل و ﮔﺮوﻫﺶ ﺳﭙﺮد‪.‬‬ ‫روﻳﻜﺮد‪ ‬اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد‪ ‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي آﻳـﭙﺎد ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻌﻲ ﺷﺪ از ﭼﺮخآﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺮاي‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻴﻦ ﻣﻨﻮﻫﺎ و وارد ﻛﺮدنِ ﺷﻤﺎرهﻫﺎ و ﺣﺮوف ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻠﻴﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر از اﺑﺘﺪا‬ ‫ﻏﻠﻂ ﺑﻮد‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﺮخآﻫﻨﮓ ﻛﻠﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﺮ راهﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮاي وارد‬ ‫ﻛﺮدن ﺷﻤﺎرهﻫﺎ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻳﻪي زﺣﻤﺖ ﺑﻮد‪ «.‬ﭼﺮخآﻫﻨﮓ ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ دﻓﺘﺮﭼﻪ ﺗﻠﻔﻦ ﺧﻮب وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻫﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮ اﻓﺘﻀﺎح ﺑﻮد‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺑﺎ اﻳﻦ اﻳﺪه ﻛﻪ “ﻫﺮ ﻛﺲ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ داﺧﻞ دﻓﺘﺮﭼﻪ ﺗﻠﻔﻨﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﻤﺎس‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ ”،‬ﺧﻮدﺷﺎن را ﮔﻮل زدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ زودي ﻋﺒﺚ ﺑﻮدنِ اﻳﻦ ﺗﻼش ﻋﻴﺎن ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬در اﭘﻞ ﻳﻚ ﭘﺮوژهي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ :‬ﺗﻼﺷﻲ ﺳ‪‬ﺮّي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﺗﺒﻠﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي!‬ ‫در ﺳﺎل ‪ 2005‬اﻳﻦ دو ﻣﺎﺟﺮا ﺑﻪ ﻫﻢ وﺻﻞ ﺷﺪ و اﻳﺪهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺗﺒﻠﺖ‪ ،‬در ﻣﺴﻴﺮِ ﻃﺮاﺣﻲ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻳﺪهي ﺳﺎﺧﺖ آﻳـﭙ‪‬ﺪ در واﻗﻊ ﻗﺒﻞ از ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻓﺘﺎده ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ‪ ‬آﻳـﻔـُﻦ‬ ‫ﻛﻤﻚ‪ ‬ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻟﻤﺲِ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬

‫‪1‬‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎي ﺑﺨﺶِ ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺗﺒﻠﺖ در ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎنِ ﻟﻮرﻳﻦ و اﺳﺘﻴﻮ ازدواج‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﺪ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺧﻮد ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﻚ ﺟﺸﻦ را داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن دو‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﻴﻞ و‬ ‫‪Multi-Touch‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحـه‪٤١٤ :‬‬ ‫ﻣﻠﻴﻨﺪا ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ 1‬در آن ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻛﺮاﻫﺖ دﻋﻮﺗﺶ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آن ﺷﺐ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﻣﻦ دوﺳﺘﺎﻧﻪ رﻓﺘﺎر ﻛﺮد« وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺑﺎن‪“ ،‬زﻳﺎد دوﺳﺘﺎﻧﻪ” رﻓﺘﺎر ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از اﻳﻦ دﻟﺨﻮر ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻴﺰﺑﺎن‪ ،‬داﺷﺖ راﺳﺖراﺳﺖ اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﺗﺒﻠﺘﻲ را ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در ﺣﺎلِ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺶ ﺑﻮد درز ﻣﻲداد‪» :‬او ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻣﺎ ﺑﻮد و داﺷﺖ داراﻳﻲﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي ﺷﺮﻛﺖ را ﻓﺎش ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ‬ ‫دﻟﺨﻮر ﺷﺪ و ﻫﻤﺎن اﺗﻔﺎﻗﻲ اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻧﮕﺮاﻧﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻮرد‪ ‬آن ﺷﺐ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻃﺮف داﺷﺖ ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮِ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻗﺮار اﺳﺖ دﻧﻴﺎ را ﺑﺎ ﻧﺮماﻓﺰارِ ﺗﺒﻠﺖ‪ ‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﺘﺤﻮل و ﺗﻤﺎمِ ﻧﻮتﺑﻮكﻫﺎ را از ﺻﻔﺤﻪي روزﮔﺎر ﻣﺤﻮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ از آن ﭘﺲ اﭘﻞ ﺑﺎﻳﺪ دﻧﺒﺎلِ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲِ ﻧﺮماﻓﺰار‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻣﻲدوﻳﺪ‪ .‬واﺿﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ دارﻧﺪ اﺷﺘﺒﺎه ﭘﻴﺶ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﺗﺒﻠﺖﺷﺎن ﻗﻠﻢِ اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس داﺷﺖ! اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس‬ ‫ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺮگ‪ .‬آن ﺷﺎم ﺷﺎﻳﺪ دﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﺖﺷﺎن ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮف ﻣﻲزد و دﻳﮕﺮ از‬ ‫دﺳﺘﺶ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾِ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﮔﻮر ﭘﺪرش‪ ،‬ﺑﮕﺬار ﻧﺸﺎﻧﺶ دﻫﻢ ﺗﺒﻠﺖ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻄﻮري ﺑﺎﺷﺪ”‪«.‬‬ ‫ﻓﺮداروز‪ ،‬ﮔﺮوه را دور ﺧﻮد ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻳﻚ ﺗﺒﻠﺖ درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺪونِ ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻠﻴﺪ و‬ ‫اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس‪ «.‬ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻟﻤﺲِ ﺻﻔﺤﻪ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت دﻟﺨﻮاه را وارد ﻛﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻟﻤﺲِ‬ ‫ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪ ‬اﻧﺠﺎم ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺎر در آنِ واﺣﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺤﻪي ﻟﻤﺴﻲ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺑﭽﻪﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻟﻤﺲ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺟﻮر ﻛﻨﻴﺪ؟« ﺷﺶ ﻣﺎه زﻣﺎن ﺻﺮف ﺷﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي‬ ‫ﺧﺎم وﻟﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده درﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮه از ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﺗﻮﺳﻌﻪي ﻟﻤﺲِ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﭽﻪﻫﺎي اﺳﺘﻮدﻳﻮيِ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲاش از ﻗﺒﻞ رويِ ﻟﻤﺲِ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ورود اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ ﺗ‪‬ﺮَكﭘ‪‬ﺪ‪ 2‬ﻣﻚﺑﻮكﭘﺮوﻫﺎي اﭘﻞ ﻛﺎر ﻛﺮده و‬ ‫ﻣﺸﻐﻮلِ اﻧﺘﻘﺎل اﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻪ ﺻﻔﺤﺎت ﻟﻤﺴﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ از ﻳﻚ ﭘﺮوژﻛﺘﻮر ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎ روي‬ ‫دﻳﻮار اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻋﻮض ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد« وﻟﻲ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﺗﺎ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻴﺰي ﻧﻔﻬﻤﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎ در وﻗﺖ آزادﺷﺎن روي آن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﻮق و ذوقﺷﺎن ﺑﺎ‬ ‫رﻓﺘﺎرﻫﺎي او ﻛﻮر ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ در اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺠﻮل اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را‬ ‫ﺟﻠﻮي ﺟﻤﻊ ﻧﺸﺎﻧﺶ ﻧﻤﻲدﻫﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪“ :‬اﻳﻦ ﻛﻪ آﺷﻐﺎﻟﻪ” و ﻛﻞ اﻳﺪه را زﻳﺮ ﺳﺆال ﺑﺒﺮد‪ .‬از‬ ‫ﻧﻈﺮِ ﻣﻦ اﻳﺪهﻫﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﻜﻨﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ در ﻣﺴﻴﺮِ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺮاﻗﺐﺷﺎن ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺼﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﺪهي ﻟﻤﺲِ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ را رد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺬاﺷﺖ و دﺳﺘﺎوردﻫﺎ را در اﺗﺎقِ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در آورد‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ آﻧﺠﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺠﻮﻻﻧﻪ ﻗﻀﺎوت ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ اﺳﺘﻴﻮ “دﻳﻮاﻧﻪوار” ﺑﻪ وﺟﺪ آﻣﺪ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ ﻣﺎلِ آﻳﻨﺪه اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪Melinda Gates‬‬ ‫‪Trackpad‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحــه‪٤١٥ :‬‬ ‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ او ﻣﻨﺘﻈﺮِ ﭼﻨﻴﻦ اﻳﺪهي ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﭘﻴﺶ رو در راه ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮيِ ﺗﻠﻔﻦﻫﻤﺮاه‬ ‫را ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻚ ﭘﺮوژهي اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮﻗﺘﺎً ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺗﺒﻠﺖ را ﺑﻪ ﺣﺎل ﺗﻌﻠﻴﻖ در آورد ﺗﺎ‬ ‫ﺶ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎزي ﺷﻮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ اﮔﺮ روي ﺗﻠﻔﻦ‬ ‫اﺑﺘﺪا راﺑﻂ‪ ‬ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳ ِ‬ ‫ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪاً وﻗﺖ ﺑﺮاي اﺟﺮاﻳﺶ روي ﺗﺒﻠﺖ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‪ ،‬راﺑﻴﻨﺸﺘ‪‬ﻴﻦ و ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ زﻧﮓ زد ﺗﺎ ﺟﻠﺴﻪاي ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ در اﺳﺘﻮدﻳﻮي ﻃﺮاﺣﻲِ آﻳﻮ‪ ‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪ ‬ﻟﻤﺲ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ را ﺑﺮايﺷﺎن ﻧﻤﺎﻳﺶ داد‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﮔﻔﺖ‪» :‬وآو!« ﻫﻤﻪ از آن ﺧﻮشﺷﺎن آﻣﺪ وﻟﻲ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐِ ﺗﻠﻔﻦﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﺮ آن ﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺰﻣﺎن دو ﻣﺴﻴﺮ را در ﭘﻴﺶ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ P1‬اﺳﻢِ رﻣﺰِ ﭘﺮوژهي ﺗﻮﺳﻌﻪي ﺗﻠﻔﻦ از ﻃﺮﻳﻖِ ﭼﺮخآﻫﻨﮓ‪ ‬آﻳـﭙﺎد ﺑﻮد‪ ،‬و ‪ P2‬اﺳﻢِ رﻣﺰِ ﭘﺮوژهي ﺻﻔﺤﻪي‬ ‫ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ‪.‬‬ ‫در آن زﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻮﭼﻚ در د‪‬ﻻوار ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﻴﻨﮕ‪‬ﺮ و‪‬رﻛﺰ‪ ،1‬ﺧﻂ‪ ‬ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﺗﺮَكﭘ‪‬ﺪﻫﺎي ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ را داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺆﺳﺴﻴﻦِ آن‪ ،‬دو ﻋﻀﻮِ داﻧﺸﮕﺎه د‪‬ﻻوار ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺟﺎن اﻟﻴﺎس‪ 2‬و وِﻳﻦ وِﺳﺘ‪‬ﺮﻣ‪‬ﻦ‪ .3‬ﻓﻴﻨﮕ‪‬ﺮ و‪‬رﻛﺰ ﭼﻨﺪ ﺗﺒﻠﺖ ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎيِ ﺗﺸﺨﻴﺺِ ﻟﻤﺲِ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد و ﺣﻘﻮقِ ﺛﺒﺖ‪ ‬اﺧﺘﺮاع ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞِ ﺗﻌﺪادي وﻳﮋﮔﻲِ ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي وﻇﻴﻔﻪاي را ﻫﻢ در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ‪ :‬از ﺟﻤﻠﻪ زومِ دو اﻧﮕﺸﺘﻲ‪ 4‬و ﺣﺮﻛﺖ‪ ‬ﺟﺎروﻳﻲ‪ 5‬ﺑﺮاي ﭘﻴﻤﺎﻳﺶِ‬ ‫ﺻﻔﺤﺎت‪ .‬در اواﻳﻞ ‪ ،2005‬اﭘﻞ ﺑﻲ ﺳﺮ و ﺻﺪا اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ را ﺧﺮﻳﺪ و ﻣﺎﻟﻚ‪ ‬ﺗﻤﺎم اﺧﺘﺮاﻋﺎت و ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي آن‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﻧﻴﺰ ﻓﻴﻨﮕ‪‬ﺮ و‪‬رﻛﺰ از ﻓﺮوشِ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ اﻧﺼﺮاف داد و اﺧﺘﺮاﻋﺎت‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺎم اﭘﻞ ﺑﻪ ﺛﺒﺖ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺷﺶ ﻣﺎه ﻛﺎر روي دو ﭘﺮوژهي ‪ P1‬و ‪ ،P2‬ﺟﺎﺑﺰ ﺣﻠﻘﻪي ﻫﻤﻜﺎرانِ ﻧﺰدﻳﻚ را ﺑﻪ اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ دﻋﻮت‬ ‫ﻛﺮد ﺗﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﺗﺨﺎذ ﺷﻮد‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺳﺨﺖ ﻛﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﻣﺪلِ ﭼﺮخآﻫﻨﮕﻲ را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﺪ وﻟﻲ وارد ﻛﺮدنِ‬ ‫ﺷﻤﺎرهﻫﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪي ﭼﺮخ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﭘﺮ از اﻳﺮاد ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﻮيِ دﻳﮕﺮ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ ﻫﻢ ﭘ‪‬ﺮ رﻳﺴﻚ ﺑﻮد زﻳﺮا آﻧﻬﺎ‬ ‫در ﺗﻮانِ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ ﺧﻮد ﺑﺮاي اﺟﺮاي ﺑﻲﻧﻘﺺِ آن ﺷﻚ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦِ ﭘ‪‬ﺮ رﻳﺴﻚ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻣﻬﻴﺞ و‬ ‫اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ آن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻃﺒﻖ ﻣﻴﻞﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺠﻨﺒﻴﺪ‪،‬‬ ‫راﻫﺶ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻳﺪ‪ «.‬اﻳﻦ درﺳﺖ ﻳﻜﻲ از آن ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ آن را “ﻟﺤﻈﻪي ﻗﻤﺎر ﻛﺮدنِ ﻛﻞِ ﺷﺮﻛﺖ”‬ ‫ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪ؛ رﻳﺴﻚ‪ ‬زﻳﺎد و در ﺻﻮرت‪ ‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ،‬ﭘﺎداشِ زﻳﺎد‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ داﺷﺘﻦِ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ‪ ‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﺑﻠَﻚﺑِﺮي‪ 6‬را‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺤﺼﻮلِ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﺑﻴﺎورد‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ اﻳﺪه را وﺗﻮ ﻛﺮد‪ .‬ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﻛﻮﭼﻜﻲ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷﺪ و در ﻋﻴﻦِ ﺣﺎل‪ ،‬اﻧﻌﻄﺎف و وﻓﻖﭘﺬﻳﺮيِ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ‬ﻟﻤﺴﻲ را ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ راه ﺣﻠﻲ آﺳﺎن وﻟﻲ در اﺻﻞ ﺗﺤﻤﻴﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻤﺎمِ ﻧﻮآوريﻫﺎﻳﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ‪ ‬ﻟﻤﺴﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ اول ﻗﻤﺎر و ﺑﻌﺪ ﻳﻚ راﻫﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎﻣﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫‪Fingerworks‬‬ ‫‪John Elias‬‬

‫‪Wayne Westerman‬‬ ‫‪Pinch‬‬ ‫‪Swipe‬‬ ‫‪Blackberry‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحـه‪٤١٦ :‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪي اﻳﻦ رﻳﺴﻚ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻠﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻊِ ﺷﻤﺎرهﮔﻴﺮي‪ ،‬دﻛﻤﻪﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و ﻣﻮﻗﻊِ ﻧﻮﺷﺘﻦ‬ ‫ﻣﺘﻦ‪ ،‬دﻛﻤﻪﻫﺎي ﺣﺮوف را و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻪ وﻗﺖ‪ ‬ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﻫﺮ دﻛﻤﻪي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺧﺎص‬ ‫ﺑﻪ آن ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﻣﻮﻗﻊِ دﻳﺪنِ وﻳﺪﻳﻮ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﮕﻲِ دﻛﻤﻪﻫﺎ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدن‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰار ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮي را ﺷﻨﺎور و ﻣﻨﻌﻄﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺪت‪ ‬ﺷﺶ ﻣﺎه‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮ روز ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد‪ ‬ﺻﻔﺤﻪي ﻟﻤﺴﻲِ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ وﻗﺖ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮﻳﻦ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲِ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮم ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﺴﻲ ﺑﻮدم ﻛﻪ در ﺿﺒﻂ‪ ‬ﺗﻤﺎمِ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي آﻟﺒﻮمِ “ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﭘﭙﺮ”‬ ‫ﺑﻴﺘﻠﺰ ﻧﻘﺶ داﺷﺖ‪ «.‬ﺑﺴﻴﺎري از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺳﺎده ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺣﺼﻞِ ﻓﻜﺮﻫﺎي ﺑﻜﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ اذﻫﺎنِ ﺧﻼقِ اﻳﻦ ﮔﺮوه‪ ‬ﻣﺨﻔﻲﻛﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﮕﺮاﻧﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر از ﭘﺨﺶِ اﺗﻔﺎﻗﻲِ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻳﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ﺗﻤﺎسِ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦ داﺧﻞ ﺟﻴﺐ ﺷﻠﻮار ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮري‬ ‫از روي ﺷﻜﻢﺳﻴﺮي‪ ،‬از وﺟﻮد‪ ‬دﻛﻤﻪي روﺷﻦ‪-‬ﺧﺎﻣﻮش اﺑﺮاز ﺗﻨﻔﺮ ﻛﺮد ﭼﻮن ﺑﻪ ﻧﻈﺮش زﻳﺒﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬راهﺣﻞ »ﺑﻜﺶ‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺎز ﺑﺸﻪ« ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻗﻔﻞِ ﻟﻤﺴﻲِ ﻟﻐﺰﻧﺪه ﻛﻪ وﻗﺘﻲ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻲرﻓﺖ ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺪن آن از ﭼﭗ ﺑﻪ راﺳﺖ‪،‬‬ ‫آن را ﺑﻴﺪار ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ‬ﺑﺰرگ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺴﻮري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪنِ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻪ ﮔﻮشﺗﺎن‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎس‪ -‬ﺻﻔﺤﻪ را ﻗﻔﻞ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺗﻤﺎسِ ﻟُﭗِ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪي ﻟﻤﺴﻲ ﺑﺎﻋﺚ‬‫اﺟﺮايِ دﺳﺘﻮرات‪ ‬اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻲﺷﻚ آﻳﻜﺎنﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﺳﻠﻴﻘﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫در ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي اوﻟﻴﻦ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻫﻢ از ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺮﺑﻊﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﮔ‪‬ﺮد‪ .‬ﻣﺮﺣﻠﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ‪ ‬ﺗﻤﺎ ِم ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه راهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪهي‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه‪ ،‬اﺑﺪاع ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻮار اﺑﺰارِ ﺑﺰرگ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺷﻤﺎ را در اﻳﻦ ﻣﻮارد راﻫﺒﺮي ﻛﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺧﻂ ﮔﺬاﺷﺘﻦِ ﺗﻤﺎسﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰاريِ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﺗﻠﻔﻨﻲ‪ ،‬ﺳﺮ زدن ﺑﻪ اﻳﻤﻴﻞ‪ ،‬ﭼﻴﺪﻣﺎن دﻟﺨﻮاه آﻳﻜﺎنﻫﺎ در ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻮار‪ ،‬و ﻏﻴﺮه‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدهﺳﺎزي ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ واﺳﻄﻪي ﺗﺸﺨﻴﺺِ ﺑﺼﺮيِ‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻟﺰوﻣﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻴﺸﻪي ﮔﻮرﻳﻼ‬

‫‪1‬‬

‫ﺟﺎﺑﺰ ﺷﻴﻔﺘﻪي اﻧﻮاع ﻣﺘﺮﻳﺎلﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ ،1997‬ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ‪‬‬ ‫ﻧﻴﻤﻪﻣﺎت و رﻧﮕﻲ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ .‬ﻓﺎز ﺑﻌﺪي ورود‪ ‬ﻓﻠﺰ ﺑﻮد‪ .‬او و آﻳﻮ‪ ،‬ﭘﺎورﺑﻮك‪ G3 ‬را ﻛﻪ از ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﺑﺎ ﻗﺎﻟﺐِ ﻣﻨﺤﻨﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﺎورﺑﻮك ‪ G4‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻴﺘﺎﻧﻴﻮمِ ﺻﻴﻘﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و دو ﺳﺎلِ ﺑﻌﺪ ﺟﻨﺲ ﺑﺪﻧﻪ را ﺑﻪ‬ ‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮم ﺗﻐﻴﻴﺮ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﻋﺸﻖِ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻓﻠﺰات‪ ‬ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن را ﻫﻢ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺪﻧﻪي آﻳـﻤ‪‬ﻚ و آﻳـﭙﺎد ﻧﺎﻧﻮ را‬ ‫از آﻟﻴﺎژ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮمِ آﻧﻮدﻳﺰه ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ؛ در روش آﻧﻮدﻳﺰاﺳﻴﻮن‪ ،‬ﻓﻠﺰ داﺧﻞِ ﻳﻚ ﺣﻤﺎم اﺳﻴﺪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ‬ ‫ﻋﺒﻮرِ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮق ﺳﻄﺢ آن اُﻛﺴﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر در ﺣﺠﻤﻲ ﻛﻪ او ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬آﺳﺘﻴﻦﻫﺎ را ﺑﺎﻻ زد و ﻳﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ‪-‬ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر‪ -‬در ﭼﻴﻦ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬درﺳﺖ در زﻣﺎن‬

‫‪Gorilla Glass‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحــه‪٤١٧ :‬‬ ‫ﻓﺮاﮔﻴﺮيِ ﺑﻴﻤﺎري ﺳﺎر‪‬س‪ ،1‬آﻳﻮ‪ ‬ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﺸﻲ ﺑﻪ ﭘﺮوژه‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻴﻦ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي اﺷﺮاف‪ ‬ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﺎه در ﺧﻮاﺑﮕﺎه زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدم‪ .‬راﺑﻲ و دﻳﮕﺮان اﻳﺪهي ﻣﺎ را ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﺼﻤﻢ‬ ‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮمِ آﻧﻮدﻳﺰه ارزش زﻳﺎدي دارد‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﺸﻪ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻬﻴﻪي ﻓﻠﺰ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم و ﭘﺮﺳﻴﺪم ﺑﺮاي ﺗﻬﻴﻪي‬ ‫ﺷﻴﺸﻪي ﻋﺎﻟﻲ ﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ؟« ﺑﺮاي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﭘﻠﻪﻛﺎنﻫﺎي ﺗﻤﺎم ﺷﻴﺸﻪاي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪي اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﭘﻼﺳﺘﻴﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ آﻳـﭙﺎد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﻴﺸﻪ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﺳﻠﻴﻘﻪ و دارايِ ﻫﻮﻳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﻪ‬ ‫دﻧﺒﺎلِ ﺷﻴﺸﻪي ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮِ ﺧﺮاش‪ ،‬آﻏﺎز ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا ﻣﻨﻄﻘﻪي آﺳﻴﺎ را ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻴﺸﻪاي ﻛﺎوﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﻫﻢ در‬ ‫آﻧﺠﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺟﺎن ﺳﻴﻠﻲ ﺑﺮاو‪‬ن‪ 2‬از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي ﻛُﺮﻧﻴﻨﮓ ﮔﻠَﺲ‪ 3‬ﻣﺴﺘﻘﺮ در‬ ‫ﺷﻤﺎل ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬او را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﺟﻮان و ﻓﻌﺎلِ آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ وﻧﺪل وﻳﻜﺰ‪ 4‬ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺷﻤﺎره ﺗﻠﻔﻦِ ﻣﻘﺮِ ﻛُﺮﻧﻴﻨﮓ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ وﻳﻜﺰ را ﻧﻤﻮد وﻟﻲ در ﻋﻮض ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از دﺳﺘﻴﺎران او‬ ‫وﺻﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ از ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮاي وﻳﻜﺰ ﭘﻴﻐﺎم ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﻣﻦ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎً ﻫﻤﻴﻦ اﻵن‬ ‫وﺻﻠﻢ ﻛﻨﻴﺪ« وﻟﻲ دﺳﺘﻴﺎر اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺑﺮاو‪‬ن‪ ،‬ﻛﻠﻲ داد و ﺑﻲداد ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﺜﻞ‬ ‫»آﺷﻐﺎلﻫﺎي ﺳﺎﺣﻞ ﺷﺮﻗﻲ« ﺑﺎ او رﻓﺘﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬وﻳﻜﺰ ﺑﺎ اﻃﻼع از ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﻃﻲ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻣﻘﺮِ اﭘﻞ ﺧﻮاﺳﺘﺎرِ ﮔﻔﺘﮕﻮ‬ ‫ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻨﺸﻲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﺶ را ﺑﺎ ﻓﻜﺲ ارﺳﺎل ﻛﻨﺪ! ﺳﭙﺲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻃﻼع از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ‬ ‫وﻳﻜﺰ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺷﺪ و ﺑﺎ دﻋﻮت از او ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎزي ﻣﻮش و ﮔﺮﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن داد‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﻴﺸﻪي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬وﻳﻜﺰ ﭘﺮده از ﻳﻚ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫“ﺗﺒﺎدل ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ” ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﻪ در دﻫﻪي ‪ 1960‬ﻛُﺮﻧﻴﻨﮓ را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﺷﻴﺸﻪي‬ ‫ﮔﻮرﻳﻼ« ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﺷﻴﺸﻪاي ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﺤﻜﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻋﺪم ﺗﻘﺎﺿﺎي اﻧﺒﻮه‪ ،‬ﻛُﺮﻧﻴﻨﮓ از ﺗﻮﻟﻴﺪش ﻣﻨﺼﺮف‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ‬آن ﺗﺸﻜﻴﻚ و ﺗﻮﺿﻴﺢِ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻚ وﻳﻜﺰ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻓﺘﺎد‪،‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ او ﺑﻴﺶ از ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺣﺮﻓﺶ ﭘﺮﻳﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺷﻮد ﻟﻄﻔﺎً ﺳﺎﻛﺖ ﺑﺎﺷﻲ و ﺑﮕﺬاري‬ ‫ﻛﻤﻲ ﺑﻪ داﻧﺶاَت اﺿﺎﻓﻪ ﻛﻨﻢ؟« ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎ ﭘﺲ ﻛﺸﻴﺪ و ﻻل ﺷﺪ‪ .‬وﻳﻜﺰ رﻓﺖ ﺟﻠﻮيِ واﻳﺖﺑﻮرد‪ ،‬و درسِ ﺷﻴﻤﻲ را‬ ‫آﻏﺎز ﻛﺮد‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ اﻳﺠﺎد‪ ‬ﻳﻚ ﻻﻳﻪي ﻓﺸﺮدهي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺮ روي ﺳﻄﺢِ ﺷﻴﺸﻪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﺗﺒﺎدلِ ﻳﻮﻧﻲ‬ ‫را ﺑﺎ دﻗﺖ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮق زدنِ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ و اراﺋﻪي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﺗﻤﺎم ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي‬ ‫ﮔﻮرﻳﻼي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛُﺮﻧﻴﻨﮓ در ‪ 6‬ﻣﺎه آﻳﻨﺪه ﺷﺪ‪ .‬وﻳﻜﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪش را ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻳﻚ از ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻣﺎن اﻵن ﮔﻮرﻳﻼ درﺳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻧﮕﺮاﻧﺶ ﻧﺒﺎش‪ «.‬اﻳﻦ وﻳﻜﺰ را ﮔﻴﺞ ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻪ آﻧﻜﻪ او ﺧﻮشﻣﺸﺮب و ﺑﻲﭘﺮوا وﻟﻲ ﻧﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﺎ‬ ‫داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ‪ ‬واﻗﻌﻴﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎنِ ﻏﻴﺮ واﻗﻌﻲ )ﻧﺎﺷﻲ از ﻣﺜﺒﺖاﻧﺪﻳﺸﻲ( ﺑﺮ‬

‫‪SARS‬‬ ‫‪John Seeley Brown‬‬ ‫‪Corning Glass‬‬ ‫‪Wendell Weeks‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحـه‪٤١٨ :‬‬ ‫ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻏﻠﺒﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻫﺰاران ﺑﺎر اﻳﻦ ﺗﻮﺟﻴﻪ را رد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺪون‬ ‫ﭘﻠﻚ زدن‪ ،‬ﺧﻴﺮه ﺑﻪ وﻳﻜﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻠﻪ ﻛﻪ از ﭘﺴﺶ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﻲ‪ .‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻦ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺑﺪﻫﻲ‪«.‬‬ ‫وﻳﻜﺰ ﺑﻌﺪ از ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ‬اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻴﺮت ﺳﺮ ﺗﻜﺎن داد و ﮔﻔﺖ‪» :‬در ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 6‬ﻣﺎه اﻧﺠﺎﻣﺶ دادﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﺷﻴﺸﻪاي ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ «.‬ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت‪ ‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪي ﻛُﺮﻧﻴﻨﮓ در ﻫ‪‬ﺮﻳﺲﺑِﺮگ‪ 1‬اﻳﺎﻟﺖ‬ ‫ﻛ‪‬ﻨﺘﺎﻛﻲ ﺑﺎ ﺧﻂ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﻔﺤﺎت‪ ‬ا‪‬ل‪.‬ﺳﻲ‪.‬دي‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً در ﻃﻮل ﻳﻚ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺗﻐﻴﻴﺮِ ﻛﺎرﺑﺮي داد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت‪‬‬ ‫ﺗﻤﺎموﻗﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻴﺸﻪي ﮔﻮرﻳﻼ ﺑﭙﺮدازد‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را روي ﭘﺮوژه ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ و ﻛﺎري‬ ‫ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﺎرﺳﺘﺎن‪ «.‬وﻳﻜﺰ در دﻓﺘﺮِ زﻳﺒﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻗﺎبِ ﻳﺎدﮔﺎري داﺷﺖ‪ :‬ﺣﺎوي ﭘﻴﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در روز‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﻔـُﻦ ﺑﺮاي او ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺪون ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ اﻧﺠﺎﻣﺶ دﻫﻴﻢ‪«.‬‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫در ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي‪ ،‬ﻣﺜﻞِ اوﻟﻴﻦ داﺳﺘﺎنِ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي و ﺗﺄﺳﻴﺲِ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ‬ ‫ﻓﺸﺮدن دﻛﻤﻪي “ﺗﻮﻗﻒ” آن ﻫﻢ ﻛﻤﻲ ﻗﺒﻞ از ﺗﻜﻤﻴﻞِ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﺎزﻧﮕﺮيﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫در ﻣﻮرد ﻃﺮاﺣﻲ آﻳـﻔـُﻦ ﻧﻴﺰ ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪ .‬ﻣﺒﻨﺎي ﻃﺮاﺣﻲ اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻴﻖِ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺷﻴﺸﻪاي ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻪي‬ ‫آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ روز دوﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ دﻳﺪار آﻳﻮ‪ ‬رﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻳﺸﺐ ﻧﺨﻮاﺑﻴﺪم‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ اﺻﻼً دوﺳﺘﺶ ﻧﺪارم‪ «.‬اﻳﻦ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮلِ اﭘﻞ از زﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺑﻮد و از ﻧﻈﺮ او ﻳﻚ‬ ‫ﺟﺎي ﻛﺎر ﻣﻲﻟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﻛﻪ اﻏﻠﺐ از ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺴﺎب ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ ،‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ رﺋﻴﺲ اﺳﺖ‪» :‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻛُﻠﻲ از ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﺠﺪد اﺳﺘﻴﻮ ﺷﺮﻣﺴﺎر ﺷﺪم‪«.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ آﻳـﻔـُﻦ ﺑﺎﻳﺪ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺑﺪﻧﻪي دﺳﺘﮕﺎه از ﺳﺮ راه ﻛﻨﺎر رود و ﺟﺎ را ﺑﺮاي ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺑﺎز ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺻﺎف اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد وﺳﻂ‪ ‬ﺻﺤﻨﻪ و‬ ‫داﺷﺖ ﺑﺎ آن رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﻣﺮداﻧﻪ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪﻣﺤﻮر و ﻛﺎراﻣﺪ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ‬ﺧﺎص‪،‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﺎنِ زﻳﺮدﺳﺖ آﻳﻮ‪ ‬ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﻲداﻧﻢ ‪ 9‬ﻣﺎه ﺧﻮدﺗﺎن را ﺳﺮ اﻳﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻼك‬ ‫ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻮﺿﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺠﺒﻮرﻳﻢ ﺷﺒﺎﻧﻪروز و ﺣﺘﻲ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ دوﺑﺎرهﻛﺎري ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ اﻵن زﻧﮓ ﻣﻲزﻧﻢ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺷ‪‬ﺸﻠﻮل ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﺗﺎ از ﺷﺮ ﻣﺎ ﺧﻼص ﺷﻮﻳﺪ‪ «.‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻣﺘﻨﺎع ورزﻳﺪن‪،‬‬ ‫ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آن ﻟﺤﻈﻪ را »از اﻓﺘﺨﺎرآﻣﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﺎت‪ ‬ﺣﻀﻮر در اﭘﻞ« ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫در ﻃﺮاﺣﻲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻮارِ ﻓﻠﺰيِ ﺑﺎرﻳﻚ دور ﺗﺎ دورِ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺷﻴﺸﻪي ﮔﻮرﻳﻼ ﺗﺎ‬ ‫ﻟﺒﻪﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه وﺳﻌﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎمِ دﺳﺘﮕﺎه در ﺣﺎلِ اداي اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻇﺎﻫﺮِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻴﺮه وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﻃﻮري ﻛﻪ دﻟﺖ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را ﻧﻮازش ﻛﻨﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات‪‬‬ ‫ﻇﺎﻫﺮي‪ ،‬ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺑﺎزﻧﮕﺮي در ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ و ﻃﺮاﺣﻲِ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎ‪ ،‬آﻧﺘﻦ و ﻣﺤﻞ ﻗﺮارﮔﻴﺮيِ ﭘﺮدازﻧﺪه ﻧﻴﺰ ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺳﺨﺘﻲِ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻫﻢ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺼﺮاف‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ از ا‪‬ﻋﻤﺎلﺷﺎن ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖ دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫آن ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺤﺼﻮل را ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده دﻛﻤﻪي “ﻛﺎر از ﻧﻮ” را ﻓﺸﺮدﻳﻢ‪«.‬‬ ‫‪Harrisburg‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحــه‪٤١٩ :‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎيِ ﻃﺮاﺣﻲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮِ ﻣﻴﻞِ او ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻮد‪ :‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻛﺎﻣﻞِ ﺑﺪﻧﻪي دﺳﺘﮕﺎه؛ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻌﻮﻳﺾِ ﺑﺎﺗﺮي ﻫﻢ ﻧﺸﻮد آن را ﮔﺸﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻫﻢ ﻣﺜﻞِ ﻗﺪﻳﻢ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت‪ ‬دﺳﺘﮕﺎه و‪‬ر ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ وﻗﺘﻲ اﭘﻞ در ﺳﺎلِ ‪ 2011‬ﻓﻬﻤﻴﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﻌﻤﻴﺮﮔﺎهﻫﺎي ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز‪ ،‬آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﭻﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﭘﺎﻳﻴﻦِ دﺳﺘﮕﺎه را ﺑﺎ ﭘﻴﭻﻫﺎي ﭘﻨﺞﭘ‪‬ﺮهيِ‬ ‫ﻣﻘﺎوم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﻔﻮذ ﻋﻮض ﻛﺮد‪ ،‬ﭘﻴﭻﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﭻﮔﻮﺷﺘﻲﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﺎز ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺪاي از اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺰﻳﺖ‪‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻞﺗﻌﻮﻳﺾ ﻧﺒﻮدنِ ﺑﺎﺗﺮيﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ آﻳـﻔـُﻦ را ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺳﺎﺧﺖ؛ و در ﺟﻬﺎنﺑﻴﻨﻲِ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻬﺘﺮ‪ .‬ﻛﻮك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎرﻳﻚ ﺑﻮدن زﻳﺒﺎ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ را در‬ ‫ﺗﻤﺎمِ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮتﺑﻮك‪ ،‬و ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮﻳﻦ ﺗﻠﻔﻦِ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را دارﻳﻢ و ﻫﺮ ﺑﺎر‪ ،‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ را‬ ‫ﺑﺎرﻳﻚ و ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻳﻢ‪«.‬‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳـﻔـُﻦ‬ ‫ﻣﻮﻋﺪ‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳـﻔـُﻦ ﻛﻪ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺒﻖِ ﻣﻌﻤﻮل ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺠﻼت‪ ‬ﻣﻌﺘﺒﺮ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻲ اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ .‬در ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﺟﺎن ﻫﻴﻮﻳﻲ‪ 1‬ﻣﺪﻳﺮﻣﺴﺌﻮلِ ﺗﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣ‪‬ﺒﺎﻟﻐﻪﻫﺎي ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑ‪‬ﺮد‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪاﻳﻢ‪ «.‬ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ را ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻢ ﺑﺪﻫﺪ وﻟﻲ‪:‬‬ ‫»ﻫﻴﭻ آدﻣﻲ ﺗﻮي ﺗﺎﻳﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻧﻮﺷﺘﻨﺶ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲدﻫﻤﺶ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ‪ «.‬ﻫﻴﻮﻳﻲ‬ ‫ﺑﺮاي از دﺳﺖ ﻧﺮﻓﺘﻦِ ﻓﺮﺻﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎنِ زرﻧﮓ ﺗﺎﻳﻢ در ﺣﻮزهي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد؛ ﻟ‪‬ﻮ‬ ‫ﮔﺮاﺳﻤ‪‬ﻦ‪ .2‬ﮔﺮاﺳﻤ‪‬ﻦ در ﻣﻘﺎﻟﻪي ﺧﻮد ﺑﻪ درﺳﺘﻲ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﺧﺘﺮاﻋﻲِ ﭼﻨﺪاﻧﻲ در‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﺮزِ ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰي ﻛﺎرﺑﺮدي ﺷﺪهاﻧﺪ‪» :‬و اﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫وﺳﺎﻳﻞﻣﺎن ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﺳﺮِ ﻋﺎدت ﺧﻮدﻣﺎن را ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﻧﺎداﻧﻴﻢ ﻳﺎ ﭼﺮا اول دﻓﺘﺮﭼﻪ‬ ‫راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺤﺼﻮل را ﻧﺨﻮاﻧﺪهاﻳﻢ ﻳﺎ ﻟﻌﻨﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻧﮕﺸﺖﻫﺎي ﺗُﭙ‪‬ﻞ‪ ...‬وﻗﺘﻲ اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺎ ﻧﺎﻗﺼﻨﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﺧﻮدﻣﺎن‬ ‫ﻧﺎﻗﺼﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ وﺳﻴﻠﻪي ﺧﻮﺑﻲ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺳﺎﻟﻢﺗﺮ از ﻗﺒﻞ‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي روﻧﻤﺎﻳﻲ از آﻳـﻔـُﻦ در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2007‬در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ وازﻧﻴﺎك و ﺗﻤﺎم ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ‪ 1984‬را دﻋﻮت ﻛﺮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ روﻳﺪاد ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳـﻤ‪‬ﻚ‪ .‬اﻳﻦ اﺟﺮا‪ ،‬ﺑﺪل‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺟﺮاﻫﺎي اﺳﺘﻴﻮ در ﻃﻮل دوران ﺣﺮﻓﻪايِ ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻟﺶ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﻃﻮر ﺷﺮوع ﻛﺮد‪» :‬ﻫﺮ از‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل اﻧﻘﻼﺑﻲ از راه ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬دو ﻣﺜﺎل اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ :‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﺳﺎل‬ ‫‪ 1984‬ﻛﻪ »ﻛﻞ ﺻﻨﻌﺖ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را دﮔﺮﮔﻮن ﻛﺮد« و اوﻟﻴﻦ آﻳـﭙﺎد ﻛﻪ »ﻛﻞ ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ زﻳﺮﻛﻲ زﻣﻴﻨﻪﭼﻴﻨﻲ ﻛﺮد‪» :‬اﻣﺮوز ﻗﺼﺪ دارﻳﻢ ﺳﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﻧﻘﻼﺑﻲ از ﻫﻤﻴﻦ رده را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اوﻟﻲ‬ ‫ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪي ﺑﺰرگ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ دﺳﺘﻮرات ﻟﻤﺴﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دوﻣﻲ ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮاه اﻧﻘﻼﺑﻲ اﺳﺖ‪ ،‬و‬

‫‪John Huey‬‬ ‫‪Lev Grossman‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ش ش | صـفـحـه‪٤٢٠ :‬‬ ‫ﺳﻮﻣﻲ وﺳﻴﻠﻪاي اﺳﺖ ﻧﻮﻳﻦ در ﻋﺮﺻﻪي ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻧﻤﺎدﻳﻦ در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕ ِﺮ‬ ‫ﺑﺰرگ‪ ‬ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮش‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬ﺳﻪﺗﺎﻳﻲ را ﺑﺎ ﻃﻤﺄﻧﻴﻨﻪ ﺗﻜﺮار ﻛﺮد‪» :‬ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ و ﻳﻚ ﻣﺮورﮔﺮ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ‪ «...‬و اﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﺸﻮﻳﻖِ ﺣﻀﺎر‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻣﻄﻠﺐ را ﮔﺮﻓﺘﻴﺪ؟ اﻳﻨﻬﺎ ﺳﻪ ﺗﺎ دﺳﺘﮕﺎه‪ ‬ﺟﺪا‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﻪ در ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه اﺳﺖ و ﻣﺎ اﺳﻤﺶ را ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬آﻳـﻔـُﻦ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﭘﻨﺞ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ در ﭘﺎﻳﺎنِ ﺟﻮﻻي ‪ 2007‬ﻓﺮوش آﻳـﻔـُﻦ آﻏﺎز ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﻫﻤﺴﺮش ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬اﭘﻞ در‬ ‫ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ رﻓﺘﻨﺪ ﺗﺎ در ﺷﻮر و ﻫﻴﺠﺎن آن روز ﺳﻬﻴﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ او اﻏﻠﺐ در روزِ اولِ ﻓﺮوش‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻫﻮاداران در ﺑﻴﺮون از ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﮔﺮد آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و او را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﮔﻮﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ دارد وارد ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﻳﻚ اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺨﺮد‪ .‬در ﺑﻴﻦ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎن‪ ،‬اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ و ﺑﻴﻞ‬ ‫اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮايﺷﺎن دﺳﺖ ﺗﻜﺎن داد و ﻟﺒﺨﻨﺪ زد‪ .‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﻞ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺗﻮي ﺻﻒ‬ ‫اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاﻳﺶ ﻳﻜﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎدهام‪ «.‬ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﺟﻮاب داد‪» :‬وﻟﻲ ﺷﺶ ﺗﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ!«‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ ﺑﻪ زودي ﻟﻘﺐِ “ﺧﺪاي ﮔﻮﺷﻲﻫﺎ” را از وﺑﻼگﻧﻮﻳﺲﻫﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ رﻗﺒﺎي اﭘﻞ ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ‪ 500 ‬دﻻر ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮان اﺳﺖ و ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺑﺎزار ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻟﻤﺮ از ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺳﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﮔﺮانﺗﺮﻳﻦ ﺗﻠﻔﻦ دﻧﻴﺎ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲرﺳﺪ ﺑﻪ درد ﻛﺎرﺑﺮان ﺣﺮﻓﻪاي‬ ‫ﺑﺨﻮرد ﭼﻮن ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﻧﺪارد‪ «.‬ﻳﻚ ﺑﺎرِ دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ را دﺳﺖ ﻛﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎنِ ﺳﺎل‬ ‫‪ ،2010‬اﭘﻞ ‪ 90‬ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻳـﻔـُﻦ ﻓﺮوﺧﺖ و ﺑﻴﺶ از ﻧﺼﻒ‪ ‬ﺳﻮد ﺑﺎزارِ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه را درو ﻛﺮد‪.‬‬ ‫آﻻن ﻛ‪‬ﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻐﻪي زﻳﺮاﻛﺲﭘﺎرك ﻛﻪ ﺗﺒﻠﺖ‪“ ‬داﻳﻨﺎﺑﻮك” را ‪ 40‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶﺗﺮ رؤﻳﺎﭘﺮدازي ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ رؤﻳﺎ را ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ‪ «.‬ارزﻳﺎﺑﻲﻫﺎي ﻛ‪‬ﻲ‪ ،‬ﻛﻪ اﻏﻠﺐ ﺟﻨﺒﻪي ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬زﺑﺎنزد‪ ‬ﺧﺎص و ﻋﺎم ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ آﻳـﻔـُﻦ ﭼﻪ ﻧﻈﺮي دارد‪ .‬ﻛ‪‬ﻲ ﺟﻮاب داد‪» :‬اﻧﺪازهي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ را ﺑﻜﻦ “ﭘﻨﺞ اﻳﻨﭻ در‬ ‫ﻫﺸﺖ اﻳﻨﭻ‪ ”،‬آن وﻗﺖ ﺑﺮ دﻧﻴﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮد‪ «.‬آﻻن آن زﻣﺎن ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲِ آﻳـﻔـُﻦ در اﺻﻞ‬ ‫از اﻳﺪهي ﻳﻚ ﺗﺒﻠﺖ‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬و اﭘﻞ ﻣﻲرود ﺗﺎ ﻇﺮف ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ رؤﻳﺎيِ او “داﻳﻨﺎﺑﻮك‪”،‬‬ ‫ﺟﺎﻣﻪي ﻋﻤﻞ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحــه‪٤٢١ :‬‬

‫فصل ﺳ و هفت‬ ‫راﻧﺪ‪ ‬دو‪‬م‬ ‫سرطان عود میکند‬

‫ﺗﻼشﻫﺎي ﺳﺎل ‪2008‬‬ ‫در اواﻳﻞ ‪ ،2008‬ﺳﺮاﻳﺖ‪ ‬ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮِ ﻧﻘﺎط‪ ‬ﺑﺪنِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻣﺤﺮز ﺷﺪ‪ .‬در ﺟﺮاﺣﻲ ﭘﺎﻧﻜﺮاس ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎل ‪ ،2004‬ﺑﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداري‪ ،‬ﺗﻮاﻟﻲ ژﻧﻮم ﺳﺮﻃﺎنِ او را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ و اﻳﻦ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي‬ ‫دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬يِ ﺑﻴﻤﺎري و اراﺋﻪي درﻣﺎنﻫﺎي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ دردﻫﺎي ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬داروﻫﺎﻳﻲ از ﺧﺎﻧﻮادهي ﻣ‪‬ﺮﻓﻴﻦﻫﺎ را ﻣﺼﺮف ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻓﻮرﻳﻪي‬ ‫‪ 2007‬دوﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﭘﺎوِل‪ ،‬ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ آﻣﺪ‪ ،‬و ﻳﻚ روز ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهر‪‬وي رﻓﺖ‪:‬‬ ‫»اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ واﻗﻌﺎً ﺣﺎﻟﺶ ﺧﺮاب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ روي درد ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﻤﻖ آن ﻣﻲرود‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻛﺎر دردش را ﺗﺴﻜﻴﻦ ﻣﻲدﻫﺪ‪ «.‬اﻣﺎ واﻗﻌﻴﺖ وراي اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺑﻮد و ﺣﻴﻦ درد‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺶ‬ ‫ﺑﻮد اﻳﻦ را ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻞِ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ داﺷﺖ دردﺳﺮﺳﺎز ﻣﻲﺷﺪ؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦِ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻤﺮﻛﺰِ‬ ‫زﻳﺎد روي ﺳﺮﻃﺎن و درد‪ ،‬از آن ﻏﺎﻓﻞ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﻐﺬﻳﻪ داﺷﺖ و وزﻧﺶ رو ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺨﺸﻲ‬ ‫از اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻦِ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺰرﮔﻲ از ﭘﺎﻧﻜﺮاﺳﺶ ﺑﻮد؛ ﻋﻀﻮي ﻛﻪ آﻧﺰﻳﻢﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﻫﻀﻢ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎ و‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮاد‪ ‬ﻣ‪‬ﻐَﺬي را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻢ ﺳﺮﻃﺎن و ﻫﻢ ﻣ‪‬ﺮﻓﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﻛﺎﻫﺶِ اﺷﺘﻬﺎي او ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺆﻟﻔﻪي رواﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ دو اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ آن را ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻨﺪ‪ :‬او از ﻋﻨﻔﻮان‬ ‫ﺟﻮاﻧﻲ دﭼﺎرِ وﺳﻮاسِ اﻓﺮاﻃﻲ در ﮔﺮﻓﺘﻦِ رژﻳﻢﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲِ ﺳﺨﺖ و روزهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از ازدواج و آﻣﺪنِ ﻓﺮزﻧﺪان ﻫﻢ‪ ،‬ﻋﺎدات ﻏﺬاﻳﻲاش را اداﻣﻪ داد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻔﺘﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﻲﺧﻮرد ‪-‬ﺳﺎﻻد‪ ‬ﻫﻮﻳﺞ و ﻟﻴﻤﻮ ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﺳﻴﺐ‪ -‬و ﺑﻌﺪ ﻳﻚ دﻓﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﭘﺎ ﻣﻲزد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻏﺬا‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮرد و روزه ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ دورانِ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ و ﺑﺎ ﻣﻘﺪسﻧﻤﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮِ ﻣﻴﺰ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﻄﻖﻫﺎي آﻧﭽﻨﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ در ﻓُﻼن رژﻳﻢِ ﻏﺬاﻳﻲِ ﺧﻮد ﻗﺮار دارد و ﭼﻪﻫﺎ‪ .‬ﭘﺎوِل ﻫﻢ در اﺑﺘﺪاي ازدواج‬ ‫ﮔﻴﺎهﺧﻮار ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﻋﻤﻞِ ﺟﺮاﺣﻲِ ﻫﻤﺴﺮش‪ ،‬ﺳ‪‬ﻔﺮه را ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻏﺬاﻫﺎي ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲ رﻧﮕﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﭘﺴﺮﺷﺎن ﻛﻪ او ﻫﻢ ﻳﻚ ﮔﻴﺎهﺧﻮار ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻚ “ﻫﻤﻪﭼﻴﺰﺧﻮار” از ﻧﻮع ﺧﻮﺑﺶ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﮕﻲ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲِ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﺟﺬبِ ﻣﻨﺎﺑﻊِ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحـه‪٤٢٢ :‬‬ ‫ﻳﻚ آﺷﭙﺰِ ﻧﺠﻴﺐ و ﻫﻤﻪﻓﻦﺣﺮﻳﻒ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺑﺮاﻳﺮ ﺑﺮاو‪‬ن‪ 1‬اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﺮاي آﻟﻴﺲ واﺗ‪‬ﺮز در‬ ‫رﺳﺘﻮران ﭼﺰﭘﺎﻧﻴﺲ ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او ﻋﺼﺮﻫﺎ ﻣﻲآﻣﺪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺒﺰﻳﺠﺎت‪ ‬ﭘﺮورﺷﻲِ ﭘﺎوِل‪ ،‬ﺳﻔﺮهاي رﻧﮕﺎرﻧﮓ‬ ‫و ﻣ‪‬ﻐَﺬي ﺑﺮاي ﺷﺎم ﻣﻲآراﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاو‪‬ن ﺻﺒﻮراﻧﻪ و ﻣﺪﺑﺮاﻧﻪ ﻫﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺟﺎﺑﺰ ‪-‬ﺳﺎﻻد ﻫﻮﻳﺞ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺘﺎ ﺑﺎ رﻳﺤﺎن‪ ،‬ﻳﺎ‬ ‫ﺳﻮپ ﻋﻠﻒ ﻟﻴﻤﻮ‪ -‬را ﺑﺮآورده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺸﺘﺮيِ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻮد رأي‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﻣﻬﺎرﻧﺸﺪﻧﻲ ﺑﺮاي ﻗﻀﺎوت‪‬‬ ‫آﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ ﻏﺬاﻳﻲ را ﻳﺎ ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻳﺎ اﻓﺘﻀﺎح‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻮد دو آووﻛﺎدو را ﺑﭽﺸﺪ و ﻳﻜﻲ را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ آووﻛﺎدوي‬ ‫روﻳﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺮ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ و دﻳﮕﺮي را آﺷﻐﺎل ﻗﻠﻤﺪاد ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اواﻳﻞِ ﺳﺎل ‪ ،2008‬اﺧﺘﻼﻻت ﻏﺬاﻳﻲ او ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از‬ ‫ﺑﺸﻘﺎبﻫﺎيِ ﻏﺬايِ ﭼﻴﺪه ﺷﺪه روي ﻣﻴﺰِ ﻃﻮﻳﻞ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻧﻤﻲزد‪ .‬ﮔﺎه دﻳﮕﺮان ﻧﻴﻤﻲ از ﻏﺬاﺷﺎن را ﺧﻮرده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ او ﺑﺪون ﮔﻔﺘﻦِ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬از ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮاده‬ ‫ﺗﻨﺶزا ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻠﻮي ﭼﺸﻤﺎنِ ﻧﮕﺮانِ آﻧﻬﺎ‪ 18 ،‬ﻛﻴﻠﻮ از وزن ﺧﻮد را در ﺳﺎل ‪ 2008‬از دﺳﺖ داد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎرِ ﻣﻘﺎﻟﻪي »ﻣﺸﻜﻞِ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ« در ﻣﺎرس ‪ 2008‬ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺠﻠﻪي ﻓُﺮﭼﻮن‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري او دوﺑﺎره ﻋﻠﻨﻲ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬در آن ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻼشِ ‪ 9‬ﻣﺎﻫﻪ ﺑﺮاي درﻣﺎنِ ﺳﺮﻃﺎن از ﻃﺮﻳﻖ رژﻳﻢﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ اﺷﺎره ﺷﺪ و در ﺣﺎﺷﻴﻪ‪،‬‬ ‫ﺟ‪‬ﺴﺘﺎري راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ او در دﺳﺘﻜﺎريِ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻬﺎمِ ﺣﻖِ اﺧﺘﻴﺎرِ اﭘﻞ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪ در دﺳﺖ‪ ‬ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‪،‬‬ ‫ﺳﺮدﺑﻴﺮِ ﻓُﺮﭼﻮن اَﻧﺪي ﺳ‪‬ﺮور را ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ دﻋﻮت ‪-‬اﺣﻀﺎر‪ -‬ﻛﺮد ﺗﺎ او را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر‪ ،‬وادار ﺑﻪ اﻧﺼﺮاف از اﻧﺘﺸﺎر‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳ‪‬ﺮور ز‪‬ل زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﺗﻮ ﻛﺸﻒ ﻛﺮدهاي ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻚ ﻋﻮﺿﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻛﺠﺎي اﻳﻦ ﺗﺎزه‬ ‫اﺳﺖ؟« ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﻳﻖِ ﺗﻠﻔﻦِ ﻣﺎﻫﻮارهاي‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را ﺑﺎ ﺟﺎن ﻫﻴﻮﻳﻲ رﺋﻴﺲِ ﺳ‪‬ﺮور در ﺗﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ در‬ ‫دﻫﻜﺪهي ﻛُﻨﺎي ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اراﺋﻪي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻲ از ﻣﺪﻳﺮان ﻋﺎﻣﻞِ ﺻﻨﻌﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮعِ ﻣﻮارد‪ ‬ﻗﺎﺑﻞ اﻓﺸﺎ در ﻣﻮرد‪ ‬ﻣﺸﻜﻼت ﺳﻼﻣﺘﻲ‪ ،‬ﺣﺮﺑﻪي آﺧﺮ او ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺘﺸﺎر آن‬ ‫ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻛﺬاﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻓُﺮﭼﻮن ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ژوﺋﻦ ‪ ،2008‬در روﻳﺪاد‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﻔـُﻦ ‪ ،3G‬ﻻﻏﺮي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺤﺼﻮل را ﺗﺤﺖاﻟﺸﻌﺎع ﻗﺮار داد‪ .‬ﺗﺎم‬ ‫ﺟﻮﻧﻮد‪ 2‬از اﺳﻜﻮاﻳﺮ ﻣﺮد “ﭼﺮوﻛﻴﺪهي” روي ﺻﺤﻨﻪ را »ﻧﺤﻴﻒ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ دزد درﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬در ﻟﺒﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻤﺎد رﺳﻤﻲ آﺳﻴﺐﻧﺎﭘﺬﻳﺮياش ﺑﻮد« ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﭘﻞ اﻋﻼﻣﻴﻪاي ﻋﺎري از ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ و در آن ﻛﺎﻫﺶ‬ ‫وزن او را ﻧﺘﻴﺠﻪي »ﻳﻚ ﻋﺎرﺿﻪي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ« ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد‪ .‬در ﻣﺎه‪ ‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺆالﻫﺎي ﻣﺼﺮاﻧﻪي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪،‬‬ ‫اﭘﻞ ﻳﻚ اﻋﻼﻣﻴﻪي دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ و در آن ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ را »ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﺧﺼﻮﺻﻲ« داﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻮ ﻧﻮﺳ‪‬ﺮا از ﻧﻴﻮﻳﻮركﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻟﻪاي‪ ،‬ﻋﺪم ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﻘﺒﻴﺢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ در ﺟﻮﻻي ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﭘﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﻴﺎن ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﺶ ﻣﻮرد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﺖ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آﻗﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﭘﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ رازداريِ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ را ﺑﺴﻂ داده ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎري ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ﻣﻔﻴﺪ واﻗﻊ ﺷﺪه‬ ‫ﻣﺨﻔﻲﻛﺎري در ﺑﺎبِ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ -‬و از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲِ آﻧﻬﺎ‬‫ﺑﻮده‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮاي ادارهي ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺳﻢ ﻣﻬﻠﻜﻲ اﺳﺖ‪ «.‬در ﺣﺎلِ ﻧﮕﺎرشِ اﻳﻦ ﺳﺘﻮن و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‬ ‫ﻛﺮدن ﻋﺒﺎرت‪» ‬ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﺧﺼﻮﺻﻲ« از ﺑﻴﺎﻧﻴﻪي اﭘﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰم‪ ،‬ﺗﻮ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻋﻮﺿﻲِ ﮔﺮدنﻛﻠﻔﺖ ﻃﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش را ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻲداﻧﺪ و ﻣﻦ‪ ،‬ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗﻮ ﻳﻚ ﺳﻄﻞِ ﻟﺠﻦﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ اﻃﻼﻋﺎﺗﺖ ﻏﻠﻂ اﺳﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺷﺮوعِ ﺟﺎﻟﺐ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬اراﺋﻪي‬ ‫‪Bryar Brown‬‬ ‫‪Tom Junod‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحــه‪٤٢٣ :‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‪ ‬ﺳﻼﻣﺖ‪ ‬ﺧﻮد را داد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮﻃﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻮﺳ‪‬ﺮا آن اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻧﮕﻪ‬ ‫دارد‪ .‬ﻧﻮﺳ‪‬ﺮا ﺿﻤﻦ ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻤﺮدنِ ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ آن را ﮔﺰارش ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﺳﻼﻣﺘﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻋﺎرﺿﻪي ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪» :‬ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﻣﺨﻞِ زﻧﺪﮔﻲاش ﻧﺒﻮد و ﻋﻮد‪‬‬ ‫ﻣﺠﺪد‪ ‬ﺳﺮﻃﺎن ﻫﻢ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ «.‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺳﺮا داد ﺑﻴﺶ از آن ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه و ﺳﻬﺎمداران اﭘﻞ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻋﻴﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي ﻧﺎﺷﻲ از ﻛﺎﻫﺶِ وزنِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻫﺮ ﺳﻬﻢِ اﭘﻞ از ‪ 188‬دﻻر در آﻏﺎزِ ژوﺋﻦِ‬ ‫‪ 2008‬ﺑﻪ ‪ 156‬دﻻر در اﻧﺘﻬﺎيِ ﺟﻮﻻي ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در اواﺧﺮِ آﮔﻮﺳﺖ‪ ،‬اوﺿﺎع ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻠﻮﻣﺒﺮگ ﺑﻪ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه اﻋﻼﻣﻴﻪي ﻓﻮت ﺟﺎﺑﺰ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ زﻳﺮ ﺳﺮ ﺳﺎﻳﺖ ﮔﺎوﻛ‪‬ﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ در روﻳﺪاد‬ ‫ﺳﺎﻻﻧﻪي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻃﻌﻨﻪي ﻣﻌﺮوف ﻣﺎرك ﺗﻮاﻳﻦ را در اﻳﻦ ﺑﺎره روي ﭘﺮده ﺑ‪‬ﺮد‪» :‬ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﺮگ ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫اﻏﺮاقآﻣﻴﺰﻧﺪ‪ «.‬آﻳـﭙﺎدﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در راه ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺣﻀﻮر او ﺑﺎ ﺟﺴﻤﻲ وﻳﺮان‪ ،‬ﺑﺮاي ﻃﺮﻓﺪاران‪ ،‬ﻗﻮت ﻗﻠﺐ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫در اواﻳﻞ اﻛﺘﺒﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﻫﺮ ﺳﻬﻢ اﭘﻞ ﺑﻪ ‪ 97‬دﻻر رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﺎه داگ ﻣﻮرﻳﺲ از ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻳﻮﻧﻴﻮرﺳﺎل ﻣﻴﻮزﻳﻚ در ﻣﻘﺮ اﭘﻞ )واﻗﻊ در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ( ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺮارِ ﻣﻼﻗﺎت‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ در ﻋﻮض‪ ،‬او را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد در ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ از دﻳﺪنِ ﺑﻴﻤﺎري و درد‪ ‬او‬ ‫ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد در ﻳﻚ ﻣﺮاﺳﻢِ ﺟﻤﻊآوري اﻋﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن در ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮِ ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ درﻣﺎﻧﻲِ »ﺷﻬﺮ اﻣﻴﺪ‪ «،‬ﻣﻮرد ﺗﺠﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻣﺮاﺳﻢِ ﺧﻴﺮﻳﻪ‬ ‫ﺣﺬر ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ اﻳﻦﺑﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻣﻮرﻳﺲ و ﺧﻮد‪ ‬ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ رﻓﺘﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ زﻳﺮِ ﻳﻚ‬ ‫ﺧﻴﻤﻪي ﺑﺰرگ در ﺳﺎﺣﻞ ﺳﺎﻧﺘﺎﻣﺎﻧﻴﻜﺎ‪ 1‬ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻮرﻳﺲ ﻧﺰد‪ 2.000 ‬ﻧﻔﺮ از ﺣﻀﺎر‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫روحِ ﺗﺎزهاي در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ دﻣﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺟﺮاﻫﺎ ‪-‬ﺗﻮﺳﻂ اﺳﺘﻴﻮي ﻧﻴﻜﺰ‪ ،2‬ﻟﻴﻮﻧ‪‬ﻞ رﻳﭽﻲ‪ ،‬ارﻳﻜﺎ ﺑﺎدو‪ 3‬و آﻛُﻦ‪-4‬‬ ‫ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮﻣﺎ ﺧﻮرد‪ .‬ﺟﻴﻤﻲ آﻳﻮوﻳﻦ ﻳﻚ ﻛﺎﭘﺸﻦِ ﻛﻼهدار ﺑﻪ او داد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻋﺼﺮ ﻛﻼﻫﺶ‬ ‫را روي ﺳﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺮد و ﺷﻜﻨﻨﺪه و ﻧﺤﻴﻒ‪«.‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪي ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﻣﻘﺎﻻت‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ در ﻓُﺮﭼﻮن‪ ،‬ﺑﺮﻧﺖ ﺷﻠ‪‬ﻨﺪر‪ ،‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻫﻤﺎن ﺳﺎل داﺷﺖ ﻣﺠﻠﻪ را ﺗﺮك‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد و ﻗﺮار ﺑﻮد آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺎرش در آﻧﺠﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي ﭼﻨﺪﻧﻔﺮي ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬اَﻧﺪي ﮔﺮوو‪ ‬و ﻣﺎﻳﻜﻞ د‪‬ل‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺟﻠﺴﻪ ﻛﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ درﺳﺖ ﭼﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ از آن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻤﺎﺳﻲ اﻧﺼﺮاف داد‪» :‬اﮔﺮ‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﭼﺮا‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﮕﻮ ﭼﻮن ﻣﻦ ﻳﻚ ﻋﻮﺿﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ اﺑﺘﺪا رﻧﺠﻴﺪ اﻣﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻄﻮر ﺑﻮده‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻴﻠﻲ درﺳﺘﻲ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ آن ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ «.‬دﻟﻴﻞ ﻋﺪم ﺣﻀﻮرش‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ از ﭘﺮده ﺑﻴﺮون اﻓﺘﺎد ﻛﻪ اﭘﻞ در ‪ 16‬دﺳﺎﻣﺒﺮ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎل ﻟﻐﻮ ﺣﻀﻮرش در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ژاﻧﻮﻳﻪ اﺳﺖ‪ ،‬روﻳﺪادي ﻛﻪ در ‪ 11‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﻣﺤﻞ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻓﻀﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﺮ ﺷﺪ از ﮔﻤﺎﻧﻪزﻧﻲﻫﺎ راﺟﻊِ ﺑﻪ وﺿﻊ ﺳﻼﻣﺖ او‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻃﻌﻢِ ﺗﻠﺦِ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻴﺰ در راه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ و ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﺣﺮﻳﻢ زﻧﺪﮔﻲِ ﺧﺼﻮﺻﻲاش ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر از اﻳﻨﻜﻪ اﭘﻞ در ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از او‬ ‫‪Santa Monica‬‬ ‫‪Stevie Nicks‬‬ ‫‪Erykah Badu‬‬ ‫‪Akon‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحـه‪٤٢٤ :‬‬ ‫ﭼﻨﺪان ﻓﻌﺎل ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮده‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ‪ 5‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،2009‬ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪي ﺳﺮﮔﺸﺎدهي‬ ‫ﮔﻤﺮاهﻛﻨﻨﺪه ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ از ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ﻛﻨﺎره ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫و در اداﻣﻪ آورد‪» :‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ از ﺷﻤﺎ ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪ ،‬در ﻃﻮلِ ﺳﺎلِ ‪ ،2008‬وزن ﻛﻢ ﻛﺮدهام‪ .‬دﻛﺘﺮﻫﺎي ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي آن ﭘﻴﺪا ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﺪمِ ﺗﻌﺎدلِ ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦﻫﺎي ﻣﻮرد‪ ‬ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺖ‪‬‬ ‫ﺑﺪﻧﻢ را ﻣﻲدزدد‪ .‬آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺧﻮﻧﻲِ ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺸﺨﻴﺺ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼجِ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺳﺎده‬ ‫اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺷﺎﻟﻮدهي اﻳﻦ ادﻋﺎ ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘِﻲ رﻧﮓ آن ﻣﺤﻮ ﺑﻮد؛ ﻳﻜﻲ از ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺎﻧﻜﺮاس‪،‬‬ ‫ﮔﻠﻮﻛﺎﮔﻮن‪ 1‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮدي ﺑﺮ ﻋﻜﺲِ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ دارد و ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺒﺪ‪ ‬اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻗﻨﺪ ﺗﺮﺷﺢ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺒﺪ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﺮاﻳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد و داﺷﺖ آن را ﻓﺎﺳﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺪن ﺑﻪ ﺧﻮدﺳﻮزي اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦ رو‬ ‫دﻛﺘﺮﻫﺎ داروﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻄﺢ ﮔﻠﻮﻛﺎﮔﻮنِ ﺧﻮﻧﺶ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺪم ﺗﻌﺎدلِ ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ داﺷﺖ‬ ‫وﻟﻲ ﻣﺸﻜﻞ اﺻﻠﻲ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﭘﺎﻧﻜﺮاس ﺑﻪ ﻛﺒﺪش ﺳﺮاﻳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺰد ﺧﻮدش اﻳﻦ را اﻧﻜﺎر ﻣﻲﻛﺮد و‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ از ﻟﺤﺎظ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻨﺸﺎء ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﺷﺪ زﻳﺮا او‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎﻣﻲ ﻋﺎم ﺑﻮد‪ .‬اﺻﻞ ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺘﺶ از ﺑﺎﺑﺖ رﻓﺘﺎرِ وﺑﻼگﻧﻮﻳﺲﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﺑﻮد‪،‬‬ ‫و از ﻫﻤﻴﻦ رو ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺣﻤﻠﻪي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻘﻄﻊ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻧﺎﻣﻪي ﺧﻮﺷﺒﻴﻨﺎﻧﻪاش‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪﺣﺎل ﺑﻮد و درد‪ ‬ﻛُﺸﻨﺪهاي را ﺗﺎب ﻣﻲآورد‪ .‬وارد دور‬ ‫ت داروﻳﻲ ﺑﺎ ﻋﻮارضِ ﺟﺎﻧﺒﻲِ ﻓﺮﺳﺎﻳﻨﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻮﺳﺘﺶ ﺧﺸﻚ و ﭼﺮوﻛﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬در ﺗﻼﺷﻲ‬ ‫ﺗﺎزهاي از ﻣﻌﺎﻟﺠﺎ ‪‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦِ درﻣﺎنﻫﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺎﺳﻞِ ﺳﻮﺋﻴﺲ ﭘﺮواز ﻛﺮد ﺗﺎ ﭘﺮﺗﻮ درﻣﺎﻧﻲِ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﺰرﻳﻖِ ﻫﻮرﻣﻮن را‬ ‫ﺑﻴﺎزﻣﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در روﺗ‪‬ﺮدامِ ﻫﻠﻨﺪ‪ ،‬وارد‪ ‬ﻧﻮﻋﻲ از درﻣﺎنِ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ درﻣﺎنِ رادﻳﻮﻧﻮﻛﻠﺌﻴﺪي‪ 2‬ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎي ﭘِﭙﺘﻴﺪ‪ 3‬ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺮ از ﻣﺸﺎﺟﺮهﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﻲ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ 14 .‬ژاﻧﻮﻳﻪي‬ ‫‪ 2009‬در ﻧﺎﻣﻪاي ﺳﺮﮔﺸﺎده ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮانِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﻨﺠﻜﺎويﻫﺎي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت و وﺑﻼگﻧﻮﻳﺲﻫﺎ‬ ‫ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺲِ ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲِ ﻣﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮد و‬ ‫ﺧﺎﻧﻮادهام‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي در اﭘﻞ ﻧﻴﺰ ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ« و در اداﻣﻪ آورد ﻛﻪ ﻋﻼج ﻋﺪمﺗﻌﺎدل‬ ‫ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲاش ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎدﮔﻲﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪» :‬در ﻃﻮلِ ﻫﻔﺘﻪاي ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ ﭘﻲ ﺑﺮدم ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺘﻲام ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ از ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻢ‪ «.‬ﺗﻴﻢ ﻛﻮك دوﺑﺎره ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي روزاﻧﻪي ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﻋﻼم ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻣﻬﻢ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬ﻣﺠﺪداً ﺑﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﺪت داﺋﻤﺎً ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ در ﺗﻤﺎس ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ و آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻲ‬ ‫دوﮔﺎﻧﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺸﺎورهي ﺧﺼﻮﺻﻲ در زﻣﻴﻨﻪي ﺳﻼﻣﺖ ﻓﺮدي‪ ،‬و ﺣﻀﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮِ ارﺷﺪ‪‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ .‬ﺑﺎﻗﻲِ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺗﺎ ﺣﺪي‪ ،‬و ﺳﻬﺎمداران ﻫﻢ ﻛﻪ اﺻﻼً در ﺟﺮﻳﺎن اﻣﻮر ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻼت ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺷﺪ؛ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنِ ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﭘﺮوﻧﺪهاي ﮔﺸﻮد ﺗﺎ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ‬ ‫‪Glucagon‬‬ ‫‪Radionuclide‬‬ ‫‪Peptide‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحــه‪٤٢٥ :‬‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ »اﻃﻼﻋﺎت ﺣﻴﺎﺗﻲ« را از ﺳﻬﺎمداران ﻣﺨﻔﻲ ﻛﺮده ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬در ﺻﻮرت اﻗﺪامِ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎﻣﻲِ ﻋﺎم ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺘﺸﺎرِ اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﻏﻴﺮ واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺨﻔﻲ ﻛﺮدن اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬واﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ آن ﺷﺮﻛﺖ اﺛﺮ‬ ‫ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭘﺮوﻧﺪهي ﻛﻼﻫﺒﺮداري دور از ذﻫﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ در ﺷﻤﻮلِ ﺟﺮاﺋﻢِ ﺗﺒﻬﻜﺎراﻧﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬از‬ ‫آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ و ﺟﺎدويِ ﺣﻀﻮرش‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬اﭘﻞ ﺑﻪ دورانِ اوج ﺧﻮد اﺟﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‬ ‫ﻣﺸﻜﻞِ ﺳﻼﻣﺖ‪ ‬ﻓﺮدي او در ﺷﻤﻮلِ اﻳﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺨﺸﻲ ﺗﺎرﻳﻚ از ﻗﻮاﻧﻴﻦِ ﺟﺎريِ‬ ‫ﻣﻤﻠﻜﺖ اﺳﺖ زﻳﺮا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺿﺎﺑﻄﻪي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺻﺤﺖ‪ ‬ﺗﻮﺟﻴﻪ‪ ‬ﺣﻔﻆ‪ ‬ﺣﺮﻳﻢِ ﺷﺨﺼﻲِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد‬ ‫راﺳﺘﻲآزﻣﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﺎري ﻛﻪ در ﻣﻮرد او ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻫﻢ در ﻣﻮرد‪ ‬ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻲاش‪ ،‬و‬ ‫ﻫﻢ در ﻣﻮرد ﺗﻀﻤﻴﻦِ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﺗﻤﺎمِ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ ﺑﻪ ﺧﺮج ﻣﻲداد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮرد‪ ،‬اﺻﻼً ﻗﺼﺪ ﻛﻮﺗﺎه آﻣﺪن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎر اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺷﺪ و ﺑﺎرﻫﺎ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬دﻳﮕﺮان ﺑﺮاي ﭘﻨﻬﺎنﻛﺎريِ‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪ و ﻳﺎوهﺳﺮاﻳﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﻛﻪ ﺑﺮاي دوﺳﺘﻲِ ﺧﻮد ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺣﺮﻣﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺨﻮاﺳﺖ ﻋﻬﺪهدارِ وﻇﺎﻳﻔﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺮﻳﻢِ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﻲِ او را ﻧﻘﺾ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﺧﻮدش از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎره‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬ﺣﻔﻆ‪ ‬ﺣﺮﻳﻢِ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚ دوﺳﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪ «.‬وﻛﻼ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎي ﻛَﻤﭙﺒِﻞ از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ او دﻳﮕﺮ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻋﻀﻮ ارﺷﺪ‪ ‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﻲﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺟﺎي او را آﻧﺪرآ ﻳﻮﻧﮓ از آو‪‬ن ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‪ ‬ﻛﻤﻴﺴﻴﻮنِ ﺑﻮرس و اوراق ﺑﻬﺎدار ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اراﺑﻪﻫﺎ را دور ﺟﺎﺑﺰ داﻳﺮه‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪﺗﺎ او از ﻓﺮاﺧﻮاﻧﻲ ﺑﺮاي اراﺋﻪي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺼﻮن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬اَل ﮔُﺮ از آن روزﻫﺎ اﻳﻦﻃﻮر ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت از ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺟﺰﺋﻴﺎت‪ ‬ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻴﻢ وﻟﻲ اراﺋﻪي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از اﻟﺰاﻣﺎت‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪهي ﺧﻮد‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺼﺮاﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻲاش ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬و اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﺑﻮد‪ «.‬وﻗﺘﻲ از ﮔُﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ آﻳﺎ در آﻏﺎزِ ﺳﺎل ‪ 2009‬ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻧﺒﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫آﻣﺎدهي اراﺋﻪي اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ ‪-‬ﭼﻮن آن زﻣﺎن ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪﺗﺮ از ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻤﻮمِ ﺳﻬﺎمداران ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ -‬اﻳﻦﻃﻮر ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﻣﺸﺎورِ ﺣﻘﻮﻗﻲ از ﺑﻴﺮونِ ﺷﺮﻛﺖ آوردﻳﻢ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎيِ ﻛﺎﻓﻲ رويِ ﺿﻮاﺑﻂ‪ ‬اﻟﺰامآور را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را از روي ﻛﺘﺎبِ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻴﺶ ﺑﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻲ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﺪاﻓﻌﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ ،‬وﻟﻲ آن ﻋﻴﺐﺟﻮﻳﻲﻫﺎ واﻗﻌﺎً ﺣﺎﻟﻢ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲزد‪«.‬‬ ‫اﻣﺎ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺮي ﻳﻮرك رﺋﻴﺲِ اﺳﺒﻖ اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ در‬ ‫ﻛﺮاﻳﺴﻠﺮ و آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م ﮔﺮﭼﻪ ﻋﻠﻨﺎً ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ و ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶِ ﻳﻜﻲ از ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرانِ‬ ‫والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل از اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه در اواﺧﺮ ﺳﺎل ‪ 2008‬ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﺳﻼﻣﺘﻲِ ﺟﺎﺑﺰ را ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫اﺑﺮاز اﻧﺰﺟﺎر ﻛﺮد‪» :‬ﺻﺮﻳﺢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬آرزو ﻣﻲﻛﻨﻢ اي ﻛﺎش ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ اﺳﺘﻌﻔﺎ داده ﺑﻮدم‪ «.‬ﺑﺎ ﻓﻮت‪ ‬ﻳﻮرك در ﺳﺎل‬ ‫‪ ،2010‬ﻧﻘﻞﻗﻮلﻫﺎي او در والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﭼﺎپ ﺷﺪ‪ .‬ﻳﻮرك ‪-‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ رﺳﻤﻲ‪ -‬اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ﺑﻪ‬ ‫ﻓُﺮﭼﻮن داده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺠﻠﻪ در ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲِ ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ ،2011‬از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ در اﭘﻞ ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي ﻧﻘﻞ ﺷﺪه از ﻳﻮرك ﺣﻘﻴﻘﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا در آن زﻣﺎن‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ رﺳﻤﺎً اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﺑﻪ اﻣﻮر ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﺰارشﻫﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ؛ ﻳﻮرك در اواﻳﻞ‬ ‫ﺳﺎل ‪ 2009‬ﺑﻪ او اﻋﺘﺮاض ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻛَﻤﭙﺒِﻞ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺮي ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﻴﺶ از ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﺸﺮوب ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬دو ﻳﺎ ﺳﻪي ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻤﻪﺷﺐ زﻧﮓ زده ﺑﻮد و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪“ :‬ﭼﻪ ﻣﺰﺧﺮﻓﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻣﻦ اﻳﻦ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحـه‪٤٢٦ :‬‬ ‫دروغﻫﺎ را راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲاش ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدﻣﺎن ﺗﻪ و ﺗﻮﻳﺶ را در ﺑﻴﺎورﻳﻢ‪ ”.‬اﻣﺎ ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺑﺎ او‬ ‫ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬اُه‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ”.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻄﻤﺌﻨﻢ در ﻳﻜﻲ از آن ﻋﺼﺮﻫﺎي ﻛﺬاﻳﻲ‪ ،‬زﻫﺮﻣﺎري‬ ‫ﺧﻮرده و ﭘﻴﺶ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرﻫﺎ ﺣﺮفﻫﺎﻳﻲ زده ﺑﻮد‪«.‬‬

‫ﻣ‪‬ﻤﻔﻴﺲ‬

‫‪1‬‬

‫رﺋﻴﺲِ ﮔﺮوه‪ ‬ﺗﻮﻣﻮرﺷﻨﺎﺳﻲِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﺟ‪‬ﺮج ﻓﻴﺸﺮ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮي ﭘﻴﺸﺮو در زﻣﻴﻨﻪي ﺳﺮﻃﺎنﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﮔﻮارﺷﻲ از داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬از ﻣﺎهﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ او ﻫﺸﺪار داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﺒﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﻫﻢ از ﻣﻮاردي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺬﻳﺮش آن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻴﺸﺮ ﺑﻪ اﺻﺮار و‬ ‫ﻳﺎدآوري ﺧﻮدش اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﺑﺰ را ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻛﺮد ﺗﺎ ﭼﻨﻴﻦ اﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،2009‬ﻳﻌﻨﻲ درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ادﻋﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺪمﺗﻌﺎدل ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲاش ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ درﻣﺎن‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ راﺿﻲ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻠﻲ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد؛ ﻧﺎم ﺟﺎﺑﺰ وارد ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي ﭘﻴﻮﻧﺪ‪ ‬ﻛﺒﺪ در‬ ‫اﻳﺎﻟﺖ‪ ‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺷﺪ وﻟﻲ ﻋﻴﻦِ روز روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻮﺑﺘﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻌﺪاد اﻫﺪاﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﮔﺮوه‬ ‫ﺧﻮﻧﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ او ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺒﻜﻪي ﻣﺘﺤﺪ‪ ‬اﻫﺪاي ﻋﻀﻮِ ‪-‬اﻳﺎﻟﺖ‪-‬‬ ‫اُرِﮔﺎن ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻛﻞِ ﻛﺸﻮر را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﮔﺮاﻳﺶ دارد ﻛﻪ از ﻫﭙﺎﺗﻴﺖ و ﺳﻴﺮُز رﻧﺞ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻴﻤﺎران ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻ راه ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎر ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪي ﺟﺎﺑﺰ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺻﻒ را ﺟﺎ ﺑﮕﺬارد‪ .‬درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﻴﺎر ﻣ‪‬ﻠﺪ )ﻣﺪل ﺑﻴﻤﺎريِ ﻛﺒﺪيِ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ( اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در آن ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺳﻄﺢ‬ ‫ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﺑﺪن و ﻣﺪت زﻣﺎن ﺣﻀﻮر در ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﻓﻮرﻳﺖ‪ ‬ﻧﻴﺎزِ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ‪ ‬ﻋﻀﻮ ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﺷﺪه‬ ‫و اوﻟﻮﻳﺖﺑﻨﺪي ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻣﻮارد‪ ‬اﻫﺪاي ﻋﻀﻮ ﺑﻪ دﻗﺖ زﻳﺮ ﻧﻈﺮِ ﺑﺎزرﺳﺎن ﻗﺮار دارد و دادهﻫﺎ روي‬ ‫وبﺳﺎﻳﺖﻫﺎيِ ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﺮ ﻓﺮد‪ ‬ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪهي وﺿﻌﻴﺖ ﺧﻮد در ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫روزﻫﺎي ﺑﺪي ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل ﻣﺜﻞِ اﺟﻨﻪ در وبﺳﺎﻳﺖﻫﺎي اﻫﺪاي ﻋﻀﻮ ﭼﺮخ ﻣﻲزد و ﻫﺮ ﺷﺐ ﺗﻌﺪاد‪ ‬اﻓﺮاد‪‬‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬اﻣﺘﻴﺎزِ ﻣ‪‬ﻠﺪ آﻧﻬﺎ و ﻣﺪت‪ ‬اﻧﺘﻈﺎرﺷﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺷﺪ ﺣﺴﺎب ﻛﺮد‪،‬‬ ‫در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ژوﺋﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ درﻳﺎﻓﺖ ﻋﻀﻮ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻳﻢ وﻟﻲ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﺒﺪش ﺗﺎ آورﻳﻞ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ دوام ﻧﻤﻲآور‪‬د‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺮوع ﺑﻪ ﭘﺮسوﺟﻮ ﻛﺮد و روﺷﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻫﻤﺰﻣﺎن در ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر‬ ‫دو اﻳﺎﻟﺖ ﺛﺒﺖ ﻧﺎم ﻛﺮد؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ‪ ٪3‬از درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮه اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻨﻌﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪﻳﻦِ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻧﻔﻊِ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺎل ﻛﺎر ﺳﺨﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن دو ﺷﺮط اﻟﺰاﻣﻲ را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪ :‬درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﺎﺷﺪ ﻇﺮف ‪ 8‬ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنِ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ )ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺷﺨﺼﻲاش ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ(‪ ،‬و دﻛﺘﺮﻫﺎي‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻗﺒﻞ از اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪنِ ﻓﺮد ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﻣﻌﺎﻳﻨﻪي ﺣﻀﻮري اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪Memphis‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحــه‪٤٢٧ :‬‬ ‫ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ ﺣﻘﻮﻗﺪانِ اﻫﻞِ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬اﭘﻞ ﻣﺸﺎوره داده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮدي ﻣﻮﻗﺮ و‬ ‫دلﻧﮕﺮان و از دوﺳﺘﺎنِ ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬واﻟﺪﻳﻨﺶ ﻫﺮ دو دﻛﺘﺮﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنِ داﻧﺸﮕﺎه‪ ‬ﻣﺘﻮدﻳﺴﺖ‪ 1‬ﻣﻤﻔﻴﺲ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدش ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻮﻟﺪ‪ ‬ﻣﻤﻔﻴﺲ و از دوﺳﺘﺎن ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﺟﻴﻤﺰ اﻳﺴ‪‬ﻦ‪ ،2‬ﻣﺪﻳﺮ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮي ﭘﻴﻮﻧﺪ‪ ‬ﻋﻀﻮِ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫واﺣﺪ‪ ‬ﺟﺮاﺣﻲ اﻳﺴ‪‬ﻦ ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﭘﺮﻣﺸﻐﻠﻪﺗﺮﻳﻦﻫﺎ در ﻛﻞ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ؛ در ﺳﺎل ‪ 2008‬ﮔﺮوه‪ ‬ﺟﺮاﺣﻲِ اﻳﺴ‪‬ﻦ‪،‬‬ ‫‪ 121‬ﭘﻴﻮﻧﺪ‪ ‬ﻛﺒﺪ اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮد و او ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﺑﻴﻤﺎران در دو ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻛﺎر دور زدن ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺮدم ﺣﻖِ اﻧﺘﺨﺎبِ ﻣﺤﻞِ درﻳﺎﻓﺖ‪ ‬ﺧﺪﻣﺎت‪ ‬درﻣﺎﻧﻲﺷﺎن را دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺧﺪﻣﺎت‪ ،‬ﺗ‪‬ﻨ‪‬ﺴﻲ‪ 3‬را ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻳﺎ ﺟﺎي دﻳﮕﺮي ﺗﺮك‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻋﻜﺴﺶ ﻫﻢ ﺻﺪق ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺗ‪‬ﻨ‪‬ﺴﻲ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ «.‬راﻳﻠﻲ ﺗﺪارك‪ ‬ﭘﺮوازِ‬ ‫اﻳﺴ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ و اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻻزم را داد‪.‬‬ ‫در اواﺧﺮ ﻓﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻓﻬﺮﺳﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﺗ‪‬ﻨ‪‬ﺴﻲ ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و اﻧﺘﻈﺎري زﺟﺮآور ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬در ﻫﻔﺘﻪي اولِ‬ ‫ﻣﺎرس ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻗﻮايِ ﺑﺪﻧﻲاش ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻓﺖ‪ ،‬زﻣﺎن ﺗﺨﻤﻴﻨﻲِ اﻧﺘﻈﺎر ‪ 21‬روز دﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﻮد‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮم داد ﻣﻲزد ﻛﻪ اﻣﻴﺪي ﺑﻪ ﻣﺎﻧﺪﻧﺶ ﻧﺪارم‪ «.‬ﻫﺮ روز از دﻳﺮوز ﺳﺨﺖﺗﺮ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪ .‬در‬ ‫ﻣﻴﺎﻧﻪي ﻣﺎرس ﺑﻪ رﺗﺒﻪي ﺳﻮمِ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ دوم و ﺑﺎﻷﺧﺮه اول‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ‪ ،‬روزﻫﺎ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮ ﻫﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﻲﻫﻴﭻ اﻣﻴﺪي آﻣﺪﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻳﻲ در دوردﺳﺖ ﺣﺎدﺛﻪاي ﺗﻠﺦ در ﺷُﺮُف‪ ‬وﻗﻮع ﺑﻮد؛ ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﻋﻴﺪ ﺳ‪‬ﻨﺖ‬ ‫ﭘﺎﺗﺮﻳﻚ‪ 4‬و ﺟﻨﻮنِ ﻣﺎرس‪) 5‬ﺗﻴﻢِ اﻳﺎﻟﺖ‪ ‬ﻣﻤﻔﻴﺲ ﻫﻢ در ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت‪ 2009 ‬ﺣﻀﻮر و در ورزﺷﮕﺎه‪ ‬ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎزي داﺷﺖ(‬ ‫و ﺑﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦِ آﻣﺎر ﺗﺼﺎدﻓﺎت ﺟﺎدهاي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷُﺮبِ ﺧَﻤﺮ‪ ،‬ﺑﺨﺖ‪ ‬ﻳﺎﻓﺘﻦِ ﻋﻀﻮ اﻫﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪي ‪ 21‬ﻣﺎرس ‪2009‬؛ ﻣﺮدي ﺟﻮان ﻛﻪ در ﻣﻴﺎﻧﻪي دﻫﻪي ﺳﻮم ﻋﻤﺮِ ﺧﻮد ﺑﻮد‪ ،‬در ﺗﺼﺎدف‪ ‬اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ‬ ‫ﺟﺎن ﺑﺎﺧﺖ و اﻋﻀﺎي ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﺪﻧﺶ آﻣﺎدهي اﻫﺪا ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و ﻫﻤﺴﺮش ﺑﻲدرﻧﮓ ﺑﻪ ﻣﻤﻔﻴﺲ ﭘﺮواز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ درﺳﺖ ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﭼﻬﺎرِ ﺻﺒﺢ در ﻓﺮودﮔﺎه ﻧﺸﺴﺖ و اﻳﺴ‪‬ﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮازﺷﺎن آﻣﺪ‪ .‬اﺗﻮﻣﺒﻴﻠﻲ روي ﺑﺎﻧﺪ‪‬‬ ‫ﻓﺮود‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ و ﻫﻤﻪﭼﻴﺰ آﻣﺎدهي ﻋﻤﻞِ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺪارك و ﻓﺮمﻫﺎي ﻻزم در راه ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺗﻜﻤﻴﻞ و اﻣﻀﺎ‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲِ ﭘﻴﻮﻧﺪ‪ ‬ﻋﻀﻮ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰ ﺑﻮد وﻟﻲ اﻃﻤﻴﻨﺎنﺑﺨﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬زﻳﺮا وﻗﺘﻲ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻛﺒﺪش را ﺧﺎرج‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻟﻜﻪﻫﺎﻳﻲ روي ﭘﺮدهي ﺻ‪‬ﻔﺎﻗﻲ )ﻫﻤﺎن ﻏﺸﺎﻳﻲ ﻛﻪ ارﮔﺎنﻫﺎيِ ﺷﻜﻤﻲ را اﺣﺎﻃﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ( ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻼوه ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎﻳﻲ در ﻛﺒﺪ او ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻴﭻ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺳﺮاﻳﺖ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎري ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ رﺷﺪ ﻛﺮده و در ﺑﺪن ﭘﺨﺶ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﺑﺮداي و اﻧﺠﺎم‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺗﻼشِ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺨﻠﻴﻪي ﺷﻜﻤﻲ‬ ‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ او آراﻣﺶﺑﺨﺶ ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺎر را از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺤﺘﻮﻳﺎت ﺑﻪ داﺧﻞِ‬

‫‪Methodist‬‬ ‫‪James Eason‬‬ ‫‪Tennessee‬‬ ‫‪4‬‬

‫ﻳﻜﻲ از اﻋﻴﺎدي ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦ اﻳﺮﻟﻨﺪي ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ آﻣﺪ و در ‪ 17‬ﻣﺎرس‪ ،‬ﺗﻤﺎم اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آن را ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬م‬

‫‪5‬‬

‫اﺷﺎره ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺴﺎﺑﻘﺎت ﺑﺴﻜﺘﺒﺎل ‪.NCAA‬م‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحـه‪٤٢٨ :‬‬ ‫رﻳﻪﻫﺎﻳﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ و ذاتاﻟﺮﻳﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﻴﻨﻪ در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﻣﺮگ ﺣﺎﺿﺮ دﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در‬ ‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎ آن روز ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﺧﺮابﻛﺎري آﻧﻬﺎ داﺷﺘﻢ ﻣﻲﻣ‪‬ﺮدم‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد و ﺑﭽﻪﻫﺎ را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮدش آورده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ﻛﺴﻲ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮد ﺷﺐ را ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ .‬رﻳﺪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﺑﺮادرﻫﺎي ﻟﻮرﻳﻦ داﺷﺖ ﺑﺮاي اداﻣﻪي‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻠﺶ دﻧﺒﺎلِ ﻛﺎﻟﺞ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬او را ﺑﺎ ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎيِ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ دارتﻣﻮث‪ 1‬آوردﻧﺪ و ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﺮاﻳﺶ‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻫﻢ دﺧﺘﺮﻫﺎ را آورد‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻣﻦ در ﺣﻴﻦ‬ ‫ﻫﺸﻴﺎري اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ دوام آوردم‪«.‬‬ ‫ﭘﺎوِل ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ‬ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﻌﺪي را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم روز در اﺗﺎق ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲﻣﺎﻧْﺪ و ﮔﻮش ﺑﻪ زﻧﮓ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺾِ اﻣﻜﺎن ﺧﻮدش را ﺑﻪ دﻳﺪارِ ﺟﺎﺑﺰ رﺳﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻟﻮرﻳﻦ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺑﺒﺮ زﻳﺒﺎ ازش ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﻣﺎدر و ﺑﺮادرﻫﺎي ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﻜﺶ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺮاﻗﺐ از او ﺷﺘﺎﻓﺖ‪ .‬او و ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﺟﺎيِ‬ ‫ﻟﻮرﻳﻦ را ﻛﻨﺎر ﺗﺨﺘﺶ ﭘﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮد اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﺎﻧﻮادهي ﻟﻮرﻳﻦ ﻛﻤﻚﻣﺎن ﻛﺮدﻧﺪ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﺮاﻗﺒﺖ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ ‪-‬ﻣﺎدر و ﺑﺮادرﻫﺎﻳﺶ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺿﻌﻴﻒ و ﺣﺴﺎس ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪاي ﻣﺜﻞ اﻳﻦ‪،‬‬ ‫آدمﻫﺎ را ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭘﺎوِل ﻫﺮ روز ﺳﺎﻋﺖ ‪ 7‬ﺻﺒﺢ ﻣﻲآﻣﺪ و دادهﻫﺎ را در ﻓُﺮم ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ وارد ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد ﭼﻮن‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎي زﻳﺎدي آﻧﺠﺎ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﺳﺎﻋﺖ‪ 9 ‬ﻛﻪ ﺟﻴﻤﺰ اﻳﺴ‪‬ﻦ و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲﻫﺎيِ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺟﻠﺴﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و ﺳﺎﻋﺖ‪ 9 ‬ﺷﺐ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮود‪ ،‬ﮔﺰارشِ ﻋﻼﺋﻢ ﺣﻴﺎﺗﻲ و‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﺳﻨﺠﻪﻫﺎ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺳﺆالﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺶ آﻣﺪه ﺑﻮد را آﻣﺎده ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﻣﻐﺰم را درﮔﻴﺮ ﻛﻨﻢ و ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪«.‬‬ ‫اﻳﺴ‪‬ﻦ در ﻣ‪‬ﻤﻔﻴﺲ ﻛﺎري را اﻧﺠﺎم داد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ در اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ آن ﻧﭙﺮداﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﭘﺬﻳﺮشِ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎمِ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲِ ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮِ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ دوران ﻧﻘﺎﻫﺖ و‬ ‫ﺑﺎزﭘﺮوريِ ﺑﻌﺪ از ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﻣﻌﺎﻟﺠﻪي دردﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻐﺬﻳﻪ‪ ،‬ﺗﻮانﺑﺨﺸﻲ و ﭘﺮﺳﺘﺎري را ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺳﺮِ راه‪ ‬آﻣﺪن ﺑﻪ اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ‪ ،‬ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻲﻫﺎي اﻧﺮژيزاي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ را ﻫﻢ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬دو ﺧﺎﻧﻢ از اﻫﺎﻟﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎيِ ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﻣﻲﺳﻲﺳﻲﭘﻲ‪ 2‬ﺑﻮدﻧﺪ؛ زﻧﺎنِ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞاﻋﺘﻤﺎدي ﻛﻪ ﻣﺮﻋﻮبِ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎي او ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﺴ‪‬ﻦ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ داد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ آﻧﻬﺎ از ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﻢ‬ ‫ﻛﻮك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺮاي ادارهي اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎﻳﺪ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺞ ﻣﻲﺑﻮدي‪ .‬اﻳﺴ‪‬ﻦ او را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اداره ﻣﻲﻛﺮد و ﺣﺘﻲ ﻗﺎدر ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ وادارش ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛَﺲِ دﻳﮕﺮي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﺶ‬ ‫ﺿﺮوري‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻤﺎم ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دﻳﻮاﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻛﻨﺘﺮلِ اﻣﻮر از دﺳﺘﺶ ﺧﺎرج ﺑﻮد‬ ‫اوﻗﺎت ﺗﻠﺨﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺬﻳﺎنﮔﻮﻳﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﻳﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ وﻗﺘﻲ ﻫﻮﺷﻴﺎرياش ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻛﺎراﻛﺘﺮِ‬ ‫‪Darthmouth‬‬ ‫‪Mississippi‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحــه‪٤٢٩ :‬‬ ‫ﻳﺎﻏﻲاش ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻲآور‪‬د‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻌﺪ از ﺗﺰرﻳﻖِ آرامﺑﺨﺶ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺺِ رﻳﻪ ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﻣﺎﺳﻜﻲ روي ﺻﻮرﺗﺶ‬ ‫ﺑﮕﺬارد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎﮔﻬﺎن آن را ﭘﺎره ﻛﺮد و ﻣ‪‬ﻦﻣ‪‬ﻦﻛﻨﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬از ﻃﺮاﺣﻲاش ﻣﺘﻨﻔﺮ اﺳﺖ و ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ آن را روي‬ ‫ﺻﻮرﺗﺶ ﺑﮕﺬارﻧﺪ! ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻮر داد ﭘﻨﺞ ﻣﺎﺳﻚ‪ ‬ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﺗﺎ از ﺑﻴﻦِ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﻃﺮحِ دلﺧﻮاه‪ ‬ﺧﻮد را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ دﻫﺎنِ ﺑﺎز‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ را ﻧﮕﺎه ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم او ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﺳﺘﻴﻮ را آرام ﻛﻨﺪ و ﻣﺎﺳﻚ را روي ﺻﻮرﺗﺶ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ اﻛﺴﻴﮋن ﻛﻪ روي اﻧﮕﺸﺘﺶ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺰار ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺧﻴﻠﻲ زﺷﺖ و ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ و روشﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎدهﺗﺮ آن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت و وﺳﺎﻳﻞ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﺶ دﻗﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﺪ ﻋﺒﻮث ﺟﻠﻮه ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از آن روزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺪام ﺑﻪ ﻫﻮش ﻣﻲآﻣﺪ و ﺑﺎز از ﻫﻮش ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬دوﺳﺖ‪ ‬ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﭘﺎوِل‪ ،‬ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت آﻣﺪ‪ .‬راﺑﻄﻪي او ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ ﭘﺎوِل اﺻﺮار ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎﻻي ﺗﺨﺘﺶ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دﺳﺖ‬ ‫اﺷﺎره ﻛﺮد‪ ،‬ﻗﻠﻢ و ﻛﺎﻏﺬ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬آﻳـﻔـُﻨﻢ را ﺑﺪه‪ «.‬ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ آن را از داﺧﻞِ ﻛﻤﺪ ﺑﺮداﺷﺖ و آورد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ دﺳﺖ او را ﮔﺮﻓﺖ و ﻃﺮز ﻛﺎرِ “ﺑﻜﺶ ﺗﺎ ﺑﺎز ﺑﺸﻪ” و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ ﻛﺎر ﺑﺎ ﺻﻔﺤﺎت را ﻧﺸﺎﻧﺶ داد‪.‬‬ ‫راﺑﻄﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دﺧﺘﺮش ﻟﻴﺴﺎ ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢرﻧﮓ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﻌﺪ از ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲ از ﻫﺎروارد‪ ،‬در ﻧﻴﻮﻳﻮرك‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﻧﺪرت ﺑﺎ ﭘﺪرش در ﺗﻤﺎس ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل دو ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻤﻔﻴﺲ آﻣﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺪردانِ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎرش ﺑﻮد‪» :‬آﻣﺪﻧﺶ ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻌﻨﻲ داﺷﺖ‪ «.‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ را ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ‬ﻟﻴﺴﺎ ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻃﺮاﻓﻴﺎنِ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ را ﻫﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﭘﺪرش ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﺎول ﺑﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﺧﻮﺷﺎﻣﺪ ﮔﻔﺖ و ﺳﻌﻲ ﻛﺮد‬ ‫او را وارد ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ راﺑﻄﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺗﺮﻣﻴﻤﺶ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺑﻬﺒﻮد‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﺣﺴﺎس و ﻋﺼﺒﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﻫﻨﻮز ﻟﻮﻟﻪﻫﺎي ﺻﻔﺮاوي در ﺑﺪﻧﺶ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ ا‪‬ﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺑﻬﺒﻮدش ﺳﺮﻋﺖ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ از ﻓﺎزِ ﻗﺪرداﻧﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﺮد و درﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮ ﺟﺎي ﻗﺒﻠﻲاش‪ ،‬ﺑﺪﺧﻠﻖ و ﻃﻠﺒﻜﺎر‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ آﻳﺎ از اﻳﻦ دوره ﺑﺎ رﻓﺘﺎري‬ ‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪«.‬‬ ‫او ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻋﺎدات‪ ‬ﻏﺬاﻳﻲِ آﻧﺘﻴﻜﺶ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﺧﻮد از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺸﻜﻞﺳﺎزﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬دﺳﺘﻮر ﻣﻲداد‬ ‫ﻫﻔﺖ ﻳﺎ ﻫﺸﺖ آبﻣﻴﻮهي ﻣﺨﻠﻮط )ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺧﻮردﻧﺶ ﺑﻮد( را ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ردﻳﻒ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎﺑﻲ رﺿﺎﻳﺖﺑﺨﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻗﺎﺷﻖ‪ ،‬ﻣﻘﺪاري از ﻫﺮ ﻛﺪام را ﻣﻲﭼﺸﻴﺪ و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺧﻮب‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ...‬آن ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ «.‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ ﺑﺎر اﻳﺴ‪‬ﻦ ﺟﻠﻮﻳﺶ اﻳﺴﺘﺎد‪» :‬ﻣﻲداﻧﻲ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﺎﺟﺮا رﺑﻄﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺰه ﻧﺪارد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻏﺬا ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻦ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﻦ دارو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ در اﭘﻞ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺧﻼﻗﺶ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺳﺮِ ﺟﺎ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺗﻴﻢ ﻛﻮك ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ‬ ‫دﻳﺪارش ﻣﻲﺷﺘﺎﻓﺖ و رﺋﻴﺲ را در ﺟﺮﻳﺎنِ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ‬اﻣﻮر ﻗﺮار ﻣﻲداد‪ .‬ﻛﻮك درﺑﺎرهي آن روزﻫﺎ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﺑﺎر‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺮقِ اﻣﻴﺪ را در ﭼﻬﺮهاش ﻣﻲدﻳﺪم‪ ،‬اﻧﮕﺎر داﺧﻞ ﻗﻠﺒﺶ ﭼﺮاغﻫﺎ ﻫﻤﻪ روﺷﻦ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻋﻤﻴﻘﺎً ﺷﺮﻛﺘﺶ را دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺳﺨﺘﻲ‪ ،‬ﺟﺎن ﺑﻪ در ﺑﺮده‪ .‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻪ او اﻧﺮژي ﻣﻲداد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت‪ ‬ﻛﻮك راﺟﻊ ﺑﻪ آﻳـﻔـُﻦِ ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎم‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺑﺤﺚ روي اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺎم ﭘﺮداﺧﺖ )روي آﻳـﻔـُﻦ ‪ 3GS‬ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮدﻧﺪ(‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫ﺣﺘﻲ روي اﻧﺪازه و ﻓﻮﻧﺖ‪ “GS” ‬ﻫﻢ ﻧﻈﺮ داد؛ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺮوف ﺑﺎﻳﺪ درﺷﺖ ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ )ﺑﻠﻪ( و ﻳﺎ ﻛﺞ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ )ﺧﻴﺮ(‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحـه‪٤٣٠ :‬‬ ‫در ﻳﻜﻲ از روزﻫﺎي دورهي ﻧﻘﺎﻫﺖ‪ ،‬ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ ﺑﺎزدﻳﺪي رؤﻳﺎﻳﻲ از “ﺳﺎن اﺳﺘﻮدﻳﻮ” ﺗﺮﺗﻴﺐ داد؛ ﺟﺎﻳﮕﺎ ‪‬ه‬ ‫ﻣﻘﺪﺳﻲ ﻛﻪ ا‪‬ﻟﻮ‪‬ﻳﺲ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻲ ﻛَﺶ‪ ،‬ﺑﻲ‪ .‬ﺑﻲ‪ .‬ﻛﻴﻨﮓ و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ از ﺳﺘﺎرهﻫﺎي راك‪-‬اَﻧﺪ‪-‬رول‪ ،‬در آن آﺛﺎري را‬ ‫ﺿﺒﻂ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزدﻳﺪي ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت‪ ‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﺟﻮانِ آﻧﺠﺎ اراﺋﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ روي ﻧﻴﻤﻜﺘﻲ ﭘﺮ از ﺟﺎي ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﺳﻴﮕﺎر ﻧﺸﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺮي ﻟﻲ ﻟﻮﺋﻴﺲ‪ 1‬ﻋﺎدت‬ ‫داﺷﺖ روي آن ﺧﺴﺘﮕﻲ در ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ از ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬارﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد‪ ‬ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ دوران ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ آن‬ ‫ﭘﺴﺮك او را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻇﺎﻫﺮ ﺟﺪﻳﺪش ﻧﺸﻨﺎﺧﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ راﻳﻠﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺑﺎﻫﻮش اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي آﻳـﺘﻮﻧﺰ اﺳﺘﺨﺪاﻣﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ راﻳﻠﻲ ﺑﻪ ا‪‬دي ﻛﻴﻮ زﻧﮓ زد و او ﻧﻴﺰ ﺗﺮﺗﻴﺐِ ﭘﺮواز‬ ‫ﺟﻮاﻧﻚ ﺑﻪ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﺨﺪام ﺑﺮاي راهاﻧﺪازي ﺑﺨﺶﻫﺎي آر‪-‬اَﻧﺪ‪-‬ﺑﻲ و راك‪-‬اَﻧﺪ‪-‬رولِ‬ ‫آﻳـﺘﻮﻧﺰ را داد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻛﻪ راﻳﻠﻲ ﺑﺮاي دﻳﺪنِ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻪ آن اﺳﺘﻮدﻳﻮ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺗﻔﺎق‬ ‫)اﺳﺘﺨﺪام ﺟﻮاﻧﻚ( ﺷﻌﺎر اﺳﺘﻮدﻳﻮ را دوﺑﺎره ﺳﺮ زﺑﺎنﻫﺎ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬رؤﻳﺎﻫﺎﻳﺖ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در‬ ‫ﺳﺎن اﺳﺘﻮدﻳﻮ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬ ‫در اواﺧﺮِ ﻣ‪‬ﻲ ‪ 2009‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺮش و ﻫﻤﺴﺮش‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺖ‪ ‬ﺷﺨﺼﻲ از ﻣﻤﻔﻴﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻓﺮودﮔﺎه‪‬‬ ‫ﺳﻦﺧﻮزه‪ ،‬ﺗﻴﻢ ﻛﻮك و ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾِ ﻓﺮود‪ ،‬داﺧﻞِ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺗﻴﻢ ﻛﻮك‪» :‬ﻣﻲﺷﺪ ﻫﻴﺠﺎنِ‬ ‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ را در ﭼﻬﺮهاش دﻳﺪ‪ ،‬در دروﻧﺶ ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﺮوعِ دوﺑﺎره ﺛﺎﻧﻴﻪﺷﻤﺎري ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻼﻣﺘﻲِ ﺷﻮﻫﺮش‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻄﺮي ﺷﺮابِ ﺳﻴﺐ ﺑﺎز ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﻫﻤﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را در آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ‪ ‬اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از ﻓﺮودﮔﺎه ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ و ﺑﺮاﻳﺶ ﺷﺮح داد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ‬ ‫ﻛﻮﺷﻴﺪه ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺜﻞِ ﺳﺎﺑﻖ ﭘﻴﺶ ﺑﺮود‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ اﺑﺪاﻋﺎت‪ ‬اﭘﻞ واﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻧﺒﻮد‪ ‬او ﻣﺤﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻏﺮوﻟﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬واﻗﻌﺎً آزردهﺧﺎﻃﺮم‪ «.‬اﺣﺴﺎسِ وﻳﺮاﻧﻲ و‬ ‫ﻗﺪرﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ ﻫﻤﭽﻨﺎن وﺿﻌﻴﺖ‪ ‬ﻓﻜﺮيِ ﺗﻴﺮهاي داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﻮره دﭼﺎر ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺣﻀﻮرش ﺑﺮاي ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻔﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺳﻬﺎمِ اﭘﻞ در زﻣﺎنِ ﻏﻴﺒﺘﺶ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ رﺷﺪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ :‬از ‪ 80‬دﻻر در‬ ‫زﻣﺎن رﻓﺘﻨﺶ ‪-‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ -2009‬ﺑﻪ ‪ 140‬دﻻر در زﻣﺎنِ ﺑﺎزﮔﺸﺘﺶ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ اواﺧﺮ ﻣ‪‬ﻲ‪ .‬درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺮﺧﺼﻲ‪ ،‬ﻛﻮك در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺴﻲ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞﮔﺮانِ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬از آن ﺳﺒﻚ‪ ‬ﻏﻴﺮاﺣﺴﺎﺳﻲ و آﻫﻨﻴﻦِ ﺧﻮد ﻛﻤﻲ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬و ﺑﺎ اﻇﻬﺎراﺗﻲ روﺷﻦﮔﺮاﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﭼﺮا اﭘﻞ ﺣﺘﻲ در ﻏﻴﺒﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻗﺎدر ﺑﻪ اداﻣﻪي روﻧﺪ‬ ‫رو ﺑﻪ رﺷﺪ‪ ‬ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»ﻫﻤﻪي ﻣﺎ )در اﭘﻞ( ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻠﻖِ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﭘﺎ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞِ ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در اﭘﻞ ﻫﻤﻮاره ﺑﺮ ﻧﻮآوري ﺗﻤﺮﻛﺰ دارﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﭘﻲِ‬ ‫‪Jerry Lee Lewis‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحــه‪٤٣١ :‬‬ ‫ﺗﺼﺎﺣﺐ و ﻛﻨﺘﺮلِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎيِ ﺑﻨﻴﺎديِ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬و ﺣﻀﻮر در ﺑﺎزارﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺼﺎﺣﺐِ ﺳﻬﻢِ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬اﻋﺘﻘﺎدي ﺑﻪ اﺟﺮاي ﻫﺰاران ﭘﺮوژه ﻧﺪارﻳﻢ زﻳﺮا ﻣﺎﻳﻠﻴﻢ روي‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﻧﺪك وﻟﻲ ﻣﻬﻢ و اﺛﺮﮔﺬار ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎريِ ﻋﻤﻴﻖ و ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺑﻴﻦ ﮔﺮوهﻫﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ‬ ‫اﻣﻜﺎنِ اﺑﺪاعِ راهﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ رﻗﺒﺎ از درك آﻧﻬﺎ ﻋﺎﺟﺰﻧﺪ‪ .‬ﺻﺮﻳﺢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬در ﺗﻤﺎمِ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻤﺘﺮ از ﻋﺎﻟﻲ رﺿﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﻴﻢ و اﻳﻦ ﺻﺪاﻗﺖ را دارﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه‪ ‬ﺧﻮد اﻋﺘﺮاف و ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ در ﭼﻪ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ارزشﻫﺎ آﻧﻘﺪر در ﺷﺮﻛﺖ رﻳﺸﻪ‬ ‫دواﻧﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ‬اﭘﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻣﻲﮔﻔﺖ )و اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ (،‬وﻟﻲ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ آن را‬ ‫“دﻛﺘﺮﻳﻦ ﻛﻮك” ﻧﺎم ﻧﻬﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻋﺬاب ﺑﻮد و ﻋﻤﻴﻘﺎً اﻓﺴﺮده‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص از ﺑﺎﺑﺖ‪ ‬ﺧﻂ‪ ‬آﺧﺮ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ از ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﺎراﺣﺖ‪ .‬ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي او و اﻧﺘﺼﺎﺑﺶ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ‪‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ او اﻧﮕﻴﺰهاي دوﺑﺎره داد ﺗﺎ از ﺗﺨﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮ درد ﻏﻠﺒﻪ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﺎدهرويﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲاش را از ﺳﺮ ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ او ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ آﻣﺪن ﺑﻪ آن‪ ،‬ﻫﻤﻪ را‬ ‫ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬در اﺗﺎقِ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ و ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﺟﻠﺴﻪ را ﻃﺎﻗﺖ ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﺳﭙﺲ از اواﺋﻞِ ژوﺋﻦ‬ ‫ﺟﻠﺴﺎت روزاﻧﻪاي در ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮد و در ﭘﺎﻳﺎنِ ﻫﻤﺎن ﻣﺎه ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ اﻛﻨﻮن ﺑﻌﺪ از ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻣﺮگ‪ ،‬آرامﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد؟ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻪ زودي ﭘﺎﺳﺦ را ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در اوﻟﻴﻦ روزِ‬ ‫ﺣﻀﻮرِ ﻣﺠﺪد‪ ،‬ﮔﺮوه‪ ‬ﻣﺪﻳﺮان ارﺷﺪ را ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺑﺎ اوﻗﺎتﺗﻠﺨﻲﻫﺎﻳﺶ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ‪ 6‬ﻣﺎه ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﻋﺪهاي را‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﺮ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮي را ﻛﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﺑﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺿﺎﻳﻊ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ را ﻫﻢ داﺧﻞ‬ ‫ﺳﻄﻞ آﺷﻐﺎل رﻳﺨﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬ﻣﺤﺾ را ﺑﺎﻳﺪ در ﺻﺤﺒﺖﻫﺎﻳﻲ ﺟ‪‬ﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﻧﺰدﻳﻜﺶ در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪» :‬اﻣﺮوز ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روزم از زﻣﺎن ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎورم ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر‬ ‫اﺣﺴﺎسِ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﭼﻘﺪر ﻛﻞِ ﮔﺮوه ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﺗﻴﻢ ﻛﻮك ﺑﺎ روﻳﻲ ﮔﺸﺎده‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ‬رﺋﻴﺲ را ﺧﻮﺷﺎﻣﺪ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم اﺳﺘﻴﻮ آﻧﻘﺪر ﺻﺮﻳﺢ‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎه ﻳﺎ اﺷﺘﻴﺎﻗﺶ را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﺧﻴﻠﻲ زود ﻓﻬﻤﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ او ﻫﻨﻮز ﺳﮓاﺧﻼﻗﻲاش را ﺣﻔﻆ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻣﺜﺎل‪ ،‬در دورهي‬ ‫ﻧﻘﺎﻫﺖ‪ ،‬و ﭘﺲ از ﺧﺎرج ﻛﺮدن ﻟﻮﻟﻪﻫﺎ از داﺧﻞِ ﺑﺪﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنِ ﻛﺎﺑﻠﻲِ ﻛﺎمﻛَﺴﺖ درﺧﻮاﺳﺖ اﺷﺘﺮاك داد و‬ ‫درﺳﺖ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﺮاﻳﺎن راﺑﺮﺗﺰ‪ ،1‬ﻣﺪﻳﺮ اﺟﺮاﻳﻲِ آن زﻧﮓ زد‪ .‬راﺑﺮﺗﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم زﻧﮓ زده ﺗﺎ از‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻋﻮض ﮔﻔﺖ‪“ :‬اﻓﺘﻀﺎﺣﻪ”‪ «.‬اﻣﺎ اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﻋﻴﻦِ‬ ‫درﺷﺖﮔﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺻﺪاﻗﺖ‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻗﺒﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد‪» :‬ﭘﻴﺶﺗﺮ اﮔﺮ از اﺳﺘﻴﻮ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫ﺑﻮد درﺳﺖ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺰوِ اﻧﺤﺮاﻓﺎت‪ ‬ذاﺗﻲاش ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﻛﻤﻚﺣﺎلِ دﻳﮕﺮان ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦِ ﺑﺎزﮔﺸﺖ رﺳﻤﻲاش ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺎر‪ 9 ،‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ روﻳﺪاد‪ ‬ﺳﺎﻻﻧﻪي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬در ﭘﺎﻳﻴﺰ‪ .‬وﻗﺘﻲ روي‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ رﻓﺖ ﺑﺮاي ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺳﺮ ﭘﺎ ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﻳﺎدداﺷﺖ‪ ‬ﺷﺨﺼﻲ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺑﺰرگ ﺳﺎﻟﻦ‬ ‫‪Brian Roberts‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ف ت | صـفـحـه‪٤٣٢ :‬‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﻛﻪ در آن ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﺒﺪش اﺷﺎره ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺪونِ ﭼﻨﺎن ﺳﺨﺎوﺗﻲ ﻣﻦ اﻣﺮوز اﻳﻨﺠﺎ ﻧﺒﻮدم‪،‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﻴﺪوارم ﻫﻤﻪي ﻣﺎ آﻧﻘﺪر ﺑﺨﺸﻨﺪه و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ اﻫﺪاي ﻋﻀﻮ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺑﻌﺪ از ﺗﺸﻮﻳﻘﻲ ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫اﻓﺰود‪» :‬ﻣﻦ ﺳﺮ ﭘﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪام و ﻫﺮ روزش را دوﺳﺖ دارم‪ «.‬در آن روﻳﺪاد‪ ،‬آﻳـﭙﺎد ﻧﺎﻧﻮﻫﺎي‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ دورﺑﻴﻦِ وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ و ﺑﺪﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﺟﻨﺲ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮمِ آﻧﻮدﻳﺰه‪ ،‬در ‪ 9‬رﻧﮓ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﺮﺿﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫در آﻏﺎزِ ﺳﺎلِ ‪ ،2010‬ﺑﺨﺶِ اﻋﻈﻤﻲ از ﻗﻮاي ﺟﺴﻤﺎﻧﻲاش را ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ و ﻃﻮري روي ﻛﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪ ﻛﻪ آن‬ ‫ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﺮﻣﺤﺼﻮلﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎي او و اﭘﻞ ﺑﺪل ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺗﺨﺎذ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬اﭘﻞ دو‬ ‫ﻣﺤﺼﻮلِ ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﺑﺎزار ﺗﺪارك دﻳﺪه ﺑﻮد؛ آﻳـﭙﺎد و آﻳـﻔـُﻦ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺤﺼﻮل ﺳﻮم رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٣٣ :‬‬

‫فصل ﺳ و هشت‬ ‫آﻳـﭙ‪‬ﺪ‬ ‫پیش به سوی‬ ‫دنیای ماور ِاء کامپیوتر‬ ‫ِ‬

‫در ﺣﺎلِ ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳﭙـَﺪ‪.2010 ،‬‬

‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ‬ ‫ﭘﻴﺶﺗﺮ ذﻛﺮش رﻓﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ ،2002‬ﭼﻘﺪر از دﺳﺖ‪ ‬آن ﻣﻬﻨﺪسِ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪه ﺑﻮد؛‬ ‫ﻫﻤﻮ ﻛﻪ ﻣﺜﻞِ ﺗﺎزه ﺑﻪ دوران رﺳﻴﺪهﻫﺎ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﺮماﻓﺰار ﻣﺨﺼﻮص ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي ﺗﺒﻠﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي‬ ‫ﻳﺎوهﺳﺮاﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰاري ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ اﻣﻜﺎن اﺟﺮاي دﺳﺘﻮرات‪ ‬ﻟﻤﺴﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻠﻢ اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس را ﻣﻲداد‪ .‬در‬ ‫آن ﺳﺎل ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آن ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﺗﺒﻠﺖ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام اﺛﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ذﻛﺮي در دﻧﻴﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻮد ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺑﺪون اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس!‪ -‬ﭼﻴﺴﺖ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺳﺎﺧﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيِ ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲِ در‬‫ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ اﺑﺘﺪا از آن ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬آﻳـﻔـُﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي ﺑﺎ واﻟﺖ ﻣﺎﺳﺒﺮگ‪ ،‬در ﻣ‪‬ﻲ ‪ ،2003‬اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺗﺒﻠﺖ ﻧﺪارﻳﻢ‪،‬‬ ‫واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﺒﻠﺖ ﺑﻪ درد ﺑﭽﻪﭘﻮلدارﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺧﻮر‪‬د ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه دﻳﮕﺮ ﻫﻢ دارﻧﺪ‪ «.‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻧﺎﻣﻪاش راﺟﻊ ﺑﻪ “ﻋﺪمﺗﻌﺎدل ﻫﻮرﻣﻮﻧﻲ” اﻳﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻫﻢ ﮔﻤﺮاهﻛﻨﻨﺪه‬ ‫ﺑﻮد؛ در ﺟﻠﺴﻪي ﺳﺎﻻﻧﻪي ‪ 100‬ﻣﺪﻳﺮِ ﺑﺮﺗﺮِ اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﺒﻠﺖ ﺑﻴﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﺟﺎي داﺷﺖ‪ .‬ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﺪهﻫﺎ را در ﺑﺴﻴﺎري از ﺟﻠﺴﺎت ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻨﻮز اﺳﺘﻴﻮ ﮔﻮﺷﻪﭼﺸﻤﻲ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﺖ داﺷﺖ‪«.‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٣٤ :‬‬ ‫ﻃﻲ اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬اﻳﺪهي ﺗﺒﻠﺖ از ﺻﺎﻓﻲﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ‬ﮔﺮوه ﺳﺨﺖاﻓﺰاريِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻧﻴﺰ ﮔﺬﺷﺖ و ﭘﺮوژه در ﺳﺎل‬ ‫‪ ،2007‬دوﺑﺎره رو آﻣﺪ‪ .‬در آن زﻣﺎن‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎل ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ اﻳﺪهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻳﻚ ﻧ‪‬ﺖﺑﻮك‪ ‬ارزانﻗﻴﻤﺖ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﻫﻢاﻧﺪﻳﺸﻲ و ﻃﻮﻓﺎنﻓﻜﺮيِ روزِ دوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ از‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦِ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ آوﻳﺰان ﺑﺎﺷﺪ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﮔﺮان اﺳﺖ و ﺣﺠﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻠﻴﺪ را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيِ ﻟﻤﺲِﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد و ﺑﺪﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊِ ﻛﺎري از‬ ‫ﭘﺮوژهي ﻧ‪‬ﺖﺑﻮك ﺑﻪ ﭘﺮوژهي ﺗﺒﻠﺖ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎر ﺑﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦِ اﻧﺪازه و ﻧﺴﺒﺖ‪“ ‬ﻃﻮل‪-‬ﺑﻪ‪-‬ﻋﺮضِ” ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪ ‬آﻏﺎز ﺷﺪ‪ 20 .‬ﻣﺪلِ ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ‬ ‫ﺷﻜﻞ ‪-‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻪﻫﺎي ﮔﺮد‪ -‬در اﻧﺪازهﻫﺎ و ﺑﺎ ﻧﺴﺒﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ درﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬آﻧﻬﺎ را روي ﻳﻜﻲ‬ ‫از ﻣﻴﺰﻫﺎي اﺳﺘﻮدﻳﻮيِ ﻃﺮاﺣﻲ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﺎ ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻟﻤﺲِ ﻏﻴﺮِ ﺑﺼﺮي آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦﻃﻮري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺪس ﻣﻲزدﻳﻢ ﭼﻪ ﺳﺎﻳﺰي را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﻃﺮح ﻣﻤﻜﻦ را ﺗﺪارك ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶِ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎه ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﻟﻤﺴﻲ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺒﻚ‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ‪ :‬ﻫﺮ اﻳﺪهاي‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ وﻗﻒ‪ ‬ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲِ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﻄﻮر از ﻫﻤﺎن اول ﻛﺎر را درﺳﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﺒﺮﻳﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻲ‬ ‫دﻛﻤﻪاي و وﻳﮋﮔﻲِ ﭼﻨﺪاﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ را ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺑِﺮاﻧَﺪ؟« ﻛﺎرِ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﺣﺬف ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪي زواﺋﺪ‪ ،‬و ﻫﺪاﻳﺖ‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺳﺎدﮔﻲ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﻄﻌﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﺮرﺳﻲِ ﻣﺪلِ اوﻟﻴﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺎراﺿﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺣﺲِ ﺳﺎدﮔﻲ و ﺧﻮدﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮدن را‬ ‫اﻟﻘﺎ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺪﻳﻬﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ دور اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬آﻳﻮ‪ ‬رويِ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ دﻳﮕﺮ اﻧﮕﺸﺖ ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ آن‬ ‫ﺑﺤﺚ ﻛﻨﻨﺪ‪ :‬اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮ ﻣﻲﻓﻬﻤﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ‪ ‬دﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺒﻠﺖ را ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﺑﺨﺶ زﻳﺮﻳﻦِ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﺗﺒﻠﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﮔ‪‬ﺮد ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ ﺷُﻤﺎي ﻛﺎرﺑﺮ ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ دﺳﺘﺖ را زﻳﺮش ﺑﺰﻧﻲ و ﺑﺪون‬ ‫وﺳﻮاس آن را ﺑﺮداري‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻮرتﻫﺎيِ اﺗﺼﺎل و دﻛﻤﻪﻫﺎ را در ﻳﻚ ﻟﺒﻪي ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺑﺎرﻳﻚ ﻃﻮري ﺟﺎي ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺸﻮد ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻛﺎر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﻪ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬ﺣﻖ اﺧﺘﺮاﻋﺎت‪ ‬ﺛﺒﺖ ﺷﺪه ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﺧﺘﺮاعِ ﺷﻤﺎره ‪ D504889‬ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬در ﻣﺎرسِ‬ ‫‪ 2004‬ارﺳﺎل و ‪ 14‬ﻣﺎه ﺑﻌﺪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻴﻦِ ﻣﺨﺘﺮﻋﻴﻦ آن‪ ،‬ﻧﺎم ﺟﺎﺑﺰ و آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮر‪‬د‪:‬‬ ‫درﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﺛﺒﺖ ﻳﻚ ﺗﺒﻠﺖ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲِ ﻣﺴﺘﻄﻴﻠﻲ ﺷﻜﻞ ﺑﺎ ﻟﺒﻪﻫﺎي ﮔ‪‬ﺮد؛ ﻛﻪ ﻣﺮدي آن را در دﺳﺖ‪ ‬ﭼﭗ ﮔﺮﻓﺘﻪ و‬ ‫ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ‪ ‬اﺷﺎرهي دﺳﺖ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﻔﺤﻪﻟﻤﺴﻲِ آن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ آﻳـﭙ‪‬ﺪ درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ آن ﻃﺮح ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش از ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي اﻳﻨﺘﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در اﺑﺘﺪا ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﺮد‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺮاﺷﻪي وﻟﺘﺎژ ﭘﺎﻳﻴﻦِ اَﺗُﻢ‪ 1‬را در آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺎو‪‬ل اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ اﻳﻨﺘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ روي ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺗﺮاﺷﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد ﺑﻪ او اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﺮﻛﺘﺶ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎي ﺟﻬﺎن را درﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻨﺘﻞ روي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي روﻣﻴﺰي ﺗﻤﺮﻛﺰ داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺎﺗﺮيﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺷﺎرژ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻧﻲ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺷﺪﻳﺪاً ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﻤﺎريِ ‪ ARM‬اﺻﺮار‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻢ ﺳﺎدهﺗﺮ ﺑﻮد و ﻫﻢ ﻛﻢﻣﺼﺮفﺗﺮ‪ .‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺑﺎ ‪ ARM‬ﺷﺮاﻛﺖ و از ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي آن در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اوﻟﻴﻦ‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﺑﺎ ﺟﻠﺐِ ﺣﻤﺎﻳﺖ‪ ‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ اﭘﻞ‪ ،‬اﺛﺒﺎت ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺟﻠﻮي ﺟﺎﺑﺰ در آﻣﺪ و‬ ‫‪Atom‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٣٥ :‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻧﻈﺮش را ﻋﻮض ﻛﺮد‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺼﺮاﻧﻪ از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺗﺮاﺷﻪي ﺗﺒﻠﺖ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻨﺘﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬اﺷﺘﺒﺎﻫﻪ! اﺷﺘﺒﺎﻫﻪ! اﺷﺘﺒﺎﻫﻪ!« و ﻧﺸﺎنﺳﻴﻨﻪاش را روي ﻣﻴﺰ ﻛﻮﺑﻴﺪ و‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺮﻓﺖ را ﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬ﻗﺼﺪ ﻧﺪارم ﺟﻠﻮي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻓﺮادم ﺑﺎﻳﺴﺘﻢ‪ «.‬ﭼﺮا؟ ﭼﻮن‬ ‫داﺷﺖ ﻣﻲرﻓﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮف دﻳﮕﺮِ ﭘﺸﺖﺑﺎم ﺑﻴﺎُﻓﺘﺪ! اﭘﻞ ﺑﻪ زودي‪ ،‬ﻫﻢ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻌﻤﺎريِ ‪ ARM‬را‬ ‫ﺧﺮﻳﺪ و ﻫﻢ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺳﺎزﻧﺪهي رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎي ﻛﻢﻣﺼﺮف‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﻲ‪ .‬ا‪‬ي‪ .‬ﺳ‪‬ﻤﻲ‪ 1‬را ﻛﻪ ‪159‬‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻌﻤﺎري ‪ ،ARM‬ﻳﻚ ﻣﺠﺘﻤﻊ ﭘﺮدازﺷﻲِ‬ ‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ‪-‬ﺷﺎﻣﻞ رﻳﺰﭘﺮدازﻧﺪه و ﺗﺮاﺷﻪي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪ -‬ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ A4‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﻣﺴﻮﻧﮓ‪ 2‬در ﻛﺮهي‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬اﻧﺒﻮه رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»در ﺑﺎزار ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي‪ ،‬اﻳﻨﺘﻞ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻗﺪرت ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎ را در د‪‬ﻛﺎن اﻳﻨﺘﻞ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﭘﺮدازﻧﺪه را در ﺗﺮاﺷﻪ ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﻄﻌﺎت‪‬‬ ‫دﻳﮕﺮ را ﺧﻮدﻣﺎن ﺗﺪارك ﻣﻲدﻳﺪﻳﻢ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ‪ ،A4‬ﭘﺮدازﻧﺪه‪ ،‬ﺗﺮاﺷﻪي ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ و‬ ‫ﻛﻨﺘﺮلﻛﻨﻨﺪهي ﺣﺎﻓﻈﻪ را ﻳﻚﺟﺎ داﺷﺖ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﻞ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻮ ﮔﻮش ﺷﻨﻮا‪ .‬از ﺳﺎلﻫﺎ ﻗﺒﻞ‬ ‫ﺑﻬﺸﺎن ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ ﮔﺮاﻓﻴﻚﺷﺎن اﻓﺘﻀﺎح اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻦ و ﺳﻪ ﻣﻌﺎون ارﺷﺪم ﺑﺎ ﭘﺎو‪‬ل اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ ﺟﻠﺴﻪ‬ ‫داﺷﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻨﺘﻞ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﭘﺮوژهي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺗﺮاﺷﻪ ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦﻫﺎي ﺑﻌﺪي را ﺑﺮدارد وﻟﻲ ﺑﻪ دو دﻟﻴﻞ ﺑﺎﻫﺎﺷﺎن‬ ‫ﻛﺎر ﻧﻜﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ اﻳﻨﻜﻪ واﻗﻌﺎً ﻛُﻨﺪ و درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻲِ ﺑﺨﺎر‪ ،‬ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎﻓﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﭼﺎﺑﻜﻴﻢ‪.‬‬ ‫دوم اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻳﺎدﺷﺎن ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ رﻗﺒﺎ ﻣﻲﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اوﺗ‪‬ﻠﻴﻨﻲ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي اﻳﻨﺘﻞ در آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞ را ﻋﺪم‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖِ اﭘﻞ و اﻳﻨﺘﻞ‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ دوم ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻋﺪمِ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﻨﺘﺮلِ ﻣﻌﻤﺎريِ ﺗﺮاﺷﻪ ﺗﻮﺳﻂ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻃﺮﻓﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪاي دﻳﮕﺮ از ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻳﺎ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﻌﺼﺐِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻤﺎم ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮل؛ ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮد آن ﻣﺤﺼﻮل ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﮔﻮﺷﺖ!‬

‫ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ژاﻧﻮﻳﻪي ‪2010‬‬ ‫ﻫﻴﺠﺎنِ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﺎﺷﻲ از ﺣﻀﻮرِ ﻣﺠﺪد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در روﻳﺪاد‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي روﻧﻤﺎﻳﻲ از‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل ﺟﺪﻳﺪ ‪-‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ -‬در ‪ 27‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 2010‬ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺷﻠﻮغ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻣﺠﻠﻪي اﻛﻮﻧﻮﻣﻴﺴﺖ‪ 3‬ﻋﻜﺴﻲ از او روي ﺟﻠﺪ اﻧﺪاﺧﺖ؛ ﺑﺎ رداﻳﻲ آﺑﻲ ﺑﺮ دوش‪،‬‬ ‫‪P.A. Semi‬‬ ‫‪Samsung‬‬ ‫‪Economist‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٣٦ :‬‬ ‫ﻫﺎﻟﻪاي دورِ ﺳﺮ‪ ،‬و »ﺗﺒﻠﺘﻲ ﻣﺴﻴﺤﺎﻳﻲ« در دﺳﺖ‪ .‬والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﻫﻢ از اﻳﻦ ﺗﻤﺠﻴﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد‪» :‬آﺧﺮﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎري ﻛﻪ اﻳﻨﻘﺪر ﻫﻴﺠﺎن ﺣﻮل ﻳﻚ ﻛﺘﻴﺒﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎي اﻟﻬﻲ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻮدن اﻳﻦ روﻳﺪاد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻬﻨﻪﺳﺮﺑﺎزﻫﺎي اﭘﻞ را دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺟﻴﻤﺰ اﻳﺴ‪‬ﻦ ﺟﺮاحِ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﺒﺪش‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺟﻔﺮي ﻧﻮرﺗﻮن‪ 1‬ﺟﺮاحِ ﻋﻤﻞِ ﭘﺎﻧﻜﺮاﺳﺶ در ﺳﺎل ‪ 2004‬ﻧﻴﺰ‪ ،‬در‬ ‫ﺑﻴﻦ ﺣﻀﺎر و ﻛﻨﺎرِ ﻫﻤﺴﺮ‪ ،‬ﭘﺴﺮ و ﺧﻮاﻫﺮِ ﺟﺎﺑﺰ )ﻣ‪‬ﻨﺎ( ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎرِ اﺳﺘﺎداﻧﻪي ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺟﺪﻳﺪ را‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ روﻳﺪاد‪ ‬روﻧﻤﺎﻳﻲ از آﻳـﻔـُﻦ در ﺳﻪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬آﻏﺎز‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر رويِ ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﺑﺰرگ ﺳﺎﻟﻦ‪ ،‬ﻳﻚ آﻳـﻔـُﻦ و ﻳﻚ ﻟﭗﺗﺎپ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﻋﻼﻣﺖ‪ ‬ﺳﺆالِ ﺑﺰرگ در‬ ‫“وﺳﻂ‪ ”.‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ آﻳﺎ ﻓﻀﺎ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ در اﻳﻦ “وﺳﻂ” وﺟﻮد دارد ﻳﺎ‬ ‫ﺧﻴﺮ؟« ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻣﺮورِ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ارﺳﺎلِ اﻳﻤﻴﻞ‪ ،‬ﺗﻤﺎﺷﺎيِ ﻋﻜﺲ و وﻳﺪﻳﻮ‪ ،‬ﺑﺎزي ﻛﺮدن‪ ،‬ﭘﺨﺶِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و‬ ‫ﻛﺘﺎبﺧﻮاﻧﻲ ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻲﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦِ ﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬ﺧﻨﺠﺮ را ﻓﺮو ﻛﺮد در ﻗﻠﺐ ﻧ‪‬ﺖﺑﻮكﻫﺎ‪» :‬ﻧ‪‬ﺖﺑﻮكﻫﺎ در ﻫﻴﭻﻛﺪام از‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ!« ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن و ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﻤﻼت‪ ‬ﺑﻌﺪي ﺗﺸﻮﻳﻖ را ﺷﺮوع ﻛﺮدﻧﺪ‪» :‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﭼﻴﺰِ ﺑﻬﺘﺮي‬ ‫دارﻳﻢ و ﺑﻪ آن ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ‪ :‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪«.‬‬ ‫‪2‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادنِ روحِ ﺗﻔﺮﻳﺢوارِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬رﻓﺖ و روي ﻳﻚ ﻣﺒﻞِ ﭼﺮﻣﻲ )ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻻﻛﺎرﺑﻮﺳﻴِﺮ ( ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻛﻨﺎر‬ ‫دﺳﺘﺶ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﺰِ ﮔﺮد‪ ‬ﻛﻮﺗﺎه )ﺳﺎﺧﺖ اﻳﺮو ﺳﺎرﻳﻨ‪‬ﻦ‪ (3‬ﻗﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ را از روي آن ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺻﻤﻴﻤﻲﺗﺮ از ﻟﭗﺗﺎپ اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺎ آن‪ ،‬وبﺳﺎﻳﺖ ﻧﻴﻮﻳﻮركﺗﺎﻳﻤﺰ را آورد‪ ،‬ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ ﺑﺮاي اﺳﻜﺎت ﻓُﺮﺳﺘﺎل و‬ ‫ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎد )ﻣﺘﻦ‪“ :‬وآو‪ ،‬دارﻳﻢ واﻗﻌﺎً آﻳـﭙ‪‬ﺪ را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ”(‪ ،‬ﺗﻮي ﻳﻚ آﻟﺒﻮم ﺗﺼﻮﻳﺮي ﭼﺮخ زد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﻢ ﺳﺮك ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮوﻳﺲ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﮔﻮﮔﻞ روي ﺑﺮج اﻳﻔﻞ زوم ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻠﻴﭗﻫﺎي وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ‬ ‫)“ﭘﻴﺸﺘﺎزانِ ﻓﻀﺎ“ و ﻓﻴﻠﻢِ “ﺑﺎﻻ” از ﭘﻴﻜﺴﺎر را( ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﺮد‪ ،‬و ﭘﺲ از ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﻗﻔﺴﻪ ﻛﺘﺎبِ آﻳـﺒﻮك‪ ،‬ﺗﺮاﻧﻪاي‬ ‫ﻫﻢ ﭼﺎﺷﻨﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮش ﻛﺮد )ﺗﺮاﻧﻪي ﺑﺎب دﻳﻼن “ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺳﻨﮓ ﻏﻠﺘﺎن‪ ”،‬ﻛﻪ در ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﻔـُﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﭘﺨﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد(‪ .‬در آﺧﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻧﻴﺴﺖ؟«‬ ‫ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶِ آﺧﺮﻳﻦ اﺳﻼﻳﺪ‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪي ﻛﺮد ﺑﺮ ﻳﻜﻲ از ﺗ‪‬ﻢﻫﺎي ﭘ‪‬ﺮ رﻧﮓ‪ ‬زﻧﺪﮔﻲاش‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻨﻚ ﺑﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺗﺠﺴﻢ ﻳﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ :‬ﻳﻚ ﺗﺎﺑﻠﻮيِ ﻋﻼﺋﻢ ﺷﻬﺮي‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻘﺎﻃﻊِ ﺧﻴﺎﺑﺎنِ “ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي” و ﺧﻴﺎﺑﺎنِ “ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد” را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻼت ﺟﻠﺴﻪ را ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪» :‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﭘﻞ را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺧﻠﻖِ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻣﺜﻞ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻛﺮده‪،‬‬ ‫ﺳﻌﻲ ﻣﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻘﻄﻪي ﺗﻼﻗﻲِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ «.‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺴﻢِ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲِ‬ ‫“ﻛﺎﺗﺎﻟﻮگ‪ ‬ﻛﻞ زﻣﻴﻦ” ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺠﻠﻪاي ﻛﻪ در آن ﺧﻼﻗﻴﺖ ﺑﻪ دﻳﺪار اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮايِ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪.‬‬ ‫در اﺑﺘﺪا‪ ،‬ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﺮود‪ ‬ﺗﻘﺪﻳﺲ ﺧﺪاﻳﮕﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﭙ‪‬ﺪ )در آورﻳﻞ(‬ ‫زﻣﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد و ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﺎﻫﺪانِ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺟﺎﺑﺰ )ﺑﺮ روي ﻣﺒﻞ(‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﭼﻴﺴﺖ؛‬ ‫ﻳﻚ آﻳـﻔـُﻦ ﻛﻪ ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي اﺳﺘﺮوﺋﻴﺪي ﺗﺰرﻳﻖ ﻛﺮده؟ داﻧﻴِﻞ ﻟﻴﻮﻧﺰ‪ 4‬از ﻧﻴﻮز وﻳﻚ )ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ “اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻘﻠﺒﻲ” در ﻳﻜﻲ از ﺗﻘﻠﻴﺪﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ درﺧﺸﻴﺪه ﺑﻮد( ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺳﻨﻮﻛﻲ‪ 5‬ﺗﻮي آن ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫‪Jeffrey Norton‬‬ ‫‪Le Corbusier‬‬

‫‪Eero Saarinen‬‬ ‫‪Daniel Lyons‬‬ ‫‪Snooki‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٣٧ :‬‬ ‫ﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل اﻳﻨﻘﺪر ﻣﺄﻳﻮس ﻧﺸﺪه ﺑﻮدم‪ «.‬ﺳﺎﻳﺖ ﮔﻴﺰﻣﻮدو‪ 1‬ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪي ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲ ﻛﺎر ﻛﺮد ﺑﺎ ﻋﻨﻮان‪:‬‬ ‫“ﻫﺸﺖ ﭼﻴﺰ در ﻣﻮرد آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻛﻪ اﻓﺘﻀﺎح اﺳﺖ” )ﻋﺪم اراﺋﻪي ﭼﻨﺪوﻇﻴﻔﮕﻲ‪ ،‬ﻓﻘﺪان دورﺑﻴﻦ‪ ،‬ﻋﺪم ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از‬ ‫ﻓﻠﺶ و ‪ (...‬ﺣﺘﻲ اﺳﻢ آن ﻫﻢ در ﻓﻀﺎي ﻣﺠﺎزي ﺑﻪ رﻳﺸﺨﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻈﺮاﺗﻲ زﻳﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐِ ارﺳﺎل در ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ‬ ‫درج ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ را ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت آراﻳﺸﻲِ زﻧﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ارﺳﺎلﻫﺎي ”‪ “#iTampon‬ﻫﻢ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﺪﺗﻲ در زﻣﺮهي ﺳﻪ ﻣﻮﺿﻮعِ ﭘ‪‬ﺮ ﺑﻴﻨﻨﺪهي ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ‪ 2‬ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻧﻈﺮ ﻣﻨﻔﻲ ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻫﻢ ﺗﻴﺘﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺖ ﺷﻠ‪‬ﻨﺪر ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از ﺻﺪا‪ ،‬ﻗﻠﻢ و ﺻﻔﺤﻪﻛﻠﻴﺪ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ‪-‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﻧ‪‬ﺖﺑﻮك‪ -‬ﺧﻂ‪ ‬اﺻﻠﻲ ﺑﺎزار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫اﻳﻦﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ و ﺣﺴﻲ ﻣﺜﻞ آﻳـﻔـُﻦ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬اُه ﺧﺪاي ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫ﺑﻠﻨﺪﭘﺮوازي ﻧﻜﺮده” داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺑﻠﻪ ﺑﺮاي ﻛﺘﺎبﺧﻮاﻧﻲ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي در آﻳـﭙ‪‬ﺪ وﺟﻮد ﻧﺪارد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺮا وادار ﻛﻨﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪“ :‬ا‪‬ي ﻛﺎش ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ اﻧﺠﺎﻣﺶ داده ﺑﻮد”‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ اﺻﺮار داﺷﺖ ﻛﻪ روﻳﻜﺮد‪‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺎلﻫﺎ اﺳﺖ‬ ‫ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲِ ﺗﺒﻠﺘﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻳﻠﻮس را ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﺎ درﺳﺖ از آب در ﻣﻲآﻳﺪ ﻳﺎ ﻋﻤﺮ ﻣﻦ ﻛﻔﺎف ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪«.‬‬ ‫ﺷﺐِ ﺑﻌﺪ از ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ دﻟﺨﻮر و اﻓﺴﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﺎم دورِ ﻣﻴﺰ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪاش ﺑﻮدﻳﻢ و او ﻗﺪم ﻣﻲزد‬ ‫و ﺑﺎ آﻳـﻔـُﻨﺶ اﻳﻤﻴﻞﻫﺎ و ﺻﻔﺤﺎت وب را ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﺮور ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﺣﺪود ‪ 800‬اﻳﻤﻴﻞ در ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻢ رﺳﻴﺪه‪ .‬اﻛﺜﺮﺷﺎن ﺷﻜﺎﻳﺖآﻣﻴﺰﻧﺪ‪ :‬ﭼﺮا ﭘﻮرت‪USB ‬‬ ‫ﻧﺪارد! ﭼﺮا اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﺮا آن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲﺷﺎن ﻛﻢ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪“ :‬ﻛﺜﺎﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﺗﻮاﻧﺴﺘﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را‬ ‫ﺑﻜﻨﻲ؟” ﻣﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺟﻮاب ﻣﺮدم را ﻧﻤﻲدﻫﻢ وﻟﻲ ﺟﻮاب اﻳﻨﻬﺎ را دادم‪“ :‬واﻟﺪﻳﻦﺗﺎن ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ‬ ‫اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ!” ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ از اﺳﻢ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺧﻮشﺷﺎن ﻧﻤﻲآﻳﺪ و داﺳﺘﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ دارد‪ .‬اﻣﺮوز ﺑﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردم‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز ﻳﻚ ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﻲ از رﺋﻴﺲ دﻓﺘﺮ ﺑﺎراك اُﺑﺎﻣﺎ‪ ،3‬رام اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ‪ 4‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪي‬ ‫ﺧﺮﺳﻨﺪياش ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﺷﺎم ﻏﺮوﻟﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ از زﻣﺎن ورود‪ ‬ﺑﻪ ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﺑﺎ او‬ ‫ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ در آورﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ و ﻣﺮدم آن را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺐﺟﻮﻳﺎن ﺑﻪ دﺧﻤﻪﻫﺎﺷﺎن‬ ‫ﺧﺰﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎﻳﻢ و ﻧﻴﻮز وﻳﻚ آن را روي ﺟﻠﺪ ﻛﺎر ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻟ‪‬ﻮ‪ ‬ﮔﺮاﺳﻤ‪‬ﻦ در ﺗﺎﻳﻢ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﭘﻞ را ﺳﺨﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد‪ ‬زﻳﺎدي از ﻣﻌﺘﺎدان ﺑﻪ اﭘﻞ دورﺷﺎن را ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺳﺨﺘﻲِ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﻧﻘﺪ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ اﻳﻦ اﻋﺘﻴﺎد ﺻﺤﻴﺢ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ «.‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺪ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫ﻫﻢ داﺷﺖ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ :‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي ﻣﺼﺮﻓﻲ ﺑﻮد وﻟﻲ ﭼﻨﺪان‬ ‫ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺘﻮا ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺘﻮا‬ ‫‪Gizmodo‬‬ ‫‪Twitter‬‬ ‫‪Rahm Emanuel‬‬ ‫‪Barack Obama‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٣٨ :‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم؛ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬وﻳﺪﻳﻮ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ وبﺳﺎﻳﺖ و وبﻻگ و ﻫﺮ آﻧﭽﻪ از اﻳﻦ دﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺘﻘﺎدي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺟﺎن و دل ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪» :‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺗﻮﺟﻪ از “ﺧﻠﻖِ ﻣﺤﺘﻮا” ﺑﺮداﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد و ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ “ﺟﺬب و دﺳﺘﻜﺎري ﻣﺤﺘﻮا” ﻣﻌﻄﻮف ﮔﺮدد‪ «.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﺨﺼﺎً اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺴﺨﻪي ﺑﻌﺪي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺗﺴﻬﻴﻞِ “ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻫﻨﺮيِ ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ” و “ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺘﻮا ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎرﺑﺮان” راﻫﻲ‬ ‫ﺑﺎزار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﻴﺘﺮ روي ﺟﻠﺪ ﻧﻴﻮز وﻳﻚ اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﭼﻪ ﭼﻴﺰِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ؟ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰش!« داﻧﻴِﻞ ﻟﻴﻮﻧﺰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻨﺎﻳﻪي‬ ‫ﻣﻌﺮوف‪ ‬اﺳﻨﻮﻛﻲ‪-‬دارِ ﺧﻮدش آن را ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ آﻓﺘﺎبﭘﺮﺳﺖ رﻧﮓ ﻋﻮض ﻛﺮد‪» :‬وﻗﺘﻲ دﻳﺪم ﺟﺎﺑﺰ روي‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎ آن ﻛﺎر ﻛﺮد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻓﻜﺮم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰِ ﻣﻬﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪي ﺑﺰرﮔﺘﺮ از آﻳـﭙﺎد ﺗﺎچ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫درﺳﺖ؟ ﺑﻌﺪ ﻓﺮﺻﺖ‪ ‬اﻳﻦ دﺳﺖ داد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ را ﻟﻤﺲ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺮا ﻛُﺸﺖ‪ :‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺧﻮدم را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﻟﻴﻮﻧﺰ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﭘِﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﭘﺮوژهي ﺷﺨﺼﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ؛ ﺗﺠﺴﻢِ ﺗﻤﺎم ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺳﺎل ﺑﺮايﺷﺎن اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وي ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻏﺮﻳﺐ دارد‪ :‬ﺳﺎﺧﺘﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺪون آﻧﻬﺎ ﺑﺮايﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻳﻚ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ آوردن اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ‬ﺷ‪‬ﺒﻪ‪ ‬ذن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﭘﻞ در آن ﺗﺨﺼﺺ دارد‪«.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬روي اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن و ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ آن ﺧﻮب‬ ‫اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﻓﻨﺎ؟ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﮔﻮﮔﻞ ﻫﻢ ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﻪ اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ در دﻫﻪي ‪ 1980‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‬ ‫اﻳﻔﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اراﺋﻪي ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﻣﺘﻦْﺑﺎز ﺑﻪ ﻧﺎم اَﻧﺪروﻳﺪ‪ 1‬ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎنِ ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎي ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓُﺮﭼﻮن ﻣﻄﻠﺒﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺎزهوارد ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻛﻮﭘﻠﻨﺪ‪ 2‬ﻧﻮﺷﺖ‪:‬‬ ‫»ﻫﻴﭻ ﺑﻬﺎﻧﻪاي ﺑﺮاي ﻣﺘﻦْﺑﺎز ﻧﺒﻮدن وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ «.‬ﻫﻤﻜﺎرش ﺟﺎن ﻓُﺮت‪ 3‬ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي‬ ‫ﻣﺘﻦﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪﻳﺪاً ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮرد وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل زﻳﺒﺎ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺸﺘﺮي از اﻳﻦ رﻗﺎﺑﺖ ﺳﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻﻛﺲ در دﻧﻴﺎيِ ﻓﻨﺎوري‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻬﺘﺮ از ﺟﺎﺑﺰ اﺛﺒﺎت ﻧﻜﺮده؛ اﭘﻞ ﺑﺎ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻛﺮدن ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪،‬‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎ‪ ،‬و ﻛﻨﺘﺮل ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﺣﺮﻳﻔﺎن و اراﺋﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺑﻬﺘﺮي‬ ‫ﺷﺪه‪ «.‬آن دو در اﻳﻨﻜﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﻣﻮرد ‪-‬از زﻣﺎن ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اول ﺗﺎﻛﻨﻮن‪ -‬اﺳﺖ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓُﺮت ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﭘﻞ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺮدازﻧﺪهي ‪ ،A4‬وﺳﻮاسِ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲِ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺟﺪﻳﺪي ﺳﻮق داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ اﻛﻨﻮن ﺣﺮفﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦ دارد‪ ،‬از ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬و ﺳﻴﺴﺘﻢِ ﭘﺮداﺧﺖ‪«.‬‬ ‫در ‪ 5‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ روزِ اولِ ﻓﺮوش آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻤﻲ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬اﭘﻞ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺖ‪ .‬داﻧﻴِﻞ‬ ‫ﻛﻮﺗﻜﻲ ‪-‬دوﺳﺖ ﻗﺪﻳﻤﻲِ دوران ﻛﺎﻟﺞ و ﻛﺎرﻣﻨﺪ‪ ‬روزﻫﺎي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ در اﭘﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﺳﻬﺎمِ‬ ‫ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬ﻛﻴﻨﻪاي ﺑﻪ دل ﻧﺪاﺷﺖ‪ -‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮود‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺎﻧﺰده ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺒﻴﻨﻤﺶ‪ .‬او را ﮔﻮﺷﻪاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺘﻦ ﻫﻤﻪي ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎ را روي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺮﻳﺰم‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از آن ﻫﻤﻪ ﺳﺎل‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي داﺷﺘﻴﻢ‪ «.‬ﭘﺎوِل و ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪﺷﺎن‬ ‫اﻳﻮ‪ ،‬از ﮔﻮﺷﻪي ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻧﻬﺎ را ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪Android‬‬ ‫‪Michael Copeland‬‬ ‫‪Jon Forytt‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٣٩ :‬‬ ‫وازﻧﻴﺎك ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻃﺮﻓﺪارِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺎ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺑﺎز ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ در اﻳﻦ‬ ‫اﻳﺪه اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪ .‬ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ رخ داده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ را ﺗﺎ ﺻﺒﺢ در ﺻﻒ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﺗﺎ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺑﺎز ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎر در ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﭘﺎﺳﺎژ و‪‬ﻟﻲﻓ‪‬ﺮ‪ 1‬در ﺳﻦﺧﻮزه ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺤﺼﻮل ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎري از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻧﻈﺮش‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﺴﺘﻪي اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢِ اﭘﻞ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﺟﻮاب داد‪» :‬اﭘﻞ ﺷﻤﺎ را ﻣﻲﺑﺮد داﺧﻞ ﺣﺼﺎر و ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻧﮕﻪ‬ ‫دارد‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻓﻌﻲ ﻫﻢ دارد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺘﻦْﺑﺎز را دوﺳﺖ دارم وﻟﻲ ﺧﺐ ﻣﻦ ﻫﻜﺮم‪ .‬اﻛﺜﺮ‬ ‫اﻓﺮاد ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮي ﺳﺎده را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﺒﻮغِ اﺳﺘﻴﻮ در اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺪ ﭼﻄﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎ را‬ ‫ﺳﺎدهﺳﺎزي ﻛﻨﺪ‪ ،‬و روﻳﻜﺮدش ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻪ زودي »ﭼﻲ روي آﻳـﭙ‪‬ﺪت داري؟« ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ »ﭼﻲ روي آﻳـﭙﺎدت داري؟« ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ دﻓﺘﺮِ ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ‬ ‫اُﺑﺎﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎبِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻧﻤﺎد‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎزي را ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻟَﺮي ﺳﺎﻣﺮز‪ 2‬ﻣﺸﺎور اﻗﺘﺼﺎديِ اُﺑﺎﻣﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮديِ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻟﻲِ ﺑﻠﻮﻣﺒﺮگ‪ ،‬اﺳﻜﺮاﺑﻞ‪ 3‬و ﻟﻮاﻳﺢ ﻓﺪراﻟﻲ را روي آﻳـﭙ‪‬ﺪش داﺷﺖ‪ .‬رام اﻣﺎﻧﻮﺋﻞ‬ ‫رﺋﻴﺲِ دﻓﺘ‪‬ﺮ اُﺑﺎﻣﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻴﻞ ﺑﺎرﺗُﻦ‪ 4‬ﻣﺸﺎورِ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اُﺑﺎﻣﺎ‪“ ،‬ﭘﻮﭼﻲ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ‪ ”5‬و‬ ‫ﻳﻚ ﻓﺼﻞ از ﺳﺮﻳﺎل “ﮔﻤﺸﺪﮔﺎن” را داﺷﺖ‪ ،‬و دﻳﻮﻳﺪ اَﻛﺴ‪‬ﻠﺮُد‪ 6‬ﻣﺪﻳﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲِ دﻓﺘﺮ اُﺑﺎﻣﺎ‪ ،‬ﻟﻴﮓ اﺗﺤﺎدﻳﻪي‬ ‫ﺑﻴﺲﺑﺎل و ‪ NPR‬را داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ از ﺷﻨﻴﺪن ﻣﺎﺟﺮاﻳﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﺄﺛﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻧﻮﻳﺮ‪ 7‬از ﺳﺎﻳﺖ ﻓﻮرﺑ‪‬ﺲ ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ آن را ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬ﻣﺎﺟﺮا از اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺮ ﻳﻚ روز در ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺷﻤﺎﻟﻲِ ﻛﺸﻮرِ ﻛﻠﻤﺒﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﺑﻮﮔﻮﺗﺎ‪ ،8‬در ﻳﻚ ﻣﺰرﻋﻪي ﮔﺎوداري ﺑﻮد ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺴﺮِ ﻓﻘﻴﺮِ ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺎرش ﻧﻈﺎﻓﺖ اﺻﻄﺒﻞﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬آﻣﺪ و‬ ‫ﻛﻨﺎرش ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻧﻮﻳﺮ ﺑﺎ ﻛﻨﺠﻜﺎوي آﻳـﭙ‪‬ﺪ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﺴﺮﺑﭽﻪ داد‪ ،‬و او ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﺑﺎ آن ﻛﺎر ﻛﺮد‪ :‬ﺻﻔﺤﻪ را‬ ‫ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را اﺟﺮا ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭘﻴﻦﺑﺎل‪ 9‬ﻫﻢ ﺑﺎزي ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻮﻳﺮ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي ﻗﻮي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪي ﺑﻲﺳﻮاد‪ ‬ﺷﺶ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪون آﻣﻮزش از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﺟﺎدوﻳﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻴﺴﺖ!«‬ ‫اﭘﻞ در ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﻣﺎه‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﻓﺮوش اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮ از آﻳـﻔـُﻦ ﺑﻮد‪9 .‬‬ ‫ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﻋﺮﺿﻪاش ﻳﻌﻨﻲ در ﻣﺎرس ‪ ،2011‬ﻓﺮوش ﺑﻪ ‪ 15‬ﻣﻴﻠﻴﻮن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪي‬ ‫اولِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮلِ ﻣﺼﺮﻓﻲِ ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه در ﻛﻞ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪Valley Fair‬‬ ‫‪Larry Summers‬‬ ‫‪Scrabble‬‬

‫‪Bill Burton‬‬ ‫‪Vanity Fair‬‬

‫‪David Axelrod‬‬ ‫‪Michael Noer‬‬ ‫‪Bogota‬‬ ‫‪Pinball‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٤٠ :‬‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از آﮔﻬﻲﻫﺎي اوﻟﻴﻪي آﻳـﭙ‪‬ﺪ راﺿﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬از اﻳﻦ رو ﻃﺒﻖِ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﺑﻪ وﺳﻂ‪ ‬ﮔﺮوه ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﻳﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ و داﻧﻜ‪‬ﻦ ﻣﻴﻠﻨ‪‬ﺮ در آژاﻧﺲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺗﻲ‪.‬ﺑﻲ‪.‬داﺑﻠﻴﻮ‪.‬ا‪‬ي‪/‬ﻣﺪﻳﺎ آرﺗﺰ ﻟَﺐ‪ 1‬ﻧﺎم داﺷﺖ‪ ،‬ﮔﻼوﻳﺰ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻟﻲ ﻛﻠﻮيِ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎوره ﻣﻲداد‪ .‬در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آﮔﻬﻲِ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺮدي ﺑﺎ ﺷﻠﻮارِ‬ ‫ﺟﻴﻦِ ﻛﻢرﻧﮓ و ﺳﻮﺋﻴﺖﺷ‪‬ﺮت روي ﺻﻨﺪﻟﻲ ﻟﻢ داده‪ ،‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ را روي ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬و در ﺣﺎل ﻛﺎر ﺑﺎ اﻳﻤﻴﻞ‪ ،‬آﻟﺒﻮم‬ ‫ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎ و وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻳﺎﻟﻮﮔﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦِ و‪‬ن آﺑﻲ در‬ ‫ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪“ :‬ﻋﺸﻖِ ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ‪ ”.‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺗﺄﻳﻴﺪ اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﻧﻈﺮش را ﻋﻮض ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ازش ﻣﺘﻨﻔﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻣﺜﻞ ﺗﺒﻠﻴﻎ‬ ‫دﻛﻮراﺳﻴﻮن ﭘﺎﺗﺮي ﺑﺎرن‪ 2‬ﺷﺪه‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺗﻮﺻﻴﻒ آﻳـﭙﺎد آﺳﺎن ﺑﻮد ‪-‬ﻫﺰار آﻫﻨﮓ ﺗﻮي ﺟﻴﺐﺗﺎن‪ -‬و اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲداد ﺳﺮﻳﻊ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺳﺎﻳﻪاي‬ ‫درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ‪ ‬ﻣﺎﻫﻴﺖ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎ ادﻋﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬ ‫دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنِ ﺧﻮﺷﮕﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬اوﻟﻴﻦ ﺳﺮيِ آﮔﻬﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ دﻧﺒﺎل ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺷﺎل ﻛﺸﻤﻴﺮي و ﻛﻔﺶﻫﺎي ﻫﺎشﭘﺎﭘﻴﺰ‪ 3‬ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ از ﻣﺎهﻫﺎ ﻗﺒﻞ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺷﺮوعِ ﻓﺮوشِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ و ﭘﺨﺶ آﮔﻬﻲﻫﺎي‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑﻪ ﻓﺴﺘﻴﻮالِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﻛﻮآﭼِﻼ‪ 4‬رﻓﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ از ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﻴﻮز‪ ،5‬ﻓ‪‬ﻴﺖ‪-‬ﻧﻮ‪-‬ﻣﻮر‪ 6‬و د‪‬وو‪ 7‬ﻧﻴﺰ در آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﮔﻴﺮ و دارِ اﺳﺘﻘﺮار ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ زﻧﮓ زد‪» :‬آﮔﻬﻲﻫﺎﻳﺖ‬ ‫آﺷﻐﺎﻟﻨﺪ‪ .‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ دارد دﻧﻴﺎ را ﻣﺘﺤﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ درﺳﺖوﺣﺴﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ ،‬آنوﻗﺖ ﺗﻮ ﻳﻚ آﮔﻬﻲِ‬ ‫آﺷﻐﺎل ﮔﺬاﺷﺘﻪاي ﺟﻠﻮي ﻣﻦ!«‬ ‫وﻳﻨﺴﺖ ﺗﻮپ را ﺑﻪ زﻣﻴﻦِ ﺟﺎﺑﺰ اﻧﺪاﺧﺖ‪» :‬ﺧُﺐ‪ ،‬ﺗﻮ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ؟ ﻗﺒﻼً ﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﭼﻄﻮر؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﺧﻮدت ﻳﻚ ﭼﻴﺰِ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻴﺎور‪ .‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ از ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬دروازه ﻫﻢ رد ﻧﺸﺪ!«‬ ‫‪TBWA/Media Arts Lab‬‬ ‫‪Pottery Barn‬‬ ‫‪Hush Puppies‬‬ ‫‪Coachella‬‬ ‫‪Muse‬‬ ‫‪Faith No More‬‬ ‫‪Devo‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٤١ :‬‬ ‫وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ دﻣﺪﻣﻲﻣﺰاج ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻫﻢ آرام‪ .‬ﺑﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺟﻮاﺑﻲِ او‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻳﻚﻣﺮﺗﺒﻪ روي ﺳﺮم آوار ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻓﺮﻳﺎد زد‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﻲ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ« ﺟﺎﺑﺰ از آن ﻃﺮف ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮي ﻛﺎر ﻧﺸﺎن ﺑﺪﻫﻲ‪ .‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻧﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﺪام ﻳﻜﻲ ﺧﻮدش اﺳﺖ!«‬ ‫»اُه ﻋﺎﻟﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﮕﺬار اﻳﻦ را ﺑﺮاي ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه ﻳﺎدداﺷﺖ ﻛﻨﻢ‪ :‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻧﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﺪام ﻳﻜﻲ‬ ‫ﺧﻮدش اﺳﺖ!«‬ ‫وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ آﻧﻘﺪر ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺖ ﺑﻪ دﻳﻮارِ ﺧﺎﻧﻪي اﺟﺎرهاي ﻛﻮﺑﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﻓﺮو رﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻨﺎر اﺳﺘﺨﺮ ﭘﻴﺶ ﺧﺎﻧﻮادهاش رﻓﺖ‪ ،‬دﺳﺖﭘﺎﭼﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺴﺮش ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺟﺮأت ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﭙﺮﺳﺪ‪» :‬ﺗﻮ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ؟«‬ ‫دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺮاي وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ و ﮔﺮوﻫﺶ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي رﺋﻴﺲ ردﻳﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻗﺮار ﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫دﻓﺘﺮ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ ﺟ‪‬ﻮ‪ ‬آرامﺗﺮي ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ و ﻣﻴﻠﻨ‪‬ﺮ‪ ،‬دوازده‬ ‫ﻃﺮحِ ﻣﺨﺘﻠﻒ را روي ﻣﻴﺰِ ﻗﻬﻮهﺧﻮري ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻬﺎ را از ﻧﻈﺮ ﺑﮕﺬراﻧﺪ؛ ﻳﻜﻲ اﻟﻬﺎمﺑﺨﺶ ﺑﻮد و‬ ‫ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪه‪ .‬دﻳﮕﺮي ﺧﻂ‪ ‬ﺳﻴﺮي ﻛﻤﺪي داﺷﺖ ﺑﺎ ﺑﺎزي ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺳ‪‬ﺮا‪ ،1‬ﺑﺎزﻳﮕﺮِ ﻃﻨﺰ‪ ،‬ﻛﻪ داﺧﻞ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪي ﺗﺨﻴﻠﻲ‬ ‫داﺷﺖ ﺗﻌﺒﻴﺮات‪ ‬ﺑﺎﻣﺰهاي از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ ﻛﺎر ﻛﺮدنِ ﻣﺮدم ﺑﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﺳﺎﻳﺮ ﻃﺮحﻫﺎ ﻳﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ در ﻛﻨﺎر‬ ‫ﺳﺘﺎرﮔﺎنِ دﻧﻴﺎيِ ﻫﻨﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ در ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪاي ﺳﭙﻴﺪ‪ ،‬ﻳﺎ در ﻗﺎبِ ﻃﻨﺰِ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢِ‬ ‫ﺳﺮراﺳﺖ‪ ‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺤﺼﻮل‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪ از ﺑﺮرﺳﻲ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ ﻛُﻤﺪﻳﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ آﻧﻬﺎي دﻳﮕﺮ را‪ .‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺒﻴﻪ ﻳﻚ اﻋﻼﻣﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ‪ .‬ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ «.‬ﭘﻴﺶﺗﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ دﻧﻴﺎ را‬ ‫دﮔﺮﮔﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﺣﺎﻻ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻳﻚ ﺟﻨﺒﺶِ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ راه ﺑﻴﺎﻧﺪازد ﺗﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲ را ﻣﺤﻘﻖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺗﺎ ﻳﻚ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﺒﻠﺖﻫﺎي ﻣﻘﻠﺪ‪ ‬ﺧﻮدﺷﺎن ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻲآوردﻧﺪ و از اﻳﻦ رو ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ج ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﻪ آﮔﻬﻲﻫﺎﻳﻲ اﺣﺘﻴﺎج دارﻳﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺮدم ﻳﺎدﺷﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ آﻳـﭙﺎد ﻃﻼﻳﻪدارِ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ ﻣﻮ ِ‬ ‫ﺑِﺎﻳﺴﺘﻨﺪ و ﺟﺎر ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪«.‬‬ ‫از روي ﺻﻨﺪﻟﻲاش ﺑﺎﻻ ﭘﺮﻳﺪ‪ .‬ﻛﻤﻲ ﺿﻌﻴﻒ وﻟﻲ ﺧﻨﺪان ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﻵن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوم‪ ،‬ﻧﻮﺑﺖ ﻣﺎﺳﺎژ دارم‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﺑﺮﮔﺮدﻳﺪ ﺳﺮ ﻛﺎر‪«.‬‬ ‫وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ و ﻣﻴﻠﻨ‪‬ﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ارﻳﻚ ﮔﺮانﺑﺎوم‪ 2‬ﺷﺮوع ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲِ ﻳﻚ آﮔﻬﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ آن‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ “ﻣﺎﻧﻴﻔ‪‬ﺴﺖ‪ ”.‬ﺑﺎﻳﺪ رﻳﺘﻢ ﺗﻨﺪي ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺗﺼﺎوﻳﺮِ ﭘﺮﻃﺮاوت و ﺿﺮبآﻫﻨﮕﻲ ﻗﻮي ﻛﻪ‬

‫‪Michael Cera‬‬ ‫‪Eric Grunbaum‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٤٢ :‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮدنِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ را ﺟﺎر ﻣﻲزد‪ .‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲﺷﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺮﮔﺮدانِ رﻳﺘﻤﻴﻚ از آﻫﻨﮓ‪“ ‬ﮔُﻠﺪ ﻻﻳِﻦ‪”1‬‬ ‫اﺛﺮِ ﻛﺎرن اُو‪ 2‬ﺑﻮد‪ .‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ در آﮔﻬﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎي ﺟﺎدوﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد و ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﺻﺪايِ ﻗﻮي دﻛﻠﻤﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺎرﻳﻚ اﺳﺖ‪ ...‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ زﻳﺒﺎ اﺳﺖ‪ ...‬وﺣﺸﺘﻨﺎك ﻗﻮي‪ .‬ﺟﺎدوﻳﻲ اﺳﺖ‪ ...‬ﺑﺎ وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ و ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ در ﺗﻤﺎمِ ﻋﻤﺮﺗﺎن ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ‪ ،‬اﻧﻘﻼﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺷﺮوع ﺷﺪه‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺘﻲ دورهي ﺧﻮد را ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺮوه‪ ‬ﭼﻴﺰ ﻣﻼﻳﻢﺗﺮي ﺳﺎﺧﺖ؛ ﺗﺼﺎوﻳﺮي‬ ‫ﺗﺤﺖ‪ ‬ﻋﻨﻮانِ ﻣﺴﺘﻨﺪ‪ ‬ﻳﻚ روز از زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻛﺎر ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزِ ﺟﻮان ﺟﺴﻴﻜﺎ ﺳﺎﻧﺪرز‪ .3‬ﺟﺎﺑﺮ اﺑﺘﺪا آﻧﻬﺎ را دوﺳﺖ داﺷﺖ‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن دﻟﻴﻠﻲ ﻛﻪ از اوﻟﻴﻦ آﮔﻬﻲ ﺑﺪش آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮ ﺿﺪﺷﺎن ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟﻌﻨﺖ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آﮔﻬﻲﻫﺎي وﻳﺰا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺎرِ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲﻫﺎي ﺳﺨﻴﻒ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ دﻧﺒﺎلِ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ و ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ از ﺳﺒﻚ ﻛﺎريِ اﭘﻞ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاي او‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺒﻚ‪ ،‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻛﻴﻔﻴﺖﻫﺎ ﺑﻮد‪ :‬ﺳﺎده‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﻮدﻧﻤﺎﻳﻲ‪ ،‬واﺿﺢ‪ ،‬و ﺗﻤﻴﺰ‪ .‬ﻟﻲ‬ ‫ﻛﻠﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺒﻚ‪ ‬ﻣﺸﺨﺺِ ﻣﺎ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻳﻚ روز ﻧﺎﮔﻬﺎن ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﻣﻦ از‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮم‪ ،‬اﺻﻼً اﭘﻠﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ” و ﺑﻪ ﻣﺎ دﺳﺘﻮر داد ﺑﻪ ﺳﺒﻚ‪ ‬اﭘﻞ رﺟﻌﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳﺒﻜﻲ ﺳﺎده و ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮاغ آﮔﻬﻲﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪي ﺳﻔﻴﺪ و ﻧﻤﺎﻫﺎﻳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي دﺳﺘﮕﺎه‪ :‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ‬ ‫ﻓُﻼن اﺳﺖ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻓُﻼن ﻛﺎرﻫﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي )اَﭘﺰ‪(4‬‬ ‫آﮔﻬﻲﻫﺎي آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻧﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺧﻮد دﺳﺘﮕﺎه ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺠﺎم ﺑﺎ آن اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ زﻳﺒﺎﻳﻲِ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮديِ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﻜﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ اﻧﻮاع ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي دلﭘﺬﻳﺮ را ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎهﺗﺎن اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬ﻫﺰاران ‪-‬و ﺑﻪ زودي ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار‪ -‬اَﭘﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻣﺠﺎﻧﻲ و ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﺘﺮي ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻮﻟﻲ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﻣﺮدم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ‪ ‬ﺧﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﺪ “ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن‬ ‫ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ‪ ”5‬را ﺑﺎ ﺗﻴﺮ و ﻛﻤﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬ﺧﻮكﻫﺎي ﻛﺜﻴﻒ ﭘﺮﺗﺎب ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﺳﻬﺎم را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢ‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎب و ﻣﺠﻠﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮورِ اﺧﺒﺎر ﻳﺎ ﺑﺎزي ﻛﺮدن ﺑﭙﺮدازﻳﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ از وﻗﺖ‪ ‬ﻧﺎزﻧﻴﻦِ‬ ‫ﺧﻮد را ﺗﻠﻒ ﻛﻨﻴﺪ! ﺑﺎرِ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ “ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﻓﺮوﺷﮕﺎه” ﻛﺎرﻫﺎ را آﺳﺎن ﻛﺮد‪ .‬در ﻋﻴﻦِ ﺣﺎل‬ ‫ﮔﺴﺘﺮشِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﻣﺴﺘﻠﺰمِ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻛﻨﺘﺮلﺷﺪه وﻟﻲ “ﺑﺎز” در‬ ‫اﺧﺘﻴﺎرِ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎنِ ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮا )ﺑﺮاي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ آي‪ .‬اُ‪ .‬ا‪‬س‪ (6‬ﻗﺮار‬ ‫ﮔﻴﺮد ‪-‬ﻣﻨﻈﻮر از “ﺑﺎز” ﻣﺜﻞِ ﻳﻚ ﺑﻮﺳﺘﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ دروازهﻫﺎ و ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪Gold Lion‬‬ ‫‪Karen O‬‬

‫‪Jessica Sanders‬‬ ‫‪Apps: Applications‬‬ ‫‪Angry Birds‬‬ ‫‪iOS‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٤٣ :‬‬ ‫ﭘﺪﻳﺪهي اَﭘﺰ در واﻗﻊ ﺑﺎ آﻳـﻔـُﻦ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬در اواﻳﻞ ‪ 2007‬ﺑﺎ از راه رﺳﻴﺪن ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﭘﻞ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ از ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ در اﺑﺘﺪا ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮد آﻧﻬﺎ را‬ ‫وارد ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻏﺮﻳﺒﻪﻫﺎ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲداد‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺎر ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ آﻳـﻔـُﻦ را وﻳﺮوﺳﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﺶ را ﻟﻜﻪدار ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن‪ ،‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬در ﺑﻴﻦ ﮔﺮوه‪ ‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر آزادﺳﺎزي اَﭘﺰ ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﺷﺶ ﻫﻔﺖ ﺑﺎر ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ زﻧﮓ زدم ﺗﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ اراﺋﻪي اﭘﺰ ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬اﮔﺮ اﭘﻞ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻲﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎنِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺑﻪ رﻗﺎﺑﺖ و ﻛﺴﺐ اﻳﻦ ﻣﻨﻔﻌﺖ‪ ‬ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ رﺋﻴﺲ‬ ‫ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﭘﻞ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺗﺼﻮر ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي آﻳـﻔـُﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﺠﺎز ﺑﻪ اراﺋﻪي اَﭘﺰ ﺑﺮاي آن ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‬ ‫ﻋﺎﺷﻖ اَﭘﺰ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ «.‬از ﺑﻴﺮونِ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺟﺎن دوﺋ‪‬ﺮ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬارِ ﻧﻮآور‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺮد ﻛﻪ اراﺋﻪي اﭘﺰ ﺑﺎﻋﺚ‪‬‬ ‫ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﺎنِ ﺑﺴﻴﺎري ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﺳﺮوﻳﺲﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪي را اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ ﭼﻮن ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﺶ ﺗﻮانِ رﻓﻊ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎ و ﺗﺴﻬﻴﻞِ‬ ‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ‪ ‬ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺴﺘﻘﻞ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻤﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ اﺻﻠﻲ او ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ‪» :‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻧﺨﻮاﺳﺖ در ﻣﻮردش ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ «.‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬ﮔﻮش ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺤﺒﺖﻫﺎ ﺑﺎز ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﺤﺚ‪ ،‬ﻋﻼﻗﻤﻨﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ «.‬ﭼﻬﺎر ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﻪ ﺑﺤﺚ‪ ‬آزاد ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ زودي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ راﻫﻲ واﺣﺪ ﺑﺮاي در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻣﻨﺎﻓﻊِ ﻫﺮ دو ﮔﺮوه وﺟﻮد دارد؛ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻏﺮﻳﺒﻪﻫﺎ ﻣﺠﻮزِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اَﭘﺰ ﺑﺮاي آي‪ .‬اُ‪ .‬ا‪‬س را ﺑﺪﻫﺪ ﺑﻪ ﺷﺮط اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‪ :‬ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻣﺪ ﻧﻈﺮِ اﭘﻞ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺷﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦِ اﭘﻞ ﺗﺴﺖ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖِ آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﻪ ﻓﺮوش‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ راه ﺑﺮايِ ﺑﻬﺮﻣﻨﺪي از ﻣﺰاﻳﺎيِ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻫﺰاران ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪهي ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺣﻔﻆ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﻻزم ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرِ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ آﻳـﻔـُﻦ و ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن‪» :‬ﻳﻚ‬ ‫راه ﺣﻞِ ﺟﺎدوﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻮد‪ ‬اﭘﻞ را ﺗﺮﻗﻲ ﻣﻲداد و در ﻋﻴﻦِ ﺣﻔﻆ‪ ‬ﻛﻨﺘﺮلِ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮي‪ ،‬از ﻣﻨﺎﻓﻊِ ﺑﺎز ﺑﻮدن ﻫﻢ ﺑﻬﺮﻣﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ‪«.‬‬ ‫اَپاﺳﺘﻮر‪ 1‬ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬در ﺟﻮﻻي ‪ 2008‬روي آﻳـﺘﻮﻧﺰ راهاﻧﺪازي ﺷﺪ؛ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻣﻴﻦ داﻧﻠﻮد از آن ‪ 9‬ﻣﺎه‬ ‫ﺑﻌﺪ رﻗﻢ ﺧﻮرد‪ .‬ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﭙ‪‬ﺪ در آورﻳﻞ ‪ 185.000 ،2010‬اَﭘﺰ ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد ﻛﻪ اﻛﺜﺮﺷﺎن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪‬‬ ‫اﺟﺮا روي آﻳـﭙ‪‬ﺪ را ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ از ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ ﺑﺰرﮔﺘ ِﺮ آن ﺑﻬﺮهاي ﻧﻤﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل در ﻛﻤﺘﺮ از ﭘﻨﺞ ﻣﺎه‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪهﻫﺎ ‪ 25.000‬اَﭘﺰِ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺮاي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺟﻮﻻي ‪ ،2011‬ﺗﻌﺪاد‪ 500.000 ‬اَﭘﺰ ﺑﺮاي ﻫﺮ‬ ‫دو ﮔﺠﺖ‪ 2‬ﻣﺤﺒﻮبِ اﭘﻞ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺪاد‪ ‬داﻧﻠﻮدﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ‪ 15‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اَپاﺳﺘﻮر ﻳﻚﺷَﺒﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮد‪ .‬در ﺧﻮاﺑﮕﺎهﻫﺎ و ﮔﺎراژﻫﺎ و ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣ‪‬ﺪﻳﺎﻳﻲِ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮديِ ﺟﺪﻳﺪي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺎرﻛﺘﻲِ ﺟﺎن دوﺋ‪‬ﺮ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدي ﺑﺎ ﻧﺎم آﻳـﻔﺎﻧﺪ‪ 3‬ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪي ‪ 200‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊِ ﻣﺎﻟﻲِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اﻳﺪهﻫﺎي ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺠﻼت و‬ ‫‪App Store‬‬ ‫‪Gadget‬‬ ‫‪iFUND‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٤٤ :‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻮاي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺧﻮد را ﺑﻪ راﻳﮕﺎن اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪنِ ﻏﻮل اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪل اﻗﺘﺼﺎديِ ﻣﺸﻜﻮك ﺑﻪ داﺧﻞ ﺑﻄﺮي را ﭘﻴﺶ روي ﺧﻮد ﻣﻲدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺎﺷﺮانِ ﻧﻮﻇﻬﻮر ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺠﻼت‪،‬‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎ و ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲِ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺮاي آﻳـﭙ‪‬ﺪ روي آوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات‪ ‬ﻣﻌﻈﻢ ﻛﺎﻻوِي‪ 1‬ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از “ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻣﺪوﻧﺎ” ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ “ﻣﻬﻤﺎﻧﻲِ ﭼﺎيِ ﻣﻴﺲ اﺳﭙﺎﻳﺪر‪ ”2‬را در ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪ داﺷﺖ‪،‬‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ “ﻗﺎﻳﻖﻫﺎ را آﺗﺶ ﺑﺰﻧﺪ” و ﺗﻤﺎم اﻧﺘﺸﺎرات ﻛﺎﻏﺬي را از دﺳﺘﻮرِ ﻛﺎر ﺧﺎرج ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮ‬ ‫روي اﻧﺘﺸﺎرِ ﻛﺘﺎبﻫﺎيِ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ در ﻗﺎﻟﺐِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎيِ ﻛﺎرﺑﺮديِ ﻣﺤﺎورهاي ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ژوﺋﻦ ‪ ،2011‬اﭘﻞ ‪2.5‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎنِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫آﻳـﭙ‪‬ﺪ و ﺳﺎﻳﺮ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲِ اَﭘﺰ‪-‬ﻣﺤﻮر‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮي ﺷﮕﺮف در زﻧﺪﮔﻲِ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﭘﺪﻳﺪ آوردﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ‬ ‫‪5‬‬ ‫در دﻫﻪي ‪ ،1980‬ﺑﺮ ﺧﻂ‪ 3‬ﺑﻮدن ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﺜﻞ ا‪‬ي‪ .‬اُ‪ .‬ا‪‬ل‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻮﺳ‪‬ﺮو‪ 4‬ﻳﺎ ﭘﺮودﻳﺠﻲ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ‬ﻣﺒﺎﻟﻐﻲ‪ ،‬اﻣﻜﺎنِ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ درﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺑﺴﺘﻪ و ﺣﻔﺎﻇﺖﺷﺪهي ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﻣﻲدادﻧﺪ و ﻳﺎ اﮔﺮ ﻛﺎرﺑﺮ ﻛﻤﻲ ﻣﺎﺟﺮاﺟﻮ ﺑﻮد‪ ،‬از درﮔﺎهﻫﺎي ﺧﺮوﺟﻲ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي ﺑﺰرگ‪ ‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻓﺎزِ دوم در اواﻳﻞِ دﻫﻪي ‪ 1990‬آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ‬ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﭘﺮوﺗﻜﻞﻫﺎيِ اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺮاﻣﺘﻨﻲِ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬آزاداﻧﻪ در ﺷﺒﻜﻪي ﺟﻬﺎﻧﻲ وِب‪ 6‬ﺟﺴﺖ و ﺟﻮ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ‬ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﺮدم را ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦِ ﺑﻲدردﺳﺮِ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي در ﺷﺒﻜﻪي وِب ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﻇﻬﻮرِ ﻣﺪل ﺟﺪﻳﺪي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي )اَﭘﺰ( را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎن درﮔﺎهﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﺎﻟﻘﻴﻦِ ﻫﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ درﻳﺎﻓﺖ‪ ‬ﻣﺒﺎﻟﻐﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮان اﻣﻜﺎن اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎيِ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ آﻳﺎ رﺷﺪ‪ ‬اَﭘﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آزادي و ﻣﺤﻴﻂ‪ ‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬ ‫ي ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ را ﻧﺪارﻧﺪ و‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ؟ ﺧﻴﺮ‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ‪ ‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻳﺎ ارﺗﺒﺎطﺳﺎز ِ‬ ‫از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺮ دويِ اَﭘﺰ و ﻣﺮورﮔﺮﻫﺎ را ﻣﻴﺴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ اَﭘﺰ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ‪ ‬وِب ﺳﺮِ ﺟﻨﮓ‬ ‫ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﮔﺰﻳﻨﻪي دوم ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن‪.‬‬

‫ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﻧﺸﺮ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﭙﺎد‪ ،‬ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را دﮔﺮﮔﻮن ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ و ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶ‪،‬‬ ‫ﻛﻞِ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬از ﻧﺸﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي را دﺳﺘﺨﻮش ﺗﺤﻮل ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪Callaway‬‬ ‫‪Miss Spider’s Tea Party‬‬ ‫‪Online‬‬

‫‪Compuserve‬‬ ‫‪Prodigy‬‬ ‫‪World Wide Web: WWW‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٤٥ :‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻫﻢ ﻳﻚ ﻫﺪف‪ ‬واﺿﺢ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻛﺘﺎبﺧﻮانِ ﻛﻴﻨﺪل‪ 1‬از آﻣﺎزون ﻧﺸﺎن‬ ‫داد ﻛﻪ اﻗﺒﺎل ﻣﺮدم ﺑﻪ آﻧﻬﺎ زﻳﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﭘﻞ ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺒﻮك‪ 2‬را ﻫﻢ راهاﻧﺪازي ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺴﺨﻪي ﻛﺘﺎﺑﻲِ‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺗﻔﺎوت اﻧﺪﻛﻲ در ﻣﺪل ﺗﺠﺎري اﻳﻦ دو وﺟﻮد دارد؛ ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار داﺷﺖ ﺗﻤﺎم آﻫﻨﮓﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ارزان ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 99‬ﺳ‪‬ﻨﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ‬ ‫آﻫﻨﮓ‪ .‬ﺟﻒ ﺑﺰوس‪ 3‬ﻣﺆﺳﺲ‪ ،‬رﺋﻴﺲ و ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ آﻣﺎزون ﺳﻌﻲ ﻛﺮد روﻳﻜﺮد ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را در ﭘﻴﺶ ﮔﻴﺮد و روي‬ ‫ﻓﺮوش ﻫﺮ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 9.99‬دﻻر اﺻﺮار داﺷﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺰﻧﮕﺎه ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺑﻪ ﻧﺎﺷﺮان داد ﻛﻪ از‬ ‫اراﺋﻪاش ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮده ﺑﻮد‪ :‬آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻫﺮ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﻛﻪ دلﺷﺎن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫روي ﻛﺎﻻﻫﺎي ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آﻳـﺒﻮك ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬و اﭘﻞ ‪ ٪30‬ﺳﻬﻢ ﺑﺮ ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬در اﺑﺘﺪا اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ‬ ‫از ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻣﺎزون ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ اﭘﻞ ﭘﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺪﻫﻨﺪ؟ وﻗﺘﻲ واﻟﺖ‬ ‫ﻣﺎﺳﺒﺮگ ﻫﻤﻴﻦ را در روﻳﺪاد‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳـﭙ‪‬ﺪ از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬او ﺟﻮاب داد‪» :‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ «.‬ﺣﻖ ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ .‬ﻓﺮداي روز ﻋﺮﺿﻪي آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻧﻮع ﻧﮕﺎﻫﺶ ﺑﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪي ﻛﺘﺎبﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل را‬ ‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪:‬‬ ‫»آﻣﺎزون ﺧﻮدش را ﺧﺮاب ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﻋﻤﺪهﻓﺮوﺷﻲِ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺘﺎبﻫﺎ را ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ وﻟﻲ آﻧﻬﺎ را ‪9.99‬‬ ‫دﻻر ﻣﻲﻓﺮوﺧﺖ‪ .‬ﻧﺎﺷﺮان از اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ‪-‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ اﻣﻜﺎنِ ﻓﺮوش ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪‬‬ ‫ﺟﻠﺪي ‪ 28‬دﻻر را از آﻧﻬﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺘﻲ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲﺷﺎن ﻣﺸﻐﻮلِ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻛﺸﻴﺪنِ ﻛﺘﺎبﻫﺎ از آﻣﺎزون ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﺷﺮان ﮔﻔﺘﻴﻢ‪“ :‬ﺑﺎ ﻣﺪل دﻻﻟﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻗﻴﻤﺖ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻢ ﻓﻘﻂ ‪ 30‬درﺻﺪ‪ ‬ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺮ ﻣﻲدارﻳﻢ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮي ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺟﻴﺐ ﺧﺮج ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪ ”.‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل اﻳﻦ ﺗﻀﻤﻴﻦ را ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺲِ دﻳﮕﺮي ﻫﻤﺎن ﻛﺘﺎب را ﺑﺎ‬ ‫ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮي ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ در ﻫﻤﺎن ﻗﻴﻤﺖ ﻓﺮوش ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﻧﻬﺎ رﻓﺘﻨﺪ ﺳﺮاغِ آﻣﺎزون و‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪“ :‬ﻳﺎ ﻗﺮارداد‪ ‬دﻻﻟﻲ را اﻣﻀﺎ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮي از ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺴﺖ”‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮلِ اﻣﺘﺤﺎنِ ﻫﺮ دو ﻣﺪل ﺑﺮاي ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاريِ ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و‬ ‫ﻛﺘﺎب ﺑﻮده‪ .‬اﻣﺎ ﭼﺮا ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﻣﻜﺎن ﻗﻴﻤﺖﮔﺬاري ﻧﺪاد؟ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﭼﺎرهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺮﻛﺖ اوﻟﻲ ﻧﺒﻮدﻳﻢ ﻛﻪ وارد‪ ‬ﻛﺎر و ﺑﺎر ﻛﺘﺎبﻓﺮوﺷﻲ ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ وﺟﻮد داﺷﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ‪ ‬آﻛﻴﺪو و ﺗﻦ دادن ﺑﻪ ﻣﺪل دﻻﻟﻲ ﺑﺮايﻣﺎن ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﻛﻤﻲ ﺗﻜﺎن دادﻳﻢ‪«.‬‬ ‫درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از روﻳﺪاد‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ ،2010‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﭘﺮواز ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺮانِ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‬ ‫دﻳﺪار ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻗﺎﻣﺖ دو روزهاش‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﺬاﻛﺮه ﻛﺮد‪ :‬روﭘِﺮت ﻣ‪‬ﺮداك‪ 4‬و ﭘﺴﺮش ﺟﻴﻤﺰ‪ ،‬و ﻣﺪﻳﺮﻣﺴﺌﻮلﺷﺎن‬

‫‪Kindle‬‬ ‫‪iBOOK Store‬‬ ‫‪Jeff Bezos‬‬ ‫‪Rupert Murdoch‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٤٦ :‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻣﺴﺌﻮلﺷﺎن در والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل؛ آرﺗﻮر ﺳﺎﻟﺰﺑﺮﮔﺮ ﺟﻮﻧﻴﻮر‪ 1‬و ﺳﺮدﺑﻴﺮانِ ارﺷﺪ‪ ‬ﻧﻴﻮﻳﻮركﺗﺎﻳﻤﺰ؛ ﻣﺪﻳﺮان‬ ‫ﺗﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻓُﺮﭼﻮن و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﻼت‪ ‬ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺗﺎﻳﻢ‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻌﺪاً ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪‬‬ ‫ژورﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﺑﻼگﻧﻮﻳﺲﻫﺎ دل ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻣﺎ ﺑﻪ ژورﻧﺎﻟﻴﺴﻢِ واﻗﻌﻲ و ﻣﻘﺎﻻت‪ ‬ﻧﻈﺎرتﺷﺪه‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪﻳﻢ‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻣﺸﺘﺎﻗﻢ ﻛﻪ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲِ ﭘﻮلﺳﺎز ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ‪ «.‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل در ازاي درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ راﺿﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺪﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ژورﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻫﻢ ﺟﻮاب دﻫﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﺮانِ ﺣﻮزهي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت‪ ،‬دﺳﺘﺶ را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫‪ ٪30‬از ﻋﺎﻳﺪي ﺧﻮد را ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺪﻫﻨﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از اﻳﻦ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ورود‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﭘﻞ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻔﻆ‪ ‬راﺑﻄﻪي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ زﻳﺮا دﻳﮕﺮ آدرسﻫﺎي اﻳﻤﻴﻞ و‬ ‫ﺷﻤﺎرهي ﻛﺎرتﻫﺎي اﻋﺘﺒﺎري )ﺑﺮاي ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻖ ﻋﻀﻮﻳﺖ( را در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﻤﻲداﺷﺘﻨﺪ و اﻣﻜﺎنِ درﻳﺎﻓﺖ ﺑﺎزﺧﻮرد‪‬‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن و ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‪ ،‬از اﻳﺸﺎن ﺳﻠﺐ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﻮيِ دﻳﮕﺮ اﭘﻞ ﺻﺎﺣﺐِ‬ ‫ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ‪ ،‬درﻳﺎﻓﺖﻛﻨﻨﺪهي ﻣﺒﺎﻟﻎ‪ ،‬و ﭘﺎﻳﮕﺎه دادهﻫﺎﻳﺶ ﭘﺮﺑﺎرﺗﺮ از ﻗﺒﻞ ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ رازداري‬ ‫ﻣﺘﻤﺎﻳﺰش‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ‬ﻧﺎﺷﺮﻳﻦ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ‬ ‫اﺟﺎزهي ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ اﻧﻌﻘﺎد‪ ‬ﻗﺮارداد ﺑﺎ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﺑﻮد ﭼﻮن ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد اﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﺪمﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ در ﻧﺸﺮ ﻣﺤﺘﻮاي دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬در ﻣﻌﺮض ﺳﻘﻮط ﻗﺮار دارد‪ .‬اواﻳﻞِ ‪ 2010‬ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻳﻜﻲ از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲام در اﻳﻦ ﺳﺎل‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﻤﺰ ﺑﺎﺷﺪ ‪-‬ﭼﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﭼﻪ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﻛﺸﻮر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻳﻤﺰ ﻣﺸﻜﻼﺗﺶ را ﺣﻞ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫در ﺳﻔﺮش ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺎم ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﭘﻨﺠﺎه ﻧﻔﺮ از ﻣﺪﻳﺮانِ ارﺷﺪ ﺗﺎﻳﻤﺰ در رﺳﺘﻮران آﺳﻴﺎﻳﻲ‬ ‫ﭘﺮاﻧﺎ‪ 2‬ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮد )آبﻣﻴﻮهي اﻧﺒﻪ و ﭘﺎﺳﺘﺎي ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺳﺎده ﺳﻔﺎرش داد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام در ﻣﻨﻮي ﻏﺬاي رﺳﺘﻮران‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ (.‬ﺳﺮِ ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻳﻚ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﻴﺮون آورد ﺗﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ ﻛﻪ ا‪‬ﻋﻤﺎلِ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻗﻴﻤﺖ‪“ ‬ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﺑﺮاي ﻣﺸﺘﺮي‪”،‬‬ ‫ﭼﻘﺪر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺎرت‪ ‬ﻗﻴﻤﺖﻫﺎ و ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ را ﻛﺸﻴﺪ؛ ﭘﺮﺳﻴﺪ اﮔﺮ ﺗﺎﻳﻤﺰ ﻣﺠﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻘﺪر‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ؟ آﻧﻬﺎ اﻟﺴﺎﻋﻪ ﺟﻮاب را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا آن زﻣﺎن روزﻧﺎﻣﻪ را ﻣﺠﺎﻧﻲ روي ﺳﺎﻳﺖ‬ ‫ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ‪ 20‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪه داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ اﮔﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﮔﺮان ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻄﻮر؟‬ ‫دادهﻫﺎي اﻳﻦ ﺳﺆال را ﻫﻢ داﺷﺘﻨﺪ؛ اﺷﺘﺮاك‪ ‬ﺳﺎﻻﻧﻪي ﻧﺴﺨﻪي ﭼﺎﭘﻲ ‪ 300‬دﻻر‪ ،‬و ﺗﻌﺪاد ﻣﺸﺘﺮﻛﻴﻦ ﺣﺪود‪1 ‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﺣﺪ وﺳﻂ ﺑﮕﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﺸﺘﺮك‪ .‬و اﻳﻦ‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪي دﻳﺠﻴﺘﺎلِ روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده و ارزان ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً ﻣﺎﻫﻲ ‪ 5‬دﻻر ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ‪«.‬‬ ‫ن ﻛﻬﻨﻪﻛﺎرِ ﺗﺎﻳﻤﺰ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻤﻴﻞ و اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﻛﺎرتﻫﺎي اﻋﺘﺒﺎريِ ﺗﻤﺎمِ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺪﻳﺮا ِ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﻛﻴﻦ را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖِ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬اﭘﻞ ﻣﺸﺘﺮيِ روزﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺟﻮاب ﺷﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻤﺰ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﭘﻞ ﻓﻜﺮ ﻫﻢ‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧُﺐ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﺧﻮد‪ ‬ﻣﺸﺘﺮﻛﻴﻦ اﻳﻦ را ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت در اﺧﺘﻴﺎر ﺷﻤﺎ ﻗﺮار ﻧﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺮا ﺷﻤﺎﺗﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ را ﻫﻢ ﺧﻮش ﻧﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺎ ﻛﺎر ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫‪Arthur Sulzberger Jr.‬‬ ‫‪Pranna‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٤٧ :‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺷﻤﺎ را ﺗﻮي اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻴﺎﻧﺪازم‪ .‬ﺗﺎﻳﻤﺰ از ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻧﺴﺨﻪي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ دارد وﻟﻲ ﺣﺘﻲ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﻛﺎرتﻫﺎيِ اﻋﺘﺒﺎري ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را ﻫﻢ ﻧﺪارﻳﺪ!«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ ﻣﻼﻗﺎت ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ آرﺗﻮر ﺳﺎﻟﺰﺑﺮﮔﺮ ﺟﻮﻧﻴﻮر داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬آدم ﻧﺎزﻧﻴﻨﻲ اﺳﺖ و‬ ‫واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺗﺎﻳﻤﺰ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺣﺮف زدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻈﺮم را ﮔﻔﺘﻢ وﻟﻲ‬ ‫اﺗﻔﺎق ﺧﺎﺻﻲ رخ ﻧﺪاد‪ «.‬ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ در آورﻳﻞ ‪ ،2011‬ﺗﺎﻳﻤﺰ ﻧﺴﺨﻪي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ روزﻧﺎﻣﻪ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد و‬ ‫اﺷﺘﺮاك آن را از ﻃﺮﻳﻖ اﭘﻞ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺗﺤﺖ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺣﻖ اﺷﺘﺮاك ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﭼﻬﺎر ﺑﺮاﺑﺮِ آن ‪ 5‬دﻻري ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ ﺗﺎﻳﻢ‪-‬ﻻﻳﻒ‪ ،1‬رﻳﻚ اﺳﺘ‪‬ﻨﮕ‪‬ﻞ‪ 2‬ﺳﺮدﺑﻴﺮِ ﺗﺎﻳﻢ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از اﺳﺘ‪‬ﻨﮕ‪‬ﻞ ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻣﺪ ﭼﺮا‬ ‫ﻛﻪ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺧﺒﺮه ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﺎش ﻛﻮﻳﺘﻨﺮ‪ 3‬را ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪي ﻧﺴﺨﻪي اﺧﺘﺼﺎﺻﻲِ ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ از دﻳﺪن اَﻧﺪي ﺳ‪‬ﺮوِر ‪-‬از ﻓُﺮﭼﻮن‪ -‬در آﻧﺠﺎ ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ‪ .‬اﻋﺼﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺖ و ﺑﻪ ﺳ‪‬ﺮوِر ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻫﻢ از ﻣﻘﺎﻟﻪي دو ﺳﺎل ﭘﻴﺶِ او راﺟﻊ ﺑﻪ وﺿﻊ ﺳﻼﻣﺘﺶ‪ ،‬و ﻣﺸﻜﻼت ﺳﻬﺎم ﺣﻖ اﺧﺘﻴﺎر‪ ،‬دﻟﺨﻮر اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»وﻗﺘﻲ ﻣﻦ روي زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﻤﺎﻫﺎ ﺑﻬﻢ ﻟﮕﺪ زدﻳﺪ‪«.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻞِ ﺑﺰرﮔﺘﺮ در ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮركﺗﺎﻳﻤﺰ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ اﭘﻞ ﺻﺎﺣﺐ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﻛﻴﻨﺶ ﺑﺸﻮد و ﻣﺮاودات‪ ‬ﻣﺎﻟﻲِ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ را ﻣﺎل ﺧﻮد ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻛﺎرﺑﺮدي‬ ‫درﺳﺖ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺨﺎﻃﺒﻴﻦ را ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﺣﻖ اﺷﺘﺮاك‪ ،‬ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﺧﻮدش ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﭘﻞ از اﻳﻦ‬ ‫ﺷﺮاﻛﺖ اﺟﺘﻨﺎب ﻛﺮد‪ .‬ﺗﺎﻳﻢ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﻼﺗﺶ ﻫﻢ ﭘﺲ از ﺗﻬﻴﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬از ﻗﺮار دادنِ آن در ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪‬‬ ‫اﭘﻞ ﺳﺮ ﺑﺎز زدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪4‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در اداﻣﻪي ﺗﻼشﻫﺎﻳﺶ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﺎ ﺟﻒ ﺑﻴﻮﻛﺰ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺗﺎﻳﻢوارﻧﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ آدمِ‬ ‫ﻋﻤﻞﮔﺮاي زرﻧﮓ ﻛﻪ اﺻﻼً ﺟﺬاب ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮ ﺣﻘﻮقِ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﺑﺮاي آﻳـﭙﺎد ﺗﺎچ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺘﻲ اﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻤﻚ ﻧﻜﺮد ﻛﻪ او را ﺑﻪ اﻣﻀﺎي ﻗﺮاردادي ﺷﺎﻣﻞ درﻳﺎﻓﺖ‪ ‬ﺣﻖِ‬ ‫اﻧﺤﺼﺎريِ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ‪ HBO‬ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از اﻛﺮان‪ ،‬ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺳﺒﻚ ﻛﺎري ﺻﺮﻳﺢ و ﻗﺎﻃﻊ‬ ‫ﺑﻴﻮﻛﺰ را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻴﻮﻛﺰ ﻫﻢ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲاش در ﺗﻔﻜﺮِ اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫رﻳﺰﺗﺮﻳﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻲﺳﺘﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺗﻤﺮﻛﺰش را از ﻣﻀﺎﻣﻴﻦِ اﺻﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻌﻄﻮف ﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ اراﺋﻪي ﻣﺠﻼت‪ ‬ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﺑﺮاي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺎ ﺑﻴﻮﻛﺰ ﺗﻤﺎس‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﺸﺪار ﺷﺮوع ﻛﺮد ﻛﻪ اوﺿﺎع ﭼﺎپ »اﻓﺘﻀﺎح اﺳﺖ« و »ﻫﻴﭻﻛﺲ واﻗﻌﺎً ﻣﺠﻠﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎ را‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ« و اﻳﻨﻜﻪ اﭘﻞ دارد ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮوشِ اﺷﺘﺮاكﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫»ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎ ﻗﻀﻴﻪ را ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ «.‬ﺑﻴﻮﻛﺰ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻧﻈﺮات ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻋﻄﺎي ﺳﻬﻢ‬ ‫‪ ٪30‬از ﻓﺮوشِ اﺷﺘﺮاكﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎلِ ﻣﺆﺳﺴﻪي ﺗﺎﻳﻢ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬در واﻗﻊ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻫﻢ ﻣﻲﺷﺪ‪:‬‬ ‫»ﻫﻤﻴﻦ اﻵن دارم ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﻳﻚ داﻧﻪ ﻣﺠﻠﻪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﻔﺮوﺷﻲ‪ 30 ،‬درﺻﺪت را ﻣﻲﮔﻴﺮي‪«.‬‬ ‫‪Time-Life‬‬ ‫‪Rick Stengel‬‬ ‫‪Josh Quittner‬‬ ‫‪Jeff Bewkes‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٤٨ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺧﺐ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲﻫﺎ داﺷﺘﻪام‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﻮﻛﺰ اداﻣﻪ داد‪» :‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺳﺆال دارم‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻮ ﻳﻚ اﺷﺘﺮاك ﺑﺮاي ﻣﺠﻠﻪي ﻣﻦ ﺑﻔﺮوﺷﻲ و ﻣﻦ ‪ ٪30‬ﺑﺮاﻳﺖ‬ ‫ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارم‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮك‪ ‬ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺎلِ ﻛﻴﺴﺖ ‪-‬ﺗﻮ ﻳﺎ ﻣﻦ؟«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ رازداري اﭘﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺸﺘﺮﻛﻴﻦ را درز ﺑﺪﻫﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﻮﻛﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ راه دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﻳﻜﻲ اﺻﻼً ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻫﻤﻪي ﻣﺸﺘﺮﻛﻴﻨﻢ ﻣﺎل ﺗﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻌﺪ آﻧﻬﺎ را ﺗﻮي ﻓﺮوﺷﮕﺎه اﭘﻞ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﭼﻮن وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﻧﺤﺼﺎرﻃﻠﺒﻲات ﻧﺘﻴﺠﻪ داد‪ ،‬ﻛﺎرِ ﺑﻌﺪي ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻨﻲ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲآﻳﻲ ﺳﺮاغِ ﻣﻦ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ ﻣﺠﻠﻪ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ‪ 4‬دﻻر ﺑﻔﺮوﺷﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 1‬دﻻر ﺑﻔﺮوﺷﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﺘﻮﺟﻪ‬ ‫ﺑﺎش ﻛﻪ اﮔﺮ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻣﺮدم ﻣﺸﺘﺮك‪ ‬ﻣﺠﻠﻪي ﻣﺎ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺎﺣﺐِ ﭘﺎﻳﮕﺎه اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬آﻧﻬﺎ و ﺣﻖِ اﻃﻼعرﺳﺎﻧﻲِ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﻲِ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﻣﺬاﻛﺮه ﺑﺎ روﭘِﺮت ﻣ‪‬ﺮداك ﺳﺎدهﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺸﻜﻴﻼت‪ ‬رﺳﺎﻧﻪايِ او ﺻﺎﺣﺐِ والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل‪ ،‬ﻧﻴﻮﻳﻮركﭘ‪‬ﺴﺖ‪،‬‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬اﺳﺘﻮدﻳﻮﻫﺎي ﻓﺎﻛﺲ و ﺷﺒﻜﻪي ﻓﺎﻛﺲﻧﻴﻮز‪ 1‬اﺳﺖ‪ .‬در دﻳﺪار ﺑﺎ ﻣ‪‬ﺮداك و‬ ‫ﮔﺮوﻫﺶ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢ اﻳﻦ ﻣﻮرد را ﻣﻄﺮح ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ‪ ‬اﺷﺘﺮاكﻫﺎي ﻓﺮوﺷﻲ از ﻃﺮﻳﻖِ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬اﭘﻞ‬ ‫ﺳﻬﻴﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻦ ﻧﺪاد‪ ،‬اﺗﻔﺎق ﺟﺎﻟﺒﻲ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻣ‪‬ﺮداك اﺻﻮﻻً آدﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ راﺣﺖ ﺑﺎﺧﺖ را‬ ‫ﻗﺒﻮل ﻛﻨﺪ وﻟﻲ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺮگﺑﺮﻧﺪهاي ﻧﺪارد‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ ﺟﺎﺑﺰ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدادﻳﻢ ﺻﺎﺣﺐ اﺷﺘﺮاكﻫﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ و اﺻﺮار زﻳﺎدي ﻫﻢ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪“ :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ را ﻗﺒﻮل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ”.‬دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺴﺨﺮهﺑﺎزي ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬او رﺿﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲداد‬ ‫ﻣﻦ ﻫﻢ اﮔﺮ ﺑﻮدم رﺿﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲدادم‪ -‬ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻮل‪«.‬‬‫‪2‬‬ ‫ﻣ‪‬ﺮداك ﺣﺘﻲ ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪي اﻧﺤﺼﺎري ﺑﺮاي آﻳـﭙ‪‬ﺪ روي آورد ﻛﻪ د‪‬ﻳﻠﻲ ﻧﺎم دارد و ﻃﺒﻖِ ﻧﻈﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 99‬ﺳ‪‬ﻨﺖ در ﻫﻔﺘﻪ در اَپ اﺳﺘﻮرِ اﭘﻞ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣ‪‬ﺮداك ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺎ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ رﻓﺖ ﺗﺎ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ اوﻟﻴﻪ را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ از آن ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﺎنِ ﻣﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﻴﺪ‬ ‫ﻛﻤﻚﺗﺎن ﻛﻨﻨﺪ؟« ﻣ‪‬ﺮداك ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻃﺮاﺣﺎنِ اﭘﻞ از رويِ آن ﻳﻚ ﻃﺮحِ ﺟﺪﻳﺪ زدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﻃﺮح دﻳﮕﺮ‪ .‬ده روز ﺑﻌﺪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ و ﻫﺮ دو را ﻧﺸﺎن دادﻳﻢ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻧﺴﺨﻪي ﻣﺎ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ ﻋﺠﻴﺐ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫د‪‬ﻳﻠﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺼﻮر اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺟﺪي؛ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ ردهﻣﻴﺎﻧﻲ ﻣﺜﻞ ﻳﻮ‪.‬ا‪‬س‪.‬ا‪‬ي ﺗﻮد‪‬ي‪ 3‬اﺳﺖ ﻛﻪ زﻳﺎد ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ‬ ‫ﻧﺸﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي رﻓﺎﻗﺘﻲ دو ﻧﻔﺮه ﺑﻴﻦ ﺟﺎﺑﺰ و ﻣ‪‬ﺮداك ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣ‪‬ﺮداك از او ﺧﻮاﺳﺖ در ﺟﻠﺴﻪي‬ ‫ﺳﺎﻻﻧﻪي ﻣﺪﻳﺮانِ ﻣﺆﺳﺴﻪي ﻧﻴﻮز ‪-‬ژوﺋﻦ ‪ -2010‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ در ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﺣﺎﺿﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺜﻨﺎﺋﺎً ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﻴﻤﺰ ﻣ‪‬ﺮداك ﻫﻢ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪي ﺑﻌﺪ از ﺷﺎم ﺗﺮﺗﻴﺐ داد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً دو ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل‬ ‫‪Fox News‬‬ ‫‪The Daily‬‬ ‫‪USA Today‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحــه‪٤٤٩ :‬‬ ‫ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣ‪‬ﺮداك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻴﻠﻲ ﺻﺮﻳﺢ و ﻣﻨﺘﻘﺪاﻧﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در دﻧﻴﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ از ﭘﺲِ ﺳﺎﻣﺎن دادنِ ﻛﺎر و ﺑﺎرﻣﺎن ﺑﺮ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﭼﻮن “ﺷﻤﺎ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﻫﺴﺘﻴﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﺧ‪‬ﺒﺮهﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ”‪ «.‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺬاقِ رﺋﻴﺲِ ﺷﺒﻜﻪي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ‬ ‫والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل‪ ،‬ﮔﻮردون ﻣﻚﻟﺌﻮد‪ 1‬زﻳﺎد ﺧﻮش ﻧﻴﺎﻣﺪ و او ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﺧﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺶِ ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ‬ ‫و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺮﺳﻲ‪ ،‬ﻋﺼﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺮﻓﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ‪ ‬از دﺳﺖ رﻓﺘﻦِ ﺷﻐﻞِ ﻣﻦ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ «.‬ﻣ‪‬ﺮداك وﻗﺘﻲ‬ ‫آن ﺻﺤﻨﻪ را ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻨﺪهاي ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً درﺳﺖ از آب در آﻣﺪ‪ «.‬ﻣﻚﻟﺌﻮد ﺳﻪ ﻣﺎه‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﻛﺎر ﺑﺮ ﻛﻨﺎر ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ازاي ﺣﻀﻮر در آن ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬از ﻣ‪‬ﺮداك ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺮاﺗﺶ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﺎﻛﺲﻧﻴﻮز ﮔﻮش ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬وﻳﺮانﮔﺮ‪ ،‬ﻣﻀﺮ ﺑﻪ ﺣﺎلِ ﻣﺮدم و ﻟﻜﻪي ﻧﻨﮕﻲ ﺑﺮ وﺟﻬﻪي ﻣ‪‬ﺮداك اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺷﺎم ﺑﻪ او‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻣﺮوز‪ ،‬ﻣﺤﻮرِ ﺟﺎﻣﻌﻪ آزاديﺧﻮاه‪-‬ﻳﺎ‪-‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺎزﻧﺪه‪-‬ﻳﺎ‪-‬ﻣﺨﺮب اﺳﺖ و ﺗﻮ ﮔﺮوﻫﻲ از‬ ‫آدمﻫﺎي ﺧﺮابﻛﺎر را آﻧﺠﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﺮدهاي‪ .‬ﻓﺎﻛﺲ واﻗﻌﺎً ﺑﺪل ﺑﻪ ﻧﻴﺮوي ﻣﺨﺮﺑﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪي ﻣﺎ ﺷﺪه‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎﺷﻴﺪ و اﮔﺮ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺪل ﺑﻪ ﻣﻴﺮاث‪ ‬ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻣ‪‬ﺮداك ﻫﻢ از‬ ‫روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻓﺎﻛﺲ ﭼﻨﺪان راﺿﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪» :‬روﭘِﺮت ﺑﻠﺪ اﺳﺖ ﺑﺴﺎزد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺧﺮاب ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﺟﻴﻤﺰ‬ ‫داﺷﺘﻢ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ او ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ را ﻣﻲﺷﻮد ﮔﻔﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﺮداك ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎدات‪ ‬اﻓﺮادي ﻣﺜﻞ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎدت دارد‪» :‬ﻳﻚﺟﻮرﻫﺎﻳﻲ دﻳﺪﮔﺎﻫﺶ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﻪ‬ ‫ﭼﭗﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ اﺟﺎزه دﻫﺪ ﻳﻚ ﻧﻮار ﺗﻠﻔﻴﻘﻲِ ﻳﻚﻫﻔﺘﻪاي از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺷﺎون‬ ‫ﻫ‪‬ﻨﻴﺘﻲ‪ 2‬و ﮔﻠﻦ ﺑِﻚ‪- 3‬ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﻣﺨﺮبﺗﺮ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺑﻴﻞ اُرﻳﻠﻲ‪ 4‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ -‬ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﺧﻮدش‬ ‫‪5‬‬ ‫ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣ‪‬ﺮداك ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ از ﮔﺮوه ﺟﺎن اﺳﺘﻴﻮارت‬ ‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮاري را درﺳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮداك ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﻔﺮﺳﺘﺎده‪«.‬‬ ‫آﻧﻬﺎ آﻧﻘﺪر ﻋﻴﺎق ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﺮداك ﺳﺎلِ ﺑﻌﺪ دو ﺑﺎر ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي او در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ آن دو ﺷﺐ ﻛﺎردﻫﺎي آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ را ﻗﺎﻳﻢ ﻛﺮده‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻤﺴﺮ آزاديﺧﻮاﻫﺶ ‪-‬ﻟﻮرﻳﻦ‪ -‬ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺤﺾ ورود‪ ،‬دل و رودهي ﻣ‪‬ﺮداك را ﻛﻒ‪ ‬ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﻳﺰد‪ .‬ﮔﻮﻳﺎ ﻣ‪‬ﺮداك ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮدش ﺣﺮف ﺟﺎﻟﺒﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﻏﺬاﻫﺎيِ ﮔﻴﺎﻫﻲِ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ زده ﺑﻮد‪» :‬ﺷﺎم ﺧﻮردن در ﺧﺎﻧﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺮط اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺒﻞ از ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪنِ رﺳﺘﻮرانﻫﺎي آن اﻃﺮاف‪ ،‬ﺑﺰﻧﻲ ﺑﻴﺮون!« اﻓﺴﻮس ﻛﻪ وﻗﺘﻲ از ﺧﻮدش ﭘﺮﺳﻴﺪم‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻳﺎدش ﻧﻤﻲآﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از آن دﻳﺪارﻫﺎ در اواﻳﻞ ‪ 2011‬ﺑﻮد‪ 24 .‬ﻓﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻣ‪‬ﺮداك داﺷﺖ از ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﭘﻴﺎم ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻟﺪ ‪ 56‬ﺳﺎﻟﮕﻲِ ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ در ﭘﻴﺎمِ دﻋﻮت‪ ‬او ﺑﻪ ﺷﺎم‪ ،‬ﭼﻴﺰي‬ ‫ذﻛﺮ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ اﻳﻦﻃﻮري ﻣﻲﺷﺪ ﺟﻠﻮيِ وﺗﻮيِ ﻟﻮرﻳﻦ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺸﻦِ ﺗﻮﻟﺪ‪ ‬ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺠﺒﻮر ﺷﺪ ﺑﮕﺬارد روﭘِﺮت را ﺑﻴﺎورم‪ «.‬ا‪‬رﻳﻦ و اﻳﻮ‪ ‬ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رﻳﺪ ﻫﻢ در اواﺧﺮِ ﺷﺎم از اﺳﺘﻨﻔﻮرد رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪Gordonmcleod‬‬

‫‪Sean Hannity‬‬ ‫‪Glenn Beck‬‬ ‫‪Bill O’reilly‬‬ ‫‪Jon Stewart‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬

‫ف ص ل س ـ ی و ه ش ت | صـفـحـه‪٤٥٠ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻃﺮحﻫﺎي ﻗﺎﻳﻘﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺴﺎزد ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬ﻧﻈﺮِ ﻣ‪‬ﺮداك اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در داﺧﻞ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺒﺎ اﻣﺎ از‬ ‫ﺑﻴﺮون “ﻛﻤﻲ ﺑﺪﻗﻴﺎﻓﻪ” اﺳﺖ‪ .‬ﻣ‪‬ﺮداك ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻨﻜﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻨﺶ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً‬ ‫اﻣﻴﺪواريِ زﻳﺎدي را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺿﻌﻴﺖ‪ ‬ﺳﻼﻣﺘﺶ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورد‪«.‬‬ ‫ﺳﺮِ ﺷﺎم‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ‪ ‬اﻟﻘﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ‬ﭼﺎﺑﻜﻲ و ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ در ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮِ ﻣ‪‬ﺮداك‪،‬‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ در اﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻗﺒﻼً اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه را داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪‬‬ ‫واﻗﻌﺎً ﺑﺰرگ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ‬ﻣﺘﺤﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻵن ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻛﻪ ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣ‪‬ﺮداك اﻧﺠﺎﻣﺶ داد‪.‬‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻣﻦ ﻫﻢ در اﭘﻞ از ﭘﺴﺶ ﺑﺮ آﻣﺪم‪«.‬‬ ‫ﺑﺨﺶِ اﻋﻈﻢِ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎيِ ﺳﺮِ ﺷﺎم‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ آﻣﻮزش ﺑﻮد‪ .‬ﻣ‪‬ﺮداك ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺟﻮﺋﻞ ﻛﻠ‪‬ﻴﻦ‪ ،‬رﺋﻴﺲِ اﺳﺒﻖِ ﺑﺨﺶِ‬ ‫آﻣﻮزشِ ﺷﻬﺮداري ﻧﻴﻮﻳﻮرك را ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﻴﺲِ ﻳﻚ ﺑﺨﺶِ آﻣﻮزﺷﻲِ دﻳﺠﻴﺘﺎل اﺳﺘﺨﺪام ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫داﺷﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آﻣﻮزش را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎ او ﺗﻮاﻓﻖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻓﺮوشِ ﻛﺘﺎبﻫﺎي درﺳﻲِ ﻛﺎﻏﺬي‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲِ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬ﺑﻠﻌﻴﺪه‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﺑﻌﺪي ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺼﺪ‪ ‬ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮدنِ آن را داﺷﺖ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي درﺳﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻋﺘﻘﺎد‬ ‫داﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺠﺎرت‪ 8 ‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻري ﺑﺮاي ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬او در ﻋﻴﻦِ ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﮕﺮانِ اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﭼﻮن ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺪارس ﺑﻪ دﻻﻳﻞِ اﻣﻨﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻗﻔﺴﻪﻫﺎي ﻧﮕﻬﺪاريِ وﺳﺎﻳﻞ در اﺧﺘﻴﺎرِ داﻧﺶآﻣﻮزان ﻗﺮار‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺣﻤﻞِ ﻛﻮﻟﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ روي دوش ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ‬ ‫را ﻫﻢ ﺣﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ «.‬اﻳﺪهاش اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪايِ ﻛُﺘُﺐِ درﺳﻲ را ﺑﺮايِ ﻧﮕﺎرشِ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎيِ‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲِ ﻛﺘﺎبﻫﺎ اﺳﺘﺨﺪام ﻛﻨﺪ‪ ،‬و اراﺋﻪي اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ را ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﺻﻠﻲ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺪل ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻋﻼوه‬ ‫ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ را ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺮﻏﻴﺐِ ﻣﺪﻳﺮانِ ﻣﺆﺳﺴﺎت‪ ‬ﻧﺸﺮ )ﻣﺜﻞ ﭘﻴِﺮﺳﻮن ا‪‬ﺟﻮﻛ‪‬ﻴﺸﻦ‪ (1‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﺎ‬ ‫اﭘﻞ ﺗﺮﺗﻴﺐ داده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﻛﺎر ﺑﻪ دﻟﻴﻞِ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺪام ﻳﻚ از اﻳﺎﻟﺖﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺘﺎبﻫﺎ را‬ ‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ ﺷﺪه‪ ،‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻛُﺘُﺐِ درﺳﻲ را ﺑﻪ ﺻﻮرت‪ ‬ﻣﺠﺎﻧﻲ روي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪﻳﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﺿﻊ اﻗﺘﺼﺎديِ ﻣﻔﺘﻀﺢِ اﻳﺎﻟﺖﻫﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ دﻫﻪي دﻳﮕﺮ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ دوﻟﺖﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ‪ ‬ﻓﺎﺋﻖ آﻣﺪن ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼت و ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲِ ﻣﺎﻟﻲ را ﺑﺪﻫﻴﻢ‪«.‬‬

‫‪Pearson Education‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحــه‪٤٥١ :‬‬

‫ُ‬ ‫فصل ﺳ و نه‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎيِ ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫و پژواک قدیم ها‬

‫ﮔﻮﮔﻞ‪ :‬ﻣﺘﻦْﺑﺎز در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺘﻦْﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﭘﺲ از روﻧﻤﺎﻳﻲ از آﻳـﭙ‪‬ﺪ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،2010‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻜﻲ از ﺗﺎﻻرﻫﺎي ﺷﻬﺮداري را اﺟﺎره ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﻣﻘﺮِ اﺻﻠﻲِ اﭘﻞ ﺟﻠﺴﻪ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎيِ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ از ﺑﺎﺑﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮلِ اﻧﻘﻼﺑﻲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺪﮔﻮﻳﻲ از ﮔﻮﮔﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ اَﻧﺪروﻳﺪ را ﺑﺮاي ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اراﺋﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﺧﻴﺰشِ‬ ‫ﮔﻮﮔﻞ ﺑﺮاي رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ اﭘﻞ در ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه‪ ،‬ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ وارد ﺣﻴﻄﻪي‬ ‫ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﺸﺪﻳﻢ وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺗﻮيِ ﺗﺠﺎرت‪ ‬ﻣﺎ‪ .‬اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﻗﺼﺪﺷﺎن ﻛﺸﺘﻦِ آﻳـﻔـُﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻣﺎ ازﺷﺎن ﻧﻤﻲﮔﺬرﻳﻢ‪ «.‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻮﺿﻮعِ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻮض ﺷﺪ‪ ،‬او دوﺑﺎره ﺳﺨﻨﺎن ﺷﺪﻳﺪاﻟﻠﺤﻨﻲ در‬ ‫ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﻌﺎرِ ﻣﻌﺮوف‪ ‬ﮔﻮﮔﻞ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪» :‬ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮﮔﺮدم ﺳﺮ ﻣﻮﺿﻮعِ ﻗﺒﻠﻲ و ﻳﻚ ﭼﻴﺰِ دﻳﮕﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺒﺎرت‪“ ‬ﺷﻴﻄﺎن ﻧﺒﺎش‪ ”،‬ﻣﺰﺧﺮف‪ ‬ﻣﺤﺾ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫اﺣﺴﺎسِ ﺷﺨﺼﻲِ ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ دوﺑﺎره ﺑﻪ او ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ارﻳﻚ ا‪‬ﺷﻤﻴﺖ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ وﻗﺖ‪ ‬ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬در‬ ‫زﻣﺎنِ ﺗﻮﺳﻌﻪي آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬و ﻣﺆﺳﺴﻴﻦ ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬ﻟَﺮي ﭘِﻴﺞ و ﺳﺮﮔ‪‬ﻲ ﺑﺮﻳﻦ او‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ‪ -‬را ﻣ‪‬ﺮﺷﺪ‪ ‬ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺣﺴﺎسِ ﻟ‪‬ﻪ ﺷﺪن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮيِ ﻟﻤﺴﻲِ اَﻧﺪروﻳﺪ داﺷﺖ‬‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮي ‪-‬ﻣﺜﻞ ﻟﻤﺲِ ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﻟﻐﺰﺷﻲ‪ ،‬و ﺷﻜﻞ و ﺷﻤﺎﻳﻞ آﻳﻜﺎنﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي‪ -‬را‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪ دﺳﺘﺎوردﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻗﺎﻟﺐِ ﺧﻮد ﺟﺎي ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻛﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد ﮔﻮﮔﻞ را از ﺗﻮﺳﻌﻪي اَﻧﺪروﻳﺪ ﻣﻨﺼﺮف ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎل ‪ 2008‬در ﻣﻘﺮ اﺻﻠﻲ ﮔﻮﮔﻞ در‬ ‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪ ،‬ﻳﻚ دﻋﻮاي اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﭘِﻴﺞ‪ ،‬ﺑﺮﻳﻦ و رﺋﻴﺲِ ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻌﻪي اَﻧﺪروﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اَﻧﺪي راﺑﻴﻦ‪ ،1‬راه‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪) .‬ا‪‬ﺷﻤﻴﺖ آن ﻣﻮﻗﻊ در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺧﻮدش را از ﺑﺤﺚﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪ‪ (.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻬﺸﺎن ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ رواﺑﻂ‪ ‬ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﻣﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲِ ﮔﻮﮔﻞ ﺑﻪ‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﻗﻮل ﻣﻲدﻫﻢ ﻳﻚ ﻳﺎ دو آﻳﻜﺎن در ﺻﻔﺤﻪي ﺧﺎﻧﮕﻲِ آي‪ .‬اُ‪ .‬ا‪‬س ﺑﻪ ﮔﻮﮔﻞ‬ ‫اﺧﺘﺼﺎص ﺑﺪﻫﻢ‪ «.‬اﻣﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﮔﻮﮔﻞ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪي اَﻧﺪروﻳﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آﻳـﻔـُﻦ‬ ‫‪Andy Rubin‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحـه‪٤٥٢ :‬‬ ‫ﻧﻈﻴﺮِ ﻟﻤﺲﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻲﺷﻚ از آﻧﻬﺎ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻮﮔﻞ ﺗﻘﻠﻴﺪ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣ‪‬ﺴ‪‬ﻠَﻢِ آﻳـﻔـُﻦ را‬ ‫از دﺳﺘﻮرِ ﻛﺎر ﺧﺎرج ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ ،2010‬ﺷﺮﻛﺖ‪ HTC ‬ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻲِ اَﻧﺪروﻳﺪي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ از‬ ‫دﺳﺘﻮرات‪ ‬ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ و ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي و ﺣﺴﻲِ آﻳـﻔـُﻦ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻫﻢ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در آن ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ )در ﺳﺎﻟﻦ ﺷﻬﺮداري‪ (،‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﻌﺎرِ “ﺷﻴﻄﺎن ﻧﺒﺎشِ” ﮔﻮﮔﻞ “ﻣﺰﺧﺮف” اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ رو اﭘﻞ از ‪) HTC‬و ﻧﻴﺰ اَﻧﺪروﻳﺪ( ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﻘﺾِ ﺣﻘﻮقِ ‪ 20‬اﺧﺘﺮاعِ ﺛﺒﺖﺷﺪهي ﺧﻮد ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫در ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﻖِ اﺧﺘﺮاﻋﺎت ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد‪ :‬ﭼﻨﺪﻳﻦ دﺳﺘﻮرِ ﭼﻨﺪﻟﻤﺴﻲ‪“ ،‬ﺑﻜﺶ ﺗﺎ ﺑﺎز ﺑﺸﻪ‪ ”،‬دو ﻟﻤﺲِ‬ ‫ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﺑﺮاي زوم‪ ،‬زومِ دو اﻧﮕﺸﺘﻲ و )ﺑﺮ ﻋﻜﺲِ آن( ﻧﻴﺸﮕﻮن ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻧﺼﺐِ ﺳﻨﺴﻮرﻫﺎي ﺗﺸﺨﻴﺺِ وﺿﻌﻴﺖ‪‬‬ ‫اﻓﻘﻲ ﻳﺎ ﻋﻤﻮديِ ﺗﻠﻔﻦ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪاي ﻛﻪ ﭘﺮوﻧﺪهي ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت‪ ‬آﺷﻨﺎﻳﻲﻣﺎن‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ اﺳﺘﻴﻮ را آﻧﻘﺪر ﺑﺮ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺷﻜﺎﻳﺖ‪ ‬ﻣﺎ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎده ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪“ :‬ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬ﺗﻮيِ ﻛﺜﺎﻓﺖ‪ ،‬آﻳـﻔـُﻦ را ﺗﻜﻪﭘﺎره ﻛﺮدي و ﻓﺮوش اﭘﻞِ را ﺑﻪ ﻓﻨﺎ‬ ‫دادي‪ ”.‬اﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﺮﻗﺖ‪ ‬ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻧﻔﺲ و ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﺳ‪‬ﻨﺖ از ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻧﻜﻲ ‪40‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻريِ اﭘﻞ را ﺻﺮف‪ ‬دﻓﻊِ اﻳﻦ ﺳﺘﻢ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﻗﺼﺪم ﻧﺎﺑﻮديِ اَﻧﺪروﻳﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ دزدي‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﺿﺮم ﺑﺎ ﺑﻤﺐِ ﻫﻴﺪروژﻧﻲ ﺳﺮِ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﭘﺎ ﻛﻨﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺳﺮ ﺣﺪ‪ ‬ﻣﺮگ ﺗﺮﺳﻴﺪهاﻧﺪ ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺠﺮﻣﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻣﻮﺗﻮرِ ﺟﺴﺘﺠﻮ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﮔﻮﮔﻞ ‪-‬اَﻧﺪروﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲِ اﺳﻨﺎد‪ ‬ﮔﻮﮔﻞ‪ -1‬ﻫﻤﻪ آﺷﻐﺎﻟﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺳﺮزﻧﺶ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻤﺎﺳﻲ از ارﻳﻚ ا‪‬ﺷﻤﻴﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻗﺒﻞ از ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ اﺳﺘﻌﻔﺎ‬ ‫داده ﺑﻮد‪ ،‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬او در ﻛﺎﻓﻪاي در ﻣﺮﻛﺰ ﺧﺮﻳﺪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ا‪‬ﺷﻤﻴﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻧﺼﻒ‪ ‬وﻗﺖ را داﺷﺘﻴﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞِ ﺷﺨﺼﻲ ﺣﺮف ﻣﻲزدﻳﻢ‪ ،‬و ﻧﺼﻒ‪ ‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺤﺚ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﮔﻞ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎرﺑﺮي را از اﭘﻞ دزدﻳﺪه‪ «.‬ﺑﺤﺚ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮعِ دوم رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻚ زد‪ .‬ﮔﻮﮔﻞ واﻗﻌﺎً‬ ‫ﻧﺎراﺣﺘﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد و او اﻳﻦ را ﺑﺎ آب و ﺗﺎب ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﻣﭻﺗﺎن را ﺣﻴﻦ ارﺗﻜﺎب ﺟﻨﺎﻳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻦ اﺻﻼً‬ ‫ﻋﻼﻗﻪاي ﺑﻪ ﻣﺼﺎﻟﺤﻪ ﻧﺪارم‪ .‬ﭘﻮلﺗﺎن را ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ 5 .‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد دﻻر ﻫﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﮔﻴﺮم‪ .‬ﺧﻮدم‬ ‫ﻛُﻠﻲ ﭘﻮل دارم‪ .‬ﻓﻘﻂ ازﺗﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ دﺳﺖ از ﺳﺮ اﻳﺪهﻫﺎي ﻣﺎ ﺑﺮدارﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻤﺎم ﺧﻮاﺳﺘﻪي ﻣﻦ اﺳﺖ‪ «.‬اﻣﺎ اﻳﻦ‬ ‫دﻳﺪار ﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﻜﻠﻲ را ﺣﻞ ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫در ﺑﻄﻦِ اﻳﻦ ﻣﺠﺎدﻟﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞِ ﺑﻨﻴﺎديﺗﺮ وﺟﻮد داﺷﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﻪي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻫﻢ آن را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬اَﻧﺪروﻳﺪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ “ﺑﺎز” ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد؛ ﻛﺪﻫﺎي ﻣﺘﻦْﺑﺎزِ آن‪ ،‬آزاداﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎزﻧﺪهﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰار اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺮ روي ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ و ﺗﻠﺒﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺼﺐ ﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪهي ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ را داﺷﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻠﺶ را ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﺳﺨﺖاﻓﺰارِ ﺧﻮد ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫دﻫﻪي ‪ ،1980‬اﭘﻞ ﻟﻴﺴﺎﻧﺲِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش را ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮِ ﺳﺎزﻧﺪهﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰار واﮔﺬار ﻧﻜﺮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﺨﺶِ ﻋﻈﻴﻤﻲ از ﺑﺎزار را ﺗﺤﺖ‪ ‬ﺳﻠﻄﻪي ﺧﻮد در آورد‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ در ذﻫﻦِ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲِ وﻳﻨﺪوز ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺳﺨﺖاﻓﺰاري‪ ،‬ﻣﺘﺮادف ﺑﻮد ﺑﺎ ﺗﻜﻪﭘﺎره ﻛﺮدنِ راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮيِ ﻣ‪‬ﻚ‪.‬‬

‫‪Google DOCs‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحــه‪٤٥٣ :‬‬ ‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻣﻴﺎنِ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در دﻫﻪي ‪ 1980‬و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮔﻮﮔﻞ در ﺳﺎل ‪ ،2010‬دﻗﻴﻖ ﻧﺒﻮد وﻟﻲ‬ ‫آﻧﻘﺪر ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه و ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰﻧﺪهي آﺗﺶِ ﺧﺸﻢِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻨﺎزﻋﻪ‪ ،‬ﻳﺎدآورِ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪي ﺑﺰرگ‪ ‬ﻋﺼﺮِ‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻮد‪“ :‬ﺑﺴﺘﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺑﺎز‪ ”،‬ﻳﺎ از ﻣﻨﻈﺮِ اﺳﺘﻴﻮ‪“ :‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﮔﺴﺴﺘﻪ‪ ”.‬آﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﺒﻖِ‬ ‫اﻋﺘﻘﺎد‪ ‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل و وﺳﻮاسِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ‪“ ،‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮا” ﻃﻮري در ﻗﺎﻟﺐِ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢِ ﻣﻨﻀﺒﻂ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي ﺳﺎده اراﺋﻪ ﺷﻮد؟ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻛﺎرﺑﺮان و‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺣﻖِ اﻧﺘﺨﺎبِ ﺑﻴﺸﺘﺮي داده ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد‪ ‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎيِ ﻧﺮماﻓﺰاريِ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬راهﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺑﺮوزِ ﺧﻼﻗﻴﺖ‪ ‬ﺧﻮد ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ا‪‬ﺷﻤﻴﺖ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ روش ﺧﺎﺻﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ادارهي اﭘﻞ دارد ﻛﻪ اﻣﺮوز‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ﻫﻤﺎن ‪ 20‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ اﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ اﭘﻞ در ﻣﻘﺎم ﻧﻮآور و ﻧﺎﺑﻐﻪي‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ‬ ‫ِ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺮدم ﺑﺪون اﺟﺎزه ﺗﻮي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ دﺳﺘﻜﺎري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﺎﺳﻦ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ در “ﻛﻨﺘﺮل” ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﮔﻮﮔﻞ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد را دارد ﻛﻪ “ﻣﺘﻦْﺑﺎز” روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺑﻬﺘﺮي اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ و رﻗﺎﺑﺖ‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬و اﻟﺒﺘﻪ اﻧﺘﺨﺎبِ آزاداﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪه‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﭼﻪ ﻓﻜﺮي ﻛﺮد وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ را دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻣﺘﻦْﺑﺴﺘﻪي ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﮔﻮﮔﻞِ ﻣﺘﻦْﺑﺎز‬ ‫رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ‪ 25‬ﺳﺎلِ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮد‪ ‬او ﻫﻢ اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮد؟! ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدن ﻫﻢ ﻣﺤﺎﺳﻦ ﺧﻮدش را دارد و واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻮاﻗﻊ ﻛﺎرﺑﺮ از آن ﺳﻮد ﻣﻲﺑ‪‬ﺮَد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﭼﻘﺪر ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮي را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﻴﺪ« وﻟﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻋﺪم اﻋﻄﺎي ﻟﻴﺴﺎﻧﺲ آي‪ .‬اُ‪ .‬ا‪‬س‪،‬‬ ‫ﺑﻪ رﻗﺒﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ اَﻧﺪروﻳﺪ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺳﻬﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺑﺎزار را ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻳﻨﻜﻪ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﻴﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ و‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮشِ اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎ و ﺧﻼﻗﻴﺖ‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻤﻪﺷﺎن‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﺳﻨﺘﺮالﭘﺎرك ﻫ‪‬ﺮَم ﻧﺴﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ «،‬ﻛﻨﺎﻳﻪاش ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﻣﻜﻌﺒﻲِ اﭘﻞ‬ ‫در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﺷﻤﺎره ﭘﻨﺞ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﻠﻜﻪ دارﻧﺪ ﺑﺮ اﺳﺎسِ اﺻﻞ رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮاي ﺟﺬبِ ﻣﺸﺘﺮي‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎ در ﺑﺨﺶِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ رخ داده ﻛﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي زﻳﺎدي داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ اﺟﺘﻨﺎﺑﻲ از وﻗﻮعِ آن در ﺑﺎزارِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎيِ ﻫﻤﺮاه ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻣﺘﻦْﺑﺎز ﭘﻴﺮوز ﺷﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺒﻬﻪام و ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻛﻪ در ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎيِ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺟﻮاب ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ “ﭼﻴﺰﻫﺎيِ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ” اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻤﺎنِ او ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ‪ ‬ﻛﻨﺘﺮلﺷﺪه و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻲﺗﺰﻟﺰل ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اَﻧﺪروﻳﺪ روز ﺑﻪ روز ﺳﻬﻢِ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺑﺎزار را ﻣﻲﺑﻠﻌﻴﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي‬ ‫ا‪‬ﺷﻤﻴﺖ را ﺑﺎ او در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﮔﻮﮔﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﺑﻴﺶ از آﻧﻬﺎ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪاﻳﻢ و آﻧﻬﺎ ﺑﺎز‪ .‬ﺧﺐ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاش ﻧﮕﺎه ﻛﻦ‪ ،‬اَﻧﺪروﻳﺪ آﺷﻐﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺰﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻴﺶ‬ ‫از ﺻﺪ ﻧﺴﺨﻪي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ «.‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﮔﻮﮔﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭘﻴﺮوزِ رﻗﺎﺑﺖ در ﺑﺎزار ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از آن ﺑﻴﺰار ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ دوﺳﺖ دارم ﻣﺴﺌﻮلِ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮاي ﭘﻮل ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻣﻲدﻫﻴﻢ‬ ‫ﭼﻮن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻪ آﺷﻐﺎﻟﻲ ﻣﺜﻞ اَﻧﺪروﻳﺪ‪«.‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحـه‪٤٥٤ :‬‬ ‫ﻓﻠَﺶ‪ ،1‬اَپاﺳﺘﻮر‪ ،‬و ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫اﺻﺮارِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬در ﺟﻨﮓﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺮوز ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻟﻦِ ﺷﻬﺮداري‪ ،‬ﮔﻮﮔﻞ را‬ ‫ﺣﻠﻖآوﻳﺰ و ﻫﺠﻮﻣﻲ ﺑﻲﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﻪ ﭘﻠﺘﻔﺮمِ ﭼﻨﺪرﺳﺎﻧﻪاي ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ادوﺑﻲ ﺑﺮاي وبﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﻛﺮد‪ :‬ﻓﻠَﺶ را ﻳﻚ ﺧﻮك‪‬‬ ‫ﺧﭙﻞِ ﺑﻲﻣﺼﺮف ﺧﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ آدمﻫﺎي “ﺗﻨﺒﻞ” درﺳﺖ ﺷﺪه و در آﺧﺮ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻫﺮﮔﺰ از‬ ‫آن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬در اواﺧﺮِ ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ‬ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻠَﺶ ﻳﻚ ﻟﺤﺎف‪ ‬ﭼﻬﻞﺗﻜﻪي‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرآﻳﻲِ اﻓﺘﻀﺎح و ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﺪي دارد‪«.‬‬ ‫اﭘﻞ ﺣﺘﻲ ﺗﻌﺪادي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﺎرﺑﺮدي ﻛﻪ از ﻳﻚ اﺑﺰارِ ﻣ‪‬ﻔَﺴ‪‬ﺮ ‪-‬ﻣﺤﺼﻮلِ ﺧﻮد‪ ‬ادوﺑﻲ‪ -‬ﺑﺮاي ﺗﺮﺟﻤﻪي ﻛﺪﻫﺎي‬ ‫ﻓﻠَﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ را ﻫﻢ در ﻟﻴﺴﺖ‪ ‬ﺗﺤﺮﻳﻢِ ﺧﻮد ﻗﺮار داد ﺗﺎ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﺻﻼً اﻣﻜﺎنِ ﺳﺎزﮔﺎريِ آن ﺑﺎ آي‪ .‬اُ‪ .‬ا‪‬س‬ ‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣ‪‬ﻔَﺴ‪‬ﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎن اﻣﻜﺎنِ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫و ﺳﭙﺲ ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدنِ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ را ﻣﻲداد‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻣﻜﺎنِ اﺟﺮاي‬ ‫ﻓﻠَﺶ روي ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدنِ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺮ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻣﺨﺮج ﻣﺸﺘﺮك‪ .‬ﻣﺎ ﻛﻠﻲ‬ ‫ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ را ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ ادوﺑﻲ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺗﻮاﺑﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﻣﺸﺘﺮك اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪهﻫﺎ ﻧﻔﻌﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ از وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺑﺮﺗﺮِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﻣﺎ ﻛﻤﺎلِ اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﺷﺎن روي آي ‪.‬اُ‪ .‬ا‪‬س ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫از ﻫﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ دﻳﮕﺮي ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ «.‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺣﻖ ﺑﺎ او ﺑﻮد‪ :‬از دﺳﺖ رﻓﺘﻦِ وﻳﮋﮔﻲِ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﺑﻮدنِ‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎي اﭘﻞ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺠﺎري ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﻣﺜﻞ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ‪ HP‬و د‪‬ل‪ -‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎيِ ﻣﺮگ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ دﻟﻴﻞ ﺷﺨﺼﻲﺗﺮ ﻫﻢ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد؛ اﭘﻞ ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1985‬در ادوﺑﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﻛﺮد و ﻫﺮ دو ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫اﻧﻘﻼب ﻧﺸﺮِ روﻣﻴﺰي را رﻗﻢ زدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ادوﺑﻲ ﺟﺎﻳﻲ روي ﻧﻘﺸﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫او در ﺳﺎل ‪ ،1999‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ،‬از ادوﺑﻲ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ رويِ ﻧﺮماﻓﺰارِ ﺗﺪوﻳﻦِ وﻳﺪﻳﻮ و ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮل دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي آﻳـﻤ‪‬ﻚ و ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞ آن ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻣﺘﻨﺎعِ ادوﺑﻲ ﻣﻮاﺟﻪ ﺷﺪ زﻳﺮا آﻧﻬﺎ رويِ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬وﻳﻨﺪوزي ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﺎن وارﻧﺎك‪ 2‬ﻣﺆﺳﺲِ ادوﺑﻲ ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»وﻗﺘﻲ وارﻧﺎك رﻓﺖ اﻧﮕﺎر روح از ﻛﺎﻟﺒﺪ‪ ‬ادوﺑﻲ ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ ،‬او ﻳﻚ ﻣﺨﺘﺮعِ واﻗﻌﻲ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻫﻢ در ارﺗﺒﺎط ﺑﻮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از او ﻳﻚ ﻣ‪‬ﺸﺖ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮاري ﺳﺮ ﻛﺎر آﻣﺪﻧﺪ و ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ زﺑﺎﻟﻪدان‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻓﺪاﺋﻴﺎنِ ادوﺑﻲ و ﺣﺎﻣﻴﺎنِ ﻓﻠَﺶ در ﻓﻀﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺣﻤﻠﻪاي ﺳﺎﻳﺒﺮي ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺮﺗﻴﺐ و ﺑﻪ او ﻟﻘﺐِ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮلﻛﻨﻨﺪهي اﻓﺮاﻃﻲ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪي ﺳﺮﮔﺸﺎده ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ‪ ،‬دوﺳﺖ‪ ‬او و ﻋﻀﻮِ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ آﻣﺪ ﺗﺎ آن را ﻣﺮوري ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬واﻗﻌﺎً اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ دارم ادوﺑﻲ را ﺑﻪ ﭼﻬﺎرﻣﻴﺦ ﻣﻲﻛﺸﻢ؟« ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺣﻘﺎﻳﻘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻔﺮﺳﺘﺶ ﺑﺮَو‪‬د!«‬ ‫ﺑﺨﺶِ اﻋﻈﻢِ ﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺷﻜﺎﻻت‪ ‬ﻓﻨﻲِ ﻓﻠَﺶ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬ﻣﺮﺑﻲﮔﺮي ﻛَﻤﭙﺒِﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬

‫‪Flash‬‬ ‫‪John Warnock‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحــه‪٤٥٥ :‬‬ ‫ﻛﻨﺪ و در اﻧﺘﻬﺎي ﻣﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي ﭘﺮ از ﻣﺸﻜﻞِ دو ﺷﺮﻛﺖ را ﻧﻴﺰ وﺳﻂ ﻛﺸﻴﺪ‪» :‬ادوﺑﻲ آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪهي‬ ‫ﺑﺨﺶِ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻚ اُ‪ .‬ا‪‬س‪ .‬ا‪‬ﻛﺲ را ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻗﺮار داد‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺳﺎل‪ ،‬اﭘﻞ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣ‪‬ﻔَﺴ‪‬ﺮﻫﺎي ﺑﻴﻦﭘﻠﺘﻔﺮﻣﻲ را ارﺗﻘﺎ داد و ادوﺑﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ‬ ‫ﻋﺮﺿﻪي ﻳﻚ اﺑﺰار ﻣ‪‬ﻔَﺴ‪‬ﺮِ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻴﺪان آﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ از ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪيِ آي‪ .‬اُ‪ .‬ا‪‬س ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮد‪ .‬ﺟﻨﮓ‪‬‬ ‫ﺷﺪﻳﺪي در ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺖ ﻛﻪ در اﻧﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ادوﺑﻲ و‬ ‫ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪهﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎدهي ﺑﻬﺘﺮي از راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮي آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي آﻧﻬﺎ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﺎﺟﺮايِ ﻣ‪‬ﺒﺎﺣﺜﺎت‪ ‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮلِ ﺳﺨﺘﮕﻴﺮاﻧﻪاش ﺑﺮ روي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮديِ ﻣﻮﺟﻮد در‬ ‫اَپاﺳﺘﻮر‪ ،‬دوران ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺳﺨﺖﺗﺮي را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ؛ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ در ﺑﺮاﺑﺮِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎويِ وﻳﺮوس‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﺎ ﺣﺮﻳﻢِ ﺧﺼﻮﺻﻲِ ﻛﺎرﺑﺮان را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ از اراﺋﻪي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي دور‬ ‫زدن ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻛﺎرﺑﺮان را ﺑﻪ وبﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﻫﻢ ﻻاﻗﻞ ﻣﻨﻄﻖ ﺗﺠﺎري داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫و ﮔﺮوﻫﺶ ﭘﺎ را از اﻳﻦ ﻫﻢ ﻓﺮاﺗﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺗﻤﺎمِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮِ ﺑﺎزرﺳﺎنِ اﭘﻞ‪،‬‬ ‫اﻫﺪاﻓﻲ ﻣﺜﻞ ﺑﺪﻧﺎﻣﻲِ ﻣﺮدم‪ ،‬اﻳﺠﺎد اﻏﺘﺸﺎﺷﺎت‪ ‬ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﺮوﻳﺞِ ﻫﺮزهﻧﮕﺎري را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻔﺎي اﻳﻦ ﻧﻘﺶ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺪل ﺷﺪ ﻛﻪ اﭘﻞ ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻧﻴﻤﻴﺸﻨﻲِ ﻣﺎرك ﻓﻴﻮره‪ 1‬ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮنِ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ را رد ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ‬دوﮔﺎﻧﻪي دوﻟﺖ‪ ‬ﺑﻮش در ﻗﺒﺎلِ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻛﻪ ﻧﺎﻗﺾِ ﻗﻮاﻧﻴﻦِ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﺎﺧﺖ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢِ اﭘﻞ‪ ،‬در ﻣﺎه‪ ‬آورﻳﻞ ﺳﺎلِ ‪ ،2010‬ﻳﻌﻨﻲ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻓﻴﻮره ﺟﺎﻳﺰهي ﭘﻮﻟﻴﺘﺰر‪ 2‬را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻣﻘﺎﻻت‪‬‬ ‫ﻛﺎرﺗﻮﻧﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﻋﻠﻨﻲ و در ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺬﻛﻮر ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻧﻘﺾِ ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ‬ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ‬ ‫ﺧﻮد‪ ،‬و ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺎﭼﺎر از ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻋﻠﻨﻲ ﺷﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎتﻣﺎن ﻣﻘﺼﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺑﺮاي اراﺋﻪي‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد‪ ‬ﺧﻮد ﻛﻮﺷﻴﺪهاﻳﻢ و در ﺣﺎلِ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﺳﺮﻳﻊﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞِ ﻣﻤﻜﻦ ﻫﺴﺘﻴﻢ ‪-‬وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫آن ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲِ ﻋﻠﻨﻲ‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ از ﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه‪ ‬ﻣﺤﺾ ﺑﻮد و ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗَﻮ‪‬ﻫ‪‬ﻢِ ﺷﻮم داﻣﻦ زد ﻛﻪ اﻳﻦ اﭘﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﺎرﺑﺮان ﭼﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و ﭼﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺣﺪاﻗﻞ در ﻣﻮرد ﻛﺎرﺑﺮانِ‬ ‫آﻳـﭙ‪‬ﺪ و آﻳـﻔـُﻦ ﺻﺪق ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻌﺮضِ ﺧﻄﺮي ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜﺎر ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ :‬ﺑﺪل‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻪ ﻧﻤﺎد‪ ‬ﻗَﻴِﻢِ ﻣﻄﻠﻘﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮد در آﮔﻬﻲ “‪ ”1984‬وﻋﺪهي ﻧﺎﺑﻮدياش را داده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﻗﻀﻴﻪ را ﺟﺪي‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ و ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﺗﺎم ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ‪ 3‬ﺳﺘﻮنﻧﻮﻳﺲِ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ زﻧﮓ زد و ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺤﺚ ﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻄﻮر در اﭘﻞ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ را ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﺳﺎﻧﺴﻮر ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﺮﺳﻨﺪ‪ .‬از ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺖ رﺋﻴﺲ‬ ‫ﻳﻚ ﻛﻤﻴﺘﻪي ﻣﺸﺎوره ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻧﻈﺎرﺗﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ رﺋﻴﺲِ او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻀﺎد‪ ‬ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻤﻴﺘﻪاي ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺮزهﻧﮕﺎري ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞِ دﻳﮕﺮي ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻤﻴﻞِ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ اﻳﻦ‬ ‫وﻇﻴﻔﻪي اﺧﻼﻗﻲ را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻗﺎﺋﻠﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮزهﻧﮕﺎري را از آﻳـﻔـُﻦ دور ﻧﮕﻪ دارﻳﻢ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻧﺒﺎلِ اﻧﺤﺮاف‪‬‬ ‫اﺧﻼﻗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮاغ اَﻧﺪروﻳﺪ ﺑﺮوﻧﺪ‪«.‬‬ ‫‪Mark Fiore‬‬ ‫‪Pulitzer‬‬ ‫‪Tom Friedman‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحـه‪٤٥٦ :‬‬ ‫‪2‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺘﺞ ﺑﻪ رد و ﺑﺪل ﺷﺪنِ اﻳﻤﻴﻞ ﺑﺎ راﻳﺎن ﺗ‪‬ﻴﺖ‪ ،1‬ﺳﺮدﺑﻴﺮِ ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﻧﺎم و‪‬ﻟﻲو‪‬گ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬او ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ ﻛﻪ داﺷﺖ ﺷﺮاﺑﻲ ﻣﺮد اﻓﻜﻦ ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﺎ ارﺳﺎل اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮلِ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮاﻧﻪي‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اَپ اﺳﺘﻮر را ﺗﻘﺒﻴﺢ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬اﮔﺮ دﻳﻼن اﻣﺮوز ‪ 20‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮ ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺘﺖ‬ ‫داﺷﺘﻲ؟ آﻳﺎ اﺻﻼً ﺑﺎب ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﻛﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ رﺑﻄﻲ ﺑﻪ “اﻧﻘﻼﺑﻲﮔﺮي” دارد؟ اﻧﻘﻼبﻫﺎ ﺑﺮاي‬ ‫آزادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣ‪‬ﺮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﻏﺎﻓﮕﻴﺮ ﻛﺮدن ﺗ‪‬ﻴﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻌﺪ ﺟﻮاﺑﺶ را داد‪ .‬ﺷﺐ از ﻧﻴﻤﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬آره‪ ،‬آزادي از ﺷﺮّ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺷﺨﺼﻲ ﺗﻮ را ﻣﻲدزدﻧﺪ‪ ،‬آزادي از دﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺗﺮي ﻣﻮﺑﺎﻳﻠﺖ را ﺧﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آزادي از ﻫﺮزهﻧﮕﺎري‪ .‬آره‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ آزادي اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻪ ﻋﻮض ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪،‬‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ دﻧﻴﺎي آﻧﻬﺎ دارد ﻣﺤﻮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬واﻗﻌﺎً ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺗ‪‬ﻴﺖ در اﻳﻤﻴﻞِ ﺑﻌﺪي‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﻠَﺶ و ﻣﺴﺎﺋﻞِ دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻌﺪ دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﺮِ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫ﺳﺎﻧﺴﻮر‪» :‬و ﻣﻲداﻧﻲ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﻦ “آزادي از ﻫﺮزهﻧﮕﺎري” را ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬ﻫﺮزهﻧﮕﺎري ﺧﻮب اﺳﺖ! و ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ زﻧﻢ ﻫﻢ ﺑﺎﻫﺎش ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ وﻗﺘﻲ ﭘﺪر ﺷﺪي‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﻬﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻘﻂ آزادي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﭘﻞ ﺳﻌﻲ دارد ﻛﺎري‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻼح ﻛﺎرﺑﺮاﻧﺶ ﻫﺴﺖ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ« و در آﺧﺮ ﻧﻈﺮي ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮﻛﻨﻨﺪه ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬از اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﮕﺬرﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﭼﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﻛﺮدهاي ﻛﻪ ﺑﻬﺶ ﻣﻲﻧﺎزي؟ ﺧﻮدت ﭼﻴﺰي درﺳﺖ ﻛﺮدهاي؟ ﻳﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻠﺪي ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧ‪‬ﻖ ﺑﺰﻧﻲ و‬ ‫اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎﺷﺎن را ﻛﻢارزش ﺟﻠﻮه دﻫﻲ!؟«‬ ‫ﺗ‪‬ﻴﺖ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در ﺳﺎﻳﺖ‪ ‬ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ رو در رو ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن و وبﻻگﻧﻮﻳﺲﻫﺎ ﺑﺤﺚ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻻﻳﻖِ ﻳﻚ اﻋﺘﺒﺎرِ ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺮﻛﺘﺶ‬ ‫ت ﻣﻮﻓﻘﻲ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﻜﺴﺘﻦِ ﻗﺎﻟﺐِ ﺟﺎ اﻓﺘﺎدهي ﻣﺪﻳﺮانِ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ .‬وي ﻧﻪ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻ ‪‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﺷﺮﻛﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺳﺎسِ اﻋﺘﻘﺎدات‪ ‬ﻗﻮي ﺗﺄﺳﻴﺲ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻠﻨﺎً از آﻧﻬﺎ دﻓﺎع ﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻮت‪ ،‬ﺑﻲﺗﻌﺎرف و ﺣﺘﻲ ﺳﺎﻋﺖ دو ﺻﺒﺢِ ﻳﻚ روزِ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ‪ «.‬ﺑﺴﻴﺎري از وﺑﻼگﻧﻮﻳﺲﻫﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻮاﻓﻖ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و اﻳﻤﻴﻞﻫﺎي ﺳﺘﺎﻳﺶآﻣﻴﺰِ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ “او” رواﻧﻪ ﺷﺪ‪“ .‬ﺟﺎﺑﺰ” ﻫﻢ اﺣﺴﺎسِ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﻛﺮد؛ او‬ ‫ﻣﺸﺎﺟﺮهاش ﺑﺎ ﺗ‪‬ﻴﺖ و ﺗﻌﺪادي از آن ﺗﻤﺠﻴﺪﻫﺎ را ﺑﺮايِ ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﭼﻴﺰي دﻟﺴﺮدﻛﻨﻨﺪه راﺟﻊ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦِ اﭘﻞ وﺟﻮد داﺷﺖ زﻳﺮا آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﭘﻞ را‬ ‫ﻣﻲﺧﺮﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺎدر ﻧﺒﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺎرﺗﻮنﻫﺎيِ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ ﻣﻮارد‪ ‬ﺷﺎﻣﻞِ ﻫﺮزهﻧﮕﺎري دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺖ‪‬‬ ‫ﻓُﻜﺎﻫﻲِ ‪ eSarcasm.com‬ﺟﻨﺒﺶِ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲِ »آره اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﺮزهﻧﮕﺎري ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ« را ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ و‬ ‫ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﺎ آدمﻫﺎيِ ﺑﻲدﻳﻦِ ﻛﺜﺎﻓﺖ‪ ‬ﻣﻨﺤﺮﻓﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺼﺎوﻳﺮِ ﻣﺴﺘﻬﺠﻦ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻦ‪ ،‬ﻳﺎ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻲروﻳﻢ دﻧﺒﺎلِ اﻳﺪهي ﺟﺎﻣﻌﻪي ﺑﺎزِ ﺑﺪونِ ﺳﺎﻧﺴﻮر‪ ،‬ﺗﺎ ﻳﻚ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮرِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺮايﻣﺎن‬ ‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮد ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ و ﭼﻪ ﻧﺒﻴﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ و اﭘﻞ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪي و‪‬ﻟﻲو‪‬گ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ وبﺳﺎﻳﺖ‪ ‬ﮔﻴﺰﻣﻮدو وارد درﮔﻴﺮي ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺎﻳﺖ ﺗﺼﺎوﻳﺮِ ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ از آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬را ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ اﭘﻞ در ﻛﺎﻓﻪاي ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻗﺒﻞ از‬

‫‪Ryan Tate‬‬ ‫‪Valleywag‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحــه‪٤٥٧ :‬‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻲِ رﺳﻤﻲِ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬روي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎسِ ﺷﻜﺎﻳﺖ‪ ‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺧﺒﺮﻧﮕﺎرِ ﻣﺬﻛﻮر‬ ‫ﻫﺠﻮم ﺑ‪‬ﺮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺆال در اذﻫﺎن ﻣﻄﺮح ﺷﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺟﻨﻮنِ ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺮدنﻛﺸﻲ در ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺘﻪ؟‬ ‫ﺟﺎن اﺳﺘﻴﻮارت از دوﺳﺘﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ و ﻃﺮﻓﺪارانِ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ اﺳﺘﻴﻮ در ﻓﻮرﻳﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك رﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺳﺮانِ‬ ‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ او ﻫﻢ ﻳﻚ دﻳﺪارِ ﺧﺼﻮﺻﻲ داﺷﺖ وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺸﺪ اﺳﺘﻴﻮارت از ﺗﻌﻘﻴﺒﺶ در‬ ‫د‪‬ﻳﻠﻲﺷﻮ‪ 1‬دﺳﺖ ﺑﺮ دارد‪ .‬او در ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻟﺤﻦِ ﻃﻨﺰِ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮِ ﺧﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺻﻼً ﻗﺮارﻣﺎن اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺒﻮد! ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺎﺷﺪ! ﻫ‪‬ﻲ ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺷﻤﺎﻫﺎ ﻳﺎﻏﻲ ﺑﻮدﻳﺪ ﻧﻪ ﺗﻮﺳ‪‬ﺮيﺧﻮر‪ .‬وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﭼﻲ؟ ﻣﺜﻼً‬ ‫دارﻳﺪ آدم ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ؟ ﺳﺎل ‪ 1984‬را ﻳﺎدﺗﺎن رﻓﺘﻪ‪ ،‬آن آﮔﻬﻲﻫﺎي ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺮ ﻗﻴﻢِ ﺑﺰرگ را؟ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﻮي آﻳﻨﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻜﻨﻴﺪ!«‬ ‫در اﻧﺘﻬﺎيِ ﺑﻬﺎر‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻴﻦِ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎمِ ﺻﺮف‪ ‬ﻧﺎﻫﺎر‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﺗﻜﺒﺮ دارد‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺘﺶ ﮔﺮه ﺧﻮرده‪ .‬او ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻲﻓﻜﺮي ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ و ﻋﻘﺎﻳﺪش را ﺑﺎ ﺷﺪت‪ ‬ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻛﺮﺳﻲ ﺑﻨﺸﺎﻧﺪ‪ «.‬اﻳﻦ ﺗﻜﺒﺮ‪ ،‬وﻗﺘﻲ اﭘﻞ در ﻣﻮﺿﻊ‬ ‫ﺿﻌﻒ ﺑﻮد ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﺪﻳﺪ ﻧﻤﻲآورد‪ .‬وﻟﻲ آﻧَﻚ اﭘﻞ ﻏﻮلِ ﺑﺎزارِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎيِ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﮔﺬر از اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺰرگ ﺑﺪل ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ و ﺗﻜﺒﺮ را از ﺧﻮدﻣﺎن دور ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ «.‬اَل ﮔُﺮ ﻫﻢ در آن‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪» :‬ﺳﺎﺑﻘﻪي اﭘﻞ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻵن دﻳﮕﺮ ﭘﺮﺗﺎبِ ﭘ‪‬ﺘﻚ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻤﺖ‪ ‬ﻗَﻴِﻢِ ﺑﺰرگ ﻣﻄﺮح ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ اﭘﻞْ ﺑﺰرگ اﺳﺖ و ﻣﺮدم اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ را ﺗﻜﺒﺮآﻣﻴﺰ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در‬ ‫ﻣﻮﺿﻊِ ﺗﻮﺳﺮيﺧﻮر ﺑﻮدن ﺑﻬﺘﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ در ﻣﻮﺿﻊ ﻳﻚ ﻏﻮلِ ﻓﺮوﺗﻦ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ ﺻﺒﺮِ ﻛﻤﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻋﻠﺖ‪ ‬ﺳﺮزﻧﺶِ اﭘﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪:‬‬ ‫»ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞ ﮔﻮﮔﻞ و ادوﺑﻲ ﭘﺸﺖﺳﺮﻣﺎن دروغ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺳﻌﻲ دارﻧﺪ ﺗﻜﻪﭘﺎرهﻣﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ «.‬ﻧﻈﺮش راﺟﻊ‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺎﻫﻲ اﭘﻞ ﮔﺮدنﻛﺸﻲ ﻣﻲﻛﺮد ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻧﮕﺮانِ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﮔﺮدنﻛﺶ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪«.‬‬

‫آﻧﺘﻦﮔ‪‬ﻴﺖ‪ :‬ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫در ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهي ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻣﺼﺮﻓﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻦِ ﻃﺮاﺣﺎن و ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻨﺸﻲ داﺋﻤﻲ وﺟﻮد‬ ‫دارد؛ ﮔﺮوه‪ ‬اول ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﺑﻪ زﻳﺒﺎﺳﺎزيِ ﻣﺤﺼﻮل اﺳﺖ و ﮔﺮوه دوم ﺑﻪ ﺣﺴﺐِ وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮلِ ﺗﻮﻟﻴﺪي‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﭘﺲِ اﻳﻔﺎي وﻇﺎﻳﻒ‪ ‬اﺻﻠﻲ و ﺿﺮوري ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬در اﭘﻞ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﻫﻢ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ را در اوج ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗَﻨ‪‬ﺶ‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از ﺳﺎل ‪ 1997‬ﻛﻪ او و ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪) ‬ﻣﺪﻳﺮ ارﺷﺪ ﻃﺮاﺣﻲ( ﺑﺪل ﺑﻪ دو ﺷﺮﻳﻚ‪ ‬ﺧﻼق ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎي‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را ﺑﻬﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﺎﻳﺪ روزي ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻓﺎﺋﻖ آﻣﺪ‪ .‬اﻋﺘﻘﺎدﺷﺎن ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻃﺮاﺣﻲِ‬ ‫ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖﻫﺎي ﻓﺮا ا‪‬ﻧﺴﺎﻧﻲِ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ‬آﻳـﻤ‪‬ﻚ و آﻳـﭙﺎد ﺑﻪ اﻳﻤﺎن ﺑﺪل ﺷﺪ‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻫﺮ ﮔﺎه ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﻓُﻼن ﻛﺎر ﻧﺎﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬آﻳﻮ‪ ‬و ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺗﻼشِ ﻣﻀﺎﻋﻒ وا ﻣﻲداﺷﺘﻨﺪ و‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻢ اﻳﻦ ﺗﻼشﻫﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲداد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ از اﺷﻜﺎﻻت‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ ﮔﺮﻳﺰي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل در ﻣﻮرد‪ ‬آﻳـﭙﺎد ﻧﺎﻧﻮ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ‪ ‬ﺧﺮاش ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا آﻳﻮ‪ ‬اﺳﺘﻔﺎده از روﻛﺶِ ﺷﻔﺎف را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ از ﺧﻠﻮصِ‬ ‫)ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ ﺷﻮﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲِ ﻃﻨﺰ در اﻣﺮﻳﻜﺎ‪.‬م( ‪Daily Show‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحـه‪٤٥٨ :‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺎﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺤﺮانزا ﻧﺒﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﭘﺮوژهي آﻳـﻔـُﻦ ‪ ،4‬ﺳﻠﻴﻘﻪي ﻃﺮاﺣﻲِ آﻳﻮ‪ ‬ﺑﻪ ﺟﻨﮓ‪‬‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦِ ﺛﺎﺑﺖ‪ ‬ﻓﻴﺰﻳﻚ رﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ داﻳﺮهي ﺗﺤﺮﻳﻒ‪ ‬واﻗﻌﻴﺖ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد آﻧﻬﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد! ﻓﻠﺰات‪ ،‬ﻣﺘﺮﻳﺎلِ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﻗﺮارﮔﻴﺮي در ﻛﻨﺎر آﻧﺘﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤﻲروﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﻞ ﻓﺎراد‪‬ي‪ 1‬ﻧﻴﺰ ﺟﺮﻳﺎنِ اﻣﻮاجِ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ را‬ ‫ﺑﻪ د‪‬ورِ ﺳﻄﺢِ ﻳﻚ ﻓﻠﺰ ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬ﻧﻪ از ﻣﻴﺎنِ آن‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﺟﻮد‪ ‬ﻗﺎبِ ﻓﻠﺰي د‪‬ورِ ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻜﻞﮔﻴﺮيِ ﭼﻴﺰي ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ “ﻗﻔﺲ ﻓﺎراد‪‬ي” ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎي ورودي ﻳﺎ ﺧﺮوﺟﻲ را دﭼﺎرِ ﻧﻘﺼﺎن‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻗﺴﻤﺖ‪ ‬زﻳﺮﻳﻦِ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺨﺶِ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ آﻳﻮ‪ ‬آن را ﻣﺨﺮبِ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻃﺮح ﻣﻲداﻧﺴﺖ و از اﻳﻦ رو ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻳﻚ ﻧﻮارِ ﺑﺎرﻳﻚ آﻟﻮﻣﻴﻨﻴﻮﻣﻲ دور ﺗﻠﻔﻦ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﺟﻮاب‬ ‫دادنِ اﻳﻦ ﻃﺮح‪ ،‬آﻳﻮ‪) ‬ﻧﻪ ﻳﻚ ﻧﻮار ﺑﺎرﻳﻚ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ( ﻳﻚ ﻗﺎبِ اﺳﺘﻴﻞ د‪‬ورِ آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ‪،‬‬ ‫ﺗﻘﻮﻳﺖﻛﻨﻨﺪهي ﺳﺎﺧﺘﺎرِ ﺗﻠﻔﻦ و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮاق ﺑﻮد‪ ،‬و در ﺿﻤﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﺑﺨﺸﻲ از آﻧﺘﻦ ﻫﻢ اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﭼﺎﻟﺶﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد؛ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرِ اﻳﻔﺎيِ ﻧﻘﺶِ آﻧﺘﻦ‪ ،‬ﻗﺎبِ ﻓﻠﺰي ﺑﺎﻳﺪ دارايِ ﻳﻚ ﺷﻜﺎف‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ‬ ‫ﻣﻲﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻛﻪ ﭘﺮ ﺷﺪنِ اﺗﻔﺎﻗﻲِ آن ﺑﺎ ﻧﺮﻣﻲِ اﻧﮕﺸﺖ ﻳﺎ ﻛﻒ‪ ‬دﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﺳﻴﮕﻨﺎل ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﮔﺮوه‪‬‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﺳﻄﺢ ﻓﻠﺰ را اراﺋﻪ ﻛﺮد ﺗﺎ از ﺑﺮوزِ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻤﺎﻧﻌﺖ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ آﻳﻮ‪ ‬ﮔﻔﺖ‬ ‫ﻛﻪ روﻛﺶ‪ ،‬از ﺑﺮاﻗﻲِ ﻇﺎﻫﺮِ ﻓﻠﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ در ﺟﻠﺴﺎﺗﻲ ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻪ ﺳﻤﻊ و ﻧﻈﺮِ ﺟﺎﺑﺰ رﺳﻴﺪ‪ ،‬وﻟﻲ او ﺑﺎز‬ ‫ﻫﻢ ﭘﻨﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ آدرس ﻏﻠﻂ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ از ﭘﺲ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﻴﺪ و آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﺣﺮﻓﺶ ﮔﻮش ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫آن ﻃﺮاﺣﻲ‪“ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً” ﺑﻲاﺷﻜﺎل از ﻛﺎر در آﻣﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬در ژوﺋﻦ ‪ 2010‬ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪ‪ ،‬در ﻇﺎﻫﺮ ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ زودي ﻛﺸﻒ و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻣﻄﻤﺌﻦ در دﺳﺖ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص‬ ‫اﮔﺮ ﻧﺮﻣﻲِ دﺳﺖ‪ ‬ﭼﭗِ ﺷﻤﺎ آن ﺷﻜﺎف‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ را ﭘ‪‬ﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺗﻤﺎس از دﺳﺖ ﻣﻲرﻓﺖ؛ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎلِ‬ ‫ﺑﺮوزش ﻳﻚ ﺑﻪ ﺻﺪ ﺑﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ رازداري در ﻣﻮرد‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬در دﺳﺖ‪ ‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻦِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‬ ‫)ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﺑﺪﻧﻪي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻛﻪ روي ﺳﺎﻳﺖ‪ ‬ﮔﻴﺰﻣﻮدو رﻓﺖ ﻫﻢ اﻟﻜﻲ ﺑﻮد‪ (،‬ﺣﺘﻲ ﺗﺴﺖﻫﺎيِ ﻋﻤﻠﻜﺮديِ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮل ‪-‬ﻛﻪ اﻛﺜﺮِ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎيِ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ -‬ﻫﻢ ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﺗﻮﻧﻲ ﻓ‪‬ﻴﺪ‪‬ل‬ ‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺆالِ اﺻﻠﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻳﻦ دو ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ “اوﻟﻮﻳﺖ دادن ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ” و “ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻣﺤﺪودﻳﺖ در ﻣﻮرد‪ ‬اﻓﺸﺎي اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﻣﺤﺼﻮلِ در دﺳﺖ‪ ‬ﺳﺎﺧﺖ” ﺑﻪ اﭘﻞ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟ از ﻣﻨﻈﺮِ ﻛﻠﻲ ﺑﻠﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺪرت‪ ‬ﺑﺪون ﻧﻈﺎرت‪ ،‬ﭼﻴﺰِ ﺑﺪي اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻫﻤﺎن اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻮرد‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬رخ داد‪«.‬‬ ‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اﭘﻞ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎ دﻳﺪﻧﺶ در ﺟﺎ ﺧﺸﻚﻣﺎن زد‪،‬‬ ‫ﻗﻄﻌﺎً ﻣﺸﻜﻞِ “ﻗﻄﻊِ ﻳﻜﻲ از ﻫﺮ ﺻﺪ ﺗﻤﺎس” ﺗﻴﺘﺮ ﺧﺒﺮﻫﺎ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﻮرد‪ ‬اﭘﻞ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ “آﻧﺘﻦﮔ‪‬ﻴﺖ” ﻣﻌﺮوف ﺷﺪ‪ ،‬و اﻟﺘﻬﺎب زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ در اواﻳﻞِ ﺟﻮﻻي‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﭘﺲ از‬ ‫اﻧﺠﺎمِ ﺗﺴﺖﻫﺎي ﺳﺨﺖ روي آﻳـﻔـُﻦ ‪ ،4‬ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻣﺸﻜﻞِ آﻧﺘﻦ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪ آن را ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي ﺗﻌﻄﻴﻼت در دﻫﻜﺪهي ﻛُﻨﺎيِ ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺮ و ﺻﺪاﻫﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪ‪ .‬در اﺑﺘﺪا ﺣﺎﻟﺖ‪ ‬ﺗﺪاﻓﻌﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن داﺋﻢ ﺑﺎ او ﺗﻤﺎسِ ﺗﻠﻔﻨﻲ داﺷﺖ و ﺟﺎﺑﺰ اﺻﺮار ﻣﻲورزﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﻣﻮزيﮔﺮيِ‬ ‫ﮔﻮﮔﻞ و ﻣﻮﺗﻮروﻻ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ اﭘﻞ را از ﭘﺎ در ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ «.‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﺑﺎ ﻓﺮوﺗﻨﻲ اﺻﺮار ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻴﺎ‬ ‫‪Michael Faraday‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحــه‪٤٥٩ :‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺸﻜﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﺣﻠﺶ ﻛﻨﻴﻢ« و ﻗُﻠﺪريِ اﭘﻞ را ﮔﻮﺷﺰد ﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﺪان از آن ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺎ‬ ‫ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮِ ﺳﻴﺎه‪-‬ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬درﺳﺖ‪-‬ﻏﻠﻂ‪ ‬او در ﻧﮕﺎه ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺗﻌﺎرض داﺷﺖ‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﺷﺮﻛﺘﻲ اﺧﻼقﻣﻨﺪ‬ ‫اﺳﺖ و اﮔﺮ دﻳﮕﺮان ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﻦ را ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺎي ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻮد ﻧﻪ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺗﺎ ﻓﺮوﺗﻨﻲ ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫دوﻣﻴﻦ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻞ او آزردﮔﻲ ﺑﻮد‪ .‬دوﺑﺎره اﻧﺘﻘﺎدات را ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ‪ ‬اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻏﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬درﺳﺖ ﺑﺮ ﻋﻜﺲِ ﺑﻌﻀﻲ از ﻋﻤﻞﮔﺮاﻫﺎيِ ﻣﺤﺾ در ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﻣﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﻦ ﺑﻪ اﻧﺠﺎمِ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻗﻠﺒﺎً ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻏﻠﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ وﻗﺘﻲ ﺧﻮد را ﺣﻖ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻲداﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ‪ ،‬از زﻳﺮ ﺑﺎرِ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻣﺸﻜﻠﻲ را ﺣﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‬ ‫وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﮔَﻨﺪش ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ارزﺷﺶ را ﻧﺪارد‪ «.‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﺗﻴﻢ ﻛﻮك ﺑﻮد ﻛﻪ او را از رﺧﻮت ﺑﻴﺮون‬ ‫آورد‪ .‬از ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻧﻘﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ اﭘﻞ دارد ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻗﻠﺪرﻣ‪Ĥ‬ب و از ﺧﻮد راﺿﻲ‪ .‬ﻓﺮداروز‪،‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از دﻧﺪهي راﺳﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺗﻪ و ﺗﻮﻳﺶ را در ﺑﻴﺎورﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﺎ رﺳﻴﺪنِ دادهﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻤﺎسﻫﺎي ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ از ﺷﺮﻛﺖ ‪ ،AT&T‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﻣﺸﻜﻠﻲ در ﻣﻴﺎن‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ آﻧﻘﺪر ﻛﻮﭼﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺮدم ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﻣﺎدهي ﺑﺮﮔﺸﺖ از ﻫﺎواﻳﻲ ﺷﺪ وﻟﻲ ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﭘﺮواز‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺗﻤﺎس ﺗﻠﻔﻨﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎي ﻣﻌﺘﻤﺪ را ﻓﺮا ﺑﺨﻮاﻧﺪ؛ ﻣﺮدان ﺧﺮدﻣﻨﺪي ﻛﻪ در‬ ‫روزﮔﺎرِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش اول )ﺳﻲ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ( ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪاي ﺗﺮﻛﺶ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺗﻤﺎس را رِﺟﻴﺲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻐﻪي رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬دارم از ﻫﺎواﻳﻲ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺮدم‬ ‫ﺗﺎ ﻗﻀﻴﻪي آﻧﺘﻦ را ﺣﻞ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺸﻮرﺗﺖ ﻧﻴﺎز دارم‪ «.‬ﺑﺮاي ﺳﺎﻋﺖ‪ 13:30 ‬ﻓﺮدا ﻋﺼﺮ در اﺗﺎقِ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ‬ ‫در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻔﺮ دوم ﻟﻲ ﻛﻠﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲِ اﭘﻞ‬ ‫ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ آﻧَﻚ ﺟﺎﺑﺰ او را ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﻣﻲﻃﻠﺒﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﻜﺎرِ ﻛﻠﻮ‪ ،‬ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ ﻧﻴﺰ دﻋﻮت ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﭘﺴﺮش را ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻴﺎورد‪ .‬رﻳﺪ‪ ،‬آن ﻣﻮﻗﻊ ﺳﺎل آﺧﺮِ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﺮاي دو روز‪ ،‬روزي ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ در ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎﺷﻢ و ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻨﺎرم ﺑﺎﺷﻲ ﭼﻮن ﺗﻮيِ اﻳﻦ دو روز‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺪازهي ﺑﻴﺶ از دو ﺳﺎل ﺗﺤﺼﻴﻞ در داﻧﺸﻜﺪهي اﻗﺘﺼﺎد ﭼﻴﺰ ﻳﺎد ﺧﻮاﻫﻲ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻗﺮار اﺳﺖ ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦﻫﺎي دﻧﻴﺎ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت واﻗﻌﺎً ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﻮي ﻳﻚ اﺗﺎق ﺑﺎﺷﻲ و ﻛﺎرﺷﺎن را ﺑﺒﻴﻨﻲ‪ «.‬وﻗﺘﻲ از اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬اﺷﻚ در ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺣﺎﺿﺮم دوﺑﺎره ﺗﻤﺎمِ آن دورهي ﺳﺨﺖ را از ﺳﺮ ﺑﮕﺬراﻧﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻪ رﻳﺪ ﻓﺮﺻﺖ ﻛﻨﺪ ﻣﺮا ﺣﻴﻦِ ﻛﺎر ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲدﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﺪرش ﭼﻪ ﻛﺎره اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻛﺘﻲ ﻛﺎﺗُﻦ‪ 1‬ﻣﺪﻳﺮِ ﻻﻳﻖِ رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻧﻴﺰ ﻫﻔﺖ ﻣﺪﻳﺮِ ارﺷﺪ‪ ‬اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻤﻊ آﻧﻬﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻠﺴﻪ ﺗﻤﺎمِ ﻋﺼﺮ‬ ‫ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮم ﺑﻮد‪ «.‬دادهﻫﺎي ﺟﻤﻊآوري ﺷﺪه را از ﻧﻈﺮ‬ ‫ﮔﺬراﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻢ از ﺣﻘﺎﻳﻖِ ﻣﻮﺟﻮد‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ؟«‬ ‫ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ آرامﺗﺮﻳﻦ و ر‪‬كﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮد‪ ‬ﺟﻠﺴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ ﺣﻘﻴﻘﺖ را ﺑﻴﺎن ﻛﻦ‪ :‬دادهﻫﺎ را‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻜﺒﺮ روي‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﻧﺮو‪ ،‬ﺑﻲﭘﺮوا و ز‪‬ﻣﺨﺖ ﻫﻢ ﻧﺒﺎش‪ «.‬دﻳﮕﺮان از ﺟﻤﻠﻪ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‪ ،‬از ﺟﺎﺑﺰ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ‪ ‬ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ د‪‬ﻣﺖ را ﺑﺰﻧﻲ زﻳﺮ ﺑﻐﻠﺖ و ﺑﺮوي ﺗﻮي ﺟﻠﺴﻪي ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻲ‪“ :‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اﻧﺴﺎﻧﻴﻢ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮﻳﻦﻫﺎ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬دادهﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ‪ «”...‬و اﻳﻦ‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻛﻠﻲ ﺷﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺤﺚ‪ ‬ﺟﻠﺴﻪ ﭼﺮﺧﻴﺪ روي ﺣﺲِ ﺗﻜﺒﺮ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ ﮔﻔﺖ ﻻزم‬ ‫‪Katie Cotton‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحـه‪٤٦٠ :‬‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ زﻳﺎد ﻧﮕﺮاﻧﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪﻫﺎ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﺳﻌﻲ ﺑﺮاي ﻣﺘﻮاﺿﻊ ﻧﺸﺎن دادنِ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﻮاب‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬او درﺑﺎرهي ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪“ :‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﻳﺪﺗﺎن ﻣﻲﺷﻮد”‪«.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪي ﺧﺒﺮي‪ ،‬ﺟﻤﻌﻪي ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ در ﺗﺎﻻرِ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮﺻﻴﻪي ﻣ‪‬ﻚﻛ‪‬ﻨﺎ را ﻧﺼﺐاﻟﻌﻴﻦ ﻗﺮار داد‪.‬‬ ‫ﻧﻪ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮد و ﻧﻪ ﺗﻌﻈﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﺎ ﺑﻴﺎنِ اﻳﻨﻜﻪ اﭘﻞ ﻣﻨﺸﺎء ﻣﺸﻜﻞ را ﻓﻬﻤﻴﺪه و ﺳﻌﻲ در رﻓﻊ‬ ‫آن دارد‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ از اﻫﻤﻴﺖ‪ ‬ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻜﺎﻫﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭼﺎرﭼﻮبِ ﺑﺤﺚ را ﻋﻮض ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎمِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﻣﺸﻜﻞ دارﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮدش ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺮﻓﻲ در آن روﻳﺪاد »ﺧﻴﻠﻲ آزاردﻫﻨﺪه« ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ او ﺗﻮاﻧﺴﺖ آن را ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﻏﻴﺮ اﺣﺴﺎﺳﻲ و ﺻﺮﻳﺢ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻬﺎر ﺟﻤﻠﻪي ﻛﻮﺗﺎه‪ ‬ﺧﺒﺮي ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻪ اﻳﻦ را ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺎرﺑﺮانﻣﺎن را‬ ‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻧﮕﻪ دارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﺎراﺣﺖ اﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻠﻔﻨﺶ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ )ﺑﺎ ﻧﺮخِ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ‪ ،٪1.7‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻮمِ ﻧﺮخِ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﺮاي آﻳـﻔـُﻦ ‪ 3GS‬و اﻛﺜﺮ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي دﻳﮕﺮ( ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﻗﺎب ﺿﺪ ﺿﺮﺑﻪي ﻣﺠﺎﻧﻲ از اﭘﻞ‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ دادهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮِ ﺑﺮوزِ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻋﻴﻦِ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺒﻮد زﻳﺮا ﻃﺮاﺣﻲ آﻧﺘﻦِ آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬آن را ﻛﻤﻲ ﺑﺪﺗﺮ از ﺳﺎﻳﺮ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ )ﺣﺘﻲ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦِ‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ( ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻲﺷﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺷﻮرشِ رﺳﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﺗﻤﺎسﻫﺎيِ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖِ آﻳـﻔـُﻦ ‪4‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺰرگ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻪ ﻃﺮزي واﻗﻌﺎً اﻓﺮاﻃﻲ ﺑﻪ ﻗﻀﻴﻪ داﻣﻦ زدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ «.‬ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬ﻧﮕﺮاﻧﻲ از ﻋﺪمِ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲِ ﺻﺮﻳﺢ و ﻋﺪمِ اﻋﻼمِ ﻓﺮاﺧﻮانِ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬اﻛﺜﺮِ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺑﺎ او ﻣﻮاﻓﻖ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻃﻮلِ زﻣﺎنِ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ‪ ‬آﻳـﻔـُﻦﻫﺎيِ ﭘﻴﺶﻓﺮوش ﺷﺪه‪ ،‬از دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ وﻟﻲ ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺳﺮﻳﻊاﻟﻔﺮوشﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮلِ ﺗﺎرﻳﺦِ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ ﻣﻨﺎﻗﺸﻪي رﺳﺎﻧﻪاي ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮعِ دﻳﮕﺮي‬ ‫ﻣﻌﻄﻮف ﺷﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﺣﻖ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺳﺎﻳﺮِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ دارﻧﺪ؟ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺟﻮاب ﻣﻨﻔﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﻪ آن راﺣﺖﺗﺮ از ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ادﻋﺎيِ ﻣﻌﻴﻮب و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻮدنِ آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از ﺗﻔﺴﻴﺮﮔﺮانِ رﺳﺎﻧﻪاي دﻳﺮ ﺑﺎور ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﻞ ووﻟﻒ‪ 1‬از ﺳﺎﻳﺖ ‪ newser.com‬ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬روز‬ ‫ﻗﺒﻞ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﻣﺪﺑﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﻏﻴﺮﺗﺪاﻓﻌﻲ و ﻋﺎدﻻﻧﻪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﺷﻨﻲِ ﺧﺪﺷﻪدار ﻛﺮدنِ ﺻﺪاﻗﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ رويِ ﺻﺤﻨﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻞ را اﻧﻜﺎر‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎدات را رﻓﻊ‪ ،‬و ﻧﻜﻮﻫﺶ را ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮِ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺳﻄﺤﻲ ﺗﺎزه در “ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲِ ﻣﺪرن‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪنِ ﭘﻴﻜﺎنِ اﻧﺘﻘﺎدات ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬رﻗﺒﺎ‪،‬‬ ‫و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬ﺑﺤﺮان” ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ دﻳﺮ ﺑﺎوري و ﺑ‪‬ﻬﺖ و ﺣﻴﺮت ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬آﻧﻬﺎ‬ ‫ﭼﻄﻮر ﺑﻪ آن رﺳﻴﺪهاﻧﺪ؟ ﻳﺎ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬او ﭼﻄﻮر ﺑﻪ آن رﺳﻴﺪه اﺳﺖ؟« ووﻟﻒ آن را ﺑﺎ رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻫﻴﭙﻨﻮﺗﻴﺰمﻛﻨﻨﺪهي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان “آﺧﺮﻳﻦ اﻧﺴﺎنِ ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ” ﻣﺮﺗﺒﻂ داﻧﺴﺖ‪ .‬ﺳﺎﻳﺮِ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎرِ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲِ رﺳﻤﻲ و اﻋﻼمِ ﻓﺮاﺧﻮانِ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﺒﺎدرت ﺑﻮرزﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﺒﻮد‪:‬‬ ‫»ﭼﻬﺮهي ﻋﺒﻮث‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮ اﺳﻜﻠﺘﻲ‪ ،‬ﺧﻮدﻛﺎﻣﮕﻲ و ﺳﻠﻮك‪ ‬ﻛﻠﻴﺴﺎﻳﻲ‪ ،‬و ﺣﺲِ راﺑﻄﻪي او ﺑﺎ ارواح ﻣﻘﺪﺳﻪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﻛﺎر‬ ‫ﻛﺮد و ﺑﻪ او در اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢﺳﺎزيِ آﻣﺮاﻧﻪ ﻛﻪ “ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ و ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﺒﺘﺬل‪ ”،‬ﺑﺮﺗﺮي‬ ‫ﻣﺤﺴﻮﺳﻲ داد‪«.‬‬ ‫‪Michael Wolff‬‬

‫‪1‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحــه‪٤٦١ :‬‬ ‫اﺳﻜﺎت آداﻣﺰ‪ ،1‬ﺧﺎﻟﻖِ ﻛُﻤﻴﻚ اﺳﺘﺮﻳﭗِ دﻳﻠﺒﺮت‪ 2‬ﻧﻴﺰ دﻳﺮ ﺑﺎور ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺻﺪ ﺑﺮاﺑﺮِ آن ﺳﺘﺎﻳﺶﮔﺮ‪ .‬او ﭼﻨﺪ روز‬ ‫ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺘﺸﺎرِ ﻳﻚ ﻣﻄﻠﺐ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ )ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ آن را ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ اﻳﻤﻴﻞ ﻛﺮد( اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻲﺷﻚ “ﻣﺎﻧﻮر ارﺗﻔﺎع ﺑﺎﻻي” ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﺟﺰ ﺗﺪرﻳﺲِ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻳﻜﻲ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎيِ ﺟﺪﻳﺪ‪‬‬ ‫رواﺑﻂ‪ ‬ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬آداﻣﺰ ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬واﻛﻨﺶِ اﭘﻞ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞِ آﻳـﻔـُﻦ ‪ ،4‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖِ ﻗﻮاﻋﺪ‪ ‬ﻣﺮﺳﻮمِ رواﺑﻂ‪‬‬ ‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي ﻗﻮاﻧﻴﻦ را از ﻧﻮ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻔﻬﻤﻴﺪ ﻳﻚ ﻧﺎﺑﻐﻪ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻼت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ را ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪنِ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ ﻫﻴﭻﻳﻚ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻮﺿﻮعِ ﺑﺤﺚ را ﺑﻪ ﻳﻚ ادﻋﺎيِ ﺑﻲ ﭼﻮن و ﭼﺮا ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪» :‬اﮔﺮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺤﺚ را از آﻳـﻔـُﻦ ‪ ،4‬ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺴﻂ ﻧﺪاده ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻳﻚ ﻛُﻤﻴﻚ اﺳﺘﺮﻳﭗِ ﺧﻨﺪهدار درﺳﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫آﻧﻘﺪر ﺑﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ در ﺻﻮرت‪ ‬ﺗﻤﺎس ﺑﺎ دﺳﺖ‪ ‬آدم‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺾِ اﻳﻨﻜﻪ او ﻣﻮﺿﻮعِ‬ ‫ﺑﺤﺚ را ﺑﻪ “ﺗﻤﺎمِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺸﻜﻞ دارﻧﺪ” ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﺧﻮﺷﻤﺰﮔﻲِ ﻣﻦ ﻫﻢ از دﺳﺖ رﻓﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﭼﻴﺰ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ ﺟﺎﻣﻊ و ﻋﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردنِ ﻋﻴﺶ و ﻃﺮبِ آدم ﻧﻤﻲﺷﻮد‪«.‬‬

‫اﻳﻨﻚ آﻓﺘﺎب ﻣﻲدﻣﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﺣﻞِ ﭼﻨﺪ ﻣﺸﻜﻞِ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪي ﺣﺮﻓﻪاي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬و ﺟﻨﮓ‪ ‬داﺋﻤﻲ ﺑﺎ ﮔﺮوه‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‬ ‫ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻴﺘﻠﺰ ﻧﻴﺰ در زﻣﺮهي اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺑﻮد‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،2007‬ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬اﭘﻞ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻧﺰاع ﺧﻮد ﺑﺎ‬ ‫“ﮔﺮوه اﭘﻞ” ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧﺎم ﺗﺠﺎريِ “اﭘﻞ” را ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ ﻛﻨﺪ )اﮔﺮ ﻳﺎدﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﮔﺮوه‪ ‬اﭘﻞ »ﺻﺎﺣﺐِ ﺣﻘﻮقِ ﻣﻌﻨﻮيِ‬ ‫آﺛﺎرِ ﺑﻴﺘﻠﺰ« ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬اﭘﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را ﺑﻪ دﻟﻴﻞِ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺎمِ اﭘﻞ از ﺳﺎل ‪ 1978‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﻮ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﭘﻴﮕﺮد ﻗﺮار داده‬ ‫ﺑﻮد( وﻟﻲ ﺑﻪ رﻏﻢ اﻳﻨﻜﻪ آن ﭘﺮوﻧﺪه ﺧﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻴﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﻴﺘﻠﺰ آﺧﺮﻳﻦ ﮔﺮوه ﻣﻮﺳﻴﻘﺎﻳﻲِ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻓﻘﺪاﻧﺶ در آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺣﺲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻋﻠﺖ‪ ‬اﺻﻠﻲِ ﻋﺪمِ ﺗﻮاﻓﻖِ ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﺎ اي‪.‬ا‪‬م‪.‬آي ﻣﻴﻮزﻳﻚ )ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ ﻧﺸﺮِ اﻛﺜﺮ آﺛﺎر‬ ‫آﻧﻬﺎ(‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺣﻘﻮقِ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ آﺛﺎر ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنِ ‪ ،2010‬ﺑﻴﺘﻠﺰ و اي‪.‬ا‪‬م‪.‬آي ﻣﻴﻮزﻳﻚ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮه در اﺗﺎقِ‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮهي اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ و ﻣﻌﺎون ارﺷﺪش در ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ا‪‬دي ﻛﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻴﺰﺑﺎنِ ﺟِﻒ ﺟﻮﻧﺰ‪ 3‬ﻣﺪﻳﺮِ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﻴﺘﻠﺰ‪ ،‬و راﺟِﺮ ﻓﺎﻛﺴ‪‬ﻦ‪ 4‬رﺋﻴﺲِ اي‪.‬ا‪‬م‪.‬آي ﻣﻴﻮزﻳﻚ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﻴﺘﻠﺰ آﻣﺎدهي ورود ﺑﻪ دﻧﻴﺎي‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﻮد‪ ،‬اﭘﻞ ﭼﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي در آﺳﺘﻴﻦ داﺷﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ رؤﻳﺎ را ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﺪ؟ ﺟﺎﺑﺰ از ﻣﺪتﻫﺎ ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎرِ اﻳﻦ‬ ‫روز را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺳﻪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺣﻴﻦِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺑﺮاي ورود‪ ‬ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﮔﺮوه‪‬‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻟﻲ ﻛﻠﻮ و ﺟﻴﻤﺰ وﻳﻨﺴ‪‬ﻨﺖ‪ ،‬رويِ آﮔﻬﻲﻫﺎ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‪ ‬ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻫﻢ ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻴﻮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻣﻦ و اﺳﺘﻴﻮ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻤﺎمِ اﺣﺘﻤﺎﻻت‪ ‬ﻣﻤﻜﻦ ﻓﻜﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ «.‬از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬درجِ‬ ‫ﻧﺎمِ ﺑﻴﺘﻠﺰ در ﺻﻔﺤﻪي اﺻﻠﻲِ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬ﺑﻴﻠﺒﻮردﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﻜﺲﻫﺎي ﮔﺮوه‪ ،‬و‬ ‫‪Scott Adams‬‬ ‫‪Dilbert‬‬ ‫‪Jeff Jones‬‬ ‫‪Roger Faxon‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ُ‬

‫ف ص ل س ـ ی و ن ه | صـفـحـه‪٤٦٢ :‬‬ ‫ﭘﺨﺶ ﻳﻚ ﺳ‪‬ﺮي آﮔﻬﻲِ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺒﻚ‪ ‬ﻛﻼﺳﻴﻚ‪ ‬اﭘﻞ‪ .‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ ﻋﺒﺎرت ﺑﻮدﻧﺪ از‪ :‬اﻧﺘﺸﺎرِ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﻛﺎﻣﻞ از ‪ 13‬آﻟﺒﻮمِ اﺳﺘﻮدﻳﻮﻳﻲِ ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ‪ 149‬دﻻر‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرِ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي دو ﺑﺨﺸﻲِ “اﺳﺎﺗﻴﺪ‪‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ”،‬و اﻧﺘﺸﺎرِ ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪي ﺗﺼﻮﻳﺮيِ ﺧﺎﻃﺮهاﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞِ ﻛﻨﺴﺮت‪ ‬واﺷﻨﮕﺘُﻦ ﻛﺎﻟﻴﺰﻳﻮم ﺑﻪ ﺳﺎل ‪.1964‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺣﺼﻮلِ ﺗﻮاﻓﻘﺎت‪ ‬ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺨﺼﺎً ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎبِ ﻋﻜﺲ ﺑﺮاي آﮔﻬﻲﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﺮ آﮔﻬﻲِ ﺗﺼﻮﻳﺮي ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﻋﻜﺲِ ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ از ﭘﺎو‪‬ل ﻣﻚﻛﺎرﺗﻨﻲ‪ 1‬و ﺟﺎن ﻟﻨﻮن ﺧﺘﻢ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻮان و ﺧﻨﺪان‪ ،‬در ﻳﻚ اﺳﺘﻮدﻳﻮيِ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺮﮔﻪي ﻧُﺖ ﺧﻴﺮه ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﻪ ﻳﺎدآورِ ﻋﻜﺲﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲِ ﺟﺎﺑﺰ و وازﻧﻴﺎك‪ ،‬در ﺣﺎلِ ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارﻫﺎي اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬ا‪‬دي ﻛﻴﻮ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آوردنِ ﺑﻴﺘﻠﺰ ﺑﻪ آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ ،‬ﻗﻠﻪي ﭼﺮاﻳﻲِ ورود‪ ‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺠﺎرت‪‬‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬

‫‪Paul MCcartney‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحــه‪٤٦٣ :‬‬

‫فصل چهل‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻮي اﺑﺪﻳﺖ‬

‫َ‬ ‫ابر‪ ،‬بشقابپرندﻩ و فراتر‬

‫آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪2‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ )‪ (1‬ﻋﺮﺿﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪ 2‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن دورﺑﻴﻦِ ﺟﻠﻮ و ﻋﻘﺐ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﻮد ‪-‬ﻫﻤﻪ ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ -‬و ﻗﻄﻌﺎً ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﺎرﻳﻚﺗﺮ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺟﺪاي از اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ دور از ﺗﻴﺮرسِ ﻓﻜﺮ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞِ ﺛﺎﻧﻮي ذﻫﻦِ او را ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺮده ﺑﻮد‪ :‬ﺟﻠﺪﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدهي ﻋﻤﻮمِ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺧﻄﻮط‪ ‬زﻳﺒﺎي آﻳـﭙ‪‬ﺪ و ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮِ آن را از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﺑﺎرﻳﻚ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺎق ﺟﻠﻮه ﻣﻲدادﻧﺪ؛ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻲ ﻣﺒﺘﺬل ﺑﺮ ﺗﻦِ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﻫﺮ ﻧﻈﺮ ﺟﺎدوﻳﻲ ﻣﻲﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻴﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪاي راﺟﻊ ﺑﻪ آﻫﻦرﺑﺎﻫﺎ زﻳﺮ دﺳﺘﺶ آﻣﺪ‪ ،‬آن را ﺑ‪‬ﺮﻳﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬داد‪ .‬ﻫﺮ آﻫﻦرﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺣﻮزهي ﺟﺬبِ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ دارد‪ ،‬ﭘﺲ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻲﺷﺪ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﺟﻠﺪ‪ ‬ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺪاﺳﺎزي اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﭽﺴﺒﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﻜﻞِ ﻛﻠﻲ دﺳﺘﮕﺎه را ﺧﺪﺷﻪدار ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢزﻣﺎن ﻳﻜﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﮔﺮوه‪ ‬آﻳﻮ‪‬‬ ‫روي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺟﻠﺪي ﺟﺪاﺷﺪﻧﻲ و دارايِ ﻟﻮﻻيِ ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺸﻮدنِ آن‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺧﻮدﻛﺎر ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺸﺖ )درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺻﻮرت‪ ‬ﺧﻨﺪان ﻳﻚ ﻛﻮدك ﻛﻪ ﻏﻠﻐﻠﻜﺶ داده ﺑﺎﺷﻲ‪ (،‬و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺟﻠﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳﻪي دﺳﺘﮕﺎه ﻫﻢ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻪ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيِ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ اﺑﺰارِ ﻓﻨﻲِ ﺳﺎده‪ ،‬دﻟﺮﺑﺎ و اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺜﺎﻟﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻴﻞِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮيِ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ ﺑﻮد‪ :‬ﺟﻠﺪ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪ 2‬ﺑﺮاي ﻫﻢ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ آﻫﻨﺮﺑﺎﻫﺎ و ﻟﻮﻻ‬ ‫ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲِ ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي ﻓﺮاوانِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪ ،2‬اﻳﻦ ﺟﻠﺪ‪ ‬ﻛﻮﭼﻚ‪ ‬ﺑﺎﻣﺰه ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻳﻚ‬ ‫از ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ زﺣﻤﺖ‪ ‬ﻃﺮاﺣﻲ آن را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻤﻲدادﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪﻫﺎي زﻳﺎدي روي ﺻﻮرتﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﻲرﻓﺖ دومِ ﻣﺎرس ‪ ،2011‬در روﻳﺪاد‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪2‬‬ ‫در ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ارﺳﺎلِ دﻋﻮتﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺣﺘﻤﺎً آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺻﺤﻨﻪي ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺗﻜﺮار ﺷﺪ‪ :‬ﻣﺪﻳﺮانِ ارﺷﺪ در ردﻳﻒ‪ ‬اول‪ ،‬ﺗﻴﻢ ﻛﻮك در ﺣﺎلِ ﻧﻮﺷﻴﺪنِ ﻧﻮﺷﺎﺑﻪي اﻧﺮژيزا‪،‬‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢِ ﺻﻮﺗﻲ در ﺣﺎلِ ﭘﺨﺶِ آﻫﻨﮓﻫﺎﻳﻲ از ﺑﻴﺘﻠﺰ‪“ :‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ” و “اﻳﻨﻚ آﻓﺘﺎب‬ ‫ﻣﻲدﻣﺪ‪ ”.‬ﭘﺴﺮِ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ در آﺧﺮﻳﻦ دﻗﺎﻳﻖ ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢ رﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دو ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎنِ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲاش ﻛﻪ‬ ‫ﭼﺸﻤﺎنﺷﺎن از ﺣﺪﻗﻪ ﺑﻴﺮون زده ﺑﻮد‪.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحـه‪٤٦٤ :‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎك ﻻﻏﺮ و ﺧﻨﺪهاي ﺑﺮ ﻟﺐ‪ ،‬روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ .‬ﺣﻀﺎر ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ و از ﻓﺮط‬ ‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ‪ ،‬دﻗﺎﻳﻘﻲ اﻳﺴﺘﺎده ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺪﺗﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ روي اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮل ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻣﺮوز را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻢ« ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻨﺪهي ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺎﻧﻪي ﺣﻀﺎر ﻫﻤﺮاه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪ 2‬را ﺑﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶِ ﺟﻠﺪ‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ آﻏﺎز ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﺑﺎر‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮل و ﺟﻠﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ذﻛﺮِ اﻧﺘﻘﺎدي ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﻋﺬابآور ﺑﻮد ‪-‬زﻳﺮا ﺣﻘﻴﻘﺖ داﺷﺖ‪ :‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ‬اول در ﻣﺼﺮف‪‬‬ ‫ﻣﺤﺘﻮا ﺑﻬﺘﺮ از ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬آن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﭘﻞ دو ﺗﺎ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺘﻮايِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﮔﺎراژﺑﻨﺪ و‬ ‫آﻳـﻤﻮو‪‬ي را ﺑﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮد و ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪي ﺑﺮاي آن ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ روي ﺻﺤﻨﻪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻘﺪر ﺳﺎﺧﺖ و ﺗﻨﻈﻴﻢِ آﻫﻨﮓ‪ ،‬ﻳﺎ ﻗﺮار دادنِ آﻫﻨﮓ و ﺟﻠﻮهﻫﺎي وﻳﮋه ﺑﺮ روي وﻳﺪﻳﻮ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ ﺳﺎده‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ارﺳﺎل و اﺷﺘﺮاكﮔﺬاريِ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮاردي ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻳـﭙ‪‬ﺪ ‪.2‬‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎرِ دﻳﮕﺮ در ﭘﺎﻳﺎنِ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬اﺳﻼﻳﺪ‪ ‬ﺗﻘﺎﻃﻊِ ﺧﻴﺎﺑﺎنِ ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد و ﺧﻴﺎﺑﺎنِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي را ﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫داد و اﻳﻦ ﺑﺎر ﻳﻜﻲ از واﺿﺢﺗﺮﻳﻦ اﺑﺮازِ ﻧﻈﺮﻫﺎي ﺧﻮد را اراﺋﻪ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﻣﺎﺣﺼﻞِ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻛﻞِ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ‪-‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬و در ﻣﻮرد‪ ‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺘﻮا و ﺟﻠﺪ و ﺣﺘﻲ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‪ -‬اﺳﺖ و ﻧﻪ‬ ‫ﻣﺎﺣﺼﻞِ آزاد ﮔﺬاﺷﺘﻦ و از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲِ اﻣﻮر‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﻣﻮرد‪ ‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي وﻳﻨﺪوزي و‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اَﻧﺪروﻳﺪي ﺻﺪق ﻣﻲﻛﺮد‪:‬‬ ‫»در دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬يِ اﭘﻞ ﺣﻚ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ از ازدواجِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎ‬ ‫اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻗﻠﺐِ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺳﺮودﺧﻮاﻧﻲ وا ﻣﻲدارد‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ در ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻣﺎوراء‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‪ 1‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﺣﻮزهي دﻳﮕﺮي ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ .‬ﻫﺠﻮمِ ﻗﺪﻳﻤﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺎزارِ ﺗﺒﻠﺖ ﺷﺮوع ﺷﺪه و درﺳﺖ دارﻧﺪ‬ ‫ﻣﺜﻞِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎيِ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻣﺎ و ﺗﻚﺗﻚ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎيِ ﺑﺪنﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺻﺤﻴﺤﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻣﺎوراء ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﺎرﺑﺮدﺷﺎن ﺳﺎدهﺗﺮ و ﺣﺴﻲﺗﺮ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺮماﻓﺰار و‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮديِ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ روﺷﻲ ﺣﺘﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺗﺮ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ در ﻫﻢ ﺗﻨﻴﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬ﻣﻌﻤﺎري ﺻﺤﻴﺤﻲ دارﻳﻢ‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎنِ ﺧﻮدﻣﺎن‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻌﻤﺎري ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺎزﻣﺎنِ او‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در روحِ اﺳﺘﻴﻮ ﻫﻢ ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫و اﻣﺎ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﻫﻤﻪ ﺗﺸﻜﺮ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن از ﻣﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎري را ﻛﻪ‬ ‫ﻋﺎﺷﻘﺶ ﻫﺴﺘﻴﻢ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪ .‬از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﻣﺘﺸﻜﺮم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را دادﻧﺪ ﺗﺎ رويِ رؤﻳﺎﻫﺎﻣﺎن ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ و‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ را ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از روﻳﺪاد‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﻲ اﻧﺮژي ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ‪ ،‬رﻳﺪ و دو دوﺳﺖ‪ ‬او ﺑﻪ ﻫﺘﻞِ ﭼﻬﺎر ﻓﺼﻞ‬ ‫آﻣﺪ ﺗﺎ ﻧﺎﻫﺎر را ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺗﻨﻮع‪ ،‬اﻧﺪك ﻏﺬاﻳﻲ ﻫﻢ ﺧﻮرد؛ آبﻣﻴﻮهي ﺗﺎزه ﺳﻔﺎرش داد ﻛﻪ ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﭘﺲ‬ ‫‪Post Pc Devices‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحــه‪٤٦٥ :‬‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد آبﻣﻴﻮهي ﭘﺎﻛﺘﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺘﺎي ﭘﺮﻳﻤﺎورا ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﭼﺸﻴﺪن‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻠﻲ ﻛﻨﺎرش ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﺼﻒ‪ ‬ﺳﺎﻻد ﻟﻮﻳﻲِ ﻣﺮا ﺧﻮرد و ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﻮدش ﺳﻔﺎرش داد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺴﺘﻨﻲ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬ﺳﺨﺎوﺗﻤﻨﺪ‪ ‬ﻫﺘﻞ ﻫﻢ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ ﻟﻴﻮان آبﻣﻴﻮهي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي او آورد‪.‬‬ ‫ﻓﺮدا ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪاش ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻳﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎن در اوج ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ دﻫﻜﺪهي ﻛُﻨﺎ ﺑﺮود‪ ،‬آن ﻫﻢ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎي ﺗﻨﻬﺎ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪم ﺑﺮاي ﺳﻔﺮ ﭼﻪ روي آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺟﺪﻳﺪش رﻳﺨﺘﻪ‪ .‬ﺳﻪ ﻓﻴﻠﻢ را ﻧﺎم ﺑﺮد‪ :‬ﻣﺤﻠﻪي ﭼﻴﻨﻲﻫﺎ‪،‬‬ ‫اوﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮمِ ﺑﻮرن‪ ،‬و داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ‪ .3‬ﺟﺪاي از اﻳﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﺘﺎب داﻧﻠﻮد ﻛﺮده ﺑﻮد‪ :‬زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪي ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺮﺗﺎض؛ ﻫﻤﺎن راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺮاﻗﺒﻪي ﻣﻌﻨﻮي ﻛﻪ اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﺑﻌﺪﻫﺎ در ﻫﻨﺪ دوﺑﺎرهﺧﻮاﻧﻲ ﻛﺮد‪ ،‬و‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي ﺧﻮدش از آن ﻣﻮﻗﻊ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر آن را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻴﻢروز ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﭼﻴﺰي ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﺑﺮاي راﻧﻨﺪﮔﻲ ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪاي در ﻣﺮﻛﺰِ‬ ‫ﺧﺮﻳﺪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺎﻓﻪدار ﻋﺎدت داﺷﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﺗﻌﻄﻴﻞ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎ‬ ‫رويِ ﮔﺸﺎده ﻣﺎ را راه داد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ دارد ﻛﻪ ﻣﺮا ﭘﺮوار ﻛﻨﺪ‪ «.‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﺗﺨﻢﻣﺮغ ﺑﺨﻮرد ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻨﻲ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻳﻚ اُﻣﻠ‪‬ﺖ ﺳﻔﺎرش داد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮﺿﻲ و‬ ‫ﺗﻤﺎم اﻳﻦ دردﻫﺎ‪ ،‬داﺋﻤﺎً ﺗﻮ را ﻳﺎد ﻓﻨﺎﭘﺬﻳﺮيات ﻣﻲاﻧﺪازد و اﮔﺮ ﻣﺮاﻗﺐ ﻧﺒﺎﺷﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻼﻫﺎي ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺳﺮ ﻣﻐﺰت‬ ‫ﺑﻴﺎورد‪ .‬اﻛﺜﺮ آدمﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﺎلِ آﻳﻨﺪه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدت را ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺳﺎلﻫﺎيِ ﺳﺎل زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪«.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮِ رؤﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬اﻳﺪهي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻗﺎﻳﻖِ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲِ ﻣﺠﻠﻠﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﻮﻧﺪ‪ ‬ﻛﺒﺪ‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻌﻄﻴﻼت‪ ،‬ﻗﺎﻳﻘﻲ اﺟﺎره ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ﻣﻜﺰﻳﻚ‪ ،‬اﻗﻴﺎﻧﻮسِ آرامِ ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻳﺎ ﻣﺪﻳﺘﺮاﻧﻪ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎيِ درﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬از ﻃﺮاﺣﻲِ ﻗﺎﻳﻖْ ﺧﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ از ﺗﻪ‪ ‬ﺳﻔﺮ ﻣﻲزدﻧﺪ و ﺑﺎ ﭘﺮواز ﺑﻪ ﻛُﻨﺎ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﮔﺎه ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از درﻳﺎﻧﻮردي ﻟﺬتﺑﺨﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﻔﺮِ درﻳﺎﻳﻲِ ﻋﻤﺮم وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﻮاﺣﻞِ اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ آﺗﻦ ‪-‬ﻛﻪ اﻓﺘﻀﺎح ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﻌﺒﺪ‪ ‬ﭘﺎرﺗﻨُﻦ‪ 1‬دﻳﻮاﻧﻪام ﻛﺮد‪ -‬و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ‬ ‫ا‪‬ﻓ‪‬ﺴ‪‬ﺲ‪ 2‬در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻛﻪ دﺳﺘﺸﻮﻳﻲﻫﺎيِ ﻣﺮﻣﺮِ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ و ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎز و آوازِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲدانﻫﺎ داﺷﺖ‪ «.‬در‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﻳﻚ ﭘﺮوﻓﺴﻮرِ ﺗﺎرﻳﺦدان را ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺗﻮرِ ﮔﺮدﺷﻲِ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺑﺮﮔﺰار ﻛﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﺣﻤﺎمﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﻪاي رﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي ﭘﺮوﻓﺴﻮر‪ ،‬ﺑﻴﻨﺸﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ دﻧﻴﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ داد‪:‬‬ ‫»ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﻦ اﻟﻬﺎﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﺎ رداﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ و آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻗﻬﻮهي ﺗﺮﻛﻲ درﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﻓﺴﻮر داﺷﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻃﺮزِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬آن ﻗﻬﻮه‪ ،‬و ﺗﻔﺎوﺗﺶ ﺑﺎ ﻗﻬﻮهﻫﺎي ﺳﺎﻳﺮِ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد‪،‬‬ ‫ﻳﻚﻫﻮ ﻣﻦ از ﺧﻮدم ﭘﺮﺳﻴﺪم‪“ :‬ﺧﺐ ﻣﺜﻼً ﻛﻪ ﭼﻲ؟” ﻛﺪام ﺑﭽﻪاي را ﺗﻮي ﺗﺮﻛﻴﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺘﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻗﻬﻮهي ﺗﺮﻛﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻣﻦ ﺗﻤﺎمِ روز ﺟﻮانﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل را دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺎﻳﺮِ ﺑﭽﻪﻫﺎ در دﻧﻴﺎ ﻣﻲﻧﻮﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺗﻦﺷﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر از ﮔَﭗ ﺧﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﻪ از ﺗﻠﻔﻦِ‬ ‫ﻫﻤﺮاه اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺟﻮانﻫﺎي ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻋﺎﻟَﻢ‪ .‬دﻳﺪنِ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮانﻫﺎ ﻫﻤﻪ دﻧﻴﺎ را ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ‬

‫‪Parthenon‬‬ ‫‪Ephesus‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحـه‪٤٦٦ :‬‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺗﻜﺎن داد‪ .‬در اﭘﻞ وﻗﺘﻲ دارﻳﻢ ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﻣﻲﺳﺎزﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻠﻔﻦِ ﺗﺮﻛﻲ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬آﻳـﭙﺎدي ﻛﻪ‬ ‫ﺟﻮانﻫﺎي ﺗﺮﻛﻴﻪاي ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻔﺎوت از ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن ﻫﻢ دﻧﻴﺎيِ واﺣﺪي دارﻳﻢ!«‬ ‫ﺑﻌﺪ از آن ﺳﻔﺮِ درﻳﺎﻳﻲِ ﻟﺬتﺑﺨﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺸﻐﻮلِ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎزﻃﺮاﺣﻲِ ﻣﻜﺮر ﻗﺎﻳﻘﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ در‬ ‫رؤﻳﺎيِ ﺳﺎﺧﺘﻦ آن ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ .‬اﻣﺎ در ﺳﺎل ‪ 2009‬دوﺑﺎره ﺣﺎﻟﺶ ﺑﺪ ﺷﺪ و ﭘﺮوژه را ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﺮدم ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻨﺶ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻢ و اﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﻏﻤﮕﻴﻨﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻃﺮاﺣﻲ را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ اداﻣﻪ دﻫﻢ و اﻣﻴﺪوار ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ اﺗﻤﺎمِ ﻛﺎر‪ ،‬زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ دﺳﺖ از ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم و از ﻗﻀﺎ ﺗﺎ دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ زﻧﺪه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم‪ ،‬واﻗﻌﺎً ﺿﺎﻳﻊ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ اداﻣﻪ‬ ‫دادم‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺧﻮردنِ اُﻣﻠﺖ در ﻛﺎﻓﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ و او ﺗﻤﺎمِ ﻣﺪلﻫﺎ و ﻃﺮحﻫﺎي ﻗﺎﻳﻖ را ﻧﺸﺎﻧﻢ داد‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻖِ‬ ‫اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﻃﺮﺣﻲ ﺻﺎف و ﺑﻪ دور از ﺗﺠﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﻋﺮﺷﻪﻫﺎي ﭼﻮﺑﻲ آن ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺨﺖ و ﻓﺎﻗﺪ‪ ‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﺠﻬﻴﺰاﺗﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎي ﻛﺎﺑﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً از ﺳﻘﻒ ﺑﻪ ﻛﻒ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺷﻴﺸﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺗﺎقِ اﺻﻠﻲ ﻧﻴﺰ دﻳﻮارﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﺷﻴﺸﻪاي داﺷﺖ ﻛﻪ ‪ 12‬ﻣﺘﺮ ﻃﻮل و ‪ 3‬ﻣﺘﺮ ارﺗﻔﺎع داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ ارﺷﺪ‪ ‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ را ﺑﻪ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي وﻳﮋهاي ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻞِ ﺑﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻗﺎﻳﻖﺳﺎزيِ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي در آﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮلِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻗﺎﻳﻖ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﻮدش ﻫﻨﻮز ﻫﻢ داﺷﺖ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ و‪‬ر ﻣﻲرﻓﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻤﻴﺮم و ﻳﻚ ﻧﺼﻔﻪ ﻗﺎﻳﻖ ﺑﺮاي ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ ارث ﺑﮕﺬارم‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ اداﻣﻪ دادﻧﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﻧﻪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر‬ ‫ﻛﻪ دارم ﺑﻪ ﻣﺮگ‪ ‬ﺧﻮدم اﻋﺘﺮاف ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﺎوِل ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد‪ ‬ازدواجﺷﺎن را ﺟﺸﻦ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﻌﺘﺮف ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫در ﻃﻮلِ ﺳﺎلﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲِ ﻣﺸﺘﺮك‪ ،‬آنﻃﻮر ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﻮده از ﻟﻮرﻳﻦ ﻗﺪرداﻧﻲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن وﻗﺘﻲ داري ازدواج ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻧﻤﻲداﻧﻲ ﭼﻪ در اﻧﺘﻈﺎرت اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺣﺲِ ﺑﺼﺮي‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ داري‪ .‬اﻧﺘﺨﺎبِ ﺑﻬﺘﺮي از ﻣﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻟﻮرﻳﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻫﻮش و زﻳﺒﺎ ﺑﻮد ‪-‬و ﻫﺴﺖ‪-‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺴﺎنِ ﺧﻮﺑﻲ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ‪ «.‬ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ اﺷﻚ رﻳﺨﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ دﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﺑﻮد ﺣﺮف زد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻴﻨﺎ رِدس‪ .‬وﻟﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ در آﺧﺮ‪ ،‬اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﻬﺘﺮ از ازدواج ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﻮدي از ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻲ ﻫﻢ در ﺣﺮفﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮوز ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﺎر ﻣﻲآﻣﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺎ ﻣﺮﻳﻀﻲام‪ .‬ﺧﻮدم ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ زﻳﺒﺎﻳﻲِ ﻳﻚ ﻛﺎﺳﻪي ﮔﻴﻼس ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫ﮔﺮ ﭼﻪ در ﻣﻴﺎن وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧﻪاش‪ ،‬ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدنِ ﺗﺎرﻳﺦﻫﺎي ﺗﻮﻟﺪ و ﺳﺎﻟﮕﺮدﻫﺎي ﻣﻬﻢ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﺑﺮاي ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد‪ ‬ازدواج‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮش را ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد دارﻳﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ در‬ ‫ﻫﺘﻞِ آه‪-‬واه‪-‬ﻧﻲ واﻗﻊ در ﭘﺎرك‪ ‬ﻣﻠﻲ ﻳﻮﺳ‪‬ﻤﻴﺘﻲ ازدواج ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮاي ﺑﻴﺴﺘﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد‪،‬‬ ‫ﭘﺎوِل را دوﺑﺎره ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺒﺮد‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ زﻧﮓ زد‪ ،‬ﺳﻮﺋﻴﺖ رزرو ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺴﺌﻮلِ ﻫﺘﻞ را ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮد ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻮﺋﻴﺖ‪ ‬ﻋﺮوس و داﻣﺎديِ آﻧﻬﺎ در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ را رزور ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎس ﺑﮕﻴﺮد و ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫آﻳﺎ ﺣﺎﺿﺮﻧﺪ از ﺣﻖِ ﺧﻮدﺷﺎن ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ‪» :‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮدم ﺑﺮاي ﻳﻚ آﺧﺮ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪي دﻳﮕﺮ ﭘﻮلِ ﺳﻮﺋﻴﺖﺷﺎن را ﺣﺴﺎب ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺮد ﻧﺎزﻧﻴﻨﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل‪ ،‬اُه ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻣ‪‬ﺮد‪،‬‬ ‫ﺳﻮﺋﻴﺖ ﻣﺎل ﺷﻤﺎ اﺳﺖ”‪«.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحــه‪٤٦٧ :‬‬ ‫ﻋﻜﺲﻫﺎي ﻋﺮوﺳﻲ را ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺳﭙﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ روي ﻛﺎﻏﺬﻫﺎي ﻛﻠﻔﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺰرگ ﭼﺎپ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ داﺧﻞِ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي زﻳﺒﺎ ﺑﮕﺬارد و ﺑﻪ ﻟﻮرﻳﻦ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻛﻨﺪ‪ .‬روي آﻳـﻔـُﻨﺶ ﮔﺸﺖ و ﻣﺘﻨﻲ را ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ داﺧﻞِ ﺟﻌﺒﻪ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮاﻳﻢ ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬ ‫»ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﭼﻴﺰِ زﻳﺎدي از ﻫﻢ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﻨﺶِ ﺧﻮد راه را ﻳﺎﻓﺘﻴﻢ؛ ﻣﺮا ﺷﻴﺪاي ﺧﻮدت‬ ‫ﻛﺮدي‪ .‬ﺑﻪ ﮔﺎه‪ ‬ازدواجﻣﺎن‪ ،‬در آه‪-‬واه‪-‬ﻧﻲ ﺑﺮف ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ‪ .‬در ﮔﺬرِ اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢ روزﻫﺎي ﺧﻮش‬ ‫داﺷﺘﻴﻢ و ﻫﻢ روزﻫﺎي ﺳﺨﺖ‪ ،‬وﻟﻲ روزﻫﺎي ﺑﺪ ﻫﺮﮔﺰ‪ .‬ﻋﺸﻖ و اﺣﺘﺮامﻣﺎن ﺗﺎب آورد و ﺑﺎﻟﻴﺪ‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ و اﻳﻨﻚ ‪-‬ﭘﻴﺮﺗﺮ‪ ،‬داﻧﺎﺗﺮ‪ -‬ﺑﺎ ﭼﻴﻦ و ﭼﺮوكﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﭼﻬﺮه و ﻗﻠﺐﻣﺎن اﻳﻨﺠﺎﻳﻴﻢ؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪،‬‬ ‫آﻏﺎزِ ﻣﺎ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻨﻚ ﻟﺬتﻫﺎ‪ ،‬رﻧﺞﻫﺎ‪ ،‬رازﻫﺎ و ﺷﮕﻔﺘﻲﻫﺎي زﻳﺎدي از زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬و ﻫﻨﻮز اﻳﻨﺠﺎ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﻴﺪاي ﺗﻮ ﺑﻮدهام‪«.‬‬ ‫در ﭘﺎﻳﺎنِ اﻳﻦ روﺧﻮاﻧﻲ‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪاش ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺴﻠﻂ ﺷﺪ‪ ،‬اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮايِ ﻫﺮ ﻳﻚ‬ ‫از ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻜﺲِ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ درﺳﺖ ﻛﺮده‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ دلﺷﺎن ﺑﺨﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺟﻮاﻧﻲِ ﭘﺪرﺷﺎن را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪«.‬‬

‫آﻳـﻜﻼو‪‬د‬

‫‪1‬‬

‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎلِ ‪ ،2001‬ﻳﻚ ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﻣﺸﺨﺺ داﺷﺖ‪ :‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ “ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل” ﺑﺮاي‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺜﻞِ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬دورﺑﻴﻦِ وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ و ﻋﻜﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺒﻠﺖﻫﺎ‪ ،‬و ﻏﻴﺮه‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫روﻳﻜﺮد ﺑﺮ اﺳﺎسِ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮيِ آﺳﺎن ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ و در اداﻣﻪ‪ ،‬اﭘﻞ را از ﻳﻚ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺳﺎزﻧﺪهي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﻧﻴﭽﻪايِ ﮔﺮانﻗﻴﻤﺖ‪ ،‬ﺑﺪل ﺑﻪ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ در ﺟﻬﺎنِ ﻣﻌﺎﺻﺮ‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در ﺳﺎل ‪ 2008‬ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ دﻳﮕﺮي را ﺑﺮاي ﺷﻜﻞدﻫﻲِ ﻣﻮجِ ﺑﻌﺪيِ ﻋﺼﺮِ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻌﺘﻘﺪ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺷﺨﺼﻲِ ﻣﺎ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻗﻄﺐِ ﭘﺮدازشِ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎيِ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬ﻛﺎر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و‬ ‫در ﻋﻮض اﻳﻦ ﻛﺎرﻛﺮد ﺑﻪ “ﻓﻀﺎي اﺑﺮي” ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي ﻣﻮرد‪ ‬ﻧﻈﺮ ﻣﺎ‪ ،‬در‬ ‫ﺳ‪‬ﺮوِرﻫﺎي دوردﺳﺖ ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﻋﺘﻤﺎد داﺷﺘﻴﻢ ذﺧﻴﺮه ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﺮ زﻣﺎن و در ﻫﺮ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮ روي ﻫﺮ ﻳﻚ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺎ در دﺳﺘﺮس ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﺳﺎلِ ﺗﻤﺎم زﻣﺎن ﺑﺮد ﺗﺎ اﻳﻦ اﻳﺪه را اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اوﻟﻴﻦ ﮔﺎم ﺑﻪ ﺑﻴﺮاﻫﻪ رﻓﺖ‪ .‬در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنِ ‪ 2008‬اﭘﻞ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲ‪ 2‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺮوﻳﺲِ ﺣﻖاﺷﺘﺮاﻛﻲِ ﮔﺮان )‪ 99‬دﻻر در ﺳﺎل( ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﻜﺎنِ‬ ‫ذﺧﻴﺮهي ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬ﺗﻤﺎسﻫﺎ‪ ،‬اﺳﻨﺎد‪ ،‬ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ ،‬وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻤﻴﻞ و ﺗﻘﻮﻳﻢ )در ﻓﻀﺎي اﺑﺮي(‪ ،‬و ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزي اﻳﻦ‬ ‫)ﺳﺮوﻳﺲ ﺧﺪﻣﺎت‪ ‬اﺑﺮيِ اﭘﻞ‪.‬م( ‪iCLOUD‬‬ ‫‪MobileMe‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحـه‪٤٦٨ :‬‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ را ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ‪ ‬ﻧﻈﺮي ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﺮاغِ آﻳـﻔـُﻦ ﻳﺎ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﺗﺎن ﺑﺮوﻳﺪ‪،‬‬ ‫و ﺑﻪ ﺗﻤﺎمِ ﺟﻮاﻧﺐِ زﻧﺪﮔﻲِ دﻳﺠﻴﺘﺎلِ ﺧﻮد دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺎﺳﻲ در ﺑﻴﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺻﻄﻼﺣﺎت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺮوﻳﺲ ﮔَﻨﺪ زد! ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﻫﻤﮕﺎم ﻧﻤﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻤﻴﻞﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ دادهﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮرِ ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻻ ﺑﻪ ﻻيِ ﻫﻢ ﮔُﻢ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﺑﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ واﻟﺖ‬ ‫ﻣﺎﺳﺒﺮگ در والاﺳﺘﺮﻳﺖژورﻧﺎل ﻧﻮﺷﺖ‪» :‬ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲِ اﭘﻞ‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻛﺎﺳﺘﻲ دارد ﻛﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺮوه‪ ‬ﻛﺎريِ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲ را داﺧﻞِ ﺳﺎﻟﻦِ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ اﭘﻞ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ ،‬روي ﺻﺤﻨﻪ رﻓﺖ و‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻛﺴﻲ ﻗﺎدر ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲ ﭼﻜﺎر ﻛﻨﺪ؟« وﻗﺘﻲ اﻋﻀﺎ ﺟﻮابﻫﺎﻳﻲ ﭼﻨﺪ دادﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﭼﻲ اﻳﻦ ﻛﺜﺎﻓﺖ درﺳﺖ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ؟« ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺳﺮزﻧﺶ را‬ ‫اداﻣﻪ داد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﻤﺎﻫﺎ ﺧﻮﺷﻨﺎﻣﻲِ اﭘﻞ را ﻟﻜﻪدار ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻳﺪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه رخ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬دوﺳﺖ‪ ‬ﻣﺎ ﻣﺎﺳﺒﺮگ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐِ ﺧﻮﺑﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ اﭘﻞ ﻧﻤﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ «.‬ﺟﻠﻮيِ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺨﺶِ‬ ‫ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲ را اﺧﺮاج‪ ،‬و ا‪‬دي ﻛﻴﻮ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﺶ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮلِ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲِ ﺗﻤﺎمِ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎيِ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲِ اﭘﻞ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ آدام ﻻﺷﻴﻨﺴﻜﻲ از ﻓُﺮﭼﻮن در ﺑﺎبِ ﺗﺸﺮﻳﺢِ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ‬ﻫﻤﻜﺎري در اﭘﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪» :‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﻮدن در‬ ‫اﭘﻞ اﺟﺒﺎري اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫در ﺳﺎلِ ‪ ،2010‬روﺷﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬آﻣﺎزون‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﻗﺼﺪ دارﻧﺪ در ذﺧﻴﺮهي ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي‬ ‫ﻣﻮرد‪ ‬ﻧﻈﺮِ ﻛﺎرﺑﺮان )و ﻧﻴﺰ دادهﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ( در ﻓﻀﺎي اﺑﺮي‪ ،‬و ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزي آﻧﻬﺎ ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدهي‬ ‫ﻣﺮدم‪ ،‬ﺷﻤﺎره ﻳﻚ دﻧﻴﺎ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬دو ﭼﻨﺪان ﺑﻪ ﺗﻼشﻫﺎﻳﺶ اﻓﺰود‪ .‬ﻫﻤﺎن ﭘﺎﻳﻴﺰ ﺑﺮاي ﻣﻦ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺷﺮح داد‪:‬‬ ‫»ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ادارهﻛﻨﻨﺪهي راﺑﻄﻪي ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﺎ ﻓﻀﺎي اﺑﺮي ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ از ﭘﺨﺶِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و ﻓﻴﻠﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ذﺧﻴﺮهي‬ ‫ﻋﻜﺲﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت و ﺣﺘﻲ دادهﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ .‬اﭘﻞ اوﻟﻴﻦ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻨﺶِ ﺗﺒﺪﻳﻞِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻗﻄﺐِ‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎل را اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺗﻤﺎمِ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ‪-‬آﻳـﻔﻮﺗﻮ‪ ،‬آﻳـﻤﻮو‪‬ي‪ ،‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ -‬را ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ و در‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺮدم از ﺟﻤﻠﻪ آﻳـﭙﺎد‪ ،‬آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺟﺎي دادﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎزﺧﻮردش ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺳﺎل‪ ،‬ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل دارد از روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ ﻓﻀﺎي اﺑﺮي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻨﻮز ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺮاﺗﮋي‬ ‫ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺎﻻ ﻗﻄﺐِ اﺻﻠﻲ ﺟﺎي دﻳﮕﺮي اﺳﺖ و ﻛﺎرﺑﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي ﻣﺪ‬ ‫ﻧﻈﺮش دﺳﺘﺮﺳﻲ دارد‪ ،‬و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزيِ ﻣﺪاومِ ﻣﺤﺘﻮا ﺑﺎ ﭼﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎه‪ ‬ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬ ‫»ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻛﻠ‪‬ﻴﺘُﻦ ﻛﺮﻳﺴﺘ‪‬ﻨﺴﻦ‬ ‫آن را “ﻣﻌﻤﺎي ﻧﻮآوران” ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺘﺮعِ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎورايِ آن‬ ‫ﭼﻴﺰ را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و ﻣﺎ ﻗﻄﻌﺎً ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻋﻘﺐ ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻗﺼﺪ دارم‪ ،‬ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲ را ﻣﺠﺎﻧﻲ و ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزي ﻣﺤﺘﻮا‬ ‫ل اﺣﺪاث ﻳﻚ ﻣﺰرﻋﻪي ﺳ‪‬ﺮوِر در ﻛﺎروﻟﻴﻨﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﺗﻤﺎمِ ﻣﺤﺘﻮايِ ﻣﻮرد‪‬‬ ‫را ﺳﺎده ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺸﻐﻮ ِ‬ ‫ﻧﻴﺎز ﻣﺮدم را اراﺋﻪ و اﻣﻨﻴﺖ‪ ‬ﻛﺎﻣﻞﺷﺎن را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را در ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬دوﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ ﺑﺎﻋﺚ‪‬‬ ‫ﺷﻜﻞﮔﻴﺮيِ اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه اﻳﻤﻴﻞ‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحــه‪٤٦٩ :‬‬ ‫ﻣﻲزدم و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ روي ﻗﻀﻴﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻚ ﻛﺎرِ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻧﺒﻮد ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺎيِ‬ ‫ﺣﻴﺎت و ﻣﻤﺎت‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ اَل ﮔُﺮ اﻳﺪهي ﻣﺠﺎﻧﻲ ﻛﺮدنِ‬ ‫ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲ را زﻳﺮ ﺳﺆال ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ رﺳﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ اﺻﻠﻲِ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاي آوردنِ‬ ‫ﻣﺸﺘﺮﻳﺎنِ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﻠﻤﺮوي اﭘﻞ در دﻫﻪي آﺗﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮوﻳﺲِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬آﻳـﻜﻼو‪‬د ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺖ و ﺟﺎﺑﺰ در ﻧﻄﻖ اﻓﺘﺘﺎﺣﻴﻪي ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎنِ ﺟﻬﺎﻧﻲِ اﭘﻞ در‬ ‫ژوﺋﻦ ‪ ،2011‬از آن روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻨﻮز در ﻣﺮﺧﺼﻲِ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد و ﻳﻚ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻋﻔﻮﻧﺖ و‬ ‫درد ﭼﻨﺪ روزي را در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از دوﺳﺘﺎنِ ﻧﺰدﻳﻜﺶ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲِ‬ ‫آﻳـﻜﻼو‪‬د را ﺑﻪ زﻣﺎنِ دﻳﮕﺮي ﻣﻮﻛﻮل ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﺟﺮايِ روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻪ ﺗﺪارك و ﺗﻤﺮﻳﻦِ زﻳﺎدي ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﺣﻀﻮر در ﻃﻠﻴﻌﻪي ﻳﻚ ﺗﺤﻮلِ زﻳﺮﺳﺎﺧﺘﻲِ دﻳﮕﺮ در ﻋﺼﺮ دﻳﺠﻴﺘﺎل‪ ،‬ﺑﻪ او‬ ‫اﻧﺮژيِ زﻳﺎدي داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ در ﺳﺎﻟﻦِ ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮنِ ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﭘ‪‬ﻠﻴﻮرِ ﺳﻴﺎه‪ُ ‬وﻧﺮُزِن‪ 1‬روي ﻳﻘﻪاﺳﻜﻲِ‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﮕﻲاش‪ ،‬و ﻳﻚ ﮔﺮمﻛﻦ در زﻳﺮ ﺷﻠﻮارِ ﺟﻴﻦِ آﺑﻲاش ﺑﻪ ﺗﻦ داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺤﻴﻒﺗﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﺣﻀﺎر‪،‬‬ ‫اﻳﺴﺘﺎده ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻤﻚﺣﺎﻟﻢ اﺳﺖ و ﻗﺪرش را ﻣﻲداﻧﻢ‪ «.‬ﻇﺮف‪ ‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻗﻴﻤﺖ‪‬‬ ‫ﻫﺮ ﺳﻬﻢِ اﭘﻞ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 4‬دﻻر ﻛﺎﻫﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ‪ 340‬دﻻر رﺳﻴﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﻼﺷﻲ ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﭘﮋﻣﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ زودي ﺟﺎﻳﺶ را روي ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻪ ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ و اﺳﻜﺎت ﻓُﺮﺳﺘﺎل داد ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﺮاي ﻣ‪‬ﻚ‬ ‫و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ ‪-‬آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ -‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﻜﻼو‪‬د ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﺎ در ﺣﺪود‪ ‬ده ﺳﺎل‪ ،‬ﻗﺒﻞ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﭼﺸﻢاﻧﺪازﻫﺎﻣﺎن را اراﺋﻪ ﻛﺮدﻳﻢ؛ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺮور ﺑﺪل ﺑﻪ ﻗﻄﺐ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺑﺎ وﻳﺪﻳﻮﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻜﺲﻫﺎ و آﻫﻨﮓﻫﺎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻇﺮف‪ ‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل‪ ،‬اﻳﻦ از‬ ‫ﺑﻴﻦ رﻓﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟« ﺷﺮح داد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﺳﺨﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺗﻤﺎمِ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل را ﺑﺎ ﺗﻚ ﺗﻚ‪ ‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﮕﺎم ﻛﻨﻨﺪ؛ اﮔﺮ روي آﻳـﭙ‪‬ﺪ آﻫﻨﮕﻲ داﺷﺘﻴﺪ ﻳﺎ ﻋﻜﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻳـﻔـُﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﻛﻪ روي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬ ‫ذﺧﻴﺮه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬آﺧﺮش اﻳﻦ ﺣﺲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دﺳﺖ ﻣﻲداد ﻛﻪ ﻣﺜﻞِ اﭘﺮاﺗﻮرﻫﺎي ﺗﻠﻔﻦ در زﻣﺎنﻫﺎي دور‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺪام‬ ‫ﻛﺎﺑﻞﻫﺎي ‪ USB‬را ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ وﺻﻞ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬و ﻣﺤﺘﻮاي ﻣﺪ‪ ‬ﻧﻈﺮ را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻘﺎل دﻫﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﮕﺎم ﻧﮕﻪ‬ ‫داﺷﺘﻦِ اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ دﻳﻮاﻧﮕﻲِ ﻣﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ «،‬ﺣﻀﺎر ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬اداﻣﻪ داد‪» :‬اﻣﺎ راهﺣﻞ ﻧﺰد‪‬‬ ‫ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﺑﺰرگ‪ ‬دﻳﮕﺮي از اﭘﻞ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﻲﺳﻲ‪ 2‬و ﻣ‪‬ﻚ را ﺗﻨﺰلِ رﺗﺒﻪ ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ اﺑﺰار‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬و زﻳﻦ ﭘﺲ ﻗﺼﺪ دارﻳﻢ‪ ،‬ﻗﻄﺐِ دﻳﺠﻴﺘﺎل را ﺑﻪ ﻓﻀﺎيِ اﺑﺮي ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ “ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﺑﺰرگ‪ ”،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﻴﺰ ﺗﺎزهاي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻼشِ‬ ‫ﻗﺒﻠﻲ اﭘﻞ ﺟ‪‬ﻚ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪“ ،‬ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﭘﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﻢ؟ اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞﻣﻲ‬ ‫را درﺳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ «”.‬ﺣﻀﺎر دﻳﻮاﻧﻪوار ﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻘﻂ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ آن روزﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روزﻫﺎي‬ ‫ﻋﻤﺮﻣﺎن ﻧﺒﻮد‪ «.‬ﺑﺎ ﺗﺸﺮﻳﺢِ آﻳـﻜﻼو‪‬د‪ ،‬ﺑﺮ ﻫﻤﻪ روﺷﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺳﺮوﻳﺲِ ﺑﻬﺘﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻤﻴﻞ‪،‬‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺗﻤﺎسﻫﺎ و ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي ﺗﻘﻮﻳﻢ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﻤﮕﺎم ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر اَﭘﺰ‪ ،‬ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎ و اﺳﻨﺎد‪.‬‬

‫‪Vonrosen‬‬ ‫‪P C: Personal Computer‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحـه‪٤٧٠ :‬‬ ‫ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ادي ﻛﻴﻮ ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎيِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ )ﺑﺮ ﺧﻼف‪ ‬ﮔﻮﮔﻞ و آﻣﺎزون(‪.‬‬ ‫اﭘﻞ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ‪ 18‬ﻣﻴﻠﻴﻮن آﻫﻨﮓ روي ﺳ‪‬ﺮورﻫﺎي اﺑﺮيِ ﺧﻮد ذﺧﻴﺮه ﻛﻨﺪ و اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ را ‪-‬ﭼﻪ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﭼﻪ ﻗﺎﭼﺎﻗﻲ‪ -‬روي ﻫﺮ ﻳﻚ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻲداﺷﺘﻴﺪ‪ ،‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﻜﺎن ﻣﻲداد ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪﻫﺎي‬ ‫ﺑﺎﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ‬آﻫﻨﮓﻫﺎ رويِ ﺗﻤﺎمِ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺧﻮد دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺻﺮف‪ ‬وﻗﺖ ﻳﺎ ﺗﻘﻼيِ اﺿﺎﻓﻪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻪاش اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮمِ ﺳﺎده‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞِ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺰﻳﺖ‪ ‬رﻗﺎﺑﺘﻲِ اﭘﻞ ﺑﻮد‪ .‬از ﻳﻚ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻛﻼو‪‬دﭘﺎور‪ 1‬را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻲﻛﺮد و ﺳﻪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از آن‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪس ارﺷﺪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬رِي‬ ‫اُزيِ‪ 2‬اﻓﺴﺎﻧﻪاي‪ ،‬در ﻳﻚ ﻧﻄﻖِ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐِ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﭘﺮوژه ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬آرزوي ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد‪،‬‬ ‫ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﺠﻮزِ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎيِ رﺳﺎﻧﻪاي را ﺑﺨﺮﻧﺪ و از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎيِ ﺧﻮد ﺑﺮايِ ﻟﺬت ﺑﺮدن از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫وﻟﻲ اُزي در اﻧﺘﻬﺎي ‪ 2010‬اﺳﺘﻌﻔﺎ داد و ﺧﺪﻣﺎت‪ ‬اﺑﺮي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ راﻫﻲ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻣﺎزون و ﮔﻮﮔﻞ ﻫﺮ دو در ﺳﺎلِ ‪ 2011‬ﺧﺪﻣﺎت‪ ‬اﺑﺮي ﺧﻮد را ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻴﭻﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزيِ ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮا ﺑﺮاي ﮔﺴﺘﺮهاي ﻛﺎﻣﻞ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ را‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﭘﻞ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺣﻠﻘﻪﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮ را در اﺧﺘﻴﺎر داﺷﺖ و آﻧﻬﺎ را ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ :‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬و در ﻛﻨﺎرِ اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪي ﻓﺮوش‬ ‫و ذﺧﻴﺮهﺳﺎزيِ ﻣﺤﺘﻮا‪.‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ‪ ،‬در ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﻲﻧﻘﺺ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬اﭘﻞ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ و درونِ ﺑﺎغ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪي اﭘﻞ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪي ﺧﻮد ﻳﻚ ﻣﻨﻔﻌﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮ را ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن آورده‪ :‬وﻓﺎداري‬ ‫ﻣﺸﺘﺮي‪ .‬ﻳﻚﺑﺎر ﻛﻪ از آﻳـﻜﻼو‪‬د اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ دل ﻛﻨﺪن و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﺮاغِ ﻛﻴﻨﺪل و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫اَﻧﺪروﻳﺪي ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎيِ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﮕﺎم ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ؛ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻛﺎر ﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬دﺳﺘﺎورد‪ ‬ﺳﻪ دﻫﻪ اﺟﺘﻨﺎب از ﺳﻴﺴﺘﻢِ ﺑﺎز اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺻﺒﺢ روزِ ﺑﻌﺪ از ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳـﻜﻼو‪‬د‪،‬‬ ‫ﺳﺮ ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬روي اراﺋﻪي ﺧﺪﻣﺎت‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﺮاي اَﻧﺪروﻳﺪ ﻫﻢ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ را روي وﻳﻨﺪوز‬ ‫ﻗﺮار دادﻳﻢ ﭼﻮن ﺑﻪ رﺷﺪ‪ ‬ﻓﺮوشِ آﻳـﭙﺎد ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﺮدنِ ﻛﺎرﺑﺮان اَﻧﺪروﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻔﻌﻲ در‬ ‫اراﺋﻪي ﻣﻴﻮزﻳﻚ اَپِ‪ 3‬ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ‪ .‬و راﺳﺘﺶ را ﺑﺨﻮاﻫﻲ‪ ،‬دﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺎرﺑﺮانِ اَﻧﺪروﻳﺪ را‬ ‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﻨﻢ‪«.‬‬

‫ﻣﻘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ‬ ‫ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻪ ﻳﺎد دارﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ در ‪ 13‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﻧﺎمِ ﺑﻴﻞ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ را داﺧﻞِ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي ﺗﻠﻔﻦ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ او زﻧﮓ زد‬ ‫ﺗﺎ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪي ﻻزم ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬دﺳﺘﮕﺎه‪ ‬ﻓﺮﻛﺎﻧﺲﺷﻤﺎرِ ﺧﻮد را ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﺪ )ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺷﻐﻞ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ ﻫﻢ در‬ ‫ﺑﺨﺶ اﺑﺰارآﻻت‪ ‬دﻗﻴﻖِ ‪ HP‬ﺟﻔﺖ و ﺟﻮر ﻛﺮد(‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ HP‬در ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﻳﻚ زﻣﻴﻦ ﺑﺰرگ ﺧﺮﻳﺪ‬ ‫‪Cloud Power‬‬ ‫‪Ray Ozzie‬‬ ‫‪Music App‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحــه‪٤٧١ :‬‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺨﺶ ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ وازﻧﻴﺎك در آن ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪ و در ﺳﺎﻋﺎت‪ ‬ﺑﻌﺪ‬ ‫از ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎنﺟﺎ روي ﻃﺮاﺣﻲ اﭘﻞ ‪ I‬و اﭘﻞ ‪ II‬ﻛﺎر ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪ HP‬در ﺳﺎلِ ‪ 2010‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻓﺮوشِ ﻣﻘﺮِ ﻓﻮقاﻟﺬﻛﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺪوداً ‪ 2‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از ﻣﻘ ِﺮ اﭘﻞ در‬ ‫اﻳﻨﻔﻴﻨﻴﺖ‪-‬ﻟﻮپ ﻓﺎﺻﻠﻪ داﺷﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ‪ ‬آن ﻗﻄﻌﻪ زﻣﻴﻦ و اﻣﻼك‪ ‬ﻣﺠﺎورش ﻛﺮد‪ .‬او‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲِ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺤﺴﻴﻦﻛﻨﻨﺪهي ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ و ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ اﻓﺘﺨﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ راه ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ را در اﭘﻞ ﭘﻴﻤﻮده‪ ،‬در ﻓﻜﺮِ ﺳﺎﺧﺘﻦِ ﻳﻚ ﻣﻘﺮِ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺑﻮد؛ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ دﻳﮕﺮي در ﺳﺎﺣﻞِ ﻏﺮﺑﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ‪ 150‬ﻫﻜﺘﺎر زﻣﻴﻦ ﺗﺪارك دﻳﺪ )ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻢِ‬ ‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در دورانِ ﻛﻮدﻛﻲاش ﺑﺎغﻫﺎي زردآﻟﻮيِ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺑﻮد‪ (،‬و ﺧﻮد را وﻗﻒ‪ ‬ﭼﻴﺰي ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﻣﻴﺮاﺛﻲ ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر و ﺗﻮأﻣﺎن‪ ،‬ﻧﻤﺎد‪ ‬ﻋﻼﻗﻪاش ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ و ﺷﻮﻗﺶ ﺑﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲِ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻣﺎﻧﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻣﻘﺮي ﻧﻤﺎدﻳﻦ از ﺧﻮدم ﺑﺎﻗﻲ ﺑﮕﺬارم ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪهي ارزشﻫﺎيِ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮاي ﻧﺴﻞﻫﺎي آﺗﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫از ﻣﻨﻈﺮِ ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺮاغِ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﻣﻌﻤﺎريِ دﻧﻴﺎ رﻓﺖ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳ‪‬ﺮ ﻧُﺮﻣ‪‬ﻦ ﻓﺎﺳﺘ‪‬ﺮ‪ 1‬و ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺑﻨﺎﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻌﻤﺎري و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ‬ﺑﻨﺎي راﻳﺶ ا‪‬ﺳﺘَﮓ‪ 2‬در ﺑﺮﻟﻴﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺗﺨﻢﻣﺮﻏﻲِ ‪ 30‬ا‪‬س‪.‬ﺗﻲ‪ .‬ﻣ‪‬ﺮي اَﻛﺲ‪ 3‬در ﻟﻨﺪن‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪﻳﺪاً درﮔﻴﺮِ ﻃﺮاﺣﻲِ ﻛﻠﻴﺎت و ﺟﺰﺋﻴﺎت‪‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻮد‪ .‬ﻛﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎبِ ﻳﻚ ﻃﺮحِ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲﻧﻤﻮد؛ از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد‬ ‫س ﻣﻌﻤﺎر روي‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬ﻋﻤﺎرت‪ ‬ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر او ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺎر ﺑﻲﻧﻘﺺ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ﻓﺎﺳﺘ‪‬ﺮ‪ 50 ،‬ﻣﻬﻨﺪ ِ‬ ‫ﭘﺮوژه ﮔﻤﺎﺷﺖ و آﻧﻬﺎ ﺳﺮﺗﺎﺳﺮِ ﺳﺎلِ ‪ ،2010‬ﻫﺮ ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬ﻃﺮحﻫﺎي اﺻﻼح ﺷﺪه و اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي ﻣﻤﻜﻦ را‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ .‬او ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﺗﺎزه و ﮔﺎه ﻃﺮحﻫﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺳﺮه ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺮوژهي ﺟﺎري‬ ‫را روي ﻣﻴﺰ ﮔﺬاﺷﺖ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ را ﺑﻪ ﺷﺮوعِ دوﺑﺎره از ﺻﻔﺮ‪ ،‬و اراﺋﻪي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ وا داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺎري ﻛﻪ ﻣﺪلﻫﺎ و ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ را در اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ ﻣﻨﺰﻟﺶ دﻳﺪم‪ ،‬ﻧﻤﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺴﺖ‪‬‬ ‫ﻋﻈﻴﻢِ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ‪ ،‬ﭘﻴﭽﺎﭘﻴﭻ و ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺳﻪ ﻧﻴﻢداﻳﺮه ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﻳﻚ ﻣﺤﻮﻃﻪي ﻣﺤﺼﻮرِ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ .‬دﻳﻮارﻫﺎ )از ﺳﻘﻒ‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻒ( ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺷﻴﺸﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ و در داﺧﻞِ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ردﻳﻒﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي از دﻓﺎﺗﺮِ ﻛﺎري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻮرِ آﻓﺘﺎب از ﻫﺮ ﺳﻮ ﺑﻪ داﺧﻞ راﻫﺮوﻫﺎي ﻣﻴﺎنِ آﻧﻬﺎ ﻣﻲدوﻳﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞِ ﻓﻀﺎﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻣﻼﻗﺎتﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ و ﺳﻴ‪‬ﺎل اﺳﺖ‪ ،‬و ﻫﻤﻪ در ﻧﻮرِ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺳﻬﻴﻤﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻃﺮحِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن را ﺣﺪوداً ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬در اﺗﺎق ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﻣﻘﺮِ اﭘﻞ دﻳﺪم‪ .‬آﻧﭽﻪ روي ﻣﻴﺰ ﺑﻮد ﺑﺎ ﻃﺮحِ‬ ‫ﻗﺒﻠﻲ ﺗﻔﺎوتﻫﺎﻳﻲ اﺳﺎﺳﻲ داﺷﺖ‪ .‬اﺗﺎقﻫﺎي ﻛﺎر ﻫﻤﮕﻲ ﻋﻘﺐ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ راﻫﺮوﻫﺎي ﻃﻮﻳﻞ ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲِ )ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ‬ ‫ﻣﺤﻞﻫﺎي اﺷﺘﺮاﻛﻲِ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ (،‬زﻳﺮِ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻌﻤﺎران در ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ اﻣﻜﺎنِ ﺑﺎز ﻛﺮدنِ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﻫﻢ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ اﻳﺪهي ﺑﺎز ﻛﺮدن‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮدم ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻠّﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎ را داﻏﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﺳﺮِ ﻣﻴﺰِ ﺷﺎم ﻃﺮحﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻧﺸﺎن داد‪ .‬رﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬ ‫ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬آﻟﺖ‪ ‬ﺗﻨﺎﺳﻠﻲ ﻣﺮدان اﺳﺖ! ﺟﺎﺑﺰ اﺑﺘﺪا اﻳﻦ ﺣﺮف را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻈﺮِ ﻳﻚ ﭘﺴﺮِ ﻧﻮﺟﻮان و در ﺣﺎل ﺑﻠﻮغ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه‬

‫‪Sir Norman Foster‬‬ ‫‪Reichstag‬‬ ‫‪30 St. Mary Axe‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحـه‪٤٧٢ :‬‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻓﺮداروز‪ ،‬دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن را ﺑﻪ ﻣﻌﻤﺎرانِ ﻓﺎﺳﺘ‪‬ﺮ ﮔﻔﺖ و اﻓﺰود‪» :‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ را ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﻴﺮون ﻛﺮدن ﺗﺼﻮﻳﺮش از ذﻫﻨﺘﺎن ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪«.‬‬ ‫دﻓﻌﻪي ﺑﻌﺪ ﻛﻪ او را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم‪ ،‬ﺷﻜﻞِ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻳﻚ داﻳﺮهي ﺳﺎده ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻃﺮحِ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻫﻴﭻ ﺷﻴﺸﻪي ﺻﺎﻓﻲ در ﻧﻤﺎيِ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺗﻌﺒﻴﻪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻤﻴﺪه ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻲﻧﻘﺺ در ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﺳﺎلﻫﺎ ﻗﺒﻞ ﻣﺠﺬوبِ ﺷﻴﺸﻪ ﺑﻮد و ﺗﺠﺮﺑﻪاش در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﺷﻴﺸﻪﻫﺎي‬ ‫ﺑﺰرگ‪ ‬اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ‪ ،‬او را ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ اﻣﻜﺎنِ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﺗﻌﺪاد‪ ‬زﻳﺎدي ﺷﻴﺸﻪي‬ ‫ﺧﻤﻴﺪهي ﻋﻈﻴﻢ وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﺣﻴﺎط‪ ‬ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ‪ 800 ،‬ﻣﺘﺮ ﻗﻄﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ )ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻃﻮلِ ﺳﻪ زﻣﻴﻦِ ﻓﻮﺗﺒﺎلِ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ(‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲِ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎﻧﻢ داد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر اﻳﻦ ﺣﻴﺎط‪ ‬وﺳﻴﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻴﺪانِ ﺳ‪‬ﻨﺖ ﭘﻴ ‪‬ﺘﺮ‪ 1‬در ر‪‬م را ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﭙﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻃﺮات‪ ‬ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﻣﺎﻧﺪﮔﺎرش‪ ،‬آن درﺧﺖﻫﺎي زردآﻟﻮﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺳﺮ ﺗﺎ ﺳﺮِ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﻮﻃﻪي ﺑﺰرگ را در ﺗﺴﺨﻴﺮ ﺧﻮد داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﺨﺪامِ ﻳﻚ درﺧﺖﺷﻨﺎسِ ﻛﻬﻨﻪﻛﺎر از داﻧﺸﮕﺎه‪‬‬ ‫اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬ﺑﻪ او ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ‪ ٪80‬از ﻣﺴﺎﺣﺖ‪ ‬زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺻﺎف و دﺳﺖﻧﺨﻮرده ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﻣﺤﻮﻃﻪي ﻻزم ﺑﺮاي ﭘﺮورشِ ‪ 6.000‬درﺧﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬از او ﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﺟﺪﻳﺪ از درﺧﺖﻫﺎي زردآﻟﻮ آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻋﺎدت داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را در ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪ و ﻛﻨﺎري‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﻴﺮاث اﻳﻦ دره ﺑﻮده و ﻫﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬ ‫در ژوﺋﻦِ ‪ ،2011‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ ‪ 4‬ﻃﺒﻘﻪاي ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ‪ 3 ‬ﻣﻴﻠﻴﻮن و ‪ 530‬ﻫﺰار ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ‪ ،‬و ﺑﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪‬‬ ‫‪ 12.000‬ﻛﺎرﻣﻨﺪ‪ ،‬آﻣﺎدهي روﻧﻤﺎﻳﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻳﻚ روز ﺑﻌﺪ از ﻣﻌﺮﻓﻲِ آﻳـﻜﻼو‪‬د در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲِ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎنِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻃﺮحِ ﻣﻘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ را در ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي آرام و ﻏﻴﺮﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻧﺮژيِ ﻛﻤﻲ داﺷﺖ‪ ،‬آن روز ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاش ﭘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ران ﺟﺎﻧﺴ‪‬ﻦ ﻣﺪﻳﺮِ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ادارهي ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ‬ ‫)از ﻳﻚ دﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ( ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮشِ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲِ ﺟِﻲ‪ .‬ﺳﻲ‪ .‬ﭘِﻨ‪‬ﻲ‪ 2‬ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻫﻤﺎن ﺻﺒﺢ‬ ‫آﻣﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ رﻓﺘﻨﺶ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﻦ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻛﺎﻓﻪي ﻓﺮاﻳﺶ‪ 3‬در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮزﻧﺪه‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ آﻳﻨﺪهي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲِ ﻣﺤﺼﻮﻻت اﭘﻞ ﺣﺮف ﻣﻲزد و ﻫﻤﺎن روز ﻋﺎزم ﺳﺎﻧﺘﺎ ﻛﻼرا ﺑﻮد ﺗﺎ در ﺟﻠﺴﻪي ﻓﺼﻠﻲِ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮانِ اﭘﻞ و اﻳﻨﺘﻞ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﻣﻜﺎنِ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺮاﺷﻪﻫﺎي اﻳﻨﺘﻞ در دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎيِ ﻗﺎﺑﻞﺣﻤﻞِ اﭘﻞ در آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ‪ U2‬در ﺳﺎﻟﻦِ ورزﺷﻲِ ُاﻛﻠﻨﺪ اﺟﺮا داﺷﺖ و ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ داﺷﺖ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺑﺮود‪ .‬در ﺑﻴﻦِ اﻳﻦ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺷﻠﻮﻏﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎمِ ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻪ ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬ ‫آرام و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻫﻤﺮاه و ﻫﻴﺎﻫﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﺗﻮﺳﻌﻪدﻫﻨﺪﮔﺎنِ اﭘﻞ ﺑﺮ ﺗﻦ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬وارد‪ ‬ﺟﻠﺴﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل را ﺑﺮداﺷﺖ و ﻃﻲ ‪ 20‬دﻗﻴﻘﻪ اﺳﻼﻳﺪﻫﺎيِ ﻣﻘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ‬ ‫را ﺑﺮاي اﻋﻀﺎي ﺷﻮراي ﺷﻬﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶ داد‪ .‬در آﺧﺮ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮِ ﭘﺮدازشﺷﺪهي اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ ﺷﻴﺸﻪاي‪ ،‬آﻳﻨﺪهﻧﮕﺮ‬ ‫و )اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞِ ﺑﻲﻧﻘﺼﻲ( داﻳﺮهوار را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ در آورد‪ ،‬ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪي زد‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺸﻘﺎبﭘﺮﻧﺪه ﻓﺮود آﻣﺪه‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﺗﺼﻮﻳﺮِ ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنِ اداريِ ﺟﻬﺎن را اﻳﻨﺠﺎ دارﻳﻢ‪«.‬‬ ‫‪St. Peter‬‬ ‫‪J.C. Penney‬‬ ‫‪Fraiche‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل چ ه ل | صـفـحــه‪٤٧٣ :‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻪي ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻫﻤﻜﺎر از ﺳﺎلﻫﺎي دور ﻓﺮﺳﺘﺎد؛ آنْ ﺑﺎورز‪ ،‬ﺑﻴﻮهي ﺑﺎب ﻧُﻴ‪‬ﺲ ﻣﺆﺳﺲِ اﻳﻨﺘﻞ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ او در اواﻳﻞِ دﻫﻪي ‪ ،1980‬ﻣﺪﻳﺮِ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺳﻨﮓ‪ ‬ﺻﺒﻮرِ ﻛﺎرﻛﻨﺎنِ اﭘﻞ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﺴﺌﻮلِ ﻣﺠﺎزات‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ و دﻟﺠﻮﻳﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪان ﺑﻌﺪ از ﻛﺞﺧﻠﻘﻲﻫﺎي او ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در آن اﻳﻤﻴﻞ از ﺑﺎورز ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻓﺮدا ﺑﻪ دﻳﺪارش ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ او ﻛﻪ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚﺷﻨﺒﻪ ﺻﺒﺢ ﭘﺲ از ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻴﺎدت‪‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ آﻣﺪ‪ .‬ﻣﺮﻳﻀﻲِ ﺟﺎﺑﺰ دوﺑﺎره ﺷﺪت ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬دردﻣﻨﺪ و ﺑﻲاﻧﺮژي ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎقِ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻃﺮحﻫﺎي‬ ‫ﻣﻘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ را ﺑﻪ ﺑﺎورز ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﭘﻞ اﻓﺘﺨﺎر ﻛﻨﻲ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ اﻓﺘﺨﺎر‬ ‫ﻛﻨﻲ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ او ﻧﮕﺎه ﻛﺮد و ﺳﺆاﻟﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﺎورز را زﻣﻴﻦﮔﻴﺮ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﮕﻮ در ﺟﻮاﻧﻲ ﭼﻄﻮر‬ ‫ﺑﻮدم؟«‬ ‫ﺑﺎورز ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﺟﻮاﺑﻲ ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻲﭘﺮوا و ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﻮدي‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﻨﺸﻲ ﻧﺎﻓﺬ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻔﺘﻲ‬ ‫“ﺳﻔﺮ‪ ،‬ﺧﻮد‪ ‬ﭘﺎداش اﺳﺖ” و آﻳﻨﺪه ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻔﺘﻲ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺳﻔﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎي زﻳﺎدي ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ «.‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدش و‬ ‫ﺑﺎورز اﻃﻤﻴﻨﺎنِ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺗﻜﺮار ﻛﺮد‪» :‬واﻗﻌﺎً ﭼﻴﺰﻫﺎي زﻳﺎدي ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻢ‪«.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٧٤ :‬‬

‫فصل چهل و یک‬ ‫راﻧﺪ‪ ‬ﺳﻮ‪‬م‬ ‫ساعت گرگ و میش‬ ‫جدال در‬ ‫ِ‬

‫رواﺑﻂ ﻓﺎﻣﻴﻠﻲ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺷﺘﻴﺎﻗﻲ دردﻣﻨﺪاﻧﻪ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ ﭘﺴﺮش ﺣﺘﻤﺎً در ژوﺋﻦ ‪ 2010‬از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺳﺮﻃﺎﻧﻢ را ﺗﺸﺨﻴﺺ دادﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﺪاي ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪنِ رﻳﺪ را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮا از ﺳﺎل ‪ 2009‬ﻋﺒﻮر داد‪ «.‬رﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺎلِ‬ ‫آﺧﺮي‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮزِ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬ﻫﺠﺪه ﺳﺎﻟﮕﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد؛ ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﺣﺎﻛﻲ از ﻳﺎﻏﻲ و ﻋﻘﻞﻛﻞ ﺑﻮدن‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﺸﺘﺎق‪ ،‬و ﻣﻮﻫﺎﻳﻲ ﺗﻴﺮه‪ .‬از ﻣﺎدرش ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ و اﺑﺮازِ ﻫﻤﺪﻟﻲ را ﺑﻪ ارث ﺑﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﭘﺪرش ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫ﺧﻮنﮔﺮم و ﻣﺸﺘﺎقِ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺎﻧﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻛﻪ ﭘﺪرش ﻋﺒﻮﺳﺎﻧﻪ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﺰِ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺑﻪ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺧﻴﺮه ﺑﻮد ‪-‬ﻛﻪ در دورهي ﻧﺎﺧﻮﺷﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎرﻫﺎ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ -‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻧﻮر را ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺪن ﭘﺴﺮش ﺑﻮد‪.‬‬ ‫رﻳﺪ ﭘﺪرش را ﻣﻲﺳﺘﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎرِ ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﻪ ﻣﺤﻞِ اﻗﺎﻣﺘﻢ ﻣﻲآﻣﺪ و ‪-‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ‪ -‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺎدهروي ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺟﺪي و ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭘﺪرش ﻳﻚ ﺗﺎﺟﺮِ‬ ‫ﭘﻮلﭘﺮﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻛﺎر و اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ‪ ،‬ﻣﺸﻮق او ﺑﺮاي اداﻣﻪي ﻛﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺸﺨﻴﺺِ ﺳﺮﻃﺎن در ﺑﺪنِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬رﻳﺪ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎنﻫﺎ را در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ‬ﺗﻮﻣﻮرﺷﻨﺎﺳﻲِ اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲِ ﺗﺴﻠﺴﻞِ دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرِ ﺗﺸﺨﻴﺺِ ژنﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪهي ﺳﺮﻃﺎنِ ﻛﻮﻟﻮن )ﺑﺨﺸﻲ از رودهي‬ ‫ﺑﺰرگ( ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪ .‬در ﻳﻜﻲ از ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺗﺶ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ اﻧﺘﻘﺎلِ ﺟﻬﺶﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻜﻲ از ﻧﺴﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ دﻳﮕﺮ را آﻣﻮﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻜﻲ از اﻧﺪك ﻣﺰاﻳﺎي ﻣﺮﻳﻀﻲِ ﻣﻦ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻳﺪ وﻗﺖ‪ ‬زﻳﺎدي را در ﻛﺴﻮت‪ ‬ﺷﺎﮔﺮديِ‬ ‫دﻛﺘﺮﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ ﻣﻲﮔﺬارﻧَﺪ‪ .‬ﺷﻮر و ﺷﻮﻗﺶ در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ﻋﻼﻗﻪي ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ‪-‬در ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺳﻦ و ﺳﺎل‪ -‬اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻗﺮنِ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ‪ ،‬در ﻣﺤﻞِ ﺗﻘﺎﻃﻊِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﺑﻴﻮﻟﻮژي‬ ‫ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﻋﺼﺮِ ﺟﺪﻳﺪي در ﺷُﺮُف‪ ‬ﺷﺮوع اﺳﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ﻋﺼﺮِ دﻳﺠﻴﺘﺎل در ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲِ ﻣﻦ‪«.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٧٥ :‬‬ ‫رﻳﺪ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﺶ ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺄﺧﺬ‪ ‬ﮔﺰارشِ ﺳﺎلِ آﺧﺮِ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد و آن را در‬ ‫ﻣﺪرﺳﻪي ﻛﺮﻳﺴﺘﺎل اﺳﭙﺮﻳﻨﮕﺰ آﭘﻠﻨﺪز‪ 1‬ﺑﺮاي ﻛﻼس اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲداد ﭼﻄﻮر از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﺗﻔﻜﻴﻚﻛﻨﻨﺪه و رﻧﮕﻴﻨﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺟﺪاﺳﺎزيِ ﺗﻮاﻟﻲِ دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي در ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده‪ ،‬ﭘﺪرش ﺑﺎ ﻟﺒﻲ‬ ‫ﺧﻨﺪان در ﻛﻨﺎر ﺳﺎﻳﺮِ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬او را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪاً ﮔﻔﺖ‪» :‬داﺷﺘﻢ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ رﻳﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺧﺮﻳﺪه و ﺧﺎﻧﻮادهاي دارد و ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﻳﻚ دﻛﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎ دوﭼﺮﺧﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻞِ ﻛﺎرش در اﺳﺘﻨﻔﻮرد‬ ‫ﻣﻲرود‪«.‬‬ ‫رﺷﺪ‪ ‬رﻳﺪ در ﺳﺎل ‪ 2009‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮﻳﻊ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺪرش دارد ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫در ﻣﻤﻔﻴﺲ ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮد‪ ،‬رﻳﺪ وﻇﻴﻔﻪي ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺧﻮاﻫﺮﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ و ﺧﻴﻠﻲ ﭘﺪراﻧﻪ از آﻧﻬﺎ ﺣﺮاﺳﺖ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﺑﻬﺎرِ ‪ 2010‬ﻛﻪ وﺿﻊ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲِ ﭘﺪرش ﺑﻪ ﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﺑﺎزﻳﮕﻮش و ﺳﺮزﻧﺪهي ﺧﻮد را‬ ‫ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺳﺮِ ﺷﺎم داﺷﺖ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ دوﺳﺖدﺧﺘﺮش را ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﺑﺒﺮد‪ .‬ﭘﺪرش‬ ‫ا‪‬ل ﻓﻮرﻧﺎﻳﻮ‪ 2‬را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ رﺳﺘﻮرانِ درﺟﻪ ﻳﻚ و زﻳﺒﺎ‪ .‬اﻣﺎ رﻳﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ رزروِ ﺟﺎ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻦ اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻨﻢ؟« رﻳﺪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﺮد؛ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮدش ﻗﻀﻴﻪ را ﺳﺮ و ﺳﺎﻣﺎن دﻫﺪ‪ .‬ا‪‬رﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ‬ ‫وﺳﻄﻲ و ﺧﺠﺎﻟﺘﻲِ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻳﻚ ﺧﻴﻤﻪي ﺳﺮﺧﭙﻮﺳﺘﻲ در ﺑﺎغِ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺴﺎزﻧﺪ و او و اﻳﻮ‪) ‬ﺧﻮاﻫﺮ‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ(‪ ،‬ﻳﻚ ﻏﺬاي روﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﺳ‪‬ﺮو ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬رﻳﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬او را ﺑﻐﻞ ﻛﺮد و ﻗﻮل داد ﻛﻪ ﺑﻌﺪاً اﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد را‬ ‫ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬رﻳﺪ ﻋﻀﻮي از ﺗﻴﻢ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮهي ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻣﺪرﺳﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻗﺎﺑﺖﺷﺎن در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنِ ﻣﺤﻠﻲ‬ ‫ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ‪-‬ﺑﻪ ﺟﺰ اﻳﻮ‪ ‬ﻛﻪ در ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺎه اﺳﺐ ﺑﻮد‪ -‬ﺑﺮاي ﺗﺸﻮﻳﻘﺶ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞِ ﻓﻨﻲ‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن آﻣﺎدهي ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد ﻧﺎﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ ﺧﻮدش را ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ و در ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫واﻟﺪﻳﻨﻲ ﻛﻪ روي ﻧﻴﻤﻜﺖﻫﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ آن ﺷﻠﻮارِ ﺟﻴﻦ و ﻳﻘﻪاﺳﻜﻲِ ﻣﺸﻜﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﻼً ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻧﻢﻫﺎي ﻛﻨﺎري ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﻋﻜﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎي ﻫﻤﺎن ردﻳﻒ رﻓﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ رﻳﺪ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ‪ ،‬ﻧﺎمِ روي ﭘﻼك ﺳﻴﻨﻪاش اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬رﻳﺪ‬ ‫ﭘﺎوِل‪ «.‬وﻗﺘﻲ ﻣﻴﺰﺑﺎنِ ﺟﻠﺴﻪ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭼﻪ ﻛﺎره ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬او ﺟﻮاب داد‪» :‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮِ ﺳﺮﻃﺎن‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻣﺮﺳﺪس ‪ SL55‬دوﻧﻔﺮهاش ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ رﻳﺪ‪ ،‬و ﭘﺎوِل در ﻣﺎﺷﻴﻦِ ﻋﻘﺒﻲ ﺑﺎ ا‪‬رﻳﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ‬ ‫در راه‪ ‬ﺧﺎﻧﻪ از دﺧﺘﺮش ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﭘﺪرش ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﺼﺐِ ﭘﻼك روي ﻣﺮﺳﺪﺳﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻮاب او ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻏﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ «.‬ﻣﻦ ﺑﻌﺪاً ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺆال را از ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺟﻮاب داد‪» :‬ﭼﻮن‬ ‫ﻣﺮدم ﮔﺎﻫﻲ ﺗﻌﻘﻴﺒﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﮔﺮ ﭘﻼﻛﻲ روي ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲام ﻟﻮ ﻣﻲرود‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻣﺮوزه دﻳﮕﺮ ﺑﺎ‬ ‫وﺟﻮد‪ ‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﮔﻮﮔﻞ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻫﻢ ﻣﻨﺴﻮخ ﺷﺪه‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻟﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ‪«.‬‬ ‫در ﻣﺮاﺳﻢِ ﺟﺸﻦِ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻠﻲِ رﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﻳﻚ اﻳﻤﻴﻞ از آﻳـﻔـُﻨﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده ﺑﺮاﻳﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»اﻣﺮوز ﻳﻜﻲ از ﻗﺸﻨﮓﺗﺮﻳﻦ روزﻫﺎي ﻋﻤﺮم اﺳﺖ‪ .‬رﻳﺪ از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬درﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦ اﻵن‪ .‬و‬ ‫ﻣﻦ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻫﻤﻪي ﻣﺸﻜﻼت اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ «.‬آن ﺷﺐ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎنﺷﺎن‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬رﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻚﺗﻚ‪‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده رﻗﺼﻴﺪ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﺪرش‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻌﺪاً رﻳﺪ را ﺑﻪ اﻧﺒﺎريِ ﺳﺮﭘﻮﺷﻴﺪهﺷﺎن ‪-‬ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ‪ ‬آﻏُﻞ ﺑﻮد‪ -‬ﺑ‪‬ﺮد‬ ‫ﺗﺎ ﻳﻜﻲ از دو دوﭼﺮﺧﻪي ﺧﻮد را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﻮدش دﻳﮕﺮ ﺗﻮانِ دوﭼﺮﺧﻪﺳﻮاري ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬رﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ‬ ‫‪Crystal Springs Uplands‬‬ ‫‪Il Fornaio‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٧٦ :‬‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ دوﭼﺮﺧﻪي اﻳﺘﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﻏﻠﻂاﻧﺪاز اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻛﻨﺎري را ﻛﻪ ﻫﺸﺖدﻧﺪه ﺑﻮد ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫از ﺑﺎﺑﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﻟﻄﻒ ﺑﻪ ﭘﺪرش ﺑﺪﻫﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻻزم ﻧﻜﺮده ﺑﺪﻫﻜﺎر ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬ﺗﻮ دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬يِ ﻣﺮا‬ ‫داري‪ «.‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ‪ ،‬داﺳﺘﺎن اﺳﺒﺎبﺑﺎزي ‪ 3‬اﻛﺮان ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا اﻳﻦ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪي ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ را ﭘﺮورش‬ ‫داده ﺑﻮد‪ .‬داﺳﺘﺎنِ ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﻋﻮاﻃﻔﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻮلِ رﻓﺘﻦِ اَﻧﺪي ﺑﻪ ﻛﺎﻟﺞ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺎدرِ اَﻧﺪي‬ ‫دﻳﺎﻟﻮﮔﻲ دارد‪» :‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻛﻨﺎرت ﺑﺎﺷﻢ‪ «.‬اَﻧﺪي در ﺟﻮاب ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺴﺘﻲ‪«.‬‬ ‫راﺑﻄﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ دو دﺧﺘﺮش ﻛﻤﻲ ﺳﺮدﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪ ا‪‬رﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد؛ دﺧﺘﺮي آرام و درونﮔﺮا‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ راه‪ ‬ﻛﻨﺎر آﻣﺪن ﺑﺎ ﭘﺪر را ﺑﻠﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻣﻮاﻗﻌﻲ ﻛﻪ رﻓﺘﺎرِ ﺟﺎﺑﺰ آزاردﻫﻨﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ا‪‬رﻳﻦ دﺧﺘﺮِ ﺟﻮان و ﺟﺬاﺑﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺣﺴﺎس ﻛﻪ از ﭘﺪرش ﺑﺎﻟﻎﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬آن ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻃﺮاح ﺷﻮد‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﻋﻼﻗﻪي ﭘﺪرش ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻮزه‪ .‬اﺳﺘﻌﺪاد‪ ‬ﺧﻮﺑﻲ ﻫﻢ‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﭘﺪرش داﺷﺖ ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻣﻘﺮِ ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ را ﺑﻪ رﻳﺪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد و ا‪‬رﻳﻦ ﻃﺮف‪ ‬دﻳﮕﺮِ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ او را ﺑﺮاي دﻳﺪنِ ﻃﺮحﻫﺎ دﻋﻮت ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬اﻣﻴﺪ‪ ‬ﺑﺰرﮔﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺑﻬﺎر ‪ 2010‬ﭘﺪرش او را‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢِ اُﺳﻜﺎر ﺑﺒﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﺎﺷﻖ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ دﻟﺶ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮود و‬ ‫روي ﻓﺮش ﻗﺮﻣﺰ ﻫﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺎوِل ﻛﺎﻣﻼً آﻣﺎده ﺑﻮد ﻛﻪ از رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﺻﺮفﻧﻈﺮ ﻛﻨﺪ و ﺧﻴﻠﻲ ﺳﻌﻲ ﻛﺮد‬ ‫ﺷﻮﻫﺮش را ﺑﻪ ﺑﺮدنِ ا‪‬رﻳﻦ ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ راﺿﻲ ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮلِ ﺗﻜﻤﻴﻞِ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﺘﺎب ﺑﻮدم‪ ،‬ﭘﺎوِل ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ا‪‬رﻳﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ او‬ ‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻦ ﻧﺒﻮد ﭼﻮن او ﻓﻘﻂ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎل داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدم‪ .‬در‬ ‫ﺟﺎﻳﻲ از ﺻﺤﺒﺖ‪ ،‬ا‪‬رﻳﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ دﻻﻳﻞِ ﻋﺪمِ ﺗﻮﺟﻪ‪ ‬ﭘﺪرش را ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ و اﻳﻦ وﺿﻊ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮانِ ﭘﺪر و ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ اﭘﻞ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ و از ﻋﻬﺪهي ﻫﺮ دو ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ آرزو ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ اي ﻛﺎش ﺗﻮﺟﻪ‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﺷﻐﻠﺶ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ و‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ واﻗﻌﺎً ﺑﺎ ﺣﺎل اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ راﺿﻲام‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺎز ﻧﺪارم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻓﺮزﻧﺪش ﻗﻮل داده ﺑﻮد ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻦِ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ را ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎبِ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﻔﺮ ﺑﺒﺮد‪ .‬رﻳﺪ ﻛﻴﻮﺗﻮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﭘﺪرش ﺷﻴﻔﺘﻪي آراﻣﺶِ ذنوارِ آن ﺷﻬﺮِ‬ ‫زﻳﺒﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺠﻴﺐ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ا‪‬رﻳﻦ ﻫﻢ در ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﮕﻲ )ﺳﺎل ‪ (2008‬ﻛﻴﻮﺗﻮ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻴﻤﺎري ﭘﺪرش‬ ‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻟﻐﻮِ آن ﺳﻔﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻗﻮلِ ﺳﺎلِ ‪ 2010‬را ﺑﻪ ا‪‬رﻳﻦ داد‪ ،‬اﻣﺎ در ﻣﺎه‪ ‬ژوﺋﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﺮود‪.‬‬ ‫دﺧﺘﺮك ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪه ﺷﺪ وﻟﻲ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﻧﻜﺮد‪ .‬در ﻋﻮض ﻣﺎدرش او را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دوﺳﺘﺎنِ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﺑﺮد و‬ ‫ﺳﻔﺮِ ﻛﻴﻮﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﺎه ﺟﻮﻻي ﻣﻮﻛﻮل ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎول ﻧﮕﺮان ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﺑﺮاي ﺑﺎرِ ﺳﻮم ﺳﻔﺮ ﻛﻴﻮﺗﻮ را ﻟﻐﻮ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﻗﺘﻲ اوﻟﻴﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺳﻔﺮ ﺑﺎ‬ ‫رﻓﺘﻦ ﺑﻪ دﻫﻜﺪهي ﻛُﻨﺎ در ﻫﺎواﻳﻲ ﻛﻠﻴﺪ ﺧﻮرد‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪ‪ .‬از ﻗﻀﺎ در آﻧﺠﺎ دﻧﺪاندرد‪ ‬ﺑﺪي ﺑﻪ ﺳﺮاغ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ آﻣﺪ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا آن را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ دﻧﺪانْ ﺧﺮاب ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎﻳﺪ ﭘ‪‬ﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞِ آﻧﺘﻦِ‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4‬رخ داد و ﺟﺎﺑﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮاي ﺣﻞ و ﻓﺼﻞِ آن ﻋﺎزمِ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺎوِل و ا‪‬رﻳﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮﮔﺮدد و ﻧﻘﺸﻪي ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻛﻴﻮﺗﻮ را ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻫﺎواﻳﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ و اﻟﺒﺘﻪ ﻏﺎﻓﻠﮕﻴﺮيﺷﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ او ﺑﻌﺪ از ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲِ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻛُﻨﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ و آﻧﻬﺎ را ﺳﻮار‬ ‫ﺑﺮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ژاﭘﻦ ﺑﺮد‪ .‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻌﺠﺰه ﺷﺪه‪ «.‬رﻳﺪ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺪرش ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٧٧ :‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺮاﻗﺐِ ﺧﻮاﻫﺮ ﻛﻮﭼﻜﺶ اﻳﻮ‪ ‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ا‪‬رﻳﻦ ﺑﺎ واﻟﺪﻳﻨﺶ در ﺗﺎواراﻳﺎ رﻳﻮﻛﺎن‪ 1‬اﻗﺎﻣﺖ‬ ‫ﻛﺮد؛ ﻣﻬﻤﺎنﺳﺮاﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻈﻬﺮِ ﺳﺎدﮔﻲِ ﻋﺮﺷﻲ و ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬ا‪‬رﻳﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬آﻧﺠﺎ رؤﻳﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ‪ 20‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺧﻮاﻫﺮِ ﻧﺎﺗﻨﻲِ ا‪‬رﻳﻦ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺮﻧﺎن را ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ ﻫﻢ ﺳﻦِ ا‪‬رﻳﻦ در ﺳﺎل ‪ 2010‬ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ژاﭘﻦ‬ ‫ﺑﺮد‪ .‬در ﺑﻴﻦ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮات‪ ‬ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮدنِ ﺧﻮراﻛﻲﻫﺎيِ ﺧﻮﺷﻤﺰه ﺑﺎ ﭘﺪر و ﺗﻤﺎﺷﺎيِ ﻏﺬا ﺧﻮردنِ او ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺎ ﻧﺎﺧﻨﻚ زدن ﺑﻪ ﺳﻮﺷﻲِ اوﻧﺎﮔﻲ و ﺧﻮراكﻫﺎي ﻟﺬﻳﺬ‪ ‬دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺗﻤﺎﺷﺎيِ ﭘﺪر در‬ ‫ﺣﺎلِ ﻟﺬت ﺑﺮدن از ﻏﺬاﻫﺎي ﻣﻄﺒﻮع ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺎ او اﺣﺴﺎسِ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ا‪‬رﻳﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد‪» :‬ﺑﺎﺑﺎ ﻫﺮ روز ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﺠﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻏﺬا ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻮﺑﺎ‪2‬ﻓﺮوﺷﻲِ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﻠﺪ اﺳﺖ و ﻣﺮا ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻏﺬا ﺧﻮب ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﺖ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺨﻮاﻫﻲ ﺟﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮي ﺳﻮﺑﺎ ﺑﺨﻮري‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪ ﺑﻪ ﮔﺮد‪ ‬ﭘﺎﻳﺶ ﻫﻢ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ‪ «.‬ﻳﻚ رﺳﺘﻮرانِ ﺳﻮﺷﻲ ﻧﻴﺰ در ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﺷﺪ و ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ آﻳـﻔـُﻨﺶ‪ ،‬در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎيِ ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬رويِ آن ﺑﺮﭼﺴﺐ زد‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺳﻮﺷﻲِ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮم‪ «.‬ا‪‬رﻳﻦ ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪3‬‬ ‫در آن ﺳﻔﺮ‪ ،‬از ﻣﻌﺎﺑﺪ‪ ‬ﻣﻌﺮوف‪ ‬ﻛﻴﻮﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﻣﻌﺒﺪي ﻛﻪ ا‪‬رﻳﻦ ﻋﺎﺷﻘﺶ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻳﻬﻮ‪-‬ﺟﻲ ﺑﻮد؛‬ ‫ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻣﻌﺒﺪ‪ ‬ﺧَﺰه‪ :‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺮﻛﻪي ﻃﻼﻳﻲِ آن را ﺑﺎغﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻧﻮع ﺧﺰه ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ا‪‬رﻳﻦ واﻗﻌﺎً ﺷﺎد‪ ‬ﺷﺎد ﺑﻮد و ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﺧﻮﺷﻨﻮدي او از راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﺪرش و ﺑﻬﺒﻮد‪ ‬ارﺗﺒﺎطﺷﺎن‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ا‪‬رﻳﻦ ﺳﺰاوارش ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻳﻮ‪ ،‬داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻔﺎوت داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺮﺣﺮارت ﺑﻮد و از ﺧﻮدﻣﻄﻤﺌﻦ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻋﻨﻮان‬ ‫از ﭘﺪرش ﻣﺮﻋﻮب ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﻋﺸﻘﺶ اﺳﺐﺳﻮاري و ﻣﺼﻤﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﺑﻪ اﻟﻤﭙﻴﻚ راه ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻣﺮﺑﻲاش ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﺪف‪ ،‬ﭘﺸﺘﻜﺎرِ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺘﻲ ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪ ،‬اﻳﻮ‪ ‬ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻓﻘﻂ ﺑﮕﻮ ﻻزم اﺳﺖ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪،‬‬ ‫ﻣﻦ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺧﻮاﻫﻢ داد‪ «،‬و ﺑﺎ ﺗﻼﺷﻲ ﺷﮕﺮف از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻣﺮﺑﻲ ﭘﻴﺮوي ﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻮ‪ ‬اﺳﺘﺎد‪ ‬ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‪ ‬ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦِ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪي ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ از ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد؛ اﻏﻠﺐ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺑﻪ دﺳﺘﻴﺎرِ او زﻧﮓ ﻣﻲزد ﺗﺎ‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮد آن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ در ﺗﻘﻮﻳﻢِ ﭘﺪرش وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﺬاﻛﺮه ﻫﻢ ﻋﺎﻟﻲ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬در ﻳﻚ‬ ‫آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪي ﺳﺎل ‪ 2010‬ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﮔﺮدشِ ﺟﻤﻌﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ا‪‬رﻳﻦ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ رﻓﺘﻦ را ﻳﻚ ﻧﺼﻔﻪ روز ﺑﻪ ﻋﻘﺐ‬ ‫ﺑﻴﺎﻧﺪازد وﻟﻲ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪ از ﭘﺪرش ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ .‬اﻳﻮ‪ ‬ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ دوازده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬داوﻃﻠﺐ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﺪ و ﺳﺮِ ﻣﻴﺰِ‬ ‫ﺷﺎم‪ ،‬ﻃﻮري ﭘﺮوﻧﺪه را ﺟﻠﻮي ﭘﺪرش ﺑﺎز ﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر وﻛﻴﻠﻲ اﺳﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞِ ﺟﺎﻳﮕﺎه‪ ‬ﻗﺎﺿﻲ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺮﻳﺪ وﺳﻂ‪‬‬ ‫ﺣﺮﻓﺶ ‪»-‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﺑﺨﻮاﻫﻢ«‪ -‬وﻟﻲ ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ دﻟﺨﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺮﮔﺮم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ‪،‬‬ ‫اﻳﻮ‪ ‬ﺑﺎ ﻣﺎدرش ﻧﺸﺴﺖ و راهﻫﺎي ﻛﻤﻚ‪ ‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺰاريِ ﮔﺮدﺷﻲ ﺑﻬﺘﺮ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ روﺣﻴﻪي اﻳﻮ‪ ‬را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد و ﺧﻴﻠﻲ از ﺧﺼﺎﺋﺺِ ﺧﻮد را در او ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻮ‪‬‬ ‫ﻣﺜﻞِ ﻳﻚ ﻃﭙﺎﻧﭽﻪ اﺳﺖ و ﺻﺎﺣﺐِ ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦ ارادهاي ﻛﻪ ﻣﻦ در ﻳﻚ ﺑﭽﻪ دﻳﺪهام‪ «.‬او درك‪ ‬ﻋﻤﻴﻘﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖ‪‬‬ ‫اﻳﻮ‪ ‬داﺷﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﺧﻮدش داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦﻃﻮر ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد‪» :‬اﻳﻮ‪‬‬ ‫‪Tawaraya Ryokan‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫ﻧﻮﻋﻲ رﺷﺘﻪي ژاﭘﻨﻲ ﻛﻪ از ﮔﻨﺪم ﺳﻴﺎه درﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬م‬ ‫‪Saiho-Ji‬‬

‫‪3‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٧٨ :‬‬ ‫ﺣﺴﺎسﺗﺮ از ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﺑﺎﻫﻮش اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻳﮕﺮان را ﻛﻠﻪﭘﺎ ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺴﻴﺮﺷﺎن را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮدش را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻓﻌﻼً دارد ﻳﺎد ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻫﻢ ﺧﻮدش‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻫﻢ ﻃﻮري رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ ﻛﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻧﻴﺎز دارد از دﺳﺖ ﻧﺪﻫﺪ‪«.‬‬ ‫راﺑﻄﻪي ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ وﻓﺎداراﻧﻪ وﻟﻲ ﮔﺎه ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل را ﺑﺎﻧﻮﻳﻲ ﻓﻬﻴﻢ و‬ ‫دﻟﺴﻮز ﻳﺎﻓﺘﻢ و ﺗﺄﺛﻴﺮ او در ﺛﺒﺎت‪ ‬ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﺗﺼﺤﻴﺢِ رﻓﺘﺎرِ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ را زﻳﺎد ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬رﻓﺘﺎري ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮِ ﺗﻤﺎسِ داﺋﻤﻲِ اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ اﻓﺮاد‪ ‬ﺑﺎ ارده و ﻋﻘﻞﮔﺮا‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻌﺮضِ ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ ﻇﺮاﻓﺖ‬ ‫روي ﻣﻮارد‪ ‬اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﺑﻪ دﻗﺖ روي دﻟﻮاﭘﺴﻲﻫﺎيِ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺷﺪت رويِ ﻣﺴﺎﺋﻞِ درﻣﺎﻧﻲ ﻧﻈﺎرت داﺷﺖ‪ .‬در‬ ‫اواﺋﻞِ ازدواجﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎد‪ ‬ﻛﺎﻟﺞﺗ‪‬ﺮَك‪ 1‬را ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد‪ :‬ﻣﺠﺮي ﻳﻚ ﻃﺮحِ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ در ﺳﻄﺢِ ﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﭽﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺤﺮوم ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮد از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ‪ ،‬و ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اداﻣﻪي ﺗﺤﺼﻴﻞ در ﻛﺎﻟﺞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬او از ﻫﻤﺎن ﻣﻮﻗﻊ‬ ‫ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﺑﺎﻧﻴﺎنِ ﺟﻨﺒﺶِ اﺻﻼﺣﺎت‪ ‬ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻼشِ ﻫﻤﺴﺮش را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﺗﺄﺛﻴﺮِ ﻛﺎري‬ ‫ﻛﻪ ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﺎ ﻛﺎﻟﺞﺗ‪‬ﺮَك اﻧﺠﺎم داده از ذﻫﻨﻢ زدودﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ «،‬وﻟﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻼشﻫﺎي ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻮد و ﻫﺮﮔﺰ از ﻣﺮاﻛﺰِ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎنِ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ دﻳﺪن ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ ،2010‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﻨﺠﺎه و ﭘﻨﺠﻤﻴﻦ ﺳﺎﻟﮕﺮد‪ ‬ﺗﻮﻟﺪش را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮادهي ﺧﻮد ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‬ ‫را ﺑﺎ ﺑﺎدﻛﻨﻚ و ﻧﻮارﻫﺎيِ رﻧﮕﻲ ﺗﺰﺋﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻳﻚ ردايِ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲِ ﻣﺨﻤﻠﻲ ﺑﻪ رﻧﮓ‪ ‬ﻗﺮﻣﺰ ﺑﺮاﻳﺶ آوردﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺮ دوش ﺑﻴﺎﻧﺪازد‪ ،‬ﻛﻪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬آﻧَﻚ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺳﺎلِ ﻓﺮﺳﺎﻳﻨﺪه ﭘﺮ از ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﺑﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎوِل اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ اﻏﻠﺐ ﺑﺮ روي ﻛﺎر ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮاي دﺧﺘﺮﻫﺎ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎل ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه‬ ‫ﻛﻤﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪه و ﺑﭽﻪﻫﺎ اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦﻃﻮر ﻧﺸﺪه‪ «.‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﺟﻨﺒﻪي ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﺘﺎب ﻣﻨﻌﻜﺲ و درج ﺷﻮد‪:‬‬ ‫»ﻣﺜﻞِ ﺧﻴﻠﻲ از ﻣﺮدانِ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهاي دارﻧﺪ‪ ،‬او ﻫﻢ در ﻫﻤﻪي ﺟﻨﺒﻪﻫﺎ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺪارد و ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﺟﺎيِ دﻳﮕﺮان ﻧﻤﻲﮔﺬارد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦِ ﻧﻮع ﺑﺸﺮ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ و اراﺋﻪي اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮ اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪«.‬‬

‫ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ اُﺑﺎﻣﺎ‬ ‫در ﺳﻔﺮي ﺑﻪ واﺷﻨﮕﺘُﻦ در اواﻳﻞِ ﭘﺎﻳﻴﺰِ ‪ ،2010‬ﭘﺎوِل ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ در ﻛﺎخِ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد و از‬ ‫آﻧﻬﺎ ﺷﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ اُﺑﺎﻣﺎ در اﻛﺘﺒﺮ ﺑﻪ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﻣﻼﻗﺎت‪ ‬اُﺑﺎﻣﺎ ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮش را‬ ‫ﻣﻄﺮح ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎنِ ﻣﺸﺎورﻳﻦ اُﺑﺎﻣﺎ ﺑﺮق زد‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ دﻳﺪار ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪات‪ ‬اُﺑﺎﻣﺎ ﺑﺮ اﻳﺠﺎد‪ ‬ﻓﻀﺎيِ رﻗﺎﺑﺘﻲِ‬ ‫ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﻴﺰ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺟﺎن دوﺋ‪‬ﺮ )ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬارِ ﻣﻌﺮوف و ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎنِ ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ(‬ ‫ﻛﻪ در ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﺷﻮراي ﻣﺸﻮرﺗﻲِ ﺑﺎزﻳﺎﺑﻲِ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪﻧﻈﺮات‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ در ﺗﻮﺿﻴﺢِ ﭼﺮاﻳﻲِ ﻛﻢرﻧﮓ ﺷﺪنِ‬ ‫‪College Track‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٧٩ :‬‬ ‫ﺑﺮﺗﺮيﻫﺎيِ اﻳﺎﻻتﻣﺘﺤﺪه را ﺑﻴﺎن ﻛﺮده ﺑﻮد ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ اُﺑﺎﻣﺎ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ دﻳﺪار ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ وﻗﺖ‪‬‬ ‫ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺘﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﻛﺎري ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪاي در ﻓﺮودﮔﺎه وﺳﺘﻴﻦِ‪ 1‬ﺳﺎنﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻣﺸﻜﻠﻲ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭘﺎوِل ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻲ ﺑﻪ دﻳﺪنِ اُﺑﺎﻣﺎ‬ ‫ﻧﺪارد‪ .‬دﻟﺨﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺮار‪ ،‬ﺑﺪون اﻃﻼﻋﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪» :‬ﻣﻦ ﺗﻮي اﻳﻦ دام ﻧﻤﻲاﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻚ دﻳﺪارِ ﻳﺎدﮔﺎري‬ ‫ﭘﺎ ﺑﮕﺬارم ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﭘ‪‬ﺰ ﺑﺪﻫﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺘﻪ؟!« ﻟﻮرﻳﻦ اﺻﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ اُﺑﺎﻣﺎ »واﻗﻌﺎً ﻋﺎﺷﻖ‬ ‫دﻳﺪن ﺗﻮ اﺳﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻮاب داد اﮔﺮ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً زﻧﮓ ﺑﺰﻧﺪ و درﺧﻮاﺳﺖ‪ ‬ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎزي‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﻨﺞ روز اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻟﻮرﻳﻦ ﺳﺮاﻧﺠﺎم از رﻳﺪ ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ در اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺑﻴﺎﻳﺪ و‬ ‫ﭘﺪرش را راﺿﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﺳﺖ‪ ‬آﺧﺮ ﺟﺎﺑﺰ رﺿﺎﻳﺖ داد‪.‬‬ ‫ﺟﻠﺴﻪ‪ 45 ،‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ و ﺟﺎﺑﺰ در ﻫﻴﭻ ﻣﻮردي ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺑﻪ اُﺑﺎﻣﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦﻃﻮر‬ ‫ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲروي ﺑﺮاي دورِ دوم رأي ﻧﻤﻲآوري« و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ‪ ،‬دوﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻴﻠﻲ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬از ﻓﻀﺎي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻦِ ﻳﻚ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ در ﭼﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده و ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﻛﺎر در اﻣﺮﻳﻜﺎي اﻣﺮوز‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ و ﺑﺨﺶِ اﻋﻈﻢ ﻣﺸﻜﻞ ﻧﺎﺷﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮﺿﺮوري اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢِ آﻣﻮزﺷﻲِ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻢ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎ اﻣﻴﺪﻛﻨﻨﺪهاي ﻣﻨﺴﻮخ و زﻣﻴﻦﮔﻴﺮِ‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦِ اﺗﺤﺎدﻳﻪي ﻛﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺗﺤﺎدﻳﻪي ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧْﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺷﺪ ﺑﻪ اﺻﻼﺣﺎت در‬ ‫ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﻲ اﻣﻴﺪ ﺑﺴﺖ‪ .‬اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ ﻣﺜﻞ ﺣﺮﻓﻪايﻫﺎ رﻓﺘﺎر ﺷﻮد ﻧﻪ ﻣﺜﻞ ﻛﺎرﮔﺮانِ ﺻﻨﺎﻳﻊِ‬ ‫ﻣﻮﻧﺘﺎژ‪ .‬از ﻧﻈﺮ او ﻣﺪﻳﺮانِ ﻣﺪارس ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﻌﻠﻤﻴﻦ را ﺑﺮ اﺳﺎسِ ﻧﺘﺎﻳﺞِ ﻛﺎريﺷﺎن اﺳﺘﺨﺪام ﻳﺎ اﺧﺮاج‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺪارس ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺳﺎﻋﺖ‪ 6 ‬ﻋﺼﺮ‪ ،‬و ﺑﺮايِ ‪ 11‬ﻣﺎه در ﺳﺎل ﺑﺎز ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻼسﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨﺘﻲ ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﻣﻌﻠﻤﻲ ﭘﺎي ﺗﺨﺘﻪ‪ ،‬و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﭼﺎﭘﻲ اداره ﻣﻲﺷﻮد؛ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﻛﺘﺐ‪ ،‬وﺳﺎﻳﻞ آﻣﻮزﺷﻲ و آزﻣﻮنﻫﺎ‪ ،‬دﻳﺠﻴﺘﺎل و ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﻫﺮ ﺑﭽﻪاي ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺳﻄﺢِ‬ ‫ﺗﺤﺼﻴﻠﻲاش‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲِ ﻟﺤﻈﻪاي درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ در آﺧﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از ﺷﺶ ﻳﺎ ﻫﻔﺖ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪‬‬ ‫ﭘﻴﺶِ رويِ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ اُﺑﺎﻣﺎ اﻳﻦ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ ﺑﺮاي ﺟﻠﺴﻪي ﻣﺎه‪ ‬دﺳﺎﻣﺒﺮ در‬ ‫واﺷﻨﮕﺘُﻦ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ از دﺳﺘﻜﺎريﻫﺎي واﻟ‪‬ﺮي ﺟ‪‬ﺮِت‪ 2‬و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺸﺎورﻳﻦِ اُﺑﺎﻣﺎ‪ ،‬آن ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻴﺶ از ‪ 20‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺎمِ ﺟﻔﺮي اﻳﻤ‪‬ﻠﺖ‪ 3‬از ﺟﻨﺮال اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ در ﺻﺪرِ آن ﺑﻮد! ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻤﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺟ‪‬ﺮِت‬ ‫ارﺳﺎل و ﺑﻴﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬ﺑﺎدﻛﺮده‪ ،‬ﻣﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﻮر در ﺟﻠﺴﻪ ﻧﺪارد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺸﻜﻼت‪‬‬ ‫ﺟﺴﻤﺎﻧﻲاش در ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ دوﺑﺎره اوج ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و در ﻛﻞ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﻀﻮر در آن ﺟﻠﺴﻪ ﻫﻢ ﻧﺒﻮد )اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬ ‫را دوﺋﺮ ﺷﺨﺼﺎً ﺑﺮاي اُﺑﺎﻣﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﺗﺎ ﺳﻮءﺗﻔﺎﻫﻤﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻳﺪ‪(.‬‬ ‫دوﺋﺮ در ﻓﻮرﻳﻪي ‪ 2011‬ﺗﺮﺗﻴﺐِ ﻳﻚ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺮاي ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ اُﺑﺎﻣﺎ در درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن را داد‪ .‬او و ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮانﺷﺎن ﺑﻪ رﺳﺘﻮران ﻳﻮﻧﺎﻧﻲِ ا‪‬وﻳﺎ‪ 4‬در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻳﻚ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ‬ﺟﻤﻊ و ﺟﻮر از ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن‬

‫‪Westin‬‬ ‫‪Valerie Jarrett‬‬ ‫‪Jeffrey Immelt‬‬ ‫‪Evvia‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٨٠ :‬‬ ‫ﺗﺪارك ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻏﻮلﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻤﻪ دﻋﻮت ﺷﺪﻧﺪ؛ ا‪‬رﻳﻚ اﺷﻤﻴﺖ از ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬ﻛﺎرُل ﺑﺎرﺗﺰ‪ 1‬از ﻳﺎﻫﻮ‪ ،‬ﻣﺎرك‬ ‫زاﻛﺮﺑﺮگ از ﻓ‪‬ﻴﺲﺑﻮك‪ ،‬ﺟﺎن ﭼ‪‬ﻤﺒﺮز‪ 2‬از ﺳﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﻟَﺮي ا‪‬ﻟﻴﺴﻮن از اُراﻛ‪‬ﻞ‪ ،‬آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن از ﺟِﻨ‪‬ﻨْﺘ‪‬ﻚ و رﻳﺪ‬ ‫ﻫﺎﺳﺘﻴﻨﮕﺰ‪ 3‬از ﻧ‪‬ﺖﻓﻠﻴﻜﺲ‪ .‬ﻧﻈﺎرت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻣﻬﻤﺎﻧﻲِ ﺷﺎم‪ ،‬ﺣﺘﻲ روي ﻏﺬا ﻫﻢ ا‪‬ﻋﻤﺎل ﺷﺪ‪ .‬دوﺋ‪‬ﺮ ﻣﻨﻮي‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي را ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺮﺳﺘﺎد و او ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻏﺬاﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎديِ ﻣﺴﺌﻮلِ ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ ‪-‬ﻣﻴﮕﻮ‪ ،‬ﻣﺎﻫﻲ ﻛﺎد و‬ ‫ﺳﺎﻻد‪ ‬ﻋﺪس‪ -‬ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺠﻤﻠﻲ و »ﺑﻲرﺑﻂ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎن‪ «.‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺎ دﺳﺮِ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ ﻛﻴﻚ‪ ‬ﻛﺮمدار ﺑﺎ‬ ‫داﻧﻪﻫﺎي ﺷﻜﻼت ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﻛﺎخﺳﻔﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻮلِ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎت ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ اُﺑﺎﻣﺎ ﻛﻴﻚ‬ ‫ﻛﺮمدار دوﺳﺖ دارد‪ ،‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ رأي ﺟﺎﺑﺰ وﺗﻮ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫از آنﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ وزنِ زﻳﺎدي از دﺳﺖ داده ﺑﻮد ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺳﺮﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ دوﺋ‪‬ﺮ ﺧﺎﻧﻪ را ﭼﻨﺎن‬ ‫ﮔﺮم ﻛﺮد ﻛﻪ زاﻛﺮﺑﺮگ ﺧﻴﺲِ ﻋﺮق ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در ﻛﻨﺎرِ ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ ﻧﺸﺴﺖ و ﺷﺎم را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ آﻏﺎز ﻛﺮد‪:‬‬ ‫»ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﻋﻘﺎﻳﺪ‪ ‬ﺳﻴﺎﺳﻲﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻴﺪ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﻤﻜﻲ از ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻣﺎن‬ ‫ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ «.‬ﻣﻬﻤﺎﻧﻲِ ﺷﺎم از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اراﺋﻪي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات در ﺑﺎب آﻧﭽﻪ ﻛﻪ اُﺑﺎﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﻀﺎي ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺠﺎﻟﺲ دوﮔﺎﻧﻪ ‪-‬ﻛﻨﮕﺮه و ﺳﻨﺎ‪ -‬ﻃﺮﺣﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪنِ ﻣﺎﻟﻴﺎت‪‬‬ ‫ﻓﺮوش در اﻋﻴﺎد‪ ‬ﻣﺬﻫﺒﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻌﻈﻢ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲداد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺮط‪ ‬ﻋﻮدت‪‬‬ ‫درآﻣﺪﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ داﺧﻞ ﻛﺸﻮر در ﻳﻚ دورهي زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬از ﭘﺮداﺧﺖ‪ ‬ﻣﺎﻟﻴﺎت‪ ‬ﺳﻮد‪ ‬ﻓﺮوشِ ﺟﻬﺎﻧﻲِ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻌﺎف ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اُﺑﺎﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬زاﻛﺮﺑﺮگ ﻧﻴﺰ‪ .‬ﭼﺮﺧﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬واﻟﺮي ﺟ‪‬ﺮِت ﻛﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺘﺶ ﺑﻮد و درِ‬ ‫ﮔﻮﺷﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺴﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬ﭼﺮا او )ﺟﺎﺑﺰ( ﻓﻘﻂ دارد از‬ ‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺧﻮدش دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﺪ؟«‬ ‫دوﺋﺮ دوﺑﺎره ﺑﺤﺚ را ﺳﺎﻣﺎن داد‪ .‬از ﻫﻤﻪ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد‪ ‬ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻄﺮح ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﻮﺑﺖ ﺟﺎﺑﺰ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ‬ ‫ﻧﻴﺎزِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ ﺑﺎداﻧﺶ و ﻛﺎرآزﻣﻮده‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ داﻧﺸﺠﻮي ﺧﺎرﺟﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺪرك‪ ‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲِ ﺧﻮد را در اﻳﺎﻻت‪ ‬ﻣﺘﺤﺪه درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده‪ ،‬وﻳﺰاي اﻗﺎﻣﺖ اﻋﻄﺎ ﻛﻨﺪ‪ .‬اُﺑﺎﻣﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ “ﻃﺮحِ‬ ‫رؤﻳﺎﻳﻲ” ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا اﺳﺖ زﻳﺮا ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮﻳﻦِ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳﻦ ﭘﺎﻳﻴﻦ وارد ﻛﺸﻮر ﺷﺪه و دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن را ﺑﻪ‬ ‫اﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪ‪ ‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲِ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺷﻮﻧﺪ ‪-‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻗﺎﻧﻮنِ ﻣﻨﻊِ‬ ‫آن را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ را ﻣﺜﺎﻟﻲ ﺗﺄﺳﻒآور از وﻗﻔﻪﻫﺎﻳﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﻴﻮن ﺑﺎﻋﺚ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬رﺋﻴﺲﺟﻤﻬﻮر ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎﻫﻮش اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻋﻠﻞِ ﻋﺪمِ اﻣﻜﺎنِ اﺟﺮاي ﺧﻴﻠﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﺗﻮﺿﻴﺢ داد! ﻣﻦ‬ ‫ﻛﻪ واﻗﻌﺎً آﺗﺸﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺻﺮار ﺑﻪ دﻧﺒﺎلِ راﻫﻲ ﺑﺮاي آﻣﻮزشِ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻣﻬﻨﺪسِ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﮔﺸﺖ‪ .‬ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﭘﻞ ‪ 700.000‬ﻛﺎرﮔﺮ در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﭼﻴﻦ دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‪ 30.000 ‬ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫از آن ﻛﺎرﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﻻزم ﻧﺒﻮد اﻳﻦ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻐﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﭘﺎﻳﻪايِ‬ ‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ را ﺑﺮايِ ﭘﻴﺸﺒﺮد‪ ‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬داﻧﺸﻜﺪهﻫﺎي ﻓﻨﻲ‪ ،‬ﻛﺎﻟﺞﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﺎ‬ ‫داﻧﺸﻜﺪهﻫﺎي ﺗﺠﺎري ﻧﻴﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ آﻣﻮزشِ آﻧﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻄﺎب ﺑﻪ اُﺑﺎﻣﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﻬﻨﺪسﻫﺎ را‬ ‫آﻣﻮزش دﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪيِ ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬اﺛﺮِ ﻋﻤﻴﻘﻲ‬ ‫‪Carol Bartz‬‬ ‫‪John Chambers‬‬ ‫‪Reed Hastings‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٨١ :‬‬ ‫روي ﭘﺮزﻳﺪﻧﺖ اُﺑﺎﻣﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر در ﻣﺎه‪ ‬آﺗﻲ ﺑﻪ دﺳﺘﻴﺎراﻧﺶ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ »ﺑﺎﻳﺪ راﻫﻲ ﺑﺮاي آﻣﻮزشِ آن‬ ‫‪ 30.000‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﻗﺪردانِ ﭘﻴﮕﻴﺮيِ اُﺑﺎﻣﺎ ﺑﻮد و ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ﺑﻌﺪ از آن ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪‬‬ ‫ﻛﻤﻚ ﺑﺮايِ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬آﮔﻬﻲﻫﺎيِ ﻛﻤﭙﻴﻦِ ﺳﻴﺎﺳﻲِ اُﺑﺎﻣﺎ در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 2012‬را ﻫﻢ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪) .‬در ﺳﺎل ‪ 2008‬ﻫﻢ‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‪ ‬ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ داده ﺑﻮد وﻟﻲ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﻮﻳﺪ اَﻛﺴ‪‬ﻠﺮود اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﺴﺖ‪ ‬اُﺑﺎﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻨﺪان ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮرد‬ ‫ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﻣﻨﺼﺮف ﺷﺪ‪ (.‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﺷﺎم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ آﮔﻬﻲﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻓﺘﻀﺎﺣﻨﺪ‪ .‬دﻟﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻟﻲ ﻛﻠﻮي ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﻪ را ﺑﻴﺎورم و آﮔﻬﻲﻫﺎي ﻣﺤﺸﺮي ﺑﺮاي اُﺑﺎﻣﺎ درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ «.‬ﺗﻤﺎمِ آن ﻫﻔﺘﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺪندرد ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺻﺤﺒﺖﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻧﺮژياش را دو ﭼﻨﺪان ﻣﻲﻛﺮد‪» :‬ﻫﺮ از ﮔﺎﻫﻲ ﻳﻚ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎتﭼﻲِ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي ﺳﺮِ ﻛﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻫﺎل رﻳﻨﻲ‪ 1‬ﻛﻪ ﺑﺎ “اﻳﻨﻚ در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺻﺒﺢ آﻣﺪه” در اﻧﺘﺨﺎبِ ﻣﺠﺪد‪ ‬رﻳﮕﺎن )ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎل ‪ (1984‬ﻣﺸﺎرﻛﺖ داﺷﺖ‪ .‬دوﺳﺖ دارم ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﺑﺮاي اُﺑﺎﻣﺎ ﺑﻜﻨﻢ‪«.‬‬

‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲ‪2011 ،‬‬ ‫ﺳﺮﻃﺎن ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻗﺒﻞ از ﻋﻮد‪ ‬دوﺑﺎره ﻫﺸﺪار ﻣﻲداد و ﺟﺎﺑﺰ اﻳﻦ را ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬اﺷﺘﻬﺎﻳﺶ از دﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ و آﺗﺶِ درد در ﺗﻤﺎمِ ﺑﺪﻧﺶ زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻋﻠﻲرﻏﻢِ اﻧﺠﺎم آزﻣﺎﻳﺶ‪ ،‬ﭼﻴﺰي دﺳﺖﮔﻴﺮﺷﺎن‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ او اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺶ ﻫﻨﻮز ﭘﺎك اﺳﺖ وﻟﻲ او‪ ،‬ﺣﺎلِ ﺧﻮد را ﺑﻬﺘﺮ از آﻧﻬﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﺮﻃﺎن ﻫﺸﺪارﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ داﺷﺖ و ﺗﺎزه ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻌﺪ از ﺑﺮوزِ آﻧﻬﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ او دﻳﮕﺮ ﺳﻼﻣﺖ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻮا‪ ،‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 2010‬آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬درد ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻏﺬا ﺑﺨﻮرد و ﭘﺮﺳﺘﺎرِ‬ ‫ﺧﺎﻧﮕﻲاش از ﻃﺮﻳﻖِ ﺳ‪‬ﺮُمﻫﺎي ورﻳﺪي او را ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‪ ‬ﻋﺪم ﻣﺸﺎﻫﺪهي ﻋﻼﺋﻢِ وﺟﻮد‪ ‬ﺗﻮﻣﻮر‪،‬‬ ‫اﻳﻦﻃﻮر ﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﻋﻼﺋﻢِ دورهايِ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎ و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﮔﻮارﺷﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد درد را ﺻﺒﻮراﻧﻪ ﺗﺤﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﺷﻜﺎﻳﺖﻫﺎﻳﺶ ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﺮاي دﻛﺘﺮﻫﺎ و ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻋﺎدي ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در روزِ ﺷﻜﺮﮔﺰاري‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ دﻫﻜﺪهي ﻛُﻨﺎ رﻓﺖ وﻟﻲ اﺷﺘﻬﺎﻳﺶ ﺑﺮﻧﮕﺸﺖ‪ .‬ﻏﺬاﺧﻮريِ آﻧﺠﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻜﺎنِ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻮد و ﻣﻬﻤﺎنﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻃﻮري واﻧﻤﻮد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﺘﻮﺟﻪ‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﻛﻪ ﻻﻏﺮ و ﻟﺮزان و ﺷﺎﻛﻲ از‬ ‫ﻏﺬاﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺻﺮﻓﺎً ﺗﻌﻬﺪ‪ ‬ﻣﻴﺰﺑﺎن و ﺳﺎﻳﺮِ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎنِ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ‬او ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون درز ﻧﻜﺮد‪.‬‬ ‫در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪاً ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ و ﻛﺞﺧﻠﻖ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد دارد ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ ،‬اﻳﻦ را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﻫﻢ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮرِ اﻳﻨﻜﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﺮﮔﺰ در ﺟﺸﻦِ ﺗﻮﻟﺪ‪ ‬آﻧﻬﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬داﺷﺖ ﺧﻔﻪاش ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫در ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ‪ ،‬وزﻧﺶ ﺑﻪ ‪ 52‬ﻛﻴﻠﻮﮔﺮم رﺳﻴﺪ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 22‬واﺣﺪ زﻳﺮِ وزن ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ .‬در ﺗﻌﻄﻴﻼت‪ ‬ﺳﺎلِ ﻧﻮ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺎ‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﺎ ﺷﻮﻫﺮ ﺳﺎﺑﻘﺶ رﻳﭽﺎرد اﭘﻞ و ﻓﺮزﻧﺪانﺷﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﻓﻀﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬دو ﺧﺎﻧﻮاده‪،‬‬ ‫ﺑﺎزيﻫﺎي دورﻫﻤﻲ ﻣﺜﻞ ﻧﻮوِل‪ 2‬را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻧﺪ؛ در اﻳﻦ ﺑﺎزي اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦِ‬ ‫ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻛﻨﻨﺪهﺗﺮﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪي آﻏﺎزﻳﻦِ “ﺟﻌﻠﻲ” ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را دﺳﺖ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬ ‫‪Hal Riney‬‬ ‫‪Novel‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٨٢ :‬‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺧﻮب اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ از ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﭘﺎوِل ﺷﺎم را در رﺳﺘﻮران ﺻﺮف‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺗﻌﻄﻴﻼت‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻪ اﺳﻜﻲ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣ‪‬ﻨﺎ در ﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶِ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ در اواﻳﻞِ ﺳﺎل ‪ ،2011‬دﻳﮕﺮ واﺿﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺪﺣﺎﻟﻲِ ﮔﺬرا ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺷﻮاﻫﺪي از وﺟﻮد‬ ‫ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ و ﺳﻴﮕﻨﺎلﻫﺎيِ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﻛﻢاﺷﺘﻬﺎﻳﻲِ او را داﻣﻦ زد‪ .‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع ﺟﺮ و ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻧﺶ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎلِ ﻧﺰار‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻴﺰاﻧﻲ از دارودرﻣﺎﻧﻲ را ﺗﺎب ﺧﻮاﻫﺪ آورد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻟﻪ ﻣﻲﻛﺮد و ﮔﺎه از درد ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻫﺮ ﺳﺎﻧﺘﻲﻣﺘﺮ از ﺑﺪﻧﺶ‬ ‫دارد ﻣﻨﮕﻨﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻋﻼﺋﻢِ ﻋﻮد‪ ‬دوﺑﺎرهي ﺑﻴﻤﺎري‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﺑﺮوزِ درد‪ ‬ﺷﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺰرﻳﻖِ ﻣ‪‬ﺮﻓﻴﻦ و دﻳﮕﺮ داروﻫﺎي ﻣ‪‬ﺴ‪‬ﻜ‪‬ﻦ‪،‬‬ ‫ﻃﺒﻖِ ﻣﻌﻤﻮل اﺷﺘﻬﺎي او را ﻛﻮر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﺎﻧﻜﺮاﺳﺶ ﺑﺎ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻛﺒﺪش ﻧﻴﺰ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺬا اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه‪ ‬ﮔﻮارﺷﻲِ ﻣﻌﻴﻮب ﺗﻮانِ ﺟﺬبِ ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ را ﻧﺪاﺷﺖ و ﻛﺎﻫﺶِ وزنِ ﻧﺎﺷﻲ از اﻳﻦ اﺧﺘﻼل‪،‬‬ ‫رﻳﺴﻚ‪ ‬دارودرﻣﺎﻧﻲِ ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد‪ .‬ﺑﺪنِ ﻧﺤﻴﻔﺶ ﻧﻴﺰ او را ﻣﺴﺘﻌﺪ‪ ‬ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﻛﺮد زﻳﺮا ﻫﺮ از‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮﻛﻮبﻛﻨﻨﺪهﻫﺎيِ ﺳﻴﺴﺘﻢِ اﻳﻤﻨﻲ ﺑﻪ ﺑﺪﻧﺶ ﺗﺰرﻳﻖ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ‪ ‬ﻛﺒﺪ را ﭘﺲ ﻧﺰﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎﻫﺶِ وزن‪،‬‬ ‫ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭼﺮﺑﻲِ ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎيِ درد را ﻛﺎﻫﺶ داده و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ زﺟﺮِ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺎر‪ ،‬ﻣﺴﺘﻌﺪ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت‪ ‬رﻓﺘﺎريِ ﺷﺪﻳﺪ ﻫﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻜﻞِ درد و اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﺑﺮوز ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ و‬ ‫اﺛﺮي ﻣﻀﺎﻋﻒ ﺑﺮ ﻛﺎﻫﺶ اﺷﺘﻬﺎﻳﺶ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﺗﻐﺬﻳﻪايِ ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎ روﻳﻜﺮدﻫﺎي رواﻧﻲِ او در ﻣﺼﺮف‪ ‬ﻏﺬا ﺗﺸﺪﻳﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺟﻮاﻧﻲ آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ رﺿﺎﻳﺖ و وﺟﺪ زﻳﺎدي را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻏﺬا ﺑﺨﻮرد ‪-‬دﻛﺘﺮﻫﺎ اﻟﺘﻤﺎﺳﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻏﺬاﻫﺎي ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻲ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﺪ‪ -‬ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﺮف ﺑﻮد ﻛﻪ در‬ ‫ﺿﻤﻴﺮﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎﻫﺶ‪ ،‬ﻏﺮﻳﺰهي روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺗﻦ دادن ﺑﻪ ﻋﺎدتﻫﺎي ﻏﺬاﻳﻲ ﻣﺜﻞ رژﻳﻢ ﮔﻴﺎﻫﻲ آرﻧﻮﻟﺪ ا‪‬ﻫﺮِت را‬ ‫ﻫﻤﭽﻮ دوران ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮشﺗﺮ ﻣﻲدارد‪ .‬ﭘﺎوِل داﺋﻤﺎً ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ و ﺣﺘﻲ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮد‪ ‬ا‪‬ﻫﺮِت‪ ،‬در ‪ 56‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺮ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎد و ﻣﻐﺮش ﺗﺮﻛﻴﺪ و ﻣ‪‬ﺮد‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻴﺰ ﻣﻲآﻣﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻋﺼﺒﺎﻧﻴﺖ‪ ‬ﭘﺎوِل را ﺣﺪي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺧﻮدش را وادار ﺑﻪ ﺧﻮردن ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﺶِ ﺷﺪﻳﺪي در ﺧﺎﻧﻪ ﺣﻜﻢﻓﺮﻣﺎ ﺑﻮد‪ «.‬ﺑﺮاﻳﺮ ﺑﺮاو‪‬ن آﺷﭙﺰِ‬ ‫ﭘﺎرهوﻗﺖﺷﺎن‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻋﺼﺮﻫﺎ ﻣﻲآﻣﺪ و ﻳﻚ ردﻳﻒ ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮ از ﻏﺬاي ﺳﺎﻟﻢ ﺗﺪارك ﻣﻲدﻳﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻇﺮف را ﻣﻲﭼﺸﻴﺪ و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﻪ را آﺷﻐﺎل ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻳﻚ ﻛﻤﻲ ﭘﺎي‬ ‫ﻛﺪو ﻣﻲﺧﻮرم« و ﺣﺘﻲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاو‪‬ن‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﺎ ﺧﻼلِ ﻛﺪو ﻳﻚ ﻛﻴﻚ‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ درﺳﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن آﻣﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﮔﺎز ﺧﻮرد ‪-‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﻣﺎﻳﻪي ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺑﺮاو‪‬ن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺎوِل ﺑﺎ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ و روانﭘﺰﺷﻜﺎنِ اﺧﺘﻼﻻت‪ ‬ﺗﻐﺬﻳﻪاي ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد وﻟﻲ ﺷﻮﻫﺮش از آﻧﻬﺎ ﮔﺮﻳﺰان ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ از درﻳﺎﻓﺖ‪ ‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ دارو ﻳﺎ ﺗﺠﻮﻳﺰي ﺑﺮاي درﻣﺎنِ اﻓﺴﺮدﮔﻲاش‪ ،‬ﻃﻔﺮه ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ‬ ‫ﻣﺜﻞِ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻳﺎ ﺧﺸﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﻳﺎ دﻳﮕﺮ ﻣﺨﻤﺼﻪﻫﺎي ﺧﻮدﺗﺎن دارﻳﺪ‪ ،‬ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲِ ﺗﺼﻨﻌﻲ ﻣﻲﺷﻮد« و در ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮِ اﻓﺮاط رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻪي اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ دارد‬ ‫ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ .‬ﻋﺒﻮس‪ ،‬ﮔﺮﻳﺎن و اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪاي ﻓﺎﺳﺪ ﺑﺪل ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺪام او را از ﺗﻐﺬﻳﻪ‬ ‫دور ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٨٣ :‬‬ ‫ﺑﻪ زودي ﻋﻜﺲﻫﺎ و وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰِ رﻧﺠﻮر و ﻻﻏﺮاﻧﺪام‪ ،‬روي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ رﻓﺖ و ﺷﺎﻳﻌﺎﺗﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ وﺿﻊِ وﺧﻴ ِ‬ ‫ﻢ‬ ‫او ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪ‪ .‬ﭘﺎوِل ﺗﺸﺨﻴﺺ داد ﻛﻪ ﻣﺸﻜﻞِ اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺻﺤﺖ‪ ‬اﻳﻦ ﺷﺎﻳﻌﺎت اﺳﺖ و ﻟﺬا ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺼﻮر‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ دو ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﻛﻪ ﻛﺒﺪش داﺷﺖ رو ﺑﻪ زوال ﻣﻲرﻓﺖ‪“ ،‬ﺗﻨﻬﺎ از روي اﻛﺮاه” ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﺧﺼﻲِ‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮود‪ .‬ﻟﺬا دوﺑﺎره در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻳﻦ اﻳﺪه‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺸﺎن داد ﭼﻮن ﺑﺮاﻳﺶ درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ﺟﻼي وﻃﻦ ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺪونِ اﻣﻴﺪي ﺑﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎﻷﺧﺮه در ژاﻧﻮﻳﻪي ‪ 2011‬در ﻣﻘﺎﺑﻞِ اﻳﻦ اﺗﻔﺎقِ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه آﻣﺎدﮔﻲ آن را داﺷﺖ‪ .‬او در ﻳﻚ ﺟﻠﺴﻪي ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻳﻚ ﻣﺮﺧﺼﻲِ دﻳﮕﺮ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬اﻏﻠﺐ در ﻧﺸﺴﺖﻫﺎيِ ﺧﺼﻮﺻﻲِ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺶ ﺷﻮد‪ ،‬و ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦِ ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﻫﻢ‬ ‫در ﻧﻈﺮ داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﻜﻲ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ در آن ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬ﺗﻴﻢ ﻛﻮك دوﺑﺎره ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ‬ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي روزاﻧﻪ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش اﺟﺎزه داد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﺼﺮِ ﺷﻨﺒﻪي آﺗﻲ‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪاي ﺑﺎ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺗﺮﺗﻴﺐ دﻫﺪ زﻳﺮا ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﭘﻲ‬ ‫ﺑﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ در اﭘﻞ ﺳﺎﺑﻘﻪي روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ آن را ﻧﺪاﺷﺖ‪ :‬درﻣﺎنِ او ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﻜﻪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻫﻢ‬ ‫ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ او ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦِ ﻣﺴﺘﻘﻞ ‪-‬ﺳﺮﻃﺎنﺷﻨﺎسﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ درد‪،‬‬ ‫ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺗﻐﺬﻳﻪ‪ ،‬آﺳﻴﺐﺷﻨﺎﺳﺎن و ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦِ ﺧﻮن‪ -‬درﻣﺎن ﻣﻲﺷﺪ وﻟﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ روﻳﻜﺮدي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ )ﻣﺜﻞ‬ ‫روش ﺟﻴﻤﺰ اﻳﺴ‪‬ﻦ در ﻣﻤﻔﻴﺲ( ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎوِل ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﺑﺰرگ در ﺑﺨﺶِ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي‬ ‫درﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﻘﺪان ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ رﺳﻤﻲ ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺗﻴﻢﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ «.‬اﻳﻦ‬ ‫در اﺳﺘﻨﻔﻮرد ﺻﺪق ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻣﺴﺌﻮلِ ﺑﺮرﺳﻲِ ﺗﺄﺛﻴﺮِ “ﺗﻐﺬﻳﻪ” ﺑﺮ درﻣﺎنِ‬ ‫“درد” و “ﺳﺮﻃﺎن” ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭘﺎوِل از ﭼﻨﺪ ﻣﺘﺨﺼﺺِ داﻧﺸﮕﺎه‪ ‬اﺳﺘﻨﻔﻮرد و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر از ﭼﻨﺪ دﻛﺘﺮِ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞ‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ دﻳﻮﻳﺪ اَﮔﻮس‪ 1‬از ﻳﻮ‪.‬ا‪‬س‪.‬ﺳﻲ )داﻧﺸﮕﺎه‪ ‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ( ﻛﻪ روﻳﻜﺮدي ﻋﻤﻞﮔﺮا و ﺟﺎﻣﻊ‬ ‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺸﺎوره ﺑﻪ ﻣﻨﺰلﺷﺎن ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ روي ﻳﻚ رژﻳﻢِ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﺑﺮاي رﻓﻊِ درد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ‬ ‫درﻣﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻖ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻟﻄﻒ‪ ‬ﻋﻠﻮم ﭘﻴﺸﺮو‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ از دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﺎﺑﺰ را ﻳﻚ ﻗﺪم از ﺳﺮﻃﺎن ﺟﻠﻮﺗﺮ ﻧﮕﻪ دارﻧﺪ‪ .‬او ﻳﻜﻲ از‬ ‫‪ 20‬ﻧﻔﺮِ اول در ﺟﻬﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻪي ﺗﻤﺎمِ ژنﻫﺎي ﺗﻮﻣﻮرِ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ را درﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻮاﻟﻲِ ﻋﺎديِ دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي‬ ‫داﺷﺖ‪ .‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬اﺳﺘﺨﺮاجِ آن ﺑﻴﺶ از ‪ 100.000‬دﻻر ﺧﺮج ﺑﺮ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦِ ﺗﻮاﻟﻲِ ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﺗﻴﻢﻫﺎﻳﻲ از اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬ﺟﺎﻧﺰ ﻫﺎﭘﻜﻴﻨﺰ‪ ،2‬اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ‬ ‫ﺑﺮاو‪‬د‪ 3‬داﻧﺸﮕﺎه‪ ‬ا‪‬م‪.‬آي‪.‬ﺗﻲ‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻫﺎروارد ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻃﻼع از اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲِ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد‪‬‬ ‫ﺗﻮﻣﻮرﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻗﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ داروﻫﺎي وﻳﮋهاي را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﻋﻮاﻣﻞِ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲِ ﻓﺎﺳﺪي ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ‪ ‬ﻏﻴﺮﻋﺎديِ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺳﺮﻃﺎﻧﻲِ او ﻣﻲﺷﺪ را‪ ،‬ﻫﺪف ﮔﺮﻓﺘﻪ و از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﺑﺎ ﻋﻨﻮانِ‬ ‫“درﻣﺎنِ ﺳﻠﻮﻟﻲِ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ” ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺴﻴﺎر اﺛﺮﮔﺬارﺗﺮ از ﺷﻴﻤﻲدرﻣﺎﻧﻲِ راﻳﺞ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ دوﻣﻲ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪‬‬ ‫ﻛﻠﻲِ رﺷﺪ‪ ‬ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺑﺪن )ﭼﻪ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻢ( را ﻫﺪف ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻳﻦ درﻣﺎنِ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ‪ ،‬درﻣﺎنِ ﻗﻄﻌﻲ ﻧﺒﻮد‬ ‫وﻟﻲ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﺑﻪ آن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد‪ :‬ﺑﻪ دﻛﺘﺮﻫﺎ اﻣﻜﺎن ﻣﻲداد ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮهاي وﺳﻴﻊ از داروﻫﺎ ‪-‬ﻣﺮﺳﻮم ﻳﺎ‬ ‫‪David Agus‬‬ ‫‪Johns Hopkins‬‬ ‫‪Broad Institute‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٨٤ :‬‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﺮﺳﻮم‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار ﻳﺎ ﻓﻘﻂ در ﻣﺮﺣﻠﻪي آزﻣﺎﻳﺶ و ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ -‬ﻧﻈﺮ ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ ﺗﺎ در ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺪام ﺗﺮﻛﻴﺐِ ‪3‬‬ ‫ﻳﺎ ‪ 4‬ﺗﺎﻳﻲ از داروﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮِ درﻣﺎﻧﻲ را دارد‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ ﺣﻮلِ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎ ﺟﻬﺶ ﻳﺎ‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ‪ ‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻳﻚ ﺗﺮﻛﻴﺐ دﻳﮕﺮ در آﺳﺘﻴﻦ داﺷﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرِ درﻣﺎن را ﺑﺪون وﻗﻔﻪ اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬ﻧﻘﺶِ ﭘﺎوِل در ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﻫﻤﺴﺮش‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﻮد‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎبِ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮﻫﻴﺰِ درﻣﺎﻧﻲِ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻣﻮارد در ﻣ‪‬ﻲ ‪ 2011‬رخ داد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟ‪‬ﺮج ﻓﻴﺸﺮ و ﭼﻨﺪ دﻛﺘﺮ دﻳﮕﺮ از‬ ‫اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮانِ ﺗﻮاﻟﻲ ژﻧﺘﻴﻜﻲ از اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﺑﺮاو‪‬د‪ ،‬و ﻣﺸﺎورِ ﻣﺴﺘﻘﻞِ ﺧﻮد‪ ،‬دﻳﻮﻳﺪ اَﮔﻮس‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ دور ﻣﻴﺰي در ﻳﻜﻲ از ﺳﻮﺋﻴﺖﻫﺎي رﺳﺘﻮرانِ ﭼﻬﺎر ﻓﺼﻞِ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﮔﺮد آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﭘﺎوِل ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻧﺮﻓﺖ وﻟﻲ رﻳﺪ‬ ‫ﺣﻀﻮر داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻘﺎنِ اﺳﺘﻨﻔﻮرد و ﺑﺮاو‪‬د در ﺣﺎل ﺗﻮﺿﻴﺢِ اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻮاﻟﻲِ‬ ‫ژﻧﺘﻴﻜﻲِ ﺳﺮﻃﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬او ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﺖ‪ ‬ﻋﺼﺒﻲِ ﻣﻌﻤﻮﻟﺶ را داﺷﺖ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻳﻜﻲ از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮﻫﺎي‬ ‫اﻧﺴﺘﻴﺘﻮ ﺑﺮاو‪‬د را ﻛﻪ در ﻛﺎر ﺑﺎ ﭘﺎوِرﭘﻮﻳﻨﺖ دﭼﺎر ا‪‬ﺷﻜﺎل ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻏﺮﻏﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ ﭼﺮا‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارِ ﺟﻠﺴﺎت‪ ‬ﻣﻌﺮﻓﻲِ ﻣﺤﺼﻮلِ اﭘﻞ ﺑﻬﺘﺮ از آن اﺳﺖ؛ ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ آن را ﺑﻪ او ﻳﺎد ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬در‬ ‫ﭘﺎﻳﺎنِ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ و ﺗﻴﻤﺶ دوﺑﺎره ﺗﻤﺎمِ دادهﻫﺎي ﻛ‪‬ﺸﺖ‪ ‬ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ را ﻣﺮور ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲِ اﺻﻮلِ ﺑﻨﻴﺎديِ‬ ‫روشﻫﺎي درﻣﺎﻧﻲِ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي اوﻟﻮﻳﺖﺑﻨﺪيِ آﻧﻬﺎ را ردﻳﻒ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﻣﻴﺪ‪ ‬آن ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﺮﻃﺎﻧﺶ ﺑﻪ زودي ﺑﺪل ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎريِ ﻣﺰﻣﻦ و ﻗﺎﺑﻞِ‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪ آن را ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮد‪ ،‬از ﺑﻴﻤﺎريِ دﻳﮕﺮي ﺟﺎن ﺑﺴﭙﺎرد‪ .‬ﺳﺎﻳﺮِ دﻛﺘﺮﻫﺎ‬ ‫ﻫﻢ از اﻳﻦ ﺣﺮف ﺧﻮشﺷﺎن آﻣﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ درﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻳﻜﻲ از ﺟﻠﺴﺎﺗﺶ ﺑﺎ دﻛﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﺎ ﻣﻦ ﺑﺪل ﺑﻪ‬ ‫اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﻣﺜﻞِ اﻳﻦ ﻓﺎﺋﻖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺴﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ از آن ﻣﻲﻣﻴﺮد؛ ﻳﺎ‬ ‫در ﻣﻴﺎنِ اوﻟﻴﻦﻫﺎ ﭘﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﻣﻲﮔﺬارم‪ ،‬ﻳﺎ در ﻣﻴﺎنِ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪهﻫﺎ ﻏﺮق ﻣﻲﺷﻮم‪«.‬‬

‫ﻣﻼﻗﺎﺗﻲﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎ اﻋﻼمِ ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲ ‪ ،2011‬وﺿﻌﻴﺖ آﻧﻘﺪر ﻣﻬﻠﻚ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﺮﻧﺎن‪-‬ﺟﺎﺑﺰ ﭘﺲ از ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺎل دوﺑﺎره ﺑﺎ ﭘﺪرش ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﻗﺮار ﺷﺪ ﻫﻔﺘﻪي ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬راﺑﻄﻪي او ﺑﺎ ﭘﺪرش‬ ‫ﺑﺮ روي ﻻﻳﻪﻫﺎﻳﻲ از ﺧﺸﻢ و رﻧﺞ ﺑﻨﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً ﻗﺎﺑﻞ درك ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ده ﺳﺎلِ اول از ﻋﻤﺮش‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ او را رﻫﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺮﺳﻲ در اﻋﻤﺎقِ وﺟﻮد‪ ‬ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺎر از آن رو ﺑﺪﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ او ﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي و ﺑﻪ ﻧﻈﺮِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺣﺲِ ﺗﻈﻠﻢﺧﻮاﻫﻲِ ﻣﺎدرش )ﻛﺮﻳﺴﺎن ﺑﺮﻧﺎن( را ﻫﻢ ﺑﻪ ارث ﺑﺮده ﺑﻮد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ درﺳﺖ‬ ‫ﻗﺒﻞ از رﺳﻴﺪنِ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻪام ﻛﻪ آرزو دارم اي ﻛﺎش وﻗﺘﻲ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺪر ﺑﻬﺘﺮي‬ ‫ﻣﻲﺑﻮدم‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ را رﻫﺎ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎمِ ﻋﻤﺮش ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪«.‬‬ ‫آن ﻣﻼﻗﺎت‪ ،‬ﻋﺎﻟﻲ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ ﻛﻢﻛﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ و در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮاﻧﻊ را ﻛﻨﺎر ﺑﺰﻧﺪ و‬ ‫ﻋﻮاﻃﻔﺶ را ﺑﺮاي اﻃﺮاﻓﻴﺎن ﺑﺮوز دﻫﺪ‪ .‬ﻟﻴﺴﺎ در ﺳﻦ ‪ 32‬ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در زﻧﺪﮔﻲاش وارد ﻳﻚ راﺑﻄﻪي‬ ‫ﺟﺪي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﻣﺰدش‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي ﺳﺨﺖﻛﻮش از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آﻧﻘﺪر در رؤﻳﺎﭘﺮدازي ﭘﻴﺶ رﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد اﮔﺮ ازدواج ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﺒﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻘﺪرِ دﻳﮕﺮ‬ ‫در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ ،‬دﻛﺘﺮﻫﺎ واﻗﻌﺎً ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﻌﻴﻴﻨﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬راﻫﻲ ﻧﺪاري ﺟﺰ‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٨٥ :‬‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺎﻳﻲ اﻳﻨﺠﺎ‪ .‬ﭼﺮا ﺑﻬﺶ ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ؟« ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻟﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﻏﺮﺑﻲ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﺑﺰ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﻦﺷﺎن‬ ‫آﺷﺘﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﺒﻮدم ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻢ او را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮدم و ﻣﺸﻜﻞِ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪي ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﻪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﺧﻴﻠﻲ از ﭼﻴﺰﻫﺎ در دروﻧﻢ آرام ﺑﮕﻴﺮد‪«.‬‬ ‫در ﻫﻤﺎن ﻣﺎه ﺑﺎ ﻛﺴﻲ دﻳﺪار داﺷﺖ ﻛﻪ او ﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺘﺎرِ ﺑﺎزﺳﺎزيِ رواﺑﻄﺶ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﻟَﺮي ﭘِﻴﺞ ﻳﻜﻲ از دو‬ ‫ﻣﺆﺳﺲِ ﮔﻮﮔﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎن آنﻃﺮفﺗﺮ از ﺟﺎﺑﺰ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘِﻴﺞ داﺷﺖ زﻣﻴﻨﻪي ﭘﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻗﺪرت از‬ ‫ا‪‬رﻳﻚ اﺷﻤﻴﺖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺧﻮب ﺑﻠﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲِ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻜﻨﺪ‪ :‬درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺑﺮاي ﺑﺪل ﺷﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞِ ﺧﻮب‪ ،‬ﻧﺼﺎﻳﺢِ اﺳﺘﻴﻮ را ﺑﺸﻨﻮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻨﻮز از دﺳﺖ ﮔﻮﮔﻞ‬ ‫ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬اوﻟﻴﻦ ﻓﻜﺮم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ “ﺑﺮو ﮔﻤﺸﻮ‪ ”،‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ ﻳﺎدم آﻣﺪ ﻛﻪ در ﺟﻮاﻧﻲ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﺑﻴﻞ ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ آن آﻗﺎيِ ﺷﺎﻏﻞ در ‪ HP‬ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦِ ﺧﻴﺎﺑﺎنﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ زﻧﮕﺶ‬ ‫زدم و ﮔﻔﺘﻢ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻧﻪ‪ «.‬ﭘِﻴﺞ آﻣﺪ‪ ،‬در اﺗﺎقﻧﺸﻴﻤﻦِ ﻋﻤﺎرت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﻧﺸﺴﺖ و ﺑﻪ اﻳﺪهﻫﺎي او ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦِ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ و ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر‪ ،‬ﮔﻮش ﻛﺮد‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ آن روز را ﺧﻮب ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآور‪‬د‪:‬‬ ‫»ﺧﻴﻠﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر راﺟﻊ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎبِ اﻓﺮاد‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر اﻓﺮاد‪ ‬ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد‬ ‫را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ و ﺗﻴﻤﻲ از ﻣﻌﺎوﻧﻴﻦِ ﻗﺎﺑﻞ اﺗﻜﺎ ﺑﺴﺎزد‪ .‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﺬفﻫﺎ و ﻣﻤﺎﻧﻌﺖﻫﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻧﺎﭼﺎر از‬ ‫اﻧﺠﺎمﺷﺎن ﺑﻮد ﺗﺎ ﺷﺮﻛﺘﺶ را از واداد‪‬ﮔﻲ ﻳﺎ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪن از ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ دو‪ ،‬ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚ‪ ‬اﺻﻠﻲِ ﻣﻦ‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻌﻴﻴﻦِ اﻳﻦ ﻛﻪ ﮔﻮﮔﻞ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ در دورانِ ﺑﻠﻮغ ﺧﻮد ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﭘﻴﺶِ ﭼﺸﻤﺶ‬ ‫آوردم‪ .‬ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪“ :‬ﻛﺪام ﭘﻨﺞ ﻣﺤﺼﻮل ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ روي آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﻮي؟ ﺑﺎﻗﻲ را دور ﺑﺮﻳﺰ‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ﮔﻮﮔﻞ را ﻏﺮق و ﺑﺪل ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﻴﺮون ﻣﻲدﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺆﺛﺮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻋﺎﻟﻲ‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ‪ ”...‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم ﺗﺎ ﺟﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ اﻓﺮاد دﻳﮕﺮي ﻣﺜﻞ ﻣﺎرك زاﻛﺮﺑﺮگ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﻢ‬ ‫داد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺨﺸﻲ از وﻗﺖ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪهي زﻧﺪﮔﻲام را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺻﺮف ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﻧﺴﻞِ ﺑﻌﺪي ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻢ‬ ‫ﺗﺎ دودﻣﺎنِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﻌﻈﻢِ اﻳﻨﺠﺎ را ﺑﻪ ﻳﺎد آورﻧﺪ و ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﺴﻴﺮِ آﻧﻬﺎ را اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ دره‪،‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺮا ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮده‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﺤﻮ ﺟﺒﺮان ﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫اﻋﻼمِ ﻣﺮﺧﺼﻲِ درﻣﺎﻧﻲ در ﺳﺎل ‪ ،2011‬دﻳﮕﺮان را ﻫﻢ وا داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻳﺎرت‪ ‬ﻣﻨﺰلِ ﺟﺎﺑﺰ در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﺑﺮوﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن آﻣﺪ و راﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ از وﺿﻊِ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺻﺤﺒﺖ‬ ‫ﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻠﺦﺗﺮﻳﻦ دﻳﺪار‪ ،‬ﺑﺎ اﻋﺠﻮﺑﻪي دﻳﮕﺮِ دﻧﻴﺎيِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪ ،‬آن ﻣﺘﻮﻟﺪ‪ ‬دﻳﮕﺮِ ﺳﺎلِ ‪ 1955‬ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻣﺮدي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮايِ ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ دﻫﻪ‪ ،‬رﻗﻴﺐ و ﻫﻤﻜﺎرِ ﺟﺎﺑﺰ در ﺷﻜﻞدﻫﻲِ ﻋﺼﺮِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺷﻴﻔﺘﮕﻲِ ﺧﻮد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ را از دﺳﺖ ﻧﺪاد‪ .‬در ﺑﻬﺎر ‪ ،2011‬در واﺷﻨﮕﺘُﻦ‪ ،‬ﺷﺎم را ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‪ ‬ﺑﻨﻴﺎد‪ ‬ﺧﻮد ﺳﻮق داد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد‪ ‬ﺗﻼشﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻪي ﺑﻬﺒﻮد‪ ‬وﺿﻌﻴﺖ‪‬‬ ‫ﺳﻼﻣﺖ‪ ‬ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎنﺟﺎ ﺣﻴﺮت‪ ‬ﺧﻮد را از ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ‪ ‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ وﺟﻮد‪ ‬ﻣﺮﻳﻀﻲ‬ ‫ﺑﺮ روي ﺑﻬﺒﻮد‪ ‬آن ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻴﺎن داﺷﺖ‪ .‬ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎﻳﻢ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ دﻧﻴﺎ را از‬ ‫ﺷﺮﱢ ﻣﺎﻻرﻳﺎ و ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ دﺳﺖ ﻧﺠﺎت دﻫﻢ‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻫﻨﻮز دارد ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬دﻳﻮاﻧﻪﻛﻨﻨﺪه ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ را رﻫﺎ ﻣﻲﻛﺮدم‪ «.‬ﺧﻨﺪهاي ﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﻦ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮم ﻛﻪ اﻳﻦ آﺧﺮي را ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ‪ ،‬ﻳﺎ‬ ‫ﻻاﻗﻞ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٨٦ :‬‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از ﻃﺮﻳﻖِ دوﺳﺖ‪ ‬ﻣﺸﺘﺮكﺷﺎن ﻣﺎﻳﻚ اﺳﻠ‪‬ﻴﺪ‪ 1‬ﺗﺮﺗﻴﺐِ ﻣﻼﻗﺎت‪ ‬ﻣﺎه‪ ‬ﻣﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ را داد‪ .‬اﻣﺎ روزِ ﻗﺒﻞ از‬ ‫دﻳﺪار‪ ،‬دﺳﺘﻴﺎرِ ﺷﺨﺼﻲِ ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﺎلِ او زﻳﺎد ﺧﻮب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﻗﺮاري دﻳﮕﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞِ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺟﺎﺑﺰ رﻓﺖ‪ ،‬از درب ﭘﺸﺘﻲ وارد‪ ‬آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺷﺪ و اﻳﻮ‪ ‬را دﻳﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺮِ ﻣﻴﺰ ﻣﺸﻐﻮلِ درس و ﻣﺸﻖ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺴﺖ؟« اﻳﻮ‪ ‬او را ﺑﻪ اﺗﺎقﻧﺸﻴﻤﻦ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻴﺶ از ﺳﻪ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬دو ﻧﻔﺮي ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ذﻛﺮِ ﺧﺎﻃﺮات ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪» :‬ﻣﺜﻞ‬ ‫دو ﭘﺎﺳﻮﺧﺘﻪي اﻳﻦ ﺻﻨﻌﺖ داﺷﺘﻴﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﻣﺮور ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎلﺗﺮ از ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮي ﻣﻲدﻳﺪﻣﺶ‪،‬‬ ‫ﻣﺪام ﻓﻜﺮم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﺳﻼﻣﺖ اﺳﺖ‪ «.‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ‪ ،‬ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ وﺟﻮد‪‬‬ ‫ﻛﺎﻫﺶِ ﭼﺸﻢﮔﻴﺮِ وزن‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎرش اﻧﺮژي دارد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت‪ ‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲاش ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ‬ ‫ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻻاﻗﻞ آن روز ﻛﻪ ﻣﺜﺒﺖاﻧﺪﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﻫﻴﺰﻫﺎي زﻧﺠﻴﺮهايِ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ درﻣﺎنِ‬ ‫داروﻳﻲِ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ »ﭘﺮﻳﺪن از ﻳﻚ ﺑﺮگ‪ ‬ﺷﻨﺎورِ زﻧﺒﻖِ آﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻪ روي ﺑﺮگ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ« ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت از‬ ‫ﺳﺮﻃﺎن ﺟﻠﻮﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺆاﻻﺗﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺑﺨﺶِ آﻣﻮزش ﻛﺮد و ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺗﻮﺿﻴﺢ داد ﻛﻪ در اﻧﺪﻳﺸﻪاش‪ ،‬ﻣﺪارسِ آﻳﻨﺪه ﭼﮕﻮﻧﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺤﺼﻠﻴﻦ ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن اﺳﻼﻳﺪﻫﺎ و وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي درﺳﻲ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ و وﻗﺖ‪ ‬ﻛﻼس ﺑﻪ ﺑﺤﺚ و ﺣﻞِ‬ ‫ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮن )ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮِ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺜﻞِ‬ ‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺑﺨﺶِ درﻣﺎن‪ (،‬ﺗﺄﺛﻴﺮِ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺮ ﻓﻀﺎيِ آﻣﻮزﺷﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﺮاي ﭘﺪﻳﺪ آوردنِ اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎيِ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﺎﻳﺪ روي اﻧﺘﻘﺎلِ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي درﺳﻲ و ﻓﺮاﻫﻢ آوردنِ ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي‬ ‫اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻘﺪر ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪانِ ﺧﻮﺑﻲ دارﻧﺪ و زنِ زﻧﺪﮔﻲﺷﺎن را‬ ‫درﺳﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺮف زدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻟﻮرﻳﻦ را‬ ‫ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮده‪ ،‬اﻳﻨﻜﻪ دﻳﻮاﻧﻪ و ﺷﻴﺪاﻳﺶ ﺷﺪه‪ ،‬و اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻦ ﻫﻢ ﺷﻴﺪا و ﻣﺠﻨﻮن ﻣ‪‬ﻠﻴﻨﺪا ﺷﺪم‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫ﺑﺤﺚ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﻣﻲﺷﺪ اﮔﺮ ﺟﺎيِ ﻓﺮزﻧﺪانﻣﺎن ﻣﻲﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ از ﻋﻬﺪهاش‬ ‫ﺑﺮﺑﻴﺎﻳﻴﻢ؟ و از اﻳﻦ ﻗ‪‬ﺴﻢ ﺣﺮفﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪ «.‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ‪ ،‬اﻳﻮ‪ ‬ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﺑﺎ دﺧﺘﺮِ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬ﺟِﻨﻴﻔﺮ‪ ،‬در ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎي اﺳﺐ ﺣﻀﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬از آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺰد‪ ‬آﻧﻬﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺮش از روي ﻛﺪام‬ ‫ﻣﻮاﻧﻊ را ﺑﻴﺸﺘﺮ دوﺳﺖ دارد‪.‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺎت‪ ‬ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ از “ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺧﺎرقاﻟﻌﺎدهاي” ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬و از ﻧﺠﺎت‪ ‬ﺷﺮﻛﺖ از دﺳﺖ‪ ‬اﺑﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در دﻫﻪي ‪ 1990‬داﺷﺘﻨﺪ آن را وﻳﺮان ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ اﻣﺘﻴﺎز وﻳﮋه ﺑﺮاﻳﺶ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ .‬در ﻃﻮلِ دورانِ ﻛﺎري‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎي ﺧﻮد‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮنِ ﻳﻜﻲ از ﺑﻨﻴﺎديﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞِ دﻧﻴﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻛﻪ آﻳﺎ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎز و آزاد‪ .‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬از ﺳﺎﺑﻖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮدهام ﻛﻪ ﻣﺪلِ “ﺑﺎزِ اﻓﻘﻲ”‬ ‫ﭼﻴﺮه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻮ اﺛﺒﺎت ﻛﺮدي ﻛﻪ ﻣﺪلِ “ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي ﻋﻤﻮدي” ﻫﻢ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ اﻋﺘﺮاﻓﻲ‬ ‫ﻛﺮد‪» :‬ﻣﺪل ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﺟﻮاب داده‪«.‬‬ ‫‪Mike Slade‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٨٧ :‬‬ ‫ﺣﻖ ﺑﺎ ﻫﺮ دو ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻣﺪﻟﻲ در ﻗﻠﻤﺮوي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺟﻮابِ ﺧﻮدش را ﭘﺲ داده اﺳﺖ؛ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‬ ‫ﺑﺎ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي وﻳﻨﺪوزيِ ﻣﺘﻌﺪد‪ ‬ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺎزار ﻫﻤﺰﻳﺴﺘﻲ دارد‪ ،‬و اﻳﻦ‪ ،‬در ﻗﻠﻤﺮوي ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه ﻫﻢ ﺻﺪق‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از ﻳﺎدآوريِ دﻳﺪارش ﺑﺎ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ روي ﻋﺮﺷﻪ ﺑﻮد ﻋﺎﻟﻲ ﺟﻮاب داد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه ﻫﻢ ﭘﻴﺮوز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻌﺪ از ذﻛﺮِ ﺧﻴﺮِ آن دﻳﺪار‪ ،‬وادار ﺷﺪ ﻳﻚ ﻧﻈﺮِ آﮔﺎﻫﻲﺑﺨﺶ راﺟﻊ ﺑﻪ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﺪﻫﺪ‪» :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺪل ﮔﺴﺴﺘﻪي او‬ ‫ﺟﻮاب داده‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎﺣﺼﻠﺶ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺧﻮب ﻛﻪ ﻧﺒﻮده ﻫﻴﭻ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ واﻗﻌﺎً اﻓﺘﻀﺎﺣﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ در ﻧﻮع ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﺸﻜﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞِ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻻاﻗﻞ در ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت‪«.‬‬

‫»ﺑﺎﻷﺧﺮه‪ ،‬آن روز ﻓﺮا رﺳﻴﺪ«‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ ﺗﻮﺳﻌﻪي اﻳﺪهﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري را در ﺳﺮ داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺘﺎبﻫﺎي درﺳﻲ را ﻣﺘﺤﻮل ﻛﻨﺪ و‬ ‫ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﺘﺐِ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﻤﻚدرﺳﻲ ﺑﺮاي آﻳـﭙ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺑﺎرِ ﺳﻨﮕﻴﻦِ ﺣﻤﻞِ ﻛﻮﻟﻪﭘﺸﺘﻲﻫﺎ را از روي‬ ‫دوشِ ﻣﺤﺼﻠﻴﻦ ﺑﺮدارد‪ .‬در ﻋﻴﻦِ ﺣﺎل‪ ،‬داﺷﺖ ﺑﺎ ﺑﻴﻞ اَﺗﻜﻴﻨﺴ‪‬ﻦ دوﺳﺖ‪ ‬ﻗﺪﻳﻤﻲاش از ﮔﺮوه ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬روي‬ ‫اﺧﺘﺮاعِ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲِ ﺟﺪﻳﺪي در ﻣﻘﻴﺎسِ ﭘﻴﻜﺴﻠﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ‪ ‬ﻛﻢ ﻧﻮر ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺮدم اﻣﻜﺎنِ ﮔﺮﻓﺘﻦِ ﻋﻜﺲﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻳـﻔـُﻦﻫﺎﺷﺎن را ﻣﻲداد‪ .‬ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻮد ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻛﺎري را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ و ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ اﻧﺠﺎم داده ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﻮرد ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنﻫﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻨﺪ‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎدهﺳﺎزي و زﻳﺒﺎﺳﺎزيِ آﻧﻬﺎ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻳﻚ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎ ﻃﺮزِ‬ ‫ﻛﺎرِ ﻛﺎﻣﻼً آﺳﺎن ﺑﺴﺎزم ﻛﻪ ﺑﺪون ﻧﻘﺺ‪ ،‬و ﺧﻮدﻛﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﮔَﺠِﺖﻫﺎ و آﻳـﻜﻼو‪‬د ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزي ﺷﻮد‪ «.‬دﻳﮕﺮ‪،‬‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮان ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ و‪‬ر رﻓﺘﻦ ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل از راه دورِ ﭘﺨﺶﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي دي‪.‬وي‪.‬دي و ﺟﻌﺒﻪي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻛﺎﺑﻠﻲ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪» :‬ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮي را ﻛﻪ در ﻓﻜﺮت ﺑﮕﻨﺠﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻛﺸﻔﺶ ﻛﺮدم‪«.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺗﺎ ﺟﻮﻻي ‪ ،2011‬دﻳﮕﺮ ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﺪﻧﺶ زده ﺑﻮد و دﻛﺘﺮﻫﺎ در ﻳﺎﻓﺘﻦِ‬ ‫داروﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻛُﻨﺪ ﻛﺮدنِ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ‬ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮﺧﻮرده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ در رﻧﺞ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ ،‬اﻧﺮژيِ ﻛﻤﻲ داﺷﺖ و دﻳﮕﺮ ﺳﺮِ ﻛﺎر ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي آﺧﺮِ ﻫﻤﺎن ﻣﺎه‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ ﻳﻚ ﻗﺎﻳﻖِ ﺗﻔﺮﻳﺤﻲ اﺟﺎره‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد وﻟﻲ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﻧﻘﺶِ ﺑﺮ آب ﺷﺪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﻏﺬاي ﻏﻴﺮﻣﺎﻳﻌﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮرد و اﻛﺜﺮ ﺳﺎﻋﺎت‪ ‬ﺑﻴﺪاري را‬ ‫در اﺗﺎﻗﺶ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﻲﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬ ‫در آﮔﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ارﺳﺎلِ ﭘﻴﺎﻣﻲ از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﺪارش ﺑﺮوم‪ .‬ﻧﻴﻢروزِ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﺎرت‪ ‬اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ‬ ‫رﺳﻴﺪم و او ﻫﻨﻮز در ﺧﻮاب ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮ و ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺶ در ﺑﺎغِ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﻋﻤﺎرت‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺮ از ر‪‬زﻫﺎي زرد و اﻧﻮاع‬ ‫آﻓﺘﺎبﮔﺮدان ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﮔﭗ زدﻳﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮا ﻧﺰد ﺧﻮد ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬روي ﺗﺨﺖ ﺑﻪ ﺧﻮدش ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻟﺒﺎس‬ ‫ﺧﺎﻛﻲ رﻧﮓ و ﻳﻘﻪاﺳﻜﻲِ ﺳﻔﻴﺪي ﺑﻪ ﺗﻦ داﺷﺖ‪ .‬ﭘﺎﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻃﺮز وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﻻﻏﺮ ﺷﺪه‪ ،‬وﻟﻲ ﻟﺒﺨﻨﺪش ﺑﺮ ﻟﺐ و‬ ‫ذﻫﻨﺶ ﻫﻨﻮز ﺗﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻋﺠﻠﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن اﻧﺮژي اﻧﺪﻛﻲ دارم‪«.‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻌﻀﻲ از ﻋﻜﺲﻫﺎيِ ﺧﺼﻮﺻﻲاش را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ را ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اﻧﺘﺨﺎب‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ آﻧﻘﺪر ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ اﺷﺎره‪ ،‬از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻜﺲﻫﺎ را از داﺧﻞِ ﻗﻔﺴﻪﻫﺎ ﺑﻴﺎورم‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫اﺣﺘﻴﺎط ﻋﻜﺲﻫﺎي ﻫﺮ ﻗﻔﺴﻪ را آوردم‪ ،‬ﻛﻨﺎرِ ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﻫﺮ ﻛﺪام را ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻛﻪ‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٨٨ :‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺧﺎﻃﺮاﺗﻲ را در دﻟﺶ زﻧﺪه ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻟﺒﺨﻨﺪي روي ﻟﺒﺶ ﻣﻲﻧﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻋﻜﺴﻲ از ﭘﺪرش‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎ دﻳﺪنِ ﻋﻜﺴﻲ از دﻫﻪي ‪ 1950‬ﻛﻪ ﭘﺪرِ ﺳﺨﺖﻛﻮش و‬ ‫ﺧﻮشﻗﻴﺎﻓﻪ‪ ،‬ﻛﻮدك‪ ‬ﻧﻮﭘﺎﻳﺶ را در ﺑﻐﻞ داﺷﺖ‪ ،‬ﺟﺎ ﺧﻮردم‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﺧﻮدش اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ را ﺑﺮدار‪ «.‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﻌﺒﻪاي ﻧﺰدﻳﻚ‪ ‬ﭘﻨﺠﺮه اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬در آن ﻋﻜﺴﻲ از ﭘﺪرش ﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ روزِ ﻋﺮوﺳﻲِ اﺳﺘﻴﻮ و ﻟﻮرﻳﻦ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫در ﻗﺎبِ ﺗﺼﻮﻳﺮ‪ ،‬ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﭘﺮ از ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﻴﻮ ﻣﻲﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ زﻳﺮ ﻟﺐ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺮد ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﻣﻦ زﻣﺰﻣﻪ ﻛﺮدم‪» :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ داﺷﺘﻦِ ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪي اﻓﺘﺨﺎر ﻛﻨﺪ‪ «،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺟﻤﻠﻪام را اﺻﻼح ﻛﺮد‪» :‬اﻓﺘﺨﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪«.‬‬ ‫دﻳﺪنِ اﻳﻦ ﻋﻜﺲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻘﻲ ﺑﻪ او اﻧﺮژي داد‪ .‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدم ﻛﻪ آدمﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲاش از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺎل‪ ،‬از ﺗﻴﻨﺎ رِدس ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻣﺎﻳﻚ ﻣﺎركﻛﻮﻻ و ﺑﻴﻞ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪ ،‬از او ﺑﺮاﻳﻢ ﭼﻪﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدآوري ﻛﺮدم ﻛﻪ‬ ‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ ﺑﻌﺪ از ﺑﺎزﮔﻮﻳﻲِ دﻳﺪارِ آﺧﺮش ﺑﺎ او‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﭘﻞ ﻧﺸﺎن داده ﻛﻪ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺟﻮاب‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ وﻟﻲ ﻓﻘﻂ »ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻴﻮ روي ﻋﺮﺷﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬ﺟﺎﺑﺰ ﮔﻔﺖ ﭼ‪‬ﺮَﻧﺪ اﺳﺖ‪» :‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫روش ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺴﺎزد‪ «.‬از او ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮ را ﻧﺎم ﺑﺒﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ روﻳﻜﺮد‪‬‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﭘﻞ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻓﻜﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﺳﻌﻲ داﺷﺖ ﻳﻚ ﻣﺜﺎل ﺑﻴﺎﺑﺪ‪ .‬دﺳﺖ‪ ‬آﺧﺮ‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﺳﺎزي« و اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪» :‬ﻻاﻗﻞ ﻗﺒﻼً ﻛﻪ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻮدﻧﺪ‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﺑﺤﺚﻣﺎن ﺑﻪ ﺣﻮزهي اﻗﺘﺼﺎد و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻧﻈﺮِ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻴﺰﺑﻴﻨﺎﻧﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﻘﺪانِ رﻫﺒﺮيِ‬ ‫ﻗﻮي در دﻧﻴﺎ اراﺋﻪ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ از اُﺑﺎﻣﺎ ﻧﺎﻣﻴﺪم‪ ،‬در رﻫﺒﺮي دﭼﺎر ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ ﭼﻮن ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ راﻧﺪنِ اﻓﺮاد‬ ‫ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮﺷﺎن ﻧﺪارد‪ «.‬ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ دارم ﺑﻪ ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻣﻼﻳﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬آره‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪«.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از دو ﺳﺎﻋﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﻪ ﺳﻜﻮت ﻓﺮو رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ از ﻛﻨﺎر ﺗﺨﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم ﺗﺎ آﻣﺎدهي رﻓﺘﻦ ﺷﻮم‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻤﺎن‪ «،‬ﺑﺎ دﺳﺘﺶ اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ دو دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ﺗﺎ اﻧﺮژيِ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺣﺮف زدن ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻷﺧﺮه ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮاسِ زﻳﺎدي راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮوژه داﺷﺘﻢ‪ «،‬اﺷﺎرهاش ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢِ ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻮد‪:‬‬ ‫»واﻗﻌ ًﺎ ﻧﮕﺮان ﺑﻮدم‪«.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪» :‬ﭘﺲ ﭼﺮا اﻧﺠﺎﻣﺶ دادي؟«‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﻢ ﻣﺮا ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﻧﺸﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻨﺎرﺷﺎن ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا‪ ،‬و‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻛﺮدم درك ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪم‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻤﻴﺮم دﻳﮕﺮان ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﭼﻨﺪاﻧﻲ از ﻣﻦ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻮﺷﺖ و ﻗﻄﻌﺎً ﻛﻞِ ﺳﺮﮔﺬﺷﺘﻢ را اﺷﺘﺒﺎه ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ‬ ‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮم ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﺣﺮفﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻮش ﻛﺮده اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫در ﻃﻮلِ دو ﺳﺎلِ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺮﮔﺰ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐِ ﻛﺘﺎب ﻳﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞِ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻢ ﻧﭙﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ آن روز ﺑﻪ ﻣﻦ زل زد و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻠﻲ ﭼﻴﺰ ﺗﻮي ﻛﺘﺎب ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ازﺷﺎن ﺧﻮﺷﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻮد ﺗﺎ اﺑﺮازِ ﻧﻈﺮ‪ ،‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫﺶ را روي ﺻﻮرﺗﻢ ﻧﮕﻪ داﺷﺖ ﺗﺎ ﻋﻜﺲاﻟﻌﻤﻠﻢ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻦ ﺳﺮي ﺗﻜﺎن دادم‪ ،‬ﻟﺒﺨﻨﺪي زدم‪ ،‬و ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮب اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺴﻲ‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحــه‪٤٨٩ :‬‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ رويِ ﻛﺘﺎب ا‪‬ﻋﻤﺎل ﻧﻈﺮ ﻛﺮدهام‪ .‬ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻤﺶ ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﺷﻮم‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺳﺎلِ ﺑﻌﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪاش ﻛﺮدم ‪-‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻋﻤﺮم ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﻮد‪ «.‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺑﺴﺘﻪ و‬ ‫اﻧﺮژياش ﺗﺨﻠﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ آرام‪ ،‬ﺑﻨﺪ و ﺑﺴﺎﻃﻢ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدم و رﻓﺘﻢ‪.‬‬ ‫در ﻃﻮلِ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬وﺿﻊِ ﺳﻼﻣﺘﺶ ﺑﺪﺗﺮ ﺷﺪ و ﻛﻢﻛﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ‬ﺣﺘﻤﻲ ﻛﻨﺎر آﻣﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮانِ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﭘﻞ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬وﻗﺖ‪ ‬اﺳﺘﻌﻔﺎ ﻓﺮا رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪاي ﺑﺎ ﻗﻀﻴﻪ ﻛﻠﻨﺠﺎر رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش‪،‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻲ آﻳﻮ‪ ‬و ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ راﻳﺰﻧﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﺑﻜﻨﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦِ ﻣﺜﺎﻟﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ اﻧﺘﻘﺎلِ ﻗﺪرت اﺳﺖ‪ «.‬راﺟﻊ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﻗﺪرتﻫﺎي دﺷﻮاري ﻛﻪ در ‪35‬‬ ‫ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﭘﻴﺶ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ رﻧﺞ دﺳﺖوﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ‬ ‫ﻳﻚ ﻛﺸﻮرِ ﺟﻬﺎن ﺳﻮﻣﻲ‪ .‬از ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻫﺪف‪ ‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮده ﻛﻪ اﭘﻞ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬دﻧﻴﺎ ﺑﺸﻮد‪ ،‬و اﻧﺘﻘﺎلِ‬ ‫ﻗﺪرت‪ ‬ﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺪ‪ ‬اﻳﻦ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ او‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﺮاي اﻧﺠﺎمِ اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه در ‪ 24‬آﮔﻮﺳﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺷﺨﺼﺎً اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﻳﺎ از ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺎﻟﻪ ﺳﺮ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺧﻮدش را‬ ‫ﺗﺤﺖ‪ ‬ﻓﺸﺎر ﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺎ ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﺨﻮرد و ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬روزِ ﻗﺒﻞ از ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮود وﻟﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻨﺪﻟﻲِ ﭼﺮخدار اﺣﺘﻴﺎج داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺒﺎت‪ ‬ﻻزم داده ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺮِ ﻛﻮﭘﺮﺗﻴﻨﻮ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺑﺮده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﻤﻲ ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﻋﺖ‪ 11 ‬ﺻﺒﺢ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه‪ ،‬اراﺋﻪي ﮔﺰارشﻫﺎي ﺷﻮرا‬ ‫و ﺳﺎﻳﺮِ ﻣﻮارد‪ ‬ﻣﻌﻤﻮل را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ راﺳﺖ‬ ‫ﺳﺮِ اﺻﻞِ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬اﺑﺘﺪا ﺗﻴﻢ ﻛﻮك و ﭘﻴﺘﺮ اُﭘﻨﻬﺎﻳﻤﺮ )ﻣﺪﻳﺮِ ﻣﺎﻟﻲِ اﭘﻞ( ﻧﺘﺎﻳﺞِ ﻛﺎريِ آن ﻓﺼﻞ و ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺎلِ‬ ‫آﺗﻲ را اراﺋﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ آراﻣﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻳﻚ ﺻﺤﺒﺖ‪ ‬ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮك ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ او و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺪﻳﺮانِ ارﺷﺪ ﺑﻴﺮون ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﭘﻴﺶ از ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدن ﺑﺎ رﻓﺘﻦِ آﻧﻬﺎ‪ 30 ،‬ﺛﺎﻧﻴﻪ در ﺳﻜﻮت‬ ‫ﻧﮕﺎهﺷﺎن ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪاي را ﻛﻪ از ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﻗﺒﻞ رويِ آن ﻛﺎر ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺮوﻋﺶ اﻳﻦﻃﻮر ﺑﻮد‪» :‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﻔﺘﻪام‪ ،‬اﮔﺮ روزي ﻓﺮا رﺳﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎمِ وﻇﺎﻳﻒ و ﺑﺮ آورده ﻛﺮدنِ‬ ‫اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ ﻧﺒﺎﺷﻢ‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ آن را ﺑﻪ اﻃﻼعﺗﺎن ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻷﺧﺮه آن روز ﻓﺮا رﺳﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺎده و ﺳﺮراﺳﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 18‬ﺟﻤﻠﻪ )اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ( ﻃﻮل داﺷﺖ و در آن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻴﻢ ﻛﻮك ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺶ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺧﻮد در ﺻﻮرت‪ ‬ﺻﻼﺣﺪﻳﺪ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه در ﻣﻘﺎمِ رﺋﻴﺲِ ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪» :‬ﻣﻌﺘﻘﺪم ﺗﺎﺑﻨﺎكﺗﺮﻳﻦ و ﻧﻮآوراﻧﻪﺗﺮﻳﻦ روزﻫﺎي اﭘﻞ در ﭘﻴﺶ اﺳﺖ و ﻣﺸﺘﺎﻗﻢ ﻛﻪ در ﻧﻘﺶ ﺟﺪﻳﺪم‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪ‪‬‬ ‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎ ﺑﻮده و در آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎرﻛﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬ ‫ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ در ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اَل ﮔُﺮ اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ آن را ﺷﻜﺴﺖ و از ﻓﻀﺎﺋﻞِ ﺟﺎﺑﺰ در ﻃﻮلِ دورانِ ﺗﺼﺪيِ‬ ‫ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻠﻲ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻣﻴﻜﻲ درِﻛﺴﻠ‪‬ﺮ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮدنِ اﭘﻞ ﺗﻮﺳﻂ ﺟﺎﺑﺰ »ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲﺗﺮﻳﻦ‬ ‫اﺗﻔﺎﻗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻮزهي ﺗﺠﺎرت« ﺷﺎﻫﺪ آن ﺑﻮده‪ .‬ﺳﭙﺲ آرت ﻟ‪‬ﻮﻳﻨﺴﻮن از ﺗﻼشِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن از اﻳﻦ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎلِ آرام ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻴﻞ ﻛَﻤﭙﺒِﻞ ﻫﻴﭻ ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در ﺣﻴﻦ ﻓﺮآﻳﻨﺪ‪ ‬ﺗﺼﻮﻳﺐِ رﺳﻤﻲِ ﺗﻐﻴﻴﺮِ ﻣﺪﻳﺮﻋﺎﻣﻞ‪ ،‬اﺷﻚ‬ ‫در ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺣﻠﻘﻪ زده ﺑﻮد‪.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و ی ک | صـفـحـه‪٤٩٠ :‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎمِ ﺻﺮف‪ ‬ﻧﺎﻫﺎر‪ ،‬اﺳﻜﺎت ﻓُﺮﺳﺘﺎل و ﻓﻴﻞ ﺷﻴﻠ‪‬ﺮ آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺪلﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺟﺪﻳﺪ‪ ‬اﭘﻞ را ﻧﺸﺎنِ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫دادﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺳﺆاﻻت و ﻓﻜﺮﻫﺎي ﺗﺎزهاي ﭘﻴﺶِ روي آﻧﻬﺎ ﻗﺮار داد‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺼﻮص راﺟﻊ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲِ‬ ‫ﻧﺴﻞِ ﭼﻬﺎرمِ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ‪ ،‬و ﻣﻠﺰوﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﻟﺤﺎظ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻘﻄﻌﻲ‪ ،‬ﻓُﺮﺳﺘﺎل از‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺗﺸﺨﻴﺺِ ﺻﺪا‪ 1‬روﻧﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺮﺳﻴﺪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬وﺳﻂ‪ ‬ﻛﺎر ﺗﻠﻔﻦ را ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ آﻳﺎ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد آن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه اﻧﺪاﺧﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﻫﻮا در ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ ﭼﻄﻮر اﺳﺖ؟« ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ از ﭘﺲ‬ ‫ﻛﺎر ﺑﺮ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻃﺮحِ ﭼﻨﺪ ﭘﺮﺳﺶِ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ آن را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪ‪» :‬ﺗﻮ زﻧﻲ ﻳﺎ ﻣﺮد؟« ﺣﻴﺮتزده ﺷﺪ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺻﺪاي روﺑﺎﺗﻴﻜﺶ ﺟﻮاب داد‪» :‬آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ «.‬ﺟﻮاﺑﺶ ﺑﺮاي دﻗﺎﻳﻘﻲ ﺣﺎل‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ را ﺧﻮش ﻛﺮد‪.‬‬ ‫آن روز‪ ،‬وﻗﺘﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﺒﻠﺖﻫﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ از اﻳﻨﻜﻪ ‪ HP‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻴﺪان را ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮده و‬ ‫رﻗﺎﺑﺖ را ﺑﻪ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬اﺣﺴﺎسِ ﭘﻴﺮوزي ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ اﺧﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪي ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪهاي‬ ‫اﺳﺖ‪» :‬ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ و ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ آن را ﺑﻪ دﺳﺘﺎنِ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪي ﺳﭙﺮدهاﻧﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ ﺣﺎﻻ دارد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻏﻢاﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم ﻣﻴﺮاث‪ ‬ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮي ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ و‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺮاي اﭘﻞ ﻧﻴﺎﻓﺘﺪ‪ «.‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آﻣﺎدهي رﻓﺘﻦ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬اﻋﻀﺎي ﻫﻴﺌﺖﻣﺪﻳﺮه دور‪‬ش ﺣﻠﻘﻪ‬ ‫زدﻧﺪ و ﺗﻚﺗﻚ او را در آﻏﻮش ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻌﺪ از ﺟﻠﺴﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه‪ ‬ﻣﺪﻳﺮانِ ارﺷﺪ‪ ،‬و ﺷﻨﻴﺪن ﺧﺒﺮﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺟ‪‬ﺮج راﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ‬ ‫رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻟﻮرﻳﻦ در ﺣﻴﺎط‪ ‬ﭘﺸﺘﻲ ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻳﻮ‪ ‬داﺷﺖ از ﻛﻨﺪوﻫﺎ ﻋﺴﻞ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﺎرﺷﺎن ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ ﻛﻼهﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮريدار را از ﺳﺮ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﻮزه ﺑﻪ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ رﻳﺪ و ا‪‬رﻳﻦ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲﺷﺪ آن‬ ‫اﻧﺘﻘﺎلِ ﭘ‪‬ﺴﺖ‪ ‬ﻣﻮﻓﻖ را ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻳﻚ ﻗﺎﺷﻖ‪ ،‬از ﻋﺴﻞِ ﺗﺎزه ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﭼﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺧﻮﺷﻤﺰه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آن روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ اﻣﻴﺪوار ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎ آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲاش اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻓﻌﺎل ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ رويِ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دوﺳﺖ دارم ﻛﺎر ﻛﻨﻢ‪ «.‬وﻗﺘﻲ از‬ ‫اﺣﺴﺎس واﻗﻌﻲاش راﺟﻊ ﺑﻪ واﮔﺬاريِ ﻛﻨﺘﺮلِ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش از ﺻﻔﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﻟﺤﻨﻲ ﻣﺸﺘﺎﻗﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﺶ آﻣﺪ و ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎ ﺳﻔﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺟﻮاب داد‪» :‬دوران ﻛﺎري ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺧﻮشﻳ‪‬ﻤﻨﻲ داﺷﺘﻪام و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر‬ ‫ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﻫﺮ آﻧﭽﻪ از دﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﻣﻲآﻣﺪ اﻧﺠﺎم دادهام‪«.‬‬

‫‪1‬‬

‫دﺳﺘﻴﺎر ﺻﻮﺗﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در آﻳـﻔـُﻦ ‪ 4s‬ﺑﻪ ﻧﺎم ‪ Siri‬ﻛﻪ ﻳﻚ روز ﻗﺒﻞ از ﻓﻮت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ‪.‬م‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحــه‪٤٩١ :‬‬

‫فصل چهل و دو‬ ‫ﻣﻴﺮاث‬ ‫شت خالقیت‬ ‫درخشانترین‬ ‫ِ‬

‫در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد‪ ،2006 ‬ﺟﻠﻮي اﺳﻼﻳﺪي از ﺧﻮدش‬ ‫و وازﻧﻴﺎك‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﻲ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ از آن‪.‬‬

‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ او در ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﺷﺪه‪ .‬ﻫﺴﺘﻪي اﺻﻠﻲِ ﻓﻠﺴﻔﻪي اﭘﻞ‪ ،‬از ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشِ اول ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎلِ ‪ 1984‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺴﻞِ ﺑﻌﺪي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻛﺎﻣﻞِ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰار اﺳﺖ و‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‪ ،‬در ﻣﻮرد‪ ‬ﺧﻮد اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺻﺪق ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﺗﻌﺼﺒﺎت‪ ،‬ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻗﺪرتﻫﺎي‬ ‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎده‪ ،‬ﻋﻼﻳﻖ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪي‪ ،‬ﺷﻴﻄﻨﺖ و وﺳﻮاﺳﺶ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮرِ ﻛﺎﻣﻞ در ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺗﺠﺎري او و‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺣﺎﺻﻞ از آن ﺑﻮد‪.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحـه‪٤٩٢ :‬‬ ‫ﺗﺌﻮريِ ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﻣﺘﺤﺪ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﮔﺮه ﻣﻲزد ﺑﺎ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲِ او‬ ‫ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ :‬ﻗﺪرت‪ ‬او‪ .‬ﺳﻜﻮتﻫﺎي ﺟﺎﺑﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ داﻏﻲِ ﺳﺮزﻧﺶﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻄﻮر ﺑﺪونِ ﭘﻠﻚ زدن ﺧﻴﺮه ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻗﺪرﺗﺶ ﺑﻪ ﺷﻜﻞِ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻋﻤﻴﻖ ﺑﻮدنِ‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲِ ﺑﺎب دﻳﻼن ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻳﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد‪ ‬ﻣﺤﺼﻮلِ ﺟﺪﻳﺪي ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ “ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﭘﻞ ﺗﺎ آن ﻣﻮﻗﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ”.‬اﻣﺎ در ﺳﺎﻳﺮِ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻗﺪرﺗﺶ وﺣﺸﺖآﻓﺮﻳﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺜﻞِ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫از ﻗﺼﺪ‪ ‬ﮔﻮﮔﻞ ﻳﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺮاي ﺗﻜﻪﭘﺎره ﻛﺮدنِ اﭘﻞ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻗﺪرتﻧﻤﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﻲ از دو ﻗﻄﺒﻲ دﻳﺪنِ دﻧﻴﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ آن را دوﮔﺎﻧﮕﻲِ ﻗﻬﺮﻣﺎن‪-‬ﻳﺎ‪-‬آﺷﻐﺎلﻛﻠﻪ‬ ‫ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﻮدي ﻳﺎ آن‪ ،‬و ﮔﺎﻫﻲ در ﻳﻚ روز ﻫﺮ دو‪ .‬او در ﻣﻮرد‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ،‬اﻳﺪهﻫﺎ و ﺣﺘﻲ ﻏﺬاﻫﺎ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪ :‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻳﺎ “ﺑﻬﺘﺮﻳﻦِ ﺗﻤﺎمِ دوران” ﺑﻮد ﻳﺎ “آﺷﻐﺎل‪ ،‬ﻣﺰﺧﺮف و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞِ ﺧﻮردن‪ ”.‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻫﺮ‬ ‫ﻧﻘﺼﺎنِ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ آواري از ﺳﺮزﻧﺶ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺑﻴﺎورد؛ ﻧﻮعِ ﭘﺮداﺧﺖ‪ ‬ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﻓﻠﺰ‪ ،‬اﻧﺤﻨﺎيِ ﻧﻮك‪ ‬ﻳﻚ‬ ‫ﻲ رويِ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺰانِ ﺷﻬﻮدي ﺑﻮدنِ ﻛﺎر ﺑﺎ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪي ﻟﻤﺴﻲ و ﻏﻴﺮه‪ .‬او ﻣﺪام ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫ﭘﻴﭻ‪ ،‬رﻧﮓ‪ ‬آﺑ ِ‬ ‫»ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺪ« ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ آن ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن آﻧﻬﺎ را »ﻣﻄﻠﻘﺎً ﻋﺎﻟﻲ« ﻣﻲﺧﻮاﻧْﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺧﻮدش را ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ و ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ رﻓﺘﺎري اﻓﺮاﻃﻲ‪.‬‬ ‫ﻃﻠﺐِ ﻛﻤﺎل‪ ،‬او را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﺳﻮق داد ﻛﻪ اﭘﻞ ﻛﻨﺘﺮلِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي ﺗﻤﺎمِ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ )و‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزد( در اﺧﺘﻴﺎر ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎيِ ﻋﺎﻟﻲِ اﭘﻞ‪ ،‬روي ﺳﺨﺖاﻓﺰار‬ ‫ﻣﺰﺧﺮف‪ ‬ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮ اﺟﺮا ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﻛﻬﻴﺮ ﻣﻲزد ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﺪﺗﺮ از آن‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮدي ﻳﺎ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎيِ ﺗﺄﻳﻴﺪﻧﺸﺪه‪ ،‬ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲِ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ را دﭼﺎر ﻧﻘﺺ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻟﺮژي داﺷﺖ‪ .‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲِ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزيِ “ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار و ﻣﺤﺘﻮا” در ﻗﺎﻟﺐِ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢِ ﺟﺎﻣﻊ‪ ،‬ﺑﻪ او اﻣﻜﺎنِ ﺳﺎدهﺳﺎزيِ ﻣﺤﺼﻮل‬ ‫ﺗﺎ ﺳﺮ ﺣﺪ‪ ‬اﻣﻜﺎن را‪ ،‬داده ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻮﻫﺎن ﻛ‪‬ﭙﻠﺮ‪) 1‬ﻣﻨﺠﻢ( ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺳﺎدﮔﻲ و ﺳﺎزﮔﺎري را دوﺳﺖ دارد‪«.‬‬ ‫اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻏﺮﻳﺰهي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﻋﻤﻼً ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺎيِ ﺑﻨﻴﺎديﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪ ‬دﻧﻴﺎيِ دﻳﺠﻴﺘﺎل ﺑﺪل‬ ‫ﻛﺮد‪“ :‬ﺑﺎز” در ﺑﺮاﺑﺮِ “ﺑﺴﺘﻪ‪ ”.‬روﺣﻴﺎت‪ ‬ﻫﻜﺮيِ ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺑﺎﺷﮕﺎه‪ ‬ﻫﻮمﺑ‪‬ﺮو‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪارِ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﺑﺎز ﺑﻮد ﻛﻪ در‬ ‫آن ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮلِ ﻣﺮﻛﺰيِ اﻧﺪك‪ ،‬ﻣﺮدم ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎبِ ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬ﻛﺪﻫﺎي اﺷﺘﺮاﻛﻲ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬ ‫ﻣﺘﻦْﺑﺎز‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎيِ ﻏﻴﺮاﺷﺘﺮاﻛﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮِ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮديِ ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎ و دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وازﻧﻴﺎك‪ ‬ﺟﻮان ﺳﺎﻛﻦِ اﻳﻦ اردوﮔﺎه‪ ‬ﻓﻜﺮي ﺑﻮد‪ :‬اﭘﻞ ‪ II‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ و ﭘﻮرتﻫﺎي‬ ‫ﻣﺘﻌﺪدي داﺷﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد را ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺗﺼﺎلِ وﺳﺎﻳﻞِ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ آن ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺧﻠﻖِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺪل ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺪرِ ﻣﻌﻨﻮيِ اردوﮔﺎه‪ ‬ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﻮد ﺑﺎ ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻧﺮماﻓﺰارِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞِ ﺗﻐﻴﻴﺮ‪ .‬و در آن‪ ،‬ﻣﺮامِ ﻫﻜﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮرِ ﺧﻠﻖِ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮيِ ﺳﺎده و ﺑﻲﻧﻘﺺ‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻬﺎنﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻪ ﻧﺼﺐِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش روي ﺳﺨﺖاﻓﺰارِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫رﺿﺎﻳﺖ ﻧﺪﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﺑﺮ ﻋﻜﺴﻲ را در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ و ﻟﻴﺴﺎﻧﺲِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ ﺧﻮد )وﻳﻨﺪوز(‬ ‫را ﺑﺪون ﻧﻈﻢ و اﻧﻀﺒﺎط ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﺮﻛﺘﻲ اﻋﻄﺎ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﺮ ﭼﻪ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻠﻖِ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ ﻧﺸﺪ‪،‬‬

‫‪Johannes Kepler‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحــه‪٤٩٣ :‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﺎزارِ ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞﻫﺎ را ﺗﺤﺖ‪ ‬ﺳﻠﻄﻪي ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ در آورد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶِ ﺳﻬﻢِ ﻓﺮوشِ اﭘﻞ در ﺑﺎزار ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ از‬ ‫‪ ،٪5‬روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺮﻧﺪهي ﺑﺎزارِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل در دراز ﻣﺪت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺪلِ ﻛﺎريِ ﺟﺎﺑﺰ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺎﻓﻊِ ﺧﺎصِ ﺧﻮد را دارد‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﺳﻬﻢِ‬ ‫ﻓﺮوشِ ﻛﻢ‪ ،‬اﭘﻞ ﻗﺎدر ﺑﻮد در ﻣﻘﺎﺑﻞِ دﻳﮕﺮ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎنِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺳﻮد‪ ‬ﻋﻈﻴﻤﻲ را ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺳﺎلِ ‪ ،2010‬اﭘﻞ ﺗﻨﻬﺎ ‪ ٪7‬از درآﻣﺪ‪ ‬ﺑﺎزارِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ‪ ٪35‬از ﺳﻮد‪‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ را ﺑﻠﻌﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻟﺐﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ در اواﻳﻞِ ﻫﺰارهي ﺳﻮمِ ﻣﻴﻼدي‪ ،‬ﭘﺎﻓﺸﺎريِ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺮ ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲِ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬اﻣﻜﺎنِ ﺗﻮﺳﻌﻪي‬ ‫اﺳﺘﺮاﺗﮋيِ ﻗﻄﺐِ دﻳﺠﻴﺘﺎل را ﻓﺮاﻫﻢ آورد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻣﻜﺎنِ اﺗﺼﺎلِ ﺑﺪون ﻧﻘﺺِ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺣﻤﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺷﺨﺼﻲﺗﺎن را ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آﻳـﭙﺎد ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢِ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از آن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﺮماﻓﺰارِ آﻳـﺘﻮﻧﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدﻳﺪ و ﻣﺤﺘﻮايِ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را از ﻓﺮوﺷﮕﺎه آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﺧﺮﻳﺪاري‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻳﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬آﻳـﭙﺎد )ﻣﺜﻞ آﻳـﻔـُﻦ و آﻳـﭙ‪‬ﺪ( ﺑﺪل ﺷﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ ﻇﺮﻳﻒ و ﺑﺎﺳﻠﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺗﻀﺎد‪‬‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺑﻲرﻳﺨﺖ‪ ‬رﻗﺒﺎ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﺑﻲﻧﻘﺺ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪاي را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ‬ ‫ارﻣﻐﺎن ﻧﻤﻲآوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺟﻮاب داد؛ در ﻣ‪‬ﻲ ‪ ،2000‬ارزشِ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬اﭘﻞ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺴﺘﻢِ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ در ﻣ‪‬ﻲ ‪2010‬‬ ‫ﺑﺎ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻦِ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎمِ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ‬ﺟﻬﺎن را ﻗﺒﻀﻪ ﻛﺮد و در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬ ‫‪ ،2011‬اﭘﻞ ‪ ٪70‬ﺑﻴﺶ از ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ارزش داﺷﺖ‪ .‬در ﻓﺼﻞِ اولِ ‪ ،2011‬ﺳﻬﻢِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲِ ﻣﺒﺘﻨﻲ‬ ‫ﺑﺮ وﻳﻨﺪوز‪ ٪1 ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎزارِ ﻣ‪‬ﻚ ‪ ٪28‬رﺷﺪ را ﺑﻪ ﺧﻮد دﻳﺪ‪.‬‬ ‫در ﺟﺒﻬﻪي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺟﻨﮓ‪ ‬اﭘﻞ در ﺑﺎزارِ دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎيِ ﻣﻮﺑﺎﻳﻞ‪ ،‬ﺗﺎزه ﺷﺮوع ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﮔﻞ ﺑﺎ اﺗﺨﺎذ‪ ‬روﻳﻜﺮدي ﺑﺎز‪،‬‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻋﺎﻣﻞِ اَﻧﺪروﻳﺪ را در اﺧﺘﻴﺎرِ ﺗﻤﺎمِ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎنِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺗﺒﻠﺖﻫﺎ ﮔﺬاﺷﺖ و در ﺳﺎلِ ‪،2011‬‬ ‫ﺳﻬﻢِ آن در ﺑﺎزار ﺑﺎ ﺳﻬﻢِ اﭘﻞ ﺑﺮاﺑﺮي ﻛﺮد‪ .‬ا‪‬ﺷﻜﺎل ﻋﻤﺪهي اَﻧﺪروﻳﺪ ﭼﻨﺪﭘﺎرﮔﻲ آن اﺳﺖ زﻳﺮا ﺑﻪ دﻟﻴﻞِ ﻣﺘﻦْﺑﺎز‬ ‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎنِ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ و ﺗﺒﻠﺖﻫﺎ آن را ﺑﻪ دهﻫﺎ ﺷﻜﻞ و ﻇﺎﻫﺮِ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺳﺎزﮔﺎر ﻛﺮدنِ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺎ آن ﺳﺨﺖ‪ ،‬و اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻤﺎم ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻳﺶ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺤﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻫﺮ دو‬ ‫روﻳﻜﺮد‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﻦِ ﺧﻮد را دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ اﻓﺮاد‪ ،‬آزادي و اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎز و ﺑﺮﺧﻮردار از اﻧﺘﺨﺎبﻫﺎي‬ ‫ﺳﺨﺖاﻓﺰاريِ ﻣﺘﻨﻮع را ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ وﺿﻮح‪ ،‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﮕﻲ و ﻛﻨﺘﺮلﭘﺬﻳﺮيِ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢِ اﭘﻞ را؛‬ ‫ﭼﺮا ﻛﻪ راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮيِ ﺳﺎدهﺗﺮ‪ ،‬ﻃﻮلِ ﻋﻤﺮِ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺑﺎﺗﺮي‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮﭘﺴﻨﺪ ﺑﻮدن‪ ،‬و ﻛﺎرِ آﺳﺎن ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮاﻫﺎي‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآور‪‬د‪.‬‬ ‫ﺟﻨﺒﻪي ﻣﻨﻔﻲِ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻴﻞِ او ﺑﻪ دﻟﺸﺎد ﻛﺮدنِ ﻛﺎرﺑﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در‬ ‫‪1‬‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮِ اﻓﺰاﻳﺶِ اﺧﺘﻴﺎرات‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮ ﺑﻮد‪ .‬در ﺑﻴﻦِ ﻓﻜﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻃﺮﻓﺪارانِ ﻣﺤﻴﻂ‪ ‬ﻣﺘﻦْﺑﺎز‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن زﻳﺘﺮِﻳﻦ‬ ‫اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬او ﻛﺘﺎبِ ﺧﻮد “آﻳﻨﺪهي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪--‬و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ ﺗﻮﻗﻒ آن” را ﺑﺎ ﺻﺤﻨﻪي ﺟﺎﺑﺰ در ﺣﺎلِ ﻣﻌﺮﻓﻲِ‬ ‫آﻳـﻔـُﻦ آﻏﺎز ﻛﺮده‪ ،‬و راﺟﻊ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎ »دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻋﻘﻴﻢِ ﻣﺤﺪود ﺷﺪه‬ ‫ﺗﻮﺳﻂ‪ ‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ« ﻫﺸﺪار داده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻮري دﻛﺘُﺮُف‪ 2‬از او ﻫﻢ ﺟﻠﻮﺗﺮ رﻓﺘﻪ و ﻣﺎﻧﻴﻔﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﻋﻨﻮانِ »ﭼﺮا‬

‫‪Jonathan Zittrain‬‬ ‫‪Cory Doctorow‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحـه‪٤٩٤ :‬‬ ‫ﻣﻦ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻧﻤﻲﺧﺮم« را ﺑﺮاي ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ ﺑﻮﺋﻴﻨﮓ‪ 1‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮده ﻛﻪ در ﺑﺨﺸﻲ از آن آﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬اﻓﺮاد‪ ‬ﺑﺎﻫﻮش و‬ ‫ﺑﺎﻓﻜﺮِ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺬبِ ﻃﺮاﺣﻲ آن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦِ ﺣﺎل ﺣﻘﺎرت‪ ‬ﻣﻠﻤﻮﺳﻲ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮ وﺟﻮد‬ ‫دارد‪ .‬ﺧﺮﻳﺪ ﻳﻚ آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﺑﺮاي ﺑﭽﻪﻫﺎﺗﺎن‪ ،‬راه‪ ‬ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮايِ اﻟﻘﺎيِ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻛﻪ دﻧﻴﺎ از آنِ آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻫﻤﻪﭼﻴﺰش‬ ‫را از ﻫﻢ ﺟﺪا و ﺳﭙﺲ ﺳﺮ ﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ راﻫﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ اوﻻدﺗﺎن ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ :‬ﺣﺘﻲ ﻋﻮض ﻛﺮدنِ‬ ‫ﺑﺎﺗﺮي را ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺳﭙﺮد‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪاي از ﺟﻨﺲِ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻮد‪» :‬در اﭘﻞ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻧﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮِ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻨﻮنِ ﻛﻨﺘﺮل دارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻠﺖ در ﻣﻴﻞِ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن‬ ‫اﻫﻤﻴﺖ ﻣﻲدﻫﻴﻢ و دوﺳﺖ دارﻳﻢ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‪ ‬ﻛﻞِ ﺗﺠﺮﺑﻪي ﻛﺎرﺑﺮيﺷﺎن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﺎن‬ ‫آﺷﻐﺎلﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ «.‬او ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ دارد ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﭼﻮن آﻧﻬﺎ »ﻣﺸﻐﻮلِ ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎﻧﻨﺪ و از ﻣﺎ اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ ﻛﺎري را ﻛﻪ ﺑﻠﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ اﺣﺴﻦ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫زﻧﺪﮔﻲِ ﻣﺮدم ﺷﻠﻮغ ﺷﺪه؛ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲِ ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزيِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎ و َﮔﺠِﺖﻫﺎﺷﺎن‬ ‫دارﻧﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮ ﺧﻼف‪ ‬ﻣﻨﺎﻓﻊِ ﺗﺠﺎريِ ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت‪ ‬اﭘﻞ ﻋﻤﻞ ﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ در ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﺮ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻣﺰﺧﺮف‪ ،‬ﭘﻴﻐﺎمﻫﺎي ﺧﻄﺎيِ ﻣﺮﻣﻮز‪ ،‬و راﺑﻂﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮيِ آزاردﻫﻨﺪه‪ ،‬ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﻠﻖِ ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺣﻴﺮتاﻧﮕﻴﺰ ﺷﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪاي دلﻓﺮﻳﺐ ﺑﺮاي ﻛﺎرﺑﺮان ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ ﻣﺤﺼﻮلِ اﭘﻞ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﭽﻮن‬ ‫ﻗﺪم زدن در ﻳﻜﻲ از ﺑﺎغﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲِ ﻛﻴﻮﺗﻮ )ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﻋﺎﺷﻖﺷﺎن ﺑﻮد(‪ ،‬ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ و ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ و در ﻋﻴﻦِ ﺣﺎل‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻳﻦ دو ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺒﺎدت در ﻣﺤﺮابِ آزادي ﻳﺎ ﭘﺮورش ﻫﺰاران ﮔﻞِ زﻳﺒﺎ ﺧﻠﻖ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ واﻗﻌﺎً‬ ‫ﻟﺬتﺑﺨﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮدت را ﺑﻪ دﺳﺘﺎنِ ﻳﻚ ﻛﻨﺘﺮلﭼﻲِ دﻳﻮاﻧﻪ و وﺳﻮاﺳﻲ ﺑﺴﭙﺎري‪.‬‬ ‫ﻗﺪرت‪ ‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲِ ﺗﻤﺮﻛﺰش ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺠﻠﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬او اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب و ﺳﭙﺲ ﻧﺒﻮغِ ﺧﻮد را ﻣﺜﻞِ‬ ‫ﺷﻌﺎعِ ﻟﻴﺰر روي آﻧﻬﺎ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻼت را از ﺳﺮ راه ﺑﺮدارد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰي ‪-‬ﻣﺜﻞِ راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎشِ‬ ‫اول‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲِ آﻳـﭙﺎد و آﻳـﻔـُﻦ‪ ،‬ﻳﺎ اﻟﺤﺎقِ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺿﺒﻂ‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬آﻳـﺘﻮﻧﺰ‪ -‬ﺟﺬﺑﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞِ ﺗﻮﻗﻒ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﭼﻴﺰي ‪-‬ﻣﺜﻞِ ﻳﻚ ﻣﺤﺪودﻳﺖ‪ ‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞِ ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﺗﺸﺨﻴﺺِ ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﻚ‬ ‫راﺑﻄﻪي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ -‬را ﻧﻤﻲﭘﺴﻨﺪﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺰمِ ﺟﺪي آن را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲاﻧﮕﺎﺷﺖ و از ﻛﻨﺎرش ﻋﺒﻮر‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻛﺰ‪ ،‬ﺑﻪ او اﻣﻜﺎنِ ﻧﻪ ﮔﻔﺘﻦ را ﻣﻲداد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﺎ ﻧﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد‪ ‬زﻳﺎدي ﻣﺤﺼﻮل‪ ،‬و در ﻋﻮض‬ ‫اﻧﺘﺨﺎبِ ﺗﻌﺪادي ﻣﺤﺪود‪ ،‬ﻗﻄﺎرِ ﻣﻨﺤﺮف‪ ‬اﭘﻞ را ﺑﻪ رِﻳﻞ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬او ﺑﺎ ﺣﺬف‪ ‬دﻛﻤﻪﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎ را و ﺑﺎ ﺣﺬف‪‬‬ ‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي زاﺋﺪ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ را و ﺑﺎ ﺣﺬف‪ ‬ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي اﺧﺘﻴﺎري‪ ،‬راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮي را ﺳﺎدهﺗﺮ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫او ﺧﻮد ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲِ ﺗﻤﺮﻛﺰ و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺳﺎدهزﻳﺴﺘﻲ را ﻣﺮﻫﻮنِ ﻣﺮاﻗﺒﻪﻫﺎ و ﺗﻤﺮﻳﻦﻫﺎيِ ذ‪‬ن ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ذ‪‬ن‪ ،‬درك‪‬‬ ‫ﺷﻬﻮدياش را ﺻﻴﻘﻞ و ﺑﻪ او ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻫﺮ ﭼﻴﺰِ ﮔﻴﺞﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ ﻏﻴﺮﺿﺮوري را ﺣﺬف ﻛﻨﺪ‪ .‬ذ‪‬ن‪،‬‬ ‫ﻳﻚ زﻳﺒﺎﻳﻲﺷﻨﺎﺳﻲِ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺳﺎدهﺳﺎزي و ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﺗﺠﻤﻞ را در وﺟﻮدش ﭘﺮورش داده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ اﻳﻦ ﺗﻤﺮﻳﻨﺎت‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ آراﻣﺶِ ذ‪‬نوار و ﺻﻔﺎي ﺑﺎﻃﻨﻲ را ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻧﻴﺎورد‪ .‬و اﻳﻦ ﻫﻢ‪ ،‬ﺧﻮد‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﻴﺮاث‪ ‬او اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬اﻏﻠﺐ ﺳﺨﺖ در ﻏﻠﻴﺎن و ﻧﺎ آرام ﺑﻮد؛ ﺧﺼﺎﺋﺼﻲ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﻌﻲ در ﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﻛﺮدنﺷﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮِ اﻓﺮاد ﻳﻚ ﻓﻴﻠﺘﺮِ ﺗﻌﺪﻳﻞﻛﻨﻨﺪه ﺑﻴﻦِ ذﻫﻦ و زﺑﺎنﺷﺎن دارﻧﺪ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ‬ﺧﺸﻦ و‬

‫‪1‬‬

‫ﻳﻚ ﻣﺆﺳﺴﻪي اﻧﺘﺸﺎراﺗﻲ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﻠﻪ ﺷﺮوع ﻛﺮد و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪.‬م‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحــه‪٤٩٥ :‬‬ ‫ﺑﺮونرﻳﺰيﻫﺎي ﻓﻮراﻧﻲِ آﻧﻬﺎ را ﺗﻠﻄﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎﺑﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬او ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﺑﻲرﺣﻤﻲِ ﺧﻮد را ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﺮوز دﻫﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎرِ ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ :‬ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ آﺷﻐﺎل اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻈﺮم را ﻻيِ ز‪‬ر و‪‬ر‪‬ق ﺑﭙﻴﭽﻢ‪ «.‬اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ‪ ،‬او را ﻛﺎرﻳﺰﻣﺎﺗﻴﻚ و اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ‪ ،‬و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ‬ ‫دﻗﻴﻖ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪي ﻟﻘﺐِ “ﻋﻮﺿﻲ” ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اَﻧﺪي ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺆاﻟﻲ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً دوﺳﺖ دارم اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ آن ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫“ﭼﺮا ﺑﻌﻀﻲ وﻗﺖﻫﺎ اﻳﻨﻘﺪر ﺑﺪﺟﻨﺲ ﻣﻲﺷﻮد؟”« ﺣﺘﻲ اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻫﻢ در اﻳﻦ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا او‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ‪ ،‬ﻓﻴﻠﺘﺮي را ﻛﻪ آدمﻫﺎ را از ﺑﻴﺮون رﻳﺨﺘﻦ زﺧﻢزﺑﺎنﻫﺎ ﺑﺎز ﻣﻲدارد‪ ،‬دور اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﻳﺎ از رويِ ﻋﻤﺪ آن‬ ‫را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻦ ﺳﺆالِ ﻫ‪‬ﺮﺗﺰﻓ‪‬ﻠﺪ را از او ﭘﺮﺳﻴﺪم‪،‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ از ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﺴﻲ ﻏﻴﺮ از ﺧﻮدم ﺑﺎﺷﻢ‪ «.‬وﻟﻲ ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ واﻗﻊ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮلِ ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ دﻳﮕﺮان را ﻣﻲرﻧﺠﺎﻧْﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ اﻳﻦ ﻧﺒﻮد‬ ‫ﻛﻪ آﮔﺎﻫﻲِ اﺣﺴﺎﺳﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ‪ :‬او ﻗﺎدر ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲِ دﻳﮕﺮان و ﺳﻨﺠﺶِ اﻓﻜﺎر‬ ‫دروﻧﻲﺷﺎن ﺑﻮد‪ ،‬و ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﻄﻮر ﺑﻴﻦ اﻳﻨﻬﺎ ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻫﺮ آن‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ ﺳﺨﺮه‬ ‫ﺑﮕﻴﺮد ﻳﺎ ﺑﻪ دﻟﺨﻮاه‪ ‬ﺧﻮد اذﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮوزِ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ‬زﻧﻨﺪهي ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻻزم ﻧﺒﻮد و اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﻛﻤﻜﺶ ﻛﻨﺪ او را از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲداﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮاﻗﻊ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﺪف‪ ‬ﻣﻬﻢ را ﻧﻴﺰ ﺑﺮآورده ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﺪﻳﺮانِ ﻣﺆدب و‬ ‫ﻣﺨﻤﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ دﻳﮕﺮان را ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣﺎً در ﻣﺘﺤﻮل ﻛﺮدنِ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﺧﻮد ﺗﻮاﻧﺎ‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دهﻫﺎ ﻧﻔﺮ از ﻫﻤﻜﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﺑﺰ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ را ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬داﺳﺘﺎنﻫﺎي وﺣﺸﺘﻨﺎك‪‬‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ او را‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻛﻪ‪“ :‬اﺳﺘﻴﻮ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ وا ﺑﺪارد ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫در رؤﻳﺎ ﻫﻢ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻤﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ!” ﺑﻪ راﺳﺘﻲ‪ ،‬او ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﻪ رﻓﺖ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻟﺒﺮﻳﺰ از ﺑﺎزﻳﻜﻦﻫﺎي درﺟﻪ ﻳﻚ ﺑﻨﺎ‬ ‫ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﻤﺎﺳﻪي اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣﺘﺮادف اﺳﺖ ﺑﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺳﺘﺮگ‪ ‬ﺗﻜﻮﻳﻦِ درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن‪ :‬ﺗﺄﺳﻴﺲِ ﻳﻚ ﮔﺮوه‪ ‬ﻧﻮآور در‬ ‫ﮔﺎراژِ ﻣﻨﺰل واﻟﺪﻳﻨﺶ‪ ،‬و ﺗﺒﺪﻳﻞِ آن ﺑﻪ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ دﻧﻴﺎ‪ .‬او ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎيِ زﻳﺎدي را ‪-‬از ﺻﻔﺮ‪-‬‬ ‫اﺧﺘﺮاع ﻧﻜﺮد‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﺎد‪ ‬ﺑﻲﭼﻮن و ﭼﺮاي ﺗﻠﻔﻴﻖِ “اﻳﺪه‪ ،‬ﻫﻨﺮ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي” در راﺳﺘﺎيِ ﺧﻠﻖِ آﻳﻨﺪه ﺑﻮد؛ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬او ﺑﻌﺪ از درك‪ ‬ﻗﺪرت‪ ‬راﺑﻂ‪ ‬ﻛﺎرﺑﺮيِ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻚ را ﻃﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ زﻳﺮاﻛﺲ ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺎدر‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻧﺒﻮد‪ ،‬و آﻳـﭙﺎد را ﺑﻌﺪ از ﻓﻬﻢِ اﻳﺪهي “داﺷﺘﻦِ ﻫﺰار آﻫﻨﮓ ﺗﻮيِ ﺟﻴﺐ‪ ”،‬ﻃﻮري ﺧﻠﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺣﺘﻲ‬ ‫ﺳﻮﻧﻲ ﺑﺎ داﺷﺘﻦِ آن ﻫﻤﻪ داراﻳﻲ و ﺳﻮاﺑﻖِ ﻃﻼﻳﻲ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻌﻀﻲ از رﻫﺒﺮان ﺑﺎ ﺧﻠﻖِ ﻳﻚ ﭼﺸﻢاﻧﺪازِ ﻛﻠﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻧﻮآوري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ ﺑﺬلِ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﺑﺰ ﺑﺎ ﺳﺨﺖﻛﻮﺷﻲِ ﻣﺜﺎلزدﻧﻲاش‪ ،‬ﻫﺮ دو را ﺑﺎ ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻲداد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﻃﻲ ﺳﻪ دﻫﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻋﺮﺿﻪي ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊِ ﻣﺘﻌﺪدي را از اﺳﺎس دﮔﺮﮔﻮن ﻛﺮدﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ ‬اﭘﻞ ‪ II‬ﻛﻪ از ﺻﻔﺤﻪﻣﺪارِ وازﻧﻴﺎك ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑ‪‬ﺮد و ﺑﺪل ﺑﻪ اوﻟﻴﻦ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮِ ﺷﺨﺼﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻣﺨﺘﺺِ‬ ‫ﺧﻮرهﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحـه‪٤٩٦ :‬‬ ‫‪ ‬ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش ﻛﻪ آﻏﺎزﮔﺮِ اﻧﻘﻼبِ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮﻫﺎي ﺧﺎﻧﮕﻲ )روﻣﻴﺰي(‪ ،‬و ﺑﺎﻋﺚ‪ ‬ﻣﺸﻬﻮر و ﻣﻌﺮوف ﺷﺪنِ راﺑﻂﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮيِ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬داﺳﺘﺎنِ اﺳﺒﺎبﺑﺎزي و ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻤﺐﻫﺎي ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲِ ﭘﻴﻜﺴﺎر‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻌﺠﺰهي ﺗﺨﻴﻞﭘﺮدازيِ دﻳﺠﻴﺘﺎل را آﻏﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ ﻛﻪ ﻧﻘﺶِ ﻓﺮوﺷﮕﺎهﻫﺎ در ﺗﻌﺎﻟﻲِ ﻳﻚ ﻧﺎمﺗﺠﺎري را ﺑﺎزاﺧﺘﺮاع ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬آﻳـﭙﺎد ﻛﻪ اﻟﮕﻮيِ ﻣﺼﺮف‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻣﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲِ آﻳـﺘﻮﻧﺰ ﻛﻪ ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را ﻧﺠﺎت داد‪.‬‬ ‫‪ ‬آﻳـﻔـُﻦ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﻦﻫﺎي ﻫﻤﺮاه را ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﺷﻨﻴﺪنِ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻋﻜﺲ ﮔﺮﻓﺘﻦ‪ ،‬دﻳﺪنِ وﻳﺪﻳﻮ‪ ،‬وارﺳﻲِ‬ ‫اﻳﻤﻴﻞ‪ ،‬و ﻣﺮورِ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺪل ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻓﺮوﺷﮕﺎه‪ ‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي )اَپ اﺳﺘﻮر( ﻛﻪ ﺑﺬرِ ﺻﻨﻌﺖ‪ ‬ﻧﻮﻳﻦِ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺘﻮا را ﭘﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪ ‬آﻳـﭙ‪‬ﺪ ﻛﻪ ﺗﺒﻠﺖﻫﺎي ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮي را ﺑﺎزﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺑﺴﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪي روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺠﻼت‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎ و‬ ‫وﻳﺪﻳﻮﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬ ‫‪ ‬ﺧﺪﻣﺎت‪ ‬اﺑﺮيِ اﭘﻞ )آﻳـﻜﻼو‪‬د( ﻛﻪ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ را از ﻧﻘﺶِ ﻗﻄﺐِ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬ﻣﺤﺘﻮا ﺗﻨﺰل داد‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺗﻤﺎمِ‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎﻣﺎن را از ﻃﺮﻳﻖِ ﻓﻀﺎيِ اﺑﺮي‪ ،‬ﺑﺪونِ ﻧﻘﺺ‪ ،‬ﻫﻤﮕﺎمﺳﺎزي ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫‪ ‬و اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬اﭘﻞ ﺑﻪ ﺧﻮديِ ﺧﻮد؛ ﺟﺎﺑﺰ اﭘﻞ را ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ آﻓﺮﻳﻨﺶِ ﺷﺨﺼﻲاش ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ در آن‪،‬‬ ‫“ﺗﺨﻴﻞ” ﭘﺮورش ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮدي و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻃﺮقِ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺷﺪ؛ ﻣﺤﻔﻠﻲ ﭼﻨﺎن ﺧﻼق‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺪل ﺑﻪ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬رويِ زﻣﻴﻦ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ او ﺑﺎﻫﻮش ﺑﻮد؟ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮرِ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ‪ .‬در ﻋﻮض ﻧﺎﺑﻐﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﻬﺶﻫﺎي ﺧﻼﻗﺎﻧﻪي او‪ ،‬ﻓﻄﺮي‪ ،‬ﻏﻴﺮﻣﺘﺮﻗﺒﻪ‪،‬‬ ‫و اﻏﻠﺐ ﺳﺤﺮآﻣﻴﺰ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻪ واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪي آن ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ رﻳﺎﺿﻲدانِ ﺧ‪‬ﺒﺮه‪ ،‬ﻣﺎرك ﻛﺎك‪“ ،1‬ﻧﺎﺑﻐﻪي‬ ‫ﺟﺎدوﮔﺮ” ﻣﻲﺧﻮاﻧَﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﻟﻬﺎﻣﺎت‪ ‬دروﻧﻲاش از آﺳﻤﺎن ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬و ﺑﻴﺶ از ﻗﺪرت‪ ‬ﭘﺮدازشِ ذﻫﻨﻲ‪،‬‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‪ ‬ﺷﻬﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮدي‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞِ ﻳﻚ ﻛﺎﺷﻒ‪ ‬راهﻫﺎي ﻧﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺟﺬبِ اﻃﻼﻋﺎت‪ ‬ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ‬ ‫و ﺑﻮ ﻛﺸﻴﺪنِ ﺑﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺳﺮ راﻫﺶ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎﺑﺰ را ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮِ اﺟﺮاﻳﻲِ دورانِ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎً ﺗﺎ ﻳﻚ ﻗﺮن ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ‪ ،‬در‬ ‫ﻳﺎدﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬او را در ﻣﻌﺒﺪ‪ ‬ﺧﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﻛﻨﺎرِ اﻓﺮادي ﻣﺜﻞ ا‪‬دﻳﺴﻮن و ﻓﻮرد ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬اﺳﺘﻴﻮ ﺑﻴﺶ‬ ‫از ﻫﺮ ﻛﺴﻲ در دورهي ﺧﻮدش‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻲ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺒﺘﻜﺮاﻧﻪ و ﺗﻠﻔﻴﻖﻛﻨﻨﺪهي ﻗﺪرت‪ ‬ﺷﺎﻋﺮاﻧﮕﻲ‪ ،‬و‬ ‫‪Mark Kac‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحــه‪٤٩٧ :‬‬ ‫ﻗﺪرت‪ ‬ﭘﺮدازشِ ﭘﺮدازﻧﺪهﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺳﺒﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﺎ او را ﻫﻤﺎنﻗﺪر ﻛﻪ اﻣﻴﺪﺑﺨﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻼقﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬دﻧﻴﺎ را ﺑﺴﺎزد‪ .‬و ﻧﻴﺰ ﻗﺎدر ﺷﺪ از اﺣﺴﺎس‪ ،‬دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ي‪ ،‬ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬و ﺗﺨﻴﻞِ‬ ‫ﺧﻮد در آن ﺑﺪﻣﺪ‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ از اﻵن ﺗﺎ دﻫﻪﻫﺎي ﻣﺘﻤﺎدي‪ ،‬اﭘﻞ ﻗﺎدر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد در ﺗﻘﺎﻃﻊِ ﻫﻨﺮ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛُﻨَﺪ و ﺑﺎﻟﻨﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫و ﻳﻚ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪...‬‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻧﺘﻈﺎر از زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪﻧﻮﻳﺲﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺮف‪ ‬آﺧﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪي اﺳﺘﻴﻮ‬ ‫ﺟﺎﺑﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻴﻞِ اﻓﺴﺎﻧﻪاياش ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل را ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﻇﻨﻴﻨﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ او را ﺑﺪونِ ﻣﺠﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦِ ﺳﺨﻦِ آﺧﺮ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪي ﺗﺎرﻳﺦ رﻫﺴﭙﺎر ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺘﻮاﻧﻢ ‪-‬آنﻃﻮر ﻛﻪ ﺧﻮدش را در ﻫﺮ‬ ‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ اﺛﺒﺎت ﻣﻲﻛﺮد‪ -‬ﺣﺲِ درﺳﺘﻲ را از او ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬ ‫در ﻃﻮلِ دوراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻮاﻗﻊ‪ ،‬ﻣﻴﺮاﺛﻲ را ﻛﻪ آرزو داﺷﺖ از ﺧﻮد ﺑﻪ ﺟﺎ ﺑﮕﺬارد‪،‬‬ ‫در ﻻ ﺑﻪ ﻻيِ ﺳﺨﻨﺎﻧﺶ اﻧﻌﻜﺎس ﻣﻲداد‪ .‬آن اﻓﻜﺎر اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶِ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ‪ ،‬و ﺑﺎ ﺑﻴﺎن ﺧﻮد‪ ‬اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ‪:‬‬ ‫اﺷﺘﻴﺎق و ﻋﻼﻗﻪي ﺷﺪﻳﺪ‪ ‬ﻣﻦ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻲ را ﺷﻜﻞ داد ﻛﻪ در آن اﻓﺮاد ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ اﻧﮕﻴﺰاﻧﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻫﺮ ﭼﻴﺰِ دﻳﮕﺮي در اوﻟﻮﻳﺖ‪ ‬دوم اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺴﺐِ ﺳﻮد‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻨﺎً ﺧﻮب اﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﻪ ﺗﻮ اﻣﻜﺎنِ ﺳﺎﺧﺖ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ را ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻧﮕﻴﺰهي اﺻﻠﻲِ ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺳﻮد‪ .‬اﺳﻜﺎﻟﻲ اﻳﻦ اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪،‬‬ ‫ﻃﻮري ﻛﻪ ﻫﺪف‪ ‬اولِ اﭘﻞ‪ ،‬ﭘﻮل در آوردن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮﭼﻪ ﺗﻔﺎوت‪ ‬ﻇﺮﻳﻔﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻋﻮض‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ اﺳﺘﺨﺪام ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﺗﺮﻓﻴﻊ ﻣﻲدﻫﻲ‪ ،‬و ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ را ﻛﻪ در ﺟﻠﺴﺎت ﺑﻪ ﺑﺤﺚ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاري‪ ،‬ﻫﻤﻪ را!‬ ‫ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ »ﺑﻪ ﻣﺸﺘﺮي ﭼﻴﺰي را ﺑﺪه ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ« وﻟﻲ اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪ ‬ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻛﺎرِ ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﻣﺮدم در آﻳﻨﺪه ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻫ‪‬ﻨﺮي ﻓﻮرد‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ ﻣﻦ از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ “ﻳﻚ اﺳﺐِ ﺗﻨﺪروﺗﺮ!”«‬ ‫ﻣﺮدم ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻧﺸﺎنﺷﺎن دﻫﻲ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‪ ‬ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ اﺳﺘﻨﺎد ﻧﻜﺮدهام‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ‪ ‬ﻣﺎ ﺧﻮاﻧﺪنِ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز رويِ ﻛﺎﻏﺬ ﻧﻴﺎﻣﺪه‪.‬‬ ‫ا‪‬دوﻳﻦ ﻟَﻨﺪ از ﭘ‪‬ﻼروﻳﺪ‪ ،‬راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﻃﻊِ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﻋﻠﻢ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﺗﻘﺎﻃﻊ را دوﺳﺖ دارم‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰِ‬ ‫ﺟﺎدوﻳﻲ ﺣﻮلِ اﻳﻦ ﻣﺤﻞ وﺟﻮد دارد‪ .‬آدمﻫﺎي زﻳﺎدي ﻣﺸﻐﻮلِ “ﻧﻮآوري” ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ “اﻳﻦ” وﺟﻪ‪ ‬ﺗﻤﺎﻳﺰِ‬ ‫دورانِ ﻛﺎريِ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دﻟﻴﻞِ ﻧﻔﻮذ‪ ‬اﭘﻞ در ﻗﻠﺐِ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺟﺮﻳﺎنِ ﻋﻤﻴﻖِ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ در ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻌﺘﻘﺪم ﻛﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦِ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻣﺸﺘﺎق ﺑﻪ‬ ‫اﺑﺮازِ ﺧﻮدﺷﺎﻧﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻓﺮاد‪ ‬ﺷﺎﻏﻞ در ﭘﺮوژهي ﻣ‪‬ﻜﻴﻨﺘﺎش‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﻳﻚ ﭘﺎ ﺷﺎﻋﺮ و‬ ‫ﻣﻮﺳﻴﻘﻲدان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در دﻫﻪي ﻫﻔﺘﺎد‪ ،‬ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺮاي ﺑﺮوزِ ﺧﻼﻗﻴﺖ‪ ‬ﻣﺮدم ﺑﺪل ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪانِ‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحـه‪٤٩٨ :‬‬ ‫ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﺜﻞِ ﻟﺌﻮﻧﺎردو داوﻳﻨﭽﻲ و ﻣﺎﻳﻜﻞ آﻧﺠِﻠﻮ‪ ،1‬در ﺣﻮزهي ﻋﻠﻢ ﻫﻢ ﺧ‪‬ﺒﺮه ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﻞ آﻧﺠِﻠﻮ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر رﮔﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﭘﻴﻜﺮﺗﺮاش ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺮدم ﭘﻮل ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎ را ﺑﺮايﺷﺎن ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن وﻗﺖ‪ ‬اﻳﻦ را ﻧﺪارﻧﺪ ﻛﻪ ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺖ‪ 7 ‬رو ِز‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﻮر ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻋﻼﻗﻪي ﺷﺪﻳﺪي ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﻋﺎﻟﻲ دارﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪﺳﺎزيِ ﺳﺨﺖاﻓﺰار‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ‬ﻣﺤﺘﻮا ﺳﻮق ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﺧﻮاﺳﺘﺎرِ ﭼﻴﺰي ﻛﺎﻣﻼً‬ ‫ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدﺗﺎن اﻧﺠﺎﻣﺶ دﻫﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‪ ‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮِ ﺳﺨﺖاﻓﺰارﻫﺎ و‬ ‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﻫﻢ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﺪهآلﻫﺎﺗﺎن را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪.‬‬ ‫در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺎه ﺑﻮده ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎد‪ ‬درهي ﺳﻴﻠﻴﻜﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ‪-‬ﭘ‪‬ﻜﺎرد ﻧﻤﺎد‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﻌﺪ در ﻋﺼﺮِ ﻧﻴﻤﻪﻫﺎديﻫﺎ‪ ،‬ﻓ‪‬ﺮﭼﺎﻳﻠﺪ و اﻳﻨﺘﻞ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻫﻢ اﭘﻞ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻢﻛﻢ‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻣﺮوز‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﭘﻞ و ﮔﻮﮔﻞ ﻧﻤﺎدﻧﺪ ‪-‬و اﭘﻞ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ .‬اﭘﻞ از آزﻣﻮنِ ﮔﺬرِ زﻣﺎن‪ ،‬ﺳﺮﺑﻠﻨﺪ ﺑﻴﺮون‬ ‫آﻣﺪه و اﮔﺮ ﭼﻪ از ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﻴﺶ در ﻋﺮﺻﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز در ﻃﻠﻴﻌﻪي روﻳﺪادﻫﺎ ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫ﺳﻨﮓ زدن ﺑﻪ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ‪ ،‬اﻵن دﻳﮕﺮ ﺳﺎده اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ آﺷﻜﺎرا از ﺗﺨﺖ‪ ‬ﺷﺎﻫﻲ ﺳﻘﻮط ﻛﺮدهاﻧﺪ و دارﻧﺪ‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎي ﻧﺎﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل دﺳﺘﺎوردﻫﺎﺷﺎن را ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬و ﭼﻘﺪر ﻫﻢ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﺳﺨﺖ‬ ‫ﺑﻮده‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﺠﺎري واﻗﻌﺎً ﺧﻮﺑﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﺎﺧﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎهﻃﻠﺒﻲ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﻞ‪ ،‬دوﺳﺖ دارد ﺧﻮدش را ﻣﺮد‪ ‬ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ واﻗﻌﺎً اﻳﻦ ﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬او ﻳﻚ ﺗﺎﺟﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪل ﺑﻪ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮد‪ ‬دوران ﺷﺪه و اﮔﺮ ﻫﺪﻓﺶ اﻳﻦ ﺑﻮده‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ آن رﺳﻴﺪه‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺪف‪ ‬ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺒﻮده‪ ،‬و واﻗﻌﺎً ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ اﮔﺮ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﻫﺪف‪ ‬ﻏﺎﻳﻲِ ﺑﻴﻞ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻮده‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮِ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮده ﺗﺤﺴﻴﻨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ ‪-‬ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ اﺳﺖ‪ -‬و از ﻛﺎر ﺑﺎ او ﻫﻢ ﻟﺬت ﺑﺮدهام‪ .‬ﺑﺎﻫﻮش و در واﻗﻊ ﺑﺮﺧﻮردار از‬ ‫ﺣﺲِ ﺷﻮخﻃﺒﻌﻲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﻫﺮﮔﺰ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﻫﻨﺮﻫﺎي آزاد را در دي‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬يِ ﺧﻮد‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﻌﺪ از دﻳﺪنِ ﻣ‪‬ﻚ ﻫﻢ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺧﻮب از آن ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﺻﻼً ﻗﻀﻴﻪ را ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺗﺌﻮريِ ﺧﻮدم را راﺟﻊ ﺑﻪ ﻧﺰولﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺷﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺜﻞِ آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م و ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ رخ ﻣﻲدﻫﺪ دارم؛‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻛﺎر و ﻧﻮآوريِ ﺧﻮدش را ﻋﺎﻟﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ و ﻛﻢﻛﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺤﺼﺎرﮔﺮ ﻳﺎ ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ‪ ‬ﻛﻴﻔﻴﺖ‪ ‬ﻣﺤﺼﻮل ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و ﺷﺮﻛﺖ ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫ارزش دادن ﺑﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﭼﻮن آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮوشﻫﺎي ﺑﺎﻻ را رﻗﻢ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻳﺎ ﻃﺮاﺣﺎن‪.‬‬ ‫ﻟﺬا دﺳﺖ‪ ‬آﺧﺮ‪ ،‬اﻳﻦ اﻓﺮاد‪ ‬ﺑﺨﺶِ ﻓﺮوش ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ادارهي ﺷﺮﻛﺖ را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎن اَﻛ‪‬ﺮز در آي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ا‪‬م‬ ‫ﺗﺎﺟﺮي ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﭼﺮبزﺑﺎن و ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي زﻳﺮاﻛﺲ ﻫﻢ ﻣﻮرد‪‬‬ ‫ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﺎﺟﺮﻫﺎ ادارهي ﺷﺮﻛﺘﻲ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎي ﺑﺨﺶِ ﺗﻮﻟﻴﺪ دﻳﮕﺮ اﻫﻤﻴﺖ‪ ‬ﺳﺎﺑﻖ‬ ‫را ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ و ﺧﻴﻠﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ “آﻣﺪنِ اﺳﻜﺎﻟﻲ ﺑﻪ اﭘﻞ‪ ”،‬ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ روﻧﺪي ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫“اﻳﻦ” اﻟﺒﺘﻪ اﺷﺘﺒﺎه‪ ‬ﺷﺨﺺِ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻮردي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺳﺮِ ﻛﺎر آﻣﺪنِ ﺑﺎﻟﻤ‪‬ﺮ در ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‪.‬‬ ‫)ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻆ‪ ‬راﻳﺞ‪ ،‬ﻣﻴﻜﻞآﻧﮋ‪.‬م( ‪Michael Angelo‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحــه‪٤٩٩ :‬‬ ‫اﭘﻞ ﺧﻮشﺷﺎﻧﺲ ﺑﻮد و ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲداﻧﻢ ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻟﻤ‪‬ﺮ در ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻴﺰي ﺗﻐﻴﻴﺮ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮر‪‬د ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن را “ﻣﺆﺳﺲِ ﺷﺮﻛﺖ” ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ وﻟﻲ در واﻗﻊ ﺳﻌﻲ دارﻧﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻨﮕﺎه‪ ‬اﻗﺘﺼﺎدي راه ﺑﻴﺎﻧﺪازﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻌﺪ آن را ﺑﻔﺮوﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﺳﻬﺎﻣﺶ را ﻋﺮﺿﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﭘﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﻴﺐ ﺑﺰﻧﻨﺪ و اﻟﻔﺮار‪.‬‬ ‫اﻳﻨﻬﺎ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎﻳﻲِ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ‪ ‬واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر در دﻧﻴﺎي ﺗﺠﺎرت اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﻲﺳﺎزي و ﺑﻪ ﻣﻴﺮاث‪ ‬آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ آﻣﺪﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲاﻓﺰاﻳﻲ‪ .‬ﺷﺮﻛﺘﻲ ﻣﻲﺳﺎزي ﻛﻪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪ از ﺧﻮدت‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺪﻓﺶ ﭘﺎ ﺑﺮ ﺟﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻛﺎري‬ ‫ﻛﻪ واﻟﺖ دﻳﺰﻧﻲ ﻛﺮد‪ ،‬و ﻫﻴﻮﻟﻴﺖ و ﭘ‪‬ﻜﺎرد‪ ،‬و ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻨﺘﻞ را ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﺷﺮﻛﺖﺷﺎن را ﺑﺮاي ﻣﺎﻧﺪﮔﺎر‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻨﻴﺎن ﻧﻬﺎدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮل ﺑﻪ ﺟﻴﺐ زدن‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ اﭘﻞ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻣﻬﻤﻴﺰم را در ﭘﻬﻠﻮيِ ﻛﺴﻲ ﻓﺮو ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﮔﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺪ ﺑﻮده‪ ،‬رو در رو ﺑﻪ اﻓﺮاد‬ ‫ﮔﻔﺘﻪام‪ .‬ﻛﺎرِ ﻣﻦ ﺻﺎدق ﺑﻮدن اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺮف‪ ‬دﻫﺎﻧﻢ را ﻣﻲﻓﻬﻤﻢ و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻫﻢ ﺣﻖ ﺑﺎ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ در رواﺟﺶ داﺷﺘﻪام؛ در اﭘﻞ ﻣﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺪاﻗﺖ دارﻳﻢ و ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺜﻼً‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮش ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎيِ ﻣﺮا ﮔَﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﮕﻮﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺤﺚﻫﺎي ﻫﻴﺠﺎناﻧﮕﻴﺰي ﻫﻢ داﺷﺘﻪاﻳﻢ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺳﺮِ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزدﻳﻢ‪ ،‬و اﻳﻨﻬﺎ اﻛﺜﺮاً ﺟﺰو ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫ﻟﺤﻈﺎت‪ ‬زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺎﻣﻼً ﺧﻮدم را در ﮔﻔﺘﻦِ »رانْ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﺮوﺷﮕﺎه ﺷﺒﻴﻪ ﻃﻮﻳﻠﻪ اﺳﺖ« ﺟﻠﻮي ﻫﻤﻪ‪،‬‬ ‫راﺣﺖ ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺟﻠﻮي ﺷﺨﺺ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﮕﻮﻳﻢ »واﻗﻌﺎً ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﻳﻦ ‪-‬ﻗﻄﻌﻪ‪ -‬اﻓﺘﻀﺎح اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫در اﭘﻞ‪ ،‬ﻣﺠﻮزِ ورود ﺑﻪ اﺗﺎقِ ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮوزِ ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ‬ﺻﺪاﻗﺖ ﺑﺎﺷﻲ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ راهﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮي‬ ‫ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻼً اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻛﺮاوات و ﭘﺎﭘﻴﻮن وارد ﺑﺎﺷﮕﺎه‪ ‬ﻧﺠﻴﺐزادﮔﺎن ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬و ﺑﻪ زﺑﺎن ﺑﻮداﻳﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ رﻣﺰ ﺣﺮف‬ ‫ﺑﺰﻧﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ از اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻚ ﻓﺮد‪ ‬ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ از ﻃﺒﻘﻪي ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ ﺑﻮدهام و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻻزم ﺑﻮده ﺑﻲرﺣﻢ‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ وﻗﺘﻲ رﻳﺪ ﺷﺶ‬ ‫ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ روز ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪم‪ ،‬ﺗﺎزه ﻳﻚ ﻧﻔﺮ را اﺧﺮاج ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ .‬ﭘﻴﺶ ﺧﻮدم ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ آن آدم‬ ‫ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده و ﭘﺴﺮِ ﺟﻮاﻧﺶ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ اﺧﺮاج ﺷﺪه‪ .‬ﺳﺨﺖ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر‬ ‫را ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬و ﻣﻦ ﻛﻢﻛﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮدم ﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻤﺘﺎز ﺑﻮدنِ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻛﺎري اﻃﻤﻴﻨﺎن ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ .‬و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ اﻧﺠﺎﻣﺶ ﻧﻤﻲداد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎلِ ﻧﻮآوري ﺑﻮد‪ .‬دﻳﻼن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﺎ اﺑﺪ آﻫﻨﮓﻫﺎي اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﺑﺨﻮاﻧﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻮل ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﻫﻢ در ﻣﻲآورد‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻜﺮد‪ .‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮد ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ ﻧﻮاﺧﺘﻦِ ﮔﻴﺘﺎر اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ در ‪،1965‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲﻫﺎ ازش رو ﮔﺮدان ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻮرِ اروﭘﺎﻳﻲ ‪ 1966‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﻮرش ﺑﻮد‪ .‬روي ﺻﺤﻨﻪ آﻣﺪ و ﻳﻚ ﺳﺮي آﻫﻨﮓ ﺑﺎ‬ ‫ﮔﻴﺘﺎر آﻛﻮﺳﺘﻴﻚ ﻧﻮاﺧﺖ‪ ،‬دلِ ﺣﻀﺎر را ﺑﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻌﺪ‪“ ،‬د‪ ‬ﺑ‪‬ﻨﺪ‪ ”1‬را روي ﺻﺤﻨﻪ آورد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺘﺎر اﻟﻜﺘﺮﻳﻚ‬ ‫ﻣﻲزدﻧﺪ و ﮔﺎﻫﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﻮﺷﺎن ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎدم ﻫﺴﺖ ﻛﻪ دﻳﻼن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ “ﻣﺜﻞِ ﻳﻚ ﺳﻨﮓ‪ ‬ﻏﻠﺘﺎن” را‬ ‫‪The Band‬‬

‫‪1‬‬

‫ف ص ل چ ه ل و د و | صـفـحـه‪٥٠٠ :‬‬ ‫ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از وﺳﻂ‪ ‬ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻓﺮﻳﺎد زد‪“ :‬ﻳﻬﻮدا!” دﻳﻼن ﮔﻔﺖ‪“ :‬ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺑﻨﻮازﻳﺪ!” و آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻧﻮاﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺘﻠﺰ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر ﺑﻮد‪ .‬رﺷﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﻠﻮ رﻓﺖ و ﻫﻨﺮِ ﺧﻮدش را ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻌﻲ را‬ ‫داﺷﺘﻪام‪ ،‬و ﮔﺮ ﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل دﻳﻼن‪» :‬اﮔﺮ درﮔﻴﺮِ ﺗﻮﻟﺪ ﻧﺒﺎﺷﻲ‪ ،‬در ﺣﺎلِ ﻣﺮدﻧﻲ!«‬ ‫ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﺮا ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮده؟ ﺑﻪ ﮔﻤﺎﻧﻢ اﻛﺜﺮِ آدمﻫﺎيِ ﺧﻼق‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺎنِ ﻗﺪرداﻧﻲ از اﻣﻜﺎنِ ﺑﺮﺧﻮرداري از‬ ‫دﺳﺘﺎوردﻫﺎيِ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬زﺑﺎن ﻳﺎ رﻳﺎﺿﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬اﺧﺘﺮاعِ ﺧﻮد‪ ‬ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ زﺣﻤﺖ‬ ‫ﻛﻤﻲ از ﻏﺬاﻳﻢ را درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺗﻤﺎم ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ ﻛﺎرِ دﺳﺖ‪ ‬دﻳﮕﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺪﻳﻮنِ‬ ‫ﻛﺎرِ ﺳﺎﻳﺮِ ﻫﻤﻜﺎراﻧﻢ و آن ﺷﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ رويِ آﻧﻬﺎ اﻳﺴﺘﺎدهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺬﺷﺘﮕﺎنِ‬ ‫ﺧﻮد را در ﻛﺎرﻫﺎﻣﺎن ﺷﺮﻳﻚ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬و ﭼﻴﺰي ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎنِ ﺑﺸﺮي ﺑﻴﺎﻓﺰاﻳﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺑﻴﺎنِ ﭼﻴﺰي‪،‬‬ ‫آن ﻫﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ روﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﻠﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ‪-‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺷﻌﺮﻫﺎي ﺑﺎب دﻳﻼن ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﺎم‬ ‫اﺳﺘﻮﭘﺎرد‪ 1‬را ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺳﻌﻲ در اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎﻳﻲ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪي آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮوزِ‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﺎتﻣﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ‪ ،‬ﻗﺪرداﻧﻲِ ﺧﻮد را ﻧﺜﺎرِ ﺗﻤﺎمِ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎن ﻛﻨﻴﻢ و ﭼﻴﺰي از ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺮﻳﺎنِ ﭘﻮﻳﺎيِ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻴﺎﻓﺰاﻳﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺖ آن ﭼﻪ ﻛﻪ ﻣﺮا در زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮده‪.‬‬

‫‪‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪي آﺧﺮ‬ ‫در ﻳﻚ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮِ آﻓﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺶ ﭼﻨﺪان ﺧﻮب ﻧﺒﻮد‪ ،‬در ﺑﺎغِ ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺧﺎﻧﻪاش ﻧﺸﺴﺘﻴﻢ و ﺑﺎ ﻣﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺮگ ﺳﺨﻦ ﻛﺮد‪ .‬از ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت‪ ‬ﺳﻔﺮِ ﺑﻪ ﻫﻨﺪ در ﭼﻬﺎر دﻫﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ‪ ،‬از آﻣﻮزهﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬و از اﻋﺘﻘﺎداﺗﺶ راﺟﻊ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺠﺪﻳﺪ‪ ‬ﺣﻴﺎت‪ ‬ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ و ﺗﻌﺎﻟﻲِ روح‪ ،‬ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻋﺘﻘﺎدم ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺠﺎه‪-‬ﭘﻨﺠﺎه اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻴﺸﺘﺮِ ﻃﻮلِ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﺣﺴﺎس را داﺷﺘﻪام ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻲِ ﻣﺎ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﺮد ﻛﻪ در ﭘﻴﺸﮕﺎه‪ ‬ﻣﺮگ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ در ﭘﺬﻳﺮشِ زﻧﺪﮔﻲِ اُﺧﺮوي ﻏُﻠُﻮ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ اﻳﻦﻃﻮر ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ و ﺷﺎﻳﺪ اﻧﺪﻛﻲ ﺧ‪‬ﺮَد ﺑﻴﺎﻧﺪوزي و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ راﺣﺖ ﻫﻤﻪاش از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود‪ .‬ﭘﺲ واﻗﻌﺎً دﻟﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰي در اﻳﻦ ﮔﺬر ﺗﺎب ﻣﻲآور‪‬د‪ .‬و ﺷﺎﻳﺪ آن ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﺷﻌﻮر و آﮔﺎﻫﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬زﻳﺮِ ﺳﺎﻳﻪي ﺳﻜﻮت ﻟﻤﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺖ‪» :‬وﻟﻲ از ﻃﺮف‪ ‬دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞِ ﺳﻮﺋﻴﭻِ‬ ‫روﺷﻦ‪-‬ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴﻚ! و ﺑﻌﺪ ﻛﺎر‪‬ت ﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﻣﻜﺜﻲ ﻛﺮد و ﻟﺒﺨﻨﺪي روي ﻟﺒﺶ آﻣﺪ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ روي‬ ‫دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﭘﻞ دﻛﻤﻪي روﺷﻦ‪-‬ﺧﺎﻣﻮش ﺑﮕﺬارم‪«.‬‬ ‫‪Tom Stoppard‬‬

‫‪1‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥٠١ :‬‬

‫عکسها‬ ‫دﻳﺎﻧﺎ واﻛﺮ‪) 1‬ﻋﻜﺎس( ﺑﺮاي ﺑﻴﺶ از ﺳﻲ ﺳﺎل‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ وﻳﮋهاي ﺑﻪ دوﺳﺘﺶ اﺳﺘﻴﻮ ﺟﺎﺑﺰ داﺷﺖ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻋﻜﺲﻫﺎي او را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫در ﺧﺎﻧﻪاش در وودﺳﺎﻳﺪ‪1982 ،‬؛‬ ‫او ﭼﻨﺎن ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺧﺮﻳﺪ ﻣﺒﻠﻤﺎن ﻣﻨﺰل ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬

‫‪Diana Walker‬‬

‫‪1‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥٠٢ :‬‬

‫» در ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻌﺪ از ﻫﻔﺖ ﻣﺎه زﻧﺪﮔﻲ در روﺳﺘﺎﻫﺎي ﻫﻨﺪ‪ ،‬دﻳﻮاﻧﮕﻲ دﻧﻴﺎي ﻏﺮب و‬ ‫در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎﻳﺶ ﺑﺮاي ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ را درﻳﺎﻓﺘﻢ‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥٠٣ :‬‬

‫در داﻧﺸﮕﺎه اﺳﺘﻨﻔﻮرد‪ ،‬ﺳﺎل ‪:1982‬‬ ‫»ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻛﺮه ﻫﺴﺘﻴﺪ؟ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﺗﺎن ا‪‬ل‪.‬ا‪‬س‪.‬دي زدهاﻳﺪ؟«‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥٠٤ :‬‬

‫ﺑﺎ ﻟﻴﺴﺎ‪» :‬ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ ﮔﻔﺘﻪاي دارد “ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺧﻮب از روي دﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺰرگ‬ ‫ﻣﻲدزدﻧﺪ” و ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﺳﺮﻗﺖ اﻳﺪهﻫﺎي ﻋﺎﻟﻲ ﺷﺮﻣﻨﺪهاﻳﻢ‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥٠٥ :‬‬

‫ﺑﺎ ﺟﺎن اﺳﻜﺎﻟﻲ در ﺳﻨﺘﺮال ﭘﺎرك‪» :1984 ،‬ﺗﻮ دﻟﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎﻗﻲ زﻧﺪﮔﻲات را وﻗﻒ ﻓﺮوش‬ ‫آبﺷ‪‬ﻜَﺮ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻓﺮﺻﺖ ﻋﻮض ﻛﺮدن دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎوري؟«‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥٠٦ :‬‬

‫دﻓﺘﺮش در اﭘﻞ‪ :1982 ،‬از او ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﻠﻴﻘﻪي ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺎزاري‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺟﻮاب داد‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮنﻛﻪ ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ‬ ‫ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﺶ دﻫﻴﻢ‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥٠٧ :‬‬

‫در ﻧ‪‬ﻜﺴﺖ‪ ،‬ﺳﺎل ‪ :1988‬رﻫﺎ از ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي اﭘﻞ‪ ،‬در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻏﺮاﺋﺰش اﻓﺮاط ورزﻳﺪ‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥٠٨ :‬‬

‫ﺑﺎ ﺟﺎن ﻟَﺴ‪‬ﺘ‪‬ﺮ‪ ،‬آﮔﻮﺳﺖ ‪ :1997‬ﭼﻬﺮه و رﻓﺘﺎر ﻓﺮﺷﺘﻪوارِ او‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﻤﺎلﮔﺮاﻳﻲِ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻪاي‬ ‫را در ﭘﺸﺖ‪ ‬ﺧﻮد ﻗﺎﻳﻢ ﻛﺮده‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻈﻴﺮش در ﺟﺎﺑﺰ ﻫﻢ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥٠٩ :‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺑﻪ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ رﻫﺒﺮي اﭘﻞ‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪ روي ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲاش در ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ﺑﻮﺳﺘﻮن‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎل ‪» :1997‬در اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﺒﻮغ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥١٠ :‬‬

‫در ﺣﺎل ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺮدن ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ‪» :‬ﺑﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎﺑﺖ ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدي ازت ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ‪،‬‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻮدنِ اﭘﻞ‪ ،‬ﺑﺮاي دﻧﻴﺎ ﺑﻬﺘﺮ از ﻧﺒﻮدﻧﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥١١ :‬‬

‫ﮔ‪‬ﻴﺘﺲ در ﺣﺎل ﺻﺤﺒﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺗﻮاﻓﻖﺷﺎن‪ ،‬ﻣ‪‬ﻚو‪‬رد ﺑﻮﺳﺘﻮن‪» :1997 ،‬اﻳﻦ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ‬ ‫و اﺣﻤﻘﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ اﺟﺮاي روي ﺻﺤﻨﻪايِ ﻋﻤﺮم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺳﻢ‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥١٢ :‬‬

‫ﺑﺎ ﻫﻤﺴﺮش ﻟﻮرﻳﻦ ﭘﺎوِل در ﺣﻴﺎط ﭘﺸﺘﻲ ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ‪ ،‬آﮔﻮﺳﺖ ‪:1997‬‬ ‫» ﻟﻮرﻳﻦ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻫﻲ ﺑﻲﻫﻤﺘﺎ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻮد‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥١٣ :‬‬

‫دﻓﺘﺮ ﻛﺎر ﺧﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻟﻮآﻟﺘﻮ‪» :2004 ،‬زﻧﺪﮔﻲ در ﺗﻘﺎﻃﻊ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و ﻋﻠﻢ را دوﺳﺖ دارم‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥١٤ :‬‬ ‫از آﻟﺒﻮم ﻋﻜﺲﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺟﺎﺑﺰ‪:‬‬

‫ﺟﺸﻦ ﻋﺮوﺳﻲ‪ :1991 ،‬ﻛﻮﺑﻮن ﭼﻴﻨﻮ آﻣﻮزﮔﺎر ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻮب را در دﺳﺘﺶ ﻟﺮزاﻧﺪ‪،‬‬ ‫زﻧﮕﻲ را ﺗﻜﺎن داد‪ ،‬ﺑ‪‬ﺨُﻮري را در آﺗﺶ رﻳﺨﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ آرام ﻣﻨﺎﺟﺎﺗﻲ را زﻣﺰﻣﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥١٥ :‬‬

‫ﭘﺎو‪‬ل ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر ﺑﻪ او ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮاﻫﺮِ ﺟﺎﺑﺰ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻨﺎ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪،‬‬ ‫ﭘﺪرش ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚﺷﺎن را ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ ،‬اﺳﺘﻴﻮ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ دﻳﺪار ﺑﺎ او ﺗﻦ ﻧﺪاد‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥١٦ :‬‬

‫ﺑﺮﻳﺪن ﻛﻴﻚ ﻋﺮوﺳﻲ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﻧﻴﻢﮔﻨﺒﺪﻫﺎيِ ﺻﺨﺮهايِ درهي ﻳﻮﺳ‪‬ﻤﻴﺘﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥١٧ :‬‬

‫اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻟﻴﺴﺎ و ﻟﻮرﻳﻦ‪ :‬ﻟﻴﺴﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي آﻧﻬﺎ ﻧﻘﻞ ﻣﻜﺎن ﻛﺮد‬ ‫و ﺳﺎلﻫﺎي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن را ﻧﺰدﺷﺎن ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥١٨ :‬‬

‫اﺳﺘﻴﻮ‪ ،‬اﻳﻮ‪ ،‬رﻳﺪ‪ ،‬ا‪‬رﻳﻦ و ﻟﻮرﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺎل ‪ 2003‬در اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ :‬ﺣﺘﻲ در ﺗﻌﻄﻴﻼت‪ ،‬ﻓﻜﺮ و ذﻛﺮش ﻛﺎر ﺑﻮد‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥١٩ :‬‬

‫اﻳﻮ‪ ‬آوﻳﺰان در ﭘﺎرك‪ ‬ﻓﻮتﻫﻠﻴﺰِ ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪» :‬او ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﻃﭙﺎﻧﭽﻪ اﺳﺖ و‬ ‫ﻗﻮيﺗﺮﻳﻦ ارادهاي را دارد ﻛﻪ ﻣﻦ در ﻳﻚ ﺑﭽﻪ دﻳﺪهام‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥٢٠ :‬‬

‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻟﻮرﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻮ‪ ،‬ارﻳﻦ و ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬در ﻛﺎﻧﺎل ﻛﻮرﻳﻨﺲ‪ ،‬ﻳﻮﻧﺎن‪ ،‬ﺳﺎل ‪:2006‬‬ ‫»ﻣﺮا ﺗﻜﺎن داد ﻛﻪ ﻣﻲدﻳﺪم‪ ،‬ﺟﻮانﻫﺎي اﻣﺮوز‪ ،‬دﻧﻴﺎ را ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥٢١ :‬‬

‫ﺳﺎلِ ‪ ،2010‬ﺑﺎ ا‪‬رﻳﻦ در ﻛﻴﻮﺗﻮ‪ :‬ﻣﺜﻞ رﻳﺪ و ﻟﻴﺴﺎ‪ ،‬او ﻫﻢ در ﻳﻚ ﺳﻔﺮِ وﻳﮋه ﺑﺎ ﭘﺪرش ﺑﻪ ژاﭘﻦ رﻓﺖ‪.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحـه‪٥٢٢ :‬‬

‫ﺑﺎ ﭘﺴﺮش در ﻛﻨﻴﺎ‪ ،‬ﺳﺎل ‪ » :2007‬وﻗﺘﻲ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺳﺮﻃﺎﻧﻢ را ﺗﺸﺨﻴﺺ دادﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺪاي ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‬ ‫ﻛﻪ واﻗﻌﺎً دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻓﺎرغاﻟﺘﺤﺼﻴﻞ ﺷﺪنِ رﻳﺪ را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺮا از ﺳﺎل ‪ 2009‬ﻋﺒﻮر داد‪«.‬‬

‫ع ک س ه ا | صـفـحــه‪٥٢٣ :‬‬ ‫و ﻳﻚ ﻋﻜﺲِ دﻳﮕﺮ‪ ،‬از دﻳﺎﻧﺎ واﻛﺮ‪ :‬ﭘﺮﺗﺮهي اﺳﺘﻴﻮ در ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺎﻟﻮ آﻟﺘﻮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎل ‪.2004‬‬

‫ﻟﻴﻨﻚ ‪ Donate‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب در ﺳﺎﻳﺖ ﻧﺎرﻧﺠﻲ‪:‬‬

‫‪www.narenji.ir/steve‬‬

‫)از ﻗﺪرﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻤﺎ و ﭘﺮداﺧﺖ ﺣﻖ اﻟﺘﺮﺟﻤﻪي ﻛﺘﺎب ﺳﭙﺎﺳﮕﺰارﻳﻢ‪(.‬‬