[Title will be auto-generated]

Page 1

‫اﺻﻄﻼﺣﺎت و واژه ﻫﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ‬

‫اﺑﺴﻮﻟﻮﺗﻴﺴﻢ ‪ – Absolutisme‬اﺑﺴﻮﻟﻮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻄﻠﻖ و ﻣﻘﺼﺪو از اﺑﺴﻮﻟﻮﺗﻴﺴﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ و‬ ‫رﻳﺎﺳﺖ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺷﺨﺺ ﻣﻄﻠﻖ اﻟﻌﻨﺎن اﺳﺖ ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ .‬در اﻳﻦ آﺋﻴﻦ ﺣﻘﻮق و ﻗﺪرت زﻣﺎﻣﺪار ﻧﺎﻣﺤﺪود‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﭘﻴﺲ ﻛﻮﭘﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Episcopalisme‬ﻧﺎم ﻣﺴﻠﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺮن ‪ 16‬در اروﭘﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺴﻠﻚ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ژان ﻛﺎﻟﻮن ﺗﺌﻮﻟﻮژﻳﺴﺖ ﻓﺮاﻧﺴﻮي اﺳﺖ‪ .‬او ﺑﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺗﻜﻴﻪ ﻧﺪاﺷﺖ و ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻗﺪرت روﺣﺎﻧﻲ ﺗﻔﻮق ﺑﺮ ﻗﺪرت ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ دارد‪.‬‬

‫آﻧﺎﺷﻪ ‪ – Attache‬واﺑﺴﺘﻪ ﺳﻔﺎرﺗﺨﺎﻧﻪ‪.‬‬

‫آﭘﺘﻲ ﻣﻴﺴﻢ ‪ – Optimisme‬ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ ﺧﻮش ﺑﻴﻨﻲ و ﺣﺴﻦ ﻇﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﻠﺤﻖ ﺑﻪ‬ ‫اﺻﻄﻼﺣﺎت ﺣﺎﻛﻲ از ﻣﺮام ﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﭘﻮرﺗﻮﻧﻴﺴﻢ ‪ – Opportunisme‬ﻣﺴﻠﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮﻓﺪاراﻧﺶ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ وﺿﻊ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ رژﻳﻢ ﻳﺎ زﻣﺎﻣﺪار ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺷﺨﺼﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻘﻴﺪه ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١‬‬


‫اﭘﻮﻟﻮژﻳﺴﻢ ‪ – Apologisme‬ﻧﺎم ﻓﺮﻗﻪ اي ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ اﭘﻮﻟﻮژﻳﺴﺖ ﻫﺎ ﻛﻪ در ﻗﺮن ‪ 17‬درﺧﻼل ﺟﻨﮓ‬ ‫ﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﺣﻖ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﻼﺳﻔﻪ آﻏﺎز ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ را‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﺳﺘﺪﻻل در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﻴﺰ اﭘﻮﻟﻮژﻳﺴﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺗﻮرﻳﺘﺎرﻳﺎﻧﻴﺴﻢ ‪ – Autoritarianisme‬ﻣﺴﻠﻚ و ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ در آن آزادي ﻓﺮدي‬ ‫ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻗﺪرت دوﻟﺖ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫اﺗﻮﻛﺮاﺳﻲ ‪ – Autocracy‬ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ اي را ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ در آن ﺗﻤﺎم ﻗﺪرت ﻫﺎ در دﺳﺖ‬ ‫زﻣﺎﻣﺪار ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ارﻳﺴﺘﻮﻛﺮاﺳﻲ ‪ – Aristocrasey‬ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺷﺮاﻓﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ و ﻧﻮﻋﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ در آن ﻗﺪرت و‬ ‫ﻧﻈﺎرت در دﺳﺖ ﻋﺪه ﻛﻤﻲ از اﺷﺮاف ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ارﻳﺴﺘﻮﻛﺮات ‪ – Aristocrate‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺄت ﺣﺎﻛﻤﻪ اﺷﺮاﻓﻲ‪ .‬ﻫﻮاﺧﻮاه ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺷﺮاﻓﻲ‪.‬‬

‫اﺳﻜﻮﻻﺳﺘﻴﻚ ‪ – Schoolastic‬ﺣﻜﻤﺖ و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺣﻜﻤﺎي ﻗﺮون وﺳﻄﻲ را ﻛﻪ در ﻣﺪارس ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺲ‬ ‫اﺷﻐﺎل داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬اﺳﻜﻮﻻﺳﺘﻴﻚ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﻓﻠﺴﻔﻪ اﻳﻦ ﺣﻜﻤﺎء ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺪرﺳﻴﻮن ﻳﺎ اﺻﺤﺎب ﻣﺪرﺳﻪ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ دﻳﻨﻲ داﺷﺖ‪ .‬از ﻓﻼﺳﻔﻪ ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ آﭘﻼر‪ ،‬ﺗﺎﻣﺲ داﻛﻦ‪ ،‬ﮔﻴﻮم‬ ‫داﻛﻦ و ﺳﻨﺖ آﻧﺴﻠﻢ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﻧﺎم ﺑﺮد‪.‬‬

‫اﺳﻜﻲ ﺑﻴﺴﻢ ‪ – Escapisme‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻓﺮار اﺳﺖ و ﻣﻘﺼﻮد از آن ﻓﺮار از ﺷﺮﻛﺖ در ﻛﺎرﻫﺎي‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻣﺘﻨﺎع از ﻗﺒﻮل ﭘﺴﺖ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﺷﺮﻛﺖ در اﻣﻮر ﺣﻜﻮﻣﺖ‪.‬‬

‫‪٢‬‬


‫اﻛﺴﭙﺎﻧﺴﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ‪ – Expansioniste‬ﻃﺮﻓﺪار ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﮔﺴﺘﺶ اراﺿﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻓﺘﻮﺣﺎت‬ ‫ﻧﻈﻤﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ وﺳﺎﻳﻞ اﻗﺘﺼﺎدي‪.‬‬

‫اﻟﻴﮕﺎرﺷﻲ ‪ – olygarichie‬روﺷﻲ در ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ اداره ﺷﻮد و ﻛﻠﻴﻪ ﻗﺪرت ﻫﺎ در‬ ‫اﺧﺘﻴﺎر ﻋﺪه اي ﻣﻌﺪود ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻣﭙﺮﻳﺎل ‪ – imperial‬اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬ﺷﺎﻫﻨﺸﺎﻫﻲ‪.‬‬

‫اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺖ ‪ – Imperialiste‬ﻃﺮﻓﺪار و ﻫﻮاﺧﻮاه اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪.‬‬

‫اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Imperialisme‬ﻫﻮاﺧﻮاه اﻣﭙﺮاﺗﻮري‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪه و روﺷﻲ را ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺶ ﺑﺴﻂ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮري و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﻠﻤﺮو و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮ دﻳﮕﺮان اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﮔﻮﺋﻴﺴﻢ ‪ – Egoisme‬ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻧﺴﺎن در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ و ﻫﻤﻪ زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﺧﻮدﺧﻮاه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا زﻣﺎﻣﺪار ﺑﺎﻳﺪ اﻧﮕﻴﺰه اش اﮔﻮﺋﻴﺴﺘﻴﻚ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻲ و ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫آﻧﺎرﺷﻲ ‪ – Anarechie‬آﺷﻮب‪ ،‬ﺑﻲ ﻧﻈﻤﻲ و ﻫﺮج و ﻣﺮج‪ .‬در زﺑﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي »ﺑﺪون ﺣﻜﻮﻣﺖ«‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻧﺎرﺷﻴﺴﺖ ‪ – Anarechiste‬آﺷﻮب ﻃﻠﺐ‪.‬‬

‫‪٣‬‬


‫آﻧﺎرﺷﻴﺴﻢ ‪ – Anarechisme‬ﻫﺮج و ﻣﺮج ﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻚ آﻧﺎرﺷﻴﺴﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻮﺟﺐ‬ ‫ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ و ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲ داﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎل ‪ – International‬ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ‪.‬‬

‫اﻧﺘﺮﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Internationalisme‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ اﺳﺖ و ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻜﺎري و ﻣﻌﺎوﻧﺖ ﻣﺎﺑﻴﻦ ﻣﻠﺖ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻌﺎدت و ﺑﺮﻗﺮاري ﺻﻠﺢ و آراﻣﺶ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺘﻠﻜﺘﻮال ‪ – Intellectual‬روﺷﻨﻔﻜﺮ‪ ،‬ﺧﺮدﻣﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺘﻠﻜﺘﻮاﻟﻴﺴﻢ ‪ – Intellectualisme‬ﻣﻜﺘﺐ اﺻﺎﻟﺖ ﻗﺮﻳﺤﻪ و ﻫﻮش و ﻋﻘﻴﺪه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻠﻢ زاده ﻋﻘﻞ‬ ‫اﺳﺖ و ﻋﻘﻞ ﻣﻨﺒﻊ داﻧﺶ و ﻛﺸﻒ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﻋﻠﻢ ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺮﻳﺤﻪ و ﻫﻮش و‬ ‫ﻋﻘﻞ ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺪوﺳﺘﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Industerialisme‬ﻳﻌﻨﻲ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪن زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن و رواج ﺻﻨﻌﺖ و ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ‬ ‫و ﻣﺎﺷﻴﻦ و اﻫﻤﻴﺖ دادن ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺪﻳﻮﻳﺪواﻟﻴﺴﻢ ‪ – Individualisme‬ﻳﻌﻨﻲ اﺻﺎﻟﺖ ﻓﺮد و ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺎزه داده ﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ اﺧﺘﻴﺎر آزاد ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻓﻜﺮ و ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اوﺑﮋﻛﺘﻴﻮﻳﺴﻢ ‪ – Objectivisme‬ﻛﻪ آن را اﻳﺪآﻟﻴﺴﻢ اوﺑﮋﻛﺘﻴﻒ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ‬

‫‪٤‬‬


‫ﺣﻘﺎﻳﻖ را از ﻧﻈﺮ ﺣﺴﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اوﺗﺎرﻛﻲ ‪ – Autarky‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺘﻘﻼل اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ‪.‬‬

‫اوﻟﺘﺮا اﻧﺪﻳﻮﻳﺪواﻟﻴﺴﻢ ‪ – Ultra Individualisme‬ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ ﻓﺮدﻳﺖ اﻓﺮاﻃﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اوﻟﺘﻴﻤﺎﺗﻮم ‪ – Ultimatum‬اﺗﻤﺎم ﺣﺠﺖ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﻛﻪ دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ دوﻟﺘﻲ ﻣﻲ دﻫﺪ و در‬ ‫ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻗﺒﻮل ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز ﺟﻨﮓ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻳﺮوﻻﺳﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ‪ – Irolationisme‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻟﺰوم ﺗﺒﻌﻴﺖ از ﻳﻚ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ و ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﻛﻨﺎره‬ ‫ﮔﻴﺮي ﻋﻠﻨﻲ ﻳﻚ ﻣﻠﺖ از ﻫﻤﻜﺎري ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‪.‬‬

‫ﺑﺎﻛﻮﻧﻲ ﻧﻴﺴﻢ ‪ – Bakuninisme‬ﻋﻘﻴﺪه ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻛﻮﻧﻴﻦ ﭘﻴﺸﻮاي آﻧﺎرﺷﻴﺴﺖ روﺳﻴﻪ و اروﭘﺎ‪ .‬وي‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ را ﻛﻪ اﺻﻮﻟﺶ ﻟﺰوم ﺗﺨﺮﻳﺐ دوﻟﺖ و ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮق ﻓﺮدﻳﺖ و اﻓﻜﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ را اﺑﺪاع ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺎﻟﺸﻮﻳﺴﻢ ‪ – Balshewisme‬ﺷﻴﻮه اي ﺧﺎص از ﻣﻜﺘﺐ »ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ« اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﺒﻖ آن ﻃﺒﻘﻪ‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ دﺳﺘﺠﺎت ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮو اﻧﻀﺒﺎﻃﻲ ﺷﺪﻳﺪ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﻣﺮﻛﺰي ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻫﺮﭼﻪ‬ ‫زودﺗﺮ ﻗﺪرت ﺳﻴﺎﺳﻲ را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺑﺮﻳﺴﻢ ‪ – Barbarisme‬وﺣﺸﻴﮕﺮي‪ ،‬ﺗﻮﺣﺶ و ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺪوي زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺟﻮاﻣﻊ اوﻟﻴﻪ و اﻗﻮام دور از‬ ‫ﺗﻤﺪن‪.‬‬

‫‪٥‬‬


‫ﺑﻠﻮك ‪ – Bloc‬دﺳﺘﻪ ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬ﮔﺮوه ﻫﻢ ﺑﺴﺘﻪ‪.‬‬

‫ﺑﻮرژوا ‪ – Bourgeois‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ دار‪ ،‬دوﻟﺘﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻦ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻮرژوازي ‪ – Bourgeoisie‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ و ﺳﻮداﮔﺮ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺘﻬﺎﻣﻴﺴﻢ ‪ – Benthamisme‬ﺑﻨﺘﻬﺎﻣﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ از ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ اﻃﻼق ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺎﺗﺮﻳﻮت ‪ – Patriot‬ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺎﺗﺮﻳﻮﺗﻴﺴﻢ ‪ – Patriatisme‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺎرﺗﻴﻜﻮﻻرﻳﺴﻢ ‪ – Particularisme‬ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﻫﺮ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﺎص ﺧﻮد‪.‬‬

‫ﭘﻠﻴﺘﻴﻚ ‪ – Politique‬ﻋﻠﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺎرﺗﻴﺰان ‪ – Partisan‬ﺳﺮﺑﺎز ﭼﺮﻳﻚ‪ ،‬ﻫﻮاﺧﻮاه‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪار‪.‬‬

‫ﭘﺎرﻟﻤﺎن ‪ – Parlement‬ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮرا و ﺳﻨﺎ‪.‬‬

‫ﭘﺎرﻻﻣﺎﻧﺘﺮ ‪ – Parlementaire‬ﻋﻀﻮ ﭘﺮﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ آداب و رﺳﻮم ﭘﺎرﻟﻤﺎن‪.‬‬

‫‪٦‬‬


‫ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﺘﺮﻳﺴﻢ ‪ – Parlementairisme‬روﺷﻲ اﺳﺖ در ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ در آن ﻗﻮه ﻣﺠﺮﻳﻪ در اﻋﻤﺎل‬ ‫ﺧﻮد ﻣﺴﺆول ﻗﻮه ﻣﻘﻨﻨﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎروﺷﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Parochialisme‬ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻓﻜﺮ و دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﻠﻮﻛﻲ و ﺑﺨﺸﻲ و‬ ‫ﻣﺤﻠﻲ‪.‬‬

‫ﭘﺎﺳﻲ ﻓﻴﺴﻢ ‪ – Pacifisme‬ﺻﻠﺢ ﻃﻠﺒﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع و ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ‪ – Pragmatisme‬اﺻﺎﻟﺖ ﻋﻤﻞ و ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﺘﺎﻓﻴﺰﻳﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺸﻮاي اﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ‬ ‫وﻳﻠﻴﺎم ﺟﻴﻤﺰ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮووﻧﺴﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Provinclisme‬ﻧﺎم ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد ﻳﻚ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ اداره ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻠﻮراﻟﻴﺴﻢ ‪ – Pluralisme‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﺜﺮت‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻠﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻃﻼق ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﻓﺮد ﻧﺒﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ وي ﺑﺎ دوﻟﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ دارد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻼﻗﻪ‬ ‫ﻣﺬﻫﺒﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‪.‬‬

‫ﺗﺎﺋﻮﺋﻴﺴﻢ ‪ – Taoisme‬ﻧﺎم ﻣﻜﺘﺐ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎﻧﮕﺬار آن ﻻاوﺗﺴﻪ )‪501-604‬ق‪.‬م( اﺳﺖ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻪ وي ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﺬﻫﺐ ﻟﻴﺒﺮال اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ‪ – tactic‬ﻓﻦ ﺟﻨﮓ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺳﻴﺎه در ﻧﺒﺮد ﺑﺎ دﺷﻤﻦ‪.‬‬

‫ﺗﺎﻣﻴﺴﻢ ‪ – Thomisme‬ﻣﻜﺘﺐ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﺗﺎﻣﺲ داﻛﻮﻳﻦ )‪1274-1225‬ب‪.‬م(‪.‬‬ ‫‪٧‬‬


‫ﺗﺌﻮﻛﺮاﺳﻲ ‪ – Theocratey‬رژﻳﻢ و روﺷﻲ را در ﺣﻜﻮﻣﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ رؤﺳﺎ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن درﺟﻪ اول‬ ‫آن ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن روﺣﺎﻧﻲ و ارﺑﺎب دﻳﻦ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺬﻫﺒﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺮادﻳﺴﻴﻮن ‪ – Tradition‬ﺳﻨﺖ‪ ،‬رﺳﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪.‬‬

‫ﺗﺮادﻳﺴﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Traditionalism‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﺻﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺳﻨﺖ ﭘﺮﺳﺘﻲ‪.‬‬

‫ﺗﺮوﺗﺴﻜﻲ اﻳﺴﻢ ‪ – Trotskisme‬ﻓﺮﻗﻪ ﻣﻨﺸﻌﺒﻲ از ﺣﺰب ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬارش ﺗﺮوﺗﺴﻜﻲ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن اﻧﻘﻼب ﺑﻠﺸﻮﻳﻜﻲ روﺳﻴﻪ ﺑﻮده‪.‬‬

‫ﺗﺮور ‪ – Terreur‬وﺣﺸﺖ و ﻫﺮاس‪ ،‬ﻛﺸﺘﻦ و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ‪.‬‬

‫ﺗﺮورﻳﺴﺖ ‪ – Terroriste‬ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺮس و وﺣﺸﺖ‪ ،‬آدم ﻛﺶ‪.‬‬

‫ﺗﺮورﻳﺴﻢ ‪ – Terrorisme‬ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ ﻟﺰوم آدم ﻛﺸﻲ‪.‬‬

‫ﺗﺮﻳﺪﻳﻮﻧﻴﻮن ‪ – Trade-Union‬ﻋﻨﻮان ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ اﺳﺖ از ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻮﺷﺶ در ﺑﻬﺒﻮدي‬ ‫اﺣﻮال اﻳﺸﺎن و اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﺰد و ﺗﻘﻠﻴﻞ ﺳﺎﻋﺎت ﻛﺎر و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻴﻤﻪ ﺑﻴﻤﺎري و وﺳﺎﻳﻞ ﺑﻬﺪاﺷﺖ و‪...‬‬

‫ﺗﺮﻳﺪﻳﻮﻧﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ‪ – Trade-Unionism‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻛﺎرﮔﺮي ﮔﺮوﻳﺪن‪ .‬ﻟﻨﻴﻦ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺗﺮﻳﺪﻳﻮﻧﻴﻮﻧﻴﺴﻢ و ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ﻓﺮق ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻛﺎرﮔﺮان ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ اﺑﺘﺪا‬

‫‪٨‬‬


‫ﺗﺮﻳﺪﻳﻮﻧﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺗﺎﻟﻴﺘﺎرﻳﻮﻧﻴﺴﻢ ‪ – Totalitarianisme‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻤﻌﻲ اﺳﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬ ‫ﻛﻠﻴﻪ ﺷﺆون زﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮد دﺧﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و آن را ﺗﻨﻈﻴﻢ و ﺑﺮاي آن ﻣﻘﺮرات وﺿﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﻴﺮاﻧﻲ‬ ‫‪ – Tyrannie‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺳﺘﻤﮕﺮي و ﺟﻮر و ﻇﻠﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻴﺮاﻧﻴﺴﻴﺪ ‪ – Tyrannicide‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻇﺎﻟﻢ ﻛﺸﻲ و اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻟﺰوم ﻗﺘﻞ ﺳﺮي و ﺗﺮور زﻣﺎﻣﺪاران‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻴﻤﻮﻛﺮاﺳﻲ ‪ – Timocracy‬اﻳﻦ اﺻﻄﻼح در ﻣﻮرد ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ و دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺮده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫زﻣﺎﻣﺪاراﻧﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮف و ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن اﻓﺘﺨﺎر ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ واژه را اﻓﻼﻃﻮن در ﻛﺘﺎب‬ ‫ﺟﻤﻬﻮرﻳﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﺘﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Departmentalisme‬ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﺎﻻت و اﺳﺘﺎن ﻫﺎ و ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻛﺸﻮر‬ ‫اﺳﺘﻘﻼل در اﻣﻮر داﺧﻠﻲ ﺧﻮد دﻫﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺎﻧﺘﺮاﻟﻴﺴﻢ ‪ – Decentralisme‬ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻈﺎرت و ﻛﻨﺘﺮل از ﻗﺪرت ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻪ‬ ‫واﺣﺪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ‪.‬‬

‫دﺳﭙﻮت ‪ – Despot‬ﻣﺴﺘﺒﺪ‪.‬‬

‫دﺳﭙﻮﺗﻴﺴﻢ ‪ – Despotisme‬ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ را ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮو ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ و ﺧﻮدﻛﺎﻣﮕﻲ و ﺑﻪ دﺳﺖ‬

‫‪٩‬‬


‫زﻣﺎﻣﺪاري ﺧﻮدرأي و ﻣﺴﺘﺒﺪ اداره ﺷﻮد‪.‬‬

‫دﻣﺎﮔﻮژي ‪ – Demagogie‬ﻋﻮام ﻓﺮﻳﺒﻲ‪.‬‬

‫دﻣﻮﻛﺮات ‪ – Democrate‬آزادي ﺧﻮاه‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪار آزادي‪.‬‬

‫دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ‪ – Democratique‬ﺷﻴﻮه ﻫﻤﺮاﻳﻲ‪.‬‬

‫دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ‪ – Democracy‬آزدﻳﺨﻮاﻫﻲ ﺑﺎ روﺷﻲ در ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻪ در آن اﺧﺘﻴﺎرات در‬ ‫دﺳﺖ ﻣﺮدم و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﻣﻮﻧﺴﺘﺮاﺳﻴﻮن ‪ – Demonstration‬ﺗﻈﺎﻫﺮ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﻛﻪ در آن ﻓﺮﻗﻪ اي ﻳﺎ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻳﺎ‬ ‫اﺣﺰاب ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ و ﮔﺮدش در ﻣﻌﺎﺑﺮ ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎي ﺧﻮد ﺟﺪ و ﺟﻬﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫دﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ ‪ – Dogmatisme‬ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺟﺰﻣﻲ‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ از ﺳﻨﺖ ﻫﺎ ﺑﺪون‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ ﭘﻴﺮوي ﻛﺮد‪.‬‬

‫دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ ‪ – Dialectique‬ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ‪ ،‬ﻣﺒﺎﺣﺜﻪ و ﺟﺪل ﺑﺎ روﺷﻦ ﻛﺮدن ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ و‬ ‫ﺗﻌﻘﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ روش ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻜﺘﺐ »ﻣﺎرﻛﺲ« ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻣﺎﺗﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻚ« ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﻳﭙﻠﻮﻣﺎت ‪ – Diplomate‬ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار‪.‬‬

‫‪١٠‬‬


‫دﻳﭙﻠﻮﻣﺎﺳﻲ ‪ – Diplomacy‬ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻞ و ﻋﻘﺪ اﻣﻮر ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﻣﻤﺎﻟﻚ‬ ‫ﺧﺎرﺟﻲ‪.‬‬

‫دﻳﻜﺘﺎﺗﻮر ‪ – Dictateur‬ﻣﺴﺘﺒﺪ‪ ،‬ﺧﻮدرأي‪ ،‬ﺧﻮدﻛﺎم‪.‬‬

‫رادﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Radicalisme‬ﻣﻜﺘﺒﻲ اﺳﺖ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻮاﺧﻮاﻫﺎن آن از اوﺿﺎع ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺎراﺿﻲ‬ ‫ﺑﻮده و ﻃﺎﻟﺐ ﺗﺠﺪﻳﺪﻧﻈﺮ و درﻫﻢ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻧﻈﺎﻣﺎت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ )ﺑﺮاي ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن‬ ‫ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻧﻮ(‪.‬‬

‫راﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Rationalisme‬ﻓﻠﺴﻔﻪ اﺻﺎﻟﺖ ﻋﻘﻞ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺑﺮﺗﺮي و ﺗﻔﻮق ﻋﻘﻞ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‪.‬‬

‫رﺳﺘﻮراﺳﻴﻮن ‪ – Restauration‬دوران اﻋﺎده ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻮرﺑﻮن ﻛﻪ از ﺳﺎل ‪ 1814‬ﺗﺎ ﺳﺎل‬ ‫‪ 1830‬اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫رﻓﺮاﻧﺪوم ‪ – Referendum‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ آراء ﻋﻤﻮﻣﻲ از ﻃﺮف دوﻟﺖ ﺑﺮاي دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ آراء‬ ‫ﻣﺮدم‪.‬‬

‫رﻓﺮم ‪ – Reforme‬اﺻﻄﻼح‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮات و اﺻﻼﺣﺎت ﺳﻄﺤﻲ در اﻣﻮر اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺪون ﺗﻮﺳﻞ‬ ‫ﺑﻪ اﻧﻘﻼب و ﺷﻮرش‪.‬‬

‫رﻓﺮﻣﺎﺳﻴﻮن ‪ – Reformation‬اﺻﻼﺣﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻧﻬﻀﺖ اﺻﻼﺣﻲ‪.‬‬

‫‪١١‬‬


‫روﻟﻮﺳﻴﻮن ‪ – Revolution‬اﻧﻘﻼب‪ ،‬ﻃﻐﻴﺎن و ﺷﻮرش‪.‬‬

‫روﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Royalisme‬ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻃﻠﺒﻲ‪ ،‬ﺷﻴﻮه ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻃﻠﺒﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻤﻬﻮرﻳﺨﻮاﻫﺎن‪.‬‬

‫رﻳﺘﻮاﻟﻴﺴﻢ ‪ – Ritualisme‬آداب ﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻟﺰوم رﻋﺎﻳﺖ آداب ﻣﺬﻫﺒﻲ و آداب و رﺳﻮم ﺑﻪ‬ ‫ﺣﺪ اﻓﺮاط‪.‬‬

‫روﻳﺰﻳﻮﻧﻴﺴﻢ ‪ – Revsionisme‬ﻧﺎم ﻣﻜﺘﺐ و ﻣﺴﻠﻚ ادوارد ﺑﺮﻧﺸﺘﺎﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺳﻮﺳﻴﺎل‬ ‫دﻣﻮﻛﺮات آﻟﻤﺎن اﺳﺖ ﻫﺪف اﻳﻦ ﻣﺴﻠﻚ اﺻﻼح و ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﺎرﻛﺲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ژﺋﻮﭘﻮﻟﺘﻴﻚ ‪ – Geo Poltiqoue‬ﻧﺎم ﻋﻠﻢ ﺟﺪﻳﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺶ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺤﻘﻴﻖ در رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ‬ ‫ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ ﺑﺎ ﺣﻴﺎت ﻗﺪرت ﻫﺎ و اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻫﺎي ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺎﺗﻴﺎﮔﺮاﻫﺎ ‪ – Satyagraha‬درﻳﺎﻓﺖ ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﻧﻬﻀﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ اي ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪1919‬‬ ‫ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻨﻔﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺠﺎوزات ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻣﺒﺎرزه ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺎﻧﺘﺮاﻟﻴﺴﻢ ‪ – Centralisme‬اﺻﻮل ﺗﻤﺮﻛﺰ در روش اداره ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر و ﺗﻤﺮﻛﺰ اﻣﻮر در‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﻛﺰي در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺰارﻳﺴﻢ ‪ – Czarisme‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﻴﺼﺮي و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺘﺒﺪاد واﺗﻮﻛﺮاﺳﻲ و ﻗﺪرت ﻣﻄﻠﻘﻪ‬ ‫اﻣﭙﺮاﺗﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٢‬‬


‫ﺳﻜﻮﻻرﻳﺴﻢ ‪ – Secularisme‬دﻧﻴﺎﭘﺮﺳﺘﻲ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﺻﺎﻟﺖ اﻣﻮر دﻧﻴﻮي و رد آﻧﭽﻪ ﻏﻴﺮ آن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻨﺎ ‪ – Senat‬ﻣﺠﻠﺲ اﻋﻴﺎن‪ ،‬ﻣﺠﻠﺲ اﺷﺮاف‪ ،‬ﻣﺠﻠﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آن از ﺑﻴﻦ ﻃﺒﻘﺎت و اﻓﺮاد ﻣﻤﺘﺎز‬ ‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻨﺎﺗﻮر ‪ – Senateur‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﻠﺲ اﺷﺮاف‪ ،‬ﻣﺠﻠﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آن از ﺑﻴﻦ ﻃﺒﻘﺎت و اﻓﺮاد‬ ‫ﻣﻤﺘﺎز اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻨﺪﻳﻜﺎ ‪ – Syndicat‬اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻛﺎرﮔﺮي‪.‬‬

‫ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Syndicalisme‬ﻣﺴﻠﻜﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺟﻨﺒﺸﻲ اﻧﻘﻼﺑﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺶ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬ ‫اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي دوﻟﺖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺪ و دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ را از ﻃﺮﻳﻖ ﻃﻐﻴﺎن و ﻫﺮ ﻧﻮع اﻧﻘﻼﺑﻲ‬ ‫واژﮔﻮن ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖ ‪ – Socialiste‬ﻃﺮﻓﺪار و ﻫﻮاﺧﻮاه ﻣﻜﺘﺐ »ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ«‪ .‬ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ ‪Socialisme‬‬ ‫– ﻣﺴﻠﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪﻓﺶ اﻳﺠﺎد و ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮدن دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﻣﺮدم ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬ ‫ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ دوﻟﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ وﺳﺎﻳﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪي اﻋﻢ از ﺻﻨﻌﺖ و وﺳﺎﻳﻞ ﺣﻤﻞ وﻧﻘﻞ و ﻏﻴﺮه‪ .‬ﻛﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎاز‬ ‫ﻃﺮف دوﻟﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﻮوﻳﻨﻴﺴﻢ ‪ – Chauvnisme‬ﻣﻠﺖ ﺑﺎزي‪ ،‬وﻃﻦ ﺑﺎزي‪ ،‬اﻓﺮاط و ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ در ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺘﻲ‪.‬‬

‫‪١٣‬‬


‫ﻓﺎﺑﻴﺎﻧﻴﺴﻢ ‪ – Fabianisme‬ﻧﺎم ﻣﺴﻠﻚ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫ﺳﻌﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﻢ را در ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻌﻤﻮل ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺎﺷﻴﺴﺖ ‪ – Fachiste‬اﻳﻦ اﺻﻄﻼح از ﻛﻠﻤﻪ ﻓﺎﺷﻴﺴﻤﻮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﻌﺎر ﻗﺪرت در روم ﻗﺪﻳﻢ ﺑﻮد‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ آﺷﻮب ﻃﻠﺐ و ﻫﺮج و ﻣﺮج ﻃﻠﺐ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ‪ – Fachisme‬اﻳﻦ ﻣﺴﻠﻚ‪ ،‬در زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮﺳﻮﻟﻴﻨﻲ اﺣﻴﺎء ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻴﻮه اي در ﺳﻴﺎﺳﺖ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮج و ﻣﺮج و آﺷﻮب ﻃﻠﺒﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺌﻮدال ‪ – Feodal‬ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻼك زﻳﺎدي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮ رﻋﺎﻳﺎي ﺧﻮد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺌﻮداﻟﻴﺘﻪ ‪ – Feodalite‬ﻣﻠﻮك اﻟﻄﻮاﻳﻔﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻗﺮون وﺳﻄﻲ ﻛﻪ‬ ‫اﺷﺮاف و ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ ﺑﺰرگ ﻫﺮﻛﺪام ﺑﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺤﺖ ﻧﻔﻮذ ﺧﻮد در ﻛﺸﻮري ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮده و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫درﺣﺎل ﺟﻨﮓ و ﺳﺘﻴﺰ ﺑﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺌﻮداﻟﻴﺴﻢ ‪ – Feodalisme‬ﻧﻮﻋﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎي ﻣﺠﺰا از ﻫﻢ و ﻣﻠﻮك اﻟﻄﻮاﻳﻔﻲ در ﻗﺮون ﻣﻴﺎﻧﻪ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوز ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ اﻃﻼق ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﺪه اي از اﺷﺮاف و ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻼك ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻓﺎﻛﺴﻴﻮن‬ ‫‪ – Faction‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﺰب اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺎﻛﺴﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Factionalisme‬اﻳﻦ واژه را ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ راﻳﺞ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﺰب ﭘﺮﺳﺘﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺎﻧﺎﺗﻴﺴﻢ ‪ – Fanatisme‬ﻓﺎﻧﺎﺗﻴﺴﻢ ﻳﺎ ﻓﺎﻧﺎﺗﻴﻜﻴﺴﻢ ‪ Fanaticisme‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻋﺘﻘﺎد ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ و‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ ﺗﻌﺼﺐ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻫﺮ ﻧﻮع ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ‪ ،‬ﭼﻪ اﺧﻼﻗﻲ‪ .‬ﻓﺪرال ‪– Federal‬‬ ‫‪١٤‬‬


‫ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ‪ ،‬اﺗﺤﺎد‪.‬‬

‫ﻓﺪراﺳﻴﻮن ‪ – Federation‬اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت دوﻟﺖ ﻣﺘﺤﺪ درآﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﮕﺮاﻳﻲ و اﺗﺤﺎد ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ از ﻣﺮدم‪.‬‬

‫ﻓﺪراﻟﻴﺴﻢ ‪ – Federalisme‬ﺷﻴﻮه اي در ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﻤﻠﻜﺖ از‬ ‫اﺗﺤﺎد اﻳﺎﻻت ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮاﻛﺴﻴﻮن ‪ – Fraction‬ﮔﺮوﻫﻲ ﻫﻤﻔﻜﺮ و ﻫﻢ رأي از ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺣﺰب‪.‬‬

‫ﻓﺮاﻣﺎﻛﻮﻧﺮي ‪ – Framaconnerie‬ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﺳﺮي ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﻓﻴﺰﻳﻮﻛﺮاﺳﻲ ‪ – Physiocratie‬ﻣﺴﻠﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ آن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻗﻮه ﻣﻘﻨﻨﻪ از دﺧﺎﻟﺖ در‬ ‫وﺿﻊ ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮدداري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎﭘﻴﺘﺎل ‪ – Capital‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‪.‬‬

‫ﻛﺎﭘﻴﺘﺎﻟﻴﺴﻢ ‪ – Capitalisme‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري و آن ﻋﺒﺎرت از ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن وﺳﺎﻳﻞ‬ ‫ﻋﻤﺪه ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬ ‫ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎﭘﻴﺘﻮﻻﺳﻴﻮن ‪ – Capitulation‬ﺣﻖ ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﺴﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دول ﺧﺎرﺟﻲ در داﺧﻞ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر‬

‫‪١٥‬‬


‫داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻛﺎﺗﺎﻛﻠﺴﻴﻢ ‪ – Cataclyisme‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻃﻮﻓﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ و زﻳﺮ و زﺑﺮ ﺷﺪن اوﺿﺎع و ﻳﺎ ﺣﻮادﺛﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎن را واژﮔﻮن ﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﻛﺎﻟﻮﻳﻨﻴﺴﻢ ‪ – Calvinisme‬ﻧﺎم ﻣﻜﺘﺐ و ﻣﺴﻠﻚ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﻛﺎﻟﻮﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺌﻮﻟﻮژﻳﺴﺖ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻮي‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﻠﻚ داراي ﺟﻨﺒﻪ آزادي و دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻛﺎﺳﻤﻮﭘﻮﻟﻴﺘﺎﻧﻴﺴﻢ ‪ – Cosmopolitanisme‬ﻃﺮﻳﻘﻪ اي اﺳﺖ از زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻪ اﻓﻜﺎر و اﺣﺴﺎﺳﺎت و‬ ‫ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب و ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﻠﻞ و اﻗﻮام را ﻫﻢ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﺪه آل ﻫﺎي ﻣﻠﻲ ﺧﻮد ﻣﺤﺘﺮم ﺷﻤﺮده و ﺳﻌﻲ ﻣﻲ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﺗﻔﺎﻫﻢ درك ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺮاﻓﺖ ﻳﻮﻧﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ‪ – Croft – Unionisme‬ﻧﻮﻋﻲ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻛﺎرﮔﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺐ از ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺷﻐﻞ و ﻳﺎ ﺣﺮﻓﻪ ﺧﺎﺻﻲ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١٦‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.