Dentz 2 - 2017 by Het Branche Bureau

Dentz

MONDZORG IN HET NIEUWE POLITIEKE SPEELVELD NARE HERINNERING TANDARTS KAN POSTTRAUMAÂ TISCHE STRESS GEVEN

vakblad voor tandartsen

VIDEOBRIL ALS AFLEIDING BIJ LASTIGE BEHANDELINGEN: WERKT DAT?

OP BUITENLANDSTAGE MET DE ANT VAN NOUHUYSBEURS

JAARGANG 9 - 2017 - NUMMER

Dossier mondzorg en politiek

Algemeen Overleg geeft mondzorg adempauze

Mag je een E51 combineren met een V73?

Tot wel 65% minder afwijzingen op uw declaraties Door de veranderende weten regelgeving en de ontwikkelingen in de mondzorg is het voor u niet altijd eenvoudig om juiste declaraties in te dienen. Wij begrijpen dat én helpen u graag met onze up-to-date validatietool. Doordat uw declaraties vooraf worden gecontroleerd, verbetert dit de kwaliteit van declaraties en worden eventuele tijdrovende en onnodige werkzaamheden rondom betwistingen van declaraties voorkomen. Het resultaat is een efficiënt declaratieproces én kostenbesparing… want wij berekenen geen extra kosten voor deze service.

Ook de kwaliteit van uw declaraties verbeteren? Neem contact met ons op! Bel 033 - 45 34 444 of mail naar info@famed.nl.

Meer weten over de validatietool? Download nu gratis onze whitepaper: Declaratieservice ‘Validaties in de mondzorg’ www.famed.nl/validatie

Uw betrouwbare, financiële partner waar u altijd op kunt rekenen!

VOORWOORD Time flies! Peter Vlaandere, directeur ANT

Sfeerimpressie ANT Congres 2017

Als deze Dentz, editie 2, bij u op de mat valt, schrijven we alweer bijna mei 2017. Het jaar 2016 ging naadloos over in 2017 en er is veel gebeurd. Wat te denken van de volgende zaken: • De ANT groeit ruim 30 procent met circa 550 nieuwe leden! • De petitie “Blijf af van mijn tandarts” – een ANT-initiatief – wordt met ruim 8.000 handtekeningen aangeboden aan de Kamercommissie voor VWS op 31 januari. • Op 21 februari buigt de Tweede Kamer zich voor het eerst sinds jaren weer eens over de mondzorg. De ANT heeft hard gelobbyd voor een petitie om meer tandartsen op te leiden, doch de motie (SP/CDA) wordt niet aangenomen. • De minister van VWS en het ministerie zeggen een transparant onderzoek toe naar de verschillen tussen de opleidingen voor tandarts (wo) en mondzorgkundige (hbo). • En twee dagen voordat dit overleg zou plaatsvinden, wordt het overleg afgezegd. • Op 17 maart houdt de ANT haar Jaarcongres over restauratieve tandheelkunde in ACTA. • En op 18 maart komen circa 180 studenten

van 3 universiteiten naar het ANT-Starterscongres te Amsterdam (eveneens in ACTA). • Op 20 maart start mevrouw Edith Schippers als verkenner naar een nieuw kabinet. Dezelfde dag kondigt zij aan dat zij niet meer als minister in een nieuw kabinet zal terugkeren. Wat ik met bovenstaande wil zeggen: de ontwikkelingen razen door en het communiceren over alle actualiteiten is een dagtaak. Met de papieren Dentz bereiken we een groot publiek en de kwaliteit van Dentz wordt goed gewaardeerd. Maar na de “sluiting” van de kopij treft u geen nieuwsupdates meer aan, want het nieuws kan al achterhaald zijn. Vandaar dat we vanaf vandaag de digitale Dentz introduceren. Met www.dentzmagazine.nl zijn wij voortaan in staat om ‘op het nieuws te blijven zitten.’ We kunnen actualiteiten aan u melden en het verhaal achter het verhaal vertellen. Wij nodigen u van harte uit om er gebruik van te maken. En dit alles is gratis toegankelijk voor de tandartsen van Nederland. Wij vernemen graag uw reactie op dit nieuwe digitale magazine.

Colofon Dentz is een uitgave van APPR Hét Brancheburo, waarin opgenomen ANT Ledenzaken, ledenorgaan van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT). Redactieadviesraad Sjoerd Algera (niet-praktiserend tandarts), Martine Brouwer (medewerker ANT), Ravin Raktoe (bestuurslid ANT), Daniël Tjia (bachelorstudent Tandheelkunde ACTA), Peter Vlaandere (directeur ANT) Aan dit nummer werkten mee Thomas Braun, Martine Brouwer, Anne Doeleman, Liza Leijenhorst, Frank van Wijck, Pieter-Jan van Zwieten Redactie Dentz APPR Hét Brancheburo, Postbus 5135, 1410 AC Naarden, 035-6942878, dentz@apprhbb.nl, www.dentz-magazine.nl Advertenties Herman Wessels, 035-6942878, herman@apprhbb.nl Vormgeving Merit op de Dijk (art direction) Bladmanager Ellen Dobbelaar, ellen@apprhbb.nl Druk Veldhuis Media BV. De redactionele inhoud van Dentz verwoordt niet noodzakelijk de standpunten van de Associatie Nederlandse Tandartsen (ANT), noch neemt de ANT verantwoordelijkheid voor de inhoud van redactionele artikelen. De inhoud van ANT Ledenzaken valt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de ANT. Copyright Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder nadrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. ©2017 APPR Hét Brancheburo. ISSN 1877-3753 Dentz 3

INHOUD

Algemeen Overleg geeft mondzorg adempauze

Mondzorg in het nieuwe politieke speelveld

â&#x20AC;&#x2DC;Nare herinnering tandarts kan symptomen posttraumatische stress gevenâ&#x20AC;&#x2122;

Met de ANT Van Nouhuysbeurs op buitenlandstage

44 & 58 LEDENZAKEN Impressie ANT Congres 2017 . . . . . . . . . . . . 66 Hands-on training: Anterior Composiet . . . 69 Impressie ANT-Starterscongres . . . . . . . . . . 70 Wereldprimeur op ANT Congres: digitale prothese . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Videobril als afleiding bij lastige behandelingen: werkt dat?

Update Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) . . . . . . . . . . . . . 72 Tandarts Sander Grauwen over dienstverlening ANT-ledenvoordeel . . . . . . 73 ANT Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

En verder...

KNMT en ANT samen sponsor van de Dental Runners

Column Jan Willem Vaartjes (ANT) . . . . . . . 7 Nieuws . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 In de praktijk vanâ&#x20AC;Ś Dental Clinics Voorthuizen. . . . . . . . . . . . . . 34 Column Wilfred Kniese (ANT) . . . . . . . . . . . 42 Nascholingsaanbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Tandarts & Hobby . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Al meer dan 350 praktijken geadviseerd!

BENT U FISCAAL FIT?

Bespaar tot 40% op uw belasting!

FiscaalFit.nl bespaart voor u belasting.

Bedrijfsopvolging of -beeïndiging

Hoe? Eenvoudig. Is één van de fiscale

Investeringsplannen

aspecten hiernaast op u van toepassing?

Langer dan 5 jaar dezelfde rechtsvorm

Dan besparen wij gegarandeerd belasting.

Bedrijfspand in eigendom

Maar FiscaalFit.nl doet nog meer:

SECOND OPINION: GRATIS!

Gratis second opinion op uw huidige situatie.

FISCAALFIT.NL

LEGT UIT

FiscaalFit.nl verzorgt vrijblijvend een informatieve presentatie in uw netwerk.

Bent u lid van een IQUAL groep? FiscaalFit.nl geeft regelmatig advies bij IQUAL bijeenkomsten! Ga voor meer informatie en het maken van een vrijblijvende afspraak naar FiscaalFit.nl

FiscaalFit.nl | 088 111 7 999 Vendelier 71-2, 3905 PD Veenendaal

FiscaalFit.nl Ondernemend besparen

COLUMN

Jan Willem Vaartjes, voorzitter ANT

(Partij)belangen Op het moment van schrijven laat de verkiezingsuitslag zich nog moeilijk voorspellen. Mede door de onvoorspelbaarheid van de uitslag hebben de politieke partijen enorm hun best gedaan om goed voor de dag te komen in onze mondzorgstemwijzer. Terecht, want het aantal mondzorg-zorgverleners, met familie, vrienden en kennissen, is genoeg om relevant te zijn. Je hebt het al gauw over een halve zetel en die kan doorslaggevend zijn bij de afrondingen en de restzetels. Om dat effect te versterken, hebben we met guerillamarketing een succesvolle socialemediacampagne kunnen voeren. Wel besteed geld dat zich kan meten met budgetten van politieke partijen op dat vlak. Echt iets om in de toekomst verder uit te bouwen.

zorg die de overheid in de basisverzekering 35 miljoen zou moeten opleveren. Daarvoor moet de mondzorg met – door KiMo opgestelde – richtlijnen gaan werken. En om te voorkomen dat de richtlijnen kostenverhogend kunnen uitpakken, wordt de omzet in de mondzorg gemaximeerd op een zodanig niveau dat de vijf-procent-besparing altijd gehaald zal worden. Dat heeft allemaal weinig te maken met evidence based dentistry. Dus als je politici over richtlijnen in de mondzorg hoort praten, is dit iets om te onthouden. Zeker nu Zorginstituut Nederland erop gebrand is om alle richtlijnen in de mondzorg in het kwaliteitsregister in te schrijven, terwijl de huisartsen en medisch specialisten dat register juist mijden als de pest.

Politieke opvattingen mondzorg

Meer protesteren

Terug naar de stemwijzer. Op basis van de gesprekken met de politici en hun uitspraken, hadden we de standpunten van hun partij al ingevuld. Met name bij partijen met voor de mondzorg minder welgevallige standpunten ontstonden levendige discussies over de tekst in de stemwijzer. Soms leidde dat tot een meer duidelijke stellingname tegen taakherschikking, zoals bij de PvdA. Of ontstonden er discussies, zoals met de VVD, over wat een richtlijn eigenlijk inhoudt. Kennelijk ziet men een richtlijn daar als instrument om grip te houden op de totale kosten en individuele zorgverleners, zowel organisatorisch als op behandelniveau. Dankzij het CDA werden we erop geattendeerd dat een aantal partijen (VVD, GroenLinks, ChristenUnie en SGP) het “bestuurlijk akkoord mondzorg” hadden overgenomen. Een structurele bezuiniging van 5 procent op de mond-

Huisartsen en medisch specialisten kwamen er ook een stuk beter vanaf in een grafiek van Het Financieele Dagblad met daarin de relatie tussen winst en macht in de zorg. Helaas liet die het tegenovergestelde zien van de publieke opinie. Tandartsen hebben een lage winstmarge en scoren duidelijk lager op macht. Dat laatste is niet zo gek als je bedenkt dat er drie huisartsen in de Tweede Kamer zaten en dat huisartsen in 2015 uit onvrede een pamflet op de deur van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) spijkerden. Misschien moeten we bij het volgende kostenonderzoek een tandartsbus voor de ingang van de NZa parkeren en een dag lang gratis controles uitvoeren. We zijn als sector gelukkig beter geworden in belangenbehartiging, maar we zitten nog niet op het niveau van de huisarts. Genoeg werk aan de winkel dus.

Dentz 7

Nobel Biocare Benelux Symposium September 21–22, 2017 MECC Maastricht

Connecting innovations Book your seat today!

Some of our international experts on stage: Dr. Roland Glauser Expert on tissue integration of oral implants and clinical protocols, who will guide us to the future of digital dentistry.

Dr. Chandur Wadhwani

Where innovation comes to life International key experts insights, an interactive program and attractive venue make the Nobel Biocare Benelux Symposium a must-attend event for dental professionals worldwide. The focus is on broadening treatment options, simplifying workflows and shortening time-to-teeth for more patient comfort. During two action-packed days with podium lectures, master classes and workshop sessions, you will gain a thorough and practical understanding of your chosen topics and develop your skill-set to treat more patients better. Book your seat today! 030/635 49 49

Internationally renowned researcher, who will lecture on controversial subjects like cementation on implants and component sterilization.

Dr. Bernard Touati Co-inventor of the On1 concept, he will talk about the importance of biology on implants and how it influences the long term outcome, resulting in the On1 concept.

Prof. Paulo Malo Inventor of the All-on-4® treatment concept, he will present its evolution: new implants, new surgical techniques.

Discover the full program on nobelbiocare.com/benelux-symposium

GMT 50471© Nobel Biocare BeNeLux, 2016. All rights reserved. Nobel Biocare, the Nobel Biocare logotype and all other trademarks are, if nothing else is stated or is evident from the context in a certain case, trademarks of Nobel Biocare. Disclaimer: Some products may not be regulatory cleared/released for sale in all markets. Please contact the local Nobel Biocare sales office for current product assortment and availability.

NIEUWS Dentz gaat digitaal! Wilt u als tandheelkundig professional up-to-date blijven over wat er zich afspeelt in de dentale wereld? Goed nieuws, want Dentz – hét tweemaandelijkse vakblad voor de ondernemende tandarts – krijgt er een digitaal zusje bij. Net als de papieren editie, volgt deze digitale Dentz de grote thema’s in de mondzorg op de voet en zit het dicht op de actualiteiten. De digitale editie heeft de papieren Dentz als uitganspunt en zit bovenop de actualiteit. Updates volgen het nieuws. Meld u zich aan op www.dentzmagazine.nl en meld u aan

Han Verhoeven

voor de update. U ontvangt dan per mail een berichtje als de Dentz nieuwe items bevat. Informatie: www.dentzmagazine.nl

Ronald Bos

Ed Kolsteeg

Afscheid en dankwoord voor drie redactieadviesleden Dentz Begin 2017 hebben Han Verhoeven (voorzitter NVIJ), Ronald Bos (voormalig secretaris Ivoren Kruis) en Ed Kolsteeg (secretaris VGT) afscheid genomen als lid van de redactieadviesraad van Dentz. De redactieadviesraad heeft als belangrijkste taak om de redactie en uitgever te voeden met ideeën voor inhoudelijke richting en

strategie en kritisch te volgen of Dentz op koers blijft. Han Verhoeven, Ronald Bos en Ed Kolsteeg waren sinds 2012 lid van redactieadviesraad en hebben al die jaren met hun kritische blik een belangrijk aandeel aan de kwaliteit van Dentz geleverd. De redactie zegt Han Verhoeven, Ronald Bos en Ed Kolsteeg

dan ook veel dank toe voor hun inzet aan het magazine en wenst hen veel succes toe bij de voortzetting van hun werkzaamheden binnen en buiten de tandheelkunde. Later dit jaar zal de redactieadviesraad worden versterkt met nieuwe leden. Informatie: www.dentzmagazine.nl

Beugelende tandarts heet voortaan tandarts voor orthodontie Tandartsen die zich verdiept hebben in beugelbehandelingen gaan zich “tandarts voor orthodontie” noemen. Er komt één naam om voor patiënten onderscheid te maken tussen deze groep tandartsen en orthodontisten. Dat zijn de beroepsverenigingen KNMT en ANT, de Nederlandse Vereniging van Orthodontisten (NVvO) en de Orthodontische Vereniging van Algemeen Practici (OVAP) met elkaar overeengekomen. Orthodontie wordt in Nederland beoefend door zowel tandartsen als orthodontisten. Die laatsten zijn specialisten die na hun opleiding tot tandarts een in Nederland erkende specialistenopleiding hebben gevolgd. Voor patiënten blijkt

het echter niet duidelijk of zij met een tandarts of met een specialist te maken hebben als zij een beugelbehandeling ondergaan. Dat is ongewenst, vinden zowel de tandartsen, orthodontisten alsook de consumenten- en patiëntenorganisaties. Zij hebben afspraken gemaakt om duidelijkheid te geven aan de patiënt over de status van de behandelaar en elke verwarring over titelgebruik te voorkomen. Tandartsen die beugelbehandelingen uitvoeren, gaan zich daarom voortaan als “tandarts voor orthodontie” aanduiden. Titels als orthodontoloog, beugelspecialist, orthodontisch specialist, tandarts-orthodontist gaan daarmee tot het verleden behoren. Informatie: www.ant-tandartsen.nl, www.knmt.nl

Dentz 9

Er valt weer iets te kiezen!

Wij danken u voor de getoonde belangstelling op de IDS 2017 en het

ANT congress!

Tandtechniek 3.0

tandherstel.be

mdh-ag.de

Quality is the name of the game! Tandherstel.nl is gespecialiseerd in het vervaardigen van gebitsprotheses. Dankzij de inzet van digitale middelen kunt u o.a. in slechts twee afspraken een digitale gebitsprothese leveren, wat aanzienlijk veel tijd en geld bespaart. Alle protheses zijn uitstekend uitgevoerd, de materialen van de hoogste kwaliteit en rebasen is bijna niet nodig. Mail nu naar digitaal@tandherstel.nl of bel 0493 - 569 000 voor meer informatie en ontvang ons handige tafelboekje.

Tafelboekje met overzicht tandheelkundige oplissingen

Baltic Denture System

e r i a al gar

rs ch il,

ec hn

ie k

tie

Al onze tandtechnische producten worden verwerkt in ons eigen vaklaboratorium dat is uitgerust met de beste (digitale) technieken. Wij werken uitsluitend met hoogwaardige, in Nederland goedgekeurde materialen en geven daarbij de garantie dat alle producten voldoen aan de Europese wetgeving, te zien aan de CE-markering. Bovendien worden gietmetalen steekproefsgewijs op inhoud gecontroleerd door CRB Analyse Service GmbH*.

U maakt het

Wij zijn uw all -in -one businetssner par

De digitale prothese!

*Onafhankelijk geaccrediteerd testlaboratorium te Hardegsen (DE)

w ij u w t a

t nd

Word PREMIUMKLANT en profiteer van ons PARTNER-PROGRAM! Mail nu naar digitaal@tandherstel.nl

T 0493 - 569 000 persoonlijke aandacht

ondersteuning op lokatie

technisch advies

het beste van lokaal en globaal

hoogwaardige materialen ISO en TĂ&#x153;V

ervaring in digitale technieken

digitaal@tandherstel.nl

www.tandherstel.nl

NIEUWS Teddy Bear Hospital krijgt steun van Henry Schein Dental International Federation of Medical Student Associations (IFMSA) is een organisatie van studenten Geneeskunde, met als doel de angst van kleine kinderen voor artsen, ziekenhuizen en het ziek zijn weg te nemen. In een geïmproviseerd ziekenhuis worden “zieke” knuffels beter gemaakt. De kinderen zijn tussen de vier en zeven jaar oud en hebben onderwijs op een reguliere basisschool. De tandarts is een nieuwe toevoeging aan het Teddy Bear Hospital. Reden hiervoor is dat kinderen vaak ook bang zijn voor de tandarts. De focus ligt op het belang van een goede mondhygiëne,

wat zij de kinderen met behulp van een rollenspel willen leren. Henry Schein Dental doneert tandenborstels en poetstimers voor 750 kinderen van verschillenden scholen uit Amsterdam en omstreken. Er is een Teddy Bear Hospital in Amsterdam, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam en Utrecht. Informatie: www.ifmsa.nl/projecten/teddy-bear-hospital

Constatering peri-implantitis niet altijd terecht De Zweedse professor Tomas Albrektsson, wetenschapper in de tandheelkundige implantologie, vreest dat er steeds vaker gewaarschuwd wordt voor peri-implantitis bij goedaardig marginaal botverlies rond implantaten. Albrektsson: ‘Dit soort botverlies is goedaardig in de zin dat het implantaat niet in gevaar komt. Daarnaast bestaat er een aandoening, peri-implantitis, die zeldzaam is als er gewerkt wordt met gecontroleerde implantaten die door goed opgeleide mensen worden geplaatst. Na tien jaar opvolging of langer vertoont één tot twee procent

van de moderne gecontroleerde implantaten duidelijke verschijnselen van de aandoening. We kunnen ze dus niet negeren, maar door te overdrijven met de cijfers is niemand geholpen.’ Wat kunnen tandartsen volgens Albrektsson doen bij een vermoeden van peri-implantitis? ‘Vanuit het oogpunt van de tandarts moet elk type marginaal botverlies serieus genomen worden, ook al ontwikkelen de meeste implantaten met botverlies nooit periimplantitis. Het probleem is dat we niet weten wanneer de ziekte zich zal ontwikkelen. Als marginaal botverlies

of mucositis, de voorbode ervan, opgemerkt wordt, moet er actie ondernomen worden. Mucositis is het eerste teken van een immunologische reactie. Het heeft dus enkel te maken met immunologie, iets wat collega’s niet altijd inzien.’ Informatie: www.nobelbiocare.com

De beschreven methode en technieken zijn binnen de beroepsgroep onderwerp van discussie. Dit artikel vertegenwoordigt niet automatisch mening van de ANT.

Congres Endodontische Complicaties: 6 lezingen over onderwerpen die wortelkanaalbehandeling lastig maken Het congres Endodontische Complicaties is gewijd aan zaken die de kanaalbehandeling lastig maken. Marga Ree en Michiel de Cleen, beiden tandarts-endodontoloog, laten op vrijdag 22 september aan de hand van praktijkvoorbeelden zien dat endodontische valkuilen al voor de behandeling te herkennen zijn, dat problemen tijdens de behandeling vaak eenvoudig te voorkomen zijn en dat complicaties achteraf vaak alsnog met goed gevolg te corrigeren zijn. Informatie: www.endocomplicaties.nl

Dentz 11

Algemeen Overleg

mondzorg adempauze

geeft

Op dinsdag 21 februari stond de mondzorg centraal in een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer. Diverse Kamerleden debatteerden met minister Schippers van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over een aantal belangrijke onderwerpen, zoals de taakherschikking, het tandartsentekort en de ontwikkeling van richtlijnen. Hoewel er weinig knopen werden doorgehakt, werd duidelijk dat door het verzet van de sector een snelle stelselwijziging van de baan is. De minister beloofde eerst meer onderzoek te doen.

Liza Leijenhorst

12 Dentz

oorzitter Pia Dijkstra (D66) gaf Henk van Gerven als eerste het woord. Het SP-Kamerlid legde de minister tijdens het overleg meerdere malen flink het vuur aan de schenen dankzij zijn grote kennis van de mondzorg. ‘Het is trammelant in mondzorgland’, begon hij zijn betoog. ‘Er is een groot gapend gat in de mondzorg; een groot aantal problemen dat om een oplossing vraagt, zoals de mondzorg voor jongeren en ouderen, de taakherschikking en het tandartsentekort.’ Van Gerven liet daarbij duidelijk blijken de minister verantwoordelijk te houden voor de geschetste problematiek: ‘De minister heeft haar hoofd in het zand gestoken en de zaak op z’n beloop gelaten. En vastgehouden aan de gedachte dat met taakherschikking alles wel goed zou komen.’

Capaciteitsorgaan Van Gerven vroeg zich af waarom de minister zonder overleg met de Kamer het Capaciteitsorgaan de opdracht had gegeven om te stoppen met de monitoring van de mondzorg. ‘Dat heeft zij gedaan op een moment dat er van alle kanten geroepen werd dat we een tekort aan tandartsen hebben. We leiden nu jaarlijks 240 tandartsen op, waarvan er ruim 200 daadwerkelijk aan de slag gaan als tandarts. De komende jaren stoppen elk jaar circa 300 tandartsen. Dit gapende gat wordt opgevuld door buitenlandse tandartsen; er zijn zo’n 200 nieuwe registraties vanuit het buitenland per jaar.’ Van Gerven nodigde de minister uit om in te gaan op de langetermijneffecten van de inzet van buitenlandse tandartsen. ‘Tast dit niet de kwaliteit van de tandzorg aan?’, zo vroeg

Minister Edith Schippers (VVD)

Henk van Gerven (SP) Henk van Gerven (SP), Hanke Bruins Slot (CDA), Agnes Wolbert (PvdA)

hij zich af. ‘En is het een wenselijke ontwikkeling dat we steeds afhankelijker worden van buitenlandse tandartsen?’ Minister Schippers zei in principe niets tegen te hebben op de inzet van buitenlandse tandartsen: ‘Ik vind het belangrijk dat ze voldoen aan onze criteria. De inspectie moet daarop toezien. Uiteraard vind ik dat wij zelf ook een robuuste opleiding moeten hebben zodat we geen capaciteitsproblemen krijgen.’

Onderzoek Ook Pia Dijkstra en Hanke Bruins Slot van het CDA zeiden zich zorgen te maken over het aantal tandartsen dat momenteel wordt opgeleid. ‘Het komt niet vaak voor dat een beroepsgroep wil dat de opleidingscapaciteit uitgebreid wordt. En dat is hier wél zo. Waarom gebeurt dat niet?’, vroeg Bruins Slot de minister. Ook vroeg zij zich af waarom het Capaciteitsorgaan al sinds 2013 geen rapportages over de mondzorg meer uitbrengt. Van Gerven verzocht de minister om het Capaciteitsorgaan opdracht te geven per direct een nieuw advies mondzorg uit te brengen om de actuele situatie haarscherp in beeld te brengen. Hij voegde daaraan toe dat hij al een motie had klaarliggen. De minister verweerde zich door te stellen dat VWS (en daarmee ook het Capaciteitsorgaan) al sinds 2014 niet meer beslist over de capaciteit van de “initiële” opleidingen van bijvoorbeeld verpleegkundigen, basisartsen en tandartsen, en verwees daarbij naar het ministerie

van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). Ook gaf ze aan zich te baseren op de constatering van de NZa dat de toegankelijkheid van de mondzorg in Nederland niet verminderd is. Ze deed wel een belofte om samen met OCW een breed onderzoek uit te zetten om een actueel en compleet beeld te krijgen van de capaciteit. ‘We zullen kijken naar alle beroepsgroepen in de mondzorg en rekening houden met de veranderende zorgvraag. Aan het eind van het jaar liggen de feiten op tafel en kunnen we op basis daarvan exacte keuzes maken en uitstippelen hoeveel en wie we opleiden.’

Taakherschikking Uiteraard kwam ook de veelbesproken taakherschikking op tafel. Bruins Slot (CDA), Pia Dijkstra (D66) en Agnes Wolbert (PvdA) lieten de minister weten zich zorgen te maken over de verslechterde verhoudingen tussen de betrokken partijen. ‘Het CDA is in principe voorstander van taakherschikking, maar ziet ook dat het ingewikkeld is. Welke stappen kan de minister zetten zodat beide beroepsgroepen volop willen meewerken?’, vroeg Bruins Slot. Volgens Wolbert leek de discussie in de mondzorg op de eerdere spanningen tussen gynaecologen en verloskundigen. Schippers: ‘De inhoudelijke onenigheid is enigszins geëscaleerd. Ik vind het echt heel jammer dat het in de sfeer gaat zoals het gaat. Dat is de reden dat we een eerste bestuurlijk overleg hebben gehad waarin we hebben afgesproken dat we alle zaken waar we het niet over eens zijn nog eens Dentz 13

Een stralende glimlach, van tandarts tot patiënt Wij geloven in de kracht, het enthousiasme en het positieve gevoel van een lach. Met dit enthousiasme, gecombineerd met meer dan 80 jaar expertise in de tandheelkunde, helpen wij u om het maximale uit uw praktijk te halen. Wij doen dit door met u mee te denken en persoonlijk advies te geven op het gebied van apparatuur en praktijkinrichting. Op deze manier bieden wij solide oplossingen die bijdragen aan de verhoging van de eﬀiciëntie en kwaliteit en vermindering van de complexiteit en kosten. Zo kunt u zich volledig focussen op uw patiënten. Begin de dag met een lach en u zult zien dat alles mogelijk is. Arseus Dental Nederland Cartografenweg 18, 5141 MT Waalwijk T +31 (0)416 67 50 00 www.arseus-dental.nl

precies “doorakkeren”. Op 15 maart is een tweede overleg.’ Schippers legde uit waarom de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) vertraagd is: ‘Ik heb ’m nog niet ingediend. Ik wil er op een goede manier met elkaar uitkomen, zowel met de tandartsen als de mondhygiënisten.’

Weggelakt verslag Van Gerven wilde van de minister horen of de mondhygiënisten nou wel of niet voldoende opgeleid zijn voor het maken en indiceren van röntgenfoto’s. Daarbij ging zijn vraag al snel over het WOB-verzoek van de ANT: ‘Hoe zit het met het nagenoeg volledig weggelakte verslag van 4 februari 2016 gemaakt door de senior beleidsmedewerkers van VWS over een gesprek over taakherschikking tussen VWS en de mondzorgopleidingen in Amsterdam en Utrecht?’ Schippers verweerde zich door te zeggen dat het om persoonlijke, niet geaccordeerde notities van een medewerker ging en dat van manipulatie geen sprake was. Van Gerven nam echter geen genoegen met dat antwoord. Het verslag was volgens hem gestuurd aan de opleidingen in Amsterdam en Utrecht en de conclusie van de opleidingen was “180 graden anders” dan de conclusie van VWS. ‘Ik heb daar geen goed gevoel bij. We hebben bij WOBverzoeken altijd discussies over dingen die worden weggelakt, zoals het bonnetje van Teeven. Ik heb dat document en ik vraag me af wat er op tegen is om die aantekeningen openbaar te maken. Als we er uit willen komen met elkaar, moeten we open zijn over wat er tijdens dat overleg besproken is. Temeer omdat de minister zich in haar communicatie naar de Kamer wellicht baseert op de verkeerde aannames. In de brief van de minister staat letterlijk dat opleidingen röntgenologie voor de mondhygiënist en tandarts identiek zijn, terwijl dat betwist wordt door de opleidingsinstellingen. Ik snap dat de minister haar ambtenaren moet beschermen, maar zo kunnen we geen goede discussie voeren.’

Feiten Schippers antwoordde dat de AMvB niet gebaseerd was op “een verslagje”. Wel antwoordde ze: ‘Ik vind dat er geen verschil van inzicht moet zijn over wat er uitgewisseld is tijdens

dat overleg. Daarom wil ik in het bestuurlijk overleg (met de opleidingen en KNMT en ANT, red.) overeenstemming bereiken over de feiten. En dan kun je vervolgens op basis van de feiten tot andere standpunten komen.’ VVD-Kamerlid Arno Rutte, die samen met Henk van Gerven eerder al het rondetafelgesprek had geïnitieerd, hamerde vooral op het belang van richtlijnen in de mondzorg. ‘Mondzorgpartijen zijn het niet eens over kwaliteit. Er liggen geen integrale richtlijnen. Er wordt al heel lang over gesproken en ondanks de ongetwijfeld goede bedoelingen, komen de partijen er niet uit. Ondertussen ligt er een voorstel voor taakherschikking dat wellicht een idee zou kunnen zijn, maar als het aan de VVD ligt, zetten we partijen onder druk om het eens te worden met elkaar. Nodig de Patiëntenfederatie Nederland uit en laat ze zeggen hoe de patiënt goede kwaliteit van zorg ervaart. Richt vervolgens de mondzorg met elkaar in op een manier die voldoet aan de kwaliteitsrichtlijn.’ Ook opperde hij dat de taakherschikking wellicht zou kunnen wachten tot na de richtlijnen: ‘Moet de uitkomst van de richtlijn niet de basis zijn voor een oordeel over taakherschikking, zoals de Patiëntenfederatie mij adviseerde?’ Schippers wees het idee van haar partijgenoot echter af: ‘Ik wil dat proces daar verder niet mee belasten. We zijn nu al tien jaar bezig met taakherschikking.’

Preventie Ook Pia Dijkstra hoopte dat de sector snel werk maakt van richtlijnen. ‘Transparante richtlijnen en protocollen zijn hard nodig. Wordt er daarbij ook gekeken naar de financiering van preventie? De financiering van preventieve mondzorg is in de praktijk nog erg gecompliceerd. Dat is jammer, hierdoor laten we kansen liggen.’ Schippers beloofde werk te maken van preventie. ‘Preventie moet beter. Het is doodzonde dat veel kinderen niet naar de tandarts gaan, terwijl het gratis is.’ Ze beloofde verschillende vervolgstappen, bijvoorbeeld om het project GigaGaaf, waarbij het consultatiebureau wordt ingeschakeld, breder in te zetten in andere regio’s. Ook een actieplan om de mondzorg voor kwetsbare ouderen verder te verbeteren, eindigde op de actielijst. Dentz 15

ANT-standvastigheid wordt beloond Standpunt ANT

De mondzorg heeft sinds begin februari in de hoogste versnelling van politiek Den Haag gestaan. Na een succesvol bestuurlijk overleg met de minister op 7 februari en een vlammend Algemeen Overleg tussen de minister en leden van de Vaste Kamercommissie op 21 februari, zou aansluitend voor 15 maart een sectorbreed overleg gepland worden met de opleidingen Tandheelkunde (drie) en mondzorgkunde (vier). Wilfred Kniese

16 Dentz

lle opleiders zouden uitgenodigd worden om uiteen te zetten hoe in hun opleidingen wo-Tandheelkunde en hbo-Mondzorgkunde de onderwerpen van de beoogde Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) (cariologie, anesthesie en rรถntgendiagnostiek) zijn ingebed. De ANT was vanzelfsprekend verheugd over dit initiatief, omdat hierom door ons sinds juni 2016 is gevraagd. Het overleg is echter last minute uitgesteld door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). De door de opleiders aangeleverde informatie is kennelijk deels onvolledig en deels in een verschillend formaat aangeleverd. Kortom, niet vergelijkbaar en daardoor niet bruikbaar. Helaas roept dit uitstel nog meer vragen op dan er beantwoord worden. De AMvB was immers begin september in concept al klaar en gereed om doorgestuurd te worden naar de Kamer. De consultatieronde zou een formaliteit moeten zijn. Elke inhoudelijke discussie over de AMvB werd dan ook resoluut van de hand gewezen door VWS. Na een voorbereidingsperiode van

minstens tien jaar, en grondige studie en onderzoek op het ministerie waarbij de zaak tot op de bodem was uitgezocht en voorbereid, kon niets de start van het experiment meer stoppen. Daarbij stelde VWS dat alle curricula van de opleidingen objectief naast elkaar waren gelegd en dat de AMvB was gebaseerd op de conclusies uit deze vergelijking. Nu blijkt eindelijk hetgeen de ANT op grond van het WOB-verzoek al had geconstateerd: VWS heeft geen beschikking over de curricula gehad. De AMvB kan dus onmogelijk gebaseerd zijn geweest op een grondig onderzoek van de opleidingen, met name op de verschillen en overeenkomsten tussen Tandheelkunde en Mondzorgkunde. Als VWS in maart 2017 de informatie moet uitvragen en het in een vorm krijgt aangeleverd die niet compleet en bruikbaar is, heeft er eerder al helemaal geen studie plaatsgevonden. Dit druist volledig in tegen de principes van behoorlijk bestuur en dan met name het zorgvuldigheidsbeginsel en het motiveringsprincipe. En VWS is evenmin eerlijk geweest naar de mondzorgsector.

De AMvB moet nu integraal terug naar de tekentafel. In die zin heeft de ANT correct ingeschat dat de minister niet alleen maar de weg had vrijgemaakt voor het veld om er alsnog onderling uit te komen. Het gaat er in dit stadium om te onderzoeken of de AMvB überhaupt kan worden geïntroduceerd zonder dat er concessies worden gedaan aan de kwaliteit van de mondzorg in Nederland. Dat laatste is namelijk politiek niet acceptabel, ook niet voor de minister.

Visie en objectieve onderbouwing De ANT is tegen het nemen van maatregelen omwille van het nemen van maatregelen. Taakherschikking in de zorg is een modewoord geworden. En de diverse sectoren worden één voor één afgewerkt. Momenteel is de mondzorg dus aan de beurt. Wij hebben altijd gesteld dat het argument dat iemand iets al tien jaar doet het zwakste argument en daarmee de zwakste rechtvaardiging is om een maatregel te nemen. Zeker als die maatregel in feite een stelselwijziging met zich meebrengt waarbij de hbo-opgeleide mondhygiënist de eerstelijn in de mondzorg gaat vormen. In feite wordt de poortwachtersrol in de mondzorg naar een lager niveau van opleiding verwezen. Dat zou een unicum in de zorg worden. De ANT is om die reden van mening dat er eerst een gedegen kaderplan moet worden uitgewerkt. Pas daarna kan bekeken worden hoe de invulling van bevoegd‘ De ANT weigert mee te heden daarop dient aan te sluiten. Dus niet eerst begaan in de concessie voegdheden gaan uitdelen om vervolgens maar te dat het academisch bezien wat de sector ermee denken werkniveau gaat doen. Wat zich momenteel van de tandarts gewreekt, is dat het hoofdcompromitteerd wordt motief van de AMvB kosen rekent op de volle tenbesparing is. De “goedkopere” mondhygiënist steun van de KNMT’ moet het werk van de “duurdere” tandarts overnemen. Dat verklaart ook waarom VWS weinig belang heeft bij een inhoudelijke discussie. Nu echter de kwaliteit ter discussie is komen te staan, kijkt de politiek plotseling heel anders naar dit dossier. Er wordt terecht ook de link gelegd naar

het snel groeiende tekort van in Nederland opgeleide tandartsen. Ons WOB-verzoek en de door de ANT ontwikkelde thema’s hebben de brede maatschappelijke dicussie op gang gebracht die al veel eerder gevoerd had moeten worden. In ieder geval voorafgaand aan de publicatie van de concept-AMvB begin september.

Opleidingen de sleutel tot het dossier taakherschikking De opleidingen zijn in het debat rond taakherschikking onderbelicht gebleven. Ze krijgen nu plotseling dankzij onze inspanningen de hoofdrol. De cruciale vraag wordt of een curriculum slechts een randvoorwaarde vormt in het gehele proces. De opleiders zouden kunnen zeggen: ‘toon mij de wet en ik geef u de opleiding die daarbij past.’ Maar kunnen zij zich er zo gemakkelijk vanaf maken? Kan kwaliteit in de uitverkoop gedaan worden? Wat is de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de universiteiten en hogescholen in deze? Die discussie moet met prioriteit gevoerd gaan worden binnen de mondzorg. De ANT constateert al geruime tijd een verontrustende tendens bij de universiteiten om financiële overwegingen te laten prevaleren als het gaat om onderwijskeuzes. De financiële situatie bij de meeste universiteiten is dan ook zorgwekkend. Het in elkaar schuiven van opleidingen tot een soort gegeneraliseerde bachelor voor tandartsen en mondhygiënisten kan dan aantrekkelijk lijken vanuit kostenoogpunt en fondsenwerving. Maar als de consequentie is dat deze basisopleiding feitelijk op hbo-niveau gegeven gaat worden en dat de vervolgopleiding post-hbo wordt, wordt het academisch denken werkniveau van de tandarts gecompromitteerd. Een concessie waarin de ANT weigert mee te gaan en daarbij we op de volle steun van de KNMT rekenen. Immers, de huidige decaan van de faculteit Tandheelkunde in Nijmegen, Rob Barnasconi, is acht jaar lang voorzitter geweest van de KNMT. En ACTA wordt al jaren financieel gesponsord door de KNMT. Als het om de toekomst en de reputatie van de mondzorg gaat, geldt alleen het gemeenschappelijke belang. Wij zullen de komende maanden de vinger aan de pols houden om te zien hoe de belangen van de tandartsen gaan worden verdedigd. Dentz 17

Mondzorg in het

nieuwe

Achter de schermen is de laatste jaren veel gediscussieerd over taakherschikking in de mondzorg, over vrije tarieven en over het aantal opleidingsplaatsen. In de nieuwe kabinetsperiode bestaat op alle drie de thema’s ruimte om vervolgstappen te zetten, verwacht Jan Willem Vaartjes, voorzitter van de ANT.

oewel de politieke partijen in hun verkiezingsprogramma’s geen expliciete informatie boden over de mondzorg, is duidelijk hoe ze op hoofdlijnen denken over zaken als taakherschikking, vrije tarieven en het tandartsentekort (zie kader “Wie wil wat in Den Haag” op pagina 21). Vooral wat taakherschikking betreft, zien die standpunten er heden ten dage anders uit dan een paar jaar geleden, stelt Jan Willem Vaartjes, ‘ Bij een nieuw kabinet is voorzitter van de ANT. redelijkerwijs te voorzien ‘Het lobbywerk en de publieke campagnes die dat het onderwerp we in de tussenliggende tijd gevoerd hebben, hebtaakherschikking in ben hier veel mee te maafgezwakte vorm op ken’, zegt hij. Wij hebben de agenda komt’ bijvoorbeeld veel aandacht besteed aan de discussie via sociale media en we hebben een kieswijzer ontwikkeld voor de mondzorg.’ Het belangrijkste verschil met hoe er door de politiek eerder naar taakherschikking gekeken werd, is dat er nu expliciet bij vermeld wordt dat taakherschikking “in goed overleg met de tandarts en zonder verlies van deskundigheid” dient plaats te vinden. ‘En dat is echt iets anders Frank van Wijck

18 Dentz

dan dat de mondhygiënist zomaar volledig zelfstandig handelingen zou kunnen verrichten die nu nog tot de eindverantwoordelijkheid van de tandarts behoren, zoals eerder in de discussie over taakherschikking werd gesteld’, zegt Vaartjes. ‘Voor taakherschikking op zich hoeft, op basis van de invulling die er nu door de meeste politieke partijen aan wordt gegeven, de wet niet veranderd te worden. Onder verantwoordelijkheid en toezicht van de tandarts kan de mondhygiënist uitstekend een aantal taken overnemen in de praktijk. Wil de mondhygiënist hiertoe toch volledig zelfstandige bevoegdheid hebben, mag voor de betreffende taken geen enkel verschil in opleidingsniveau met de tandarts bestaan.’

Verwachtingen bij de nieuwe minister Vaartjes zegt te verwachten dat in het volgende kabinet de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) door D66 of CDA geleverd zal worden. ‘Waarschijnlijk zullen er helemaal geen stappen gezet worden in beleidsverandering totdat het nieuwe kabinet geïnstalleerd is’, zegt hij. ‘Maar als het eenmaal zover is, is redelijkerwijs te voorzien dat het onderwerp taakherschikking in afgezwakte vorm op de agenda komt. Denk aan

politieke speelveld

Dentz 19

Prime&Bond active™

Vochtniveaus variëren.

Onze hechtsterkte niet.

Maak kennis met Prime&Bond active™ universeel adhesief met de gepatenteerde Active-GuardTM technologie. Voor een betrouwbare hechting met goede randaansluiting en vrijwel geen postoperatieve gevoeligheid op te vochtig en te droog dentine.* • • • • •

Alle etsmethoden, alle indicaties Actieve vochtbeheersing Actieve spreiding binnen de caviteit Actieve tubulipenetratie Bevat geen HEMA, TGDMA of bisphenol

Ga naar www.dentsply.eu voor meer informatie.

een aanpak waarbij de opdrachtrelatie tussen tandarts en mondhygiënist wel zal blijven bestaan, maar op een iets hoger niveau zal worden ingevuld.’ Daarnaast zal de politieke aandacht in de mondzorg vooral verschuiven naar andere onderwerpen, verwacht Vaartjes. ‘Denk hierbij aan betere mondzorg voor kinderen met een lagere sociaal-economische status of aan kwetsbare ouderen’, zegt hij. ‘Beide groepen vormen speerpunten in het beleid van zowel Hanke Bruins Slot van het CDA als Pia Dijkstra van D66. Het zou goed zijn voor de mondzorg in Nederland als ze de kans krijgen om hieraan

praktische invulling te geven. Het zijn groepen die in het beleid van VWS onder minister Edith Schippers te weinig aandacht hebben gekregen, want ze heeft zich nooit echt inhoudelijk in de mondzorg willen verdiepen. Zowel Bruins Slot als Dijkstra kennen de materie goed en zijn dus goede gesprekspartners voor ons.’

Jeugd en kwetsbare ouderen

keuzemogelijkheden voor de patiënt.

De invulling zou stapsgewijs zijn, verwacht Vaartjes. Hij vertelt: ‘D66 heeft al voorgesteld om in de jeugdzorg de stap te zetten van betaling per verrichting naar betaling op basis van uitkomsten. Dat heeft alleen zin als de behandeling betrekking heeft op de basiszorg. Hiermee zal eerst moeten worden geëxperimenteerd – op vrijwillige basis, om er ervaring mee op te doen – maar op termijn zou het kunnen leiden tot een ander financieringsmodel in de jeugdmondzorg.’ Maar ook in de mondzorg voor ouderen moeten stappen gezet worden, stelt Vaartjes. ‘Nu ouderen steeds langer zelfstandig thuis blijven wonen, zit hier een aspect van bereikbaarheid in’, legt hij uit. ‘Deze ouderen vormen een groep die weinig mobiel is, of die van tandartsbezoek afziet uit angst voor de kosten. We zouden beslist veel kunnen bereiken door deze mensen vaker thuis te bezoeken voor preventie en screening, maar daarvoor zou dan wel het tarief voor het huisbezoek moeten worden verhoogd. En het zou ook waardevol zijn als dit thuisbezoek vanaf 65 jaar vanuit de basisverzekering wordt vergoed.’

Taakherschikking idem aan CDA. Over

Ruimer omgaan met de tarieven

tandartsentekort nog geen duidelijk

Vaartjes zegt ook te hopen met een bewindspersoon van CDA of D66 te kunnen komen tot verruiming van de mogelijkheid om in overleg tussen tandarts en patiënt af te wijken van het tarief van de NZa. ‘De tandarts zou dan wat meer ruimte krijgen voor innovatie en op het gebied van cosmetiek’, zegt hij. ‘Tandartsen zouden bijvoorbeeld graag meer energie willen steken in het zodanig opbouwen van een vulling dat die in kleurstelling zoveel mogelijk lijkt op het eigen gebit, en er zijn beslist patiënten die dit wensen en bereid zijn daarvoor meer te betalen. Die ruimte zou er dus ook moeten komen.’ Daarnaast zou dit op termijn de opmaat kun-

Wie wil wat in Den Haag Voorstander om de hbo-opgeleide mondhygiënist tot poortwachter van de eerstelijns mondzorg te maken. Dankzij de instroom van buitenlandse tandartsen geen tandartsentekort. Door taakherschikking zal de vraag naar tandartsen afnemen. Vrije(re) tarieven zijn denkbaar als de contracteergraad met zorgverzekeraars aanzienlijk toeneemt. In taakherschikking hetzelfde standpunt als de VVD. In tandartsentekort idem. In principe niet tegen taakherschikking, mist in goed overleg met de tandartsen. Snel onderzoek naar het capaciteitsprobleem wenselijk. Vooruitlopend daarop al meer opleidingsplaatsen beschikbaar stellen. Positief over meer

standpunt. Vrijere tarieven bespreekbaar. Ontwikkeling van een andere bekostigingsstructuur die met name preventie bevordert. Geen taakherschikking maar wel delegatie onder strikte supervisie. Zo snel mogelijk meer tandartsen opleiden. Gereguleerde tarieven. Veel meer mondzorg in de basisverzekering Taakherschikking geen duidelijk standpunt. Zo snel mogelijk meer tandartsen opleiden. Meer tandheelkundige zorg voor ouderen in de basisverzekering.

Dentz 21

Er valt weer iets te kiezen!

Wij danken u voor de getoonde belangstelling op de IDS 2017 en het

ANT congress!

Tandtechniek 3.0

tandherstel.be

mdh-ag.de

Tafelboekje met overzicht tandheelkundige oplissingen

Baltic Denture System

e r i a al gar

rs ch il,

ec hn

ie k

tie

U maakt het

Wij zijn uw all -in -one businetssner par

De digitale prothese!

*Onafhankelijk geaccrediteerd testlaboratorium te Hardegsen (DE)

w ij u w t a

t nd

Word PREMIUMKLANT en profiteer van ons PARTNER-PROGRAM! Mail nu naar digitaal@tandherstel.nl

T 0493 - 569 000 persoonlijke aandacht

ondersteuning op lokatie

technisch advies

het beste van lokaal en globaal

hoogwaardige materialen ISO en TĂ&#x153;V

ervaring in digitale technieken

digitaal@tandherstel.nl

www.tandherstel.nl

dat het alles strak willen reguleren de innovatie tegenhoudt.’ Eén tegenvaller is er op voorhand al wel. De ANT had erop gerekend al in 2018 te kunnen beginnen met een eerste experiment op bescheiden schaal voor flexibele tarieven. ‘Met de politieke onzekerheid van nu is dat mogelijk niet haalbaar’, zegt Vaartjes. ‘De kabinetsformatie kon wel eens heel lang gaan duren. Dit gegeven is wel teleurstellend, omdat we hier al zo lang mee bezig zijn.’

Praktische invulling geven aan kwaliteit

nen worden naar een nieuw, en dit keer goed onderbouwd en voorbereid, experiment vrije tarieven. Vaartjes zegt te verwachten dat hiervoor ruimte zal ontstaan nu in ieder geval een deel van de politieke partijen aangeeft hier onder voorwaarden mogelijkheden voor te zien. ‘We hebben de afgelopen jaren, sinds het snelle afblazen van het vorige experiment, gebruikt om gesprekken te voeren met de Consumentenbond en Patiëntenfederatie Nederland’, zegt hij. ‘Beide partijen zijn nodig om een nieuw experiment kans van slagen te geven. Ze staan hier positief tegenover, mits goede basiszorg bereikbaar blijft voor iedereen en dat het klachtrecht goed geregeld is. Gelukkig is dit laatste met de Wkkgz al het geval.’ Een belangrijke les van het vorige experiment vrije tarieven is om een volgende keer niet direct alles los te laten, maar te kiezen voor een stapsgewijze aanpak. ‘Hierbij moeten dan ook waarborgen worden geboden aan de patiënt’, zegt Vaartjes. ‘Dan krijg je veel sneller draagvlak voor vrije tarieven dan wanneer je die in één keer voor het hele veld van de tandheelkunde van toepassing maakt. Een goede opzet zou zijn om binnen een bepaalde bandbreedte af te mogen wijken van de bestaande tarieven. Daarvoor is alleen een aanwijzing van de minister nodig en het zal bovendien niet leiden tot de enorme Kamerdiscussies die we bij het vorige experiment hebben gezien en die ertoe hebben geleid dat het experiment al na drie maanden werd afgeblazen. Zelfs de partijen aan de linkerflank zien inmiddels in

Welke rol gaat de discussie over de kwaliteit die de individuele tandarts levert, spelen in een eventueel nieuw experiment vrije tarieven? ‘Kwaliteit is een enorm lastig begrip’, zegt Vaartjes. ‘Als je naar de VVD luistert, betekent kwaliteit: volledig werken volgens richtlijnen. Bij andere politieke partijen hoor je weer andere invullingen van het begrip kwaliteit. We kunnen de discussie hierover eeuwig blijven voeren, maar wij geven de voorkeur aan een pragmatische aanpak. Begin met richtlijnen waar het veld behoefte aan heeft en evalueer de uitkomst. Er zijn in feite al heel veel richtlijnen en de verwachtingen bij veel politici dat meer richtlijnen per definitie tot betere kwaliteit gaan leiden berust grotendeels op illusies. Werken vanuit de praktijk, uitgaande van wat de patiënt wenst en nodig heeft, lijkt mij een veel betere en efficiëntere weg.’ En het tandartsentekort tenslotte? ‘Ook al zo’n jarenlang slepende discussie’, zegt Vaartjes. ‘De minister heeft drie jaar geleden het Capaciteitsorgaan buitenspel gezet omdat de VVD inzet op taakherschikking naar mondhygiënisten en niet geconfronteerd wilde worden met de realiteit van een snel stijgend tekort aan tandartsen. Inmiddels heeft de minister toegezegd samen met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) ruimte te scheppen voor een nieuw onderzoek naar de benodigde capaciteit de komende jaren. Een typisch politiek spel natuurlijk. Maar ik verwacht zeker wel dat het komende kabinet met een uitbreiding van het aantal opleidingsplaatsen Tandheelkunde van vijftig of zestig per jaar zal komen. Dat zou een goed begin zijn.’ Dentz 23

â&#x20AC;&#x2DC; Nare herinnering

Foto: ÂŠNFP Photography

posttraumatische stress

24 Dentz

tandarts kan geven’ Extreme angst voor de tandarts hangt vrijwel altijd samen met een nare ervaring. Tandarts-angstbegeleider Caroline van Houtem pleit er dan ook voor om bij erg angstige patiënten eerst een traumabehandeling uit te laten voeren door een psycholoog, om de nare herinneringen aan te pakken. Vorig jaar promoveerde ze op het onderwerp. ‘Een traumabehandeling ruimt zó op.’

Anne Doeleman

Caroline van Houtem, tandartsangstbegeleider

‘S

ommige mensen zijn met liefde, geduld, het geven van controle en het stapje voor stapje blootstellen aan hun angst goed te behandelen. Echter, vaak zie je dat de angst aanvankelijk uitdooft, maar na een paar maanden toch weer hoog is. Ik wilde kijken hoe je angst langdurig kan verminderen.’ Met haar proefschrift Anxiety, fainting and gagging in dentistry - separate or overlapping constructs? hoopt tandartsangstbegeleider Caroline van Houtem een beetje bij te kunnen dragen aan de behandeling van extreem angstige patiënten. Van Houtem startte haar onderzoek met het vragen naar herinneringen aan gebeurtenissen bij de tandarts. Er kwam een hoop boven. De schooltandarts die een kies trok, waarbij de verdoving niet goed werkte en de patiënt vastgehouden werd. Een pijnlijke wortelkanaalbehandeling, waarbij de tandarts zei ‘niet zeuren, we gaan nog even door’. Een toch al bange patiënt, waarbij de tandarts aangaf dat als de

patiënt zijn hand zou opsteken, hij zou stoppen, en dat vervolgens niet deed. Vrijwel iedereen die extreem bang is voor de tandarts, heeft zo’n herinnering aan de tandarts. Maar opvallend genoeg heeft ook driekwart van de mensen die niet bang zijn voor de tandarts een nare herinnering aan de tandarts. Wat maakt nu dat iemand een extreme angst voor de tandarts ontwikkelt, vroeg Van Houtem zich af.

Herinnering uit kindertijd Het eerste wat Van Houtem vond, was een sterk verband tussen de angst van mensen op dit moment en hoe heftig de herinnering nog is. ‘Hoe levendiger de herinneringen voor de geest staan, hoe banger mensen zijn.’ Opvallend daarbij is dat de gebeurtenis van de mensen die Van Houtem ondervroeg zich gemiddeld twintig jaar geleden afspeelde. Voor veel mensen was dat ergens in de kindertijd, een lange tijd geleden dus. Hoe kan het dat de één zo’n levendige herinDentz 25

SENSITIVE PROFESSIONAL™

Het is niet nodig! In een nieuw Patient Experience Programm stellen 556 patiënten met last van Dentine HyperSensitivity (DHS) elmex® SENSITIVE PROFESSIONAL™ op de proef. Na twee weken gebruik, konden meer dan 90% van de patiënten weer genieten van het nuttigen van hete en koude voedingsmiddelen.1

Unieke Pro-ArginTM Technologie  Begint direct te werken na contact met speeksel om een calcium-rijke laag op te bouwen voor het sealen en afdichten van open dentine tubuli  Biedt directe* en langdurige verlichting gevoeligheid 2,3

elmex® maakt het verschil! elmex.nl

1) Patient Experience Program, EU2015, IPSOS. A product with identical formula was put to the test for this program 2) Nathoo S et al J Clin Dent 2009; 20 (Spec Iss): 123 –130. 3) Ayad F et al J Clin Dent 2009; 20 (Spec Iss): 10 –16.* When toothpaste is directly applied to each sensitive tooth for 60 seconds.

Stoppen uw patiënten met het genieten van koud en warm door Dentine HyperSensitivity?

nering heeft en de ander niet? Van Houtem: ‘Als we dat wisten, was het makkelijk. Uit gen onderzoek is bekend dat sommige mensen gevoeliger zijn voor stress, maar ook voor het opslaan van nare ervaringen. Bij stress wordt adrenaline aangemaakt, waardoor je iets beter onthoudt. Gedacht wordt dat de adrenalinereceptoren van sommige mensen gevoeliger zijn, waardoor ze emotioneel beladen gebeurtenissen beter onthouden.’ Ook blijkt dat mensen met angst voor de tandarts gemiddeld vaker laagopgeleid zijn. ‘Ik kan me voorstellen dat hun omgeving minder gunstig is, met slechtere eetgewoonten, ze ontwikkelen als kind al meer cariës, gaan minder vaak naar de tandarts en krijgen minder preventieve maatregelen vanuit huis mee. Dan worden ze al op jonge leeftijd blootgesteld aan grotere ingrepen.’

Kokhalzen en flauwvallen vaak niet door angst Patiënten die kokhalzen of flauwvallen tijdens een tandheelkundige behandeling worden regelmatig verwezen naar een Centrum Bijzondere Tandheelkunde (CBT). Vaak wordt aangenomen dat deze patiënten bang zijn voor de tandarts. Een misvatting, blijkt uit Van Houtems onderzoek. Acht procent van de bevolking heeft last van kokhalzen, maar slechts zestien procent van deze groep heeft extreme angst voor de tandarts. Tandartsangst en kokhalzen staan dus vaak los van elkaar, net als flauwvallen. In beide gevallen is het meestal puur een fysieke reactie. Flauwvallen is goed te behandelen. Door het afwisselend tien seconden aanspannen en ontspannen van de spieren daalt de bloeddruk niet en vallen mensen niet meer flauw. Voor kokhalzen bestaat geen simpele behandeling. Mensen die kokhalzen na een nare ervaring (als ze bijvoorbeeld een keer bijna gestikt zijn) kunnen het best worden verwezen naar een psycholoog voor traumabehandeling, zegt Van Houtem. Kokhalzers waarbij de oorzaak niet bekend is, maar waarvan familieleden vaak ook last hebben van kokhalzen, kunnen baat hebben bij ontspanning, afleiding en graduele exposure. Van Houtem: ‘Maar we kunnen het kokhalzen bij hen vrijwel nooit helemaal verhelpen, dat is jammer.’ Bij de derde groep, mensen die erg bang zijn om te kokhalzen, is het van belang om door te vragen. Er kan sprake zijn van een braakfobie of grote angst om te stikken; verschillende angsten, waar verschillend mee moet worden omgegaan. Vaak is er sprake van hardnekkige problematiek, waarbij een patiënt het best door een tandarts-angstbegeleider en een psycholoog behandeld kan worden.

De gebeurtenis die de patiënt zich herinnert, hoeft overigens helemaal niet dramatisch an sich te zijn of “de schuld” van de tandarts te zijn. Het gaat om de perceptie van de patiënt. Daarbij is ook belangrijk dat mensen die angst voor de tandarts hebben, ook andere angststoornissen hebben. Een enkelvoudige angst voor de tandarts komt veel minder voor; naar schatting is slechts één op de vijf mensen die Van Houtem op “haar” Centrum Bijzondere Tandheelkunde (CBT) in Alkmaar ziet, enkel bang voor de tandarts en voor niets anders.

Posttraumatisch stresssyndroom Dat veel mensen bang zijn voor een behandeling bij de tandarts was al bekend. Een kwart van de volwassen Nederlanders is erg bang om naar de tandarts te gaan. Bij twee tot vier procent van de volwassen Nederlanders – zo’n vijfhonderdduizend mensen – is sprake van een fobie: zij ondergaan een behandeling met gevoelens van intense angst of vermijden de tandarts volledig. Maar dat zoveel mensen er zoveel last van hebben dat ze symptomen van posttraumatisch stresssyndroom (PTSS) vertonen, zoals Van Houtem in haar onderzoek vond, dat vond ze zelf ook schokkend. Vijfenzestig procent van de fobici en vijfenveertig procent van de hoogangstigen vertoont tekenen van PTSS. ‘Die mensen zijn dus niet zomaar een beetje bang. Dat is de grootste misvatting. Het zijn dezelfde symptomen en klachten als mensen die bijvoorbeeld naar een oorlogsgebied zijn geweest of verkracht zijn, kunnen ervaren. Het steeds herbeleven van die herinnering, de nachtmerries: het is veel heftiger dan je je kunt voorstellen.’ Opvallend is overigens dat ook acht procent van de groep mensen die aangeeft geen angst voor de tandarts te hebben, toch tekenen van PTSS vertoont voor een tandheelkundige behandeling. ‘Dat is een contradictie waar ik nog geen verklaring voor heb. Maar het komt dus met enige regelmaat voor bij patiënten in de algemene praktijk, waar je het minder snel verwacht.’ Van Houtem kreeg in de algemene praktijk waar ze eerder werkte weleens patiënten onder behandeling die in de behandelstoel opeens helemaal in tranen waren en in paniek raakten, of juist apathisch werden. Herbeleving van eerdere ervaringen, weet ze Dentz 27

uwnota.nl heet vanaf nu Infomedics U kent ons als Infomedics, marktleider in factoring en debiteurenbeheer. Uw patiënten kennen ons als uwnota.nl. Als marktleider mag u van ons verwachten dat wij zaken overzichtelijk en toegankelijk maken, met name voor patiënten. Daarom is begin februari 2017 de naam uwnota.nl vervangen door die van Infomedics. Eén bedrijf, één naam. Dat is wel zo duidelijk. Wij willen u en uw patiënten ook online zo goed mogelijk helpen. Daarom hebben wij onze website geheel vernieuwd ingericht, met gemak en transparantie als uitgangspunt. Wat onveranderd blijft, is onze grote betrokkenheid bij uw praktijk en uw patiënten. Beloofd!

www.infomedics.nl

Doorvragen

nu. Toen wist ze niet goed wat ze er mee aan moest. ‘Dan probeerde ik ze gerust te stellen en zei ik: “Als u bang bent, geef ik wat meer verdoving”.’ Geen goede benadering, ‘ Het zijn dezelfde symp- zegt Van Houtem nu. Beter is het om te vratomen en klachten als gen naar eventuele nare mensen die bijvoorervaringen. ‘Ik vraag beeld naar een zelf altijd: “Heb je iets meegemaakt wat heel oorlogsgebied zijn naar voor je was en waar geweest of verkracht je aan moet denken in de tandartsstoel?”. Dan zijn, kunnen ervaren’ geef ik aan dat, als ze niet willen zeggen wat het was, ze dat niet hoeven te zeggen. Maar ik wil wel graag weten óf er zoiets speelt. Niemand zit voor zijn lol te huilen in de tandartsstoel, mensen schamen zich ervoor. Maak het dus bespreekbaar.’

Sowieso is dat de boodschap van Van Houtem: vraag door. ‘Het begrip tandartsangst is zo breed. Mensen kunnen voor van alles bang zijn: het achterover liggen en niet weten wat er gaat gebeuren, een wortelkanaalbehandeling of juist de angst om over te geven. Verschillende angsten, waar je verschillend mee moet omgaan.’ Doorvragen dus. Als een patiënt aangeeft bang te zijn voor de boor, kun je vragen wat er voor hem zo angstwekkend is aan de boor. ‘Stel dat de patiënt bang is dat de tandarts met de boor uitschiet in het verhemelte en de tandarts weet dit niet, dan helpt het niet als de tandarts aangeeft goed te verdoven. Dan vul je het in voor de patiënt en ga je langs elkaar heen praten.’ Van Houtem stelt voor het verzamelbegrip tandartsangst los te laten. Ze heeft op basis van haar onderzoek drie hoofdtypes voor tandartsangst gevonden: angst voor invasieve ingrepen, voor controleverlies en voor nare lichamelijke reacties. ‘Als je tot de kern van de angst bent gekomen, kun je daar beter op inspelen en voelt de patiënt zich bovendien gehoord.’ Daarnaast pleit de tandarts-angstbegeleider ervoor om in het geval van een nare, levendige herinnering aan een gebeurtenis bij de tandarts die leidt tot angst, de patiënt te verwijzen voor een traumabehandeling, voorafgaand aan de tandartsbehandeling. Als tandarts kun je een patiënt, mits hij daarvoor openstaat natuurlijk, direct verwijzen naar een psycholoog, of dit via de huisarts doen. Traumagerichte cognitieve gedragstherapie of eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) zijn hiervoor beide geschikt en effectief, zegt Van Houtem. ‘Het ruimt zó op. Als iemand na een traumabehandeling terugkomt, heeft hij zoveel minder bagage en daarmee zoveel minder spanning.’ Van Houtem kent de angst voor medische situaties. Als kind lag ze lang in het ziekenhuis. ‘Voor die angst ben ik goed behandeld en er vanaf gekomen. Dus ik weet dat je er bang voor kunt zijn, maar ook dat het over kan gaan. Dat was voor mij een van de triggers om dit onderzoek te doen.’ Dentz 29

Videobril als afleiding bij lastige behandelingen: werkt dat? Net als in de film…

Leuker kunnen we het niet maken, weet de tandarts. Maar intussen volgt de ene ontwikkeling de andere op om het toch net even aangenamer te maken voor patiënten. Stefanie van den Bosch en Jitse Harder van het Radboudumc onderzoeken de werking van een videobril als afleidingstool tijdens angstige momenten. Negen stellingen voor twee onderzoekers.

Thomas Braun

Angst voor de tandarts is een machtige emotie. Daar is geen middel tegen.

Stefanie van den Bosch: ‘Dat is nog maar de vraag. Toen we de HappyMed – een videobril om tijdens behandelingen film te kijken – ontdekten, dacht ik meteen: dit is gaaf, dit kan echt werken. Hij is ontworpen in Oostenrijk voor de tandartspraktijk.’ Jitse Harder: ‘Het is een start-up waarbij de ontwerper Philipp Albrecht dacht: wat kan ik doen of bedenken om de tandartspraktijk minder angstwekkend en vooral leuker te maken? Je kunt wel kijken naar zo’n scherm boven een behandelstoel, maar je kunt je niet helemaal afsluiten. Albrecht wilde een tool waarbij dat wel kan.’

30 Dentz

Leuk zo’n bril, maar het heeft geen wetenschap pelijke basis waaruit blijkt dat het werkt.

Van den Berg: ‘Dat is precies waar wij nu mee bezig zijn. Toen wij deze uitvinding op een festival voor digitale zorginnovaties tegenkwamen, dachten we: hier kunnen wij vanuit de chirurgische kant misschien wel een goed wetenschappelijk onderzoek bij bedenken. Na een enthousiast gesprek met professor Harry van Goor (Heelkunde, red.) en professor Stefaan Bergé (Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurgie, red.) van het Radboudumc zijn we een samenwerkingsverband aangegaan met de Mond-, Kaak en Aangezichtschirurgie.’ Harder: ‘Ik houd me bezig met virtual reality,

Een uitvinding valt in de praktijk altijd tegen.

Van den Bosch: ‘Dat had ik niet. Je zit lekker alleen in die film en je hebt het geluid op je koptelefoon. Ik vond het relaxt. Maar we moeten goed onderzoeken wat het werkelijke effect is en hoe mensen het ervaren. De eerste onderzoeksresultaten zijn er nog niet, maar we hebben wel al signalen dat patiënten echt afgeleid zijn en minder gericht op wat er tijdens de behandeling gebeurt. Maar harde cijfers zijn er nog niet. We hebben nu veertig mensen behandeld via een zogenaamde split mouth design. De ene helft van de mond doe je met de interventie en de andere helft zonder. Patiënten bij wie vier verstandskiezen verwijderd moesten worden, zijn in het onderzoek geïncludeerd. We hebben gerandomiseerd, dus de computer bepaalt of iemand bij de eerste behandeling de bril krijgt en daarna de behandeling zonder bril. Op 19 april is de laatste en hebben we tachtig behandelingen gedaan en gaan we de data analyseren. We zijn benieuwd!’

Stefanie van den Bosch (rechts), MKA-chirurg in opleiding Foto: William Moore i.o.v. Radboudumc

wat een soort next level van video is. De HappyMed is puur filmbeleving, een persoonlijke bioscoop zonder interactie. Wij wilden graag antwoord op de vraag: wat doet het kijken van een video in een afgesloten setting als afleiding?’

De bril is handig voor de tandarts, maar ook in het ziekenhuis bij andere ingrepen.

Harder: ‘Dat was onze insteek ook zeker. De producenten zijn al gestart om het systeem naast tandartspraktijken ook op ziekenhuisafdelingen in te zetten. Wij hebben gezegd: we willen hier vanuit chirurgisch perspectief ook iets mee, want we doen natuurlijk ook kleine ingrepen onder lokale verdoving en bijvoorbeeld operaties met een ruggenprik. Ik heb tijdens mijn coschappen al ervaring opgedaan bij geopereerde patiënten en dat ging goed. We dachten één plus één is drie, in de zin van: kunnen we dit ook in een soort interventie inbouwen?’ Van den Bosch: ‘Ze waren heel blij met onze interesse. Ze kwamen meteen langs om het product hier te demonstreren. De conclusie: we wilden de HappyMed graag gebruiken in toekomstige studies. Toen hebben ze het apparaat aan ons in bruikleen gegeven.’

Onderzoeken of iemand angstig is of niet is bijna niet te doen. Het is de vorm van de dag.

Van den Bosch: ‘Dat is wel te doen. Iedereen vult vooraf een vragenlijst in om een soort basisangstscore te krijgen. Tijdens de behandeling krijgt iedereen een pleister op – de in onze onderzoeken veel gebruikte Health Patch van Vital Connect –, met of zonder bril. Die pleister heeft een sensor die de hartslag, ademhalingsfrequentie en ook het stressniveau meet. Met die data kunnen we de hartslagvariabiliteit bepalen. Dat zegt veel over de “echte” stress van de persoon. We meten een aantal vitale parameters, een aantal feitelijke lichaamsreacties. Na de behandeling krijgt iedereen een vragenlijst met vragen als: hoe heb je de behandeling ervaren, hoe gestrest was je, hoe angstig was je? De data met en zonder HappyMed analyseren en vergelijken we. Het resultaat weten we begin mei.’

De patiënt mag zelf zijn film uitkiezen. Dat is een mooie service. Van den Bosch: ‘Ja, dat is essentieel. Dentz 31

Join the club

Al ruim 400 tevreden tandartsen zÄłn u voor gegaan. Wilt u ook tot 60% besparen op kronen, bruggen, protheses en klikgebitten? Maak dan nu kennis met Spring! Kijk op www.springdental.nl of neem contact op via 085 401 38 58 of info@springdental.nl

Spring Dental B.V.

Anthony Fokkerweg 61, 1059 CP Amsterdam

Wat werkt bij jou? Net zoals de interventie wordt gerandomiseerd, randomiseert het computerprogramma ook welk filmpje iemand krijgt. De helft van de patiënten krijgt een rustige scene op een strand. De andere helft ziet Formule I. We onderzoeken dus ook of het nog uitmaakt naar welk genre film hij of zij kijkt. De reacties zijn verschillend. Een flink aantal patiënten zei: “Dit was echt fijn.” Anderen zeggen: “Ik was niet echt afgeleid.” We zien soms ook dat patiënten de ogen dicht hebben als de behandeling toch spannend voor ze is.’

Tandartsen willen in contact zijn met hun patiënten. Dat is met die koptelefoon niet mogelijk.

Van den Bosch: ‘Dat is eenvoudig met het volume te regelen. De tandarts, of zoals in ons onderzoek de MKA-chirurg, moet steeds kunnen vertellen wat hij aan het doen is of gaat doen. Het is belangrijk dat we in contact kunnen blijven.’ Harder: ‘De producent heeft een handzamere koptelefoon ontwikkeld, waarbij je het geluid aan één kant kan uitzetten. Het leuke van deze uitvinding is de koppeling van bestaande technieken. Het zijn bestaande hardwareonderdelen die bij elkaar gezet en aangepast zijn, om het systeem zo goed mogelijk op de behoeftes van de medische wereld te laten aansluiten, bijvoorbeeld de lange accuduur. De films worden op het apparaat zelf opgeslagen en daarom kunnen de video’s zonder internetverbinding worden bekeken.’

Wie zijn Stefanie van den Bosch en Jitse Harder? Stefanie van den Bosch (32) is vierdejaars arts in opleiding tot Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurg en in die hoedanigheid betrokken bij het HappyMed-videobrilproject. Zij is geïnteresseerd in innovatie ‘die het de patiënt comfortabeler en makkelijker maakt.’ Jitse Harder (28) is voor het tweede jaar assistent bij de afdeling Heelkunde in Nijmegen. Hij heeft vanuit een wetenschappelijke stage in het Radboudumc, die hoort bij zijn opleiding tot arts, een studie gedaan in virtual reality en pijn, waarbij virtual reality als afleiding gebruikt wordt.

e bril is symptoombe D strijding. Mensen die bang zijn, moeten in therapie bij een angst therapeut.

Van den Bosch: ‘Ja, dat is voor sommige patiënten echt noodzakelijk. Sommigen patiënten zijn niet voor niks bang. Ze hebben bijvoorbeeld een vervelende ervaring in het verleden gehad en bij de een gaat het zo ver dat een angstbegeleidingstraject met een psycholoog noodzakelijk is. Maar bij anderen is het meer ongemak. Zij vinden het wel relaxt om afgeleid te worden. En dat geldt helemaal voor kinderen, die we niet in het onderzoek hebben meegenomen vanwege de ethische weten regelgeving.’

Alle tandartsen zouden een videobril moeten aanschaffen.

Van den Bosch: ‘Dat is te voorbarig. Ik denk dat het een mooie tool is aan om je patiënten aan te bieden. Dit gaat erg naar gepersonaliseerde zorg toe. Ik denk dat dat juist in een tandartspraktijk belangrijk is, omdat veel mensen toch bang zijn of het in elk geval niet prettig vinden. Als je kunt zeggen: ik heb er oog voor, niet alleen in hoe ik met je omga maar ook met deze extra services die misschien kunnen helpen, kom je de patiënt meer tegemoet. Als je echt individuele, persoonsgerichte zorg wilt ontwikkelen, denk ik dat je het in dit soort zaken zou moeten zoeken. Er zijn veel onderzoeken naar medisch technische veranderingen met als insteek: welke behandeling is beter? Maar het welbevinden van patiënten is net zo belangrijk. We hebben het steeds over het bestrijden van angst, maar dat is misschien al een stap heftiger dan comfort. Ik lig zelf ook niet graag in de stoel. Als dit mij comfort kan bieden waardoor ik wat relaxter ben, ben ik enorm geholpen. Het doel is dat de patiënt lachend de deur uitgaat en denkt: dat viel eigenlijk best mee. Het moet in de zorg veel meer gaan om de manier waarop je de behandeling doet. En wat ik een interessant vervolgonderzoek zou vinden: als dat welbevinden beter is, heb je dan ook minder postoperatieve infecties en een sneller herstel? We weten immers dat stress slecht is voor wondgenezing. Zo sla je mogelijk twee vliegen in één klap.’ Dentz 33

In de

praktijk van...

Dental Clinics Voorthuizen Wie Naam: Leeftijd: Studie: Afgestudeerd in: Hier werkzaam sinds:

Maryse Janssen 36 jaar Tandheelkunde, Radboudumc Nijmegen Juni 2007 December 2014

Wat Stoelen: 3 Medewerkers: 9 Bestaande uit: 2 tandartsen, 1 mondhygiĂŤniste, 1 preventieassistente, 1 praktijkmanager, 4 tandartsassistentes WAAR

Voorthuizen

WEBSITE

www.dentalclinics.nl

34 Dentz

Foto’s: © Brian Elings

Liana Abrahamian, Heleen van der Kuur, Maryse Janssen, Sandra Bouwmeester-Koelewijn, Miriam van Dijk-Woudenberg, Chantal Kemp, Bea van den Brandhof, Marlies Santing Tandarts-directeur Maryse Janssen verruilde ruim drie jaar geleden de Randstad voor “de provincie”. Ze verhuisde van Amsterdam naar Baarn en vond aansluiting bij een praktijk in Voorthuizen. Maar, ze kwam daar niet in rustig vaarwater terecht. ‘Toen ik aan de slag ging, had de tandarts – een solist – zijn praktijk net verkocht aan DGI Tandartsen. Ik startte met drie collega’s en iedereen stond een paar dagen per week aan de stoel. Er was geen groepsgevoel en in de praktijk liep niet alles goed. Toen ik na mijn zwangerschapsverlof in mei 2016 terugkwam, was de praktijk overgenomen door Dental Clinics. Vanaf dat moment is er veel meer structuur gekomen. De onrust was nog niet helemaal weg – de overnames door DGI en Dental Clinics vonden namelijk kort na elkaar plaats – maar ik

merkte direct dat er voor een duidelijke richting gekozen was.’

Het team Een van de belangrijke veranderingen was het zorgen voor een groepsgevoel. Janssen: ‘Wij hebben nu een hecht team en dat hebben de patiënten nodig. Door het snelle verloop dachten patiënten: heb ik nu wéér een nieuwe tandarts met wéér een ander verhaal? Er was te weinig saamhorigheid en dan kun je niet aan een gezamenlijk doel – een gezonde mond – werken. Sinds de overname door Dental Clinics werken we veel meer samen en iedereen in het team denkt mee. De lijnen zijn kort. Zo hebben we regelmatig werkoverleg om met elkaar te praten over wat er speelt. Wat loopt wel en wat loopt niet goed? Waar loop je tegenaan? We zijn nu een goed half

jaar verder en wij durven te zeggen dat het goed gaat met de praktijk en dus goed gaat met de patiënten.’

De praktijk Aan het groeiend aantal patiënten kan Janssen merken dat het goed gaat. ‘In de wachtkamer zitten jonge en oudere mensen, mensen uit de stad, het dorp en buitengebied en er zijn kleine en grote gezinnen.’ Tijdens een controle kan het bijvoorbeeld gebeuren dat er acht gezinsleden op afspraak komen. ‘Om de rust enigszins te bewaren, vraag ik dan of de ene helft in de wachtkamer wil blijven en de andere helft nodig ik uit om mee te komen naar de behandelkamer.’ Daarnaast is de praktijk op donderdagavond geopend. ‘Dat is voor veel mensen fijn: ze kunnen hun afspraken beter afstemmen op hun agenda. Wij Dentz 35

WAAR BETROUWBAARHEID EN EFFICIËNTIE SAMENGAAN Reciproke en roterende voorbereiding: met Genius-motor, -hoekstuk en -vijlen en één druk op de knop

BETROUWBAARHEID

EFFICIËNTIE 360˚

RECIPROOK

ROTEREND

DE BETROUWBAARHEID VAN RECIPROKE BEWEGINGEN

DE EFFICIËNTIE BIJ HET VERWIJDEREN VAN DEBRIS MET ROTERENDE BEWEGINGEN

nieuw BETROUWBAARHEID OF EFFICIËNTIE? U KRIJGT BEIDE!

U LT R A D E N T. C O M / N L

proberen zoveel mogelijk combinatieafspraken te maken met bijvoorbeeld de mondhygiëniste of preventieassistente. We willen voorkomen dat patiënten daar apart voor moeten komen. Mijn collega-tandarts Chantal Kemp behandelt angstige patiënten, ik heb veel ervaring met kindertandheelkunde, dus heb ik vaak de kleintjes in mijn stoel. Onze preventieassistente geeft poetsinstructies vanaf zes jaar en sowieso nog een keer bij de leeftijd van twaalf, als het gebit compleet is.’

Nieuwe rol In september 2016 werd aan Janssen gevraagd om tandarts-directeur te worden. Die uitnodiging kwam op het juiste moment. ‘Ik was na tien jaar aan de stoel op zoek naar een nieuwe uitdaging. Ik vind het leuk om mensen enthousiast te maken en te werken aan het saamhorigheidsgevoel. De rol als tandarts-directeur is voor mij nieuw. Het geeft een nieuwe dimensie aan mijn werk. Het denken over groei, over verbeteringen, hoe kunnen we processen nog vloeiender laten verlopen en over het werken als team, vind ik boeiend. Wij zijn nog niet zo heel lang samen bezig, maar de praktijk staat er nu en moet natuurlijk nog verder groeien.’ De samenwerking met Dental Clinics ervaart Janssen als zeer prettig. ‘Zij zorgen ervoor dat de basis goed is. De praktijk is grondig verbouwd, er is nieuwe apparatuur gekomen en er zijn nieuwe stoelen geplaatst. Ik vind het nuttig dat ik Dental Clinics daarnaast op de achtergrond kan raadplegen. Wij zijn een zelfsturend team en Dental Clinics zorgt voor een betrouwbare back-up.’ Hoe heeft Janssen in relatief korte tijd haar draai gevonden in haar rol als tandarts-directeur én als moeder van twee jonge kinderen? ‘Ik vind mijn vak heel leuk en denk dat ik een betere tandarts én een betere moeder ben als

Maryse Janssen, tandarts-directeur Dental Clinics Voorthuizen

ik plezier uit mijn werk haal.’ Ze werkt drie dagen aan de stoel en is gemiddeld een halve dag per week kwijt aan de zaken die erbij komen. ‘Die drie dagen sta ik écht aan de stoel. Ik probeer om vijf uur thuis te zijn, om te eten met mijn gezin en mijn kinderen naar bed

te brengen. Een heleboel zaken, zoals telefoontjes plegen en mails beantwoorden, doe ik pas daarna. Het kost me energie, maar het geeft me ook heel veel energie terug. Het belangrijkste vind ik dat de patiënt lachend en tevreden de deur uit gaat.’ Dentz 37

Maak een vrijblijvende afspraak en ontvang uw cadeau!

Tijd voor een controle? Net als voor uw patiënten, is het voor uw praktijk ook goed om met enige regelmaat een controle te doen. Bij die controle kijkt u, al dan niet samen met anderen, of er zaken verbeterd kunnen worden in uw praktijk(voering). Als experts op het gebied van factoring kijken wij graag samen met u naar uw huidige debiteurenbeheer. Wellicht kunnen we helpen om een nog betere oplossing voor uw praktijk te kiezen. We komen graag langs, en nemen dan een kleinigheidje voor u mee. Mogen wij de controle samen met u komen uitvoeren? Bel 085 273 49 79 of stuur een e-mail naar info@andersmf.nl, dan plannen we snel een afspraak in.

Porseleinen koektrommel ‘sweet tooth’

Heerlijk verwenpakket van Rituals voor hem of haar

Bel 085 273 49 79 voor een afspraak, e-mail naar info@andersmf.nl of ga naar www.andersmf.nl/controle of kijk op www.andersmf.nl Volg ons ook op:

Houten kist met uitstekende wijnen

Cadeau voor u!

Fit met Anders Medical Factoring!

Factoring kan wel degelijk vriendelijk! ‘Een vriendelijke patiëntbenadering, dat is voor ons dé doorslaggevende reden geweest om voor Anders Medical Factoring te kiezen. Er zijn nog veel meer pluspunten, maar die vriendelijkheid, dat was voor ons echt het belangrijkste!’ Aan het woord zijn tandarts Elvis Turkusic (l) en mondhygiënist Chris Gommers (r). Samen zijn zij de drijvende krachten achter Tandartspraktijk Schuytvaart, met vestigingen in Elst en Arnhem. Een leuk gesprek over vriendelijke factoring, fitness en een prettige cashflow.

Chris steekt van wal: ‘Wij hebben elkaar leren kennen bij een kliniek van ACTA, waar Elvis een van de studenten was en ik een docent verving. Daarna hebben we altijd contact gehouden. We kwamen elkaar tegen in de trein, ik naar Arnhem, hij naar Tiel. Daarna werden we collega’s, waardoor het contact uiteraard nog intensiever werd. We gingen zelfs samen fitnessen!’ Elvis: ‘Toen een overname van de praktijk waar we werkten in beeld kwam, heb ik Chris gevraagd of hij dat samen met mij wilde doen. En zo geschiedde: in september 2015 hebben we de praktijken overgenomen. Naast ons is er ook nog een tandarts die gespecialiseerd is in implantologie, en een tandarts die gespecialiseerd is in orthodontie. Bovendien is de broer van Chris tandtechnicus, dus we hebben alle disciplines onder één dak. Zo zijn we dus van bekenden, collega’s en sportvrienden tot zakenpartners geworden!’

Tekst: Bart Le Roux Fotografie: FotostudioMarks.nl Meer info? www.andersmf.nl

Chris: ‘Vóór de overname werd het versturen en innen van de rekeningen door een andere factoringpartner verzorgd. Wij hoorden echter dat het bij Anders Medical Factoring echt letterlijk ánders aangepakt wordt;

een prettigere benadering van de patiënt. Dat was precies wat we zochten, want dat vinden wij echt heel erg belangrijk, en we horen die vriendelijke ervaring nu ook terug van onze patiënten. Ook de gemakkelijke manier van factureren per e-mail sprak ons aan, net als het gratis gebruik van iDeal, de gratis betalingsregeling en de speciale patiëntenwebsite mijnAndersnota.nl. Ze zijn gewoon écht patiëntvriendelijk!’ Elvis: ‘En natuurlijk is het voor óns ook fijn dat de factoring goed geregeld is. Wat wij heel prettig vinden is dat Anders Medical Factoring hoe dan ook uiterlijk na vijf weken uitbetaalt. Vaak al eerder. Daardoor heb je een constante cashflow, en hoef je je geen zorgen te maken over je overheadkosten en dergelijke. En zo komen we weer op die fitness terecht: minstens zo belangrijk als lichamelijk fit blijven, is het voeren van een gezonde bedrijfsvoering!’

KNMT en ANT samen sponsor van de Dental Runners

Naast de KNMT wordt ook de ANT vanaf dit jaar hoofdsponsor van de Dental Runners. De Dental Runners is een hardloopteam van onder andere tandartsen, kaakchirurgen, orthodontisten en studenten Tandheelkunde. Jaarlijks doet het team mee aan de Roparun, een estafetteloop van meer dan vijfhonderd kilometer van Parijs en Hamburg naar Rotterdam, dat plaatsvindt in het pinksterweekend. Met hun deelname brengen de lopers geld bijeen voor de strijd tegen kanker.

Tandartsen voor kankerpatiënten: dat is het motto van de Dental Runners. Hoe meer steun ze uit de tandheelkundige wereld krijgen, hoe groter de steun die ze kankerpatiënten kunnen bieden. Dankzij een donatie van de Dental Runners is onder andere het kookboekje Als eten even moeilijk is voor patiënten met hoofdhalskanker tot stand gekomen. De voorzitters van beide beroepsorganisaties – Wolter Brands en Jan Willem Vaartjes – zijn blij dat hiermee duidelijk zichtbaar is dat men regelmatig goed kan samenwerken, zeker voor een goed doel zoals de bestrijding van kanker.

Mondzorgbreed evenement De ANT is van mening dat dit goede doel zo breed mogelijk gesteund moet worden. Dit is een mondzorgbreed evenement dat brede maatschappelijke steun verdient. De ANT is daarom verheugd te melden dat in goed overleg met de KNMT, de ANT mede-hoofdsponsor is van de Dental Runners. 40 Dentz

Over de Roparun De Roparun is een estafetteloop van meer dan 500 kilometer van Parijs en Hamburg naar Rotterdam waarbij mensen, in teamverband, een sportieve prestatie leveren om op die manier geld op te halen voor mensen met kanker. Een Roparun-team bestaat uit maximaal 8 lopers die ieder gemiddeld zo’n 65 kilometer lopen, oftewel meer dan 1,5 marathon. Daarnaast bestaat een team uit minimaal 2 fietsers en een aantal mensen voor de begeleiding. Denk aan chauffeurs, verzorgers, cateraars en wegkapiteins. Aan de Roparun doen jaarlijks ruim 300 teams mee. De teams zijn zelf verantwoordelijk voor de invulling van deze taken en gemiddeld bestaat een team uit 25 personen. Sinds 1992 is al meer dan 62 miljoen euro voor kankerpatiënten bijeen gelopen.

Dental Runners Dental Runners doet in 2017 voor de zesde keer mee met de Roparun, een estafetteloop

Het Dental Runners-team van 2016

van Parijs/Hamburg naar Rotterdam die traditioneel in het pinksterweekend (3 tot 5 juni 2017) plaatsvindt. Het team bestaat uit tandartsen en mensen die op een bepaalde manier verbonden zijn aan de tandheelkunde. Dit zijn onder andere medewerkers van de KNMT, ANT en andere tandheelkundig gerelateerde bedrijven.

zijn via de Dental Runners beschikbaar gesteld aan de Roparun. Op 19 mei vindt het congres Tandheelkunde aan de Maas plaats op de SS Rotterdam. Voor elke congresinschrijving draagt dit congres 10 euro bij aan de sponsoractie van de Dental Runners.

Acties

Het Dental Runners-team houdt u graag op de hoogte over de ontwikkelingen naar aanloop van de Roparun. U kunt ze volgen via de Facebookpagina Dental Runners team 200.

Naast de sportieve inspanning moet er een inspanning geleverd worden om geld op te halen voor het goede doel. Teams doen dit door het organiseren van allerlei acties. De leden van een team zijn ook verplicht Roparun-loten te verkopen waarvan de opbrengst ten goede komt aan het doel. Het Middagcongres Topsport en mondblessures bij het Erasmus Medisch Centrum van 24 maart is een voorbeeld van een actie. De sprekers voor dit congres leverden kosteloos hun bijdrage aan het congres. De opbrengsten

Volg het team

Sponsoren Voor het goede doel zijn de Dental Runners altijd op zoek naar sponsoren. Het team doet een beroep op tandartsen en dentale bedrijven om het goede doel te ondersteunen. Wilt u graag een bijdrage leveren aan de Dental Runners? Neem dan contact op met de Dental Runners via roparun@ant-tandartsen.nl. Dentz 41

COLUMN

Foto: Geek Zwetsloot

There are lies, big lies... en de AMvB-taakher

42 Dentz

Het is nog niet eens Pasen in het jaar van de haan en de haan heeft al minstens drie keer gekraaid. Wat is het geval? Ondanks tien jaar voorbereiding realiseerde het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zich pas begin 2016 dat er ook nog snel naar de curricula van de opleidingen moest worden gekeken. Maar, daar heb je wel de curricula voor nodig. Die dus snel opgevraagd op de meest logische plaats: de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten (NVM), de club die zo graag in artikel 3 Wet BIG wil belanden. Helaas zijn de curricula van de hogescholen Mondzorgkunde het best bewaarde geheim in de Nederlandse mondzorg. Zelfs een oester zou jaloers worden op zoveel geslotenheid. Dus de NVM kreeg de documenten niet te pakken. Gelukkig had de NVM nog wel een aardig documentje op de plank liggen van Det Odontologiske Fakultet waarin keurig beschreven staat hoe het mondzorgonderwijs in Lapland is geregeld. En Lapland ligt net iets boven Groningen, dus misschien zouden de ambtenaren erin trappen. En laat nou de mondhygiënist in Lapland bevoegd zijn om ‘zelfstandig röntgenfoto’s te indiceren en te maken en uiteraard de diagnose te stelten (sic)’, zo schrijft de NVM blijmoedig in een begeleidende brief. Bingo! Precies de ontbrekende informatie die VWS nodig had om de Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) sluitend te krijgen. Nu is Lapland een leuk land. Er is bijvoorbeeld een haal- en brengservice voor de jeugd met door rendieren getrokken arrensleeën. En er komen hele leuke sprookjes vandaan. Maar helaas is de mondzorg in Nederland beland in de fase van keihard evidence based beleid en onze politici willen niet voor het lapje gehouden worden en al helemaal niet met een lapmiddel-AMvB. En omdat de ANT

zijn pappenheimers kent, is een WOB-verzoek de aangewezen weg om de evidence boven tafel te krijgen.

Alternatieve feiten Er zijn dus geen curricula boven tafel gekomen, zo blijkt uit ons WOB-verzoek. Probleem is echter dat VWS overal verkondigd heeft dat de curricula objectief naast elkaar gelegd zijn en dat de AMvB op de conclusies daarvan gebaseerd is. Je vraagt je bijna af of er misschien onder in een la nog een setje uit 2006 heeft gelegen. Helaas zijn de onderliggende documenten kennelijk verdwenen. Gecrashte harde schijf, te ijverig doorgelakt? We zullen het nooit te weten komen. Voor minister Schippers is het Ministerie van VWS op de valreep toch nog het Mysterie van VWS geworden. Dan blijft alleen over het opnieuw uitvragen van de ontbrekende informatie, ditmaal wel rechtstreeks bij alle universiteiten en hogescholen. En wat blijkt? De universiteiten zijn niet in staat om het academisch denken werkniveau van hun studenten eenvoudig in een curriculum te vatten. En als de universiteiten dat nu niet kunnen, konden ze dat een jaar geleden ook niet, zou je denken. Maar waar is dan die hele AMvB op gebaseerd geweest? In ieder geval niet op enige vorm van evidence. De NVM dacht dat de AMvB al in kannen en kruiken was met de volle steun van de minister. En mijn nachtegalen hebben nooit het onderste uit de taakherschikkingskan willen hebben. Alleen maar de room die bovenop dreef. Maar van VWS moesten ze toch de kan helemaal leeg drinken. En dan loop je het risico dat je inderdaad het lid op de neus krijgt. Een prachtig gezegde stelt dat als je begint met het vertellen van leugentjes je maar beter

Wilfred Kniese, vicevoorzitter ANT

schikking een heel goed geheugen kan hebben. Moraal van het verhaal: al is de leugen nog zo snel, het WOB-verzoek van de ANT achterhaalt hem wel. Skål!

De nieuwe norm in reiniging en desinfectie!

Betere hygiëne, meer capaciteit, meer zekerheid

Can KNMT please be second Zet u schrap: de KNMT gaat voortaan brutaler worden. Er wordt niet langer gelikt en gekwispeld maar er wordt harder geblaft en voorzichtig gebeten. De ambtenaren zullen sidderen in hun stoel. Alleen het VC moet er nog een plasje overheen doen. Maar het past wel bij de nieuwe vereniging 2.0. Na honderd jaar werd het natuurlijk ook wel tijd. De ANT bestaat twintig jaar, is al bij versie 7.3 en blaft en bijt dat het een lieve lust is. Toch komt het voor ons allemaal wat laat. We hadden de afgelopen negen maanden best wat extra steun kunnen gebruiken om het dossier taakherschikking in goede banen te leiden. Dus als u mij vraagt: kan de KNMT alsjeblieft tweede zijn, dan luidt mijn ruimhartige antwoord: wat mij betreft wel. Maar als het om de belangenbehartiging in de Nederlandse mondzorg gaat, is en blijft ANT de nummer één. En dat is een feit, neemt u dat van mij aan.

GRATIS starterskit Miele ProCare Dent*

Miele thermodesinfectoren overtuigen met perfecte reinigingsresultaten en een grote capaciteit. De nieuwe generatie staat garant voor maximale hygiëne en veiligheid tijdens de verwerking van uw kostbare instrumenten. • Krachtige gepatenteerde spoeltechniek door een frequentiegestuurde circulatiepomp met geïntegreerde verwarming • Optimale reiniging door verbeterde rekken en inzetten • Minder verbruik van water, energie en chemie door toepassing van specifieke programma‘s en EcoDry • Hoge betrouwbaarheid van het proces door nieuwe uitgebreide controlefuncties Voordelen waar u dagelijks plezier van heeft! Info: (0347) 37 88 84 www.miele-professional.nl * Bij aankoop van een Miele thermodesinfector.

Kindertandheelkunde

in Ecuador Met de ANT Van Nouhuysbeurs op buitenlandstage

Yoica ten Brincke en Anouk van ’t Hof beginnen én eindigen hun studie Tandheelkunde aan ACTA sámen. De twee studiegenootjes stonden samen op de prekliniek, schreven samen hun bachelorscriptie en waren ruim drie maanden lang volledig op elkaar aangewezen tijdens hun buitenlandstage in Ecuador tijdens hun masterfase.

Wat hebben jullie in Ecuador gedaan? Anouk van ’t Hof: ‘We hebben deelgenomen aan een lopend onderzoek voor onze masterscriptie; een gerandomiseerd klinisch onderzoek naar minimal intervention behandeltechnieken van melkelementen bij schoolkinderen tussen de zes en acht jaar. We hebben, naast het toepassen van deze technieken (ART, UCT en fluoridelak), deze kinderen ook geholpen waar nodig. Hoewel ACTA ons een goede basis geeft, hebben we hier ervaring opgedaan die ons de rest van onze carrière zal helpen. Het ging niet altijd van een leien dakje.’ Noem eens een voorbeeld? Yoica ten Brincke: ‘Maycol was een van onze patiëntjes. Toen hij de behandelkamer binnenkwam, wilde hij eigenlijk niet. Zijn handjes gingen veelvuldig naar de instrumenten. Zijn beentjes en hoofd wiebelden alle kanten op en zijn tong, die was werkelijk een meester 44 Dentz

in alles uit de mond werken. Hierdoor was het cariësvrij maken van het melkelementje een moeilijke klus. De taal vormde een barrière en het feit dat een vijfjarig jongentje niet begrijpt wat er gebeurt, maakt het er ook niet makkelijk op. De vorige keer moest hij vreselijk huilen, maar we merkten dat de rustige aanpak tijdens de tweede controle een uitkomst bood. We hebben hem voor een minuut rustig kunnen krijgen en we hadden er vier handen voor nodig, maar de ART-vulling kregen we erin. Ontzettend trots op de prestatie die hij geleverd heeft, liep Maycol het klaslokaaltje, onze behandelkamer, weer uit. Wij waren ook wel een beetje trots op onszelf.’ Was het een voordeel om met z’n tweeën in Ecuador te zijn? Yoica: ‘Ja, zeker! We hebben alles samen gedaan, zonder enige assistentie. Uiteraard heb je wel contact met ACTA via de mail en gelukkig gaat

Yoica ten Brincke (links) en Anouk van ’t Hof (rechts)

dat heel snel, maar daar ter plekke waren we echt op elkaar aangewezen.’ Hebben jullie nog wat van het land kunnen zien? Yoica: ‘Ecuador is niet zo groot; je hoeft geen enorme afstanden af te leggen om een goede indruk van het land te krijgen. Zodra we op vrijdag klaar waren, hebben we de bus gepakt zodat we op zaterdag en zondag wat van het land konden zien. Na onze stage zijn we langer in Zuid-Amerika gebleven en hebben we de Galapagoseilanden bezocht en zijn we per bus door Peru getrokken.’ Wat zullen jullie nooit vergeten? Anouk: ‘De patiëntjes: dat waren echt stoere kinderen. Zo was er een meisje van vijf, die elke dag even bij ons kwam kijken. “Doctora,

De ANT Van Nouhuysbeurs

doctora”, riep ze dan. Dat was heel gezellig, totdat we haar gingen behandelen. We moesten vrijwel al haar kiezen trekken. Maar de dag erna kwam ze weer vrolijk bij ons langs.’ Yoica: ‘Of een jongetje van zeven die kwam vertellen dat zijn kies pijn deed. Toen wij uitlegden dat de kies getrokken moest worden, zei hij zonder blikken of blozen dat dat maar moest. Ik heb volwassen mannen gezien die op zo’n moment liever terug naar huis wilden.’ Welke hindernissen hebben jullie moeten nemen? Anouk: ‘Kinderen die te jong waren om de behandeling te begrijpen, verkeerde volgorde van behandelen, kiesjes die moeilijk te beoordelen waren zonder röntgenfoto’s, kiesjes die zó rot waren dat ze amper te trekken waren, de weinige materialen en faciliteiten, het werken zonder elektriciteit, afzuiger en water, waren hindernissen, maar we hebben er in Ecuador mee leren omgaan.’

De ANT Van Nouhuysbeurs is voor studenten Tandheelkunde die tijdens hun studie in het buitenland een stage lopen. De beurs is vernoemd naar Herman van Nouhuys, de oprichter van de ANT. De ANT stelt per faculteit Tandheelkunde twee beurzen van 500 euro beschikbaar. In verband met de verhouding in aantal studenten worden er voor ACTA twee extra beurzen beschikbaar gesteld. Dit betekent dat de ANT in totaal acht beurzen per jaar geeft. Informatie: www.ant-tandartsen.nl/studenten

Wat hebben jullie mee naar huis genomen? Yoica: ‘Ervaring. We zijn in een korte periode veel gegroeid. Je wordt heel flexibel; je hebt weinig en je moet bepaalde keuzes maken die je baseert op beperkte informatie.’ Anouk: ‘Buiten het feit dat we nu beter, efficiënter en sneller zijn geworden in het behandelen, heeft het ons ook een ontzettende dosis zelfvertrouwen gegeven.’ Dentz 45

Ergo ponystoelen Plezier in uw job dankzij ergonomische perfectie

Comfort

Balance

Contrast Voor een stralende, witte lach zonder zorgen

Populair

Opties: • • • • • •

Open of gesloten zitting Diverse kleuren Rugleuning Voetbediening Kantelmechanisme Personalisering

• Voor dagelijks gebruik • Voor thuis onder goedkeuring van een tandarts • Voor in de tandartspraktijk

Vraag nu een gratis proefplaatsing op maat

Vraag nu naar uw partnerdeals

0416 65 12 12

W W W.E RG OSP. NL

W W W. CON T R A S T EUROP E. BE

Wereldwijd verdeler

Contrast

Nascholingsaanbod Wie leert, die blijft bij. Het is een open deur, maar één die niet te onderschatten is. Competenties op peil houden, kennis bijspijkeren en nieuwe inzichten krijgen zijn een must voor elke tandheelkundige professioneel. U vindt in Dentz daarom een overzicht van workshops, lezingen en congressen. Teddy Bear Hospital 10 tot 13 april 2017 Op verschillende locaties www.ifmsa.nl/projecten/teddy-bear-hospital ANT Avondcursus BHV (1/2) 13 april 2017 ANT-kantoor, Amsterdam www.ant-tandartsen.nl Imagina Dental 13 tot 15 april 2017 Monte Carlo, Monaco www.imaginaadental.org ANT Dagcursus BHV 15 april 2017 ANT-kantoor, Amsterdam www.ant-tandartsen.nl

Preventie Academie Ivoren Kruis, Naarden www.ivorenkruis.nl/Preventie-Academie.html Tandheelkunde aan de Maas 19 mei 2017 SS Rotterdam, Rotterdam www.tandheelkundeaandemaas.nl ANT Workshop “Behandelplan voor uw praktijk-masterclass” 24 mei 2017 ANT-kantoor, Amsterdam www.ant-tandartsen.nl Kickstart 360° 26 mei 2017 EYE Filmmuseum, Amsterdam www.kickstart360.nl

Mondzorg kwetsbare ouderen 9 juni 2017 Preventie Academie Ivoren Kruis, Naarden www.ivorenkruis.nl/Preventie-Academie.html BioComp Rally 10 juni 2017 Kasteel Maurick, Vught www.biocomp.eu De endodontische opening revisited 13 juni 2017 Van der Valk Hotel, Zwolle www.nvve.com ANT Workshop “Declareren en ethiek” 22 juni 2017 ANT-kantoor, Amsterdam www.ant-tandartsen.nl

ANT Avondcursus BHV (2/2) 24 april 2017 ANT-kantoor, Amsterdam www.ant-tandartsen.nl

De endodontische opening revisited 29 mei 2017 Van der Valk Hotel, Akersloot www.nvve.com

Management van Gewoon Gaaf in de praktijk 23 juni 2017 Preventie Academie Ivoren Kruis, Naarden www.ivorenkruis.nl/Preventie-Academie.html

ANT Workshop “Samenwerkingsvormen voor tandartsen en ontwikkelingen voor zzp’ers” 11 mei 2017 ANT-kantoor, Amsterdam www.ant-tandartsen.nl

De endodontische opening revisited 30 mei 2017 Van der Valk Hotel, Nootdorp www.nvve.com

Congres Endodontische Complicaties 22 september 2017 RAI Congrescentrum, Amsterdam www.endocomplicaties.nl

ANT Workshop “Praktijkovername” 8 juni 2017 Van Lanschot, Amsterdam www.ant-tandartsen.nl

31ste Landelijke Standby Dag 4 november 2017 Beatrix Theater, Utrecht www.standbydag.nl

Preventie en management van cariës en erosieve gebitsslijtage 12 mei 2017

IQdent studieclubs

Visitatie

De ANT biedt met IQdent een platform voor intercollegiaal overleg voor álle tandartsen. De studieclubs bestaan uit acht tot twaalf deelnemers, die zes tot tien keer per jaar samenkomen. De deelnemers beslissen zelf hoe ze de studieavonden willen invullen. Bijvoorbeeld met een bespreking van een praktijkcasus of een discussie over dagelijkse knelpunten. Daarnaast kunt u ervoor kiezen om samen een van de Universitaire Modules door te nemen die de ANT speciaal voor IQdent heeft laten ontwikkelen. Ook kunt u een keuze maken uit een breed scala aan gastsprekers, met wie onderwerpen verder kunnen worden uitgediept. Informatie: www.ant-tandartsen.nl/iqdent

De ANT biedt een visitatietraject aan waarbij uw praktijk bezocht wordt door twee ANT-visiteurs. Na het bezoek ontvangt u een uitgebreide rapportage met tips en handvatten om uw kwaliteit en zorgverlening verder te verbeteren. Informatie: www.ant-tandartsen.nl/visitatie

De ANT is een CRKBO-geregistreerde instelling. Het aanbod is toegankelijk voor zowel ANT-leden als niet-leden. Deelnemers ontvangen opleidingspunten. Dentz 47

Als een eigen praktijk je einddoel is, bieden wij je de korte route Een eigen praktijk. Het ideaal van veel tandartsen. Heb jij ook die ambitie, dan kunnen we je bij Dental Clinics snel op weg helpen. We zijn namelijk op zoek naar tandartsen die het een uitdaging vinden om bij ons tandheelkundige leiding aan een praktijk te geven. Dental Clinics is een samenwerkingsverband van bijna 60 tandartsengroepspraktijken. In ons moderne teamconcept werken alle tandheelkundige specialismen onder één dak samen. Waardoor we de best mogelijk zorg kunnen bieden. Als tandarts-directeur ben je bij ons eindverantwoordelijk voor de praktijk. Je zorgt

dat het behandelend team conform de tandheelkundige richtlijnen en het kwaliteitssysteem van de praktijk werkt. Maar je staat er niet alleen voor. Je doet dit samen met de officemanager die de operationele zaken regelt. En jullie worden ondersteund op het gebied van tandheelkundige kwaliteit en praktijkvoering. Met onze tandarts-directeuren wisselen we regelmatig kennis en ervaringen uit. Gezamenlijk bepalen we de richting van onze tandheelkundige zorg. Dat doen we met veel plezier en enthousiasme. Ook intern is ons motto: lachen is leven.

Geïnteresseerd in een nadere kennismaking, neem dan contact op met Diane Hannink 06 - 50 68 24 77 of mail naar werken@dentalclinics.nl

Congres Marga Ree

Gecalcificeerde wortelkanalen Perforaties Invasieve cervicale resorptie

Michiel de Cleen

Levensduur Afgebroken instrumenten Paro-Endo of Endo-Paro

www.endocomplicaties.nl

Vrijdag 22 september 2017, RAI Congrescentrum Amsterdam

Schrijf u nu in voor deze praktische congresdag

De kunst van hoogglans

BRILLIANT EverGlow® Flow Ò Ideale thixotropie Ò Goede bevochtiging Ò Beschikbaar in 3 opaciteiten Ò Perfecte partner voor het universele composiet BRILLIANT EverGlow

003275

everglow.coltene.com | www.coltene.com

NIE

TERRASOVERKAPPING TREBBIANO

De Trebbiano is het high-end model in de range van houten terrasoverkappingen. Met de robuuste afmetingen van het gelamineerde hardhout heeft deze terrasoverkapping een natuurlijke en duurzame uitstraling. Uniek vormgegeven waarbij het buitenaanzicht volledig haaks is en het glas zijn afschot heeft in de liggers. Deze overkapping is ook vrijstaand leverbaar.

GENIET EN BELEEF DE RUIMTE VAN DEPONTI WWW.DEPONTI.COM

Het keurmerk voor verantwoord bosbeheer

PRODUCT Cervitec Gel, mondverzorgingsgel met chloorhexidine De mondverzorgingsgel Cervitec Gel van Ivoclar Vivadent helpt om tanden, tandvlees, peri-implantaat weefsel en mondslijmvlies in goede gezondheid te houden. De gel bevat chloorhexidine, fluoride, xylitol en provitamine D-panthenol. Chloorhexidine vermindert de groei van bacteriële plak. Het aantal schadelijke bacteriën in de mond neemt af en ontstekingen verdwijnen. De adem is frisser. Fluoride versterkt de tanden. De ingrediënten provitamine D-panthenol en xylitol hydrateren en

conditioneren het tandvlees en slijmvliezen. Cervitec Gel ondersteunt de behandeling van gingivitis, mucositis, stomatitis prothese, periodontitis, peri-implantitis en in het geval van verhoogde kiemgetallen. De gel wordt aangebracht op het mondslijmvlies of op gebitsprothesen met een interdentale rager. Het kan ook gebruikt worden om de tanden te poetsen, in plaats van tandpasta. Informatie: www.ivoclarvivadent.nl

3M lanceert draadloze intra-orale scanner op een tablet De 3M Mobile True Definition Scanner kan geïntegreerd worden in de praktijk. Het compacte, ergonomische ontwerp is vergelijkbaar met een gewone tablet, zodat u in verschillende behandelkamers kunt werken. De scanner is geschikt voor kleine werkruimtes omdat u het apparaat monteert aan uw behandelunit, de wand of los op het

werkblad plaatst en zonder grote kar werkt. Met het touch screen werkt u bovendien hygiënisch. De patiënt ervaart een geavanceerde visualisatie van de gebitsanatomie, waardoor de voorgestelde behandeling beter kan worden begrepen én geaccepteerd. Informatie: www.3m.com

Microbrush Reflective Dry Tips Microbrush presenteert reflecterende parotispleisters die het werkgebied tijdens de tandheelkundige behandeling droog houden. Deze Reflective Dry Tips zijn zuigkrachtige celstofkussens die aan de binnenkant van de wangen direct vóór de grootste speekselklier geplaatst

worden en zo de preparatie beschermt tegen vochtigheid gedurende de vereiste periode. De pleisters hechten goed aan het slijmvlies en zijn zo elastisch, dat ze zich aanpassen aan de mimiek. Ze blijven op de daarvoor voorziene plek, slaan de vloeistof op zonder deze weer af

te geven en worden met de waterspuit verwijderd. De parotispleisters van Microbrush zijn verkrijgbaar in twee groottes en zijn uitgerust met een reflecterende coating. Hierdoor ontstaat meer helderheid en een beter zicht. Informatie: www.microbrush.com

Dentz 51

Uw pauze of avond goed besteden? Kies dan voor een Hands-on cursus van GC! 1. Glasiomeer: een duurzaam restauratiemiddel? Leerdoelen: • Klasse II conform richtlijnen GC • Fissuurverzegeling d.m.v. de mogelijke technieken (warmtetoepassing, vingerdruktechniek etc.) • Tips en Trics voor het vervaardigen van een duurzame restauratie met glasionomeer

4. Minimale interventie: Diagnose-Preventie-Restauratie Leerdoelen: • Kennis met betrekking tot de werking van Recaldent (Tooth Mousse/MI Paste Plus/MI Varnish) • Fissuurverzegeling d.m.v. de mogelijke technieken (warmtetoepassing, vingerdruktechniek etc.)

5. Vezelsterkte restauraties: Wat is de toegevoegde waarde?

VOOR U EN UW TEAM

Leerdoelen: • Materiaaleigenschappen en welk materiaal voor welke indicatie • Wat is noodzakelijk voor een goed resultaat? • Ontwerpen van de restauratie • Vervaardigen van een splint en een brug in anterieur gebied • Tips & Tricks

2. Bottom Up: endo gedaan! Wat nu? Leerdoelen: • Juiste keuze maken uit de beschikbare materialen betreffende verankering en opbouw • Ontwerpen en cementeren van de meest geschikte vezelstift • Directe opbouw maken met glasvezelversterkt composiet • Een direte esthetische restauratie vervaardigen

3. Composiet, de essentie • Het begrijpen van een nieuw kleurenconcept waarbij het natuurlijke als referentie dient. • Kleurbepaling a.h.v. “button techniek” en het vervaardigen van een eigen kleurensleutel • Vervaardigen van een Klasse IV • Vervaardigen van een composieten facing • Oppervlaktestructuur kunnen aanbrengen • Polijsten op hoogglans

6. Cementeren veneers Leerdoelen: • Keuze juiste hechtcement in relatie tot substraat • Hechten van een veneer met en zonder verkleuring • Tips & Tricks

Interesse? Neemt u dan contact op met GC Benelux, tel. 0031 (0)30 630 85 00, mail info@benelux.gceurope.com

PRODUCT Daglichteffect creëren met led en fotoprints Licht heeft effect op ons bioritme maar ook op onze stemming, perceptie en cognitie. Het kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat mensen zich ontspannen en rustig worden. Beleving van de omgeving kan dus een rol spelen bij de behandeling van patiënten in de praktijk. Om meer daglicht, ruimte en natuur toe te voegen aan een praktijkruimte, is er de ledverlichting van Vision Ceiling. U kunt een natuurlijk daglichteffect creëren met behulp van licht en fotoprints. De verschillende lichtsterkten en kleurtemperaturen van led maken het mogelijk om in elke ruimte het juiste licht te creëren. Helder en functioneel voor een behandelkamer, zodat medisch personeel de juiste diagnose kan stellen. Sfeervol en comfortabel in publieksruimten, zodat patiënten zich op hun gemak voelen. Informatie: www.visionceiling.com

Heraeus Kulzer wordt Kulzer Vanaf juli 2017 zal dentaal fabrikant Heraeus Kulzer onder de nieuwe naam Kulzer verder gaan. Het nieuwe uiterlijk en logo van Kulzer zijn in maart tijdens de International Dental Show (IDS) in Keulen getoond. Drieënhalf jaar geleden nam het Japanse Mitsui Chemicals Group de dentale divisie van Heraeus over. Deze acquisitie leverde nieuwe marktmogelijkheden op voor He-

raeus Kulzer en genereerde nieuwe geografische en technologische samenwerking. Door de aankomende naamswijziging zal het bedrijf zich afscheiden van de vorige eigenaar en streeft Kulzer naar nieuwe groei. Mitsui Chemicals ondersteunt Kulzer in de nieuwe strategie en de uitbreiding op het gebied van producten en diensten. Informatie: www.heraeus-kulzer.nl

Online groothandel Basiq Dental sluit zich aan bij Betaalme.nu De dentale groothandel Basiq Dental heeft zich aangesloten bij Betaalme.nu, een initiatief dat ernaar streeft dat facturen van mkb-ondernemingen sneller betaald worden. Deelnemende bedrijven geven in een manifest aan hoe ze bijdragen aan snellere betaling van hun leveranciers uit het mkb, die daardoor meer financiële armslag krijgen. Betaalme.nu streeft ernaar om voor het Nederlandse mkb 2,5 miljard euro vrij te maken uit openstaande facturen. Minister Kamp van Economische Zaken: ‘Een tijdige betaling van opdrachtgever aan de leverancier is essentieel. Vooral bij mkb-bedrijven zorgt een betalingsachterstand voor tegenvallers. Daarom zet de overheid zich in voor het bevorderen van kortere betaaltermijnen via Betaalme.nu. Ik heb waardering voor de inzet van de partijen die zich bij Betaalme.nu hebben aangesloten en roep andere grote bedrijven op dit voorbeeld te volgen. Dat stimuleert de

economische groei en de werkgelegenheid in ons land. Bovendien laten bedrijven zien dat ze maatschappelijk verantwoord ondernemen.’ Informatie: www.betaalme.nu

Dentz 53

Respecteert uw behoeften. Vandaag en morgen.

De Nr. 1 on e n prov. kr

voor ens* & brugg

NIEUW

Luxatemp. Ieder heeft zijn favorieten. Al ruim 20 jaar geleden zette Luxatemp de nieuwe standaard voor zeer nauwkeurig en esthetisch provisorisch K&B materiaal. Sindsdien heeft DMG haar productlijn voor tijdelijke voorzieningen verder uitgebouwd â&#x20AC;&#x201C; met specifieke varianten voor de verschillende wensen in de praktijk. Elk produkt van de Luxatemp familie biedt *Marktaandeel USA in 2012 volgens Marktonderzoeksbureau Strategic Data Marketing.

kwaliteit en unieke resultaten, waar Luxatemp al jaren wereldwijd voor staat. www.dmg-dental.com

Onderscheidingen voor Luxatemp Star, wordt in de USA onder de naam Luxatemp Ultra aangeboden.

De nieuwe W&H Implantmed weet wat implantologen en chirurgen nodig hebben. Behoeften en eisen kunnen veranderen. Dat kan de W&H Implantmed ook : het draadloos voetpedaal, de LED+ motor en de W&H Osstell ISQ module zijn allemaal verkrijgbaar als optioneel accessoire. Upgrade op elk moment â&#x20AC;&#x201C; voor vandaag en voor morgen!

W&H Benelux, Reepkenslei 44, B-2550 Kontich t +32 (0)475 51 63 63, office.benelux@wh.com, wh.com

TANDARTS & HOBBY De gemiddelde tandarts wordt met werkweken tussen de zestig à tachtig uur volledig opgeslokt door de agenda. Hoe laadt hij of zij zich weer op?

Patrick Vadasz Liza Leijenhorst

tig en rustgevend. Bij controles heb ik dat niet, dat vind ik geestelijk veel inspannender. Het feit dat zo’n behandeling moeilijk is, vind ik ook leuk. En er komen hightech spulletjes bij kijken, daar houd ik van. Ik denk sowieso dat het besluit om Tandheelkunde te gaan studeren een geniale keuze was. Het is een technisch vak met een menselijke kant. Het mooie van ons vak is dat we altijd een oplossing hebben en bijna altijd nog een goede oplossing ook.’

Waarom wordt u zo blij van moeilijke endo’s? Patrick Vadasz: ‘Ik ben soms anderhalf uur geconcentreerd bezig en dat ervaar ik als pret-

Hoe kwam u erbij om een stopknop voor patiënten te maken? ‘Zelf werk ik altijd met de microscoop. Daardoor

Foto: Mattie Braun

Annemiek Voermans en Patrick Vadasz

Waar tandarts Patrick Vadasz echt van tot rust komt? Van zijn specialisatie, gecompliceerde endo’s én mooie dingen knutselen. Zo haalde hij onlangs de landelijke media met zijn noodknop voor patiënten en was hij medeontwikkelaar van een spiegel die zichzelf schoon blaast. Van een oud Mercedes-busje bouwde hij zelf een camper en nu die rijdt, sleutelt hij aan een Citroën Méhari. Ondertussen zit zijn hoofd vol nieuwe uitvindingen.

Dentz 55

Airrotor reparatie voor 135 euro 6 maanden garantie op uitgevoerde reparatie Alle rotoren zijn voorzien van keramische lagers! Onze rotoren worden geproduceerd in de E.U. 24 uurs-service Wij repareren bijna alle modellen airrotors

www.airrotorshop.eu

Weg van Rollecate 17

8325 CP Vollenhove

Tel: 0527-241782 / 06-53214620

www.zeelte.nl

Info@zeelte.nl

Winstpakker, Karl Kaps K900 inclusief LED plus Variflex-100 Nu inclusief gratis camera systeem t.w.v. â&#x201A;Ź 2.800,00 excl. Btw Wij willen u graag de mogelijkheden van de Karl Kaps microscoop laten ontdekken. Onze proefplaatsingen zijn altijd gratis. U bent natuurlijk ook van harte welkom in onze showroom in Vollenhove. Bel ons gerust voor demonstratie en advies.

KAPS-Variflex-100 voor een nog betere ergonomie!

TANDARTS & HOBBY word je blikveld heel klein en zie je de omhoog gestoken hand van de patiënt niet als hij pijn heeft. De stopknop is een idee van Freddy Heineken. Hij had een ontzettende hekel aan de tandarts en vond dat de tandarts een knop zou moeten hebben waarmee de patiënt die akelige boor zou kunnen stopzetten. Ik vond het een aardige anekdote en raar dat zo’n knop er nog niet was. Ik heb de techniekkant van de knop uitbesteed, want de knop haalt de stroom van de unit af en ik vind de unit iets te duur om kapot te maken. De partij die het onderhoud verzorgt, heeft de knop geïnstalleerd. De monteur, Jan Croonen, kon er wel om lachen.’ En toen was uw noodknop ineens nieuws? ‘Ik ken een jongen die bij De Gelderlander werkt en stuurde hem een berichtje. Het leek me leuk om met iets positiefs over tandartsen in het nieuws te komen. Hij bleek inmiddels bij RTL Nieuws te werken en toen werd mijn knop ineens landelijk nieuws. Ik vond die aandacht wat overdreven, die knop is maar een geintje. Al was het wel leuk om bij radiodj Edwin Evers in de uitzending te komen.’ Hoe zit dat met de spiegel die u mee heeft ontwikkeld? ‘Ik ben gevraagd om een spiegel mee te ontwikkelen die zichzelf schoon blaast. Als je via de spiegel werkt, heb je als probleem dat je spiegel onder de spetters komt. Je kunt dan twee dingen doen: met beperkt zicht doorwerken of zorgen voor beter zicht. Het is hetzelfde als zonder ruitenwissers in een stortbui doorrijden of de ruitenwissers aanzetten. De meeste tandartsen rijden goed zonder ruitenwissers, maar met ruitenwissers rijden ze nog beter. Ik had bij de ontwikkeling een vinger in de pap omdat ik altijd

Patrick Vadasz studeerde Tandheelkunde in Nijmegen en begon zijn carrière met waarnemingen. Hij is samen met zijn vriendin en tandarts Annemiek Voermans praktijkeigenaar van Tandwerk, de voormalige praktijk van Voermans’ vader. Daarnaast werkt Vadasz één dag bij Vreugdenhil Tandartsen in Geldermalsen waar hij de gecompliceerde endo’s voor zijn rekening neemt.

met de microscoop werk. Het is een mooi product geworden, alleen loopt het nog niet zo hard.’ En dan heeft u ook nog tijd om een eigen camper te bouwen? ‘Ik stond op het punt om er één te kopen van een vriend, maar hij kon er geen afstand van doen. Toen ben ik gaan zoeken naar zo’n zelfde Mercedes-busje, een 508 uit 1977. Ik zocht de variant met ramen rondom en vond ’m uiteindelijk bij de brandweer in Berlijn. Het busje deed dienst als radiowagen bij calamiteiten en had daardoor maar 40.000 kilometer op de teller. Hij was nagenoeg puntgaaf omdat hij bijna altijd binnen stond. Mijn vriendin en ik zijn samen begonnen om er een camper van te maken. We zijn vrij roekeloos begonnen. We hebben hem helemaal leeggehaald, zodat je er dwars doorheen kon kijken. Daarna hebben we ’m technisch in een perfecte conditie gebracht. We wilden ook zonnepanelen op het dak en een grote omvormer voor telefoonopladers en het koffiezetapparaat. Elk vrij uurtje hebben we gesleuteld. Elke avond, elke vrije dag, elke vakantie. Maar daardoor konden we wel na elf maanden met onze camper naar Spanje.’ Vindt u het stiekem niet jammer dat hij klaar is? ‘Hij is nooit echt helemaal klaar, want dingen kunnen altijd beter. Ik heb laatst de wielen vervangen omdat de velgen versleten waren. Maar het grootste deel is inderdaad klaar. Soms denk ik: zal ik er één bij nemen? Alleen is de handelswaarde te laag. De kosten die je ervoor moet maken, verdien je nooit meer terug. Ik sleutel nu samen met mijn zoons aan een wrakje van een Citroën Méhari uit 1972. Alle onderdelen daarvan zijn nog te koop.’ Wat staat er nog op uw verlanglijstje? ‘Er zitten zoveel ideeën in mijn hoofd dat ik denk dat er nog wel een keer een uitvinding van mij op de markt komt. Ik heb een idee waar ik erg in geloof, een apparaatje voor de tandheelkunde. Helaas krijg je met zoveel regelgeving te maken dat het haast niet te doen is. Misschien stap ik er mee naar een fabrikant en dan moet die het maar gaan maken.’ ■ Dentz 57

Op het labo in

New York Met de ANT Van Nouhuysbeurs op buitenlandstage

Luuk Crins wilde voor zijn masterstage naar een Engelssprekend land, om zijn academische taal te verbeteren. Hij maakte in New York veel uren op het laboratorium, maar zag ook hoe Donald Trump de nieuwe president van The States werd, welke impact dat had op de stad en bracht zijn weekenden door in de vele musea die New York telt.

Wist je waar je terecht zou komen in New York? Luuk Crins: ‘Ja. Via mijn supervisor op de universiteit in New York kon ik een kamer huren in Lower East Side Manhattan, bij een Braziliaanse man. Hij had een driekamerappartement en verhuurde – om wat extra inkomsten te genereren – twee kamers, één aan mij en één aan een Braziliaanse dame. De huur kostte mij ongeveer duizend dollar per maand.’ Wat heb je er gedaan? ‘Ik maakte deel uit van een onderzoeksgroep op het laboratorium voor biomaterialen en biomimetica. De groep bestond uit een tandarts, chemici en enkele labtechnici en zij hebben me geholpen met het uitvoeren van het onderzoek voor mijn masterscriptie. Er is in Nijmegen een apparaat ontworpen dat beoogt mechanische vermoeiing te simuleren. Om deze nieuwe techniek te toetsen aan bestaan58 Dentz

de technieken heb ik verschillende directe composieten in verschillende uitvoeringen voor beide technieken vermoeid; een tijdrovende bezigheid.’ Wat heb je geleerd? ‘De onderzoeksgroep heeft mij deel laten uitmaken van meerdere experimenten, zodat ik met meerdere technieken, materialen en onderzoekers in aanraking kwam. Het deed mij inzien dat binnen elke wetenschappelijke oriëntatie, resultaten nieuwe vragen oproepen. En, ik ben nog meer gaan nadenken over de toekomst van mijn tandheelkundige carrière.’ Heb je wat van New York kunnen zien? ‘Door de week was ik veel op het laboratorium. Ze beginnen pas om half tien ’s ochtends, maar werken door tot ongeveer acht uur ’s avonds. In de weekenden heb ik veel musea bezocht en in de kerstvakantie is mijn vriendin ruim

Luuk Crins

twee weken op bezoek geweest en hebben we een tripje naar Washington gemaakt.’ Je was in de stad tijdens de Amerikaanse verkiezingen; een once in lifetime opportunity! ‘Dat klopt! De periode voor de verkiezingen was heel ontspannen. New York is democratisch en alle peilingen wezen uit dat Hillary Clinton zou winnen. Op de verkiezingsdag ben ik naar Rockefeller Plaza gegaan om op een groot scherm de uitslagen te volgen. Toen er steeds meer kiesmannen voor Trump kwamen, sloeg de sfeer langzaam om in onbegrip en het werd zelfs een beetje grimmig. Op het laboratorium is een overgrote meerderheid van de medewerkers niet-Amerikaans, maar desondanks was het een hot topic. De secretaresse had haar dochter meegenomen naar het democratische kamp. Zij was in de overtuiging dat Hillary zou winnen en daarmee de eerste vrouwelijke president van

Amerika zou worden. Helaas werd het een desillusie: ze vertelde me dit met tranen in haar ogen.’ Waar liep je tegen aan tijdens je stage? ‘Alles regelen: zelf je visum aanvragen, ticket boeken, verblijf regelen, et cetera. Je bent afhankelijk van de documentatie die je moet opsturen naar onder andere de Amerikaanse ambassade en dat kost veel tijd. Dat heeft wel voor vertraging gezorgd.’ Hoe kijk je terug op je stage? ‘Het heeft voor een verbreding van mijn tandheelkundige kennis gezorgd. Door de stage weet ik zeker dat ik een affiniteit heb met research. Ik heb mijn opleiding bijna voltooid en voel ik me klaar voor de volgende stap. De wetenschappelijke buitenlandstage heeft hier enorm aan bijgedragen. Ik kan het iedereen aanraden!’ Dentz 59

minilu – de betere onlineshop!

n Meer da 25.000 ikelen merkart tijk en k a r p r o vo rium laborato

• Superaanbiedingen • Persoonlijke favorietenlijst • Omvangrijke bestelgeschiedenis • Intuïtieve zoekfunctie • 24-uurs levering • Meer dan 10.000 tevreden klanten

Word mijn vriend! VDV_minilu.0374.Anzeige_Dentz_NL_190x135_RZ.indd 1

21.03.17 12:22

Denkt u aan verhuizen? verbouwen?

Larix Dental Concepts Uw betrouwbare partner Sterilisatie RI&E dossier KEW keuring Protocol maken Behandelstoelen Röntgen 2D & 3D Installatie-tekening Installatie-te Watercircuit testen en certificeren

NVvE On Tour De endodontische opening revisited

Zwolle

Akersloot

Den Haag

® Distributed by ICX Implants B.V.

Het FAIRE Premium Implantaat P

MAXIMALE KWALITEIT, FAIRE PRIJZEN, TRANSPARANTIE!

13-06

29-05

30-05

WIJ OVERTUIGEN AL 14 JAAR MET STABIELE PRIJZEN VOOR EEN PREMIUM DUITS/SWITSERS IMPLANTAATSYSTEEM! Fris uw kennis op! Laat u informeren over zaken die u met regelmaat in uw praktijk tegenkomt. De NVvE gaat On Tour met praktijkgerelateerde onderwerpen en casuïstiek. Dit voorjaar is het thema ‘De endodontische opening revisited’. De nieuwe opties voor kanaalinstrumentatie, irrigatie en vulling betekenen dat de endodontische opening kleiner mag zijn dan vroeger. En wat is de invloed op het succes van de wortelkanaalbehandeling en de breukresistentie van het element, en welke restauraties zijn geschikt? Schrijf u nu in via onze site: www.nvve.com. Voor leden van de NVvE zijn deze avonden gratis. Als niet-lid betaalt u € 95,- en deelname wordt gehonoreerd met 2 KRT-punten. Wij begroeten u graag op een van de avonden!

De spreker: Dr. Hagay Shemesh Hoofd opleiding tandartsendodontoloog aan ACTA Kies de avond bij u in de buurt

Schrijf u in!

Inschrijving geschiedt op volgorde van aanmelding. Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar per locatie.

Boodtlaan 10 · 1796 BE De Koog · Tel.: 0222 - 76 90 11 E-mail: info@icx-implants.nl · Web: www.icx-implants.nl

Het gamma

SEPTANEST

速

De eerste keuze van tandartsen met meer dan 150 miljoen injecties per jaar*. Goedgekeurd door 70 gezondheidsinstanties verspreid over de hele wereld. Septanest 速 is 100% latex-vrij en verdient alle vertrouwen.

The smart choice

Wij kunnen u helpen met het beheren van alle aspecten van de pijn.

*Septanest wordt in andere landen gecommercialiseerd onder de namen Septocaine速 en Medicaine速.

SeptaneSt n - 40 mg/ml + 5 µg/ml, oplossing voor injectie. SeptaneSt Sp - 40 mg/ml + 10 µg/ml, oplossing voor injectie. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL: SeptaneSt n 40 mg/ml + 5 µg/ml, oplossing voor injectie – SeptaneSt Sp 40 mg/ml + 10 µg/ml, oplossing voor injectie KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING: elke patroon bevat 1 of 1,8 ml steriele oplossing voor injectie. SeptaneSt n: 1 ml oplossing bevat 40 mg articaïnehydrochloride en 5 µg adrenaline als adrenalinetartraat. 1,8 ml oplossing bevat 72 mg articaïnehydrochloride en 9 µg adrenaline als adrenalinetartraat. SeptaneSt Sp: 1 ml oplossing bevat 40 mg articaïnehydrochloride en 10 µg adrenaline als adrenalinetartraat. 1,8 ml oplossing bevat 72 mg articaïnehydrochloride en 18 µg adrenaline als adrenalinetartraat. Hulpstoffen met bekend effect: Dit geneesmiddel bevat 0,50 mg/ml natriummetabisulfiet (e223), 1,60 mg/ml natriumchloride, 0,25 mg/ml natriumedetaat en natriumhydroxide (voor aanpassing van de pH).

Adverteerdersindex Anders Medical Factoring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Arseus Dental Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

FARMACEUTISCHE VORM: Oplossing voor injectie. THERAPEUTISCHE INDICATIES: SeptaneSt n en SeptaneSt Sp zijn bestemd voor geleidings- of infiltratieanesthesie bij tandheelkundige ingrepen. CONTRA-INDICATIES: Dit product MaG nOOIt voorgeschreven worden in de volgende gevallen: - Overgevoeligheid voor articaïnehydrochloride, adrenaline of voor één van de hulpstoffen. - Overgevoeligheid voor lokale anesthetica van het amidetype. - Het gebruik van adrenaline dient voorts te worden vermeden bij patiënten met hypertensie, cardiovasculaire aandoeningen, diabetes mellitus of hyperthyreoïdie en patiënten met overgevoeligheid voor sulfiet in de anamnese: vooral astmapatiënten kunnen hierop reageren met bronchospasmen en anafylactische shock. - articaïne mag niet worden gebruikt bij patiënten bekend met een deficiëntie in plasma cholinesterase activiteit. - patiënten onder de 4 jaar. BIJZONDERE WAARSCHUWINGEN EN VOORZORGEN BIJ HET GEBRUIK: Het wordt aanbevolen om de patiënt te bevragen naar zijn/haar fysieke conditie, de geneesmiddelen die momenteel gebruikt worden en allergische voorgeschiedenis alvorens articaine/adrenaline toe te dienen. accidentele intravasculaire injectie dient zoveel mogelijk te worden vermeden, bijvoorbeeld door te verifiëren of er geen bloed kan worden opgezogen via de injectie alvorens door te spuiten. als gevolg van accidentele injectie kunnen convulsies, onderdrukking van het centrale zenuwstelsel of hart-/ademhaling en coma, en uiteindelijk ademhalingsstilstand voorkomen. Daarom is het absoluut noodzakelijk om er zeker van te zijn dat de naald die gebruikt wordt voor de injectie niet in een bloedvat dringt. SeptaneSt n en SeptaneSt Sp bevatten sulfiet waardoor reacties van allergische aard bij daarvoor gevoelige individuen kunnen worden veroorzaakt. Deze reacties kunnen variëren van lichte astmatische aanvallen tot soms anafylactische shock. De producten dienen met voorzichtigheid te worden toegepast bij patiënten met een voorgeschiedenis van epilepsie. Wanneer adrenaline direct in de bloedbaan komt, kan het een sterk effect hebben op het hart en op de bloedvaten, vooral die van nieren en hersenen. Dit dient derhalve te worden voorkomen, en wel door vóór, en af en toe tijdens het injecteren even te aspireren om er zich van te vergewissen dat geen intravasculaire injectie plaatsvindt. Behalve overgevoeligheidsreacties als gevolg van de toediening van articaïne moet men ook bedacht zijn op kruisovergevoeligheid met andere lokale anesthetica van het amidetype. Ook is er voorzichtigheid geboden bij patiënten met ernstige leverfunctiestoornissen. een enkele keer wordt een neiging tot flauwvallen waargenomen bij het toedienen van de injectie. een psychische component is hierbij niet uitgesloten. Het is een snel voorbijgaand verschijnsel en het beste te bestrijden door het hoofd van de patiënt(e) omlaag te brengen. Het product dient met voorzichtigheid te worden toegediend bij patiënten met verminderde cardiovasculaire functies aangezien zij minder in staat zijn te compenseren voor functionele veranderingen geassocieerd met de verlenging van de aV-geleiding welke veroorzaakt wordt door locale anesthetica. De effecten van lokale anesthetica kunnen verminderd zijn indien de injectie plaats vindt in een ontstoken gebied. aanbevolen wordt het gebied te vermijden indien mogelijk. er is een kans op een positieve uitslag bij dopingcontroles uitgevoerd bij sporters. Het wordt aanbevolen dat de patiënt geen vast voedsel neemt totdat zijn/haar gevoel in de mond is teruggekeerd. BIJWERKINGEN: Bijwerkingen na de toediening van articaïne/adrenaline zijn gelijk van aard aan bijwerkingen die worden waargenomen met andere lokale anesthetica van het amide type/vasoconstrictoren. Deze bijwerkingen zijn, in het algemeen, dosis-gerelateerd en kunnen voortvloeien uit hoge plasmaspiegels veroorzaakt door overdosering, snelle absorptie of onopzettelijke intravasculaire injectie. Ze kunnen ook voortvloeien uit overgevoeligheid, idiosyncrasie, of verminderde tolerantie van de specifieke patiënt. ernstige bijwerkingen zijn in het algemeen systemisch van aard. De aanwezigheid van adrenaline verbetert het veiligheidsprofiel van het product door zijn sympathomimetische effecten. Bijwerkingen, louter te wijten aan het lokaal anestheticum, komen voor bij minder dan 1% van de patiënten die lokale anesthetica toegediend krijgen. Fysiologische effecten van zenuwblokkering kunnen echter wel vaak voorkomen, maar deze kunnen sterk variëren, afhankelijk van welk type blokkade is aangebracht. Men dient bedacht te zijn op overdosering aangezien de gevolgen hiervan ernstig kunnen zijn. Frequenties van bijwerkingen worden gedefinieerd als: Vaak (≥1/100 tot <1/10), Soms (≥1/1.000 tot <1/100), Zelden (≥1/10.000 tot <1/1.000), Zeer zelden (<1/10.000), niet bekend (kan met de beschikbare gegevens niet worden bepaald). Bijwerkingen van articaïne/adrenaline: Immuunsysteemaandoeningen: Vaak: angio-oedeem (oedeem van het gezicht, de tong, de lippen, de keel/larynx7, gezicht, peri-orbitaal, enz.); Zelden: - allergische, anafylactische / anafylactoïde reacties - Bronchoconstrictie / astma8 - Urticaria. psychische stoornissen: Vaak: Zenuwachtigheid / angst4; niet bekend: euforische stemming Zenuwstelselaandoeningen: Vaak : - pre-syncope, syncope - paresthesie1 (brandend, prikkelend, jeukend, tintelend, lokaal gevoel van warmte of koude, zonder ogenschijnlijk lichamelijke oorzaak) van orale en periorale structuren - Hypoesthesie / gevoelloosheid (oraal en perioraal)1 - Dysesthesie (oraal en perioraal), met inbegrip van Dysgeusie (bvb metaalsmaak, verstoorde smaak)1, ageusie1, allodynie1, Hyperesthesie, thermohyperesthesie1 - neuropathie2, met inbegrip van neuropathische pijn2, neuralgie2 - Rusteloosheid / agitatie4 - Verwarring, desoriëntatie - Duizeligheid (ijlhoofdigheid, vertigo, onevenwicht) - tremor – Hoofdpijn. Zelden : - Diepe CZS depressie: bewustzijnsverlies, coma - toevallen3 (waaronder tonisch clonische aanvallen) - Gezichtszenuwverlamming (verlamming en parese)* - Spraakstoornis (bvb. dysarthrie, onduidelijke spraak, logorroe (spraakzucht)) - Slaperigheid – Metaalsmaak. Zeer zelden: - aanhoudende anesthesie (oraal en perioraal)1 Oogaandoeningen10: Zelden: - Diplopie (verlamming van de oculo-motorische spieren) - Klaarblijkelijke enophthalmos - Mydriasis - Horner’s syndroom: palpebrale ptosis, pseudoenophthalmos (klaarblijkelijke exophthalmus), miosis - ptosis - Miosis – nystagmus. niet bekend: - Zichtstoornissen, (o.a. tijdelijke blindheid) troebel zicht, aanpassingsstoornissen evenwichtsorgaan– en ooraandoeningen: Zelden: tinnitis, hyperacusis Hartaandoeningen: Vaak: - Myocardiale depressie, bradycardie, bradyaritmie - tachycardie. Zelden: - Hartstilstand - angina pectoris5 - tachyaritmie (met inbegrip van ventriculaire extrasystolen en ventriculaire fibrillatie)6 – Hartkloppingen. niet bekend: Geleidingsstoornissen (atrioventriculaire blok) Bloedvataandoeningen: Vaak: - Hypotensie (met mogelijke circulatoire collaps). Soms: - Hypertensie. Zelden: - Opvliegers. niet bekend: - Hyperemie (lokaal, regionaal) - Vasodilatatie - Vasoconstrictie - Bleekheid (lokaal, regionaal, algemeen) ademhalingsstelsel-, borstkas en mediastinumaandoeningen: Zelden: - Geeuwen. niet bekend: ademhalingsdepressie, bradypneu, apneu (ademhalingsstilstand) - Dyspneu8 – tachypneu - Heesheid7 - Hypoxie3 Hypercapnie3 Maagdarmstelselaandoeningen: Vaak: - Gingivitis. Soms: - Stomatitis, glossitis - Misselijkheid, braken, diarree. Zelden: Gingivale / mond vervelling / ulceratie / necrose9. niet bekend: - Dysphagie7 - Zwelling van de tong, lip, tandvlees11 - Speekselvloed Huid- en onderhuidaandoeningen: Soms: - pruritus – Uitslag. niet bekend: - erytheem Skeletspierstelsel- en bindweefselaandoeningen: Soms: - nekpijn. Zelden: Spiertrekkingen, rillingen. niet bekend: Verergering van de neuromusculaire manifestaties in het Kearns-Sayre syndroom algemene aandoeningen en toedieningsplaatsstoornissen: Soms: - pijn / brandend gevoel op de injectieplaats. Zelden: Vervelling / ulceratie / necrose van de injectieplaats - Warmtegevoel. niet bekend: - Zwelling (gezicht, submandibulair, lokaal nOS) - Vermoeidheid, asthenie, zwakte - Hyperhidrosis - Koudegevoel. 1 aanhoudende paresthesie (vaak inclusief de terminologie hypoesthesie, dysesthesie, hyperesthesie) van de lippen, tong, en orale weefsels, met traag, onvolledig, of geen herstel. Deze gegevens kwamen voort uit post-marketing meldingen, meestal na zenuwblokkering in de onderkaak, waarbij diverse takken van de trigeminus zenuw betrokken waren. een langdurige verstoring van de zenuwgeleiding kan dus optreden na toediening van articaïne en de sensorische symptomen verdwijnen gewoonlijk binnen acht weken. 2 neurale pathologieën die zich kunnen uiten met de diverse symptomen van abnormale gewaarwordingen die hierboven apart zijn opgesomd (paresthesie, hypoesthesie, dysesthesie, hyperesthesie, enz.). 3 Hypoxie en hypercapnie zijn secundair aan respiratoire depressie en/of aan toevallen en aanhoudende spierinspanning; 4 neuraal-gemedieerde stimulerende effecten van het centraal zenuwstelsel; 5 Bij gepredisponeede patiënten of bij patiënten met risicofactoren voor een ischemische hartaandoening; 6 Meestal bij patiënten met onderliggende hartaandoening of patiënten die bepaalde geneesmiddelen krijgen; 7 Laryngo-faryngeaal oedeem kan zich kenmerkend manifesteren met heesheid en/of dysphagie; 8 Bronchoconstrictie kan zich kenmerkend manifesteren met dyspneu; 9 Door een te groot lokaal effect van de vaatvernauwer; 10 neuraal gemedieerde effecten door de aanwezigheid van te hoge concentraties lokaal anestheticum / vaatvernauwer, regionaal of in de systemische circulatie 11 Door per ongeluk bijten of kauwen op de lippen of tong terwijl de verdoving nog aanhoudt * Het optreden van gezichtsverlamming twee weken na toediening van articaïne/adrenaline is beschreven, deze aandoening was 6 maanden later onveranderd. Melding van vermoedelijke bijwerkingen Het is belangrijk om na toelating van het geneesmiddel vermoedelijke bijwerkingen te melden. Op deze wijze kan de verhouding tussen voordelen en risico’s van het geneesmiddel voortdurend worden gevolgd. Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg wordt verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via het nationale meldsysteem : nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb – Website: www.lareb.nl

Bureau Kalker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Colgate-Palmolive Nederland B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Coltene Whaledent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 DentalPharma cvba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Dental Bauer Nederland bv . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Dental Clinics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Dentsply Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Deponti B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 DMG GmbH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Famed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Fiscaalfit.nl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 GC Benelux Office . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 ICX Implants . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Infomedics . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Larix Dental Concepts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Lucas Verlichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 MedieQ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Miele Nederland B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Minilu GmbH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Nederlandse Vereniging voor Endodontologie (NVvE) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Nobel Biocare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Protilab B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Septodont NV-SA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Sibbing Adviesgroep B.V. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 SpringDental BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Ultradent Products . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 W&H Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

FARMACOTHERAPEUTISCHE CATEGORIE: lokale anesthetica, atC code: n01B B58. articaïne is een lokaal anestheticum van het amidetype. WERKINGSMECHANISME: adrenaline is een lichaamseigene stof. Door toevoeging van adrenaline aan de oplossing voor injectie treedt lokale vasoconstrictie op waardoor langduriger werking van de articaïne wordt verkregen, noodzakelijk om ook langer durende tandheelkundige ingrepen onder adequate lokale anesthesie te kunnen verrichten. Gewenst is dus dat de vasoconstrictie snel optreedt en voldoende lang blijft aanhouden. De verhouding tussen de concentraties van de twee werkzame bestanddelen, articaïne en adrenaline, is dusdanig afgesteld dat de behandelende tandarts, afhankelijk van de situatie, een keuze kan maken van die injectievloeistof die hij of zij in de actuële situatie het meest adequaat acht. Bij een gelijke concentratie van articaïnehydrochloride in de oplossing voor injectie is de concentratie van adrenaline (als base uitgedrukt) resp. 1:200.000 in SepaneSt n en 1:100.000 in SepaneSt Sp. De werking treedt snel in, 1-3 minuten min. na de injectie, en houdt ongeveer 15-30 minuten aan bij SepaneSt n en 30-45 minuten bij SepaneSt Sp. Voor kortdurende tandheelkundige ingrepen kan men daarom met SepaneSt n volstaan; voor langer durende en pijnlijker behandelingen zal de keuze eerder op SepaneSt Sp vallen. HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN HANDEL BRENGEN: Septodont nV-Sa, Grondwetlaan 87, B-1083 Brussel, België AFLEVERINGSWIJZE: UR DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST: 18/12/2014 Septanest is een niet-terugbetaald geneesmiddel. DATUM VAN WIJZIGING ADVERTENTIE: september 2016

WDH BV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10, 22 Zeelte Dental Equipment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 ZorgSom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Dentz 63

LEDENZAKEN

Informatie voor leden van de Associatie Nederlandse Tandartsen • Onder redactie van de ANT • communicatie@ant-tandartsen.nl

Impressie ANT-congres

Impressie ANTStarterscongres

Update Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz)

Tandarts Sander Grauwen over ANT-ledenvoordeel

Foto: Kim Verkade

Eric-Jan Muts als spreker tijdens het ANT Congres

Impressie ANT Congres Op vrijdag 17 maart vond het ANT Congres 2017 plaats in het ACTA-gebouw te Amsterdam. Sprekers Erik-Jan Muts, Marta Ilik en de speciaal uit het Italiaanse Genua overgekomen Riccardo Ammannato namen de congresbezoekers mee in de planning en uitvoering van onderscheidende directe en indirecte composietrestauraties. Op zaterdag 18 maart was er bovendien een door Ammannato gegeven hands-on cursus waarin de deelnemers de besproken technieken van de voorgaande dag onder begeleiding konden uitvoeren.

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: Kim Verkade

De sprekers brachten deze dag niet slechts een show van hun kunnen, maar lieten de bezoekers tot in detail zien hoe zij tot hun behandelresultaat komen. Doelstelling van de sprekers was het voor de algemeen practicus presenteren van bereikbare, hoogwaardige tandheelkunde gericht op de dagelijkse praktijk. Veel tips en tricks en stap voor stap methodes gecombineerd met advies over materialen en instrumenten zorgden voor direct toepasbare praktische kennis.

66â&#x20AC;&#x192;

Failing to plan is planning to fail Erik-Jan Muts voltooide in 2013 zijn studie Tandheelkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en is sindsdien zelfstandig werkzaam als restauratief tandarts. De meeste tandartsen hebben dagelijks met restauratieve tandheelkunde te maken. Sommige uitgebreide casussen kunnen complex zijn, maar door vooraf goed te plannen, kan toch voorspelbaar gewerkt worden. Muts liet zien dat het opstel-

Lauren Verster, Riccardo Ammannato en Marta Ilik Lauren Verster (dagvoorzitter ANT Congres 2017), Riccardo Ammannato, Marta Ilik en Erik-Jan Muts

ANT-bestuurslid Ravin Raktoe en dagvoorzitter Lauren Verster

len van een behandelplan dan essentieel is; het geeft richting tijdens de behandeling, maar is ook een basis in de communicatie met zowel specialisten als patiënt. Foto- en videografie zijn een essentieel onderdeel van het behandelplan, dat op basis van risicoprofielen wordt afgestemd op de individuele patiënt. Composiet in het front: video en stap voor stap uitleg Marta Ilik is NVVRT-gecertificeerd (Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde) restauratief tandarts bij het Amsterdams Centrum voor Cosmetische Tandheelkunde (ACCT). Ze geeft lezingen en hands-on cursussen gerelateerd aan esthetische en restauratieve tandheelkunde. Haar lezing “Composiet in het front” bestond uit exclusief voor het ANT Congres 2017 opgenomen

videomateriaal van de layeringtechniek, die zij voorzag van een gedetailleerde uitleg. Esthetisch voorspelbare uitkomsten met composiet vereisen nauwgezet protocollair handelen. Tijdens haar voordracht toonde Ilik samen met talloze tips en tricks, via uitgebreide casuïstiek, haar handelswijze. Bovendien was er speciaal voor het ANT Congres een video opgenomen van de volledige behandeling van een klasse IV-restauratie op een 21 middels de layeringtechniek met direct composiet. Dit leverde veel enthousiaste reacties op van bezoekers die “net dat ene trucje” nu beter begrepen of gezien hadden hoe ze in hun eigen praktijk tot een betere stroomlijning van hun handelen konden komen. Direct and indirect restorative options Dr. Riccardo Ammannato heeft zijn eigen praktijk in es-

thetische en herstellende tandheelkunde in het Italiaanse Genua. In 2015 ontwikkelde hij een nieuwe techniek, de Index Technique, voor de behandeling van extreem versleten dentities. De evolutie van composiet komt tegemoet aan de vraag van patiënten naar minder invasieve behandelmethodes en de groeiende wens voor hoge esthetische resultaten. Het doel van deze lezing was het presenteren van de conventionele directe en indirecte methodes versus een nieuwe aanpak, specifiek bij slijtage. Er werd aandacht

besteed aan de non-prep directe en indirecte composiettechniek, waarbij volgens een andere aanpak dan die van Marta Ilik een frontelement werd gerestaureerd; een maltechniek gecombineerd met layering. Ammannato presenteerde bovendien stap voor stap de huidige stand van zaken met betrekking tot conventionele adhesieve directe en indirecte restauraties. Speciaal voor het ANT Congres kwam hij naar Nederland om zijn technieken te laten zien en samen uit te voeren met de deelnemers tijdens de hands-on cursus op zaterdag 18 maart.

REACTIES

Sara, algemeen practicus: ‘Ik vind het congres leuk, goed georganiseerd en hightech. Zeker het ochtendgedeelte vond ik leuk en leerzaam. Ook al had ik eerder over de composiettechnieken gehoord, vandaag was de eerste keer dat ik zoveel presentaties en stappen over de technieken heb gezien. Zoals het vandaag is uitgelegd, ga ik het niet helemaal praktiseren, maar ik heb wel wat opgepikt en daar ga ik een beetje mee experimenteren.’

Tim en Margot, beide algemeen practicus, collega’s werkzaam in Oegstgeest. Tim: ‘De praktische toepasbaarheid van dit congres is heel goed, je leert er echt wat van, wat je kunt gebruiken. Dat was voor mij ook de reden om naar dit congres te gaan.’ Margot (rechts): ‘We zijn nog niet zo lang geleden afgestudeerd, dus het is leuk om te zien dat de nieuwste technieken ook echt gebruikt worden. Er werd stapsgewijs uitgelegd hoe ze het doen en welke materialen ze gebruiken, zodat je het meteen zelf in de praktijk kunt toepassen. Al die tips en tricks zijn erg leuk.’ Tim (links): ‘Ik liep in de praktijk tegen een aantal zaken aan. De methode kende ik wel globaal, maar van een aantal dingen wilde ik meer weten en dat waren precies de dingen die Martha aanstipte.’

Elselien, Marieke en Swanny, collega’s uit Bussum: ‘We vinden het congres erg leuk, heel interessant. Het is erg praktisch.’ Elselien: ‘Veel dingen die Erik-Jan vertelde, kan ik helaas niet toepassen omdat het veel gadgets zijn, te veel nieuwe dingen en die apparatuur moet ik eerst nog aanschaffen. Het is wel supergaaf, ik word er jaloers van!’ Swanny: ‘De stempeltechniek vond ik erg interessant. De volgorde van hoe je dit het beste kunt doen, werd duidelijk uitgelegd. En de truc van het doorzichtige malletje gebruiken, dat je daar doorheen kan belichten, dat is logisch maar daar kom je zelf niet op.’

Tandarts Overmars en tandarts Van Geelen, ex-collega’s uit Utrecht: ‘Het congres voldoet zeker aan de verwachtingen. Erik-Jan is een goede spreker. Hij had een goed verhaal met een goede opbouw. Martha is altijd goed en ook nu maakte ze het meer dan waar. Voor de mensen die helemaal niet bekend zijn met de approach waar Erik-Jan over vertelde, ging het denk ik wel snel. Ik doe dit systeem, dus voor mij was het leuk omdat hij het iets anders doet dan ik en daar pik ik weer mijn dingen uit. Hij had hier wel de hele ochtend over mogen vertellen om de stappen beter te kunnen uitwerken. De lezing van Riccardo was iets minder klinisch dan die van de andere twee sprekers, maar dat maakte het zeker niet minder interessant.’

Hands-on training: Anterior Composiet Op dag twee van het congres was er gelegenheid om met hoofdspreker dr. Riccardo Ammannato de technieken die hij de dag ervoor in zijn lezing had laten zien, samen met hem uit te voeren. Vanwege de grote populariteit voor deze training, konden twee groepen bestaande uit 25 deelnemers de vier uur durende hands-on cursus Anterior Composiet volgen. Deelnemers leerden deze dag verschillende composietbehandelmethodes. Tijdens de door onze hoofdspreker Riccardo Ammannato verzorgde hands-on training werd de – tijdens het congres besproken – layeringtechniek op een incisief geoefend. Elk aspect werd hierbij tot in detail besproken en uitgevoerd. Daarnaast werd posterior de door Ammannato ontwikkelde Index Technique voor de behandeling van een sterk versleten dentitie geoefend. Daarbij werd er zonder te prepareren een versleten molaar met behulp van een vervaardigde transparante mal gerestaureerd. Nieuwe inzichten De training was een groot succes. Meerdere cursisten hebben aangegeven dat ze hoopten dat de cursus niet bij een eenmalige exercitie zou blijven. We zijn dan ook verheugd te kunnen melden dat zowel de ANT als Ammannato deze wens delen – maar daarover meer in de toekomst. Antoine Duinkerken, algemeen practicus en praktijkhouder Kliniek Amsterdamse Tandartsen: ‘Ik vond het een

Riccardo Ammannato superleuke hands-on training, het is meteen in de praktijk toepasbaar. Ondanks dat ik deze Index Technique al kende en eerder heb toegepast, heb ik deze middag veel opgestoken. Jammer was dat de stempeltechniek, die in de lezing van Ammannato werd genoemd, niet als praktisch onderdeel in de training zat. Daar was meer tijd voor nodig. Het opvallendste wat ik vandaag geleerd heb, is dat een klasse IV-preparatie helemaal niet voor voldoende hechting rondom in het glazuur gebeveld hoeft te worden. Bij het zorgvuldig toepassen van de huidige technieken en materialen is dit niet meer noodzakelijk en het is zonde van het gezonde tandmateriaal. Nu hoeft enkel nog de buccale zijde gebeveld te worden en dat is puur voor de esthetiek. Ammannato was een goede keuze als docent, hij begrijpt precies waar de tandheelkunde van vandaag over gaat, namelijk het behouden van zoveel mogelijk eigen tandweefsel. Minimaal invasief, optimaal adhesief.’ WIE IS RICCARDO AMMANNATO

Links: Antoine Duinkerken

Riccardo Ammannato heeft zijn eigen praktijk in esthetische en herstellende tandheelkunde in Genua, Italië. In 2015 ontwikkelde hij een nieuwe techniek, genaamd Index Technique. Ook is hij prijswinnaar van de Style Italiano Community en actief lid bij de European Academy of Esthetic Dentistry (EAED).

Impressie ANT-Starterscongres Op zaterdag 18 maart vond het tweede ANTStarterscongres plaats. Zo’n 180 bijna-afgestudeerden en starters woonden het congres in het ACTA bij, dat geheel in het teken stond van een smooth carrièrestart. Erwin Berkhout, de dagvoorzitter van het ANT-Starterscongres, verzorgde de officiële opening van het congres. Tussen de lezingen door hield hij een leuke diagnostische quiz waar de winnaar aan het eind van de dag een cadeaukaart van 100 euro mee won. Ravin Raktoe (bestuurslid ANT) verzorgde een interessante inleiding van het congres. Hierin besprak hij de stand van zaken rond de voorgenomen taakherschikking middels een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB). Opvallend was hoe weinig studenten ermee bekend waren. Vooral de opmerking dat er in de AMvB door de politiek werd aangenomen dat mondhygiënisten en tandartsen op het gebied van röntgen en cariologie gelijk waren opgeleid, leidde tot veel verbazing. Ochtendprogramma Als eerste spreker van de dag was Jan Bert Vries (Excent Tandtechniek) aan het woord die een moderne ontwikkeling in de orthodontie besprak, gevolgd door een voordracht over regelzaken voor starters. Joseph Wouters (Movir) besprak met een bijzondere lezing hoe je arbeidsongeschiktheid kan voorkomen. Naast een goede werkhouding besprak hij hoe bepaalde problemen een samenhang in verschillende oorzaken hebben in het leven. Hierna was het tijd voor de lunch en het bezoeken van de informatiestands. Bij alle stands waren leuke prijzen te winnen. Bij de ANT-stand kon je kans maken op een cadeaukaart en Dental Clinics verlootte zelfs een fiets.

Afgestudeerd, en dan? Na de lunch besprak Denise van Diermen (ACTA) de medisch-tandheelkundige interactie (MTI). Diverse orale manifestaties van systemische aandoeningen werden besproken. Thera Evers (ABN AMRO) gaf een gedetailleerde lezing over toekomstperspectief en wat je allemaal moet regelen en waar je op moet letten wanneer je net afgestudeerd bent. Claudia Koppen-van Rouwendaal (Famed) was de laatste spreker van de dag en besprak het declaratieproces dat een tandarts doorloopt na behandeling van een patiënt en gaf daarbij een aantal bijzondere voorbeelden van missers. De borrel na afloop bood gelegenheid tot het nabespreken van alle lezingen en het ontmoeten van studenten van de andere faculteiten. Voor de studenten uit Nijmegen en Groningen was voor de heen- en terugweg busvervoer geregeld, waardoor zij na de borrel weer netjes met de touringcar naar huis gebracht werden.

Freya, Yonne en Yu Lin REACTIE Yonne, Freya en Yu Lin studeren Tandheelkunde in Amsterdam: ‘Al met al was het een gezellige zaterdag met grotendeels nuttige onderwerpen zoals de leerzame update MTI van Denise van Diermen. Ook de lezing over het declaratieproces was interessant. We vonden het wel erg om te horen hoe sommigen misbruik maken van bepaalde situaties, zoals nog snel een rekening sturen naar iemand die net overleden is. Het verhaal van Ravin Raktoe over de totstandkoming van de AMvB was erg interessant. Het is belangrijk dat de ANT zich blijft inzitten voor de beroepsgroep!’

Wereldprimeur op ANT Congres

Fabrikant toont op het ANT Congres, nog voor de IDS, de digitale prothese Op 17 maart stond Tandherstel.nl met een stand op het ANT Congres. Hier toonden zij een primeur die zij eigenlijk hadden gepland voor de IDS. In de stand stond een unieke hologrampresentatie van de digitale prothese. Het hologram werd gebruikt om het hele vervaardigingsproces van de prothese uit te leggen en uit te beelden.

Foto’s: Kim Verkade

Tandherstel.nl is gespecialiseerd in het vervaardigen van gebitsprotheses. Vorig jaar introduceerden zij samen met hun Duitse partner Merz Dental het Baltic Denture System in Nederland en België. Dankzij de inzet van digitale middelen zoals de all-in-one labscanner D2000 van 3Shape kunnen ze analoge afdrukken omzetten naar 3D en kunnen ze deze middels CAD-CAM verwerken. Hierdoor kan in slechts twee afspraken een digitale gebitsprothese geleverd worden. Dat bespaart zowel de patiënt als de behandelaar aanzienlijk veel tijd en geld. Inmiddels hebben zij honderden digitale protheses geplaatst en zijn ze erg enthousiast over de resultaten.

Nauwkeurig en hoogwaardig resultaat De prothese die door middel van het Baltic Denture System van Merz Dental wordt gecreëerd, heeft een uiterst nauwkeurige pasvorm. De apparatuur die wordt ingezet, kan het werkstuk tot op de duizendste millimeter nauwkeurig frezen en bewerken. Daarnaast kent de prothese een hoogwaardige esthetiek. De materialen zijn van de hoogste kwaliteit en bovendien is rebasen bijna niet nodig. De Total Cost of Ownerschip (TCO) gaat significant omlaag en de door verzekeraars vaak geëiste garantie kan met dit systeem volgens de fabrikant moeiteloos gegeven worden.

Update Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) Op 1 januari 2017 is de nieuwe klachten- en geschillenregeling van kracht gegaan. De Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) verplicht tandartsen om te beschikken over een klachtenregeling die voldoet aan de eisen die hiervoor gesteld zijn en aangesloten te zijn bij een erkende geschilleninstantie. De ANT biedt haar leden een klachtenregeling en instellingsklachtenregeling die voldoet aan de Wkkgz en door de Consumentenbond is goedgekeurd. Leden van de ANT zijn daarnaast automatisch aangesloten bij de Geschilleninstantie Mondzorg, een initiatief van de ANT, KNMT, NVM en ONT. Klachtenregeling Het Bureau Klachtbehandeling neemt alle binnenkomende klachten op professionele wijze in behandeling, lost deze waar mogelijk direct op of geleid deze zo nodig door naar een van de nieuwe ANT-klachtenfunctionarissen. De klachtenfunctionaris is om de patiënt en tandarts samen tot een oplossing te laten komen. In sommige gevallen kan de klachtenfunctionaris voorstellen om de klacht ter beoordeling voor te leggen aan de ANT Klachtenonderzoekscommissie. Via de ANT Ledenservice kunnen ANT-leden in geval van een klachtondersteuning advies krijgen. De afsluiting van de klachtenprocedure is het oordeel dat de tandarts geeft over de tegen hem ingediende klacht en de door hem gekozen oplossingsrichting. Als dit niet tot een bevredigende oplossing van de klacht leidt, dan biedt de Wkkgz de patiënt de mogelijkheid om zich te wenden tot een geschillencommissie. Stichting Geschilleninstantie Mondzorg De ANT heeft samen met de KNMT, NVM en ONT de

Stichting Geschilleninstantie Mondzorg opgericht; een onafhankelijke geschilleninstantie die voor de aangesloten tandartsen en andere mondzorgverleners geschillen beslecht zoals de Wkkgz bedoelt. Een commissie, bestaande uit een (oud-)rechter (voorzitter), een namens de Consumentenbond aangesteld lid (jurist) en drie tandartsen-leden* die samen één stem hebben, doet een juridisch bindende uitspraak en kan financiële claims tot euro 25.000 toewijzen. Anders dan gebruikelijk is in veel geschillencommissies hebben de mondzorgkoepels uitdrukkelijk gekozen voor een meerkoppig beroepsgenotenpanel. De complexiteit van medisch handelen en diversiteit van het wetenschappelijk veld vraagt immers om een zo genuanceerd mogelijke beschouwing door beroepsgenoten. Kosten De kosten voor aansluiting bij de klachtenregeling en geschilleninstantie zijn voor tandartsen inbegrepen in het ANT-lidmaatschap. Daarnaast zijn praktijken verplicht om deel te nemen aan de instellingsklachtenregeling. Voorkom een geschil Belangrijk blijft: voorkom een geschil en handel klachten zo goed mogelijk zelf af. De ANT helpt u hierbij; u kunt blijven rekenen op een professionele ANT klachtenregeling!

*In geval van een geschil met een mondhygiënist zullen drie mondhygiënisten in de commissie zitting nemen, et cetera.

Interview met tandarts Sander Grauwen over dienstverlening ANT-ledenvoordeel

‘Het fijnste is dat je niet steeds zelf het wiel hoeft uit te vinden’ Tandarts Sander Grauwen is met Arjan Splinter sinds juni 2013 praktijkeigenaar van Tandartsen Kennedyplein in Purmerend. Twee bevlogen tandartsen bij wie preventie bovenaan staat. ‘Liever voorkomen dan achter de feiten aanboren’, zegt Sander. Om zoveel mogelijk mensen te kunnen helpen, besteedt hij zijn tijd het liefst aan de mensen in de stoel.

Sander Grauwen: ‘Als tandarts heb je ondersteuning nodig. Of je nu beginnend bent, of al jaren een praktijk hebt. Vanwege het tekort aan tandartsen is de druk op de agenda groot. Je wilt in de beschikbare tijd zoveel mogelijk mensen helpen op een goede manier. Daarom is preventie zo belangrijk en passen we de Gewoon Gaaf-methode toe, een preventiemethode voor kinderen (NOCTP, NonOperative Caries Treatment Plan). En hoewel ik zelf graag op de hoogte ben van alle randzaken, zoals het energiecontract, kom ik daar niet aan toe.’ Rust in een veranderend speelveld Grauwen: ‘Wij zijn gestart door ons energiecontract via ANT-ledenvoordeel te laten lopen. Toen dat goed beviel, hebben we het uitgebreid met andere facilitaire items. ANT-ledenvoordeel zoekt alles voor je uit en doet een verbetervoorstel. Het gaat om kwalitatief goede diensten, tegen een gunstiger tarief. Je beslist vervolgens zelf wat je ermee doet. Dit wordt daarna van A tot Z voor je geregeld. Het fijnste aan ANT-ledenvoordeel is dat je niet steeds zelf het wiel hoeft uit te vinden. Dat geeft veel rust, in een speelveld dat voortdurend verandert als het gaat om richtlijnen en wetgeving.’

Tandarts Sander Grauwen

Vast aanspreekpunt voor vragen beroepsgroep Grauwen: ‘Het is fijn om een vast aanspreekpunt te hebben voor vragen. Ik krijg van de mensen van ANT-ledenvoordeel altijd snel – binnen één of twee dagen – een inhoudelijk antwoord. Aangezien we als beroepsgroep vaak tegen dezelfde vragen aanlopen, is het slim om ondersteunende dienstverlening te bundelen. Het is een goede ontwikkeling dat de ANT zich daarvoor inzet. Dat maakt ons als beroepsgroep sterker.’ ANT-ledenvoordeel ontzorgt ANT-ledenvoordeel ontzorgt leden bij de inkoop van faciliteiten zoals energie en andere facilitaire zaken. Ook het contractbeheer verzorgt ANT-ledenvoordeel. Vanaf de start van uw deelname bewaakt ANT-ledenvoordeel uw contracten en past dit zelfs voor u aan bij nieuwe ontwikkelingen. Vanzelfsprekend blijft u zelf wél gewoon beslissingnemer bij eventuele wijzigingen. ANT-ledenvoordeelbezoek Speciaal voor ANT-leden is er het ANT-ledenvoordeelbezoek. Tijdens dit inventarisatiebezoek worden alle huidige contracten geanalyseerd en wordt vervolgens een verbeteren bespaarvoorstel met u besproken. Indien gewenst, zegt ANT-ledenvoordeel uw huidige contracten op en laat de verbeterde contracten starten. De kosten voor het ANTledenvoordeelbezoek* zijn 650 euro inclusief btw voor ANT-leden (normale prijs 750 euro). Sinds 2012 is in alle gevallen de jaarlijkse besparing hoger dan dit bedrag, u neemt dus geen enkel risico.

*U kunt het ledenvoordeelbezoek aanvragen via ledenvoordeel@ant-tandartsen.nl of 020 - 237 47 47.

ANT Algemeen De ANT biedt een compleet dienstverleningspakket: 99 Ledenservice – vakinhoudelijke, juridische, bedrijfsmatige ondersteuning 99 Klachten- en geschillenregeling conform de Wkkgz 99 Helpdesk 99 Stevige, uitgesproken belangenbehartiging 99 Wekelijkse nieuwsbrief 99 Gunstige verzekeringspakketten 99 Flinke besparingen op praktijkkosten met onze ledenvoordelen Extra’s: IQdent studieclubs – intercollegiaal overleg voor alle tandartsen Ruim nascholingsaanbod: ANT Congres, workshops ANT-visitatie Studenten en starters: 99 ANT Van Nouhuysbeurs voor buitenlandstages 99 Wekelijkse nieuwsbrief 99 De Startende Tandarts.com 99 ANT Starterscongres 99 Gunstige verzekeringspaketten ANT is een beroepsorganisatie voor tandartsen, opgericht in 1995. Op 5 juli 2002 heeft de minister van VWS de ANT aangewezen als ‘representatieve organisatie’ voor tandartsen en tandartsspecialisten. BESTUUR Voorzitter

BUREAU Algemeen directeur

Dhr. J.W. Vaartjes

Dhr. P. Vlaandere

Vicevoorzitter/ Penningmeester

Bureau-adres

Dhr. W.F. Kniese Secretaris

Dhr. R.J. Raktoe Lid

Mw. C.M.J. Scheijmans Lid

Dhr. R.H.C. Suy

Margriettoren Haaksbergweg 75 1101 BR AMSTERDAM Telefoon

020 - 23 74 740 E-mail

ant@ant-tandartsen.nl Website

www.ant-tandartsen.nl

ANT LIDMAATSCHAPPEN EN CONTRIBUTIE 2017 Statutair is vastgelegd dat uitsluitend tandartsen en studenten Tandheelkunde lid kunnen worden van de ANT. De vereniging kent een aantal verschillende typen lidmaatschappen met bijbehorende contributie.

Contributie per kalenderjaar per 1 januari 2017: Lidmaatschap*

€ 990,-

Praktiserende tandartsen

Partnerlidmaatschap*

€ 495,-

Voor partnertandartsen van leden

Groepslidmaatschap*

€ 773,50

Vanaf vier tandartsen werkzaam op één adres of onder één naam

Starterlidmaatschap*

€0

In jaar van afstuderen 1e jaar 2e jaar 3e jaar

€ 90,€ 280,€ 480,Gereduceerd lidmaatschap

€ 369,-

Niet-praktiserend, <65 jaar

65+ lidmaatschap*

€ 495,-

Praktiserend

Pensioenlidmaatschap

€ 94,-

Niet meer praktiserend

Lidmaatschap op grond van inkomen*

€ 346,50

<35% van het rekeninkomen 35 tot 65 procent van rekeninkomen

€ 693,Studentlidmaatschap € 0

*inclusief aansluiting bij klachtenregeling conform Wkkgz.

Lid worden of uw lidmaatschap wijzigen? Mail naar ant@ant-tandartsen.nl of bel 020 - 23 74 740.

TANDTECHNISCH LABORATORIUM

Spoelt u gerust nog maar eens. Ze zijn makkelijk te bestellen.

Bestel gemakkelijk en snel via www.dentalbauer.nl