Bouw en Uitvoering 1-2018

50 jaar

RIJKSKANTOOR

DE KNOOP

GROEN GESPREK

MET VHG TRANSFORMATIE

KANTOORHUISVESTING

RIJKSOVERHEID

RISICOGESTUURDE

AANPAK BRANDVEILIGHEID BOUW EN UITVOERING

BEREIKT RUIM 73.100 LEZERS

JAARGANG 50 - 1 2018 HET VAKBLAD VOOR RIJK, PROVINCIE EN GEMEENTE

IN NEDERLAND EN BELGIE

Duurzaamheid in de praktijk Het NDA Duurzaam Dak Concept is ontwikkeld om al onze daken duurzaam in te zetten.

Klimaatadaptatie binnen alle fases van het bouw- en beheerproces, zowel binnen onderhoud, renovatie als ook bij nieuwbouw. Het Duurzaam Dak Concept staat voor kennis, advies, ontwerp, uitvoering en beheer van multifunctionele gebruiksdaken. De Nederlandse Dakdekkers Associatie met Dakbehoud en DIAC als onafhankelijke organisaties die duurzaamheid op het dak integraal, lokaal en landelijk opererend, kan faciliteren.

Ondersteunend naar beleidsmakers en opdrachtgevers op het gebied van kennis- en praktijkexpertise als het om duurzame dakontwikkeling gaat.

Energiedaken

Waterdaken

Gebruiksdaken

Duurzaam Dak Concept Nevelgaarde 40 3436 ZZ Nieuwegein 036 530 44 90 info@nda.nl WWW.NDA.NL

Groendaken

Dakveiligheid 13824c

TEKORT AAN VAKMENSEN VRAAGT OM MAATREGELEN Het toenemende gebrek aan timmerlieden, metselaars, installatiemonteurs en andere vakmensen vormt een bedreiging voor de groei van bouw en technologische indus­trie. De Industriecoalitie, waarin ­Metaalunie, FME, UNETO-VNI en Bouwend ­Nederland samenwerken, vindt dat innovatie in het techniekonderwijs dringend nodig is, zo bericht ondermeer Bouwend Nederland.

De organisaties vroegen onlangs in een brief aan de Vaste Kamercommissie voor

Onderwijs om concrete maatregelen: “In de bouw- en infrasector hebben we de komende jaren 40.000 nieuwe vakmensen nodig!”

In de installatiebranche ontstaan 20.000 vacatures per jaar die nauwelijks in te vullen zijn. In de technologische industrie en de mkb-metaal zijn tot 2030 zo’n 120.000 nieuwe werknemers nodig. Ook de bouw

komt op korte termijn tienduizenden mensen tekort. Het tekort aan technici zet niet alleen de economische groei onder druk, maar ook de energietransitie.

TOP 10 GROENSTE GEMEENTEN De lijst van tien groenste gemeenten kwam tot stand op basis van de groen­index, de Benchmark Gemeentelijk Groen (BGG) over gemeentelijk groen en groenbeheer.

31

RIJKSKANTOOR DE KNOOP BIJNA ACHTER DE KNOPEN In 1934 werd de toenmalige Willemskazerne in Utrecht omgedoopt in Luitenant-Generaal Knoopkazerne. De laatste versie van dit gebouw dateert uit 1989. De Landmacht had er van 2005 - 2012 haar hoofdkwartier in.

Maar zij verhuisde en dus werd het kazernegebouw overbodig. Maar dat is nu verleden tijd.

4

GROEN, GROENER, GROENST Groen is meer dan ‘bloemen in een vaas’. Groen heeft positieve effecten op onze gezondheid en welbevinden.

Ook vervult groen een rol voor de waterhuishouding en biodiversiteit in de bebouwde omgeving. Groen doet veel, in positieve zin. Bouw & Uitvoering voert een ‘groen’ gesprek met de VHG.

12

DAKBEDEKKING DAK V EILIGHEID DAKDUURZ A AMHEID info@elroduurzamedaken.nl

www.elroduurzamedaken.nl

Uw groen is onze zorg www.heijmanssportengroen.nl

www.duravermeer.nl

B+U 1 2018 3

KLEURRIJK DENKEN IN ZWART-WIT In het masterplan kantoorhuisvesting Den Haag ligt de nadruk op een efficiënte en effectieve Rijksoverheid. De transformatie van de Rijnstraat 8 (het voormalige VROM-gebouw) moet hier het visitekaartje van zijn. Er zijn 4.400 werkplekken voor zesduizend medewerkers. Alle werkplekken zijn multifunctioneel inzetbaar. Voorlopige conclusie: de renovatie is geslaagd, het efficiënt werken valt vooralsnog niet mee.

22

EFFICIËNT OMGAAN MET BRANDVEILIGHEID Het bieden van een veilige omgeving aan cliënten is essentieel voor zorginstellingen. Brandveiligheid speelt bij bestaande bouw dan ook een grote rol. Zorgorganisatie Zuidwester uit Middelharnis benadert brandveiligheid risicogestuurd. Met als gevolg een efficiënt proces waarin veel geld is te besparen en de veiligheid van de patiënt nooit in het geding is.

32

EN VERDER

VERDUURZAMING MET BEHOUD VAN MONUMENTAAL KARAKTER Het voormalige Burgerweeshuis aan het IJsbaanpad in Amsterdam heeft een modern Energiedak gekregen van 250 m2 groot. De grote uitdaging van de werkzaamheden om het dak aan te pakken met duurzame moderne materialen was het behouden van het monumentale karakter en aanzien van het complex.

FOTOPAGINA.................1+38+43 BEST OF WEB.................... 45+47 BEDRIJFSINFO........................ 49 COLOFON............................... 64

40

Uw logo ook op deze positie?

RUIMTE VOOR UW BEDRIJF Uniek in gevelisolatie www.caparol.nl

Less energy, more comfort www.ubiflex.nl

info@aprmediagroep.nl

4 B+U 1 2018

B+U 1 2018 5

RIJKSKANTOOR DE KNOOP bijna achter de knopen

6 B+U 1 2018

B+U 1 2018 7

In 1934 werd de toenmalige Willemskazerne in Utrecht omgedoopt in Luitenant-Generaal Knoopkazerne.

De laatste versie van dit gebouw dateert uit 1989. De Landmacht had er van 2005 - 2012 haar hoofdkwartier in. Maar zij verhuisde en dus werd het kazernegebouw overbodig. Maar dat is nu verleden tijd. Per 1 februari zullen verschillende rijksdiensten hun intrek nemen in ‘rijkskantoor de Knoop’, zoals het gebouw - dat een aanzienlijke transformatie heeft doorgemaakt tegenwoordig heet.

TEKST BETTY ROMBOUT BEELD BALLAST NEDAM

U

trecht vernieuwt zijn stationsgebied. Sinds de bouw van Hoog Catharijne is de druk op de historische binnenstad flink toegenomen: het aantal inwoners groeit, steeds meer mensen nemen de trein, de fiets en de auto en Utrecht Centraal is te klein voor het aantal reizigers.

Ook zien we achterstallig onderhoud en verloedering in het oude Stationsgebied. Met de bouw van een nieuw stationsgebied pakt de gemeente dit tegelijk aan. De historische binnenstad en het stationsgebied waren twee aparte delen van het centrum, die nu meer met elkaar verbonden worden. De leefbaarheid en veiligheid zal toenemen. Voor cultuur, woningen, ontspanning, winkels is meer ruimte uitgetrokken. Tegelijkertijd wordt het gebied duurzamer; meer water en groen, minder asfalt, meer ruimte voor openbaar vervoer, fiets en voetgangers en energiezuinige gebouwen.

VAN KAZERNE NAAR RIJKSKANTOOR

de snelle bouwtijd rekent brittijn tot de uitdagingen. “we zijn in juni 2016 begonnen met heien. nu is het gebouw bijna klaar. dat is dus slechts een bouwtijd van anderhalf jaar.”

Het gebied waarin de voormalige Knoopkazerne ligt, maakt onderdeel uit van genoemde masterplan stationsgebied voor de vernieuwing van het centrum (CU2030). Oftewel, de verouderde kazerne moest worden aangepakt. Maar dit was niet alleen de reden tot sloop, renovatie en herontwikkeling van het gebouw.

De overheid werkt aan een compacte rijksdienst en dat heeft consequenties voor de rijkshuisvesting. Rijkskantoor de Knoop past in deze ontwikkeling en doet vanaf 1 februari 2018 dienst als rijkskantoor, geschikt voor meerdere rijksoverheidsorganisaties. Door de realisatie van rijkskantoor de Knoop wordt in de regio Utrecht een forse besparing op de rijkshuisvesting bereikt.

Maatschappelijke ontwikkelingen zorgen ervoor, dat het werk van ambtenaren verandert; er is behoefte aan een andere werkomgeving. Rijkskantoor de Knoop onder-

8 B+U 1 2018

steunt het plaats- en tijdsonafhankelijke werken en biedt faciliteiten voor ontmoeten, netwerken, overleggen en samenwerken.

DBFMO-CONTRACT

Bij grote projecten kiest het Rijksvastgoedbedrijf - de opdrachtgever - voor Publiek-Private Samenwerking (PPS). Zo ook bij de sloop, renovatie en herontwikkeling van rijkskantoor de Knoop. PPS bundelt de verschillende fasen van een project tot een aanbesteding en een contract. Met de opdrachtnemer R Creators - een samenwerking tussen Strukton, Facilicom en Ballast Nedam - wordt voor langere tijd samengewerkt. Voor zowel de ontwikkeling, bouw, beheer ĂŠn het onderhoud van het gebouw. Het onderhoud en de exploitatie gedurende

de afgesproken twintig jaar gebeurt ook door hetzelfde consortium. De opdrachtnemer krijgt betaald op basis van beschikbaarheid gebouw en geleverde prestaties.

Bij PPS zijn verschillende contractenvormen mogelijk. Bij rijkskantoor de Knoop is dit een DBFMO (Design, Build, Finance, Maintain and Operate). Met DBFMO kunnen opdrachtgever en opdrachtnemer kosten besparen doordat de verschillende fasen van een project beter op elkaar zijn afgestemd. De afstemming bevordert ook de kwaliteit van de huisvesting en duurzaamheid van het gebruik.

Piet Brittijn is binnen het project DBMO-manager, oftewel eindverantwoordelijk project-directeur. Daarnaast is hij adjunct-directeur Realisatie van Ballast Nedam. Voor

B+U 1 2018 9

FEITEN EN CIJFERS

OPDRACHTGEVER Rijksvastgoedbedrijf (in opdracht van het Directoraat Generaal Organisatie en Bedrijfsvoering Rijk (DGOBR)) OPDRACHTNEMER Vennootschap R Creators, met als aandeelhouders Strukton Integrale Projecten (80%) en Facilicom PPS Contracten (20%). De uitvoerende partijen van R Creators zijn Strukton Worksphere, Ballast Nedam en Facilicom Bedrijfsdiensten.

ONTWERP Architecten Cepezed (gebouw), Fokkema en Partners (interieur) en Rijnboutt (stedenbouwkundige inpassing) ADVISEURS Norton Rose Fulbright (lenders legal advisor), Allen & Orvery (consortium legal advisor), Rebelgroup (financial advisor) WERKPLEKKEN 1070, waarvan 75 stuks gastwerkplekken MENSEN WERKZAAM IN HET GEBOUW Ongeveer 1700 AANTAL PLAATSEN IN FIETSENSTALLING 500 AANTAL PARKEERPLAATSEN 200 OPPERVLAKTE KANTOOR 22.500 m2 bruto OPPERVLAKTE VERGADERCENTRUM 6.200 m2 bruto TOTALE OPPERVLAKTE 30.000 m2 bruto, waarvan 1.500 m2 kelder

de gevel bestaat uit aluminium en veel glas. ook binnenin het gebouw is veel glas verwerkt.

alle duidelijkheid, de F binnen het DBMFO-contract ligt bij het bovenliggende consortium, dat met behulp van meerdere banken voor de financiering van het project zorgt. Brittijn vertelt over de contractvorm: “Omdat rijkskantoor de Knoop een PPS is, legt het Rijksvastgoedbedrijf de output-specificatie op tafel. Oftewel, een uitgebreid Programma van Eisen (PvE). De verschillende partijen die meedingen, vullen het programma in. Het gaat in een dergelijke aanbesteding niet alleen om de kwaliteit-prijsverhouding, maar ook om het ontwerp.

R Creators won. En ja, toen begon het pas. We hebben het ontwerp verder uitgewerkt, met behulp van een drietal architecten, te weten Cepezed, Fokkema en Partners en Rijnboutt. Vervolgens zijn we verder gegaan met het engineeren, voorbereiden en bouwen.”

10 B+U 1 2018

PIET BRITTIJN PROJECT DBMO-MANAGER EN ADJUNCT-DIRECTEUR REALISATIE VAN BALLAST NEDAM

‘Momenteel zijn we bezig met testing & commissioning.

We kijken of alle systemen in het gebouw goed functioneren.’

B+U 1 2018 11

HERGEBRUIK

Het project startte in 2015, de feitelijke bouw in juni 2016. De werkzaamheden bestaan uit een combinatie van sloop, renovatie en uitbreiding. Brittijn: “Een van voorwaarden was, dat we het bestaande gebouw zo veel mogelijk moesten hergebruiken. Slechts 25% mocht gesloopt worden. Dus hebben we het gebouw afgepeld tot het betonskelet. Daarvan hebben we nog 25% afgehaald/gesloopt, omdat het anders niet paste binnen het ontwerp. Aan de constructie die overbleef, hebben we een nieuwe vleugel vastgezet. Van het Rijksvastgoed­ bedrijf moesten we namelijk extra meters maken. Nu is het gebouw twee keer zo groot als voorheen.”

In februari zal het casco van de voormalige Knoopkazerne herontwikkeld zijn tot een rijkskantoor met als uitbreiding een vergadercentrum voor duizend bezoekers. Een atrium verbindt de vergaderruimten met het nieuwe kantoor. Brittijn: “Momenteel zijn we bezig met testing & commissioning. We kijken of alle systemen in het gebouw goed functioneren.”

UITDAGINGEN

We vragen aan Piet Brittijn wat de uitdagingen waren bij de herontwikkeling van rijkskantoor de Knoop. Hij vertelt: “Het oude gebouw had een verdiepingshoogte die tegenwoordig niet meer gangbaar is. Oftewel, het plafond was te laag. Dit betekende enigszins puzzelen om de installaties er allemaal goed in te krijgen. Een andere uitdaging was de detaillering. Het gebouw kent veel verschillende (afwerkings)materialen. Het op elkaar aansluiten vergt het nodige. Welke materialen we hebben gebruikt? Beton en staal voor de constructie. De gevel bestaat uit aluminium en veel glas. Ook binnenin het gebouw is veel glas verwerkt. Het is een open geheel.”

Ook de snelle bouwtijd rekent Brittijn tot de uitdagingen. “We zijn in juni 2016 begonnen met heien. Nu is het gebouw bijna klaar. Dat is dus slechts een bouwtijd van anderhalf jaar.”

DUURZAAMHEID

Het mag duidelijk zijn, de duurzaamheid van het gebouw komt onder meer naar voren omdat de oude kazerne voor een groot deel hergebruikt is in het nieuwe rijkskantoor. Daarnaast is het nieuwe gebouw zo ontworpen, dat het naar de toekomst toe onderhoudsvriendelijk is, vertelt Piet Brittijn. “Ook kent het gebouw duurzame installaties. We hebben geprobeerd het energieniveau zo laag mogelijk te houden. Daarom zijn er zonnepanelen aangebracht op het gebouw en op het dak van het kantoor van Strukton in Maarssen. Deze panelen tellen mee bij de energieberekening van rijkskantoor de Knoop.”

INFO www.rijksvastgoedbedrijf.nl/ www.cu2030.nl/page/rijkskantoordeknoop

Naast het kantoren- en vergadercomplex wordt het tijdelijke en duurzame restaurant The Green House gebouwd. Brittijn: “Het gebouw wordt duurzaam geëxploiteerd. Denk aan het gebruik van biologische en zelfgekweekte producten. In het gebouw zelf zijn zoveel mogelijk duurzame materialen verwerkt. De gevel van de oude kazerne is gebruikt voor het restaurant. En het mooie is, het restaurant kan ‘opgepakt’ worden. Het is uit elkaar te halen om elders weer neer te zetten.”

Rijkskantoor de Knoop is bijna achter de knopen, oftewel bijna klaar. Nog even en dan zullen vele rijksambtenaren gebruik maken van dit gastvrije en duurzame gebouw in het hart van Nederland.

12 B+U 1 2018

B+U 1 2018 13

GROEN, GROENER,

GROENST

14 B+U 1 2018

Groen is meer dan ‘bloemen in een vaas’. Groen heeft positieve effecten op onze gezondheid en welbevinden.

Ook vervult groen een rol voor de waterhuishouding en biodiversiteit in de bebouwde omgeving. Groen doet veel, in positieve zin. Bouw & Uitvoering voert een ‘groen’ gesprek met de VHG. TEKST BETTY ROMBOUT BEELD VHG

D

e VHG - opgericht in 1920 - is de branchevereniging voor ondernemers in het groen met in totaal 1.100 aangesloten leden. Rien van der Spek, directeur van Hoveniersbedrijf en Groenprojecten M. van der Spek en al zes jaar voorzitter van de VHG: “We ondersteunen onze leden in de bedrijfsvoering van vandaag en in de markt van morgen. En maken verbindingen. Met z’n allen proberen we zoveel mogelijk de meerwaarde van ‘groen’ onder de aandacht te krijgen. We verbinden groen aan maatschappelijke uitdagingen op het gebied van leefklimaat, biodiversiteit, gezondheid en in de circulaire economie.”

rondom woningen, zorginstellingen, scholen en kantoren is goed voor het (leef)klimaat binnen en buiten.

Het heeft een positief effect op de gezondheid en het algehele welbevinden van de mensen die zich in deze gebouwen bevinden. In zorginstellingen heeft groen bovendien een herstellend vermogen. Het heeft invloed op de gemoedstoestand van patiënten. Groen in en rondom scholen verbetert het concentratievermogen en de prestaties van leerlingen en het sociale klimaat. Ditzelfde geldt voor groen op werkplekken. Medewerkers hebben er baat bij. Vaak is er sprake van minder stress en hogere arbeidsproductiviteit.”

POLITIEKE LOBBY

Van der Spek verduidelijkt: “Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond, dat op warme dagen de temperatuur een aantal graden lager ligt in een groene omgeving. Onder andere is een vergelijking gemaakt met de Amsterdamse Grachtengordel. Hier en in andere steden waar de verdichting hoog is, zou meer groen moeten komen. De meeste huizen in onze oude steden zijn gebouwd rond de Tweede Wereldoorlog. Groen was toen niet actueel. De waarde ervan voor de leefomgeving stond niet op de prioriteitenlijst. Dus ja, daarom is het nu zaak te kijken waar en hoe we in de steden meer groen kunnen creëren.”

Een van de middelen die de VHG gebruikt om Nederland groener te krijgen, is de politieke lobby. Van der Spek: “Twee keer per jaar zijn we in Nieuwspoort in Den Haag.

Dan nodigen we de politiek en andere stakeholders uit voor de zogenaamde Groene Poort bijeenkomsten. We stellen actualiteiten aan de orde en gaan in discussie. Zo praten we over gezondheid, klimaatverandering en het leefbaar houden van steden.”

Vorig jaar oktober presenteerden de VHG samen met de NVTL (de vereniging van tuin- en landschapsarchitecten) het Deltaplan Groen tijdens een Groene Poort bijeenkomst in Nieuwspoort. Met dit Deltaplan Groen gaven zij een aanzet voor een groene paraaf in het Regeerakkoord van het nu nieuwe kabinet. In het Deltaplan Groen staan concrete suggesties voor meer groen in tuinen en de openbare ruimte. Ook zijn er acties opgesomd om groen in, om, op en aan gebouwen te stimuleren.

LEEFOMGEVING

Groen heeft waarde en baat. Dat heeft de wetenschap inmiddels aangetoond. Rien van der Spek: “Groen in en

GROENE DAKEN EN GEVELS

Een van de oplossingen is: groene daken en gevels. We spraken zojuist al over het verlagen van de temperatuur door groen. Groene daken en gevels, zo is aangetoond, kunnen in potentie de hittestress in stedelijk gebied verlagen met 2 tot 4 graden Celsius. Maar groene daken en gevels doen nog veel meer.

Van der Spek vervolgt: “Omdat thema’s als Energie Neutraal Bouwen de aandacht hebben - vanaf januari 2021

B+U 1 2018 15

‘Groen in en rondom scholen verbetert het concentratievermogen en de prestaties van leerlingen en het sociale klimaat’

B+U 1 2018 17

De afgelopen jaren zijn er mede door de inzet van de VHG en vele mooie coalities tot stand gekomen.

Denk aan: 1) Greendeals, te weten: Levende Duurzame Buitenruimte, Groene Daken en 1000 hectare stedelijke natuur.

2) Citydeals Klimaatadaptatie en Groene & Blauwe Waarden. Deze laatste deals in samenwerking met NL Greenlabel.

De Green Deal aanpak is een gezamenlijk programma van de ministeries van Economische Zaken, Infrastructuur en Milieu en Binnenlandse Zaken. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland ondersteunt de ministeries bij de uitvoering hiervan.

Sinds de start in 2011 zijn meer dan 200 Green Deals getekend. Meer informatie: www.greendeals.nl De City Deals zijn het middel om de doelstelling van Agenda Stad te halen: het versterken van groei, innovatie en leefbaarheid in de Nederlandse steden. In City Deals worden concrete samenwerkingsafspraken tussen steden, Rijk, andere overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties verankerd. Meer informatie: http://agendastad.nl/city-deals

18 B+U 1 2018

Grondverzet Groenvoorziening Sneeuwschuiven

Maaiwerkzaamheden Onderhoud watergangen Plaatsen van beschoeiing

Meerpolder 1 2717 PA Zoetermeer

Telefoon 06 536 441 56 Fax 079 351 48 63

Plaatsen van damwanden Agrarische werkzaamheden Onderhoudswerkzaamheden

www.jglijnisbv.nl info@jglijnisbv.nl

13619

Sport Groenadvies Begraafplaatsen Natuur Spelen

Complete straalservice van A tot Z STRALEN FREZEN SCHUREN STRIPPEN

adviesburo r.i.e.t.

13682

ruimtelijke inrichting en techniek

Postbus 167 3980 CD BUNNIK 030 – 657 0636 www.adviesburoriet.nl

GRITSTRALEN HYDROJETTEN

Straalservice Gielis Telefoon: 040 226 5808 info@gielis-straalservice.nl www.gielis-straalservice.nl

13688

DESKUNDIG / INNOVATIEF / OPLOSSINGSGERICHT

/ Eemweg 29C / 3755 LC Eemnes / Tel (035) 5 280 355 / www.bonneveldgewapendegrond.nl

13667

B+U 1 2018 19

moeten alle nieuwe gebouwen in Nederland bijna energieneutrale gebouwen (BENG) zijn - zien we steeds meer groene daken en gevels. Een begroeid dak kan ’s zomers 90% van de warmte die naar binnen komt reduceren. Dit vermindert het gebruik van airconditioning. In de winter treedt er een reductie van warmteverlies op van 20%.

Daarnaast blijven daken door groene dakbedekking beschermd en langer behouden.”

Over duurzaamheid en milieu pratende, door het compenseren van de uitstoot van uitlaatgassen, dragen groene daken en gevels bij aan het verminderen van klimaatproblemen. Een vierkante meter groen is voldoende voor het verwijderen van de emissie van een auto. In Rotterdam is daarom de gevel van een parkeergarage voorzien van 5.000 m2 klimopbeplanting.

Ook de noodzaak van meervoudig ruimtegebruik in dichtbevolkte stedelijke gebieden zorgt er voor, dat de aanleg van groenen daken steeds aantrekkelijker wordt.

Rien van der Spek: “Denk aan recreatiemogelijkheden.

Op het spoortracé in Rotterdam bijvoorbeeld is een dakpark aangelegd. Ook zien we steeds meer kantoortuinen en moestuinen op de daken. Bovendien, met deze daken wordt ook een ecologische zone gecreëerd die biodiversiteit in stedelijk gebied bevordert. Het is uitermate belangrijk onze flora en fauna in stand te houden. Wordt de keten doorbroken, dan krijgen we minder insecten, vogels en noem maar op. En dat willen we niet.”

Nog een ander voordeel van groene daken is, dat het

‘Een begroeid dak kan ’s zomers 90% van de warmte die naar binnen komt reduceren.’ water minder snel afstroomt naar de riolering. Door de klimaatverandering krijgen we bij regen in korte tijd veel water op ons dak. De riolen zitten aan hun max qua verwerking. Groene daken kunnen regenwater tot 75% beter opvangen dan reguliere daken.

De voordelen van groen - dus ook van groene daken en gevels - op het leefmilieu en onze gezondheid hebben we al aangekaart.

SUBSIDIE, KOSTEN EN ONDERHOUD GROENE DAKEN EN GEVELS

Met het stimuleren van de realisatie van groene daken en groene gevels ligt er een enorme potentie om de stad

of omgeving aantrekkelijker, veiliger en duurzamer te maken. Stimulatie kan door middel van het geven van subsidies door gemeenten en de verbonden waterschappen aan bijvoorbeeld woningcorporaties, bedrijven, instellingen en particulieren. Zo is bijvoorbeeld in Rotterdam op deze wijze 130.000 m2 groen dak gerealiseerd.

Praten we over subsidie, dan hebben we het over geld.

Hoe duur is zo’n groen dak nu eigenlijk? Volgens de VHG zijn extensieve groene daken onderhoudsarm en hebben ze lagere aanlegkosten dan intensieve daken (daktuinen). De aanleg van een groen dak kost 25 tot 65 euro meer dan een regulier dak. Het onderhoud van een extensief of vegetatiedak bestaat uit een halfjaarlijks

20 B+U 1 2018

Aanpakkers in waterlopen Onderhoud nodig aan waterlopen? Van Berkel Landschap & Infra is uw specialist!

Ecologisch beheer Faunavoorzieningen

www.vanberkelgroep.eu

Maaiwerken Beekherstel Hoeves 10 5482 NL Schijndel

Baggerwerken Stenen rooien

Natuurvriendelijke oevers Rasters en beschoeiingen

t +31 (0) 413 36 32 59 e info@vanberkelgroep.eu 13425c

NeBoHa BV is een groothandel in alle losgestorte grond, weg en waterbouw materialen.

Door jarenlange ervaring te bundelen is NeBoHA BV een dynamisch bedrijf, dat geen enkele uitdaging uit de weg gaat.

Buiten de handelsactiviteiten om, heeft onze onderneming ook veel ervaring met overslag en transport van diverse grondstoffen, zowel per schip als per vrachtwagen.

Tevens kunnen aannemers en opdrachtgevers bij ons terecht voor een goed advies betreffende alle bouwgrondstoffen.

Lange Amerikaweg 66 • 7332 BR APELDOORN • T 055 - 538 66 30 • E info@neboha.nl • www.neboha.nl 13439

Aslon EPDM Safe & Soft

Aslon SBR Safe & Soft

Aslon Artificial Grass Safe & Soft

Vlotlaan 101 2681 TW Monster T +31 (0) 174 283 443 E sales@aslon-rubber.com I www.aslon-rubber.com 13587

B+U 1 2018 21

of jaarlijkse inspectie. De onderhoudskosten van een intensief dak zijn vergelijkbaar met een reguliere tuin.

Een traditioneel dak dient gemiddeld na twintig jaar te worden vervangen. Een groen dak gaat gemiddeld drie keer zo lang mee.

De VHS ziet belangrijke kansen voor verdere innovatie en doorontwikkeling van groene daken en gevels. Helaas biedt het huidige Bouwbesluit daartoe niet alle mogelijkheden. Dus doen zij lobby bij de overheid. Rien van der Spek: “Als zij het voortouw zou willen nemen bij de aanleg van groene daken en gevels op/aan eigen gebouwen of dit opnemen in voorschriften voor de realisatie van grote dak-/geveloppervlakken bij nieuwbouw, dan zou dit een geweldige stimulans betekenen.”

In de nabije toekomst is nog wel het een en ander te doen aan het ontharden van de buitenruimtes. “Decennialang hebben we de buitenruimte in het publieke domein dicht bestraat met stenen. Bij hevige regenval dat komt steeds vaker voor - ontstaan er problemen. Dus zullen we moeten ontharden”, aldus Rien van der Spek.

Groen heeft dus de toekomst. We zullen het anders en meer terugzien in ons straatbeeld. Voor dat ‘meer’ zijn er wel arbeidskrachten nodig. Daarom dat de VHG zich ook inzet om ‘groen’ aantrekkelijk te maken als beroep. Rien van der Spek: “We werken flink aan ons imago.”

Het mag duidelijk zijn, de VHG maakt zich hard - of moeten we ‘groen’ zeggen - voor groen. Want hoe meer groen, hoe groener het is. Net zo lang tot alles op z’n groenst is.

GROEN EN DE TOEKOMST

Omdat we in een transitie van wonen zitten, veranderen ruimtes in met name de stad. Van der Spek: “Jonge mensen zijn steeds minder huis- en straatgebonden. Ze werken een paar jaar in Amsterdam, vervolgens vijf jaar in Rotterdam enzovoorts. Dit vraagt om een andere vorm van huisvesting en daarmee ook een andere invulling van ruimtegebruik rondom de woningen. Er is minder behoefte aan ‘het eigen tuintje’ en meer aan publieke ruimtes voor voetballen, bbq’en, zonnen en noem maar op. We zien steeds meer tiny houses zonder eigen tuin.

En kantoren die omgevormd worden tot woonruimte, zonder particulier groen. Het groen zal dus een andere weg inslaan.”

INFO www.vhg.org

foto: rob glastra fotografie - schoonhoven

B+U 1 2018 23

KLEURRIJK DENKEN IN ZWART-WIT Rijnstraat 8 in Den Haag

24 B+U 1 2018

foto: rob glastra fotografie - schoonhoven

In het masterplan kantoorhuisvesting Den Haag ligt de nadruk op een efficiĂŤnte en effectieve Rijksoverheid.

De transformatie van de Rijnstraat 8 (het voormalige VROM-gebouw) moet hier het visitekaartje van zijn. Er zijn 4.400 werkplekken voor zesduizend medewerkers. Alle werkplekken zijn multifunctioneel inzetbaar. Voorlopige conclusie: de renovatie is geslaagd, het efficiĂŤnt werken valt vooralsnog niet mee.

TEKST GERARD VOS

B+U 1 2018 25

REKEN AAN DE RIJNSTRAAT Paul van Bergen van DGMR was ooit betrokken bij de bouw van VROM in 1987 en mocht nu meerekenen aan de renovatie. Van Bergen: “De grootste kluif was om de EPG van 2,6 naar 0,44 te krijgen. We moesten een energiebesparing van tachtig procent garanderen over een periode van 25 jaar. De grootste energiewinst zit in de vraaggestuurde ventilatie en door gebruik van energieopslag en pv-panelen.”

Grappig detail dat de daglichtfactor door de jaren heen minder is geworden. Dit is te danken aan de stedelijke verdichting rondom Den Haag CS. Maar door alle serres transparant te maken en een slimme logistiek toe te passen is er nu wel sprake van een echt daglichtgebouw. Tel daar de slimme energetische maatregelen bij op en wederom is het ministerie een icoon.

Van Bergen: “Dit kan Rijksvastgoed goed gaan gebruiken om duurzaamheid te versnellen.”

hoofdkantoor van de Immigratie- en Naturalisatiedienst, het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers en de Dienst Terugkeer & Vertrek. Zij gebruiken dezelfde entree, basisfaciliteiten, vergaderruimtes en ICT.

ROERIGE GESCHIEDENIS

M

et luid tromgeroffel werd begin november het vernieuwde rijkskantoor in Den Haag, Rijnstraat 8 geopend door Zijne Majesteit de Koning. Een publiek-privaat partnerschap onder de naam PoortCentraal, bestaande uit BAM, ISS en OMA, heeft dit circa 90.000 m2 tellende ministerie gerenoveerd. Het gebouw heeft een tweede leven gekregen als een modern en transparant kantoor.

Architectenbureau OMA heeft het goede van Hoogstads ontwerp. Door meer glas toe te passen is het idee ontstaan om de stad in het gebouw te trekken. Dat de politiek transparantie wil uitstralen naar de samenleving is overal terug te vinden.

In het pand zijn de ministeries van Buitenlandse Zaken en van Infrastructuur en Waterstaat gevestigd, naast het

1985 was het jaar dat architect Jan Hoogstad werd aangewezen als ontwerper voor de nieuwbouw van VROM. Het gebouw naast Den Haag CS moest een milieuvriendelijk gebouw worden en een, in architectonisch en technisch opzicht vernieuwend gebouwd. Passend bij het toenmalige ministerie van Milieu. In ieder geval geen monumentaal en kostbaar gebouw. Het ministerie moest 3.100 medewerkers herbergen, binnen de 345 miljoen uitkomen en voldoen aan een flinke reeks eisen.

Een van de eisen was dat alle medewerkers vanuit hun kamer voldoende uitzicht moesten hebben en dat de ramen open moesten kunnen voor een fris briesje.

Deze eis stond op gespannen voet met de eigenschappen van de omgeving: er werd een geluidsniveau van 72 decibel gemeten. Hoogstad kwam met een ­logische oplossing passend bij het atriumgebouw. Door de spouw tussen de twee lagen van de gevel te vergroten,

26 B+U 1 2018

Architectuurhistorisch is het gebouw een opmerkelijke verschijning. ontstond een ruimte met een buitenklimaat. Hiermee viel de winddruk van de kantoorgevels af en de geluidbelasting op de gevel werd gereduceerd van 72 naar 52 decibel.

Architectuurhistorisch is het gebouw een opmerkelijke verschijning. In Nederland waren in de jaren tachtig kantoorgebouwen op deze schaal betrekkelijk zeldzaam.

Toen Hoogstad de vraag kreeg voor het ontwerp, kwam al snel de gedachte bij hem op: ‘laat het alsjeblieft niet weer een saai kantoorgebouw worden.’ Het moest een helder concept worden, maar geen saai concept. Het

werd een van Nederlands eerste atriumgebouwen.

Hoogstad opperde een tweezijdige kamstructuur met vijf beuken en acht serres.

Het voorstel van Hoogstad leidde tot diepgaande discussies. Het voorstel van de serres kwam voort uit enkele tegenstrijdige eisen. Het gebouw zou hierdoor 30 miljoen gulden hoger uitvallen dan de geplande 345 miljoen gulden, becijferde de aannemer. Hoogstad hield zijn poot stijf en toonde aan dat er binnen het gestelde budget gebouwd kon gaan worden. Er werd nog veel

B+U 1 2018 27

foto: rob glastra fotografie - schoonhoven

gerekend aan het ontwerp van Hoogstad, maar uiteindelijk ging het door. Ook al telde het gebouw tien kilometer aan gangen met werkcellen, de algemene opvatting was dat de glazen longen het VROM-gebouw leefbaar maakten. Het gebouw opende in 1992 de deuren.

RENOVATIE

Nu vijfentwintig jaar en een grootscheeps renovatie later zijn er 4.400 werkplekken voor ruim zesduizend medewerkers. Er zijn diverse duurzaamheidsmaatregelen getroffen, zoals de toepassing van drievoudig glas in de atria, het gebruik van zonnepanelen, led-verlichting en warmte- en koudeopslag. Deze hebben geleid tot een zeer lage energieprestatiecoëfficiënt van 0,44. (Zie ook het kader: ‘Rekenen aan de Rijnstraat’). Bij de verbouwing is het gebruik van nieuwe materialen geminimaliseerd en van het sloopmateriaal is 99,7% hergebruikt.

BAM is de komende vijfentwintig jaar (tot 2042) eindverantwoordelijk voor onderhoud en exploitatie, inclusief de energielevering. Directeur Grote Projecten Peter van Leeuwen van BAM vertelt over de uitdagingen tijdens de twee jaar durende renovatie. “De tijd vormde de grootste uitdaging. Technisch is het niet extreem. Het

moet vooral snel, het ontwerpen, het bouwen en het in gebruik stellen. De logistiek is hiermee onlosmakelijk verbonden. Je zit middenin de binnenstad, je bent bezig om rekening te houden met alle verkeerstromen en de omwonenden. Daarnaast is er veel intensiteit rondom het gebouw. Een van de grootste toegangen naar de stad loopt door Rijnstraat 8.”

BAM had een team van 120 man gedurende de bouw op het project zitten. Van Leeuwen: “Bij elkaar waren er 2.500 man werkzaam. In piekdagen liep dat op tot wel achthonderd per dag.”

Jeroen Patijn, projectdirecteur bij BAM Bouw en Techniek vult aan: “We hadden een terrein op de Binckhorst en daar hebben we alle materialen verzameld. Op daluren (lees ’s nachts, red.) hebben we met losse transporten de materialen hierheen gehaald. Dat waren ploegen die puur in het leven waren geroepen om de bevoorrading te doen. Ze namen dan gelijk het afval weer mee. Dat was een forse organisatie.”

VERGADERCENTRUM

Wie aan ambtenaren denkt, denkt aan vergaderen.

Rijnstraat 8 telt 230 vergaderzalen. Jeroen Patijn van

foto: gerard vos

B+U 1 2018 29

INTERNATIONALE VERGADERZAAL

In het vernieuwbouwde ministerie is het pronkstuk de grote vergaderzaal. Deze heeft dezelfde sfeer als de huidige Van Kleffenszaal in het huidige Ministerie van Buitenlandse Zaken. Een uit beton gemaakte wereldbol in het plafond zorgt voor diffuse lichtinval. In de vloer zit ook een betonnen wereldbol, deze koepel is in het eronder gelegen Hofhuis goed te zien. De zaal kan vijftig wereldleiders herbergen en heeft ruimte voor 120 stafmedewerkers en tolken. Om de zaal een Nederlands tintje te geven, hebben de wanden een beeld van Panorama Mesdag gekregen.

BUITENAARDSE TREKJES

foto: kick smeets / rijksoverheid 2017

BAM: “Er zijn vergaderzalen in allerlei soorten formaten.

Dat begint bij tweepersoonsruimtes en verder zijn er veel zespersoons-zalen. Maar ook zalen waarin de muren bestaan uit whiteboard voor meer creatieve sessies. Het wordt nu al volop gebruikt en het valt nu al niet mee om een zaal te huren.”

En dat blijkt toch nog wel een puntje. Er zijn 4.400 werkplekken voor 6.300 mensen gerealiseerd. Een ambtenaar heeft niet een eigen bureau. De nieuwe door de overheid gestelde norm is 0,7 bureau per FTE. Eerder was dit 0,9.

De nieuwe norm geldt voor nieuwbouwpanden en fors gerenoveerde panden. Rijnstraat 8 fungeert hierbij als een van de pilots.

Een hooggeplaatste ambtenaar van Buitenlandse Zaken die anoniem wenst te blijven, ziet het als een ordinaire bezuinigingsmaatregel. “Ik maak het momenteel mee dat medewerkers huilend naar huis gegaan, omdat ze al dagenlang geen plek hebben. Over het algemeen zie ik dat medewerkers steeds vroeger van huis vertrekken om een plek te bemachtigen. Daarnaast zie ik dat bepaalde afdelingen niet altijd bij elkaar kunnen zitten en dat is niet bevorderlijk voor het werk en de werksfeer. Toen de Koning het pand kwam openen, hebben we het signaal afgegeven dat als hij vraagt naar de werkomstandigheden, dit niet automatisch een positief antwoord oplevert.”

Een fluor-gele roltrap, een zwevende planeet in het atrium, een vergaderzaal die in Men in Black niet misstaat en overal zwart-witte vloerbedekking. Het pand heeft soms bijna buitenaardse trekjes. Alles in het gebouw is zwart, wit of houtkleurig. Jeroen Patijn: “Dan kun je zien dat je met een architect te maken hebt. De naden van de tegels vond architect Ellen van Loon niet mooi en die is ze juist gaan benadrukken zodat het niet meer opvalt. In de tegel zit feitelijk een weeffout waardoor je niet meer het gevoel hebt dat er tegels liggen.”

OMA heeft alles uit de kast getrokken. Rijnstraat 8 is een ministerie met allure geworden. Ten opzichte van het oude VROM-gebouw is veel ten goede gekeerd. In het verleden waren er vijf schijven met kantoren. Door de ventilatiekanalen bleek de hoogst haalbare hoogte 2.10 meter te zijn en dat tien kilometer lang. Dat is gelukkig verleden tijd. Het interieur van de Rijnstraat 8 kan de komende vijfentwintig jaar mee en het gebouw het liefst nog langer.

SAMENWERKING Het ontwerp van OMA is in samenwerking met Ector Hoogstad Architecten, Wessel de Jonge Architecten, DGMR, ARUP, BAM Advies & Engineering, Level Acoustics en Valstar Simonis gerealiseerd. Het consortium voor het ontwerp- en de uitvoeringsfase is geleid door BAM Bouw en Techniek. Het 25 jarige onderhouds- en exploitatiecontract wordt uitgevoerd door BAM FM en ISS Facility Services.

30 B+U 1 2018

WWW.NCKEUROPE.COM

13589

ENERGY SAVING ECO COATING

13576

00000

Verhuur van tekstwagens, actiewagens(pijl, split, chivron), provinciewagens Verhuur van botsabsorbers incl. bediening Verhuur van MRS-en en rainkarren complete set Verhuur van stalen en kunststof rijplaten Verhuur van tijdelijke bouwhekken Verhuur van tijdelijke verkeersgeleiding (kunststof, rvs en betonnen barriers) Mobilights en verlichtingsmasten voor bevestiging op een bak van een bots of bus Tijdelijke openbare verlichting incl. aggregaat Tijdelijke verkeersregelinstallaties (NEN systeem bekabeld of losse VRI op accu) Tijdelijke RVV borden(NLD & BLG), omleidingsborden (NLD & BLG)

Bagijnhof 68 Veen info@ce-verkeerstechniek.nl +31(0)6 - 31 90 78 90

DĂŠ specialist om uw bouwplaats van de grond te krijgen.

Prisma Bouwplaats Service is gespecialiseerd in de aanleg en de verhuur van al het materieel dat nodig is om de bouw te kunnen uitvoeren. Wij verzorgen niet alleen de bouwstroom, eventuele gas- en wateraansluitingen gedurende het gehele bouwtraject maar daarnaast leveren wij geheel in eigen beheer de toegangscontrole en de camerabeveiliging voor een veilige bouwplaats.

Prisma Bouwplaats Service Stammerkamp 19, 1112VE Diemen Tel: 020-669 18 21

info@prismabouwplaatsservice.nl www.prismabouwplaatsservice.nl

www.ce-verkeerstechniek.nl

T: 0348 - 56 40 71 E: info@denhartog-oudewater.nl 1966 2016 50 jaar specialist in het machinaal onderhouden van watergangen.

www.denhartog-oudewater.nl

13566

Hoenkoopse Buurtweg 11a 3421 GA Oudewater

13750

TOP 10 GROENSTE GEMEENTEN De lijst van tien groenste gemeenten kwam tot stand op basis van de groen­ index, de Benchmark Gemeentelijk Groen (BGG) over gemeentelijk groen en groenbeheer.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Bellingwedde Rozendaal Borger-Odoorn Aa en Hunze Westerveld Schiermonnikoog (Foto) Tynaarlo Slochteren Vlagtwedde Wassenaar

De benchmark Gemeentelijk Groen is opgezet door Alterra, van de Universiteit en bestaat twintig jaar. Beheerders van ­gemeentelijk groen gebruiken de cijfers om het beheer van groen verder te professionaliseren.

32 B+U 1 2018

E F F I C I Ë NT

OMGAAN MET

BRANDVEILIGHEID Het bieden van een veilige omgeving aan cliënten is essentieel voor zorginstellingen. Brandveiligheid speelt bij bestaande bouw dan ook een grote rol. Tegelijkertijd gaan de hierbij horende eisen gepaard met een flinke investering voor de opdrachtgever.

Zorgorganisatie Zuidwester uit Middelharnis benadert brandveiligheid risicogestuurd. Met als gevolg een efficiënt proces waarin veel geld is te besparen en de veiligheid van de patiënt nooit in het geding is.

TEKST GERARD VOS

B+U 1 2018 33

WERKWIJZE 1. Werkvoorbereiding De aannemer ontvangt het inspectierapport met de gebrekenrapportage en de tekeningen met daarop de vereiste brandcompartimentering.

2. Opname Voor het vaststellen van de omvang van de herstelwerkzaamheden nemen de aannemer en de inspecteur van Vgib, op basis van de prijs-eenhedenlijst samen de gebreken op. Bij repetitie (bijvoorbeeld bij herhaling van eenzelfde woningtype) volstaat een steekproef.

Voor werkzaamheden die niet binnen de eenheden passen maakt de aannemer een open calculatie.

Met deze opname wordt 90 procent van de herstelwerkzaamheden in beeld gebracht.

Plaatsen waar opname op dat moment niet mogelijk is, omdat bijvoorbeeld specifiek klimmaterieel ontbreekt of omdat voor opname demontage nodig is, inspecteert de aannemer tijdens de uitvoering van herstelwerkzaamheden.

I

edereen die met brandveiligheid te maken heeft weet dat een risicogestuurde aanpak van brandveiligheid het meest effectief is. De opdrachtgever kan hierbij tot afgewogen keuzes komen en bepalen wat wel en niet wordt aangepakt en welke restrisico’s hierbij acceptabel zijn.

De risicogestuurde aanpak is een trend die echt doorzet, stelt Peter Schut van Octaaf Advies. “Maar het is wel missionariswerk! Je moet veel mensen overtuigen van deze nieuwe kijk op brandveiligheid. Je moet de gemeenten, brandweer en aannemers meekrijgen. Er zijn veel partijen die in de weerstand kunnen schieten; wat maakt dat je niet kunt realiseren wat je van te voren beoogd hebt. Terwijl het zo’n logisch verhaal is.”

Tot zover de theorie. In de praktijk blijkt dat er veel mankeert aan bestaande bouw. Gemeenten zijn belast met handhaving van de regels omtrent brandveiligheid. De tendens is dat handhavingsdiensten zich steeds strenger opstellen. Maar de ene handhaver interpreteert en hanteert de regels strenger dan de andere. Dat geldt ook voor adviesbureaus die inspecties uitvoeren. Wat de ene inspecteur goedkeurt, keurt de andere inspecteur weer af. Kortom, er is veel onduidelijk en opdrachtgevers snakken dan ook naar meer duidelijkheid.

STEEKPROEF

Zo ook Zuidwester, een zorginstelling met verschillende doelgroepen waaronder mensen met een meervoudige handicap. Na een hobbelig traject hebben zij brandveiligheid inmiddels op de rit. Hoe hebben zij brandveiligheid geïmplementeerd in de organisatie?

Hoofd Facilitair Bedrijf Sjoerd de Wit: “Vanuit het bouwbesluit is er een regel dat je naast de wettelijke kaders voor brandveiligheid ook aanpassingen moet doen voor niet zelf-redzame cliënten. Wij moeten er als organisatie voor zorgen dat bij brand iedereen tijdig in veiligheid wordt gebracht. Dit betekent dat we in gebouwen extra subbrandcompartimenten maken en dat we deuren zelf-

3. Opdracht De aannemer doet per complex een prijsopgave op basis van de ingevulde eenheidsprijzenlijst eventueel aangevuld met werkzaamheden voorzien van open calculatie.

Opdrachtgever of een vertegenwoordiger ervan controleert de prijsopgave. Na akkoord plant de opdrachtnemer de herstelwerkzaamheden in en start hij met de werkvoorbereiding.

4. Uitvoering De opdrachtnemer herstelt de gebreken waarvoor opdrachtgever akkoord heeft gegeven.

Indien van toepassing inspecteert de opdrachtnemer in overleg met de opdrachtgever delen die eerder niet geïnspecteerd konden worden en stelt hij de uitvoering hierop bij.

De aannemer is immers verantwoordelijk voor 100% controle van de brandscheidingen.

Geconstateerde afwijkingen ten opzichte van eerdere prijsopgave rapporteert opdrachtnemer aan opdrachtgever. Na akkoord van de opdrachtgever voert de opdrachtnemer de werkzaamheden uit.

5. Oplevering Na uitvoering van alle of van een deel van de werkzaamheden levert de opdrachtnemer deze op aan de inspecteur van Vgib. De wijze van opleveren kan per complex verschillen.

Een deeloplevering of digitaal opleveren door middel van foto’s behoren tot de mogelijkheid.

6. Logboek Opdrachtnemer levert een logboek aan waarin alle nieuwe applicaties geregistreerd staan. Per complex stelt de opdrachtnemer in overleg met de opdrachtgever vast of dit mogelijk is in een bestaande logboek, of bestaande applicaties op te nemen in het nieuwe logboek.

sluitend maken. Octaaf Advies adviseerde ons op basis van een risicogestuurde aanpak. Octaaf werkt geregeld samen met Vgib. Zij deden de steekproef bij enkele van onze gebouwen. Er bleek meer aan de hand te zijn dan we aanvankelijk dachten.”

Dat is ook logisch, vertelt De Wit. “Want vijfentwintig jaar geleden werd er anders gebouwd. Brandveiligheid was toen ook niet zo’n issue als dat het op dit moment is. Maar desalniettemin stond op oude tekeningen aangegeven dat sommige ruimten een subcompartiment waren, wat in de praktijk niet altijd zo bleek te zijn.”

De ‘alarmerende’ steekproef vormde de opmaat voor een groot onderzoek binnen ZuidWester om te weten te

34 B+U 1 2018

vlnr: sjoerd de wit van zuidwester, rolf hornes van vgib en peter schut van octaaf advies.

B+U 1 2018 35

komen hoe het met de brandveiligheid in andere gebouwen is gesteld. De Wit: “We hebben 180 gebouwen waarvan ongeveer 120 in eigendom van Zuidwester. Dit gaat om woongebouwen, appartementen, maar bijvoorbeeld ook om zwembaden. Samen met Octaaf Advies en Vgib hebben we alles in kaart gebracht en tegelijkertijd onze eigen arbo-functionarissen veel kennis over brandveiligheid bijgebracht.”

UITGANGSPUNTEN

De volgende stap werd een onderhandse aanbesteding om het bestaande vastgoed waar nodig te herstellen om de portefeuille zo qua brandveiligheid weer up-to-date te krijgen. Vgib schreef de offerteaanvraag op basis van

hoog lag als begroot, terwijl Vgib risicogestuurd inspecteerde en alleen die herstelwerkzaamheden raamde. De uitgangspunten bij opname waren dus totaal anders dan de onze.”

Peter Schut van Octaaf Advies: “We vroegen ons af, wat is er nu goed? Er moest snel duidelijk worden waar de ruis zat. Alle verwarring leidde tot vertraging van het project. Toen duidelijk werd waar de ruis zat, leidde dit tot nieuwe inzichten.”

VERTRAGING

De grote verschillen in kostenraming van het herstelwerk en de offertes van de aannemer frustreerde de opdrachtgever die voorzag te weinig budget te hebben.

‘Wat is nu de eis met betrekking tot de veiligheid en wat is risicogestuurd?’ prijs-eenheden en begeleidde de aanbesteding.

Bij prijsvorming op basis van eenheden staat de wet van de grote getallen voorop. Eigenaar van VGIB, Rolf Hornes: “Met de eenheden beschrijven we herstelwerkzaamheden voor diverse situaties. We vragen vervolgens om een gemiddelde prijs te geven voor die betreffende eenheid. In de praktijk betekent het dat de aannemer met de eenheidsprijs soms iets tekort komt en soms wat overhoudt. Per saldo komt hij goed uit. Deze manier van werken beperkt administratie, opnames en geeft dus minder overlast op de locaties.”

Aannemer NBU bleek de laagste inschrijver. Het werk werd aan hen gegund en Zuidwester begeleidde in eerste instantie zelf de herstelwerkzaamheden.

De Wit: “Bij de uitvoering hebben we openlijk de vraag gesteld: ‘wat is nu de eis met betrekking tot de veiligheid en wat is risicogestuurd?’ Daar liepen we echter naar mate het project vorderde in vast.”

De aannemer ging tijdens zijn opnames uit van de full works. Hornes: “Hij pakte het Bouwbesluit erbij en is alles minutieus gaan bekijken. De aannemer NBU ging voor een tien. Die kwam met een prijs die twee keer zo

Hij vroeg zich openlijk af of Vgib wel haar werk goed uitvoerde met betrekking tot de kostenraming.

Sjoerd de Wit: “Hierdoor heeft het hele proces uiteindelijk zo’n driekwart jaar vertraging opgelopen. Toen we het lek boven hadden, verliep het proces daarna buitengewoon soepel.”

Hornes: “Feitelijk was het lek dat wij risicogericht inspecteerden terwijl de aannemer voor honderd procent aan de norm wilde voldoen. Daarnaast ontstond verwarring omdat onze offerteaanvraag op eenheden was gebaseerd, terwijl de opdrachtgever van NBU een vaste prijs per pand wilde hebben. We hebben alle herstelwerkzaamheden gemodelleerd en in een inkoopboek gezet. Door goede afspraken te maken over de eenheden heeft de aannemer minder werk bij de opnames en veel minder offertewerk. Deze manier van werken vermindert ook de overlast op de locaties én je hebt de prijzen toch goed onder controle.”

WERKWIJZE

Een van de eerste stappen was om het vertrouwen van de aannemer terug te winnen. Hornes: “De aannemer

36 B+U 1 2018

MAS Dienstverleners, betrouwbaar en vertrouwd sinds 1997 MAS staat, zowel binnen de schoonmaakbranche als bij haar opdrachtgevers, bekend als een professionele partner in een excellente dienstverlening. MAS Dienstverleners is gespecialiseerd in het leveren van professionele dienstverlening op vele terreinen.

Voor uw vragen betreft: Dagelijks onderhoud van uw gebouwen Verzorgen van de verbouwing en renovatie van uw pand, inclusief de technische installaties.

LED verlichting Schoonloop matten.

Opleverschoonmaak uitvoeren en schoonhouden van uw ketenpark.

U kunt ons bereiken op 020-6935567 of een mail sturen naar ton@masdienstverleners.nl Voor meer informatie kunt u gaan naar www.masdienstverleners.nl

13732

ht W ZdE Z /E t W E/E'^^d > h/' EdZ > ^d E Z' E ͘s͘ ƌ͘ ͘ WŚŝůŝƉƐƐƚƌĂĂƚ ϭϱ WŽƐƚďƵƐ ϱϰ Ͳ ϳϵϬϬ ,ŽŽŐĞǀĞĞŶ EĞĚĞƌůĂŶĚ

d ͗ нϯϭ ϱϮϴ ϮϮϵ ϰϬϬ & ͗ нϯϭ ϱϮϴ Ϯϲϯ ϴϴϬ ͗ ŝŶĨŽΛďĐƐƐƚĞĞů͘ĞƵ / ͗ ǁǁǁ͘ďĐƐƐƚĞĞů͘ĞƵ

dt ͗ E>ϬϬϭϮϲϲϳϱϱ Ϭϭ > ͗ E>ϬϬϭϮϲϲϳϱϱ> Ϭϭ <s< ͗ ϬϰϬϭϭϳϯϯ

Zd/&/ d E͗ /^K ϵϬϬϭ <^ Ͳ<ϬϬϳϯϲͬϬϴ ͬ <KDK <ϳϮϯϬͬϬϰ ͬ EKZ ϭϭϳ s Z > Z Ͳ ϲϬϲ s> ,d Z /EͲ EͲ/^KͲϭϳϲϲϬͲϭ EZtϮϱͲϱϬϴϵ ͬ & ϭϯͬϭϮϰZ s Ϯ ͬs ΎΎ ͲϮϬϭϰͲϭϯϯ ͬ K,^ ^Ͳ<ϴϰϴϱϰͬϬϭ

13779

B+U 1 2018 37

Een van de eerste stappen was om het vertrouwen van de aannemer terug te winnen controleert nu of er zwakke plekken zijn in de brandscheiding. De inspecteur van Vgib komt erbij en bepaalt wat voor de opdrachtgever risicogericht nog net wel en wat niet acceptabel is. Dit kan overigens per opdrachtgever verschillen. Wij hebben de aannemer uitgelegd dat als een te grote kier onder de deur niet wordt hersteld hij daar dan niet verantwoordelijk voor is. Want de opdrachtgever loopt bewust dat risico. We hebben alle afwijkingen beschreven en alleen datgene wat de aannemer maakt of herstelt, dat moet aan de eisen voldoen.

Gezamenlijk hebben we vervolgens alle prijzen opnieuw vastgesteld.”

De werkwijze is nu dat een van de Vgib-inspecteurs samen met de aannemer bepaalt wat wel en niet moet worden gedaan op een project. Dan komt er per pand een prijs uit op basis van de besproken eenheden. Hornes: “Dat gaat snel, want je hoeft niet steeds complete offertes te maken, je kunt dus snel aan de slag.”

VERANTWOORDELIJKHEID

Het roept de vraag op hoe het voor de opdrachtgever is. Hij krijgt door de risicogestuurde aanpak immers de verantwoordelijkheid in de schoenen geschoven. De Wit: “Daar hebben we best mee geworsteld. We hadden de intentie om de verantwoordelijkheid over te dragen, maar deze hebben we nu zelf met overtuiging gepakt.

Het brengt diverse voordelen met zich mee. Door de eigen mensen een opleiding te bieden, gaan zij ook nadenken over de keuzes die we als organisatie moeten maken. Oftewel de verantwoordelijkheid voor het project integreert nu in de organisatie. Fijn is ook dat we als we met vragen zitten, altijd terug kunnen vallen op onze partners.”

Rolf Hornes: “Met deze aanpak ga je veel meer naar de realistische scenario’s kijken. Anders dan alleen maar het wetboek volgen, want dat levert vaak schijnveiligheid op.”

5 TIPS 1. Zorg dat nieuwbouw- en renovatieprojecten ook qua brandveiligheid goed worden opgeleverd en dat de bijbehorende dossiers aan de hoogste eisen voldoen.

2. Pak locaties met de grootste risico’s als eerste aan. Denk bijvoorbeeld aan zorgvastgoed en aan gestapelde bouw boven een parkeergarage of boven een commerciële zone op de begane grond.

3. Kies voor transparantie en overleg een projectplan met het bevoegde gezag.

4. Niet alles hoeft direct aan de hoogste eisen te voldoen, pak locaties met de grootste gebreken eerst aan. Begrijp dat wanneer het erop aan komt u wél aan alle regels moet voldoen.

5. Verbeter het onderhoudsproces, zoek samenwerking met installateurs, stuur aan op prestatie-indicatoren en borg de veiligheid door steekproeven, oplevercontroles en door versterken van de interne kennis en cultuur.

Waar het budget in eerste instantie met tweehonderd procent overschreden leek, bleven de partijen uiteindelijk binnen budget. Gemiddeld ben je om een zorgwoning weer naar een goed niveau te tillen, qua brandveiligheid zo’n dertigduizend euro kwijt per pand. Dat lag nu een stuk lager.

VERTREKPUNT

Het proces om de woningportefeuille brandveiligheid weer up-to-date te maken begon hobbelig, maar is inmiddels binnen budget gerealiseerd. Wat zijn de lessons learned voor de opdrachtgever? Sjoerd de Wit: “De uitgangspunten moeten helder zijn, van waaruit vertrek je? Ik realiseerde me in het voortraject onvoldoende wat de risicogerichte aanpak precies inhield. Ik wilde de verantwoordelijkheid voor de brandscheidingen bij de aannemer neerleggen terwijl de adviseur namens mij risicogericht inspecteerde.”

RECORDAANTAL NIEUWE KOOPWONINGEN VERKOCHT In november hebben de gezamenlijke bouwers en ontwikkelaars in Nederland ruim 4.300 nieuwe koopwoningen verkocht. Dit is het hoogste aantal maandelijkse woningverkopen in de afgelopen 140 maanden, aldus NVB Bouw.

Nieuwe koopwoningen zijn bijna niet meer aan te slepen, zo snel zijn ze uitverkocht. De bouw- en vastgoedsector worstelt al enige tijd met een tekort aan aanbod als gevolg van groeiende tekorten aan haalbare harde bouwlocaties en door oplopende schaarste aan vakmensen en materialen.

Vooral in het Noorden en Zuiden van het land is relatief veel bijgebouwd. De gemiddelde verkoopprijs voor een nieuwe woning kwam uit op iets minder dan â&#x201A;Ź 300.000.

De grote uitdaging blijft het tekort aan nieuwbouwaanbod. Met name in de Randstad is de woningvraag het meest dringend en lopen­de woningbouwers tegen hun grenzen aan. Noord-Holland lijkt daarbij het sterkst achter te blijven. Jarenlang is er te weinig gebouwd. Alleen daarom al moeten er 80.000 woningen per jaar bijkomen.

Verduurzaming met behoud van monumentaal karakter Het voormalige Burgerweeshuis aan het IJsbaanpad in Amsterdam heeft een modern Energiedak gekregen van 250 m2 groot. De grote uitdaging van de werkzaamheden om het dak aan te pakken met duurzame moderne materialen was het behouden van het monumentale karakter en aanzien van het complex. De opgave voor alle partijen: het oude beeldbepalende karakter mag op geen enkele manier aangetast worden, ook niet op het dak.

H

et Burgerweeshuis, in 1955 door Aldo van Eyck ontworpen om onderdak te bieden aan 125 weesjongens, werd in 1960 opgeleverd. Het weeshuis oogt als een kashba of een labyrint. Het is opgebouwd uit talloze binnen- en buitenruimtes, die in een complexe orde met elkaar zijn verbonden en haast onmerkbaar in elkaar overlopen. In Van Eycks visie lagen het private en het collectieve in elkaars verlengde en moest de grens tussen gebouw en stad worden geslecht.

Het gebouw heeft een oppervlakte van ca. 6.300 m2 bruto vloeroppervlak en is opgebouwd uit 328 kleine eenheden, vier enkel-laags grote eenheden en vier grote eenheden met een verdieping die met elkaar diverse paviljoens (14 stuks) vormen. De paviljoens zijn onderling met elkaar verbon-

den middels een binnenstraat. De verschillende eenheden zijn gegroepeerd rond enkele patioâ&#x20AC;&#x2122;s en een binnenplaats. De kleine modules meten 3,36 x 3,36 meter en hebben vier ronde kolommen op de hoeken en een bol dak, waarbij de overspanning tussen de kolommen is gemaakt door architraven.

De gevel bestaat uit een glazen pui of dichte wand van donkerbruine baksteen. De koepelvormige dakelementen zijn uitgevoerd in prefab beton. Het wordt nationaal en internationaal beschouwd als een mijlpaal in de naoorlogse architectuur en als het eerste voorbeeld van het structuralisme in de architectuur.

RENOVATIE JAREN TACHTIG In de jaren tachtig ontstond het plan om een deel van het Burgerweeshuis te slopen. Een massale actie, die vanuit de hele wereld bij-

val kreeg, voorkwam sloop. Nederland had een naoorlogs monument herontdekt. Redding van het complex werd mogelijk doordat een projectontwikkelaar werd gevonden die het gebouw en het terrein wilde kopen, onder de voorwaarde dat hij er een kantorencomplex mocht ontwikkelen. Dat complex - Tripolis genaamd - werd ontworpen door het echtpaar Aldo en Hannie van Eyck.

Zij namen ook de restauratie van het weeshuis op zich.

VERDUURZAMING Het gebouw is sinds 2014 een rijksmonument en in eigendom van Zadelhoff B.V. Architect Wessel de Jonge Architecten heeft dit jonge Rijksmonument een nieuw leven ingeblazen door er bijzondere en aangename kantoorwerkplekken te creĂŤren.

Aronsohn Management heeft het bouwprojectmanagement verzorgd en de verversing was in handen van uitvoerend aannemer BAM. Voor de installatietechnieken hebben Klimaatservice Holland en Schadenberg Dakwerken de werkzaamheden voor het dak samen opgepakt.

WERKZAAMHEDEN In iedere ruimte is verbouwd. De werk-

mogelijk warmte buiten. “Wij draaien het om en halen de warmte actief van het dak af met zwarte en relatief dunnere kunststof dakbedekking, om het weer opnieuw in te zetten. Het Energiedak ligt onzichtbaar onder een laag zwarte dakbedekking.

Het bestaat uit collectorplaten waar een leidingenstelsel doorheen loopt. Door deze leidingen stroomt een vloeistofmengsel dat de zonnewarmte met grote efficiency aan de dakbedekking onttrekt. Met de 250 m2 Energiedak van het voormalig Burgerweeshuis wordt minimaal 312,5 gigajoule aan warmte per jaar opgewekt.

zaamheden betroffen onder andere het leggen van droogbouw vloerverwarming.

Een aantal paviljoens is voorzien van een vloeropbouwsysteem waarmee je binnen een beperkte opbouwhoogte een totaaloplossing voor verwarming, koeling, geluid en brandwerendheid met een maximaal gewicht van de vloer biedt. Doordat de beschikbare inbouwdiepte op de wand en de opbouwhoogte van de vloer beperkt is werd er bijvoorbeeld gekozen voor een messing verdeler en om de leidingen in de vloer in te frezen. Ook aan de gebouwschil is hard gewerkt om hem toekomstbestendig te maken. De kenmerkende koepels op het gebouw zijn gerenoveerd en het dak is vernieuwd.

ENERGIEDAK Het behoud van de originele eigenschappen van het pand uit 1959 stond voorop bij het realiseren van duurzaamheidsmaatregelen.

“Het voormalige weeshuis is ingrijpend gerenoveerd”, vertelt directeur Alexander Schiebroek van SolarTech. Zijn organisatie levert al 20 jaar het Energiedak, dat ook in dit project een plek kreeg. “Met dit innovatieve geïntegreerde dak halen we de warmte binnen die ontstaat op een zwart dak. De duurzame warmte we wordt later ingezet om ruimtes te verwarmen.”

Met witte reflecterende dakbedekking houdt het dak op passieve wijze zoveel

BODEMENERGIE De warmtepomp bij het voormalig Burgerweeshuis maakt gebruik van bodemenergie.

De warmte van het dak wordt hier gebruikt om de bodem weer op te warmen. Dat zorgt ervoor dat de warmtepomp een hoger rendement behaalt. Een warmtepomp gebruikt namelijk twee bronnen: water en stroom.

Hoe kouder het aanvoerwater, hoe meer stroom er nodig is. Een bodembron is van nature een graad of 11. De warmtepomp onttrekt daar warmte aan, de bodem wordt kouder en het rendement van de pomp loopt terug. Door de gratis warmte van het dak toe te voegen wordt de bodem weer hersteld naar 11 graden. Of beter nog, naar een graad of 20. Elke 5 graden betekent een verbetering van de warmtepomp met ongeveer 20%.

Momenteel wordt het Energiedak nog ingezet als ondersteunende warmtebron voor een warmtepomp, maar er wordt onderzoek gedaan naar het Energiedak als enige bron, zodat de hoge investering in een bodembron kleiner kan worden of zelfs geheel achterwege kan blijven. Daarnaast worden onderzoeken gestart om ook de zogenaamde polderdaken (wateropslag gecombineerd met begroeide daken) te koppelen met dit soort systemen waardoor het opgeslagen regenwater, wat op het dak wel naar 17 ­graden kan stijgen, als opwarmende factor kan dienen voor deze systemen.

LAAGTEMPERATUURVERWARMING De opdrachtgever koos voor de combinatie tussen het Energiedak en de WKO (Warmte Koude Opslag. De combinatie van deze twee elementen vangt grote investeringen af om de bodem op de juiste temperatuur te houden. Verschillende technieken om WKO’s aan te leggen en op temperatuur te houden zijn kostbaar en worden op het dak geplaatst. De investering als element in het dak is lager, terwijl je hetzelfde of zelfs meer effect bereikt. En bovendien bij dit pand van essentieel belang: niet zichtbaar binnen het

architectonische beeld is een innovatieve meetlus aangelegd, die de activering van het dak eenvoudiger maakt voor de installateur. Door een aparte leiding circuleren we vloeistof en meten we de temperatuur.

Deze oplossing stelt de installateur in staat om sneller en gerichter de temperatuur van het gehele Energiedak te bepalen en in te schakelen.”

Met het nieuwe en verbeterde dak is het Burgerweeshuis overgegaan op laagtemperatuurverwarming. Deze kan ingezet worden bij zeer goed geïsoleerde gebouwen. De aanvoertemperatuur van het water voor de verwarming is maximaal 55 graden Celsius en zodoende gelijkmatiger, constanter en milieuvriendelijker dan een gewone cv.

ONOPVALLEND MAAR EFFECTIEF De techniek van het Energiedak is beproefd: diverse projecten gingen het Burgerweeshuis voor. Meerdere monumentale panden zijn met het dak uitgerust, zoals het Gemeentelandshuis in Amsterdam gelegen aan de snelweg A10. Ook dit is een schitterend pand uit begin 1700, met daarbovenop een ‘Energiedak-Plus’, dat stroom en warmte combineert en opwekt door middel van laminaten van soepele fotovoltaïsche (PV) zonnecellen, volledig geïntegreerd met de dakbedekking.

En ook wordt inmiddels een aantal hypermoderne datacenters door een Energiedak omgekeerd gekoeld. Het mooiste is dat de techniek niet opvalt. Daardoor blijft de oorspronkelijk beoogde esthetiek intact en dat was voor architect Wessel de Jonge doorslaggevend in het ontwerp van deze renovatie. Het volledig dak, inclusief het Energiedak is door dakaannemer Schadenberg Dakwerken, in samenwerking met NDA lidbedrijven Olster Dakwerken voor de kunststof dakbedekking en Schiebroek Dakbedekkingen te Best voor de montage van het technische dak deel, uitgevoerd.

42 B+U 1 2018

Ge b

13808

n Egdom va & . r

Zn

HvE Te l.: 0 36 6 - 224916

ke

e r sw e r

ke

n

V

er

Al ruim 30 jaar gespecialiseerd in: • Tijdelijke verkeersmaatregelen • Verkeerskundig advies & ontwerp • Voorzieningen voor verkeer & scheepvaart • Ondersteuning bij evenementen • Innovatieve oplossingen

Industrieweg 12 • 1521 NB Wormerveer tel: 06 - 22 49 16 36 • info@HVEverkeer.nl 13801

www.HVEverkeer.nl

13655

Specialist in de reiniging, het onderhoud en de reparatie van gecoate, aluminium en roestvrijstalen panelen en profielen.

Leeghwaterweg 29B 1951 NA Velsen-Noord

T (+31) 251 273 032 F (+31) 251 270 910

E info@rbmeurope.com W www.rbmeurope.com 13810

SAFETY KEURMERK VOOR VALBEVEILIGINGSBRANCHE Er is een nieuw keurmerk voor de valbeveiligingsbranche: het KOMO Safety keurmerk. Dit keurmerk biedt duidelijkheid over wat veilig is en wat niet, zowel voor voorschrijvende partijen als uitvoerende partijen. Uitvoerende partijen die voldoen aan de voorschriften in de nieuwe Beoordelingsrichtlijn 9935 (BRL 9935), verkrijgen na certificering het KOMO Safety keurmerk.

De BRL 9935 bestaat uit vier delen: een algemeen deel en drie bij-

zondere delen voor respectievelijk ‘Ontwerp’, ‘Installatie’ en ‘Inspectie & Onderhoud’. Uitvoerende partijen zoals dakdekkers, valbeveiligingsbedrijven en adviesbureaus kunnen voor alle delen het KOMO Safety procescertificaat behalen. Waarbij het algemene deel en tenminste één bijzonder deel verplicht zijn.

Meer informatie op www.nivoh.nl

44 B+U 1 2018

Zorgwoningen

Zorgkamers

www.prefabsysteembouw.nl 13730

Deskundig zijn, eenvoudig doen!

Oostergracht 6 3763 LZ Soest Postbus 172

• Betonreparatie • Bouwput lekkages • Injectie werken • Grond injectie • Kelderafdichting • Advies en leveringen

Van Eerd Groep Heiberg 15-17 5504 PA Veldhoven Tel: (040) 254 90 09 info@vaneerd-groep.nl

3720 AD Bilthoven T +31 (0)35 - 631 57 71 calculatie@sitvochtwering.nl www.sitvochtwering.nl 13652

13820

13752

B+U 1 2018 45

BEST OF WEB

LEES ME E R

E BOU W

NUIT V

OERIN

G.NL

10 MILJOEN EURO VOOR VERDUURZAMEN BESTAANDE WONINGEN IN NOORD-HOLLAND De provincie Noord-Holland investeert ruim 10 miljoen euro in het verduurzamen van bestaande woningen. Het geld wordt vooral ingezet om het voor particuliere woningeigenaren eenvoudiger te maken hun huis te isoleren of zelf duurzame energie op te wekken. De provincie wil minimaal 25.000 woningeigenaren helpen bij het uitvoeren van energiebesparende maatregelen.

Gedeputeerde Joke Geldhof: “Met dit programma gaat de provincie het duurzaam renoveren van bestaande woningen makkelijker maken. Bewoners ervaren nu vaak allerlei belemmeringen, waardoor ze niet tot actie overgaan. Daarom investeren we in duidelijkere informatie, betere energieadviezen en toegankelijkere financieringsvormen. Op die manier zetten we een stap op weg naar een energieneutraal Noord-Holland in 2050. En het energiezuinig maken van je woning is niet alleen goed voor het milieu, het bespaart je als eigenaar ook nog geld.”

ENERGIELOKETTEN EN ADVIES Alle inwoners in Noord-Holland kunnen met vragen over energiebesparende maatregelen aan hun huis gratis terecht bij een (digitaal) energieloket. In Noord-Holland zijn dit ‘Duurzaam Bouwloket’ en ‘Bleeve’.

Deze energieloketten geven aan woningeigenaren onafhankelijk advies, inzicht in financieringsmogelijkheden en ze helpen bij het aanvragen en beoordelen van offertes van bouwbedrijven.

De provincie stelt per regio geld beschikbaar zodat de energieloketten meer mensen kunnen helpen om zo het verduurzamen van woningen te versnellen.

Verder laat de provincie energieadvies-software ontwikkelen, waarmee woningeigenaren inzicht krijgen in de manier waarop zij hun woning in één keer of in stappen energieneutraal kunnen maken. Ook ondersteunt de provincie de markt bij het ontwikkelen van nieuwe leenvormen die het makkelijker maken voor huiseigenaren om te investeren in energiebesparende maatregelen.

BURGERINITIATIEVEN In Noord-Holland zijn de afgelopen jaren zo’n 40 burgerinitiatieven ontstaan van groepen inwoners die zich inzetten voor meer duurzame energie. Deze initiatieven worden ook wel lokale duurzame energiecoöperaties (LDEC’s) genoemd.

Deze coöperaties draaien op bevlogen vrijwilligers, die buurtgenoten stimuleren om hun huis te isoleren of om mee te doen met het collectief inkopen van zonnepanelen. Vaak hebben de vrijwilligers weinig tijd of beperkte kennis in huis. Daarom stelt de provincie geld aan de coöperaties ter beschikking voor het inhuren van deskundigen.

De provincie ondersteunt ook de woningbouwcorporaties bij het energiezuiniger maken van hun huurwoningen.

46 B+U 1 2018

BEST OF WEB

TEVREDEN MET WONING? TEVREDEN MET LEVEN Ruim 9 op de 10 volwassenen die tevreden zijn met hun woning of woonomgeving, geven aan tevreden te zijn met het leven. De woonomgeving, met name het ervaren van sociale cohesie ofwel binding met de buurt, is een belangrijkere factor voor tevredenheid met het leven dan de woning zelf. Dit blijkt uit recent onderzoek van het CBS. VAKER TEVREDEN MET HET LEVEN IN EEN VRIJSTAAND HUIS Als mensen gevraagd wordt hoe tevreden zij zijn met hun leven, baseren zij dit op een afweging van verschillende aspecten van hun leven. Zo is de tevredenheid met het leven groter als mensen zich gezond voelen, maar ook de fysieke en sociale omgeving zijn van belang. Personen die (zeer) tevreden zijn met hun woning of woonomgeving zijn ook vaker tevreden met het leven dan degenen die niet tevreden zijn met woning of buurt.

Overigens valt aan de hand van dit onderzoek niet uit te sluiten dat mensen die tevreden zijn met het leven in het algemeen positiever zijn ingesteld, en mogelijk daardoor ook vaker tevreden zijn met de woning of woonomgeving en andere facetten van het leven.

Van de 18-plussers die tevreden zijn met hun woning, gaf 94 procent in 2015 aan content te zijn met hun leven. Voor personen die ontevreden zijn met hun woning was dat 69 procent. Van de mensen die tevreden zijn met hun woonomgeving is eveneens 94 procent tevreden met het leven, van mensen die ontevreden zijn is dat 80 procent.

LEES ME E R

BOU W

ENUIT

VOERIN

G.NL

SOCIALE COHESIE VAN BELANG De woonomgeving is belangrijker dan de woning zelf als het gaat om de tevredenheid met het leven. Het gaat daarbij zoals gezegd met name over de binding met de omgeving, of sociale cohesie. Van de buurtbewoners die een sterke mate van sociale cohesie ervaren is 97 procent tevreden met hun leven. Bij mensen die lage sociale cohesie ervaren in hun buurt is dit 69 procent.

Als mensen overlast ervaren in hun buurt, bijvoorbeeld door lawaai of stank, zeggen zij juist minder vaak dat ze tevreden zijn met het leven. Onder diegenen die veel overlast in hun buurt ervaren is 85 procent tevreden met hun leven. Mensen die helemaal geen of weinig overlast ervaren is 94 procent tevreden.

VAKER TEVREDEN MET HET LEVEN IN EEN VRIJSTAAND HUIS Kenmerken van de woning zijn eveneens van invloed op de tevredenheid met het leven, zij het minder sterk dan kenmerken van de woonomgeving. Zo geven bewoners van een vrijstaand huis vaker aan tevreden te zijn dan mensen met een etagewoning, namelijk 97 tegen 88 procent. Personen met een hoek- of tussenwoning zitten hier qua tevredenheid tussenin.

Dit ervaren verschil in tevredenheid met het leven kan niet worden toegeschreven aan andere kenmerken van de woning of haar bewoners, zoals woninggrootte, -waarde, koop- of huurwoning of het huishoudensinkomen of onderwijsniveau van de bewoner.

B+U 1 2018 47

ADVERTORIAL ADVERTORIAL ADVERTORIAL ADVERTORIAL ADVERTORIAL

LEVERANCIER VAN: LEVERANCIER VAN: LEVERANCIER VAN: LEVERANCIER VAN: LEVERANCIER VAN:

HWE City & Park introduceert HWE City & Park introduceert HWE Citypraktisch & Park introduceert Functioneel, en modulair straatmeubilair STREET-STUFF HWE City & Park introduceert Functioneel, praktisch enstad, modulair straatmeubilair voor zowel straat, plein en park.

STREET-STUFF HWE Citypraktisch & straat, Park introduceert Functioneel, enstad, modulair voor zowel pleinstraatmeubilair en park.

STREET-STUFF Functioneel, praktisch enstad, modulair voor zowel straat, pleinstraatmeubilair en park.

STREET-STUFF Functioneel, praktisch enstad, modulair • Bouwdoosprincipe STREET-STUFF voor zowel straat, pleinstraatmeubilair en park. voor zowel straat, stad, plein en park.

• Bouwdoosprincipe

ADVERTORIAL ADVERTORIAL ADVERTORIAL ADVERTORIAL ADVERTORIAL

• Standaard onderdelen; • Bouwdoosprincipe • Standaard onderdelen; • Bouwdoosprincipe Meerdere combinaties mogelijk; Standaard onderdelen; ••• Bouwdoosprincipe Meerdere combinaties mogelijk; • Standaard Onderdelenonderdelen; uitwisselbaar; •• Meerdere combinaties mogelijk; • Standaard Onderdelenonderdelen; uitwisselbaar; • Meerdere Duurzamecombinaties materialen; mogelijk; •• Onderdelen uitwisselbaar; • Meerdere Duurzamecombinaties materialen; mogelijk; • Onderdelen uitwisselbaar; Hoge mate van flexibiliteit, •• Duurzame materialen; uitwisselbaar; • Onderdelen Hoge mate van flexibiliteit, • Duurzame materialen; in samenstelling, lengte, Hoge mate van flexibiliteit, •• neren Duurzame materialen; ijdens de ‘Dag van de openbare ruimte’, wordt zijn tot producten.

Hierdoor is er hoge mate van in samenstelling, lengte, • neren Hoge mate flexibiliteit, materiaal envan kleur; STREET-STUFF geïntroduceerd door HWE City & flexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur van de ijdens de ‘Dag van de openbare ruimte’, wordt zijn tot producten. Hierdoor is er hoge mate van in samenstelling, lengte, park. Het Angerense bedrijf presenteert dan het door • producten.

Onderdelen zijn vervangbaar en later toe te voeHoge mate van flexibiliteit, materiaal en kleur; STREET-STUFF geïntroduceerd door HWE City & flexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur van de ijdens deontworpen ‘Dag van de openbare ruimte’ , wordt zijn tot producten.

Hierdoor is hoge mate van in samenstelling, lengte, Ton Kooymans straatmeubilair voor de openbare • neren gen, omdat deze zijn enerbeschikbaar blijven.

Efficient inuitwisselbaar onderhoud. park. Het Angerense bedrijf presenteert dan het door producten.

Onderdelen zijn vervangbaar en later toe te voemateriaal en kleur; geïntroduceerd door HWE City & flexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur van de ruimte,STREET-STUFF onder de naam STREET-STUFF, op stand 2.2.06. in samenstelling, lengte, ijdens deontworpen ‘Dag van de openbare ruimte’ , wordt zijn tot producten.

Hierdoor is hoge mate van Ton Kooymans straatmeubilair voor de openbare • neren gen, omdat deze zijn enerbeschikbaar blijven.

Efficient inuitwisselbaar onderhoud. park. Het Angerense bedrijf presenteert dan het door producten.

Onderdelen zijn vervangbaar en later toeuitgete voeHet STREET-STUFF-straatmeubilair is comfortabel materiaal en kleur; STREET-STUFF geïntroduceerd door HWE City & flexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur van de ijdens de ‘Dag van de openbare ruimte’ , wordt neren zijn tot producten.

Hierdoor is er hoge mate van ruimte, onder de naam STREET-STUFF, op stand 2.2.06.

Ton Kooymans ontworpen straatmeubilair voor de openbare omdat deze zijn en beschikbaar blijven.

• gen, Efficient inuitwisselbaar onderhoud.

STREET-STUFF functioneel meubilair voor zowel straat, voerd en qua maatvoering en ergonomie afgestemd op de park. Het is Angerense bedrijf presenteert dan het producten.

Onderdelen zijn vervangbaar en later toeuitgetevan voemateriaal en kleur; STREET-STUFF geïntroduceerd door HWE City &door flexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur de Het STREET-STUFF-straatmeubilair is comfortabel ruimte, onder naam op toch standtijdloze 2.2.06.uitstad,Kooymans plein als de park met STREET-STUFF, eenstraatmeubilair eigentijdse en vergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden geTon ontworpen voor de openbare gen, omdat deze uitwisselbaar zijn en beschikbaar blijven.

• Efficient in onderhoud.

Uw meest optimale model samenpark. Het is Angerense bedrijf presenteert dan het door producten.

Onderdelen zijnen vervangbaar later toeop te voeSTREET-STUFF functioneel meubilair voor zowel straat, voerd en qua maatvoering ergonomie en afgestemd de Het STREET-STUFF-straatmeubilair is comfortabel uitgestraling.onder De STREET-STUFF-producten voldoen alle eimaakt uit duurzame, ecologische en 100% recyclebare materuimte, naam op toch standaan 2.2.06.

Ton ontworpen voor de openbare gen, omdat deze uitwisselbaar zijn en beschikbaar blijven.

Efficient in onderhoud. stad,Kooymans plein als de park met STREET-STUFF, eenstraatmeubilair eigentijdse en tijdloze uit- • vergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden geUw meest optimale model samenSTREET-STUFF is functioneel meubilair voor zowelvan straat, voerd en quakeuze maatvoering en gemonteerd ergonomie afgestemd op worde sen en wensen die gesteld worden uit het oogpunt rialen.

Naar kan er zelf en geplaatst Het STREET-STUFF-straatmeubilair comfortabel uitgeruimte, de naam STREET-STUFF,voldoen op standaan 2.2.06. gesteld middels een 3D-ontwerp. straling.onder De STREET-STUFF-producten alle eimaakt uit duurzame, ecologische en is 100% recyclebare matestad, pleinonderhoud als park met eigentijdse en toch tijdloze uit- Uw vergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden ge- voor plaatsing, eneen gebruik.

Vooralsnog bestaat den meest ofen HWE City & Park neemt de montage en plaatsing optimale model samenSTREET-STUFF is functioneel meubilair voor zowel straat, voerd quakeuze maatvoering en gemonteerd ergonomie afgestemd op worde Het STREET-STUFF-straatmeubilair is comfortabel uitgesen en wensen die gesteld worden uit het oogpunt van rialen.

Naar kan er zelf en geplaatst middels een 3D-ontwerp. straling.

De STREET-STUFF-producten voldoen aan alle ei-of gesteld maakt uit duurzame, ecologische enis100% recyclebare mateSTREET-STUFF uit twee series: FOLDED-STUFF (RVS met haar rekening.

Het straatmeubilair bij uitstek geschikt om stad, plein als park met een eigentijdse en toch tijdloze uitvergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden geSTREET-STUFF is functioneel meubilair voor zowel straat, voerd quaCity maatvoering en ergonomie afgestemd op de plaatsing, onderhoud en gebruik.

Vooralsnog bestaat den meest ofen HWE & Park neemt de montage en plaatsing voor Uw optimale model samensen en wensen die gesteld worden uit het oogpunt van rialen.

Naar keuze kan er zelf gemonteerd en geplaatst worzonder coating, gecombineerd met hout of bamboe)alle en eiaan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld het mateaanmiddels eenDemodel 3D-ontwerp. straling.

Deals STREET-STUFF-producten voldoen maakt uit duurzame, ecologische en recyclebare stad, plein park met een eigentijdse en toch aan tijdloze uit-of gesteld vergrijzende gebruikersmarkt. producten worden ge- om STREET-STUFF uit twee series: FOLDED-STUFF (RVS met haarmeest rekening.

Het straatmeubilair is100% bij uitstek geschikt Uw optimale samenplaatsing, onderhoud en gebruik.

Vooralsnog bestaat den of HWE City & logo’s.

Park neemt de montage en plaatsing voor HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete ofwel brengen vankeuze eigen sen en wensen die gesteld worden uit het oogpunt van rialen.

Naar kan er zelf gemonteerd en geplaatst worstraling.

De STREET-STUFF-producten voldoen aan alle maakt uit duurzame, ecologische en 100% recyclebare zonder coating, gecombineerd met hout of bamboe) en eiaan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld het mateaanmiddels een 3D-ontwerp.

STREET-STUFF uit twee series: FOLDED-STUFF (RVS met of gesteld haar rekening.

Het straatmeubilair is bij uitstek geschikt om UHPC gecombineerd met hout of bamboe).

Inbestaat deze series neren zijnonderhoud tot producten.

Hierdoor is het er hoge mate van plaatsing, en gebruik. den of Naar HWE City & kan Parkerneemt de montageenengeplaatst plaatsingworvoor sen en wensen die gesteld wordenVooralsnog uit oogpunt van rialen. keuze zelf gemonteerd HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete ofwel brengen van eigen logo’s. middels een 3D-ontwerp. zonder coating, gecombineerd met hout of bamboe) en van degesteld aan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanzijn tafels verkrijgbaar enseries: meerdere soorten banken.

AanSTREET-STUFF sluit perfect aan bij debij filosofie HWE City flexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur STREET-STUFF uit twee FOLDED-STUFF (RVS met of haar rekening. Het straatmeubilair is uitstekvan geschikt om

HWE City & Park introduceert HWE City & Park introduceert Oeverconstructies HWE City & Park introduceert STREET-STUFF HWE City & Park introduceert n Steigers STREET-STUFF HWE City & Park STREET-STUFFintroduceert

n

n Noorder IJ- en Zeedijk 102 1505 HT Zaandam T 075 6148503 E info@wabenecke.nl I www.wabenecke.nl

n n n n

STREET-STUFF STREET-STUFF

Bruggen Baggeren Betonwerk Grondwerk Projectontwikkeling

13371

T T T T T van Uniek samenspel hout, kunststof of metaal

ijdens de ‘Dag van de openbare ruimte’, wordt STREET-STUFF geïntroduceerd door HWE City & ijdens de ‘Dag van de openbare ruimte’, wordt park. Het Angerense bedrijf presenteert dan het door STREET-STUFF geïntroduceerd door HWE City & ijdens deontworpen ‘Dag van de openbare ruimte’ , wordt Ton Kooymans straatmeubilair voor de openbare park. Het Angerense bedrijf presenteert dan het door geïntroduceerd door HWE City & ruimte,STREET-STUFF onderde de‘Dag naam STREET-STUFF, op stand 2.2.06. ijdens van de openbare ruimte’ , wordt Ton Kooymans ontworpen straatmeubilair voor de openbare park. Het Angerense bedrijf presenteert dan het door STREET-STUFF geïntroduceerd HWE City & van de openbare door ruimte’ , wordt ruimte,ijdens onderde de‘Dag naam STREET-STUFF, op stand 2.2.06.

Ton Kooymans ontworpen straatmeubilair voor de openbare STREET-STUFF functioneel meubilair voor zowel straat, park. Het is Angerense bedrijf presenteert dan het STREET-STUFF geïntroduceerd door HWE City &door ruimte, onder naam op toch standtijdloze 2.2.06.uitstad, plein als de park met STREET-STUFF, eenstraatmeubilair eigentijdse en Ton Kooymans voor de openbare park. Hetontworpen Angerense bedrijf presenteert dan het door STREET-STUFF is functioneel meubilair voor zowel straat, straling.onder De STREET-STUFF-producten voldoen alle eiruimte, naam op toch standaan 2.2.06.

Ton Kooymans ontworpen voor de openbare stad, plein als de park met STREET-STUFF, eenstraatmeubilair eigentijdse en tijdloze uitSTREET-STUFF is functioneel meubilair voor zowelvan straat, sen en wensen die gesteld worden uit het oogpunt ruimte, de naam STREET-STUFF,voldoen op standaan 2.2.06. straling.onder De STREET-STUFF-producten alle eistad, pleinonderhoud als park met eigentijdse en toch tijdloze uitplaatsing, eneen gebruik.

Vooralsnog bestaat STREET-STUFF is functioneel meubilair voor zowel straat, sen en wensen die gesteld worden uit het oogpunt van straling. De STREET-STUFF-producten voldoen aan alle eiSTREET-STUFF uit twee series: FOLDED-STUFF (RVS met stad, pleinonderhoud als park met eigentijdse en toch tijdloze uit-of STREET-STUFF is functioneel meubilair voor zowel straat, plaatsing, eneen gebruik.

Vooralsnog bestaat sen en wensen die gesteld worden hetofoogpunt van zonder coating, gecombineerd metuit hout bamboe) en eistraling.

Deals STREET-STUFF-producten voldoen alle stad, plein park met een eigentijdse en toch aan tijdloze uit-of STREET-STUFF uit twee series: FOLDED-STUFF (RVS met plaatsing, onderhoud en gebruik.

Vooralsnog bestaat HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete ofwel sen en wensen die gesteld worden het straling.

De STREET-STUFF-producten voldoen aanvan alle zonder coating, gecombineerd metuit hout ofoogpunt bamboe) en eiSTREET-STUFF uit twee series: FOLDED-STUFF (RVS met of UHPC gecombineerd met hout of bamboe). Inbestaat deze series plaatsing, onderhoud en gebruik. sen en wensen die gesteld wordenVooralsnog uit het oogpuntofwel van HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete zonder coating, gecombineerd met hout of bamboe) en zijn tafels verkrijgbaar en meerdere soorten banken.

AanSTREET-STUFF uit twee FOLDED-STUFF (RVS met of plaatsing, onderhoud en series: gebruik.

Vooralsnog UHPC gecombineerd met hout of bamboe). Inbestaat deze series HEAVY-STUFF High Performance Concrete ofwel sluitendcoating, volgen(Ultra in deze series ook afvalbakken, plantenbakzonder gecombineerd met hout of bamboe) en STREET-STUFF uit twee FOLDED-STUFF (RVSAanmet of zijn tafels verkrijgbaar enseries: meerdere soorten banken.

UHPC met hout of bamboe). In deze series ken engecombineerd fietsparkeersystemen.

HEAVY-STUFF High Performance ofwel zonder coating, gecombineerd metafvalbakken, houtConcrete of bamboe) en sluitend volgen(Ultra in deze series ook plantenbakzijn tafels verkrijgbaar en meerdere soorten banken. AanUHPC met hout of bamboe).

In deze series HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete ofwel ken engecombineerd fietsparkeersystemen. sluitend volgen in deze series ook afvalbakken, plantenbakHet tafels ontwerp van Ton Kooymans komt voort uit meer Aandan 30 zijn verkrijgbaar en meerdere soorten banken.

UHPC gecombineerd met hout of bamboe).

In deze series ken fietsparkeersystemen. jaar en ervaring met het ontwikkelen van producten voor de sluitend volgen deze series ook afvalbakken, plantenbakzijn verkrijgbaar en meerdere soorten banken.

AanHet tafels ontwerp vaninTon Kooymans komt voort uit meer dan 30 openbare ruimte. Er is bewust gekozen om vanuit een basis ken en fietsparkeersystemen. sluitend volgen in het deze series ook afvalbakken, plantenbakjaar ervaring met ontwikkelen van producten voor de Het ontwerp van Ton Kooymans komt voort uit meer 30 te werken met verschillende materialen en een vaste dan maatken en fietsparkeersystemen. openbare ruimte. Er is bewust gekozen om vanuit een basis jaar ervaring met het ontwikkelen van producten voor de voering.

STREET-STUFF is als hetkomt principe van bouwHet ontwerp van Ton Kooymans voort uit een meer 30 te werken met verschillende materialen en een vaste dan maatopenbare ruimte.uit Er meerdere is bewust elementen gekozen omdie vanuit een basis doos, bestaande zelf te combijaar ervaring metTon het Kooymans ontwikkelen van voort producten voor de 30 Het ontwerp van uit een meer dan voering.

STREET-STUFF is als hetkomt principe van bouwte werken met verschillende materialen en een vaste maatopenbare ruimte.

Er meerdere isontwikkelen bewust elementen gekozen omdie vanuit een basis jaar ervaring metuit het van producten de doos, bestaande zelf voor te combivoering. STREET-STUFF is als het principe van een bouwte werken ruimte. met verschillende materialen en een vaste openbare Er is bewust gekozen om vanuit eenmaatbasis doos, bestaande uit meerdere elementen die zelf te combivoering.

STREET-STUFF is alsmaterialen het principe bouwte werken met verschillende en van eeneen vaste maatdoos, bestaande uit meerdere elementen combivoering.

STREET-STUFF is als het principedie vanzelf eentebouwdoos, bestaande uit meerdere elementen die zelf te combi-

Wij verzorgen zowel

Voor o.a.: lokale overheden • waterschappen • natuurbeheerorganisaties campings • jachthavens • scholen • sportverenigingen • aannemers gww Tel: 075-3030018 info@houseoftimber.nl www. housoftimber.nl

Bank “FOLDED-STUFF” zitdeel RVS / hout

lengte

prijs lengte prijs Bank “FOLDED-STUFF”800 mm € 550,€ 560,zitdeel RVS / hout € 680,1360 mm € 690,€ 800,1920 mm € 810,prijs lengte prijs Bank “FOLDED-STUFF” Bank “FOLDED-STUFF”800 mm € 550,€ 560,zitdeel RVS / hout € 680,1360 mm € 690,€ 800,1920 mm € 810,prijs prijs Bank “FOLDED-STUFF” Bank “FOLDED-STUFF”lengte Bank “FOLDED-STUFF” Bank “FOLDED-STUFF” € 550,800 mm € 560,met armlegger zitdeel RVS / hout, met armlegger zitdeel RVS / hout € 680,1360 mm € 690,€ 800,1920 mm € 810,prijs prijs Bank “FOLDED-STUFF” Bank “FOLDED-STUFF”lengte € 550,800 mm € 560,met armlegger zitdeelRVS RVS//hout hout, met armlegger zitdeel lengte €prijs 680,1360 mm €prijs 690,prijs lengte prijs 780,800 mm 795,€€ 800,1920 mm €€ 810,Bank “FOLDED-STUFF” Bank “FOLDED-STUFF” € 550,800 mm € 560,€ 960,1360armlegger mm € 980,met armlegger zitdeel RVS / hout, met € 680,1360 mm € 690,€ 1150,1920 mm € 1170,prijs lengte prijs € 800,1920 mm € 810,€ 780,800 mm € 795,Bank “FOLDED-STUFF” Bank “FOLDED-STUFF” 1360 mm € 960,1360armlegger mm € 980,met armlegger zitdeel RVS / hout, met 1920 mm € 1150,1920 mm € 1170,lengte prijs lengte prijs Tafel “FOLDED-STUFF” Bouwdoos STREET-STUFF! is als het principe van een Bank “FOLDED-STUFF” 800 mm Bank “FOLDED-STUFF” € 780,800 mm € 795,bouwdoos, uit meerdere elementen die zelf te met armlegger zitdeelbestaande RVS / hout, met 1360 mm € 960,1360armlegger mm € 980,combineren zijn tot producten. Hierdoor is er hoge mate van 1920 mm € 1150,1920 mm €van 1170,prijs lengte prijs flexibiliteit in samenstelling, lengte, is materiaal en kleurvan de Tafel “FOLDED-STUFF” lengte Bouwdoos STREET-STUFF! als het principe een 800 mm € 780,800 mm €te795,producten. bestaande Onderdelenuit zijn vervangbaar en later toe voegen, bouwdoos, meerdere elementen die zelf te lengte 1360 mm prijs € 960,1360 mm € 980,omdat deze uitwisselbaar zijn en beschikbaar blijven. combineren zijn tot producten. Hierdoor is er hoge mate lengte prijs lengte prijsvan 800 1920mm mm €€ 1100,1150,1920 mm € 1170,flexibiliteit in samenstelling, lengte, is materiaal en kleurvan de Tafel “FOLDED-STUFF” 1360 Bouwdoos STREET-STUFF! als het principe een 800 mm € 780,800 mm €van 795,mm € 1300,Plaatsing/montage Naar kanteervoegen, zelf producten. bestaande Onderdelenuit zijn vervangbaar enkeuze later toe bouwdoos, meerdere elementen die zelf te 1360 mm mm prijs 960,1360 mm € 980,1920 €€ 1400,lengte gemonteerd en geplaatst worden of u laat HWE City & Park omdat deze zijn uitwisselbaar zijn enHierdoor beschikbaar blijven. combineren tot producten. hoge mate van 1920mm mm €€ 1100,1150,1920is er mm € 1170,800 de montage en plaatsing verzorgen flexibiliteit in samenstelling, lengte, is materiaal en kleurvan vaneen de Tafel “FOLDED-STUFF” 1360 mm € 1300,Bouwdoos STREET-STUFF! als het principe Plaatsing/montage Naar kanteervoegen, zelf producten. bestaande Onderdelenuit zijn vervangbaar enkeuze later toe bouwdoos, meerdere elementen die zelf te 1920 mm € 1400,lengte prijs Basis uitvoering “FOLDED” gemonteerd en geplaatstzijn worden of u laat HWE City & Park omdat deze zijn uitwisselbaar enHierdoor beschikbaar blijven. combineren tot producten. is er hoge mate van Bank “HEAVY-STUFF” Bank “HEAVY-STUFF” • Voeten“FOLDED-STUFF” RVS 304, met poedercoating in standaard RAL Kleur 800 mm € 1100,de montage en plaatsing verzorgen Tafel Bouwdoos STREET-STUFF! is als het principe van een flexibiliteit in UHPC samenstelling, lengte, materiaal en kleur van de /uithout • Armleggers RVS 304, bekleed met onbehandeld (Cumaru),zitdeel verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® 1360 mm hardhout € 1300,bouwdoos, bestaande meerdere elementen die zelf te Plaatsing/montage Naar kan zelf producten.

Onderdelen zijn vervangbaar enkeuze later toe teer voegen, • Liggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), (Accoya®) of Bamboo x-treme® 1920 mmverduurzaamd € 1400,- grenen lengte prijs Basis uitvoering “FOLDED” combineren producten. er hoge mate lengte prijs lengte prijs gemonteerd entot geplaatst worden of u is laat HWE City &van Park omdat deze zijn uitwisselbaar zijn enHierdoor beschikbaar blijven.

• Voeten Optioneel : Zitdeel RVS 304, met poedercoating standaard gecombineerd met houtenliggers van Cumaru, Accoya® Bank “HEAVY-STUFF” Bank “HEAVY-STUFF” • RVS 304, met poedercoating in standaard Kleur RAL kleur, 800 mm in RAL € 520,1100,flexibiliteit in samenstelling, materiaal de de montage en plaatsing lengte, verzorgen 800 mm € 800 mmen kleur€van 520,of BambooRVS x-treme® UHPC / zijn hout • Armleggers 304, bekleed met onbehandeld (Cumaru),zitdeel verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo 1360 mm mm hardhout € 640,1300,producten.

Onderdelen vervangbaar en later x-treme® toe 1360 € 1360 mm € te640,Plaatsing/montage Naar keuze kan ervoegen, zelf lengte prijs • Liggers Rugliggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® • van onbehandeld hardhout (Cumaru), (Accoya®) of Bamboo x-treme® omdat deze uitwisselbaar en beschikbaar blijven.

1920 mmverduurzaamd € 1400,- grenen Basis uitvoering “FOLDED” lengte prijs lengte prijs 1920 mm € 1920 mm € 760,gemonteerd en geplaatstzijn worden of u laat HWE City & Park 800 mm € 760,1100,-RAL kleur, • Optioneel Bevestigingsmiddelen RVS • : Zitdeel RVS 304,A2 met poedercoating in RAL standaard gecombineerd met houtenliggers van Cumaru, Accoya® Bank Bank “HEAVY-STUFF” • Voeten“HEAVY-STUFF” RVS 304, met poedercoating in standaard Kleur de montage en plaatsing verzorgen 800 mm € 520,800 mm € 520,1360 mm € 1300,of BambooRVS x-treme® UHPC / hout Plaatsing/montage Naar keuzex-treme® kan er zelf • Armleggers 304, bekleed met onbehandeld hardhout (Cumaru),zitdeel verduurzaamd grenen (Accoya®) of 1360(Cumaru), mm verduurzaamd € 1360Bamboo mm € 640,€ 640,1400,• Rugliggers van onbehandeld hardhout grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® Het ontwerp van Ton Kooymans komt1920 voort mm uit meer dan 30 jaar grenen gemonteerd en worden of u laat HWE City & Park • Liggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), verduurzaamd (Accoya®) of geplaatst Bamboo x-treme® Basis uitvoering “FOLDED” lengte prijs lengte prijs 1920 mm €openbare 760,1920 mm € 760,Bank “HEAVY-STUFF” Bank “HEAVY-STUFF” ervaring met: het ontwikkelen van producten voor in destandaard • Bevestigingsmiddelen RVS de montage en plaatsing verzorgen van Cumaru, Accoya® • Optioneel Zitdeel RVS 304,A2 met poedercoating RAL kleur, gecombineerd met houtenliggers Bank “HEAVY-STUFF” Bank “HEAVY-STUFF” • Voeten RVS 304, met poedercoating in standaard RAL Kleur ruimte. rugleuning STREET-STUFF! is bij uitstek geschikt aan te passen aan 800 om mm € 520,800 mm € 50 520,026 202 40 met zitdeel UHPC / hout, met rugleuning of Bamboo x-treme® zitdeel UHPC / hout lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanbrengenhardhout van eigen(Cumaru), • Armleggers RVS 304, bekleed met onbehandeld verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® info@cityandpark.nl 1360 mm € 640,-logo’sgrenen 1360 mm € 640,Basis uitvoering “FOLDED” • Rugliggers van onbehandeld hardhout verduurzaamd (Accoya®) of Bamboo x-treme® Informeer ook naar de mogelijkheden om(Cumaru), de Het ontwerp van Ton Kooymans komt (Cumaru), voort uitSTREET-STUFF! meer dan 30 jaar grenen • Liggers van onbehandeld hardhout verduurzaamd (Accoya®) of Bamboo x-treme® www.cityandpark.nl lengte prijs prijs 1920 mm €openbare 760,1920 mm € 760,Elementen geheel naarpoedercoating uw wens ons samen laten stellen.

Bank “HEAVY-STUFF” Bank “HEAVY-STUFF” lengte ervaring met vandoor producten voor te deRAL • Voeten RVS 304,ontwikkelen met in standaard Kleur Bevestigingsmiddelen • Optioneel : het Zitdeel RVSRVS 304,A2 met poedercoating in standaard RAL kleur, gecombineerd met houtenliggers van Cumaru, Accoya® ruimte.

STREET-STUFF! is bekleed bij uitstekmet geschikt aan te passen aan 800 om mm € 520,800 mm € 50 520,UHPC / hout 026 202 40 met rugleuning hout, met rugleuning • Armleggers RVS 304, onbehandeld hardhout (Cumaru),zitdeel verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® of Bamboo lokale wensen,x-treme® door bijvoorbeeld het aanbrengen van eigen logo’s info@cityandpark.nl lengte lengte mm €prijs 640,- 2017.

1360 mm €prijs 640,• Liggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), verduurzaamd grenen (Accoya®) of fabriek.

BambooTekstx-treme® Vermelde prijzen zijnde exclusief BTW en1360 geldig tot 31 december Leveringen zijn af en drukfouten voorbehouden.

• Rugliggers van onbehandeld hardhout Informeer ook naar mogelijkheden om(Cumaru), de lengte prijs30 jaar grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® lengtewww.cityandpark.nl prijs Het ontwerp van Ton Kooymans komt voort uitSTREET-STUFF! meer verduurzaamd dan 800 mm 690,800 €Accoya® 690,• Optioneel : het Zitdeel RVSRVS 304, met poedercoating in RALleveringskleur, gecombineerd met HWE houtenliggers Cumaru, 1920 mm €€openbare 760,1920 mm 760,Op al onze offertes en wens overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene en betalingsvoorwaarden City & Park BV,van 1mm januari 2016 € Elementen geheel naar uw ons samen te laten stellen.

Bank “HEAVY-STUFF” Bank “HEAVY-STUFF” ervaring met ontwikkelen vandoor producten voor destandaard • Bevestigingsmiddelen A2 800 mm 520,800 mm € 520,tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen.

U€ kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl of Bamboo x-treme® ruimte.

STREET-STUFF! is bij uitstek geschikt ommm aan te passen aan 1360 € 870,1360 rugleuning mm € 50 870,026 202 40 met rugleuning zitdeel UHPC / hout, met mm van € 640,1360 mm € 640,lokale wensen, door bijvoorbeeld het1360 aanbrengen logo’sgrenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® • Rugliggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), verduurzaamd info@cityandpark.nl prijs lengte prijs 1920 mm € eigen 1050,1920 mm € 1050,Vermelde prijzen zijnde exclusief BTW enlengte geldig tot 31 december 2017. Leveringen zijn af fabriek. Tekst- en drukfouten voorbehouden.

Informeer ook naar mogelijkheden om de 1920 mm € 760,1920 mm € 760,Het ontwerp van Ton Kooymans voort uitSTREET-STUFF! meer dan 30 jaar • Bevestigingsmiddelen RVS A2 komt www.cityandpark.nl 800 mm €openbare 690,800 Op al onze offertes en wens overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene en betalingsvoorwaarden HWE City & Park BV, 1mm januari 2016 € 690,Elementen geheel naar uw ons samen te stellen. leveringsBank “HEAVY-STUFF” Bank “HEAVY-STUFF” ervaring met het ontwikkelen vandoor producten voor delaten tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. U kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl ruimte. rugleuning STREET-STUFF! is bij uitstek geschikt ommm aan te passen aan 1360 € 870,1360 rugleuning mm € 50 870,026 202 40 met zitdeel UHPC / hout, met lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanbrengen van eigen logo’s info@cityandpark.nl prijs lengte prijs 1920 mm € 1050,1920 mm € 1050,Het ontwerp van zijn Tonexclusief Kooymans komt voort uit meer dan 30 jaar Vermelde prijzen BTW enlengte geldig 31 december 2017. Leveringen zijn af fabriek. Tekst- en drukfouten voorbehouden.

Informeer ook naar de mogelijkheden om detot STREET-STUFF! Tafel “HEAVY-STUFF” Bouwdoos STREET-STUFF! is als het principe van een Bank Bank “HEAVY-STUFF” ervaring “HEAVY-STUFF” met het ontwikkelen van producten voor de € openbare www.cityandpark.nl 800 mm 690,800 al onzenaar offertes en wens overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene BV, 1mm januari 2016 € 690,Elementen Op geheel uw door ons samen te laten stellen. leverings- en betalingsvoorwaarden HWE City & Park bouwdoos, bestaande meerdere elementen die40 zelf50te ruimte. rugleuning STREET-STUFF! is bij uitstek anders geschikt om aan te Upassen aan tenzij uitdrukkelijk overeengekomen. kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl 026 202 met UHPC /uithout, met mm van € eigen 870,-logo’s zitdeel 1360 rugleuning mm € 870,lokale wensen, door bijvoorbeeld het1360 aanbrengen combineren zijn tot producten. Hierdoor is erinfo@cityandpark.nl hoge mate van Informeer ook naar mogelijkheden om de STREET-STUFF! prijs lengte prijs 1920 mm € 1050,1920 mm €van 1050,Vermelde prijzen zijnde exclusief BTW enlengte geldig tot 31 december 2017. Leveringen zijn af fabriek. Teksten materiaal drukfouten flexibiliteit in samenstelling, lengte, envoorbehouden. kleurvan de www.cityandpark.nl Tafel “HEAVY-STUFF” Bouwdoos STREET-STUFF! is als het principe een Elementen geheel naar uw wens door ons samen te laten stellen.

800zijnmm € de 690,800 €te690,Op al onze offertes en overeenkomsten van toepassing Algemene leveringsen betalingsvoorwaarden HWEvervangbaar City & Park BV, 1mm januari 2016 producten.

Onderdelenuit zijn en later toe voegen, bouwdoos, bestaande elementen die zelf te tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. U kunt deze voorwaarden downloaden van onze websitemeerdere www.cityandpark.nl lengte 1360 mm prijs € 870,1360is er mm € 870,omdat deze zijn uitwisselbaar zijn enHierdoor beschikbaar blijven. combineren producten. mate lengte prijs 2017. Leveringen lengte hoge prijsvan Vermelde prijzen zijn exclusief BTW en800 geldig tot 31 december zijn af tot fabriek.

Tekst- en drukfouten voorbehouden.

1920mm mm €€ 730,1050,1920 mm € 1050,flexibiliteit in samenstelling, lengte, is materiaal en 2016 kleurvan de Tafel “HEAVY-STUFF” Bouwdoos STREET-STUFF! als het principe een 800zijnmm 690,800 €van 690,Op al onze offertes en overeenkomsten van toepassing de Algemene leveringsen betalingsvoorwaarden HWE City & Park BV, 1mm januari 1360 mm €€ 860,Plaatsing/montage Naar kanteervoegen, zelf tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. U kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl producten.

Onderdelen zijn vervangbaar enkeuze later toe bouwdoos, bestaande uit meerdere elementen die zelf te 1360 mm mm prijs 870,1360 mm € 870,lengte 1920 €€ 960,gemonteerd en geplaatstzijn worden of u laat HWE City & Park omdat deze uitwisselbaar en beschikbaar blijven. combineren zijn tot producten. Hierdoor hoge mate van 1920mm mm €€ 730,1050,1920is er mm € 1050,800 de montage en plaatsing verzorgen flexibiliteit in samenstelling, lengte, is materiaal en kleurvan vaneen de Tafel “HEAVY-STUFF” 1360 mm € 860,Bouwdoos STREET-STUFF! als het principe Plaatsing/montage Naar kanteervoegen, zelf producten. bestaande Onderdelenuit zijn vervangbaar enkeuze later toe bouwdoos, meerdere elementen die zelf te lengte prijs 1920 mm € 960,Basis uitvoering “HEAVY” gemonteerd en geplaatst worden of u laat HWE City & Park omdat deze zijn uitwisselbaar zijn enHierdoor beschikbaar blijven. combineren tot producten. is er hoge mate van • Voeten“HEAVY-STUFF” UHPC “Ultra High Performance in€standaard wit, grijs, antraciet 800Concrete” mm 730,- kleurde montage en plaatsing verzorgen Tafel Bouwdoos STREET-STUFF! is als het principe van een flexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur van de • Liggers van onbehandeld hardhout1360 (Cumaru), (Accoya®) of Bamboo x-treme® mmverduurzaamd € 860,- grenen bouwdoos, bestaande uit meerdere elementen diekan zelfer tezelf Plaatsing/montage Naar producten. Onderdelen zijn vervangbaar enkeuze later toe te voegen, • Optioneel : Zitdeel UHPC, gecombineerd Accoya® of Bamboo x-treme® lengte prijs 1920 met mmhoutenliggers € 960,-van Cumaru, Basis uitvoering “HEAVY” combineren zijn producten.

Hierdoor er hoge mate&van gemonteerd entot geplaatst worden of u is laat HWE City Park omdat deze uitwisselbaar zijn en beschikbaar blijven.

• Voeten Rugliggers van“Ultra onbehandeld hardhout (Cumaru), verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® • UHPC High Performance in wit, grijs, antraciet 800Concrete” mm €standaard 730,- kleur flexibiliteit in samenstelling, materiaal en kleur van de de montage en plaatsing lengte, verzorgen • Liggers Bevestigingsmiddelen RVS hardhout A2 • van onbehandeld (Cumaru), (Accoya®) of Bamboo 1360 mmverduurzaamd € 860,- grenen producten.

Onderdelen zijnx-treme® vervangbaar en later toe te voegen, Plaatsing/montage Naar keuze kan er zelf lengte prijs van Cumaru, • Optioneel : Zitdeel UHPC, gecombineerd of Bamboo omdatAccoya® deze uitwisselbaar zijnx-treme® en beschikbaar blijven.

1920 met mmhoutenliggers € 960,Basis uitvoering “HEAVY” gemonteerd en geplaatst worden of u laat HWE City & Park 800 (Cumaru), mm € 730,• Voeten Rugliggers van“Ultra onbehandeld hardhout verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® • UHPC High Performance Concrete” in standaard kleur wit, grijs, antraciet de montage en plaatsing verzorgen 1360 mm € 860,• Liggers Bevestigingsmiddelen RVS hardhout A2 Plaatsing/montage • van onbehandeld (Cumaru), verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® Naar keuze kan er zelf mm € 960,gemonteerd en of geplaatst of u laat HWE City & Park Het ontwerp :van TonUHPC, Kooymans komt1920 voort met uit meer dan 30 jaar • Optioneel Zitdeel gecombineerd houtenliggers van Cumaru, Accoya® Bambooworden x-treme®

Bank “FOLDED-STUFF” 800 mm

T T T T T

1360 mm 1920 mm lengte 800 mm 1360 mm 1920 mm lengte 800 mm 1360 mm 1920 mm lengte 800 mm lengte 1360 mm lengte 800 mm 1920 mm 800 mm 1360 mm 1360 mm 1920 mm lengte 1920 mm 800 mm

plaatsing, en gebruik.

UHPC met hout of Vooralsnog bamboe).

Inbestaat deze series nerengecombineerd zijnonderhoud tot producten.

Hierdoor is er hoge mate van HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete ofwel sluitend volgen in deze series ook afvalbakken, plantenbakproducten.

Onderdelen zijn vervangbaar later toeen te voezonder coating, gecombineerd met hout ofen bamboe) STREET-STUFF uit twee FOLDED-STUFF (RVS met zijn tafels verkrijgbaar enseries: meerdere soorten banken.

Aanflexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur vanofde UHPC gecombineerd met hout of bamboe).

In mate deze series neren zijn tot producten.

Hierdoor is hoge van ken enomdat fietsparkeersystemen. gen, deze uitwisselbaar zijn enerbeschikbaar blijven.

HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete ofwel zonder coating, gecombineerd met hout ofen bamboe) sluitend volgen in deze series ook afvalbakken, plantenbakproducten.

Onderdelen zijn vervangbaar later toeen te voezijn tafels verkrijgbaar en meerdere banken.

Aanflexibiliteit in samenstelling, lengte,soorten materiaal en kleur van de UHPC gecombineerd met hout of bamboe).

In mate deze series neren zijn tot producten.

Hierdoor is hoge van HEAVY-STUFF (Ultra High Performance Concrete ofwel ken enomdat fietsparkeersystemen. gen, deze uitwisselbaar zijn enerbeschikbaar blijven. sluitend volgen inTon deze series ook afvalbakken, plantenbakproducten.

Onderdelen zijn vervangbaar enuit later toeuitgete voeHet ontwerp Kooymans komt voort meer dan 30de Het STREET-STUFF-straatmeubilair is comfortabel zijn tafels en meerdere soorten banken.

Aanflexibiliteit invan samenstelling, lengte, materiaal en kleur van UHPC gecombineerd met hout of bamboe).

In deze series neren zijnverkrijgbaar tot producten.

Hierdoor is er hoge mate van ken en fietsparkeersystemen. gen, omdat deze uitwisselbaar zijn enproducten beschikbaar blijven. jaar ervaring met het ontwikkelen van voor devoevoerd en qua maatvoering en ergonomie afgestemd op de sluitend volgen inTon deze series ook afvalbakken, plantenbakproducten.

Onderdelen zijn vervangbaar en later toeuitgete zijn tafels verkrijgbaar en meerdere soorten banken.

Aanflexibiliteit in samenstelling, lengte, materiaal en kleur van Het ontwerp van Kooymans komt voort uit meer dan 30de Het STREET-STUFF-straatmeubilair is comfortabel openbare ruimte.

Er is bewust gekozen om vanuit een basis vergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden geken en fietsparkeersystemen. gen, omdat deze uitwisselbaar zijn enproducten beschikbaar blijven. sluitend volgen in het deze series ook afvalbakken, plantenbakproducten.

Onderdelen zijnen vervangbaar en later toe te jaar ervaring met ontwikkelen van voor devoevoerd en qua maatvoering ergonomie afgestemd op de Het ontwerp van Ton Kooymans komt voort uit meer dan 30 STREET-STUFF-straatmeubilair comfortabel teHet werken verschillende materialen en een vasteuitgemaatmaakt uitmet duurzame, ecologische en is 100% recyclebare mateken enomdat fietsparkeersystemen. gen, deze uitwisselbaar zijnproducten en beschikbaar blijven. openbare ruimte.

Er is bewust gekozen om vanuit een basis vergrijzende gebruikersmarkt.

De worden gejaar ervaring het ontwikkelen van producten voor deworvoerd en quamet maatvoering enhet ergonomie afgestemd op de voering.

STREET-STUFF is zelf als principe van een bouwrialen.

Naar keuze er gemonteerd en geplaatst Het ontwerp van Tonkan Kooymans komt voort uit meer dan 30 STREET-STUFF-straatmeubilair comfortabel teHet werken verschillende materialen en een vasteuitgemaatmaakt uitmet duurzame, ecologische en is 100% recyclebare mateopenbare ruimte.

Er is bewust gekozen omdie vanuit een basis vergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden ge- voor doos, bestaande uit meerdere elementen zelf te combiden of HWE City & Park neemt de montage en plaatsing jaar ervaring met het ontwikkelen van producten voor de voerd en qua maatvoering en ergonomie afgestemd op de Het ontwerp van Ton Kooymans komt voort uit meer dan 30 Het STREET-STUFF-straatmeubilair is comfortabel uitgevoering.

STREET-STUFF is als het principe van een bouwrialen. Naar keuze kan er zelf gemonteerd en geplaatst wortehaar werken verschillende materialen enuitstek een vaste maatmaakt uitmet duurzame, ecologische enis100% recyclebare materekening.

Het straatmeubilair bij geschikt om openbare ruimte.

Er is bewust gekozen omdie vanuit een basis vergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden gejaar het ontwikkelen producten voor dede voerd en quamet maatvoering en elementen ergonomie afgestemd op doos, bestaande uit meerdere zelf te combidenervaring of HWE City & Park neemt devan montage en plaatsing voor voering.

STREET-STUFF is wensen, als het principe van een bouwrialen. keuze kan er zelf gemonteerd en geplaatst woraan te Naar passen aan lokale door bijvoorbeeld het aantemaakt werken met verschillende materialen en een vaste maatuit duurzame, ecologische en 100% recyclebare mateopenbare ruimte.

Er is bewust gekozen om vanuit een basis vergrijzende gebruikersmarkt.

De producten worden ge- om haar rekening.

Het straatmeubilair is bij uitstek geschikt doos, bestaande uit meerdere elementen die zelf te combiden of HWE City & Park neemt de montage en plaatsing voor brengen van eigen logo’s. voering.

STREET-STUFF is wensen, alsmaterialen het principe van een bouwrialen. keuze er zelf gemonteerd en geplaatst worte werken met verschillende en een vaste maatmaakt uit duurzame, ecologische en 100% recyclebare mateaan te Naar passen aan kan lokale door bijvoorbeeld het aanhaar rekening. Het straatmeubilair is bij uitstek geschikt om doos, bestaande uit meerdere elementen die zelf tebouwcombiden of HWE City & kan Park deprincipe montage plaatsing voor voering.

STREET-STUFF isneemt als het van een rialen.

Naar er zelf gemonteerd enen geplaatst worbrengen vankeuze eigen logo’s. aan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanSTREET-STUFF sluit perfect aan bij debij filosofie van HWE City haar rekening. straatmeubilair is uitstek geschikt om doos, bestaande uit meerdere elementen die zelf te combiden of HWE CityHet & Park neemt de montage en plaatsing voor Basis uitvoering “HEAVY” brengen van eigen logo’s.van innovatieve, praktische en func& Park BV als aanbieder aan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanhaar rekening. Het uitstekvan geschikt om STREET-STUFF sluitstraatmeubilair perfect aan bij is debij filosofie HWE City Basis uitvoering “HEAVY” vervaardigd van 100% eerlijke en recycletionele producten brengen van logo’s.van aan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld aan& Park BV alseigen aanbieder innovatieve, praktische het en funcSTREET-STUFF perfect bijen demodern filosofieof van HWE bare materialen.sluit Kiest u vooraan strak past eenCity brengen van eigenvervaardigd logo’s. tionele producten van 100% eerlijke en recycle& Park BV als aanbieder van innovatieve, praktische en funcorganisch of ambachtelijk uitstraling meer bij het inHWE te richSTREET-STUFF perfect bijen de filosofie van bare materialen.sluit Kiest u vooraan strak modern of past eenCity tionele productenAlle vervaardigd van 100% eerlijke en & recycleten straatbeeld? opties zijn mogelijk.

HWE City & Park BV of alsambachtelijk aanbieder van innovatieve, praktische enPark funcSTREET-STUFF sluit perfect aan bij de filosofie vaninHWE City organisch uitstraling meer bij het te richbare materialen.

Kiest u de voor strak en modern of past een informeert u graag over mogelijkheden. tionele producten vervaardigd van 100% praktische eerlijke en & recycle& Park BV als aanbieder vanzijn innovatieve, enPark functen straatbeeld?

Alle opties mogelijk.

HWE City organisch of ambachtelijk uitstraling meer bij het in te richbare materialen.

Kiest u de voor strak en modern of past een tionele producten vervaardigd van 100% eerlijke en recycleinformeert u graag over mogelijkheden.

PARKEN STRAAT MEUBILAIR ten straatbeeld?

Alle opties zijn mogelijk.

HWE City & Park Kijk voor meer informatie op organisch of ambachtelijk uitstraling bij het in teeen richbare materialen.

Kiest u voor strak enmeer modern of past informeert u graag overEN de mogelijkheden. www.cityandpark.nl PARKSTRAAT MEUBILAIR ten straatbeeld?

Alle opties zijn HWE City organisch of ambachtelijk uitstraling meer bij het in & tePark richKijk voor meer informatie op mogelijk. informeert u graag over de mogelijkheden. ten straatbeeld?

Alle opties zijn mogelijk.MEUBILAIR HWE City & Park www.cityandpark.nl PARKEN STRAAT Kijk voor meer informatie op informeert u graag over de mogelijkheden. www.cityandpark.nl PARK- EN STRAAT MEUBILAIR Kijk voor meer informatie op PARK- EN STRAAT MEUBILAIR www.cityandpark.nl Kijk voor meer informatie op ervaring metvan het onbehandeld ontwikkelen van producten voor de openbare de montage en plaatsing verzorgen • Rugliggers hardhout (Cumaru), verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® • Voeten UHPC “Ultra Performance standaard ruimte.

STREET-STUFF! is High bij uitstek geschikt Concrete” om aan te in passen aan kleur wit, grijs, antraciet 026 202 40 50 • Bevestigingsmiddelen RVS hardhout A2 het aanbrengen • Liggers van onbehandeld (Cumaru), verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® lokale wensen, door bijvoorbeeld van eigen logo’s info@cityandpark.nl Informeer ook naar de mogelijkheden om de Het ontwerp Ton Kooymans komt voort uitSTREET-STUFF! meer dan 30 jaar • Optioneel :van Zitdeel UHPC, gecombineerd met houtenliggers van Cumaru, Accoya® of Bamboo x-treme® www.cityandpark.nl Elementen geheel naar uw Performance wens door ons samen laten stellen. kleur wit, grijs, antraciet • Voetenmet UHPC High Concrete” in standaard ervaring het“Ultra ontwikkelen van producten voor te de openbare • Rugliggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), verduurzaamd grenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® ruimte.

STREET-STUFF! is bij uitstek geschikt om aanverduurzaamd te passen aangrenen (Accoya®) of Bamboo x-treme® 026 202 40 50 • Liggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), • Bevestigingsmiddelen RVS A2 het aanbrengen van eigen logo’s lokale wensen, door bijvoorbeeld info@cityandpark.nl • Optioneel : Zitdeel UHPC, gecombineerd met houtenliggers van Cumaru, Accoya® of Bamboo x-treme® Vermelde prijzen zijn exclusief BTW en geldig tot 31 december 2017.

Leveringen zijn af fabriek.

Teksten drukfouten voorbehouden.

Informeer ookvan naar de mogelijkheden om de Het ontwerp Ton Kooymans komt voort uitSTREET-STUFF! meer dan 30 jaar www.cityandpark.nl • Rugliggers van onbehandeld hardhout (Cumaru), verduurzaamd grenenen(Accoya®) of Bamboo x-treme® Op al onze offertes en wens overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene betalingsvoorwaarden HWE City & Park BV, 1 januari 2016 Elementen geheel naar uw door ons samen te laten stellen. leveringservaring met het ontwikkelen van producten voor de openbare tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. U kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl

• Bevestigingsmiddelen A2 geschikt om aan te passen aan ruimte.

STREET-STUFF! is bijRVS uitstek 026 202 40 50 lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanbrengen van eigen logo’s info@cityandpark.nl Vermelde prijzen zijnde exclusief BTW en geldig tot 31 december 2017. Leveringen zijn af fabriek. Tekst- en drukfouten voorbehouden.

Informeer ook naar mogelijkheden om de Het ontwerp van Ton Kooymans komt voort uitSTREET-STUFF! meer dan 30 jaar www.cityandpark.nl Op al onze offertes en wens overeenkomsten zijnsamen van toepassing de Algemene 2016 Elementen geheel naar uw ons te stellen. leverings- en betalingsvoorwaarden HWE City & Park BV, 1 januari ervaring met het ontwikkelen vandoor producten voor delaten openbare tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. U kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl ruimte. STREET-STUFF! is bij uitstek geschikt om aan te passen aan 026 202 40 50 lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanbrengen van eigen logo’s info@cityandpark.nl Het ontwerp van zijn Tonexclusief Kooymans komt voort uit meer dan 30 jaar Vermelde prijzen BTW en geldig 31 december 2017. Leveringen zijn af fabriek. Tekst- en drukfouten voorbehouden.

Informeer ook naar de mogelijkheden om detot STREET-STUFF! ervaring met het ontwikkelen van producten voor de openbare www.cityandpark.nl al onzenaar offertes en wens overeenkomsten zijnsamen van toepassing de Algemene 2016 Elementen Op geheel uw door ons te laten stellen. leverings- en betalingsvoorwaarden HWE City & Park BV, 1 januari ruimte. STREET-STUFF! is bij uitstek anders geschikt om aan te Upassen aan tenzij uitdrukkelijk overeengekomen. kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl 026 202 40 50 lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanbrengen van eigen logo’s info@cityandpark.nl Informeer ook naar mogelijkheden om detot STREET-STUFF! Vermelde prijzen zijnde exclusief BTW en geldig 31 december 2017. Leveringen zijn af fabriek. Tekst- en drukfouten voorbehouden. www.cityandpark.nl Elementen geheel naar uw wens door ons samen te laten stellen.

den of HWE City & Park neemt de montage en plaatsing voor brengen van logo’s.van innovatieve, praktische en func& Park BV alseigen aanbieder aan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld het aanhaar rekening.

Het straatmeubilair is uitstekvan geschikt om STREET-STUFF sluit perfect aan bij debij filosofie HWE City tionele producten vervaardigd van 100% eerlijke en recyclebrengen van logo’s.van aan te passen aan lokale wensen, door bijvoorbeeld aan& Park BV alseigen aanbieder innovatieve, praktische het en funcSTREET-STUFF sluit perfect bijen demodern filosofieof van HWE bare materialen. Kiest u vooraan strak past eenCity brengenproducten van eigenvervaardigd logo’s. tionele van 100% eerlijke en recycle& Park BV of alsambachtelijk aanbieder van innovatieve, praktische enrichfuncorganisch uitstraling meer bij het inHWE te STREET-STUFF perfect bijen de filosofie van bare materialen.sluit Kiest u vooraan strak modern of past eenCity tionele productenAlle vervaardigd van 100% eerlijke en & recycleten straatbeeld? opties zijn mogelijk.

HWE City & Park BV of alsambachtelijk aanbieder van innovatieve, praktische enPark funcSTREET-STUFF sluit perfect aan bij de filosofie vaninHWE City organisch uitstraling meer bij het te richbare materialen.

Kiest u de voor strak en modern of past een informeert u graag over mogelijkheden. tionele producten vervaardigd van 100% praktische eerlijke en & recycle& Park BV als aanbieder vanzijn innovatieve, enPark functen straatbeeld?

Alle opties mogelijk.

HWE City organisch of ambachtelijk uitstraling meer bij het in te richbare materialen.

Kiest u de voor strak en modern of past een tionele producten vervaardigd van 100% eerlijke en recycleinformeert u graag over mogelijkheden. ten straatbeeld?

Alle opties zijn HWE City & Park Kijk voor meer informatie op mogelijk. organisch of ambachtelijk uitstraling bij het in teeen richbare materialen.

Kiest u voor strak enmeer modern of past informeert u graag over de mogelijkheden. www.cityandpark.nl ten Alle opties zijn City organisch of ambachtelijk uitstraling meerHWE bij het in & tePark richKijkstraatbeeld? voor meer informatie op mogelijk. informeert u graag over de mogelijkheden. ten straatbeeld?

Alle opties zijn mogelijk. HWE City & Park www.cityandpark.nl Kijk voor meer informatie op informeert u graag over de mogelijkheden. www.cityandpark.nl Kijk voor meer informatie op www.cityandpark.nl Kijk voor meer informatie op

AFVALCONTAINERS AFVALCONTAINERS Een schone en veilige AFVALCONTAINERS Een schone enefficiënte veilige oplossing voor AFVALCONTAINERS Een schone enefficiënte veilige oplossing voor en milieuvriendelijke AFVALCONTAINERS Een schone enefficiënte veilige oplossing voor en afvalinzameling milieuvriendelijke www.cityandpark.nl Een schone enefficiënte veilige oplossing voor en afvalinzameling milieuvriendelijke oplossing voor efficiënte en afvalinzameling milieuvriendelijke en afvalinzameling milieuvriendelijke afvalinzameling

Op al onze offertes en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene leverings- en betalingsvoorwaarden HWE City & Park BV, 1 januari 2016 tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. U kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl

Vermelde prijzen zijn exclusief BTW en geldig tot 31 december 2017. Leveringen zijn af fabriek. Tekst- en drukfouten voorbehouden.

Op al onze offertes en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene leverings- en betalingsvoorwaarden HWE City & Park BV, 1 januari 2016 tenzij uitdrukkelijk anders overeengekomen. U kunt deze voorwaarden downloaden van onze website www.cityandpark.nl

www.cityandpark.nl

Combinatie van Combinatie van kwaliteit & design Combinatie van kwaliteit & design vervaardigd Combinatie van kwaliteit & design vervaardigd van Spaans Beton Combinatie van kwaliteit & design vervaardigd van Spaans Beton kwaliteit & design vervaardigd van Spaans Beton vanvervaardigd Spaans Beton van Spaans Beton

HONDENTOILET HONDENTOILET • Gebruiksvriendelijk HONDENTOILET • Gebruiksvriendelijk • Duurzaam • Hygiënisch HONDENTOILET •Vandalismebestendig Gebruiksvriendelijk ••Duurzaam • Hygiënisch HONDENTOILET •Vandalismebestendig Gebruiksvriendelijk ••Duurzaam • Hygiënisch •Vandalismebestendig Gebruiksvriendelijk ••Duurzaam • Hygiënisch • Duurzaam • Hygiënisch • Vandalismebestendig MAATWERK & PLAATSING • Vandalismebestendig MAATWERK & PLAATSING

landschapsinrichting als stadsmeubilair

House of Timber Dwarstocht 3 1507CH Zaandam

Bank “FOLDED-STUFF”

House of Timber is onderdeel van

13498

OOK VOOR ONTWERP, OOK VOOR ONTWERP, VOOR ONTWERP, & PLAATSING WijOOK informeren 026-202 40MAATWERK 50 | info@cityandpark.nl OOK VOOR MAATWERK & PLAATSING Wij informeren u graag over de ONTWERP, 026-202 40 50 | info@cityandpark.nl OOK VOOR MAATWERK & PLAATSING Wij informeren u graag over de ONTWERP, mogelijkheden. www.cityandpark.nl Wij informeren u graag over de mogelijkheden.

Wij informeren u graag over de mogelijkheden. u graag over de mogelijkheden. mogelijkheden.

026-202 40 50 | info@cityandpark.nl www.cityandpark.nl 026-202 40 50 | info@cityandpark.nl 026-202 40 50 | info@cityandpark.nl www.cityandpark.nl

www.cityandpark.nl www.cityandpark.nl

13754

48 B+U 1 2018

Installatie Groep Spijkenisse is de partner voor al uw Infra, Telecom en Electro projecten.

www.igspijkenisse.nl www.verkeerstellingen.com Deventerseweg 5, 2994 LE Barendrecht, T 0180-610408 13713

13726

Henzen Specialistische Diensten

Al 30 jaar de specialisten op het gebied van vochtbestrijding voor: • Kelderafdichting / -renovatie • • Optrekkend vocht injecteren • • Doorslaand vocht / gevel renovatie / isolatie kruipruimte • • Beton / beton-injectie / beton-renovatie • • Monumentaal & historisch erfgoed •

henzen&henzen LUXE KELDER PROJECTEN • Verdiepen/uitzuigen kelders • Waterdicht en vochtvrij • Projecten van A tot Z

• Creëren van: - Woon- / kantoorruimte - Wijnkelder, bioscoopkaner, etc.

HSD Vochtbestrijding - Nieuweweg 76, 6744 PN Ederveen T 0318 - 572 718 - info@vochtproblemen.nl - www.vochtproblemen.nl 13727

SPIRIT SOLAR LIGHTING B.V B+U 1 2018 49

DUURZAME OPENBARE VERLICHTING

de passie van SPIRIT Licht is belangrijk voor de perceptie van een veilige en prettige omgeving. Een universeel gegeven - overal ter wereld. SPIRIT solar lighting zorgt voor licht door de SPIRIT solar powered lighting columns. Deze verlichtingsmasten, waarin aan vier zijden verticaal zonnepanelen geïntegreerd zijn, zijn geheel autonoom. Dit wil zeggen dat de masten niet aangesloten hoeven te worden op een centraal elektriciteitsnetwerk. Door gebruik te maken van zonne-energie die gedurende de dag wordt opgewekt en deze op te slaan in een batterij, kan ’s nachts de omgeving worden verlicht.

S

PIRIT solar lighting mag dan recent formeel gestart zijn, het kent een opmerkelijke geschiedenis. Jos van den Hurk, eigenaar van SPIRIT solar lighting legt uit: “negen jaar geleden ben ik gestart met deze ontwikkeling binnen Kaal Masten. In mei 2017 heeft een strategische beslissing ertoe geleid dat ik deze ontwikkelingen kan voortzetten binnen een separate entiteit met mijn dochter Linda en zoon Ronald.” Aan ervaring in de branche van openbare verlichting ontbreekt het Jos niet: “Nee, dat klopt. Ik heb bijna 39 jaar bij Kaal Masten gewerkt en daar de visie ontwikkeld dat men geen ‘mast’ wil kopen. Men koopt licht. Daarbij kwam dat ik besefte dat we deze wereld door moeten geven en wel op een duurzame manier. Vandaar mijn ambitie de openbare verlichting te verduurzamen.”

EXPORT NAAR MIDDEN-OOSTEN EN AFRIKA

“Voor de optimale configuratie plaatsen we de masten het liefst op plekken dicht bij de evenaar: daar schijnt 12 uur de zon en wordt de batterij geladen, daarna volgen 12 donkere uren waarin het armatuur wordt geactiveerd. Dit geldt voor de winter, maar ook voor de zomer”, zegt Ronald van den Hurk. “Hier in Nederland is dat anders. Export is voor ons dus een vanzelfsprekende stap.” Er is veel interesse, met name vanuit Afrika en het Midden-Oosten. De reasons-tobuy variëren van het ontbreken van een netwerk tot de omhelzing van duurzaamheid.

NEDERLANDS LICHT

VAN LICHTBEELD NAAR MASTCONFIGURATIE

De configuratie van de SPIRIT producten wordt per project op de eisen van de klant afgestemd. De hoogtes variëren, maar ook de locatie waar de mast geplaatst wordt, bepalen de configuratie door bepaalde zoninstraling. Deze gegevens zijn bij ons bekend als we een lichtontwerp maken. Vanuit het lichtontwerp bepalen we het armatuur, het aantal zonnepanelen, de batterijcapaciteit en andere elementen van de configuratie. “Het is een modulair ontwerp, dus er is veel mogelijk”, zegt Jos van den Hurk. “Onze uitdaging ligt in het zo efficiënt mogelijk omgaan met energie. Wij ontwerpen de masten met zo min mogelijk conversieverliezen en dus geheel in 12 of 24 volt gelijkstroom. Technisch blijven we hier onze uitdaging in vinden.”

SPIRIT solar lighting B.V.

Etruskenweg 18 5349 AZ Oss

Dit familiebedrijf barst van de ambitie en energie. Hoewel het grootste potentieel in het buitenland ligt voor SPIRIT solar lighting, rondde het in het najaar ook een project in Nederland af (zie foto). “In een hoog­ watergeul krijgt het rivierwater de ruimte om te gedijen wanneer het nodig is en verlaagt het de kans op overstromingen”, legt Linda van den Hurk uit. “In dit gebied hebben wij voor verlichting gezorgd zonder dat er een elektriciteitskabel ligt. Is de nood hoog, dan worden de masten tijdelijk verwijderd. Maar onder normale omstandigheden is er tenminste licht. Dit project is uniek - een verrassend voordeel.”

T +31 (0)412 – 78 60 38 E info@spiritsolarlighting.com

www. spiritsolarlighting.com linkedin.com/company/spirit-solar-lighting/

50 B+U 1 2018 BIOCONTROLE

Biologische insectenbestrijding

De natuur heeft insecten nodig en aan de andere kant wil de professionele teelt een goede insectenbestrijding. Biocontrole adviseert groenbeheerders en telers over een biologische en effectieve insectenbestrijding.

E

en heel bekend voorbeeld van een insectenplaag is de eikenprocessierups. Er is geen gemeente in Nederland die hier niet mee te maken heeft. Afhankelijk van de groenbeheerder wordt deze plaag op diverse manieren bestreden.

De eikenprocessierups nestelt zich in veel gevallen in de oksels van de eikenboomtakken om van daaruit op strooptocht te gaan naar jonge blaadjes. Vanaf het derde larvenstadium zorgen de giftige brandharen voor allergische reacties als zij in aanraking komen met mensenhuid. Biocontrole heeft een totaalpakket ontwikkeld: Signalering Determinatie Bestrijding Toepassing Biodiversiteit

ENKELE METHODEN UITGELICHT

Nadat de signalering met feromonen heeft plaatsgevonden wordt in de determinatiefase het aantal gevangen vlinders geteld waarna gericht naar de nesten kan worden gezocht. Op die manier wordt het

risico in kaart gebracht. Overheden kunnen dan maatregelen nemen om verdere verspreiding tegen te gaan.

Biocontrole heeft voor de bestrijding een effectieve biologische oplossing ontwikkeld in de vorm van insect-parasitaire nematoden.

De nematoden (aaltjes) worden in een gel verwerkt die in de nacht op de bomen wordt gespoten. De aaltjes dringen binnen in de rupsen waardoor deze ziek worden en sterven. De methode is onschadelijk voor mensen en zoogdieren.

De openbare ruimte en sportvelden worden veelal beheerd door lagere overheden zoals de gemeente. Het onderhoud wordt door de gemeentelijke groenafdeling uitgevoerd of het wordt uitbesteed aan een professioneel groenbedrijf. Een van de criteria die dan vaak wordt meegegeven in de aanbesteding is dat de onkruid- en insectenbestrijding biologisch moet worden uitgevoerd. Sportvelden kunnen worden aangetast door engerlingen en emelten en dit zijn ware plagen voor grassen en gewassen. De plantenwortels worden aangevreten waardoor een groeiremming ontstaat.

Ook nu geldt: vroegsignalering is het begin van een totaaloplossing.

Om te bepalen welke bestrijding het meest effectief is moet eerst worden vastgesteld welke insectensoort het gras aantast. Voor de

BIOCONTROLE B+U 1 2018 51

bestrijding wordt ook hier gebruikgemaakt van aaltjes die de insecten ziek maken en doden. De nematoden kunnen via een handspuit, injectielansen of via motorisch aangedreven spuitapparatuur op de sportvelden of andere locaties worden aangebracht.

DE SCHIJF VAN ZEVEN

Wordt voor de mens vaak de schijf van vijf gebruikt voor een gezond voedingspatroon. Voor de natuur kan de schijf van zeven behulpzaam zijn voor een groeizaam leven.

Biocontrole werkt al acht jaar aan de groeiverbetering van planten in de openbare ruimte. Door zorg te dragen voor gezond plantmateriaal en een fitte bodem kunnen planten en struiken goed gedijen. Vanuit de schijf van zeven wordt voor de bemesting geadviseerd te werken met de Albrechtmethode waarin verschillende (voedings)elementen zijn verwerkt die ervoor zorgen dat de beplanting beter aanslaat in de grond. Als zich dan toch bepaalde ongewenste insecten in planten nestelen kan een beroep worden gedaan op de biologische gewasbescherming. Beestjes en schimmels inzetten tegen schadelij-

BIOCONTROLE

Engelandlaan 52 2391 PN Hazerswoude-dorp

ke beestjes. Als het echt nodig is om in te grijpen bij een bepaalde plant- of boomziekte is er een ruime keuze in biologische bestrijdingsmethodes. Soms is het toch nodig om terug te vallen op chemische bestrijdingsmiddelen. Dan wordt altijd gekeken naar de omgeving en een zo beperkt mogelijke inzet van schadelijke middelen. Voor een goede plantenhabitat wordt vaak geadviseerd voedingssupplementen te gebruiken voor de wortelontwikkeling. Als laatste onderdeel uit deze schijf is het klimaat en de verandering daarvan van grote invloed op de natuur.

Langere perioden van droogte afgewisseld met slagregens zorgen ervoor dat sierplanten en grassen meer te lijden hebben. Helaas is het klimaat een gegeven.

Biocontrole kan u samen met het zusterbedrijf AgroPoli adviseren en helpen met duurzaam groenbeheer.

ONDERZOEK

Biocontrole heeft twee zogenaamde eikenprocessierupsen stations, in Brabant en Drenthe, waar de rupsenpopulatie wordt gevolgd zodat bekend is wanneer de rupsen opkomen en bestreden moeten worden. De machines voor de processierupsenbestrijding zijn speciaal door Biocontrole ontwikkeld. Inmiddels zijn er in Nederland vijf bedrijven die op deze manier de processierups bestrijden.

Deze machines worden jaarlijks gecontroleerd en goedgekeurd door Biocontrole. De methode heeft zich al meerdere jaren bewezen en wordt gezien als een zeer succesvol natuurlijk bestrijdingsmiddel.

T. 0172 - 798 799

E. info@biocontrole.nl I. www.biocontrole.nl

52 B+U 1 2018 LEICONSTRUCTIE.NL

Een strakke groene uitstraling De buitenruimte moet groener. Dat is een veel gehoorde uitdrukking bij de ruimtelijke ontwikkeling van steden en dorpen. Hoe kunnen we de beperkte openbare ruimte vergroenen zodat er een aangenamer leefklimaat ontstaat?

D

it is een vraag die veel gemeenten en andere overheidsinstanties hebben. Leiconstructie.nl heeft een unieke constructie voor leibomen ontwikkeld. Gemeenten en overheden ­letten steeds meer op de uitstraling van de openbare ruimte. Een mooi ingerichte openbare ruimte zorgt voor een prettige leefomgeving.

Een stad of woongebied met veel bebouwing heeft weinig uitstraling. Als diezelfde ruimte omgeven wordt door veel groen geeft dat een totaal andere beleving.

“Vanuit onze kennis en ervaring kunnen wij per project aangeven welk type boom het meest geschikt is voor de locatie die de opdrachtgever wil vergroenen. Gemeenten zijn vaak verantwoordelijk voor de buitenruimte. De zogenaamde aandachtswijken hebben vaak een mindere uitstraling waardoor er eerder een verrommeling in de buurt ontstaat. Als die ruimte wordt verlevendigd met mooie leibomen verstevigd met een robuuste en markante leiconstructie ervaren bewoners dit als een verbetering van de leefomgeving. Ook vastgoedontwikkelaars zijn partijen die met een kritisch oog kijken naar een verbetering van de buitenruimte bij bedrijventerreinen of andere kantoorlocaties. Ook hier geldt dat de buitenruimte het visitekaartje is van het bedrijf. Een parkeerplaats waarbij tussen de verschillende rijen auto’s een mooie groene haag is gerealiseerd doet wat met de beleving van de betreffende locatie. Die groene visie ­willen we graag delen met onze klanten”, aldus Pieter Weststrate.

LEICONSTRUCTIE.NL

Lagerdijk 293 2988 AA Ridderkerk

De constructies kunnen als pakket met en zonder leibomen worden geleverd en zijn ook geschikt voor kleinere projecten zoals een scheiding tussen bedrijfsobjecten. De palen zijn van staal volblad verzinkt (Ø60 / 2.90 mm) en kunnen tot een lengte van 6 meter op elke gewenste maat worden gemaakt. Het onderhoud kan vanuit het eigen netwerk worden gerealiseerd maar kan ook worden verzorgd door Leiconstructie.nl of een van de partner hoveniers.

PROJECTEN

Leiconstructie winkelcentrum Zoetermeer (2015) i.o.v Ballast Nedam Infra Specialiteiten B.V. (91 m / RAL 6009 - Dennegroen) Leiconstructie woonwijk (2016) i.o.v. M. van der Spek Groenvoorziening (63 m / RAL 7016 - Antracietgrijs) Leiconstructie nieuwbouw Hoornbeeck College Rotterdam (2017) i.o.v. Kok Hoveniers (54 m / RAL 9005 - Gitzwart)

T 0180 – 434 965

E info@leiconstructie.nl I www.leiconstructie.nl

EPD-INFRA BV B+U 1 2018 53

Hier is ruimte gemaakt voor uw bedrijfsfoto

Sterk in kabels en leidingen EPD-Infra BV is een goede bekende in de regio Vlaardingen en werkt vanuit een eigen orderportefeuille maar wordt ook regelmatig ingehuurd door de grote marktpartijen om als onderaannemer opdrachten uit te voeren.

A

ls EPD-Infra een project verzorgt bent u ervan verzekerd dat het hele traject in goede banen wordt geleid. Bij veranderingsprocessen en bij de aanleg van infrastructuur worden diverse specialisten ingezet. Vaak zijn meerdere disciplines tegelijkertijd aan het werk. Op dat moment moet één partij het overzicht houden. Daarvoor bent u bij ons aan het juiste adres. Wij begeleiden grote en kleine projecten van begin tot eind. We maken een logistieke planning zodat partijen niet op elkaar hoeven te wachten maar aansluitend op elkaar de werkzaamheden kunnen uitvoeren. Wij kijken samen met u naar het tijdpad en de werkzaamheden die moeten worden uitgevoerd. De overlast wordt tot een minimum beperkt en de continuïteit van uw bedrijfsvoering komt zo min mogelijk in het gedrang.

WAAROM KIEZEN VOOR EPD-INFRA

Wij werken vanuit een visie en investeren in innovatief werken. Wij werken met een platte organisatie waarbij het werkklimaat niet uit

EPD-INFRA BV

4de Industriestraat 19 2496 XZ Vlaardingen

PORTFOLIO VRI-installaties: Aanleg en begeleiding Bestrating met als specialisatie sierbestrating Openbare verlichting: projectbegeleiding en -ondersteuning Graafwerkzaamheden: aanleg van begeleiding van diverse kabelsen leidingennetwerken Rail: Bij elk spoornetwerk wordtgebruik gemaakt van leidingen, seinen en wissels. Ook op dit gebied zijn wij een actief partner om de werkzaamheden uit te v­oeren

het oog wordt verloren. Voor alle betrokkenen wordt een aangename en gedisciplineerde werksfeer gecreëerd. Een sterk team verhoogt het teamverband. Er wordt op een snelle en efficiënte wijze oplossingsgericht gewerkt. Op dit moment zijn er gemiddeld 15 medewerkers actief onder de naam EPD-Infra. Onze klanten moeten ervan uit kunnen gaan dat een opdracht volledig en kwalitatief onder de juiste veiligheidsnormen wordt uitgevoerd. Met meer dan 20 jaar ervaring kunnen wij aan deze eisen voldoen. Storingen moeten snel en adequaat worden opgepakt. Daarom zijn wij 24/7 bereikbaar. Wij werken met gediplomeerde en gemotiveerde medewerkers. Met hun kennis en vakmanschap vormen zij het fundament van het bedrijf.

T 06 – 2371 0916

E info@epd-infra.nl I www.edp-infra.nl

54 B+U 1 2018 DRONEVLUCHT.EU

We create survey data on the fly Wilt u een orthofoto van uw project? Een nulmeeting en oplevering document van het terrein? Een 3D model van een object? Een hoogtemeting of volumecalculatie? Dan is dronevlucht uw juiste partner.

D

ronevlucht is compleet ROC gecertificeerd, en richt zich vooral op de INFRA en GWW. Middels drones en geavanceerde camera’s wordt uw project op diverse manieren met de gewenste data verrijkt. In de nabewerking wordt de data met professionele software verwerkt tot een orthofoto of een 3D (terrein) model.

Het dronesysteem kan voor meerdere doeleinden worden ingezet.

“Onze ingewonnen data is uitermate geschikt voor het nauwkeurig vastleggen van een terrein of voor het creëren van een basis voor de verdere verwerking in AutoCad, Civil 3D of Gis-systemen.” De informatie die vrijkomt kan eenvoudig worden gebruikt in de voorbereiding (engineering) voor GWW, infrastructuur en landmeetdiensten.

Onze diensten worden ook afgenomen in samenwerking met gerenommeerde enigineeringsbureaus.

Met de drones kunnen we grote oppervlakten en objecten inmeten waarbij wordt gevlogen op verschillende hoogten en snelheden.

Het gaat om precisievluchten waarbij rekening moet worden gehou-

den met de wet- en regelgeving die is opgesteld door ILenT (Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat). De drones maken gebruik van GPS waardoor de exacte locatie kan worden geobserveerd en worden vastgelegd.

Eigenlijk is ons motto: “We create… on the fly”, zo vertelt Appie Veraart.

DE MOGELIJKHEDEN ZIJN LEGIO

Aan de hand van de aanvraag wordt gekeken welke technieken en apparatuur er moet worden ingezet en welke specialist de opdracht op locatie uitvoert en coördineert. Op locatie werken we vanuit een volledig ingerichte bedrijfswagen zodat er tijdens de opdracht nog geschakeld kan worden mocht er andere apparatuur nodig zijn.

Wij werken niet zomaar met een piloot, observer of een cameraman maar onze partners zijn hoog gekwalificeerde vakmensen die beschikken over de benodigde certificaten en tools om het beste eindproduct op te leveren.

ONZE MEERWAARDE

De toegevoegde waarde van Dronevlucht.eu is de combinatie van vakkennis en technologie. De teamleden hebben ervaring in landmeten, engineering en dataverwerking (AutoCAD e.d). En als we dan toch aanwezig zijn kunnen wij ook de beste projectfilm en foto’s op locatie maken. Een projectteam wordt on-demand aan een project gekoppeld, waarbij altijd een aanspreekpunt is.

Het team van professionals zorgt voor nauwkeurige (prachtige) beelden die voldoen aan de wensen van onze opdrachtgevers. Maak eens kennis met een van onze hoogvliegers of bekijk de voorbeeldprojecten, waarbij drones zijn ingezet, op onze website.

DRONEVLUCHT.EU

De Meeten 62 4706 NH Roosendaal

T. +31 (0)6 2702 5023

E. info@dronevlucht.eu I. www.dronevlucht.eu

VAN EERD GROEP B+U 1 2018 55

Grond-, ballast- en spoorwerk op het hoogste niveau Dat is waar Van Eerd Groep voor staat. Vanaf de opdracht tot de oplevering wordt een strakke planning aangehouden. Een afgesproken deadline moet worden gehaald.

W

erken aan het spoor is een zeer specifiek vakgebied. Als een baanvak niet gebruikt kan worden is dat op veel andere trajecten op het spoor merkbaar. De werkzaamheden worden vaak op incourante tijden uitgevoerd zodat de reizigers en het goederenvervoer zo min mogelijk overlast ondervinden.

Van Eerd Groep heeft in Nederland en België een unieke positie ingenomen als het gaat om werkzaamheden aan spoor en wegen.

De Van Eerd Groep bestaat uit verschillende bedrijfsonderdelen waardoor alle disciplines, kennis en ervaring aanwezig is om het werk uit te voeren. Samen met enkele andere grote partners in de spoor- en wegenbouw zijn zij verantwoordelijk voor een groot deel van de aanleg en het onderhoud van het spoorwegennetwerk.

Werken aan het spoor vraagt een totaal andere werkwijze. De ondergrond moet vlak zijn en op de juiste wijze zijn verdicht. Het bedrijfsonderdeel Spoorwegmaterialen beschikt over specialistisch en geavanceerd materieel om aan de hoge veiligheids- en uitvoeringseisen te voldoen. Met gemotiveerde en goed samengestelde teams is het mogelijk om een baanvak op het afgesproken tijdstip op te leveren.

Van Eerd Groep is een sterk groeiend bedrijf. In januari 2018 werd gestart met de bouw van een nieuw kantoor. Het gebouw heeft een zeer hoog duurzaamheidsaspect. Daarvoor zal het dak volledig worden voorzien van zonnepanelen. Hierdoor krijgt het gebouw de kwalificatie BREEAM-NL Outstanding. Het nieuwe kantoor krijgt een oppervlakte van 800 m2 met daarbij een bedrijfshal van 12 meter hoogte en een oppervlak van 3900 m2. De uitbreiding is nodig voor opslag van materiaal en het uitgebreide wagenpark (materieel).

Afgelopen september is een vijfde Volvo L60H loader aangeschaft.

KAN NIET IS GEEN OPTIE

Van Eerd Groep is een veelzijdig bedrijf en een betrouwbare partner in samenwerkingsverbanden. Vaak zijn wij al tijdens de aanbesteding betrokken bij een project. Een voorbeeld hiervan is de “Hoekse lijn” waar we de samenwerking met Volkerrail zijn aangegaan. Op dit project hebben wij voor Volkerrail het bestaande spoor verwijderd en afgevoerd, alle ballastwerkzaamheden uitgevoerd en de dwarsliggers bijgereden en uitgelegd.

ACTEREN OP HET HOOGSTE NIVEAU

Voor het aanbrengen van de afloslaag is door de van Eerd Groep een speciaal Ballast Unload Systeem ontwikkeld.

Deze machine kan per as worden aangevoerd en heeft een productiecapaciteit van circa 150 ton per uur. Voordeel van deze machine is dat het aflossen direct kan starten achter het bouwen van het spoor. In

VAN EERD GROEP

Heiberg 15-17 5504 PA Veldhoven

opdracht van Swietelsky heeft Van Eerd Projecten 1.600 meter spoor vernieuwd in Venray. De oude ballast is afgegraven, deels gezeefd voor hergebruik waarna de gezeefde ballast opnieuw is verwerkt in de onderbaan.

Om de aan- en afvoer efficiënt te organiseren zijn voor de depots en aan- en afvoerroute tijdelijk rijplaten aangebracht.

Deze werkzaamheden worden uitgevoerd onder strenge veiligheidscondities. Het doorlopende scholingsprogramma zorgt ervoor dat medewerkers altijd op de hoogte zijn van de nieuwste veiligheidsnormen en werken volgens de juiste technische specificaties.

T. +31 (0)40 - 254 90 09

E. info@vaneerd-groep.nl I. www.vaneerd-groep.nl

56 B+U 1 2018

www.wijfjeheibedrijf.nl

13790

‘Veiligheid voor alles, alles voor de veiligheid.’

Bron Verkeersvoorzieningen Bron Gereedschap & Veiligheid www.bronverkeer.nl 0345-582502

13583b

‘Snel en efficiënt, altijd met precisie.’

13537

Inspecteert - Registreert - Rapporteert Wegdekmeten.nl biedt de basis voor uw onderhoudsmanagement op het gebied van infrastructuurconditie, inclusief kunstwerken en andere objecten.

• Asfaltconditie bepalen volgens CROW 147/146a/CSB • 360°/ HR camerabeelden • Markering metingen • NEN 2767:4 objectinspecties • SKM stroefheidsmetingen Voor meer informatie: Telefoon: 072 - 582 34 04 - www.wegdekmeten.nl 13588b

GO! VERKEERSTECHNIEK B+U 1 2018 57

De kracht van bereikbaarheid en inzetbaarheid Bereikbaarheid kan op meerdere manieren worden uitgelegd. Voor GO! Verkeerstechniek is dit onderverdeeld in twee categorieën: bereikbaarheid als het gaat om verkeerssituaties en bereikbaarheid voor de klanten.

V

erkeerstromen die vastlopen omdat een VRI niet werkt is voor alle weggebruikers onwenselijk. Voor het beroepsverkeer leidt dit tot vertragingen en hoge kostenposten. Op grote knelpunten is dan vaak de inzet van verkeersregelaars of politie nodig om het verkeer weer in goede banen te leiden. GO! Verkeerstechniek onderhoudt de VRI-installaties en is een betrouwbare partner als storingen moeten worden verholpen.

Marco van Oostrum vertelt: “Voor ons geldt afspraak is afspraak en als wij werken met aanrijtijden worden die gerealiseerd. Efficiënt werken en goed plannen maakt het mogelijk deze uitgangspunten te realiseren. Al onze wagens zijn op dezelfde manier uitgerust dus maakt het niet uit welke bedrijfswagen wordt ingezet. Daarnaast beschikt elk voertuig over een volledige inrichting zodat ter plekke eventuele reserveonderdelen voorhanden zijn. Op dit moment zijn ongeveer acht personen actief onder de vlag van GO! Verkeerstechniek. Tevens zijn wij 24/7 telefonisch bereikbaar en is er altijd iemand aanwezig om de klant te woord te staan. Bij calamiteiten kan er snel worden geschakeld. Een snelle actie-reactie van onze kant heeft alleen maar voordelen voor de klant. Daarnaast vinden wij het belangrijk dat nieuwe medewerkers zo veel mogelijk ervaring opdoen. Ons bedrijf is een erkend leerbedrijf en de stagiaires lopen op alle bedrijfsonderdelen mee.”

Uiteraard is het ook mogelijk dat enkel het projectmanagement wordt uitgevoerd en de uitvoering door een andere partij wordt gedaan. In Ilpendam zijn drie VRI-installaties omgebouwd. Het technische deel is uitgevoerd door Van Gelder en GO! Verkeerstechniek heeft de tekeningen en de werkvoorbereiding verzorgd.

GO! VERKEERSTECHNIEK

De Aaldor 8a 4191 PC Geldermalsen

PROJECTEN EN OPDRACHTGEVERS Gemeente Doetinchem: Binnen twee weken is een uitgebrande VRI vervangen - inclusief kabels en omliggende ondergrondse infrastructuur. Tevens worden alle VRI-installaties in kaart gebracht, waarbij de staat van onderhoud en de functionaliteit wordt aangegeven.

Gemeente Wageningen: Het vervangen van lampen naar ledverlichting. Tot op heden hebben deze lampen geen enkele storing veroorzaakt. Dit zorgt voor minder overlast en werkt kostenbesparend voor de gemeente.

ZIUT: Voor de gemeente Den Haag zijn 254 VRI-installaties geïnspecteerd.

Provincie Utrecht: Alle OV-kasten zijn volgens de NEN-certificering gekeurd.

T. 0345 - 342 185

E. info@go-verkeerstechniek.nl I. www.go-verkeerstechniek.nl

58 B+U 1 2018

GRiP Road Inspection is een onafhankelijk bureau voor het meten van onder andere stroefheid op wegen, parkeerdekken en bedrijfsvloeren.

Visuele inspecties Skid Resistance Tester (SRT) Textuurmeting Langsvlakheid Zijdelingse Kracht Meetmethode (ZKM) (SWF/SKM) Bredasedijk 30 Postbus 29 5570 AA Bergeijk +31(0)497 726 806

Contact: info@griproadinspection.nl

www.griproadinspection.nl

13635

KWALITATIEF EN VAKKUNDIG PARTNER

in bosexploitatie, transport, houthandel en verwerking

13768

DR AINAGE& IN F ILT R AT IE de grindsleuf zonder grind

Paasloweg 1a 3849 RV Hierden

Leveran cier van, pale n, perk oen en, bes choe iing en en and er hout erig mat eria al

0341 41 35 38 info@rondhout.com rondhout.com 13769a

www.drenotube.nl Hatekgroep Hoogkana 19, 4031 MK Ingen T 0344-663585 E info@drenotube.nl 13783

CLEANNOVATION B+U 1 2018 59

Innovatieve milieuverantwoorde reinigingstechniek Kauwgomvlekken op een plein of een grauwe laag op muren of gebouwen veroorzaakt door de weersinvloeden is pandeigenaren vaak een doorn in het oog.

D

e eerste gedachte is dan: een goede schoonmaakbeurt zou niet misstaan. Cleannovation maakt het mogelijk door gebruik te maken van een nieuwe schoonmaaktechniek. De combinatie stoom-hogedruktechniek zorgt ervoor dat een gebouw zonder dat het wordt beschadigd weer een frisse uitstraling krijgt.

MILIEUVERANTWOORD EN TOCH SCHOON

Cleannovation maakt geen gebruik van chemicaliën waardoor gebouwen niet beschadigen en het milieu niet onnodig wordt belast.

De combinatie stoom-hogedruktechniek gaat uit van de unieke reinigingseigenschappen van stoom en de effectiviteit van hogedruk.

Onze slogan is dan ook: Het nieuwe schoon.

Bij een reguliere hogedrukreiniging bestaat de kans op beschadiging van voegen door de slagkracht van het water. Hetzelfde geldt voor het schoonspuiten van straten en pleinen. Het zand (voegen) wordt door de kracht weggespoten waardoor (straat)stenen los komen te liggen. Stoomcleanen heeft als voordeel dat het vuil wordt losgeweekt terwijl de ondergrond niet wordt beschadigd. Deze schoonmaakmethode is bewezen geschikt voor het reinigen van monumentale panden. Het waterverbruik is laag en er worden geen chemicaliën toegevoegd.

De techniek heeft zich ook bewezen voor het verwijderen van kauwgom. De stoom zorgt voor onthechting van de onderlaag waardoor de kauwgom loslaat en verwijderd kan worden.

CLEANNOVATION

Perkinsbaan 11b 3439 ND Nieuwegein

DE DIENSTVERLENING

We hebben meerdere schoonmaakprogramma’s en in overleg met de klant wordt het juiste pakket samengesteld.

Cleannovation heeft inmiddels 20 jaar ervaring in de schoonmaakbranche met ­r tl.cleaning.nl en cleannovation.nl. Samen met de bedrijfstakken Liftcoach.nl en tsbouwtotaal.nl bieden wij een compleet dienstverleningspakket aan. Met liftchoach.nl zorgen wij ervoor dat in geval van een defecte lift een alternatief wordt geboden voor de uitvallende liftinstallatie en mensen die mindervalide zijn, toch op een veilige manier beneden komen. Tsbouwtotaal.nl brengt als zakelijk dienstverlener partijen in de bouw bij elkaar. Als uitzendbureau van flexkrachten bieden wij arbeidskrachten voor een langere of kortere perioden aan.

PROJECTEN

De reiniging van de Antoniushof, een monumentaal pand. Cleannovation heeft de buitengevel en de leistenen daktegels volledig gereinigd. Grote uitdaging was dat het gebouw wel moest worden gereinigd maar dat het zijn oorspronkelijke monumentale uitstraling moest behouden.

Voor Cityplaza in Nieuwegein is 30.000 m2 winkelgebied in vier dagen tijd volledig kauwgomvrij gemaakt. Belangrijk onderdeel van de opdracht was dat het winkelend publiek en de ondernemers zo min mogelijk overlast mochten ervaren. Door een goede communicatie is de opdracht naar tevredenheid van alle partijen uitgevoerd.

T. 030 - 877 03 21

E. info@cleannnovation.nl I. www.cleannovation.nl

60 B+U 1 2018 Arcolux BV is een familiebedrijf gespecialiseerd in het produceren en monteren van lichtdoorlatende dakconstructies.

Wij zijn in staat hoogwaardig geĂŻsoleerde en thermisch onderbroken oplossingen op maat te bieden, die wij Thermische onderbreking desgewenst 3D in BIM kunnen modelleren.

HR++ SYSTEEM

Arcolux BV - Newtonstraat 3, 1704 SB Heerhugowaard - Telefoon: 072 5719364 - Internet: www.arcolux.nl - E-mail: sales@arcolux.nl

13800

Wij bieden u ruim 33 jaar ervaring met een hoog serviceniveau, uitgebreide technische ondersteuning en hoge leverbetrouwbaarheid.

VOOR SPECIALISTEN IN AFWATERING DIE IN MINDER TIJD MEER RENDEMENT WILLEN

WAT E R M A N AGE M E N T Sneller, eenvoudiger en efficienter werken? Dan is MEA uw partner. De MEARIN lijnafwateringssystemen leveren u geld op!

Door het lage gewicht goedkoper te transporteren, door het lage gewicht minder te tillen en daardoor nog eenvoudiger in te bouwen en door de minimale kans op breuk zijn reclamaties verleden tijd. Dit alles dankzij het materiaal van de toekomst zoals MEA glasvezelversterkt composiet en de slimme roostervergrendeling STARFIX..... en het is nog mooi ook!

Eenvoudigere en lichtere montage, meer tijdsbesparing, meer opbrengst, snellere afronding van uw project, minder ergernis van omwonenden. Meer informatie op www.mea-group.de, info@nl.mea.de, telefoonnummer: (06) 25 38 07 49 13782

13798A

GELAN DETECTIESYSTEMEN BV B+U 1 2018 61

Perfectie in Detectie… …dat is waar het bij GELAN Detectiesystemen om draait!

Nederland ligt vol met ondergrondse kabels en leidingen voor o.a. gas, water, elektriciteit en telefoon, die niet altijd goed in kaart zijn gebracht. Het komt dan ook regelmatig voor dat deze bij graafwerkzaamheden worden beschadigd. Sinds de invoering van de WION is het verplicht grondwerkzaamheden te melden bij het Kadaster, waarbij moet worden aangegeven waar en hoe diep er gegraven gaat worden. De grondroerder is verplicht de tekeningen te controleren d.m.v. het graven van proefsleuven; een tijdrovend en kostbaar werk.

M

aar dat kan ook anders … met de alom bekende en veelal standaard gebruikte kabeldetectie-apparatuur van het fabricaat C.Scope kan op een snelle, eenvoudige en betrouw­ bare manier worden bepaald waar de kabels en leidingen zich precies bevinden. De robuuste behuizing kan tegen een stootje, heeft een afdichtingsgraad IP65 waardoor deze stof- en waterdicht is en in de meest extreme omstandigheden kan worden gebruikt, is licht in gewicht en op de gehele serie geldt een garantieperiode van 3 jaar; uniek in de GWW-sector.

NIEUW

C.Scope heeft onlangs een tweetal nieuwe series kabeldetectieapparatuur op de markt gebracht met nóg meer mogelijkheden en een nóg groter bereik - XL3 en XL4. Naast datalogging en een dagelijkse automatische zelftest op de kabeldetectors van C.Scope, zijn er nu ook signaalgenerators met deze features; een noviteit op de markt! Met datalogging worden de zoekacties gedurende twaalf maanden in het interne geheugen opgeslagen en kan worden ­nagetrokken óf, wanneer en op welke zoekstand c.q. instelling de kabeldetector en/of signaalgenerator is gebruikt.

De meest uitgebreide uitvoeringen kabeldetectors zijn voorzien van een ingebouwde Bluetoothfunctie om de opgeslagen data draadloos over te zenden naar een smartphone, tablet of pc en een GPS-functie om een plaatsbepaling aan de metingen toe te voegen die later via Google Earth of Google Maps kan worden bekeken. Tevens is er een mogelijkheid voor koppeling met een externe GPS indien inmeting op de centimeter nauw­keurig vereist is.

De uitvoeringen uit de XL4-serie zijn zelfs kalibratievrij! Tel uit wat voor een kostenbesparing dit oplevert. En mocht het toch nodig zijn onderhoud aan de apparatuur te laten plegen… als officieel ServiceCenter hebben onze medewerkers de kennis en ervaring om u te adviseren en uw apparatuur snel weer operationeel te hebben.

GELAN DETECTIESYSTEMEN BV

Kievitsven 30 5249 JJ Rosmalen

TEROVIDO

Een heikel punt tot nu toe vormde de detectie van glasvezelkabels. Om dit op te vangen heeft GELAN Detectiesystemen onlangs het importeurschap verkregen van de grondscanners van het fabricaat TeroVido.

Met dit gebruiksvriendelijke systeem - bestaande uit slechts een sensorbuis en tablet - kunnen niet alleen glasvezelnetwerken in kaart worden gebracht, maar ook o.a. leidingen, holtes en funderingen.

Al met al, een compleet programma om graafschades tot een minimum te beperken.

INFRA RELATIEDAGEN Van 6 t/m 8 februari 2018 zijn wij aanwezig tijdens de Infra Relatiedagen in ­Hardenberg, standnr. 550. Daar presenteren wij deze nieuwe generatie kabeldetectie-apparatuur, alsmede de TeroVido grondscanner; u bent van harte welkom.

T. +31 (0)73 - 890 50 20

E. info@gelan.nl I. www.gelan.nl

van sonderen tot monteren

“Ik bouw op IJB”

w w w. i j b g r o e p . n l 13710

IJB FUNDERINGEN B+U 1 2018 63

Van sonderen tot monteren, iedereen kan bouwen op IJB De IJB Groep is de specialist op het gebied van funderen. In de loop der jaren is hun kennis en vakmanschap uitgegroeid tot een even unieke als veelzijdige combinatie. De IJB Groep is ook de partner die echt alle zorg uit handen neemt. Eén verantwoordelijke, en dus één aanspreekpunt, voor het gehele traject van sonderen, adviseren, construeren, produceren tot en met monteren.

Z

o veelzijdig als de IJB Groep zelf is, is ook haar klantenkring.

Daartoe mogen veel vooraanstaande projectontwikkelaars, aannemers, heibedrijven, ingenieursbureaus, ontwikkelende bouwers en overheden worden gerekend. Zij vertrouwen op economisch verantwoorde maatwerk oplossingen die voorzien in de behoefte aan zekerheid, gemak en winstgevendheid.

Dat zijn veelal de eerste gespreksonderwerpen bij een kennismaking met de IJB Groep. Daarbij worden actuele zaken als maatschappelijk en duurzaam ondernemen niet vermeden. Want de toekomst staat immers voor elke ondernemende partij centraal. Daarin geeft de IJB groep graag richting. Een flexibele partner die zowel de klanten als de gehele bedrijfstak inspireert.

Sinds kort participeert de IJB Groep in Drukpaal.nl. Lange tijd bestond er geen geschikte methode om trillingsvrij een prefab funderingspaal aan te brengen. Met Drukpaal.nl is daar eindelijk verandering in gekomen. Daarmee geeft de IJB Groep ook letterlijk richting aan de manier waarop we in Nederland bouwen.

IJB GROEP

Flevostraat 14 8531 KS Lemmer

IJB GROEP ORGANISATIESTRUCTUUR: IJB GEOTECHNIEK:

Gespecialiseerd in het uitvoeren van bodem­ onderzoek (sonderingen). De modernste technieken worden toegepast en zorgen voor betrouwbare resultaten.

IJB ENGINEERING: Ervaren engineers vertalen de sonderingen naar een funderingsadvies.

IJB HEIPALEN: Het funderingsadvies wordt omgezet in prefab betonnen heipalen. Niet alleen de productie, maar ook de levering en de installatie kunnen worden verzorgd.

IJB FUNDERINGEN: Is uw aanspreekpartner voor de volledige productie van de prefab fundering vanaf de sonderingen tot en met de montage op de bouwplaats.

IJB MORTEL: De betoncentrales in Emmeloord en Lemmer produceren betonmortel voor de productie locaties en vele bouwprojecten.

ALTENBURG GROEP: Dé specialist in funderen met mortel schroefpalen.

T +31 (0)514 56 88 00 E info@ijbgroep.nl

I www.ijbgroep.nl I www.drukpaal.nl

64 B+U 1 2018

Gespecialiseerd in verkeersregelende taken

COLOFON Bouw en Uitvoering is informatiebron en vakblad, voor beslissers en toeleveranciers van en binnen de bouwsector en hoofden van dienst en medewerkers van rijk, provincie en gemeente, waterschappen, woningbouwverenigingen e.d., waarbij inbegrepen: directies publieke, openbare en gemeentewerken, openbare bedrijven, architectuur en stadsontwikkeling, bouw- en woningtoezicht, milieu, nuts­bedrijven, DVD, relevante publiek-private samenwerkingen, middel­baar en hoger technisch ­onderwijs, openbaar vervoers­ bedrijven, aannemers utiliteit-, nieuwbouw, civiel, GWW en infra.

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE:

Verkeersplannen Wegwerkzaamheden Evenementen Parkeerbeheer Calamiteiten

Hilbert Buhrs, Tilly van Dongen, René de Haas, Emile Koeman, Esther van Nijen, Daan Otto, Jørgen Postma, Arno Raus, Betty Rombout, Erik Steegman, Carin Velt, Gerard Vos en Ad Zeeman.

Hoofdkantoor Tel: 0345-74 40 56

UITGEVER

Regio Zuid

Jaco Otto

Tel: 06-10 89 55 62 Regio West

ABONNEMENTEN

Tel: 06-10 57 16 93

Jaarabonnement* Buitenland Losse nummers** Abonnementen binnen de d ­ oelgroep* * Prijzen zijn exclusief BTW. ** Prijzen zijn exclusief BTW en verzendkosten.

Regio Noord-Oost Tel: 06-10 89 53 42

Wij zijn VCA en BRL 9101 gecertificeerd

www.verkeersregelaar-nederland.nl

€ 85,00 € 130,00 € 15,00 € 39,00

VORMGEVING 13435

APR Media Groep BV E-mail: studio@aprmediagroep.nl DRUK

Antilope De Bie Printing, Lier (BE) UITGAVE

APR Media Groep BV Spacelab 2, 3824 MR Amersfoort Postbus 2696, 3800 GE Amersfoort Telefoon: +31 (0)33 456 70 50 Fax: +31 (0)33 456 74 33 E-mail: info@aprmediagroep.nl Internet: www.aprmediagroep.nl ADVERTENTIE- EN ORDERADMINISTRATIE

E-mail: orders@aprmediagroep.nl ABONNEMENTENADMINISTRATIE

APR Media Abonneeservice Daalakkersweg 2 - 72 5641 JA Eindhoven Telefoon: +31 (0)88 226 66 86 E-mail: abo@aprmediagroep.nl Uhhh...

Uhhh...

Uhhh... dze...dze...dze... bluhh... bluhh... bluhh...

Scheve mond?

Verwarde spraak?

AANSPRAKELIJKHEID VAKTIJDSCHRIFT

Lamme arm?

Herkent u één van deze signalen? Sla direct alarm.

Bel  om hersenbeschadiging te voorkomen.

hartstichting.nl

Aan de inhoud van dit vaktijdschrift is veel aandacht besteed. Het is echter mogelijk dat de inhoud van deze uitgave verouderd, incompleet en/of ­incorrect is. Aan de inhoud hiervan kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. APR Media Groep BV kan niet aansprakelijk worden gehouden voor de directe alsook indirecte gevolgen van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de hierin aangeboden informatie. APR Media Groep BV geeft geen enkele garantie, noch aanvaardt enigerlei aansprakelijkheid met betrekking tot de inhoud, data, adviezen, verklaringen, producten of ander materiaal in het vaktijdschrift.

Overname van artikelen uit deze uitgave is uitsluitend toegestaan met bronvermelding en na toestemming van de uitgever APR Media Groep BV. Alle regels met betrekking tot de Nederlandse intellectuele eigendomsrechten zijn van toepassing.

ISSN - 0921 - 1667

Schoonmaken op een duurzame en revolutionaire manier metmet Cleannosteam® Schoonmaken op een duurzame en revolutionaire manier Cleannosteam®

Monumentale panden Monumentale panden

Kauwgom verwijderen Kauwgom verwijderen

StoomMilieuvriendelijk & & StoomMilieuvriendelijk hogedruktechniek hogedruktechniek maatschappelijk maatschappelijk

GevelsGevels en Daken en Daken

GraffitiGraffi verwijderen ti verwijderen

Cleannosteam® Cleannosteam®

GeenGeen aantasting aantasting voegvoeg

Onmogelijk wordt mogelijk werkt alleen op eenop duurvan devan voeg Onmogelijk wordt mogelijk Cleannovation Cleannovation werkt alleen Schoonmaken Schoonmaken een duur- Geen aantasting Geen aantasting de voeg door een stoom-hogedrukop een op milieuvriendelijk & revolutionaire maniermanier en 85%en waterbesparing t.o.v. t.o.v. door een stoom-hogedrukeen milieuvriendelijk & zame en zame en revolutionaire 85% waterbesparing techniektechniek die de unieke maatschappelijk verantwoorde een een hogedruk. die de unieke maatschappelijk verantwoorde met Cleannosteam®, met Cleannosteam®, hogedruk. reinigingseigenschappen van manier.manier. stoom-hogedruk techniek die reinigingseigenschappen van stoom-hogedruk techniek die stoom en de eff ectiviteit van de unieke reinigingseigenstoom en de effectiviteit van de unieke reinigingseigenhogedruk met elkaar schappen van stoom de en de hogedruk metcombielkaar combischappen van en stoom neert enneert hierdoor ontstaat: effectiviteit van hogedruk met met en hierdoor ontstaat: effectiviteit van hogedruk Het nieuwe Schoon.Schoon. elkaar combineert.

Het nieuwe elkaar combineert.

Perkinsbaan 11b, 3439 Nieuwegein | T.: 030-8770321 | E.: info@cleannovation.nl | W.:|www.cleannovation.nl Perkinsbaan 11b,ND 3439 ND Nieuwegein | T.: 030-8770321 | E.: info@cleannovation.nl W.: www.cleannovation.nl 13828

IN DE GROND GEVORMDE, TRILLINGS- EN GELUIDSARME PALEN: DPA SCHROEFPALEN DPA+ SCHROEFPALEN HEK SCHROEFPALEN HEK-COMBI SCHROEFPALEN BETONSCHROEFPALEN BUISSCHROEFPALEN STALENBUIS HEIPALEN STALENBUIS SCHROEFPALEN

IN DE GROND GEVORMDE PALEN: VIBRO-PALEN TYPE HBF VIBRO-COMBIPALEN VIBRO-SD PALEN

PREFAB BETONPALEN Vroom Funderingstechnieken is een allrounder in paalsystemen en prefab funderingsconstructies.

Dankzij de brede expertise en jarenlange ervaring op funderingsgebied wordt Vroom vaak in een vroegtijdig stadium betrokken bij complexe en specialistische funderingswerkzaamheden. Bekijk onze projecten wereldwijd op www.vroom.nl.

DAMWANDEN PREFAB BETONBOUW: PREFAB FUNDERINGSBALKEN PREFAB BERGINGSVLOEREN PREFAB POEREN PREFAB PORTIEKEN

CONTACT: T. 0299409500 E. info@vroom.nl VROOM.NL 13773