Bouw en Uitvoering 1-2019 by APR Media

TOPARCHITECTUUR

CONRADHUIS

G EBOU W EN NOG SLIMMER DIJKVERSTERKING K AMPEREIL ANDEN

TRENDS BOUW ARBEIDSMARKT BOUWBEURS 2019

TRANSITIE NAAR

AARDGASLOOS

KE-CHAIN 3.0 INTERVIEW VOLANDIS BOUW EN UITVOERING

BEREIKT RUIM 73.100 LEZERS

JAARGANG 51 - 1 2019 HET VAKBLAD VOOR RIJK, PROVINCIE EN GEMEENTE

IN NEDERLAND EN BELGIE

11-13 APRIL 2019 - Bouw & Infra Park Harderwijk

SEMINAR ARBEIDSMARKT BOUW, INFRA & TECHNIEK

beleef 2019 techniek.nl

ONTMOET 100+ WERKGEVERS UIT BOUW, INFRA & TECHNIEK UNIEKE BUITEN “BELEEF TECHNIEK” EXPERIENCES INSPIRERENDE SPREKERS & HOOGSTAAND ENTERTAINMENT WORKSHOPS SPEEDDATES WERKGEVERS & WERKZOEKENDEN WEDSTRIJDEN IN VAKMANSCHAP KENNIS DELEN, NETWERKEN & BELANGENBEHARTIGING INTERACTIEVE BEROEPENORIENTATIE OPLEIDERS & ONDERWIJSINSTELLINGEN WERVING VAN NIEUWE MEDEWERKERS EN VEEL MEER!

Ambassadeurs beleef techniek:

beleef techniek is initiatief van: Kom in de

bouw.nl www.beleeftechniek.nl info@beleeftechniek.nl 0341 - 49 90 00 14009

MARKTDAG INFRA 19 FEBRUARI IN DELFT In samenwerking met het Netwerk RegioIngenieur organiseert Bouwend Nederland op 19 februari 2019 opnieuw de Marktdag Infra. De dag zal in het teken staan van het thema ‘Veiligheid en Innovatie’. Tijdens de marktdag wil men opdrachtgevers en opdrachtnemers dichter bij elkaar brengen door hen te plaatsen in de leefwereld van de ander. Hoe is het om onderhoudswerk uit te voeren op een weg of in een woonwijk? En waar moet een opdrachtgever met een aanbesteding allemaal rekening mee houden? Men wil de samenwerking tussen opdrachtnemer en opdrachtgever in de Regio Randstad Zuid verbeteren door de Inframarkt dichter bij de regionale en l okale overheid te brengen. Verder wil men de provincie, waterschappen en gemeenten binnen de Regio Randstad Zuid laten zien wat de Infraleden van Bouwend Nederland, in de breedste zin van het woord, te bieden hebben en thematisch inhoudelijk met elkaar kennis en ervaring uitwisselen. De dag wordt gehouden in het 3Mkantoor, Molengraaffsingel 29 Delft. Aanmelden kan via e-mail: w.saes@bouwendnederland.nl

INHOUD

8 toparchitectuur in de slimste straat van Amsterdam De Amstelcampus in Amsterdam kent zeven locaties die tussen 2006 en 2016 gerenoveerd en gebouwd zijn. Op het terrein bevinden zich ook pleinen, hoven en studentenwoningen. Het sluitstuk van de campus wordt het Conradhuis. Een architectonisch hoogwaardig gebouw op de Knowledge Mile van Amsterdam. Daar waar innovatieve ideeën ontstaan en buurtbewoners, bedrijven en studenten elkaar vinden en nieuwe samenwerkingen tot bloei komen.

‘Het is goed ieders sterke punten te combineren’

B+U 1 2019 3

â&#x20AC;&#x2DC; God schiep de aarde, maar de Nederlanders schiepen Nederlandâ&#x20AC;&#x2122; Versterken dijk Kampereilanden Nederlanders bevinden zich al sinds mensenheugenis in een strijd tegen het water. Al vanaf de eerste bewoning en nog steeds sleutelen we aan ons landschap om het zodanig vorm te geven, dat er veilig geleefd kan worden met water. Ook het Waterschap Drents Overijsselse (WDODelta) draagt hierin haar steentje bij. Met Esther van Zundert, Omgevingsmanager bij het waterschap, praten we over het project versterken van de dijk langs de zuidzijde van het Zwarte Meer op Kampereilanden.

40 transitie naar aardgasloze wijken De beschikbaarheid van een warmtenet biedt gemeenten de kans om op wijkniveau de gaskraan dicht te draaien. Toch is het proces om een buurt op stadsverwarming aan te sluiten in de praktijk weerbarstig. Zo zijn bewoners vaak huiverig voor de veranderingen. Welke uitdagingen en kansen zien deskundigen om draagvlak te creëren voor de transitie naar aardgasloze woonwijken?

‘Wij hebben de ambitie om in 2050 volledig fossielvrij te zijn’

B+U 1 2019 5

Samenwerking maakt gebouwen nog slimmer

We staan aan het begin van een transitie Gezondheid en veiligheid in de bouw is waar Volandis zich mee bezighoudt. Algemeen directeur Tjeerd Willem Hobma is met collega’s sinds enkele jaren volop bezig om het welzijn van werknemers op de kaart te zetten en de deelname aan het PAGO te laten groeien.

52 EN VERDER

KE-CHAIN 3.0 Eind november werd in Yes Delft KEChain 3.0 gelanceerd. Het engineering platform maakt digitaal keuren mogelijk en versnelt werkprocessen. Vooral door maatwerk te leveren onderscheidt het bedrijf zich van concurrenten. Een praktijkvoorbeeld.

FOTOPAGINA.................................. 1 REDACTIONEEL.............................. 7 RETENTIEDAKEN.......................... 34 TRENDS BOUWARBEIDSMARKT.... 36 BOUWBEURS 2019....................... 38 BEDRIJFSINFO............................. 61

COLOFON.................................... 88

Het onderhoudssysteem voor hellende daken! Exact op de onderhoudsbehoefte van het dak aan te passen Geen onderbreking van uw dak, geen aantasting van RC waarde isolatie Voldoet volledig aan de eisen van het nieuwste Bouwbesluit Enige valfactor 0 systeem ter wereld Het enige systeem ter wereld waarbij door meerdere personen tegelijkertijd aan twee zijden van het dak gewerkt kan worden Voorzien van het Flesst Connection System waardoor de dakbetreder zich al kan aanlijnen vĂłĂłr dat hij het dak betreedt

13932

Flesst vervangt de traditionele nokconstructie Geschikt voor elk schuin dak en elk type dakafwerking Geen jaarlijkse keuringskosten Uitbreidbaar met tal van accessoires zoals; loopwagens, daksteigers, lichtgewicht ladders Bestaande steigers of ander klimmateriaal kunnen in de toekomst gewoon gebruikt worden

FLESST is en product van LuchtAnkers B.V. | www.FLESST.nl | info@@esst.nl | 0571-268 251 | Leigraaf 37 7391 AE Twello

B+U 1 2019 7

2019 - HET JAAR VAN DE UITDAGINGEN Woningbouw en utiliteitsbouw boekten afgelopen jaar een omzetstijging van ruim elf

REDACTIONEEL

procent, zo meldde het EIB. Ook 2019 belooft opnieuw goed te worden voor de bouw.

De meeste bedrijven kunnen meer omzet verwachten en kunnen een groei van het personeelsbestand tegemoet zien.

Mooie vooruitzichten. Maar er zijn ook flinke uitdagingen, want de personeelstekorten

worden de komende jaren juist nijpender. En dat levert stress op de bouwplaats op, vertelt Volandis-directeur Tjeerd Willem Hobma op pagina 52. Wat de trends in de bouwarbeidsmarkt voor de komende jaren worden, is te lezen op pagina 36.

Een andere uitdaging waar we de komende jaren het hoofd aan moeten bieden, is onze strijd tegen het water (zie pagina 24). Esther van Zundert van WDODelta beschrijft hoe

de dijk langs de zuidzijde van het Zwarte Meer op Kampereilanden wordt versterkt. Een prachtig project waarbij de voortgang per app is te volgen.

Vanuit de technologiekant is het de uitdaging om techniek, de functie van een gebouw

en de invloed daarvan op het gedrag van de gebruikers te laten samensmelten. Zo bleek

tijdens de conferentie Bits, Bricks & Behaviour. Een goede samenwerking is dan ook een vereiste. Een verslag is te vinden op pagina 16.

Samenwerking is ook cruciaal BAM Infra Rail. Voor het digitaal keuren maken ze gebruik van KE-Chain. Dit platform versnelt werkprocessen en maakt realtime en aantoonbaar digitaal keuren mogelijk. Ingrid van Overveld vertelt over de complexiteit van het werken aan het spoor, maar ook de dynamiek die dit met zich mee brengt.

GERARD VOS HOOFDREDACTEUR BOUW EN UITVOERING G.VOS@APRMEDIAGROEP.NL

8 B+U 1 2019

Het Conradhuis

TOPARCHITECTUUR

IN DE SLIMSTE STRAAT

VAN AMSTERDAM

B+U 1 2019 9

powerhouse company, rhijnspoorgebouw Foto: MIR

10 B+U 1 2019

De Amstelcampus in Amsterdam kent zeven locaties die tussen 2006 en 2016 gerenoveerd en gebouwd zijn. Op het terrein bevinden zich ook pleinen, hoven en studentenwoningen. Het sluitstuk van de campus wordt het Conradhuis. Een architectonisch hoogwaardig gebouw op de Knowledge Mile van Amsterdam. Daar waar innovatieve ideeën ontstaan en buurtbewoners, bedrijven en studenten elkaar vinden en nieuwe samenwerkingen tot bloei komen. TEKST BETTY ROMBOUT

p de locatie van het toekomstige Conradhuis aan het Rhijnspoorplein op de Amstelcampus bevond zich voorheen het Weesperpoortstation, destijds het vertrekpunt voor de spoorverbinding naar Utrecht en Arnhem. Het is daarom niet verwonderlijk, dat het nieuwe gebouw - bestemd voor het domein Techniek met opleidingen op het gebied van bouw en infrastructuur, logistiek, techniek, luchten zeevaart - is vernoemd naar Frederik Willem Conrad jr (1800 -1870). Een waterbouwkundige en spoorwegpionier, die onder meer een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van het Nederlandse spoornet.

DOORSTART

In 2016 werden de plannen voor de bouw van het Conradhuis afgeblazen. Het dalend aantal studenten lag hieraan ten grondslag. In april 2018 bleek de bouw toch nodig. Het bestuur van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) kondigde aan met nieuwe opleidingen te willen gaan starten, waarvoor ruimte nodig is. De bouw van het nieuwe pand kost ruim 91 miljoen euro. Met het afstoten van panden aan het Spui en de Leeuwenburg wordt aanzienlijk op het bedrag bespaard. Het ontwerp van het gebouw ligt vanaf het begin van de plannen al bij Powerhouse Company en de Architekten CIE in samenwerking met Marc Koehler Architects. Binnen het project werken zij samen onder de naam Team RSG, want: “Het is goed ieders sterke punten te combineren”, zegt Stefan Prins. Hij is partner van het eerstgenoemde bureau en binnen team RSG gegroeid van projectarchitect naar Partner in Charge. Hij vervolgt: “Zowel Marc Koehler(MKA) als Nanne de Ru (PHC) hebben aan de HvA de hts-opleiding gevolgd. Vanuit vroeger is er dus al een connectie. Dat helpt

‘Het is goed ieders sterke punten te combineren’ STEFAN PRINS PARTNER POWERHOUSE COMPANY

B+U 1 2019 11

Foto: B&W

12 B+U 1 2019

‘We hebben goed gekeken naar de levensduur van bepaalde onderdelen en hoe hiermee om te gaan’ MARC KOEHLER MARC KOEHLER ARCHITECTS

mede om een opdracht te begrijpen.” Samen met Pi de Bruijn, partner bij CIE, die zeer veel ervaring heeft met bouwen in de Amsterdamse binnenstad, beschikt het trio architecten over de kennis en kunde om de uitdagende opdracht tot een mooi resultaat te brengen.

KRUISBESTUIVING

De opdracht die de HvA destijds aan de architecten gaf, is anno 2018 grotendeels hetzelfde gebleven, alsook het ontwerp. Prins vertelt over de belangrijkste aspecten die in het gebouw naar voren moeten komen. ”De Amstelcampus ligt op een bijzondere, centrale locatie in Amsterdam. Het Conradhuis wordt het sluitstuk op het terrein. Een uitnodigend pand met een entree aan de westzijde - de Wibautstraat - voor ook andere gebouwen, zoals het Kohnstammhuis en het Theo Thijssenhuis. De vraag vanuit de HvA was, om het Conradhuis voor deze gebouwen te plaatsen. Dat is mogelijk, maar dan ontstaat er tussen de gebouwen een smalle, hoge tochtgang. De oplossing? Twee bouwvolumes aan de hoofdstraat - een toren van 14 lagen die 55 meter hoog is - neer te zetten en een laag bouwblok van 33 meter aan de Mauritskade. Tussen deze nieuwbouw en de bestaande bouw wordt een royaal atrium gerealiseerd. Het dak van dit atrium ligt op de nieuwbouw, alsook op de oudbouw.” De faculteiten bevinden zich in de laagbouw. Collegezalen en ruimtes voor groepsactiviteiten hebben een plaats in de hoogbouw gekregen. Het Conradhuis heeft in totaliteit een oppervlakte van zo’n 23.000 m2. Het atrium verbindt meerdere gebouwen en dus ook meerdere mensen: studenten, leraren en bezoekers.

Het zorgt voor kennisuitwisseling. Een belangrijk aspect in het hedendaagse onderwijs. Die kennisuitwisseling uit zich ook in showcases in het atrium. Stefan Prins: ”De diverse opleidingen techniek exposeren dingen die ze gemaakt hebben. Aviation toont motoren. Bouwkunde maquettes, et cetera. Het maakt het atrium interessant, ook voor de bezoeker. Loopt hij het atrium binnen, dan bevindt hij zich direct ‘middenin de techniek’.”

EXCELLENT

Het Conradhuis is duurzaam, Excellent zelfs volgens BREAAM. Nooit eerder kreeg een onderwijsgebouw in Nederland een viersterrencertificaat voor duurzaamheid. We praten hierover met Marc Koehler. Waarin komt duurzaamheid naar voren? “Het is een veelheid aan punten. Ik zal er een aantal noemen. Zo zijn de bouwvolumes heel efficiënt opgezet in een bouwgrid. Het is heel eenvoudig ruimtes te wijzigen. Het gebouw is aangesloten op een koude-warmtebron. De energieopwekking gebeurt heel efficiënt. Ook hebben we gekeken naar de materialen. Zijn bijvoorbeeld onderde-

B+U 1 2019 13

Foto: B&W

14 B+U 1 2019

B+U 1 2019 15

SAMENWERKENDE PARTIJEN BOUWPROJECT CONRADHUIS: Opdrachtgever: Hogeschool van Amsterdam (HvA) Architect: Team RSG (Powerhouse Company & de Architekten CIE. en Marc Koehler Architects) Aannemer: M.J. De Nijs en Visser en Smit Bouw Installateur: Unica Installatietechniek Constructeur: ABT Ingenieurs en Bouwtechniek Installatie Adviseur: Royal Haskoning DHV Bouwfysisch Adviseur: LBT Sight

len demontabel? De terrassen in het atrium bijvoorbeeld zijn opgebouwd met een staalstructuur en indien nodig in de toekomst uit elkaar te halen.De laag- en hoogbouw zijn betonnnen casco’s, waarin zich geen installaties bevinden. De bouwstructuur bestaat namelijk uit verdiepte stroken met een breedplaatvloer. De installaties ‘hangen’ tussen de verschillende verdiepingen in. Indien nodig, kunnen aan de installaties bijvoorbeeld jaarlijks wijzigingen aangebracht worden. Het betonnen casco is door zijn royale maat qua verdiepingshoogte over 100 jaar nog te gebruiken voor een andere bestemming. Kortom, we hebben goed gekeken naar de levensduur van bepaalde onderdelen en hoe hiermee om te gaan.” Zoals Koehler al zei, BREAAM-Excellent bevat vele aspecten. Te veel om in dit artikel te benoemen. Koehler noemt er toch nog een paar: “Het Conradhuis heeft zonnepanelen, een Sedumdak en triple glas. De gevel is gemaakt van 100% gerecycled aluminium en natuursteen.”

UITDAGINGEN

De locatie waarop het Conradhuis gebouwd wordt, is bijzonder. En daarmee gelijk een van de grootste uitdagingen binnen het project. Pi de Bruijn vertelt: ‘’We zitten tegen de binnenstad aan en bouwen dichtbij het water. De bouwplot is ontzettend krap. Uitvoeringsprocessen en Just in Time (JIT) management zijn enorm belangrijk. Alles moet heel precies.” Een andere niet onbelangrijke uitdaging ligt bij het bouwen zelf. De hoogbouw en laagbouw worden elk op een andere manier gezet.” Het komt vrij precies. We plaatsen eerst de hoogbouw en dan pas de laagbouw. Opdat de hoogbouw meer gewicht heeft en alvast gaat zakken ten opzichte van de laagbouw”, aldus De Bruijn.

conradhuis, atrium Foto: powerhouse company

“En”, zegt de architect: “er komt nog bij, dat de locatie een oud gemaal heeft. We gaan de hoogbouw deels door dit gemaal bouwen. Weghalen is geen optie. We ‘koppensnellen’ het gemaal tot net onder maaiveld. Alles wat daaronder zit, blijft bestaan. Als het gebouw af is, zal er waarschijnlijk in de kelder een stuk van het gemaal te zien zijn.” Tot slot noemt Pi de Bruijn de aansluiting van het nieuwe gebouw op de oude gebouwen. “Dat is natuurlijk ook een grote uitdaging. Uitgebreide berekeningen gaan hieraan vooraf, die uiteindelijk in de praktijk moeten kloppen. Basically gaan we uit van betonnen casco’s. Het atriumdak heeft grote stalen spanten. Deze overspannen van de nieuwbouw tot en met het dak van het Theo Thijssenhuis. Op dit gebouw komt een aanvullende balkenconstructie, waar die spanten aan gekoppeld zijn. Tot nu toe lijkt de fundering van het Theo Thijssenhuis volgens de berekeningen sterk genoeg. Alsook de betonnen kolommen die in de gevel staan, waar ‘we bovenop zitten’. Indien nodig hebben we een back-up plan; we kunnen de kolommen eventueel inpakken met met stalen casings om de eventuele te hoge druk op te vangen.”

BIJZONDERE PLEK

In november jl. zijn de bouwhekken geplaatst, de bouw is begonnen. Planning is het Conradhuis klaar te hebben voor het studiejaar 2021/2022. Wat maakt het project bijzonder? De drie architecten hoeven niet lang na te denken over de vraag. Ze hebben het als zeer prettig ervaren, dat vanaf het begin iedereen aan tafel de ambitie gehad heeft om een kwalitatief, hoogwaardig gebouw neer te zetten. Stefan Prins tot slot: “En natuurlijk, daarbij hebben we een opdrachtgever nodig, die deze ambitie met ons mee draagt om dit project tot een succes te maken. Het Conradhuis en de omgeving wordt een bijzondere plek op de Amstelcampus. Een plek voor hedendaags onderwijs. Het is heel mooi, dat we als architecten hieraan kunnen meewerken.” Toparchitectuur dus, in de slimste straat van Amsterdam. Een plek voor vernieuwing en experimenteren, ontwikkelen, testen en tonen van oplossingen voor grootstedelijke uitdagingen waar steden anno nu, zoals Amsterdam, voor staan.

INFO www.hva.nl/amstelcampus/de-amstelcampus/gebouwen/conradhuis https://hvana.nl/lees/4857/sneakpreview-dit-wordt-het-conradhuis

16 B+U 1 2019

‘Bits, Bricks & Behaviour’

SAMENWERKING MAAKT GEBOUWEN NOG SLIMMER

B+U 1 2019 17

B+U 1 2019 19

Gebouwautomatisering is pas een succes wanneer techniek, de functie van een gebouw en de invloed daarvan op het gedrag van de gebruikers samensmelten. Met die integratie is een begin gemaakt. “Samenwerking is de kans die we moeten grijpen om uitdagingen rond intelligente gebouwen aan te kunnen en de voordelen van nieuwe technologie in de markt beter te kunnen benutten. Dat geldt zeker voor de Federatie van Technologiebranches (FHI)”, aldus directeur Paul Petersen bij de opening van de zeer druk bezochte conferentie Bits, Bricks & Behaviour, 22 november 2018 in de Utrechtse Jaarbeurs. Naast samenwerking gaat het tijdens de bijeenkomst, die voor het eerst tegelijk wordt gehouden met de beurs Smart Homes & Intelligent Buildings, vooral over de gezondheid van mensen die wonen en werken in slimme gebouwen. TEKST JACQUES GELUK BEELD DIMITRI REIJERMAN (FHI)

its staat voor techniek, Bricks voor gebouwen en Behaviour voor het gedrag van mensen in die gebouwen. Alle drie de elementen komen tijdens de vele presentaties waaruit de ongeveer 1.500 bezoekers kunnen kiezen ruim aan bod. Wim Pullen, directeur van het Center for People and Buildings, bijt het spits af. Hij zegt dat gezonde gebouwen niet bestaan en er nog te weinig bewijs is om claims over gezonde kantoren te rechtvaardigen. “Er is te veel aandacht voor de techniek en te weinig voor intelligente, slimme alternatieven.” Pullen vindt dat de rol van de technologie nog te beperkt is om de gezondheid te verbeteren. Volgens hem is tachtig procent van de kantoorkwalen sociaal gerelateerd. Techniek kan wel een bijdrage leveren, door gebouwen zo in te richten dat bewoners of werknemers bijvoorbeeld vanzelf kiezen voor de trap in plaats van de lift of door een wandelroute aan een agenda te koppelen. Hoe anders is het verhaal van Edwin Koose, die vanuit de TU Delft de verbinding vormt tussen de directies Vastgoed en ICT. Ook hier speelt samenwerking een grote

B+U 1 2019 21

rol. Een groot deel van Kooses werk bestaat uit het in kaart brengen van vastgoedprojecten, het bekendmaken ervan bij en het betrekken van de ICT-afdelingen bij het ontwerp en de uitvoering en het laten samenwerken van beide disciplines. Uiteindelijk moeten ‘smart building’functionaliteiten leiden tot substantiële reductie van de operationele kosten en het verbeteren en ondersteunen van onderwijs en onderzoek in brede zin. “De TU heeft een enorm portfolio aan vastgoed dat we moeten renoveren of nieuw bouwen. Het ICT-vastgoed-projectteam heeft gekozen voor een nieuwe aanpak met slimme toepassingen.” Duurzaamheid, energieneutraal en circulair zijn daarbij steekwoorden. Er moet veel gebeuren. De campus heeft een omvang van 161 hectare, 610.000 m2 aan vastgoed en telt 62 gebouwen. Dagelijks maken

nen de TU over wat een slim gebouw is en wat je ermee kunt, wat de toegevoegde waarde is om dat te vertalen naar een programma van eisen, dat we kunnen mee sturen richting de markt. Dit is verzameld in een slim gebouw-programma van eisen.

TOEKOMST VAN GEBOUWEN

Roger Tan van UNSense, onderdeel van het wereldwijd opererende architectenbureau UNStudio, kijkt vooral naar de toekomst van gebouwen. Hij schetst de complexiteit van het werk van architecten, die toeneemt naarmate de technologie oprukt en bouweisen strenger worden. Hij komt ook met oplossingen, zoals samen met TNO ontwikkelde esthetische zonnepanelen en een ‘pod’, een capsule waarin mensen met een hoog

‘Als je kijkt naar gebouwen zitten we nog in het walkman-tijdperk’ 27.000 mensen gebruik van de campus. Volgen Koose is het project ook nodig om de TU aantrekkelijk te maken voor nieuwe studenten, gebouwen en collegezalen beter te benutten en een einde te maken aan de parkeerproblematiek. Kortom: excellent onderwijs, innovatieve ondersteuning en focus op duurzaamheid zijn de kernwoorden.

SLIMMERE, LEVENDE CAMPUS

Er moet meer intelligentie ontstaan binnen de levende campus van de TU, waarbij ook aan de veiligheid wordt gedacht. “De levensbehoefte van een student is overal wifi en de mogelijkheid informatie te halen. Dat betekent alles verbinden in en tussen gebouwen. Als we naar de gebouwtechnologie kijken komen we makkelijk aan 100.000 sensoren die nodig zijn om dat te realiseren en moeten we kijken hoe we dat beheren en onder controle houden.” Koose vertelt hoe alle partijen in de markt die wat zouden kunnen bijdragen zijn gepolst en hoe dat heeft geleid tot een ideale combinatie. “Door alle partijen samen te brengen kunnen we voordeel halen. Allereerst hebben we ‘proof of concepts’ gemaakt en pilots uitgevoerd met diverse sensoren, gebouwbeheersystemen, klimaatregelaars en parkeeroplossingen. Aan de hand daarvan is beleid geformuleerd. We zijn gestart met een ‘cook book’ om bewustwording te creëren bin-

stressniveau tot rust kunnen komen. “Wij werken op het grensvlak tussen de gebouwde omgeving en innovatieve technologie. We verkennen, adviseren en ontwikkelen innovatieve technologie die iets positiefs doet voor mensen. Als je kijkt naar gebouwen zitten we nog in het walkman-tijdperk. Ze verdienen veel beter en dat geldt zeker voor de mensen die erin wonen of werken. Daarom is dit zo’n fantastische tijd, want architecten kunnen nu gebouwen ontwerpen die gevoel hebben voor mensen. Samen met wetenschappers en andere partijen hebben we bijvoorbeeld strategieën ontwikkeld om mensen in die gebouwen van hun stress af te halen. In een fysieke omgeving kunnen ze zich afreageren door op de wanden te slaan, waarna een terugkoppeling volgt met licht en geluid. Ook is nagedacht over het aanbrengen van een digitale laag. Hersengolf- en hartslagsensoren geven data af die worden gelezen door een samen met een neurowetenschapper ontworpen algoritme en omgezet in een resetindex.” Iemand gaat dan een ‘pod’ in die past bij zijn persoonlijke stressverlagingsstrategie, waarna zijn stress daalt tot een niveau dat bij zijn echte leeftijd hoort. “Dat geeft voor ons de exacte combinatie tussen het fysieke en digitale weer en hoe je dat bijna naadloos kan vervlechten. Niet met het doel te spelen met technologie, maar om iets wezenlijks te bereiken wat betreft de gezondheid van mensen in zo’n omgeving.”

22 B+U 1 2019

SMART AIRPORT CITY

Willem van der Ven van Schiphol Real Estate, dat de gebouwen en de gebieden op en rondom de luchthaven beheert, schetst een toekomst waarin de nationale luchthaven en aangrenzende gebieden een digitale hub gaan vormen. “Als wij het op Schiphol hebben over omgaan met slimme gebouwen en gebieden gaat het over wat we precies gaan doen en waarom. Wat de toegevoegde waarde is, hoe je ervoor zorgt dat je niet alleen dingen doet omdat het vanuit de technologie kan, maar dat de focus ook ligt op elementen die echt waarde creëren en van belang zijn voor onszelf, onze klanten en het behalen van onze duurzaamheidsdoelstellingen. Die ontdekkingsreis maken we nu. We digitaliseren en verbinden veel, maar wat betreft slimme ‘assets’ en gebouwen vragen we vooral hoe we die slimmer kunnen beheren en controleren. Nu zijn we bezig met het ontwikkelen van een slim gebied, Smart Airport City. Wij investeren daarin veel tijd, geld en energie, omdat we dat nodig vinden. Op een aantal terreinen moeten we ook investeren in het gebruik van slimme technologie voor de toekomstbestendigheid van onze locaties, zodat we een van de aantrekkelijkste vestigingsplaatsen van Nederland blijven.” Samengevat beschrijft Van der Ven drie trends in de wereld van gebouwautomatisering en daarbuiten. Ten eerste Flex. Organisaties willen snel open af kunnen schalen, bijvoorbeeld als het gaat om huisvesting. Ten tweede Duurzaamheid: alles circulair, dus advertentie

BouwTag slim materieelbeheer

Nieuw! van de bedenkers

van BouWatch

Compacte Traceertag Powered by

LoRa-netwerk

Compacte traceertag Water- en schokbestendig Robuust en bouwbestendig Tot wel 10 jaar batterijduur 100% zelf installeerbaar

www.bouwtag.nl 14024a

B+U 1 2019 23

geen afval, een laag energie- en grondstoffenverbruik en gezonde werkomgevingen. Ten derde: de verbindingsfactor: hoe maak je een locatie relevant voor een klant? Succesvolle locaties hebben straks niet alleen een goede vastgoedpropositie en bereikbaarheid, maar voegen ook waarde toe voor bedrijven en de mensen die daar zijn. Ook experimenteren Schiphol Real Estate en Uhoo met het monitoren van de werkomgeving en is er een app die het gemeenschapsgevoel moet versterken. Tijdens de conferentie komen ook onderwerpen als de blockchain en ‘pay per use’, de invloed van het Klimaatakkoord, klimaatcontrole met draadloze sensoren, gebouwdata in de gebouwkolom, het optimaliseren van gebouwen om de behoeften van klanten te ondersteunen, een app voor alles en veel meer aan bod. Ricardo van Loenen van B. Building Business sluit de dag af met een toekomstblik op werk, waarin hij aangeeft hoe zijn bedrijf gebouwen beter op de mens te kan laten aansluiten. B. Building Business runt inmiddels een groot start-up-ecosysteem in Amsterdam. Daarbij experimenteert het volop met nieuwe concepten, zoals het anders inrichten van de werkomgeving. Het gedeeld kantoormodel zorgt daarbij voor de nodige uitdagingen. B. Building Business kijkt onder andere met Boon Edam naar manieren om open kantoorruimten goed te beveiligen. Gezichtsherkenning is daarbij een van de mogelijkheden.

advertentie

BouwTag, de nieuwste oplossing in materieelbeveiliging

Dé oplossing voor al het materieel waar u vaak naar zoekt en/of diefstalgevoelig is. Compact, efficiënt en voordelig. Zoeken en vinden Het zoeken en terugvinden van materieel is een uitdaging voor iedere materieelbeheerder en ondernemer. Het kost niet alleen veel tijd, het heeft ook invloed op de bezettingsgraad van uw materieel. Dit kost veel geld, bijvoorbeeld door onnodig inhuren. Conventionele oplossingen zoals GPS-Track en Trace zijn vaak kostbaar, onbetrouwbaar en storingsgevoelig. Bovendien werken ze altijd met een voeding. BouwTag biedt hier een oplossing. Een compacte traceertag op batterij, geschikt voor alle materieelstukken. Van bouwlaser tot minigraver en trilplaat: met de handige BouwTag-app heeft u altijd uw materieel inzichtelijk.

Diefstalbeveiliging Helaas is diefstal van allerlei materieel aan de orde van de dag. Vervanging kost geld, maar stilstand nog meer. Het werk moet door. Beveilig uw cruciale bedrijfsmiddelen dan ook snel en voordelig met de BouwTag. Gestolen bedrijfsmiddelen kunnen worden opgespoord en teruggehaald door het noodsignaal van de BouwTag en de indien nodige diefstalopvolging.

Voordelen van de BouwTag: Meest compacte BouwTag: 60 x 34 x 16 mm

• Compact, past in of op ieder materieelstuk

• Geen kabels

• Keuze uit 3 verschillende bouwtags

• Eenvoudig te bevestigen in 10 seconden

• Robuust en bouwbestendig

• Altijd en overal inzicht in uw materieel,

• Tot 10 jaar batterijduur

dankzij de BouwTag-app

Meer weten? Bel 088 13 43 699 of kijk op www.bouwtag.nl BouwTag is een product van Visser Assen, bedenker van BouWatch 14024b

24 B+U 1 2019

B+U 1 2019 25

VERSTERKEN DIJK

KAMPEREILANDEN

ZWARTE MEER

26 B+U 1 2019

Nederlanders bevinden zich al sinds mensenheugenis in een strijd tegen het water. Al vanaf de eerste bewoning en nog steeds sleutelen we aan ons landschap om het zodanig vorm te geven, dat er veilig geleefd kan worden met water. Ook het Waterschap Drents Overijsselse (WDODelta) draagt hierin haar steentje bij. Met Esther van Zundert, Omgevingsmanager bij het waterschap, praten we over het project versterken van de dijk langs de zuidzijde van het Zwarte Meer op Kampereilanden. TEKST BETTY ROMBOUT BEELD WATERSCHAP DRENTS OVERIJSSELSE

esther zundert, omgevingsmanager bij het waterschap drents overijsselse. foto: patrick laan fotografie

e Kampereilanden bestaan onder andere uit de Willem Meijerpolder, Stikkepolder, Zwartemeerpolder en de Mandjeswaard ten noorden van Kampen, gelegen in een overstroomgebied in de IJssel-Vechtdelta. “Vroeger waren het eilanden, die in de loop der tijd verder zijn uitgegroeid in het Zwarte Meer. Ook nu zijn het nog een soort eilanden. Er is soms maar een in- of uitgang over het water om de polders te bereiken”, vertelt Esther van Zundert.

OVERSTROMINGSRISICOGEBIED

Het gebied lag tot 2009 wettelijk gezien buitendijks ten opzichte van de regionale waterkering en werd dus niet beschermd tegen hoogwater. Het is een integraal onderdeel van het hoofdwatersysteem (vergelijkbaar met de uiterwaarden langs een rivier). De Provincie Overijssel heeft het gebied aangewezen als overstromingsrisicogebied (vrijwaringsgebied in verband met het overstromingsrisico) en de kades die de Kampereilanden beschermen tegen hoogwater aangewezen als regionale waterkeringen. In 2012 is uit de toetsing van de regionale keringen door WDOD gebleken dat 90% van de keringen langs de buitenpolders van het Kampereiland niet voldoen aan de door de provincie gestelde norm. In de noordelijke polders vindt nog een laatste

geplande verbetering in twee polders plaats: versterking van de dijk langs de zuidzijde van het Zwarte Meer, in totaal zo’n 100 km. ‘’Omdat met name deze dijk te laag is, haalde het niet de vereiste 1:500 norm”, aldus Esther van Zundert. Het doel van het project is dus om wél te voldoen aan de genoemde norm. Wat betekent, dat een overstroming in principe een keer in de 500 jaar kan/mag plaatsvinden. Van Zundert vult aan: “Hier moet de dijk tegen bestand zijn. Daarboven is overstroming mogelijk. Let wel, het is en blijft een overstromingsgebied. Oftewel, het gebied dient ‘overloopbaar’ te blijven om de stad Kampen te beschermen tegen overstroming.”

WERKZAAMHEDEN

De versterking van de dijk bestaat voornamelijk uit het aanbrengen van gebiedseigen grond, die ter plaatse wordt gewonnen door middel van de nieuw te graven watergang aan de binnendijkse zijde. De nieuwe watergangen krijgen op een aantal plaatsen duikers en vaste dammen die zorgen voor het blijven functioneren van de waterhuishouding. Met behulp van droog grondverzet wordt de vrijkomende grond gebruikt voor de versterking van de keringen en voor het dempen van de oude sloten. Op een aantal locaties vindt ook enig intern

B+U 1 2019 27

28 B+U 1 2019

Hogere groene dijk

Hier liggen zandzakken om bij hoog water de dijk te verhogen. Ze worden verwijderd na de werkzaamheden.

De dijk wordt overal verhoogd. Een gedeelte wordt iets minder verhoogd. Hier kan bij extreem hoge waterstanden het water, zonder schade aan de dijk, overheen lopen.

Parallel aan de dijk komt een brede sloot. De grond uit de sloot wordt gebruikt om de dijk te verhogen.

transport van grond en baggerspecie plaats. Aan de buitenzijde van de nieuw te graven watergangen worden tijdens de uitvoering werkstroken gehanteerd. Esther van Zundert verduidelijkt: “Normaal gesproken wordt voor het versterken van een dijk klei van buitenaf aangevoerd. Binnen dit project bleek deze werkwijze echter te kostbaar, met name kijkende naar de transportkosten. Het gebied is namelijk vrij moeilijk te bereiken. Uiteindelijk zijn we tot een andere aanpak gekomen; de toplaag van de bestaande dijk afgraven, nieuwe grond uitgraven aan de binnenkant van de dijk om deze vervolgens hiermee te verhogen en het terugleggen van de toplaag. Bijkomend voordeel is, dat het zo ook een duurzaam project is.”

FASERING WERKZAAMHEDEN:

1 Afvissen watergang. 2 Opschonen huidige watergang. 3 Afgraven leeflaag en inkassen kering (leeflaag in depot ter plaatse (niet op buitentalud)). 4 Graven nieuwe watergang, materiaal ontwateren op binnen teen. 5 Verwerken vrijgekomen materiaal in kade en oude sloot. 6 Nadat de afdeklaag is geprofileerd kan het lichaam van de kade ingezaaid worden met graszaad (grasmengsel D2) en is de kade in principe gereed. De totale kosten van het project zijn geraamd op 4,2 miljoen euro.

AGRARIËRS

Van oudsher bevinden zich vele agrarische bedrijven in het gebied. De meeste bedrijven staan op terpen ter bescherming van een eventuele overstroming. Voor het realiseren van een versterkte dijk op de zojuist vertelde wijze, raken de boeren helaas grond kwijt. Van Zundert: “Zoals eerder uitgelegd, in dit gebied heeft de grond zich in de loop der eeuwen langzaam uitgebreid. Destijds is er een afspraak gemaakt, dat deze grond automatisch eigendom is/wordt van de gemeente Kampen. De Stadserven verpacht voor de gemeente de grond aan de

B+U 1 2019 29

WDO DELTA IN CIJFERS: Het werkgebied is 255105 ha groot met circa 580.000 inwoners verdeeld over 22 gemeenten. De diagonale afstand van Deventer naar Assen is 90 km. Het gebied heeft 7045 km watergangen en 872 km waterkeringen. Er zijn 16 rioolzuiveringsinstallaties, 356 gemalen en 1973 stuwen.

2-3M

1:4

Varianten kade-oplossing

2-3M

1:7

30 B+U 1 2019

Willem Meyer- en Stikkenpolder (dijkring 101)

Kampere

B+U 1 2019 31

Polder De Heuvel (dijkring 102) De Cockâ&#x20AC;&#x2122;s Polder (dijkring 102)

Zwarte Meerpolder (dijkring 101)

Mandjeswaard

eiland Regionale keringen om buitenpolders Slaperdijk / Overige Keringen

32 B+U 1 2019

â&#x20AC;&#x2DC; God schiep de aarde, maar de Nederlanders schiepen Nederlandâ&#x20AC;&#x2122;

B+U 1 2019 33

BETROKKENEN BIJ HET PROJECT KAMPEREILANDEN: WDODelta Provincie Overijssel Gemeente Kampen Boskalis Nederland (Aannemer)

boeren. Deze partij probeert in eerste instantie compenserende grond voor de boeren te regelen. Lukt dit niet, dan betaalt het Waterschap hun schadeloosstelling. Wat helpt in deze kwestie, is dat de meeste boeren voorstander zijn van het ophogen van de dijk. Gezien de klimaatverandering maken zij zich zorgen over het hoge water.”

VOLG HET PROJECT VIA DE APP! Het project volgen? Dat kan nu ook via een app op uw smartphone of tablet! In de app vindt u snel en gemakkelijk alle informatie over het project, zoals nieuwsbrieven, mediaberichten en filmpjes. Ook meldt de app wanneer er bijeenkomsten en werkzaamheden plaatsvinden en kunt u vragen stellen, zich aanmelden voor de nieuwsbrief of meldingen doen. Ga naar de App Store of de Google Play Store, zoek op ‘’Waterwerk’’ en start de download.

KRAANMACHINIST

De samenwerking met de agrariërs kunnen we als een uitdaging typeren. Zijn er op bouwtechnisch vlak ook uitdagingen? Van Zundert noemt het werk van de kraanmachinisten. “Zij moeten goede kennis hebben van de grondsoorten voor het uitgraven en opbouwen. In de voorbereiding met onze aannemer Boskalis Nederland is hier veel aandacht aan besteed. Welke lagen zijn wat? In hoeveel tijd moet welke grond verwerkt worden? Hoe is de grond goed te verdichten? Et cetera.” Esther van Zunder benadrukt: “Boskalis is bij de hele voorbereiding betrokken geweest in een Bouwteam. Het doorlopen van de procedures verliep snel. We konden al snel daadwerkelijk aan het werk.” Op 1 oktober jl. is begonnen met de werkzaamheden. “We verwachten het project deze winter af te ronden. We moeten klaar zijn, voordat het broedseizoen begint, vanaf 1 maart 2019. Lukt dit niet, dan gaan we na 1 september 2019 verder. Het broedseizoen is dan afgelopen. Tot nu toe verloopt het prima. Het is heel droog weer. Niet alle collega’s zijn hier blij mee, maar wij wel!”, zegt Van Zundert.

MOOI VOORBEELD

“God schiep de aarde, maar de Nederlanders schiepen Nederland’’, zegt een bekend gezegde. Noodzakelijk, aangezien ‘in den beginne’ meer dan de helft van het land vatbaar was voor overstromingen. In het verleden hebben talloze mensen het leven gelaten. Denk alleen maar aan de Watersnood van 1953, de laatste grote overstromingsramp. Al vroeg zijn we begonnen met het maken van terpen en dijken, waarna ontginningen plaatsvonden en polders gerealiseerd werden. Het project Kampereilanden, waar u zojuist in deze editie van Bouw & Uitvoering over heeft gelezen, is een mooi voorbeeld van hoe Nederland de strijd met het water vorm weet te geven.

INFO Meer informatie over WDODelta en het project Kampereilanden is ook te vinden op: www.wdodelta.nl/projecten/kampereilanden www.helpdeskwater.nl/onderwerpen/waterveiligheid/regionale

Slimdak, Polderdak of Retentiedak? In Amsterdam noemen we het ‘Polderdak’, in Rotterdam ‘Slimdak’ en in het overige deel van ons Nederland mag het ‘Retentiedak’ heten. Maar wat is nu eigenlijk een zogenaamd Retentiedak? Waarom willen gemeenten steeds meer aansturen op dit soort daken en hoe werkt de techniek op het dak als er sprake is van een vraag naar waterretentie?

en retentiedak valt onder de categorie waterdaken, waarbij vaak de blauwe en groene component worden gecombineerd op één dak. Dat kan zelfs nog aangevuld worden met zonne-energie. Dit dak heeft als primaire functie het tijdelijk bergen van water. Er zijn diverse producenten en leveranciers die vanuit eigen filosofie de laatste jaren verschillende systemen hebben ontwikkeld en deze volop promoten als dak van de toekomst. Dat geeft ook in de dakbedekkingsmarkt discussie over veranderingen binnen de, al sinds jaar en dag regerende, Vakrichtlijn Gesloten Dakbedekkingssystemen en KOMO-certificaten voor dakbedekking. De bedenkers van retentie op het dak

schoppen heftig tegen de heilige huisjes van onze dakbedekkingsbranche. Want naar hun mening moeten de Vakrichtlijn en certificaten van dakbedekkingsmaterialen versneld aangepast worden: water moet versneld het dak op en niet eraf. Dat wil zeggen daken zonder of met nagenoeg geen afschot! Op welke wijze wordt dit specifieke dak opgebouwd en welke technische aspecten zijn van belang om uiteindelijke een juist systeem te ontwikkelen? BELASTING ONDERCONSTRUCTIE Laat altijd een berekening uitvoeren door een ingenieursbureau naar de sterkte van

de bestaande of nieuw te bouwen onderconstructie. Een blauw dak heeft namelijk naast de belasting waar op elk dak rekening mee moet worden gehouden, te maken met de extra belasting van het te bergen regenwater. Deze is uiteraard afhankelijk van de hoeveelheid water dat een blauw dak kan bergen. Aan die hoeveelheid water is een maximum aangegeven van rond de 150 mm. Daarnaast fluctueert het gewicht in de drainage-, substraat- en groenlaag in natte en droge toestand. Bij berekening van de mogelijkheid om bij bestaande bouw een retentiedak toe te passen mag de ruimte van de tijdelijke sneeuwbelasting gebruikt worden, mits er controle is over het, al dan niet, afvoeren van het water. Bestaande stalen daken moeten doorgaans wel verstevigd worden. Houten dakconstructies hebben meer mogelijkheden, maar moeten voor een intensief blauw dak doorgaans ook verstevigd worden. Daken van beton hebben de meeste draagkracht, maar moeten net als de andere daken altijd gecontroleerd worden op de maximale belasting van de dakconstructie. Bij nieuwbouw is alles van te voren in te passen met uiteraard hogere constructiekosten. DAKOPBOUW WATERDICHTING Uitgangspunt moet altijd een volledig verkleefd waterdicht systeem zijn. Dat betekent dat alle lagen van de dakbedekkingsconstructie aan elkaar verkleefd moeten zijn. Dit

om verplaatsing van regenwater onder de dakbedekking tegen te gaan. Mechanische bevestigde dakconstructies of losliggend geballaste systemen geven een veel groter risico en zullen daarom niet in intensieve systemen mogen worden toegepast. Alleen bij bestaande daken wordt er nog wel eens gekozen om te compartimenteren. De opbouw van dit soort daken wordt vanaf onder naar boven voorzien van een volledige verkleefde zware bitumineuze dampremmende laag, bij voorkeur met aluminium drager op een stofvrije geprimerde ondergrond. Hierop wordt een isolerende cementgebonden afschotmortel, type Betopor van Van Wylick met certificering op test waterdichting, met een licht afschot aangebracht. Als isolatie kan ook een volledig dampdicht systeem toegepast worden in de vorm van met bitumen gegoten Kompakt dak van Cellulair glas, type Foamglas. Ook mag een drukvast systeem toegepast worden in de vorm van een in de bitumen gegoten PIR, het IKO Compakt Roof met BDA certificaat. Hierop wordt een dakbedekking toegepast van bij voorkeur tweelaagse systemen. In de bitumen sector met toplaag Derbigum of in de EPDM sector met toplaag Resitrix van CCM. Beide fabrikanten hebben een fabrikantenverklaring afgegeven om deze producten toe te passen op een plat dak zonder of nagenoeg zonder afschot. OPBOUW RETENTIEDAK Binnen de gemeente Amsterdam is sprake van een gemeentelijke eis dat, bij nieuwbouw, per vierkante meter 60 liter water tijdelijk opgeslagen moet kunnen worden. Zo zien we de gehele landschapsarchitectuur wereld het groen blauwe dak omarmen als standaard. De opslag van water bij retentiedaken kan in de zogenaamde krattensystemen plaatsvinden die, op een beschermdoek, op de dakbedekking worden geplaatst. Op de kratten komt een groenopbouw en daarna kunnen ook PV zonne-energiesystemen weer mechanisch vastgezet worden op deze kratten. In deze kratten kan tussen de 60 en 80 liter waterberging plaatsvinden. Dit houdt bijvoorbeeld in dat er twee piekbuien van 35 mm opgevangen kunnen worden. Een aantal systeemfabrikanten bereikt de extra waterberging met extra drainagela-

gen. Kunststof elementen die zorgen voor vertraagde afvoer. De vertraging wordt bijvoorbeeld gerealiseerd door een kanalenstructuur of individuele compartimenten die water opvangen. In sommige gevallen hebben deze elementen het voordeel dat het water niet rechtstreeks blijft staan op de dakbedekking.

regelbare sluizen, voorzien van EPDM slabbe, zorgen voor een waterafvoer richting de stadsuitloop die in de gevel zit. Wanneer de temperatuur naar beneden gaat (risico op bevriezing) of juist oploopt naar de 17-18°C (kans op bacteriële problemen) gaan de sluizen open.

Drainagelaag waarbij het water niet rechtstreeks op de dakbedekking blijft staan. Ook wordt in sommige retentiesystemen gebruik gemaakt van waterbufferende materialen in combinatie met begroeide daken. Zoals een steenwol plaat die tussen het substraat en de drainagelaag wordt geplaatst. De steenwol verzadigt zich met water en zorgt voor geleidelijke afvoer of extra verdamping. Overtollig water loopt in de drainagelaag en wordt verder regulier afgevoerd naar de dakafvoer. De steenwolplaat kan 40 liter per m2 bufferen.

Slimme dakstuw van Polderdak. Daarnaast zijn er verschillende statische afvoeren waarbij het water vertraagd wegloopt als het boven een bepaald niveau komt. Deze systemen werken met opzetstukken van bijvoorbeeld aluminium ringen met openingen die in de bestaande onderuitlopen worden geplaatst waarbij de ringen mechanisch van te voren kunnen worden ingesteld op het af te voeren water en de afvoertijd. Deze afvoeren zijn ook voorzien van een noodoverloop. Bij sommige afvoersystemen kunnen druppelslangen worden vastgeklikt, waardoor de retour van water tijdens drogere periodes ook geregeld kan worden.

Nophadrain Waterbufferingsdaksysteem is een voorbeeld van een standaard opbouw met een laag steenwol ertussen. DAKAFVOER Het water op een waterdak verlaat het dak door verdamping of via de afvoer naar riool, oppervlaktewater of bodeminfiltratie. In de manier van afvoeren zit momenteel het grootste verschil. Een ‘Slimdak’ systeem is voorzien van een Smart Flow Control, geplaatst op een onderuitloop, die zorgt op basis van een automatisch bestuurbare afvoerring dat water voor een aankomende hoosbui afgevoerd wordt. Zogenoemde ‘Polderdaken’ worden voorzien van rondom lopende dijklichamen van een houten opstand waar enkele automatisch

Voorbeeld van een statische afvoer. ONDERHOUD Naast het onderhoud wat normaal gesproken aan daken moet gebeuren, is er bij blauwe daken een aantal zaken die aandacht behoeven. Algengroei, mechanische onderdelen, software en vorst. Het onderhoud aan de mechanische onderdelen en de software wordt ondergebracht bij de leverancier van die systemen. Het overige onderhoud wordt ondergebracht bij partijen die gespecialiseerd zijn in dakonderhoud en dakmanagement.

36 B+U 1 2019

SUCCES EN SPANNING Trends op de bouwarbeidsmarkt 2018-2023 De bouwnijverheid slaagt er steeds beter in om de werkgelegenheid uit te breiden. In 2018 is de arbeidscapaciteit met ongeveer 4% toegenomen, wat duidelijk uitgaat boven de groei van de werkgelegenheid in de totale economie. Desondanks loopt de spanning nog steeds op en ook de komende twee jaar zal de arbeidscapaciteit sterk moeten toenemen om aan de vraag naar bouwactiviteiten te kunnen voldoen.

p middellange termijn vlakt de groei van de vraag af en komt het aanbod vanuit de opleidingen juist meer op gang. Op lange termijn kan technologische ontwikkeling de vereiste arbeidsvraag significant beperken, zodat meer productie met minder mensen kan worden gerealiseerd. Dit concludeert het EIB in de studie â&#x20AC;&#x153;Trends op de bouwarbeidsmarkt 2018-2023â&#x20AC;?. In 2018 jaar nam de werkgelegenheid in de bouwnijverheid toe met 17.000 arbeidsjaren, een groei van ongeveer 4%. Naast het opvangen van een verlies aan

arbeidscapaciteit door pensioen en arbeidsongeschiktheid is de bouwsector er dit jaar dus ook in geslaagd om een stevige uitbreiding van de werkgelegenheid te realiseren. Het succes op de bouwarbeidsmarkt is een combinatie van meer instroom in de sector en een duidelijke beperking van de uitstroom. Er dienen zich meer nieuwe mensen aan en bestaand personeel wordt steeds beter vastgehouden. Ondanks de gunstige ontwikkeling van de werkgelegenheid is de spanning op de bouwarbeidsmarkt verder toegenomen. De vacaturegraad bleef het hele jaar oplopen, na een ook al sterke stijging in 2017. Ook aan de ontwikkeling van de orderboeken is duidelijk

B+U 1 2019 37

De instroom in de opleidingen zit wel weer in de lift, maar het kost tijd om via dit kanaal een effectieve groei van de productiecapaciteit te realiseren. De verwachting is dan ook dat de spanning op de bouwarbeidsmarkt op korte termijn nog verder oploopt. Op middellange termijn vlakt de groei af en komt het aanbod vanuit de opleidingen juist op stoom. In de periode 2019-2023 zal de bouw 36.000 extra arbeidskrachten moeten aantrekken, terwijl er ook nog 58.000 arbeidskrachten moeten worden vervangen. Het zwaartepunt van de uitbreiding ligt in 2019 en 2020, daarna vlakt de werkgelegenheidsgroei sterk af.

af te lezen dat het aanbod vanuit de bouwsector de zeer sterke groei van de vraag naar bouwactiviteiten maar nauwelijks kan bijbenen. Het gevolg is oplopende wachttijden voor de klanten van de bouw. Dit beeld zal de komende twee jaar naar verwachting aanhouden. De productie en de werkgelegenheid in de bouw blijven stevig groeien, maar het blijft een grote opgave om aan de vraag te kunnen voldoen. Daarbij zal minder dan in de afgelopen twee jaar kunnen worden geprofiteerd van terugkerend bouwpersoneel uit andere sectoren en ook vanuit de werkloosheid is nauwelijks nog arbeidscapaciteit te mobiliseren.

In de studie wordt ook aandacht besteed aan technologische ontwikkelingen zoals prefabricage, standaardisatie, digitalisering en robotisering. Hoewel het gaat om een eerste globale verkenning, dienen zich toch al twee vrij robuuste conclusies aan. De eerste is dat kostenreducties van tientallen procenten op sommige onderdelen van de productie weliswaar niet onmogelijk lijken, maar dat dit op het niveau van de totale bouwproductie niet mogelijk is. Het zal al zeer forse inspanningen vereisen om een reductie van de totale bouwkosten met 10% te realiseren. Als dit potentieel kan worden gerealiseerd dan levert het wel forse welvaartswinsten op voor de samenleving. Aangezien de kostenreducties vooral bestaan uit minder arbeidsinzet, is de arbeidsbesparing relatief duidelijk omvangrijker dan die van de totale Âkostenbesparing.

38 B+U 1 2019

BouwBeurs 2019

‘ TIJD OM DE KRACHTEN TE BUNDELEN’

B+U 1 2019 39

De markt is booming. De bouw floreert. De dynamiek in de sector wordt bepaald door een groot aantal maatschappelijke issues. Meer dan ooit hebben partijen elkaar nodig. BouwBeurs speelt hierop in met het thema ‘Tijd om de krachten te bundelen’. De beurs wordt van 4 tot en met 8 februari 2019 gehouden in de Jaarbeurs in Utrecht. TEKST GERARD VOS BEELD GET IN THE PICTURE, HANS DE VRIES

arian Verheij, Brand manager van BouwBeurs: “In een hoog tempo verandert de markt onder invloed van complexe vraagstukken. Denk aan een gasloos Nederland, maar ook aan grote woningtekorten. Dit vraagt nieuwe antwoorden en nieuwe vormen van samenwerking. De complexiteit is zo groot dat bundeling van krachten hard nodig is. Dat vertalen we op de BouwBeurs.”

COMPLEXE ONTWIKKELINGEN

Daarom wordt veel aandacht besteed aan de digitalisering van het bouwproces, renovatie, energietransitie en energieneutraal bouwen, circulair bouwen en personeel & veiligheid. Marian Verheij: “In al deze thema’s speelt de bouw een cruciale rol. Er gebeurt zo enorm veel. We brengen de ontwikkelingen in beeld en clusteren ze. Op verschillende manieren komen ze straks terug op de beursvloer. Hierbij wordt vooral gelet op het zelf zien, doen en ervaren. Bijvoorbeeld op een van de vakpleinen.”

R&D

Tijdens de beurs wordt het programma BouwBeurs R&D gelanceerd. Dit nieuwe concept heeft de focus op innovatie en richt zich op architecten, bouwkundig ingenieurs en andere nieuwsgierige mensen in de bouw. Het concept combineert inhoudelijke sessies in het TechForum met exposities (waaronder een Projecten Expo) en routes over de beursvloer langs exposanten met thema- of projectgerelateerde innovaties.

Elk dagthema krijgt een eigen ambassadeur: een architect of bouwkundige die het programma voor die dag letterlijk uitstippelt; hij/zij bepaalt de inhoud van de lezingen, de te bespreken projecten en de route langs de exposanten. Het TechForum met de R&D Lounge en de Projecten Expo vormt het kloppend hart van het programma: hier worden de lezingen gegeven en krijgen de thema- en projectroutes hun startpunt. Martijn Carlier, bij Jaarbeurs verantwoordelijk voor het nieuwe initiatief: “Wij willen architecten en bouwkundigen helpen om meer uit hun beursbezoek te halen. Met het programma BouwBeurs R&D bieden we een handig startpunt om thema’s te verkennen, vakgenoten te ontmoeten en een eigen route over de beursvloer uit te stippelen.”

INFO BouwBeurs is de grootste Nederlandse beurs voor de uitvoerende bouw. De editie in 2019 heeft circa zeshonderd exposanten die zijn verdeeld over zes hallen. www.bouwbeurslive.nl

40 B+U 1 2019

B+U 1 2019 41

TRANSITIE NAAR

AARDGASLOZE WIJKEN Hoe creÃ«ren we daarvoor draagvlak?

Foto: Nuon/Jorrit Lousberg

42 B+U 1 2019

De beschikbaarheid van een warmtenet biedt gemeenten de kans om op wijkniveau de gaskraan dicht te draaien. Toch is het proces om een buurt op stadsverwarming aan te sluiten in de praktijk weerbarstig. Zo zijn bewoners vaak huiverig voor de veranderingen. Welke uitdagingen en kansen zien deskundigen om draagvlak te creëren voor de transitie naar aardgasloze woonwijken? TEKST NADINE HUISKES

olgens onderzoek van Stichting HIER klimaat bureau ziet 57 procent van de Nederlanders de noodzaak in van stoppen met verwarming door aardgas. Driekwart van de respondenten is op de hoogte van de plannen van de Nederlandse overheid om in 2050 gasloos te zijn; een stijging van 25 procent ten opzichte van het jaar ervoor. Daarmee lijken ook de zorgen toe te nemen. In 2017 maakte 35 procent van de respondenten zich zorgen om de kosten die de transitie met zich meebrengt; een jaar later is dat 47 procent. “Om de zorgen te beperken is het heel belangrijk om met een goede financieringsconstructie te komen, zodat de overgang naar aardgasloos wonen voor iedereen betaalbaar is”, stelt Susanne van Suylekom. Zij is projectmanager bij HIER verwarmt, een initiatief van HIER klimaatbureau dat ondersteuning biedt aan burgers, gemeenten en bedrijven in de transitie naar aardgasloos wonen.

ROTTERDAM STELT COMMUNICATIE CENTRAAL

In Rotterdam lopen diverse projecten om woningen aardgasloos te maken en de communicatie met bewoners heeft een centrale plek binnen de energietransitie van de stad, vertelt Lydia Hameeteman, adviseur en projectmanager Energietransitie gebouwde omgeving bij de gemeente Rotterdam. De gemeente heeft hiervoor de hulp ingeroepen van een gedrags- en communicatiebureau. Hameeteman: “Twee jaar geleden hebben we onderzocht wat bewoners afweten van de alternatieven voor aardgas, maar ook wat ze verwachten van de transitie naar een aardgasloze stad en wat ze daarvan vinden. Ze bleken nog niet veel kennis te hebben over de alternatieven en geen voorkeur te hebben voor een bepaald systeem.” Daarnaast heeft de gemeente Rotterdam onderzocht wat het goedkoopste alternatief is voor aardgas. Een

hoge- of middentemperatuur warmtenet blijkt voor veel Rotterdamse wijken financieel de voordeligste oplossing. Door de aanwezigheid van de Rotterdamse haven en de restwarmte die hier vrijkomt, is stadsverwarming voor Rotterdam een uitgelezen kans. Vervolgens is visueel inzichtelijk gemaakt wat de transitie precies inhoudt, bijvoorbeeld als het gaat om veranderingen aan de woning, en hoe aardgasloos wonen er in de praktijk uitziet. “Ook zijn dertig diepte-interviews afgenomen met particuliere eigenaren en huurders”, vertelt Hameeteman. Uit deze inventarisatie bleek dat naast de kosten veel mensen opzien tegen het ‘gedoe’ dat bij zo’n transitie komt kijken. “We hadden bijvoorbeeld het idee om bewoners een midweekje CenterParcs cadeau te doen, zodat ze niet in de rommel hoefden te zitten. Maar wat bleek? De meeste bewoners zijn juist het liefst thuis als er mensen over de vloer komen om dingen aan te passen. Daar willen ze alleen niet drie dagen vrij voor hoeven te nemen. Dus snelheid is een belangrijk speerpunt.”

CAMPAGNE MET KEUZEKAART

Luisteren naar de behoeften en zorgen van mensen en daar zo goed mogelijk op reageren. Het is de kern van de campagne die de gemeente Rotterdam inzet om de bewoners enthousiast te maken voor aardgasvrij. Stadsverwarming is een goed alternatief voor aardgas. “Bewoners kunnen weerstand hebben tegen de inperking van hun keuzevrijheid bij stadsverwarming”, vertelt Hameeteman. “Om hier iets positiefs tegenover te zetten, ontwikkelen we een keuzekaart. Deze geeft de keuzes weer voor bewoners wanneer we in een wijk aan de slag gaan met aardgasvrij, bijvoorbeeld als het gaat om elektrisch koken.” Ook de voordelen van stadsverwarming ten opzichte van gas komen aan bod in het positieve verhaal dat de gemeente op bewoners wil overbrengen. Stadsverwarming is veiliger en de woning is klaar voor de energietransitie, wat de waarde ervan ten goede komt.

B+U 1 2019 43

44 B+U 1 2019

B+U 1 2019 45

46 B+U 1 2019

Foto: Gemeente Rotterdam RSO Joep Boute

Foto: dS+V / Joep Boute

B+U 1 2019 47

wordt om te bepalen wat er moet gebeuren voor de transitie. De investeringskosten kunnen op basis hiervan sterk uiteenlopen.”

Het overdragen van een transparante boodschap is ook volgens Arno van Gestel, commercieel directeur bij Nuon Warmte, van groot belang. Hij merkt dat veel mensen vragen hebben over bijvoorbeeld de ruimte die een warmtewisselaar in de woning inneemt en het geluid dat het apparaat maakt. “Gelukkig kunnen we hier snel duidelijk over zijn. De ruimte die de nieuwe installatie vraagt is bescheiden en de geluidsoverlast is heel beperkt. ” Voor het informeren van bewoners kiest Rotterdam niet voor grootschalige bewonersbijeenkomsten, maar zet ze in op persoonlijk contact. Hier is laagdrempeligheid het uitgangspunt, aldus Hameeteman. “Het idee is dat je bij persoonlijke benadering beter vragen kunt beantwoorden en de effectiviteit van je boodschap groter is.”

PARTICIPATIE VOOR VERTROUWEN

Ook Nuon vindt het belangrijk de participatie van bewoners te vergroten. Van Gestel: “Naast de overleggen die we voeren met woningcorporaties en besturen van Verenigingen van Eigenaren (VvE’s), zijn we betrokken bij algemene ledenvergaderingen en bewonersbijeenkomsten. We vragen bestaande klanten om te vertellen hoe het hun vergaan is. Twijfelt een VvE, dan zeggen we: ga eens kijken bij een andere VvE. Zo zijn VvE’s uit Amsterdam op bezoek geweest bij VvE’s in Zaanstad. Dit kan veel koudwatervrees wegnemen.” Investeren in wederzijds vertrouwen is volgens Van Suylekom heel belangrijk. Zo zouden de gemeente en energieleverancier goed moeten beseffen dat een bewoner altijd zeggenschap houdt. “Je kunt niet stellen dat mensen ‘inspraak’ hebben in hun eigen woning. Het gaat hier om actieve bewonersparticipatie.” Van Suylekom pleit ervoor om bewoners overal zoveel mogelijk bij te betrekken. “Ook de wijk moet beslissen welk type besluitvorming past bij de wijk. Wat beslist de gemeente, wat beslist de wijk? En geef bewoners de kans om zelf opties te ontdekken. Bewoners hoeven dan niet te kiezen tussen optie A of B van de gemeente, maar kunnen zelf optie C aandragen.”

KOSTEN BEREKENEN

De kosten voor stadswarmte spelen een belangrijke rol bij het draagvlak onder bewoners. Die kosten vallen uit te splitsen in eenmalige investeringskosten en de maandelijkse kosten voor de energierekening. Volgens Van Gestel van Nuon is het onmogelijk om een standaard kostenplaatje te overleggen. “Elk pand is weer anders, het is dus van groot belang dat elk pand geschouwd

Vaak zijn er subsidieregelingen beschikbaar voor woningen die van het gas af gaan. Ook de gemeente Rotterdam heeft een subsidieaanvraag ingediend bij het Rijk om vastgoedeigenaren te compenseren. Daarnaast wil de gemeente een tool ontwikkelen waarmee bewoners kunnen berekenen wat hun energiekosten zullen zijn als zij overstappen op stadsverwarming.

DUURZAAMHEID IN DE AANDACHT

Veel communicatie richt zich dus op de kosten en praktische zaken. Maar hoe zit het met het duurzaamheidsaspect? Van Suylekom signaleert dat het thema duurzaamheid leeft onder bewoners en verwacht dat dit alleen nog maar verder zal toenemen. “Mensen gaan zich steeds meer inlezen en ontdekken zo de kanttekeningen die bij de diverse alternatieven voor aardgas kunnen worden gezet.” Hameeteman en Van Gestel zien dat zorgen over de duurzaamheid van stadsverwarming in mindere mate aanwezig zijn bij bewoners dan de financiële en praktische twijfels. Desondanks staat de verdere verduurzaming van stadsverwarming volop in de aandacht bij de gemeente Rotterdam en Nuon. Van Gestel: “Wij hebben de ambitie om in 2050 volledig fossielvrij te zijn en formuleren van daaruit plannen voor verduurzaming op de korte en langere termijn.” Op dit moment brengt Nuon al jaarlijks in kaart hoeveel CO2-reductie precies wordt gerealiseerd in wijken die op stadsverwarming zijn aangesloten. Die gegevens zijn door TNO gevalideerd. Het Rotterdamse warmtenet behoorde volgens de laatste cijfers (die gaan over 2017) met een CO2-reductie van 78 procent ten opzichte van individueel gestookte cv-ketels tot de duurzaamste warmtenetten van Nederland.

48 B+U 1 2019

B+U 1 2019 49

KE-CHAIN 3.0 ENGINEERING PLATFORM

50 B+U 1 2019

Eind november werd in Yes Delft KE-Chain 3.0 gelanceerd. Het engineering platform maakt digitaal keuren mogelijk en versnelt werkprocessen. Vooral door maatwerk te leveren onderscheidt het bedrijf zich van concurrenten. Een praktijkvoorbeeld. TEKST GERARD VOS BEELD LANCERING KE-CHAIN 3.0 MICHEL GROEN

ien jaar geleden sloten de studenten Stefan van der Elst, Jochem Berends en Joost Schut zich aan bij Yes Delft. Ze hadden een doel voor ogen: workflows optimaliseren. Oftewel weg met het papierwerk en lang leve de digitalisering. Inmiddels hebben de ideeën vorm gevat in het product KEchain waar multinational Wabco, waterbouwer Hakkers en Bam Infra Rail al enige jaren gebruik van maken. Bam was de launching customer voor wat betreft infra. Dit betekent dat er nauw wordt samengewerkt, schetst algemeen directeur van KE-Works Stefan van der Elst. “Voor degenen die keuringen uitvoeren moet het digitale formulier waarmee wordt gewerkt helder zijn. De laadtijden moeten goed zijn voor de gebruikers in het veld of dat nu tien of honderd man zijn. We besteden daarbij ook veel aandacht aan de look and feel.”

DIGITAAL KEUREN

Ingrid van Overveld schetst hoe BAM Infra Rail en KEWorks tot elkaar zijn gekomen. Als Business Improvement Manager is Overveld verantwoordelijk voor het digitale keuren binnen Infra Rail. Bam Infra Rail heeft als grootse klant Prorail in Nederland. Prorail is in Nederland goed voor tachtig procent van de omzet van de Infrarail-tak, vertelt Van Overveld. “Dit heeft gevolgen voor de manier waarop we werken. Prorail heeft nog weleens moeite met het loslaten richting de aannemer. We krijgen heel precies voorgeschreven welke formulieren er ingevuld moeten worden. Dat is nog weleens lastig om als bedrijf zelf dingen te ontwikkelen.”

VEEL DISCIPLINES

Overveld: “We bieden een compleet dienstenpakket rondom spoorinfrastructuur aan. Dat gaat van engineering tot de bouw en het onderhoud van spoorverbindingen, zowel in Nederland als internationaal. Om een idee te geven, dagelijks wordt op honderdvijftig plaatsen gewerkt aan het spoor. Hierbij moeten veel expertises bij elkaar worden gebracht. Er zijn veel techniekvelden. Denk aan geleiding, beveiliging van treinen, wissels en overwegen. Je hebt verder te maken met energievoor-

ziening waarbij verschillende soorten spanning worden gebruikt. Er is veel nodig om een trein te laten rijden.” Kortom, een flink aantal disciplines die als er aan het spoor wordt gewerkt, goed met elkaar moeten communiceren en die dat tot voor kort grotendeels op papier deden. De complexiteit van het werken aan het spoor brengt ook een bepaalde dynamiek met zich mee, vertelt Overveld. “We moeten werken op momenten dat er geen treinen rijden. In de praktijk is dat ‘s nachts en in het weekend. Dan heb je niet alleen diverse disciplines tegelijkertijd aan het spoor werken, er wordt ook nog eens gewerkt op een oppervlakte zo groot als een postzegel. Vrijdagnacht gaat op een traject de stekker eruit en dan wordt er volcontinue doorgewerkt tot maandagochtend de trein kan rijden. Omdat je te maken hebt met een kort tijdsbestek, wil je zoveel mogelijk grip hebben op de voortgang van het traject. Dat wil je monitoren. Je moet immers kunnen aantonen dat het spoor veilig berijdbaar is.”

KE-CHAIN

Grote projecten, zoals spoorvernieuwing van Utrecht Centraal, noopte Overveld om te zoeken naar mogelijkheden om de werkprocessen binnen Bam Infra Rail te gaan verbeteren. Per project worden vaak honderden formulieren gebruikt. Het administratieve proces rond het keuren maakt het kostbaar om voor te bereiden, overzicht te behouden en tijdig de juiste formulieren volledig en correct bij de opdrachtgever op te leveren. Zo

B+U 1 2019 51

kwam KE-Works in het vizier. Met als doel om met KEchain alle formulieren en het gehele proces te digitaliseren, werd een pilot gestart.

WILLEMSSPOORTUNNEL

Overveld: “We hebben toen een relatief eenvoudig project gekozen om mee te starten. De Willemsspoortunnel is een viersporige tunnel in het centrum van Rotterdam. Deze maakt deel uit van de spoorlijn Breda-Rotterdam. Hier moest in een weekend tijd de bovenleiding worden vervangen. De bovenleiding voorziet de treinen van elektriciteit. Om te voorkomen dat er door slijtage een breuk in komt, moeten we de bovenleidingen van tijd tot tijd vervangen. We hebben een pilot gedaan met de uitvoerders en werkvoorbereiders. En dat pakte positief uit. Er werd gebruik gemaakt van I-pads om de benodigde formulieren aan te maken. Maar zoiets moet geleidelijk worden gebracht. Bij Bam Infra Rail is de gemiddelde leeftijd van de uitvoerders namelijk hoger dan vijfendertig jaar. Ze stonden niet per se te trappelen om de techniek te omarmen. Maar de ervaring heeft geleerd dat als er een keer mee wordt gewerkt, ze overstag gaan. Een uitvoerder vertelde Overveld dat het een luxe was, dat hij voordat hij met werk begon precies wist hoe de vlag er bij hing. Dat was in het verleden wel anders.

PROCESINRICHTING

Inmiddels werken alle techniekvelden van Bam Infra Rail met KE-Chain. Doordat het werkproces opeens overzichtelijk werd, kwam ook de vraag bovendrijven: ‘wat is nu

eigenlijk precies het keuringsproces?’ Overveld: “Alles gaat op papier, zaken gaan vaak ad hoc en dat maakt dat er niet altijd overzicht is. Door KE-Chain word je gedwongen om het proces inzichtelijk te maken. Verder hebben we een overload aan data die in banen moet worden geleid. Dat zijn de zaken waar we de afgelopen twee jaar voornamelijk mee bezig zijn geweest.” De formulieren zijn ee-op-een omgezet naar een digitale versie. De uitvoeringsmap met keuringen wordt automatisch gegenereerd. Overveld: “De experts zijn enthousiast over de vrijheid van de inrichting, de eenvoud en het extra inzicht.” Voorlopig wordt er vol op ingezet dat alles digitaal wordt gekeurd. De volgende stap is dat het systeem wordt opgeschaald. “We gaan nu in een groot werk - samen met andere Bam-partners - KE-Chain inzetten. Uiteindelijk willen we naar een real-time status van het werk. Dat neemt nog wel wat tijd in beslag. Maar we zijn op de goede weg.”

INFO KE-Chain www.ke-chain.com/

52 B+U 1 2019

Volandis directeur Tjeerd Willem Hobma

Foto: Marco Hofste Fotografie

B+U 1 2019 53

WE STAAN AAN HET BEGIN VAN EEN TRANSITIE

54 B+U 1 2019

B+U 1 2019 55

Gezondheid en veiligheid in de bouw is waar Volandis zich mee bezighoudt. Algemeen directeur Tjeerd Willem Hobma is met collega’s sinds enkele jaren volop bezig om het welzijn van werknemers op de kaart te zetten en de deelname aan het PAGO te laten groeien. Realistisch als hij is, weet hij dat dat niet van vandaag op morgen gaat. Maar hij heeft er alle vertrouwen in. “We moeten vooral inspireren en verleiden, dan komt de rest vanzelf.” TEKST GERARD VOS

olandis is een naam die nog niet bij iedereen direct een bel doet rinkelen, aldus directeur Tjeerd Willem Hobma. “We bestaan nu tweeënhalf jaar en zijn inmiddels van start up overgegaan in een scale up.” Het kennisen adviescentrum voert afspraken van caopartners in de Bouw- & Infrasector uit. Zij besloten begin 2016 onder aanvoering van Bouwend Nederland, CNV en FNV een nieuw kennisen adviescentrum voor duurzame inzetbaarheid op te richten. Volandis heeft producten en diensten van de opgeheven organisaties Arbouw en Fundeon overgenomen, onderhoudt en vernieuwt deze. Denk aan o.a. het PAGO, RI&E, Arbocatalogi en A-bladen. Daarnaast biedt Volandis EVC trajecten aan en verzorgt zij samen met de opleidingsbedrijven de Leermeestercursus en de nascholing. Volandis adviseert ook vakmensen en hun bedrijven en biedt alle bouwstenen voor Werk veilig, Houd plezier en Kijk vooruit.

PAGO EN DIA

Niet dat alle taken nu door Volandis zelf worden uitgevoerd, schetst Hobma. “We zijn in hoge mate een regieorganisatie.” Volandis werkt samen met 22 arbodiensten voor de individuele preventiezorg en een aantal partners voor loopbaanontwikkeling, opleiding en stresscoaching. Bouwvakkers zijn gewend dat ze iedere vier jaar een uitnodiging ontvangen voor het PAGO (Periodieke Arbeidsgezondheidskundige Onderzoek, red.). Hier is een reflectiegesprek aan toegevoegd; gezamenlijk heet dit de DIA (Duurzame Inzetbaarheidsanalyse, red.). Tijdens het gesprek staan Werk veilig, Houd plezier en Kijk vooruit centraal. “Hierin zie je het onderhandelingsresultaat van de cao-tafel terug”, vertelt Hobma. De werkgevers zetten

in op opleiden, vakbonden zetten in op werkplezier en waardering. Veiligheid en gezondheid vinden ze allebei belangrijk. 110.000 mensen uit de bouw vallen onder de cao en die werken voor zo’n achtduizend bedrijven. Zowel UTA’s (Uitvoerend Technisch Administratief, red.) als bouwplaatswerknemers krijgen minimaal eens per vier jaar een uitnodiging voor het medisch onderzoek. Hobma: “Het afgelopen jaar hebben zo’n tienduizend werknemers deelgenomen aan de DIA. We zitten op een opkomstpercentage van veertig procent, maar dat is historisch laag. We mikken uiteindelijk op een percentage van tachtig procent. Het is ook gek, heel Nederland wil wel een preventieve gezondheidscheck, even kijken hoe het ervoor staat. De bouwvakker krijgt dat dan op kosten van zijn baas en die komt vervolgens niet. Voor ons is het de kunst om ze te verleiden om deel te nemen.”

BEDRIJFSTAKVERSLAG

Reden om ook in 2017 een bedrijfstakverslag te maken. Hieruit blijkt dat maar liefst tachtig procent van de werknemers aangeeft tevreden te zijn over zijn functieinhoud. Uit de inventarisatie van de uitgevoerde PAGO’s blijkt daarnaast dat in 2017 werknemers honkvast en tevreden zijn. Hobma: “Ze voelen zich gewaardeerd, al kan de beloning beter. Vooral bij de kleinere bedrijven is er sprake van een toenemende behoefte aan functioneringsgesprekken. Daarnaast zien we dat de werkstress op de bouwplaats toeneemt.” Hobma: “Vanaf september 2017 zitten we op duizend DIA’s per maand. We zien dat er vaker gebruik wordt gemaakt van preventiezorg. Als iemand tijdens de DIA aangeeft dat het hem over de schoenen loopt, kan hij (kosteloos) gebruik maken van een werkstresstraject. We zien nu dat die pot geld voor het eerst op is. Het werkt goed. We hebben dan ook het budget voor de stressvoorziening verhoogd.”

56 B+U 1 2019

‘In het MKB wordt er veel aan de keukentafel opgelost’

B+U 1 2019 57

58 B+U 1 2019

ZZP’ERS

Het roept wel de vraag op of de DIA voor zzp’ers ook niet gewenst zijn. Hobma: “Dat zouden we wel graag willen. Inmiddels zijn er honderdduizend mensen die zijn afgevloeid of al dan niet vrijwillig voor zichzelf zijn begonnen. Die mensen zie ik niet meer terugkomen bij bedrijven. Als je een goede vakman bent, kun je een tarief van meer dan veertig euro per uur vragen. Er is momenteel geen incentive om terug te komen. We hebben wel een verkenning gedaan om te kijken of de arbeidsongeschiktheidsverzekeraars bereid zouden zijn om te investeren in de preventie voor de zzp’er. Ze zeggen ja, maar doen het niet. De ellende moet hoger oplopen. Er zijn veel zzp’ers die geen arbeidsongeschiktheidsverzekering hebben en niets wegleggen voor hun pensioen.”

HANDJES NODIG

Het gaat goed met de economie en dat heeft zijn weerslag in de bouw. Hobma: “Je krijgt de mensen in de Bouw & Infra momenteel niet aangesleept. Je moet zorgen voor een goede instroom vooral uit andere sectoren. Bij banken en verzekeraars vertrekken nu veel goed opgeleide mensen, die moet je zien te verleiden voor een baan in de bouw. Vergeet niet dat bij de grote bouwbedrijven tot zeventig procent van de mensen op kantoor werken. Je moet dan wel met een aantrekkelijk bod komen.”

VEILIGHEID

De cultuur is wel veranderd op de bouwplaats. “Een team met bouwvakkers willen graag hun vrijheid, maar iedereen heeft tegenwoordig zijn eigen gebiedje. Nu zie je dat er veel partijen rondlopen die elkaar niet kennen of zelfs dezelfde taal niet spreken. Dan ontstaat er onveiligheid. We zijn nu samen met Bouwend Nederland ‘Bouwspraak’ gestart. Dit zijn universele afspraken over gebaren voor woorden als omhoog, omlaag, achteruit, naar voren. Ook al ken je elkaar niet zo goed, wat zijn de afspraken?” Als het om veiligheid draait geeft Volandis werkgevers veel tools mee. Hobma: “De norm staat in de arbocatalogus, dat is waar de ISZW (voorheen Arbeidsinspectie) zijn akkoord op geeft. Daar moet je als sector aangeven wat de norm is voor goed en veilig werken. Daar leiden we allerlei instrumenten vanaf zoals: A-bladen, adviezen, het Handboek arbeidsmiddelen, de RI&E, Storybuilder en Toolboxen zodat de werkgever ermee aan de slag kan

B+U 1 2019 59

grote groep. Door goed voor te lichten, proberen we deze groep te bereiken. Het risico zit vooral bij kleinere aannemers. Dat komt onder andere ook omdat die grotere aannemers percentueel meer kantoorpersoneel hebben.”

MKB

Heeft het ook niet met de cultuur te maken? Kleinere bedrijven hebben wellicht minder tijd om aan duurzame inzetbaarheid te denken. Hobma: “In het MKB wordt er veel aan de keukentafel opgelost. Die hebben geen HRadviseur. Dat gaat vaak prima. Er is direct contact met als insteek: ‘we lossen het samen wel op’. Tegelijkertijd zijn er geen functioneringsgesprekken. In die bedrijven is het niet gebruikelijk om even samen te gaan zitten om te kijken hoe het gaat.”

gaan. Want nog een tiende bord ophangen dat je je helm op moet zetten, gaat niet werken. Je moet werknemers zien te verleiden.”

GROTE JONGENS

Ondanks de goede intenties en de voorhanden tools stabiliseert de veiligheid in de bouw, zo is terug te lezen in het bedrijfstakverslag. “Veel bouwbedrijven doen er van alles aan om die veiligheid te vergroten. Ze hebben een eigen app die je kunt gebruiken op de bouwplaats, maar dat wil nog niet zeggen dat het vanzelf werkt. De grote jongens hebben veiligheid doorgaans prima op orde, die hebben het beleid en zetten handhavers in, maar de cultuur van veilig en gezond werken is er dan nog niet. De bouw moet zo’n transitie nog door. De norm is dat iemand die nu in de bouw begint, ook veilig de eindstreep moet halen.” “Teveel tegelzetters en dakdekkers vallen uit”, ziet Hobma. De gezondheidsklachten dalen weliswaar, maar een derde van de Nederlanders eet niet gezond en doet niet aan sport. Ze hebben chronische ziekten. Dat is een

In het MKB zien ze niet altijd de meerwaarde van de DIA, schetst Hobma. “De DIA kost een dagdeel en dat is inkomstenderving. Voor ons is het een uitdaging om het in de logistieke sfeer zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Dat de mensen binnen een half uur op de locatie kunnen zijn. Dat ze een afspraak gemakkelijk kunnen inplannen. We organiseren de DIA’s nu met 22 arbodiensten. Het is een ingewikkelde puzzel. Het kan wat ons betreft ook wel met wat minder arbodiensten, maar we willen wel de landelijke dekking houden.” Gloeiende plaat Hobma is gedreven. De opkomst kan hoger en de veiligheid kan altijd beter, maar het voelt niet als een druppel op de gloeiende plaat. “We staan aan het begin van een transitie. We willen tachtig procent van de werknemers in beweging krijgen en tachtig procent van de bedrijven in 2020, maar dat gaan we niet halen. Is dat erg? Nee, maar we komen er wel. We gaan slimmer werken, we gaan onderhandelen met cao-partners, de kosten kunnen omlaag. We moeten dappere keuzes gaan maken. Veiligheid en gezondheid zitten nog net niet genoeg bij werknemers en bedrijven tussen de oren. Het gaat goed, maar het moet nog beter. Mooi om daar dagelijks mee bezig te zijn.”

INFO www.volandis.nl/bedrijfstakverslag

60 B+U 1 2019

Leading the Future of Bridging Bruggen, Pontons en RoRo verhuurbedrijf Bruistensingel 152 Den Bosch | telefoon 073 640 8770 fax 073 644 2369 | email sales@retrobridge.com

www.retrobridge.com Sport Groenadvies Begraafplaatsen Natuur Spelen

13171

Wet natuurbescherming Ontheffing Quickscan Advies

✓ Heel Nederland ✓ Praktisch ✓ Veel ervaring ✓ Snelle levertijd ✓ No nonsens

adviesburo r.i.e.t. 13682

ruimtelijke inrichting en techniek

Postbus 167 3980 CD BUNNIK 030 – 657 0636 www.adviesburoriet.nl

Zandweg 46, 4181 PM Waardenburg 0418 820 288 | info@blomecologie.nl

www.wijfjeheibedrijf.nl

13812

13790

J. DEN UIJL HANDELS- EN LOONBEDRIJF BV B+U 1 2019 61

Grondvervoer over land en water Grond is grond, maar aan het vervoer en de kwaliteit van de grond worden steeds hogere eisen gesteld.

. den Uijl Handels- en Loonbedrijf beschikt over de juiste vervoerscapaciteiten, een eigen grondbank en een houthandel. Met deze bedrijfsactiviteiten onderscheidt het bedrijf zich ten opzichte van andere loonbedrijven. In het verleden werd grondvervoer vooral uitgevoerd naar de boomkwekers met een tractor en een laadbak. Dat beeld is inmiddels wel veranderd. Een gerenommeerd grondvervoerbedrijf moet over meerdere volumes vrachtauto’s/kiepauto’s beschikken om de opdrachten uit te kunnen voeren. Het uitgebreide wagenpark van J. den Uijl heeft voor iedere vervoersopdracht een passend transportmiddel. Dat betekent dat de grond niet alleen over de weg maar ook over het water kan worden vervoerd. John den Uijl vertelt: “Veel gemeenten en projectontwikkelaars voeren steeds vaker opdrachten uit op zogenaamde inbreilocaties. Daarvoor moet grond worden aan- of afgevoerd via kleine smalle straten. Ook voor die werkzaamheden beschikken wij over de juiste vervoersmogelijkheden. Voor grondwerk in buiten- of natuurgebieden beschikken we over twee kraanschepen zodat het grondvervoer over water efficiënt en goed kan worden uitgevoerd.”

GRONDBANK

“Als bedrijf kunnen wij grond innemen en uitleveren. Als wij grond innemen wordt het door ons bewerkt zodat er weer een gebruiks-

J. DEN UIJL HANDELS- EN LOONBEDRIJF BV

Randenburgseweg 32 2811 PS Reeuwijk

klaar eindproduct ontstaat. Dit alles wordt uitgevoerd onder BRLcertificaat 9335-1. Zo weet de klant dat hij een kwalitatief goed eindproduct ontvangt. Naast grondbewerking en opslag via de grondbank beschikken we ook over een eigen houthandel. Op het terrein in Boskoop ligt een grote voorraad hardhout en naaldhout. Het hout is beschikbaar voor professionele handelspartners maar ook voor particulieren. In onze eigen werkplaats kunnen de klanten het hout laten bewerken en op de gewenste lengte laten zagen.”

NIEUWE ONTWIKKELINGEN

Zeer recent heeft J. den Uijl Handels- en Loonbedrijf een nieuwe schudzeef, een Kleeman 15S, aangeschaft. Hiermee kan grond voor de grondbank maar mogelijk ook op locatie worden gezeefd. Daarnaast heeft het bedrijf de beschikking over een Doosan DX170w machine met bomenklem met kettingzaag om snel en efficiënt overtollige bomen te rooien. Deze dienst wordt voornamelijk ingezet in opdracht van gemeenten en bedrijven.

PROJECTEN: I.o.v. Beens Groep: Assistentie verleend bij de kaderenovatie van het A-kanaal. I.o.v. Gebr. Van der Lee: In de provincie Zuid-Holland meerdere veenbanken verwijderd op de Gouwe. I.o.v. Verkleij Boomverzorging: 150 populieren gerooid bij de Heineken Brouwerij.

T. 0182 - 394 348

E. info@jdenuijl.nl I. www.jdenuijl.nl

62 B+U 1 2019 VAN DEN BERG HARDHOUT BV

Eerlijk hout werkt Hout is een van oudste bouwmaterialen. Maar tropisch hout heeft over het algemeen geen positief imago. Terwijl je er juist prachtige producten en projecten van kunt maken! Daarvoor moet dan óók de herkomst op orde zijn.

erasmus mc rotterdam

an den Berg Hardhout BV heeft wat dat betreft een duidelijk ideaal: Een wereld waarin wordt gebouwd met hout dat economisch, ecologisch en sociaal verantwoord is. Vanuit dat ideaal is de totale bedrijfsvoering opgebouwd. Al het hout is voorzien van het FSC® keurmerk. Het hout kan worden geleverd in standaard afmetingen maar ook veel bijzondere maatvoeringen kunnen direct uit voorraad worden geleverd.

KLANTENBINDING

“Binding met onze afnemers is voor ons heel belangrijk. Onze klanten kiezen bewust voor het FSC keurmerk. Daar willen we hen voor belonen. Hout is een natuurlijk product, vandaar ook de uitdrukking ‘hout werkt’. Indien nodig drogen wij het hout in onze droogkamer tot het gewenste vochtpercentage. Ook de afwerking van het hout kan per klant verschillen. De vaste klanten kunnen zelf online de houtvoorraad inzien met de daarbij behorende actuele prijzen. Als de klant eenmaal heeft besloten een bestelling te plaatsen kan de levering in één keer maar ook in delen worden geleverd. Daarover worden altijd goede afspraken gemaakt. Bij grote leveringen, vanaf 3 kubieke meter, bezorgen wij gratis op elk adres in Nederland. Sommige van onze afnemers zijn tussenhandelaren. Voor die klanten kan

de verpakking en de samenstelling van de order zo worden samengesteld dat verzending naar derden zonder moeite kan worden geregeld”, vertelt Albert Oudenaarden.

HOUTINSPECTIES OP LOCATIE

“Verbinding met onze leveranciers is vanuit de filosofie over een duurzame houtproductie net zo belangrijk. Enige tijd geleden heb ik samen met enkele klanten, FSC en NL Greenlabel een studiereis gemaakt naar een van de bossen waar ons hout wordt geprodu-

‘Lokale bevolking leren omgaan met de longen van onze wereld’ ceerd. We kijken niet alleen naar de productie maar kijken ook wat de houtbouw betekent voor de lokale gemeenschap en hoe deze wordt ondersteund vanuit de diverse projecten. Uiteraard zijn we vanuit onze bedrijfsvoering heel benieuwd naar de wijze waarop een FSC bos wordt geëxploiteerd. Een FSC bos is een bos dat blijft. De lokale bevolking behoudt hun werk maar profiteert aan de andere

VAN DEN BERG HARDHOUT BV B+U 1 2019 63

ONZE PROJECTEN:

nieuwe horne

kant van de vooruitgang die deze bosbouw met zich meebrengt. Zij leren zuinig om te gaan met de longen van onze wereld.”

in de omgeving en waar mensen graag verblijven.

TOEPASSINGEN

BEDRIJFSINFORMATIE

FSC hardhout heeft een veel kleinere ecologische voetafdruk dan bijvoorbeeld beton, ijzer of kunststof. Hardhout is heel geschikt voor overkappingen, bruggen en straatmeubilair in de openbare ruimte. Het is sterk en duurzaam biobased product dat ook veel wordt gebruikt in de grond-, wegen waterbouw. Hardhout is zeer geschikt voor beschoeiingen, steigers en damwanden. Nederland kent een grote diversiteit als het gaat om bouwprojecten, woningbouwlocaties en bedrijfsobjecten. Daarbij speelt onderhoud en uitstraling een grote rol.

HOUTGEBRUIK IN DE BUITENRUIMTE

Hout is een natuurlijk product dat volledig kan opgaan in de omgeving. Een aanlegsteiger, de afzetting van een wandelpad of een houten picknicktafel in een natuurgebied word niet als storend ervaren door natuurliefhebbers. Het product past in de omgeving.

Van den Berg Hardhout BV adviseert graag en levert de producten snel aan de professionele bouwwereld. Aanvragen van particulieren kunnen alleen worden geaccepteerd via de aannemer. Albert Oudenaarden is in 2011 samen met enkele andere enthousiaste mensen gestart met het importeren van FSC Hardhout. Op dit moment is Van den Berg Hardhout BV het enige bedrijf in Nederland dat enkel FSC gekeurd hardhout verkoopt. Twee keer per jaar verschijnt er een informatiebulletin, De HOUTduif, met interessante informatie over de toepassingen van hardhout. Op de website staat alle informatie over de beschikbare houtsoorten en geschiktheid per houtsoort voor onder andere vlonders en steigers, maar ook voor bruggen of gevelbekleding voor huizen.

Van den Berg Hardhout BV is onder andere leverancier van het hout voor de Boerplay speelvoorzieningen. De focus ligt op het aantrekkelijk maken van de buitenruimte waarbij gebruik wordt gemaakt van robuust houten speelmateriaal dat past

VAN DEN BERG HARDHOUT BV

Erasmus MC Rotterdam: Aanleg van een dakterras waar patiënten met bed naartoe gereden kunnen worden om te genieten van de skyline van Rotterdam. Gevelbekleding woonhuis in Nieuwe Horne: De klant heeft de uitbouw aan de woning bekleed FSC gecertificeerd Ipé. Restaurant Hendrik Ido Ambacht: Het terras is aangelegd aan het water. De vlonder is gemaakt van duurzaam kokoshout. Diverse soorten buitenmeubels worden gemaakt van upcycled wood. Meubels uit deze productielijn stralen warmte, kwaliteit en behaaglijkheid uit.

hendrik ido ambacht

2e Industrieweg 19 3411 ME Lopik

T. +31 (0)348 - 820 000

E. info@vandenberghardhout.nl I. www.vandenberghardhout.com

64 B+U 1 2019

www.derko .nl ■ Centrale verwarming

■ Warmtepompen

■ Mechanische ventilatie

■ Service/Onderhoud

■ Warmteterugwinning

■ Airco installaties

■ Zonlichtsystemen Kamerlingh Onneslaan 2, 3401 MZ IJsselstein E-mail: info@derko.nl, Tel: 030-3410341 13668

DR AINAGE& IN F ILT R AT IE

Dé specialist om uw bouwplaats van de grond te krijgen.

de grindsleuf zonder grind

Prisma Bouwplaats Service is gespecialiseerd in de aanleg en de verhuur van al het materieel dat nodig is om de bouw te kunnen uitvoeren. Wij verzorgen niet alleen de bouwstroom, eventuele gas- en wateraansluitingen gedurende het gehele bouwtraject maar daarnaast leveren wij geheel in eigen beheer de toegangscontrole en de camerabeveiliging voor een veilige bouwplaats. Prisma Bouwplaats Service Stammerkamp 19, 1112VE Diemen Tel: 020-669 18 21

www.drenotube.nl Hatekgroep Hoogkana 19, 4031 MK Ingen T 0344-663585 E info@drenotube.nl

info@prismabouwplaatsservice.nl www.prismabouwplaatsservice.nl 13750

Zorgwoningen

13783

Zorgkamers

www.prefabsysteembouw.nl 13730

BVG GROUP B.V. B+U 1 2019 65

Alle soorten betonbewerkingen onder één dak BVG Group B.V. is onderverdeeld in Boren & Zagen B.V. Betontechniek B.V. en Hydrodemolition B.V.

e afdeling Boren & Zagen B.V. neemt alle voorkomende boor-, zaag- en sloopwerkzaamheden voor zijn rekening. Hierbij is bijna alles mogelijk, van een gat voor een afzuigkap tot het boren en zagen van onbeperkte dieptes, mits de situatie het toelaat. De boordiameters van Ø 10mm t/m Ø 1500mm zijn voorradig en direct inzetbaar. Voor het zagen zijn de zaagbladen tot diameter 2200mm voorradig en als dat niet genoeg is kan er altijd overgeschakeld worden op draadzagen. Tevens voert deze afdeling traditioneel sloopwerk uit. Hierbij moet u denken aan het slopen van een badkamer of uitbouw t/m de totaalsloop van een compleet flatgebouw. De afdeling Betontechniek B.V. neemt alle voorkomende betonherstelwerkzaamheden op zich. Hierbij moet u denken aan het herstellen van een balkonvloer, latei of het herstellen van een complete tunnel, injecteren van kelders, parkeergarages etc., coaten van oppervlaktes en het aanbrengen van spuitbeton (zowel de natte als de droge versie). Tevens adviseren wij diverse VvE’s, ingenieursbureaus en overige bij het opstellen van hersteladviezen of meerjarige onderhoudsplannen. De afdeling Hydrodemolition verwijdert beton d.m.v. ultra hogedruk water. Met deze methode wordt al het beton gesaneerd en de wapening blijft intact, omdat dit trillingvrij gebeurt blijft hetgeen wat moet blijven bestaan 100% intact. Kernwoorden hierin zijn: wapening sparend slopen, verwijderen van grout, hoge druk snijtechniek, oppervlakten bewerken/voorbehandelen en vooral trilling- en stofvrij.

BVG GROUP B.V.

DIVERSITEIT

Bas van Gemert: “Net als veel andere Boor en Betonherstelbedrijven kunnen wij gaten boren voor trapgaten of convectorputten, herstelwerkzaamheden en coatings aanbrengen, dit maakt het niet bijzonder. Echter omdat alles onder één dak zit bij de BVG Group B.V. heeft de opdrachtgever één aanspreek punt. Vanuit hier worden alle participaties aangestuurd en zijn deze op elkaar afgestemd.’’

INNOVATIEF

“Waar De BVG Group B.V. zich echt in onderscheidt ten opzichte van andere bedrijven is dat wij het enige bedrijf in Nederland zijn dat deze participaties onder één dak uitvoert. Dit maakt het totaalconcept van ons bedrijf speciaal’’, aldus Van Gemert.

WIE ZIJN WIJ

Bas van Gemert is in 2006 zijn boor- en zaagbedrijf gestart. Sinds 2016 heeft hij de diverse bedrijfsonderdelen samengebracht onder de naam BVG Betontechniek. Het jongste bedrijfsonderdeel BVG Hydro Demolition is daar in 2017 aan toegevoegd. Met IJmuiden als uitvalsbasis is BVG Group B.V. een landelijk opererend bedrijf. Op dit moment zijn er negentien vaste medewerkers in dienst veelal ondersteund door enkele inhuurkrachten.

ONZE PROJECTEN: I.o.v. Red betonbouw: In de oudste toren van Den Haag op zeventig meter hoogte deze wordt door de afdeling Boren & Zagen B.V. onderhanden genomen. I.o.v. Dura Vermeer: In Lelystad zijn voor het project Inditex boringen en injecties uitgevoerd. I.o.v. Tebezo: Damwanden gezaagd in de Diemerdammersluis.

Dokweg 6 1976CA IJmuiden

T. 0255 - 725 825

E. info@borenzagen.nl I. www.borenzagen.nl

66 B+U 1 2018 RIETVELD VERHUUR B.V.

De wegenbouwwereld is volop in beweging Om je te kunnen onderscheiden in de verhuur van machines voor de GWW-sector moet je wel iets heel speciaals bieden. Dat is precies wat Rietveld Verhuur B.V. doet.

et verhuurbedrijf beschikt over een unieke asfaltboor. De boor is bevestigd aan een kraan en heeft een kracht van 20.000 Nm. De boorkop is voorzien van tungstenstalen freesbeitels waarmee eenvoudig gaten in het asfalt kunnen worden geboord. Met deze boor kunnen gaten tot een diepte van 5,5 meter worden geboord. De gaten worden vooral geboord voor het aanbrengen van heipalen onder het wegdek. Het eerste grote project met deze boor is inmiddels gerealiseerd.

WIE ZIJN WIJ

Uiteraard is de verhuur van deze boorcombinatie niet de enige activiteit van Rietveld Verhuur B.V. Het bedrijf beschikt over meerdere machines en hulpstukken die worden verhuurd. In 2006 zijn de broers John en Mark Rietveld hun bedrijf gestart nadat zij beiden de nodige ervaring hadden opgedaan in de GWW-sector. Inmiddels zijn er vijf vaste medewerkers en eenzelfde aantal medewerkers via de flexibele schil werkzaam bij het bedrijf. De groei van het bedrijf heeft er toe geleid dat het bedrijf sinds 2016 is gevestigd op een mooie locatie in Oudewater.

DENK NIET IN PROBLEMEN MAAR IN OPLOSSINGEN

“Onze trots is natuurlijk de asfaltboor en de mogelijkheden die dit apparaat biedt. Maar we zijn net zo gedreven als het gaat om asfalte-

RIETVELD VERHUUR B.V.

Elzenweg 13 3421 TT Oudewater

ringswerkzaamheden of het stratenmaker-klaar maken van een wegdeel. Om alle werkzaamheden in goede banen te leiden en ervoor te zorgen dat de juiste machines op de juiste plaats en tijd aanwezig zijn, beschikken we over een eigen vrachtwagen. Een machine is al uitgerust met GPS 3D-machinebesturing en in de toekomst willen we al ons materieel uitrusten met een GPS machinebesturing. Al onze machines zijn voorzien van een draaikantelstuk. Wij vinden het belangrijk dat onze klanten tevreden zijn. We beschikken over een klein team en kunnen daardoor snel schakelen”, vertelt John Rietveld.

ONZE PROJECTEN: I.o.v. Dura Vermeer: In Vinkeveen en Noorden een zeer groot a antal gaten geboord in het asfalt met een diepte van 2 tot 3 meter. In de periode van maart - september 2018 zijn meerdere machines ingezet voor de werkzaamheden op de Croeselaan in Utrecht. In augustus 2018 is in Amsterdam op de Amstelveenseweg-trambaan het riool vernieuwd. I.o.v. Van Straten Geleiderail: In de Eemshaven 1000 gaten geboord met een doorsnede van 18 cm t.b.v. van een hekwerk.

T. 06-2223 6370 T. 06-2274 2561

E. rvp@rietveldverhuur.nl I. www.rietveldverhuur.nl

COCOON HOLLAND BV B+U 1 2019 67

Wie wat bewaart, heeft wat Dat is in veel gevallen waar, mits het product op de juiste manier en onder geschikte condities wordt geconserveerd. Dat is precies wat Cocoon Holland BV doet.

HOE WERKT HET SYSTEEM

r is een steeds grotere vraag naar LNG opslag. In Drachten is een locatie ontwikkeld waar objecten in een hal worden opgeslagen. De binnenruimte is voorzien van een Cocoon wanden plafondsysteem en wordt op een constante luchtvochtigheid van 38% gehouden. De opgeslagen onderdelen blijven in goede conditie omdat bij deze luchtvochtigheid geen schimmels of roest kan ontstaan. Omdat in de hal de luchtvochtigheid zeer constant wordt gehouden is het mogelijk diverse elektronische apparatuur voor een lange periode te bewaren. Die techniek is ook toepasbaar voor grotere objecten die op een opslagterrein bewaard worden. Op het buitenterrein in Drachten worden grote objecten, zoals scheeps- en vliegtuigonderdelen, op stalen platen geplaatst. Daarna wordt een luchtdichte beschermlaag aangebracht met een ontluchtingssysteem waar aan de ene kant droge lucht onder de huid wordt ingeblazen en aan de andere kant is een ventiel waar de overtollige lucht wordt uitgeblazen. De stalen ondergrond zorgt ervoor dat er geen vocht van onderaf bij kan komen en dat het object niet verzakt.

MEERDERE TOEPASSINGEN

Cocoon wanden plafondafwerking is een product dat zorgt voor een stofvrije en hygiĂŤnische werkruimte, bijvoorbeeld voor onderzoeksruimten en operatiekamers. De elastische en naadloze muurafwerking zijn eenvoudig schoon te houden. Eventuele scheuren in muren en vloeren worden hierdoor permanent afgedekt zodat invloeden van buitenaf geen kans meer krijgen. Het product beschikt over de juiste eigenschappen om een ruimte goed af te dichten. Het materiaal is flexibel en in meerdere kleurschakeringen aan te brengen. Het is water- en luchtdicht zodat schimmels geen kans hebben zich te nestelen.

COCOON ALS GEVEL- OF DAKBEKLEDING

Cocoon is een kunststof spuitmateriaal waarmee open structuren zoals gasbeton of ander isolatiemateriaal kunnen worden gecoat zodat er een onderhoudsvrije en duurzame gevelbekleding ontstaat. Dezelfde techniek is ook bruikbaar als dakbekleding. Het dak wordt dan voorzien van een waterwerende coating. Beide productlijnen zijn in meerdere kleuren leverbaar. De producten zijn flexibel in gebruik maar ook veilig en duurzaam.

ONZE PROJECTEN: In januari 2019 wordt gestart met een uitdagend project in Frankrijk. De upper en lower cilinder van de ITER-kernfusiereactor moeten worden geconserveerd voor een minimale periode van vijf jaar. Op 7 januari a.s. wordt begonnen met het conserveren van de cryostatcilinders. Voor Google is Cocoon preferred supplier als afdichter voor datacentra. Het zogenaamde mothballing systeem zorgt ervoor dat ongedierte en schimmels het centrum niet kunnen bereiken.

COCOON HOLLAND BV

Pier AziĂŤ 2 1013 BT Amsterdam

T. 020 - 686 78 08

E. info@cocoon.eu I. www.cocoon.eu

68 B+U 1 2019

w w w.cocoon.eu +31 (0)20 686 78 08 info@cocoon.eu Wand- en plafondafwerking | Naad- en doorvoerafdichting | Dak- en gevelbekleding | Isolatiebekleding | Mothballing Kies voor de gegarandeerde elastische, naadloze en weersbestendige afwerkingen van Cocoon Holland.

via onze Vraag nu een brochure aan ormatie! inf r voo s on website of mail 13998

familiebedrijf sinds 1885

www.vandijkemaritime.com

Van Dijke:

voor al uw hijs-, Ro/Ro, en baggerwerken Hollandsingel 35, 5144 CN Waalwijk, Telefoon +31 (0)655 767 280 / +31 (0)653 390 009 13878

meer dan 60 jaar ervaring in grondverzet, transport, spoormaterieel en bouwactiviteiten. Lindeweg 104, 3334 LA Zwijndrecht T: 078 - 677 14 02 - www.biemondenzonen.nl 13991

ADEMA BETONBORINGEN BV B+U 8 2018 69

Betonboringen is precisiewerk Elke betonboring is anders of zoals Adema zelf zegt: Wij zijn niet voor één gat te vangen. Adema Betonboringen is een gerenommeerd betonboringbedrijf dat van alle markten thuis is. Het bedrijf is zeer breed inzetbaar en de activiteiten beperken zich niet tot het boren van gaten in beton. Naast algemene betonboringen is het ook mogelijk gaten te laten boren voor betononderzoek of voor het aanleggen van chemische verankeringen.

SPECIALISATIES

dema Betonboringen beschikt over een breed inzetbaar assortiment materieel om de werkzaamheden uit te voeren. Goed gereedschap is het halve werk, daarnaast is een goede samenwerking met de leveranciers van groot belang. Daardoor is het bedrijf altijd op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen de branche. “Wij zijn een allround betonboorbedrijf, maar wij hebben ons ook toegelegd op meer specialistische onderdelen van het boren. Klanten kunnen bij ons ook terecht voor infrezen van leidingen en inbouwdozen of het verwijderen van sparingen in wanden en vloeren. Als wij een opdracht aannemen waarbij materialen moeten worden verankerd, dan zorgen wij ervoor dat de constructie op een zeer degelijke wijze wordt aangebracht. Dezelfde werkwijze en uitgangspunten hanteren wij bij de verankering met chemische stoffen. Bij heel speciale booropdrachten maken wij gebruik van fluisterzaagbladen. Deze manier van werken zorgt voor minder geluidsoverlast, denk daarbij aan werkzaamheden in ziekenhuizen of andere stilteruimten.

Waar het ons vooral om gaat is betrouwbaarheid. Klanten moeten erop kunnen vertrouwen dat het werk vakkundig en volgens alle veiligheidsregels wordt uitgevoerd. Wij hebben in de loop der jaren een vaste klantenkring opgebouwd en die willen we graag behouden. Dat kan alleen als er wederzijds vertrouwen is”, vertelt Inge Adema.

ONZE PROJECTEN: I.o.v. Vink Bouw: Periode januari-september 2018. Diverse soorten boringen uitgevoerd in het Atrium te Amsterdam. I.o.v. Vink Bouw: Lopend project. Boor- en zaagwerkzaamheden uitvoeren in New Babylon te Den Haag. Voor Vlasman kernen boren en drukproeven om te kijken of heipalen sterk genoeg zijn. Voor E2M technologies ankers plaatsen voor de bevestiging van een vliegtuigsimulator in Ethiopie. We werken ook in ziekenhuizen, dit in samenwerking met collegaboorbedrijf DVE uit Ter Aar. Kijk op onze facebookpagina: Adema betonboringen b.v ringen BV uitgegroeid tot een bedrijf met vijf vaste medewerkers. Inmiddels ook is de tweede generatie Adema actief in het bedrijf. Sinds 2017 is de Harsweg in Ter Aar de thuislocatie van het bedrijf. De locatie beschikt over een ruime opslag en een goed ingerichte kantine voor het personeel. Goed materieel en gemotiveerd personeel vormen de basis van het bedrijf. Alle medewerkers zijn goed geschoold en beschikken over de benodigde certificeringen.

BEDRIJFSINFORMATIE

In 2002 is de heer Liekele Adema gestart met het bedrijf nadat hij enkele jaren ervaring had opgedaan bij andere bedrijven. Door een toenemend aantal opdrachten is in 2007 het eerste personeelslid in dienst genomen. De daaropvolgende periode is Adema Betonbo-

ADEMA BETONBORINGEN BV Postadres: Bezoekadres:

Hoogerheidestraat 24, 2461 XE Ter Aar Harsweg 34B, 461 EZ Ter Aar

T. planning: 06 - 520 708 18 T. administratie: 06 - 243 063 02

E. info@adema-betonboringen.nl I. www.adema-betonboringen.nl

70 B+U 8 2018 BIEMOND EN ZONEN

Maak van een probleem een uitdaging Aandacht en kwaliteit zijn de sleutelwoorden bij Biemond en Zonen. Voor elk probleem moet een passende oplossing worden gezocht. Uitgangspunten zijn altijd kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid.

WIE ZIJN WIJ

Biemond en Zonen kent zijn oorsprong in 1957 onder de naam BiemondÂ en Van Pelt. In 2015 heeft Hans van Pelt de organisatie verlaten. Met de komst van zoon Jelle van Biemond is de naam veranderd in Biemond en Zonen. Wij zijn een middelgroot verhuurbedrijfÂ dat voornamelijk werkzaam is in de GWW- en transportsector. In de afgelopen 15 jaar heeft Biemond en Zonen zich ook gespecialiseerd in de railinfra sector. Naast de reguliere verhuur, is het bij Biemond en Zonen ook mogelijk om hier complete opdrachten uit te besteden. Hierbij staat de ontzorging van de klant centraal. Om deze service te garanderen beschikt Biemond en Zonen over een eigen calculatie afdeling. Ook het leveren en het open overslaan van grondstoffen en materialen is mogelijk. Het bedrijf beschikt over een eigen opslag- en depotvoorziening voor grondstoffen zoals grond, zand en ballast.

beschikt daarom over een 24/7 bereikbaarheidsdienst van de planning. Ook is de storingsdienst een sterke factor binnen het bedrijf, als er bijvoorbeeld tijdens nachtwerkzaamheden iets kapot gaat aan een machine, staat er binnen een uur al een monteur met een eigen servicebus.

Veel van de spoorwegwerkzaamheden en onderhoud aan bijvoorbeeld snelwegen worden in de nacht uitgevoerd. Biemond en Zonen

Naast het uitgebreide verhuurassortiment is Biemond en Zonen door de jaren heen ook aardig uitgebreid in de transportsector. In

De werkzaamheden waar Biemond en Zonen voor worden ingehuurd, zijn verspreid door heel Nederland. Gemiddeld zijn er zestig tot vijfenzestig vaste medewerkers in dienst. In drukke tijden worden er twintig tot dertig extra medewerkers aangetrokken. Biemond en Zonen beschikt over een flexibel, jong en bevlogen team met oog voor vernieuwing en verdere progressie in de digitalisering van het bedrijf.

TRANSPORT

BIEMOND EN ZONEN B+U 8 2018 71

april 2015 is J. Luyt Transport uit Berkel en Rodenrijs volledig overgenomen door de rechtsvoorganger van Biemond en Zonen, Biemond en Van Pelt B.V. Daarmee heeft de transportsector van het bedrijf een behoorlijke groei doorgemaakt. Naast grondverzet beschikt het bedrijf over een aardig aantal vrachtwagens, zoals diverse oprij wagens, knijperwagens, containerwagens met haakarm- of kabelsysteem, kippers, bakwagens met autolaadkraan beschikbaar vanaf 20- tot 60 ton meter. Ook zijn alle vrachtwagens uitgerust met een koppeling aan de achterzijde om eventueel een dieplader aan te koppelen. Zo kan elke wagen binnen ons assortiment zijn steentje bijdragen aan het transport van onze grote verhuurvloot.

gebreid beschreven op de website: www.biemondenzonen.nl De veiligheid is altijd een belangrijk issue. Veel van de machines uit het verhuurassortiment zijn uitgerust met Last Moment Beveiliging (LMB). Het systeem berekent de veilige werkruimte en blokkeert onveilige bewegingen. De machinist ziet continu de hijscapaciteit over het hele bereik en de daadwerkelijke last-aan-haak. Een slimme display en mogelijke auditieve alarmen waarschuwen wanneer een limiet wordt benaderd. Ons personeel wordt elk jaar gekeurd en zijn allen in het bezit van het VCA certificaat, aldus Jelle Biemond. Als bedrijf beschikken we over het VCA**, ISO 9001-certificering en zijn we houder van het SIBK-BRL7000 certificaat.

VEILIGHEID

Duurzaamheid is een van de speerpunten binnen onze organisatie. Jelle Biemond: “Bijna al onze vrachtwagens zijn voorzien van een euro 6 motor en steeds meer van onze graafmachines beschikken over een stage IV motor voor een schoner milieu. Ook staan we inmiddels op trede 3 van de CO2 prestatieladder.” Bij nieuwe investeringen wordt altijd rekening gehouden met de nieuwste technieken op gebied van milieu, energiebesparing en comfort. Samen met onze medewerkers kijken we naar onze planningstechnieken in combinatie met flexibele werktijden. Door ons vervoer buiten de geijkte tijden in te plannen proberen we ons steentje bij te dragen aan een verbetering van de mobiliteit in Nederland.”

Biemond en Zonen heeft een groot aantal machines beschikbaar voor de verhuur. De technische aspecten en mogelijkheden staan uit-

ONZE PROJECTEN: Rotterdam: Het terrein van het Van Hoornbeeck college helemaal opnieuw ingericht Hoekse Lijn: spoorwegwerkzaamheden uitgevoerd zoals spoorbouw, dijkverzwaring en transport van grondstoffen Velsen-Noord, Project Open IJ: Grondwerk, fundering en logistiek aan- en afvoer van materieel uitgevoerd. Tevens is assistentie verleend bij de boorwerkzaamheden

BIEMOND EN ZONEN

Lindeweg 104 3334 LA Zwijndrecht

DUURZAAMHEID

T. 078 - 677 1402

E. info@biemondenzonen.nl I. www.biemondenzonen.nl

72 B+U 1 2019

Meer dan 70 jaar

Gebr. Lensink Betonwaren - Hemelwaterinfiltratie met geperforeerde betonringen - Inspectieputten - Waterputten - Fundaties en sokkels Amersfoortsestraat 66, 3769 AK Soesterberg – Telefoon 0346 - 35 14 26 www.lensink-betonwaren.nl 13839

WIJ ZIJN KUIPERS INFRA! KUIPERS infra in Strijen is een gekwalificeerd en gecertificeerd aannemingsbedrijf in de grond-, wegen waterbouw. Na de oprichting in 1984 is KUIPERS infra in de loop der jaren uitgegroeid tot een vakkundige en professionele organisatie. Dagelijks weten wij met behulp van enthousiaste medewerkers, KUIPERS landmeten, Zandhandel Hoeksche Waard en een modern machinepark ieder project tot een succes te maken! Benieuwd naar wat wij voor u kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op via 078-6742187 of neem eens een kijkje op onze website www.kuipersinfra-strijen.nl.

GROND

WEG

WATER 13809

13914

KUIPERS infra Oude Klemsedijk 1c • 3291 LL Strijen • +31 (0)78 - 674 21 87 • info@kuipersinfra-strijen.nl • www.kuipersinfra-strijen.nl

Professionals in project Ledverlichting sinds 2007 Sporthal - Sportveld - Terreinverlichting Showroom - Winkel - Etalageverlichting Magazijn - Fabriekshal - Scheepsverlichting (zeewaterbestendig) Gespeciliseerd in slimme Led regel - dimsystemen, DALI, 1-10V, ZigBee Led installatietechniek, DIALux Led lichtplanberekeningen, E.I.A. subsidie aanvraag Einsteinstraat 34 • 1446 VG Purmerend • www.bbmledproducts.com • contact@bbmledproducts.com • 0229-775757 / 075-2022963

H. DE BOER MUIDERBERG BV B+U 1 2019 73

Doen waar je goed in bent Dat is de gedachte achter de bedrijfsvoering van H. de Boer Muiderberg BV, ook bekend als HdB. HdB is een aannemersbedrijf in de grond-, wegen waterbouw. Het bedrijf richt zich op GWW-projecten en op de verhuur van GWW-materieel. Naast het uitvoeren van alle voorkomende werkzaamheden in de GWW-sector staat het milieu hoog op prioriteitenlijst. H. de Boer Muiderberg bv is VCA** en CO2 prestatieladder niveau 3 gecertificeerd.

WAAR STAAT HDB VOOR

de Boer Muiderberg is een maatschappelijk betrokken bedrijf. Het staat voor kwaliteit waarbij essentiële verantwoordelijkheden zijn vastgelegd in een handboek. Op deze manier worden prestaties, kwaliteit, Arbo-eisen en milieuafspraken geborgd. Er heerst een no-nonsense-mentaliteit binnen het bedrijf en elke opdracht telt. Als GWW-bedrijf is HdB inzetbaar voor het bouwrijp maken van percelen, sloopwerkzaamheden en het aanbrengen van beschoeiingen. Bij grotere waterwerkzaamheden kunnen ook duikers worden ingezet. Naast de eigen opdrachten in de GWWsector is het ook mogelijk GWW-materieel, met of zonder machinist, te huren via HdB.

GESCHIEDENIS

Het bedrijf kent zijn oorsprong in april 1974 toen H. de Boer sr. met een enkele vrachtwagen een transportbedrijf is begonnen. Dat bedrijf is in de loop der jaren uitgebouwd tot een volwaardig GWWbedrijf. André de Boer vormt nu samen met vader Henk de directie van het bedrijf, dat inmiddels bijna veertig jaar bestaat. Door de verbreding van de A1 bij Muiderberg moest het bedrijf in 2011 verhuizen. Sindsdien is het HdB gevestigd in ‘s-Graveland. Het is nog steeds een wens om terug te keren naar Muiderberg. Het bedrijf heeft momenteel twintig vaste medewerkers in dienst. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van een flexibele schil van tien losse arbeidskrachten die regelmatig worden ingehuurd.

ken bij de realisatie van een multifunctioneel tankstation in de gemeente Bunschoten. Wij hebben het terrein bouwrijp gemaakt en zijn betrokken bij alle aanvullende werkzaamheden. We hebben veel grondwerk verricht voor de aanleg van kabels en leidingen en de aanleg van diverse tanks. Daarnaast hebben we betonputten aangebracht en is een damwand aangelegd ten behoeve van de grondkering. Er is een fundering aangebracht voor de bestrating en de uiteindelijke afdeklaag”, vertelt André de Boer.

PROJECT UITGELICHT

“Wij zijn er trots op dat we sinds juli 2017 als bedrijf zijn betrok-

H. DE BOER MUIDERBERG BV

De Boomgaard 12 1243 HV ‘s-Graveland

T. 035 - 694 67 13

E. info@hdeboer.com I. www.hdeboer.net

74 B+U 1 2019 UNSAL INFRATECHNIEK BV

Dienstverlening voor de infrastructuur De aanleg van kabels en leidingen, boven- en ondergronds, moet volgens juiste specificaties worden uitgevoerd. Unsal Infratechniek is een innovatieve partner voor technische Infra, Openbare Verlichting en Rail activiteiten.

abels en leidingen zijn een belangrijk onderdeel in de hedendaagse technische wereld. Kabels die ondergronds worden aangelegd mogen niet conflicterend worden aangelegd ten opzichte van het al aanwezige kabelnetwerk. Dat klinkt logisch maar in de praktijk vraagt dit om deskundigheid en de juiste werkwijze.

we in veel gevallen ook direct de spoorwegkruisingen mee. We beschikken over een ervaren boorploeg voor de aanleg van dergelijke kruisingen. Open front boringen tot 200 mm zijn voor ons geen probleem”, gaat Bastiaansen verder.

BEDRIJFSINFORMATIE

Unsal Infratechniek beschikt over deskundig en gecertificeerd personeel dat alle soorten kabels en leidingen in heel Nederland kan aanleggen. “Wij ontzorgen onze opdrachtgevers van begin tot eind van een project. Het kabel- en leidingwerk wordt door ons team volledig verzorgd. Onze monteurs gaan op pad met de benodigde las- en montagemiddelen. Zij zorgen ervoor dat de verbindingen worden aangebracht volgens de daarvoor geldende richtlijnen. De opdracht kan bestaan uit de aanleg of revisie van een kabelnetwerk zoals glasvezel, energiekabels, gas- en waterleidingen en boven- en ondergrondse infra voor lichtmasten. Wij verzorgen het totaalplaatje inclusief de graaf- en hijswerkzaamheden”, vertelt Jack Bastiaansen.

Sinds 2012 verzorgt Unsal Infratechniek de openbare verlichting voor de gemeentes Rotterdam, Den Haag en omgeving. De laatste jaren heeft het bedrijf een enorme groei doorgemaakt, omdat de bedrijfsactiviteiten zich hebben gericht op de aanleg van het leidingwerk. Een andere belangrijke activiteit is het updaten van oudere transformators. Het bedrijf wordt geleid door de drie broers Unsal met Jack Bastiaansen als bedrijfsleider. Naast de aansturende werkzaamheden steken zij ook regelmatig zelf de handen uit de mouwen als monteur. De medewerkers beschikken over de nodige kennis en vaardigenheden (certificaten) om de werkzaamheden volgens plan uit te voeren.

SPECIALIST VOOR RAILINFRA

ONZE PROJECTEN:

Het treinen metronetwerk valt in Nederland onder hoogwaardig openbaar vervoer. Door de vele vertakkingen in het railwerk wordt veelvuldig gebruikgemaakt van wissels en seinen. Deze worden veelal aangestuurd door gedigitaliseerde systemen. Unsal Infratechniek heeft veel van deze netwerken aangelegd met als doel een goede infrastructuur, waarbij de kans op storingen tot een minimum wordt beperkt. “Als we toch al aanwezig zijn voor het leidingwerk, nemen

UNSAL INFRATECHNIEK BV

Vialis: Op meerdere locaties het verzorgen van de aanleg van verkeersinstallaties. BAM: Detachering van medewerkers voor de aanleg van kabels- en leidingen. BAM Project Delfhi 50 km glasvezel langs het spoor omgeving Amsterdam. Compass: Aanleg van glasvezel bij de A29 en A16 en A12. Stedin: Aanleg (2019) van diverse middenspanningsombouw-projecten. Stedin ondergrondse kabels verlichting. Contract tweedelijns storingsdienst Stedin. Citytec onderhoudscontracten Rotterdam en Haaglanden.

Bijdorp West 63-65 2992 LC Barendrecht

T. 0180 - 55 76 75

E. info@unsal.nl I. www.unsal.nl

PRONK TWEE BV B+U 1 2019 75

Pronk Twee als partner Het is een bekend gezicht op de snelwegen rondom Amsterdam: de witte auto’s met de vier blauwe strepen als kenmerkend logo. Elke dag rijden de machinisten, grondwerkers en bouwplaats-medewerkers van Pronk naar alle voorkomende wegenbouw- en infraprojecten in heel Midden-Nederland.

GECOMBINEERD BEDRIJF

et bedrijf is oorspronkelijk opgericht als detacheerder van vakmensen in de GWW en Infra. De laatste jaren is het dienstenpakket uitgebreid met verhuur van bemande (grondverzet) machines. Inmiddels is dit een zelfstandige BV binnen de Pronkgroep.

gevers toe een service om SROI vraagstukken in bestekken in te kunnen vullen. Pronk Twee BV is zich van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid bewust. Door stageplaatsen of een opleiding via de Pronk Twee Academy worden regelmatig interne opleidingen verzorgd. Het uiteindelijke doel is dat nieuwe medewerkers als volwaardig Allround GWW-vakman aan de slag gaan bij opdrachtgevers. Hans Pronk: “Wij proberen iedereen met zijn of haar specifieke kwaliteiten op de juiste plek binnen ons bedrijf te plaatsen. Iedereen verdient een kans.”

De kracht van Pronk Twee BV bestaat uit de speciale combinatie van het bedrijf: detachering van vakmensen én de verhuur van machines. Door deze combinatie is Pronk in staat om aan haar klanten een totaalpakket van diensten aan te bieden. De machineverhuur van Pronk bestaat voornamelijk uit minikranen, trekkers met gronddumper of waterwagen, mobiele kranen en minishovels. Waar mogelijk wordt gewerkt met het nieuwste materieel. Hiermee wordt de kans op stilstand zo veel mogelijk vermeden. De werkzaamheden van Pronk Twee BV strekken zich uit van het

WATERSTOF

Als het gaat om technische vernieuwingen worden de laatste ontwikkelingen op het gebied van waterstof aangedreven motoren nauwgezet gevolgd. Het streven is om als een van de eerste bedrijven in Nederland een kraan of shovel op waterstof in de verhuurvloot te hebben. Chiel Pronk: “De huidige elektrificatie van machines is goed bedoeld, maar voor opwekking van deze elektriciteit zijn nog steeds voornamelijk kolencentrales nodig. Wij willen komende jaren inzetten op waterstof, opgewekt met energie uit ons melkveehouderij bedrijf. Dan ben je pas daadwerkelijk groen bezig.”

bewateren van zandlichamen tot het complete beheer van groene terreinen. “En alles daar tussenin.” De Pronkgroep bestaat verder uit ondernemingen in de agrarische en hippische sector. Door haar roots in de agrarische wereld blijft het bedrijf “met de poten in de klei” en is het gewend om de organisatie plat te houden.

VEELZIJDIG

“IEDEREEN VERDIENT EEN KANS”

Onlangs is het Pronk in haar geheel PSO Trede III gecertificeerd met als doel meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt op een goede wijze aan werk helpen. Gelijktijdig is het naar hun opdracht-

PRONK TWEE BV

Amsterdamsestraatweg 57b 1411 AX Naarden

Pronk is een veelzijdig loon- en verhuurbedrijf dat gepassioneerd omgaat met haar maatschappelijke verantwoordelijkheid zonder daarbij de service naar opdrachtgevers uit het oog te verliezen. “Power met Pronk” is duidelijk te merken in deze organisatie! Voor meer informatie kan er altijd gekeken worden op hun website: www. pronkgroep.nl

T. 035 - 697 06 97

E. info@pronkgroep.nl I. www.pronkgroep.nl

76 B+U 1 2019

Murgia Metaal bv: Producent van aluminium daken gevelproducten!

EPC IS SPECIALIST IN: EPC EPC IS IS SPECIALIST SPECIALIST IN: IN:

scheepselektronica, scheepselektronica, van van het het bedraden bedraden van van motoren motoren scheepselektronica, van het bedraden van motoren tot het maken van complete scheepsinstallaties. tot het maken van complete scheepsinstallaties. tot het maken van complete scheepsinstallaties.

MURGIA M

www.murgiametaal.nl 0251-239411 13817

het het bouwen, bouwen, aanpassen aanpassen en en vernieuwen vernieuwen van van elektroelektrohet bouwen, aanpassen en vernieuwen van elektroinstallaties op bruggen, sluizen technische technische installaties op bruggen, sluizen en en gemalen. gemalen. technische installaties op bruggen, sluizen en gemalen. het het onderhoud onderhoud en en de de ontwikkeling ontwikkeling van van infrastructurele infrastructurele het onderhoud en de ontwikkeling van infrastructurele objecten op en langs het water en het objecten op en langs het water en het wegennetwerk. wegennetwerk. objecten op en langs het water en het wegennetwerk. Adres: Adres: Industrieweg Industrieweg 67a, 67a, 3361 3361 HJ HJ Sliedrecht Sliedrecht Adres: Industrieweg 67a, 3361 HJ Sliedrecht I: www.epc-groep.nl E: info@epc-groep.nl T: I: www.epc-groep.nl E: info@epc-groep.nl T: 0184 0184 -- 422 422 452 452 I: www.epc-groep.nl E: info@epc-groep.nl T: 0184 - 422 452

13831

Murgia kan meedenken vanaf het ontwerp tot en met de montage. Producten kunnen worden bemonsterd en/of een 3D tekening kan worden meegeleverd.

Handel in hout

De verhardingstechniek van PowerCem

Grond/Tuinaarde/Betonplaten

Bomen rooien

Duurzaam en ecologisch, circulair en economisch. Wegen – Havens – Tijdelijke constructies – Container terminals

Transporten over water en weg

Handels- en Loonbedrijf

J. den Uijl B.V. PowerCem Technologies B.V. Plaza 24, 4782 SK Moerdijk The Netherlands

Randenburgseweg 32 2811 PS Reeuwijk Telefoon: 0182 - 394 348 info@jdenuijl.nl

+31 (0) 168 40 94 40 info@powercem.com www.powercem.com 13974

www.jdenuijl.nl

13978

KOLTEC DRYTECH B+U 1 2019 77

Het comfort van droge werkkleding Veiligheidskleding of bedrijfskleding is een must in veel bedrijfstakken. Als de werkzaamheden buiten worden uitgevoerd wordt de kleding blootgesteld aan veel weersomstandigheden. Aan het eind van de dag wordt de werkkleding in de auto gelegd of in de bedrijfsruimte achtergelaten in de hoop dat het de volgende dag weer redelijk is gedroogd.

oltec Drytech heeft de oplossing voor dit probleem. Met de Wintersteiger lockers, voorzien van een droogsysteem en wanddrogers, beschikken de medewerkers altijd over droge kleding, schoeisel en handschoenen.

HOE WERKT HET

Koltec Drytech is van oorsprong een Oostenrijks bedrijf dat zich vooral richt op wintersportapparatuur. Sinds 2013 is de productlijn naar Nederland gehaald voor het opruimen en hygiĂŤnisch drogen en luchten van diverse soorten bedrijfskleding. De Combi Compact 8 droogkast biedt plaats aan acht sets bedrijfskleding. Daarin is er ruimte voor het drogen van acht paar schoeisel en handschoenen. Via de ingebouwde ventilatiebuizen wordt lucht op een ideale droogwarmte van omgevingstemperatuur plus tien graden ingeblazen. Het schoeisel en de handschoenen worden op aparte houders geplaatst welke zijn voorzien van ventilatiebuizen. Als extra optie kan worden gekozen voor een toevoeging van ozon om nare geurtjes weg te nemen. De kast kan worden ingesteld via een 6-uurs of 24-uursklok. De kasten zijn in diverse afmetingen verkrijgbaar.

RELATIES EN REFERENTIES: Stadskantoor Zaanstad: de droogkasten worden veelvuldig gebruikt door medewerkers die hun natte (fiets)kleding in de droogkast hangen. De brandweer o.a. Amsterdam Amstelland is afnemer van een van de droogsystemen. Voor de brandweer is een speciale droogkast voor het drogen van de helmen beschikbaar. UK 46: Op deze vissersboot kan de natte visserijuitrusting worden gedroogd.

Natte kleding is oncomfortabel en veroorzaakt vaak infecties. Met droge kleding wordt dit probleem ondervangen. De aanwezige bacteriĂŤn nemen met ongeveer 70-80% af. De kasten worden geproduceerd in Oostenrijk, maar ook na tien jaar zijn de onderdelen nog steeds vervangbaar, zodat het niet nodig is direct een nieuw systeem aan te schaffen. De gemiddelde levertijd is ongeveer acht weken.

KOLTEC DRYTECH

Sikkelstraat 6 3319 LJ Dordrecht

WAAR TE ZIEN

U wilt vooraf graag zien hoe het werkt? In Harderwijk wordt op het Bouw & Infra Park begin 2019 de Info Campus geopend. Het is een ontmoetingsplaats voor bedrijven en organisaties die actief zijn in de infrasector. Koltec Drytech heeft hier een permanente stand ingericht. Vanaf 13 december 2018 zijn de kasten en droogsystemen hier permanent te zien.

T. 078 - 616 54 44

E. w.troost@drytech.nl I. www.drytech.nl

78 B+U 1 2019 GREEN GUIDE

Een groen leefmilieu Groenvoorzieningen verdwijnen steeds vaker uit de buitenruimte. Daar moet verandering in komen, want gevelgroen heeft een zeer positieve uitwerking op het afvangen van fijnstof en andere vormen van luchtverontreiniging.

reen Guide Gevelsystemen is gespecialiseerd in de aanleg en onderhoud van groene gevels. Het Jakob Green Guide systeem biedt de mogelijkheid om gevels van winkelcentra, kantoorpanden en andere gebouwen te vergroenen.

WAT MAG DE KLANT VERWACHTEN

Het Jakob Green Guide systeem is zowel binnen als buiten toepasbaar en is zeer geschikt als gevelvergroening. Het systeem is opgebouwd uit RVS staalkabels en/of RVS staalkabelnetten. De constructie wordt met RVS afstandhouders op de muur aangebracht waarna de klimplanten hun weg vinden langs de gevel zonder deze aan te tasten. Bij de aanleg van het gevelsysteem wordt rekening gehouden met de ligging van de gevel en de bodemkwaliteit. Om een mooie groene gevel te creĂŤren is maar een strook grond van 60 cm breedte nodig om de klimplanten hun werk te laten doen. In een omgeving waar steeds meer mensen kiezen voor een verharde tuin of buitenruimte is de groene gevel een eyecatcher die zorgt voor een prettige leefomgeving. In het totaalpakket is het onderhoud inbegrepen.

MILIEUASPECTEN

Gevelbeplanting zorgt ervoor dat in de winter een gebouw de binnenwarmte behoudt en in de zomer blijft een gebouw koeler omdat de beplanting als een natuurlijke zonwering werkt. Door het gevel-

groen neemt de gevel maximaal 30% zonnewarmte op in plaats van 100%, wanneer de gevel volledig is blootgesteld aan zonnestralen. De Green Guide heeft een positieve uitwerking op het stresslevel van mensen. Het aanzicht van de buitenruimte verbetert maar zorgt ook voor een beter leefmilieu met veel groen op een minimaal grondoppervlak. De groene gevel werkt geluid-reducerend maar draagt ook bij aan een koeler klimaat en een afname van fijnstof en CO2.

WIE ZIJN WIJ

Green Guide is onderdeel van Hans Jansen Staalkabels. Door de toenemende vraag naar gevelbeplanting is Green Guide ontstaan. Green Guide regelt het totale traject van aanleg tot en met beplanting.

ONZE PROJECTEN: VvE appartementencomplex Bussum, Levering en montage Green Guide systeem. Twee gevels zijn voorzien RVS staalkabelnetten, spacers en een randkabelsysteem. Green Railing: Een hekwerk is voorzien van RVS randkabel met een RVS staalkabelnet.

GREEN GUIDE

Koperweg 11m 2401 LH Alphen aan den Rijn

T. 0172 - 518 913

E. info@greenguide.nl I. www.greenguide.nl

B+U 1 2019 79

GROENE DAKEN DEAL HONE is ‘s werelds krachtigste daglicht energiesysteem. Doormiddel van Nanotechnologie weet HONE daglicht om te zetten in warm water. De HONE 501T collector heeft de optie om deze uit te breiden met een speciaal ontwikkelde electric layer (HONE 501TE), van 100 Watt piek, welke achter de collector wordt geplaatst om elektriciteit op te wekken. Zoals in onderstaande afbeelding te zien is, is in een grafiek weergegeven waarin de HONE prestaties zijn te zien t.o.v. de beste zonneboilerfabrikanten bij lage licht intensiteiten. Deze grafiek komt voort uit een onafhankelijk onderzoek.

Grond-, wegen waterbouw

Bruggen en tunnels Wegenbouw en riolering Waterbouwkundige werken Cultuurtechnische werken Capaciteitsberekeningen gemalen & stuwen

KVDM Bleiswijk is gecertificeerd volgens de volgende kwaliteitssystemen: ISO9001:2015; VCA**; CO2-Prestatieladder niveau 5; en FSC® keurmerk.

KVDM Bleiswijk • Jan van der Heydenstraat 12 • 2665 JA Bleiswijk Telefoon: 010 737 06 41 • Email: info@kvdmbv.nl • www.kvdmbv.nl 13956

H. de Boer aannemingsbedrijf

Sportcomplex, kantoorpand, appartementengebouw, magazijn, showroom, winkelpand, ziekenhuis, woningen en ga zo maar door. HONE is overal toepasbaar.

De DEAL: 50% korting op de electric layers! Bij een HONE installatie boven de 10 m2 De verwachte levensduur van de collectoren is maar liefst 50 jaar. De gemiddelde terugverdientijd bedraagt 7 á 10 jaar, dus u profiteert van minimaal 40 jaar vrije energie! Daarbij komt ook nog eens dat u duurzaam bezig. PURE WINST DUS! Waarom boven de 10 vierkante meter? Bij deze afmeting of groter komt u in aanmerking voor subsidie. En het wordt nog mooier. Omdat er een electric layer zit onder de HONE-collector heeft u recht op een DUBBELE subsidie! Dit scheelt u dus ook nog eens extra kosten.

H. de Boer Muiderberg BV (HdB) is werkzaam als aannemingsbedrijf in de grond-, wegen waterbouwsector. Wij zijn VCA** en CO2 gecertificeerd.

H. de Boer Muiderberg B.V. De Boomgaard 12 1243 HV ’s Graveland Telefoon: 035 - 694 67 13

Hoofdactiviteiten zijn: n Aanneming GWW-werken n Verhuur GWW-materieel n Verhuur personeel/machinist/chauffeur n Transportwerkzaamheden n Grond-, straat- en sloopwerken n Rioleringen en drainages n Beschoeiingen en verhuur pontons

LET OP!: in de hoofdlijnen van de klimaatafspraken staat dat er vanaf 2025 geen subsidies meer worden verstrekt aan duurzame projecten. Zo stopt bijv. de SDE+ subsidie. Dit is dus een mooie kans om met relatief lage kosten een geweldig systeem te plaatsen. Het systeem met het hoogste rendement per vierkante meter! Neem contact op met HONE Benlux B.V. en vraag ons systeem aan. Gebruik kortingscode: HONEWORLDGROEN en profiteer van de actie!

HONE Benlux B.V. Keyserswey 52, 2201 CX Noordwijk, tel 085 3032762 13993

13906

80 B+U 1 2019

Advies en begeleiding van de aanleg van ondergrondse kabel- en leidingnetwerken Toezicht directievoering en projectleiding van diverse infrawerken Complete engineering van kabel- of leiding netwerken Specialist in engineering van sleuﬂoze kruisingen Leemansstraat 19, 4251 LD Werkendam | T: 0183-216020 | www.atron-engineering.nl 13807

LANDELIJKE DEKKIN

Film • Fotografie • 3D Mapping • Survey

De nieuwe mogelijkheden met

DRONE DATA • Het nieuwe landmeten 2.0 • Gedetailleerde vastlegging van 0-situaties op X, Y, Z-waarde • Hoge resolutie fotografische weergave van locaties • 3D Terrein modellen generen • Data geschikt voor o.a. Autodesk

www.dronevlucht.eu info@dronevlucht.eu Tel. 06 27 025 023 13811a

DRONEVLUCHT-adv-185x130mm.indd 1

08-01-19 09:38

Veerkracht door betrokkenheid Betrokken door verantwoordelijkheid Dijkshoorn Infra BV is expert in het aannemen en uitvoeren van werk in grond-, wegen waterbouw voor recreatieschappen, waterschappen en gemeenten in de regio West-Nederland. Wij geloven dat duurzame oplossingen zijn gelegen in gedegen vooronderzoek en een efficiënte uitvoer.

Rottebandreef 29 2661 GS Bergschenhoek T +31 (0)10 313 47 87 E info@dijkshoorninfra.nl W www.dijkshoorninfra.nl 13819

AMOS MILIEUTECHNIEK BV B+U 1 2019 81

Amos Milieutechniek verzorgt vrijgavemetingen, asbest- en bodemonderzoeken van A tot Z Het adviesbureau beschikt over verschillende onderzoeksafdelingen en laboratoria voor compleet milieu-hygiënisch onderzoek. Indien nodig kan het complete traject worden ondergebracht bij Amos Milieutechniek. Hetzelfde geldt voor asbestinventarisatie, -analyse en projectmanagement.

ASBESTTRAJECTEN

sbest is nog steeds een van de gevaarlijkste grondstoffen om mee te werken. Onaangeroerd is er niet zoveel gevaar maar op het moment dat er in het materiaal wordt geboord of als het wordt gebroken komen de schadelijke vezels vrij. Het verwijderen van asbest is aan zeer strenge weten regelgeving gebonden. De afdeling Asbestinventarisatie bestaat uit deskundigen die eerst een

typen bodemonderzoek kunnen door Amos Milieutechniek worden uitgevoerd waarna de gevraagde onderzoeksresultaten kunnen worden afgegeven. De bodemonderzoeken moeten worden uitgevoerd door een Kwalibo-erkende en door het ministerie van Infrastructuur en Milieu aangewezen onderzoeksbureaus. Amos Milieutechniek is een van de partijen die deze onderzoeken mag uitvoeren. Ook het hergebruik van grond- en bouwstoffen is aan strenge regels gebonden. Het komt nog steeds voor dat bij bouwprojecten wordt gewerkt met vervuilde grondproducten. Grond die is voorzien van een kwaliteitsverklaring afgegeven door Amos Milieutechniek voldoet aan het Besluit bodemkwaliteit, ook wel bekend onder de titel ‘AP-04 verklaring’.

ANDERE SPECIALISATIES EN DIENSTEN

inventarisatie uitvoeren waarna in het geaccrediteerde laboratorium van Amos Milieutechniek een asbestanalyse wordt uitgevoerd op de genomen materiaalmonsters. Als blijkt dat er inderdaad asbest aanwezig is, kan de afdeling projectenmanagement de totale sanering begeleiden. Amos Milieutechniek beschikt ook over mobiele laboratoria zodat op locatie bepaalde onderzoekwerkzaamheden en geaccrediteerde vrijgaves kunnen worden uitgevoerd. Amos Milieutechniek beschikt over alle benodigde certificaten om het hele traject te kunnen uitvoeren en begeleiden. Zie hiervoor de vermeldingen op de website: www.amos.nl

DE BOUW FLOREERT

In veel gemeenten is wel een (woning)bouwproject zichtbaar. Bijna elke locatie waar woningbouw mogelijk is, wordt benut. Voordat een project wordt gestart, moet er een bodemonderzoek worden uitgevoerd. Vaak wordt door de ontwikkelaars een ‘schonegrondverklaring’, een nulmeting of een eindsituatieonderzoek gevraagd. Al deze

AMOS MILIEUTECHNIEK BV

Uraniumweg 27e 3542 AK Utrecht

Chroom VI is een product dat veelvuldig is gebruikt in verf- en coatingproducten. De afgelopen jaren is meer bekend geworden over de gezondheidsrisico’s voor mensen die met dit product werken. Amos Milieutechniek heeft een methode om aan te kunnen tonen welke schadelijke stoffen in een product aanwezig zijn. Om alle opgedane kennis op de juiste manier over te dragen op de volgende generatie werknemers is Amos Milieutechniek een volwaardig leerbedrijf SBB voor de sectoren Procestechniek, Operationele techniek, Media en Laboratoriumtechniek.

ONZE PROJECTEN: Partijkeuring grond stadsomgeving Terwijde, in opdracht van de gemeente Utrecht. Asbestinventarisatie 278 naoorlogse woningen, Jeruzalembuurt in opdracht van de Wooncorporatie in Amersfoort. Projectmanagement asbestinventarisatie Kasteel Haarzuilens in opdracht van het architectenbureau.

T. 030 - 241 24 25

E. info@amos.nl I. www.amos.nl

82 B+U 1 2019 SAUTER NEDERLAND

Innovatie en energiebesparing Gebouwautomatisering is niet meer weg te denken uit ons bestaan. Verlichting, klimaatbeheersing, zonwering; alles wordt automatisch geregeld in beheersystemen met steeds verdergaande technologie. Met als doel verbetering van het comfort en reductie van de energiekosten en CO2-uitstoot van gebouwen. Binnen deze markt manifesteert SAUTER Nederland zich als trendsetter met modulaire automatiseringsoplossingen en veldcomponenten voor grote en kleine projecten. Met sterke drang naar innovatie en energiebesparing.

oor mee te groeien met de technologische ontwikkelingen en de kennis op hoog niveau te houden, blijven wij expert op het gebied van gebouwautomatisering en gebouwmanagement. Als technisch specialist brengen wij onze expertise in om samen tot een maximaal resultaat te komen, in de breedste zin van het woord. SAUTER Nederland heeft de expertise om als systeemintegrator een belangrijke bijdrage te leveren aan ontwerp, realisatie en exploitatie. Enerzijds vanuit de kennis van gebouwautomatisering en gebouwbeheer. Anderzijds als ervaren gesprekspartner om de verschillen-

SAUTER NEDERLAND

Gyroscoopweg 144-A Postbus 20613, 1001 NP Amsterdam

de deelsystemen met maximale output te integreren tot één homogeen systeem en in optimale conditie te houden gedurende de gehele levenscyclus. De bijdrage die wij leveren, ontleent haar waarde aan onze gemotiveerde, goed opgeleide en ervaren medewerkers. Het zijn de medewerkers van ons bedrijf die kennisdrager zijn van en ervaring hebben met integrale ontwerpen. Ons internationaal georiënteerde bedrijf biedt de faciliteiten om die kennis op mondiaal niveau te delen.

T +31 (0)20 - 587 6700

E. info@sauter.nl I. www.sauter.nl

advertentie

Gebouwmanagementsysteem: SAUTER Vision Center

SAUTER Vision Center bewaart altijd het overzicht. Optimale gebruiksvriendelijkheid. Gebruikersvriendelijke, moderne bediening voor PC’s en mobiele apparatuur.

Energiemanagement geïntegreerd. Geïntegreerd energiemanagement toont real-time verbruiksgegevens.

Flexibele ruimteautomatisering. Ondersteuning van open protocollen stelt uw investering veilig.

Efficiënte werking. Onderhoud – en servicemodules waarborgen een continue efficiënte werking. Systems

Voor meer informatie bezoek onze website: www.sauter.nl

Components Services Facility Management

14010

GEBROEDERS BROER B+U 1 2019 83

Asfalt en terreinverharding onder een dak Rinus en Cor ten Brink hebben de handen ineen geslagen en samen Aannemers en wegenbouwbedrijf Gebroeders Broer opgericht. De broers hebben de kennis van straten maken en asfalteren samengebracht tot een nieuw, jong en fris bedrijf. Sinds januari 2018 is het bedrijf gevestigd op een mooie, ruime locatie in Zwammerdam.

ebroeders Broer staat voor kwaliteit en vakmanschap. Omdat er meerdere disciplines zijn samengevoegd in een bedrijf is het niet nodig meerdere bedrijven te benaderen om de werkzaamheden uit te voeren. Opdrachten worden uitgevoerd voor particulieren en bedrijven in de eigen regio.

ACTIVITEITEN

Op zoek naar een bedrijf dat zowel ambachtelijk straatwerk als ook asfalt kan aanleggen? Dan bent u bij Gebroeders Broer aan het juiste adres. Het bedrijf is gespecialiseerd in de aanleg van kleinere asfalteerprojecten, zoals het asfalteren van kleine dammen, opritten en terreinen. Kleinere opdrachten vragen een andere expertise dan grotere projecten waarbij het werk veelal machinaal wordt uitgevoerd.

Naast het asfaltwerk is Gebroeders Broer een allround grond- en aannemersbedrijf. Zij zijn inzetbaar voor het bouwrijp maken van bouwlocaties, maar kunnen ook worden benaderd voor oeverwerkzaamheden. Het plaatsen van metalen damwanden tot 10 meter is geen enkel probleem. Het aanbrengen van een betonnen keerwand vraagt de nodige vakkennis. Gebroeders Broer heeft die kennis en beschikt over het juiste materieel om dergelijke werkzaamheden naar wens van de klant uit te voeren. In de meeste gevallen zal worden gewerkt met een houten beschoeiing. Het heeft een natuurlijke en warme uitstraling waarvoor diverse houtsoorten kunnen worden gebruikt.

ONZE PROJECTEN:

HERSTELWERKZAAMHEDEN

Onderhoud aan wegen kan op verschillende manieren worden aangepakt. Er kan worden gekozen voor het aanbrengen van een slijtlaag op een betonnen of asfalt ondergrond. Scheuren en gaatjes worden eerst gerepareerd waarna de slijtlaag kan worden aangebracht. Ook een bestaand terrein of een erf kan aan uw wensen worden aangepast. Bij een locatie in het buitengebied kan ook de tuin of het omliggende gebied bij de herinrichting worden meegenomen.

GEBROEDERS BROER

GRONDWERK EN BESCHOEIINGEN

Vinkebuurt 126 2471 XD Zwammerdam

In Schalkwijk is een beschoeiing op ongeveer 80 cm boven het waterniveau aangebracht. Aan beide zijden is een aansluiting op de bestaande beschoeiing aangebracht. Voor een project in Hilversum is over de oude asfaltlaag een nieuwe laag aangebracht en zijn verschillende aansluitingen gerealiseerd. In de Eemshaven is circa 60 m keerwand aangebracht en 450 m riool met verschillende diameters aangelegd. Daarnaast zijn er 25 putten geplaatst.

T 0172 - 201 784

E. info@gebroedersbroer.nl I. www.gebroedersbroer.nl

84 B+U 1 2019

GEOTECHNIEK

Sonderingen Boringen Bomdetectie Injectie Geomonitoring Landmeten

Geosonda B.V. Curieweg 19 2408 BZ Alphen aan den Rijn T. +31 (0)172 44 98 22 info@geosonda.nl

www.geosonda.nl Member of ABO-Group

Grondverzet

Machineverhuur

• Saneringen onder BRL 7000 • Uitgraven van bouwkuipen • Cultuurtechniek • Grondtransport • Sloopwerkzaamheden

• Long reach graafkranen • (Rups)dumpers • Wielladers • Traktoren • Recycling Machines

W. Kool Grondverzet B.V. Bovendijk 16 • Wilnis

0297-250215 info@wkool.nl

13997

G R O U P B. V.

13960

BVG Boren & Zagen B.V.

BVG Betontechniek B.V.

Dokweg 6

1976 CA IJMUIDEN

T: +31(0)255-72 58 25

T: +31(0)255-72 58 00

E: info@bvgborenzagen.nl

E: info@bvgbetontechniek.nl

De BVG Group BV bestaat uit de volgende onderdelen:

• Boren

• Handmatig repareren

• Zagen

• Injecteren

• Slooptechniek

• Betonspuiten

• Lijmverankeringen

(natte en droge methode) • Betoncoatings en vloerafwerkingen • Aanbrengen van dilataties en voegovergangen

• Saneren, opruwen of reinigen door middel van ultra hogedruk water • Verwijderen van beton (schades) en afwerklagen door middel van ultra hogedruk water • Snijwerk door middel van ultra hogedruk water 13979

STRENG INFRA B+U 1 2019 85

Denkt altijd in oplossingen Streng Infra is een volwaardig GWW-bedrijf gespecialiseerd in grondwerk, tuinaanleg, sloopwerk, machineverhuur en de civiele techniek.

inds 2000 is Ron Streng samen met zijn vrouw Petrine eigenaar van Streng Infra. In 2010 is hij samen met zijn gezin bij het bedrijf gaan wonen. Dat was een mooi moment om de bedrijfsnaam te veranderen in Streng Infra.

BEZIGHEDEN

Streng Infra is een kleinere aannemer maar beschikt wel over de capaciteiten om een project turn-key op te leveren. Plaatsing van een betonnen prefab kelder inclusief alle bijkomende grondwerkzaamheden behoort tot de mogelijkheden. Ook worden veel opdrachten uitgevoerd voor diverse aannemers in de utiliteits en nieuwbouw. Een sterk punt van het bedrijf is dat er altijd in mogelijkheden wordt gedacht.

Voor Trinamiek, een koepelorganisatie van 24 basisscholen, wordt om het jaar het zandbakzand gecontroleerd en ververst. Op dit moment is Streng Infra verantwoordelijk voor al het voorkomende onderhoud rondom het schoolplein, de speeltoestellen, het rioolwerk en eventuele reparaties aan het hekwerk.

TOTAALAANBOD

Uw terrein herinrichten met alle expertise onder één dak? Dat kan via Streng Infra. Tuinaanleg, groenaanleg, straatwerk en het grondwerk wordt als één project opgepakt. Gemiddeld wordt een project door vijf tot tien vakmensen uitgevoerd. Streng Infra heeft de beschikking over diverse soorten materieel voor eigen gebruik. Het materieel wordt in eigen beheer onderhouden en is ook beschikbaar voor de verhuur. In de loods staan onze machines. Op het buitenterrein is bouwmateriaal opgeslagen

DUURZAAMHEID

Milieu is zeker een aandachtspunt in de bedrijfsvoering van Streng Infra. Op de gebouwen zijn zonnepanelen aangebracht. De stroomopwekking zorgt ervoor dat het bedrijf voor een groot deel zelfvoorzienend is. In de toekomst wordt gekeken of het mogelijk is een deel van het materieel te vervangen voor elektrische kranen e.d.

ONZE PROJECTEN: De gemeenten Krimpenerwaard en Lopik behoren al jaren tot de vaste opdrachtgevers. Voor Rekoert Bestratingen in Polsbroek de Noordzijdseweg opengebroken en puinverharding aangebracht. In IJsselstein de sloop van een woning verzorgd met tuinaanleg, aanleg nooddam en de woning afgedopt van het gas.

STRENG INFRA

Tiendweg 12a 3411 NB Lopik

T.0348 - 554 610

E. info@strenginfra.nl I. www.strenginfra.nl

86 B+U 1 2019

Technische Infrastructuur voor: Aanleg en montage Laag en Middenspanningstechniek Aanleg, montage en beheer Openbare Verlichtingsinstallaties Aanleg en montage ondergrondse Rail kabels en leidingen

14000

www.unsal.nl

Bijdorp West 63-65 2992 LC Barendrecht T: 0180 - 55 76 75

Gespecialiseerd in het aanbrengen van

gestuurde boringen en boogzinkers.

De Liesbosch 33 3439 LB Nieuwegein 030 - 606 33 62 info@verbreebv.nl www.verbreebv.nl 13953

Voor droge kleding en schoenen

KOLTEC Drytech

deelnemer bouwen infracampus

drytech.nl • Wim Troost • w.troost@drytech.nl • 06 26 02 23 32

14007

DUCO VENTILATION & SUN CONTROL B+U 1 2019 87

Ontdek Duco’s totaaloplossingen op BouwBeurs 2019 Van 4 februari tot en met 8 februari 2019 is het weer zover. Dan vindt in Utrecht de 2019-editie van BouwBeurs plaats. De tweejaarlijkse vakbeurs is dé ontmoetingsplaats voor bouwend Nederland. Via toegewijde exposanten informeert BouwBeurs over de nieuwste trends en ontwikkelingen op het vlak van energiezuinig bouwen en renoveren. Met de slagzin “Met Duco zie je door de bomen het bos in élk project” trekt de ventilatiespecialist naar de Jaarbeurs.

e kwaliteit van de lucht binnen laat nog vaak te wensen over. “De vervuiling van de lucht binnen kan gemiddeld tweemaal zo hoog oplopen als buiten”, vertelt Richard Geraerts, verkoopleider bij Duco. “We brengen gemiddeld 90% van onze tijd binnenshuis door. Om goed te kunnen functioneren, hebben we dan ook nood aan verse en gezonde buitenlucht. Isoleren is belangrijk, maar ventileren is noodzakelijk om een gezond binnenklimaat te garanderen.”

BENG

“Wij zetten sterk in op productontwikkeling”, gaat Geraerts verder. “De normen voor energiezuinig bouwen worden met de dag strenger en als reactie hierop zien we tal van nieuwe concepten opduiken. NOM; NZEB en BENG, alle plaatsen ze de bouwkolom voor een grote uitdaging. Bouwontwikkelaars moeten op een andere manier gaan ontwerpen, bouwen en opleveren. Ook binnen de ventilatie- en zonweringwereld moeten er heel wat inspanningen geleverd worden om tot juiste oplossingen te komen die een optimaal binnenklimaat creëren.

KANT-EN-KLARE TOTAALOPLOSSINGEN

Voor elke situatie heeft Duco de oplossing in huis: ventilatie via het raam of de gevel, geluiddempend of met zonwering. De architecturale zonwering geeft een gebouw niet enkel een esthetische meerwaarde, maar zorgt er ook voor dat de koellast daalt met 63%. Duco ontwikkelt en produceert van A tot Z: van pril concept over afgewerkt product tot en met de commercialisering en dienst na verkoop. Onze adviseurs zullen tijdens BouwBeurs advies geven over onze kant-en-klare oplossingen voor een gezonde woning op maat van de huidige én toekomstige energienormen.

SLIMME VENTILATIE EN DOEKZONWERING

“Binnen elk concept worden ook onze meest recente ontwikkelingen op het vlak van ventilatie en doekzonwering aan het publiek voorgesteld worden. Met de introductie van de laatste nieuwe ventilatieroosters wil Duco inspelen op de minimale impact van ventilatie op het energieverbruik.”

DUCO VENTILATION & SUN CONTROL

Handelsstraat 19 8630 Veurne België

Ook doekzonwering draagt bij om de goede kwaliteit van het binnenklimaat in stand te houden en het effect op de energiehuishouding beperkt te houden. “In goed geïsoleerde, luchtdichte woningen kan de binnentemperatuur tijdens de zomermaanden overmatig stijgen. Zonwering beschermt u tegen deze oververhitting en zorgt voor een temperatuurdaling van gemiddeld 12% binnenshuis.” “Allereerst is er de DucoScreen Front 150 die een oplossing vormt voor oververhitting in bijna-energieneutrale woningen. Voortaan kunnen hierbij breedtes en/of hoogtes tot zes meter in FIX uitvoering bediend worden. Verder is er het zonweringsdoek DucoScreen Front 150 CAP, gemonteerd op een uitvalarm, dat zorgt voor een aangenaam gevoel binnenshuis mét behoud van zicht naar buiten.”

ALL-ELECTRIC, C’EST CHIC!

Gezonde en energie-efficiënte woningen zijn al langer geen utopie meer. Ook sommige evidenties worden in vraag gesteld. Een woning aan het gasnet koppelen was vroeger geen optie, maar een verplichting. Daar kwam dit jaar verandering in. Gebouwen moeten immers maximaal zelfvoorzienend worden. “Een warmtepomp is een mooi voorbeeld om hieraan tegemoet te komen. Het afgelopen jaar startte Duco de commerciële uitrol van de ventilatiewarmtepomp DucoBox Eco. De afgevoerde ventilatielucht van deze ventilatiewarmtepomp wordt gebruikt als duurzame warmtebron voor verwarming en warm tapwater. In combinatie met het all-electric pakket is de DucoBox Eco een complete oplossing die de installateur 100% ontzorgt”, aldus Geraerts. “Bij Duco geloven we sterk dat we dankzij onze totaaloplossingen een helpende hand kunnen aanreiken om door de bomen het bos te zien. Eén merk, maar een scala aan oplossingen voor élk project!”, besluit Geraerts. Laat u tijdens BouwBeurs verrassen op de stand van Duco (Hal 8, stand E072).

T +32 - 583 300 33

info@duco.eu www.duco.eu

88 B+U 1 2019

COLOFON Bouw en Uitvoering (B+U) is informatiebron en vakblad, voor beslissers en toeleveranciers van en binnen de bouwsector en hoofden van dienst en medewerkers van rijk, provincie en gemeente, waterschappen, woningbouwverenigingen e.d., waarbij inbegrepen: directies publieke, openbare en gemeentewerken, openbare bedrijven, architectuur en stadsontwikkeling, bouwen woningtoezicht, milieu, nutsbedrijven, DVD, relevante publiek-private samenwerkingen, middelbaar en hoger technisch onderwijs, openbaar vervoersbedrijven, aannemers utiliteit-, nieuwbouw, civiel, GWW en infra.

Gespecialiseerd in verhuur binnen de grond-, weg en waterbouw.

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE:

Hilbert Buhrs, Tilly van Dongen, Jacques Geluk, Nadine Huiskes, Emile Koeman, Helga de Leeuw van Weenen, Esther van Nijen, Annemieke Nijhuis, Daan Otto, Jørgen Postma, Betty Rombout, Erik Steegman, Carin Velt, Gerard Vos.

www.rietveldverhuur.nl

HOOFDREDACTEUR

Rietveld Verhuur B.V. Machine verhuur Elzenweg 13 3421 TT Oudewater

UITGEVER

Gerard Vos, e-mail: g.vos@aprmediagroep.nl

Jaco Otto, e-mail: j.otto@aprmediagroep.nl ABONNEMENTEN

Jaarabonnement* Buitenland Losse nummers** Abonnementen binnen de d oelgroep*

E: rvp@rietveldverhuur.nl John: 06 - 222 363 70 Mark: 06 - 227 425 61

€ 85,00 € 130,00 € 15,00 € 39,00

* Prijzen zijn exclusief BTW. ** Prijzen zijn exclusief BTW en verzendkosten.

13982

VORMGEVING

APR Media Groep BV, e-mail: studio@aprmediagroep.nl

VERBORGEN SCHATTEN

DRUK

Veldhuis Media BV, Raalte UITGAVE

APR Media Groep BV Spacelab 2, 3824 MR Amersfoort Postbus 2696, 3800 GE Amersfoort Telefoon: +31 (0)33 456 70 50 E-mail: info@aprmediagroep.nl Internet: www.aprmediagroep.nl ADVERTENTIE- EN ORDERADMINISTRATIE

E-mail: orders@aprmediagroep.nl ABONNEMENTENADMINISTRATIE

APR Media Abonneeservice Daalakkersweg 2 - 72 5641 JA Eindhoven Telefoon: +31 (0)88 226 66 86 E-mail: abo@aprmediagroep.nl AANSPRAKELIJKHEID VAKTIJDSCHRIFT

Aan de inhoud van dit vaktijdschrift is veel zorg en aandacht besteed. Het is echter mogelijk dat de inhoud van deze uitgave omissies bevat. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. APR Media Groep BV kan niet aansprakelijk worden gehouden voor de directe of indirecte gevolgen van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de in deze uitgave aangeboden informatie. APR Media Groep BV geeft geen enkele garantie, noch aanvaardt enigerlei aansprakelijkheid met betrekking tot de inhoud, data, adviezen, verklaringen, producten of ander materiaal in deze uitgave. Overname van artikelen uit deze uitgave is uitsluitend toegestaan met bronvermelding en na schriftelijke toestemming van de uitgever. Alle regels met betrekking tot de Nederlandse intellectuele eigendomsrechten zijn van toepassing. ©2018 APR Media Groep BV.

ISSN - 0921 - 1667

Duurzaamheid Duurzaamheidininde depraktijk praktijk Het NDA Dak Concept is ontwikkeld om alom onze dakendaken Het Duurzaam NDA Duurzaam Dak Concept is ontwikkeld al onze duurzaam in te zetten. duurzaam in te zetten. Klimaatadaptatie binnenbinnen alle fases bouwen beheerproces, zowelzowel Klimaatadaptatie alle van faseshet van het bouwen beheerproces, binnenbinnen onderhoud, renovatie als ook nieuwbouw. Het Duurzaam Dak Dak onderhoud, renovatie alsbijook bij nieuwbouw. Het Duurzaam Concept staat voor advies,advies, ontwerp, uitvoering en beheer van van Concept staatkennis, voor kennis, ontwerp, uitvoering en beheer multifunctionele gebruiksdaken. De Nederlandse Dakdekkers Associatie multifunctionele gebruiksdaken. De Nederlandse Dakdekkers Associatie met Dakbehoud en DIAC onafhankelijke organisaties die duurzaamheid met Dakbehoud en als DIAC als onafhankelijke organisaties die duurzaamheid op hetop dak lokaallokaal en landelijk opererend, kan faciliteren. hetintegraal, dak integraal, en landelijk opererend, kan faciliteren.

Duurzaam Dak Concept Duurzaam Dak Concept Nevelgaarde 40 40 Nevelgaarde 3436 ZZ Nieuwegein 3436 ZZ Nieuwegein 036 530 90 44 90 03644530 info@nda.nl info@nda.nl WWW.NDA.NL WWW.NDA.NL

Ondersteunend naar beleidsmakers en opdrachtgevers op hetopgebied van van Ondersteunend naar beleidsmakers en opdrachtgevers het gebied kennis-kennisen praktijkexpertise als hetals om duurzame dakontwikkeling gaat. gaat. en praktijkexpertise het om duurzame dakontwikkeling

Energiedaken Energiedaken

Waterdaken Waterdaken

Gebruiksdaken Gebruiksdaken

Groendaken Groendaken

Dakveiligheid Dakveiligheid 13824c

138

DucoBox Eco De SLIMSTE ventilatiewarmtepomp van Europa!

E=m

2= C A +B 2

thermisch vermogen

2,5 kW

ALLELECTRIC oplossing

Slimme, natuurlijke ventilatie gecombineerd met warmteterugwinning via ventilatieretourlucht en frisse buitenlucht voor woningen die het milieu, de gebruiker én de luchtkwaliteit op de voorgrond plaatsen: dat is waar de DucoBox Eco voor staat. Door vraagsturing via een 2-zonesturing in deze unit te integreren, is een maximaal comfort meer dan ooit een haalbare kaart. Ontdek de DucoBox Eco met energielabel A++ in een All-electric opstelling op BouwBeurs 2019.

Bezoek ons in Hal 8, STAND E072 Van 4 t.e.m. 8 februari 2019 14017