Bouw en Uitvoering 2-2017

CIRCUL AIR

VISITEKAARTJE

VERNIEUWBOUW

DELFTSE POORT

COMFORTCITY MOBIELE FABRIEK

PUIN IS GEEN AFVAL

SMART CITY S T R AT EG I E BOUW EN UITVOERING

BEREIKT RUIM 73.100 LEZERS

JAARGANG 49 - 2 2017

HET VAKBLAD VOOR RIJK, PROVINCIE EN GEMEENTE

IN NEDERLAND EN BELGIE

13469a

groen milieutec infra bagger

Samen verrijken we Nederlandse bodem

De vraag naar woningen neemt toe, het aantal beschikbare locaties neemt af. Er wordt gebouwd op inbrij-locaties, kantoorpanden worden herbestemd en oude panden worden gerenoveerd. Daarnaast hebben we allemaal behoefte aan een groene natuurlijke omgeving en streven we een duurzame samenleving na. Deze ontwikkelingen vergen meer kennis en een groot aanpassingsvermogen van bouwers, gemeenten, waterschappen en ontwikkelaars. De Bunnik Groep heeft met haar disciplines een antwoord op deze ontwikkelingen.

+31 (0)348 - 688 447 – info@bunnikgroep.nl – bunnikgroep.nl

verrijkt Nederlandse bodem 13643

Dag van de Bouw 2017 Zaterdag 20 mei wordt de Dag van de Bouw 2017 gehouden. Het is voor de twaalfde keer dat deze dag georganiseerd wordt. De afgelopen jaren konden vele belangstellenden worden rondgeleid en breed kennis nemen van de projecten en werken die gastvrij werden opengesteld voor bezichtiging.

Naast de bouw- en infrabedrijven doen dit jaar ook de gespecialiseerde aannemers en de installateurs mee.

Bouwend Nederland, Aannemersfederatie Nederland Bouw en Infra en UNETOVNI organiseren deze Dag van de Bouw.

­ NETO-VNI is de ondernemersorganisatie U voor de installatiebranche en de elektrotechnische detailhandel. De Aannemersfederatie vertegenwoordigt naast bouwen infrabedrijven ook de gespecialiseerde aannemers. Op diverse locaties in het land, waaromtrent later nog wordt bericht, is op zaterdag 20 mei 2017 het vakmanschap, de kennis en de kunde te zien van allen die ­betrokken zijn bij de bouw.

Op de vernieuwde website www.debouwmaakthet.nl is het elke dag een Dag van de Bouw. Naast wetenswaardigheden en

interessante nieuwtjes over de bouw- en infrasector, tref je hier updates van mensen die zelf in de bouw actief zijn en informatie over de Dag van de Bouw. Leden van Bouwend Nederland, UNETO-VNI en Aannemersfederatie kunnen tevens projecten en locaties op die webpagina aanmelden en meedoen aan de Dag van de Bouw 2017.

Ondernemers in de installatiebranche zijn verantwoordelijk voor De Techniek Achter Nederland. Op de gelijknamige website vind je de technische hoogstandjes die de leden van UNETO-VNI dagelijks realiseren.

Circulair visitekaartje Met de marketingslogan ‘Wat is jouw verhaal?’ gaat de ABN AMRO bank straks in gesprek met haar klanten.

De bank zet in navolging van Triodos en a.s.r. vol in op duurzaamheid.

Een circulair paviljoen op de Zuidas is onderdeel van het nieuwe visitekaartje.

4

comfortcity Twee maatschappelijke vraagstukken teruggebracht tot één oplossing.

De vraagstukken? Grootschalige leegstand en moeizame huisvesting van asielzoekers en statushouders.

De oplossing: transformatie van leegstand naar geschikte woonruimtes voor deze doelgroep.

Maar hoe maak je dat rendabel, efficiënt en toch comfortabel? In Delft denkt men niet in problemen.

10

column Welkom aan de vakman of -vrouw!

‘vernieuwbouw’ delftse poort Met Internet of Things voor de deur wil Delftse Poort niet langer alleen letterlijk, maar ook figuurlijk de cloud in. Na een grondige renovatie moet ‘her’-automatisering van de de verschillende systemen ervoor zorgen dat het immense pand naast Rotterdam Centraal weer een hypermoderne, m ­ ulti-tennant, werkplek wordt.

39

20

DAKBEDEKKING DAK V EILIGHEID DAKDUURZ A AMHEID info@elroduurzamedaken.nl

www.elroduurzamedaken.nl

Uw groen is onze zorg www.heijmanssportengroen.nl

www.duravermeer.nl

B+U 2 2017 3

Van uitgestoken naar werkende hand Bouwpuin is in omvang de grootste vervuiler ter wereld en tegelijkertijd een natuurlijke bron om bouwmateriaal te maken.

In Nederland hergebruiken we puin grotendeels. Maar in ontwikkelingslanden is het afgeschreven. Juist daar wil Gerard Steijn verandering in brengen: van puin naar legoachtige bouwblokken voor de bouw van huizen. Gebouwd door de toekomstige bewoners.

28

Smart city strategie Een groot aantal Nederlandse steden, bedrijven en wetenschappers hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de Nationale Smart City Strategie.

Deze werd onlangs aangeboden aan premier Mark Rutte, die om een gedragen Smart City visie had gevraagd. De G5 steden (Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Rotterdam en Eindhoven) en de G32 zien voor henzelf een leidende rol en vragen de steun van het Rijk.

34

En verder

Nieuwbouw en renovatie Naturalis Vorige maand is officieel gestart met de realisatie van het nieuwe Naturalis Biodiversity Center. Het nieuwe gebouw huisvest straks het museum, alle laboratoria- en onderzoeksfaciliteiten, de kantoorruimte en de volledige natuurhistorische ­collectie van 42 miljoen objecten onder één dak.

FOTOPAGINA............................. 1

42

Colofon............................... 72

gebouwautomatisering..... 41 bouwbeurs 2017.................. 45 Varia..................................... 46 Bedrijfsinfo........................ 51

Uw logo ook op deze positie?

Ruimte voor uw bedrijf Uniek in gevelisolatie www.caparol.nl

Less energy, more comfort www.ubiflex.nl

info@aprmediagroep.nl

4 B+U 2 2017

B+U 2 2017 5

Circulair

visitekaartje

6 B+U 2 2017

Met de marketingslogan ‘Wat is jouw verhaal?’ gaat de ABN AMRO bank straks in gesprek met haar klanten.

De bank zet in navolging van Triodos en a.s.r. vol in op duurzaamheid. Een circulair paviljoen op de Zuidas is onderdeel van het nieuwe visitekaartje.

TEKST gerard vos BEELD wax

B+U 2 2017 7

N

aast het hoofdkantoor aan de Zuidas bouwt ABN AMRO een circulair paviljoen. Dit zal als ‘vergadermachine’ fungeren voor de bank die vergaderruimte nu vaak extern in moet huren.

Daarnaast wordt het paviljoen een ontmoetingsplaats voor klanten, collega’s en buurtbewoners. Er komt een restaurant en er zullen met enige regelmaat door Pakhuis De Zwijger gefaciliteerde - lezingen worden gegeven. In september opent het paviljoen haar deuren.

Het paviljoen in Amsterdam Zuid is, naar eigen zeggen, het eerste praktijkvoorbeeld van duurzaam en circulair ontwerpen. De Architekten Cie. was hierin niet een direct voor de hand liggend bureau, maar wel een die reeds jarenlang op de Zuidas actief is en samenwerkt met de bank.

Duurzaam maar hoe?

De invulling hoe duurzaamheid een plek in moest nemen in het paviljoen bleek een lastige voor de bank.

In juni 2015 werd met het project gestart. Intern waren er vragen over de invulling en het proces stokte, totdat de architect met het begrip circulariteit op de proppen kwam. Er werd vervolgens met een nieuwe - circulaire - bril naar het project gekeken. De bouw was toen al begonnen. De kuip voor de betonnen bak was al gegraven, maar zou gaan dienen als fietsenkelder. De positie van de palen lag al vast.

8 B+U 2 2017

Projectteam

Aannemer: BAM Installatie- en

constructief ontwerp:

BAM Bouw en Techniek Bouwfysica: DGMR Circulariteit: TU Delft Materialenoogst: New Horizon Ontwerp: de Architekten Cie. Projectmanagement: Traject spijkerbroeken als isolatie Interieurontwerp: Doepelstrijkers Lichtontwerp: Beersnielsen Tuinontwerp: Donkergroen

Tegengeluid De excursie naar het circulaire paviljoen van ABN AMRO gebeurde op initiatief van Booosting. Een platform voor koplopers in bouwinnovatie. Traditiegetrouw werd er een tegenlezing gehouden. Dit keer kwam het vuurwerk niet vanuit de tegenlezing, maar vanuit de zaal.

Projectleider Jeroen Schinkel van Traject stelde dat de Well Building Standard* - waarin het aspect gezondheid een grote rol speelt - niet direct is meegenomen in het programma voor het circulaire paviljoen. Dit leidde tot een verontwaardigde reactie van Atto Harsta van Aldus.

Harsta: “Hier zakt mijn broek van af. Sinds Vitrivius houden we ons al bezig met gezondheid of zouden dat moeten doen. Het zal toch niet zo zijn dat er een stom Amerikaans label nodig is om ons na te laten denken over gezondheid?!? Gezondheid is primair de opdracht waar we met zijn allen voor staan. Ik word er verdrietig van om dit te horen en dat wil ik dan ook niet meer horen!�

Meer info: www.booosting.nl *Well Building Standard is een Amerikaans label vergelijkbaar met LEED, waarbij well being het uitgangspunt vormt.

B+U 2 2017 9

Hans Hammink senior projectarchitect van de Architekten Cie.: ‘Zelf hadden we nooit van de term circulair gehoord. Maar in de gesprekken met TU Delft waren we al snel overtuigd dat we deze richting in moesten slaan.

Een van onze eerste adviezen was om de betonnen bak te vergroten. En om er zo in plaats van een fietskelder vergaderruimten van te kunnen maken. De bank hoeft vergaderruimte niet meer extern in te kopen en is in een klap 1.800 vierkante meter vergaderruimte rijker.’

Circulair bouwen Vanaf het begin van het circulaire ontwerpproces heeft de Architekten Cie. rekening gehouden met zoveel mogelijk circulaire uitgangspunten: - zo weinig mogelijk inbreuk op de grondstofgebruik; - afvalvrij ontwerpen en bouwen; - recyclebaarheid gebruikte materialen; - flexibiliteit en herbruikbaarheid inrichting; - verschillende levenscycli van de verschillende onderdelen; - materiaalleveranciers zijn co-maker.

Puzzelen

‘Je moet met circulariteit voortdurend denken aan de volgende levensfase van het gebouw en de verandering in functionaliteit’, ontdekte Hammink. ‘Je moet het flexibel opzetten zodat het functionele veranderingen aan kan. Zonder dat je de helft moet slopen.’

Het paviljoen op de begane grond telt 1.200 m2 . Dit gaat een restaurant herbergen en heeft een daktuin. De wanden boven de kelderbak zijn uitgevoerd in massief hout.

Het larikshout is lokaal behandeld. Door vaste maten te gebruiken en flink te puzzelen kan straks de constructie eenvoudig worden gedemonteerd. Hammink: ‘Je moet het goed in elkaar zetten, maar vooral ook eenvoudig kunnen demonteren. Kit of pur vergeet het maar.’ Alles is dan ook gemonteerd zónder ook maar een druppel kit, pur of lijm. Door de slimme maatvoering is restafval tot een minimum teruggevoerd.

Hergebruikt materiaal

Via het bedrijf New Horizon worden in het gebouw diverse sloopmaterialen hergebruikt. Zo worden in de kelder puien gemaakt van oude kozijnen uit sloopwerken. Verder worden oude stoeptegels toegepast in het vloerpakket voor extra massa voor contactgeluidisolatie. Hergebruikte materialen zijn verder trapleuningen, kabelgoten en brandslanghaspels. Een mooie feature is dat van oude spijkerbroeken isolatiepanelen zijn gemaakt voor de akoestische absorptie.

Hammink: ‘Circulair bouwen is een ding, maar de echte innovaties zitten hem in de installaties. In het paviljoen komt onder andere gelijkstroom. Apparaten als computers, led-verlichtingen en keukenapparatuur werken hierop. Duurzame energie zoals die van de zonnepanelen op het paviljoen werken ook op gelijkstroom. Hiermee hoef je stroom niet meer om te zetten en heb je geen energieverlies.’

Materialenoogst

Een circulair gebouw is bij oplevering niet klaar, schetst Hammink: ‘We hebben met de opdrachtgever meegedacht over het beheer en onderhoud. Dat is een totaal ander proces dan gebruikelijk. Het is een ander soort denken.’

Bim speelde hierin een rol. Het is niet alleen bij de totstandkoming gebruikt, maar wordt ook ingezet voor de toekomstige materialenoogst. Hammink: ‘Als het gebouw ooit uit elkaar wordt gehaald en er kolommen of balken worden verkocht dan fungeert Bim ook als materialenpaspoort.’

ABN AMRO en duurzaamheid Jaren geleden zette ABN Amro al in op circulariteit en duurzaamheid. Door gesprekken aan te gaan met duurzaamheidsgoeroes als Thomas Rau en Ruud Koornstra is een van de speerpunten de verduurzaming van het commercieel vastgoed geworden. Het hoofdkantoor van ABN op de Zuidas is uitgeroepen tot het duurzaamste bestaande gebouw ter wereld en heeft een BREEAM Excellent certificaat gekregen.

10 B+U 2 2017

B+U 2 2017 11

ComfortCity Transformatie van lege hallen naar geschikte woon­oplossing ­voor asielzoekers

12 B+U 2 2017

Twee maatschappelijke vraagstukken teruggebracht tot één oplossing. De vraagstukken? Grootschalige leegstand en moeizame huisvesting van asielzoekers en statushouders.

De oplossing: transformatie van leegstand naar geschikte woonruimtes voor deze doelgroep. Maar hoe maak je dat rendabel, efficiënt en toch comfortabel? In Delft denkt men niet in problemen.

TEKST daan groeneveld beeld TheNewMakers

A

an de rand van wat in de volksmond de ‘TUwijk’ wordt genoemd, werken TheNewMakers aan een betere bouwwereld. Een mooie paradox: Een oude hal, een oude freesmachine, maar met behulp van de computer werken jonge geesten hard aan de ontwikkeling van nieuwe bouwprocessen. Met een vleugje wereldverbetering. Voor founder Pieter Stoutjesdijk begon het namelijk allemaal met het ontwerp van een noodopvang voor slachtoffers van een aardbeving in Haïti.

Stoutjesdijk ontwierp een woonvoorziening in lokale Haïtiaanse stijl, bedoeld voor snelle en flexibele opvang van mensen die hun huis kwijt waren geraakt. Het was zijn afstudeerproject aan de TU Delft, maar de droom

in het azc in budel vindt een pilot plaats met de comfortcabin

was om het ontwerp te realiseren en op de markt te brengen. Reden genoeg om een tweedehands freesmachine aan te schaffen en aan de slag te gaan.

De machine mag dan misschien een beetje verouderd zijn, de wijze waarop deze wordt gebruikt is dat niet.

TheNewMakers hebben een productieproces ontwikkeld waarbij ontwerp, engineering en productie via de computer gestuurd wordt. Daarbij wordt gebruik gemaakt van het zogenaamde CNC-frezen, dat staat voor computer numerical control. “Platen van maximaal 5,2 bij 1,2 meter kunnen door de machine worden uitgesneden in elke mogelijke vorm die we op de computer ontwerpen.

Uit de verschillende onderdelen die we zo produceren, kunnen we huisjes bouwen.” Het bouwmateriaal vari-

B+U 2 2017 13

Huisvesting van statushouders

eert daarbij van EcoBoard tot Volkern. Programmeren en ontwerpen gaan hand in hand. Het stelt TheNewMakers in staat om gebouwtjes te bedenken waarbij de wanddelen zonder gebruik van schroeven of lijm in elkaar kunnen worden geschoven; oerdegelijke klikpuzzels.

“Vergeleken met 3d-printen gaat het frezen extreem snel en nauwkeurig.”

Noodwoning voor Haïti

Stoutjesdijk slaagde er in om een prototype in elkaar te zetten van de Haïtiaanse noodwoning. Maar de Haïtiaanse markt bleek niet eenvoudig te betreden en hij vond het onverantwoord om er een winstmarge over te vragen. Winstmarge die hij als start-up nodig heeft om

Tijdens de piek in de vluchtelingeninstroom, begin 2016, moesten alle zeilen worden bijgezet om iedereen op menswaardige wijze onderdak te kunnen verlenen. De grootschalige leegstand van vastgoed in Nederland bleek een blessing in disguise. Leegstaande kerken, kazernes, scholen, sporthallen werden, al dan niet tijdelijk, overspoeld met mensen uit voornamelijk het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Niet alle noodopvang was even comfortabel, dus een snelle doorstroom naar betere locaties was gewenst. Nederland is de afgelopen jaren echter achterop geraakt met het toewijzen van woningen aan statushouders (asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen).

Veel statushouders blijven noodgedwongen wachten in een azc, totdat er iets beschikbaar komt. Dat zorgt er weer voor dat de opvang van nieuwe vluchtelingen stroperig wordt. Het Rijk heeft het probleem inmiddels gesignaleerd en enkele maatregelen genomen om de doorstroom van asielzoekers en statushouders te verbeteren. Iedere gemeente in Nederland heeft een hoeveelheid statushouders toegewezen gekregen, met daarbij een termijn waarbinnen de huisvesting voor deze mensen geregeld moet zijn. Met de oprichting van het platform Opnieuw Thuis is er nu ook een organisatie in het leven geroepen die de huisvesting van vergunninghouders monitort. Zij verzamelen praktijkoplossingen en adviseren gemeenten. Op de website opnieuwthuis. nl is een overzichtskaart van Nederland te vinden, waarop per gemeente gezien kan worden of men op schema loopt.

“Gemeenten hebben in het eerste half jaar van 2017 een taakstelling om 13.000 vergunninghouders te huisvesten. Daar komt een achterstand bij van 6.082 die gemeenten voorgaande periodes hebben opgelopen. In totaal moeten gemeenten dus voor ruim 19.000 vergunninghouders woonruimte zoeken”, zo schrijft het platform.

Als reactie op deze problematiek ontstonden er al tal van initiatieven voor voldoende en betere huisvesting. Het COA en de Rijksbouwmeester organiseerden de prijsvraag A Home away from Home. De beste ideeën worden nu doorontwikkeld om het bestaande aanbod in azc’s te verbeteren en de hoeveelheid beschikbare woningen voor statushouders te vergroten.

Achteraf gezien was Nederland niet goed voorbereid op de vluchtelingenpiek. “Toen ik startte met het ontwerpen voor asielzoekers en statushouders begon het vluchtelingendebat op grote schaal pas net”, vertelde Anneloes de Koff van ComfortCity aan De Architect. De azc’s die Anneloes benaderde voor onderzoek gaven nul op rekest. “Het probleem werd nog niet erkend en ze zeiden dat ik beter een ander project kon zoeken.” Wat betreft de azc’s is het duidelijk wie er over deze huisvesting gaat: het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). De verantwoordelijkheid voor de doorstroom van statushouders ligt echter niet duidelijk bij één partij, wat een verklaring kan zijn voor de trage organisatie.

Wat betreft de transformatie-oplossing die ComfortCity biedt, ziet Pieter Stoutjesdijk graag meer samenwerking met gemeenten. “Kleinere gemeenten hebben soms opdracht voor het huisvesten van enkele tientallen statushouders. Dat zijn precies projecten waar wij oplossingen voor hebben. Wij merken dat gemeenten de target vanuit het rijk nu één op één doorspelen naar een woningcorporatie of ontwikkelaar: ‘dit is ons target, zorg maar dat je het redt’. Wij pleiten er voor om in goed overleg met gemeente en ontwikkelaar te kijken naar innovatieve oplossingen. Want het gaat over mensen die op een cruciale periode in hun leven goede huisvesting nodig hebben.”

14 B+U 2 2017

‘Het gaat over mensen die op een cruciale periode in hun leven goede huisvesting nodig hebben’ überhaupt te kunnen leveren. “Om de boel te kunnen laten draaien hebben we eerst wat simpelere producten met hogere marges opgestart: meubels. Ook daar komt het van pas dat de losse onderdelen eenvoudig in elkaar zijn te zetten. De inkomsten gebruiken we deels om te blijven innoveren.”

De meubelverkoop begon net een beetje te lopen toen de vluchtelingencrisis zich aandiende. Al snel bleek Nederland te kampen met een gebrek aan geschikte locaties voor noodopvang van vluchtelingen. Een tweede probleem bleek het verschaffen van starterswoningen aan asielzoekers die een status hebben gekregen.

In één klap bleek er volop behoefte aan slimme noodoplossingen, niet langer aan de andere kant van de wereld, maar in Nederland.

Het team van Stoutjesdijk ging direct aan de slag. Het proces dat in gang was gezet voor de productie voor de Haïtiaanse noodwoning werd doorontwikkeld tot een nieuw product: de ComfortCabin. Een modulaire wooncabine die in leegstaande fabriekshallen, kantoren, ker-

B+U 2 2017 15

dankzij de monteerbare panelen zijn met gebruik van een gelijke hoeveelheid materiaal verschillende indelingen mogelijk

comfortcity op de dutch design week

ken en dergelijke is te plaatsen. Een pakket dat bij wijze van spreken in de lift past, en op locatie zelf in elkaar kan worden gezet. Desnoods door de gebruiker zelf. Die gebruiker kan het ontwerp van de wooncabine volledig aan laten passen aan persoonlijke wensen.

ComfortCity

Vorm, maat en inhoud zijn op de computer eenvoudig te wijzigen, waarna het nieuwe ontwerp direct naar de freesmachine kan worden gestuurd. “Voor de machine maakt het helemaal niets uit of er honderd dezelfde platen gefreesd moeten worden of honderd unieke”, aldus Stoutjesdijk. Flexibiliteit is dus hét selling point.

Tegelijkertijd kan het voor marktpartijen onduidelijk zijn wat ze met deze nieuwe oplossing aan moeten. Waar is het nu precies voor bedoeld? Creatievelingen zien echter direct mogelijkheden. Zoals Anneloes de Koff, die de ComfortCabin in wil zetten voor de transformatie van leegstaande bedrijfshallen naar bruisende ministeden.

Ook voor haar was de aanleiding een afstudeerproject.

Onder begeleiding van Stoutjesdijk ontwierp ze een plan voor de lege Van Gendthallen in Amsterdam. In die hallen bleek een heel asielzoekerscentrum te passen, maar dan met een eigen ruimtelijke kwaliteit, met aandacht voor de diverse achtergronden van de bewoners. Een mooi idee, vond ook de jury van de prijsvraag A Home away from Home, die draaide om slimme woonoplossingen voor asielzoekers en statushouders. ComfortCity was één van de gelukkige winnaars. Zodoende kwam het plan onder de aandacht van de Rijksbouwmeester en het Centraal Orgaan opvang Azielzoekers (COA), die deze prijsvraag gezamenlijk organiseerden.

Tussen twee culturen

Leegstand van kantoren, maar ook van bedrijfshallen en fabrieken, groeit langzaam uit tot een maatschappelijk probleem. Ten tijde van de piek in de vluchtelingencrisis is een gedeelte van deze leegstaande ruimte al in gebruik genomen voor noodopvang. Maar deze locaties laten op het gebied van comfort en privacy soms te

16 B+U 2 2017

‘De wanddelen kunnen zonder gebruik van schroeven of lijm in elkaar worden geschoven’ gescheiden van de woonvertrekken. Dat is hiermee eenvoudig te realiseren.” Dat klinkt als vanzelfsprekend, maar in een azc is het dat niet. Afrikaanse gezinnen blijken op hun beurt liever de keuken van de woonkamer te scheiden. Stoutjesdijk: “Ontwikkelaars, woningcorporaties en ook het COA denken vaak vanuit een aantal vierkante meter per persoon. Wij stellen de vragen: wat doe je met openbare ruimte? Wat is semi-openbaar en wat privé? Een goed functionerende openbare ruimte is soms veel belangrijker dan een net iets groter privévertrek.

Voor het slagen van ComfortCity is het van belang dat alle drie soorten ruimte gebruikt wordt. Zodat er verbinding ontstaat tussen de oude en de nieuwe cultuur van de bewoners.” De morele steun vanuit het COA en ver-

wensen over. In De Koff’s plan is op empathische wijze rekening gehouden met de situatie van vluchtelingen en statushouders. Zoals menig architect weet, kan de ruimtelijke omgeving sterk van invloed zijn op de gemoedstoestand van mensen. Niet iedere beleidsmaker is daarvan op de hoogte en in de praktijk blijkt het moeilijk om asielzoekers een prettige leefomgeving te bieden.

Vandaar dat De Koff een ‘tussenruimte’ bedacht, waar mensen enerzijds handvatten krijgen om te leven zoals ze dat in hun oude cultuur gewend waren, en anderzijds worden gestimuleerd om in contact te komen met hun buren en buurt. Zo moet op natuurlijke wijze integratie gestimuleerd worden. Dat gebeurt door drie ruimtelijke niveaus aan te brengen in de hallen: private ruimte, waar de bewoners zich in volledige privacy terug kan trekken in zijn of haar wooncabine, semi-private ruimte, waar bewoners bijvoorbeeld samen kunnen zitten, en publieke ruimte, waar bewoners zelfgemaakte producten kunnen aanbieden. Een echte mini-stad in een hal dus, met de deuren open voor wijkbewoners.

Etnische diversiteit in het ontwerp

De ontwerpvrijheid van de wooncabines maakt dat de bewoners hun eigen cabine naar wens kunnen samenstellen en eventueel zelf in elkaar kunnen zetten. In theorie zou zelfs in de architectuur van de gebouwtjes de culturele achtergrond van de bewoners terug kunnen komen. De Koff deed onderzoek naar de woonwensen van diverse etnische groeperingen, die nogal verschillend bleken. “Arabische gezinnen hebben bijvoorbeeld graag een configuratie waarin de slaapvertrekken zijn met behulp van computergestuurd frezen kan een eindeloze variatie aan vormen uitgesneden worden.

B+U 2 2017 17

de wooncabines worden als een puzzel in elkaar geschoven. door slim ontwerp kan dit zelfs zonder schroeven of lijm.

schillende overheidsinstanties is er dus. Maar hoe nu verder? Op technisch niveau ontwikkelen TheNewMakers zich nog altijd. Ook de schaal wordt langzaam vergroot.

Binnenkort wordt er verhuisd naar een oude TNO-loods, waar een tweede productielijn zal gaan draaien.

Pilotproject in azc

Met het winnen van de prijsvraag en de presentatie van een prototype op de Dutch Design Week, afgelopen november, trok ComfortCity de aandacht van vooruitstrevende woningcorporaties. Verschillende aanbiedingen moesten zelfs worden afgeslagen, simpelweg omdat de start-up van negen man er nog niet aan toe is. Vandaar dat in zee is gegaan met grote leveranciers en partijen die kunnen helpen met de assemblage. Dat moet het mogelijk maken om een order voor pakweg vijftig cabins aan te kunnen. In de tussentijd wil Stoutjesdijk mooie pilotprojecten uitrollen. Liefst zo uitdagend mogelijk, om te laten zien hoe veelzijdig de oplossing is. De eerste projecten lopen al. In Den Haag werd op aanvraag van Rijksbouwmeester Floris Alkemade een eerste ComfortCabin aangesloten in een leeg pand.

“Daar is gebleken dat de riolering van de cabins volledig via het plafond kan. De wanden van een pand kunnen dus onaangetast blijven. Na afloop van de pilot hebben we de woonruimte weggehaald en was niet te zien waar hij had gestaan.”

Voor het COA reden genoeg om een pilot te starten in het asielzoekerscentrum in Budel, het grootste azc van Nederland. Het past in de zoektocht naar nieuwe en betere woonvormen in het portfolio. “Vaak delen zo’n acht asielzoekers gemeenschappelijke voorzieningen”, weet Stoutjesdijk. “Dan gebeurt het snel dat niemand zich verantwoordelijk voelt om de boel schoon te houden. Nu willen ze met onze cabines kijken of het werkt om dit met twee tot vier personen te doen. Tegelijk kunnen we experimenteren met verschillende invullingen: hoe gebruiken bijvoorbeeld drie Syrische mannen dit systeem, vergeleken met een Ethiopisch gezin. Voor ons een heel waardevolle pilot.”

Tijdelijke opvang

Inmiddels is ook de eerste samenwerking met een woningcorporatie een feit. In een leegstaand winkelpand zullen zes wooneenheden gerealiseerd worden.

Nog geen city dus, maar wel degelijk een woongemeenschap. “Daar gaan we statushouders mixen met andere

18 B+U 2 2017

De Koff bedacht een ‘tussenruimte’, waar mensen enerzijds ­handvatten krijgen om te leven zoals ze dat in hun oude cultuur gewend waren, en anderzijds worden gestimuleerd om in contact te komen met hun buren en buurt.

B+U 2 2017 19

doelgroepen, bijvoorbeeld mensen die in een echtscheiding liggen. Met ons flexibel systeem kunnen we steeds op veranderende wensen van nieuwe huurders inspelen.

Het project richt zich echt op tijdelijke opvang.”

Het gaat om een winkelpand dat zeven jaar geleden werd gebouwd en sindsdien leeg staat. De woningcorporatie heeft de garantie dat het gebouw in de toekomst altijd voor een nieuwe bestemming gebruikt kan worden. Maar in de tijd dat het leeg staat kan het beter benut worden voor een tijdelijke oplossing. Dat is de filosofie.

Is dat een filosofie die in de vastgoedmarkt voet aan de grond krijgt? Kunnen initiatieven als ComfortCity doordringen tot de soms stugge wereld waar geld uit gebouwen gehaald moet worden? Stoutjesdijk is positief. “De corporatie waarmee we in zee zijn gegaan heeft behoorlijk wat leegstand in de portefeuille. Zij kiezen nu bewust voor een innovatieve oplossing om snel te transformeren.”

leegstand kan een ontwikkelaar blijven wachten op een huurder, overgaan op sloop, of meerwaarde creëren door een tijdelijke oplossing. Het voordeel van dat laatste is dat je de eerste twee opties nog altijd achter de hand hebt.”

Digitalisering in de bouw

Vooruitstrevende ontwikkelaars

Aan belangstelling dus geen gebrek. “Maar het zijn wel de meest vooruitstrevende ontwikkelaars die op ons af stappen”, vervolgt hij. “Een heel groot deel van de partijen met leegstaand vastgoed denkt hier niet aan.

Transformatie is voor velen nog steeds een stap te ver.

Laat staan onze ideeën.” Door ontwerp, engineering en productie digitaal met elkaar te integreren, mikt Stoutjesdijk op een flexibele oplossing die snel - en volgens hem betaalbaar - te leveren is. Daarbij verandert de huidige woningmarkt zo snel, dat flexibele oplossingen rendabel worden. Voor niets gaat de zon op, maar de tijd van het enkel denken in financieel rendement lijkt voorbij. TheNewMakers zijn er van overtuigd dat flexibele oplossingen een marktoplossing zijn voor zowel het maatschappelijke als het financiële probleem van de immense leegstand in Nederland. “Na tien jaar

De flexibele oplossing kan net zo goed voor een hotelketen ingezet worden als voor een azc, maar het is duidelijk waar de voorkeur ligt. ‘Ontwerpen aan een vluchtelingenopvang, dat is toch geen architectuur?’ zo kreeg De Koff in het begin vaak te horen. Stoutjsedijk: “Dat is natuurlijk onzin. Het duurzaam huisvesten van mensen die geen woning hebben is enorm relevant en geeft ons veel meer voldoening dan het ontwerpen van een woning voor een oliesjeik.” Voldoening wordt ook gehaald uit het bedenken van manieren waarop dingen in de bouw slimmer kunnen. “Veel nieuwe processen die in andere industrieën gangbaar zijn, worden in de bouw nog nauwelijks gebruikt. Bij het maken van een telefoon is het ondenkbaar dat het hele maakproces stil ligt, omdat een onderdeel nog niet geleverd is.”

Stoutjesdijk pleit voor een integratie van alle verschillende stappen in het proces van ontwerp tot realisatie.

“Dat komt de kwaliteit van het eindproduct ten goede.”

Digitalisering is volgens hem het middel om dit doel te bereiken. Een full time IT’er is bezig met de ontwikkeling van een plug-in die vrij op de pc gebruikt kan worden. De gedachte is dat met die plug-in een externe partij straks vanuit huis een eigen ontwerp naar de freesmachine kan sturen, waarna het bouwpakket een paar dagen later voor zijn of haar deur staat. Geïnspireerd door de appstore, waarbij de fysieke materie van een telefoon ruimte biedt aan app-bouwers van compleet verschillende signatuur. “Wij proberen het hele bouwproces op digitale wijze te stroomlijnen. Dat kan enorme voordelen hebben op de faalkosten en de mogelijkheden voor de architect en ontwikkelaar. Komende jaren willen we als een ‘Tesla van de bouw’ laten zien dat dit mogelijk is.”

‘Vernieuwbouw’

Delftse Poort Wolkenkrabber gaat de cloud in

foto: j.j. farq - shutterstock

B+U 2 2017 21

22 B+U 2 2017

Met Internet of Things voor de deur wil Delftse Poort niet langer alleen letterlijk, maar ook figuurlijk de cloud in. Bij oplevering in 1990 was de Delftse Poort het hoogste gebouw van Nederland, en één van de modernste. Wat betreft de hoogte zijn er in al die jaren maar een handjevol gebouwen de Delftse Poort voorbijgegaan.

Op het gebied van de technologie is in vijfentwintig jaar tijd veel veranderd. Na een grondige renovatie moet ‘her’-automatisering van de de verschillende systemen ervoor zorgen dat het immense pand naast Rotterdam Centraal weer een hypermoderne, m ­ ultitennant, werkplek wordt.

TEKST daan groeneveld BEELD shutterstock

D

e kantorenmarkt ondergaat de laatste jaren snelle veranderingen. Kantoren worden steeds meer flexibel gebruikt. Daarnaast vragen huurders steeds vaker om slimme oplossingen, bijvoorbeeld op het gebied van verlichting en klimaat. En als het aan het klimaatakkoord ligt, worden kantoren steeds zuiniger. Als gevolg daarvan neemt de vraag naar technologie en automatisering toe. Ook het aanbod ontwikkelt zich snel. Waar we het precies over hebben? Over een toekomst waarin het normaal is dat werknemers via hun smartphone het licht kunnen regelen, het eigen energieverbruik kunnen bijhouden, en zien welke vergaderruimten er vrij zijn.

Nieuwbouw leent zich vanzelfsprekend het best voor het integreren en innoveren van nieuwe technieken.

The Edge op de Zuidas is misschien wel het bekendste voorbeeld van nieuwbouw waar automatisering stevig bijdroeg aan een flexibel en duurzaam pand.

Dergelijke nieuwbouw is prachtig, maar de paradox is dat Nederland vol staat met lege kantoren. Transformatie, renovatie, vernieuwbouw, het is aan de orde van de dag. Dankzij de snelle ontwikkeling van de techniek bezitten bestaande gebouwen al snel verouderde (automatiserings)systemen. Wat is dan wijsheid? Een upgrade van de technische installaties die al in een gebouw aanwezig zijn, of alles eruit halen en helemaal opnieuw beginnen?

Connecten

De Delftse Poort onderging de afgelopen jaren een grondige renovatie en werd getransformeerd tot bedrijfsver-

foto: j.j. farq - shutterstock

zamelgebouw, met volop mogelijkheden voor flexibel gebruik. In eerste instantie werd ingezet op één op één vervanging van de systemen. Maar tijdens het traject kwam eigenaar CBRE Global Investors er achter dat de functionaliteit van de ruim vijfentwintig jaar oude systemen in de Delftse Poort achter bleef bij moderne kantoren. Inmiddels is de renovatie klaar, maar de grootste uitdaging begint nu pas: het integreren van de aanwezige systemen met de modernste technieken op het gebied van gebouwautomatisering. Of als integreren te risicovol is, dan toch ten minste ‘connecten’, koppelen via netwerktechnologie.

De wolkenkrabber moet dus de cloud in. Hoe groot die opgave is - en hoe leerzaam en interessant - blijkt in gesprek met de betrokken automatiseringspartijen.

B+U 2 2017 23

foto: pieter roovers - shutterstock

Uiteindelijk moet het gebouw voortdurend voorop kunnen blijven bij de modernste kantoren van Nederland.

Ronald van der Stoep, technisch coördinator van de Delftse Poort namens JLL, is al vanaf de jaren tachtig verbonden aan het pand. “Dit jaar ga ik mijn 28e jaar in bij de Delftse Poort.” We hebben dus de juiste man te pakken voor een stukje chronologische geschiedschrijving.

Opnieuw modern

Van der Stoep doet zijn verhaal. “Tijdens de renovatie kwam CBRE er als nieuwe eigenaar achter dat het systeem veel ingewikkelder was dan gedacht. Bij oplevering in 1990 had de Delftse Poort een revolutionair systeem, voor die tijd. Met de W- en E-installaties volledig van elkaar gescheiden. Dat moest ook wel, omdat de voorloper van windows 95, waar we destijds mee werkten, de grootte van het pand anders niet had aan-

gekund. Binnen de installaties zelf werden alle systemen met elkaar gekoppeld. Dat heeft als voordeel dat functies als noodstroom, overdrukinstallaties en brandmelders op elkaar kunnen reageren. Het gebouw was in de jaren negentig erg modern. Maar de complexiteit maakt het ingewikkeld om het systeem te moderniseren.”

Het nadeel van de gekoppelde systemen is dat wanneer er iets fout gaat, direct de hele installatie daar last van kan hebben. Jaap van der Velde was namens Unica projectmanager voor de automatisering van de E-installatie.

“Ronald zegt altijd tegen mij: ‘als je één draadje verkeerd los maakt, kan ik bijna 4000 mensen naar huis sturen’.

Die risico’s zorgen voor een extra uitdaging.” De afgelopen jaren stonden in het teken van de renovatie van de W-installatie door Johnson Controls en de E-installatie

24 B+U 2 2017

Renovatie maakt Delftse Poort weer up to date De Delftse Poort, gelegen direct naast Rotterdam Centraal, is een van de meest herkenbare gebouwen van Rotterdam. De twee torens met hun spiegelende glasgevels zijn ontworpen door architect Abe ­Bonnema. Tussen 1990 en 2009 was dit het hoogste kantoorgebouw van Nederland. Verdeeld over 41 verdiepingen biedt het gebouw 80.000 m2 kantoorruimte. Dat de renovatie van de volledige Elektrische (E-) en Werktuigbouwkundige (W-)installaties een ‘behoorlijke klus’ was, is een understatement.

De renovatie van de losstaande E- en W-systemen was de eerste stap naar vergaande automatisering om het gebouw up to date te maken, na de transitie van hoofdkantoor van ING naar een door CBRE te exploiteren gebouw voor diverse verschillende huurders. Emiel van den Hoven vertelt namens Johnson Controls – verantwoordelijk voor de W-installaties – dat het project een ongekende omvang had. “33 regelkasten, 40.000 I/O punten, om en nabij de 1600 naregelingen. Het nieuwe glasvezelnetwerk heeft 61 netwerkcontrollers. Dus de omvang was zeker een uitdaging. Een andere uitdaging was om de huurders geen hinder van de renovatie te laten ondervinden. En dat met een pand waarin zo’n 4000 mensen werken. “Dat betekent: doordeweeks voorbereiden, vrijdagmiddag de spanning van de oude regelkast af en zondagavond moest de nieuwe regelkast volledig in bedrijf zijn. En dan hoop je dat niemand merkt dat we in het weekend op de bureaus hebben gestaan.” Op aanvraag van eigenaar CBRE, werd één op één vervanging van het oude systeem doorgevoerd, met toevoeging van nieuwe technieken. “De hele installatie is van pneumatisch overgegaan op elektrisch. Dat zorgt voor minder storingen. Verder heeft het nieuwe gebouwbeheersysteem meer functionaliteit en zijn de regelaars beter. Zo zijn klimaatbeheersing en luchtverversing per ruimte op één regelaar aangesloten.” De renovatie heeft de basis gelegd voor vergaande functionaliteit. De installatie is helder in kaart gebracht, en door verbetering van de technieken is deze zo veel mogelijk vrij programmeerbaar gemaakt. Eén van de doelen is uiteindelijk om de energiehuishouding volledig inzichtelijk en beheersbaar te maken. Voor een deel van het gebouw is inmiddels al te zien hoeveel koude- en warmtelast er wordt verbruikt.

Ook de automatisering van de E-installaties staat in het teken van energiebeheer. “Van de 2000 I/O punten is tweederde gericht op energiebeheer”, vertelt Jaap van der Velde, projectmanager namens Unica. “Toen wij bij het project betrokken werden was onze eerste gedachte: we gaan het licht automatisch aan en uit zetten.

Dat is vaak wat de gebruiker wil automatiseren. Maar in de loop van het traject verschoof de focus volledig naar energiebeheer. Voor de perfectionering daarvan hebben we een proefopstelling gemaakt, waarbij we allerlei verbeteringen hebben getest voor zaken waar coördinator Ronald van der Stoep in de loop van de tijd in de installatie tegen aan liep.” Het is nu aan system integrator MPL om zowel de E- als W-systemen volledig te koppelen aan hun Advancis systeem voor safety en security, waardoor de techniek achter het gebouw op afstand volledig te bekijken en te monitoren is.

‘Mooi gezegd zijn we bezig met het uitluisteren van de technische systemen.

Via software ontvangen we data uit de systemen.’

foto: j.j. farq - shutterstock

B+U 2 2017 25

26 B+U 2 2017

door Unica (zie kader). De komende twee jaar moet de Delftse Poort ingeplugd worden in het digitale tijdperk.

Het is de bedoeling dat alle verschillende systemen en installaties die het gebouw rijk is, via interfaces op de pc volledig op afstand 24/7 te bekijken en monitoren zijn.

System integrator MPL is inmiddels al begonnen met integratie van het beveiligingssysteem, toegangscontrole en brandveiligheid.

Inzicht in het gebouw

Het is de bedoeling dat daarna de gebouwbeheersystemen van de E- en W-installaties daaraan worden gekoppeld. Systeemintegratie is de vakterm die hierop van toepassing is. Marcel Lenters van MPL legt uit wat dat in dit geval inhoudt. “Mooi gezegd zijn we bezig met het

uitluisteren van de technische systemen. We koppelen onze software aan datapunten: regelkleppen, temperatuurregelaars en dergelijke. Op deze wijze ontvangen we data uit de systemen. Zo kan via een PSIM+ platform worden bijgehouden wat er in het gebouw gebeurt, en er kan ingegrepen worden in de processen.” Hoe meer de verschillende systemen op deze wijze worden gekoppeld, hoe meer inzicht en flexibiliteit er ontstaat en hoe groter de mogelijkheden om nieuwe functies toe te voegen.

De systeemintegratie maakt niet alleen het monitoren van storingen efficiënter, maar biedt ook de gelegenheid voor het verzamelen van data. Met dat laatste gaat een hele wereld open, vol mogelijkheden. Een nieuwe

Om te kunnen integreren moet wát er precies geïntegreerd door systeemintegratie wordt het monitoren van de gebouwbeheer­ systemen vereenvoudigd

B+U 2 2017 27

wereld, waar zowel techneut als eindgebruiker de weg moeten zien te vinden. Beheerder Van der Stoep wrijft zich in de handen als hij hardop nadenkt over mogelijke toepassingen. “Op het gebied van energiebeheer kunnen we enorme stappen zetten. De Delftse Poort bestaat uit verschillende torens, maar de servicekosten zijn nu voor iedere huurder gelijk, puur omdat we geen inzicht hebben in wie wat verbruikt. Wanneer zichtbaar wordt waar de energie wordt verbruikt, kan dit individueel doorberekend worden naar de huurders. En het wordt inzichtelijk waar verspilling plaatsvindt.”

Puzzels oplossen

Als maar lang genoeg data van steeds meer sensoren wordt verzameld, ontstaat er vanzelf big data. Hoe

als ‘wandelend logboek’. Zijn jarenlange ervaring als beheerder zorgt ervoor dat hij de praktische ins en outs van de systemen op zijn duimpje kent.

Klaar voor de toekomst

De vervanging en verbetering van de installaties is dus tot een goed einde gebracht. Het gebouw is klaar voor een toekomst van continu updaten en upgraden. De eerstvolgende stap is de integratie van de brandmeldingsinstallatie. Uiteindelijk moet het gebouw voortdurend voorop kunnen blijven bij de modernste kantoren van Nederland. Van der Stoep: “Ik kijk er heel erg naar uit. Het belooft veel werk te worden, maar ik leer weer wat.” Marcel Lenters toont beelden van een securityrobot, “die in eerste instantie steeds het alarm voor niets

eerst in kaart worden gebracht gaat worden. wordt voorkomen dat door de bomen het bos niet meer gezien wordt? Dat de juiste data wordt verzameld, waarmee het gebouwgebruik echt verbeterd wordt? In die zoektocht is samenwerking onontbeerlijk. De system integrator weet wat er mogelijk is. Maar de eindgebruiker bepaalt uiteindelijk wat hij nodig heeft. En de installateurs en beheerders zijn het best op de hoogte van de technische huishouding in het pand. Die moet volledig op orde zijn, wil een geslaagde integratie kunnen plaatsvinden. Om te kunnen integreren moet eerst in kaart worden gebracht wát er precies geïntegreerd gaat worden. Dat was in het geval van de Delftse Poort een grote uitdaging. Niet geheel verrassend bleek al snel dat de technische installatie bij oplevering nauwelijks was gedocumenteerd. Jaap van der Velde kan er over meepraten. “Het mooie aan dit project vond ik om samen, met elkaar, te ontdekken wat er precies aan installaties in het gebouw zat. Dat was een spannende puzzel.” Nadat de puzzel op het gebied van de E-installatie werd opgelost door Unica, en die voor de W-installatie door Johnson Controls, is de Delftse Poort nu rijp voor systeemintegratie die moet resulteren in innovatieve functionaliteit. Dat de puzzels überhaupt nog op te lossen waren, is voor een groot deel te danken aan Van der Stoep, die zich tijdens het project ontpopte

laat afgaan. Maar die kan nu zo worden geprogrammeerd dat hij automatisch detectiezones uitschakelt, terwijl het alarmsysteem wel actief blijft. Dat zijn leuke innovatieve oplossingen die we in de Delftse Poort willen toepassen.”

De ontwikkeling van Internet of Things gaat door en zal een steeds prominentere rol gaan spelen in het beheer van gebouwen. Al stelt zelfs integrator Marcel Lenters grenzen aan het gebruik van technologie.

“Voor gebouwbeheerders is het fantastisch om zo veel mogelijk te koppelen en digitaal te ontsluiten. Maar technologie op de arbeidsvloer is een ander verhaal. Veel werknemers hebben nog altijd liever een lichtschakelaar, dan dat ze met hun smartphone aan de slag moeten.”

Langzaam groeit in de vastgoedwereld het besef dat automatiseren een doorgaand proces is. Dat het slimmer is om nieuwe oplossingen direct te kunnen gebruiken, in plaats van iedere twintig jaar een enorme update te moeten uitvoeren. Die omslag in denken gaat in tegen de traditionele gedachte van het gebouw dat ‘af’ is bij de oplevering. Mensen als Van der Stoep weten als geen ander dat een gebouw nooit af is. Zoals de mens nooit is uitgeleerd. En zolang de mens nieuwe dingen bedenkt, is het handig om gebouwen daar op af te stemmen.

28 B+U 2 2017

Van uitgestoken naar werkende hand Puin is geen afval:

B+U 2 2017 29

Bouwpuin is in omvang de grootste vervuiler ter wereld en tegelijkertijd een natuurlijke bron om bouwmateriaal te maken. In Nederland hergebruiken we puin grotendeels. Maar in ontwikkelingslanden is het afgeschreven. Juist daar wil Gerard Steijn verandering in brengen: van puin naar legoachtige bouwblokken voor de bouw van huizen. Gebouwd door de toekomstige bewoners.

TEKST Betty Rombout

T

he Mobile Factory is het bedenksel van Gerard Steijn, voormalig ontwerper en communicatieadviseur die het in de Amsterdamse haven gevestigde project leidt dat puin van natuurrampen en oorlogen recyclet. In 2002 nam hij op verzoek van het ingenieursbureau DHV deel aan een onderzoek naar duurzaamheid in de bouwwereld.

“Mijn opdracht was”, zegt Steijn “zoek een ecologische vervuiler en maak daar een economie van. Daar waar wij in Nederland vooroplopen in het hergebruiken van bouwpuin, ontdekte ik tijdens mijn bezoek aan rampgebieden en ontwikkelingslanden, dat het puin daar op straat en in de natuur blijft liggen.”

Eenvoudige techniek

Vervolgens kwam Gerard Steijn in contact met de NGO (Niet-Gouvermentele Organisatie) Cordaid. Samen met hen bekeek hij of het mogelijk was om met puin waardige woningen te bouwen voor mensen aan de onderkant van de samenleving. “Door oorlogen en natuurrampen leven inmiddels 63,5 miljoen mensen in tentenkampen, dat mogen er best wel wat minder zijn.” Toen na drie jaar onderzoek voor Cordaid bleek, dat de techniek voor het bouwen van genoemde woningen in de basis eenvoudig te leren is, nam het project een andere wending.

Steijn vertelt: “Ik kwam tot de conclusie dat een snelle

implementatie van het idee niet mogelijk is in samenwerking met een NGO. Het zijn prachtige organisaties, maar ze zijn niet bedrijfsmatig ingericht. Zodanig dat er een macro-economisch profijt ontstaat. En dat is wel mijn bedoeling. Mensen in tentenkampen kosten 35 dollar per dag om in leven gehouden te worden. Vertrekken ze, dan moeten ze zichzelf bedruipen. Maar werk hebben ze niet. Criminaliteit komt dan snel om de hoek kijken.

Een woning geven, is niet de oplossing. Die verkwanselen ze om hun bestaan te verbeteren. Voor de woning hebben ze geen respect. Dat hebben ze wel, als ze zelf een woning bouwen. Ze zijn er trots op, zeker als het mensen betreft zonder opleiding of die nooit gewerkt hebben. Kortom, ik wil van de uitgestoken hand een werkende hand maken. Ze hebben een betaalde baan, bouwen zelfvertrouwen op en dragen bij aan de ontlasting van het milieu. Dáár word je gelukkig van en de economie vaart er wel bij.”

Legostenen

Dus besloot Steijn het heft in eigen hand te nemen. ­ The Mobile Factory werd in 2007 een feit. Samen met zzp’ers ging hij aan de slag. Middels een crowdfundingscampagne kreeg Gerard Steijn geld bijeen, dat onder meer gebruikt werd om een handmatig productieproces en een aardbevingsbestendig bouwsysteem te ontwik-

30 B+U 2 2017

kelen. Hoogleraar Hennes de Ridder van de TU Delft heeft daarvoor het lego bouwsysteem bedacht. Een systeem waarmee in een dag tijd een huis van dertig vierkante meter te bouwen is.

Gerard Steijn: “Het puin wordt uiteengetrokken tot kleine, te verwerken stukken. In de ‘mobiele fabriek’, twee zeecontainers, wordt van deze stukken vloeibaar beton gemaakt. Vervolgens gieten we dit beton uit in speciaal ontwikkelde mallen. Dit gebeurt buiten, het beton moet uitharden. Uiteindelijk houden we de lego-bouwstenen - Q-brixx - over, een systeem van in elkaar klikken, zonder gebruik van cement of mortel.”

“Het basisidee van dit systeem is heel eenvoudig”, vervolgt Steijn.

“Bij een aardbeving sneuvelen de simpelste gebouwen het eerste.

In die gebouwen wonen arme mensen. Zij zijn altijd als eerste de klos. Het systeem dat wij ontwikkeld hebben, zorgt ervoor dat de woning niet verstijft door het metselen. Belangrijk, want bij een aardbeving dient een gebouw beweegbaar te blijven. Het ‘danst’ een beetje, maar na de beving staat alles nog op zijn plek. Testen hebben uitgewezen dat huizen gebouwd met Q-brixx een aardbeving van om en nabij de 8.0 op de schaal van Richter kunnen ‘overleven’. Met deze innovatie besparen we dus vele mensenlevens.”

Vanaf een terp

Maar er zit meer achter de bouwtechniek. Alvorens met de bouw van een huis begonnen wordt, vindt egalisatie van het terrein plaats. Op het vlakke stuk komt een terp, uiteraard ook van puin. “Deze absorbeert al voor een groot deel de schokken van een aardbeving”, vertelt Steijn.

Als de terp staat, kan er begonnen worden met het stapelen van de legostenen. Bamboestokken - verticaal geplaatst in de holte van de Q-brixx - zorgen voor extra stabiliteit in de muren. Een kruisverbinding van bamboe vanuit de vier hoeken verankeren de muren met het dak.

Voor alle duidelijkheid, het materiaal en de bouw van dergelijke woningen voldoen aan de Nederlandse bouwnormen. Ook zijn de huizen gecertificeerd. Daarnaast wordt - in het kader van duurzaamheid - gebruik gemaakt van zonne-energie, sanitatie op basis van een composteringsmethode en watervoorziening op basis van opgevangen en gezuiverd regenwater.

Haïti

In Nederland zijn inmiddels twee proefwoningen gebouwd op de campus van het project in de Amsterdamse haven. Dit om onder andere investeerders aan te trekken. Het eerste ‘echte’ project staat ook in de steigers. Komend voorjaar wordt begonnen in Haïti.

In dit land vond in januari 2010 een grote aardbeving

het recht van ieder mens met rechts gerard steijn, de geinterviewde

B+U 2 2017 31

‘Bij een aardbeving ‘danst’ het gebouw een beetje’

32 B+U 2 2017

B+U 2 2017 33

‘Het ‘afval’ puin is het toverwoord met daarbij de toekomstige bewoners als ‘werkende handen’ modelwoningen in amsterdam

plaats. Het plan krijgt in dit land steun van de Belgische consul honoraire, Joel Dresse, die zesduizend vierkante meter grond ter beschikking stelde voor de nieuwe puinwijk. Het perceel was ooit eigendom van zijn vader.

Dresse exploiteert een recyclingsbedrijf in Haïti, waar 200 mensen karton recyclen in home decoration artikelen. Hij wil dertig families onderbrengen in ‘puinhuizen’ en daarmee ook de overlevenden van de aardbeving inspireren. De toekomstige bewoners gaan zelf de huizen bouwen, onder leiding van mensen van The Mobile Factory. Gerard Steijn: “De containers die we eind oktober 2016 in Nederland gedemonstreerd hebben, gaan binnenkort naar Haïti om vervolgens 40.000 bouwblokken ter plaatse te gaan bakken. De benodigdheid voor de 30 huizen.”

ondersteuning kunnen we altijd gebruiken, dus als er interesse is, neem dan gerust contact met ons op”, zegt Steijn.

“Voor dit project hebben we Haiti Housing Community, de eerste Haitiaanse woningbouwcorporatie opgericht”, vervolgt Steijn. “Deze corporatie is eigenaar van de woningen, waarvan de families op basis van huurkoop toekomstig eigenaar kunnen worden.”

Gerard Steijn tot slot: “De strategie van The Mobile Factory is niet om zoveel mogelijk in de hele wereld puin te verwerken en te bouwen. We streven ernaar organisaties die als kerntaak het waardig wonen voor een lage prijs voor mensen aan de onderkant van de samenleving hebben, van de nodige kennis en technologie te voorzien.”

Financiële kant

Om het nodige geld binnen te halen, is The Mobile Factory afhankelijk van subsidies, donaties van particulieren en bedrijven die doelstellingen uit het klimaatakkoord willen of moeten realiseren. De steun aan The Mobile Factory levert ze positieve publiciteit op. “Maar meer

info Datum congres: 2 november 2016 Website: http://themobilefactory.org Facebook: www.facebook.com/TheMobileFactory.org Youtube: www.youtube.com/watch?v=Eg_6OwgC7Yc www.youtube.com/watch?v=tMYs96uuQuY Twitter: https://twitter.com/mobilefactorynl

Naast de donaties van bedrijven en particulieren zal er binnenkort een nieuwe crowdfundingscampagne opgezet worden. Dit om het project in Haïti verder uit te kunnen rollen en om ‘de vleugels uit te slaan’ naar andere landen. Steijn: “We zijn benaderd door de overheid van Ecuador. In mei 2016 vond een aardbeving plaats met een kracht van 7.8 op de schaal van Richter, de zwaarste in bijna zeventig jaar. Een groot deel van de kustlijn is tegen de grond gegaan. Ons is gevraagd om advies en te helpen bij de wederopbouw.”

Samen

Dat het bouwen van dergelijke woningen mogelijk is, mag inmiddels duidelijk zijn. Het ‘afval’ puin is het toverwoord met daarbij de toekomstige bewoners als ‘werkende handen’.

34 B+U 2 2017

Steden willen steun kabinet voor gezamenlijke

Smart City

strategie

Een groot aantal Nederlandse steden, bedrijven en wetenschappers hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de Nationale Smart City Strategie. Deze werd onlangs aangeboden aan premier Mark Rutte, die om een gedragen Smart City visie had gevraagd. De G5 steden (Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Rotterdam en Eindhoven) en de G32 zien voor henzelf een leidende rol en vragen de steun van het Rijk.

B+U 2 2017 35

D

e Nationale Smart City Strategie is bedoeld om de kwaliteit van leven in steden te verbeteren en met innovatieve oplossingen hiervoor onze internationale concurrentiekracht te versterken. Het is noodzakelijk om juist nu in actie te komen, want door de groei van de steden neemt de druk op de publieke voorzieningen en infrastructuur toe. Verstedelijking, klimaatveranderingen, arbeidsparticipatie, digitalisering en mobiliteit zijn uitdagingen waar steden wereldwijd voor staan. De steden concluderen dat nu investeringen in slimme techniek noodzakelijk zijn om antwoorden te vinden op deze grote maatschappelijke uitdagingen. Dat kan tevens een bijdrage leveren aan de economische vitaliteit.

Samen

Er is grote behoefte aan hoogwaardige digitale infrastructuur en ruimte om te kunnen experimenteren, zodat we van vele pilots kunnen doorgroeien naar grootschalige projecten en toepassingen. Bijvoorbeeld op het gebied van mobiliteit en een betere bereikbaarheid van steden, duurzame energiezuinige woningen en gebouwen, verbetering van de luchtkwaliteit en gezonde slimme verstedelijking. Om dit te realiseren zijn crosssectorale samenwerkingsverbanden nodig en actieve betrokkenheid van bewoners en bedrijven. Hierbij is ook aandacht vereist voor cybersecurity, privacy, interoperabiliteit, hyperconnectiviteit, open source van de digitale infra, standaardisatie en financiering.

Leefbaarheid

De Haagse wethouder Ingrid van Engelshoven (Kenniseconomie, Internationaal, Onderwijs, Jeugd): “De gezamenlijke Smart City Strategie is een belangrijk docu-

ment. Een voorwaarde om vooruit te komen. We gaan uit van de eigen kracht van de steden en de noodzaak tot gemeenschappelijke investeringsagenda’s. Steden, bedrijven en wetenschap en het Rijk moeten samen optrekken. Zo kunnen we bijdragen aan de economische ontwikkeling van - en leefbaarheid in - de steden. Van die ontwikkeling plukken bewoners, bezoekers en bedrijven de vruchten.”

Maurice Geraets van NXP: “Met de nationale Smart City Strategie leveren we èchte oplossingen voor èchte problemen die niet alleen in Nederland, maar wereldwijd toepasbaar zijn”. Dennis Mica van 2getthere: “We staan sterker als steden hun krachten bundelen. Door de Smart City Strategie hebben we een effectieve manier om samen te werken en bij te dragen aan de uitdagingen van deze tijd.”

Vernieuwing de ruimte

De steden willen experimenteerruimte bieden. In ‘living labs’ wordt samengewerkt aan innovaties en stedelijke toepassingen. Goede oplossingen moeten daarna makkelijker benut kunnen worden door de andere steden.

Schaalvergroting betekent ook betere business cases en een aantrekkelijker investeringsklimaat. Belangrijk is dat de unieke kwaliteiten van de steden uitgangspunt zijn en dat zij tot samenwerking bereid zijn met zowel andere steden als overheden, bedrijven en kennisinstellingen.

Internationaal

Ook internationaal willen de steden meer gezamenlijk gaan optrekken, zoals ze deden voor het Smart City World Expo Congres in Barcelona in november 2016 en

36 B+U 2 2017

SMART CITIES

TOP DOWN

BOTTOM UP

OP WEG NA AR EEN INTEGR ALE A ANPAK Verstedelijking

Digitalisering maatschappij

Klimaatverandering

URGENTIE

Arbeidsparticipatie

Mobiliteit

Huidige inrichting

S

S W B

Uitputting grondstoffen

S W B

S W B

S W B

S W B

Steden

W Wetenschap N

O rg

B

W

CROSS-SECTORAAL WERKEN N Nationale overheid

Burger

an

is a

t

ie

B Bedrijven S

3 .0

Regionaal, nationaal en internationaal

RANDVOORWAARDEN

Publiek private samenwerking

Governance / nieuwe overheid

Educatie / employability Regionaal, nationaal & internationaal samenwerken

RESULTATEN

Sociale impact

SNELLERE, GROOTSCHALIGE AANPAK

Economische impact

Ecologische impact

VERSTERKEN INTERNATIONALE POSITIE

WAARDEN

Digitale infrastructuur

B+U 2 2017 37

van engelshoven en rutte.

via het Global Smart City & Community Coalition mogelijk wordt gemaakt. Deze internationale initiatieven werken in lijn met de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Dat zijn ook de uitgangspunten van de nationale strategie.

Gezamenlijke investeringsstrategie

Het is belangrijk dat het Rijk erkent dat Smart Cities een belangrijke economische pijler is waar een wereldmarkt voor is. Een actieve bijdrage van het Rijk is nodig om te komen tot een gezamenlijke investeringsagenda. Verder roepen de steden het Rijk op snelle besluitvorming mogelijk te maken en juridische ruimte te bieden voor experimenten.

Coördinatie

Publieke en private partijen pleiten samen met de wetenschap voor een duidelijk gecoördineerd optreden vanuit de verschillende ministeries dat ondersteunend werkt aan de Smart City ontwikkeling van de steden.

Kennis delen, verbinden van landelijke initiatieven en bijdragen aan het afgestemd scheppen van de randvoorwaarden is essentieel. In principe vinden steden, bedrijven en wetenschap elkaar al binnen de verschillende regio’s. Maar een gerichte, goed gecoördineerde landelijke facilitering helpt bij de kennisdeling, het verkrijgen van overzicht van de beste Smart City oplossingen, het vergemakkelijkt samenwerking en biedt een welkome ondersteuning bij de organisatie van internationale missies. Ook worden steden, bedrijven en kennisinstellingen hiermee ondersteund bij het verkrijgen van Europese en nationale subsidies.

Verantwoordelijke wethouders van de G5-steden Den Haag: Ingrid van Engelshoven (Kenniseconomie, Internationaal, Onderwijs, Jeugd, D66), Amsterdam: Kajsa Ollongren (o.a. Economie, D66), Utrecht: Jeroen Kreijkamp (wethouder o.a. Internationaal, Economie, Onderwijs, D66), Rotterdam: wethouder Maarten Struijvenberg (Economie en Arbeidsmarkt), aanwezig namens Rotterdam was wethouder Pex Langenberg (Mobiliteit, Duurzaamheid en Cultuur, D66), Eindhoven: Staf Depla (o.a. Economie, Brainport, Beroepsonderwijs, PvdA).

Namens het G32 Stedennetwerk: Menno Tigelaar (wethouder gemeente Amersfoort, o.a. ICT, CU) ) en Erik de Ridder (wethouder gemeente Tilburg, o.a. Economie en Internationale acquisitie, CDA en G32 Smart Cities) De Nationale Smart City Strategie werd aangeboden aan premier Rutte door Ingrid van Engelshoven (wethouder Den Haag), Jack Mikkers (burgemeester Veldhoven, bestuurslid Brainport), Peter Molengraaf (Alliander), Bram Reinders (GSC3) en Maurice Geraets (NXP).

38 B+U 2 2017

ZICHTBARE PASSIE BOUW- EN MEUBELBESLAG SPECIAL PRODUCTS

13269

SYSTEEMVLOEREN VOOR STANDBOUW

Serving the industry

GARDEROBES & ZITBANKEN GARDEROBE KASTEN

SANITAIRE WANDEN

Hermeta Groep is partner bij de inrichting van de samenleving. Onze producten onderscheiden zich door kwaliteit, veiligheid, duurzaamheid en design.

Een nauwe samenwerking met onze klanten en leveranciers combineren wij met het vakmanschap en de passie van onze medewerkers, met

Uw specialist in buitenmeubilair en informatiesystemen voor de openbare ruimte. Gebruiksvriendelijke

INTERIEURBOUW

vervoersmarkt.

innovatieve productie-technologieën en een solide financiële positie.

totaaloplossingen, in het bijzonder voor de openbaar GEVELBOUW

Armada Mobility is een zelfstandige werkmaatschappij Armada Mobility BV Groningenhaven 2 3433 PE Nieuwegein T +31 (0)30 - 246 95 00 E info@armadamobility.nl

van Andus Group BV. Kennismaken? Graag.

Bel ons of kijk op: www.armadamobility.nl

Hermeta e-mail: info@hermeta.nl internet: www.hermeta.nl 13271

adv. Gevelbouw 95x130mm.indd 1

09-01-15 09:16

Meerkerk Houtbouw B.V. www.meerkerkhoutbouw.nl

13369

B+U 2 2017 39

column Welkom aan de vakman of -vrouw !

Op één van de publieke omroepen volgde ik een tweedelige uitzending over het vmbo-onderwijs. Op een evenwichtige wijze werd inzicht gegeven in de achtergronden, het ontstaan en de huidige omstandigheden in het vmbo. Ik heb met belangstelling en stijgende verbazing gekeken. Belangstelling, omdat ik geloof dat een goed vmbo noodzakelijk is voor de Nederlandse economie. De stijgende verbazing in hoe politiek gezien hieraan stelselmatig en visieloos wordt gemorreld.

Maar ook hoe de maatschappij kijkt naar het vmbo. Als afvoerputje van het vervolgonderwijs.

Nederland is ambitieus en klaarblijkelijk horen bij een kenniseconomie alleen maar hoogopgeleiden. Gedurende de hele weg van scholing worden kinderen en jongeren gevolgd, gemonitord en bijgestuurd. De weg door het onderwijs moet efficiënt, doelgericht en met resultaten worden afgelegd. Scorekaarten leiden naar een snelweg richting een universitaire titel. Het leren van een vak in de techniek behoort nauwelijks meer tot de mogelijkheden. Daarvoor kies je alleen wanneer het je ontbreekt aan het juiste intellect of de motivatie om te leren. Althans, zo lijkt de publieke perceptie. De cijfers in het vervolgonderwijs tonen het aan. De steeds maar dalende instroom van nieuwe vmboleerlingen in bouw- en installatietechniek is immers niet van het laatste jaar.

En dat in tegenstelling tot de kansen op - goed betaald! werk in de technische beroepen. Techniek is volop om ons heen. Nieuwe technologische innovaties vragen om technische kennis en kunde op alle opleidingsniveaus. De technische sector wordt daarbij extra geraakt door de hoge natuurlijke uitstroom. Ik maak mij oprecht zorgen. De installatie- en bouwsector ‘wennen’ er al aan dat het invullen van een vacature niet meer een kwestie van dagen is. De spreekwoordelijke visvijver raakt leeg.

Wanneer het tij niet gekeerd wordt, heeft dit onherroepelijke gevolgen voor uw en onze bedrijfsvoering. Dit laten wij toch niet gebeuren? Welkom aan de vakman of -vrouw!

maarten van den boon manager business development & innovations bij leertouwer

40 B+U 2 2017

De juiste partner in het

Normeco is de juiste partner voor het leveren van gebruikersvriendelijke voegoplossingen voor een langdurig onderhoudsvrije bestrating. Het assortiment bevat gunstig geprijsde kwaliteitsproducten die snel en eenvoudig te verwerken zijn.

Voorkomen van onkruid Normeco Ecologic Solutions Nu inclusief

• 100% ecologisch • Snel en eenvoudig te verwerken

het handige voegmaatje

Nieuw in het assortiment zijn de Stropellets, een uniek product tegen onkruid in de borders.

Meer informatie over onze producten kunt u vinden op onze website: www.normeco.nl.

• Onderhoudsvrij

normeco

• Zelfherstellend • Geen onkruid

ECO LO G I C S O LU T I O N S

www.normeco.nl

+31 (0)6 45 60 56 29

13413

hoe werkt het?

Wij plaatsen een isolerende schil om bestaande woningen. Deze schil, die is opgebouwd uit een aantal dak- en gevelelementen, hechten wij aan de binnenmuur van de woning. De fundering wordt behouden en de warmte blijft binnen.

Door de nieuwe afwerking krijgt de woning een totaal andere uitstraling.

TECHNIEK-/ONTWERP- PROJECTMANAGEMENT

Voor de renovatie

Uitwerken gevelelement

Opbouwen & plaatsen

Afgewerkt eindresultaat

INFRASTRUCTURELE WERKEN

UTILITEITS- EN WONINGBOUW

WTOP INFRA B.V. GALVANIWEG 10 8071 SC NUNSPEET Winkler Prinsstraat 7, 9403 AZ Assen

TEL: 31(0)341-250078

telefoon 0592-343641

WWW.WTOP-INFRA.NL

13354

www.hechterrenovatie.nl 13279

Bouwbedrijf in breedste zin van het woord Nieuwbouw & verbouw Appartementen Zorg- & onderwijsinstellingen Projectwoningen Nieuw-Amsterdam Postbus 60 7833 ZH Nieuw-Amsterdam

Exloo Hoofdstraat 21 7875 AA Exloo

Zuidlaren Postbus 73 9470 AB Zuidlaren

Al meer dan 70 jaar een begrip.

Méér dan een allround bouwbedrijf.

Jong, dynamisch en innovatief.

Kwaliteit op proces en resultaat staan centraal.

Sterk regionaal netwerk en brede organisatie.

T: 0591-552420 13353

B+U 2 2017 41

Leerzaam werkbezoek Stientje van Veldhoven bij FHI bedrijven Deerns en Priva

D66 runner-up voor de Tweede Kamerverkiezingen, Stientje van Veldhoven, heeft twijfels over het realiteitsgehalte van duurzaamheidsbeloftes rond gebouwen.­ Een interview met haar was aanleiding voor een werkbezoek bij twee FHIGebouw Automatisering bedrijven. Hoe kan technologie helpen de doelen werkelijk waar te maken? En wat moet er dan in Den Haag gebeuren om die technologie ook toegepast te krijgen? FHI-federatiebestuurslid Piet van Veelen en FHI-directielid Kees Groeneveld vergezelden Van Veldhoven bij haar bezoek aan respectievelijk Deerns in Rijswijk en Priva in De Lier.

Het werd een leerzame middag. Een goede gelegenheid om de politica eens uit te leggen wat ‘commissioning’ is en waarom het toepassen daarvan belangrijk is. http://gebouwautomatisering.fhi.nl

IoT in het laboratorium Het nieuwe gebruikerscluster SmartLabs is voortvarend bezig. Na de succesvolle aftrap bij het Mesa+ Nanolab, staat voor 31 maart weer een boeiende workshop gepland. De community van gebouwbeheerders van laboratoria komt bijeen bij de VU in Amsterdam. Onderwerpen? Benchmark discussies. Hoe stel je requirements op voor de realisatie van een Building Management System in een lab? Wat wordt de toekomst van lab facilities nu IoT en de Cloud neerdalen? Kun je IoT concepten eigenlijk wel integreren in de automatisering van een laboratorium?

En natuurlijk even rondkijken hoe ze het doen daar bij de VU in hun labs.

Info/aanmelden: l.zijlstra@fhi.nl

De kogel is door de kerk, het wordt Taets De Nationale Conferentie Gebouw Automatisering 2017 zal worden gehouden op Art & Event Park Taets in Amsterdam-Zaandam. De twee dagen ‘Bits, Bricks & Behaviour 4.1 & 4.2’ zijn te beleven op 1 en 2 november.

Het moest er van komen: de conferentie waar de vastgoed gerelateerde technologie van de toekomst centraal staat, op een herontwikkelingslocatie, het voormalige munitiedepot Hembrug. Het hergebruik van gebouwen wordt mogelijk en rendabel dankzij nieuwe technologie. De voorbereiding loopt. Een breed samengesteld programmacomité is al aan de slag. Projectontwikkelaars, architecten, gebruikers en de automatiseerders geven het geheel samen vorm. www.conferentiegebouwautomatisering.nl

42 B+U 2 2017

Nieuwbouw

en renovatie

Naturalis Naturalis Biodiversity Center bundelt onderzoeksfaciliteiten, tentoonstellingsruimte, kantoor en depot Vorige maand is officieel gestart met de realisatie van het nieuwe Naturalis Biodiversity Center. Het nieuwe gebouw huisvest straks het museum, alle laboratoria- en onderzoeksfaciliteiten, de kantoorruimte en de volledige natuurhistorische collectie van 42 miljoen objecten onder één dak. Trix, de Tyrannosaurus rex, die onderzoekers van Naturalis in 2013 opgroeven, krijgt een vaste ereplaats in één van de tentoonstellingszalen.

B+U 2 2017 43

H

et ontwerp is van Neutelings Riedijk Architecten. Eind december tekenden Naturalis en J.P. van Eesteren de overeenkomst voor de renovatie en nieuwbouw van het complex. De werkzaamheden nemen naar verwachting tot eind 2018 in beslag.

Markant en modern

Het project is een combinatie van nieuwbouw en renovatie van de bestaande gebouwen. Het nieuwe museumgebouw en laboratoriumgebouw vormen straks een geheel met de kantoren en collectiedepots, en een deel van de onderzoeksruimte. In totaal omvat het project circa 38.000 m2 . Hiervan is circa 18.000 m2 renovatie van het bestaande gebouw. Daarnaast realiseert Naturalis een nieuw laboratoriumgebouw van circa 3.000 m2 en circa. 17.000 m2 nieuwbouw voor het museum.

“We bouwen een markant en modern gebouw dat ruimte biedt aan ons groeiende instituut en onze toenemende bezoekersaantallen. Met de volledige collectie en alle onderzoeksfaciliteiten bijeen, kunnen onze wetenschappers straks optimaal werken aan biodiversiteitsvraagstukken. Onze bezoekers kunnen in negen nieuwe tentoonstellingszalen en een prachtige biodiversiteitstuin straks genieten van de schoonheid van de natuur”, zegt directeur Naturalis Edwin van Huis.

Natuurlijk

Naturalis kiest voor de toepassing van materialen die op natuurlijke wijze verouderen: natuursteen, beton,

glas, staal en eikenhout. In het ontwerp wordt tevens gerefereerd aan de dieren- en plantenwereld. Zo worden de gevels en het plafond van de hal opgebouwd uit driedimensionale elementen die samen een bladerpatroon vormen. De eyecatcher is de glaskroonconstructie. Deze wordt net als de gevels en het interieur van het museum gemaakt van duurzame materialen. “Dit project bij Naturalis past perfect bij ons”, aldus Marco Peppel, directeur van J.P. van Eesteren. “De combinatie van nieuwbouw en renovatie met een duurzaam resultaat sluit naadloos aan bij onze filosofie van gebouwen slimmer maken. Naturalis realiseert een indrukwekkend ensemble van gebouwen om op een duurzame manier de biodiversiteit te vieren.”

Duurzaam

Duurzaamheid staat ook centraal in de gebruikte installaties. Zo realiseert installatiecombinatie ULC-Kuijpers, de partij die de complete gebouwinstallatie zal uitvoeren, in de tentoonstellingszalen de nieuwste vormen van duurzame ventilatie en krijgt het complex een eigen warmte/koude-opslag.

info Info www.naturalis.nl

44 B+U 2 2017

M. van der Spek Hoveniersbedrijf B.V. Sinds 1978.

Meer informatie over het Rijksmuseum www.mvdspekhoveniers.nl/rijksmuseum of scan de QR-code.

Disciplines: Tuinontwerp Aanleg Terreininrichting Tuinonderhoud Binnentuinen Boomverzorging (European tree Worker) Boomverplanting Hout- en staalconstructies Beplantingsadvies Groenvoorziening

Verkeersregelaars Inspectie speelgelegenheden (SVS-Inspecteur**) Natuurspeeltuinen Dak en gevelgroen (Machinale) Bestratingwerkzaamheden Rioleringswerkzaamheden Grondwerkzaamheden Installatie Speeltoestellen Verhuur machinepark

Februari 2013 hebben we een zilver medaille gewonnen bij de verkiezing duurzaamste hovenier 2012, in 2011 waren we genomineerd voor beste leerbedrijf.

Geeft ook ondersteuning bij: - Vergunningaanvragen - Subsidieaanvragen - Bewoners initiatieven in openbaar groen

mvdspekhoveniersbedrijf

13383

@MvdSpekHovenier

M. van der Spek Hoveniersbedrijf BV - Hogeveenseweg 51 - 2731 LB Benthuizen - Telefoon: (0172) 58 30 50 - Mail: info@mvdspekhoveniers.nl

Gedreven en professioneel, voor onderhoud van Gevel en Dak

Onze twaalf disciplines 1.

Advies 2.

Steigerbouw 3.

Hakwerk 4.

Specialistische reiniging 5.

Metselwerk 6.

Scheur-/spouwherstel 7.

Gevelvoegwerk 8.

Betonherstel 9.

Loodwerk 10.

Hellende daken 11.

Schil-isolatie 12.

Vochthuishouding Van Leeuwen staat voor persoonlijke aandacht, procesbeheersing en leveren van kwaliteit.

Weidehek 20 Postbus 8824 4820 BC Breda T 076 - 542 76 80 info@vanleeuwengroep.nl www.vanleeuwengroep.nl

13489

advertentie JEF.indd 1

17-2-2016 10:15:23

B+U 2 2017 45

Bouwbeurs 2017 Zien en gezien worden, ook op de beursvloer. Afgelopen maand deelden zo’n 600 leveranciers hun dienst, product, kennis en informatie met vele bezoekers tijdens de BouwBeurs 2017.

De beurs heeft alle bezoekersprognoses overtroffen.

Deze editie was goed voor bijna 75 duizend bezoekers.

De bouw is terug

Een goede sfeer en enthousiasme was en is kenmerkend voor de beurs. Voor velen is de beurs de plaats bij uitstek om te netwerken en juist nu van zich te laten horen en zien. Duidelijk is dat dat bouw terug is: als belangrijke werkgever, aanjager en innovator!

Goede business

‘Alle seinen voor bouwend Nederland staan op groen’, constateert Brand manager Martijn Carlier van Jaarbeurs op de laatste beursdag. “Het was een beurs van het nieuwe elan, van nieuwe dynamiek in de bouw. Het bruiste in elk gangpad. Het was ongekend druk. Met heel veel actie verdeeld in alle hallen. De beurs heeft alle verwachtingen overtroffen. Dit geldt ook voor de waarderingscijfers van zowel bezoekers als exposanten: een 7.4.”

Carlier: “Uit alle gesprekken blijkt dat exposanten goede business hebben gedaan. Veel orderboeken vol geschreven, veel nieuwe contacten gelegd. De 2015-editie stond in het teken van een opkrabbelende bouwsector. Deze editie toont aan: de bouw is weer 100 procent back in business, en zelfs meer dan dat. Kortom, een succes story. One exposanten spreken van een super goede beurs, waar de komende maanden veel business uit voortkomt.”

Ook ZZP’ers

Hij vindt het opvallend dat ook ZZP-ers en masse de weg naar de BouwBeurs wisten te vinden. “Ze komen om in het werk en desondanks hebben ze toch één of meerdere dagen vrijgemaakt om te komen. Ze zien de BouwBeurs als een lucratieve investering die ze later dubbel en dwars terugverdienen. Dat zegt iets over de status van de beurs.

De beurs laat ook zien hoe de markt ervoor staat: het sentiment is meer dan optimistisch.”

‘Alle seinen voor de bouw in Nederland staan op groen’

46 B+U 2 2017

foto: anton-havelaar-shutterstock

varia

Te druk in de openbare ruimte Amsterdam kampt al jaren met overlast door toeristen. Midden in de nacht schreeuwen, wildplassen, kotsen op de stoep, bierfietsen die door de straten slingeren. Hoe krijg je greep op het massatoerisme en houd je de stad leefbaar?

Om te voorkomen dat Amsterdam een soort Efteling wordt en de bewoners wegtrekken, hebben bewoners en ondernemers hun aanbevelingen samengevat in een pact. Het beter benutten van de ruimte in de binnenstad en spreiding van attracties over andere stadsdelen, zijn enkele aanbevelingen.

Het beleid van de gemeente Amsterdam werkt vooralsnog niet mee om de openbare ruimte te ontlasten. ­Touringcars hebben vrij spel in hartje Amsterdam en ook de drukte in de ­kanalen is onverminderd groot.

Waar de pijn voor een groot deel zit, is de komst van verhuurwebsites als Airbnb. Duizenden appartementen worden in Amsterdam verhuurd en de regie is volledig kwijt, signaleerde het Parool eind vorig jaar. Als neveneffect heeft een verhuurwebsite als Airbnb een prijsopdrijvend effect van de woningprijzen. Het vergroot de tweedeling tussen rijk en arm, zo becijferde

het Economisch Bureau van ING. De gemeente heeft een eerste stap genomen en afspraken gemaakt met ­Airbnb. Vooralsnog wordt het onmogelijk om een appartement langer dan zestig nachten per jaar te verhuren. Daarnaast gaat Airbnb het illegale Amsterdamse aanbod van vakantieverhuur van de site afhalen.

Regelgeving maakt het nu ook mogelijk om na overlast door Airbnb de verhuurder een boete op te leggen.

Of deze maatregelen voldoende zijn, moet blijken. Verwacht wordt dat het aantal toeristen tussen 2017 en 2030 met maximaal 75 procent zal groeien.

advertentie

“Als het echt lang mee moet!”

Dakbedekking Lichtkoepels Dakinspecties

Onderhoud Renovatie Warmtebeeldcamera

Dakdekkersbedrijf Arend Barkhuis Ordel 8, 9331 EX Norg Telefoon 0592 613786 info@arendbarkhuis.nl www.arendbarkhuis.nl 13415

B+U 2 2017 47

varia 3D printer gaat Mauritshuis reproduceren

Kan een 3D printer een beschadigd monument herstellen? Deskundigen van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft denken van wel. Ze starten een experiment met ‘klonen’ van gebouwen. Het Mauritshuis in Den Haag is als eerste aan de beurt.

Specialisten gaan de Gouden Kamer (1718) van het Mauritshuis scannen en een deel ervan reproduceren met een 3D printer. Dat moet een 30 centimeter breed en 3 tot 4 meter lang model opleveren. In principe is het mogelijk een op het oog exacte kopie te maken van al dan niet beroemde historische constructies en kunstwerken.

Het model van de kamer uit het Mauritshuis wordt niet vervaardigd uit hout en goud zoals het origineel, maar uit gekleurd gips. Een goedkope, eenvoudige en snelle methode. Noodgedwongen gebeurt het printwerk in een stuk of tien blokken, want een 3D printer ter grootte van de Gouden Kamer is niet beschikbaar. Maar door die heel secuur in elkaar te lijmen zal het model toch ogen als één geheel.

Goede kleur- en lijmtechniek is één van de vele uitdagingen van het project. De 3D printer gaat zowel construc­tieve delen als kozijnen, ­geornamenteerde plafonds en beschilderingen van de Gouden Kamer ­reproduceren. Het project wordt in 2017 afgerond.

Ecowijk De Kiem Arnhem bouwt 77 energieneutrale woningen in de nieuwe ecowijk De Kiem. Op initiatief van de vereniging DNA in de Bouw hebben tien bouwteams levensvatbare duurzame woningen ontworpen. Zes van de tien woningtypes worden in 2018 in De Kiem in Arnhem gebouwd. De in totaal 77 woningen zijn 27 meer dan de aanvankelijk 50 geplande.

Ecowijk De Kiem maakt deel uit van de in Schuytgraaf gelegen Locatie 3.0. De buurt wordt ontwikkeld door kleine bouwpartijen die in teamverband collectief ­samenwerken. Binnen ieder team is tenminste een lid van DNA in de Bouw. Deze vereniging wil duurzaam, gezond en energie-efficiënt (ver)bouwen versnellen. Eerder werd er samengewerkt met de gemeente ­Arnhem in een EU-project, om energieneutraal bouwen in de regio te stimuleren.

48 B+U 2 2017

Gebr. M. en W. Bron B.V. Aannemingsbedrijf voor aanleg en onderhoud groenvoorzieningen en sportvelden • boomverzorging • grond- en bestratingswerkzaamheden

Meetsysteem voorkomt vocht­ schade in de bouw!

en in beheer t s i l a i c e p S ergangen t a w n a v d onderhou

Gebr. M. en W. Bron B.V. Meersteeg 5 4191 NK Geldermalsen Tel. 0345-651644

info@brongroenvoorziening.nl

13390d

Eenvoudige oplossing voorkomt schade door regenval of te hoge luchtvochtigheid.

Tijdens de bouw van een 12.000 m2 grote parkeerkelder zorgden hoosbuien voor wateroverlast, tot grote ergernis van de gebruikers. Oorzaak was de waterhuishouding, die nog niet op orde was.

Waterschade Niet alleen de parkeergarage moest gedroogd worden.

Ook ondergelopen liften van de bovengelegen kantoorpanden konden niet worden gebruikt. Droogspecialist pompte tienduizenden liters water uit de parkeergarage en stelde voor om op zoek te gaan naar een oplossing, om verdere waterschade te voorkomen.

Manchetknopen voor ieder moment WWW.THECUFFLINKSHOP.NL

Meetsysteem Droogspecialist adviseerde enkele kleine bouwtechnische aanpassingen en plaatsing van een vochtmeetsysteem. Deze meter geeft direct een melding als er een te hoge waterstand wordt gedetecteerd. Het systeem is inmiddels geplaatst. De aannemer kan nu tijdig ingrijpen bij een te hoge waterstand.

Meer weten? Neem contact op met Droogspecialist of kijk op www.droogspecialist.nl

KORTING OP MANCHETKNOPEN VOOR BOUW EN UITVOERING LEZERS KORTINGSCODE BU-KORTING Klik tijdens je bestelling op ‘gebruik je kortingscode’ en vul de code in om 15 procent korting te krijgen

DROGEN VERWARMEN VENTILEREN VOCHTMETEN 13538b

B+U 2 2017 49

varia Samen wonen en zorgen Doelgroepgericht bouwen wordt steeds vaker succesvol toegepast. Een markant voorbeeld is De Knarrenhof in Zwolle waar ouderen aan de slag gaan als projectontwikkelaar. Ouderen willen niet langer afhankelijk zijn van het marktaanbod, maar nemen zelf actie. Stichting­ De Knarrenhof helpt hun hierbij.

In het hofje De Knarrenhof in Zwolle gaan vijftigplussers wonen, met het idee om ­elkaar zorg te bieden. Hierdoor kan er langer zelfstandig worden gewoond. Het project is een mix van ­sociale huur- en koopwoningen.

Er komen 48 ­woningen voor senioren. Alles - van de plaatsing van de stopcontacten tot de breedte van de deuren en de plek en omvang van de badkamer - is ingericht op zo lang mogelijk zelfstandig wonen.

De welwillendheid voor dit soort projecten neemt bij gemeenten toe, ziet het Kenniscentrum Wonen-Zorg. Nu is 24% van alle huishoudens 60 jaar of ouder. Over twintig jaar is 51% van de volwassenen 60+.

Inmiddels hebben bijna 3.900 geïnteresseerden zich gemeld bij De Knarrenhof. De stichting heeft soortgelijke projecten lopen in dertien andere plaatsen in Nederland.

Grootste zonnepark in Groningen Groningen heeft de ambitie om steeds meer duurzame energie te gebruiken. Met de komst van een zonne-energiepark in Delfzijl kunnen 7500 nieuwe huishoudens van groene energie worden voorzien.

wordt begonnen met de bouwwerkzaamheden. In de lijn der verwachting zal het park voor het einde van het jaar zijn aangesloten op het elektriciteitsnet.

Het zonne-energiepark heeft een oppervlakte van ongeveer 65 voetbalvelden en telt 123.000 zonnepanelen. De provincie wil dat in 2035 zestig procent van de gebruikte energie groen is.

Met het project in Delfzijl is een investering gemoeid van ruim 30 miljoen euro. In het voorjaar

Het zonnepark in Delfzijl is op dit moment weliswaar nog het grootste van Nederland, maar wordt binnenkort ingehaald door een zonnepark in Zeeland. Hier komen 140.000 zonnepanelen.

50 B+U 2 2017

• Bitumineuze, PVC en EPDM dakbedekking • Stalen dakbeplating en sandwichpanelen • Stalen dak- en gevelbeplating & sandwichpanelen • Eternit en natuur leien • Golfplaten

Ge b

13429

Overspoor 53 1688 JH Nibbixwoud tel. 0229 - 57 34 15 info@admiraaldak.com www.admiraaldak.com

n Egdom va & r.

Zn

HvE Te l.: 0 36 6 - 224916

ke

e r sw e r

ke

n

V

er

Al ruim 30 jaar gespecialiseerd in:

DUURZAME VLOERSYSTEMEN VOOR O.A.:

• Tijdelijke verkeersmaatregelen • Verkeerskundig advies & ontwerp • Voorzieningen voor verkeer & scheepvaart • Ondersteuning bij evenementen • Innovatieve oplossingen

 PARKEERDEKKEN EN -DAKEN EN HELLINGBANEN  BALKONS EN GALERIJEN  TECHNISCHE RUIMTES  PRODUCTIERUIMTES  OPSLAGRUIMTES EN MAGAZIJNEN  KANTOREN, KANTINES EN SHOWROOMS Website: WWW.FRENOFLEX.NL Email: INFO@FRENOFLEX.NL Zinkstraat 1b Ridderkerk Tel: 0180-425035

Industrieweg 12 • 1521 NB Wormerveer tel: 06 - 22 49 16 36 • info@HVEverkeer.nl 13380

www.HVEverkeer.nl

13655

Een totaalpakket voor het behoud van uw vastgoed.

Gevelreiniging Schilderwerken & beglazing Gevelrenovatie & Gevelmontage Verwijderen van graffiti en aanplak ISO 9001, 14001, VCA**, OSB Glas & Gevel en OSB+ gecertificeerd.

DSS - De Swart Services BV Tel.: 070 - 3 209 353 info@deswartservices.nl www.deswartservices.nl 13592

Pijnacker Infra B+U 2 2017 51

Bestratingen • Riolering • Grondwerk • Bodemsanering Pijnacker Infra is sinds de oprichting in 1999 door Piet Pijnacker een groeiend en succesvol bedrijf met enthousiaste gedreven werknemers. Het bedrijf maakte de afgelopen jaren een groeispurt door en is uitgegroeid tot een complete en volwaardige speler in de infra markt en mag diverse grote en kleine projecten tot haar portfolio rekenen.

P

ijnacker Infra is actief op het gebied van rioleringen, bestratingen, bodemsanering, GWW, groenwerkzaamheden en kabelwerkzaamheden, ook wel ondergrondse infra genoemd. Met name op het gebied van laatstgenoemde kabelwerkzaamheden heeft Pijnacker Infra grote verwachtingen voor het komende jaar. De afgelopen jaren zijn er relatief weinig investeringen in kabelwerkzaamheden gedaan en is onderhoud veelal uitgesteld.

Pijnacker Infra ziet dit als een uitdaging om deze werkzaamheden op te pakken en deze tak in het bedrijf uit te breiden. Ook in de petrochemie is het bedrijf al jaren actief en mede door de hoge eisen die in deze markt gesteld worden, heeft Pijnacker Infra veel ervaring met veilig werken in een hoog risico omgeving.

Maatschappelijk betrokken

Certificeringen Pijnacker Infra: BRL 7000 Certificaat VCA** Certificaat SBB Certificaat ISO-9001:2008 Certificaat SKAO certificaat CO2 prestatie­ ladder niveau 4 ISO-14001:2015 Certificaat

Specialisme

Het specialisme van Pijnacker Infra betreft hun brede inzetbaarheid in alle soorten grondwerk. Van bodemsanering tot het aanpassen van een riolering en het bestraten van een nieuwbouwwijk, Pijnacker Infra biedt een totaalpakket aan. Engineering, uitvoering, oplevering en nazorg zijn van het hoogste belang om hun opdrachtgevers zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn. Het leveren van kwaliteit, het verlenen van een uitstekende service en oplossingsgericht werken en denken, zijn de pijlers van het bedrijf. Bij Pijnacker Infra denken ze mee met de wensen van de klant zodat een projectoplevering altijd naar tevredenheid kan plaatsvinden.

Pijnacker Infra

Bij Pijnacker Infra hebben zij oog voor mens en milieu. Maatschappelijk verantwoord ondernemen maakt deel uit van de dagelijkse bedrijfsvoering en dat uit zich in tal van certificeringen zoals VCA**, ISO9001:2008, CO2 prestatieladder niveau 4, ISO-14001:2015 en BRL7000. Het bedrijf wordt elk jaar opnieuw geaudit of ze nog aan de laatste wet- en regelgeving voldoen. Ook nieuw talent krijgt een kans om zich het vak eigen te maken. Pijnacker Infra is een erkend leerbedrijf waar jongeren een baan en een opleiding krijgen aangeboden.

Barwoutswaarder 87 B 3449 HK Woerden

Projecten

Met ruim vijftien jaar aan ervaring in de GWW sector heeft Pijnacker Infra diverse projecten op haar naam staan. De gemeente Vlaardingen is zeer content met de vernieuwde bestrating en grondwerk van het bedrijventerrein De Vergulde Hand dat in 2016 werd opgeleverd. De gemeente Vlaardingen wilde het terrein vernieuwen zodat het terrein de komende twintig jaar bestand is tegen het wegverkeer dat gebruikelijk is op een bedrijventerrein. Ook de gemeente Zoetermeer maakt graag gebruik van de kennis en ervaring van Pijnacker Infra. Vanaf 2009 verzorgt het bedrijf al het raambestek van alle scholen in de stad en onderhouden zij de schoolpleinen zodat de kinderen veilig kunnen spelen.

Kijk voor meer informatie over de diverse projecten op: www.pijnackerinfra.nl

T +31 (0)348 460 249

info@pijnackerinfra.nl www.pijnackerinfra.nl

52 B+U 5 2016

t lis ia ren ec eu are s Sp kl b te t en m he op rui in n va

Biodivers

natuurzaadmengels

oe

H oe

ijg kr

H

je

n ite bu ar na n n te re or ge sp ick? en n k

n jo

m

n re

ee

nl

s.

rt

ou

pc

to

@

ge

fo

sa

n jo

dt or

or

w

vo in

13475

?

Keihard de beste in beton!

Toepassing van natuurzaadmengsels voor o.a.: • Akkerranden • Natuurvriendelijke • Bedrijfsterreinen oevers • Boerenerven • Herinrichting land• Bermen algemeen bouwgronden • Dijkverzwaring • Wadi ’s • Recreatieterreinen • Bijen- en vlindermengsels

Betonreparaties

boren, zagen en injecteren Biodivers BV Hoenkoopse Buurtweg 51 3421 GB Oudewater Mob: 06-13044912 info@biodivers.nl www.biodivers.nl

Tel. 033-465 88 62

info@hapobetonreparaties.nl

www.hapobetonreparaties.nl 13476

13442b

Acacia Robinia nederland bv B+U 2 2017 53

Aandacht voor

het individuele karakter van het product Acacia-Robinia Nederland BV is met trots al twintig jaar de leverancier van hardhouten speeltoestellen van het Duitse merk SIK-Holz. U kunt bij Acacia-Robinia terecht voor schommels en veerelementen tot complete speelstructuren die in de standaard maten geleverd worden, maar ook op maat gemaakt kunnen worden naar gelang de wens van de klant. Custom-made tegen scherpe tarieven, dat is het paradepaardje van Acacia-Robinia.

Z

owel voor het ontwerp als voor de realisatie en plaatsing staan alle werknemers van het bedrijf voor u klaar. Bij Acacia-Robinia staat flexibiliteit hoog in het vaandel. Het bedrijf hanteert korte lijnen en het ontzorgen van u als klant is voor het bedrijf zeer belangrijk. Veilig spelen, dat is waar het om draait. Duurzaamheid en zorg voor het milieu zijn compleet met het bedrijf verweven.

Alle producten worden gemaakt van kwalitatief hoogwaardig Robinia hout. Deze duurzame houtsoort geeft elk speeltoestel een geheel eigen karakter door de onregelmatigheden in groei, robuuste takken en wortels.

Alle speeltoestellen zijn voorzien van een keuringscertificaat, afgegeven door een erkende ­keuringsinstantie.

Meegroeien met de markt

Iedere speelplaats leeft op met de speeltoestellen van Acacia-Robinia. Het bedrijf levert aan recreatieparken, attractieparken, scholen, kinderdagverblijven, gemeenten, dierenparken en speeltuinen. ­Acacia-Robinia heeft haar eigen ontwerp-bureau in huis waar de ideeën van klanten voor nieuwe toestellen hun eerste uitwerking vinden en op veiligheid worden getoetst. Na de goedkeuring van het uiteindelijke ontwerp wordt er een technische bouwtekening gemaakt en wordt het toestel nogmaals gecontroleerd op alle veiligheidsaspecten. Daarbij is het bedrijf continu in ontwikkeling. AcaciaRobinia groeit mee met de markt. Het bedrijf is landelijk actief met projecten in alle uithoeken van Nederland. Het bedrijf heeft ook in 2016 wederom vele spraakmakende projecten uitgevoerd, bijvoorbeeld bij Aviodrome in Lelystad en het nieuwe dierenpark Wildlands in Emmen werd voorzien van een aantal gethematiseerde speelgebieden. Basisschool de Weerijs in Breda werd voorzien van een nieuw

Acacia-Robinia Nederland BV

Brouwerijstraat 29 4845 CL Wagenberg

klim-/klautertoestel in thema­ Productgroepen van met ‘potloden en penseel’. Ook Acacia Robinia in de Blaricummermeent - nieu Wip- en veerelementen we wijk, gelegen tussen het Klimmen en turnen Gooimeer en het oude Blari Speelhuizen cumse dorp - werd een prachtig Schommelen en draaien robinia hardhouten speeltoe Speelcombinaties stel in hun woonwijk neerge Speelmobielen zet. In deze wijk krijgen kopers Speelsculpturen en huurders de vrijheid om hun Zand- en waterspelen woondroom te realiseren of Parkmeubilair een nieuwe start te maken. De Glijbanen opzet en architectuur van De Ontwerpen Blaricummermeent is geïnspireerd op het oude dorp en daar is hedendaags wooncomfort aan toegevoegd. Kijk op: www.acacia-robinia.nl voor meer informatie over de afgeronde projecten en foto’s die daar een duidelijk beeld over geven.

T +31 (0)76 - 5 036 037 F +31 (0)76 - 5 042 499

E info@acacia-robinia.nl I www.acacia-robinia.nl

54 B+U 5 2016

DUURZAME PATRONEN, LOGO’S & MARKERINGEN IN ASFALT.

4 92t . n l 6 87t p r i ni n t. n l 2 - ee r

0 tr tp 03f o @ s. s t r e e in w w w

ve rd er

13497

W ij ga

an

Totaaloplossing voor valbeveiliging op platte daken 9 9 9 9 9 9

Eigen assortiment valbeveiliging Kwaliteit conform wetgeving Snelle levertijden Van tekening tot montage beste prijs/kwaliteit verhouding Klantgerichte aanpak

Wat doen wij? riolering asfalteringswerk grondwerk

bestrating betonwerk bodemsanering

eenvoud in valbeveiliging Kroeze Infra bv

0345 - 68 44 75

www.kroezeinfrabv.nl 13496

www.rezdakveiligheid.nl info@rezdakveiligheid.nl - 078 610 0321

13520

Leidsevaartweg 15 2106 NA Heemstede Tel 023-5848041 info@mensebv.nl

• verplanten, snoeien, verzorging en rooien van bomen • machinaal wegfrezen van boomstobben • onderhoud, beplanting van parken en tuinen www.mensebv.nl

Aannemings-, Handel-, Boomverzorgings- en Groenvoorzieningsbedrijf

13443

Mick Volendam Groep B+U 2 2017 55

Mick Volendam groep

Weet van aanpakken Directeur Nico Tol van kraanverhuur en transportbedrijf Mick Volendam staat in de wandelgangen ook wel bekend als Mickey Mouse. Of kortweg Mick.

Deze bijnaam heeft hij gekregen omdat hij nogal klein van stuk is en het verschil tussen hem en de grootte van de kraan beduidend opviel. Maar ondank dat Nico Tol klein van stuk is, geniet hij van een grote bekendheid in Volendam en daarbuiten.

de grootste en sterkste 4-asser op de markt: Langste giek: 45 meter Maximale hijshaak hoogte: 59,1 meter Sterkste hijscapaciteit aan de punt: 2.050 kg

M

ick was in eerste instantie boekhouder bij een kraanverhuurbedrijf en deed daar de nodige administratieve ervaring op.

Deze opgedane ervaring kwam Nico Tol goed van pas bij het opzetten van zijn eigen business. Hij haalde tevens zijn instructiepapieren zodat hij zijn eigen personeel kon opleiden tot het gewenste niveau. Inmiddels is Mick Volendam uitgegroeid tot een onderneming met twaalf kranen met een vaste kern van enthousiaste werknemers welke bestaat uit tien vaste medewerkers die in drukke tijden worden bijgestaan door een aantal zzp’ers. In zijn opleiding deed Nico Tol niet alleen de benodigde kennis op in het werken met kranen, ook het onderhoud van de kranen was een belangrijk onderdeel.

Bij Mick Volendam wordt bijna 90 procent van al het onderhoud aan de kranen in eigen huis gedaan. Bij het bedrijf worden er zeer hoge eisen aan veiligheid gesteld. Goed onderhoud van het machinepark is dan ook van cruciaal belang. Het machinepark van Mick Volendam ziet er tip top uit en alle machines zijn inzetbaar.

Het kranenpark bestaat uit moderne mobiele snelbouw torenkranen en telekranen die alle voorzien zijn van standaard hijsgereedschap.

Alle telekranen zijn uitgerust met een camerasysteem op de giek, waardoor de machinist in de cabine via zijn beeldscherm een goed overzicht heeft op het uit te voeren werk.

Mick Volendam Groep en Rematol Volendam Kraanverhuur & Transport bv (onderdeel van de Mick Volendam Groep) beschikt over acht mobiele kranen met een hefvermogen variërend van 70 tot en met 400 ton. Daarnaast staat er een assortiment van zeven mobie-

Mick Volendam Groep

Hamerstraat 7F 1135 GA Edam

le torenkranen ter beschikking met een vlucht vanaf 33 meter tot en met 60 meter.

Kernwoorden

Kwaliteit, service, uitstekende vakkennis en ervaring zijn de kernwoorden waarmee Mick Volendam omschreven wordt. Alle projecten worden vlot en accuraat uitgevoerd. Contact met hun klanten staat bij het bedrijf voorop. De planning heeft direct contact met de opdrachtgevers en is 24 uur per dag en zeven dagen per week beschikbaar. De Mick Volendam Groep is V.C.A. gecertificeerd, lid van de Vereniging Verticale Transport (V.V.T) en deelnemend lid van de Erkenningsregeling van de V.V.T. Bovengenoemde certificering en het lidmaatschap zorgen voor een continu proces van het doorvoeren van actuele ontwikkelingen en verbeteringen op het gebied van veiligheid en vakmanschap in de organisatie.

Vakmanschap

Mick Volendam werkt zowel in Nederland als België en is klaar voor de toekomst. Het bedrijf blijft zich vernieuwen en groeit gestaag door dankzij de vakmanschap die zij in huis heeft. Zorg dragen voor de klanten staat hoog in het vaandel en zorgt voor een stabiele klantenkring die bestaat uit onder andere de luchthaven Schiphol waar met behulp van een tilhulpmiddel glas werd aangebracht aan de nieuw te bouwen vertrek- en aankomstterminals. Dit was een prestigieus project met een zeer scherpe realisatie planning.

Kijk op: www.mickvolendam.nl voor meer informatie.

Postadres: Kaper 1 1137 PA Volendam

T +31 (0)299-396812 F +31 (0)299-396747

E info@mickvolendam.nl I www.mickvolendam.nl

56 B+U 5 2016

Voor siertegels in diverse kleuren en uitvoeringen, betontegels, industrieplaten en stapelblokken.

Wester Beton B.V. Telefoon: 0517-433622 E-mail: info@wester-beton.nl 13459

Uniek samenspel van hout, kunststof of metaal

Gebr. Tolenaars is uw partner voor: onderhoud van bermen en dijken; het plaatsen van beschoeiing en afrastering; onderhoud van watergangen; onderhoud van bomen en beplantingen.

Wij verzorgen zowel

landschapsinrichting als stadsmeubilair Voor o.a.: lokale overheden • waterschappen • natuurbeheerorganisaties campings • jachthavens • scholen • sportverenigingen • aannemers gww

Gijsbertweg 1, 4255 KJ in Nieuwendijk Telefoon 0183 403 863 Email info@gebr-tolenaars.nl

www.gebr-tolenaars.nl

House of Timber Dwarstocht 3 1507CH Zaandam

Tel: 075-3030018 info@houseoftimber.nl www. housoftimber.nl

House of Timber is onderdeel van

13461

13498

SchreudersGroen

Van aanleg tot onderhoud verzorgen wij voor u de buitenruimte

SchreudersGroen BV Osdorperweg 530A 1067 SX Amsterdam

Telefoon +31 344-845 268 E-mail info@schreudersgroen.nl ISO 9001:2008 , Groenkeur en VCA** gecertificeerd.

www.schreudersgroen.nl 13517

THS B.V. B+U 2 2017 57

Een veelzijdige specialist op het gebied van riool­renovatie, rioolreiniging, riool­ inspectie en verkeers­veiligheid T.H.S. B.V. is een bedrijf dat is gespecialiseerd in rioolrenovatie. Om de opdrachtgever zoveel mogelijk te ontlasten, heeft T.H.S. B.V. de mogelijkheid om een totaalpakket te verzorgen. Dit kan variëren van inspecties, het reinigen en renoveren van het rioolstelsel, het plaatsen van afzettingen en het leveren van verkeersregelaars. Om dit alles te kunnen aanbieden, heeft T.H.S. B.V. zelf het materieel en personeel in huis. Zo kunnen ze altijd de gewenste kwaliteit en service leveren zonder afhankelijk te zijn van derden. Om de kwaliteit en service te kunnen waarborgen, heeft T.H.S. B.V. zich ISO 9001- en VCA*-gecertificeerd.

Inspectie

T.H.S. B.V. heeft uitgebreide mogelijkheden wat betreft rioolinspecties. Ze gaan altijd uit van een basisinspectie die een eenvoudige rapportage oplevert over de staat van het rioolstelsel op basis van visuele inspectie. Naast deze basisinspectie biedt T.H.S. B.V. ‘modules’ aan waaruit de opdrachtgever kan kiezen wat zijn of haar wensen zijn. De modules variëren van het exact inmeten (gps), druk- en trekproeven, bewapening in beton meten (diepte en afstand), tot het inspecteren van reeds gerenoveerde rioolstelsels. Ook hiervoor geldt dat T.H.S. B.V. alles in eigen huis heeft met goed opgeleid en gecertificeerd personeel.

Reiniging

De mogelijkheden van reiniging die T.H.S. B.V. kan aanbieden varieert van het leegzuigen en het reinigen van kolken, doorspoelen van drainage, het reinigen van rioolputten, kelders en strengen met een waterdruk tot 500 bar.

Verkeer

TSSR

Renovatie

Om op een effectieve en kwalitatief hoge manier putten en kelders te kunnen renoveren beschikt T.H.S. B.V. over meerdere KS-ASS-systeemunits. Dit systeem, dat gebruikt wordt om de ERGELIT-mortel aan te brengen, is al sinds 1999 een beproefde manier van rioolput- en kelderrenovatie.

Centrifugaal mortelmotor De renovatie door middel van het KSASS-systeem begint met het reinigen van de put of de kelder. Dit gebeurt door middel van de ‘TSSR’. Dit is een ‘schaar’ waar zich twee freeskoppen op bevinden en die met ronddraaiende beweging in de put of kelder met een waterdruk van rond de 400 bar de wanden reinigt. Na deze reiniging wordt beoordeeld of de ondergrond gereed is om te kunnen coaten met ERGELIT-mortel. Indien noodzakelijk kan de ondergrond ook worden behandeld met de HDS-jet. Deze werkt hetzelfde als de TSSR maar hier wordt ook nog straalgrit bij toegevoegd. Na het reinigen worden eventuele lekkages (infiltratie) dichtgemaakt en beschadigingen van voegwerk e.d. hersteld. Hierna volgt het coatingproces. De ERGELIT-mortel wordt met behulp van een

THS B.V.

centrifugaalmotor op de wanden gespoten tot een minimale laag van 1 cm. Deze dikte is minimaal nodig om zijn resistentie tegen het H2S-gas en Ph 3,5 - 12 te bereiken. Na het aanbrengen van de ERGELIT-mortel op de wanden, wordt de put of kelder verder afgewerkt. Zo wordt de onderkant van de dekplaat en eventuele plaatsen die niet voldoende gedekt zijn, afgesmeerd.

Na deze renovatiemethode kan de put of kelder na vier uur weer in gebruik genomen worden.

Op deze renovatie geeft T.H.S. B.V. een garantie van 15 jaar waarbij ook een garantiecertificaat wordt afgegeven. Het voordeel van deze renovatiemethode is dat het rioolstelsel meestal dezelfde dag weer in gebruik genomen kan worden en er geen tweede laag hoeft te worden aangebracht om zijn resistentie te krijgen. Ook het gebruik van minerale mortel is een voordeel. Er komen zo geen vreemde stoffen in het riool terecht en het is toepasbaar in natuur- en drinkwatergebieden.

Madame Curiestraat 6 2171 TW Sassenheim

Om de opdrachtgever te ontzorgen biedt T.H.S. B.V. ook de mogelijkheid om de verkeersafhandeling bij werkzaamheden te regelen.

Dit kan in de vorm van het plaatsen van afzettingen, omleidingen en tekstkarren. Ook verkeersregelaars heeft T.H.S. B.V. in zijn personeelsbestand.

Hotspray-systemen

Dochteronderneming ACAP­ B.V.­ is een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in het door middel van spuittechnieken aanbreggen­van­coatings en het keuren van coatingapplicaties (NACE). ACAP B.V. heeft zich vooral gespecialiseerd in het aanbrengen van hotspray (polyurea). Deze hotspray kan op vrijwel alle gewenste oppervlaktes en vormen worden aangebracht. De unieke eigenschappen van deze coating zijn: snelle droging (10 - 25 sec.), slijt- en slagvastheid, brandwerend, waterdicht, bestand tegen de meeste chemicaliën en blijvend elastisch. Een ander voordeel van deze hotspray is dat het naadloos kan worden aangebracht. Het toepassingsgebied van deze coating is onder andere, blob-architectuur, voedingsmiddelenindustrie, parkeerdekken en daken, scheepsdekken, objecten themaparken en afdichting zwembaden. De medewerkers van ACAP B.V. beschikken over ruime kennis en ervaring om applicaties op een professionele en milieuvriendelijke manier te kunnen uitvoeren.

Kijk voor de unieke eigenschappen van de hotspray (polyurea) en de toepassingen op WWW.ACAP-HOTSPRAY.NL.

T 0252 - 76 91 35 F 0252 - 76 91 36

I www.ths.nl E info@ths.nl

58 B+U 2 2017

Tussenlanen 20b T (0182) 35 18 61 2861 CD BERGAMBACHT E info@amolenaar.nl Voor meer informatie: www.amolenaar.nl

匀䰀䄀䜀䈀伀䴀䔀一 倀伀伀刀吀䄀唀吀伀䴀䄀吀䤀匀䔀刀䤀一䜀 吀伀䔀䜀䄀一䜀匀䌀伀一吀刀伀䰀䔀 䌀䄀䴀䔀刀䄀 䈀䔀圀䄀䬀䤀一䜀 倀䄀䰀䔀一 䤀一吀䔀刀䌀伀䴀 匀夀匀吀䔀䴀䔀一 䜀䄀刀䄀䜀䔀䐀䔀唀刀䔀一

13440

Grond-, weg- & waterbouw • Groenvoorziening • Binnenvaarthaven met loswal • Zand & grond

䴀攀爀挀甀爀椀甀猀猀琀爀愀愀琀 㘀㜀 㜀 㘀 刀䬀 䐀漀攀琀椀渀挀栀攀洀 吀攀氀㨀 ㌀㄀㐀ⴀ㌀㤀㈀㌀㤀 眀眀眀⸀琀漀攀最愀渀最猀琀攀挀栀渀椀攀欀渀攀搀攀爀氀愀渀搀⸀渀氀

13472

Kwaliteit staat hoog in het vaandel mede door plan van aanpak

www.deruijter-infra.nl

NOORDZIJDSEWEG 137A

TELEFOON 0182 30 77 84

3415 RB POLSBROEK

INFO@DERUIJTER-INFRA.NL 13441

Delta Sign BV B+U 2 2017 59

Scherpe prijzen en snelle levering

producten: 100 BINNENBEWEGWIJZERING 200 BUITENBEWEGWIJZERING 300 PRESENTATIESYSTEMEN 400 BUITENRECLAMESYSTEMEN

Al meer dan twintig jaar is DeltaSign een begrip in Nederland. Het succesverhaal begon in 1991 met het leveren van producten voor bewegwijzering voor binnen- en buitengebruik. DeltaSign opereerde als verkoopkantoor en groothandel en had voor de bewegwijzering een standaard verkoopprogramma, waaruit de klant een keuze kon maken. De markt begon zich echter meer en meer naar toepassingsgerichte bewegwijzering te ontwikkelen.

O

m te kunnen voldoen aan deze verandering in de markt besloot DeltaSign een eigen productiebedrijf op te zetten in Leeuwarden. Dit bleek een gouden greep en al snel groeide het bedrijf uit zijn jasje en werd er besloten om naar Stiens te verhuizen. Bij de stormachtige ontwikkeling werd niet alleen aan groei gedacht, maar ook aan de zorg voor de bestaande klanten met de daarbij behorende naleveringen. Het bedrijf heeft zelfs systemen in hun assortiment die na 25 jaar nog steeds geleverd kunnen worden. Uiteraard is het assortiment door de jaren heen steeds verder ontwikkeld en uitgebreid.

Alles in EEn hand

DeltaSign is uitgegroeid tot een bedrijf dat bij een project het ontwerp, de tekeningen, de productie, de levering, de installatie, de oplevering en de service allemaal in een hand heeft. Binnen dit concept behoort deelname in het proces door derden tot de mogelijk­ heden. Deze opzet garandeert de klant de grootste flexibiliteit.

DeltaSign ontvangt haar opdrachten vaak via de hoofdaannemer van een project. Vervolgens wordt deze hoofdaannemer door DeltaSign volledig ontzorgd. Als het wenselijk is neemt DeltaSign direct contact op met de eindklant. Dit contact loopt altijd via de aanvrager van het project. Via deze structuur kan het DeltaSign projectbureau zijn werk doen en de wensen van de eindklant intekenen in het te maken ontwerp.

DeltaSign BV

Seerob 14 9051 VA Stiens

De grote know how en ervaring van het projectbureau kan een doorslaggevende rol spelen bij de opzet van een project, waardoor het project voor de klant makkelijker gevisualiseerd kan worden op wat er geboden wordt op weg naar de uitvoering van het werk.

De eigen bouw of liever gezegd het maatwerk voor de klant, neemt een steeds grotere plaats in binnen het leveringsprogramma. Om snel te kunnen leveren ligt het onbewerkte (brute) aluminium op voorraad en kan het worden gepoedercoated in alle RAL kleuren. Zilver geanodiseerd aluminium materiaal ligt tevens op voorraad, waardoor een snelle productie en levering wordt gegarandeerd.

Nieuw productiebedrijf

De groei van DeltaSign gaat gestaag door en er wordt al weer gebouwd aan een nieuw productiebedrijf dat medio 2017 in gebruik wordt genomen. De strategie met betrekking tot de projectmatige aanpak van orders, krijgt hierdoor nog beter gestalte. Voor de projectmatige aanpak moet er in nieuwe machines worden geïnvesteerd en wordt de automatisering van de productie verder doorgevoerd.

DeltaSign is werkzaam in Nederland, België, Verenigd koninkrijk en Duitsland. Inmiddels maken ruim vierhonderd dealers deel uit van de organisatie. Niet voor niets luidt dan ook het credo: topkwaliteit, scherpe prijzen en snelle levering. Kijk op: www.deltasign.nl voor meer informatie over de diverse projecten.

T 058 216 76 20

E info@deltasign.nl I www.deltasign.nl

60 B+U 2 2017

13543

Inspecteert - Registreert - Rapporteert Wegdekmeten.nl biedt de basis voor uw onderhoudsmanagement op het gebied van infrastructuurconditie, inclusief kunstwerken en andere objecten.

• Asfaltconditie bepalen volgens CROW 147/146a/CSB • NEN 2767:4 objectinspecties • SKM stroefheidsmetingen • Asfaltkernen boren + laboratoriumonderzoek Voor meer informatie: Telefoon: 072 - 582 34 04 - www.wegdekmeten.nl 13588

Bouwelementen van Beton voor de woning- en utiliteitsBouw Van kleine tot middelgrote aantallen verzorgen wij (maatwerk) elementen tot 25 ton voor o.a.:

Prefab Beton Soest www.prefabbetonsoest.nl

BALKONS

TRAPPEN

BORDESSEN

WANDEN

CONSOLES

GEKLEURD BETON

GALERIJEN

SIERBETON

KOLOMMEN

BORSTWERING

LATEIEN

ELEMENTEN MET

LIFTWANDEN EN

MEEGESTORTTE

DAKEN

STEENSTRIPS

Prefab Beton Soest Zuidergracht 52, 3763 LW Soest Postbus 149, 3760 AC Soest Telefoon: 035 60 23 055 13564

Bonneveld Gewapende Grondconstructies BV B+U 2 2017 61

In drie stappen naar succes Met trots mag Bonneveld Gewapende Grondconstructies zich terecht een specialist op het gebied van gewapende grondconstructies noemen. De afgelopen jaren heeft het bedrijf diverse uiteenlopende projecten voor diverse opdrachtgevers tot volle tevredenheid uitgevoerd. Samenwerken en meedenken met haar opdrachtgevers en leveranciers, is de kracht van Bonneveld Gewapende Grondconstructies.

K

orte lijnen, duidelijke communicatie en een uitstekende kennis van de GWW sector, zijn de woorden om Bonneveld Gewapende Grondconstructies te omschrijven. Het ontzorgen van opdrachtgevers staat bij het bedrijf voorop. Grondwapening is een kosten- en ruimtebesparende toepassing. Ook de omgeving heeft baat bij gewapende grondconstructies, aangezien het beduidend minder overlast veroorzaakt. Bij infrastructurele werken worden natuurlijke taluds van maximaal 45 graden toegepast, zoals bijvoorbeeld in geluidswallen of ecoducten. Door het toepassen van gewapende grondconstructies kan de helling tot wel 90 graden gerealiseerd worden. Dit betekent in de praktijk dat er minder grond aangekocht hoeft te worden en dat er minder ruimte nodig is. Om deze constructies sterk te maken worden keerconstructies en landhoofden met gewapende grond uitgevoerd. Gewapende grond wordt stabiel door de aangelegde horizontale lagen wapening die schuifspanningen kunnen opnemen. Afschuivingen en vervormingen worden hierdoor voorkomen. Doordat de mogelijkheden om de gewapende grondconstructies te bekleden zeer divers zijn, kunnen ze altijd aan de omgeving worden aangepast.

Een heel groot voordeel van gewapende grondconstructies is dat zij enorm in de kosten besparen in vergelijking met conventionele constructies. Er kan sneller gebouwd worden en de materialen die in en om de bouwplaats gebruikt worden krijgen vaak een tweede leven.

Drie stappen proces

Bij Bonneveld Gewapende Grondconstructies werken zij volgens een drie stappen proces.

1 Stap een betreft de voorbereiding waarbij de uitvoering precies wordt vastgesteld. Dit geeft duidelijkheid aan alle betrokken partijen.

2 Stap twee betreft de uitvoering. Alle werkzaamheden worden ­uitgevoerd volgens alle heersende veiligheids- en milieubepalingen, zoals is vastgelegd in het contract. Het bedrijf beschikt hiervoor over de nodige certificeringen zoals ISO 9001, VCA* en BRL 7000.

3 Stap drie betreft de oplevering. Door hun duidelijke en transparante manier van communicatie, staat Bonneveld Gewapende Grondconstructies garant voor een stipte oplevering.

Projecten

Bonneveld Gewapende Grondconstructies heeft al diverse projecten uitgevoerd waar gewapende grondconstructies toegepast zijn.

De projecten die op deze unieke bouwwijze zijn uitgevoerd worden

Bonneveld Gewapende Grondconstructies BV

Eemweg 29C 3755 LC Eemnes

geaccepteerd als een volwaardige constructie door RWS en provincies. Maar ook andere opdrachtgevers zijn content met Bonneveld Gewapende Grondconstructies.

KWS heeft bijvoorbeeld het bedrijf ingehuurd voor het maken van een nieuwe gewapende grondconstructie van 160 meer lang en 8 meter hoog op het project Wildlands Adventure Zoo Emmen. Deze constructie bestaat uit 14 lagen leemhoudend materiaal en om deze lagen aan te brengen werd er gebruik gemaakt van een verstelbare kist die in verschillende hoeken geplaatst kon worden. Het totale grondverzet bedroeg 7000 kubieke meter grond en leem.

Als onderaannemer van I-Lent (Combinatie Dura Vermeer-Ploegam) heeft Bonneveld Gewapende Grondconstructies gewerkt aan het aanbrengen van elf gewapende grondconstructies op het project Ruimte voor de Waal in Lent. Zeven van deze constructies waren tijdelijk en vier zijn definitief. Het bijzondere aan dit project was het aanbrengen van de gewapende grondconstructies binnenin twee landhoofden. Voor de uitvoering van dit project zijn diverse machines ingezet zoals een longreach rupskraan, mobiele kraan en een midigraver. Kijk voor meer informatie over de verschillende projecten op: www.bonneveldgewapendegrond.nl

T 035 52 80 355

E info@bonneveldgg.com I www.bonneveldgewapendegrond.nl

62 B+U 2 2017

cetipox Duurzaam onkruidvrij

Hofmeijer Civiel- en Cultuurtechniek is een aannemingsbedrijf dat zich richt op het bieden van een compleet pakket voor werkzaamheden binnen de cultuurtechniek, sport en recreatie, grond- weg- en waterbouw en natuurontwikkeling. Vanaf het eerste idee tot en met de laatste afwerking voeren wij in eigen beheer uit.

Vakgebieden: Wij bieden een totaaloplossing * Cultuurtechniek; voor al uw vraagstellingen en * Natuurontwikkeling; uitdagingen binnen onze * Sport en Recreatie; * Civiele Techniek; vakgebieden. * Advies en ontwerp.

www.sanfix.nl

13580

Enkele voordelen van Cetipox: Eenvoudig en snel aan te brengen tegen lage kosten.

Buitengewoon duurzaam.

Sterke reductie op de onderhoudskosten.

Geen milieubelasting.

Vorst- en strooizoutbestendig.

Na 24 uur volledig in gebruik te nemen.

www.lokofix.nl

13565

gebruiksklaar

VERHUUR VAN

SmartAsfalt

MET DE BESTE KWALITEIT

Minihijskranen en compacthijskranen van elk formaat t.b.v. kleine ruimtes, zowel voor binnen als buiten!

TEL.: 0318 701 253

WWW.HIJSENINHETNAUW.NL

13586

ÂŽ

dig Snel en eenvouer alle nd te verwerken o igheden weersomstand etijden ! ĂŠn in alle jaarg asfalt

ed t uit 100% gerecycl SmartAsfalt bestaa ndse herkomst. van Nederla

Telefoon 0174 - 51 00 82, info@roadwork-inc.nl www.roadwork-inc.nl 13571

Adviesburo R.I.E.T. B+U 2 2017 63

De specialist in advies over buitenruimte Of de vraag nu gaat over groen, sport, natuur of begraafplaatsen, bij Adviesburo R.I.E.T. staan de ervaren medewerkers vol enthousiasme klaar om alle vragen over ruimtelijke inrichting en techniek te beantwoorden. Van globale schets tot een bestek of onderhoudsadvies, bij Adviesburo R.I.E.T. wordt de opdrachtgever totaal ontzorgd.

D

at is meteen ook de kracht van het bedrijf. De klant staat namelijk bij Adviesburo R.I.E.T. te allen tijde voorop.

Door goed naar de wensen van hun opdrachtgevers te luisteren, wordt er altijd een praktische oplossing op maat gevonden. Bij Adviesburo R.I.E.T. geloven zij in de meest logische en technisch haalbare oplossing, die efficiënt en doelgericht wordt uitgevoerd. Daarmee slaan zij twee vliegen in een klap. Deze manier van werken scheelt niet alleen in de kosten, maar ook in verontreiniging van het milieu. Bij Adviesburo R.I.E.T. is maatschappelijk verantwoord ondernemen een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering. Duurzaam denken en het vervolgens ook doen staat centraal. Er wordt continu bekeken hoe op energieverbruik en grondstoffen bespaard kan worden. Ook in de projecten worden deze duurzame principes toegepast en doorgevoerd.

Specifieke kennis

Adviesburo R.I.E.T. opereert landelijk vanuit het centraal in Nederland gelegen Bunnik. Vanuit daar adviseren zij onder andere gemeenten over de inrichting van de buitenruimte. Stedelijk groen is een essentieel onderdeel van de openbare ruimte. Een woonwijk krijgt hierdoor ziel en karakter. Bij Adviesburo R.I.E.T. hebben zij het creatieve vermogen en het ruimtelijke inzicht om zorgvuldig met stedelijk groen om te gaan. De aanpak van het bedrijf met haar specialistische werknemers staat garant voor een goed doorgedacht plan dat aansluit op de ideeën van de opdrachtgever. Ook de aanleg en het ontwerp van sportvelden vraagt om specifieke kennis die het bedrijf in huis heeft. Niet alleen heeft Adviesburo R.I.E.T. kennis van het opzetten van ruimtelijke modellen, tevens zijn zij specialist in cultuurtechniek.

Tijdens het gehele proces van de realisatie van een sportveld biedt Adviesburo R.I.E.T. een helpende hand.

Adviesburo R.I.E.T.

Burgemeester van de Weijerstraat 80 3981 EK Bunnik

Werkvelden Adviesburo R.I.E.T. Woonwijken Parken en tuinen Pleinen Parkeerplaatsen Bedrijventerreinen Beheerplannen Raamovereenkomst Sportvelden Kunstgrasvelden Speelplaatsen Begraafplaatsen Recreatiegebieden Fiets- en wandelpaden Natuurontwikkeling

raamovereenkomst

Adviesburo R.I.E.T. is gespecialiseerd in raamovereenkomsten. Dit betreft een meerjarige aannemersovereenkomst die de CROW een aantal jaren geleden heeft ontwikkeld voor de aanbesteding van (onderhoud)werkzaamheden. Een raamovereenkomst beschrijft alle voorkomende werkzaamheden en de opdrachtgever bepaalt vervolgens welk werk uitgevoerd wordt.

Dit is financieel gunstig aangezien er alleen betaald wordt voor de daadwerkelijk uitgevoerde werkzaamheden. Dit resulteert in maatwerk en flexibiliteit.

Kunstgras

Kunstgras staat volop in de belangstelling, vanwege de twijfels rondom de infill van rubber. Bij adviesburo R.I.E.T geven ze onafhankelijk advies over nieuwe infillmaterialen. De gemeente Geldermalsen heeft om die reden het bedrijf in de arm genomen om in 2017 zes sportvelden met kunstgras aan te leggen. Adviesburo R.I.E.T. heeft de afgelopen jaren diverse projecten tot volle tevredenheid afgerond bij diverse opdracht­gevers. Kijk voor meer uitleg over diverse projecten op: www.adviesburoriet.nl

T 030 657 06 36

E info@adviesburoriet.nl I www.adviesburoriet.nl

Loonbedrijf van Meurs v.o.f.

loonbedrijf van meurs vof

64 B+U 2 2017

Altijd en overal herkenbaar!

Achteraf-betaald-parkeren:

NO TICKET & NO CASH Elpar voorziet uw bewoners in een VEILIGE TOEGANG tot het VvE COMPLEX!

Dag en nacht camera detectie.

Zuidbuurtseweg 10 2381 LB Zoeterwoude T: 071-5801313

Vertrouwd en veilig toegang tot uw bedrijf of complex.

Elpar B.V. Rembrandtlaan 17H 5462 CJ Veghel Telefoon: 085 - 330 11 10

F: 071-5804160 E: info@vanmeursbv.nl

www.elpar.nl

I: www.vanmeursbv.nl 13644

Deskundig zijn, eenvoudig doen!

Oostergracht 6 3763 LZ Soest Postbus 172

13647

Schroefinjectiemachine voorbereid op de Eurocode 7

De schroefinjectie machine is zo ontworpen dat deze op bijna de meest onmogelijke plaatsen kan opereren.

• Betonreparatie • Bouwput lekkages • Injectie werken • Grond injectie • Kelderafdichting • Advies en leveringen

Er kunnen palen gemaakt worden op plaatsen met een: • Doorrij breedte van 72 cm, • Doorrij hoogte van 170 cm, • Om te bouwen tot een werkhoogte van klein 165 cm.

3720 AD Bilthoven T +31 (0)35 - 631 57 71 calculatie@sitvochtwering.nl www.sitvochtwering.nl 13652

Marsdiep 6 8321 MC Urk T 0527 682 821 info@tennapel.nl www.tennapel.nl

13673

hilson bv B+U 2 2017 65

De specialist in (bouw)veiligheid Hillson begon haar succesverhaal in 1983 als beveiliger van met name bouwketen op bouwplaatsen. In die tijd werden er steeds meer gereedschappen en andere materialen gestolen.

Vanaf 2000 werd Hillson ook de specialist voor het beveiligen van de bouwplaatsen zelf, aangezien criminaliteit op bouwplaatsen, door met name koperdiefstal, vanaf toen een enorme vlucht nam.

A

nno 2017 is Hillson een innovatief bedrijf voor de beveiliging van bouwplaatsen, buitenterreinen en bedrijven. Hillson gebruikt hiervoor de meest innovatieve producten waardoor de beveiligingsoplossingen op een hoog niveau blijven. Bij Hillson heeft elke medewerker een passie voor techniek. Innovatie is een zeer belangrijk onderdeel van de bedrijfsstrategie. Als er een bepaalde techniek nog niet op de markt verkrijgbaar is, dan maken ze het bij Hillson gewoon zelf. Daarmee garandeert het bedrijf de veiligheid van haar opdrachtgevers. De huidige techniek maakt het mogelijk om honderden locaties met intelligente camera’s op een hoog niveau en 24/7 te beveiligen. Door het toepassen van video content analyse software worden de slimme camera’s alleen geactiveerd bij een daadwerkelijke inbraak of verdachte situatie en kunnen de camerabeelden via live view direct worden doorgezet naar de meldkamer van de politie. Deze actieve manier van beveiligen maakt het de criminelen vrijwel onmogelijk om het beveiligde terrein of pand ongezien te betreden.

Hillson volgt nauwgezet de laatste ontwikkelingen in technologie om hun reputatie als één van de meest innovatieve beveiligingsbedrijven eer aan te doen. Zij zijn met recht trots op het vertrouwen van hun leveranciers die hun als inspiratiebron zien voor toekomstige ontwikkelingen.

No Cure, We Pay

Door het gebruik van de nieuwste technieken en dankzij de hoge kwaliteit van de systemen kan Hillson haar klanten een unieke No Cure, We Pay garantie bieden. Hiermee neemt Hillson het eigen risico op de CAR verzekering van opdrachtgevers over indien er ondanks de toegepaste beveiliging toch schade door diefstal is ontstaan.

Dit dwingt Hillson om kwaliteit te leveren en biedt het bedrijf haar

Hillson BV

Boerhaaveweg 2 2408 AD Alphen aan den Rijn

opdrachtgevers de gevraagde zekerheid.

BP-Access

Eén van de meest innovatieve en zeer belangrijke ontwikkeling voor de branche heeft betrekking op de Wet Ketenaansprakelijkheid (WKA) waar elke aannemer aan moet voldoen. Om te voorkomen dat er bouwplaatsmedewerkers op de bouwplaats rondlopen die daar niet thuishoren mogen alleen medewerkers die op de juiste manier zijn geregistreerd en gecontroleerd, toegang krijgen tot de bouwplaats. Hillson heeft drie jaar geleden hiervoor het systeem BP-Access ontwikkelt die deze registratie, verificatie en toegangscontrole regelt.

BP-Access zorgt voor een eenduidige vastlegging van de identiteit, werkgever en arbeidsstatus van elke werknemer op de bouwplaats. Hiermee wordt niet alleen aan de wettelijke verplichtingen voldaan die de aannemer heeft, maar ook aan de veiligheidsvoorschriftenn. Bij calamiteiten is dan gelijk duidelijk wie er op de bouwplaats aanwezig is.

Tijdbesparing

Aangezien er met pasjes makkelijk gefraudeerd kan worden maakt Hillson gebruik van vingerprintlezers om toegang op de bouwplaats te regelen. Het BP-Access systeem biedt achteraf tevens diverse rapportages die de gehele WKA-structuur per project duidelijk in kaart brengen. Onduidelijkheid omtrent welke onderaannemer voor wie werkt, behoort hiermee tot de verleden tijd. Nog een groot voordeel is de tijdbesparing. Waren de medewerkers voorheen minstens een half uur bezig met het kopiëren van hun papieren en het invullen van formulieren, met toegangscontrole via BP-Access is dit niet langer meer relevant. Hillson BP-Access biedt namelijk een centrale Enterprise omgeving waarbij geregistreerd wordt op welke bouwplaatsen de onderaannemers en hun medewerkers mogen komen. De invoer vindt slechts eenmalig én vooraf plaats. Uiteraard met veilige opslag van alle persoonsgegevens, geheel conform de Wet Bescherming Persoonsgegevens. Kijk op: www.hillson.nl voor meer informatie.

T 0172 - 418 418

E info@hillson.nl I www.hillson.nl

66 B+U 2 2017

even een stapje ’’Net extra doen maakt het

GWW-werk gewoon beter.

En zeker leuker.

Wilco van der Sar, Projectleider GWW

’’

INFRAWERKEN • FUNDERINGSTECHNIEK GROND & MILIEU • GELUIDSSCHERMEN • LEIDINGSYSTEMEN TRANSPORT • KRAANVERHUUR • GWW-VERHUUR Bekij onze inte k al re projecte ssante n op vanschie .co projecte m/ n

vanschie.com

VEEG- & INFRASERVICE MILIEUVRIENDELIJKE ONKRUIDBEHEERSING

13695

■ Machinaal onkruidborstellen ■ Weedsteamen (infra rood & hete lucht) ■ Wegdekreinigen ■ Hogedruk reiniging ■ Verhuur van waterwagens

HVA Veeg & Infraservice | Cornelis de Vriesweg 2 | 1746 CL, Dirkshorn | Telefoon 0226-421881 E-mail info@hvaveegservice.nl | www.hvaveegservice.nl

13708

legal infra B+U 2 2017 67

Met een been in de ­modder en met een been in het recht Fundamentele vraagstukken op het gebied van ondergrondse infrastructuur vragen om deskundigheid en effectiviteit. Door maatschappelijke veranderingen en een noodzakelijk andere kijk op het gebruik van de ondergrond zijn de belangen enorm toegenomen, terwijl de regelgeving daar vaak bij achterblijft. Legal Infra vult dit gat tussen regelgeving en de praktijk op.

Legal Infra biedt organisaties: Juridische expertise op het gebied van ondergrondse infrastructuur Procesbegeleiding bij aan- en verleggen van kabels en leidingen Begeleiding bij ontwikkeling en implementatie van regelgeving Hulp bij eigendomsvraagstukken Advies en hulp op het gebied van contracten en aansprakelijkheid Kennis op het gebied van WION, graafschades en weesleidingen Advies bij nadeelcompensatie Bemiddeling

B

ij kabel- en leidingrecht blijft het niet bij toepassen, maar gaat het vaak om interpreteren en zelfs vormen van recht”, zegt ­Jarko van Bloois, oprichter en directeur van Legal Infra. “Wij ­steken ons hoofd boven het maaiveld uit en durven de juiste vragen te stellen.” Daarmee is het bedrijf dé juridische sparringpartner op dit gebied voor overheden en projectontwikkelaars in Nederland.

“

Omgevingswet en Structuurvisie Ondergrond

Lokale overheden zien een veelheid aan ontwikkelingen op zich af komen als het gaat om de ondergrondse infrastructuur. Denk daarbij aan de nieuwe Omgevingswet en de Structuurvisie Ondergrond.

Deze ontwikkelingen hebben direct invloed op het proces van aanleg en verleggen van kabels en leidingen. Maar dat niet alleen, door nieuwe regelgeving voor de openbare ruimte, wordt eigenlijk pas duidelijk hoe weinig er juridisch is vastgelegd voor de ondergrondse infrastructuur. Dat levert niet zelden onduidelijkheid tussen ketenpartijen op.

Expert in nichemarkt

“Wij werken vanuit de gedachte dat vrijwel de hele keten wordt bekostigd door de burger en kijken dus altijd vanuit een breder perspectief”, zegt Van Bloois. “We begeleiden het volledige kabel-

Legal Infra

Amersfoortseweg 38 3951 LC Maarn

en ­leidingproces, ontlasten klanten op administratief gebied met betrekking tot verzoeken, projectovereenstemmingen en nadeelcompensatiebeschikkingen. Bovendien kunnen we deelnemen in een schade­commissie, bieden we hulp bij de ontwikkeling van nieuw beleid en trainen we klanten op al deze gebieden.” Door de brede en specifieke kennis van de nichemarkt van kabels en leidingen is Legal Infra de schakel tussen praktijk en de advocaat. De organisatie wil graag dicht bij de opdrachtgever en zijn organisatie staan om vanuit een constructieve samenwerking tot succes te komen. “We staan eigenlijk met een been in de modder en met een been in het recht”, omschrijft Van Bloois de pragmatische aanpak van het bedrijf.

Gezamenlijk werken aan succes

Partijen in de keten komen elkaar steeds opnieuw tegen als het gaat om de ondergrondse infrastructuur en de belangen zijn nogal eens verdeeld. Legal Infra zet communicatie en een gezonde dosis oplossend vermogen in als bemiddelaar tussen ketenpartijen zodat dure gerechtelijke procedures kunnen worden voorkomen. Het bedrijf kent de belangen van de betrokken partijen en combineert dat met actuele juridische kennis op het gebied van ondergrondse infrastructuur. Van Bloois: “Uiteindelijk gaat het erom dat een project succesvol wordt voor iedere stakeholder.”

T 085 058 01 11

E informatie@legal-infra.nl I www.legal-infra.nl

68 B+U 2 2017 BEschoEiingEn DamWanDEn DuikErs BruggEn sTEigErs

Ve r h u u r - e n H ove n i e r s b e d r i j f Aannemingsbedrijf

TuinaanlEg TuinonDErhouD WaTErparTijEn

Hoofdweg 40, 3474 JG Zegveld Email: info@pkastelein.nl Telefoon: 0613733444 Website: www.pkastelein.nl

sTraaTWErk gronDWErk

13654

Maatwerk hardhouten speeltoestellen. Duurzaam, hoogwaardig, onderhoudsarm, onderscheidend en inspirerend.

Ga toch spelen!

Netten, touwen en kabels voor ieder type hekwerk 13633

Sportclubs Kinder speelplaatsen Huis en tuin Bouw en industrie Controle en reparatie Tel : +31 (0)6 20 44 0515 E-mail : info@jaapbent.nl www.jaapbent.nl 13594

Tel: 076-5 036 037 | E-mail: info@acacia-robinia.nl | Web: www.acacia-robinia.nl

DESKUNDIG / INNOVATIEF / OPLOSSINGSGERICHT

/ Eemweg 29C / 3755 LC Eemnes / Tel (035) 5 280 355 / www.bonneveldgewapendegrond.nl

13667

Kreuzen-Begraafplaatsbeheer B+U 2 2017 69

Specialist in begraafplaatsbeheer Kreuzen-Begraafplaatsbeheer is 25 jaar geleden opgericht door de familie Kreuzen. In 1997 nam de heer Boekhout het roer over en onder zijn leiding groeide het bedrijf uit tot de specialist in begraafplaatsbeheer. Vorig jaar is de heer Boekhout echter overleden en besloten de nabestaanden Kreuzen-Begraafplaatsbeheer te verkopen aan de bedrijfsleider Jurrie Coenrades, die na vijftien jaar ervaring zijn sporen in het bedrijf verdiend heeft. Door deze overname is de continuïteit van het bedrijf verzekerd en kan de goede relatie met de bestaande klanten worden voortgezet. Alle lopende afspraken zullen correct worden nagekomen, zoals men dat van Kreuzen-Begraafplaatsbeheer gewend is.

K

reuzen-Begraafplaatsbeheer is landelijk actief en voert alle voorkomende werkzaamheden uit op zowel kerkelijke-, particuliere-, als gemeentelijke begraafplaatsen. Onder deze werkzaam­heden behoort het opgraven en ruimen van stoffelijke resten op begraafplaatsen of gedeelten daarvan, inclusief desinfectie, de opgraving van stoffelijke resten binnen de grafrust termijn, volgens de richtlijnen van de milieuinspectie, de opgraving van stoffelijke resten in geval van wijzigingen van de eindbestemming, het overbrengen c.q. herbegraven van stoffelijke resten na opgraving en het onderhouden en renoveren van begraafplaatsen.

Materieel

Het materieel dat door Kreuzen-Begraafplaatsbeheer bij een opdracht wordt gebruikt is eigendom van de onderneming en kan daardoor op elk gewenst moment worden ingezet. Zo bezit de onderneming onder meer een mini grafdelver (Boki), een mini kraan tot 1500 kilo, diverse (mini) trekkers en (mini) kippers en een minishovel om de werkzaamheden correct en efficiënt uit te voeren.

Door de kleine afmetingen kan het materieel op kleine oppervlakten worden ingezet, waarmee het risico op schade tot een minimum wordt beperkt.

Alle verdere materialen zoals grafkisten, liften, bekisting, zeeftafels en afschermmaterialen zijn beschikbaar in bestelbussen, waarmee directe inzetbaarheid gegarandeerd is.

Jarenlange ervaring

Door de jarenlange ervaring van de heer Coenrades is alle noodzakelijke vakkennis en zijn alle benodigde vergunningen aanwezig.

Kreuzen-Begraafplaatsbeheer staat in voor een kwalitatief hoogwaardige uitvoering van de door haar aangenomen werken en doet u graag een aanbieding voor bovengenoemde werkzaamheden. Kijkt u daarom op: www.kreuzen-begraafplaatsbeheer.nl voor alle opties en informatie.

Kreuzen-Begraafplaatsbeheer

Zuiderweg 56 8393 KT Vinkega

T 06-53444912

E info@kreuzen-begraafplaatsbeheer.nl I www.kreuzen-begraafplaatsbeheer.nl

70 B+U 2 2017

van riolering, d ie b e g t e h p VEELZIJDIG o verkeersveiligheid. drainage en ■ T.H.S. B.V. Madame Curiestraat 6 2171 TW Sassenheim T 0252 76 91 35 F 0252 76 91 36 M 06 543 23 040 E info@ths.nl W www.ths.nl

■ ■ ■ ■ ■

Rioolinspectie Stralen Reinigen Injecteren Rioolrenovatie Verkeersmaatregelen

De hoogste lift van Nederland in onderhoud bij VEBO Liftsupport, maar ook; • Voor het Onderhoud aan uw liften 24/7, • Voor reparaties aan uw liften, • Voor modernisering aan uw liften, • Voor bouwkundig werk aan uw liften, • Voor het schilderwerk aan uw liften, • Voor de bekleding van uw liften.

VEBO Liftsupport: Service van vroeger, techniek van het heden!

Grote Waard 10 2675 BX Honselersdijk +31(0)174 - 641 490 info@veboliftsupport.nl www.veboliftsupport.nl

13663

13522

Toonaangevend in bewegwijzering 13666

HVA Veeg & Infraservice B+U 2 2017 71

Optimale kwaliteit tegen scherpe prijzen HVA Veeg & Infraservice levert tegen concurrerende prijzen diensten voor het vegen en onkruidvrij maken van straten, wegen, pleinen en openbare ruimten. Daarbij springt de zeer hoge kwaliteit van de werkzaamheden in het oog. De meest voorkomende werkzaamheden zijn het vegen en reinigen van wegen voor asfalteerwerkzaamheden, gemeentes en bedrijventerreinen . Dit wordt gecombineerd met milieuvriendelijk onkruid verwijderen, vooruitstrevend vakmanschap, scherpe prijzen en optimale kwaliteit en service. Tevens behoort kleinschalig rioolwerk in de particuliere sector ook tot de werkzaamheden.

B

ij HVA Veeg & Infraservice staat de goede balans tussen het personeel, materialen en middelen in de diensten die zij aanbieden voorop. Ook milieubewust ondernemen is een belangrijke pijler binnen het bedrijf, zonder dat de klant zijn wensen moet aanpassen.

Het bedrijf beschikt over een uitgebreid machinepark om de werkzaamheden uit te voeren diverse zuigveegwagens (met en zonder rolbezem, wegdekreinigers tot 200 bar, kleine veegwagens voor gemeentes en parkeergarages, weedsteamers infrarood en hete lucht, onkruidborstelmachines voor het milieuvriendelijk verwijderen van onkruid, een rioolspuitaanhangwagen om verstoppingen door te spuiten en een kraantje om verzakte rioolbuizen te vernieuwen).

Werkzaamheden

HVA Veeg & Infraservice verzorgt zowel in Nederland als daarbuiten diverse diensten voor aannemers, recreatieparken, campings, overheden, gemeentes en defensie, offshore bedrijven en particulieren.

Onder hun specialisme straatreiniging biedt het bedrijf de meest uiteenlopende diensten aan en zijn zij zeer bedreven in machinaal onkruidborstelen, weedsteamen met gebruikmaking van infrarode hete lucht, milieuvriendelijk wegdekreinigen en het reinigen onder hoge druk. Tevens kan de opdrachtgever ook bij HVA Veeg & Infraservice terecht voor het verhuur van waterwagens.

HVA Veeg & Infraservice werkt voor diverse grote wegenbouwers zoals Ballast Nedam, Boskalis, Dura Vermeer, Ooms en van Gelder.

Voordat er met asfalteren wordt begonnen wordt het wegdek met water onder een druk van 200 bar schoongespoten, waarna het wegdek schoon is om de hechtlaag aan te brengen en men met het asfalteren kan beginnen.

Fusie

Diensten HVA Veeg &

HVA Veeg & Infraservice is ontInfraservice: staan door een fusie tussen de Straatreiniging bedrijven Huiberts-Adams en Milieuvriendelijke Valk Waarland, om de klanten die ook steeds groter worden te onkruidbestrijding Kleinschalige Rioolservice kunnen blijven bedienen. HVA Veeg & Infraservice is sinds 1 januari 2016 een feit. Bij HVA Veeg & Infraservice staat maatschappelijk verantwoord ondernemen zeer hoog aangeschreven en zijn zij met recht trots op hun behaalde VCA certificaten. Kijk voor meer informatie op: www.hvaveegservice.nl

HVA Veeg & Infraservice

Cornelis de Vriesweg 2 1746 CL, Dirkshorn

T 0226 - 42 18 81

E info@hvaveegservice.nl I www.hvaveegservice.nl

72 B+U 2 2017

Schade of vertraging door te hoge luchtvochtigheid of kou?

colofon Bouw en Uitvoering is informatiebron en vakblad, voor beslissers en toeleveranciers van en binnen de bouwsector en hoofden van dienst en medewerkers van rijk, provincie en gemeente, waterschappen, woningbouwverenigingen e.d., waarbij inbegrepen: directies publieke, openbare en gemeentewerken, openbare bedrijven, architectuur en stadsontwikkeling, bouw- en woningtoezicht, milieu, nuts­bedrijven, DVD, relevante publiek-private samenwerkingen, middel­baar en hoger technisch ­onderwijs, openbaar vervoers­ bedrijven, aannemers utiliteit-, nieuwbouw, civiel, GWW en infra.

Aan dit nummer werkten mee:

Hilbert Buhrs, Tilly van Dongen, Daan Groeneveld, Emile Koeman, Esther van Nijen, Stella Nivo, Daan Otto, Jørgen Postma, Betty Rombout, Erik Steegman, Tanja Veenstra, Gerard Vos en Ad Zeeman.

Uitgever

Jaco Otto

Met het meet- en regelsysteem van Droogspecialist heeft u de luchtvochtigheid en temperatuur altijd onder controle!

De temperatuur en luchtvochtigheid zijn op een bouwproject van groot belang. U wilt niet dat deze te hoog of te laag worden. Zeker niet als u maatregelen heeft getroffen om deze op het juiste niveau te houden, met droog- of verwarmingsapparatuur.

Op afstand monitoren Droogspecialist ontwikkelde een uniek systeem waarbij u op uw mobiel direct een melding ontvangt als de waarden overschreden worden.

Ook is het mogelijk om thuis, of via uw mobiele telefoon - in te loggen en uit te lezen wat op dat moment de luchtcondities zijn. Zo voorkomt u schade of vertraging door een te lage/te hoge temperatuur of luchtvochtigheid.

Meer weten?

Neem contact op met Droogspecialist of kijk op www.droogspecialist.nl

Abonnementen

Jaarabonnement* Buitenland Losse nummers** Abonnementen binnen de ­doelgroep* * Prijzen zijn exclusief BTW. ** Prijzen zijn exclusief BTW en verzendkosten.

€ 85,00 € 130,00 € 15,00 € 39,00

Vormgeving

APR Media Groep BV E-mail: studio@aprmediagroep.nl Druk

Antilope Printing nv, Lier (BE) Uitgave

APR Media Groep BV Spacelab 2, 3824 MR Amersfoort Postbus 2696, 3800 GE Amersfoort Telefoon: +31 (0)33 456 70 50 Fax: +31 (0)33 456 74 33 E-mail: info@aprmediagroep.nl Internet: www.aprmediagroep.nl Advertentie- en Orderadministratie

E-mail: orders@aprmediagroep.nl Abonnementenadministratie

APR Media Abonneeservice Daalakkersweg 2 - 72 5641 JA Eindhoven Telefoon: +31 (0)88 226 66 86 E-mail: abo@aprmediagroep.nl Aansprakelijkheid vaktijdschrift

DROGEN VERWARMEN VENTILEREN VOCHTMETEN 13538a

Aan de inhoud van dit vaktijdschrift is veel aandacht besteed. Het is echter mogelijk dat de inhoud van deze uitgave verouderd, incompleet en/of ­incorrect is. Aan de inhoud hiervan kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. APR Media Groep BV kan niet aansprakelijk worden gehouden voor de directe alsook indirecte gevolgen van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de hierin aangeboden informatie. APR Media Groep BV geeft geen enkele garantie, noch aanvaardt enigerlei aansprakelijkheid met betrekking tot de inhoud, data, adviezen, verklaringen, producten of ander materiaal in het vaktijdschrift.

Overname van artikelen uit deze uitgave is uitsluitend toegestaan met bronvermelding en na toestemming van de uitgever APR Media Groep BV. Alle regels met betrekking tot de Nederlandse intellectuele eigendomsrechten zijn van toepassing.

ISSN - 0921 - 1667

Weet Weetuuwie wieer erop opuw uw bouwplaats bouwplaatsrondloopt? rondloopt?

ü ü

ü ü

??

ü ü

BP-Access: BP-Access: één één systeem systeem om om uwuw registratie registratie enen toegangscontrole toegangscontrole tete beheren beheren enen uwuw risico’s risico’s tete beperken beperken MetMet BP-Access BP-Access van van Hillson Hillson krijgen krijgen alleen alleen onderaannemers, onderaannemers, inleners inleners en werknemers en werknemers die op diede opjuiste de juiste manier manier zijn zijn ingeschreven ingeschreven toegang toegang tot de totbouwplaats. de bouwplaats.

BP-Access BP-Access regelt regelt de online de online vooraanmelding, vooraanmelding, registratie, registratie, introductie, introductie, verifiverifi catiecatie én indien én indien nodig nodig de toegangscontrole. de toegangscontrole.

Hierdoor Hierdoor zorgt zorgt u voor u voor eenduidige eenduidige en effi enciënte efficiënte vastlegging vastlegging van van de identiteit de identiteit en en de arbeidsstatus de arbeidsstatus van van iedere iedere werknemer werknemer op uw op bouwplaats(en). uw bouwplaats(en).

Bovendien Bovendien biedt biedt Hillson Hillson metmet Safety Safety Check-in Check-in een een online online veiligheidsveiligheidsen projectintroductie en projectintroductie voorvoor alle werknemers alle werknemers en zijn en er zijndiverse er diverse rapportages rapportages beschikbaar. beschikbaar.

MetMet BP-Access BP-Access voldoet voldoet u aan u aan uw wettelijke uw wettelijke verplichtingen verplichtingen die udie alsuaannemer als aannemer heeft heeft op het op gebied het gebied van van onderaanneming, onderaanneming, inlening inlening én opslag én opslag van van persoonsgegevens. persoonsgegevens.

KijkKijk op hillson.nl op hillson.nl voorvoor meer meer informatie informatie of bel of0172 bel 0172 – 418 – 418 418418

BP-Access BP-Access

13689 13

Systeemintegratie. Dat klinkt mooi en dat is het ook.

Alles goed voor elkaar: internet, verlichting en elektriciteit.

Combineer een optimaal klimaat en een zo laag mogelijk energieverbruik. Resultaat: Energie door techniek.

Wij zijn graag uw partner voor alle technische oplossingen.

In en rond uw vastgoed, kantoor, schoolgebouw, opslagloods, werkplaats of fabriek.

Krijgt u al energie door techniek? We helpen u graag.

Grip op proces en resultaat

Leertouwer: technisch dienstverlener in elektrotechniek, klimaat en ICT. leertouwer.nl - Barneveld - t 0342 42 51 51 - info@leertouwer.nl - twitter @leertouwerbv 13481