ﻧورۆز ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردەو ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳرﯾﮫﺪاوەو ھر ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸوە ﺑھﻣﻮو دﻧﯿﺎدا ﺑوﺑﯚﺗوە
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﭼﻮارﺷﻣﻤ، ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ ﺑراﻧﺒر ﺑ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی ﺳﺎﯽ دەﯾم
ﺑدرﺧﺎﻧﯽ و ﻟﺳر ﻻﭼ ﻟﻣوﭘﺎش ،ﻟ ﮔﺸﺖ ﻻوە دەﺗﺎﻧﮫﺎڕن وەﻛﻮ ﺋﺎش
www.bedrxan.net www.bedrxan.com bedrxan@yahoo.com
ﻧورۆز ﻛﺮا ﺑ ﺟژﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﻣۆ ٢٠١٠/٣/١٧ﻛﺎﺗﮋﻣﺮ )(٦ی ﺋـــﻮارە ،ﻟـــ ھﯚـــﯽ ﺳـــﻧﺘری رۆﺷـــﻨﺒﯿﺮی ﻓرەﻧﺴـــﯽ ﻛﯚڕـــﻚ ﺑـــﯚ دﻛﺘـــﯚر ﻣوﻟـــﻮد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺣﺳـــن ﺑﻧﺎوﻧﯿﺸـــﺎﻧﯽ "ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻜﺮدﻧـــﯽ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆزو ﻟﺑﯿﺮﻛﺮدﻧـــﯽ ﻛـــ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛـــﻮرد" ﻟﻻﯾـــن دەزﮔﺎی ﭼـــﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧـــوەی ﺑدرﺧﺎن و ﺳﻧﺘری رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮی ﻓرەﻧﺴﯽ رﻜﺪەﺧﺮﺖ.
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ھﻓﺘﻧﺎﻣﯾﻛﯽ رۆژﻧﺎﻣـــواﻧﯿﯽ ﮔﺸـــﺘﯿﯽ ﺋــــﺎزادە دەزﮔﺎی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧوەی "ﺑدرﺧﺎن" دەرﯾﺪەﻛﺎت
TO THE UN WITH RESPECT
ﻧورۆز ﭘﯿﺮەﻣﺮد ﺋــــم رۆژی ﺳـــﺎـــﯽ ﺗــــﺎزەﯾــــ ،ﻧــــــــورۆزە ھـــﺎﺗـــوە ﺟــژﻧــــﻜــﯽ ﻛـــﯚﻧـــﯽ ﻛـــــــﻮردە ،ﺑـــﺧـــﯚﺷـــﯽ ﺑـــھـــﺎﺗـــوە ﭼﻧﺪ ﺳﺎڵ ،ﮔﻮﯽ ھﯿﻮای ﺋﻤ ،ﭘ ﭘﺳﺖ ﺑﻮو ،ﺗﺎﻛﻮ ﭘﺎر ھــر ﺧﻮﻨﯽ ﻻوەﻛــــﺎن ﺑـــﻮو ،ﮔــﻮــﯽ ﺋــﺎــﯽ ﻧﻮ ﺑھﺎر
ﻧـــــورۆز ﺑــــﻮو ،ﺋــﺎﮔــﺮــﻜــﯽ وەھــــﺎی ﺧــﺴــﺘــ ﺟــرﮔــوە ﻻوان ﺑــ ﻋــﺷــﻖ ﺋـــﭼـــﻮون ،ﺑــــرەو ﭘــﯿــﺮی ﻣــرﮔــوە ﺋــــوا رۆژ ھــــت ،ﻟــ ﺑـــﻧـــﺪەری ﺑــــرزی وﺗــــوە ﺧﻮﻨﯽ ﺷھﯿﺪە ،ﺑ رەﻧﮕﯽ ﺷﻓق ﺷــوق ﺋــداﺗــوە ﺗـــﺎ ﺋــــﺴــﺘــﺎ ،رووﯾـــــﻨـــــداوە ﻟـــ ﺗــﺎﺋــﺮﯾــﺨــﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﺎ ﻗﻐﺎﻧﯽ ﮔــﻮﻟــﻠــ ،ﺳﯿﻨﮕﯽ ﻛــﭽــﺎن ﺑــ ،ﻟــ ھﻤﺗﺎ ﭘــ ﻧــــﺎوێ ﺑــﯚ ﺷــھــﯿــﺪی وەﺗـــــن ،ﺷــﯿــﻮەن و ﮔﺮﯾﻦ ﻧـــﺎﻣـــﺮن ﺋــــواﻧــــ ،وا ﻟـــ دــــﯽ ﻣــﯿــﻠــﻠــﺗــﺎ ﺋــژﯾــﻦ
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﺋــو رەﻧــﮕــ ﺳـــﻮورە ﺑــﻮو ،ﻛــ ﻟــ ﺋــﺎﺳــﯚی ﺑﻨﺪی ﻛــﻮرد ﻣـــــﮋدەی ﺑــﯾــﺎﻧــﯽ ،ﺑـــﯚ ﮔــﻟــﯽ دوورو ﻧــﺰﯾــﻚ ﺋــﺑــﺮد
Congratulations for making Nawroz Feast an international Feast. But we as a Kurdish nation, are historically the owners of Nawroz as proven by studies, Nawroz is as Kurdistani Feast. We request respectfully, that you take into account the following points because we as academic researchers bring them to your attention: 1- The name of the people and government of Kurdistan should be included in the request for making Nawroz an international Kurdish feast, and add Kurdistan to the countries you have already mentioned in your 71stMeeting (P.M .) dated 23 February 2010. 2- The formation of a specialized committee working on the Kurdishness of this Feast and Kurdish researchers should be included into this committee. 3- Recognition that Nawroz appeared in Kurdistan and from there to the world and it is more than 10.000 years old, going back to the days of the cave agriculture stage and the epic of Tammuz & Ishtar. 4- We think that it is up to you as a legal, historical, scientific, responsibility to describe this Feast correctly and to rectify the error made in the identification of Nawroz.
Best Regards Dr. Mawlud I. Hassan University of Salahadddin-Erbil Erbil - 5/3/2010
1
ﺑﯚ ﻛﯚﻣی ﮔﺸﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﺑﺎﺑت :ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز و ﻟﺑﯿﺮﻛﺮدﻧﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﺋﺎﮔﺮی ﻧورۆز ...ﺋﺎﮔﺮی ھﻣﯿﺸ ﮔش
2
ﺳو... ﺑڕﺰان ،ﻟم رۆژاﻧـــی راﺑﺮدوو دەزﮔﺎﻛﺎﻧـــﯽ راﮔﯾﺎﻧـــﺪن ﻟـــ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ھواـــﯽ ﺋﻣﯾـــﺎن ﺑوﻛـــﺮدەوە ،ﻛـــ ﺑڕـــﺰ ﻛﯚﻣﻛﺗﺎن )ﻛﯚﻣی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗـــﻮوەﻛﺎن" ﺑﯾﺎری ﺑﺟﯿﮫﺎﻧـــﯽ ﻛﺮدﻧـــﯽ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆزی داوەو ﻟـــم ﺳـــﺎوە ""٢٠١٠وە ﺋﯿﺘـــﺮ ﺳـــﺎﻧ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز وەك ﺟژﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮازی ﻟ دەﻛﺮێ .ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﻟـــ دـــوە ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﺋـــم ﻛﺎرە ﮔﺮﻧﮓ و ﭘﯿﺮۆزەﺗـــﺎن ﻟ دەﻛﯾﻦ و دەﯿـــﻦ :ﺑڕاﺳـــﺘﯽ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ﺑـــم ﻣـــﮋووە دوور و درﮋەی ﻛ ھﯾﺗﯽ ﻛ ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ ﺟژﻧـــﯽ ﻧﺎﺳـــﺮاو و ﺑردەواﻣﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯿﯿـــ .ھروەھـــﺎ ﺑھﯚی رﻮڕەﺳـــﻤ ﭘـــ ﻟـــ ﺋﺎﺷـــﺘﯽ و ﺑﺮاﯾﺗـــﯽ و ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯿﯿﻛـــی ھـــﯽ ﺋوەﯾ ﻛ ﺑﺒﺘـــ ﺟژﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ھﻣﻮو ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯽ ﻟم رۆژەەدا ھﺎوﺑﺷﯽ ﺧﯚﺷﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺋم ﺟژﻧ ﺑﻜﺎت. ﺑڕـــﺰان ،ﺑـــم ﺋـــوەی ﺟﮕﺎی داﺧـــ ،ﻧﺎزاﻧﺮێ ﻟﺳـــر ﺑﻨﻣﺎی چ ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾﻛـــﯽ زاﻧﺴـــﺘﯽ و ﻣﮋووﯾـــﯽ ﺋـــم ﺑﯾـــﺎرە دراوەو ھروەھﺎ ﺑ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ "ﻧﻮوﺳﯿﻮﺗﺎﻧ ﺑھﺎرﯾﯿـــو "ﻓﺴـــﺘﯿﭭﺎﻜﯽ ﺳرﭼﺎوەﻛی ﺋﺮاﻧﯽ -ﻓﺎرﺳﯿﯿ" ﺋـــوەی راﺳـــﺘﯽ ﺑـــ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻓﺎرﺳـــﯿﺶ ﺋم ﺟژﻧی ﻟ ﻛﻮرد وەرﮔﺮﺗﻮوە .ﺋـــم ﺑﯾﺎرە ﮔﺮﻧﮓ و ﮔورەﯾـــ وادﯾـــﺎرە زۆر ﺑـــ ﺗـــواوی ﻟـــﯽ ﻧﻛﯚﺪراوەﺗوە، دەﻧـــﺎ ﺣﻗﯿﻘﺗـــﯽ ﻣﮋووﯾـــﯽ ﺋم ﺟژﻧ ﺑﺰر ﻧﯿﯿو ﺳﺎغ ﺑﻮوەﺗوە. ﺋـــم ﺟژﻧ ﻧ" ﺳـــرﭼﺎوەﻛی ﻓﺎرﺳـــﯿﯿ "و ﻧـــ" ﺗﻣﻧﯽ ﺳـــ ھزار ﺳﺎ "ﺑﻜ ﺳرﭼﺎوەﻛی ﻟـــ داﺳـــﺘﺎﻧﯽ "ﺗﻣﻤـــﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر"ەوەﯾو ﺗﻣﻤـــﻮوز و ﻋﺷﺘﺎرﯾﺶ رﯾﺸﻛی ﺑﯚ ﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن دەﮔڕﺘـــوەو ﺗﻣﻧﻛی ﻟﮔڵ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ "ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺷـــﻜوت"ەﻛ ﺑﯚ " ١٥ﺗـــﺎ "١٢ھـــزار ﺳـــﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿـــﻦ دەﮔڕﺘـــوە .زۆر ﭘﺶ زەﻣﻧـــﯽ ﭼﻮوﻧـــ ﺧـــﻮارەوەی ﻋﺮاﻗﯽ ﺋﻣۆی ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧ، ﭼﻮﻧﻜـــ ﺋـــوە ﺳـــﺎغ ﺑﻮوەﺗـــوە ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧوە ﭼﻮوﻧﺗـــ ﺧـــﻮارەوەو ﺋوەﺗـــﺎ ﺑرﯾﺘﺎﻧـــﯽ" "ﺋﯿﻨﺴـــﻜﻠﯚﭘﯿﺪﯾﺎی ﻟﺑﺎرەی دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷـــﺎری "ھوﻟـــﺮ -ﺋرﺑﯿﻞ"دەﻧﻮوﺳـــ": ﺷـــﺎرﻜ ﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن دروﺳـــﺘﯿﺎن ﻛـــﺮدووە" ،ھر ﺋو ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﺎﻧش ﻛـــ ﭼﻮوﻧﺗـــ ﺧـــﻮارەوە ،ﺋﺎﯾﯿـــﻦ و داب و ﻧرﯾـــﺖ و ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﯽ ﺧﯚﯾـــﺎن ﻟﮔڵ ﺧﯚﯾـــﺎن ﺑﺮدووە!
ﯾـــك ﻟـــو رﻮڕەﺳـــﻤﺎﻧی ﻛـــ ﺳـــﺎﻧ ﭘﯾەوﯾـــﺎن ﻛـــﺮدووە، رﻮڕەﺳـــﻤﯽ ﭘﺸـــﻮازی ﺟژﻧﯽ زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی "ﺗﻣﻤـــﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر" ﺑـــﻮوە ﻛـــ رﻚ ﻟ رۆژی /١ﻧورۆزی ﺳری ﺳﺎﯽ ﺋﺴـــﺘﺎی ﻛﻮردی و ٣/٢١ﺳـــﺎﯽ زاﯾﯿﻨـــﯽ ﺋﺴـــﺘﺎﯾو ﺋم ﺳـــری ﺳﺎﯽ ﻛﻮردﯾﯿش ھﻣﺎن ﺳری ﺳـــﺎﯽ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧ ،ﺟﮕـــ ﻟـــوەی ﺷـــﻮﻨﯽ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ داﺳـــﺘﺎﻧﯽ "ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷﺘﺎر" ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﺋﻣۆﯾـــو رۆژی ﺟژﻧﻛـــش ھﻣـــﺎن رۆژە ،ﺋو رﻮڕەﺳـــﻤﯽ ﻧورۆزﻛﺮدﻧﯾـــﺶ ﻟـــ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ھـــر ﺋـــو رﻮڕەﺳـــﻤﯾ ﻛ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﭘﯾەوﯾـــﺎن ﻛـــﺮدووە ،ﺋوەﺗـــﺎ ﺷـــﻮﻨوارﻧﺎس ﻟﻜﯚـــری "ھﯿﻨـــﺮی ﻓﺮاﻧﻜﻔـــﯚرت" ﻟ ﺳـــﺎﯽ ١٩٣٠دا ﺑﭼﺎوی ﺧﯚی ﻟ ﺷﺎری ﻣﻮﺳ ﻟ ﺷـــوی ﻧورۆز ﯾﺎری ﻛﺮـــﻜﺎرە ﻛﻮردەﻛﺎﻧـــﯽ ﺑﯿﻨﯿـــﻮەو ﺳـــرﻧﺠﯽ راﻛﺸـــﺎوەو دواﺗـــﺮ ﻧﻮوﺳـــﯿﻮە ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾﻛـــﯽ ﺑﻧﺎوی "ﺗﻘﻮﺳـــﯽ ﺗﻣﻤﻮوزی ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎنTamuz rituals -
ﺑﺮا دراوﺳـــ و ھﺎوﺋﺎﯾﯿﻨﻛﺎﻧﻤﺎن ﺧﺎﻛﯿـــﺎن داﮔﯿﺮ ﻛﺮدووﯾـــﻦ ،ﺋوا ﺋـــﻮە وەك ﻛﯚﻣﯾﻛﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﺧـــﺎوەن ﺑﯾـــﺎر "ﺟـــژن و ﻣﮋوو"ەﻛﺷـــﻤﺎن ﺑداﮔﯿﺮﻛﺮدن دەدەن و ﺑڕەﺳﻤﯿﺶ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮی ﺋم داﮔﯿﺮﻛﺮدﻧ دەﻛن و دەﯾﻜن ﺑـــ رۆژﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﺑڕاﺳـــﺘﯽ ﺋم ﻛﺎرەﺗﺎن ﺗواو ﻟﮔڵ ﭘﯾﺎﻣﯽ ﻛﯚﻣﻛﺗﺎن ﻧﺎﻛﯚﻛ ،ﺋﮔر رﺰ ﻟﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز دەﮔﺮن! دەﺑ رـــﺰ ﻟـــو ﺧـــﺎك و ﻧﺗوەﯾش ﺑﮕـــﺮن ،ﻛـــ ﺋـــم ﺟژﻧـــ ﻟـــ ﺧﺎﻛﻛﯾـــﺎن ﺳـــری ھـــﺪاوەو ﻧﺗوەﻛﯾـــﺎن ﭘﺎراﺳـــﺘﻮوﯾﺗﯽ و ھر ﻟم ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧش ﺑدﻧﯿﺎدا ﺑوﺑﻮوەﺗوە. ﺑڕـــﺰان .ﺋﮔـــر ﺋﻣـــۆ ﺟژﻧﯽ ﺳری ﺳـــﺎﯽ زاﯾﯿﻨﯽ ﻟ ھﻣﻮو ﺟﯿﮫـــﺎن ﭘﯾـــەو دەﻛـــﺮێ! ﺋوا دەﺷ ﺷـــﻮﻨﯽ ﺳـــرھﺪان و ﻣﯿﻠﻠـــت و ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺑﺸـــﻮﻨﺮێ؟؟ ﺋﮔـــر ﺋﻣـــۆ ﻣﻮﺳـــﻤﺎﻧﺎن ﻟـــ ھﻣـــﻮو ﺟﯿﮫﺎن ﺟژﻧﯽ ﻟداﯾﻚ ﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻐﻣﺒری ﺋﯿﺴﻼم ﻣﺤﻣد ﻛﻮڕی ﻋﺑﺪو ﺑ ﺟژن دەﮔﺮن!! دەﻛﺮێ ﺳـــﺎڵ
ھﻣﺎن ﺳـــری ﺳﺎﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿ دەﻛﺎت ﺑـــ ﺟژﻧﻜـــﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨـــﯽ و ھر ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋم ﺟژﻧ دەﻛـــن ﺑـــ ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻓرﻣـــﯽ دەوﺗﯽ"ﺋﺎﯾﯿﻨـــﯽ ،ﺋم ﻗﯚﻧﺎﻏﺎﻧی ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ھﻣـــﻮوی ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮوەو ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻣﯿﺪﯾﯿـــﻛﺎن و ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ھرﯾﻛﯾـــﺎن ﺑﭘـــﯽ ﻣـــﮋوو ﺑﺷـــﻜﻦ ﻟ ﭘﻜﮫﺎﺗی ﻧﺗوەﯾﯽ و ﻣﮋووﯾﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد. ﺑڕـــﺰان .ﻟوەی ﻛ ﺋﺴـــﺘﺎ زۆر ﻣﯿﻠﻠـــت و زۆر وت ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ﭘﯿﺮۆز رادەﮔـــﺮن ،ﺋوە ﻛﺎرﻜـــﯽ ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯿ ،ﭼـــﯚن زۆر ﺑﯚﻧـــو ﺟژﻧـــﯽ ﻧﺗوەﯾـــﯽ و ﻧﺎوﭼﯾـــﯽ ھـــن ﺋﻣۆ ﻟﺳـــر ﺋﺎﺳـــﺘﯽ ﺟﯿﮫـــﺎن دەﻧﺎﺳـــﺮﻦ و ﭘﺸـــﻮازی ﻟـــ دەﻛﺮـــﻦ ،ﺑم ھﯿﭻ ﯾـــك ﻟـــم ﺟژﻧﺎﻧـــ وەك ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ﭘﻨﺎﺳـــی ﻧﺷـــﻮﻨﺪراوە ،ﺷـــﻮاﻧﺪﻧﯿﺶ ﻟﻻﯾن ﻛـــ؟ ﻟﻻﯾن "ﻛﯚﻣی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗـــﻮوەﻛﺎن" ھـــر ﺑﯚﯾ ﺑﻧـــﺎوی زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﭼﻞ ﻣﻠﯿﯚن ﻣـــﺮۆڤ ،ﻣﺮۆﭬـــﯽ ﻛﻮردی ﺑ دەوـــت! داواﺗﺎن ﻟﺪەﻛم و
ﺑﭘﺸﺖ ﺑﺳﺘﻦ ﺑرای ﻟﻜﯚراﻧﯽ ﻏﯾـــﺮە ﻛـــﻮرد و ﺑﮕی ﻛﯚن و ﻣﮋووﯾﯽ ﺋوەﻣﺎن ﺳﺎغ ﻛﺮدۆﺗوە ﻛ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز رﯾﺸﻛی ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧوەﯾو ﺗﻣﻧﯽ ﻟ دە ھزار ﺳـــﺎڵ ﭘﺘﺮەو رﻮڕەﺳـــﻤﯽ زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی ﺟژﻧـــﯽ ﺗﻣﻤﻮوزو ﻋﺷﺘﺎرەو رۆژەﻛش ھر ھﻣﺎن رۆژی ﺳری ﺳﺎو ﺳـــرەﺗﺎی ﺑھﺎرە .ﺋﻣﺴـــﺎﯿﺶ ﺟﺎرﻜﯽ دﯾﻜ ﺋـــم ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾ ﺑودەﻛﻣوەو ھوﺪەدەم ﺑﮕﺎﺗ دەﺳﺖ ﺋﻮەش. ﺑڕـــﺰان .ﻟـــوەی ﺋﻤـــ ﻟـــوە ﺑدەﻧـــﮓ ھﺎﺗﻮوﯾـــﻦ ﻛـــ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزﺗـــﺎن داوەﺗﭘـــﺎڵ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻓﺎرس ،ﺋوە ھر ﺗﻧﯿﺎ ﺑراﻣﺒر ﺋم ﻣﯿﻠﻠﺗ ﺑدەﻧﮓ ﻧﺎﯾﯾﻦ ،ﺑﻜ ﺑﯚ ھر ﻣﯿﻠﻠﺗﻚ ﺑﻮواﯾ ھر ﺋم ھﻮﺴﺘﻣﺎن دەﺑﻮو ،ﺑﯚ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ "ﻓﺎرس"ﯾﺶ ﺋوە ھﻨﺪە ﺑﺮاو ﯾك ﻣﺎﯿـــﻦ ﺑﺧﻮﻦ و ﺧﺎك و ﻣﮋوو و ﺋﺎﯾﯿﻦ وەك ﯾﻛﯿﻦ ،ھﻧﺪﻚ ﻟ ﻣﮋووﻧﻮوﺳـــﺎن ھردووﻛﻤﺎﻧﯿﺎن ﺑﯾـــك ﻣﯿﻠﻠـــت زاﻧﯿـــﻮە ،ﺑم ﺣﻗﯿﻘﺗـــﯽ ﻣﮋووﯾـــﯽ زۆر ﻟـــ ﺑﺮاﯾﺗﯽ ﮔورەﺗﺮە.
ﺟﮕ ﻟوەی ﺷﻮﻨﯽ ﺳرھﺪاﻧﯽ داﺳﺘﺎﻧﯽ "ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷﺘﺎر" ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﻣۆﯾو رۆژی ﺟژﻧﻛش ھﻣﺎن رۆژە ،ﺋو رﻮڕەﺳﻤﯽ ﻧورۆزﻛﺮدﻧﯾﺶ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ھر ﺋو رﻮڕەﺳﻤﯾ ﻛ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﭘﯾەوﯾﺎن ﻛﺮدووە "Kurdistanﻟم ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾدا زاﻧﺴﺘﯿﺎﻧ دەﮔﺎﺗ ﺋو ﺋﻧﺠﺎﻣی ﻛـــ ﻛـــﻮردەﻛﺎن ﻟـــ ﻧـــورۆزدا ﺑھﻣﺎن ﺷﻮە ﭘﺸﻮازی دەﻛن ﻛ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﭘﺸـــﻮازﯾﺎن ﻟـــ ﺟژﻧـــﯽ "زﮔﻤـــك" دەﻛـــﺮد ﻛـــ ﺟژﻧـــﯽ زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧوەی ﺗﻣﻤـــﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎرە ،ھﻣﺎن ﺋو رۆژو ﺋم ﺟژﻧﯾ ﻛ ﺋﺴﺘﺎ ﭘﯽ دەﮔﻮﺗﺮێ "ﻧورۆز". ﺑڕﺰان .ﺋﻤـــ وەك ﻟﻜﯚرﻜﯽ ﻛـــﻮرد ،ﺑﻧـــﺎوی زﯾﺎﺗﺮ ﻟـــ" ﭼﻞ ﻣﻠﯿـــﯚن" ﻛﻮرد ﮔﻠﯾﯽ ﺋوەﺗﺎن ﻟ دەﻛﯾﻦ ﻛ ﻟم ﺑﯾﺎرەدا ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮردﺗﺎن ﭘﺸـــﺘﮕﻮێ ﺧﺴـــﺘﻮوەو ﻣـــﮋوو و ﺟژﻧ ﻛﯚﻧﻛﺷـــﺘﺎن داوە ﺑـــ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻓـــﺎرس و ﻣﯚری ﭘﺸـــﺘﮕﯿﺮﯾﺘﺎن ﺑـــﯚ ﻟﺪاون. ﺋﻣش ﻛﺎرﻜ ﻟﮔڵ ﺣﻗﯿﻘﺗﯽ ﻣﮋووﯾﯽ زاﻧﺴـــﺘﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﺎن ﻧﺎﮔﻮﻧﺠ ،ﺋﮔر ﻛﻮرد ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ دەوﺗـــﯽ ﻧﯿﯿو ﺋﮔر ﺣﻜﻮﻣﺗـــﯽ ھرـــﻢ ﺋﻣـــۆ ﺑم ﺟﯚرە ﻛﺎراﻧ راﻧﺎﮔﺎت ،ﺋوا ﺋﻮە ﻛﯚﻣﻛﺗﺎن" ،ﻛﯚﻣی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن" ﻧدەﺑﻮوا ﺋـــم ﻧﺎﺣﻗﯿﯿـــ ﻟﮔـــڵ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﭼـــﻞ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻮرد ﺑـــﻜﺎت ،ﺋﮔر
و ﺷﻮﻦ و ﻛﺳﺎﯾﺗﯽ ﺋم ﺟژﻧ ﺑﺪرﻦ ﺑ ﻛﺳﺎن و ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ دی. ﺑڕﺰان .ﺋﻮە ﻟـــ دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺋم ﺑﯾـــﺎرە ﮔﺮﻧﮕ ﺧـــﺎك و ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﺋـــم ﺟژﻧﺗـــﺎن ﻟﺑﯿﺮﻛـــﺮدووە! ﻛـــ ﺧﺎﻛﻛـــی "ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن"ەو ﻣﯿﻠﻠﺗﻛﺷـــﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ "ﻛﻮرد"ە، دەﺑﻮواﯾـــ ﻣـــﮋووی ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻧـــورۆز ﺑﺨﻮﻨﻨوەو ﺳـــرﻚ ﺑـــ ﺋﺷـــﻜوﺗﯽ "ﺷـــﺎﻧدەر"دا ﺑﮕـــﺮن ،ﺋـــو ﺷـــﺎﻧدەرەی ﻛـــ ﺷﻮﻨوارﻧﺎﺳـــﯽ ﻟﻜﯚـــری "ﺳـــﯚﻟﻜﯽ" دەﻧﻮوﺳـــ :ھﻣـــﻮو ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﺗﻚ ﻟ دەرﮔﺎی ﺋم ﺋﺷﻜوﺗ ھﺎﺗﻮوﺗ دەرەوە. و ﭘﺸـــﻜوﺗﻦ )ھﻣـــﻮو ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯽ! ﺑ ":ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗـــﯽ" ﺋـــﻮە ﻛﺘﺒﯽ "ﻣﮫﺪ اﻟﺒﺸـــﺮﯾ"ﺗﺎن ﻧﺧﻮﻨﺪووﺗـــوە، ﯾـــﺎن ﺋوەﺗـــ ﺧﻮﻨﺪووﺗﺎﻧوە و ﻟﺑﯿﺮﺗﺎن ﻛﺮدووە!؟ ﺟژﻧـــﯽ "زﮔﻤـــك -ﻧـــورۆز" ﺑﺎﭘﯿﺮاﻧـــﯽ ﻟﺳردەﺳـــﺘﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﺳری ھﺪاوەو ﻻی ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﺟژﻧﻜـــﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨـــﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ ﺑﻮوەو دواﺟﺎر "زەردەﺷﺖ ﭘﻐﻣﺒر" ﺋم رۆژە واﺗ/١ ﻧورۆز و ﺳری ﺳﺎڵ ،ﻛ
ﺗﻜﺎﺗﺎن ﻟﺪەﻛم ھرﭼﯽ زووە ﺋم ﺑﯾﺎرە ھﯾ ﻣﮋووﯾﯿی ﺧﯚﺗﺎن راﺳـــﺖ ﺑﻜﻧـــوەو ﻟﮋﻧﯾﻛـــﯽ ﭘﺴـــﭙﯚڕ و ﺷـــﺎرەزا ﻟﻣـــﮋووی ﻛـــﻮرد و ﻧـــورۆز ﭘﻜﺒﮫﻨـــﻦ و زاﻧﺴﺘﯿﺎﻧو دادﭘروەراﻧ ﻣﺎف ﺑﯚ ﺧﺎوەن ﻣﺎف ﺑﮕﻧوەو ﭘﻨﺎﺳی راﺳـــﺘﻗﯿﻨی "ﻧورۆز" ﺋﺎﺷـــﻜﺮا ﺑﻜـــن و ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯽ راﺑﮕﯾﻨﻦ ،ﻛ ﺋـــم ﺟژﻧـــ ﺳـــرﭼﺎوەﻛی ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧوەﯾو ﻣﮋووەﻛی ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ دە ھزار ﺳـــﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿـــﻦ دەﮔڕﺘـــوەو ﺟژﻧﻜﯽ ﻧﺗوەﯾـــﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛـــﻮردەو ﻟﺟژﻧـــﯽ ژﯾﺎﻧـــوەی ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎرەوە ﺑﻮوە ﺑ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز و ﻣﺎﻧﺎو ﻧﺎوەﻛی ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺑﺳرداھﺎﺗﻮوە ،ﺑم رۆژەﻛی ھر ھﻣﺎن رۆژە ،رۆژی ﺳری ﺳﺎﯽ ﺳﯚﻣری و ﺳری ﺳﺎﯽ ﻛﻮردی. ﺑڕـــﺰان .ﺳـــﺎﯽ ﭘـــﺎر ٢٠٠٩ﻟ ژﻣـــﺎرە ١١٤ی ٢٠٠٩/٣/٢٢ ﻟـــ ھﻓﺘﻧﺎﻣـــی ﺑدرﺧـــﺎن ﭘﺎﺷﻜﯚﯾك ﺑﻧﺎوی "ﻧورۆزﻧﺎﻣ" ﺑوﻛﺮاﯾـــوە ،ﺑﻧـــﺎوی "ﻧورۆز ﻛـــی دروﺳـــﺘﺒﻮوەو ھـــﯽ چ ﻣﯿﻠﻠﺗﻜ؟!" ﻟـــم ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾدا
ﺑڕﺰان ﺋوەی ﻛ ﺋﺴﺘﺎ ﺋرﻛﻜﯽ ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ ﭘﯿﺸﯾﯽ زاﻧﺴﺘﯽ ﺋﻮەﯾ، ھرﭼﯽ زووە ﻟـــم داﺧﻮازﯾﯿی ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛـــﻮرد ﺑﻜﯚﻨـــوەو ﻟﻜﯚراﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻏﯾﺮە ﻛﻮرد، ﭘﺴـــﭙﯚڕاﻧﯽ ﺋـــم ﺑـــﻮارە ،ﺑﻮاری "ﻣﮋووی ﻧـــورۆز" ﻛﯚﺑﻜﻧوەو داوای ﻟﻜﯚﯿﻨـــوەی زاﻧﺴـــﺘﯽ ﺋﻧﺠﺎﻣـــﯽ زاﻧﺴـــﺘﯿﺎن ﻟ ﺑﻜن و ﺋﻮەش ﺋم ﻧورۆزەﻣﺎن ﻟ ﺗﺎڵ ﻣﻛن! ﭼﯚن زۆرﺑی ﻛﺎرەﺳﺎﺗ ﻧﺎﺧﯚش و دﺘزﻨﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮرد ﻟ ﻧورۆز و ﺑھﺎر ﺑﻮوە!! ھروەھـــﺎ رووی داوام "ﻟـــ ﻧﯿﺸـــﺘﻤﺎﻧﯽ ﺋﻧﺠﻮوﻣﻧـــﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن" و "ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ھرﻢ" دەﻛـــم ،ﻛـــ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز و ﺋـــم ﺑﺟﯿﮫﺎﻧـــﯽ ﻛﺮدﻧـــ ﺑھﻧﺪ ھﺒﮕـــﺮن و ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻛـــﯽ زۆری ﭘ ﺑـــﺪەن ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋﻤ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ﺑﻜﯾـــﻦ ﺑـــ ﺋﻘـــی ﭘﯾﻮەﻧﺪی ﻧﻮان ھﻣﻮو ﺟﯿﮫـــﺎن و ھﻣـــﻮو ﺋـــو ﻣﯿﻠﻠت و ﺣﻜﻮﻣـــت و دەوﺗﺎﻧـــی ﻛ ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆز ﭘﯿـــﺮۆز دەﻛن، ﺋﻤ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻜﯾﻦ ﺑ ﻧﻮەﻧﺪﻜـــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻧورۆز،
ﭼﯚن وﺗﯽ ﺳـــﻌﻮدﯾﺎ ﻧﻮەﻧﺪﻜﯽ ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯽ ﺗواوی ﻣﻮﺳـــﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﻓﺎﺗﯿـــﻜﺎن ﭼـــﯚن ﺟﯿﮫﺎﻧـــ، ﻧﻮەﻧﺪﯾﻜﯽ ﻣﺳﯿﺤﯿﺗﯽ ﺗواوی ﻣﺳـــﯿﺤﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧـــ ،ﭼﯚن ﻛرﺑـــﻻ و ﻧﺟـــف ﻧﻮەﻧﺪﻜﯽ ﺗـــواوی ﺋﺎﯾﯿﻨـــﺰای ﺷـــﯿﻌو ﺷﯿﻌﻣزھﺑﻛﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧ ،ﺋﺎوا ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﻜﯾﻦ ﺑ ﻧﻮەﻧﺪی ﺟﯿﮫﺎﻧـــﯽ ﻧـــورۆز و ﺳـــﺎﻧ ﺑ ﻓﺴـــﺘﯿﭭﺎﯽ ھﻮﻧری و ﺋدەﺑﯽ و ﻛﻠﺘﻮوری ﻟﮔڵ ﺋم وﺗﺎﻧی ﻛ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزﯾـــﺎن ﺗﺪا دەﻛﺮێ ﭘﻜـــوە ﺋﺎﻮﮔﯚڕی ﺗﯿﭙ ھﻮﻧری و ﻛﻠﺘـــﻮوری و ﻛﺳـــﺎﯾﺗﯿﯿ رۆﺷـــﻨﺒﯿﺮی و ﺋﻛﺎدﯾﻤﯿﯿـــﻛﺎن ﺑﻜﯾﻦ و ﭘﯾﻮەﻧﺪﯾﯿﯿﻛﯽ دۆﺳﺘﺎﻧ ﻟﮔـــڵ ﺋـــم وﺗﺎﻧـــو ﺟﯿﮫـــﺎن دروﺳـــﺖ ﺑﻜﯾﻦ ،ﭼﻮﻧﻜ ﻧورۆز ﺑﯚ ﺧﯚی ﺟژﻧﻜﯽ ﺳﺮوﺷـــﺘﯽ و ﺟﻮاﻧﯽ و ﺑﺮاﯾﺗﯿﯿ. دواﺟـــﺎر داواﻛﺎﻧـــﯽ ﺧﯚﻣـــﺎن ﻟم ﭼﻧﺪ ﺧﺎدا ﻛـــﻮرت دەﻛﯾﻨوە و روودەﻛﯾﻨ" ﻛﯚﻣی ﮔﺸﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن" و دەﯿﻦ ﺑرەﺳـــﻤﯽ ﻛﺮدﻧـــﯽ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز و ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻜﺮدﻧـــﯽ ﺋم رۆژە ﻛﺎرﻜـــﯽ ﭘﯿـــﺮۆزە ،ﺑـــم راﺳﺘﻜﺮدﻧوەی ھ ﻣﮋووﯾﯿﻛ ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻛﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿ. ﺧﺎﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﻣﺎﻧن: -١ﻧـــﺎوی ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛـــﻮرد و ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺑﺨﺮﺘ ﻧﻮ ﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋو ﺣﻜﻮﻣت و دەوﺗﺎﻧی ﻛ داوای ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزﯾﺎن ﻛﺮدووە. -٢داوا دەﻛﯾـــﻦ "ﻛﯚﻣـــی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗـــوە ﯾﻛﮕﺮﺗـــﻮوەﻛﺎن" دان ﺑوەدا ﺑﻨ ﻛ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺳـــرﯾﮫﺪاوەو ﻟـــ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸـــوە ﺑدﻧﯿـــﺎدا ﺑوﺑﯚﺗـــوەو ھـــر ﺗﻧﯿـــﺎ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮردﯾﺸ ﻛ ﺋم ﺟژﻧ وەك ﺟژﻧﻜﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ ﭘﯿﺮۆز رادەﮔﺮێ. -٣ﻣـــﮋووی ﻧـــورۆز ﺑـــﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ١٠ ھزار ﺳـــﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ دەﮔڕﺘوە و رﯾﺸـــﻛی ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧو ﺑﯚ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻣﻤـــﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر دەﮔڕﺘـــوە و رۆژی /١ی ﻧـــورۆزی ﺳـــﺎﯽ ﻧﻮـــﯽ ﻛـــﻮردی ھﻣﺎن رۆژی ١/١ﺳـــﺎﯽ ﻧﻮﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧو ﻧﺎوەﻛی ﻟ" زﮔﻤك"ی ﺳﯚﻣری ،ﻛ دەﻛﺎﺗ ﺳری ﺳﺎﯽ ﻧﻮێ و ﮔـــﯚڕاوە ﺑﯚ رۆژی ﻧـــﻮێ و – ﻧورۆز "ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆز"ی ﻛـــﻮردی ،ھروەھﺎ ﺷـــﺎری ھوﻟﺮﯾـــﺶ ﻛﯚﻧﺘﺮﯾـــﻦ ﺷـــﺎرەو ﯾﻛﻣﯿﻦ ﺷﺎرە ﻛ ﭘرﺳﺘﮕﺎی ﻋﺷﺘﺎری ﻟ دروﺳـــﺖ ﻛﺮاوەو دواﺟﺎر ﺑ ﻋﺷﺘﺎر ﺋرﺑﯿﻠﻼ ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دەرﻛﺮدووە. دواﺟﺎر ھﯿﻮادارم ﺋم داواﻛﺎرﯾﯿی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ،ﺑداواﯾﻛﯽ رەﺳﻤﯽ ﻗﺒﻮوڵ ﺑﻜن و وەﻣﯽ رەﺳﻤﯿﺶ ﺑﺪەﻧــــوەو ﺑﯿﺴــــﻟﻤﻨﻦ ﺋــــﻮە ﭘﺸــــﺘﮕﯿﺮی ﺣﻗﯿﻘﺗــــﯽ ﻣﮋووﯾﯽ زاﻧﺴﺘﯽ دەﻛن و ﻧﺎﺗﺎﻧوێ ﻣﺎﻓﯽ ھﯿﭻ ﻣﯿﻠﻠﺗﻚ ﺑــــﯚ ﻣﯿﻠﻠﺗﻜﯽ دی ﺑﻧﺎڕەوا ﭘﺸﻞ ﺑﻜن. ھـــر ﻟـــﺮەوە داوا ﻟـــم ﻧﻮەﻧﺪە ﺑڕﺰاﻧـــی ﺧـــﻮارەوە دەﻛـــم، ﻛـــ ﺋـــم ﺑﺎﺑﺗـــ ﺑﮔﺮﻧـــﮓ! زۆر ﮔﺮﻧـــﮓ ﺑﺰاﻧﻦ و ﺑـــ دەﻧﮓ ﻧﺑﻦ و ﭘﺸـــﺘﮕﯿﺮی ﺋـــم داواﻛﺎرﯾﯿـــ ﺑﻜـــن و ﻟﮋﻧی ﺑـــﯚ ﭘﻜﺒﮫﻨﻦ و ﺑدواداﭼﻮوﻧـــﯽ ﺑردەواﻣـــﯽ ﺑﯚ ﺑﻜـــن ،ﺗﺎ ﺋـــم ھـــ ﻣﮋووﯾﯿ راﺳﺖ دەﻛﺮﺘوەو ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑﺷﻮەﯾﻛﯽ رەﺳﻤﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑ ﺟژن و ﻣﮋووی راﺳﺘﻗﯿﻨی ﺧﯚی ﺷﺎد دەﺑﺘوە. ﺑﯚ ﺑڕﺰان -١ﺳرۆﻛﺎﯾﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن. -٢ﭘرﻟﻣﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن -٣ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ھرﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن -٤وەزارەﺗـــﯽ ﺧﻮﻨﺪﻧـــﯽ ﺑـــﺎو ﺗﻮﮋﯾﻨوەی زاﻧﺴﺘﯽ -٥وەزارەﺗﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﻻوان -٦ﻧﻮەﻧﺪە ﺋﻛﺎدﯾﻤﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن. -٧ﻣﮋووﻧﻮوس و ﻟﻜﯚراﻧﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ و ﺷﺎرەزای ﻛﻮرد و ﻏﯾﺮە ﻛﻮرد. -٨ﺗـــواوی دەزﮔﺎﻛﺎﻧـــﯽ راﮔﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛـــﻮردی و ﻋرەﺑـــﯽ و ﻓﺎرﺳـــﯽ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿـــﻛﺎن" .ﻧﻮوﺳـــﺮاو و ﺑﯿﻨﺮاو و ﺑﯿﺴﺮاو". ﺑھﯿـــﻮای ﭘﺸـــﺘﮕﯿﺮی ھﻣـــﻮو ﻻﯾك داواﻛﺎر ،ﻧﻮوﺳر و ﻟﻜﯚر
دﻛﺘﯚر ﻣوﻟﻮد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺣﺳن ٢٠١٠/٣/٥ ﻋﺮاق -ﻛﻮردﺳﺘﺎن -ھوﻟﺮ زاﻧﻜﯚی ﺳﺣدﯾﻦ -ھوﻟﺮ
ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ ﺟژﻧ ﻟھﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا ﺋم ژﻣﺎرەﯾ ﺑﺳرﭘرﺷﺘﯽ ﻟﻜﯚر دﻛﺘﯚر ﻣوﻟﻮد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺣﺳن ﺧﯚی ﭼﺎﭘﻜﺮاوەو ﻣﺎﻓﯽ ﻟﻜﯚﯿﻨوەﻛ ﭘﺎرﺰراوە ﺑدرﺧﺎﻧﯽ و ﻟﺳر ﻻﭼ ﻟﻣوﭘﺎش ،ﻟ ﮔﺸﺖ ﻻوە دەﺗﺎﻧﮫﺎڕن وەﻛﻮ ﺋﺎش
ﻧورۆز ﺑ ﺧﺎوەن ﻧﯿﯿ!
دﻛﺘﯚر ﻣوﻟﻮد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺣﺳن دەﺑ ﻣﺮۆڤ ھﺑ ،ﺗﺎ رووداو رووﺑﺪاو ﻣـــﮋوو دروﺳـــﺖ ﺑﺒ ،دروﺳـــﺘﺒﻮوﻧﯽ ھﻣـــﻮو ﻣﮋووﯾﻜﯿـــﺶ "ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿـــﺎ"ی ﺧﯚی ھﯾ. ﻧـــورۆز ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻛﯚﻧـــﯽ ﻛـــﻮردەو ﻟـــ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧوە ﺳـــری ھـــﺪاوە، ﺋﮔر ﺳـــﺎﯽ ﯾﻛﻣﯽ ﺳرھﺪاﻧﻛی ﻧﺎزاﻧـــﺮێ و ﻧﺎﺗﻮاﻧﺮێ دەﺳـــﺖ ﻧﯿﺸـــﺎن ﺑﻜﺮێ ،ﺋوا ﻟڕووی زەﻣﻧوە "رۆژ و ﻣﺎﻧﮓ"ەﻛی دﯾـــﺎرەو ھروەھﺎ "ﻣﯿﻠﻠت و ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎ"ﻛﺷـــﯽ ﻧﺎﺳﺮاوە ،ھروەھﺎ رﻮڕەﺳﻤﯽ ﭘﺸﻮازی ﻛﺮدﻧﻛﺷﯽ ﺳﺎغ ﺑﻮوەﺗوە ،ﻛ ﻟ ﺳـــرەﺗﺎدا ﭘﺸـــﻮازی ﻛﺮدﻧـــ ﻟ زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧوەی "ﺗﻣﻤﻮوز" ﻛـــ ﺧـــﯚی ﺟژﻧﻛـــ ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑـــ داﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﭘـــ ﻛﺎرەﺳـــﺎﺗﯽ "ﺗﻣﻤﻮوزو ﻋﺷـــﺘﺎر" ،ﺋﺴـــﺘﺎش ﻧورۆز ﻟﺳـــر ﻗﺴـــی ﻟﻜﯚـــران ﺑﺷـــﻜﯽ زۆری ﺋـــو ڕﻮڕەﺳـــﻤﯽ ﭘﺸـــﻮازی ﻛﺮدﻧی ﻟﮔـــڵ ﺧﯚﯾـــﺪا ھﮕﺮﺗـــﻮوە .ﻛـــ زۆر رﻮڕەﺳـــﻤﻛ ﭘﯾﻮەﻧﺪی ﺑ" ﺳﺮوﺷﺖ و ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎڵ"ەوە ھﯾـــ ،ﺑﺗﺎﯾﺒـــت ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺷﻜوت ،ﻛ زەﻣﻧﻛی ﺑـــڕای ﻟﻜﯚران ﺑﯚ " ١٥ﺗﺎ "١٢ھزار ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ دەﮔڕﺘوە. ﺋـــم ﺟژﻧـــ ﻛـــﯚن و ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﯿ،
ﺟژﻧ ﻟ ھﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎﻧﺪا" ھروەھـــﺎ -٢ﻧـــورۆز ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردەو ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳری ھﺪاوەو ھـــر ﻟـــ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸـــوە ﺑدﻧﯿـــﺎدا ﺑوﺑﻮوەﺗوە". ﺑﻜﺮـــﻦ ﺑ ﭘﯚﺳـــﺘری ﻗﺑﺎرە ﺟﯿﺎ ﺟﯿﺎو ھﻣـــﻮو ﺧﻜﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻟ ﺑردەم ﻣـــﺎڵ و دوﻛﺎن و دەزﮔﺎﻛﺎﻧـــﯽ ﺣﻜﻮﻣت ﺧـــﺎ و ە ن ھﺒﻮاﺳﺮێ و ھﻣﻮو و ﺳـــﯾﺎرەﻛﺎن ﺳـــﯾﺎرەی ھﻣـــﻮو داﺋﯿـــﺮە ﻓرﻣـــﯽ و ﺷـــﻋﺒﯽ و ﺣﺰﺑـــﯽ و ﻛﺳـــﯿﯿﻛﺎن ،ﺋـــم ﭘﯚﺳـــﺘرە ﺑـــﯚ ھرﺳـــ رۆژی ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ﺑـــ
ﺳـــﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧوە ھﺒﻮاﺳﻦ ،ھروەھﺎ داوا ﻟـــ ھﻣﻮو ﻛﻮرداﻧﯽ داﻧﯿﺸـــﺘﻮوی دەرەوەی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑﻜﺮێ ،ﺋواﻧﯿﺶ ﺑزﻣﺎﻧـــﯽ ﻛـــﻮردی و ﺑزﻣﺎﻧـــﯽ ﻓرﻣﯽ ﺋـــو وﺗـــی ﻛـــ ﺗﯿـــﺪا دەژﯾـــﻦ ،ﺋم دوو دەﺳـــﺘواژەﯾ ﻟ رۆژاﻧﯽ ﻧورۆز ﺑـــ ﺳـــﯾﺎرەﻛﺎﻧﯿﺎﻧوە ھﺒﻮاﺳـــﻦ و دەزﮔﺎﻛﺎﻧﯽ راﮔﯾﺎﻧﺪن ھر ﻟ ﺋﺴـــﺘﺎوە ﺑﺎﻧﮕـــواز ﺑـــﯚ ﺋم ﭘﺸـــﻮازی ﻛﺮدﻧ ﻟ ﻧـــورۆز ﺑﻜن و رۆژاﻧ ﺑـــردەوام ﺑ ﺑﯿﺮی ﺧﻜﯽ ﻛﻮردی ﺑﮫﻨﻨوە. ھروەھـــﺎ دەزﮔﺎﻛﺎﻧـــﯽ راﮔﯾﺎﻧـــﺪن ﭼﺎوﭘﻜوﺗـــﻦ ﻟﮔـــڵ ﺋـــو ﺷـــﺎرەزاو ﻟﻜﯚراﻧـــ ﺑﻜـــن ،ﻛ ﺑ زاﻧﺴـــﺘﯿﯿوە
Nawroz: An Ancient Kurdish Feast
established their Second Stage of their great culture in the South of Iraq. Their First Stage was in Kurdistan which started with the establishment of Erbil/Hawler City. This City, as mentioned in the Encyclopedia Britannica, was built by the forefathers of the Sumerians. From the very start, the Sumerians build a temple there known as "Ishtar Arbella". This Kurdish feast, once again, during the Medes times, became the official feast. Also, Zoroaster, the Medes Prophet, made Nawroz a religious feast. Later on, during the Sassanid reign, Nawroz became a state feast. As
feast coinciding with the same Nawroz feast – the 1st day of Nawroz is March 21st of the Solar system. The Sumerians called this feast "Zegmek", i.e., New Year, consisting of rituals of resurrection of Tammuz and Ishtar, still observed by the Kurds more or less. In 1930, Henry Frankfurt, the archeologist while investigating in Mosul/ Kurdistan, observed that at the night of Nawroz feast the Kurdish labourers celebrated Tammuz in the same manner of the Sumerians. Later on, in 1930, this archeologist published a paper titled "Tammuz Rituals in Kurdistan". The Sumerians
Dr. Mawloud I. Hassan Lecturer of Kurdish Mythology Kurdish Dept., College of Languages, Salahaddin University, Arbil, Iraq
T
his year, Nawroz is recognized as a world feast by the United Nations and is celebrated in many countries. The root of this feast is traced back to the epic of Tammuz and Ishtar, which is related to the emergence of agriculture near the cave of "Zaviyachemi" close to Shanidar Cave. This feast was regarded as the Sumerian New year's
ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆز ﺑـــ ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﻮردی ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ دەزاﻧﻦ و ﺑﮕو راﻛﺎﻧﯿﺎن ﺑردەوام دووﺑـــﺎرە ﺑﻜﻧوە .ھروەھﺎ ﻟﻣـــﺎوەی ﺋـــم ﻣﺎﻧﮕدا دەﺳـــﺘواژەی دووەم ﻟ ﺳرەوەی ھﻣﻮو ﻓرﻣﺎﻧﻜﯽ ﺋﯿﺪاری ﺑﻨﻮوﺳـــﺮێ و ھروەھﺎ ھﻣﻮو ﺑوﻛﺮاوەﻛﺎن رۆژﻧﺎﻣو ﮔﯚﭬﺎرەﻛﺎن ﺋم دەﺳـــﺘواژەﯾ ﻟ ﺳـــرەوەی ﻻﭘڕەی ﯾﻛم ﺑ ﺧﺗﻜﯽ ﺑرﭼﺎو دووﺑﺎرە ﺑﻜﻧوە. ھروەھـــﺎ ﭘﻮﯾﺴـــﺘ ﻟـــم ﺳـــﺎوەو ﺑـــﯚ ھﻣﯿﺸـــ ﺣﻜﻮﻣﺗـــﯽ ﺳـــﺎﻧ، ھرـــﻢ و ھﻣـــﻮو داﻣـــﻮدەزﮔﺎ ﻓرﻣﯽ و ﺋھﻠﯽ و ﺣﺰﺑﯿﯿﻛﺎن، ھﻣـــﻮو ﻟـــ
ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن و ﻟـــ ھﻣـــﻮو ﺟﯿﮫـــﺎن ﺑﺷـــﻮەﯾﻛﯽ ﺷـــﯿﺎو و ﺑرﻧﺎﻣـــ ﺑـــﯚ داڕﮋراو ﭘﺸـــﻮازی ﻟ ﻧـــورۆز ﺑﻜن و ﭘﺸـــﻮازی ﻛﺮدﻧﻚ ﻛ ﺳرﻧﺠﯽ دﻧﯿﺎ راﺑﻜﺸـــ ﺑﯚ ﺋوەی ﻛﻮرد ﺑﯿﺴﻟﻤﻨ ﻛـــ ﺧﺎوەﻧﯽ راﺳـــﺘﻗﯿﻨی ﻧـــورۆزەو ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﺑ ﺧﺎوەن ﻧﯿﯿ. ھـــر ﻟـــ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧوەو ﻣـــﻦ وەك ﻟﻜﯚرﻜـــﯽ ﻛـــﻮرد ﻛـــ ﻟ ﻧـــورۆزی ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾﻛـــﻢ ٢٠٠٩دا ﺳـــﺎﯽ ﺑوﻛﺮدەوە ﻟژﺮ ﻧﺎوی "ﻧورۆز ﻛی ﺳـــری ھـــﺪاوەو ھـــﯽ چ ﻣﯿﻠﻠﺗﻜ؟!" ﺑوﻛـــﺮدەوەو ﺋﻣﺴـــﺎﯿﺶ ﺟﺎرﻜـــﯽ ﺗﺮ و ﻟـــﺮە ﻟ" ھﻓﺘﻧﺎﻣـــی ﺑدرﺧﺎن" ﺗواوی ﻟﻜﯚﯿﻨوەﻛ ﺑودەﻛﻣوەو دەﯾﺨﻣ ﺑر ﭼﺎوی ﻟﻜﯚراﻧﯽ ﻛﻮرد و ﻏﯾﺮە ﻛﻮرد و ﺗواوی ھﺎووﺗﯿﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑـــﯚ ﺋـــوەی ﺑﯿﺨﻮﻨﻨوە ﮔﻔﺘﻮﮔﯚی ﻟ ﺑﺎرەوە ﺑﻜن. دواﺟـــﺎر ﻟـــ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧوە ،ﻟ ﺧﺎﻛﯽ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆزەوە ﻟ "ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻻﻧﻜی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺗوە" ﻟ دـــوە ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾـــﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﻟـــ ھﻣﻮو ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛـــﻮرد دەﻛم ﻟ ﺗواوی ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟھﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن، ھروەھـــﺎ ھﻣـــﻮو ﺋـــو ﻣﯿﻠﻠﺗﺎﻧی ﻟ ﻛﻮرﺳﺘﺎن دەژﯾﻦ و وەك ﺋﻤ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز ﺑـــرز رادەﮔـــﺮن ،دﯾﺴـــﺎن ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾـــﯽ ﻟ ﺗواوی ﺋـــو ﻣﯿﻠﻠت و ﺣﻜﻮﻣﺗﺎﻧ دەﻛم ،ﻛ ﺋواﻧﯿﺶ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز ﺑھﯽ ﺧﯚﯾﺎن دەزاﻧﻦ و رﺰی ﻟ دەﮔﺮن ،ﺋﺴـــﺘﺎش ﻛ ﻧورۆز ﺑﻮوە ﺟژﻧﻜـــﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧـــﯽ ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆزی ﺋﻣﺴـــﺎڵ ﺳـــﺎﯽ ""٢٧١٠ی ﻛـــﻮردی و " "٢٠١٠زاﯾﯿﻨـــﯽ ﻟ ﺗواوی ﺟﯿﮫـــﺎن ﭘﯿـــﺮۆز دەﻛـــم و ھﯿـــﻮادارم ﻧـــورۆز ﺋﻘﯾﻛـــﯽ ﺗـــﺮی ﺑھـــﺰی ﭘﯾﻮەﻧـــﺪی ﻧﻮان ﻣﯿﻠﻠﺗﺎﻧﯽ دۆﺳـــﺖ و ﺋﺎﺷﺘﯿﺨﻮازﺑﺖ.
ھوﻟﺮ ٢٠١٠/٣/١٤ -
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
known, both the Medes and the Sassanids were the ancestors of the Kurdish people. Therefore, we insist that Nawroz was originally a Kurdish feast and this idea " is proved by a study titled Nawroz: when Did it Appear "?and Whom Does it Belong published in 2009. Here, a developed copy of the same study will be published again, Thus, by evidence from non-Kurdish authors, it is proven that Nawroz is a purely Kurdish (Iraqi – Kurdish) feast, having no Persian root nor is it a "spring festival of Persian origin" (as wrongly asserted by the UN). That is why it is necessary that the UN should correct their error and give Nawroz back to its real owners.
ﺋﻣﺴـــﺎڵ "٢٠١٠ی زاﯾﯿﻨـــﯽ و ٢٧١٠ی ﻛـــﻮردی ،ﻛﯚﻣـــی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗـــوە ﯾﻛﮕﺮﺗـــﻮوەﻛﺎن ﺑﯾﺎرﯾـــﺪا ﺑﯿـــﻜﺎت ﺑـــ "رۆژی ﻧﻮﻧﺗوەﯾـــﯽ ﻧورۆز" ﺋﻣش ﻟﺳـــر داوای ﺣﻜﻮﻣﺗﻛﺎﻧـــﯽ ﺋـــﺮان، ﺗﻮرﻛﯿـــﺎ ،ﺋﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن ،ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠـــﺎن، ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﺴﺘﺎن ،ﻗﯿﺮﻏﺴﺘﺎن ،ﺋﯚزﺑﮔﺴﺘﺎن، ﻛﺎزاﻏﺴﺘﺎن و ﺗﺎﺟﯿﻜﺴﺘﺎن ﺑﻮو. ﺋﮔرﭼـــﯽ ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻜﺮدﻧـــﯽ ﺋم ﺟژﻧ ﻛﺎرﻜـــﯽ ﺷـــﯿﺎو و ﭘﯿـــﺮۆزە ،ﺑـــم ﺷﻮﻧﺎﺳـــﻛی دەﺳﺘﻨﯿﺸـــﺎﻧﻜﺮدﻧﯽ ﺑھـــ ﻛﺎرﻜ ﻟـــ ﻧﻮەﻧﺪﻜﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ وەﻛﻮ "ﻛﯚﻣی ﮔﺸﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗـــﻮوەﻛﺎن" ﻧﺎوەﺷـــﺘوە ،ﺟﮕـــ ﻟﻣش ﻟداواﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛﺮدﻧﻛ ﻧﺎوی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد و ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ھرﻢ ﻧھﺎﺗـــﻮوەو زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ﭼـــﻞ ﻣﻠﯿﯚن ﻛﻮرد ﻟﺑﯿﺮﻛﺮاوەو ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺮاوە. ﻟ ھﯚﯾﻛﺎﻧﯽ ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﻧورۆزدا ھﺎﺗﻮوە ﻛ" ﻧورۆز ﺟژﻧﻜﯽ ﺑھﺎرﯾﯿو رﯾﺸﯾﻛﯽ ﻓﺎرﺳﯽ -ﺋﺮاﻧﯽ ھﯾ؟" ﺋﮔـــر ﻛﯚﻣـــی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗـــوە ﯾﻛﮕﺮﺗـــﻮوەﻛﺎن ﺑﺑـــ ﻟﻜﯚﯿﻨـــوەی ﺗواو ﺷﻮﻧﺎﺳـــﯽ "ﻓﺎرﺳـــﯽ -ﺋﺮاﻧﯽ"ﯾﺎن داوە ﺑـــ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ،ﺋـــوا ھر ﺋﺴﺘﺎش وﺗﺎﻧﯽ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ،ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠﺎن، ﺋﻓﻔﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن و ﭘﺎﻛﺴـــﺘﺎن ﻛﺸـــﯾﻛﯽ ﺗﻮﻧﺪﯾﺎﻧـــ ﻟوەی ھـــر وﺗو دەﯾوێ ﻧـــورۆز ﺑﻜﺎت ﺑھﯽ ﺧـــﯚی .ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺋـــم ﻣﯿﻠﻠـــت و وﺗﺎﻧـــ ﺑـــ" ﺋـــﺮان و ﻓﺎرس"ﯾﺸـــوە ھـــر ھﻣﻮوﯾـــﺎن ﺋـــم ﺟژﻧﯾـــﺎن ﻟـــ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧوە ﺧﺎوەﻧـــﯽ ﻛـــﻮرد وەرﮔﺮﺗـــﻮوەو راﺳـــﺘﻗﯿﻨی ﺋـــم ﺟژﻧﯾـــ ،ﺧﺎوەن ﺑﻣﺎﻧـــﺎی ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﯾﻛﻣﯿﻨﺠـــﺎر، ﻛﭼـــﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛـــﻮرد ،ﻟـــم رووداوە ﮔﺮﻧـــﮓ و ﺟﯿﮫﺎﻧـــﯽ و ﻧﻮﻧﺗوەﯾﯿـــ ﻧ دەﺳﺖ ﭘﺸﻜری ﻛﺮدووە و ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎش ھﯿﭻ ﺑرﮔﺮﯾﯿﻛﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ و زاﻧﺴﺘﯽ و دﺑﻠﯚﻣﺎﺳـــﯿﺎﻧی ﻧﯿﯿ !ﻟـــ ﻛﺎﺗﻜﺪا ھﯿﭻ ﯾك ﻟو ﺣﻜﻮﻣﺗﺎﻧی داواﯾﺎن ﻛﺮدووە ﻧورۆز ﺑﻜﺮێ ﺑـــ ﺟژﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ﺋﺴـــﺘﺎش ﺧﯚﯾﺎن ﺑ ﺧﺎوەﻧـــﯽ دەزاﻧﻦ! ﻧﺎﺗﻮاﻧـــﻦ ﯾـــك داﻧ ﺑﮕـــی ﻣﮋووﯾﯽ ﺑﮫﻨﻨـــوە ﻛـــ" ﻧـــورۆز" ﺳـــرەﺗﺎو ﺑﯚ ﯾﻛﻣﯿﻨﺠـــﺎر ﻟﻧـــﻮ ﺋـــوان و ﻟ وﺗﯽ
ﺋوان ﺳرﯾﮫﺪاوە. ﺋـــوە ھر ﺗﻧﯿـــﺎ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛـــﻮردەو ﺑ ﻟﻜﯚﯿﻨوەی ﻟﻜﯚراﻧﯽ ﻏﯾﺮە ﻛﻮرد و ﺑ ﺑﮕی ﻣﮋووﯾﯽ ﺳﻟﻤﺎﻧﺪووﯾﺎﻧ ﻛ ﻧورۆز ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿ! ﺋﺴـــﺘﺎ ﻟ دوای ﺋم ﺑﯾﺎرەی ﻛﯚﻣی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗـــﻮوەﻛﺎن و ﻛﺎر و ﻛﺎرداﻧـــوەی وﺗﺎﻧـــﯽ ﭘﯾﻮەﻧﺪﯾـــﺪار و وﺗﺎﻧـــﯽ ﺟﯿﮫـــﺎن ،ﺋـــوەی ﻟﺳـــر ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد و ﺋﻧﺠﻮﻣﻧﯽ ﻧﯿﺸـــﺘﻤﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ھرﻢ ﭘﻮﯾﺴﺘ ﺑڕای ﺋﻤ ﺋﻣی ﺧﻮارەوەﯾ: ﯾﻛـــم :ﭘرﻟﻣﺎﻧـــﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑـــ ﺑﯾﺎرﻜـــﯽ ﻓرﻣـــﯽ داوا ﻟـــ ﺣﻜﻮﻣﺗﯽ ھرﻢ ﺑـــﻜﺎت دەزﮔﺎﯾﻛﯽ ھﻣﯿﺸـــﯾﯽ داﺑﻤزرﻨـــ ﺑﻧـــﺎوی "دەزﮔﺎی ﭘﯿـــﺮۆز راﮔﺮﺗﻨـــﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز" ﺋرﻛﯽ ﺋم دەزﮔﺎﯾ ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑ ﻟدوو ﺑش: أ -ﭘﻜﮫﻨﺎﻧـــﯽ ﻟﮋﻧﯾﻛـــﯽ ﭘﺴـــﭙﯚڕ و ﺷـــﺎرەزا ﻟﻣﮋووی ﻛﻮرد و ﻧورۆز ﻟ ﻟﻜﯚراﻧـــﯽ ﻛﻮرد و ﻏﯾـــﺮە ﻛﻮرد ،ﺑﯚ ﻟﻜﯚﯿﻨوەو ﺧﺴﺘﻨﺑردەﺳﺘﯽ ﺑﮕی ﺗواو ﺑﯚ ﺳﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻮوﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز و ﺋم ﻟﮋﻧ ﻛﺎﺗﯿﯿ. ب -ﭘﻜﮫﻨﺎﻧـــﯽ دەزﮔﺎﯾـــك ﺑـــﯚ ﺋوەی ﺳـــﺎﻧ ﺑرﻧﺎﻣـــی ﭘﺸـــﻮازی ﻛﺮدﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز داﺑﮋێ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و دەرەوەی ﻛﻮردﺳﺘﺎن ،ﺋم ﻟﯿﮋﻧﯾش ﭘﻮﯾﺴﺘ ھﻣﯿﺸﯾﯽ ﺑﺖ. دووەم :ﭘﻜﮫﻨﺎﻧـــﯽ ﻟﮋﻧﯾـــك ﺑـــﯚ ﺑدواداﭼﻮوﻧﯽ ﺋم ﺑﯾﺎرەی "ﻛﯚﻣی ﻧﺗـــوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن" و ﺳـــﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷﻮﻧﺎﺳـــﯽ راﺳـــﺘﻗﯿﻨی ﻧـــورۆز و راﺳـــﺘﻜﺮدﻧوەی ﺑﯾﺎرەﻛی ﻛﯚﻣی ﮔﺸـــﺘﯽ و دەرﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺎرﻜﯽ ﺗﺎزەو ﻟم ﺑﯾﺎرەﺷـــﺪا ﺷـــﻮﻨﯽ ﻛـــﻮرد و ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز دﯾﺎرﺑ. ﺳـــﯿم :ﺑـــﯚ ﺋﻣﺴـــﺎڵ ﺋﻤ ﺑـــ ﭼﺎﻛﯽ دەزاﻧﯿـــﻦ ﻛـــ ﭘرﻟﻣـــﺎن و ﺣﻜﻮﻣﺗـــﯽ ھرﻢ ﮔﺮﻧﮕﯿﯿﻛﯽ ﭘﻮﯾﺴـــﺖ ﺑ ﻧورۆز ﺑﺪات و ﻟﺳر ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺷﻋﺒﯽ و ﺣﻜﻮﻣﯽ ﻟﻧﺎوﺧـــﯚ و ﻟ دەرەوەی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن. ﺟﮕ ﻟ ﻛﯚڕ و ﺳـــﯿﻤﯿﻨﺎری زاﻧﺴـــﺘﯽ و ﺋﺎھﻧﮕـــﯽ ﺧﯚﺷـــﯽ ،ﺋﻤ ﺑﭘﻮﯾﺴـــﺖ و ﺑﺟﻮاﻧﯽ دەزاﻧﯿﻦ ﻛ: -دەﺳـــﺘواژەی " -١ﻧـــورۆز ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ
ژﻣﺎرە ١٣٧ - ٢ﺳ ﺷﻣﻤ٢٠١٠/٣/١٧
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﻧورۆزﻧﺎﻣی
ﺑوﻛﺮاوەﯾﻛﯽ رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿ ،ﺳﺎﻧ ﻟ ﯾﺎدی ﻧورۆزدا ﻟﮔڵ ﺑدرﺧﺎن دەردەﭼ
3
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﺳرھﺪان و زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧوەی )ﺗﻣﻤﻮوز( واﺗ ﺟژﻧﯽ )ﻧورۆز( ﺋﺷﻜوﺗﯽ ﺷﺎﻧدەر ١٢٠-٢٠٠ھزار ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﻣﺮۆڤ ﻟم ﺋﺷﻜوﺗدا ژﯾﺎوە زەﭬﯿﺎ ﭼﻣ ١٢-١٥ھزار ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﺳرەﺗﺎی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺷﻜوت ﺳرھﺪاﻧﯽ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻣﻤﻮوزو ﻋﺷﺘﺎر ﭼرﻣﯚ ٩-١١ھزار ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﯾﻛﻣﯿﻦ ﮔﻮﻧﺪی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺑردەواﻣﯿﯽ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﻣﻤﻮوزو ﻋﺷﺘﺎر ﺷﺎری ﺋﻮرﺑﯿﻠﻼ )ھوﻟﺮ(
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
٧-٨ھزار ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﯾﻛﻣﯿﻦ ﺷﺎری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺑﺎراﻧﯿﯽ ﺷﺎری ﻋﺷﺘﺎر ﺋرﺑﯿﻠﻼ
4
ﺷﺎری ﺋﻮر ٣-٤ھزار ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﺷﺎری ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺎودﺮﯾﯽ ﭘرﺳﺘﮕﺎی ﻋﺷﺘﺎر ﺋﻮر
ﻧورۆز و ﭘﯿﺮەﻣﺮد ﻟﭘﺶ ﺳﺎﯽ""١٩٠٠و ﭘﺶ ﭼﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺮەﻣﺮد ﺑﯚ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﺗﯚﻓﯿﻘــــﯽ ﻛﺎﺗــــﻚ ﻣﺣﻤــــﻮود ﺋﺎﻏــــﺎی ھﻣﺰاﻏﺎی ﻣﺳﺮەف، ﻧﺑﻮوﺑﻮوە"ﭘﯿﺮەﻣﺮد"و ﭘﯿﺮ ﻧﺑﻮوﺑــــﻮو ،ﻻو و ﺑﻜــــﻮ ﻣﻨﺪاﻚ ﺑﻮوە، ﺑﺎوﻛﯽ ﻧﺎردﺑﻮوﯾ ﺑر ﺧﻮﻨﺪﻧــــﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﻟ ﺣﻮﺟﺮەی ﻣﻻﺣﻮﺳﻨ ﮔﯚﺟ دەﯾﺨﻮﻨﺪ .ﻣﻻ ﺣﻮﺳــــﻦ ﻟ ﻧورۆزدا داوای ﻧورۆزاﻧــــی ﻛــــﺮدووە ،ﻛــــ ﺗﯚﻓﯿﻘﯽ ﻣﻨــــﺪاڵ و ھﺎوەــــ ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯿﻛﺎﻧــــﯽ ﺑــــﯚی ﺑﻨــــﻦ .ﺟﮕــــ ﻟﻣــــش ھــــر ﻟــــو ﺗﻣﻧــــدا ﺑــــ ﻛﯚﻣــــڵ ﭼﻮوﻧﺗ ﺋــــوزا ﻻی"ﺷــــﺦ ﺳﻮورەی ﺗﯚﺗﻮوﯾﯽ" ﻛ دەﺳﺘﺨﺗﯽ ﺧﯚش ﺑــــﻮوە ،ﻧورۆزﻧﺎﻣی ﺑﯚ ﻧﻮوﺳــــﯿﻮﻧوە .ﺋم ﯾﺎدﮔﺎراﻧــــی ﻣﻨﺪاــــﯽ ﻟــــ ﺑﯿــــﺮو ﻣﺸــــﻚ و دەرووﻧﯽ"ﺗﯚﻓﯿــــﻖ"دا ھﺗــــﺎ ﻣﺎوﻧﺗــــوە، ﮔورە دەﺑ و دەﭼﺘ ﺗﻮرﻛﯿﺎو ﺑﯿﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺣﺎﺟﯽ ﺗﯚﻓﯿﻖ )ﭘﯿﺮەﻣﺮد( ﺳــــﺎڵ ﻟــــوێ دەﺑــــ و دواﯾــــﯽ دﺘــــوە ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ .ﺋوﻛﺎﺗ ﭘﯿﺮ دەﺑﺖ و ﻟﺳﺎﯽ ١٩٣٢دا ﺑﯚ ﯾﻛﻣﺠﺎر ﻧﺎزﻧﺎوی ﭘﯿﺮەﻣﺮد ﺑﯚﺧﯚی ھﺪەﺑﮋــــﺮێ .ﺑﺎﺑﺰاﻧﯿــــﻦ ﺧﯚی ﻟم ﺑﺎرەﯾوە ﭼﯽ دە":ﻣﻨﺪاڵ ﺑﻮوم ،ﻻی ﻣﻻ ﺣﻮﺳــــﻨ ﮔﯚﺟــــ دەﻣﺨﻮﻨﺪ ،ﻛ ﮔﯾﺸــــﺘﯿﻨ ﺑھﺎر ﻣﺎﻣﯚﺳــــﺘﺎ دەﯾﮕﻮت :ﺑﭽﻦ ﺋــــو ﻧورۆزاﻧ ﺑﻨﻦ، ﺋﻤش ﺑﺳــــر داﯾﻜﻤﺎﻧﺎ دەﮔﺮﯾﺎﯾﻦ ،ﺳــــﺎ داﯾــــﻚ و ﺑﺎوﻛﻤﺎن ھرﭼﯿﺎن ﻟدەﺳــــﺖ ﺑﮫﺎﺗﺎﯾ، ھرﭼﯿــــﺎن ﻟﺑﺎرا ﺑﻮاﯾ ﯾﺎ ﭼﺧﯽ ﯾﺎ ﻗاﻧﯽ ﺣﻣ ﺷــــﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﻧﺑــــﺎت دەﯾﺎﻧﺪاﯾﻨ ،دەﻣﺎﻧﮫﻨﺎ ﺋوﯾﺶ ﺑﺷــــﯽ ﺧﯚی ﻟ ھﺪەﮔﺮت ،ﯾﻛ ﻗﻣرﯾﯿﻛﯽ دەداﯾﻨ دەﭼﻮوﯾﻦ ﻟ ﻣﺰﮔوﺗﯽ ﺷﺦ ﺋوڕەﺣﻤﺎﻧﯽ ﺷﺦ ﺋﺑﻮﺑﻛﺮی ﺷﺦ ﺋوزا ﺳﻮورەی ﺗﯚﺗﻮوﯾﯽ ،ﺧﺗﯽ ﺧﯚش ﺑﻮو، ﻧورۆزﻧﺎﻣی ﺑﯚ ﺋﻧﻮوﺳﯿﻨوە" .ﻛﺎﺗﻜﯿﺶ ﻛ ﺳﺎﻣﺎﻧﻜﯽ زاﻧﺴﺘﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎ ﭘﻜــــوە دەﻧــــﺖ و دەﮔڕﺘوە ،وەك ﺧــــﯚی دەﺖ"ﺑ ﻧﯿﻮەی ﺧﻮﻨﺪەواری ﻟﺳــــﻠﻤﺎﻧﯽ دەرﭼﻮوم و ﺧﻮﻨﺪﻧﻜﯽ ﺑرزم ھﻨﺎﯾوە" .ﻟو رۆژﮔﺎرەدا ﻛ دەوﺗﯽ ﻋﺮاق دروﺳﺘﺒﻮو، ﺧﻮﻨﺪن ﻟ وﺗﯽ ﺳﻠﻤﺎﻧﯿﺪا ﻟ ﺗﻮرﻛﯽ و ﻓﺎرﺳﯿﯿوە دەﺑ ﺑﻛﻮردی ،ﺋﯿﺘﺮ ﺣﺎﺟﯽ ﺗﯚﻓﯿﻖ دەﮔڕﺘــــوەو ﯾــــﺎد و ﺑﯿﺮەوەری رۆژاﻧﯽ ﻧــــورۆزی ﻣﻨﺪاﯽ ﺧــــﯚی و زﯾﻨﺪووﻛﺮدﻧوەی دﯾﺎردەﯾﻛﯽ ﻛﯚﻣﯾﺗﯽ ﻧﺗوەﻛی ﻟﺑﯿﺮ و ﺧﯾﺎﺪا دەﺑﺖ .ﺋوەﺑﻮو ھر ﻟﺳــــرەﺗﺎی ﺳــــﺎﻧﯽ١٩٣٠ەوە ﺑھــــﯚی دروﺳــــﺘﺒﻮوﻧﯽ"ﻛﯚﻣی زاﻧﺴــــﺘﯽ"ﯾوە ﻛ ﺧــــﯚی ﮔﻮڕﮔﻟﯽ زاﻧﺴــــﺘﯽ ﭘﺪەﮔــــﻮت ،ﻛوﺗ ﻛﺮد و ﻛﯚﺷــــﯽ و ھوﻜﯽ زۆر ﺑﯚ ژﯾﺎﻧﺪﻧــــوەی ﺋم ﻧرﯾﺘ ﻛﯚﻧو ﻧﻮﻜﺮدﻧوەی ﺑﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺋوﺗﯚ ﻛ ﻟﮔڵ رەوﺗﯽ ﺳردەﻣﻛی ﺧﯚی ﺑﮕﻮﻧﺠ. ﭼﻮﻧﻜــــ ﻻی ﺋــــو ﻧورۆز ﻣﺎﻧﺎﯾﻛﯽ ﻟــــوە ﮔورەﺗﺮی ھﺑﻮوە ﻛ ﺗﻧﮫــــﺎ ﺋﺎﮔﺮﻛﺮدﻧوەو ھﭙڕﯾــــﻦ و ﺋﺎھﻧــــﮓ ﮔان ﺑﺖ ،ﯾﺎ ﺳــــﺮوود وﺗــــﻦ ﺑﺖ ،ﺑﻜ ﺋﺎﮔﺮﻛﺮدﻧــــوە ﻻی ﺋو دوو ﻣﺎﻧــــﺎی ﮔورەی ھﺑﻮوە ،ﯾﻛم :ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺳﺮوﺷــــﺖ و ﻧﻮﺒﻮوﻧــــوەو ژﯾﺎﻧﺪﻧوەی ﺧﺎﻛــــﯽ ﻣﺮدوو .ﺗﻗﯿﻨوەی ﻛﺎرﺰ و ﻛﺎﻧﯽ وﺷــــﻜﺒﻮو .دووەﻣﯿﺶ :ﻣﺳــــﻟی رووﻧﺎﻛﯽ، ﻛــــ ﺋﻣﯾﺎن زۆرﺗﺮ ﻣﺑﺳــــﺘﯽ ﺋوەﺑﻮوە .رووﻧﺎﻛﯽ ﻛ رەﻣﺰی ﭘﺸــــﻜوﺗﻦ و ﺑ ﺋﺎوات ﮔﯾﺸﺘﻨﯽ ﻧﺗوەﻛی ﺑﻮوە .وەك ﺧﯚی دەﺖ ":دەﻣوێ ﻋﺎﻟﻣﯽ ﻣدەﻧﯿﯿت ﺋﺎﮔﺎر ﺑﻜم ﻛ ﺋﺎﮔﺮی ﯾﺎرەی ﺋﻤ ﺑﯚ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﺎﺗﺷﭙرﺳــــﺘﯽ ﻧﯿﯿ ،ﺑﯚ ﺋﻣﯾ ﻛ ﺳــــری ﺳﺎﯽ ﺗﺎزە، رﯽ ﺑﺧﺘﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﻛم رووﻧﺎك ﺑﻜﻣوە. وەك ﻟﻣوﭘﺶ ﻧﻮوﺳــــﯿﻤﺎن ﺑﻮوﻧﯽ ﻧورۆز و ﺋﺎھﻧﮓ ﮔان و ﻧورۆزﻧﺎﻣ ﺧﻮﻨﺪﻧوە ﺑــــو ﺑﯚﻧﯾــــوە ھر ﻟﺳــــردەﻣﯽ ﻣﻨﺪاﯿﯿــــوە ﻻی ﭘﯿﺮەﻣﺮد ژﯾﺎوەو ﻟــــ دڵ و دەروون و ﺑﯿﺮﯾــــﺪا ﭼﺳــــﭙﺎوە ،واﺗــــﺎ ﻟو رۆژەدا ﻛ ﻟﺳــــر ﻟﻮوﺗﻜی ﭼﯿﺎﻛﺎن ﺋﺎﮔــــﺮ ﻛﺮاوەﺗوەو ﻧﯿﺸﺎﻧﺪراوە ﻛ ﺋو رۆژە رۆژی دەﺳﺘﭙﻜﺮدﻧﯽ ﯾﻛم رۆژی ﺳﺎﯽ ﻧﻮﯽ ﻛﻮردﯾﯿ .ﭼﻮﻧﻜ ﻟو ١ﺳــــردەﻣﺎﻧدا وەك ﺋﺴــــﺘﺎ ﺧﻮﻨﺪەواری ﻧﺑﻮوە ھﺗﺎ ﺑھــــﯚی رۆژژﻣﺮو رادﯾﯚو ھﯚﻛﺎﻧﯽ ﺗﺮەوە ھواڵ ﺑﮕﺎﺗ ھﻣﻮو ﻧﺎوﭼﯾﻛﯽ ﻧﺰﯾﻚ و دووری ﻛﻮردﺳﺘﺎن و راﯾﺒﮕﯾﻧﻦ ﻛ ﯾﻛم رۆژی ﺳﺎﯽ ﻧﻮێ دەﺳﺘﯽ ﭘﻜﺮد .ﺟﮕ ﻟﻣش ﺋو ﺋﺎﮔﺮە ﻟو رۆژەدا ﻣﺎﻧﺎﯾﻛﯽ ﮔورەﺗﺮی ھﺑﻮوە .ﺋوﯾﺶ رەﻣﺰ و ﻧﯿﺸــــﺎﻧی ﺳــــرﻛوﺗﻨﯽ ﻛﺎوەی ﺋﺎﺳــــﻨﮕری ﻛﻮرد ﺑﻮوە ﺑﺳر ﺋژدھﺎﻛﯽ زۆردارا .واﺗﺎ دوو ﺷﯚڕش ﺑﻮوە .ﺷﯚڕﺷﯽ ژﯾﺎﻧوەی ﺳﺮوﺷﺖ. ﺷﯚڕﺷﯽ ﻛﯚﻣﻧﯽ ﺧﻚ دژی زۆرداری .ﺟﮕ ﻟﻣﺎﻧ ﭘﯿﺮەﻣﺮد ﺋﺎﻣﺎژەی ﺑﯚ ﺋوە ﻛﺮدووە ﻛ ﺋم ﺟژﻧ ﻟ ﺗﻮرﻛﯿﺎش ﻛﺮاوەو ﻟوێ ﺑ رۆژﻜﯽ ﭘﯿﺮۆز داﻧﺮاوەو ﺑ ﻧﯿﺸﺎﻧی ﺳﺎﯽ ﻧﻮێ و ﻧﻮﺒﻮوﻧوەی ﺳﺮوﺷــــﺖ ﺑﯿﻨﺮاوە .دەﻧﻮوﺳــــﺖ":ﻛﺎﺗﻜﯿﺶ ﭼﻮوﻣ ﺋﺳﺘﻧﺒﯚل ﻟ ﺳــــرای ﭘﺎدﺷﺎھﯿﺪا رۆژی ﻧﻮﯽ ﻣﺎرت ھﻣﻮو"وﻛﻻ و وزەرا" دەھﺎﺗﻨ"ﻣﺎﺑﯾﻦ"ﺗﺑﺮﯾﻜﯿﺎن دەﻛﺮد .ﻧﯿﺸﺎن ﺑو ﻧﯿﺸﺎن ﺷﯿﺮﻧﯽ ﻧورۆزﯾﺎن دەﺧﻮارد و ﺷوی ﻧورۆزﯾﺶ ﻟ ھﻣﻮو ﻣﻨﺎرەﻛﺎﻧﺪا ﻗﻧﺪﯾﻠﯿﺎن دادەﮔﯿﺮﺳــــﺎﻧﺪ" .ﺋﮔرﭼــــﯽ ژﯾﺎﻧﺪﻧوەی ﺋم ﻧرﯾﺘ ﻧﺗواﯾﺗﯿﯿ ﺑﯚ ﭘﯿﺮەﻣــــﺮد ﺑﯚﺗ ﻣﺎﯾی رەﻧﺞ و ﺋــــرك و ﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون و ﺗﺎﻧو ﺗﻮاﻧﺞ ﻟﺪاﻧﯽ .ﺑم وردە وردە ﺋــــو ﮔﯿﺎﻧ ﺧﺎوﻨ ﺳــــرﻛوت و ﮔﯿﺎﻧ ﺧﺎوﻨﻛﺎﻧﯽ"ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﺎﻧﯽ زاﻧﺴــــﺘﯽ" ،ﺷــــﻮﻦ ﻛــــوت و زﯾﻨﺪووﯾــــﺎن ﻛــــﺮدەوەو ﻛﺮدﯾﺎﻧوە ﺑ ﺟژﻧــــﯽ ﻧﺗواﯾﺗﯽ ،ﺑواﻧــــ ﭘﯿﺮەﻣﺮد دەﻧﻮوﺳﺖ":ﺋم ﺋﺎﮔﺮﻛﺮدﻧوەی ﻧورۆزە ﻛ ﻟﭘﺸﺪا ﻟﻧﺎو ﺋﻤدا ﺑﺎو ﺑﻮوە ،ﺋﻤ ﺗﺎب و ﺗﻮاﻧﺎو ﻣوﺟﻮدﯾﺗﻜﯽ واﻣﺎن ﻧﺑﻮو ﻛ ھﻣﻮو ﺳــــﺎ ﺋﺎﮔﺮی ﻧورۆزی ﻧﯿﺸــــﺎﻧی ﺳﺎﯽ ﺗﺎزە ﺑﻜﯾﻨوە .ﺋو رۆژە ﺑ ﺟژن ﺑﺰاﻧﯿﻦ و ﺳﯾﺮاﻧﯽ ﺗﯿﺎ ﺑﻜﯾﻦ .ﻛﺎﺗ ﻣﻦ ﻟ ﺋﺳﺘﻧﺒﯚل ھﺎﺗﻤوە ﺑﺧﯚﺷــــﯽ ﺧﯚﺷــــﯿﯿوە ﺑﯿﺴــــﺘﻢ ﻧﺎوﻧﯿﺸــــﺎﻧﻜﻤﺎن ﺑﯚ ﭘﯾﺪا ﺑﻮوەو زﺑﺎﻧﻤﺎن ﺑﻮوە ﺑﻛﻮردی و ﻣﺋﻤﻮرﻣﺎن ﻟ ﺧﯚﻣﺎﻧ .ﺋوەم ﺑ ﺟژن زاﻧﯽ و ھﺎﺗوە ﯾﺎدم ﻛ ﺋﻤ ھﻣﻮو ﺳــــﺎ ﺟژﻧﻜﯽ ﻧورۆزﻣﺎن ﺑﻮوەو ﻧورۆزﻧﺎﻣﯾﺎن ﺑﯚ دەﻧﻮوﺳــــﯿﻨوە ،ﺑو ﯾﺎدی ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺑﺎووﺑﺎﭘﯿﺮەوە ھﺴــــﺎم رۆی زاﻧﺴــــﺘﯿﻢ ﭘﺶ ﺧﯚم ﺧﺴــــﺖ و ﻟ ﮔﺮدی ﯾﺎرە ﺷو ﺋﺎﮔﺮم ھﮕﯿﺮﺳﺎﻧﺪ و رۆژ ﺳﯾﺮاﻧﻢ ﻛﺮد". ﺗﺒﯿﻨﯽ: ﻟــــ ﻛﺘﺒﯽ ﭘﯿﺮەﻣــــﺮد – ﻛﯚﻛﺮدﻧوەو ﻟﻜﯚﯿﻨوەی)ﺋﻮﻣﺪ ﺋﺎﺷــــﻨﺎ( ﺑرﮔﯽ ﯾﻛم – ﭼﺎﭘﯽ ﺋﺎراس ٢٠٠٩وەرﮔﯿﺮاوە.
ﻧورۆز ﻛی دروﺳﺘﺒﻮوە و ھﯽ چ ﻣﯿﻠﻠﺗﻜ؟! ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﺋﺷﻜوﺗﯽ ﺷﺎﻧدەر ﻛﯚﻧﺘﺮﯾﻦ و ﮔﺮﻧﮕﺘﺮﯾﻦ و دەوﻣﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺋرﺷﯿﻔﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯽ ﺋﺷﻜوﺗﯽ ﺷﺎﻧدەر
-١ﻣﮋووی ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯽ : ﺋﻣﺷﯿﺎن دوو ﺑﺷ: ﺑﺷﯽ ﯾﻛم /ﺋو دەﻗ ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯿ
ﺑـــﯚ ﺑدەﺳـــﺖ ھﻨﺎﻧـــﯽ ﻣﮋووی راﺳـــﺘﯿﻦ ﺋوا دەﺑ ﻟـــ ﻣﮋووە ﭼﺎوەڕـــﯽ ﻧﻮﺳﺮاوەﻛﺷـــﺪا
ﻣﯿﻠﻠﺗـــﻚ ھﻨﺪەی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑدەﺳـــﺘﯽ ﺋﻧﻘﺳـــﺖ ﻣـــﮋووی ﻧﺷـــﻮﻨﺪراوە( ﺷـــﻮاﻧﺪﻧﻜﯽ
ﻛـــ ھﻧﺪﻚ ﻟ ﻣﮋووﻧﻮوﺳـــﺎن ﻣـــﮋووی ﻛﻮردﯾﺎن ﺑﺷـــﻮاوی ﻧﻮوﺳﯿﻮە ،ھر ﺑﯚﯾ ﻧﻮوﺳﯿﻨوەی
زۆر ﺑﺎﺑت ھن ﻟ زەﯾﻨﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد دەﻗﯽ ﮔﺮﺗﻮوەو ﯾك رەﻧﮓ ﺑﻮوە، ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺋو ﺑﺎﺑﺗ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑ ﻟﻜﯚﯿﻨوەو ﻟﻮردﺑﻮوﻧوەی زۆرﺗﺮ ھﯾ
د .ﻣوﻟﻮد ﺋﯿﺒﺮاھﯿﻢ ﺣﺳن
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﻛﻮرد ﺑم ﻣﮋووە دوور و درﮋەی ﻛ ھﯾﺗﯽ ،ﺑو ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾ ﭘﺎن و ﭘـــﯚڕو ﭘ ﻟـــ رووداوە ﺋﺎﯚزە، زۆر ﻛـــم ﻟـــ ﻣـــﮋووی ﺧـــﯚی دەزاﻧـــ !ﺋـــوەش ﻛـــ دەﯾﺰاﻧ ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﺑـــ ﭘﺪاﭼﻮوﻧـــوەو راﺳـــﺘﻜﺮدﻧوە ھﯾ ،زۆر ﺑﺎﺑت ھـــن ﻟـــ زەﯾﻨـــﯽ ﻣﺮۆﭬـــﯽ ﻛﻮرد دەﻗﯽ ﮔﺮﺗﻮوەو ﯾك رەﻧﮓ ﺑﻮوە، ﻟ ﻛﺎﺗﻜﺪا ﺋو ﺑﺎﺑﺗ ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﺑ ﻟﻜﯚﯿﻨـــوەو ﻟﻮردﺑﻮوﻧوەی زۆرﺗـــﺮ ھﯾـــ ،ﻟﻜﯚﯿﻨـــوە ،ﺑـــ ﻣﺎﻧـــﺎی ﻟﻜﯚﯿﻨوەی زاﻧﺴـــﺘﯽ و ﭘﺸﺖ ﺑﺳﺘﻦ ﺑ ﺑﮕ ﻣﮋووﯾﯽ و رووداوە راﺳـــﺘﻗﯿﻨﻛﺎن، ھرﭼﻧﺪە ﺑﯚ ﺋو ﻣﮋووە ﻛﯚن و دوورو درﮋە ،زۆر ﻛم ﺑﮕی زاﻧﺴـــﺘﯽ دەﺳـــﺘﺪەﻛون! ﺑم، ﻟﮔڵ ﺋوەﺷـــﺪا ﺳـــرەداوﻜﯽ ﺑﺎرﯾـــﻚ و ﺗﻮﻧﺪو ﻧﭘﺴـــﺎو ھﯾ، ﻣﮋووﻧﻮوس و ﭘﺴﭙﯚڕان دەﺗﻮاﻧﻦ ﺋم ﺳرەداوە ﺑﺎرﯾﻜ ﺋﺳﺘﻮور و دەوﻣﻧـــﺪ ﺑﻜـــن .ﺋﮔـــر ﻟﻜﯚـــرەوان ﺑـــ ﻟﻮەﺷـــﺎوەﯾﯽ ﻛ ﺳـــ ﺟﯚر ﻣﮋوو ھﯾ ،ﺋو ﺳـــ ﺟـــﯚرە ﻣﮋووە ﺑـــ وردی ﺑﺨﻮﻨﻨوەو ﺑﺘﻮاﻧﻦ ،ﻟم ﻣﮋواﻧ ﻣﮋووی راﺳﺘﯿﻦ ﺑدەﺳﺖ ﺑﻨﻦ. ﺋوا ﻣﮋووی ﻛﻮرد زۆر ﻟ ﺋﺴﺘﺎ ﺑرﭼﺎوﺗﺮ و رۆﺷﻨﺘﺮ دەﺑﺖ ،ﺋم ﺳ ﻣﮋوواﻧش ﺋﻣﺎﻧن:
ﻛﯚﻧﺎﻧ دەﮔﺮﺘوە ،ﻛ ﻟ ﻧﻮوﺳﯿﻨ ﻛﯚﻧﻛﺎﻧﺪا ﻟﺑر دەﺳﺘﻦ و ﺑﺎﺳﯽ ﻣـــﮋووی ﺗﺪاﻛـــﺮاوە ﻣﮋووەﻛ ﺗﻜـــڵ زۆر ﺑﺎﺑﺗـــﯽ ﺗـــﺮ ﺑـــﻮوە. وەك ﺋوەی ﻛ ﻟ ﺋﻓﺴﺎﻧﻛﺎﻧﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧﺪا ھﯾ. ﺑﺷـــﯽ دووەم /ﺋﻓﺴﺎﻧی زارەﻛﯽ، ﺋﻣﺷـــﯿﺎن ﺑﺷـــﻮەی زارەﻛﯽ دەﮔدرﺘـــوە و ﻣﮋووی ﻛﯚن و ﻧﻮـــﯽ ﺗﻜڵ ﺑـــﻮوە ،ﻧﻤﻮوﻧی ﺋﻣـــش ﺋﻓﺴـــﺎﻧی رووداوە ﻣﮋووﯾﯿـــﻛﺎن و "داﺳـــﺘﺎن" و "ﻻوك"ە ﺗﻜڵ ﺋﻓﺴﺎﻧﻛﺎﻧ. -٢ﻣﮋووی ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ: ﺋم ﺟﯚرە ﻣﮋووەش ،ﻣﮋووﯾﻜ زۆرﺗﺮ ﺑـــر )ھﺰی ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدن( و )ھﺰی رەﺷﻜﺮدن( ﻛوﺗﻮوەو ﻟژﺮ ﻛﺎرﯾﮕرﯾﯽ ﺑﯿﺮی ﺋﺎﯾﯿﻨﻛ ﺗﻜڵ ﻓﻟﺴﻓی ﺋﺎﯾﯿﻨﻛ ﺑﻮوەو ﺧﺮاوەﺗـــ ﺧﺰﻣـــت ﻣﺑﺳـــﺘ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯿﻛو ﺑزﻣﺎن و ﻛرەﺳﺘی ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯽ دەﮔدرﺘوە. -٣ﻣﮋووی ﻧﻮوﺳﺮاو: ﺋم ﺟﯚرەﯾـــﺎن ﻣﮋووﯾﻜ ،زۆر ﻛم ﺑ ﻧﻮوﺳﺮاوو ﺑﮕوە ھﯾ، ﺑﺎس ﻟ واﻗﯿﻌ ﻣﮋووﯾﯿﻛ دەﻛﺎت و "ﻛـــس" و "ﺳـــﺎڵ" و "ﺷـــﻮﻦ" ﻟﻧـــﺎو "رووداو"ەﻛﺎﻧﺪا ﻧﺎﺳـــﺮاون و ھﻧﺪﻜﯿﺎن ھر ﻟﺳـــردەﻣﯽ رووداوەﻛﺎﻧﺪا ﻧﻮﺳﺮاوﻧﺗوە. ﺋـــم ﺳـــ ﺟـــﯚرە ﻣـــﮋووە ﺳـــرﭼﺎوەی ﻣـــﮋووی ﻛﻮردن، دەﻛـــﺮێ ﺑـــﯚ دۆزﯾﻨـــوەی ﺗواوی راﺳـــﺘﯿﯿ ﻣﮋووﯾﯿﻛﺎن ﺗﻮﮋﯾﻨوەﯾـــﺎن ﺗﺪاﺑﻜﺮێ! ﺑم، دەﺑ ﺋـــﺎﮔﺎداری ﺋوە ﺑﯿﻦ ﺋﮔر ﺧﻮﻨﺪﻧوەی ﺑﺷ ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯿﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻛ ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎن ﻧﯿﯿ!
ھﻣـــﻮو ڕاﺳـــﺘﯿﯿك ﻧﻛﯾـــﻦ، ﭼـــﯚن ﻣﮋووﻧـــﻮوس )ﺋﺎرﺷـــﺎك ﺳﺎﻓﺮاﺳـــﯿﺎب( دەﻧﻮوﺳ ):ھﯿﭻ
ﺑدەﺳـــﺘﯽ ﺋﻧﻘﺳـــﺖ ،ﺟﺎ ﻟﻧﻮ ﻣﮋووی ﻧﻮﺳـــﺮاودا ﺋـــم ﺟﯚرە ﻣﮋووە ﺷـــﻮﻨﺪراواﻧش ھن،
ﻣـــﮋووی ﻛﻮرد ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳـــﺎن ﻧﯿﯿ ،!ﺑم ﺋﮔر ﻛﺳﯽ ﻟﮫﺎﺗﻮو ﻣﻠـــﯽ ﺑﺪاﺗ ﺑر ﻛﺎرﻜـــﯽ دوورە
دەﺳﺖ ﻧﺎﺑ! ﻧورۆز: ﻧـــورۆز رۆژی ""١ی ﻣﺎﻧﮕـــﯽ ﻧورۆزی ﺳﺎﯽ ﻛﻮردی )(٢١ی ﺋﺎداری ﺳﺎﯽ زاﯾﯿﻨﯽ ،ﻛ ﺋﻣﺴﺎڵ )(٢٠١٠ی زاﯾﻨﯿﯿ" دەﻛﺎﺗ(٢٧١٠) ﻛـــﻮردی .ﻟ رووی ﻣﮋووەﻛوە ﺑـــﯚ ﺳـــردەﻣﯽ ﻣﯿﺪﯾﯿـــﻛﺎن ﮔڕاوەﺗـــوە و ﺑـــو ﭘﯿی ،ﻛ وەﻛﻮ ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ زاﻧﺮاوە ﻣﮋووی ﻣﯿﺪﯾﯿـــﻛﺎن ﻟ ھزارەی ﯾﻛﻣﯽ ﭘـــﺶ زاﯾﯿـــﻦ دەﺳـــﺘﭙﺪەﻛﺎت!!" ﻛـــ ﺋﺴـــﺘﺎ ﺋـــو ﻣـــﮋووە ﺑـــﯚ
ﻓﯚﺗﯚ :زاﻣﻮا
5
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﺳرھﺪاﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﯿﻛﺎن ﺧرﯾﻜ ﺟـــﯽ ﻟق دەﺑ و ﺳـــرﭼﺎوەی ﺗﺮ ھن ،ﻛ ﻣﮋووی ﻣﯿﺪﯾﯿﻛﺎن ﺑـــﯚ "ھـــزارەی ﭼﻮارەﻣـــﯽ ﭘﺶ زاﯾﯿـــﻦ"ی دەﮔڕﻨﻨـــوە ،ﻟـــو ﻣﮋووەﺷـــﺪا واﺗ ﻟ ھـــزارەی ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘﺶ زاﯾﻨﯿﯿوە ﺑدواوە ﻣﯿﺪﯾﯿـــﻛﺎن زۆر رووداوی ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ھﯾ و ﭘﺶ رووداوی ﺣوت ﺳﺗﯽ ﭘﺶ زاﯾﻦ دەﻛوێ و دەﻛـــﺮێ ﺑﻜﺮـــﻦ )ﺑـــ رۆژی ﻣﮋووﯾـــﯽ( ﺟﮕ ﻟـــ ﻣﯿﺪﯾﯿﻛﺎن زۆر ھﯚز و ﻧﺗوەی ﺗﺮ ھن ،ﻛ ﭘﯾﻮەﻧﺪﯾﺎن ھﻨـــﺪەی ﻣﯿﺪﯾﯿﻛﺎن و ﭘﺘﺮﯾﺶ ﺑ ﻛـــﻮردەوە ھﯾ ،ﻟ ﻣﺎوەی ﺷـــش ھزار ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﻨوە ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﯿﻛﺎن و ﻟـــ ﻧﻮاﻧﯿﺎﻧـــﺪا "رۆژ و ﻣﺎﻧﮓ و ﺳﺎڵ"ی زاﻧﺮاوھن ،ﻛ ﻧﺎﺳﺮاون و ﮔﺮﻧﮕـــﻦ دەﻛﺮێ ﻟﻧـــﻮ ﺋواﻧﺪا رۆژﻜﯽ ﻣﮋووﯾـــﯽ و ﻧﺗوەﯾﯽ دﯾـــﺎر ﺑﻜﺮـــﺖ ،ﺟـــﺎ ھﻧﺪﻚ ﻟو رووداواﻧ دﯾﺴـــﺎن ﻟﮔڵ رۆژی ﻧورۆز ﯾك دەﮔﺮﻧوە .ھروەھﺎ ﻟـــ زۆر ﺳـــرﭼﺎوەوە ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﺳرﭼﺎوەی ﻛﻮردی و ﺋﺮاﻧﯽ و ﻋرەﺑﯿﯿﻛﺎن ،رووداوی ﻧورۆز ﺑـــ) ﻛﺎوە( و )زوﺣـــﺎك(ەوە دەﺑﺳـــﺘﻨوە و )ﻛﺎوە( ﯾﻛـــﯽ ﺋﺎﺳـــﻨﮕر و ﻣﺮۆڤ و ﺑرﭼﺎو و واﻗﻌﯽ ﻟﺑراﻣﺒر )زوﺣﺎك(ﻜﯽ ﺋﻓﺴـــﺎﻧﯾﯽ رادەﮔـــﺮن و ﻟـــم دووەوە ﻣﮋووﯾـــﻚ دروﺳـــﺖ دەﻛـــن و دواﺟـــﺎر دەﺑـــﻦ ﺑزاﻧﯿﺎرﯾﯿﻛـــﯽ ﻣـــﮋووی و ﻧﺗوەﯾـــﯽ و ﺑـــﺎو و دەﻗﮕﺮﺗﻮو، ﻛ دواﺟﺎر ﺋـــم ﻣﮋووە ﻟﻗ ﻟ ﺋدەﺑﯿﺎت ھﻨـــﺪە ﺧﺰﻣﺗﻜﺮاوە و دووﺑﺎرە ﻛﺮاوەﺗوە ،ﭘﯿﺮۆزﯾﻛﯽ ﻧﺗـــوەی ﭘﯾـــﺪا ﻛـــﺮدووە و دەﺳـــﺘﻠﺪاﻧﯽ دەﭼﺘ ﺧﺎﻧی ﺗﺎﭘﯚ ﺷﻜﺎﻧﺪن! واﺗ ﺋﮔر ﻛﺳﻚ ﺑﺖ و ﺑـــ :ﻟـــ ڕووی ﻣﮋووﯾﯿوە ﺋم ﻣـــﮋووە ٢٧١٠/١/١ﻛﻮردی ﻟﺳـــر چ ﺑﻨﻣﺎﯾـــك داﻧـــﺮاوە و ﭼـــﯚن ﺋـــم "ﺳـــﺎڵ"ە"..رۆژ و ﻣﺎﻧﮓ"اﻧـــ.. دەﺳﺘﻨﯿﺸـــﺎﻧﻜﺮاوە؟ وەك ﺋـــوە واﯾ ،ﻛـــ ﮔﻮﻣﺎن ﻟ ڕاﺳـــﺘﯿﯿﻛﯽ ﺑرﭼﺎوی ﻣﮋووﯾﯽ ﺑﻜی و ﻟﺖ ﻗﺒﻮڵ ﻧﺎﻛﺮێ! ﻛ ﻣﻦ ھﯿﻮادارم ﺋم ﻧﻮوﺳـــﯿﻦ و راﯾی ﺋﻤش ﺋﮔـــر ﻗﺒﻮﯿـــﺶ ﻧﻛﺮا،
ﮔﻮﻧﺪی ﭼرﻣﯚ
ﺋﺎوازە ﻧﺎﯾﺎب و دەﻧﮕ زوﻛی ﺷـــﯿﻌﺮەﻛی ﻟـــ ﺷـــﯿﻌﺮی ﺧﻮﻨﺪەواراﻧوە ﻛﺮد ﺑ ﺷﯿﻌﺮی ھﻣـــﻮو ﮔﻮﮕـــﺮان و دواﺟـــﺎر ھﻣﻮو ﻛﻮرد. دﯾﺴﺎن ھوﺪەدەﯾﻦ ﻛﻮردﯾﺒﻮوﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز ،ﻟ ﻛﻮردﺑﻮوﻧﯽ ﻣﯿﺪﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺳـــدەی ﺣوﺗﻣﯽ ﭘـــﺶ زاﯾـــﻦ دوورﺗـــﺮ ﺑﺒﯾـــﻦ، ﺑﯿﺒﯾﻨوە ﺳـــردەﻣﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ،ﺑﯚﯾ دەﻧﻮوﺳﻢ )ﺳـــﯚﻣرﯾﯿ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﯿﻛﺎن( ﭼﻮﻧﻜ ﻣـــﻦ ﮔﯾﺸـــﺘﻮوﻣﺗ ﺋو ڕاﯾـــ ،ﻛـــ) ﻧـــورۆز( ﭼﻮﻧﻜـــ رﯾﺸﻛی ﻟ داﺳﺘﺎﻧﯽ )ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر(ەوە ھﺎﺗـــﻮوە و ﺋم داﺳـــﺘﺎﻧش ﻣﮋووەﻛـــی ﭘﺶ ﻣـــﮋووی ﭼﻮوﻧـــ ﺧـــﻮارەوەی ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧ ،ﻛ ﻟـــ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ
ﺋوە ﻟﺳـــر ﺣﯿﺴـــﺎﺑﯽ ﺑﺮاﯾﺗﯽ ﻣﮋووﯾـــﯽ ﻧﺗـــوەی دﯾﻜـــ ﺑ، ﺋﻤی ﻛﻮرد ﭼﻧﺪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻤﺎن ﺑ ﺑﺮاﯾﺗﯽ ﻛـــﻮرد و ﻋرەب ھﯾ، ھﻨﺪەش ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﻤﺎن ﺑ ﺑﺮاﯾﺗﯽ ﻓـــﺎرس و ﺗـــﻮرك و ﺋرﻣـــن و ھﻣـــﻮو ﻧﺗوەﻛﺎﻧـــﯽ ﺗـــﺮی ﻧﺎوﭼﻛو ﺟﯿﮫﺎن ھﯾ ،ﻟﺮە زۆر ﺑ ﭘﻮﯾﺴـــﺘﯽ ﻧﺎزاﻧﻢ ،ﻛ ﮔﻔﺘﻮﮔﯚ ﻟﺳر ﻣﺑﺳـــﺘ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻛی ﻟﻜﯚردا ﺑﻜم ،ھﻨﺪەی دەﻣوێ ﺑـــﺎس ﻟـــو ﻻﯾﺎﻧـــی ﻛﺘﺒﻛـــ ﺑﻜـــم ،ﻛـــ ﻧـــورۆز ﺑـــ ﻛـــﻮرد دەﺑﺳـــﺘﺘوە ﻟـــ) ﻋـــﺮاق!!!( داو رﯾﺸـــی ﻧورۆزﯾـــﺶ دەﮔڕﻨﺘوە ﺳردەﻣﯽ ﺳﯚﻣر و ﺑﺗﺎﯾﺒت ﺑﺳرھﺎﺗﯽ )ﻋﺷﺘﺎر و ﺗﻣﻤـــﻮوز( ،ﻛ ﻟﺮە ﭘﺸـــﺖ ﺑ ﺑﮕـــ ﻣﮋووﯾـــﯽ و ﻟﻜﯚﯿﻨـــوە
ﺑرﺟﺳﺘﻛﺮدﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ھﺎت و وﺷﻜﺳـــﺎﯽ ﺑﻮو ،ﻟـــ(٢١) ی ﺋﺎداری ھﻣﻮو ﺳـــﺎﻚ ﻟ ﺳﺎﯽ ﺳـــﺎﻨﺎﻣی ﺳـــﯚﻣری ﺋﺎھﻧﮕﯽ ﮔـــورەی ژﯾﺎﻧـــوەی ﺗﻣﻤـــﻮوز دەﮔـــدرا و ﺋـــو ﺟژﻧـــ ﭘﯿﺎن دەوت ﺟژﻧـــﯽ )زﮔﻤـــك( ،ﺋم ﺟژﻧـــ ﺟژﻧﯽ ﺑھـــﺎر و درەو ﺑـــﻮو( "ل "٩٤-٩٣ﺋوەی ﺑﯚ ﺋﻤ ﮔﺮﻧﮕـــ٢١ ی ﺋـــﺎدار ،ﻛـــ دەﻛﺎﺗ ٣/٢١و ١ی ﻧـــورۆزی ﻛﻮردی، ﭼﻮﻧﻜـــ ﺋـــم ٣/٢١و /٢١ﺋﺎدارە ﺳـــری ﺳـــﺎڵ ﻧﯿﯿـــ و رﻜوﺗ ﻟﮔـــڵ ١ی ﻧـــورۆزی ﻛﻮردی، ﻛـــ رۆژی ژﯾﺎﻧـــوەی ﺗﻣﻤﻮوز و ﺳـــری ﺳـــﺎﯽ ﻧﻮﯿ) ﺳری ﺳـــﺎﯽ ﻛـــﻮردی( دﻛﺘـــﯚر ﻣﺎﺟﺪ ﻋﺑﺪو ﺋﻟﺸـــﻣﺲ دەﻧﻮوﺳ:
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﻟ(٢١) ی ﺋﺎداری ھﻣﻮو ﺳﺎﻚ ﻟ ﺳﺎﯽ ﺳﺎﻨﺎﻣی ﺳﯚﻣری ﺋﺎھﻧﮕﯽ ﮔورەی ژﯾﺎﻧوەی ﺗﻣﻤﻮوز دەﮔدراو ﺋو ﺟژﻧ ﭘﯿﺎن دەوت ﺟژﻧﯽ )زﮔﻤك( ،ﺋم ﺟژﻧ ﺟژﻧﯽ ﺑھﺎرو درەو
6
ﺋوا ﻗﺒﻮﻨﻛﺮدﻧﻛ ﺑ ﻧﻮوﺳـــﯿﻦ و ﻟﻜﯚﯿﻨوە و راﮔﯚڕﯾﻨوە ﺑﺖ، ﻧك ﺗﻮوڕەﺑـــﻮون و ھﭽﻮوﻧﯽ ﺑـــ ﻟﻜﯚﯿﻨـــوە .ﭼﺎوەڕـــﯽ ﺑـــ دەﻧﮕـــوە ھﺎﺗﻨـــﯽ ﺷـــﺎرەزاو ﭘﺴﭙﯚراﻧﯽ دﺴﯚزو ﺑڕﺰم. * ﻧورۆز و ﺷﯿﻌﺮ: ﭘﯿﺮەﻣﺮدی ﺷـــﺎﻋﯿﺮ ﻟ ﺷـــﯿﻌﺮی )ﻧورۆز(دا دەﻧﻮوﺳ):ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮردە(* و ﻟم رﺳﺘﯾدا و ﻟﺗواوی ﺷﯿﻌﺮەﻛدا ﭘﯿﺮەﻣﺮد ﭘ ﻟﺳر دوو ﺷﺖ دادەﮔﺮێ: ﯾﻛـــم :ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز )ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻛﯚﻧـــ (ھرﭼﻧـــﺪە ﻟﺷـــﯿﻌﺮەﻛدا ﺑﺎﺳـــﯽ ﺳـــﺎڵ و ﺳـــدە و ھزارەﯾﻛـــﯽ دﯾـــﺎری ﻛﺮاو ﻧﻛﺮاوە ،ﺑم ﻟ وﺷـــی )ﻛـــﯚن(دا ﻣﮋووﯾﻜـــﯽ ﻛﯚﻧﻤـــﺎن ﺑـــﯚ دﯾـــﺎری دەﻛﺎت ،ﻛـــ دەﻛﺮێ ﺋﻤ ﺋو )ﻛﯚن(ەزۆر ﻟﺳـــدەی ﺣوﺗﻣـــﯽ ﭘﺶ زاﯾـــﻦ ﺑ ﻛﯚﻧﺘﺮ ﺑﺰاﻧﯿـــﻦ! ﺑـــم ،ھـــوڵ دەدەﯾﻦ ﺑﮕ ﺑﯚ ﺋم ﻛﯚﻧﯿﯿ ﺑﮫﻨﯿﻨوە. دووەم :ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز )ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﯚﻧـــﯽ ﻛـــﻮردە( ﻟـــﺮەو ﺑـــم ﺷـــﯿﻌﺮەی ﭘﯿﺮە ﻣﺮد دواﺟﺎر ﻛﺮا ﺑ ﺳـــﺮوود و ﻛوﺗ ﺳر زاران و دەﯾـــﺎن ﺳـــﺎ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛﻮرد دەﯾـــ و دەﯾﺘـــوە )ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﯚﻧـــﯽ ﻛـــﻮردە( ﺑـــم رﺳـــﺘ ﻛﻮرﺗ ﭘﯿﺮەﻣـــﺮد ﻣﯚرﻜﯽ ﻧﻮﯽ ﻛﻮردﺑﻮوﻧـــﯽ ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆزی ﻟـــم ﺟژﻧـــ ﻛﯚﻧﯾداﯾـــوەو ﻟ ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﯚﻧوە ﺑﺮدﯾﯿوە "ﻧﻮ ﺳﯿﺎﺳت و ﺷـــﯚڕش و ﺧﺑﺎﺗﯽ ھﺎوﭼرﺧـــوە"، ﻛﻮرداﯾﺗـــﯽ ھروەھﺎ ھﻮﻧرﻣﻧﺪی ﮔورەی ﻛﻮردی ﻧﻣﺮ "ﺣﺳـــن زﯾﺮەك" ﺑ دەﻧﮕ ﺧﯚﺷﻛی ،ھرﭼﻧﺪە ﺷـــﯿﻌﺮەﻛی ﭘﯿﺮەﻣـــﺮدی وەك ﺧﯚی ﻧﮔﻮﺗﯚﺗوە ،ﺑم ﺑھﯚی
ھـــزارەی ﭘﻨﺠم و ﺳـــرەﺗﺎی ھـــزارەی ﭼﻮارەﻣـــﯽ ﭘـــﺶ زاﯾﯿﻨﯿﯿوەﯾ دەﺳﺘﭙﺪەﻛﺎت ﭘﺶ ﺋو ﻛﯚﭼش ﺋوە ﺳﻟﻤﻨﺪراوە، ﻛ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑـــﻮون و ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﻜﯽ ﺧﯚﯾـــﺎن ھﺑـــﻮوە ،ﻛ ھـــر ﺋو ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﺗ ﺑﻮو ﻟﮔڵ ﺧﯚﯾﺎن ﺑـــﺮدە ﺧـــﻮارەوەو ﮔﺷـــﯾﺎن ﭘﺪا ،ﻟﻜﯚـــری ﻋﺮاﻗﯽ )ﻣﺎﺟﯿﺪ ﻋﺑﺪو ﺋﻟﺸﻣﺲ( ﻟ ﻛﺘﺒﻜﺪا ﺑﻧﺎوی )اﻟﺤﻀﺎرة واﻟﻤﯿﺜﻮﻟﻮﺟﯿﺎ ﻓـــﻲ اﻟﻌـــﺮاق اﻟﻘﺪﯾـــﻢ( ﻛـــ ﻟژﺮ ﭘﻨﺎﺳـــی )ﺑﺤﻮث ودراﺳـــﺎت... اﻻﺳـــﻄﻮرە...اﺻﻞ اﻟﻨـــﻮروز... اﻟﺒﺴـــﺘﻨﺔ(دا ﺳـــﺎﯽ ) (٢٠٠٣ﻟـــ )دﯾﻤﺷﻖ(ی وﺗﯽ ﺳﻮرﯾﺎ ﭼﺎﭘﯽ ﻛـــﺮدووە و ﺑـــوی ﻛﺮدۆﺗـــوە، ﻟو ﻛﺘﺒـــدا ﻟﻜﯚﻟر ھوﺪەدات ﺑﯿﺴـــﻟﻤﻨ ،ﻛـــ ﻧـــورۆز ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻋﺮاﻗﯿﯿ و ﭘﯾﻮەﻧﺪی ﺑـــ) ﻓـــﺎرس(ەوە ﻧﯿﯿـــ ،ﻟـــﺮەدا ﺋوەی ﭘﻮﯾﺴﺖ ﺑ ﻟﺑﺎرەی ﺋم ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾـــدا ﺑﮕﻮﺗﺮێ ﺋوەﯾ، ﻛ) ﻣﺎﺟﯿﺪ ﻋﺑﺪو ﺋﻟﺸﻣﺲ( دەﯾـــوێ )ﻓﺎرس و ﺋﺮان( ﺑﺨﺎﺗ ﻻﯾـــك و )ﻋـــﺮاق و ﻛـــﻮرد و ﻋرەب(ﯾﺶ ﺑﺨﺎﺗ ﻻﯾك ،ﻟوەدا ﻧﻮوﺳـــر ﻣﺑﺳـــﺘﯽ ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ﭘـــﻮە دﯾـــﺎرە ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋـــﺮان ﻟ ﻣـــﮋووی ﺧﯚﯾـــﺪا ﻧﺎﻛﺎﺗـــ ﻓﺎرس ﺑﺗﻧﯿﺎ و ھﻣـــﻮو ﺋو ﺣﻜﻮﻣت و ﺋﯿﻤﭙاﺗﯚرﯾﺗﺎﻧـــی ﻛ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﺋﺮاﻧـــﯽ ﻣﮋووﯾﯿـــﺎن ﻛـــﺮدووە ﻟ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻓﺎرس ﻧﺑـــﻮون ،ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ،ﻛﭼﯽ ﺋو ﻧﻮوﺳرە ﺑ) دەوﺗﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ( ﻧﺎوی دەﺑﺎت ،ﺑرای ﺋﻤ ﺋوەی ﺑـــﯚ ﺑھﺰﻛﺮدﻧﯽ ﺑﺮاﯾﺗﯽ ﻛﻮرد و ﻋرەب ﺑﻜـــﺮێ رەواﯾ. ﺑـــم ،ﺋـــوە ﺑـــو ﻣﺎﻧﺎﯾـــ ﻧﯿﯿ!
ﺋﻛﺎدﯾﻤﯿﯿﻛﺎن دەﺑﺳﺘ: ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷﺘﺎر: ﻟ ﺑﺳـــرھﺎﺗﯽ ﺗﻣﻤﻮوزدا ﺋوە زاﻧـــﺮاوە ،ﻛ ﺗﻣﻤـــﻮوز دواﺟﺎر ﺷـــش ﻣﺎﻧﮓ دەﭼﺘ ژﺮ زەوی و ﭘﺎﺷـــﺎن دﺘـــوە ﺳـــر زەوی ﺗﻣﻤﻮوزﯾﺶ وەك ﺧﻮداوەﻧﺪﻚ دەﭘرﺳﺘﺮا ،ﻟﻜﯚر دﻛﺘﯚر)ﺧﺰﻋﻞ اﻟﻤﺎﺟﺪی( ﻟ ﻛﺘﺒﯽ )اﻧﺠﯿﻞ ﺳﻮﻣﺮ( دەﻧﻮوﺳ):ﭘرﺳـــﺘﻨﯽ ﺗﻣﻤﻮوز ﭘرﺳـــﺘﻨﻜﯽ ﺑﺎو ﺑﻮو ،ﻟ ھﻣﻮو وﺗـــﯽ ﺳـــﯚﻣر و رۆژھﺗـــﯽ دوور ،ﺋﺎھﻧﮕـــﯽ ﺳـــﺎﻧی ﻣـــﺮدن و ژﯾﺎﻧـــوەی ﺗﻣﻤـــﻮوز
ﺋـــم ﭘﻜﭽﻮوﻧـــی ﻧـــورۆزو زﮔﻤﻛﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻧﯿﺸﺎﻧی ﯾك رﯾﺸـــﯾﯽ و ﯾـــك ﻓﯿﻜﺮەﯾﯽ ﺑﺎﺑﺗـــﯽ ﻋﺮاﻗﯿﯿـــ ﻛﯚﻧـــﻛﺎن و ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎﯾ ،"ﻟﺳرﭼﺎوە ﻣﮋووﯾﯿـــﻛﺎن ﺑﺎﺳـــﯽ ﺟژﻧـــﯽ ﺳری ﺳﺎڵ ﺑ ﺷﻮەی )ﺟژﻧﯽ ﺳری ﺳـــﺎڵ( و )ﺟژﻧﯽ ﺳﺎﯽ ﻧﻮێ( و )ﺟژﻧﯽ رۆژی ﻧﻮێ( و ﺟژﻧﯽ ﺑھﺎرﯾﺶ ﻛﺮاوە ،ھﻧﺪﻚ ﺋـــم رۆژ و ﺳـــﺎﯽ ﻧﻮﯿ ﻟ١)ی ﻧﯿﺴﺎن( ٤/١دادەﺑﯿﻨﻦ و ﺋﺴﺘﺎش ﻟ ھﻧﺪێ ﺟﮕﺎ ﺋو رۆژە ﺟژﻧ، ﺑـــم ﺑﯚ ﺋﻤ ﺋـــو" "٣/٢١و""٢١
ژﻧ ﺟﻮوﺗﯿﺎرﻜﯽ ﺳﯚﻣری
ﺋﺎدارو ""١ی ﻧورۆزە ﮔﺮﻧﮕ ،ﻛ ﻟ )ﺳـــﺎﻨﺎﻣی ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن( ﺋﺎھﻧﮕـــﯽ ﮔورەﯾـــﺎن ﺗـــﺪا ﮔـــاوە ،ﺋﮔرﭼـــﯽ ﻧـــﺎوی ﺋو ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻻی رۆژە )زﮔﻤـــك(ە ،ﻛ دەﻛﺎﺗ ﺳـــری ﺋرﺗﻮﻛﺮﯾﺴﺘﻨﺴـــﻦ ﺳـــﺎڵ. ﺋـــم "ﺑﺎﺑﻠﯿﯿـــﻛﺎن دەـــ: رۆژو ﺳـــری ﺳـــﺎﯾﺎن ﻟـــ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن وەرﮔﺮﺗـــﻮوە" ھروەھـــﺎ دە":ﺳـــری ﺳـــﺎڵ ﻛـــ ﺋﯿﺰەدﯾﯿـــﻛﺎن وای ﭘﺪەﻦ: ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزﯾﺎن ﻟﮔڵ ﺳری ﺳـــﺎﯽ ﺑﺎﺑﻠﯿﯿـــﻛﺎن ﭘﻜﺪەﭼﺖ و ﺋﯿﺰەدﯾﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ﺋﺎﯾﯿﻨﻛﯾﺎن زۆر ﻛﯚﻧـــ ،ھروەھـــﺎ ﺑﺎﺑﻠﯿﯿـــﻛﺎن ﻟ ﺳردەﻣﯽ ﺷـــﺎ ﮔﯚدﯾﺎ ""gudea ﻟـــ٢٣٤٠ ی پ.ز ﺋم ﺟژﻧﯾﺎن ﭘﯿـــﺮۆز ﻛـــﺮدووە ،ھروەھـــﺎ ﻟﻜﯚری ﻛﻮردی ﻓﺎرﺳـــﯿﻨﻮوس د .ﻣﯿﮫـــﺮداد ﺑھـــﺎر دەﻧﻮوﺳـــ: "رﯾﺸـــی ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ﭘﯾﻮەﻧـــﺪی ﺑـــ ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿت و ﻓرھﻧﮕـــﯽ ﺧﻜﯽ ﻧـــﻮان دوو رووﺑﺎراﻧوە ھﯾ ."رﻮڕەﺳﻤﯽ ﺋم ﺟژﻧ" زواج ﻣﻘﺪس"ە. ﺋﻤ ﺋﺴـــﺘﺎ و ﻣﺎوەﯾﻛﯽ دوورو درـــﮋە ﻧـــورۆز ﺑ ﻛﺳـــﺎﯾﺗﯽ )ﻛﺎوە( دەﺑﺳـــﺘﯿﻨوە ،ﻛﭼـــﯽ )ﻣﺎﺟﯿـــﺪ ﻋﺑﺪوـــ ﺋﻟﺸـــﻣﺲ( دەﻧﻮوﺳـــ):رەﻧﮕ زۆرﺑﻣـــﺎن ﺋوە ﻧزاﻧﯿﻦ ﻛﺳﺎﯾﺗﯽ "ﻛﺎوەی ﺋﺎﺳـــﻨﮕر" ﻟـــ ﻓﯿﻜﺮی ﻛـــﻮردی، ﺋـــوە ﺷـــﻮەﯾﻛﯽ ﺑرﭼـــﺎوی ﻛﺳـــﺎﯾﺗﯽ ﺗﻣﻤـــﻮوزی ﻋﺮاﻗﯽ ﻛﯚﻧ" (ل."١٩ ھروەھﺎ دەﻧﻮوﺳ):ﺋﺎھﻧﮕﯽ ﺑﺮا ﻛﻮردەﻛﺎﻧﻤﺎن ﺋﻣـــۆ ﻟ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز "واﺗـــ رۆژی ﻧﻮێ" رﻚ رەﻧﮕﺪاﻧوەی ﺋوەﯾ ،ﻛ ﻋﺮاﻗﯿﯿ ﻛﯚﻧﻛﺎن دەﯾﺎﻧﻜﺮد( "ل."٢٠ ﺋـــوەی ﻛـــ) ﺧﺰﻋـــﻞ اﻟﻤﺎﺟﺪی( دەﻧﻮوﺳـــ٢١ ی ﺋـــﺎدار رۆژی ﺟژﻧـــﯽ ﺳـــری ﺳـــﺎﯽ ﻧﻮـــﯽ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧ ﺑـــ ﺑﯚﻧـــی زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی ﺗﻣﻤﻮوز ،ﻛ )ﻣﺎﺟﯿﺪ ﻋﺑﺪو ﺋﻟﺸﻣﺲ(ﯾﺶ دەﻧﻮوﺳـــ) :ﺋـــوەی ،ﻛـــ ﻛﻮردەﻛﺎن دەﯾﻜـــن ،ھر وەﻛﻮ ﺋوەﯾ ،ﻛـــ ﻋﺮاﻗﯿﯿـــ ﻛﯚﻧﻛﺎن دەﯾﺎﻧﻜـــﺮد( ﺋوەﻣـــﺎن دەداﺗـــ دەﺳـــﺖ ،ﻛـــ ﻛـــﻮردەﻛﺎن ﺋﻣۆ ﻣﯿﺮاﺗﮕـــﺮی ﻋﺮاﻗﯿﯿـــ ﻛﯚﻧﻛﺎﻧﻦ، واﺗـــ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ،ﺋـــوەش ﺳﻟﻤﻨﺮاوە ،ﻛ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧوە ﭼﻮوﻧﺗ ﺧﻮارەوە و ﻟﮔڵ ﭼﻮوﻧﻛﺷﯿﺎن ھﻣﻮو ﺋو داب و ﻧرﯾﺖ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿت و ﺋﺎﯾﯿﻨی ،ﻛـــ ھﯾﺎﻧﺒﻮو ﻟﮔڵ ﺧﯚﯾـــﺎن ﺑﺮدووﯾﺎﻧـــ ،ﯾﻛﻚ ﻟو داب و ﻧرﯾﺘﺎﻧش رﻮ رەﺳـــﻤﯽ ﭘرﺳـــﺘﻦ و ﺋﺎھﻧﮕـــﯽ ژﯾﺎﻧوەی ﺗﻣﻤﻮوز ﺑﻮوە ﻟ ﺳـــری ﺳﺎﯽ ﻧـــﻮێ ﻛـــ دەﻛﺎﺗـــ٢١ ی ﺋـــﺎدار ﻟـــ ھﻣـــﻮو ﺳـــﺎﻜﺪا) ،ﺧﺰﻋـــﻞ اﻟﻤﺎﺟﺪی( ﻟ ﻛﺘﺒـــﯽ )ﻣﯿﺘﯚﻟﻮﺟﯿﺎ اﻟﺨﻠـــﻮد(دا دەﻧﻮوﺳـــ):ﻟ ﻧـــﻮ ﻛﻠﺘﻮوری ﺳـــﯚﻣرﯾﺪا ،ﺋوەی ﻛ ھﺰی ﺳرەﺗﺎی ﭘﯿﺖ و ﺑرەﻛت ﻟﮔـــڵ ﺧﯚﯾـــﺪا رادەﻛﺸـــ، ﻟـــو ﺑـــﺎوەڕو ﭘﺎﺷـــﻤﺎوەی ﭘﺶ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن(ە "ل."٦١ ﮔﺮﻧﮕـــ، ﻟـــﺮەدا ﺋـــوەی اﻟﻤﺎﺟـــﺪی( )ﺧﺰﻋـــﻞ ﻛـــ دەﻧﻮوﺳـــ):ﭘﺶ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن( ﻟـــ ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﯿﺶ ﻣﺑﺳـــﺘﯽ ﺧﻮارەوەﯾـــ ﺷﺎرﺷـــﺘﺎﻧﯿﺗﯽ "ﻣﺑﺳـــﺖ ﺧـــﻮارەوەی ﻋﺮاﻗﯽ ﺋﻣۆﯾـــ ،ﻛـــ ﺑـــرای ﻣـــﻦ ﺋو ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗ ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ دووەﻣﯽ ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﺗﯽ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧ، ﭼﻮﻧﻜ ﭘﺶ ﭼﻮوﻧ ﺧﻮارەوەش ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﯿﯿﺎن ھﺑـــﻮو ،ﺑم ﻟـــ ﺧـــﻮارەوە زﯾﺎﺗﺮ ﮔﺷـــﯾﺎن ﺑـــ ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﻛ داوە ،ﺋوە ﺑـــرەو ﺋو راﯾﻣـــﺎن دەﺑﺎت ،ﻛ ﺳرەﺗﺎی ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﻓﯿﻜﺮ و ﭘرﺳـــﺘﻨﯽ ﺗﻣﻤﻮوزی ﺧﻮداوەﻧﺪ و رۆژی زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی ﻟـــﻻی ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن زۆر ﺑـــﯚ ﭘـــﺶ ﭼﻮوﻧـــ ﺧﻮارەوەﯾـــﺎن واﺗـــ ﭘﺶ ھـــزارەی ﭘﻨﺠم و ﭼﻮارەﻣـــﯽ ﭘﺶ زاﯾﯿﻨـــ و ﺧﯚی ﻓﯿﻜﺮەﻛـــ ﻓﯿﻜﺮەﯾﻛـــﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ و ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯿﯿ و ﺑـــﯚ ﺳـــردەﻣﯽ ﺳرەﺗﺎی ﺳرھﺪاﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ دەﮔڕﺘـــوە، ﺋﺷـــﻜوت ،ﻟ ﺑﻨﺎﻏـــدا ﺟژﻧﯽ
"زﮔﻤـــك" ﻛـــ دەﻛﺎﺗـــ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆزی ﺋﺴـــﺘﺎی ﻛـــﻮرد، ﺟژﻧﻜﯽ ﺳﺮوﺷـــﺘﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﻓﺴـــﺎﻧﯾﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯿ ،ﺳﺮوﺷـــﺘﯽ ﺑﻮوﻧـــﯽ ﺋـــم ﺟژﻧـــ ﭘﯾﻮەﻧﺪی ﺑـــ زەﻣﻧﮕﯚڕاﻧوە ھﯾو ﺳـــﺎڵ ﻧﻮێ دەﺑﺘوە ،ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯿﻛﺷﯽ ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑ ھﺎت و ﺑرەﻛﺗﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ،ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺷﻜوﺗﯽ ﺗـــﺎزە داھﺎﺗـــﻮو ،ﺋﻓﺴـــﺎﻧﯾﯽ ﺑﻮوﻧﻛﺷـــﯽ ﻟو رﻮڕەﺳـــﻤدا ﺑـــدەر دەﻛـــوێ ﻛـــ ﺳـــﺎﻧ ﻟﭘﺸـــﻮازی ﺋم ﺟژﻧ ﭘﯾەو ﻛـــﺮاوە ،ﺋﺎﯾﯿﻨﯿﯿﻛﺷـــﯽ ﺑـــﯚ ﺋو "ﺑﺎوەڕ" ﺑﻏﯾﺐ ﺑﻮوﻧ دەﮔڕﺘوە ﻛـــ ﺋـــوێ رۆژی ﺑﺎوەڕﻣﺎن ﭘﯽ ھﺑﻮوە .ﺋم ﻛﺎرﯾﮕری ﺳﺮوﺷﺖ و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎش زۆر ﺑ رەﺳﻧﯽ ﺗﻜڵ ژﯾﺎن و ﻛﻠﺘﻮوری ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑﻮوە ،ھروەك ﺳردەﻣﯽ رﻮڕەﺳـــﻤﯽ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯽ ﭘرﺳـــﺘﻨﯽ ﺗﻣﻤﻮوزو ﻟﮔـــڵ ﮔﯚڕاﻧـــﯽ ﻓﻟـــك و ﺳﺮوﺷﺘوە ،ﺋوە ﺗﺎ ﺋﻣۆﻛش ٣/٢١ی ھر ﺳـــﺎﻚ ﻛ دەﻛﺎﺗ ١ی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧورۆز رۆژی ﺟژن و ﺳری ﺳـــﺎﯽ ﻛﻮردﯾﯿ ،ﺟﮕ ﻟوەی داﺑﺷـــﻜﺮدﻧﯽ ﺳﺎڵ ﻟﻧﻮ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرددا داﺑﺷـــﻜﺮدﻧﻜﯽ ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑـــ ﺳﺮوﺷـــﺖ و ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎوە ﺑھﺎر :ﺑھﺎر واﺗ ﺳوزﺑﻮوﻧوەی ﮔﯿﺎو درەﺧﺖ و ﻧﻮێ ﺑﻮوﻧوە ھﺎوﯾﻦ :واﺗﺎ ﮔرم داھﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎووھوا و ﻛﯚﻛﺮدﻧوەی داﻧوـــ .ﭘﺎﯾـــﺰ :واﺗـــﺎ وەرﯾﻨـــﯽ ﮔی دارودرەﺧﺖ و ﭘﮕﯾﺸﺘﻨﯽ ﻣﯿﻮە .زﺳﺘﺎن :واﺗﺎ ﺳرﻣﺎو ﺳﯚڵ و ﺑﺎرﯾﻨـــﯽ ﺑﻓﺮ .ﺟﮕ ﻟﻣ ﻧﺎوی ﻣﺎﻧﮕﻛﺎﻧـــﯽ ھرﭼـــﻮار وەرزی ﺳـــﺎﯿﺶ ﻟﻧـــﺎوی ﺳﺮوﺷـــﺖ و ﻛﺸﺘﻮﻛﺎوە ھﺎﺗﻮون وەك ﻧﺎوی وەرزەﻛﺎن. ﻧﺎوی ﻣﺎﻧﮕﻛﺎن: -١ﻧـــورۆز :واﺗـــﺎ )رۆژی ﻧﻮـــﯽ( ﺳـــﺎﯽ ﻧﻮﯽ ﻛ ﯾﻛﻣﯿﻦ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﻮﯽ ﻛﻮردﯾﯿو ﻣﺎﻧﮕﻛ ﺑﻧﺎوی ﺋـــم رۆژە ﻧﻮﯿـــ ﻧﺎوﻧـــﺮاوە، واﺗﺎ ﺳـــﺎﯽ ﻧﻮێ .ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑ زەﻣﻧوە. -٢ﮔـــﻮن :واﺗـــﺎ ﻟـــم ﻣﺎﻧﮕـــدا ﮔﻮـــ ﺑھﺎرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﺳﺮوﺷـــﺖ دەﭘﺸﻜﻮﻦ و ﮔﻮﯽ رەﻧﮕﺎوڕەﻧﮓ زۆر دەﺑﺖ ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا .ﭘﯾﻮەﺳﺘ ﺑ ﺳﺮوﺷﺖ و ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﭘ ﻟ ﮔﻮﯽ ﺟﯚراوﺟﯚر دەﺑ. -٣ﺟﯚزەردان :واﺗﺎ ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا ﺟﯚ ﻛ ﻟﺳرەﺗﺎی ﺑھﺎرەوە ﺳوز دەﺑﺖ ،ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا زەرد دەﺑﺖ و ﺑـــرەو وﺷـــﻜﺒﻮوﻧوە دەﭼ. واﺗ ﭘﯾﻮەﺳﺘ ﺑ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎوە. -٤ﭘﻮوﺷـــﭙڕ :ﮔﮋوﮔﯿﺎی ﺳـــوزی ﺑھﺎر ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا وﺷﻚ دەﺑ و دەوەرن ،واﺗﺎ دەﻛون ﭘﯾﻮەﺳﺘ ﺑ ﺳﺮوﺷﺘوە. -٥ﺧرﻣﺎﻧـــﺎن :ﺧرﻣـــﺎن واﺗـــﺎ دروﻨﻛﺮدﻧـــﯽ ﮔﻧـــﻢ و ﺟـــﯚو ﺑـــ ﺧرﻣـــﺎن ﻛﺮدﻧﯿﺎن ﻟﺳـــر ﺟﯚﺧﯿﻨﺎن و ﺧرﻣﺎن ﻟو ﻣﺎﻧﮕدا زۆر دەﺑـــ ،ﺋـــو ﻣﺎﻧﮕـــ ﻣﺎﻧﮕﯽ زۆری ﺧرﻣﺎﻧـــ .ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑ ﺑرھﻣﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯿﯿوە. -٦ﮔﻻوﮋ :ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا ﺋﺳﺘﺮەی ﮔﻻوﮋ دەردەﻛوێ ،ﺋم ﻣﺎﻧﮕ ﭘﯾﻮەﺳﺘ ﺑ ﻓﻟك و ﺋﺳﺘﺮەو ﺋﺎﺳﻤﺎﻧوە. -٧رەزﺑـــر :ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا رەزەﻛﺎن دﻨﺑـــرو رەز ﺑـــری دەدات. ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑـــ ﺑرھﻣـــﯽ رەزداری. -٨ﮔرـــﺰان :ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا ﮔی دارو درەﺧـــﺖ وﺷـــﻚ دەﺑـــﻦ و دەﻛوﻧـــ ژـــﺮدار ،واﺗـــﺎ ﮔـــ دەڕژێ و دەﻛوﺘـــ ﺧﻮارەوەو ﺑدارەوە ﻧﺎﻣﻨ .ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑ ﺳﺮوﺷﺘوە. -٩ﺳرﻣﺎوز :ﻟم ﻣﺎﻧﮕدا ﺋﺎوو ھوا دەﮔﯚڕێ و ﺳرﻣﺎ ﺳرھﺪەداو ﭘﯾﻮەﺳﺘ ﺑ ﺳﻗﺎوە. -١٠ﺑﻓﺮاﻧﺒـــﺎر :ﻟـــدوای ﻣﺎﻧﮕـــﯽ ﺳـــرﻣﺎوز ﺑﻓـــﺮ ﻟـــ ﻛﻮەﻛﺎﻧﯽ و دەﺑـــﺎرێ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﻣﺎﻧﮕﻛـــ ﺑﻧـــﺎوی ﺑﻓﺮﺑﺎرﯾـــﻦ ﻛـــﺮاوە ،ﭘﯾﻮەﺳـــﺘ ﺑـــ دﯾﺎردە ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻛﺎن. -١١رﺒﻧـــﺪان :واﺗـــﺎ رـــﮕﺎﻛﺎن دەﮔﯿﺮﻦ ﺑھـــﯚی ﺑﺎرﯾﻨﯽ ﺑﻓﺮی زۆرەوە. -١٢رەﺷـــﻣ :ﺋـــم ﻣﺎﻧﮕـــش ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳـــﺎو ھﻧﺪێ دﯾﺎردەی ﺳﺮوﺷـــﺘﯽ و ﻧﻮ ﺋﺎژەن ﺑدەر
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﺷﺎری ھوﻟﺮ -ﭘرﺳﺘﺎﮔﺎی ﻋﺷﺘﺎر )ﻋﺷﺘﺎر ﺋرﺑﻠﻼ(
دەﻛوێ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧ :ﺑﺑﺎ ھﺎﺗﻨﯽ ﭘﺸﯿﻠ ﻟم ﻣﺎﻧﮕداﯾ. ﺋمﻧﺎوﻟﻨﺎﻧشﻟﮔڵﺳرھﺪاﻧﯽ ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎڵ و ﭼﺎودﺮﯾﻜﺮدﻧـــﯽ ﺳﺮوﺷـــﺖ و دەرﻛوﺗﻨﯽ دﯾﺎردە ﺳﺮوﺷـــﺘﯿﯿﻛﺎن ﻟﺋﺎﺳـــﻤﺎن و زەوی و ﻛـــژە ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯿﯿﻛﺎن ﻧـــﺎوەﻛﺎن ﺳـــرﯾﺎن ھـــﺪاوەو ﭘﯾﺪاﺑﻮوﻧـــو زەﻣﻧﯽ ﺳـــﺎﻜﯽ ﭘﻛﺮدۆﺗـــوە، ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯿﯿﺎن
ﺋﻣـــش ھـــر ﻟﺳـــرەﺗﺎی ﺳرھﺪاﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎوە ﺑﻮوە. ﻛـــ ﻣـــﻦ ﺑـــ ﭼﺎﻛـــﯽ دەزاﻧـــﻢ ﺳرھﺪاﻧﯽ ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎڵ ﺑﺳر ﺳ ﻗﯚﻧﺎﻏﺪا داﺑش ﺑﻜﯾﻦ: -١ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺷـــﻜوت :واﺗـــ ﻣـــﺮۆڤ ھﺸـــﺘﺎ ﻟـــ ﺋﺷـــﻜوت ژﯾـــﺎوە و ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﻛـــﺮدووە، وەك ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ )زەﭬﯿﺎﭼﻣ( ﻛـــ ﺑـــ ھـــ زاوی ﺟﻤـــﯽ ﭘ
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﺷﻮەرەﻛﯽ ﺗﺮی ﻋﺷﺘﺎر
دەﮔﻮﺗـــﺮێ و ﻟـــ دەوروﺑـــری ﺋ ﺷﻜ و ﺗﯽ " ﺷـــﺎ ﻧ د ە ر " ﻟﻧﺎوﭼی"ﺑﺮادۆﺳـــﺖ"ی ﺳـــر ﺑﺷﺎری"ھوﻟﺮ". -٢ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﮔﻮﻧـــﺪ :ﭘـــﺎش ھﺎﺗﻨ دەرەوەی ﻣﺮۆڤ ﻟ ﺋﺷـــﻜوت، وەك دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﮔﻮﻧـــﺪی ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﮔﻮﻧﺪی )ﭼرﻣﻮو(. -٣ا -ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺳـــردەﻣﯽ ﺷـــﺎر "ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺑﺎراﻧـــﯽ" ﺋﻣـــش
ﻟﮔـــڵ دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷـــﺎری ھوﻟﺮ ﻟﺳـــر دەﺳﺘﯽ ﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧوە دەﺳﺖ ﭘﺪەﻛﺎت و ﺗـــﺎ ﺋﺴـــﺘﺎش ﺑردەواﻣ ،ﺋم ﺷﺎرە ھر ﻟ ﺳرەﺗﺎوەش وەك ﭘرﺳﺘﮕﺎﯾﻛﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ،ﺑ ﺗﺎﯾﺒت ﭘرﺳﺘﮕﺎی "ﺧﻮاوەﻧﺪی ﻋﺷﺘﺎر" ﻛ دواﺟﺎر ﺑ" ﻋﺷﺘﺎر ﺋرﺑﯿﻠﻼ" ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕﯽ دەرﻛﺮدووە. -٣ب -ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺳـــردەﻣﯽ ﺷـــﺎر "ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺎودﺮی" :ﺋوﯾﺶ ﺋو ﺟﯚرە ﻛﺸﺘﻮﻛﺎ دەﮔﺮﺘوە ،ﻛ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﭘـــﺎش ﭼﻮوﻧ ﺧـــﻮارەوە و دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷـــﺎرەﻛﺎﻧﯽ )ﺋـــﻮروك و ﺋـــﻮر و ورﻛﺎ( ﺑـــ ﭘﺸـــﺖ ﺑﺳـــﺘﻦ ﺑ ﺋﺎودﺮی ﺑﺮەوﯾﺎن ﭘﺪا. ﺋوەش زاﻧﺮاوە ﻛ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎڵ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻟ ھزارەی ١٥ﺗﺎ ١٢ ھزار ﺳـــﺎﯽ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﺳری ھـــﺪاوەو ﻗﯚﻧﺎﻏﯽ "ﺋﺷـــﻜوت" و "ﮔﻮﻧـــﺪ" و "ﺷـــﺎر"ی ﺑﯾـــﻮە ھـــر ﻟﻜﯚر"ﻣﺎﺟﯿـــﺪ ﻋﺑﺪوـــ دەﻧﻮوﺳـــ":ﻟ ﺋﻟﺸـــﻣﺲ" ﺑدواداﭼﻮوﻧـــﯽ رووداوەﻛﺎﻧـــﺪا ﺋـــوە روون دەﺑﺘـــوە ،ﻛـــ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﺗﻣﻤﻮوزو ﻋﺷﺘﺎر زۆر ﻟـــ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ "ﮔﻠﮕﺎﻣـــﺶ" ﻛﯚﻧﺘﺮە، "ل ."٢٦ھﻣـــﻮو ﻻﯾﻛﯿـــﺶ ﺋوە دەزاﻧـــﻦ ،ﻛ ﮔﻠﮕﺎﻣـــﺶ ﭘﺎوان و ﭘﺎﺷـــﺎی ﺳـــردەﻣﯽ )ﺷـــﺎر(ە ﻟ ﻗﯚﻧﺎﻏـــﯽ دووەﻣﯽ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺷﺎرﺳـــﺘﺎﻧﯿﺗﯽ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧ، ﻛـــ ﺑـــﯚ ﺳـــرەﺗﺎی ھـــزارەی ﺳﯿﻣﯽ ﭘﺶ زاﯾﻦ دەﮔڕﺘوە ﺑﭘـــﯽ ﻣـــﮋووی زاﻧـــﺮاوی ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن. ﻟـــﺮەدا ﺋـــوە روون دەﺑﺘـــوە، ﻛـــ ﺋو ﻣـــﮋووەی ﺑﯚ ﻧـــورۆز داﻧﺪراوە ،ﻛ (٧٠٠) ﺳـــﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﯿﻨ ،ﺋـــم ﻣـــﮋووە ،ﻣﮋووی ﯾﻛﻣﯿـــﻦ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺋـــو )ﺟـــژن(ە ﻧﯿﯿ ،ﺋﮔـــر ﻟ/١ ی ﻧـــورۆزی ) (٧٠٠ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﺑ ھـــر ﺑﯚﻧﯾك ﺋـــم رۆژە ﻛﺮاوە ﺑ ﺟژن ،ﻛ ﺑڕای ﺋﻤ رۆژی داﻣزراﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗﯽ ﻣﺎدە ﻟﺳردەﺳـــﺘﯽ دﯾﺎﻛـــﯚ ،ﺋوە ﺑ رﻜـــوت ،ﯾﺎن ﺑـــﯚ ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧﯽ، ﺋـــو ﺑﯚﻧ ﺑـــﻮوەو ﻟﮔـــڵ /١ی ﻧورۆز و ﺳری ﺳﺎڵ ﻟﻜﺪراوە، ﺋوە ﺋﻣۆ /١ی ﻧورۆز ﻛوﺗﯚﺗ ﻗﯚﻧﺎﻏﻜـــﯽ ﺗﺎزەﺗﺮ و ﺧﯚی ﺗﻜڵ رووداوﻜـــﯽ ﺗـــﺮی ﻣـــﮋووی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ﻛﺮدۆﺗوە ،ﺋوەش زۆرﺗـــﺮ ﺑﯚ ﺋوەﻣـــﺎن دەﺑﺎت ،ﻛ ﺑﯿﻦ ،ﺋم ﺑﯾﻛﻜﺮدﻧی ﺟژﻧﯽ ﺣوت ﺳت ﺳﺎی ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ و رۆژی /١ی ﻧورۆزی ﺳـــری ﺳـــﺎڵ ،ﺑـــﯚ ﭘﯿﺮۆزﻛﺮدﻧـــﯽ ﺟژﻧ ﺗﺎزەﻛـــ ﺑـــﻮوە ،ﭼﻮﻧﻜـــ ھﻣﻮو ﻻﯾـــك ﺋوە دەزاﻧـــﻦ ،ﻛ رۆژی زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧوەی ﺗﻣﻤﻮوز /٢١
ی ﺋﺎدار ،ﻛ دەﻛﺎﺗ/١ ی ﻧورۆز، ﻟ ﺳـــرەﺗﺎدا ﺟژﻧﻜـــﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺑـــﻮوە ،ﺗﻣﻤﻮوزﯾـــﺶ ﺧﻮاوەﻧـــﺪ ﺑﻮوەو ﭘرﺳﺘﺮاوە ،ﺟﮕ ﻟوەی، ﻛ ﺋﻣۆژە ﭘﯾﻮەﺳـــﺖ ﺑﻮوە ﺑ ھـــﺎت و ﺑرەﻛﺗﯽ ﺳﺮوﺷـــﺖ و زۆر ﺑﻮوﻧـــﯽ رۆزە )رزق( ﺟﮕـــ ﻟ ﭘﯿﺮۆزﯾﯿ ﻛﯚﻧﯿﯿﻛﺷﯽ ،ﻛ ﻟ ﯾﺎدەوەری ﻣﯿﻠﻠﺗﺪا ﺧﯚی زﯾﻨﺪوو و ﭘﯿـــﺮۆز راﮔﺮﺗـــﻮوە ،ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ ﺋوەﻣﺎن ﺑـــﯚ روون ﺑﻮوەوە ،ﻛ ﻧورۆزی راﺳﺘﻗﯿﻨی ﻣﮋووﯾﯽ، ﻣﮋووەﻛی زۆر ﻟ (٧٠٠) ﺳﺎڵ ﭘﺶ زاﯾﻦ ﻛﯚﻧﺘﺮە و ﭘﺶ ﭼﻮوﻧ ﺧـــﻮارەوەی ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧ و ھﯽ ﺳـــرەﺗﺎﻛﺎﻧﯽ ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎ ،ﻛ ﺑـــرای ﻣﻦ زۆر ﭘﺶ دروﺳـــﺘﻜﺮدﻧﯽ ﺷﺎرە ،ھﺗﺎ ﺷـــﺎری) ،ﺋﯚرﺑﯿﻠﻠﯚ( ،ھوﻟﺮﯾﺶ، ﻛـــ ﺗﻣﻧﻛـــی ﻟـــ(٨٠٠٠) ﺳـــﺎڵ ﺑﺳـــرەوەﯾ ،ﺋﮔر ھﯽ ﺳردەﻣﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺷﻜوت ﻧﺑ ،ﺋوا ﺑﺸﻚ ھﯽ ﺳردەﻣﯽ ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ ﮔﻮﻧﺪە ،ﻛـــ ﺋﻣش ﺑـــﯚ )زﯾﺎﺗﺮ ﻟ ١٠ ﺗـــﺎ (١٥ھزار ﺳـــﺎڵ ﭘـــﺶ زاﯾـــﻦ دەﮔڕﺘوە، ﺑﯚﯾ ﺋو ﻣﮋووەی ،ﻛ ﺑﯚ ﺳﺎﯽ ﻛﻮردی داﻧﺪراوە ) (٢٧١٠ﺳـــﺎڵ ﻣﮋووﯾﻜـــﯽ ﻧﻮﯿـــ دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟ ﻣـــﮋووی ﻛﯚﻧﺪا ﺳـــﺎڵ و ﺑﯚﻧی ﻟوە ﻛﯚﻧﺘﺮو ﮔﺮﻧﮕﺘﺮ ﺑﺪۆزﯾﻨوە، ﺑﯿﻜﯾﻨـــ ﺳـــرەﺗﺎی ﻣـــﮋووی ﻣﯿﻠﻠﺗﻛﻣـــﺎن ،ﺑﺗﺎﯾﺒت ﺋﮔر ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﺑﺑﺷـــﻚ ﻟـــ ﭘﻜﮫﺎﺗی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﺰاﻧﯿﻦ، ﻛ ﺋﺴـــﺘﺎ ﺋﻣ ﺳـــﻟﻤﻨﺪراوە و ﻟﻜﯚﻟراﻧﯽ ﺑﯿﺎﻧﯽ ﺋم راﺳﺘﯿﯿﯾﺎن ﺳﺎغ ﻛﺮدۆﺗوە ،ﻛ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺑـــﻮون و ﻟ ھﯿﭻ ﺷـــﻮﻨﻜﯽ ﺗـــﺮ ﻧھﺎﺗـــﻮون و ﭘﺎﺷـــﻤﺎوەی زۆرﯾﺎن ﻟـــ ھﻣﻮو ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﺪا دۆزراوەﺗـــوەو ﺑﺷـــﻜﻦ ﻟ ﭘﻜﮫﺎﺗی ﻧﺗوەﯾﯽ ﻛـــﻮردو زۆر ﻟﻜﯚﯿﻨـــوە ﺋـــم راﺳـــﺘﯿﯿﯾﺎن دەرﺧﺴـــﺘﻮوە ،ﻛ ﭘﯾﻮەﻧـــﺪی ھﻣﻻﯾﻧـــی ﮔﺮﻧﮓ ﻟـــ ﻧـــﻮان ﺳـــﯚﻣرﯾﯿ ﻛﯚﻧﻛﺎن و ﻛﻮردەﻛﺎﻧـــﯽ ﺋﺴـــﺘﺎدا ھﯾـــ، ﯾﻛـــ ﻟـــ ﻣﮋووﻧﻮوﺳـــﻛﺎن دەﻧﻮوﺳـــﻦ):ﻧﺎﺑ ﺑﯿـــﻦ ﻛـــﻮرد ﺳﯚﻣرﯾﻦ ،ﺑﻜ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻛـــﻮردن( ﺋوەﺗـــﺎ رۆژی /٢١ی ﺋـــﺎدار ،رۆژی زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧوەی ﺗﻣﻤـــﻮوزی ﻋﺷـــﺘﺎرو ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ،ھﻣـــﺎن رۆژی ٣/٢١ی رۆژی /١ی ﻧـــورۆز و ﺳری ﺳﺎﯽ ﺋﻣۆی ﻛﻮردﯾﯿ، ﺟﮕـــ ﻟـــ رۆژەﻛـــ وەك ﻛﺎت رﻮرەﺳﻤﯽ ﭘﺸـــﻮازی ﻛﺮدﻧﯿﺶ ﻟـــ زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی ﺗﻣﻤﻮوز ﻟﺳـــردەﻣﯽ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن، ھﻣﺎن رﻮرەﺳـــﻤﯽ ﭘﺸـــﻮازی ﻛﺮدﻧـــﯽ ﺋﻣـــۆی ﻛـــﻮردە ﻟـــ
ﻧورۆز ،ﻟﻜﯚر )ﻣﺎﺟﯿﺪ ﻋﺑﺪو ﺋﻟﺸـــﻣﺲ( دەﻧﻮوﺳ):ھﻣﻮو ﺋـــوە دەزاﻧﯿﻦ ،ﻛـــ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﺗﻣﻤـــﻮوز ﭘﯾﻮەﻧﺪی ﺑـــ ﺑﺰﻧوە ھﺑـــﻮو ،ﭼﻮﻧﻜـــ) ﺗﻣﻤـــﻮوز( ﺷـــﻮان ﺑـــﻮو ،ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﺶ رﻮرەﺳـــﻤﻜﯽ ﻛـــﯚن ھﯾـــ، ﻛﻮردە ﻻدﯿﻛﺎن ﭘﺴـــﺘی ﺑﺰن ﻟﺑردەﻛـــن ،وەك داﺑﻜﯽ ﻛﯚن ﺑـــﯚ ﭘﺸـــﻮازی رۆژاﻧـــﯽ ﺑھﺎر( "ل."٤٥ ھر زاﻧﺎی ﺷﻮﻨوارﻧﺎس )ھﻨﺮی ﻓﺮاﻧﻜﻔﯚرت( ﻟ ﺳـــﺎﯽ )(١٩٣٠دا ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﺋﻣی ﺑ ﭼﺎوی ﺧﯚی دﯾﻮە ،ﻟـــ ﻟﻜﯚﻟﯿﻨوەﻛﯾﺪا ﺑﻧـــﺎوی )ﺗﻘﻮﺳـــﯽ ﺗﻣﻤـــﻮوزی ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن)tammuz ﻟـــ (rituals in kurdistanﺑوی ﻛﺮدۆﺗوە" .ﺋرﺗﯚرﻛﺮﯾﺴﺘﻨﺴـــﻦ دەﻧﻮوﺳـــ" :ﺋدۆﻧﯿـــﺲ ﻟـــ ﺗﻣﻤﻮوزەوە ھﺎﺗﻮوەو زۆر داﺑﯽ ﺋدۆﻧﯿـــﺲ ﻟ ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆزدا ﺑﺟﻤـــﺎوەو ﺋﺴـــﺘﺎ ﭘﯾـــەو دەﻛﺮێ" .ﺋم ﺗﻘﻮﺳﯽ ﺗﻣﻤﻮوزی و ﺗﻣﻤـــﻮوز ﭘرﺳـــﺘﯿﯿ ،ﺋﮔر ﺑـــ وردی ﺳـــﯾﺮی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی رووداوەﻛﺎﻧـــﯽ ﺑﻜﯾـــﻦ و وەك )ﺷـــﻮﻦ ﻟ ﭼﯿﺮۆﻛﺪا( ﺑ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﺰاﻧﯿـــﻦ ،ﺋـــوا ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿـــﺎی رووداوی ﻋﺷـــﺘﺎرو ﺗﻣﻤـــﻮوز ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﻛـــﯽ ﻟﺳـــرەﺗﺎ ﺷـــﺎﺧﺎوﯾﯿ و ﺋﺷﻜوﺗﯽ ﺗﺪاﯾ، ﺋو ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧش ﭘە ﻟ ﭼﯿﺎو ﺋﺷـــﻜوت ،ﭼﻮﻧﻜـــ ﭼﻮوﻧـــ ﺧـــﻮارەوە و "ﺑﻦ دﻧﯿﺎ" ژﺮ زەوی ﺗﻣﻤﻮوز ﺗﻧﯿﺎ ﻟ ﻧﻮ ﺋﺷﻜوﺗﺪا دەﮔﻮﻧﺠـــ ،ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﺶ ﭘە ﻟ ﺋﺷـــﻜوﺗﯽ ﮔورەو دوور و درـــﮋ ،ﻛ ھـــر ﯾﻛﯾﺎن ﺟﮕﺎی ﺳـــدان و ھزاران ﻛﺳـــﯽ ﺗﺪا دەﺑﺘـــوە ،ﭼﻮوﻧ ﺧـــﻮارەوەی ﺗﻣﻤﻮوز ،واﺗ ﭼﻮوﻧ ژﺮەوەو ژـــﺮ زەوی ،ﺋﮔـــر ﺳـــﯾﺮی ﺗـــواوی ﭼﯿﺮۆﻛﻛـــ ﺑﻜﯾـــﻦ چ ﺗﻣﻤـــﻮوز چ ﻋﺷـــﺘﺎر و چ ﺧﻮﺷﻜﻛی ﺗﻣﻤﻮوز ،ﻛ دەﭼﻨ ﺧـــﻮارەوە ،دەﭼﻨـــ ﺟﮕﺎﯾﻛـــﯽ ﺋﺎوەدان ،ھرﭼﻧﺪە "ژﺮەوە" ﺑ ﻣﺎﻧﺎی ﺷﻮﻨﯽ ﺗﺎرﯾﻚ دﺖ ،ﺑم ﺷﻮﻨﻜﯽ ﺋﺎوەداﻧ و ﺧﻜﯽ ﺗﺮی زۆری ﺗﺪاﯾـــ ،ﺋم ژـــﺮ زەوﯾﯿ ﮔورەو ﺗﺎرﯾـــﻚ و ﺋﺎوەدان و ﭘ ﻟ ﺧﻜ ھر ﻟ ﺋﺷﻜوﺗﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەوەﺷﺘوە ،ﺋﮔر ﺋـــوەش ﻟﺑﯿـــﺮ ﻧﻛﯾـــﻦ ،ﺋﮔر ﻣﺮۆڤ ﺋﻣـــۆ دە دوازدە ھزار ﺳﺎﻜ ﻟ ﮔﻮﻧﺪ و ﺷﺎردا دەژی، ﺑـــم ﺑﺳـــدان ھـــزار ﺳـــﺎڵ ﻟﻧﻮ ﺋﺷـــﻜوﺗﺪا ژﯾﺎوە و ﻟﻧﻮ ﺋﺷـــﻜوﺗﺪا ﭼﺎوی ﻛﺮاوەﺗوە و ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎش ﭘﯿﻛﯽ ھـــر ﻟﻧﻮ ﺋﺷـــﻜوﺗﺪاﯾ و ﺗـــﺎ ﺋﺴـــﺘﺎش ﺋﺷـــﻜوت ﻟ ﯾﺎدەوەری ﻣﺮۆﭬﺪا
7
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﭘرﺳﺘﮕﺎی ﺷﺎری ﺋﻮر
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﻧﺳاوەﺗوە ،ﺑ ﺗﺎﯾﺒت ﻣﺮۆﭬﯽ ﻛﻮرد. ﺑ ﻛﻮرﺗـــﯽ ،ﺋﮔـــر /٢١ی ﺋﺎدار زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی رۆژی ﻧورۆزو ﺗﻣﻤﻮوزە ﻟ ﻣﮋووی ﻛﯚﻧﺪا ﻟ ﻻی ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﭘﺶ ﭼﻮوﻧـــ ﺧﻮارەوەﯾﺎن ،واﺗ ﭘﺶ ھـــزارەی ﭘﻨﺠـــم و ﭼﻮارەﻣﯽ ﭘﺶ زاﯾﻦ ﻟﻧﻮ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ﭘﯾەوﻛـــﺮاوە ،ﺋوا ﺋﻣـــۆ ھﻣﺎن ٣/٢١ﻛـــ دەﻛﺎﺗ /١ی ﻧورۆز ﻟ ﻻی ﻛﻮردەﻛﺎﻧﯽ ھﻣـــﺎن "ﺳﯚﻣرﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﻣﮋوو" ﻛـــ دەﻛﺎﺗ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﺋﻣۆ، ﺋـــم ڕۆژەی ﻛـــ ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻧﺗوەﯾﯿـــ ،ھﻨـــﺪە ھﯾ ﺟژﻧﯽ ژﯾﺎﻧـــوەی ﺗﻣﻤـــﻮوز ﺟژﻧﻜﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺋﺎﯾﻨﯿﯿ و ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻟـــ ﺳﺮوﺷـــﺘوە وەرﯾﺎﻧﮕﺮﺗﻮوە، ﻛﭼـــﯽ ﺋﻣـــۆ ﻧـــورۆز ﻻی ﻛـــﻮرد ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻧﺗوەﯾﯿـــ و ﻟـــ ﭘﯿﺮۆزی ﻣـــﮋوو وەرﮔﯿﺮاوە، ھـــر ﻟ ﻛﯚﻧوە ﻟـــ (١٠) ھزار ﺳـــﺎڵ ﭘﺘﺮ ٣/٢١ﺳـــﺎﻧ ﺟژﻧ و ﺋﮔـــر ﻧﺎوەﻛﺷـــﯽ ﮔﯚڕاوە و ﺋﮔـــر ﭘﯿﺮۆزﯾﯿﻛـــی ﮔـــﯚڕاوە، رۆژەﻛـــی ھﻣـــﺎن رۆژە و وﺗﻛـــی ھﻣﺎن وﺗـــ و ﺋو ﻣﯿﻠﻠﺗـــش ،ﻛـــ راﯾﮕﺮﺗـــﻮوە و درﮋەی ﭘـــﺪاوە ھﻣﺎن ﻣﯿﻠﻠﺗ، ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﺑردەواﻣـــﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﭘﺸـــﻮو ﻛﻮرد .ﻟﺳﺎﯽ""١٨١٢ی زاﯾﯿﻨﯿـــﺪا )ﺟﻤـــﺲ ﻣﯚﯾـــر( ﻟـــ ﺋـــﺮان و ﻟ ﺳـــروﺑﻧﺪی ﺑھﺎر دەﻧﻮوﺳ" :ﻛﻮردەﻛﺎن ﭼﯿﺮۆﻛﯽ
8
ﻛﺎوەی ﺋﺎﺳـــﻨﮕر و زووﺣﺎﻛﯿﺎن ﺑ ﻧﻮاﻧﺪن ﭘﯿﺸﺎﻧﺪەدا ﻟ ﺟژﻧﻜﺪا ﻛ ﭘﯽ دەﻦ"ﺟژﻧﯽ ﻛﻮرد" .ﺋم ﺟژﻧﯽ ﻛﻮردەش ھﻣﺎن ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆزە ﻛـــ ﺋﻣـــۆ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛـــﻮرد ﺑـــ ﺣﻣﺎﺳـــﺗوە ﯾﺎدی دەﻛﺎﺗوە" .دﯾﺴﺎن ھﻣﺎن ﺟژﻧﯽ زﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی ﺗﻣﻤـــﻮز و ﻋﺷﺘﺎرە. ﺋﻣـــش ﺑـــو ﻣﺎﻧﺎﯾ ﻧﯿﯿـــ ھﯿﭻ ﻣﯿﻠﻠﺗﻜـــﯽ ﺗـــﺮ ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆز ﻧـــﺎﻛﺎت! ﺑ ،ﺋـــم ﺟژﻧ ﻛﯚﻧ
ﺳـــرەﺗﺎی ھﺎﺗﻨـــﯽ ﺋﺎﯾﻨـــﯽ ﺋﯿﺴـــﻼم ،ﺳـــرەﺗﺎی رووﺧﺎﻧـــﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــﯽ ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ﺑﻮو ،ﻛـــ ﺋو ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗ ھر ﻟ ﺳـــرەﺗﺎوە ﻟﺳـــر دەﺳـــﺘﯽ )ﺋردەﺷـــﺮی ﺑﺎﺑـــﻜﺎن( داﻣزرا و ﺑـــ ﻛـــﻮرد ﺑـــﻮون داﻣـــزرا، ﺋوەﺗـــﺎ ﺑﻗﺴـــی ﭼﻧـــﺪ ﻟـــ ﻣﮋووﻧﻮوﺳـــﻛﺎن )ﺋردەوان(، ﭘﺎﺷـــﺎی ﭘـــﺎرس ﻛـــ وەﻣـــﯽ داﺧﻮازی ﺋردەﺷـــﺮی ﺗﺎزە ﺋﺎ ھﻜﺮدووی داﯾوەو ﺑ ﺗﻮوڕەﯾﯽ
ھﯚزی ﮔورەو ﻧﺎﺳـــﺮاوی ﻛﯚﻧﯽ ﻛﻮرد )ﺷﻮاﻧﻜﺎرە_ﺷﺒﺎﻧﻜﺎرە(ن و ﻟ ﺑﻨﻣﺎی ﻧﺎﺳﺮاوی ﺳﺎﺳﺎﻧﻦ، ﻧﺰﯾﻜی ﭼﻮار ﺳـــدو ﺳﯽ ﺳﺎڵ ﺗﻣﻧـــﯽ ﺋـــم ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــی ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﺎن ﻟﺳـــر ﭘـــ راﮔﺮت و ﯾﻛـــﻚ ﺑـــﻮو ﻟـــ ﮔورەﺗﺮﯾﻦ دەﺳـــﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫـــﺎن ،ﻛـــ زۆر ﺟﺎر دەﺳـــﺘﯿﺎن ﺑﺳـــر ﺷـــﺎری ﯾﯚﻧﺎﻧـــﺪا ﮔﺮﺗـــﻮوە و ﺳـــﻨﻮوری زۆر ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗﯿﯿﻛﯾـــﺎن ﻟـــ ﺳـــﻨﻮوری ﺋـــﺮان و ﻋـــﺮاق
رووﺧﺎﻧـــﯽ ﺋـــم ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــ ﻟﮔـــڵ ﺳـــرەﺗﺎی )ﻓﺘﻮﺣﺎﺗـــﯽ( ﺋﯿﺴﻼم دەﺳـــﺘﯽ ﭘﻜﺮد ،ﺋﻣش ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ ،ھﻣﻮو ھﺰﻚ ﺳـــر ھﺪەداو ﺋﺳﺘﻮور دەﺑ و دواﺟـــﺎر دەڕووﺧـــ ،ﻗدەری ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــﯽ رووﺧﺎﻧـــﯽ ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﺶ ﻟ ﺳـــردەﻣﯽ ھﺰی ﻓﺘﻮﺣـــﺎت ﺑﻮو ،ﺋﮔـــر ﺑﻤﺎﻧوێ ﻟـــ رووی ﻣﮋووﯾﯿـــوە ھـــﯚی رووﺧﺎﻧـــﯽ ﺋـــم ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــ ﺑﺗﻣﻧـــ و ﺳـــرﻛوﺗﻨﯽ
ﻟﺳﺎﯽ""١٨١٢ی زاﯾﯿﻨﯿﺪا )ﺟﻤﺲ ﻣﯚﯾر( ﻟ ﺋﺮان و ﻟ ﺳروﺑﻧﺪی ﺑھﺎر دەﻧﻮوﺳ" :ﻛﻮردەﻛﺎن ﭼﯿﺮۆﻛﯽ ﻛﺎوەی ﺋﺎﺳـــﻨﮕر و زووﺣﺎﻛﯿﺎن ﺑ ﻧﻮاﻧﺪن ﭘﯿﺸـــﺎﻧﺪەدا ﻟ ﺟژﻧﻜﺪا ﻛ ﭘﯽ دەﻦ"ﺟژﻧﯽ ﻛﻮرد" .ﺋم ﺟژﻧﯽ ﻛﻮردەش ھﻣﺎن ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزە ﻛ ﺋﻣۆ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ﺑ ﺣﻣﺎﺳﺗوە ﯾﺎدی دەﻛﺎﺗوە ﻟ ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧوە ﭼﯚﺗ ﻧﻮ زۆر وت و ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﺗﺮﯾـــﺶ ،ﺑم ﺋو ﻣﯿﻠﻠﺗی دروﺳﺘﯽ ﻛﺮدووە ﺋـــوە ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛـــﻮردە ،ﺋـــو وﺗـــش ،ﻛ ﻟﯽ دروﺳـــﺘﻜﺮاوە وﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧ ،ﺟﮕ ﻟﻣش ﺋﻣـــ ھـــر ﻛﻮردﺳـــﺘﺎﻧﯿﯿﻛﺎﻧﻦ ﺑـــ ﻧورۆزﯾـــﺎن ﺟژﻧـــﯽ دﻧﯿـــﺎدا ﺑوﻛﺮدۆﺗـــوە ،ھـــر ﻟـــ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧوە ﺑﮕـــﺮە ھﺗـــﺎ دەﮔﺎﺗـــ ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﯿﻛﺎن و ﮔﯾﺎﻧﺪوﯾﺗﯿﺎﻧ زۆر وﺗﯽ دوور و ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﺟﯿﺎ ﺟﯿﺎ. ﻧورۆز دوای ھﺎﺗﻨﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم:
و ﺟﻮﻨوە ﻟ ﻧﺎﻣﯾﻛﺪا رووی ﻟ ﺋردەﺷـــﺮ ﻛﺮد و وﺗﯽ):ﻛﻮردی ﻟﻧﻮ رەﺷـــﻤﺎﯽ ﻛﻮردان ﮔورە ﺑـــﻮوی ،ﻟـــ ﺳـــﻨﻮوری ﺧـــﯚت ﭼﻮوﯾﺘـــ دەرەوە ،ﻣﺮدﻧـــﯽ ﺧﯚت ﻧﺰﯾـــﻚ ﻛﺮدۆﺗـــوە ،ﻛـــ رﮕﺎی ﺑﺗﯚدا ﺗﺎﺟﯽ ﺷﺎھﯽ ﺑﻜﯾﺘ ﺳر و وت داﮔﯿـــﺮ ﺑﻜﯾـــﺖ و ﺧﻚ ﺑﻜﯾﺘ ژﺮ دەﺳﺘی ﺧﯚت(. ھر ﺋم ﻧﺎﻣﯾو ﻛﻮرد ﺑﻮوﻧﺷ وا ﻟ) ﻃﺒﺮی( دەﻛﺎت ﺑﻨﻮوﺳـــ: دەﺑﯽ ﺣﯿﺴﺎﺑﯽ زﻧﺠﯿﺮە ﭘﺎﺷﺎﯾﻛﯽ ﻛـــﻮرد ﺑـــﯚ ﺑﻨﻣﺎـــی ﺳﺎﺳـــﺎن ﺑﻜﯾﻦ ،ﺋـــم ﺑﻨﻣﺎﯾش ،ﻛ ﻟ
ﮔورەﺗـــﺮ و ﻓﺮاواﻧﺘـــﺮ ﻛﺮدووە، ﭼﻮار ﺳـــد و ﺳﯽ ﺳﺎڵ ﺗﻣﻧﯽ ﺋـــو ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗﯾ ،ﭘﯾﺗﯽ ﻟ ﭘﺎﺷـــﺎی ﻟﮫﺎﺗـــﻮو ،دادﭘـــروەرو زۆردارو ﺑـــ ﻛـــﻚ ،ﻟـــ رووی ﻣﮋووﯾﯿـــوە ،ﻣـــﮋووی ﺋـــم ﺋﮔرﭼـــﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿـــ ،ﺑم ﻛﻮرد ﻟ ھﻣﻮو ﻧﺗوەﯾـــك زﯾﺎﺗـــﺮ ﻣﯿﺮاﺗﮕـــﺮی رەوای ﺋـــو ﻣﮋووەﯾ ،ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳـــﺎن ﻧﯿﯿـــ ،ﺋـــم ﻣـــﮋووە ﻟ ﻣﮋووی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻜﯾﻨ دەرەوە ﯾـــﺎن ﺋﺎﮔﺎرداری ﻧﺑﯿﻦ و ﻧﯾﻨﺎﺳﯿﻦ.
ﺋـــم ھـــﺰە ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯿﯿ ﺗﺎزەﯾـــ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ،ﺋـــوا دەﺗﻮاﻧﯿﻦ ﻟم دوو رﺳـــﺘﯾدا ﻛـــﯚی ﺑﻜﯾﻨـــوە ،ﻛ "ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــﯽ ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯽ ﻟـــ ﻛﯚﺗﺎﯾـــﯽ ﺳـــردەﻣﯽ ﭘﯿـــﺮی و ﻧﺧﯚﺷـــﯽ ﺧﯚﯾـــﺪا ﺑـــﻮو" ﻛﭼﯽ دﯾﺎرە "ﺋﯿﺴـــﻼﻣﯿﺶ ﻟﺳـــرەﺗﺎی ﮔﻧﺠـــﯽ و ﺑھـــﺰی داﺑـــﻮو" ھر ﻟ ﺳـــﯚﻣرەوە ،ﺳـــﯚﻣری ﭘـــﺶ ﭼﻮوﻧ ﺧـــﻮارەوە ﺟژﻧﯽ ﺳری ﺳﺎڵ " ١/١ﺟژﻧﯽ /٢١ی ﺋﺎدار" ﺳـــری ھﺪاو ﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﯿﻛﺎﻧﯿﺶ ھر ﺑردەوام ﺑـــﻮو ،ھﻣـــﻮو ﺋـــو دەوـــت و
دەﺳﺗی ﮔﺸـــﺘﮕﯿﺮ ﺑﻮون ﯾﺎن ﻧﺎوﭼﯾﯽ ﻟ ﺋﺮان و ﻣﯿﺰۆﭘﯚﺗﺎﻣﯿﺎ و دەوروﺑـــری ھرﯾﻛـــ و ﺑ ﺟﯚرﻚ و ﺑ ﺷـــﻮەی ﺧﯚی ﺋم ﺟژﻧﯾﺎن ﯾﺎدﻛﺮدۆﺗوە ،ﺑﺗﺎﯾﺒت ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ﻛﺮدﺑﻮوﯾـــﺎن ﺑـــ ﺟژﻧﻜـــﯽ دەوﺗﯽ ﻟـــم رۆژەدا دەـــﻦ :ﺋردەﺷـــﺮی ﺑﺎﺑـــﻜﺎن ﻟـــرۆژی ﻧورۆز ﺗﺎﺟﯽ ﺷـــﺎھﯽ ﻛﺮدەﺳر ،ﺟﮕ ﻟ ﺋﺎھﻧﮓ ﮔاﻧﯽ ﻣﯿﻠﻠت ،ﺑ ﻓرﻣﯿﺶ دەﺑﻮاﯾ ﻣﯿﺮو ﺣﺎﻛﻤـــ ﻧﺎوﭼﯾﯿـــﻛﺎن ﭘﯾﻤﺎﻧـــﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ ﭘﺎﺷـــﺎی ﺳﺎﺳﺎﻧﯿﯿﻛﺎن ﻧﻮێ ﺑﻜﻧوە و دﯾﺎری ﭘﺸﻜش ﺑ ﭘﺎﺷـــﺎ و ﻧﻮەﻧـــﺪە ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻛﺎن ﺑﻜـــن ﺟﺎ ھـــر ﻟﻛﯚﻧـــوە ھر دەﺳﺗﻚ ﺣﻮﻛﻤﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﻛﺮدﺑ ،ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺑﻮوﺑ ،ﻧﺗوەﯾﯽ ﺑﻮوﺑ ،ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻮوﺑ ،ﺧﯚﻣﺎﯽ ﺑﻮوﺑ ﯾﺎن ﺑﮕﺎﻧ ،ﭼﻮﻧﻜ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﺟژﻧﻜﯽ ﻛﯚن و ﭘﯿﺮۆزی ﺧﻚ ﺑﻮوە ،ﺋوا دەﺳﺗﻛﺎﻧﯿﺶ رﺰﯾـــﺎن ﻟو ﺟژﻧ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺧﯚ ﺋﮔـــر دەﺳـــﺗﻛ ﺧﯚﻣﺎـــﯽ ﺑﻮوﺑ ،ﺋوا ﺋـــو ﺟژﻧ زۆرﺗﺮ ﺑڕﺰەوە ﺋﺎھﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﮔﯿﺮاوە ،ﺟﺎ ﺋم ﺟژﻧـــ ﻣﯿﻠﻠﯽ و ﺣﻜﻮﻣﺗﯿﯿ ﭘـــﺎش رووﺧﺎﻧـــﯽ دەﺳـــﺗﯽ ﺳﺎﺳـــﺎﻧﯿﺎن ﻟ ﺟـــژن ﻧﻛوت، ﺋوەﺗﺎ ﺧﻟﯿﻔی ﺋﯿﺴﻼم )ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻋﻟـــﯽ( "ﺧـــﻮا ﻟـــﯽ رازی ﺑﺖ"، ﻛ ﺧﻮاردﻧـــﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻧورۆزی ﺑدﯾـــﺎری ﺑﯚ دﻨﻦ ﭘـــﺎش ﺋوەی ﺧﻮاردﻧـــ ﺗﺎﯾﺒﺗﻛـــی ﻧـــورۆز دەﺧـــﻮات ﻟـــ زاری ﺧـــﯚش دێ،
دەﮔڕﻦ و ﺋم ژن ﺧﻮاﺳـــﺘﻦ و ﺷـــﻮوﻛﺮدﻧی ﻣـــم و زﯾﻦ زۆر ﻟﭘﻜﮕﯾﺸـــﺘﻨﯽ ﭘﯿـــﺮۆز )زواج ﻣﻘـــﺪس( دەﭼ ،ﺋﮔر ﻟ رۆژی ﻧورۆزدا ﭘﺎﺷﺎﻛﺎن و ﻛﺎھﯿﻨﻛﺎن و ژﻧـــ ﭘﺎﻛﯿـــﺰەﻛﺎن ﺧﯚﯾـــﺎن دەﮔـــﯚڕی و ﺑـــ ﺋـــدای ﺋرﻛﯽ ﭘﻜﮕﯾﺸـــﺘﻨﯽ ﭘﯿﺮۆزەوە ﺧرﯾﻚ دەﺑﻮون ،ﺋـــوا )ﻣم و زﯾﻦ(ﯾﺶ ﺑ ﺧﯚ ﮔﯚڕﯾﻦ و ﺑدوای ﯾﻛﺘﺮدا ﮔڕان ﺋﻣ دەﻛن ،ﻣم ﺑرﮔﯽ
دەﺳﺖ ﭘﺪەﻛﺎت. ﺋﺣﻤدی ﺧﺎﻧﯽ ھر ﺧﯚی ﺟﺎرﻚ دەـــ :ھرﭼﯽ ھﯾـــ ﭘﺎﻛﯿﺰەﯾﯽ داھﻨﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣ .ﺟﺎرﻜﯿﺶ دە: ھرﭼـــﯽ ھﯾـــ وەرم ﮔﺮﺗـــﻮوە و ﻛـــﯚم ﻛﺮدۆﺗـــوە ،ﻟراﺳـــﺘﯿﺪا ھردووﻛﯿﺎﻧـــﯽ ﻛـــﺮدووە ،واﺗـــ ھـــم داھﻨﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺗـــﯽ و ھم وەرﯾﺸـــﯽ ﮔﺮﺗﻮوە ،ﺑـــم ھﻨﺪە ھﯾ ﻟـــ ھـــردوو ﺑﺎراﻧﺪا ﺧﺎﻧﯽ ھر داھﻨرە ،وەرﮔﺮﺗﻨﻛﺷـــﯽ
ﻟ) ﻣـــم و زﯾﻦ(دا ﺑرﺟﺳـــﺘ دەﻛﺎت و ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ ﺋم داﺳﺘﺎﻧ ﭘﯿـــﺮۆز دەﻛﺎﺗوە ،ﺑـــ :ﺋﮔر داﺳـــﺘﺎﻧﯽ )ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷﺘﺎر( ﻟ ﻧﻮ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن و ﻟ وﺗﯽ ﺳﯚ ﻣ ر ﺳﺘﺎ ن " ﺳﯚ ﻣ ر ﺳـــﺘﺎ ﻧﯽ ﭘـــﺶ ﭼﻮوﻧـــ ﺧـــﻮارەوە" ﺳـــرھﺪەدات ،ﺋوا داﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﻣـــم و زﯾﻦ ﺑ داھﻨﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﯽ و ﻟ وﺗﯽ ﻛﻮردﺳﺘﺎن و ﻟ ھﻣﺎن ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎدا ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ داﺳﺘﺎﻧﯽ
ﭘﺎدﺷﺎﯾﻛ؟ ﺋﻣﺎﻧ ﭼﯚن ﯾﻛﯿﺎن ﮔﺮﺗـــﻮوە و ﺋـــم ﺟژﻧـــ و ﺋم ﻣـــﮋووە و ﺋـــم ﺷـــﺎﻧﺎزﯾﯿﯾﺎن ﭘﻜﮫﻨـــﺎوە؟ ھرﭼﻧـــﺪە زۆر ﻟﻜﺪاﻧوە ﺑﯚ ﻛﺎوە و ﺋژﯾﺪەھﺎك ﻛﺮاوە ،ﺑم ھﯿﭽﯿـــﺎن ﺋوەﻧﺪی دەﻗـــﯽ )ﻓﯿـــﺮدۆس(ی ﺑـــو ﻧﺑﻮوﻧﺗـــوە و ﻧﺎوﺑﺎﻧﮕـــﯽ ﺟﻣﺎوەرﯾـــﺎن وەرﻧﮔﺮﺗـــﻮوە و ﺑراﺳﺖ ﻧزاﻧﺮاون ،ﺋﮔر /٢١ی ﺋﺎدار وەﻛﻮ ﻟ ﭘﺸﺘﺮ ﺑﺎﺳﻤﺎﻧﻜﺮد،
ﺋم ﺗﻘﻮﺳﯽ ﺗﻣﻤﻮوزی و ﺗﻣﻤﻮوز ﭘرﺳﺘﯿﯿ ،ﺋﮔر ﺑ وردی ﺳﯾﺮی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی رووداوەﻛﺎﻧﯽ ﺑﻜﯾﻦ و وەك )ﺷﻮﻦ ﻟ ﭼﯿﺮۆﻛﺪا( ﺑ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ،ﺋوا ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎی رووداوی ﻋﺷﺘﺎرو ﺗﻣﻤﻮوز ﻟﺳرەﺗﺎ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﻛﯽ ﺷﺎﺧﺎوﯾﯿ و ﺋﺷﻜوﺗﯽ ﺗﺪاﯾ ،ﺋو ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧش ﭘە ﻟ ﭼﯿﺎو ﺋﺷﻜوت ﻛﭽﺎن دەﭘﯚﺷـــﯽ و زﯾـــﻦ ﺑرﮔﯽ ﻛـــﻮڕان ،ﺋـــم ﺧﯚﮔﯚڕﯾﻨش زۆر ﻟـــ ﺧـــﯚ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﭘﺎﺷـــﺎ و ﻛﺎھﯿﻦ و ژﻧـــ ﺋﯿﻤﺎﻧـــﺪارەﻛﺎن دەﭼـــ، ﻛـــ دواﺗﺮ ﭼﯿﺮۆﻛﯽ )ﻋﺷـــﺘﺎر و ﺗﻣﻤﻮوز(ﯾﺎن ﺑرﺟﺳﺘ دەﻛﺮد، ﻟـــ ﻛﺘﺒـــﯽ "ﺋﺎﯾﯿﻨـــﯽ ﺳـــﯚﻣری" دﻛﺘـــﯚر ﺧزﻋـــل ﺋﻟﻤﺎﺟـــﺪی دەﻧﻮوﺳـــ":ﺑم ،ﺳﺮوﺷـــﺘﯽ "زواج ﻣﻘﺪس" ﺋوەی ﻛ ﺗﺎﯾﺒت ﺑﻮو ﺑ ﭘﺎدﺷﺎﻛﺎن ،رﯾﺸﻛی ﺑﯚ ﺋﻓﺴـــﺎﻧی "ﺗﻣﻤﻮوز و ﺋﺌﯿﻨﺎﻧﺎ= ﻋﺷﺘﺎر" دەﮔڕﺘوە ،ﭘﺎﺷﺎ رۆﯽ ﺗﻣﻤـــﻮوزی دەﮔـــاو ﻛﺎھﯿﻨی ﻣزن رۆـــﯽ ﺋﯿﻨﺎﻧـــﺎ ،ﺋﻣش ﻟ ﺳـــرەﺗﺎی ﺳﺎﯽ ﺳـــﯚﻣری ﻛ دەﻛﺎﺗـــ٢١ ی ﺋـــﺎداری ھﻣـــﻮو ﺳﺎﻚ ﺑڕﻮە دەﭼﻮو()ل.(١٥٨ ﺟﮕـــ ﻟوەش ژﯾﺎﻧﯽ ﻣـــم دوای ﻧﺎﺳـــﯿﻨﯽ زﯾﻦ ،ﺋﺎزار و ﺑﻧﺪﻛﺮدن و ﺗـــﺎ دواﺟﺎر ﻣﺮدﻧﯿـــﺶ ،زۆر ﻟ ژﯾﺎﻧـــﯽ ﭘ ﻛﺎرەﺳـــﺎﺗﯽ ﺗﻣﻤﻮوز دەﭼـــ و ﭼﻮوﻧ ﺧـــﻮارەوە )ﺑﻦ دﻧﯿﺎ(ی ﺗﻣﻤﻮوزﯾﺶ وەك ژﯾﺎﻧﯽ ﻧـــﻮ ﺑﻧﺪﯾﺨﺎﻧ و زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﻛﺮدﻧﯽ ﻣم واﯾ. ﺋم ھﻠ رەﺳـــن و ﺗواوە ،ﻛ ﻟﺳرەﺗﺎی ھردوو ﺑﺳرھﺎﺗﯽ )ﺗﻣﻤـــﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر( و ﺑﺳـــرھﺎﺗﯽ )ﻣـــم و زﯾـــﻦ(دا دەﺳـــﺖ ﭘﺪەﻛﺎت و ھﺗﺎ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ھـــردوو ﺑﺳـــرھﺎت ﺑردەوام دەﺑـــﺖ ،ﺋﻣ ھر رﻜوت ﻧﯿﯿ! ﻛـــ) ﺋﺣﻤـــدی ﺧﺎﻧﯽ( ﺷـــﺎﻋﯿﺮ ﺑـــﻛﺎری ھﻨﺎﺑـــ ،ﺑﻜـــ ﺋﻣـــ ﺋﻧﺠﺎﻣـــﯽ ﺋـــو ﻣـــﮋووە دوور و درـــﮋ و ﭘﯿﺮۆزەی ﻋﺷـــﺘﺎر و ﺗﻣﻤﻮوز و ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزە ،ﻛ ﻟ ﯾـــﺎدەوەری ھـــر ﺗﺎﻛﻜﯽ ﺋم وﺗ ﺋﺎﻣﺎدەﯾﯽ ھﯾ ،ﺑم ﺋوە ھﯾ ھﻣﻮو ﺗﺎﻛﻚ ﺷﺎﻋﯿﺮ ﻧﯿﯿ، ھﻣﻮو ﺷﺎﻋﯿﺮﻜﯿﺶ )ﺋﺣﻤدی ﺧﺎﻧﯽ( ﻧﯿﯿ ،ﺧـــﯚ ﺋﮔر ﻟوەش زﯾﺎﺗـــﺮ ﺋﺣﻤـــدی ﺧﺎﻧـــﯽ ﺑـــ ﻟﻜﺪاﻧـــوەو ھﺒـــﮋاردن ،ﺋﻣی ﻛﺮدﺑ ،ﺋوا ﺧﺎﻜﯽ ﺗﺮی ﮔﺮﻧﮓ و ﮔﺷـــﯽ داھﻨﺎﻧـــﯽ ﺧﺎﻧﯿﯿ ،ﻛ ﭼﯿﺮۆﻛﻜـــﯽ ﻛﯚن و ﭘﯿـــﺮۆز و ﭘ ﻛﺎرەﺳـــﺎﺗﯽ ھﺒـــﮋاردووە و ﻟـــ رۆژﻜـــﯽ ﺟـــژن و ﻣﮋووﯾﯿﺶ
ھر ﻟ داﺳـــﺘﺎﻧﯽ "ﻣﻣﯽ ﺋﺎﻻن"ی وەرﮔﺮﺗـــﻮوە ،ﻛـــ ﺑـــ ﺳـــدان ﺳـــﺎڵ ﭘﺶ ﺧﺎﻧﯽ ﻟﻧـــﻮ ﺧﻜﺪا ﮔدراوەﺗوە. ﻟوەی ﻛ ﻟرۆژی ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز دەﺳﺘﭙﺪەﻛﺎت دەﻧﻮوﺳ: دەورا ﻓﻟﻛ ژ ﺑﺧﺘ ﻓﯾﺮۆز دﯾﺴﺎ ﻛﻮ ﻧﻮﻣﺎژ ﻧﻮﭬﺎ ﻧورۆز ﻟـــﺮە ﺧﺎﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﺗﻧﯿﺎ ﻟ ﻧﻮ ﺳﺎﻨﺎﻣی ﻣﮋوودا ﻧﺎﺑﯿﻨ، ﺑﻜـــ رۆژی ﻧـــورۆز ﻻی ﺋو ﺑﺷـــﻜ ﻟ ﭘﻜﮫﺎﺗـــی ﻓﻟﻛﯽ، ﺋـــوە ﻣﮋوو ﻧﯿﯿ) ،ﻧـــورۆز(ی دروﺳـــﺘﻜﺮدووە ،ﺑﻜـــ ﺋـــوە ﻧورۆزە ،ﻛ ﺑﺷﻜﯽ داﻧﺑاوو ﺑردەواﻣ ﻟ ﭘﻜﮫﺎﺗی ﻓﻟﻛﯿﺪا، ﭼﻮﻧﻜ ﺧﻮل و ﺳـــﻮڕاﻧﯽ ﻓﻟك ﺋوەﺗـــ ﻟـــ ﻧﻮـــﻮە ﻧـــورۆزی ﺧﺴـــﺘ ﺑرﭼـــﺎو و دن ،ھـــر ﺑﯚﯾ ﻟﺳر ﺑﻨﻣﺎی ﺋو ﻋﺎدەﺗ ﭘﯿـــﺮۆزە ،ﻛـــ ﻋﺎدەﺗﻜـــﯽ ﻛﯚﻧـــ، ﺧﺎﻧـــﯽ ﺋﻣـــۆژە ،رۆژی ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﻟـــ) ﺷـــھﺮی( ﺧﻜﯽ ﺷـــﺎر و ﻣدەﻧﯿﯿـــﻛﺎن ھروەھﺎ )ﺳـــﻮﭘﺎھﯿﺎن( ،واﺗـــ ﻟﺷـــﻜری و ﻋﺳـــﻜرﯾﺎن ﭘﻜـــوە ﭘﯿـــﺮۆز دەﻛﺎت ،ﺑـــ ﻣﺎﻧﺎﯾﻛـــﯽ ﺗﺮ ،ﺧﺎﻧﯽ ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆز ﻟـــ ﺣﻜﻮﻣت و ﺧـــﻚ ﭘﯿـــﺮۆز دەﻛﺎت ،ﭼﻮﻧﻜـــ ﺟژﻧـــﯽ ھﻣﻮاﻧ ،ﺋـــم ﺟژن و ﺳـــری ﺳـــﺎ ،ﺟژﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﺟـــﻮان و ﭘﯿﺮ و ﻛﺎﻧ ﻟم ﺟژن و ﺳـــرە ﺳـــﺎش ﻛـــﻮڕی ﺗﺎزە ﭘﮕﯾﺸـــﺘﻮو و ﻛﭽـــﯽ ﺗـــﺎزە ﺧﯚ ﻧﺎﺳـــﯿﻮ ،ھـــر ﯾﻛﯾـــﺎن ﺑدوای ﺋوﯾﺘﺮﯾـــﺎن دەﮔڕـــﻦ ،ﺑ دوای )ﯾﻛﺘـــﺮ ﺧﻮاﺳـــﺘﻨﯽ ﭘﯿـــﺮۆز( ﻛ ﻟﻧﻮ ﺋم ﭘﻚ ﮔﯾﺸﺘﻦ و ﯾﻛﺘﺮ ﺧﻮاﺳـــﺘﻨش ﺟﻮوﺗﺒﻮوﻧﯽ ﭘﯿﺮۆز )زەواج ﻣﻘﺪس( ھﯾ ،ﺑ :ﺧﺎﻧﯽ دوای ھـــزاران ﺳـــﺎڵ ﺟﺎرﻜـــﯽ ﺗـــﺮو ﺑ داھﻨﺎﻧﻜﯽ ﺗﺮ داﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﭘـــ ﻛﺎرەﺳـــﺎت و ﺗﺮاﺟﯿﺪﯾـــﺎی )ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر( ﻟﺑرﮔﯽ )ﻣـــم و زﯾﻦ(دا دەﻧﻮوﺳـــﺘوە، ﺋﮔـــر ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆز ھﻣﻮو ﺳـــﺎﻚ ﻟـــ رۆژی ٣/٢١دا ﭘﯿﺮۆز دەﻛﺮﺘـــوە ،ﻛﭼﯽ ﺧﺎﻧﯽ ﭘﺎش ھزاران ﺳـــﺎڵ ﺟﺎرﻜﯽ ﺗﺮ داﺳـــﺘﺎﻧﯽ )ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷﺘﺎر(
)ﺗﻣﻤـــﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر( ﻧـــﻮێ دەﻛﺎﺗوە. ﻧورۆز و ﻛﺎوەو ﺋژﯾﺪەھﺎك: ﻧورۆز ﺑھﯚی ﻛﺘﺒﯽ )ﺷﺎھﻨﺎﻣ( و )ﻓﯿﺮدۆس(ی ﺷـــﺎﻋﯿﺮ رووداو و ﻣﮋووﯾﻜـــﯽ دەﻗﮕﺮﺗـــﻮو و ﺑرﺟﺳـــﺘ ﻛـــﺮاوە و ﺋـــم ﭼﯿﺮۆﻛـــ ﺑـــﻮوە ﺑ راﺳـــﺘﯿﯿك!! دەﯾـــﺎن و ﺳـــدان ﺷـــﯿﻌﺮ و ﭼﯿـــﺮۆك و ﻧﻮوﺳـــﯿﻦ و وﺗـــﺎری ﺳﯿﺎﺳـــﯽ ،ﻟﺳـــر داﻣزراوە و ﺑردەواﻣﯿﺶ دادەﻣزرێ! ﺋرێ ﻟﻧﻮ ﻣﮋوودا /٢١ی ﺋﺎدار )(٧٠٠ ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﻟـــ ﭼﯿﯿوە ھﺎﺗﻮوە؟ ﻛﺎوە چ ﻛﺳـــﻜ؟ ﺋژﯾﺪەھﺎك چ
ﻣﮋووەﻛی ﺑﯚ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﭘﺶ ﭼﻮوﻧ ﺧـــﻮارەوەی ﻋﺮاق دەﮔڕﺘوە .ﻟﺳرەﺗﺎی ﺳدەی ﺣوﺗﻣـــﯽ ﭘﺶ زاﯾـــﻦ ﺟﺎرﻜﯽ ﺗـــﺮ دەﻣـــزەرد ﻛﺮاوەﺗوە ،ﺋی )ﻛﺎوە( چ ﻛـــس و ﭘﺎواﻧﻜـــ؟ ﻟوەی ﻛ ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ )ﺋژﯾﺪەھﺎك( ﺑـــم ﺷـــﻮە ﺋﻓﺴـــﺎﻧﯾﯿی ﻛـــ ھﯾﺗﯽ ﺑ ﺋﺳـــﺘﯿﺎگ ﭘﺎدﺷـــﺎی ﻣـــﺎدەوە ﺑﻧﺪﻛـــﺮاوە ،ﺋـــوە ﺳـــرﻛوﺗﻨﯽ )ﻛﻮرش( ﺑﺳـــر ﺋژﯾﺪەھﺎك ﻟ ﺳﺎﯽ ) (٥٥٠ﭘﺶ زاﯾـــﻦ ﺑـــﻮوە ،ﻧـــك ) (٧٠٠ﭘﺶ زاﯾـــﻦ(٧٠٠) ،ی ﭘﺶ زاﯾﻦ دەﺑ ﻣـــﮋووی ﺳـــرەﺗﺎی داﻣزراﻧﯽ
ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗﯽ "ﻣﺎداﺑ "ﻟﺳـــر دەﺳـــﺘﯽ "دﯾﺎﻛـــﯚ" ،ﺑﯚ ﺋـــوەش، ﻛ ﺋژﯾﺪەھﺎك ﭼﯚن ﭘﺎدﺷـــﺎﯾك ﺑـــﻮوە؟ )ﺣﺑﯿﺒﻮـــ ﺗﺎﺑﺎﻧـــﯽ( ﻟ ﻛﺘﺒﯽ )ﯾﻛﺘـــﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ ﻛﻮرد و ﻣﺎد( :دا دەﻧﻮوﺳ):ﻟ ھﻣﻮو ﺋوەی ﻛ ﻧﻮوﺳـــر ﻣﺑﺳـــﺘﯽ ﺧﯚﯾﺗﯽ ﺧﻮﻨﺪووﯾﺗﯿﯿوە زۆرﺗﺮ ﺑـــ ﺋـــو ﺋﻧﺠﺎﻣـــ ﮔﯾﺸـــﺘﻮوە، ﻛـــ ﺋژﯾﺪەھـــﺎك ﭘﯿﺎوﻜﯽ دﭙﺎك و ﻻﯾﻧﮕـــﺮی ﺧـــﻚ ﺑـــﻮوە( "ل "١٨٣ﺟﮕـــ ﻟـــوەش ھﻧـــﺪێ ﻟ ﻣﮋووﻧﻮوﺳـــﺎن دەﻧﻮوﺳـــﻦ، ﻛ ھﯿﭻ ﭘﺎدﺷـــﺎﯾك ﻟ ﻣﮋوودا ﺋوەﻧﺪەی "ﺋﺳﺘﯿﺎك" ﺋژﯾﺪەھﺎك، ﻏـــدری ﻟ ﻧﻛﺮاوە و راﺳـــﺘﯽ ﻟﺑﺎرەﯾـــﺪا ﻧﺷـــﻮﻨﺪراوە ،ﺑـــ ﻛﻮرﺗﯽ ﺋﺳﺘﯿﺎگ ﺋو ﺋژﯾﺪەھﺎﻛ ﺷـــﺎن ﺳـــر ﺑﻣـــﺎر و زاـــﻢ و ﺧﻮـــﻦ ﺧﯚرە ﻧﯿﯿ ،ﻛ ﺗﺎ ﺋﺴـــﺘﺎ ﭘـــﯽ ﻧﺎﺳـــﺮاوە ،واﺗ ﺋﺳـــﺘﯿﺎك ﭘﺎﺷﺎﯾﻛﯽ ﺧﯚﺷوﯾﺴﺘﯽ )ﻣﺎد(ەو ﻟـــ رەﮔزﻜـــﯽ ﺗﺮ ﻧﯿﯿ ،ﺳـــﺎﯽ ﺷﻜﺎﻧﻛﺷﯽ ﺑدەﺳﺘﯽ )ﻛﻮرش( ﺳﺎﯽ )(٥٥٠ی ﭘﺶ زاﯾﻨﯿﯿ ،ﻧك ) (٧٠٠ﭘﺶ زاﯾﯿﻨﯽ ،ﺷﻜﺎﻧﻛش ﺷـــﻜﺎﻧﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــﯽ )ﻣﺎد(ە، ﻧـــك ﺳـــرﻛوﺗﻦ ،ﺑدەﺳـــﺘﯽ )ﻛﯚرش( ﺑﻮو ،ﻧك )ﻛﺎوە(. ﺑﺎﺷ" ﻛﺎوە" چ ﻛﺳﻜ؟ ﻣﮋووﻧﻮوﺳـــﺎن ،ﻧ ﻟ ﻣﮋووی ﻣﺎد و ﻛﻮرش ﻧ ﻟ ﭘﺸـــﺘﺮ و ﻧ ﻟدواﺗﺮ ﺑﺎﺳﯽ ﻛﺳﻚ ﻧﺎﻛن ،ﻛ ﻧﺎوی "ﻛﺎوە" ﺑﺖ!!
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷﺘﺎر= ﻣم و زﯾﻦ ﺋﺣﻤـــدی ﺧﺎﻧـــﯽ ﺷـــﺎﻋﯿﺮی ﮔورەی ﻛـــﻮرد ،ﻟ ﻣم و زﯾﻨﺪا ﻟ زۆر رووەوە ﻟﮔڵ ﺗﻣﻤﻮوز و ﻋﺷـــﺘﺎر ﭘﻚ دەﭼـــﻦ .ھر ﻟ ﺳـــرەﺗﺎوە ﭼﯿـــﺮۆك ﻟـــ" رۆژی ﻧـــورۆز /٢١ﺋـــﺎدار" )ﺳـــری ﺳـــﺎڵ( دەﺳـــﺖ ﭘﺪەﻛﺎت ،ﺧﺎﻧﯽ دەﻓرﻣﻮوێ: رۆژا ﻛﻮ دەﺑﻮﯾ ﻋﯿﺪێ ﻧورۆز ﺗﻋﺰﯾﻢ ژ ﺑﯚ دەﻣﺎ دل ﺋﻓﺮۆز ﺋﮔـــر ﺗﻣﻤـــﻮوز ﻟ ﻧـــورۆزدا زﯾﻨﺪوودەﺑﺘـــوە ،ﺋـــوا )ﻣم و زﯾﻦ( ﻟـــورۆژەدا ﺋرﻛﯽ ژﯾﻦ و دﯾﻦ ﺗـــواو دەﻛـــن و ھرﯾك ﺑـــدوای رەﮔـــزی ﺑراﻣﺒـــردا
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
)ﻟـــ ﺧﻮای ﺧﯚی دەﭘﺎڕﺘوە ،ﻛ ﺧﻮدا ھﻣﻮو رۆژﻜﯿﺎن ﺑﻜﺎت ﺑ ﻧورۆز(. ھرﭼﻧـــﺪە وا ﭘﺪەﭼـــﯽ ،ﻛـــ ﺧﻟﯿﻔـــ ﺋﺎھﻧﮕﯽ ﻧـــورۆزی ﺑ ﭼـــﺎوی ﺧـــﯚی ﻧدﯾﺒـــﺖ ،ﺑﻜﻮ ھر ﻟرﯽ ﺧﻮاردﻧ ﺧﯚﺷﻛی ﻧورۆزەوە ھﺳـــﺘﯽ ﺑ ﺧﯚﺷﯽ ﻧـــورۆز ﻛﺮدﺑـــ ،ﺋوەﺗﺎ ﻟ ﺧﻮا دەﭘﺎڕﺘوە ،ﻛ ھﻣﻮو رۆژﻜﯿﺎن ﺑﻜﺎت ﺑ ﻧـــورۆز ،ﺋﻣش ﺋوە دەﺳـــﻟﻤﻨ ،ﻛـــ ﻧـــورۆز ﺑو ﭘﯿـــﺮۆزی ﻛﯚﻧﯿﯿـــی ،ﻛـــ ھﯾـــ ھﯾﺒـــﻮوەو ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺗـــﯽ ﺧـــﯚی راﺑﮕﺮێ و داﻧﯽ ﭘﺪاﺑﻨﺮێ ،ﺋﮔر ﺧﻟﯿﻔی ﻣﻮﺳـــﻠﻤﺎﻧﺎن ھر ﺗﻧﯿﺎ ﻟرـــﯽ ﺧﻮاردﻧـــ ﺗﺎﯾﺒﺗﯿﯿﻛوە ﻧورۆزی ﻻ ﺧﯚش دﺖ و دوﻋﺎی ھﻣﻮو رۆژـــﻚ ﻧورۆز دەﻛﺎت، ﺋوا )ﺑﺎﺑـــﺎ ﺗﺎھﯿـــﺮی ھﻣداﻧﯽ( وەك ﺳـــﯚﻓﯿﯿﻛﯽ ﮔـــورە و ﺧﻮاﻧﺎﺳﻜﯽ ﻋﺎﺷﻖ و ﺋﯿﻤﺎﻧﺪارﻜﯽ ﺑﮕرد ،رۆژی ﮔﯾﺸﺘﻨﯽ ﺧﯚی ﺑ "ﯾﺎر" )ﺧﻮدا(ی ﺧﯚی ﺑ ﺧﯚﺷـــﯽ رۆژی ﻧورۆز دەﭼﻮﻨ ،دە): ﺋﮔر ﻣﻦ ﺑﯚم ﺑﻜﺮێ ﺑﺗﯚ ﺑﮕم، ﺋـــوا ھﻣـــﻮو رۆژﻜـــﻢ ،رۆژی ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆزە( .ﺑﺎﺑﺎﺗﺎھﯿﺮ ﻟ ﺷﯿﻌﺮەﻛدا دەﻓرﻣﻮوێ: ﺟـــﻮدا ﺋـــز رووﯾـــت ﺋـــی ﻣﺎھﯽ دل ﺋﻓﺮۆز ﻧرۆز ﺋز ﺷـــو ﺷﻨﺎﺳم ﻧ ﺷو ﺋز رۆز وﯾﺴﺎﻟﺖ ﺋﮔر ﻣرا ﮔردەد ﻣﯾﺴر ﺑـــﻮوەد ھـــر رۆزێ ﻣن ﭼـــﯚن ﻋﯿﺪێ ﻧورۆز ﻟـــﺮە دەﺑ ﺋـــوە ﺑﺰاﻧﯿـــﻦ ،ﺋوا ﺋوە ھﯾﺒت و ﺧﯚﺷﯽ و ﺷﺎدی ﮔورەﯾﯽ "ﻋﯿﺪێ ﻧورۆز" ﺟژﻧﯽ ﻧـــورۆزە ،وای ﻟـــ ﺳـــﯚﻓﯿﯿﻛﯽ ﺋﯿﻤﺎﻧـــﺪاری وەك )ﺑﺎﺑـــﺎ ﺗﺎھﯿـــﺮ( ﻛﺮدووە ،ﻛ ﮔﯾﺸـــﺘﻨﯽ ﺧﯚی ﺑ "ﯾﺎر" )ﺧـــﻮدا( ﺑﺧﯚﺷـــﯽ رۆژی ﻧورۆز ﺑﭽﻮﻨ ،ﺋوەش ﺑﯚﻣﺎن دەردەﺧﺎت ،ﻛ ﻟﺳردەﻣﯽ ﺑﺎﺑﺎ ﺗﺎھﯿﺮﯾـــﺶ ،ﻛـــ دەﻛﺎﺗـــ ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳـــدەی ﭼﻮارەم و ﺳـــرەﺗﺎی ﺳدەی ﭘﻨﺠﻣﯽ ﻛﯚﭼﯽ ،ھﺸﺘﺎ )ﻧـــورۆز( ھـــر رۆژﻜﯽ ﺧﯚش و ﺟژﻧﻜـــﯽ ﭘﯿـــﺮۆزە و ﺑﯚ ﺋوە دەﺷ ،ﻛ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻚ ﺧﯚﺷﯽ ﺑ ﺧﻮدا ﮔﯾﺸﺘﻨﯽ ﺧﯚی ﺑ ﺧﯚﺷﯽ رۆژی ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆز ﺑﭽﻮﻨ، ﻛ ﺋـــم ﭘﭽﻮاﻧﺪﻧ ﺑﯚ ﻛﺳـــﻜﯽ ﻣﻮﺳـــﻠﻤﺎن و ﺋﯿﻤﺎﻧـــﺪار ﮔﺮﻧﮕـــﯽ ﺧﯚی ھﯾ ،ﺋﻣش ﺋوەﻣﺎن ﺑﯚ دەﺳـــﻟﻤﻨ ،ﻛ ﺑﺎﺑﺎ ﺗﺎھﯿﺮ وەك ﻛﻮردﻚ ،ﻛ ﺧﯚی ﻟ ﻣﻨﺪاﯿﯿوە ھﺎوﺑﺷﯽ ﻟ ﺟژﻧﻛﺎﻧﯽ ﻧورۆز ﻛﺮدووە و ﯾﺎدەوەری ﭘە ﻟدﯾﻤﻧ ﺟـــﻮان و ﻟﺑﯿﺮ ﻧﭼـــﻮوەﻛﺎن ،ﺑ ھﻣﻮو ھﺳـــﺘﻛﺎﻧﯿﯿوە ھﺳﺘﯽ ﺑـــ ﺟﻮاﻧﯽ و ﺧﯚﺷـــﯽ و ﻟزەﺗﯽ ﻧـــورۆز ﻛـــﺮدووە و ھﻣـــﻮوی ﻻ ﺟـــﻮان و ﭘﯿـــﺮۆز ﺑـــﻮوە ،وەك ﺑﯿﻨﯿﻨـــﯽ دﯾﻤﻧـــ ﺟﻮاﻧـــﻛﺎن و ﺑﯿﺴـــﺘﻨﯽ ﺋـــﺎوازە ﺧﯚﺷـــﻛﺎن و ﺧﻮاردﻧـــﯽ ﺧﻮاردﻧـــ ﺑﺗﺎﻣﻛﺎن و ھﻤﮋﯾﻨـــﯽ ﺑﯚﻧ ﺧﯚﺷـــﻛﺎن و ھﺳـــﺘﻜﺮدن ﺑﻣﺎﻧﺎ ﮔﯿﺎﻧﯿﯿﻛﺎﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ،ﻧك وەﻛﻮ ﺋﯿﻤﺎم ھـــر ﺗﻧﯿﺎ ﻟرﯽ ﺗﺎﻣﯽ ﺧﯚﺷـــﯽ ﺧﻮاردﻧـــﯽ ﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﻧـــورۆزەوە ﺑ ﻧورۆز ﺋﺎﺷـــﻨﺎ ﺑﻮوە ،دەﻛﺮێ ﻧﻤﻮوﻧ ﻟ ﺷﯿﻌﺮی زۆر ﺷﺎﻋﯿﺮی ﻛﻮرد ﺑﮫﻨﯿﻨوە ،ﻛ ﺑ ﮔورەﯾﯽ و ﺧﯚﺷـــﯽ ﭘﯿـــﺮۆزی ﺋﺎھﻧﮕـــﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزﯾﺎﻧﺪا ھﮕﻮﺗﻮوە، ﺑم ﻟ ﻧﻮ ﻧورۆزی ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﺪا ﻛﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑ ﺷﯿﻌﺮی داﺳﺘﺎﻧﯽ "ﻣم و زﯾـــﻦ"ی )ﺋﺣﻤـــدی ﺧﺎﻧـــﯽ( دەھﻨﯿﻦ و ﺷﺎﻋﯿﺮاﻧﯽ ﻧورۆز ﺑ ﺧﻮدای ﻧورۆز دەﺳﭙﺮﯾﻦ.
9
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
)ﻣﺎﺟﯿﺪ ﻋﺑﺪو ﺋﻟﺸـــﻣﺲ( ﻟ ﻛﺘﺒﻛﯾﺪا دەﻧﻮوﺳ):ﺋﻤ زۆر دەﺑﯿﻨﯿـــﻦ ،ﻛ ﺑﺎﺳـــﯽ ﭘﺎواﻧﻜﯽ ﻛﻮرد دەﻛن ﺑ" ﻛﺎوە" ﻧﺎﺳﺮاوە، ﺋـــوەی ﻛـــ ﺋﺎﺳـــﻨﮕر ﺑـــﻮو، ﻛﺎﺗـــﻚ ﺑﺳـــر ھﺰی ﺷـــڕدا ﺳـــردەﻛوێ ،ﺋﺎھﻧﮕـــﯽ ﺑھﺎر ﺳـــﺎز دەﻛﺎت( "ل ،"٧٣ﺋـــوە "ﻛﺎوە"ی ﺋﺎﺳـــﻨﮕرە ،ھﻨـــﺪەی ﻟﻧﻮ زەﯾﻨﯽ ﻋﺎﻣی ﺧﻜﺪا ھﯾ و ﺑﻮوە ﺑ ﺣﻗﯿﻘت ،ﻛﭼﯽ ﻟﻧﻮ ﻣﮋووی ﻧﺎوﭼﻛ و ﻛﻮردﯾﺸـــﺪا ﺑﮕ دەﺳﺘﻨﺎﻛوێ ،ﺟﮕ ﻟوەی ﻟﻧﻮ ﻣـــﮋوودا "ﻛﺎوە"ﯾك ﻧﯿﯿ! ﻧﺎﺑـــ ﻛﻮردﯾـــﺶ ﺷـــﺎﻧﺎزی ﺑـــو ﻛﺳـــش ﺑﻜﺎت ،ﻛ) ﺋﺳﺘﯿﺎگ( ﭘﺎﺷـــﺎی ﻣـــﺎدی رووﺧﺎﻧـــﺪووە؟! ﭼﻮﻧﻜـــ ﺋﮔر ﺋﻤ ﻣﺎد ﺑ ﻛﻮرد دەزاﻧﯿـــﻦ ،ﻧﺎﺑـــ رووﺧﺎﻧﻛی و ﻛﺳـــﯽ رووﺧﻨرەﻛـــ ﺟﮕﺎی ﺷﺎﻧﺎزﯾﻤﺎن ﺑﻦ ،ﺋﮔر ﺑﺸﻤﺎﻧوێ ﺷـــﺎﻧﺎزی ﺑ ﭘﺎﺷﺎ و ﺳرﻛﺮدەی راﺑﺮدووﻣﺎﻧـــوە ﺑﻜﯾـــﻦ ،ﺋـــوا ﻛﺳـــﺎﻧﯽ ﻣﮋووﯾﯽ و راﺳﺘﻗﯿﻨ ھن ،ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿﻛﺷﯿﺎن ﺑﺷﻜﯽ ﮔﺮﻧﮕ ،ﻟ ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿﻛﺎﻧﯽ ﻣﮋووی ﻛﻮرد ،ﺑـــﯚ "ﻛﺎوە"ش ﺋﮔر ﻛﺎوە ﺋو ﻛﺳـــ ﺑ ،ﻛ ﭘﺎﺷـــﺎی ﻣﺎد دەﺳـــﺗﯽ ﻣﺎدی ﻟﻧـــﻮ ﺑﺮدﺑ، ﺋـــوا ﺋو "ﻛﺎوە"ﯾ ﻧـــ ﻛﻮردە و ﻧ ﺟﮕﺎی ﺷﺎﻧﺎزﯾﯿ ،ﺑم ﻣﮋوو ﺑ ﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺗﺮ رﮕﺎی ﺋوەﻣﺎن ﺑـــﯚ ﺧﯚﺷـــﺪەﻛﺎت ،ﻛـــ" ﻛﺎوەی ﺋﺎﺳﻨﮕر" دروﺳﺖ ﺑﺒ. )ﻣﺎﺟﯿـــﺪ ﻋﺑﺪوـــ ﺋﻟﺸـــﻣﺲ( ﻟـــ ﻛﺘﺒﻛﯾـــﺪا دەﻧﻮوﺳـــ):ﻟ دەﻗ ﺑﺰﻣﺎرﯾﯿﻛﺎﻧـــﺪا ھﺎﺗﻮوە ،ﻛ ﺧﻮداوەﻧﺪﻜﯽ ﺋﺎﺳـــﻦ ﺗﻮاﻧوە و ﺋﺎﮔﺮ ﺑﻧـــﺎوی )ﻛﯿﺒﯿﻞ( ھﺑﻮوە و ﺑ ﺋﻛدی )ﻛﯿﺮو(ی ﭘﺪەﮔﻮﺗﺮا، ﺋـــوەی ،ﻛ رووﻧﺎﻛﯽ دەﺧﺴـــﺘ ﺟﮕﺎی ﺗﺎرﯾﻜﯽ و داوی دزەﻛﺎﻧﯽ ھﺪەوەﺷﺎﻧﺪەوە و ﻣﻋﺪەﻧﻛﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧـــﺪەوە ،ﺋـــوا ﻟـــ(٤٣٥٠) ﺳﺎڵ ﭘﺶ ﺋﻣۆ ﺑﻮوە ،ﺑﺎ ﺋﺴﺘﺎ ﺑﭙﺮﺳـــﯿﻦ ،ﻛ ﺋﮔر ﺋﻣ" ﻛﺎوە" ﺑﯚﺧـــﯚی )ﻛﯿﺒﯿﻞ(ﺑـــﺖ ،ﻛـــ زۆر
ﺗﻣﻤﻮوزو ﻋﺷﺘﺎر
ﺷـــﻮﻦ و ﻧﺗـــوە و ﭼﯿـــﻦ و زەﻣﺎن و رەﮔز و ﻧﺎو و ﺷﻮە و ﺋﺎﯾﯿﻨﺪا دەﺳﺘﻜﺮاوەﯾ ،ﺳﯾﺮﻛ ﻟ ﺋﻓﺴـــﺎﻧی "ﻛﺎوە"و ﺋژﯾﺪەھﺎﻛﺪا
دروﺳﺖ ﺑﺒن. * ﺋﻧﺠﺎﻣﻛﺎن: /١ی ﻧورۆز ،ﻛ دەﻛﺎﺗ/٢١ یﺋـــﺎدار رۆژی ﻧﺎﺳـــﺮاوی ﺟژﻧﯽ
ﭼﻮوﻧ ﺧﻮارەوەی ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن دەﮔڕﺘـــوە ،واﺗـــ ﺑـــﯚ ﺋـــو رۆژﮔﺎرەی ،ﻛـــ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ھﺸﺘﺎ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮون و ﻟ
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﺋﮔر ﺋﻓﺴﺎﻧ ﺑﺘﻮاﻧ ﺑﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻛﺳﺎﯾﺗﯽ ﺧﯚﺷوﯾﺴﺖ و ﭘﯿﺎوﭼﺎﻛﻜﯽ وەك ﺋﺳﺘﯿﺎﮔﯽ ﭘﺎﺷﺎی )ﻣﺎد(ەﻛﺎن ﺑﻜﺎﺗ ﭘﺎﺷﺎﯾﻛﯽ زاﻢ و ﺧﻮﻨﮋو ﻧﺎﺣز ،ﺑﺋﺎﺳﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﻛﯿﺒﯿﻞ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﺋﺎﺳﻦ ﺗﻮاﻧوەو ﺋﺎﮔﺮ ﺑﻜﺎﺗ" ﻛﺎوە"ی ﺋﺎﺳﻨﮕری ﭘﺎوان و ﺑﮫﻨﺘ ﻧﻮ ﻣﮋووﯾﻜﯽ ﺳر ﻟﺑر دروﺳﺘﻜﺮاو
10
ﺟﺎر ﻧﺎوی ﺑ ﺷـــﻮەی )ﻛﺎﺑﯽ( و )ﻛﺎﺑﯿﺎن( ھﺎﺗﻮوە" ،ل."٧٨ ﺳـــﯾﺮدەﻛﯾﻦ ﺟﮕـــ ﻟـــ ﭘـــﻚ ﭼﻮوﻧﯽ ﻧﺎوی "ﻛﺎوە" و "ﻛﯿﺒﯿﻞ" ﻟ ﭘﯿﺸﻛﺷﺪا ھﺎو ﭘﯿﺸن "ﻛﺎوە"ی ﭘﺎوان ﺋﺎﺳﻨﮕرە ،ﺋﺎﺳﻨﮕرﯾﺶ ﺋﺎﮔـــﺮی ﮔﺷـــ و ﻟـــ ﮔـــە!، "ﻛﯿﺒﯿﻠﯽ"ش ﺧﻮاوەﻧﺪی ﺋﺎﺳـــﻦ و ﺗﻮاﻧوەو ﺋﺎﮔﺮە ،ﺋﺎﺳﻦ ﺗﻮاﻧوە و ﺋﺎﺳـــﻨﮕرﯾﺶ ھر ﯾك ﭘﯿﺸﯾ، ﺋﺎﮔﺮﯾـــﺶ ﻟ ھردووﻛﯿﺎﻧﺪا ھﯾ، ﺟﮕـــ ﻟـــوەی ،ﻛـــ" ﻛﯿﺒﯿـــﻞ"ی ﺧﻮداوەﻧﺪ ،ﺧﻮاوەﻧﺪی ﺋﺎﮔﺮﯾﺸـــ ﺋو ﻧـــﺎوی ﺧﻮداوەﻧﺪ ﺑـــﻮوە ،ﺑ ﻧﺎوی ﻛﺳـــﻚ ﺑ ﻧـــﺎوی "ﻛﺎوە" وەك ﺋـــوەی ،ﻛ ﻧـــﺎوی )ﻧﺎھﯿﺪ، ﻧﺎھﯿـــﺪە(ش ﻟ ﻧـــﺎوی ﺧﻮداوەﻧﺪ )ﺋﻧﺎھﻨـــﺎ( ﻛوﺗﻮوﺗـــوە و ﺋﺴﺘﺎش ﺧﻚ ھن ﺑو ﻧﺎوەوە، وەك ﺋوەش ﺧﻜﺎﻧﻜﯿﺶ ھن ﻧﺎوﯾـــﺎن "ﻛﺎوە"ﯾ ،ﺟﮕ ﻟ ھﻣﻮو ﺋﻣﺎﻧ ھر ﺋﺴﺘﺎ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﻋﺷـــﯿﺮەﺗﻜﯽ ﮔـــورە و دﯾـــﺎر ھﯾ ﺑ ﻧﺎوی )ﻛﺎواﻧﯽ -ﻛﯾﺎﻧﯽ( ﻛ دەﻛﺮێ ﭘﯾﻮەﻧﺪﯾك ﻟ ﻧﻮان ﺋم ﻧﺎواﻧـــدا ھﺑ و ﺑﮕڕﻨوە ﺳـــر ﯾـــك ،ﺋﻤـــ وا ﭼﺎﻛ دان ﺑـــوە داﺑﻨﯿـــﻦ ،ﻛـــ ﭼﯿﺮۆﻛـــﯽ "ﻛﺎوە"و ﺋژﯾﺪەھـــﺎك ﭼﯿﺮۆﻛﻜﯽ ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯿ :ﺋﻓﺴﺎﻧش ﺧﺎوەﻧﯽ ھﺰﻜـــ ﺑـــ ﺋﺎﺳـــﺎﻧﯽ دەﺗﻮاﻧـــ ﺟﮕﯚڕﻛـــ ﺑـــ ﻛﺳـــﺎﯾﺗﯽ و زەﻣﻧﻛﺎن ﺑﻜﺎت ،زۆر ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯿ ﺧﻮداوەﻧـــﺪ ﺑﺒﺘـــ ﭘﺎﺷـــﺎ و ﺑﺒﺘ ﭘﺎوان .ﺋﮔر ﺋﻓﺴﺎﻧ ﺑﺘﻮاﻧ ﺑ ﺋﺎﺳﺎﻧﯽ ﻛﺳﺎﯾﺗﯽ ﺧﯚﺷوﯾﺴﺖ و ﭘﯿﺎو ﭼﺎﻛﻜﯽ وەك ﺋﺳـــﺘﯿﺎﮔﯽ ﭘﺎﺷﺎی)ﻣﺎد(ەﻛﺎن ﺑﻜﺎﺗﭘﺎﺷﺎﯾﻛﯽ زاـــﻢ و ﺧﻮﻨـــﮋ و ﻧﺎﺣـــز ،ﺑ ﺋﺎﺳـــﺎﻧﯿﺶ دەﺗﻮاﻧ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﻛﯿﺒﯿﻞ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﺋﺎﺳﻦ ﺗﻮاﻧوە و ﺋﺎﮔﺮ ﺑﻜﺎﺗ" ﻛﺎوە"ی ﺋﺎﺳﻨﮕری ﭘﺎوان و ﺑﮫﻨﺘ ﻧﻮ ﻣﮋووﯾﻜﯽ ﺳر ﻟﺑر دروﺳﺘﻜﺮاو ،ﭼﻮﻧﻜ ﺋﻓﺴـــﺎﻧ ﻟـــ ﮔﯚڕﯾﻨـــﯽ ﻛـــس و
ﭼﻧﺪ ﮔﯚڕﯾﻨﻜﯽ ﻛﺮدووە. * ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺋﺳﺘﯿﺎگ: ﺋﺳﺘﯿﺎﮔﯽ ﻟ ﭘﺎﺷـــﺎﯾﻛﯽ )ﻣﺎد(ەوەﻛﺮدووە ﺑ رەﮔزﻜﯽ ﺗﺮ. ﻟـــ ﭘﺎﺷـــﺎﯾﻛﯽ ﺧﯚﺷوﯾﺴـــﺘوەﻛﺮدووﯾﺗﯽ ﺑ زاﻢ. ﻟ ﻣﺮۆﭬﻜﯽ ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯿوە ،ﻧﺧﯚﺷـــﯽﺧﺴـــﺘﻮوە و دوو ﻣﺎری ﻟﺳـــر ﺷـــﺎﻧﺪا روواﻧﺪووە. ﻟـــ ﻣﺮۆﭬﻜﯽ ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯿوە ،ﻟ روویﺗﻣﻧوە ﻛﺮدووﯾﺗﯽ ﺑ ﭘﺎﺷـــﺎﯾﻛﯽ ﺗﻣن ھزار ﺳﺎﯾﯽ. * ﮔﯚڕاﻧﯽ "ﻛﺎوە" ﻟ ﻛﯿﺒﯿﻠﯽ ﺧﻮداوەﻧﺪەوەی ﺳـــﯚﻣرەوەﻛﺮدووﯾﺗﯽ ﺑ ﻣﺮۆڤ. ﻟـــ ﺧﻮداوەﻧﺪﯾﯿـــوە ﻛﺮدووﯾﺗﯽ ﺑﭘﺎواﻧﻜﯽ ﻛﻮرد. ﻟـــ زەﻣﻧـــﯽ ) (٤٣٥٠ﺳـــﺎﯿﯿوەھﻨﺎوﯾﺗـــ (٥٥٠) ﭘﺶ زاﯾﻨﯽ ،واﺗ ) (١٨٠٠ﺳﺎڵ ھﻨﺎوﯾﺗ دواوە. ﺋﻣﺎﻧـــو زۆر وردەﻛﺎری ﺗـــﺮ، ھر ﺑﯚﯾـــ ﻛﺎﺗ ﻣﮋوو دﺘ ﻧﻮ ﺋﻓﺴﺎﻧ ،دەﺑ ﻟ ﮔﻮاﺳﺘﻨوەﯾﺪا ﺟﺎرﻜـــﯽ ﺗﺮ ﺑﯚ ﻧـــﻮ ﻣﮋوو زۆر ﺋﺎﮔﺎداری ﮔﯚڕاﻧﻛﺎن ﺑﯿﻦ. دواﺟـــﺎر ﻟـــ ﺧﻮﻨﺪﻧـــوەی ﻣﮋوو ،ﻛﺳـــﺎﯾﺗﯿﯿﻛﺎن و ھﯚی دروﺳـــﺘﺒﻮوﻧﯽ ﻧورۆز دەﮔﯾﻨ ﭼﻧـــﺪ ﺋﻧﺠﺎﻣـــﻚ ،ھرﭼﻧـــﺪە ھﺒﮋاردﻧـــﯽ ﺋـــم ﺋﻧﺠﺎﻣﺎﻧـــ ﺑـــو ﻣﺎﻧﺎﯾـــ ﻧﯿﯿـــ ،ﺋﯿﺘـــﺮ ﺋـــم ﺑﺎﺑﺗـــ دادەﺧـــﺮێ و ﮔﻔﺘﻮﮔـــﯚ و ﻟﻜﯚﯿﻨـــوەی ﺗـــﺮ ھﻨﺎﮔﺮێ ،ﻧﺎ، ﻧﺧـــﺮ! ﺑﺎﺑﺗﻜـــﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ وەﻛﻮ ﻧورۆز ﺑو ﭘﯿﺮۆزەی و ﻣﮋووە دوورو درـــﮋ و ﺋﺎـــﯚزەی ،ﻛـــ ھﯾﺗـــﯽ زۆر راو ﺑﯚﭼـــﻮون و ﻟﻜﯚﯿﻨـــوە و ﺋﻧﺠﺎﻣـــﯽ ﺟﯿـــﺎ ﺟﯿـــﺎ ھﺪەﮔـــﺮێ ،ﻟـــﺮەوە روو ﻟـــ ﭘﺴـــﭙﯚڕ و زاﻧﺎو ﺷـــﺎرەزا و ﻟﻜﯚﻟراﻧﯽ دﺴـــﯚزی ﺧﯚﻣﺎﯽ و ﺑﯿﺎﻧﯽ دەﻛـــم ،رای ﺧﯚﯾﺎن چ ﺑ ھﺎوڕاﯾﯽ و چ ﺑ ھر ﺷﻮەﯾﻛﯽ ﺗـــﺮ دەرﺑﺒن و ﺋم ﺑﺎﺑﺗ ﮔﺮﻧﮓ و ﻧﺎﺳـــﻜ ﺑرەو ﺳﺎﻏﻜﺮدﻧوەی
ﻧـــورۆزی ﻛـــﻮرد رﯾﺸـــﻛی ﺑـــﯚ ﺳـــرەﺗﺎی ﺳـــرھﺪاﻧﯽ داﺳـــﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮداوەﻧﺪان ﻋﺷـــﺘﺎر و ﺗﻣﻤـــﻮوز دەﮔڕﺘـــوە ،ﻛـــ ﺑڕای ﻣﻦ زەﻣﻧﻛی ،زەﻣﻧﯽ ﻛﺸﺘﻮﻛﺎﯽ ﺋﺷﻜوﺗو ﻟﻧﻮ "١٢ ﺗﺎ "١٥ھزار ﺳﺎڵ داﯾ. /١ی ﻧـــورۆزی )(٧٠٠ﭘـــﺶ زاﯾﯿـــﻦ رۆژی رووﺧﺎﻧـــﯽ ﺋژﯾﺪەھﺎك ،زووﺣﺎك ﻧﯿﯿ ،ﻟوە دەﭼـــ وەك رۆژی داﻣزراﻧﺪﻧﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗـــﯽ ﻣـــﺎد داﻧﺪراوە و ﺋم ﻣـــﮋووەش ﺑﯚ ﭘﺎﺷـــﺎی ﻣﺎد )دﯾﺎﻛﯚ( دەﮔڕﺘوە ،ﻧك "ﻛﺎوە" و "زووﺣـــﺎك" ،واﺗـــ ﺳـــرەﺗﺎی ﺳرھﺪاﻧﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗﯽ ﻣﺎد ﻛﺮاوەﺗـــ ﺟژن و ﺋﻓﺴـــﺎﻧ ،ﻛ ﺑﺎﺳﯽ رووﺧﺎﻧﻛی دەﻛﺎت. زووﺣـــﺎك، ﺋﺳـــﺘﯿﺎگ، ﺋژﯾﺪەھـــﺎك ،ﭘﺎﺷـــﺎﯾﻛﯽ رەﮔز ﺑﺎﺑﻠﯽ و زاﻢ و ﻣﺎر ﻟﺳر ﺷﺎن و ﺗﻣن ھزار ﺳﺎﯾﯽ ﻧﯿﯿ ،ﺑﻜ ﭘﺎﺷﺎﯾﻛﯽ ﻣﺎدی ﺧﯚﺷوﯾﺴﺖ و ﻣﺮۆﭬﻜﯽ ﺗﻣن ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ. "ﻛﺎوە"ی ﺋﺎﺳـــﻨﮕر ،ﻟ ﻣﮋووداوەك ﻣﺮۆڤ و ﭘﺎوان ﻛﺳﻜﯽ ﺑـــ ﺑﻨﻣﺎﯾـــ و ﺑو رۆﻟـــی ،ﻛ ﺑﯚی داﻧـــﺪراوە ﻧﺎﺑﺖ ﻛﻮرد ﺑﺖ و زۆرﺗـــﺮ ﻧﺰﯾﻜ ﻟـــو ﮔﯚڕاﻧی، ﻛﺑﺳـــر ﺧﻮاوەﻧـــﺪی ﻛﯿﺒﯿﻠـــﺪا ھﺎﺗـــﻮوە ،ﻟ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﺋﺎﺳـــﻦ ﺗﻮﻨوە و ﺋﺎﮔﺮ ﻛﺮاوە ﺑ" ﻛﺎوە"ی ﺋﺎﺳﻨﮕر. زەﻣﻧﯽ "ﻛﺎوە" ﺑﭘﯽ ﺋﻓﺴﺎﻧﻛدەﺑ ﻟ(٥٥٠) ی ﭘﺶ زاﯾﯿﻦ ﺑ، ﻛﭼﯽ ﺳرەﺗﺎی ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﺗﯽ ﻣـــﺎد ﻟـــ(٧٠٠) ی ﭘـــﺶ زاﯾـــﻦ ﻧﺰﯾﻜ ،ﻛﭼﯽ ﺧﻮداوەﻧﺪی ﻛﯿﺒﯿﻞ ﺑﯚ زﯾﺎﺗﺮ ﻟ (٤٣٥٠) ﺳـــﺎڵ ﭘﺶ ﺋﺴﺘﺎ دەﮔڕﺘوە. ﺳـــری ﺳـــﺎﯽ ﻛـــﻮردی ١یﻧـــورۆز ﻛ دەﻛﺎﺗـــ/٢١ ی ﺋﺎدار رۆژی ژﯾﺎﻧـــوەی ﺗﻣﻤـــﻮوز ﺟژﻧﻜﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺳﺮووﺷﺘﯿﯿ ،ﻛ ﺗﻣﻧﻛی ﺑﯚ ﭘﺶ ﻣﮋوو و ﭘﺶ
ﺋﺷﻜوت ﻧھﺎﺗﺒﻮوﻧ دەرەوە و ﮔﻮﻧﺪﯾﺎن دروﺳﺖ ﻧﻛﺮدﺑﻮو. /٢١ی ﺋﺎدار و /١ی ﻧورۆز ،وەك ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻛﯚن ﻟﮔـــڵ ﻣﮋوودا ﻧﺎوو ﺷﻮەی رﻮڕەﺳﻤﯽ ﮔﯚڕاﻧﯽ
ﺑﺳردا ھﺎﺗﻮوە ،ﻛ ﻟ ﺟژﻧﻜﯽ ﺋﺎﯾﯿﻨﯽ ﺋﻓﺴـــﺎﻧﯾﯿوە ﺑـــﻮوە ﺑ ﺟژﻧﻜـــﯽ واﻗﯿﻌـــﯽ و ﻧﺗـــوەی ﻛـــﻮرد ،ﻟﮔـــڵ ﺋوەﺷـــﺪا ﻟﻧﻮ زۆر وت و ﻧﺗوەی ﺗﺮﯾﺶ ﺋم ﺟژﻧ ﺑﺷـــﻮەی ﺟﯿـــﺎ ﺟﯿﺎ ﯾﺎد دەﻛﺮﺘوە ،ﺋﻣش ﺋﺎﺳـــﺎﯾﯿ چ ﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﻟﺳدەی ﺧﯚﯾﺎن ﻛ وﺗﻜﯽ ﻓﺮاوان و دەﺳﺗﻜﯽ زۆرﯾﺎن ھﺑﻮو ،ﺟژﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﯚ زۆر ﻧﺗوە و وﺗﯽ ﺗﺮ ﺑﺮدووە، چ ﻣﯿﺮاﺗﮕﺮەﻛﺎﻧﯿـــﺎن ﺋواﻧﯿـــﺶ ﺟژﻧـــﯽ ﻧورۆزﯾـــﺎن ﺑـــ دﻧﯿﺎدا ﺑوﻛﺮدۆﺗوە. ﻧورۆز ﺟژﻧﻜ ﻟﺳـــردەﻣﯽﺳﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﯾﻛم ﺟﺎر ﺳری ھـــﺪاوە و ﻟ وﺗﯽ ﺳـــﯚﻣردا ﺑﻮوە ،دواﺟﺎر ﺋـــم ﻣﯿﻠﻠﺗ واﺗ ﺳـــﯚﻣرﯾﯿﻛﺎن ﺑﺷـــﻜﻦ ﻟـــ ﭘﻜﮫﺎﺗی ﻛـــﻮرد و ھر ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮردﯾﺶ وەك ﻧﺗوە و ﻟ ھﻣﺎن وت درﮋەﯾﺎن ﺑم ﺟژﻧ داوە و ﻟ ﺟژﻧﻜﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺳﺮووﺷﺘﯽ ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯿﯿوە ﻛﺮدووﯾﺎﻧـــ ﺑـــ ﺟژﻧﻜﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ. ﺋﺴـــﺘﺎ ﻧـــورۆز ﺟژﻧﻜـــﯽﺣﻟـــﯽ ﻧﺗـــوەی ﻛـــﻮردە و ھـــر ﺧﯚی ﺧﺎوەﻧﯿﯿﺗـــﯽ ،ﻟﮔڵ ﺋﻣﺷـــﺪا ﻟﺑر زۆر ھﯚ ﺋﺴـــﺘﺎ زۆر ﻧﺗوەی ﺗﺮﯾﺶ ﺋم ﺟژﻧ ﯾﺎد دەﻛﻧـــوە و ﺑ ھﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ دەزاﻧﻦ ،ﺋﻣش ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ، ﺑم ﻟ رووی ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﺎﯾﯿوەو ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﻣﮋووﯾﯿوە ﻛﻮرد ﻟ ھﻣﻮوان زﯾﺎﺗﺮ ﺧﺎوەﻧﯿﯿﺗﯽ. /١ی ﻧـــورۆزی )(٧٠٠ی ﭘﺶزاﯾﯿﻦ ،ﺋـــم ﻣـــﮋووە ،ﻣﮋووی ﺳـــرەﺗﺎی ﺳـــرھﺪاﻧﯽ ﺋـــم ﺟژﻧ ﻧﯿﯿ ،ﺑﻜ ﻟم ﻣﮋووەدا ﺟﺎرﻜـــﯽ ﺗـــﺮ ﭘﯿـــﺮۆز ﻛﺮاوەﺗوە و ﺗﻜـــڵ رووداوﻜـــﯽ ﮔﺮﻧﮕـــﯽ ﻧﺗوەﯾﯽ ﻛـــﺮاوە ،ﺑم دەﻛﺮێ ﻟ ﻧﻮ ﻣـــﮋووی ﻛﻮرددا ﺑدوای ﺑﯚﻧـــ و رووداوی ﻛﯚﻧﺘـــﺮ و ﮔﺮﻧﻜﺘـــﺮدا ﺑﮕڕﯿﻦ ،ﺑـــﯚ ﺋوەی ﻣـــﮋووی ﻛﻮرد ﻟوﻮە دەﺳـــﺖ ﭘﺒـــﻜﺎت ،ﭼﻮﻧﻜـــ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ﻟـــو ﻣـــﮋووە ﻛﯚﻧﺘـــﺮە ،ﻛ ﺑﯚی داﻧﺪراوە. رۆژی ﻧـــورۆز /١یزﯾﻨﺪووﺑﻮوﻧـــوەی ﺗﻣﻤـــﻮوز، ﻛـــ دەﻛﺎﺗ/٢١ ی ﺋـــﺎدار ،رۆژی ﺳری ﺳﺎﯽ ﻛﻮردە و ﺋم رۆژە ﺳﺮووﺷـــﺘﯿﯿ ،وەك ﺋﺣﻤـــدی ﺧﺎﻧﯽ ﺑ ﺑﺷـــﻚ ﻟـــ ﭘﻜﮫﺎﺗی ﻓﻟـــك و زەﻣﺎﻧـــﯽ دەزاﻧـــ، ﻟﺳـــردەﻣﯽ ﻛﺸـــﺘﻮﻛﺎﯽ و ﻟـــ ﺳﺮووﺷـــﺘوە زۆر ﺑـــ وردی دەﺳـــﺖ ﻧﯿﺸـــﺎن ﻛﺮاوە) ،ﺳﺎڵ و ﺳـــدە و ھزارە(ﻛـــی دەﻛﺮێ
ﭘﺎﺷﺎ ﮔﻮدﯾﺎ
ﺑﮕﯚردرێ ،ﺑـــم /١ی ﻧورۆز، /٢١ی ﺋـــﺎدار ھرﮔﯿـــﺰ ﻗﺎﺑﯿﻠـــﯽ ﮔﯚڕان ﻧﯿﯿ. دواﺟـــﺎر دەﻛـــﺮێ ﻣﮋووﻧﻮوس و ﻜﯚﻟـــران ﺳـــﺎڵ و ﺳـــدەو ﺑﯚﻧﯾﻛﯽ ﺗﺮ ﻟ ﻣﮋوودا ﺑﺪۆزﻧوە و زاﻧﺴـــﺘﯿﺎﻧ ﺑﯿﻜن ﺑـــ رووداو و ﻣـــﮋووی ﻛـــﻮرد ،ﺑـــم زۆر زەﺣﻤﺗ ﺋم ﭼﯿﺮۆﻛ ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯿ ﺑﺴـــﺘوە ،ﻛـــ ھزاران ﺳـــﺎ ﺧـــﯚی ﺧﺰاﻧﺪۆﺗ ﻧﻮ ﯾـــﺎدەوەری ﺧﻚ ،ﭼﻮﻧﻜ ھﻨﺪەی ﻣﮋووی ﺋﻓﺴﺎﻧﯾﯽ ﻟ ﻧﻮ رەﺷ ﺧﻜﺪا رەواﺟﯽ ﺧﯚی ھﯾ ،ﺋو ﺧﻜ ﻣـــﮋووی راﺳـــﺘﻗﯿﻨ ﺑو ﻧﺮﺧ ﻧﺎﻛن ،ﺋﻣش ﻛﺎرﻜﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿ و ﻣﯿﻠﻠﺗـــﺎن ھﻣـــﻮوی ھر ﺑم ﺷﻮەﯾن و ﺋﻣش ﺗﺎﯾﺒت ﻧﯿﯿ ﺗﻧﯿﺎ ﺑ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد. ﻟــــڕووی ﻧﺎوەوە ﺋــــم ﺟژﻧﭼﻧــــﺪ ﮔﯚڕاﻧﻜــــﯽ ﺑﺳــــردا ھﺎﺗــــﻮوە ،ﺳــــرەﺗﺎ ﺟژﻧــــﯽ "ژﯾﺎﻧــــوەی ﺗﻣﻤــــﻮوز" ﺑــــﻮوەو دواﺗﺮ ﺑــــﻮوە ﺑﺟژﻧﯽ "زﮔﻤك" ﺑزﻣﺎﻧﯽ ﺳــــﯚﻣری ﻛــــ دەﻛﺎﺗ "ﺳری ﺳــــﺎڵ" ھروەھﺎ ﺟژﻧﯽ "ﺋﻛﯿﺘــــﯚ" و ھروەھــــﺎ ﺟژﻧــــﯽ ﺑھــــﺎر و رزق و ﺟژﻧــــﯽ ﻛﻮرد و ﺟژﻧــــﯽ ﻧورۆز ،ﻛــــ ﺋﻣی دواﯾﯿﺎن ﺋﺴﺘﺎ ﻟھﻣﻮو دﻧﯿﺎ ﺑم ﻧﺎوە ﻧﺎﺳﺮاوە. ﺟﺎرﻜـــﯽ ﺗـــﺮ ﻟـــ ﻛﯚﺗﺎﯾﯿـــﺪا دەﮔڕﻤـــوە ﺳـــر ﺷـــﯿﻌﺮە ﻧﻣﺮەﻛـــی ﭘﯿﺮەﻣﺮدی ﺷـــﺎﻋﯿﺮ و دەﻢ :ﻧورۆز رووداوی ھر ﺳـــﺎﻚ ﺑـــﺖ و ﻟ ھـــر ﺟﯚرە ﭼﯿﺮۆﻛﻜوە ﺳـــری ھﺪاﺑ و زۆر وت و ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﺗـــﺮ ﺑھﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯽ ﺑﺰاﻧﻦ و ﺳﺎﻧ ﺋﺎھﻧﮕﯽ ﺑﯚ ﺑﮕن ،ﺋوا ﻟ راﺳﺘﯿﺪا ھﯿﭽﯿﺎن ھﻨـــﺪەی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛـــﻮرد ﺑﮕی ﻣﮋووﯾﯿﺎن ﺑدەﺳـــﺘوە ﻧﯿﯿ ،ﺑﯚ ﺳـــﻟﻤﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﺎوەﻧﺪارﯾﺗﯿﯿﻛـــ، ھـــر ﺑﯚﯾ ﺋﻤی ﻛـــﻮرد ھﻣﻮو ﺳﺎﻜﯽ ﺗﺎزە و ﻟ ﺷوی ﻧورۆز ھﻣﻮوﻣـــﺎن ﭘﻜـــوە ﺷـــﯿﻌﺮە ﻣزﻧﻛـــی ﺷـــﺎﻋﯿﺮی ﮔورەی ﻛـــﻮرد "ﭘﯿﺮەﻣـــﺮد" ﺑـــ دەﻧﮕـــﯽ رەﺳـــن و زوﯽ ھﻮﻧرﻣﻧﺪی ﮔورەی ﻛﻮرد ،ﻧﻣﺮ )ﺣﺳـــن زﯾـــﺮەك( ﻟﺳـــر ﻟﻮﺗﻜـــی ﭼﯿﺎ ﺑـــرزەﻛﺎن و ﻟ ﻧﻮ دەﺷـــﺘ ﺑ ﭘﯿﺘـــﻛﺎن و ﻟﺳـــر ﺷـــﻗﺎم و ﮔﯚڕەﭘﺎﻧـــﯽ ﺷـــﺎرەﻛﺎن ﻟ ھﻣﻮو ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن دەﻧﮓ ھﺪەﺑﯾﻦ و دەﯿﻦ: )ﺋـــم رۆژی ﺳـــﺎﯽ ﺗﺎزەﯾ ﻧـــورۆزە ھﺎﺗوە ﺟژﻧﻜـــﯽ ﻛﯚﻧـــﯽ ﻛـــﻮردە ﺑﺧﯚﺷـــﯽ و ﺑھﺎﺗوە(.
Ji bo Rêxistina Giştî ya Neteweyên Yekgirtî (٢) ورۆزﻧﺎﻣﻧ
Babet: Bi cîhanî kirina cejna Newroz û ji bîr kirina gelê Kurd
Daxwazkar, nivîskar û Lêkolîner Dr Mewlud Îbrahîm Hesen 5 / 3 / 2010 Iraq - Kurdistan Hewlêr Zanîngeha Selahedîn - Hewlêr
bûna "Temmûz û Eştar" buye ku li roja 1/Newrozê serê sala niha ya Kurdî û 213/ sala zayînî ya niha ye û ev serê sala Kurdî jî heman serê sala Sumeriyane. Ji bilî wê yekê ku cihê serhildana destana "Temmûz û Eştar" Kurdistana îroye û roja cejin jî heman roje. Ev rêwresma Newroz kirinê jî li Kurdistanê, her ew rêwresme ku Sumeriyan peyrew kirine. Eve lêkolînerê cihûwarnas "Henry Frankfort" li sala 1930 da bi çavê xwe li bajarê Musilê li şeva
bi rojeke cîhanî, bi rastî ev karê we bi tevahî li gel peyama rêxistina we nakoke, eger rêz li cejna Newroz digrin! divê rêz li wê ax û neteweyê jî bigrin, ku ev cejn li ser vî axî serî hildaye û neteweya wî parastiye û her li vê Kurdistanê jî li dinyayê da belav buye. Rêzdaran... Eger îro cejna serê sala zayînî li hemû cîhanê tê peyrew kirin! Eve dikare cihê serhildan û gel û ola serhildanê jî bişêwirê? Eger îro misilman li hemû cîhanê cejna ji
niha gelek netewe û gelek welat jî cejna Newrozê pîroz radigrin, eve kareke asayiye, çawa gelek rojên pîrozbahî û cejna netewî û navçeyî hene îro li ser asta cîhanê têne nasîn û pêşwazî lê dikin, lê belê yek ji wan cejnan wekî cejna Newroz nasnameya wê neveşartiye, veşartina wê jî ji aliyê kî ve? ji aliyê "Rêxistina Giştî ya Neteweyên Yekgirtî" her ji bo wê yekê bi navê zêdetirê çil milyon mirov, mirovên Kurdê bê dewlet! daxwaz ji we dikim û tika ji dikim demeke
bi gelê Faris ve girêdaye, eve her tenê beramber vî gelî bi deng nayîn, belku ji bo her neteyek jî bûya dîsa me heman helwest dibû, ji bo gelê "Faris" jî eve em bira û yek malîn bi xwîn û ax û dîrok ol ve wekî hevin, hinek dîroknivîs jî me her du neteweyan bi yek netewe zaniye, lê belê rastiya dîrokê gelek ji birayetiyê mezintire. Rêzdaran ewê ku niha erkekî yasayî pîşeyî û zanistiye ewe ye ku, her çiqas ji zû ve vê daxwaza gelê Kurd
Newrozê yariya karkerên Kurdan dîtiye û bala wî kişandiye û paşê jî lêkolînekî bi navê "Tiqusî Temmûzî li Kurdistan - Tamuz Ritwals Kurdistan" de nivîsiye. Li vê lêkolînê da zanistiyane digihe wê encama ku Kurdan li Newrozê da bi heman awayî pêşwazî dikin ku Sumeriyan pêşwaziyê li cejna "Zegmek"ê dikirin ku cejna zîndûbûna Temmûz û Eştare, heman ew roj û ev cejne ku niha jêra dibêjin "Newroz".
dayik bûna Pêxemberê îslam Mihemed kurê Ebdulla bi cejn digrin! gelo hun dikarin sal û cih û kesayetiya vê cejnê bidin bi hinek kes û gelên din. Rêzdaran... We li derxistina vê biryara girîng ax û gelê vê cejnê ji bîr kiriye! ku axa wê "Kurdistan"e û gelê wê jî gelê "Kurd"e, diviya we dîroka gelê Newrozê bixwenda û serî li şikefta "Şaneder" bida, ew Şanedera ku lêkolînerê cihûwarnas "Solkî" dinivîse: Hemû şaristaniyetek ji dergehê vê şikeftê ve hatiye derve. (Hemû pêşketin û şaristaniyeta mirovayetî! belê: "Mirovayetî" we pertûka "Mihd Elbeşriye" nexwendiye, an jî we xwendiye lê ji bîra we çûye!? Cejna "Zegmek Newroz" li serdestê bapîrên Sumeriyan serî hildaye û li cem Sumeriyan cejneke olî neteweyî buye û cara dawî "Zerdeşt Pêxember" vê rojê wate 1/Newroz û serê sal, ku heman serê sala Sumeriye dike bi cejneke olî û her wiha Sasanî jî vê cejnê dikin bi cejneke fermiya dewletê "Ol, vê qonaxê cejna Newroz hemû li Kurdistanê buye û Sumerî, Medî û Sasanî jî her hemû li gor dîrokê beşekin ji pêkhata netewî û dîroka gelê Kurd. Rêzdaran... Her çende ku
zû de vê biryara şaşa dîrokiya xwe rast bikin û lîjneyeke pîspor û şareza li dîroka Kurd û Newroz pêkbînin û zanistiyane û dadperwerane maf ji bo xwediyê maf vegerînin û nasnameya rasteqîneya "Newroz"ê eşkere bikin û bi cîhanê rabigihînin, ku ev cejn jêdera wê Kurdistane û dîroka wê zêdetirê ji deh hezar sal berî zayînê ve vedigerê û cejneke Netewî ya gelê Kurde û li cejna jiyandina Temmûz û Eştar buye bi cejna Newroz û wate û navê wê guhertin li ser de hatiye, lê belê roja wê her heman roje, roja serê sala Sumerî jî û serê sala Kurdî ye. Rêzdaran... Sala derbasbûyî 2009 li gel Newrozê me "Dr Mewlud Îbrahîm Hesen" lêkolînek bi navê "Newroz kengê dirust buye û yê çi neteweyeke?!" belav kir. Li vê lêkolînê da bi xwe girêdana raya lêkolînerên ne Kurd û belgeyên kevin û dîroka wê bi vî awayî derket holê ku cejna Newroz rîşeya wê jî Kurdistaniye û temena wê ji deh hezar sal zêdetire û rêwresma cejna zîndîbûna Temmûz û Eştare û roja wê jî her heman roja serê sale û destpêka bihare. Îsal jî careke din vê lêkolînê belav dikim û hewl didim bigihe destên we jî. Rêzdaran... Em ji ber wê yekê dengê xwe bilind dikîn ku we cejna Newrozê
bikolin û lêkolînerên Kurd û ne Kurd, pîsporên vî warî, bi warê "Dîroka Newroz"ê kom bikin û daxwaza lêkolîneke zanistî encameke zanistiyane bidin û hun jî vê Newrozê ji bo me tehl nekin! Çawa ku zêdetirê karesatên nexweş û diltezîniyên Kurd ji ber Newroz û biharê buye!! Her wiha daxwaz "Ji Encûmena Nîştimaniya Kurdistan" û "Hikûmeta Herêm"ê dikim, ku cejna Newroz û vê cîhanî kirinê bi girîngî hilbigrin û giringiyeke zêde pê bidin, ji ber ku em dikarîn cejna Newrozê bikîn bi helqeya pêwendiya di navbera hemû cîhan û hemû wan netewe û Hikûmet û dewletên ku cejna Newrozê pîroz dikin. Em dikarîn Kurdistanê bikin bi navendeke cîhanî ya Newrozê, çawa welatê Su'udiye navendeke îslamî ya tevahiya misilmanên cîhane, çawa ku Vatîkan navendeke Mesîhiyeta tevahiya Mesîhiyên cîhane, çawa ku Kerbela û Necef navendeke tevahiya ola Şî'e û Şî'e mezhebên cîhane, wiha jî Kurdistanê bikîn bi navendeke cîhanî ya Newroz û salane bi festîvalên hunerî û edebî û kûltûrî li gel van welatên ku cejna Newrozê pîroz dikin pêkve danûstandina tîpên hunerî û kultûrî û kesayetiyên rewşenbîrî û akademiyan bikîn û
زاﯾﯿﻨﯽ٢٠١٠/٣/١٧ ( ﻣﺎرﺗﯽ١٣٧) ژﻣﺎرە ی ﻛﻮردی٢٧٠٩ ﯽﻣرەﺷ
T
11
ilav... Rêzdaran, li van rojên derbasbûyî dezgehên ragihandinê li Kurdistanê nûçeya wê yekê belav kirin ku rêxistina we (Rêxistina Giştî ya Neteweyên Yekgirtî" biryara bi cîhanî kirina cejna Newrozê daye û ji îsal ve "2010" êdî salane cejna Newrozê wekî cejneke cîhanî bête pêşwazî kirin. Li demek de ji dil ve pîrozbahiya vê karê girîng û pîrozbahiyê li we dikîn û dibêjîn: Birastî cejna Newroz bi vê dîroka xwe ya dûr û dirêj ku heye wekî kevintirîn cejn hatiye nasîn û berdewamiya mirovayetiyê ye. Her wiha bi sedema rêwresma pir li aştî û birayetî û mirovayetiyê ve ku bibe cejneke cîhanî û hemû mirovayetî li vê rojê da hevparê xweşiyên vê cejnê bike. Rêzdaran, lê belê ewê ku cihê daxê ye, nayê zanîn li ser bingeha çi lêkolîneke zanistî û dîrokî ev biryar hatiye dayîn û her wiha bi hêsanî we "nivîsiye" festîvaleke bihariye û jêdara wê jî Îranî- Farisiye". Ewê rastî eweye ku gelê Faris jî vê cejnê ji gelê Kurd wergirtiye. Ev biryara girîng û mezin wiha diyare bi awayeke tevahî û rêkûpêk nehatiye lêkolîn kirin, ne xwe rastiya dîroka vê cejnê ne wendaye û sax buye. Ev cejin ne "Jêdereke Farisiye" û ne "bi temena sê hezar sale" ji ber ku jêdera xwe ji destanî "Temmûz û Eştar" veye û Temmûz û Eştar jî rîşeya xwe ji bapîrên Sumeriyan digre û temena wê li gel serhildana "Çandina Şikeft" ve "15 heta 12" hezar sal berî zayînê ve vedigerê. Berî ku Sumerî dema çûne xwarê ya Iraqa îro, ji ber ku ew sax buya Sumeriyan li Kurdistanê ve çûne xwarê û eve ye "Ansiklopediya Britanî" di der barê dirust kirina bajarê "Hewlêr- Erbîl" de wiha dinivîse:"Bajar bapîrên Sumeriyan dirust kiriye", Her ew Sumerîne jî ku çûne xwarê û ol û dab û nêrît û şaristaniyeta xwe li gel xwe birine! yek ji wan rêwresmên ku salane peyrew kirine, rêwresma pêşwaziya cejna zîndî
Rêzdaran... Em wekî lêkolerên Kurd, bi navê zêdetirê ji "Çil Milyon" Kurd gileyiyê li we dikîn ku li vê biryarê da gelê Kurdistanê hatiye piştguh xistin û dîrok û cejna kevin jî we daye gelê Faris û mohra piştgîriyê jî we lê daye. Eve jî kareke li gel rastiya dîroka zanistî û yasaya mafê gelan ve naguncê. Eger Kurd heta niha dewleta xwe tûne û eger Hikûmeta Herêm îro karên bi vî awayî ve ranagihe, eve hun û rêxistina we, "Rêxistina Giştî ya Neteweyên Yekgirtî" diviya vê neheqiyê li gel zêdetirê çil milyon Kurd neke. Birayên me yên hevsû û cîranên me axa me dagîr kirine, eve hun wekî rêxistineke cîhanî û xwedî biryar "Cejn û dîrok"a me jî bi dagîr kirinê didin û bi fermî jî piştgîriya vê dagîr kirinê dikin û dikin
pêwendiyeke dostane li gel van welatan û cîhanê dirust bikîn. Ji ber ku Newroz ji xwe cejneke siruştî û ciwanî û birayetiye. Di dawiyê de daxwazên xwe ji bo "Rêxistina Giştî ya Neteweyên Yekgirtî" li van çend xalan da bi kurtî ronahî dikîn û dibêjîn bi fermî kirina cejna Newroz û bi cîhanî kirina vê rojê kareke pîroze, lê belê rast kirina şaşiyên dîrokî pêwîstiyeke zanistiye. Xal jî evin: 1- Navê neteweya Kurd û Hikûmeta Herêmê bêxin nav Lîsta wan Hikûmet û dewletên ku daxwaza bi cîhanî kirina cejna Newrozê kirine. 2- Daxwaz Ji "Rêxistina Giştî ya Neteweyên Yekgirtî" dikîn girîngî bi wê yekê bide ku cejna Newroz li Kurdistanê serîhildaye û ji Kurdistanê jî bi dinyayê da belav bûye û her tenê neteweya Kurd vê cejnê wekî cejneke netewî ya pîroz radigrê. 3- Dîroka Newrozê zêdetirê ji 10 hezar sal berî zayînê ve vedigerê û cihê wê jî Kurdistane û ji destana Temmûz û Eştar ve vedigerê û roja 1/ê Newrozê sala nû ya Kurdî heman roja 11/ sala nû ya Sumeriyane û navê wê ji "Zegmek"ê Sumerî, ku dike serê sala nû û guheriye ji bo roja nû û – Newroz "Cejna Newroz"a Kurdî, her wiha bajarê Hewlêrê jî kevintirîn bajare û yekemîn bajare ku perestgeha Eştar li wir hatiye dirust kirin û xara dawî bi Eştar Erbîlla bi nav û dengê xwe derxistiye. Hêvîdarim ev daxwazên neteweya Kurd, bi daxwazeke fermî qebûl bikin û bersîva fermî jî bidin û bîselmênin ku hun piştgîriyê li rastiya dîroka zanistiyê dikin û naxwazin mafê tu neteweyek ji bo neteweyeke din bi nerewa binpê bikin. Her wiha li vir daxwaz ji navendên birêzên li jêr dikim, ku vê babetê bi girîng! gelek girîng bizanin û bê deng nebin û piştgîrî van daxwazan bikin û lîjneyan pêkbînin û bi duvdaçûnên berdewamî ji bo vê yekê bikin, da ku ev şaşiya dîrokî bête rast kirin û neteweya Kurd bi awayeke fermî û cîhanî bi cejn û dîroka rasteqîneya xwe şad bibe. Ji bo birêzên 1- Serokayetiya Herêma Kurdistanê. 2- Parlemena Kurdistanê 3- Hikûmeta Herêma Kurdistanê 4- Wezareta Xwendina Bilind û Lêkolînên Zanistî 5- Wezareta Rewşenbîrî û Lawan 6- Navendên Akademî û Rewşenbîriyên Kurdistanê û Derveya Kurdistanê. 7- Dîroknivîs û Lêkolerên Pîspor û Şarezayên Kurd û Xeyrî Kurd. 8- Tevahiya Dezgehên Ragihandina Kurdî û Erebî û Farisî û Cîhaniyan. "Binivîskî û bidîtin û bihîstin". Bi hêviya piştgîriya hemû aliyek
ژﻣﺎرە ) (١٣٧ﻣﺎرﺗﯽ ٢٠١٠/٣/١٧زاﯾﯿﻨﯽ رەﺷﻣﯽ ٢٧٠٩ی ﻛﻮردی
ﻧورۆزﻧﺎﻣ(٢)
ﺑﻧﺎوی ﺗواوی ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد داوا ﻟ ﻛﯚﻣی ﮔﺸﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن دەﻛﯾﻦ ،ﻟ ﺑﺟﯿﮫﺎﻧﯿﻜﺮدﻧﯽ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆزدا ﻣﺎﻓﯽ ڕەواو ﻣﮋووﯾﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﯽ ﻛﻮرد ﭘﺸﻞ ﻧﻛﺮﺖ
12
ﻣﺮۆ )(١٢٣ ﺣﻣﯿﺪ ﺑدرﺧﺎن
ﻛﻮرد و ""UN
ﻟ ﺑھـــﺎری ﺳـــﺎﯽ ٢٠٠٩ﻟ ﯾﻛـــم رۆژی ﻧـــورۆزدا ،ﻟﺗـــك ﻣﺎﻣﯚﺳـــﺘﺎی ﺑڕـــﺰ و ﺧﻣﺨـــﯚری ﻧﺗـــوەی ﻛـــﻮرد د .ﻣوﻟـــﻮد ﺋﯿﺒﺮاھﯿـــﻢ ﺣﺳـــن ،ﭘﺎﺷـــﻜﯚﯾﻛﯽ ﺗﺎﯾﺒـــت ﺑـــو رۆژەو ﺑـــ ﺟژﻧـــﯽ ﻧـــورۆز ﺑﻧـــﻮی "ﻧورۆزﻧﺎﻣـــی ﺑدرﺧـــﺎن" ﻟـــ ھﻓﺘﻧﺎﻣی ﺑدرﺧﺎن ژﻣـــﺎرە ١١٤ی ٢٠٠٩/٣/٢٢ﻛوﺗ ﺑـــر دﯾﺪی ﺧﻮﻨران و ﻟ ﺋﺎﭘﯚڕەی ﺋﺎھﻧﮕﯽ ﻧورۆزدا ﻟ ﺷﺎری ھوﻟﺮ ﺑﻧﻮ ﺋﺎﻣﺎدەﺑﻮاﻧﯽ ﻛﻮردو ﺑﯿﺎﻧﯽ داﺑﺷﻜﺮا. ﻣﺨﺎﺑﻦ ،ﭘﺎش ﺳـــﺎﻚ ﻟ ﺑوﻛﺮدﻧوەی ﺋو ﻟﻜﯚﯿﻨوەﯾ ﻣﮋووﻧﻮوﺳﻚ ﯾﺎ ﻟﻜﯚﯿﺎرﻜﯽ ﺋـــو ﺑـــﻮارە ﯾـــﺎ ﻛﻧﺎﻛﺎﻧﯽ ﺗﻟﭬﺰﯾـــﯚن و ﯾﺎ راﮔﯾﺎﻧﺪﻧـــﯽ ﻛـــﻮردی ﻛـــم زۆر ﺑـــﻻی ﺋو ﺑﺎﺳـــدا ﻧﭼﻮون و ﺧﯚﯾﺎن ﻛـــﺮد ﺑ ﻛڕەی ﺷرﺑت... ﻟـــ ﻣﺨﺎﺑـــﻦ ﻟـــ ژﻣـــﺎرەی ١٣٦ی ﺑدرﺧﺎﻧﺪا ﻟ ﻻﭘڕە )(٥و ھر ﻟو ﮔﯚﺷـــﯾدا ،ﺑﺎﺳـــﯽ ﻧـــورۆزو UNم ﻛﺮدﺑـــﻮو ،ﻛ ﻟﻻﯾن ﭼﻧﺪ وﺗﻜـــوە "ﺋـــﺮان ،ﺗﻮرﻛﯿـــﺎ ،ﺋﻓﻐﺎﻧﺴـــﺘﺎن، ﺋﺎزەرﺑﺎﯾﺠـــﺎن ،ﺗﻮرﻛﻤﺎﻧﺴـــﺘﺎن ،ﻗﯿﺮﻏﺴـــﺘﺎن، ﺋﯚزﺑﮔﺴـــﺘﺎن ،ﻛﺎزاﻏﺴﺘﺎن و ﺗﺎﺟﯿﻜﺴﺘﺎن" ﻟ ﻛﺎﻧﻮوﻧﯽ ﯾﻛﻣﯽ ٢٠٠٩ﯾﺎداﺷﺘﻚ ﭘﺸﻜش ﺑ ﻛﯚﻣی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗـــوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن دەﻛن ،ﻛ ﺟژﻧﯽ ﻧورۆز ﺑﻜﺮﺘ ﺟژﻧﻜﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﻟ داﻧﯿﺸﺘﻨﯽ ٧١ﻣﯿﻨﯽ ٢٣ی ﺷﻮﺑﺎﺗﯽ ٢٠١٠ﻛﯚﻣی ﮔﺸﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن ﺋو ﭘﺸـــﻨﯿﺎزە دەﻛﺎﺗ ﺑﯾﺎرو ﺑﺷـــﻮەﯾﻛﯽ ﻓرﻣﯽ رۆژی ٣/٢١ی ھﻣﻮو ﺳﺎﻚ دەﻛﺎﺗ ﭘﺸﻮو ﺑﯚ ھﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن و دﻧﯿﺎی ﻣﺮۆﭬﺎﯾﺗﯽ. ﻟـــ ﻣﺨﺎﺑـــﻦ ﻣﯿﻠﻠﺗـــﯽ ﻛﻮرد ﺳـــدان ﺳـــﺎ ﺋـــو ﯾﺎدە ﭘﯿـــﺮۆز دەﻛﺎت و ھﯿﭻ ﻣﯿﻠﻠﺗﻜﯿﺶ ھﻨﺪەی ﻛﻮرد ﭼﯿﺮۆك و ﺋﻓﺴﺎﻧو ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﻟﻜﯚﯿﻨوەی ﻟﺳـــر ﻧورۆز ﻧﻧﻮوﺳﯿﻮە. ﺑم ﺋوە ﺑﭼﺎوی ﺧﯚﺗﺎن دەﺑﯿﻨﻦ ،ﺋو ھﻗ رەواﯾـــ ﻟژﺮ رەﺷـــﻤﺎﯽ ﻛﯚﻣی ﮔﺸـــﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن زەﻓﺖ دەﻛﺮﺖ. ﻧورۆز ﭼﯚن ﺟژﻧﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﺎﻧﯽ دﯾﻜو ﺟﯿﮫﺎﻧ، ﯾـــﺎ ﻧـــورۆز ﺟژﻧـــﯽ ﻣﯿﻠﻠﺗﺎﻧـــﯽ رۆژھﺗﯽ ﻧﺎوەڕاﺳـــﺘ ،ﺋـــﺎواش ﻛﻮردان ﺷـــﺎﻧﺎزی ﭘﻮە دەﻛن ،ﭼﻮﻧﻜ ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎن ﺳرﯾﮫﺪاوەو ﻟ ﻛﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﭼﯚﺗ ﺷﻮﻨﻛﺎﻧﯽ دﯾﻜ.. ﺑﯚﯾ رووی دەﻣﻤﺎن دەﻛﯾﻨ ﻛﯚﻣی ﮔﺸﺘﯽ ﻧﺗوە ﯾﻛﮕﺮﺗﻮوەﻛﺎن و ﭘﯿﺎن دەﯿﻦ :ﺋﻮە ﭼﯚن ﺋﻤﺗﺎن ﭘﺎراﺳﺖ ﻟ دڕﻧﺪەﺗﺮﯾﻦ رژﻤﯽ ﺑﻋـــﺲ ﺑـــ ﺑﯾـــﺎری ژﻣـــﺎرە" ٦٨٨و "٩٨٦ ﺋـــﺎواش ﻟﭘـــﺎش ﺋﺎزادﻛﺮدﻧﯽ ﮔﻟـــﯽ ﻋﺮاق و ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،دەﺗﺎﻧوێ ﺑﺷـــﻮەﯾﻛﯽ دﯾﻜ ﺑﻤﺎن ﭼوﺳﻨﻨوە ﺑ ﺑﯾﺎری دﯾﻜ ،ﺑﺗﺎﯾﺒﺗﯽ ﭘﺸﺖ ﺗﻜﺮدن ﻟ ﻛﻮرد ﺳﺑﺎرەت ﺑ ﻧورۆز ﺑﯚ ﻣﯿﻠﻠﺗﻜﯽ ٤٠ﻣﻠﯿﯚن ﻛﺳﯽ ھرﮔﯿﺰ ﻗﺒﻮوڵ ﻧﺎﻛﺮـــﺖ ،ﭼﻮﻧﻜ ﻛـــﻮردان ﻟ ھـــر وﺗﻜﯽ دﯾﻜـــی دﻧﯿـــﺎدا ﺑﮋﯾﻦ ،ﯾـــﺎدی ﻧـــورۆز ھر دەﻛﻧوەو زۆر ﺷﺎﻧﺎزﯾﺸﯽ ﭘﻮە دەﻛن ،ﺑﯚﯾ ﺗﻜﺎ دەﻛﯾﻦ ﺋو ﺑﯾﺎرە راﺳﺖ ﺑﻜﻧوە.
ﻧورۆزﻧﺎﻣ - (١) ھﻓﺘﻧﺎﻣی ﺑدرﺧﺎن ژﻣﺎرە )(١١٤ی ٢٠٠٩/٣/٢٢
www.bedrxan.net www.bedrxan.com bedrxan@yahoo.com ﺳرﭘرﺷﺘﯿﺎری ﺳﺎﯾﺖ :ﻓرھﺎد ﺑﺎﭘﯿﺮ -ﺋﻤﺎﻧﯿﺎ
ﺧﺎوەن ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزو ﺑڕﻮەﺑری ﺑرﭘﺮس: ﺣﻣﯿﺪ ﺋﺑﻮﺑﻛﺮ ﺑدرﺧﺎن )(٠٧٥٠٤٥٥٥٨٧٨ ﺑڕﻮەﺑری ﻧﻮوﺳﯿﻦ: ﻋﺑﺪوﻟەﺣﻤﺎن ﻣﻋﺮوف )(٠٧٥٠٤٦٣٨٥٤١ ﺳﺘﺎﻓﯽ ﻛﺎرا :ﻛﺎزم ﻋﻮﻣر دەﺑﺎغ ،ھﻤﻦ ﺟﻣﯿﻞ ،ھوراز ﻣﺤﻣد، ﻣﺤﻣد ﻓﺗﺎح ،ﻣﺳﻌﻮدی ﻣﻻ ھﻣﺰە. ﻧﺧﺸﺳﺎز: ﺋﺎﺳﯚ ﺣﺳن ﺋﺣﻤد )(٠٧٥٠٤٤٧١٨٢١ ﺑﺷﯽ ﻛﯚﻣﭙﯿﻮﺗر: ﺋﯾـﻮب ﯾﻮﺳـﻒ ﺋﺑﻮﺑﻛـﺮ
ﺑدرﺧﺎن ﯾﻛم ھﻓﺘﻧﺎﻣی ﺋھﻠﯽ ﺋﺎزادە ،دوای راﭘڕﯾﻦ ژﻣﺎرە ﺳﻔﺮی ﻟ ٢٠٠٠/١٠/٢٢ ﻟ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ دەرﭼﻮوەو ھﻣﻮو ٨و ٢٢ی ﻣﺎﻧﮕﻚ دەزﮔﺎی ﭼﺎپ و ﺑوﻛﺮدﻧوەی ﺑدرﺧﺎن ﻟ ﺑﺎﺷﻮوری ﻛﻮردﺳﺘﺎن دەرﯾﺪەﻛﺎت راوﮋﻛﺎری راوﮋﻛﺎری راوﮋﻛﺎری راوﮋﻛﺎری راوﮋﻛﺎری راوﮋﻛﺎری
زﻣﺎﻧواﻧﯿﯽ :د.ورﯾﺎ ﻋﻮﻣر ﺋﻣﯿﻦ ﻣﮋوو :د .ﻣﺤﻣد ﻋﺑﺪو ﻛﺎﻛﺳﻮور رووﻧﺎﻛﺒﯿﺮﯾﯽ :د .ﺋﺎزاد ﺣﻣ ﺷرﯾﻒ ﻛــﻠﺘــﻮوری :د .ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻣﺤﻣد ﻗرەداﻏﯽ ھﻮﻧری :ﻣﺤﻣد زادە ﯾﺎﺳﺎﯾﯽ :ﭘﺎرﺰەر ﺣﻮﺳﺎﻣددﯾﻦ ﯾﺎﺳﯿﻦ ﺳرداری
ﻧﺎوﻧﻴﺸﺎن: ﻛﻮردﺳـــﺘﺎن ،ھوﻟـــﺮ ،ﺷـــﻗﺎﻣﯽ ﺋﺎراس ،ﺑﺎﺧﺎﻧی ﺳرداری ﻧﯚرﻣﺎڵ+ ٩٦٤ ٦٦ ٢٥١ ٠٦٧٩ : ﻣﯚﺑﺎﯾﻞ+ ٩٦٤ ٧٥٠ ٤٥٥ ٥٨٧٨ :