ﮐﻮرﺗﻪ ﻣﮋووی ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯿﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ﻟﻪ ''ﺳﻪﻓﻪوی'' ﯾﻪوه، ﺗﺎ رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎی ﭘﻪهﻠﻪوی!
ﻧﻮوﺳﻪر :ﺳﯿﺮوان ﮐﺎوﺳﯽ ﻧﯚروﮋ :ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮﻧﯽ ٢٠٠٧
1
A Short History of the Evolution of Religious Rule in Iran
From the Safavids To The Fall of Mihemmed Reza Shah Pahlavi
By: Sirwan Kawsi May - 2007
2
ﭘﺸﮑﺶ:
ﺑﻪ :ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﯚﯾﻠﻪ و ﺧﯚڕاﮔﺮی ﮐﻮرد!
ﺑﻪ :ﺷﻪهﯿﺪاﻧﯽ ﺑﺌﻪژﻣﺎری ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﻮرد!
ﺑﻪ :هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺗﮑﯚﺷﻪراﻧﻪی ﺑﯚ ﺳﻪرﺑﻪزرﯾﯽ ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﻮرد و، ﺑﯚ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﮑﯽ ﺋﺎزاد و ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﺗﺪهﮐﯚﺷﻦ!
ﺑﻪ :هﻪﻣﻮو هﺎوﺑﯿﺮاﻧﯽ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن! ﺑﻪ :ﺑﺮا و هﺎوﺑﯿﺮی دﻟﺴﯚز و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهر، ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺋﻪﺣﻤﻪدﯾﺎن!
3
ﻧﺎوهرۆک ﺳﻪرهﺗﺎ ..............................................................................ل ٤ رهﮔﻪز و رهﭼﻪﻪﮐﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ............................................ل ٧ رۆﯽ ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ ﻟﻪ ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ........ل ١٢ ﭼﺆﻧﺘﯽ داﻣﻪزراﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﭘﻪهﻠﻪوی ،ﻟﻪزﻣﺎﻧﯽ ''ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮک'' هوه ...........ل ٢٣ ﺑﺰاﭬﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق و دهرﮐﺮدﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﻟﻪﺋﺮان ..............................ل ٢٨ ﭘﯿﻼن و ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺳ ﮐﻮﭼﮑﻪی )ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ – ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ – ﻣﻪﻻﮐﺎن( ........... . ...ل ٣٠ رۆﺣﻮ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﻟﻪﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ''ﮐﺸﻒ اﻻﻟﺴﺮار'' هوه ﺗﺎ ﺑﺰاﭬﯽ ٤١ی هﻪﺗﺎوی ....ل ٣٤ هﯚﮐﺎری دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﭘۆژهی ''ﺷﯚرﺷﯽ ﺳﭙﯽ'' ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﻪوه .............ل ٣٨ هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ...........................ل ٤٠ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ،ﭘﮑﮫﺎﺗﻪی ﺑﻪرهی دژ ﺑﻪ رژﻤﯽ ﺷﺎ ......................ل ٤٦ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ..................ل ٥٢ ﺗﻮوﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺷﺎ ﺑﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ''ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ'' و هﻪﻮﺴﺘﯽ هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ،راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری و رووﺧﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎرﯾﯽ رژﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ .............................ل ٥٩ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪ دواﯾﯿﻦ ﺳﺎﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯽ ...............ل ٦٣ ﺳﻪرﭼﺎوه ..........................................................................ل ٦٧
4
وﺗﻪﯾﻪک ﻟﻪﺑﺎرهی ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﻮوﮐﻪوه ﮐﺎﻣﯿﻞ ژﯾﺮ ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﻮوﮐﻪی هﺎوﺑﯿﺮی هﮋام ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺳﯿﺮوان ﮐﺎوﺳﯽ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهی ﺑﻪهﺎﯾﻪﮐﯽ زۆری ﻣﮋووﯾﯽ هﻪﯾﻪ و ﮔﻪﻟ زاﻧﯿﺎری ﺋﻪوﺗﯚی ﺗﺪاﯾﻪ ﮐﻪ ﺋﻪﺷ ﻻی ژﻣﺎرهﯾﻪک رهﻣﻪﮐﯽ ﺧﻪﮏ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﺶ ﻧﻪزاﻧﺮاوﺑ ،ﮔﻪﻟ واﻧﻪی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﺎﻧﻪی ﺋﻪوﺗﯚﺷﻤﺎن ﺋﻪداﺗ ﮐﻪ ﭘﻪﻧﺪ و ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﻦ ﺑﯚ ﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣۆی ﻧﻪﺗﻪوه ﺳﺘﻪﻣﺪﯾﺪهﮐﻪﻣﺎن و ﭼﺮاوﮔﯽ رووﮐﻪرهوهی ﮐﺎرواﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﮐﻮرداﯾﻪﺗﯿﻤﺎﻧﻦ، ﻟﻪواﻧﻪ: -١
ﻧﻮوﺳﻪر ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﯚ رۆﯽ ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﻪﮐﺎت ﻟﻪ ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﺰای
ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﺪا .راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﻪی ،ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ هﻪر ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪﭘﺸﺘﯽ ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯿﻪوه ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﮑﻮ ﻟﻪﭘﺸﺘﯽ ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ هﻪﻣﻮو ﺋﺎﯾﻦ و ﺋﺎﯾﻨﺰاﮐﺎﻧﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﻧﺎوهڕاﺳﺘﻪوهﯾﻪ .ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯿﺶ ﻟﻪم ﮐﺮدهوهﯾﻪ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺑﻪرهی ﭼﻪپ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺳﯚﭬﺘﯿﺪا ،داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﻪم ﻧﺎوﭼﺎﻧﻪ، زﯾﺎﺗﺮ ﺑﯚ ﺋﻪو دﻧﯿﺎی هﻪﺗﺎ هﻪﺗﺎﯾﯽ ﺑﮋﯾﻦ )ﺑﻪﭘﯽ ﺋﺎﯾﻦ( و ﺋﻪوهﻧﺪه ﺑﺎﯾﻪخ ﺑﻪ ﺋﻪم دﻧﯿﺎی ﮐﺎﺗﯽ ﻧﻪدهن .ﺑﻪوهش ،ﺋﻪم ﮐﯚﻣﻪﮕﺎ ﺋﺎﯾﻨﯿﺎﻧﻪ ،هﻪﻣﯿﺸﻪ ﻟﻪ ﮐﻪش و هﻪوای ﻧﻪزاﻧﯿﻨﺪا ،ﺗﻪﻣﻪﻧﻪ ﮐﻮرﺗﻪﮐﻪی ﺋﻪم دﻧﯿﺎ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﻪﺑﻪن و ﺑﻪﻻی زاﻧﺴﺖ و ﺗﻪﮐﻨﻪﻟﯚﺟﯿﺎدا ﻧﺎﭼﻦ .واﺗﺎ ،زاﻧﺴﺖ وﺗﻪﮐﻨﻪﻟﯚﺟﯿﺎ ،ﮐﻪ ﮐﯚﻪﮐﻪی هﻪره ﺋﻪﺳﺘﻮوری ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ رۆژاﭬﺎﯾﻪ ،هﻪر ﭘﺎوان ﺋﻪﺑ ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن .ﺑﺎزاڕهﮐﺎﻧﯽ وﻻت و ﻧﺎوﭼﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺶ ،ﺑﺎزاڕی ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﮐﺎ و ﺑﻪروﺑﻮوﻣﯽ زاﻧﺴﺖ و ﺗﻪﮐﻨﻪﻟﯚﺟﯿﺎﯾﺎن ﺋﻪﺑ .ﺑﻪﮕﻪ ﻧﻪوﯾﺴﺘﯿﺸﻪ ﮐﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهی دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و هﺰی ﺳﻪرﺑﺎزﯾﺶ ﻟﻪﻣۆدا ،هﻪر زاﻧﺴﺖ و ﺗﻪﮐﻨﻪﻟﯚﺟﯿﺎﯾﻪ .ﺑﯚ راﺳﺘﯿﯽ ﺋﻪم دﯾﺪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪش ،ﺋﻪﮔﻪر ﺳﻪرﻧﺞ ﺑﺪهﯾﻦ ،ﺋﻪﺑﯿﻨﯿﻦ ،هﻪﺗﺎ ﺋﻪم ﭼﻪرﺧﯽ ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻨﻪش هﯿﭻ ﮐﺎم ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕﺎ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎن ،ﺑﻪ ﺑ ﻣﻪﮐﯿﻨﻪ و ﺋﺎﻣﺮ و ﺋﻪﻧﺪازﯾﺎر وﺷﺎرهزای رۆژاﭬﺎ ،دهرزﯾﯿﻪﮐﯿﺎن ﺑﯚ دروﺳﺘﻨﺎﮐﺮێ .ﺋﻪوه ﻟﻪ ﮐﺎﺗﮑﺪا ﮐﻪ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا، ﻧﻪدهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻪﻧﯿﺴﻪﯾﺎن هﺸﺖ ،ﻧﻪ رۆﮑﯽ ﺋﻪوﺗﯚﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻦ هﺸﺘﻪوه ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧهواﯾﯿﮑﺮدﻧﯽ وﻻت و ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا. -٢
ﮐﺎک ﺳﯿﺮوان ،ﺋﻪوهی ﭘﺸﺎﻧﺪاوه ﮐﻪ ﻧﺰﯾﮑﻪی هﻪﺷﺖ ﺳﻪده ﻟﻪﻣﻪوﺑﻪر ،ﺗﻮرﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان،
ﯾﺎرﯾﺪهدهری ﻣﻪﻏﯚﻟﻪﮐﺎن ﺑﻮون ﺑﯚ داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن وﺗﯿﺎ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟﺒﻮون و ﮐﻮردﯾﺎن 5
ﻟﻪزﺪی ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯿﺎن دهرﮐﺮدووه ،ﻟﻪواﻧﻪ :ﺋﻪو ﺋﺎزهﺑﺎﺟﺎﻧﻪی ﻟﻪﻣﮋووی ﮐﯚﻧﺪا ﺑﻪ وﺗﯽ ﻣﺎدی ﮔﻪوره دهﻧﺎﺳﺮا .ﺋﻪﻣﻪ ﭘﻪﻧﺪﮑﻪ ،ورﯾﺎﻣﺎن ﺋﻪﮐﺎﺗﻪوه ﮐﻪ ﺋﻪﺑ هﻪﻣﯿﺸﻪ ﺑﻪ ﺋﺎﮔﺎﺑﯿﻦ ﻟﻪو ﮐﻪﻣﯿﻨﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺋﻪژﯾﻦ .ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺧﯚ ﺋﻪم وﺗﺎﻧﻪی دﻧﯿﺎ ،هﯿﭽﯿﺎن ﺑﻪ ﺑ ﮐﻪﻣﯿﻨﻪ ﻧﯿﻦ ،ﺑﻪم ﺟﯿﺎوازی ﻟﻪﻧﻮان ﮐﻪﻣﯿﻨﻪﯾﻪک و ﮐﻪﻣﯿﻨﻪﯾﻪﮐﯿﺘﺮدا هﻪﯾﻪ .راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﻪی هﻪﻣﻮو ﮐﻪﻣﯿﻨﻪﯾﻪک ،هﻪﻣﯿﺸﻪ دﯽ ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوه داﯾﮑﻪﮐﻪی ﺧﯚی ﻟﺌﻪدا .ﮐﻮردﯾﺶ هﻪرواﯾﻪ ،ﻟﻪهﻪر ﺟﮕﻪﯾﻪﮐﺒ .ﺋﻪﻣﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻪﻣﻪﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﻣﺮۆﭬﺪا و ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪ ،ﺑﻪم ﮐﺎﺗﮏ ﺳﻨﻮوری ﺋﻪو ﻧﻪﺗﻪوهی داﯾﮑﻪ ﻧﻮوﺳﺎﺑ ﺑﻪ ﺳﻨﻮوری ﺋﻪو وﺗﻪی ﮐﻪﻣﯿﻨﻪی ﺗﯿﺎﯾﻪ ،ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪک دروﺳﺖ ﺋﻪﺑ .ﺋﻪﮔﯿﻨﺎ ﮐﻪﻣﯿﻨﻪﯾﻪک ﮐﻪ ﻟﻪ وﻻﺗﮑﯽ دووردا ﺑﮋی، ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﻧﺎﺑ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺋﻪو وﻻﺗﻪ .ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ :ﮐﻪﻣﯿﻨﻪ ﻓﺮهﺟﯚرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺋﻪژﯾﻦ و ﺋﻪﻣۆ ﺧﻪرﯾﮑﻪ ﻟﻪ ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﮑﯽ وهک ﻟﻪﻧﺪهﻧﺪا زۆرﯾﻨﻪی داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺋﻪو ﭘﺎﯾﺘﻪﺧﺘﻪ ﭘﮑﺌﻪهﻨﻦ ،ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﯿﺎن ﺑﯚ ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﯿﯿﻪ .ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺳﻨﻮوری هﯿﭽﮑﺎم ﻟﻪ هﻨﺪﺳﺘﺎن و ﭘﺎﮐﺴﺘﺎن و ﻋﻪرهﺑﺴﺘﺎن و ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﺎ ،ﺑﻪﺳﻨﻮوری ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎوه ﻧﻪﻟﮑﺎوه .ﺑﻪم ﮐﻪﻣﯿﻨﻪ ﺗﻮرﮐﻤﺎن و ﻋﻪرهب و ﻓﺎرﺳﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺟﮕﻪی ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﻦ و ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ رﮕﻪﯾﺎن ﻧﻪدرێ ﺳﯿﺨﯚڕی وﻧﯚﮐﻪری و ﭼﺎوﺳﺎﻏﯽ ﺑﯚ ﻧﻪﺗﻪوه داﯾﮑﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﮑﻪن. -٣
ﻧﻮوﺳﻪر ،ﺋﻪوهﻣﺎن ﭘﺌﻪ :ﺑﻨﻪﭼﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪﮐﺎن ،ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﻮرد ﺑﻮوه .ﺑﻪم ﺋﻪو
ﺳﻪرﭼﺎواﻧﻪی ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﺪا ﻧﻮوﺳﺮاون ،ﺑﻨﻪﭼﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪﮐﺎن ﺋﻪﺑﻪﻧﻪوه ﺳﻪر ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪری ﺋﯿﺴﻼم و ﺋﻪﺳﺤﺎﺑﻪﮐﺎﻧﯽ و ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻋﻪﻟﯽ ،ﺑﻪﺑ هﯿﭻ ﺑﻨﻪﻣﺎﯾﻪﮐﯽ زاﻧﺴﺘﯽ .ﺑﻪوهش ،ﺋﻪﮔﻪر واﺑ .واﺗﺎ ﺑﻨﻪﭼﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪﮐﺎن ،ﻧﻪﺗﻪوهی ﻋﻪرهﺑﻪ .ﺋﯿﻨﺠﺎ وهﻧﻪﺑ هﻪر ﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪﮐﺎن ،ﺑﻪﮑﻮ هﻪرﭼﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺷﺦ و ﺳﻪﯾﺪ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا هﻪﯾﻪ ،ﺷﻪﺟﻪرهﮐﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺮدۆﺗﻪوه ﺳﻪر ﭘﺎﯾﺎﻣﺒﻪری ﺋﯿﺴﻼم .ﺑﻪو ﭘﯿﻪ ،ﻧﺰﯾﮑﻪی ﻧﯿﻮهی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﻪ ﺑﻪ ﺷﺦ و ﺳﻪﯾﺪ ﻧﺎو ﺋﻪﺑﺮﻦ ،ﺋﻪﺑ ﻋﻪرهب ﺑﻦ!! ﮐﻪ ﺋﻪوه هﯿﭻ راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﻪی ﺗﺪا ﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻪﮑﻮ )وهک ﮐﺎک ﺳﯿﺮواﻧﯿﺶ ﺋﻪ (ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﺎﻧﻪدا ،ﺋﻪو ﺑﻨﻪﻣﺎﻧﻪ وﯾﺴﺘﻮوﯾﺎﻧﻪ ﻻی ﺧﻪﮑﯽ رهﺷﻮڕووﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،وهک ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪﮐﯽ ﭘﯿﺮۆز ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻨﻮﻨﻦ، هﻪر ﯾﻪﮐﻪ و ﺑﯚ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﮏ .ﺋﻪواﻧﻪی دهﺳﻪﺗﯿﺎن ﺑﻪدهﺳﺘﺒﻮوه ،وﯾﺴﺘﻮوﯾﺎﻧﻪ ﺳﻪرﭘﭽﯿﮑﺮدن ﻟﻪ ﺑﯾﺎرهﮐﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﻪ ﺳﻪرﭘﭽﯿﮑﺮدﻧﯽ ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮا ﻟﻪﻗﻪﻪم ﺑﺪهن! ﺋﻪواﻧﻪﺷﯽ دهﺳﻪﺗﯿﺎن ﺑﻪدهﺳﺖ ﻧﻪﺑﻮوه ،وﯾﺴﺘﻮوﺗﺎﻧﻪ ﻟﻪﺳﻪر رهﻧﺠﯽ ﺧﻪﮑﯽ رهﺷﻮڕووت ﺑﮋﯾﻦ ،ﺑﻪوهی ﺋﻪو ﺧﻪﮑﻪ هﻪﻣﯿﺸﻪ زﯾﺎرهﺗﯽ ﺗﻪﮐﮑﺎﻧﯿﺎن ﺑﮑﻪن و دﯾﺎرﯾﯿﺎن ﭘﺸﮑﺶ ﺑﮑﻪن و ﮐﻮڕﻧﯚﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻪرن .راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﻪی هﯿﭻ ﺑﻨﻪﻣﺎﻟﻪﯾﻪﮐﯽ ﺷﺦ و ﺳﻪﯾﺪ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ،ﻧﺎﭼﻨﻪوه ﺳﻪر ﻋﻪرهب ،ﺑﻪم ﺑﻪﮕﺎﻧﻪ: أ-
ﻟﻪﭘﻪﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرهوه ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوهی ﻋﻪرهب ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ هﺎوﺗﯽ
ﭘﻠﻪ ﯾﻪک زاﻧﯿﻮه و ﺑﺰﯾﺎن ﻧﻪهﺎﺗﻮوه ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﻧﺎو ﻧﻪﺗﻪوهﮐﺎﻧﯿﺘﺮ ﺑﺘﻮﯿﻨﻪوه.
6
ب-
ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﻮرد ،ﻟﻪﭘﻪﯾﺪاﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪو ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪرهوه ،دهوﻟﻪت و دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی
ﺧﯚی ﻧﻪﺑﻮوه ﺗﺎ ﺋﻪو ژﻣﺎره ﻋﻪرهﺑﻪ ،ﮐﻪ ﮔﻮاﯾﻪ ﺋﻪﺑﻨﻪ ﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ﺷﺦ و ﺳﻪﯾﺪهﮐﺎن ،ﻟﻪﻧﺎو ﺧﯚﯾﺪا ﺑﺘﻮﻨﺘﻪوه .ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪوه ،ﺋﻪو ﻋﻪرهﺑﺎﻧﻪی ﺑﻪﻧﺎوی ﻓﻪﺗﺢ و ﻏﻪزاوه هﺎﺗﻮوﻧﻪﺗﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،هﻪﻧﮕﺎو ﺑﻪ هﻪﻧﮕﺎو ،زهوی ﮐﻮردﯾﺎن داﮔﯿﺮﮐﺮدووه ،ﯾﺎن ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯿﺎن ﻗﻪﭼﯚ ﮐﺮدووه و راوﻧﺎوه ،ﯾﺎن ﺋﻪو داﻣﺎواﻧﻪی ﻣﺎﺑﻨﻪوه ،ﺗﻪﻋﺮﯾﺒﯿﺎن ﮐﺮدوون .ﻧﻪک هﻪر ﺋﻪواﻧﻪ ،ﺑﻪﮑﻮ هﻪزاراﻧﯽ وهک ﺷﻪوﻗﯽ و ﻋﻪﻗﺎد و زههﺎوی و هﻪﻣﻮو ﻧﻪﺗﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻻﺣﻪدﯾﻨﯽ ﺋﻪﯾﻮﺑﯽ و ...هﺘﺪ ﻟﻪﻧﺎو ﻋﻪرهﺑﺪا ﺗﻮاوﻧﻪﺗﻪوه. ج -ﺗﺎ ﺋﺴﺘﺎ و ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﯽ ﻋﻪوﻟﻪﻣﻪﯾﻪﺷﺪا ،ﻣﺎﻪ ﮐﻮردﮏ ﮐﭽﯽ ﺧﯚی ﻧﺎدا ﺑﻪ ﻋﻪرهﺑﮏ .ﮐﻪ واﺗﻪ ﺋﻪو دﯾﺎردهی ﺷﺨﺘﯿﯿﻪ ،ﻟﻪڕﮕﻪی ژﻧﺨﻮاﺳﺘﻨﯿﺸﻪوه ﻧﻪﺑﻮوه .ﺋﯿﻨﺠﺎ ﺋﻪﮔﻪر ﺗﺎﮐﻮﺗﻪراﯾﻪک ﮐﭽﯽ ﮐﻮرد ﺷﻮوی ﺑﻪ ﻋﻪرهﺑﮏ ﮐﺮدﺑ ،ﻣﻪرج ﻧﯿﯿﻪ ﺋﻪو ﻋﻪرهﺑﻪ ﻟﻪ ﻧﻪوهی ﭘﻪﯾﺎﻣﺒﻪر ﺑﻮوﺑ. ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪوێ ﻟﻪﻣﻪ زﯾﺎﺗﺮ ،ﻟﻪ ﮔﻪوهﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﻮوﮐﻪ ﺑﺪوﻢ ﺋﻪوهی ﻣﺎوه ،ﺑﻪﺟﯿﺪههﻢ ﺑﯚ ﺳﻪرﻧﺞ و ﺑﯿﺮوهﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﺧﻮﻨﻪرهوه ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪم ﺑﻪرهﻪﻣﻪ.
ﻟﻪ ﮐﯚﺗﺎﯾﯿﺪا ،دهﺳﺨﯚﺷﺎﻧﻪ و ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﻟﻪ ﮐﺎﮐﻪ ﺳﯿﺮوان ﮐﺎوﺳﯽ ﺋﻪﮐﻪم ﺑﯚ ﺋﻪم ﺑﻪرهﻪﻣﻪی و ﺑﯚ ﺋﻪو هﻪﻣﻮو ﺑﻪرهﻪﻣﻪ ﺑﯿﺮﻣﻪﻧﺪﯾﯿﺎﻧﻪﯾﺘﺮی ﻟﻪﻧﻮان هﻪوﻪ زۆرهﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺗﮑا وﺷﻪ و رﺒﺎزی ﮐﻮرداﯾﻪﺗﯽ. هﻪر ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻮوﺑ.
ﮐﺎﻣﯿﻞ ژﯾﺮ ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ٢٠٠٧/٨/١
ﺳﻮﭘﺎس و ﭘﺰاﻧﯿﻦ! ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﭘﺑﻪدﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﮔﻪوره و ﺑﻪڕﺰم ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺟﻪﻣﺎل ﻧﻪﺑﻪز دهﮐﻪم ،ﮐﻪ ﺋﻪرﮐﯽ ﭘﺪاﭼﻮوﻧﻪوه و ،ﺑﮋارﮐﺮدﻧﯽ هﻪﻪی ﺗﺎﯾﭙﯽ ﺋﻪم ﺑﻪرهﻪﻣﻪﯾﺎن ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا!
7
ﺳﻪرهﺗﺎ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﮋووی ﺳﻪرهﻪﺪان و ،ﭼﯚﻧﺘﯿﯽ هﯚﮐﺎری راﺳﺘﯿﻨﻪی ﺳﺎزﺑﻮوﻧﯽ دووﺑﻪرهﮐﯽ ﻟﻪﻧﻮان ﺳﻮﻧﻨﻪ و ﺷﯿﻌﻪدا ،ﺑﯿﺮوراﮐﺎن ﯾﻪک ﻧﯿﻦ و ،هﻪرﻻﯾﻪﻧﮑﯿﺎن رهواﯾﻪﺗﯿﯽ )ﺷﺮﻋﯿﺖ( ﺑﻪ رﺒﺎزهﮐﻪی ﺧﯚﺪهدا و ،ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﻪی دﯾﮑﻪ ،ﺑﻪ ﻻدهر و هﻪﻪ و ﻧﺎڕاﺳﺖ ﻧﻮﻧﺎس دهﮐﺎت. هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺳﻪرﭼﺎواﻧﻪی ﻟﻪﻻﯾﻪن زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪوه ﻧﻮوﺳﺮاون ،ﭼﺎوﮐﺎﻧﯿﯽ ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﻧﻮاﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘهواﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ ،دهﺑﻪﻧﻪوه ﺑﯚ ﭼﺎخ و ﺳﻪرهﺗﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم .ﮔﻪڕان ﺑﻪدوای هﯚﮐﺎری راﺳﺘﯿﻨﻪﯾﺎن ،ﺷﺮۆﭬﻪی ﺟﯿﺎواز و ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪﺧﯚﯾﺎن دهوێ و ،داﯾﺪهﻧﯿﻦ ﺑﯚ ﻟﮑﯚﻪوهر و زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ هﻪردوو رﺒﺎزهﮐﻪ .ﺋﻪوهی ﻟﺮهدا ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻤﺎﻧﻪ و دهﻣﺎﻧﻪوێ ﻟﻪﺳﻪری ﺑﺪوﯿﻦ ،هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯿﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﻟﻪﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪوه ﺗﺎ هﺎﺗﻨﻪﮐﺎﯾﻪی ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ،رۆﯽ ﺋﺎﯾﻦ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﺘﯽ دهوﻟﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ زﻟﮫﺰی ﺟﯿﮫﺎن ﻟﻪ ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ و ،ﻟﻪﺋﺮان. ﺳﻪرﭼﺎوه ﻣﮋووﯾﯿﻪﮐﺎن ﺋﺎﻣﺎژهی ﭘﺪهﮐﻪن ،ﻟﻪﭘﺶ ﺑﻪدهﺳﻪﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﮐﻪ رﺒﺎزی ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﮐﺮده ﺋﺎﯾﻨﯽ رهﺳﻤﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان و وﺗﺎﻧﯽ ﺑﻨﺪهﺳﺘﯿﺪا، ﻟﻪ هﻨﺪێ ﺷﺎر و ﻧﻮﭼﻪی ﺋﺮان ،ﻟﻪواﻧﻪ ﻗﯚم و ﮐﺎﺷﺎن و ،ﻟﻪ ﻣﺎزﻧﺪهران و ﮔن و، ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﻧﻮ ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮوری رۆژهﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪڕﮋهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ﭘهواﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪﯾﺎن ﻟ ژﯾﺎوه ،ﺑﻪم زۆرﯾﻨﻪی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﭘﻪﻻﺗﯽ ﺋﺮان ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﮔﻪل و رهﮔﻪزی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎوه ،ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ ﺑﻮون .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﺑﯚﭼﻮوﻧﮑﯽ هﻪﻪ و ﻧﺎﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ دهﺑﺖ ﺋﻪﮔﻪر ،داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺳﻪﻓﻪوی ﺑﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺑﯿﺮی ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان داﺑﻨﺮﺖ ،دواﺗﺮ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ زﯾﺎﺗﺮ دهدوﯿﻦ ،ﺑﻪم ﺟﺎرێ ﺑﺎ ﺑﺰاﻧﯿﻦ ،ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﺧﻪﮑﯽ ﮐﻮێ ﺑﻮون و ،ﻟﻪچ رهﮔﻪز و ﺗﯿﺮهﯾﻪک ﺑﻮون. ﭘﺶ ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﻮ ﮐﺎﮐﯽ ﺑﺎﺳﻪﮐﻪﻣﺎﻧﻪوه ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺳﻪرهﺗﺎ هﻨﺪﮏ ﻟﻪﺑﺎرهی ﻟﻪﺷﮑﺮﮐﺸﯽ ﻣﻪﻏﯚل و ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﺪوﯿﻦ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ هﺎﺗﻨﯽ ﻣﻪﻏﯚل و ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ﺑﯚ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن )ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪوﮐﺎت( ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚی ﺑﻪﺑﺎﺗﻪﮐﻪوه هﻪﯾﻪ. ﭼﻪﻧﮕﺰﺧﺎﻧﯽ ﻣﻪﻏﯚل ،ﺳﻪرۆﮐﯽ هﯚزی ﻣﻪﻏﯚل ،ﺳﺎﯽ ٦١٦ی هﻪﺗﺎوی ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ )١٢٣٧ی زاﯾﻨﯽ( ) (*١ﺑﻪرهو ﭘﻪﻻﺗﯽ ﺋﺮان هﺮﺷﮑﯽ ﮔﻪورهی ﺧﺴﺘﻪڕێ و ،ﭘﺎش ﺗﮑﺸﮑﺎﻧﺪﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺧﻮاڕهزﻣﺸﺎ )ﻧﻮهﮐﻪ ﮐﻮردﯾﯿﻪ و ،ﻣﺎﻧﺎی :ﺷﺎی ﺋﺎزا و دﻟﺮ و ﺧﻮدﯽ ﻧﻪﺑﻪردﯾﯽ دهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ!( ،ﺋﺮاﻧﯽ داﮔﯿﺮﮔﺮد و ،هﻪرﭼﯽ ﺷﺎر وﮔﻮﻧﺪ و ،ﺣﻪﺷﯿﻤﻪت وزﯾﻨﺪهوهر هﺎﺗﻪﺳﻪر ڕﯽ ،ﻟﻪﻧﻮی ﺑﺮد و ،دهﺳﺘﯿﮑﺮد ﺑﻪ ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن و وﺮاﻧﮑﺮدن و ﺗﺎﻻﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎر و ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن .ﭼﻪﻧﮕﺰ ﭘﺎش داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺮان ﮔﻪڕاﯾﻪوه ﺑﯚ ﻣﻪﻏﯚﻟﺴﺘﺎن و ،ﻟﻪوێ ﮐﯚﭼﯽ دواﯾﯽ ﮐﺮد .ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﭼﻪﻧﮕﺰ ،وﻻﺗﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮﮐﺮاو ﻟﻪﻧﻮان ﭼﻮار ﮐﻮڕهﮐﻪﯾﺪا داﺑﻪﺷﮑﺮان و ،ﮐﻮره ﮔﻪورهﮐﻪی ﮐﻪﻧﻮی "ﺋﯚﮐﺘﺎی" ﺑﻮو، ﺑﻮو ﺑﻪ ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ" .ﺋﯚﮐﺘﺎی" و ﺳ ﺑﺮاﮐﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪردارهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻣﻪﻏﯚل ،ﺑﯾﺎرﯾﺎﻧﺪا 8
ﺑﯚ ﺗﻪواوﮐﺮدﻧﯽ هﺮﺷﻪﮐﻪی ﭼﻪﻧﮕﺰ ،هﺮش ﺑﯚ دوو ﻻﯾﻪن ﺑﻪرن .ﻻﯾﻪﮐﯿﺎن هﺮش ﺑﻪرﻧﻪ ﺳﻪر وﺗﯽ ﭼﯿﻦ و ،ﺳﻮﭘﺎﮐﻪی دﯾﮑﻪﺷﯿﺎن ﺑﻪرهو داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮوری رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن )ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎ( هﺮش ﺑﻪرﺖ .ﻧﻮی ﺋﻪو ﺳﻪرﮐﺮدهی ﺳﻮﭘﺎی ﻣﻪﻏﯚل ،ﮐﻪ ﺑﯚ هﺮﺷﮑﺮدﻧﻪ ﺳﻪر ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﮐﺮا" ،ﺟﺮﻣﺎﻏﻮن ﻧﻮﯾﺎن" ﺑﻮو .ﺟﺮﻣﺎﻏﻮن ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺷﻪڕ و ﭘﮑﺪاداﻧﯽ ﮔﻪوره و ﮔﺮان و ﺧﻮﻨﺎوﯾﺪا ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻮﭘﺎی ﮐﻮرد و ﺋﻪو ﻧﻮﭼﺎﻧﻪی ﻓﺎرﺳﯿﺎن ﻟﺪهژﯾﺎ ﺳﻪرﮐﻪوێ و ،هﻪﻣﻮو ﺋﺮان و ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﺑﻪﺷﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﺧﺎﮐﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﺴﺘﺎ داﮔﯿﺮ ﺑﮑﺎت و ،ﻟﻪوﺸﻪوه ﺋﻪرﻣﻪﻧﺴﺘﺎن و ﮔﻮرﺟﺴﺘﺎن و ﺋﺎﺳﯿﺎی ﺑﭽﻮوک )ﺗﺮﮐﯿﺎی ﺋﺴﺘﺎ( ﺑﺨﺎﺗﻪ ژﺮ دهﺳﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﻪوه .ﺳﻮﭘﺎی ﻣﻪﻏﯚل ﻟﻪﮔﻪڵ داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ هﻪر ﺷﺎر و ﻧﻮﭼﻪﯾﻪک ،ﺑﻪوﭘﻪڕی دڕﻧﺪهﯾﯿﻪوه داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯿﺎن ﻗدهﮐﺮد و ،ﻟﻪو رﮕﻪوه ﺑﻪ ﺳﻪﺗﺎن هﻪزار ﻣﺮۆﭬﯿﺎن ﻟﻪﻧﯿﻮ ﺑﺮد و .ﺳﻪروهت و ﺳﺎﻣﺎﻧﯿﺸﯿﺎن ﺑﻪﺗﺎن ﺑﺮدن .ﺷﺎری ﺗﻪورﺰ ﮐﻪ ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ،ﯾﻪﮐﮏ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺷﺎره ﮔﻪورهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردهواری و ،زۆرﯾﻨﻪی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻟﻪ ﮐﻮرد ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﻪﻏﯚﻟﻪوه ﮐﺮاﯾﻪ ﭘﺘﻪﺧﺘﯽ دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯿﯿﻪﮐﻪﯾﺎن .ﺑﻪﺷﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﺧ و هﯚزه ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن و، هﯚزهﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮوری رۆژهﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪ هﯚز و ﭼﻪﮐﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه ،ﻟﻪ ﻧﻮ ﺳﻮﭘﺎی ﻣﻪﻏﯚل و ﻟﻪژﺮ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهﯾﻪﺗﯿﯽ ﻣﻪﻏﯚﻟﻪﮐﺎﻧﺪا ،رۆﯽ ﮔﺮﻧﮓ وﺳﻪرهﮐﯿﯿﺎن ﻟﻪ داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪو وت و ﻧﻮﭼﺎﻧﻪدا ﮔا. دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯿﯽ ﻣﻪﻏﯚﻟﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان و ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪ ﻣﺮدﻧﯽ دواﯾﯿﻦ ﭘﺎﺷﺎی ﻣﻪﻏﯚل ،ﮐﻪ ﻧﻮی "ﺳﻮﺘﺎن ﺋﻪﺑﻮو ﺳﻪﻋﯿﺪ" ﺑﻮو ،ﻟﻪ ﺷﺎری ﺗﻪورﺰ ﻟﻪﺳﺎﯽ ٧٣٦ی هﻪﺗﺎوی ،ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ هﺎت و ،ﺑﯚ ﻣﺎوهی ١٢٠ﺳﺎڵ ﺣﻮﮐﻤاﻧﯿﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺋﺎﺳﯿﺎﯾﺎن ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻮو .ﻟﻪﭘﺎش ﻣﻪﻏﯚﻟﻪﮐﺎن ،ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯽ "ﺗﻪﯾﻤﻮورﯾﯽ" ﻟﻪﻻﯾﻪن ''ﺗﻪﯾﻤﻮور'' ﻧﻮﮑﻪوه ،ﮐﻪ ﺑﻪ )ﺗﻪﯾﻤﻮوره ﺷﻪل( ﻧﺎﺳﺮاﺑﻮو ،داﻣﻪزرا و ،ﺑﯚ ﻣﺎوهی ﭘﺘﺮ ﻟﻪ ﺳﻪت ﺳﺎڵ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﯚی و ﮐﯚڕ و ﻧﻪوهﮐﺎﻧﯿﯿﻪوه ﺑﻪﺳﻪر هﻪﻣﻮو ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺋﺮان و ،ﺑﻪﺷﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﺋﺎﺳﯿﺎدا ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯿﺎن ﮐﺮد .ﺗﻪﯾﻤﻮور و ﮐﻮڕ و ﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ ،ﺑﻪڕﭼﻪﻪک ﻣﻪﻏﯚل و ﻟﻪ ﻧﻪوهی "ﺟﯚﻏﺘﺎی" )ﺋﯚﮐﺘﺎی(، ﮐﻮڕه ﮔﻪورهﮐﻪی ﭼﻪﻧﮕﺰ ﺑﻮون .ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻣﻪﻏﯚﻟﻪﮐﺎن و ،ﺗﻪﯾﻤﻮورﯾﯿﻪﮐﺎن، رهﮔﻪزهﮐﺎﻧﯽ ﻧﺎﮐﻮرد ،وهﮐﻮ ﻣﻪﻏﯚﻟﻪﮐﺎن و ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن و ،ﺧﻪﮑﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮوری رۆژهﻪﺗﯽ ﺋﺎﺳﯿﺎ ،ﺑﻪهﯚی دهوﻪﻣﻪﻧﺪﯾﯽ ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ﻟﻪڕووی ﺋﺎو و ﺑﻪروﺑﻮوی ﮐﺸﺘﻮﮐﺎﯽ و ،ﺟﻮاﻧﯽ ﺳﺮوﺷﺘﯿﯿﻪوه ،رووﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﺗﺮﮐﯿﺎی ﺋﺴﺘﺎ و وﺗﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ ﮐﺮد و ،داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ رهﺳﻪﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﻮﭼﺎﻧﻪﯾﺎن ﻗﮐﺮد و ،ﺋﻪوهﺷﯽ ﮐﻪ ﻣﺎﯾﻪوه ،ﻟﻪﺳﻪر ﺧﺎک و زﺪی ﺧﯚی ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﮐﺮﮑﺎر و ﺑﻪردهﺳﺖ و ﮐﻪﻧﯿﮋهﮐﯽ داﮔﯿﺮﮐﻪراﻧﯽ و ،ﻟﻪدرﮋﺧﺎﯾﻪﻧﺪا ﺑﻪهﯚی زاووزێ و، ﮔﯚڕﯾﻨﯽ زﻣﺎن و ﮐﻪﻟﺘﻮورﯾﯿﻪوه ،ﻟﻪﻧﻮﯾﺎﻧﺪا ﺗﻮاﯾﻪوه. ﻟﻪﺳﺎﻻﻧﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﻪدهی ﺣﻪوﺗﻪﻣﯽ هﻪﺗﺎوﯾﺪا ،دوو هﯚزی"ﺗﺮﮐﻤﺎن"ی ،ﻗﻪرهﻗﻮﯾﻮوﻧﻠﻮ )ﭘﻪزی رهش( و ،ﺋﺎﻗﻘﻮﯾﻮوﻧﻠﻮو )ﭘﻪزی ﺳﭙﯽ( ،ﺑﻪره ﺑﻪره هﻪﻣﻮو ﺋﺮان و ،ﺑﻪﺷﯿﮑﯽ زۆر ﻟﻪ ﺧﺎﮐﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﺧﺴﺘﻪ ژﺮدهﺳﻪﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه .هﻪروهک ﺋﺎﻣﺎژهﻣﺎن ﮐﺮدﭘﯽ، 9
ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ﭘﺸﺘﺮ ﻟﻪﻧﻮ ﺳﻮﭘﺎی ﻣﻪﻏﯚﻟﺪا ،رۆڵ و دهوری ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﮔاﺑﻮو .دواﺗﺮﯾﺶ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی "ﺋﺎل ﺑﻮﯾﻪ" دا ،ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺧﯽ ﻗﻪرهﻗﻮﯾﻮوﻧﻠﻮوی ﺗﺮﮐﻤﺎن ،ﮐﻪ ﻧﻮی "ﻗﻪره ﻣﺤﻤﻪﻣﻪد" ﺑﻮو ،ﺑﻪﺧﯚی و هﯚزهﮐﻪﯾﻪوه ،ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﮔﻪورهﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪ و ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪدهﺳﻪﺗﯽ "ﺋﺎل ﺑﻮﯾﻪ" ﮐﺮدﺑﻮو .ﺳﻮﺘﺎﻧﯽ ﺋﺎل ﺑﻮﯾﻪش ﻟﻪ ﭘﺎداﺷﯽ ﭼﺎﮐﻪی ﻗﻪره ﻣﺤﻪﻣﻪد ،ﻓﻪرﻣﺎﻧهواﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ داﯾﻪدهﺳﺘﯽ .ﻗﻪره ﻣﺤﻪﻣﻪد و ﺧﻪﮐﻪی ﺳﻪر ﺑﻪ رﺒﺎزی ﺷﯿﻌﻪ ﺑﻮون و ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوهﮔﺮﺗﻨﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن، دهﺳﻪﺗﻪﮐﻪﯾﺎن ﭘﻪرهﭘﺪا و ،ﮔﻮﺷﺎرﯾﺎن ﺧﺴﺘﻪﺳﻪر داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﻧﻮﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ژﺮدهﺳﺘﯿﺎن، ﺑﯚ ﺋﻪوهی رﺒﺎزی ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯽ هﻪﻟﺒﮋﺮن .ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﻗﻪره ﻣﺤﻪﻣﻪد ،ﮐﻮڕهﮐﻪی ﺑﻪﻧﻮی ﻗﻪره ﯾﯚﺳﻒ و ،ﮐﻮڕهزاﮐﻪی ،ﺗﺎ ﺳﺎﯽ ٨٧٢ی هﻪﺗﺎوی ،ﺷﺎری ﺗﻪورﺰ و دهﺳﻪﻻﺗﯽ هﻪﻣﻮو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻮو .ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯿﯽ ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ،ﮐﯚﭼﯽ هﯚزی ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻧﻮﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه ﺑﻪرهو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ،ﭘﻪرهی زﯾﺎﺗﺮی ﺳﻪﻧﺪ .ﭘﺎش هﯚزی ''ﭘﻪزی ڕهش'' ،هﯚزی ''ﭘﻪزی ﺳﭙﯽ'' ،ﮐﻪ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ ﺑﻮون ،دهﺳﻪﺗﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺎن ﺧﺴﺘﻪ ژﺮدهﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه و ،ﺑﻪﺗﻮﻧﺪی دژاﯾﻪﺗﯿﯽ ﭘهواﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪﯾﺎن دهﮐﺮد. ﺑﻪﮐﻮرﺗﯽ ،ﺋﻪﻣﻪ ﻣﮋووی راﺳﺘﯿﻨﻪی ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﻪ و ،ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ هﻪﺷﺖ ﺳﻪدهﯾﻪ ﮐﻪ رهﮔﻪزی ﻣﻪﻏﯚل و ﺗﺮﮐﻤﺎن ،ﻟﻪ وﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻧﯿﺸﺘﻪﺟ ﺑﻮوﻧﻪ و ،ﺑﻪره ﺑﻪره ،ﺟ ﭘﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻗﺎﯾﻤﮑﺮدووه و ﮐﻮردﯾﺎن ﻟﻪ ﮔﻪﻟﮏ ﻧﻮﭼﻪی ﺑﻪﭘﯿﺖ و ﺑﻪرهﮐﻪﺗﯽ ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ،ﻟﻪواﻧﻪ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن راﻣﺎﺪاوه ،ﺋﻪو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪﻣﮋووی ﮐﯚﻧﺪا ﺑﻪ وﻻﺗﯽ ''ﻣﺎدی ﮔﻪوره دهﻧﺎﺳﺮا!'' .ﭘﺎش ﺋﻪو رۆﻧﮑﺮدﻧﻪوهﯾﻪ ،دهﮔﻪڕﯿﻨﻪوه ﺳﻪر درﮋهی ﺑﺎﺳﻪﮐﻪﻣﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﯿﻪدﯾﻦ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی.
10
رهﮔﻪز و رهﭼﻪﻪﮐﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ! ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﻨﻪﭼﻪ و رهﭼﻪﻪﮐﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﺳﻪرﭼﺎوهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺳﻪرﭼﺎواﻧﻪی ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﺪا ﻧﻮوﺳﺮاون ،ﺑﻨﻪﭼﻪ و رهﭼﻪﻪﮐﯿﺎن، ﺑﺮدووهﺗﻪوه ﺳﻪر ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﭘﻪﯾﺎﻣﮫﻨﻪری ﺋﯿﺴﻼم و ،ﺋﻪﺳﺤﺎﺑﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘهوی ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻋﻪﻟﯽ، ﺑﻪﻻم ﺋﻪو ﺳﻪرﭼﺎواﻧﻪ ،ﻻی زاﻧﺎﯾﺎن و ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺑﻮاری ﻣﮋووﻧﺎﺳﯽ و ،ﺋﺮاﻧﻨﺎﺳﯿﯽ ،هﻪﻣﯿﺸﻪ ﺟﯽ ﺷﮏ و ﮔﻮﻣﺎن ﺑﻮوه ،ﭼﯚﻧﮑﻪ هﯿﭻ ﺑﻨﻪﻣﺎﯾﻪﮐﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯿﺎن ﻧﻪﺑﻮوه و ﻧﯿﯿﻪ و ،ﭘﺎﺷﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪوی ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا وﯾﺴﺘﻮوﯾﺎﻧﻪ ،ﻻی ﺧﻪﮑﯽ رهﺷﻮڕووت ،وهک ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪﮐﯽ ﭘﯿﺮۆز ﺟ ﺑﮑﻪون ﮐﻪ ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ ﭘﻪﯾﺎﻣﮫﻨﻪری ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن و ،ﺋﯿﻤﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪن ﻟﻪﺳﻪرڕووی زهوﯾﻦ و ،ﺳﻪرﭘﭽﯿﮑﺮدن ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎن و ،ﺑﯾﺎرهﮐﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﻪ ﺳﻪرﭘﭽﯿﮑﺮدن ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮدێ و ﭘﯿﺎوﭼﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮدێ ﺑﺪرﺘﻪ ﻗﻪﻟﻪم. ﺑﻪﭘﯽ دواﯾﯿﻦ ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوه زاﻧﺮاوه ﮐﻪ ﺋﻪم ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ "ﮐﯚﯾﻪ" ی ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻦ ﮐﻪ ﺑﻪرهو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن و ﻧﻮﭼﻪی "ﺋﻪردهو "ﮐﯚﭼﯿﺎن ﮐﺮدووه ).(*٢ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﮔﻪورهی ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪ ﻧﻮی "ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﻪدﯾﻦ" ﺑﻮوه .ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﯿﻪدﯾﻦ ﺷﺨﯽ دهروﺸﺎن ﺑﻮو ﮐﻪ ،ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﭘﺎﮐﯽ و راﺳﺘﯽ و ﺧﻮدﭙﻪرﺳﺘﯽ و ،ژﯾﺎﻧﯽ ﺳﺎده و ﺳﺎﮐﺎری ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﮐﺪا ﺑوﺑﺒﻮوهوه .ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯽ ﺑﻪرهو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ﮐﯚچ دهﮐﺎ و ،ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺑﻪ ﺋﻪردهو ،ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪﻣﺪا ﺑﻪدهﯾﺎن هﻪزار دهﺑﻨﻪ ﺗﯚﺑﻪﮐﺎر ودهروﺶ و ﭘﺮهوی رﺒﺎزهﮐﻪی .واﭘﺪهﭼﯽ هﯚی ﮐﯚﭼﮑﺮدﻧﯽ ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯽ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ﺑﻪرهو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ،ﺑﻪهﯚی داوا و ﺗﮑﺎی دهروﺶ و ﭘهواﻧﯿﯿﻪوه ﺑﻮوﺑﺖ ﻟﻪ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ،هﻪروهک ﻟﻪم ﺳﻪردهﻣﻪﺷﺪا زۆرﺟﺎر ،ﺷﺨﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪﺳﻪر داوا و ﺗﮑﺎی ﺟﮕﺮ )ﺧﻪﯿﻔﻪ( و دهروﺸﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ،ﯾﺎن ﺑﻪ ﭘﯽ هﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن ،واﯾﺎن ﺑﻪﺑﺎش و ﮔﻮﻧﺠﺎو زاﻧﯿﻮه ،ﺷﻮﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘﻪﺟﺒﻮوﻧﯿﺎن ﺑﮕﯚڕن و ﺑﻪرهو ﻧﻮﭼﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪ ﮐﯚچ ﺑﮑﻪن .ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا زۆرﯾﻨﻪی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ و ﮐﻮرد ﺑﻮون... ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﯿﻪدﯾﻦ ،ﺳﺎﯽ ٦٥٠ی هﻪﺗﺎوی )١٢٧١ی زاﯾﻨﯽ( هﺎﺗﻮوهﺗﻪ دﻧﯿﺎوه و ،ﻟﻪﺳﺎﯽ ٧٣٥ی هﻪﺗﺎوی ﻟﻪﺷﺎری ﺋﻪردهوﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ﮐﯚﭼﯿﮑﺮدووه و ،ﺋﺴﺘﺎش ﻣﻪزارهﮐﻪی ﻟﻪو ﺷﺎرهﯾﻪ'' .ﺣﻪﻣﺪوﻼی ﻣﺴﺘﻪوﻓﯽ'' ﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﺪا ژﯾﺎوه و ،ﺳﻪرداﻧﯽ ﮐﯚﺷﮏ و ﺑﺎرﮔﻪی ﻣﯿﺮ و ﺳﻪرداراﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺧﯚی ﮐﺮدووه و ،ﻣﮋووی رووداوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺧﯚی ﻧﻮوﺳﯿﻮهﺗﻪوه ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯽ ده: ''زۆرﺑﻪی هﻪره زۆری داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺷﺎری ﺋﻪردهو و دهوروﺑﻪری ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ و، ﭘهوی "ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﺷﺎﻓﻌﯽ" ن .زۆرﯾﻨﻪی ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ دهﭬﻪرهﮐﻪ دهروﺸﯽ ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﻦ و، ﺑﻪڕﺰﯾﺎن ﺑﻪ ﭘﺸﻪوای ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﮔﻪورهی ﺧﯚﯾﺎن دهزاﻧﻦ و ،رﺰﮑﯽ ﺑﻪرز و ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﻻی 11
هﻪﻣﻮوان هﻪﯾﻪ .ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯽ ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ هﻪﻣﻮوﻻﯾﻪﮐﻪ ،ﺑﻪ ﮔﻪوره و ﺑﭽﻮوک و ،رهﺑﻪن وزهﻧﮕﯿﻦ و ﺳﻪردار و ﺳﻮﺘﺎﻧﻪوه .ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯽ ﺗﺎﮐﺎﺗﯽ ﻣﺮدﻧﯽ ،هﻪﻣﻮو ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺳﺎﮐﺎری و ﭘﺎﮐﯽ و راﺳﺘﯽ و ،دوور ﻟﻪ ﻣﺎﭙﻪرﺳﺘﯽ و ،ﺑﺎﻧﮕﮫﺸﺘﻨﯽ ﺧﻪﮏ ﺑﯚ ﺧﻮدﻨﺎﺳﯽ و ﺧﻮدﭙﻪرﺳﺘﯽ ﺑﺮدهﺳﻪر ).''(*٣ ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﯿﻪدﯾﻦ ،ﮐﻮڕهﮐﻪی ﺑﻪﻧﻮی ﺷﺦ ﺳﻪدرهدﯾﻦ ﻣﻮوﺳﺎ ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ .ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﺦ ﺳﻪدرهدﯾﻦ دا ،ﺧﻪﮑﮑﯽ زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮوﻧﻪ دهروﺶ و ﺗﯚﺑﻪﮐﺎر و، ﻧﻮﭼﻪ و ﺳﻨﻮوری ﻻﯾﻪﻧﮕﺮان و ﭘهواﻧﯽ ﺑﻪرﯾﻨﺘﺮ و ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﮐﺮد .ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ﺷﺦ ﺳﻪدرهدﯾﻦ ،ﮐﻮڕ و ﮐﻮڕهزاﮐﺎﻧﯽ ،ﺋﯿﺪی ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﺷﺨﺎﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﮐﻪﻣﺪهزاﻧﯽ. ﺋﻪوه ﺑﻮو ﺷﺦ ﺑﺮاﯾﻢ -ﮐﻮڕه ﮔﻪورهی ﺷﺦ ﻋﻪﻟﯽ -ﮐﻮڕی ﺷﺦ ﺳﻪدرهدﯾﻦ ،داوای ﻟﻪ دهروﺶ و دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﮐﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا و ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻪﮑﺪا ،ﻧﻮی ﺑﻪ "ﺷﺎ ﺋﯿﺒﺮاهﯿﻢ" ﺑﮫﻨﻦ .ﻟﻪوهﺑﻪدوا ،ﮐﻮڕ و ﮐﻮڕهزاﮐﺎﻧﯽ ﺷﺦ ﺋﯿﺒﺮاهﯿﻢ ،ﺑﻪ "ﺷﺦ ﺷﺎ" ﻧﻮﯾﺎن دهﺑﺮا و، ﺋﻪواﻧﯿﺶ هﻪوﯿﺎﻧﺪهدا ﭘﻠﻪوﭘﺎﯾﻪی ﺧﯚﯾﺎن و ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪﯾﺎن ﺑﻪﮐﺎرﺑﻨﻦ ﺑﯚ دهﺳﻪﻻﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮ .ﮐﻮڕه ﮔﻪورهی ﺷﺎ ﺋﯿﺒﺮاهﯿﻢ ﺑﻪﻧﻮی ﺟﻮﻧﻪﯾﺪ ،ﻧﻮی ﺳﻮﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪردهوﯽ ﻟﻪﺧﯚی ﻧﺎ. ﺋﻪوﺟﺎ ﮐﻮڕهﮐﻪی ﺟﻮﻧﻪﯾﺪ ،ﮐﻪ ﻧﻮی "ﺣﻪﯾﺪهر ﭘﺎﺷﺎ" ﺑﻮو ،ﮐﺎﺗ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ ﺑﺎوﮐﯽ، رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ داﻣﻪزراﻧﺪ و ﻧﺎوی ﻟﻨﺎ "رﺒﺎزی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺣﻪﯾﺪهرﯾﯿﻪ" .ﭼﺎوﮐﺎﻧﯿﯽ ﺑﯿﺮی ﺋﻪم رﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﻟﻪﺳﻪر رﺒﺎزی "ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﺗﻮﻧﺪڕهواﻧﻪ و دژ ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ"، داﻣﻪزرا. ﻟﮑﯚﻪوهران و ﻣﮋووﻧﺎﺳﺎن ،زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه رﮏ و هﺎودهﻧﮕﻦ ﮐﻪ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﺑﯿﺮی "ﺷﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ" ﻟﻪﻧﻮ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪﻓﻪوﯾﺪا ،دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﻪوﮐﺎت ﮐﻪ ﺳﻮﺘﺎن ﺣﻪﯾﺪهر ﺑﻮو ﺑﻪ ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ ﺑﺎوﮐﯽ و ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪ و ،ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا دهﺳﺘﯿﮑﺮد ﺑﻪ دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪﮔﻪرﺘﯽ ،ﺑﻪم ﺗﺎ ﺋﻪوڕۆ ،هﯚی ﺋﻪوه ﻧﻪزاﻧﺮاوه ﻟﻪژﺮ ﮐﺎرﯾﮕﻪرﺘﯽ چ ﮐﻪس و ﻻﯾﻪﻧﮑﺪا ،وازی ﻟﻪ رﺒﺎزی ﺳﻮﻧﻨﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ هﻨﺎ و ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪ؟! ﺳﻮﺘﺎن ﺣﻪﯾﺪهر ﺳﻮﭘﺎﯾﻪﮐﯽ رﮑﻮﭘﮑﯽ ﻟﻪ دهروﺶ و ﭘﺮهواﻧﯽ ﭘﮑﮫﻨﺎ و" ،ﮐﻼوی ﺳﯚر" ﮐﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻮو ﺑﻪ ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ،ﮐﺮد ﺑﻪ ﮐوی رهﺳﻤﯿﯽ ﺳﻮﭘﺎﮐﻪی .ﺋﯿﺪی ﻟﻪوهﺑﻪدوا، ﺳﻮﭘﺎی ﺳﻮﺘﺎن ﺣﻪﯾﺪهر ﺑﻪ "ﻗﺰﺒﺎﺷﻪﮐﺎن" )ﺳﻪرﺳﯚرهﮐﺎن( ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯿﺎن دهرﮐﺮد .ﺳﻮﺘﺎن ﺣﻪﯾﺪهر ﺳ ﮐﻮڕی ﺑﻮو ،ﺑﻪﻧﻮی ''ﺳﻮﺘﺎﻧﻌﻪﻟﯽ ،ﺋﯿﺒﺮاهﯿﻢ و ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ'' .ﺳﻮﺘﺎن ﺣﻪﯾﺪهر وﯾﺴﺘﯽ ﭘﻪرهی زﯾﺎﺗﺮ ﺑﺪات ﺑﻪ دهﺳﻪﻻﺗﯽ و ،ﻧﻮﭼﻪی ﺣﻮﮐﻤاﻧﯿﯿﻪﮐﻪی ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﮑﺎت ،ﺋﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٤٧٢ی زاﯾﻨﯽ ،هﺮﺷﯿﮑﺮده ﺳﻪر ﻧﻮﭼﻪی ﺑﻨﺪهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﻗﻘﻮﯾﻮوﻧﻠﻮو ،ﮐﻪ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ ﺑﻮون .ﺳﻮﺘﺎن ﺣﻪﯾﺪهر ﻟﻪو هﺮﺷﻪﯾﺪا ﺷﮑﺴﺘﯽ ﺧﻮارد و ،ﺳﻪری ﺧﯚی و ﮐﻮڕه ﮔﻪورهﮐﻪﺷﯽ ﺗﺪا ﺑﺮد .دهروﺶ و دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﻪﯾﺪهرﭘﺎﺷﺎ ،دوو ﮐﻮڕهﮐﻪی دﯾﮑﻪی ﺣﻪﯾﺪهر ﭘﺎﺷﺎ) ،ﺋﯿﺒﺮاهﯿﻢ و ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ( ﯾﺎن ﺷﺎردهوه و ،ﺑﺮدﯾﺎﻧﻦ ﺑﯚ ﻧﻮﭼﻪی ﮔن و ﻣﺎزﻧﺪهران و ،ﺑﻪرهو ﺑﺎﮐﻮوری ﺋﺮان دوورﯾﺎن ﺧﺴﺘﻨﻪوه. 12
ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﮑﺮدﻧﻪ ،ﺑﺎﮐﻮوری ﺋﺮان و ،ﻟﻮارهﮐﺎﻧﯽ زهرﯾﺎﭼﻪی ﻣﺎزﻧﺪهران ،ﺑﻪﻻی ﺑﺎﺷﻮورﯾﯿﻪوه ،رﯾﺰه ﺷﺎﺧﯽ رژد و ﺑﻪرز و هﻪﻪﻣﻮﺗﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ "ﺋﻪﻟﺒﻮرز" ی ﻟﮫﻪﮑﻪوﺗﻮوه و ،ﺑﻪرزاﯾﯽ ﭼﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ هﻨﺪێ ﺷﻮﻦ ﻟﻪ ﭼﻮار – ﭘﻨﺞ هﻪزار ﻣﯿﺘﺮ ﺗﺪهﭘﻪڕێ. ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺳﻪﺗﺎن ﮐﯿﻠﯚﻣﻪﺗﺮ ،ﺑﺸﻪ و دارﺳﺎﻧﯽ ﭼوﭘن و ،ﮐﻪﺳﮏ زۆر ﺷﺎرهزای ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ و دارﺳﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪﺑﺖ ،ﻧﺎوﺮی ﺳﻪر ﺑﻪﻧﻮﯾﺪا ﺑﮑﺎت .ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ هﺮﺷﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻪرهب و داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺮان ،ﺋﻪو ﺋﺮاﻧﯿﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ دژی دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯿﯽ ﻋﻪرهب ﺑﻮون و ،ﻧﻪﯾﺎﻧﺪهوﺮا ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا دژاﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﺑﮑﻪن ،ﺑﻪﺷﮑﯿﺎن ﺑﻪرهو هﻨﺪﺳﺘﺎن ﮐﯚﭼﯿﺎن ﮐﺮد ،ﺑﻪﺷﮑﯽ دﯾﮑﻪﯾﺎن دهﺑﻮون ﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪ ،ﺋﻪوهش ڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ ،ﺑﯿﺎﻧﻮوﯾﻪک ﺑﻮو ﺑﯚ دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋﻪرهب ﮐﻪ ﺳﻪﻧﻨﻪ ﺑﻮون و ﺑﻪدهﮔﻤﻪن ﺷﯿﻌﻪﯾﺎن ﺗﺪاﺑﻮو .ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ رووداﻧﯽ هﻪر ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪک ﺑﯚ ﺳﻪر ﮔﯿﺎﻧﯿﺎن ،ﺑﻪرهو ﻧﻮ ﺋﻪم دارﺳﺎﻧﺎﻧﻪی ﺑﺎﮐﻮوری ﺋﺮان راﯾﺎﻧﺪهﮐﺮد .ﻋﻪرهﺑﻪﮐﺎﻧﯿﺶ هﯿﭻ ﺟﯚره ﺷﺎرهزاﯾﯽ و ﺋﻪزﻣﻮوﻧﮑﯽ ﺷﻪڕی ﻧﻮ ﺟﻪﻧﮕﻪﯿﺎن ﻧﻪﺑﻮو و ،ﻧﻪﯾﺎﻧﺪهوﺮا ﻗﻪرهی دارﺳﺎﻧﻪﮐﺎن ﺑﮑﻪون .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ،ﺑﺒﻮوه ﻣﻪﮐﯚ و ﺣﻪﺷﺎرﮔﻪی ﻧﻪﯾﺎران و ﯾﺎﺧﯿﺒﻮوان ﻟﻪ دژی دهﺳﻪﺗﺪاران .ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﮐﺎﺗ ﺣﻪﯾﺪهر ﭘﺎﺷﺎ و ﮐﻮڕه ﮔﻪورهﮐﻪی ﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﻗﻘﻮﯾﻮوﻧﻠﻮوی ﺗﺮﮐﻤﺎن ﮐﻮژران و ،ﻟﻪﺷﮑﺮهﮐﻪﯾﺎن ﺗﮑﺸﮑﺎ ،دهروﺸﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﺑﯚ رزﮔﺎرﮐﺮدﻧﯽ "ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ" و "ﺋﯿﺒﺮاهﯿﻢ" ،ﺑﻪرهو ﻗﻮوﯾﯽ ﮔن و ﻣﺎزﻧﺪهران دوورﯾﺎن ﺧﺴﺘﻨﻪوه. ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﻟﻪﻧﻮ دارﺳﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﮐﻮوری ﺋﺮان ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﻣﻨﺪاﯽ و ﻣﺮدﻣﻨﺪاﯽ ﺗﭙﻪڕﮐﺮد و ﻟﻪﻻﯾﻪن دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪ و ،ﻧﺰﯾﮑﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪﯾﺎﻧﻪوه ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﯚﻣﻪﮏ ﺷﻪڕﮐﻪری دﯾﮑﻪ ،ﺑﻪ ﺷﻮهﮐﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺳﻪردهم راهﻨﺮا .ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻟﻪ ﻧﻮان ﺳﺎﻻﻧﯽ ١٤٩٢ - ١٤٩١زاﯾﻨﯽ، ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ﺷﻪڕﮐﻪری ﺋﺎزا و ﻧﻪﺗﺮﺳﯽ ﮐﯚﮐﺮدهوه و ،ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﺳﻪﻧﺪﻧﻪوهی ﺗﯚﻪی ﺑﺎوک و ﺑﺮای ﮐﻮژراوی و ،وهرﮔﺮﺗﻨﻪوهی دهﺳﻪﺗﯽ ﻟﻪدهﺳﺘﭽﻮوی ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ،ﺑﻪرهو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ﮐﻪوﺗﻪڕێ .ﮐﺎﺗ ﭘﯿﻨﺎﯾﻪ ﺧﺎﮐﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﻪوه ،ﺑﻪ هﻪزاران هﻪزار ،دهروﺶ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪﯾﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﮐﺮدﻟﯽ و ،ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪﻣﺪا ،ﺗﻮاﻧﯽ هﻪﻣﻮو ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ﺑﮕﺮﺘﻪوه و ،ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﻗﻮﯾﻮوﻧﻠﻮو ﺑﮫﻨﺖ ﮐﻪ ﺑﯚ ﻣﺎوهی دووﺳﻪت ﺳﺎڵ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﺮان و هﻪﻣﻮو ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻧﻮﭼﻪ و وﻻﺗﯽ دﯾﮑﻪﺷﺪا ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯿﺎن ﮐﺮد .هﯚزه ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﻪی دﯾﮑﻪ ﮐﻪ ﻧﻮی ﻗﻪرهﻗﻮﯾﻮوﻧﻠﻮو )ﭘﻪزی رهش( ﺑﻮون ،ﺷﺎﻧﺒﻪﺷﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﻟﻪرووﺧﺎن و ﺗﮑﺸﮑﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺎﻗﻮﯾﻮوﻧﻠﻮوی ﺗﺮﮐﻤﺎن ﺑﻪﺷﺪارﯾﯿﺎن ﮐﺮد .ﺋﻪم هﯚزه ﮐﻪ وهک ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ﺑﺎﺳﻤﺎن ﮐﺮد ﺷﯿﻌﻪﺑﻮون ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﭘهواﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ ،زۆر ﺑﺒﻪزهﯾﯽ ﺑﻮون و ،ﻟﻪ هﺮﺷﻪﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻣﻨﺪاﯽ ﻧﻮﻻﻧﮑﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪﺷﯿﺎن دهﮐﻮﺷﺖ .ﺋﻪم هﯚزه ،ﻟﻪ ﻧﻮ ﺳﻮﭘﺎی ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﺪا، ﻟﻪﺑوﮐﺮدﻧﻪوهی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪ ﻟﻪ ﺋﺮان و ﻟﻪ ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ،رۆﮑﯽ ﮔﻪوره و ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن ﮔا . 13
ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﭘﺎش ﺋﺎزادﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ،ﭼﻮوه ﺷﺎری ﺗﻪورﺰ .ﻟﻪﭘﺸﺪا هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪه و ﺳﻪرۆﮐﮫﯚز و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪی ﺷﺎری ﮐﯚﮐﺮدهوه ﮐﻪ ﻟﻪ ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺑﺎوک و ﺑﺮاﮐﻪﯾﺪا دهﺳﺘﯿﺎن هﻪﺑﻮو و ،ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪ ﺳﻮﻧﻨﻪﮐﺎﻧﯿﺎن داﺑﻮو ،ﺋﻪوﺟﺎ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪت ژﻧﯽ ﻟﻪﺷﻔﺮۆﺷﯽ ﺧﺴﺘﻪ ﭘﺸﯿﺎﻧﻪوه و ،ﺑﯚ ﺳﻮوﮐﮑﺮدﻧﯿﺎن ،ﺳﻮاری ﮐﻪرﯾﺎن ﮐﺮدن و ،ﺑﻪﻧﻮ ﺷﺎردا ﮔاﯾﺎﻧﻦ .هﻪروههﺎ ﻓﻪرﻣﺎﻧﯿﺪا ،ﺋﻪو ﺳﻪردار و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪی دﯾﮑﻪش ﮐﻪ ﻟﻪ ﺗﻪورﺰ و ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ دهژﯾﺎن و ،ﻧﻪﻣﺎون و ﻣﺮدوون و ،ﮐﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟﻪ هﯚزی ﺋﺎﻗﻮﯾﻮوﻧﻠﻮو ﮐﺮدووه ،ﺋﺴﮏ و ﭘﺮوﺳﮑﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﯚڕهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﮫﻨﻨﻪ دهرهوه و ،ﻟﻪﮔﻪڵ زﯾﻨﺪووهﮐﺎن ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺷﺎردا هﻪﯿﺎﻧﻮاﺳﻦ .ژن و ﮐﭽﺎن و ﮐﻮڕاﻧﯽ ﻣﺮدﻣﻨﺪاﯿﺸﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪﺧﺸﯽ ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪه و ﺳﻪرﺑﺎزهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﮐﻪی .ﺑﯚ ﺧﯚﺷﯽ دهﺳﺘﺪرﮋﯾﯽ ﮐﺮده ﺳﻪر ﮐﻮڕی ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎر ﮐﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯿﺎن ﻟﻪﻧﻮان ١٣و ١٦ﺳﺎﺪا ﺑﻮون .ﭘﺎﺷﺎن ﻓﻪرﻣﺎﻧﯿﺪا، داﯾﮑﯽ ﺑﮫﻨﻨﻪ ﮔﻮڕهﭘﺎﻧﻪﮐﻪوه و ،ﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﺧﯚی ،ﺑﻪﺷﻤﺸﺮ ﺳﻪری داﯾﮑﯽ ﻟﻪﻟﻪﺷﯽ ﺟﯿﺎﮐﺮدهوه ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﭘﺎش ﮐﻮژراﻧﯽ ﺑﺎوﮐﯽ ،ﻣﺮدی ﺑﻪ ﯾﻪﮐﮏ ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺗﺮﮐﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ﮐﺮدﺑﻮو .ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﻟﻪ ﺗﻪورﺰ ﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ رۆژ ﺑﻪ ﮐﺎری ﺗﯚﻪﺳﻪﻧﺪﻧﻪوه ﻟﻪ ﺗﺮﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﻗﻮﯾﻮوﻧﻠﻮو و ،هﺎودهﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ و ،ﭼﻪﺳﭙﺎﻧﺪﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯿﯿﻪوه ﺳﻪرﻗﺎڵ ﺑﻮو. ﺋﻪوﺟﺎ ،ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ردﻨﺴﭙﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﮐﯚﮐﺮدهوه و ،ﮔﻮﺗﯽ ﭘﯿﺎن: ''ﺋﻮهم ﺑﯚﯾﻪ ﺑﺎﻧﮕﺸﺖ ﮐﺮدووه ،ﺗﺎ ﭘﺘﺎﻧﯽ ﺑﻢ ،هﻪﻣﻮو داﻧﯿﺸﺘﻮاﻧﯽ ﺗﻪورﺰ دهﺑ ﺑﺒﻦ ﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪ!''. ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﮔﻪورهﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎر ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﺗﮑﺎ و ﭘﺎراﻧﻪوه و داواﯾﺎن ﮐﺮدﻟﯽ ،ﻟﻪ ﺑﯾﺎرهﮐﻪی ﺧﯚی ﭘﻪژﯾﻮان ﺑﺒﺘﻪوه ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ﻧﻪﺑ ،هﻪﻣﻮو داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎر و دهوروﺑﻪری ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪن! ﺑﻪم ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻟﻪ وهراﻣﯿﺎﻧﺪا ﮔﻮﺗﯽ: ''ﺧﻮدﯽ ﮔﻪوره و ،ﺋﯿﻤﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ ،راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪووه ﭘﻢ ،ﺗﺎ داوا ﻟﻪﺧﻪﮏ ﺑﮑﻪم ،ﺑﺒﻦ ﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪ ،ﺳﻪرﭘﭽﯿﮑﺮدن ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﻣﻦ ،ﺳﻪرﭘﭽﯿﮑﺮدﻧﻪ ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺧﻮدا و ﭘﯿﺎوﭼﺎﮐﺎن و ،ﺋﯿﻤﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻧﺎﭼﺎرم ﺑﺌﻪﻣﻼ و ﺋﻪوﻻ ،ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮدێ و، ﮔﻪورهﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﺟﺒﻪﺟ ﺑﮑﻪم!''. ﭘﺎش ﺋﺎﮔﺎدارﮐﺮدﻧﯽ ﺧﻪﮏ ﻟﻪ ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪﮐﻪی ،ﺋﻪوﺟﺎ ﮐﻪوﺗﻪ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯽ ﺑﯾﺎرهﮐﻪی و، ﺑﻪهﻪزاران ﮐﻪﺳﯽ هﻪﻮاﺳﯽ ،ﯾﺎن ﺑﻪﺷﻤﺸﺮ ﺳﻪری ﺑﯾﻦ .ﺋﻪوه ﺑﻮو .زۆرﺑﻪی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎر وﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن ،ﻟﻪﺗﺮس و ﻧﺎﭼﺎرﯾﺪا ﺑﻮون ﺑﻪ ﺷﯿﻌﻪ .ﺑﻪﭘﯽ ﺳﻪرﭼﺎوه ﻣﮋووﯾﯿﻪﮐﺎن، ژﻣﺎرهی داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎری ﺗﻪورﺰ ﻟﻪوﮐﺎﺗﻪدا ﺳ ﺳﻪت هﻪزارﮐﻪس ﺑﻮوه .ﺷﺎ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ، ﭘﺎش ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ،ﺑﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ،هﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﯽ ﺧﺴﺘﻪ ژﺮدهﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﻪوه، ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﻪرهو ﮐﻮردﺳﺘﺎن هﺮﺷﯿﮫﻨﺎ و ،ﺑﻪﺷﮑﯽ زۆر ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،وهک ﮐﺮﻣﺎﺷﺎن و ،ﺧﺎﻧﻪﻗﯿﻦ و ،ﻟﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﮔﻪوره ،ﺗﺎ دهﮔﺎﺗﻪ ﮐﻪﻧﺪاو ،ﺑﻪزۆر و زهوی ﺷﻤﺸﺮ و، ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ هﻪزاران ﮐﻪس ،ﮐﺮدﻧﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ ).(*٤ 14
ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﺧﯚی وهک ﻧﻮﻨﻪری ﺧﻮدا ﻟﻪﺳﻪرڕووی زهوﯾﻦ دهﺑﯿﻨﯽ و ،ﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪرووی هﻪﻣﻮو ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪوه دادهﻧﺎ .دوای ﻣﺮدﻧﯽ ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﮐﻮڕ و ﻧﻪوهﮐﺎﻧﯽ، ﻟﻪﻧﯿﻮ ﺧﻪﮑﺪا ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﻧﻮﻨﻪری ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ زهﻣﺎن دهداﯾﻪﻗﻪﻟﻪم .ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﻟﻪﻧﻮ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪه و ﺳﻮﭘﺎ و دهروﺶ و ﭘﺮهواﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪﯾﺪا زۆر ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺖ ﺑﻮو ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪﺋﺎزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪرادهﺑﻪدهری ،هﻪروههﺎ ﻟﻪﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺷﺨﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی ﺳﻪﻓﻪوی ﺑﻮو .ﮔﻪڕۆﮐﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋﯚﺗﺮﯾﺸﯽ ﮐﻪ ﻧﺎوی )ﮐﺎﺗﺮﯾﻨﯚ زﯾﻨﯚ( ﯾﻪ و ،ﻟﻪ ﻧﺰﯾﮑﻪوه رووداوهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪی ﺷﺎری ﺗﻪورﺰ و ﻧﻮﭼﻪﮐﻪی ﺑﻪﭼﺎوی ﺧﯚی ﺑﯿﻨﯿﻮه و ،ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﮑﺪا ﺑﻪﻧﻮی "ﺳﻪﻓﻪرﻧﺎﻣﻪ" ﺗﯚﻣﺎرﯾﮑﺮدوون ،ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾﻪﺗﯽ: "زۆرﺑﻪی ﺷﻪڕﮐﻪراﻧﯽ ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﻟﻪﺷﻪڕهﮐﺎﻧﺪا ،زرێ و ﺟﻠﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺟﻪﻧﮓ ﻟﻪﺑﻪر ﻧﺎﮐﻪن و، ﺋﺎﻣﺎدهن ﺑﮑﻮژرﻦ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ دهﻦ ،دهﺑﻦ ﺑﻪ ''ﺷﻪهﯿﺪ'' .ﻟﻪﺑﻪرﺋﻪوه ﺑﻪ ﭘﻪﻟﻪ و راﮐﺮدن ﺑﻪرهو ﺳﻮﭘﺎی دوژﻣﻨﯿﺎن هﺮش دهﺑﻪن و ،ﻟﻪﻣﺮدن ﺳﻨﺎﮐﻪﻧﻪوه .ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ هﺮﺷﮑﺮدﻧﯿﺸﺪا ،هﺎوار دهﮐﻪن "ﯾﺎ ﺷﺦ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ!" .ﻟﺮه ﺧﻪﮏ ﻧﻮی ﺧﻮداﯾﺎن ﻟﻪﺑﯿﺮ ﭼﻮوهﺗﻪوه! ﺋﻪﮔﻪر ﮐﻪﺳﮏ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪﺳﭙﻪﮐﻪی ﺑﮑﻪوﺘﻪﺧﻮارهوه ،هﺎوار دهﮐﺎ "ﯾﺎ ﺷﺦ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻓﺮﯾﺎم ﮐﻪوه!" .ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪدا دهﻦ: "ﻻاﻟﻪ اﻻاﻟﻠﻪ -ﻣﺤﻪﻣﻪد رﺳﻮل اﻟﻠﻪ" ،ﺑﻪم ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪﮐﺎن دهﻦ" :ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﻟﻠﻪ -ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ رﺳﻮل اﻟﻠﻪ" .ﺷﺎ ﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ دوای ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ،ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﯿﺮهﮐﻪی ﻟﻪهﻪﻣﻮو ﺋﯿﺮان ﭘﻪرهﭘﺪا و ،ﺑﻪﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ زۆروزهﻧﮓ و ﺗﺮﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﻪﮏ ،رﺒﺎزی ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﺪا ﺑوﮐﺮدهوه".
ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،رﺒﺎزی ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﮐﺮده ﺋﺎﯾﻨﯽ رهﺳﻤﯽ وﻻت .ﻓﻪرﻣﺎﻧﯿﺪا ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎن، ﻧﻮهﻧﺪ و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ داﻣﻪزرﻨﻦ و ،دهﺳﺘﮑﺮا ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﭘﻪرﺗﯚک و ﺑوﮐﺮاوه و ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﮐﺮدن ﺑﯚ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪ .ﮐﯚﻣﻪﮏ وهک ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮان و، ﺋﻪرﮐﯽ ﭘﻪروهرده و راهﻨﺎﻧﯽ ﻣﻨﺪاڵ و ﻻو و ﺗﮑای ﺧﻪﮑﻪﮐﻪﯾﺎن ﭘﺴﭙﺮدرا .ﺑﻪوهش ﭼﯿﻨﮑﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﺪا ﭼﻪﮐﻪرهی ﮐﺮد و ﺳﻪرﯾﮫﻪﻟﺪا ،ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻪوه و ژﯾﺎن و ﺑﮋﻮﯾﯽ، ﮔﺮﺪرا ﺑﻪ ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪه و ﺑﻼوﮐﺮدﻧﻪوهی زاﻧﯿﺎری و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ -ﺷﯿﻌﻪ ﻟﻪﻧﻮﺧﻪﮑﺪا و ،ﻧﻮی "ﺋﺎﺧﻮﻧﺪ" )ﻣﻪﻻ( ﯾﺎن ﻟﻨﺮا. دژاﯾﻪﺗﯽ ﺑﺴﻨﻮوری ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ و ،ﮐﻮﺷﺘﻦ و ﺗﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎڵ و ﺳﺎﻣﺎﻧﯿﺎن ،زهوﯾﻨﻪی ﺧﯚﺷﮑﺮد ﻟﻪﺑﻪردهم هﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﻪڕﮑﯽ ﮔﻪوره و ﮔﺮان ،ﻟﻪﻧﻮان ﺳﻮﭘﺎی ﺳﻮﺘﺎن ﺳﻪﻟﯿﻤﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ و ﺳﻮﭘﺎی ﺳﻪﻓﻪوﯾﺪا .ﺳﻮﺘﺎن ﺳﻪﻟﯿﻤﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ، ﺑﻪڕواﻪت ﺑﻪﻧﻮی ﺗﯚﻪﺳﻪﻧﺪﻧﻪوه ،ﺑﻪم ﻟﻪﻧﻮهرۆﮐﺪا -ﺋﻪﻣﯿﺶ ﺑﻪوﻨﻪی ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ، ﺑﻪﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺧﺎک و وﻻﺗﺎﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ ،دهﺳﺘﯿﮑﺮد ﺑﻪ ﻗﻪﭼﯚﮐﺮدﻧﯽ ﭘهواﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ و ،ﻟﻪهﺮﺷﮑﺪا ﭼﻞ هﻪزار ﺷﯿﻌﻪی ﻟﻪﻧﻮﺑﺮد .ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﻧﻮان ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ و ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ ،ﻟﻪهﻪردووﻻ ،ﺑﻮوﻧﻪ زوڕﻧﺎژهﻧﯽ دهﺳﻪت و ،ﺑﻪﻧﻮی ﺋﺎﯾﻨﻪوه'' ، ﻓﺘﻮای ﺟﯿﮫﺎد'' ﯾﺎن ﻟﻪدژی ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﻪی دﯾﮑﻪ دهرﮐﺮد و ،ﺋﺎﮔﺮی ﺷﻪڕهﮐﻪﯾﺎن زﯾﺎﺗﺮ ﺧﯚﺷﺪهﮐﺮد و ،هﺎﻧﯽ ﺧﻪﮑﯽ رهﺷﻮڕووﺗﯿﺎن دهدا ﺑﯚ ﺑﻪﺷﺪارﯾﮑﺮدن ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮓ .ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﺮا ﺑﻪ 15
ﮔﯚڕهﭘﺎن و ﻧﻮهﻧﺪی ﺋﻪو ﺟﻪﻧﮕﻪ ﻣﺎﻮﺮاﻧﮑﻪره و ،زﯾﺎﻧﮑﯽ زۆری ﮔﯿﺎﻧﯽ و ﻣﺎﯽ ﻟﻪ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪی درا ،ﺗﺎ ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ،ﻟﻪ ﺷﻪڕی ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ "ﭼﺎﺪﺮان" ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٥١٤ی زاﯾﻨﯽ، ﺳﻮﭘﺎی ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ﺷﮑﺴﺘﯽ ﺧﻮارد و ،ﺳﻨﻮوری ﻧﻮاﻧﯿﺎن ﺑﻪڕهﺳﻤﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮد و، ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﻧﯿﻮان ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا داﺑﻪﺷﮑﺮد ...ﺑﻪم هﻪردووﻻﯾﺎن ﺑﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ رﮑﮑﻪوﺗﻨﻪﮐﻪ رازی ﻧﻪﺑﻮون .ﺳﻮﺘﺎﻧﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ،ﺑﻪردهوام دﻧﻪی ﮐﻮردی ﺳﻮﻧﻨﻪ و ،ﺋﻪﻣﺎرهﺗﻪ ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ دهدا ﮐﻪ دژی دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯿﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ﺷﯿﻌﻪ راﭘﻪڕن و ،ﻟﻪهﻪوﯽ ﺋﻪوهداﺑﻮو ،ﺗﺎ وﺗﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺶ داﮔﯿﺮﺑﮑﺎت .ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﺶ ،ﺑﻪﺷﮑﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﮐﻪی ﻟﻪﺟﻪﻧﮕﯽ ''ﭼﺎﺪﺮان''، زۆر ﭘﻪﺷﻮ و ﺧﻪﻣﺒﺎر ﺑﻮو .ﻟﻪهﻪل و دهرﻓﻪت دهﮔﻪڕا ،ﻗﻪرهﺑﻮوی ﺷﮑﺴﺘﻪﮐﻪی ﺑﮑﺎﺗﻪوه. ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ ،هﺮﺷﯿﺎن ﮐﺮدهوه ﺳﻪر ﯾﻪک و ،ﺟﻪﻧﮓ و ﻟﺪاﻧﯽ ﻧﻮاﻧﯿﺎن ﭘﺎش ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﺳﻮﺘﺎن ﺳﻪﻟﯿﻢ و ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻞ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮐﻮڕ و ﻧﻪوهﮐﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه ،ﺑﯚﻣﺎوهی ١٢٠ﺳﺎڵ درﮋهی ﮐﺸﺎ و ،ﺳﻮﺘﺎﻧﮑﯽ ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪﻧﻮی ''ﺳﻮﺘﺎن ﻣﻮرادی ﭼﻮارهم'' ﺑﻮو ،ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮاﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا ﺗﮑﺸﮑﺎﻧﺪ و ،ﺑﻪﻏﺪای داﮔﯿﺮﮐﺮد و ،ﻟﻪ ﺷﺎری ﻗﻪﺳﺮی ﺷﯿﺮﯾﻦ، ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٦٣٩ی زاﯾﻨﯽ ،ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ راوهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﻪڕ و ،دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﺳﻨﻮوری ﻧﻮاﻧﯿﺎن ﺟﺎرﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﻣﯚر ﮐﺮدهوه .ﺑﻪﭘﯽ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻗﻪﺳﺮی ﺷﯿﺮﯾﻦ ،ﺑﺎﺷﻮور و ﺑﺎﮐﻮور و رۆژاﭬﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪر ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪوت ،رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﻪر ﺋﺮان .ﭼﯿﺎی ﺑﻪرزی ﺋﺎﮔﺮی و ،زﻧﺠﯿﺮه ﭼﯿﺎی ﺳﻪرﮐﺸﯽ )زاﮔﺮۆس( ﯾﺶ وهک هﯽ ﺳﻨﻮوری ﻧﻮاﻧﯿﺎن دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﮐﺮا .ﺳﻨﻮوری ﻧﻮان ﺗﺮﮐﯿﺎ و ﺋﺮان ،ﺗﺎ ﺋﻪوڕۆﮐﻪش هﻪر ﺑﻪﭘﯽ ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ''ﻗﻪﺳﺮی ﺷﯿﺮﯾﻦ'' ه .ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻗﻪﺳﺮی ﺷﯿﺮﯾﻦ ،ﻟﻪﻣﮋووی ﻧﻪﺗﻪوهی ﮐﻮرددا ،ﺑﻪ دووهﻣﯿﻦ داﺑﻪﺷﮑﺮدﻧﯽ رهﺳﻤﯽ دهژﻣﺮدرﺖ ،ﮐﻪ ﺑﻪ هﯚﯾﻪوه ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﮐﺮا ﺑﻪ دوو ﭘﺎرﭼﻪوه... ﻟﻪوﺳﺎﺗﻪ ﺑﻪدواوه ،ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯽ ﺳﻪﻓﻪوی و ،ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎش ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ، وهﮐﻮ ﺋﻪﻓﺸﺎری و زهﻧﺪ و ﻗﺎﺟﺎری و ،هﻪﺗﺎﮐﻮ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن رهزاﺷﺎوه ،ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﺑﺒﻮوﻧﻪ ﺑﻪﺷﮑﯽ ﺟﯿﺎﻧﻪﮐﺮاوه ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان .هﻪر ﺑﻪهﯚی ﺑﻮوﻧﯽ ﺋﻪم ﭼﯿﻨﻪﺷﻪوه ،ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺋﻪم ﺳﻪﺗﺎن ﺳﺎﻪ ،ﻓﻪرهﻪﻧﮓ و ﮐﻮﻟﺘﻮور و داوﻧﻪرﯾﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ -ﺷﯿﻌﻪ ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﺑﻨﺞ و ﺑﻨﺎﺧﻪی ﺳﻪرﺗﺎﭘﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﮐﻪدا رهگ و رﯾﺸﻪی داﮐﻮﺗﺎ. ﺑﻪ هﻪﺪاﻧﻪوهی ﺋﻪو ﭼﻪﻧﺪ ﻻﭘﻪڕهﯾﻪ ﻟﻪ ﻣﮋووی ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪدﺳﺎﯽ راﺑﻮردووی ﺋﺮان و ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ،ﺑﯚﻣﺎن رۆﻧﺒﻮهوه ﮐﻪ ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯽ و ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ ،ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﺎﺋﯿﺴﻤﺎﻋﯿﻠﯽ ﺳﻪﻓﻪوی ﺑﻪﻣﻼوه ،ﭘﮑﻪوه ﭼﺮۆ و ﺑﺎﯾﺎن ﮐﺮد و ،ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺋﻪم ﺳﻪدان ﺳﺎﻪ ،ﺑﻪدوور ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮓ و ﮐﺒﻪرﮐ و ،رووﺧﺎن ،ﯾﺎن ﺑﻪدهﺳﻪﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﺷﺎ و ﻣﯿﺮ و ﺳﻪردارهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﯽ و ﺑﮕﺎﻧﻪ ،ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪﮔﻪری و ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ ،ﻟﻪ ﮔﻪﺷﻪ و ﺗﻪﺷﻪﻧﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪردهواﻣﺪا ﺑﻮو. ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ و ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪ ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی زۆر ﺋﺎﯾﻦ و دﯾﺎردهی دﯾﮑﻪ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﭙﻪڕﺑﻮوﻧﯽ زهﻣﺎن ،ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان و ،ﻧﻮﭼﻪ ﺷﯿﻌﻪﻧﺸﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ وﻻﺗﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪدا زﯾﺎﺗﺮ رهگ و 16
رﯾﺸﻪی دادهﮐﻮﺗﺎ .ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ ،ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﺋﻪو ﺳﻪﺗﺎن ﺳﺎﻪ ،ﻟﻪﻻوه و ،ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺎی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺷﺎ و ﻣﯿﺮهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﯽ و ﺑﮕﺎﻧﻪ ،وهک ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪدهﺳﻪت ﮐﺎری دهﮐﺮد .ﺋﻪرک و ﭘﯿﺸﻪﯾﺎن ،راﺳﺘﻪوﺧﯚ ،ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪدهﺳﻪﺗﯽ ﻣﯿﺮ و ﭘﺎﺷﺎﮐﺎن ﺑﻮو .ﺷﺎﻧﺒﻪﺷﺎﻧﯽ ﺋﻪوهش ،ﺑﯚ ﭘﻪرهﭘﺪان و ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی دهﺳﻪﺗﯽ ﭼﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﺗﺪهﮐﯚﺷﯿﻦ. ﭼﺎخ و ﺳﻪدهﮐﺎن ﺗﭙﻪڕﯾﻦ و ،ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان ﭘﯿﻨﺎﯾﻪ ﺳﻪﺗﻪی ﺑﯿﺴﺘﻪﻣﻪوه. دهوﻪﻣﻪﻧﺪﯾﯽ ﺳﺮوﺷﺖ و دۆزﯾﻨﻪوهی ﻧﻪوت ،هﻪروههﺎ ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ وﺗﯽ ﺋﺮان ﻟﻪڕووی هﻪﮑﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﺟﻮﮔﺮاﻓﯿﯿﻪوه ،هﻪرزوو ﺳﻪرﻧﺠﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ، ﻟﻪﺳﻪرووﯾﺎﻧﻪوه ''ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ'' و ''رووﺳﯿﺎ'' ،ی ﺑﻪرهوﻻی ﺧﯚی راﮐﺸﺎ .ﺋﻪو دوو دهﺳﻪﺗﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ ،ﺑﻮوﻧﻪ دوو ﻻﯾﻪﻧﯽ رﮐﻪﺑﻪر و دژهﺑﻪر ﻟﻪﺋﺮان و ،ﺑﻪﺷﻮازی ﺟﯚراوﺟﯚر هﻪوﯽ داﮔﯿﺮﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺎن دهدا .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﺋﻪو دوو وﺗﻪ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﻟﻪ رووداوهﮐﺎن و دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺳﻪدﺳﺎﯽ راﺑﻮردووی ﺋﺮان و ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ، راﺳﺘﻪوﺧﯚ ،ﯾﺎن ﻧﺎڕاﺳﺘﻪوﺧﯚ رۆﯽ دﯾﺎر و ﮔﺮﻧﮕﯿﺎن هﻪﺑﻮو.
17
رۆﯽ ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺰﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ، ﻟﻪ ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ﮔﻪﻟﯿﮏ ﻟﻪ ﻟﮑﯚﻪوهراﻧﯽ ﺳﻪردهم ،ﮐﺎﺗ دهﯾﺎﻧﻪوێ ﻣﮋووی ﺑﺰاﭬﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮ ﻟﻪ ﺋﺮان ﺷﺮۆﭬﻪ ﺑﮑﻪن ،ﭼﺎوﮐﺎﻧﯽ وﺳﻪرهﺗﺎﮐﻪی دهﺑﻪﻧﻪوه ﺑﯚ ﺳﺎۆژی ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺟﯚزهرداﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣٤١ی هﻪﺗﺎوی )١٩٦٣ی زاﯾﻨﯽ(، ﺑﻪﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ .ﻟﻪﮐﺎﺗﮑﺪا ﺋﻪم ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪ هﻪﻪﯾﻪ و ﻟﻪ راﺳﺘﯿﯿﻪوه دووره و ،ﺋﻪو ﺳﺎڵ و ﺳﻪردهﻣﻪ ﺑﻪ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺑﯿﺮی ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮاﻧﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻧﺎژﻣﺮدرﺖ .ﺷﺮۆﭬﻪ و هﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ ﭼﯚﻧﺘﯽ هﺎﺗﻨﻪﺳﻪرﮐﺎری ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﺑﻪ ﺑ ڕهﭼﺎوﮐﺮدﻧﯽ ﭘﺸﺰهوﯾﻨﻪی ﻣﮋووﯾﯽ و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ،هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ دﯾﺎردهی "ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﺰم" ﻟﻪ ﺋﺮان ،دهﺑﺘﻪ هﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﮑﯽ ﻧﺎﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ و ،ﻧﺎزاﻧﺴﺘﺎﻧﻪ و ،ﻧﯿﻮه و ﻧﯿﻮهﭼ. ﭘﺸﺘﺮ ،زهوﯾﻨﻪی ﻣﮋووﯾﯽ و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﭘﻪرهﮔﺮﺗﻨﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ و ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪﻣﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﺧﺴﺘﻪڕوو .ﻟﻪدرﮋهی ﺑﺎﺳﻪﮐﻪﻣﺎﻧﺪا ،ﻟﻪوه دهدوﯿﻦ ﮐﻪ هﯚی ﭼﯽ ﺑﻮو، ﯾﺎن ﺋﻪو ﻻﯾﻪن و هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﻪی ﻟﻪ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪﺋﺮان رۆڵ و ﮐﺎرﮐﺮدﯾﺎن هﻪﺑﻮو ،ﮐﺎﻣﺎﻧﻪ ﺑﻮون؟! ﺑﻨﺎﺧﻪ و ﭼﺎوﮐﺎﻧﯿﯽ ﻣﮋووی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮ ،ﺑﻪ زاراوه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﮐﻪی )ﻓﯚﻧﺪاﻣﻨﺘﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ( ﻟﻪ ﺋﺮان ،دهﮔﻪڕﯾﺘﻪوه ﺑﯚ ﺳﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ دووهﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ،ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ دﯾﺎردهﯾﻪک ﺑﻪﻧﻮی "ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺳﺎرد" ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎن -ﻟﻪﻧﻮان دوو ﺑﻠﯚﮐﯽ رۆژهﻪت و رۆژاﭬﺎ ،ﺑﻪ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺖ و ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ.
ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺳﯚری ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺖ ،ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻮﭘﺎی ﺋﻪﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎزی ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ "ﺳﺘﺎﻟﯿﻨﮕﺮاد" ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ رﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣٢١ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٢ی زاﯾﻨﯽ( و، ﭘﺎﺷﺎن رووﺧﺎﻧﯽ دهوﻪﺗﯽ ﻧﺎزﺘﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﻤﺎن ،ﮐﻪ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺳﯚﭬﺖ و ﺳﻮﭘﺎی ﺳﯚر ،رۆﮑﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﺗﯿﺪا ﮔا ،هﻪﺳﺖ و رﺰ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺑﻨﺪهﺳﺖ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازان و ﺷﯚرﺷﮕاﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﯚﻻی ﺳﯚﭬﺖ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ راﮐﺸﺎ و، رهوﺗﯽ ﮔﻪﺷﻪ و ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎن ،ﺧﺮاﺗﺮ ﮐﺮد. ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ هﻪﮑﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﺋﺮان ﻟﻪ ﺑﺎری ژﯾﯚﭘﯚﻟﯿﺘﯿﮑﻪوه ،ﺗﺮﺳﯽ ﺧﺴﺘﻪ دﯽ دهوﻪﺗﺎﻧﯽ رۆژاﭬﺎﯾﯽ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎی ﻣﻪزن ،ﮐﻪ ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ دهوﻪﺗﯽ ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻮو ،هﯚی ﺗﺮﺳﻪﮐﻪﺷﯿﺎن ﻟﻪوهوه ﺳﻪرﭼﺎوهی دهﮔﺮت ،ﮐﻪ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ،ﺑﺒﺘﻪ هﯚی ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ،هﺎﺗﻨﻪﺳﻪر ﮐﺎری رژﻤﮑﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺳﯚﭬﺖ ﻟﻪ ﺋﺮان .ﺑﮕﻮﻣﺎن ،ﺋﻪوهش دهﺑﻮوه ﮐﺎرهﺳﺎت ﺑﯚﯾﺎن و ،ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﮐﻪﻧﺪاو و ،ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ﺑﻪﮔﺸﺘﯿﯽ ،ﺑﻪرهوڕووی ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﮔﻪوره دهﺑﻮوهوه .ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﮐﻪ ﭘهوهﯾﯽ ﻟﻪ رﺒﺎزی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ 18
دهﮐﺮد و ،ﺟﺒﻪﺟﮑﻪری ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺳﯚﭬﺖ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﭘﺎش داﻣﻪزراﻧﯽ، دهﺳﺘﯿﮑﺮد ﺑﻪ ﺑوﮐﺮدﻧﻪوهی ﺑﯿﺮی ﯾﻪﮐﺴﺎﻧﯽ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی و ،درۆﺷﻤﯽ ﻧﯚژهﻧﮑﺮدﻧﯽ وت و ﭼﺎﮐﮑﺮدﻧﯽ ﺑﺎری ﮔﻮزهران و ﺑﮋﻮی و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ ﺧﻪﮏ و ،دهﯾﮕﻮت ،ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻪم داﺧﻮازی و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﺎﻧﻪ ،ﺑﻪ ﻧﻪهﻧﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و ﺑﯾﻨﯽ دهﺳﺘﯽ رژﻤﯽ واﺑﻪﺳﺘﻪ و ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﻧﻮﺧﯚ ،ﻣﺴﯚﮔﻪر دهﮐﺮﻦ .ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و درۆﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﺋﻪﻧﺪام و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮﮑﯽ زۆری ﻟ ﮐﯚﮐﺮدهوه و ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪﻣﺪا ﺑﻮو ﺑﻪ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ رﮑﺨﺮاوهی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان .ﺋﻪو ﺋﺎﻮﮔﯚراﻧﻪ ،ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎی ﻧﺎﭼﺎر ﮐﺮد ﺗﺎ ﺧﺮاﺗﺮ ﺑﮑﻪوﻧﻪ هﻪوڵ ،ﺑﯚ ﭘﺸﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺗﻪﺷﻪﻧﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان. ﺑﻪﻣﺎوهی ﻣﺎﻧﮕﮏ ﭘﺎش ﺷﮑﺴﺘﭙﮫﻨﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻧﺎزﯾﺰم ﻟﻪ ﺷﺎری ﺳﺘﺎﻟﯿﻨﮕﺮاد ،ﺑﺎﻮﮋی ﺋﻪوﺳﻪردهﻣﻪی ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﻪﻧﻮی ﺑﯚﻻرد ،Bolardﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﺪا ،ﮔﻪﻪی ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﭘﺸﻨﯿﺎزﮐﺮاوی دا ﺑﻪ ﻋﻪﻟﯽ ﺳﻮهﻪﯾﻠﯽ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﺋﺮان. ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﮐﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن دهوﻪﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎوه ﺋﺎﻣﺎده ﮐﺮاﺑﻮو و ،ﺗﯿﺪا ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوﯾﺎن" :ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭘﺸﮕﺮﺗﻦ و ﭘﻮوﭼﻪﮑﺮدﻧﻪوهی درۆﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﭼﺎﮐﺴﺎزی )رﻔﯚرم(ی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان، ﺑﻪﭘﻮﯾﺴﺘﯽ دهزاﻧﯿﻦ ﮐﻪ دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،هﻨﺪی رﻔﯚرم ﻟﻪﻧﻮﺧﯚی وﻻﺗﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺒﺪات" ).(*٥
ﺑﺎﺑﻪﺗﮑﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﮐﻪی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰدا ﺟﻪﺧﺘﯽ ﮐﺮاﺑﻮوهﺳﻪر ،ﺋﻪوه ﺑﻮو ،داوا ﻟﻪ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﮐﺮاﺑﻮو ﺗﺎ "ﺋﺎﯾﻦ" وهک ﭼﻪﮐﮑﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ﮐﺎرﯾﮕﻪر ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﮔﻪﺷﻪﮐﺮدﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﺑﻪﮐﺎر ﺑﮫﻨﺮﯾﺖ. "ﺑﯚﻻرد" ،هﻪروههﺎ ﻟﻪ ڕﮑﻪوﺗﯽ ٢٧ی رهﺷﻪﻣﻤﻪی ﺳﺎﯽ ١٣٢١ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٢زاﯾﻨﯽ(، راﭘﯚرﺗﮏ ﻟﻪﺑﺎرهی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﯿﺮاﻧﻪوه دهﻧﺮێ ﺑﯚ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ،ﺗﯿﺪا دهﻧﻮوﺳﺖ" :ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ،ﻟﻪهﻪﺒﮋاردﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﭼﻮاردهی ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯿﺪا، ﭘﺸﺎﻧﯿﺪا ﺧﺎوهﻧﯽ رﮑﺨﺴﺘﻦ و ﭘﮕﻪی ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎر ﮔﻪورهﯾﻪ و ،ﺑﻪرادهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ هﻪﺳﺖ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﭼﯿﻦ و ﺗﻮﮋهﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮارهوهی ﮐﯚﻣﻪڵ ﺑﻮرووژﻨﺖ و، دهﻧﮕﯽ ﻧﺎرهزاﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﻟﻪدژی ﺣﮑﻮوﻣﻪت و دهﺳﻪﺗﺪاراﻧﯽ ﺋﺮان ،ﯾﻪﮐﺒﺨﺎت.".. ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ ،ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺸﺪا ،ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ هﺎﻧﺪان و ﮐﯚﮐﺮدﻧﻪوهی ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎن و ﺑﻪﺷﺪارﯾﮑﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮓ، ﮐﻪﮑﻮهرﮔﯿﺮاﺑﻮو .ﺑﯚﻧـﻤﻮوﻧﻪ وﻻﺗﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮو )ﺋﻪﻤﺎن و ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ( ،هﻪﺳﺖ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪدژی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎن )ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ﻓﻪرهﻧﺴﺎ و رووس( ،ﺑﻪﮐﺎر دههﻨﺎ و ،ﺑﻪﻧﻮی ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺑﻪرهی ﺋﯿﺴﻼم ﻟﻪدژی ﮐﺎﻓﺮان ،ﻻی ﺧﻪﮑﯽ رهﺷﻮرووﺗﯽ وﻻﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ،رواﻪﺗﮑﯽ ﭘﯿﺮۆز و رهواﯾﺎن ﺑﻪ ﺟﻪﻧﮕﻪﮐﻪﯾﺎن دهﺑﻪﺧﺸﯽ. ﻟﻪﻻﯾﻪن دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﻪﻤﺎﻧﻪوه رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ داﻣﻪزراﺑﻮو ﺑﻪﻧﻮی "ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺋﯿﺴﻼم". 19
ﺑﻮوﺟﻪ و داراﯾﯽ ﺋﻪم رﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﻪﻤﺎﻧﻪوه داﺑﯿﻨﯿﺪهﮐﺮا و ،ﮐﺎری ﺋﻪوه ﺑﻮو ﮔﻪﻻﻧﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﻧﺎﭬﯿﻦ ،ﮐﻪ زۆرﯾﻨﻪی ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻦ ،ﻟﻪدژی ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و وﻻﺗﺎﻧﯽ هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ هﺎﻧﺒﺪات .هﻪر ﻟﻪو ﭘﻮهﻧﺪهدا ﮔﯚﭬﺎری "ﮐﺎوه" ﺑﻪ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺣﻪﺳﻪن ﺗﻪﻗﯿﺰاده و ،ﮔﯚﭬﺎری ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪی "ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم" ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﯚﭬﻪﻣﺒﻪری ﺳﺎﯽ ١٩١٦ی زاﯾﻨﯽ ،ﺑﻪﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺷﺦ ﻋﻪﺑﺪوﻟﻌﻪزﯾﺰ ﭼﺎوﯾﺶ ﻣﯿﺴﺮی و ﻋﻪﺑﺪوﻟﻤﻪﻟﯿﮏ ﺣﻪﻣﺰه ﻟﻪ ﺷﺎری ﺑﻪرﻟﯿﻦ ﺑﻪ ﻋﻪرهﺑﯽ و ﺗﺮﮐﯽ و ﻓﺎرﺳﯽ دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪوهﺷﺎن ﮐﺮد. ﺣﻪﺳﻪن ﺗﻪﻗﯿﺰاده ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪر و ﺑﻪرﭘﺮﺳﯿﺎری ﮔﯚﭬﺎری "ﮐﺎوه" ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻧﻮهرۆﮐﯽ ﭘﺮۆژهﮐﻪ ده: )ﮔﯚﭬﺎری ﮐﺎوه ،ﺑﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ دهﻧﻮوﺳﺮا و ﺑﻼودهﮐﺮاﯾﻪوه ﺗﺎ ﺑﺒﺖ ﺑﻪ ﮔﯚﭬﺎرﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪدژی دوژﻣﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻤﺎن و ،ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ﺑﯚ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯿﯽ ﺋﺮان دهﮐﺮد و ،ﺑﯿﺮی هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺘﯽ و ،هﺎوڕهﮔﻪزﯾﯽ ﺋﺮاﻧﯽ و ﺋﻪﻤﺎﻧﯽ ،ﺑودهﮐﺮدهوه .دﯾﺎره دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﻪﻤﺎن ﺑﻪزﻣﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی رۆژهﻪﻻﺗﯽ ﻧﺎﭬﯿﻨﯿﺶ رۆژﻧﺎﻣﻪ و ﮔﯚﭬﺎری ﺑودهﮐﺮدهوه و ،ﺑﻮوﺟﻪی هﻪﻣﻮوﺷﯽ دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﻪﻤﺎن داﺑﯿﻨﯿﺪهﮐﺮد(. ﺋﻪم ﮐﯚﭘﻠﻪﯾﻪی ﺧﻮارهوه ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ژﻣﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﮔﯚﭬﺎری "ﮐﺎوه" دا دهﻧﻮوﺳﺮا: ''ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪﮐﺎن ﺋﻪم راﺳﺘﯿﯿﻪ ﺑﺰاﻧﻦ ،ﺧﻮدﯽ ﮔﻪوره ﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺧﯚی ،ﻟﻪ "ﻏﯿﺐ" )ﭘﻮار( هوه ،ﭘﺸﺘﯿﻮان و هﺎرﯾﮑﺎری ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﯿﺪا ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﮐﺎﻓﺮان .ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺑﺮای ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪﮐﺎﻧﻦ .ﺗﮑای ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﻓﺮﯾﺸﺘﻪ و ﻣﺮۆﭬﭽﺎﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮدێ و ،ﻟﻪ ﭘﻪری و ﻣﻪﻻﯾﮑﻪ ﭘﮑﮫﺎﺗﻮون و ،ﺑﯚ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ و رزﮔﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﺑﺮاﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﺷﻪڕی ﮐﻮﻓﺮ و دوژﻣﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﺧﻮدا دهﮐﻪن .ﺧﻮﻨﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی ﻋﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻟﻪداوﻨﯽ ﭼﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻮهﻧﺪ و ﺑﺴﺘﻮون دهڕژﻨﻪ ﺳﻪرزهوﯾﻦ ،ﺧﻮﻨﯽ ﭘﺎﮐﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪڕﺰ و ﭘﺎﮔﮋ و ﻧﻪﺟﯿﺐ و ﺧﺎﻧﻪداﻧﻪ ﮐﻪ ﻟﻪﭘﻨﺎو ﺋﺎزادﮐﺮدﻧﯽ ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ،رزﮔﺎرﮐﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪﺑﻨﺪهﺳﺘﯿﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهدرﺖ.(*٦) ''....
هﻪروههﺎ دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺶ ،ﭘﺎش ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ١٧ی ﺋﯚﮐﺘﯚﺑﻪری ﺳﺎﯽ ١٩١٧ی زاﯾﻨﯽ و ،هﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﻪڕی ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ ﻟﻪ رووﺳﯿﺎ ،ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﻟﻪﻣﻪﻻﮐﺎن و ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ دژ ﺑﻪ ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﻧﻮﭼﻪی "ﺗﺮﮐﻤﻪﻧﺴﺘﺎن" ﮐﯚﮐﺮدهوه ﺑﯚ ﺗﮑﺪاﻧﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﻮﺧﯚی رووﺳﯿﺎ و ،دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﮐﻪ ﺗﺎزه دهﺳﻪﺗﯿﺎن ﮔﺮﺗﺒﻮوهدهﺳﺖ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﭘﺸﺘﺮ ﺋﻪو ﺗﺎﻗﯿﮑﺮدﻧﻪوه و ﺋﻪزﻣﻮوﻧﻪی هﻪﺑﻮو و ،دهﯾﺰاﻧﯽ ﻟﻪﻧﻮ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ،ﮐﺎرﯾﮕﻪرﺗﺮﯾﻦ ﭼﻪک ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﮔﻪﺷﻪی ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ،ﺗﻪﻧ ﭼﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﻨﻪ .ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﭘۆژهﯾﻪﮐﯿﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان داڕﺷﺖ ،ﮐﻪ دواﺗﺮ ﭘﺮۆژهﮐﻪ ﺑﻪ "ﭘﺸﺘﻮﻨﯽ ﮐﻪﺳﮏ" ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ دهرﮐﺮد. ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣٢٢ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٤ی زاﯾﻨﯽ( ،ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرﮑﯽ دهزﮔﻪی ﺳﯿﺨﻮڕﯾﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻪﻧﻮی "راﺑﯿﻦ زﯾﻨﺮ" ﻟﻪ ﭘﻠﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺟﮕﺮی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎﻮﮋﺧﺎﻧﻪی 20
ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﺗﺎران .دوو ﺣﻪﻓﺘﻪ ﭘﺎش هﺎﺗﻨﯽ راﺑﯿﻦ ﺑﯚ ﺗﺎران ،دوو ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﻧﺎﺳﺮا و ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ،ﺑﻪﻧﻮی "ﺳﯿﺪ ﺿﯿﺎاﻟﺪﯾﻦ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﯾﯽ" و "ﺋﺎﯾﺖ اﻟﻪ ﻗﻤﯽ" ﮐﻪ ﻟﻪ ﻋﺮاق و ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ دهژﯾﺎن ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهوه هﻨﺮاﻧﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان. ﺳﻪﯾﺪ زﯾﺎﺋﻪدﯾﻨﯽ ﺗﻪﺑﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ،ﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ دهﺳﻪﻻﺗﯽ رهزاﺷﺎدا ﻣﺎوهﯾﻪک ﻟﻪﺧﺰﻣﻪت رهزاﺷﺎدا ﺑﻮو ،دواﯾﯽ ﺧﯚی ﻟﺘﯚراﻧﺪ و وﺗﯽ ﺑﻪﺟﮫﺸﺖ و رووﯾﮑﺮده ﻧﻮﭼﻪی ژﺮدهﺳﻪﺗﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ وهک ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ ،ﺋﻪوﺟﺎ هﺎوﮐﺎت ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺑﯚ ﺋﺮان ،دهﺳﺘﯿﮑﺮد ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪ و ﺑوﮐﺮدﻧﻪوهی درۆﺷﻤﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ،ﺣﻪﺷﯿﻤﻪﺗﮑﯽ زۆر ﻣﻮﺳﻤﺎن و ﻧﻪﺗﻪوهﭘﻪرﺳﺘﯽ ﻟﻪﺧﯚی ﮐﯚﮐﺮدهوه .ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪهﻪﺒﮋاردﻧﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ،ﮐﻪ ﻟﻪڕﯾﮑﻪوﺗﯽ ١٦ی ﻣﺎﻧﮕﯽ رهﺷﻪﻣﻤﻪی ﺳﺎﯽ ١٣٢٢ی هﻪﺗﺎوی ) ١٩٤٤زاﯾﻨﯽ( دا ﺑﻪڕﻮهﭼﻮو ،ﺑﻪﻧﻮﻨﻪرﺘﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺷﺎری "ﯾﻪزد" ﺑﻮو ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن .ﻟﻪﻧﻮ "ﻣﺠﻠﺲ" )ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﺋﺮان( ﯾﺸﺪا ،ﺑﻪزۆرﯾﻨﻪی دهﻧﮓ هﻪﺒﮋﺮدرا ﺑﯚ "ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺑﻪرهی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ " .ﺑﻪوهش ،هﻪر دوو ﺑﻪرهی "ﺟﺒﮫﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان" )ﺑﻪرهی ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﺋﺮان -ﺑﻪﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﺤﻤﻪﻣﻪد ﻣﻮﺳﻪدق ﮐﻪ ﺳﯿﮑﯚﻻر ﺑﻮون( و '' ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان'' ی ﺳﻪر ﺑﻪ ﺳﯚﭬﺖ ،ﮐﻪ ﺗﺎ ﭘﺶ هﺎﺗﻨﻪوهی ﺳﻪﯾﺪ زﯾﺎ و ﺋﺎﯾﻪﺗﻮ ﻗﯚﻣﯽ ،زۆرﯾﻨﻪی ﺧﻪﮑﯿﺎن ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ﺑﻮو ،ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﮐﻪﻣﺎﯾﻪﺗﯽ و ،ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ﻟﻪ ﻧﻮ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن. "ژۆرژ ﻟﻨﭽﺎﻓﺴﮑﯽ" ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ﻧﻮان ١٣٢٢ -١٣٢٠ی هﻪﺗﺎوی ) ١٩٤٤ - ١٩٤٢زاﯾﻨﯽ(، ﻟﻪﺗﺎران ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺑﻪﺷﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﺎﻮﮋﺧﺎﻧﻪی ﮐﯚﻣﺎری ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﻟﮫﺴﺘﺎن )ﭘﯚﻟﯚﻧﯿﺎ( ﺑﻮو ،ﻟﻪﺳﺎﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘﺎش ﺟﻪﻧﮕﯽ دووهﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن وهزارهﺗﯽ دهرهوهی وﺗﻪﮐﻪﯾﻪوه، ﮐﺮا ﺑﻪ ﺑﻪرﭘﺮﺳﯽ ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوه و ﭼﺎودﺮﯾﮑﺮدﻧﯽ ﺟﻤﻮﺟﻮڵ و ﭼﺎﻻﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و رۆژاﭬﺎ ﻟﻪ ﺋﺮان .ژرژ ﻟﻨﭽﺎﻓﺴﮑﯽ ﻟﻪراﭘﯚرﺗﮑﯿﺪا ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﮔﻪراﻧﻪوهی "ﺳﻪی زﯾﺎﺋﻪدﯾﻨﯽ ﺗﻪﺑﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ" ﺑﯚ ﺋﺮان ،ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی: ''ﺳﻪﯾﺪ زﯾﺎﺋﻪدﯾﻦ ،ﮐﺎرﺗﯽ ﺑﺮاوه و ،ﺟﯚﮐﻪری دهﺳﺘﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎﻧﻪ ﻟﻪدژی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن .ﺳﻪﯾﺪ
زﯾﺎﺋﻪدﯾﻦ ﭘﺶ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺑﯚ ﺋﺮان ،ﻟﻪ ﺷﺎری "ﺣﻪﯾﻔﺎ" ی ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ دهژﯾﺎ ،ﮐﻪ ﺋﻪوﮐﺎت ﮐﯚﻟﯚﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺑﻮو .ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎن ﻟﻪوﻮه هﻨﺎﯾﺎﻧﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان و ،ﺑﻪ ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ،ﺣﯿﺰﺑﯽ "وﻃﻦ" )وت(ی داﻣﻪزراﻧﺪ .ﭘﺎﺷﺎن ﺑﻪﻧﻮﻨﻪرﺘﯽ ﺷﺎرهﮐﻪﯾﺎن )ﯾﻪزد( ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن و ،ﻧﻮی ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪی ﮔﯚڕی و ،ﻧﻮی ﻧﺎ "اراده ﻣﻠﯽ" )ﭬﯿﻨﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ( .ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪی ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮو ﻟﻪ :ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪﺋﯿﺴﻼم و ،ﭘﻪرهﭘﯿﺪاﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ،ﭘﺮهوﯾﮑﺮدن ﻟﻪ ﯾﺎﺳﺎ و دهﺳﺘﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪڵ و ،ﮐﺮدﻧﻪوهی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﺋﺎﯾﻨﯽ ).''(*٧
هﺎوﮐﺎت ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼ ﻗﯚﻣﯽ ،ﮐﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎن ﻟﻪ ﺗﺎراوﮔﻪ ،ﻟﻪ )ﻧﻪﺟﻪف و ﮐﻪرﺑﻪﻻ( وه هﻨﺎﯾﺎﻧﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان ،ﺋﻪوﯾﺶ ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و درۆﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﯾﺪ زﯾﺎﺋﻪدﯾﻦ ﺗﻪﺑﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯿﻪوه دهرﺑی و ،راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ: "دهﻧﮕﯽ ﺧﯚم دهﺧﻪﻣﻪ ﭘﺎڵ دهﻧﮕﯽ زاﻧﺎی ﮔﻪورهی ﺋﯿﺴﻼم ﺳﻪﯾﺪ زﯾﺎﺋﻪدﯾﻦ و ،دهﺑ دهﺳﺘﻮور و داوﻧﻪرﯾﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﺪا ﺑﻪڕﯾﻮهﺑﭽﻦ" .ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ 21
ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼ ﻗﯚﻣﯽ ،ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ رژﻤﯽ رهزاﺷﺎ ﻟﻪ ﺋﺮان دوور ﺧﺮاﺑﻮوهوه ،هﯚﮐﻪﺷﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ دژاﯾﻪﺗﯽ ﺋﻪو ﯾﺎﺳﺎﯾﻪی ﮐﺮدﺑﻮو ﮐﻪ رهزاﺷﺎ دهرﯾﮑﺮدﺑﻮو ﮐﻪ" :دهﺑﻮا هﻪﻣﻮو ﭘﯿﺎوﮏ ﮐو وﺟﻞ و ﺑﻪرﮔﯽ ﺋﻮروﭘﺎﯾﯽ ﻟﻪﺑﻪر ﺑﮑﺎت و ،ژﻧﺎﻧﯿﺶ ﭼﺎرﺷﻮ و رووﺑﻪﻧﺪﯾﺎن ﻻﺑﻪرن!". ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﮑﺮدﻧﯽ هﺎوﺑﻪﺷﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ دهﺳﺘﮑﺮدی ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﻟﻪ ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﺑﺎرودۆﺧﮑﯽ زۆر ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﻟﻪﺑﺎری رهﺧﺴﺎﻧﺪﺑﻮو ﺑﯚﯾﺎن .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ ﻟﻪ ﺷﺎری ''ﻣﻪﺷﮫﻪد'' هوه ،ﻟﻪﻧﺎﻣﻪﮐﻪﯾﺪا ﺑﯚ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان )ﺳﻮهﻪﯾﻠﯽ( ،ﭼﻪﻧﺪ ﺧﺎﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﮐﺮدﺑﻮو و ،داوای ﮐﺮدﺑﻮو ﮐﻪ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ دهوﻟﻪت ﺟﺒﻪﺟﯿﺎن ﺑﮑﺎت .ﭘﺎﺷﺎن ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎری "ﺧﻮﻣﻪﯾﻦ" ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٤٤ی زاﯾﻨﯽ ،ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯿﺎن ﻧﺎرد ﺑﯚ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان ﻋﻪﻟﯽ ﺳﻮهﻪﯾﻠﯽ و ،ﺗﯿﺪا ﻧﻮوﺳﯿﯿﺎن: ''ﺋﻤﻪ هﻪﻣﻮوﻣﺎن ،ﮐﻪ ﭘﺮهوی ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺋﯿﺴﻼم دهﮐﻪﯾﻦ ،ﺧﻮازﯾﺎری ﺋﻪوهﯾﻦ ﺗﺎ وﺗﻪ و
ﻓﻪرﻣﻮودهﮐﺎﻧﯽ ﭘﺸهوان و زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی ﺋﯿﺴﻼم ،ﻟﻪﻧﻮ ﯾﺎﺳﺎی ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﺑﮕﻮﻧﺠ و، داووﻧﻪرﯾﺖ و ﻓﻪرهﻪﻧﮓ و رﺒﺎزی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪدا ﺑﭽﺖ ﺑﻪڕﻮه .ﺋﻤﻪ ﺧﻮازﯾﺎری ﺋﻪوهﯾﻦ ﺗﺎ ﭼﺎرﺷﻮ و رووﺑﻪﻧﺪ ،ﺑﻪﺳﻪر ژﻧﺎﻧﺪا ﺗﻪوزﯾﻤﯽ )اﺟﺒﺎری( ﺑﮑﺮﺖ.''....
ﻟﻪﻧﻮ ﺋﻪو ﻣﻪﻻﯾﺎﻧﻪی ﮐﻪ ژﺮی ﻧﺎﻣﻪﮐﻪﯾﺎن ﺋﯿﻤﺰاﮐﺮدﺑﻮو ،ﻧﻮی "ﺳﯿﺪ ﻣﺮﺗﻀﯽ ﭘﺴﻨﺪﯾﺪه" )ﺑﺮا ﮔﻪورهﮐﻪی رۆح اﻟﻪ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ( ﺗﺪاﺑﻮو. ﮐﺎﺑﯿﻨﻪﮐﻪی ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان )ﻋﻪﻟﯽ ﺳﻮهﻪﯾﻠﯽ( ،ﭘﺎش وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘﺸﻨﯿﺎز و داﺧﻮازﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼ ﻗﯚﻣﯽ و ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺋﺮان ،ﮐﯚﺑﻮوهوه و ،ﺑﯾﺎرﯾﺪا ﭘﻪروهردهی ﺋﺎﯾﻨﯽ ،ﺑﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ واﻧﻪی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری وت و ،ﺑﻪﺷﻮهی ﻓﻪرﻣﯽ ﺑﭽﺖ ﺑﻪڕﯾﻮه و،ﺑﺨﺮﺘﻪ ﺑﻮاری ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻪوه .ﺋﻪوﺟﺎ ﻋﻪﻟﯽ ﺳﻮهﻪﯾﻠﯽ ،ﺑﯚ دﻨﯿﺎﮐﺮدﻧﯽ ﺋﺎﺋﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ ،دهﻗﯽ ﺑﯾﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی دهوﻪﺗﯽ ﻧﺎردﺑﯚی ﮐﻪ ﺑﻪﻣﺠﯚرهﯾﻪ: ﺗﺼﻮﯾﺒﻨﺎﻣﻪ هﯿﺌﺖ وزﯾﺮان ﺑﺘﺎرﯾﺦ٢٢ -٦ – ١٢ ---------ﺷﻤﺎره ١١٣٢٦
ﺣﻀﺮت آﯾﺖ اﻟﻠﻪ ﻗﻤﯽ
------------------
) (*٨در ﺟﻮاب ﺗﻠﮕﺮاﻓﯿﻪ ﮐﻪ از ﻣﺸﮫﺪ ﻣﻘﺪس ﻣﺨﺎﺑﺮه ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮدﯾﺪ ،ﻣﺤﺘﺮﻣﺎ زﺣﻤﺖ ﻣﯿﺪهﺪ ﺗﻠﮕﺮاف در هﯿﺌﺖ وزﯾﺮان ﻣﻄﺮح و ﺗﺼﻮﯾﺐ دوﻟﺖ ﺑﺸﺮح زﯾﺮ اﺷﻌﺎر ﻣﯽ ﺷﻮد -١آﻧﭽﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﺠﺎب زﻧﺎن ﺗﺬﮐﺮ ﻓﺮﻣﻮدهاﻧﺪ دوﻟﺖ ﻋﻤﻼ اﯾﻦ ﻧﻈﺮﯾﻪ را ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و دهﺳﺘﻮر داده ﺷﺪه ﮐﻪ ﻣﺘﻌﺮض ﻧﺸﻮﻧﺪ. 22
-٢در ﻣﻮﺿﻮع ارﺟﺎع ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت ﺧﺎﺻﻪ اوﻗﺎف ﻣﺪارس دﯾﻨﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﺼﺎرف ﻣﻘﺮره آن از ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ دوﻟﺖ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن اوﻗﺎف و ﻣﻔﺎدهﺎ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺗﺮﺗﯿﺐ اﯾﻦ ﮐﺎر هﻢ دادهﺷﺪه و اﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻢ دوﻟﺖ ﺗﻌﻘﯿﺐ ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ. -٣در ﺑﺎب ﺗﺪرﯾﺲ ﺷﺮﻋﯿﺎت و ﻋﻠﻢ ﺑﻪ آداب دﯾﻨﯽ ،ﺑﺮﻧﺎﻣﻪهﺎی آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﺎ ﻧﻈﺮ اﺷﺨﺎص ﻣﺠﺘﮫﺪ و ﺟﺎﻣﻊ اﻟﺸﺮاﯾﻂ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﻗﺎﻧﻮن ﺷﻮرای ﻋﺎﻟﯽ ﻓﺮهﻨﮓ ﻗﯿﺪ ﺷﺪه ﻣﻨﻈﻮر ﺧﻮاهﺪ ﺷﺪ و راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﺪارﺳﯽ ﮐﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺨﺘﻠﻂ دارﻧﺪ در اول ازﻣﻨﻪ اﻣﮑﺎن ﭘﺴﺮان و دﺧﺘﺮان از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺗﻔﮑﯿﮏ ﺧﻮاهﻨﺪ ﺷﺪ. -٤در ﺑﺎب ﺗﻌﻤﯿﺮ ﺑﻘﺎع ﻣﻄﮫﺮه ﺑﻘﯿﻊ ﺑﻪ وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﺆﮐﺪ دادهﺷﺪه ﮐﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﻮدﺷﺎن را ﺗﻌﻘﯿﺐ و ﻧﺘﯿﺠﻪ را ﺑﻌﺪا ﺑﺎﻃﻼع ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﯾﻒ ﺧﻮاهﺪ رﺳﯿﺪ. -٥در ﺑﺎب اﺻﻼح ارزاق ﻋﻤﻮﻣﯽ ﮐﺸﻮر دوﻟﺖ ﻣﺸﻐﻮل اﻗﺪام اﺳﺖ ﮐﻪ از هﺮ ﺣﯿﺚ آﺳﺎﯾﺶ ﻋﺎﻣﻪ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺷﻮد. ﻧﺨﺴﺖ وزﯾﺮ :ﻋﻠﯽ ﺳﮫﯿﻠﯽ
''ﺑﯾﺎرﻧﺎﻣﻪی دهﺳﺘﻪی وهزﯾﺮان'' ﻧﺎﻣﻪی ژﻣﺎره(١١٣٢٦ ): --------------------------------------رﮑﻪوﺗﯽ١٣٢٢/٦/١٢ :ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٤ی زاﯾﻨﯽ(
ﺣﻪزرهﺗﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﻮﻣﯽ ﻟﻪوهراﻣﯽ ﺑﺮوﺳﮑﻪی ﺑﻪڕﺰﺗﺎن ﮐﻪ ﺋﻪرﮐﺘﺎن ﮐﺸﺎﺑﻮو ،ﻟﻪ ﺷﺎری ''ﻣﻪﺷﮫﻪد'' ی ﭘﯿﺮۆزهوه ﻧﺎردﺑﻮوﺗﺎن، ﻟﻪﻣﺒﺎرهﯾﻪوه ﺑﻪڕﺰﺗﺎن ﺋﺎﮔﺎدار دهﮐﻪﯾﻦ ،ﺑﺮوﺳﮑﻪﮐﻪﺗﺎن ﻟﻪ ﮐﺎﺑﯿﻨﻪی وهزﯾﺮان ﺧﻮﻨﺪراﯾﻪوه و، ﺑﻪﺗﮑای دهﻧﮓ ﭘﻪﺳﻨﺪ ﮐﺮا و ،ﺑﯾﺎرﻣﺎﻧﺪا: -١ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﺑﻪڕﺰﺗﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﻪﮐﺎرهﻨﺎﻧﯽ ﭼﺎرﺷﻮ و رووﺑﻪﻧﺪ ﺑﯚ ژﻧﺎن ﭘﺸﻨﯿﺎزﺗﺎن ﮐﺮدﺑﻮو ،ﭘﺸﻨﯿﺎز و ﻓﻪرﻣﻮودهﮐﻪﺗﺎن ﭘﻪﺳﻨﺪﮐﺮا و ،دهﺳﺘﻮور دراوه ﭘﺶ ﺑﻪ هﻪر ﺟﯚره ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ دهرﺑﻨﮏ ﺑﮕﯿﺮﺖ. -٢هﻪﻣﻮو ﻣﻮﮏ و داهﺎﺗﯽ ﻣﻪزاری ﺋﯿﻤﺎﻣﻪﮐﺎن و ﺋﻪﺳﺤﺎﺑﻪﮐﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﺑﻮوﺟﻪ و ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎن ،ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﯽ راﺑﻮردوودا ،دهوﻟﻪت ﺑﯾﺎری ﻟﻪﺑﺎرهﯾﺎﻧﻪوه داوه و ،ﺑﻪﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎ ،دهوﻟﻪت داﺑﯿﻨﯽ دهﮐﺎت .هﻪروههﺎ داهﺎت و ﺑﻮوﺟﻪی ﺋﻪو ﻧﻮهﻧﺪاﻧﻪ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه ﮐﯚﻧﺘۆڵ و ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ ﺑﮑﺮﻦ.
23
-٣هﻪر ﺑﻪو ﺟﯚرهی ﻟﻪﯾﺎﺳﺎی ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺑﻪرزی ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯿﯽ وﺗﺪا هﺎﺗﻮوه ،ﭘﺎش راوﮋﮐﺮدن و ﺑﯿﺮوراوهرﮔﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﮔﻪڵ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﮐﻪ ﻣﻪرج و ﭘﻮاﻧﻪﮐﺎﻧﯽ زاﻧﺎﺑﻮوﻧﯿﺎن ﺗﺪاﺑﺖ ،ﺧﻮﻨﺪﻧﯽ دهﺳﺘﻮور و رﺴﺎی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ،ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎﻧﺪا ﺑﻪڕﻮه دهﭼﻦ .ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺗﮑﻪوﯾﯽ ﮐﻮڕان وﮐﭽﺎن ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎﻧﺪا،ﺑﯾﺎرﻣﺎﻧﺪا ﺑﻪزووﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎت ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮڕان و ﮐﭽﺎن ﻟﻪﯾﻪﮐﺪی ﺟﯿﺎ ﺑﮑﺮﻨﻪوه. -٤ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎوهداﻧﮑﺮدﻧﻪوه و ﻧﯚژهﻧﮑﺮدﻧﻪوهی ﺋﺎﺳﻪوار و ﻣﻪزاری ﺋﯿﻤﺎﻣﺎن و ﺋﻪﺳﺤﺎﺑﻪ و ﺷﻮﻨﻪﭘﯿﺮۆزهﮐﺎن ﻟﻪﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری وﻻت و ،ﻟﻪدهرهوه ،ﺑﻪ وهزارهﺗﯽ دهرهوهﻣﺎن راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﭘﺎش ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوهی هﻮرد ﻟﻪﺳﻪرﯾﺎن ،ﺑﻮوﺟﻪ و ژﻣﺎرهﯾﺎن ﺑﻪراورد ﺑﮑﺎت و ،راﭘﯚرﺗﻪﮐﻪﺷﯽ ﭘﺸﮑﺸﯽ ﺑﻪڕﺰﺗﺎن ﺑﮑﻪن. -٥ﻟﻪﺑﺎرهی ﭼﺎﮐﮑﺮدﻧﯽ ﺑﺎری ژﯾﺎن و ﮔﻮزهران و ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ وت و،ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯽ ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯽ وﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﮑای ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺮان ،دهوﻟﻪت ﺳﻪرﻗﺎﯽ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯿﺎﻧﻪ. ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان :ﻋﻪﻟﯽ ﺳﻮهﻪﯾﻠﯽ
ﮐﺎﺗﮏ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ ،ﻟﻪ ﻧﻪﺟﻪف و ﮐﻪرﺑﻪﻻوه ﮔﻪڕاﯾﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان ،دهﺳﺘﺒﻪﺟ درۆﺷﻤﯽ دژهﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ﺑﻪرز ﮐﺮدهوه و ،راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ" :دژی هﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان و ،ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕهﮐﻪﯾﻪﺗﯽ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ دهﺳﺘﻮور و ﯾﺎﺳﺎی ﺋﯿﺴﻼم دژاﯾﻪﺗﯽ دهﮐﺎ و ،ﻟﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﻪوه زۆر دووره.".... ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ ،ﻣﺎوهی دوو ﺳﺎڵ و ﻧﯿﻮ ﻟﻪ ﺋﺮان ﻣﺎﯾﻪوه و ،ﭘﺎش دﻨﯿﺎﺑﻮون ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻮواﻧﻪی ﮐﺎر و ﺋﻪرﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ،ﮔﻪڕاﯾﻪوه ﺑﯚ ﻧﻪﺟﻪف و ﮐﻪرﺑﻪﻻ ﻟﻪ ﻋﺮاق. ﺑﻪم ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی هﻪﻮﺴﺖ و دژاﯾﻪﺗﯿﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﺋﺎﯾﯚﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ ﻟﻪﮔﻪﯽ ،ﻟﻪ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ،ﺑﻪﺷﺎن و ﺑﺎهﯚ و ﻧﻮور و ﮐﻪراﻣﻪﺗﯽ ﻗﯚﻣﯽ و ﺗﻪﺑﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯿﺎن هﻪﺪهدا .ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ،ﮐﻪ هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی داﻣﻪزراﻧﯿﯿﻪوه ،وهک ﺣﯿﺰﺑﮑﯽ ﭼﻪﭘﯽ ﺋﺮاﻧﯽ -ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﮐﺎری ﻧﻪدهﮐﺮد و ،ﮔﺮﺪراو و ﭘﺎﺷﮑﯚی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺖ ﺑﻮو ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﺋﻪو ﺑﻮﺮی و ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯿﻪﺷﯽ ﻟﻪ ﺑﯾﺎرداﻧﺪا ﺗﺪا ﻧﻪﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪو دﯾﺎرداﻧﻪ هﻪﻮﺴﺘﯽ رۆن و ﺋﺎﺷﮑﺮا ﺑﻨﻮﻨ ،ﮐﻪ دهﺑﻮوﻧﻪ هﯚی ﭘﺎﺷﺨﺴﺘﻨﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان .ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﮐﻪﯾﺪا )رهﺒﺮ( ﭘﯿﺮۆزﺑﺎﯾﯽ ﮔﻪرﻣﯿﺎن ﺋﺎراﺳﺘﻪی هﺎﺗﻨﻪوهی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼ ﻗﯚﻣﯽ و ﺗﻪﺑﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ دهﮐﺮد .ﺟﮕﻪ ﻟﻪوهش هﻪﻟﭙﻪرﺳﺘﺎﻧﻪ ،ﺑﯚ ﻓﺮﯾﻮدان و راﮐﺸﺎﻧﯽ ﺧﻪﮏ ﺑﻪﻻی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهدا ،هﻪوﯿﺎﻧﺪهدا ،ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ درۆﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪدا رﮑﺒﺨﻪن و ﺑﮕﻮﻧﺠﻨﻦ. ﺑﯚ ﻧﻤﻮوﻧﻪ :رۆژﻧﺎﻣﻪی ''رهﺒﺮ ﯾﺰد'' ) ارﮔﺎن ﮐﻤﯿﺘﻪ وﻻﯾﺘﯽ ﺣﺰب ﺗﻮده اﯾﺮان – ﯾﺰد ،ﺳﺎل اول ﺷﻤﺎره ،٣٠ﻣﻮرخ ١٩٤٤) ( ١٣٢٢ی زاﯾﻨﯽ( ،ﻟﻪ ﺳﺎۆژی ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻋﻪﻟﯽ، )ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ ﺷﯿﻌﻪﮐﺎن( ،وﺗﺎرﮑﯽ ﻧﻮوﺳﯽ ﮐﻪ ﺑﻪﺷﮑﯽ ﺑﻪﻣﺠﯚره ﺑﻮو: 24
''هﺰار و ﺳﯿﺼﺪ و ﺑﯿﺴﺖ و دو ﺳﺎل ﭘﯿﺶ ،روز ﺑﯿﺴﺖ و ﯾﮑﻢ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﯾﮏ ﺿﺎﯾﻌﻪ ﻋﻈﯿﻤﯽ در ﺟﮫﺎن اﺳﻼم اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد و ﻋﻠﯽ ﭘﯿﺸﻮای ﻣﺴﻠﻤﯿﻦ ،راد ﻣﺮد ﺑﺰرگ راه آزادی ﺑﺸﺮ ﭘﺲ از ٦٣ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﮐﻪ هﻤﻪ آن را ده راه آزادی و ﻧﺠﺎت ﻣﺮدم ﺻﺮف ﮐﺮده ﺑﻮد ،در ﻣﺴﺠﺪ ﮐﻮﻓﻪ ......ﺷﮫﯿﺪ ﺷﺪ....ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻋﻠﯽ ﺑﻠﮑﻪ هﻤﻪ ﭘﯿﺸﻮاﯾﺎن ﻣﺬهﺐ ﻣﻘﺪس اﺳﻼم در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﻋﻤﺮ ﻣﺸﻘﺖ و زﺣﻤﺖ ﺗﺤﻤﻞ ﻧﻤﻮدﻧﺪ.(*٩) ....
ﻗﺎﻧﻮوﻧﻨﺎس ،ﻣﮋووﻧﻮوس و ﻟﮑﯚﻪوهری ﺋﺮاﻧﯽ ﺑﻪﻧﻮی ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ) ،(*١٠ﮐﻪ ﻟﻪ ﻧﺰﯾﮑﻪوه ﭼﺎودﺮی ﺑﺎرودۆخ و رووداوه ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪودهﻣﯽ ﺋﺮان ﺑﻮو ،ﻟﻪرۆژﻧﺎﻣﻪی )ﭘﺮﭼﻢ( ﮐﻪ ﺧﯚی ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯿﯽ دهﮐﺮد ،رواﻧﮕﻪی ﺧﯚی ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺧﺴﺘﻮهﺗﻪڕوو: ''وهک ﺑﯽ ﺋﻪم ﺑﻪڕﺰه )ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺣﺴﻨﯽ ﻗﯚﻣﯽ( ﻗﺎرهﻣﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺳﺘﺎﻟﯿﻨﮕﺮاده و ،ﺑﻪ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﻟﻪﺷﻪڕ ﮔﻪڕاوهﺗﻪوه ﮐﻪ رادﯾﯚی ﺋﺮان ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑﻪﺷﺎن و ﺑﺎهﯚﯾﺪا هﻪﺪه و زﻟﯽ دهﮐﺎﺗﻪوه و رﯽ ﺑﯚ ﺧﯚﺷﺪهﮐﺎت .ﮐﻪﺳﮏ ﻧﻪﯾﭙﺮﺳﯽ ،رۆﯾﺸﺘﻦ و هﺎﺗﻨﻪوهی "ﺋﺎﺧﻮﻧﺪﮏ" )ﻣﻪﻻﯾﻪک( چ ﻧﺮخ و ﺳﻮودﮑﯽ ﺑﯚ ﺧﻪﮏ هﻪﯾﻪ ﮐﻪ رادﯾﯚی ﺋﺮان هﻨﺪهی ﻟﻪﺳﻪر دهڕوات؟!؟ ﺋﻪرێ! هﺎﺗﻨﻪوهی ﻣﻪﻻﯾﻪک ﻟﻪواﻧﻪﯾﻪ ﺳﻮودی هﻪﺑﺖ! ﺋﻪوﯾﺶ ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﺣﺎﺟﯿﯿﻪ دهوﻪﻣﻪﻧﺪه ﺑﻪڕﺰ و ﭘﯿﺮۆزهﮐﺎن و ﻣﻪﺷﮫﻪدﯾﯿﻪ ﻧﻮﮋﺧﻮﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮ
ﮐﯚﻣﻪﻨﺎس و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﮑﺎر ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی
ﺑﺎزاڕ ،ﮐﻪ ﻟﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻪی راﺑﻮردوودا ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﺎﻧﻪ داﻧﻪوﻪ و ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯽ و ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯿﯽ ﻟﻪ هﻪﻣﺎرهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﺸﺎرﻧﻪوه و ،ﭘﺎﺷﺎن ﺑﻪﻧﺮﺧﯽ ﮔﺮاﻧﺘﺮ ﺑﯿﺎﻧﻔﺮۆﺷﻨﻪوه ﺑﻪ ﺧﻪﮑﯽ رهﺷﻮڕووت و ﮐﻪﻣﺪهراﻣﻪت و ،ﻟﻪو رﮕﻪوه ﺑﻪ هﻪزاران ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی هﻪژار و رهﺑﻪن و ﺑﺮﺳﯽ ،ﻟﻪﺑﻪر ﯾﻪک هﻪﻮهﺷﻨﻦ و ،ﻟﻪﺑﻦ دﯾﻮاری ﮐﯚﻧﺎﻧﺪا ﺑﮑﻪوﻧﻪ ﺳﻮاﮑﺮدن ﻟﯿﺎن ،ﺑﯚ ﺧﯚﺷﯿﺎن ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﺗﻤﻪن ﭘﻮوڵ ﭘﺎﺷﻪﮐﻪوت ﺑﮑﻪن و ،ﺑۆن ﺑﯚ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺋﺎﻏﺎﯾﺎن ﮐﻪ ﺋﻪم ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯿﯿﻪﯾﻪ ،ﺑﻪ ﺑﻪﺧﺸﯿﻨﯽ هﻨﺪێ ﭘﻮوڵ و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﺳﻨﻮوﻗﯽ "ﺋﯿﻤﺎم" ،ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺗﺎوان و ﻧﺎﭘﺎﮐﯽ ،دهﺷﯚﻧﻪوه و ،ﺋﯿﺪی هﯿﭻ ﺟﯚره ﭘﻪژاره و هﻪﺳﺘﯽ ﺷﻪرﻣﻪزارﯾﯿﻪک ﻟﻪدﯿﺎﻧﺪا ﻧﻪﻣﻨﺖ!! ﺋﻪوه ﺑﻮو دﯾﺘﻤﺎن ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﻮﻣﯽ ﭘﯿﻨﺎﯾﻪ هﻪر ﺷﺎرﮑﻪوه ،ﺋﻪم ﺗﻮﮋه دهوﻪﻣﻪﻧﺪه ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺒه -ﻣﺎﯽ هﻪژارﺧﻮره ،ﭼﻮوﻧﻪ ﭘﺸﻮازی و ،ﭼﻪک و دهﺳﺘﻪی "ﺋﻪﺳﮑﻪﻧﺎس" )ﭘﺎرهی ﮐﺎﻏﻪز( ﯾﺎن ﭘﺸﮑﺶ ﮐﺮد و ،دڵ و وﯾﮋداﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن ﺋﺎﺳﻮوده ﮐﺮد.''... ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮﻩوﯼ هﻪروﻩهﺎ رﻩﺧﻨﻪﯼ ﺗﻮﻧﺪﯼ ﺋﺎراﺳﺘﻪﯼ ﺣﻴﺰﺑﯽ ﺗﻮودﻩﯼ ﺋێﺮان ﮐﺮد و ،ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﯼ )ﭘﺮﭼﻢ( دا ،ﻧﻮوﺳﯽ: 25
"ﺋﻤﻪ ﺋﻪوهﻣﺎن ﻟﻪﺑﯿﺮ ﻧﻪﭼﻮوهﺗﻪوه ،ﮐﺎﺗ" ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯽ"ﯾﺎن ﺑﻪوﺷﻮه ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯿﻪ ،ﺑﯚ ﺑﻪهﺰﺗﺮﮐﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ دههﻨﺎﯾﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان ،ﺋﻮه )ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده( ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﮐﻪﺗﺎﻧﺪا زۆرﺗﺎن ﺑﻪ ﺑﺎی ﺑ ﺷﺎن و ﺷﮑﯚی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﯚﻣﯿﺪا هﻪﮕﻮت و ،ﺑﻪ ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻦ و ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ زاﻧﺎ و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻧﻮﺗﺎن هﻨﺎ ...ﺋﺎﯾﻪ ﺋﻪﻣﻪ ﺑﻪهﺰﮐﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﻧﯿﯿﻪ؟! ﺋﻪﮔﻪر ﺋﻮه ﺑﻪم هﻪﻮﺴﺘﻪ هﻪﻪ و ﻧﺎﺑﻪﺟﯿﻪی ﺧﯚﺗﺎﻧﺪا ﻧﻪﭼﻨﻪوه و رهﺧﻨﻪ ﻟﻪﺧﯚﺗﺎن ﻧﻪﮔﺮن ،ﺋﻪوﮐﺎت ﻧﺎﭼﺎر دهﺑﻢ ﭘﺘﺎن ﺑﻢ ،ﺋﻮه ﻟﻪ ﻣﺎﻧﺎ و ﻧﻮهرۆﮐﯽ ﮐﯚﻧﻪﭘﻪرﺳﺘﯽ ﺗﻨﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻮون.!..
ﺑﻪره ﺑﻪره ،ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﻟﻪ ﻧﻮ ﻣﺰﮔﻪوت وﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ،دهﺳﺘﯿﺎن ﮐﺮد ﺑﻪ ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهﮐﺮدن دژی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازان و ،رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ،دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدن ﻟﻪ ﮔﻪڵ ﺧﻮﻨﺪﻧﯽ ﮐﭽﺎن ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ،ﺧﻮﺗﺒﻪدان ﻟﻪ ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎن دژی ﮐﺎرﮐﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن و ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ و ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ و ﺷﺎﻧﯚﮔﻪری و ..هﺘﺪ .ﺋﻪوهش ﺑﻮو ﺑﻪ هﻪوﻨﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﭘﻪرﺗﯚﮐﮏ ﻟﻪﻻﯾﻪن ،ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﺑﻪﻧﯿﻮی "ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯽ" و ،ﺗﯿﺎﯾﺪا ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوهﮔﺮﺗﻨﯽ دهﺳﻪﻻت و ،هﺸﺘﻨﻪوهی ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان ﻟﻪﻧﻮ ﭘﺎﺷﮑﻪوﺗﻮوی و ﻧﻪزاﻧﯽ و ﻧﻪﺧﻮﯾﻨﺪهوارﯾﯽ داﯾﻪ ﺑﻪر رهﺧﻨﻪی ﺗﻮﻧﺪ. ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﻟﻪﺑﻪﺷﮑﯽ ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ "ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯽ" دا ﻧﻮوﺳﯽ:
"ﺋﺎﯾﺎ ﺋﻮه ﻣﻪﻻ ﻧﺎﻧﺎﺳﻦ؟! ﺋﻪواﻧﻪ ﺧﻪﮑﺎﻧﮑﻦ ﻟﻪﻧﻮ ﺋﻪو وﻻﺗﻪدا ﺑﮑﺎر و ﺑﻪﺗﺎڵ ،دهﺧﯚن و دهﻧﻮون و ،ﺗﻮاﻧﺎی ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ هﯿﭻ ﮐﺎرﮑﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪ .هﻪﻣﻮو ﺑﯿﺮ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﻪﮐﯿﺎن ﻟﻪو ﭘﻨﺎوهدا دهﺧﻪﻧﻪﮔﻪڕ ﺗﺎ ﭘﺶ ﺑﻪ زاﻧﺴﺖ و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﯽ ﮐﯚﻣﻪڵ ﺑﮕﺮن .هﻪر هﻪﻧﮕﺎوﮏ ﮐﯚﻣﻪڵ ﺑﯚ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﯽ ﺧﯚی هﻪﯿﺪهﮔﺮێ ،ﺧﯽ ﻣﻪﻻ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ دهﮐﻪن ...ﺋﺎﯾﺎ ﻟﻪﺑﯿﺮﻣﺎن دهﭼﺘﻪوه ﮐﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ''اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ'' دا ﭼﯿﯿﺎن ﮐﺮد و ،ﭼﻪﻧﺪهﯾﺎن ﺧﻮﻦ رﺷﺖ؟! ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﺳﺎﻧﮑﯽ زۆر ﻟﻪدژی ﭼﻮوﻧﯽ ﮐﭽﺎن و ﮐﻮڕان ﺑﻮون ﺑﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ،ﻣﺸﮏ و ﺑﯿﺮی ﺧﻪﮑﯿﺎن دهﺷﯚردهوه و ،دهﯾﺎﻧﮕﻮت" :ﻣﻨﺪاﻪﮐﺎﻧﺘﺎن ﻣﻪﻧﺮن ﺑﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ،ﺑﺎ ﻓﺮی واﻧﻪی ﺑﺪﯾﻨﯽ ﻧﻪﺑﻦ!" ﺑﻪم ﺋﺴﺘﺎ دهﺑﯿﻨﯿﻦ ﮐﭻ و ﮐﻮڕهﮐﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎن دهﻧﺮن ﺑﯚ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ!! ﺋﻪﮔﻪر ﺑﻪهﻮردی ﻟﻪهﯚی ﺑﯿﺮی ﺧﻪﮑﺌﺎزارداﻧﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ ﺑﮑﯚﯿﻨﻪوه ،دهﮔﻪﯾﻨﻪ ﺋﻪو ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﻪی ﮐﻪ هﯚﮐﻪی ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﻣﻪﻻ هﯿﭻ ﮐﺎر و ﭘﯿﺸﻪﯾﻪﮐﯽ ﻧﺎﺳﺮاو و رهواﭘﺪراوی ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﺪا ﻧﯿﯿﻪ .ﻧﻪﺗﻮاﻧﺎی دروون و رﺳﺘﻨﯽ هﻪﯾﻪ ،ﻧﻪﺗﻮاﻧﺎی ﮐﯾﻦ وﻓﺮۆﺷﺘﻦ و ﮐﺎﺳﭙﯽ ﮐﺮدن .ﻧﻪدهﺗﻮاﻧ ﻟﻪ ﮐﺎرﮔﻪﯾﻪک ﮐﺎرﺑﮑﺎت ،ﻧﻪدهﺗﻮاﻧﯽ ﺷﺘﮏ ﺑﻨﺘﻪﺑﻪرهﻪم .ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ وﺗﯿﺶ هﯿﭻ ﺟﮕﻪﯾﻪﮐﯽ ﻟﻪﻧﻮﮐﯚﻣﻪﺪا ﺑﯚ دﯾﺎری ﻧﻪﮐﺮدوون و ،ﻟﯽ راﻧﻪدﯾﻮن ﮐﺎرﯾﺎن ﭘﺒﺴﭙﺮێ .ﻟﻪﺧﯚﯾﺎن دهﭘﺮﺳﯿﯽ ،دهﻦ: "ﺋﻤﻪی ﻣﻪﻻ ،ﭘﺸهو و رﭙﺸﺎﻧﺪهری ﺧﻪﮑﯿﻦ و ،رﯽ ﺋﺎﯾﻦ و ﺧﻮدﻨﺎﺳﯽ ﻓﺮی ﮔﻪل دهﮐﻪﯾﻦ!" .ﺑﻪم ﺋﻪوهﺷﯿﺎن "درۆﯾﻪ!".
ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ "ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ" ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ رﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٤٣ی زاﯾﻨﯽ دا ﺑﻼوﮐﺮدهوه ،ﺑﻪﻻم ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﭘﺸﯿﯿﺎن ﺑﻪ ﺑﻼوﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪﮐﻪ ﮔﺮت. ﮐﻪﺳﺮهوﯾﺶ ﻟﻪو ﭘﻮهﻧﺪهدا ،وﺗﺎرﮑﯽ رهﺧﻨﻪﮔﺮاﻧﻪی ﺋﺎراﺳﺘﻪی دهوﻪت ﮐﺮد و ،ﭘﻪرﺗﯚﮐﮑﯽ ﺗﺎزهی ﺑﻪﻧﻮی )ﺑﻪهﺎﯾﯿﮕﻪری ،ﺷﯿﻌﻪﮔﻪری ،ﺳﯚﻓﯿﮕﻪرﯾﯽ( ،ﻟﻪﭼﺎﭘﺪا و ،ﻟﻪ ﭘﺸﻪﮐﯿﯿﻪﮐﻪﯾﺪا ﻧﻮوﺳﯽ: 26
'' ...ﺋﻪﮔﻪر ﺣﮑﻮوﻣﻪت ،ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﮑﯽ ﺧﺮﺧﻮاز و دﺴﯚزی ﺧﻪﮏ ﺑﻮاﯾﻪ ،ﭘﺸﯽ ﺑﻪ ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪ ﻧﻪدهﮔﺮت و ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﺪا ﺑﯚ دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﻣﻦ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳﺎزﻧﻪدهﮐﺮد ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﻣﻦ ﻟﻪو ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪﻣﺪا ﻟﻪﮔﯿﺮوﮔﺮۆ و ﭼﺎرهڕهﺷﯽ ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ رهﺷﻮڕووﺗﯽ ﺋﺮان دواوم .ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪی ﻣﻦ ﭘه ﻟﻪ وﺷﻪی ﺑﻪﭘﺰ و ﺑﻪﻧﺮخ و ،ﺗﯿﺪا رﮕﻪی راﺳﺖ و رۆﻧﺎﮐﻢ ﭘﺸﺎﻧﯽ ﺧﻪﮑﯽ ﭼﻪوﺳﺎوهی ﺋﺮان داوه .ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪم ﻟﻪوه دهدوێ ﮐﻪ ﭼﻠﯚن ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺮان ﺑﻪ ﺗﻨﻪﮔﻪﯾﺸﺘﻮوﯾﯽ و ﺑﻪﻧﻪزاﻧﯽ، ﮐﻪوﺗﻮوﻧﻪﺗﻪ داوی ﮐﯚﻣﻪﮏ ﺑﯿﺮﭼﻪوت و ﻓﺰاﻧﻪوه .ﺗﺎ زهﻣﺎﻧﮑﯿﺶ ﺋﻪم دواﮐﻪوﺗﻮوﯾﯿﻪ ﻟﻪﻧﯿﻮ ﮐﯚﻣﻪﺪا رﯾﺸﻪﮐﺶ ﻧﻪﮐﺮﻦ ،ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﯿﺮان ،ﻟﻪوه ﺑﺎﺷﺘﺮ ﻧﺎﺑ و ،ﺑﮕﺮه ﺧﺮاﭘﺘﺮﯾﺶ دهﺑ.''
ﻟﻪو ﺳﻪروﺑﻪﻧﺪهدا ،ﻣﻪﻻﯾﻪک ﺑﻪﻧﻮی رۆﺣﻮ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﮐﻪ ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﭘﻪروهردهی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟﻪ ﺷﺎری ﻗﯚم ،ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪ ﺑﻮو ،ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮﻧﯽ ١٣٢٣ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٤ی زاﯾﻨﯽ( ،ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪﻧﻮی "ﺑﺨﻮان و ﺑﻪﮐﺎر ﺑﺒﻨﺪ" )ﺑﯿﺨﻮﻨﻨﻪوه و ،ﺑﯿﺒﻪن ﺑﻪڕﻮه!( ﻧﻮوﺳﯽ و ،ﻟﻪﻧﯿﻮ ﻓﻪﻗ و ﺧﻮﻨﺪﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ﺑوﯾﮑﺮدهوه .ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ، ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوهﮐﻪﯾﺪا ﻓﺘﻮای ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی دهرﮐﺮد و ،ﺑﻪ "ﻣﻔﺴﺪ ﻓﯽ اﻻرض" ﻧﻮی ﺑﺮد .داواﺷﯽ ﻟﻪ دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﮐﺮد ،ﭘﺶ ﺑﻪ ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ دژ ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻦ ﺑﮕﺮێ و ،ﻧﻮوﺳﻪرهﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﺳﺪاره ﺑﺪات .ﻟﺮهدا دوو ﮐﯚﭘﻠﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﭙﺎرهﮐﻪی رۆح اﻟﻪ ﺧﯚﻣﻪﯾﻨﯽ ﺑﻪﻧﻤﻮوﻧﻪ دههﻨﯿﻨﻪوه:
" ...هﻪﻣﻮوﺗﺎن ﺑﯿﻨﯿﺘﺎن ﮐﻪ ﭼﯚن ﺗﻪورﺰﯾﯿﻪﮐﯽ ﺑﻪرهﻼ و ﺳﻪرﺳﻪرﯾﯽ ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ﺋﻪو
هﻪﻣﻮوه ﺟﻨﻮهی داوه ﺑﻪ ﺋﻮه و ،ﺳﻮوﮐﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ و ﺋﯿﻤﺎﻣﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ ﻧﻮاﻧﺪووه و، ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا ﮔﺎﺘﻪی ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﺑﻪهﺎﭘﯿﺮۆزهﮐﺎﻧﻤﺎن ﮐﺮدووه ،ﺑﻪم ﺋﻮه ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﻣﺘﻪﻗﺘﺎن ﻟﻪﺧﯚﺗﺎن ﺑﯾﻮه و ،ﺑﺪهﻧﮓ ﻣﺎون! ﺋﻮه ﺳﺴﺘﯽ و ﺑﺒﺎوهڕی و ﺑﺪهرهﺗﺎﻧﯽ ﺑﻪﺳﻪرﺗﺎﻧﺪا زاﺒﻮوه .ﮐﯚﻣﻪﮏ ﺳﻪرﻟﺸﻮاوی ﺑﺸﻪرم ،ﻟﻪ ﭼﻮارﻗﻮڕﻧﻪی وﺗﺪا ﮐﻪوﺗﻮوﻧﻪﺗﻪ دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺋﯿﺴﻼم و، ﺑﯿﺮی ﺑﺪﯾﻨﯽ ﺑودهﮐﻪﻧﻪوه .ﺋﻪم ﺑﺪهﻧﮕﯿﯿﻪی ﺋﻮه ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﺑﺎرودۆﺧﮏ ﺳﺎزدهﮐﺎ ﮐﻪ ﺣﺎڵ و ﮔﻮزهراﻧﻤﺎن ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ رهزاﺧﺎن ﺧﺮاﭘﺘﺮی ﺑﻪﺳﻪردﺖ و ،ﺳﻪرﻟﺸﻮاوی ﺑﻪﺳﻪرﻣﺎﻧﺪا زاڵ دهﺑﺖ و ،ﺑﺪهرهﺗﺎن دهﻣﻨﯿﻨﻪوه ....ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﮐﺎرﮑﯽ واﺑﮑﺮﺖ ،ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪهﻪر ﺷﺎر و ﮔﻮﻧﺪ و ﻗﻮژﺑﻨﮑﯽ ﺋﻪم وﺗﻪ ،ﺑﺰی و ﺳﻮوﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪک ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﺎﯾﻦ ﮐﺮا ،ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﯾﻪﮐﺪڵ و ﯾﻪﮐﺪهﻧﮓ ،ﺑﻪﻧﻮی ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ،ﻟﻪدژی راﭘﻪڕن .....دهﺑﯽ راﺑﯿﻦ! ﺑﺰووﺗﻦ و راﺑﻮون ﻟﻪﭘﻨﺎوی ﺧﻮدێ و دهﺳﺘﻮوری ﺧﻮدێ ،دهﺑﺘﻪ ﺑﺰاﭬﮑﯽ ﺧﻮداﯾﯽ )ﻗﯿﺎم اﻟﻪ( .ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺋﻪم وﺷﻪی "ﻗﯿﺎم اﻟﻪ" ﯾﻪ ﮐﻪ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪرهو رﮕﻪی راﺳﺖ و رزﮔﺎرﯾﯽ دهﺑﺎت ....داوا ﻟﻪ دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان دهﮐﻪﯾﻦ ،رﮕﻪ ﻟﻪ ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهی ﭘﻪرﺗﯚک و ﺑوﮐﺮاوهی دژ ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻦ ﺑﮕﺮﺖ .ﺋﻤﻪ ﭼﺎوهڕواﻧﯿﻦ ﮐﻪ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚک و ﮔﯚﭬﺎر و ﻧﻮوﺳﺮاوهﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا دژاﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﯿﺴﻼم دهﮐﻪن ،ﺑﻪﭘ دهﺳﺘﻮور و ﺑﯾﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﻟﻪﮔﻪﯿﺎﻧﺪا هﻪﺴﻮﮐﻪوت ﺑﮑﺎت .ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪی ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ژههﺮاوی ﺑودهﮐﻪﻧﻪوه ،ﻟﻪﭘﺶ ﭼﺎوی ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎن ﻟﻪﺳﺪارهﯾﺎن ﺑﺪات .ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﻪم ﺋﺎژاوهﮔاﻧﻪ ﮐﻪ ﺑﺮهوﺷﺘﺘﺮﯾﻦ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺳﻪرڕووی زهوﯾﻨﻦ ،ﻟﻪﺳﻪر ﮔﯚی زهوﯾﻦ ﭘﺎک ﺑﮑﺮﻨﻪوه و ،ﻟﻪﻧﻮﺑﺒﺮﻦ ،ﺑﯚﺋﻪوهی 27
ﭘﯿﻼﻧﮕان ﻧﻪﺗﻮاﻧﻦ ﺋﺎﮔﺮی ﺋﺎژاوه و ﭼﻪﻧﺪﺑﻪرهﮐﯽ ﺑوﺑﮑﻪﻧﻪوه و ،ﻧﻪوﺮن دهﺳﺘﯽ ﺧﯿﺎﻧﻪﺗﮑﺎراﻧﻪﯾﺎن
ﺑﻪرهو دﯾﺎرده و ﻧﻮهﭘﯿﺮۆزهﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم درﮋﺑﮑﻪن ....واﻟﺴﻼم ...رۆح اﻟﻪ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ''. ﺑﻪم ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﺳﻪرﺑﺎری ﻓﺘﻮا و هﻪڕهﺷﻪی ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ،ﺑﻪردهواﻣﺒﻮو ﻟﻪﺳﻪر ﻧﻮوﺳﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ و ،ﻧﻪﺗﺮﺳﺎﻧﻪ رهﺧﻨﻪی ﺗﻮﻧﺪی ﺋﺎراﺳﺘﻪی ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ دهوﻟﻪت و ،ﻣﻪﻻﮐﺎن و ،دهﺳﺘﻮهرداﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و رووس ،ﻟﻪ ﮐﺎروﺑﺎری ﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮاﻧﺪا دهﮐﺮد .ﺋﻪوهش ﺷﻪﭘﯚﻟﮑﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻟﻪﻧﻮ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎن و ،ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﻪدژی ﮐﻪﺳﺮهوی ﭘﮑﮫﻨﺎ .ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﻟﻪهﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﮐﻪوه ﮐﻪوﺗﻨﻪ ورووژاﻧﺪن و ،ﺑﺰواﻧﺪﻧﯽ هﻪﺳﺘﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪ و ،ﺑوﯾﺎﻧﮑﺮدهوه ،ﮐﻪﺳﺮهوی ﻗﻮرﺋﺎﻧﯽ ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪووه! ﺋﻪوﺟﺎ ﮔﻮﺷﺎرﯾﺸﯿﺎن ﺧﺴﺘﻪﺳﻪر ﺣﮑﻮوﻣﻪت ،ﺗﺎ ﭘﺶ ﺑﻪﺑوﺑﻮوﻧﻪوهی زﯾﺎﺗﺮی ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﮕﺮێ و، ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪرﯾﺪا ﺑﺪهﻧﮓ ﻧﻪﺑﺖ. ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺳﻪدر -ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان ،ﮐﻪ ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ "اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﯿﺖ" )ﺷﯚرﺷﯽ ﻧﻮﺨﻮازﯾﯽ( ) (*١١ﺑﻪهﯚی ﮐﻮﺷﺘﻦ و ﺑﯾﻨﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﻋﯿﻠﻤﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﺑﻪ ﻗﻪﺳﺎوی ''ﺑﺎﺧﯽ ﺷﺎ'' ) (*١٢ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ دهرﮐﺮدﺑﻮو ،ﻟﻪرۆژی ٢٣ی ﺟﯚزهرداﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣٢٤ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٥ی زاﯾﻨﯽ( ،ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﻧﺎرد ﺑﯚ وهزﯾﺮی دادی ﺋﺮان و ،داوای ﮔﺮﺗﻨﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ﮐﺮد .رۆژی دواﯾﯽ ) ١٣٢٤/٣/٢٤هﻪﺗﺎوی( ،ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺳﺎدق ﺗﻪﺑﺎﺗﻪﺑﺎﯾﯽ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﻧﻮوﺳﯽ ﺑﯚ وهزﯾﺮی داد .ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﮐﻪﯾﺪا ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ﺑﮕﯿﺮﺖ و ،ﺑﺪرﺘﻪ دادﮔﻪ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺑﺰی ﺑﻪ ﺋﯿﺴﻼم و ، زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﭘﺸهواﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم دهﮐﺎت .هﺎوﮐﺎت ،ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺑﺎزاڕی و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎری ﺗﺎران ،ﻧﺎڕازﯾﻨﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯿﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ﻧﺎرد ﺑﯚ وهزارهﺗﯽ داد .رۆژﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ و ﺳﻪر ﺑﻪ ﺣﯿﺰب و ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎن ،ﺑﻪردهوام ﺋﺎﻮﮔﯚڕﮐﺮدﻧﯽ ﻧﺎﻣﻪی ﻧﻮان ﻣﻪﻻ ﭘﺎﯾﻪﺑﻪرزهﮐﺎن و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎن و ،ﺑﯿﺮورای ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ هﻪردووﻻﯾﺎن ﺑودهﮐﺮدهوه .ﮐﻪﺳﺮهوﯾﺶ ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪی ''ﭘﺮﭼﻢ'' و ،ﺑﻪﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﭘﻪرﺗﯚک و وﺗﺎر ،ﺑﻪرﭘﻪرﭼﯽ دهداﻧﻪوه ،ﮐﻪ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﺘﺮﯾﻨﯿﺎن ''ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و داوری ﮐﻨﻨﺪ'' )ﺑﺨﻮﻨﻨﻪوه و اددوهری ﺑﮑﻪن( ه واﯾﻠﮫﺎت ،دژاﯾﻪﺗﯽ ﻧﻮان ﮐﻪﺳﺮهوی و ،ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﮔﻪرﻣﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎﺳﯽ ﻧﻮ ﮐﯚڕ وﮐﯚﻣﻪﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ .ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ،ﻣﻪﻻﮐﺎن ﮐﻪ دهﺳﺖ و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﮑﯽ ﺑﻪهﺰﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺣﮑﻮوﻣﻪت و ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﮑﺪا هﻪﺑﻮو ،ﮔﻮﺷﺎرﯾﺎن ﺧﺴﺘﻪﺳﻪر دهوﻪت و ،ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺳﻪدر -ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان ﻓﻪرﻣﺎﻧﯿﺪا ،هﻪﻣﻮو ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ﮐﻪ ژﻣﺎرهﯾﺎن ١٣ﭘﻪرﺗﯚک ﺑﻮون ،ﮐﯚﺑﮑﺮﻨﻪوه و ،ﻟﻪﻧﻮﺑﺒﺮﻦ .ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ "ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ" ﻟﻪرﯾﺰی ﺋﻪو ١٣ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪدا ﺑﻮو .دواﺑﻪدوای ﺋﻪوهش ﻟﻪﻻﯾﻪن دادﮔﻪوه ﺑﺎﻧﮕﺸﺖ ﮐﺮا ﺑﯚ ﻟﭙﺮﺳﯿﻨﻪوهی. ﭘﺎش ﺋﻪم هﻪراوهﯚرﯾﺎﯾﻪ ،ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻧﺎﺳﺮاوهﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ، ﻟﻪﺷﺎری ﻧﻪﺟﻪف ﭘﻼﻧﯽ ﺗﺮۆرﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوﯾﯽ دادهڕﮋن ﮐﻪ ﭼﯚﻧﺘﯿﯿﻪﮐﻪی ﺑﻪﻣﺠﯚره دهﺑﺖ: 28
رۆژﮏ ﻟﻪ ﺷﺎری ﻧﻪﺟﻪف ،ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﭼﻪﻧﺪ ﻓﻪﻗﯿﻪک ،ﻟﻪواﻧﻪ ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی ) ،(*١٣دهﭼﻨﻪﻻی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺷﺦ ﻋﻪﺑﺪوﻟﺤﺴﻨﯽ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ ) .(*١٤ﻟﻪوێ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ﻗﺴﻪ دهﮐﻪن ...ﺋﺎﯾﯚﺗﺆ ﺷﺦ ﻋﻪﺑﺪوﻟﺤﺴﻨﯽ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ ،ده: ''ﭘﯿﺎوﮏ ﻧﯿﯿﻪ ،ﺋﻪم دوﻣﻪﻪ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪﯾﻪ ﻟﻪﻧﻮ ﺑﺒﺎت ﮐﻪ هﻪﻣﻮو رۆژﮏ ﺳﻮوﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﻪ ﺋﯿﻤﺎﻣﺎن و ﮔﻪورهﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم دهﮐﺎت؟!'' .ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی ،ده ،ﻣﻦ ﺋﺎﻣﺎدهم ،ﺋﻪم ﻓﺘﻮای ﺋﻮه ﺟﺒﻪﺟ ﺑﮑﻪم! .ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻟﻪﮔﻪﯽ دهدوﻦ ،ﮐﺎﺗ ﻟﻪ ﺑﯾﺎرداﻧﻪﮐﻪی دﻨﯿﺎدهﺑﻦ ،ﭘﻮوﯽ رﮕﻪی ﺑﯚ ﮐﯚدهﮐﻪﻧﻪوه و رﻨﻮﻨﯿﯽ ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ دهﮐﻪن .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻣﻪدهﻧﯽ ) (١٣دﯾﻨﺎر، ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺣﺎﺟﯽ ﺳﻪﯾﺪ ﻋﻪﺑﺪوﻟﻘﺎﺳﻤﯽ ﺧﯚﯾﯽ ) (٢دﯾﻨﺎر و'' ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ'' ش ) (٥٠دﯾﻨﺎری ﭘﺪهدهن، و، ﮔﻪڕاﻧﻪوه ﺳﻪرﻓﯽ ﺗﺎ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺮۆرﮐﺮدﻧﯽ ﮐﻪﺳﺮهوی ﺑﮑﺎت'' .ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی'' ش ﺑﻪ وهرﮔﺮﺗﻨﯽ ﻓﺘﻮای رهﺳﻤﯽ ،ﺑﻪرهو ﺗﺎران دهﮔﻪڕﺘﻪوه. ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﻟﻪﺳﻪروﺑﻪﻧﺪی ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺑﯚ ﺋﺮان ،ﻟﻪرﮑﻪوﺗﯽ ١٠ی رهﺷﻪﻣﻤﻪی ﺳﺎﯽ ١٣٢٤ی هﻪﺗﺎوی، ﺑﻪدهرﮐﺮدﻧﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهﯾﻪک ﻟﻪژﺮ ﻧﻮی ''دﯾﻦ واﻧﺘﻘﺎم'' )ﺋﺎﯾﻦ و ﺗﯚﻪ(، ﭘﯿﮑﮫﻨﺎﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهی ''ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوﯼ ،ﺳﻪرۆﮐﯽ )ف .ئ( ،ﻟﻪ ژوورﯼ دادﮔﻪ ﺋﯿﺴﻼم'' رادهﮔﻪﯾﻪﻧﺖ .رۆژی٢٠ی رهﺷﻪﻣﻤﻪی ١٣٢۴ی هﻪﺗﺎوی ) ١٩۴۵ی زاﯾﻨﯽ( ،ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوﯾﯽ ،ﻟﻪﮔﻪڵ هﺎوڕﯿﻪﮐﯽ ﻧﻮوﺳﻪری ﺑﻪﻧﻮی "ﺣﻪدادﭘﻮور" ،ﮐﺎﺗﮋﻣﺮ ١١ی ﭘﺸﻨﯿﻮهڕۆ دهﮔﻪﻧﻪ ﻧﻮ هﯚﯽ دادﮔﻪوه. ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ ﻟﭙﺮﺳﯿﻨﻪوهدا ،ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی و ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺣﯿﺰﺑﻮﯾﯽ دﯾﮑﻪ ،ﺑﻪ ﭼﻪک و ﺧﻪﻧﺠﻪر و ﻗﻪﻣﻪوه دهڕژﻨﻪ ﻧﻮ ژووری دادﮔﻪ و ،ﮐﻪﺳﺮهوی و هﺎوڕﮑﻪی )ﺣﻪدادﭘﻮور( دهدهﻧﻪ ﺑﻪردهﺳﮋی ﮔﻮﻟﻪ و دهﯾﺎﻧﮑﻮژن .ﺑﻪوهش وازﯾﺎن ﻟﻨﺎهﻨﻦ و ،ﺳﻨﮓ و ﻟﻪﺷﯿﺎن ﺑﻪ ﻗﻪﻣﻪ و ﭼﻪﻗﯚ ﻟﻪﺗﻮﮐﻮت دهﮐﻪن ...ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺗﺎران، ﺑﮑﻮژاﻧﯽ ﮐﻪﺳﺮهوی و ،ﺣﻪدادﭘﻮور دهﮔﺮﺖ ،ﺑﻪم ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻮرت ،ﻟﻪﺳﻪر داوای ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼﮐﺎن ،ﻟﻪزﯾﻨﺪان ﺋﺎزاد دهﮐﺮﻦ. دوو ﻣﺎﻧﮓ ﭘﺶ رووداوی ﺗﺮۆرﮐﺮدﻧﯽ ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان ﮔﯚڕا و" ،ﻗﻮام اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ" هﺎﺗﻪﺟﯽ ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺳﻪدر ،ﮐﻪ ﺋﻪﻣﯿﺶ هﻪر ﺟﯽ ﺑﺎوهر و دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮاوی ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮو. .ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان ،ﻗﻪواﻣﻮﻟﺴﻪﺘﻪﻧﻪ ،ﻟﻪ ﮔﻪﻻوﮋی ﺳﺎﯽ ١٩٤٦ی زاﯾﻨﯽ، 29
ﺋﺎﻟﯚﮔﯚڕی ﻟﻪ ﮐﺎﺑﯿﻨﻪﮐﻪﯾﺪا ﮐﺮد و ،ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﯿﺮان )ﺋﯿﺮهج ﺋﻪﺳﮑﻪﻧﺪهری( و، دوو ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ دﯾﮑﻪی ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪی ،ﺑﻪﻧﻮی دوﮐﺘﯚر ﻓﻪرهﯾﺪوون ﮐﻪﺷﺎوهرز و دوﮐﺘﯚر ﻣﻮرﺗﻪزا ﯾﻪزدی ﻟﻪﻧﻮ ﮐﺎﺑﯿﻨﻪﮐﻪﯾﺪا ﺟﮑﺮدهوه و ،ﺋﯿﺮهج ﺋﻪﺳﮑﻪﻧﺪهری ﺑﻮو ﺑﻪ وهزﯾﺮی "ﭘﯿﺸﻪ و هﻮﻧﻪر" .ﻗﻪواﻣﻮﻟﺴﻪﺘﻪﻧﻪ ،ﭘﺎش ﺋﻪوی ﺑﻪ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ، ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ رﮑﮑﻪوﺗﻨﮑﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ،ﺳﺘﺎﻟﯿﻦ – دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺖ ﺑﺨﻪﺗﻨ و ،ﮐﯚﻣﺎری ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ،ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن ﻟﻪﺑﻪرﯾﻪک هﻪﻮهﺷﻨﺘﻪوه و، دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪت و ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ،ﺑﻪﺳﻪر ﻧﻮﺧﯚ و ﺳﻨﻮورهﮐﺎﻧﯿﺪا داﺑﺴﻪﭘﻨﯿﺖ ،ﺋﻪوﺟﺎ ﮐﻪوﺗﻪ هﻪوﯽ ﻻوازﮐﺮدﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ،ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﮏ ،ﮐﺎﺑﯿﻨﻪﮐﻪی هﻪﻮهﺷﺎﻧﺪهوه و وهزﯾﺮهﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﮑﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺋﺮان – ﺑﻪﻧﻮی "ﺋﻪﯾﺎر ﺳﺎﺢ" ی ﻟﻪﮐﺎﺑﯿﻨﻪﮐﻪی وهﻻﻧﺎ و ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی هﻨﺎﯾﻪﺟﯿﺎن ،ﮐﻪ ﻟﻪهﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﻪوه ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻮون. ﻟﻪرۆژی ١٥ی رﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺳﺎﻟﯽ ١٣٢٧ی هﻪﺗﺎوی١٩٤٩) ،ی زاﯾﻨﯽ( ،ﮐﻪﺳﮏ ﺑﻪﻧﻮی ''ﻧﺎﺳﺮ ﻓﻪﺧﺮ ﺋﺎراﺋﯿﯽ'' ﻟﻪﻧﻮ زاﻧﺴﺘﮕﻪی ﺗﺎران ،ﺑﻪ دهﻣﺎﻧﭽﻪ هﻪﯿﮑﻮﺗﺎﯾﻪ ﺳﻪر ﺷﺎ و، ﻟﻪﻧﺰﯾﮑﻪوه ﺷﻪش ﮔﻮﻟﻠﻪی ﻧﺎ ﺑﻪ ﺷﺎوه ،ﺑﻪم ﺑﻪوﭘﻪڕی ﺳﻪرﺳﻮوڕﻣﺎﻧﻪوه ﺷﺎی ﻧﻪﭘﮑﺎ و، ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﺮﯾﻨﺪارﯾﺸﯽ ﻧﻪﮐﺮد .ﺳﺎواک و ﭘﺎﺳﻪواﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎ ،دهﺳﺘﺒﻪﺟ ﻧﺎﺳﺮ ''ﻓﻪﺧﺮﺋﺎراﯾﯽ'' ﯾﺎن ﮐﻮﺷﺖ .ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک ،ﺳﺎواک و ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺷﺎ راﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪ ،ﺗﺮۆرﯾﺴﺘﻪﮐﻪ ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺑﻮوه و ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﻪﺧﺸﻪی ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺷﺎی داڕﺷﺘﻮوه .ﺑﻪدوای ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪو هﻪواﻪدا ،ﺷﺎوی ﮔﺮﺗﻦ و ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و ﻟﻪﺳﺪارهداﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده دهﺳﺘﭙﮑﺮا و ،رﯽ ﭼﺎﻻﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﯿﺎن ﻟﮕﯿﺮا) .ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ ،ﭘﺎش رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎ ،ﺋﺎﺷﮑﺮاﺑﻮو ﮐﻪ ﻧﺎﺳﺮ ﻓﻪﺧﺮﺋﺎراﯾﯽ ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ﻧﻪﺑﻮوه، ﺑﻪﮑﻮ زۆر دژی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ،ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ﺑﻮوه .ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش ،ﻧﻪ ﺋﻪو ﮐﺎت و ،ﻧﻪ دواﺗﺮﯾﺶ ﭘﻮﯾﻨﺪﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪی ﺑﻪو رووداوهوه ﻧﻪﮔﺮﺗﻮوهﺗﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚ .هﻪرﭼﯚﻧﮏ ﺑﻮوﺑﺖ ،ﺑﻪﻻی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و هﺎودهﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯿﯿﻪوه ﻟﻪﻧﻮ دهزﮔﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ،ﮔﺮﻧﮓ ﺋﻪوهﺑﻮو ،ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﮑﯽ ﺑﻪهﺰی وهک ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪﻧﻮ ﺑﺒﺮﺖ و ،دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ وت ،ﯾﻪﮐﻼﯾﯽ ﺑﮑﺮﺘﻪوه(. ﻟﻪﻧﻮهرۆﮐﯽ ﺋﻪو ﻧﺎﻣﻪ و راﭘﯚرﺗﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﺑﺎﻮﮋ و ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺗﺎران ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ،ﻧﺎردووﯾﺎﻧﻪ ﺑﯚ وهزارهﺗﯽ دهرهوهی ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﻧﻮی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان ،ﻟﻪواﻧﻪ )ﻋﻪﻟﯽ ﺳﻮهﻪﯾﻠﯽ( و )ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ﺳﻪدر( و )ﻗﻪواﻣﻮﻟﺴﻪﺘﻪﻧﻪ( ﯾﺎن هﻨﺎوه و، وهک ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﺎوهڕﭘﮑﺮاو و ﭘﺎﺳﻪواﻧﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎی ﻣﻪزن ﻟﻪﻗﻪﻪﻣﯿﺎن داون ) .(*١٥ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎی ﺋﺮاﻧﯿﺶ ،ﮐﻪ ﺗﺎزه هﻨﺎﺑﻮوﯾﺎﻧﻪ ﺳﻪردهﺳﻪﻻت و، هﻪﻣﻮوی ﯾﻪک – دوو ﺳﺎﮏ ﺑﻮو ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﺑﺎوﮐﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ )رهزاﺷﺎ( ی ﺑﻪﺗﺎواﻧﯽ هﺎوﮐﺎری و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﮑﺮدن ﻟﻪ هﯿﺘﻠﻪر و ﺋﻪﻤﺎﻧﯽ ﻧﺎزی ،ﺑﯚ دورﮔﻪی ﻣﻮرﯾﺲ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎ ،دوورﺧﺴﺘﺒﻮوهوه ،هﻨﺪه ﺑﺪهﺳﻪت و ﻻواز ﺑﻮو ﮐﻪ ﺗﻪﻧ ﭼﺎودﺮی رهوﺗﯽ رووداو و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮو ﻟﻪﺋﺮان. 30
ﭼﯚﻧﺘﯿﯽ داﻣﻪزراﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯽ، ﻟﻪزﻣﺎﻧﯽ هﺎوﺳﻪری رهزاﺷﺎ )ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮک( هوه!
داﯾﮑﯽ ﺣﻪﻣﻪرهزاﺷﺎ ﺑﻪﻧﻮی "ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮک" ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺪا )،(*١٦ ﺑﻪﺳﻪرهﺎﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ،ﭼﯚﻧﺘﯿﯽ داﻧﺎﻧﯽ رهزاﺧﺎﻧﯽ ﻣﺮدی ﻟﻪﺳﻪرﺗﻪﺧﺘﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ و ،دواﺗﺮ ،ﺧﺴﺘﻨﯽ ﻟﻪﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺮان و، دوورﺧﺴﺘﻨﻪوهی ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهوه ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋﻪﻓﺮﯾﻘﯿﺎ و ،ﺋﻪوﺟﺎ داﻧﺎﻧﯽ ﮐﻮڕهﮐﻪی )ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ( ،ﻟﻪﺳﻪر ﮐﻮرﺳﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ،ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ دهﮔﺘﻪوه: )ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ ،ﮐﺎت و ﺳﻪردهﻣﯽ ﺑﻪﺳﻪرهﺎﺗﻪﮐﻪ دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ دواﻣﺎﻧﮓ و رۆژهﮐﺎﻧﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻗﺎﺟﺎرهﮐﺎن و ،ﺑﯚ ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪی ﮐﻪ رهزاﺧﺎن ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﺳﻮﭘﺎی ﻗﻪزاق ﺑﻮو ﻟﻪ ﺗﺎران – ن(. " .....رهزا ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه ،ﻣﺮۆﭬﮑﯽ ﺧﺎوهن
''ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮک'' هﺎوﺳﻪری رهزاﺷﺎ
ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﻮو ،ﺑﻪم دواﯾﯽ ﺑﺎوهڕی ﺳﺴﺖ ﺑﻮو ....ﻣﺎﻧﮕﯽ )ﻣﺤﺮم( و رۆژاﻧﯽ )ﻋﺎﺷﻮرا( و ) ﺗﺎﺳﻮﻋﺎ( ،هﻪر ﮔﻪڕهﮐﮏ دهﺳﺘﻪ و داﯾﺮهی زﻧﺠﯿﺮوهﺷﺎﻧﺪن و ﻟﻪﺧﯚدان و ﺷﯿﻨﮕاﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﻪﺑﻮو. ﮔﻪﻟﮏ ﺟﺎر ،ﻟﻪﻧﻮ دهﺳﺘﻪ و ﺗﯿﭙﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪﺧﯚدان و ﺷﯿﻨﮕاﻧﯽ ﺋﯿﻤﺎم ﺣﺴﻦ دا ،دهﺑﻮوه ﻣﺸﺖ و ﻣ و دهﻣﻪﻗﺎﻪﯾﺎن ،ﮐﻪ ﮐﺎم دهﺳﺘﻪﯾﺎن ﺑﮑﻪوﺘﻪ ﭘﺸﯽ دهﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪوه .ﮔﻪﻟﮏ ﺟﺎر ،دهﻣﻪﻗﺎﻪ و ﻣﺸﻮﻣی ﻧﻮاﻧﯿﺎن دهﺑﻮوه هﯚی ﺷﻪڕ و ﻟﮑﺪان و ،ﺑﻪ ﭼﻪﻗﯚ و دار وﺑﻪرد ﻟﮏ ﺑﻪردهﺑﻮون .رهزا دهﺳﺘﻪﯾﻪک ﻗﻪزاﻗﯽ رﮑﻮﭘﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪﺧﯚی هﻪﺑﻮو ،ﺑﻪ ﻣﻮزﯾﮏ و ﺑﺎﻪﺑﺎﻧﻪوه رﯿﺎن دهﭘﻮا. دهﺳﺘﻪی ﻗﻪزاﻗﯿﺶ وهک ﺋﻪواﻧﯽ دی ،ﻗﻮڕﯾﺎن دهﺳﺎوﯾﯿﻪ رووﻣﻪت و ﻟﻪﺷﯿﺎن و ،رهزا ﻟﻪ ﭘﺶ هﻪﻣﻮوﯾﺎﻧﻪوه ،ﺑﺎی ﺑﻪرز و ﻟﻪﺷﯽ داﮐﻮﺗﺮاو و ﺑﻪﺳﺎﻣﯽ ،ﺑﻪو دهﺳﺮه ﺳﯚرهوه ﮐﻪ ﺳﻪرﺗﻪو و ﻧﻮﭼﺎواﻧﯽ ﭘﺪهﺑﻪﺳﺖ،
هﻨﺪهی دﯾﮑﻪ ﺳﻪرﻧﺠﯽ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪی ﺑﯚﻻی رهزا و دهﺳﺘﻪی ﻗﻪزاﻗﻪﮐﺎن
رادهﮐﺸﺎ .ﻗﻪزاﻗﻪﮐﺎن درۆﺷﻤﯿﺎن دهدا: ﺋﻪﮔﻪر ﮐﻪرﺑﻪﻻ ﻗﻪزاﻗﯽ ﻟ ﺑﻮاﯾﻪ
''ﺣﺴﻦ'' ﺑﻪﺗﻪﻧ ﻧﻪدهﻣﺎﯾﻪوه
ﺑﻪ ،ﻟﻪوﮐﺎت و ﺳﻪردهﻣﻪدا ،ﺷﻮهی ﺑﻪڕﻮهﭼﻮوﻧﯽ )ﻋﺎﺷﻮرا و ﺗﺎﺳﻮﻋﺎ(ی ﺋﯿﻤﺎم ﺣﺴﻦ ﺑﻪو ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑﻮو .ﺳﺎﮑﯿﺎن ،ﭘﺶ رووﺧﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻗﺎﺟﺎرهﮐﺎن و ،ﺑﻪدهﺳﻪﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ رهزا ،ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺷﺎی ﻗﺎﺟﺎر ﺑﻪﺳﻪردان ﭼﻮوﺑﻮوه ﭘﺎرﯾﺲ .ﻟﻪﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮان ،ﻣﺎوهﯾﻪک ﺑﻮو ،ﺑﺎﻧﮕﻪﺷﻪی ﺋﻪوه دهﮐﺮا ﮐﻪ ﮔﻮاﯾﻪ ''وههﺎﺑﯽ'' ﯾﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودی ،ﭘﻪﻻﻣﺎری ''ﻣﻪزاری ﭘﻪﯾﺎﻣﮫﻨﻪری ﺋﯿﺴﻼم – ﺣﻪزرهﺗﯽ ﻣﺤﻪﻣﻪد'' ﯾﺎﻧﺪاوه و ،وﺮاﻧﯿﺎن ﮐﺮدووه .ﻣﺎﻧﮕﯽ )ﻣﺤﺮم( دهﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻨﮕان ﻟﻪهﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﮐﻪوه ﺑﻪرهو ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ''ﺗﯚﭘﺨﺎﻧﻪ'' )ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﮑﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﺗﺎراﻧﻪ -ن (.ﮐﻪوﺗﻨﻪڕێ .ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ ﻟﻪﺧﯚدان و هﺎواری''ﯾﺎﺣﺴﻦ 31
ﯾﺎ ﺣﺴﻦ'' دا ،ﺑﻪره ﺑﻪره درۆﺷﻤﻪﻻن ﮔﯚڕا و ﺑﻮو ﺑﻪ ''ﻧﻪﻣﺎن ﺑﯚ وههﺎﺑﯽ!'' .ﺋﻪوﺟﺎ ﮐﯚﻣﻪﮏ ﺧﻪﮏ، رهزاﯾﺎن ﮔﺮﺗﻪ ﻗﻪدۆﺷﮑﺎن و ،ﺑﻪدهﻧﮕﯽ ﺑﻪرز هﺎوارﯾﺎن دهﮐﺮد'' :ﺑﮋی ﻗﻪزاق ،ﺑﮋی ﻗﻪزاق'''' .ﻗﻪزاق ﺣﯿﺠﺎز رزﮔﺎر دهﮐﺎ
وههﺎﺑﯽ وهدهر دهﻧ !''ﺑﻪوﺟﯚره ﺗﮑای دهﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪﺧﯚدان ،ﻗﻪزاﻗﻪﮐﺎﻧﯿﺎن
وهﭘﺶ ﺧﯚﯾﺎن دا و ،ﻟﻪﮐﺎﺗﮑﺪا رهزاﯾﺎن ﻧﺎﺑﻮوه ﺳﻪرﺷﺎن و دهﺳﺘﯿﺎن ،ﺑﻪرهو ﭘﺸﻪوه دهڕۆﯾﺸﺘﻦ. ﺷﯿﻨﮕاﻧﯽ ﻋﺎﺷﻮرا ،ﺑﻮو ﺑﻪﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان ﻟﻪدژی وههﺎﺑﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻌﻮودﯾﯿﻪ .ﻟﻪوﺳﻪردهﻣﻪدا ﺗﻪﮐﻨﯿﮏ و ﭘﯿﺸﻪی وﻨﻪﮔﺮﺗﻦ و ﻓﯿﻠﻢ هﻪﮕﺮﺗﻦ و ﮐﺎﻣﺮا ،وهک ﺋﻪوڕۆﮐﻪ ﭘﺸﮑﻪﺗﻮو ﻧﻪﺑﻮو .ﻓﯿﻠﻤﮏ ﮐﻪ دهﮔﯿﺮا، دهﻧﮕﯽ ﻟﻪﺳﻪر ﺗﯚﻣﺎر ﻧﻪدهﮐﺮا ''ﺳﺎﻣﺖ'' )ﺑﺪهﻧﮓ( ﺑﻮو .ﺳﻪرﺗﺎن ﻧﻪﯾﻪﺷﻨﻢ ،ﻟﻪو رۆژهدا ،ﮐﻪﺳﮏ ﻟﻪ ﺑﺎﻮﮋﺧﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهوه ،هﺎﺗﻮﭼﯚوی ﺋﻪو ﺣﻪﺷﯿﻤﻪﺗﻪ زۆره ﻟﻪﺳﻪر ﮐﺎﻣﺮا ﺗﯚﻣﺎر دهﮐﺎت .ﭘﺎﺷﺎن ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎن ﻓﯿﻠﻤﻪﮐﻪ دهﺑﻪن ﺑﯚ ﭘﺎرﯾﺲ و ﭘﺸﺎﻧﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺷﺎی دهدهن .ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺷﺎ دهﺑﯿﻨ ﺑﻪدهﯾﺎن هﻪزار ﺧﻪﮏ رژاوﻧﻪﺗﻪ ﺳﻪر ﺟﺎده و ،هﺎواردهﮐﻪن و ،دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪرز دهﮐﻪﻧﻪوه ،ﺑﻪم ﻧﺎزاﻧﺖ دهﻦ ﭼﯽ و ،ﺑﯚﭼﯽ رژاوﻧﻪﺗﻪ ﺳﻪر ﺟﺎده! ﻟﻪ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿﻪﮐﻪ ﭘﺮﺳﯿﺎر دهﮐﺎ ،ﺋﻪو ﺧﻪﮑﻪ ﺑﯚ وادهﮐﻪن و ،ﭼﯿﯿﺎن دهوﺖ ،ﺋﻪو ﮐﻪﺳﻪﯾﺎن ﺑﯚ ﮐﺮدووهﺗﻪ ﻗﻪدۆﺷﮑﺎن؟! ﮐﺎﺑﺮای ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺶ ده'' :ﻗﻮرﺑﺎن ﺋﻪو ﺧﻪﮑﻪ ﻟﻪدژی ﺋﻮه درۆﺷﻢ دهدهن و ،دهﻦ ،ﺋﻤﻪ ''ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺷﺎ'' ﻣﺎن ﻧﺎوێ! ﺋﻪو ﮐﺎﺑﺮاﯾﻪش ،ﺳﻪردهﺳﺘﻪی ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ هﺰی ﻗﻪزاﻗﻪ و ،ﺧﯚﺷﺘﺎن دهﯾﻨﺎﺳﻦ ،ﻧﻮی رهزاﺧﺎﻧﻪ .ﺧﻪﮑﻪﮐﻪ دهﻦ ،ﺋﻤﻪ ''رهزا ﺧﺎن'' ﻣﺎن دهوێ! ﺋﻤﻪ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺷﺎﻣﺎن ﻧﺎوﺖ!!'' .ﺗﺮس و ﭘﻪژاره ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺷﺎ دادهﮔﺮێ و ،دهﭘﺮﺳﺖ'' :ﺋﺴﺘﺎ ﭼﺎرﭼﯿﯿﻪ و ،دهﺑ چ ﺑﮑﻪﯾﻦ؟!''. ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿﻪﮐﻪش ده'' :ﻗﻮرﺑﺎن ،ﺑﻪداﺧﻪوه ﺑﺎرودۆﺧﻪﮐﻪ ﺷﻮاوه ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه داواﺗﺎن ﻟﺪهﮐﻪﯾﻦ ﺑﯿﺮی ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺋﺮان ﻟﻪ ﻣﺸﮑﺘﺎن ﺑﮫﻨﻨﻪ دهرهوه .ﺋﻤﻪ دﻨﯿﺎﯾﻦ ﻟﻪﮔﻪڕاﻧﻪوهﺗﺎﻧﺪا ،ﮔﯿﺎﻧﯽ ﺧﺎوهن ﺷﮑﯚ دهﮐﻪوﺘﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪوه .ﺑﻪم ﻟﻪﺑﺎﺑﻪت ،داراﯾﯿﻪﮐﺎﻧﺘﺎن ،ژﻧﻪﮐﺎن و ﮐﻪﻧﯿﮋهﮐﺎن و، ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻟﻪﺗﺎﻧﻪوه ،ﺋﻮه ﭘﻪﺷﻮ و ﻧﮕﻪران ﻣﻪﺑﻦ ،ﺋﻤﻪ ﻟﻪوﺑﺎرهوه ﮐﺎرهﺎﺳﺎﻧﯿﯽ دهﮐﻪﯾﻦ و، ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯿﺎن دهﮐﻪﯾﻦ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﮕﻪﻧﻪﻻﺗﺎن.''.... ﺑﻪوﺷﻮهﯾﻪ ،ﺑﻪﺑ ﮐﺸﻪ و ﺷﻪڕ و ﺧﻮﻨﺷﺘﻦ ''رهزا'' ﺑﻮو ﺑﻪ ﺷﺎی ﺋﺮان و ،ﺗﺎﻧﺠﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪﺳﻪرﻧﺎ ..دواﺗﺮ ﮐﻪ رهزا دهﺳﻪﻻﺗﯽ وﻻﺗﯽ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﮔﺮﺗﻪدهﺳﺖ ﺧﯚی ،زۆرﺟﺎر ﮐﻪهﻪردووﮐﻤﺎن ﺑﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﭘﮑﻪوه دهﺑﻮوﯾﻦ ،ﺑﻪ ﭘﮑﻪﻧﯿﻦ و ،ﮐﻪﯾﻒ ﺧﯚﺷﯿﻪوه ،ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪو رووداوهی دهﮔاﯾﻪوه ﮐﻪ ﺑﻪ هﯚﯾﻪوه ﺑﻮو ﺑﻪ ﺷﺎی ﺋﺮان و ،هﻪردووﮐﻤﺎن ﭘﺪهﮐﻪﻧﯿﻦ!! ''ﺗﺎجاﻟﻤﻠﻮﮎ'' هﻪروﻩهﺎ ﻟﻪﺑﻪﺷێﮑﯽ دﻳﮑﻪﯼ ﺑﻴﺮﻩوﻩرﻳﻴﻪﮐﺎﻧﻴﺪا ،ﺳﻪﺑﺎرﻩت ﺑﻪ ﻻﺑﺮدﻧﯽ رﻩزاﺷﺎ و ،ﺑﻪﺧﺸﻴﻨﯽ ﺗﻪﺧﺘﯽ ﭘﺎﺷﺎﻳﻪﺗﻴﯽ ﺑﻪ ﮐﻮڕﻩﮐﻪﯼ )ﺣﻪﻣﻪڕﻩزا ﺷﺎ( دﻩڵ : ''ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺮض آﻨﻢ ﻣﺮدم ﻧﻪ ﺗﻨﮫﺎ ازاﺳﺘﻌﻔﺎی رﺿﺎ و رﻓﺘﻦ او از ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﺸﺪﻧﺪ ودرﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﺘﻔﻘﻴﻦ ﺑﺮای ﻣﺠﺒﻮرآﺮدن رﺿﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﻌﻔﺎء ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻞ ﻧﺸﺎن ﻧﺪادﻧﺪ ،ﺑﻠﻜﻪ درآﻤﺎل ﭼﺸﻢ ﺳﻔﻴﺪی اﺑﺮاز ﺧﻮﺷﻮﻗﺘﯽ وﺧﻮﺷﺤﺎﻟﯽ هﻢ آﺮدﻧﺪ و روزﻧﺎﻣﻪ هﺎ هﻢ آﻪ ﺗﺎ ﺳﻮم ﺷﮫﺮﻳﻮر ،1320دﻋﺎﮔﻮی رﺿﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﺷﺮوع ﺑﻪ هﺘﺎآﯽ وﻓﺤﺎﺷﯽ ﻧﻤﻮدﻧﺪ! رﺿﺎ ازاﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺣﺎﻟﺖ ﻣﺮدم ﺧﻴﻠﯽ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮد .آﻗﺎی " ﻣﺤﻤﻮد ﺟﻢ" آﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺳﺮد و ﮔﺮم ﭼﺸﻴﺪهای ﺑﻮد ﺑﻪ رﺿﺎ ﮔﻔﺖ آﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﺎﺷﺪ اﻳﻦ ﺧﺎﺻﻴﺖ ﻋﻮام اﺳﺖ آﻪ در اﻳﺎم ﻗﺪرت ﺣﻜﺎم ﻣﺠﻴﺰﮔﻮی آﻧﮫﺎ هﺴﺘﻨﺪ ودراﻳﺎم ﺿﻌﻒ ﭘﻨﺠﻪ ﺑﻪ روی آﻧﮫﺎ ﻣﯽآﺸﻨﺪ! 32
دراﻳﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮت "آﻼرﻣﻮﻧﺖ اﺳﻜﺮﻳﻦ" ازآﺎرآﻨﺎن آﻨﺴﻮﻟﮕﺮی اﻧﮕﻠﻴﺲ درآﺮﻣﺎن آﻪ ﺧﻴﻠﯽ روان ﻓﺎرﺳﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﯽآﺮد هﻤﺮاه ﻣﺎ ﺑﻮد و ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اﺣﺘﺮام و ﺗﻜﺮﻳﻢ ﻣﯽآﺮد و ﺗﻤﺎم ﺗﻼش وﺳﻌﯽ او اﻳﻦ ﺑﻮد آﻪ رﺿﺎ اﺣﺴﺎس راﺣﺘﯽ آﻨﺪ .ﻗﺮارﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﻮد آﻪ ﺑﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﻣﻮرﻳﺲ ﺑﺮوﻳﻢ .آﻗﺎی آﻼرﻣﻮﻧﺖ اﺳﻜﺮﻳﻦ ﺑﻌﺪهﺎ آﻨﺴﻮل اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن درﺗﮫﺮان و وزﻳﺮﻣﺨﺘﺎر اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن درﺗﮫﺮان ﺷﺪ و از ﭘﺎدﺷﺎه اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﻋﻨﻮان ﭘﺮﻃﻤﻄﺮاق "ﺳﺮ" ﮔﺮﻓﺖ .... .واﻗﻌﺎ ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ،ﻳﻚ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪ هﺎی ﺟﻨﻮب ﺷﮫﺮﺗﮫﺮان ﻓﺎرﺳﯽ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ وﺑﮫﺘﺮازهﺮاﻳﺮاﻧﯽ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻣﺎ را ﺑﺪاﻧﺪ .رﺿﺎ ﺧﻴﻠﯽ ازداﻣﻨﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﺳﻜﺮﻳﻦ ﺗﻌﺠﺐ آﺮده ﺑﻮد .ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﺑﻴﺨﻮد ﻧﻴﺴﺖ آﻪ اﻳﻨﮫﺎ ﺑﺮدﻧﻴﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﯽآﻨﻨﺪ .اﺳﻜﺮﻳﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﮫﺎی اردو آﻪ ﻣﺨﺼﻮص هﻨﺪی هﺎ ﺑﻮد وزﺑﺎن ﭘﺸﺘﻮ آﻪ ﻣﺨﺼﻮص اﻓﺎﻏﻨﻪ ﺑﻮد وزﺑﺎن ﺗﺮآﯽ هﻢ ﺧﻴﻠﯽ ﻋﺎﻟﯽ ﺣﺮف ﻣﯽزد ....ﭼﻮن ﺧﻴﻠﯽ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎﻧﯽ ﺷﺪه ﺑﻮد .ﻳﻚ ﺷﺐ رﺿﺎ روی ﻋﺮﺷﻪ آﺸﺘﯽ ازاو ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭼﺮا اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ هﺎ ﻣﺼﺮا از او ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺧﺎك اﻳﺮان را ﺗﺮك آﻨﺪ .اﺳﻜﺮﻳﻦ ﮔﻔﺖ :اﻳﻦ آﻤﺘﺮﻳﻦ ﺗﻨﺒﻴﮫﯽ اﺳﺖ آﻪ ﻟﻨﺪن ﺑﺮای اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت رﺿﺎ ﺷﺎه درﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ .ﻣﺎ اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ هﺎ ﺧﻴﻠﯽ وﻓﺎدارهﺴﺘﻴﻢ .ﺑﺎ آﻧﻜﻪ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت رﺿﺎ ﺷﺎه ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن آﻢ ﻟﻄﻔﯽ آﺮده و درﻣﻴﺎﻧﻪ راه ﺧﻮد را ﺑﻪ آﻟﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻚ آﺮدﻧﺪ ﻣﻌﮫﺬا اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺣﺎﺿﺮﻧﺸﺪ اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت را ﻣﺠﺎزات ﺟﺪی آﻨﺪ .اﻣﻴﺪوارم درآﻳﻨﺪه اﻋﻠﻴﺤﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ وﻟﻴﻌﮫﺪ ﺟﺒﺮان ﻣﺎﻓﺎت آﺮده و در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺖ و ﺑﺰرﮔﻮاری دوﻟﺖ ﻓﺨﻴﻤﻪ اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺧﺪﻣﺘﮕﺰارﺻﺎدق ﭘﺎدﺷﺎه اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ! رﺿﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻋﺎدت ،ﺻﺒﺢ هﺎ آﻪ ازﺧﻮاب ﺑﻠﻨﺪ ﻣﯽﺷﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ ﭘﺸﺖ ﻧﺎﺧﻦ ﺗﺮﻳﺎك اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻣﯽآﺮد و اﻳﻀﺎ" ﺷﺐ هﺎ هﻢ! .......آﺎﭘﻴﺘﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﯽ و ﻳﻜﯽ دو ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺼﺐ ﻋﻤﺪه هﻢ آﻪ ﺑﺎ رﺿﺎ ﻃﺮح دوﺳﺘﯽ رﻳﺨﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ آﺎﺑﻴﻦ او ﻣﯽرﻓﺘﻨﺪ و ﻳﻜﯽ دوﺑﺴﺖ ﻣﯽزدﻧﺪ .ﻓﺎﻳﺪه اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻳﻜﯽ هﻢ اﻳﻦ ﺑﻮد آﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮازﺧﺪﻣﻪ آﺸﺘﯽ ﺑﻨﺪر ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺗﺮﻳﺎآﯽ ﺷﺪﻧﺪ! ﮐﻮردﯾﯿﻪﮐﻪی:
)ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ ،ﮐﺎﺗﮏ ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺮان ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮون رهزاﺷﺎ ﻟﻪدهﺳﻪت ﻻﺑﺮاوه و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهوه ﺑﯚ دهرهوهی ﺋﺮان دهﺑﺮﺖ ،ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ زﯾﺰ و ﭘﻪﺷﻮ ﻧﻪﺑﻮون و ،هﯿﭻ ﮐﺎرداﻧﻪوه و هﻪﻮﺴﺘﮑﯿﺎن دهرﻧﻪﺑی ،ﺑﻪﮑﻮ ﺑﻪوﭘﻪڕی رووﻗﺎﯾﻤﯿﯿﻪوه ،ﺷﺎدﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﯿﺎن دهردهﺑی و، ﺧﯚﺷﺤﺎڵ ﺑﻮون ﮐﻪ دهﯾﺎﻧﺪﯾﺖ رهزاﺷﺎ ﻟﻪدهﺳﻪت ﻻﺑﺮاوه .هﻪروههﺎ ،رۆژﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ وﻻت ،ﮐﻪ ﺗﺎ رۆژی ﺳﯽ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ١٩۴١) ١٣٢٠ی زاﯾﻨﯽ( ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﭘﻪﺳﻨﺒﮋی و ﺳﺘﺎﯾﺸﮑﺮدﻧﯽ رهزاﺷﺎ ﺷﺘﮑﯽ دﯾﮑﻪﯾﺎن ﻧﻪدهﻧﻮوﺳﯽ ،ﻟﻪﮔﻪڵ دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرداﮔﺮﺗﻨﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهوه،دهﺳﺘﯿﺎﻧﮑﺮد ﺑﻪ ﺳﻮوﮐﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺟﻨﻮدان ﭘﯽ .رهزاﺷﺎ ﻟﻪم روووهرﮔﻪڕاﻧﻪی ﺧﻪﮏ ﻟﯽ ،زۆر زﯾﺰ و ﺗﻮوڕه ﺑﻮو .ﺑﻪڕﺰ "ﻣﻪﺣﻤﻮودی ﺟﻪم" ﮐﻪ ﭘﯿﺮﮑﯽ ﺧﺎوهﻧﺌﻪزﻣﻮون ﺑﻮو ،ﺗﺎﯽ و ﺳﻮﺮی رۆژﮔﺎری ﭼﺸﺘﺒﻮو،ﺑﻪ رهزاﺷﺎی ﮔﻮت" :ﻧﺎﺑ دﺖ ﻟﻪ ﺧﻪﮏ ﺑهﻧﺠ، ''ﺧﺎﺻﯿﺖ ﻋﻮام'' )ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﻤﻪﻧﺪﯾﯽ ﺧﻪﮑﯽ ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوار هﻪرواﯾﻪ( .ﮐﺎﺗ ﺧﯚری دهﺳﻪﻻﺗﺪار ﻟﻪ درهوﺷﺎﻧﻪوهداﯾﻪ ،ﮐﻧﯚﺷﯽ ﺑﯚدهﺑﻪن و ،ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ دهﮐﻪن ،ﮐﺎﺗﮑﯿﺶ ﮔﯚﻪی دهﮐﻪوﺘﻪ ﻟﮋﯾﯽ ،ﺑﻪﭘﻼر داﯾﺪهﮔﺮن .ﻟﻪو ﺳﻪﻓﻪرهﻣﺎﻧﺪا ،ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﮑﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﻤﺎن ﻟﻪﮔﻪﺪا ﺑﻮو ﺑﻪﻧﻮی "ﮐﻼرﻣﯚﻧﺖ ﺳﮑﺮﯾﻦ" ،ﮐﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﻟﻪ ﮐﯚﻧﺴﻮﻟﮕﻪرﯾﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺷﺎری ﮐﺮﻣﺎن 33
ﮐﺎرﯾﺪهﮐﺮد .ﺳﮑﺮﯾﻦ ﻓﺎرﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﺑﺎﺷﯽ دهزاﻧﯽ و ،زۆر ﺑﻪﺗﯚره ﺑﻮو .زۆر رﺰی ﻟﻪ رهزاﺷﺎ دهﮔﺮت و ،هﻪوﺪهدا ﺧﻪم و ﭘﻪژارهی ﻟﻪدهﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪت و ،دوورﺧﺴﺘﻨﻪوهی ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﻟﻪدڵ ﺑهوﻨ .ﺑﻪﭘﯽ ﺑﯾﺎر ،ﭘﺎﭘﯚڕهﮐﻪﻣﺎن ﺑﻪرهو دورﮔﻪی ﻣﻮرﯾﺲ دهﭼﻮو .ﺑﻪڕﺰ ﮐﻼرﻣﯚﻧﺖ ﺳﮑﺮﯾﻦ ،دواﺗﺮ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرﮐﯚﻧﺴﻮل و وهزﯾﺮﻣﻮﺧﺘﺎری ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺋﺮان و، ﻧﺎزﻧﺎو و ﭘﻠﻪی "ﺳﺮ" )ﺑﻪڕﺰ(ی ﻟﻪ ﭘﺎﺷﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ وهرﮔﺮت ....ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ ﺳﻪرﻣﺎن ﺳﻮوڕدهﻣﺎ ،ﮐﺎﺗ دهﻣﺎﻧﺪﯾﺖ ''ﺳﮑﺮﯾﻦ'' ،وهک ﮐﻪﺳﮑﯽ ﺑﻪڕهﮔﻪز و زﻣﺎن ﻓﺎرس ،ﮐﻪ هﻪر ﻟﻪ ﻣﻨﺪاﯿﯿﻪوه ﻟﻪ ﮔﻪڕهﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﺗﺎران ﻟﻪ داﯾﮑﺒﻮوﺑﺖ ،ﺋﺎوا ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﭘﺎراو ﻗﺴﻪی دهﮐﺮد و ،ﻟﻪهﻪر ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪک ،ﭘﺘﺮ ﺷﺎرهزای ﻣﮋووی ﺋﺮان ﺑﻮو .رهزا ﺳﻪری ﻟﻪ زاﻧﯿﺎری و هﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﺳﮑﺮﯾﻦ ﺳﻮوڕﻣﺎﺑﻮو .ﺷﻪوﮏ ﮔﻮﺗﯽ ﭘﻢ" :ﻟﻪﺧﯚڕاﯾﯽ ﻧﯿﯿﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﺣﻮﮐﻤاﻧﯿﯽ دﻧﯿﺎ دهﮐﻪن!" .ﺳﮑﺮﯾﻦ ﺟﮕﻪ ﻟﻪﻓﺎرﺳﯽ ،هﻪروههﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯚردوو ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ هﻨﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﻪ ،زﻣﺎﻧﯽ ﭘﻪﺷﺘﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻓﻐﺎن و ،هﻪروههﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺸﯽ زۆر ﺑﺎﺷﯽ دهزاﻧﯽ ....ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ دۆﺳﺘﺎﻧﻪ ﻟﻪﻧﻮاﻧﻤﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﺒﻮو .ﺷﻪوﮏ رهزا ﻟﯽ ﭘﺮﺳﯽ: "ﺑﯚﭼﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎن ،ﭘﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه داﮔﺮت ﮐﻪ ﺋﺮان ﺑﻪﺟ ﺑﺖ!؟" .ﺳﮑﺮﯾﻦ ﻟﻪ وهراﻣﯽ رهزاﺷﺎدا ﮔﻮﺗﯽ: "ﺋﻪﻣﻪ ﮐﻪﻣﺘﺮﯾﻦ ﺳﺰاﯾﻪﮐﻪ ،دهوﻪﺗﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﺧﺎوهن ﺷﮑﯚ رهزاﺷﺎ هﻪﯿﺒﮋاردووه .ﺋﻤﻪ ﺧﻪﮑﯽ
ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﺳﯚز و ﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﺑﻪﺟ دﻨﯿﻦ .ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﯾﮑﻪ رهزاﺷﺎ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﻧﺎﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﻧﻮاﻧﺪ و ،ﻟﻪﻧﯿﻮهی ڕﺪا ﺑﻪرهوﻻی ﺋﻪﻤﺎن ﺑﺎی داﯾﻪوه ،ﺑﻪم ﺳﻪرهڕای ﺋﻪوهش ،دهوﻪﺗﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻧﻪﯾﻮﯾﺴﺖ ،ﺑﻪرﺰﺗﺎن ﺳﺰای ﺗﻮﻧﺪ ﺑﺪات .هﯿﻮادارم ﻟﻪداهﺎﺗﻮودا'' ،ﮐﻮڕه ﮔﻪورهﺗﺎن'' )اﻋﻠﯿﺤﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ -وﻟﯿﻌﮫﺪ( ﻗﻪرهﺑﻮوی هﻪﻪی راﺑﻮردووی ﺋﻮه ﺑﮑﺎﺗﻪوه و ،ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪم ﻟﺒﻮردﻧﻪی دهوﻟﻪﺗﯽ ﮔﻪوره و ﺷﺎﯾﺴﺘﻪ و ﺑﻪﺷﮑﯚی ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎی ﻣﻪزﻧﺪا ،ﺧﺰﻣﻪﺗﮑﺎرﮑﯽ ﺑﻪﺋﻪﻣﻪگ ﺑﺖ ﺑﯚ ﭘﺎﺷﺎی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ''. رهزا ،وا ڕاهﺎﺗﺒﻮو ،ﺑﻪﯾﺎﻧﯿﯿﺎن ﮐﻪ ﻟﻪ ﺧﻪو هﻪﺪهﺳﺘﺎ ،ﺑﻪﻗﻪدهر ﺳﻪرهﻧﯿﻨﯚﮐﮏ ﺗﻠﯿﺎﮐﯽ دهﮐﺸﺎ. ﺷﻪواﻧﻪش دﯾﺴﺎن دهﯾﮑﺸﺎﯾﻪوه ....ﮐﺎﭘﯿﺘﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ،ﯾﻪک – دوو ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺖ و ﺧﺎوهن ﭘﻠﻪوﭘﺎﯾﻪ ،ﮐﻪ ﻟﻪﻣﺎوهی ﺳﻪﻓﻪرهﮐﻪﻣﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﭘﺎﭘﯚڕهﮐﻪدا ،ﻟﻪ ﮔﻪڵ رهزا ﺑﺒﻮوﻧﻪ دۆﺳﺖ و ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ ﺑﺎش ﻟﻪﻧﻮاﻧﯿﺎﻧﺪا دروﺳﺖ ﺑﺒﻮو ،دهﭼﻮوﻧﻪ ژوورهﮐﻪﯾﻪوه و ،ﻟﻪﮔﻪﯽ ﺗﻠﯿﺎﮐﯿﺎن دهﮐﺸﺎ .ﺳﻮودی ﺋﻪم ﺳﻪﻓﻪرهﻣﺎن ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﺗﺎ ﮔﻪﯾﺸﺘﻨﻤﺎن ﺑﻪ دورﮔﻪی ﻣﻮورﯾﺲ ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪری ﻧﻮ ﭘﺎﭘﯚڕهﮐﻪ ﺑﻮوﻧﻪ ﺗﻠﯿﺎﮐﯽ!!!(. ﭘﺎش ﮔاﻧﻪوهی ﺋﻪم ﺑﻪﺳﻪرهﺎﺗﻪ ﻣﮋووﯾﯿﻪ ،دهﮔﻪڕﯿﻨﻪوه ﺳﻪر ﺑﺎﺳﻪﮐﻪﻣﺎن!
دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،هﺎوﮐﺎت ﺑﻮو ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﻪرﻣﺘﺮﺑﻮوﻧﯽ ﮐﺸﻪ و ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﻧﻮان رۆژاﭬﺎ و رۆژهﻪت ،ﺑﻪﻧﻮی ''ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺳﺎرد'' .ﮐﯚﺳﭗ و ﮔﯿﺮوﮔﺮۆی ﺳﻪردهﻣﯽ رهزاﺷﺎ ﻟﻪﺳﻪر ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻻﺑﺮان و ،ﺟﺎرﮑﯽ دﯾﮑﻪ ،ﺑﻪﻓﻪرﻣﯿﯽ رﮕﻪدرا ﺗﺎ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ ،ﺑﻪﺋﺎﺷﮑﺮا ،رﻮڕهﺳﻤﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ )ﻣﺤﺮم( و ﺷﯿﻨﮕاﻧﯽ "ﻋﺎﺷﻮرا" و "ﺗﺎﺳﻮﻋﺎ" ﻟﻪﻧﻮ ﻣﺰﮔﻪوت و ﺷﻪﻗﺎم و ،ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا ﺑﺒﻪن ﺑﻪڕﻮه) .ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ، رهزاﺷﺎ ،ﭘﺎش ﺋﻪوهی دهﺳﻪﺗﯽ ﮔﺮﺗﻪدهﺳﺖ ،رﭙﻮان و ﻟﻪﺧﯚداﻧﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪی ﺑﻪرﺑﻪﻧﺪ ﮐﺮدﺑﻮو( .ﺳﺎﯽ ،١٩۴٧ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﯾﻪﮐﯽ ده ﮐﻪﺳﯽ ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و 34
ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼﮐﺎن و ،ﻧﻮﻨﻪراﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪت ﭘﮑﮫﺎﺗﻦ ﺑﯚ داڕﺷﺘﻨﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ،ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪﮐﺎن ،ﮐﻪ ﺑﻪﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﻧﻪرﺖ و دهﺳﺘﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ – ﺷﯿﻌﻪ ﺑﺒﺮﺖ ﺑﻪڕﻮه . ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﮐﺎﺗ ﻟﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و داراﯾﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎی ﻣﻪزن و دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ دﻨﯿﺎﺑﻮون ،ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﺷﮑﺮا و ﺑﻪرﺑﻼوﺗﺮ ﭘﻪرهﯾﺎن ﺑﻪ ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺎن دا و ،ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٩۴٧ی زاﯾﻨﯽ" ،ﻣﺮﮐﺰ ﺗﺒﻠﯿﻐﺎت اﺳﻼﻣﯽ" )ﻧﻮهﻧﺪی ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ( ﻟﻪﺷﺎری ﺗﺎران داﻣﻪزرا و ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻟﻘﯽ ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺋﺮان ﮐﺮدهوه .ﺋﻪم ﻧﻮهﻧﺪه ﯾﺎﻧﺰه ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﯿﺪﯾﯚﻟﯚژﯾﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ ﺷﻪﺳﺖ هﻪزار داﻧﻪدا ﺑوﮐﺮدهوه .دواﺑﻪدوای ﺋﻪوه ،دهﺳﺘﮑﺮا ﺑﻪ وهﺷﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﯚﭬﺎرﮑﯽ ﺣﻪﻓﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪﻧﻮی "ﻧﻮر داﻧﺶ" )ﺗﯿﺸﮑﯽ زاﻧﺴﺖ( .هﻪرﻟﻪو ﺳﺎﻟﻪدا ،ﺑﻪهﯚی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﮑﺮدﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی دهوﻪت ﻟﻪ ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ،ﺣﻪﻓﺘﻪﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﻧﻮێ ﺑﻪﻧﺎوی "ﺋﯿﺴﻼم" ﺑوﮐﺮاﯾﻪوه. ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮﻧﺪا ،رۆژﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﻪﻧﺎوی "وﻇﯿﻔﻪ" )ﺋﻪرک( ﺑوﮐﺮاﯾﻪوه .ﺑﺎﺑﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮ ﺋﻪم رۆژﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻮون ﺑﻪ وﺗﺎری ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻟﮑﺪاﻧﻪوهی ﮐﺸﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ و ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ رهوﺷﺖ و ﯾﺎﺳﺎ و داووﻧﻪرﯾﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺑﻪ ﺧﻪﮏ. ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ،ﭘﺮۆژهی دهوﻟﻪﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﮐﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮو ﻟﻪ رﻨﻮﻨﯿﮑﺮدﻧﯽ دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮان و ،ﺑﻪﮐﺎرهﻨﺎﻧﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﯚ ﭘﺸﮕﯿﺮﯾﮑﺮدن و دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ، ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻮواﻧﻪ ﺑﻪڕﻮهﭼﻮو .هﺎوﮐﺎت ،دهرهﺗﺎن و ،ﮐﻪش و هﻪواﯾﻪﮐﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوﺗﺮ وﻟﻪﺑﺎرﺗﺮﯾﺸﯽ ﺑﯚ ﺗﻮﮋﮏ ﻟﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن رهﺧﺴﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﻪدوور ﻟﻪ ﭼﺎوی ﺳﺎواک ،ﮐﺎر و ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪه ﺑﯚ ﺑﯿﺮی ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮاﻧﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺑﮑﻪن. دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯿﻦ ،هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی ﺳﺎﯽ ١٩۴١ی زاﯾﻨﯿﯿﻪوه ﮐﻪ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﺑﻪهﺎﻧﺪان و ﭘﺸﻨﯿﺎزی ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ،ﻟﻪڕﮕﻪی ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﻪوه ،ﭘﻼﻧﯽ داڕﺷﺖ ﺑﯚ ﺑوﮐﺮدﻧﻪوهی ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ،ﭘﻪرهﭘﺪاﻧﯽ ﮐﻮﻟﺘﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪدا ،ﻟﻪﻧﻮ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﻧﻮهﻧﺪه ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان و ﻟﻪﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪﻧﺸﯿﻨﯽ ﻋﺮاق -وهک ﻧﻪﺟﻪف و ﮐﻪرﺑﻪﻻ ،ﺑﻪره ﺑﻪره ،ﺗﻮﮋﮏ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺑﯿﺮی ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮﯾﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﭘﮕﻪﯾﺸﺘﻦ ،ﮐﻪ ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﯽ ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ درﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯽ ﭼﯿﻦ و رﺒﺎزهﮐﻪﯾﺎن دهﮐﺮدهوه و ،هﺎﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺎوهڕهوه ﮐﻪ ،ﺋﻪﮔﻪر دهﯾﺎﻧﻪوێ ﺧﻪﮏ، ﮔﯿﺮۆدهی دﯾﺎردهﮐﺎﻧﯽ ﻓﻪرهﻪﻧﮓ و ژﯾﺎﻧﯽ رۆژاﭬﺎﯾﯽ ﻧﻪﺑﻦ و ،ﻟﻪ ﺋﯿﺴﻼم دوور ﻧﻪﮐﻪوﻧﻪوه، دهﺑ ﺗﺒﮑﯚﺷﻦ ﺑﯚ هﺸﺘﻨﻪوهﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕ و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا .هﺎوﮐﺎت ﺑﻪﺧﺸﮑﻪﯾﯽ و ﺑﻪﻧﮫﻨﯿﯽ ،ﮐﺎرﺑﮑﻪن ﺑﯚ ﻻوازﮐﺮدﻧﯽ ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯽ ﺧﻪﮏ ﻟﻪ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻧﯿﻮهﻧﺪی و ،ﺑﻪهﺰﺗﺮﮐﺮدﻧﯽ ﭘﮕﻪی ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺟﻪﻣﺎوهردا ،ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ ﭘﻮﯾﺴﺖ و ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎودا ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﺧﻪﮏ ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺣﮑﻮوﻣﻪت و ،ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﺑﻪﮐﺎر ﺑﻨﻦ .ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺗﺎران ﻟﻪﺳﺎﯽ 35
،١٩۴٧راﭘﯚرﺗﮏ دهﻧﺮﺖ ﺑﯚ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ،ﺑﯚ دهزﮔﻪی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺮان )ﺳﺎواک( و ،ﺗﯿﺪا دهﻧﻮوﺳﺖ: ''ﺑﻪﭘﯽ ﺋﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪی دهﺳﺘﻤﺎﻧﮑﻪوﺗﻮون ،هﻨﺪێ ﻟﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻟﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪدا ﻟﻪ )ﺑﯿﻦ اﻟﻨﮫﺮﯾﻦ( هوه ﭘﻪڕﯾﻮﻧﻪﺗﻪوه ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮوری ﺋﺮان و ،ﺑﻪرهو ﺳﺘﺎﻧﯽ ﻓﺎرس )ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ﺳﺘﺎﻧﯽ ﺷﯿﺮازه( هﺎﺗﻮون و ،ﻟﻪﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﺷﺎرهﮐﺎن و ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن ﻗﺴﻪﯾﺎن ﺑﯚ ﺧﻪﮏ ﮐﺮدووه و ﮔﻮﺗﻮوﯾﺎﻧﻪ :دهﺑ وﺗﻪﮐﻪﻣﺎن ﺑﻪﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎ و رﺴﺎی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺑﭽﺖ ﺑﻪڕﻮه .هﻪروههﺎ ﻧﺎﺑ ژﻧﺎن ﺑﻪﺑ رووﺑﻪﻧﺪ و ﭼﺎرﺷﻮ ﻟﻪﻣﺎڵ ﺑﭽﻨﻪدهرهوه .ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻪﮑﺪا ﻗﺴﻪﯾﻪﮐﯽ وا ﺑوﺑﻮوهﺗﻪوه ،ﮔﻮاﯾﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن دهﯾﺎﻧﻪوێ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪک ﺑﯚ "ﺷﺎهﻨﺸﺎه" )ﺷﺎی ﺷﺎﮐﺎن( ﺑﻨﻮوﺳﻦ و داوای ﻟﺒﮑﻪن ،ﺗﺎ ﺋﻪو ﺳﺎڵ ،ﻟﻪﺑﺎﺗﯽ ﺑﻪﺧﺸﯿﻨﯽ ﺟﻪژﻧﺎﻧﻪ و ﻧﻪورۆزاﻧﻪی ﺳﻪری ﺳﺎڵ ﺑﯚ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﺑﺎﺷﺘﺮﯾﻦ ﺟﻪژﻧﺎﻧﻪ ﺋﻪوهﯾﻪ ﺑﯚﯾﺎن'' ،ﺷﺎ ﻓﻪرﻣﺎن ﺑﺪات، دهرﮔﻪی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﭽﺎن و ﺳﯿﻨﻪﻣﺎﮐﺎن و ﺷﺎﻧﯚﮔﻪرﯾﯿﻪﮐﺎن داﺑﺨﺮﻦ'' .هﻪروههﺎ ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻪﮑﺪا ﻗﺎو ﺑوﺑﻮوهﺗﻪوه و دهﻦ'' :ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼ و ﻣﻪﻻﮐﺎن و زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ،ﻟﻪ دهوﻪت و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎن زﯾﺰ و ﺗﻮوڕهن ،ﭼﯚﻧﮑﻪ دهﺑﮋن ،ﻟﻪﺑﺎوهڕی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﻟﻮهﺷﺎوهﯾﯽ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎن، ﮐﻪوﺗﻮوﻧﻪﺗﻪ دﻪڕاوﮐﻪ و ﮔﻮﻣﺎﻧﻪوه و ،ﻟﻪوﺑﺎرهڕهدان ،دهوﻪت ﻧﺎﺗﻮاﻧ و ،ﻧﺎﯾﻪوﺖ ،دهﺳﺘﻮور و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺑﻪﺳﻪر وﻻﺗﺪا ﺑﭽﻪﺳﭙﻨ.''
ﻟﻪﻧﻮ ﺗﮑای ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ،١٩٥٣ – ١٩٤١واﺗﻪ ﺑﯚ ﻣﺎوهی ١٢ﺳﺎڵ ،ﺗﺎﮐﻪﮐﻪﺳﮏ ،ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕهوی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ – ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ، رﮑﺨﺮاوهی "ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم" و ﻧﻪهﺸﺘﻨﯽ دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺑﻪﺳﻪر ﺋﺮاﻧﺪا، هﻪﻮﺴﺘﯽ ﻧﻮاﻧﺪ و دژاﯾﻪﺗﯿﯽ ﮐﺮدن ،ﺗﻪﻧ دوﮐﺘﯚر ﻣﺤﻪﻣﻤﻪدی ﻣﻮﺳﻪدق ﺑﻮو.
36
ﺑﺰاﻓﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﺤﻪﻣﻪدی ﻣﻮﺳﻪدق و دهرﮐﺮدﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﻟﻪﺋﺮان! دوﮐﺘﯚر ﻣﺤﻪﻣﻤﻪدی ﻣﻮﺳﻪدق ،ﺧﻮﻨﺪﻧﯽ ﻟﻪﺑﻮاری ﻣﺎﻓﻨﺎﺳﯽ ﻟﻪوﺗﯽ ﻓﻪرهﻧﺴﺎ ﺗﻪواوﮐﺮدﺑﻮو .ﺳﺎﯽ ١٩١٥ی زاﯾﻨﯽ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ رژﻤﯽ ﻗﺎﺟﺎرﯾﺪا ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﯽ ﺋﺮان .ﺳﺎﯽ ١٩٢٤ﮐﺮا ﺑﻪ وهزﯾﺮی دهرهوهی ﺋﺮان .ﺳﺎﯽ ١٩٤٤ی زاﯾﻨﯽ ،ﺟﺎرﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﻮوهوه ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن .ﻟﻪﻧﻮ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺪا ،ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﮔﺮﺗﻪدهﺳﺖ و ،داوای هﻪﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﻪوهی رﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی ''ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﻧﻪوﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ – ﺋﺮان'' )ﺑﺮﯾﺘﯿﺶ ﭘﺘﺮۆﻟﯿﯚم ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯽ( ی ﮐﺮد ،و راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ :داهﺎﺗﯽ ﺋﺮان ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﯿﻨﮕﯿﺰهوه ﺑﻪﺗﺎن دهﺑﺮێ .ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ داهﺎت و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﺳﻪرﻓﯽ ﺋﺎوهداﻧﮑﺮدﻧﯽ وت ﺑﮑﺮێ و ،دهﺳﻪﺗﯽ ﺑﮕﺎﻧﻪی ﺑﻪﺳﻪرهوه ﻧﻪﻣﻨﺖ .ﭘﺎﺷﺎن ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و، ﺗﮑﻨﯚﮐﺮاﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﭘﻪرﺳﺘﯽ ﺋﯿﺮاﻧﯽ ﻟﻪدهوری ﯾﻪک ﮐﯚﮐﺮدهوه و ،رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ داﻣﻪزراﻧﺪ ﺑﻪﻧﻮی ''ﺟﺒﮫﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان'' )ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان( .ﺳﺎﯽ ١٣٢٩ی هﻪﺗﺎوی )١٩٥٠ی زاﯾﻨﯽ( ،ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان ''رهزم ﺋﺎرا'' ﺗﺮۆرﮐﺮا و ،ﺑﻪهﯚی ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﮔﻪرم وﮔﻮڕی ﺧﻪﮏ ،ﻟﻪ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ،ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﺑﻪﻧﺎﭼﺎری و ﻧﺎﺑﻪدﯿﯿﻪوه'' ،دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق'' ی ﺑﯚ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﮐﺮد. دهﺳﻪﺗﺪاری ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ،دهوﻪﺗﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮو ،ﮐﻪ دهﺳﺘﯽ ﺑﻪﺳﻪر هﻪﯿﻨﺠﺎن و داهﺎﺗﯽ ﻧﻪوت و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﮔﺮﺗﺒﻮو .ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎن هﻪرﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪوه دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪﺳﻪر ﻧﻪوﺗﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﮔﺮت .ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ )وﯾﻨﺴﺘﯚن ﭼﺮﭼﯿﻞ( ،ﮔﻮﺗﺒﻮوی ،ﺳﻮوﺗﻪﻣﻪﻧﯿﯽ ﭘﺎﭘﯚڕهﮐﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯿﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪﺋﺎﺳﺘﯽ هﻪﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن، دهﺑ ﻟﻪ ﻧﻪوﺗﯽ ﺋﺮان داﺑﯿﻦ ﺑﮑﺮﺖ .دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق راﭘﻪڕﯾﻨﮑﯽ ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ﻟﻪدژی دهﺳﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎن ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﻪرﭘﺎ ﮐﺮد و ،ﭘﺎش ''ﺑﻪ ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﮑﺮدﻧﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﺋﺮان''، ﻟﻪژﺮ ﮔﻮﺷﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ دهوﻪﺗﯽ ﻣﻮﺳﻪدق ،و ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ﺧﻪﮏ، ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎن ﻟﻪﺋﺮان ﭼﻮوﻧﻪ دهرهوه .دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺑﯚ ﮔﻮﺷﺎرﺧﺴﺘﻨﻪﺳﻪر ﻣﻮﺳﻪدق، ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭘﺎﭘﯚڕی ﺟﻪﻧﮕﯿﯽ هﻨﺎﯾﻪ ﮐﻪﻧﺪاو و ،رﯽ ﻟﻪﺑﻪردهم ﻓﺮۆﺷﯽ ﻧﻪوت و ﮐﻪﻟﻮﭘﻪﻟﯽ هﺎورده و هﻪﻧﺎردهی وت ﮔﺮت ،ﮐﻪ ﺋﻪوهش زﯾﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی ﻟﻪ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋﺮان ﮔﻪﯾﺎﻧﺪ. ﺑﻪم ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﮏ ،ﻟﻪ ﻣﻮﺳﻪدق ،ﮐﻪش و هﻪواﯾﻪﮐﯽ ﺗﻪواو دژه ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﯽ ﭘﮑﮫﻨﺎﺑﻮو .وﯾﻨﺴﺘﯚن ﭼﺮﭼﯿﻞ داوای هﺎوﮐﺎری ﻟﻪ ﺗﺮۆﻣﻪن -ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﺮد ،ﺑﻪم ﺗﺮۆﻣﻪن ﺑﻪهﯚی ﺑﯿﺮی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی و ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﮑﺮدﻧﯽ ﻟﻪ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺑﻨﺪهﺳﺖ ،ﺑﻪرﭘﻪرﭼﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی داﯾﻪوه .دهوﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﯾﻪﮐﻼﯾﻪﻧﻪ دهﺳﺘﯽ ﺑﻪ ﭘﯿﻼﻧﮕان ﮐﺮد .ﻣﻮﺳﻪدق ﭘﺎش ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮون ﻟﻪ ﻧﻪﺧﺸﻪ و ﭘﯿﻼﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺑﯚ ﺗﮑﺪاﻧﯽ دهوﻪﺗﻪﮐﻪی، ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٩٥٣دا ﺑﺎﻮﮋﺧﺎﻧﻪی ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی ﻟﻪ ﺗﺎران داﺧﺴﺖ .ﻟﻪو ﻧﻮهدا ،ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﻟﻪﺳﻪر ﺗﻪﺧﺘﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ داﻧﯿﺸﺘﺒﻮو ،ﺑﻪﺑﺎﺷﯽ ﻟﻪو راﺳﺘﯿﯿﻪ ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮو 37
ﮐﻪ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﻟﻪ ﺋﺮان ،هﺎوﮐﺎت دهﺑﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﺧﯚی و رژﻤﻪﮐﻪی. ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،هﺎودهﻧﮕﯽ و ،هﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯿﺨﻮازاﻧﻪی ﻣﻮﺳﻪدق دا ﻧﻪﮐﺮد و ،ﻟﻪژﺮ ﮔﻮﺷﺎر و درۆﺷﻢ و ،ﺟﻨﻮی ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﮑﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪهردا ،ﻟﻪ ﺋﺮان راﯾﮑﺮد و ،ﭘﻪﻧﺎی ﺑﯚ ﻣﻪﻟﯿﮏ ﻓﻪﯾﺴﻪڵ -ﭘﺎدﺷﺎی ﻋﺮاق ﺑﺮد ،ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪﺗﺮﺳﯽ هﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺋﺎژاوهی ﻧﻮﺧﯚ و ،دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﺪا ،ﺑﻪهﺎﻧﺎﯾﻪوه ﻧﻪهﺎت. ﻟﻪﺳﻪروﺑﻪﻧﺪی ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﻧﻮان دهوﻪﺗﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق و ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ، ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﻻﯾﻪﻧﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدﻗﯽ ﮔﺮت و ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﮐﺮدﻟﯽ و، ﭼﻪﮐﻮﭼﯚﯽ ﺟﻪﻧﮕﯿﺸﯽ ﻓﺮۆﺷﺖ ﭘﯽ .دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٩٥١دا ،ﺳﻪرداﻧﯽ واﺷﻨﺘﯚﻧﯽ ﮐﺮد .ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ )ﺗﺮۆﻣﻪن( ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﺪا ،ﺑﻪ رهﺳﻤﯽ داوای ﻟﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﮐﺮد ،دهﺳﺘﺪرﮋی و هﺮﺷﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ ﻧﻪﮐﺎﺗﻪﺳﻪر ﺋﺮان .رۆژی ،١٩٥٣/٧/٢٠ﺋﺎﯾﺰﻧﮫﺎور، ﺑﻪرهﺳﻤﯿﯽ ﺧﻮﻟﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ ﭼﻮارﺳﺎﯽ ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎرﺘﯿﯽ دهﺳﺘﭙﮑﺮد .ﺋﺎﯾﺰﻧﮫﺎور ،ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهرهوهی، ﺗﻪواو ﺳﺎﯾﺴﻪﺗﯽ ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺗﺮۆﻣﻪن داڕﺷﺖ .ﻟﻪﯾﻪﮐﻪم دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎرﺘﯿﯽ ﺋﺎﯾﺰﻧﮫﺎور دا، ﻣﯚﻧﺘﺎگ ''ﮐﺮﯾﺴﺘﯚﻓﻪر وودهﺎوس'' )ﺑﻪرﭘﻪرﺳﯿﺎری دهزﮔﻪی ﺳﯿﺨﻮڕﯾﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ( ﺳﻪرداﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎی ﮐﺮد و، ﻟﻪﮔﻪڵ دوو دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪﻧﻮی ''ﺟﺎن ﻓﺎﺳﺘﺮ داﻻس'' )وهزﯾﺮی دهرهوه( و ''ﺋﺎﻟﻦ داﻻس'' ﮐﻪ ،(CIA )ﺳﻪرۆﮐﯽ هﻪردووﮐﯿﺎن ﺑﺮا ﺑﻮون، دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ﻟﻪ ﻧﻮ ﺋﺎﭘﯚرهی ﺧﻪﮏ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯿﺪا دﯾﺪاری ﮐﺮد .ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ دهوﻪﺗﯽ ﻧﻮﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﻻﯾﻪﻧﮕﺮﯾﮑﺮدن ﺑﻮو ﻟﻪ ''ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺳﺎرد'' و ،ﻟﻪوﺑﺎوهڕهداﺑﻮون'' :ﺋﻪوی ﻟﻪﻧﻮ ﺑﻪره و ﺑﻠﯚﮐﯽ ﺋﻪواﻧﺪا ﻧﻪﺑﺖ ،ﺑﻪ دوژﻣﻨﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟﻪﻗﻪﻪم دهدرﺖ!'' .ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،ﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪر زهرﯾﺎی زی ڕهش هﻪﮑﻪوﺗﻮوه و ،ﺑﻪﺳﻪدان ﮐﯿﻠﯚﻣﺘﺮ ﺳﻨﻮور و ﺧﺎﮐﯽ هﺎوﺑﻪﺷﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺘﺪا هﻪﯾﻪ ،ﻣﺎﻧﻪوهی دهوﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ و دژﺑﻪ ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯿﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ،ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﮔﻪورهی ﺑﯚ ﺳﻪر ﺑﻠﯚﮐﯽ رۆژاﭬﺎ ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪ 38
دروﺳﺘﺪهﮐﺮد .ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ﺳﻪرهﺗﺎ ،داواﯾﺎن ﻟﻪ ﻣﻮﺳﻪدق ﮐﺮد ،ﺳﻪرهﺗﯽ )ﺋﯿﻤﺘﯿﺎزی( ﭼﺎﻪ ﻧﻪوﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪﻧﻮی ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎوه ﻣﯚرﺑﮑﺎت .دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ﺑﻪرﭘﻪرﭼﯽ داواﮐﻪﯾﺎﻧﯿﺪاﯾﻪوه ،هﯚﮐﻪﺷﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو ،دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق دهﯾﻮﯾﺴﺖ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﮑﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر دﻧﯿﺎی دهرهوهدا ﺑﮕﺮﺘﻪﺑﻪر و ،ﻧﯿﺎزی ﺋﻪوهی ﻧﻪﺑﻮو ﺟﮕﯚڕﮐ ﺑﻪو دوو دهﺳﻪﻻﺗﻪ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯿﻪ ﻟﻪﺋﺮاﻧﺪا ﺑﮑﺎت .ﭘﺎﺷﺎن ﺋﻪﻣﻪﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ دهوﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﭘﻼﻧﯽ رووﺧﺎﻧﯽ دهوﻟﻪﺗﯽ ﻣﻮﺳﻪدﻗﯿﺎن داڕﺷﺖ .ﺑﯚ ﺋﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪش ،ﻧﻮی رهﻣﺰی و ﻧﮫﻨﯿﯽ ''ﺋﺎژاﮐﺲ'' ) (TPAJAXﯾﺎن ﺑﯚ ﻧﻪﺧﺸﻪﮐﻪﯾﺎن هﻪﺒﮋارد. ﻟﻪﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮاﻧﺪا ،ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﻣﻪﻻ ﭘﺎﯾﻪﺑﻪرزهﮐﺎن ،ﮐﻪ ﺳﻪرهﺗﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﻮﺳﻪدق دهﮐﺮد و ،ﺗﮑﻪڵ ﺑﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ''ﺟﺒﮫﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان'' ﺑﺒﻮون، هﻪر زوو ﻟﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهﮐﻪ ﮐﺸﺎﻧﻪوه و ،ﭘﺸﺘﯿﺎن ﻟﻪ ﻣﻮﺳﻪدق ﮐﺮد .ﻟﻪو ﭼﺎخ و رۆژاﻧﻪدا، ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚڕ وﮐﯚﻣﻪﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﺪا ،ﻣﻪﻻﯾﻪک ﮐﻪﻧﻮی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﺑﻮو، ﻧﻮﺑﺎﻧﮓ و رﺰ و ﭘﮕﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ هﻪﺑﻮو .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ ،ﺗﺎ ﺳﺎﯽ ١٩٥٢هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﺳﻪدق ﺑﻮون ،هﻪروههﺎ ﻟﻪ ''ﺟﺒﮫﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان'' ﯾﺸﺪا راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮون ،ﺑﻪم ﭘﺎش ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮون ﻟﻪ دژاﯾﻪﺗﯿﯽ هﺎوﺑﻪﺷﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﻟﻪدژی ﻣﻮﺳﻪدق ،ﻟﻪ ﺑﻪرهﮐﻪ هﺎﺗﻨﻪدهرهوه و ،ﭼﻮوﻧﻪ ﻧﻮ ﺑﻪرهی دژ ﺑﻪ ''ﻣﻮﺳﻪدق'' هوه.
39
ﭘﯿﻼن و ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺳ ﮐﻮﭼﮑﻪی )ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ -ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ -ﻣﻪﻻﮐﺎن(، ﺑﯚ رووﺧﺎﻧﺪﻧﯽ دهوﻟﻪﺗﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق!
ﻟﻪﻧﻮان ﺳﺎﻧﯽ ١٩٥٣ – ١٩٥٢ی زاﯾﻨﯽ ،هﻪردوو رﮑﺨﺮاوهی ﺳﯿﺨﻮڕﯾﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ) (CIAو ) ،(M16ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ و ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪ ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ و ﻣﻪﻻﮐﺎن، ﻟﻪواﻧﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺑﺮوﺟﺮدی و ﺑﮫﺒﻪهﺎﻧﯽ و ...هﺘﺪ ،ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻮوﻧﻪوه .ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﮑﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ ﮐﺸﻪی ﺋﺮان دﯾﺎرﯾﮑﺮد ﮐﻪﻧﻮی ''واﻟﺮ'' ﺑﻮو .ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﻟﻪﻧﻮ داوودهزﮔﻪی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ و ﻟﻪﺷﮑﺮی و ،ﮐﯚڕوﮐﯚﻣﻪﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻋﻪﺷﺎﯾﺮی و ،ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا رﮑﺨﺴﺘﻦ و دۆﺳﺖ و ﺑﻮون، زۆر ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺑﻪڕﮕﻪی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺶ واﻟﺮ ،ﭘﺘﺮ ﻟﻪ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﮑﺒﻮوﻧﻪوه و ،ﭘﻼن و ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺋﻪوهﯾﺎن ﺑﻪدهﺳﺘﻪوه ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮐﺎاﺷﺎﻧﯽ ﺑﻮو ﺗﺎ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻣﻮﺳﻪدق ﺑووﺧﻨﻦ .ﻧﻪﺧﺸﻪﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه ،ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮو ﻟﻪ، ﺑﻪﺷﺪارﯾﮑﺮدﻧﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚی ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻟﻪڕﮕﻪی ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎﻧﻪوه ﺑﯚ هﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻪﮏ ﻟﻪدژی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان و دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق .ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪه ﻟﻪدژی ﺋﻪو دوو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺑﮑﻪن و، ﺑﻦ ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ،ﭘﮑﻪوه دهﯾﺎﻧﻪوێ ،ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان ﺑﻪرهو ﺑﺪﯾﻨﯽ و ﺑهوﺷﺘﯿﯽ ﺑﻪرن .ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﻪڕﮕﻪی ژﻧﻪراڵ ﻓﻪزﻟﻮ زاهﺪی ،دﯾﺪارﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪژﻧﻪراڵ و ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا و ،رازﯾﯿﺎن ﮐﺮدن ﺗﺎ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻟﻪﻧﻪﺧﺸﻪی ﮐﻮدهﺗﺎ دژی دهوﻪﺗﯽ ﻣﻮﺳﻪدق و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺑﮑﻪن ،ﭼﯚﻧﮑﻪ دهﯾﺎﻧﻪوێ ﺋﺮان ﺑﺨﻪﻧﻪ ژﺮدهﺳﺘﯽ رژﻤﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ روﺳﯿﺎوه .ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﺷﻪوه ،ﭼﺎوﯾﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﻪواﻧﯽ زۆرﺧﺎﻧﻪ و ﭼﻪﻗﯚﮐﺸﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮓ و ﺳﻪردهﺳﺘﻪی ﺳﻪرﺳﻪری و ﺑﺎﺟﺴﻦ و دهﺳﺘﻮهﺷﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎران -ﺑﻪﻧﻮی ''ﺷﻌﺒﺎن ﺟﻌﻔﺮی'' ﮐﻪوت ،ﮐﻪ ﻟﻪﻧﻮ ﺟﻪﻣﺎوهردا ﺑﻪ ''ﺷﻌﺒﺎن ﺑﯽ ﻣﺦ'' )ﺷﻪﻋﺒﺎن ﺑﻤﺸﮏ( ،ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮓ ﺑﻮو. ﺑﻪداﻧﯽ ﭘﺎره و ﺑﻪرﺗﯿﻞ ،ﺷﻪﻋﺒﺎن ﺑﻤﺸﮏ و ،دارودهﺳﺘﻪﮐﻪﯾﺎن رازی ﮐﺮد ،ﺗﺎ ﻟﻪرۆژی
40
دﯾﺎرﯾﮑﺮاودا ،ﺑﻪداروﺑﻪرد و ﭼﻪﻗﯚوه ،ﭘﻪﻻﻣﺎر ﺑﻪرﻧﻪﺳﻪر ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﻮﺳﻪدق. ﺑﻪوﺗﻪی واﻟﺮ ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﭘﻮوڵ و ﺑﻮوﺟﻪی ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﭘﺪرا ﺗﺎ ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﭘﺴﭙﺮدراوی ،ﺑﻪﻧﻮ ﻣﻪﻻﮐﺎن و دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯿﺪا ﺑوﯾﺒﮑﺎﺗﻪوه .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺑﮫﺒﻪهﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﻪوه ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ داراﯾﯽ ﮐﺮاﺑﻮو، راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهﯾﻪﮐﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪی ﺑﻪﻧﻮی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮاﻧﻪوه ﻧﻮوﺳﯽ و ،ﻟﻪﻧﻮ ﺷﺎری ﺗﺎران ﺑوﯾﮑﺮدهوه .ﺑﯚ دﻨﯿﺎﮐﺮدﻧﯽ ﺧﻪﮑﯿﺶ ﮐﻪ ﺑﺎوهڕ ﺑﻨﻦ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهﮐﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ﻧﻮوﺳﺮاوه ،ﺑﻪﻗﻪﻪﻣﯽ ﺳﯚر ﻧﻮوﺳﯽ و ﺑوﯾﮑﺮدهوه ،ﮐﻪ ﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯿﻪ .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺑﮫﺒﻪهﺎﻧﯽ ﻟﻪ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهﮐﻪدا ،ﺑﻪﻧﻮی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ،هﺮﺷﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﮐﺮدﺑﻮوهﺳﻪر ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻ و ،ﺳﻮوﮐﺎﯾﻪﺗﯽ زۆری ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﮐﺮدﺑﻮو ،هﻪروههﺎ ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮوی ﮐﻪ دهﺑ هﻪﻣﻮو ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎن ﻟﻪﺳﺪاره ﺑﺪرﻦ! ﺋﺎﺷﮑﺮاﯾﻪ ﺋﻪو ﮐﺎره ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﭼﻪواﺷﻪﮐﺮدن و ﺷﯚردﻧﻪوهی ﻣﺸﮑﯽ ﺧﻪﮏ ﮐﺮاﺑﻮو ،ﮐﻪ ﭘﺸﺎﻧﯿﺪهن ،دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق و ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ،دهﯾﺎﻧﻪوێ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮﺑﺒﻪن و ،ﺑﯿﺮی ﺑﺨﻮاﯾﯽ ﺑوﺑﮑﻪﻧﻪوه .ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﻟﻪﭘﻼﻧﮑﯽ دﯾﮑﻪدا ،ﺣﯿﺰﺑﮑﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪﯾﺎن ﺑﻪﻧﻮی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺳﺎزﮐﺮد و ،ﮐﯚﻣﻪﮏ ﺧﻪﮑﯿﺎن ﺑﻪﻧﯿﻮی ﺗﻮودهﯾﯽ و ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺖ راهﻨﺎ و، ﺑﻪڕﮕﻪی ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﭘﻪﻧﺠﺎ هﻪزار دۆﻻر ﮐﻪ ﻟﻪو زﻣﺎﻧﻪدا ﭘﻮوﮑﯽ زۆر ﺑﻮو ،ﺑﻪﻧﻮﯾﺎﻧﺪا ﺑوﯾﺎﻧﮑﺮدوه و ،ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎرﯾﯿﺎن ﮐﺮدن ،ﺗﺎ ﺑژﻨﻪ ﺳﻪر ﮔﯚڕهﭘﺎن و ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎران و، ﺑﻪدهﻧﮕﯽ ﺑﻪرز هﺎوار ﺑﮑﻪن و درۆﺷﻢ ﺑﺪهن و ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان و ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺑﺪهﻧﻪ ﻗﻪﻟﻪم و ،ﺟﻨﻮ و ﻗﺴﻪی ﺳﻮوک ﺑﻪ زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﺪهن و ،درۆﺷﻤﯽ ﺑﮋی ﻣﻮﺳﻪدق و ﺑﮋی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺖ ﺑﺪهن و ،ﺑﻪدار و ﺑﻪرد ﭘﻪﻻﻣﺎر ﺑﻪرﻧﻪﺳﻪر ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎن و ،ﺷﻮوﺷﻪ و دهرﮔﻪی ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎن ﺑﺸﮑﻨﻦ .هﻪﻣﻮو ﺋﻪم ﮐﺎراﻧﻪش ﺑﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهدران ﺗﺎ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﻧﻮﺑﺎﻧﮓ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ﻟﻪﻧﻮ ﺟﻪﻣﺎوهری ﺧﻪﮑﺪا ﺑﺸﮑﯿﻨﻦ و ،زۆرﯾﻨﻪی ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش ،ﻟﻪو ﺣﯿﺰﺑﻪ دوور ﺑﺨﻪﻧﻪوه ﮐﻪ ﭘﺘﺮ ﻟﻪ ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ و ﭼﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮارهوهی ﮐﯚﻣﻪڵ ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون ،ﺑﯚ ﺋﻪوهی ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﮐﻮدهﺗﺎ ،ﺧﻪﮏ ﺑﻼن ﺑﻮهﺳﺘﻦ، ﯾﺎن ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻟﻪ ﮐﻮدهﺗﺎﭼﯿﯿﻪﮐﺎن ﺑﮑﻪن. ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﮐﻪ ﻟﻪﻧﯿﻮ ﺳﻮﭘﺎ و داوودهزﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯿﺪا ﺧﺎوهﻧﯽ رﮑﺨﺴﺘﻨﮑﯽ ﺑﻪهﺰﺑﻮو ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﺋﺎﮔﺎداری ﺋﻪو ﭼﺎﻻﮐﯽ و ﺟﻤﻮﺟﻮوﻧﻪ ﺑﻮو ،ﮐﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ وﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﻪوه ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهدران .ﺋﻪوه ﺑﻮو ﺋﻪﻣﯿﺶ ﭘﻼﻧﯽ دژه ﮐﻮدهﺗﺎی ،ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮐﻮدهﺗﺎﯾﻪﮐﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ داڕﺷﺖ ،ﮐﻪ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﺑﻪ ﯾﻪﮐﺠﺎرﯾﯽ ﻧﻪهﺖ و ،رژﻤﮑﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان داﺑﻤﻪزرﻨﺖ ،ﮐﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮان وﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺖ ﺑﺖ. 41
ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ﺑﻪ ﻧﻪﺧﺸﻪﮐﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهﯾﺎن زاﻧﯽ و'' ،دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق''ﯾﺎن ﺋﺎﮔﺎدار ﮐﺮدهوه ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﯿﺎزﮑﯽ وای هﻪﯾﻪ و ،هﺎوﮐﺎری ﻧﻪﮐﺎت ﻟﻪﮔﻪﯿﺎن! هﺎوﮐﺎت، ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهش ﻟﻪﮔﻪڵ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﮔﺮت و ،داواﯾﺎن ﻟﮑﺮد ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑﮑﺎت ﺑﯚ رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺑﻪم ﻣﻮﺳﻪدق رازی ﻧﻪﺑﻮو ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﻮودهﯾﯿﻪﮐﺎﻧﺪا هﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﺑﮑﺎت ،ﭼﯚﻧﮑﻪ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ رژﻤﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﯚﭼﻮون و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺧﯚی و ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان )ﺟﺒﮫﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان( دا ﻧﻪدهﮔﻮﻧﺠﺎ .ﻣﻮﺳﻪدق ،وهک ﻓﺎرﺳﮑﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﭘﻪرﺳﺘﯽ ﺗﮑﻨﯚﮐﺮات ﺑﯿﺮی دهﮐﺮدهوه ،دژی ﺑﻮوﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﻧﻪﺑﻮو ،ﺗﻪﻧﯿﺎ دهﯾﻮﯾﺴﺖ ﺷﺎ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی ،وهک ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و وﺗﺎﻧﯽ رۆژاﭬﺎﯾﯽ ،دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ﻧﻪﺑ و ،دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ﻟﻪدهﺳﺘﯽ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان و، دهوﻟﻪت و ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﺪا ﺑﺖ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻧﻪﭼﻮوه ژﺮﺑﺎری داواﮐﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوهده و، هﺎوﮐﺎرﯾﯿﺎﻧﯽ ﻧﻪﮐﺮد! ﭼﻪﻧﺪ رۆژﮏ ﭘﺶ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮐﻮدهﺗﺎی هﺎوﺑﻪﺷﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ،ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ،ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﻧﮫﻨﯿﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ژﻧﻪراڵ ﻓﻪزﻟﻮ زاهﺪی و ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺷﺎ ،ﻟﻪ ﺑﺎﮐﻮوری ﺗﺎران ،ﻟﻪ ﻣﺎﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﺋﻪو ﺳﻪردهﻣﻪی ﺷﺎری ﺗﺎران ﺑﻪﻧﻮی ''ﻣﯚﺋﺘﻪﻣﻪﻧﻪﻟﻤﻮﻟﮏ'' ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهدرێ .ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﻟﻪڕﮕﻪی رﮑﺨﺴﺘﻨﯿﯿﻪوه ﻟﻪﻧﯿﻮ ﺳﻮﭘﺎ ،ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻪﺧﺸﻪﮐﻪ دهﺑ و ،ﺷﻮﻦ و ژﻣﺎرهی ﺑﻪﺷﺪاراﻧﯽ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه ،ﺑﻪﻧﻮ و ﭘﻠﻪی ﺳﻪرﺑﺎزﯾﺸﯿﺎﻧﻪوه ،ﺑﻪ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق رادهﮔﻪﯾﻪﻧ .ﻣﻮﺳﻪدق، ﺳﻪرزارهﮐﯽ ،ﺑﻪﻨﯽ ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوه و ،ﮔﺮﺗﻨﯿﺎن دهدات ،ﺑﻪم ﺑﻪﮐﺮدهوه هﯿﭻ ﺑﯾﺎرﮏ ﻟﻪ ﺑﺎرهﯾﺎﻧﻪوه ﻧﺎدات... ﻧﻪﺧﺸﻪی ﮐﻮدهﺗﺎ ،ﻟﻪرۆژی دﯾﺎرﯾﮑﺮاودا ،ﻟﻪ ١٩ی ﮔﻪﻻوﮋی ١٩٥٣ی زاﯾﻨﯽ ) ٢٨ﻣﺮداد ١٣٣٢ﺷﻤﺴﯽ( ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﺑﻪڕﮕﻪی ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهﯾﻪﺗﯿﯽ ژﻧﻪراڵ زاهﺪی و ،ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ،دارودهﺳﺘﻪی ﺳﻪرﺳﻪری و ﺷﻪﻻﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎران ،ﻟﻪدژی دهوﻪﺗﻪﮐﻪی ﻣﻮﺳﻪدق ﺑﻪﺋﻪﻧﺠﺎم ﮔﻪﯾﺸﺖ .ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ رۆژ ﮐﻪ ﮐﻮدهﺗﺎﭼﯿﻪﮐﺎن ﮐﯚﻧﺘۆﯽ وﺗﯿﺎن ﮔﺮﺗﻪدهﺳﺖ ،ﺣﻪﻣﻪرهزاﺷﺎ ﻟﻪ وﺗﯽ ﺋﯿﺘﺎﻟﯿﺎوه ،ﮔﻪڕاﯾﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان و ،ﻟﻪﻧﻮ ﺋﺎﭘﯚرهی دهﯾﺎن هﻪزار ﮐﻪﺳﯽ و ،ﭘﺸﻮازی و ﭼﻪﭘﻪڕﺰان و ﻓﺮﻣﺴﮑﯽ ﺷﺎدﯾﯽ هﻪر ﺋﻪو ﺧﻪﮑﻪی ﺳﺎﮏ ﭘﺶ ﻟﻪوه ،ﺑﻪ ﺟﻨﻮ و ﻗﺴﻪی ﺳﻮوک ﻟﻪ ﺋﺮان دهرﯾﺎﻧﭙﻪڕاﻧﺪﺑﻮو ،ﺑﻪرهو ﮐﯚﺷﮑﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ''ﮔﻮﺴﺘﺎن'' ﺑﻪڕﮑﺮا. ﭼﻪﻧﺪ هﻪﻓﺘﻪﯾﻪک ﭘﺎش ﮐﻮدهﺗﺎ ٦٠٠ ،ﺋﻪﻓﺴﻪر و ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﺴﺘﮕﻪ و ،ﺧﻮﻨﺪﮐﺎری زاﻧﺴﺴﺘﮕﻪﮐﺎن ﮐﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ﺑﻮون ،ﻟﻪﻻﯾﻪن هﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎوه ﮔﯿﺮان .ﻟﻪﻧﻮﯾﺎﻧﺪا ٦٠ﮐﻪﺳﯿﺎن ﮔﻮﻟﻠﻪ ﺑﺎراﻧﮑﺮان .ﻟﻪﻧﻮ وهزﯾﺮهﮐﺎﻧﯽ ﮐﺎﺑﯿﻨﻪی دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ،وهزﯾﺮی دهرهوه ﺑﻪﻧﻮی دوﮐﺘﯚر ﺣﺴﻨﯽ ﻓﺎﺗﻤﯽ ﺑﻪﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎ ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮا. ﻓﺎﺗﻤﯽ زۆر دژی ﺷﺎ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی ﺑﻮو ،ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ هﻪﺗﻨﯽ ﺷﺎ ﺑﯚ ﺑﻪﻏﺪا ،ﻓﺎﺗﻤﯽ ﻗﺴﻪی ﮐﺮد 42
و ﮔﻮﺗﯽ'' :ﺋﻪو ﺗﺮﺳﻨﯚﮐﻪی ﺑﻪرهو ﺑﻪﻏﺪا هﻪﺗﻮوه ،ﺑﻪردهﺳﺘﮑﯽ ﭘﯿﺲ و ﭼﮑﺎوﺧﯚری ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰه ،ﮐﯚﺷﮑﯽ ﺑﯚﮔﻪﻧﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی ،ﺋﺮاﻧﯿﺎن وﺮان ﮐﺮدووه و، ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﮑﯿﺎن ﺗﻮوﺷﯽ هﻪژاری و ﺑﺮﺳﺘﯽ ﮐﺮدووه .ﺋﻪم ﺷﺎ ﺑﺪهﻣﺎر و ﺧﯚﻓﺮۆﺷﻪ، ﺋﺮاﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﮕﺎﻧﻪ ﻓﺮۆﺷﺖ .دهﺑ ﺑﮫﻨﺪرﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﻪﮑﻪوه ﺑﻪﺗﺎواﻧﯽ ﺧﯿﺎﻧﻪﺗﯽ ﺑﻪ ﺋﺮان ،ﻟﻪﺳﺪاره ﺑﺪرﺖ!'' .ﺋﻪوه ﺑﻮو ﺷﺎ ،هﻪر ﻟﻪ ﯾﻪﮐﻪم رۆژی ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺑﯚ ﺋﺮان ،داوای ﮔﺮﺗﻨﯽ دوﮐﺘﯚر ﻓﺎﺗﻤﯽ و ،ﻟﻪﺳﺪارهداﻧﯽ ﮐﺮد. هﻪﺒﻪﺳﺘﭭﺎن وﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهری ﮔﻪورهی ﮐﻮرد ''ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ هﻤﻦ'' ﯾﺶ ، ،ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ هﻪﺗﻨﯽ ﺷﺎ ﺑﯚ ﺑﻪﻏﺪا ،هﯚﻧﺮاوهﯾﻪﮐﯽ هﯚﻧﯿﻮهﺗﻪوه و ده: .................................
ﮐﻪی ﺳﺒﻪری ﺧﻮدا ﺑﻮوی ،ﺋﻪی ﺳﺒﻪری ﻧﻪهﺎﺗﯽ ﻟﻪﺳﺎﯾﻪی ﺗﯚدا دﯾﻤﺎن ﺷﻪڕ و ﮔﺮاﻧﯽ و ﻗﺎﺗﯽ ﻟﻪﺧﺰﻣﻪت ﺑﺎوﮐﯽ ﺧﯚﺗﺪا ﻟﻪ ﭘﯿﺎوﮐﻮﺷﺘﻦ ڕاهﺎﺗﯽ هﻪر ﮐﻪ ﺧﻪﮏ ﻟﺖ ڕاﺳﺎ ،ﺑﯚی دهرﭼﻮوی و هﻪﺗﯽ دهﺑۆ ﺋﻪی ﺷﺎهﯽ ﺧﺎﯾﻦ ،ﺑﻪﻏﺪا ﻧﯿﻮهی رﯿﻪت ﺑ ...............................
ﭘﺎش ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﮐﻮدهﺗﺎ ،ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺷﻪرﯾﮑﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ و) %٤٠ ،ﻟﻪﺳﻪﺗﺎ ﭼﻞ( ی ﻧﻪوﺗﯽ ﺋﺮان ﺑﻪﺑﺎی ﭘﻨﺞ ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑا .هﯚﮐﻪﺷﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ ﺗﻪرﺧﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﭘﻮوڵ و ﺑﻮوﺟﻪﯾﻪﮐﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﺑﯚ ﺳﻪرﺧﺴﺘﻨﯽ ﮐﻮدهﺗﺎ ،ﺗﻮاﻧﯽ زۆرﺑﻪی و، ژﻧﻪڕاﻪﮐﺎن ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮔﻪورهﮐﺎن ﺑﻪ ﭘﻮوڵ ﺑﮑﺖ و ،ﺑﻪﻻی ﺧﯚﯾﺪا راﯾﺎﻧﺒﮑﺸﺖ. ﺷﯿﺮﮐﻪﺗﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﺋﺮان – ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﭘﺎش ﮐﻮدهﺗﺎ ﻧﻮهﮐﻪی ﮔﯚڕی و ﺑﻮو ﺑﻪ ﺷﯿﺮﮐﻪﺗﯽ ﻧﻪوﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﮐﻪ ﺋﻪﻣﯿﺶ %٤٠ی داهﺎﺗﯽ ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﻪرﮐﻪوت. ﮐﯚﻧﺴﺮﺳﯿﯚﻣﮑﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ،ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ ﮔﯿﺮان و دهﺳﺘﺒﻪﺳﻪرﮐﺮدﻧﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻧﻮدهوﻟﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮐﻮدهﺗﺎﭼﯿﯿﻪﮐﺎﻧﻪوه ﺷﯿﺮﮐﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ هﯚﻪﻧﺪی و ﻓﻪرهﻧﺴﺎﯾﯿﯿﻪوه داﻣﻪزرا و ٦٠ ،ﺑﯿﻠﯿﯚن دۆﻻرﯾﺎن دا ﺑﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺗﺎ %٦٠ی رﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی 43
%٥٠ی رﯽ ﺑﻪ ﺑﮑﻪوێ. ﺣﺴﺒﯽ
ﻧﻪوت ﺑﻪﻧﻮﯾﺎﻧﻪوه ﻣﯚرﺑﮑﺎت .ﺋﻪوﺟﺎ ﮐﯚﻧﺴﺮﺳﯿﯚم ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺮاﻧﺪا رﮑﮑﻪوﺗﻦ ﮐﻪ داهﺎﺗﯽ ﺑﺪات ﺑﻪ دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪم هﻪﺗﺎ رژﻤﯽ ﺷﺎ ﻣﺎﺑﻮو ،ﮐﯚﻧﺴﺮﺳﯿﯚم ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪﮐﺎن ﻧﻪدهدا ﭼﺎوﯾﺎن ﺑﻪ دهﻓﺘﻪر ودهﺳﺘﻪک و ﺣﺴﺐ و ﮐﺘﺒﯽ ﮐﯚﻧﺴﺮﺳﯿﯚم ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﮐﯚﻧﺴﺮﺳﯿﯚم ﻟﻪﮔﯚﺗﺮه و ،ﮐﻮرد ﮔﻮﺗﻪﻧﯽ ) :ﺧﻮا وهﮐﯿﻠﯽ( ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺮان دهﮐﺮد. ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﮐﻮدهﺗﺎ ،ﺑﯚ وﺗﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی رۆژاﭬﺎ ﺳﻮودی ﮔﻪورهی ﺑﻪدواوه ﺑﻮو ،ﻟﻪﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮاﻧﯿﺶ ،ﺑﺮهوهی ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ،ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﻮون ﮐﻪ ﺑﻪهﯚی ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﮐﻮدهﺗﺎ ،ﭘﮕﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮ داودهزﮔﻪی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ و، ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﺪا ﭘﺘﺮ ﻗﺎﯾﻢ ﮐﺮد .ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﻟﻪدوای ﻟﻪﻧﻮﺑﺮدﻧﯽ دهوﻪﺗﯽ ﻣﻮﺳﻪدق و، ﺧﺎﻧﻪﻧﺸﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﻣﻮﺳﻪدق و ،ﻟﺪان و ﮔﺮﺗﻦ و زﯾﻨﺪاﻧﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و، ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان و ،ﻟﻪﺳﺪارهداﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯿﺎن ﻟﻪ داداﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ رژﻢ، ﺋﯿﺪی ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮان دﻨﯿﺎﺑﻮون ﮐﻪ هﯿﭻ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪک ﻟﻪﺑﻪردهم رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ و ،ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪوان ،ﻟﻪﺋﺮاﻧﺪا ﻧﯿﯿﻪ و ﻧﻪﻣﺎوه .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﮐﺎری دهزﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺨﻮڕﯾﯽ ﺋﻪو دوو وﺗﻪ ﻟﻪﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮان ،ﺑﻪرادهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﮐﻪم ﺑﻮوهوه .ﺋﻪوهش دهرﻓﻪﺗﮑﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﻟﻪﺑﺎری رهﺧﺴﺎﻧﺪ ﺑﯚ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺗﺎ دهﺳﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺣﮑﻮوﻣﻪت و ﮐﯚﻣﻪل ﭘﺘﺮ ﺑﭽﻪﺳﭙﻨﻦ .هﺎوﮐﺎت ،ﺋﻪو ﮐﻪش و هﻪواﯾﻪ، دهرﻓﻪﺗﯽ رهﺧﺴﺎﻧﺪ ﺑﯚ ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﻣﻪﻻ و ﻓﻪﻗ و ﺧﻮﻨﺪﮐﺎراﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﮐﻪ ﺑﯿﺮی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮاﯾﺎﻧﻪﯾﺎن هﻪﺑﻮو -ﻟﻪواﻧﻪ وهک رۆﺣﻮ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ،ﭘﺎﺷﻤﺎوهی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ...هﺘﺪ ،ﺗﺎ ﺑﻪﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﯿﯽ زﯾﺎﺗﺮهوه ،ﻟﻪﻧﻮﺧﯚﯾﺎن و، ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ دهورﺑﻪرﯾﺎن ،ﺑﻪڕواﻧﮕﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه ﮐﺸﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﮐﻪﯾﺎن هﻪﺴﻪﻧﮕﻨﻦ و ،ﻟﮑﯿﺒﺪهﻧﻪوه.
44
رۆﺣﻮ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ، ﻟﻪﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار'' هوه ﺗﺎ ﺑﺰاﭬﯽ ٤١ی هﻪﺗﺎوی! ﭼﻪﻧﺪ ﮐﯚﭘﻠﻪﯾﻪک ﻟﻪ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار''، ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﯾﺎﺳﺎ و دهوﻟﻪت و ژن و ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ! ﺋﻤﻪ ﻟﻪﭘﺸﺪا ،ﺑﺎﺳﯽ ﺋﻪوهﻣﺎن ﮐﺮد ،ﮐﻪ رۆﺣﻮ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﺳﺎﯽ ١٣٢٣ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٤ی ز( ،ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار''ی ﺑوﮐﺮدهوه .ﻟﻪم ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪدا ،رواﻧﮕﻪ وﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ دﯾﺎردهﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ،ژﯾﺎﻧﯽ رۆژاﻧﻪی ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ و ،ﭼﯚﻧﺘﯿﯽ ﭘهوﯾﮑﺮدﻧﯽ داوﻧﻪرﺖ و ﮐﻮﻟﺘﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻧﻮوﺳﺮاوه. ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهی ﺑﻪ ﺋﻪوﺟﺎ وﭘﺮهوﭘۆﮔﺮاﻣﯽ رﮑﺨﺮاوهی ''ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ و وﮑﭽﻮون دهﺑﯿﻨﯿﻦ، ﺋﯿﺴﻼم''، ﻧﺰﯾﮑﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ زۆر ﻟﻪﻧﻮان ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﺎﻳﻪﺗﯚڵ رۆﺣﻮڵ ﺧﻮﻣﻪﻳﻨﻴﯽ وﺳﻪﻓﻪوی و، ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ،ﻧﻪواب ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯿﺪا هﻪﺑﻮوه .ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﭘهوی ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻪڕﺰاﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣٢٩ی هﻪﺗﺎوی )١٩٥٠ی زاﯾﻨﯽ( ﻟﻪ ٩٠ﻻﭘﻪڕه و ،ﺑﻪﻧﻮی ''راهﻨﻤﺎی ﺣﻘﺎﯾﻖ'' ﺑوﮐﺮاﯾﻪوه. ﻟﺮهدا ،ﺑﯚ زاﻧﯿﻨﯽ ﺑﯿﺮورای رۆﺣﻮﻼ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﻧﺰﯾﮑﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی رﮑﺨﺮاوهی ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،دوو ﮐﯚﭘﻠﻪ ﻟﻪ هﻪردوو ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار'' و راهﻨﻤﺎﻧﯽ ﺣﻘﺎﯾﻖ'' دهﺧﻪﯾﻨﻪڕوو! ﻟﻪ ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﯾﯽ وﻻت و ،ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ دهﺖ: ''هﯿﭻ ﮐﻪﺳﮏ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺧﻮدا ﻣﺎﻓﯽ ﯾﺎﺳﺎداﻧﺎﻧﯽ ﻧﯿﯿﻪ .ﺗﺎﮐﻪ ﯾﺎﺳﺎﯾﻪک ﮐﻪ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪﺑﻪرﻣﺒﻪرﯾﺪا دهﺑ ﻣﻠﮑﻪچ ﺑ و ﭘهوﯾﯽ ﻟ ﺑﮑﺎت و رﺰی ﻟﺒﮕﺮﺖ ،ﺋﻪو ﯾﺎﺳﺎﯾﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﻟﻪ ''ﺷﺮع'' هوه هﺎﺗﺒﺖ .هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﻗﺎﻧﻮوﻧﺎﻧﻪی ﻣﺮۆڤ داﯾﺷﺘﻮون ،ﭘﻮوچ و ﺑﮑﻪﮑﻦ .ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﻗﺎﻧﻮوﻧﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪدﻧﯿﺎ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن دهﺳﺘﻪﯾﻪک ﻣﺮۆﭬﯽ ﻣﺸﮑزﯾﻮ و ﻧﻪزاﻧﻪوه ﻧﻮوﺳﺮاون ،دهﯾﺎﻧﺨﺎﺗﻪ ژﺮﭘ و رهﺗﯿﺎﻧﺪهﮐﺎﺗﻪوه و ،هﯿﭻ ﯾﺎﺳﺎﯾﻪک ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎن ﺑﻪﯾﺎﺳﺎ داﻧﺎﻧﺖ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﯾﺎﺳﺎی ﺋﯿﺴﻼم ﻧﻪﺑﺖ ،ﮐﻪ 45
ﺧﻮدێ ﻧﺎردووﯾﻪﺗﯽ ﺑﯚ ﮐﯚﻣﻪﯽ ﻣﺮۆڤ .ﯾﺎﺳﺎی ﺋﯿﺴﻼم ،ﺑﯚ ﺋﺴﺘﺎ و داهﺎﺗﻮو و ﺑﯚ هﻪﻣﻮو ﺳﻪردهﻣﻪﮐﺎن هﺎﺗﻮوه .ﺋﻪﮔﻪر رۆژﮏ ﻟﻪ رۆژان ،ﻟﻪم وﺗﻪ ﺑﭽﮑﯚﻟﻪی ﺋﻤﻪ )ﺋﺮان( ،ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﺑﭽﺖ ﺑﻪڕﻮه، رۆﻧﺎﮐﺎﯾﯿﻪﮐﻪی ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری وت دادهﮔﺮﺖ و ،ﺋﺮان دهﺑﺘﻪ ﺳﻪرﮐﺎرواﻧﯽ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ و ،ﭘﺸهوی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﺘﯿﯽ ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ﺟﯿﮫﺎن.''!.. ﻟﻪ راهﻨﻤﺎی ﺣﻘﺎﯾﻖ ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮون ده: ''ﻣﺎﻓﯽ ﯾﺎﺳﺎداڕﺷﺘﻦ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚی ﺧﻮداﯾﻪ .ﯾﺎﺳﺎﯾﻪک ﮐﻪ ﻟﻪ ﻣﺸﮑﯽ رزﯾﻮ و ﺑﯚﮔﻪﻧﯽ ﻣﺮۆﭬﻪوه ﺳﻪرﭼﺎوه ﺑﮕﺮﺖ ،دژاﯾﻪﺗﯽ ﺗﻪواوی دهﺑﺖ ﻟﻪﮔﻪڵ زاﻧﺴﺖ و هﺰر و ﺑﻪهﺎ و ﺑﻨﺎﺧﻪ ﭘﯿﺮۆزهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﭘﯿﺮۆزی ﺋﯿﺴﻼم .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﺮۆﭬﻪوه ،ﺑﻪهﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪک ''ﺷﺮﻋﯿﺖ'' )رهواﯾﻪﺗﯿﯽ( ﻧﯿﯿﻪ .ﺋﻪﮔﻪر ﻟﻪ وﺗﯽ ﺋﺮاﻧﺪا دهﺳﺘﻮوری ﺋﯿﺴﻼم ﺑﻪڕﻮه دهﭼﻮو ،ﺑﻪدﻨﯿﺎﯾﯿﻪوه ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان هﻪر ﻟﻪﯾﻪﮐﻪم رۆژی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯿﯿﻪوه ،ﺗﺎﮐﻮ دواڕۆژهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،ﻧﻮﻗﻤﯽ ﺗﯿﺸﮏ ورۆﻧﺎﮐﯽ دهﺑﻮو.... ﻟﻪ ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ دهوﻪت و ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﻧﻮوﺳﺮاوه: ''ﺷﻮهی داﻣﻪزران و ﺑﻪڕﻮهﭼﻮوﻧﯽ دهوﻪت
و ''ﻣﺠﻠﺲ'' )ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن( ،ﻟﻪڕۆژی ﺋﻪﻣۆدا ،ﺑﻪم
ﺷﻮهﯾﻪ ،ﮐﻪ ﺋﻪم دهزﮔﻪ دهﺳﻪﻻﺗﺪارﺘﯿﯿﺎﻧﻪ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺑﯿﺮﻧﻪﺧﯚش و ،ﺑﺪﯾﻨﻪوه دادهﻣﻪزرﻦ .ﮐﯚﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎی وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚروﭘﺎﯾﯽ دهﮔﺮن و،
ﺑﻪﻻﺳﺎﯾﯿﮑﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚروﭘﺎ،
دهﯾﺎﻧﻪوﺖ ﻟﻪ ﺋﺮان ﯾﺎﺳﺎی وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚروﭘﺎﯾﯽ ﺑﺒﻪن ﺑﻪڕﻮه ،ﯾﺎن ﮐﻪﺳﺎﻧﮏ هﻪﺪهﺳﺘﻦ و، ﻟﻪﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه ﯾﺎﺳﺎ دادهﺗﺎﺷﻦ .ﺋﻪوﺟﺎ ﺋﻮهش ﮐﻮﺮﮐﻮﯾﺮاﻧﻪ ،ﺋﻪو ﯾﺎﺳﺎﯾﻪ دهﭘﻪرﺳﺘﻦ ،ﮐﻪ ﺑﻪهﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪک ﺑﺎرودۆﺧﯽ وﺗﯽ ﺋﻤﻪ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧﻪدا ﯾﻪک ﻧﺎﮔﺮﺘﻪوه ...ﺑﻪم ﺋﻪﮔﻪر ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﺧﺎوهن ﺋﯿﻤﺎﻧﻪوه ﭘﮏ ﺑﺖ ،ﮐﻪ دادﭘﻪروهرﺑﻦ ،ﻟﻪ ﭘﯿﺴﯽ و ﺧﺮاﭘﻪﮐﺎرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪم دﻧﯿﺎﯾﻪ ﺑﻮهری ﺑﻦ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﮑﺮدﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪڵ ،ﺑﯿﺮ ﻟﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻧﻪﮐﻪﻧﻪوه ،ﺋﻪوﺟﺎ ،ﭘﺎﺷﺎی وﻻت و ﺳﻮﺘﺎﻧﮏ ﺑﯚ رﺒﻪری وت هﻪﺒﮋﺮن ﮐﻪ ﻟﻪﯾﺎﺳﺎی ﺧﻮدا ﻻﻧﻪدات و ،ﺧﯚی دوور ﺑﮕﺮﺖ ﻟﻪ ﺳﺘﻪم و ﭼﻪوﺳﺎﻧﺪﻧﻪوهی ﺧﻪﮏ ،ﺋﺎﯾﺎ داﻣﻪزراﻧﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﮑﯽ وا چ زهرهرﮑﯽ هﻪﯾﻪ؟! '' ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ وهزارهﺗﯽ داد و ،دادﭘﺮﺳﯽ ﻟﻪ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار'' دا هﺎﺗﻮوه: .....ﺋﻪﮔﻪر ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺑﯚ ﻣﺎوهی ﯾﻪک ﺳﺎڵ ،ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ )ﻗﺼﺎص و دﯾﺎت( و دهﺳﺘﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪوﺗﺪا ﺑﭽﻦ ﺑﻪڕﻮه ،ﺗﯚوی ﺑهوﺷﺘﯽ و دزی و ﻟﻪﺷﻔﺮۆﺷﯿﯽ ژﻧﺎن وﮐﺮدهوهی دزﻮ و ﻣﺎﻮﺮاﻧﮑﻪر ﻟﻪ وﺗﺪا ﻧﺎﻣﯿﻨﻦ و ،ﺑﻨﺒدهﮐﺮﻦ .ﮐﻪﺳﮏ دزی دهﮐﺎت ،دهﺑ دهﺳﺘﯽ ﺑﺒدرﺖ .ژﯾﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ و ﮐﯚﻣﻪڵ ﺑﻪ ''ﻗﺼﺎص'' )ﺳﺰاداﻧﯽ ﺗﺎواﻧﮑﺎر( دهﭘﺎرﯾﺰرﺖ .ﺋﻪﮔﻪر ژن و ﭘﯿﺎوﮏ ﺑﻨﺎﻣﻮوﺳﯽ دهﮐﻪن ،ﺑﻪ ﻗﺎﻣﭽﯽ ﺑﺪرێ ﻟﯿﺎن ،ﺋﯿﺪی ﻟﻪوﺗﺪا هﻨﺪه ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ''ﺟﻨﺴﯽ'' )ﺳﮑﺴﯽ( ﻧﺎﻣﻨﺖ .رۆﺣﻢ و ﺑﻪزهﯾﯽ ﻣﻨﺪاﻧﻪ، ﻧﺎﺑﺖ ﻟﻪﻧﻮ ﻗﺎﻧﻮوﻧﺪا ﺟﯽ ﺑﯚ ﺑﮑﺮﺘﻪوه .ﺑﯾﻨﯽ دهﺳﺘﯽ دز و ﺗﺎواﻧﮑﺎر ،ﻟﻪﻻﯾﻪک ﺧﺰﻣﻪت ﺑﻪ ﭼﺎﮐﮑﺮدﻧﯽ هﻪﺳﺖ و رهواﻧﯽ ﮐﻪﺳﻪ دهﺳﺘﺒاوهﮐﻪ دهﮐﺎت ،ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﺷﻪوه ﺧﺮاﭘﻪﮐﺎری و ﺑهوﺷﺘﯽ ﻟﻪﻧﯿﻮ وﺗﺪا ﻧﺎهﺖ.
46
دادﭘﺮس )ﻗﺎﺿﯽ( ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ دهﺑ ﺋﻪم ﻣﻪرﺟﺎﻧﻪی ﺗﺪاﺑﺖ: -١ﮐﻪﺳﮑﯽ ﺧﺎوهن هﯚش ﺑ و ،ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ هﻪرزهﮐﺎرﯾﯽ ﺗﭙﻪڕ ﮐﺮدﺑﺖ. -٢ﺑوا و ﺑﺎوهڕی ﺗﻪواوی ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼم هﻪﺑﺖ. -٣زۆڵ )ﺣﻪراﻣﺰاده( ﻧﻪﺑﺖ. -٤دهﺑ ﭘﯿﺎو ﺑﺖ ،واﺗﻪ ژﻧﺎن ﻣﺎﻓﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﻧﯿﯿﻪ ﺑﺒﻦ ﺑﻪ دادﭘﺮس و دادﺳﺘﺎن. -٥دادﭘﻪروهر ﺑ و ،ﻟﻪ ﯾﺎﺳﺎ ﻻﻧﻪدا و ،ﻟﻪو ﯾﺎﺳﺎﯾﺎﻧﻪی ﺧﻮدا داﯾﻨﺎون ،ﺳﻪرﭘﭽﯽ ﻧﻪﮐﺎت. -٦دهﺑ زاﻧﺎ ﺑ و ،ﯾﺎﺳﺎی ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ دادﭘﺮﺳﯽ و ﯾﺎﺳﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﺑﺰاﻧﺖ. -٧ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺗﻮاﻧﺎی وهرﮔﺮﺗﻦ و ﻟﮑﺪاﻧﻪوه و هﻪﺴﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ هﻪﺑﺖ.
وهک ﻟﺮهدا دهﺑﯿﻨﯿﻦ ،ﻟﻪرواﻧﮕﻪی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯿﻪوه ،ﮐﻪ دواﺗﺮ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ (*١٧) و ﺋﯿﻤﺎم ،ژن و زۆڵ و ﻧﺎﻣﻮﺳﻤﺎن ،ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ ﺑﺒﻦ ﺑﻪ دادﭘﺮس!!. ﻟﻪ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار'' ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ "ﻣﻨﮑﺮات" )ﺋﻪو دﯾﺎرداﻧﻪی دزﻮ و ﻧﺎﭘﻪﺳﻨﺪن( ،و ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﺪا دهﺑﺖ رێ ﻟﻪ ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهﯾﺎن ﺑﮕﯿﺮﺖ ،ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ: "ژﻧﺎن ،ﺑ رووﺑﻪﻧﺪ و ﭼﺎرﺷﻮ ﻧﻪﺑﻦ و ،دهﺑ ﺧﯚﯾﺎن داﭘﯚﺷﻦ .ﮐﺎرﮐﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن ﻟﻪدهرهوه و ،ﻟﻪﻧﻮ دهزﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری و هﺘﺪ،ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ ،ﺷﺎﻧﯚﮔﻪرﯾﯽ ،ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ ،ﺳﻪﻣﺎی ﺑﺎﻟﻪ ،هﻪﭙﻪڕﮐ و ﺧﻮاردﻧﻪوه و ،ﮐﯾﻦ و ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯿﯽ ﺋﻪﻟﮑﯚﻟﯽ ،هﻪروههﺎ هﻨﺪێ ﻟﻪ رۆﻣﺎﻧﻪﮐﺎن ،ﺷﯿﻌﺮی ﮔﯚراﻧﯽ و ،ﮔﯚراﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪن ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ "ﺣﻪرام" ن و ،دهﺑ ﭘﺶ ﺑﻪ ﺑوﺑﻮوﻧﻪوهﯾﺎن ﺑﮕﯿﺮﺖ". هﻪروههﺎ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﮐﺎرﮐﺮدﻧﯽ ژﻧﺎن،ﻟﻪ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار'' دا هﺎﺗﻮوه: ''ژﻧﺎن دهﺗﻮاﻧﻦ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪڵ و ،ﻟﻪﻧﻮ ﮐﺎرﮔﻪ ،ﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری ﮐﺎرﺑﮑﻪن، ﺑﻪﻣﻪرﺟﮏ ﺳﻪرۆک و ﺑﻪڕﻮهﺑﻪر و ،هﻪﻣﻮو ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﺷﻮﻨﻪﮐﻪ ،ژن ﺑﻦ و ،ﭘﯿﺎوﯾﺎن ﺗﺪا ﻧﻪﺑﺖ .هﻪروههﺎ ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﭘﻪروهرده و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﭽﺎن و ژﻧﺎن ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ و ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرهﮐﺎﻧﯿﺎن هﻪﻣﻮوﯾﺎن ژن ﺑﻦ .ﺑﻪﺷﺪارﯾﮑﺮدﻧﯽ ژن ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﮐﻮڕان و ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﯿﺎواﻧﯽ دﯾﮑﻪدا ،ﮐﺎرﮑﯽ زۆر هﻪﻪﯾﻪ .ﻣﻪﻻﮐﺎن دهﯾﺎﻧﻪوێ ﭘﺶ ﺑﻪ ﺋﺎرهزوو و ﺣﻪزی ﺷﻪﯾﺘﺎﻧﯿﯽ ﺋﻮه ﺑﮕﺮن .ﺋﻪو ژﻧﻪ ﺟﻮاﻧﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘﺸﺘﯽ ﮐﻮرﺳﯽ ﻓﻪرﻣﺎﻧﮕﻪﮐﺎﻧﻪوه ،ﻣﻪﻻﮐﺎن دهزاﻧﻦ ﺋﻪو ﺷﻮﻨﺎﻧﻪ ﺳﻪرﭼﺎوه و ﺑﻨﮑﻪی ﺑهوﺷﺘﯿﻦ ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه دهﯾﺎﻧﻪوێ ﭘﺸﯽ ﻟﺒﮕﺮن.''... ﻟﻪﺑﺎرهی ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺑﻪﻣﺮدداﻧﯽ ﮐﭻ ،ﻧﻮوﺳﺮاوه'' :ﮐﭻ ﻟﻪﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ) ٩ﺳﺎل( دهﺗﻮاﻧ ﻣﺮد ﺑﮑﺎت. ﮐﻮڕﯾﺶ ﻟﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ) ١٤/٥ﭼﻮاردهﺳﺎڵ و ﺷﻪش ﻣﺎﻧﮓ( دهﺗﻮاﻧﺖ ژن ﺑﮫﻨﺖ.''.. ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﻣﻮزﯾﮏ ،هﺎﺗﻮوه'' :رﮕﻪ ﺑﻪ ﮐﺎری ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ و ﻣﻮوﺳﯿﻘﯽ دهدرێ ،ﺑﻪﻣﻪرﺟﮏ ،ﭘﻮاﻧﻪ و ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺗﺪا رهﭼﺎو ﺑﮑﺮﺖ .دوو ﺟﯚره ﻣﻮوﺳﯿﻘﯽ هﻪن .ﺟﯚرﮑﯿﺎن ﻣﻮوﺳﯿﻘﯽ ''ﻣﺸﺮوع'' )رﭙﺪراو( ه و ،ﺟﯚرهﮐﻪی دﯾﮑﻪﺷﯿﺎن ،ﻣﻮوﺳﯿﻘﺎی ''ﻏﯿﺮﻣﺸﺮوع'' )رﭙﻨﻪدراو( ه. ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ ''ﻏﯿﺮﻣﺸﺮوع'' ،ﻣﺸﮏ و دهﻣﺎر و هﺰوﺗﻮاﻧﺎی رۆح و رهواﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺳﺴﺖ و ﺑﮫﺰ دهﮐﺎ و،ﻟﻪو رﮕﻪوه زﯾﺎﻧﮑﯽ ﮔﻪوره ﻟﻪ ﻣﺮۆڤ و ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ دهدات .ﺋﻪواﻧﻪی ﮔﻮێ ﻟﻪ ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی ﻧﺎﻣﺸﺮوع دهﮔﺮن ،ﯾﺎن ﻟﻪوﺑﻮارهدا ﮐﺎردهﮐﻪن ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪﺷﯿﺎن ،وهک ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪﺷﯽ ژﻧﺎن ﻧﺎﺳﮏ و 47
ﻟﻮوس و ﻻواز دهﺑﺖ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوهﯾﻪ ﮐﻪ زۆرﺑﻪی هﻪرهزۆری ﭘﺴﭙﯚڕان و ﻣﯚﺳﯿﻘﺎﻧﺎﺳﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی دﻧﯿﺎ، زۆر ﻻواز و ﻧﺎﺳﮏ و ﺗﺮﺳﻨﯚﮐﻦ و ،ﻣﺸﮑﮑﯽ ﺋﺎﯚزﯾﺎن هﻪﯾﻪ و ،دهﭼﻨﻪ رﯾﺰی ﺗﺮﺳﻨﯚﮐﺘﺮﯾﻦ ژﻧﺎﻧﻪوه و ﻣﺸﮑﯿﺎن ﻟﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهی زاﻧﺴﺘﯽ و ﺑﻪﮐﻪﮏ ﺑﻪﺗﺎڵ دهﺑﺖ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ روو ﺑﮑﺮﺘﻪ ﻣﯚﺳﯿﻘﺎ ''ﻣﺸﺮوع''. ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی )ﻣﺸﺮوع( ﺑﺮﯾﺘﯿﯿﻪ ﻟﻪ'' :ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهی وﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﺮﯾﻦ و ''ﻓﻀﯿﻠﺖ ﭘﺮور'' )زاﻧﺴﺖ وهﯚﺷﭙﻪروهر( ی ﻗﻮرﺋﺎن .ﮔﻮﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺑﺎﻧﮕﯽ ﻧﻮﮋ و ،ﺑﺎﻧﮓ و ﺳﻪو و ﻻﻧﻪوه و ﺳﮑﺎی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﻪدهﻧﮕﯽ ﺑﻪرز ،ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﭘﻪره ﺑﻪ زاﻧﺴﺖ دهدهن و ،راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﺎن ﻓﺮی ﻣﺮۆڤ دهﮐﻪن و ،ﻟﻪﮔﻪڵ رهواﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﺷﺪا دهﮔﻮﻧﺠ و هﺎودهﻧﮕﯿﯽ دهﺑﺖ ﻟﻪﮔﻪﯽ.''...
ﺑﻪﮐﻮرﺗﯽ ،هﻪﻣﻮو ﺑﻪﻧﺪ و ﻻﭘﻪڕهﮐﺎﻧﯽ دهﺳﺘﻮور و ﭘۆﮔﺮاﻣﯽ رﮑﺨﺮاوهی ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﺑﻪﻧﯿﻮی ''راهﻨﻤﺎی ﺣﻘﺎﯾﻖ'' )رﻨﻮﻨﯿﯽ راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﺎن( ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار'' ی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ ،وهک ﯾﻪﮐﻦ و هﯿﭻ ﺟﯿﺎوازﯾﯿﻪک ﻟﻪ رواﻧﮕﻪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﻧﺎﺑﯿﻨﺪرﺖ .داڕﮋهر و ﺑﻨﺎﺧﻪداﻧﻪری ﺋﻪم ﺑﯿﺮه ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮاﻧﻪﯾﻪش ﻟﻪﻧﻮ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﺪا ،ﮐﻪﺳﮏ ﺑﻮو ﺑﻪﻧﻮی ''ﺷﯿﺦ ﻓﻀﻞ اﻟﻪ ﻧﻮری'' ،ﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ''اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ'' )ﺷﯚرﺷﯽ ﻧﻮﺨﻮازﯾﯽ( ،دژ ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﯚدﻧﯿﺘﻪ و ﺷﯚرﺷﯽ ﻣﻪﺷﺮووﺗﻪ وهﺳﺘﺎ ،ﮐﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻣﻪﺷﺮوﺗﻪ ﺧﻮازﯾﺎری رﻔﯚرم و ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﻮون .ﺷﺦ ﻓﻪزﻟﻪ ﻧﻮوری ،ﺑﺰاﭬﮑﯽ رﺨﺴﺖ ﺑﻪﻧﯿﻮی ''اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻋﻪ'' و ،ﺧﻮازﯾﺎری ﺋﻪوه ﺑﻮو ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﮑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﭘﮑﺒﺖ ،ﮐﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎن ﺑﯿﺒﻪن ﺑﻪڕﻮه و ،ﯾﺎﺳﺎ و دهﺳﺘﻮوری ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﻟﻪ وﺗﺪا ﭘهوﺑﮑﺮﺖ. ﭘﺎش ﻟﻪﺳﺪارهداﻧﯽ ﺷﺦ ﻓﻪزﻟﻪﻼ ﻧﻮوری و ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﺮدﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﻣﻪﺷﺮوﺗﻪ و ﻣﻪﺷﺮوﻋﻪ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻗﺎﺟﺎ ر و هﺰی ﭼﻪﮐﺪاری ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و رووﺳﯿﺎوه، ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ ،رواﻧﮕﻪ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺷﯿﺦ ﻓﻪزﻟﻮی ﻧﻮوری ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﮑﺪا ﮐﯚﮐﺮدهوه و ،ﻧﻮی ﻧﺎ ''ﮐﺸﻒ اﻻﺳﺮار'' )دۆزﯾﻨﻪوهی ﻧﮫﻨﯿﯿﻪﮐﺎن( .ﺳﺎﮏ ﭘﺎش ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪ ،ﻟﻪ ﮐﺎﺗﮑﺪا هﺸﺘﺎ ﻣﻪﻻﯾﻪﮐﯽ ﻧﻪﻧﺎﺳﺮاو ﺑﻮو و ،هﺸﺘﺎ ﻧﻪﮔﻪﯾﺸﺘﺒﻮوه ﭘﻠﻪی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ و ''ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﯿﺪ'' ،ﺑﻪﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪﯾﻪک ﺑﻪﻧﻮی ''ﺑﯿﺨﻮﻨﻪوه و ﺑﻪﮐﺎری ﺑﮫﻨﺎ''، ﻓﺘﻮای ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی دهرﮐﺮد ،ﮐﻪ ﺋﻪوهش ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی دهﺳﺘﻮوری ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺷﯿﻌﻪوه ﺑﻮو ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﻣﻪﻻﯾﻪک ﻧﻪﮔﻪﯾﺸﺘﺒﺘﻪ ﭘﻠﻪی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ و ''ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﯿﺪ'' ،ﻧﺎﺗﻮاﻧ ﻓﺘﻮای ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﮐﻪﺳﮏ دهرﺑﮑﺎت! ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﻟﻪوﺳﻪردهﻣﻪدا هﻪر دوو ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪﮐﻪی ﺑﻪﺑ ﻧﻮ ﺑوﮐﺮدهوه .دوای ﺋﻪوهش ﺋﯿﺪی دهﻧﮕﯽ ﻧﻪﻣﺎ و هﯿﭻ ﺟﯚره ﺟﺎﻻﮐﯿﯿﻪﮐﯽ ﻟﻨﻪﺑﯿﻨﺮا ،ﺑﻪم ﺋﻪو ﺑﺪهﻧﮕﯿﯿﻪی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﺑﻪﻣﺎﻧﺎی ﮐﺸﺎﻧﻪوهی ﻟﻪ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهری ﺗﻮﻧﺪڕۆﯾﺎﻧﻪی ﻧﻪﺑﻮو .ﺳﺎﻻﻧﯽ ﻧﻮان ،١٩٥١ – ١٩٤١ﺑﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﺳﺎﻧﮑﯽ ﮔﺮﻧﮓ و ﭘﺑﻪهﺎ ﺑﻮون و ،ﻟﻪ ﭘﮕﻪﯾﺎﻧﺪن و ،دهوﻟﻪﻣﻪﻧﺪﮐﺮدﻧﯽ ﺋﻪزﻣﻮون و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕﯾﺪا ﮐﺎرﮐﺮدی زۆرﯾﺎن هﻪﺑﻮو .ﻟﻪو ﺳﺎﻻﻧﻪدا ،ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﻟﻪرووی ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕهوه ،ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ 48
ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ و ''ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم'' ،ﮐﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ رادﯾﮑﺎڵ ﺑﻮون ،زۆر ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻮو .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ وهک ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪک ،ﮐﺎرﮐﺮدی زۆری ﻟﻪﺳﻪر رواﻧﮕﻪ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ داﻧﺎﺑﻮو. ﭘﺎش ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی ﻟﻪ ﻋﺮاﻗﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ،رهزاﻣﻪﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚی ﺑﯚ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهی ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﭘﺸﺎﻧﺪاﺑﻮو .ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو ﺳﺎﻧﻪدا، ﺑﻪوﺗﻪی ژﻧﻪﮐﻪی ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،رۆﺣﻮﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ زۆر ﺟﺎر ﭼﻮوهﺗﻪ ﻣﺎﯿﺎن و ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی ،ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﻪﻋﺎت ﭘﮑﻪوه دواون و ﻗﺴﻪﯾﺎن ﮐﺮدووه. ﭘﺎش ﺋﻪوهی ﮐﻪ ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی و ،ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﮐﺎﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهی ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،ﺑﻪهﯚی ﺗﺮۆر و ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ دوو ﮐﻪس ﻟﻪ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان ''ﻋﻪﺑﺪوﻟﺤﺴﻦ هﻪژﯾﺮ'' و ''رهزم ﺋﺎرا'' ،ﮔﯿﺮان و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷﺎوه ﻟﻪ ﺳﺪارهدران ،رۆﺣﻮ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ هﻨﺎﯾﻪﺳﻪر ﺋﻪو ﺑﺎوهڕهوه ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺮۆرﮐﺮدﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ وهزﯾﺮ و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﮑﯽ رژﻢ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭼﻪﻧﺪ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﮑﯽ ﺧﯚﺑﻪﺧﺶ و ﮔﯿﺎﻧﻔﯿﺪاوه ،ﺋﺎﻟﻮﮔﯚڕ ﭘﮏ ﻧﺎﯾﻪ و ،رﮕﻪﭼﺎره ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﻟﻪﻧﻮ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺧﺎوهن ﺑوای ﺋﺎﯾﻨﯿﺪا، ﺑﻪﺷﻮهی ﻧﮫﻨﯿﯽ ،ﺧﻪﺑﺎت ﺑﮑﺎت ﺑﯚ ﺳﺎزﮐﺮدﻧﯽ رﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ.
49
هﯚﮐﺎری دژاﯾﻪﺗﯿﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ )ﻣﻪﻻﮐﺎن( ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺮۆژهی "ﺷﯚرﺷﯽ ﺳﭙﯽ" رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎی
ﭘﻪهﻠﻪوی!
ﺗﺎﺳﻪرهﺗﺎی ﺷﻪﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﻮردووی زاﯾﻨﯿﯽ ،ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان هﺸﺘﺎ ﻟﻪﻧﻮ ﭼﻮارﭼﻮهی ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ دواﮐﻪوﺗﻮواﻧﻪ و داﺧﺮاوی ﻓﯿﯚداﻟﯽ دا ﻣﺎﺑﻮوهوه .ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ،ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﮑﯽ ﻧﯿﻮه ﻓﯿﯚدال – ﻧﯿﻮه ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪداری ﺳﻮﻧﻨﻪﺗﯽ ﺑﻮو .ﻟﻪﺳﺎﻧﯽ ﭘﻪﻧﺠﺎﮐﺎن و ﺳﻪرهﺗﺎی ﺷﻪﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﻮردوو ،ﭼﯿﻨﯽ دهﺳﻪﺗﺪار و ﻓﻪرﻣﺎﻧهوا ،ﻟﻪ ﺧﺎن و ﻓﯿﯚداﻟﻪﮐﺎن ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون ﮐﻪ ﭘﺘﺮ ﻟﻪ %۶٠ی زهوی زار وﮐﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺎن ﻟﻪدهﺳﺖ داﺑﻮو .ﻟﻪﻧﻮﯾﺎﻧﺪا ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎن و ﻣﻪﻻ ﮔﻪورهﮐﺎن ،ﻻﯾﻪﻧﮑﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ ﭘﮑﮫﺎﺗﻪی ﭼﯿﻨﯽ ﻓﯿﯚداﻟﯽ ﺋﺮان و ،ﻣﺎﻧﻪوهی ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ دهرهﺑﻪﮔﺎﯾﻪﺗﯿﺶ ،راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯿﺎن ﮔﺮﺪراﺑﻮو .ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ وهک راﺑﻮردوو ،ﺑﻪڕﮕﻪی ﻧﻮﻨﻪر و ﺋﺎﻘﻪﻟﻪﮔﻮﮑﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﻟﻪﻧﻮ ﺣﮑﻮوﻣﻪت و ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﺪا ،رۆﮑﯽ ﮐﺎرا و ﮔﺮﻧﮕﯽ ﻟﻪ هﻪﺴﻮوڕاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﺮاﻧﺪا دهﮔا .ﻻﯾﻪﻧﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﻟﻪوﺳﻪردهﻣﻪدا دژی ﮔﯚڕاﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﭘﯿﺸﻪﯾﯽ ﺑﻮون ،ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪﺑﺎزرﮔﺎن و ،ﺑﺎزاڕﯾﯿﻪﮐﺎن ﺑﻮون ﮐﻪ ﺧﺎوهﻧﯽ ﮐﺎرﮔﻪی ﺑﭽﻮوک و دهﺳﺘﯽ وﺳﻮﻧﻨﻪﺗﯽ ﺑﻮون .ﮔﻪﺷﻪﮐﺮدﻧﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزﯾﯽ رۆژاﭬﺎﯾﯽ ﻟﻪﺋﺮان ،زﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺑﮋﻮی و داهﺎﺗﯿﺎن دهﮔﻪﯾﺎﻧﺪ .ﺋﻪم ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪﺷﯿﺎن ﻟﻪﺟﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﺑﻮو ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﭘﺎش ﺳﻪرﮔﺮﺗﻨﯽ ﭘۆژهی ''ﺷﯚرﺷﯽ ﺳﭙﯽ'' و ،ﺑﻪﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﮏ، زﯾﺎﻧﮑﯽ ﮔﻪوره ﻟﻪﭼﯿﻨﯽ ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی ﺳﻮﻧﻨﻪﺗﯽ درا .ﺑﻪﭘﯽ راﭘﯚرﺗﯽ وهزارهﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و داراﯾﯽ ﺋﺮان ﮐﻪ ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣۵۵ی هﻪﺗﺎوﯾﺪا ﺑوﮐﺮاﯾﻪوه ،ﺳﻪرﺟﻪم ٢١٩٠٠٠ﮐﺎرﮔﻪی دهﺳﺘﯽ )ﻣﺎﻧﯚﻓﺎﮐﺘﯚر( ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﺪا ﮐﺎرﯾﺎن دهﮐﺮد ،ﺑﻪم ﺗﻪﻧﯿﺎ %٢۴ی ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﯾﺎن ﺑﯚ داﺑﯿﻨﺪهﮐﺮا ،ﻟﻪﮐﺎﺗﮑﺪا ۶۶٢۶ﮐﺎرﮔﻪی ﻣﯚدﻧﯽ ﭘﯿﺸﻪﯾﯽ %٧۶ ،ی ﺑﻪرهﻪﻣﯽ ﭘﯿﺸﻪﯾﯿﺎن ﺑﺎزاڕی ﺋﺮاﻧﯽ داﮔﯿﺮﮐﺮد.ﻻﯾﻪﻧﯽ دﯾﮑﻪ ﻟﻪﺳﻪرهوه ﺋﺎﻣﺎژهﻣﺎن ﮐﺮدﭘﯽ، ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﻓﯿﯚداﻟﻪ ﮔﻪورهﮐﺎن ﺑﻮون ﮐﻪ هﻪر ﻟﻪﮐﯚﻧﻪوه ،ﻣﻮﮏ و زهوﯾﻨﮑﯽ زۆرﯾﺎن ﭘﺒاﺑﻮو. ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎن و ﻟﻪﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن ﺧﺎوهﻧﯽ ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪ و داهﺎﺗﮑﯽ زۆر ﺑﻮون ،ﻟﻪرووی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﻪوه ﺑﻪهﺰ و ﺧﺎوهن ﺑﻮون .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،هﻪر ﮔﯚڕاﻧﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﭘﯿﺸﻪﯾﯽ ،راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺑﻪﻣﺎﻧﺎی زﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪن ﺑﻮو ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺋﻪم ﺳ ﭼﯿﻨﻪ ﮐﻪ ﻧﻮﻣﺎن ﺑﺮدن. ﺣﻪﻣﻪرهزاﺷﺎ ،ﮐﻪوﺗﺒﻮوه ﺧﻮﻟﯿﺎی ﺋﻪوهوه ،ﻟﻪﻻﯾﻪک ﻟﻪدهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﻓﯿﯚداﻟﻪﮐﺎن ﮐﻪم ﺑﮑﺎﺗﻪوه ،ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﺷﻪوه ،ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ هﻨﺪێ رﻔﯚرم ،ﺳﯿﻤﺎﯾﻪﮐﯽ ﻣﯚدن و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮاﻧﻪ ﺑﺪات ﺑﻪ وﻻﺗﻪﮐﻪی .ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزﯾﯿﻪﮐﯽ هﺎوﭼﻪرخ ،ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ 50
ﭘﯿﺸﻪﺳﺎزی ﮐﻼﺳﯿﮏ و ﻣﺎﻧﯚﻓﺎﮐﺘﯚر ﺑﮑﺎت .رﮋهی ﻧﻪﺧﻮﻨﺪهوارﯾﯽ ﻟﻪوﺗﺪا ﮐﻪم ﺑﮑﺎﺗﻪوه ،ﮐﻪ زۆرﯾﻨﻪی ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺎن ﭘﮑﺪﻨﺎ .هﻪروههﺎ هﻨﺪﮏ ﻣﺎﻓﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﯚ ژﻧﺎن داﺑﯿﻦ ﺑﮑﺎت و ،ﻣﺎﻓﯽ دهﻧﮕﺪان و هﻪﺒﮋاردﻧﯿﺎن ﭘ ﺑﺪرﺖ .زهوی و زاری ﻓﯿﯚدال و دهرهﺑﻪﮔﻪﮐﺎن ﺑﻪﺳﻪر ﺟﯚﺗﮑﺎر و ،ﺧﻪﮑﯽ ﮐﻪﻣﺪهراﻣﻪت و ڕهﺷﺎﯾﯽ ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﺪا داﺑﻪﺷﺒﮑﺎت. ﺳﻨﻮور و ﭼﻮارﭼﻮهﯾﻪﮐﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮاو ﺑﯚ دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﺳﻪروهت و ﺳﺎﻣﺎﻧﯽ زۆر و زهﺑﻪﻧﺪی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎﻧﯿﺶ داﺑﻨﺖ و ،ﺑﯿﺎﻧﺨﺎﺗﻪ ژﺮ ﮐﯚﻧﺘۆڵ و ﭼﺎودﺮﯾﯿﻪوه. ﺷﺎ ،ﺋﻪم ﺑﯿﺮۆﮐﻪﯾﻪی ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﮑﺪا ﺑوﮐﺮدهوه و ،ﻧﻮی ﻟﻨﺎ "اﻧﻘﻼب ﺳﻔﯿﺪ" )ﺷﯚرﺷﯽ ﺳﭙﯽ( ،ﯾﺎن )اﻧﻘﻼب ﺷﺎه و ﻣﻠﺖ(. ﭘﺮۆژهی ''ﺷﯚرﺷﯽ ﺳﭙﯽ'' ،ﺳﻪرهﺗﺎ ﻟﻪم ﺷﻪش ﻣﺎدهﯾﻪ ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮو: -
رﻔﯚرﻣﯽ زهوی و ،داﺑﻪﺷﮑﺮدﻧﯽ زهوﯾﯽ ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن و ﮐﮕﻪی دهوروﺑﻪری ﺷﺎرهﮐﺎن
ﻟﻪﻧﻮان ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪی ﮐﺎری ﻟﻪﺳﻪر دهﮐﻪن. -
ﺑﻪ ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﮑﺮدﻧﯽ )ﻣﻠﯽ ﮐﺮدن( دارﺳﺎﻧﻪﮐﺎن و ،ﻟﻪوهڕﮔﻪﮐﺎﻧﯽ وت
-
ﮔﺆڕﯾﻨﯽ ﯾﺎﺳﺎی ﮐﺎرﮔﻪﮐﺎﻧﯽ وت ،ﻟﻪ دهوﻪﺗﯿﯿﻪوه ﺑﯚ ﺷﻪرﯾﮑﻪ و ،ﻓﺮۆﺷﺘﻨﯽ ﺑﻪش
)ﺳﮫﻢ( و )داﻧﮓ( ی ﮐﺎرﮔﻪﮐﺎن ﺑﻪ ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﭘﺎرهدار و ﺧﺎوهن ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪ ،ﮐﻪ ﺑﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻪﮐﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺑﯚ رﻔﯚرﻣﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ. -
ﺑﻪﺷﺪارﯾﮑﺮدﻧﯽ ﮐﺮﮑﺎراﻧﯽ وﻻت ﻟﻪ ﺳﻮودی ﮐﺎرﮔﻪﮐﺎن.
-
ﭼﺎﮐﮑﺮدﻧﯽ ﯾﺎﺳﺎی هﻪﺒﮋاردن .ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ ﮔﺸﺘﯿﯽ ﮐﯚﻣﻪڵ ﻟﻪ هﻪﺒﮋاردن –
ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻣﺎﻓﯽ دهﻧﮕﺪان ﺑﯚ ژﻧﺎن ﻟﻪ هﻪﺒﮋاردن. ﭘﮑﮫﻨﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی زاﻧﺴﺖ .ﺋﻪم ﺳﻮﭘﺎﯾﻪ ﻟﻪ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎری ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎن ﭘﮑﺪﺖ ﮐﻪ ﭘﯚﻟﯽ ﺷﻪﺷﯽ ﻧﻮهﻧﺪﯾﯽ )ﺑﻪﮐﺎﻟﯚرﯾﺎ( ﯾﺎن ﺗﻪواو ﺑﮑﻪن و ،ﻟﻪﺑﺮی دوو ﺳﺎڵ ﭼﻮون ﺑﯚ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ ،ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﺪا ﺋﻪرﮐﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﻪﺗﯿﯽ دهﺑﻪن ﺑﻪڕﻮه.
دواﺗﺮ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﺎده و ،ﺗﺒﯿﻨﯿﯽ ﭘ زﯾﺎد ﮐﺮا .ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﯚ ﺋﺎﮔﺎدارﯾﯽ ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺮان و، دﻧﯿﺎی دهرهوه ،ﭘﺮۆژهﮐﻪی ﺷﺎ ،ﻟﻪﻣﯿﺪﯾﺎ ﺑوﮐﺮاﯾﻪوه و ،ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی زۆرﯾﺸﯽ ﻟﻪﺑﺎرهوهﮐﺮا. ﺑﻪﭘﯽ ﻗﺎﻧﻮوﻧﯽ داﺑﻪﺷﮑﺮدﻧﯽ زهوی ،ﻓﯿﯚداﻟﻪﮐﺎن ﺗﻪﻧﯿﺎ ﮔﻮﻧﺪﮑﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻪﺟ دهﻣﺎ و ،دهﺑﻮو هﻪﻣﻮو ﻣﻮﮏ و زهوﯾﻨﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺟﯚﺗﮑﺎرهﮐﺎﻧﺪا داﺑﻪﺷﺒﮑﺮﺖ .ﭘﺮۆژهی داﺑﻪﺷﮑﺮدﻧﯽ زهوﯾﻦ ،ﻟﻪﺳ ﻗﯚﻧﺎخ ،واﺗﻪ ﻟﻪﺳﺎﻻﻧﯽ ﻧﻮان ١٣۴١ﺗﺎﮐﻮ ١٣۵٠ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪرا. ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺷﺎ و وهزﯾﺮ و ،ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﮏ ودهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎ، ﺋﻪم ﯾﺎﺳﺎﯾﻪ ﻧﻪﯾﮕﺮﺗﻨﻪوه .هﻨﺪﮑﯿﺎن زهوی و زارﮑﯽ زۆرﯾﺎن داﮔﯿﺮﮐﺮد ،ﺑﻪﺷﯿﮑﯽ دﯾﮑﻪﺷﯿﺎن ﻣﻮﮏ و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﮐﻪﯾﺎن ﭘﺎرﺰرا ودهﺳﺘﯽ ﻟﻨﻪدرا ).(*١٨ ﺋﻪو ﭼﯿﻦ وﻻﯾﻪﻧﺎﻧﻪی ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﭘﺮۆژهﮐﻪی ﺷﺎدا ﻧﻪدهﮔﻮﻧﺠﺎ ،ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﺟﻤﻮﺟﻮڵ و دهرﺑﯾﻨﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ .ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﻪوه ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺗﻪﻗﯽ ﺧﻮاﻧﺴﺎری ،ﮐﻪ ﯾﻪﮐﮏ ﺑﻮو ﻟﻪﭘﺸﻪواﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﺷﯿﻌﻪ ،داوای ﻟﻪ ﻣﻪﻻﯾﻪﮐﯽ ﻧﻮهﻧﺪی 51
ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟﻪ ﻗﯚم ﮐﺮد ﮐﻪ ﻧﻮی رۆح اﻟﻪ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺑﻮو ،ﺗﺎ ﻧﺎﻣﻪﯾﻪک ﺑﻨﻮوﺳﺖ ﺑﯚ ﺷﺎ و، ﮔﻮﺗﯿﺸﯽ: ''ﻧﻮهرۆﮐﯽ ﻧﺎﻣﻪﮐﻪ "ﺑﺎ ﺗﻮﻧﺪ ﻧﻪﺑ "!ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﮐﻪدا ﺷﺎ ﺋﺎﻣﯚژﮔﺎری ﺑﮑﻪ و ﺑﻨﻮوﺳﻪﺑﯚی ،ﺋﻪم ﮐﺮدهوهی ﺋﻮه ،واﺗﻪ داﺑﻪﺷﮑﺮدﻧﯽ زهوی و ،ﻣﺎﻓﯽ دهﻧﮕﺪان ﺑﯚ ژﻧﺎن ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی ﻗﻮرﺋﺎﻧﻪ .ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺋﯿﺴﻼم و ﺋﺮان ﻟﻪوهداﯾﻪ ﮐﻪ ﺋﻪم ﺑﯾﺎراﻧﻪ هﻪﻮهﺷﻨﯿﺘﻪوه ،ﭼﯚﻧﮑﻪ هﻪروهک ﮔﻮﺗﺮا ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی دهﺳﺘﻮوری ﻗﻮرﺋﺎﻧﻦ .ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﺷﺎ ،ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟﻪدهﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺪا راﺑﮕﺮێ ،وﻻت ﺑﻪﺑ رﺒﻪر و ﭘﺸﺮهوی ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺑﻪڕﻮهﻧﺎﭼﺖ .ﺋﻪﮔﻪر ﭘﺸهواﻧﯽ ﺋﺎﯾﻦ ﻧﻪﺑﻦ ،ﺋﻪوا ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﺑﻪﺳﻪر وﺗﯽ ﺋﻤﻪدا زاڵ دهﺑﺖ ،ﮐﻪ ﺑﻨﺎﺧﻪی وﺗﻪﮐﻪﻣﺎن ﻟﻪﺳﻪر رﺒﺎزی ﭘﯿﺮۆزی "ﺷﯿﻌﻪ اﺛﻨﯽ اﻋﺸﺮی" )ﺷﯿﻌﻪی دواﻧﺰه ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ( داﻣﻪزراوه .ﺟﺎ ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﺋﻪرﮐﯽ ﺷﺎ و ﺣﮑﻮوﻣﻪت ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﺋﺎﺳﺎﯾﺶ و هﻤﻨﯽ وت ﺑﭙﺎرﺰن و ،رﮕﻪﻧﻪدهن وﻻﺗﻪﮐﻪﻣﺎن ﺑﮑﻪوﺘﻪدهﺳﺘﯽ ﺑﮕﺎﻧﻪوه ﮐﻪ ﺑﻦ و ﺣﮑﻮوﻣﻪت ﺑﮑﻪن ﺑﻪﺳﻪرﻣﺎﻧﺪا .ﺋﻪوه ﭘﺸﻪواﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﻮون ﮐﻪ ﻟﻪ راﺑﻮردوودا ﺳﻨﮕﯿﺎن ﮐﺮدﺑﻮوه ﻗﻪﺨﺎن ﺑﯚ ﭘﺸﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺰم و ،ﭘﺎرﯾﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪ وت ،ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻟﻪداهﺎﺗﻮوﺷﺪا هﻪروا دهﮐﻪن.''!...
ﻟﺮهدا ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮاﻧﺴﺎری ﺑﻪڕﮕﻪی ﻧﺎردﻧﯽ ﺋﻪو ﻧﺎﻣﻪﯾﻪ ﺑﻪ ﭘﻨﻮوﺳﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ، وهﺑﯿﺮی ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎی دﻨﺘﻪوه ،رووداوهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق و ،ﮐﻮدهﺗﺎی ) ٢٨ﻣﺮداد ،(٣٢ﻟﻪﺑﯿﺮ ﺧﯚی ﻧﻪﺑﺎﺗﻪوه ،ﺋﻪوه ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﻮون ،هﻨﺎﯾﺎﻧﻪوه ﺳﻪر ﺗﻪﺧﺘﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ! هﺎوﮐﺎت هﻪڕهﺷﻪﺷﯽ ﻟﺪهﮐﺎت و ،ده'' :هﻪروهک ﭼﯚن ﻟﻪ راﺑﻮردوو، ﻟﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺰﻣﺪا ،ﺳﻨﮕﯽ ﺧﯚﻣﺎن ﮐﺮده ﻗﻪﺨﺎن ،ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﯚﺷﺪا هﻪروا دهﮐﻪﯾﻦ و ،ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﺖ دهﮐﻪﯾﻦ.
52
هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ! ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﺮدﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﭘهوان و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯿﺎن و ،دوورﺧﺴﺘﻨﻪوهی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻪڕﺰاﻧﯽ ١٩۶٢ی زاﯾﻨﯽ ﺑﯚ ﻋﺮاق ،ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺟﻤﻮﺟﯚڵ و ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﻧﻪهﻨﺎ و ،رۆژ ﻟﻪﮔﻪڵ رۆژ ،ﺑﯿﺮی دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺷﺎ و ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪی ،ﻟﻪﻧﻮ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ و رۆﻧﺎﮐﺒﯿﺮان و ،ﺋﺎزادﯾﺨﻮازاﻧﯽ ﺋﺮان زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهی دهﺳﻪﻧﺪ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ،ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ هﯚی داهﺎﺗﯽ زۆر و زهوهﻧﺪی ﻧﻪوﺗﻪوه ،ﺗﻮاﻧﯿﺒﻮوی ﭼﻪﮐﻮﭼﯚﮑﯽ زۆر و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮو ﻟﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و وﻻﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚروﭘﺎ ﺑﮑێ و ،ﺳﻮﭘﺎﯾﻪﮐﯽ ﻣﻮدن و ،ﭘﻪروهردهﮐﺮاوی دهﺳﺘﯽ ﭘﺴﭙﯚڕان و ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﯾﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﭘﮑﺒﻨﺖ، دهزﮔﻪﯾﻪﮐﯽ ﺳﯿﺨﻮڕﯾﯽ ﺗﺮﺳﻨﺎک وهک ''ﺳﺎواک'' دروﺳﺖ ﺑﮑﺎت و ،ﺗﺎ رادهﯾﻪک ﺳﯿﻤﺎﯾﻪﮐﯽ هﺎوﭼﻪرﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺎرهﮐﺎن ﺑﺪات ،ﺗﻮوﺷﯽ ﻟﻪ ﺧﯚﺑﺎﯾﯿﺒﻮوﻧﮑﯽ وا ﺑﺒﻮو ﮐﻪ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﮔﻮﯽ ﻟﻪراوﮋ و ﭘﺸﻨﯿﺎزی هﯿﭻ وهزﯾﺮ و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﮑﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪی راﻧﻪدهﮔﺮت .هﻪﻣﻮو دهﺳﻪﺗﮑﯽ ﺧﺴﺘﺒﻮوه ژﺮدهﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﻪوه .ﺋﺎزادی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪن و ﻣﺎﻓﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯿﯽ ﻧﺎﻓﺎرﺳﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﺑﻪرﺑﻪﺳﺖ ﮐﺮدﺑﻮو .ﺑﻪﺳﻪدان ﻣﺮۆﭬﯽ رۆﻧﺎﮐﺒﯿﺮ و، ﺋﺎزادﯾﺨﻮاز و ﻧﻪﯾﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ﭼﯿﻦ و ﺗﻮﮋه ﺟﯿﺎوازهﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ ،ﮐﻪ ﻟﻪﻧﻮﯾﺎﻧﺪا ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯿﺸﯽ دهﮔﺮﺗﻪوه ،ﻟﻪﻧﻮ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﺪا ﺧﺮاﺑﻮوﻧﻪ ژﺮﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و ﻟﺪان و ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮدﻧﻪوه .ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و دارﮐﺎرﯾﮑﺮدن ،ﺑﺒﻮوﻧﻪ ﭘﯿﺸﻪ و ﮐﺎرﮑﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﻟﻪﻧﻮ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎن. ﺷﺎ ،هﻪروههﺎ ﭘﺸﺘﯽ ﻟﻪو ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﻣﻪﻻ و ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﯾﺎﻧﻪش ﮐﺮد ،ﮐﻪ ﮐﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق دا ،ﻟﻪهﻨﺎﻧﻪوهی ﺑﯚ ﺋﺮان ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯿﺎن ﮐﺮدﺑﻮو ﻟﯽ. ''ﻣﺠﻠﺲ'' )ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن( ی ﺋﺮان ،ﮐﻪ دهﺑﻮو وهک ﻧﻮهﻧﺪﮑﯽ دهﺳﻪﺗﺪارﺘﯽ و ،ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ و ﯾﺎﺳﺎداﻧﻪر ،رۆﯽ ﺧﯚی ﺑﺒﯿﻨﺖ ،راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﮐﻪوﺗﻪژﺮ دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺷﺎوه و ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎن ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﺟﻤﺘﻤﺎﻧﻪ و ﮔﻮاﯾﻪڵ ،ﻟﻪ ﻧﻮﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﻪوه دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن دهﮐﺮان. ﺷﺎ هﻪروههﺎ ﭘﻪرﻟﻪﻣﺎﻧﮑﯽ دﯾﮑﻪﺷﯽ داﻣﻪزراﻧﺪ ﺑﻪﻧﻮی )ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎ( ،ﮐﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﮐﺎﻧﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﯚﯾﻪوه هﻪﺪهﺑﮋﺮدران .ﺷﻪوهزهﻧﮓ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرﯾﯽ ﺑﻪﺳﻪر وﺗﺪا داﺳﻪﭘﺎﻧﺪ و ،زۆرﺑﻪی داهﺎت و ﺑﻮوﺟﻪی ﺋﺮاﻧﯽ ﺗﻪرﺧﺎﻧﮑﺮد ﺑﯚ ﮐﯾﻨﯽ هﻪﻣﻮو ﺟﯚره ﭼﻪﮐﮑﯽ ﻧﻮێ و ،ﻣﯚدن و ﺗﻪﯾﺎر و ﭘﯚﺷﺘﻪﮐﺮدﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان .ﺑﺎﯾﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﻠﯿﺎرد دۆﻻر ﭼﻪک و ﭼﯚڵ و ﮐﻪرﺳﺘﻪی ﺟﻪﻧﮕﯿﯽ ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ،ﻟﻪ ﺳﺎﺪا ﺑﻪ ﺋﺮان دهﻓﺮۆﺷﺮان و، ﺋﺮان ﺑﻮو ﺑﻪ زاﺧﻪ و هﻪﻣﺎری ﭼﻪک و ﭼﯚﯽ ﻣﯚدن و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮو .ﺑﻪﺑﻪراوردی ﮐﺎرﻧﺎﺳﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﯾﯽ ﺋﻪوﺳﻪردهﻣﻪ ،ﺋﺮان ﺑﻪ ﭘﻨﺠﻪﻣﯿﻦ وﺗﯽ دﻧﯿﺎ ﻟﻪرووی هﺰوﺗﻮاﻧﺎی ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪوه ﻟﻪ ﻗﻪﻪم دهدرا .ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ﻟﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ و ،ﺟﯿﮫﺎن ،ﺑﻪ ''ژاﻧﺪارﻣﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﻧﺎﭬﯿﻦ'' ﻧﺎوی دهرﮐﺮد. 53
رﮑﻪوﺗﯽ ،١٩٧١/١١/٣٠ﺑﻪﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎ ،ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ﭘﻪﻻﻣﺎری ﺳﯽ دورﮔﻪی ﻋﻪرهﺑﻨﺸﯿﻨﯽ ﮐﻪﻧﺪاوی دا ،ﺑﻪﻧﻮی ''ﺋﻪﺑﻮ ﻣﻮوﺳﺎ'' و ''ﺗﻮﻧﺒﯽ ﮔﻪوره'' و ''ﺗﻮﻧﺒﯽ ﺑﭽﻮوک'' و، ﺋﻪو ﺳ دورﮔﻪی ﺑﻪرهﺳﻤﯿﯽ ﻟﮑﺎﻧﺪ ﺑﻪ ﺋﺮاﻧﻪوه .دهوﻟﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﻋﻪرهب ﺑﻪﺗﮑا ﺑﺪهﻧﮓ ﺑﻮون و ،ﻟﻪﺧﯚﯾﺎن راﻧﻪدی دژی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ داﮔﯿﺮﮐﺎرﯾﯽ ﺷﺎ هﻪﻮﺴﺖ ﺑﮕﺮن .ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ هﻪروههﺎ ﻟﻪﻧﻮان ﺳﺎﻧﯽ ﺷﻪﺳﺘﻪﮐﺎن ،ﺗﺎ ﻧﯿﻮهی ﺣﻪﻓﺘﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﻮردوو، ﺑﻪڕهﭼﺎوﮐﺮدﻧﯽ ﻧﻪﺧﺸﻪ و ﭘﯿﻼﻧﮑﯽ رهﮔﻪزﭘﻪرﺳﺘﺎﻧﻪ و ،ﺑﻪﺧﺸﯿﻨﯽ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯽ داراﯾﯽ و ﻟﯚﺟﺴﺘﯿﮑﯿﯽ ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ﺑﺨﺎﺗﻪژﺮ ﮐﺎرﮐﺮدی ﺧﯚﯾﻪوه و، ﻟﻪﭘﻨﺎو ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ،ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ رهﮔﻪزﭘﻪرﺳﺘﺎﻧﻪی ﻓﺎرﺳﯿﺪا ﺑﻪﮐﺎرﺑﻨ .ﺋﻪوهﺑﻮو ﻟﻪ ۶ﯼ ﻣﺎرﺗﯽ ﺳﺎﯽ ،١٩٧۵ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ رﮑﮑﻪوﺗﻨﮏ ﻟﻪﻧﻮان ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ و،ﺳﻪددام ﺣﺴﻦ ﻟﻪ ''ﺋﻪﻟﺠﻪزاﯾﺮ'' ،ﭘﺸﯽ ﺑﻪدرﮋهداﻧﯽ ﺷﯚرﺷﻪﮐﻪ ﮔﺮت و ،ﻟﻪ ﺑﺮی ﺋﻪوه ،ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ''ﺷﻂ اﻟﻌﺮب'' و ،هﻪﻧﺪﮏ ﻟﻪ زهﻟﮑﺎوهﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﻋﺮاﻗﯽ ،ﻟﻪ رژﻤﯽ ﺑﻪﻋﺲ وهرﮔﺮت و، ﮐﺸﻪی رهوای ﮐﻮردی ،ﮐﺮد ﺑﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯿﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ رهﮔﻪزﭘﻪرﺳﺘﺎﻧﻪ و ،ﺳﻪﭘﺎﻧﺪﻧﯽ دهﺳﻪﻻﺗﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺧﯚی ،ﺑﻪﺳﻪر ﻧﻮﭼﻪﮐﻪدا. ﺑﻪم ،ﺳﻪرهڕای ﺋﻪم ﻧﻮﺑﺎﻧﮓ و ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﻪ رواﻪﺗﯿﯿﺎﻧﻪ و ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺑﯚﭼﻮون و ﻟﮑﺪاﻧﻪوهی ﮐﺎرﻧﺎﺳﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻟﻪﺷﮑﺮﯾﯽ وﻻﺗﺎﻧﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﻧﺎﭬﯿﻦ و ﺟﯿﮫﺎن ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺎﺳﺘﯽ ﺑﻪرزی ﮐﺎرزاﻧﯽ و ﻟﻮهﺷﺎوهﯾﯽ ﺷﺎ و ،ﭘﺴﭙﯚڕﯾﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ رژﻤﻪﮐﻪی و ﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﻣﺎﺳﻮوﻟﮑﻪ و ﭼﺎوﺳﯚرﮐﺮدﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎﮐﻪی ﺑﻪراﻣﺒﻪر وﺗﺎﻧﯽ دهوروﺑﻪر ،ﻟﻪراﺳﺘﯿﺪا، ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ رژﻤﻪﮐﻪ ،ﻟﻪﺑﻨﻪڕهﺗﻪوه ،ﺑﻨﺎﺧﻪﮐﻪی ﺑﯚش و ﭘﻮوﮐﺎو ﺑﻮو ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ،داﻣﻪزراﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺷﺎ ،وهک ﺋﺎﻣﺎژهﻣﺎن ﭘﺸﺘﺮ ﺑﻪهﯚی ﮐﺮدﭘﯽ، ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﯽ و ،ﮐﺎرزاﻧﯽ ﺗﻮاﻧﺎی و ﺑﻪڕﯾﻮهﺑﻪرﺘﯿﯽ ﺧﯚﯾﻪوه ﻧﻪﺑﻮو ،ﺑﻪﮑﻮ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﺑﻪﺳﺎﯾﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی و ،ﺑﻮوﺟﻪی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻟﻪﺳﺎﻻﻧﯽ ﻧﻮﺑﺎﻧﮓ و دهﺳﻪﻻﺗﯿﺪا ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ،ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﮐﻮدهﺗﺎی ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪوه ﺑﻮو .واﺗﻪ رژﻤﯽ ﺷﺎ ،رژﻤﮑﯽ واﺑﻪﺳﺘﻪی وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺘﯿﯽ ،ﻟﻪﺳﻪرووﯾﺎﻧﻪوه ،ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻮو .ﺷﺎ ،هﻪروههﺎ دوو ﺑﯿﺮهوهرﯾﯽ ﺗﺎﯽ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮاﻧﻪوه ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺧﯚی و ﺑﺎوک و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی هﻪﺑﻮو .ﻟﻪﺟﺎری ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﺎﻧﺪا ، 54
ﮐﺎﺗﮏ ﺳﻮﭘﺎی هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺎن ﻟﻪ ﺟﻪﻧﮕﯽ دووهﻣﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﺪا ،رژاﻧﻪ ﻧﻮ ﺋﺮاﻧﻪوه و ،ﺑﺎوﮐﯽ )رهزاﺷﺎ( ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰهﮐﺎﻧﻪوه ،ﻟﻪ ﺋﺮان دووردهﺧﺮاﯾﻪوه ،ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان ﺑﻪﺗﮑا، ﻟﻪﻧﻪﻣﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯽ ،ﻟﻪ ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﮑﻪﮐﺎﻧﺪا ﺷﺎﯾﯽ و ﺳﻪﻣﺎﯾﺎن رﺨﺴﺘﺒﻮو. ﺟﺎرهﮐﻪی دﯾﮑﻪﺷﯿﺎن ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٣٢ی هﻪﺗﺎوﯾﺪا ،هﻪر ﺑﻪوﺷﻮهﯾﻪ ،ﻟﻪدژی ﺧﯚﺷﯽ ﮐﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان و ،ﺟﻨﻮدان ﭘﯽ و ﻧﺎﭼﺎرﯾﺎن ﮐﺮدﺑﻮو ،ﻟﻪ ﺋﺮان راﺑﮑﺎ و، ﭘﻪﻧﺎ ﺑﺒﺎت ﺑﯚ ﺷﺎ ﻓﻪﯾﺴﻪڵ ﻟﻪﻋﺮاق .ﺑﯚﯾﻪ ﺑﻪهﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪک ﺑوا و ﻣﺘﻤﺎﻧﻪی ﺑﻪ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪی ﻧﻪﺑﻮو .ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺷﺘﮑﯿﺶ ﮐﻪ ﺑﯿﺮی ﻟﺪهﮐﺮدهوه ،ﭼﺎوﺗﺮﺳﻦ ﮐﺮدن و ،ﺗﯚﻗﺎﻧﺪﻧﯽ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪی ﺑﻨﺪهﺳﺘﯽ ﺑﻮو. ﺋﻪو دوو هﯚﮐﺎره ﺳﻪرهﮐﯿﯿﻪ ،واﺗﻪ واﺑﻪﺳﺘﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر وﺗﺎﻧﯽ ﮔﻪوره ،هﻪروههﺎ ﺑﺒواﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺧﻪﮑﻪﮐﻪی ﺧﯚی ،ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﻧﻪﺧﯚش و ،دهرووﻧﺌﺎﯚزی ﻟ دروﺳﺘﮑﺮدﺑﻮو .واﺗﻪ ﮐﺸﻪی ﺳﻪرهﮐﯿﯽ رژﻢ ،ﻟﻪﻻوازی و ﭘﻮوﮐﺎوﯾﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﺎوه ﺳﻪرﭼﺎوهی دهﮔﺮت .ﺑﯚ ﻗﻪرهﺑﻮوﮐﺮدﻧﻪوهی ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ رووﺧﺎوﯾﺸﯽ ،ﭘﻪﻧﺎی دهﺑﺮده ﺑﻪر رووﺷﺎﻧﺪﻧﯽ هﻪﺳﺖ و رهواﻧﯽ دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪ و وهزﯾﺮ و ﺧﻪﮑﯽ وﺗﻪﮐﻪی .هﻪر ﺋﻪوهش ﺑﻮو ﮐﻪ وای ﻟﮑﺮدﺑﻮو ،ﻧﻪﺗﻮاﻧﺖ ﮔﻮێ ﻟﻪرهﺧﻨﻪ و ﭘﺸﻨﯿﺎزی ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ دهوروﺑﻪری ﺑﮕﺮﺖ. هﻪﻣﻮو ﺗﺎﮐﮑﯽ وﺗﻪﮐﻪی ،ﻟﻪ ﮔﻪورهوه ﺗﺎ ﺑﭽﻮوک ،ﻟﻪ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯿﯿﻪوه ،ﺗﺎﮐﻮ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎ و ﺑﻪﺷﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪی ،دهﺑﻮو ﻓﻪرﻣﺎن و ﺑﯾﺎری ﺋﻪو ﺟﺒﻪﺟ ﺑﮑﻪن. ﺷﺎ ،ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪان و ﺑﻪڕﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و داراﯾﯿﺸﻪوه ،ﭘﺮﺳﯽ ﺑﻪﮐﻪس ﻧﻪدهﮐﺮد و ،ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر وهراﻣﯽ ﭘﺸﻨﯿﺎز و ﺑﯚﭼﻮوﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﻨﺎﺳﺎن و ،ﭘﺴﭙﯚڕاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﺪا ،ﺑﻪ ﻧﻪﺷﺎرهزا و ،ﺑﯿﺮﺗﻪﺳﮏ و ﺗﺮﺳﻨﯚک ﺗﯚﻣﻪﺗﺒﺎری دهﮐﺮدن .ﺷﺎ هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی ﺳﺎﻧﯽ ﺷﻪﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ زاﯾﻨﯿﯿﻪوه ،ﺳ ﭘۆژهی رهﭼﺎوﮐﺮد ﺑﯚ ﮔﻪﺷﻪﭘﺪاﻧﯽ ﺋﺮان ،ﮐﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮون ﻟﻪ :ﮔﻪﺷﻪی ﺧﺮای ﺋﺎﺑﻮوری ،راﮔﺮﺗﻨﯽ ﻧﺮﺧﮑﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو و ﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﯚ ﺷﺘﻮﻣﻪک و ،ﭼﺎﮐﺴﺎزﯾﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ .ﻣﺎوهی ﭘﻨﺞ ﺳﺎﯿﺸﯽ وهک ﻗﯚﻧﺎﺧﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯽ ﭘۆژهﮐﺎﻧﯽ دﯾﺎرﯾﮑﺮد .ﺷﺎ ،ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ،١٩٧۵ﻟﻪوﺗﻮوﮋی ﻟﻪﮔﻪڵ رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوﺳﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﻣﯿﺴﺮی - ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺣﻪﺳﻪﻧﻦ هﻪﯾﮑﻪل دا ﮔﻮﺗﺒﻮوی'' :ﺋﺮان دهﺑ ﻟﻪﻣﺎوهی ده ﺳﺎﺪا ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺋﯚروﭘﺎ و ﻟﻪﻣﺎوهی ﺑﯿﺴﺖﺳﺎﺪا ﺑﮕﺎﺗﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ'' .ﺑﯚ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯽ ﭘﺮۆژهﮐﺎﻧﯽ ،ﻓﻪرﻣﺎﻧﯿﺪا هﻪﻨﺠﺎن و هﻪﻧﺎردهی ﻧﻪوت ﻓﺮاواﻧﺘﺮ ﺑﮑﺮﺖ .ﻟﻪوهوه ﭘﺎره و ﭘﻮوﮑﯽ زۆر هﺎﺗﻪ دهﺳﺘﯿﯿﻪوه و، دهﺳﺘﯿﮑﺮد ﺑﻪ ﮐﯾﻨﯽ ﻟﻪرادهﺑﻪدهری ﮐﻪﻟﻪﭘﻪﻟﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ و ،هﻨﺎﻧﯽ ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯽ و ،ﮐﻪﻟﻮﭘﻪل و ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮﻣﺎڵ ﻟﻪ وﺗﺎﻧﯽ دهرهوه ،ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪ رادهﯾﻪﮐﯽ وههﺎ ﮐﻪ رﯾﺰی ﭘﺎﭘﯚڕهﮐﺎن ،ﺑﻪﺳﻪره دهوهﺳﺘﺎن و ،هﻨﺪﮏ ﺟﺎر ﺑﻪدووﻣﺎﻧﮓ و ﺳ ﻣﺎﻧﮓ ،ﻟﻪ ﻟﻮارهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻪﻧﺪاو ﻟﻪﻧﮕﻪرﯾﺎن دهﺧﺴﺖ .ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو و ،ﺗﻪﮐﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی ﭘﺸﮑﻪوﺗﻮو و هﻪﻧﺪازﯾﺎر و ﮐﺮﮑﺎری ﭘﺴﭙﯚڕ ،ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﮏ زﯾﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی ﺑﻪ ژﺮﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ وﻻت ﮔﻪﯾﺎﻧﺪ و ،رﯽ ﮔﻪﺷﻪﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﻟﮕﺮت و ،ﻧﻪوت وهک ﺗﺎﮐﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهی 55
ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ داراﯾﯽ و داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ ﭘﺪاوﯾﺴﺘﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﻣﺎﯾﻪوه .ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺎﺑﻮوری و ﮐﺸﻪی ﺑﮑﺎری و ،ﮐﺸﻪی ﺧﺎﻧﻮوﺑﻪره ،ﭼﻮوﻧﻪ رﯾﺰی ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎک و ﮐﯚﻣﻪﻪوه و ،ﺑﻮوﻧﻪ دﯾﺎردهی زهق و ﺑﻪﭼﺎوی ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﮐﻪوه. ﻟﻪڕووی ﻣﯿﺪﯾﺎ و راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﻪوه ،هﯿﭻ ﺳﻪرﺑﻪﺳﺘﯿﯿﻪک ﻧﻪﺑﻮو .ﻧﻪدهﺑﻮو هﯿﭻ ﻗﺴﻪ و ﻧﻮوﺳﯿﻨﮏ ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی وﯾﺴﺘﯽ ﺷﺎ ،ﺑﻼوﺑﮑﺮﺘﻪوه و ،دهﺑﻮو هﻪﻣﻮو دهﻧﮓ و ﺑﺎﺳﮏ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﯽ ﺋﺮان ﺑﺖ و ،ﺑﻨﻮوﺳﺮﺖ هﻪﻣﻮو ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﮑﯿﺶ ،ﻟﻪﺳﺎﯾﯽ ﺳﻪری ﺷﺎی ﺷﺎهﺎﻧﻪوهﯾﻪ .ﺋﻪﮔﻪر وهزﯾﺮ و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﮏ ﭘﺮۆژهﯾﻪﮐﯽ ﺑﺎﺷﯽ ﭘﺸﻨﯿﺎز ﺑﮑﺮداﯾﻪ ،دهﺑﻮو ﺑﻪﻧﻮی ﺷﺎوه ﺑوﺑﮑﺮﺘﻪوه) .هﻪروهک ﺋﻪوڕۆﮐﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﯚﻣﺎن، ﮐﯚﻧﮑﯽ ١٠٠ﻣﻪﺗﺮی ﺑﻪ ﭘﺎره و ﭘﻮوﯽ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪ ﺧﯚی ،ﻗﯿﺮﺗﺎو دهﮐﺮﺖ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﯿﺪﯾﺎی ﺣﯿﺰﺑﻪ ﮐﻮردﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮورهوه ،ﺧﻪﮑﻪﮐﻪ دﻨﻨﻪ ﺳﻪر ﺷﺎﺷﻪی ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن و، ﻓﺮﯾﺎن دهﮐﻪن ﺳﻮﭘﺎﺳﯽ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪت و ﺳﻪرۆک وهزﯾﺮان و ،وهزﯾﺮی رﮕﻪوﺑﺎن و ، ﺟﮕﺮهﮐﻪی و ﺟﯿﺮاﻧﻪﮐﺎﻧﯽ و ...هﺘﺪ ﺑﮑﻪن!!(. ﺳﻪﯾﺮ ﻟﻪوهداﺑﻮو ،ﺷﺎ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﮐﺎن و ﻣﯿﺪﯾﺎی دهرهوهش هﻪر ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ﺑﯿﺮی دهﮐﺮدهوه و ،ﭘﯿﻮاﺑﻮو دهﺑ ﺳﺘﺎﯾﺸﯽ ﺑﮑﻪن و ،ﺑﻪﺷﺎن و ﺑﺎﯽ هﻪﺒﻦ و ،ﻧﺎﺑ رهﺧﻨﻪ ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﮕﯿﺮﺖ .ﮐﺎﺗ رۆژﻧﺎﻣﻪی وﻻﺗﮑﯽ ﺋﻮرۆﭘﺎﯾﯽ ،وﺗﺎرﮑﯽ رهﺧﻨﻪﺋﺎﻣﺰﯾﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎ ﺑودهﮐﺮدهوه ،ﺋﻪﺳﻪدۆ ﻋﻪﻟﻪم - وهزﯾﺮی ﮐﯚﺷﮏ و ﺗﻪﻻری ) (*١٩رادهﺳﭙﺎرد، ﺗﺎ ﺑﺎﻮﮋی وﺗﻪﮐﻪ ﺑﺎﻧﮕﺸﺖ ﺑﮑﺎ و ،ﺑﺰارﯾﯽ ﺷﺎ و دهوﻪﺗﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﭘاﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺖ و، رهﺧﻨﻪ و ﮔﺎزﻧﺪه ﻟﻪ دهوﻪﺗﻪﮐﻪ ﺑﮑﺎت ،ﺑﯚﭼﯽ رﮕﻪﯾﺎﻧﺪاوه ﻟﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﯾﺎﻧﺪا ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺷﺎی ﺋﺮان ﺷﺘﯽ ﺧﺮاپ ﺑوﺑﮑﻪﻧﻪوه!! ﺑﻪوﺗﻪی ﺋﻪﺳﻪدۆ ﻋﻪﻟﻪم ،ﮐﺎﺗﮏ ﺷﺎ ،ﺋﺎﮔﺎدار دهﺑﻮو ﮐﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯽ ،ﯾﺎن وﺗﮑﯽ دﯾﮑﻪی ﺋﻮرۆﭘﺎﯾﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﺸﻠﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﺑﺎﺑﻪﺗﮑﯽ ﻧﻮوﺳﯿﻮه، وێﻨﻪﯼ ﺋﻪﺳﻪدۆڵﻼ ﻋﻪﻟﻪم ﯾﻪﮐﺴﻪر دهﯾﮕﻮت ،ﺋﻪوه دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﯾﺎن ﻓﯿﺴﺎره دهوﻟﻪت ﻓﺮی ﮐﺮدووه .ﺑﻪوﺗﻪی ''ﻋﻪﻟﻪم'' ﺧﯚی ،ﺳﻪرﺋﺸﻪی ﺑﻪردهواﻣﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﻟﻪﺳﻪر داوای ﺷﺎ ،دهﺑﻮو هﻪﻣﻮو ﺟﺎرﮏ ﺑﺎﻮﮋی وﺗﺎﻧﯽ ﺋﻮرۆﭘﺎﯾﯽ و ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ،ﺑﺎﻧﮕﺸﺖ ﺑﮑﺎت و ،ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﺑﮑﺎﺗﻪوه ،ﮐﻪ ﺷﺎی ﺷﺎهﺎن ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻓﻧﻪ ﻧﻮوﺳﻪر و ﻓﯿﺴﺎره رۆژﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮوڕهﯾﻪ .ﻋﻪﻟﻪم هﻪروههﺎ ده'' :هﯿﭽﯿﻪک ﻟﻪ ﺑﺎﻮﮋهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﻟﻪ ﺗﺎران ،ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ ﺑﯚ ﺟﺎرﮑﯿﺶ ﺑﻪ 56
ﺷﺎی ﺑﺴﻪﻟﻤﻨﻦ ،ﮐﻪ ﻟﻪ وﻻﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ رۆژﻧﺎﻣﻪ و رۆژﻧﺎﻣﻪﻧﻮوس ،ﺳﻪرﺑﻪﺳﺖ و ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚن!''. ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ﺑﻪ ژاﻧﺪارﻣﯽ ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ و ،ﺑﻪ ﭘﻨﺠﻪﻣﯿﻦ ﺳﻮﭘﺎی ﺟﯿﮫﺎن ﻧﻮدهﺑﺮا .ﺑﻪﺷﯽ زۆری ﺑﻮوﺟﻪی ﺳﺎﻧﻪی ﺋﺮان دهدرا ﺑﻪ ﭼﻪک و ﭼﯚڵ و ،ﭘﻪروهردهی ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ .هﻪزاران ﭘﺴﭙﯚڕ و ﺗﮑﻨﺴﯿﯿﻪﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﻟﻪﺷﮑﺮﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﮐﺎرﯾﺎن دهﮐﺮد و، ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﺳﻮﭘﺎﯾﺎن دهﺑﺮد ﺑﻪڕﻮه ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ژﻧﻪراﻪﮐﺎن و ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﭘﻠﻪﺑﻪرزی ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ،ﻟﻪﻧﯿﻮﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺋﻪو ﺑوا و هﻪﺳﺘﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯽ و ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯿﯿﻪﯾﺎن ﺗﺪا ﺷﮑﺎﺑﻮو .ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﭘﻠﻪﺧﻮاری ﻧﻮ ﺳﻮﭘﺎ ،ﻟﻪدهﺳﻪﻻﺗﯽ ژﻧﻪراﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮاﻧﺪا ﻧﺎڕازﯾﺒﻮون .ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺳﻮﭘﺎ ﺑﻪ ﭼﻪﮐﻮﭼﯚڵ و ﺗﻪﮐﻨﯿﮑﯽ ﻧﻮێ و ﻣﯚدﻧﻪوه ﺗﻪﯾﺎر وﭘﯚﺷﺘﻪ ﮐﺮاﺑﻮو ،ﺑﻪﻻم هﺰﮑﯽ ﺋﺎزا و هﺮﺷﺒﻪر و، ﺗﯚﻗﻨﻪر و ،ﺧﺎوهﻧﯽ دﯾﺴﯿﭙﻠﯿﻨﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ ﻧﻪﺑﻮو .ﺟﮕﻪ ﻟﻪ راهﻨﺎﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯿﯽ ﮐﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎڵ ﺟﺎرﮏ ﺑﻪڕﻮهدهﺑﺮا ،ﺑﻪﮐﺮدهوه ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻮﭘﺎی هﯿﭻ وﺗﮑﺪا ﺑﻪرهوڕوو ﻧﻪﺑﺒﻮوهوه. ﺳﻮﭘﺎ هﻪروههﺎ ،ﻟﻪﻧﻮﺧﯚﯾﺪا ،ﺗﻮوﺷﯽ ﮐﺸﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﻟﯚز ﺑﺒﻮو .ﺑﻪدهﯾﺎن هﻪزار ﺋﻪﻓﺴﻪر و ﮔﺮوﺑﺎن )ﺳﻪردهﺳﺘﻪ( و ﮐﺎدر و ﺗﻪﮐﻨﯿﮑﮑﺎری ﺳﻮﭘﺎ ،ﮔﯿﺮۆدهی ﺗﻠﯿﺎک و ﺣﻪﺷﯿﺸﻪ ﺑﺒﻮون. ﺗﺎواﯾﻠﮫﺎت ،ﺑﻪرهﺳﻤﯿﯽ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮاﻧﻪوه ،ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی هﻪﻣﻮو ﻟﻪﺷﮑﺮﮔﻪﮐﺎﻧﯿﺎن راﮔﻪﯾﺎﻧﺪ ،ﭘﺶ ﺑﻪو رهوﺗﻪ دزﻮه ﺑﮕﺮن و ،هﻪڕهﺷﻪ ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﺗﻮوﺷﺒﻮو ﺑﮑﻪن و ﺋﺎﮔﺎدارﯾﺎن ﺑﮑﻪﻧﻪوه ،ﺑﻪ وازﻧﻪهﻨﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﮐﺸﺎﻧﯽ ﺗﻠﯿﺎک و ﺣﻪﺷﯿﺶ ،ﻟﻪ ﺳﻮﭘﺎدا دهردهﮐﺮﻦ .ﺑﻪم ﺋﻪو ﺑﯾﺎره هﯿﺞ ﺳﻮودﮑﯽ ﻧﻪﺑﻮو و ،ﺗﻪﻧ ﺑﯚ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن ﺑﻮو ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ژﻣﺎرهی ﺗﻮوﺷﺒﻮوان زۆر ﻟﻪوه زﯾﺎﺗﺮ ﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﯾﺎرهﮐﻪ ﺑﺨﻪﻧﻪ ﺑﻮاری ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻪوه. ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان ﺑﻪ ﮔﺸﺘﯽ ،ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ﺑﻪم ﺷﻮهﯾﻪ ﺑﻮو ،ﺑﻪم ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،وای ﻧﻪدهدﯾﺖ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﻮﺧﯚی وﻻﺗﻪﮐﻪی ﻧﻪﺑﻮو. ﺋﺎﮔﺎداری ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ رﮋهی ﺑﮑﺎری و ﮔﺮاﻧﯽ ﻧﻪﺑﻮو .راﺳﺘﯿﯽ ﺋﻪم ﻗﺴﻪﯾﻪش ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﺳﻪدۆ ﻋﻪﻟﻪم دا ﺑﻪرﭼﺎودهﮐﻪوێ ،ﮐﻪ ده ،ﮐﻪس ﻧﻪﯾﺪهوﺮا ﺷﺎ ﻟﻪ ﭼﯚﻧﺘﯿﯽ راﺳﺘﯿﻨﻪی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮان ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﮑﺎﺗﻪوه .ﺷﺎ ﻟﻪﺧﻪﮏ داﺑاﺑﻮو و، ﻧﻪﯾﺪهزاﻧﯽ ﺧﻪﮏ ﭼﯚن دهژﯾﻦ و ﭼﯚن ﺑﯿﺮدهﮐﻪﻧﻪوه! ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪوه ،واﯾﺪهزاﻧﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﯿﻮﯾﻪﺗﯽ ﺋﺮان ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺘﻪ ﺋﺎﺳﺘﮑﯽ ﺑﻪرز ﻟﻪﻧﻮ وﻻﺗﺎﻧﯽ دﻧﯿﺎدا .ﺑﻪرزهﻓی و، ﻟﻪﺧﯚﺑﺎﯾﯿﺒﻮوﻧﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﺒﻮوه ﻟﻮوﺗﮑﻪی ﺧﯚی .ﻧﻮی ''آرﯾﺎﻣﮫﺮ'' ی ﻧﺎ ﻟﻪﺧﯚی و ،وهزﯾﺮ و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ دژ ﺑﻪ ﺧﻪﮏ و ﻓﺰان و ،ﺑﻪرژهوهﻧﺪﭘﻪرﺳﺖ و ﺧﯚڕﮑﺨﻪرﯾﺸﯽ ،ﮐﻪ ﭘﯿﺸﻪ و ﮐﺎرﯾﺎن ﺗﻪﻧﯿﺎ ﮐﻧﯚش ﺑﺮدن و ،ﻣﺎﭼﮑﺮدﻧﯽ دهﺳﺘﯽ ﺷﺎ ﺑﻮو ،درۆﺷﻤﯽ ''ﺷﺎه ﺳﺎﯾﻪ ﺧﺪاﺳﺖ'' و '' ،ﺧﺪا ،ﺷﺎه ،ﻣﻠﺖ'' ﯾﺎن ،ﻟ زﯾﺎد ﮐﺮد .ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎش ﺑﻪو وﺷﺎﻧﻪ دهﮔﻪﺷﺎﯾﻪوه و ،هﻪﺳﺘﯽ ﻣﻪزﻧﯿﺨﻮازی و ﻟﻮوﺗﺒﻪرزﯾﯽ هﻨﺪهی زهﻗﺘﺮ دهﺑﻮو. ﻟﺮهدا ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﮐﯚﭘﻠﻪﯾﻪک ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ رۆژاﻧﻪی ''ﺋﻪﺳﻪدۆ ﻋﻪﻟﻪم'' رۆﻧﺎﮐﺎﯾﯽ زﯾﺎﺗﺮ دهﺧﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺑﺎﺳﻪﮐﻪﻣﺎن: 57
رۆژی دووﺷﻪﻣﻤﻪ ۵٣\٧/٣٠ﯼ هﻪﺗﺎوی -هﻨﺮی ﮐﯿﺴﯿﻨﮕﻪر وهزﯾﺮی دهرهوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ هﺎﺗﻪ ﮐﯚﺷﮑﯽ ﻧﯿﺎوهران ﺑﯚ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺷﺎی ﺷﺎهﺎن .ﻣﻦ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﺗﮏ ﻟﻪﻻﯾﺎن ﻣﺎﻣﻪوه .ﭘﺎﺷﺎن ،ﺷﺎی ﺷﺎهﺎن ﻓﻪرﻣﻮوﯾﺎن: ''ﺑﻪ وهزﯾﺮی دهرهوهﻣﺎن راﺑﮕﻪﯾﻪﻧﻪ ،ﺑﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﯿﺴﯿﻨﮕﻪر دادهﻧﯿﺸﻢ و ،ﭘﻮﯾﺴﺖ ﻧﺎﮐﺎت وهزﯾﺮی دهرهوه ،ﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﮐﻪﻣﺎﻧﺪا ﺑﻪﺷﺪارﺑﺖ!''. ﺋﻪز هﺎﺗﻤﻪ دهرهوه ﺗﺎ ﻓﻪرﻣﺎﻧﻪﮐﻪ ﺑﻪ وهزﯾﺮی دهرهوهﻣﺎن راﺑﮕﻪﯾﻪﻧﻢ ،ﺑﻪم ﻟﻪدﻪوه دﻢ ﺑﯚی ﺳﻮوﺗﺎ و ﺑﻪزهﯾﯿﻢ هﺎﺗﻪوه ﭘﯿﺪا .ﭘﺎﺷﺎن ﺑﻪﺧﯚﻣﻢ ﮔﻮت'' :دهﺑ هﻪﻣﻮو ﮐﻪﺳﮏ ،ﺧﯚﯾﯽ و ﺑﮕﺎﻧﻪ ،ﺑﺪﯾﻦ و دﯾﻨﺪار و ﺟﻮو ﺑﯿﺰاﻧﻦ ﮐﻪ ﺋﻪم وﻻﺗﻪ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﺳﻪرۆﮐﮑﯽ هﻪﯾﻪ و ﺑﻪس .ﺟﺎ وهزﯾﺮی دهرهوه ﺑﺖ ،ﯾﺎن هﻪر ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﮑﯽ دﯾﮑﻪ ،ﭘﯽ ﺧﯚش ﺑ ،ﯾﺎن ﻧﺎﺧﯚش ﺑﺖ ،ﭘﯽ دهﺷﮑ ،ﯾﺎن ﻧﺎ ،ﺋﻪوه ﮐﻪﯾﻔﯽ ﺧﯚﯾﻪﺗﯽ!'' رۆژی ﭼﻮارﺷﻪﻣﻤﻪ ۵٣\١٢/١۵ﯼ هﻪﺗﺎوی – ''ﺷﺎی ﺷﺎهﺎن ،دهﺳﺘﻮورﯾﺎن ﻓﻪرﻣﻮو ،ﺑﻪ وهزارهﺗﯽ دهرهوه راﺑﮕﻪﯾﻪﻧﻢ ﮐﻪ ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺧﯚم ،هﯿﭻ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﮑﯽ ﺋﻪو وهزارهﺗﺨﺎﻧﻪﯾﻪ ،ﻣﺎﻓﯽ دهﺳﺘﻮهرداﻧﯽ ﻟﻪﮐﺎروﺑﺎری دهرهوهی وﺗﺪا ﻧﯿﯿﻪ .هﻪروههﺎ ﻓﻪرﻣﻮوﯾﺎﻧﻪ ،ﺑﺮاﮐﻪی ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان )هﯚوهﯾﺪا( ﮐﻪ ﻧﻮﻨﻪری ﺋﻤﻪﯾﻪ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎن ،ﻧﺎﺑ راﭘﯚرﺗﯽ ﺧﯚی ﺑﺪات ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان، ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺑﻪ ﺗﻪﻟﻪﻓﯚﻧﯿﺶ ﻧﺎﺑ ﺷﺘﮑﯽ ﺑﯚ ﺑﮕﺘﻪوه ،ﺑﻪﮑﻮ ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻦ )ﺷﺎی ﺷﺎهﺎن( ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﮕﺮﺖ ''!.... رۆژی ﭼﻮار ﺷﻪﻣﻤﻪ ۵۴/٧/٣٠ی هﻪﺗﺎوی – '' ﺷﺎی ﺷﺎهﺎن ،رۆژﻧﺎﻣﻪی ﻧﯿﻮﯾﯚرک ﺗﺎﯾﻤﺰی ﭘﺸﺎﻧﺪام و ،ﮔﻮﺗﯽ :ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾﻪﺗﯿﯽ ،رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋﺮان ﺧﻮازﯾﺎری ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯽ ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﯿﻦ ﻟﻪ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮاﻧﺪا. ﺋﻪوﺟﺎ ﺷﺎی ﺷﺎهﺎن ﺑﻪ ﭘﮑﻪﻧﯿﻨﻪوه ﮔﻮﺗﯿﺎن'' :ﻧﺎزاﻧﻢ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان چ ﺟﯚره )ﮔﻮو( ﯾﻪﮐﻦ!!. رۆژی هﻪﯾﻨﯽ ۵۴/١١/٣ی هﻪﺗﺎوی – '' ......ﺷﻪوی راﺑﻮردوو ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋﻪﺑﺪوﻟﻤﻪﺟﯿﺪ ﻣﻪﺟﯿﺪی ﺳﻪرۆﮐﯽ رﮑﺨﺮاوی ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮوﺟﻪی ﺋﺮان دﯾﺪارم ﮐﺮد ،ﭼﯚﻧﮑﻪ دهﺑﻮو ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪﭼﻪﻧﺪ ﭘﺮۆژهﯾﻪک ﻗﺴﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﮑﻪم ،ﮐﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎی ﺷﺎهﺎﻧﻪ ﭘﻤﮕﻮﺗﺮاﺑﻮو .ﻣﻪﺟﯿﺪی ﻟﻪﻗﺴﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ،ﻟﻪ ﮐﻪﻣﯿﯽ ﺑﻮوﺟﻪ ﻗﺴﻪی ﮐﺮدﺑﯚم و ﮔﻮﺗﯽ: ''زۆر ﺑﻪداﺧﻪوه ﺑﻪﺷﯽ زۆری ﺑﻮوﺟﻪی ﺋﺮان ﻟﻪﺳﺎﻧﯽ راﺑﻮردوودا ،ﺑﻪﻓﯿۆﭼﻮوه و ،ﺳﻪرﻓﯽ ﭘﻼﻧﯽ ﺑﮑﻪﮏ و ﻻﺑﻪﻻ ﮐﺮاوه .ﺋﻪوﺳﺎﯿﺶ ﺑﯿﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﻣﯿﻠﯿﺎرد ﺗﻤﻪن ،ﮐﻪﻣﯿﯽ ﺑﻮوﺟﻪﻣﺎن هﻪﯾﻪ .ﺑﯚﻧﻤﻮوﻧﻪ، ﭼﻮار هﻪزار ﺗﺮﻠﯽ ﮐدراوه ،ﺑﻪم هﺸﺘﺎ هﺎژۆر )ﺷﯚﻓﺮ( ﻣﺎن ﻧﯿﯿﻪ ﺑﯚﯾﺎن و هﻪروا داﮐﻪوﺗﻮون. ﺑﻮوﺟﻪی ﺳﻪرﺳﻮوڕهﻨﻪر دراوه ﺑﻪ ﮐﯾﻨﯽ ﺷﻪﮐﺮ و ﮔﻪﻧﻢ و ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯿﯽ دﯾﮑﻪ ﻟﻪ دهرهوه ،ﺑﻪم ﻣﻦ وهک ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮوﺟﻪی وﻻت ،ﺋﺎﮔﺎم ﻟﻪ هﯿﭽﯿﺎن ﻧﯿﯿﻪ .هﻨﺪه ﺋﺎﮔﺎم ﻟﯿﻪ ﮐﻪ زۆر ﻗﻪرزداری
وﺗﺎﻧﯽ دهرهوهﯾﻦ .واﺑﺰاﻧﻢ دوو ﻣﯿﻠﯿﺎرد دۆﻻر ﻗﻪرزدارﯾﻦ… ''.
58
ﺑﻪڕاﺳﺘﯿﯽ ،ﺑﻪﺑﯿﺴﺘﻨﯽ ﻗﺴﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﻪﺟﯿﺪی ﺳﻪرﺳﺎم ﺑﻮوم .ﮐﻪﺳﺎﻧﮏ ﺧﯿﺎﻧﻪت ﻟﻪ ﺷﺎ و ﮔﻪل دهﮐﻪن .ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺧﯚﺑﻪدهﺳﺘﻪوهدان ،رﯿﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﻣﺎن ﻧﯿﯿﻪ .هﯿﭻ ﭘﺮدﮑﯽ ﺳﺎخ ﻟﻪدواوهﻣﺎن ﺑﻪﺟ ﻧﻪﻣﺎوه!''. ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺳﺎﯽ ،١٩٧١ﺳﺎﮋﻣﺮی هﻪﺗﺎوی ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﺪا ﭘﺮهو دهﮐﺮا ،ﮔﯚڕی ﺑﯚ ﺳﺎﮋﻣﺮی ﺋﺮاﻧﯽ و ،ﺳﻪرهﺗﺎی ﺳﺎﮋﻣﺮﯾﯿﻪﮐﻪی ﺑﺮدهوه ﺳﻪر داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻦ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻓﺎرس ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮐﯚرﺷﯽ هﻪﺧﺎﻣﻪﻧﺸﯽ ﯾﻪوه و ،ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯽ ''ﻣﺎدهﮐﺎن'' ی ﭘﺸﺘﮕﻮێ ﺧﺴﺖ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ رهﮔﻪز و ﺑﻨﻪﭼﻪی ﮐﻮرداﻧﻦ .ﭘﺎﺷﺎن ﺳﻪرۆﮐﯽ زۆرﺑﻪی وﺗﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ ﺑﺎﻧﮕﺸﺘﯽ ﺋﺮان ﮐﺮد و ،ﻟﻪ ﮐﯚﺷﮑﯽ رووﺧﺎوی ﺷﺎﮐﺎﻧﯽ هﻪﺧﺎﻣﻪﻧﺸﯽ ﻟﻪ ﻧﺰﯾﮑﯽ ﺷﺮاز ،ﺑﻪﻧﻮی ''ﭘﺮﺳﭙﯚﻟﯿﺲ'' )ﺗﻪﺧﺖ ﺟﻤﺸﯿﺪ( ،رﻮڕهﺳﻤﮑﯽ ﮔﻪوره و ،ﺑﻪﺷﮑﯚی ﺳﺎزﮐﺮد ﮐﻪ دوو ﻣﯿﻠﯿﺎرد دۆﻻری ﺗﭽﻮوو ،ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﻪﮑﻪوه ﺑﻪدواوه ﺑﻮو. ﺷﺎ ،ﻟﻪڕﮑﻪوﺗﯽ '' ١٩٧۵/٣/٢ﺣﺰب رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان'' )ﺣﯿﺰﺑﯽ ژﯾﺎﻧﺪﻧﻪوهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان( ی داﻣﻪزراﻧﺪ ،ﺋﻪوﺟﺎ داوای ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪک ﮐﺮد ،ﺑﺒﻨﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﻟﻪ ﺗﺎﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ وت ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ''ﺷﺎ و ﮔﻪل'' .ﮔﻮﺗﯿﺸﯽ ،ﺋﻪو ﮐﻪﺳﻪی ﻧﻪﺑﺘﻪ ﺋﻪﻧﺪام ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ژﯾﺎﻧﻪوه ،دوو رﮕﻪی ﻟﻪﭘﺸﻪ! ﯾﺎن ﺳﻪری ﺧﯚی ﮐﺰﺑﮑﺎت و ﻣﺘﻪﻗﯽ ﻟﻮه ﻧﻪﯾﻪت ،ﯾﺎن ﭘﺎﺳﭙﯚرﺗﻪﮐﻪی ﺑﺨﺎﺗﻪ ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﯿﯿﻪوه و ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﭽﺘﻪ دهرهوه! دهوﻟﻪﺗﺎﻧﯽ رۆژاﭬﺎ ،ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ،ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﺎﯾﺎن دهﻧﺎﺳﯽ .ﺳﻪرﺑﺎری ﺑﻪﺳﺘﻨﯽ ﺋﻪو رﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪﻧﺮخ و ﭘﺳﻮوداﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﺎزاﻧﺠﯽ ﮐﯚﻣﭙﺎﻧﯿﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ،دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﺗﻪﻧﯿﺎ وهک ﻧﻮﻨﻪرﮑﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮاو و ﺑﺎوهڕﭘﮑﺮاوی ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺷﺎﯾﺎن دهڕواﻧﯽ .داﯾﮑﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ )ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮوک( ،ﻟﻪ ﺑﻪﺷﮑﯽ دﯾﮑﻪی ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ،رۆﻧﺎﮐﺎﯾﯽ ﭘﺘﺮ دهﺧﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ و ،ده: ''دهزﮔﻪی ﺳﺎواک'' ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎن دروﺳﺘﯿﺎن ﮐﺮد .ﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪﻧﮫﻨﯿﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزا ﭘﻤﯽ ﮔﻮت. هﻪروههﺎ ﮔﻮﺗﯽ ،ﻣﻦ دهﺑ ،رﺰی ﺧﯚم ﺑﮕﺮم .ﮐﺎﺗ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎن رﺰم دهﮔﺮن و ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﻢ دهﮐﻪن و ،داوای زاﻧﯿﺎرﯾﻢ ﻟﺪهﮐﻪن ،ﻣﻨﯿﺶ دهﺑ وﯾﺴﺘﯽ ﺋﻪوان ﺟﺒﻪﺟ ﺑﮑﻪم .ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺋﻪوان ﺧﺎوهن دهﺳﻪﺗﻦ و ﮐﻪﺳﯿﺎن زۆره و ،ﺑﻪهﺎﺳﺎﻧﯽ دهﺗﻮاﻧﻦ ﺋﻪو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎﻧﻪ دهﺳﺘﺒﺨﻪن ،ﺟﺎ ﺑﺎﺷﺘﺮ واﯾﻪ ﻣﻦ ﺧﯚم راﺳﺘﻪوﺧﯚ زاﻧﯿﺎرﯾﯿﺎن ﭘﺒﺪهم .هﻪر ﺋﻪم ''ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺳﺎواک'' ه ﻣﺎن )ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ ژﻧﻪراڵ ﻧﻪﺳﯿﺮﯾﯿﻪ -ن(. و ﺟﮕﺮهﮐﻪی و ﺑﻪڕﻮهﺑﻪراﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺳﺎواک و دهزﮔﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ ،هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن هﻪﯾﻪ و ،هﻪﻣﻮو زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﮐﯿﺎن ﭘﺪهﮔﻪﯾﻪﻧﻦ .ﺑﯚ ﺷﺎردﻧﻪوهی ﭘﻮهﻧﺪﯾﺸﯿﺎن ،دﻨﻪﻻم و، ﭘﺮﺳﻪ ﮔﻮرﮔﺎﻧﻪﯾﻪﮐﯿﺸﻢ ﭘﺪهﮐﻪن و ،دهﻦ :ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﯾﺎن ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ داوای ﻓﻧﻪ زاﻧﯿﺎری دهﮐﻪن ،ﺋﺎﯾﺎ ﺑﯿﺎﻧﺪهﯾﻨ ،ﯾﺎن ﻧﺎ!!؟ ﻣﻨﯿﺶ دهﻢ'' :ﺑﯿﺎﻧﺪهﻧ !ﻟﻪﮐﺎﺗﮑﺪا دهزاﻧﻢ ،ﭘﺸﺘﺮ ،زاﻧﯿﺎرﯾﯿﻪﮐﻪﯾﺎن داوهﭘﯿﺎن!''. ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮوک هﻪروههﺎ ،ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾﻪﺗﯽ: 59
)رۆژﮏ ''ﻣﺤﻪﻣﻪد رهزا'' م ﺑﯿﻨﯽ ،زۆر زﯾﺰ و ﭘﻪﺷﻮ ﺑﻮو .ﺧﻪم و ﻣﺎﺗﻪم داﯾﮕﺮﺗﺒﻮو .ﻟﯽ ﭼﻮوﻣﻪ ﭘﺸ و ،ﮔﻮﺗﻢ'' :رۆﻪ ﺧﻪﻣﺒﺎر دهﺗﺒﯿﻨﻢ!؟'' .ﻣﺤﻪﻣﻪد رهزا وهراﻣﯿﺪاﻣﻪوه'' :دﻢ ﺧﯚﺷﻪ ،ﺷﺎی وﻻت و دهﺳﻪﺗﺪاری وﺗﻢ!! ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ،ﺑﻪﺑﭙﺮس
وﺋﺎﮔﺎدارﯾﯽ ﻣﻦ ،ﻓۆﮐﻪی ﺟﻪﻧﮕﯿﯽ ﻓﺎﻧﺘﯚم ،ﻟﻪ
ﻟﻪﺷﮑﺮﮔﻪی ﺋﻤﻪوه هﻪﺪهﮔﺮن و ،دهﯾﺒﻪن ﺑﯚ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﭬﺘﻨﺎم! ﻣﻨﯿﺶ ﺋﺎﮔﺎم ﻟ ﻧﯿﯿﻪ و ،ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ﺳﻮﭘﺎ ﺑﺎﺳﯽ ﻧﺎﮐﺎ ،ﺳﺎواک ﺋﺎﮔﺎدارم دهﮐﺎﺗﻪوه!!(.
ﺑﻪﮐﻮرﺗﯽ ،ﺳﻪرﮐﺮدهی ﺑﻪﮐﺮﮕﯿﺮاو و ،واﺑﻪﺳﺘﻪ ،ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ و ﺧﺎوهن هﻪﻮﺴﺖ و ﺑﻮﺮ و دﺴﯚز ،ﻟﻪﺧﯚی ﮐﯚﻧﺎﮐﺎﺗﻪوه ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ،ﺳﻪرﺑﻪدوو ﺟﯚره ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺟﯿﺎوازن. ﺳﻪرﮐﺮدهی واﺑﻪﺳﺘﻪ و ،ﻧﺎﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ،ﺑﻪردهوام ﺗﺮﺳﯽ ﻟﻪدهﺳﺘﺪاﻧﯽ ﺋﻪو دهﺳﻪﺗﻪی هﻪﯾﻪ ﮐﻪ ﭘﯿﺒﻪﺧﺸﺮاوه ،ﯾﺎن ﺑﻪﭘﯽ هﻪﻟﻮﻣﻪرﺟﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه دهﺳﺘﯿﮑﻪوﺗﻮوه ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻟﻪﻻﯾﻪک ،ﮐﻪﺳﺎﻧﮑﯽ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﭘﻪرﺳﺖ و ﺑﮫﻪﻮﺴﺖ و ﺑﺪهﻣﺎر ﻟﻪدهوری ﺧﯚی ﮐﯚدهﮐﺎﺗﻪوه ﮐﻪ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﻣﻠﮑﻪچ و ﮔﻮاﯾﻪﯽ ﺑﻦ و ،ﺑﯚ ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺳﻪرۆﮐﯿﺎن ،ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ هﯿﭻ ﺗﺎوان و زۆردارﯾﯿﻪک ﺳ ﻧﻪﮐﻪﻧﻪوه .ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﺷﻪوه ،ﺧﻪﮑﯽ وﺗﻪﮐﻪی ﭼﺎوﺗﺮﺳﻦ ﺑﮑﺎت و ،ﺑﯿﺮی ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی و ﺑﻪرهﻧﮕﺎرﯾﯿﺎن ﺗﺪا ﺑﮑﻮژﺖ ،ﺑﻪو ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﻪ ﮐﻪ ﺣﮑﻮوﻣﻪت و دهﺳﻪﺗﻪﮐﻪی ﺑﯚ هﻪﺗﺎهﻪﺗﺎﯾﻪ ﻟﻪﻓﻪوﺗﺎن و ﻧﻪﻣﺎن دوورﺑﺨﺎﺗﻪوه .ﻟﻪدهوروﺑﻪری ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎش ،ﺗﻮﮋﮏ ﻧﺎﮐﺎرزان و زوڕﻧﺎژهن و ﮔﯿﺮﻓﺎﻧﺒ و، ﺧﯚرﮑﺨﻪر و ،هﻪﻟﭙﻪرﺳﺖ ﮐﯚﺑﺒﻮوﻧﻪوه و ،ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯿﯽ دهزﮔﻪ و ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎوه ﭘﺴﭙﺮدراﺑﻮو .ﮔﻪﻧﺪهﯽ و ﺑﻪرﺗﯿﻠﺨﻮاردن و دزی و ﺗﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺳﺎﻣﺎن و داراﯾﯽ وﻻت و ،ﺑهوﺷﺘﯿﯽ ﺋﯿﺪارﯾﯽ ،ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺷﺎ – وهک ﺧﻮﺷﮑﯽ ﺷﺎ – ﺋﻪﺷﺮهف و ﺑﺮاﮐﻪی )ﻏﻮﻻﻣهزا( ،ﺗﺎﮐﻮ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺖ و ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرهﮐﺎﻧﯽ داوودهزﮔﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮوهوه. ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و ،ﭘﮑﮫﺎﺗﻪی ﺑﻪرهی دژ ﺑﻪ رژﻤﯽ ﺷﺎ، ﻟﻪﻧﻮﺧﯚ و ﻟﻪدهرهوهی ﺋﺮان ،ﻟﻪ چ ﺋﺎﺳﺖ و رادهﯾﻪﮐﺪا ﺑﻮو؟! ﻧﻪﯾﺎران و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ دژ ﺑﻪ رژﻤﯽ ﺷﺎ ،ﻟﻪﺳﻪر ﯾﻪک و ﺑﻪﮔﺸﺘﯽ ،ﺑﻪ دوو دهﺳﺘﻪی ﺟﯿﺎواز داﺑﻪش دهﮐﺮﻦ .دهﺳﺘﻪی ﯾﻪﮐﻪم ،ﻟﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان و ،ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان ،ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون ﮐﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوی ﻟﻪﻻﯾﻪن رهزاﺷﺎوه ،ﺗﺎ ﮐﻮدهﺗﺎی )٢٨ﯼ ﻣﺮداد ٣٢ﯼ هﻪﺗﺎوﯼ( ،ﺑﻪ ﻧﻪﯾﺎر و ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮔﻪوره وﺳﻪرهﮐﯿﯽ رژﻢ دهﻧﺎﺳﺮان. دهﺳﺘﻪی دووهم ،ﻟﻪﭘﺎش ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭘﺮۆژهی )ﺷﯚرﺷﯽ ﺳﭙﯽ( ﺷﺎ و ،ﺳﻪرﮐﻮﺗﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣۴٢ی هﻪﺗﺎوی )١٩۶۴ﯼ زاﻳﻨﯽ( ﺳﻪرﯾﮫﻪﺪا .ﺋﻪوﺟﺎ ﮔﺮوﭘﯽ دووهم ﻟﻪﻧﻮﺧﯚﯾﺪا ،ﻟﻪدوو ﻻﯾﻪن و ﺗﻪوهری ﺟﯿﺎوازی هﺰری ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون :ﯾﻪﮐﻪم ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﺑﻮون .دووهﻣﯿﺸﯿﺎن ،ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﺑﻮون. ﺳﻪرهﺗﺎ ﻟﻪ دهﺳﺘﻪی ﯾﻪﮐﻪم ،واﺗﻪ ﻟﻪ ﺑﻪرهی ﻧﻪﯾﺎراﻧﯽ ﮐﻼﺳﯿﮑﻪوه دهﺳﺘﭙﺪهﮐﻪﯾﻦ! 60
وهک ﭘﺸﺘﺮﯾﺶ ﺋﺎﻣﺎژهﻣﺎن ﮐﺮددﭘﯽ ،ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮐﻮدهﺗﺎی دژ ﺑﻪ دهوﻪﺗﯽ ﻣﻮﺳﻪدﻖ ﻟﻪﺳﺎﯽ ٣٢ی هﻪﺗﺎوی ،ﺳﻪرهرای ﺋﻪوه ﮐﻪ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﮐﻮدهﺗﺎ ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻮو ،ﺑﻪم هﯿﭻ ﮐﺎرداﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﻧﻪﺑﻮو و ،ﺑﮫﻪﻮﺴﺖ ﻣﺎﯾﻪوه و، ﭼﺎوهڕواﻧﯽ ﻗﻪزا و ﻗﻪدهر ﻣﺎﯾﻪوه ،ﺗﺎ رژﻤﯽ ﺷﺎ ﺑﻪ رﮕﻪی ﺳﯿﺨﻮر و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯿﯿﻪوه ،ﺗﻮاﻧﯽ دوو ﺳﺎڵ دواﺗﺮ )١٩۵۶ﯼ زاﯾﻨﯽ(، رﺨﺴﺘﻨﯽ ﭘﺎن و ﺑﻪرﯾﻨﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪﻧﻮ ﺳﻮﭘﺎ و ﮐﯚڕ و ﮐﯚﻣﻪﯽ ﺟﻪﻣﺎوهری رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﺪا و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﮑﺎت و، هﻪزاراﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﻟﺒﮕﺮﺖ و ،راﭘﭽﯽ وﻨﻪی ﮔﻮﻟﻠﻪ ﺑﺎراﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮده ،ﭘﺎش ﮐﻮدهﺗﺎی ) ٢٨ﻣﺮداد (٣٢ ﻧﻮ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﮑﺎت .دوای ﺋﻪوهش ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﺑﻪڕﻮهﺑﻪران و ﺋﻪﻓﺴﻪراﻧﯽ ﻧﻮداری ﺗﻮوده ،وهک ''ﺧﻮﺳﺮهوی روزﺑﻪ'' و ''وارﺗﺎﻧﯽ ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ'' و ''ﺳﻪرهﻪﻧﮓ ﺳﯿﺎﻣﻪک )ﮐﻪ دهﻦ ﺷﯿﻌﺮی ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﻣﺮا ﺑﺒﻮس )ﻣﻦ ﻣﺎﭼﮑﻪ( ی ﭘﺶ ﻟﻪﺳﺪارهداﻧﯽ هﯚﻧﯿﻮهﺗﻪوه( .هﻪروههﺎ ''ﻣﻮﺑﻪﺷﺮی'' و'' ،ﺷﻮوﺷﺘﻪری'' و ،دهﯾﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ ﻟﻪﺳﺪاره دران و ،ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ وهک ﻋﻪﻣﻮوﯾﯽ و ﺷﻪﺘﻮوﮐﯽ و ﭘﻪروﯾﺰی ﺣﮑﻤﻪت ﺟﻮو و ،ﺳﻪﻓﻪرﺧﺎﻧﯽ ﻗﺎرهﻣﺎﻧﯽ و ،ﺳﻪداﻧﯽ دﯾﮑﻪ، ﻟﻪﺳﻪرﮐﺮده و ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﮐﺎدره ﻧﺎﺳﺮاوهﮐﺎﻧﯿﺸﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯽ درﮋﺧﺎﯾﻪﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑاﯾﻪوه .ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﮐﻪ ﺑﻪر ﺷﺎوی ﮔﺮﺗﻦ ﻧﻪﮐﻪوﺗﻦ و، ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺧﯚﯾﺎن ﺑﺸﺎرﻧﻪوه ،ﺑﻪرهو ﺳﯚﭬﺖ و وﻻﺗﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ راﯾﺎﻧﮑﺮد .ﺑﻪوهش ﻟﻪﺋﺮان داﺑان و ،ﻟﻪدوورهوهش ﻧﻪﯾﺎﻧﺪهﺗﻮاﻧﯽ ﺧﻪﺑﺎت ﺑﯚ زﯾﻨﺪووﮐﺮدﻧﻪوه و ﺑﻮوژاﻧﺪﻧﻪوهی رﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﮑﻪﻧﻪوه .ﭘﺎش ﺗﭙﻪڕﺑﻮوﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﮑﯿﺶ ،ﺷﺎ و ﺳﯚﭬﺖ ﻟﻪ ﭘﻮهﻧﺪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﯿﺎﻧﺪا ﻟﻪﯾﻪﮐﺪی ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻮوﻧﻪوه و ،ﮐﯚﺷﮑﯽ ﮐﺮﻣﻠﯿﻦ و ،ﮐﯚﺷﮑﯽ ﮐﯚﻣﺎرﯾﯽ وﺗﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ،ﭘﺸﻮازﯾﯽ ﮔﻪرم و ﺷﮑﯚدارﯾﺎن ﻟﻪ ﺷﺎ دهﮐﺮد. ﺋﻪوهش هﻨﺪهی دﯾﮑﻪ ﺑﻮو ﺑﻪ هﯚی ﺳﺎردﺑﻮوﻧﻪوهی ﺋﻪﻧﺪام و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪﯾﺎن و ﺑﻪراﻣﺒﻪر وﺗﯽ داﯾﮏ ﮐﻪ ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺖ ﺑﻮو .ﭘﺎش ﺋﻪو رووداواﻧﻪ ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﺗﺎدههﺎت ﺑﻪرهو ﻻوازﺑﻮون دهﭼﻮو .ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا ،وهک ﺗﺎک و ﺷﺎﻧﻪی ﭼﻪﻧﺪ ﮐﻪﺳﯿﯽ ،وﺑﻪﺷﻮهی زۆر ﻧﮫﻨﯽ و ،ﺑﻪﺑ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ هﯿﭻ ﺟﯚره ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﻪک ،ﺳﻪرﻗﺎﻟﯽ ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ورۆژاﻧﻪی ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻮون. 61
ﺋﻪوﺟﺎ ،ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان ،ﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدﻖ دا ،ﮔﻪﺷﻪ و ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ زۆری دهرﮐﺮدﺑﻮو ،ﭘﺎش ﮐﻮدهﺗﺎ ،هﻪروهک ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،رﯽ ﭼﺎﻻﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﮕﯿﺮا و ،ﺑﻪرﺑﻪﻧﺪ ﮐﺮا ،ﺑﻪم رژﻤﯽ ﺷﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان ،وهک ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻣﺎﻣﻪﻟﻪ و هﻪﺴﻮﮐﻪﺗﯽ ﻧﻪﮐﺮد و ،ﺳﺰای ﺳﻮوﮐﺘﺮی ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ و ﺑﻪڕﻮهﺑﻪراﻧﯽ ﺑﯾﯿﻪوه .دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ،ﺑﻪ ﺳ ﺳﺎڵ زﯾﻨﺪان ﺣﻮﮐﻢ درا و ،ﺗﺎ ﮐﺎﺗﯽ ﻣﺮدﻧﯽ ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٩۶٧ی زاﯾﻨﯿﯽ ،ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪهﮐﻪی ﺧﯚی ﺑﻪﻧﻮی ''اﺣﻤﺪ آﺑﺎد'' ﻟﻪﻧﺰﯾﮑﯽ ﻗﻪزوﻦ ،ژﯾﺎ و ﻟﻪژﺮ ﭼﺎودﺮی ﺳﺎواﮐﺪا ﺑﻮو .هﺎوڕﯿﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪﺷﯽ ،زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﮐﻮرﺗﺨﺎﯾﻪﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑاﯾﻪوه، ﻟﻪﻧﻮ ﮐﺎﺑﯿﻨﻪﮐﻪی ﻣﻮﺳﻪدﻗﺪا ،ﺗﻪﻧﯿﺎ دوﮐﺘﯚر ﻓﺎﺗﻤﯽ ﻟﻪﺳﺪاره درا .دوﮐﺘﯚر ﻓﺎﺗﻤﯽ ،وهزﯾﺮی دهرهوهی دهوﻟﻪﺗﯽ ﻣﻮﺳﻪدﻖ و ،ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪری رۆژﻧﺎﻣﻪی ''ﺑﺎﺧﺘﺮ اﻣﺮوز'' ﺑﻮو .ﻓﺎﺗﻤﯽ چ ﺑﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ،چ ﺑﻪ ﺋﺎﺧﺎﻓﺘﻦ ،دژاﯾﻪﺗﯽ ﺷﺎ و ﺧﯚﺷﮑﯽ ﺷﺎ )ﺋﻪﺷﺮهف( ی دهﮐﺮد. ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎی ﺑﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﻻواز و ﺑﻪﮐﺮﮕﯿﺮاوی ﺑﮕﺎﻧﻪ ﻧﻮدهﺑﺮد .ﻟﻪوهوه ﺷﺎ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی زۆر رﻗﯿﺎن ﻟﻪ ﻓﺎﺗﻤﯽ ﺑﻮو .دواﺑﻪدوای ﮐﻮدهﺗﺎ و ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺷﺎ ﺑﯚ ﺋﺮان، ﻓﺎﺗﻤﯽ ﮔﯿﺮا و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎوه ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﻟﻪﺳﯿﺪارهداﻧﯽ دهرﮐﺮاو ﻟﻪﺳﺪاره درا. ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ،زووﺗﺮ وﺧﺮاﺗﺮ رهوﺗﯽ ﺗﻮاﻧﺪﻧﻪوه و ﭘﻮوﮐﺎﻧﻪوهی ﮔﺮﺗﻪﺑﻪر ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺷﻮازی رﮑﺨﺴﺘﻦ و ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎڵ ،وهک ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻧﻪﺑﻮو .زۆرﯾﻨﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ،ﭼﯿﻨﯽ ﺧﻮﻨﺪهوار و دهﺳﺘۆﯾﺸﺘﻮوی ﺷﺎر و ﺗﯿﮑﻨﯚﮐﺮات ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون .ﺑﯚ دهﺳﺘﺨﺴﺘﻨﯽ دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺶ ،ﺑواﯾﺎن ﺑﻪ ﺷﯚرش و راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ﻧﻪﺑﻮو .ﺧﻮازﯾﺎری ﺋﻪوهﺑﻮون هﻪر ﺋﺎﻟﻮﮔﯚڕﮏ ﻟﻪ وﺗﺪا ﻟﻪﺳﻪرهوه ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺒﺪرﺖ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﮐﺎﺗﮏ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﮐﻮدهﺗﺎ دهﺳﺘﯿﭙﮑﺮا و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭼﻪﮐﺪارهﮐﺎﻧﯽ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎوه ﭘﻪﻻﻣﺎر دران ،ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯽ هﯿﭻ ﺑﻪرﮔﺮﯾﯿﻪک ﺑﮑﻪن و ،ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪدهﺳﺘﻪوه دا .ﭘﺎﺷﺎﻧﯿﺶ ﮐﻪ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری و ﺳﺘﻪﻣﯽ ﮐﺮده ﭘﯿﺸﻪ و ،رﯽ ﻟﻪﺑﻪردهم هﻪرﺟﯚره ﺑﯿﺮوراﯾﻪﮐﯽ ﺟﯿﺎوازدا ﮔﺮت ،ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎڵ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ دهرﮐﺮدﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهﯾﻪک ﻟﻪژﺮ ﻧﻮی ''رﮕﻪی ﻣﻮﺳﻪدﻖ''، ﺋﯿﺪی هﯿﭻ ﺟﯚره ﺟﻤﻮﺟﯚﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﺎن ﻟﻨﻪدﯾﺘﺮا. ﺳﺎﻧﯽ ﻧﻮان ١٣۴٠ – ١٣٣٩ی هﻪﺗﺎوی )١٩۶٢ -١٩۶١ی زاﯾﻨﯿﯽ( ،ﺷﺎ ،ﻟﻪﻻﯾﻪک، ﻟﻪﺳﻪر داوا و ﭘﺸﻨﯿﺎزی ''ﺟﺎن ﺋﻒ ﮐﻨﻪدی'' ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﺷﻪوه، ﺑﻪهﯚی دﻨﯿﺎﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﭘﺎﮐﺘﺎوﮐﺮدﻧﯽ ﻧﻪﯾﺎراﻧﯽ ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ ،ﺗﺎرادهﯾﻪک ﻟﻪ ﮔﻮﺷﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺷﻪوهزهﻧﮓ و رهﺷﺒﮕﯿﺮﯾﯽ ﺳﺎواﮐﯽ ﮐﻪم ﮐﺮدهوه .ﺋﻪوهش دهرﻓﻪﺗﯽ دووﺑﺎرهی ﺑﯚ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﻧﻪﯾﺎراﻧﯽ رژﻢ رهﺧﺴﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ هﻪﻧﺎﺳﻪﯾﻪﮐﯿﺎن وهﺑﻪر ﺑﺘﻪوه و ،زات ﺑﺪهﻧﻪﺑﻪر ﺧﯚﯾﺎن و ،ﮐﯚڕ وﮐﯚﻣﻪﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﺳﺎز ﺑﮑﻪﻧﻪوه .ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ''ﺟﺒﮫﻪ ﻣﻠﯽ'' ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻻو و ﮐﻪﻣﺘﻪﻣﻪن ﺗﺮﯾﺎن ،ﮐﻪ دژی ﺳﺴﺘﯽ و دهﺳﺘﻪوهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚن ﺑﻮون ،ﺟﯿﺎﺑﻮوﻧﻪوه و ﺳﺎﯽ ١٣۴٠ی 62
هﻪﺗﺎوﯾﯽ ،رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ – رۆﻧﺎﮐﺒﯿﺮﯾﯿﺎن .ﺑﻪ ﻧﻮی ''ﻧﮫﻀﺖ آزادی اﯾﺮان''
داﻣﻪزراﻧﺪ .ﻟﻪ داﻣﻪزرﻨﻪراﻧﯽ ﺋﻪم رﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﯾﻪﮐﮑﯿﺎن هﻪﻧﺪازﯾﺎر ﻣﮫﺪی ﺑﺎزرﮔﺎن ﺑﻮو ،ﮐﻪ دوای رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﯾﻪﮐﻪﻣﯿﻦ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋﺮان .رﮑﺨﺮاوهی ''ﻧﮫﻀﺖ'' ،ﭘﺘﺮ ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎراﻧﯽ زاﻧﺴﺘﮕﻪﮐﺎن – ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﺗﺎران ،ﭘﻪرهی ﺳﻪﻧﺪ ،ﺑﻪم ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﭼﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﮐﯚﻣﻪﺪا رﮑﺨﺴﺘﻦ ﺳﺎزﺑﮑﺎت. ''رﮑﺨﺮاوی ﻧﮫﻀﺖ'' ،ﺑﻪﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﮑﺮدن ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ،ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ،دژی ﭘﺮۆژهی ''ﺷﯚرﺷﯽ ﺳﭙﯽ'' ،هﻪﻮﺴﺘﯽ ﮔﺮت و، ﻟﻪﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎراﻧﺪا ﺑﻪﺷﺪارﯾﯿﺎن ﮐﺮد و ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهی دژ ﺑﻪﺷﺎﯾﺎن ﺑوﮐﺮدهوه .ﺋﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻮرﺗﺪا هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﺎواﮐﻪوه دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮان و ﮔﯿﺮان و ،ﺧﺮاﻧﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪوه. ﺗﺎﺋﺮه ،ﺑﻪﮐﻮرﺗﯽ ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪﻣﮋووی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﮐﻼﺳﯿﮏ دواﯾﻦ، ﺋﺴﺘﺎ دﻨﻪﺳﻪر ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ ﺑﻪرهی ﻧﻮﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن!
ﺑﻪرهی ﻧﻮﯾﯽ ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن ،ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣۴٢ﯼ هﻪﺗﺎوﻳﯽ )١٩۶٣ی زاﯾﻨﯽ( ﺳﻪرﯾﺎﻧﮫﺪا و ،ﻟﻪ دوو ﻻﯾﻪﻧﯽ ﺟﯿﺎوازی هﺰری و ﺳﯿﺎﺳﯽ ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون. ﻻﯾﻪﻧﮑﯿﺎن ،ﻟﻪ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون ﮐﻪ زۆرﺑﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﭼﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮارهوهی ﮐﯚﻣﻪڵ و ،ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﭘﺸﻮوی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺑﻮون ،ﮐﻪ ﺑﻪهﯚی ﻻوازﯾﻮوﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهﯾﯽ و ،هﻪﻪﮐﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮوی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه ،داﺑاﺑﻮون ﻟﯽ و ،ﺑﯿﺮﯾﺎن ﻟﻪ رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﻧﻮێ و ،ﺷﻮازﮑﯽ ﻧﻮێ ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ راﻣﯿﺎری دهﮐﺮدهوه .ﯾﻪﮐﻪم ﮐﻪس ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﯽ ﺋﻪو ﺷﻮازه ﻧﻮﯿﻪ ﻓﺮﻣﻮوﻪ ﺑﮑﺎت و ﺑﯿﺨﺎﺗﻪ ﭼﻮارﭼﻮهی ﺗﯿﯚرﯾﯿﻪوه ،ﺑﮋهن ﺟﻪزهﻧﯽ ﺑﻮو .ﺑﮋهن ﺟﻪزهﻧﯽ ،ﺷﻮهی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪﮔﻮارا و ﻓﯿﺪل ﮐﺎﺳﺘﺮۆی ﮐﯚﺑﺎی ،ﺑﻪ ﺷﯿﺎو و ﮔﻮﻧﺠﺎو زاﻧﯽ ﮐﻪ ﻟﻪ ﺋﺮاﻧﯿﺸﺪا رهﭼﺎوﺑﮑﺮﺖ .ﻟﻪﻧﻮ رﮑﺨﺮاوه ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ،ﺑﮋهن ﺟﻪزهﻧﯽ ،ﺑﻪ داڕﮋهری ﺑﯿﺮی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪﮐﺪارﯾﯽ دادهﻧﺮﺖ .ﺟﻪزهﻧﯽ ،ﺧﻮﻨﺪﮐﺎری ﺑﻪﺷﯽ ﻓﻪﻟﺴﻪﻓﻪ ﺑﻮو ﻟﻪ زاﻧﺴﺘﮕﻪی ﺗﺎران .ﺑﯚ ﭘﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕ و رواﻧﮕﻪی ﺧﯚی ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎران و ،رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﺪا ،ﭘﻪرﺗﯚﮐﮑﯽ ﻧﻮوﺳﯽ ﺑﻪﻧﻮی ''ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪی ﻣﺒﺎرزات ﺳﯽ ﺳﺎﻟﻪ اﺧﯿﺮ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدی ﻓﻌﻠﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ'' )ﺷﺮۆﭬﻪی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺳﯽ ﺳﺎﻟﻪی راﺑﻮردوو و ،ﻟﮑﺪاﻧﻪوهی ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋﺴﺘﺎی ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ( .ﺟﻪزهﻧﯽ ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪﮐﻪﯾﺪا ،ﺷﻪڕی ﭼﻪﮐﺪاری ،وهک ﺑﻪرزﺗﺮﯾﻦ ﺷﯿﻮهی ﺧﻪﺑﺎت دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﮐﺮدووه و ،ﺑﻪوﺗﻪی ﺧﯚی ،ﺑﯚ ﻟﻪﻧﻮﺑﺮدﻧﯽ )رژﻢ ﺑﻮرژرا -ﮐﻤﭙﺮادور اﯾﺮان( و ﺑﻪدهﺳﻪﺗﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﭼﯿﻨﯽ ﮐﺮﮑﺎر و داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ ﭘﻪﻧﺎ ﺑﺒﺮﺘﻪ ﺑﻪر ﺷﻪڕی ﭼﻪﮐﺪارﯾﯽ. ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺟﻪزهﻧﯽ ،ﻟﻪﻧﻮ رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﭼﻪپ و ﺧﻮﻨﺪﮐﺎراﻧﯽ زاﻧﺴﺘﮕﻪﮐﺎﻧﺪا زۆر زوو ﭘﻪرهی ﺳﻪﻧﺪ .ﺳﺎﯽ ١٣۴۶ی هﻪﺗﺎوی )١٩۶٨ی زاﯾﻨﯽ( ،ﺑﻪهﯚی هﺎوﮐﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﯾﻪﮐﮏ ﻟﻪ هﺎوڕﯿﺎﻧﯽ ﺟﻪزهﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎواک ،هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﮔﯿﺮان و ،ﺧﺮاﻧﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪوه و ،ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک ﺟﻪزهﻧﯽ و ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﮐﻪس ﻟﻪ هﺎوڕﯿﺎﻧﯽ ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮان .دوو ﮐﻪس ﻟﻪ هﺎوڕﯿﺎﻧﯽ ﺟﻪزهﻧﯽ 63
ﺑﻪﻧﻮی ﺣﻪﻣﯿﺪ ﺋﻪﺷﺮهف و ﺳﻪﻓﺎﯾﯽ ﻓﻪراهﺎﻧﯽ ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟﻪدهﺳﺘﯽ ﺳﺎواک راﺑﮑﻪن و، ﺑﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ،ﭘﺎﺷﻤﺎوهی هﺎوڕﯿﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺟﻪزهﻧﯽ ﻟﻪدهوری ﯾﻪﮐﺪی ﮐﯚﺑﮑﻪﻧﻪوه. ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﯾﺎرﯾﺎﻧﺪا ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﺷﯚرﺷﮕی و ،ﺷﻪڕی ﭘﺎرﺗﯿﺰاﻧﯽ ﻟﻪ دژی رژﻢ دهﺳﺘﭙﺒﮑﻪن. ﺋﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ رﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ (١٩٧٠) ١٣۴٩دا ،هﻪﯿﺎﻧﮑﻮﺗﺎﯾﻪ ﺳﻪر ﭘﮕﻪﯾﻪﮐﯽ ژاﻧﺪارﻣﺮی ﻟﻪﺑﺎﮐﻮوری ﺋﺮان -ﺑﻪﻧﻮی ﺳﯿﺎهﮑﻞ ،ﭘﺎش ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﭘﺎﺳﻪواﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ،دهﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪﺳﻪر ﭼﻪﮐﻮﭼﯚﯽ ﻧﻮ ﭘﮕﻪﮐﻪدا ﮔﺮت .ﺣﻪﻣﻪڕهزا ﺷﺎ ،ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ دا ﺑﻪ زووﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎت ﺑﯿﺎﻧﺪۆزﻧﻪوه و ﻟﻪﻧﯿﻮﯾﺎن ﺑﺒﻪن .ﺑﯚ دﻨﯿﺎﺑﻮون ﻟﻪ ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﯽ ﺑﯾﺎرهﮐﻪی ،ﺑﺮاﮐﻪی ﺧﯚی ﺑﻪﻧﻮی ﺷﺎﭘﻮور ﻏﻮﻻﻣهزا ی ﻧﺎرده ﻧﻮﭼﻪﮐﻪوه .ﻟﻪ ﺷﻪووڕۆژﮑﺪا ﺑﻪ هﻪزاران ﭼﻪﮐﺪاری رژﻢ ﮔﻪﻣﺎرۆی ﻧﻮﭼﻪﮐﻪﯾﺎﻧﺪا و ،ﺑﻪﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮواﻧﯽ ﺳﯿﺎهﮑﻪل و ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ دهوروﺑﻪری ،ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑﯿﺎﻧﺪۆزﻧﻪوه و ،دوواﻧﯿﺎن ﻟﺒﮑﻮژن و ٧ ،ﮐﻪﺳﻪﮐﻪی دﯾﮑﻪﺷﯿﺎن ﺑﻪدﯾﻞ ﺑﮕﺮن .ﻟﻪﻧﻮ ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧﻪ ،ﭘﺎش ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪداﻧﮑﯽ زۆر ،ﻟﻪﮔﻪڵ ۶ﮔﯿﺮاوی دﯾﮑﻪ ،ﮐﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺋﺮان ﮔﯿﺮاﺑﻮون ،هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﭘﮑﻪوه ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎران ﮐﺮان .ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎ و دهزﮔﻪی ﭘﺎراﺳﺘﻦ ﺑﻪڕﮕﻪی ﻣﯿﺪﯾﺎ و راﮔﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﮔﺸﺘﯿﯿﻪوه راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ'' :ﺧﺮاﭘﻪﮐﺎری و ﺗﺮۆرﯾﺰم ﻟﻪﺋﺮان ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﺷﮑﺴﺘﯽ هﻨﺎ و ،ﺑﻨﺒ ﮐﺮا!''. ﺳﺎﯽ ،(١٩٧٢) ١٣۵٠ﭘﺎﺷﻤﺎوهی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ دهﺳﺘﻪی ﺟﻪزهﻧﯽ ،ﻟﻪواﻧﻪ ﺣﻪﻣﯿﺪ ﺋﻪﺷﺮهف ،ﺋﻪﺣﻤﻪدزاده و ﭘﻪروﯾﺰ ﭘﻮوﯾﺎن ،ﻟﻪ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﻧﮫﻨﯿﺪا ﻟﻪﺗﺎران ،ﻧﻮی ''ﺳﺎزﻣﺎن ﭼﺮﯾﮑﮫﺎی ﻓﺪاﯾﯽ ﺧﻠﻖ اﯾﺮان'' ﯾﺎن ﺑﯚ رﮑﺨﺮاوهﮐﻪﯾﺎن هﻪﺒﮋارد .ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪ ﭘﺪاﭼﻮوﻧﻪوه و ﻟﮑﺪاﻧﻪوهی ﺗﺎزهﯾﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ،ﭼﯚﻧﺘﯿﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ رژﻢ ،ﺷﻮازی ﺷﻪری ﭼﻪﮐﺪاری ﻧﻮ ﺷﺎرﯾﺎن ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ ﺷﻮهی ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭘﺸﻮو ﮐﺮد .ﺑﯚ ﺑﻪدرۆﺧﺴﺘﻨﻪوهی ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی رژﻢ ،هﻪر ﻟﻪو ﺳﺎﻟﻪدا، هﺮﺷﯿﺎن ﮐﺮده ﺳﻪر ﭘﮕﻪﯾﻪﮐﯽ ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺗﺎران ﻟﻪ ﮔﻪڕهﮐﯽ )ﻗﻠﮫﮏ( و ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﭘﺎﺳﻪواﻧﯿﺎن ﺑﺮﯾﻨﺪار ﮐﺮد و ،ﭼﻪﮐﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪدهﺳﺘﮑﻪوت ﺑﺮدن .ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮﻧﯽ ١٩٧٣دا ،ژﻧﻪراڵ ﻓﺮﺳﯿﯚ – ﺳﻪرۆﮐﯽ دادﭘﺮﺳﯿﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮاﻧﯿﺎن ﻟﻪ ﭘﺶ ﺧﺎﻧﻮوهﮐﻪﯾﺪا داﯾﻪ ﺑﻪر دهﺳﺘﮋی ﮔﻮﻟﻠﻪ و ،ﮐﻮﺷﺘﯿﺎن .ﺋﻪو دوو رووداوه ﻟﻪرووی ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه ﮔﻮرزﮑﯽ ﻗﻮرﺳﯽ ﻟﻪ رژﻤﯽ ﺷﺎ و دهزﮔﻪی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وهﺷﺎﻧﺪ .ﺳﺎواک و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷﺎ ﮐﻪوﺗﻨﻪﺧﯚ و ،ﭘﺎش هﻪوﮑﯽ زۆر ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺣﻪﺷﺎرﮔﻪی ﭘﻪروﯾﺰ ﭘﻮوﯾﺎن )ﻣﺸﮏ و ﺗﯿﯚرﺳﯿﻪﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهﮐﻪ( ﺑﺪۆزﻧﻪوه و، ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﻪﻋﺎت ﺗﻪﻗﻪی ﺋﻪﻣﺒﻪر و ﺋﻪوﺑﻪر ،ﺳﻪرﻧﺠﺎم ﺑﯿﮑﻮژن .ﭼﺮﯾﮑﻪﮐﺎن ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺷﺎری ﮔﻪورهی ﺋﺮان ﻟﻪواﻧﻪ ﺋﻪﺳﻔﻪهﺎن و ﺗﻪورﺰ و ﻣﻪﺷﮫﻪد و ﺷﯿﺮاز ﺷﺎﻧﻪ و دهﺳﺘﻪی ﻧﮫﻨﯿﯽ داﻣﻪزرﻨﻦ .ﺳﺎﯽ ١٣۵٠ﺑﺮاﯾﺎﻧﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪدزاده و ،ﻣﻔﺘﺎﺣﯽ ﮐﻪ ﭼﻮار ﮐﻪس ﺑﻮون ،ﮔﯿﺮان و ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮان .ﺑﻪم ﺟﯚره ،دهﺳﺘﻪی ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ رﮑﺨﺮاوهی ﻓﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺣﻪﻣﯿﺪ ﺋﻪﺷﺮهف ،هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﺗﺪا ﭼﻮون... ﻻﯾﻪﻧﮑﯽ دﯾﮑﻪ ،ﮐﻪ ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ،ﻟﻪدژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ رژﯾﻤﯽ ﺷﺎ رۆﯽ ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﮔا و، ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎران و ،ﺗﺎرادهﯾﻪﮐﯿﺶ ﻟﻪﻧﻮ ﺑﺎزاڕی و ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎراﻧﺪا رﮑﺨﺴﺘﻦ 64
ﭘﮑﺒﻨﻦ'' ،ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺠﺎهﺪﯾﻦ ﺧﻠﻖ اﯾﺮان'' ﺑﻮون .رﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی ﭼﺮﯾﮑﻪﮐﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪوه ،زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ داﻣﻪزرﻨﻪری ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺋﺎﯾﻨﯽ و ،ﺧﻪﻟﮑﯽ ﺷﺎرهﮐﺎن ﺑﻮون .دوو ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺳﻪرهﮐﯽ و داﻣﻪزرﻨﻪری ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ،ﺑﻪﻧﻮی ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد ﺣﻪﻧﯿﻒ ﻧﮋاد و ﺳﻪﻋﯿﺪ ﻣﻮﺣﺴﯿﻦ ،ﭘﺸﺘﺮ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ''ﻧﮫﻀﺖ آزادی اﯾﺮان'' ﺑﻮون و ،ﺑﻪهﯚی ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﭼﺎﻻﮐﯿﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه ﮔﯿﺮاﺑﻮون و ،ﻣﺎوهﯾﻪک ﻟﻪزﯾﻨﺪان ﻣﺎﺑﻮوﻧﻪوه .رﮑﺨﺮاوهی ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻨﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﺋﺮان ،هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه ﺑﻪ ﺑﯿﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ – ﺷﯿﻌﻪوه داﻣﻪزرا و، ﺑﺎوهڕی ﺑﻪداﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎرﮑﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺑﻮو ،ﺑﻪ ﺋﺎﺑﻮوری و ﺷﻮهی ﺑﻪڕﯾﻮهﺑﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﺳﯚﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯿﯿﻪوه .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه رژﻤﯽ ﺷﺎ ﺑﻪ ''ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﺘﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ'' ﻧﻮی دهﺑﺮدن .رواﻧﮕﻪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ و ﻣﮫﺪی ﺑﺎزرﮔﺎن ،ﻟﻪﺳﻪر رﮑﺨﺮاوهی ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ﮐﺎرﮐﺮدی ﻓﺮهﯾﺎن هﻪﺑﻮو. ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی ﭼﻠﻪﮐﺎﻧﯽ هﻪﺗﺎوﯾﺪا ،ﻟﻪ ﺷﺎری ﺗﺎران و ﭼﻮارڕﯿﺎﻧﯽ ''ﻻﻟﻪزار'' ،ﻣﺰﮔﻪوﺗﮑﯽ ﻟﺒﻮو ﺑﻪﻧﻮی )ﻣﺴﺠﺪ هﺪاﯾﺖ( ،ﮐﻪ ﺑﺒﻮو ﺑﻪ ﻣﻪﮐﯚ و ﺷﻮﻨﯽ ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﮑﺎر و ﻣﻮﺳﻠﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﻧﻪﯾﺎری رژﻢ .زۆرﺑﻪی ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﺎﻣﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ دژ ﺑﻪرژﻢ ﻟﻪم ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪدا ﺑودهﺑﻮوﻧﻪوه .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ ﭘﺸﻨﻮﮋ و ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ هﯿﺪاﯾﻪت ﺑﻮو .هﻪروههﺎ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﻪﻻی ﭘﺎﯾﻪﺑﻪرزی ﺋﺎﯾﻨﯽ و ،ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و زاﻧﺎی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ،وهک ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻣﻮﺗﻪهﻪری و ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺑﻪهﻪﺷﺘﯽ و دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﻓﻪﺗﺢ و ﻣﮫﺪی ﺑﺎزرﮔﺎن و دوﮐﺘﯚر ﺳﻪﺣﺎﺑﯽ و ...هﺘﺪ ،ﻟﻪم ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪدا ﮔﻪﻟﮏ ﺟﺎر دهﭼﻮوﻧﻪ ﺳﻪر ﻣﯿﻨﺒﻪر و ﮔﻮﺗﺎرﯾﺎن ﭘﺸﮑﺶ دهﮐﺮد .رﺒﻪران و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ رﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻨﯿﺶ ﺑﻪردهوام هﺎﺗﻮﭼﯚی ﺋﺮهﯾﺎن دهﮐﺮد و ،ﮔﻮﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻮﺗﺎره ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎن دهﮔﺮت .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه، ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﯽ ﻧﺰﯾﮏ – وهک ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﻧﻮان ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ و ﻗﻮﺗﺎﺑﯽ ،ﻟﻪﻧﻮان ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼ ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻨﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﺋﺮان دروﺳﺖ ﺑﺒﻮو .ﺳﺎﯽ١٣٤٢ی هﻪﺗﺎوی ،ﻟﻪ هﺮﺷﮑﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺳﺎواک ﺑﯚ ﺳﻪر ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ هﯿﺪاﯾﻪت ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ و ،زۆرﺑﻪی ﺋﻪو ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﺧﻪﮑﻪی هﺎﺗﻮﭼﻮوی ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﻪﯾﺎن دهﮐﺮد ،ﮔﯿﺮان و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن دادﮔﻪی رژﻤﯽ ﺷﺎوه ،ﺑﻪﻣﺎوهی ﺟﯿﺎﺟﯿﺎ ﺣﻮﮐﻤﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎن ﺑﻪﺳﻪردا ﺑا .ﺳﻪرهرای داﺧﺴﺘﻨﯽ دهرﮔﻪی ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ هﯿﺪاﯾﻪت ،ﺑﻪم ﺋﻪم ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪ وهک ﻧﻮهﻧﺪﮑﯽ ﭘﻪروهردهﮐﺮدﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟﻪﻣﺎوهی ﺳ – ﭼﻮارﺳﺎﺪا ،رۆﻟﮑﯽ ﺑﻪرﭼﺎوی ﻟﻪ ﭘﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯽ ﺗﻮﮋﮏ ﻻو و ﺧﻮﻨﺪار و ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪڵ -ﺑﻪﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه ﮔا. رﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻨﯽ ﮔﻪﻟﯽ ﺋﺮان ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺋﯿﺪۆﻟﯚژﯾﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﺎن ﺑﯚ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی رﮑﺨﺮاوهﮐﻪﯾﺎن هﻪﺒﮋاردﺑﻮو ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ،ﺑﻪرادهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﻟﻪژﺮ ﮐﺎرﯾﮕﻪرﯾﯽ ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ و ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازاﻧﻪی ﮔﻪﻻﻧﯽ وهک ﭬﺘﻨﺎم و ﮐﻮوﺑﺎ و ﭼﯿﻦ و ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ و ...هﺘﺪ داﺑﻮون .ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﺑﻪ دوژﻣﻨﯽ ژﻣﺎره ﯾﻪک دهﻧﺎﺳﺮان و ،رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎی ﺑﻪدهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮاو و ﺋﺎﻘﻪﻟﻪﮔﻮﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮﯾﺎﻟﯿﺰم و ،زاﯾﯚﻧﯿﺰم ﻧﻮدهﺑﺮد. 65
ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﻟﮫﺎﺗﻮوﯾﯽ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯿﯽ رﺒﻪراﻧﯽ ﺷﯚرﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،وهک هﯚﺷﯽ ﻣﯿﻨﻪ -ﺳﻪرۆﮐﯽ ﭬﺘﻨﺎم ،ﻣﺎو -ﺳﻪرۆﮐﯽ وﺗﯽ ﭼﯿﻦ و ،ﭼﻪﮔﻮارا و ﻟﻨﯿﻦ و ﻋﻪﺑﺪوﻟﻨﺎﺳﺮ و ...هﺘﺪ ،ﺟﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮدﯽ هﻪﻣﻮو ﺷﯚرﺷﮕاﻧﯽ ﭼﻪپ و ﺋﺎزادﯾﺨﻮازی ﺟﯿﮫﺎن و ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺷﯚرﺷﮕاﻧﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ وﺗﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ وهک ﺋﺮاﻧﯿﺶ ﮐﺮدﺑﻮوهوه .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه زۆر ﺋﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﻮو ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻨﯿﺶ ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ﺗﺮۆر و ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﭼﻪﮐﺪاری – ﻧﻮ ﺷﺎر ،ﺑﮑﺎﺗﻪ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋ و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺧﻪﺑﺎﺗﻪﮐﻪی .ﺑﯚ ﭘﺸﺨﺴﺘﻨﯽ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﭼﻪﮐﺪارﯾﯿﺎن و ،ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ راهﻨﺎن و ﭘﮕﻪﯾﺎﻧﺪﻧﯿﺎن ،دهﺳﺘﻪﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯿﺎن ﺟﯿﺎﮐﺮدهوه ﮐﻪ ﺑﻪرهو ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ ﺑۆن .ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﺳﺎﯽ ١٩٧٠ – ١٩٦٩ی زاﯾﻨﯽ ،ﺷﻪش ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ،ﻓۆﮐﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺎن ﺑﻪرهو وﺗﯽ ﺋﯚردهن رﻓﺎﻧﺪ و، ﺧﯚﯾﺎﻧﮕﻪﯾﺎﻧﺪه ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ و ،ﻟﻪوێ ﺗﮑﻪڵ ﺑﻪ ﺷﻪڕﮐﻪراﻧﯽ ﻓﻪﻟﻪﺳﺘﯿﻦ ﺑﻮون و ،ﭘﺎش ﺗﻪواوﮐﺮدﻧﯽ راهﻨﺎن و ﻓﺮﺑﻮوﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯽ ﭼﺮﯾﮑﯽ ،ﺑﻪرهو ﺋﺮان ﮔﻪڕاﻧﻪوه .ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ ﺑﺎﺳﻪ، ﻟﻪﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﮑﺪا ،ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن ﺑﻪ هﻪزاران ﺋﻪﻧﺪام ﻟﻪﻧﻮ هﻪﻣﻮو ﺗﻮﮋهﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮﮐﯚﻣﻪڵ ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎراﻧﯽ زاﻧﺴﺘﮕﻪﮐﺎن و دوﮐﺎﻧﺪار و ﺑﺎزرﮔﺎن و ﭼﯿﻨﯽ هﻪژار و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ﻧﺎﺋﺎﯾﻨﯽ ،ﻟﻪدهوری رﮑﺨﺮاوهﮐﻪﯾﺎن ﮐﯚﺑﮑﻪﻧﻪوه .ﻟﻪو ﺳﺎﻧﻪدا ،ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ﮔﻪورهﺗﺮﯾﻦ رﮑﺨﺮاوهی ﻧﻪﯾﺎری رژﻢ ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﻪﮑﻪوه ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯽ ﻟﺪهﮐﺮا .دهزﮔﻪی ''ﺳﺎواک'' و ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯿﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ ،ﺋﺎﮔﺎداری و زاﻧﯿﺎری ﺗﻪواوﯾﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ رﺰ و ﺧﯚﺷﻪوﯾﺴﺘﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﮑﺪا ﮐﯚﮐﺮدﺑﻮوهوه و ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ هﻪﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﮔﻪورهی و ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯽ ﺋﻪم رﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﮐﺮدﺑﻮو. ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﺑﻪ هﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﭘﻼﻧﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮدﻧﯽ ﺗﻪواوی رﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ داڕﮋرا. ﺳﯿﺨﻮڕ و ﺧﻪوهرﭼﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﺎواک ﮐﻪوﺗﻨﻪﺧﯚ ﺑﯚ دزهﮐﺮدﻧﻪ ﻧﻮ رﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ و، ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٧٢) ١٣٥٠ی هﻪﺗﺎوی( ،ﺳﺎواک ﺗﻮاﻧﯽ ﺑﻪهﯚی ﮐﻪﺳﮑﻪوه ﺑﻪﻧﻮی ''ﺷﺎ ﻣﻮرادی دﻟﻔﺎﻧﯽ'' ﺳﻪروﺑﻨﯽ رﮑﺨﺮاوهﮐﻪ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑﮑﺎت و ،ﻟﻪ ﺷﺎﻻوﮑﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪرﯾﯽ ﺑﯚ ﺳﻪرﯾﺎن ،ﺗﮑای ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ و ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ هﻪﺷﺘﺎ ﺋﻪﻧﺪام و ﮐﺎدری ﻟﮫﺎﺗﻮوی ﻣﻪﺟﺎهﺪﯾﻦ ﺑﮕﺮﺖ .ﺑﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻮرت ﭘﺎش ﮔﯿﺮاﻧﯿﺎن ،زۆرﺑﻪﯾﺎن ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮان .ﺗﻪﻧﯿﺎ ﮐﻪﺳﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ،ﺑﻪر ﺷﺎوی ﺳﺎواک ﻧﻪﮐﻪوت و راﯾﮑﺮد ،ﺋﻪﺣﻤﻪد رهزاﯾﯽ ﺑﻮو ،ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺳﺎﮏ دواﺗﺮ ﻟﻪﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﭘﮑﺪاداﻧﮑﯽ ﭼﻪﮐﺪاراﻧﻪ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎواک و ﭘﯚﻟﯿﺴﺪا ﮐﻮژرا. ﭘﺎﺷﻤﺎوهی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ،ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ رﮑﺨﺮاوهﮐﻪﯾﺎن زﯾﻨﺪوو ﮐﺮدهوه ،ﺑﻪم ﻟﻪ ﭘﺎﯾﯿﺰی ﺳﺎﯽ ١٣٥٤ی هﻪﺗﺎوی )١٩٧٦ی زاﯾﻨﯿﯽ( ،ﺑﻪم ﺋﻪوﺟﺎرهش ،ﺳﺎواک و ﭘﯚﻟﯿﺲ ﺋﻪﻧﺪاﻣﮑﯽ ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺑﮑﻪن و ،ﺑﯿﺎﻧﮕﺮن ،ﺋﻪوهش ﺑﻪهﯚی ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ﺑﻪ ﻧﻮی ''وهﺣﯿﺪ ﺋﻪﻓﺮاﺧﺘﻪ'' وه ﺑﻮو ،ﮐﻪ ﭘﺎش ﮔﯿﺮاﻧﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﺎواﮐﻪوه ،ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯿﺒﻮو ﺑﻪرﮔﻪی ﺋﻪﺷﮑﻪﻧﺠﻪ ﺑﮕﺮێ و ،ﻧﻮی هﺎوڕﯿﺎﻧﯽ و ﭘﺎﺷﻤﺎوهی رﮑﺨﺴﺘﻦ و ،ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻧﻮی ﺋﻪو ﻣﻪﻻ و ﺋﺎﺋﻪﺗﯚﻧﻪﺷﯽ درﮐﺎﻧﺪﺑﻮو ﮐﻪ هﻪر ﯾﻪﮐﻪﯾﺎن ﺑﻪ 66
ﺷﻮاز و هﯚﯾﻪک ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﮔﺮﺗﺒﻮون .ﺟﺎرﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ و ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻣﻮﻧﺘﻪزری و ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﻪﻻی دﯾﮑﻪی وهک ﻻهﻮوﺗﯽ و هﺎﺷﻤﯽ رهﻓﺴﻪﻧﺠﺎﻧﯽ و ....ﮔﯿﺮان و ﺑﻪرهو ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮان. رﮑﺨﺮاوی ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ،ﺗﺎ ﭘﺶ هﻪﻮهﺷﺎﻧﺪﻧﻪوهی ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﺎواﮐﻪوه ،ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺗﻪﻗﯿﻨﻪوه و ﭼﺎﻻﮐﯽ ﭼﻪﮐﺪارﯾﯿﺎن ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا و ﭼﻪﻧﺪ ﺋﻪﻧﺪام وﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﯽ رژﻤﯿﺎن ﺗﺮۆرﮐﺮد .هﻪروههﺎ ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٥٥ی هﻪﺗﺎوی )١٩٧٦ی زاﻧﯿﻨﯽ( ،دوو ﭘﺴﭙﯚڕی ﺳﻮﭘﺎﯾﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﺎن ﻟﻪ ﺗﺎران ﺗﯿﺮۆر ﮐﺮد. ﺟﮕﻪ ﻟﻪ هﻪردوو رﮑﺨﺮاوهی ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ و ﭼﺮﯾﮑﻪﮐﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯽ ﺋﺮان ،هﻪروههﺎ رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﺑﭽﻮوک ﻟﻪﻧﻮ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﻪﻧﻮی ''ﻣﺆﺗﻠﻔﻪ اﺳﻼﻣﯽ'' ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٤٢ – ١٣٤١ی هﻪﺗﺎوی ﺑﻪﻣﻼوه داﻣﻪزرا ﮐﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش رﮕﻪی ﺗﺮۆر و ﺑﻪرﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﭼﻪﮐﺪارﯾﯿﺎن ﮔﺮﺗﻪﺑﻪر .زۆرﺑﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ﺋﻪم رﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ،ﻟﻪﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ''رﮑﺨﺮاوهی ﭘﺸﻮوی ﺋﯿﺴﻼم'' ﭘﮑﮫﺎﺗﺒﻮون .ﺑﻨﺎﺧﻪی ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی رﮑﺨﺮاوهی ﻣﺆﺗﻠﻔﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ -هﻪروهک ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ،ﻟﻪﺳﻪر رﺒﺎزی ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯽ و ،ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯿﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی داﻣﻪزرا. رﮑﺨﺮاوهﮐﻪ ،ﻟﯿﺴﺘﻪی ﻧﻮی ﺗﮑای ﺳﻪرۆﮐﻮﻩزﻳﺮان ﺣﻪﺳﻪﻧﻌﻪﻟﯽ ﻣﻪﻧﺴﻮور ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎﯾﺎن ﻧﻮوﺳﯿﺒﻮو ﮐﻪ ﺑﻪﺳﻪره و ﯾﻪﮐﻪ ﯾﻪﮐﻪ ﺗﺮۆرﯾﺎن ﺑﮑﻪن .ﻟﻪﭘﺸﺪا ﺑﯾﺎری ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ''ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان - ﺣﻪﺳﻪﻧﻌﻪﻟﯽ ﻣﻪﻧﺴﻮور'' ﯾﺎن دهرﮐﺮد و ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ رﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٦٥) ١٣٤٣ی زاﯾﻨﯿﯽ( ،ﺗﻪﻗﻪﯾﺎن ﮐﺮدﻟﯽ و ﮐﻮﺷﺘﯿﺎن .ﺑﻪم ﺋﯿﺪی ﻓﺮﯾﺎی ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﮐﻪﺳﯽ دﯾﮑﻪ ﻧﻪﮐﻪوﺗﻦ، ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺑﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻮرت ،هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺳﺎواﮐﻪوه ﻧﺎﺳﺮان و ﮔﯿﺮان .ﺳ ﮐﻪس ﻟﻪﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﺑﻪﻧﻮی ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺑﻮﺧﺎراﯾﯽ ،رهزا ﺳﻪﻓﺎر هﻪرﻧﺪی و ،ﻣﻮرﺗﻪزا ﻧﯿﮏ ﻧﮋاد ﻟﻪﺳﺪاره دران و ،ﺗﮑای ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪﺷﯿﺎن زﯾﻨﺪاﻧﯽ درﮋﺧﺎﯾﻪن و ﮐﻮرﺗﺨﺎﯾﻪﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑاﯾﻪوه. ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﻪ ،ﺳﺎواک و ﭘﯚﻟﯿﺴﯽ ﺷﺎ ،ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٥٥ﺑﯚ ١٣٥٦ی هﻪﺗﺎوﯾﺪا، ﺗﻮاﻧﯿﯿﺎن هﻪردوو رﮑﺨﺮاوهی ﭼﺮﯾﮑﻪﮐﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ و ،هﻪروههﺎ رﮑﺨﺴﺘﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت ﺑﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺗﮑﺒﺪهن و ﻟﻪﻧﻮﯾﺎن ﺑﻪرن .ﻟﻪﻧﻮ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺸﺪا ،ﺳﻪدان و هﻪزاران ﮔﯿﺮاوی ﺳﯿﺎﺳﯽ ،ﮐﻪ زۆرﺑﻪﯾﺎن ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﭼﺮﯾﮑﻪﮐﺎﻧﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ﺑﻮون، ﻟﻪﻧﻮﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ﺳﻪرﻟﺸﻮاوی و داﺑان و ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ هﺎﺗﻦ .ﭼﻮار رﺒﺎزی ﺟﯿﺎواز ﻟﻪﻧﻮ 67
ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻦ ﺳﻪرﯾﺎﻧﮫﻪﺪا و ،ﻟﻪﺳﺎﯽ ،١٣٥٦ﻟﻘﮑﯽ ﻟ ﺟﯿﺎ ﺑﻮوهوه ﺑﻪﻧﻮی ''ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﯿﮑﺎر در راه آزادی ﻃﺒﻘﻪ ﮐﺎرﮔﺮ'' ،ﮐﻪ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ رﺒﺎزی ﭼﻪپ و هﯽ ''ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﺖ – ﻟﻨﻨﯿﺴﺖ'' ی ﮔﺮﺗﻪﺑﻪر .رﮑﺨﺮاوی ﭼﺮﯾﮑﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯿﺶ ،هﻪروهک ﻣﻮﺟﺎهﺪﯾﻨﯽ ﺑﻪﺳﻪرهﺎت و، ﺑﻮو ﺑﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻟﻖ و ﭘﺎرﭼﻪی ﻧﺎﺗﻪﺑﺎ و دژ ﺑﻪﯾﻪﮐﻪوه. ﭘﺶ ﺋﻪوهی ﺋﻪم ﮐﻪرﺗﺒﻮون و ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯿﺎﻧﻪ ﻟﻪﻧﻮ ﮔﯿﺮاواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﺪا ﺳﻪرهﻪﺒﺪهن، هﻪرهﻪﻣﻮوﯾﺎن -ﺑﻪراﺳﺖ و ﭼﻪپ و ﻣﻮﺳﻤﺎن و دﻤﯚﮐﺮاﺗﻪوه ،ﻟﻪﻧﻮﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮو ﺑﻮون و ،ﺑ ﺟﯿﺎوازی و ﺑﻪﯾﻪﮐﺪهﻧﮓ ،داﺧﻮازﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪرهوڕووی ﭘﺎﺳﻪواﻧﻪﮐﺎن و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﻮ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎن دهﮐﺮدهوه .ﺷﯚرا و ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﯾﺎن ﻟﻪﻧﯿﻮ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا هﻪﺪهﺑﮋارد، ﺑﻪم ﮐﺎﺗﮏ ،ﻧﺎﮐﯚﮐﯽ و ﭼﻪﻧﺪﺑﻪرهﮐﯿﯽ ﮐﻪوﺗﻪ ﻧﻮﯾﺎﻧﻪوه ،ﺋﯿﺪی ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوﯾﯽ و ﯾﻪﮐﯾﺰﯾﯿﺎن ﻧﻪﻣﺎ ،ﺋﻪوهش دهرﻓﻪﺗﯽ ﻟﻪﺑﺎری ﺑﯚ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ زﯾﻨﺪاﻧﯽ و ،ﺑﯚ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ وهک ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ رهﺧﺴﺎﻧﺪ ،ﺗﺎ ﺳﻮود ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﻪﮐﻪ ﺑﺒﯿﻨ و، رﯾﺰی ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﻪﮐﺎن ﻟﻪرﯾﺰی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﺟﯿﺎﺑﮑﻪﻧﻪوه و ،ﻟﻪدهوری ﺗﻪﯾﺎری ﻣﻪﻻﮐﺎن ﮐﯚﯾﺎن ﺑﮑﻪﻧﻪوه و ،ﭘﻪره ﺑﻪ داﺑاﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﻧﻮان ﮔﯿﺮاواﻧﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎن و ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺖ ﺑﺪهن.(*٢٠) ...
ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن، ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎی ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯽ؟!
ﻟﻪﭘﺎش رووﺧﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻟﻪﺳﺪارهداﻧﯽ ﭘﺸﻪوای ﮐﻮرد – ﻗﺎزی ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد و ،دهﯾﺎن ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﮐﯚﻣﺎر ،ﻟﻪﻻﯾﻪن داوودهزﮔﻪی ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﻪری رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯿﻪوه ،ﺋﻪوﺟﺎ دهﺳﺘﮑﺮا ﺑﻪ ﮔﺮﺗﻦ و راوهدووﻧﺎﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﺨﻮازان و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهراﻧﯽ ﮐﻮرد .ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﮔﯿﺮان و ﺧﺮاﻧﻪ ژﺮ ﺷﮑﻪﻧﺠﻪ و دارﮐﺎرﯾﯿﻪوه و، زﯾﻨﺪاﻧﯽ هﻪﺗﺎهﻪﺗﺎﯾﯽ ،ﯾﺎن ﮐﻮرﺗﺨﺎﯾﻪﻧﯿﺎن ﺑﯚ ﺑاﯾﻪوه .ﺑﻪﺷﮑﯽ دﯾﮑﻪش راﯾﺎﻧﮑﺮد و ،ﺑﻪرهو ﮔﻪرﻣﻦ )ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن( و ،ﺑﻪﻏﺪا و ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﻋﺮاق رۆﯾﺸﺘﻦ و ،ﺑﻪ ﮔﯚڕﯾﻨﯽ ﻧﻮی ﺧﯚﯾﺎن و ،ﭘﻪﯾﺪاﮐﺮدﻧﯽ ﮐﺎر و ﭘﯿﺸﻪی ﺟﯚراوﺟﯚرهوه ،ﻟﻪﻧﻮ ﺗﺮس و دﻪراوﮐﻪ و ﺑ هﯿﻮاﯾﯽ ،ژﯾﺎﻧﯽ ﺗﺎزهی ﭘﻟﻪ ﭼﻪرﻣﻪﺳﻪرﯾﯿﺎن دهﺳﺘﭙﮑﺮد. ﮐﺎﺗﮏ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﺧﺴﺘﻪوه ژﺮدهﺳﻪﺗﯽ رهﺷﯿﯿﻪوه ،ﺋﻪوﺟﺎ ﭘﺸﯽ ﻟﻪ ﭘﻪروهرده و ﻓﺮﺑﻮوﻧﯽ زﻣﺎن و ﺗﯚره و هﻮﻧﻪر و ﮐﻮﻟﺘﻮوری ﮐﻮردی ﮔﺮت و ،زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ﮐﻮﻟﺘﻮور و ﻣﮋوو و هﻮﻧﻪر و ﻣﯚﺳﯿﻘﺎی ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻪﺳﻪر 68
ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺳﻪﭘﺎﻧﺪ .ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و ﺧﻮﻨﺪﻧﮕﻪﮐﺎﻧﺪا ﭘﻪﯾﭭﯿﻦ وﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺑﻪزﻣﺎﻧﯽ ﮐﻮردی ﻗﻪدهﺧﻪﮐﺮان .ﻟﻪ ﺣﻪوﺷﻪی هﻪﻣﻮو ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎﻧﺪا ،ﺗﺎﺑﻠﯚﯾﻪﮐﯽ ﮔﻪورهﯾﺎن هﻪﻮاﺳﯽ و، ﻟﻪﺳﻪری ﻧﻮوﺳﯿﯿﺎن ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﻨﯿﺪ .هﯿﭻ ﺟﯚره ﭘﻪرﺗﯚﮐﮑﯽ ﮐﻮردی ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﻔﺮۆﺷﯿﯿﻪﮐﺎﻧﺪا دهﺳﺖ ﻧﻪدهﮐﻪوت و ،ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﻟﻪﭼﺎﭘﺪان و ﺑوﮐﺮدﻧﻪوهﺷﯽ رﺒﻪﻧﺪ )ﻣﻤﻨﻮع( ﮐﺮا .ﺷﻪوهزهﻧﮓ و دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرﯾﯽ ﺷﺎ ﺑﻪرادهﯾﻪک ﭘﻪرهی ﺳﻪﻧﺪ ،ﮐﻪس ﻧﻪﯾﺪهوﺮا ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﻟﻪﻧﻮ ﻣﺎﯽ ﺧﯚﺷﯽ ﺑﻪ ﺧﺮاﭘﻪ ﻧﻮی ﺷﺎ ﺑﺒﺎت ،ﭼﯚﻧﮑﻪ دهﺗﺮﺳﺎ ﻗﺴﻪﮐﻪی ﺑﻪﮔﻮﯽ ﺳﺎواک ﺑﮕﺎت .ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﺮﻣﺎﺷﺎن و ،ﺳﻨﻪ و ورﻣ ،ﻟﻪﻧﻮ ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﻣﻮوﭼﻪﺧﯚر و ﭼﯿﻨﯽ ﺧﻮﻨﺪهوار ،ﺑﯚ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻦ و ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﻪﺗﯿﺎن ،ﺑﻪ زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ﺗﺮﮐﯽ ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎﻧﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻨﺪاﯿﺎن دهﭘﻪﯾﭭﯿﻦ .ﻧﻮی ﮐﻮردﯾﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن رژﻤﻪوه رﺒﻪﻧﺪ ﮐﺮاﺑﻮو، ﺑﻪم هﯿﭻ ﺟﯚره ﺑﻪرهﻧﮕﺎری وﮐﺎرداﻧﻪوهﯾﻪک ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮐﻮردهوه ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ رهﮔﻪزﭘﻪرﺳﺘﺎﻧﻪی رژﻤﯽ ﺋﺮان ﺑﻪدﯾﻨﻪدهﮐﺮا ،ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪوه ،ﮐﻮردهﮐﻪ ﺧﯚی ﺑﻪڕهزاﻣﻪﻧﺪی وﺧﯚﺷﺤﺎﯽ ﺗﻪواوهوه ،ﻧﻮی ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﯚ ﻣﻨﺪاﻪﮐﻪی هﻪﺪهﺑﮋارد .ﺑﻪﮐﻮرﺗﯽ ،ﻟﻪدوای رووﺧﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ،ﺳﺎڵ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎڵ ،هﻪﺳﺖ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺑﻪرهو ﻻوازﺑﻮون دهﭼﻮو و ،ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ،ﺑﯿﺮی ﺋﺮاﻧﭽﺘﯿﯽ ،ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﮐﻮردهوارﯾﺪا ﭘﺘﺮ رهگ ورﯾﺸﻪی دادهﮐﻮﺗﺎ.... ﺳﻪرهﺗﺎی ﺷﻪﺳﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪدهی راﺑﻮردووی زاﯾﻨﯿﯽ ،هﺎوﮐﺎت ﺑﻮو ﻟﻪﮔﻪڵ هﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ﺑﻪﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﺎرزاﻧﯿﯽ ﻧﻪﻣﺮ ،ﻟﻪدژی رژﻤﯽ داﮔﯿﺮﮐﻪری ﻋﺮاق. ﺟﺎرﮑﯽ دﯾﮑﻪ ،ﺷﻪڕو ﺷﯚر ﮐﻪوﺗﻪوه ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ،ﺑﻪ هﻪزاران رۆﻪی ﮐﻮرد ،ﺑﯚ ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪ ﺧﺎﮐﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎن ،رووﯾﺎن ﻟﻪ ﭼﯿﺎ و ﻣﻪﺒﻪﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﮐﺮد .ﺋﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪ ﻧﻮﯿﻪ ،ﺑﯚ ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن )رۆژهﻪت(، ﮐﻪ ﻟﻪ ﻋﺮاق و ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهژﯾﺎن دهرﻓﻪﺗﮑﯽ ﻟﻪﺑﺎری هﻨﺎﯾﻪﭘﺸﻪوه ،ﺗﺎ ﻟﻪدهوری ﯾﻪﮐﺪی ﮐﯚﺑﺒﻨﻪوه و ،دهﺳﺘﺒﮑﻪﻧﻪوه ﺑﻪ ﭼﺎﻻﮐﯽ و ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯿﯽ. ﻟﻪﺷﺎر و ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺸﻪوه ،ﮐﯚﻣﻪﮏ ﮐﻮردی دﺴﯚز و ﺧﺎوهن هﻪﺳﺖ و ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ،ﭘﺎش ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮون ﻟﻪ ﺑﺎرودۆﺧﻪﮐﻪ ،ﺑﻪرهو ﺑﺎﺷﻮور رۆﯾﺸﺘﻦ و ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯿﺎن ﺑﻪ هﺎوڕﯿﺎن و ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﻪوه ﮔﺮت .دهﺳﺘﻪی ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ رﮑﺨﺮان و ﺑﻪﺷﻮهی ﻧﮫﻨﯽ و ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ،ﮔﻪڕاﻧﻪوه رۆژهﻪت و ،ﺷﺎﻧﻪ و رﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﻟﻪ ﺷﺎر و ﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮﭼﻪ ﺳﻨﻮورﯾﯿﻪﮐﺎن ﺳﺎزﮐﺮان .ﺑﻪره ﺑﻪره ﺗﻪﻗﻪ و ﻟﮑﺪاﻧﯽ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ ،ﻟﻪﮔﻪڵ ژاﻧﺪار و ﺳﻪرﺑﺎزی رژﻢ ﻧﻮﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ﮔﻪورک و ﻣﻮﮐﺮﯾﺎن و ﺑﺎﻧﻪ و ﺳﻪردهﺷﺖ و ﺷﻨﯚ و ﺳﯚﻣﺎو ﺑﺮادۆﺳﺖ وﻣﻪرﯾﻮاﻧﯽ ﮔﺮﺗﻪوه .ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﺋﻪو دۆﺧﻪ ﻧﻮﯿﻪ ﻟﻪ هﻪردوو ﺑﻪﺷﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن، ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺳﻪرﻧﺠﯽ هﻪﻣﻮو وﺗﺎﻧﯽ داﮔﯿﺮﮐﻪری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﯚﻻی ﺧﯚی راﮐﺸﺎ و ،ﺗﺮﺳﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﻟﻨﯿﺸﺖ ﮐﻪ راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺑﺎﺷﻮور ،ﮐﺎرﮐﺮدی 69
راﺳﺘﻪوﺧﯚی ﺑﯚﺳﻪر ﺑﻪﺷﻪﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ دهﺑﺖ ،ﮐﻪ ﻟﮑﻨﺪراوه ﺑﻪ وﺗﻪﮐﺎﻧﯿﺎﻧﻪوه. ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺑﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ﭘﺎش هﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ،ﮐﻪوﺗﻪ ﭘﯿﻼﻧﮕان .ﺳﻪرهﺗﺎ ﺑﯚ ﮐﺮدﻧﻪوهی ﭘﻮهﻧﺪی و ﺧﯚﺷﮑﺮدﻧﯽ زهوﯾﻨﻪی ﻟﻪﺑﺎر ﺑﯚ دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻪو ﭘﯿﻼن و ﻧﻪﺧﺸﻪﯾﻪی داڕﺷﺘﺒﻮو ،ﻧﻮﻨﻪرﮑﯽ ﺧﯚی ،ﺑﻪﻧﻮی ﺳﺮهﻨﮓ ﻋﯿﺴﺎ ﭘﮋﻣﺎن ،ﺧﻪﮑﯽ ﺳﻨﻪ ،ﮐﻪ ﺋﻪﻓﺴﻪری ﺑﻪﺷﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻦ ﺑﻮو ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﯿﺨﻮڕی ﭘﻪروهردهﮐﺮاوی دﯾﮑﻪ ،ﻧﺎرد ﺑﯚ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺗﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﮕﺮن و ،دﻨﯿﺎﯾﺎن ﺑﮑﻪن ﮐﻪ ﺷﺎ ﻧﯿﺎزی ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﮐﻮردهﮐﺎﻧﯽ ﻋﺮاﻗﯽ هﻪﯾﻪ ،ﻟﻪدژی دهوﻪﺗﯽ ﻋﺮاﻗﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ!!. ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺑﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺳ ﻣﻪﺑﻪﺳﺖ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ،هﻪوﯽ ﻧﺰﯾﮑﺒﻮوﻧﻪوهی ﻟﻪ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﭘﺎرﺗﯽ و ،ﭘﻼﻧﯽ واﺑﻪﺳﺘﻪﮐﺮدﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮوﻟﯽ داڕﺷﺖ ،ﮐﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮون ﻟﻪ: -١ﻟﻪﻧﻮﺑﺮدﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺟﻤﻮﺟﻮﯽ ﭼﻪﮐﺪارﯾﯽ رۆژهﻪت ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ وهﺎوﮐﺎرﯾﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول. -٢ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﯽ ﻟﯚﺟﺴﺘﯿﮑﯽ و ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯽ ﺳﻪرﺑﺎزی و ﺑﻪﺧﺸﯿﻨﯽ دراو و ﭘﻮوﯽ زۆر ﺑﻪ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﯚرش ،ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ ﮔﻮﺷﺎرﺧﺴﺘﻨﻪ ﺳﻪر رژﻢ و ﺳﻮﭘﺎی ﻋﺮاق و ،ﻻوازﮐﺮدﻧﯽ ،ﺑﻪڕﮕﻪی ﺟﻪﻧﮓ و ﭘﮑﺪاداﻧﯽ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ ،ﮐﻪ ﻟﻪدواڕؤژدا، ﺑﺘﻮاﻧﺖ داﺧﻮازﯾﯽ ﺳﻨﻮوری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﺧﯚی ﺑﻪﺳﻪر رژﻤﯽ ﻋﺮاق دا ﺑﺴﻪﭘﻨﺖ. هﻪروههﺎ دراوﺳ و ،هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮑﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺑﻠﯚﮐﯽ رۆژهﻪت ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ﻻواز ﺑﮑﺎت. -٣ﻟﻪﻧﻮﺑﺮدﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول و ،دﻨﯿﺎﺑﻮوﻧﯽ رژﻤﻪﮐﻪی ﺧﯚی و داﮔﯿﺮﮐﻪراﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﯚ ﭘﺸﮕﺮﺗﻦ و ﻟﻪﻧﻮﺑﺮدﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚﯾﯽ و، ﺑﻪوﺗﻪی داﮔﯿﺮﮐﻪران ﺧﯚﯾﺎن'' ،ﺑﯿﺮی ﺟﯿﺎﺧﻮازﯾﯽ'' ﮐﻮردهﮐﺎن ﻟﻪهﻪﻣﻮو ﺑﻪﺷﻪﮐﺎﻧﯿﺪا. ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮان ﻣﻪﻻﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﺑﺎرزاﻧﯽ و ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ ﭘﺎرﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ٦٤ -٦٣ی زاﯾﻨﯿﯿﻪوه ،ﺑﻪره ﺑﻪره ،ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﮐﻪوﺗﻪﻧﻮان ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮات و ﺷﯚرﺷﮕاﻧﯽ رۆژهﻪت و ،ﺋﻪﻣﺎﻧﯿﺶ ﺑﻮون ﺑﻪدوو ﺑﻪﺷﻪوه. ﺑﻪﺷﮑﯿﺎن ﺑﻮون ﺑﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺑﺎرزاﻧﯽ و ،ﺑﻪﺷﻪﮐﻪی دﯾﮑﻪش ﭘﺸﺘﮕﯿﺮﯾﯿﺎن ﻟﻪ هﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﻮهﻧﺪﯾﯽ ،واﺗﻪ ﻟﻪهﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﺮاﯾﻢ ﺋﻪﺣﻤﻪد و ﻣﺎم ﺟﻪﻻل ﺗﺎﻪﺑﺎﻧﯽ دهﮐﺮد. ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﯽ ﺳﻪرﻣﺎوهزی ﺳﺎﻟﯽ ،١٩٦٤ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪی ''ﺳﻮﻧ ''ی ﺳﻪر ﺑﻪ ﻧﻮﭼﻪی ''ﭘﺸﺘﺪهر''، ﮐﯚﻧﮕﺮهی دووهﻣﯽ ﺣﯿﺰب ﮔﯿﺮا .ﻟﻪو ﮐﯚﻧﮕﺮهﯾﻪدا ،ﻋﻪﺑﺪو ﺋﯿﺴﺤﺎﻗﯽ )ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻪوﻓﯿﻖ( ﮐﻪ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺣﯿﺰب و ،ﺟ ﺑﺎوهڕ و ﻣﺘﻤﺎﻧﻪی ﺳﻪرۆک ﺑﺎرزاﻧﯽ ﺑﻮو ،رﮕﻪی ﻧﻪدا ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ ﻟﻪ ﮐﯚﻧﮕﺮهﮐﻪدا ﺑﮑﻪن ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی هﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺑﺮاﯾﻢ ﺋﻪﺣﻤﻪد ،ﯾﺎن ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺑﻮون .ﻟﻪوﻧﻮهدا ،ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی 70
ﺋﺮاﻧﯿﺶ ،ﮐﻪ ﻟﻪ دوای ﮐﻮدهﺗﺎی دژ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻪدق ،ﻟﻪ ﺋﺮان داﺑاﺑﻮون و ،هﯿﭻ ﺟﯚره ﭼﺎﻻﮐﯿﯿﻪﮐﯿﺎن ﻟﻪﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮاﻧﺪا ﻧﻪﻣﺎﺑﻮو ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻮوژاﻧﻪوهی ژﯾﺎﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪ رۆژهﻪﺗﯽ ﺋﯚروﭘﺎوه ﮐﻪوﺗﻨﻪ ﭘﻪﻟﻮﭘﯚو هﺎﺗﻮﭼﯚﮐﺮدن ﺑﯚ ﻋﺮاق، ﺑﻪﮑﻮ ﺑﺘﻮاﻧﻦ ﺑﻪڕﮕﻪی ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﮐﻮردﯾﺎن – ﻟﻪواﻧﻪ ﮐﺎک ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ، ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﺮاﺟﯽ ،ﮐﺎک ﺣﻪﺳﻪن ﻗﺰﺠﯽ ،ﮐﺎک ﻏﻪﻧﯽ ﺑﻠﻮورﯾﺎن ،ﮐﺎک ﻋﻪﻟﯽ ﮔﻪﻻوﮋ و ،دوﮐﺘﯚر ﻋﻪﺑﺪوﻟهﺣﻤﺎن ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ..هﺘﺪ ،ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮات ﺑﮑﻪن ﺑﻪ ﻟﻘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ،ﺟ ﭘﯿﻪک ﺑﯚ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﻪﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا ﺑﮑﻪﻧﻪوه .ﻟﻪﻣﺒﺎرهوه ،ﮐﺎک ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﺳﺎﻧﮑﯽ زۆر ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺑﻮو ،ﻟﻪﺑﻪرﮔﯽ ﺳﯿﻪﻣﯽ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ) (*٢١ﭘﺘﺮ رۆﻧﺎﮐﺎﯾﯽ دهﺧﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺋﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ و ،ده: '' .....رۆژی ،١٩٦٨/٢/٥دوﮐﺘﯚر رادﻣﻪﻧﺶ )ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﺑﻮو – ن (.هﺎﺗﻪ ﺑﻪﻏﺪا و هﻪر ﺋﻪو رۆژه هﺎﺗﻪﻻی ﺋﻤﻪ واﺗﻪ ﺋﻪو ﺷﻮﻨﻪی ﮐﻪ ﺑﺮادهراﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺷﯿﻮﻋﯽ ﻋﺮاق ﺑﯚﯾﺎن دﯾﺎری ﮐﺮدﺑﻮوﯾﻦ ......رۆژی ،١٩٦٨/٢/٩ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ رهﺳﻤﯽ ﻟﻪﻧﻮان ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺷﯚرﺷﮕی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و رﺒﻪرﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﭘﮑﮫﺎت .ﺑﻪﺷﺪارﺑﻮوهﮐﺎن ﺑﺮﯾﺘﯽ ﺑﻮون ﻟﻪ ﺳﻮﻟﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﻋﻪﯾﻨﯽ، ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﺮاﺟﯽ ،دوﮐﺘﯚر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ،دوﮐﺘﯚر رادﻣﻪﻧﺶ و ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ .ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهوه دوﮐﺘﯚر رادﻣﻪﻧﺶ و دوﮐﺘﯚر ﻗﺎﺳﻤﻠﻮو ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﺸﻪوه ﮐﺎک ﺳﻮﻟﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﻋﻪﯾﻨﯽ و ﮐﺎک ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ و ﮐﺎک ﺣﻪﻣﻪدهﻣﯿﻨﯽ ﺳﺮاﺟﯽ... . )ﻟﺮهدا ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﮐﺎک ﺳﻮﻟﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﻋﻪﯾﻨﯽ ،ﺋﻪواﻧﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﻪڕهﺳﻤﯿﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ﺑﻮون – ن.(. دوﮐﺘﯚر رادﻣﻪﻧﺶ ﮔﻮﺗﯽ'' :ﭘﻢ ﺧﯚﺷﻪ ﺋﻮه ﻟﻪﺳﻪر ﺑﺎرودۆﺧﯽ وت و ﮐﺎر و ﺗﮑﯚﺷﯿﻨﯽ ﺧﯚﺗﺎن راﭘﯚرﺗﮏ ﺑﻨﻮوﺳﻦ و ﭘﺸﻨﯿﺎزﺗﺎن دﯾﺎری ﺑﮑﻪن ﺗﺎ ﺋﻤﻪ ﺗﻪﻣﺎﺷﺎی ﺑﮑﻪﯾﻦ و ﺑﻪ ﭘﯽ ﺋﻪوه ﺑﺘﻮاﻧﯿﻦ ﺑﯾﺎر ﺑﺪهﯾﻦ!'' ﮐﺎک ﺳﻮﻟﻪﯾﻤﺎن ﮔﻮﺗﯽ'' :ﺋﻤﻪ راﭘﯚرت ﻧﺎﻧﻮوﺳﯿﻦ .ﺋﻤﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن رﮑﺨﺮاوﮑﯽ ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚوه هﺎﺗﻮوﯾﻦ ﻟﻪﮔﻪڵ رﺒﻪرﺘﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﮕﺮﯾﻦ و ،ﺑﺎس ﺑﮑﻪﯾﻦ .ﻟﻪو ﺑﺎﺳﮑﺮدﻧﻪدا ﺋﻮه دۆﺧﻪﮐﻪﺗﺎن ﺑﯚ رۆن دهﺑﺘﻪوه و ﺋﻤﻪش ﻟﻪ ﺑﯿﺮورای ﺋﻮه ﺗﺪهﮔﻪﯾﻦ) .''!....ﻟﻪڕووﯼ زﻣﺎﻧﻪواﻧﻴﻴﻪوﻩ هێﻨﺪێﮏ دﻩﺳﺘﮑﺎرﻳﮑﺮاوﻩ -ن.(.
ﭘﺎش ﭼﻮار رۆژ ﺑﺎس و ﻟﺪواﻧﯽ ورد و ﺑﻪردهوام ،ﻟﻪﺳﻪر ﭼﻮار ﺑﻪﻧﺪ و ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﮔﻪ و ﺗﺒﯿﻨﯽ ﭘﮑﮕﻪﯾﺸﺘﻦ .ﺑﻪﭘ ﺋﻪو رﮑﮑﻪوﺗﻨﻪ ،ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن )ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺷﯚرﺷﮕ ،(ﮐﻪ ﻟﻪ ﺑﺎﻪﮐﻪی ﺳﻪر ﺑﻪ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻪوﻓﻖ ﺟﯿﺎ ﺑﺒﻮوﻧﻪوه و ،ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﺧﻪﺑﺎﺗﯿﺎن دهﮐﺮد ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﺑﻮو ﺑﻪ ﻟﻘﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان .ﻟﻪژﺮهوه ﺑﯚ رۆﻧﺒﻮوﻧﻪوهی زﯾﺎﺗﺮ ،ﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪﻧﺪﮑﯽ رﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪﮐﻪ دهﺧﻪﯾﻨﻪڕوو: 71
ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان ،ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻪڕهﺳﻤﯽ دهﻧﺎﺳ ،ﺑﻪ ﻣﻪرﺟﮏ ﺣﯿﺰﺑﯽدﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪژﺮ رﺒﻪرﺘﯿﯽ ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرددا ﺑﺖ!''. ''هﻪر دووک ﺣﯿﺰب ﺑﻪﺑ راوﮋ ﻟﻪﮔﻪڵ ﯾﻪﮐﺪی ﻟﻪﺳﻪر ﮐﺸﻪی ﮐﻮرد ،ﻟﻪﮔﻪڵ هﯿﭻ ﺣﯿﺰب وﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﮏ ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﻧﻪﮔﺮن!''. ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان و ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽﺋﺮان ،ﺑﻪﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان دادهﻧﻦ ..... ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮان و ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺟﻮوﻧﻪوهی ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﺑﻪ ﺑﻪﺷﮑﯽﺟﯿﺎﻧﻪﮐﺮاوه ﻟﻪ ﺑﺰاﭬﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯿﮑﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان دهزاﻧﻦ .داﺑﯿﻨﮑﺮدﻧﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ و ﺋﺎزادی و ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﺑﯚ ﺗﮑای ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺮان ،ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ هﺎوﺑﻪﺷﯽ هﻪردوو ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده و ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮات ﭘﮑﺪههﻨﻦ.''....
وهک ﻟﺮهدا دهﯾﺒﯿﻨﯿﻦ ،ﺑﺎﺑﻪﺗﮑﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﮐﻪ ﻟﻪ رﻜﮑﻪوﺗﻨﯽ ﻧﻮان ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺷﯚرﺷﮕی ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮودهی ﺋﺮاﻧﺪا ،ﺑﻪرﭼﺎودهﮐﻪوﺖ ،ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﺋﻪو ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه و رﮑﮑﻪوﺗﻨﻪ ﻟﻪ ﮐﺎت و ﺳﻪردهﻣﮑﺪا ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪراوه ،ﮐﻪ ﺷﺎی ﺋﺮان ﻟﻪوﭘﻪڕی دهﺳﻪت داﺑﻮو و ،ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺗﻮوده ،ﻟﻪ رۆژهﻪﺗﯽ ﺋﯚروﭘﺎش ﻟﻪﺗﺮﺳﯽ ﺳﺎواک ﺧﯚﯾﺎن دهﺷﺎردهوه ،ﮐﻪﭼﯽ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﮐﺸﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺗﻮوﺷﯽ ﭘﻪژاره و دﻪڕاوﮐ هﺎﺗﻮون و ،ﺗﺮﺳﯽ ﺋﻪوهﯾﺎن ﻟﻨﯿﺸﺘﻮوه ،ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ رزﮔﺎرﯾﺨﻮازاﻧﻪی ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﮐﺎرﯾﮕﻪرﯾﯽ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺷﯚرﺷﮕان و ﺟﻪﻣﺎوهری ﮐﻮرد ﻟﻪ رۆژهﻪت داﻧﻪﻧﺖ و ،هﻪﺳﺘﯽ هﺎوﺧﻪﺑﺎﺗﯽ و هﺎوﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯿﯽ ﻟﻪﻧﻮان ﮐﻮردی رۆژهﻪت و، ﺑﺎﺷﻮوردا ﭘﮏ ﻧﻪﯾﻪت .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﺳ ﺑﻪﻧﺪی رﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪ ،ﺟﻪﺧﺖ ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪوه دهﮐﺎت ﮐﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﮔﻪﻟﯽ ﮐﻮرد ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪﺷﮑﻪ ﻟﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهی ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪرﯾﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان!! ﺑﻪوﺷﻮهﯾﻪ ،ﺗﮑای ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮات ،ﻟﻪﻧﻮ ﺋﻪو ﺳ هﻪ ﺟﯿﺎواز و دژ ﺑﻪﯾﻪﮐﻪدا ﺑوﺑﺒﻮوﻧﻪوه .زۆر ﻣﺨﺎﺑﻦ ،ﺧﯚﺗﮫﻪﻘﻮرﺗﺎﻧﺪن و ﺧﯚﺗﮑﻪﮑﺮدﻧﯽ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪ ﮐﺸﻪ و ﺷﻪڕی ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﺎﺷﻮورهوه ﮐﻪ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﻮرددا ﺑﻪ ﺷﻪڕی )ﻣﻪﻻﯾﯽ وﺟﻪﻻﻟﯽ( ﻧﻮی دهرﮐﺮد ،زﯾﺎﻧﯽ ﮔﯿﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی ﺑﻪ ﺟﻪﺳﺘﻪی ﺣﯿﺰب و ژﯾﺎﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهﯾﯽ ﺣﯿﺰب ﮔﻪﯾﺎﻧﺪ و ،ﻟﻪرهوﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا ،ﺑﻪدهﯾﺎن ﮐﻪﺳﯿﺎن ﺑﻪﻧﺎﭼﺎری ﺑﺎﺷﻮورﯾﺎن ﺑﻪﺟﮫﺸﺖ و ،ﻟﻪرووﺑﻪڕووﻧﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ هﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان ،ﯾﺎن ﺑﻪهﯚی ﺗﻪﺳﻠﯿﻤﮑﺮدﻧﻪوهﯾﺎن ﺑﻪ ﺋﺮان ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎن و ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪه هﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮوﻟﻪوه ،ﺷﻪهﯿﺪ و ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮان و ،ﮔﻪﻟﮏ ﮐﺎدری ﻟﮫﺎﺗﻮوی وهک ﻣﻪﻻ ﺋﺎواره و ﺋﻪﺣﻤﻪد ﺗﻪوﻓﯿﻖ و ﺳﻤﺎﯾﻠﯽ ﺷﻪرﯾﻔﺰاده و ،ﺳﺪﯾﻖ هﻪﻧﺠﯿﺮی و ﺳﻠﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﻋﻪﯾﻨﯽ، ﻋﻪﺑﺪو ﻣﻮﻋﻪﯾﻨﯽ و ﻣﯿﻨﻪ ﺷﻪم و ،دهﯾﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪﯾﺎن ﺗﺪاﭼﻮون. 72
ﻟﻪﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ،١٩٦٧ﻋﻪوﻏﺎی ﭘﺸﺘﺪهر ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﮑﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﺑﻪﻧﻮی ''ﺳﻮاره ﺳﻪﮐﺮی'' ﺗﻪﺳﻠﯿﻢ ﺑﻪ ﺋﺮان ﮐﺮدهوه .ﺑﻪﻣﺎوهی دوو ﺣﻪﻓﺘﻪ دواﺗﺮ ،ﻋﻪﺑﺪوﻟﻮههﺎب ﺋﻪﺗﺮۆﺷﯽ ﺋﺎﻣﺮهﺰی ''ﺧﻪﺑﺎت'' ،ﻟﻪ ﮔﻮﻧﺪی ''ﺗﻪوﻪ''ی ﻧﻮﭼﻪی هﻪوراﻣﺎن ،ﺷﻪش ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﺗﻪﺳﻠﯿﻢ ﺑﻪ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﮐﺮدهوه .ﯾﻪﮐﮏ ﻟﻪ ﮔﯿﺮاوان ﺑﻪﻧﻮی ﻣﯿﺮزا ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد ،ﻟﻪﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺋﻪم ﮐﺮدهوه ﻧﺎﮐﻮرداﻧﻪ و ﻧﺎﻣﺮۆﭬﺎﻧﻪﯾﻪدا ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﭘﺸﺎﻧﺪهدات ،ﮐﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻋﻪﺑﺪوﻟﻮههﺎب ﺋﻪﺗﺮۆﺷﯿﯿﻪوه دهدرﺘﻪ ﺑﻪر ﺷﻪق و زﻟﻠﻪ و ،ﺑﻪ ﻗﯚﻧﺎﺧﻪ ﺗﻔﻪﻧﮓ ﺳﻪروﭼﺎوی ﺧﻮﻨﺎوی دهﮐﺎت ،ﺋﻪوﺟﺎ دهﯾﺪاﺗﻪ ﺑﻪر دهﺳﺘﮋی ﮔﻮﻟﻠﻪ و ﺷﻪهﯿﺪی دهﮐﺎت .ﺳﺎﯽ ،١٩٦٩ﺣﻪﺳﯚﻣﯿﺮﺧﺎن – ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی هﺰی ﮐﺎوه ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﻋﻪﺑﻏﺎی ﭘﺸﺘﺪهر و ،ﻋﻪﻟﯽ ﺷﻪﻋﺒﺎن ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی هﺰی ''ﺑﺘﻮﻦ'' ،ﻟﻪهﺮﺷﮑﯽ هﺎوﺑﻪﺷﯿﺎﻧﺪا ﺑﯚ ﺳﻪر ﺑﻨﮑﻪ و ﻣﺎﯽ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮات ،هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﭼﻪک دهﮐﻪن و ﺳﻪرﺟﻪم ٧٦ﭘﺎرﭼﻪ ﭼﻪﮐﯿﺎن ﻟﺪهﺳﺘﻨﻦ و دهﺳﺘﯿﺶ دهﮔﺮن ﺑﻪﺳﻪر هﻪﻣﻮو ﮐﻪﻟﻮﭘﻪل و ﺑﻪﮕﻪﻧﺎﻣﻪی ﺣﯿﺰﺑﯿﯽ ،ﭘﺎﺷﺎن ﮐﯚی ﺑﻪﮕﻪﻧﺎﻣﻪﮐﺎن دهﻧﺮن ﺑﯚ دهزﮔﻪی ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺋﺮان )ﺳﺎواک( .ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﻪدﯾﻠﮕﺮﺗﻨﯽ ژن و ﻣﻨﺪاﯽ هﻨﺪﮏ ﻟﻪ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﮐﺎﻧﯽ رۆژهﻪت ،وهک ژن و ﻣﻨﺪاﯽ ﺳﻮﻟﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﻣﻮﻋﻪﯾﻨﯽ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺣﻪﺳﯚﻣﯿﺮﺧﺎن و دهﺳﺘﻪوداﯾﻪرهﯾﻪوه ،ﺑﺎرودۆﺧﮑﯽ زۆر دژوار و ﺳﺎﻣﻨﺎﮐﯿﺎن ﺑﯚ ﺗﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ رۆژهﻪت ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮور ﭘﮑﮫﻨﺎﺑﻮو ،ﮐﻪ ﺋﻪوهش ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ،دوور ﺑﻮو ﻟﻪ ﻓﻪرهﻪﻧﮓ و داوﻧﻪرﺘﯽ ﮐﻮردهواری و ،ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی هﻪﻣﻮو ﯾﺎﺳﺎﯾﻪﮐﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ و ،ﭘﺮﻧﺴﯿﭙﮑﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﯿﻪوه ﺑﻮو... دهزﮔﻪی ﺳﺎواک و هﺰهﮐﺎﻧﯽ رژﻢ ،ﭘﺎش وهرﮔﺮﺗﻨﻪوهی ﺷﯚرﺷﮕاﻧﯽ رۆژهﻪت، ﻟﻪرۆژی ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮدﻧﯿﺎﻧﺪا ،ﭼﻪﻧﺪ ﺳﻪﻋﺎﺗﮏ زووﺗﺮ ،ﺑﻪﻧﻮ ﺷﻪﻗﺎﻣﯽ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا ﺑﻪ ﺋﯚﺗﯚﻣﯚﺑﯿﻞ دهﮔﻪڕان و ،ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﯚ ﺑﺎﻧﮕﻪوازﯾﺎن دهﮐﺮد و ،داواﯾﺎن ﻟﻪ ﺧﻪﮏ دهﮐﺮد ،ﺑﯚ ﺑﯿﻨﯿﻨﯽ دﯾﻤﻪﻧﯽ ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﮑﺮدﻧﯽ ﮔﻮاﯾﻪ ''ﭼﻪﺗﻪﮐﺎن'' ،ﺑﻪرهو ﺳﻪرﺑﺎزﮔﻪی ﺷﺎر ﺑۆن .ﺑﻪ ﺑﯿﺴﺘﻨﯽ ﺋﻪو دهﻧﮓ و هﻪراﯾﻪ ،ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪﮐﺎن دادهﺧﺮان و ،ﺑﻪ هﻪزاران ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﺗﻪﻣﻪن ژﺮ دهﺳﺎل و دواﻧﺰهﺳﺎڵ و ﮔﻪوره و ﺑﭽﻮوﮐﯽ ﺷﺎر ،رووﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﻪرﺑﺎزﮔﻪ دهﮐﺮد .ﻟﻪﭘﺸﺪا، ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهی ﺳﻮﭘﺎ ﻟﻪ ﺷﺎر و ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ ،ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﺗﻮﻧﺪ و ﺋﺎﮔﺮﯾﻦ ﻟﻪدژی )ﺋﺎژاوهﭼﯽ و ﺑﮑﻮژ و ﭼﻪﺗﻪﮐﺎن!!( و ﻟﻪﻧﻮﺑﺮدﻧﯿﺎن و ،دﻟﺮی و ﮔﻪورهﯾﯽ ﺳﻮﭘﺎ و ﺷﺎی ﺷﺎﮐﺎن – ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،دهﺧﻮﻨﺪراﯾﻪوه ،ﺋﻪوﺟﺎ ﮐﯚﻣﻪﮏ ﭼﻪﮐﺪاری رژﻢ ،ﺑﻪ ﺋﯚﺗﯚﻣﯚﺑﯿﻠﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯽ ،ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﯾﻪﮐﻪ ﯾﻪﮐﻪ و دوان دوان دههﻨﺎﯾﻪ رﯾﺰی ﭘﺸﻪوهی ﺋﺎﭘﯚرهی ﺧﻪﮏ و ،ﮔﻮﻟﻠﻪﺑﺎراﻧﯿﺎن دهﮐﺮدن .ﭘﺎﺷﺎن ﺑﯚ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن و ﺗﯚﻗﺎﻧﺪﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی ﺧﻪﮑﯽ ﮐﻮرد، ﻻﺷﻪی ﮐﻮژراوهﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪ ﺳﻪر زرﭙﯚش و ،ﺋﯚﺗﯚﻣﯚﺑﯿﻠﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﻪوه ﺷﯚڕدهﮐﺮدهوه و، ﺑﻪﻧﻮ ﺷﻪﻗﺎم و ﺟﺎدهی ﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا دهﯾﺎﻧﮕان. 73
ﺑﻪو ﺷﻮهﯾﻪ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻟﻪ ﭘﺸﺖ درۆﺷﻤﯽ زل و ﺑﺮﯾﻘﻪدار و ﺑ ﺑﻨﺎﺧﻪی ''ﺗﻤﺪن ٢٥٠٠ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺎهﻨﺸﺎهﯽ'' و ''ﺑﻪﺳﻮی ﺗﻤﺪن ﺑﺰرگ'' ،ﻟﻪﺳﻪدهی ﺑﯿﺴﺘﻪم و ،ﻟﻪﺳﻪدهی زاﻧﺴﺖ و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﺪا ،رووی راﺳﺘﯿﻨﻪی ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﻧﻪﺗﻪوهی ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﺎدهﺳﺘﯽ، ﭘﺸﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﯽ ﻣﺮۆﭬﺎﯾﻪﺗﯿﯽ دهدا و ،ﺑﻪ ﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ دوژﻣﻨﺎﯾﻪﺗﯽ ﺑﺴﻨﻮوری ،ﻣﮋووی دڕﻧﺪهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﺎوﺑﺎﭘﯿﺮاﻧﯽ ﻟﻪ ﺳﻪدهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚن ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﮐﻮرد دهﺧﺴﺘﻪوه ڕوو. ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻣﺎرﺳﯽ ١٩٧٥ﻟﻪ وﻻﺗﯽ ﺟﻪزاﯾﺮ و ،ﺑﻪدهﺳﺘﭙﺸﺨﻪری و ﻧﻮﺑﮋﯾﻮاﻧﯿﯽ ﺑﻮﻣﺪﯾﻪن ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺟﻪزاﯾﺮ ،ﻟﻪﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ رۆژهی ﻧﮫﻨﯿﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ دهﺳﻪﺗﺪاری ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﻋﺮاق ﺑﻪﻧﯿﻮی ﺳﻪددام ﺣﺴﻦ ،ﻟﻪﺳﻪر ٤ﺧﺎڵ ﭘﮑﮫﺎﺗﻦ ،ﮐﻪ ﺑﺮﯾﺘﯿﺒﻮون ﻟﻪ: -١
ﭘﺪاﺟﻮوﻧﻪوه ﺑﻪﺳﻪر ﺳﻨﻮورهﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮان هﻪردوو وﻻت و ،ﮔﻪڕاﻧﻪوه ﺑﯚ ﻗﻪوﻨﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ
''ﻗﻮﺳﺘﻪﻧﺘﻪﻧﻨﯿﯿﻪ'' ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٩١٣و ،هﻪروههﺎ ﺑﯾﺎری ﮐﯚﻣﯿﺴﯿﯚﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩١٤ -٢
ﻧﻮهراﺳﺘﯽ رووﺑﺎر و ﺋﺎوی هﻪردوﻻ ﺑﻪ ﺳﻨﻮوری هﻪردوو وت دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑﮑﺮﺖ!
-٣
ﭼﺎودﺮﯾﮑﺮدﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯚڵ ﺑﯚ ﭘﺸﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ هﺎﺗﻮﭼﯚ و دزهﮐﺮدﻧﯽ ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﺗﮑﺪهر! )ﺋﻪم
ﺑﻪﻧﺪه ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﮐﻮرد و ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪی ﮐﻮرد داﻧﺮا! – ن( -٤
ﺋﻪم رﮑﮑﻪوﺗﻨﻪ دهﺑ ﺑﺨﺮﻨﻪ ﺑﻮاری ﺟﺒﻪﺟﮑﺮدﻧﻪوه و ،ﻻدان ﻟﯿﺎن ،ﻧﻮهرۆﮐﯽ
رﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪﮐﻪ دهﺧﺎﺗﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪوه. هﻪردووﻻ رﮑﮑﻪوﺗﻦ ،ﮐﻪ واز ﻟﻪ ﭘﺸﺘﯿﻮاﻧﯿﮑﺮدﻧﯽ ﻧﻪﯾﺎران و ،ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚﻧﯽ ﯾﻪﮐﺪی ﺑﮫﻨﻦ ،ﮐﻪﺋﻪﻣﻪش ﺑﻪﻻﯾﻪﻧﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﯿﻪوه ،ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول و ﮐﻮردی رۆژهﻪﺗﯽ دهﮔﺮﺗﻪوه
رﮑﮑﻪوﺗﻨﻨﺎﻣﻪی ﺟﻪزاﯾﺮ ﺑﯚ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﮑﯽ ﮔﻪوره ﺑﻮو .ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺑﻪهﯚﯾﻪوه ﺗﻮاﻧﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪک ،ﺑﯾﺎری وهﺳﺘﺎﻧﺪﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ﺑﺪات و ،رژﻤﻪﮐﻪی ﺧﯚی و، داﮔﯿﺮﮐﻪراﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﮐﺸﻪی ﮐﻮرد ﻟﻪ وﺗﻪﮐﺎﻧﯿﺎﻧﺪا ﺋﻪرﺧﺎﯾﻪن ﺑﮑﺎت ،ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﺷﻪوه هﺰی ﭼﻪﮐﺪاری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن )رۆژهﻪت(، ﭘﻪرش و ﺑو ﺑﮑﺎﺗﻪوه و زهﺑﺮی ﮐﺎری و ﮐﻮﺷﻨﺪهی ﻟ ﺑﻮهﺷﻨﺖ .هﺎوﮐﺎت ﺗﯚوی ﺑﮫﯿﻮاﯾﯽ ﻟﻪﻧﻮدﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهران و ،ﺗﮑﯚﺷﻪراﻧﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ﺑﭽﻨﺖ ،ﮐﻪ هﻪﻣﻮو ﮐﻮردﮏ ﻟﻪﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﮐﻮردﺳﺘﺎن، هﻮﻣﺪ و ﭘﺸﺘﯽ ﭘﺒﻪﺳﺘﺒﻮو .هﻪروههﺎ ،ﮐﯚﻣﻪﮏ داﺧﻮازﯾﯽ ﮔﺮﻧﮓ ﺑﻪﺳﻪر رژﻤﯽ ﻋﺮاﻗﺪا ﺳﻪﭘﺎﻧﺪ ،ﮐﻪ ﺋﻪوﮐﺎت هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮑﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ ﺳﯚﭬﺖ ﺑﻮو ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪ. ﺷﻪڕی ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ ،ﻟﻪ ﻗﺎﺒﯽ رﮑﺨﺮاوهی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ،ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮوﻟﻪوه ﺳﻪرﯾﮫﻪﺪا .ﭘﺎش ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﺷﯚرش ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﻪوهی ﺣﯿﺰب و رﮑﺨﺮاوهی ﻧﻮﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭼﻪﮐﺪارﯾﯽ ،ﺑﻪﺷﻮهی ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﺎﺗﯿﮏ و ﺑﻪردهوام ﻟﻪژﺮ ﻧﻮ و درۆﺷﻤﯽ ﻧﺎﮐﻮرداﻧﻪ و ﻧﺎﻧﻪﺗﻪوﯾﯿﺎﻧﻪدا ،ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﮐﻪﺳﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯿﯽ ﭘﺮهوﮐﺮا و ،ﻟﻪوهﺑﻪدواوه داﮔﯿﺮﮐﻪراﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻓﺮ ﺑﻮون ،ﮐﻪ ﭼﯚن وهک ﺷﻮازﮑﯽ ﻧﻮێ ،ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ''ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﺮدﻧﯽ ﮐﻮرد ﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﮐﻮرد'' ﮐﻪﮑﻮهرﺑﮕﺮن... 74
ﻟﻪراﺳﺘﯿﺪا ﮐﻪﻣﺎﯾﻪﺳﯿﯿﻪﮐﯽ ﮔﻪورهﯾﻪ ،ﺗﺎﮐﻮ ﺋﺴﺘﺎ هﯿﭻ ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهﯾﻪﮐﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ و زاﻧﺴﺘﺎﻧﻪ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺷﯚرﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ،ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﺗﻪوهرهﮐﺎﻧﯿﯿﻪوه ﻧﻪﮐﺮاوه و ،ﻧﻮوﺳﻪری ﮐﻮرد ﻟﻪﺑﻪر ﮔﻪﻟﮏ هﯚ ،ﺧﯚی ﻟﻪﻗﻪرهی ﺋﻪم ﺑﺎﺑﻪﺗﻪ ﮔﺮﻧﮕﻪ ﻧﻪداوه و ﻧﺎﯾﺪات .هﯚﮐﻪﺷﯽ ﺋﻪوهﯾﻪ ،ﺋﺎزادﯾﯽ ﺑﯿﺮورادهرﺑﯾﻦ ،ﻧﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن رژﻤﻪﮐﺎﻧﯽ دڕﻧﺪه و داﮔﯿﺮﮐﻪری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و، ﻧﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪﻧﯽ رﮑﺨﺮاوه و دهﺳﻪﻻﺗﯽ راﻣﯿﺎرﯾﯽ ﮐﻮرد ﺧﯚﯾﻪوه ،ﻧﻪﺑﻮوهﺗﻪ ﯾﺎﺳﺎ و ﮐﻮﻟﺘﻮور و ﭘهوه ﻧﺎﮐﺮﺖ .ﻟﻪﮐﯚﻧﺪا ﺑﻪهﯚی ﻧﺎهﯚﺷﯿﺎرﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﻪوه ،ﺑﺎﯾﻪخ و ﮔﺮﻧﮕﯿﯽ ﺑﻪﻧﻮوﺳﯿﻨﻪوهی ﺳﻪرﺑﺮده و راﭘﻪڕﯾﻨﻪﮐﺎن ﻧﻪدراون ،ﺋﻪوڕۆﮐﻪش ،دهﺳﻪﺗﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ و ،ﻧﺎن و ﮔﻮﻟﻠﻪ ،رﮕﺮن ﻟﻪﺑﻪردهم ،ﺧﺴﺘﻨﻪڕووی زاﻧﺴﺘﺎﻧﻪی ﺑﻪﺳﻪرهﺎﺗﯽ راﭘﻪڕﯾﻨﻪ ﺑﺌﻪﻧﺠﺎم و ﺧﻮﻨﺎوﯾﯿﻪﮐﺎﻧﻤﺎن .وهﻧﻪﺑ ﻣﻨﯿﺶ ﺑﻪﻧﻮوﺳﯿﻨﻪوهی ﭼﻪﻧﺪ رووداوﮏ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ،ﺑﻢ ﮐﺎری ﺗﻮﮋﯾﻨﻪوهم ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاوه! ﻟﺪوان و ﻧﻮوﺳﯿﻦ ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺷﯚرﺷﮑﯽ ﮔﻪورهی وهک ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ،ﮐﻪ ﻟﻪﻗﯚﻧﺎﺧﮑﯽ ﮔﻪﻟﮏ هﻪﺳﺘﯿﺎری ﺟﯿﮫﺎﻧﯽ و ،ﻟﻪ ﮔﻪرﻣﻪی ''ﺟﻪﻧﮕﯽ ﺳﺎرد'' و ،ﮐﺸﻤﻪﮐﺸﯽ ﻧﻮان دوو ﺑﻠﯚﮐﯽ رۆژهﻪت و رۆژاﭬﺎ هﻪﮕﯿﺮﺳﺎ و ،ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻧﻮدهوﻟﻪﺗﯿﯽ ،ﺑﻪهﯚی ﮔﺮﺪاراوﯾﯽ داﮔﯿﺮﮐﻪراﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪ دﻧﯿﺎی دوو ﺟﻪﻣﺴﻪرﯾﯿﻪوه ،ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا رﮕﻪی ﺑﻪ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﮐﻮردان و ﺳﺎزﺑﻮوﻧﯽ دهوﻟﻪﺗﮑﯽ ﮐﻮردی ﻧﻪدهدا ،ﺋﻪوهش ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﻪی هﻨﺮی ﮐﯿﺴﯿﻨﮕﻪر )وهزﯾﺮی دهرهوهی ﺋﻪوﮐﺎﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ( ﺑﻪﺑﺎﺷﯽ رهﻧﮕﯿﺪاوهﺗﻪوه و ،داﻧﯽ ﭘﺪاﻧﺎوه ،ﮐﻪ ﭼﻠﯚن ﮐﻮرد و ﮐﺸﻪی ﮐﻮردﯾﺎن ﻟﻪﭘﻨﺎو ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﮐﺎرهﻨﺎوه ) .(*٢٢ﺳﻪرهرای ﺋﻪوهش ،ﻻوازﺑﻮوﻧﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯽ و ،ﻧﺎهﯚﺷﯿﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ،هﻪﻨﻪﺳﻪﻧﮕﺎﻧﺪﻧﯽ زۆرﻻﯾﻪﻧﯽ ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ ودهرهﮐﯽ و ،ﮔﺮﺪراوﯾﯽ ﺷﯚرﺷﻪﮐﻪ ﺑﻪ رژﻤﯽ ﺷﺎی ﺋﺮاﻧﻪوه ،ﭘﻮﯾﺴﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﺷﯿﮑﺮدﻧﻪوهی هﻮرد و ،ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ وهﻪﻣﻪ ﻻﯾﻪﻧﻪ هﻪﯾﻪ. ﺑﮕﻮﻣﺎن ،ﮐﺎﺗﮏ دهﺗﻮاﻧﯿﻦ ﺷﯿﮑﺮدﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ راﺳﺖ و زاﻧﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺷﯚرش ،ﯾﺎن ﺑﺰاﭬﮑﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﮐﻪﻣﺎن ،ﻟﻪ ﻗﯚﻧﺎﺧﮑﯽ ﺗﺎﯾﺒﻪت و دﯾﺎرﯾﮑﺮاوی ﻣﮋووﯾﯿﺪا رهﭼﺎو ﺑﮑﻪﯾﻦ ،ﮐﻪ ﭼﺎوﮐﺎﻧﯽ و ﭘﻮاﻧﻪﻣﺎن ،ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﺑﺖ .ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪو ﭘﺪاﭼﻮوﻧﻪوه و ﺷﯿﮑﺮدﻧﻪوهﯾﻪدا ،هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ هﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﯚرش ،ﭘﮑﮫﺎﺗﻪی ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯿﯿﻪﮐﻪی ،ﭘﮕﻪ و رواﻧﮕﻪی ﭼﯿﻨﺎﯾﻪﺗﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﯚرش، ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ رﺒﻪراﻧﯽ ﺷﯚرش ،ﺋﺎﺳﺘﯽ هﯚﺷﯿﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯿﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﮐﻮردهوارﯾﯽ ﻟﻪوﺳﻪردهﻣﻪی راﭘﻪڕﯾﻨﻪﮐﻪی ﺗﺪا ﺑﻪڕﻮهﭼﻮوه، ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﻮﭼﻪﮐﻪ و ﺟﯿﮫﺎن و ﮔﻪﻟﮏ ﻻﯾﻪﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ و دهرهﮐﯿﯽ دهﮔﺮﺘﻪوه ،ﮐﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻦ و ﺋﺎﻣﺎدهﮐﺮدﻧﯽ هﻪﻣﻮو ﺋﻪﻣﺎﻧﻪ ،ﮐﺎری ﺗﺎﮐﻪ ﮐﻪﺳﮏ و دوو ﮐﻪس ﻧﯿﯿﻪ و ،ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻣﺮۆﭬﯽ ﭘﺴﭙﯚڕ و زاﻧﺎ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهری دﺴﯚز هﻪﯾﻪ، ﮐﻪ ﻟﻪ ﻧﻮهﻧﺪﮑﯽ ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﺪا ﮐﯚ ﺑﻮوﺑﺘﻨﻪوه و ،ﺑﻮوﺟﻪی ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﺎن ﺑﯚ دﯾﺎری ﮐﺮاﺑ و ،ﻟﻪژﺮ ﮐﺎرﮐﺮد و دهﺳﺘﻮهرداﻧﯽ هﯿﭻ ﺣﯿﺰب و ﺧﺎوهن دهﺳﻪﻻﺗﮑﺪا ﻧﻪﺑﻦ... 75
ﻣﺨﺎﺑﻦ ،زۆرﺑﻪی زۆری ﺋﻪو ﺳﻪرﭼﺎوه ﻣﮋووﯾﯿﺎﻧﻪی ﮐﻪ ﻟﻪ ﭘﻪﻧﺠﺎﺳﺎﯽ راﺑﻮردووهوه، ﻟﻪﻻﯾﻪن ﮐﻮرد ﺧﯚﯾﻪوه ﻧﻮوﺳﺮاون ،ﭘﺘﺮ ﻟﻪدرۆﺷﻤﺪان و ،ﭘﺪاهﻪﮕﻮﺗﻦ دهﭼﻦ ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻧﻮوﺳﻪراﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ﺣﯿﺰﺑﻪﮐﺎﻧﻪوه ﻧﻮوﺳﺮاون .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﺗﺎﮐﻮ ﺋﻪم دواﯾﯿﺎﻧﻪش، ﺗﺎﮐﻪ ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﮐﯽ زاﻧﺴﺘﯿﯽ ﺑﻪ زاراوهی ﮐﺮﻣﺎﻧﺠﯽ ﻧﻮهڕاﺳﺖ ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺑﺰووﺗﻨﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮرد ﻧﻮوﺳﺮاﺑﻮو ،ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ''ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﺷﯚرﺷﻪﮐﻪی'' ،ﻟﻪﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ زاﻧﺎ و ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهری ﮔﻪورهی ﮐﻮرد'' ،دوﮐﺘﯚر ﺟﻪﻣﺎل ﻧﻪﺑﻪز'' ﺑﻮو ،ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪﺗﺎﯾﭗ و ﭼﺎﭘﮑﯽ ﻧﺎڕﮏ و ،ﻟﻪژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪﻣﺪا ﺑوﺑﻮوهوه .ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺟﻪﻣﺎل ﻧﻪﺑﻪز ،ﻟﻪم ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﻪی دواﯾﯽ ،واﺗﻪ ﻟﻪﺳﺎﯽ ٢٠٠٠ی زاﯾﻨﯿﯽ ﺑﻪﻣﻼوه ،ﭼﻪﻧﺪ ﺑﻪرهﻪﻣﮑﯽ ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪی دﯾﮑﻪی ﺑﻪﻧﻮی ''ﻧﺎﺳﻨﺎﻣﻪ و ﮐﺸﻪی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﮐﻮرد'' '' ،ﺑﯿﺮی ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯿﯽ ﮐﻮردی'''' ،ﮐﯚﺑﻪرهﻪم ژﻣﺎره ''٦و ''ﮐﯚﺑﻪرهﻪم ژﻣﺎره ،''٧ﺑو ﮐﺮدووﻧﻪﺗﻪوه ،ﮐﻪ ﺋﻪﻣﺎﻧﻪش ﻟﻪﺳﻪر ﺋﻪرﮐﯽ ﻧﻮوﺳﻪر و ،ﺑﻪﻣﺎﻧﺪووﺑﻮون و ﺷﻪوﻧﺨﻮوﻧﯽ ﭼﻪﻧﺪ هﺎوﺑﯿﺮ و ﻗﻮﺗﺎﺑﯿﯽ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺧﯚی ،ﺗﻮاﻧﺮا ﺗﺎﯾﭗ و ﭼﺎپ ﺑﮑﺮﻦ و ،ﻟﻪﻧﻮ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ﺧﻮﻨﺪهواری ﮐﻮرددا ﺑﻼوﺑﮑﺮﻨﻪوه ،ﻟﻪﮐﺎﺗﮑﺪا ﺋﻪم ﮐﺎره ،ﮐﺎری ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ هﻪرﻤﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﻮو ،ﮐﻪ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﺋﻪرﮐﯽ ﻟﻪ ﭼﺎﭘﺪان و، ﺑﻼوﮐﺮدﻧﻪوهﯾﺎﻧﯽ ﺑﮕﺮﺗﺎﯾﻪﺗﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚی ﺧﯚی و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن وهزارهﺗﯽ ﭘﻪروهرده و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﻪوه ،ﺑﯚ واﻧﻪی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ و زاﻧﺴﺘﮕﻪﮐﺎن ،ﺑﻪﻧﯿﻮی ﻣﮋووی ﺳﯿﺎﺳﯽ ﮐﻮرد و ﺷﯚرﺷﻪﮐﺎﻧﯽ ،دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎن ﺑﮑﺮاﯾﻪﺗﻦ ،ﺑﻪم ﻣﺨﺎﺑﻦ ،ﺗﺎﮐﻮ ﺋﻪوڕۆ ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯿﯽ هﻪردوو ﺣﯿﺰﺑﻪ دهﺳﻪﻻﺗﺪارهﮐﻪی ﺑﺎﺷﻮور ،ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﻗﻪرهی ﮐﺎری ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﮐﻮردﯾﯽ ،ﺑﻪﺷﻮهی زاﻧﺴﺘﺎﻧﻪ و ،ﺑﻨﻪڕهﺗﯿﯽ ﻧﻪداوه... هﻪرﻟﻪو ﮐﺎت و رۆژاﻧﻪدا ﮐﻪ ﺳﺎواک و داوودهزﮔﻪی ﺳﻪرﮐﻮﺗﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻟﻪ رۆژهﻪت راوی ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪ و ﺷﯚرﺷﮕاﻧﯽ دهﮐﺮد و ،ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ﺑﻪهﺎوﮐﺎرﯾﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪه و ﺑﻪرﭘﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ،ﮐﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪ وﺰه و، ﮔﺮﺗﻦ و راوهدووﻧﺎﻧﯿﺎن ،ﺟﻤﻮﺟﻮﮑﯽ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎری و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ رۆژهﻪت ﺳﻪرﯾﮫﻪﺪا ،ﮐﻪ دوو هﯚﮐﺎری ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ و دهرهﮐﯿﯽ ،دهورﯾﺎن ﻟﻪو ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﻪ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﻪدا هﻪﺑﻮو: ﯾﻪﮐﻪم ،ﺑﻪهﯚی هﻪﮕﯿﺮﺳﺎﻧﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول ودهﻧﮓ و ﺑﺎس و رووداوهﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﻪوه ﺑﻮو ﮐﻪ ،هﻪﺳﺘﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﻟﻪرۆژهﻪت ﺑﻮوژاﻧﺪهوه .ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،هﻪﻣﻮو هﻪوﮑﯽ دهدا ﺗﺎﮐﻮ هﯿﭻ ﺟﯚره ﭘﻮهﻧﺪی و زاﻧﯿﺎرﯾﻮهرﮔﺮﺗﻨﮏ ﻟﻪﻧﻮان ﮐﻮردی ﺑﺎﺷﻮور و رۆژهﻪﺗﺪا ﭘﮑﻨﻪﯾﻪت ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا ،هﺎﺗﻮﭼﻮوی ﺑﻪردهواﻣﯽ ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪی ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺑﯚ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ رۆژهﻪت و ،دواﻧﺪن و ﭘﺮﺳﯿﺎرﮐﺮدﻧﯽ ﺧﻪﮏ -ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻻواﻧﯽ رۆژهﻪت ﻟﯿﺎن ،هﻪروههﺎ ﮔﻮﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ''رادﯾﯚی ﺷﯚرش'' ،ﮐﻪ ﺑﻪدزی ﺳﺎواک و ﺳﯿﺨﻮڕهﮐﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪوه ﻟﻪﻧﻮ ﻣﺎن و ﻟﻪﻧﻮ دوﮐﺎن و ﺑﺎزار ﮔﻮﯽ ﻟﺪهﮔﯿﺮا ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﺋﺎﮔﺎداری دهﻧﮓ و ﺑﺎﺳﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن دهﺑﻮون. 76
ﺋﻪوهش ﺳﻪرهﺗﺎﯾﻪک ﺑﻮو ﺑﯚ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﻪوهی هﻪﺳﺘﯽ ﮐﻮرداﯾﻪﺗﯽ و ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ﻟﻪﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن. دووهم ،ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﭼﯿﻨﯽ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎر و رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﮐﻮرد ﮐﻪ ﻟﻪ زاﻧﺴﺘﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان -ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﺗﺎران دهﯾﺎﻧﺨﻮﻨﺪ ،ﻧﺎﺳﯿﺎری و ﺗﮑﻪوﯾﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﺰاﭬﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﺧﻮﻨﺪﮐﺎرﯾﺪا ﭘﻪﯾﺪاﮐﺮد و ﻓﺮی ﺷﻮازﮑﯽ ﻧﻮﯽ ﺧﻪﺑﺎت ﺑﻮون ﮐﻪ ﻧﻮهﻧﺪهﮐﻪی ﻧﻮ ﺷﺎر و ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﺷﺎرهﮐﺎن ﺑﻮو .ﺋﻪم ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎر و رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﮐﻮرد ،ﭘﮑﻪوه و ﻟﻪﻧﻮ ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ،ﺷﺎﻧﻪ و ﮐﯚڕوﮐﯚﻣﻪﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﺎن دادهﻣﻪزراﻧﺪ ،ﺑﻪم ﺑﻪ ﺷﻮﻨﭙﮫﻪﮕﺮﺗﻦ و ،ﻻﺳﺎﯾﯿﮑﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﭼﻪﭘﯽ ﺋﺮاﻧﯽ، ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﻟﻪژﺮ ﮐﺎرﮐﺮدی ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ و ﺋﺮاﻧﯿﮕﻪرﺘﯽ داﺑﻮون .ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا، ﭼﯿﻨﯽ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎران و رۆﺷﻨﺒﯿﺮاﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﻟﻪدهرهوهی وﻻت ،ﻟﻪوﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚروﭘﺎ و ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ، رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﺑﻪهﺰی ﺧﻮﻨﺪﮐﺎرﯾﯿﺎن ﭘﮑﮫﻨﺎﺑﻮو ﺑﻪﻧﻮی ﮐﻨﻔﺪراﺳﯿﻮن ﺟﮫﺎﻧﯽ ﻣﺤﺼﻠﻴﻦ و داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن اﯾﺮاﻧﯽ .ﮐﯚﻧﻔﯿﺪراﺳﯿﯚن ،دهوری زۆر ﺑﺎﺷﯽ دهﺑﯿﻨﯽ ﻟﻪﺧﺴﺘﻨﻪڕووی دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرﯾﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ و ،ﺑﻪردهوام ﻟﻪ ﭘﺘﻪﺧﺘﯽ وﻻﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚروﭘﺎدا ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯿﺎن رﺪهﺧﺴﺖ. ﮐﯚﻧﻔﺪراﺳﯿﯚن هﻪزاران ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﭼﺎﻻﮐﯽ هﻪﺑﻮو ،ﮐﻪ هﻪﻣﻮو ﺳﺎﮏ ﻟﻪ وﺗﮑﯽ ﺋﯚروﭘﺎدا ﮐﯚﻧﮕﺮهی ﺳﺎﻧﻪی دهﺑﻪﺳﺖ و ،ﭘﻨﺦ ﺋﻪﻧﺪام هﻪﺪهﺑﮋﺮدران ﺑﯚ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺑﻪڕﻮهﺑﻪرﺘﯿﯽ. هﻪروههﺎ ﮔﯚﭬﺎرﮑﯽ ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪﺷﯽ دهردهﮐﺮد ﺑﻪﻧﻮی ) ١٦آذر( .ﮐﯚﻧﻔﺪراﺳﯿﯚن ،ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯿﺪا ،هﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﯽ هﺰری و ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮوهﺧﯚی و ،هﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪﮐﺎن ﺑﻪﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوﯾﯿﻪوه ﺧﻪﺑﺎﺗﯿﺎن ﺗﺪا دهﮐﺮد ،ﺑﻪم دواﺗﺮ ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﻧﻮان ﻣﺎوﺋﯿﺴﺘﻪﮐﺎن و، ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺳﯚﭬﺖ و ﻟﻘﻪ دژﺑﻪرهﮐﺎﻧﯽ ﭼﺮﯾﮑﯽ ﻓﯿﺪاﯾﯽ و ...هﺘﺪ ،ﻟﻪرۆڵ و دهوری ﮐﯚﻧﻔﺪراﺳﯿﯚﻧﯽ ﮐﻪم ﮐﺮدهوه. ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی دهرهوهی ﺋﺮان ،ﻟﻪﻧﻮﺧﯚدا ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﺷﺎری ﺗﺎران ،ﺑﺰاﭬﯽ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎرﯾﯽ ﻟﻪﺳﺎﻧﯽ ١٩٧١ -١٩٧٠ﺑﻪﻣﻼوه ،ﺳﺎڵ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎڵ زﯾﺎﺗﺮ ﭘﻪرهی دهﺳﻪﻧﺪ. هﻪر ﺑﻪو ﭘﯿﻪ ،دهزﮔﻪی ''ﺳﺎواک'' ﯾﺶ ﮔﺮﻧﮕﯽ و ﺑﺎﯾﻪﺧﯽ زۆری ﺑﻪ ﺟﻤﻮﺟﯚﯽ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎران دهدا و ،ﺑﻪڕﮕﻪی ﺳﯿﺨﻮڕهﮐﺎﻧﯿﯿﻪوه ﭼﺎودﺮﯾﯽ ﺟﻤﻮﺟﻮﯿﺎﻧﯽ دهﮐﺮد و ،ﭘﺎش دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮدن و ،ﮐﯚﮐﺮدﻧﻪوهی زاﻧﯿﺎری ﻟﻪﺳﻪرﯾﺎن ،ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﻪﺗﺎک و ﺑﻪ ﮐﯚﻣﻪڵ ﻟﯿﺎﻧﯽ دهﮔﺮت ،ﮐﻪ ﻟﻪﻧﯿﻮﯾﺎﻧﺪا ﺧﻮﻨﺪﮐﺎری ﮐﻮردﯾﺸﯿﺎن ﭼﻨﮓ دهﮐﻪوت .ﭘﺎش ﻟﺪان و ﺷﮑﻪﻧﺠﻪﮐﺮدﻧﯿﺎن ﻟﻪ زﯾﻨﺪان ،ﻣﺎوهی زﯾﻨﺪاﻧﯿﺒﻮوﻧﯿﺎن ﺑﯚ دهﺑاﯾﻪوه .ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎره ﮐﻮردهﮐﺎن ﮐﻪ ﻧﺎﺳﯿﺎری ﯾﻪک ﺑﻮون و ،ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی وهﮐﯿﻪﮐﯿﺎن هﻪﺑﻮو، ﻟﮑﺪاﻧﻪﺑان و ،ﺑﻪﻧﮫﻨﯿﯽ ﺷﺎﻧﻪﯾﻪﮐﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯿﺎن ﭘﮑﮫﻨﺎ و ،دواﺗﺮ ،ﮐﯚﻣﻪﻪی ﺷﯚرﺷﮕی زهﺣﻤﻪﺗﮑﺸﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن -ﯾﺎن داﻣﻪزراﻧﺪ .ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﻧﺎﺳﺮاو و ،ﮐﺎرﮔی ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ﺋﻪم رﮑﺨﺮاوهﯾﻪ ﮐﻪﺳﮏ ﺑﻮو ﺑﻪﻧﻮی ﻓﻮاد ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﺳﻮﺘﺎﻧﯽ. ﺑﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ ،ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺑﻪهﯚﺷﯿﺎری و ﺗﮑﯚﺷﻨﯽ ﺳﺎواک و زهﺑﺮوزهﻧﮕﯽ ﺳﻮﭘﺎی داﭘﯚﺳﻨﻪرﯾﯿﻪوه ،هﻪﻣﻮو ﺟﻤﻮﺟﯚﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رۆﺷﻨﺒﯿﺮی و ﭼﻪﮐﺪارﯾﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان و ﻟﻪ رۆژهﻪﻻﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺑﺮد و ،ﺋﯚﭘﯚزﺳﯿﯚن و رﮑﺨﺮاوهﯾﻪﮐﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﻪﮐﻪدا ﻧﻪه و ،ﺑﻪدﻨﯿﺎی و ﺋﺎﺳﻮودهﯾﯿﻪوه ،ﮐﻮردﮔﻮﺗﻪﻧﯽ'' :ﭘﺎﯽ ﻟﺪاﯾﻪوه!''. 77
ﺗﻮوﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﺑﻪ ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯽ ''ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ'' و هﻪﻮﺴﺖ و رواﻧﮕﻪی هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﺎﻧﯽ! راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری و رووﺧﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎرﯾﯽ رژﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻟﻪﻧﯿﻮهی ﺳﺎﯽ ١٩٦٩ی زاﯾﻨﯿﯽ ،ﻟﻪﺳﻪرداﻧﮑﯽ ﺑﯚ ﻓﻪرهﻧﺴﺎ ،ﺑﻪرﮕﻪی ﺑﮋﯾﺸﮑﻪﮐﺎﻧﯿﯿﻪوه ﺋﺎﮔﺎدار ﺑﻮو ﮐﻪ ﺗﻮوﺷﯽ ﻧﻪﺧﯚﺷﯽ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ﺑﻮوه .ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪ و دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﺑﯾﺎردرا هﻪواﻟﻪﮐﻪ ﺑﻪﻧﮫﻨﯿﯽ ﺑﻤﻨﺘﻪوه ،ﺑﻪﻻم ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک ،هﻪواﻟﻪﮐﻪ ﻟﻪﻧﯿﻮ ﮐﯚڕوﮐﯚﻣﻪﯽ دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺳﯿﺪا ﺑﻼوﺑﻮوهوه و ،ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯿﻪﮐﺎن ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٩٧٠ﺋﺎﮔﺎداری ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪ ﮐﻮﺷﻨﺪهﮐﻪی ﺷﺎ ﺑﻮون .ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﯿﻪﮐﻪی ﺷﺎ ،ﺳﺎڵ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺎڵ ،ﭘﺘﺮ ﮐﺎری دهﮐﺮده ﺳﻪر ﻟﻪش و رهواﻧﯽ .ﺑﻪوﺗﻪی ﭼﺎرﻟﺰ ﮐﯚﮔﺎن'' ﺋﻪﻓﺴﻪری ﭘﺸﻮوی ''ﺳﯿﺎ'' ،ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان ﻟﻪوﺳﻪردهﻣﻪوه ﺳﻪرﯾﮫﻪﺪا ،ﮐﻪ هﻪواﯽ ﺗﻮوﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺷﺎ ﺑﻪ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪ ﻟﻪ ﻻﯾﻪن ﻓﻪرهﻧﺴﺎﯾﯿﻪﮐﺎﻧﻪوه راﮔﻪﯾﻪﻧﺪرا .دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﺑﻪﻧﻮی''دهﯾﭭﯿﺪ ﻻﻧﮓ'' ،ﮐﻪ ﻟﻪو ﮐﺎت و رۆژاﻧﻪدا ،ﻟﻪﺑﻪﺷﯽ زاﻧﯿﺎری و ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ وهزارهﺗﯽ دهرهوهی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﮐﺎری دهﮐﺮد ،ده'' :ﻧﻪﺧﯚﺷﯿﻨﯽ ﺷﺎ ،ﭘﻮﯾﺴﺘﯽ ﺑﻪ ﺗاﻣﺎﻧﯽ هﻮرد دهﮐﺮد .ﺋﺎﯾﺎ دهﺑﻮو دهﺳﺖ ﻟﻪﺳﻪر دهﺳﺖ داﺑﻨﯿﻦ و ﭼﺎوهڕاﻧﯽ ﺋﻪوهﺑﯿﻦ ،ﺷﺎ ﻟﻪﻧﻮ ﻧﻮوﺳﯿﻨﮕﻪﮐﻪﯾﺪا ﺑﻤﺮێ!؟ راﺳﺘﯿﯿﻪﮐﻪی ﺋﻤﻪ دهﻣﺎﻧﺰاﻧﯽ ﺷﺎ ﻧﻪﺧﯚﺷﻪ ،ﺑﻪم ﺑﺪهﻧﮓ ﺑﻮوﯾﻦ! ،ﻟﻪﮐﺎﺗﮑﺪا دهﺑﻮو رﮕﻪﭼﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎوﻣﺎن رهﭼﺎو ﺑﮑﺮداﯾﻪ!''. ﺳﺎﯽ ،١٩٧۶ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ ،ﻧﻮﻨﻪری ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮات ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ،دهﺳﺘﺒﻪﺟ راﯾﮕﻪﯾﺎﻧﺪ'' :ﺳﻪردهﻣﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری و ،داﮔﯿﺮﮐﺎری و ﭘﺸﯿﻠﮑﺮدﻧﯽ ﻣﺎﻓﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﺮۆڤ ﻟﻪ ﺟﯿﮫﺎن ،ﺑﻪﺳﻪرﭼﻮوه و ،دهﺑ ﭘﺸﯽ ﻟﺒﮕﯿﺮﺖ!'' .ﺳﺎﯽ ،١٩٧٧ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ دﯾﺪارﮑﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا و ،داوای ﻟﮑﺮد ﺗﺎ ﭘﻪره ﺑﻪ ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆڤ و دﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ ﻟﻪ ﺋﺮان ﺑﺪات و ،ﮔﻮﺷﺎری ﮐﻪﻣﺘﺮ ﺑﺨﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن! ﺷﺎ ،ﺑﻪﻨﯽ ﺑﻪ ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ دا ،ﮐﻪ ﭘﺸﻨﯿﺎز و داﺧﻮازﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﺒﻪﺟ دهﮐﺎت .دوای ﺋﻪو دﯾﺪارهی ﺷﺎ و ﮐﺎرﺗﺮ ،هﻪروههﺎ ''ﺳﺎﯾﺮۆس وﻨﺲ'' وهزﯾﺮی دهرهوهی دهوﻟﻪﺗﯽ ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ ،ﻟﻪ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻮﻧﯽ ١٩٧٧دا ،ﭼﻮو ﺑﯚ دﯾﺪاری ﺷﺎ و ،ﺟﺎرﮑﯽ دﯾﮑﻪ ﭘﺸﻨﯿﺎز و داﺧﻮازﯾﯽ دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎی ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪﭘﻮﯾﺴﺘﯿﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﻔﯚرم ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﺑﻪﮔﻮﯽ ﺷﺎ داﯾﻪوه! ﺑﻪﭘﭽﻪواﻧﻪی ﻟﮑﺪاﻧﻪوهی ﺋﺴﺘﺎی دارودهﺳﺘﻪ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ،ﮐﻪ دهﻦ'' :ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ ،ﺑﻮو ﺑﻪ هﯚی رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎ!!'' ،دهوﻪﺗﯽ ﮐﺎرﺗﺮ ،دژی ﺷﺎی ﺋﺮان و رژﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﻧﻪﺑﻮو .دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،درﮋهداﻧﯽ رژﻤﯽ ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﻪری ﺷﺎﯾﺎن ﺑﻪزﯾﺎن دهزاﻧﯽ و ،دﻨﯿﺎﺑﻮون ﮐﻪ ﺑﻪردهواﻣﮑﺮدﻧﯽ دﯾﮑﺘﺎﺗﯚری و رﮕﺮﺗﻦ ﻟﻪ ﺋﺎزادی و دﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎ و رژﻤﻪﮐﻪﯾﻪوه ،ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﻧﺎﺑﺘﻪ هﯚی ﺳﻪﻗﺎﻣﮕﯿﺮﺑﻮوﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮی دهﺳﻪت و ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪی ،ﺑﻪﮑﻮ ﻟﻪرووﺧﺎن ﻧﺰﯾﮑﺘﺮی دهﮐﺎﺗﻪوه .ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،هﻪروههﺎ دژی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ ﻣﻪزﻧﯿﺨﻮازﯾﯽ ﺷﺎ ﻟﻪ ﻧﻮﭼﻪﮐﻪدا ﺑﻮون .ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ رۆژاﭬﺎ 78
هﻨﺮاﯾﻪ ﺳﻪر ﺗﻪﺧﺘﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯽ و ،ﺑﻪ ﮐﯾﻨﯽ ﭼﻪﮐﻮﭼﯚﯽ ﻣﯚدﻧﯽ رۆژاﭬﺎ ،ﺑﺒﻮوه ﺧﺎوهﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎ و ﺗﻪﮐﻨﯚﻟﯚژﯾﺎی ﻣﯚدﻧﯽ ﺟﻪﻧﮕﯿﯽ ،هﻨﺪه ﻟﻪﺧﯚﺑﺎﯾﯽ ﺑﺒﻮو ﮐﻪ راﺑﻮردووی ﻟﻪﺑﯿﺮ ﭼﻮوﺑﻮوهوه و ،ﭼﺎوهڕوان ﺑﻮو ﻟﻪرﯾﺰی وﻻﺗﺎﻧﯽ ﮔﻪوره و زﻟﮫﺰهﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،ﺣﯿﺴﺎب ﺑﮑﺮﺖ ﺑﯚی... دهوﻟﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﺑﻪڕﮕﻪی رﮑﺨﺮاوهی ''ﺳﯿﺎ'' و ،ﮐﺎرﻧﺎﺳﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪوه ﻟﻪﺋﺮان، ﺋﺎﮔﺎداری ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺷﻪﭘﯚﻟﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﮐﯚﻣﻪﻻﻧﯽ ﺧﻪﮏ ﺑﻪراﻣﺒﻪر رژﻢ ﺑﻮون و، هﻪﺳﺘﯿﺎن ﺑﻪ ﻣﻪﺗﺮﺳﯽ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺷﺎ و رژﻤﻪﮐﻪی ﮐﺮدﺑﻮو .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﺑﻪدوای ﺟﮕﺮهوه و، ﺋﻪﻟﺘﻪرﻧﺎﺗﯿﭭﺪا دهﮔﻪڕان ،ﺗﺎ ﻟﻪﺋﻪﮔﻪری ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﭘﺸﻮی ﻟﻪ ﺋﺮان و ،رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎ ،ﺑﻨﺎﺧﻪی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ داهﺎﺗﻮو داﺑﮋن .هﻪروهک ﺑﻪوﺗﻪی ﺟﯿﭭﺎن ﮐﯚڵ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زاﻧﺴﺘﮕﻪی ﻣﯿﺸﯿﮕﺎن ،ﻟﻪﺳﺎﻧﯽ ١٣۵۶ – ١٣۵۵ی هﻪﺗﺎوﯾﯿﻪوه ،ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪرﮕﻪی ﺑﺎﻮﮋﺧﺎﻧﻪﯾﻪوه ﻟﻪ ﺗﺎران ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻧﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان و ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎﻧﺪا دهﮔﺮت و ،زۆر ﺟﺎر هﺎﺗﯚﭼﻮوی ﺑﺎﻮﮋﺧﺎﻧﻪﯾﺎن دهﮐﺮد .ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﻪوهﺷﺪا، ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺑﻪ هﯿﭻ ﺟﯚرﮏ ﻟﻪو ﺑﺎوهڕهدا ﻧﻪﺑﻮو ﮐﻪ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﺑﺘﻮاﻧﺖ ﮐﯚﺳﭗ و ﮐﺸﻪ ﺑﯚ ﺳﻪر دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ دروﺳﺖ ﺑﮑﺎت .دﯾﭙﻠﯚﻣﺎﺗﮑﯽ دﯾﮑﻪی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪﻧﻮی ''ﭼﺎرﻟﺰ ﻧﺎس'' ﻟﻪﺳﺎﻧﯽ ١٩٧٨ – ١٩٧۴ﺳﻪرۆﮐﯽ دهﺳﺘﻪی ﮐﺎروﺑﺎری ﺋﺮان ﺑﻮو. ﭼﺎرﻟﺰ ﻧﺎس دهﺖ'' :ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺋﺎﺳﺎﯾﺸﯽ رﮑﺨﺮاوهی ''ﺳﯿﺎ'' ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﺮان ،ﻧﺎڕاﺳﺖ ﺑﻮون .ﻟﻪهﻪﻣﻮو راﭘﯚرﺗﻪﮐﺎﻧﺪا ،ﺋﺎﻣﺎژه ﺑﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﮐﺮاﺑﻮو ﮐﻪ ﻧﺎﺗﻮاﻧﻦ هﯿﭻ ﻣﻪﺗﺮﺳﯿﯿﻪک ﺑﯚ ﺳﻪر ﺷﺎ دروﺳﺖ ﺑﮑﻪن و ،دﻨﯿﺎﺑﻮون ﮐﻪ ﺷﺎ ﺑﻪهﺎﺳﺎﻧﯽ و ﺑ ﮐﺸﻪ، دهﺳﺎﯽ داهﺎﺗﻮوش ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪی دهژی'' .ﻟﻪﻧﻮ وﺗﺎﻧﯽ رۆژاﭬﺎ ،ﯾﻪﮐﻪم وﺗﮏ هﻪﺳﺘﯽ ﭘﮑﺮد رژﻤﯽ ﺷﺎ ﺑﻪرهو رووﺧﺎن دهﭼﺖ ،دهوﻪﺗﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺑﻮو ،ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﻪهﯚی ﻣﮋووﯾﻪﮐﯽ ١٠٠ﺳﺎﻪی ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺮان و ﮐﯚﻣﻪﮕﻪﮐﻪی ﺋﺮاﻧﺪا هﻪﯾﻪﺗﯽ، ﺑﻪﺑﺎﺷﯽ ﺋﺎﮔﺎداری رادهی ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺑﺰارﯾﯽ و ﻻوازﯾﯽ ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﻮو .ﺋﻪوﺟﺎ دهوﻪﺗﯽ ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ دوو ﺳﺎڵ ﭘﺶ رووﺧﺎﻧﯽ ﺷﺎ ،دﻨﯿﺎﺑﻮون ﮐﻪ ﺷﺎ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪی ﺑﻪﺳﻪر ﭼﻮوه .ﺋﻪﻣﻪش ﻟﻪ وﺗﻪ و راﭘﯚرﺗﯽ ''ﻻﺑﺮاﻧﯽ'' ﺑﺎﻮﮋی ﭘﺸﻮوی ﺋﯿﺴﺮاﺋﯿﻞ ﻟﻪ ﺗﺎران دهردهﮐﻪوﺖ ،ﮐﻪ ﻟﻪدﯾﺪاری ﻟﻪﮔﻪڵ ''هﻤﺰ'' ﺑﺎﻮﮋی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟﻪ ﺗﺎران ،ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٩٧۶و، ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﻨﺎﺗﯚری ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎﯾﯽ ﺑﻪﻧﻮی ''ﭘﺮﭼﺖ'' ،ﺑﺎس ﻟﻪ ﺧﺮاﭘﯽ ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺋﺮان دهﮐﺎت و ،ده'' :ﺋﻤﻪ ﭘﻤﺎﻧﻨﺎوهﺗﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ دوای رژﻤﯽ ﺷﺎوه و ،دهﺑﺖ ﺧﯚﻣﺎﻧﯽ ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎده ﺑﮑﻪﯾﻦ!''. دهوﻪﺗﯽ ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ ،ﻻی ﺋﺎﺷﮑﺮاﺑﻮو ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎ ،ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪدا هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﮑﯽ ﮔﻪوره ﻟﻪدهﺳﺘﺪهدا و ﺑﻪرادهﯾﻪﮐﯽ زۆر ،زﯾﺎن ﺑﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ، ﻟﻪ ﺋﺮان و ،ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪ دهﮔﺎت ،هﻪروهک دواﺗﺮﮔﻪﯾﺎﻧﺪی .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﺑﻪردهوام داواﯾﺎن ﻟﻪ ﺷﺎ دهﮐﺮد ،ﺗﺎ رﻔﯚرم ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪات .ﺑﻪم ﺷﺎ ،وهک هﻪﻣﻮو دﯾﮑﺘﺎﺗﯚرﮏ ،ﭘﺸﻨﯿﺎزی دﺴﯚزاﻧﻪی ﮐﻪﺳﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﮏ و هﺎوﭘﻪﯾﻤﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﭘﯿﻼن و ﻓ ﺑﯚ ﻻوازﮐﺮدﻧﯽ دهﺳﻪﺗﯽ 79
ﺣﺴﺐ دهﮐﺮد و ،ﺑوای ﺑﻪ رﻔﯚرم وﮔﯚڕاﻧﮑﺎری و داﺑﻪﺷﮑﺮدﻧﯽ دهﺳﻪﻻت و ،ﭘﺮس وراوﮋﮐﺮدن ﻧﻪﺑﻮو .ﺳﻪرزارهﮐﯿﯽ ﺑﻪﻨﯽ ﺑﻪ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ دهدا ،ﺑﻪم ﺗﯿﺪاﻣﺎﺑﻮو، ﻟﻪچ رﮕﻪ و ﺑﻪ چ ﺷﻮهﯾﻪک رﻔﯚرم و ﮔﯚڕان ﺑﮑﺎت .ﭘﺎش دﯾﺪارهﮐﻪی ﺳﺎﯾﺮۆس وﻨﺲ و ﺷﺎ ،ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﺪا ﻗﺎو ﺑوﺑﻮوهوه ،دهوﻪﺗﯽ واﺷﻨﺘﯚن ﻓﻪرﻣﺎﻧﯿﺪاوه ﺑﻪ ﺷﺎ ،ﺗﺎ ڕێ ﻟﻪ ﺑﻪردهم ﺋﺎزادﯾﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪن و ﺑﯿﺮوڕا دهرﺑﯾﻨﺪا ﺑﮑﺎﺗﻪوه .ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ،ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺳﺎﯽ ،١٩٧۶ﻟﻪژﺮ ﮔﻮﺷﺎری دهوﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ،ﺗﺎرادهﯾﻪک ﻟﻪ ﮔﻮﺷﺎر و زهﺑﺮوزهﻧﮕﯽ ﮐﻪم ﮐﺮدهوه ،و رۆژی ١۶ی ﻣﺎﻧﮕﯽ ﮔﻪﻻوﮋی ١٩٧٧) ١٣۵۶ی زاﯾﻨﯽ( ،ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﮔﻮﺮاﯾﻪڵ و ،دهﺳﺘﻪﻣﯚﮐﺮاوی ﺑﻪﻧﯿﻮی ﺋﻪﻣﯿﺮ ﻋﻪﺑﺎس هﯚوهﯾﺪا ،ﭘﺎش ١٣ﺳﺎڵ ﻻﺑﻪرێ و، ﺟﻪﻣﺸﯿﺪ ﺋﺎﻣﻮزﮔﺎر ﻟﻪﺟﯽ داﺑﻨﺖ ،ﮐﻪ ﺋﻪﻣﯿﺶ هﻪر ﮔﻮاﯾﻪڵ و دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮاوی ﺷﺎ ﺧﯚی ﺑﻮو .ﻟﻪرۆژی ٢۵ﯼ ﮔﻪ ڕێﺰاﻧﯽ ،١٣۵۶ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ ﺳﻪرداﻧﯽ ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ ﺑﯚ ﺗﺎران ،ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﮑﯽ ﺑﻪرﯾﻦ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺧﻮﻨﺪﮐﺎراﻧﯽ زاﻧﺴﺘﮕﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎراﻧﻪوه ﺑﻪڕﻮه ﭼﻮون ،ﮐﻪ ﻟﻪﻣﯿﺪﯾﺎی دهرهوه دهﻧﮕﯿﺪاﯾﻪوه .ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان ﺟﻪﻣﺸﯿﺪ ﺋﺎﻣﻮزﮔﺎر ،ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ هﯿﭻ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ ﭼﺎﮐﺴﺎزﯾﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺒﺪات ،ﭼﯚﻧﮑﻪ دهﺑﻮو ﺑﯾﺎری هﻪر ﮔﯚڕان و ﭼﺎﮐﺴﺎزﯾﯿﻪک ﺑﻪ ﻓﻪرﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪرﺖ ..ﺷﺎ ﺑﯚﺧﯚﺷﯽ هﯿﭻ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪﯾﻪﮐﯽ رۆﺷﻦ و ﺋﺎﻣﺎدهﮐﺮاوی ﺑﯚ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ رﻔﯚرم ﻧﻪﺑﻮو ،هﻪر ﺋﻪوهش ﻟﻪدواﯾﯿﺪا ﺗﻮوﺷﯽ ﺳﻪرﻟﺸﻮاوی ﮐﺮد و ،ﮐﯚﻧﺘۆﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪی ﻟﻪدهﺳﺖ دهرهﻨﺎ .ﻟﻪﺳﻪر داوای ﮐﯚﻣﻪﯽ ﻧﻪﺗﻪوه ﯾﻪﮐﮕﺮﺗﻮوهﮐﺎن ،ﺷﺎ ،رﮕﻪی ﺑﻪ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻣﺎﻓﯽ ﻣﺮۆﭬﯽ ﺟﯿﮫﺎﻧﯿﯽ دا ،ﺗﺎ ﺳﻪرداﻧﯽ ﺑﻪﻧﺪﯾﺨﺎﻧﻪﮐﺎن ﺑﮑﻪن و ،ﻟﻪﻧﺰﯾﮑﻪوه ﻟﻪﮔﻪڵ زﯾﻨﺪاﻧﯿﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺪوﻦ و ،ﻟﻪﮔﯿﺮوﮔﺮۆﯾﺎن ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻦ .هﻪروههﺎ ﺑﻪ ﭼﺎودﺮﯾﮑﺮدﻧﯽ ﺳﺎواک ،رﮕﻪ ﺑﻪ رۆژﻧﺎﻣﻪﮐﺎن درا ،ﺑﻪرادهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯽ ﺧﻪﮏ و ﮐﺸﻪی ﺋﺎﺑﻮوری و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺋﺎزادﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رۆژﻧﺎﻣﻪﮔﻪرﯾﯽ ﺑوﺑﮑﻪﻧﻪوه .ﺋﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪ ﻧﻮﯿﻪ ،زهوﯾﻨﻪی ﺧﯚﺷﮑﺮد ﺑﯚ دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ دهرﺑﯾﻨﯽ دهﻧﮕﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﻪﺷﻮهی ﺋﺎﺷﮑﺮاﺗﺮ ﻟﻪﺟﺎران .ﺑﻪره ﺑﻪره ،ﭘﻪﯾﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ رواﻧﮕﻪ و هﻪﻮﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ،ﺑﻪﺷﻮهی ﺳﯿﭙﺎره و ،ﻧﺎﻣﯿﻠﮑﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﻪوه ﺑﻪﻧﻮ ﺧﻪﻟﮑﺪا ﺑوﺑﻮوﻧﻪوه. ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎراﻧﯽ زاﻧﺴﺘﮕﻪﮐﺎن ،ﺗﯿﻦ و ﮔﻮڕﮑﯽ زﺘﺮی وهرﮔﺮت .رۆژی ١٧ﯼ ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎر رۆژﻧﺎﻣﻪی )اﻃﻼﻋﺎت( ی ﺳﻪر ﺑﻪرژﻢ ،وﺗﺎرﮑﯽ ﭼﺎﭘﮑﺮد و ،ﺗﯿﺪا ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا ﮔﺎﺘﻪ و ﺳﻮوﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ ﮐﺮدﺑﻮو .دوو رۆژ دواﺗﺮ ،ﺧﻪﮑﯽ ﺷﺎری ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻗﯚم ﺑﻪ هﺎﻧﺪان و ﺑﻪﺷﺪارﯾﯽ راﺳﺘﻪوﺧﯚی ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﮑﯽ ﮔﻪورهﯾﺎن ﻟﻪدژی ﺷﺎ ﺑﻪڕﻮهﺑﺮد .هﺰهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺳﻮﭘﺎ ،هﺮﺷﯿﺎن ﮐﺮده ﺳﻪرﯾﺎن و ،ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ زۆرﯾﺎن ﻟﮑﻮﺷﺘﻦ و ،ﺑﻪﺳﻪﺗﺎن ﮐﻪﺳﯿﺸﯿﺎن رهواﻧﻪی زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎن ﮐﺮد .ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪرۆژی ٢٩ﯼ رﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣۵۶ﯼ هﻪﺗﺎوﯼ١٩٧٧) ،ی ز( ﻟﻪ ''ﭼﻠﻪی ﮐﻮژراواﻧﯽ ﻗﯚم'' دا ،ﻟﻪﺷﺎری ﺗﻪورﺰ ﺧﻪﮑﮑﯽ زۆر ﺑﻪ هﺎﻧﺪان و دهﺳﭙﺸﺨﻪرﯾﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،رژاﻧﻪ ﺳﻪر ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﮐﺎن و، 80
ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺑﺎﻧﮏ و ﺑﯿﻨﺎی دهوﻪﺗﯽ و ،ﺳﯿﻨﻪﻣﺎ و ،ﭼﻪﻧﺪ دوﮐﺎﻧﮑﯽ ﺧﻮاردهﻣﻪﻧﯿﯽ ﺋﻪﻟﮑﯚﻟﯿﺸﯿﺎن ﺋﺎﮔﺮ ﺗﺒﻪردا .ﺷﻪوی رووداوهﮐﻪ ،ﺷﺎ ﻟﻪﺳﻪر ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن ﻗﺴﻪی ﮐﺮد و ،وای ﺳﻪرﮐﯚﻧﻪﮐﺮدن و هﻪڕهﺷﻪﮐﺮدن ﻟﻪ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪهراﻧﯽ ﺗﻪورﺰ ،ﮔﻮﺗﯽ) :ﻣﺎﻧﮓ ﺗﯿﺸﮏ دههﺎوﮋێ و ،ﺳﻪﮔﯿﺶ ﭘﯽ دهوهڕﺖ! .ﺷﺎ هﻪروههﺎ ﮔﻮﺗﯽ'' :ﺋﻤﻪ ،ﺋﺮان ﺑﻪرهو دهرﮔﻪی ''ﺷﺎرﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪﺗﯽ ﻣﻪزن'' دهﺑﻪﯾﻦ و ،ﭘﻮﯾﺴﺘﻪ هﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﯿﯿﻪک ﻟﻪﭘﻨﺎوی ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﻟﻪ )ﺣﺰب رﺳﺘﺎﺧﯿﺰ( دا ﮐﯚﺑﺒﺘﻪوه. ﻟﻪﭼﻠﻪی ﮐﻮژراواﻧﯽ ﺷﺎری ﺗﻪورﺰ و ،ﻟﻪ رۆژی ١٩ی ﺧﺎﮐﻪﻟﻮهدا ،ﻟﻪﺗﺎران و ﯾﻪزد و ﻣﻪﺷﮫﻪد و ﺷﯿﺮاز ،ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان ﺑﻪڕﯾﻮهﭼﻮون. ﺑﻪره ﺑﻪره ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان و ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ ،وهک ﺋﺎﮔﺮوﭘﻮوش هﻪﻣﻮو ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﺗﻪﻧﯿﯿﻪوه .ﻣﯿﺪﯾﺎی دهرهوه ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ رادﯾﯚی BBCﺑﻪﺷﯽ ﻓﺎرﺳﯿﯿﻪﮐﻪی ،هﻪﻣﻮو رۆژﮏ هﻪواﯽ رووداوهﮐﺎن و ﻣﺎﻧﮕﺮﺗﻦ و ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺷﺎرهﮐﺎن و ،ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪﮐﺎری و ﺋﺎﺑﻮوری و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ،ﺑﻪهﻮردی ﺑودهﮐﺮدهوه .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻟﻪﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺋﺮاﻧﻪوه ﮔﻮﯽ ﻟﺪهﮔﯿﺮا .رادﯾﯚی ،BBCرۆﮑﯽ ﮔﻪورهی ﻟﻪ رﺨﺴﺘﻨﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﺪا هﻪﺑﻮو، ﭼﯚﻧﮑﻪ ،ﮐﺎﺗﮏ ﻟﻪﺷﺎرهﮐﺎن ﺧﻪﮏ ﮔﻮﯿﺎن ﻟﺪهﮔﺮت ،ﺋﺎﮔﺎداری وﺗﻪ و ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﺗﺎزهی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ و ،دهﻧﮕﻮﺑﺎﺳﻪﮐﺎن و ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان و هﻪواﯽ ژﻣﺎرهی ﮐﻮژراو و ﺑﺮﯾﻨﺪاری ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ دهﺑﻮون ،ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪ ﻣﺰﮔﻪوت و ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ﺷﺎرهﮐﺎن ﮐﯚدهﺑﻮوﻧﻪوه و ،رﭙﻮان رﺪهﺧﺮا و ،ﺷﺎو ﺑﯚ ﺳﻪر ﺑﺎﻧﮏ و داوودهزﮔﻪﮐﺎﻧﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪت دهﺳﺘﯿﭙﺪهﮐﺮد. رۆژی ٥ی ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٧٨) ١٣٥٧ز( ،ﺷﺎ ﺟﻪﻣﺸﯿﺪ ﺋﺎﻣﻮزﮔﺎری ﻻﺑﺮد و ،ﮐﻪﺳﮑﯽ ﺑﻪﻧﻮی ﺷﻪرﯾﻒ ﺋﯿﻤﺎﻣﯽ داﻧﺎ .ﺑﻪم ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان ﺑاﻧﻪوهی ﺑﯚ ﻧﻪﺑﻮو .ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎن، رژﻢ ﻟﻪ ﺗﺎران و ﺷﺎره ﮔﻪورهﮐﺎن ،رﺒﻪﻧﺪی هﺎﺗﻮﭼﯚ )ﻣﻨﻊ اﻟﺘﺠﻮل( ی داﻧﺎ .ﺧﻪﮏ ﺑﮕﻮﯾﺪاﻧﻪ ﺑﯾﺎری ﺳﻮﭘﺎ ،رژاﻧﻪ ﻧﻮ ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﮐﺎﻧﻪوه و ،ﻟﻪ ''ﮔﯚڕهﭘﺎﻧﯽ ژاﻪ'' ﻟﻪ ﺗﺎران، ﻟﻪرۆژی ١٧ی ﺧﻪرﻣﺎﻧﺎن ،ﻟﻪﺋﺎﮐﺎﻣﯽ ﺗﻪﻗﻪو دهﺳﺘﮋی ﮔﻮﻟﻠﻪی ﭘﯚﻟﯿﺲ وﺳﻪرﺑﺎز ،ﺑﻪدهﯾﺎن ﮐﻪس ﮐﻮژران و ﺑﺮﯾﻨﺪارﺑﻮون .رۆژی ١٢ی رهزﺑﻪر ،دهوﻪﺗﯽ ﻋﺮاق ،ﻟﻪﺳﻪر داوای ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﻼ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﻟﻪ ﻋﺮاق ﮐﺮده دهرهوه و ،ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺑﻪرهو ﻓﻪرهﻧﺴﺎ رۆی. ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﮐﺎﺗﮏ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﺋﺎﮔﺎداری ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﺎﻣﻨﺎﮐﯽ دهﺳﻪت و ﭼﺎرهﻧﻮوﺳﯽ رژﻤﻪﮐﻪی ﺑﻮو ،ﻟﻪرۆژی ١٥ی ﮔﻪڕﺰاﻧﯽ ١٣٥٧ی هﻪﺗﺎوی ،هﺎﺗﻪ ﺳﻪر ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن و ،داوای ﻟﺒﻮردﻧﯽ ﻟﻪ ﺧﻪﮏ ﮐﺮد و ،ﮔﻮﺗﯽ'' :ﭘﻪﯾﺎﻣﯽ ﺋﻮهم ﭘﮕﻪﯾﺸﺖ!'' .ﺋﻪوﺟﺎ ﺑﻪﻨﯽ رﻔﯚرم و ﮔﯚڕاﻧﮑﺎری ﺑﻪ ﺧﻪﮏ دا ،هﺎوﮐﺎت ،دهوﻪﺗﮑﯽ ﺗﺎزهی ﻟﻪ ژﻧﻪراﻪﮐﺎن ﭘﮑﮫﻨﺎ ﺑﻪﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ژﻧﻪراڵ ﻏﻮﻣهزا ﺋﻪزهﺎری ،ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪ ﺗﻪﻟﻪﻓﺰﯾﯚن و ﻣﯿﺪﯾﺎوه دهﺳﺘﮑﺮا ﺑﻪهﻪڕهﺷﻪ و ﮔﻮڕهﺷﻪﮐﺮدن ﻟﻪ ﺧﻪﮏ و ،ﻟﻪواﻧﻪی ﻧﯿﺎزی ﺋﺎژاوه و ﭘﺸﻮﯾﯿﺎن هﻪﺑﺖ ،ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻧﺪﺗﺮﯾﻦ ﺷﻮه ﺳﺰادهدرﻦ ،ﺑﻪم ﺗﺎزه ﮐﺎر ﻟﻪ ﮐﺎر ﺗﺮازاﺑﻮو و ،ﭼﻮارﺳﻮوﭼﯽ دهﺳﻪﻻت وﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪ ﻟﻪ ﮔﺮﮋهﻧﻪ دهرﭼﻮوﺑﻮو .ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﮏ ،ﺑﮕﻮﺪاﻧﻪ هﻪڕهﺷﻪی 81
ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎ ،ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان و هﺮﺷﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﻪر ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪﺷﮑﺮی و ﮐﯚﻣﻪﺗﻪﺗﯿﯽ ﺗﻮﻧﺪوﺗﯿﮋﺗﺮ ﮐﺮد .ﮐﺎﺗﮏ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻟﻪ ﮐﺎرﮐﺮدی دهوﻟﻪﺗﯽ ﺳﻪرﺑﺎزﯾﯿﺶ ﻧﺎهﻮﻣﺪ ﺑﻮو ،ﺋﻪوﺟﺎ وهک دوارﮕﻪﭼﺎره ،رﯿﺪا ﺑﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ دژ ﺑﻪ ﺧﯚی و، ﺋﻪﻧﺪاﻣﯿﮑﯽ ﮐﯚﻧﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪﻧﻮی ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر (*٢٣) ،ﺗﺎ دهوﻟﻪﺗﮑﯽ ﺗﺎزه ﻟﻪ ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ و ﺳﯿﮑﯚﻻر ﭘﮑﺒﮫﻨﺖ .ﻟ ﺷﺎ ﺋﻪو هﻪﻧﮕﺎوهی زۆر درهﻧﮓ هﻪﮕﺮت ،ﭼﯚﻧﮑﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ ،ﺑﻪرﮕﻪی ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﭘﺮهواﻧﯿﯿﻪوه ﺗﻮاﻧﯿﺒﻮوی ﻟﻪﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﮑﺪا ،رﺒﻪرﺘﯿﯽ ﺑﺰاﭬﯽ ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ﺑﻪﺗﻪواوﯾﯽ ﺑﺨﺎﺗﻪ ژﺮدهﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﻪوه .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﺑﻪﺧﺘﯿﺎرﯾﺶ ،ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﻧﻪﯾﺘﻮاﻧﯽ ﺑﻪ وﺗﻪ و ﮔﻔﺖ و ﺑﻪﻦ ﺑﯚ ﭼﺎﮐﺴﺎزﯾﯽ ،ﭘﺶ ﺑﻪ ﺷﻪﭘﯚﻟﯽ ''ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﺰم'' ﺑﮕﺮﺖ ،ﮐﻪ ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪﻣﺪا ﺑﻪ ﻣﻠﯿﯚﻧﺎن ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی ﭘﻪﯾﺪاﮐﺮدﺑﻮو ،ﺑﻪﮑﻮ ﻟﻪ رووی ﺳﯿﺎﺳﯿﺸﻪوه ،زﯾﺎﻧﯽ ﮔﻪورهی ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺧﯚی دا، ﺧﻪﮏ، ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﭼﯚﻧﮑﻪ هﺎوﮐﺎرﯾﯽ و ﻧﺰﯾﮑﺒﻮوﻧﻪوه هﻪرﮐﻪﺳﮑﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺷﺎ، ﺑﻪﻧﯿﺸﺎﻧﻪی ﺧﯿﺎﻧﻪت دهداﯾﻪ ﻗﻪﻪم .هﻪرﺋﻪوهش ﺑﻮو هﺸﺘﺎ ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ دهوﻪﺗﻪﮐﻪی داﻧﻪﻣﻪزراﻧﺪﺑﻮو ،ﮐﻪ ﻟﻪ هﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﻪوه ،درۆﺷﻤﯽ ''ﺷﺎﭘﻮر ﻧﻮﮐﺮ ﺑﯽ اﺧﺘﯿﺎر'' ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر، )ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ﺑﻪردهﺳﺘﯽ ﺷﺎﭘﻮر ﺑﻪﺧﺘﻴﺎر دوا ﺳﻪرۆﮐﻮﻩزﻳﺮﯼ رژێﻤﯽ ﺷﺎ ﺑﺪهﺳﻪﻻت( ﺑﻪرز ﺑﻮوهوه. رۆژی ٢٢ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎر ،ﺷﺎ ﺑﯾﺎرﯾﺪا ﻟﻪ ﺋﺮان ﻧﻪﻣﻨﺖ و ،ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﯾﻪﮐﯽ ﭘﮑﮫﻨﺎ ﺑﻪﻧﻮی ''ﺷﻮرای ﺳﻠﻄﻨﺖ'' ﮐﻪ ﻟﻪﻧﻪﺑﻮوﻧﯽ ﺧﯚﯾﺪا ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﮐﺎروﺑﺎری وت و ﺣﮑﻮوﻣﻪت ﺑﺒﺎت ﺑﻪڕﻮه .رۆژی ٢٢ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎر ﺷﺎ و ﺷﺎژن ﺑﻪ ﭼﺎوی ﭘ ﻟﻪ ﺋﻪﺳﺮﯾﻨﻪوه ،ﻟﻪﻧﯿﻮ ﺧﻪم و ﭘﻪژارهی ﮐﯚﻣﻪﮏ ﻟﻪ ژﻧﻪراﻪﮐﺎن و ،دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ،ﻟﻪ ﻓۆﮐﻪﺧﺎﻧﻪی ﺗﺎراﻧﻪوه ﺑﻪرهو وﺗﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﺑﺎﯽ ﮔﺮﺗﻪوه .ﻟﻪﭘﺸﺪا دهﯾﻮﯾﺴﺖ ﺑﻪرهو ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و ،وﺗﺎﻧﯽ ﺋﯚروﭘﺎ ﺑﭽﺖ. ﺳﺎﻻﻧﯽ زۆر و ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ دهﺳﻪﻻﺗﯿﺪا ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ زۆری ﺑﻪ ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ رۆژاﭬﺎ – ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﮔﻪﯾﺎﻧﺪﺑﻮو .ﭼﺎوهروان ﺑﻮو ﺑﻪ ﮔﻪرﻣﯿﯿﻪوه ﭘﺸﻮازی ﺑﮑﺮﺖ ،ﺑﻪم ﻟﻪﻧﻮ ﺳﻪرۆﮐﻪﮐﺎﻧﯽ ﺟﯿﮫﺎن ،ﺋﻪوه ﺗﻪﻧ ﺋﻪﻧﻮهر ﺳﺎدات ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری ﻣﯿﺴﺮ ﺑﻮو ،ﭘﻪﻧﺎی دا و، ﺋﺎﻣﯿﺰی ﺑﯚ ﮐﺮدهوه ،هﯚﮐﻪﺷﯽ ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﻟﻪ ﺳﻪردهﻣﯽ دهﺳﻪﻻﺗﯿﺪا ﯾﺎرﻣﻪﺗﯽ داراﯾﯽ ﺑﻪ ﻣﯿﺴﺮ ﮐﺮدﺑﻮو. 82
ﺷﺎ ﺋﯿﺪی ﺋﺮاﻧﯽ ﻧﻪدﯾﯿﻪوه و ،ﻟﻪ رۆژی ٢٧ی ﺟﯚﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٨٠ﮐﯚﭼﯽ دوواﯾﯽ ﮐﺮد و، ﺗﻪرﻣﻪﮐﻪﯾﺎن ﻟﻪ ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ''رﻓﺎﻋﯽ'' ﻟﻪ وﺗﯽ ﻣﯿﺴﺮ ﻧﺎﺷﺖ. ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﭼﯿﻦ و ﺗﻮﮋﮑﯿﯿﻪوه ،ﺑﻪ رواﻧﮕﻪ و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و درۆﺷﻤﯽ ﺟﯿﺎواز ،ﻟﻪدژی رژﻤﯽ ﺷﺎ راﭘﻪڕﯾﻦ .ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ،ﮐﻪ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﺑﻪدهﯾﺎن ﻣﻠﯿﺎرد دۆﻻری ﻟﻪﭘﻨﺎودا ﺳﻪرف ﮐﺮدﺑﻮو ،ﭘﻮاﺑﻮو ،ﺑﻪ ﺋﺎﻣﺎژه و ﻓﻪرﻣﺎﻧﮑﯽ ،ﻧﻪﺗﻪﻧﯿﺎ ﺧﻪﮑﮑﯽ رهﺷﻮڕووﺗﯽ ﻧﺎرازﯾﯽ ﺳﻪرﺟﺎده و ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﮐﺎن ،ﻟﻪﺷﻪو و ڕۆژﮑﺪا ﻟﻪﻧﻮدهﺑﺎت ﺑﯚی ،ﺑﻪﮑﻮ هﻪﻣﻮو رۆژهﻪﺗﯽ ﻧﺎوهراﺳﺘﯿﺸﯽ ﺑﯚ رادهﻣﺎﺖ ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﻟﻪﺷﮑﺮﮔﻪی ''ﮔﺎرد ﺟﺎوﯾﺪان'' و،
ﺋﻪﻧﻮﻩر ﺳﺎدات و ،ﺷﺎژﻧﯽ ﺋێﺮان و ﻧێﺰﻳﮑﺎﻧﻴﺎن ﻟﻪ دﻩورﯼ ﺗﺎﺑﻮوﺗﯽ ﺣﻪﻣﻪڕﻩزاﺷﺎ ﻟﻪ وﻻﺗﯽ ﻣﻴﺴﺮ!
''ﺑﺎﺧﯽ ﺷﺎ'' ﻟﻪ ﺗﺎران ،ﻟﻪهﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﺪا ،ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﮐﯽ ﭼﺎوهڕواﻧﻨﻪﮐﺮاو ﺑﻼﯾﻪن ﻣﺎﯾﻪوه و ،ﻟﻪ ﮐﻮﺷﺘﻦ وﺑﯾﻨﯽ ﺧﻪﮏ دهﺳﺘﯽ ﭘﺎراﺳﺖ و ،ﻟﻪ زۆر ﺷﺎر و ﺷﺎرۆﭼﮑﻪ ،ﺑﻪهﻪزاران ﺳﻪرﺑﺎز و ﺳﻪردهﺳﺘﻪ و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﺋﻪﻓﺴﻪرﯾﺶ ،ﺑﻪﻧﯿﺸﺎﻧﻪی دهرﺑﯾﻨﯽ هﺎودهﻧﮕﯿﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﺧﻪﮏ، ﺑﻪﭼﻪﮐﯽ دهﺳﺘﯿﺎﻧﻪوه ،ﺗﮑﻪڵ ﺑﻪ زهرﯾﺎی ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ راﭘﻪڕﯾﻮ ،ﻟﻪدژی ﺷﺎ و ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﻪﮐﻪی ﺑﻮون .هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎی دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﻪوه ،ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ و رﺨﺴﺘﻨﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﻟﻪﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺋﺮان ،ﺧﺴﺘﻪژﺮ ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ و ﮐﯚﻧﺘۆﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه و ،ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﮐﺮد ﺑﻪ ﻧﻮهﻧﺪی هﺎﻧﺪان و رﺨﺴﺘﻨﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ .ﺋﻪوﺟﺎ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﻟﻪﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺋﺮان'' ،ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ'' ﯾﺎن داﻣﻪزراﻧﺪ و ،ﺧﻮﻨﺪﻧﻪوهی درۆﺷﻤﻪﮐﺎن و ،ﺑوﮐﺮدﻧﻪوهی راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوه و ،ﮐﺎت و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪی ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﮔﺮﺗﻪدهﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎن .ﺋﻪوهش ،ﺧﯚﺋﺎﻣﺎدهﮐﺮدﻧﮑﯽ ﺑﻪ ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮو ،ﺷﺎﻧﺒﻪﺷﺎﻧﯽ ﺑﻪرهوﭘﺸﺒﺮدﻧﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎن ،ﺑﯚ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوهﮔﺮﺗﻨﯽ دهﺳﻪﻻﺗﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪداهﺎﺗﻮو ،ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪهدرا. 83
رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن، ﻟﻪدواﯾﯿﻦ ﺳﺎﻟﯽ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯽ! ﺑﺎرودۆﺧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﺳﺘﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻨﻪ و ورﻣ، ﺑﻪ ﺑﻪراورد ﻟﻪﮔﻪڵ ﺳﺘﺎﻧﻪﮐﺎن و ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو .ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﺶ ،وهک ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان ،ﮐﺮاﺑﻮون ﺑﻪ ﻧﻮهﻧﺪی ﮐﯚﺑﻮوﻧﻪوه و ،ﺑﺎس و ﻟﺪواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و رﺨﺴﺘﻨﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺟﻪﻣﺎوهرﯾﯽ ،ﺑﻪم ،هﻪرﻟﻪ ﺳﻪرهﺗﺎوه ،رۆﺷﻨﺒﯿﺮان وﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ،رﯾﺰی ﺧﯚﯾﺎن و ﻣﺰﮔﻪوﺗﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ﺟﯿﺎﮐﺮدهوه. ﻟﻪهﻪﻧﺪﮏ ﻟﻪﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﺳﻮﻧﻨﻪ ،ﺑﻪﻧﻮی ﮐﺎک ﺋﻪﺣﻤﻪد ﻣﻮﻓﺘﯿﺰاده ﮐﻪ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﺷﺎری ﺳﻨﻪ ﺑﻮو ،ﻧﻮﻨﻪرﺘﯽ و ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯿﯽ ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﮐﻮردی دهﮐﺮد ﮐﻪ ﺳﻪرﯾﺎن ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪت دهﺧﻮرا .ﺋﻪﺣﻤﻪد ﻣﻮﻓﺘﯿﺰاده ،هﻪر ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎوه ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﻧﺰﯾﮑﯽ ﻟﻪﮔﻪڵ ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ و ﻣﻪﻻ ﺷﯿﻌﻪﮐﺎﻧﺪا هﻪﺑﻮو .ﺋﻪﺣﻤﻪد ﻣﻮﻓﺘﯿﺰاده ،ﺑﻪﻻﺳﺎﯾﯿﮑﺮدﻧﻪوه و ،وهرﮔﺮﺗﻨﯽ رﻨﻮﻨﯽ ﻟﻪ ﻣﻪﻻ ﺷﯿﻌﻪﮐﺎن ،دووﺑﻨﮑﻪی ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﭼﻪﮐﺪارﯾﯽ ﻟﻪﻧﻮﭼﻪ ﺳﻮﻧﻨﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﺪا داﻣﻪزراﻧﺪ، ﺑﻪﻧﻮی ''ﻣﮑﺘﺐ ﻗﻮرﺋﺎن'' و ''ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ'' .ﯾﺎرﻣﻪﺗﯿﯽ داراﯾﯽ و ﻣﻮوﭼﻪی ﻣﺎﻧﮕﺎﻧﻪی ﺋﻪم دوو ﺑﻨﮑﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯿﻪ ،راﺳﺘﻪوﺧﯚ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎن و ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪوه داﺑﯿﻨﺪهﮐﺮا و ،ﺑﻪڕﮕﻪی ﺋﻪﺣﻤﻪدی ﻣﻮﻓﺘﯿﺰاده ،ﺑﻪ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا ﺑﻼودهﮐﺮاﯾﻪوه .هﺎوﮐﺎت، ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﭙﻪروهر ﺑﻪﻧﻮی ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎ ﺷﺦ ﻋﺰهدﯾﻦ ﺣﺴﻨﯽ ﻟﻪ ﺷﺎری ﻣﻪهﺎﺑﺎد ،ﻟﻪﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪﻣﺪا ﺑﻪ رﮕﻪی دهرﮐﺮدﻧﯽ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوه و ،ﺑﻪهﯚی ﻧﻮاﻧﺪﻧﯽ هﻪﻮﺴﺘﯽ ﮐﻮرداﻧﻪ و ،ﺷﯚرﺷﮕاﻧﻪﯾﻪوه ،وهک ﺳﻪرۆﮐﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ﺟﯽ ﺧﯚی ﮐﺮدهوه .ﭘﺎش رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎ ،ﺷﺦ ءﺰهدﯾﻦ ﺣﺴﻨﯽ ﮐﺮا ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺷﺎﻧﺪی ﮐﻮرد ﺑﯚ وﺗﻮوﮋ ﻟﻪ ﮔﻪڵ دهوﻪﺗﯽ ﻧﻮﯽ ﺋﺮان. ﭼﻪﭘﻪﮐﺎن و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺑﯿﺮی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯿﯽ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﻟﻪزۆرﺑﻪی ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺳﺘﺎﻧﯽ ﺳﻨﻪ و ورﻣ ،ﻧﻮهﻧﺪﮑﯿﺎن ﺑﻪﻧﻮی ﺟﻤﻌﯿﺖ دﻓﺎع از آزادی زﺣﻤﺘﮑﺸﺎن)ﮐﯚﻣﻪﻪی ﭘﺎرﺰﮔﺎرﯾﮑﺮدن ﻟﻪ ﺋﺎزادﯾﯽ زهﺣﻤﻪﺗﮑﺸﺎن( داﻣﻪزراﻧﺪ .هﻪردوو ﺑﻪرهی ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻟﻪ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،واﺗﻪ ''ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﮐﺎﻧﯽ''ی ﺳﻪر ﺑﻪ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺴﺘﻪﮐﺎن و ''ﺟﻤﻌﯿﺖ''ی ﺳﻪر ﺑﻪ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎن ،ﺗﺪهﮐﯚﺷﯿﻦ ﺑﯚ ﺑﻪدهﺳﺘﻪوهﮔﺮﺗﻨﯽ ﮐﺎروﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ،دژی ﯾﻪک ﮐﺎرﯾﺎن دهﮐﺮد .ﭘﺎش ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ژﻣﺎرهﯾﻪک ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﻪی زهﺣﻤﻪﺗﮑﺸﺎن ﻟﻪ ﮔﺮﺗﻮوﺧﺎﻧﻪﮐﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ دوای ﺋﺎزادﺑﻮوﻧﯽ ﻓﻮاد ﻣﺴﺘﻪﻓﺎ ﺳﻮﺘﺎﻧﯽ ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ﺷﺎری ﺳﻨﻪ ،ﻟﻪ ﭼﻪﻧﺪ ﻣﻪﺒﻪﻧﺪﮑﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن – ﻟﻪ ﻣﻪرﯾﻮان و ﺳﻨﻪ و ﺳﻪﻗﺰ و ...هﺘﺪ ،ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺟﯚﺗﯿﺎران ﺳﺎزﮐﺮا .دواﺗﺮ'' ،ﺟﻤﻌﯿﺖ'' و ''ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﺟﯚﺗﯿﺎران'' ،رۆﯽ ﺳﻪرهﮐﯿﯿﺎن ﻟﻪ ﭘﮑﮫﻨﺎﻧﯽ رﮑﺨﺴﺘﻦ و هﺰی ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪی ﮐﯚﻣﻪﻪدا ﮔا .ﺑﻪﺷﯿﮏ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و ﭼﻪﮐﺪارهﮐﺎﻧﯽ ''ﮐﯚﻣﯿﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ'' ،ﻟﻪدوای رووﺧﺎﻧﯽ ﺷﺎ ،هﺎوﮐﺎرﯾﯿﺎن ﻟﻪﮔﻪڵ ﻣﻪﻻﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان درﮋهﭘﺪا و ،ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ هﺮﺷﯽ ﺳﻮﭘﺎ و ﭘﺎﺳﺪاراﻧﯽ 84
ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ
ﺋێﺮان ﺑﯚ ﺳﻪر ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﺧﻴﺎﻧﻪﺗﻴﺎن ﻟﻪﮔﻪﻟﯽ ﺧﯚﻳﺎن ﮐﺮد و ،ﺑﻮون ﺑﻪ ''ﺟﺎش'' .زۆرﺑﻪﯼ
ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ''ﺟﻤﻌﻴﺖ'' ﻳﺶ ﮐﻪ ﺧﯚﻳﺎن ﻟﻪﺑﻪرﻩﯼ ﭼﻪﭘﺪا دﻩﺑﻴﻨﻴﻴﻪوﻩ ،دواﺗﺮ ﺑﻮون ﺑﻪ ﭘێﺸﻤﻪرﮔﻪ ،ﻳﺎن ﺗێﮑﻪڵ ﺑﻪ رێﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﻬێﻨﻴﯽ ﺣﻴﺰﺑﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻪﻳﺎرﯼ رژێﻢ ﺑﻮون ....
ﻟﻪم ﭘﻮهﻧﺪهدا ،ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،ﮐﻪ ﺳﺎﻧﮑﯽ دوورودرﮋی ،ﺑﻪ ﺧﻪﺑﺎﺗﯽ دژوار و ﺳﻪﺧﺘﻪوه ﺗﭙﻪڕ ﮐﺮدﺑﻮو ،ﺑﮕﻮﻣﺎن ﻟﻪهﻪﻟﮑﯽ وادهﮔﻪڕا ،ﺗﺎ ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ ﺑﺘﻪوه ﻣﻪﯾﺪان و ،ژﯾﺎﻧﯽ رﮑﺨﺮاوهﯾﯽ دهﺳﺘﭙﺒﮑﺎﺗﻪوه .وهک ﭘﺸﺘﺮ ﺋﺎﻣﺎژهﻣﺎن ﮐﺮدﭘﯽ ،ﺑﻪهﯚی هﺮﺷﯽ ﺳﺎواک و ﺳﻮﭘﺎ ﺑﯚ ﺳﻪر ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎن و رﮑﺨﺴﺘﻦ و هﺰی ﭘﺸﻤﻪرﮔﻪی ﺣﯿﺰب، زهﺑﺮﮑﯽ ﮐﺎری وﮔﻪورهی ﻟﺪراﺑﻮو .ﺑﻪﺟﯚرﮏ ﮐﻪ ﻟﻪﻧﻮﺧﯚی وت ،رﮑﺨﺴﺘﻦ و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﻧﮫﻨﯿﯽ ﻟﻪدهﺳﺖ داﺑﻮو .ﺋﻪو ﺑﻪﺷﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺣﯿﺰب ﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول و دوای رووﺧﺎﻧﯽ ﺷﯚرش ،ﺧﯚﯾﺎن ﺗﻪﺳﻠﯿﻢ ﺑﻪ رژﻤﯽ ﺷﺎ ﮐﺮدﺑﻮوهوه ،وازﯾﺎن ﻟﻪ ﺧﻪﺑﺎت و ﮐﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺣﯿﺰﺑﯽ هﻨﺎﺑﻮو و ،ﺑﻪﮐﺎر و ژﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﺳﺎﯾﯿﻪوه ﺳﻪرﻗﺎڵ ﺑﻮون .ﻟﻪﻻﯾﻪﮐﯽ دﯾﮑﻪﺷﻪوه ،ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺣﯿﺰب ﻟﻪو ﺳﻪردهﻣﻪدا ،ﻟﻪ ﺋﻮرۆﭘﺎ دهژﯾﺎن ،ﯾﺎن ﻟﻪ ﺑﻪﻏﺪا و، دوور ﻟﻪ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ژﯾﺎﻧﯿﺎن دهﺑﺮدهﺳﻪر .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ ﭘﻪرهﺳﻪﻧﺪﻧﯽ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪرﯾﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ،ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮاﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،زۆر درهﻧﮓ ﺗﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﻟﻪﺷﺎرهﮐﺎﻧﺪا رﮑﺒﺨﺎﺗﻪوه .ﮔﯿﺮوﮔﺮۆی ﺳﻪرهﮐﯿﯽ ﺣﯿﺰﺑﯽ دﻤﯚﮐﺮات ﻟﻪوهداﺑﻮو، هﻪر ﻟﻪدوای رووﺧﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎرهوه ،ﺗﺎ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﻪﯾﻠﻮول و ﭘﺎش هﻪرهﺳﮫﻨﺎﻧﯽ ﺷﯚرش ،ﮐﻪ ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ﻟﻪ ﺋﯚروﭘﺎ و ﻟﻪ ﮔﻪڕهﮐﯽ ''ﮐﻪڕاده'' ی ﺷﺎری ﺑﻪﻏﺪا دهژﯾﺎن ،ﻟﻪﺑﺎﺗﯽ ﺋﻪوهی ،ﺑﻪ رواﻧﮕﻪﯾﻪﮐﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ و ﮐﻮردﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﺗﺒﮑﯚﺷﻦ ﺑﯚ ﭘﮕﻪﯾﺎﻧﺪن و ﭘﻪروهردهی ﺳﯿﺎﺳﯽ و هﺰری ﺧﯚﯾﺎن و ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯿﺎن ،ﺷﺎﻧﻪ و رﮑﺨﺴﺘﻨﯽ ﻧﮫﻨﯿﯽ ﻟﻪﺷﺎر وﮔﻮﻧﺪهﮐﺎن دروﺳﺖ ﺑﮑﻪن ،ﺗﺎ ﻟﻪ ﺋﻪﮔﻪری ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﻪوهی ﺑﺎرودۆﺧﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﮔﻮﻧﺠﺎو ،ﺑﻪﺋﺎﻣﺎدهﯾﯽ ﺗﻪواوهوه ﺑﻨﻪوه ﻣﻪﯾﺪان و ،ﺑﻪﻟﻮهﺷﺎوهﯾﯽ و ﺋﻪزﻣﻮون و، ﻟﺰاﻧﯿﯿﻪوه ﮐﺎروﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ وﺗﻪﮐﻪﯾﺎن ﺑﮕﺮﻧﻪدهﺳﺖ ،زۆر ﻣﺨﺎﺑﻦ هﻪﻣﻮو ﺋﻪو ﺳﺎﻧﻪﯾﺎن ﺑﻪ ﺷﻪڕ و ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯽ ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ و ،دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﯾﻪﮐﺪﯾﯿﻪوه ﺗﭙﻪڕﮐﺮد .ﺋﻪوه ﺑﻮو ﮐﺎﺗﮏ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻟﻪﻧﻮﭼﻮو ،ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯿﯽ ﺣﯿﺰب ،ﺑﻪﺳﻪر ﺑﺎرودۆﺧﮑﺪا ﮐﻪوت ،ﮐﻪ ﺑﻪهﯿﭻ ﺷﻮهﯾﻪک ﺧﯚی ﺑﯚ ﺋﺎﻣﺎده ﻧﻪﮐﺮدﺑﻮو .ﭼﻮار ﮐﺎدری ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻮو و ﭘﻪروهردهﮐﺮاوی ﻧﻪﺑﻮو ﮐﻪﺑﺘﻮاﻧﻦ ﮐﺎروﺑﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ ﺷﺎرهﮐﺎن ﺑﮕﺮﻧﻪدهﺳﺖ. ﺣﯿﺰب ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت هﯿﭻ ﻟﮑﺪاﻧﻪوهﯾﻪﮐﯽ راﺳﺖ و ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪی ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﻗﻪﯾﺮاﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ ﺋﺮان ،ﻟﻪ ﭘﺎش هﻪﺒﮋاردﻧﯽ ''ﺟﯿﻤﯽ ﮐﺎرﺗﺮ'' ﺑﯚ ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎرﺘﯿﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ ﻧﻪﺑﻮو .ﻟﻪﻣﺸﮑﯿﺎﻧﺪا ﻧﻮﺑﺎﻧﮕﯽ دهﺳﻪﻻت و ﺗﺮس و ﺷﻪوهزهﻧﮕﯽ رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوی ،ﺑﻪڕادهﯾﻪک ﭼﻪﺳﭙﺎﺑﻮو ،ﮐﻪ ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﭘﺎش ﺋﻪوهی راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان، ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﺷﺎر و ﻧﻮهﻧﺪه ﺋﺎﺑﻮوری و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﮔﺮﺗﺒﻮوهوه ،ﮐﻪم ﮐﻪﺳﯿﺎن ﺋﺎﻣﺎده ﺑﻮون ،ﺑﮕﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ رۆژهﻪت و ،ﮐﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﺑﺪهن و ،ﺧﻪﮏ 85
رﮑﺒﺨﻪﻧﻪوه .ﭼﯚﻧﮑﻪ ﻟﻪوﺑﺎوهڕهداﺑﻮون ،رژﻤﯽ ﺷﺎ ،ﺑﻪرادهﯾﻪک ﺑﻪهﺰ و ﺧﺎوهن دهﺳﻪﺗﻪ، ﮐﻪ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎن ﺑﻪهﺎﺳﺎﻧﯽ ﺳﻪرﮐﻮت دهﮐﺎ و ،وهک ﺳﺎﻧﯽ ﭘﺸﻮوﺗﺮ ،دهﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﺗﻦ وﮐﻮﺷﺘﻦ وﻟﻪﺳﺪارهدان دهﮐﺎﺗﻪوه .ﻟﻪﻣﺒﺎرهوه ،ﮐﺎک ﻋﻪﺑﺪو ﺣﻪﺳﻪﻧﺰاده ﺋﺎوای ﻧﻮوﺳﯿﻮه: '' ....ﺋﻪوهی راﺳﺖ ﺑ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﮐﻪس ﮐﻪ ﺑﻪﺑ ﻗﻪﯾﺪ وﺷﻪرت ﺋﺎﻣﺎده ﺑﻮو ﺑﮕﻪڕﺘﻪوه ﻧﻮﺧﯚی وت و ﮐﺎری ﺣﯿﺰﺑﯽ ﺑﮑﺎ ﺧﻮاﻟﺨﯚﺷﺒﻮو ﺳﯿﺪ رﺳﻮول دهﻘﺎن )ﺳﻪﯾﺪ رهﺳﻮوڵ ﺑﺎﺑﯽ ﮔﻪوره( ﺑﻮو. ﺋﻪو هﻪر ﻟﻪﺑﻪهﺎری ١٣٥٧دا ﺑﻪﺗﺎﻗﯽ ﺗﻪﻧﯿﺎ ﮔﻪڕاﯾﻪوه ﮐﻮرﺳﺘﺎﻧﯽ ﺋﺮان و ﺑﯚ ﻣﺎوهی زﯾﺎﺗﺮ ﻟﻪ دووﻣﺎﻧﮓ ﻟﻪﻧﺎوﭼﻪﮐﺎﻧﯽ ﻣﻪهﺎﺑﺎد و ﻧﻪﻏﻪده و ﭘﯿﺮاﻧﺸﺎر ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻪﮑﺪا ﮐﺎری ﮐﺮد ... .هﺎوڕﯿﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪ دوو ﺑﻪش ﺑﻮون .ﺑﻪﺷﮏ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺑﻮون ﮐﻪ ﺑﻪڕاﺳﺘﯽ زۆر ﺑﻪﮐﻪﻣﯽ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪ ﮐﺎری ﻋﻪﻣﻪﻟﯽ دهدا .ﺑﻪ ﺟﯚرﮏ ﮐﻪ هﻪﺗﺎ ﺋﺎﺧﺮ و ﺋﯚﺧﺮی ﭘﺎﯾﯿﺰی ١٣٥٧ﻧﻪﮔﻪڕاﻧﻪوه ﮐﻮردﺳﺘﺎن .ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﯿﺘﻪی ﻧﺎوهﻧﺪی ﺣﻪوﺗﻮوﯾﻪک ﻟﻪﻧﻮﺧﯚی وﻻﺗﺪا ﻧﻪﺑﺒﻮون''....
)ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ﻧﯿﻮ ﺳﻪده ﺗﮑﯚﺷﺎن ﻻﭘﻪڕه .(١٠٩
ﻟﻪﺳﻪروﺑﻪﻧﺪی رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎ و ،ﻟﻪﮔﻪرﻣﻪی ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎن ﻟﻪ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،هﻪﻣﻮو ﺟﯚره درۆﺷﻤﮏ دهدران و ،زۆرﺑﻪی درۆﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯿﺶ ﻧﺎﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ و ﻧﺎزاﻧﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮون .ﺑﯚ وﻨﻪ ،رۆژﮑﯿﺎن ﻟﻪﺷﺎرﮏ ﺑﻪهﻪزاران ﮐﻪس ﮐﻪوﺗﻨﻪﺳﻪر ﺟﺎده و ،ﮐﻮڕی دوﮐﺎﻧﺪارﮏ ،ﮐﺎﺗﮏ رﯾﺰی ﺧﻪﮑﻪﮐﻪ ﻟﻪﺑﻪردهم دوﮐﺎﻧﻪﮐﻪﯾﺎﻧﻪوه ﺗﺪهﭘﻪڕﯾﻦ ،ﺑﻪدهﻧﮕﯽ ﺑﻪرز هﺎواری ﮐﺮد'' :ﺳﻪرﻣﺎﯾﻪ ﺑﯚ دوﮐﺎﻧﺪار!'' ،ﭼﻪﻧﺪ هﻪزار ﮐﻪﺳﮑﯿﺶ ﺑﻪدهﻧﮕﯽ ﺑﻪرز درۆﺷﻤﻪﮐﻪﯾﺎن دووﭘﺎﺗﮑﺮدهوه ،ﻟﻪﻧﻮ دوﮐﺎﻧﻪﮐﻪﺷﻪوه ﮐﺎورای دوﮐﺎﻧﺪار ﻗﯿاﻧﺪی'' :دهک ﺑﻪ ﻗﻮرﺑﺎﻧﯽ دهﻧﮕﺘﺎن ﺑﻢ ،هﻪر ﺋﻪوه ﺑﻨﻪوه!!'' .درۆﺷﻤﯽ ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﯽ و ،ﺋﯿﺴﻼﻣﯽ و ﺋﺎﻻی ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺖ و ﺋﯿﺴﻼم و زهرد و ﺳﯚر و ﮐﻪﺳﮏ و داس و ﭼﻪﮐﻮچ هﻪﺪهدران ،ﺑﻪم ﺋﺎی ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ،درۆﺷﻤﯽ ﻧﻪﺗﻪوهﯾﯽ ،ﻧﻮی ﻟﻪ ﮐﻮوﻟﻪﮐﻪی ﺗﻪڕﯾﺸﺪا ﻧﻪﺑﻮو .ﻟﻪ هﻨﺪﮏ ﻟﻪ ﺷﺎرهﮐﺎن ،ﺑﻪڕﮕﻪی دۆﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﺰﯾﮑﯽ ﺳﻪرﮐﺮدهﯾﻪﺗﯽ و ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯽ ﺳﻪر ﺑﻪ ﯾﻪﮐﺘﯿﯽ ﻧﯿﺸﺘﻤﺎﻧﯿﯽ ﮐﻮرﺳﺘﺎﻧﻪوه ،ﮔﻪﻟﮏ درۆﺷﻢ دهﮐﻪوﺗﻨﻪ ﺳﻪر زاراﻧﻪوه ﻟﻪ دژی ﭘﺎرﺗﯽ و ﺑﺎرزاﻧﯽ و ''ﻗﯿﺎده ﻣﻮﻗﺖ'' ،ﺑﺌﻪوهی ﺧﻪﮑﻪﮐﻪ ﺑﺰاﻧﻦ ،ج ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮏ ﻟﻪ ﭘﺸﺖ ﺋﻪو درۆﺷﻤﺎﻧﻪوهن و ،ﻟﻪ ﺳﻮود و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﮐ دهدرﻦ .ﺋﻪوهش ﻟﻪ رهوﺗﯽ ﺧﯚﯾﺪا رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن و ،ﺑﺰاﭬﻪ ﺳﺎوا و ﮐﻪﻣﺌﻪزﻣﻮوﻧﻪﮐﻪی ،ﻟﻪ ﻧﺎﮐﯚﮐﯿﯿﻪﮐﻪوه وهردا ،ﮐﻪ زۆر ﺑﻪ زﯾﺎﻧﯽ ﯾﻪﮐﯾﺰﯾﯽ ﮐﻮرد و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﻪوا ﺑﻮو... ﺷﺎی ﺋﺮان ،ﻟﻪ ڕووی ﻧﺎﭼﺎرﯾﯿﻪوه ،ﺑﯚ ﮐﻪﻣﮑﺮدﻧﻪوهی ﺋﺎﺳﺘﯽ ﻧﺎڕهزاﯾﻪﺗﯿﯽ ﺧﻪﮏ ،ﺑﯾﺎرﯾﺪا ﮔﯿﺮاواﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﻪﮐﺎن ﺋﺎزاد ﺑﮑﺎت ،ﺑﻪم ﭘﺎش ﮔﻪڕاﻧﻪوهی هﻪر زﯾﻨﺪاﻧﯿﯿﻪک ﺑﯚ زﺪ و ﺷﺎری ﺧﯚی ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺟﻪﻣﺎوهرﮑﯽ زۆرهوه ﭘﺸﻮازی ﻟﺪهﮐﺮا و ،هﺎوﮐﺎت دهﺑﻮو ﺑﻪ ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان و درۆﺷﻤﺪان ﻟﻪدژی ﺷﺎ .دژاﯾﻪﺗﯿﮑﺮدﻧﯽ ﮔﻪﯾﺸﺘﺒﻮوه رادهﯾﻪک ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺧﻪﮏ ،ﺑﻪﺑ ﺗﺮس و ﺳﮑﺮدﻧﻪوه ،ﺟﻨﻮ و ﻗﺴﻪی ﺳﻮوﮐﯿﺎن ﺑﻪ ﺷﺎ و ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی دهدا و، داوای رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﻪﮐﻪﯾﺎن دهﮐﺮد و ،هﻪﯿﺎﻧﺪهﮐﻮﺗﺎﯾﻪ ﺳﻪر ﺑﺎﻧﮑﻪﮐﺎن و ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ 86
ﺧﺰﻣﻪﺗﮕﻮزاری و ،دواﺗﺮﯾﺶ ﺑﻪره ﺑﻪره هﺮش و ﺗﺎﻧﮑﺮدن و ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن ﺑﯚ ﺳﻪر ﺑﻨﮑﻪ و ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ و ﺳﻪرﺑﺎزﮔﻪﮐﺎن دهﺳﺘﯿﭙﮑﺮد. ﻟﻪو ﺑﺎرودۆﺧﻪدا ،ﻟﻪﻧﻮ هﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﻧﻪ ﺳﯿﺎﺳﯿﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ،ﺑﻪﭼﻪپ و راﺳﺖ و دﻤﯚﮐﺮاﺗﻪوه، ﺗﻪﻧﯿﺎ ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﻮون ﮐﻪ هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﮐﯽ رﮑﺨﺮاو و ،ﭘﻼﻧﺪاڕﮋراو، هﺪی هﺪی ،رووی داﺧﻮازﯾﯽ ﺧﻪﮏ و ،درۆﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ﺑﻪﻻی ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﺪا ﺳﻮوڕاﻧﺪهوه و ،ﺑﻪ راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوه و ،ﺑﻪرﮕﻪی ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎﻧﻪوه ،ﺧﻪﺑﺎت و هﻪوﯽ ﺑﻪردهواﻣﯿﺎﻧﺪا ،ﺑﯚ ﻧﺎﺳﺎﻧﺪﻧﯽ زﯾﺎﺗﺮ و ﮔﻪورهﮐﺮدﻧﻪوهی ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﻟﻪﻧﻮ ﺧﻪﮑﺪا ،ﺑﯚ ﺋﻪوهی وهﮐﻮ رﺒﻪر و ﭘﺸﻪواﯾﻪﮐﯽ ﻣﻮﺳﻤﺎن و دﺴﯚز و راﺳﺘﯿﻨﻪ ،ﺑﺎوهڕی ﭘ ﺑﮫﻨﻦ .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﺶ ﻟﻪ ﭘﺎرﯾﺴﻪوه ﭘﻪﯾﺘﺎ ﭘﻪﯾﺘﺎ ،ﻧﺎﻣﻪ و راﮔﻪﯾﺎﻧﺪراوهی دهﮔﻪﯾﺸﺘﻪ دهﺳﺘﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ،ﺑﻪرﮕﻪی ﻻﯾﻪﻧﮕﺮاﻧﯿﯿﻪوه ،ﻟﻪهﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﺪا ﺑودهﮐﺮاﻧﻪوه. ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﻟﻪ ﭘﻪﯾﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ،ﺑﻪﻨﯽ ﭼﺎرهﺳﻪرﮐﺮدﻧﯽ ﮐﺸﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪ و ،داهﺎﺗﻮوﯾﻪﮐﯽ ﮔﻪش و ﭘهﻮﻣﺪ و ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚی ﺑﻪﮔﻮﯽ ﮔﻪﻻن و ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ رهﺷﻮڕووﺗﯽ ﺋﺮاﻧﺪا دهدا. ﮔﻮﻧﺪی ''ﻧﯚﻓﻞ ﻟﯚﺷﺎﺗﯚ'' ی ﻧﺰﯾﮏ ﭘﺎرﯾﺲ ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﻧﻮهﻧﺪی ﺳﻪرﭘﻪرﺷﺘﯽ و رﺒﻪرﺘﯿﮑﺮدﻧﯽ راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺳﻪرﺗﺎﺳﻪری ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان .ﭘﺮۆﭘﺎﮔﻪﻧﺪهی ﻣﯿﺪﯾﺎی دهرهوه و ،ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻟﻪﻧﻮﺧﯚ، ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﮔﻪوره و ﺋﺎﺳﻤﺎﻧﯽ و ﺑﮕﻪردی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ ،ﮐﻪ ﻧﻪﺗﺮﺳﺎﻧﻪ و ،ﺑﻪراﺷﮑﺎوﯾﯽ ،ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ و رژﻤﻪﮐﻪی ﮐﺮدﺑﻮوه ﻧﯿﺸﺎﻧﻪ و ،دهﯾﮕﻮت'' :ﭼﺎوی ﻟﻪﻣﺎﯽ دﻧﯿﺎ و دهﺳﻪﻻت ﻧﯿﯿﻪ ،ﭘﺎش ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوی ﮐﻪ ﺑﻪﮐﺮﮕﯿﺮاوی ﺑﮕﺎﻧﻪﯾﻪ ،ﺧﯚی ﻟﻪ ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﻪوه وهرﻧﺎدا و ،ﺑﻪﮐﺎری ﻧﻮﮋ و ﭘﻪرﺳﺘﮑﺎرﯾﯽ ﺧﯚﯾﻪوه ﺳﻪرﻗﺎڵ دهﺑ !ﺋﻪم ﺑﺎب وﮐﻮڕه )ﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ رهزاﺷﺎ و ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﺑﻮو! – ن ،(.ﺋﺮاﻧﯿﺎن وﺮان ﮐﺮدووه و ،ﺋﻤﻪﯾﺎن ﺳﻪرﺷﯚڕی ﺑﮕﺎﻧﻪ ﮐﺮدووه .دهﺑ ﺋﻪم رژﻤﻪ ﻧﻪﻣﻨﺖ و ''!...ﯾﻪﮐﻪم ﺟﺎرﺑﻮو ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺮان ﮔﻮﯿﺎن ﻟﻪ ﻗﺴﻪی ﻟﻪم ﭼﻪﺷﻨﻪ دهﺑﻮو ،ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ،ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ ﺑﻪ هﻪﻣﻮو هﯿﻮا و ﺋﺎوات و ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﮑﯿﺎن ﻟﻪ ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ ﺑﯚ ﺋﺮان و ،ﻟﻪ ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯽ و هﺰر و راﻣﺎﻧﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﺪا دهدﯾﺖ .ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺧﻪﮑﯽ ﺋﺎﺳﺎی و رهﺷﻮڕووﺗﯽ وﻻت ،هﻪروههﺎ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎﯾﺎن، رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ،ﻧﻮوﺳﻪران و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﮐﯚﻣﯚﻧﯿﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯿﺶ ،ﺑ ﺋﺎوڕداﻧﻪوه و ﺋﺎﮔﺎدارﺑﻮون ﻟﻪ رواﻧﮕﻪ و ﺑﯚﭼﻮوﻧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ''ﮐﺸﻒ اﻻﻟﺴﺮار'' و ﻧﻮوﺳﺮاوهﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ،ﺷﻮﻦ ﺑﻪﻨﯽ و درؤﺷﻤﻪﮐﺎﻧﯽ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﮐﻪوﺗﻦ. رۆژی ١٢ی رﺒﻪﻧﺪان ،ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﮔﻪڕاﯾﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان و ،ﺑﻪ ﻓۆﮐﻪی هﻪﻟﯿﮑﯚﭘﺘﻪر ﭼﻮو ﺑﯚ ﮔﯚڕﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﮫﺸﺖ زهﺮا ﻟﻪ ﺗﺎران و ،ﭘﻪﯾﺎﻣﮑﯽ ﺗﻮﻧﺪی ﻟﻪدژی ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻟﻪرزۆﮐﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ﺑوﮐﺮدهوه .ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ هﻪروههﺎ هﺮﺷﯽ ﮐﺮده ﺳﻪر دهوﻪﺗﯽ ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر و داوای ﮐﺮدﻟﯽ ﺑﻪزووﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎت دهوﻪﺗﻪﮐﻪی هﻪﻮهﺷﻨﺘﻪوه و ،ﮔﻮﺗﯽ'' :ﻣﻦ دوﻟﺖ ﺗﻌﯿﻦ ﻣﯽ 87
ﮐﻨﻢ! ﻣﻦ ﺗﻮ دهﻦ اﯾﻦ دوﻟﺖ ﻣﯽ زﻧﻢ!'' )ﺋﻪز دهوﻪت دادهﻧﻢ ،ﺋﻪز ﻟﻪ دهﻣﯽ ﺋﻪم دهوﻪﺗﻪ دهدهم!(. ﺑﻪ دهﯾﺎن ﻣﻠﯿﯚن ﺟﻪﻣﺎوهری راﭘﻪڕﯾﻮی ﺋﺮان ﮐﻪ ﻟﻪ رۆژان و ﺣﻪﻓﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪرهﺗﺎی ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪاﻧﻪﮐﺎﻧﺪا ،ﺑﯚ وهدهﺳﺘﮫﻨﺎﻧﯽ ''ﻧﺎن و ﮐﺎر و ﺋﺎزادی'' هﺎﺗﺒﻮوﻧﻪ ﺳﻪر ﺟﺎده و ﺷﻪﻗﺎﻣﻪﮐﺎن ،ﭘﺎش ﭼﻪﻧﺪ ﻣﺎﻧﮕﮏ و ،ﻟﻪ رۆژاﻧﯽ ﻧﺰﯾﮏ ﺑﻪ رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎدا ،ﺷﻪواﻧﻪ دهﭼﻮوﻧﻪ ﺳﻪرﺑﺎﻧﯽ ﺧﺎﻧﻮو و ﺑﺎﻪﺧﺎﻧﻪﮐﺎﻧﯿﺎن ،ﺗﺎ ﻟﻪﻧﻮ ﻣﺎﻧﮕﺪا وﻨﻪ و ﺳﯿﻤﺎی ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ﺑﺒﯿﻨﻦ!! ﺋﻪوهش ﭘﺸﺎﻧﺪهری راﺳﺘﯿﯿﻪک ﺑﻮو ﮐﻪ ﻧﻪ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ و رۆژاﭬﺎ و ،ﻧﻪ ﭼﻪپ و ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﮑﺎراﻧﯽ ﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮاﻧﯿﺶ ،ﻧﻪﯾﺎﻧﺘﻮاﻧﯿﺒﻮو ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﮐﯽ زاﻧﺴﺘﺎﻧﻪ و ﺑﺎﺑﻪﺗﺎﻧﻪ، ﻧﻮهرۆﮐﯽ ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان هﻪﺴﻪﻧﮕﻨﻦ و ،ﺑﯿﻨﺎﺳﻦ ،ﺑﻪﮑﻮ ﺋﻪوه ﺗﻪﻧﯿﺎ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﻮون ﮐﻪ ﺑﻪهﯚی ﭘﻮهﻧﺪی و ژﯾﺎﻧﯽ ﺑﻪردهوام و ﺳﻪﺗﺎن ﺳﺎﻪﯾﺎن ﻟﻪﻧﻮ ﺋﻪو ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺗﯿﺪا دهژﯾﺎن، ﺋﺎﺳﺖ و رادهی هﯚﺷﯿﺎری ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﻓﻪرهﻪﻧﮕﯽ و ﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻮوﯾﯽ ﺧﻪﮑﻪﮐﻪی ﺧﯚﯾﺎن دهﻧﺎﺳﯽ و ،زۆر ﺑﺎش دهﯾﺎﻧﺰاﻧﯽ ﭼﯚن و ﺑﻪ چ رﮕﻪﯾﻪﮐﻪوه ،ﺑﯿﺎﻧﺨﻪﻧﻪ ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ ﺋﺎﻣﺎﻧﺠﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺑﻪرژهوهﻧﺪﯾﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه.. ﻣﺎﻧﮕﯽ رﺒﻪﻧﺪان ،ﺧﯚﭘﺸﺎﻧﺪان ﻟﻪ ﺳﻪر ﺷﻪﻗﺎم و ﺟﺎدهﮐﺎﻧﻪوه ،ﮔﻮﺰراﯾﻪوه ﺑﯚ ﺗﻪﻗﻪ و ﻟﮑﺪاﻧﯽ ﭼﻪﮐﺪاری و هﺮﺷﺒﺮدن ﺑﯚ ﺳﻪرﺑﺎزﮔﻪ و ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ .ﻟﻪم ﻣﺎﻧﮕﻪدا، هﻪﻣﻮو رۆژﮏ ﺑﻪﺳﻪﺗﺎن هﻪزار ﺧﻪﮑﯽ ﭼﻪﮐﺪار و ﺑﭽﻪک ،ﻟﻪﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان و ،ﻟﻪ رۆژهﻪﺗﯽ ﮐﻮردﺳﺘﺎن ،هﺮﺷﯿﺎن دهﺑﺮده ﺳﻪر ﭘﮕﻪ و ﺳﻪرﺑﺎزﮔﻪ ﮔﻪورهﮐﺎن و ﻧﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﭘﯚﻟﯿﺲ. ﺳﻪرهﻧﺠﺎم راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺑﻮﻨﻪ و ﻣﮋووﯾﯽ ﮔﻪﻻﻧﯽ ﺋﺮان ،ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎم و ،ﻟﻪرۆژی ٢٢ی رﺒﻪﻧﺪاﻧﯽ ﺳﺎﯽ ١٣۵٧ی هﻪﺗﺎوی )١٩٧٩ی زاﯾﻨﯽ( ،ﺗﻪﺧﺖ و ﺑﻪﺧﺘﯽ رژﻤﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺗﮑﻪوه ﭘﭽﺮا و ،ﻟﻪﻧﻮ ﭼﻮو .ﺑﻪ ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ ﺷﺎ و رژﻤﻪﮐﻪی ،ﺷﺎدی و ﺧﯚﺷﯽ هﻪﻣﻮو ﺋﺮاﻧﯽ ﮔﺮﺗﻪوه .ﭼﯿﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯽ ،ﮐﻪ هﻪر ﻟﻪﺳﻪرهﺗﺎوه درۆﺷﻢ و ﺑﻪرﻧﺎﻣﻪ و ﺳﺘﺮاﺗﯿﮋﮑﯽ دهﺳﺘﻨﯿﺸﺎﻧﮑﺮاوﯾﺎن هﻪﺑﻮو ،ﭘﺎش ﻧﻪﻣﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ، ﺑﻪﭘﻪﻟﻪ ﮐﻪوﺗﻨﻪ هﻪوڵ ﺑﯚ داڕﺷﺘﻨﯽ ﭼﻮارﭼﻮهی ﮐﯚﻣﺎرﮑﯽ ﻧﻮێ ،ﮐﻪ ﺑﻪﭘﯽ ﯾﺎﺳﺎ و ﻧﻪرﺘﯽ ﺳﻪرهﺗﺎﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم ﺑﭽﺖ ﺑﻪڕﻮه .ﺑﻪو ﺟﯚره ،ﻟﻪ ﺳﺎﻧﯽ ﮐﯚﺗﺎﯾﯽ ﺳﻪدهی ﺑﯿﺴﺘﻪﻣﺪا، ﮐﯚﻣﺎرﮑﯽ ﺑﻨﭽﯿﻨﻪﮔﺮی ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ – ﺷﯿﻌﻪ ،ﺑﻪﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺧﻮﻣﻪﯾﻨﯿﯽ ،ﻟﻪ ﺋﺮان داﻣﻪزرا و ﺋﻪوهش ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرهﺗﺎﯾﻪک ﺑﯚ ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ ﮔﻪﻟﮏ رووداو و ﮔﯚڕاﻧﮑﺎرﯾﯽ ﻧﻮێ و ﮔﺮﻧﮓ و ﻣﮋووﯾﯽ ،ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪ و ﻟﻪﺟﯿﮫﺎن ....
88
ﺳﻪرﭼﺎوه ) (*١و ) (*٢و ) (*٣و ) - (*٤ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ﺋﺮان و ﺟﯿﮫﺎن )ﻟﻪ ﻣﻪﻏﯚﻟﻪوه ﺗﺎ ﻗﺎﺟﺎرﯾﯿﻪ( ،ﺑﻪﺷﯽ )ﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪﮐﺎن و ،ﺑﻨﻪﭼﻪ و وﺗﯿﺎن( – ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ" :دوﮐﺘﯚر ﻋﻪﺑﺪوﻟﺤﺴﻦ ﻧﻪواﯾﯽ" ) – (*٥ﻟﻪﺑﻪﮕﻪﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ F O 371 LEP35069رﮑﻪوﺗﯽ ١٢ی ﻣﺎرﭼﯽ /١٩٤٣رهﺷﻪﻣﻤﻪی ﺳﺎﯽ ١٣٢١ی هﻪﺗﺎوی. ) - (*٦ﮔﯚﭬﺎری ﮐﺎوه ،ﭼﺎﭘﯽ ﺑﻪرﻟﯿﻦ ،ژﻣﺎره ) ١٢ﭘﺎﻧﺰهی ﺳﯿﭙﺘﻪﻣﺒﻪری ١٩١٦ی زاﯾﻨﯽ ،ﻻﭘﻪڕه ٢و .(٤ ) - (*٧ﻟﻪﺑﻪﮕﻪﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ F O 371 LEP35069رﮑﻪوﺗﯽ ١٢ی ﻣﺎرﭼﯽ /١٩٤٣رهﺷﻪﻣﻤﻪی ﺳﺎﯽ ١٣٢١ی هﻪﺗﺎوی. ) – (*٨ﭘﻪرﺗﯚﮐﯽ ''دادﮔﻪ'' ،ﻻﭘﻪڕه ) (٥٠ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﭼﺎﭘﯽ ﯾﻪﮐﻪم ﺳﺎﯽ ١٣٢٥ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤٥ی زاﯾﻨﯽ(. ) - (*٩اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺟﻨﺒﺶ ﮐﺎرﮔﺮی/ﺳﻮﺳﯿﺎل دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ و ﮐﻤﻮﻧﯿﺴﺘﯽ اﯾﺮان ﺟﻠﺪ ٣ﺻﻔﺤﻪ ١٦٨و .١٦٩ ) – (*١٠ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ﺳﺎﯽ ١٢٦٩ی هﻪﺗﺎوی ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ﺳﺎﯽ ١٨٩٠ی زاﯾﻨﯽ ،ﻟﻪ ﮔﻪڕهﮐﯽ ''هﻪﻣﮑﺎوار'' ﻟﻪﺷﺎری ﺗﻪورﺰ ،ﻟﻪﺑﻨﻪﻣﺎﻪﯾﻪﮐﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ هﺎﺗﻮوهﺗﻪ دﻧﯿﺎوه .ﺧﻮﻨﺪﻧﯽ ﺳﻪرهﺗﺎﯾﯽ ﻟﻪ ﺗﻪورﺰ ﺗﻪواو ﮐﺮدووه .ﻟﻪﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ٢٢ﺳﺎﯿﺪا ﺑﻮوه ﺑﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی زﻣﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ .هﻪروههﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﺸﯽ ﺑﻪﺑﺎﺷﯽ زاﻧﯿﻮه .دواﺗﺮ ﻓﺮی زﻣﺎﻧﯽ ''ﺋﺴﭙﺮاﻧﺘﯚ'' ش ﺑﻮوه .ﻣﺎوهﯾﻪک ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪر ﺑﻮوه ﻟﻪ وهزارهﺗﯽ داد. ﭘﺎﺷﺎن ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﯽ دادﮔﻪی ﺷﺎری زهﻧﺠﺎن دﯾﺎرﯾﮑﺮاوه .ﻟﻪو ﺷﺎره،ﺑﻪهﯚی دهﺳﺘﻮهرداﻧﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻟﻪﮐﺎروﺑﺎری دادﭘﺮﺳﯽ و ﮐﺸﻪ ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯿﻪﮐﺎﻧﻪوه، ﺑﻪرهﻧﮕﺎرﯾﺎن ﺑﻮوهﺗﻪوه .ﻣﺎوهی ﺳﺎﮏ ﺳﻪرۆﮐﯽ دادﮔﻪی ﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﺑﻮوه. ﻟﻪوﮐﺎﺗﻪدا ''ﺷﺦ ﺧﻪزﻋﻪل'' ﺳﻪرۆک ﻋﻪﺷﯿﺮهﺗﯽ ﮔﻪورهی ﻋﻪرهﺑﻪﮐﺎن ﻟﻪ ﺑﺎﺷﻮوری رۆژاﭬﺎی ﺋﺮان ،ﺧﺎوهﻧﺪهﺳﻪت و ﻣﻮﮑﺪاری ﮔﻪورهی ﺋﻪو ﻧﻮﭼﻪﯾﻪ ﺑﻮو .ﺷﺦ 89
ﺧﻪزﻋﻪل ﮐﻪ دژی داﻣﻪزراﻧﺪﻧﯽ هﺰی ﭼﻪﮐﺪار و ﻣﻮوﭼﻪﺧﯚری دهوﻪﺗﯽ ﻧﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺑﻮوه ،ﻟﻪﺧﯚزﺳﺘﺎن )ﻋﻪرهﺑﺴﺘﺎن( ،ﮐﻪﺳﺮهوی و ﻓﻪرﻣﺎﻧﺒﻪرهﮐﺎﻧﯽ دادﮔﻪ ،ﻧﺎﭼﺎر دهﮐﺎت ،ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﺑﻪﺟﺒﻦ و ،ﺑﻪرهو ﺗﺎران ﺑﮕﻪڕﻨﻪوه .ﻣﺎوهی ١٠ﺳﺎڵ ﻟﻪﺗﺎران و ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی ﺋﺮان ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ دادﮔﻪی ﺑﻪدهﺳﺖ دهﺑﺖ .ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯿﺶ ﺑﻮوهﺗﻪ ﭘﺎرﺰهر .ﺳﺎﯽ ١٣٠٨ی هﻪﺗﺎوی )١٩٣٩ی ز( ﮐﺮاوه ﺑﻪ ﻣﺎﻣﯚﺳﺘﺎی ﺑﻪﺷﯽ زﻣﺎن و ﻣﮋوو ،ﻟﻪ زاﻧﺴﺘﮕﻪی ﺗﺎران .ﮐﻪﺳﺮهوی ﮐﻪ ﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺳﺎڵ، ﺷﺎروﻣﻪﺒﻪﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮان ﮔﻪڕاﺑﻮو ،ﻟﻪﻧﺰﯾﮑﻪوه ﻟﻪ ﮐﺸﻪ و هﯚﮐﺎرهﮐﺎﻧﯽ دواﮐﻪوﺗﻮوﯾﯽ ﺋﺮان ﺋﺎﮔﺎداردهﺑﺖ .ﺋﻪوه ﺑﻮو ﻟﻪ ﺳﺎﯽ ١٣٢٠ی هﻪﺗﺎوی )١٩٤١ی زاﯾﻨﯽ( ﮐﯚﻣﻪﮑﯽ رۆﺷﻨﺒﯿﺮﯾﯽ ﻟﻪﺗﺎران دادهﻣﻪزرﻨﺖ و ،رۆژﻧﺎﻣﻪی ''ﭘﺮﭼﻢ'' دهﺑﺖ ﺑﻪ
ﺋﯚرﮔﺎﻧﯽ
ﮐﯚﻣﻪﻪﮐﻪی.
ﻟﻪ
رۆژﻧﺎﻣﻪی
''ﭘﺮﭼﻢ''
دا،
دهﺳﺘﺪهﮐﺎت
ﺑﻪ
وﺗﺎرﻧﻮوﺳﯿﻨﻪوه ﻟﻪدژی داووﻧﻪرﯾﺘﯽ ﮐﯚن و رۆﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ﻟﻪ دواهﺸﺘﻨﻪوهی ﮐﯚﻣﻪڵ .هﻨﺪهی ﭘﻨﺎﭼﯽ ،ﻧﻮی ﮐﻪﺳﺮهوی ﺑﻪهﻪﻣﻮو ﻻﯾﻪﮐﺪا ﺑودهﺑﺘﻪوه و، ﺧﻪﮑﮑﯽ زۆر ،دهﺑﻨﻪ دژ ،ﯾﺎن ﻻﯾﻪﻧﮕﺮی .ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٢٤ی هﻪﺗﺎوی ،ﺗﻪﻗﻪی ﻟﺪهﮐﻪن ،ﺑﻪم ﻧﺎﮐﻮژرﺖ .ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﺎﻧﯽ ﺗﻮﻧﺪڕهو ،ﺑﻪﻣﻪﺑﻪﺳﺘﯽ هﺎﻧﺪان و ورووژاﻧﺪﻧﯽ ﺧﻪﮏ ﻟﻪدژی ،ﺗﺎواﻧﯽ ﻗﻮرﺋﺎن ﺳﻮوﺗﺎﻧﺪن دهدهﻧﻪ ﭘﺎﯽ. ﮐﻪﺳﺮهوی ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ وﺗﺎر ﻟﻪ ''ﭘﺮﭼﻢ'' ،ﮐﻪ ﺧﯚی ﺳﻪرﻧﻮوﺳﻪری دهﺑﺖ، ﮔﻪﻟﮏ ﺑﻪرهﻪﻣﯽ ﻣﮋووﯾﯽ و ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﺑﺎﺑﻪﺗﯽ رهﺧﻨﻪﮔﺮاﻧﻪی ﺑوﮐﺮدووهﺗﻪوه ،ﮐﻪ ﺑﻪﺷﮑﯽ ﺑﺮﯾﺘﯿﻦ ﻟﻪ'' :ﺋﺎﯾﻦ'''' ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺋﯿﺴﻼم(''، ''ﺑﯿﺨﻮﻨﻨﻪوه و ،هﻪﯿﺴﻪﻧﮕﻨﻦ'''' ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ ﺋﻪدهﺑﯿﺎت'''' ،ﻓﻪرهﻪﻧﮓ ﭼﯿﯿﻪ''، ﻓﻪرهﻪﻧﮓ ،ﯾﺎن ﻓﺒﺎزی!؟'''' ،ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ رهوان'''' ،دﯾﻦ ودﻧﯿﺎ'' '' ،ﭘﺎﺷﺎﮐﺎﻧﯽ ﺑ ﻧﺎو و ﻧﯿﺸﺎن'''' ،ﻣﮋووی ﺷﯚرﺷﯽ ﻣﻪﺷﺮووﺗﻪی ﺋﺮان'''' ،ﻣﮋووی ﭘﻨﺞ ﺳﻪت ﺳﺎﻪی ﺧﻮزﺳﺘﺎن'''' ،ﻣﮋووی ١٨ﺳﺎﻪی ﺋﺎزهرﺑﺎﯾﺠﺎن'''' ،ﻣﮋووی ﺷ و ﺧﯚر''، ''ﺷﺦ ﺳﻪﻓﯿﯿﻪدﯾﻦ و رهﮔﻪز و ﺑﻨﻪﭼﻪی'''' ،ﻣﮋووی دهﻣﻨﻪ و ﻗﻠﯿﺎن''، ''ﻣﺸﻌﺸﻌﯿﺎن'''' ،دروﺳﺘﺒﻮوﻧﯽ ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ'''' ،ﺷﯿﻌﻪﮔﻪرﺘﯿﯽ'' و'' ،ﺑﻪهﺎﯾﯿﮕﻪری، ﺷﯿﻌﻪﮔﻪری و ،ﺳﯚﻓﯿﮕﻪرﺘﯿﯽ'' .ﺟﮕﻪ ﻟﻪم ﭘﻪرﺗﯚﮐﺎﻧﻪ ،دهﯾﺎن وﺗﺎر و ﻧﻮوﺳﺮاوهی دﯾﮑﻪی ﻟﻪ ﮔﯚﭬﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﻋﻪرهﺑﯽ و ﻓﺎرﺳﯿﺪا ﺑﻼوﮐﺮدووهﺗﻪوه .ﮐﻪﺳﺮهوی هﻪروههﺎ زﻣﺎﻧﯽ ﻓﺎرﺳﯽ و ﺗﺮﮐﯿﯽ ﺋﺎزهری ،ﻋﻪرهﺑﯽ و ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰی و ﺋﻪرﻣﻪﻧﯽ و ،ﺋﻪﻟﻔﻮﺑ و زﻣﺎﻧﯽ ''ﭘﻪهﻠﻪوی'' ﯾﺸﯽ زاﻧﯿﻮه .ﮐﻪﺳﺮهوی ﻟﻪ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ٥٧ﺳﺎﯿﺪا ،ﻟﻪﻧﻮ ژووری دادﮔﻪ و ،ﺑﻪﻧﻪﺧﺸﻪی ﻣﻪﻻﮐﺎن و ﺑﻪهﺎودهﺳﺘﯿﮑﺮدن ﻟﻪﮔﻪڵ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ 90
ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮان،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی و ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ دﯾﮑﻪی رﮑﺨﺮاوهی ''ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم'' هوه ﺗﺮۆرﮐﺮا. )'' – (*١١اﻧﻘﻼب ﻣﺸﺮوﻃﻪ'' )ﺷﯚرﺷﯽ ﻧﻮﺨﻮازﯾﯽ( ﺳﺎﯽ ١٢٨٥ی هﻪﺗﺎوی ﺑﻪراﻣﺒﻪر ﺑﻪ ١٩٠٦ – ١٩٠٥ی زاﯾﻨﯿﯽ ،ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻣﻮزهﻓﻪرهدﯾﻦ ﺷﺎی ﻗﺎﺟﺎر ﺧﺮاﯾﻪ ﺳﻪرﭘ .ﺳﻪرهﺗﺎ راﭘﻪڕﯾﻦ ﻟﻪ ﺗﺎراﻧﻪوه ﺳﻪرﯾﮫﻪﺪا و ،ﺑﻪره ﺑﻪره هﻪﻣﻮو ﺷﺎرهﮐﺎﻧﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﮔﺮﺗﻪوه .ﺷﯚرﺷﻪﮐﻪ ،ﻟﻪوهوه ﺳﻪرﯾﮫﻪﺪا ﮐﻪ ﺷﺎﮐﺎﻧﯽ ﻗﺎﺟﺎر و دهﺳﻪﺗﺪاراﻧﯽ ﺋﺮان ،ﺑﻪﺗﻪواوهﺗﯿﯽ ﮐﻪوﺗﺒﻮوﻧﻪژﺮ ﮐﺎرﮐﺮدی ﺳﯿﺎﺳﻪﺗﯽ وﺗﺎﻧﯽ ﺑﮕﺎﻧﻪوه .دوهﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ،رووس ،ﺳﺎﻣﺎن و داهﺎﺗﯽ ﺋﺮاﻧﯿﺎن ﺧﺴﺘﺒﻮوه ژﺮدهﺳﺘﯽ ﺧﯚﯾﺎﻧﻪوه و ،ﮔﺮاﻧﯽ و هﻪژاری و ،ﺑﺮﺳﺘﯿﯽ ،ﺑﺳﺘﯽ ﻟﻪ ﺧﻪﮏ ﺑﯾﺒﻮو .ﺳﻪرﺑﺎری ﺋﻪواﻧﻪش ،ﺳﯿﺴﺘﻪﻣﯽ دهرهﺑﻪﮔﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ،رﯽ ﻟﻪﺑﻪردهم هﻪرﺟﯚره ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﮑﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯽ و ﺋﺎﺑﻮورﯾﯽ وﻻﺗﺪا ﮔﺮﺗﺒﻮو. ﺷﯚرﺷﻪﮐﻪ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺑﻪﺷﮏ ﻟﻪ رۆﺷﻨﺒﯿﺮان و ،ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎﻧﯽ ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﺨﻮاز ،ﮐﻪ دﻤﯚﮐﺮاﺳﯽ و ﭘﺸﮑﻪوﺗﻨﯽ ﺋﯚروﭘﺎ و ،وﻻﺗﺎﻧﯽ وهک ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ و ﻓﻪرهﻧﺴﺎﯾﺎن ﻟﻪ ﻧﺰﯾﮑﻪوه دﯾﺘﺒﻮو ،هﻪروههﺎ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ژﻣﺎرهﯾﻪﮐﯽ ﮐﻪم ﻟﻪ ﻣﻪﻻﮐﺎن و ،ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ هﻪژار و رهﺷﻮڕووﺗﯽ ﺷﺎرهﮐﺎﻧﻪوه هﻪﮕﯿﺮﺳﺎ .ﺋﺎﻣﺎﻧﺞ و داﺧﻮازﯾﯽ هﻪر ﯾﻪک ﻟﻪو ﭼﯿﻨﺎﻧﻪ ﺟﯿﺎواز ﺑﻮو .ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮان ،ﺳﻪرهﺗﺎ ﻣﻠﯽ ﺑﯚ هﻨﺪێ ﮔﯚڕان و رﻔﯚرﻣﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ وﮐﯚﻣﻪﯾﻪﺗﯿﯽ داﻧﻪواﻧﺪ ،ﺑﻪم دواﺗﺮ ﺑﻪ هﺎودهﺳﺘﯽ و ﭘﯿﻼﻧﯽ هﺎوﺑﻪﺷﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮان و ،دهوﻪﺗﻪﮐﺎﻧﯽ رووس و ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﺷﯚرﺷﻪﮐﻪ ﺳﻪرﮐﻮﺗﮑﺮا و، ﺧﻪﻟﮑﮑﯽ زۆر ﮐﻮژران و ،ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻗﺎﺟﺎر و ﭼﯿﻨﻪﮐﺎﻧﯽ دهﺳﻪﺗﺪار، زوﻢ و زۆردارﯾﯿﺎن ﺑﯚ ﺳﻪر ﮐﯚﻣﻪﻧﯽ ﺑﻪﻟﻪﻧﮕﺎز و ﺑﺪهرهﺗﺎن دهﺳﺘﭙﮑﺮدهوه. ) - (*١٢ﺑﺎغ ﺷﺎ )ﺑﺎﺧﯽ ﺷﺎه( – ﻧﻮی ﮐﯚﺷﮑﮑﯽ ﭘﺎﺷﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ﺳﻪردهﻣﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻗﺎﺟﺎرهﮐﺎن ﺑﻮو ﻟﻪ ﺗﺎران .ﺋﺴﺘﻪش ﺷﻮﻨﻪﮐﻪ ﺑﻪو ﻧﻮهوه هﻪرﻣﺎوه و، ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ رهزاﺷﺎ و ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﮐﺮا ﺑﻪ ﻟﻪﺷﮑﺮﮔﻪی ﮐﯚﻣﺎﻧﺪۆ و هﺰی ﺗﺎﯾﺒﻪت. )'' – (*١٣ﺳﯿﺪ ﻣﺠﺘﺒﯽ ﻣﯿﺮﻟﻮﺣﯽ'' ﻧﺎﺳﺮاو ﺑﻪ ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی ،ﮐﻮڕی ﺳﻪﯾﺪ ﺟﻪواد ﻟﻪﺳﺎﯽ ١٣٠٣ی هﻪﺗﺎوی ) (١٩٢٤ﻟﻪ ﮔﻪڕهﮐﯽ ''ﺧﺎﻧﯽ ﺋﺎﺑﺎد'' ﻟﻪ ﺷﺎری ﺗﺎران هﺎﺗﯚﺗﻪ دﻧﯿﺎوه .ﻟﻪﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ١٧ﺳﺎﯿﺪا دهﭼﺘﻪ ﻧﻪﺟﻪف و ،ﻣﺎوهی ﭼﻮارﺳﺎڵ ﻟﻪ ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪی ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﻧﻪﺟﻪف دهﻣﻨﺘﻪوه و ،ﭘﺎش وهرﮔﺮﺗﻨﯽ دهﺳﺘﻮوری ﻓﺘﻮای ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﻧﻮوﺳﻪری ﺑﻪﻧﻮﺑﺎﻧﮓ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ''ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺷﺦ 91
ﻋﻪﺑﺪوﻟﺤﺴﻨﯽ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ'' ﯾﻪوه ،ﺑﻪرهو ﺋﺮان دهﮔﻪڕﺘﻪوه .ﭘﺎش ﮔﻪڕاﻧﻪوهی ﺑﯚ ﺋﺮان ،ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺷﺦ ﻣﺤﻪﻣﻪدی ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ دهﮔﺮێ و ،ﻟﻪ ﻧﻪﺧﺸﻪی ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﮐﻪﺳﺮهوی ﺋﺎﮔﺎداری دهﮐﺎﺗﻪوه .ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺷﺦ ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺗﺎﻪﻗﺎﻧﯽ ،ﭼﻮارﺳﻪت ﺗﻤﻪن ﭘﻮوﯽ ﭘﺪهدا ،ﺗﺎ دهﻣﺎﻧﭽﻪ و ﻓﯿﺸﻪﮐﯽ ﭘﺒﮑﺖ. ﻧﻪواب ﭘﺎش ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺋﻪﺣﻤﻪد ﮐﻪﺳﺮهوی ،دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﻧﻪﺟﻪف و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﺎﯾﻪﺗﯚﮐﺎﻧﯽ داﻧﯿﺸﺘﻮوی ﻧﻪﺟﻪﻓﻪوه ﭘﺸﻮازﯾﯿﻪﮐﯽ ﮔﻪرﻣﯽ ﻟﺪهﮐﺮﺖ .دواﺗﺮ دهﮔﻪڕﺘﻪوه ﺑﯚ ﺋﺮان .ﺳﺎﯽ ١٣٢٤ی هﻪﺗﺎوی ﺑﻪ ﭘﺮس و راوﮋ ﻟﻪﮔﻪڵ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ،رﮑﺨﺮاوهی ''ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم'' دادهﻣﻪزرﻨ .ﻓﯿﺪاﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺋﯿﺴﻼم، ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﯽ ﮔﻪورهی ﺋﺮاﻧﯿﺎن ﺗﺮۆرﮐﺮد .دواﺟﺎر هﻪوﯽ ﮐﻮﺷﺘﻨﯽ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮان )ﻋﻪﻻ( ﯾﺎن دا ﺑﻪم ﺳﻪرﻧﻪﮐﻪوﺗﻦ و ،ﮔﯿﺮان و ،ﻟﻪ رﮑﻪوﺗﯽ ١٩٥٥) ١٣٣٤/١٠/٢٥ی زاﯾﻨﯽ( ،ﻧﻪواب ﺳﻪﻓﻪوی و ،دوو ﻟﻪ هﺎوڕﯿﺎﻧﯽ ﻟﻪ زﯾﻨﺪاﻧﯽ ''ﻗﺰڵ ﻗﻪﻟﻌﻪ'' ﻟﻪﺳﺪاره دران. ) - (*١٤ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﺷﺦ ﻋﻪﺑﺪوﻟﺤﺴﻨﯽ ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ ،ﺧﻪﮑﯽ ﺗﻪورﺰ ﺑﻮو ،ﺑﻪم زۆرﺑﻪی ژﯾﺎﻧﯽ ﺧﯚی ﻟﻪ ﺷﺎری ﻧﻪﺟﻪف و ﮐﻪرﺑﻪﻻ ﺑﺮده ﺳﻪر .ﻣﺎوهی ﭼﻞ ﺳﺎڵ ﺗﻪﻣﻪﻧﯽ ،ﻟﻪرواﻧﮕﻪی ﺧﯚﯾﻪوه ﺑﻪ ﻟﮑﯚﻨﻪوهی راﺳﺘﯽ و رهواﺑﻮوﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪوه ﺑﺮده ﺳﻪر و ،ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﯽ ﻟﮑﯚﯿﻨﻪوهﮐﺎﻧﯽ ﻟﻪ ﭘﻪرﺗﯚﮐﮏ ﺑﻪﻧﻮی ''اﻟﻐﺪﯾﺮ ﻓﯽ اﻟﮑﺘﺎب و اﻟﺴﻨﻪ و اﻻدب'' دا ﻧﻮوﺳﯽ ،ﺋﻪم ﭘﻪرﺗﯚﮐﻪ ،ﺳﻪرﭼﺎوهﯾﻪﮐﯽ ﺑﺎﯾﻪﺧﺪاره ﺑﯚ ﭘهواﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ و ﺑﻪﻧﻮی )داﺋﺮه اﻟﻤﻌﺎرﻓﯽ ﺷﯿﻌﻪ( ،هوه ﺑﻮوه ﺑﻪ واﻧﻪی ﻗﻮﺗﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪﮐﺎن .ﺳﻪرﭼﺎوه) :ﺗﯿﺮۆرﮐﺮدﻧﯽ ﮐﻪﺳﺮهوی ،ﻻﭘﻪڕه ،(١٩ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ ﻧﺎﺳﺮ ﭘﺎﮐﺪاﻣﻦ. ) - (*١٥ﻟﻪﺑﻪﮕﻪﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ F O 371 LEP35069رﮑﻪوﺗﯽ ١٢ی ﻣﺎرﭼﯽ /١٩٤٦ - ١٩٤٣رهﺷﻪﻣﻤﻪی ﺳﺎﯽ ١٣٢٥ -١٣٢١ی هﻪﺗﺎوی ) - (*١٦ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯽ ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮک )ژﻧﯽ رهزاﺷﺎ و داﯾﮑﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ(، ﺳﻪرهﺗﺎ ﻟﻪ ﺳﺎﯾﺘﯽ "ﭘﯿﮏ ﻧﺖ" دا ﺑوﮐﺮاﯾﻪوه ،ﭘﺎﺷﺎن وهک ﭘﻪرﺗﯚﮐﯿﺶ ﺑوﮐﺮاﯾﻪوه .ﺗﺎجﻟﻤﻠﻮوک،دهﯾﺎن ﺳﺎڵ ﻟﻪ ﻧﺰﯾﮑﻪوه ﺋﺎﮔﺎداری هﻪﻣﻮو ﺟﯚره، رووداو و ﺋﺎﻟﻮﮔﯚڕهﮐﺎﻧﯽ ﺳﯿﺎﺳﯿﯽ ﻧﻮﺧﯚی ﺋﺮان ﺑﻮو .ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﮔﻪرم و دۆﺳﺘﺎﻧﻪی ﻟﻪﮔﻪڵ دهﯾﺎن رﺒﻪر و ﺳﻪرﮐﯚﻣﺎری وﺗﺎن و ،ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﻮﺧﯚﯾﯽ و دهرهﮐﯿﯿﻪوه هﻪﺑﻮوه .ﻟﻪرواﻧﮕﻪی ﺧﯚﯾﻪوه ،ﮐﻪﺳﺎﯾﻪﺗﯿﯽ و ،ﭘﻮهﻧﺪﯾﯽ ﺳﯿﺎﺳﯽ و، 92
هﻪﺴﻮﮐﻪوﺗﯽ هﻪﻣﻮوﯾﺎن – ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی ﺧﯚﺷﯿﯿﻪوه ،ﺑﻪﺷﻮهﯾﻪﮐﯽ راﺳﺖ و رهوان و ،ﺑ ﭘﭻ و ﭘﻪﻧﺎ ﺧﺴﺘﻮوهﺗﻪڕوو .ﺋﻪوهش واﯾﮑﺮد ﮐﻪ ﻧﻪوه و ﺑﻮوک و ﺗﻪﻧﺎﻧﻪت ﮐﭽﻪﮐﺎﻧﯿﺸﯽ ﻟﻪﺧﯚی ﺗﻮوره و زﯾﺰ ﮐﺮد .ﺗﺎ ﮐﺎر ﮔﻪﯾﺸﺘﻪ ﺟﯿﻪک، ﮐﺎﺗ ﻟﻪ ﻧﯿﻮﯾﯚرک ﮐﯚﭼﯿﺪواﯾﯽ ﮐﺮد ،ﻣﺎوهی ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ رۆژ ﺗﻪرﻣﻪﮐﻪی ﻟﻪ ﺳﺎردﺧﺎﻧﻪی ﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﯿﻮﯾﯚرک ﻣﺎﺑﻮوه و ،ﮐﻪﺳﻮﮐﺎری ﻗﻪرهی ﻧﻪدهﮐﻪوﺗﻦ. داﯾﮑﯽ ژﻧﻪﮐﻪی ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ،ﮐﻪ ﺋﻪوﯾﺶ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯽ ﺧﯚی ﻧﻮوﺳﯿﻮه ،ﻟﻪﻻﭘﻪڕهی ٥٠٦ی ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ﻟﻪو ﺑﺎرهوه ﻧﻮوﺳﯿﻮﯾﻪﺗﯽ: ''ﺗﺎج ﻟﻤﻠﻮوک ،ﭘﺎش ﻣﺮدﻧﯽ ،ﺗﻪرﻣﻪﮐﻪی ﻟﻪﺳﻪر زهوی ﻣﺎﯾﻪوه و ،هﯿﭽﯿﻪک ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪﮐﻪی ،ﺋﺎﻣﺎده ﻧﻪﺑﻮون ،ﻣﻪﺳﺮهﻓﯽ ﻧﺎﺷﺘﻦ و ﺑﻪﺧﺎک ﺋﻪﺳﭙﺎردﻧﯽ ﺑﮕﺮﻧﻪ ﺋﻪﺳﺘﯚی ﺧﯚﯾﺎن .ﺋﻪوهﺑﻮو هﺎوﺳﻪری ﺷﺎ )ﻓﻪرهح( ﻟﻪ ﭘﺎرﯾﺴﻪوه ،ﭘﻨﺞ هﻪزار دۆﻻری ﻧﺎرد ﺑﯚ ''ﻏﻮﻣهزا وﻟﯿﻌﮫﺪ'' )ﮐﻮڕه ﮔﻪوره و ،ﺟﻨﺸﯿﻨﯽ ﺑﺎوﮐﯽ( ﺗﺎ ﺑﯿﻨﮋن ،ﺑﻪم ﻏﻮﻣهزا ﭘﻨﺞ هﻪزار دۆﻻرهﮐﻪی ﻟﺮﻓﺪا ﺑﯚﺧﯚی و،ﻧﻪﯾﮑﺮده ﺳﻪرﻓﯽ ﻧﺎﺷﺘﻨﯽ داﯾﻪ ﮔﻪورهی .ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪا ،ﺷﺎرهداری ﻧﯿﻮﯾﯚرک ،ﺑﻪﻧﻮی ژﻧﻪ هﻪژار و، ﺑﮑﻪس ﻧﺎوﻧﻮوﺳﯿﺎن ﮐﺮد و ،ﺑﻪﺑ ﺗﺎﺑﻮوت و ،ﺑﺌﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ هﯿﭻ رﻮڕهﺳﻤﮏ، ﻟﻪﮔﻪڵ ﺗﻪرﻣﯽ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﮐﻪﺳﯽ ﺋﻪﮑﯚﻟﯽ و ،ﺗﻮوﺷﺒﻮوی ﻣﺎده ﺳﮐﻪر ﮐﻪ ﻣﺮدﺑﻮون، ﻟﻪ ﻧﻮ ﮔﯚڕﮑﯽ ﮔﻪورهی ﺑﻪﮐﯚﻣﻪﺪا ﭼﺎﮑﺮا''. ) – (*١٧ﻧﺎزﻧﻮی ''ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ''ﻟﻪ ﺋﺮان ،ﯾﻪﮐﻪم ﺟﺎر ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﭘﺎﺷﺎی ﻣﻪﻏﯚل ﺑﻪﻧﻮی ''ﺋﻪﻟﺠﺎﯾﺘﯚ'' ﺑﻪﮐﺎرهﺎت .ﺋﻪﻟﺠﺎﯾﺘﯚ ،ﺑﻪڕﮕﻪی زاﻧﺎﯾﻪﮐﯽ ﺷﯿﻌﻪ ﺑﻪﻧﻮی ''ﻣﻪﻻ ﺣﻪﻟﯽ'' ﯾﻪوه ﺑﻮو ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻤﺎﻧﯽ ﺷﯿﻌﻪ و ،ﻧﻮی ﺧﯚی ﮔﯚڕی و ،ﻧﻮی ''ﺳﻮﺘﺎن ﻣﺤﻪﻣﻪد ﺧﻮداﺑﻪﻧﺪه'' ی هﻪﺒﮋارد .ﺋﻪوﺟﺎ ﺳﻮﺘﺎن ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد ،ﻧﻮی ﺧﻮازراوی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚی ﻟﻪﺳﻪر ﻣﻪﻻ ﺣﻪﻟﯽ داﻧﺎ .ﺑﻪم ﺑﻪﮐﺎرهﻨﺎﻧﯽ ﺋﻪم وﺷﻪﯾﻪ ،ﺑﯚ ﻣﺎوهﯾﻪﮐﯽ زۆر ﺑﻪﮐﺎر ﻧﻪهﻨﺮا .هﻪروههﺎ وﺷﻪی ﺋﺎﺧﻮﻧﺪ ﻟﻪ دوو وﺷﻪی آﻗﺎ ،ﮐﻪ دواﺗﺮ ﺑﻮوه ﺑﻪ )ﺋﺎ( ی ﻣﻪﻏﯚﻟﯽ و ،وﺷﻪی )ﺧﻮﻧﺪ( ،ﻟﻪ وﺷﻪی )ﺧﻮﻨﺪهوار( ی ﮐﻮردﯾﯿﻪوه وهرﮔﯿﺮاوه .ﺋﻪم دوو وﺷﻪ ﻣﻪﻏﯚﻟﯽ و ﮐﻮردﯾﯿﻪ ،ﺗﮑﮫﻪﮑﺸﯽ ﯾﻪک ﮐﺮا و ،وﺷﻪی ) ﺋﺎﺧﻮﻧﺪ( ی ﻟﺪاﺗﺎﺷﺮا و ،ﻟﻪوه ﺑﻪدواوه ،ﻟﻪﻧﻮ ﮐﯚڕو
وﮐﯚﻣﻪﯽ
ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯽ و ،ﮐﯚﻣﻪﮕﻪی ﺋﺮان ﺑﻪﮔﺸﺘﯿﯽ ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﻧﺎزﻧﻮی ﻣﻪﻻﮐﺎن و زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ و ،وﺷﻪی رﺰﻟﻨﺎن ﻟﻪ ﮔﻪورهﺗﺮ .ﺑﯚ وﻨﻪ ،ﺋﺴﺘﺎش ﻟﻪﻧﻮ ﻓﺎرﺳﺪا دهﻦ ''ﺋﺎ ﻏﻮﻻﻣﺮهزا'' )آﻗﺎ ﻏﻮﻻﻣﺮﺿﺎ('' ،ﺋﺎ ﺗﻪﻗﯽ'' )آﻗﺎ ﺗﻪﻗﯽ( .وﺷﻪی ''ﺧﻮﻧﺪ'' ﯾﺶ وهک ﮔﻮﺗﺮا ﻟﻪ وﺷﻪی )ﺧﯚﻧﻪوار ،ﯾﺎن ﺧﻮﻨﺪهوار( ی ﮐﻮردﯾﯿﻪوه وهرﮔﯿﺮاوه. 93
ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺋﯿﻤﭙﺮاﺗﯚرﯾﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪﮐﺎن ،ﭘﺎﺷﺎﮐﺎﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﯽ ،ﻧﺎزﻧﺎوی'' ﺷﺦ اﻻﻟﺴﻼم'' ﯾﺎن ﺑﻪﻧﻮی ﻣﻪﻻی ﺷﺎره ﮔﻪورهﮐﺎن زﯾﺎد ﮐﺮد .ﺋﻪوﺟﺎ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﻗﺎﺟﺎرهﮐﺎن ،ﻧﺎزﻧﺎوی ''ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم'' ﺑﻮو ﺑﻪ ﺑﺎو .وﺷﻪی ''ﻣﻪﻻ'' ﮐﻪ ﻟﻪﻧﻮ ﮐﻮرددا ﺑﺎو ﺑﻮو ،ﻟﻪزهﻣﺎﻧﯽ ﺳﻪﻓﻪوﯾﯿﻪﮐﺎﻧﺪا ﺑﻮو ﺑﻪ ﭘﺸﻨﻮی ﭘﺸﻨﻮﮋی ﻣﺰﮔﻪوﺗﻪﮐﺎن و زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯿﯽ .ﻟﻪ زهﻣﺎﻧﯽ
ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﻗﺎﺟﺎرهﮐﺎن ،ﺑﻪﺗﺎﯾﺒﻪﺗﯿﯽ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ
ﺷﯚرﺷﯽ ﻣﻪﺷﺮووﺗﻪدا ،ﻣﻪﻻ ﮔﻪورهﮐﺎن و ،زاﻧﺎﯾﺎﻧﯽ ﺋﺎﯾﻨﯽ ،ﮐﻪ ﺧﯚﯾﺎن ﻟﻪﺋﺎﺳﺘﯽ ﭘﺸﻪوای ﺋﺎﯾﻨﯿﺪا دهﺑﯿﻨﯽ ،ﻧﻮی ''ﻣﻪﻻ و ﺋﺎﺧﻮﻧﺪ'' ﯾﺎن ﺑﯚﺧﯚﯾﺎن ﺑﻪﮐﻪﻣﺰاﻧﯽ و، ﺳﻪرﻟﻪﻧﻮێ وﺷﻪی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﻗﻮﺗﮑﺮاﯾﻪوه و ،ﭼﻪﻧﺪ ﻣﻪﻻﯾﻪﮐﯽ ﺷﯿﻌﻪ ﺑﻪ ﭘﻠﻪی ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ﮔﻪﯾﺸﺘﻦ .ﺋﻪوﺟﺎ ﻧﻮی ﻣﻪﻻ و ﺋﺎﺧﻮﻧﺪ هﻪرﻣﺎﯾﻪوه و ،ﺑﻪو ﮐﻪﺳﺎﻧﻪ دهﮔﻮﺗﺮا ،ﮐﻪ ﻟﻪرووی زاﻧﺴﺖ و زاﻧﯿﺎری ﺋﺎﯾﻨﯿﯿﻪوه ﻟﻪ ﭘﻠﻪو ﺋﺎﺳﺘﮑﯽ ﻧﺰﻣﺘﺮدا ﺑﻮون .ﺳﻪﯾﺪ ﻣﺤﻪﻣﻤﻪد ﺑﺮووﺟﺮدی ،ﯾﻪﮐﻪم ﮐﻪﺳﮏ ﺑﻮو ﮐﻪ ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ ،ﻧﺎزﻧﻮی ''آﯾﺖ اﻟﻪ ﻋﻈﻤﯽ'' ی ﭘﺪرا .ﻟﻪﮔﻪڵ رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﺣﻪﻣﻪڕهزاﺷﺎ و ،ﺑﻪدهﺳﻪﺗﮕﻪﯾﺸﺘﻨﯽ ﻣﻪﻻﮐﺎن ،ﺋﻪو ﻣﻪرج و ﭘﻮاﻧﻪ ﻗﻮرﺳﺎﻧﻪی ﺑﯚ دﯾﺎرﯾﮑﺮدﻧﯽ ﭘﻠﻪ و ﻧﺎزﻧﻮی ''ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ ،''ﮐﻪ ﭘﺸﺘﺮ ﻟﻪﺑﻪرﭼﺎودهﮔﯿﺮان ،ﻧﻪﻣﺎن و، ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺘﺎن و ،ﻣﻪﻻ ﮔﻪورهﮐﺎن ،ﻟﻪ ﺷﻪوورۆژﮑﺪا هﻪﻣﻮوﯾﺎن ﺑﻮون ﺑﻪ ﺋﺎﯾﻪﺗﯚ. ) – (*١٨ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ از ﺷﺮاﯾﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ روﺳﺘﺎﯾﯽ اﯾﺮان ،ص ٢و ص ،٦١ﺗﮫﺮان ﺳﺎل .١٣٥٧ ) – (*١٩ﺋﻪﺳﻪدوﻼ ﻋﻪﻟﻪم ،ﻟﻪداﯾﮑﺒﻮوی ﺷﺎری ''ﺑﯿﺮﺟﻪﻧﺪ'' ﺳﻪر ﺑﻪﺳﺘﺎﻧﯽ ﺧﻮراﺳﺎن ﺑﻮو .ﭘﺎش ﺗﻪواوﮐﺮدﻧﯽ ﺧﻮﻨﺪن ﻟﻪ زاﻧﺴﺘﮕﻪی ﮐﺸﺘﻮﮐﺎﯿﯽ ﺷﺎری ''ﮐﻪرهج'' ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻧﺪاری ﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪﻟﻮﭼﺴﺘﺎن و ﺳﯿﺴﺘﺎن .ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﻋﻪﻟﻪم ﻻی ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺷﺎ ﻧﺎﺳﺮاو ﺑﻮون و ،ﺑﺎوﮐﯽ ﻋﻪﻟﻪم ،ﮐﺎﺗﯽ ﺧﯚی ﺧﺰﻣﻪﺗﯽ زۆری ﺑﻪ رهزاﺷﺎ ﮐﺮدﺑﻮو .ﺋﻪﺳﻪدوﻼ ﻋﻪﻟﻪم ،ﻟﻪو ﻧﺰﯾﮑﺎﯾﻪﺗﯿﯿﻪ ﮐﻪﮑﯿﻮهرﮔﺮت و ،ﺧﯚی ﻟﻪ ﺷﺎ ﻧﺰﯾﮏ ﮐﺮدهوه .ﺳﺎﯽ (١٩٥٠) ١٣٢٩ﺑﻮو ﺑﻪ وهزﯾﺮی ﮐﺸﺘﻮﮐﺎڵ و ،دواﺗﺮ ﺑﻮو ﺑﻪ وهزﯾﺮی ﻧﻮﺧﯚ .ﭘﺎش ﺳﻪرهﻪﺪاﻧﯽ دژاﯾﻪﺗﯿﯽ ﻧﻮان ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ و ﺷﺎ ﻟﻪﮔﻪڵ دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدق ،ﺋﻪﺳﻪدو ﻋﻪﻟﻪم ،ﭘﺸﺘﯽ ﻟﻪ ﺷﺎ ﻧﻪﮐﺮد .ﺳﺎﯽ ١٣٤١ی هﻪﺗﺎوی )١٩٦٢ی زاﯾﻨﯽ( ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎوه ﮐﺮا ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان .ﻋﻪﻟﻪم ،زۆر ﺑﺎش دهﯾﺰاﻧﯽ ﭼﯚن دﯽ ﺷﺎ راﺑﮕﺮێ .ﻟﻪﺑﻪر ﺋﻪوه ﺑﻪ ﭘﭽﻪواﻧﻪی ﻣﻮﺳﻪدق و ﺋﻪﻣﯿﻨﯽ )ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﭘﺸﻮو( ،هﯿﭻ ﮐﺎرﮑﯽ ﺑﻪﺑ ﭘﺮس و ﺋﯿﺰﻧﯽ ﺷﺎ ﺋﻪﻧﺠﺎم ﻧﻪدهدا. 94
ﻟﻪ ﻧﺎﻣﻪﮐﺎﻧﯿﺪا ،ﯾﺎن ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ رووﺑﻪڕوو ﺑﻮوﻧﻪوهی ﻟﻪﮔﻪڵ ﺷﺎ ،ﺑﻪﻧﻮی "ﭘﻴﺸﻮای ﻣﻘﺘﺪرﻣﻦ" ﻧﻮی دﻨﺎ .ﺷﺎ ﭘﺘﺮ ﻟﻪ هﻪرﮐﻪﺳﮏ ﺑوای ﺑﻪ ﻋﻪﻟﻪم دهﮐﺮد .ﻋﻪﻟﻪم ،ﺟﮕﻪ ﻟﻪ ﺋﻪﻧﺠﺎﻣﺪاﻧﯽ ﮐﺎر و ﺋﻪرﮐﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯿﯽ ،هﻪروههﺎ ﺋﻪرﮐﮑﯽ ﮔﺮﻧﮕﯽ دﯾﮑﻪﺷﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺷﺎوه ﭘﺴﭙﺮدراﺑﻮو!! ﺋﻪو ﺋﻪرﮐﻪش ﺋﻪوه ﺑﻮو ،ﺧﺎﻧﻮوﯾﻪﮐﯽ ﻧﮫﻨﯽ و ﺷﺎراوهی ﺑﯚ ﺷﺎ ﺋﺎﻣﺎده ﮐﺮدﺑﻮو و ،دوور ﻟﻪ ﭼﺎوی ﺧﻪﮏ و ،ﺷﺎژن و، دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ،ﮐﭻ و ژﻧﯽ ﺟﻮان و ﻟﻪﺑﺎری دهﺑﺮده ﺧﺎﻧﻮوهﮐﻪوه و'' ،ﺳﺎﯾﻪ ﺧﺪا و ﺷﺎهﻨﺸﺎ آرﯾﺎﻣﮫﺮ'' ﯾﺶ ،ﭼﻪﻧﺪ ﺳﺎﺗﮏ ﻟﻪ ﮔﻪﯿﺎن راﯾﺪهﺑﻮارد .ﺑﻪم ،ﭘﺎش ﻣﺎوهﯾﻪک'' ،ﻓﻪرهح'' )ﺷﺎژن( ﺑﻪﻣﻪ دهزاﻧ و ،ﻟﻪﭘﺶ ﭼﺎوی ﮐﯚﻣﻪﮏ ﮐﺎرﺑﻪدهﺳﺖ و ،دهﺳﺘﻮﭘﻮهﻧﺪی ﮐﯚﺷﮑﯽ ﺷﺎ ،ﺑﻪ زﻟﻠﻪ ،ﻟﻪ ''ﻋﻪﻟﻪم'' دهدا و ،ﻗﺴﻪی ﺳﻮوﮐﯽ ﭘﺪهﺖ! ﺗﺎج اﻟﻤﻠﻮوک ﺳﻪﺑﺎرهت ﺑﻪ )ﻋﻪﻟﻪم( ده'' :ﻋﻪﻟﻪم ،ﺳﻪر ﺑﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰ ﺑﻮو. ﺋﻪوهﺷﯽ ﻧﻪدهﺷﺎردهوه و ،ﺑﻪ ﺋﺎﺷﮑﺮا ،ﺑﻪ ﺷﺎی دهﮔﻮت'' :راوﮋﮐﺎری ﻧﺰﯾﮑﯽ دهوﻟﻪﺗﯽ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎﯾﻪ و ،ﻟﻪ ﺷﺎژﻧﯽ ﺑﻪرﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ،ﻧﯿﺸﺎن و ﻧﺎزﻧﻮی ''ﺳ (Sir) ''و، ''ﻟﯚرد'' ) (Lordی ﭘﺒﻪﺧﺸﺮاوه!'' .ﻋﻪﻟﻪم ،ﻣﺎﻧﮕﯽ ﻧﻪورۆزی ﺳﺎﯽ ١٣٥٧ی هﻪﺗﺎوی )١٩٧٨ی ز( ،ﺑﻪهﯚی ﺗﻮوﺷﺒﻮوﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﺮﭘﻪﻧﺠﻪی ﺧﻮﻦ ،ﺳﺎﮏ ﭘﺶ رووﺧﺎﻧﯽ رژﻤﯽ ﭘﻪهﻠﻪوﯾﯽ ،ﻟﻪﺗﺎران ﮐﯚﭼﯿﺪواﯾﯽ ﮐﺮد. )'' – (*٢٠ﻣﻘﺪﻣﻪای ﺑﺮ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﯽ'' )ﻻﭘﻪڕه ٢٤٠و ،(٢٦٤ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ :دوﮐﺘﯚر ﺳﺎدق زﯾﺒﺎﮐﻪﻻم. )– (*٢١
ﻟﻪ ﺑﯿﺮهوهرﯾﯿﻪﮐﺎﻧﻢ ،ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ :ﮐﻪرﯾﻤﯽ ﺣﯿﺴﺎﻣﯽ )ﺑﻪرﮔﯽ ﺳﯿﻪم،
ﻻﭘﻪڕه ٩٤ﮐﯚﭘﻠﻪی ١و ٢و .٤ﻻﭘﻪڕه ٩٧ﺑﻪﻧﺪی اﻟﻒ و ب ،ﻟﻪدهﻗﯽ ﺑﻪﯾﺎﻧﻨﻨﺎﻣﻪ ﻓﺎرﺳﯿﯿﻪﮐﻪ وهرﮔﯿﺮاوه(. )'' – (*٢٢ﮐﺎرهﺳﺎﺗﯽ ﮐﻮردهﮐﺎن'' ﻧﻮوﺳﯿﻨﯽ :هﻨﺮی ﮐﯿﺴﯿﻨﮕﻪر )وهزﯾﺮی دهرهوهی ﭘﺸﻮوی ﺋﻪﻣﺮﯾﮑﺎ( .ﺳﻪﺑﺎﺣﯽ ﻏﺎﻟﯿﺐ ﺳﺎﯽ ١٩٩٩ی زاﯾﻨﯿﯽ ،ﻟﻪ ﺋﯿﻨﮕﻠﯿﺰﯾﯿﻪوه ﮐﺮدووﯾﻪ ﺑﻪﮐﻮردی. ) - (*٢٣ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ،ﺑﻪرهﮔﻪز ﮐﻮرد و ،ﻟﻪ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪرۆک ﺧﻪﮐﺎﻧﯽ ﻧﻮﭼﻪی ﺑﻪﺧﺘﯿﺎرﯾﯿﻪ .ﺑﻪدرﮋاﯾﯽ ﻣﮋوو ،هﯚزهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﺧﺘﯿﺎری ،هﻪوﯽ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﺧﯚﯾﺎن و ﺧﺎﮐﻪﮐﻪﯾﺎن داوه و ،ﺑﻪرهﻧﮕﺎری دوژﻣﻨﺎن وداﮔﯿﺮﮐﻪران ﺑﻮوﻧﻪﺗﻪوه .ﺳﻪت 95
و ﺑﯿﺴﺖ ﺳﺎڵ ﻟﻪﻣﻪرﺑﻪر ،ﻟﻪﺷﻪڕ و ﻟﮑﺪاﻧﯽ ﻧﻮان ﺑﻪﺧﺘﯿﺎری و ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮاﻧﯽ ﻗﺎﺟﺎرﯾﺪا ،ﺑﺎﭘﯿﺮی ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ﺑﻪﻧﻮی ''ﺿﻞ اﻟﺴﻠﻄﺎن'' ﮐﻮژراوه .ﻟﻪﺳﻪردهﻣﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ''ﻣﺸﺮوﻃﻪ'' دا ،هﯚزهﮐﺎﻧﯽ ﺑﻪﺧﺘﯿﺎری ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﺎﯾﻪﺗﯿﯽ ''ﻋﻪﻟﯽ ﻗﻮﻟﯿﺨﺎن ﺳﻪردار ﺋﻪﺳﻌﻪد و ﻧﻪﺟﻪﻓﻌﻪﻟﯽ ﺧﺎن ،ﮐﻪ دواﺗﺮ ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ ﺋﺮان، رۆﯽ ﺑﻪرﭼﺎوﯾﺎن ﮔاوه. ﮐﺎﺗﮏ رهزاﺷﺎ ﺑﻪدهﺳﻪت ﮔﻪﯾﺸﺖ ،ﺑﻪﻻﺳﺎﯾﯿﮑﺮدﻧﻪوه ﻟﻪ ﺋﻪﺗﺎﺗﺮﮐﯽ ﺳﻪرۆﮐﯽ ﺗﺮﮐﺎن ،هﻪوﯿﺪا ﺑﻪزووﺗﺮﯾﻦ ﮐﺎت دهوﻟﻪﺗﯽ ﻧﺎﺳﯿﯚﯽ ﻓﺎرس ﭘﮑﺒﻨﺖ .ﺋﻪوه ﺑﻮو هﺮﺷﯽ ﺑﯚ ﺋﻪو ﻧﻮﭼﺎﻧﻪ دهﺳﺘﭙﮑﺮد ﮐﻪ راﺳﺘﻪوﺧﯚ ﻟﻪژﯾﺮ دهﺳﻪﺗﯽ ﺣﮑﻮوﻣﻪﺗﯽ ﺋﺮاﻧﺪا ﻧﻪﺑﻮون و ،ﻟﻪﻧﻮﭼﻪﮐﻪی ﺧﯚﯾﺎﻧﺪا ﺳﻪرﺑﻪﺧﯚ ﺑﻮون .ﭘﺎش ﺷﻪڕ و ﺷﯚرﮑﯽ ﮔﻪوره و ﮔﺮان ﮐﻪ ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﻣﺎﻧﮕﯽ ﺧﺎﯾﺎﻧﺪ ،ﺳﺎﯽ ١٣١٣ی هﻪﺗﺎوی راﭘﻪڕﯾﻨﯽ ﺑﻪﺧﺘﯿﺎری ﺑﻪ ﮔﻮﻟﻠﻪ وﺑﺎروت ﻧﻮﻗﻤﯽ ﺧﻮﻨﮑﺮا و ،ﺑﻪهﻪزاران ﮐﻪس ﮐﻮژران و، ﻓﻪرﻣﺎﻧﺪهﮐﺎﻧﯽ ﺳﻮﭘﺎی ﺋﺮان ،ﺑﻪهﯚی دڕﻧﺪهﯾﻪﺗﯿﯿﺎن ﻧﺎزﻧﻮی ''ﻗﻪﺳﺎوی ﻟﯚڕﺳﺘﺎن'' ﯾﺎن ﭘﺪرا .ﺋﻪوﺟﺎ رهزا ﺷﺎ ،ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻨﻪﻣﺎﻪی ﺳﻪرۆک هﯚزی ﺑﻪﺧﺘﯿﺎری، ﻟﻪواﻧﻪ ﺑﺎوﮐﯽ ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎری ﻟﻪﺳﺪاره دا. ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ،ﻟﻪﮐﺎﺗﯽ دهﺳﺘﭙﮑﺮدﻧﯽ ﺑﺰاﭬﯽ دژه ﮐﯚﻟﯚﻧﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﻟﻪﻻﯾﻪن دوﮐﺘﯚر ﻣﻮﺳﻪدﻗﻪوه ،ﺑﻮو ﺑﻪ ﺋﻪﻧﺪاﻣﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯽ ﺋﯿﺮان .ﭘﺎش ﮐﻮدهﺗﺎﮐﻪی دژ ﺑﻪ ﻣﻮﺳﻪدق ،ﻟﻪﻻﯾﻪن رژﻤﻪوه ﭼﻪﻧﺪﯾﻦ ﺟﺎر ﮔﯿﺮا و ،ﺟﺎرﮑﯿﺎن ﻣﺎوهی ﺳ ﺳﺎڵ ﻟﻪ زﯾﻨﺪان ﻣﺎﯾﻪوه. ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ،ﺋﻪﮔﻪرﭼﯽ ﺑﻪرهﮔﻪز ﮐﻮرد ﺑﻮو ،ﺑﻪم ﻟﻪرووی ﺑﯿﺮوﺑﺎوهڕهوه، ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎﯿﺴﺘﮑﯽ ﺋﺮاﻧﯽ ﺑﻮو ،ﺑوای ﺗﻪواوی ﺑﻪ ﭘﺎراﺳﺘﻨﯽ ﯾﻪﮐﭙﺎرﭼﻪﯾﯽ ﺧﺎﮐﯽ ﺋﺮان هﻪﺑﻮو .رۆژی ١٦ی ﺑﻪﻓﺮاﻧﺒﺎری ،١٣٥٧ﺑﻮو ﺑﻪ ﺳﻪرۆﮐﻮهزﯾﺮاﻧﯽ رژﻤﯽ ﺷﺎ و ،ﻣﺎوهی ٣٧رۆژ ﺋﻪو ﭘﯚﺳﺘﻪی ﺑﻪدهﺳﺖ ﺑﻮو .ﭼﻪﻧﺪ رۆژﮑﯽ ﻣﺎﺑﻮو ﺑﯚ ﺳﻪرﮐﻪوﺗﻨﯽ ﯾﻪﮐﺠﺎرﯾﯽ ﺷﯚرﺷﯽ ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ،ﺧﯚی ﺷﺎردهوه و ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺋﻪﻧﺪاﻣﺎﻧﯽ ﺑﻪرهی ﻧﺎﺳﯿﯚﻧﺎڵ و دۆﺳﺘﺎﻧﯿﯿﻪوه ،ﺗﻮاﻧﯽ ﺧﯚی ﺑﮕﻪﯾﻪﻧﺘﻪ ﺋﯚروﭘﺎ .ﺷﺎﭘﻮور ﺑﻪﺧﺘﯿﺎر ،ﺳﻪرهﻧﺠﺎم ،ﻟﻪرۆژی ٦ی ﺋﻪﮔﻮﺳﺘﯽ ﺳﺎﯽ ١٩٩٢ی زاﯾﻨﯽ ،ﻟﻪﻻﯾﻪن ﺗﺮۆرﯾﺴﺘﻪﮐﺎﻧﯽ ﮐﯚﻣﺎری ﺋﯿﺴﻼﻣﯿﯽ ﺋﺮان ،ﻟﻪ وﻻﺗﯽ ﻓﻪرهﻧﺴﺎ ﻟﻪﻧﻮ ﻣﺎﻪﮐﻪی ﺧﯚی ﺗﺮۆرﮐﺮا.
www.kncscandinavia.com post@kncscandinavia.com 96