پرۆژی‌ه ی ئاهواکردنی‌ههوی‌ه ی دێهاتی کوردستان نی‌ههوشیرهوان مستی‌هافا
ئن‌هم پێرۆژن‌هین‌ه بۆین‌ه لن‌هم کاتن‌ههدا ئن‌ههخن‌همن‌ه بن‌هێرچاوی کاێربن‌ههدن‌هتستانی حکومن‌هتی هن‌هێرێم و ئن‌هنجومن‌هنی نیشتمانیی کوێرهدتستان چونکن‌ه :ین‌هکن‌هم ،هێشتا بوهدجن‌هی تساڵی 2009لن‌ه کوێرهدتستان هدوا بڕیاێری لێ نن‌ههدێراون‌ه ئن‌هشێ ئاڵوگۆڕ لن‌ه بابن‌هتن‌هکانی هدا بکێرێ و بن‌هشێ لن‌هم پێرۆژن‌هین‌هی تێکن‌هاڵو بکێرێ. هدون‌هم ،بوهدجن‌هی تساڵی 2009ی عیێراق ئن‌هبو 80ملیاێر هدۆلێری ئن‌همن‌هێریکی بێ بن‌هاڵم بن‌ه هۆی هدابن‌هیزینی نێرهخی نن‌هوتن‌هون‌ه ئن‌همیش هدابن‌هیزیون‌ه بۆ 67ملیاێر هدۆلێر .لن‌هم بوهدجن‌هین‌ه ئن‌هگن‌هێر پشکی هن‌هێرێم %17بێ یزیاتێر لن‌ه 11ملیاێر هدۆلێری بن‌هێرئن‌هکن‌هوێ و ،ئن‌هگن‌هێر پشکی هن‌هێرێم %14بێ یزیاتێر لن‌ه 9ملیاێر هدۆلێری بن‌هێرئن‌هکن‌هوێ .لن‌ه هن‌هێرهدو حاڵن‌ه ت هدا چن‌هێرهدن‌هین‌هکی ئن‌هون‌هنهدن‌ه گن‌هوێرن‌هین‌ه ئن‌هتوانێرێ لین‌هنی کن‌هم %20ی کن‌ه ئن‌هکاتن‌ه كن‌همێ یزیاهد یا کن‌هم لن‌ه 2ملیاێر هدۆلێر لن‌هم تساڵن‌هون‌ه بۆ جێبن‌هجێکێرهدنی بن‌هشێ لن‌هم پێرۆژن‌هین‌ه تن‌هێرهخان بکێرێ. ست‌ههرت‌هاتا: تساڵی 1972حکومن‌هتی عیێراق کن‌هێرتی نن‌هوتی "تن‌هئمیم" کێرهد .بن‌هوهن هداهاتی عیێراق لن‌ه نن‌هو ت یزیاهدی کێرهد بن‌هاڵم لهن ناون‌هڕاتستی حن‌هتفتاکان هدا کن‌ه نێرهخی نن‌هو ت لن‌ه بایزاڕی هدنیاهدا بن‌هێریز بون‌هون‌ه هداهاتی عیێراق لن‌ه نن‌هو ت بون‌ه چن‌هێرهدن‌هین‌هکی هخن‌هیاڵی ئن‌هوتۆ کهن ئیتێر منن‌هتی بن‌ه هداهاتی کن‌هێرتن‌هکانی تێری ئابوێری ،بن‌ه تایبن‌هتی هداهاتی کن‌هێرتی کشتوکاڵ ،نن‌هما. ێرژیمی بن‌هعس لن‌ه باتی ئن‌هون‌هی هداهاتی یزۆێری نن‌هو ت بۆ گن‌هشن‌هپیهدانی عیێراق و بن‌هێریزکێرهدنن‌هون‌هی ئاتستی پێشکن‌هوتنی و هخۆشکێرهدنی گویزن‌هێرانی هخن‌هڵک تن‌هێرهخان بکا ،بن‌هشێکی گن‌هوێرن‌هی بۆ یزلکێرهدنی من‌هکینن‌هی جن‌هنگیی و ،بڕێکی بۆ ێروهخانهدنی ئابوێری هدێهاتی کوێرهدتستان تن‌هێرهخان کێرهد. ئابوێری هدێهاتی کوێرهدتستان لن‌ه کۆنن‌هون‌ه لن‌ه تسن‌هێر هدو کۆڵن‌هکن‌هی تسن‌هێرن‌هکی ێراون‌هتستاون‌ه :ین‌هکێکیان کشتوکاڵ و ئن‌هوی تێریان ئاژن‌هڵهداێری بون‌ه .ێرژیمی بن‌هعس بن‌ه شێون‌هین‌هکی تسیتستن‌هماتیک هن‌هێرهدوکیانی ێروهخانهد بن‌ه من‌هبن‌هتستی ئن‌هون‌هی ژینگن‌هی تسیاتسی و کۆمن‌هاڵین‌هتی و ئابوێری و جوگێراتفی پێشمن‌هێرگاین‌هتی تێک بهداو ،لن‌ه ئن‌هنجامی ئن‌هون‌هش هدا هدوایی بن‌ه شۆڕشی کوێرهد بهێنێ .بن‌ه هداهاتی نن‌هو ت توانی ئن‌هو بۆشایین‌ه پڕ بکاتن‌هون‌ه کن‌ه ێروهخانهدنی کن‌هێرتی کشتوکاڵی کوێرهدتستان لن‌ه ئابوێری هدانیشتوانی ناوچن‌هکن‌ه و لن‌ه عیێراق هدا هدێروتستی کێرهد. عن‌همن‌هلیاتی ئن‌هنفال ) (1988هدوا قۆناغی ێروهخانهدنی هن‌همن‌هلین‌هنن‌هی ئابوێری هدێهاتی کوێرهدتستان بو ،ژیانی تاکی کوێرهدی بن‌ه جۆێرێ لن‌ه بن‌هێرهن‌همهێنن‌هون‌ه گۆڕی بۆ بن‌هێرهخۆێر کن‌ه تا ئیتستاش بن‌هێرهدن‌هوامن‌ه. تسن‌هێرنجهدانێکی تسن‌هێرپێیی لن‌ه بوهدجن‌هی هن‌هێرێمی کوێرهدتستان ،هدن‌هێری ئن‌ههخا هداهاتی هن‌هێرێم لن‌ه هداهاتی هن‌همو
کن‌هێرتن‌هکانی کشتوکاڵ ،پیشن‌هتسایزی ،گن‌هشتوگویزاێر ،باج و گومێرگ و هی تێر ،لن‌ه چاو هداهاتی هن‌هێرێم لن‌هو پاێرن‌هین‌هی لن‌ه بن‌هغهداون‌ه هدێ ئن‌هون‌هنهدن‌ه کن‌همن‌ه ئن‌هشێ بوتێرێ هن‌هێرێمی کوێرهدتستان شتێکی نین‌ه بچێتن‌ه هخانن‌هی ئابوێری نیشتمانین‌هون‌ه ،یان ئن‌هون‌هنهدن‌ه لوایزن‌ه بن‌ه نن‌هبو هدائن‌هنێرێ .بۆ نمونن‌ه بڕوانن‌ه ئن‌هم هخشتن‌هین‌ه : هداهاتی هن‌هێرێم لن‌ه 12مانگی تساڵی 2007هدا کۆی هداهاتی ناوهخۆی هن‌همو هن‌هێرێم بن‌ه هدیناێر : تێریلیۆن بلیۆن ملیۆن 000 216 745 کۆی هداهاتی هن‌هێرێم کن‌ه لن‌ه بن‌هغهداهد ون‌هێرگیێراون‌ه بن‌ه ێرێژن‌هی : 54%بۆ ئیهداێرن‌هی پێشوی هن‌هولێێر 46%بۆ ئیهداێرن‌هی پێشوی تسلێمانی تێریلیۆن بلیۆن ملیۆن 5 982 356 .... ژیانهدنن‌هون‌هی هدێها ت و ئاواکێرهدنن‌هون‌هی گونهدن‌هکان و ،کاێراکێرهدنی کن‌هێرتی کشتوکاڵ جگن‌ه لن‌ه من‌هبن‌هتستی تسیاتسی، گێرنگین‌هکی گن‌هوێرن‌هی هن‌هین‌ه لن‌ه ئابوێری نیشتمانی و ،لن‌ه بیناکێرهدنن‌هون‌هی پن‌هیکن‌هێرن‌هی کۆمن‌هاڵین‌هتی کۆمن‌هڵی کوێرهدی و ،لن‌ه بیناکێرهدنن‌هون‌هی کن‌هتساین‌هتی بن‌هێرهن‌همهێنن‌هێرانن‌هی مێرۆڤی کوێرهدا. ئاواکێرهدنن‌هون‌هی هدێها ت و ژیانهدنن‌هون‌هی ئابوێری هدێها ت تسن‌هێرماین‌هی گن‌هوێرن‌ه و ماون‌هی هدێرێژ و پلنی یزانتستی هدێرێژهخایانی گن‌هێرن‌هکن‌ه .جاێران حکومن‌ه ت "باج" ی لن‌ه جوتیاێر تسن‌هنهدون‌ه ،بن‌هاڵم ئیتستا و تا چن‌هنهدن‌هها تساڵی تێر بۆ ئن‌هون‌هی ئابوێری هدێها ت تن‌هنهدێروتس ت بۆ بگن‌هڕێتن‌هون‌ه ئن‌هبێ حکومن‌ه ت "باج" بن‌ه جوتیاێر بهدا .حکومن‌هتی هن‌هێرێم ئن‌هبێ هن‌هیزاێران ملیۆن هدیناێر بڕژێنێتن‌ه ناو ئابوێری هدێهاتن‌هون‌ه بێ ئن‌هون‌هی چاون‌هڕێی ئن‌هون‌ه بێ بن‌ه یزوین‌هکی یزو ،لن‌ه ماون‌هین‌هکی کوێر ت هدا ،ون‌هێری بگێرێتن‌هون‌ه .بن‌هاڵم ئن‌همن‌ه ئن‌هبێتن‌ه تسن‌هێرماین‌هگویزاێری هدێرێژهخایان بۆ ئاینهدن‌ه .بنچینن‌هی ئابوێری هدێها ت بن‌ههێیز ئن‌هکا و ،کاێریگن‌هێری کن‌هێرتی کشتوکاڵ لن‌ه پاشن‌هڕۆژێکی نیزیک هدا لن‌ه تێکڕای ئابوێری نیشتمانیی کوێرهدتستان هدا هدن‌هێرئن‌هکن‌هوێ. لن‌ه هن‌هلومن‌هێرجی ئیتستاهدا ،لن‌ه کوێرهدتستان بن‌ه هۆی ئن‌هو بوهدجن‌هین‌هون‌ه کن‌ه لن‌ه بن‌هغهداهدن‌هون‌ه هدێ تسن‌هێرماین‌ه و ،بن‌ه هۆی هن‌هبونی ئاو و ئن‌هێریز و ،هن‌هبونی هێیزی مێرۆیی گن‌هنج و شاێرن‌هیزا ،بن‌ه کن‌هڵک ون‌هێرگێرتن لن‌ه پتسپۆڕ و کۆمپانیای بێگانن‌ه ،توانای ئن‌هون‌ه هن‌هین‌ه تسن‌هێرلن‌هنوێ هدێها ت ئاون‌ههدان بکێرێتن‌هون‌ه ،بژێنێرێتن‌هون‌ه ،چال ک بکێرێ و بکێرێتن‌ه بناغن‌هین‌هکی تۆکمن‌هی هداهاتی تاکی جوتیاێری کوێرهدتستان و تسن‌هێرچاون‌هین‌هکی گێرنگی هداهاتی نیشتمانی و، هدابینکێرهدنی ئاتسایشی هخۆێرا ک کن‌ه ین‌هکیکن‌ه لن‌ه پاین‌هکانی ئاتسایشی نن‌هتن‌هون‌هیی. ئاهواکهردنت‌ههوت‌ه ی دێهات: بۆ جێبن‌هجێکێرهدنی پێرۆژن‌هی ئاواکێرهدنن‌هون‌هی هدێها ت هدن‌هتستن‌هین‌هکی بااڵ پێک بهێنێرێ لن‌ه : تسن‌هێرۆکی هدن‌هتستن‌ه بن‌ه پلن‌هی جێگێری تسن‌هێرون‌هیزیێر. ئن‌هنهدامن‌هتی ون‌هیزیێرن‌هکانی هداێرایی ،کشتوکاڵ ،ئاون‌ههدانکێرهدنن‌هون‌ه ،پلنهدانان... لین‌هنی کن‌هم %20ی هداهاتی تسااڵنن‌هی هن‌هێرێم بۆجێبن‌هجێکێرهدنی تن‌هێرهخان بکێرێ. ئن‌هم هدن‌هتستن‌هین‌ه پلنێکی هدێرێژهخایانی ئاواکێرهدنن‌هون‌هی هدێها ت هدائن‌هنێ ،هدابن‌هشی ئن‌هکا بۆ پلنی تسااڵنن‌ه ،هن‌هێر تساڵن‌هی بن‌هشێکی لن‌ه شوێنێک هدا ،یا ئن‌هگن‌هێر توانی لن‌ه چن‌هنهد شوێنێک هدا ،بۆ ئاتسانکاێری تسن‌هێرن‌هتا لن‌ه ناوچن‌ه هدن‌هشتایین‌هکان
هدا ،جێبن‌هجێ بکا. پێرۆژن‌هکن‌ه بن‌ه قانون لن‌ه لین‌هن ئن‌هنجومن‌هنی نیشتمانی کوێرهدتستانن‌هون‌ه پن‌هتسنهد بکێرێ. لیژنن‌هین‌هکی پاێرلن‌همانی بن‌ههدواهداچونی جێبن‌هجێکێرهدنی بکا. هدن‌هتستن‌هی ئاواکێرهدنن‌هون‌ه بن‌هم ێرێگایانن‌ه کاێرن‌هکانی ئن‌هنجام بهدا : یت‌هکت‌ه:م :دهرهوساتکهردنی شاهر ی نهوێ: ێین‌ه ک بۆ هدێروتستکێرهدنی شاێرێکی نوێ. هن‌هڵبژاێرهدنی شوێنی گونجاوی نیزیک لن‌ه چن‌هنهد هد ن ئن‌هم شوێنن‌ه چاکتێر واین‌ه یان هخۆی بکێرێتن‌ه ناون‌هنهدی بن‌هڕێون‌هبن‌هێراین‌هتی یان نیزیک بێ لن‌ه ین‌هكێ لن‌ه ناون‌هنهدهن کاێرگێڕین‌هکانن‌هون‌ه. تۆپۆگێراتفیای شوێنن‌هکن‌ه ،شاهخاوی بێ یا هدن‌هشتایی ،بن‌ه کاێربهێنێرێ بۆ جوانکێرهدنی شاێرن‌هکن‌ه. نن‌ههخشن‌هین‌هکی گشتی )ماتستن‌هێر پلن( بۆ هدێروتستکێرهدنی هدابنێرێ. تفێراوانبونی هدواڕۆژی لن‌ه بن‌هێرچاو بگیێرێ. ێ. هن‌هوڵ بهدێرێ کن‌همتێرین یزن‌هوی کشتوکاڵی هخن‌هتساێر بب ن تسنوێری یزن‌هوی نیشتن‌هجێبون و کشتوکاڵ و پاوان و لن‌هون‌هڕگا لن‌ه ین‌ه ک جیا بکێرێتن‌هون‌ه. هخن‌هڵکی هدێین‌هکانی نیزیکی هان بهدێرێن بگوێیزنن‌هون‌ه ئن‌هم شاێرانن‌ه. نن‌ههخشن‌هکێشانی شاێرن‌هکن‌ه بن‌ه شێون‌هین‌هکی یزانتستی بێ :شن‌هقامی تسن‌هێرن‌هکی و کۆاڵنن‌هکانی و یزێێرابن‌هکانی ،باهخچن‌ه و ێی پلنێکی هدانێراو هدابن‌هش بکێرێن. شوێنن‌ه گشتین‌هکانی ،هخانو و تفن‌هێرمانگن‌ه و بایزاڕ و هدوکانن‌هکانی ...بن‌ه پ ن منااڵنی جوتیاێرن‌هکان بن‌ههێرن‌همن‌هنهد بن لن‌ه یاێرمن‌هتی مانگانن‌ه تا تن‌همن‌هنی 18تسااڵن. هن‌هێر جوتیاێرێ تن‌همن‌هنی گن‌هیشتن‌ه 65تساڵ بن‌ههێرن‌همن‌هنهد بێ لن‌ه ماتفی هخانن‌هنشینی. ن شاێرن‌هکن‌ه ئن‌هم بینایانن‌هی تێهدا هدێروتس ت بکێرێ : 500 – 400هخانوی 2و 3و 4و 5ژوێر بۆ هدانیشتوانی شاێرن‌هکن‌ه و کاێرمن‌هنهدانی تفن‌هێرمانگن‌هکانی حکومن‌ه ت. هدێروتستکێرهدنی ێرێگاوبان بۆ بن‌هتستنی شاێرن‌ه تایزن‌هکن‌ه بن‌ه ناون‌هنهدی ناوچن‌هکن‌هون‌ه. کێرهدنن‌هون‌هی تۆڕی ێرێگاوبان بۆ ناو یزن‌هوین‌هکانی هدن‌هوێروبن‌هێری. پێرۆژن‌هی ئاوی هخواێرهدنن‌هون‌ه ئیتستگن‌هی کاێرن‌هبا بینای ناون‌هنهدی بن‌هڕێون‌هبن‌هێراین‌هتی شاێرن‌هوانی هخوێنهدنگن‌هی تسن‌هێرن‌هتایی و ناون‌هنهدی و هدواناون‌هنهدی میزگن‌هو ت بایزاڕ و بن‌هنیزینهخانن‌ه و میوانهخانن‌ه بنکن‌هی تن‌هنهدێروتستی بنکن‌هی ئاتسایش بنکن‌هی پۆلیس بنکن‌هی پۆتس ت و تن‌هلن‌هتفۆن و ئینتن‌هێرنێ ت بنکن‌هی کشتوکاڵ و کۆگای هن‌هڵگێرتنی بن‌هێروبوم بنکن‌هی هدێروتستی ئاژن‌هڵ و گن‌هوڕی گشتی هۆڵی کۆبونن‌هون‌ه یاێریگن‌ه
باهخچن‌ه دهوت‌ه:م :پشاتیهوانی کشاتهوکاڵ: باهخهداێری -حکومن‌ه ت تسااڵنهن بن‌هێرامبن‌هێر بن‌ه هخێوکێرهدنی هن‌هێر هدێرن‌ههختێک بن‌ه پێی جۆێری هداێرن‌هکن‌ه بۆ مێو ،تێرش، باهدام "ێرن‌هیزانن‌ه" و ،بۆ هن‌هناێر ،هن‌هێرمێ ،هن‌هنجیێر ،قن‌هیتسی ،قۆخ ،لیمۆ ،تسێو ،پێرتن‌هقاڵ ،گوێیز ،یزن‌هیتون ،بتستن‌ه... "باهخانن‌ه" بن‌ه جوتیاێر بهدا. بۆ نمونن‌ه ێرن‌هیزانن‌هی 1بن مێو .... :هدیناێر ێرن‌هیزانن‌هی 1بن تێرش ... :هدیناێر باهخانن‌هی 1هداێری یزن‌هیتون ... :هدیناێر باهخانن‌هی 1هداێری گوێیز ... :هدیناێر هدانن‌هوێڵن‌ه -حکومن‌ه ت تسااڵنن‌ه بن‌هێرامبن‌هێر بن‌ه چانهدنی هن‌هێر هدۆنمێک ئن‌هێریز بن‌ه پێی جۆێری ێرون‌هکن‌هکن‌ه بهن گن‌هنم ،جۆ، نۆ ک ،نیتسک ،ماش ،تفاتسۆلیا ،پاقلن‌ه ،بێرنج" ...یزن‌هویانن‌ه" بن‌ه جوتیاێر بهدا. بۆ نمونن‌ه یزن‌هویانن‌هی 1هدۆنم گن‌هنم ... :هدیناێر یزن‌هویانن‌هی 1هدۆنم بێرنج ... :هدیناێر حکومن‌ه ت بن‌هێروبومی تسااڵنن‌ه بن‌ه نێرهخی هانهدێراو بکڕێتن‌هون‌ه. تسن‌هویزن‌ه -حکومن‌ه ت تسااڵنن‌ه بن‌هێرامبن‌هێر بن‌ه چانهدنی هن‌هێر هدۆنمێک ئن‌هێریز بن‌ه پێی جۆێری ێرون‌هکن‌هکن‌ه بن‌ه شوتی، کاڵن‌ه ک ،هخن‌هیاێر ،تێرۆیزی ،بامین‌ه ،تن‌هماتن‌ه ،باینجان ،تفاتسۆلیا ،کولن‌هکن‌ه ،کاهو ،کن‌هلن‌هێرم ،توێر ،شێلم ،پن‌هتاتن‌ه ،پیایز، تسیێر" ...یزن‌هویانن‌ه" بن‌ه جوتیاێر بهدا. بۆ نمونن‌ه یزن‌هویانن‌هی 1هدۆنم تن‌هماتن‌ه ... :هدیناێر یزن‌هویانن‌هی 1هدۆنم پن‌هتاتن‌ه ... :هدیناێر ێرون‌هکی پیشن‌هتسایزی -حکومن‌ه ت تسااڵنن‌ه بن‌هێرامبن‌هێر بن‌ه چانهدنی هن‌هێر هدۆنمێک ئن‌هێریز بن‌ه پێی جۆێری ێرون‌هکن‌هکن‌ه بن‌ه گن‌هنمن‌هشامی ،گوڵن‌هبن‌هڕۆژن‌ه ،لۆکن‌ه ،کونجی ،کن‌هتان" ...یزن‌هویانن‌ه" بن‌ه جوتیاێر بهدا. بۆ نمونن‌ه یزن‌هویانن‌هی 1هدۆنم گوڵن‌هبن‌هڕۆژن‌ه ... :هدیناێر یزن‌هویانن‌هی 1هدۆنم لۆکن‌ه ... :هدیناێر حکومن‌ه ت بن‌هێروبومی تسااڵنن‌ه بن‌ه نێرهخی هانهدێراو بکڕێتن‌هون‌ه. سێیت‌ه:م :پشاتیهوانی ئاژت‌هدڵداهر ی: حکومن‌ه ت تسااڵنن‌ه بن‌هێرامبن‌هێر بن‌ه هخێوکێرهدنی هن‌هێر تسن‌هێرێ لن‌ه من‌هڕ ،بیزن ،مانگا ،گامێش ،گوێهدێرێژ ،ئێتستێر... "شوانانن‌ه" بن‌ه جوتیاێر بهدا. بۆ نمونن‌ه شوانانن‌هی 1تسن‌هێر من‌هڕ ... :هدیناێر شوانانن‌هی 1تسن‌هێر گامێش ... :هدیناێر هن‌هنگهداێری و مێریشکهداێری بن‌ه هن‌همان شێون‌ه ێرن‌هتفتاێریان لن‌ه گن‌هڵ بکێرێ. چهواهرت‌ه:م :پشاتیهوانی بازهرگانی: حکومن‌ه ت پشتیوانی لن‌ه بن‌هێرهن‌همی هخۆماڵی بکا لن‌ه بن‌هێرامبن‌هێر موناتفن‌هتسن‌هی بن‌هێرهن‌همی هدن‌هێرن‌هون‌ههدا. حکومن‌ه ت کاێرئاتسانی بکا بۆ هخاون‌هنکاێری کن‌هێرتی تایبن‌ه ت بۆ هن‌هناێرهدنی بن‌هێرهن‌همی هخۆماڵی بۆ بایزاڕی
هدن‌هێرن‌هون‌ه. پێنجت‌ه:م :کاهراکهردنی بانکی کشاتهوکاڵ: هدانی قن‌هێریز بن‌ه جوتیاێران بن‌ه تسوهدی کن‌هم و ماون‌هی هدێرێژ بۆ : هدێروتستکێرهدنی ێرن‌هیز و باخ ێراکێشانی جۆگن‌ه هن‌هڵکن‌هنهدنی بیێر پێرۆژن‌هی مێریشکهداێری هدێروتستکێرهدنی حن‌هویزی پن‌هێرون‌هێرهدن‌هکێرهدنی ماتسی پن‌هێرون‌ههدن‌هکێرهدنی هن‌هنگ و هدێروتستکێرهدنی هن‌هنگن‌هاڵن پێکن‌هون‌هنانی ێران و گاگن‌هل کڕینی تێراکتۆێر ،پن‌همپ ،تسن‌هیاێرن‌ه ،ئامێێری تێری کشتوکاڵ # جێبن‌هجێکێرهدنی ئن‌هم پێرۆژن‌هین‌ه ئن‌هگن‌هێر لن‌ه ژێێر چاوهدێێری وێرهد و لێپێرتسینن‌هون‌هی بن‌هێرهدن‌هوام هدا نن‌هبێ ،ئن‌هشێ گن‌هنهدن‌هڵی هداێرایی ،گن‌هنهدن‌هڵی کاێرگێڕی ،گن‌هنهدن‌هڵی تسیاتسی بن‌هێرهن‌هم بهێنێ .بۆ ئن‌هون‌هی نن‌هبێتن‌ه تسن‌هێرچاون‌هی بن‌هێرهن‌همهێنانی گن‌هنهدن‌هڵی ئن‌هبێ چن‌هنهد ێرێوشوێنی قانونی هدابنێرێ لن‌هوانن‌ه : نابێ بهێڵهرێ ببێاتت‌ه هۆ ی بت‌ه فیڕۆدانی داهرایی گشاتی جێبن‌هجێکێرهدنی ژێێرهخانی پێرۆژن‌هکن‌ه پێویتستی بن‌ه بوهدجن‌هین‌هکی گن‌هوێرن‌ه و ێراپن‌هڕانهدنی هخێێراشی پێویتستی بن‌ه کن‌همکێرهدنن‌هون‌هی کۆتسپی بیێرۆکێراتی هن‌هین‌ه ئن‌همن‌هش یزن‌همینن‌هی هدێروتستبونی گن‌هنهدن‌هڵی هداێرایی تسایز ئن‌هکا بۆین‌ه ئن‌هبێ ێرێوشوێنی ون‌هها هدابنێرێ ئن‌همن‌ه نن‌هبێتن‌ه تسن‌هێرچاون‌هی گن‌هنهدن‌هڵی هداێرایی. هدوای تن‌هواوکێرهدنی پێرۆژن‌هکن‌هش ئن‌هو هداووهدن‌هیزگاین‌هی بن‌هێرپێرس ئن‌هبێ لن‌ه هن‌هڵتسن‌هنگانهدن و هدانی پاێرن‌هی پشتیوانی و قن‌هێریز بن‌ه جوتیاێرن‌هکان ئن‌همیش یزن‌همینن‌هی هدێروتستبونی گن‌هنهدن‌هڵی هداێرایی تسایز ئن‌هکا بۆین‌ه ئن‌هبێ چاوهدێێری و لێپێرتسینن‌هون‌هین‌هکی وایان بن‌ه تسن‌هێرن‌هون‌ه بێ ێرێ لن‌ه ێروهدانی لهدانی ون‌هها بگێرێ ن. # نابێ بهێڵهرێ ببێاتت‌ه هۆ ی هت‌هدڵئاهوسانی کاهرگێڕ ی هدن‌هیزگای بن‌هڕێون‌هبێرهدنی پێرۆژن‌هکن‌ه لن‌ه هن‌همو ناون‌هنهدێکی تایزن‌ههدا پێویتستی بن‌ه هدن‌هیان تفن‌هێرمانبن‌هێر و کاێرمن‌هنهدی بواێری جیاجیای هخیزمن‌هتگویزاێری هن‌هین‌ه .ئیتستا گێرتفتێکی کوشنهدن‌هی هدن‌هیزگای کاێرگێڕی هن‌هێرێمی کوێرهدتستان ،کن‌ه کاێری لن‌ه بن‌هێر ناڕوا و بۆتن‌ه باێر بن‌ه تسن‌هێر حکومن‌ه ت و هداێرایی گشتین‌هون‌ه ،هن‌هڵئاوتسانی کاێرگێڕی و ،یزۆێریی تفن‌هێرمانبن‌هێر و کاێرمن‌هنهدی بێکاێر و کاێرنن‌هکن‌هێرن‌ه ،ئن‌هبێ لن‌هم پێرۆژن‌هین‌ههدا ێرێگن‌ه نن‌ههدێرێ ئن‌هم پن‌هتاین‌ه هدوباێرن‌ه ببێتن‌هون‌ه ،بن‌هڵکو ئن‌هبێ بن‌ه کن‌همتێرین و لێون‌هشاون‌هتێرین تفن‌هێرمانبن‌هێر و کاێرمن‌هنهدی ئیتستای حکومن‌ه ت کاێرن‌هکان ئن‌هنجام بهدا. # نابێ بهێڵهرێ ببێاتت‌ه گیاتۆ ی حیزبی یا گیاتۆ ی خێڵت‌هکی ئن‌هو ناوچانن‌هی پێرۆژن‌هکانی تێهدا جێبن‌هجێ ئن‌هکێرێ بن‌ه یزۆێری لن‌ه ژێێر هدن‌هتسن‌هاڵ ت یا نفویزی حییزبێک هداین‌ه ،یا ناوچن‌هی ژیانی عن‌هشیێرن‌هتێ ،هخێڵێ ،هۆیزێکی هدیاێریکێراون‌ه ،نابێ ئن‌همن‌ه ببێتن‌ه هۆی هدێروتستکێرهدنی گیتۆین‌هکی هداهخێراو بۆ ئن‌هوانن‌ه .لن‌ه هدابن‌هشکێرهدنی هخانو و کاێر هدا لن‌ه شاێرن‌ه تایزن‌هکن‌ههدا ئن‌هبێ هدن‌هێرتفن‌هتی ین‌هکتسان بۆ هن‌همو هدانیشتوانی ناوچن‌هکن‌ه بێ گوێهدانن‌ه ئینتیمای حییزبی ،عن‌هشیێرن‌هتی ،هدینی و من‌هیزهن‌هبی ،بڕن‌ههختسێنێرێ. # پێرۆژن‌هی ئاواکێرهدنن‌هون‌هی هدێها ت پێرۆژن‌هین‌هکی تستێراتیجین‌ه .پێون‌هنهدی بن‌ه ئیتستا و پاشن‌هڕۆژی واڵتن‌هون‌ه هن‌هین‌ه.
ێرن‌ههن‌هنهدی ئابوێری ،کۆمن‌هاڵین‌هتی ،تسیاتسی و ،ێرۆشنبیێری هن‌هین‌ه .بۆ هداڕشتن و جێبن‌هجێکێرهدنی نن‌ههخشن‌هکن‌هی پیویتستی بن‌ه تسن‌ههدان کن‌هتسی شاێرن‌هیزا و پتسپۆڕی کوێرهد و بێگانن‌هی بواێری جیا جیا هن‌هین‌ه .هدوای تن‌هواوبونیشی هدن‌هیان و بگێرن‌ه تسن‌ههدان هن‌هیزاێر کن‌هس لن‌هم ناون‌هنهدن‌ه تایزانن‌ههدا ئن‌هژین ،بۆین‌ه هن‌هێرچی یزۆێرتێر گفتوگۆی لن‌ه تسن‌هێر بکێرێ و ،بن‌ه بیێروبۆچونی تایزن‌ه هدن‌هوڵن‌همن‌هن بکێرێ ،هێشتا کن‌همن‌ه.