UHARRAK ETA UR BASAK NAROA UGARTE 4DBH.A BIOLOGIA ETA GEOLOGIA
ZER DIRA ERREKAK ETA UHARRAK? ETA UR BASAK? ZERTAN DESBERDINTZEN Errekak eta uharrak ur-laster iragankorrak dira. Euria egiten duenean bakarrik eramaten dute ura. Eta ur basak, DIRA? bideratu gabeko urak dira, lurraren
UR-BASAK
gainetik igarotzen dira euri indartsuen ondoren.
UHARRAK
ZEIN ERLIEBE FORMA SORTZEN DIRA HIGADURATIK? -
Karkabak: Lurrean sortzen diren ildo sakonak. Errezago sortzen dira lurreko materialak hauskorrak, malda gogorra eta landarerik ez badago.
-
Sakanak: V itxurako haran sakonak. Malda handiko eremuetan sortzen dira.
-
Euri-bideak: Oso ubide sabalak dira eta urtetan lehortuta egon daitezke. Ekaitz gogorrak daudenetan, euri-ura ubide horietan zehar igarotzen da.
-
KARKABAK
SAKANAK
Maitagarrien tximiniak: Kono itxurako egiturak, goiko aldeko material erresistenteek beherago dauden material bigunagoak babesten dituzte higaduratik.
MAITAGARRIEN TXIMINIA
ZEIN EZAUGARRI DITU UHARREK EGINDAKO GARRAIOAK? -Uharrak ahalmen handia du materialak garraiatzeko.
-Tamaina handiko klastoak ematen ditu lokatz-jausietan, malden oinean metatzen ditu garraiatu dituen materialak. -Garraio azkarra eta laburra. Hautespen gutxikoa, material mota asko eramaten baititu. -Sedimentua ez da heldu bihurtzera uharretako garraioan zehar. -Sedimentazio bortitza, materialak desordenatuta geratzen dira. -Uharrek sortutako metaketan tamaina guztitako klastoen nahasketa ikusten da.
NOLAKOA IZATEN DA SEDIMENTAZIOA ETA ZEIN ERLIEBE FORMA ERATZEN DU?
-Deiekzio-konoak: Metaketa txikiak dira, malda handia ezaten dute. Erreka txikiek sortzen dituzte, erliebe malkartsuen oinean. -Alubioi-konoak: oso metaketa zabalak dira. Ehunka metro koadrotik hamarka kilometro koadroraino izan dezake.
-Pedimentuak: Hainbat alubioi-kono elkartuta sortzen dira. Aldapa txiki bat izan ohi duten gainazalak osatzen dituzte sarritan, mendikate oinetan.